Prawo do zycia - Denis Szabalow

Ty tuł ory ginału Метро 2033: Право на жизнь Copy right © Dmitry Glukhovsky, 2013 Copy right © Denis Szabałow, 2013 All rights reserved. The moral law of the authors has been asserted Pomy sł serii Uniwersum Metro 2033 Dmitry Glukhovsky, 2009 Przekład z języ ka rosy jskiego Paweł Podmiotko Projekt okładki Ilja Jackiewicz Plan na okładce Leonid Dobkacz, Ilja Wołkow Projekt logoty pu serii Jacek Doroszenko, www.doroszenko.com Redakcja Danuta Porębska, Tomasz Porębski, Piotr Mocniak Korekta Pracownia 12 A Konwersja Tomasz Brzozowski Copy right © for this edition Insignis Media, Kraków 2016 Wszelkie prawa zastrzeżone. ISBN 978-83-65315-56-4

Insignis Media ul. Szlak 77/228–229, 31-153 Kraków telefon / fax +48 (12) 636 01 90 [email protected], www.insignis.pl facebook.com/Wy dawnictwo.Insignis twitter.com/insignis_media (@insignis_media) instagram.com/insignis_media (@insignis_media) Snapchat: insignis_media

Prolog Skąpany m w poranny m jesienny m słońcu nasy pem kolejowy m po pokry ty ch rdzą wstęgach szy n i spróchniały ch, rozsy pujący ch się podkładach biegł człowiek. Jego ruchy by ły niespieszne, miarowe, od czasu do czasu przechodził do marszu. Sięgał wtedy do zasobnika przy pasie, wy jmował lornetkę i uważnie obserwował okolicę w poszukiwaniu nieproszony ch gości. Na pierwszy rzut oka mogło się wy dawać, że mężczy zna jest nagi – gdy się poruszał, na cały m jego masy wny m ciele nabrzmiewały ogromne wy pukłości przerośnięty ch mięśni – jednak gdy przy jrzeć się bliżej, stawało się jasne, że za to wrażenie odpowiada jego czarny, jakby opleciony gruby mi węzłami sztuczny ch muskułów, kombinezon. Zakry wał całe jego ciało oprócz grubej jak u zapaśnika szy i i potężnego karku, całkowicie ły sej czaszki bez śladu owłosienia i zarośniętej ty godniową szczeciną twarzy z ukośną szarpaną blizną na lewy m policzku. W ostatnich ty godniach mężczy zna golił się nożem, ostrząc klingę tak, że mogła od biedy uchodzić za brzy twę, i ta procedura nie sprawiała mu przy jemności. Dlatego starał się robić to najrzadziej jak to możliwe, i gdy by nie absolutna konieczność zakładania w niebezpieczny ch momentach hełmu, mężczy zna zapuściłby pewnie brodę już na samy m początku swojej wędrówki. Nie by ło dla kogo się golić – starał się unikać nieliczny ch osiedli, które przetrwały jeszcze na rozległy ch równinach jego bezkresnej, leżącej w radioakty wny ch ruinach ojczy zny, i obchodził je z daleka. Zaś stworzeń, które napoty kał na swojej drodze, zupełnie nie zajmowało, czy mężczy zna jest gładko ogolony, czy nie. Interesowały je ty lko dwie rzeczy : czy samotnego wędrowca można pożreć i jak go upolować. I z faktu, że mężczy zna wciąż jeszcze ży ł, można by ło wy wnioskować, iż nie zalicza się do łatwy ch zdoby czy. Mężczy zna niósł imponujący ch rozmiarów wojskowy plecak z materiału w panterkę, wy posażony w mnóstwo boczny ch kieszeni. Do górnej klapy przy troczony by ł śpiwór, do dolnej zrolowany kombinezon maskujący. Po prawej stronie plecaka wisiał jeszcze jeden, mniejszy pokrowiec i sądząc po wy stającej z niego kolbie, ogólny ch rozmiarach i kształcie, można by ło bezbłędnie stwierdzić, że w środku znajduje się wintoriez. Oprócz karabinu do arsenału mężczy zny należały piernacz w kaburze na prawy m udzie, dwa obosieczne noże szturmowe umocowane w części lędźwiowej kamizelki takty cznej tak, by nie robiły hałasu, saperka i strzelba „pompka” w dłoniach – nie by ł to arsenał bogaty jak na samotnego wędrowca przemierzającego radioakty wne, rojące się od mutantów tereny … Przez całą drogę mężczy zna by ł wielokrotnie atakowany przez zmutowaną florę i faunę, ale ty lko raz musiał szukać schronienia w konarach ogromnego rozłoży stego dębu, który trafił mu się w bardzo odpowiednim momencie. Atakujący go dorodny kuropat kręcił się pod drzewem przez jakieś pół godziny i mimo swojej ogromnej wagi nie zdołał strząsnąć człowieka, po czy m

w końcu zrozumiał, że z tą ofiarą mu się nie poszczęściło, i odszedł w swoją stronę. Dla pozostały ch stworzeń, które trafiły na wędrowca, dzień tego spotkania stał się ostatnim w ich ży ciu. Mężczy zna mógłby sobie poradzić także z kuropatem, ale musiał oszczędzać naboje. Przemy ślane, oszczędne, precy zy jne ruchy ; uważny wzrok penetrujący okolicę… z boku mogło się wy dawać, że mężczy zna jest skoncentrowany i spokojny, jednak by ło zupełnie inaczej – w sercu kotłowała mu się hucząca mieszanka nienawiści i bólu… W mgnieniu oka zniknęło wszy stko, co kochał, wszy stko, co miało w jego ży ciu jakąkolwiek wartość, i teraz w jego wnętrzu pozostała ty lko pustka. Pustka – i maleńka iskra nadziei. Nadziei na to, że słowa wy powiedziane w śmierdzącej amoniakiem ciemności kolektora ściekowego okażą się kłamstwem i jednak nie pokonuje tej drogi na darmo… Dni mijały jeden za drugim i każdy następny by ł podobny jak dwie krople wody do poprzedniego. Marsz – bieg, marsz – bieg, marsz – bieg… Mężczy zna nie szedł drogami. Przeciwnie, starał się iść skrótami, gdzie ty lko się dało, wy chodził na skraj zamieszkany ch miejscowości ty lko po to, by znaleźć na mapie swoje położenie, i znów dawał nura w nieprzeby te wiatrołomy lasów. Nie ciągnęło go do ludzkich siedzib. Przez lata, które minęły od Początku, ludzie się zmienili, i to zdecy dowanie nie na lepsze. Na atomowy m cmentarzy sku, które pozostało z kraju, nie by ło już osad gotowy ch przy jąć samotnego wędrowca z otwarty mi ramionami. Ładunek śrutu zza palisady albo i łoskot serii z automatu – to wszy stko, na co mógł liczy ć piechur, gdy by przy szło mu do głowy poprosić o nocleg. Mężczy zna nie bał się tego, o nie. By ł w stanie odpowiedzieć na każdy atak jeszcze bardziej miażdżący m ciosem, ale… spieszy ł się. Spieszy ł się tak jak jeszcze nigdy w ży ciu. Ile czasu minęło od chwili, gdy ruszy ł w drogę – tego nie wiedział. Stracił rachubę jeszcze na początku, gdy klucząc i zacierając ślady, gubił pościg. Wiedział ty lko, że jego wędrówka zaczęła się wczesny m latem, a teraz jest jesień i nie tak wiele czasu zostało do chwili, gdy ziemię pokry je zimna, biała, puszy sta narzuta. Jego to jednak nie niepokoiło. Wieczorem na postojach rozkładał mapę i widział, że zmierza we właściwy m kierunku i każdy krok przy bliża go do najdroższego celu. Do Schronu. Mężczy zna wracał do domu.

1 | Strach ma wielkie oczy Karawana wędrowała drugi dzień. Daniła zarekwirował Profesorowi atlas drogowy i teraz leżał na górnej koi i patrząc na przesuwający się za oknem krajobraz, śledził trasę. Trzeba przy znać, że zajęcie to by ło dość nużące – kolumna posuwała się wolno. Pojazdy, trzęsąc się na wy bojach, musiały wy mijać leżące na ich drodze przeszkody, i Dobry nin wy tężał siły, by pilnie obserwować mijaną okolicę, a nie kimać na koi. Poprzedniego wieczoru wy startowali dość żwawo. Ruszy li traktem ubity m z grubsza przez karawany handlowe. W cztery godziny przed zapadnięciem zmroku zdąży li pokonać sto dwadzieścia kilometrów, po czy m stanęli na nocleg w pobliżu ogromnej podstacji elektry cznej pod Penzą. Tam też wezwano do Tigra dowódców grup, by pobrali nowe kombinezony ochronne. Miła nowina! Dostać zamiast OP-1 do osobistego uży tku nowiutki demron, do tego dwuwarstwowy, to marzenie każdego stalkera! Hasan, poleciwszy jednemu ze swoich zastępców rozdać skafandry, burknął, że żołnierzom oddziału nie przy stoi chodzić w czy m popadnie. – Całkiem jak w czasie wojny domowej, słowo daję… Jeden w pantoflach, drugi w glanach, jeszcze inny w ogóle w łapciach… – Na wskroś wojskowe serce majora protestowało przeciwko takiemu bajzlowi i domagało się regulaminowej uniformizacji. Oprócz kombinezonów stalkerzy dostali osobiste radiostacje cy frowe, maski przeciwgazowe PMK-3, szczególnie cenne ze względu na możliwość picia wody i wy łupiaste wizjery o rozszerzony m polu widzenia, oraz kamizelki kuloodporne KORUND-WM piątej klasy odporności, w które by ła wy posażona cała bry gada. Wy dano im też amunicję, po cztery sta sztuk 5,45 milimetra na każdego towarzy sza broni. Na ty m program kulturalny wieczoru się zakończy ł. Wy stawili wartę – po jedny m człowieku z każdej ciężarówki – i położy li się spać. Daniła uzbroił się w ołówek – też zabrany Siemiony czowi – i zrobił pierwszą notatkę w atlasie, oznaczając pokonany dy stans cy frą „1”. My ślał, że dalej też będą się posuwać z taką prędkością, jednak jego oczekiwania się nie spełniły. Następnego dnia trzeba by ło zjechać z traktu, który za Penzą, powtarzając zakręty biegnącej tędy dawniej federalnej trasy M-5 „Ural”, odbijał na wschód, podczas gdy trasa oddziału wiodła w kierunku północny m. Dalej ruszy li drogą – a raczej ty m, co z niej zostało – łączącą kiedy ś Penzę z Mordowią. Trzeba tu by ło mocno zwolnić i wlec się w żółwim tempie. Mimo najlepszy ch chęci szy bciej się nie dało – uby tki w nawierzchni, dziury, leżące w poprzek szosy drzewa – ry zy kancko się przez nie przedzierając, można by ło z łatwością uszkodzić układ jezdny nawet w ciągnikach. Do tego dochodziły lokalne plamy podwy ższonej radiacji, od który ch należało się trzy mać z dala. Natknąwszy się na takie miejsce, trzeba by ło szukać objazdu, zataczać krąg o promieniu nawet

kilku kilometrów, a potem, szukając drogi, wracać na szosę – nie dało się przecież walić na przełaj przez las. Około trzeciej leżenie na koi znudziło się Danile i nakazał wleźć tam Saszce, instruując go, by odnotowy wał mijane miejscowości, gdy by przy drodze pokazała się tabliczka z nazwą, a sam siadł przy stole. Załoganci ciężarówki wy legiwali się na kojach. Próżnowali. Spali. Opowiadali sobie dowcipy. Kubowicz z samego rana wy szedł do kabiny na stanowisko obserwacy jne. Jak wy jaśnił Morela, taki by ł try b działania – w czasie przemieszczania się kolumny obok kierowcy koniecznie musi znajdować się jeden człowiek. Żeby obserwować, asekurować i kto wie co jeszcze. Daniła usadowił się przy stole, przy sunął swój worek, wy ciągnął z przy troczonego z boku pokrowca wintorieza. Rozłoży ł czy stą szmatkę, poukładał na blacie przy bory do czy szczenia, zaczął rozkładać karabin. Wy sunął zatrzask magazy nka, odłączy ł, odłoży ł na bok. Odciągnął zamek, sprawdzając, czy na pewno nie ma naboju. Czy sto. Wiedział wprawdzie, że jest tam pusto, ale w końcu nie zaszkodzi sprawdzić… Z górnej szczy towej koi spełznął, stękając, Profesor, usiadł naprzeciwko. Skinął głową w kierunku karabinu. – Dobra rzecz. Od dawna chciałem taki dla siebie, ale jakoś nie mogę trafić… Skąd go masz? – By ła taka sy tuacja… – wy jaśnił mgliście Daniła. Siemiony cz chrząknął ze zrozumieniem: – Rozumiem. By ło i się zmy ło… – Coś w ty m rodzaju – odpowiedział uśmiechem na uśmiech Daniła, dłubiąc w karabinie. – Powiedz mi lepiej jedną rzecz: jakie macie uzbrojenie? Jestem w końcu dowódcą, powinienem to wiedzieć. Ja mam tego wintorieza. Saszka AK-9. Wan jest snajperem, ma SWD. Losza… – Daniła zdał sobie nagle sprawę, że nie ma zielonego pojęcia, jakiej broni uży wa Shrek. – Słuchaj, Losza, jaką masz giwerę? – Major Abbas dał mi wczoraj pieczeniega. I trzy skrzy nki po dwieście – zadudnił spod sufitu Shrek, mając na my śli skrzy nki z taśmami po dwieście nabojów. – Obiecał jeszcze KPW… Jak dojedziemy. Daniła skinął głową – to dlatego wśród bagaży Shreka pojawił się wczoraj wieczorem długi pokrowiec. Cieszy ło go też, że Hasan jednak spełnił jego ży czenie. Mobilny KPW w składzie grupy to rzecz więcej niż dobra. To już potęga. – Czy li tak… Losza ma pieczeniega. I perspekty wy na KPW. Grozę i minimi już widziałem. Macie coś jeszcze? Siemiony cz obejrzał się na kimającego na dolnej koi Morelę. – Ahmed ma parę Glocków 17. Kubowicz to samo. – A ty ? – A my bez lansu – uśmiechnął się Profesor. – Mam SIG SG 5501. Z granatnikiem podwieszany m. Pistoletów brak, nie uznaję… – Żartujesz sobie teraz, tak? – uśmiechnął się Daniła. – Jeśli SIG to nie lans, to czy m się można lansować w twoim rozumieniu? FN SCAR-em?2 – FN SCAR to tak… – powiedział przeciągle Siemiony cz. – Ty le że to drogie ścierwo, nie kupisz. Hasan właśnie taki ma, też z granatnikiem i lunetą. Raz z niego strzelałem. Idea jest dobra,

w jedny m karabinie szturmowy m połączy ć dwa kalibry. Jak chcesz, to walisz z pięć pięćdziesiąt sześć, a jak zmienisz lufę, to od razu masz i siedem sześćdziesiąt dwa… Że też nasi na to nie wpadli… – I skąd bierzecie naboje?… No i same te natowskie giwery, skąd to wszy stko?… – Trzeba znać odpowiednie miejsca – uśmiechnął się Profesor. – W końcu jeździmy wszędzie. By wamy i na wschodzie, i na zachodzie… Czasem znajdujemy takie rzeczy, że człowiek ty lko rozkłada ręce ze zdziwienia!… Kilka lat temu odkry liśmy w Uljanowsku bazę przeładunkową NATO, by ła taka przed Uderzeniem, nasi rządzący by li na ty le głupi, żeby wziąć sobie wroga na kark… Ale ile stamtąd wy wieźliśmy ?… I broń, i ekwipunek, by ł tam też zakonserwowany sprzęt… I oczy wiście naboje. Mamy ich w magazy nach całe góry, jak wy ruszamy na wy prawę, nabieramy pod korek. A jeśli skończą się podczas rajdu, chociaż coś takiego zdarza się bardzo rzadko, to jego komercy jny odpowiednik, nabój .223 Rem, można znaleźć w sklepach my śliwskich. Nie jest to wprawdzie łatwe, ale da się… – Pamiętasz, Dan, jak włamaliśmy się do sklepu „My śliwy ”? – Z górnej koi dał się sły szeć pełen ironii głos Saszki. – No… – Przy padkiem nie skitrałeś wtedy przede mną paru skrzy nek natowskiej piątki? Coś ich tam nie zauważy łem… Daniła nie odpowiedział na to retory czne py tanie. Podczas tamtego wy jścia i bez natowskiej amunicji nieźle się obłowili. A co najważniejsze, zdoby li dla siebie OP-1, choć musieli obronić się przed stadem sy ren. – Ale ja mówię o takich duży ch sklepach – rozumiejąc żart Saszki, odpowiedział Siemiony cz. – Do waszego „My śliwego” nie by ło sensu dostarczać takich naboi, małe miasteczko, kto je kupi? Co najwy żej na zamówienie… Z pewnością nie znaleźliście tam i sztucerów? Tak? – Werty kalna strzelba kalibru 12 – odparł od niechcenia Daniła, nabierając smaru na szmatkę i zabierając się do czy szczenia broni. – Właśnie. Ani „Wiepra”, ani „Sajgi”… – Dobra, podsumujmy. Wy chodzi na to, że mamy zarówno broń z tłumikiem, szturmową, a nawet cekaemy … – Najważniejsze, żeby te cekaemy nie zmniejszały naszej mobilności – mruknął Siemiony cz. – Słuchaj, Losza, dasz radę nieść KPW? Zamiast odpowiedzi Shrek zwiesił się z koi, chwy cił go lewą ręką za kołnierz i ostrożnie uniósł do góry. Koja pod ciężarem sześciu cetnarów zaskrzy piała, wy gięła się w łuk, ale mocowania wy trzy mały i Siemiony cz, bojąc się poruszy ć, zawisł w powietrzu. Profesor, z podkurczony mi nogami i obracający się powoli wokół własnej osi, miał tak osłupiałą i prześmieszną minę, że Daniła z Saszką gruchnęli śmiechem, budząc Morelę i Li. Przy zwy czajony do takich scen Licznik zerknął na ten obrazek, ziewnął i obrócił się na drugi bok, a Morela z otwarty mi ustami przy jął pozy cję pionową i zaspany zaczął przecierać rękami oczy. – Ożeż ty w mordę… Szefie, ty chy ba z setkę waży sz, tak? – Tak – wy chry piał gdzieś do ściany obrócony plecami do stołu Profesor. – Słuchaj, sy nku, może by ś mnie puścił… Wierzę ci, wierzę! Losza ostrożnie odstawił Siemiony cza ty łkiem na koję i położy ł się na swoim miejscu. – Niesłusznie przezwaliście go Shrek – wy mamrotał Psor, obracając się twarzą do stołu

i poprawiając pognieciony kołnierz munduru. – Trzeba by ło nazwać go Hulk. Też taki potężny … – Słuchaj, Losza, a nie chciałby ś wpaść do nas do bazy, jak wszy stko się skończy ? – zapy tał olbrzy ma Morela. – Bo jak opowiem, to nie uwierzą! Shrek odburknął coś z góry przecząco. – No, i niesłusznie – zmartwił się Ahmed. – Mistrzostwo bazy w wy ciskaniu i przy siadzie by łoby twoje! A przy sługuje za to niezła nagroda. Wy zby ty wszelkiej próżności Losza znów wy burczał coś z niezadowoleniem. – Mamy przed sobą jedną nagrodę. – Daniła odłoży ł na bok zatłuszczoną szmatkę i zaczął składać karabin. – I po ty m, jak ją zdobędziemy, twoje mistrzostwo będzie mu zwisać. – Zgadza się – potwierdził Siemiony cz. – Ale mistrzostwo zdoby łby na pewno. Ja na przy kład nie podniosę ty le jedną ręką nawet w unikomie. – Co to za „unikom”? – dobiegł z góry zainteresowany głos Saszki. – Uniwersalny kombinezon. – Ciekawe… I co, można w nim nosić dodatkowy ciężar? Jakiś egzoszkielet czy co… Profesor wzruszy ł ramionami. – Tak, ma wbudowany egzoszkielet. – Masz coś takiego? – Daniła zerknął na Siemiony cza z niedowierzaniem. – Pokaż… W dzieciństwie czy tał o takim sprzęcie w książkach i widział w niektóry ch filmach, ale uważał to za fantasty kę, która nijak się ma do rzeczy wistości. A tu nagle oznajmiają mu jak gdy by nigdy nic, że takie kostiumy jednak istnieją, a jeden z nich można nawet zobaczy ć na własne oczy ! Takiej okazji wręcz nie wolno by ło przepuścić! Do demonstracji egzoszkieletu ty m razem jednak nie doszło. Zamontowany pod sufitem głośnik interkomu niespodziewanie oży ł i głosem Hasana zazgrzy tał: – Kolumna stać. Lokalka. Quady, gotować się do wy jścia. Piąty, szósty, szukać przejazdu. Od pierwszego do czwartego ochrona na obwodzie. Odległość dwieście metrów. Załogi jeden, dwa przy kry ć ich. Tempo. Możliwy kontakt z przeciwnikiem. Załogi trzy, pięć, poziom gotowości jeden. W mgnieniu oka senną atmosferę wnętrza ciężarówki jakby rozwiał wiatr. Daniła przy skoczy ł do swoich bagaży, dziękując samemu sobie za przezorność – nowiutki demron i reszta ekwipunku leżały na wierzchu i wy starczy ła sekunda, by rozpiąć worek i zacząć się gorączkowo ubierać. Dwie minuty i by ł gotowy. Obok krzątał się Saszka, zapinając rzepy kamizelki kuloodpornej. Profesor z Morelą zawiązy wali sznurowadła glanów, za to Licznik i Shrek stali już w pełny m ekwipunku, spoglądając na dowódcę. Daniła by ł z tego wy niku zadowolony – gotowość bojowa by ła na należy ty m poziomie. – Słuchaj, Siemiony cz, a czemu nie zakładasz swojego unikomu? – spy tał Saszka, wy ciągając maskę przeciwgazową. – Ciąganie go na każde regularne wy jście nie ma sensu – burknął tamten. – W końcu bateria nie jest wieczna. – Dobra, dość paplaniny – przerwał im Daniła. – Siemiony cz, potem skończy sz opowiadać. Wy chodzimy ! Grupa w pełny m składzie wy biegła na zewnątrz. Wy chodzili trójkami, starając się jak najszy bciej opuścić pojazd, by jak najmniej radioakty wnego py łu wniknęło do wnętrza. Ledwie Daniła zeskoczy ł na ziemię, od razu gestami odesłał Li ze snajperką na dach ciężarówki, Saszkę

z Kubowiczem, który właśnie dołączy ł, posłał do osłony ty łów kolumny, Morelę i Profesora na flanki, a sam popędził ze Shrekiem na czoło. Mijając drugi wóz, odruchowo odnotował, że grupa Ary jczy ka dopiero wy siadała – i jeszcze raz pozwolił sobie na chwilę dumy z gotowości bojowej własny ch orłów. Nie na darmo puszy ł się wczoraj przed Siemiony czem jak paw. Zwiad na quadach pięć i sześć wy ruszy ł już na poszukiwania. Ry cząc silnikami, wy taczały się z naczepy i przewalając się powoli przez dziury, odjeżdżały w prawo i lewo wzdłuż granicy plamy podwy ższonej radiacji. Daniła podszedł do transportera sapiącego na jałowy m biegu na czele kolumny, wdrapał się na pancerz, na wszelki wy padek zerknął na dozy metr – dwadzieścia rentgenów. Znośnie, ale lepiej nie podchodzić bliżej. Rozejrzał się z wy sokości pojazdu, poprawiając wy suniętą podczas biegu słuchawkę w lewy m uchu. Kolumna stała na nasy pie, w rzadkim młodniaku. Nasy p – wszy stko, co zostało z niegdy ś pokry tej asfaltem trasy – sto metrów dalej pły nnie skręcał w prawo i drzewka nie pozwalały dojrzeć, co jest za ty m zakrętem. Z pozostały ch stron widoczność by ła wy starczająco dobra, by nie obawiać się zasadzki. I chociaż przed nimi znajdowała się lokalna plama promieniowania, to jednak tego sektora też nie należało spuszczać z oczu. By ło z nim coś nie tak. Tak by wa. Niby zwy kły kawałek drogi – a nie podoba się, choćby ś pękł. Na obu flankach, w pewnej odległości od BTR-a stały quady ze zwiadowcami. Od kolumny ciągnął się w ich stronę ślad zrobiony kołami w młody m lasku. Czarne figurki w demronach uniosły się z siodełek i obserwowały okolicę przez lornetki. „…Tak, działania w terenie ma Bractwo wy ćwiczone pierwsza klasa – odnotował Daniła. – Spróbuj ty lko urządzić zasadzkę takiej kolumnie, która posuwa się według wszy stkich zasad, ze zwiadem, zrobiłaby z nich marmoladę – jeszcze raz rozejrzał się na boki. – Aha, oto z WDS3 wy szedł major i idzie do nas. Ciekawe, dlaczego ogłosił pełną gotowość bojową. Niby cicho…” Hasan wskoczy ł na pancerz i stanął obok. Przy tknął do oczu lornetkę, rozejrzał się dookoła, szczególnie długo lustrując zakręt przed nimi. Mruknął coś – Daniła nie dosły szał słów stłumiony ch maską przeciwgazową, ale zrozumiał, że majorowi zakręt też nieszczególnie się podoba. – W który m uchu ci brzęczy ? Dobry nin nieco osłupiał, ale nie dał tego po sobie poznać – każdy ma swoje dziwactwa. – W lewy m… – Właśnie. Czy li miałem rację – odparł Hasan, znów przy kładając lornetkę do wizjera maski przeciwgazowej. – Parszy wy jakiś ten odcinek… – Tobie też nie podoba się ten zakręt? – Ehe. Co czujesz? – A tak… – Daniła chrząknął. – Szósty zmy sł, nie da się tego wy jaśnić… – Właśnie. W moim pudle – wskazał nogą wieży czkę BTR-a – siedzi taki młody sierżancik. Przez pół roku wy ciągałem go z trzeciej bry gady, obiecałem mu nawet procent z łupów. Ten to ma intuicję, że proszę siadać. Przed nami jest lokalka, ale słaba. To nie przez nią stoimy, ty lko przez ten jego szósty zmy sł. Mój sierżancik w żadny m wy padku nie ży czy sobie jechać tą dróżką, i ja mu wierzę. Coś wy czuwa… Daniła zby t wiele widział i doświadczy ł, by nie odnieść się do ty ch słów z całkowitą powagą. Tak, to się zdarza. Sańka na przy kład też ma intuicję, i to znacznie lepszą od Daniły. W końcu nie

na darmo tamtego dnia, jeszcze podczas ich pierwszego wy jścia na powierzchnię, odciągał go od domku na placu koło elewatora. Opierał się też przed wejściem do budy nku przedszkola. Jak mówił, tak się podziało, nieźle wtedy wdepnęli… – Co robimy ? – Wy jechał zwiad. Zaraz wróci, wtedy zdecy dujemy – odparł major i powiedział do mikrofonu: – Quady jeden, cztery, przeczesać okolicę. Odległość cztery sta metrów. Potem wrócić na pozy cje wy jściowe. Dał się sły szeć ry k silników – to ruszy ł zwiad. Łamiąc cienkie drzewka, terenowe pojazdy ruszy ły, zatoczy ły w lasku parę kółek i znieruchomiały na pozy cjach wy jściowy ch. Widocznie zameldowali coś na zamknięty m kanale dowodzenia, bo Hasan kiwnął głową z zadowoleniem. – Pozostańcie na miejscu. Quady pięć, sześć, jak wam idzie? – To już powiedział na kanale otwarty m. – Quad pięć. Znalazłem przejście, towarzy szu majorze. Lokalka ciągnie się dalej na wschód, ale w kierunku północny m idzie kory tarz. Ma cztery sta metrów, przechodzi przez plamę na wy lot. – Odległość od kolumny do wjazdu? – Ze dwieście metrów… – Promieniowanie? – Dziesięć przy wjeździe, wewnątrz około sześćdziesięciu. Sześćdziesiąt rentgenów dla dwuwarstwowego demronu to ty le co nic, można to zlekceważy ć. – Szerokość kory tarza? – Hasan wy py ty wał dalej żołnierza. – Z sześć metrów, nie więcej, towarzy szu majorze. – Powierzchnia równa? – Przejedziemy … – Widać z twojego miejsca zakręt trasy ? Krótka pauza – widocznie żołnierz się rozglądał. – Tak jest. – Dało się w końcu sły szeć. – Miejsce, w który m droga zakręca, jest jakieś dwieście metrów stąd, może ciut dalej. Jest tam mgła, ale niezby t gęsta, prześwituje. Daniła poczuł, jak major napiął mięśnie. Sam też się zaniepokoił – mgła w gorący dzień, kiedy słońce dopiero co minęło zenit? Co to za… – Możesz to opisać? – Widzę dwa obłoki rzadkiej mgły w pewnej odległości od siebie – odezwał się naty chmiast piąty quad. – Poza ty m czy sto, nie ma ruchu. – Quad sześć, co u ciebie? W słuchawce zaszumiało – widocznie szósty oddalił się już na znaczną odległość i na kanale zaczęły się pojawiać zakłócenia. Potem doleciał głos: – Bez zmian. Posuwam się na zachód wzdłuż granicy plamy. Odległość od kolumny ty siąc cztery sta. Radiacja sto… Hasan odczekał kilka chwil, coś widocznie postanowił i rozkazał: – Quad sześć, wracaj. Quad pięć, zostań na miejscu. Quady trzy, cztery, podjedźcie do piątego. Przy jrzy jcie się okolicy u wy lotu kory tarza. Quady jeden, dwa zamy kają kolumnę. Wszy scy uważać. Załogi ciężarówek numer trzy, cztery, pięć na dach, zwróćcie szczególną uwagę na tę mgłę. Załogi jeden, dwa, rozproszy ć się dookoła. Ruszamy w stronę kory tarza. WDS

do pudła. Z ty łu kolumny rozległ się ry k – Tigr, łamiąc drzewka potężną pły tą zderzaka, ruszy ł prawą flanką kolumny na obchód. Daniła zeskoczy ł na ziemię, w ślad za nim zsunął się Hasan. – Obchodzimy ? – Na dole, obok Shreka, stał Ary jczy k. – Tak. – No, i dobrze… – Nie podoba mi się ta mgła… – Major zabębnił palcami po rękojeści swojej broni i Daniła dopiero teraz zauważy ł, że fakty cznie trzy mał w rękach FN SCAR – Do tego mój sierżancik się wzdraga… No, dobra. Wy starczy, panowie, ruszamy. Pójdziemy powoli, tempem marszowy m. Wasze sektory : dwanaście-trzy -sześć 4. Hasan wskoczy ł na boczny próg Tigra, który właśnie podjechał, i dał znak kierowcy – ruszaj. W lasku widać już by ło ruch – quady się przegrupowały, BTR nieco się cofnął, zjechał z nasy pu i pozostawiając za sobą świeżą przecinkę w młodniaku, ruszy ł powoli za wozem dowodzenia. – Oddział uwaga! – Daniła kliknął przy ciskiem przełącznika kanałów, przechodząc na wewnętrzną łączność swojej grupy. – Szy k taki, jak by ł. Idziemy równo z kolumną, trzy mamy obwód. Licznik, pozostajesz na miejscu, sektor dwanaście-trzy -sześć, przegląd ogólny. Ja i Shrek sektor dwanaście-dwa. Popowicz, Kubowicz sektor cztery -sześć. Morela do Profesora, na prawą flankę. Sektor dwa-cztery. – Mam opuścić sektor dziewięć? – uściślił Ahmed. – Tak. Bardziej się przy dasz z prawej. – Przy jąłem. Ruszy li. BTR sunął przez lasek bez przeszkód, łamiąc drzewka jak suche trzciny. Daniła, Shrek i Ary jczy k, który do nich dołączy ł, szli po prawej. Losza trzy mał opuszczonego lufą w dół pieczeniega, Iljucha swojego kałacha sto piątkę z dwoma sklejony mi żółtą taśmą izolacy jną magazy nkami. Daniła raz się obejrzał – w pobliżu czwartej ciężarówki, pośrodku kolumny, widział, rozglądające się wokół, cztery czarne postacie – to Profesor, Morela i dwaj żołnierze z grupy Ary jczy ka. Na samy m końcu widniała jeszcze jedna czwórka. Dwieście metrów dzielące ich od kory tarza przeszli w ciągu kilku minut. Przy samy m jego wy locie stał już Tigr. W otwarty m dachowy m luku siedział żołnierz z cekaemem. – Pudło naprzód – zabrzmiał na kanale ogólny m głos majora. – WDS osłania, zamy ka kolumnę. W przy padku zagrożenia działać w zależności od sy tuacji. Quady, czekajcie na nas. Uważajcie na wszy stkie kierunki. Działamy. BTR ry knął, wy rzucił z rur wy dechowy ch dwa czarne obłoki i ruszy ł naprzód, za nim w kory tarz wjechała cała kolumna. Daniła, idąc tak, że prakty cznie doty kał boku transportera, spojrzał na dozy metr – sześćdziesiąt. Zwiad nie kłamał. Nie wiadomo, jak by ło na lewej flance – widok w tamty m kierunku zasłaniał BTR – ale teren po prawej na razie by ł pusty. Poruszali się ostrożnie, starając się nie skręcić nogi na łamany ch przez potężne koła BTR-a śliskich pniach drzew. Ary jczy k potknął się parę razy, klnąc głośno. Na szczęście Shrek pomagał mu utrzy mać równowagę. Sam Losza kroczy ł po połamany ch drzewkach jak po asfalcie, pod jego ciężarem pnie wy ginały się i pękały niczy m cienkie słomki. Daniła nie wy chwy cił momentu, w który m pojawił się i zaczął wy pełniać powietrze dziwny szum… Dźwięk powstał jakoś niedostrzegalnie, ukradkiem, i stopniowo narastał do chwili, aż stał

się aż zby t dobrze sły szalny. Niski, ciężki, wibrujący … Dobry nin skrzy wił się, jakby od gorzkiego smaku w ustach, czując, jak lekko zadrżała ziemia, zaczęły go boleć zęby, a pod języ kiem wy strzeliła fontanna gorzkiej śliny. Żołnierze kręcili głowami, starając się zorientować, skąd mają się spodziewać zagrożenia – hałas dochodził od strony mgły i z każdą sekundą stawał się coraz głośniejszy … – Kolumna stać! – warknął Hasan. – Sektor dziewiąty ! Wszy scy uważać! Nie strzelać bez rozkazu! Jak wszy scy, to wszy scy. Daniła podskoczy ł, chwy cił za uchwy t przy rurze wy dechowej BTR-a i leżąc na pancerzu, przy tknął oko do okularu celownika opty cznego. Skierował trójkąt siatki celowniczej na unoszące się nad nasy pem opary – mgiełka by ła wy raźnie widoczna, przezroczy sty obłoczek lekko się kłębił, przez sinawą chmurkę przebijały zary sy nasy pu. Drugi obłoczek znajdował się nieopodal, jakieś czterdzieści metrów dalej i przy jrzawszy się dokładniej, Daniła dostrzegł, że na nasy pie ciągnie się między nimi ciemna smuga – szy ny. Wszy stko to stało się w jednej chwili, a w następnej huk nagle przy brał na sile i z obłoku z lewej strony wy padł… pociąg. Dziwne to by ło uczucie patrzeć na pociąg widmo. Ten, koły sząc zasnuty mi bladą mgiełką wagonami, przepły wał powoli, wy łaniając się z jednego obłoku i znikając w drugim. Przez celownik WSS Daniła widział ludzi w oknach wagonów pasażerskich. Czy tali gazety, rozmawiali, pili herbatę ze szklanek w aluminiowy ch koszy czkach, wy glądali na zewnątrz, przez okno – ale karawana by ła dla nich niewidoczna… Znajdowali się teraz w inny m miejscu, ży li w inny m wy miarze – chociaż czy w ogóle ży li? Mignęły białe zasłonki, rzadkie bukieciki kwiatów na stołach, butelki piwa, wody mineralnej… I nagle jego uwagę przy kuła nieogolona, szara twarz starszego faceta stojącego przy oknie. Mężczy zna patrzy ł z rozdziawiony mi ustami na kolumnę – i widział! Podniósł rękę, chcąc widocznie pomachać, ale wagon zanurzy ł się już z powrotem we mgle. Przepły nął za nim kolejny, z oknami zasłonięty mi storami i duży m napisem pod dachem: „RESTAURACYJNY”. Zaczęły się wagony z miejscówkami, widać by ło sy lwetki ludzi idący ch kory tarzem… Na wagonach – nieco poniżej okien, na białej tabliczce – Daniła przeczy tał pierwszą i ostatnią stację pociągu: „Moskwa–Czelabinsk”. To by ł jakiś… surrealizm. Sen, koszmar, coś niepojętego. Daniła poczuł, jak mimo woli twarz rozciąga mu groza i gdzieś nisko w dół opada lekko drżąca szczęka. Obraz przepły wającego pociągu by ł spokojny, ale tak straszny, niesamowity i nienaturalny, że chłopak nagle zaczął się trząść, przejął go jakiś ohy dny, grobowy, przenikający do szpiku kości dreszcz. Szarpnął głową, odry wając się od celownika, machinalnie spróbował przetrzeć oczy – ale jego ręka natrafiła ty lko na wizjer maski przeciwgazowej. Znów spojrzał na nasy p – ostatni wagon mignął we mgle i szum zaczął stopniowo cichnąć. Cisza. Daniła przez pół minuty jak w transie gapił się wciąż na tę mgłę. W eterze panowała taka cisza, że zdawało się, że kolumna znalazła się w próżni. Nagle poczuł, jak piecze go wy schnięta rogówka oczu – przez cały czas przejazdu pociągu zwy czajne zapomniał mrugać… Zamrugał, przełknął ślinę, zakrztusił się – całkiem zaschło mu w gardle. Zakasłał. W słuchawkach od razu dały się sły szeć takie same dźwięki – żołnierze stopniowo dochodzili do siebie. Pierwszy, jak przy stało dowódcy, opamiętał się Hasan. – Kolumna, uwaga! – Na kanale ogólny m rozległ się jego zachry pnięty głos. – Ruszać dalej. Zatrzy mać się u wy lotu kory tarza. Rozglądać się na boki!

BTR zary czał i ruszy ł naprzód, ale Dobry nin jak leżał na pancerzu, tak już tam został. Czuł, że jeśli zeskoczy, upadnie. Nogi mu się trzęsły, mięśnie drgały konwulsy jnie. Rozglądając się wokół, zobaczy ł, że jego oddział jak jeden mąż kuśty ka na miękkich nogach skrajem drogi, nic sobie nie robiąc z rozkazu, by trzy mać się zachodniego sektora. Ty lko Shrek idący nieopodal kroczy ł twardo jak wcześniej – czy nie widział, czy nie zrozumiał, co widzi… Daniła ześlizgnął się z pudła, potknął – nogi ugięły się i pod nim – ale szy bko odzy skał równowagę. – Uwaga, pierwszy oddział! – Jego zachry pnięty głos się załamał. – Dołączy ć do kolumny ! Morela, czego tam dłubiesz? W nosie czegoś szukasz?! Rozglądamy się uważnie na boki, nie tracimy koncentracji! Ruchy, nie odstajemy ! Sły sząc głos dowódcy, żołnierze się ocknęli, zaczęli iść ży wiej i wodzić lufami broni na boki. Dookoła znów panowała cisza, ty lko wietrzy k koły sał cienkimi drzewkami i zdawało się, że nie by ło żadnego strasznego pociągu albo że ty lko im się przy widział, jak koszmar w nocny ch majakach. Po upły wie kilku minut dozy metr zaczął terkotać wolniej – poziom promieniowania spadał – i stało się jasne, że kolumna opuściła wreszcie kory tarz. Hasan poczekał, aż wy jedzie z niego ostatnia ciężarówka, i zarządził postój: – Kolumna, stać. Załoga ciężarówki trzeciej i czwartej, do wozów. Ciężarówki numer jeden i dwa, ochrona pery metru. Piąta ciężarówka, osłona WDS. Jego Tigr, wciąż jeszcze stojący przed wjazdem w kory tarz, dodał gazu i przewalając się przez dziury, ruszy ł przez lokalkę. Z dachów trzeciej i czwartej ciężarówki dały się sły szeć głosy żołnierzy. Na dachu piątej zaczął się ruch, załoga rozproszy ła się, osłaniając jadący WDS. Daniła wy dał swojemu oddziałowi rozkaz, by rozproszy li się po obwodzie, po czy m znów wdrapał się na BTR i wy jął lornetkę. Ale choćby nie wiadomo jak długo wpatry wał się w zagadkową mgłę, nie zauważy ł niczego dziwnego i podejrzanego. Mgła jak mgła. Ty le że stoi w miejscu, chociaż ze wschodu ciągle wieje wiaterek. Zazgrzy tał metal – obok stanął Hasan. Gestem poprosił o lornetkę, znieruchomiał z oczami przy okularach. – No, i co to by ło, taka jego mać? Pierwszy raz się z takim dziwactwem spoty kam… Daniła, który mógł się pochwalić ty m samy m, milczał. Wciąż starał się zrozumieć, co to by ło i jak w ogóle coś takiego jest możliwe. Od razu przy pomniało mu się anomalne jezioro na cmentarzu, miejskie więzienie, przedszkole… i inne diabelstwa, które czasem można by ło spotkać na powierzchni… Przed oczami wciąż stał mu facet z pociągu machający w stronę karawany ręką. Ten facet niewątpliwie widział ich kolumnę, podczas gdy nikt więcej nie zareagował, nawet nie obrócił głowy ! Ale jak, w jaki sposób?! Pociąg – sądząc po stacjach docelowy ch na białej tabliczce, Dobry nin nie miał co do tego żadny ch wątpliwości – by ł rosy jski. Ale na napromieniowany ch bezkresny ch przestrzeniach kraju już od dawna żadne nie kursowały. Więc co to by ło – widmo przeszłości? W takim razie dlaczego tamten człowiek ich zobaczy ł? Jak przeszłość mogła się połączy ć z teraźniejszością? Jak ten, który przeszedł już do historii, mógł zobaczy ć karawanę znajdującą się tu i teraz? Wszy stko to pozostało zagadką. Niepojętą, tajemniczą i niesamowitą zagadką… Major po raz ostatni przy jrzał się anomalii i zwrócił mu lornetkę. – Dość tego postoju. I tak straciliśmy pół godziny. Do wo… – zamarł w pół słowa, bo od strony mgły, stopniowo przy bierając na sile, znów zabrzmiał znajomy już huk.

Po chwili między obłokami mgły, ty m razem z większą prędkością, przeleciał jeszcze jeden pociąg. Po torach przemknęły lokomoty wa, cy sterna, potężne, pomalowane w zielone plamy tiepłuszki, platformy z dwoma czołgami i jedny m BMPT, wagony pancerne z wieży czkami działek na dachach… I, jak zdąży ł zauważy ć Daniła, wszy stko to by ło kompletnie skorodowane, pokry te szramami, wgnieceniami i liczny mi dziurami o poszarpany ch krawędziach. Pociąg pancerny mignął i zniknął, i prawie od razu umilkł też towarzy szący mu hurgot. Daniła spojrzał na majora – ten stał w miejscu jak słup, patrząc w jeden punkt i przez wizjer maski przeciwgazowej widać by ło jego wściekłe, poczerwieniałe oczy. – Co się, do cholery, stało z moim pociągiem?! – ry knął nagle. – Taka wasza mać, przecież on jest cały rozpirzony ! Cały korpus czołgów w niego walił z bliska, czy jak?! Daniła milczał, milczeli i pozostali, przy tłoczeni obrazem, który przeleciał im przed oczami. Jeśli pociąg pancerny został zniszczony, zdoby cie kombinatu stanie się zadaniem ponad ich siły. Bez wsparcia ogniowego jego dział i moździerzy sprawa by ła skazana na porażkę. – Ale co ich podkusiło?! – wściekał się dalej major. – Ja temu Parowozowi urwę jaja! Nawet doba nie minęła, odkąd wy ruszy liśmy, a ten sukinkot już załatwił jednostkę bojową! By dlak! Rrrozszarpię go! Wy buch gniewu by ł silny, ale nie trwał długo – Hasan umilkł, ciężko dy sząc i przewracając wy trzeszczony mi oczami. – Towarzy szu majorze, a może to wszy stko złudzenie?… – wy sunął ostrożnie przy puszczenie jeden z żołnierzy, którego głosu Daniła nie rozpoznał. – Bo to wiadomo, jakie obrazki nam to coś pokazuje? Nie wiemy przecież, co to jest… Hasan milczał, trawiąc to, co usły szał. – A mamy z nim łączność? – Dał się nagle sły szeć głos Ary jczy ka. – Będziemy mieli za dwa dni – odparł od razu jeden z łącznościowców. – Jak się połączy cie, naty chmiast meldować! – rzucił krótko major. Daniła, mimo wszy stkich dziwny ch spraw, które działy się dookoła, by ł zamy ślony. Ciekawe, jakim sposobem mieliby się skontaktować. Pociąg pancerny jest teraz licho wie gdzie! Zawiązał sobie w zakamarkach pamięci supełek, żeby koniecznie spy tać o tę kwestię Profesora, i zeskoczy ł z transportera na ziemię. W ślad za nim, po krótkiej chwili zeskoczy ł i Hasan. Ruszy ł w stronę Tigra, sy cząc coś przez zęby i klnąc półgłosem. – Załogi do maszy n! Quady pięć i sześć, do boksu. Pozostali zająć poprzedni szy k! Spadamy stąd, koniec zabawy ! Jednak ty m poleceniom nie by ło sądzone się wy pełnić – zabawa dopiero się zaczy nała. Seria gruchnęła nieoczekiwanie – stojący prawy m bokiem do pudła Daniła o mało nie wy puścił z rąk wintorieza. Ale zareagował naty chmiast – padł na kolana, odwracając się jednocześnie w stronę, z której usły szał wy strzał, poderwał karabin do ramienia… BTR po krótkiej serii z KPWT5 ruszał naprzód, odsłaniając mu widok na plamy mgły nad nasy pem. Sine opary nie by ły już tak puste jak jeszcze przed minutą – z ich kłębów szeregami wy chodziły szare krępe stworzenia. Celownik opty czny przy bliży ł je, posłusznie poły kając te ponad dwieście metrów, i Daniła, który przestał się już dziwić produkowanemu przez mgłę obłędowi, rozpoznał w nich… pająki. Kolejny koszmar? – Kontakt! – krzy knął ktoś.

Z dachu piątej ciężarówki dała się sły szeć chaoty czna strzelanina. Po prawej, od strony pudła, zabrzmiała jeszcze jedna seria. Załoga BTR-a działała jak należy – wóz nie stał w miejscu, jednocześnie strzelał i zmieniał położenie. Daniła zdziwił się, po co takie wy gibasy – nie prościej by łoby stanąć i rozstrzelać stwory, nie psując sobie precy zji celowania ruchem? Ale w następnej sekundzie zdał sobie sprawę, że to rzeczy wiście nie jest najlepsze wy jście: jeden z pająków w przednim szeregu nieco się obrócił, prędko drobiąc kosmaty mi odnóżami, i plunął jakimś biały m świństwem, celując w BTR. Gruda substancji przeleciała nad kadłubem, ty lko go muskając, ale metal w miejscu, w które trafiła ślina, nagle zaczął dy mić, zapienił się i stopił, emitując białe opary … BTR naty chmiast przy hamował i odpowiedział długą serią z cekaemu. Połowę pierwszej linii bły skawicznie skosiło. Wielki kaliber strzelał, żeby zabić, dziurawił szare pancerze pająków, roztrzaskiwał głowy, odry wał kończy ny. Daniła widział przez celownik latające na wszy stkie strony bry zgi czarnej krwi, strzępy wnętrzności, miotające się w agonii ciała… Pająki, które dotąd cicho i szy bko posuwały się naprzód, zwolniły i zaatakowały swoją wy dzieliną. Grudy śliny rozmiarów ludzkiej pięści, wpadając na przeszkody, bardzo szy bko wy palały spore dziury i Daniła zdał sobie nagle sprawę, że jedno takie trafienie w bak ciężarówki i stanie się coś nieodwracalnego… – Oddziały, odsunąć się od wozów! – krzy knął, zry wając się na nogi. – Bry gada, odejść od ciężarówek! – zabrzmiał jednocześnie rozkaz Hasana. Elektroniczny sy stem, kontrolujący sy gnał radiostacji dowódcy, posłusznie ściszy ł jazgot panujący na kanale ogólny m, dlatego efekt by ł taki, jakby major stał pół metra od niego i ry knął mu prosto do ucha: – Rozproszy ć się! Na ziemię! Żołnierze bractwa by li wy szkoleni jak należy – ledwo wy brzmiała komenda, a większość z nich, ostrzeliwując się, oddalała się od wy ciągniętej w ty ralierę karawany, zostawiając ją między sobą a atakujący mi potworami. Sam Dobry nin szy bko odbiegł na jakieś czterdzieści metrów w prawo od pierwszego pojazdu, padł, skulił się za kępą trawy, wy ciągnął z zasobnika lornetkę i przy jrzał się polu bitwy. Skulone ciała pająków z pierwszego szeregu leżały już bez ruchu w najróżniejszy ch pozach. Pancerze większości z nich pokry wały kleksy czarnej krwi, wy pły wającej z otworów po kulach w chity nie i pod niektóry mi z nich utworzy ły się już spore kałuże. Pająki z drugiego szeregu przy padły do ziemi i chowając łapy pod siebie, zaległy jakieś dziesięć metrów za nimi. Niektóre się nie ruszały, ale pozostałe jeszcze wy rzucały ślinę, choć bez specjalny ch rezultatów – większość plunięć po prostu nie dolaty wała do żołnierzy, rozbijając się o burty i kabiny ciężarówek i wy palając w nich spore dziury. Trzeci szereg już wy nurzał się z mgły, a za ich plecami przez widmowe opary widać by ło jeszcze dwa kolejne. I dwie ogromne, ciężko się poruszające sy lwetki, majaczące niewy raźnie w kłębiącej się od ruchu mgle na flankach. Daniła spojrzał w wizjer i zmartwiał. To też by ły pająki – ale jakie olbrzy mie! Co najmniej cztery razy wy ższe od człowieka, każdy z nich miał z przodu na py sku długą cienką ssawkę, wprost pod rządkiem czarny ch guzikowaty ch oczu, a na przy garbiony ch plecach wzór z biały ch plam w kształcie krzy ża. Krzy żaki! Dobry nin zaklął. – Uwaga, żołnierze! – wrzasnął do mikrofonu, nadwy rężając struny głosowe. – Na flankach są giganty czne krzy żaki! Uważajcie na ślinę! Obejrzał się, sprawdzając, czy ktokolwiek go usły szał w ty m dzikim hałasie i kakofonii

panującej na kanale ogólny m, i natknął się na wzrok Ary jczy ka. Oczy Iljuchy za wizjerem maski przeciwgazowej by ły pełne zdumienia… Z ty łu coś ry knęło. Daniła obejrzał się na moment – obok niego, bezlitośnie łamiąc młode zarośla, przemknął WDS. Strzelec na dachu, przy garbiony nad cekaemem, pruł krótkimi seriami. Daniła dosłownie wcisnął się w ziemię – tego jeszcze brakowało, żeby oberwać od swoich. Za szy bą mignął mu profil kierowcy z rękami wczepiony mi w kierownicę, a zaraz potem, w ty lny m oknie kamienna twarz Hasana. Od strony nasy pu przeleciała mu nad głową biała grudka i strzelec sflaczał. Cekaem obrócił się na bok, seria wbiła się w ziemię dosłownie o metr od Dobry nina, który zdąży ł ty mczasem podkurczy ć nogi, potem poszła w niebo. Cekaem pozostał tak z lufą wy celowaną w górę – ciało martwego strzelca majtało we włazie, głowa w hełmie uderzała o dach, ręce latały na wszy stkie strony … Po prawej zabrzmiał chrobot, zgrzy t – za sąsiednią kępą trawy ulokował się Losza. Ustawiając karabin, zadzwonił podpórką o kamień, przy cisnął policzek do kolby, szczęknął bezpiecznikiem. Daniła dostrzegł to kątem oka i chciał już zawołać, że odrzut może zgruchotać mu szczękę, ale zdąży ł się opamiętać: Losza tak mocno ściskał cekaem swoimi łapskami, że mógł się tego zupełnie nie obawiać. Pieczenieg wy pluł pierwszą serię, a Daniła, przy pomniał sobie nagle, że on też ma w dłoniach broń, i skupił się na polu bitwy. Wy celował, naprowadzając trójkąt „choinki” na leżącego pająka, który by ł zdumiewająco podobny do niewielkiej, może dwudziestolitrowej szarej beczułki z podkulony mi pod siebie cienkimi włochaty mi łapkami. Luneta PSO dawała wy starczające zbliżenie, żeby dojrzeć jego py sk – całkowicie pozbawiony emocji, obojętny, z dwoma rzędami oczu jeden nad drugim i skierowany mi w dół kosmaty mi szczękoczułkami, które upodabniały py sk pająka do twarzy staruszka z elegancką bujną brodą. Wintoriez lekko szturchnął go w ramię i „staruszek” z dziurą między oczami rozpłaszczy ł się na ziemi. Jeden załatwiony. Dobry nin naty chmiast przesunął trójkącik celownika na jego sąsiada – ten, w lekkim półobrocie, pluł w stronę ty łów karawany. Kula trafiła poniżej skrajnego lewego oka, wy ry wając mu z korzeniami dolną część py ska razem ze szczękoczułkami. Ciałem szarpnęło, siła uderzenia obróciła je wokół własnej osi i pająk znieruchomiał, nieprzy stojnie demonstrując swojemu zabójcy ty lną część ciała. Jest i drugi. Trzeci, pozbawiony wsparcia towarzy szy, trzęsąc się konwulsy jnie, zaczął się wy cofy wać, ale krótka seria z pieczeniega trafiła go w lewy bok i rzuciła na plecy, i pająk zasty gł z łapami do góry, przy ciskając je ściśle do brzucha. Trzeci też by ł już skończony – Daniła wy raźnie widział przez lunetę jego mętniejące prawe oko. Strzelanie z WSS z nową lufą to by ła czy sta przy jemność. Karabin stał się celniejszy, pocisk miał większy zasięg, leciał bardziej płasko i równo, prakty cznie zniknął odrzut – lufa podnosiła się po każdy m wy strzale ledwie o ułamek stopnia. Dzięki temu zwiększy ła się też prędkość rażenia – teraz nie trzeba by ło wracać do poprzedniej pozy cji, wy szukiwać kolejny cel, Daniła po prostu przesuwał lufę z jednej postaci na drugą, nakierowy wał trójkącik na kolejny pajęczy py sk i pły nnie naciskał spust. Poza ty m, szczerze mówiąc, odległość też robiła swoje. Nieco powy żej dwustu metrów – według klasy fikacji wojskowego snajpera by ł to krótki dy stans6. Dlatego też nie by ło konieczności brać pod uwagę odchy lenia, poprawki na wiatr, można by ło zapomnieć o wciąż niewy kuty ch na blachę snajperskich tabelach balisty czny ch… A co najważniejsze – nowa lufa, powiększając zasięg strzału w linii prostej, pozwalała zapomnieć na ty m dy stansie również o grawitacji. Tak też zrobił, cały zanurzając się w wir walki. Walił jak na strzelnicy, pakując każdą

kulę w jednego przerośniętego pająka. Wy strzał – trup, wy strzał – trup, wy strzał – trup. Sy lwetki w celowniku dawno już przestały by ć dla niego ży wy mi stworzeniami – by ły to cele, które trzeba by ło zniszczy ć. Albo ty ich, albo oni ciebie, trzeciego wy jścia nie by ło. Trzeci szereg mutantów przeży ł ledwie pół minuty. Połowę załatwił BTR, który nadal zataczał kręgi, pozostałe powalili żołnierze bry gady. Daniła, który przed chwilą zmienił pierwszy opróżniony magazy nek, by ł mocno przekonany, że co najmniej siedem trupów w ty m szeregu by ło jego. Pająki, koncentrujące swoje ataki na celach przed sobą, nie zauważy ły, że z prawej flanki kolumny kosi ich bezszelestna, niewidoczna śmierć. Z mgły wy łonił się czwarty i od razu za nim piąty szereg. Przerośnięte pająki naty chmiast się przy czaiły, zaczęły rozpełzać się na boki; na czoło wy sunęły się ciemne bry ły krzy żaków… Ich ssawki wy gięły się, sięgając do otworów gębowy ch i prostując się niemal jednocześnie na podobieństwo katapult, plunęły ogromny mi biały mi grudami śliny. Te spadły gdzieś pośrodku kolumny i jedna z ciężarówek nagle ogłuszająco eksplodowała, rozrzucając na wszy stkie strony płonące strzępy poszy cia. – Pudło, taka twoja mać! Na co się patrzy sz, sukinsy nu?! Zachodzą nas ze skrzy deł, ogień na cele opancerzone! – zabrzmiał krzy k Hasana. – Co, mam ci cele podświetlać, sam ni cholery nie widzisz?! Daniła machinalnie odnotował te dziwne „cele opancerzone”, niemniej nie nadał ty m słowom szczególnego znaczenia – w gorączce walki nie by ło na to czasu. Jeden magazy nek już opróżnił, kończy ł właśnie drugi i ignorował teraz wszy stkie polecenia, odbierał je jak przy kre zakłócenia, niemające żadnego związku z walką. Jednak żołnierze Bractwa by li, jak się zdaje, nad podziw wy musztrowani – strzelec w BTR-ze opamiętał się, przestał wy bijać drobne cele i słuchając rozkazu, przerzucił ogień na potężne cielska krzy żaków. Automaty czne działko wy dało krótki ry k i potwór na lewej flance zachwiał się, osiadając powoli na osłabły ch nagle łapach. Sierść na jego grzbiecie osmaliła się – strzelec uży ł, zdaje się, na przemian pocisków burzącozapalający ch i przeciwpancerny ch – a spod brzucha pająka posy pały się na ziemię szare sześcionogie sy lwetki. – Do diabła! Desant! Do ziemi ich! Do ziemi, nie dajcie im się rozbiec! – wy dzierał się dalej major. Krzy żak na prawej flance obrócił się przodem do BTR-a, zmniejszając w ten sposób pole trafienia, i plunął. Ślina spadła na pły tę czołową transportera i chociaż metal naty chmiast zaczął dy mić, wy glądało na to, że nie mogła szy bko przepalić homogenicznego pancerza. Wy strzelona w odpowiedzi seria z 2A72 z łatwością przeszy ła krzy żaka na wy lot, a druga zamieniła wiszące mu pod brzuchem pająki w krwawą miazgę. Strzelec przeniósł ogień na głowotułów i ten dosłownie eksplodował, rozrzucając bry zgi lecącej na wszy stkie strony krwi i kawałków ciała. Nogi krzy żaka ugięły się i potwór ciężko opadł na miotający ch się pod nim współplemieńców. Po prawej, tam, gdzie odjechał Tigr, dał się nagle sły szeć trzask, sy czenie i Daniła, który bły skawicznie rozpoznał Trzmiela po dźwięku, insty nktownie wciągnął głowę w ramiona, przy ciskając się do ziemi. Obejrzał się, szukając wzrokiem WDS-u, i zobaczy ł stojącego obok pojazdu Hasana. Ten trzy mał w dłoniach grubą rurę miotacza płomieni, a obok niego, na ziemi, leżała druga, dopiero co wy korzy stana. Ładunek termobary czny trafił w sam środek czwartego szeregu i na polu zakwitł ognistorudy kwiat potężnego wy buchu. Uderzenie by ło straszne. Daniła nawet stąd dosły szał rozpaczliwy

pajęczy wizg, który wzbił się nad polem bitwy. Podniósł głowę, wpatrując się przez wirującą szaleńczo zasłonę dy mu, py łu i spadający z nieba piasek i dojrzał tarzające się w agonii po ziemi pająki. Jednemu siła wy buchu urwała łapę, innemu poharatała py sk albo zmiażdży ła głowotułów, niektóre ciała by ły zniekształcone tak, że trudno je by ło rozpoznać. Major, wieńcząc dzieło zniszczenia, wy strzelił jeszcze raz – i spowodował drugą eksplozję, która rozbiła lewą flankę napastników i zamieniła pozostałe pająki w ży we pochodnie. Gdzieś z końca kolumny dało się sły szeć parę krótkich serii i nad młody m laskiem zapanowała ogłuszająca po ty m huku cisza. Daniła leżał około minuty, wciąż rozpłaszczony na ziemi, obserwując niespokojnie teatr działań wojenny ch. Płonący krzy żak powoli zamieniał się w węgiel, na cały m polu bitwy walały się w różny ch pozach ciała zabity ch pająków, ale więcej zagrożeń nie by ło widać. A potem – ty lko na moment przestał uważać, oglądając się na boki i próbując ocenić straty – po raz kolejny tego dnia stało się coś niewy tłumaczalnego… Obraz, jaki miał przed oczami, nagle zadrżał, jak to by wa w południe, kiedy nad ziemią unosi się gorące powietrze, poruszy ł się, zmiękł, nałoży ł na inny … Przez krajobraz dookoła na ułamek sekundy prześwieciła inna rzeczy wistość – pole, całe usiane okaleczony mi ludzkimi ciałami, leje po wy buchach, zniszczony sprzęt wojskowy, kawałek dalej wioszczy na z chatami nakry ty mi słomiany mi strzechami… Na kanale ogólny m rozległy się pełne niedowierzania i zdumienia krzy ki. Daniła zerwał się, wpatrując się w ten widok, starając się zrozumieć, co tam się właściwie dzieje, i obraz od razu się rozpły nął. A razem z nim zniknęły też niemal wszy stkie ślady niedawnego starcia. Nie by ło ani ciał pająków, ani zastrzelony ch krzy żaków – niczego. Ty lko skoszone seriami drzewka, leje po wy buchach i przeorane kulami zbocze nasy pu z rzednący mi, stopniowo zanikający mi kłębami mgły nad nim. Spojrzał na kolumnę – piąta ciężarówka stała w szy ku, calutka, jakby właśnie zjechała z taśmy produkcy jnej, na BTR-ze też nie by ło widać żadnego śladu trafień, jakby starcie z przeciwnikiem by ło ty lko koszmarny m snem. Natomiast z ludźmi by ło inaczej. Ucierpiało dwóch – Antocha Ptic, strzelec z WDS-u, i Ilja Ary jczy k. Położy li ich obok siebie i różnica między nimi by ła na pierwszy rzut oka niewidoczna – ciała leżały nieruchomo, bezwładnie jak wielkie marionetki bez lalkarza, i ty lko po otwarty ch oczach Ary jczy ka, w który ch zasty gł niemy krzy k i rozpacz, by ło jasno widać, że jeszcze ży je. Śmierć Ptica by ła zagadką – nie znaleźli obrażeń ani na ubraniu, ani na ciele żołnierza, odkry li ty lko kilka siniaków ciągnący ch się rządkiem przez pierś. Jeden z dwóch lekarzy bry gady, starszy człowieczek o bardzo kulturalny m wy glądzie, z bokobrodami i kozią bródką, oraz ksy wką Bandaż, zbadał jego ciało i ty lko rozłoży ł ręce. – Na ciele nie widać śmiertelny ch obrażeń – powiedział, przecierając okulary wy ciągniętą z kieszeni brudnoszarą chusteczką do nosa. – Oprócz ty ch tu siniaków nie ma w ogóle żadny ch śladów! Nie rozumiem… – A co jest z Iljuchą? – zapy tał Dżabbersmok. – Ży je, a leży jak kłoda! Bandaż wzruszy ł ramionami. – Chy ba paraliż. Ale dlaczego, skąd, tego też nie jestem w stanie zrozumieć… Wprawdzie na szy i, poniżej ucha, ma spory ch rozmiarów czerwoną plamę, widzicie, oto ona, ale i tu przy czy na jej powstania jest nieznana. By ć może przy padek… Ukąsił go w czasie walki jakiś jadowity gad. – Robimy sobie żarty ? – Daniła spojrzał na medy ka ze zmarszczony mi brwiami. – Zdaje się, że wszy stko jest zupełnie jasne. Na skórę padł jad pająka, i koniec! Krzy czałem przecież na kanale ogólny m, krzy żaki! A one mają jadowitą ślinę!

Bandaż utkwił w nim zdziwiony wzrok, aż zapomniał przesuwać chustką po okularach. – Proszę wy baczy ć, ale… O jakim pająku mowa? Daniła popukał się palcem w skroń i popatrzy ł po twarzach zebrany ch wokół żołnierzy, szukając u nich poparcia – i dopiero wtedy zauważy ł, że wszy scy pozostali gapią się na niego z takim samy m zdziwieniem. – A z kim my teraz walczy liśmy, jeśli można spy tać? – rozzłościł się. – Koniec z ty mi żartami, nie czas na to! Na własne oczy widziałem chmarę pająków i sam piętnaście położy łem! Co pan mi tu… – Chce pan ze mnie zrobić idiotę? – obraził się z kolei medy k. – Wiadomo z kim, z wy rodkami! Proszę, został mi jeszcze ślad na nodze od kamienia… – Co ty gadasz, Bandaż?! Jakie wy rodki? – wtrącił się stojący tuż obok Hasan. – To by li ci z Północy, z kombinatu! Nie mam ty lko pojęcia, jak się tu znaleźli! W powietrzu zawisło milczenie – każdy starał się pojąć sens tego, co właśnie usły szał… i wtedy się zaczęło. Wszy scy żołnierze zaczęli wrzeszczeć naraz, starając się przekrzy czeć się wzajemnie i przedstawić swoją wersję wy darzeń. Po kilku minutach, kiedy Hasanowi udało się w końcu zaprowadzić porządek, dla Dobry nina by ło już jasne, że każdy z nich bił się z własny m przeciwnikiem. Lekarz walczy ł z wy rodkami, ktoś inny ze stadami ogromny ch psów, ktoś jeszcze inny w ogóle starł się z faszy stami z czasów drugiej wojny światowej, a jeden z żołnierzy – starszy facet po pięćdziesiątce – przy znał się, że widział ogromne pluszowe misie kroczące na ty lny ch łapach i na ten widok o mało nie narobił w spodnie. – I co to by ło? Masowa hipnoza? – Broń psy chotroniczna? – Co to za zwidy ?!… – Gaz?… Odkry cie by ło bardzo interesujące i żołnierze pewnie długo by jeszcze my śleli nad przy czy nami tego, co się stało, gdy by nie Profesor. Ten przecisnął się przez tłum do środka kręgu, który utworzy ł się wokół ciał Ary jczy ka i Ptica, i podniósł rękę, prosząc o głos. Harmider i gadanina zaczęły stopniowo cichnąć. – Możecie się nie kłócić i nie zdzierać gardeł na darmo. Sły szałem o ty m zjawisku lub, jeśli wolicie, anomalii, ale nie wierzy łem. A niesłusznie, jak się okazuje. Jakieś sześć lat temu, kiedy konwojowaliśmy karawanę na południe, jeden z handlarzy opowiadał podobną historię. Tak samo jak my natknęli się na mgłę, z której nagle wy lazły jakieś diabelstwa. I każdemu z nich mgła pokazała co innego, to, czego ten człowiek bał się najbardziej na świecie, albo najbardziej na świecie nienawidził. Przy czy m nie by ły to lęki fakty czne, namacalne, ale to, czego człowiek boi się od dziecka, to, co dawno już zostało zapomniane, ale tkwi w najgłębszy ch zakamarkach pamięci. Na przy kład ty, Wasilicz, dlaczego zobaczy łeś pluszowe niedźwiadki? Nie przy pominasz sobie jakiegoś epizodu z ży cia? Starszy żołnierz westchnął, podrapał się po głowie. – Nie trzeba sobie przy pominać, by ło tak… jeszcze w dzieciństwie. Bo jestem sierotą, dorastałem w domu dziecka, rodzice zginęli właśnie z powodu takiego misia przez moją głupotę. Miałem wtedy wy palarkę, starsi takie coś pamiętają, do zabawy dla dzieci, można by ło wy palać wzory na drewienkach, różne ry sunki… A ja by łem wtedy mały, miałem może z pięć lat, jak tu nie spróbować, co ta wy palarka jeszcze potrafi? Niech ją szlag… No, i spróbowałem, wetknąłem

ją do środka takiego właśnie misia. Powty kałem, powty kałem i zapomniałem, ognia nie by ło. A ten, widocznie, zaczął się w środku tlić… Wieczorem poszedłem nocować do babki, a niedźwiadka zostawiłem na biurku, między swoimi ry sunkami. I widocznie w nocy papier zajął się od niego. Dom spłonął na amen, cały, do fundamentów, a razem z nim i tatulo z mamą. Przez całe ży cie nie mogłem potem patrzeć na taką zabawkę, wpadałem wręcz w stupor, trzęsło mnie… Profesor skinął głową. – A teraz poszperajcie w sobie i sami odpowiedzcie na py tanie, dlaczego walczy liście właśnie z ty m, z czy m walczy liście… Tu każdy ma swoje dziwactwa. – To dlatego nie zrozumiałem twojego rozkazu… – powiedział Daniła, spoty kając się wzrokiem z Hasanem. – Kiedy poleciłeś strzelać do celów opancerzony ch. Jaki tam może by ć pancerz u pająków… – A ty dlaczego boisz się pająków? – zapy tał tamten. – To też lęki z dzieciństwa? – Nie pająków się bałem… – odparł ponuro Daniła. – Pająka. Major kiwnął głową, jakby rzeczy wiście zrozumiał, o czy m mowa. – Czy li co z tego wy nika? – dał się sły szeć głos z tłumu. – Antocha umarł ze strachu? Siemiony cz wzruszy ł ramionami. – Na to wy chodzi. Człowiek w hipnozie może uwierzy ć w cokolwiek. By liście przecież przekonani, że to wszy stko dzieje się naprawdę. Wasze mózgi wy kreowały wszy stko do najdrobniejszy ch szczegółów. Wasilicz ma na nodze ślad po kamieniu, Antocha dostał serię w pierś… A Ary jczy k – kto go tam wie, co mu się przy widziało? Sam teraz nie opowie… Hasan skinął głową. – Każdemu swoje… Dobra, chłopaki, koniec tego paplania! – Podniósł rękę, skupiając na sobie uwagę wszy stkich. – Rozchodzimy się do wozów, niedługo ruszamy. Oddział trzeci, ochrona na obwodzie, drugi, pochować Ptica, nieśmiertelnik do mnie! – Spojrzał na Daniłę i kiwnął na Ary jczy ka. – A co zrobicie z nim, to już wasza decy zja. Czterech żołnierzy z łopatami w dłoniach wzięło na ręce ciało Ptica i odniosło je na bok. Ludzie skierowali się do swoich ciężarówek i po chwili nad ciałem Ary jczy ka stali już ty lko stalkerzy ze Schronu. Milczeli. No, bo co powiedzieć w takiej sy tuacji? – Gory ny cz? – po minucie przerwał milczenie Saszka. – Na pewno. – Kiwnął głową Dżabbersmok, spoglądając z litością na dowódcę. – Iljucha bał się tego mutanta najbardziej ze wszy stkiego. Od czasu, kiedy poszliśmy do CSR-u, pamiętacie? Gory ny cz zawlókł wtedy jednego naszego do nory i o mało nie capnął przy ty m Ilji. Do tego plunął w ślad za nim swoją śliną, ale chy bił. A jego jad, sami wiecie… – Paraliż ośrodkowego układu nerwowego. – Skinął głową Duma. – Nieodwracalny … I nie ma antidotum. Tak właśnie by ło. Gory ny cz potrafił razić cele na długim dy stansie – pluł strugą jadu na jakieś pięćdziesiąt metrów. Trucizna, padając na skórę, bły skawicznie się wchłaniała i trafiała do krwiobiegu. Odrętwienie zaczy nało się w miejscu, gdzie padła, i bardzo szy bko się rozprzestrzeniało. Pół minuty i paraliż by ł całkowity. Ciało szty wniało tak, że nie można się by ło ruszy ć. I co najsmutniejsze, nie istniała odtrutka, a przy najmniej nie by ła znana ani mieszkańcom schronu, ani wojskowy m, i nawet mijające ich karawany nie mogły się pochwalić, że ją posiadają. Atak gory ny cza by ł chy ba najstraszniejszy m niebezpieczeństwem ze wszy stkich, które czy hały na stalkera na powierzchni. Bo jaki los mógł by ć straszniejszy ?

– Zawsze bał się niedołęstwa. Mówił, że lepiej zdechnąć, niż przez resztę ży cia leżeć jak kłoda. Wprost zapowiadał: gdy by doszło do czegoś podobnego, nie ważcie się taszczy ć mnie do domu. Od razu, na miejscu… – Sławka Lokalizator skrzy wił się, jakby go ząb rozbolał. – Nie na darmo jednak mówią: czego się boisz, to cię nie minie… Daniła pochy lił się nad będący m w stuporze stalkerem i zaglądając mu w oczy przez wizjer maski przeciwgazowej, starając się dostrzec jakąś reakcję, leciutko potrząsnął go za ramiona. – Słuchaj, Ilja! To iluzja, anomalia! Nie by ło ani gory ny cza, ani jadu! Zdawał sobie sprawę, że szanse są nikłe – ale mimo wszy stko nie mógł łatwo zrezy gnować. – Wstawaj, Ary jczy k! Taka twoja mać, wstawaj! Niczego tu nie by ło, to hipnoza! Zwidy ! Bez skutku. Stalker wciąż nieruchomo leżał na plecach, patrząc w jeden punkt. – Co teraz powiemy Rodiony czowi?… – zapy tał Saszka. – Rodiony cz to człowiek wojskowy, pułkownik. Sam świetnie wszy stko rozumie… – burknął Daniła. – Ary jczy k, niech cię licho… – Licznik opadł obok Iljuchy z westchnięciem, zaglądając mu w oczy. – Jak to tak?! – Dość tego skomlenia! – odparł Daniła, próbując złością przepędzić ogarniające go nagle i ściskające za serce smutek i kompletną bezsilność. Podniósł się. – Pamiętacie, jak mówił pułkownik? „Jak pokazuje prakty ka, najlepsze wy jście w takiej sy tuacji to dobić rannego. To by wa znacznie bardziej miłosierne, niż porzucić go na pastwę szy derstw i tortur, który m może go poddać przeciwnik…” – zacy tował z pamięci. – A ja, głupi, wtedy nie wierzy łem… – To będzie straszniejsze od tortur… – wy mamrotał Saszka. Daniła wy jął piernacza i szczęknął bezpiecznikiem. Popatrzy ł na stalkerów. – Kto?… – Próbował spojrzeć każdemu z nich w oczy, ale na próżno. Żołnierze, jakby wy czuwając w ty m, co się stało, swoją winę, odwracali wzrok. – Kto wy kona ostatnie ży czenie towarzy sza?! – ry knął Daniła, rozeźlony na siebie, na przy jaciół i w ogóle na cały ten pieprzony świat, który zmusza człowieka, by własnoręcznie dobijał kolegów. – Kto, taka wasza mać?! Paszka?! To twój dowódca tu leży, czy nie? Lokalizator?! Kto?! Dżabbersmok wziął pistolet, potrzy mał go w dłoniach… i podał mu z powrotem. – Nie dam rady. Po prostu nie dam rady i koniec… – Lokalizator? Sławka potrząsnął głową i zrobił mały krok do ty łu, nie spuszczając wzroku z piernacza. – Mam za wszy stkich pokutować? – zapy tał z cichą nienawiścią Daniła, przenosząc wzrok z jednego na drugiego. – Co wy, sukinsy ny, zrobiliście ze mnie kata?! Najpierw Sonik, teraz Ary jczy k… Lokalizator milczał. Daniła jeszcze raz obrzucił wzrokiem przy jaciół, pochy lił się nad Ilją i popatrzy ł mu w oczy. – Możesz mrugać? – zapy tał głosem ochry pły m od przeczucia tego, co zaraz będzie musiał zrobić. Ary jczy k mrugnął. – Co mam zrobić, Iljucha? Mrugnij jeszcze raz, jeśli jesteś zdecy dowany … Powieki opadły i po długiej chwili znów się podniosły. Stalker patrzy ł na towarzy sza stanowczy m wzrokiem. Jego głowa drgnęła konwulsy jnie, jakby próbował coś wy powiedzieć, i Daniła raczej poczuł, niż usły szał:

– Oddaj… swój dług. Zrobiło mu się nagle gorąco, gdy uświadomił sobie, ile kosztowało Ary jczy ka wy powiedzenie ty ch prosty ch i jednocześnie niewiary godnie trudny ch słów. Ciało już go nie słuchało i jego świadomość by ła skazana na uwięzienie w ty m ży wy m sarkofagu do końca swoich dni… Co mogło by ć straszniejsze od tego koszmaru? I wtedy Daniła, z pełną świadomością tego, że robi to, co należy, przy stawił do skroni towarzy sza lufę i nacisnął na spust.

1 SIG SG 550 – szwajcarski karabin szturmowy. Broń bardzo wy sokiej jakości (przy p. aut.). 2 Do sy stemu strzeleckiego SCAR należą dwie podstawowe wersje – „lekki” karabin Mk. 16 SCAR-L (Light) i ciężki karabin Mk. 17 SCAR-H (Heavy ). SCAR-L są przy stosowane ty lko do nabojów kalibru 5,56 x 45 milimetrów NATO. Karabiny SCAR-H wy korzy stują znacznie mocniejszą amunicję 7,62 x 51 milimetrów NATO, z możliwością zmiany konieczny ch komponentów (zamka, lufy, dolnej części komory nabojowej z wpustem magazy nka), by wy korzy sty wać również inne naboje. Na liście „dodatkowy ch” kalibrów uży wany ch w karabinach SCAR-H znajduje się sowiecki nabój 7,62 x 39 M43, przy czy m w SCAR-H amunicji tej należy uży wać w połączeniu z magazy nkami do karabinów automaty czny ch Kałasznikowa AK/AKM. Zmiana wersji odby wa się w ciągu kilku minut poprzez wy mianę lufy przez samego żołnierza bądź też rusznikarza oddziału w warunkach bazy. Taki sy stem modułowy pozwala na łatwą adaptację do każdego zadania, od walki na krótkim dy stansie w mieście do wy kony wania zadań snajperskich na dy stansach rzędu 500–600 metrów (przy p. aut.). 3 WDS – wóz dowódczo-sztabowy (przy p. aut.). 4 To proste. Na teren nakłada się cy ferblat i każdy sektor odpowiada wartości godziny. Przy ty m dwunastka to zwy kle sektor leżący na linii kursu. Jeśli mówi się na przy kład o sektorze trzy -sześć, to chodzi o sektor okolicy między wirtualną trójką a szóstką (przy p. aut.). 5 KPWT – „wielkokalibrowy karabin maszy nowy Wasiljewa czołgowy ”. Tożsamy z KPW, ale montowany na pojazdach i posiadający elektrospust (przy p. aut.). 6 Za krótkie uważa się dy stanse do dwustu metrów, bliskie – do sześciuset, średnie – do ty siąca, a dalekie – do dwóch ty sięcy metrów. Realny zasięg strzelania wy borowego nie przekracza ty siąca dwustu metrów (przy p. aut.).

2 | Pierwsze osobliwości Dni wy pełnione bezczy nnością i oczekiwaniem dłuży ły się nieznośnie. Karawana posuwała się po radioakty wny ch terenach, poziom radiacji czasem podnosił się do stu rentgenów – jeśli nie liczy ć trafiający ch się po drodze lokalek z promieniowaniem o sile trzy stu, cztery stu rentgenów – i nikt nie miał ochoty wy łazić z ciężarówek, żeby rozprostować nogi. Dwa ty godnie to sporo czasu, samochodem można dojechać licho wie dokąd, ale ty lko pod warunkiem że droga jest gładka i jedzie się z dobrą prędkością, a nie pełznie jak żółw. Kilka razy natrafiali na promieniujące zgliszcza miast, liczby na ekranikach dozy metrów wzlaty wały pod niebo i kolumna pospiesznie zawracała i odjeżdżała, szukając objazdu. Wy dłużało to drogę niemal dwukrotnie i Daniła wciąż się niepokoił, czy aby zdążą. Stawką by ło ży cie – i to nie jakieś abstrakcy jne, ale ży cie bliskich, ukochany ch ludzi. Bezczy nność stawała się stopniowo wszechogarniająca. Żołnierze albo leżeli i gapili się tępo w jeden punkt, albo – jeśli Hasan przekazy wał przez łączność wewnętrzną polecenie, by „uważać na wszy stkie kierunki” – stawali przy oknach i patrzy li na ponurą okolicę. W takich chwilach w duszy Daniły panował ściskający serce, głęboki smutek – otaczający ich pejzaż nie by ł w stanie wy wołać innego nastroju. Zardzewiałe wraki samochodów, wy wrócone słupy linii elektroenergety czny ch, zawalone mosty, śmieci, piasek, liście, błoto, butwiejące rupiecie na drogach, wy bielone przez deszcze i słońce kości, wśród który ch szkieletów ludzi by ło znacznie więcej niż zwierząt… i ruiny, ruiny, ruiny. Większość z nich by ła martwa, ale w niektóry ch wciąż jeszcze widać by ło apaty czne, na wpół zdechłe ży cie – parę razy widział jakieś niewy raźne cienie czmy chające między pozostałościami wznoszący ch się jak resztki gnijący ch zębów budy nków i dające nura w czarne dziury w stertach śmieci… I tak by ło wszędzie, wszędzie, gdziekolwiek przejeżdżali. Po ludzkiej cy wilizacji, przez wieki wspinającej się po szczeblach ewolucji, pozostały ty lko konające zwłoki osmalone przez ogień skażenia promieniotwórczego. I teraz te zwłoki wiły się konwulsy jnie, rzęziły, wy puszczając krwawe bańki i próbując się podnieść, majtały okaleczony mi przez apokalipty czną wojnę nuklearną kończy nami. Nużące podskakiwanie na wy bojach drogi, ściskający serce pejzaż, nuda… Czy m można się zajmować w takie dni? Wiadomo: albo opowiadać history jki, albo czy ścić broń. Można też jedno i drugie. Giwerze taka pielęgnacja oczy wiście wy jdzie na dobre, za to mózg z bajek nie ma żadnego poży tku, ty lko gnije. Na szczęście Siemiony cz ich w ty m wy ręczał. Chy ba rzeczy wiście by ł kiedy ś naukowcem, bo w jego głowie mieściła się chy ba nieskończona wiedza o świecie i słuchanie go by ło zawsze czy stą przy jemnością. Na obiecane przez radiotelegrafistów połączenie czekali dwie doby i kiedy w końcu nadeszła

wiadomość, że alarm by ł fałszy wy, żołnierze poweseleli – utrata pociągu pancernego oznaczałaby, że czas kończy ć podróż. Zawracamy i do domu. By ć może dla Bractwa by łoby to nieprzy jemne – ale ty lko ty le, natomiast dla Schronu oznaczało to powolną i bolesną śmierć. Dlatego Dobry nin – jak zresztą i pozostali stalkerzy – sły sząc, że z pociągiem wszy stko w porządku i jedzie ustaloną trasą, odetchnął z ulgą. I od razu, przy pomniawszy sobie o ty m, co parę dni temu zakarbował sobie w pamięci, zaczął wy py ty wać Siemiony cza o łączność na duży ch dy stansach. – Rzecz przedstawia się następująco… – Leżący na dolnej koi Profesor z nudów by ł gotów opowiadać o czy mkolwiek. – Nie mamy możliwości tachać ze sobą czegoś takiego jak radiostacja R-140 na ZIL-e 131. Kolejny pojazd to dodatkowe zuży cie paliwa, a kiedy bry gada wy rusza w daleką misję albo eskortuje karawanę, liczy się każdy litr. Nie wiadomo przecież, kiedy wrócimy i czy się uda nam po drodze zdoby ć ropę. Dlatego trzeba mocno oszczędzać. Do tego maksy malny zasięg R-140 wy nosi dwa ty siące kilometrów, a i to ty lko w idealny ch warunkach, w try bie telegraficzny m. A my czasem odjeżdżamy tak daleko, że można się połączy ć ty lko przez satelitę. I to właśnie z niego korzy stamy. – Z satelity ? To one jeszcze zostały ? – zdumiał się Daniła. – Tak. Znaleźliśmy go przy padkiem, ale jak już znaleźliśmy, to grzechem by łoby nie uży wać. Cholera wie, po jakiej on tam orbicie się porusza, ale nad nami przelatuje bardzo szy bko. Seans łączności trwa krótko i przez ten czas trzeba zdąży ć dostroić się do sy gnału, połączy ć się i wy mienić informacje. Nie rozumiem, po co ktoś zechciał wy strzelić takiego dziadowskiego satelitę, chociaż jest całkiem możliwe, że pierwotnie poruszał się po całkiem innej orbicie, która zmieniła się w wy niku bombardowań. Przecież musiały oberwać nie ty lko cele naziemne. Chiny, Stany, ale i Rosja miały na orbicie zespoły satelitów, a to przecież jeden z najpilniejszy ch do strącenia celów do zestrzelenia. – Niedobrze tak, ty lko jeden satelita – zauważy ł Li. – Podziękuj, że przy najmniej taka łączność jest! – odezwał się Morela. – Bo jak machniesz ponad cztery ty siące kilometrów od bazy, to zgaduj potem, co tam się dzieje. A tak, raz na pięć dni wy mieniamy się sy gnałami. „U nas w porządku – u nas też, pozdrowienia od domowników”. Zawsze lżej człowiekowi na sercu, kiedy wie, że w domu wszy stko dobrze. – Przecież macie tam bazę wojskową, czy jak? – zapy tał Saszka. – Jak… w sumie tak jak u was. My ślisz, że co, ty lko na ciebie czekają w domu? – odparł Siemiony cz. – Na Morelę też małe… hmm… morelki czekają… Ahmed roześmiał się dobrodusznie. – Tak… Mam trójkę. Sami chłopcy. Jeden jest już całkiem dorosły. Dży git! Niedługo przy jmą go do trzeciej bry gady ! A dwaj są młodsi, jeden ma siedem lat, drugi pięć. – A ja mam czwórkę – pochwalił się Profesor. – Jeden służy już w drugiej bry gadzie wartowniczej pod Twierdochlebem, drugi siedzi w sztabie, pod okiem naszego naczelnego dowódcy Tarantuli. Ty lko spojrzeć i z czasem zajdzie na szczy t. No, a pozostała dwójka to jeszcze małe dzieci… Saszka, żałując już, że rozpoczął rozmowę o domu, która przeszła na tak śliski temat, rzucił okiem na towarzy sza – Daniła krzy wił się jak od bólu zęba. Mutacja, niech ją szlag… Wszy stko by oddał za jedną jedy ną szansę! Od najmłodszy ch lat, jak chy ba każde dziecko dorastające bez rodziców, marzy ł, że kiedy ś będzie miał pełnowartościową rodzinę. Żona i sy n – a najlepiej dwóch! Próbowali z Irinką regularnie, chodzili nawet do doktora Ojboli, czy by im czegoś nie

doradził. Ten ty lko rozkładał ręce – potrzebny jest specjalisty czny sprzęt, klinika. Chciał mieć dziecko – aż zgrzy tał zębami jak bardzo! – ale nic nie pomagało. Saszka miał jedno, Wan aż troje! A on nic. Zaczął się nawet kłócić z Irinką – prosiła, żeby wziąć chociaż jakieś przy brane, od wojskowy ch, albo mimo że już raz się oparzy li, jeszcze jedną żonę spośród ty ch dziewczy n, które miały dzieci. A on nie chciał – choćby miał umrzeć. Nie rwało mu się serce do cudzy ch dzieci, chciał mieć własne, rodzone. Irinka próbowała różny ch sposobów, urządzała histerie i groziła odejściem – a ten uparł się jak baran. W końcu się pogodziła. I słusznie – wiedziała w końcu, za kogo wy chodzi za mąż. Mutant, a wiadomo, jakie mutant może mieć dzieci. I tak te jego mutacje wy szły im bokiem. Tak bardzo chciał się ich pozby ć, niech je diabli, ale nie. Jaki się urodziłeś, taki umrzesz. Przez te my śli nastrój ostatecznie mu się zepsuł. Daniła sprawdził godzinę i chciał się już położy ć spać – po co tak siedzieć i kwękać? I zrobiłby tak, ale Sańka mu na to nie pozwolił. Przed kolacją zatroszczy ł się nagle o umy cie OP-1, poprosił go o pomoc. Daniła z początku się zdziwił… Po otrzy maniu demronów OP-1 można by ło śmiało wy rzucić – a temu zachciało się je my ć. Chciał już tak właśnie odpowiedzieć – ale zorientował się, że ta prośba miała swój ważny powód. No dodatek Saszka wy raźnie dawał do zrozumienia, że nie chodzi naprawdę o czy szczenie – mrugał do niego jedny m i drugim okiem, do tego co chwilę ledwie zauważalnie kiwał w stronę drzwi. Wy szli do przedsionka. Saszka rozprostował skafander i rozłoży ł go na podłodze w kabinie pry sznicowej, a potem puścił cienką strużkę wody i zaczął czy ścić gumę słaby m roztworem chloru. Daniła chciał już pomóc, ale towarzy sz go powstrzy mał. – Dan, stój tam, zerkaj przez drzwi – mruknął, wy konując lekkie na pozór ruchy, jakby przecierał kombinezon. – Cały wieczór staram się cię zawołać, a ty jesteś tępy jak walonka! Daniła zignorował ten wy buch, uśmiechnął się pod nosem – patrzący na niego z dołu Saszka wy glądał ze swoją wściekłą fizjonomią bardzo zabawnie. – Pilnuj tamty ch i posłuchaj mnie – ciągnął ty mczasem półgłosem towarzy sz. – Nie pamiętasz przy padkiem z lekcji geografii, co nam Natalia Pietrowna opowiadała o Zagłębiu Peczorskim? Daniła zmarszczy ł brwi, szukając w pamięci. – Nie bardzo pamiętam. Ty lko ty le, że jest położone po zachodniej stronie Uralu Polarnego i od północy dochodzi do Morza Barentsa. To wszy stko. – Ja też to pamiętam i jeszcze mnóstwo dodatkowy ch informacji – mruknął Saszka – i zabij mnie, ale nie przy pominam sobie, żeby w ty ch okolicach wy doby wano sól. Węgiel tak, węgiel tam jest, dlatego też tak się to nazy wa, Peczorskie Zagłębie Węglowe. Ale sól… – Jakoś nie rozumiem, do czego zmierzasz… – zmarszczy ł brwi Daniła. – Sól, węgiel… Jaka to różnica, do cholery ? – To przy pomnij sobie, co mówił major na zebraniu. Kombinat, wedle jego słów, znajduje się w kopalni soli! A w Peczorze nigdy takich kopalni nie by ło, przecież tam nie ma soli! – Co ty, pamiętasz wszy stko tak szczegółowo ze szkoły ? – nie dowierzał Daniła. – Wy obraź sobie, że tak. A wiesz dlaczego? Bo Pietrowna męczy ła mnie tą Peczorą przez trzy lekcje po ty m, jak za pierwszy m razem jej nie odpowiedziałem. Zaczęliśmy wtedy właśnie trenować u Rodiony cza i przez parę ty godni w ogóle nie nadążałem z nauką, cały czas ty lko spałem. No i mnie przy łapała.

– Jakoś nie pamiętam tej sy tuacji. – Daniła pokręcił głową. – I co by ło dalej? – To już wszy stko. Odpowiedziałem jej w końcu z tej Peczory, musiałem wy kuć cały akapit z podręcznika na pamięć jak wiersz. Odpowiedziałem i wy rzuciłem z głowy. Tak mi się wy dawało. I widzisz, kiedy mi się przy dało… Właśnie to mi nie daje spokoju. – Wy chodzi na to, że skoro nie ma tam soli, to i jaskiń solny ch nie może by ć. A Hasan twierdzi, że jest inaczej – wy mamrotał Daniła, spoglądając przez szy bę do wnętrza ciężarówki. – No, ale powiedz ty mi, po co major miałby wciskać nam taką ciemnotę? Saszka rozłoży ł ręce. – Można znaleźć wiele powodów… – A może coś pomy lił? Może nie zrobili magazy nu w kopalni soli, ty lko węgla? – Nie, nie pomy lił. Przy pomnij sobie, specjalnie wtedy zaznaczy ł, szczegółowo opisał, że to właśnie kopalnia soli, dodał jeszcze, że jest w niej bardzo dobre powietrze i w takich kopalniach kiedy ś leczono astmaty ków. Pamiętasz, ktoś zadał jeszcze py tanie, jak tam jest z powietrzem… – Tak, by ło coś takiego… czy to Dżabbersmok, czy Luty … – Luty, właśnie. I Hasan od razu odpowiedział o kopalni. Po co tak gadać, jeśli jest inaczej? Daniła zamy ślił się. Fakty cznie, po co mówić o czy mś, czego nie ma? Zdawałoby się, że to drobiazg, ale taki drobiazg może by ć niezrozumiały i niepokojący. Niespójność. A gdzie pojawia się niespójność, tam blisko do oszustwa. Do ściemy … – Dobra – zadecy dował. – Zobaczy my, co będzie dalej. Obserwuj, podpatruj. Jak coś zauważy sz, od razu do mnie. I nie odstawiaj więcej tej klaunady ze skafandrem. Trzeba prościej… – Jak ma by ć prościej, kiedy cały mi dniami siedzimy w jednej kabinie – warknął Saszka. – Tu się nie da „prościej”, całą pantomimę trzeba by ło odegrać! Ech, czuję, że coś się za ty m kry je… – Dobra, temat zamknięty. – Daniła uciął szy bko temat, pochy lając się i pomagając obrócić skafander. – Psor idzie… Siemiony cz otworzy ł drzwi i z minutę patrzy ł, jak stalkerzy zapamiętale szorują OP-1. Potem nie wy trzy mał i poradził im to, co chwilę wcześniej mówił Daniła – żeby wy walić skafander w cholerę. – Po co ci teraz ta szmata? Zostawisz sobie na pamiątkę o czasach, kiedy by łeś gołodupcem? – zakończy ł złośliwie. Sańka machnął ręką i Siemiony cz uśmiechnął się pod nosem i wzruszy ł ramionami, po czy m zamknął drzwi. Zatrzy mali się na postój, położy li i pogasili światła – a Daniła, leżąc na koi, wciąż my ślał o słowach towarzy sza i nie znajdował wy jaśnienia. Może Sańka się jednak my li, coś poplątał? Całkiem możliwe, chociaż wcześniej raczej mu się to nie zdarzało. Przeciwnie – jego przy jaciel, mając anality czny umy sł, zawsze by ł wy czulony na różne niespójności. A i szósty zmy sł miał rozwinięty tak, że proszę siadać, nieraz tego dowodził. Po co Hasan miałby kłamać? Oszustwo wcześniej czy później wy jdzie na jaw, a wtedy po prostu wy stawią majorowi rachunek, który będzie musiał zapłacić. Ty m bardziej że ma teraz jakieś półtora raza mniej ludzi, a pod względem ekwipunku to wszy scy żołnierze są teraz równi. Jeśli zaczną się przepy chanki w bry gadzie, to jeszcze nie wiadomo, kto kogo. Szczególnie jeśli włączą się ci, który ch wiezie pociąg pancerny – wy chodzi na to, że ich też wodzą za nos. Tak więc Daniła nie widział w oszustwie żadnego sensu.

Nie dochodząc do żadny ch wniosków, nie zauważy ł nawet, jak pogrąży ł się we śnie. A śniło mu się, że znaleźli kopalnię, odbili ją, otworzy li wielotonowe wrota i dostali się do magazy nów wy pchany ch po brzegi skrzy niami, workami i pudłami o najrozmaitszej wadze, kształcie i zawartości. Ty le że za wcześnie się ucieszy li – nie dało się ty ch pudeł wziąć do rąk, odsuwały się od nich, jakby ktoś odciągał je magnesem. Biegali za nimi, biegali – wszy stko na próżno. I tak, na bezowocnej pogoni po kory tarzach i tunelach kombinatu minęła mu noc. *** Następny dzień rozpoczął się istny m piekłem. Od samego rana karawana przemierzała otwarty teren pod niemiłosiernie palący m słońcem, wśród pól zarosły ch wątły mi zaroślami przemieszany mi z kępami wy sokiej trawy, w której z rzadka trafiały się samotnie stojące dmuchawce i powoje. Rozebrani do majtek żołnierze siedzieli spoceni, źli, pili wodę, która naty chmiast wy stępowała im na skórze w postaci wielkich kropel potu. W południe, kiedy zrobiło się już całkiem nie do zniesienia i duchota w ciężarówce osiągnęła punkt kry ty czny, włączy li wenty lację. Temperatura spadła o kilka stopni, i to wszy stko. Sańka z Kubowiczem próbowali o ty m nie my śleć, grając w karty – i o mało nie doszło do awantury. Jeden oszukał, drugi to zauważy ł – i zaczęło się, ledwo ich rozdzielili. Przez pół dnia, aż do wieczora, siedzieli potem w przeciwległy ch kątach, zerkali na siebie jak dzikie zwierzęta, szczerzy li kły i fukali. Poprawiło się dopiero koło dziewiątej. Z rury pod sufitem powiał chłodny wiatr i odurzająca duchota dnia zaczęła stopniowo ustępować. – Słuchaj, Siemiony cz! Obiecałeś, zdaje się, parę dni temu pokazać unikom… – Pierwszy wrócił do ży cia Wan. – To może chociaż teraz zademonstrujesz? Siemiony cz, leżący na koi w pozie leniwca Sida, obrócił się. Mruknął: – A co mam nie pokazać. Pokażę… Podniósł się, drapiąc się po wy stający m owłosiony m brzuchu, pociągnął za łańcuch, wciągając stół pod sufit i zwalniając przejście. Podszedł do szczy towej koi, pod którą, jak już wiedział Daniła, kry ł się w skrzy ni jego inwentarz, otworzy ł ją i stękając, wy ciągnął na zewnątrz czarny strój przy pominający kombinezon. Stalker przy jrzał mu się z ciekawością. Na swojej koi uniósł się na łokciach zaciekawiony Shrek. Strój robił wrażenie. Pierwsze, co rzucało się w oczy, to faktura tkaniny. Czy to by ła jednak tkanina… W pierwszej chwili Danile wy dało się, że Siemiony cz trzy ma napompowane do granic możliwości, obdarte ze skóry ciało ciężarowca z odciętą głową. Ty le że jego obnażone włókna mięśniowe nie by ły czerwone, lecz czarne. Na wy stający m ze skrzy ni torsie widać by ło wy raźnie zary sowane potężne mięśnie piersiowe i naramienne, pod nimi „kalory fer” mięśni brzucha. Siemiony cz szarpnął jeszcze raz, starając się wy ciągnąć cały kombinezon – i na zewnątrz wy sunęło się grube ramię z potężną kulą bicepsa. – Nie oprawiliście przy padkiem bliźniaka naszego Shreka, potwory jedne? – zapy tał sarkasty cznie Saszka. – Jakoś strasznie go przy pomina… Słuchaj, Losza, brat ci nie zaginął? – Mam same siostry – odparł Shrek, spoglądając ponuro na kombinezon. Daniła przy sunął się do Siemiony cza, obmacał materiał, nacisnął. Pod palcami przy jemnie przelewała się aksamitna powierzchnia. Jak twarda guma obrośnięta mięciutkim puszkiem.

Z wierzchu materiał by ł ustępliwy, ale ty lko do pewnej granicy i głębiej palec za nic nie wchodził. I maleńki dołeczek we „włóknie mięśniowy m”, który utworzy ł się od nacisku, naty chmiast zniknął, wy starczy ło ty lko zwolnić uścisk. Poskrobał się z zakłopotaniem w podbródek, spojrzał na Profesora. – Opiszesz mi parametry takty czno-techniczne? Siemiony cz wzruszy ł ramionami. – Dlaczego nie? Nie robimy z tego specjalnego sekretu. Uniwersalny kombinezon „Chodzący czołg” ma wbudowany egzoszkielet z quasi-ży jący ch materiałów zwiększający udźwig nawet o sto procent, nanopancerz ósmej klasy opancerzenia, sy stem stawiania zasłon dy mny ch, termowizor, noktowizor, trzy warstwowy demron. No, i różne dodatkowe drobiazgi w rodzaju automaty cznego sy stemu medy cznego, radiostacji w hełmie, butów śnieżny ch… Daniła potarł się po głowie, spojrzał z niedowierzaniem na Profesora. – Ósma klasa? Przecież najwy ższa klasa opancerzenia kamizelki kuloodpornej to 6a! Ta, co wy trzy muje strzał z SWD. A tu ósma. Czy to już nie chroni przed wielkokalibrowy m karabinem maszy nowy m? – Właśnie przed ty m kochasiem. Powiem ci, że nanopancerz nieźle wy trzy muje kaliber czternaście. Kiedy ś na próbę strzelaliśmy z takiego na poligonie. Wprawdzie po trafieniu czy mś takim odrzuci cię na jakieś sześć metrów, ale to już drobiazg. Najważniejsze, że pozostaniesz przy ży ciu. – A co z przeniesioną energią kinety czną? – zapy tał z niedowierzaniem Daniła. – Przecież to połamie żebra! Pułkownik opowiadał, że kiedy ś w wojsku by ł taki wy padek, dwóch chorąży ch, przy głupów, założy ło kamizelki i urządziło sobie pojedy nek na pistolety. Jeden chy bił, a drugi trafił. Zmiażdży ł człowiekowi płuco i połamał żebra. Tamten zmarł na stole operacy jny m. A to by ł dziewięciomilimetrowy nabój do makarowa. Podczas gdy tu jest czternaście i pół! To jest nieporówny walna energia! Profesor roześmiał się. – Teraz to pojechałeś!… Ale kiedy to by ło, ile lat temu? Do środka nie zaglądałem, nie opowiem ci ze szczegółami. Wiem ty lko, że zastosowano tu technologię „ciekłego pancerza” 7. Pod podstawowy m pancerzem jest kilka warstw materiału, między który mi znajdują się cieniutkie pojemniki wy pełnione specjalną cieczą, mieszanką substancji będącej medium i drobny ch twardy ch cząstek w określonej konfiguracji. Przy uderzeniu pocisku cząsteczki bły skawicznie reagują na impuls i sczepiają się, gęstnieją i powierzchnia w okolicy trafienia staje się twarda. I to pozwala rozprowadzić energię uderzenia po dużej powierzchni. Resztę impulsu przejmuje zewnętrzny ty tanowy szkielet, który ciągnie się wzdłuż całego kręgosłupa i uszty wnia hełm, nie pozwalając na skręcenie karku przy trafieniu kulą w głowę. No, i poza całą resztą w środku siedzi jeszcze wkładka amorty zacy jna. Tak więc… radzi sobie. – A trzy dzieści milimetrów? Siemiony cz uśmiechnął się. – To już przesada… Nawet nanopancerz ma swoje ograniczenia. Daniła, gładząc materiał, kiwnął głową z szacunkiem. – Dobra rzecz, co tu mówić… – Oczy wiście kiedy go założy sz, nie staniesz się całkowicie niepokonany. Choćby ś bardzo

chciał. – Profesor uśmiechnął się, widząc, jak Danile zabły sły oczy. – Słaby punkt miał nawet Achilles… Tutaj są to fałdy w pachwinie i pod pachami, szy ja, łokcie, kolana, słowem, wszy stkie ruchome miejsca i przeguby. Żołnierz musi się poruszać, i to bez ucisków i ograniczeń. Ruchome części są oczy wiście chronione, ale wątpię, żeby wy trzy mały 5,45 milimetra. I jeszcze jedno. Taka odporność jest możliwa, ty lko jeśli podłączy się zasilanie. Bez baterii już kaliber 12 przebija go na wy lot, ale siódemkę zatrzy ma na pewno. – Czy działa nawet bez baterii? – Unikom ma dwa try by funkcjonowania. Pierwszy, ograniczony, bez zasilania. W takim try bie działa jak zwy kły skafander kompensacy jny, dzięki strukturze i budowie samego materiału dający przy rost siły mięśni i udźwigu do dwudziestu procent. I drugi, kiedy unikom pracuje w try bie zasilania. I wtedy to jest prawdziwe arcy dzieło! Ósma klasa opancerzenia, udźwig powiększony nawet o sto procent, maksy malny ciężar, który możesz unieść i jeszcze drugie ty le, powiększona siła ciosu i kopnięcia, termowizor, noktowizor, sy stem oddy chania z zamknięty m obiegiem… No, i pozostałe drobnostki, o który ch chy ba już mówiłem. – I ma wbudowaną maskę przeciwgazową? – Ma. – Siemiony cz kiwnął głową. Obrócił kombinezon i stuknął palcem w niewielki płaski tornister umocowany na plecach. – A tu, w tornistrze przetrwania, w specjalnej przegródce, są zapasowe filtry. W wy starczającej liczbie, bo nie zajmują dużo miejsca. – Krótko mówiąc, zakładasz i stajesz się terminatorem jak z filmu – podsumował Daniła. – Normalnie juggernaut… Jednego ty lko nie rozumiem, dlaczego nas wtedy nie zaatakowaliście w ty ch pancerzach? Jeśli są takie wspaniałe, zdoby liby ście posterunek bez problemu… – Mamy ich ze sobą ty lko dwa, to znaczy ja i Hasan. A po ty m, jak tak szy bko zwędziliście nam czołg i wy sadziliście nasy p, ratowaliśmy z majorem pociąg pancerny. Okazało się, że z wami nie tak łatwo, a pociąg mamy ty lko jeden. Daniła uśmiechnął się pod nosem, przy jmując komplement. – A nie boisz się, że ukradną? – zachichotał Saszka. – Wsadzisz ot tak pod ławkę, a potem go nie ma. Albo w walce zdejmą z ciebie w charakterze łupu, a potem wy korzy stają przeciwko twoim. – To ty lko razem z głową. – Aha, rozumiem. Ty lko po twoim trupie? – Można i tak powiedzieć. – Profesor uśmiechnął się. – Tego pancerza nie da się uży wać, jeśli nie ma się klucza, kombinezon nie rozpozna w tobie uży tkownika. Oczy wiście nic nie stoi na przeszkodzie, żeby uży wać unikomu w ograniczony m try bie, jak zwy kły kompensacy jny skafander ochronny z kamizelką kuloodporną, ty le że w porównaniu z jego możliwościami to wtedy taka sobie… szmatka. – Ładna mi szmatka! Potrójny demron, opancerzenie szóstej klasy i dwudziestoprocentowy wzrost siły … Przecież jeśli taki Dan by go założy ł, nie mówiąc już o Shreku, z jego siłą, i to mu wy starczy, żeby narozrabiać! – Mimo wszy stko w porównaniu z jego pełny mi możliwościami to prawie nic – powtórzy ł Siemiony cz. – Bez klucza nie skorzy stasz z jego właściwej funkcjonalności. A klucz jest o, tutaj. – Postukał się palcem w ty ł głowy. – Więc to tak… Sy stem bezpieczeństwa? Spry tne! – A czego by ś chciał? To nie samochód, że siadasz, odpalasz i jedziesz, tak łatwo go nie

zwiniesz. Klucz to zabezpieczenie właśnie na taki wy padek. – A gdzie ładujecie baterie? – wy py ty wał dalej Saszka. – Ty lko w bazie. Jest do tego specjalne stanowisko. Baterie są zresztą dwie i znajdują się w ty lnej części hełmu. – Czy li jeśli nie założy się hełmu, to i funkcjonalność jest ograniczona? – Właśnie. Po ty m, jak uży tkownik założy hełm i połączy go z unikomem mocowaniami na szy i, główny procesor wy sy ła zapy tanie do klucza, by rozpoznać, czy to swój, czy obcy. Jeśli nadchodzi odpowiedź, to wszy stko jest w porządku, włączają się pozostałe funkcje. Zaś jeśli jej nie ma, uruchamia się blokada. Z całej elektroniki będą działały najwy żej noktowizor i radiostacja, i to wszy stko. No, i maska przeciwgazowa, tu zasilanie jest niepotrzebne. – A jaka jest pojemność baterii? Na długo starczy ? – W try bie pełnego obciążenia parę dni. A przy zmniejszony m o połowę pociągnie nawet ty dzień. – A ciężar własny ? – Szesnaście kilogramów. Saszka gwizdnął. – To przecież można zdechnąć od noszenia! – Wcale nie. Ciężar jest rozłożony na cały m ciele i dlatego prawie się go nie czuje. Jak kamizelka takty czna, poupy chasz ekwipunek po kieszeniach i już, jakby jej nie by ło… No, i całkiem zapomniałeś o wzmocnieniu udźwigu. Ty lko teraz ciężko mi go trzy mać. A jak się go założy, staje się lekki jak piórko… Nawet bez zasilania odpracowuje swoje dwadzieścia procent z nawiązką. – No, a jak wy gląda pranie i czy szczenie? – nie poddawał się Saszka, próbując znaleźć w cudowny m kombinezonie jakikolwiek defekt. – Jest przecież nafaszerowany elektroniką! Nie można go chy ba wsadzić do wody ?… – Coś słabo dziś u ciebie z my śleniem, Popowicz – odpowiedział za Profesora Kubowicz. – Cała elektronika jest skupiona w hełmie i tornistrze. Zdejmiesz tornister i hełm, chociaż po co miałby ś to robić, skoro i tak są wodoodporne?, i możesz czy ścić i prać ile dusza zapragnie. Podłączasz tornister, hełm z bateriami i otrzy mujesz zaawansowany technologicznie produkt do niszczenia ży wej siły przeciwnika. To wszy stko. Saszka w końcu umilkł, trawiąc to, co usły szał. – Wracają czasy ry cerzy – powiedział Daniła, obserwując, jak Siemiony cz wpy cha kombinezon pod ławkę. – Wiecie, dlaczego ry cerstwo w średniowieczu wy marło? Po prostu zniknęło jako klasa społeczna i już? Dlatego, że w działaniach wojenny ch zaczęto uży wać najpierw kusz, a potem broni palnej, które przebijały ry cerskie zbroje. Jaki sens miało noszenie pełnego, zakry wającego cię od stóp do głów, ciężkiego pancerza, jeśli i tak nie masz szans przeciwko strzelcowi z kuszą czy piszczałem? Ry cerz to jednostka samowy starczalna, machina bojowa sama w sobie. Nawet bez wsparcia łuczników czy piechoty mógł posiekać ty le luda, że proszę siadać! No, a teraz, skoro człowiek może by ć odporny na ostrzał, czasy takich właśnie samotników wracają. – A my ślałem, że te kostiumy można spotkać ty lko w książkach fantasty czny ch… Egzoszkielet, normalnie zwariować można… – mruknął Li. – Kiedy ś, by ć może – wzruszy ł ramionami Profesor. – Kiedy by łem dzieckiem, to

rzeczy wiście by ła fantasty ka. Ale kiedy dzieckiem by ł mój dziadek, fantasty ką by ł komputer, a kiedy dzieckiem by ł mój pradziadek, loty w kosmos. Tak więc jak widzisz, postęp nie stoi w miejscu… – Ale kto miałby teraz pchać ten postęp do przodu? – uśmiechnął się Sańka. – Cały świat leży w gruzach! Siemiony cz spochmurniał. – Tego właśnie nie lubię, kiedy ktoś wy głasza gołosłowne sądy, nie mając żadnego pojęcia o przedmiocie! Widziałeś ten świat, żeby tak autory taty wnie to stwierdzić? Siedziałeś w swoim Schronie, wy łaziłeś czasami na powierzchnię, włóczy łeś się po okolicy i nie odchodziłeś zby t daleko. Skąd możesz wiedzieć, jak się sprawy mają? A ty mczasem w samej ty lko europejskiej części kraju jest pełno ocalały ch! Weźmy na przy kład… – zaciął się, szukając w my ślach – weźmy na przy kład Jarosław. Ży je tam drapieżna grupa, nazy wają się „Zakon Nafciarzy ”. To dopiero ostre chłopaki! Doskonale uzbrojeni, niezły sprzęt… Wy rżnęli wszy stkich sąsiadów, grabią ropę! I dużo już zagrabili, czas by ich rozkułaczy ć! I rozkułaczy my, daj nam trochę czasu! A na Uralu, w rejonie Biełoriecka mieszkają „Stepowe Psy ”, pory wający ludzi w niewolę. Całkiem jak stepowi koczownicy, jak Boga kocham… Chodzą też plotki, że pod górą Jamantau zachował się wojskowy bunkier i ci żołnierze są ze „Stepowy mi Psami” skłóceni. I wy mieniłem ci ty lko niektóry ch… – Konkurentów? – uśmiechnął się Daniła. Profesor zmruży ł oczy i powtórzy ł. – To nic, daj nam trochę czasu… Skończy my z Rosrezerwą, skoczy my do domu i weźmiemy się do nich… A w ogóle… i w Samarze są ocaleni, i w Soczi, i w Niżny m Nowogrodzie… Gdzie ich nie ma! A ty mówisz świat w gruzach… – Odwrócił się do Saszki. – Sami to wiemy, dzięki karawanom docierały do nas informacje. – Kiwnął głową tamten. – Są rozproszone społeczności, są ocalałe wioski gdzieś w głuszy, ale ani razu nie sły szałem o ocalały ch miastach albo cały ch społeczeństwach! A przecież ty lko wielkie społeczeństwa stać na ten cały postęp! – Mogę cię zapewnić, nie wszędzie sy tuacja jest tak opłakana, jak mówią. Tak, miasta spłonęły i większość ludności globu albo zginęła, albo zdegenerowała się i zmutowała, gdzieniegdzie ży cie jednak przetrwało i trzy ma się mocno… I mówię nie ty lko o wioskach rozsiany ch po cały m tery torium Uralu, Sy berii czy afry kańskiej sawanny. W inny ch miejscach też przeży li ludzie. Pomy śl logicznie! Kto miałby na przy kład walić w kraj, w który m nie ma i nigdy nie by ło broni jądrowej, który ży je sobie cicho i spokojnie, nie zgłaszając pretensji do panowania nad światem? – Według ciebie wy chodzi na to, że gdzieś tam w Afry ce wszy stko zostało po dawnemu? – zapy tał Daniła. Profesor wzruszy ł ramionami. – Nie by łem, więc nie wiem. A do tego dlaczego koniecznie Afry ka? By ły też inne kraje, na przy kład Australia, Nowa Zelandia, Grenlandia, Kanada. Te państwa nigdy nie walczy ły o dominację nad światem i nie miały broni jądrowej, chociaż uży wały zaawansowanej technologii. Oczy wiście oberwały, jeśli nie w bombardowaniu, to przez opad radioakty wny, ale całkiem możliwe, że ludzie zdołali przeży ć, kry jąc się pod ziemią. Zresztą wam nie muszę tego tłumaczy ć…

– Dobrze, niech i tak będzie. Gdzie, twoim zdaniem, ocalało ży cie? I to nie oddzielne rozproszone grupki, ale całe cy wilizowane społeczeństwa? – drąży ł uparcie jeden punkt Saszka. – Takie ośrodki, w który ch możliwy jest dalszy rozwój nauki i techniki, kultury, sztuki? – No, to pokombinujmy. – Siemiony cz wiercił się na koi, układając się wy godniej i chy ba ciesząc, że będzie mógł zabły snąć krasomówstwem. Zaplótł dłonie na brzuchu, zakręcił mły nka palcami jak wy trawny profesor. – Więc tak, na początek mały wstęp. Że tak powiem dla zaznajomienia z tematem. Do „klubu atomowego”, to nieoficjalna nazwa grupy krajów posiadający ch broń jądrową, należały następujące państwa: USA, Rosja, Wielka Bry tania, Francja, Chiny, Indie, Pakistan i KRLD. Oprócz tego uważano, że broń jądrową mają: Izrael, Irak i Iran. Każdy kraj, zgodnie z przy jętą przez niego doktry ną wojskową, ma potencjalnego przeciwnika. Cokolwiek by tam mówiły gaduły od polity ki, o czy mkolwiek by się nawzajem przekony wały, każde państwo z osobna zawsze ma jakiegoś przeciwnika. W ostatnich latach przed Uderzeniem największą potęgą wojskową by ły Stany Zjednoczone Amery ki, potem Chiny, trzecia Rosja. Machina wojskowa USA by ła tak silna, że kraj ten mógł sobie pozwolić na wpisanie na listę możliwy ch wrogów połowy świata. I z czasem tak właśnie się stało. Wojowali to tu, to tam, szerząc ideały demokracji w takiej postaci, jaką uważali za potrzebną. Oczy wiście nie mogę wiedzieć na pewno, jaki by ł scenariusz konfliktu, ale mogę spekulować… Przed samy m Uderzeniem coraz wy ższy ch obrotów nabierała afera związana z Iranem i jego atomem. Ten kraj zaczął pracować nad technologią jądrową jeszcze w latach osiemdziesiąty ch zeszłego wieku i przez osiemnaście lat ukry wał swoje badania. By ł czas, kiedy na krótko je wstrzy mali, ale w 2006 roku znów podjęli prace. Pod koniec tamtego roku ONZ przy jęła rezolucję nakładającą na Iran sankcje ekonomiczne, w ty m zakaz importu produktów i technologii, które mogły się przy czy nić do rozwoju ich programu jądrowego i rakietowego. – Co chcesz przez to powiedzieć? – spy tał nieufnie Saszka, przery wając mu. – Wy nika z tego, że ktoś tak po prostu mógł zabronić państwu robić to, co uważa za konieczne dla swojego rozwoju? A jeśli wetknąć mu w zęby cekaem?… Profesor gorzko się uśmiechnął. – A jednak tak właśnie by ło, Sania. Bardzo często. I cekaemy wty kali, i poważniejszą broń… A jeszcze wcześniej miecze i włócznie… Przy pomnij sobie historię, mieliście chy ba w Schronie szkołę? Cała historia ludzkości to walka, wojny. Wy gasała jedna, wy buchała druga. Walka o przetrwanie, walka za wiarę, walka o niepodległość… Walka o dęte ideały fałszy wej demokracji, za który mi kry ła się walka o zasoby … Wojna to nasze geny. Nie zapomniałeś, dokąd jedziesz? I jakim prawem? – Za mną stoi mój dom! – nabzdy czy ł się Saszka. – Jeśli nie zdobędziemy kopalni, Schron wcześniej czy później zamieni się w cmentarzy sko! Profesor pojednawczo pokiwał głową. – Niech nawet tak będzie. Zrozum, ja nie osądzam. Sam idę zabierać to, co do mnie nie należy, ale co jest mi potrzebne do istnienia. Chcę ży ć i to jest moje prawo, prawo do ży cia! Prawda to prosta i stara jak świat: chcesz ży ć, zabijaj albo sam nadstawiaj gardła. Prawo do ży cia i prawo do uży cia siły zawsze idą ramię w ramię! Danile przy pomniały się nagle słowa Rodiony cza, które często powtarzał, robiąc z młody ch cielaków młode wilczki: „Ty giń dzisiaj – a ja jutro! Albo ty ich, albo oni ciebie. Trzeciego

wy jścia nie ma”. Od samego początku przy jął tę zasadę, utożsamił się z nią i ty lko dzięki temu pozostał dotąd przy ży ciu. A ci, którzy tego nie potrafili – gdzie oni są? Gdzie jest Cuker? Gdzie Dreptak? Jeden nie zdołał w końcu strzelić do człowieka, drugi – co za niewy baczalna, niezrozumiała dla Daniły głupota – zlitował się nad ranny m wy rodkiem. Nie dobił go, a miesiąc później rozszarpał go ten sam mutant, którego, kiedy go w końcu zastrzelili, rozpoznali po charaktery sty cznej szramie po zranieniu. Tak więc – o czy m tu mówić? Rację ma Siemiony cz, a Rodony cz miał po ty siąckroć rację. – …Sankcje by ły kilka razy zaostrzane – ciągnął ty mczasem Profesor – ale wiosną 2007 roku Iran ogłosił, że rozpoczy na wzbogacanie uranu na skalę przemy słową, oficjalnie informując, że to konieczne dla rozwoju energety ki atomowej. Rosja zresztą wspierała ten kraj, a nawet pomagała mu uruchomić pierwszą elektrownię jądrową w Buszehr. Jednak USA by ły przeciwko. Stany wspólnie z Izraelem z pewnością my ślały o zlikwidowaniu irańskiego zagrożenia jądrowego na drodze operacji wojskowej. I sądząc ze wszy stkich oznak, wy my śliły … Wy szedł z tego paradoks, chcieli się zabezpieczy ć przed zagrożeniem atomowy m, a rozpętali atomową rzeź… Wcześniej czy później nawy k zrzucania bomb gdzie popadło musiał skończy ć się dla Stanów w opłakany sposób. I skończy ł się, a razem z nimi i dla całego świata… My ślę, że od tego wszy stko się zaczęło. Potem dołączy ły Chiny, w ostatnich dekadach szy bko się rozwijały i wchodziły już na arenę światową jako supermocarstwo. Do tego Chiny i Rosja kategory cznie odmówiły opowiedzenia się po stronie USA w rozwiązaniu irańskiego problemu jądrowego, zresztą nie ty lko jego. W ty m samy m stopniu doty czy ło to konfliktu z Sy rią i kilkoma inny mi krajami. A tu jeszcze Korea ze swoimi próbami nuklearny mi… Zmienił się tam dy ktator, do władzy doszedł młody, ambitny, a takim z reguły brakuje piątej klepki. Słowem, na początku stulecia panowało napięcie nie na żarty, chociaż by ła to już pewna prawidłowość. Przy pomnijcie sobie początek dziewiętnastego wieku, wojna z Napoleonem, początek dwudziestego, pierwsza i potem druga światowa… No, a na początku dwudziestego pierwszego doszło do trzeciej światowej. Ostatniej. No i… Oczy wiście nie wiem, jak się wszy stko zaczęło, ale nie w ty m rzecz. Interesuje nas przecież kwestia, gdzie mogło się zachować ży cie, a nie kto pierwszy zaatakował. Ktoś postanowił uciec się do ostateczny ch środków, a potem… potem zaczęła się reakcja łańcuchowa. Każdy kraj spieszy ł się, by zadać wy przedzający cios pierwszemu przeciwnikowi z listy. Z pewnością w cały m ty m chaosie ucierpiały kraje niedy sponujące bronią jądrową. Że tak powiem, dla towarzy stwa. Ale raczej nie by ły to ciosy śmiertelne. W ty ch godzinach, gdy trwała bły skawiczna wojna, nie by ło sensu marnować sił na przeciwnika, który nie będzie mógł odpowiedzieć ty m samy m. Mocarstwa atomowe starały się przede wszy stkim ugodzić ty ch, którzy mogli przeprowadzić wy przedzający atak, a bezbronny ch zahaczy li ty lko przy okazji. A więc wy chodzi na to, że posiadanie w arsenale broni jądrowej nie gwarantowało ochrony kraju przed zniszczeniem, a raczej przeciwnie… Nagle umilkł. Milczeli też pozostali, wy obrażając sobie ten apokalipty czny obraz. Daniła, obdarzony dość bogatą i ży wą wy obraźnią, oczami duszy widział startujące rakiety niosące na pokładzie całkowicie niepokojowy atom; mobilne wy rzutnie rakiet „Topol”, wy jeżdżające na pozy cje bojowe zgodnie z regulaminem i rozkazami; wy pły wające z oceaniczny ch głębin atomowe okręty podwodne z bronią jądrową na pokładzie… Dziesiątki, setki, ty siące rakiet pędzą w przeciwny ch kierunkach. Do akcji wchodzą sy stemy obrony przeciwrakietowej, w atmosferze

zawisają obłoki plazmy, spalając rwące do celu rakiety przeciwnika, starając się nie dopuścić na swoje tery torium nuklearnej zarazy, na orbicie akty wują się wojskowe satelity … Ale nie wszy stko udaje się zniszczy ć, zdecy dowanie nie wszy stko – i na planecie rozwijają się ogniste kwiaty. Płoną obiekty wojskowe, składy broni, sprzętu wojskowego, z powierzchni ziemi znikają całe megalopolis, w radioakty wny py ł obracają się wielkie dzielnice przemy słowe, elektrownie, zbiorniki ropy naftowej, w nuklearny m ogniu giną miliony, setki milionów ludzi. I w imię czego to wszy stko? W imię ambicji garstki polity ków stawiający ch swoje pragnienia i interesy wy żej od interesów całej ludzkości? Daniła gwałtownie potrząsnął głową, odganiając diabelską wizję, i nagle przy pomniał sobie, co sły szał od pułkownika. – A Rodiony cz mówił, że wojna już się toczy ła, i ty lko uży cie broni nuklearnej by ło niespodziewane. Profesor wzruszy ł ramionami. – Oczy wiście wasz pułkownik wie lepiej, jest wojskowy m. Dopuszczam i taką możliwość, ale rozmawiamy teraz o czy m inny m. Oto odpowiedź dla was, gdzie mogło się zachować ży cie, kraje Trzeciego Świata lub kraje nieposiadające broni atomowej. – Ale to teoria – nie zgodził się Saszka. – To wszy stko twoje przy puszczenia. A gdzie są fakty, fakty gdzie? – Moje przy puszczenia, tak, to ty lko teoria. A jednak masz tu realny dowód, że takie miejsca istnieją i ży cie, włącznie z postępem nauki, nie stoi tam w miejscu. – Siemiony cz poklepał ręką po ławce skry wającej skrzy nię z kombinezonem. – W chwili Uderzenia tego rodzaju technologie by ły w początkowy ch stadiach prac. Wiem z całą pewnością, że badania by ły prowadzone w Stanach, Japonii i całkiem możliwe, że w Chinach. Jednak wszy stko rozbijało się o brak wy starczająco pojemny ch, mocny ch i przenośny ch ogniw paliwowy ch8. A nanopancerz opracowała jako pierwsza jakaś izraelska firma 9 w piąty m czy siódmy m roku, czy tałem o ty m w sieci, w wiadomościach nie by ło na ten temat ani słowa. I prace by ły na pewno prowadzone aż do samego Uderzenia. – Czy li chcesz powiedzieć, że bierzecie unikomy z USA? Albo z Izraela? – spy tał z niedowierzaniem Licznik, zwiesiwszy się z górnej koi. – Czy żby ście tam też jeździli z karawanami? – Nie. Nie sądzę, żeby w Stanach cokolwiek ocalało, w potencjalnego agresora walili wszy scy. Chociaż by ć może gdzieś w Górach Skalisty ch w bunkrach i schronach ży cie jednak przetrwało… Niestety nie mamy kontaktu z producentem i możemy ty lko zgady wać, czy j to wy rób. Na granicy z Mongolią jest taki zakątek, punkt przeładunkowy, gdzie nasi ludzie spoty kają się z pośrednikami, którzy dostarczają nam te kombinezony. I nie jestem nawet pewien, czy ci goście sami kontaktują się z producentem, przy puszczam raczej, że mamy do czy nienia z łańcuszkiem dostawców. Zby t wy soka jest cena kombinezonu, my ślę, że narzut jest olbrzy mi. Chociaż kto by pozwolił to prześledzić? Handlarze pilnują swoich tajemnic tak zawzięcie jak we wszy stkich epokach. Jest ty lko jasne, że unikomy docierają tu gdzieś ze wschodu… To towar zaawansowany technologicznie i na drodze prostego i logicznego rozumowania można przy puścić, że jego ojczy zną jest Japonia, Chiny albo Korea. Przed Uderzeniem w ty ch krajach produkowało się olbrzy mią część nowoczesny ch technologii. I chcę zauważy ć, że tego rodzaju

produkcja jest ponad siły jednej fabry czki. Tu muszą pracować całe przedsiębiorstwa i insty tuty badawcze. A z kolei ich praca jest niemożliwa bez zapewnienia zasobów ludzkich, bez ludzkich mózgów. Do czegoś takiego nie dojdziesz w pojedy nkę, to ty lko w filmach szaleni naukowcy wy piekają odkry cia jak babcia paszteciki. Nad ty m pracowało wiele osób. A to z kolei mówi nam o całej grupie ludzi, by ć może o mieście, a nawet cały m kraju, czy chociaż o jego skrawku. – I po ile kupujecie? – zainteresował się Daniła. – Tak, z ciekawości… – Nie uzbierasz ty le. – Profesor uśmiechnął się krzy wo. – Ani ja. Unikomy wy mienia się na złoto według wagi, jeden do jednego. Na całe Bractwo mamy takich skafandrów dziesięć. Daniła gwizdnął, z góry dobiegło stęknięcie osłupiałego Licznika. – Nigdy nie rozumiałem, po co jest potrzebne złoto – odezwał się. – Zjeść nie zjesz ani z automatu nie wy strzelisz… Co najwy żej podarujesz żonie dla ozdoby. Nabój, waluta, to rozumiem! Ale złoto… Po co to komu? – A orientujesz się, że złota uży wa się nie ty lko do wy robu bły skotek i świecidełek? Ten metal jest niezastąpiony w produkcji różnego rodzaju złącz, pły tek, układów scalony ch lub podobny ch urządzeń elektroniczny ch. Nie przy padkiem mówiło się kiedy ś: przy szłość należy do maszy n ze złoty mi mózgami! Zresztą po co daleko szukać, w mózgu tego właśnie unikomu jest co najmniej kilogram tego metalu. Widocznie ty m, którzy produkują takie kombinezony, złoto jest teraz niezbędne jak nigdy, a więc wy mieniają na nie różne poży teczne i zaawansowane technologicznie rzeczy. – A ja cały czas się zastanawiałem, po co karawanom złoto… A jakoś nigdy mi się nie chciało zapy tać. Oni przecież zawsze najpierw proszą o złotko, a potem dopiero naboje. – O, to, to. Ciekawość nie zawsze jest pierwszy m stopniem do piekła. Czasem przy daje się o coś dopy tać do końca. Ciężarówka nagle ry knęła, przechodząc na jałowy bieg, i zaczęła hamować. Daniła wy tęży ł słuch, spodziewając się głosu dowódcy z głośnika, jednak ten milczał. – Czemu stoimy ? – zadał półgłosem retory czne py tanie Kubowicz. Daniła przekręcił się na koi i wy jrzał przez okno. – Zgaście światło. Pstry knął wy łącznik i w niebieskawy m świetle zmierzchu, jakieś dwieście metrów od ciężarówki, zobaczy ł porzuconą wioskę. Domki z oknami zabity mi deskami na krzy ż, chy lące się ku ziemi szopy, zarośnięte wy sokim burzanem podwórka, tu i tam trafiały się płoty, ale żadny ch ludzi… – Porzucony chutorek… Dlaczego się zatrzy maliśmy ? Na zewnątrz nagle ktoś zapukał do drzwi. – Ej, wy chodźcie! Głos brzmiał głucho, ale Danile udało się rozpoznać Hasana. – Skafandrów możecie nie zakładać, tu jest czy sto! Czy sto! Nieskażona okolica! Unikom bły skawicznie odszedł w zapomnienie – Daniła zerwał się z koi i zaczął pospiesznie zakładać swoją grudę. Obok, równie szy bko, jeśli nie szy bciej, uwijali się Wan i Sańka. Shrek podnosił się powoli, ze względu na swoją wrodzoną ociężałość w my śleniu, nie rozumiejąc widocznie, dokąd spieszą się jego towarzy sze, a Siemiony cz z Kubowiczem w ogóle patrzy li na stalkerów jak na dzikusów. – Czy sta ziemia! – wy jaśnił Daniła, wciąż gorączkowo się ubierając, napotkawszy wzrok

Siemiony cza. – Wy może się na nią napatrzy liście, a my widzimy to pierwszy raz! – Aha, no, w takim razie oczy wiście… – odparł tamten mgliście. Daniła zatrzy mał się w przedsionku ty lko na ułamek sekundy – z zakorzenionego przez wiele lat przy zwy czajenia sprawdził wskazania dozy metru. Spojrzał – sto mikrorentgenów! – i szarpnął za klamkę. Powietrze na zewnątrz by ło takie świeże, ży we, prawdziwe, że aż zakręciło mu się w głowie. Od razu zwaliła się na niego ogromna liczba zapachów. Zapach wody zdołał jeszcze rozpoznać, ale pozostałe… Skąd miałby wiedzieć człowiek, który przez całe ży cie oddy chał sztuczny m, przefiltrowany m, martwy m powietrzem, jak pachnie trawa, ziemia, kwiaty, las… Przez kilka minut rozkoszował się, wdy chając aromaty czne, wy pełnione najróżniejszy mi zapachami powietrze, zapomniał przy ty m o cały m świecie. Potem nieco się przy zwy czaił i opamiętał. Rozejrzał się. Po co mieliby zatrzy my wać karawanę w wiosce? Odpowiedź na to py tanie przy szła szy bko – podszedł Hasan i powiedział, że postój będzie dziś carski. Wśród przy rody, a nawet na świeży m powietrzu. Po koszmarny m dniu w duchocie ciężarówki by ła to wspaniała nowina. Rozlokowali się sprawnie. Nie wchodzili do wsi, stanęli na skraju, ustawiając wozy w kręgu. BTR pozostał na zewnątrz, jeżdżąc czasem dookoła, oświetlając okolice potężny m reflektorem. Oprócz pudła do ochrony skierowano trzy quady i po jedny m człowieku z każdej grupy. Ze swojego oddziału Daniła na pierwszą wartę wy stawił Licznika. Quady pory kiwały gdzieś w oddali, wartownicy położy li się zaś na dachach ciężarówek, ukry ci pod sieciami maskujący mi. Daniła pogadał z Sańką i postanowił zajść do wsi. Na zwiady. Do kolacji jeszcze dużo czasu, zanim to, zanim tamto – zdążą. Poszli we trzech – zabrali ze sobą Shreka, uznając, po pierwsze, że powoli zaczną go wdrażać do pracy w zespole, a po drugie, że solidne wsparcie ogniowe w postaci cekaemu w nocny ch wędrówkach po nieznanej okolicy na pewno nie zaszkodzi. *** Wioska powitała ich grobową ciszą, nawet świerszcze nie grały. Daniła na wszelki wy padek sprawdził poziom radiacji – by ł taki sam. Miejsce by ło czy ste, nadawało się do ży cia – a ży cia ani śladu. Chociaż z drugiej strony – niczego dziwnego w ty m nie by ło. Jeśli wieś znajduje się w czy stej plamie pośrodku radioakty wnej okolicy, to skąd miały by się tu wziąć normalne zwierzęta? Za to nienormalny ch, pomimo panującej ciszy, mogło tu mieszkać dowolnie dużo. Dobrze chociaż, że nie trzeba by ło się spodziewać miksera – ten lubi radiację i w czy sty ch miejscach prakty cznie nie wy stępuje. Domy stały w rzędzie wzdłuż głównej ulicy, chociaż „główna” to dużo powiedziane, jeśli jest jedy na, i to cała w chwastach. Jako pierwszy postanowili przeszukać dom na skraju. Oderwawszy trzy mające się na słowo honoru deski, Daniła uchy lił drzwi, zamierzając wejść do ciemnej zimnej chaty, lecz nagle Shrek odsunął go na bok. Losza stanął przed progiem, pokłonił się i huknął pełny m głosem: – Wy bacz, dziadku… Niepokoimy … Wpuść przechodniów, żeby dom obejrzeli… Towarzy sze spojrzeli po sobie, Saszka za plecami olbrzy ma pokręcił sobie palcem przy skroni. – Co to za sztuczki, Losza? – zapy tał Daniła. – Tak należy … – wy mamrotał Shrek, wchodząc do chaty. – Poprosić o pozwolenie.

– Kogo? – Duszka domowego… Daniła i Saszka znów spojrzeli po sobie, Popowicz wzruszy ł ramionami. – We wsi tak robili… Jak by łem mały … – dało się sły szeć z ciemnej chaty. – Żeby go udobruchać… – A jeśli nie?… – zapy tał Daniła, dając nura w ślad za Loszą. – Będzie źle… Ze Shreka jak zawsze słowa trzeba by ło wy ciągać obcęgami i Dobry nin dał sobie spokój z tą bezsensowną robotą. Udobruchał – i dobrze. Każdy ma jakiegoś bzika… W chacie nie by ło przy tulnie. Rozeschnięte deski podłogi, ściany z sy piącą się miejscami gliną i wy stającą plecionką, poszarzały, od dawien dawna niebielony piec. Szy by w oknach, jeśli nawet ocalały, to ty lko co druga. Sufit, groźnie zapadnięty pośrodku, na wpół zbutwiałe, przegniłe nogi ławek i stołu – wszy stko wskazy wało na to, że chata doży wa ostatnich lat. Daniła wy jrzał przez okno – ogród by ł w takim samy m stanie, cały zarośnięty trawą. Smutek, zapuszczenie. Za ogrodem w nikły m świetle księży ca ciemniał jeszcze jeden budy nek z kominem – bania. – No, i co my tu chcemy znaleźć? – zadał py tanie Saszka. – No tak, wy raźnie nie ma tu czego szukać… – mruknął Daniła. – Wiatr hula po kątach. – Jeszcze przed Początkiem… ludzie odeszli… – wy mamrotał Losza, zaglądając do przedpiecka. – Jak to? – zainteresował się Saszka. – Tak po prostu odeszli? Dlaczego? – Do miasta… „Tak to… – uśmiechnął się ze smutkiem Daniła. – Poszli do miasta i tam zginęli. A gdy by tu zostali, to kto wie: przeży ły by trzy, cztery domy. Ale kto miał to wiedzieć…” – Dobra, chodźmy stąd. Po wy jściu na zewnątrz Saszka zaczął obracać głową, rozglądając się dookoła, a potem uściślił: – Sprawdzimy pozostałe domy ? – A jest sens? Może ty lko z zewnątrz… Bierz Loszę i dawaj na drugi koniec wsi, zacznijcie posuwać się stamtąd w stronę środka. A ja pójdę od tej strony. Jeśli dom jest zabity deskami, to nie ma po co się do niego pchać, idź dalej. – A jeśli będzie otwarty ? – Jeśli taki znajdziesz, to sprawdzaj. Ty lko ostrożnie tam. Oglądajcie też banie i stodoły, jeśli się jakieś trafią. – To może pójdziemy razem? – Jak się rozdzielimy, szy bciej wszy stko przeszukamy. Niedługo kolacja, a my tu sterczy my. Dobra, lećcie, a ja ty mczasem obejrzę banię. Nie trwało to zby t długo. Daniła, trzy mając gotowego do strzału wintorieza, ostrożnie przeszedł przez ogród i podszedł do budki z drewniany ch bali. Na progu, idąc za przy kładem Shreka i sam się przed sobą wsty dząc, poprosił nie wiadomo kogo o pozwolenie, by zajrzeć do środka. Nie można powiedzieć, żeby by ł przesądny – ale w słowach Loszy by ło coś takiego… Ty m bardziej że – o czy m zdąży ł się już przekonać – diabelstwa na świecie po Początku sporo przy by ło.

Bania by ła pusta – czego też należało oczekiwać. W świetle latarki mignęły czarne ławki z desek, piec, wy schnięte witki brzozowy ch wieników10 na ścianach. W przedsionku, w kącie, pokazał się blaszany ceber z przerdzewiały m dnem, pod ławką szklana butelka po piwie – i ani śladu obecności nie ty lko człowieka, ale i jakiejkolwiek innej ży wej istoty. No, a skoro tak, to nie ma tu już co robić. Rozejrzawszy się jeszcze raz, Daniła wy szedł na zewnątrz. Przeszedł się po ogrodzie, nadłoży ł drogi, by ominąć koły szący się na lekkim wietrze dmuchawiec na samy m środku, i wy szedł na ulicę. Droga by ła na całej długości pusta – Sańka z Loszą postanowili widocznie podejść do zadania serio i przeszukiwali teraz jakąś szopę. Daniła ruszy ł powoli wzdłuż chatek, starając się nie zaplątać w burzanie sięgający m mu tu gdzieniegdzie do połowy piersi i starannie oświetlając nie ty lko domki, ale i drogę przed sobą – nasionko dmuchawca, padające przez niedopatrzenie na ubranie, dawało raczej niewielką szansę na przeży cie. Minął jeden dom, drugi, trzeci – a w ogródku czwartego zobaczy ł nagle skrawek oczy szczonej z burzanu ziemi z regularny mi rządkami grządek i ścieżkę prowadzącą na ganek. A i sam dom by ł jakiś zadbany i robił lepsze wrażenie niż sąsiednie – okna nie by ły zabite deskami, nie by ło ich też na drzwiach, z komina unosił się dy m, prawie wszy stkie szy by by ły całe. I w oknach widać by ło ciepłe odblaski światła, takie jakie może dawać ty lko ży wy ogień. – Sania, odbiór – mruknął Daniła do mikrofonu. – Gdzie jesteście? – Na przeciwległy m krańcu, jak kazałeś – odpowiedział naty chmiast towarzy sz. – Obszukaliśmy dwie banie, domy zabite deskami. Na razie czy sto. – Ten zamieszkały dom to dla mnie zostawiliście? W słuchawce dało się sły szeć skonsternowane sapanie. – Jaki znowu dom? – zapy tał niepewnie Saszka po kilku chwilach. – Niczego takiego nie widzieliśmy … – Dobra, bez odbioru. Oglądajcie dalej. Zejdziemy się pośrodku – odparł Daniła, zry wając łączność. Mruknął pod nosem: – Fujary … Zarzucił wintorieza na plecy, wy ciągnął piernacza. Doczepił kolbę, przy cisnął ją do ramienia, gotowy do strzału. W walce na krótkim dy stansie WSS by ł niewy godny, celownik opty czny pogarszał ogląd sy tuacji i utrudniał celowanie. „Jaskółczy ogon” to oczy wiście nienatowska szy na Picatinny, która po zamontowaniu lunety całkowicie zasłania szczerbinkę i muszkę, ale celowanie też nie jest specjalnie komfortowe. A i ruch lufą jest ty m pewniejszy i szy bszy, im jest krótszy. Piernacz jest w tej kwestii idealny – ma doczepianą kolbę, można strzelać seriami, a lufa w porównaniu z karabinem to ty le co nic. Podłoga ganku skrzy piała. Daniła wszedł po schodkach, nieruchomiejąc na każdy m stopniu, nasłuchując i starając się wy chwy cić dźwięki wy dawane przez gospodarzy w domu. Cisza. Zapukał – drzwi otwarły się z przeciągły m skrzy pieniem. Z sieni pachniało ciepłem i jedzeniem. Dobry nin wszedł, rozglądając się. Długa ławka wzdłuż lewej ściany, pod ławką dwa wiadra z wodą. Po prawej stronie rząd wbity ch w bierwiona gwoździ, na który ch wiszą rozmaite, tak potrzebne w gospodarstwie przedmioty – puste wiadra, sznurki, dwa sierpy, ostrza kosy, chomąto z lejcami… Naprzeciw drzwi stała drabina prowadząca na stry ch. – Gospodarze w domu?! – odezwał się Daniła. Cisza. Sły chać ty lko, jak węgle trzaskają w piecu i gdzieś kapie woda.

Przeszedł przez sień i zajrzał do białej izby. Takie samo bezludzie, ale widać by ło, że gospodarze dopiero co się oddalili – pośrodku pomieszczenia, na stole zbity m z prosty ch nieheblowany ch desek, stał parujący żeliwny garnuszek, obok leżały drewniana ły żka i miska, talerz z ogórkami, blaszany kubek… Ostrożnie stawiając kroki, Daniła przeszedł przez izbę, zajrzał za piec zajmujący nieomal trzecią część pomieszczenia – pusto. Na piecu też nikogo nie znalazł, chociaż leżała tam obfitość najrozmaitszy ch szmat, futer i kilka puchowy ch okry ć. Chciał już iść do piwnicy, ale wtedy na stry chu coś nagle skrzy pnęło, dało się sły szeć szuranie, stękanie, kaszel – i na najwy ższy m szczeblu drabiny w sieni pokazały się nogi w walonkach. – Kto tu?… – rozległ się drżący starczy głos. – Złaź, dziadku – odparł Daniła, odczepiając kolbę i wsuwając pistolet do kabury. – Nie bój się, nie zrobię ci krzy wdy. Zanim dziadek zszedł po drabinie i opierając się na kosturze, dokuśty kał do stołu, Daniła jeszcze raz rozejrzał się wokół, przy glądając się, jak skromne by ły tu warunki. Pośrodku izby stał stół z dwiema ławami. W rogu, na honorowy m miejscu, pociemniałe od upły wu czasu ikony. Łóżka brak – wy glądało na to, że dziadek spał na piecu, nie na darmo leżało tam ty le szmat. Zresztą opierała się o niego drewniana drabinka. Obok pieca odkry ł półki z całą baterią żeliwny ch garnków i dwoma uchwy tami, umy walkę, a pod oknem potężną skrzy nię z kłódką. Wszy stko stare, zmurszałe, podwiązane sznurkami i drutem, pozbijane gwoździkami… Nawet kretonowe zasłonki w oknach by ły pocerowane. Do swojego miejsca zamieszkania pasował też sam dziadek – tak stary, że człowiek zastanawiał się, czego się ta dusza jeszcze trzy ma. Na zewnątrz by ł początek lata, temperatura nawet wieczorem dochodziła do trzy dziestu stopni – a on w walonkach, w futrzanej kamizelce, czapce uszance. Do tego jeszcze paliło się w piecu… Twarz miał całą w drobny ch zmarszczkach, ślepawe, łzawiące oczy, kłaki brody sterczące na różne strony, zwiotczałą skórę pokry tą plamami pigmentacy jny mi… Dziadek doskrzy piał do ławki, usiadł ostrożnie, postawił kostur między nogami. Oparł się rękami na wy giętej rękojeści, na nich położy ł podbródek – i dopiero wtedy spojrzał wreszcie na gościa. – No, miły człowieku, ktoś ty ? Jaki wiatr cię przy wiał w nasze strony ? – Jedziemy tędy, z karawaną. Zatrzy maliśmy się przy drodze… – odparł Daniła, przy siadając na skraju ławy. – Opowiedz mi lepiej: jak ty tu przeży łeś, co? – A tak… jakoś przędę powolutku. Jest ogródek, na wiosnę coś zasadzę, na grzy by pójdę, są i ry bki, niedaleko jest jeziorko… A to wiela mi potrzeba? – No, latem to jeszcze, jest ciepło. A jak zimą? – Piecy k, kochany, mnie ratuje. Narąbię latem drewek i wy starcza… Kiedy ś chodziłem z babką do lasu po drewno, a teraz, widzisz, siły nie ostało… Pomodliwszy się, rozbieram szopy. Po kiego mi one teraz… – Sam jesteś we wsi? – Sam… – westchnął dziadek. – Babka moja pomarła już przed dwoma rokami… Dobrze, że siłę jeszcze miałem, to pogrzebałem. Teraz już by m nie poradził. – A pozostali? – Toć młodzież przed Sądem Ostateczny m poszła do miasta, a starzy powolutku powy mierali… – To co ta młodzież, nie zabrała ze sobą rodziców? – zainteresował się Daniła.

– Iii tam… sy nku! – machnął ręką staruszek. – Jaki staruszek z zasiedzianego miejsca wy jedzie? Daj nam pomrzeć tam, gdzie żeśmy całe ży cie przeży li, i to wy starczy … Najważniejsze, to żeby przy jeżdżały dzieci w odwiedziny. Pomóc w gospodarstwie, naprawić to i tamto, więcej nam nie potrzeba! A do miasta, do tego zamieszania, to już nie te lata… – Może czegoś ci trzeba, dziadku? – zatroszczy ł się Daniła. – Jesteśmy przejazdem, jutro rano ruszy my dalej. Może tuszonki ci przy nieść albo mleka zagęszczonego? Mogę też ci podrzucić trochę czekolady … Ale staruszek z taką energią zamachał rękami, że Daniła od razu uwierzy ł, że naprawdę niczego mu nie potrzeba. – Jaka tuszonka, jaka czekolada… Brzuch już nie ten, żeby takie rzeczy rąbać. A od mleka skondensowanego zawsze miałem wzdęcia… Niczego mi nie trzeba, zaproponowałeś, dziękuję i za to! Nie martw się, sy nku. Na stare lata ludzką twarz zobaczy łem, też dobrze. Toć ostatnim razem trzy roki temu tędy przejeżdżali… Ży ję jak odludek, całkiem zdziczałem, nie wiem, co się w kraju wy prawia… Jedno mi powiedz, nie podniosła się jeszcze Ruś po Sądzie Ostateczny m? Daniła gorzko się uśmiechnął, milcząco popatrzy ł staruszkowi w oczy. Ten opuścił głowę. – Rozumiem, nie mów… – Nic to, dziadku, jeszcze się podniesiemy. Bądź spokojny. – A ja jestem spokojny – zgodził się łatwo dziadek. – Ile razy upadaliśmy, ile razy znów wstawaliśmy … Hitlerowi grzbiet przetrąciliśmy, to i ty m razem wy ży jemy. Chy ba Bóg nas nie zostawi… – Dzikie zwierzęta ci nie dokuczają? – Toć ze zwierząt to tu… ty lko my szy – machnął ręką dziadek. – Normalnego zajączka czy dzika to już z piętnaście roków nie widziałem. A przed stracholudami chowam się w piwnicy. Piwnicę mam dużą, mocny właz, dębowy, na zasuwę od środka. I zapasów mam tam, że rok można poży ć i nie przejesz. Jest też coś do spania, piecy k burżujka, drewno… – Czy li jednak zaglądają tu mutanty ? – Tak… nutanty … – Dziadek z trudem powtórzy ł nieznajome słowo. – Ja na nie mówię stracholudy. Czasem wlezie do ogródka jakiś pies nie pies, wilk nie wilk… To ja od razu do piwnicy … A raz, zimą, patrzy my z babką przez okienko i nie wiemy już, kto to, człowiek czy stracholud… Znów się schowaliśmy. Dobijał się, dobijał i poszedł. Trzy dni w piwnicy siedzieliśmy, baliśmy się wy leźć. – Potrzebujesz strzelby. – Iii, sy nku… Czy to ja utrzy mam teraz strzelbę? A jak strzelę, to już w ogóle orła wy winę. – Dziadek uśmiechnął się bezzębny mi ustami. – Już nie te lata… Posiedzieli, pomilczeli. Dziadek nagle się oży wił, wy mowny m gestem wskazał palcem garnuszek, popatrzy ł py tająco na Dobry nina – ten potrząsnął głową przecząco. – No, to może?… – Dziadek z miną spiskowca trącił się kantem dłoni po szy i. – Na porzeczkach. Sam robiłem! Nie odmówisz! – No nie, dziadku, nie piję. Pójdę już chy ba… Powiedz, jeśli ci czegoś potrzeba. – A czego mi tu… już jakoś… Jedną mam troskę: jak pomrę, to kto mnie pochowa? – westchnął dziadek. Daniła podniósł się, rozłoży ł ręce. – W ty m już ci, dziadku, nie mogę pomóc. Nie wiem, czy będę tędy jeszcze kiedy ś

przejeżdżać, czy nie będę… Jeśli tak, to zajdę, zobaczę, co u ciebie, a jeśli nie, to wy bacz. Z sieni pomachał siedzącemu na ławie dziadkowi, wy szedł na ganek, ostrożnie przy mknął drzwi. Przeszedł ścieżką obok ogródka… – A Saszki to ty słuchaj – rozległo się za nim. – Czujnego masz przy jaciela… Skąd dziadek miałby wiedzieć?! Daniła gwałtownie się odwrócił – ganek by ł pusty. Dom stał w ty m samy m miejscu… ale jaki?!… Zapadnięty dach, rozsy pujący się komin… Okna, które minutę temu poły skiwały przy tulny m ży wy m ogniem, by ły czarne, szy by rozbite, okiennice poskrzy py wały na wietrze… Po przy zbie pozostało wspomnienie, a co drugi schodek na ganek by ł przegniły … O żadny m ogródku nie by ło mowy, sam burzan aż po pierś i parę koły szący ch się dmuchawców. Daniłę przeszedł lodowaty dreszcz. Zdając sobie sprawę, że napotkał kolejną anomalię, chciał już wy cofać się jak najdalej od chatki, ale nagle się zatrzy mał. „Jak pomrę, to kto mnie pochowa?” – słowa staruszka zabrzmiały mu w głowie jak ży we. Postał przez chwilę, odwrócił się i zaczął znów przedzierać się przez burzan do chaty. Szkielet w zbutwiały ch szmatach i walonkach znalazł w sieni. Obok walały się przewrócone wiadra. Widocznie staruszek wy bierał się po wodę – ale w końcu nie doszedł. A może odwrotnie, niósł pełne wiadra, chlusnął na ziemię, poślizgnął się, upadł – i nie udało mu się już podnieść. Jak się tego teraz dowiedzieć? Zresztą nieważne – ważne by ło co innego. Daniła, obchodząc dom dookoła i podkładając pod każdy m węgłem po płonący m strzępku pakuł, my ślał o ty m, ilu jeszcze takich staruszków doży wa swy ch lat na bezkresny ch przestrzeniach kraju… W starości, zapomnieniu. Forsują się, znosząc jesienią do piwnicy płody z małego ogródka, zimą marzną na swoich piecach, słuchając wy jącej zamieci za oknem, albo opadając z sił, ciągną wiązki chrustu z lasu, wiadra z wodą ze studni… Trzęsą się ze strachu, stękając, schodzą do piwnicy za każdy m razem, gdy na zewnątrz pokaże się kolejny „stracholud”… I umierają. Z głodu i zimna, od chorób. W szponach i zębach mutantów. Przez to, że nikomu już nie są potrzebni. Ze starości, niedołęstwa. Z biedy. Z samotności… …Kiedy do olbrzy miego stosu pogrzebowego podbiegli Saszka i Shrek, Daniła stał wśród burzanów i milcząco spoglądał na dzieło swy ch rąk. Dom płonął. – Co ty, oszalałeś? – zapy tał Sańka, patrząc ze zdumieniem w oczy towarzy szowi. – Po co to podpaliłeś? I gdzie ty tu widziałeś zamieszkany dom? Daniła milczał. Ogień z głuchy m ry kiem pożerał wy schnięte drewno, strzelając na wszy stkie strony gorący mi węgielkami. Wzbijając snopy iskier, zawaliła się więźba dachowa, pękały resztki szy b, trzeszczały łupkowe dachówki. Przepaliły się i zapadły do środka belki stropowe, z hukiem złoży ła się przy budówka, rozrzucając po podwórku płonące bierwiona, od który ch naty chmiast zajęła się nędzna szopa. Jeśli nie ziemia, to niech chociaż ogień pochłonie staruszka. Żeby jego dusza wzniosła się wraz z dy mem do nieba i przestała dręczy ć siebie i inny ch dziwny mi i straszny mi wizjami. Tamtego wieczora, po wy słuchaniu dziesięciominutowego wy kładu Hasana o skutkach zdemaskowania – ogień by ł całkiem spory i na pewno widoczny z odległości wielu kilometrów – Daniła na wszy stkie py tania odpowiadał wzruszeniem ramion. Powiedział ty lko: – Tak by ło trzeba. – I nie pisnął ani słowa więcej. A co miałby powiedzieć? Prawdę? O czy m? Co to by ło? Widzenie? Znak? Znów hipnoza? Czy

po prostu zasnął i miał sen? Opowiedział ty lko Saszce, ale przy jaciel zrozumiał, a pozostały ch to nie doty czy. Zdemaskowanie zdemaskowaniem, ty le że… każdy człowiek, oprócz chy ba ty lko najbardziej zatwardziałego zabójcy i zwy rodnialca, jest godzien tego, żeby odprowadzić go w ostatnią drogę. Może i nie dokładnie według chrześcijańskich zasad, bez śpiewów, ale choćby tak, w ogniu, po pogańsku. I ty m bardziej zasługiwał na to ten zmarły w samotności staruszek. Dlatego że strasznie jest umierać, kiedy nikogo nie ma obok. Nikogo, kto przy siadłby przy łóżku, wziął za rękę, pocieszy ł… kto odprowadziłby w ostatnią drogę, odczy tał modlitwę za zmarłego i oddał ciało ziemi czy płomieniom. Nikogo… Ty lko martwa cisza starego domu, skrzy pienie okiennic na wietrze, wy cie wiatru w kominie i przedśmiertne rzężenie samotnego, zostawionego przez wszy stkich umierającego staruszka.

7 Prawdziwy projekt. Obecnie wiadomo, że prace są prowadzone równolegle w kilku krajach, do który ch należą Rosja, USA i Wielka Bry tania (przy p. aut.). 8 Obecnie działające prototy py wojskowy ch egzoszkieletów istnieją już w USA, gdzie pracami nad sy stemem HULC (Human Universal Load Carrier) zajmuje się jeden z gigantów przemy słu aerokosmicznego Lockheed Martin. HULC jest rozwijany na podstawie umowy licency jnej zawartej z firmą Berkeley Bionics, w której katalogu znajdują się egzoszkielety Exo-Climber i ExoHiker. HULC ma połączy ć ich możliwości. Oprócz tego intensy wne prace nad egzoszkieletami prowadzone są w Japonii (przy p. aut.). 9 W 2005 roku firma ApNano stworzy ła materiały, które wielokrotnie trwalsze i lżejsze od stali, stały się bazą niezwy kle trwałego nanopancerza. Egzemplarze doświadczalne na bazie wolframu zatrzy my wały stalowe pociski lecące z prędkością półtora kilometra na sekundę (przy ty m w miejscu uderzenia powstawało ciśnienie do dwustu pięćdziesięciu ton na centy metr kwadratowy ), a także znosiły staty czne obciążenie na poziomie trzy stu pięćdziesięciu ton na centy metr kwadratowy (przy p. aut.). 10 Wienik – miotełka z witek, zwy kle brzozowy ch, uży wana w rosy jskiej bani do smagania się w celu otwarcia porów skóry (przy p. tłum.).

3 | Bajki apokalipsy Człowieka w szary m OP-1, idącego niespiesznie poboczem drogi, zwiad namierzy ł naty chmiast. Kolumna jechała po kręty m nasy pie przecinający m las strzelisty ch sosen – by ło to już gdzieś za Jaranskiem – i właśnie kiedy wy szli z kolejnego zakrętu, dy żurny na przednim quadzie od razu dostrzegł daleko z przodu jakiś szary punkt. Krótki meldunek na kanale ogólny m, rozkaz – i oba przednie quady skoczy ły naprzód, doganiając wędrowca. Ten zresztą wcale się nie kry ł, nie próbował uciec. Sły sząc ry k motorów, odwrócił się, pomachał ręką i stanął, czekając na zmierzający do niego po wy bojach i kępach trawy zwiad. Daniła siedział w tamtej chwili w kabinie razem z Morelą – Hasan, z sobie ty lko znanego powodu, polecił tamtego dnia wzmocnić obserwację – i dlatego widział to spotkanie od samego początku. Quady podjechały ostrożnie i stanęły, ubezpieczając się nawzajem. Widać by ło, jak żołnierze i człowiek w szary m skafandrze rozmawiają. Potem jeden z żołnierzy został na nasy pie, a drugi zjechał do lasu i zniknął między sosnami. Nie by ło go jakieś dziesięć minut. Kolumna posunęła się przez ten czas o trzy sta metrów i stanęła, oczekując na informacje od zwiadu. Daniła widział przez lornetkę, że człowiek w OP-1 stoi spokojnie, nie kręci głową i nie zdradza oznak niepokoju. Coś mówi, macha rękami… Maskę przeciwgazową miał zatkniętą za pas – poziom promieniowania na ty m terenie już drugi dzień nie przekraczał ćwierci rentgena – i Daniła mógł dojrzeć przez lornetkę dostojną siwą bródkę i tak samo siwą staranną szczoteczkę włosów na głowie. Zza ramienia człowieka wy stawała lufa jakiejś broni – szczegóły z takiej odległości nie by ły rozpoznawalne – i kiedy wędrowiec parę razy odwrócił się bokiem, na jego plecach mignął plamisty materiał plecaka. Dał się sły szeć ry k i na nasy p wskoczy ł quad… Stanął, widocznie składając meldunek przez kanał dowódcy. Wy glądało na to, że zadowolił Hasana – kolumna ruszy ła i po kilku minutach jadący na czele BTR zrównał się z wędrowcem i przy stanął. Daniła, zostawiając Ahmeda w kabinie, wy szedł na zewnątrz – poznać nieznajomego człowieka. Człowiek przedstawił się jako Igor Antonowicz Iwaszurow i wedle jego własny ch słów, by ł… kolekcjonerem bajek. Prośba Igora Antonowicza by ła skromna – chciał pojechać z kolumną dalej na północ, jakieś sto, sto pięćdziesiąt kilometrów. – Niewiele mi trzeba – zapewniał Hasana, który spoglądał na niego uważnie. – Podwieziecie mnie kawałek i wy starczy. Bo to jednak daleko tak iść piechotą, a nogi mam własne, nie służbowe. No, i w moim wieku… A za jakieś 150 kilometrów będzie wioska, do której właśnie zmierzam. Wczoraj zaczął się tam targ, więc się spieszę. Wy dałem trochę w ty m roku, dokupię sobie u nich nabojów. Przy dałby się też nowy nóż, skafander, w butach niedługo będą dziury na wy lot… Są tam dobrzy ludzie, nieraz już u nich gościłem. Można też stanąć na postój.

– Sły szałem o panu – powiedział major. – Bo to pan jest znany jako Bajarz? Iwaszurow skinął głową. – Mówiono mi, że nie rzuca pan słów na wiatr – ciągnął major, patrząc badawczo na intry gującego człowieka. – I sły szałem te słowa od takich ludzi, co do który ch nie mam podstaw, by im nie ufać. Bajarz uśmiechnął się. – Nie my ślałem nawet, że stałem się tak powszechnie znany … Dziesięć długich lat chodzę po ziemi, gdzie ja nie by łem, i wszędzie starałem się pozostawiać po sobie dobre wspomnienia. Może dlatego mnie pamiętają? – Czy ń ludziom dobro, a to do ciebie wróci – odparł Hasan. – Z przy jemnością pana podrzucimy. Dobry nia, zaprowadź gościa do ciężarówki. Pojedzie z tobą, trochę się ścieśnicie. – Poradzimy sobie. – Daniła się uśmiechnął. – A nawet go kaszą nakarmimy, jeśli opowie bajkę. Iwaszurow obrócił się i popatrzy ł na niego uważnie. – Młody człowieku, czy my się kiedy ś nie spotkaliśmy ? Coś bardzo znajomo mi wy gląda pana twarz… Dobry nin rozłoży ł ręce. – Jakoś nie pamiętam. Nie zdarzy ło się panu odwiedzić Sierdobska? Może przechodził pan z karawaną? Brwi Iwaszurowa uniosły się ze zdziwienia. – A jakże, a jakże… Sławne miasteczko! W określony ch kręgach oczy wiście… Ty le że nie by łem tam już dwadzieścia lat z hakiem… A więc i tam ludzie przeży li? Nie spodziewałem się… – A z czego tak sły nie? – zainteresował się Daniła. – Małe miasteczko, prowincja… Igor Antonowicz od razu spoważniał. – Dawno to by ło, młody człowieku… Dawno, i pogrzebał tę sławę ciężar miniony ch lat. Nie ma po co odgrzeby wać przeszłości… Zawisła niezręczna cisza – Daniła musiał niechcący trącić jakąś czułą strunę. – Czy li mówi pan, że kiedy będzie ta wioska? – przerwał milczenie Hasan. – Za jakieś sto pięćdziesiąt kilometrów, może trochę więcej. Do wieczora dojedziemy. – Po takiej drodze? – Niedługo będzie jezioro, a potem zaczy na się trakt do Jurjewa, jeżdżą nim ry bacy. Jeziorko jest czy ste, nieskażone, i namnoży ło się w nim niesły chanie dużo ry b. Tak więc stamtąd już szy bko dojedziemy. – Dziękuję za tę informację – powiedział major. – Ile można jechać, trzęsąc się jak na tarce do prania. Igor Antonowicz Iwaszurow rzeczy wiście okazał się kolekcjonerem bajek. Nie pierwszy rok chodził po ziemi, w górę aż do Uchty i Archangielska, w dół do Saratowa i zajmował się ty lko jedny m – gromadził i zapisy wał rozmaite mrożące krew w ży łach historie, bajki, legendy i prawdziwe opowieści, który ch zebrał już trzy grube zeszy ty zapisane gęsty m, drobny m pismem. – Ja to, przy jaciele, mam tak w ogóle podwójne wy kształcenie. A raczej, jak by to rzec…

półtora – opowiadał, siedząc przy stole w ciężarówce i wcinając zimną kaszę z tuszonką, aż mu się uszy trzęsły. – Najpierw poszedłem na studia filologiczne. Uczy łem się cztery lata i dopiero wtedy zrozumiałem, że to nie dla mnie. Rzuciłem. Dobrze, że znieśli wtedy pobór do wojska. Szwendałem się przez rok jako doker i robotnik, i poszedłem na fizy kę… I na tej niwie już się wy kazałem, tak… Tak dla waszej informacji, mam stopień naukowy profesor. – Więc dlaczego nagle postanowił pan zbierać bajki? – zainteresował się Daniła. – Przeszedł pan z fizy ki na liry kę? Został pan jednak humanistą. Igor Antonowicz uśmiechnął się smutno. – A jakoś tak, wie pan… Mieszkałem wtedy z żoną we wsi pod Samarą. Warunki by ły takie sobie, jedzenia brakowało, lekarstw też… No i… umarła moja Swieta… Straciłem zupełnie cel w ży ciu. Zacząłem pić, całkiem się zapuściłem… A potem wstałem któregoś dnia rano, spojrzałem w lustro, i taka morda na mnie popatrzy ła… sina, obrzękła, by dlę, nie człowiek. Zdałem sobie sprawę, że jeszcze pół roku i sam się przekręcę. I wtedy mi się przy pomniało, jak w latach studenckich by wało, że jeździliśmy na Kaukaz zapisy wać miejscowe ustne podania i przekazy. No, i postanowiłem… zmienić klimat, otoczenie, rozruszać się… Wędruję sobie po wsiach, powolutku zapisuję. Postanowiłem, że jak uzbieram ty siąc historii, to znajdę gdzieś jakieś ksero i odbiję. Albo przepiszę na czy sto jak w dawny ch czasach. I dam ty tuł Bajki Apokalipsy! – A po co to panu? – zapy tał Siemiony cz, spoglądając ży czliwie na Iwaszurowa, widocznie wy czuwając w nim pokrewną profesorską duszę. – Jak to?! Trzeba zachować chociaż jakąś wiedzę o kulturze, nie mówiąc już o jej pomnażaniu! Nasi potomni powinni wiedzieć, co się działo na ziemi w Ciemny ch Wiekach! – Taki pan pewien, że będą jacy ś potomni? A jeśli nawet, my śli pan, że to będzie dla nich ciekawe? – Oczy wiście, że będą! – odparł bez cienia wahania Bajarz. – Stoję na stanowisku, że ten… hmm… powrót do średniowiecza jest zjawiskiem ty mczasowy m. Ludzkość z pewnością wróci na szczy ty ! I właśnie wtedy history kom przy da się moja skromna praca! – Oby tak się stało… – mruknął Kubowicz siedzący obok Iwaszurowa. – I dużo pan już zapisał? – Ponad sześć setek – odpowiedział skromnie Igor Antonowicz, ale oczy mu jaśniały. By ło widać, że ten zbiór to jego duma. – I proszę zauważy ć, ani jedna się nie powtarza, ani nie jest podobna. Wie pan, dzielę ten materiał na trzy kategorie. Pierwsza to bajki. Tak nazy wam nieprawdopodobne historie, które wy darzy ły się komuś gdzieś i kiedy ś, a opowiadający sły szał o nich od stry jecznej wnuczki ciotecznej babci. Druga to te historie, które przy darzy ły się bezpośrednio samemu opowiadającemu i zostały spisane z jego słów. Takich jest, oczy wiście, mało, ale trafiają się wśród nich całkiem niesamowite. – No a trzecia? – A trzecia… – Bajarz zawahał się, ale konty nuował: – Do trzeciej kategorii postanowiłem zaliczać przy padki, które mi się przy darzy ły osobiście. Ale niestety przez całe te dziesięć lat wędrówki nie natrafiłem na żadne nadnaturalne zjawiska. Obawiam się, że ta kategoria pozostanie pusta… Zaczy nam już nawet podejrzewać, czy nie wy my śla się ty ch historii długimi zimowy mi wieczorami ty lko po to, żeby pograć sobie nawzajem na nerwach… – Mogę pana zapewnić, że to nie tak – powiedział Daniła. – Może się wy mienimy ? Pan opowie coś ciekawego, a potem sprzedam panu parę historii, który ch prawdziwość mogę

zagwarantować. – Wszy scy tak mówią. – Iwaszurow kiwnął głową, uśmiechając się pod nosem. – Chociaż dlaczego by nie? – W takim razie uznaję festiwal bajek za otwarty – oznajmił Siemiony cz, opadając na koję. Pozostali wy dali odgłosy aprobaty – zawsze ciekawie posłuchać strasznej bajki, szczególnie w drodze, kiedy z bezczy nności czasem ma się ochotę chodzić po ścianach. – Bajki wam nie opowiem – zaczął Igor Antonowicz, wy ciągając z plecaka na światło dzienne i wkładając na nos okulary. – Opowiem historię, którą sły szałem od człowieka, którego prawdomówność nie budzi we mnie żadny ch wątpliwości. – Takich historii dobrze jest słuchać w nocy – zauważy ł Daniła ze swojej koi. – Większa groza. – Niech pan się nie martwi, bardzo możliwe, że wieczorem też będą historie – obiecał Iwaszurow. – A na razie… sły szeliście o Grzy biarzu? – zapy tał i nagle jego głos w nieuchwy tny sposób się zmienił, popły nął gładko, aksamitnie, jakby starając się wciągnąć słuchaczy do środka opowieści. – Wy darzy ło się to w jednej z wiosek położonej we wschodniej części obwodu Archangielskiego. Są to głuche okolice, gęsta tajga na setki kilometrów, a w niej porozrzucane przy siółki, samotne chaty i obozy geologów. Dlatego mieszkają tam ludzie nie to, że całkiem ciemni, ale przesądy bujnie tam kwitną… I właśnie w jednej z takich wioseczek, nazwijmy ją, dajmy na to, Wy żgora, wy darzy ła się ta historia. Ży ł w tej wiosce człowiek. Mieszkał na uboczu, można powiedzieć w chutorze, jakieś trzy kilometry od wsi. By ł przy jezdny m, rzadko spoty kał się z ludźmi i dlatego nikt nawet nie wiedział, skąd się tam wziął. Chodziły, co prawda, słuchy, że jest związany z obiektem wojskowy m, który by ł położony nieopodal osady, przed nim do wsi zajechało kilku wojskowy ch z wielkimi gwiazdami, kupili od poprzednich właścicieli chutor z cały m inwentarzem, a następnie przy wieźli tego człowieka. Mieszkał sam, nie miał nikogo, rzadko zachodził do wsi, co najwy żej do sklepu po jedzenie i produkty gospodarcze. Znacznie częściej spoty kano go w lesie, szczególnie na jesieni, w sezonie grzy biarskim. Widocznie lubił włóczy ć się samotnie po lesie i zbierać grzy bki. Właśnie z powodu tego zwy czaju przezwali go Grzy biarzem. Trzody nie hodował, z czego ży ł, skąd brał pieniądze, nie wiadomo. Co prawda, przy jeżdżała do niego parę razy w roku kobieta w ogromny m czarny m samochodzie, by ło to przed Uderzeniem, budowali jeszcze wtedy drogi i jakoś łatali nawet w tej północnej głuszy. Całkiem możliwe, że przy woziła mu też zapasy ży wności, dużo się musiało w ty m samochodzie mieścić. No, a jak Uderzy ło, przestała go odwiedzać. Trzeba przy znać, że dla tej Wy żgory mało co się po Uderzeniu zmieniło. Ty le że przestali przy nosić z poczty emery tury i umilkły telewizory, radia i telefony. Wszy stko zostało po staremu, własne gospodarstwo, ogród, krówki. Mięso, mleko i jajka biegają ci po podwórku, a czego jeszcze człowiekowi trzeba? Oczy wiście ludzie zdali sobie sprawę, że świat się zmienił, i to nie na lepsze. Starczy ło im wy obraźni i na to, żeby zrozumieć, że trzeba się teraz trzy mać razem, a nie każdy w swoim gospodarstwie. Wioskowi zebrali się któregoś dnia i postanowili, że postarają się przetrwać wspólny mi siłami. Tamtego faceta, Grzy biarza, nie zaprosili, by ł odludkiem, a o takich ludziach zawsze chodzą plotki, i to nierzadko bardzo nieciekawe i wredne. I o ty m facecie też chodziły. Nałoży ło się tu i to, że by ł samotnikiem, i konszachty z wojskowy mi, i w ogóle otaczająca go aura tajemnicy … Przedy skutowali to na zebraniu i postanowili, że oni będą razem,

a on niech sobie radzi sam. Choćby nie wiem jak przekony wał ich przewodniczący rady, że niby to nie po ludzku, nikt go nie posłuchał. Ludzie by wają czasem zaskakująco okrutni, szczególnie kiedy chodzi o ich własną skórę… – Bajarz umilkł, jakby przy pominając coś sobie, i westchnął. – Trzeba tu nadmienić, że historię tę opowiedział mi sam przewodniczący – konty nuował. – By ł to facet poważny, nie lubił żartować i bajki też go nie interesowały. Znałem go od dawna, bo często się kiedy ś włóczy łem po tej okolicy. By ł o dziesięć lat starszy ode mnie, częściej nazy wałem go Siergiejicz, raczej po otczestwie niż po imieniu… – By ł, znałem, nazy wałem… – zauważy ł Daniła. – Wszy stko w czasie przeszły m… Ma to jakąś przy czy nę? Igor Antonowicz skinął głową i jakiś gry mas przemknął mu przez twarz. – Jego opowieść zapisałem dawno temu, potem już się w ty ch okolicach nie pojawiałem. I już wtedy, kiedy po raz ostatni u niego gościłem, ludzi we wsi prawie nie by ło, a teraz pewnie całkiem się wy ludniła… Nie zostałem wtedy nawet na noc, wy słuchałem i co sił stamtąd uciekłem. Mimo że by ła noc, do tego zaczął padać deszcz, by ło to późną jesienią, biegłem ze dwadzieścia kilometrów, nie zatrzy mując się ani na chwilę… – Iwaszurow umilkł na moment, zbierając my śli. – Siergiejicz, powiem wam jeszcze, by ł człowiekiem pełny m skrupułów i zdawał sobie sprawę, że swoim postanowieniem ludzie fakty cznie skazali Grzy biarza na śmierć. No, bo pociągnie rok czy dwa na swoich zapasach, ale co potem będzie robić? I dlatego zaczął co jakiś czas wy sy łać do samotnego chutoru swoją wnuczkę. Z ży wnością. A to podeśle kilka bochnów chleba, a to z pięć kilo masła, a to kobiałkę jajek. Grzy biarz przy jmował to wszy stko z wdzięcznością i rewanżował się grzy bami. Przy czy m nie by ły to jakieś tam śmieci, ty lko najlepiej przebrane, grube, mocne, nigdy nie robaczy we. Raz świeże przy śle, kiedy indziej cały wianuszek suszony ch, wnuczka mówiła, że suszy ła się u niego pełna szopa grzy bów. Jedny m słowem, wy miana trwała tak u nich przez jakieś dwa lata, jeśli nie więcej. Grzy biarz wiedział, że ludzie w Wy żgorze ży ją ty lko z własny ch gospodarstw. O ty m, że nie chcą go przy jąć do siebie, też wiedział. Daria, wnuczka Siergiejicza, mu opowiedziała. Obraził się, to jasne. Przecież niczego złego nie zrobił, ży ł z sąsiadami w zgodzie i nie zasłuży ł, żeby tak się z nim obeszli, słowo honoru. Dobrze mu się układało ty lko z Siergiejiczem. Daria chodziła do niego zwy kle raz w ty godniu: zaniesie sprawunki, przekaże, Grzy biarz podziękuje, wy niesie w zamian zawczasu przy gotowaną łubiankę z grzy bami, odprowadzi i zawsze przy każe, żeby ona i dziadek zjedli wszy stkie grzy by co do jednego, nikogo więcej u nich nie by ło, Siergiejicz mieszkał we dwójkę z wnuczką. I oto któregoś razu dziewczy na przy chodzi do chatki Grzy biarza, a drzwi zamknięte. Wy dało jej się to dziwne, nigdy tak nie by ło, na jej przy jście wszy stko zawsze by ło otwarte na oścież… Daria puka, a Grzy biarz mówi jej zza drzwi: zostaw sprawunki na ganku, a pod gankiem jest łubianka z grzy bami, weź ją. I koniecznie, mówi, koniecznie te grzy by zjedzcie. Trochę zachorowałem, mówi, nie otworzę ci, żeby ś się nie zaraziła. Pozdrów dziadka i powiedz, żeby się nie przejmował, będę czekał za ty dzień jak zwy kle. A grzy by, mówi jeszcze raz, musicie koniecznie zjeść. Cóż, Daria zrobiła tak, jak powiedział. Nie dopatrzy ła się niczego dziwnego w ty m, że Grzy biarz tak natarczy wie częstuje ich swoimi grzy bami, wcześniej też często po dwa, trzy razy powtarzał ten nakaz. Zostawiła sprawunki, wzięła koszy k, zapy tała, czy nie potrzeba mu jakichś lekarstw. Grzy biarz zapewnił ją, że wszy stko u niego w porządku, troszkę się ty lko przeziębił. I tak

się rozstali. Daria oczy wiście opowiedziała wszy stko dziadkowi, Siergiejicz jednak się zaniepokoił i już następnego dnia wy słał ją z powrotem do chutoru. Dał jej miodu, jakichś ziółek na przeziębienie, kilka tabletek, które mu jeszcze zostały … Daria już z daleka zauważy ła, że drzwi chaty jak zawsze są otwarte na oścież. Uspokoiła się, wszy stko w porządku, Grzy biarz wy zdrowiał i teraz znów będzie po staremu. Weszła do sieni, postawiła sprawunki na ławce, i prosto do izby. Zawołałaby, głupia, najpierw, dała znać, że przy szła, odezwała się, może i wieś ży łaby do tej pory … – Bajarz westchnął – ale widocznie się nie domy śliła… – Grzy biarz okazał się złowrogim mutantem? – przerwał mu Kubowicz, uśmiechając się krzy wo. – I pożarł ją na miejscu… – Cicho bądź, Kubowicz, nie wtrącaj się, daj człowiekowi opowiedzieć do końca – usadził go Profesor. – I co dalej, Antonowicz? – Trzeba powiedzieć, że chatka Grzy biarza by ła niewielka – ciągnął opowieść Iwaszurow, zniżając głos. – Składała się ty lko z białej izby i kuchni. Z sieni jedne drzwi prowadziły do izby, a drugie prosto do kuchni. A więc Daria wchodzi do izby … Wy strój jest prosty, stół, kanapa, serwantka ze zdjęciami, na który ch Grzy biarz jest ubrany w wojskowy mundur. W kącie stoi komoda. I nie ma nikogo. Ale nagle sły szy, że z kuchenki dochodzi jakieś mamrotanie i takie dźwięki, jakby ktoś płakał… Wróciła do sieni, podeszła do drzwi do kuchni, otwiera, Grzy biarz. Odwrócony plecami do niej siedzi na taborecie, przesuwa brzy twą po policzkach i jakoś tak… szlocha, jakby bolało go golenie. Daria py ta: wujku Grzy biarzu, wszy stko z wujkiem w porządku? I w tej samej chwili, kiedy zadała to py tanie, patrzy na podłogę, a włoski, które Grzy biarz już zgolił, wiją się na podłodze… I to wcale nie są włoski, ty lko jakieś grube czarne wy rostki, jakby malutkie macki… I wtedy Grzy biarz zry wa się ze stołka, odwraca się i dziewczy na widzi, że te małe macki pokry wają całą jego twarz i schodzą pod kołnierzy k koszuli. I widać, że także pod koszulą rosną mu na cały m ciele, bo tkanina jest jak ży wy dy wan, rusza się, faluje, jakby coś tam pełzało!… A tam, gdzie Grzy biarz zgolił te macki z twarzy, tam, z maleńkich otworków w skórze sączy się żółta ropa zmieszana z krwią i znów wy stają cieniutkie koniuszki ty ch macek… – Igor Antonowicz umilkł, przy glądając się słuchaczom i podziwiając wrażenie, jakie na nich zrobił. – Co to za ohy dztwo? – Kubowicz przerwał milczenie jako pierwszy. – Jakaś choroba czy co? – Kto to wie? – wzruszy ł ramionami Iwaszurow. – Jakież to świństwa się nie pojawiły na świecie po Uderzeniu. Ale mimo wszy stko skłaniam się do opinii, że to już wojskowi w swoim laboratorium się o to postarali. Grzy biarz by ł przecież jakoś z nimi powiązany. Może uczestniczy ł też w ekspery mentach, no i walnęło… – I co by ło dalej? Czy na ty m się skończy ło? – zapy tał Wan. – A gdzie tam… Dla Wy żgory dopiero się wszy stko zaczy nało – odparł Igor Antonowicz. – Daria nie pamiętała nawet, jak dostała się do domu. Zwy kle potrzebowała na to pół godziny, a wtedy przy leciała w dziesięć minut. Znalazła dziadka i opowiedziała mu wszy stko jak na spowiedzi. Siergiejicz się przestraszy ł, jasna rzecz, no bo kto by w takiej sy tuacji zachował spokój? I wtedy, jak sądzę, zrobił głupstwo. Lepiej, gdy by wszy stko przemy ślał, ocenił na chłodno sy tuację i siedział jak my sz pod miotłą, albo powolutku stamtąd zwiał, w końcu każdemu ży cie miłe. A on zwołał pilne zebranie i o wszy stkim opowiedział. – Iwaszurow westchnął z żalem, pokręcił głową z dezaprobatą. – Ach, jacy tchórzliwi by wają ludzie w swojej ignorancji i tępocie

– powiedział powoli po krótkiej chwili milczenia. – Zdziczał nam naród. Wrzeszczą, rękami machają. Mordy czerwone, oczy wy trzeszczone, usta rozdziawione… To twoja wina, mówią. To ty tego Grzy biarza dokarmiałeś, twoja wnuczka nosiła mu zapasy, przekazy wała z rąk do rąk, oddy chała ty m samy m powietrzem co on. Czy li też mogła zachorować i roznieść zarazę po wsi. A jeśli nawet jeszcze nie rozniosła, to sama jest chora. Teraz, wrzeszczą, jest jedno wy jście, zabić ją, póki nie jest za późno, a ciało spalić. A ciebie zamknąć w chacie na jakiś czas, żeby zobaczy ć, czy jesteś chory, czy nie. Siergiejicz widzi, że kiepsko to wy gląda. Próbował ludzi uspokajać, ale gdzie tam… Chciał uciec z zebrania, ostrzec Darię, żeby uciekła do lasu, ale nic z tego. Związali go i zawlekli do chaty. Wy ry wał się, wy ry wał, ale jak tu się uwolnić? Płakał i błagał, wszy stko na nic. A potem, gdy leżał w sieni na podłodze, gdzie go w pośpiechu rzucili, usły szał kilka wy strzałów na drugim końcu wsi i wiedział, dla kogo by ły przeznaczone… Do Grzy biarza nikt nie poszedł, mieli nadzieję, że i bez nich zdechnie. Ale ten przy szedł sam. Strach mu widać by ło siedzieć w samotności, bać się samego siebie. Trzeba przy znać, jak sobie wy obrażę, że siedzę w głuszy sam i zaczy na ze mnie wy łazić takie cholerstwo, to zaczy nam się czuć nieswojo… – Bajarz skulił się. – I strach, i nie wiadomo, czego się dalej spodziewać, i jak daleko to wszy stko zajdzie, w co się zamienię na sam koniec. To już lepiej wziąć strzelbę i palcem u nogi nacisnąć spust… – Umilkł, jakby wy obrażając sobie cały ten obrazek. I Daniła, gdy tak na niego patrzy ł, też poczuł się nieswojo. Bo rzeczy wiście. Siedzisz sam jak sowa w dziupli, nie masz skąd oczekiwać pomocy, przed tobą ty lko nieznane… I stopniowo obrastasz, przekształcasz się… Zadrżał z obrzy dzenia. Lepiej już wpakować kulę w głowę niż takie ży cie. – Grzy biarz przy szedł po miesiącu – odezwał się znów po chwili milczenia Iwaszurow. – Przy jęli go na skraju wsi, wy celowali w niego strzelby i kazali się wy nosić z powrotem. Widok by ł rzeczy wiście obrzy dliwy. Macki wy rosły mu na długość dłoni i wijąc się, sterczały na wszy stkie strony. Siergiejicz, którego już wtedy wy puścili, mówił, że niektórzy faceci zmoczy li się w spodnie, a i on sam o mało się nie zsikał. Stoi na drodze takie… coś i cała jego skóra się rusza, wije, skręca się w pętle, faluje… I to, że ten stwór jeszcze całkiem niedawno by ł zwy kły m człowiekiem, z który m by wało, wy mieniałeś przy spotkaniu kilka słów i witałeś się uściskiem dłoni – uświadomienie sobie tego, przejmowało cię przerażeniem do samy ch trzewi. – Trzeba go by ło zastrzelić i koniec pieśni – mruknął Kubowicz. – Albo spadać stamtąd w cholerę, i to jak najszy bciej. Wiadomo przecież, jeśli zalęgnie się jakieś świństwo, to już nie wy tępisz… – Łatwo ci mówić. – Licznik zerknął na niego z ukosa. – Ruszy ć się z zasiedzianego miejsca… I dokąd mieliby iść? A zastrzelić, mogłoby się zrobić jeszcze gorzej. Nie wiadomo przecież, z czy m mieli do czy nienia… – I Siergiejicz właśnie tak mi powiedział – potwierdził Bajarz. – Miał wprawdzie żal do sąsiadów, ale co poradzisz, jeśli wspólnota tak osądziła? We wsiach, w głuszy, kiedy dookoła na setki kilometrów rozciąga się tajga i takie właśnie wioszczy ny, tak to właśnie wy gląda. Każdy człowiek zależy od sąsiada, a jeszcze bardziej od wspólnoty. I jeśli nie ma dokąd iść ani do kogo, przy jmiesz każdą decy zję mieszkańców i pogodzisz się z nią. Bo dokąd miał iść? – A czego ten Grzy biarz potrzebował? – zapy tał Siergiejicz. – Po co przy szedł? – Po chleb – odparł po prostu Iwaszurow. – Co miał jeść? Dopóki Siergiejicz przy sy łał prowiant, Grzy biarz ży ł. Czy raczej egzy stował. Źle, biednie, nie dojadając… A jak przesy łki się

skończy ły, to już ty lko zęby w ścianę. Nic swojego nie miał, ty lko grzy by, ale długo się na nich pociągnie? Daniła z Saszką spojrzeli po sobie. Znajoma sy tuacja… – No i co? Dali mu chleba? – Kiedy Siergiejicz leżał w domu pod strażą, wioskowi wy brali na jego miejsce innego człowieka – konty nuował Bajarz. – A tamten facet widocznie nie by ł taki dobry jak poprzedni przewodniczący, a i całkiem głupi, jeśli mam by ć szczery. Krzy knął Grzy biarzowi w odpowiedzi, żeby ten zabierał się do siebie. Nic tu dla ciebie nie ma, mówi. Żry j, mówi, swoje grzy by, musisz mieć ich dużo, tak często się po lesie szlajałeś. Grzy biarz postał jeszcze z pół minuty, popatrzy ł na nowego przewodniczącego, a potem mówi, tak cicho, spokojnie, pewnie: „A więc grzy by ? Dobra. Ty lko uważaj, żeby ś za ty dzień sam po nie do mnie nie przy lazł…”. Odwrócił się i poszedł z powrotem. A wszy stkich, którzy tę jego odpowiedź sły szeli, do szpiku kości przejął strach. Jak powiedział Grzy biarz, tak się stało. Właśnie ten facet padł pierwszy. Słabość, głowa pęka, łamie go w kościach. I zaczy na się drapać po cały m ciele, nie ma na to siły. Zaczniesz się drapać, skóra pęka i z rany wy łazi koniuszek macki, a jak nie drapać, to same przebijają skórę i rosną dalej. Jak ten biedak ty lko nie próbował się ich pozby ć, nic nie pomagało. Nawet ścinał. W ogóle nie bolało, skóra by ła jakby odrętwiała, a spod spodu sączy się jakieś świństwo i znów wy łazi koniuszek tej samej macki… W ślad za ty m facetem, rzecz jasna, ty m samy m świństwem pokry li się i sąsiedzi… Zrozumieli wtedy, że wieś spotkało nieszczęście, ale by ło już za późno. Rzucili się na chutor, do Grzy biarza, a tam w miejsce domu zgliszcza. A ślady jego samego zdąży ły już osty gnąć… Bajarz umilkł. – Czy li dał im nauczkę – mruknął w zapadłej ciszy Siemiony cz. – Prawidłowo. Chamstwu i głupocie trzeba dawać nauczkę. – I co, cała wieś tak… – odezwał się Kubowicz. – Nie wiem. – Igor Antonowicz wzruszy ł ramionami. – Mówię przecież, po tamty m razie więcej się w Wy żgorze nie pokazy wałem. Tamtego dnia, pamiętam to jak dziś, przy szedłem tam wieczorem i po drodze do domu Siergiejicza, cały czas zastanawiałem się, gdzie się podziali ludzie i dlaczego połowa domów stoi zabita deskami. Chociaż jeszcze rok wcześniej nie by ło ani jednej opuszczonej chaty. A jak mi opowiedział, co się u nich wy rabia, to nie zatrzy małem się nawet na nocleg, od razu się wy niosłem. Ale Siergiejicz by ł zdrów jak ry dz. Widocznie nie na darmo Grzy biarz ciągle ględził o swoich grzy bkach. Bo Siergiejicz, nie licząc Darii, by ł jedy ny m, który je jadł. I powinien by ł zachorować na to draństwo jako jeden z pierwszy ch, ale nie… Wy szło na to, że Grzy biarz go uratował. – Całkiem możliwe, że w ty ch grzy bach, które Grzy biarz z takim uporem zbierał, by ła zawarta jakaś substancja, która spowalniała rozwój tego czegoś – wy sunął przy puszczenie Profesor. – Chociaż w niektóry ch osadach uży wają ich do całkiem inny ch rzeczy … – A kto to teraz powie. – Iwaszurow rozłoży ł ręce. – Ale fakt jest taki: po roku nic z tej wsi nie zostało. A widziałem to na własne oczy. W ciężarówce zapadła cisza. By ło ty lko sły chać, jak warczy silnik i zgrzy tają przekładnie w skrzy ni, kiedy kierowca zmienia biegi. Każdy my ślał o ty m, co usły szał, i każdy znajdował w ty m coś dla siebie, coś potrzebnego do ży cia ty lko jemu, co pasowało do jego światopoglądu.

Daniła nie wiedział – a i nie interesował się, co wy nieśli z tej historii jego towarzy sze, ale on sam, jak to już od dzieciństwa miał w zwy czaju, by zawsze szukać morału, po raz kolejny zdał sobie sprawę, że dziadek miał rację: jeśli możesz zrobić coś dobrego, to zrób to. – Taaa… – przerwał przeciągające się milczenie Profesor. – Eskortowaliśmy kiedy ś karawanę na południe i nocowaliśmy tam w górach w jedny m kiszłaku… Pamiętasz, Kubowicz? Zablokowali nas wtedy w wąwozie i ledwo się wy dostaliśmy, pół bry gady straciliśmy. – Pamiętam, a jakże… – odparł tamten. Kiwnął w stronę kabiny za ścianą, gdzie prowadził teraz Ahmed. – Morelę wtedy raniło, potem konowały w bazie o mało mu nogi nie ucięły. – No tak. I właśnie w tej wsi rozmawiałem z jedny m miejscowy m mędrcem, ich szamanem. Tak dużo mi wtedy nagadał, a przede wszy stkim dokładnie wy jaśnił, skąd się bierze całe to diabelstwo. Według jego przekonania wy chodziło na to, że przez wy buchy jądrowe utworzy ły się dziury w przestrzeni i całe to świństwo lezie tu z podszewki świata. Wszy stkie, jak to on powiedział, ciemne duchy, demony, potwory, monstra, wszy stko stamtąd. To oczy wiście misty ka, ale czasem człowiek się zastanawia i… może on fakty cznie ma rację? Skąd się to wszy stko bierze?… – Skąd się bierze? – spy tał Bajarz, patrząc w przestrzeń z zadumą. – I kto to wie? Weźmy choćby mutanty, nie dla wszy stkich z ty ch stworzeń da się znaleźć naukowe wy jaśnienie ich pochodzenia. No dobrze, psy można jakoś wy tłumaczy ć, takich bezdomny ch zwierząt zawsze mnoży ło się licho wie ile. No dobrze, wy rodki, ich istnienie też da się wy jaśnić. Człowiek wy rwany z cy wilizacji, społeczeństwa wraca do swojego pierwotnego stanu bardzo szy bko, prakty cznie w ciągu jednego pokolenia. Jeszcze przed Końcem znane by ły przy padki, kiedy ludzkie dziecko by ło wy karmione przez stado psów albo wilków, i człowiek degradował się, przestając by ć człowiekiem w normalny m, prawidłowy m rozumieniu tego słowa. Nie mógł już wznieść się do poziomu homo sapiens, człowieka rozumnego. Podstawowe nawy ki wy rabiają się przecież w wieku niemowlęcy m i dziecięcy m. A teraz, oprócz pry mity wny ch warunków, doszły jeszcze poważniejsze sprawy, do tego promieniowanie, właśnie ono ich zdeformowało. Przy by ło im masy mięśniowej, wzrosły wy trzy małość i odporność na radiację, to jest jeszcze możliwe i da się wy jaśnić. Albo na przy kład kuropat, z nim też mogę się jakoś zgodzić… – Kuropat ma gdzieś, czy się pan z nim zgadza, czy nie – wtrącił z uśmieszkiem Kubowicz. – …nawiasem mówiąc, jest zdumiewająco podobny do kury, nie sądzicie? – ciągnął wy wód Iwaszurow, nie zwracając uwagi na tę złośliwość. – I biega też, że daj Boże. Absolutnie mogło się tak zdarzy ć, że promieniowanie radioakty wne tak wpły nęło na geny kury, że zaczęły się niekontrolowany podział komórek i wzrost masy mięśniowej. W końcu też kiedy ś tuczono drób na obój, mam na my śli brojlery, i trzeba przy znać, że wy chodziło im to nadzwy czajnie… Ale weźmy takiego kapelusznika, jak w tak krótkim czasie mógł się pojawić ten stwór? – Co to za kapelusznik? – spy tał Daniła. – No, jak to… taki… humanoid z duży m łbem. – Bajarz pomachał rękami wokół swojej głowy, prawdopodobnie starając się pokazać wielkogłowego mutanta. – Aha, chodzi panu o miksera… Iwaszurowa zatrzęsło z obrzy dzenia. – Też ładna nazwa… Co to za wściekła ewolucja, co przez parędziesiąt lat tworzy niepojętą istotę z jeszcze bardziej niepojęty mi właściwościami mózgu? Nawiasem mówiąc, w wielu miejscach trafiałem na takich kapeluszników w różny ch odmianach. Ty le że różnie ich nazy wają.

Wy mikserami, a inni konduktorami albo mentalami. I wiecie, ciekawi mnie, co to właściwie jest, nowy gatunek zwierzęcia? Ale skąd?! Z kogo oni wy ewoluowali? Z Kaszpirowskiego? Z Copperfielda? Czy z Czumaka 11? Czy może po naszy m kraju błąkało się tak wielu uzdolniony ch telepaty cznie oby wateli, że wszy scy naraz zmienili się w te potwory ? – My śli pan, że mikser uży wa energii mentalnej? – zapy tał Saszka. – Bo u nas w Schronie wielu uważa, że jego bronią są ultradźwięki. – Ależ nieważne – machnął ręką Bajarz. – Ważne jest to, że dla większości mutantów nie da się znaleźć odpowiedników normalnej ziemskiej fauny, z który ch mogły by się rozwinąć! – Takich jest jednak mniejszość – zauważy ł Daniła, którego te rozważania zainteresowały. By ło w nich coś… jakby prawdopodobnego. Logicznego. – Czy żby ? – zdziwił się Iwaszurow. – Ty le ich już napotkałem na swojej drodze, że mógłby m rzucić te bajki i zacząć pisać ency klopedię zmutowany ch organizmów. Dobrze, że mam strzelbę. Nie zawodzi. – Racja, racja – potwierdził Siemiony cz. – My też czasem natrafialiśmy na takie rzeczy, że… – W takim razie dlaczego w naszy m mieście jest ty lko kilka gatunków mutantów? – zapy tał Saszka. – I tu właśnie kry je się zagadka. – Iwaszurow wzruszy ł ramionami. – Prawdę mówiąc, mnie też to zawsze interesowało, dlatego mam różne wersje. Mutanty określonego gatunku z jakiegoś powodu zawsze wy stępują w określonej okolicy. By wa oczy wiście, że ich tery toria się przecinają, ale to dość rzadkie. U was na przy kład, jeśli mnie pamięć nie zawodzi, są kuropaty. I w takiej ilości wy stępują ty lko u was pod Penzą, w inny ch miejscach rzadziej. A tego miksera albo psy spoty kałem całkiem często, i to kilka odmian. – A nie spotkał pan takiego mutanta, który przy pomina wielki gruby kleks? – zapy tał nagle Sańka i Daniła od razu rzucił mu pełne aprobaty spojrzenie. – Albo jakby ktoś owinął beczkę czarny m materiałem. Taki wy soki, dwa i pół metra! Ogromna dziura zamiast paszczy, oczy też wielkie… Nie miał pan okazji? – A wie pan… coś sobie przy pominam – pomy ślał chwilę i kiwnął głową Iwaszurow. – Sam nie widziałem, ale sły szałem o czy mś takim. Jeden jedy ny raz sły szałem, od Zoologa. I sądząc z wszelkich oznak, jest to straszny stwór… Ale to ty lko zewnętrzna powłoka, lepiej nie wiedzieć, co się pod nią kry je. Próbowałem wy ciągnąć z niego coś więcej, a gdzie tam… Powiedział ty lko, że jest to związane z bronią biologiczną. I jeśli dobrze zrozumiałem, właśnie przy spotkaniu z nim Zoolog stracił nogę. Nie dał mu rady, a trzeba powiedzieć, że wojownik z niego doskonały. – Zoolog? A co to za postać? – zdziwił się Li. – Ooo! To osobistość na swój sposób legendarna! – Iwaszurow uśmiechnął się. – Taki sam włóczęga jak i ja, ty le że nie filolog, a badacz przy rody. Bada, że tak powiem, nowo powstałe organizmy w ich naturalny ch warunkach. Można go spotkać wszędzie, nawet na południu lub po drugiej stronie Uralu. Latem włóczy się po kraju, a na zimę albo wraca do domu, albo osiada w pierwszej osadzie, jaka mu się napatoczy. Wszędzie się cieszą na jego widok. Tej jesieni zapraszał zresztą do siebie w gości. Nie wiem… Może i wpadnę w odwiedziny … – I jak on tak wędruje bez nogi? – zdziwił się Daniła. – A tak. Wy ciął sobie drewnianą, nauczy ł się i skacze lepiej niż ja i pan. Mówię poważnie – dodał, widząc, że Daniła uśmiecha się z niedowierzaniem. – Ale ency klopedię już zebrał, że ho,

ho. Opasłe tomiszcze! Czego tam nie ma. Na własne oczy widziałem! Sam uzy skałem od Zoologa sporo informacji. Jakżeby inaczej, trzeba przecież wiedzieć, z czy m można się zetknąć w drodze… – urwał nagle, klepnął się dłonią w czoło i spojrzał na Dobry nina. – Wiem, w czy m rzecz! A ja ciągle się zastanawiam, spotkałem, nie spotkałem… Tak go pan przy pomina, że aż brak mi słów! I z twarzy, i z postury … Ty lko on jest starszy, po trzy dziestce, a pan pewnie ma niewiele ponad dwadzieścia lat! Zgadza się? – Tak jest – wy mamrotał zaskoczony Daniła. – Ty le że nie znam żadny ch zoologów… I w ogóle nie spotkałem nigdy żadnego swojego sobowtóra… – Bo pan jest z Sierdobska?!… No jasne. – Iwaszurow, klepiąc dłonią w stół, z zadowoleniem kiwnął głową. – Zoolog pochodzi z Penzy. Więc to na pewno jedna krew… Daniła siedział zakłopotany, nie wiedząc, jak zareagować – czy w to uwierzy ć, czy wziąć za żart. Ży ł, ży ł – a tu proszę, krewny się objawił… – To znaczy, że w Penzie są jacy ś ocaleni? – spy tał Saszka z ciekawością. – A jakże… Tam też ży ją ludzie. Garstka ich, co prawda, została, a przecież kiedy ś by ło to duże miasto… – A my przelecieliśmy obok, nawet nie zajrzeliśmy – zmartwił się Wan, spoglądając z ciekawością na dowódcę. – Trzeba by ło zajechać. Kto wie, Dan, może i rzeczy wiście znaleźliby się tam twoi krewni… Daniła wzruszy ł ramionami. Dziadek w ogóle o kimś takim nie wspominał. Jego rodzina miała jeszcze w tamty m ży ciu krewny ch, tak… I w Uljanowsku, i w Moskwie, i nawet na Ukrainie… Ale o Penzie milczał. A teraz, kiedy nie ma dziadka, jak ma się dowiedzieć? – Jak wrócimy z kombinatu, to zajrzy my ? – zaproponował Saszka. – Przy okazji obadamy sobie tego Zoologa… – Zajrzy my, Sania. Teraz na pewno zajrzy my – obiecał Daniła. – A jeśli nawet nie uda nam się z Rosrezerwą, to może w ogóle tam się przeniesiemy ? – Ha! Żeby ś się nie zdziwił!… – uśmiechnął się Kubowicz. – Komu jest potrzebna taka masa ludzi? Czy m chciałby ś ich karmić? – Nie, Sania, nie pójdziemy po prośbie – zgodził się z Sieriogą Daniła. – Mamy ty lko jedno wy jście, Rosrezerwę. Saszka kiwnął głową, przy znając mu rację. A jakże inaczej? Takie teraz przy szły czasy. Przeży je ty lko ten, kto może dowieść, że ma prawo – prawo do uży cia siły, prawo do ży cia. Ty lko takiego człowieka szanują, ty lko z takim człowiekiem rozmawiają jak równy z równy m. A jak przy jdziesz po prośbie, to zaraz przy gniotą cię butem do ziemi i wy jaśnią, że jesteś nikim, i tak właśnie będą cię traktować. I wtedy to już będzie całkiem inna rozmowa… – A jakie jeszcze mutanty by wają? Opowie pan? – przery wając panującą w ciężarówce ciszę, poprosił Wan. – Na wszelki wy padek. Bo to wiadomo?… – No, skoro jedziecie na Północ, to logicznie by by ło opowiedzieć o Północy – odparł Iwaszurow po chwili zastanowienia. – Sam tam nie by łem, ale doszły mnie różne słuchy. Tak więc mówią na przy kład, że ży je tam taki stwór jak Biały Smok. Kawał by dlaka! Mówią, że zmutował z foki: też ma z przodu takie płetwy i podobny py sk. Straszny stwór podobno. Albo niedźwiedź. Potężny, jakieś półtora raza większy od zwy kłego. Na czaszce ma jakieś narośla… I najważniejsze, wszędzie jest ły sy oprócz brzucha. Poza ty m ty lko kępki sierści porozrzucane po ciele… Ale za to na brzuchu takie włochy !… Ziemię zamiatają. No, jeszcze drobnica… Są

zające z łuskami. To dopiero cud natury ! Rogi zamiast uszu, ostre ząbki i szponów też ma pod dostatkiem. Smagnie po brzuchu i robi się nieprzy jemnie! Daniła uśmiechnął się z niedowierzaniem – za bardzo to wszy stko wy glądało na jakieś bajdy. Chociaż kto wie… Chy ba ty lko mieszkańcy tamty ch terenów. – Mieszka tam też śnieżny człowiek – ciągnął Iwaszurow. – Ale tu da się znaleźć wy raźne podobieństwo do kapelusznika i miksera. I by ć może do mentala z obwodu leningradzkiego. Też humanoid i lubi pracować mózgiem, potrafi kontrolować inny ch na odległość. – Ale jak to?! – zdumiał się Saszka. – Podporządkowuje ich sobie? – No… dokładnie to nie wiem – zająknął się Iwaszurow – nie będę kłamał. Ale mówią, że tak. – A u nas ży je ptak Ruk – powiedział Licznik po chwili zastanowienia, jakby chcąc przebić Iwaszurowa w liczbie znany ch mu mutantów. – Ale on najprędzej z wrony zmutował. Kropka w kropkę jak wrona, ty lko rozpiętość skrzy deł jakieś dziesięć metrów. Igor Antonowicz z niedowierzaniem mruknął: – Sły szałem jakieś pogłoski… A widzieliście ją osobiście? – Osobiście? Mnie i Sańkę jeden taki ptaszek kiedy ś o mało nie zadziobał i nie zjadł na śniadanie! – Daniła uśmiechnął się. – A więc to jednak prawda. Sły szałem o nim, ale jakoś nie wierzy łem… – Iwaszurow zerwał się, zaczął chodzić po wnętrzu ciężarówki wte i wewte, wczepił zaciekle palce we włosy, potargał, jakby pomagało mu to lepiej my śleć. – No dobrze, to są mutanty ! A wszy stkie te niewy jaśnione zjawiska?! Skąd one?! Wiele razy napoty kałem ludzi, za który ch mógłby m ręczy ć głową, że nie należą do ty ch, co gadają po próżnicy ! Raz rozmawiałem z facetem, no, głupi jak but! Takich w czasach po pierestrojce nazy wali „nowi ruscy ”: czoło niskie na dwa palce, zero kumacji. On by nawet nie potrafił niczego wy my ślić. Ale nawet z niego co nieco wy ciągnąłem, coś takiego, że na noc lepiej nie wspominać! Danile przy pomnieli się Rodiony cz i German – oto przy kłady facetów, którzy nie wy my ślają history jek. A przecież German też różne straszne kawałki opowiadał. A i sam Daniła miał co opowiedzieć, oj miał… O tamtej nocy w budy nku przedszkola. Albo o zdarzeniu w ruinach fabry ki, kiedy kilka godzin łaził po jej terenie i w żaden sposób nie mógł znaleźć wy jścia, a Saszka, który obserwował go przez lornetkę z dachu sąsiedniej hali, zaklinał się potem, że chodził w kółko na dziesięciu metrach kwadratowy ch. A wy padek w kinie z Sańką? Z tej samej parafii… – Więc ma pan jakieś hipotezy ? – zapy tał. – Coś pan przecież o ty m wszy stkim my śli? Iwaszurow przy stanął, zdjął z nosa okulary, przetarł szkła o sweter. – Nie powiem, żeby m gubił się w domy słach… – mruknął w zadumie. – W końcu z fizy ką przestrzeni jestem nie najgorzej obeznany, w swoim czasie obroniłem na ten temat dy sertację… Mam jedną… hmm… hipotezę. Zgodną zresztą w pewny m stopniu z teorią pańskiego mędrca z górskiego aułu – skinął głową Psorowi. – Macie ochotę posłuchać? Stalkerzy pokiwali głowami. – Dawaj, Antonowicz. – Profesor wy raził oczekiwania reszty. – Póki jedziemy, zawsze jakoś zabijemy czas… Iwaszurow jeszcze raz przetarł okulary i wsadził je na nos. – No, to słuchajcie. Wiadomo wam, że na początku lat sześćdziesiąty ch w ZSRR odby ła się próbna detonacja bomby o mocy pięćdziesięciu megaton? Kubowicz gwizdnął, a i pozostali nie zdołali powstrzy mać okrzy ków zdziwienia.

– Pięćdziesiąt megaton? Nieźle!… – Tak, tak, pięćdziesiąt megaton! A i tak dziękujcie Bogu, że nie przetestowali bomby o sile stu megaton, chociaż by ły prowadzone takie prace! Niektórzy uważają, że to właśnie o niej krzy czał Chruszczow, kiedy dwudziestego trzeciego września 1960 roku, przemawiając na sesji ONZ, bił butem w mównicę i krzy czał, grożąc amery kańskiej delegacji: „Ja wam pokażę, gdzie się zgina dziób pingwina!”. Załoga ciężarówki gruchnęła śmiechem. Nie śmiał się ty lko Siemiony cz – popatry wał ty lko na młodzież z wy ższością, znając prawdopodobnie ten szczegół z ży cia polity ków tamty ch czasów. – Naprawdę tak krzy czał? – wy dusił Daniła, śmiejąc się. – I butem walił? Iwaszurow uśmiechnął się. – Tak by ło… Nikita Siergiejewicz w ogóle zasły nął swoimi głupawy mi wy bry kami. Zresztą tak jak później Breżniew swoim marazmem… Tak więc, gdy by ten… dziób pingwina jednak się zgiął, czy li eksplodował, doprowadziłoby to do olbrzy miego radioakty wnego skażenia terenu, zwiększając ogólnoświatowy wy rzut promieniowania w tamty m czasie o dwadzieścia pięć procent. Zresztą nawet pięćdziesiąt megaton stało się przy czy ną bardzo silnej radiacji. Do wy buchu doszło w powietrzu i bły sk można by ło zaobserwować nawet z odległości ty siąca kilometrów, na nieboskłonie zapaliło się jakby drugie słońce! Średnica kuli ognia sięgała dziesięciu kilometrów, a giganty czny grzy b wzniósł się na wy sokość sześćdziesięciu! Przy takim wy buchu strefa całkowitego zniszczenia miała promień ponad dwudziestu kilometrów, fala cieplna wy woły wała poparzenia trzeciego stopnia w odległości do stu kilometrów, a fala uderzeniowa trzy razy okrąży ła kulę ziemską! Wy obrażacie sobie, co by by ło, gdy by zdetonowali bombę o sile stu megaton?! Bajarz umilkł, patrząc na swoich słuchaczy. Trzeba przy znać, że słuchacze by li porażeni. Nawet Siemiony cz nie miał już miny wszy stkowiedzącego mędrca i patrzy ł na Iwaszurowa zamglony m wzrokiem. Pięćdziesiąt megaton! Grzy b nabrzmiewa na hory zoncie; fala uderzeniowa, która sunąc po ziemi, z łatwością zmiata pudełka domów, samochody, ludzi; eksplozja zamieniająca wszy stko w promieniu dwudziestu kilometrów w radioakty wny py ł… Jakże głupi by ł człowiek, że ośmielił się testować taką diabelską potęgę na swojej własnej planecie?! I by ł tak skrety niały i tępy, żeby naprodukować setki, ty siące takich właśnie machin piekielny ch! – Hmm. A więc o mojej teory jce… – dobiegł gdzieś z daleka głos Iwaszurowa. Daniła ocknął się, wy dostając się z otchłani rozszalałej wy obraźni. – Sam nie by łem świadkiem takich eksplozji, kiedy zwróciłem się w ty m kierunku, dawno już nie przeprowadzano prób w atmosferze, detonacje odby wały się pod ziemią i dnem oceanu, ale miałem możliwość przeczy tać notatki zrobione na brudno przez moich kolegów, którzy by li obecni przy ekspery mentach. Miałem do nich dostęp, kiedy pracowałem nad pewny mi tajny mi projektami. Tak więc niektórzy z ty ch, którzy widzieli próby jądrowe, pisali, że w chwili wy buchu dochodziło do jakichś zmian w samej materii przestrzeni… Precy zy jny ch notatek nie by ło, miałem wrażenie, że kartki z nimi wy rwano nawet z brudnopisów… ale w tekście trafiały się jednak pojedy ncze słowa, który ch nie by ło sensu wy cinać. Moje domy sły opierają się właśnie na ty ch okruchach informacji. Rozumiecie… – Pokręcił palcami w powietrzu, szukając sformułowania. – Sądzę, że w momencie eksplozji zmienia się sama fizy ka przestrzeni. Coś z kontinuum czasoprzestrzenny m… Dochodzi do jakiegoś zakrzy wienia… – Zasapał w skupieniu

i rozłoży ł ręce. – Bardzo trudno mi to wy jaśnić prosty mi słowami! A wzorów fizy czny ch nie zrozumiecie. Słowem, jeśli chciałby m to objaśnić w skrajny m uproszczeniu, przestrzeń gnie się, załamuje, składa w harmonijkę i sty ka z inny mi punktami przestrzeni, które mogą się znajdować dziesięć, sto, ty siąc kilometrów, albo i setki milionów lat świetlny ch dalej! Daniła utkwił osłupiały wzrok w Iwaszurowie. Z takim samy m zdumieniem patrzy li na niego i pozostali. – To coś takiego jest możliwe? – A dlaczego nie? Kto mi powie, że to bzdura?! – W głosie Bajarza zabrzmiały namiętne, zadziorne nuty. – Pokażcie mi takiego człowieka! Fizy ka przestrzeni to słabo zbadana dy scy plina! A poza ty m istnieją hipotezy, które przewidują, że w inny ch galakty kach materia i przestrzeń mają zupełnie inne właściwości niż w naszej! A co wy na przy kład na takie przy puszczenie: nasza przestrzeń, sty kając się z przestrzenią leżącą w innej galakty ce, odległej o miliony lat świetlny ch, zmienia pod jej wpły wem swoje prawa fizy ki i właśnie to rodzi wszy stkie te dziwne, zagadkowe, czasem straszne zjawiska, który ch naoczny mi świadkami jesteśmy ?! I twierdzę, że teorety cznie jest to całkiem możliwe! A co tam teorety cznie! Prakty cznie też, prakty cznie!… W końcu co wiemy o otaczający m nas świecie? Weźmy choćby „teorię strun”! Głosi ona, że wszy stkie cząstki elementarne i ich fundamentalne wzajemne oddziały wania powstają w wy niku drgań i wzajemny ch oddziały wań strun kwantowy ch w skali długości Plancka. Jednak… – Stop, stop, stop! – odezwał się Siemiony cz, machając ze śmiechem rękami. – Na ty m można poprzestać, Antonowicz. Nie wszy scy z nas znają tę wspaniałą teorię i wątpię, żeby pojęli to, co chcesz powiedzieć. I tak opowiedziałeś już dość, żeby śmy mieli przez kilka dni nad czy m się zastanawiać. Iwaszurow zająknął się i uśmiechnął z zakłopotaniem. – Racja… trochę się zagalopowałem… Wstrząsy nagle się skończy ły – ciężarówka ry knęła, dodając gazu, i ruszy ła bardziej gładko, stopniowo nabierając prędkości. Wy jrzawszy przez okno, Daniła zobaczy ł, że karawana jedzie teraz ubitą drogą – widocznie by ł to ten właśnie trakt, o który m rano mówił Iwaszurow. – Wkrótce będziemy we wsi. – Bajarz kiwnął w odpowiedzi na jego py tające spojrzenie. – Zostało jakieś sto kilometrów na godzinę, może półtorej jazdy, nie więcej. A ty mczasem przy pominam sobie, że nie tak dawno ktoś mi tu coś obiecał… Zapiszemy parę opowieści? – Jest czas. Jak obiecałem, tak zrobię – zgodził się Daniła i zsunął się z koi na dół. – No co, Sańka, opowiemy o przedszkolu? Partner kiwnął głową, krzy wo się uśmiechając. – A jak. Akurat za to Dan i ja możemy ręczy ć, czy m chcecie. Co i jak się tam dzieje, teraz pewnie ty lko Chrebiot opowie. Oczy wiście jeśli ży je… Iwaszurow ży wo zaszeleścił kartkami zeszy tu, wy bierając wolne miejsce, żeby zapisać nową historię. Przerzucił kartki, wy gładził ręką środek, wziął ołówek – i popatrzy ł na Dobry nina. – Gotowi? – spy tał tamten. – No, to słuchajcie…

11 Allan Czumak – sowiecki telewizy jny uzdrowiciel i bioenergoterapeuta, największy konkurent Kaszpirowskiego (przy p. tłum.).

4 | „W przedszkolu numer 8...” Któregoś dnia – by ło to około roku po wizy cie Czarnej Karawany – Daniłę odwiedził pułkownik. Nie by ło to niezwy kłe wy darzenie, Rodiony cz czasem do nich zaglądał – odwiedzić dziadka, porozmawiać z wy chowankiem – ale ty m razem zajrzał blady m świtem, kiedy Dobry nin po powrocie ze zmiany szy kował się do spania. Właśnie rozwiesił do wy schnięcia zdezakty wowane i wy pucowane do czy sta OP-1, ekwipunek i broń, kiedy usły szał pukanie do drzwi. Uchy lił, wy glądając na zewnątrz – pułkownik. – Wpuścisz? – Oczy wiście, proszę wejść, towarzy szu pułkowniku – zaprosił Daniła. Wpuścił opiekuna, ziewając niedwuznacznie, pokazał, że zamierza porządnie i długo pospać – jednak Rodiony cz nie zwrócił na to uwagi. Usiadł przy mały m stoliku obok szafy. – Jak dy żur? Daniła wzruszy ł ramionami – py tanie by ło wy raźnie retory czne. Przy wódcy Schronu na pewno już zameldowano o nocny m zamieszaniu, ale skoro py ta… – Tak sobie… Przez pół nocy męczy liśmy się z wy rodkami, a potem jeszcze kuropat pofaty gował się do źródła hałasu… Dobrze, że mamy teraz duży kaliber. Bo mogliśmy się nie obronić… – Tak, karawana nam bardzo pomogła. – Rodiony cz skinął głową, mając na my śli przechodzący ch ty dzień wcześniej przez miasto handlarzy, od który ch udało się kupić KPW i korda z zapasem amunicji. – To nic, to wszy stko da się kupić. Będziemy mieć porządną obronę, możesz by ć tego pewien. Daj nam ty lko czas… Daniła skinął głową. – Dobra – nie przeciągał już dłużej pułkownik. – Po co przy szedłem… Chciałem z tobą pomówić od razu po ich odjeździe, ale jakoś ciągle nie by ło czasu. Oto, co mnie interesuje: nie zachodziłeś jeszcze z Saszką do przedszkola, tego niedaleko stąd, naprzeciwko toksy kologii? Daniła nachmurzy ł się i potrząsnął głową. Przedszkole cieszy ło się złą sławą. Kiedy ty lko podejdzie się wieczorem, sły chać stamtąd dziecięce śmiechy, jakieś szepty, kroki… Jedny m słowem, zgroza. Żaden ze stalkerów się tam jeszcze nie pchał ani nie zamierzał. A tu Rodiony cza, zdaje się, przy piliło. – Ani my tam nie by liśmy, ani nikt inny. Nie mamy ochoty tam chodzić, towarzy szu pułkowniku – wy mamrotał Daniła, nie patrząc na niego. – Dziwne miejsce… Rodiony cz kiwnął głową. – Możliwe, możliwe… – Pomilczał przez chwilę, a potem patrząc na wy chowanka, dodał: – A wiesz, że widziano tam człowieka bez maski przeciwgazowej?

Daniła utkwił wzrok w nauczy cielu, wy trzeszczy ł oczy. – Że co?! – Ludzie z karawany widzieli. W samy m budy nku przedszkola, w oknie. Ły sy facet bez maski przeciwgazowej. W rękach strzelba. Stał sobie spokojnie, patrzy ł na ulicę. Zobaczy ł karawanę – poruszy ł się i dał nura pod parapet. – Jakiś stek bzdur! – wy mamrotał zdumiony Daniła. Bo rzeczy wiście – na miłość boską, skąd mógł się tam wziąć człowiek, do tego jeszcze bez maski przeciwgazowej? Jaki to szaleniec będzie zdejmować „ry jek” i stać spokojnie bez ochrony przed skażeniem, podziwiając ulicę? Brednie!… – Szczerze mówiąc, to za dużo wokół nas ty ch zagadek – ciągnął z zadumą pułkownik. – Ich dowódca mówił mi: wy soki macie poziom promieniowania jak na prowincjonalne miasteczko. By wali w wielu miejscach, oczy wiście, jeśli nie buja. Wielkie miasta wiadomo, wciąż są skażone, niektóre z nich promieniują niemiłosiernie, ale miasteczka podobne do naszego są już w wielu wy padkach czy ste. Przy znam się, że sam często o ty m my ślałem. Dziwne to wszy stko, małe miasteczko, a zrzucili na nie cztery bomby, jeśli nie więcej. Czy żby ty le by ło skarbów w tej jednostce wojskowej, że w nią celowali? Może jest tam skład broni atomowej? Chociaż nie, wiedziałby m o ty m, dostęp do takiej wiedzy przy sługiwał mi jeszcze, kiedy służy łem… – Pewnie łżą – nie zgodził się Daniła. – Aż się prosi o najbardziej prawdopodobne wy jaśnienie, windują cenę. Niby że my tu idziemy tą trasą z narażeniem ży cia, chociaż mogliby śmy gdzie indziej tak samo handlować, no to płaćcie potrójną cenę. – Może i tak – mruknął zamy ślony Rodiony cz. – Dobra, nie o ty m teraz mowa. No to jak, sprawdzicie? – No, nie wiem… – urwał Daniła. Pułkownik zmarszczy ł brwi. – Nie rozumiem… Moment by ł trudny. Bo co powiedzieć? W końcu fakty cznie – dlaczego nie sprawdzić? Wedle wszelkich reguł, tak należałoby zrobić. Ale… nie powiesz przecież, że się przestraszy łeś. Zresztą to wcale nie strach, ty lko… a, niech to licho! Wiadomo przecież, że z przedszkolem jest coś nie tak! Co za pułapka: trzeba popatrzeć, co tam się dzieje – a tak się nie chce… – Dobra. – Rodiony cz podniósł się, postanawiając widocznie, że nie będzie go męczy ć. – Sami pomy ślcie. Ale weź jedno pod uwagę, przy jacielu. Jeśli, nie daj Boże, coś się stanie, będziecie to mieli na sumieniu. Daniła milczał przez chwilę, czując, jak czerwienią mu się policzki. Ale wsty d… Stalker niedorobiony. Wy chodzi na to, że się cy ka… – Cóż, chy ba już pójdę. – Pułkownik uśmiechnął się, domy ślając się, co się teraz dzieje w duszy wy chowanka. – Ale jednak się zastanów. Jak będziecie wracać z rajdu, to może pomy ślcie, żeby tam zajrzeć… Dobra, odpoczy waj, nie będę przeszkadzać. Wy szedł, ostrożnie uchy lając drzwi, a Daniła, dręcząc się, długo jeszcze przewracał się z boku na bok na rozłożony m łóżku. W końcu usnął z silny m postanowieniem, że jednak odwiedzą to przedszkole. Bo rzeczy wiście – to bardzo ciekawe miejsce, nie można go pominąć. Inaczej przestaniesz szanować samego siebie – wy jdzie, że stchórzy łeś, co tu dużo mówić…

Saszka zjawił się dopiero po południu – zabębnił w drzwi, jakby się paliło. – Wejdź – zawołał Daniła, zrzucając kołdrę i opuszczając nogi na podłogę, wiedział przecież dobrze, że przy szedł przy jaciel. Kto inny będzie łomotał, jakby by ł u siebie w domu… Trzasnęły drzwi, coś zaszeleściło, grzmotnęło – Sańka, który wy strzelił jak na swoje piętnaście lat na wiorstę do góry, znów zrzucił ekwipunek towarzy sza wiszący na gwoździu w ciasny m przedpokoju – i wszedł do środka. – Następny m razem specjalnie zmuszę cię, żeby ś przy taszczy ł tu ten sejf z powierzchni, z toksy kologii – warknął Daniła. – Przy chodzisz tu po dziesięć razy dziennie i ciągle nie możesz zapamiętać. Moja kamizelka i pas zawsze tam wiszą, durnoto ty długa! Sańka uśmiechnął się pod nosem – przy jaciel by ł w dobry m nastroju, a to znaczy, że są wszelkie szanse, że wy jdą dziś na zewnątrz. – A właśnie, à propos powierzchni. – Saszka nie owijał w bawełnę, ty lko od razu chwy cił by ka za rogi. – Proponuję dziś się wy brać. Dzień chy ba nie jest gorący, ty lko dwadzieścia stopni na termometrach. Nocą padał deszcz, więc jest tam teraz przy jemnie… Daniła podrapał się po ły sej czaszce, zastanowił się. Dy żur miał dopiero pojutrze, więc nawet jeśli zejdzie im do nocy, odeśpi jutro w ciągu dnia. Bo inaczej co robić? Iść do sali ćwiczeń?… Ale to na godzinę, dwie, nie więcej. A potem obijać się cały dzień, włóczy ć się po Schronie… Lepiej już iść na górę. – A masz plan? – zapy tał przy jaciela. – Dokąd? Ten wzruszy ł ramionami: – A dokąd poprowadzisz. – Pułkownik by ł u mnie rano – przy pomniał sobie nagle Daniła. – Proponował, żeby śmy razem zajrzeli do przedszkola… – I… co? – zasępił się naty chmiast Saszka. – Pójdziemy ?… – Pamiętasz, jak by ła u nas karawana? No, więc handlarze widzieli tam człowieka, w środku. Bez maski przeciwgazowej, rozumiesz? Saszka milczał, czekając na ciąg dalszy. – No i Rodiony cz poprosił, żeby śmy tam poszli, rozejrzeli się… – Iljuchę niech wy śle – wzburzy ł się od razu towarzy sz. – Co my mamy do tego?! A poza ty m to wszy stko bzdury ! W ty m budy nku jest pewnie ze trzy sta rentgenów. Co to za człowiek, skazany na śmierć? – Dobra, nie wściekaj się. Trzeba to sprawdzić – powiedział z naciskiem Daniła. I wspominając słowa Rodiony cza, dodał: – Zrozum sam, jeśli, nie daj Boże, coś się stanie… Będziemy to mieli na sumieniu. Saszka westchnął – i zgodził się. – Ale najpierw przejdziemy się po mieście. Tam zobaczy my … *** Udało im się wy jść ze Schronu dopiero w połowie dnia. Zanim się spakowali, zanim to i tamto… W chwili gdy za stalkerami zamknęły się wrota hermety czne, by ło już bliżej do wieczora niż do południa. Ruszy li w stronę piekarni, przespacerowali się po sąsiadujący ch z nią domach – ale niczego ciekawego nie znaleźli, z wy jątkiem starego, zgrzy białego, bezradnego wy rodka, na

którego żal by ło nawet marnować nabój. Jedny m słowem, rajd nie należał do udany ch. Słońce chy liło się już ku zachodowi i żeby dzień nie minął zupełnie bezowocnie, partnerzy postanowili jednak przeprowadzić niewielki zwiad. Budy nek przedszkola stał w głębi zarośniętego młodnikiem podwórka. Wcześniej, jeszcze przed Początkiem, od żelaznego płotu do szerokiego ganku prowadziła asfaltowa ścieżka. Teraz jednak po ścieżce nie pozostało nawet wspomnienie. Asfalt leżał w kawałkach wy mieszany ch z piaskiem i żwirem, spod ziemi przebijały się cienkie zielone pędy, krusząc resztki nawierzchni. Stojąc przed zardzewiałą żelazną furtką, przy jaciele spojrzeli po sobie. – Na pewno wchodzimy ? – spy tał ostatni raz starszego towarzy sza Sańka. – Nie rozmy śliłeś się? Strasznie tu… Ten śmiech… Do tego jakiś facet… I jeszcze jedno, powiedz mi, jak to się mogło stać, że we wszy stkich domach w okolicy nie ma ani jednej całej szy by w oknach, same odłamki, a tu wszy stkie calutkie, nie ma nawet jednego pęknięcia. I lśnią, jakby właśnie ktoś je umy ł! Jak to tak?! – My ślisz, że sam mam ochotę? – Daniła przy jrzał się przy czajonemu wśród bujnej roślinności w głębi podwórka budy nkowi. Tutaj, pod koronami drzew, zgęstniał już wieczorny półmrok, i dlatego przedszkole wy glądało dość mrocznie, jak nawiedzony dom z kreskówki. – My tu ty lko na chwilę. Wejdziemy dla czy stego sumienia, przejdziemy się po piętrach, i do domu. Saszka westchnął, ale nie oponował – czy tego upartego by ka, Daniłę, da się zawrócić z obranego kierunku? Pchnął furtkę – ale ta by ła jak zamurowana, zardzewiałe zawiasy nawet nie drgnęły. – Widzisz, nie chcą nas wpuścić – pokusił się o żart Sańka. Daniła odsunął partnera, chwy cił za zardzewiałą klamkę i pociągnął ją do siebie. Furtka nie ustąpiła… – Osłaniaj mnie – powiedział Daniła, opierając strzelbę o płot. Chwy cił klamkę wy godniej, zaparł się drugą ręką o ceglany słup i ostro szarpnął furtkę do siebie. Zawiasy zajęczały przenikliwie, informując całą okolicę o determinacji nieproszony ch gości, ale rezultat został osiągnięty – wejście otworzy ło się na ty le, żeby przepuścić nie ty lko chudego Sańkę, ale i znacznie tęższego Daniłę. – Wchodzimy – powiedział Dobry nin i jako pierwszy, trzy mając broń w gotowości, przecisnął się przez utworzoną szczelinę. Z bliska budy nek przy pominał zgrzy białą, zmarnowaną ży ciem staruchę – sy piący się ty nk, pokruszone cegły, rozpadający się ganek, zwisające z dachu strzępy papy … Drewno drzwi wejściowy ch dawno już zgniło i ziało dziurami… I ty lko szy by w oknach – co od razu rzucało się w oczy, niepokojąc jakimś dzikim niedopasowaniem do reszty obrazu – lśniły, jakby dziesięć minut wcześniej umy ła je pilna sprzątaczka. Daniła wszedł na ganek i wy ciągnął latarkę. Postał chwilę, nasłuchując – w budy nku panowała grobowa cisza. Wcisnął guzik, pokręcił dy namem, poświecił i zajrzał przez jedną z dziur w drzwiach. Przed jego wzrokiem odsłonił się ciemny, kwadratowy, zakurzony hol ze schodami prowadzący mi na pierwsze piętro i do piwnicy. Oprócz schodów by ły tu też cztery pary drzwi – dwie po prawej i dwie po lewej – i piąta na wprost, w formie łuku. Za łukiem otwierało się jeszcze jedno pomieszczenie, z porozrzucany mi tu i tam po podłodze szary mi od kurzu zabawkami, krzesełkami, stolikami i inny mi przedszkolny mi rupieciami. „No, pewnie radiacja tu jak diabli… – pomy ślał Daniła, spoglądając na grubą warstwę py łu

na podłodze i wy ciągając dozy metr. – Jeśli pokaże chociaż ze dwadzieścia rentgenów, to nie warto w ogóle wchodzić”. Wsunął rękę przez dziurę, obrócił dozy metr ekranikiem w swoją stronę… Chrząknął z niedowierzaniem, poklikał przełącznikiem try bów, zmieniając skalę na mikrorentgeny – i o mało z zaskoczenia nie upuścił aparatu. Tego, co zobaczy ł, po prostu nie mogło by ć! Promieniowanie jest wszędzie, nawet w najczy stszy m miejscu jest zawsze chociaż ty sięczna część rentgena. Ale tutaj przy rząd skalibrowany tak, by wy kry ł nawet najmniejszy poziom radiacji, pokazy wał absolutne zero. – Słuchaj, Sania, znów miałeś rację – powiedział Daniła, odwróciwszy się do partnera. – Domek fakty cznie brzy dko pachnie… Saszka od razu się zaniepokoił. – To znaczy ? – Tu jest zero. Absolutne. Nawet przez wizjer maski przeciwgazowej Daniła zobaczy ł, jak oczy jego towarzy sza podnoszą się prawie na czoło. – Naprawdę? – Przecież ci mówię. – To co? Wchodzimy ? Czy jednak?… Zamiast odpowiedzi Daniła pchnął drzwi. Drewno, które przez dwadzieścia lat wisiało pod goły m niebem, pękło i drzwi, wzbijając obłoki kurzu, runęły do środka. – Witamy. Trzy mając w gotowości strzelbę z loftkami w obu lufach, Daniła ostrożnie wkroczy ł do środka. Na ułamek sekundy zatkało mu uszy – miał wrażenie, jakby w budy nku i na zewnątrz by ło nieco, choćby minimalnie, różne ciśnienie – ale po chwili to uczucie zniknęło. Potrząsnął głową, odwrócił się i gestem przy wołał partnera. Sam zaś, co chwilę zerkając na ekranik dozy metru, który wciąż pokazy wał zero, ruszy ł ostrożnie naprzód. Prawie od razu stało się jasne, że w budy nku już od wielu lat nikogo nie by ło – świadczy ła o ty m nietknięta warstwa kurzu na podłodze, zaczy nająca się przy drzwiach wejściowy ch. Kurz leżał niczy m perski dy wan – gruby, aksamitny – i na całej jego powierzchni nie by ło ani jednego śladu oprócz ty ch, które przed chwilą zostawiły wodery stalkerów. – Widziałeś? – Daniła wskazał palcem na swoje ślady, a potem na gładką warstwę kurzu na posadzce holu. – Co powiesz na to? – Więc kto tu chichocze wieczorami? – zapy tał skonfundowany Saszka. – I tupot też nieraz sły szeliśmy … Do tego ten facet… – Weź się tu domy śl… – Dobry nin potarł czoło. Odpowiedzi na te py tania intry gowały go tak jak i partnera. – Idziemy dalej? – Sania, przestań już, co? – Daniła uśmiechnął się. – Weszliśmy, po co teraz wracać… Dokończmy to. Przy jaciel coś burknął, ale Daniła nie zrozumiał – jego uwagę przy ciągnął nagle dochodzący zza prawej ściany szmer. Popatrzy ł py tająco na towarzy sza. – Sły szy sz?

Saszka wsłuchał się. – Woda? Daniła skinął głową. – Sprawdźmy. Stąpając ostrożnie i wodząc na boki lufami broni, przy jaciele zajrzeli za drzwi. Pokoik z jedny m wąskim oknem, prawdopodobnie kiedy ś by ł szatnią – pod jedną ze ścian jedna na drugiej stały oblazłe z farby dziecięce ławeczki i krzesełka. Wzdłuż drugiej żółciutkie niegdy ś szafki z grzy bkami, jagódkami, jeży kami i liskami namalowany mi na drzwiczkach. Przez okno – czy ste, bez jednego py łku – wpadało łagodne, wieczorne światło, którego wy starczało, by dobrze oświetlić pokój, i dlatego nie trzeba by ło długo szukać źródła dźwięku. Wszy stko stało się jasne od razu, gdy ty lko partnerzy zajrzeli do pomieszczenia – w najdalszy m kącie, z małej dekoracy jnej fontanny biła strużka przejrzy stej cieczy. Woda?… Przy jaciele podeszli bliżej, zaczęli się przy glądać. W metrowej średnicy misie stojącej na cienkim cokole umieszczono całą wioskę. Na wy sepce, naprzeciw skały przedstawiającej wodospad, stały w półkolu malutkie chatki kry te czerwoną dachówką. Na szczy cie skały – kilka drzewek, między korzeniami który ch przepły wał strumy czek, ściekając w dół do podstawy i wy pełniając misę po brzegi. Wszy stko to by ło wy konane na ty le szczegółowo, że zdawało się, iż zaraz otworzą się drzwiczki jednej z chatek i na zewnątrz wy jdzie jej malutki mieszkaniec. Podrapie się po brzuszku, spojrzy w niebo, mruknie coś w rodzaju: „Słońce wstało… Pora nakarmić świnie…”, i pójdzie do chlewika dać świnkom karmę. Przy jaciele spojrzeli po sobie. – Nie rozumiem… – wy mamrotał Saszka, pochy lając się i zaglądając pod misę. – A skąd ta woda? Daniła też tam zajrzał – cokół jak cokół. Cienki, solidny. Chy ba marmurowy … Próbował go poruszy ć – stoi jak przy spawany. Wmurowany w podłogę, nie inaczej. W środku jest chy ba rura… – Pewnie z dołu przez cokół biegnie rura – wy powiedział jego my śli Saszka. – Ale jak to?… – wy mamrotał Daniła. – Ty le lat minęło od Początku, skąd się ona bierze? – …w piwnicy … Daniła odwrócił się gwałtownie, odskakując na bok i podnosząc dwururkę – zdawało się, że głos dobiegł zza jego pleców, ale pokój by ł pusty. Obejrzał się – Saszka klęczał na jedny m kolanie, trzy mając na muszce otwór drzwi, a lufa automatu w jego rękach ledwie zauważalnie drżała. „Sły szałeś?” – Daniła zapy tał gestem. Jego partner skinął głową. „W holu?” „Nie, tutaj”. „Jak?” Saszka wzruszy ł ramionami. Daniła, rozumiejąc, że przy jaciel pewnie się pomy lił, i za ścianą naprawdę ktoś jest, trzy mając strzelbę gotową do strzału, przesunął się kawałek w prawo, otwierając sobie pole obserwacji na coraz większą część holu – nikogo. Spojrzał na podłogę i poczuł na plecach lodowatą strużkę strachu. Na posadzce, na grubej warstwie kurzu, widniały ty lko dwie pary

śladów – jego i Saszki. Natomiast śladów tego kogoś, kto wskazał partnerom piwnicę, nie by ło. Z góry, z pierwszego piętra, dały się nagle sły szeć miękkie kroczki, krótki melody jny śmieszek – i cisza. Daniła wy startował niczy m sprinter z bloków. Uderzy ł ramieniem w futry nę, wpadł do holu, przy skoczy ł do schodów i przeskakując po trzy stopnie naraz, pomknął na górę. – Kto tu sobie stroi żarty ?! – ry knął co sił w płucach. – Taka twoja mać!… Zaraz was zobaczę, żartownisie! Wszy stkie macki wam poury wam w cholerę! – Dan… Co ty ?… Z ty łu, przez tupot własny ch stóp, Daniła usły szał pełen najgłębszego zdumienia głos partnera. Daniła odwrócił się w biegu – potknął się i zamarł, z wrażenia prawie upuszczając strzelbę. To by ło po prostu niemożliwe, to całkowicie przeczy ło wszelkim prawom fizy ki… ale tak by ło. Dalej znajdował się na trzecim schodku, a pośrodku holu, patrząc na niego szeroko otwarty mi oczami, stał Sańka. – Ty … jakby pły niesz… – powiedział ochry pły m głosem jego partner. – Niby biegniesz, a szy bujesz nad schodami i ledwie nogi przestawiasz… – Daj rękę – odparł z napięciem Daniła, czując, jak zakręciło mu się w głowie. – Szy bciej!… Cholera wie, co to za czarodziejskie schody. Jeszcze człowiek zostanie na ty m trzecim stopniu na zawsze. Zapuści korzenie… Saszka przy skoczy ł, wy ciągając rękę. Daniła chwy cił się partnera, zeskoczy ł ze schodów i odetchnął z ulgą. – Spadamy stąd! Wy starczy ! Saszka nie kazał się prosić – ruszy ł tak ostro, że prawie skrzesał iskry podeszwami. Krok, drugi, trzeci – i Daniła, który już miał ruszy ć za towarzy szem, poczuł nagle, jak w miarę zbliżania się do wy jścia jego ruchy zwalniają, stają się jakieś leniwe, pły nne, rozwlekłe… – Sania! Do ty łu! Pły niesz! Towarzy sz naty chmiast stanął jak wry ty. Odwrócił się – w jego oczach by ła bezradność… – Tutaj też? Daniła kiwnął głową, czując, jak głowę ściska mu lodowata dłoń przerażenia i zrozumienia sy tuacji… Saszka widocznie też zdał sobie sprawę, że ich położenie jest nie do pozazdroszczenia – przez szkła maski przeciwgazowej Daniła zobaczy ł jego oczy, każde rozmiaru kurzego jajka. – Okno, Dan… – wy chry piał nagle tak cicho, jakby się bał, że usły szy go ten, kto jest winien całej tej nieprzy jemnej przy gody. Daniła bły skawicznie się zorientował, ruszy ł do szatni. Przy skoczy ł do okna – z ty łu deptał mu po piętach jego partner – wy jrzał przez czy ściutką, bez jednego py łku szy bę… i struchlał. Sama ulica pozostała ta sama – jest budy nek przy chodni naprzeciwko, jest i częściowo widoczny przez okno elewator zbożowy – ale cała reszta zmieniła się nie do poznania! Tam, za oknem, tak jakby nie by ło ty ch dwudziestu lat bajzlu, które minęły od Początku, po wy sprzątanej ulicy, po gładkim świeży m asfalcie chodników, mijając przy strzy żone krzewy na trawnikach, szli ludzie. Wielu ludzi. Mężczy źni w spodniach w kant i koszulach z krawatami, z aktówkami w dłoniach, w wy tłuszczony ch ubraniach roboczy ch i buciorach… Kobiety w piękny ch sukienkach, w pantoflach, z torebkami, w kombinezonach pochlapany ch

wapnem i farbą… Przeszedł pospiesznie jakiś wy raźnie rozgniewany dziadek z teczką pod pachą, przebiegła gromadka dzieci, przejechał zupełnie niezniszczony, poły skujący chromowany m zderzakiem samochód… Wszy stko to działo się całkowicie bezgłośnie, jakby w niemy m filmie, chociaż stalkerzy wy raźnie widzieli, jak śmieją się i rozmawiają ludzie za oknem, krzy czą coś biegające obok nich dzieci. – Zdaje się, że idą z fabry ki – powiedział za jego plecami Sańka drżący m z napięcia głosem. – Skończy ła się dzienna zmiana. Patrz, tamten facet niesie jakieś ry sunki techniczne… – Ale… jak, Sania? Jak?!… Saszka wy mamrotał coś niezrozumiale. – Słuchaj… A gdy by śmy … Przy jaciele spojrzeli po sobie – i Daniła mógłby przy siąc, że wizjerem maski przeciwgazowej widzi w oczach partnera jednocześnie strach i kiełkującą nieśmiałą nadzieję… – Tłucz… – odparł ochry ple przy jaciel. – Chcę tam trafić. Daniła odczekał chwilę, zdecy dował się – i wy ciągnął nóż. Chwy cił odwrotny m chwy tem – i co sił wy rżnął rękojeścią w szy bę. Ręka, nie napoty kając niemal żadnego oporu, wpadła w otwór okienny i Daniła zdał sobie sprawę, że szy ba wcale nie jest szy bą, ty lko jakąś cienką, lecz niewiary godnie mocną, elasty czną błoną. Ugięła się pod jego ciosem, ale nie pękła, spręży nując, odepchnęła jego rękę, wy bijając mu nóż z dłoni i wróciwszy na swoje miejsce w futry nie okiennej, lekko wibrowała niczy m galaretka. Nóż odjechał z brzękiem po podłodze w kąt pomieszczenia i z trzaskiem wbił się w drewnianą listwę – a na pierwszy m piętrze gruchnął jakiś złośliwy, pełen dzikiego triumfu, kraczący śmiech. Daniła okręcił się dookoła, reagując na ten dźwięk, przy łoży ł kolbę do ramienia, celując w otwór drzwiowy – i znieruchomiał, pocąc się ze strachu, czekając, co będzie dalej. Jednak budy nek przedszkola zamarł w grobowy m milczeniu. – No, co tu się wy prawia, ludzie dobrzy ?… – Daniła wy raźnie sły szał, jak zęby Saszki trzaskają jak kastaniety. – A mówiłem, nie ma co tu leźć! Jak się teraz stąd wy dostaniemy ?! – …w piwnicy … Daniła drgnął, mimowolnie naciskając na spusty oboma palcami. Dźwięk podwójnego wy strzału w zamknięty m pomieszczeniu boleśnie uderzy ł ich w bębenki, aż zatkało im uszy. Saszka rzucił się zaskoczony w bok, wpadł ramieniem na ścianę – i na drżący ch, uginający ch się pod nim nogach, osunął się na ziemię. Daniła, nie spuszczając z oczu drzwi, przy sunął się do ściany, przy kucnął obok partnera i przeładował dwururkę. – Jak tam? Wszy stko w porządku? – Zrozumiałeś?… Zapraszają nas do piwnicy … – zachichotał Saszka, dało się wy czuć, że jego nerwy są na granicy wy trzy małości. Głos partnera dochodził do niego jak przez grubą warstwę waty, ale mimo wszy stko zrozumiał. – Pójdziemy ? Tak natarczy wie nas wzy wają… – spróbował zażartować towarzy sz, nadrabiając miną, ale Daniła widział, że Sańka zaraz zwariuje ze strachu. Sam musiał przy znać, że czuł coś podobnego. Nazby t okropne to wszy stko by ło. Okropne, niepojęte, niewy tłumaczalne – i naprawdę przerażające… – A mamy wy bór? – zapy tał szeptem, starając się powstrzy mać zdradzające strach drżenie

w głosie. Saszka wzruszy ł ramionami, oparł się o ścianę, zerwał z twarzy maskę przeciwgazową – nie wy puścił jednak z rąk automatu, przezornie kierując go w stronę drzwi. – No, to wpadliśmy … Kompletnie, ani w jedną, ani w drugą. Do tego na pierwszy m piętrze siedzi jakieś diabelstwo… – A dlaczego zdjąłeś maskę przeciwgazową? – zapy tał Daniła. Saszka wy jął dozy metr, spojrzał na ekranik – i zademonstrował towarzy szowi. – Wciąż zero… Daniła pomy ślał chwilę i też pociągnął do góry gumowy ry jek. – To co? Idziemy ? – spy tał Saszka. – Do tej piwnicy ?… – Sania, nie mamy przecież wy boru. Sam widzisz, drzwi są dla nas zamknięte. W oknach też diabli wiedzą, co się dzieje. Na pierwsze piętro nie da się wejść. Pozostaje ostatnia droga… Saszką zatrzęsło. – Wy pluj to! – sy knął ze złością. – Jaka „ostatnia droga”, do cholery !… Daniła uświadomił sobie, co palnął, i od razu splunął przez ramię. – Nawiasem mówiąc, nie zbadaliśmy jeszcze do końca parteru – sy czał dalej ze złością jego partner. – Ty rób, jak chcesz, ale ja, póki nie przeczeszę tu wszy stkich pomieszczeń i nie sprawdzę okien, nie zamierzam zrobić jednego kroku w stronę piwnicy ! To wszy stko nie takie proste… te głosy, śmiech, tupot… O mało nie zlałem się w spodnie, mówię absolutnie poważnie! Zejdziemy do piwnicy i ty le nas widzieli! – I tak już nas… widzieli – odparł Daniła. – Kiedy weszliśmy do tego przedszkola… – A co mówiłem?! Czego gębę odwracasz?! – wzburzy ł się Sańka, widząc, jak towarzy sz macha na niego ręką. – Niech to ku… I dlaczego zawsze tak jest? Ty spieprzy sz, a potem odpowiadamy za to obaj?! Daniła nie zwrócił nawet uwagi na ten krzy k z głębi duszy. Ta złość czasem go nawet bawiła – Saszka zawsze by ł zwolennikiem „niewty kania palca między drzwi” i prawie zawsze, kiedy wpadali w jakieś tarapaty, winił o wszy stko swojego towarzy sza, chociaż sam często maczał w ty m palce. Gdy by nie chciał iść do tego przedszkola, toby nie poszedł, potrafiłby postawić na swoim. Kiedy by ło to konieczne, Sańka z ustępliwego chłopaka zamieniał się w najbardziej upartego, niereformowalnego osła i ruszy ć go z miejsca by ło niemożliwością. I wtedy pozostawało ty lko jedno wy jście – podporządkować się. – No to co? Przeszukamy parter, czy zamierzasz dalej świrować? – zapy tał Daniła. Saszka zaklął wściekle, splunął i wstał, chowając maskę przeciwgazową do zasobnika. Ten wy buch wy raźnie mu pomógł – kolana już mu się nie trzęsły, zęby nie dzwoniły … Złość jakby przepędziła strach gdzieś w głąb, zmuszając go, by skulił się w najdalszy ch zakamarkach – do czasu. Ostrożnie stąpając po zakurzonej podłodze, osłaniając się nawzajem, trzy mając na celowniku schody na piętro i zerkając na czarną dziurę piwnicy, przy jaciele przeszli przez hol i zatrzy mali się przed futry ną drzwi naprzeciw wejścia. Daniła zajrzał do środka – i ze zdziwienia utracił dar mowy. Przed jego oczami znajdował się nie pokój na parterze, czego należałoby oczekiwać, lecz długi, zakurzony, pusty stry ch. – Idziemy ? – Nie idę tam. – Saszka potrząsnął głową, zaglądając towarzy szowi przez ramię. – Co ja,

zgubiłem coś na ty m stry chu? No i w ogóle… Daniła, który mówiąc szczerze, też nie zamierzał przechodzić przez tajemnicze drzwi, od razu się cofnął. Drugie drzwi prowadziły do komórki bez okien pełnej mebli i rupieci, trzecie by ły zamknięty m na głucho stalowy m monolitem bez śladów klamki, za to z wąską szczeliną dziurki od klucza. Przy jaciele zaglądali przez nią po kilka razy, ale nie udało im się dojrzeć niczego oprócz dziwnej mlecznej bieli. Saszka, co prawda, zapewniał, że sły szy jakiś niewy raźny szept, ale Daniła, choćby nie wiadomo jak się wsłuchiwał, nie zdołał niczego usły szeć. Pozostało im ostatnie – łukowate drzwi naprzeciw wejścia. Po wejściu do środka przy jaciele odkry li duże, pogrążone w półmroku pomieszczenie – kiedy ś widocznie by ła to sala zabaw, na podłodze walały się zabawki. Oprócz tego dojrzeli kilka stolików i krzesełek, małe dziecięce szafki i tapczaniki wzdłuż ścian, wisiała również niewielkich rozmiarów szkolna tablica, obok niej umy walka, dawno wy schnięte akwarium z mumią ry bki – i cztery duże prostokątne okna. I kiedy Daniła w nie zajrzał, od razu zdał sobie sprawę, że nic tu po nich – wszy stkie cztery prostokąty by ły zalane jakąś absolutną, pochłaniającą wszy stko czernią. Spojrzał na partnera. „Osłaniaj mnie”. Saszka kiwnął głową, badając wzrokiem otwarte drzwi na przeciwległy m końcu pomieszczenia i ustawiając się tak, by mieć je pod kontrolą razem z ty mi, przez które weszli. Daniła powoli zbliży ł się do okien, najstaranniej jak potrafił obejrzał ramy, ale nie zauważy ł niczego niezwy kłego. Ramy jak ramy. Plastikowe. Widział już takie w oknach mieszkań – dziadek mówił, że pojawiły się jakieś dziesięć lat przed Początkiem i bardzo szy bko zdoby ły popularność dzięki prakty czności i wy godzie uży tkowania. Jest i klamka… Chwy cił ją i spróbował otworzy ć okno – a gdzie tam. Klamka nie poruszy ła się nawet o milimetr, by ła jak przy spawana. No cóż… nie szkodziło spróbować. A co z szy bą? Czy to także błona?… Daniła, nie chcąc więcej doty kać rękami tej wy my tej i wy czy szczonej na wy soki poły sk… substancji w ramie okiennej, rozejrzał się dookoła. Podniósł zakurzonego pluszowego misia z oczami z guzików i oderwany m lewy m uchem, który o dziwo, by ł całkiem dobrze zachowany, złapał go za ty lne łapki, zbliżając się do okna – i poczuł nagle, jak szczęka, drżąc mimowolnie, opada mu ze zdziwienia. Z tej strony widział wy raźnie, jak zabawka zbliża się do powierzchni – ale niezgodnie z prawami fizy ki, w ciemny m oknie nie by ło widać jej odbicia! Dotknął… Ty m razem w ramie okiennej nie by ło błony – nie by ło też zresztą i szy by. Powierzchnia zafalowała, jakby rozeszły się kręgi na wodzie, poruszy ła się… Przez sekundę Danile wy dało się, że do sali chluśnie zaraz wszy stko, co nagromadziło się tam, na zewnątrz – ale substancja koły sała się przez chwilę i zaczęła uspokajać. Daniła cofnął się, wy ciągając misia… Ale nic z tego. Zabawka – chociaż dotknął powierzchni ty lko koniuszkiem misiowego ucha – by ła unieruchomiona, jakby przy klejona. Daniła szarpnął ją ostrożnie – raz, drugi, trzeci – i z okrzy kiem zdziwienia wy puścił nogę niedźwiadka. Ten, jakby ty lko na to czekając, zaczął powoli tonąć. Obraz ten by ł tak surrealisty czny, że bardziej się nie dało – miś, stercząc poziomo, powoli zapadał się w oknie, jakby ktoś ciągnął go z drugiej strony za głowę. Z ty łu rozległ się zdziwiony okrzy k. Daniła się odwrócił – Sańka patrzy ł na sterczące łapki misia wy trzeszczony mi oczami. Jeszcze kilka sekund i zabawka całkiem zniknęła. Powierzchnia zakoły sała się przez chwilę,

wy gładziła się i znów zamieniła w lustro, w który m nic się nie odbijało. Daniła nagle ruszy ł naprzód, wpatrując się w ciemność, aż rozbolały go oczy … Wy dawało mu się czy nie? Jakiś niewy raźny cień poruszający się gdzieś tam, w głębi… Nawet nie cień, ale miraż, cień cienia… Nagle naprzeciw niego pojawiła się jego własna, wy patrująca czegoś w skupieniu fizjonomia. Daniła wy szczerzy ł się dziko i zrobił zwierzęcą minę. Odbicie w przestrachu otworzy ło usta w bezgłośny m krzy ku – i odskoczy ło gdzieś w głąb, do ty łu. Daniła zaklął jak szewc – i niewiary godny m skokiem odleciał na środek pomieszczenia, omal nie zwalając z nóg Saszki. Zerwał z pleców strzelbę, wy celował w okno i znieruchomiał w oczekiwaniu, gotowy przy najmniejszy m niebezpieczeństwie nacisnąć spust. – Co ty ?! – Saszka stał już obok i lufa jego automatu by ła skierowana w to samo miejsce. Daniła bąknął coś niezrozumiale i umilkł. Brak by ło słów… – Czego się drzesz?! – Chy ba mi się wy dawało… – mruknął Daniła, sapiąc i starając się powstrzy mać drżenie rąk. – Jak się komuś coś wy daje, to nie wy kręca od tego takich piruetów… – warknął jego partner, ale nie py tał dalej. Daniła nie powiedział mu, że odbicie, które nagle pojawiło się w oknie, poruszy ło się całkowicie niezależnie od niego. Nie by ło po co. Saszka i bez tego ma nerwy na granicy wy trzy małości, a i on sam trzy mał się już ostatnimi siłami – od wszy stkich ty ch straszny ch zagadek i niezrozumiały ch zdarzeń zwy czajnie pękała mu głowa. Sańka skulił się. – To ci miejsce… Z góry, z pierwszego piętra, wprost nad głowami partnerów, dało się nagle sły szeć jakieś skrobanie. Stalkerzy zamarli, nasłuchując uważnie i wy chwy tując najmniejsze szmery. Ktoś coś upuścił, powlókł po podłodze, upuścił z łoskotem… Przy jaciele spojrzeli po sobie – ży cie na pierwszy m piętrze szalało na całego… – Dobra, jeszcze się tam dostaniemy – wy szeptał Daniła, spoglądając w sufit. – Bardzo mnie ciekawi, kto tam się krząta i dlaczego do tej pory do nas nie zszedł. Goście w domu, a ten się wsty dzi… Saszka zachichotał, doceniając wy siłek towarzy sza, który chciał rozładować napięcie. No, bo jak inaczej sobie radzić z ty mi wszy stkimi niezrozumiały mi zdarzeniami? Pożartujesz, pośmiejesz się – i ży cie zdaje się prostsze, mniej jest też szans, że zwariujesz. No i w ogóle… Skoro już trafili w takie miejsce, to lepiej nie wnikać, nie szukać racjonalny ch wy jaśnień, czepiając się resztek zdrowego rozsądku, ty lko po prostu przy jąć za aksjomat, że może się tu wy darzy ć wszy stko… I wtedy jakby na potwierdzenie dopiero co wy ciągniętego wniosku, z pierwszego piętra dał się sły szeć dźwięczny dziecięcy głosik: Ale nóż to bardzo straszna rzecz… Każda rzecz albo jest, albo jej nie ma Ale nóż (wciąż nie pojmę, w czy m rzecz) Nóż, gdy jest… to od razu go nie ma!

Przy jaciele spojrzeli po sobie i Daniła zobaczy ł, jak twarz Saszki śmiertelnie blednie… Głosik umilkł. Stalkerzy dalej nasłuchiwali, zlani zimny m potem. Każdy głupi to wiedział – w żaden sposób nie mogło się tu pojawić dziecko, przedszkole to już ty lko nazwa. A ty m bardziej dziecko znające wierszy k Rodiony cza! Więc co za diabelstwo się tam dzieje na górze?! Tupot dziecięcy ch stópek, śmiech… – To tam wciąż są dzieci czy co?! – wy szeptał z najgłębszy m zdumieniem w głosie Saszka, odwracając się do towarzy sza i wskazując palcem na sufit. – Jakieś cholerstwo się tam zalęgło, Sania – odpowiedział również szeptem Daniła, zerkając w górę. – I dobrze jeszcze, że siedzi na pierwszy m piętrze. A jak zejdzie na dół?… Saszka skulił się i pociągnął partnera za rękaw. – W takim razie ruszmy szy bciej kulasami, co? Może jednak znajdziemy jakieś okienko… Jednak jego nadziejom nie by ło sądzone się ziścić. Po obejściu dookoła całego parteru budy nku i sprawdzeniu wszy stkich pomieszczeń przy jaciele skonstatowali, że będą jednak musieli zejść do piwnicy – za wszy stkimi oknami kłębiła się mętna, szara mgła. Spróbowali rozbić jedno okno w toalecie, jednak pod względem wy trzy małości „szkło” nie ustąpiłoby pewnie stalowej pły cie. I Daniła miał poważne podejrzenia, że nawet stal by ła niczy m w porównaniu z takim szkiełkiem. Po powrocie do punktu wy jścia długo stali nad czarną czeluścią piwnicy. Ciemność w środku wy dawała się nieprzenikniona, jakaś… absolutna. Ciężko i milcząco leżała u nóg stalkerów i zdawało się, że pod jej cienką wierzchnią warstwą coś się kry je, wy czekując, kiedy w końcu przy jaciele zejdą na pierwszy stopień schodów. Danile przy pomniały się nagle jego – zresztą nie ty lko jego, pewnie wszy stkich dzieci w Schronie – lęki. Ta ciemność ży wo przy pomniała mu mrok cmentarnej sztolni, pod którego osłoną jego dziecięcy rozumek kry ł oży wające i wy łażące ze swoich grobów trupy. – A ja w dzieciństwie zawsze wy obrażałem sobie rękę… – jakby odgadując jego my śli, wy szeptał za plecami starszego towarzy sza Sańka, nie odry wając wzroku od wejścia do piwnicy. – Że niby przechodzę obok sztolni, a stamtąd wy suwa się taka długa ręka… Próbuję uciec, a ona się wy ciąga, wy ciąga… Łapie mnie i wlecze do środka. Daniła, chwy tając wy godniej łoże dubeltówki, zdecy dowany m ruchem wy jął latarkę. Nacisnął przy cisk, kierując ją w dół, jasna błękitnawa smuga światła rozproszy ła mrok i padła na schody, przesunęła się po suficie, natrafiła na ceglaną ścianę z prostokątem otworu drzwiowego… I zniknęła, przepadając w czarnej jak atrament ciemności, która bły skawicznie pochłonęła ją bez reszty. – Idziemy ? – zapy tał Saszka drgający m z napięcia głosem. – Czy … – Im dłużej stoimy, ty m większa jest szansa, że nigdy tam nie wejdziemy – odparł Daniła, stawiając stopę na pierwszy m schodku. – I zostaniemy tu na zawsze. Świecąc sobie latarkami, stalkerzy ostrożnie zeszli do podnóża schodów. Daniła zajrzał w czarną gardziel piwnicy, poświecił – ale snop światła bezsilnie zgasł, rozpraszając ciemność ty lko na odległość wy ciągniętej ręki. Dalej, choćby nie wiadomo jak się w nią wpatry wali, jej władza by ła absolutna. – Trzy maj się mnie – powiedział Daniła i od razu poczuł, jak partner mocno chwy ta za szelkę jego plecaka. – Jeśli się tu zgubimy, to nigdy się nie znajdziemy. Krok, drugi, trzeci… Daniła szedł ostrożnie, krótkimi, posuwisty mi, cichy mi kroczkami,

ściskając dwururkę, gotowy przy najmniejszy m niebezpieczeństwie nacisnąć oba spusty. Z ty łu sły chać by ło napięty, rwany oddech Sańki. Obejrzał się – partner, uczepiony lewą ręką plecaka, prawą trzy mał chwy t pistoletowy automatu, przy cisnąwszy kolbę do ramienia, a jego spoczy wający na spuście palec drżał z napięcia. – Spokojniej, Sania, spokojniej – powiedział cicho Daniła i zdumiał się, jak zmienił się jego głos. Stał się głuchy, dobiegał teraz jakby przez grubą warstwę waty i zdawało się, że dźwięki rozpły wały się w otaczającej ich przestrzeni, kiedy ty lko opuszczały jego usta. – Pilnuj lewej flanki. Reszta jest moja. – Rozumiem – szepnął Saszka, nagle chrząknął zdziwiony i zatrzy mał starszego towarzy sza. – Słuchaj, Dania… Drzwi zniknęły … Daniła znów się obejrzał – drzwi, przez które weszli, nie by ło i teraz stalkerów otaczał ty lko niemy, czarny jak atrament kokon mroku. – Palnęliśmy głupotę. Trzeba by ło przy wiązać linę przy wejściu. Wtedy można by by ło chociaż wrócić… Saszka ty lko westchnął. Jak długo szli? Potem, wracając czasem we wspomnieniach do ty ch wy darzeń, Daniła nie potrafił dokładnie odpowiedzieć. Czas zniknął, połknięty przez otaczającą ich ciemność, dookoła została ty lko przestrzeń. A i przestrzeni by ło ty le, co nic. Snopy światła latarek, z trudem przebijając się przez gęsty, grząski mrok, gasły w odległości wy ciągniętej ręki i zdawało się, że stalkerzy, nawet poruszając się naprzód, stoją w miejscu. Nie by ło punktów orientacy jny ch – dookoła panowała nieprzenikniona ciemność i zerknąwszy w który mś momencie na podłogę, w nadziei, że uchwy ci się czegokolwiek, co mogłoby wy kazać, że w ogóle się poruszają, Daniła zobaczy ł ty lko matową czarną powierzchnię, która pochłaniała światło latarek jeszcze szy bciej od otaczającej ich ciemności. Po pewny m czasie, kiedy zmęczenie zaczęło powolutku dawać się we znaki i obserwacja otoczenia z wcześniejszą uwagą stała się już po prostu niemożliwa, Daniła zdał sobie sprawę, że Sańka już od dawna mamrocze coś pod nosem. Wsłuchał się – jego partner liczy ł… – Sześćset pięć… sześćset sześć… sześćset siedem… – mamrotał cichutko, niemal na granicy sły szalności. – Sześćset dziewięć, sześćset dziesięć… – Co ty ? – sy knął Daniła, odwracając się na moment. – Liczy sz sekundy ? Saszka potrząsnął głową. Jego twarz w świetle latarki by ła blada, na czole, jak koraliki, wy stąpiły drobne krople potu. – Kroki. – Kroki?! – Kroki, kroki. Rozumiesz? – zaszemrał ledwie sły szalnie towarzy sz. – Sześćset kroków! Musieliśmy wy jść już daleko poza granicę budy nku! I za teren przedszkola też!… – Musieliśmy … – Słuchaj, a może skręcimy, co? – wy szeptał Saszka nierówno, jakby próbując go przekonać. – Albo wrócimy ! Ile można… – Jak skręcimy, zabłądzimy – uciął Daniła. – Uspokój się, nie panikuj. Inaczej na pewno z nami koniec… Nagle wy obraził sobie, jak zbaczają z drogi, tracą kierunek i gubiąc się w ciemności, będą niczy m widma włóczy ć się tak do końca swy ch dni. Poczuł ostre ukłucie strachu…

– A może idziemy długim kory tarzem?! – ciągnął Saszka. – Trafiliśmy na niego przy padkiem i tak idziemy przed siebie! Długi, prosty kory tarz, dokąd może nas zaprowadzić? Skręćmy kawałek w bok, a nuż wy macamy ścianę? Wtedy przy najmniej wszy stko będzie jasne!… – Zamilknij! – ry knął Daniła, niewiary godny m wy siłkiem woli zmuszając się, by powoli i ostrożnie iść naprzód, a nie rzucić się do biegu, poddając się ogarniającemu go nagle atakowi czarnej paniki. Saszka się zamknął. Kiedy w końcu zamajaczy ł przed nimi szarzejący prostokąt otwarty ch drzwi, Daniła mógłby przy siąc, że szli już przed siebie niejeden tuzin, a może i niejedną setkę lat. – Światło, Sania! Światło! – wy szeptał wariacko, ledwie panując nad sobą, chociaż chciało mu się wrzeszczeć z radości na cały głos i do tego jeszcze tańczy ć. – Dotarliśmy ! A ty chciałeś skręcać, baranie! Saszka milczał. Daniła obejrzał się i zobaczy ł, że jego partner patrzy na niego jakoś podejrzliwie, w napięciu marszcząc rzadkie czarne brwi. – Kiedy niby chciałem skręcać? – A kto mi mówił: skręcimy, sprawdzimy … – A co ja według ciebie jestem, głupek? Gdy by śmy skręcili, nie mając punktów orientacy jny ch, to gdzie by śmy teraz by li? – powiedział z namy słem. Daniłę od ty ch słów przeszedł lodowaty dreszcz. – Ty … jesteś pewien?… – Absolutnie! – I nie liczy łeś kroków? – Kroki liczy łem – odparł Saszka. – Ale skręcić? Nawet do głowy mi to nie przy szło… Daniła głośno wy puścił powietrze, ocierając z czoła pot. Burknął: – Dobra, idziemy … – I wskazał palcem przed siebie. – Wy szliśmy, i chwała Bogu. – Nie wiadomo jeszcze gdzie – mruknął Saszka, trzy mając automat w gotowości. Daniła ostrożnie wy jrzał zza drzwi, gotowy, by na widok najmniejszego niebezpieczeństwa odskoczy ć w lewo, otwierając partnerowi pole ostrzału. I chociaż to, co zobaczy ł, w każdy ch inny ch okolicznościach przeraziłoby go do głębi, po ty m, co obaj przy jaciele mieli okazję dziś zobaczy ć i przeży ć, by ły to ty lko dziecinne igraszki. Przed oczami Daniły ukazały się nie schody prowadzące na parter ani nie wy czekiwane wy jście z przedszkola, ale kolejne pomieszczenie. A szerokie trójdzielne okno na przeciwległej ścianie, przez które wpadało jasne dzienne światło i widać by ło zagracone podwórko przedszkola, mówiło im, że są na pierwszy m piętrze. – Pierwsze piętro, Dania! – szepnął mu nagle do ucha towarzy sz. – Cholera wie, w jaki sposób, ale to jest wy jście! Tłuczemy szy bę i spadamy stąd! Daniła chciał już ruszy ć naprzód – ale przy stanął, rozglądając się na boki. Jeśli to rzeczy wiście pierwsze piętro, to należy się spodziewać wy łażącego z ciemnego kąta gospodarza tego miejsca. A i człowiek bez maski przeciwgazowej mógł gdzieś tu by ć, jeśli jeszcze nie zniknął… – Osłaniaj mnie. Saszka naty chmiast wy celował lufę automatu w drzwi na przeciwległy m końcu pokoju, a Daniła, podszedł do okna i wy jrzał na zewnątrz. Na pierwszy rzut oka wszy stko wy dawało się na

miejscu – zarośnięte podwórko przedszkola, za nim odrapany czteropiętrowiec z powojem na dachu, wy rodek grzebiący przy wejściu na klatkę… Słowem, znajomy, zwy czajny obrazek – jednak Daniła wy raźnie czuł, że na zewnątrz coś jest nie tak. – No, co tak zasty głeś?! – szepnął nerwowo partner. – Uciekamy, szy bciej! Ale Daniła zdał sobie naraz sprawę, co jest nie tak za oknem, wy ciągnął dozy metr i spojrzał na zegarek. – Sprawdzałeś czas? Jak my ślisz, jak długo już tu jesteśmy ? – A wiesz, jakoś nie miałem do tego głowy – odparł jego towarzy sz z szy derstwem w głosie. – Mam w ogóle wrażenie, że błąkamy się tu od roku! – Ja też – Daniła skinął głową – ale błąkamy się tu od sześciu godzin. Przy szliśmy wieczorem, około dziewiątej, i na zewnątrz powinna by ć teraz noc, najwy żej wczesny ranek. – Wskazał palcem na okno. A tam świeci słońce. Saszka wy sunął się bokiem na środek pomieszczenia i wciąż ubezpieczając drzwi, wy jrzał jedny m okiem przez okno. Twarz od razu mu się wy ciągnęła. – Ożeż ty … – Teraz rozumiesz? Coś tu jest nie tak z czasem. Mocno nie tak, zupełnie nie tak jak należy. Na zegarku trzecia w nocy, a na zewnątrz ranek. Do tego mam takie samo uczucie jak i ty, jakby śmy siedzieli tu od roku i nie mogli się wy dostać… Saszka nagle wzdry gnął się, wciąż wy glądając z głębi pokoju przez okno i jego twarz w ułamku sekundy pobladła, przy bierając jakiś martwy, ziemisty odcień. Daniła odwrócił się gwałtownie, wy patrując, co mogło tak nastraszy ć jego partnera – z klatki schodowej domu dziadka, tej, której nie obrosły jeszcze grube macki powoju, jedna za drugą wy chodziły figury w OP-1, a w ich zachowaniach, we wszy stkich ruchach, a nawet w ekwipunku, który m by li obwieszeni, by ło coś do bólu znajomego… Jako pierwszy szedł mikrus z SWD w dłoniach, ubrany w wy raźnie niedopasowany kombinezon OP-1 – rękawy miał podwiązane, ty łek zwisał mu poniżej kolan… Za nim szedł nieco wy ższy człowiek niosący na plecach pudło radiostacji z dy ndającą anteną. Trzeci by ł wy rośnięty ty p mający ponad dwa metry wzrostu, z przewieszony m przez pierś kałachem, a pochód zamy kał idący nieco z ty łu barczy sty osobnik, w którego rękach Daniła wprawny m okiem rozpoznał WSS. I karabin ten tak bardzo przy pominał jego własny – z dorobioną półeczką pod policzek i kolbą owiniętą w niektóry ch miejscach czarną taśmą izolacy jną – że machinalnie wy ciągnął ręce i pomacał, sprawdzając, czy broń jest na swoim miejscu za jego plecami. – Nie zauważy łeś nic dziwnego? – zapy tał go nagle Sańka jakimś nienaturalny m, nieswoim głosem. Stał pośrodku pomieszczenia i całkowicie zapominając o ubezpieczaniu, obserwował to, co się działo za oknem. Ten, który szedł pierwszy, gwałtownie zanurkował w dół, kry jąc się za betonowy m murkiem ganku i w ślad za nim schowali się tam pozostali. Daniła stał, wciąż próbując zrozumieć, co jest nie tak w ty m, co widział. – Wan, ja i ty – podpowiedział Saszka całkowicie pozbawiony m emocji, jakby drewniany m głosem. – Widziałeś wintorieza? Poznałeś? Ja swojego kałacha też rozpoznam nawet ze stu

metrów. Ty lko ja mam taki w Schronie, z risowskim łożem i czterema szy nami12. Nad ścianą ganku pojawiła się i poruszy ła lufa SWD i Daniła dosłownie fizy cznie poczuł, jak przez celownik opty czny karabinu świdruje go czy jś wy tężony wzrok. Jednak wszy stko, co się działo, by ło na ty le nienaturalne, dziwaczne i wy chodzące poza ramy zdrowego rozsądku, że stalkerzy stali i patrzy li przez okno jak idioci, całkowicie zapominając o własny m bezpieczeństwie. – Czy li co… Czy li to Wan w nas celuje? – opamiętał się nagle Daniła. – To przecież… Jak oni w ogóle mogą nas widzieć?! – Może wcale nie nas widzą? Po prostu ktoś siedzi pod oknem? – zaproponował Saszka. – A niech to… Zrobił nagle krok naprzód, do okna – i uniósł automat. Reakcja nastąpiła bły skawicznie – lufa karabinu drgnęła i w szy bę całkowicie bezgłośnie wpadła kula. Zry koszetowała jednak, po takim ostrzeżeniu przy jaciele leżeli już na podłodze. – Co ty, odbiło ci?!… – zdołał wy arty kułować Daniła, ciężko dy sząc. – Leciała w ciebie?… – We mnie… – potwierdził biały jak kreda Saszka. Spojrzał w górę. – Popatrz, na szkle nie ma nawet zadrapania! Żeby tak kamizelkę kuloodporną z niego zrobić… – Przecież to nie szkło, Sania, nie widzisz?! – odpowiedział drżący m głosem Daniła, próbując uspokoić wy ry wające mu się z piersi serce przepompowujące mega dawkę adrenaliny wy rzuconej do krwi przez nadnercza. – Jakieś niezrozumiałe cholerstwo! Rozciąga się jak woda… a teraz jest twardsze od stali! – Co tu się w ogóle dzieje… Widzieliśmy sami siebie! – pokręcił głową Saszka. – Opowiesz komuś, nikt nie uwierzy ! – Ja uwierzę. Daniła podskoczy ł jak oparzony, reagując na ten dźwięczny dziecięcy głosik – w drzwiach, ty ch, który ch pilnował z początku Sańka, stał chłopczy k i z głową przechy loną na bok, dosłownie leżącą mu na lewy m ramieniu, uważnie patrzy ł na stalkerów. Mały, pięcio-, może sześcioletni chłopiec, ubrany w czy ste zielone szorty, białą koszulkę i białe sandałki na bose stopy. W ręku trzy mał brązowy oficerski mapnik polowy. Stalkerzy cofnęli się – od dziecka biło grozą… Na oko niby zwy kły człowieczek, ale z jakiegoś powodu nie chcieli znaleźć się obok niego… – To moja wina – powiedział żałośnie malec, robiąc krok naprzód. – Wy baczy cie mi?… Jego ruchy by ły jakieś niezręczne, niezgrabne, małe ciałko całe się trzęsło, jakby każda kosteczka w nim by ła na spręży nach i ani na sekundę nie mogła pozostać na miejscu. Pochy lona na lewy bok głowa dy ndała, jakby szy ję miał na zawiasach, ale jego wzrok by ł cały czas skierowany prosto na stalkerów. Daniła przy jrzał się – i serce mu na chwilę stanęło: puste, niczego niewy rażające oczy chłopczy ka by ły czarne jak noc. Żadny ch białek i źrenic – ty lko ciemna, wy pełniająca cały oczodół tęczówka. – Co ty, dziecko… skąd się tu wziąłeś? – zapy tał ochry ple Saszka. – Wy baczy cie mi? – spy tał znów chłopczy k, robiąc jeszcze jeden krok. – Nie ruszaj się! – zareagował naty chmiast Daniła. – Jak się tu znalazłeś? – Odprowadźcie mnie do domu… – Głos malca, do tej chwili taki cichy, nagle zadźwięczał, podnosząc się do granic możliwości. – Muszę iść do domu… do Schronu. „Odprowadźcie” wy powiedział falsetem, „do domu” zabrzmiało już jak dy szkant, a na „do

Schronu” jego głos nagle zadrżał, przechodząc w wizg i prakty cznie w ultradźwięk… I wtedy Daniła nie wy trzy mał. Po prostu puściły mu nerwy – każdy ma przecież swoją granicę. Rozum mu podpowiadał: to, co się teraz dzieje, jest nierealne, niemożliwe, niewy obrażalne! Uniósł strzelbę, przy ciskając kolbę do ramienia, i kiedy głowa dziecka znalazła się na linii strzału, pły nny m ruchem nacisnął oba spusty. Wiedział, że z takiej odległości loftki rozszarpią cel na strzępy – ale przy ty m intuicy jnie, wy czuwając to jakimś szósty m zmy słem, by ł już pewien, że nic podobnego się nie wy darzy. Trafiona głowa chłopca odleciała do ty łu, jakby ktoś z rozmachu uderzy ł w nią ciężkim młotem, malec zachwiał się, tracąc równowagę… Daniła ruszy ł naprzód, zamierzając chwy cić jego małe kruche ciałko i drętwiejąc na my śl, że stało się nieodwracalne i ty lko on by ł temu winien… jednak malec wcale nie zamierzał padać na ziemię. Mechaniczny m ruchem robota podniósł calutką głowę z powrotem, popatrzy ł spode łba na stalkera – i kąciki jego ust nagle uniosły się w okropny m, niedopasowany m do dziecięcej buzi złośliwy m uśmiechu. Figurka zasnuła się mgłą, zafalowała, ściekła jak wosk pod płonącą zapałką… Upadł na podłogę mapnik – ten, o dziwo, pozostał całkowicie realny i ani my ślał gdziekolwiek znikać. Postać roztapiała się, rozmy wała, tracąc wy raźne kształty, znikając… a z piwnicy do pomieszczenia nagle powoli wlało się… coś dziwnego. Obok niego jęknął Saszka, gorączkowo odciągając bezpiecznik kałacha… Daniła, zapominając o cały m świecie, jak sparaliżowany stał w miejscu, nie mogąc oderwać wzroku od tego czegoś, co się ukazy wało… ujawniało się przed nim, powoli wy suwając się z panujący ch za drzwiami egipskich ciemności piwnicy. Nagle ocknął się i zdając sobie sprawę, że nie zdąży przeładować, zarzucił na plecy bezuży teczną teraz dwururkę, chwy tając WSS i przesuwając dźwigienkę bezpiecznika… Stwór przy pominał wielki, wy pukły kleks atramentu albo pękatą beczkę w czarny m jak atrament pokrowcu zwisający m swobodnie do samej ziemi. To, co znajdowało się wewnątrz, pod poły skującą jak guma zewnętrzną powłoką tej istoty, przez cały czas by ło w nieprzerwany m chaoty czny m ruchu, przez co powierzchnia jego ciała to wy brzuszała się, to zapadała do środka, tworząc różnej głębokości wgłębienia. Wielkie jak spodki oczy. Bezmy ślne, niewy rażające niczego – a jednocześnie zdawało się, że zaglądają w samą duszę… Czarna dziura rozdziawionej paszczy – tak wielka, nienaturalna, jak by wa ty lko w kreskówkach… I wijące się niby nóżki przy pominające gumowe węże grubości ręki dorosłego człowieka. Stalkerzy odskoczy li do ty łu, do okna, trzy mając to Coś na muszkach, gotowi, by przy najmniejszy m zagrożeniu wy walić w nie wszy stko, co mieli w magazy nkach automatów. Potwór pły nnie się zakoły sał, przesuwając się kawałek w prawo, wy strzelił niby nóżkę, podnosząc z podłogi mapnik – i wy ciągając swoją własność w stronę ludzi, ostrożnie ruszy ł naprzód. I wtedy Daniła, wy ćwiczony m ruchem przełączając ogień w try b automaty czny, rąbnął serią wprost w głowę potwora, celując między jego ogromne bezmy ślne oczy. I prawie jednocześnie obok ogłuszająco zaterkotał kałach Saszki. Zagadkowy mapnik, odrzucony do ty łu, poleciał gdzieś w kąt. Stwór cienko, na granicy sły szalności, zaskowy tał z bólu od rozdzierający ch jego ciało kul, rzucił się naprzód z rozłożony mi kończy nami, próbując objąć stalkerów w pory wie braterskiej miłości. Czarna dziura ust rozwarła się do niezmierzony ch rozmiarów, zawisła nad ich głowami – i Daniła, widząc bły skawiczny ruch, ledwo zdąży ł uchy lić się przed niby nóżką, która zmierzała w jego stronę. Wy ciągnął rękę po saperkę, przerzucając WSS do lewej ręki – i od razu otrzy mał potężny cios w pierś, od którego

zupełnie zabrakło mu tchu. Zgiął się wpół, spazmaty cznie łapiąc ustami powietrze, starając się odzy skać oddech – i poczuł, jak coś łapie go za kołnierz kombinezonu, podnosi do góry, przy ciskając go do szy by okiennej. Obok, ogłuszająco krzy cząc, miotał się przy ciśnięty do okna Saszka. Przed oczami zamajaczy ła mu bezdenna otchłań paszczy, z której wy suwały się na zewnątrz macki, całe pokry te zielony m śluzem… obrzy dliwie śmierdziało padliną… a potem nagle po raz kolejny tego dnia wy darzy ło się coś niepojętego. Szy ba, która nie przepuściła kuli snajpera i uratowała Saszce ży cie, uległa, mięknąc niczy m rozgrzany wosk – i Daniła poczuł, jak traci punkt oparcia i jego ciało, pogrążając się coraz głębiej i przy spieszając w swobodny m locie, zapada się gdzieś w dół, w przepaść. Lądowanie by ło dość miękkie – inaczej, po upadku z pierwszego piętra, mogliby połamać kości. Stalkerzy spadli na krzaki rosnące gęsto pod oknami przedszkola. Runęli, wzbijając chmurę py łu, od którego od razu donośnie zapiszczał dozy metr. – Na bok, szy bko! – wy chry piał Daniła, wstrzy mując oddech i wy dostając się spomiędzy czepiający ch się jego skafandra gałęzi. Spojrzał na ekranik dozy metru – i bły skawicznie spocił się ze strachu. Co tam wszy stkie monstra powierzchni – najstraszniejszy m i najbardziej zdradzieckim potworem jest radiacja! Gorączkowy mi ruchami wy rwał z zasobnika maskę, bidon z wodą i apteczkę. – Sania! Apteczka! Ły kaj wszy stko, co masz! Lokalka, sześćset rentgenów! Ale Saszka sam świetnie wiedział, co ma robić. Wy dostał się w ślad za starszy m towarzy szem, popędził na bok, wy ciągając po drodze manierkę i odkręcając nakrętkę. Ty lko jeden ły k do ust, żeby zapić całą garść tabletek, a resztą wody oblać głowę, zmy wając radioakty wny py ł i starając się przy ty m nie oddy chać, żeby nie połknąć za dużo. Przepłukał usta, przemy ł nos, uszy i od razu naciągnął maskę przeciwgazową. Daniła wy konał tę samą procedurę, obliczając, czy zdąży li się nały kać py łu, czy nie… Wy chodziło, że niespecjalnie. Czy li jeszcze poży jemy. I dopiero potem, zdając sobie nagle sprawę, że jednak wy dostali się z przeklętego przedszkola, rozejrzał się dookoła. By ło około czwartej rano, sądząc po wnoszący m się na hory zoncie słońcu, którego czerwonawy dy sk widniał między domami. Pejzaż by ł wciąż ten sam, znajomy – dom dziadka z jednej strony, przedszkole z drugiej. Daniła spojrzał na pierwsze piętro i jęknął z przerażenia, chwy tając za wintorieza: w oknie znikał, jakby tajał, niczy m Kot z Cheshire, bezmy ślny py sk potwora. Ten, rozpłaszczając się cały m ciałem i rozlewając po powierzchni szy by, nacisnął, zamierzając dobrać się do smakowity ch stalkerów – i przepadł: dla niego przejście by ło z jakiegoś powodu zamknięte. *** Tego samego wieczora, opowiedziawszy w „Tawernie” o swoich nocny ch przy godach, chłopcy zostali wy śmiani. Chociaż tak naprawdę śmiał się ty lko Chrebiot, przy garbiony jak znak zapy tania. Pozostali faceci milczeli. Chrebiot – Iwan Pietrowicz Nibumow – sły nął ze swojego kłótliwego, zjadliwego i skłonnego do szy derstwa charakteru. W poprzednim ży ciu by ł dobrze się zapowiadający m naukowcem, jeździł z referatami na konferencje w całej Rosji. Pracował jako fizy k jądrowy w miasteczku naukowy m w Dubnej. Nieraz się chwalił, że by ł obecny przy uruchomieniu Wielkiego Zderzacza Hadronów. Jednak kiedy w Schronie zaproponowano mu, by uczy ł dzieci fizy ki, wy buchnął gniewem, wrzeszcząc, że „nie po to przez piętnaście lat studiował u światowy ch luminarzy nauki,

żeby rozmieniać na drobne swoją wiedzę”. Dali mu spokój, wdroży ł się wprawdzie do wspólny ch obowiązków – jednak od tej pory przy lgnęła do niego sława aferzy sty i kłótnika, z który m lepiej się nie zadawać. Oprócz fizy ki ty p ten mało w czy m się orientował, jednak uważał się za mądrego i doświadczonego i ciągle próbował uczy ć ży cia wszy stkich dookoła. Kiedy za dużo wy pił, Chrebiot często chlapnął kilka słów za dużo, za co nieraz obry wał od facetów, którzy i tak z trudem wy trzy my wali jego wy bry ki. Jednak w odróżnieniu od fizy ki atomowej, nauka ta szła w las, w wy niku czego wszy stko powtarzało się z godną podziwu regularnością. – Może najedliście się tam jakichś grzy bków? Albo chlapnęliście sobie benzy ny ?… – py tał drwiąco Chrebiot od swojego stolika w kącie, przy który m siedział w dumnej samotności. – To niemożliwe, żeby idąc z punktu A do punktu B, dojść do punktu C, który leży w ogóle licho wie gdzie. Duby smalone! To sprzeczne z nauką! – To zajdź i zobacz – wzruszy ł ramionami Daniła. Od dawna już by ł obojętny na szy derstwa Chrebiota, nie zwracał na nie uwagi. – A potem opowiesz. Ja, co prawda, nie rozumiem, jak się stamtąd wy rwaliśmy, i nie mogę niczego doradzić, tak więc weź ze sobą jak największy plecak i wy pchaj go tuszonką. A bo to wiadomo… – Jak wejdę, tak i wy jdę! – zadarł podbródek Chrebiot. – Przez drzwi! Patrzcie ich… mają kogo straszy ć. Jutro wy chodzę! – No, dawaj – powiedział Sańka, obrzucając jego postać ponury m wzrokiem. – Ty lko zostaw najpierw testament. Tam się dzieją takie rzeczy, że cała ta twoja nauka się chowa. Chrebiot pry chnął z oburzeniem, zry wając się od stołu. – Nie należę do strachliwy ch. Widziałem już takich… stalkerzy, taka wasza mać. – A ty wejdziesz w ogóle do środka, Nibumy cz? – odezwał się siedzący obok Luty. – Pewnie stchórzy sz, przesiedzisz całą noc w krzakach, a rano wrócisz z dumną miną! – Przecież ja!… Czy ja by m!… Ty przecież… co ty ?! Przy świadkach wejdę! Co ty, za kogo ty mnie masz?! – rozwrzeszczał się naty chmiast Chrebiot. – Odprowadźcie mnie do przedszkola, jeśli nie wierzy cie! – To co… założy my się? – podburzał go Luty. – O dziesięć piątek! – Masz w kieszeni niepotrzebne naboje? No, to dawaj! – I jutro tam pójdziesz przy świadkach – uściślił Luty, wy ciągając do niego rękę przez stół. – W nocy ! – Lepiej szy kuj naboje – odparł lekceważąco Nibumow, mocno chwy tając wy ciągniętą do niego dłoń, jakby obawiał się, że Luty zmieni zdanie. – No co, kto przetnie, chłopaki? Na ty m stanęło. Tak więc następnego wieczora Nibumow – słuchając jednak rady Dobry nina i biorąc zapasy ży wności – odszedł w kierunku przedszkola. Poszło z nim dwóch świadków, którzy potwierdzili potem, że Chrebiot wszedł do środka. Więcej go w Schronie nie widziano. Wśród stalkerów nie by ło zwy czaju z takich rzeczy żartować i we wszy stkie wieści z powierzchni wierzono bez zastrzeżeń. Inaczej by ć nie mogło, w końcu nieprawdziwe i niewiary godne informacje mogły kosztować ży cie. By ła to jedna z niepisany ch reguł i wszy scy mieszkańcy Schronu o ty m wiedzieli. Jednak to, co opowiedzieli przy jaciele, by ło zby t

fantasty czne i nieprawdopodobne nawet jak na panujący teraz na powierzchni bajzel. Dy skusji – szczególnie kiedy okazało się, że Chrebiot nie wrócił i raczej nie wróci – by ło wiele i w końcu mieszkańcy Schronu zgodzili się, że w przedszkolu jest coś, co może wy woły wać halucy nacje. Jakiś gaz albo ten potwór miesza ludziom w głowach… To mogło jakoś wy jaśnić to, co przeży li stalkerzy. Słowem, zgodnie z zasadą brzy twy Ockhama, ludziom łatwiej by ło przy jąć tę wersję, która by ła prostsza. „Nie mnóż by tów ponad potrzebę”. Co takiego popchnęło Chrebiota do przedszkola? Nikt tego nie wiedział, ale by ły pewne domy sły i według Daniły, to dziadek wy sunął najbardziej sensowne przy puszczenie. Chrebiot – choćby by ł nie wiadomo jak paskudny m ty pem – okazał się jednak prawdziwy m uczony m. Całkiem możliwe, że pociąg do wiedzy, do odkry ć, by ł w nim silniejszy niż insty nkt samozachowawczy, i po prostu nie mógł przepuścić nadarzającej się okazji. Jakkolwiek by ło, zniknął i dopiero kilka lat później Daniła uchy lił rąbka tej strasznej tajemnicy, poznał straszny los Nibumowa…

12 „Z risowskim łożem i czterema szy nami” – chodzi o łoże RIS do karabinka AK z szy nami Weavera/Picatinny do montażu dodatkowego wy posażenia: latarki, laserowego wskaźnika celu, uchwy tu takty cznego itp. (przy p. aut.).

5 | Stary znajomy Na pół kilometra przed osadą kolumna natknęła się na zaimprowizowany szlaban zrobiony z odartego z kory drzewa wy malowanego w czarno-białe pasy. Nieco z boku, rozpraszając wieczorny mrok, paliło się ognisko i trzej niechlujni, zatłuszczeni faceci ubrani w co popadło gotowali coś w okopcony m kociołku. Widząc zbliżającą się karawanę, porzucili swe zajęcie i zaczęli się gorączkowo krzątać – dwaj ściągali brezentowy pokrowiec z jakiegoś długolufowego ustrojstwa na podstawie kołowej, a trzeci złapał metalowy pręt i podbiegł do wiszącego nieopodal na słupie kawałka szy ny. Pod pokrowcem znajdował się sprzężony wielkokalibrowy karabin maszy nowy i w niebo poszła krótka seria – sy gnał, by się zatrzy mać. Kolumna zjechała na pobocze i posłusznie stanęła. – Może ja też wy jdę? – Iwaszurow zaniepokoił się, przy klejony do szy by, spoglądając, jak jeden z facetów chwy ta automat i ostrożnie podchodzi do stojącego z przodu Tigra. – Mnie tu dobrze znają… – Siedź już, Antonowicz – odparł Profesor. – Major poszedł, zaraz się zorientują. Widzisz, rozmawiają spokojnie, bez rękoczy nów. Pertraktacje fakty cznie trwały krótko i przebiegły pokojowo. Facet wsiadł z Hasanem do WDS-u i kolumna ruszy ła, zatrzy mując się ponownie niedaleko drewnianego mostku przerzuconego przez rzekę. Stalkerzy wy szli na zewnątrz i zaczęli się rozglądać. Osada, do której zmierzał Bajarz, położona by ła na wy spie. Szeroka rzeka rozchodziła się w ty m miejscu na dwie odnogi, które opły wały duży skrawek lądu porośnięty od strony północnej rzadkim sosnowy m lasem. I miejsce to, według oceny Daniły, by ło świetne do obrony. Przez rzekę prowadziło ty lko jedno przejście. Od wschodu przerzucono wąski most z drewniany ch bali, którego strzegł nieogolony chłop w skórzanej kurtce. Mężczy zna miał w dłoniach krótkolufowego kałacha. – Popatrz, jaki poważny ty p. – Sańka kiwnął głową w stronę groźnego strażnika. – Ale się zasępił… Jakby gotów by ł sam tego mostu bronić. – No, to zerknij za mostek – odpowiedział z uśmiechem towarzy szowi Daniła. – Widzisz? Sańka przy jrzał się i umilkł – na przeciwległy m brzegu wy stawało z ziemi drewniano-ziemne stanowisko ogniowe, z którego otworów strzelniczy ch wy glądały lufy dwóch cekaemów. A dalej, na samy m środku wy spy dało się rozpoznać sy lwetkę wkopanego do połowy w ziemię czołgu, którego wieża by ła skierowana w stronę przeprawy. – To nawet nie T-90. Ma zupełnie inną wieżę, jakąś taką płaską. Czy żby to by ła dziewięćdziesiątka piątka… – mruknął Daniła, przy glądając się wozowi bojowemu. – A puścili go do produkcji sery jnej? – wy raził wątpliwość Saszka.

– W ty m właśnie rzecz, że nie. Skąd w tej głuszy taka maszy na? Daniła zanotował w pamięci, żeby dowiedzieć się czegoś więcej o ty m ciekawy m pojeździe, i zostawił na razie w spokoju wy spę, a zamiast tego zaczął obserwować tę stronę rzeki. A by ło tu na co popatrzeć. Na szerokim, porośnięty m niską trawą brzegu stało jakieś trzy dzieści ciężarówek z plandekami. Ustawiły się w jedny m rzędzie wzdłuż rzeki i przy każdej z nich paliło się ognisko, tłoczy li się ludzie i dały się sły szeć nawoły wania handlarzy. – Nowe maski przeciwgazowe, skafandry morowe!… Sto wiorst przejdziesz, lepszy ch nie znajdziesz! – Celne automaty, pancerze nie z waty, ładownice podróżne, kamizelki przeróżne! Szy bko kupujcie, kulek nie żałujcie!… – Środki ludowe, lekarstwa ziołowe! Chorego wy leczą, zdrowego skaleczą! Zapraszamy, ceny niskie mamy !… – Moje niedrogie baby grubonogie, chłopy z ły są glacą, dzieciaki ladaco! Chodźcie, kupujcie naboje, zawsze dobrze mieć swoje!… Daniła uśmiechnął się pod nosem, wsłuchując się mimo woli – hasła nie zawsze by ły zgrabne, ale wy krzy kiwano je z zapałem i sły sząc to, chciało się podejść do straganiarza i kupić i te celne automaty, i kamizelki nie z waty, i zawsze przy datne w gospodarstwie naboje. W Schronie takich przedstawień nie by ło – handlarze po prostu rozkładali swój towar i stali w milczeniu, spoglądając na tłoczący ch się dookoła ludzi i od czasu do czasu podając jakiś przedmiot, który wpadł w oko kolejnemu kandy datowi na klienta. – Targ zaczął się wczoraj wieczorem. – Bajarz pokręcił głową, spoglądając z troską na ten bazar. – O mało się nie spóźniłem… – A masz czy m handlować? – zainteresował się Daniła. – Czy masz amunicji pod dostatkiem? – A jakże… Nalewka z dmuchawca! Rozchodzi się jak ciepłe bułeczki! – Alkohol? – Ależ dlaczego od razu alkohol – odparł nieco urażony Iwaszurow. – Chociaż oczy wiście można ją stosować i tak, to zależy, ile kto ma rozumu. Przed Uderzeniem ludzie z głupoty pili nawet rozpuszczalnik… Moja nalewka pomaga na wiele chorób. Jest bardzo dobra na ukąszenia mutantów, trzeba wtedy przy jmować doustnie napar z liści. Od razu usuwa toksy ny. A oprócz tego ma właściwości przeciwgruźlicze, anty wirusowe. Zapalenie wątroby, kamienie żółciowe, żółtaczka, nieży t żołądka… Przy czy m pamiętajcie, że dmuchawiec by ł uży wany w medy cy nie ludowej również wcześniej, przed Uderzeniem. I trzeba przy znać, że z powodzeniem. A po ty m, jak zmutował, jego właściwości lecznicze kilkukrotnie się wzmocniły. Tak więc można się teraz oby ć nawet bez anty bioty ków. Dlatego nalewka jest tak ceniona. – Ale pewnie trzeba go przy gotować według specjalnej receptury – zauważy ł Saszka. – No, i spróbuj ty lko go ściąć… – To też – zgodził się Iwaszurow. – Zbiera się go w ty m okresie, kiedy wy puszcza swoje spadochroniki. A to przecież niebezpieczne, sami wiecie. Ty lko nieliczni mają odwagę się do niego zbliżać, a co dopiero zbierać nasiona czy zry wać liście… Daniła spochmurniał, wspominając los Sonika i rolę, którą przy szło mu wtedy odegrać. – A jak się tu handluje? Są jakieś reguły czy każdy może? – zainteresował się Saszka. Iwaszurow machnął ręką z lekceważeniem.

– Zapłać mały podatek, stań, gdzie masz ochotę, i sprzedawaj, jeśli masz co. Właśnie ty m się teraz zajmę… – Chciał już ruszy ć w stronę targowiska, ale się zatrzy mał. – Pewne reguły tu jednak istnieją. Pierwsza: z bronią palną nie wpuszczają na wy spę. Albo zostawicie w ciężarówkach, albo zdacie im na przechowanie i możecie przechodzić. Nie martwcie się o bezpieczeństwo, w dni targowe na każdy m wzgórzu stoi tu straż. Jeśli macie takie ży czenie, na wy spie można się też zatrzy mać na nocleg. Niewiele biorą, kolacja jest wliczona w cenę. I druga: w wy padku konfliktu gospodarze dają sobie prawo rozsądzenia sporu według swojego prawa. Co zrozumiałe, ży ją z tego jarmarku, dlatego też zależy im, żeby by ła tu cisza i spokój. – A siły im starczy ? – zainteresował się Daniła. – Żeby utrzy my wać prawo i porządek, trzeba czuć, że stoi za tobą siła. – Niech pan nie wątpi, starczy – zapewnił go z lekkim uśmiechem Iwaszurow. – Zdolny ch do walki mieszkańców jest ponad dwustu. I trzeba przy znać, że doskonali z nich strzelcy. Od dziecka z bronią w ręku. – Będziemy przestrzegać miejscowy ch praw – mruknął Saszka. – Szczerze mówiąc, przejadła mi się koja w ciężarówce. Może fakty cznie przenocujemy na wy spie? Ty m bardziej że na kolację będzie coś innego niż tuszonka… Daniła wzruszy ł ramionami: – Nie widzę przeciwwskazań. Ty lko przespacerujmy się najpierw po jarmarku… Na rozłożony ch wprost na trawie brezentowy ch płachtach by ło prawdopodobnie wszy stko, czego dusza zapragnie. Niewiary godna ilość najróżniejszej broni, w ty m nawet egzemplarze produkcji zagranicznej, naboje, kombinezony ochronne, kamizelki kuloodporne, ubrania, ozdoby, jedzenie, elektronika… Nawet lekarstwa, chociaż najczęściej przeterminowane. Minąwszy kilka ciężarówek, przy jaciele natknęli się na płachtę z rozstawioną na niej armadą najrozmaitszy ch butelek, słoików i flakoników z różnokolorowy mi pły nami. Handlarz – starszy facet średniego wzrostu i o niczy m się niewy różniającej powierzchowności, przy wołał ich machnięciem ręki i krzy knął: – Podejdźcie, przy jaciele, podejdźcie, popatrzcie na medy cy nę ludową! Nieży t żołądka, hemoroidy, zapalenie wątroby ! Przepuklina, gry pa, zapalenie skóry ! Jest coś nawet na klimakterium. Lekarstw mam bez liku! Daniła, którego niezby t przekonała niedawna opowieść Iwaszurowa o nalewce z dmuchawca, scepty cznie zapy tał: – I co, wszy stko to naprawdę pomaga? – Niech mnie pan szanowny nie obraża! – żachnął się handlarz. – Naturalne środki to siła, zawsze pomogą! Trzeba ty lko wiedzieć, co i kiedy zerwać i co i jak przy gotować! Natura ma leki na wszy stkie ludzkie schorzenia! – Na pewno na wszy stkie… – mruknął scepty cznie pod nosem Saszka, ale sprzedawca dosły szał. – No, oczy wiście jeśli przy padek nie został zaniedbany … A w początkowy ch stadiach nawet z raka można się wy leczy ć. – A coś na jad gory ny cza? Handlarz rozłoży ł ręce. – Czego nie ma, tego nie ma. Nawet nie sły szałem o takim środku… – A jest coś na przy spieszone gojenie ran?

– A choćby liść bobkowy albo sok z pokrzy wy ! – Handlarz uniósł dwa stugramowe słoiczki. – Mogę jeszcze doradzić krwawnik. A jeśli masz nadmiar naboi, to weź smołę z drzew iglasty ch. Dłużej też można ją przechowy wać. Nakładać codziennie bezpośrednio na ranę. Za dziesięć piątek oddam, tanio! – A jakby przeliczy ć na 9,39? – Nawet nie wiem… – powiedział przeciągle handlarz po chwili wahania. – Ech, raz kozie śmierć! Niech będzie pięć naboi. Daniła pry chnął: – E, nie… Coś mało tę dziewiątkę cenisz. Lepiej odsy pię ci piątki. – Sięgnął do plecaka i wy ciągnął pełen magazy nek od kałacha. – Dla mnie to i lepiej. – Handlarz wzruszy ł ramionami. – Dziewiątka to rzadki kaliber, dla konesera. Taki ktoś jest gotów oddać za jeden nabój sześć piątek! Ty lko gdzie takiego konesera znaleźć?… – Proszę, stoi przed tobą aż dwóch – mruknął Saszka, odprowadzając podejrzliwy m wzrokiem słoik ze smołą, który Daniła wcisnął do plecaka. Handlarz się oży wił. – To może kupicie ode mnie dziewiątkę? Jeden do pięciu! – Dopiero co chciałeś jeden do dwóch, a teraz wtry niasz nam jeden do pięciu… – uśmiechnął się Daniła. – Spekulant. – Czego by ś chciał, żeby m handlował ze stratą? – rozłoży ł ręce handlarz. – A jakie to naboje? – PAB. – E… – powiedział przeciągle Daniła. – Nie ma sensu takich brać. Karabin będzie potem do wy rzucenia, a naboje zostaną 13… Masz SP? – Niestety – westchnął handlarz. – Nie specjalizuję się w amunicji, a PAB trafiły mi się przy padkiem. Zapy taj sąsiadów dwa samochody dalej, czego tam oni nie mają! Przed ciężarówką, którą wskazał handlarz, by ło mnóstwo ludzi. Z trudem przecisnąwszy się między oceniający mi towar i rozkrzy czany mi klientami, stalkerzy zobaczy li imponujący asorty ment umieszczony na kawałku brezentu o rozmiarach metr na metr. Naboje leżały równo, po jedny m i do każdego by ła przy mocowana metka informująca o kalibrze. Zwy kłe, przeciwpancerne, zapalające, smugowe, przeciwpancerno-zapalające, o podwy ższonej przebijalności – do sy stemów krajowy ch, poczy nając od kalibru 5,45, a kończąc na czternastce, by ło tu wszy stko. Daniła spostrzegł nawet trzy dziestomilimetrowe pociski monolity czne do działka automaty cznego leżące skromnie w samy m kąciku brezentowego kwadratu. Robił wrażenie i asorty ment przeznaczony dla broni zagranicznej. Szty wny ch cen nie by ło, ale handlarz z ochotą wy mieniał je na złoto, konserwy, nieprzeterminowane lekarstwa i piątkę – najbardziej rozpowszechniony i pożądany nabój. – Natowskie 5,56 i 7,62, mam tego dobra całe góry ! – chwalił się staruszek sprzedawca, szarpiąc palcem swoje malutkie jak on sam wąsiki. – I w wersjach wojskowy ch, i my śliwskich. Mam nawet fińskie Lapua Magnum, chociaż mało. To naboje do snajperek, jeśli nie jesteście zorientowani – dodał niedbały m tonem wielkiego specjalisty. – Komu ty to zamierzasz sprzedawać? – zainteresował się z uśmiechem Daniła. – Sako

TRG4214 ani L96A115 w naszej głuszy nie znajdziesz. – Powiem wam w tajemnicy, że są! – odparł handlarz z protekcjonalny m uśmiechem. – L96A1 by ły wy korzy sty wane, co prawda, w bardzo ograniczony m zakresie, również przez rosy jskie specsłużby. Miałem okazję z niego postrzelać jakieś półtora roku temu. Na sto metrów zaledwie 9 milimetrów rozrzutu! Cudo, nie karabin! – A są ładunki do granatników podlufowy ch? – zainteresował się Saszka. – Do GP-34? – Co cię interesuje? – Handlarz, wy czuwając cennego klienta, naty chmiast stanął na baczność. – WOG-25, 25M? Skaczące, dy mne?… Oddam po dwadzieścia piątek za jeden ładunek. Kiedy Saszka kalkulował, ile i czego potrzeba i na ile nabojów starczy mu środków, a handlarz grzebał we wnętrzu swojego wozu, Daniła nagle przy pomniał sobie, że nie zawadziłoby, gdy by i on zaopatrzy ł się w ładunki do granatnika podlufowego. Handlarz miał poważny asorty ment i dawało to nadzieję, że i do jego ekskluzy wnego sprzętu znajdzie się odpowiednia amunicja. Dlatego Daniła odczekał, aż towarzy sz dokona wy miany barterowej, i zapy tał handlarza, demonstrując karabin. – A do takiego zwierza znajdziesz ładunki? – Wintoriez? – Handlarz nie zrozumiał. – A jakże. Tu leży dziewiątka. PAB-ów pewnie nie weźmiesz, ale mam też SP, jeden i drugi. – Widzę – kiwnął głową Daniła. – Ale ja mówię o ty m, co pod lufą. Znajdzie się coś? Handlarz w końcu zwrócił uwagę na przy mocowany do karabinu granatnik i zamy ślił się, szczy piąc wąsiki. – Rzadka sztuka – oznajmił głosem, w który m wy raźnie sły chać by ło radosne nuty. – Dobry podlufnik, prakty cznie brak odrzutu, wszy stko kompensuje sy stem przesuwny … Ty lko raz taki widziałem, i to na Dalekim Wschodzie. Dobrze zrobiłeś, że zwróciłeś się do mnie, mam tu coś na specjalną okazję. Termobary czne – straganiarz znów poszedł do skrzy ni ciężarówki i już stamtąd, przesuwając skrzy nki i stękając, mówił głośniej – ty lko trzy ładunki. Wziąłem na próbę ze dwa lata temu i od tej pory nijak nie mogę sprzedać. Wy jątkowy sprzęt! Wy szedł w końcu z ciężarówki i starannie wy łoży ł na brezent przed Daniłą walcowate pociski. – Za ile wziąłem, za ty le sprzedam. Po pięć dy ch za sztukę. Daniła chrząknął – nie miał w planach takich wy datków. Obok sapnął z oburzeniem Sańka. – Opuść trochę, co? To wezmę wszy stkie trzy i jeszcze z pięćdziesiąt dziewiątek – poprosił Daniła. – I ja parę setek – dodał Sańka. – Taszczy sz je już od dwóch lat i będziesz woził drugie ty le. Sam powiedziałeś, że to ekskluzy wne, by le komu nie sprzedasz! Handlarz przez kilka chwil patrzy ł na chłopców, rozstrzy gając coś w duchu, a potem machnął ręką. – Dobra, stoi. Bierz za czterdzieści. I po pięć piątek za jedną dziewiątkę. W rezultacie Daniła zapłacił za wszy stko trzy sta siedemdziesiąt nabojów kalibru 5,45 milimetra. A pozostałą z czterech setek trzy dziestkę wy dał przy straganie z nożami – kupił zestaw niedrogich noży do rzucania i prawie idealną, ty le że nieco krótszą kopię noża podarowanego mu kiedy ś przez dziadka. – Specjalnie przerobiony z włoskiego „Pretoriana” – pochwalił się straganiarz. – Dłuższy to wiadomo, lepszy do walki, ale mimo wszy stko z czegoś krótszego wy godniej się korzy sta…

– Po co ci to? – spy tał Sańka z ledwie sły szalną złośliwością w głosie. – Od piesków się będziesz opędzał? – Cisza przy jacielem młodzieży – sparafrazował stary dowcip Daniła, przy mocowując pochwę do kamizelki takty cznej – i najwierniejszy m przy jacielem stalkera. Kiedy to zrozumiesz? Zamiast huknąć, że cała okolica usły szy, noży kiem po cichutku, cziki-puki… i koniec, waszy ch nie ma, zostali nasi. Ogółem cztery sta nabojów zniknęło, zaledwie w godzinę, w czeluściach przepastny ch sakiewek handlarzy. Chociaż Dobry nin nie żałował i rozstał się z nimi bezboleśnie – od czasu, kiedy je dostał, by ły martwy m ciężarem, a teraz chociaż do czegoś się przy dały. By ł przekonany, że granatnik podlufowy jeszcze się wy każe, dlatego nie zawadziło dokupić pocisków, a naboje do wintorieza by ły bardzo potrzebne. Miał ich w zapasie wcale nie tak dużo, nawet licząc z otrzy maną od Hasana setką „szerszeni”. A i noże kiedy ś się przy dadzą. Dokonawszy wy miany, obie strony, rozeszły się zadowolone z siebie. Wcielając w ży cie pomy sł, by zostać na noc na wy spie, przy jaciele zajrzeli do ciężarówki i z ciężkim sercem zostawili giwery pod strażą Shreka, który ułoży ł się już do snu. Licznik gdzieś się włóczy ł, załatwiając swoje chińskie sprawy, i nie czekali na niego – sam ich znajdzie, jeśli zechce. Na wy spę fakty cznie wpuszczano bez problemów. Ten sam mroczny chłop stojący na posterunku obszukał ich, przez minutę obracał w dłoniach saperkę Dobry nina i postanawiając, że jednak nie będzie się czepiał drobnostek, wpuścił ich na most. Na py tanie o hotel burknął ty lko, że miejsc jest mnóstwo i należy kierować się na żółty namiot, na prawo od mostu w dół rzeki. – Jest taki jeden, pozostałe są zielone. Pali się obok niego duże ognisko, nie pomy licie się – warknął surowy wojownik i machnął ręką. – Przechodzić. Następny. Ognisko rzeczy wiście by ło niemałe: tak buchało gorącem, że dało się siedzieć dopiero w pewnej odległości. Sądząc po ty m, ilu ludzi usadowiło się dookoła, hotel cieszy ł się niemałą popularnością. By ło to całkiem pomy słowo urządzone. Wzdłuż brzegu rzeki w jedny m rzędzie stały połatane dwuosobowe brezentowe namioty, a kawałek z boku mieścił się jeszcze jeden, większy, z naciągnięty m żółty m tropikiem. Widocznie by ła to siedziba gospodarza, bo w odróżnieniu od pozostały ch wy glądał na raczej zamieszkany – przy wejściu stały wy sokie kalosze, dwie łopaty, jakieś wiadra, leżało kilka zwojów sznura… Pomy słowość zaś polegała na ty m, że namioty nie służy ły do mieszkania, ale po to, by skry ć wejścia do ziemianek, które bez ty ch środków ostrożności mógłby prawdopodobnie zalać pierwszy poważniejszy deszcz. Brzeg by ł tu wy soki i urwisty, i ziemianki można by ło wy kopać bez problemu, nie obawiając się podtopienia przez wodę z rzeki. Gospodarz – kędzierzawy grubas w średnim wieku – powitał ich przed wejściem i od razu odprowadził do „pokojów”. W ziemiance fakty cznie by ło sucho i co ważniejsze, przestronnie. Ściany zbudowano z gruby ch sosnowy ch bali, pośrodku stał stół, a pod ścianami mieściły się szerokie drewniane leżanki. Wy stroju dopełniał piecy k z czerwony ch cegieł stojący po prawej od wejścia. – I co, zimą nie zimno? – zainteresował się Daniła, przy glądając się niknącemu w suficie kominowi. Gospodarz uśmiechnął się zadowolony z siebie. – Mam tu wszy stko najwy ższej klasy. W zimie w środku jest do dwudziestu stopni, nawet

w największe mrozy, jak się napali w piecu. Wody też się nie bójcie, sufit i ściany są wy lepione gliną i zaklejone taśmą, dlatego jest sucho. I powietrze zawsze jest świeże, ży ć, nie umierać. Rzeczy wiście trudno się by ło z ty m kłócić, a i cena noclegu temu nie sprzy jała – gospodarz brał niewiele, ledwie po pięć nabojów na dobę od osoby. – To będzie bez wy ży wienia – uprzedził, podstawiając dłoń. – Jeśli będziecie jeść kolację, to jeszcze po dwa naboje, ale już siódemkę poproszę. Albo według kursu jeden do dwóch. – Dlaczego siódemkę? – zapy tał Daniła, dodając dodatkowe cztery piątki. – Bo mam sztucer, Sajgę – uśmiechnął się krzy wo grubas. – My ślisz, że skąd wam wezmę kolację? – Dobry interes – pokiwał głową Saszka. – Jedny m nabojem kładziesz świnkę, a pozostałe, które zebrałeś od gości, do kieszeni… – Z tego ży jemy – rozłoży ł ręce grubas. – Mój sy n poluje. I fakty cznie, rzadko kiedy marnuje dwa naboje. – A co z mięsem? – zapy tał ostrożnie Daniła. – Nie promieniuje? Nuklidy i cała reszta tego sy fu… – To nieskażona okolica, radiacji nie ma tu już od jakichś dziesięciu lat. Trafiają się, oczy wiście, osobne plamy, ale ty lko na południu, od strony Joszkar-Oły. – A mutanty ? – Teraz już rzadko. A kiedy ś waliły cały mi stadami, aż trudno by ło nadąży ć ze strzelaniem… – A co to za czołg tu macie wkopany pośrodku wy spy ? Gospodarz uśmiechnął się. – Zróbmy tak, wszy stkie py tania potem… Na razie usiądźcie sobie przy ognisku, a ja za chwilę przy niosę wieprzka i wtedy pogadamy. Prawie nikt z rozlokowany ch wokół ogniska ludzi nie zwrócił na przy by szy uwagi. Ty lko siwy staruszek z kosturem, na wózku inwalidzkim, który siedział nieco dalej, jakby kry jąc się przed światłem płomieni w półmroku letniego wieczoru, przez kilka sekund przy glądał się Danile i naty chmiast, pracując energicznie rękami i obracając się w miejscu, odjechał. Dobry nin uchwy cił ten badawczy wzrok, ale wzruszy ł ty lko plecami ze zdziwieniem – chy ba nikomu dzisiaj nie wszedł w drogę… Dlaczego ten staruch tak zareagował? Przy ognisku, jak to często by wa, kiedy na wieczorny m postoju zbiera się dużo ludzi, wszy scy by li pogrążeni w rozmowach. Przemawiał właśnie delikatny facecik w spodniach w panterkę i wy tłuszczony m futrze narzucony m na gołe ciało. Mówił z opuszczoną głową, koły sząc się i jakoś dziwnie siąkając nosem, i dopiero gdy Daniła przy słuchał mu się i przy jrzał, zdał sobie sprawę, że facecik płakał. – …Mieszkałem jeszcze wtedy w małej osadzie, niedaleko Jaranska. W tamty m czasie żona mi umarła, nie wiadomo na co: spuchła cała i w jeden dzień strawiła ją gorączka. Sam z Wasią zostałem… z sy nkiem… – Facecik zachlipał, wy smarkał się, otarł nos grzbietem dłoni, westchnął. – I zaczęła się w naszej wsi prawdziwa groza, dzieci zaczęły umierać. Na co, dlaczego, nikt nie mógł zrozumieć. Wieczorem kładzie się dzieciaczek do łóżka rumiany, zdrowy … A rano, jak wstaną rodzice, patrzą, a on już wy schnięty leży, bez kropli krwi. Rączki powy kręcane, czarny cały … I babkę znachorkę z sąsiedniej wsi wzy waliśmy, i pustelnika z eremu, mieszkał niedaleko nas taki dziadek, jakieś dwadzieścia kilometrów… Czarny cały, chodził w łańcuchach, spał w trumnie, biczował sobie ciało. Bezskutecznie. Babka coś poszeptała, dziad podpalił wiązkę trawy,

mamrotał pod nosem… Nawet batiuszka przy szedł, kadzidłem machał, nie pomogło. Wieś zaczęła marnieć, ludzie odchodzili cały mi rodzinami. Mój Wasia miał już wtedy roczek, ech, ale ja się o niego trząsłem! Też chciałem odejść, ale dokąd człowiek pójdzie z roczny m dzieckiem na ręku? Cały czas czekałem, my ślałem sobie, żeby jeszcze rok, chociaż rok! Chciałem przeczekać… Gdy by m wtedy wiedział, ech!… – Znów otarł rękami oczy, westchnął, patrząc prosto w ogień. – No i tak… Któregoś razu położy liśmy się spać. A w środku nocy budzę się i sły szę od strony łóżeczka takie dźwięki… jakby cmokanie. By wało już tak, kiedy głodniał, to na początku nie płakał, ty lko zaczy nał ssać palec. Z początku się nie martwiłem… Poleżałem jeszcze chwilę, my ślę sobie, jak zacznie piszczeć, to mu podsunę butelkę. I wtedy sły szę, zaczy na popiskiwać. Ale tak żałośnie, prawie jęczy, nigdy tak nie robił… Szy bko zapaliłem łuczy wo i zdrętwiałem… Patrzę, a na skraju koły ski siedzi stwór… Mały jest, kosmaty, ohy dny, coś okropnego! Przestępuje cienkimi łapkami po krawędzi łóżeczka i popatruje na mnie. Nos jak u komara, długi, cienki, wije się jak robak i wbija się w mojego Wasię, prosto w jego brzuszek… I brzuch wzdy ma się od krwi, nabrzmiewa… – Znów pociągnął nosem, krzy wiąc się. – Lecę na niego z pałą, u mojego wezgłowia zawsze stała sękata pałka, ale gdzie tam… Zwinne by dlę! Wy ciągnęło gdzieś spod siebie dwie pary skrzy deł, i szast w okno. Ty le go widziałem. Podchodzę do łóżeczka, a mój Wasia leży cały wy schnięty … Jak mumia… – Facecik pociągnął nosem i jego oczy, i bez tego wilgotne, wy pełniły się łzami. – Rzuciłem wtedy wszy stko, dom, gospodarstwo… Krowę zostawiłem sąsiadom… Odszedłem, nie miałem siły ży ć w pusty m domu… Od tamtej pory błąkam się po świecie. Włóczę się już od jakichś pięciu lat, nie mogę sobie znaleźć miejsca. I pewnie już nie znajdę… Skry ł twarz w dłoniach, a ramiona zaczęły mu się trząść. Siedzący przy ognisku współczująco milczeli. Bo co mieli powiedzieć – miał człowiek zgry zoty. W takich wy padkach lepiej jest milczeć, niż pchać się z pocieszaniem. – Takie czasy … – powiedział z westchnięciem, naruszając wreszcie ciężką ciszę, jeden z mężczy zn, potężny, starszawy brodacz w sztormiaku z liczny mi kieszonkami. – Słuchaj, bracie… ty tego… Nie dręcz się tak… To już przeszłość, jeszcze sobie kogoś znajdziesz. Żal, oczy wiście. I baby twojej, i dziecka… Ale trzeba ży ć dalej, ży cie się na ty m nie kończy … Chudzielec machnął na niego ręką, wstał i odszedł od ogniska gdzieś w stronę rzeki. Saszka odprowadził go niespokojny m wzrokiem, mruknął: – Żeby on ty lko… Do rzeki poszedł… – Jego sprawa. Może to i lepiej, niż tak się męczy ć… – westchnął brodacz i po chwili milczenia dodał: – Dobra, co tam… Posłuchajcie teraz lepiej mnie. Wy darzy ła mi się kiedy ś taka historia, że dziwniejszej nie wy my ślisz. Służy łem jeszcze przed Uderzeniem w jednostce na Sy berii. Nasza baza by ła niewielka, można nawet powiedzieć, że to nie jednostka, ty lko taki tam mały garnizon w tajdze, pilnowaliśmy magazy nów. Niespecjalnie ważny to by ł obiekt, więc nas nie zaatakowali. Nie mieliśmy w magazy nach niczego strategicznego, co najwy żej ciepłe kalesony, półkożuszki i walonki. I przed Uderzeniem by ło nas w ty m garnizonie ty lko jakieś sto osób, nie więcej, a jak walnęło, to większość, a konkretnie ci, co mieli wodę zamiast mózgu, zebrali się i dali drapaka w różne strony. A jakieś czterdzieści osób, w ty m ja, zostało. Bo dokąd tu iść? Co tam się dzieje na świecie, nie wiadomo, a tutaj przy najmniej wszy stko jest całe, w cieple siedzimy i jest nawet zapas ży wności. Jaka taka, ale cy wilizacja… W jednostce by ł węzeł łączności, który m dowodziłem. Tu trzeba powiedzieć, że poszedłem

do armii po uczelni wojskowej, by łem garniturkiem 16. I miałem na wy dziale serdecznego przy jaciela, Pietkę. By liśmy razem w jednej grupie, razem wagarowaliśmy, razem podry waliśmy dziewczy ny, razem zdawaliśmy egzaminy, a umieścili nas w różny ch jednostkach. Mnie wy słali do małego obiektu, a jego do wielkiej jednostki rakietowej, pięćset kilometrów dalej. Z początku do siebie dzwoniliśmy, a potem namierzy liśmy się też na falach radiowy ch, zaczęliśmy klikać do siebie alfabetem Morse’a. Wesoło by ło! Kiedy ty lko zapada noc, odsy łam swojego żołnierzy ka spać, a sam zakładam słuchawki na głowę i łapię za klucz. I zaczy na się zabawa! Ciekawsze to od SMS-ów, jeśli ktoś jeszcze pamięta, co to by ło… Przesiady waliśmy nocami. Człowiek wstawał czasem nad ranem z krzesła, a łeb jak żeliwny kociołek i w uszach piszczy … – Potężny brodacz westchnął i zmruży ł rozmarzone oczy, wspominając dawne dobre czasy. – Taa… No, a potem wiadomo, co by ło. Kiedy walnęło, trafiło też w jednostkę, w której służy ł mój towarzy sz. By ło tam u nich coś ważnego, strategicznego. Pietka nigdy mi nie opowiadał, podpisał zobowiązanie, a ja nie py tałem… Nie zginęli od razu. On sam siedział wtedy na dy żurze w bunkrze. I bunkier po trafieniu został zapieczętowany, zasy pało wejścia, wy krzy wiło drzwi czy coś jeszcze innego, sami nie wiedzieli, ale nie udało im się wy dostać. I wenty lacja też padła, więc siedzieli tam, w ty m grobowcu, i wiedzieli, że śmierć czeka za ich plecami. Powolna, w męczarniach… By łem tamtego dnia na dy żurze i Pietka przekazy wał mi wszy stko, co się tam z nimi dzieje. Opowiadał, jak ich trafiło, jak próbowali się wy dostać… Jak zdali sobie sprawę, że wenty lacja zdechła i że wkrótce będzie po nich… Jak dowódca zmiany się zastrzelił, a żołnierze zaczęli biegać za telegrafistkami i gwałcić je wprost tam, na kory tarzach… – Umilkł na chwilę, a potem z zadumą powiedział: – Oto ona, natura ludzka… Każdy przeży wa swój ostatni dzień po swojemu. Jeden się modli, drugi czy ni przemoc i bezprawie… – Westchnął. – Słowem, taki to by ł sy f. Wy szło tak, że towarzy szy łem swojemu przy jacielowi w ostatniej drodze, do grobu, sły szałem, jak umiera. Bo stukał do mnie kluczem do ostatniej chwili, zamknął się w amplifikatorni i nadawał. Prawie dwie doby, bez przerwy. Nadaje: wy strzałów i krzy ków z kory tarza już nie sły chać… kobiecy ch pisków też nie… ktoś mamrocze pod drzwiami, ale nie otworzę, jeszcze i mnie stukną. Chociaż i tak już niewiele zostało. Duszę się, mówi. Żegnaj, Kiriucha… – Brodacz znów umilkł i utkwił wzrok w ogniu. – No… cóż, zdarza się… I nie takie rzeczy się działy w tamty ch dniach – odezwał się ostrożnie siedzący po jego lewej stronie młody chłopak, odczekawszy kilka chwil. – W czy m tu fantasty ka? – Zaczekaj, żółtodziobie, to jeszcze nie wszy stko. – Brodacz oderwał wzrok od ognia i spojrzał znacząco na chłopaka. – Najpierw wy słuchaj do końca… Przed Uderzeniem miałem pod komendą pięciu żołnierzy ków, poborowy ch. A jak walnęło, to wszy scy dali nogę. Zostałem sam. W pierwszy m okresie, kiedy by ł olej napędowy do agregatu Diesla, cały mi dniami siedziałem przy radiostacji, wciąż starałem się złapać jakiś sy gnał. Coś się czasem przebijało, ale co, skąd, dokąd, nie wiadomo. Zaczy nam wy woły wać, w odpowiedzi sły szę ciszę, ty lko eter szumi. I ciągle mi się wy daje, że po drugiej stronie mnie sły szą, ty lko nie chcą odpowiadać. Siedzą, odbierają wiadomość i śmieją się po cichu… Potem, kiedy ropa zaczęła się kończy ć, coraz rzadziej wchodziłem w eter. Usiądę raz na miesiąc, poszperam po częstotliwościach, posłucham ciszy, i koniec. I smutno się robi… My ślę przy gnębiony : czy żby na cały m świecie nie by ło nikogo, kto mógłby odpowiedzieć?

Ale któregoś razu zasiadłem jak zwy kle przy swojej radiostacji. Od Uderzenia minęło już pięć lat, w tamty m czasie ropy zostało mi już ty le co nic. Odpaliłem agregat, włączy łem radiostację, zaczy nam bez patrzenia zmieniać częstotliwości, i nagle sły szę, jak ktoś stuka morse’em… I to tak świetnie i szy bko, że aż się serce raduje! Moja radość by ła niewy powiedziana! Odszukałem kogoś, chociaż jedną ży wą duszę!… Słucham tak, słucham, i nagle zaczy na mi się wy dawać, że w tej transmisji, w samy m jej charakterze pisma, rozpoznaję coś znajomego! Każdy ma przecież swój indy widualny sty l, jeden stuka szy bko, drugi wolniej, jeden przeciąga pauzy między grupami znaków, a u kogo innego ry tm jest szarpany, kulejący … A tę manierę… jakby m już gdzieś sły szał, ale gdzie, nie mogę sobie przy pomnieć. Dobra… Biorę kartkę i ołówek, zaczy nam pisać, pięć lat już minęło, odkąd ostatni raz odbierałem wiadomość alfabetem Morse’a, połowę zdąży łem zapomnieć. Więc piszę za nim, a jedny m okiem zerkam na tabliczkę z alfabetem, ciekawi mnie przecież, co tamten pisze! Czy tam i z każdy m słowem szczęka opada mi coraz niżej… Rozum mi mówi, że to nie może by ć, że to albo koszmarny sen, albo oszalałem! Spojrzałem wtedy na skalę z częstotliwościami i widzę, że częstotliwość odbiorcza to nasza fala, moja i Pietki, ta sama, na której nocami stukaliśmy do siebie! I to, co wy chodzi mi na papierze, to słowo w słowo transmisja od Pietki, mojego przy jaciela, który już od pięciu lat leży w tamty m bunkrze! Strach mnie ogarnął! Zerwałem się z krzesła, zrzuciłem słuchawki, cofnąłem się od radia… A potem jakby bły skawica rozbły sła mi w głowie! Aż mną rzuciło! My ślę, a nuż on ży je?! A nuż przeży ł, wy dostał się w ostatniej chwili i nie udało mu się dać mi wcześniej znać? I teraz mnie szuka!… I nagle ogarnęła mnie taka radość, taka dzika nadzieja, że on ży je, mój kochany !… Łapię słuchawki, a tam nadaje już inny operator, odpisuje tamtemu. I nawet nie rozszy frowując, po samej manierze, odgaduję, że to ja sam odpowiadam swojemu towarzy szowi, że to moja transmisja sprzed pięciu lat!… – Nagle umilkł i jego szeroko otwarte oczy obiegły po kolei twarze wszy stkich siedzący ch przy ognisku ludzi. – Nagranie? – zapy tał Saszka. – Albo to kto inny rozmawiał… Jak w ogóle można rozróżnić, kto konkretnie pisze ty m morse’em? Rozumiem jeszcze głos… – Radiotelegrafista, jeśli pracuje od dawna, zaczy na odróżniać charaktery pisma – odpowiedział brodacz, kręcąc głową. – Nie miałem wątpliwości wtedy i nie mam teraz. A co do nagrania… Słuchajcie, co by ło dalej. A więc założy łem słuchawki, słucham dalej. Piszczą sy gnały morse’a, a ja przy pominam sobie całą rozmowę, prawie co do słowa… Teraz Pietka opowiada o dowódcy zmiany, potem zacznie o zby dlęcony ch żołnierzach… I dokładnie tak się dzieje! A teraz spy tam go o rezerwowy przewód wenty lacy jny, a on odpowie, że nie mają takiego, w projekcie nie przewidziano, a i potem nie dorobili, i masz, dokładnie to sły szę. A muszę wam powiedzieć, że od chwili, gdy zginął Pietka, prawie każdego dnia my ślałem o ich bunkrze, wiele razy szukałem jakiegoś wy jścia z sy tuacji. I miałem parę pomy słów… W takim duży m bunkrze na pewno musiało by ć wy jście zapasowe, długi kory tarz, który gdzieś na uboczu wy chodzi na powietrze. A nuż go nie zasy pało? Kiedy indziej pomy ślałem jeszcze o poternach, kanałach, przez które przeciąga się do bunkra media. Nimi też przecież można uciec! I jak ja żałowałem, że w tamty ch dniach, kiedy mój towarzy sz tam ginął, nie przy szło mi to do głowy ! Kto wie, może Pietka by teraz ży ł!… Słucham tego morse’a, wspominam, i nagle do głowy zakrada mi się szalona my śl… A co jeśli, skoro wtedy się nie udało, to nadam to choćby teraz? Rozum mówi mi, że to bzdura, że

nawet sam fakt, że sły szę tę rozmowę, to niesamowite brednie, jakaś fantasty ka… A my śl dobija się coraz bardziej natarczy wie i ręka już sięga do klucza… Doczekałem pauzy w transmisji, kiedy Pietka umilkł, i jak nie wy strzelę w eter! Rozum zapomniał, a ręce pamiętają, jaki jest klucz! Wy stukałem wszy stko bez błędów, i o zapasowy m wy jściu, i o poternie… Siedzę, czekam… pocę się… I sły szę nagle klucz Pietki… Jakby mróz mi przeszedł po kościach! Pietka mi odpowiada… Mnie! Odpowiada! Ale czy to by ł Pietka? I skąd, z tamtego świata?… Nie, mówi, Kiriucha, nie mamy zapasowego wy jścia. A poterny są wąskie, nie przecisnę się… Siedzę tam, ni to ży wy, ni martwy, słucham… Ledwie Pietka to wy stukał, a tu ja odpowiadam. Ty lko nie ten ja, ale tamten, który pięć lat wcześniej siedział przy radiostacji! Sły szę, że py ta. Niepewnie: kto nadaje, przedstaw się… Pietka do niego: co ty, Kiriucha, przecież to ty sam stukałeś. A ja, tamten ja, sprzed pięciu lat, odpowiadam: nie, to nie ja. Klucz jest mój, ale to wcale nie ja! Kto nadaje?! Wtedy Pietka to samo, kto nadaje?! Przedstaw się! Kto nadaje?! – Brodacz umilkł i drżącą ręką otarł z czoła wielkie krople potu. – Wtedy nie wy trzy małem. Rzuciłem słuchawki, wy łączy łem radiostację i chy ba przez miesiąc się do niej nie zbliżałem. A potem już nie miałem do tego głowy. Zaczęły się problemy z ży wnością, z nabojami, ropą… Słowem, odszedłem stamtąd i nie włączy łem już nigdy radiostacji. Ale częstotliwość, częstotliwość pamiętam do tej pory … Ostatecznie umilkł i wokół ogniska przez jakiś czas panowała martwa cisza. – No i co to by ło, jak my ślisz? – spy tał cicho młody chłopak. – Trochę strach… Brodacz milczał przez chwilę w zadumie i cicho powiedział: – Nie wiem. Nawet teraz, po ty lu latach, nie wiem, co o ty m my śleć. I zdaje mi się, że wy starczy włączy ć radiostację, nastroić się na tamtą częstotliwość i usły szę… ich. Zdaje mi się, że do tej pory rozmawiają, że do tej pory tamten Kiriucha go słucha, i do tej pory Pietka umiera… wciąż i wciąż, wciąż i wciąż. Że będzie można ich posłuchać i porozmawiać… Ty lko z kim? Co to za nagranie, z który m można rozmawiać? I czy to w ogóle nagranie… Umilkł. Milczeli też pozostali. Co tu mówić, historia by ła niesamowita. Niby to bajka przy ognisku, ale wy starczy ty lko pomy śleć… Jeszcze w dzieciństwie Daniła sły szał opowieść o ty m, jak nieboszczy k z tamtego świata dzwonił do ży wego człowieka. Opowiadał ją Luty, a nie by ł to człowiek, który by gadał po próżnicy. Mówił, że kiedy zdał sobie sprawę, kto dzwoni, sam o mało nie ześwirował. Dopiero dwa dni wcześniej pochował człowieka, trumnę niósł, grób zasy py wał, a tu właśnie on, ten człowiek, do niego dzwoni… Czy żby naprawdę by ło możliwe, żeby wy słać liścik z drugiego brzegu?… Od strony żółtego namiotu dały się sły szeć miękkie kroki i Daniła, odwróciwszy się, zobaczy ł, że do ogniska podchodzi gospodarz. W rękach niósł dużą aluminiową miskę wy pełnioną po brzegi kawałkami aromaty cznej wieprzowiny. – Starczy tego opowiadania bajek! – zawołał jeszcze z oddali. – Spróbujcie lepiej dzika! Dziś jeszcze po lesie biegał, a wieczorem już obracał się na rożnie! No, częstujcie się! – I zaczął częstować siedzący ch wokół ogniska ludzi. Ci oży wili się, zabrzmiały pełne aprobaty okrzy ki i goście zaczęli wy bierać apety czne kąski. Danile dostał się duży kawałek golonki i stalker wgry zł się z chrzęstem w aromaty czne i soczy ste mięso. Obok energicznie pracował szczękami Saszka. Gospodarz odłoży ł miskę na bok, usadowił się między stalkerami i przy jrzawszy się żujący m mięso facetom, kiwnął głową z usaty sfakcjonowany.

– No, jak już wam zatkałem usta, sam coś opowiem… Mężczy źni zarechotali. – Spry ciarz… – Dawaj, Nikołajewicz!… – Py tali mnie tu niedawno, jak powstała nasza osada – powiedział grubas, odwracając się do Daniły. – Opowiedzieć? Daniła kiwnął głową, a i pozostali wy dali okrzy ki pełne aprobaty – widocznie zebrali się tu nie ty lko stali by walcy. Nikołajewicz skinął głową z zadowoleniem, wy jął z kapciucha przy pasie kartkę pożółkłego papieru i zaczął robić skręta. – No, to słuchajcie. Wy darzy ło się to dokładnie Tamtego dnia. Przerzucaliśmy właśnie czołg z jednej bazy do drugiej. T-95, sły szeliście o takim? Prototy powy czołg czwartej generacji, przechodził testy na cztery lata przed Wojną, to znaczy nim mieliśmy jechać. Ja by łem kierowcą i z moim dowódcą, Wowką Pleczkinem, właśnie wróciliśmy z zawodów wojskowy ch, gdzie uzy skaliśmy niezły wy nik. Postanowili więc powierzy ć tę cud-maszy nę właśnie nam. Pełne baki, zapas amunicji, wszy stko… – Nikołajewicz przy jrzał się uważnie słuchaczom, zapalił skręta, wy puścił gęsty kłąb dy mu. – Jaka by ła sy tuacja tamtego roku, pamiętacie? – Tak… – odezwał się jeden ze słuchający ch. Siedział po przeciwnej stronie i Danile nie udało się dojrzeć go zza ogniska. – W Sy rii wojna, Iran pracuje nad atomówką, Stany go cisną, a tu jeszcze Chiny potęgują napięcie… – O, to, to. Siedzieliśmy jak na beczce prochu. No, i walnęło… I to akurat tego samego dnia, kiedy transportowaliśmy ten czołg do bazy. Jechał wtedy z nami w Tigrze inspektor – major. Kiedy walnęło, to ty lko palant by nie zrozumiał, że to koniec. Zaczęło się, zaraz będzie po wszy stkim. Jechaliśmy wtedy akurat przez wschodnie przedmieścia Moskwy. Huknęło. Patrzę na ekran, a na zachodzie jeden grzy b, drugi, trzeci… Nady mają się, rosną, wznoszą do góry … W eterze pieprznik, nikt się nami nie interesuje! Dowódca wzy wa bazę, brak odpowiedzi, cisza, chociaż jeszcze minutę wcześniej odpowiadali bez problemu… Koniec, już po bazie. Nagle sły szy my, że łączy się z nami major z Tigra. I głos ma, pamiętam to jak dziś, taki spokojny … No co, chłopaki, mówi, to już koniec. Nikomu już nie jesteśmy potrzebni, my ani nasz czołg. Teraz każdy dba o siebie. Tak więc kierujcie wóz na wschód i walcie jak najdalej od tego przeklętego miasta, ile ty lko wam starczy ropy. Do tajgi. To jest, mówi, mój ostatni rozkaz jako waszego dowódcy. Wowka ze czterdzieści minut próbował połączy ć się z naszy m dowódcą, bezskutecznie. A tu za pierwszą falą ataku poszło jeszcze kilka, jedna za drugą. Wszy stko wokół huczy, ziemia się trzęsie… Zdałem sobie wtedy sprawę, że nic teraz nie zależy od nas ani od naszego czołgu. „Uciekamy, dowódco, mówię, po co umierać na próżno!” No, i… zawróciliśmy czołg, i na wschód. A major w Tigrze z nami. Taki to by ł chłop! – Nikołajewicz pokazał dwa kciuki w górę. – Miał pojęcie… – Strzepnął palcem wskazujący m popiół ze skręta. – Nasza ucieczka to osobna opowieść. Długo jechaliśmy. Przez płonące miasta, przez wioski, które miały pecha, by ły w pobliżu miast, i też ucierpiały w atakach. Dużo się wtedy naoglądałem… Domy, ogromne, wielopiętrowe, solidne, zmiotło jak pudełka zapałek. Trupy na ulicach, poskręcane, spalone… Grabieże, zabójstwa, maruderzy … Dzieci pełzają po ruinach, płaczą, wołają rodziców, biją się na śmierć i ży cie o kawałek chleba… W jednej wsi widzieliśmy, jak piętnastoletnie dzieciaki zatłukły

dorosłego faceta pałkami, a potem zaniosły do ogniska, w drugiej, jak sfora wielkich psów rozszarpy wała staruszka. Wszędzie pożary, chaos, czerwone węgle i szary popiół… W jakiejś osadzie zabraliśmy młode dziewczy ny, część z nich załadowaliśmy do Tigra, część wcisnęliśmy do czołgu, w ciasnocie, ale nie w krzy wdzie… – uśmiechnął się. – A radiacja? – zapy tał Daniła. – Promieniowanie pewnie już wtedy szalało? – Tak. Ale w naszy m czołgu jest taka ochrona, że nie ma bata. Już T-90 by ł pod ty m względem bardzo dobrze chroniony, a czołg czwartej generacji ty m bardziej… Jechaliśmy tak z półtora miesiąca. Zatrzy mamy się, zatankujemy ropę na stacji i walimy dalej. I któregoś dnia wjeżdżamy na górkę i otwiera się przed nami widok na tę właśnie wy sepkę. Na dozy metrze półtora rentgena jak na tamten czas to by ło nic… No, i postanowiliśmy tu zostać. Czołg postawiliśmy pośrodku wy spy, wy kopaliśmy ziemianki, zmontowaliśmy jaki taki agregat. Potem, jak zaczęła kończy ć się ropa, paliliśmy pochodnie, ale na początku siedzieliśmy przy świetle elektry czny m jak paniska. Okazało się, że niedaleko, za odnogą rzeki, jest wioska. Nie mieliśmy wtedy niczego swojego, polowaliśmy, póki zwierzy na nie uciekła. Więc miejscowi nas dokarmiali. Zapraszali nas, żeby śmy przenieśli się do nich, ale nie poszliśmy. Mieli niedogodne położenie, wioska by ła w lesie, słaby ogląd terenu, pole ostrzału jeszcze gorsze… A poza ty m jak zerwie się gąsienica albo uszkodzi koło nośne, to koniec. W warunkach polowy ch nie da się tego naprawić. A nam by ło tutaj całkiem nieźle. Major, który miał w Tigrze silną radiostację, kilka razy łapał jakieś rozmowy. Ury wane, co prawda… A raz nawet Moskwę! Transmisja by ła prowadzona z bunkra obok stacji metra Arbacka. Tamtego wieczora rzuciliśmy wszy stko, zebraliśmy się przy radiostacji i słuchaliśmy. Okazało się, że ludzie przeży li! W Moskwie, w metrze, wielu ludzi zdołało się uratować! Budowano je przecież jako schron przeciwatomowy, no i wy trzy mało bombardowanie! Jak to major usły szał, to prawie zwariował! Jego żona pracowała w metrze, miała więc szanse na przeży cie. Bardzo ją kochał, tak się przejął, że prawie wy ruszy ł do Moskwy. Ledwie go powstrzy maliśmy, dokąd jechać, gdzie szukać? Tamten żołnierz, który siedział w bunkrze, opowiadał, że na powierzchni jest teraz piekło, poziom radiacji taki, że można spłonąć ży wcem. A ze skafandrów ochronny ch mieliśmy ty lko bezuży teczne OP-1. Trzy wieczory go powstrzy my waliśmy, wreszcie trzeba by ło go związać. W końcu nam się udało, ale od tamtej pory nie zbliżał się nawet do radiostacji, coraz częściej ja przy niej siedziałem. Prawie każdego wieczora rozmawiałem z tamty m żołnierzem, wiedziałem o wszy stkim, co się w ty m ich metrze dzieje. No, i o nas trochę opowiadałem… – I jak tam jest w Moskwie? – spy tał chciwie słuchający ty ch zadziwiający ch wieści Saszka. – Okazuje się, że stacje metra są u nich jak oddzielne miasta-państwa. Znów pojawili się faszy ści, ścierwa jedne, Linia Czerwona, Hanza, kupcy … A tamten żołnierz mieszkał jakoby w jakimś Polis. Mówił, że to najlepsze miasto w cały m metrze, dlatego też tak się nazy wa: Polis… – A co jeszcze mówił? – Daniła zachęcił kończącego opowieść Nikołajewicza. Gospodarz hotelu milczał przez chwilę. Do tego czasu jego skręt zdąży ł zgasnąć, dopaliwszy się ledwie do połowy, ale Nikołajewicz całkiem o nim zapomniał, widocznie oddając się wspomnieniom o stary ch czasach. – Już nawet nie pamiętam – odpowiedział po chwili milczenia. – Dwa lata się z nim kontaktowałem, a potem łączność się urwała. Wtedy walczy liśmy już z mutantami. Stwory zaczęły z lasu wy chodzić, trzeba by ło się utrzy mać! I trzy maliśmy się. A co… Puścisz serię

z cekaemu, rozbiegają się. Ale to ty lko na początku. Potem nabrały odwagi, no i zrobiło się ich więcej, trudniej się by ło bronić. I wtedy któregoś razu przy chodzą do nas ze wsi, pomóżcie, mówią, odeprzeć potwory. Co noc do nich lazły. Ale nie poszliśmy do lasu, za to zaproponowaliśmy mieszkańcom, żeby przeprowadzili się do nas i walczy li wspólnie z nami. I tak powoli się do nas przenieśli… Wy kopaliśmy więcej ziemianek, a czołg postawiliśmy pośrodku, żeby można by ło strzelać na wszy stkie strony. Jak by ł alarm, to wszy scy walą do ziemianek i ostrzeliwują się stamtąd. A czołg łupie nam nad głowami. Rzeka też pomagała, zawsze jakaś przeszkoda. Nie by ło źle, dawaliśmy sobie radę… – A dlaczego zerwała się łączność? – zapy tał Saszka. – Ciekawe, jak tam teraz jest w tej Moskwie… Nikołajewicz westchnął: – Kiedy przewoziliśmy ludzi ze wsi, major zwy kle czekał w swoim Tigrze na skraju lasu, jakieś pięć kilometrów stąd. Zabierał do wozu dzieci, a dorośli musieli sobie radzić sami. Zwy kle wszy stko szło dobrze, chociaż by wało, że mutanty go atakowały, ale na dachu jest cekaem, można się obronić. A ostatnim razem mu się nie poszczęściło, nadział się na kuraki. Znacie je pewnie… Ogromne takie, podobne do kurczaków. Kuraki uderzy ły z boku we dwójkę, przewróciły samochód, a potem to już kwestia czasu, dobrały się do pasażerów. Dobrze, że pusty jechał, bez dzieci. I tak straciliśmy i Tigra, i majora, i radio. – A teraz mutanty atakują? – zainteresował się Daniła. – Nie, teraz się uspokoiły, nie ma już takich gonów, nie to co kiedy ś. Teraz coraz częściej bronimy się przed bandziorami, dużo się zrobiło my śliwy ch, co polują na cudzą własność. Ze trzy lata temu przy jechali w trzech BTR-ach. Wkopaliśmy czołg, żeby trudniej by ło w niego trafić, i walimy w nich. I na miejscu wszy stkich załatwiliśmy … – Nikołajewicz wy rzucił na bok niedopalonego skręta, stęknął i wstał. – Dobra. Zasiedziałem się tu z wami… Spokojnej nocy wszy stkim, drodzy goście, pójdę już. Jeśli coś was będzie niepokoić albo będzie wam czegoś trzeba, będę u siebie, budźcie mnie śmiało. Umy ć się można w rzece, o tam, dalej, jest ścieżka prowadząca z urwiska. A jeśli za potrzebą, to macie lasek nad brzegiem. Na skraju stoją trzy wielkie głazy, między nimi jest wszy stko zainstalowane. Ty lko zachodźcie z drugiej strony. Pali się tam ognisko, zobaczy cie. Specjalnie dla gości rozpalamy, żeby się nie zgubili, jak już ich bardzo przy ciśnie. I mniejsza szansa, że się wdepnie… – Ziewnął szeroko, odwrócił się i podreptał do siebie. *** Dochodziła północ, towarzy sze uznali więc, że też nie będą dłużej siedzieć, i zeszli do rzeki umy ć się przed spaniem. Potem Saszka poszedł ułoży ć się w ziemiance, a Daniła, świecąc sobie latarką, wy brał się na poszukiwanie głazów. Znalazły się szy bko, wy starczy ło przejść jakieś dwieście metrów wzdłuż brzegu. Kamienie ułożono w kształt dużego trójkąta i dwie przerwy między nimi by ły zablokowane drewniany mi palami, a trzecia pozostawała otwarta – w ten sposób powstało coś w rodzaju dużej zagrody, z której wietrzy k przy nosił nieznośny fetor. Przed wejściem paliło się ognisko, a obok niego leżała sterta drewna. Wciągnął nosem powietrze i postanowił nie wchodzić do środka. To ty lko chwila… Dorzucił drew, ustawił się przy głazie, zaczął polewać jego chropowaty, ciepły po słoneczny m dniu bok.

Z ty łu nagle dały się sły szeć miękkie kroki i jakieś skrzy pienie, ale nie zwrócił na to uwagi – widocznie kogoś przy cisnęło. Stał sobie, sikał, aż nagle poczuł, jak w plecy, między łopatkami, wbiło mu się coś twardego i drżący starczy głos powiedział: – Odwróć się no, chłopcze… Daniła spokojnie skończy ł, zapiął rozporek w przedsmaku tego, jak zaraz się odwróci i bez gadania, pomimo podeszłego wieku, wy rżnie bezczelnego ty pa w jego chamską mordę… Odwrócił się – za nim, w pewnej odległości, stało półkolem czterech dobrze zbudowany ch gości mniej więcej w jego wieku, ubrany ch w czarne skórzane kurtki, a nieco z boku, na podniszczony m wózku inwalidzkim, siedział tamten staruszek. I w jego twarzy, oświetlonej teraz światłem ogniska, wy dało się Dobry ninowi, że widzi coś dziwnie znajomego… – Nie pamiętasz mnie? – zapy tał łagodnie staruch, mrużąc oczy. – Ach, nie… Widzę, że mnie poznałeś. I Daniła fakty cznie poczuł nagle, że traci oddech, a serce rusza cwałem niczy m rozwścieczony kuropat. Miał wrażenie, jakby nagle ktoś wy lał mu na głowę wiadro lodowatej wody. To naprawdę by ł on, ten, którego Daniła często wspominał – właściciel Czarnej Karawany … Paser. To by ł on… i nie on. Paser, którego pamiętał Dobry nin, by ł ze trzy dzieści lat młodszy, jego twarzy nie przecinały idące w różny ch kierunkach zmarszczki, usta nie szczerzy ły się bezzębnie, a głowa nie poły skiwała w blasku ogniska wy polerowaną starczą ły siną całą w plamach pigmentu. I wtedy – wtedy chodził jeszcze po ziemi na nogach, a nie jeździł na wózku. Daniła aż za dobrze pamiętał, jak skończy ło się ich spotkanie i aż do tej pory by ł przekonany, że trup handlarza niewolnikami już dawno zgnił, pozostawiając po sobie ty lko biały, wy polerowany przez deszcz i wiatr szkielet – a tu taki numer… – Znów się widziiimy … – zaśpiewał słodko starzec, a głos drżał mu z triumfu i złości, które ledwo powstrzy my wał. – Co, nie spodziewałeś się, szczeniaku? Świat jest wielki, zgadza się? Daniła milczał, a mózg pracował mu gorączkowo, analizując sy tuację. Milczeli też czterej towarzy sze Pasera, napięci jak bojowe psy czekające na komendę. Jeden z nich trzy mał w dłoniach łańcuch z ciężarkiem na końcu, dwaj inni – dość nieprzy jemnie wy glądające tasaki, a ostatni machał długim prętem zbrojeniowy m. „Chociaż ty le, że nie mają broni palnej… – przemknęło Danile przez głowę. – Boją się spłoszy ć miejscowy ch… Dobrze…” – A ja patrzę z okienka, ha… znajomy py sk! Lata minęły, a morda się nie zmieniła! Jaka mi się wry ła w pamięć, taka i pozostała. Zmężniałeś ty lko… – przemawiał straganiarz, jego nozdrza drżały, a twarz stopniowo purpurowiała, nabiegając krwią. – A gdzie mój Chinol? Gdzieś tu się chy ba kręcił… – Li dawno już nie jest twój – odpowiedział Daniła z lodowaty m spokojem, spodziewając się, że w każdej chwili zaatakują go potężni faceci. Oj, jak niedobrze, że Saszka został w hotelu – nawet nie ma kto go osłaniać… – Tak, zmężniałeś… – wy chry piał Paser, wściekle szarpiąc kołnierz bluzy od munduru, jakby brakowało mu powietrza. – Proszę, jaki by sior, aż kombinezon trzeszczy w szwach… Ale nic to, nastał wreszcie mój dzień. Jakże długo czekałem!…

I niezgrabnie szarpnąwszy ręką, wy chry piał: – Brać go! Jeszcze kończy ł zdanie, a Daniła, czując mocny wy rzut adrenaliny, rzucił się w lewo, tak aby napastnicy znaleźli się w jednej linii, jednocześnie wy ciągając z pokrowca na plecach saperkę. Manewr się udał – najbliższy napastnik na moment zablokował trzem pozostały m widok i możliwość ataku. To całkowicie wy starczy ło – Daniła rzucił się naprzód, w przelocie odparował lecący w jego kierunku pręt zbrojeniowy płazem saperki, odbił go i następny m ruchem chlasnął przeciwnika końcem ostrza po grdy ce. Chłopak cofnął się, upuścił pręt i zarzęził, łapiąc się za szy ję. Jego palce, gorączkowo starające się zatkać długą poprzeczną ranę, naty chmiast pociemniały od pulsującej ciemnej krwi. Jeszcze trzy mał się na nogach, ale Daniła wy kreślił go już z listy przeciwników zdolny ch do walki i teraz skupił uwagę na pozostały ch. Ci, widząc, że mają przeciwko sobie groźnego wojownika, nie parli już na chama przed siebie, woleli działać ostrożnie. Zaczęli się rozchodzić, biorąc go w półkole, przy pierając do głazów i pozbawiając swobody manewru. – Zaciukajcie go, chłopcy ! – chry piał za ich plecami Paser, machając rękami i podskakując na wózku. – Naprzód! Za co ja wam płacę?! We czterech nie możecie sobie poradzić! Ponaglani okrzy kami, mężczy źni ruszy li naprzód. Daniła, cofając się powoli, kątem oka uważnie obserwował tego po prawej, z łańcuchem. Łańcuch to nie jest rzecz, którą można uderzy ć naty chmiast. Wy maga dobrego zamachu i znający się na rzeczy żołnierz nigdy nie wy bierze go jako głównej broni. Do tego ty p, w odróżnieniu od pozostały ch, wy raźnie się bał, zezował na rzężącego towarzy sza z poderżnięty m gardłem. Daniła sięgnął lewą ręką za plecy, wy ciągnął z pochwy kupiony niedawno nóż do rzucania – jednak się przy dał, Saszka może sobie szy dzić, ile chce! – i rzucił nim w tego pośrodku. Tamten schy lił się, przepuszczając poły skujący kawałek stali nad głową, ale Dobry nin nie liczy ł wcale na śmiertelny cios. Rzut by ł jedy nie sposobem na odwrócenie uwagi – jednocześnie skoczy ł w prawo, atakując faceta z łańcuchem. Ten jeszcze brał zamach – w pośpiechu, niezgrabnie – a Daniła by ł już przy nim. Pochy lił się i przy jął uderzenie na plecy – łańcuch trafił go nie odważnikiem, lecz ogniwami, nie robiąc mu żadnej krzy wdy – wy prostował się jak spręży na i na wy dechu walnął przeciwnika łokciem, wbijając mu kość skroniową w mózg. Mężczy znę cisnęło na bok, wy rzucił ręce w górę i bezgłośnie zwalił się na ziemię. Daniła naty chmiast się odwrócił – i w samą porę: dwaj pozostali z wściekle wy szczerzony mi gębami nacierali z lewej. Pierwszego przy witał kopniakiem z boku w kolano. Uderzy ł przeciwko ruchowi, mocno, nie szczędząc sił, chcąc mieć gwarancję, że przeciwnik będzie unieruchomiony. Goleń, która na treningach nabrała twardości końskiego kopy ta, ostro wbiła się w staw kolanowy, miażdżąc rzepkę i rozry wając torebkę stawową. Noga poddała się, mężczy zna upadł bokiem na ziemię i skowy cząc z bólu, złapał się za kolano sterczące w bok pod nienaturalny m kątem. Ostatni napastnik przeskoczy ł przez niego i bły skawicznie uderzy ł, celując nożem w brzuch. Zadał cios w skoku, z nieoczekiwanej pozy cji, ale Dobry nin mimo to zdąży ł usunąć się w lewo i nóż wprawdzie rozciął ubranie, ale ty lko samy m koniuszkiem przejechał po żebrach. Chwy t ręki, podcięcie nogi kopniakiem w ścięgno Achillesa, cios kantem dłoni w nasadę nosa – i ogłuszony przeciwnik zwalił się na plecy. Czubek buta, łamiąc wątłą kość, mocno wbił się w skroń, i upadający chlipnął i zaraz ucichł. Daniła przy kucnął, zerwał kępkę trawy i zaczął ścierać krew z ostrza saperki, popatrując na Pasera. Ten otworzy ł usta i patrzy ł na niego, nie mrugając.

– Nie spodziewałeś się? – zapy tał ze współczuciem Daniła. Teraz naprawdę by ło mu trochę żal tego starca, handlarza niewolnikami, który tak niefortunnie przy jechał do nich do Schronu na handel jakieś pięć, góra sześć lat wcześniej. – Chy ba fakty cznie zmężniałem… Więc co się wtedy wy darzy ło? Jak to się stało, że uszedłeś z ży ciem ze spotkania z Licznikiem? Nie dobił cię czy jak? Straganiarz wy sy czał coś w odpowiedzi i powiódł dookoła dzikim wzrokiem, zatrzy mując go na ciałach swoich czterech pomocników, z który ch trzech leżało bez ży cia, a czwarty skomlał, trzy mając się za kolano, rzucał przekleństwa przez zęby. – Posiedź sobie tutaj – poprosił Daniła, mocując łopatkę za plecami. – Ja cię nie ruszę, nie chcę sobie brudzić rąk, za to Licznik pewnie się tobą zainteresuje… Bo nie pobiegniesz się poskarży ć miejscowy m, co? Za coś takiego – kiwnął głową w stronę ciał w skórzany ch kurtkach – nie pogłaszczą cię po główce… Paser milczał i ty lko szeroko otwarte oczy i lekko drżąca głowa mówiły o ogarniający m go straszny m napięciu. Daniła jeszcze raz obrzucił wzrokiem pole bitwy, wstał i nie odwracając się, szy bko ruszy ł w stronę obozu. Tego samego wieczoru, w ziemiance, Wan opowiedział w końcu, co wy darzy ło się sześć lat wcześniej i jakim cudem straganiarz ocalał. Ostatni wy strzał, który dobiegł z bramy, by ł przeznaczony dla pomocnika Pasera. Samego handlarza niewolnikami Licznik nie chciał zabić – uznał, że to zby t lekka śmierć dla takiego złoczy ńcy. Kolbą karabinu zgruchotał mu kolana i zostawił tam, żeby zdechł. Ile kosztowało Pasera, by się uratować – to wiedział ty lko on sam. I sekret swój zabrał do grobu – Li tamtego wieczora na wy spie odszukał handlarza i spłacił swój dług do końca.

13 Nabój PAB-9 został opracowany jako tańsza mody fikacja SP-6, naboju przeciwpancernego kalibru 9,39 milimetra. Masa pocisku jest nieco wy ższa i wy nosi 17 gramów. Ma nieco mniej stromą trajektorię od naboju bazowego. Po opracowaniu by ł szeroko reklamowany, jednak zakupy ograniczy ły się ty lko do kilku partii. Obecnie ich uży tkowanie jest zakazane z powodu zby t wy sokiego ciśnienia w lufie zarówno karabinu WSS, jak i WAŁ, co obniża długowieczność broni o około trzech ty sięcy wy strzałów (przy p. aut.). 14 Sako TRG22, Sako TRG42 – fińskie karabiny wy borowe. W zależności od mody fikacji uży wa się w nich nabojów karabinowy ch 7,62 x 51 milimetrów NATO, .300 Winchester Magnum i .338 Lapua Magnum. Wy różniają się wy soką celnością i trwałością i są szeroko stosowane przez struktury siłowe krajów Europy (przy p. aut.). 15 Accuracy International L96A1 / Arctic Warfare – karabin wy borowy produkcji angielskiej opracowany w firmie Accuracy International. Jest to precy zy jny karabin takty czny z zamkiem ślizgowo-obrotowy m najwy ższej klasy, który doskonale sprawdził się w najtrudniejszy ch warunkach w wielu armiach świata. Przy uży ciu niektóry ch nabojów model podstawowy mieści pięć wy strzałów z odległości stu metrów w kole o średnicy 9 milimetrów. Należy, w ograniczonej ilości, do wy posażenia sił specjalny ch Federacji Rosy jskiej (przy p. aut.). 16 Garniturek – lekceważące określenie oficerów, którzy trafili do armii z cy wila, z uczelni wojskowej (przy p. aut.).

6 | Wilki Pułkownik zdecy dował się rozpocząć końcowy etap przy gotowania bojowego dopiero wówczas, gdy większość członków grupy skończy ła siedemnaście lat. Uznał, że ty le wy starczy do ostatecznej przemiany młody ch wilczków w dorosłe drapieżniki. Chłopcy zaczęli już w ty m czasie wchodzić w wiek, kiedy mózg działa precy zy jniej, zrzucając niczy m wąż starą łuskę idealizm i brawurę lat młodzieńczy ch. Wielu z nich chodziło już regularnie na rajdy na powierzchnię, mogli się pochwalić liczny mi łupami i niejedny m zastrzelony m mutantem na koncie. Pewnego pięknego dnia Rodiony cz, przechadzając się przed stojący mi w szy ku podopieczny mi, wy głosił taką oto przemowę: – Moi drodzy, nadszedł czas, by przejść do końcowego etapu szkolenia. Teraz będę was uczy ł nie walczy ć, będę was uczy ł zabijać. Zabijać i przeży ć. Zapamiętajcie najbardziej podstawową zasadę: albo ty ich, albo oni ciebie, trzeciego wy jścia nie ma. Od dziś nasze treningi będą maksy malnie zbliżone do warunków bojowy ch. Żadny ch atrap, broń będzie prawdziwa. Żadnego luzu, wszy stko będziecie robić aż do granicy możliwości i dalej. Żadnego umownego przeciwnika i umowny ch zagrożeń, będziemy pracować w terenie, naszy m przeciwnikiem będą ży jące tam zwierzęta i wy rodki i nie daj Boże, żeby ście nie uważali, zapomnieli albo nie zdąży li zastosować tego, co wam wpoiłem przez te dziesięć lat. Wszy stko, czego was do tej pory uczy łem, to by ł ty lko sport, nie więcej. Teraz jednak będzie na poważnie. I zaczęło się piekło. Pierwszą rzeczą, którą zgotował pułkownik swoim wy chowankom, by ło zaprowadzenie totalnego terroru. On sam oczy wiście nie wy starczy ł, zatrudnił więc do tego nie ty lko swoich bezpośrednich pomocników – Germana, Ojboli i dziadka Michę – ale i większość mężczy zn w Schronie. To by ł najprawdziwszy koszmar! A to zarzucą ci pętlę na szy ję i lekko przy duszą, a to przy wejściu do własnego mieszkania zamontują słabiutką minę pułapkę – nieszkodliwą, żeby ty lko przestraszy ć, a to przy łożą kopniakiem wtedy, kiedy najmniej się spodziewasz. Albo idziesz sobie, przy kładowo, kory tarzem, a z drzwi do pokoju wy latuje coś ciężkiego – i dostajesz prosto w głowę… Nie wspominając nawet o takich niewinny ch żartach jak lodowaty pry sznic rano w łóżku albo niespodziewane plaśnięcie po głowie. To iry towało, wy prowadzało z równowagi, wściekało, ale i… wzmagało koncentrację. Zmuszało do wy tężenia uwagi, do czujności, przewidy wania niebezpieczeństwa, tak by przez cały czas, dwadzieścia cztery godziny na dobę by ć maksy malnie napięty m, w gotowości bojowej. Po kilku miesiącach takiego terroru zdawało się, że wy chowankowie wy czuwają zagrożenie już wtedy, gdy my śl o nim dopiero rodziła się w chy try ch umy słach trenerów. Spodziewali się jakiejś podłości nawet we śnie i stali się tak

czujni, że Daniła zry wał się nawet w środku nocy, czując na sobie spojrzenie, jakie rzucał na swojego ukochanego wnuka dziadek. A jak już jesteśmy przy temacie spania: Daniła odkry ł nagle, jaka to piękna rzecz się wy spać! Dopiero teraz zdał sobie sprawę, jaki człowiek jest rześki i energiczny, jeśli ty lko spokojnie przespał chociaż ze cztery godziny … Przez pierwsze miesiące spania prakty cznie nie by ło. Pobudka o szóstej, capstrzy k o drugiej. Przez pozostałe dwadzieścia godzin pracowali. Orali jak konie pociągowe. A to Rodiony cz postanowi poświęcić dzień na przy gotowanie fizy czne i pod wieczór wy chowankowie nie to, że chodzić – nie mogą nawet mówić, jęczą ty lko ze zmęczenia i bólu. A to urządzi bieg po pofałdowany m terenie w OP-1 i z pełny m ekwipunkiem – bagatela trzy dzieści kilogramów. I przy ty m trzeba rozglądać się na boki i odpierać ataki mutantów, a kiedy na hory zoncie jest czy sto, pułkownik sy pie jak z rękawa ćwiczeniami: zasadzka w lasku po prawej, ogień karabinowy z lewej, przerwanie okrążenia, czasem dwaj „ranni”, który ch trzeba nieść na plecach przez dziesięć kilometrów. Wy bierane trasy to też nie by ły spacerki po równej drodze, ale przez gęsty las, wąwozy, rzeki i bagna z ciągły m wy kony waniem survivalowy ch zadań: nocleg na otwarty m terenie, w lesie i na bagnie, przemieszczanie się z maskowaniem, długie przeby wanie w bezruchu, w jednej pozy cji pod palący m słońcem, na deszczu, w zimnie… Oprócz tego nieopodal Schronu siłami wy chowanków została utworzona „ścieżka zwiadowcy ” – długi odcinek drogi wy posażony w najróżniejsze przeszkody i zapory, które zdarzają się najczęściej w warunkach bojowy ch. Budowa „ścieżki” kosztowała niemało wy siłku. Płoty, wy łomy w ścianach, na wpół zburzone budy nki, odcinki kanalizacji – sama okolica, samo miasto stało się teraz taką ścieżką. Pozostało ty lko dołoży ć w niektóry ch miejscach drut kolczasty, zdjęty z ogrodzenia dzielnicy przemy słowej, wy kopać z dziesięć rowów i wy pełnić je wodą po pierś. I zrobiła się z tego taka „ścieżka”, że oczu nie można by ło oderwać. Można by ło wy stawić ją na konkurs, gdy by taki zorganizowano. Ogrodzili ją zwojami drutu ży letkowego, w który ch gościnny pułkownik polecił specjalnie zostawić kilka przejść, i od tej pory nie by ło dnia, żeby do środka nie dostawały się zmutowane zwierzęta – pokonanie ścieżki stało się teraz naprawdę niebezpieczny m zajęciem. Odby wały się na niej najrozmaitsze ty py treningów. Raz pułkownik każe pokony wać ją w grupkach, po dwie, czasem trzy osoby naraz, kiedy indziej pojedy nczo, ale bez liczenia czasu. Raz kładzie nacisk na bezszelestne pokony wanie przeszkód, a raz każe biec w pełny m ry nsztunku i mieć jeszcze pięćdziesiąt kilo na plecach; a to rozłoży na drodze materiały wy buchowe, miny pułapki i inne niespodzianki, a to wy my śli bieg w warunkach bojowy ch, pod prawdziwy m ostrzałem broni palnej. I to właśnie by ło naprawdę straszne… Sły sząc łoskot serii z karabinu maszy nowego i świst kul nad głową, chłopcy początkowo padali nosem na ziemię i żadna siła nie mogła ich zmusić, by biegli dalej. Mieli ochotę wczołgać się do jakiejś kry jówki, wcisnąć w najmniejszą szczelinę, schować się do my siej dziury, wleźć pod towarzy sza, a najlepiej w ogóle zapaść się pod ziemię! Cokolwiek, żeby ty lko znaleźć się jak najdalej od tego wróżącego śmierć dźwięku. Zmiany zaszły też na zajęciach z walki wręcz. Po pierwsze, Rodiony cz pewnego pięknego dnia zabronił walki bez broni. – Goły mi rękami pracują ty lko idioci – oznajmił. – Walka wręcz powinna prowadzić ty lko do jednego, stuprocentowej eliminacji przeciwnika. To dla nas nie sport, ale wojna, przeży cie w każdy ch warunkach i w każdy ch okolicznościach. Dlatego uczcie się wy korzy sty wać różne przedmioty. Masz przy sobie nóż, to dobrze. Saperkę, jeszcze lepiej! A jeśli nie, to łap wszy stko,

co wpadnie ci w ręce, i naprzód! Bronią może stać się wszy stko, co chcesz, nawet zwy kła skarpetka. Ściągasz z nogi, nasy pujesz piasku, i masz gotowy kiścień. Chlaśniesz po głowie i do widzenia! – A jeśli w pobliżu nie ma piasku? – spy tał Saszka. Rodony cz popatrzy ł na niego jak na przy głupa. – No, to mokrej ziemi. Albo włóż do środka cegłę. Nie uda ci się znaleźć na powierzchni odłamka cegły ? To jaki z ciebie stalker? No, a nawet jeśli nie, to po prostu zmocz ją i chlaśnij po oczach… Jakiś pły n na pewno znajdziesz – uśmiechnął się Rodiony cz. – Jeśli nie w manierce, to we własny m pęcherzu moczowy m. Jeśli nie wy bijesz oczu, to chociaż na pewien czas oślepisz. A z oślepiony m już przeciwnikiem, mam nadzieję, umiesz sobie poradzić… Po drugie, pułkownik, doskonale rozumiejąc, że trzeba umieć unieszkodliwić przeciwnika ze stuprocentową pewnością nawet bez żadnej broni w rękach, zmusił swoich wy chowanków do studiowania wrażliwy ch stref ludzkiego ciała. – Friedrich Nietzsche mówił: „Kocham waleczny ch: nie dosy ć to jednak kordem by ć ty lko rąbiący m – należy też wiedzieć „rąb, a bacz, kogo zacz!” 17. Kogo i gdzie. – powtarzał. – Aby stać się naprawdę groźny m komandosem, trzeba mieć nie ty lko odwagę, siłę i szy bkość, ale i wiedzę! Trzeba wiedzieć, gdzie bić! Chińscy mistrzowie wy różniali na ciele człowieka około dwustu splotów i zakończeń nerwowy ch cechujący ch się podwy ższoną wrażliwością na uderzenia i nacisk. W staroży tny ch Chinach istniała nawet technika Dim Mak, sekretna sztuka odroczonej śmierci, której mistrzowie mogli jedny m dotknięciem zabić człowieka albo sprawić, by umarł w ściśle wy znaczony m czasie. Jednak dla naszy ch celów znajomość wszy stkich ty ch punktów nie jest konieczna, poznamy ty lko podstawowe, najłatwiej dostępne z nich. Oprócz tego jako cele ciosów mogą służy ć nie ty lko sploty i zakończenia nerwowe, ale całe strefy na powierzchni ciała. Ich porażenie nie wy maga dużej siły, ale nieuchronnie pociąga za sobą istotne skutki, złamanie, wstrząs bólowy, utratę świadomości i śmierć. I ry sował na ścianie postać człowieka z groźnie rozstawiony mi rękami i trzy mającego nóż, po czy m zaznaczał te strefy, każąc swoim wy chowankom nie ty lko wkuwać na pamięć ich położenie, ale i znać skutki zadawany ch tam ciosów. I Daniła, zdając sobie sprawę, że ta wiedza znacząco podnosi jego sprawność bojową, nary sował sobie nad łóżkiem dokładnie taką samą postać z notatkami doty czący mi wrażliwy ch miejsc, czy m bardzo przestraszy ł swojego dziadka. – Wchodzę sobie kiedy ś do siebie – opowiadał ten któregoś wieczora w „Tawernie”. – Zmęczony jak diabli! To by ło tamtego dnia, kiedy padły dwa akumulatory, pamiętacie? Przez cały dzień usuwaliśmy uszkodzenia i wróciłem dopiero przed północą. Wiem, że sam będę nocować, Dańki nie ma, Rodiony cz znów popędził ich na powierzchnię. No, więc wszedłem… Włączy łem lampkę nocną, wlekę się do łóżka, siadam… Zaczy nam ściągać buty i tu nagle kątem oka dostrzegam, że nie jestem sam w pokoju. Patrzę, a naprzeciwko, na łóżku Dańki, stoi człowiek z nożem! Przestraszy łem się! Zerwałem się na nogi, i głową o półkę! I wtedy zdaję sobie sprawę, że to nie człowiek, a po prostu ry sunek na ścianie… Ale w półmroku i patrząc kątem oka, dałem się nabrać… Po trzecie, do zwy czajny ch treningów z obciążeniem doszły jeszcze dwa – treningi z młotem i staty czne ćwiczenia z pasem. W dużej sali wy posaży li specjalny kącik – przy nieśli kilka opon

samochodowy ch i kilka ciężkich młotów, a na ścianie powiesili trzy mocne żołnierskie pasy. Ćwiczenia z ty mi przy rządami by ły proste. Każdy stalkerski adept brał do ręki młot i zaczy nał co sił walić w opony. Z prawej, z lewej, z góry, z dołu… Takie treningi bardzo dobrze rozwijały siłę ciosu, sprawiały, że stawał się naprawdę nokautujący, w końcu zaangażowane by ły w nich wszy stkie mięśnie, które pracują przy każdy m uderzeniu – sierpowy m, podbródkowy m, haku z góry … A treningi z pasem – kiedy ćwiczący zamierał na kilka sekund w różny ch pozy cjach, w szalony m wy siłku próbując rozerwać go na dwie części – dawały po prostu potworny przy rost siły. I wreszcie, po czwarte – od tego dnia Rodiony cz, zwy kle tak ży czliwy dla wy chowanków w czasie treningów walki wręcz, zrobił się niesamowicie grubiański i okrutny. Czasem przez cały trening chłopcy nie sły szeli od niego ani jednego dobrego słowa – ty lko trzy piętrowe przekleństwa i zjadliwe szy derstwa. U każdego z nich pułkownik znalazł najsłabsze miejsce, w które sy stematy cznie uderzał. Nie ręką – słowami. Na każdy m treningu starał się sprowokować maksy malną złość, maksy malną agresję, wręcz wściekłość, szał. Zdawało się, że jeszcze sekunda i wy chowanek rzuci się na swojego wy chowawcę, wczepi mu się zębami w gardło, rozszarpie tchawicę, wy rwie grdy kę… ale wtedy, niczy m strzał z bicza, następował surowy okrzy k i żołnierz, warcząc jak zbity pies, uspokajał się i usuwał na bok. A i treningi stały się znacznie ostrzejsze niż dawniej. Zniknęły sparingi jeden na jednego. Teraz ubierano człowieka w gruby waciak, na głowę zakładano mu hełm, stawiano naprzeciw przeciwników wy raźnie silniejszy ch od niego i bito. Naturalnie opędzanie się od atakujący ch nie by ło zakazane, przeciwnie, broniący się by ł zachęcany do akty wności. Jeśli jednak wy cofy wał się i starał ty lko się bronić, pułkownik wstrzy my wał walkę i wkraczał do akcji sam. I uderzał z pełną siłą, na poważnie, do krwi. Już po pierwszy m takim sparingu nikt już nie chciał się kulić i ograniczać do ślepej obrony. Lepiej oberwać od własny ch towarzy szy niż od mocnego dojrzałego faceta, wy szkolonego, by bić ostro, twardo i bardzo boleśnie. – Cały czas staram się doprowadzić was do granicy, kiedy się wam zdaje, że jeszcze sekunda i zerwiecie się z łańcucha, jeszcze mgnienie oka i w swojej nienawiści będziecie gotowi rozszarpać mnie goły mi rękami. W stanie ciągłej silnej presji, napięcia, wy sokiego poziomu agresji wszy stkie zmy sły człowieka wy ostrzają się, pracują z pełną siłą – wy jaśnił któregoś razu Rodiony cz na zajęciach z psy chologii swoje zachowanie. – To aksjomat. Przez głowę trafia znacznie mniej niż przez dupę. Wszy stko, co wam przekazuję, kiedy jesteście w takim stanie, będzie z wami na zawsze i nie zniknie nawet za kilkadziesiąt lat… Zajęcia z psy chologii wy magające maksy malnego skupienia i koncentracji by ły chy ba jedy ny mi, na który ch chłopcy mogli nie bać się liczny ch złośliwości ze strony pułkownika, jego wy zwisk i szy derstw. Podczas ty ch zajęć znów stawał się sobą – spokojny, roztropny, uważny. Chociaż kto wie, jaki by ł naprawdę… w końcu pewny ch rzeczy, który ch uczy ł go pułkownik, Daniła nie mógł zrozumieć i zaakceptować w żaden sposób. Zapamiętał rozmowę o środkach i metodach ucieczki przed pościgiem, o „gubieniu ogona”… – Ranny jest zawsze ciężarem – mówił Rodiony cz. – Oczy wiście nikt nie chce go porzucić, ale mając pod opieką nawet jednego człowieka, który nie jest zdolny samodzielnie się poruszać, stajecie się łatwy m celem. I tu musicie dokonać wy boru: zostawić go i wy konać zadanie, przeży ć

samemu czy taszczy ć go na plecach i zdechnąć razem z nim. W warunkach bojowy ch takiego żołnierza staramy się dostarczy ć do bazy. Ale czasem zdarza się tak, że mamy na ogonie pościg, uciekać trzeba bardzo szy bko, a ranny jest dla was obciążeniem, krępuje wam nogi. Wy jść jest wtedy kilka i niestety nie należą one do najprzy jemniejszy ch. W mojej prakty ce nierzadko by wało tak, że człowieka trzeba by ło zostawić. By wają różne sy tuacje. Można schować go w dobrze zamaskowanej kry jówce otoczonej minami i pułapkami… Albo żołnierz może bronić się sam, zostać na szlaku i ostrzeliwać do końca, a ostatnią kulą palnąć sobie w głowę… Jak pokazuje prakty ka, najlepsze wy jście w takiej sy tuacji to dobić rannego. To znacznie bardziej miłosierne, niż porzucić go na pastwę szy derstw i tortur, który m może go poddać przeciwnik. Do tego, i to jest najważniejsze, wzięty do niewoli żołnierz z duży m prawdopodobieństwem zdradzi przeciwnikowi wszy stko, co wie: i zadanie, i trasę oddziału, i liczebność, i współrzędne ukry ty ch baz… wszy stko, czego sobie zaży czą! Dlatego wy jawię wam jedną z podstawowy ch zasad dy wersanta: „Chcesz przeży ć, pozbądź się słabego”. Tej zasady, przy cały m swoim szacunku do wy chowawcy, Daniła nigdy nie zdołał zaakceptować. Do czasu, gdy poczuł, jak to jest na własnej skórze… Jak to tak – porzucić rannego towarzy sza! Porzucić, a ty m bardziej dobić! Na przy kład Ary jczy ka? Albo Saszkę, który nie jest nawet przy jacielem, ale bratem?! Z który m jest od dzieciństwa razem! Z który m dzielił i radość, i smutek, i dziecięce wy bry ki, i kary – wszy stko razem, wszy stko pół na pół! Na którego liczy jak na siebie samego, jak na swoją prawą rękę! I któregoś razu, kiedy Rodiony cz po raz kolejny wbijał tę prawdę swoim wy chowankom do głowy, Daniła zaoponował z oburzeniem, nie wiedząc jeszcze wtedy, co go czeka. – To już lepiej zginąć w męczarniach, towarzy szu pułkowniku, niż porzucić przy jaciela! Rodiony cz popatrzy ł na niego i uśmiechnął się jakoś krzy wo i smutno. – Mam nadzieję, że nigdy nie doświadczy sz, co to takiego prawdziwa tortura. Uwierz mi, czasem znacznie miłosierniej jest kogoś zabić, niż oddać śledczy m przeciwnika. Siłowe metody przesłuchiwania są elementem naszego treningu, ale będziemy się nimi zajmować teorety cznie i znacznie później. Teraz powiem wam ty lko jedno… Nie my ślcie, że zdołacie wszy stko wy trzy mać i zginąć z honorem, z uśmiechem na ustach, przeklinając przy ty m swoich oprawców. Wy rzućcie z głowy te szkodliwe romanty czne bzdury. Nie ma takiego człowieka, którego nie da się złamać. I jeśli tak się nie stało, nie oznacza to szczególnej odporności, ale że śledczy ma niewy starczające kwalifikacje w siłowy ch metodach przesłuchania. Oczy wiście nasza sy tuacja jest nieco inna, nie robię z was dy wersantów, ale stalkerów, którzy będą mogli czuć się na powierzchni jak u siebie w domu w salonie przed kominkiem, i w takim wy padku braterstwo broni jest pożądane… Ale kto wie, co przy niesie ży cie? … Wiedza nigdy nie jest zbędna i by ć może kiedy ś przy da wam się wszy stko, co wam tu opowiadam, wszy stko do ostatniej kruszy nki… Oprócz całej wiedzy na zajęciach z psy chologii pułkownik nieustannie wbijał swoim wy chowankom do głowy jedną prostą prawdę: jesteście niezwy ciężeni. By ł to jeden z ważniejszy ch elementów szkolenia – sprawić, by człowiek wierzy ł w swoje siły. – Zawsze znajdzie się ktoś silniejszy, ale to powiedzenie nie doty czy was. Wy jesteście najsilniejsi. By ć może ktoś będzie miał inne zdanie, ale was te opinie powinny interesować ty lko z jednego punktu widzenia: kim jest ten człowiek i jak najszy bciej wbić mu do głowy, że jest inaczej. Nie mówię, że powinniście nieustannie starać się udowodnić to całemu światu,

absolutnie. Wy to wiecie i to wy starczy. Ale jeśli ktoś ma inne zdanie i jest gotów zakwestionować wasze, działajcie!… Godłem specnazu jest nietoperz. Z jednej strony słusznie, w końcu specnaz zwy kle działa skry cie, pod osłoną nocy … Ale jeśli ktoś mnie spy ta, odpowiem, że do specnazu bardziej pasuje inne godło, wilk. Wilk to bardzo silne i wy trzy małe zwierzę. Nie mówię o marny m wilczkuwy moczku zamieszkujący m lasy Europy albo stepy Azji, albo o ty ch chuderlakach, które ży ły w ogrodach zoologiczny ch przed Początkiem. Mówię o okazały m drapieżniku, środkoworosy jskim wilku stepowy m, którego długość przekracza półtora metra, a waga dochodzi do osiemdziesięciu kilo. Taka bestia jest w stanie w pojedy nkę powalić łosia, a jego siła i wy trzy małość są wręcz fenomenalne. Nie na darmo mówi się, że „wilka nogi karmią”. Wilk potrafi cały mi godzinami i dniami biec, ścigając zdoby cz, a potem, gdy zbliży się na wy starczającą odległość, wy konać bły skawiczny skok, i wbić kły w gardło swojej ofiary. Wilk to inteligencja, spry t, siła i wy trzy małość. Tacy właśnie macie się stać i wy, i tacy się staniecie. Powinniście zrozumieć i poczuć, że jesteście potężny mi wilkami, że jesteście silniejsi od wszy stkich inny ch, bardziej wy trzy mali od wszy stkich inny ch, inteligentniejsi od wszy stkich inny ch. Kładł tę my śl do głowy swoim wy chowankom ostrożnie, delikatnie, ale bardzo wy trwale i na wiele sposobów. Z początku by ły to pogadanki, a potem przy kłady z ży cia. I właśnie zlikwidowanie karawany handlarzy niewolnikami by ło pierwszy m prawdziwy m zadaniem, krokiem w stronę osiągnięcia tej niezachwianej pewności – chłopcy zaczęli stopniowo wierzy ć, że każdy z nich włada realną siłą, każdy z nich jest wart co najmniej ty le, co kompania żołnierzy, i każdy z nich jest w stanie wy konać najtrudniejsze zadania. *** Po ty m, jak w Schronie pojawiły się broń palna i wy starczająca ilość amunicji, zaczęto przeznaczać mnóstwo czasu na naukę strzelania. I nie by ło to takie sobie strzelanie, że się przy chodzi, kładzie na ziemi i strzela, marnując naboje. Rodiony cz uczy ł chłopaków gruntownie, zgodnie z wszelkimi zasadami strzelectwa. Na początku pod jego czujny m kierownictwem, poprzez uporczy we treningi chłopcy wy pracowy wali podstawę celny ch strzałów. Uczeń odciągał kurek i wy kony wał wy strzał na sucho, celując przy ty m tak, jakby w lufie znajdował się ostry nabój. Potem jeszcze jeden. I jeszcze. I jeszcze. I tak aż do stu pusty ch wy strzałów na jeden trening. By ło to niezbędne, aby strzelec zapamiętał, jaki fragment celu wskazy wała muszka w momencie naciśnięcia spustu. Przy takim ćwiczeniu zarówno on, jak i jego nauczy ciel mogli zauważy ć błąd albo odchy lenie przy strzale, uwzględnić je i poprawić na kolejny ch treningach. Natomiast przy uży ciu ostrej amunicji zmierzenie tego odchy lenia by ło niemożliwe – widok w celowniku stawał się zamazany przez wy strzał i odrzut broni. Oczy wiście od czasu do czasu wy chowanek strzelał też z ostrej amunicji, tak by utrwalić osiągnięte rezultaty. Z czasem do treningów zaczęto wprowadzać zmiany. Kiedy ty lko wy pracowano stabilność i powtarzalność ruchów, liczba pusty ch wy strzałów zmniejszy ła się i zadania stały się bardziej skomplikowane. Dodano strzelanie w ruchu, w przewrocie w bok, do celów staty czny ch i ruchomy ch, do trzech, czterech naraz, w różny ch pozy cjach, nawet takich, który ch pozazdrościłby autor Kamasutry. Oprócz tego pułkownik uczy ł chłopców prawidłowo celować,

nawet to, jak się okazało, by ło całą nauką! – Jeśli strzelec długo celuje, w pierwszej kolejności cierpi od tego oko – opowiadał Rodiony cz. – Na celowanie przeznaczajcie pięć, góra sześć sekund. Potem następuje postępujące zmęczenie oka, obniża się ostrość widzenia, obraz zaczy na się dwoić. Aby tego uniknąć, trzeba nauczy ć się strzelać w odpowiednim tempie wy kony wać strzał w określony m momencie, ani później, ani wcześniej. W tej chwili powinna się zacząć mobilizacja organizmu, wstrzy manie oddechu, celowanie i wy strzał. I kiedy, jak u psa Pawłowa, wszy stkie te składowe zadziałają jednocześnie, wtedy strzał pada automaty cznie. Uczcie się oddawać strzał w dwie sekundy, odliczając w głowie „dwadzieścia dwa, dwadzieścia dwa”. Oprócz tego wszy scy strzelcy, w ty m i snajperzy, muszą celować z otwarty m drugim okiem. Kategory cznie zabraniam wam mruży ć lewe oko, naprężają się jego mięśnie i to udziela się prawemu, które i bez tego nieustannie pracuje. Przez to oczy męczą się jeszcze szy bciej i ostrość widzenia bły skawicznie spada. A to, jak rozumiecie, odbija się już na wy nikach. Oprócz tego otwarte oko niecelujące daje wam przewagę, widzicie przestrzeń przed wami i możecie w porę dostrzec wszy stkie zagrożenia. Jeśli mimo to nie możecie celować z drugim okiem otwarty m, wy jście jest proste, zasłaniajcie je przepaską. Oko niecelujące jest wtedy wprawdzie wy łączone, ale nie mruży cie go, co z kolei zachowuje widzenie stereoskopowe i przechodzenie światła przez oboje oczu pozostaje jednakowe. Oprócz nauki strzelania z popularny ch rodzajów broni pułkownik chciał wy szkolić kilka osób na snajperów. Po ty m, jak w Schronie pojawiła się precy zy jna broń, Rodiony cz zaczął poświęcać takim zajęciom szczególną uwagę. Do grona żołnierzy przechodzący ch specjalisty czne szkolenie trafili Daniła ze swoim WSS oraz Licznik i Sławka Lokalizator mający SWD. Nie można jednak powiedzieć, by ta próba została uwieńczona pełny m sukcesem: Daniła i Sławka uczy li się z trudem, a główną przy czy ną by ły tabele balisty czne, które należało znać na pamięć, ale zupełnie nie chciało im się ich uczy ć. Inaczej jednak by ło z Chińczy kiem. Wan zdołał wy kuć je w niezwy kle krótkim czasie, ale zdawało się, że cały jego organizm by ł przy stosowany, stworzony wręcz do snajperstwa. Z prawdziwie azjaty cką cierpliwością potrafił cały mi godzinami trwać na pozy cji, siedząc albo leżąc bez ruchu. A potem wy starczy ło ty lko, by pojawił się cel – następował jeden jedy ny wy strzał i trafienie. A to by ło bodaj czy nie ważniejsze od trafienia w ogóle. W końcu żaden trochę chociaż rozgarnięty przeciwnik po niecelny m strzale za nic nie pojawi się w ty m samy m miejscu drugi raz, raczej postara się uciec lub korzy stając z osłon i rzeźby terenu, podejść i zaatakować. Pułkownik nie mógł się nachwalić swojego niewy rośniętego skośnookiego ucznia. – Choćby ś by ł unikatem do trzeciej potęgi, choćby ś miał nie wiadomo jaki talent do strzelania, nigdy nie nauczy sz się strzelać celnie i, co najważniejsze, trafiać w cel za pierwszy m razem, jeśli nie nauczy sz się najważniejszego działu snajperskiego rzemiosła, prakty cznej balisty ki i balisty czny ch tabel! – powtarzał niejednokrotnie. – Li wy kuł je na pamięć, z powodzeniem je stosuje, i proszę, jakie ma wy niki! – Wan to kompletny unikat – burczał w odpowiedzi Ary jczy k. – Ledwie trzy lata w Schronie, a rosy jski już jak ojczy sty … Jednak wkrótce Wan opowiedział, na czy m polega jego fenomenalna celność. Właśnie po ty ch wy jaśnieniach przy lgnął do niego jego pseudonim – Licznik. – Rozumiesz, Dobry nia, mam jakby w głowie licznik… – podzielił się Chińczy k, kiedy

w drodze ze strzelnicy Daniła zaczął wy py ty wać o jego tajemnice zawodowe. – Kiedy widzę cel, mogę określić nie ty lko dokładną odległość do niego, ale i prędkość, z jaką się porusza. Jakby m widział prawdopodobne trajektorie celu i w jakiś sposób wiem, kiedy będzie w odpowiednim punkcie z dokładnością do setnej części sekundy, a to znaczy, że wiem, gdzie posłać kulę. To wszy stko dzieje się spontanicznie, automaty cznie. Po prostu to czuję, i koniec. Powiedzieć, że Daniła by ł zdumiony, to nic nie powiedzieć. – Słuchaj, to przecież kupa czy nników! Powietrze 18, grawitacja, dery wacja, kąt położenia celu, siła Coriolisa, charaktery sty ka broni i naboju19… To jest coś niewiary godnego… Może jesteś robotem? W takim razie po co uczy łeś się tabel? Li wzruszy ł ramionami. – Dla mnie to normalne… Bardziej niewiary godne wy dają mi się zdolności Lokalizatora albo twoje. A z tabelami poszło mi łatwo. Do tego znakomicie ułatwiają strzelanie, po prostu opieram się na gotowy ch wartościach i ty lko lekko je kory guję, dopasowuję do okoliczności. Jedy ny m problemem w szkoleniu Chińczy ka by ł fakt, że bał się wy strzału – w momencie naciśnięcia na spust zaciskał powieki i naturalnie przestawał celować. Lufa karabinu by ła przez to skierowana gdziekolwiek, ty lko nie w cel. Do tego Li, denerwując się w oczekiwaniu głośnego wy strzału i uderzenia kolby w ramię, ostro szarpał za spust, ostatecznie psując efekt. Pułkownik naśmiewał się z niego, mówiąc, że to dość szeroko rozprzestrzeniona choroba wśród nowicjuszy, ale uleczalna. I potwierdził swoje słowa, uwalniając Chińczy ka od lęku przed wy strzałem w ciągu kilku treningowy ch wy jść na poligon. – Oto, w czy m tkwi sekret – opowiadał kilka miesięcy później na zajęciach z psy chologii. – Podkładamy takiemu mrugaczowi zamiast ostry ch nabojów z prochem treningowe, z piaskiem. Nie ma żadnej różnicy, waga jest ta sama i sły chać szelest wewnątrz łuski. Człowiek ładuje nabój, mruży oczy, szarpie za spust, a wy strzału nie ma… Otwiera oczy i widzi, że lufa jest skierowana diabli wiedzą gdzie, ty lko nie tam, gdzie trzeba. Zaczy na rozumieć: „Coś robię nie tak…”. Ale to jeszcze nie koniec. Potem wszy stko odby wa się dokładnie odwrotnie. Zaczy namy pracować z treningowy mi nabojami z piaskiem, człowiek przy zwy czaja się, że po naciśnięciu na spust nie będzie wy strzału, i dlatego nie mruga oczami, ty lko pły nnie naciska spust. Ja ty mczasem niepostrzeżenie podkładam mu ostry nabój. Wy strzał, huk, i cel zostaje trafiony. I tak raz za razem. Tak ćwiczy ły i sły nne fińskie „kukułki”, i niemieccy snajperzy z czasów Wielkiej Wojny Ojczy źnianej, i nasi snajperzy specnazowcy. Bardzo skuteczna metoda, powiem wam, i skuteczniejszej po prostu nie znam. Jednak chy ba najbardziej uwierzy ć w siebie pomagały chłopcom nie dy skusje i treningi psy chologiczne, nie szkolenie strzeleckie, ale gry. Gry by ły dwie. Tę ulubioną przez Rodiony cza i znienawidzoną przez jego uczniów by ła gra o nazwie „Zabij zwierzaka”. W roli „zwierzaka” wy stępowały zwy kle pies albo szczur. Łapali je we własnej roboty pułapki, przy czy m pułkownik wy bierał zawsze największe i najbardziej agresy wne osobniki. Złapane zwierzę przez jakiś czas trzy mano w klatce w podziemiach dworca, morzono głodem, by doprowadzić je do odpowiedniego stanu, a potem pewnego pięknego dnia, kiedy u mutantów zaczy nał się okres godowy, wy puszczano je do zamkniętego pomieszczenia razem

z człowiekiem, przy czy m warunkiem konieczny m by ła całkowita nagość tego ostatniego. Jeśli by ł to pies, można by ło wziąć ze sobą nóż albo saperkę, i to by ło jeszcze do zniesienia. Natomiast jeśli do pomieszczenia wpuszczano szczura, to żołnierz musiał zabić go goły mi rękami. I to by ł prawdziwy hardcore… Szczur, szy bki, ruchliwy, agresy wny, nie znajdując wy jścia z zamkniętej przestrzeni, wpadał w szał i wściekle rzucał się na wroga. Pochwy cenie i uduszenie go by ło nadzwy czajnie trudne – gry zoń wy wijał się, wy ślizgiwał z rąk, rzucał prosto w twarz, atakując oczy, długimi ostry mi zębami szarpał ręce, próbując dobrać się do gardła… Po walce, na ciele można by ło naliczy ć kilkadziesiąt ugry zień, nie mówiąc już o bólu od jadu przenoszonego na zębach. W dniach takich gier liczba pacjentów u doktora Ojboli gwałtownie się zwiększała i nierzadko na łóżkach w ambulatorium leżeli wszy scy wy chowankowie Rodiony cza co do jednego. Oprócz zabawy w „Zabij zwierzaka” pułkownik organizował wesołą grę, którą sam nazy wał „Karnawał ży wy ch trupów”. Odby wała się regularnie w piwnicy budy nku dworca i Rodiony cz nadawał jej wy jątkowe znaczenie – gra ta, choć okrutna, bardzo skutecznie przy zwy czajała jego wy chowanków do widoku krwi. Oto na czy m polegała. Na dzień przed „karnawałem” na powierzchni odby wało się prawdziwe polowanie na mutanty. By ły to przeważnie psy i wy rodki, ale czasem trafiał się i kuropat, a to oznaczało, że święto uda się nad podziw. Zabite mutanty znoszono do piwnicy, po czy m kilku żołnierzy je oprawiało. Kiszki i pozostałe wnętrzności rozrzucano po podłodze, rzucano tam też zdarte skóry, tusze wieszano na hakach pod sufitem i zostawiano na noc, pozwalając, by ściekła krew. Ze skóry nie obdzierano jedy nie kuropata. Rozpruwano mu ty lko brzuch, wy ciągając zawartość, a cielsko zostawiano w kącie. Po ty m wszy stkim wczesny m rankiem zdejmowano tusze z haków, rąbano na części i rozrzucano na podłodze. Wszy stko to obficie polewano wodą, włączano słabe oświetlenie i piwnica stawała się piekłem… Wstrętny m, obrzy dliwy m i krwawy m. I po ty m piekle, krąg za kręgiem, przez kałuże krwi, między długimi siny mi sznurami jelit, kawałami mięsa, skór, girlandami z flaków czołgali się uczniowie. Gwóźdź programu – kuropat – zostawał na koniec. Żołnierze, półży wi od tego, co musieli znieść, dławiący się odruchami wy miotny mi i zaciskający powieki, stawali przed kuropatem i pułkownik zaczy nał jednego po drugim wpy chać do jego krwawego wnętrza. Potrzy mawszy nieszczęśnika z minutę w środku, odchy lał skórę i wy ciągał go na zewnątrz. Niektórzy by li na wpół nieprzy tomni, z pły wający m wzrokiem, a niektórzy pogrążali się w głębokim stuporze. Nie przy stępowano do żadny ch procedur reanimacy jny ch – omdlałego żołnierza kładziono gdzieś w kącie i konty nuowano trening, dając mu pełne prawo, by samodzielnie doszedł do siebie. W ty m by ł prakty czny sens – na powierzchni nie będzie niani i trzeba będzie samemu sobie radzić z własny m organizmem. Od razu po kuropacie należało obszukać kukłę i by ł to ostatni etap ćwiczenia. Kukłę przy gotowy wano z ciała wy rodka. Martwego mutanta ubierano w zwy kłą, porządnie znoszoną grudę, a w jednej z jej kieszeni chowano jakiś drobny przedmiot, często nabój do Makarowa. Następnie ciało by ło obficie polewane krwią, a potem pułkownik osobiście rozpruwał wy rodkowi brzuch, wy ciągając na zewnątrz lepkie wnętrzności i malowniczo układał to wszy stko na ciele mutanta. Każdy kolejny egzaminowany musiał przeszukać trupa i znaleźć nabój, który pułkownik mógł wcisnąć, gdzie ty lko podpowiedziała mu fantazja.

Do ty ch gier przy stępowali zawsze na czczo – w ten sposób łatwiej by ło je znieść. Żołądek mniej się buntował, a i jego skurcze nie by ły tak męczące. Po przeprowadzeniu odkażania w podziemiach prakty cznie nie by ło promieniowania i przez czas gry radiacja nie mogła specjalnie zaszkodzić zdrowiu. I pułkownik z tego korzy stał – jego wy chowankowie czołgali się bez skafandrów, w samy ch ty lko grudach, w przeciwny m wy padku przepadłby cały cel wy chowawczy. Początkowo oczy wiście emocje sięgały zenitu. Saszkę na przy kład regularnie wy wracało na lewą stronę, Daniła miał ciągłe wy rzuty adrenaliny, a Micha Proch tak bał się wejść do wnętrza kuropata, że aż drżały mu kolana i trzęsły się ręce. Ale z czasem, po kilku miesiącach, zaczęli przy jmować wszy stkie te krwawe okoliczności znacznie spokojniej. Znużony mózg przy wy kł do ty ch poły skujący ch w półmroku piwnicy kałuży krwi na podłodze i bry zgów na ścianach, walający ch się dookoła kawałków mięsa. Pułkownik osiągnął swój cel – zaczęli reagować na krew zupełnie spokojnie, tak jakby to nie by ła krew, a taka tam… kolorowa woda. Rodiony cz spełnił swoją obietnicę. Chłopcy stawali się mężczy znami, którzy na powierzchni czują się równie swobodnie i spokojnie jak zwy kły człowiek u siebie w domu za opancerzony mi wrotami hermety czny mi – dojrzały mi stalkerami. Wilkami.

17 Friedrich Nietzsche, Tako rzecze Zaratustra. Książka dla wszystkich i dla nikogo, tłum. Wacław Berent (przy p. tłum.). 18 Chodzi o wilgotność powietrza, gęstość powietrza, temperaturę powietrza i wiatr – czy nniki istotnie wpły wające na celność strzału na duży ch dy stansach (przy p. aut.). 19 „Charaktery sty ka broni i naboju” – przy skuteczny m strzelaniu wy borowy m broni nie należy rozpatry wać oddzielnie od naboju. To jest znakomity i powtarzalny wy nik zależy zarówno od naboju, jak i od broni, od ich maksy malnej zgodności i współdziałania (przy p. aut.).

7 | „Timeo Danaos…” 20 Za wioską na wy spie ciągnęły się skażone pola, lasy i zagajniki. Chociaż tu, między Kirowem i Sy kty wkarem, gdzie nie by ło duży ch miast, poziom radiacji by ł znacznie niższy – czasem karawana posuwała się bez przeszkód przez cały dzień, prosto, bez żadnego przy stanku i opóźnienia, omijania lokalek i szukania objazdu. W takie dni udawało się pokonać po sto kilometrów i to by ło niemało – w tej dzikiej tajdze po drogach pozostało ty lko wspomnienie, wiele z nich zarosło młody m laskiem i czasem, żeby oczy ścić przejazd, trzeba by ło się zatrzy mać i wy słać przodem uzbrojony ch w siekiery żołnierzy. Na szczęście takie odcinki trafiały się rzadko i by ły krótkie, inaczej droga mogłaby się bardzo przedłuży ć. Z mieszkańcami osady na wy spie rozstali się bez problemów trzy dni wcześniej. Naoczny ch świadków zajścia nie by ło – nawet Licznik zrobił swoje cicho, bez strzelania, uży wając noża. A kiedy w środku nocy odkry to pod głazami ciała w skórzany ch kurtkach, stalkerzy już równo chrapali, nie wzbudzając niczy ich podejrzeń. Bajarza zostawili we wsi. Iwaszurow, kiedy poznał przy bliżoną trasę karawany, bardzo żałował, że nie będzie mógł jechać dalej razem z nimi. – Jeśli będziecie przejeżdżać koło Ruczy za Sy kty wkarem, to zajedźcie tam. Podobno warzą tam jakiś bardzo cenny specy fik. Pojechałby m z wami, te okolice są teraz niebezpieczne dla samotników, ale mam tu jeszcze sprawy. Tak więc kiedy ś tam dotrę na własną rękę. – A co to za specy fik? – zainteresował się Daniła, który już wy próbował na sobie działanie medy cy ny ludowej, smarując kupioną dzień wcześniej maścią pożegnalny prezent od Pasera, ranę od noża na prawy m boku. – Sam nie wiem, ale chodzą słuchy … Chociaż po co zgady wać? Można i po to nadłoży ć drogi, sprawdzić, co i jak… Daniła oczy wiście wątpił, by dla słoika z lekarstwem Hasan miał zboczy ć z trasy, ale zapewnił Bajarza, że jeśli będą mieli okazję, na pewno tam wpadną. I na ty m się pożegnali. Tak też się stało. Na wzmiankę o lekarstwie Hasan machnął ty lko ręką. – I bez tego nie wy rabiamy się z planem. Spóźniamy się o jakiś dzień drogi… To nie wy cieczka. Daniła nie nalegał. Liczy ł się przede wszy stkim cel wy prawy, dopiero potem cała reszta. By li spóźnieni nawet bardziej niż o jeden dzień. Na wieczorny ch postojach, jeśli udało im się znaleźć nieskażoną okolicę i rozbić obóz we względny m komforcie, Daniła widział, jak Hasan siedzi z mapą przy ognisku, sprawdza krzy womierzem odległość i marszczy brwi. Do kombinatu by ł jeszcze spory kawałek, a czasu zostało mniej niż połowa. A jaka droga ich czekała, w jakim stanie będzie nawierzchnia… na ile przejezdna i czy w ogóle – skąd mieli to wiedzieć?

A jednak Daniła miał nadzieję, że zdążą. Po prostu nie mogło by ć inaczej, przecież Schron z niecierpliwością czekał na ich powrót. Miał nadzieję, że jeszcze dalej na północy liczba lokalny ch plam podwy ższonej radiacji zacznie się zmniejszać i zanikać, i karawana w ogóle przestanie meandrować w poszukiwaniu przejazdu, a to by ł właśnie ten tak niezbędny dodatkowy czas. Chociaż i teraz grzech by ło narzekać. Jak ruszy li rano, tak jadą, prosto i bez zwalniania. „Zrobiliśmy już jakieś sto pięćdziesiąt kilometrów – rozmy ślał, leżąc na koi. – Dobrze, jeśli tak będzie aż do wieczora… Odrobiliby śmy wtedy ten dzień straty i znów jechali według harmonogramu…” Zapeszy ł… – Uwaga. Wozy, stop! – Z głośnika, jak zawsze nieoczekiwanie, rozległ się głos Hasana. – Załogi ciężarówek jeden i dwa do wy jścia. Nie spieszy my się, ale i nie zwlekamy. Czekam przy WDS-ie. Pozostali uważać i patrzeć we wszy stkich kierunkach. Ural zatrząsł się i stanął ze zgaszony m silnikiem. Daniła zaklął. – Co tam znowu? – burknął z niezadowoleniem zwinięty na koi Sańka. – Pospać spokojnie nie dadzą… Skafandry zakładali niespiesznie – jaki jest sens latać jak w ukropie, jeśli nie by ło rozkazu? Założy li demrony, maski przeciwgazowe, zarzucili na plecy kamizelki kuloodporne, broń, zaczęli powoli wy siadać z ciężarówki. Hasan już czekał na nich przy Tigrze. – W odległości kilometra jest osada na naszej trasie – oznajmił, kiedy żołnierze zebrali się już wokół niego. – Zwiad zameldował, że są tam ży wi mieszkańcy. Dy m z kominów, pieski poszczekują… Stoi przy drodze, więc nie możemy jej ominąć ani objechać, dookoła jest gęsty las, nie da się zjechać z drogi. Trzeba będzie tam zajść i się rozejrzeć. Całkiem możliwe, że staniemy tu na nocleg, jeśli wioskowi nie będą mieli nic przeciwko. – Bo niby jeśli będą mieli, to nie staniemy … – Spod maski przeciwgazowej dał się sły szeć śmieszek Moreli. – Bry gada jest, rzecz jasna, silniejsza – spokojnie odpowiedział Hasan – ale nie warto niepotrzebnie robić sobie wrogów. A nuż się kiedy ś przy dadzą… A więc zadanie dla oddziału pierwszego: zwiad. Wy jaśnić, co to za wieś, ilu jest ludzi, jak są nastawieni, sprawdzić poziom promieniowania. To mnie szczególnie interesuje, bo tutaj już prakty cznie nie ma radiacji. Zdaje się, że zaczy nają się czy ste tereny. Daniła fakty cznie zwrócił nagle uwagę, że dozy metr prawie nie terkocze – cy ka ty lko czasem. Czy li to prawda – jeden, dwa rentgeny. – Zadanie dla oddziału czwartego – ciągnął ty mczasem major – ubezpieczać pierwszy. Nie pchać się do wsi, rozstawcie się na jej skraju, w razie kontaktu ogniowego osłaniajcie odwrót. Wszy scy wszy stko wiedzą? Dowódcy, zrozumiano? – Co do nastawienia mieszkańców, to nie uda się tego sprawdzić bez kontaktu bezpośredniego – powiedział Daniła. – Nie bronię się kontaktować – odparł major. – Jeszcze jakieś py tania? Nie? W takim razie

pięć minut na kamuflaż i naprzód. Rodiony cz i dziadek nauczy li Daniłę z Saszką chodzić po lesie. Dziadek, my śliwy, uczy ł ich, by stawiać stopę nie na pięcie, lecz na zewnętrznej krawędzi stopy. I jakby obracać, lekko wkręcając ją w ziemię, rozgrzebując ty m ruchem listowie. Wtedy nie pęknie pod stopą gałązka ani nie zaszeleszczą liście. Pułkownik zaś odwrotnie, mówił, że stopa powinna lądować na pięcie, a druga ma by ć lekko zgięta w kolanie, spręży nować, żeby człowiek miał możliwość szy bko przenieść ciężar ciała z nogi wy krocznej na zostającą w ty le, jeśli pod podeszwą buta wy czuje się nagle przedmiot, który może wy wołać hałas. Danile bardziej pasował sposób dziadka, podczas gdy lżejszy Saszka wolał metodę pułkownika. Najważniejsze, że efekt by ł taki sam. Gdy by jeszcze mieli buty z miękkimi podeszwami… Ale to by łby już szczy t marzeń. Podeszwy glanów zrobione z grubej gumy by ły twarde, więc trzeba by ło sobie radzić z ty m, co mieli. Chociaż i tak nieźle im to wy chodziło: Daniła, Saszka i Wan jak bezszelestne cienie przemy kali między drzewami naprzód i nieco w bok od reszty grupy, która hałasowała jak niedźwiedzie w malinach. Shrek nie mógł chodzić cicho z zasady, a Kubowicz, Profesor i Morela chy ba nie potrafili. Duma został nieco w ty le, prowadził swoich ludzi sto metrów dalej i stamtąd też dochodziły czasem szelesty i trzaski. I najprawdopodobniej trzasków ty ch nie wy dawały stopy stalkerów – należało jasno stwierdzić, że wojownicy Bractwa, choćby by li nie wiadomo jak dobry mi żołnierzami, kompletnie nie umieli poruszać się po lesie. Wioska pojawiła się nagle. Niby by ł sobie las – a tu nagle w prześwitach między drzewami pojawiły się niewielkie ceglane domki kry te popękany mi od upły wu czasu łupkowy mi dachówkami. Dobry nin, przy pominający w swoim Leszy m chodzącą górę śmieci, przy stanął. Podniósł do góry zaciśniętą w pięść rękę, rozprostował palce i pły nnie opuścił ją na wy sokość pasa – „stać, siedzieć”. Przy kucnął. Chrzęst za jego plecami umilkł. Obejrzał się – grupa, jak jeden mąż, klęczy na jedny m kolanie i kontroluje otoczenie, wodząc lufami z boku na bok. Daniła zostawił ludzi w kry jówce i wy sunął się na skraj lasu. Wy sunął głowę z zarośli, rozejrzał się. Ogród. Pas równy ch grządek ciągnie się od skraju lasu na jakieś sto metrów, prosto do szop. Zza szop wy staje dach domu mieszkalnego z wiatrowskazem w kształcie strzały na kalenicy. Cisza – ani krowa nie zamuczy, ani kogut nie zapieje, nawet ptaki milczą. Ty lko gdzieś na drugim końcu wsi sły chać metaliczne uderzenia – może ktoś klepie kosę albo coś naprawia… No tak, a jak tam z kandy datami na informatorów? Aha: po ogrodzie chodzi młoda dziewczy na – Daniła spojrzał przez lornetkę – jakieś szesnaście lat. I nie nosi żadnej odzieży ochronnej. Opuścił lornetkę, zerknął na dozy metr – pięćdziesiąt mikrorentgenów! Schował się w gęsty m podszy ciu, kry jąc się przed wzrokiem postronny ch, sprawdził jeszcze raz – nie kłamie! Czy li można zdjąć namordnik i skafander! Ściągnął maskę przeciwgazową, upchał ją w zasobniku, odetchnął z rozkoszą, pełną piersią – jak dobrze! Zdjąć by tak jeszcze kombinezon, ale to już później, teraz nie ma czasu… Znów wy chy nął z zarośli, spojrzał – przez ten czas młoda wieśniaczka podeszła nieco bliżej. Zatknęła sobie długą spódnicę za pas, stoi ty łkiem wy pięta do góry, rwie trawę. Skraj spódnicy się podniósł, gołe opalone nogi widać aż do połowy uda… Wy prostowała się – oho! Daniła uśmiechnął się pod nosem – niby dziewuszka, a już dorodna… Proszę, jak jej się koszula opina. Jak u Irinki, jeśli nie większe… Niezła! Uśmiechnął się pod nosem – i to właśnie ją zaraz

złapiemy … Odwrócił się i poczołgał do oddziału. Żołnierze lekko się zdziwili, widząc dowódcę wy łaniającego się z krzaków bez maski przeciwgazowej, ale od razu zorientowali się, w czy m rzecz, i również zdjęli swoje. Daniła odczekał parę minut, aż nawdy chają się świeżego powietrza, i przy stąpił do pierwszego etapu operacji o kry ptonimie „Pojmanie wieśniaczki”: Saszkę posłał na skraj lasu, w krzaki, gdzie sam przed chwilą siedział, Licznika z SWD pognał na drzewo, pozostały m zaś polecił, by rozciągnęli się w łańcuch i położy li na ziemi, przy czy m ciężką arty lerię z cekaemami – Kubowicza i Shreka – rozlokował na flankach ty raliery. Sama przy jemność – osłaniać grupę krzy żowy m ogniem. Niech ty lko ktoś spróbuje się pchać pod 7,62 milimetra… Jednak operacja o tak wdzięcznej nazwie spełzła na niczy m, zanim się rozpoczęła. Ledwie Daniła dotarł do leżącego w krzakach Saszki i wy jrzał na ogród, zobaczy ł, jak dziewczy na, rozprostowując spódnicę, odchodzi do domu. Daniła zaklął. – Co tam? – wy sunął się obok niego towarzy sz. – Poszła? – Nie jest nam pisana, Sańka… Partner uśmiechnął się, puścił oko. – Co, mało ci dwóch żon? – Żartuję – machnął ręką Daniła. – Żarty żartami, a wariant z wieśniaczką odpada. Co robimy ? Saszka wskazał wzrokiem ogród. Daniła obejrzał się. Z szopy wy szedł krzepki brodaty chłop w kraciasty m kaszkiecie, mary narce założonej na gołe ciało, umazany ch nawozem spodniach z wy pchany mi kolanami i gumiakach z kirzy i ze stanowczą, a nawet groźną miną ruszy ł ścieżką wprost w łapy dy wersantów. – Mamy fart, Sania – szepnął Daniła, przy ciskając się do ziemi. – Bierzemy tego rolnika. No, dawaj, kochany, dawaj… Czego się drapiesz po brzuchu, bliżej podejdź, bliżej… – Po co on tu lezie? – zainteresował się jego partner. – Chy ba nie mógł nas zauważy ć, a gdy by zauważy ł, to spieprzałby stąd w cholerę. Odpowiedź przy szła dosłownie po sekundzie – mężczy zna otworzy ł usta i krzy knął. – Ej! Połkan! Swołocz kudłata… Cho no tu, ale już! Wy łaź no z krzaków, wy łaź! Narozrabiałeś, to odpowiesz! – Psa woła… A! Kiedy tu szliśmy, zatrzęśliśmy krzakami, a on to chy ba zauważy ł… – domy ślił się Saszka. Daniła milczał, obserwując tuby lca w napięciu. Jego partner też umilkł, przesunął się nieco w lewo, żeby nie przeszkadzać starszemu towarzy szowi, a jednocześnie by ć gotowy do działania. Znieruchomiał. Chłop doszedł do zarośli i raz jeszcze zaapelował do sumienia tej swołoczy, Połkana, po czy m, nie doczekawszy się, rzecz jasna, odpowiedzi, wparował w zarośla. Chwy t „wzięcie do niewoli” to klasy ka gatunku zwiadu i dy wersji. Wy kony wać go trzeba we dwójkę: jeden żołnierz wy konuje chwy t, drugi w ty m samy m czasie zaty ka przeciwnikowi usta i łapie jego broń, żeby ta, nie daj Boże, nie wy strzeliła. Ale tak jest w warunkach bojowy ch, kiedy przeciwko sobie masz poważny ch gości. A tu by ł tuby lec… Chłop nawet nie zdąży ł wrzasnąć, kiedy dosłownie spod jego nóg podniosła się leżąca dotąd spokojnie na ziemi sterta śmieci. Daniła zobaczy ł ty lko bły sk przerażenia w jego oczach – i przy łoży ł mu prawy m sierpowy m w głowę. Brutalnie, ale

skutecznie. Niepotrzebne tu jakieś koronkowe akcje, za dużo zachodu. Tuby lec poleciał w bok, omal nie runął na Saszkę. Partner wprawnie – lekcje pułkownika nie poszły w las! – związał informatorowi ręce i przy jaciele ponieśli go w głąb lasu. Położy li wieśniaka pod drzewem, na który m jak kukułka siedział Wan, i usiedli obok. – Jak my ślisz, kiedy dojdzie do siebie? – zapy tał Saszka, przy glądając się rolnikowi. – Zdaje się, że przeholowałeś… – Mam wszy stko dokładnie odmierzone – uśmiechnął się Daniła. – Pół godziny poleży, jeśli go nie ruszać. Ale nie mamy czasu czekać. Cuć go. Saszka się nie ceregielił – pochy lił się i energiczny mi okrężny mi ruchami potarł uszy nieprzy tomnego tuby lca. Podziałało – facet drgnął, dochodząc do siebie, zamrugał oczami, rozglądając się dookoła. Zobaczy ł pochy lone nad nim twarze i wcisnął się w ziemię, jego wzrok miotał się panicznie między partnerami. – Leż spokojnie, to nic ci nie zrobimy – poradził Daniła. – Co to za wieś? – Toć to… Łowla – zabrzmiała bły skawiczna odpowiedź. – A jak cię zwą? – Fiodor. A wy to skąd? – Chłop nabrał odwagi. – My, Fiedia, przejeżdżaliśmy niedaleko. Patrzy my, wieś… Czemu by nie wstąpić? – odparł Daniła, bacznie obserwując reakcję informatora. Trzeba przy znać, że reakcja zaskakująco dobra – prostoduszna twarz Fiodora rozbły snęła radością. – To co tak tu siedzimy, chopy ? Chodźta do domu! Witamy ! – Zaczekaj. – Daniła powstrzy mał chcącego już wstać Fiodora. – Powiedz najpierw: duża ta wasza wieś? – Będzie sto zagród… – Oho… A starosta jest? – A jak! Mamy przewodniczącego! Prokoficz… – A jeśli wprosimy się na nocleg, to jak będzie? – A ilu was jest? – No, będzie z pięćdziesięciu… – Toć… Witamy ! – zakrzy knął Fiedia. – Chopy, a to nowina! Urządzimy was najlepiej, jak można, choćby ty dzień możecie mieszkać! – A nie bierzesz na siebie zby t wiele, tak decy dować za przewodniczącego? Fiodor machnął ręką z taką dziarską miną, że stało się jasne – by ł absolutnie pewien swoich słów. – Toć ku… Co wy ! Raz na rok nowi ludzie do wsi przy chodzą, jak tu ich nie powitać?! Nowin przecież posłuchamy, dowiemy się, co się dzieje na świecie! Napoimy, nakarmimy, że brzuchy napełnicie, w bani wy parzy my ! – A masz ochotę podejść do naszego naczelnika? – spy tał Daniła, spodziewając się, że Fiedia kategory cznie odmówi. Mały sprawdzian: jeśli odmówi, to znaczy, że im nie ufa. To znaczy, że spodziewa się, że wy winiemy mu jakiś numer i całkiem możliwe, że sam chce jakiś wy winąć… – No cóż… – wzruszy ł prostodusznie ramionami rolnik. – No to pójdę. Zawołam ty lko Lubkę, co by poleciała do przewodniczącego…

– Córkę? – Ehe… A daleko trzeba iść? – Jakieś półtora kilometra… Na twarzy Fiodora widać by ło, że coś liczy. – Jakieś trzy rentgeny ? Jeśli na krótko, to chodźta. Ty lko „ry jek” wezmę… – A nie boisz się, załóżmy, że wy rżniemy tę twoją wioseczkę w pień? – zadał prowokacy jne py tanie Daniła. Fiodor z miną fatalisty wzruszy ł ramionami. – A jaki to sens? Co nam można zabrać? A do tego: gdy by ś chciał, to już by ś to zrobił, co nie? Tak patrzę, że armaty macie poważne… I ubrani tak jesteście… A u nas co, z pięć pionowy ch dubeltówek na całą wieś i ze dwadzieścia zwy kły ch, poziomy ch. No, jeszcze Antipy cz ma czterdziestego siódmego kałacha, i koniec. Nie, nie możemy się z wami mierzy ć… Więc taki to nasz los. Tak czy owak, nie damy rady … Tu miał rację. Po co się szarpać, jeśli układ sił jest niekorzy stny. – To co, idziemy ? – Nie trzeba nigdzie chodzić. Na razie siedź. – Daniła odszedł na bok, kliknął przełącznik, wy chodząc na kanał dowódcy. – Hasan, tu Dobry nia, odbiór. – Jestem. – W słuchawce od razu dał się sły szeć głos majora. – Wzięliśmy informatora. Fiodor, jest przy jaźnie nastawiony. Twierdzi, że we wsi jest około stu gospodarstw. Zaręcza, że przy jmą nas na nocleg. – Jaki poziom radiacji? – Nadaje się do ży cia. – To cieszy … Jaki jest w ogóle ten twój informator? – A, w porządku… Cieszy się, że wreszcie jacy ś nowi ludzie się we wsi pokazali. Nowin chce posłuchać – odpowiedział Daniła, rzuciwszy spojrzenie na Fiodora. – No, to dobrze. Dobra, zrobimy tak… Fiodor będzie zakładnikiem, przekaż go Dumie. Ale najpierw niech tam kogoś wy śle, żeby resztę zawiadomić. Ty pójdziesz z gońcem do wsi, przy szy kujesz nasze przy jęcie. Przy jrzy j się, co i jak, najmniejsze podejrzenie, i dawaj znak. – Przy jąłem. – Do roboty. – Major się wy łączy ł. Zanim stojący na skraju lasu Fiodor wy wołał z domu Lubkę, Daniła poderwał swoich ludzi, wy jaśnił im zadanie i wezwał na kanale ogólny m Dumę z jego grupą. Zdąży ł – po to, by wezwać z domu córkę, Fiodor potrzebował jakichś trzech minut, nie więcej. Okazała się nią ta sama dziewczy na, która w lekkim negliżu pracowała w ogrodzie. Po otrzy maniu wskazówek spojrzała z respektem na Shreka i gniotąc bosy mi stopami trawę, poczłapała przez ogród do domu. Daniła z resztą druży ny ruszy ł za nią. Spacer do domu przewodniczącego zajął jakieś piętnaście minut. Wieś by ła pusta – Lubka objaśniła to tak, że wszy scy dopiero co wrócili z pola, z robót. My ją się, jedzą kolację i tak dalej… Ale napoty kani mimo wszy stko na drodze ludzie patrzy li na nich okrągły mi ze zdziwienia, radosny mi oczami – widocznie goście rzeczy wiście rzadko odwiedzali wioskę. – Macie tu kołchoz czy co? – zainteresował się idący po prawej od Daniły Siemiony cz. – Właśnie tak. Łatwiej tak, wszy scy razem… Dom przewodniczącego Prokofjewicza stał w samy m środku wsi i kształtem przy pominał

swojego właściciela – by ł tak samo niziutki, przy sadzisty, rozrośnięty wszerz. Sam Prokofjewicz siedział na ławce przed furtką, strugał jakieś drewienko. Widząc zbliżający się oddział – w pełny m ekwipunku, w kamizelkach kuloodporny ch, z bronią przewieszoną przez pierś, spojrzał surowo spod siwy ch krzaczasty ch brwi. Jakby ich oczekiwał. Machnął ręką, zwalniając Lubkę, odwrócił się do żołnierzy. – No, i skąd to takie zuchy ? Kto dowodzi? – Na razie ja – odparł Daniła. – Jesteśmy przejazdem, w drodze na północ. Przenocowaliby śmy jak ludzie… Prokofjewicz zrobił ruch, jakby coś żuł. – „Na razie”, czy li jak? – Kilometr stąd stoi karawana. Tam jest dowództwo. – To niech podjedzie dowództwo, wtedy z nim porozmawiam… – odparł zdecy dowany m głosem przewodniczący. – Czy li meldować? – Melduj, melduj… – Prokofjewicz kiwnął głową na zgodę. – Niech jadą prosto, nie ominą nas. Nowi ludzie, to dobrze. Dawno już nikogo u nas nie by ło… Hasan wy słuchał meldunku, odpowiedział, że karawana już jedzie. – Za pięć minut będziemy. Czekajcie na nas. – Będziesz miał swoje dowództwo, Prokofjewicz. – Daniła usiadł obok przewodniczącego na niziutkiej ławeczce, wy ciągnął nogi. – A ty mi na razie opowiedz, jak tu ży jecie od ty lu lat… Prokofjewicz odłoży ł drewienko na bok, obrzucił wzrokiem stojący ch wokół niego żołnierzy. – A wy stoicie, chłopcy ? Siadajcie sobie, w nogach prawdy nie ma… Jak ży jemy, py tasz? No jak… Dla nas chy ba nic się po Uderzeniu nie zmieniło. Wszy stko jest jak dawniej. – A jak poradziliście sobie z promieniowaniem? – zapy tał Saszka. – Toć nas prawie nie zahaczy ło – rozłoży ł ręce Prokofjewicz. – Komu my tu jesteśmy potrzebni w tajdze. Nie ma w pobliżu żadny ch ważny ch obiektów, a z duży ch miast ty lko Sy kty wkar, a i to sto kilometrów na północ. Co najwy żej dostało nam się parę razy z opadami, ty le tego by ło. W pierwszy ch latach dochodziło do trzy dziestu remów21, trzeba by ło w piwnicach posiedzieć. Ludzie oczy wiście umierali, ale nie tak, żeby co do jednego… Wielu też miało tu u nas L-122, chłopy to w większości my śliwi, chodzić w nich po bagnach, na kaczuszki, sama przy jemność. Parę dozy metrów mieliśmy … I tak się ratowaliśmy. – A co jedliście? – Mieliśmy zapasy w spichrzach… Najpierw je przejadaliśmy, a potem, kiedy po paru latach radiacja w ogóle spadła do zera, na nowo zasialiśmy ogródki, wzięliśmy krówki, ptaszki… Wszy stko to przecież nasze, samo rośnie, albo po polach biega. – No, a ubrania, buty ? Co potrzebne do gospodarstwa… jakieś garnki, ły żki i widelce? I wreszcie naboje do strzelb, skąd to bierzecie? – Uch, ale żeś palnął… Ile ja już lat metalowy ch sztućców nie widziałem – uśmiechnął się Prokofjewicz. – Wy cinamy drewniane, co innego mamy zimą do roboty ? I ubrania też sami majstrujemy. Sami tkamy, sami szy jemy … No, a po naboje parę razy chodziliśmy do miasta, a raz dotarła do nas karawana handlowa. Wiele nam nie potrzeba, ty le co do polowania. A my ślistwo pomaga nam się utrzy mać.

– Skoro polujecie, to znaczy, że wiecie, co i jak w okolicy – zauważy ł pilnie słuchający przewodniczącego Daniła, a nuż w jego słowach pojawi się jakaś fałszy wa nuta. – Więc jak to jest, dalej na trasie poziom radiacji jest normalny ? – Jakby to powiedzieć… Daleko nie chodziliśmy, ale przez jakieś trzy dzieści kilometrów będzie na pewno poniżej jednego rema. Dalej jest Sy kty wkar, bliżej niego już wzrasta, jasna rzecz… – Prokofjewicz nagle podniósł się, nasłuchując, z oddali dobiegał warkot silników. – To wasi? – A jak… – No, to powitajmy. – Przewodniczący wstał ze stęknięciem. – Oj, grzechy nasze ciężkie… Ej, Proszka! Chodź tu! Z domu wy skoczy ł mniej więcej dziesięcioletni chłopaczek, bosonogi, w samy ch spodniach z szelką przez ramię. Daniła przy jrzał mu się – zdaje się, że przewodniczący nie kłamał. Spodnie wy raźnie nie by ły przemy słowej produkcji – szare, z jakiejś grubej tkaniny. Czy żby płótno konopne?… – Procha, zasuwaj po chatach, goście do nas idą. Niech baby przy gotują klub na nocleg i coś do żarcia. Zrozumiałeś wszy stko? – Zrozumiałem, dziadku, już idę – zawołał chłopczy k, startując z miejsca. – No, to dobrze – powiedział Prokofjewicz, patrząc w ślad za wzbijający m kurz na ścieżce biegnącej wzdłuż domów chłopcem. – To mój wnuczek – wy jaśnił, odpowiadając na nieme py tanie Daniły. – Tatulo jego umarł od promieniowania, ech, paskudnie umierał. Wieczny odpoczy nek, a chłopiec został. I tak ży jemy we czwórkę: ja, on, jego babka i mama… Daniła, który stracił rodziców i wy chował się prawie w takich samy ch warunkach, naty chmiast poczuł się jak ostatni drań. Węszy tu, szuka niebezpieczeństwa, u Fiodora dopatruje się krętactwa… A mieszkańcy tej wsi to tacy sami ludzie jak oni. Ży ją, jak mogą, dzieci wy chowują… Proszę, zgodzili się przy garnąć ich na noc. I chociaż nie mają wy jścia, to przecież nie przy jmują ich pod przy musem, ale serdecznie. Banię obiecują, witają chlebem i solą… Aż niedobrze mu się zrobiło na my śl o sobie! Ty mczasem hałas silników narastał i na samy m początku długiej, ciągnącej się przez całą wieś, zarośniętej trawą ulicy pokazał się BTR. Za nim, w zwy kły m szy ku marszowy m, posuwały się ciężarówki z zaopatrzeniem i ludźmi, WDS i cy sterna. Jakieś czterdzieści metrów przed kolumną, po obu stronach pomy kały dwa quady. Przejechawszy z dużą prędkością obok nich, ostro zahamowały kawałek dalej, pozostawiając miejsce dla karawany. Przejechał BTR. W ślad za nim, gniotąc trawę potężny mi kołami, przejechały dwie ciężarówki. Trzecia zatrzy mała się dokładnie naprzeciwko, pry chnął i umilkł silnik. Z końca kolumny wy kręcił Tigr, podjechał, stanął nieopodal, koły sząc cekaemem na dachu. – A oto i dowództwo – powiedział Daniła, kiwając głową na wy chodzącego z kabiny Hasana. Major, który zdąży ł już zdjąć demron i przebrać się w swój oficjalno-reprezentacy jny polowy mundur w piaskowy ch barwach maskujący ch z koalicy jką, podszedł do przewodniczącego i zasalutował. – Major Hasan al-Fattih ibn Abbas, dowódca Pierwszej Bry gady Uderzeniowej ugrupowania „Bractwo Przy brzeżne”. To pan jest przewodniczący m rady ? – Pan, pan… – odparł Prokofjewicz z lekkim uśmiechem. Wasilij Prokofjewicz Nikołajew. Dawno nie widziałem wojskowego… No cóż, zapraszam do domu.

– Jak rozumiem, osiągnięto już porozumienie? – Hasan zignorował zaproszenie. Prokofjewicz kiwnął głową na zgodę. – A co to… Mamy wam żałować? Rozlokujemy was w klubie, duży jest, wszy stkich pomieści. Pojazdy też tam postawcie, obok budy nku. Odpoczniecie, zjecie coś. Jeśli ktoś chce, zaprowadzimy do bani. No, a jutro w drogę… – Dziękuję – odparł krótko major. – Nie będziemy dłużni. – A nam niczego nie trzeba – rozłoży ł ręce Prokofjewicz. – Co najwy żej, żeby ście podzielili się nowinami, co i jak się dzieje w kraju, i za to będziemy wdzięczni. – To będzie łatwe – obiecał Hasan. – Więc co, dokąd mamy jechać? – A na wprost, to tu, niedaleko, o, widzi pan piętrowy dom przy końcu ulicy ? – Przewodniczący wskazał na stojący około trzy stu metrów dalej biały sześcian budy nku z duży mi okratowany mi oknami. – To jest nasz klub. Jedźcie tam na razie, rozłóżcie się, jest otwarte. Niedługo przy jdą ludzie, nakry jemy stoły, posłałem już chłopaka po domach. A na razie pójdę po nalewkę… – Zmruży ł chy trze oczy, mrugnął do Daniły i zanim Hasan zdąży ł go powstrzy mać, dał nura za furtkę. – Dobra, niech idzie. – Major machnął ręką, spoglądając w ślad za nim. Może i fakty cznie warto się trochę rozluźnić. Że tak powiem, naładować akumulatory … Jak ci się tu podoba? Jak ten… Porfiry cz? Twój szósty zmy sł się nie obudził? Daniła, który musiał przy znać, że od pewnego czasu czuje jakiś niepokój, ale nie rozumie jego przy czy ny, potrząsnął głową w zadumie, jeszcze raz przewijając wszy stkie ostatnie wy darzenia przed oczami. – Chy ba czy sto… Dziadek jest gościnny, Fiedia też prosty jak dwie kopiejki… Major zagry zł wargę. – Też tak my ślę… I mój sierżancik milczy, czy li niczego nie przeczuwa. Dobra, uznajmy, że wszy stko w porządku. Na warcie stoi dziś twój oddział. A my chy ba trochę się rozluźnimy. Nie sądzę, żeby wioskowi zdołali zrobić jakąś krzy wdę uzbrojonej po zęby bry gadzie. I jeszcze jedno, trzeba by przejść się po wsi. Zajmij się ty m po rozstawieniu posterunków… – Gdzie będziecie spać? – W klubie. Ludzie są zmęczeni… Po co gnieździć się w samochodach, jeśli można odpocząć z wy godami? – Rozumiem. Proponuję zostawić broń w zamknięty ch ciężarówkach. – Rozsądnie – mruknął z zadumą Hasan. – Mam jeszcze jedną prośbę, przy dziel mi na noc kierowcę pudła. – Jednak coś podejrzewasz? – Lewa brew Hasana się uniosła. – Po co takie środki ostrożności? Daniła wzruszy ł ramionami: – Staram się by ć przy gotowany na niespodzianki, ty lko ty le. – Dobrze, dostaniesz kierowcę. Na ty m stanęło. Kolumna podjechała do klubu i zaparkowała w zwarty m szy ku. Daniła wolałby zabrać wozy poza teren wsi, gdzie łatwiej by by ło je ochraniać, ale nie zostawi przecież żołnierzy bry gady na pastwę krwiożerczy ch wieśniaków. Hasan dał sy gnał do odpoczy nku, ale Daniła wciąż dopuszczał my śl o niefortunny m obrocie wy padków. Do klubu nie poszedł – po co? Jego front działań by ł określony – ochrona wozów, i nad nią właśnie należało pogłówkować. Karawana stanęła wy jątkowo niedogodnie – jakieś sześćdziesiąt

metrów od klubu, na środku ulicy, na otwarty m ze wszy stkich stron placy ku. Samochody stały w kolumnach po trzy, żeby nie rozciągać się na całą długość ulicy i zmniejszy ć obwód ochranianej powierzchni. Gdy by doszło do konfliktu, to placy k jest dobrze widoczny zarówno z klubu, jak i z domków z przeciwnej strony ulicy i łatwo może znaleźć się pod ostrzałem. Trzy cekaemy ustawione w najbliższy ch chatach mogą rozbić kolumnę w drzazgi, a razem z nią i ludzi, którzy ją ochraniają. Całe pozostaną ty lko WDS i BTR. Oczy wiście to wszy stko pod warunkiem, że wioskowi mają cekaemy. Ale lepiej chuchać na zimne – w głowie Dobry nina nadal dzwonił delikatny dzwoneczek, którego przy czy ny wciąż nie mógł pojąć. I Saszka coś się chmurzy … „A więc przy jmijmy założenie, że wioskowi jednak te cekaemy mają – rozmy ślał, starając się postawić na miejscu prawdopodobnego przeciwnika. – Wątpię, żeby w przy padku starcia strzelali do pusty ch wozów, po co tracić drogocenną amunicję i dziurawić potencjalny łup? Przewodniczący mówił niby, że mają tu my śliwy ch, a dobry my śliwy ma taką umiejętność skradania się 23, że proszę siadać… Czy li spróbują zdoby ć kolumnę cichaczem i dopiero potem wpaść do klubu. Głupio więc by łoby stawiać straż przy samej kolumnie, rozmieścimy ją w pewnej odległości. A przy pojazdach rozpalimy ogniska, żeby by ło je widać…” I na ty m poprzestał. Okrąży ł kilka razy karawanę, niby to oglądając ciężarówki, a tak naprawdę, zerkając na boki i wy patrując miejsc nadający ch się na kry jówki – stopniowo coś zaczęło się ry sować. Jednego – na przy kład Shreka – najlepiej by łoby zostawić między samochodami. Jego i tak trudno będzie zamaskować. A tak – niech ukry je się ze swoim cekaemem pod pojazdami albo przy czai na dachu ciężarówki. Będzie wsparcie ogniowe, jakby co. Dla Licznika znalazł świetne miejsce na drzewie obok klubu – wy rastało na jakieś siedem metrów ponad dach, dając doskonały ogląd pola z góry. Chińczy k jest mały, idealnie zmieści się między gałęziami i wśród liści, do tego w ciemności, w ogóle nie będzie go widać. Morelę – też nie jakiegoś olbrzy ma – postanowił ulokować na noc naprzeciwko klubu, w małej drewnianej szopie. Jest okienko – i dobrze, niech z niego wy gląda. Za szopą jest burzan i krzaki, a jeszcze dalej las. Tak więc mogą podejść i stamtąd. Dałby mu kogoś do pary – ale ludzi i bez tego miał mało, obejdzie się. Profesora z Kubowiczem zostawił w BTR-ze, żeby pilnowali tej części pery metru, która znajdowała się naprzeciwko klubu. Postawić pudełko z tamtej strony, tuż obok samochodów, i niech przy czają się w środku i wy glądają przez otwory strzelnicze. A on sam postanowił usadowić się z Saszką na stry chu klubu. Po pierwsze, placy k jest widoczny jak na dłoni, a po drugie, jeśli trzeba będzie osobiście sprawdzić posterunki, to można wy jść, nie zostawiając kolumny bez nadzoru – zejdzie po drabinie przeciwpożarowej i już. Jak pomy ślał, tak zrobił. Daniła wy dał polecenia przez radio i wy pełniając rozkaz Hasana, ruszy ł niespiesznie ścieżką wzdłuż domów na rozpoznanie okolicy. Oddalił się o jakieś sto metrów – a z ty łu dogonił go Saszka: – Zaczekaj, Dan, pójdę z tobą. Zwolnił, dostosowując się do szy bkości partnera. – No, i jak ci się ta wieś podoba? – zainteresował się Daniła jakieś czterdzieści kroków dalej, przeciskając się wąską ścieżką i rozglądając na boki. Nie by ło specjalnie na co patrzeć. Ścieżka wiła się między chatkami i większość z nich miała

okna zamknięte okiennicami i zabite deskami na krzy ż – stały puste. I panowała tam zdumiewająca, nieprzy jemna, martwa cisza, ty lko psy z rzadka poszczekiwały gdzieś w oddali. Partner wzruszy ł ramionami. – A czy ja ich wiele widziałem? Zwy czajna… Taka jak w filmach. Ty lko jakoś tu pusto… – A nie masz żadny ch przeczuć? – Co do wsi? Nie… A co, powinienem mieć? – Saszka zaniepokoił się i naty chmiast zaczął się rozglądać podejrzliwie. – A licho wie… Coś mnie swędzi – przy znał Daniła. – Ale co, po co, dlaczego, tego nie wiem. Saszka odwrócił się nagle, wskazując na jeden z opuszczony ch domków, obok którego akurat przechodzili: – Popatrz no, Dan… Na bramę… Daniła spojrzał tam, gdzie wskazy wał jego palec – na bramie, w prawy m górny m rogu, widniała data – 12.01.25 i po kreseczce cy fra 4. – No i co? – Co to za data, po co? I dlaczego właśnie cztery ? – Numer domu? – zaproponował Daniła. – Nie, nie numer. Na poprzednich dwóch cy fra by ła ta sama, ty lko dzień się różnił. A przedtem by ły dwie piątki, a rok inny, dwudziesty dziewiąty. – W takim razie może to liczba umarły ch w domu? I data śmierci… – Co to, wszy scy naraz umarli jednego dnia, cała dziesiątka? – A kto ich tam wie? Może mieli tu epidemię! Co to dla ciebie za różnica? – Po prostu się dziwię, po co numerować niezamieszkane domy i pisać datę… Oho, popatrz, na ty m jest w ogóle dziesiątka. – Saszka wskazał dom, który stał jako ostatni, prakty cznie na końcu wsi. – Popatrz no, nad drzwiami też jest coś napisane… Doszli do końca wsi, stanęli, przy glądając się domowi z cy frą 10 na bramie. Nad żelazny mi drzwiami w ceglany m parkanie namalowano wy gięte w łuk wy tłuszczone słowa: „Taki Los”. Olbrzy mie piętrowe domostwo by ło nawet w niezły m stanie, jakby gospodarze niedawno je opuścili. Wszy stkie okna – zarówno na parterze, jak i na pierwszy m piętrze i w mansardzie – by ły zabite gruby mi deskami. I te deski budziły smutek – ży li tu ludzie, a teraz ich nie ma, po prostu odeszli albo umarli – kto to wie? A teraz i dom stopniowo umiera… Postali obok domu, popatrzy li… – Teraz i mnie ta wieś się nie podoba… – mruknął Saszka. – Dobra. Trochę daleko zaszliśmy, to już koniec wsi… Wracamy ? – zapy tał Daniła. Saszka zagry zał w zadumie dolną wargę. – Wiesz co, Dan, ty idź, a ja dołączę chwilę później. Połażę tu, rozejrzę się… – Podobno podejrzliwość jest zaraźliwa. – Dobry nin uśmiechnął się. – Dobra, jak chcesz. Łączność mamy, jakby co. Nie znikaj, miej włączony kanał. Rozeszli się. Zanim Daniła wrócił, zrobiło się ciemno, w oknach niektóry ch domów zamigotało światło pochodni. Miejsce postoju karawany by ło widać z daleka – dookoła płonęło kilka ognisk. Obok każdego z nich, zgodnie z jego rozkazem, leżał zapas drobnego chrustu i grubszy ch polan. Sprawdziwszy stanowiska i upewniwszy się, że żołnierze są już na miejscach, Daniła wziął z ciężarówki latarkę i wy brał się zagospodarować stry ch.

W klubie trwała konkretna impreza. Cały parter – dużą aulę ze sceną – opróżniono ze stojący ch tu wcześniej krzeseł, odsuwając je pod ściany, i pośrodku stał długaśny, doty kający obu ścian, nakry ty różny mi obrusami stół, na który zuży to chy ba wszy stkie stoliki z okoliczny ch domów. Nad stołem wisiało kilka lamp zasilany ch przez akumulatory ciężarówek. Żołnierze jedli kolację – misek, półmisków, talerzy, miseczek, kociołków i garnków stała tu niezliczona ilość. Oprócz tego wśród ty ch wszy stkich wspaniałości Daniła dojrzał kilka potężny ch gąsiorów z mętną cieczą – samogon. Uśmiechnął się do siebie – mieszkańcy wy raźnie by li bardzo radzi przy by łej do wsi karawanie i chcieli pokazać gościnność i serdeczność. Przy stole siedzieli przemieszani żołnierze i wioskowi, i wy glądało na to, że każdy z nich wy chy lił już nie jeden kieliszek i nawet nie dwa – gwar by ł ogłuszający. U szczy tu stołu zasiadał wy machujący nielichy m kawałem mięsa major. Gęba czerwona, oczy maślane. Trudno, żeby takie nie by ły, kiedy dookoła uwijają się dwie ładniutkie wieśniaczki, dolewają mętnego pły nu do szklaneczki… Widząc Daniłę, Hasan machnął ręką. – Jak tam, Dobry nia? Warty stoją? Daniła usły szał w słuchawce jego lekko plączący się głos. – Stoją, wszy stko w porządku. – No, to w porządku… Jakby co, to będę… ik… miał włączone radio… Do stołu nie zapraszam, później przy niosą wam coś do jedzenia. Tutejsze gospody nie mają mięso jak marzenie. Takie słodkawe, gotują je w jakimś firmowy m sosie. Paluszki… ik… lizać… Na stry ch trzeba by ło wdrapać się po drabinie przeciwpożarowej – właz na piętrze by ł zamknięty na solidną kłódkę, a dozorca, choćby nie wiadomo ile grzebał, nie mógł znaleźć klucza, chociaż kłódka wy glądała na całkiem nową. – Co ty, kłódka nowa, a ty zgubiłeś klucz? – wy pomniał mu Daniła. – Do rana znajdziemy, nie mógł się zgubić – odparł stróż, szperając po kieszeniach. – Rano będzie można tędy zejść, a na razie wy bacz, wejdź po drabinie przeciwpożarowej. To nic nie szkodzi, mocna jest, wy trzy ma… Cóż, jak po drabinie, to po drabinie. Trochę skrzy piała, ale szczeble, dzięki Bogu, wy trzy mały niemały ciężar i Dobry nin bez przeszkód wlazł na dach. Wszedł przez dy mnik na stry ch, pokręcił korbką latarki, powiódł dookoła jasny m niebieskawy m snopem światła – pusto. Ty lko w dalszy m kącie widniała sterta jakichś rupieci, poza ty m stry ch, jeśli nie liczy ć starego gołębiego guana, ział pustką. Daniła ulokował się pod oknem, zdjął z pleców wintorieza, przy łoży ł kolbę do policzka i przy glądał się przez celownik karawanie. Tak jak przy puszczał, widoczność by ła poniżej średniej, ale lepsza taka niż żadna. Oświetloną przestrzeń wokół ognisk by ło mniej więcej widać, ale pięć kroków dalej już ty lko szary mrok. Do tej pory nie sprawił sobie celownika noktowizy jnego do swojego karabinu, a dawno już by się przy dał. Ma WSS już od jakichś sześciu lat, a jakoś nigdy się nie zebrał, żeby dokupić celownik NSPUM, chociaż u przechodzący ch karawan czasem się taka rzecz trafia… My śli przerwało mu nagle sapanie w słuchawce. – Dan, odezwij się – wy wołał go na osobisty m kanale Saszka. – Gdzie jesteś? – Wdrapuj się na dach, już tu jestem – odparł Daniła. – Ty lko nie przez klub, a po drabinie przeciwpożarowej po prawej stronie.

– A czemu tak? – Stróż, baran jeden, zgubił klucz od stry chu. – Aha… Po kilku minutach na dachu coś zadudniło – to szedł Sańka. – No i co, wy kopałeś coś? – zapy tał Dobry nin, kiedy ty lko partner ze stękiem wszedł przez okno i stanął obok niego. – Niby czy sto… – Ale nie przestało dzwonić? – Nie – odpowiedział ponuro Sańka, wy glądając przez okno. – Nie wiem… Wy czuwam coś tuż obok, ale nie mogę tego uchwy cić. – U mnie to samo. Dobra, nie my śl o ty m. Podświadomość jakoś sobie poradzi. – Ty lko żeby się nie spóźniła z wy nikami – mruknął Sańka. – Ale co to za świństwo, wszędzie dookoła spokojnie, więc o co chodzi?! W klubie popijawa, Hasan też za kołnierz nie wy lewa, żołnierze w ogóle niedługo padną, relaksują się, a ja mam nerwa jak wtedy, kiedy po raz pierwszy widzieliśmy miksera. Co za g… Daniła milczał – sam miał to uczucie od chwili, gdy weszli do wsi. Dlatego też usiłował złapać Prokofjewicza i Fiedię na… niespójnościach. – Jest jeszcze jedna sprawa… – odezwał się Saszka po paru minutach milczenia. – Kilka dni temu wy chwy ciłem coś w rozmowie… – A konkretniej? Partner milczał przez chwilę, widocznie szukając słów, a potem zrobił coś, co nieco zdziwiło Daniłę – wy jął z ładownicy radiostację, wy łączy ł ją, wy ciągnął wty czkę zestawu słuchawkowego, zwinął przewód. Gestami pokazał, że nie zaszkodziłoby, gdy by starszy towarzy sz poszedł za jego przy kładem. Zdumiony Daniła usłuchał. Zaciekawiło go, co takiego chce powiedzieć jego przy jaciel, że boi się podsłuchu. Oczy wiście odłączenie radiostacji nie gwarantuje jeszcze jego braku, ale nawet taki środek ostrożności wy dał się Danile dowodem paranoi. Upewniwszy się, że przy jaciel zrobił to co on, Sańka zabrał mu zarówno radiostację, jak i zestaw słuchawkowy, szczelnie zawinął je w jakąś szmatkę, wcisnął do ładownicy i odniósł w najdalszy kąt stry chu. – Teraz słuchaj – zaczął mówić półgłosem po powrocie. – Pamiętasz, jak kilka dni temu Morela z Psorem chwalili się dziećmi? – Sania… – Wiem, że nie lubisz tego tematu. Wy trzy maj. Właśnie to przeszkodziło ci to wtedy zauważy ć, a u mnie z dziećmi wszy stko w porządku, dlatego nie puściłem tego mimo uszu. Pamiętasz, czy m zajmuje się drugi sy n Psora? Kto jest jego przełożony m? Daniła zamy ślił się, sięgając w głąb pamięci. – Ten, eee… Twierdochlebnikow? – Nie Twierdochlebnikow, ty lko Twierdochleb, i służy pod nim nie młodszy sy n, ale starszy. A młodszy siedzi w sztabie. I jego przełożony m jest naczelny dowódca Bractwa Tarantula… – I co? – Tarantula, Dania… – powtórzy ł znacząco Saszka. Daniła przez kilka sekund gapił się na partnera, a potem się roześmiał. Wesoło, z całego serca.

– Zrozumiałem aluzję… ale przegiąłeś strunę, chłopie! To aluzja do Pająka? – No… Przecież nie znaleźli ciała. – Sania, to czy stej wody paranoja. Jak ten by dlak bez porządnego skafandra ochronnego w terenie, który aż świeci od promieniowania na półtora ty siąca rentgenów, mógł zawędrować tak daleko?! – Jak daleko? Czy my wiemy, gdzie całe to Bractwo ma bazę? Może za sąsiednim wzgórzem! Przecież my w ogóle nic nie wiemy ! Aż dziwne, że się z nimi spiknęliśmy … – Nie ma w ty m nic dziwnego. – Daniła wzruszy ł ramionami. – Trzeba gdzieś znaleźć żarcie. Przecież już o ty m mówiliśmy. Przed samy m wy jazdem, pamiętasz? Rodiony cz rozmawiał z Hasanem, wszy stko przemy ślał i poddał pod dy skusję. A ludzie potem sami zdecy dowali. – Pamiętam… Ale to jednak dziwne… Przy chodzi człowiek i mówi: chodźcie ze mną, tam jest ty le py sznego jedzonka – mruknął Sańka przez nos, naśladując ptaka z kreskówki Skrzydła, nogi i ogony. – I wszy scy posłusznie idą jak owce za baranem prowokatorem na rzeź… – Ajajaj. – Daniła pokręcił głową z uśmiechem. – Skąd ty to wziąłeś? Zdaje się, że wcześniej ufałeś Hasanowi, a kiedy usły szałeś o Tarantuli, to koniec? Zabierz swoje zabawki i nie siusiaj do mojego nocnika?… Sańka milczał i ty lko głośno oddy chał. – Tarantula ci nie daje spokoju, ot co – ciągnął Daniła. – Ale powiem ci tak, teraz przegiąłeś. W ten sposób można podejrzewać każdego z podobną ksy wą albo nazwiskiem, nawet jeśli znajduje się po drugiej stronie kuli ziemskiej… Saszka, wciąż jeszcze marszcząc brwi, rozłoży ł ręce. – Moim obowiązkiem by ło zameldować… – Zapomnij o ty m. Tamten Pająk już dawno zdechł i zgnił. I dobrze. – No, w takim razie koniec tematu. – Koniec – zgodził się Daniła. – A teraz zróbmy tak… Ja się położę na godzinkę, zdrzemnę się, a ty popilnuj. Potem sprawdzimy posterunki i wtedy ty się położy sz. Ty lko oddaj radiostację… Jednak nie udało mu się zdrzemnąć – nie pozwoliła na to gonitwa my śli. Leżąc na stercie szmat w rogu stry chu, Daniła rozmy ślał o słowach Saszki. Czy można dopuścić taki… cud – bo jak to inaczej nazwać? – że Pająk, na przekór wszy stkiemu, przeży ł? Szczerze powiedziawszy, to mało prawdopodobne. Kiedy go wy pędzili, na powierzchni by ło ponad ty siąc rentgenów, aż świeciło – dziadek opowiadał, że nawet demron – podwójny, nie jednowarstwowy ! – długo takiego promieniowania nie wy trzy ma. A Pająk poszedł w zwy kły m OP-1, w który m przy takim poziomie radiacji złapałby śmiertelną dawkę przed upły wem godziny, a w półtorej, góra dwie spaliłby się ży wcem. Co prawda, dali mu apteczkę, a w każdej z nich jest opakowanie „bechy ”, ale i protektor nie jest panaceum przy takim promieniowaniu. Przeszedłby przez ten czas ze trzy kilometry, no, może pięć. Niechby nawet przeszedł dziesięć – co by to zmieniło? Dookoła w promieniu setek kilometrów by ła ty lko radioakty wna pusty nia. Nawet takich nieskażony ch plam, w jakiej znajduje się ta wieś, nie by ło nigdzie na cały m tery torium środkowego Powołża. I nie mógłby się nigdzie schować, niczy m osłonić – radiacja sięga wszędzie. Tak więc to wszy stko głupoty i wy my sły. Ten zwy rodnialec na pewno padł gdzieś pod krzakiem i umarł w straszliwy ch męczarniach. A może coś go pożarło. Chociaż nie, drapieżny ch zwierząt jeszcze wtedy na powierzchni nie by ło – minęło ledwie pół roku od Początku. Zwierzęta pojawiły się później. „Zwierzęta, zwierzęta – mózg uczepił mu się tego prostego, ale z jakiegoś powodu

interesującego słowa i zaczął je nagle przeżuwać, nie chcąc go wy puścić. – Zwierzęta, zwierzęta… Ach ty, niech cię szlag! Zwierzęta!!!” Zerwał się, uderzając czołem o wy stającą belkę sufitową – jego mózg w końcu odpowiedział na py tanie, co właściwie by ło nie tak w tej gościnnej wiosce. – Sania! Sy lwetka jego partnera majacząca na tle okna drgnęła z zaskoczeniem. – Ufff… Przestraszy łeś mnie! Czego się drzesz?! Zamiast odpowiedzi Daniła przełączy ł się na kanał dowódcy. – Hasan, tu Dobry nia! Odbiór! Cisza. – Majorze, taka twoja mać! Tu Dobry nia! Odpowiedz! Ten sam rezultat. Saszka, widząc, że jego starszy towarzy sz zdał sobie z czegoś sprawę, odciągnął bezpiecznik swojego kałacha. – Tak, Sania, alarm. – Daniła przy skoczy ł do okienka i wy jrzał na zewnątrz. – Co jest nie tak? – spy tał krótko przy jaciel. – Jest by dło we wsi? Nie ma! A przewodniczący co mówił? Saszka zamy ślił się na chwilę i klepnął się w czoło. – Jasne! Ani „mu”, ani „kukury ku”! I krowich placków nigdzie nie ma! To dlatego taka okropna cisza! – A żołnierze mięsko żują, i to dużo, na całą bry gadę starczy ło, na pół setki zdrowy ch chłopów! Słodkie mięso, w sosie… – Ja cię kręcę… – Oczy Saszy zrobiły się okrągłe z oszołomienia. – Ludzkie mięso? – I stąd te cy ferki na bramach… Tu czterech zjedli, tam pięciu… A w tamty m duży m domu w ogóle dziesięciu zaciukali – by ła pewnie uczta jak nigdy ! I zapisali datę, kiedy to by ło… – Co robimy ? – Jak to co, ratować żołnierzy i spadać stąd, zanim nas zeżrą! – Daniła pomilczał chwilę, kalkulując. – Kolejność działań taka. Ty siedzisz tutaj, bacznie obserwujesz karawanę, czasem zerkasz na właz na pierwsze piętro, coś mi mówi, że stróż znajdzie kluczy k znacznie wcześniej niż rano. Jeśli do wozów podejdzie ktoś obcy, strzelaj, żeby zabić! – Rozumiem, robi się… – Dawaj. – Daniła pochy lił się, wy suwając się przez okno i jednocześnie przechodząc na kanał wewnętrzny oddziału. – Uwaga, żołnierze! Jak mnie sły szy cie? – Licznik, zgłaszam się – odpowiedział od razu Chińczy k. – Widzę cię? Dokąd idziemy ? – Shrek, zgłaszam się. – Dał się sły szeć głęboki bas Loszy. – Tu pudło. Wszy stko u nas w porządku – odezwał się Kubowicz. – Parę minut temu wy chodziłem dorzucić chrustu do ognia. Dookoła cisza. – Uwaga wszy scy ! Rozejrzeć się! – Daniła, ży wo przebierając rękami, schodził już po drabinie przeciwpożarowej. – Wan, osłaniaj mnie! Morela, zgłoś się! Ahmed milczał. – Zaczy na się. – Daniła zaklął. – Wszy scy siedzieć na miejscach, ale miejcie oczy dookoła głowy ! Wan, osłaniaj mnie, póki coś widzisz! „Wan, oczy wiście, długo nie będzie mógł mnie ubezpieczać, ale chociaż przez pierwszą chwilę, kiedy schodzę po drabinie. Odsłonięte plecy to jednak ohy dne uczucie… Wy daje się, że

z ciemności dookoła celuje we mnie ze dwadzieścia luf. Jak wszy scy walną… Dobrze, że chciało mi się założy ć kamizelkę kuloodporną!” Zeskoczy wszy z drabiny, Daniła, pochy lając się i rozglądając na boki, czmy chnął na ty ły klubu. Nie by ł frajerem, żeby przechodzić koło frontowego wejścia. Placy k by ł oświetlony, dostać kulkę by łoby aż za łatwo. Zamarł na parę minut za węgłem, czekając, aż oczy przy wy kną mu do ciemności, nasłuchiwał. Wietrzy k szumiał w koronach drzew, to wszy stko. Poza ty m cisza i spokój. Kiedy z mroku wy łoniły się zary sy otaczający ch go przedmiotów, Daniła wy szedł za róg. Szopa, w której miał czuwać Morela, stała jakieś czterdzieści metrów przed nim. Nie by ła to może otwarta przestrzeń – za klubem rozrosły się bujnie jakieś krzaki – ale nie by ło tam też dobrej osłony. Do tego nie miał ochoty czołgać się przez zarośla – jeszcze natknie się na dmuchawiec albo na bez… Trzeba iść po odsłonięty m terenie. Przy lgnął plecami do ściany klubu i kry jąc się w cieniu rosnącego nieopodal drzewka, Daniła, wodząc z boku na bok lufą wintorieza, przesiedział tam jakieś pięć minut. Wszy stkie zmy sły pracowały mu pełną parą, wy łapując i odnotowując każdy ruch, każdy dźwięk, filtrując je na niebezpieczne i bezpieczne, i układając je w odpowiednich obszarach pamięci. W końcu, przekonany, że na podejściu do szopy panuje grobowa cisza, ruszy ł naprzód… i w ty m samy m momencie z okienka huknął wy strzał. Celny – prosto w kamizelkę! Strzelec widocznie bał się, że chy bi w ciemności, strzelając w głowę, więc postanowił się zabezpieczy ć i palnął w sam środek przemieszczającego się cienia. Daniła upadł na kolano, omal nie upuszczając karabinu – uczucie by ło takie, jakby ktoś z rozmachu wy rżnął go młotem w pierś, odbierając mu oddech – ale naty chmiast się poderwał i popędzany przez adrenalinę, nie zwracając uwagi na ból, rzucił się naprzód – szy bciej, jak najszy bciej się da, póki strzelec nie zdąży przeładować strzelby ! Nie mógł odpowiedzieć ogniem – kto wie, co z Ahmedem? By ło całkiem możliwe, że postawili go w oknie, wy korzy stując jego ciało jako ży wą tarczę, i dlatego o broni palnej należało na razie zapomnieć. W ciągu ty ch kilku chwil, które zajęło mu przecięcie otwartej przestrzeni, jego ciało zdąży ło samo zmienić broń – wintoriez znalazł się za plecami, zamiast niego w prawej ręce pojawiła się saperka, a w lewej nóż. Dwa uderzenia serca i by ł przy szopie. Kopniak – prawa noga idzie do przodu, wkładając w cios wszy stkie sto dziesięć kilogramów masy bojowej plus wy posażenie… Wątłe drzwi wleciały do środka, uderzając kogoś po drodze – w ciemności rozległo się głośne przekleństwo. Daniła wleciał do szopy przewrotem w bok – nad głową huknął mu jeszcze jeden wy strzał – i chwy tając kątem oka odsuwający się od ściany cień, mocno uderzy ł łopatką z dołu do góry w okolicę pachwiny. Cień krótko jęknął, padając do przodu. Daniła obrócił się i zaatakował drugiego przeciwnika, którego sy lwetka majaczy ła pod oknem – ugiął nogi, kucając, przepuścił nad głową zamaszy sty cios kolbą, podskoczy ł do góry i z całej siły rąbnął wroga kolanem w podbrzusze, w najsłabiej zabezpieczoną i dlatego najwrażliwszą część męskiego organizmu. Przeciwnik zgiął się w pół i Dobry nin, korzy stając z tego, dobił go ciosem łokcia w poty licę, gruchocząc mu kręgi szy jne. Naty chmiast przeturlał się w prawo, podnosząc saperkę na wy padek, gdy by musiał nią rzucić… jednak na ty m szturm się zakończy ł – we wnętrzu szopy nie by ło już widać żadnego ruchu, nikt też nie kry ł się po kątach. W świetle latarki zobaczy ł, że jeden z ukry ty ch w zasadzce tuby lców wy zionął już ducha, a drugi, zwinięty na ziemi, przy ciskając obie ręce do krocza, zamierzał właśnie przy stąpić do tego odpowiedzialnego zadania. Obok leżała osierocona przez niego broń. Daniła podniósł ją i obrócił

w dłoniach, po czy m aż chrząknął ze zdziwienia – włoska „pompka” Fabarm, bojowa strzelba! Kolba z chwy tem pistoletowy m, chłodnica lufy, przedłużka magazy nka, hamulec wy lotowy – krótko mówiąc, opcja full. Ładni mi biedni wieśniacy ! No, Fiedia, arty sta z ciebie… A co tam u drugiego? Broń drugiego napastnika leżała tuż obok – też strzelba, ale trochę prostsza, Bekas ty pu pump action. I prawidłowo – do walki na krótkie dy stanse by ło to najlepsze, co może by ć, ty le że trzeba by ło nabić loftką, nie kulą. Wtedy na pewno by go załatwili… Daniła, wy obraziwszy sobie, co zostałoby z jego głowy, gdy by znalazł się w strefie rażenia grubego śrutu z loftki, zaklął i z całej siły kopnął martwe ciało bandy ty. Zauważy li, ścierwa, jak siedział pod ścianą – ale podpuszczali, do samego końca podpuszczali go, żeby mieć pewność. Chociaż i kulą porządnie oberwał… Skrzy wił się, czując, jak piecze go lewa strona klatki piersiowej. Wziął ostrożny wdech, sprawdzając, czy żebra są całe… Ostrego bólu nie poczuł. Ale nie wy maca się tego przez kamizelkę, a zdejmować nie ma kiedy ! Pozostało mieć nadzieję, że skończy ło się na stłuczeniu. Powiesił sobie obie strzelby na ramieniu – dobre giwery zawsze się przy dadzą – i przeszukał wioskowy ch, czy nie mają więcej amunicji. Znalazł w ładownicy kilka kul i to wszy stko. Pry chnął lekceważąco – wojownicy, kurde! – i zrobił krok w stronę ciemnego kąta, gdy natrafił stopą na coś miękkiego… Ahmed leżał ze związany mi rękami i nogami, zrobiła się już pod nim porządna kałuża – gardło miał rozcięte od ucha do ucha w koszmarny m krwawy m uśmiechu. Obok leżała groza – tuby lcy prawdopodobnie nie zdąży li rozpracować działania automatu. I bardzo dobrze. Gdy by złapał z takiej odległości kulę bojowego kalibru 9,39 milimetra zamiast my śliwskiej dwunastki, to leżałby teraz przed szopą i już nawet baniek nie puszczał nosem. Daniła nacisnął przełącznik, wy chodząc na wewnętrzny kanał oddziału. – Uwaga na pozy cjach, chłopaki! Rozglądać się! Jest kontakt. Ahmed to ładunek dwieście… – W słuchawce rozległy się ordy narne przekleństwa Profesora i Kubowicza. – Oprócz niego nie ży je jeszcze jeden tuby lec, a kolejny zdy cha. – Zdąży sz go przesłuchać? – Spróbuję. Ubezpieczajcie mnie z BTR-a, brakuje ty lko, żeby mi granat przez okno wrzucili. – Daniła wy łączy ł latarkę i wy jrzał przez okno, obserwując teren. Z zewnątrz dał się sły szeć ry k i w szopie nagle zrobiło się całkiem jasno. Reflektor bił nie ty lko w okno, ale i przez szczeliny między deskami – dość, żeby oświetlić całe wnętrze. I na pewno z zewnątrz jego sy lwetkę widać jak na dłoni… – Zabierzcie reflektory ! – zary czał Daniła, rzucając się na ziemię. Snop światła przesunął się w bok i w szopie naty chmiast pociemniało. Daniła podczołgał się do szy bko oddy chającego i puszczającego krwawe bańki wieśniaka, wy ciągnął strzy kawkę, zrobił mu zastrzy k przeciwwstrząsowy, z adrenaliny – żeby wy trzy mał jeszcze chociaż z piętnaście minut – i wy jął nóż z krótkim ostrzem. – No co, by dlaku, porozmawiamy ? Po kilku minutach, które dla tuby lca zamieniły się w pełną bólu wieczność, Dobry nin wszy stko już wiedział. Mieszkańcy wsi rzeczy wiście by li ludożercami – a czy m tu jeszcze się ży wić, jeśli po Początku w promieniu wielu kilometrów ze zwierząt zostały ty lko psy ? Prokofjewicz nie skłamał, mówiąc, że większość mieszkańców wsi to my śliwi. Ty le że polowali nie na zwierzęta. Jaka tam zwierzy na, cała zwierzy na albo wy marła, albo odeszła z ty ch terenów w głąb lasów, na nieskażone tereny. By dła we wsi też nie zostało – krowy nie zagonisz do piwnicy,

żeby ochronić ją przed radiacją, a świnia ty le żre, że jej nie wy ży wisz. I tak powy mierały wszy stkie zwierzęta. Z początku, kiedy wy szła na jaw taka katastroficzna sy tuacja z zapasami mięsa, nie wzbudziło to dużego niepokoju – nie ma mięsa, to trudno, przeży jemy o chlebie i ziemniakach. To się jednak nie udało. Skażona ziemia rodziła mało, nie starczało dla całej wsi. Pierwsze plony zebrane jesienią przejedli w połowie zimy i zaczął się straszliwy głód. Kiedy ś w takich chwilach wy ruszali cały mi rodzinami szukać zarobku – a co teraz robić, kiedy dookoła śmierć? Wieś znalazła się w ślepej uliczce, przed nimi majaczy ło już widmo kościstej staruchy z kosą – i wtedy okazało się nagle, że jeden z mieszkańców wsi ma piwnicę wy pełnioną ży wnością niemal po brzegi! Próbowali zdoby ć ją na drodze pokojowej, ale chłop się uparł, zamknął się w domu, zaczął palić ze strzelby, zabił dwoje ludzi… Chłopi wpadli w furię i rozwalili chatę nieszczęśnika w drzazgi. Wieśniak i jego rodzina zostali zabici, ale przewodniczący kategory cznie zabronił ich grzebać – polecił wy kopać dół, wy pełnić go lodem i złoży ć tam ciała. Do czasu. Ludzie się nie sprzeciwiali – większość nie rozumiała, po co takie polecenie, a ci, którzy okazali się by strzejsi i się domy ślili, milczeli. I zapobiegliwy Prokofjewicz okazał się mieć rację. Kiedy na wiosnę piwnica by ła już wy mieciona do czy sta i ludzie znów gotowali się, by mocniej zacisnąć pasa, przy pomnieli sobie o mrożony m mięsie, które czekało na swój czas w ogrodzie przewodniczącego… Prawie pół tony, a we wsi znów szalał głód… Kto by się oparł? Taki by ł początek. W ciągu następny ch kilku lat połowa ludności wsi została zjedzona. Plony wciąż by ły kiepskie, choćby nie wiadomo jak to przeciągali, kończy ły się w połowie zimy – i wtedy do gry wchodził Los. Ludzie zbierali się w największy m domu na skraju osady, którego gospodarzy pożarli jeszcze na samy m początku, i ciągnęli słomki, wy bierając, kto będzie następny. Bluzgającego wniebogłosy, wy ry wającego się człowieka – zarzy nali na miejscu jak barana. Zdzierali z niego skórę, patroszy li, rozbierali, rozdając po gospodarstwach – i każdy, wracając do domu z kawałkami parującego na mrozie świeżego mięsa, modlił się, żeby następny nie by ł on… Ale oto po kilku nieurodzajny ch latach ziemia w końcu odbudowała swoje siły. Zbiory by ły tak obfite, że starczy ło ich na półtorej zimy. Ludzie odetchnęli z ulgą – koszmar, jak się zdawało, mieli już za sobą… ale stało się inaczej. Zwierzę, które raz spróbowało ludzkiego mięsa, nigdy tego nie zapomina. To samo stało się z ludźmi – zasmakowali w kanibalizmie, a może pod wpły wem promieniowania zmieniła się ich przemiana materii, dość, że fakt pozostawał faktem – wieśniacy, choćby z rzadka, potrzebowali teraz kawałka świeżego ludzkiego mięsa. I wtedy zaczęło się polowanie. Zabijali i zjadali wszy stkich – wędrowców, którzy tu zbłądzili, wzięty ch do niewoli w sąsiednich osadach, a nawet handlarzy z przechodzący ch karawan. Technikę mieli dopracowaną w najmniejszy ch szczegółach – ciepło i gościnność, przy stępne wieśniaczki, obfitość jedzenia i samogon ze środkiem usy piający m – i oto kolejna ofiara wisi na rożnie w wielkim kominie w domu na skraju wsi. W osadzie pojawiły się dostatek i bogactwo – to, co zagrabili karawanom, dzielili po równo na wszy stkich, a by ło ich przez te wszy stkie lata nie jedna i nie dwie. I teraz naprzeciw oddziału Daniły stali nie biedni my śliwi z dwururkami, lecz doświadczeni rabusie, szabrownicy uzbrojeni w bojową broń palną… Nocną ciszę niespodziewanie rozdarła krótka seria z cekaemu. Daniła zerwał się, nasłuchując… Sekunda oczekiwania – i jeszcze jedna. I od razu odpowiedź – pojedy ncze wy strzały ze strzelb. Jeden, drugi, trzeci. Krótka przerwa, dubeltówka i kilka serii z automatu. W słuchawce rozległ się ry k Loszy, a w ślad za nim jeszcze dwie krótkie serie z pieczeniega.

– Shrek, co u ciebie?! – Kontakt! – ry knął tamten. – Na ulicy … Mają automaty ! BA-BACH – karabin Licznika… – Li! – Od południa podchodzi kilka grup. – Zabrzmiał w słuchawce zdy szany głos Chińczy ka. – Zmieniam pozy cję, wchodzę na dach! Daniła zerwał się na nogi. – Siemiony cz, jedź tam! – Robi się! BTR zary czał, wy kręcił i ruszy ł wprost przez krzaki. Daniła wy ślizgnął się z szopy i okrążając budy nek z drugiej strony, pobiegł w kierunku pojazdów. Serie z cekaemu dudniły teraz bez ustanku i po chwili dołączy ł do nich gromki szczek automaty cznej armaty BTR-a. Daniła dobiegł do węgła, przy kucnął, wy jrzał – pudło jechało południową stroną, strzelając w ciemność w kierunku, z którego przy jechała karawana. Tam też, leżąc na dachu jednej z ciężarówek, palił Losza. – Oznaczcie cel! – ry knął do mikrofonu Daniła. KPWT na wieży czce zakoły sał się i w ciemność poleciało kilka długich szy bko lecący ch smug. Z tamtej strony od razu rozległ się przeraźliwy krzy k – trafili. Wy glądało na to, że pociski smugowe szy ły lewą stronę ulicy. Daniła wy celował, jeszcze raz klnąc pod nosem z powodu braku NSPUM – ale w ciemności poruszały się ty lko niewy raźne cienie. Opuścił wintorieza, zamierzając zmienić pozy cję i zbliży ć się do karawany, wy skoczy ł zza węgła… zaklął i od razu się cofnął – z głównego wejścia, jeden po drugim, wy łaniał się ukradkiem cały tabun uzbrojony ch w kałachy tuby lców. „Niegłupio wy my ślone. Takty cy, taka wasza mać! – uśmiechnął się ze złością Daniła, wy glądając zza rogu i przeliczając ludożerców. – Sześć, siedem, osiem… Odciągnęli nas z jednej strony i zachodzą od ty łu… Dziewięć, dziesięć… No, trzy majcie się, sukinsy ny !” Ty mczasem tuby lcy padli na ziemię i powoli czołgali się w stronę wozów. Na odsłonięty m placy ku w świetle ognisk, do tego z tak małej odległości, Daniła widział ich sy lwetki lepiej, niż by ło potrzeba. A Saszka z dachu ty m bardziej… – Sania, patrzy sz w dół? – W jaki dół! – odparł od razu partner. – Lezą do nas przez właz jak szczury ! Ledwie się z Wanem obroniliśmy ! Na pewno położy liśmy trzech, a na dole jest ich więcej! – Dobra, trzy majcie się! Uważajcie tam, może mają granaty … Na razie poradzę sobie bez was. Wy jrzał zza rogu jeszcze raz, zastanawiając się, czy aby nie rzucić efki… Nie, odległość by ła zby t mała nawet dla RGD24, swoi oberwą… Dobra… Wy celował, umieszczając krzy wkę celownika mechanicznego na głowie pierwszego wieśniaka. Wintoriez drgnął, cichutko zgrzy tając zamkiem – i łeb tuby lca eksplodował krwawy mi bry zgami. Pozostali naty chmiast się zatrzy mali, nie pojmując, skąd strzelają. Kolejny mi dwoma wy strzałami Daniła zredukował liczebność ludożerców do siedmiu i dopiero wtedy wioskowi dostrzegli strzelca. Zaterkotały serie, z ceglanej ściany poleciały na wszy stkie strony odłamki, ale Daniły już za nią nie by ło – zgięty wpół okrążał klub, zachodząc z drugiej strony. – Shrek, patrz na godzinę ósmą! Ty lko ostrożnie, nie wy ciągaj za bardzo szy i, bo zarobisz

w głowę! Mamy gości na placy ku między klubem a pojazdami! Po chwili rozległy się dwie długie serie – Shrek kosił ich, nie pozostawiając wątpliwości, tak żeby zabić ich na miejscu. – Czy sto. – Transporter, jak u was? – Wy cofują się. – Dało się sły szeć w słuchawce. Kubowicz mówił: – U nich pięć ładunków dwieście. A trzy setek nawet nie liczy łem. – Gdzie jest Profesor? – Poszedł do ciężarówki po unikom. – Sania, co u was? – Na razie się uspokoili. Sły chać, że coś tam majstrują… Daniła obszedł klub i przy kucnął pod drzewem, na który m nie tak dawno siedział ze snajperką Wan, rozejrzał się dookoła. Pudło, oszczędnie poruszając wieży czką, stało tam, gdzie wcześniej, po południowej stronie kolumny wozów. Sto metrów dalej, na skraju ulicy, w świetle reflektorów Daniła dojrzał kilka leżący ch ciał. „Chcieli przejść ukradkiem, nie udało się…” Na placy ku między klubem a kolumną też by ło sporo trupów – trzy jego własne i siedem Shreka. Ogniska dogasały, rzucając czerwonawe odbły ski, w ich migotliwy m świetle zdawało się, że zwłoki się poruszają, próbując wstać… – Kubowicz, siedź w pudle. Twoje zadanie to ochrona pery metru – zaczął rozdawać zadania Daniła. – Sania, Li, nie ruszajcie się, zostańcie na miejscu. Shrek, uważaj na klub, jeśli ktoś wy lezie, dobij go. Siemiony cz? – Wy chodzę… Drzwi jednej z ciężarówek otwarły się na oścież i na ziemię zeskoczy ł potwór… Dobry nin, chociaż wiedział, że to Psor w unikomie, mimo wszy stko poczuł niepokój – by ły powody. Potężne mięśnie piersiowe i naramienne, grube węzły rąk i nóg, giganty czne, jakby podpierające z boków szy ję, mięśnie kapturowe… niewiary godne nogi, szczególnie podobne do dwóch sterowców ły dki… Nawet niewielki brzuszek Profesora zniknął pod rzeźbiony m kalory ferem sztuczny ch mięśni brzucha. – Nieźle wy glądasz w ty m swoim kostiumie, Psorze – zabrzmiał w słuchawce głos Saszki. – Hulk normalnie… – No, powiedzmy, ale nie lepszy od naszego Shreka – uśmiechnął się Daniła. Gigant pomachał ręką z dachu ciężarówki, w słuchawce zabrzmiało jego zadowolone pochrząkiwanie. – Pamiętam, pamiętam, jak mnie podniósł za klapy – burknął Profesor. – No nic, może kiedy ś się zmierzy my … Dawaj, dowódco, wy kładaj zadanie. – Jesteś najlepiej opancerzony, teren dookoła jest twój. Daleko się nie zapuszczaj, sprawdź najbliższe domki, podwórka i ulicę na długości jakichś stu metrów. Potem raport. – Wy konam. – Profesor kiwnął głową. – Sania, wchodzę na górę. Uważajcie, nie ostrzelajcie mnie. – Czekamy – padła odpowiedź. – Weź pod uwagę, że pod nami jest ich trzech, jeśli nie więcej. Dobry nin nie pchał się przez drzwi – wskoczy ł przez okno w ścianie szczy towej klubu, dzięki temu, że z jakiegoś powodu nie by ło tu krat. Zakradł się ostrożnie, starając się nie zawadzić

o blachę parapetu, przy kucnął, rozglądając się dookoła, wy ciągając pistolet i przełączając go w try b ognia ciągłego. Mały, pusty, zakurzony pokoik, przez szeroko otwarte drzwi widać by ło główną salę. A w sali obraz „Zaporożcy piszą list do sułtana”, którego reprodukcję zobaczy ł kiedy ś w jedny m z czasopism w bibliotece. Z tą jedy nie różnicą, że na obrazie kozacy są pełni ży cia i piszą taki list, że aż im się ze łbów kurzy, a ci tutaj chy ba już skończy li i w związku z ty m wiekopomny m czy nem zalali się w trupa i teraz leżą w niezwy kle malowniczy ch pozach. Jeden z nich siedzi z gębą w sałatce, przy czy m ręce zwisają mu gdzieś pod stołem i ciało opiera się ty lko na twarzy. Drugi odwrotnie, ma na stole ty lko nogi, a sam spoczy wa rozchełstany na podłodze. Trzeci leży brzuchem na ławce, nogi ma z jednej strony, głowę i ręce po drugiej… Daniła ostrożnie wy szedł z pokoiku, rozejrzał się po sali w poszukiwaniu wojowniczy ch tuby lców i mając na oku schody na pierwsze piętro, zbliży ł się do leżącego na wznak Hasana. Dotknął szy i – pod skórą wy raźnie czuć by ło równomierne uderzenia pulsu. „Informator nie skłamał – kamień spadł mu z serca. – Bo rzeczy wiście… Jaki sens miałoby zabicie ty lu ludzi naraz, lodówek nie ma, mięso się zepsuje…” Wy prostował się i ostrożnie podszedł do schodów. Przy stanął, nasłuchując – z pierwszego piętra dochodziły szmery, skrzy pienie, ciche głosy … – Sania, jak tam u was? – mruknął półgłosem Daniła do mikrofonu. – Siedzimy na miejscu. – Siedźcie. Idę. Po ty m poleceniu, trzy mając w gotowości piernacza, zaczął wchodzić na górę. Przez pierwsze kilka kroków wszy stko szło gładko i Daniła miał już nadzieję, że weźmie przeciwnika z zaskoczenia – jednak stało się inaczej. Kolejny stopień w połowie schodów nagle zdradziecko zaskrzy piał, bez pudła informując otoczenie o obecności intruza. Szmery naty chmiast ucichły i zza futry ny wy sunęła się brodata głowa. Daniła wziął na muszkę nasadę nosa tuby lca i nacisnął spust. Huknęła seria, głowa bły skawicznie zniknęła, jakby nigdy jej nie by ło, o trafieniu świadczy ły ty lko bry zgi krwi i szarego mózgu na futry nie. Na górze rozległy się wrzaski kilku osób, ogłuszająco zadudniły serie z automatów, z framugi na wszy stkie strony bry znęły drzazgi – strzelali raczej ze strachu i na chy bił trafił. Daniła popędził w górę po schodach, odnotowując po drodze, że kory tarz ciągnie się ty lko w prawo – z lewej strony drzwi by ła ślepa ściana. Trzema wielkimi krokami pokonał pozostały dy stans, obrócił się i miękko opadł na plecy, po czy m mocno odepchnął się nogami od wy stającego progu i przejechał na plecach po podłodze kory tarza. Pierwszego faceta położy ł od razu, trafiając go wprost w głowę. Drugi widocznie uchwy cił kątem oka ruch, bo poderwał się i pospiesznie wy strzelił krótką serię – celował na poziomie piersi i dlatego kule chy biły celu, uderzając w ścianę. W odpowiedzi otrzy mał dwie kule w brzuch, wy puścił automat, zgiął się wpół i cicho jęcząc, zwalił się bokiem na podłogę. Trzeci tuby lec stojący najdalej, przy oknie, i gorączkowo wciskający naboje do strzelby, nie czekał na rozwiązanie – wrzasnął, upuścił broń i rzucił się do okna. Mignęły ty lko pięty – Daniła nie zdąży ł nawet zareagować – i przeciwnik zniknął na zewnątrz. Na ulicy naty chmiast rozległa się krótka seria z pieczeniega i krzy k zachły stującej się krwią ofiary. Dobry nin wstał, wodząc pistoletem na boki, kontrolował otwory drzwiowe trzech wy chodzący ch na kory tarz pomieszczeń. Cisza, rzęzi ty lko facet trafiony w brzuch. Dogory wa. Sprawdził wszy stkie pokoje – czy sto. – Sania! Wan! Czy sto!

Na stry chu dała się sły szeć krzątanina i z włazu wy sunęła się głowa Chińczy ka. – Wszy stkich? – Wszy stkich. – A my, widzisz, trzech stuknęliśmy. – Li, schodząc na dół, kiwnął głową w stronę powy kręcany ch ciał leżący ch pod schodami. – Pchali się do środka, ale wzięliśmy ich w dwa ognie i… Dobrze, że nie mieli granatów. W ślad za Chińczy kiem zszedł Saszka. Rozejrzał się, pokręcił głową. – Niezłe pobojowisko… – Zgadza się. – Daniła potaknął, przeładowując pistolet. – A na dole też ładny obrazek, uśmiejecie się. Saszka wy jrzał zza drzwi. – Martwi? – Ży ją, śpią. Dosy pali im jakiegoś świństwa do samogonu… – Co dalej? – Trzy mamy obronę. Nie będziemy się spieszy ć, dokąd mamy jechać w środku nocy ? Czołgów i armat wioskowi nie mają, rozmawiałem z jeńcem w szopie. Jak chłopaki się obudzą, to zobaczy my. Rozlokowali się tak: na lewo od klubu, od której strony tuby lcy już raz próbowali podejść, Daniła postawił BTR. Pudło czasem się przemieszczało, pilnując nie ty lko południowej, ale i zachodniej części pery metru – znajdowało się tu kilka domów z oknami zabity mi deskami, ale lepiej by ło o ty m kierunku nie zapominać. Reflektor transportera bił długą jasną smugą, rozpraszając ciemność na jakieś trzy sta metrów przed sobą, a siedzący w środku Kubowicz czasem gasił światło i obserwował okolicę przez noktowizor i termowizor. Przeciwnej strony pilnował Profesor. W swoim unikomie nawet z odłączony m zasilaniem – Siemiony cz trząsł się nad akumulatorem jak Kościej nad swoim złotem – by ł dla ludożerców trudny m celem. Zaczaił się na stry chu opuszczonego domu stojącego po lewej stronie klubu. Urządził tam sobie punkt obserwacy jny i utrzy my wał łączność, co pięć minut składając meldunek na kanale ogólny m. Saszkę i Li wy słał Dobry nin z powrotem na stry ch. Nakarmione do sy ta drwami ogniska znów płonęły jasny m, wesoły m ogniem i dzięki temu doskonale widoczny i łatwy do ostrzelania by ł nie ty lko placy k przed klubem, ale i cała ulica aż do domów po przeciwległej stronie. Natomiast sam Daniła wziął do towarzy stwa Shreka i ulokował się w głównej sali – smacznie śpiący ch żołnierzy trzeba by ło chronić w pierwszej kolejności. W ciągu nocy tuby lcy podjęli jeszcze trzy próby ataku. Od strony BTR-a już nie podchodzili – nie ma głupich, żeby atakować wielkokalibrowy karabin maszy nowy i działko. Za pierwszy m razem podeszli od ty łu klubu. Interesujący wariant, ale to właśnie Daniła przewidział w pierwszej kolejności, sadzając Siemiony cza na dachu sąsiedniego domu – ukradkowe podejście i niespodziewany atak by ły aż nadto kuszące. Przy szedł meldunek, kiedy ty lko pierwsza grupa wieśniaków wy szła z krzaków, szturmując pustą szopę. W ty lnej ścianie klubu nie by ło okien, za to na tamtą stronę wy chodziło drugie okienko na stry chu. Wan, niewiele my śląc, zrzucił na dół dwie „efki”, a Profesor wsparł go ze swojego minimi ogniem z flanki. Tuby lcy stracili sześciu ludzi i wy cofali się. Kiedy się przegrupowy wali, Siemiony cz przeniknął do szopy i wy niósł stamtąd ciało Ahmeda. Towarzy sza broni, a także jego oręża i ekwipunku nie można by ło zostawiać

wrogom. Ciało położy li na stole w głównej sali i Daniła, za zgodą wszy stkich członków oddziału, wy jął z jego kamizelki cały zapas amunicji 9,39 milimetra, oddając Saszce PAB-9, a sobie zostawiając czterdzieści SP-5. Drugi atak załamał się już na samy m początku. Nad ranem, kiedy na wschodzie dopiero zaczął się ry sować jasny pas świtu, Kubowicz, dokonując oględzin terenu przez noktowizor, zwrócił uwagę, że w ciemny ch otworach okien sąsiadującego z klubem domu pojawiają się jakieś cienie. Naty chmiast o ty m zameldował, a Dobry nin wbiegł szy bko na piętro i wy jrzał ze szczy towego okna, skąd odkry ł, że na podwórku owego domu zebrał się tłumek tuby lców. Długo nie mędrkując, posłał tam pocisk z granatnika podlufowego i podwórze zamieniło się w ogniste piekło. Nikt nie ocalał – ładunek termobary czny wy palił wszy stko, co ży we, demolując jedną ze ścian domu bal po balu i rozwalając rozklekotany płot. Z dachu sąsiedniego domu padło od razu kilka strzałów w stronę okna, z którego wy leciał granat, Daniła w odpowiedzi załadował do granatnika zapalający, po czy m zrobił z chaty niezłe ognisko, oświetlając ty m samy m całą ulicę. Wraz z pierwszy mi promieniami słońca tuby lcy zdecy dowali się na trzeci atak, który został odparty z wielkim trudem. Zdając sobie świetnie sprawę, co się stanie, kiedy ockną się żołnierze, i rozumiejąc, że to pewnie ich ostatnia szansa, tuby lcy zaatakowali z dwóch kierunków naraz. Kiedy jeden oddział odciągał uwagę obrońców od frontu – kilku ludzi przekradło się do zabitego deskami domu naprzeciw klubu i otworzy ło ogień w stronę stry chu, kładąc Saszkę i Li twarzą do ziemi – drugi, osłaniając się przed Siemiony czem zaporowy m ogniem, podszedł do klubu od ty łu i próbował wziąć go szturmem przez okno szczy towe na parterze. Daniła i Shrek by li tam w duży ch opałach. Uratowało ich ty lko to, że wioskowi nie mieli granatów, oraz fakt, że okno by ło dość wąskie i nie mogło przez nie przejść więcej niż dwóch napastników naraz. Jednak bez krwi po stronie obrońców mimo wszy stko się nie obeszło – kiedy starcie dobiegło końca, Daniła, oprócz stłuczenia po trafieniu z dubeltówki, mógł się pochwalić dwoma draśnięciami i jedny m trafieniem, które przeszło na wy lot przez lewą rękę, Losza zaś kulą, która utkwiła w prawy m mięśniu udowy m. Zlikwidowali za to wszy stkich atakujący ch. Do tego czasu ich towarzy sze skończy li też z domem naprzeciw klubu – BTR podjechał i otworzy ł ogień z dwóch luf jednocześnie, dziurawiąc jak rzeszoto drewniane ściany i zamieniając ty ch, którzy ukry li się w środku, w broczącą krwią sieczkę. Na ty m nocne boje się zakończy ły – ludożercy ostatecznie się wy cofali, a po upły wie pół godziny zaczęli się budzić żołnierze. Jako pierwszy ocknął się Sławka Lokalizator. Zachrapał, poruszy ł się, usiadł, trzy mając się obiema rękami za głowę. Przeciągle jęknął… – Dzieńdoberek – przy witał go Daniła z najpaskudniejszy m ze wszy stkich swoich uśmiechów. – Jak się dziś czujemy ? – Daj… pić… – wy chry piał Sławka. – Przeklęte koty … Daniła sięgnął po pierwszy lepszy kubek stojący na stole, wziął, powąchał – woda, nie samogon. Podał go Lokalizatorowi. – Jakie znowu koty ? – Całą noc srały mi do gęby … – Tak, to nie to, co sączenie rozwodnionego spiry tusu u Piwa – zgodził się z lekkim uśmiechem Daniła. Sławka dwoma ły kami wy pił pół kubka i obrzucił salę mętny m wzrokiem. – Jak po bitwie na Kulikowy m Polu… Co tu się stało?

– Nie widziałeś jeszcze, co się na zewnątrz wy prawia… – A co? – Mniej więcej to samo. Całą noc odpieraliśmy ataki tuby lców. Masę luda położy liśmy, a ci dalej się pchają… – Kto?! – zakrztusił się Sławka. – A miejscowi! Sławka zamrugał powiekami z niedowierzaniem. – Ładnie to tak kłamać… Obok poruszy ł się Duma. Usiadł, opierając się na prawej ręce, lewą złapał się za głowę, zajęczał przez zaciśnięte zęby. – Dobra. Na razie sobie pogadajcie, a ja idę zdać meldunek majorowi. – Daniła zauważy ł, że Hasan, leżący do tej chwili bez ruchu, też zaczął zdradzać oznaki ży cia. Podszedł, pomógł mu się podnieść, posadził go na ławce we względnie komfortowej pozy cji. Hasan podniósł powieki, utkwił mętny wzrok w stalkerze. Rozpoznał… – A… Dobry nia… Jak noc? – Chwy cił stojący na stole litrowy słój z kompotem wiśniowy m i przy ciągnął go do siebie. – Coś się działo? – Co się nie działo. Major zakrztusił się, rozlewając kompot, odstawił słoik na bok. Popatrzy ł py tająco, ocierając usta wierzchem dłoni. – Jak mam to rozumieć? – Bardzo prosto. Jak tam mięsko? Smakowało? – Zdaje się, że całkiem niezłe… – odpowiedział ostrożnie Hasan. – To z człowieka – rąbnął z grubej rury Daniła. – Cooo?! – Miejscowi to ludożercy. Porozmawiałem tu sobie z jedny m, kiedy wy … hmm… odpoczy waliście. Dowiedziałem się wielu interesujący ch rzeczy. – A to sukinsy ny … – wy chry piał major. Nagle zgiął się wpół gdzieś pod stołem i po chwili dały się sły szeć charaktery sty czne odgłosy torsji. – Czy li nas też… planowali… – wy dusił w przerwach między spazmami. – By dlaki… – Zgadza się. Ty le że się przeliczy li. Noc by ła burzliwa, ale straciliśmy ty lko jednego człowieka, Morelę. Chociaż nie dostali jego ciała. Major zaklął. Wstał, chwiejąc się na uginający ch się nogach, jednak odzy skał równowagę. – Dobrze. Dziękuję za dobrą służbę. Przetrzy maj ze swoimi jeszcze godzinkę, aż doprowadzę ludzi do porządku. Daniła miał wątpliwości, czy w tak krótkim czasie można doprowadzić bry gadę do stanu gotowości bojowej, ale Hasan znał swoich ludzi znacznie lepiej. W ciągu godziny żołnierze w pełny m ry nsztunku stali w szy ku podzieleni na oddziały. By li bladzi jak trupy, ale ich ruchy by ły precy zy jne, a spojrzenia już nie tak zamglone jak wcześniej – bry gada by ła gotowa do walki. Werdy kt by ł krótki.

– Spalić wioskę – wy głosił Hasan, stojąc przed ustawiony mi w szy ku żołnierzami. W kącikach ust pojawiły mu się surowe zmarszczki. – BTR na jeden koniec, WDS na drugi. Przy kontakcie z miejscowy mi strzelać, żeby zabić. – Co z Ahmedem? – przy pomniał ponury Kubowicz. – Zanieście ciało do któregoś z drewniany ch domów. Nie mamy czasu, żeby pochować go zgodnie z oby czajem. Zresztą nie ma tu imama… Ograniczy my się do ognia. Jeśli chodzi o miejscowy ch, oczy wiście nie znaleźli nikogo. Tuby lcy też nie by li głupi i doskonale rozumiejąc, co ich czeka, wszy scy uciekli do lasu. Żołnierze nie ścigali ich – nie by ło czasu, zresztą jaki to miałoby sens? Leźć w głuszę, żeby zemścić się za jednego człowieka? A ilu swoich by stracili? Na takie wy padki mają na pewno wy znaczone drogi ucieczki, do tego z pułapkami. Wejdziesz – i możesz się pożegnać z połową bry gady … Nie by ło to tego warte, dlatego Hasan postanowił ograniczy ć się ty lko do podpalenia osady z dwóch końców. Kolumna wy jechała ze wsi, stanęła jakieś trzy sta metrów od najbliższego domu. Żołnierze wy sy pali się z ciężarówek, stali, patrzy li na nabierający rozmachu pożar. Wzmagany wiatrem ogień ry czał, przeskakiwał z budy nku na budy nek, pożerając suche drewno. Trzeszczały łupkowe dachówki, pękały szy by w oknach, płonęły szopy, banie, płoty – fala ognia pochłaniała wszy stko po kolei, bez różnicy. – Timeo Danaos et dona ferentes – powiedział nagle stojący obok Profesor. – Strzeżcie się Danajów, nawet gdy przy noszą dary. – To upomnienie dla nas wszy stkich – odpowiedział Hasan. – To jest wy prawa, a podczas wy prawy może się wy darzy ć wszy stko, nie można tracić czujności, nigdy ! – I obróciwszy się plecami do szalejącego pożaru, machnął ręką. – Wy starczy, chłopaki, przedstawienie skończone. Cy rk się spalił i klauni pouciekali. Daleka jeszcze droga przed nami i czas jechać dalej. Do wozów!

20 Timeo Danaos… et dona ferentes – „Strzeżcie się Danajów, nawet gdy przy noszą dary ”. Słowa kapłana Laokoona odnoszące się do wielkiego drewnianego konia zbudowanego przez Greków (Danajów) rzekomo w ofierze dla Ateny (przy p. aut.). 21 Rem – biologiczny ekwiwalent rentgena. Dla wy gody uznaje się, że 1 rem=1 rentgen (przy p. aut.). 22 L-1 – lekki skafander ochronny przeznaczony do uży tku w charakterze uniwersalnej odzieży specjalisty cznej, do ochrony ludzkiej skóry, odzieży i obuwia przed działaniem stały ch, pły nny ch, kropelkowo-aerozolowy ch substancji trujący ch, zawiesin, aerozoli, szkodliwy ch czy nników biologiczny ch i py łu promieniotwórczego. Składa się z półkombinezonu, kurtki z kapturem i rękawiczek (przy p. aut.). 23 Skradać się, poruszać się ukradkowo – maskować się, poruszać się niesły szalnie, podkradać się tak, by zwierzy na nie wy czuła my śliwego. Oznacza to maskowanie opty czne, dźwiękowe i zapachowe (przy p. aut.). 24 RGD-5 – ręczny granat zaczepny. Promień rażenia odłamków wy nosi od dwudziestu pięciu do pięćdziesięciu metrów (przy p. aut.).

8 | Polowanie na połykacza Przez kolejne dwa dni karawana posuwała się bez przeszkód. Drugiego dnia wieczorem minęli Sy kty wkar, a raczej to, co z tego miasta zostało. Nie zagłębiali się w nie – wprawdzie promieniowanie by ło umiarkowane, jednak nie warto by ło przy jmować dodatkowej dawki. Zresztą po co jechać przez miasto – zachwy cać się ruinami? Obeszli je bokiem, jadąc zachodnią stroną resztkami obwodnicy. Droga by ła w niezły m stanie i jeździły tędy nawet jakieś pojazdy – na ziemi trafiały się ślady opon duży ch ciężarówek, a raz na poboczu Daniła zobaczy ł leżące na boku potężne koło – najprawdopodobniej od traktora – z wy tartą do cna gumą. Na obwodnicy, nie wy chodząc z ciężarówek, zatrzy mali się też na nocleg – według mapy dalej czekała na nich Wy czegda, a przeprawić się przez rzekę będzie znacznie łatwiej za dnia. Daniła miał nadzieję, że przejadą mostem jak przez Wołgę w rejonie Zielonodolska jakiś ty dzień wcześniej – trzeba tam by ło oddać skrzy nkę siódemki silnej, ale pokojowo usposobionej grupie kontrolującej most – ale jego nadziejom nie by ło sądzone się spełnić. Most już nie istniał – pośrodku rzeki by ł ty lko potężny betonowy py lon, a z wody sterczały powy ginane i powy kręcane przez potężną siłę zardzewiałe żelazne kratownice. Żołnierze wy szli z wozów, stali w milczeniu na brzegu i patrzy li na to, co zostało z przeprawy. – Nieźle przy łoży li – mruknął Saszka. – Punktowo, to pewnie nie by ł atak jądrowy, okolica jest nieskażona… I patrzcie, dookoła same wy dmy … Ciekawe dlaczego… Teren nadbrzeżny fakty cznie przy pominał pusty nię – dookoła by ł ty lko piasek. Drobny, biały, sy pki. – Wy czegda bardzo często zmienia kory to – odparł Siemiony cz. – Więc naniosła przez te wszy stkie lata. – Skąd wiesz? Profesor uśmiechnął się. – Pochodzę z ty ch okolic, w dzieciństwie machnąłem na Wy czegdzie niejeden kilometr. – Ciekawe, jak się przeprawimy … – mruknął Kubowicz, spoglądając na szczątki mostu. – Przecież nie naokoło… Daniła wy ciągnął lornetkę i zaczął obserwować przeciwległy brzeg. By ł wczesny ranek, nad rzeką unosiły się jeszcze strzępy mgły i opary, udało mu się jednak dojrzeć coś w rodzaju przy stani i jakąś jednostkę pły wającą – łódkę, nie łódkę, prom, nie prom – która zdawała się wy starczająco duża, żeby przewieźć przez rzekę samochód ciężarowy. Jednostka miała wy suniętą na prawo przeszkloną kabinę, balustrady na całej długości burt i maszt flagowy, na który m dumnie powiewała szara szmata, przy pominająca znoszone kompletnie spodnie. Oprócz tego na dachu kabiny by ła umocowana na wy ciągarce niewielka łódka.

– To nie prom? – Wskazał palcem. – Na to wy gląda… – mruknął Hasan stojący tuż obok z lornetką w dłoniach. Z kabiny wy szło ty mczasem na pokład kilku ludzi i też zaczęło przy glądać się gościom. – Na drugim brzegu widać koleiny od kół samochodów – powiedział Li. – Prowadzą w górę od przy stani, widzicie? Miejscowi trudnią się przewozem. O, zobaczcie, zaczęli coś robić… Postacie na promie fakty cznie się poruszy ły. Jedna z nich podeszła do wy ciągarki, pomajstrowała przy niej z minutę i łódka, pobrzękując łańcuchami, zaczęła się zsuwać. – Spuszczają szalupę – skomentował Kubowicz. – Ciekawe, ile biorą za przeprawę. – Wkrótce się dowiemy – mruknął Hasan, obserwując, jak do koły szącej się na wodzie łódki wsiadają od razu trzy osoby. – Ilekolwiek zaśpiewają, nie mamy wy jścia. Objazd będzie daleki i długotrwały, a czasu mamy ty le co nic. Choćby śmy ostatnią koszulę musieli oddać, nic nie poradzimy … – Sami nie damy rady ? Major pomy ślał przez chwilę, potem wzruszy ł ramionami. – Czemu nie… Jest w pobliżu las, można zbić tratwy. Przerzucić linę na drugą stronę, i tak po jedny m samochodzie… Ale to też zajmie dwa, trzy dni, a i bez tego nie wy rabiamy się z planem, i to mocno. Wszy stko rozbija się o czas. – Jakieś osiemdziesiąt kilometrów na wschód by ł jeszcze jeden most – odezwał się Siemiony cz. – Warto zrobić zwiad. Chociaż trzeba będzie nadłoży ć drogi, żeby ominąć Sy kty wkar… Hasan potrząsnął głową. – To zajmie dużo czasu, łatwiej już sklecić tratwy. Nie uprzedzajmy faktów. Zaraz porozmawiamy z przewoźnikami i będziemy decy dować… Łódka wbiła się dziobem w piasek i postękując, wy szedł z niej krzepki staruszek, mimo upału ubrany w sweter, zielone spodnie w panterkę i buty z kirzy. Rozejrzał się uważnie dookoła, wy szeptał coś, mrużąc oczy i wskazując palcem ciężarówki, aż wreszcie raczy ł zwrócić uwagę na stojący ch przed nim ludzi. – Trzeba wam promu – rzucił, raczej stwierdzając fakt niż py tając. Major się uśmiechnął. – Dobre masz podejście, dziadku, rzeczowe, od razu przechodzisz do rzeczy. Biznesmen! Tak, jak widzisz, prom by nie zaszkodził… Dziadek jeszcze raz obrzucił wzrokiem karawanę. – A co wieziecie? Dokąd jedziecie? Dużo macie ludzi? – A ty co, urząd celny ? – odpowiedział żartobliwie py taniem na py tanie Hasan. – Dlaczego py tasz? My płacimy, ty wieziesz… Ile każesz płacić? Dziad pokręcił głową. – Miły człowieku, bez ty ch wy głupów. A moje py tania nie są od rzeczy … To nie ja decy duję, co i za ile. Nade mną jest szefostwo. Moja rzecz to wy jaśnić i postawić warunki… Zgodzicie się, będzie prom. A jak nie, to nie będzie komu wsiadać do promu. – Zachichotał, niezwy kle zadowolony ze swojego wierszy ka. – Jakie warunki? – Hasan spochmurniał. – Przecież wszy stko jasne. Wy przewozicie, my płacimy, i koniec, rozchodzimy się w zgodzie. Tak? – Nie tak – zaoponował dziadek. – Będziemy mieli do was sprawę. Załatwicie, to

przewieziemy was bezpłatnie, a jak nie, to zawracajcie do Sy kty wkaru albo dy majcie naokoło. – Aż tak… – zmruży ł oczy major. – A jeśli sami się przeprawimy, a potem walniemy w was ze wszy stkich luf?… Dziadek rozłoży ł ręce. – A w nosie to mamy. Zanim się przeprawicie, my już będziemy licho wie gdzie. Szukaj wiatru w polu… – Dobra, widzę, że nie ma z tobą gadki, stary pierniku. – Hasan machnął ręką. – Opowiadaj. Dziadek kiwnął głową z zadowoleniem i z suchy m szelestem zatarł dłonie. – A oto, czego od was potrzebujemy … Jakiś miesiąc temu pojawił się w naszy ch stronach mutant. Pięciu ludzi już pożarł, nie wiemy, jak sobie z nim poradzić. Nasza osada jest niewielka, ludzi mało i każdy się liczy ! Najpierw dwie kobiety poszły na grzy by i jakby pod ziemię się zapadły. Szukaliśmy ich, szukaliśmy, znaleźliśmy ty lko kobiałki. Potem, dziesięć dni później, zniknął chłopiec. Prosto z podwórka, chata stoi na skraju lasu, na obrzeżach. Wtedy oczy wiście skumaliśmy, co i jak, urządziliśmy obławę, przeczesaliśmy cały las, ty le że bez sensu, bo na co właściwie polowaliśmy ? A ty dzień temu Słoma, sy n naszego sołty sa… Potężny mężczy zna, chy ba takiej postury jak on. – Kiwnął głową w stronę Daniły. – Trochę wy ższy. Poszedł w las narąbać drewna i zauważy ł tego stwora. Udało mu się, bo zobaczy ł go z daleka, zdąży ł dać drapaka, ten mutant do wsi za dnia nie wejdzie. Ty le że nie jest nam przez to łatwiej, siedzimy jak w oblężeniu. Próbowaliśmy go wy tropić, urządzić zasadzkę… Wszy stko jak należy, zaczailiśmy się ze strzelbami, z karabinkami. Sołty s Andriejicz nawet automat wziął, taka to ważna sprawa. A ten cwaniak jakoś z boku się podkradł i jeszcze dwóch naraz połknął. Tak też go nazy wamy, poły kacz! Jak malowany ! – Dziadek klasnął w ręce i pochy liwszy głowę na bok, utkwił wzrok w Hasanie. – My, jak rozumiem, mamy go zabić? – Ten uściślił. Dziadek kiwnął głową. – Dobrze kojarzy sz, miły człowieku. Bardzo wam będziemy wdzięczni, jeśli nas od niego uwolnicie. Od razu przez rzekę was przewieziemy, jeszcze sami dopłacimy ! – Żeby zabić tego mutanta, powinniśmy znajdować się na waszy m brzegu – zauważy ł sensownie Profesor. – Bo tam przecież rozrabia? Dziadek gorzko się uśmiechnął. – I tam, i tu! Przepły wa, zaraza, rzekę i pożera! Ale legowisko ma tu, na ty m brzegu, jakieś pięć kilometrów w dół rzeki. Jest tam zakole, brzeg jest łagodny, piaszczy sty, a w jedny m miejscu nad samą wodą leży sterta kamieni i śmieci naniesiony ch przez nurt. Kłody, kije, wodorosty, zobaczy cie. To właśnie kry jówka stwora. A jakieś trzy kilometry dalej jest następna wieś, Wy chino. Ty lko dziesięć zagród, tam to on się rządzi jak u siebie. Miejscowi nawet za potrzebą boją się wy chodzić z chaty, pożera ich w biały dzień, pośrodku wsi. Niczego się nie boi! – Mówisz, że pożarł dwóch ludzi naraz? – odezwał się Daniła. – Czy li duży jest? Dziadek machnął ręką. – A gdzie tam… Sami się dziwimy, gdzie się to wszy stko mieści! Jest wielkości cielaka, to zanim się nażre. A jak kogo połknie, to od razu się rozdy ma, puchnie wszerz, jakby by ł rozciągliwy. Ale najstraszniejsze jest nie to, że pożera, ty lko że ludzie w środku w nim jeszcze ży ją! Rzuca się z góry, chwy ta, rozdziawia od razu paszczę i nakry wa człowieka w całości! Wanię, sy na Andrieja, mojego bratanka, połknął i ten ruszał się jeszcze u niego w brzuchu,

wrzeszczał i bił rękami i nogami! Cały brzuch aż się trząsł, sam na własne oczy widziałem! – Ty lko ludzi zjada? A by dło? – Co najwy żej mniejsze sztuki. Krowy czy by ka, widać, nie połknie, za duże dla niego, nie mieszczą mu się do paszczy. A koza czy tam świnka to dla niego w sam raz. – Jemu się mieści – mruknął Hasan z zadumą. – To wszy stko? Dziadek kiwnął głową. Major uśmiechnął się krzy wo, spojrzał na niego uważnie i powoli powiedział: – Oj, nie wszy stko, dziadku, nie wszy stko… Dodaj jeszcze, że to wy pierwsi zaczęliście na tego poły kacza polować… Tak? Dziadek popatrzy ł ponuro na rozmówcę spod krzaczasty ch brwi i warknął. – A nawet jeśli tak by ło, to co z tego? Co, mieliśmy znosić takiego potwora po sąsiedzku? Tak, urządziliśmy na niego zasadzkę, nawet go raniliśmy i właśnie wtedy zaczął rozrabiać… – A to, że znam tego stwora. Ten wasz poły kacz to zwierzę wszy stkożerne i nieagresy wne, ale do czasu. Możesz ży ć obok niego sto lat, pierwszy cię nie zaatakuje. Na dodatek nie znosi inny ch mutantów, pożera je od razu, złoto, nie sąsiad. Ale jak go rozzłościsz, to strzeż się… Ale to mówię tak przy okazji. Natomiast to, że nie powiedziałeś mi całej prawdy, to już niedobrze. Wy ślę przecież swoich ludzi na polowanie i przez twoje krętactwo ry zy kują, że znajdą się w brzuchu poły kacza. Rozumiesz, co mówię? Dziadek stał ze zwieszoną głową, przestępował z nogi na nogę. – Jest coś jeszcze, co powinniśmy wiedzieć? – spy tał Hasan, świdrując go wzrokiem. – Nie ma! Przy sięgam na Boga, to wszy stko! – Dobra – zdecy dował major – załatwimy to. Ty lko uważaj, my wy pełnimy swoją część umowy, ale nie ważcie się potem nie wy pełnić swojej! Bo będziemy was ścigać i przez sto kilometrów, nie polenimy się… Albo rąbniemy z BTR-a przez rzekę, nie pożałujemy amunicji. Dziadek zamachał rękami. – Co ty, co ty ! Będziemy cały m sercem z wami, jeśli nas od niego uwolnicie! Ty dzień temu też o to prosiliśmy trzech przy by szów, do tej pory nikt nie wrócił! Jeden miał automat jakiś nie nasz, zagraniczny, i znaleźliśmy go rano pod płotem. Lufę miał wy giętą i cały by ł pokry ty jakimś brunatny m świństwem. Jakby rdzą… – Worek wszy stko przetrawi – odpowiedział Hasan. – Dobrze, umowa stoi. Wy magam od was ty lko jednego, w ciągu godziny rozpalcie na swoim brzegu rzeki rząd duży ch dy miący ch ognisk. Na jakieś trzy kilometry w obie strony, więcej nie trzeba. Nie bójcie się go, nie znosi ognia i dy mu i nie przejdzie na drugi brzeg, będzie z tej strony. Sami sobie z nim poradzimy. – Dziękuję! Och, jak bardzo dziękuję! – zatrajkotał dziadek, chwy cił Hasana za rękę i zaczął nią szy bko potrząsać. – Nie wiem, jak dziękować… – Dziękować będziesz potem. – Major wy szarpnął rękę z jego zasuszony ch dłoni i zaczął popy chać go w stronę łódki. – Na teraz to wszy stko, idź. Dziadek, kiwając głową i bezustannie dziękując, wszedł do łodzi. – I nie zapomnij o ogniskach, to dla waszego bezpieczeństwa! – zawołał Hasan w ślad za nim. – Zaczy namy, jak ty lko je zapalicie! Dziadek pomachał ręką w odpowiedzi i łódka odbiła od brzegu i szy bko ruszy ła na przeciwległą stronę. Major odwrócił się i przy jrzał stłoczony m wokół niego żołnierzom. – A więc tak, chłopaki. Przeciwnik jest poważny. – Potarł z troską czoło. – Worek albo

poły kacz, jak go trafnie ochrzcili miejscowi, to straszna bestia. Rzadko spoty kany mutant, bardzo rzadko. Wrażliwy ch miejsc ma mało, górny fragment tułowia, tam, gdzie ma oko, i nasada łap, gdzie zbiegają się zakończenia nerwowe. Jeśli celnie strzelić, można go położy ć jedną kulą. Ciało nie jest pokry te pancerzem, ale kula więźnie w mięśniach i chrząstkach jak w worku z piaskiem. Przemieszcza się bardzo szy bko, z prędkością dobrego konia, a przy ty m bezszelestnie, skry cie i bardzo dobrze my li ślady. Doskonały słuch, bły skawiczny refleks, bardzo szy bka regeneracja. Jeśli się go zrani i nie zabije, w ciągu godziny, góra półtorej wszy stko się zabliźnia. Maksy malnie około trzech, czterech godzin, kiedy rana jest bardzo poważna. Mamy szczęście ty lko w jedny m, ten osobnik jest bardzo młody, skoro nie może pożreć krowy. Dla ty ch starszy ch nawet połknięcie nosorożca nie stanowiłoby problemu. – A mówiłeś, że nie jest agresy wny – dobiegł z tłumu czy jś głos. – I teraz też tak mówię. Jego agresja jest skierowana ty lko przeciwko mutantom, ale nigdy człowiekowi. Jeśli go nie ruszać, to i on nikogo nie ruszy. Ży wi się różny mi paskudztwami, nie napada na ży jący ch w pobliżu ludzi, poły kacz jest wy starczająco rozumny, żeby wiedzieć, że z sąsiadami lepiej ży ć w zgodzie. Nasz Profesor uważa nawet, że to jakaś boczna gałąź ewolucji… Zgadza się, Siemiony cz? – To całkiem możliwe – odparł ten gdzieś z ty łu. – By ć może z czasem nauczy my się nawet pokojowo koegzy stować… – Aha… koegzy stować… – mruknął stojący obok Kubowicz. – Kulka w brzuch i koniec gadki. – Jak wy gląda? – spy tał Duma. – Wy gląda… – Hasan zamy ślił się na moment, dobierając słowa. – Jak ogromna szara gąsienica z sześcioma łapami. Ma tak samo podłużne ciało, z przodu wy gina się do góry pod kątem prosty m, z wierzchu jest paszcza. Jak go spotkacie, na pewno się nie pomy licie. – I co, naprawdę poły ka ży wcem? – spy tał Proch, krzy wiąc się z obrzy dzeniem. Hasan kiwnął głową. – Nie ma zębów i poży wienie jest trawione bezpośrednio w żołądku. A najgorsze jest to, że ofiara ży je jeszcze przez jakiś czas w brzuchu. Jest już trawiona, ale niczego nie czuje, w enzy mach trawienny ch poły kacza znajduje się substancja, która od razu działa na mózg, wy łączając wszy stkie ośrodki bólu. Widziałem raz człowieka, którego wy ciągnęli mu z brzucha, z rąk i nóg zostały kikuty, cała skóra zeszła mu aż do mięsa, gdzieniegdzie już kości bieleją, a jemu to wszy stko wisi. Śmieje się… I najważniejsze, poły kacz atakuje z dy stansu, pluje jadowitą pajęczy ną na jakieś siedemdziesiąt metrów. Pajęczy na rozwija się w locie i oplata ofiarę od stóp do głów. No, a potem… Jad poraża ośrodki mowy, wzroku i słuchu, płat czołowy i ciemieniowy mózgu. I z człowieka robi się warzy wo. – Może fakty cznie warto nadłoży ć drogi? – zapy tał Proch. – Strasznie groźny ten mutant… Hasan pokręcił głową. – Nie. Długo tego mutanta szukam, oj długo… Znawcy obiecują złote góry za jego sok żołądkowy, ale tu nie chodzi nawet o pieniądze, w mały ch stężeniach jest to bardzo mocny sty mulant i środek znieczulający. Na ty le silny, że jeśli wstrzy knąć go człowiekowi, który stracił, powiedzmy, obie nogi, to ten wstanie i pójdzie na kikutach, nawet pobiegnie. I będzie tak biegał przez całą dobę, ból zostaje całkowicie wy łączony, nic się zupełnie nie czuje. A jak wiecie, ze środkami przeciwbólowy mi jest w dzisiejszy ch czasach problem. – Upośledzonemu znieczulenie się nie przy da – mruknął ktoś.

Hasan kiwnął głową. – Zgadzam się. Jak to się kiedy ś mówiło, kołchoz to sprawa dobrowolna. Ochotnicy za dwadzieścia minut do mnie. Jeśli upolujemy poły kacza, każdy, kto weźmie udział w polowaniu, otrzy ma po litrze soku żołądkowego, starczy dla wszy stkich. A pozostali na wszelki wy padek zajmą się tratwami pod kierownictwem Psora. Koniec, rozejść się. *** Chętny ch na polowanie nie by ło wcale wielu. Oprócz Daniły z Sańką, Shrekiem i Li ze stalkerów zdecy dował się jeszcze Duma ze swoją grupą. Spośród żołnierzy Bractwa zgłosili się ty lko dwaj – Shader, dowódca zwiadowców i, o dziwo, Bandaż. Daniła nie miał dotąd okazji – i chwała Bogu! – sprawdzić umiejętności Bandaża w akcji, natomiast Shader, niewy soki, mocno zbudowany chłopak, imiennik Saszki, zadziwiająco dobrze pasował do swojego przezwiska – jak przekonał się Daniła, potrafił poruszać się po lesie całkowicie bezszelestnie. Hasan, po głębszy m zastanowieniu i długiej dy skusji z Siemiony czem, zrezy gnował z udziału w polowaniu i Dobry nin popierał tę decy zję – dowódca bry gady nie powinien ry zy kować ży ciem. Major, pod ciężarem argumentów, który mi zarzucił go Profesor, po raz pierwszy, odkąd znał go Daniła, stracił panowanie nad sobą, ale potem jednak się z ty m pogodził, przy znając, że nie ma racji – nie miał prawa narażać ekspedy cji na fiasko. Daniła porządnie się wy ekwipował i tak samo spakował Sańkę. Jego plan by ł przebiegły – żeby jad nie znalazł się na skórze, ciało trzeba osłonić. A czy m się można osłonić, jeśli nie skafandrem ochronny m? Chociaż przez ten czas odwy kł od taszczenia kombinezonu, a na zewnątrz panował upał, lepiej by ło tego jednak nie lekceważy ć. Pamiętał obietnicę, jaką złoży ł przy pożegnaniu z Irinką i Olgą, miał obowiązek ją spełnić. Widząc to, demrony założy li też Shrek i Licznik – nikomu nie uśmiechało się zostać na resztę ży cia kompletny m idiotą. Narzucili skafandry na wy posażenie – jeśli jad padnie na kamizelkę takty czną albo pistolet, to można je będzie śmiało wy rzucić. Oprócz kombinezonu anty radiacy jnego Dobry nin założy ł na wierzch Leszego – skoro zwierzy na się maskuje, to ty m bardziej nie zaszkodzi to my śliwemu. Demron, niedociśnięty do ciała przez kamizelkę, pas podróżny i paski biodrowy ch ładownic, leżał fatalnie, nady mając się jak bańka i utrudniając ruchy, ale by ło to lepsze niż nic. Żeby jakoś dopasować kombinezon do ciała, Dobry nin starannie zacisnął paski na kostkach i pod kolanami, i dopiero wtedy by ł zadowolony. Za to Sańka wzgardził ty mi środkami ostrożności, za co został bezlitośnie ochrzaniony przez starszego towarzy sza: – Ściągaj mi tu te paski, szy bko! Zapomniałeś o trzy dniowy m rajdzie? Za drogo nas wtedy kosztowało zsunięcie ochraniaczy ! Chciałby ś mieć powtórkę? – Dan… Ale to niewy godne… – Saszka chciał już zaprotestować, ale napotkawszy ponury wzrok przy jaciela, zrozumiał, że protesty nie mają sensu, i z przeciągły m westchnięciem się podporządkował. Gdy ty lko na przeciwległy m brzegu pojawiły się pierwsze słupy dy mu, Hasan wezwał my śliwy ch na odprawę i jego skwaszona fizjonomia wy woły wała teraz u Daniły śmiech. Jak zdąży ł mu szepnąć Siemiony cz, major by ł zapalony m my śliwy m i nie mógł znieść tego, że przepuści szansę, by zapolować na taką zwierzy nę jak poły kacz. – Skoro już z wami nie idę, to słuchajcie uważnie – burknął, patrząc gdzieś w bok. – Worek to

stworzenie inteligentne, często zachodzi swoją ofiarę od ty łu. Pamiętajcie o ty m. Poluje o każdej godzinie dnia i nocy. Wy biera las, bo drzewa i zarośla umożliwiają mu maskowanie się i skry te przemieszczanie. Oprócz tego pamiętajcie o pajęczy nie. – Major spojrzał na grupę Daniły, która jak jeden mąż ubrała kombinezony, i uśmiechnął się pod nosem. – Spry ciarze… Demron może oczy wiście zapewnić ochronę, ale nie na długo. Po trafieniu będziecie mieli około pół minuty, żeby go zdjąć. Jad jest bardzo akty wny chemicznie, przenika przez tkaninę, no, a co dzieje się dalej, to już sami wiecie… – Skąd u ciebie taka wiedza, dowódco? – zainteresował się Shader. – Od dawna z tobą jeżdżę, my ślałem, że wiadomo mi o większości wy darzeń z twojej biografii… – By ła kiedy ś taka akcja… – mruknął Hasan i uciął: – Jak będzie czas, to opowiem. Jeszcze raz przy jrzał się oddziałowi i spochmurniał. – I jeszcze jedno… panowie… Jeśli kogoś trafi, co z wami robić? Dostarczy ć do domu czy … jak z Ary jczy kiem? – Jest antidotum? – zapy tał Duma. Hasan pokręcił głową. – O ile wiem, nie istnieje. Zresztą kto miałby go teraz szukać? Nie ma już ani lekarzy, ani biologów… Umilkł i w powietrzu zawisła długa pauza. – Mnie macie zastrzelić – odezwał się jako pierwszy Daniła. – By ć warzy wem przez resztę ży cia, nie, dziękuję… Pozostali mruknęli potwierdzająco – nikt nie miał ochoty spędzić reszty ży cia jako bezwolna istota, robić pod siebie i obciążać bliskich swoją egzy stencją w postaci warzy wa. – Wszy scy tak zdecy dowali? – No, a jak – zgodził się Shader. – Podpisuję się pod ty m, bezwarunkowo. – Rozumiemy przecież, na co się godzimy, nie jesteśmy dziećmi… – podsumował Bandaż. Hasan westchnął: – Cóż… Nie mogę wam niczego więcej doradzić, takty kę wy bierzcie sami. Oczekuję was wieczorem, nocą lepiej nie mieć z workiem do czy nienia. Połamania nóg, panowie! Po naradzie rozdzielili się. Daniła z Saszą postanowili poszukać legowiska i czekać tam na mutanta, a pozostali – zaczaić się we wsi Wy chino i czatować, aż potwór będzie łaskaw pojawić się na posiłku. Wy tropienie mutanta wy dawało się niemożliwe – nie będą przecież biegać za nim po lesie. Drogę prowadzącą wzdłuż brzegu rzeki ścieżką do wsi pokonali w jakieś dwadzieścia minut. Osada znajdowała się bliżej, niż opowiadał staruszek, dosłownie za drugim zakrętem. Wioska by ła niewielka, chaty stały w rzędzie po jednej stronie ulicy, po drugiej by ło łagodne zejście do rzeki, a zaraz za płotem, na ty łach domów do samy ch ogródków sięgał rzadki osikowy zagajnik. W pierwszy m domu, na skraju osady, otworzy li im nie od razu, trzeba by ło długo pukać. Miejscowi by li mocno wy straszeni – babka, która wy jrzała przez uchy lone na szerokość dłoni drzwi, lekko się trzęsła, patrząc lękliwie na boki, co chwila się żegnała, a na stojący ch przed nią potężny ch facetów patrzy ła okrągły mi z przestrachu oczami. – A czeguj tam… A kto to tam… A u nas niczego nie ma… Biednie ży jemy, ledwie koniec z końcem wiążemy … Poły kacz pożarł mi na dniach ostatnią krówkę… – mamrotała płaczliwie, prawdopodobnie biorąc stalkerów za bandy tów.

– Nie martw się, babciu – uspokoił ją Shader. – Nic ci nie zrobimy. My właśnie do poły kacza. Mamy do niego pewną sprawę… Twarz babki aż rozbły sła. – Uch… Kochanieńcy, to wy nas wy bawicie od potwora? Toć on wszy stko pożera, przeklęty ! Do wy gódki już nie wy chodzimy, załatwiamy potrzebę do wiadra! – Postaramy się. Przeszłaby ś się, babciu, po sąsiadach, uprzedziła ich, żeby śmy nie musieli się do każdego dobijać przez pół godziny. Musimy mieć dostęp do stry chów, będziemy z nich prowadzić obserwację. – Pójdę, pójdę! – Babka zamachała na niego rękami. – Wszy stko zrobię, ty lko pomóżcie! Tu są schody na stry ch, wchodźcie, a ja już idę… Schowała się za drzwiami, a po chwili wy szła na zewnątrz i naciągając wy strzępiony szary sweterek, żwawo pokuśty kała w stronę sąsiedniego domu. – Dobra, zaczęło się. – Shader zdjął z ramienia automat i odciągnął bezpiecznik. – Ja zostaję tutaj, pozostali rozchodzą się pojedy nczo. A wy – kiwnął głową Danile i Sańce – do legowiska, tak jak się umawialiśmy. – Jeśli coś się nie uda, zaganiajcie go do nas – poradził Daniła. – Stary mówił, że legowisko jest nad rzeką, więc nagonkę róbcie wzdłuż brzegu. Shader uśmiechnął się. – Wszy stko się uda, bądźcie spokojni. Tak w ogóle to my ślę, że niepotrzebnie się tam wy bieracie. Zostańcie z nami, dwie giwery zawsze się przy dadzą. Daniła wzruszy ł ramionami. – Nie wiadomo. A co, jeśli nie pojawi się tu przez cały dzień? A do swojego legowiska wróci tak czy inaczej, więc lepiej tam pójdziemy. Jak powiedział, tak zrobił. Zostawili grupę we wsi i ruszy li wzdłuż brzegu na poszukiwanie legowiska. Za wsią rzeka od razu ostro skręcała w lewo, tworząc duże zakole, i znów dochodziła do lasu jakieś trzy kilometry w dół biegu. Daniła rozejrzał się dookoła – cała piaszczy sta przestrzeń kolana rzeki leżała przed nimi jak na dłoni. Nie rosło tu ani jedno drzewko, ani jeden, choćby najwątlejszy krzaczek – by ł ty lko piasek. Drobny, sy pki, usuwał się pod stopami, nie dając odpowiedniego oparcia, i dlatego prędkość ich marszu naty chmiast spadła. Stalkerzy spoglądali uważnie dookoła, starając się dostrzec jakiś ruch, jednak teren by ł pusty. – Czemu nie poszliśmy skrajem lasu? – sapał z niezadowoleniem Saszka. – Lezie teraz człowiek w pełny m słońcu w ty m skafandrze, poci się… – Odwy kłeś, przy jacielu? – Daniła uśmiechnął się. – Niepotrzebnie. Już niedługo się ta swoboda skończy … – Tak sobie my ślę, a dlaczego by się tu nie przenieść cały m schronem? – Wielka wędrówka ludów? Przenieść się można, ty lko jak? – Teraz, kiedy już dokładnie wiadomo, gdzie są czy ste tereny, dla takiej sprawy można będzie znaleźć i pojazdy – mruknął w odpowiedzi towarzy sz. – Wojskowi mają ich dużo… – A my ślisz, że wojskowi sami tego nie rozumieją? Ty lko czy oddadzą nam te swoje pojazdy ? Im samy m się przy dadzą do tego samego! Czy może znowu mamy wojować?… – Po co od razu wojować? Oni nie mają ropy … A do tego im więcej ludzi będzie w nowy m miejscu, ty m lepiej.

– Cóż, może i masz rację, Sania – mruknął Daniła. – Jak wrócimy, to koniecznie trzeba będzie zdać raport Rodiony czowi. A potem niech się dogaduje z Chorąży m… By ła to trafna uwaga – wojskowi i dworcowi mogli by ć dla siebie nawzajem przy datni. Jedni mieli pojazdy, drudzy paliwo. I chociaż pojazdy te by ły już przedpotopowe, to czy z całego tego złomu leżącego w magazy nach części nie udałoby się złoży ć kilku porządny ch ciężarówek, które choćby nawet w kilka kursów zdołają przewieźć ludzi w nieskażoną okolicę? I niekoniecznie aż tak daleko! Przecież, jak się okazało, nadające się do ży cia miejsca by ły o rzut beretem od nich, zaledwie około pięciuset kilometrów! A przesiedlenie rozwiąże wiele problemów, które ciągle pojawiały się w Schronie – zniknie konieczność zuży wania energii na sy stem podtrzy mania ży cia, na wszy stkie te przewody i instalacje filtrująco-wenty lacy jne, można zapomnieć o promieniowaniu, o agregatach Diesla, o wiatrakach, który ch ochrona kosztuje ty le sił, środków i ofiar… Oczy wiście powstaje mnóstwo inny ch problemów, ale te najbardziej palące, związane z utrzy maniem ży cia znikną! Jego rozmy ślania przerwał Saszka – nagle przy kucnął i pociągnął towarzy sza za rękę. Daniła też padł na ziemię i spojrzał uważnie tam, gdzie wskazy wała ręka jego partnera – skrajem lasu, jakieś półtora kilometra od nich, sunął jakiś szary punkt… – To on? Zamiast odpowiedzi Dobry nin wy jął z ładownicy lornetkę i uniósł ją do oczu. Na pierwszy rzut oka by ło jasne – poły kacz. Odległość by ła znaczna i nawet przez lornetkę mutanta by ło widać słabo, ale dzięki opisowi Hasana, Daniła zdał sobie sprawę, że to rzeczy wiście ten, którego szukali. – To on. Idzie w stronę wsi. – Co robimy ? Nie trafisz go stąd? – Sańka wskazał karabin snajperski. Daniła pokręcił głową. – No co ty … zasięg skutecznego strzału to cztery sta metrów. No, pięćset, z nową lufą. Może gdy by m miał tu SWD, a i to jeszcze by łoby pod znakiem zapy tania… – Aha, może chciałby ś jeszcze OSW-96?25 – Saszka uśmiechnął się krzy wo. – Więc jak, z powrotem do wsi? Czy przetniemy mu drogę? – Nie, tam i bez nas jest już pełno. Nie zdąży my też przeciąć mu drogi, chociaż idzie niespiesznie, to po twardy m gruncie. Poza ty m przy prostokątna jest zawsze krótsza od przeciwprostokątnej… Nie podejdziemy nawet na odległość strzału. – Może uda się odciąć mu odwrót? – Biegiem! – zakomenderował Daniła i partnerzy jednocześnie popędzili naprzód. Biegli po prostej, starając się dotrzeć do skraju lasu jak można najszy bciej, i odciąć poły kaczowi drogę ucieczki – po wejściu do wsi i napotkaniu oporu mutant mógł mimo wszy stko wy ślizgnąć się z pułapki i wy cofać się głębiej do lasu. A wtedy szukaj wiatru w polu… Pochy leni, starając się zwracać na siebie jak najmniej uwagi, partnerzy biegli w stronę lasu. Bieg by ł jakiś powolny jak we śnie – piasek usuwał im się spod stóp, nie zapewniając normalnego twardego oparcia, i czubek buta zapadał się, buksował. Tracili dużo sił, a efekt by ł nie najlepszy. Daniła przy stawał co jakiś czas i przy kładał na sekundę lornetkę do oczu, starając się śledzić mutanta. Poły kacz wciąż sunął skrajem lasu, zbliżając się do osady. Tam na pewno już go zauważy li, ale nie spieszy li się ze strzelaniem, podpuszczając stwora bliżej. Do skraju lasu zostało im zaledwie około trzy stu metrów, kiedy we wsi wreszcie huknęły

wy strzały. Zaterkotały automaty, basem ry knął cekaem, gruchnął pojedy nczy strzał z SWD… Daniła przy hamował, znów spojrzał przez lornetkę i zdąży ł zauważy ć, jak poły kacz, wlokąc za sobą prawą ty lną łapę i wijąc się, dał nura do lasu. – Uciekł! – jęknął ze złością, wciskając niepotrzebną już lornetkę do zasobnika. – A to ci strzelcy ! I Wan też, Wan… – Licznik nie chy bia – odparł skonfundowany Saszka. – Tak, może to on go ranił… – Wkrótce się dowiemy. We wsi panowała martwa cisza – mieszkańcy, wy straszeni kanonadą, pochowali się po domach, a stalkerzy najprawdopodobniej wciąż siedzieli na stry chach, oczekując kolejnego pojawienia się poły kacza. Daniła zatrzy mał się przed płotem, wy jął z kabury udowej piernacza, podniósł go do góry i wy strzelił w powietrze. – Ile jeszcze będziecie tam siedzieć?! – wy darł się co sił w płucach. – Wy puściliście go, strzelcy ! Na drugie przy jście mesjasza czekacie?! Drzwiczki na stry chu najbliższej chatki otwarły się i wy sunęła się z nich rozzłoszczona fizjonomia Shadera. – A wy tu po co?! – naskoczy ł na partnerów. – Zasuwajcie do legowiska, jak już mieliście tam iść! – Zwierzy na uciekła, zwijaj zasadzkę. – Daniła popukał się palcem w czoło. – Trzeba to pojąć. Nie udało się go dorwać, więc zmieniamy takty kę! Z domów wy szli pozostali żołnierze. Najpierw Shrek, w ślad za nim Duma z oddziałem, Bandaż. Jako ostatni nadszedł Wan. – Co ty ? Chy biłeś? – zapy tał go Daniła. Licznik westchnął. – Widziałem go ty lko przez moment, w prześwicie między drzewami. Strzelałem w nasadę łapy, tak jak mówił major, ale chy ba nie trafiłem. – Kulał, kiedy uciekał – odparł Shader. – Wlókł za sobą łapę i kapało z niej jakieś świństwo… Co robimy ? Saszka nagle się oży wił. – Mówisz, że kapało? I że powłóczy ł łapą? – uściślił. Shader kiwnął głową, ale nie zdąży ł o nic zapy tać – wtrącił się Duma. – No, przecież! Popowicz, przecież jesteś tropicielem, dziadek Micha cię uczy ł! Znajdziesz go? Sańka uśmiechnął się z zadowoleniem. – No, jeśli jest poważnie ranny, jeśli nie przestanie krwawić po trzy stu metrach, to znajdziemy. Najważniejsze, żeby nie spadł deszcz… – Spojrzał z troską na błękitną kopułę nieba z biały mi obłokami tu i tam. – Jaki, kurna, deszcz. – Taras machnął ręką. – Zupełnie się nie zanosi… To co, ruszamy ? – Spojrzał na stalkerów. – Ktoś powinien zostać przy legowisku – powiedział Daniła. – Ja pójdę ścieżką, a wy starajcie się go zawrócić i pognać w stronę rzeki. – Postaramy się. Ale wy bacz nam, jeśli stukniemy go sami. – Shader uśmiechnął się pod nosem.

– Nie mów hop… – Daniła odwzajemnił się uśmiechem. – Długo jeszcze będziemy tu sterczeć? Oddział rozdzielił się i Dobry nin, kiwnąwszy partnerowi głową i w my ślach ży cząc mu powodzenia, ruszy ł w stronę rzeki. Człapiąc po piasku, kilka razy się obejrzał – stalkerzy posuwali się ty ralierą, stopniowo rozchodząc się na boki i wchodząc coraz głębiej w las. Pośrodku linii, ochraniany przez Shreka z przewieszony m przez pierś cekaemem, szedł z nosem w ziemi Saszka. Prawa flanka ty raliery kry ła się już za drzewami, próbując odciąć mutantowi drogę do najgłębszej głuszy i pognać go w stronę rzeki. „No, połamania nóg, chłopaki!” – Daniła jeszcze raz ży czy ł im w my ślach udanego polowania i naty chmiast odruchowo przy kucnął, przy ciskając kolbę karabinu do ramienia – z lasu rozległo się kilka krótkich serii, wściekłe okrzy ki i odgłosy, jakie może wy dawać ty lko przedzierająca się przez wiatrołom duża i silna bestia. Poły kacz najprawdopodobniej próbował zalec gdzieś niedaleko i poczekać, aż zagoją się jego rany, ale oddział wy płoszy ł go i teraz mutant uciekał skrajem lasu, starając się oderwać od pościgu. „To nic, jeszcze wrócisz, nigdzie nie uciekniesz. Ale nie zawadziłoby, żeby m się pospieszy ł”. Ściągnął pasek karabinu na ramieniu i ruszy ł kłusem w obrany m wcześniej kierunku. Legowisko znalazł od razu – by ło to charaktery sty czne miejsce, nie dało się go ominąć. Po uważnej obserwacji Dobry nin doszedł do wniosku, że kiedy ś by ła tu ogromna kamienna bry ła, ale z biegiem czasu popękała, stopniowo rozpadając się na mniejsze fragmenty, aż wreszcie ostatecznie się rozsy pała i usiała czterdziestometrowy odcinek brzegu skalny mi odłamkami w najrozmaitszy ch kształtach i rozmiarach. Teraz pozostał po niej ty lko wy soki kamienny ząb z „uby tkiem” u podstawy, który by ł najwidoczniej wejściem do nory poły kacza. Wy rzucony ch przez rzekę śmieci rzeczy wiście by ło pod dostatkiem – trawa, zasuszone wodorosty, sterty pali, kijów i desek, dwie opony samochodowe spory ch rozmiarów, łódka z przebity m dnem, a nawet zardzewiała kuchenka gazowa. „I właśnie tu się zasadzimy – z zadowoleniem kiwnął samemu sobie Daniła. – Pozostaje ty lko dać mu podejść bliżej, kiedy będzie wracał. Podejdzie na trzy dzieści metrów do swojej nory – i wtedy … Trzeba ty lko sprawdzić, czy niczego ani nikogo tam nie ma”. Obszedł stertę kamieni i zaszedł od wschodu, uważnie przeczesując wzrokiem każdy metr przestrzeni i starając się wniknąć nawet do wnętrza jaskini. Bezskutecznie – by ło ciemno, z zewnątrz nie dało się nic dojrzeć. Daniła rozejrzał się, podniósł z ziemi kamy k i wrzucił go do środka, mając nadzieję, że ten, który mógłby się tam kry ć, zdradzi swoją obecność. Ze środka dobiegł ty lko głuchy stukot – wy glądało na to, że jaskinia rzeczy wiście by ła pusta. – No, dobra nasza… – wy mamrotał stalker i przedostając się przez zwały najrozmaitszy ch śmieci i ślizgając się co chwilę na plątaninie pni i gałęzi, ruszy ł w stronę legowiska. Z jaskini śmierdziało. Obrzy dliwie, paskudnie, słodkawy m zapachem trupiego rozkładu i amoniakiem – jakby to rzeczy wiście by ł ogromny gnijący ząb. Robiąc sobie wy rzuty za to, że nie pomy ślał o zabraniu maski przeciwgazowej, Daniła włączy ł latarkę i trzy mając karabin w gotowości, ostrożnie zajrzał do środka. Zajrzał – i pokręcił głową. Nora by ła niewielka, owalna,

a w głębi, na grubej podściółce z trawy, leżały dwa małe wy schnięte ciałka z powy kręcany mi cienkimi łapkami – małe poły kaczki. Tam też, obok martwy ch młody ch, niczy m dowód zbrodni, leżała nabita gwoździami pałka… „Nic dziwnego, że wy powiedział wam wojnę – pomy ślał z gory czą Daniła, adresując swoją my śl do staruszka negocjatora. – Za własne dzieci też wy rżnąłby m w pień wszy stkich sprawców. Ży ł sobie zwierzak, to ży ł, nikomu nie przeszkadzał, i to, widać, już od dawna, jeśli zdąży ł mieć potomstwo. Ale nie – koniecznie trzeba go zabić. Ech, ludzie…” Nieco się pochy lił, zrobił krok do środka i znalazłszy się w jaskini, zaczął się rozglądać. Po pierwsze, jak się okazało, by ło jeszcze inne wejście. Oprócz głównego do jaskini prowadziły jeszcze dwa otwory, co prawda, znacznie mniejsze – nawet człowiek raczej by się tędy nie przecisnął, a co dopiero mutant. Jedno okno wy glądało na północ, bezpośrednio na rzekę, a drugie na zachód, w stronę Wy china. Po drugie – i by ło to dla Daniły całkowite zaskoczenie – jaskinia okazała się komfortowo urządzona. Podłogę wy ściełały ściśle dopasowane bierwiona, przy wejściu, stał nieco przy pominający stół masy wny kamień z płaskim wierzchołkiem, a ściany i sufit pokry wała gliniana skorupa z tkwiącą w niej plątaniną gałązek, słomy i liści – jak się zdawało, poły kacz ocieplił w taki sposób swoją kry jówkę. Służy ło to za kolejny dowód, że Profesor miał rację – mutant fakty cznie by ł rozumny. Daniła ostrożnie poskrobał ścianę – chropowata glina trzy mała się mocno. By ło to pocieszające – jakoś nie miał w planach by cia pogrzebany m pod zawalony m sklepieniem… Rozlokował się przy wejściu za kamieniem, sprawdził, czy ma naboje w magazy nku, położy ł obok dwa kolejne, załadował granatnik podlufowy odłamkowy m i przy jrzał się rozciągającej się przed nim przestrzeni. Przez dziurę zwróconą na wschód widać by ło rzekę pły nącą w dal i ginącą gdzieś za hory zontem oraz pas lasu szerokości około dwustu metrów. Zwrócił nagle uwagę na dwie niepozorne równoległe ścieży nki ciągnące się wprost od lasu do jaskini – zdaje się, że tędy mutant podchodził do swojej kry jówki. Ty lko jego rozstawione szeroko jak u pająka łapy mogły zostawić taki ślad. Dobrze. Czy li będzie mógł strzelić bezpośrednio w czoło, prakty cznie z przy łożenia. Serię z dziewiątki by ć może wy trzy ma – wtedy poczęstujemy go granatem. Zwłaszcza że głaz by ł mocny, duży, odłamki nie by ły mu straszne. Daniła usadowił się wy godniej, oparł bokiem o chłodny kamień, nastawiając się na długie oczekiwanie. Czas jakby się rozciągnął, popły nął powoli, lepko. „Ży jesz sobie, nie znasz trosk… Nikogo się nie czepiasz – pły nęły ospale jego my śli, chociaż wzrok uważnie skanował rozciągający się przed legowiskiem teren – wy chowujesz młode… A potem, kiedy nie ma cię w domu, przy chodzi jakiś lewy ty p i twoje młode… wali pałką w poty licę. Po czy mś takim nie ty lko będziesz wy ł z wściekłości, ale i wy powiesz wojnę całemu światu. I nie ustaniesz, póki nie zemścisz się na sprawcach. A przecież tak naprawdę ten mutant ży ł tu od dawna, nie miesiąc, jak kłamał staruch, ale znacznie dłużej. Takiej solidnej siedziby przez miesiąc nie postawisz. I jeszcze te młode… Czy rozumna istota sprawi sobie dzieci, zanim nie upewni się, że jest w bezpieczny m miejscu? Wątpię… Całkiem możliwe, że mieszkańcy wioski nie od razu go odkry li. A kiedy go zobaczy li, to wy śledzili, wpadli tu, kiedy nie by ło go w norze i… Młode, młode…” Uchwy ciwszy się tej my śli i zdawszy sobie nagle sprawę, co ona oznacza, Daniła nagle spocił się na cały m ciele. Dzieci nie rodzą się same z siebie, do tego potrzeba dwóch osobników,

różnej płci. I jeśli znaleźli jednego z nich, to gdzie jest drugi? Czy para poły kaczy nie urządziła sobie przy padkiem polowania na my śliwy ch? „Może to hermafrody ta… – przemknęło mu przez głowę – albo rozmnaża się przez pączkowanie?… I, co najważniejsze, Hasan niczego na ten temat nie powiedział…” Daniła zaczął się niepokoić. Dawno już nie dobiegały go odgłosy wy strzałów, a przecież poły kaczowi nie udało się chy ba uciec w głąb lasu – przedzierał się skrajem. Zanim tu dotarł, zanim zajął pozy cję, no i ile już tu siedzi, pewnie ze czterdzieści minut, jeśli nie godzinę. Mutant jest ranny, nie może się poruszać z dawną prędkością… chociaż kto wie? Jeśli poły kacz jest mistrzem w my leniu tropów, to będą musieli się napocić, zanim to rozplączą. Saszka jest oczy wiście niezły m tropicielem, ale nie asem, zdecy dowanie nie asem, gdzie mu do dziadka. Dziadek czasem na treningach tak plątał, takie precle wy kręcał na ziemi, że proszę siadać. A to podwoi tropy i wróci po własny ch śladach, a to skoczy nagle w bok, a to przejdzie po strumy ku… Sańka błąkał się po trzy i cztery godziny i wciąż nie mógł tego rozwikłać. A dziadek odczy ty wał jego, Sańki, ślad w pół godziny – co znaczy doświadczenie! Daniła wy jął lornetkę i zaczął wpatry wać się w gęstwinę, usiłując uchwy cić jakikolwiek ruch między drzewami. „Jeśli odcięli poły kacza od gęstego lasu i pognali w stronę rzeki, to znaczy, że niedługo powinni tu by ć – rozważał. – Z drugiej strony cholera wie, co ten mutant sobie my śli. Całkiem możliwe, że będzie dalej zasuwał w dół rzeki, starając się odciągnąć wrogów jak najdalej od swojej siedziby. A może chce przedostać się na drugą stronę – nie ma tu już ognisk, wioskowi chy ba bali się zapuścić tak daleko od swojej osady ”. Jeszcze raz obrzucił wzrokiem skraj lasu i już zamierzał schować lornetkę z powrotem do zasobnika, gdy nagle jego uwagę przy ciągnęła przesuwająca się kilometr w dół rzeki szara plamka. Daniła nastawił ostrość, przy patrzy ł się i uśmiechnął z aprobatą. Poły kacz by ł naprawdę inteligentny. Uciekając skrajem lasu, wy wiódł swoich prześladowców w dół rzeki, a potem wszedł do wody i wracał teraz po pły ciźnie. Daniła docenił tę takty kę – gdy by mutant nie został przez niego zauważony, to najprawdopodobniej my śliwi po prostu zgubiliby jego ślad i zostali z niczy m. Ty lko dlaczego mutant poszedł w górę rzeki, z powrotem w kierunku wioski, a nie w dół? Py tanie na razie zawisło w powietrzu – człowiek nie zrozumie logiki mutanta… No i dobrze, co będzie tu tak siedział – trzeba się przy gotować na powitanie drogiego gościa. W oczekiwaniu na sposobność celnego strzału Daniła usadowił się wy godniej, oparł łokieć o kamień, łagodnie obejmując dłonią granatnik podlufowy, i szczęknął przełącznikiem try bów ognia, przestawiając karabin na automat. Poruszy ł się, sprawdzając, czy siedzi wy godnie, czy nic mu nie przeszkadza, uspokoił oddech, spojrzał w celownik, obliczając odległość. Zbliży ł się już chy ba na pięćset metrów, ale lepiej się nie spieszy ć – dać mu podejść i wtedy strzelać. Żeby mieć pewność. Nie chcąc zby t długo celować i męczy ć wzroku, odłoży ł wintorieza i spojrzał na rzekę nieuzbrojony m okiem. Poły kacz zbliżał się, przekształcając się z szarej, bezkształtnej, amorficznej plamy w całkiem konkretnego potwora. Z takiej odległości nie dało się jeszcze rozróżnić szczegółów, Daniła zauważy ł jednak, że opis Hasana by ł dość dokładny – fakty cznie worek. Szary, skórzasty, włochaty. Szpetny. I podobny do krótkiej grubej gąsienicy. Jego cienkie z takiej odległości łapki migotały szy bko, ze sporą prędkością niosąc mutanta naprzód. No, dawaj, mój drogi, podejdź bliżej… Daniła chciał już znów chwy cić karabin, ale poły kacz nagle się zatrzy mał.

Postał chwilę w miejscu, a potem powoli, bokiem, jak krab, cofnął się pod osłonę lasu. „Co on… Czy żby mnie wy czuł?…” Odpowiedź nadeszła niemal od razu – w dole rzeki, w ty m samy m miejscu, gdzie z lasu wy szedł poły kacz, wy sy pały się ludzkie figurki. Prawdopodobnie dostrzeżono mutanta, chociaż stało się to w ostatniej chwili – postaci machały do siebie rękami, piszczały cienkimi głosikami… Po ułamku sekundy skry ły się w lesie, ale Daniła zdąży ł jednak uchwy cić kierunek, w który m poszli – tak jak wcześniej Poły kacz, ruszy li w górę nurtu. Wzięli mutanta w kleszcze, gnali go teraz do nory i wy glądało na to, że polowanie zbliża się do końca. Teraz uwaga. Dobry nin wziął do rąk karabin i czujnie słuchał, łowiąc najdrobniejsze dźwięki dochodzące z lasu. Przez jakiś czas w gęstwinie panowała cisza, sły chać by ło ty lko śpiew ptaków. A potem, z początku cicho, a następnie coraz wy raźniej dał się sły szeć cichy szum, trzask, między drzewami mignęło szare ciało i z lasu, dokładnie na wy sokości sterty śmieci, wy szedł poły kacz. Daniła wstrzy mał oddech i przy lgnął do okularu celownika. Mutant stał zaledwie sześćdziesiąt metrów od niego i jego poza zdradzała straszliwe napięcie. Jakby przy słuchiwał się trzaskom dobiegający m od strony, gdzie przez zarośla przedzierali się naganiacze, zastanawiając się, co ma zrobić. Dobry nin widział teraz jego ciało w najdrobniejszy ch szczegółach i o dziwo, wzbudziło w nim ono mieszane uczucia. Z jednej strony poły kacz okazał się na ty le ohy dny, że w tej chwili Danile nie chciało się nawet my śleć o ty m, że może by ć rozumny – ogarnęło go pragnienie, by jak najszy bciej zabić tego stwora. Ale z drugiej… By ł tak wstrętny, że w swojej ohy dzie zdawał się urzekać, by ł idealny ! Opis Hasana by ł przy bliżony i ogólny. Tak naprawdę mutant przy pominał długi skórzasty bukłak albo grube pęto kiełbasy przepasane tasiemkami. Jego ciało drgało jak galareta, z drobny ch porów skóry – jeśli można tak by ło nazwać pokry wającą go półprzejrzy stą membranę – sączy ł się brązowawy śluz, spły wając po bokach i ściekając na ziemię. Spod brzucha wy stawało sześć kosmaty ch pajęczy ch łap, z który ch każda kończy ła się trzema drapieżnie zagięty mi szponami. Włoski na łapach nieustannie wibrowały i drgały, zdradzając napięcie, które ogarnęło mutanta. Z przodu, w miejscu, gdzie przednie łapy łączy ły się z tułowiem, ciało poły kacza skręcało w górę i kończy ło się tępo bez żadny ch widoczny ch narządów wzroku czy otworu gębowego. I dopiero przy jrzawszy się bliżej, Daniła zauważy ł, że potwór ma jednak i oczy, i paszczę. Oko – wielkie, okrągłe, poły skliwe – kry ło się pod skórą i przesuwało się wewnątrz ciała, od czasu do czasu z ohy dny m wilgotny m mlaśnięciem przery wało membranę i wy kluwało się na zewnątrz, żeby się rozejrzeć. A to, co wziął za dziwaczne, podobne do kokardy, fałdy skóry na głowie, okazało się właśnie paszczą – mutant stał przez chwilę nieruchomo i nagle rozwarł ją na mgnienie oka – przez co stał się zdumiewająco podobny do rozwiązanego worka – i Daniła skrzy wił się od ogarniający ch go nagle mdłości – wy dało mu się, że w powstałej dziurze pokaże się zaraz mózg tego strasznego stwora. Ciało mutanta by ło tak doskonałe w swojej ohy dzie, że Daniła tak się zapatrzy ł, że aż zapomniał strzelić, i poły kacz stał przez chwilę, nasłuchując hałasów w głębi lasu, po czy m nagle zerwał się z miejsca i szy bko przebierając łapami, popędził w stronę rzeki. Prawa ty lna kończy na wciąż wlokła się martwo po ziemi, dy ndając i podskakując na wy bojach. „Przeszkadza mu… To dobrze. Żeby się ty lko nie urwała…” – zatroskał się Daniła. Mutant z hałasem wpadł do wody, wzbijając chmurę bry zgów, zrobił zwrot i równie szy bko

popędził w górę rzeki, wy mijając usy pisko kamieni, prawdopodobnie próbując pozostawić je pomiędzy sobą a pościgiem. Kilka sekund i zniknął z pola widzenia, i ty lko plusk wody od strony rzeki wskazy wał na to, że potwór wciąż jeszcze tam jest. Daniła uniósł się, zamierzając wy jść z kry jówki i wy kończy ć potwora, póki ten nie odszedł jeszcze zby t daleko – i zamarł, sły sząc nagle na zewnątrz chrobotanie i stukot gdzieś z prawej strony. Ostrożnie, starając się nie narobić zbędnego hałasu, przy sunął się do otworu we wschodniej ścianie nory, i wy jrzał na zewnątrz. Uśmiechnął się pod nosem – poły kacz okazał się spry tniejszy, niż my ślał! Po wejściu do rzeki i zgubieniu śladu mutant nie poszedł dalej, ale obszedł stertę kamieni, ostrożnie, nie zostawiając widoczny ch śladów na skałach i pniach zwalony ch bezładnie drzew, wdrapał się na nią i teraz w pośpiechu rozgrzeby wał śmieci, zamierzając ukry ć się głębiej, zanim ścigający go ludzie pojawili się na brzegu. Naprawdę by ł rozumny, rozumniejszy od niejednego człowieka uciekającego przed niebezpieczeństwem na złamanie karku w przy padkowy m kierunku. Gałęzie, kamienie, deski, suche wodorosty leciały na wszy stkie strony i poły kacz dosłownie w oczach niknął w kopanej przez siebie norze. Po kilku sekundach skry ł się prawie w całości i ty lko jego wy stające spod ziemi przednie łapy ruszały się jeszcze na powierzchni, zagarniając rozmaite rupiecie – poły kacz się maskował. Mimety zm by ł doskonały – szare kosmate ciało mutanta idealnie zlało się ze stertą kamieni i nie by ło niczego – oprócz niewielkiego pagórka – co mogłoby wskazać my śliwy m jego położenie. Przez kilka chwil Daniła stał nieruchomo na ugięty ch nogach, oceniał sy tuację, zastanawiając się gorączkowo, co ma teraz zrobić. Z jednej strony, jeśli wy jdzie z jaskini, poły kacz na pewno go usły szy i może zaatakować. Z drugiej, jeśli będzie tu siedzieć, my śliwi po prostu miną go i pójdą w górę rzeki. I dobrze by by ło, gdy by tak właśnie się stało – wtedy na poły kacza można będzie zaczekać i zabić, kiedy wy jdzie na zewnątrz. Ale co jeśli mutant wy jdzie i zaatakuje swoich dręczy cieli w chwili gdy, nie spodziewając się tego, będą przechodzić obok? Wy starczy jedno plunięcie, żeby zrobić z człowieka roślinę. A to nie śmierć, ty lko coś straszniejszego! „Rzucić by tam teraz » efkę« – pomy ślał ze smutkiem. – Rzucić z góry i dobić, zanim przy jdzie do siebie…” Ale nie miał ze sobą granatu i musiał obejść się bez niego. Daniła zrobił ostrożny krok naprzód, przenosząc ciężar ciała z jednej nogi na drugą i trzy mając na muszce miejsce, gdzie zakopał się mutant. Podłoga z bali zdradziecko skrzy pnęła i wzgórek od razu się poruszy ł, śmieci rozsunęły się na boki… Dobry nin zamarł, do bólu zaciskając zęby – poły kacz miał doskonały słuch. „Trzeba go wy wabić – przemknęło mu przez my śl. – Poczekać, aż grupa wy jdzie na skraj lasu, wy leźć stąd – i zaatakować. Do lasu jest wy starczająco blisko, zareagują…” Nie trzeba by ło długo czekać – my śliwi, rozciągnięci w ty ralierę, wy szli z lasu dosłownie minutę później. Daniła widział ze swojej kry jówki, jak rozglądają się czujnie na boki, wzajemnie się ubezpieczając. Na pewno poły kacz też to widział… Pośrodku szeregu, jak wcześniej z nosem przy ziemi, posuwał się Saszka. Grupa wy szła z lasu, zatrzy mała się na jego znak i wtedy tropiciel przy kucnął. „Czas już…” Daniła ruszy ł w stronę wy jścia… ale wtedy stało się coś, czego zupełnie się nie spodziewał. Bandaż, stojący po prawej stronie Saszki, dokładnie naprzeciw otworu jaskini, zaklął szpetnie

i puścił z biodra serię prosto do środka. W ostatniej chwili, insty nktownie odgadując zamiary medy ka, Daniła zdąży ł zareagować, skry ć się za kamieniem przy wejściu i seria przeleciała mu nad głową. Część kul trafiła w pokry wającą ściany glinę i utkwiła w niej, inne uderzy ły w górną krawędź wejścia, obsy pując Dobry nina kamienny mi odłamkami, i ze wstrętny m piskiem ry koszetu poleciały gdzieś w bok. Daniła wrzasnął, ale jego głos utonął w krzy kach stalkerów i huku wy strzałów – grupa w pełny m składzie waliła ze wszy stkich posiadany ch luf w norę poły kacza. Nawet łoskot serii nie mógł zagłuszy ć gwizdu kul nad głową, trafień w ściany jaskini i ry koszetów. Daniła, skulony za kamieniem i w każdej sekundzie oczekujący zabłąkanej kuli, krzy czał coś – potem nie pamiętał dokładnie co – mając nadzieję, że go usły szą i przerwą ogień, i modlił się, żeby nikt z grupy nie miał ze sobą granatu. Wy starczy łaby jedna „efka”, żeby zakończy ć jego ziemską egzy stencję – w zamkniętej przestrzeni jaskini odłamki rozerwały by jego ciało na kawałeczki i w takiej sy tuacji mogło go pocieszy ć ty lko jedno – że by łaby to gwarantowana śmierć, a nie kalectwo, którego zawsze tak bardzo się obawiał. Przeturlał się w lewo i przeniósł się zza kamienia za pewniejszą osłonę – ścianę jaskini, skulił się, zwinął w kłębek, starając się chociaż trochę zmniejszy ć powierzchnię rażenia, i gorączkowo grzebał za pazuchą, szukając piernacza, żeby wy strzałem dać im jakiś sy gnał. Zdawało się, że minęła wieczność, zanim palce wreszcie dotknęły rozgrzanej ciepłem jego ciała żłobkowanej rękojeści. Daniła wy szarpnął pistolet z kabury i nagle znieruchomiał, bo przez otwór w skale jego wzrok padł na pagórek, pod który m siedział poły kacz. To przy pominało eksplozję – mutant wy skoczy ł do góry ze swojej kry jówki, rozrzucając śmieci na wszy stkie strony, i stanął przed my śliwy mi w całej swojej obrzy dliwej wspaniałości. Czas jakby się rozciągnął, zwolnił bieg… Dobry nin widział, że oko poły kacza wy dostało się spod membrany i patrzy obojętnie wprost na niego, zaglądając przez dziurę do ciemnego wnętrza jaskini. Niewątpliwie mutant widział nieproszonego gościa i Daniła zamarł w dziwny m odrętwieniu, oczekując na plunięcie, przed który m nie zdąży łby się po prostu uchy lić, które na zawsze zamieniłoby go w śliniącego się idiotę… jednak poły kacz nie wiedzieć czemu postąpił inaczej. Górna część jego ciała napręży ła się, zawibrowała, pochy liła się, a potem wy strzeliła jak z katapulty. Fałdy paszczy rozsunęły się i razem ze wściekły m ry kiem, z gardła w stronę szeregu naganiaczy bry znęła cieniutka srebrzy sta nić rozwijająca się w pajęczy nę. Ze swojego miejsca Daniła widział, że poły kacz trafił w sam środek. Wy strzały naty chmiast umilkły, zamiast nich rozległy się przenikliwe okrzy ki przerażenia i dwaj my śliwi zaczęli gorączkowo zdzierać z siebie demrony. Mutant zamknął paszczę, otrząsnął się, spojrzał jeszcze raz na człowieka skulonego na podłodze jego siedziby – i odwrócił się w stronę rzeki, zamierzając uciec. I wtedy Daniła chwy cił karabin i z pozy cji leżącej wprost przez otwór w ścianie jaskini wy strzelił z granatnika podlufowego. Strzał by ł celny, granat trafił w prawy bok mutanta. Odłamki rozerwały jego ciało, przebijając membranę, niszcząc organy wewnętrzne i wy ry wając duże, ociekające szarą cieczą kawały mięsa. Siła uderzenia rzuciła cielsko poły kacza do przodu. Mutant zachwiał się i okaleczona zakrwawiona bry ła zwaliła się do rzeki. ***

Bandaż zaklinał się potem i przy sięgał, że wy raźnie widział w półmroku jaskini mutanta. Na stertę śmieci nikt nawet nie zwrócił uwagi – ślad prowadził do wody, naganiacze wy patry wali poły kacza w rzece i medy k przy znał się później, że obawiał się, by mutant z braku innego wy jścia nie ukry ł się w swojej norze, dlatego tak się w nią wpatry wał. Daniła w swoim kombinezonie maskujący m mignął jako szary cień w mroku jaskini i tak przy pominał potwora, że Bandaż nie zwrócił nawet uwagi na różnicę rozmiarów. Puściły mu nerwy, palec nacisnął spust i ty lko wy jątkowy m szczęściem można by ło wy tłumaczy ć, że za ten błąd Dobry nin nie zapłacił krwią. Daniła, raz za razem wracając potem we wspomnieniach do tego dnia, doskonale zdawał sobie sprawę, że by ł o włos od śmierci. Naganiacze mieli granaty – i Saszka, i Shrek, i Shader, i ich uży cie by ło ty lko kwestią czasu. I nie potrafił nie my śleć o ty m, że rzucając się na my śliwy ch, poły kacz uratował go przed śmiercią. Mutant mógł spokojnie siedzieć w swojej kry jówce – nie zauważy li go i do niego nie strzelali. Ale nawet gdy wy skoczy ł i zobaczy ł, że w jaskini jest człowiek, wróg, jeden z ty ch, którzy przy czy nili mu ty le bólu, nie zabił go. Właśnie to stało się dla Dobry nina zagadką – dlaczego poły kacz go oszczędził, chociaż mógł z łatwością dobić bezbronnego człowieka? Czy nie dlatego, że się nad nim zlitował? Ze swojej kry jówki nie mógł nie sły szeć, pomimo strzelaniny, krzy ków z jaskini i całkiem możliwe, że uznał, iż człowiek w środku jest takim samy m zaszczuty m i ścigany m stworzeniem jak on sam! Kto, jak nie on, miałby wiedzieć, jak to jest, gdy cały świat jest przeciwko tobie? Dlatego go ocalił i odwróciwszy się do niego plecami, oczekiwał, że człowiek nie będzie strzelać, odpowie dobrem na dobro… Ale człowiek wy strzelił. I za każdy m razem, wracając we wspomnieniach do jaskini nad rzeką, Daniła coraz bardziej żałował, że nacisnął wtedy spust. Wciąż na nowo roztrząsając swój czy n, doszedł do wniosku, że gdy by miał drugą szansę, nie strzeliłby. W końcu mutant nie dobił go, chociaż miał taką możliwość, i żaden z my śliwy ch nie ucierpiał. No, a mieszkańcy wioski, którzy zabili mu młode, zasłuży li chy ba na swój los… I ziarenkiem gorzkiej prawdy na długie lata stała się dla niego ta my śl, że podstępny m wy strzałem, ciosem w plecy, podły m i zdradzieckim, zabił tego, kto uratował mu ży cie.

25 OSW-96 Włamy wacz – samopowtarzalny wielkokalibrowy (12,7 milimetra) karabin wy borowy. Należy do uzbrojenia sił specjalny ch rosy jskiego MSW, FSB i inny ch rosy jskich resortów siłowy ch. Przeznaczony do rażenia lekko opancerzony ch i nieopancerzony ch celów na dy stansie do 1600 metrów oraz siły ży wej przeciwnika za osłonami i w środkach ochrony indy widualnej na dy stansie do ty siąca dwustu metrów. Pocisk zachowuje skuteczność do trzech ty sięcy metrów. Przy strzelaniu snajperskimi nabojami na dy stansie stu metrów seriami po cztery, pięć wy strzałów rozrzut nie przekracza pięćdziesięciu milimetrów. Energia początkowa pocisku wy nosi około 18 860 dżuli (przy p. aut.).

9 | Długi rajd Pierwszy trzy dniowy rajd bojowy wy padł w połowie lata roku 2030. Lato, chłodne i deszczowe, nie rozpieszczało, i mimo że nie by ło czterdziestostopniowego upału, pułkownik wy ciskał ze swoich podopieczny ch siódme poty, ganiając ich po powierzchni do całkowitej utraty orientacji i przy tomności. Wy jścia za wrota Schronu stały się częstsze: pułkownik moty wował to zbliżający m się, jak się wy raził, „końcowy m sabantujem” 26, i w związku z ty m uważał, że częstsze i bardziej wy kańczające, odby wane pod osłoną posterunków, biegi po przy legający ch do dworca terenach by ły absolutnie konieczne. – Ciężko w nauce, lekko w pracy – mawiał i po raz kolejny wy ganiał chłopaków w pełny m ry nsztunku, objuczony ch po przy słowiową kokardę. – Jak pójdziemy na trzy dni na rajd, wtedy urządzę wam końcowy sabantuj ze wszy stkimi atrakcjami. Gotujcie się. Nastawiajcie się psy chicznie! Bo fizy cznie nie można się do tego przy gotować! – I dziko wy trzeszczając oczy, robił złośliwą minę. Rodiony cz oczy wiście ty lko straszy ł. Fizy cznie chłopcy by li gotowi jak nigdy wcześniej. Lata treningów zrobiły swoje – ciało cieszy ło się pracą i ruchem, dosłownie naty chmiast regenerowało się po przeciążeniach, organizm działał jak drogi szwajcarski zegarek: sprawnie, precy zy jnie i bez zakłóceń. Wielokilometrowe biegi z duży m obciążeniem stały się nieodłączną częścią ich ży cia, mięśnie już nie bolały po trzy godzinny m treningu walki wręcz, ćwiczeniach na maszy nach. Usły szawszy od dziadka, że dawniej mało który chłopak w jego wieku mógł wy cisnąć sto czterdzieści kilogramów z klatki piersiowej, kopniakiem złoży ć wpół worek treningowy wy pełniony opiłkami metalu zmieszany mi z piaskiem albo przebiec dziesięć kilometrów bez zady szki, Daniła by ł ty m tak zdziwiony, że cały dzień rozmy ślał, jak to możliwe. Dla niego to by ła przeciętna sprawność fizy czna. Jej brak uważał za coś w rodzaju choroby albo inwalidztwa. Termin wy jścia bojowego został wreszcie ogłoszony. – Macie ty dzień na przy gotowanie – powiedział któregoś dnia pułkownik na jedny ch z zajęć. – Wy chodzimy rano. Bierzemy ze sobą wszy stko, co niezbędne, ale nic więcej. Oczy wiście każdy może taskać to, co uważa za potrzebne, ale jeśli zostaniecie w ty le, nie będziemy czekać. – Dostaniemy chociaż naboje? – zapy tał Proch. Pułkownik podniósł brwi ze zdziwieniem. – No, jak to… Co to za wy jście bojowe z pusty mi lufami? Po pamiętnej zasadzce na Czarną Karawanę pułkownik rozdał każdemu z uczestników działań bojowy ch po zdoby cznej masce przeciwgazowej GP-7W z zaworkiem do picia i po automacie. Wy jaśnił, że każdy stalker powinien mieć odtąd swojego wiernego towarzy sza walki,

z który m może przejść przez ogień i wodę. Za to nabojów – nabojów nie dał. Natomiast powiedział: – Sami zdobądźcie naboje, nie jesteście przecież mały mi dziećmi. Nabój to teraz waluta, a u nas, w naszy m położeniu, liczy się każda kopiejka. Chłopcy się nie obrazili. Mieli w końcu broń, jeszcze się znajdzie coś, czy m można strzelać. – I dziewiątkę pan da, towarzy szu pułkowniku? – spy tał z nadzieją Daniła. Znalazł wtedy, w karawanie, amunicję do WSS i nawet zdąży ł ją schować, kiedy nosili skrzy nki z dworca do Schronu – ale nie by ło jej tak dużo, jak by chciał. Zaledwie sześć pudełek po dwadzieścia nabojów w każdy m, a poza ty m prawie wszy stkie wy strzelał potem na treningach. Ostatnie dwa jednak zachował – zawsze mogą się przy dać, a to wiadomo?… – Akurat dziewiątki niestety nie dostaniesz. – Rodiony cz pokręcił głową. – To rzadki nabój i mało ich mamy na składzie. Tak więc muszą ci wy starczy ć twoje własne. A przy okazji… – Zmruży ł oczy, spoglądając na Daniłę, jakby coś sobie przy pomniał. – Twoja strzelba jest cała? No, ta, którą wzięliście z Sańką z mieszkania dziadka… – Cała, oczy wiście, a co z nią? – Daniła wzruszy ł ramionami, wciąż jeszcze nie rozumiejąc, do czego zmierza jego nauczy ciel. – No, i dobrze. – Rodiony cz kiwnął głową. – Z nią możesz iść. Weź ty lko zapas loftek. WSS niech będzie na zły ch wujaszków, jeśli takich spotkamy, a strzelba na zwierzy nę. Nie ma nic lepszego na nieopancerzone cele z bliskiej odległości. Chy ba cię tego uczy łem? Uczy ć uczy ł i Daniła wszy stko to świetnie wiedział i pamiętał, ale… Jak to wy gląda, dobrzy ludzie? Wszy scy pójdą jak doświadczeni stalkerzy z kałachami i pełny mi ładownicami nabojów jak w prawdziwej bitwie, a on z dwururką przez ramię?! Co on, idzie na polowania na kaczuszki? Daniła spochmurniał, ale zmilczał. Niech już tak będzie, co mu tam. WSS ma, amunicji co nieco jest – i dobrze. Obejdziemy się bez strzelby. Karabin da mu sto punktów przewagi nad dowolny m automatem. Trzeba ty lko bardziej oszczędzać naboje, nie strzelać seriami, ty lko działać koronkowo, po snajpersku, pakować w każdy cel po jednej kuli. Wtedy będzie w porządku. Chociaż ze snajperką nie zawsze szło mu najlepiej. To parafia Wana, świetnie mu to wy chodziło. Co strzał, to w dziesiątkę, i to w sam środek, pakował tam kulę za kulą na każdy m rozsądny m dy stansie. Danile się to na razie nie udawało. Z trzy stu metrów trafiał w dziesiątkę co drugi raz, a z cztery stu jeszcze rzadziej, dobrze jeśli miał trzy trafienia na dziesięć. Z kałachem pracowało się oczy wiście łatwiej. Puszcza się serię – nabojów jest pod dostatkiem – i już, jest trafienie. Jednak wieczorem, po chwili zastanowienia, zmienił decy zję, postanowił zabrać ze sobą strzelbę. Bo rzeczy wiście, dlaczego by jej nie wziąć? Ma świetną skuteczność, zadziała na każdego mutanta, może oprócz ptaka Ruka i kuropata. A i z ptaszkiem można sobie poradzić, jeśli trafić tam, gdzie trzeba. Doskonale pamiętał tamto zimowe wy jście z Sańką i strzelba bardzo im wtedy pomogła. Więc by ło zby t wcześnie, by spisy wać ją na straty. Można wziąć – ty lko nieco ją zmody fikuje i uszy je nowy pokrowiec. Niezwłocznie zabrał się do przeróbki. Zaszedł do Robinsona do maszy nowni, wy dębił piłkę do metalu – i upiłował w cholerę obie lufy prawie przy samej antabie. To samo zrobił z kolbą, przejechał trochę papierem ścierny m, żeby nie by ła zby t chropowata, uniósł kilka razy, składając się do strzału – i by ł całkowicie usaty sfakcjonowany. Teraz to by ło to – i bardziej przenośna, i wy godniejsza, i wartość bojowa niespecjalnie ucierpiała. Zwiększy się ty lko troszkę rozrzut, śrut

pójdzie szerzej, ale to nawet korzy stne – nie będzie przecież ze strzelby celował w źrenicę oka. Postanowił ty lko nie mówić o tej samowolnej mody fikacji dziadkowi. Jeszcze się wkurzy … Bo choć zdąży ł się już zestarzeć, to rękę wciąż miał silną i ciężką. Człowiek nie ma szczególnej ochoty dostać w łeb, zwłaszcza gdy ma prawie dziewiętnaście lat i uważa się za samodzielnego, doświadczonego stalkera. Dziadek fakty cznie o mało się na niego nie rzucił – przy szedł dosłownie w parę minut po skończeniu całej roboty, zastając go w ferworze sprzątania. – Co ty tu robisz? – burknął podejrzliwie, zdejmując buty i spoglądając, jak wnuk pilnie zamiata podłogę. – Normalnie zmusić się ciebie nie da do sprzątania, a teraz proszę… – Niedługo wy chodzimy na rajd – odpowiedział Daniła. – No i… Nabrudziłem… I powoli się szy kuję. – Ach tak… Czy li znów was pogoni po górach i dołach… A naprawiłeś nogawki od skafandra? Pasek ochraniaczy na buty w OP-1 urwał się Danile jeszcze miesiąc wcześniej – ale wciąż brakowało mu czasu, żeby go przy szy ć. Na razie radził sobie tak, że podwiązy wał je sznurkiem. Sznurek całkiem nieźle się trzy mał, ale czasem ochraniacz się zsuwał. Wtedy trzeba by ło się zatrzy my wać i wiązać jeszcze raz. Nie zajmowało to dużo czasu i trudno powiedzieć, żeby przeszkadzało – ale już dwa razy dostał ochrzan od dziadka i raz od pułkownika. Rozumiał, o co im chodzi, ale zdawało mu się to taką drobnostką… no, i wciąż jakoś się nie składało. Zaopatrzenie w amunicję i czy szczenie broni Daniła uważał za ważniejsze od jakiegoś tam sznurka. – Dobra tam, dziadku, co ty – machnął ręką. – Zdążę. Mam jeszcze ty dzień na przy gotowania. – No, uważaj… – burknął dziadek, przy siadając się do stołu. – Jak tam w ogóle… jesteście gotowi? Dobrze wam pójdzie? – Oczy wiście, że jesteśmy gotowi. – Wnuk uspokoił staruszka. – Wszy stko gra jak z nut… Rzeczy wiście, Saszka i on przy gotowy wali się do rajdu bardzo gruntownie. Zdawali sobie sprawę, że będzie ciężko, dlatego też starali się maksy malnie sobie to wy jście ułatwić. Nie pierwszy raz szli na powierzchnię, wiedzieli, co i jak. Woda, broń, naboje, skafander – to by ło konieczne, bez tego czekała ich śmierć. Daniła nabił gilzy loftkami, naszy kował zapasowy magazy nek do WSS, wy czy ścił obie giwery, naostrzy ł nóż i saperkę, nalał wody do dwóch manierek, do tego przy gotował jeszcze jakieś cztery litry w plastikowy ch butelkach. Irinka, która pojawiła się już wtedy w ży ciu Daniły, choć nie mieszkali jeszcze razem jak rodzina – wy czy ściła OP-1, maskę przeciwgazową, naprawiła ekwipunek… Zaczęła pakować plecak – ale Daniła ją wy gonił. Nie umiała jeszcze tego robić jak należy. Chciała napchać mu na wierzch różne bzdety – tuszonkę, papier toaletowy … Naboje, apteczkę albo filtr do maski przeciwgazowej to wcisnęłaby na samo dno, a na wierzchu jakieś śmieci. No, żeby nie trzeba by ło sięgać głęboko na popasie, a po jedzeniu by wy godnie by ło skoczy ć do toalety. I nie rozumie, że naboje są ważniejsze od wy gód. Z niepodtartą dupą da się jeszcze na powierzchni przeży ć, za to z pusty m magazy nkiem do automatu już niekoniecznie. Jedny m słowem, kobieta… *** Wy szli wcześnie rano. Każdy niósł automat, po dwie podwójne ładownice z magazy nkami na

pasie, saperkę, nóż, apteczkę, dozy metr, latarkę, plan miasta i pobliskich terenów. I plecaki, w który ch by ła ty lko woda, trochę tuszonki, torebka cukru, komplet czy stej bielizny, śpiwór, filtry do masek przeciwgazowy ch i butelka z roztworem do dezakty wacji OP-1. Resztę miejsca zajmowały naboje. Dużo nabojów, po cztery paczki po sto dwadzieścia sztuk na osobę. Chłopcy świetnie pamiętali zajęcia z takty ki mały ch grup i opowieści pułkownika o idący ch na zwiady żołnierzach, którzy obładowy wali się amunicją, nie biorąc prawie jedzenia. Bez żarcia można jakoś przecierpieć, ale bez nabojów długo się nie wy trzy ma. Sam pułkownik niósł ty lko cekaem z zapasem amunicji, apteczkę i swój oficerski mapnik, rozdzieliwszy resztę bagaży po równo na wszy stkich. Nawet jego radiostację niósł Sierioga Sonik, radiotelegrafista grupy. – Za stary już jestem, żeby biegać w pełny m ry nsztunku – powiedział Rodiony cz z uśmiechem, chociaż chłopcy świetnie wiedzieli, że przy swoich pięciu dy chach na karku zachował doskonałą formę fizy czną i jeśli nawet nie przewy ższa, to na pewno nie ustępuje żadnemu ze swoich wy chowanków. – Będziecie musieli za mnie popracować. Pomóżcie staruszkowi, ponieście mu rzeczy. Chy ba się od tego nie połamiecie? I westchnął tak żałośnie, obłudnik jeden. Przed wy jściem utworzy li trójki bojowe. Dzielili się tak, jak chcieli – kilka grup już się wcześniej uformowało i chłopcy świetnie rozumieli, że w walce lepiej współpracować z ty m, kogo już poznałeś i wiesz, jak zareaguje na bodźce zewnętrzne. Na trzeciego, oprócz Saszki i siebie, Daniła chciał wziąć Chińczy ka. – Bierz Wańkę – zgodził się pułkownik. – Bardzo słusznie. Jakby co, możecie pracować jako para snajperów. No, a Saszka z kałachem będzie osłaniał i obserwował. Rodiony cz wy ty czy ł bardzo wy magającą trasę. – Musimy wy nieść z tego rajdu maksimum prakty czny ch korzy ści – uprzedził żołnierzy. – Nie ty lko urządzić wam egzamin, ale i zbadać okolicę. To teraz zadanie pierwszorzędnej wagi. Orientujemy się według mapy, a ta mapa jest teraz jak sprzed potopu. Nie wiemy, jak się zmienił teren od tamty ch czasów. Tak więc to jest wasza trasa. – Wy ciągnął z mapnika mapę obszaru operacy jnego i stuknął w nią palcem. – Zapamiętajcie i do wy jścia. Trasa miała wy glądać tak: pierwszego dnia Rodiony cz zamierzał przeczesać wszy stkie podejścia do dworca w obrębie dwóch, trzech kwartałów ulic. Najbliższe sąsiedztwo trzeba by ło koniecznie poznać gruntownie. Inaczej w najmniej odpowiednim momencie mogło się okazać, że na przy kład w pobliskiej fabry ce mebli uwił sobie gniazdo jakiś cudak… Może się to wtedy kiepsko skończy ć… Drugi dzień planował poświęcić na zbadanie wschodnich krańców miasta, osiedla o poety cznej nazwie Jesionki. Tam pójdą do zakładu ROMB, szpitala rejonowego, centrów handlowy ch. Kto wie, może zdobędą coś przy datnego. A po drodze warto też zajrzeć do komendy policji. Oczy wiście jeśli sy reny będą rade nieproszony m gościom. Za osiedlem we wschodniej części miasta przery wana linia na mapie prowadziła do jego części północnej. Tu znajdowało się jeszcze jedno osiedle o nie mniej poety cznej nazwie Brzózki. Stacja przesy łu energii elektry cznej, centra handlowe, fabry ka samochodów – tu też można by ło nieźle się obłowić! I na koniec, jako najbardziej łakomy kąsek, pułkownik zostawił jednostkę wojskową nieopodal Schronu – planował poświęcić na nią cały trzeci dzień. Niektórzy uczestnicy rajdu mieli inne zdanie. – Ha! Gdzie tu chodzić!… – Proch, zerknąwszy na mapę, uśmiechnął się. – W dwa dni

można wszy stko obejść! – Obejrzeć osiedla, przenocować gdzieś i wrócić do domu przez jednostkę wojskową! – poparł go Duma. Pułkownik przy jrzał im się scepty cznie, przenosząc wzrok z jednego na drugiego. – Indy k my ślał o niedzieli, a w sobotę łeb mu ścięli. – Powiedzonko miało by ć zabawne, ale nikt się nie zaśmiał, wszy scy pamiętali straszny los Pajdy, któremu mikser przetrącił kark. *** Po wy jściu z budy nku dworca Daniła przede wszy stkim spojrzał w niebo. Z góry siąpił kapuśniaczek, dzień zapowiadał się pochmurny – termometry na posterunku obserwatora pokazy wały poniżej dwudziestu stopni, i dobrze. Nie będzie tak trudno spędzić trzech dni w OP-1, zdejmując go ty lko do snu i podczas odpoczy nku. Chociaż czy w ogóle? Wszy stko zależało od tego, czy grupa zdoła znaleźć pod koniec dnia schronienie z promieniowaniem na poziomie około jednego rentgena, czy też nie. Oczy wiście by ły na to szanse, trzeba będzie ty lko odszukać nieotwierane wcześniej pomieszczenie bez wenty lacji, gdzie przez te wszy stkie lata nie naniosło radioakty wnego py łu, ale takie wy bieganie w przy szłość przy nosi, jak wiadomo, pecha. Pułkownik od razu zarządził szy k bojowy, wy znaczy ł straż przednią i patrole na flankach, straż ty lną. Na czoło wy sunął się Ary jczy k z towarzy szami, miejsca po bokach grupy zajęli Tandemowie, z ty łu ulokował się Dreptak. – Punkt pierwszy, róg Gagarina i Komsomolskiej – wy znaczy ł kierunek Rodiony cz. – Naprzód. Idący w środku Daniła uważnie rozglądał się na boki. Chociaż grupa by ła spora, nie można by ło na to liczy ć i zby tnio się rozluźniać. Na przy kład wy rodki – to dopiero bestie. Niby przy głupy, ale insty nktu można im ty lko pozazdrościć. Potrafią urządzić zasadzkę i wy ciąć zdradziecki numer. A już kiedy zaczną ciskać kamieniami, to trzeba od razu padać twarzą do ziemi. Rozbiją szkła w masce przeciwgazowej albo guma się podrze, człowiek nały ka się py łu – i koniec, nic cię już nie uratuje. Py ł pozostanie w środku i będzie zatruwać organizm. – Prawa flanka, uwaga! – odezwał się Rodiony cz. – Siergiej, mijamy fabry kę mebli, a ty liczy sz wrony … – W żadny m wy padku, towarzy szu pułkowniku – dobiegło w odpowiedzi. – Wrona jest jedna. Krąży nad nami… Daniła spojrzał w górę – na tle szarej zasłony zwisający ch nad nimi chmur fakty cznie by ło wy raźnie widać szy bującą czarną plamę. Ptak Ruk. Raczej nie zdecy duje się teraz atakować – grupa jest zby t duża, przy witają go w dwadzieścia luf i polecą ty lko strzępy, ale jego obecność działała mu na nerwy. Kto wie, co ten ptaszek sobie my śli… Najwidoczniej pułkownik by ł tego samego zdania. Co i rusz zadzierał w górę trąbę maski przeciwgazowej, w końcu machnął ręką. „Zejść na lewo” – odruchowo odczy tał komendę Daniła – i grupa zeszła na bok, kry jąc się pod rosnący mi wzdłuż ulicy drzewami i przy ciskając się do ścian domów. Doszli do skrzy żowania ulic i stanęli. – Robimy Komsomolską – powiedział pułkownik. – Porządek będzie taki: działają zawsze trzy grupy, pozostałe idą ze mną w rdzeniu, w mobilnej rezerwie gotowe do wejścia do akcji.

Oczy szczamy dom, wchodzimy, urządzamy się. Rdzeń zajmuje pozy cje obronne, trzy grupy z łącznikiem wy chodzą, żeby oczy ścić sąsiednie domy. Jak oczy szczą, rdzeń idzie do najdalszego oczy szczonego domu. Jedna grupa zabezpiecza dojście, spoty ka rdzeń, pozostałe dołączają po drodze. Wchodzicie, zajmujecie pozy cje, i wszy stko od nowa. Rozdzielam role. Pierwsza grupa: Dobry nia, łącznik Cuker. Druga: Ary jczy k, łącznik Dreptak. Trzecia: Proch, łącznik Sonik. Meldować co dwie minuty. Do roboty. Daniła spojrzał z uśmiechem politowania na Ary jczy ka – Iljucha nie miał szczęścia do gońca. Roman to niezły chłopak, ale jakiś taki powolny … Jedny m słowem ociężały. Może to i słusznie, że zawsze najpierw dziesięć razy pomy śli, a dopiero potem robi, ale nie w kry ty czny ch sy tuacjach, kiedy liczy się każda sekunda! A tak w ogóle, cała ta zabawa w przeczesy wanie zaczy nała mu się coraz mniej podobać. Łączności właściwie żadnej – jeden łącznik na grupę, a i ten jest ty lko od łączności zewnętrznej, z rdzeniem. A wewnątrz grupy ? Gdzie łączność między żołnierzami? Jak współdziałać? Nie można jednak by ło nic na to poradzić – rozkaz to rozkaz. Tak, z łącznością by ł problem, Dobry nin świetnie zdawał sobie z tego sprawę. W magazy nach schronu by ły ty lko ciężkie wojskowe R-109M i by ło ich nie tak dużo, jak by się chciało, dlatego pułkownik ograniczał ich uży cie do minimum. I jeszcze jedno. Żeby każdy miał łączność, musiałby nosić taką krowę na plecach, a ludzie i tak by li nieźle obciążeni. Spada ruchliwość, a to już ma wpły w na obniżenie zdolności bojowej. W takim układzie lepiej działać na sucho, bez łączności radiowej, niż tachać ze sobą taką trumnę… Narożne domy – dwupiętrowy po lewej i jednopiętrowy po prawej – oczy szczali długo. W mieszkaniach, w który ch hulał wiatr, by ło pusto – na pewno by li już tu obecni panowie okolicy – a pułkownik polecił nie ruszać ty ch z zamknięty mi drzwiami. To już nie by ły mieszkania, ale cmentarze. W wielu z nich z pewnością do tej pory leżeli dawni właściciele i bez specjalnej potrzeby nie warto takich grobowców naruszać. Obchodząc kolejne mieszkania, Daniła z jakimś smutkiem pomieszany m z litością patrzy ł na to, co stało się z niegdy ś zamieszkany mi, przy tulny mi ludzkimi siedzibami. Teraz mieszkania przy pominały barłogi bezdomny ch alkoholików: zgniłe tapety wiszą w brudny ch kosmaty ch strzępach, meble spróchniały, wy starczy ło ich dotknąć, żeby się rozpadły, sprzęty gospodarstwa domowego zamieniły się w zardzewiały złom… W jedny m z mieszkań wszy stko by ło poprzewracane, jakby szalał tu potężny huragan, a w inny m, na parterze, na posadzce kuchni i na ścianach stalkerzy zauważy li mnóstwo długich poszarpany ch bruzd – ewidentne ślady pazurów. Podobne bruzdy by ły też na podłodze w przedpokoju. Wy wnioskowali, że jeden drapieżnik walczy ł tu z drugim, a potem chwy cił pokonanego i zaciągnął gdzieś w sobie ty lko znany m kierunku. I ten drugi, wy ciągany, starał się wczepić w podłogę, wiedząc, jaki smutny los go czeka. Gdzieniegdzie naty kali się na obgry zione kości dawny ch gospodarzy, a raz znaleźli zmumifikowanego trupa małej dziewczy nki. Ciałko leżało wśród szmat, na przegniły m łóżku w ciemny m pokoju bez okien i na wy schniętej twarzy na zawsze zasty gła maska smutku, przerażenia i beznadziei. Daniła próbował je czy mś okry ć, jednak wszy stko, czego doty kał, rozsy py wało się, opadając na ziemię w postaci strzępków. W końcu udało mu się jednak nakry ć ciało duży m kawałkiem skurczonego i wy schniętego na kamień linoleum. W następny m domu przy ulicy dziadka Michy udało im się dostać ty lko do jednej klatki. Pozostałe, w ty m również tę, gdzie kry ł się kiedy ś z Saszką przed wy rodkami, po gospodarsku

oplótł swoimi lianami rozrośnięty na dachu powój i wejście tam by ło teraz niemożliwe. – Patrz, jakie grube – mruknął urzeczony Saszka, wchodząc na schodki, i wskazał na zwieszające się z dachu pędy. – Słonia by zadusił i nawet by nie zauważy ł… Idący przodem Licznik nagle opadł na jedno kolano, kry jąc się za murkiem ganku wejściowego. Trzej stalkerzy zareagowali bły skawicznie, kry jąc się w ty m samy m miejscu. – W budy nku przedszkola widzę ruch! Pierwsze piętro, pierwsze okno od prawej! – wy szeptał Chińczy k. – Mignął mi jakiś facet. I zobaczcie, bez maski przeciwgazowej! – My też tam chodziliśmy bez masek – przy pomniał Saszka. – Tam jest zerowy poziom radiacji! Przecież opowiadaliśmy ! – Już dwa lata minęły ! – powiedział Li. – Kto to spamięta… – Cuker, zapy taj pułkownika, czy oprócz nas ktoś wy chodził dziś ze Schronu. – poprosił Daniła. – Co za dziwadło się tam szlaja? Zaraz… Wy jrzał ostrożnie zza murka – we wskazany m oknie rzeczy wiście majaczy ł człowiek bez maski przeciwgazowej. Od ganku do ty lnej ściany przedszkola wy chodzącej na podwórko by ło jakieś dwieście metrów i Daniła nie mógł dojrzeć szczegółów, ale za blikującą szy bą dało się dojrzeć ciemną postać w kombinezonie OP-1. Człowiek stał i spokojnie patrzy ł w ich stronę, nie okazując żadny ch wrogich zamiarów. – Może sprawdzimy ?… – rzucił z wahaniem Wan. – Ja nie idę! – odparł naty chmiast zdecy dowanie Saszka. – Po kiego? Raz mi wy starczy ! Tam siedzi taki stwór, że ja cię kręcę… Że też jeszcze nie zeżarł tego faceta! I Chrebiot przecież tam zginął! – A to czasem nie on?! – oży wił się Cuker, odry wając się od radiostacji. – Nie. Chrebiot by ł chudy, a tamten to patrz, jaki by k… Podobny do ciebie, Dan – mruknął ze zdziwieniem Chińczy k. Oparł swój karabin o murek i patrzy ł teraz przez lunetę. – Słabo widać, szy by odbijają światło, ale… Kurde, mówię serio. Tak samo ły sy, i z karabinem w ręku. Daniła drgnął zaskoczony i nagle zaczęła mu świtać niejasna my śl… Od ich wy prawy do przedszkola minęło już sporo czasu, zdąży ł sporo zapomnieć i nie mógł teraz dokładnie stwierdzić, czy poszedł tam ze strzelbą, czy z WSS – ale to, że błąkali się z Saszką po przedszkolu bez masek przeciwgazowy ch, mógł potwierdzić. I przez okna widzieli wtedy naprawdę dużo niezrozumiały ch rzeczy. Więc może… – Pułkownik połączy ł się ze Schronem. Mówi, że nikt nie wy chodził! Sprawdzili w dzienniku – zameldował Cuker. Przez wizjer maski przeciwgazowej by ło widać jego spanikowane oczy. – Nakazuje odwrót. – Czy li to nie nasz! W takim razie lepiej najpierw strzelać, a potem się zastanawiać – wy mamrotał Licznik, spoglądając przez celownik. – Wbije mu kulkę w łeb i koniec pieśni… BA-BACH! Daniła, nie spodziewając się, że Wan naprawdę wy strzeli, podskoczy ł, waląc filtrem maski przeciwgazowej w beton. – Taka twoja mać! Dlaczego bez rozkazu! – sy knął wściekle, łapiąc Chińczy ka za rękę. – Kula nie przebiła szy by … – wy mamrotał zagubiony Wan, odwracając się do nich. – Jak to możliwe?… – Tam wszy stko jest możliwe. – Saszka uśmiechnął się. – Po co strzelałeś? – spy tał już spokojniej Dobry nin. – Tam się pojawił drugi… – odparł Chińczy k. Siedział już oparty plecami o murek i oglądał

swój karabin, jakby to on by ł przy czy ną nieskutecznego strzału. – Wy łonił się z głębi pokoju i podniósł automat! Ale nie rozumiem, dlaczego kula nie przebiła szkła?! – Tam są takie szy bki… zaczarowane. A strzelałeś przed chwilą do mnie… – zachichotał nerwowo Saszka. Ciężko oddy chając, siedział oparty o murek i patrzy ł na Chińczy ka oszalały m wzrokiem. – Dan, czy ty w ogóle rozumiesz, co się właśnie stało? Daniła szy bko przełknął ślinę – nagle całkiem zaschło mu w gardle – i poczuł, jak po plecach przebiegają mu lodowate ciarki. – Otóż to… Ta sama sy tuacja, jeden do jednego. Zrobiłeś wtedy ruch, no i w odpowiedzi poleciała w ciebie kulka… – Jak to w odpowiedzi? – osłupiał Wan. – Przecież on siedzi tutaj… – Ależ tak! Kiedy tam by liśmy, widzieliśmy to wszy stko! – wrzasnął Saszka, nie mogąc się już powstrzy mać. – Przecież to wtedy opowiadaliśmy ! – No, ale nikt w to nie uwierzy ł! – zaczął się naty chmiast usprawiedliwiać Wan. – Uznaliśmy, że to potwór was zahipnoty zował, wy wołał u was halucy nacje! No, kto mógł pomy śleć, że to wszy stko prawda! Nawet teraz nie bardzo mogę w to uwierzy ć!… – A wierzy sz, że twój SWD nie przebił szy by ? – odparował Daniła. – Zwy kłej szy by w oknie! … Wan milczał przy tłoczony, nie wiedząc, jak zareagować na to, czego doświadczy ł przed chwilą. – No, więc właśnie… – A pamiętasz, z jakiego powodu tam poleźliśmy ? – spy tał Saszka, patrząc na towarzy sza. – Dopiero teraz mi się przy pomniało… Handlarze z karawany donieśli wtedy pułkownikowi, że widzieli w przedszkolu ły sego faceta bez maski przeciwgazowej. Właśnie tam, na pierwszy m piętrze. I wtedy nas tam posłał. I biorąc pod uwagę, że ty lko my mieliśmy odwagę się tam zapuścić, wniosek sam się nasuwa… – W ogóle jakaś bzdura z tego wy chodzi. – Wan skulił się. – Co to znaczy ?… Widzieli tam was, zanim się tam pojawiliście? To jakieś brednie… I teraz znów tam jesteście?… I tam, i tu?!… – Ależ nie, no co ty ! To potwór wy wołuje teraz u ciebie halucy nacje – powiedział Sańka chy ba najbardziej jadowity m tonem, do którego by ł zdolny. – Albo jakiś gaz… – Nie by łeś wtedy z nami w środku. – Daniła uśmiechnął się krzy wo. – Po tamtej nocy nie mam już wątpliwości, że wszy stko jest możliwe. To znaczy absolutnie wszy stko!… Tam się dzieją straszne rzeczy z czasem i przestrzenią. Idziesz i nie dochodzisz tam, gdzie trzeba, ty lko trafiasz do całkiem innego miejsca… – A okna to w ogóle nie są okna, rozumiesz – dodał Saszka straszny m głosem. – Można przez nie zobaczy ć najdziwniejsze rzeczy ! – Dobra, już nie straszcie… Wan uśmiechnął się, ale Daniła widział, że Chińczy k wy raźnie poczuł się nieswojo, nawet jego uśmiech by ł jakiś wy muszony i nienaturalny. – Pułkownik znów się połączy ł – odezwał się Cuker. – Py ta o wy strzał. I czy nie potrzeba nam pomocy … – Powiedz, że się wy cofujemy – odparł Daniła. Wy jrzał, popatrzy ł jeszcze raz na budy nek przedszkola, na okna. – Koniec, starczy. Idziemy stąd. – Nie przeszukamy tamty ch domków? – zapy tał Jurka, wskazując dwa piętrowe domy

stojące po prawej, pod kątem do czteropiętrowca. – A to ty nie wiesz, kto tam mieszka? Podczas mojej i Sańki poprzedniej wizy ty ży ły tam wy rodki. Tak więc jeśli ciśnie cię w żołądku, to możesz tam skoczy ć. Cuker spojrzał trwożliwie na ciemne otwory prowadzące do klatek schodowy ch i szy bko potrząsnął głową: – Nie. Pułkownik rozkazał, czy li wracamy ! – No, więc właśnie o ty m mówiłem. – Daniła uśmiechnął się. Rdzeń pod dowództwem Rodiony cza przez minione półtorej godziny nie zaszedł daleko i teraz grupa w pełny m składzie zgromadziła się w pięciokondy gnacy jny m budy nku, w narożny m mieszkaniu na pierwszy m piętrze. Rodiony cz by ł zaniepokojony. – Co tam u was, meldujcie. Kto strzelał, dlaczego? – Wy rodek – odpowiedział Daniła, rzucając wy mowne spojrzenie swoim ludziom. Cała ta historia z przedszkolem wy raźnie śmierdziała… I niby by ł to już dawno zamknięty rozdział, a tu trzeba do niego wracać… Zakopać to wszy stko jak najgłębiej i koniec pieśni. – Wy lazł z klatki schodowej, Wan położy ł go na miejscu. Rodiony cz kiwnął głową z aprobatą. – A wy dlaczego tak mało się posunęliście? – zapy tał Daniła, w my ślach dziękując Cukerowi i Li za milczenie i chcąc jak najszy bciej zmienić drażliwy temat. Odszedł, przy kucnął pod ścianą, podciągając nienaprawiony w końcu ochraniacz. – Ty le czasu minęło, a my ciągle drepczemy w miejscu. – To wy drepczecie – warknął zamiast pułkownika siedzący obok, pod oknem, Duma. – Ary jczy k sprawdził już trzy domy wzdłuż ulicy, a Proch doszedł aż do hotelu robotniczego bazy paliwowej. Teraz wraca. – Dlaczego? Nie idziemy dalej? – Tą ulicą nie – odpowiedział Rodiony cz. – Dalej jest już jednostka wojskowa, a ją zaplanowaliśmy na koniec. Czy ścimy wzdłuż Gagarina jeszcze dwa kwartały ulic, a potem wracamy według marszruty. *** Kolejne sześć godzin minęło na czy szczeniu domów. Nudno nie by ło. Bo jak tu się nudzić, kiedy na powierzchni kipiało teraz całkiem inne, ale nie mniej bujne ży cie? Kilka razy grupy naty kały się na gniazda wy rodków w piwnicach, które naty chmiast likwidowano, bez litości, i ręka im nie zadrżała, chociaż między duży mi osobnikami prawie zawsze trafiały się i młode. Pełzały po ciemny m pomieszczeniu – chude, brudne, zarośnięte, owinięte w stare, rozpadające się łachmany, szczerzy ły swoje drobne ząbki w odpowiedzi na skierowane na nie latarki, albo skomląc, wciskały się pod zardzewiałe rury centralnego ogrzewania, ale serie z automatu dosięgały je i tam. W takich chwilach Daniła my ślał, że wy rodki mają pełne prawo nienawidzić ludzi z całej duszy – jeśli oczy wiście jeszcze ją miały. On sam już do młody ch nie strzelał – to by ło nieprzy jemne, po pierwszy m i jedy ny m wy strzale został mu na duszy jakiś gorzki, ohy dny osad – chociaż doskonale rozumiał, że po trzech, czterech latach z takiego właśnie szczeniaka wy rośnie duża, silna machina bojowa, znacznie lepiej przy stosowana do ży cia na powierzchni

i dlatego stanowiąca dla człowieka poważną i groźną konkurencję. To by ło prawdziwe ludobójstwo – jedna rasa zabijała drugą w imię przetrwania. W imię własnego prawa do ży cia. Trzy razy stalkerów atakowały duże sfory psów. Na szczęście zdarzy ło się to na otwartej przestrzeni, na ulicach, a nie w ciasny ch podwórkach zarośnięty ch krzewami i zawalony ch tłuczony mi cegłami z rozsy pujący ch się od upły wu czasu budy nków. Po każdej takiej rzezi trzeba by ło wy cofać się do najbliższego domu, zorganizować obronę i przeczekać. Daniła, który przez pół dnia zuży ł z pół setki nabojów i czuł, jak coraz bardziej ciąży mu prawa ręka biorąca na siebie cały odrzut kalibru dwanaście, gratulował sobie w my ślach przezorności. Gdy by nie strzelba, to dużo by nawojował z dwoma magazy nkami do WSS. Dzięki dobrej organizacji i umiejętnemu dowodzeniu oby ło się bez strat. Zwiad zawsze zawczasu ostrzegał rdzeń grupy i wy cofy wał się pod jego osłonę ogniową, pociągając sforę za sobą. Potem następowała krótka i bezwzględna masakra, po której na ziemi zostawały dziesiątki psich ciał, poszarpany ch przez kule, uwalany ch krwią i błotem – człowiek jak zawsze, we wszy stkich epokach, udowadniał naturze swoje prawo do istnienia. Potwora podobnego do kury, ale rozmiarów ciężarówki, zauważy li ty lko raz. By ło to już w rejonie ulicy Gogola, gdzie grupa dotarła około piątej wieczorem. Mutant stał pod drzewem i z zadumą grzebał czteropalczastą łapą w ziemi, z każdy m machnięciem odrzucając na bok piach i kamienie o objętości ły żki koparki. Rodiony cz ocenił, że ty m razem starcie może się dla nich skończy ć niekorzy stnie, i pospiesznie zabrał grupę w stojący m akurat nieopodal cały m jeszcze czteropiętrowy m domu. Stalkerzy weszli na drugie piętro, zorganizowali ubezpieczenie bojowe i stanęli na krótki popas. Mutanta by ło widać z okna jak na dłoni. Niewielki gruby dziób, brunatny puszek pokry wający ciało, króciutki ogonek – i dwa potężne uda. Monstrum dreptało sobie pod drzewem, gdacząc i pochy lając co jakiś czas cały tułów, żeby podnieść coś z ziemi. Daniła przy jrzał się – no tak. Żre szczątki wy rodka, by dlak jeden! Mutanta od razu trafnie ochrzczono kuropatem – słowo to przy szło do głowy Duremarowi. – A co innego, jak nie kuropat – wy szeptał, obserwując, jak potężne cielsko, nie zwracając uwagi na resztki parkanów i inne przeszkody, prze niczy m taran przez zarośnięte ogrody osiedla domków. – Popatrzcie ty lko, zupełnie jak rodzaj kury ! Skrzy dła wprawdzie prawie zniknęły … Za to proszę, na łbie dy nda coś na kształt grzebienia. Postój nie by ł długi. Przeładowanie broni, kilka ły ków słodkiej wody dla uzupełnienia sił – i naprzód. Nawet zjeść się nie udało – przeszkodził py ł. W mieszkaniu, w który m siedziała grupa, by ło go pod dostatkiem, a radiacja… Jak człowiek nały ka się radioakty wnego py łu, nie uratuje go żadna becha. – Czas iść, chłopaki. Tutaj już zrobiliśmy swoje, dalej idziemy według planu – powiedział pułkownik. – Prosto, przez pusty teren obok basenu, przez Wąwóz Szy szkowski. Dojdziemy do lodowiska, a stamtąd będzie już niedaleko do CSR-u. Do wąwozu prowadziła szeroka droga i Daniła od razu zwrócił uwagę na to, że z jakiegoś powodu nie zarosła drzewkami i krzewami. Na tej ulicy nie rosła nawet trawa, a ziemia by ła spękana jak po długiej suszy. – Przejdziemy się chociaż trochę po równej powierzchni – mruknął człapiący obok Cuker. – Wkurza mnie już łażenie po ty ch ruinach. Żeby by ł już ten nocleg… – Przejdziemy wąwóz i odpoczniemy – odparł sły szący wszy stko pułkownik. – Niedługo…

Nie udało im się jednak przejść przez wąwóz – już kiedy się zbliżali, stało się widoczne, że pchałby się tam ty lko totalny desperat, który nic a nic nie ceni swojego ży cia. Wąwóz niczy m garnek w kuchni troskliwej gospody ni by ł pełen dziwnej czerwonawej mgły. Ta kłębiła się u ich stóp, ciężka, ciągnąca się jak kisiel, i na jej powierzchni pojawiały się czasem duże zmarszczki, tak jakby jakiś olbrzy m dmuchał na ten kisiel, chcąc go ostudzić. Gdzieś w głębi, na dnie, coś metalicznie poszczękiwało, zgrzy tało, skrzy piało i od czasu do czasu poprzez opary przebijały się stamtąd bły ski krwistoczerwonego światła. – A zstąpił ogień od Boga z nieba i pochłonął ich. A diabła, który ich zwodzi, wrzucono do jeziora ognia i siarki, tam gdzie są Bestia i Fałszy wy Prorok. I będą cierpieć katusze we dnie i w nocy na wieki wieków – wy szeptał nagle Saszka dziwny m głosem. Daniła wzdry gnął się. – To słowa taty – powiedział Popowicz, odwróciwszy się, i wskazał pod nogi na biegnącą w głąb czerwonej mgły drogę. – Bramy Piekieł. Ojciec zawsze mówił, że nasz świat stał się czy śćcem. A skoro to czy ściec, to gdzieś powinno by ć wejście do piekła. A więc oto ono. Wejście od frontu. Witamy … W dole nagle zabrzmiało wy cie – głębokie, rozpaczliwe, tęskne, a ziemia na krawędzi wąwozu zadrżała. Stalkerzy cofnęli się… – Schodzimy Krasną – wy dał rozkaz Rodiony cz, nasłuchując i trzy mając w gotowości cekaem. – Zajdziemy na policję. Może i znajdziemy coś uży tecznego. Do diabła z ty m wąwozem… Trzy mając się z dala od strasznego miejsca, stalkerzy ruszy li w dół ulicą Krasną, minęli centralne skrzy żowanie miasta i skręcili w lewo, do budy nku policji. Jednak i tutaj grupę spotkało niepowodzenie. Na dachu budy nku, który by ł ich celem, siedziały gęsto obok siebie czarne sy reny – nie mniej niż trzy dzieści – i oddawały się swojemu ulubionemu zajęciu: śpiewały. Daniła, idący wtedy ze swoją grupą w straży przedniej, popatrzy ł na nie z daleka i zdał sobie sprawę, że podejście nie ma sensu. Nawet teraz przewaga liczebna by ła po stronie przeciwnika, a przecież to na pewno nie wszy stkie osobniki. Na wszelki wy padek obejrzał się na Sańkę – czy nie wzięło go tak jak poprzednim razem – jednak jego towarzy sz nie okazy wał żadny ch oznak otępienia, spokojnie obserwował rozdziawiające py ski mutanty. Trzeba by ło je ominąć. Grupa ruszy ła do góry ulicą Kujby szewa, minęła wieżę straży pożarnej i skręciła w prawo, znów wy chodząc na ulicę Lenina. Daniła zerknął w górę, na budy nek policji – sy reny wzbiły się w powietrze i krąży ły teraz nad swoją siedzibą. Nawet stąd by ło widać, że jest ich ponad trzy dzieści – to by ło zdecy dowanie zby t liczne stado. „A tamtej zimy by ło ich wy raźnie mniej. Mnożą się, ścierwa – pomy ślał z niepokojem. – Żeby nie trzeba by ło na nie zapolować…” Nie udało im się przebić do Centralnego Szpitala Rejonowego. Już kiedy grupa mijała pęknięty na pół, jakby ktoś walnął w niego giganty czny m młotem, budy nek szkoły numer 10, Danile wy dało się, że od strony szpitala rejonowego sły szy jakiś dziwny sy k… Dźwięk czasem cichnął, aby po kilku sekundach pojawić się znowu. Stawał się to głośniejszy, to cichszy i czasem nakładały się na niego podobne dźwięki, ale w innej tonacji… Pokazując po kolei znaki „zatrzy mać się, rozproszy ć się, obrona okrężna”, Daniła z Saszką, ubezpieczając się wzajemnie,

podeszli wzdłuż długiego ceglanego parkanu do skrzy żowania ulic Sorokina i Slepcowa. Daniła wy jrzał zza węgła i kompletnie osłupiał… Bloki szpitalne – rozsy pujące się, zarośnięte drobny m powojem i wielkimi dmuchawcami – stały przy ulicy, a na drodze, na samy m środku jezdni, wił się kłąb potężny ch węży. Daniła poczuł, jak ze strachu lodowacieje mu skóra na głowie i drobne igiełki kłują go w kark. Widok wzbudził jakiś irracjonalny, pierwotny wstręt i obrzy dzenie. Grube wężowe cielska splatały się w nieopisany ch pętlach, ocierały jedno o drugie romboidalny mi łuskami, wy dając ty m samy m szelest, który przy ciągnął stalkerów podchodzący ch do CSR-u. Ze splotu ciał wy sunęła się nagle głowa węża – ogromna, z zimny mi czarny mi oczkami – i niczy m pery skop zaczęła obracać się powoli, lustrując ulicę. Obok niej pojawiły się naty chmiast i zakoły sały dwie długie cienkie wy pustki. Daniła przy jrzał się uważniej – wy pustki wy rastały z podstawy głowy, przez co mutant by ł zdumiewająco podobny do Żmija Gory ny cza z bajek. Obok cicho jęknął Saszka. Daniła odwrócił się – jego partner wy chy lał się zza rogu i patrzy ł na węże szeroko otwarty mi oczami. – A to dopiero!… – wy szeptał urzeczony. – Popatrz, jakie wielkie! Grube na pół metra, może nawet więcej… Zadusi i nawet nie piśniesz. – Tędy nie przejdziemy – powiedział Daniła. – Mają tu chy ba gniazdo. – I wskazał na szczelinę w fundamencie budy nku szpitala, skąd, wijąc się cały m czarny m ciałem, wy suwał się jeszcze jeden, mniejszy wąż. – Patrz, patrz! – sy knął nagle Sańka w podnieceniu, szarpiąc towarzy sza za ramię i pokazując coś między blokami CSR-u. – Wy rodki! Daniła spojrzał tam, gdzie wskazy wał towarzy sz – i rzeczy wiście. Niewielkie stadko mutantów wy nurzy ło się z głębi zarośniętego krzewami szpitalnego dziedzińca i natknąwszy się na węże, wy kazało się niespoty kany m u nich rozsądkiem. Cofnęły się, próbując zniknąć z powrotem w zaroślach… i już prawie skry ły się w zbawczej gęstwinie, jednak im się nie udało. Splot węży rozwinął się – okazało się, że składał się z trzech osobników – i lśniące czarne ciała ruszy ły w stronę wy rodków. Daniła nie widział takiej szy bkości jeszcze u żadnego drapieżnika z powierzchni. Mignęła czarna bły skawica, rozmazują się jakby w powietrzu, i potwory uderzy ły w sam środek usiłującej wy cofać się grupki. Wy rodki śmignęły na wszy stkie strony, ale trzy ciała już leżały na ziemi, skręcając się w konwulsjach i tocząc ustami pianę. Dwa węże od razu zabrały się do kolacji, a trzeci, zwinąwszy się w kółko, a potem bły skawicznie rozwijając się w miejscu, plunął w ślad za zwiewający mi co sił w nogach mutantami cienką strużką śliny. Srebrzy sta nić padła na plecy jednego z nich i ten zrobił jeszcze parę kroków, po czy m nagle się zatrzy mał, zachwiał i drgając konwulsy jnie, upadł na ziemię. Partnerzy spojrzeli po sobie – i ostrożny Saszka pociągnął towarzy sza za rękaw skafandra. – Wy cofujemy się, Dan. Jeszcze nas wy czują… Z ty mi gory ny czami nie poradzisz sobie nawet ty ze swoją szy bkością. Do tego plują jeszcze jakimś świństwem… Jakiś paraliżujący sy f, nie inaczej. Czy tałem o takich wężach. Po przedstawieniu odegrany m przez gory ny cze nikt nie chciał mieć z nimi do czy nienia. Należało po prostu przy jąć założenie, że CSR jest teraz tery torium zakazany m. W każdy m razie dla tak mały ch sił, jakimi dy sponowała grupa stalkerów. Rodiony cz – jak każdy rozsądny i przezorny dowódca – po wy słuchaniu meldunku straży przedniej postanowił nie leźć w ogień i poprowadził grupę z powrotem, obchodząc szpital rejonowy z daleka.

Ty mczasem zbliżała się ósma wieczorem i trzeba by ło poszukać miejsca na nocleg. Po przeszukaniu kilku domów wzdłuż ulicy grupa natrafiła wreszcie na odpowiednie pomieszczenie. Znaleźli je, można powiedzieć, przy padkiem – Lokalizator zwrócił uwagę na ciemną plamę w zaroślach przy klatce schodowej jednego z domów i postanowił to sprawdzić. Podeszli bliżej i odkry li wejście do piwnicy zagrodzone mocną stalową pły tą. Sławka szarpnął klamkę, drzwi, skrzy piąc niemiłosiernie przerdzewiały mi zawiasami, nieco ustąpiły, tworząc szczelinę, przez którą można by ło wsunąć rękę – i znieruchomiały na amen. – „Klub dla młodzieży Atlant – przeczy tał Daniła na łuszczący m się szy ldzie. Tabliczka by ła przy kręcona wkrętami do drzwi i osłonięta gruby m przezroczy sty m plastikiem i chy ba ty lko dlatego to, co by ło na niej napisane, zachowało się aż do tej pory i by ło całkiem czy telne. – Godziny otwarcia 16.00–21.00”. – Zdąży liśmy – zażartował stojący obok Duremar – Jeszcze godzina do zamknięcia… – Ty le wy starczy – odparł Ary jczy k. Wsunął rękę z dozy metrem w powstałą szczelinę. – Oho! I poziom promieniowania odpowiedni, ty lko pół rentgena. Otwieramy ? Rodiony cz pomy ślał sekundę i kiwnął głową. – Otwieramy. Nie wiadomo, czy znajdziemy miejsce z jeszcze niższą radiacją, a zbliża się noc. Za drzwiami ukazały się prowadzące w dół schody, niewielki przedsionek i kolejne drzwi. Ary jczy k z Lokalizatorem zeszli jako pierwsi i trzy mając w gotowości automaty, uchy lili drugie drzwi, po czy m zmierzy li promieniowanie. – Siedemset mikrorentgenów! – oznajmił radośnie Iljucha. – Świetne miejsce, można oddy chać! Witamy ! Wnętrze klubu składało się z dwóch duży ch pomieszczeń zastawiony ch przy rządami do ćwiczeń i hantlami na stojakach. Na ścianach wisiały gabloty z nieco poblakły mi, ale wciąż czy telny mi zdjęciami czempionów i rekordzistów klubu, półki z pucharami za zwy cięstwa, całe kiście medali za miejsca na podium. Oprócz tego by ły tu też niewielki pokój trenerów, szatnia i toaleta. Żeby nie nanieść brudu z OP-1 i ekwipunku do pomieszczenia, które postanowili wy korzy stać na nocleg, oczy ścili je w przedsionku bez zdejmowania. Na zasadzie: ja my ję towarzy sza, on my je mnie. Oczy wiście nie by ło to panaceum na skażenie, ale lepsze to niż nic. Po tej procedurze od razu poszli do szatni, zrzucając tu wszy stko oprócz broni, a potem skierowali się już do salki w głębi klubu. Postanowili nie wy stawiać wart na zewnątrz – wy starczy, że w środku, w pierwszy m pomieszczeniu będą dy żurować trzej ludzie, a w przedsionku kolejni dwaj. Gdy by coś się działo, by ło ich dosy ć, by powstrzy mać atak, zanim zbudzą się pozostali. Rozłoży li się wy godnie. Zdjęcie ekwipunku, maski przeciwgazowej i skafandra po cały m dniu pracy na powierzchni samo w sobie by ło rozkoszą. A jeszcze wy ciągnąć się potem na płaskiej powierzchni, to już by ł szczy t przy jemności! Daniła, leżąc na ziemi, na rozwinięty m śpiworze, rozkoszował się ty m stanem. Wprawdzie przy wy kł już do obciążenia sprzętem, ale za każdy m razem po takim dniu jego organizm, czując się bezpiecznie, całkowicie się rozluźniał, rozumiejąc jakby, że przez ten krótki czas przeznaczony na odpoczy nek, trzeba się zregenerować. Ty m bardziej że dzionek by ł dzisiaj trudny. Jeszcze takiego nie przeży ł. Można powiedzieć, że przez pół dnia przedzierali się bojem przez tery torium

przeciwnika. Jaki obszar oczy ścili, ile mutantów zlikwidowali – trudno zliczy ć! Nie przeszłoby mu też przez gardło nazwanie kolacji obfitą. Puszka tuszonki, suchar, trochę czekolady i woda z cukrem. Ale żeby odzy skać siły, nie by ło nic lepszego. Dające energię szy bko przy swajalne węglowodany – i mięso. Daniła wy jadł wszy stko ze swojej puszki w półtorej minuty i teraz siedział, maczając suchar w pozostały m jeszcze na dnie tłusty m bulionie. Ćwierć tabliczki czekolady leżało obok, na śpiworze, obok niej butelka z wodą, jeszcze cały litr, i chłopak od czasu do czasu rzucał na te przy smaki pożądliwe spojrzenia. – Fajne miejsce – mruknął z aprobatą Ary jczy k, oglądając w świetle latarki pomieszczenie z rozwieszony mi na ścianach trofeami. Siedział w głębi pod drabinkami gimnasty czny mi, na której szczeblach suszy ły się już jego gruda i mary narski podkoszulek. Ilja zjadł swoją część i teraz chy ba nie wiedział, co ma ze sobą zrobić przez czas, który pozostał do capstrzy ku. – Ży li sobie ludzie, trenowali, zdoby wali nagrody … – Zobacz, jakiego mieli kozackiego trenera – powiedział Rodiony cz i poświecił na środkową gablotę z dużą fotografią faceta w okularach. – Takie małe miasteczko, a ty lu kandy datów na mistrzów wy chował! A przecież musiał działać na czy sty m entuzjazmie, rząd przed Początkiem niespecjalnie nas rozpieszczał grantami i sponsoringiem… – zaklął ze złością. – Dobra, po co teraz… Nawiasem mówiąc, chłopcy, zapamiętajcie sobie to miejsce. Skoro już mieliśmy szczęście i znaleźliśmy na drugim końcu miasta kry jówkę, w której można posiedzieć, to czemu by w niej nie urządzić stałej bazy ? Gdy by coś się stało, można tu i przenocować, i rannego zostawić, póki sam nie dotrzesz do Schronu po pomoc. Zresztą mało to będzie powodów, dla który ch może się przy dać… Daniła, zajęty czekoladą, nie od razu zrozumiał słowa pułkownika. Tak, dobre pomieszczenie… Można z niego zrobić zapasowe lotnisko… Nagle zamrugał, nieruchomiejąc od my śli, która przy szła mu nagle do głowy, i popatrzy ł na Saszkę, który siedział naprzeciwko. Partner spotkał jego wzrok, wy szczerzy ł zęby i pokiwał ze zrozumieniem głową. No bo rzeczy wiście! Od jak dawna już łażą po powierzchni? Z tego, co pamiętał, jakieś trzy lata, jeśli nie więcej. I jeszcze nie przy szło im to do głowy … Ależ puste łby ! Jak on wcześniej na to nie wpadł?! Potrzebna rzecz i nawet można powiedzieć pierwszorzędnej wagi! Znaleźć w miejskich ruinach pomieszczenie na własną kry jówkę nie będzie trudno, a przy niesie im to mnóstwo korzy ści! Można tam przechowy wać osobiste rzeczy i część zapasów albo po prostu zostać na noc, jeśli wy padnie im daleka trasa i trzeba by by ło wracać po ciemku. I wreszcie, dlaczego ty lko na noc? Urządzić sobie mieszkanie, do którego będzie można uciec z przebrzy dłej komunałki Schronu i ży ć osobno, jedną rodziną. No, albo dwiema, nie zostawi przecież Sańki… Daniła zamierzał już zamieszkać z Irką, a i Sańka z Marinką planowali wy prowadzić się od rodziców. Mogliby więc założy ć ten… jak mu tam… chutor! Uśmiechnął się – ani się obejrzy sz, a całe miasto zasiedlą. Chciał już się przy sunąć do towarzy sza i podzielić tą genialną my ślą – ale Saszka, wy ciągnięty na całą swoją niemałą długość z głową odrzuconą do ty łu, spał już, posapując jak niemowlę, z rzadka pochrapując i z prawą nogą drgającą od nadmiaru dzisiejszy ch wrażeń. I wtedy Daniła zanotował w my ślach, by koniecznie przemy śleć i przedy skutować z towarzy szem pomy sł, który przy szedł mu dziś do głowy, po czy m, idąc za jego przy kładem, opuścił głowę na śpiwór i zamknął oczy. Jutro czekał go ciężki dzień. ***

Pomieszczenie klubu, choć całkiem przestronne, dla grupy by ło jednak trochę małe. Już około trzeciej w nocy, od wody parującej z suszący ch się mundurów, od ludzkich oddechów i potu powietrze stało się ciężkie i wilgotne. Wstając o czwartej z ciężkimi głowami, Daniła z Saszką i Li z Cukerem dziękowali Bogu, że wy padło im nad ranem stać na warcie. Ubrali się, zapakowali w skafandry i wy szli na zewnątrz. Słońce wstało i wdrapy wało się po nieboskłonie w górę, w kierunku zenitu. Z zachodu na jego spotkanie parły chmury : masy wne, poważne i dostojne jak jakiś wy soki przełożony i tak samo brzuchate, i stawało się jasne, że dziś będzie chłodno jak wczoraj. Kiedy już zajęli pozy cje, usadowili się, szy kując do służby, z piwnicy jeden za drugim zaczęli wy łaniać się stalkerzy. Nie wy trzy mali mikroklimatu zamkniętego, małego pomieszczenia. Widząc, jak żołnierze po wy jściu na zewnątrz naty chmiast padają na ziemię gdzie popadnie i potrząsają ciężkimi jak z żelaza głowami, Daniła zanotował w my ślach, żeby do ich przy szłego mieszkania – idea ta go nie opuściła, a nawet dodał nowe elementy planu – załatwić butlę z tlenem do wzbogacenia powietrza oraz duży zapas filtrów. Jakieś cztery miesiące wcześniej, kiedy jeszcze leżał śnieg, przechodziła tędy karawana, obiecując, że będzie wracać tą samą drogą. U nich właśnie widział takie filtry. Czy li nie ma co teraz siedzieć w domu i wy py chać kolan w spodniach, trzeba częściej wy chodzić na powierzchnię. Naznosić towaru na barter – i wy mieniać. Żeby złapać oddech i dojść do siebie, chłopcy potrzebowali godziny. Poleżeli w poranny m chłodzie, pooddy chali świeży m, choć odfiltrowany m powietrzem i zaczęli powolutku się ruszać. Dokładnie o szóstej Rodiony cz zarządził zbiórkę. – Zadanie na dzisiaj – powiedział, patrząc na szereg żołnierzy. – Nie udało nam się dostać do CSR-u, a to znaczy, że w zasadzie nie mamy tu nic więcej do roboty. Przy znam, że liczy łem, że coś tam zdobędziemy i rozejrzy my się, co i jak. Ojboli prosił, ale jak widać, ty m razem nam się nie uda. Skoro zagnieździł się tam poważny przeciwnik, to weźmiemy się do niego solidnie. Teraz jednak nie jesteśmy na to gotowi i dlatego zmieniamy marszrutę. Do wieczora musimy by ć w Brzózkach, ale trasa nie będzie prosta, ty lko z pępka do ucha, w dół po plecach i do pięty lewej nogi. W szeregu dał się sły szeć śmiech – pułkownik lubił czasem bły snąć wy rafinowany m wojskowy m humorem. – Czy li tak. Ruszamy na wschód, zataczamy półkole o promieniu około trzy dziestu kilometrów z jedny m postojem i wieczorem wchodzimy do miasta przez północne przedmieścia. Pierwsze pół godziny biegiem, po nocy w duchocie trzeba porządnie napompować mózg świeżą krwią. Potem zmieniamy tempo. Jak ktoś zostanie w ty le, nie będę go niósł na plecach. Przednia straż, grupa Ary jczy ka, z ty łu Proch. Tandemowie na flankach. Biegiem marsz! I grupa popędziła naprzód, w stronę obrzeży miasta. Pierwsze dziesięć minut by ło ciężkie – po nocy w zamknięty m pomieszczeniu z nadwy żką dwutlenku węgla organizm zupełnie nie miał ochoty na wy siłek. Każdy chciał ty lko gdzieś paść i leżeć z wy ciągnięty mi nogami. Jednak stalkerzy uparcie biegli dalej, nie zapominając zresztą, by rozglądać się na boki – nie znali okolicy i prawdopodobieństwo natknięcia się na jakieś

zwierzęta by ło duże. Po jakichś dwudziestu minutach w końcu zrobiło im się lżej. Organizm zaczy nał stopniowo wdrażać się do pracy, pomagała też słodka woda, zapewniając tak konieczne „szy bkie węglowodany ” 27. Daniła, pociągając od czasu do czasu po ły czku przez rurkę przeciągniętą z manierki do zaworu do picia, zamontowanego w masce przeciwgazowej, czuł, jak stopniowo mija żelazna ociężałość i ciało nabiera zwy kłej lekkości i ży cia. „Wszy scy w długim szli szeregu, By Północny odkry ć Biegun. Więc na przedzie kroczy ł Krzy ś, Za nim Królik, potem Miś. A za Misiem szedł Prosiaczek, Co wełniany wziął serdaczek” 28 – sły chać by ło obok mruczenie Saszki. Daniła uśmiechnął się – jego partner zawsze śpiewał te słowa o misiu o bardzo mały m rozumku, kiedy trzeba by ło biec na długim dy stansie. Powtarzając w nieskończoność jedną i tę samą zwrotkę, biegacz wprowadzał się w coś w rodzaju transu i znacznie łatwiej mu by ło znosić wy siłek, niż gdy by my ślał o jakichś filozoficzny ch zagadnieniach. Łatwiej też obserwować sy tuację dookoła – w ten sposób można by ło osiągnąć najwy ższy poziom koncentracji. Przednia straż miała chy ba najtrudniej. Na ich głowie spoczy wało zarówno utrzy manie tempa, wy bieranie drogi, jak i ochrona grupy od przodu, trzeba też by ło spoglądać czasem za siebie, a do tego zerkać na dozy metr, żeby nie wpaść na lokalkę. Daniła widział, że po ciężkiej nocy chłopakom nie by ło łatwo – ich ruchy by ły apaty czne, powolne, tempo stopniowo spadało… Dlatego kiedy odmierzone przez pułkownika pół godziny wreszcie się skończy ło i grupa przeszła z biegu na szy bki marsz, chłopcy westchnęli z ulgą. Wy szli z miasta i teraz grupa poruszała się po nasy pie, pozostały m po przebiegającej tędy kiedy ś szosie, stopniowo zarastający m młody mi drzewkami. Kiedy ś by ło wokół puste pole, ale z czasem rosnący nieopodal drogi las zaczął zdoby wać teren i teraz drzewa podchodziły prakty cznie do samego nasy pu. Daniła wy ciągnął mapę, rozłoży ł ją, zorientował – no tak, oto ona, dawna droga. Tu jest granica miasta, notatka „dawn. stacja radiolokacy jna” – to by ły te ruiny, które minęli dziesięć minut wcześniej… Teraz droga prowadziła przez cały czas prosto, do miejscowości oznaczonej jako Studionowka. Na mapie, w porównaniu z miastem, wy glądała jak malutka plamka… – Uwaga! Podaję dane! – To pułkownikowi najwidoczniej znudziło się tak po prostu iść i postanowił jednak pomęczy ć wy chowanków. – Przeciwnik na godzinie trzeciej! Daniła naty chmiast padł na plecy, zrzucając plecak, zry wając z ramienia wintorieza i odwracając się nogami w stronę „przeciwnika”. Zaczął pełznąć, odpy chając się od ziemi łopatkami i pomagając sobie nogami, starał się jak najszy bciej ukry ć się za nasy pem. – Wy strzał! Wy strzał! Seria! – krzy czeli żołnierze, imitując ostrzał. Wszy scy, tak samo jak Daniła, leżeli już na ziemi – ktoś schował się za jakimś głazem, wy stawił lufę automatu i „strzelał” do wy imaginowanego przeciwnika, ktoś inny kry ł się za kępą trawy albo wcisnął się do dołu, który akurat mu się napatoczy ł, jeszcze ktoś czołgał się, by schronić się za nasy pem… Grupy Ary jczy ka i Procha, które stały się teraz flankami, rozeszły się na boki, rozciągając się w ty ralierę, osłaniając się nawzajem, oskrzy dlając przeciwnika od lewej

w kształcie litery „L” i ostrzeliwując go ogniem krzy żowy m. – Odłamki! – wrzasnął nagle z prawej Sańka. Uniósł się i rzucił w zarośla jakąś cegłę. – Uwaga! Podaję dane! Popowicz, zranienie w pierś! Utrata świadomości! Daniła zaklął – a przecież prawie dotarł do pobocza! Odwrócił się, ocierając ładownicą na brzuchu o ziemię, podczołgał się do towarzy sza… Saszka, odgry wając ciężko rannego, leżał na brzuchu z rękami rozrzucony mi na boki. Wy raźnie marnował zdolności aktorskie – nie poruszy ł się nawet, kiedy towarzy sz zaczął przewracać go na plecy. – Osłaniajcie mnie! – wrzasnął Daniła. – Dy m! – krzy knęli naty chmiast chórem Duma, Lemoniadowy Joe i Kufer, rzucając w stronę przeciwnika kamienie, które mieli pod ręką, a które imitowały granaty dy mne. – Jest dy m – potwierdził Rodiony cz. Daniła chwy cił Saszkę pod pachami, wpakował na siebie i zaczął się czołgać w ty m samy m kierunku, co wcześniej. Ech, jaka szkoda, że pułkownik nie dał im kamizelek takty czny ch pochodzący ch z przejętej karawany – nie trzeba by by ło się teraz tak męczy ć. W końcu by ło ich dużo i starczy łoby dla całej grupy. Z kamizelką jest poręczniej. Łapiesz za chwy t ewakuacy jny na karku i ciągniesz, dokąd zechcesz. – Przeciwnik zlikwidowany ! – dobiegł gdzieś z lasku okrzy k Ary jczy ka. – Bez strat! Daniła dotarł wreszcie do pobocza, zsunął się na ty łku za nasy p, podtrzy mując troskliwie „rannego” towarzy sza. Od razu podbiegli do niego do pomocy Duremar z Humpty m. – Co zrobicie? – Wszędoby lski pułkownik już stał nad nimi, kontrolując cały proces. – Rana penetrująca klatki piersiowej – zameldował Daniła. – Są pęcherzy ki, przez ranę zasy sa się powietrze. Wstrzy kuję promedol. Uszczelniam ranę, nakładam stery lny opatrunek, mocuję bandażem elasty czny m. – Dobrze. Co dalej? Daniła podniósł się, otrzepując kombinezon. – A co tu dalej… W grupie nie ma chirurga, został, żeby pomagać Ojboli. To wszy stko, ewakuacja. Ładujemy go na nosze i spadamy do domu. – Jakiś inny wariant? – Rodiony cz pokręcił głową. – Inny wariant jest taki, że dzielimy grupę. Część schodzi z trasy, wraca z ranny m, pozostali idą dalej. – Co jeszcze? – Zostawić go w dobrze wy posażonej kry jówce, zabrać w drodze powrotnej. – Co jeszcze? – Pułkownik by ł nieubłagany. Daniła skrzy wił się, sły sząc, czego od niego oczekuje opiekun. – Zastrzelić go, żeby się nie męczy ł i nie zdradził grupy. Rodiony cz kiwnął głową. – W końcu się nauczy łeś? – Więc co teraz robimy ? – Stalker zignorował to py tanie. – Ładujcie. Ale nie wracamy do domu, idziemy dalej zgodnie z marszrutą. Leżący na ziemi Sańka cicho zachichotał. – Ostatnim razem tachaliśmy ciebie, by ku, a teraz ja chcę. Ładujcie bez szemrania. Co by ło robić – trzeba by ło go załadować. Daniła, uśmiechając się mściwie pod gumowy m

py skiem maski przeciwgazowej, wy patroszy ł plecak partnera i wy ciągnął jego śpiwór. Obserwujący ten obrazek Saszka boleśnie westchnął, ale nie protestował – no bo fakty cznie, nie będą przecież robić noszy z rzeczy zdolnego do walki członka grupy ? Rannemu może już nie będzie potrzebny, a temu, kto ma walczy ć dalej, śpiwór zawsze się przy da. – Pierwsza czwórka to ja, Cuker, Li, Duma – powiedział Daniła, chwy tając za róg śpiwora. – Urządza was taki rozkład? Za dwadzieścia minut zmiana. – I ile mamy go nieść? – zainteresował się Jurka. – Ty le, ile trzeba, ani mniej, ani więcej – uciął pułkownik i Cuker się przy mknął. – Kierunek i szy k marszu jak wcześniej. Naprzód. *** Około dziesiątej, poruszając się zmienny m tempem – przeplatając bieg i chód – dotarli wreszcie do Studionowki. Tu Saszka, który w cudowny sposób „ozdrowiał” po komendzie Rodiony cza, stanął na nogi i razem ze swoją grupą by ł od razu wy słany do przedniej straży. Żołnierze Ary jczy ka, który ch zmienili, z wy raźną ulgą zdali służbę – chociaż dostało im się trudne zadanie, odrobili je na mocną piątkę i zasłuży li na długo oczekiwany odpoczy nek. Dalej w straży przedniej miał iść Daniła. Nie weszli do wsi, którą opły wała od ty łu rzeczka, obeszli ją łukiem. Nie mieli tam nic do roboty – przez dwadzieścia lat, które minęły od Początku, las nie dał osadzie żadny ch szans i objął ją w posiadanie, zmuszając do kapitulacji. Drzewa i krzewy rosły teraz gdzie popadnie – przebijały się spod fundamentów, z okien, a nawet przez resztki dachów, rozpruwając łupkowe dachówki i papę. Nie wiadomo też, co kry je się w ty ch czarny ch ruinach widmowy ch domów. Lepiej obejść, niż niepotrzebnie ry zy kować. Po spojrzeniu na zegarek i zrobieniu jakichś kalkulacji Rodiony cz nakazał skręcić na północ. Las został z lewej, na zachodzie i z ty łu. Teraz stalkerzy szli przez pola. Przed Początkiem by ły to najprawdopodobniej tereny rolnicze – na mapie powstałej jeszcze w tamty ch latach by ło wy raźnie widać kwadraty pól uprawny ch rozmieszczony ch troskliwą ludzką ręką – ale teraz naturalnie władzę przejęła tu inna roślinność. Dziwna to by ła okolica. Nieprzy tulna. Ani ptaków, ani zwierząt, ani owadów… Nie by ło nawet wszechobecny ch moty li czy inny ch żuczków i robaczków. Ponure szare niebo zwisające im nad głową; nieustanny wiatr, wiejący wciąż z tą samą siłą, jakby ktoś włączy ł gdzieś olbrzy mi wenty lator; bujna trawa różny ch odmian przemieszana z roślinami przeważnie żałobnego, czarnego koloru; wy spy ostry ch krzewów czepiający ch się kolczasty mi gałązkami ekwipunku… i promieniowanie. Poziom radiacji by ł tu niższy niż w mieście, ale lokalek by ło z jakiegoś powodu więcej. Z godziny marszu około połowy zeszło grupie na manewry okrążania – cztery razy liczby na ekraniku dozy metru podskakiwały do trzy cy frowy ch wielkości i trzeba by ło nakładać drogi, by wrócić potem na wy znaczony szlak. Sięgając od czasu do czasu po mapę i sprawdzając kierunek, Daniła prowadził grupę dokładnie na północ. Nie chodziło ty lko o wy konanie rozkazu, ale i o bezpieczeństwo – jeśli ma to by ć egzamin końcowy, to trzeba planować trasę odpowiednio. Każdy, nawet najsłabszy dowódca rozumie, że prowadzenie grupy na rajdzie bojowy m przez otwarty teren to samobójstwo.

Zauważą cię z daleka i z daleka załatwią. A poza ty m, sądząc z mapy, przed nimi leżał długi kręty wąwóz zaczy nający się jakieś dziesięć kilometrów dalej na północ, przy wsi oznaczonej na mapie jako Zielony Dół, i kończący się nieopodal Studionowki. Tamtędy przebiegał nurt rzeczki, która pły nęła na ty łach miniętej wioski i właśnie tam prowadził teraz grupę Daniła. Mapa nie kłamała – wąwóz by ł na miejscu. Nie ty le jednak wąwóz, ile raczej dolinka o łagodny ch zboczach usiany ch kępami kwitnącej szałwii. Na jej dnie, tam, gdzie ciurkał meandrujący strumień, widniały gęste zarośla i koły szące się na wietrze giganty czne puszy ste kule dmuchawców na gruby ch dwumetrowy ch łody gach. Daniła zauważy ł te rośliny już parę lat temu podczas jednego z wy jść na powierzchnię. Opowiedział o ty m wtedy dziadkowi, który bardzo się zdziwił takimi rozmiarami i odparł, że przed Początkiem nie przekraczały pół metra wy sokości. Jak widać, pomogła im radiacja, bo co innego… W mieście z jakiegoś powodu zdarzały się dość rzadko – do tego nie tak wielkie – i wciąż nie by ło czasu, żeby przy jrzeć im się bliżej. Teraz zaś, kiedy i tak by ło po drodze, Daniła postanowił nieco zboczy ć z trasy i zaznajomić się z bliska z kolejny m fenomenem powierzchni. Ty m bardziej że wokół nie widać by ło żadnego zagrożenia. Zgodnie z procedurą Daniła dał grupie znak: „zatrzy mać się, rozproszy ć, ustawić obronę okrężną”, skinął na partnera i ostrożnie ruszy ł naprzód. Licznik z Cukerem znieruchomieli, przy klękając, i czujnie rozglądali się dookoła. – O co chodzi, Dan? – zaniepokoił się naty chmiast Saszka, doganiając partnera i ustawiając się obok. – Zdaje się, że jest spokój… – Zerknę na dmuchawce, skoro już i tak obok nich przechodzimy … Saszka kliknął zatrzaskową klamrą pasa takty cznego i przy gotował automat do strzału. – Co ty ? – zdziwił się Daniła. – One mi się nie podobają – oznajmił jego towarzy sz. – Od lat, kiedy ty lko je zauważę, obchodzę z daleka. Wpadła mi kiedy ś w bibliotece taka książka, pisali tam, że to „trawiasta roślina wieloletnia”, nie pamiętam już z jakiej rodziny, „o wy sokości do sześćdziesięciu centy metrów”. Rozumiesz? A te są cztery razy wy ższe. Czy li zmutowały, każdy głupi to wie… – No tak… Zaraz podejdziemy, a one jak wy szczerzą kły. – Daniła uśmiechnął się. – Wy ciągną liście, wy suną macki i nas zeżrą. Albo wy lezą z ziemi z korzeniami i rzucą się za nami w pogoń… – No tak… – Sasza odpowiedział ty m samy m tonem. – Jak mówiłem wtedy o mikserze koło domku przy elewatorze, to też nie wierzy łeś… Daniła dostał pstry czka w nos i umilkł. Ileż razy Sańka udowadniał, że ma wręcz fantasty czną intuicję – czas do tego przy wy knąć… Z bliska dmuchawce zdawały się jeszcze większe. Sprawiały to najwy raźniej wielkie białe kule, które koły sały się nad głowami chłopców – to właśnie one opty cznie powiększały rośliny, bo dmuchawiec, który stał obok, pozbawiony nasion ze spadochronikami, wy glądał jakoś bardziej kuso, ubogo i smutno. – Lepiej ich nie ruszaj – ostrzegł Sańka, widząc jak towarzy sz wy ciąga rękę do puszy stej białej czapki rośliny. – Olejmy je… Jednak Daniła dotknął już puchowej głowy rośliny i pogładził ją dłonią. Jeden ze spadochroników oddzielił się od główki i zawisł na moment w powietrzu, a potem, pędzony wiatrem, poleciał gdzieś w stronę rzeczułki, niosąc ciemnobrązowe nasionko.

– No i co? Gdzie twoja intuicja ty m razem? Kima? – Dobry nin uśmiechnął się. – Podziękuj, że ty m razem obeszło się bez problemów – odgry zł się Sańka. – Ale tak czy inaczej, wracajmy szy bko. Znalazł się pieprzony botanik… – Ej, ludzie! Co tu się tak zawiesiliście? – dało się sły szeć za nimi. Daniła odwrócił się – Sonik. – Rodiony cz zaraz tam jajko zniesie. I nie da się z wami połączy ć, nie wzięliście radiostacji… – Wracamy – kiwnął głową Daniła. – Ale co wy tu znaleźliście? Cała historia przez ten dmuchawiec? – Podszedł i poklepał po grubej zielonej łody dze. Biała czapka zakoły sała się i spadochroniki zafalowały wesoło, chcąc oddzielić się od główki. – A to by dlę. – Stalker pokręcił głową z podziwem. – Dobra. Jak skończy sz się bawić, to nas doganiaj. – Daniła uśmiechnął się. – Idziemy, Sańka. Partner cofnął się ostrożnie i dopiero kiedy odszedł na jakieś trzy metry od rośliny, odetchnął z ulgą. – Mówię przecież, chodźmy już, co tu mamy robić… – Wezmę ty lko teraz parę nasionek, pokażę w Schronie – powiedział Sierioga. – Jakby tu je… Aha! Przy mierzy ł i kopnął nogą w łody gę rośliny. Spadochroniki zerwały się ze swoich gniazd na główce dmuchawca i oblepiły go od stóp do głów, czepiając się kombinezonu, maski przeciwgazowej i ekwipunku. Stalker roześmiał się, opędzając się… To, co wy darzy ło się później, Daniła zapamiętał na całe ży cie. Sonik nagle jęknął – z przestrachem, niedowierzaniem, nie rozumiejąc, a potem nagle zaniósł się przeszy wający m, pełny m dzikiego przerażenia krzy kiem i szy bkimi ruchami zaczął trzepać się po cały m ciele, próbując zrzucić nasiona. Daniła spojrzał – i zamarł… Gdy nasiona doty kały gumy OP-1 i zaczepiały się włoskami, naty chmiast wy puszczały maleńkie pędy, zakorzeniając się dosłownie w oczach, wrastając wprost w ciało człowieka. Sierioga upadł, zakrztusił się od krzy ku, zdzierając z siebie OP-1. Uszkodzona przez korzonki guma pękła, podziurawiona niczy m ser szwajcarski… Stalker, oszalały już zupełnie ze straszliwego bólu, jaki zadawały mu uparcie zagłębiające się w nim pędy, chwy cił za pierwsze napotkane nasiono i szarpnął je z nieludzką siłą, starając się wy rwać pasoży ta ze swojego ciała. Zabrzmiało mlaśnięcie – soczy ste, mokre, obrzy dliwe – nasiono uległo i zaczęło wy chodzić na zewnątrz. Sonik skowy czał, zry wając struny głosowe, kopał nogami, ale wciąż szaleńczo ciągnął. Nagle coś ohy dnie zachrzęściło mu w klatce piersiowej – Daniła poczuł, jak od tego dźwięku zaciskają mu się zęby i usta wy pełnia mu fontanna kwaśnej śliny – a w ranie ukazał się opleciony korzonkami zakrwawiony odłamek żebra… Sonik na chwilę zamarł, wy ginając się w kabłąk, puścił nasiono i odetchnął, ciężko, ochry ple i ze świstem. Z rany, wraz z pęcherzy kami powietrza, chlusnęła pulsująco krew. – Dobry nia… Daniła, przez cały ten czas stojący w jakimś stuporze, drgnął – stalker go wzy wał… Sonik, wijąc się ciężko na ziemi, powoli obrócił głowę i spojrzał mu prosto w oczy wzrokiem pełny m nieludzkiej męki. – Dobry … Daaan… Boli… Już po mnie… Zabij… Słowa przy chodziły mu z trudem, ochry płe i niewy raźne – korzenie, rozdzierając mu wnętrzności, widocznie dotarły tak głęboko, że przeszkadzały mu mówić – ale Daniła zrozumiał. Zabić…

Wahał się ty lko przez ułamek sekundy. Wy starczy ło ty lko sobie wy obrazić, co teraz czuł Siergiej – i wszy stkie wątpliwości zniknęły. Ciężkimi, nieposłuszny mi rękami, jakby patrząc na siebie z boku, Daniła, nie zastanawiając się już ani przez chwilę, uniósł swój obrzy n, przy stawił nieszczęśnikowi lufę do głowy i nacisnął oba spusty naraz. Z ty łu wrzeszczał coś Saszka, nieskładny m chórem krzy czeli nadbiegający żołnierze… a on stał w stuporze, spoglądając na leżące u jego stóp ciało i nic z tego, co się działo wokół, go nie ruszało. Śmierć czekająca na swoją ofiarę za rogiem wy skoczy ła nagle i niespodziewanie, i chy ba właśnie ta gwałtowność by ła najbardziej przerażająca. Kilka chwil i człowieka nie by ło. Powierzchnia już po raz który ś potwierdziła, że ani na chwilę nie wolno się tu rozluźniać i jeden jedy ny, nawet najmniejszy błąd na pewno będzie kosztować czy jeś ży cie. *** Do miasta weszli dopiero pod wieczór. Dla Daniły cała reszta drogi minęła, jakby patrzy ł na nią przez szarą zasłonę. Mgliście pamiętał, że na początku długo biegli po dnie dolinki; potem ostrzeliwali się, broniąc się przed nie wiadomo skąd atakujący mi wy rodkami w liczbie około dziesięciu – i zabili wszy stkie; potem pułkownik kazał im kilka razy przejść brodem przez rzeczkę i to jakby mu pomogło – woda nawet przez mundur i gumę OP-1 przy jemnie chłodziła rozgrzane ciało – ale potem trzeba by ło co sił w nogach zwiewać przed ogromny mi komarami rozmiaru dwóch pięści każdy, które miały ochotę spróbować stalkerskiej krwi. Później droga szła w miarę gładko, ale po pewny m czasie znów musiał porządnie się spocić – Rodiony cz uznał, że trudy marszu są niewy starczające i zarządził „atak z flanki” i podawał ty le komend, że jego wy chowankowie wkrótce mieli języ ki zwieszone poniżej pasa. Na koniec zaś musieli obejść szerokim łukiem nieprawdopodobny ch rozmiarów ły se miejsce ze szklistą, spopieloną od giganty cznej temperatury ziemią i olbrzy mim lejem pośrodku – pamiątkę po jednej ze zrzucony ch na miasto bomb. Postrzegając to wszy stko jak sen, Daniła działał w tępy m odrętwieniu, na autopilocie, ale wy kony wał wszy stkie polecenia szy bko i sprawnie – wy trenowany jak automat organizm go nie zawiódł. Jednak wszy stko ma swoje granice i organizmowi znudziła się, widać, taka obojętność ze strony swojego właściciela – Daniła wy szedł nagle ze stuporu i zdał sobie sprawę, że grupa przechodzi po zniszczony m moście przy wejściu do miasta. Czując na ramieniu czy jąś rękę, odwrócił głowę – po lewej, podtrzy mując towarzy sza, szedł wierny Saszka. W głównej grupie by ła też cała druży na Ary jczy ka – szli i od czasu do czasu na niego popatry wali. – No, co tam, jak się czujesz? – zapy tał od razu Sańka, widząc, że towarzy sz zaczy na kontaktować z rzeczy wistością. Daniła odwrócił się – nie chciało mu się gadać. – Co powiesz, przy jacielu? Po prawej dał się sły szeć posępny głos pułkownika. Dobry nin obejrzał się – Rodiony cz z opuszczony m cekaemem kroczy ł obok i patrzy ł na swojego wy chowanka. Przez okulary maski przeciwgazowej Daniła dojrzał jego pełne gory czy oczy. – Teraz rozumiesz? Wstrętne uczucie, co? Wstrętne, wiem. Sam to przeszedłem. Ale pamiętaj, wszy stko zrobiłeś tak, jak trzeba. Właśnie o takich wy padkach wam mówiłem. To by ło znacznie bardziej miłosierne, niż pozwolić Sieriodze umierać samemu.

– Może i bardziej… – wy chry piał Daniła przez zaschnięte gardło, zakrztusił się i zaczął kasłać. – Może i bardziej, ale mnie nie jest od tego łatwiej… Rodiony cz filozoficznie wzruszy ł ramionami i westchnął: – Wojna. Po prostu to zaakceptuj, pomogłeś człowiekowi. Nie zabiłeś go, uwolniłeś go od męczarni. On by ł już martwy, kiedy wy strzeliłeś. To by ła ty lko kwestia czasu… – A gdzie… ciało? – zdołał jednak wy powiedzieć to ciężkie słowo Daniła, wy tężając siły. – Zostawiliście je? – Spaliliśmy – odparł pułkownik. – Nie będziemy go przecież nieść… Zresztą tam już nic nie zostało. Po ty m, jak nasiona się zakorzeniły, od razu zaczęły rosnąć, wy sy sać soki. Zaczął się już mumifikować, skóra jak pergamin… Daniła skrzy wił się. – To by ł fakty cznie straszny widok – odezwał się idący obok Ary jczy k. – Zrobił się od razu cały suchy jak starzec, zżółkł, a te nasiona nabrzmiewały, otwierały się… – Takie to teraz mamy dmuchawce… – powiedział Dżabbersmok. – Tak. Śmierć, że nie pozazdrościsz – odpowiedział Iljucha. – Ile to razy przechodziliśmy obok ty ch kwiatków, a nikt nie wiedział… – Saszka skulił się. – A trafiają się i w mieście… – Za to teraz będziemy już wiedzieć – odpowiedział mu ponuro Lokalizator. – Mój ojciec mawia: reguły bezpieczeństwa pracy są spisane krwią – dodał Dżabbersmok. – Zdaje się, że i my zaczy namy się ty ch reguł uczy ć… – Przecież sam ich doty kałem – przy pomniał sobie nagle Daniła. – Przecież… Wy starczy ł jeden fałszy wy ruch… Zadrżał. – Blisko przeszła kostucha. – Saszka pokiwał głową. – Szczęściarz z ciebie… – W czepku urodzony. – Wan uśmiechnął się. Pułkownik nagle podniósł ostrzegawczo rękę, sły sząc głos w słuchawce – radiostacja niesiona wcześniej przez Sonika wisiała teraz na jego plecach, ale pokręcił głową. – Spokój. Przed nami niewielka sfora psów. Z początku ruszy ły w naszy m kierunku, ale potem postanowiły się nie zbliżać. Jak się w ogóle czujesz? – Spojrzał na wy chowanka. Ten w nieokreślony sposób wzruszy ł ramionami. – No i koniec. Starczy. Odży łeś, to wracaj do roboty. Wszy stko rozumiem, pierwszy raz, szok i tak dalej, ale nikt ci nie da czasu na psy choanalizę. Straciliśmy żołnierza, towarzy sza, tak, to trudne. Ale to jest wojna i nikt nie jest bezpieczny … – Wszy stko już w porządku – odparł Daniła, wsłuchując się w siebie. Otępienie stopniowo mijało, przechodząc w smutek. Tak, towarzy sz zginął mu dosłownie na rękach, a on mu pomógł, spełnił jego ostatnią wolę, ale takie jest ży cie i nie da się cofnąć czasu. Nie wolno tego zapomnieć, ale rozpamięty wać, dusić tego w sobie też się nie da… – No i dobrze. – Rodiony cz kiwnął głową. – W takim razie idź ze swoją grupą do straży przedniej, zmienicie Tandemów. Tam nie ma kiedy kwękać, nie ma się do tego głowy … No, i jak sam widzisz, zaczy na się niebezpieczna okolica. Miasto… Daniła kiwnął głową. – Tak jest. Przełamał obrzy n, sprawdzając naboje – no tak. Po ostatnim dublecie obie wy strzelone łuski

wciąż tkwiły w lufach. Wy ciągnął je, zmieniając na nowe, a tamte jak najszy bciej wy rzucił, jakby bojąc się, że go oparzą. – Jaką mamy marszrutę? – Najpierw szukamy schronienia na noc. Marszrutę wy bierzesz sam. Im szy bciej znajdziemy, ty m więcej będzie czasu na obejście ciekawy ch miejsc. Na dziś mamy zaplanowane Sierdobską Stację Elektroenergety czną i centrum handlowe. To by ła sensowna propozy cja. Naprawdę lepiej znaleźć najpierw miejsce na nocleg, a dopiero potem, jeśli zostanie czas, przeczesać wszy stko wokół, zostawiając klamoty w kry jówce i wy stawiając straż. Schronienie się znalazło, ale zby t późno, by zdąży li jeszcze zbadać przewidziane cele. Po ty m, jak zrzucili rzeczy i zostawili je pod strażą Tandemów, stalkerzy dotarli ty lko do stacji energety cznej nieopodal, ale nie odważy li się wejść do środka – już z daleka by ło widać, że teren stacji opanowała jakaś dziwna anomalia. Wszy stkie budy nki, drzewa, stojące w rzędach urządzenia, słupy, a nawet ziemia świeciły widmowy m niebieskawy m światłem i czasem w głębi terenu, we mgle przesuwały się bezcielesne widmowe postacie. Nie udało im się ich zidenty fikować, by ło nawet niejasne, czy ich oczy rzeczy wiście te duchy widzą, czy to ty lko iluzja, i stalkerzy, po obejrzeniu tego dziwnego zjawiska z dachu czteropiętrowego budy nku stojącego naprzeciwko, postanowili się tam nie pchać. Trzeba by ło wracać. Ty m razem schronienie by ło lepsze niż poprzednio. Grupa zatrzy mała się w jedny m z domów na ulicy By kowa. Wdrapali się na samą górę, na czwarte piętro. Mieszkanie by ło ogromne, czteropokojowe, o powierzchni jakichś stu metrów kwadratowy ch. Widocznie gospodarze wy jechali niedługo przed Początkiem, no i, rzecz jasna, nigdy nie wrócili. I tak mieszkanie stało przez dwadzieścia lat jakby w oczekiwaniu na lokatorów. Z początku, gdy ty lko otworzy li drzwi, dozy metr pokazał dwa rentgeny. Nieprzy jemnie, jeśli trzeba tu będzie przeby wać przez całą noc, do tego jeszcze bez masek przeciwgazowy ch i OP-1. Ale kiedy stalkerzy trochę posprzątali, przetarli ściany i podłogę, i wy rzucili przez okno główne siedliska kurzu – spróchniałe i rozlatujące się meble i dy wany – poziom radiacji gwałtownie spadł do dwustu milirentgenów, a to by ło już do przy jęcia. Niemniej profilakty cznie trzeba by ło ły knąć na noc „bechę” i inne środki. Nikt nie miał ochoty leżeć po rajdzie w ambulatorium u doktora Ojboli. Wy stawili wartę na klatce schodowej i ułoży li się do snu. Spałaszowali aż po dwie puszki tuszonki na osobę – na jutro i tak by ł zaplanowany powrót do Schronu – rozłoży li śpiwory i ułoży li się w kącie, w największy m pokoju. Dzień może nie by ł cięższy niż wczorajszy, ale przeży ć by ło aż nadto. Daniłę zmorzy ło i obudził się dopiero nad ranem. Nocny dy żur ominął dziś jego grupę – wczoraj odpracowali swoje. Leżąc w ciepły m gnieździe śpiwora, usły szał cichy głos. Wsłuchał się – rozmawiali o Początku. Czasem dało się sły szeć głosy Dumy, Lemoniadowego Joe i Humpty ’ego, ale mówił przeważnie pułkownik. – …by liśmy w gotowości, armia wprawdzie wtedy biedowała, a i tarczę anty rakietową spieprzy liśmy, ale mieliśmy środki, żeby się odwinąć – rozprawiał Rodiony cz. – Do naszego uzbrojenia należały rakiety Topol, nie pozwolili ich zredukować, zostało nam też coś jeszcze w zanadrzu…

No dobra, nie o ty m miałem… Akurat jechałem wtedy na urlop. Wy słali mnie do sanatorium Ministerstwa Obrony. Przeleżałem na zielonej trawce dwa ty godnie, w pełnej izolacji, jakby m wy padł z ży cia, a potem mnie wezwali. Zwy kle jeździłem gdzieś na granicę albo i dalej. Polowałem na bojowników w Czeczenii i Dagestanie, często by wałem zagranicą, tam też by ło co robić… A tu nagle wzy wają mnie do Centrum… Od razu zrozumiałem, że to brudna sprawa. Zresztą wisiało coś takiego w powietrzu… My jesteśmy stare wróble, od razu czujemy, kiedy coś zaczy na śmierdzieć. Zwy kle w telewizji cały czas leciały wiadomości ze świata, prezy dent Obama pojechał z wizy tą, albo Hugo Chávez znów wy lewa na amery kańców pomy je z try buny … A tu nagle jakby wszy stko ucięto. Włączy sz telewizor, ty lko naszy ch ćwoków pokazują. Prezy dent to, prezy dent tamto… O trzęsieniu ziemi, o imprezach celebry tów i o ty m, że krowy w obwodzie Jarosławskim dają dużo mleka… Chociaż pamiętam też, że zaczęli nakręcać histerię, że w Stanach miała by ć jakaś nie taka demokracja. Jednostronna. Polity ka podwójny ch standardów, uznanie małżeństw homoseksualny ch i różne inne ohy dztwa. Za ostatniego prezy denta zwy kle zachowy waliśmy wobec nich ży czliwą neutralność, a tu nagle ostre ataki i kry ty ka… Dopiero potem zrozumiałem, że to zaczęła się kampania informacy jna, w celu wzmocnienia nastrojów patrioty czny ch, ale wtedy, chociaż się zaniepokoiłem i bardzo mnie to zdziwiło, to nie od razu się połapałem. Do tego żadny ch wiadomości z zagranicy. By ła ostra cenzura, nie przedostał się ani strzęp informacji. Wątpię, żeby ktoś w kraju wiedział, że zaczęła się wojna, oprócz ty ch, którzy powinni. A wojna się zaczęła, teraz nie mam wątpliwości. To jasno wy nika ze wszy stkich poszlak. Cy wilów można nabrać, ale nie nas. Pułkownik umilkł. Daniła wy sunął się ze śpiwora – Rodiony cz siedział na parapecie i patrzy ł przez okno na szy bko jaśniejące niebo. – No i co, Siergieju Pietrowiczu? – zapy tał Duma. – Dlaczego przeszli od zwy kłej wojny do atomowej? Ni z tego, ni z owego? Pułkownik rozłoży ł ręce. – Tego to ja już, Taras, nie wiem i nie będę wróży ć z fusów. Wszy stko się mogło stać. Ży cia nie zaplanujesz, choćby ś bardzo chciał. Widocznie coś poszło nie tak. Albo za szy bko się rozkręciło. Nie wiem już, jak tam by ło dalej, ale rezultat widać goły m okiem. – Rodiony cz wskazał palcem za szy bę. – Właśnie dlatego przez ostatnie dwadzieścia lat mamy za oknem taki właśnie pejzaż. I będziemy go mieć jeszcze bardzo długo, choć poziom radiacji spada, to do normalności jeszcze daleko. – A ja, towarzy szu pułkowniku, nie rozumiem jednej rzeczy. – Daniła włączy ł się do rozmowy, ziewając i zwijając śpiwór. – Dawno już chciałem pana zapy tać, ale zawsze jakoś… A to człowiek zapomni, a to nie ma czasu… W ty m podręczniku do OPBMR, który dał pan nam do przeczy tania, by ło czarno na biały m napisane, że okres rozpadu pierwiastków radioakty wny ch po ataku atomowy m nie jest aż taki długi. Podano tam nawet normy i by ło coś, zdaje się, o dwóch, trzech ty godniach, a potem można już wy chodzić z ukry cia… A my prawie dwadzieścia lat siedzimy pod ziemią, a jeśli wy chodzimy, to ty lko w skafandrach ochronny ch. A poziom radiacji, jeśli nawet spada, to jakoś tak bez przekonania. – Ale dlaczego bez przekonania – przerwał mu Duma. – W chwili uderzenia dochodziło do półtora ty siąca rentgenów, czy tałem dzienniki obserwacy jne, a teraz na otwarty m terenie spada

czasem do pięciu, siedmiu. Co najwy żej w lokalkach skacze do ty siąca, no i w budy nkach jeszcze się trzy ma, tam gdzie nawiało py łu z ulicy i został w szczelinach… – To ty lko jedna strona medalu – kiwnął głową pułkownik. – Ale jest i druga. Po pierwsze, i już niejedna przechodząca karawana to zauważy ła, poziom promieniowania, nie wiedzieć czemu, jest u nas znacznie wy ższy, niż powinien by ć w takim prowincjonalny m miasteczku. Dlaczego, nie wiem, ale celowali w nas. Pamiętacie choćby to ły se miejsce, które wczoraj obchodziliśmy. I to na pewno nie jest jedy ne. A po drugie… Rzecz w ty m, że okres połowicznego rozpadu jest dla każdego radioakty wnego pierwiastka inny. Na przy kład okres połowicznego rozpadu polonu-212 wy nosi poniżej mikrosekundy, a okres połowicznego rozpadu toru-232 przekracza miliard lat. Pierwiastki powstające w wy niku reakcji sy ntezy jądrowej neptun, pluton, amery k mają okresy połowicznego rozpadu od kilku minut do dziesiątków ty sięcy lat. A jest jeszcze takie pojęcie jak brudna bomba. Specjalnie po to ją zrobiono, żeby wy truć jak najwięcej ludzi. Według oficjalny ch dany ch mocarstwa atomowe takich bomb nie miały, ale kto by ty m oficjalny m dany m wierzy ł? A nawet jeśli dopuścić, że to prawda… jedno trafienie w elektrownię atomową, i już masz brudną bombę, ty lko znacznie potężniejszą. Najbliższa taka elektrownia by ła w Bałakowie, jakieś dwieście kilometrów stąd, a w ogóle zbudowano ich… niech no sobie przy pomnę… – Rodiony cz zmruży ł na sekundę oczy, szukając w pamięci. – …ponad cztery setki na cały m świecie według dany ch z 2009 roku. Więc wy chodzi na to, że po zniszczeniu samy ch ty lko elektrowni atomowy ch poziom promieniowania poszy buje pod niebo. Albo bomba kobaltowa. Jak rąbnąć ty m draństwem, to i dziesięć lat będzie wy sokie promieniowanie, może dwadzieścia, a nawet pięćdziesiąt. Czego to człowiek nie wy my ślił, i wszy stko na własną zgubę. W arsenałach mocarstw ty le się tego nazbierało, że starczy i na dziesięć takich planet jak nasza. Tak więc długo jeszcze będziemy się zachwy cać takim pejzażem, oj długo… Zsunął się z parapetu, spojrzał na zegarek i głośno klasnął w dłonie. – Koniec, starczy tego szkolenia polity cznego. Pobudka, orły, piąta rano! Dziś mamy jeszcze przeczesać jednostkę wojskową, a to nie jest łatwa sprawa! Macie godzinę do zbiórki, o szóstej wy chodzimy ! *** Dojść do muru jednostki udało się stalkerom dopiero koło południa. Z samego rana, od siódmej, szukali przejścia, łażąc jak ślepe kocięta to w jedny m kierunku, to w drugim, ale pokonać barierę z lokalek udało im się dopiero od strony skrzy żowania Bałaszowskiej i Gogola. Do samego muru mijali ty lko pry watne domki i radiacja z jakiegoś powodu by ła tu niższa niż w inny ch miejscach. I z tego właśnie skorzy stali. Pozostawiając, w pobliskim zaułku główne siły grupy z wy stawioną obroną okrężną, awangarda składająca się z grup Dobry ni i Ary jczy ka ruszy ła na zwiad. Zmierzy li poziom promieniowania na podejściu – trzy dzieści rentgenów. Oczy wiście trochę dużo, ale w inny ch miejscach by ło jeszcze więcej – nawet ponad cztery sta. Trzeba by ło iść tędy. – Jeśli to nie potrwa długo, nie będzie tak niebezpiecznie – powiedział z wahaniem w głosie Ilja, patrząc na ekranik dozy metru. Obie grupy rozlokowały się na stry chu przy tulonego do muru jednostki domu, obserwując jej teren przez dziury w dachu. – Wzięliśmy „bechę”…

Wchodzimy ? – Nasłuchujcie terkotania dozy metrów – przy pomniał Daniła. – Do setki nie dojdziemy, w pół godziny spaliliby śmy się w cholerę. I tak będzie trzeba poleżeć u doktorka… – No, to ruszajmy już – burknął Lokalizator. – Pięć minut minęło. Niepotrzebnie łapiemy promieniowanie… – Niczego nie czujesz? – zapy tał go Ilja. Sławka pomilczał przez chwilę, analizując swoje odczucia, i potrząsnął głową. – Wiesz przecież, że mój zasięg jest ograniczony. Maksimum siedemdziesiąt metrów, dalej jest pustka. Bliżej też nie wszy stko widzę. Zobacz, co tam się dzieje. – Wskazał palcem na dziurę w dachu. – Przecież tam jest pieprznik jak u diabła na kuliczkach! A jeśli przeszkoda jest poważna, beton albo gruba warstwa piasku, wtedy to dla mnie martwa plama. – Ale teraz niczego nie czujesz? – py tał uparcie Ary jczy k. – Nie. Pusto. – Pułkownik py ta – powiedział Cuker, przy ciskając słuchawkę mocniej do ucha. – Co zameldować? – Że siedzimy na stry chu – odparł Daniła, odry wając się od lornetki. – Przy gotowujemy się. Niedługo wchodzimy. Cuker posłusznie wy mamrotał coś do mikrofonu. – Kto pierwszy ? – spy tał Ary jczy k, spoglądając na Daniłę. – Ty czy ja? – Ja. – odpowiedział Daniła po namy śle. – Sańka i ja mieliśmy już w ty m miesiącu trzy wy jścia, a ty ani jednego. W związku z ty m złapaliśmy też większą radiację. Cholera wie, co jest za ty m płotem, jakie promieniowanie, może ty lko trzy, może pięć rentgenów. A tutaj, sam widzisz. Tak więc, im krócej tu siedzimy, ty m lepiej. – Rozsądnie. – Ilja kiwnął głową. By ło widać, że nie uśmiechało mu się iść w pierwszy m szeregu na nieznany teren. – Dobra, ruszajcie. A my was tu będziemy osłaniać. Jak będziecie za murem, uchwy ćcie tam przy czółek, umocnijcie się i wołajcie nas. – Nie ucz ojca dzieci robić – odparł mu Li. – Co ty nam tu wciskasz za truizmy ? My wchodzimy, wy osłaniacie. Potem na odwrót. Wszy stko jak trzeba. Po podejściu do muru Daniła poprowadził grupę bardziej w prawo, do drewnianej wieży czki wznoszącej się na dobre pięć metrów nad ziemią. Tu oddział zatrzy mał się. Saszka pogrzebał w plecaku i wy ciągnął linę z hakiem, rozwinął ją, rzucił, zaczepiając hak o drewnianą rozpórkę między podporami wieży czki i zapierając się nogami o betonową sekcję ogrodzenia, zręcznie wlazł na mur. Rozejrzał się na prawo i lewo, przesadził krawędź i zeskoczy ł z drugiej strony. – No, co tam? – zawołał szeptem Daniła, sły sząc, jak nogi towarzy sza walnęły o ziemię. – W porządku. – Dała się sły szeć głucha odpowiedź. – Właźcie. Jeden za drugim stalkerzy przedostali się przez mur. Na terenie jednostki wojskowej Daniła naty chmiast poprowadził grupę w głąb – miejsce, w który m przesadzili mur, by ło nieosłonięte, natomiast kawałek dalej, jakieś czterdzieści metrów od nich, widniały sterty potężny ch betonowy ch pły t, stosy drewniany ch skrzy ń o różny ch rozmiarach, szeregi dział o skry ty ch w pokrowcach, skierowany ch w niebo lufach, a nawet kilka potężny ch ciągników z pozry wany mi gąsienicami. Stalkerzy rozbiegli się, zajmując pozy cje i starając się pokry ć zewnętrzne sektory obserwacy jne, żeby nie by ło żadny ch martwy ch punktów. Daniła ulokował się pod pły tami na

lewej flance, Sańka i Cuker – w skrzy ni znieruchomiałego na wieki wielotonowego cielska ciągnika z przodu. Licznik wdrapał się na działo i wziął prawą flankę – siadł na zamku, całkowicie skry ł się za tarczą pancerną i wy sunął lufę karabinu przez okienko celownika. Daniła zmierzy ł poziom radiacji – dozy metr pokazał dwa rentgeny – i rozejrzał się dookoła. Labiry nt z gnijącego pod otwarty m niebem sprzętu wojskowego ciągnął się na jakieś sześćset metrów, do hangarów w oddali. Za hangarami widać by ło fragment dwupiętrowego budy nku z wy sokim masztem flagowy m, najprawdopodobniej mieścił się tam kiedy ś sztab. Od strony zachodniej – daleko, co najmniej pół kilometra od nich – rozciągał się otwarty teren, coś w rodzaju parkingu. I od tego parkingu wzdłuż muru prowadziła szeroka droga, którą pewnie wy wożono kiedy ś sprzęt do magazy nów. Nieprzy jaznej flory i fauny nie by ło widać, oprócz kilku dmuchawców koły szący ch się nieopodal na wietrze, pod murem, i niewielkiego stadka psów kręcący ch się po parkingu, ale niezwracający ch uwagi na stalkerów. Może ich nie zauważy ły, może nie by ły głodne? Należało jednak założy ć, że mutanty na terenie jednostki jednak są. – Przekaż Ary jczy kowi, że czekamy. I powiedz pułkownikowi, żeby dołączał – zawołał do Cukera Daniła po ty m, jak się rozejrzał. – Robi się! – Dało się sły szeć z ciężarówki. – Tu są całe wagony skarbów! – mruknął Saszka, wy chy lając się zza opancerzonej burty i obracając głową na boki. – A przecież próbowaliśmy wtedy zakraść się i tu… Pamiętasz tamto wy jście, kiedy ptaszek o mało nas nie zadziobał? – Wtedy w ty ch zabudowaniach by ło ze trzy sta rentgenów – odparł Daniła. – Dokładnie nie pamiętam. Ale skoro nie wleźliśmy, to znaczy, że by ły powody – Ech… Żeby się tak dobrać do magazy nów! Daniła milczał, ale zgadzał się z partnerem – składy wojskowe kusiły swoimi fantasty czny mi bogactwami. Dziadek mówił, że trzy mano tu ty le, że starczy łoby na kilka lat niewielkiej wojny. Co prawda, sądząc po wy glądzie stojącego wokół sprzętu, wiele maszy n by ło niezdatny ch do uży tku, ale tak by ło ty lko z ty m, co stało na wolny m powietrzu. A przecież w tamty ch ogromny ch hangarach na pewno kry ło się mnóstwo skarbów… Po paru minutach od strony muru dał się sły szeć szelest, ktoś wspinał się po linie. Nad betonowy m segmentem pokazał się gumowy py sk „świnki”, który obrócił się w prawo i w lewo, rozglądając się dookoła, i po drugiej stronie zeskoczy ł Lokalizator. Naty chmiast rzucił się w prawo, kry jąc się za ogromny m kołem od traktora, porzucony m pod ogrodzeniem. Wy stawił automat, osłaniając pozostały ch. Jako następny mur przesadził Ary jczy k. Daniła machnął ręką i zgięty wpół Ilja popędził w jego stronę. Przy klęknął na jedno kolano przy kole nośny m ciągnika i przy wołał swoich ludzi gestem dłoni. – Pułkownik ruszy ł – zameldował ze swojego miejsca Cuker. – Może poszperamy, póki stary nie doszedł? – zaproponował Ary jczy k, spoglądając, jak jego grupa stara się zabezpieczy ć pery metr, zajmując pozy cje między zwałami betonu. – Lepiej zaczekajmy – odparł Daniła z uśmiechem. Usiadł, opierając się plecami o pły ty. – Rozumiem, że nie możesz się doczekać i tak dalej, ale lepiej wpierw oczy ścić okolicę. – Poza ty m, co chcesz tu znaleźć? – poparł dowódcę Wan. – Zardzewiałe rupiecie? Mamy do składów rzut beretem. A tam to się nachapiemy … Ilja otworzy ł usta, chcąc zaoponować, ale nagle zamarł i jego ręka powoli popełzła w stronę

automatu zwisającego mu z przodu na jednopunktowy m pasku29. Daniła, bły skawicznie szty wniejąc, zdał sobie sprawę, że Ary jczy k patrzy gdzieś nad jego głową – dobiegający stamtąd odgłos chrobotania po betonie i ciężkiego ochry płego dy szenia potwierdziły jego domy sł. Poruszy ł się, chcąc wstać, ale w ty m samy m momencie Iljucha namacał wreszcie lewą ręką łoże swojego kałacha. Szarpnął go do góry, prawą ręką przesunął dźwignię bezpiecznika i długą serią z biodra strzelił wprost nad głową Dobry nina. Daniła okręcił się, podnosząc obrzy n, i zobaczy ł ogromnego siwego wy rodka. Seria przebiła pierś i głowę, pozostawiając na ciele potwora krwawe otwory wlotowe, ale mutant, dzięki swojej fantasty cznej ży wotności, wciąż się jeszcze ruszał. Szarpnął się, chcąc zrobić krok naprzód, ale Daniła, kończąc to, co zaczął Ilja, huknął z dwóch luf wprost w jego głowę, roznosząc ją na krwawe strzępy. Ciało konwulsy jnie drgnęło, raz, drugi, niezgrabnie poruszy ło potężną muskularną nogą… i poleciało na prawą stronę, spadając z betonowy ch pły t na ziemię. Daniła oblizał zaschnięte usta, bły skawicznie przeładował obrzy n, podszedł ostrożnie do wy rodka i szturchnął go końcem lufy w bok. Pozbawiony głowy stwór wciąż machał nogą, ale by ły to już ty lko ostatnie impulsy wy sy łane przez rdzeń kręgowy. Potwór by ł martwy. – Iljucha… no, przy jacielu… – Daniła odwrócił się w stronę Ary jczy ka i rozłoży ł ręce, nie mogąc znaleźć właściwy ch słów. Odetchnął głęboko, pełną piersią i głośno wy puścił powietrze, próbując powstrzy mać cwałujące serce. – Gdy by nie ty … – Masz u mnie dług – uśmiechnął się. Wsadził rękę do ładownicy, wy ciągnął garść nabojów, zaczął doładowy wać opróżniony do połowy magazy nek automatu. – Spłacę go, bądź spokojny. – Daniła kiwnął głową. Obejrzał się – stalkerzy powy łazili ze swoich kry jówek i szeroko otwarty mi oczami patrzy li na zabitego mutanta. – Panowie, może by tak uważniej, co? – podsumował sy tuację Dżabbersmok ze swojego miejsca pod podwoziem ciągnika. – Słuchaj, Lokalizator! A ty co? Przy snąłeś? – zapy tał Wan. – A my ślisz, że jestem automatem? Robotem? Straciłem na chwilę koncentrację, i masz… Jak mogliśmy go przegapić? Ary jczy k rozłoży ł ręce. – Musiał chy ba siedzieć gdzieś w pobliżu. Usły szał nas, skumał w ty m swoim kurzy m móżdżku, że z nami nie wy gra, przy czaił się. No, a potem… może zachciało mu się żreć, to i polazł. Kto te wy rodki zrozumie. Mają przecież kompletnie pokręcony insty nkt samozachowawczy … Jego rozważania przerwała dudniąca seria, która rozległa się gdzieś od strony hangarów, i odgłos kul uderzający ch w opancerzony bok ciągnika. W skrzy ni zaklęli chórem Saszka z Cukerem. Daniła odruchowo padł na ziemię, a dopiero potem zdał sobie sprawę z tego, co zaszło, i wczołgał się za pły ty. Wpadł na trupa, uwalał się wy ciekającą z niego krwią… Zerwał się i zgięty wpół, przy ciśnięty do betonu, wy jrzał za róg – Saszka i Jurka zdąży li już wy skoczy ć z ciągnika i siedzieli teraz pod kołem nośny m amfibii. – Wielkokalibrowy m walnęli! – sapiąc i wy trzeszczając oczy, z wielkim trudem wy dusił Saszka. – Tam są pły ty pancerne. A jedną ściankę przebił! Siedzieliśmy po kątach, cudem nie

dostaliśmy ry koszetem! – Wan! Widzisz kogoś? – krzy knął Daniła. Chińczy k spróbował wy jrzeć, ale krótka seria i dzwoniące o pochy łą pły tę pancerną kule sprawiły, że zrezy gnował z tego pomy słu. – Nie mogę, dowódco! Ostrzelali mnie! – To zmieniaj pozy cję! Daniła uniósł się na ugięty ch nogach – i dwoma krótkimi ruchami wy sunął na moment głowę ponad pły ty, dzięki czemu udało mu się jednak zlokalizować przeciwnika. Wy jrzeć trzeci raz nie pozwoliła mu kolejna seria, ale i bez tego dostrzegł, że cekaemy strzelały z górny ch okienek hangarów. I zdąży ł naliczy ć cztery takie czerniejące otwarte okna. „Chy ba dwunastka. Czternastka przebiłaby obie ścianki” – przemknęło mu przez głowę. – Trzeba stąd spieprzać! – rzucił basem Dreptak, przy ciskając się plecami do koła ciągnika. – Odwrót! Przeciwko wielkokalibrowemu nie damy rady ! Daniła zignorował ten krzy k. – Cuker! Łącz się z pułkownikiem! Przekaż, że jest kontakt z przeciwnikiem! Nie możemy się wy cofać, leży my nosem w ziemi! Za nami jest pusta przestrzeń, rozwalą nas, jak przez nią pójdziemy ! Potrzebujemy osłony ! Jurka zerwał radiostację z pleców i od razu zaczął przy niej majstrować. Ary jczy k podczołgał się bliżej, usiadł, ze wstrętem odpy chając nogami trupa wy rodka. – Jak my ślisz, kto tam siedzi? – Ktokolwiek to jest, nie cieszy się z przy by cia gości. Zaczekaj no… Daniła zerwał z mutanta skrawek zakrwawionej szmaty i podniósł leżący obok pręt zbrojeniowy. Przy wiązał i unosząc ostrożnie tę zaimprowizowaną flagę nad krawędzią pły ty, pomachał. Krótka seria, która rozerwała szmatę i wy biła mu pręt z ręki, by ła bardzo przekonującą odpowiedzią. Ary jczy k zaklął i zapy tał: – Co robimy ? Jakieś pomy sły ? Z powrotem nie pójdziemy. A jak przesiedzimy tu jeszcze piętnaście minut, to ty lko patrzeć, a nas załatwią. Nie możemy się wy chy lić pod ogień cekaemów, a ci tu przy jdą i obrzucą nas granatami. – Trzeba zmienić pozy cję – odpowiedział Daniła. – Naty chmiast. Bo jeszcze przy niosą jakiegoś Trzmiela… Nie chcą pokoju, ich prawo. Chowamy się za pojazdami, wchodzimy w głąb labiry ntu. Przy czajamy się i czekamy na pomoc. Strzelają ty lko ci, którzy mają tłumiki. Wy trzy mamy. – Może sami spróbujemy się wy dostać? Wy jdziemy przez labiry nt na północną stronę, do muru, i przeleziemy przez niego… – Mogą z ty ch hangarów ostrzeliwać cały teren. A zasięg mają dwa kilometry. Absolutnie nie mamy szans, szczególnie jeśli na cekaemach mają SPP 30. Ilja znów zaklął. – Mamy granaty dy mne? Daniła pokręcił głową. – Niby skąd? Jest skrzy nka w magazy nie, ale Pluszkin to cholerny kutwa. – No, to nie mamy wy boru. Nieźle nas przy cisnęli. Jak się wy cofujemy ? Dwiema grupami?

– Pogubimy się, Iljucha. Jedną. Ary jczy k skinął głową. Stalkerzy wy biegli jeden za drugim ze swojej betonowej kry jówki i przy kucnęli za kadłubem ciągnika. Daniła krótko wy jaśnił zadanie zebrany m wokół niego żołnierzom. – Gęsiego, skokami, nie gubimy się nawzajem, nie odbiegamy daleko. Jakieś siedemdziesiąt metrów w głąb i na północ. Za Chiny nas tam nie znajdą. Jeśli nie będzie pomocy, wraz z nastaniem ciemności będziemy się przedzierać do wy jścia. Koniec, do roboty. Prowadzący m jestem ja, zamy ka Ary jczy k. Idziemy ! Plan udało się wy konać bez trudu. Pomiędzy stary mi gratami i najrozmaitszy mi rupieciami mogłoby się zgubić nie ty lko osiem osób, ale i osiemset. Kry jąc się przed strzelcami z cekaemem – gdzieniegdzie biegiem, gdzie indziej czołgając się, a chwilami wy prostowani – stalkerzy zagłębili się w labiry ncie. Przeszli obok stojący ch rzędami czołgów, minęli rdzewiejące wraki ciężarówek Ural, po prawej zostawili cztery BTR-y … Daniła zatrzy mał się w końcu przy trzech potężny ch czterokołowy ch armatach – zdaje się, że by ły to hiacy nty 31 – stojący ch w rzędzie, z lufami obrócony mi w stronę hangarów i stanowiący ch doskonałą osłonę ze swoimi ukośny mi pły tami pancerny mi. Zmierzy ł poziom radiacji – dobry. Uśmiechnął się pod nosem. – Koniec. Dobre miejsce. Tego pancerza już nie… Od strony hangarów dał się nagle sły szeć grzmot, potem zbliżający się sy k – i tam, gdzie jeszcze całkiem niedawno siedzieli stalkerzy, huknęła eksplozja i rozbły sła czarno-czerwona kula ognia. Na wszy stkie strony poleciały deski, grudy ziemi, porozwalane części pojazdów i inne śmieci. – I o ty m właśnie mówiłem – odnotował z zadowoleniem Daniła, insty nktownie pochy lając głowę. – Poszliśmy w długą we właściwej chwili. – Dobrze jeszcze, że z moździerza nie walnęli – wy mamrotał przestraszony Cuker. – W sumie mogliby – kiwnął głową Dżabbersmok. – W każdy m razie nie można takiej możliwości odrzucić. – Lokalizator, obserwacja – zarządził Ary jczy k. – Ty lko uważnie, nie przegap ich! Jeśli wy ślą patrol, to będą przeczesy wać cały teren. – Sania, ty też. – Daniła kiwnął towarzy szowi. – Bierz ty ły, pilnuj ścieżki, którą tu przy szliśmy. Porządnie wy deptaliśmy, więc mogą wpaść na nasz trop. Wtedy ich przy witasz. Saszka przy taknął. – Cuker, są jakieś nowiny ? – Pułkownik wezwał posiłki. Chce się przedrzeć do sztabu! – odpowiedział od razu Jurka. – Niosą granaty dy mne. Tak więc powojujemy. – Najważniejsze to doczekać – warknął Dżabbersmok, sadowiąc się na lawecie działa. – Wy trzy mamy – zapewnił go Daniła, przenosząc uwagę na Licznika. Chińczy k wdrapał się na środkowe działo i coś przy nim grzebał. Poruszy ł pokrętłem i lufa armaty zaczęła się powoli obniżać. – Co ty tam robisz, Wan? – Ary jczy k, widząc to, zaniepokoił się. – I tak nie masz pocisków… Zdemaskujesz nas! – Za to mam karabin – mruknął Wan, stękając z wy siłku. Koła zębate, widocznie, porządnie zardzewiały i drobnemu Chińczy kowi ciężko szło. – To nic, ja tu powolutku… Zresztą wy starczy

opuścić o pół metra. Zaraz obrócę działo w ich stronę i popatrzę na nich przez lufę, co tam za twardziele siedzą z cekaemami i miotaczami płomieni… – Chy trze! – zaśmiał się Cuker. Daniła też się uśmiechnął – nawet nie pomy ślał o takiej możliwości, chociaż pułkownik o ty m opowiadał na lekcjach o takty ce snajperskiej. Ale Wan, urodzony snajper, zapamiętał wszy stko, co może mu się przy dać w pracy ! Ty mczasem Li opuścił armatę i przy kucnął obok otwartego zamka, przy mierzy ł, znów wskoczy ł na lawetę, pokręcił – i spojrzał przez lufę za pomocą celownika opty cznego. Kiwnął głową z saty sfakcją. – Są gołąbeczki. Pierwszy hangar od prawej. – Ty lko jeden? – zdziwił się Daniła. – Ja naliczy łem cztery ! – Na resztę na razie nie nakierowałem – burknął Chińczy k. – Jaki cekaem? – zapy tał Ary jczy k. – Zdaje się, że Kord, to on ma taki wielki tłumik płomienia?… A może Utios… Cholera wie, stąd nie umiem rozpoznać, ale widać, że niezła krowa. Strzelać? – Nie – odparł Daniła po chwili zastanowienia. – Jak strzelisz, to się odkry jemy. A musimy tu wy trzy mać jak najdłużej. – Zdaje się, że nam się to nie uda – mruknął nagle Jurka, słuchając głosu w słuchawce. – Rodiony cz urządził na stry chu domu stanowisko obserwacy jne. Meldują, że wzdłuż drogi podkrada się do nas grupa. Siedmiu ludzi. – Przy witamy ich. – Daniła kiwnął głową. – Cuker za mną, łączność się przy da. Powiedz, żeby dali nam wsparcie z flanki, ale niech dają ognia dopiero, jak zaczniemy. Idziemy ! Kierując się informacjami od obserwatorów, stalkerzy zatoczy li mały łuk i minęli ukry tego w wieży czołgu Saszkę, po czy m usiedli w cieniu, w przejściu między kadłubami dwóch BTR-ów. Stąd, znad zwalony ch bezładnie otwarty ch skrzy ń z zardzewiały mi łuskami, biegnąca wzdłuż muru droga by ła bardzo dobrze widoczna. Cuker przy kucnął, wy jrzał zza koła – i od razu schował się z powrotem. – Idą! Głos mu się załamał, ochry pł i Daniła zwrócił nagle uwagę, że Jurka znów się trzęsie jak poprzednim razem podczas zasadzki na karawanę. – Dasz radę? – zapy tał z niepokojem. – Czy wolisz wy cofać się za mnie? Cuker – przez gumę maski przeciwgazowej by ło sły chać, jak zazgrzy tał zębami – uparcie potrząsnął głową. – Muszę załatwić swojego pierwszego człowieka. Co ja, jakaś baba?… Poprzednim razem dałem ciała, teraz znów się trzęsę… – Nie my śl o niczy m. Po prostu wy celuj i strzelaj – poradził Daniła. – Tu jest ze czterdzieści metrów, na pewno od razu go położy sz. Twój strzał będzie pierwszy. Potem od razu się włączę. Walimy i od razu meldujesz przez radio! Niech na razie obserwują, a my tu się przy czaimy … Jurka kiwnął głową, przesuwając dźwignię bezpiecznika. Po mniej niż minucie pokazali się goście – w maskach przeciwgazowy ch z trójkątny mi okularami, w hełmach, pancerzach, kamizelkach takty czny ch. Wszy scy mieli nowiutkie, poły skujące kałachy, a u jednego Daniła dojrzał pieczeniega. Poruszali się skokami skrajem drogi wzdłuż zasieków, wy korzy stując każdą osłonę. Wy chy lali głowy, rozglądali się i kolejny skok.

Daniła skrzy wił się – kiepska takty ka. Wy glądają z ty m swoim ekwipunkiem na niesamowity ch wprost kozaków, a zachowują się jak uczniaki! Przecież każdy głupi wie, że znacznie bezpieczniej by łoby wejść do labiry ntu i podejść tamtędy ukradkiem. A tak każdy ruch widać jak na dłoni. Dlatego ci na stry chu zauważy li ich już z daleka. Ty mczasem zwiadowcy przy czaili się za pły tami przy drodze, dokładnie naprzeciwko stalkerów, i znów zaczęli się rozglądać. Daniła przy lgnął plecami do kadłuba BTR-a, zamarł, trzy mając na celowniku przeciwnika wy suniętego zza pły t aż do ramion. Sy knął: – Cuker! Co z tobą? Gotowy ? Klęczący na jedny m kolanie Jurka mruknął twierdząco z dołu. – No, to strzelaj! Ze stry chu dostaniemy wsparcie ogniem z flanki! – wy sy czał Daniła, czekając na strzał. Sam dawno już zdjąłby paru ludzi, który ch głowy wy stawały ponad pły ty, ale Cuker z jakiegoś powodu zwlekał. – Taka twoja mać! No! Oderwał się od celownika, spojrzał w dół – Cukerem, tak jak poprzednio, aż rzucało. Palec trząsł mu się jak w gorączce i usiłował nacisnąć na spust, ale przeszkadzała w ty m jakaś siła, chociaż by ło widać, że Jurka walczy ze sobą ze wszy stkich sił. To, co się wy darzy ło, trwało nie dłużej niż parę sekund. Człowiek, który wy skoczy ł zza pły t, ruszy ł naprzód, ale potknął się… Odwrócił – i Daniła zdał sobie nagle sprawę, że tamten patrzy wprost na niego. I nie ty lko patrzy, ale i widzi, co nie by ło wcale oczy wiste ze względu na głęboki cień, który osłaniał stalkerów. Delikatny ruch lufą, ciche plunięcie wy strzału – i człowiek z przebitą na piersi kamizelką kuloodporną runął na plecy. Świadomy, że zasadzka się nie udała i że w odpowiedzi zaraz nadleci nie jedna, a cały grad kul, Daniła rzucił się z powrotem między pojazdy. Skręcił, robiąc miejsce Cukerowi, kry jąc się za transporterem, i ciszę naty chmiast przecięły serie z automatu. Kule, ry koszetując z wizgiem o burty pojazdów, ulaty wały gdzieś w głąb labiry ntu, ginąc w zwałach betonu i szarpiąc gnijące truchła ciężarówek. Jurka nie wy szedł z przejścia i teraz pozostawało ty lko mieć nadzieję, że zdąży ł wleźć gdzieś pod podwozie BTR-a. Inaczej… o innej możliwości nie chciał nawet my śleć. Stracić dwóch towarzy szy podczas jednego wy jścia – to już by łoby za wiele. Prawie od razu po pierwszy m strzale od strony stanowiska obserwacy jnego przy szło wsparcie. Uderzenie z flanki musiało by ć dla przeciwnika zaskoczeniem. Daniła nie mógł tego widzieć – leżał, przy ciskając ciało do ziemi i słuchając gwiżdżący ch mu nad głową kul – ale sły sząc to, wy obrażał sobie mniej więcej, co się teraz działo na drodze. Cekaem Rodiony cza bił krótkimi, zajadły mi seriami – na takim dy stansie oznaczało to, że dokładnie celował, wtórowały mu serie z automatów. Sekunda, dwie – i kanonada umilkła. I wtedy, w ciszy, która zapadła, od strony hangarów odezwały się dudniące ciężko karabiny wielkokalibrowe. Łoskot pękający ch pod kulami łupkowy ch dachówek by ło pewnie sły chać nawet w Schronie. Daniła przeturlał się, przesuwając w lewo, wy jrzał zza transportera i po raz pierwszy na własne oczy, a nie ty lko słuchając opowieści pułkownika, zobaczy ł moc kalibru 12,7 milimetra. Na jego oczach dach dosłownie zamieniał się w durszlak. Pierwsza seria, żeby się wstrzelić, poleciała trochę za wy soko, rozbijając w drzazgi kalenicę, ale już następna, z poprawką, przeszła mniej więcej przez środek stry chu, gruchocząc wszy stko gradem ołowiu. Do pierwszego cekaemu dołączy ł drugi i od razu trzeci. Czwarty z jakiegoś powodu milczał, ale te trzy absolutnie wy starczy ły. Na wszy stkie strony leciały odłamki cegieł komina i strzępy drewnianej konstrukcji, pękały, wpadając kawałami do środka łupkowe dachówki, z hukiem upadła na ziemię drewniana

belka, jeden za drugim złamały się dwa przebite kulami dźwigary … Dach przekrzy wił się, przesunął i powoli zjechał na bok. Pozostałe belki nie wy trzy mały rosnącego obciążenia, ogłuszająco zatrzeszczały, złamały się i cała kondy gnacja runęła w dół. Prawdopodobieństwo, że ci, którzy siedzieli na stry chu, pozostali przy ży ciu, by ło zerowe. Daniła zaklął i odczołgał się do ty łu. Zajrzał pod podwozie BTR-a – pusto. Wy jrzał na przejście między wozami i dopiero wtedy go zobaczy ł. Jurka, z głową odchy loną do ty łu, leżał na boku, niezgrabnie przy gniatając prawą rękę, kombinezon na plecach miał porwany na strzępy i zachlapany krwią, a pod kołami BTR-a sączy ł się cienki ciemny strumy czek. Obok leżały : rozbita radiostacja i automat, z którego w końcu nie wy strzelił. Daniła stał przez chwilę z zamknięty mi oczami, zaciskając szczęki, aż zazgrzy tały mu zęby, wreszcie odwrócił się i poszedł do kry jówki. Do trzech armat jednak nie dotarł. Przeby ł mniej więcej połowę drogi i usły szał ciche ostrożne kroki z naprzeciwka. Ukry ł się za stosem skrzy nek, ściskając w dłoniach wintorieza i szy kując gorące przy jęcie. „Zaraz wam… Sukinsy ny … Za wszy stkich naraz. I za Cukera, i za pułkownika… – przemknęło mu przez my śl. – Pewnie wy słali drugą grupę. Poszli dookoła…” Wy jrzał i zobaczy ł wy stające znad maski Urala głowy w maskach przeciwgazowy ch. Ary jczy k i Sańka! Zdaje się, że oni też usły szeli czy jeś kroki i także szy kowali gorące przy jęcie. Daniła pomachał im, wy chodząc zza skrzy nek. Zajrzał za samochód – siedzieli tam wszy scy pozostali. – No i co? Jak tam? – zapy tał Ilja, kiedy ty lko go zobaczy ł. – Ale tam u was by ła strzelanina! Gdzie Cuker? – Cuker to ładunek dwieście – odpowiedział ponuro Daniła, zarzucając karabin na plecy. – Nie potrafił wy strzelić, głupol. Mówiłem mu przecież, daj mi, pójdę pierwszy ! – westchnął. – I tego stry chu, na który m siedzieliśmy, już nie ma. A razem z nim, zdaje się, i Rodiony cza z ekipą. – A gdzie tam! – powiedział ze złością Ary jczy k. – Szkoda Jurki. Ale stary jest cały i pozostali też. – Jak to? – zdziwił się Daniła. – Przecież… na własne oczy … – Dopiero co się z nami łączy ł. Okazuje się, że siedzieli tam we trzech, on i Tandemowie, i od razu po ataku wszy scy zeskoczy li na dół. Kiedy poszła druga seria, by ł tam jeszcze ty lko nasz staruszek. I leżał już przy włazie, podawał tamty m cekaem. Trochę późno się chłopaki z hangarów obudziły. Daniła westchnął z ulgą – chociaż jedna dobra wiadomość! – A już my ślałem… – Gdzie tam. – Iljucha uśmiechnął się. – Stary ma węch jak wilk. Tamci połamią sobie na nim zęby … – Co dalej? – Mamy polecenie wracać tam, skąd przy szliśmy, do ciągnika. Siedzieć tam i się nie wy chy lać. Droga jest pod kontrolą, przy szły posiłki, snajperzy są na pozy cjach, podejścia kry te. Osłona ogniowa, granaty dy mne, wszy stko jak należy. Już niedługo… – Wreszcie – burknął Daniła. – Bo ugrzęźliśmy tu jak mucha w smole… Jednak wbrew tej obietnicy wszy stko nie zaczęło się tak szy bko, jak by chcieli. Po powrocie na umówione miejsce przesiedzieli tam jeszcze około godziny. Dobrze chociaż, że przez ten czas

przeciwnik ty lko raz spróbował posłać szperaczy. Tamci zmądrzeli i grupa poszła ty m razem przez labiry nt, gdzie nie by ło pracy dla snajperów, którzy kontrolowali ty lko podejście drogą wzdłuż muru. Musieli za to trochę powojować stalkerzy. Zresztą oby ło się bez strat zarówno po jednej, jak i po drugiej stronie. Przeciwnik nadział się na gęsty powitalny ogień i wy cofał, odgry zając się krótkimi seriami. Obawiając się granatnika, Dobry nin ponownie zmienił pozy cję, ukradkiem przenosząc się dalej na północ i kry jąc się za ciągnikami gąsienicowy mi. Kiedy ty lko zameldowali o tej zmianie Rodiony czowi i przy gotowali się na długie oczekiwanie, nadeszła wiadomość. – Pułkownik na linii – rzucił basem Dreptak siedzący na zerwanej gąsienicy i przy ciskający do ucha piszczącą słuchawkę. – Gotowość w ciągu minuty. Podkopali się pod jedną sekcję muru, zaraz będą ją przewracać. Jak przewrócą, polecą granaty dy mne i ostrzelają hangary. A my wtedy cichcem się wy ślizgniemy. – No, wreszcie! – zawołał Saszka. – Wszy scy gotowi? – Daniła zareagował naty chmiast, czując napły w adrenaliny. – Trzeba będzie pobiegać… – Mało by ło biegania przez te trzy dni? – pry chnął Dżabbersmok. – Dziura w murze, to dobrze – mruknął Sańka. Siedział obok i cała jego napięta sy lwetka zdradzała gotowość, by bły skawicznie się zerwać i ze wszy stkich sił biec tam, gdzie każą. – Pod ostrzałem cekaemów na mur się nie wgramolisz… Betonowy mur dokładnie naprzeciwko nich nagle drgnął i zaczął powoli walić się w ich stronę, na teren jednostki. Jednocześnie zza muru, mocno dy miąc, wleciało z dziesięć podłużny ch ciemny ch przedmiotów. Te spadły na ziemię, żarząc się; szy bko zasnuwając wszy stko dookoła biały mi oparami, po chwili buchnął gęsty dy m. – Teraz! – ry knął Daniła, zry wając się i rzucając przed siebie. Z naprzeciwka, ponad ich głowami – a jeszcze silniej z obu flanek – w stronę hangarów uderzy ły osłaniające uciekinierów długie serie. Nie dało się ich odróżnić – terkot automatów zlewał się w jedno, ale wrażenie by ło takie, jakby ich odwrót osłaniała cała kompania. Przeciwnik milczał – niespodziewany atak wy raźnie go zaskoczy ł i to dawało nadzieję, że uda im się wy dostać z terenu jednostki bez strat. Kłapiąc ochraniaczami na buty od OP-1 i sły sząc za sobą słoniowy tętent, Daniła pędził w stronę przejścia. Dookoła by ł taki dy m, że nie by ło widać nawet wy ciągnięty ch przed siebie rąk. „Trzeba by ło przeciągnąć linę! – przemknęła mu spóźniona my śl. – Pogubimy się w cholerę! Wy starczy, że ktoś upadnie…” Wy krakał! Potknął się o zsunięty ochraniacz – a dziadek ostrzegał! – wy winął orła i poleciał na ziemię. Padł plackiem – aż go zatkało! Zerwał się, starając się złapać oddech, poprawiając ochraniacz i kątem ucha sły sząc, jak z tupotem i szelestem kombinezonów przebiegają obok niego stalkerzy … i nagle zdał sobie sprawę, że stracił orientację. Wiedział ty lko, że musi biec w kierunku wy strzałów, ale front by ł zby t rozciągnięty, dookoła panował taki huk, że zdawało się, że automaty biją ze wszy stkich stron, i nie by ło żadnej możliwości, żeby zorientować się w terenie. Mijały drogocenne sekundy, a on wciąż błądził. Brnął ostrożnie, pochy lony, przy trzy mując wintorieza na plecach, i z wy ciągniętą lewą ręką, żeby nie wy rżnąć w coś głową. Przed nim wy łoniła się nagle szara powierzchnia podzielona na wy pukłe kwadraty i Daniła od razu skojarzy ł, że to mur. W końcu tu dotarł – ty lko dokąd teraz iść? W prawo czy w lewo?

– Oznaczcie wy rwę! – wrzasnął co sił w płucach, ale jego krzy k utonął w panujący m dookoła huku. – Gdzie jest wy jście?! Eeej! I… by ć może ktoś go usły szał, albo, co bardziej prawdopodobne, stalkerzy odkry li jego zniknięcie i zareagowali, bo z mgły wy łoniły się dwie postacie. I w prawej, po charaktery sty czny m zielonkawy m OP-1 i białej masce przeciwgazowej, Daniła ze zdziwieniem rozpoznał dziadka. – Dziadku! Co ty tu robisz?! – Mówiłem temu staremu piernikowi, siedź w domu, poradzimy sobie bez ciebie. – Druga postać odpowiedziała głosem Germana. – Ale nie! Obaj jesteście uparci jak osły ! Coś sobie ubzduracie i nie da się wy bić wam tego z łbów! – A jednak to ja usły szałem krzy k! – odparł dziadek, łapiąc wnuka za kołnierz. – A nie wy, głuche pały ! Chodź, zgubo, idziemy ! Jeden krok, drugi, trzeci – i oto jest przejście! Okazało się, że by ło całkiem niedaleko! Daniła chciał już przejść, obejmując dziadka ramieniem… ale z ty łu dał się nagle sły szeć szum pocisku rakietowego, rozległa się eksplozja, nagły spadek ciśnienia zatkał mu uszy i w tej samej chwili straszliwa siła szarpnęła go za ramię. Czując, jak leci gdzieś, koziołkując w powietrzu, próbował zmienić pozy cję, jednak lot nie trwał długo. Daniła wy rżnął plecami o ziemię i zachry piał z bólu, który eksplodował mu w ramieniu i przetoczy ł się falą przez całe ciało, ale jakimś cudem pozostał przy tomny i ślizgając się, uniósł się na prawej ręce, po czy m poprzez szaleńcze wiry biały ch oparów zobaczy ł leżącego dwa kroki dalej dziadka. Podczołgał się do staruszka, potrząsnął go za kombinezon na piersi, ale ciało dziadka stało się jakieś dziwnie ciężkie, oczy za okularami maski przeciwgazowej by ły zamknięte, głowa, zamiatając kapturem skafandra ziemię, dy ndała bez ży cia… I wtedy, pojmując, że stało się coś nieodwracalnego, Daniła zacisnął powieki, mocno tuląc do siebie nieruchome ciało staruszka, chlipnął, czując, jak rośnie, nabrzmiewa mu w piersi gorąca wilgotna gula, i nie zwracając uwagi na biegnący ch do niego ze wszy stkich stron ludzi, nie potrafiąc się już powstrzy my wać, cicho, bezgłośnie zapłakał. *** Jak się później okazało, stalkerzy mieli dużo szczęścia. Gdy zakradli się na teren jednostki, wojskowi dopiero zaczy nali wy chodzić na powierzchnię. Zbudowali kilka umocniony ch stanowisk ogniowy ch w pobliżu sztabu i w hangarach, instalując tam cekaemy, ale nie zdąży li jeszcze wy posaży ć swoich placówek w poważne uzbrojenie, w rodzaju moździerzy czy RPG. I nawet RPO by ło zaledwie dwie, trzy sztuki – magazy ny z ciężkim uzbrojeniem nie zostały jeszcze otwarte, chociaż Chorąży zamierzał się nimi zająć właśnie w ty ch dniach. Wojskowi by li śmiertelnie przerażeni i tak też reagowali. Wy szli na powierzchnię i zdali sobie sprawę, że świat zmienił się nie do poznania. Za murem – a i na ich terenie – błąkały się straszne stwory. Już pierwszego dnia zwiad wojskowy ch zaatakował mikser, następnego czterech ludzi zginęło w szponach wy rodków, a po kolejny ch dwóch, w czasie wy tężonej budowy stanowisk, przy szedł kuropat, którego udało się odeprzeć z duży m trudem. Jednak przez cały ty dzień, kiedy żołnierze by li na powierzchni, nie napotkali żadny ch ludzi, i właśnie dlatego otworzy li ogień, uznając przenikający ch na ich teren stalkerów za jakąś odmianę mutantów. Nawet flaga, nawet przerzucone przez mur granaty dy mne – ze strachu wszy stko to wzięli za atak nieznany ch

potworów. Ciała poległy ch przy nieśli z powierzchni i pochowali w cmentarny m chodniku. Daniła, kopiąc z Sańką dla dziadka grób obok rodziców, milczał ponuro, a przed oczami wciąż miał nieszczęsny zerwany pasek od ochraniacza. Drobnostka, śmieć – pasek od ochraniacza! – pozbawił go najbliższego człowieka. I choć pułkownik mówił potem, że w śmierci dziadka nie ma jego winy i to wszy stko zbieg okoliczności, dla niego by ły to ty lko uspokajające słowa. Dziadek zawsze by ł obok niego, pomagał słowem i czy nem, uczy ł, wy głaszając czasem banalne, a jednocześnie wieczne, niezmienne prawdy. By ł obecny w jego ży ciu od zawsze i Danile nie przeszło nawet przez my śl, że kiedy ś to może się zmienić. I oto ta chwila nadeszła. Śmierć dziadka wy ty czy ła granicę. Dzieciństwo się skończy ło. Zaczy nało się dorosłe samodzielne ży cie…

26 Sabantuj – święto pługa, trady cy jne święto na zakończenie wiosenny ch prac polowy ch w Tatarstanie, Baszkirii i na Powołżu, obchodzone także przez polskich Tatarów (przy p. tłum.). 27 „Szy bkie węglowodany ” – związki składające się z jednej lub dwóch cząsteczek monosachary dów. Należy do nich między inny mi zwy kły cukier, z który m pijemy herbatę. Są niezbędne dla organizmu, by bły skawicznie uzupełnić zuży tą energię (przy p. aut.). 28 Piosenka Kubusia Puchatka z książki A.A. Milne’a Kubuś Puchatek, przełoży ła Irena Tuwim (przy p. aut.). 29 Pasek posiadający ty lko jeden punkt mocowania do broni. Zwy kle jest to ty lna część komory zamkowej albo kolba (przy p. aut.). 30 SPP – celownik snajperski do karabinów maszy nowy ch. Przeznaczony do celnego strzelania z wielkokalibrowy ch karabinów maszy nowy ch NSW Utios i Kord na dy stansie do dwóch ty sięcy metrów przy świetle dzienny m i podczas zmierzchu przy włączony m podświetleniu siatki celowniczej (przy p. aut.). 31 2A36 Hiacy nt-B – holowana armata produkcji sowieckiej kalibru 155 milimetrów. Należy do arty lerii dużego kalibru (przy p. aut.).

10 | Żelazny człowiek Pod wieczór karawana trafiła do kolejnej wsi. Trakt z początku schodził do niewielkiego, zarośniętego drobny mi krzewami jaru, którego dnem pły nął strumy czek z przejrzy stą, skrzącą się w słońcu wodą, a potem szedł ostro w górę. Zwiad, który wjechał tam jako pierwszy, zobaczy ł osadę i widocznie naty chmiast zameldował o ty m Hasanowi, bo ciężarówki nagle zwolniły, a BTR przeciwnie, gwałtownie dodał gazu, wy leciał na szczy t wzniesienia i stanął, wodząc z boku na bok wieży czką niczy m węszący drapieżny zwierz. Daniła, który obserwował całą tę scenę wy sunięty przez właz w dachu ciężarówki, uśmiechnął się – dowódcy pudła wy raźnie nie by ły obce teatralne efekty. Hasan uznał, że osada może stanowić zagrożenie, bo BTR z powrotem skry ł się za wzniesieniem, a z głośników zabrzmiały komendy : „kolumna stać” i „załogi ciężarówek do wy jścia”. Daniła nie musiał się domy ślać, czy m zwy kła wioska może zagrażać uzbrojonej po zęby karawanie. To py tanie zniknęło samo, kiedy ze szczy tu wzgórza obejrzał leżącą w dole miejscowość przez lornetkę. Już na pierwszy rzut oka by ło jasne, że osada nie powstała tu przy padkowo i nad jej wzniesieniem pracowali nie jacy ś wieśniacy, ale ludzie, który ch wiedza o budowie forty fikacji nie by ła czy sto teorety czna. Wieś otoczono zasiekami i wy sokim ostrokołem z gruby ch sosnowy ch bali, budy nki wzniesiono na regularny m kwadratowy m planie. Ale co najważniejsze, w czterech narożnikach palisady widać by ło kwadratowe, zagłębione w ziemi DZSO32 z wy stający mi z otworów strzelniczy ch lufami cekaemów i działek automaty czny ch. A działka dwóch najbliższy ch stanowisk by ły wy celowane właśnie w stronę wzgórza. – Poważni goście… – mruknął Hasan, oglądający okolicę przez lornetkę. – Zdaje się, że trzeba będzie wy słać negocjatora… – A najważniejsze, że nie da się ich ominąć. – Daniła wskazał palcem na dół. Osada stała dokładnie pośrodku dużej polany otoczonej ze wszy stkich stron przez las. Z ciężkimi pojazdami do lasu się nie wciśniesz, a próby przejechania traktem samowolnie, bez zgody gospodarzy osady, kończy ły się w opłakany sposób – świadczy ł o ty m osmalony, powy ginany wrak ciężarówki leżący do góry kołami w poprzek drogi. Równocześnie nie dało się przejechać – by ła tam łatwa do ostrzelania pusta przestrzeń. Niech no ty lko ktoś zary zy kuje… – Dobra, nie będziemy tracić czasu – postanowił Hasan, opuszczając lornetkę i wkładając ją do futerału. – Jak pertraktacje, to pertraktacje. Psorze, jedziesz ty. Jesteś naszy m specem od dogady wania się. Daniły zupełnie nie zdziwił taki wy bór – widząc wy mowne spojrzenie Saszki, wzruszy ł ty lko

ramionami. Dawno już się zorientował, że Siemiony cz nie jest w Bractwie pionkiem, lecz zajmuje w jego hierarchii wy soką pozy cję. Świadczy ł o ty m choćby fakt, że szeregowy żołnierz nie dostałby do dy spozy cji unikomu. To przy puszczenie jednak go nie niepokoiło, w odróżnieniu od balansującego na granicy paranoi towarzy sza, który już nie pierwszy raz okazy wał mu swoje podejrzenia. W końcu co takiego niepokojącego by ło w ty m, że Siemioncz to przemilczał? Czy by ł zobowiązany do składania sprawozdań? W czasie gdy Profesor pertraktował, Daniła wziął Saszkę i Shreka i postanowił przeczesać grzbiet wzgórza – bardzo go zaciekawiło, jak to się stało, że mieszkańcy osady dowiedzieli się o karawanie tak wcześnie. Nie inaczej, ty lko siedział tu gdzieś ukry ty obserwator. Jego przy puszczenie okazało się słuszne – kry jówkę znaleźli bardzo szy bko. Na wy sokiej sośnie sklecono prostą platformę umożliwiającą obserwację okolicy na jakieś dziesięć kilometrów w obie strony. – Dobrze się urządzili! – zawołał z góry Saszka, wy słany tam przez Daniłę, żeby się rozejrzał. – W naszą stronę widać stąd wszy stko prawie po hory zont! Starczy ło ty lko, że pojawił się nasz zwiad i od razu go namierzy li. – A wioskę widać? – zapy tał Daniła. – Jak tam nasz Psor? – Rozmawiają – odparł Saszka po chwili. – Stoją pod bramą, machają rękami… Pertraktacje zakończy ły się sukcesem. Za przejście karawany przez kontrolowane przez siebie tery torium osada zażądała po trzy skrzy nki piątki, siódemki i kalibru 14. Nie by ło wy jścia i Hasan, słuchający prowadzony ch na wy sokim szczeblu pertraktacji na kanale dowódczy m, zaakceptował tę ofertę. Seria z KPWT zabrzmiała dokładnie w chwili, kiedy Daniła stawiał stopę na schodku, zamierzając wejść do kabiny. Cały jego spokojny i pogodny nastrój zniknął jak ręką odjął – odepchnął się i skoczy ł do góry, chwy cił się poręczy i jedny m susem wleciał na dach ciężarówki. Kanał ogólny by ł już pełen okrzy ków. – Kontakt! – Skraj lasu, skraj lasu, patrz!… – W lewo, lewo! Strzelaj! – Do wooozów! Daniła rozpłaszczy ł się na dachu, ściągnął z pleców karabin i dopiero wtedy rozejrzał się dookoła, słuchając rozkazu, by spojrzeć na brzeg lasu. A patrzeć by ło na co – pas drzew jakieś cztery sta metrów od kolumny kipiał od straszliwy ch potworów, przy czy m większości z nich nigdy w ży ciu nie widział. W oko wpadł mu wy ciągnięty w skoku kotopodobny, pokry ty łuską stwór, niczy m triceratops obdarzony trzema parami rogów na głowie; by ła też chmara ohy dny ch i pokraczny ch szary ch karzełków, kuśty kający ch na dwóch nogach chwiejny m mary narskim krokiem… Rozsuwając na boki pnie drzewa, z lasu wy lazł ich stary znajomy – kuropat, po czy m zaskrzeczał i puścił się cwałem w stronę kolumny. To by ł najprawdziwszy gon, mutanty wszelkich maści i rozmiarów zebrały się nagle w jedny m miejscu w niewiary godnej liczbie i jak fala, nie wy bierając drogi, pędziły naprzód, zmiatając i depcząc wszy stko na swojej drodze. Coś takiego ogarniało najczęściej psy, ale tak by ło w domu. Kto wie, może tutaj jest jeszcze inaczej? My ślał, gorączkowo, przesuwając celownik po szalejący ch na skraju lasu stworach. Ciężarówka ruszy ła i podskakując na wy bojach, pędziła w stronę wsi. Daniła oderwał się od celownika – kolumnie zagrażał na razie ty lko biegnący z ty łu kuropat, który spróbował już parę razy zaatakować ostatni pojazd – i odwrócił się, żeby rzucić okiem w stronę wsi. Wbrew jego

oczekiwaniom, brama się otwierała, a obok niej majaczy ły zawzięcie machające rękami postacie – czekali na karawanę. Szy bko sobie poradzili z kuropatem. Jadący na czele BTR zjechał w lewo i zajął miejsce na ty le kolumny, stopniowo zmniejszając prędkość. Jego wieży czka wy konała obrót i lufa automaty cznego działka opuściła się, po czy m wy pluła krótką serię. Rozzuchwalony do niemożliwości kuropat, który miał czelność w pojedy nkę ścigać całą kolumnę, oberwał w głowę trzy dziestomilimetrowy mi pociskami monolity czny mi i naty chmiast się uspokoił, na pełnej prędkości zaplątały mu się nogi i po zrobieniu kilku koziołków padł w przy drożny py ł, przebierając ogromny mi czteropalczasty mi łapami. Na kanale ogólny m dał się sły szeć radosny ry k – krzy czeli prawdopodobnie mocno przestraszeni żołnierze z ostatniej ciężarówki. Odległość dzielącą ich od ostrokołu pokonali w ciągu minuty. Leżąc na podskakujący m dachu, Daniła klął na czy m świat stoi. Po co on tu w ogóle wlazł – jedy ny m punktem zaczepienia by ła rura od wenty lacji, której chwy cił się jedną ręką, drugą trzy mał w powietrzu karabin, starając się nie stłuc celownika opty cznego. My ślał, że będzie się ostrzeliwał, jednak kierowca tak popędził po wy bojach, że nie miał żadnej możliwości oddania strzału. Kolumna wjechała przez bramę z pełną prędkością. Ciężarówka naty chmiast skręciła w prawo, zwalniając przejazd pozostały m pojazdom, i gwałtownie zahamowała. Ręka puściła gładki walec rury i Daniłę siłą inercji rzuciło na dach kabiny. Boleśnie uderzy ł się ramieniem o wy stające nity, zsunął się głową w dół na maskę i ujrzał oszalałe oczy kierowcy wy szarpującego z kabury pod pachą pistolet. – Ożeż ku…! – wrzasnął żołnierz w kabinie i wcisnął wy ciągniętą już do połowy broń z powrotem. – My ślałem, że jakiś mutant wskoczy ł na dach! Więc gnałem tak i próbowałem go strząsnąć… Daniła pokręcił wy mownie palcem przy skroni i zeskoczy ł na ziemię. Żołnierz ty lko rozłoży ł ręce. Brama się zamy kała, a obok niej, pośród gorączkowej krzątaniny, nieruchomy niczy m skała, stał, wy dając polecenia, mocno starszawy mężczy zna niewy sokiego wzrostu, z twarzą jakby wy rzeźbioną z jednego kawałka granitu – twardą, szorstką, z ogorzałą skórą. Zdecy dowane ruchy zdradzały człowieka, który przy wy kł do rządzenia, a workowaty kombinezon w panterkę leżał na nim tak, że by ło jasne, iż jego właściciel rzadko w swoim ży ciu zakładał cy wilne ubranie. Bardziej jednak przy pominał zaporoskiego kozaka niż wojskowego – sprawiał to siwy czub zwisający mu przy uchu w poprzek wy golonej czaszki i siwe, grube wąsiska sięgające aż do piersi, na pasiasty m wojskowy m podkoszulku widać by ło wielki srebrny prawosławny krzy ż. Obok stali w półkolu trzej ludzie w takich samy ch grudach, glanach i kamizelkach takty czny ch, z który ch kieszonek wy mownie sterczały magazy nki do automatu i „efki”. Ochrona. – Pierwsze numery, na palisadę! – rozkazy wał dźwięczny m głosem mężczy zna, energiczny mi ruchami przecinając rękami powietrze. – Drugie, donosić naboje! Gdzie dzieciaki?! Kto będzie ładować taśmy nabojowe?! Może ja?! – Zaraz ich zawołamy, Wasy lu Iwany czu! – krzy knął zuchowato z ostrokołu młody chłopak, podniósł rękę z rakietnicą i wy strzelił w powietrze. Gdzieś w centrum osady naty chmiast uderzy ły dzwony na trwogę. Siwowąsy kiwnął głową z zadowoleniem i skierował wreszcie swoje władcze spojrzenie na wy skakujący ch z ciężarówek żołnierzy.

– Co tak stoimy, chłopcy ?! Łapcie, co tam macie, i na mury ! Teraz się dopiero zacznie… Widząc jednak, że żaden z przy by ły ch się nie rusza, wściekł się: – Kto dowodzi?! Co się tak gapicie?! – Dzielimy się na oddziały i na mury – zabrzmiał w słuchawce głos Hasana. – Sam porozmawiam z ty m Czapajewem 33. Kiedy się szy kowali, Daniła zdąży ł szczegółowo obejrzeć budowę ostrokołu i zasieków. Mur by łby godną przeszkodą nawet dla arty lerii polowej, nie mówiąc już o ich armatce na BTR-ze. Z zewnątrz nie robił wielkiego wrażenia – zwy kły mocny, solidny płot i ty le. Jednak okazało się, że nie by ło to takie proste… Ostrokół składał się z dwóch rzędów gruby ch sosnowy ch bali, a odstęp między nimi by ł wy pełniony ziemią. W ten sposób powstał mur gruby na jakieś dwa metry, jeśli nie więcej. Ty lna palisada, od wnętrza osady, sięgała wy sokości trzech metrów, a przednia wznosiła się na jakieś pięć i by ła zwieńczona drutem kolczasty m. Co trzeci bal zewnętrznego rzędu by ł upiłowany w taki sposób, że w ostrokole powstały otwory strzelnicze. By ły jeszcze zasieki – powalone i skierowane koronami w stronę lasu drzewa, oraz wbite w ziemię zaostrzone kołki, bardzo pomocne w obronie. Daniła pomy ślał, że gdy by podobne forty fikacje zbudować wokół budy nku dworca, straty wśród żołnierzy Schronu można by zmniejszy ć do minimum. – Przede wszy stkim walcie w te rogate z łuskami – rozległ się głos z ty łu. Daniła, odwróciwszy się, zobaczy ł, że za jego plecami, poprawiając pasek od automatu na ramieniu, stoi na oko siedemnastoletni chłopaczek, ten sam, który strzelał z rakietnicy. – Jestem Andriej – przedstawił się. – Możecie mi też mówić Ząb. Iwany cz posłał mnie, żeby zapoznać was z sy tuacją. Daniła kiwnął głową, kierując lornetkę na jednego z opancerzony ch mutantów. Potwór by łby kopią ty gry sa, gdy by nie pokry te romboidalną łuską ciało, skierowane naprzód rogi na głowie i długie, wy stające spod górnej szczęki kły podobne do dwóch obnażony ch szabel. – Na głowie pod łuską mają kostny pancerz – konty nuował Ząb. – Tak więc najlepiej walić pod łopatkę, w samo serce. I tak właśnie je kładziemy, chociaż trzeba je dopuszczać bliżej, kałachów mamy niewiele, głównie strzelby … Uważajcie też na te szare karzełki. Są zwinne, potrafią wspiąć się na palisadę i dobrze się biją. Działają w zgrany ch grupach. – I często się u was coś takiego dzieje? – zapy tał Saszka, zajmując strzelnicę po lewej stronie przy jaciela. – Gon? No nie, nie często, raz w sezonie. Czekaliśmy w ostatnich dniach, szy kowaliśmy się… Ty lko coś ich dużo. – Ząb popatrzy ł na skraj lasu i pokręcił głową z troską. – Za mojej pamięci ty lko parę razy zebrała się taka horda. Daniła spojrzał na wciąż wy łaniające się z głębi lasu mutanty i poczuł się nieswojo. Wzgórze, na który m nie tak dawno stała karawana, i jego zbocze od strony osady kipiały już od stworów, a następne wciąż wy łaziły zza zasłony drzew. – Jakby ktoś nimi sterował… – mruknął Ząb. – Gromadzi je i rzuca do boju. – Dobry nia, gdzie jesteś? – rozległ się nagle w słuchawce głos Hasana. – Mamy przesy łkę. Dla Shreka. – Po lewej, jakieś czterdzieści metrów od bramy – określił swoje położenie Daniła. – Czekaj tam, zaraz przy niosą. – Major się wy łączy ł. Nie trzeba by ło długo czekać – na schodach nieopodal coś stuknęło i na ostrokół wspiął się

żołnierz z trzema skrzy nkami amunicji w rękach. W ślad za nim dwaj kolejni nieśli KPW na podstawie kołowej. – Losza, to dla ciebie. – Daniła skinął na dźwigający ch cekaem żołnierzy. Shrek, który zajmował strzelnicę po prawej od Daniły, odwrócił się i oczy mu rozbły sły. Mruknął radośnie i odstawił na bok pieczeniega, po czy m zrobił krok do przodu, złapał KPW i zaniósł go na swoje miejsce. Widok robił wrażenie. Shrek bez żadnego wy siłku trzy mał w powietrzu ważący trzy cetnary wielkokalibrowy karabin maszy nowy, delikatnie, jakby to by ło małe dziecko. Stojący w pobliżu żołnierze oderwali się od obserwacji przedpola i patrzy li, jak ostrożnie umieszcza cekaem w otworze strzelniczy m. – Masz siłę, wujaszku… – Andriej gwizdnął, patrząc w osłupieniu na Loszę. Ten wy szczerzy ł zęby z zadowoleniem i ustawiwszy karabin, zaczął wsuwać taśmę do podajnika. Z dołu, od strony DZSO, zabrzmiała nagle krótka seria i Ząb rzucił się do wolnej strzelnicy nieopodal. Daniła spojrzał na przedpole – chmara mutantów ruszy ła z miejsca i nabierając szy bkości, pognała na osadę. Już od pierwszej chwili odnosił wrażenie, że Ząb, mówiąc o ty m, że mutantami ktoś kieruje, rzeczy wiście miał rację. Potwory nie szarżowały na oślep na ostrokół. Przegrupowy wały się w biegu: do pierwszy ch szeregów przesunęły się kuropaty, tworząc ty ralierę i zasłaniając swoimi potężny mi ciałami pozostałe zwierzęta, w ślad za nimi nacierały ty gry sy szablozębne, a z ty łu, przebierając krótkimi nóżkami, dreptały pomarszczone karzełki, który ch jak się okazało, by ła zdecy dowana większość. Daniła przy warł do celownika, wy patrując odpowiedniego celu. Kuropaty lepiej zostawić strzelcom z cekaemami – trudno jest powalić taką wielotonową bestię z karabinu, jeśli nie jest się asem. Znacznie prościej i szy bciej będzie naszpikować go z cekaemu. W oko – jedy ny słaby punkt – w ruchu raczej się nie trafi. Kuropat przewala się w biegu z nogi na nogę, łeb mu się przy ty m majta, spróbuj ty lko znaleźć właściwy moment. Ty lko Licznik dałby radę, a z nim Daniła nie może się równać… Jakby na potwierdzenie, gdzieś z lewej strony trzasnął pojedy nczy wy strzał z SWD i jeden z „pisklaków” ze skrzekiem obrócił się w miejscu. W wy rwie w ty ralierze mignęło ciało ty gry sa, ale Danile, którego percepcja działała teraz w przy spieszony m try bie, wy starczy ła ta krótka chwila. Ciężka dziewięciomilimetrowa kula weszła dokładnie pod łopatkę i mutant padł na ziemię, przy gniatając przy okazji kilka karzełków. Rachunek został otwarty. Cekaemy w DZSO pracowały już na całego, wy ry wając z szeregu to jednego, to drugiego kuropata. Kule wbijały się w twardy gorset mięśni, czasem w nim więznąc, ale częściej z mlaszczący m dźwiękiem wy ry wały kawałki ciała i wy woły wały małe fontanny krwi, przez co zdawało się, że na ciała mutantów pada z nieba krwawy deszcz. Po prawej huknęła nagle krótka seria – to Losza otworzy ł ogień do nadbiegającej hordy. Uderzy ł jeszcze raz i jeden z kuropatów, dokładnie naprzeciwko, nagle się zachwiał i zaczął uty kać. Wy glądało na to, że Shrek bije po nogach i ta takty ka przy niosła dobre rezultaty – kolejna seria rozbiła staw kolanowy, mutant potknął się i upadł. Daniła skorzy stał z tego i trzema wy strzałami zredukował liczebność ty gry sów o kolejną parę. Czwarta kula chy biła celu, ale dzięki stłoczeniu mutantów nie przepadła, przebijając na wy lot głowę jednego z karzełków i raniąc w ramię drugiego. Ty mczasem trafiony przez Loszę kuropat, wrzeszcząc z bólu, spróbował wstać, ale z narożnika, od strony DZSO, krusząc mu na kawałki kość czołową, łupnęła seria z działka – potwór padł na ziemię i znieruchomiał.

– A nie macie miotaczy płomieni?! – krzy knął nagle Saszka przez huk wy strzałów, adresując najprawdopodobniej to py tanie do Zęba. – Nie! – wrzasnął tamten w odpowiedzi. – Chcieliśmy wziąć, ale nie sprzedają! – Szkoda! Weselej by nam poszło! Z ogniem! Chłopaczek krótko się roześmiał, demonstrując mocne, białe zęby, i skupił się na strzelaniu. Przez te kilka chwil, które minęły od początku starcia, horda pokonała połowę dy stansu i znajdowała się już jakieś trzy sta metrów od ostrokołu. Cekaemy strzelały teraz długimi seriami, nie szczędząc luf, i każda kula znajdowała cel. Ty raliera kuropatów nieco się przerzedziła, ale ich główna masa wciąż parła naprzód. Mogły by rozwinąć trzy krotnie większą prędkość i dotrzeć do palisady w kilka sekund, ale powstrzy my wała je jakaś niewidzialna siła, niepozwalająca, by ty raliera się rozpadła. Widocznie takie by ło ich przeznaczenie – przy jąć na siebie deszcz ołowiu na przedpolu i nie pozwolić, by obrońcy wy bili ty gry sy i karzełki, które, wy dawało się, by ły właśnie zasadniczą siłą uderzeniową tego piekielnego legionu. Nie mogły szy bko się poruszać na swoich króciutkich nóżkach i gdy by nie kuropaty, wy kosiliby je już w pierwszy ch minutach boju. Daniła położy ł kolejnego ty gry sa kulą w czoło, ocenił bły skawicznie zmniejszającą się odległość do nadbiegającej hordy i szarpnął za pasek ładownicy, wy ciągając ładunek termobary czny. Załadował go do granatnika podlufowego, starannie wy celował i nacisnął spust. Granat poleciał i w największej ciżbie mutantów, wy palając wszy stko dookoła, rozbły snęła wielka kula ognia. W uszy uderzy ł ich odgłos potężnej eksplozji, ale jeszcze głośniejszy by ł radosny ry k obrońców. Rezultat by ł rzeczy wiście znakomity – dziesiątki pomarszczony ch karzełków i kilka ciał ty gry sów szablozębny ch zostały na polu, czarne i dy miące. Uży wanie karabinu z takiej odległości nie miało już sensu – granatów zostało ty le co kot napłakał, a strzelanie z WSS seriami to droga przy jemność. I dlatego Daniła przewiesił sobie wintorieza na plecy i rzucił się do cekaemu Shreka. Losza, ry cząc w upojeniu, kosił mutanty jak Czapajew białogwardzistów. Nawet taka machina jak KPW w jego potężny ch łapskach zdawała się nic nieważącą zabawką. Daniła podniósł leżącego obok pieczeniega, klepnął Loszę po ramieniu, dając znak, że zabiera karabin maszy nowy, i biegiem wrócił na swoje miejsce. Ustawił go na podpórce, wy celował i puścił pierwszą serię. Do tej chwili Dobry nin nie miał do czy nienia z cekaemami – uważał je za ciężkie i nieprzy datne do wy padów na powierzchnię, chociaż przy gotowanie fizy czne pozwalało mu nieść nie ty lko sam cekaem, ale i spory zapas amunicji. Ty le że sekret przeży cia w warunkach powierzchni nie polegał na ty m, żeby iść naprzód jak maszy na śmierci i kosić nadbiegające chmary mutantów, lecz na ty m, by działać cicho i w miarę możliwości skry cie, nie przy ciągając uwagi. A przy takim sty lu pracy cekaem jest niepotrzebny, znacznie bardziej przy datna jest cicha broń. Ale teraz, podczas obrony przed szturmem, siła ognia pieczeniega by ła potrzebna jak nigdy. Trzema krótkimi seriami, starając się nie przegrzać lufy cudzej broni, Daniła skosił siedem karzełków i dwa ty gry sy. Obrócił cekaem i posłał długą serię w kuśty kającego kuropata, naśladując takty kę Shreka. Noga mutanta załamała się pod nim, upadł i naty chmiast dobili go z DZSO. – Losza, brawo! Znalazłeś jeszcze jeden słaby punkt! Że też wcześniej na to nie wpadliśmy ! – krzy knął radośnie Dobry nin, celując w następnego. Potwory podeszły już do samy ch zasieków i wtedy w ruch poszły strzelby nabite loftkami.

Salwa nie zaszkodziła kuropatom, ale karzełkom i ty gry som porządnie się oberwało – poszarpane ciała padały na ziemię i by ły naty chmiast bezlitośnie deptane przez pobraty mców. Patrząc na zbliżające się hordy, Daniła z ciekawością zastanawiał się, jak te potwory zamierzają pokonać linię zasieków. Dziesięciometrowy pas splątany ch zaostrzony ch pali i gałęzi, zwrócony ch ostry mi końcami w stronę nadbiegającej chmary stworów, by ł poważną przeszkodą nawet dla wielotonowy ch cielsk kuropatów. I to, co zobaczy ł, nijak nie mieściło mu się w głowie… Kuropaty by ły tu po prostu mięsem armatnim. Ofiarami, materiałem przeznaczony m na straty. Nie zwalniając, taranowały zasieki i skrzecząc z bólu, parły dalej przed siebie, czy szcząc drogę dla ty gry sów i karzełków. Kołki i gałęzie łamały się pod ciężarem ich cielsk, odłamki tkwiły im w piersiach, wiele kuropatów zaczęło przy pominać jeżozwierze, ale wy konały swoje zadanie. Linia zasieków, która zdawała się przeszkodą nie do pokonania, została bły skawicznie przerwana. Mutanty podeszły pod ostrokół. Karzełki okazały się doskonały mi wspinaczami – jedna chwila i w otworze strzelniczy m pokazała się wredna wy szczerzona morda. Dobry nin zupełnie się tego nie spodziewał i szarpnął się do ty łu, konwulsy jnie naciskając palcem na spust. Pieczenieg krótko ry knął i stwór poleciał na dół z przebity m na wy lot łbem. Na jego miejscu naty chmiast pojawił się następny, a górą, przez wierzchołek palisady, plącząc się w drucie kolczasty m i skrzecząc z bólu i wściekłości, przełaziła cała zgraja pomarszczony ch pokrak. Daniła odskoczy ł od strzelnicy, odrzucając cekaem i chwy tając saperkę, i zamierzał powitać napastników bronią białą, ale te nie zatrzy my wały się na szczy cie palisady, demonstrując fantasty czną skoczność, ominęły górny pomost i posy pały się wprost na dół, do osady. – Pery metr przerwany ! – wrzasnął naty chmiast ze swojej strzelnicy Ząb. – Wsparcie! – Pierwszy oddział, na dół! – rozległ się w słuchawce wy raźny rozkaz majora. – Oczy ścić! Wewnątrz murów nie strzelać, swoich rozwalimy ! Pozostali uwaga na drut kolczasty ! Pojawi się łeb, od razu strącajcie! – Oddział, róbcie jak ja! – zakomenderował Daniła, słuchając rozkazu, i ponieważ pozwalała na to wy sokość, jedny m skokiem znalazł się na dole. Wioskowi widocznie nie po raz pierwszy odpierali taki szary desant. Nie pozwolili karzełkom rozbiec się po osadzie. Do tej części ostrokołu dochodziła ty lko jedna szeroka ulica, na której stał już oddział obrońców z łopatami i widłami. I kiedy ty lko pierwsze mutanty sforsowały palisadę, mieszkańcy osady ruszy li do walki wręcz. I zaczęła się rzeź. Mimo niewielkich rozmiarów – dorosłemu człowiekowi sięgały nieco wy żej niż do pasa – karzełki by ły obdarzone nieprzeciętną siłą fizy czną. Do tego uwidoczniła się ich przewaga liczebna i zanim Daniła z kolegami włączy li się do walki, oddział obrońców by ł już zepchnięty w głąb ulicy, a na ziemi, razem z ciałami mutantów, leżało kilka ludzkich. – Shrek, do środka! – wy dawał komendy w biegu Daniła. – Przy jmiesz główny atak. Sania z lewej, Li z prawej, pomagajcie Loszy. Kubowicz i ja na flankach. Siemiony cz, z ty łu asekurujesz i koordy nujesz! Zdawał sobie sprawę, że jako dowódca ma trzy mać się z ty łu grupy i kierować działaniami swoich żołnierzy, ale wiedział też, że w walce wręcz będzie z niego znacznie więcej poży tku, dlatego też przekazał swoje obowiązki Profesorowi.

Oddział przeformował się w biegu i bez zatrzy mania wbił się w ty ły pomarszczony ch maszkar. Oglądane z bliska karzełki okazały się jeszcze bardziej ohy dne – diabły, nic dodać, nic ująć. Szara, zwisająca w fałdach skóra, pokry ta gnijący mi ranami i poparzeniami od promieniowania… Gęby ze świńskimi ry jami i wąskimi oczkami wy szczerzone we wściekły ch gry masach… Dolne kończy ny by ły wy gięte w stawach w odwrotną stronę i kończy ły się szerokimi kopy tami, a górne, mające dwa stawy i dlatego obdarzone znacznie większą niż u człowieka ruchliwością, miały po cztery grube paluchy z długimi pazurami. O ty m, że pazury te by ły ostre jak brzy twa, Daniła przekonał się już w pierwszej minucie starcia. Diabełki szy bko się opamiętały po ataku z ty łu. Sam Daniła zdąży ł załatwić ledwie dwa, tnąc zaostrzoną krawędzią saperki, a potem mutanty się przegrupowały i walka stała się nieporównanie cięższa. To, że karzełki miały zaczątki inteligencji, by ło widoczne choćby w ty m, że nie biły się w pojedy nkę, ale starały się zachować coś na podobieństwo szy ku. Skupiły się, ścisnęły, zagęściły formację i odgry zały się teraz, osłaniając i ubezpieczając się wzajemnie. Ze wściekły m piskiem rzucały się naprzód, smagając pazurami, i gdy by nie kamizelki kuloodporne, ludzie mieliby duże kłopoty. Podskakiwały, atakując od góry, kucały, biły po nogach, wy wijały się, rzucały na widły i łopaty, starając się dosięgnąć gardła i ginąc, zabrać ze sobą choćby jednego człowieka. Gdy który ś z nich upadł, bił się dalej, leżąc na ziemi, czepiając się nóg obrońców i krępując ich ruchy. Na oczach Daniły powaliły dwóch wioskowy ch jednocześnie, wciągnęły ich do wnętrza szy ku i naty chmiast rozszarpały na strzępy … Ludzie by li jednak górą. Atak na ty ły karzełków sprawił, że rozdzieliły siły na dwa fronty, osłabiając ty m samy m napór na miejscowy ch, którzy wzięli się w garść i znów przeszli do ataku. Diabełki zostały ściśnięte z dwóch stron, a potem z góry, z dachów domów huknęły strzelby i po kilku minutach mutanty by ły skończone. Jednak główna bitwa wciąż trwała. Daniła odwrócił się i zobaczy ł, że na murze toczy się chaoty czna walka wręcz – przez palisadę przedostawały się ty gry sy szablozębne, niosąc na plecach po dwa, a nawet trzy karzełki naraz. Drut kolczasty dawno już został zerwany i spadł gdzieś na zewnątrz, pod mur, więc potwory lazły teraz do środka bez przeszkód. Cekaemy w narożnikach milczały – widocznie większość potworów znajdowała się już pod murem, w martwej strefie, albo wspinała się na górę, przez palisadę. – Shrek, Kubowicz, Psor na mury – wy dał komendę Daniła. – Li, ja, Saszka zostajemy tutaj. Pomagamy z dy stansu. Losza zary czał i machnął saperką, z której ostrza bry znął wachlarz kropel czarnej krwi, i rzucił się do ataku. W ślad za nim pomknęli Kubowicz i Profesor. Daniła wetknął swoją łopatkę w ziemię – nie będzie przecież wkładał zakrwawionej do pokrowca – i zdjął z pleców wintorieza. Zmienił magazy nek, przy klęknął na prawe kolano i spojrzał przez krzy wkę celownika mechanicznego. Na metalowy trójkącik, jakby sama się o to prosząc, od razu nadziała się głowa ty gry sa i Daniła naty chmiast pociągnął za spust. W czole mutanta, między rogami, pojawiła się ciemna plamka i ciało zwaliło się w dół. Z lewej strony zabrzmiał wy strzał z SWD, pocisk przebił głowę kolejnego napastnika. Z prawej terkotał kałach Saszki, który nie licząc na swoje snajperskie zdolności, strzelał seriami ponad głowami obrońców, kosząc przełażące przez palisadę stwory. – Bry gada, uwaga! Daniła drgnął, zupełnie zapomniał o tkwiącej mu w uchu słuchawce.

– Zwiększy ć dy stans, odejść w głąb osady ! Wchodzi BTR! Trzy mamy się, przełażą ostatnie! Z muru, przery wając walkę, naty chmiast posy pali się żołnierze. Gdzieś po prawej – widok zasłaniał narożnik domu – zary czał BTR i wy palił z obu luf w stronę górnej krawędzi palisady. Po chwili przy łączy ł się do niego cekaem Tigra i w ciągu kilku minut reszta mutantów została zrzucona na dół. *** Po bitwie jak zwy kle zaczęło się liczenie strat. Fragment muru, którego bronili żołnierze Bractwa, utrzy mał się najdłużej. Na inny ch odcinkach mutantom wcześniej udało się przedrzeć i spowodowali znacznie większe szkody. Wśród miejscowy ch ucierpiało około czterdziestu ludzi, trzecia część zdolnej do walki ludności, ale na szczęście ty lko jedna czwarta z nich by ła martwa. Straty wśród żołnierzy Bractwa wy glądały na ty m tle wręcz mizernie – zginęli dwaj ludzie w oddziale drugim, jeden w czwarty m, zaś Dżabbersmok z Dumą mieli drobne zadrapania. Można powiedzieć – skończy ło się na strachu. Pole bitwy, oświetlone czerwony m zachodzący m słońcem, by ło wprost usiane ciałami. Niektóre mutanty jeszcze się ruszały, próbując pełznąć z powrotem do lasu, i mieszkańcy osady dobijali je z dwururek albo żeby nie tracić niepotrzebnie amunicji, rąbali łopatami. Trupów z jakiegoś powodu nie ruszali, zostawiając je tak, jak by ły, odnieśli ty lko te spod muru na środek pola. – Dlaczego ich nie zakopują? – Saszka, stojący obok na murze, spoglądał ukradkiem na pole. – Jutro zacznie śmierdzieć… Daniła wzruszy ł ramionami – dla niego też by ła to zagadka. Gdy ty lko podliczy li straty i zmy li brud, pot i krew, Hasan oznajmił, że gospodarze z okazji wielkiego zwy cięstwa wy dają ucztę i zapraszają ty ch, którzy chcą się przy łączy ć. Saszka wy raził gotowość, a i Daniła nie miał nic przeciwko temu. Odszukali Wana i Loszę, ale ci zrezy gnowali – Shrek dlatego, że z natury stronił od ludzi, a Licznik moty wował swoją odmowę zmęczeniem i chęcią naty chmiastowego pójścia spać. W ogóle, jak zauważy ł Daniła, ty lko niewielu żołnierzy przy jęło zaproszenie atamana – jeszcze ży wa by ła w ich pamięci wioska ludożerców – i w rezultacie uzbierało się zaledwie pięciu chętny ch. Oprócz chłopców zaszczy cić swoją obecnością imprezę raczy li Dżabbersmok, osobisty kierowca Hasana o przezwisku Driver i jeszcze jeden żołnierz, starszy radiotelegrafista z siódmej ciężarówki, pseudonim Kanał. Ich przewodnikiem okazał się Ząb. – Miałem już z wami kontakt – mówił, krocząc obok Daniły i uśmiechając się ży czliwie – więc Iwany cz mnie dał na przewodnika. Py tajcie, jeśli coś was ciekawi, odpowiem… Idąc ulicą, Dobry nin rozglądał się z zainteresowaniem. Wszy stko we wsi nosiło wy raźne wojskowe piętno – i wzorowy porządek, i równe jak od linijki rozmieszczenie domów, i proste ulice dzielące osadę niczy m obóz wojskowy na regularne kwadraty. Nawet przy strzy żone w regularne, jednakowe sześciany krzewy kazały my śleć, że przy wódcy osady nie by ła obca wojaczka. – W wojsku wszy stko powinno by ć równoległe i prostopadłe. – Ząb, jakby sły sząc jego my śli, skinął głową w stronę przy cięty ch krzaków. – Nasz Iwany cz ma na ty m punkcie bzika. Przed Końcem by ł wojskowy m, pułkownikiem, dowódcą jednostki. Lubi więc, żeby wszy stko

by ło równe, od linijki… – To ile on ma teraz lat, jeśli przed Początkiem by ł pułkownikiem? – zdumiał się Driver. – No… teraz ma już pod siedemdziesiątkę… – Ząb zamy ślił się. – Tak więc chy ba koło pięćdziesiątki… Przeszedł całą Czeczenię, zaczy nając od pierwszej kampanii. Mówią, że surowy by ł z niego dowódca. Całą jednostkę trzy mał w garści, bez jego wiedzy nikt nie mógł pisnąć. – A więc ostrokół to jego robota? – zapy tał Saszka. – Pomy sł jego, a budowała cała wieś. Gdy by ście ty lko wiedzieli, ile sił nas to kosztowało… – A długo budowaliście? – Rok! – odpowiedział znacząco Ząb. – Ale bez niego nie mieliby śmy ży cia, mutanty by nas pożarły. – A skąd tu się wzięła sama osada? Wsie budowało się zwy kle nad rzeką, a tu… – Niedaleko, w wąwozie, jest źródełko. – Ząb wzruszy ł ramionami. – I mamy studnie. Ale tak w ogóle to słusznie zauważy łeś. Osada by ła założona dla specjalistów, chcieli tu założy ć farmę, hodować krowy według najnowszy ch trendów naukowy ch, świnki też. Postawili domy, zamieszkali, zbudowali dla by dła obory i chlewy, zdąży li nawet odchować pierwszą partię, a potem nadszedł Koniec. I właśnie dzięki temu by dełku przeży liśmy. I mięso, i mleko, wszy stko mamy własne. Prosta jak strzała ulica z jednakowy mi domkami po obu stronach nagle się urwała i przewodnik wy prowadził ich na zatłoczony plac. Ludzie stali w grupkach, rozmawiali, spacerując wzdłuż try buny i platformy na dalszy m krańcu, siedzieli na ławeczkach i na przy zbach otaczający ch plac domów, przez całą tę krzątaninę w powietrzu sły chać by ło niemilknący gwar głosów. Gdzieś grała harmonia i lekko nosowy głos smętnie śpiewał na jednej nucie jakąś pieśń. Na samy m środku placu płonęły trzy duże ogniska, nad który mi powoli obracały się rożny z cały mi świńskimi tuszami. Ludzie nie zwrócili większej uwagi na nowy ch ludzi, którzy pojawili się w asy ście Zęba, z czego Daniła wy wnioskował, że goście nie by li w osadzie rzadkością. Andriej zaprowadził swoich towarzy szy do ławki, wy płoszy ł stadko dzieciaków i zapraszający m gestem wskazał ręką. – Przy siądźcie się. – Ta impreza to z okazji zwy cięstwa? – Driver posadził ty łek na ławce i kiwnął głową w stronę placu. – Taki gon zdarza się raz w sezonie – odparł Ząb. – Tak więc powód jest. A oprócz tego by ło na dziś planowane jeszcze jedno wy darzenie, więc Iwany cz postanowił to połączy ć. – Jakie wy darzenie? – zainteresował się Saszka. Ząb splunął – przy czy m na jego twarzy odmalowała się cała gama uczuć, od nienawiści do pogardy – i wskazał na platformę. – Egzekucja. Daniła dopiero teraz zwrócił uwagę na tłum zgromadzony wokół platformy z jakąś dziwną konstrukcją. Przy pominała ona czteronogiego gimnasty cznego kozła i gdy by nie złowieszcze ostrzeżenie przewodnika, nigdy by nie pomy ślał o tak straszliwy m jej przeznaczeniu. Ludzie przy platformie gesty kulowali z oży wieniem, wskazując to na konstrukcję, to gdzieś w bok, za platformę, i kiedy Daniła spojrzał w ty m samy m kierunku, jego ręka mimowolnie dotknęła wiszącego mu na prawy m udzie piernacza. Za podwy ższeniem, przy wbity ch w ziemię słupach,

ze związany mi za plecami rękoma stały trzy kobiety. Przy najmniej na pierwszy rzut oka wy dawało się, że tak właśnie jest, gdy ż postacie ubrane by ły w sukienki. Jednak gdy Daniła przy jrzał się bliżej, zrozumiał swoją pomy łkę – cała trójka miała na twarzach niechlujne i zmierzwione, bujne kędzierzawe brody. – Przez trzy miesiące czekaliśmy na katów – opowiadał ty mczasem Ząb, patrząc nieprzy jaźnie na tę trójkę. – Przy jechali wreszcie, a tu gon… My śleliśmy, że znów będzie odroczenie, ale widocznie Iwany cz uznał, że to będzie jednak właśnie dziś. Sy mbolicznie wy szło… – Za co taka surowa kara? – zapy tał Daniła. – Mamy wojnę – spochmurniał Ząb. – Sami widzicie, co tu się wy rabia. Jest tu jaskinia… Niby zwy kła dziura w ziemi, ale w środku czerwona mgła… I to taka mgła, nie mgła… jakiś kisiel. Ciągnie się tak… I to stamtąd lezą mutanty. – W naszy m mieście też jest taki wąwóz… – Saszka sposępniał. – Czy li my też mamy się tego spodziewać?… – A można bardziej szczegółowo? – Daniła napiął uwagę, wspominając wąwóz Szy szkowski i wy pełniającą go po brzegi czerwoną pianę. – Bo to wiadomo… – Wszy stko się zaczęło jakieś pięć lat temu – zaczął opowieść Ząb. – W lesie nieopodal pojawiła się jaskinia, ot dziura w ziemi, i zaczęły stamtąd wy łazić takie stwory, że nie da się tego opisać słowami. Jacy ś pieprzeni Morlokowie… Za dnia niby nic, pusto w okolicy, ale jak zajdzie słońce, wy łażą. Czego my ty lko nie próbowaliśmy. Zasy py waliśmy kamieniami i zalewaliśmy wodą, raz nawet zabetonowaliśmy, bez skutku. Wieczorem blokujemy wejście, a rano nie ma po ty m śladu, jaskinia jest otwarta. Próbowaliśmy kopać doły z zaostrzony mi kołkami i stawiać pułapki, daliśmy spokój, nie na długo to starcza. Zwali się kuropat i koniec, dół jest pełny. Bezsensowny wy siłek. I wy łażą stamtąd bez przeszkód, rozbiegają się po okolicy. Zwy kle odpieramy ataki bez strat, ale kilka razy w roku mają gon, zbierają się wszy stkie razem i walą na osadę. No, i na początku wiosny by ło tak samo, doszły do muru, wlazły od północnego narożnika, nawet DZSO nie pomogły. A na górze stał wtedy oddział. No, i trzem nie wy trzy mały nerwy, dali drapaka. Przy czy m jedny m z nich by ł niedawno wy znaczony dowódca oddziału. Gdy by twardo stali, straciliby śmy dwóch, trzech ludzi, ale odparliby śmy atak. A tak przez ty ch drani mutanty poszarpały siedemnastu. Dobrze, że posiłki przy szły na czas, zamknęli wy łom, zrzucili karzełki na dół i tam je załatwili. Całą osadą uznaliśmy, że ta trójka pójdzie za dezercję na pal. Żeby inny m się odechciało… – Na pal? – zapy tał Daniła, z ciekawością zerkając na szafot. – Dowódcę oddziału na pal. Pozostały ch rozstrzelać i dla Śmieciarza na karmę. – Surooowo – powiedział przeciągle Dżabbersmok. – Wojna – uciął Ząb. – I nie żal wam? – Ty ch mi nie żal – powiedział Andriej, spluwając pogardliwie. – Jeden z nich to mój by ły towarzy sz, sy n atamana. Gdy by m wiedział, że okaże się takim by dlakiem, to własny mi rękami by m go… – Sy n atamana?! – zdumiał się Saszka. – I co?… To on… własne dziecko, własny mi rękami?! – Iwany cz to nie człowiek, to kamień. – Ząb kiwnął głową. Daniła wy raźnie usły szał w jego głosie ogromny szacunek wobec przy wódcy osady.

– Nie wam i nie nam go sądzić. Za to właśnie go szanują i za nim idą, że dla dobra ludzi nie pożałuje ani siebie, ani własny ch dzieci… Daniła nagle poczuł się dziwnie rozdarty. Z jednej strony oczy wiście taki człowiek zasługiwał na bezwarunkowy szacunek, ale z drugiej… żeby tak własne dziecko wy dać na męczarnie… To już lepiej własnoręcznie rozstrzelać jak Taras Bulba. – A co to za Śmieciarz, o który m mówiłeś? – zainteresował się Kanał. Ząb lekceważąco machnął ręką. – To w sumie całkiem nieszkodliwy stwór. Objawił się kilka lat temu, kiedy wojna szła już na całego. Mutanty miały właśnie wtedy gon i dużo ich tamtej nocy posiekaliśmy ! A rano wy szliśmy palić ciała, żeby nie śmierdziały na całą okolicę, a tu połowy trupów brakuje. Po prostu ich nie ma, jakby nigdy nie by ło. Co to za numer? Następnej nocy postanowiliśmy poszperać po polu reflektorami. Nie pożałowaliśmy ropy do diesla, patrzy liśmy całą noc. I dopiero nad ranem widzimy, że z lasu wy pełza jakieś paskudztwo… galaretowata ameba… I pełznie po polu od ciała do ciała. A gdzie przejdzie, tam wszy stko znika, czy sto jakby krowa jęzorem przejechała… Pełzała tak i pełzała i wy czy ściła całe pole. Spuchła, zrobiła się ze trzy razy większa, jakby ciasto urosło, stała się naprawdę wielka! Najpierw my śleliśmy, że ruszy na osadę, baliśmy się aż do rana. Ale nie, nie poszła na ostrokół. Dopiero potem się dowiedzieliśmy, że Śmieciarz przemieszcza się zasadniczo po ziemi, ciężko mu wejść na pionową powierzchnię, a i żre wy łącznie padlinę. I bardzo dobrze… Ty le razy próbowaliśmy go załatwić, bez skutku. Bierze go ty lko wy soka temperatura, napalm albo termit, ale skąd wziąć tego ty le, żeby starczy ło na całe cielsko? Zresztą trzeba przy znać, że nieszczególnie się tego napalmu boi. Podpalisz go, to odrzuca palący się kawałek, a potem go jeszcze zżera, odbudowuje swoją masę. – A dlaczego nie przeniesiecie się gdzieś indziej? – spy tał Saszka. – Widzę, że tutaj macie ciągłą wojnę, ciągłą walkę o przetrwanie… Andriej skrzy wił się. – A gdzie tu sens? My ślisz, że gdzie indziej czeka raj? My ślisz, że dobrze jest tam, gdzie nas nie ma? Zresztą już się przy zwy czailiśmy … Każda załoga zna swoje stanowisko bojowe, wie, co robić podczas alarmu, jak reagować… Poza ty m dostajemy pomoc, sąsiednie wsie dają nam ludzi, kiedy idziemy czy ścić las z mutantów, i na czas gonów też. Wszy scy przecież rozumieją, że stoimy na pierwszej linii. Zabraknie nas, i mutanty pójdą dalej, nie zatrzy mają się. Saszka milczał, przy znając mu rację. – A jednak sy tuacja nie jest taka do końca kry ty czna, co, Andriucha? Z takim uzbrojeniem. Cekaemy, działka automaty czne… – zauważy ł Daniła. Ząb kiwnął głową. – Tak, bez ciężkiej broni by łoby na pewno po nas. Cała obrona się na niej opiera. Nagle umilkł i zaczął węszy ć. Obejrzał się, zauważy ł gadającego nieopodal chłopca, przy wołał go palcem. – Słuchaj, mały, skocz no do ogniska i powiedz, żeby baby przy niosły tu mięso. Dla sześciu osób. I żeby nie żałowały, ci ludzie pomogli nam dzisiaj obronić wieś, trzeba ich godnie ugościć! Chłopaczek otworzy ł usta z ciekawości, spojrzał na Dobry nina, a ten uśmiechnął się i mrugnął do niego. Dzieciak wy szczerzy ł się od ucha do ucha. – Robi się, wujku Andrieju! – Ale skąd macie ty le broni? – zapy tał Driver, wracając do przerwanej rozmowy.

– Iwany cz się wy starał. Kiedy cała ta sprawa dopiero się zaczy nała, mam na my śli jaskinię, zatroszczy ł się, żeby zrobić wy pad do Uchty. Straciliśmy wtedy pięciu ludzi, dwóch poszarpały mutanty, a trzej umarli na chorobę popromienną. Za to wrócili tu w czterech ciężarówkach, amunicji po burty, lekarstwa… No, i broń. Dziesięć kałachów, trzy PKM-y z zapasowy mi lufami. Utiosy, to one stoją teraz w narożnikach. No, i trzy dziestomilimetrowe działka. A i karawany tędy przechodzą, płacą za przejazd. Z was też nieźle zdarliśmy. – Uśmiechnął się lekko. – Tak więc okolicę mamy pod kontrolą. Podeszła do nich kobieta z ogromną aluminiową miednicą w rękach. Leżały w niej duże kawałki mięsa – przy rumienione, wy dzielające oszałamiający aromat. Ząb mruknął z zadowolenia i wy konał zapraszający gest. Nie trzeba by ło dwa razy prosić – po walce bardzo chciało im się jeść i Daniła jako pierwszy sięgnął po pokaźny kawał wieprzowiny. Wgry zł się w nią, czując na języ ku, jak pociekł gorący, obłędnie py szny, aromaty czny mięsny sok. Obok, spiesząc się, by napełnić usta, odgry zał olbrzy mie kawały Sańka. – Ef, tofra fiefszofina – powiedział Kanał z pełny mi ustami. – Sami fodujefie? Ząb kiwnął głową, przełknął kawałek. – Jedzcie, jedzcie. Wszy stko to nasze: sami karmimy, sami poimy, sami zarzy namy. Ze skraju wsi, od strony bramy, dał się nagle sły szeć warkot silników i Ząb, wsłuchując się, westchnął z ulgą. – No, wreszcie. Przy jechali! Gon im nie przeszkodził… Zaraz się zacznie. Dojadajcie szy bciej, bo potem nie przejdzie wam przez gardło… – A co to, ty lko na nich czekaliście? – zapy tał Dżabbersmok. – Goście honorowi? Andriej pokręcił głową. – Nie w ty m rzecz, że honorowi, a w ty m, że bez nich egzekucji po prostu nie będzie. Bo o co chodzi?… Nikt przecież nie chce brudzić sobie rąk zabijaniem swoich. I kiedy jest tak, że trzeba kogoś ukarać, zapraszamy katów z zewnątrz. Jakieś dwieście kilometrów stąd na południe stał kiedy ś niewielki monasty r. Po nadejściu Końca podupadł, mnisi odeszli i jakieś dziesięć lat temu zajęli go tajemniczy przy by sze. Nikt nie wie, skąd przy by li, i nikt specjalnie nie py ta. A jeśli nawet, to milczą i zerkają ty lko spod kapturów. Zawsze chodzą w riasach, nigdy ich przy ludziach nie zdejmują, nawet latem, w najgorsze piekło. A kto wie, co pod ty mi riasami jest… No i stało się tak, że wszy stkie okoliczne osady, a jest ich dziesięć, w ty dzień piechotą obejdziesz, zaczęły ich wy korzy sty wać jako katów. Z tego właśnie ży ją, biorą pieniądze za mokrą robotę. Tak też ich nazy wają: Zakon Katów. Daniła zamy ślił się. Fakty cznie, kto chciałby wy kony wać egzekucję na swoim sąsiedzie? Może to i ostatni drań, jednak przeży łeś obok niego kawał czasu. Witałeś się z nim rano, zapraszałeś w gości i sam odwiedzałeś. Razem kopaliście w ogródku… Może nawet dzieliliście się ostatnim kawałkiem chleba. A tu nagle facet sobie nagrabił, i to poważnie. Tak że nie można mu tego wy baczy ć. I co? Kto będzie chciał się brudzić? Nikt nie podniesie ręki, trzeba więc zaprosić wy konawców z zewnątrz. – I to jest wszy stko, czy m się zajmują? – zapy tał. – Próbowali raz wy głaszać kazania… – Ząb uśmiechnął się. – Pletli jakieś androny o Wielkim Kosmosie, o przy by szach, zbawieniu… Ale nie poszło im najlepiej. Nikt tu nie ma czasu ich słuchać. Iwany cz ich raz postraszy ł. i jak nożem uciął. Warzą jeszcze różne specy fiki i sprzedają, ale to nie jest ich główny zarobek. Najważniejsze są egzekucje… Dobra, chy ba czas. – Wstał. –

Chodźcie bliżej szafotu, stąd nie widać. Ze skraju wsi dał się sły szeć zbliżający się odgłos silników i nie minęła nawet minuta, jak na plac wleciały dwa pikapy UAZ. Na skrzy niach, na rozciągnięty ch między burtami gruby ch pałąkach, by ły zamocowane wielkokalibrowe karabiny maszy nowe, w który ch Daniła wprawny m okiem rozpoznał NSW Utiosy. Pikapy zatrzy mały się przy samej try bunie i ukazał się ataman. W ślad za nim czterech przy by szów – wszy scy wy socy, w długich czarny ch riasach. Mimo że budowa ich ciał by ła na oko ludzka – głowa, dwie ręce, dwie nogi – Daniła odniósł wrażenie, że pod riasami tak naprawdę nie skry wają się ludzie. Ruchy oprawców by ły zby t pły nne, wężowe. Nie ty le szli, co przelewali się z jednego położenia w drugie, poruszali się tak, jak porusza się wąż, pły nnie i szy bko. Po wy jściu z pikapa ataman od razu wszedł na try bunę i wy ciągnął z worka na światło dzienne dużą, zwiniętą z blachy tubę. Podniósł rękę, prosząc o ciszę, i powiedział: – Przy jaciele, towarzy sze broni i bracia. Cieszę się, że mogę ogłosić: pomimo pewny ch trudności postanowiliśmy jednak nie odkładać wy znaczonego na dziś wy darzenia. Wszy stko odbędzie się zgodnie z planem. Pamiętacie, że przez tchórzostwo ty ch, w który ch pokładaliśmy duże nadzieje, osada nasza straciła siedemnastu żołnierzy. I to w czasie, gdy prowadzimy zaciekłą walkę o przetrwanie, kiedy liczy się każdy człowiek! Oto winowajcy ! – Oskarży cielskim gestem wskazał przy wiązany ch do słupów dezerterów. Ludzie na placu, którzy przy cichli na czas przemowy, teraz groźnie zaszumieli. W stronę więźniów poleciały obelgi i przekleństwa. Do słupów natomiast podbiegły postacie w czarny ch riasach, odwiązały tego, który stał pośrodku, wijącego się i wrzeszczącego z przerażenia, i zaciągnęły go do instalacji na platformie. Tam przy wiązali go wprawnie plecami do góry, jeden z katów wniósł na platformę długą żerdź i dwa młoty, a drugi zadarł sukienkę. W świetle ognisk bezwsty dnie zabielił się goły ty łek. – Dobrze, że żerdzie są cienkie. – Zabrzmiał z boku łamiący się z przejęcia głos Kanała. – Szy bka śmierć, miłosierna… – Też mi miłosierna… – wy chry piał Saszka, spoglądając szeroko otwarty mi oczami na platformę. – Z palem w dupie… Pewnie jeszcze postawią go potem na sztorc?… – Jeśli żerdź jest cienka, szy bciej przebije się przez ciało – wy jaśnił ponuro jakiś starszy żołnierz. – Za to jeśli nabija się kogoś na gruby pal, to nie daj Boże… – Przez jego ciało przeszedł dreszcz. – Widziałem raz, jak sadzali człowieka na coś takiego. Nie tutaj, dalej na wschód, za Uralem. Pal nie rozcina ciała, nie przebija go, ty lko jakby rozłupuje, rozry wa je od środka. Trzy dni minęły, zanim pękły kości, rozerwały się więzadła i człowiek umarł… Najstraszniejsza kaźń. Lepiej już wisieć na madejowy m łożu albo dać sobie ściąć głowę, szy bciej się wszy stko kończy. Daniła wy raźnie sły szał, jak Saszka obok niego ochry ple oddy cha i nerwowo przeły ka ślinę. Ty mczasem oprawcy przy stąpili do swojej straszliwej procedury. Jeden z nich podniósł kołek i umieścił w odpowiednim miejscu jego zaostrzony wierzchołek, a dwaj pozostali wzięli w ręce młoty. Czwarty pochy lił się, uważnie zbadał paski na rękach i nogach ofiary, wy prostował się i po chwili kiwnął głową. Człowiek na koźle wciąż wrzeszczał i szarpał się gorączkowo, próbując się uwolnić, ale jego wy siłki by ły bezskuteczne – paski trzy mały mocno. Dobry nin wstrzy mał oddech, czując, jak od strasznego napięcia zaczy na mu pękać głowa. Wszy stko, co się tu działo, zdawało się zby t nierealne, żeby by ć prawdą… Wszy stko to by ło jakieś za proste, zwy czajne, powszednie – i dlatego przy pominało spektakl odgry wany na postrach

i ty le… I jednocześnie dobrze rozumiał – i pal, i kozioł, i młoty, i zamiary katów w czarny ch riasach – to by ła najprawdziwsza prawda. Wy obraził sobie nagle na krótką chwilę, że to właśnie on wisi na tej diabelskiej instalacji – i brzuch ścisnął mu się konwulsy jnie w oczekiwaniu na cios i następujący w ślad za nim szaleńczy ból… Jeden z katów podniósł młot, przy mierzy ł i z całej siły uderzy ł nim w nasadę kołka. Ciało człowieka zadrżało, wy ginając się w pałąk w straszliwy m napięciu, i od jego wizgu sły szalnego głośno wśród grobowej ciszy, która zawisła nad placem, Daniłę aż skręciło. Przy zwy czajony do widoku krwi i śmierci, nie potrafił znieść tego zwierzęcego wrzasku wy rzuconego z ludzkiego gardła. Przez przewód pokarmowy przetoczy ła mu się gorąca fala, wlała w krtań i chlusnęła na zewnątrz, skręcając mu ciało w potężny ch spazmach. Zgiął się i wy rzucając z siebie kawałki niedawno zjedzonego mięsa, kątem oka zauważy ł, że obok niego tak samo wy miotują Saszka z Dżabbersmokiem. Ale nawet w takiej chwili, kiedy zdawałoby się, że ciało jest zajęte ty lko sobą, uszy usły szały odgłos drugiego uderzenia. Człowiek już nie skowy tał, ale ry czał na granicy możliwości, zry wając struny głosowe, i od tego ry ku zaty kało uszy i chciało się uciekać, uciekać stąd jak najdalej, na koniec świata… Daniła podniósł głowę, wy tężając całe ciało i powstrzy mując spazmy, wpy chając je z powrotem do żołądka, i zobaczy ł, że gorączkowo próbując się wy rwać, uwolnić, człowiek zerwał jednak jeden z pasków i teraz z szaloną szy bkością machał lewą ręką, jakby starając się dosięgnąć ziemi, zaczepić i odpełznąć od swoich oprawców. Dopadli go od razu dwaj mnisi, starając się znów go przy wiązać, ale człowiek się nie poddawał. Zdawało się, że jego ręka nabrała nagle diabelskiej siły i zwinności, by ło jasne, że w ty ch ruchach by ł cały ten piekielny ból, który rozdzierał teraz jego wnętrzności. Podczas gdy dwaj oprawcy starali się opanować sy tuację, pozostali dalej robili swoje. Młot podniósł się powoli i znów opadł, i ty m razem żerdź weszła głębiej. Człowiek w końcu bezsilnie obwisł. Nie opierał się już i postacie w czarny ch riasach zdołały skrępować jego rękę. Teraz człowiek już nie krzy czał, a ty lko chry piał z zerwany mi strunami głosowy mi i konwulsy jnie trząsł głową, puszczając krwawą ślinę. Pęcherz moczowy puścił mu od razu po pierwszy m uderzeniu i jego wy pły wająca na zewnątrz zawartość mieszała się z krwią, ściekając teraz po koźle i kapiąc na deski szafotu. Skazaniec wisiał na piekielnej instalacji jak szmata i kaci, korzy stając z tego, odwiązali go, wy tęży li siły – i poderwali pal, stawiając go pionowo. Człowiek głucho zajęczał i jego ciało, dy ndające bezwolnie na wy sokości czterech metrów, pod własny m ciężarem opadło niżej. Po żerdzi ciekło, ale mnisi nie zwrócili na to najmniejszej uwagi. Z trudem utrzy mując śliskie drewno w równowadze, ponieśli pal ze skazańcem w stronę bramy. Plac milczał. – Koniec. Teraz wetkną pal w ziemię, a za parę dni, kiedy zdechnie, zabiorą go do monasty ru – rozległ się ochry pły głos Andrieja. – To ich warunek. Kogo stracą, tego zabierają. I ty ch dwóch też wezmą, ale ży wcem. Co z nimi robią, nie wiadomo, ale ten, kto trafia w ich ręce, już nie wraca… Zdawało się, że minęła cała wieczność, zanim wstrząśnięci widokiem kaźni stalkerzy, zdołali wy dusić z siebie choć jedno słowo. – I często macie takie… zabawy ? – głos Dżabbersmoka by ł ochry pły i stężały. Ząb potrząsnął głową. – Przez ostatnie dwa lata ty lko pięciu by ło stracony ch: ci trzej i jeszcze dwaj w zeszły m roku. – A za co?

– Za to samo, tchórzostwo – rozległ się głos z boku. Daniła odwrócił się, by zobaczy ć, że obok nich stoi sam ataman i uważnie przy słuchuje się rozmowie. – Jeśli jest rozkaz, by stać na posterunku do ostatka, to stój. Choćby sam diabeł na ciebie wy szedł, masz obowiązek stać! – Zamurowaliśmy wtedy jaskinię i wy stawiliśmy posterunek, dwóch ludzi. A o północy Iwany cz sam poszedł sprawdzić. I żeby chociaż jeden tam by ł! Obaj spieprzy li i do rana siedzieli na sośnie na skraju lasa – wy jaśnił Ząb. Ataman kiwnął głową, potwierdzając jego słowa. – I jak wtedy by ło, tak samo, na pal? – Po prostu ich rozstrzelaliśmy. Nie by ło specjalny ch konsekwencji, nikt z ich winy nie zginął, nie został ranny. A za dezercję w czasie bitwy, ty lko tak. Na pal i bez gadania! – Po prostu rozstrzelaliście – wy mamrotał Saszka. – Rzeczy wiście, po prostu… – Według prawa czasu wojny. – A nie boisz się, Wasiliju Iwanowiczu, że takimi metodami wy tracisz niedługo wszy stkich ludzi w osadzie? – zapy tał Daniła. – A jak by ś chciał inaczej? Przekony wać i prosić? Bardzo chętnie, rzecz jednak w ty m, że na strach przed śmiercią prośby jakoś nie działają. Boją się ludzie ty ch szary ch upiorów, więc trzeba szukać inny ch metod… Stali w milczeniu. Daniła wciąż miał na końcu języ ka py tanie i zastanawiał się, czy będzie wy padało zadać je człowiekowi, który przed chwilą prowadził egzekucję własnego dziecka… – Nie szkoda ci sy na? – W końcu się zdecy dował. Kozak obrócił głowę i popatrzy ł mu prosto w oczy. Jego wzrok by ł twardy, ciężki i nie dało się w nim dostrzec ani jednej iskierki żalu z powodu tego, co zrobił. – Szkoda. Nawet sobie nie wy obrażasz jak bardzo! Aż się trzęsę, tak mi szkoda! Ale naczelnik, który troszczy się o swoich podopieczny ch, nie ma prawa wy różniać nikogo. Nawet z własnej rodziny – odparł szorstko. – Dlatego że ludzie zależą ode mnie. Jak będą na mnie patrzeć, jeśli dziś pożałuję swojego sy na, a jutro za podobne przewinienie wy ślę na pal dziecko sąsiada? – Bij swoich, żeby obcy cię szanowali? – Wy tego nie zrozumiecie – powiedział gorzko i machnął ręką z rezy gnacją. – Wiecie, jak to jest ży ć w nieustanny m strachu przed śmiercią? Spodziewać się ciągle, w każdej chwili, że oto zaraz z lasu wy padną hordy potworów i ruszą na palisadę! I wiedzieć, że jutro, a może nawet dzisiaj, możesz nie doliczy ć się sy na, córki, ojca, matki albo najlepszego przy jaciela… Daniła nie odpowiedział – zamy ślił się. Tak, miejsce, w który m się urodził i ży ł, wciąż jeszcze by ło we władaniu promieniotwórczego koszmaru. Tak, po to, by jeść do sy ta i ży ć w dostatku, stalkerzy musieli wy chodzić na powierzchnię i łazić po promieniotwórczy m mieście, zdoby wając środki egzy stencji. Tak, by ło to trudne i wielu nie wracało do domu… jednak sam Schron znajdował się pod grubą warstwą ziemi i betonu, za solidną zaporą hermety czną, i ludzie mogli ży ć we względny m bezpieczeństwie. I stalkerzy, wy chodząc na rajd, nie martwili się o swoje rodziny. Tu zaś wszy stko by ło inaczej. Poważniej. Straszniej. Śmierć wisiała nad osadą jak miecz Damoklesa, przez co patrzy ło się na świat inaczej, surowiej i bardziej bezkompromisowo. Tu jak nigdzie w tak duży m stopniu realizowana by ła zasada „albo ty ich – albo oni ciebie”, ta sama, którą pułkownik tak uparcie wbijał do głów swoim podopieczny m. I by ło całkiem możliwe, że

ty lko tak, trzy mając ludzi żelazną ręką, można by ło przeciwstawić się groźbie całkowitego unicestwienia. – …kiedy stoisz, patrzy sz ze szczy tu palisady na te piekielne zastępy szalejące na dole i zdajesz sobie sprawę, że dziś znów ktoś nie wróci do domu, to wy wraca ci duszę na lewą stronę – ciągnął ataman. – W końcu za każdego, za każdego w tej osadzie odpowiadam ja i nikt inny. I ja sam, jak nikt, rozumiem, że przeciwstawić się temu zagrożeniu można ty lko dzięki żelaznej dy scy plinie i bezwzględnemu wy kony waniu rozkazów. Ale jak to ludziom wy jaśnić, wiesz? – Popatrzy ł Danile w oczy i ten odwrócił wzrok. – A ja nie znam innego sposobu oprócz strachu. Człowiek powinien wiedzieć, co go czeka za dezercję czy odmowę wy konania rozkazu, i powinien się tego bać jeszcze bardziej niż zbliżającego się ty gry sa szablozębnego. Walczy łem w dwóch wojnach, pierwszej i drugiej czeczeńskiej, mam odznaczenia. Wiele widziałem i rozumiem, że rację miał towarzy sz Stalin, kiedy podpisy wał sły nny rozkaz 227. Ty lko tak, ani kroku wstecz! Zwy cięży my. I Dobry nin, spoglądając na tego człowieka ze stali, by ł zmuszony przy znać mu rację. Żelazna dy scy plina i zwarte szeregi by ły dla mieszkańców osady fundamentalny m warunkiem przeży cia. Każdy człowiek tu rozumiał, że surowość wobec pojedy nczy ch członków społeczeństwa jest niezbędna, by przetrwała wspólnota. I każdy bezwarunkowo ufał i bezwzględnie popierał przy wódcę osady – dość by ło wspomnieć, z jakim szacunkiem wy rażał się o nim Ząb. Ale jedna rzecz u atamana – człowieka z żelbetową wolą – poraziła Daniłę nawet bardziej. Poraziła – i zmusiła do zastanowienia… Osada ży ła w ciągły m strachu, napięciu, w stanie wojny i towarzy szący ch jej trudności, strat, nieszczęść i bólu – a jednak ludzie nie ruszali się stąd i nie szli szukać lepszego losu. Co za problem zdjąć broń z DZSO, załadować ją do samochodów, prawem silniejszego zetrzeć z powierzchni ziemi jakąś wieś leżącą trzy sta kilometrów dalej i urządzić się w nowy m miejscu, podporządkowując sobie resztkę ocalały ch i grabiąc ich majątek. Jednak z jakiegoś powodu mieszkańcy wioski nie chcieli iść tą drogą. By li mocno przekonani, że ich miejsce jest tutaj, na pierwszej linii obrony, i trzy mali ją żelazny m chwy tem, nie licząc się ze stratami i nie szukając lepszego ży cia kosztem inny ch. I właśnie ten fakt po raz pierwszy dał Danile do my ślenia, czy cel ich ekspedy cji jest rzeczy wiście aż tak szlachetny, jak zdawało mu się na samy m początku drogi.

32 DZSO – drewniano-ziemne stanowisko ogniowe. Nie my lić z SSO – stały mi stanowiskami ogniowy mi, które buduje się z betonu (przy p. aut.). 33 Wasilij Iwanowicz Czapajew – legendarny sowiecki dowódca z czasów wojny domowej, jednocześnie przedmiot liczny ch dowcipów (przy p. tłum.).

11 | Błędny tunel Grzbiet Timański przy witał ich ulewą. Zaczęło padać nagle. Kolumna by ła w marszu, gdy w jednej chwili na ziemię spadły ty siące ton wody. Deszcz by ł jak ściana, całkowicie ograniczając widoczność, momentalnie zamieniając suchą i całkiem dotąd przejezdną drogę w trzęsawisko. W atlasie w legendzie by ła oznaczona jako „droga o nawierzchni twardej”, jednak przez lata, które minęły od Początku, po nawierzchni tej nie został nawet ślad, i droga, nawet bez tego daleka od ideału, rozmiękła ostatecznie, zamieniając się w ohy dną szarożółtą breję. Zmniejszy li ciśnienie w oponach, ale dzielność terenowa samochodów od tego nie wzrosła. Pojazdy wpadały w poślizg, buksowały, nie pomagało spięcie trzech mostów napędowy ch w uralach i przeniesienie mocy na wszy stkie koła. Spod szaleńczo kręcący ch się kół na wszy stkie strony leciały grudy błota, obry zgując przednią szy bę następnego w kolumnie samochodu, Chociaż wy cieraczki pracowały z maksy malną szy bkością, ty lko rozmazy wały błoto na szy bach, dodatkowo denerwując i bez tego maksy malnie spięty ch kierowców. Błoto, co prawda, leciało niedługo – wkrótce droga, z której woda, nie wiedzieć czemu, nigdzie nie odpły wała, zaczęła przy pominać kanał, który m gęsiego, ślizgając się to w prawo, to w lewo, powoli niczy m niezgrabne barkasy sunęły ciężarówki. Teraz koła wy rzucały już ty lko mętną błotnistą wodę. Polna droga niespodziewanie się skończy ła. Daniła, siedzący obok zaciekle kręcącego kierownicą i klnącego co dwa słowa żołnierza, próbujący dojrzeć cokolwiek przez nieprzeniknioną zasłonę deszczu, usły szał nagle z głośnika radosny okrzy k dowódcy BTR-a: „Ziemia!”. Uśmiechnął się – ich kolumna fakty cznie przy pominała zagubione w nocny m sztormie statki i ten okrzy k, wy dany jakby przez mary narza na bocianim gnieździe, dodał wszy stkim otuchy. Ulewa stopniowo ucichła, ustępując miejsca wodnej zawiesinie wiszącej w powietrzu. Kolumna posuwała się teraz szerokim traktem z wy sepkami asfaltu wy łaniający mi się to tu, to tam ze żwiru i tłucznia. Według mapy by ł to ostatni równy odcinek za Uchtą – dalej czekały karawanę bezdroża wśród tajgi. Czasem równolegle do trasy, w prześwitach między drzewami, migał nasy p kolejowy i w jedny m z takich miejsc Hasan zatrzy mał kolumnę i osobiście, w asy ście czterech żołnierzy na quadach, zbadał stan torowiska. Wrócił zadowolony – Daniła widział z kabiny jego uśmiechniętą twarz – i obwieścił przez interkom, że tory kolejowe znajdują się w przy zwoity m stanie. Podkłady kolejowe nie by ły drewniane – w tutejszy m wilgotny m klimacie nawet nasy cone kreozotem deski nie przetrwały by pewnie nawet dziesięciu lat – ale betonowe, więc prawie nie ucierpiały od upły wu czasu i szy ny mocno się na nich trzy mały. Co prawda, sam tor by ł częściowo zasy pany piaskiem, ziemią i rosły już na nim drzewka, ale dla pociągu pancernego nie by ła to żadna przeszkoda. Taka sy tuacja dodawała animuszu. Kilka dni wcześniej, kiedy łączy li się z pociągiem pancerny m – stał gdzieś pod Kirowem i żołnierze

mozolili się remontem torów. Zwiad meldował, że zniszczony odcinek ciągnie się przez dwadzieścia kilometrów i planują go przeby ć w ciągu dwóch, trzech dni. Za to potem droga miała by ć wolna aż do miasta Kotłas. Dziewięćdziesiąt kilometrów równego traktu kolumna pokonała w godzinę. Mignęły i zostały za nimi opuszczone podupadłe wsie bez śladu by dła, przemknęły im za oknem czarne, zapadające się stopniowo w ziemię chaty widma z przechy lony mi dachami i ciemny mi dziurami okien. W jednej z takich chat Daniła zauważy ł jakiś ruch, ale nie miał ochoty zatrzy my wać się, by to sprawdzić. Trakt niespodziewanie się urwał. Kolumna zwolniła, po prawej mignął drogowskaz z łuszczącą się farbą. Cudem zachowana, wy blakła od słońca żółta strzałka wskazy wała w lewo, obok widniały ślady na wpół startej litery „A”. Tuż za drogowskazem stał jeszcze jeden, chałupniczo zrobiony z dy kty, na który m krótka, koślawo namalowana biała strzałka wskazy wała w górę, a z boku wdzięczy ł się pełen zawijasów napis – „U Szamana – 0,5 km”. I nieopodal, na wprost i po prawej Daniła dostrzegł duży piętrowy dom, w który m z komina unosił się biały dy mek. – Kolumna stać. – Z głośnika rozległa się komenda majora. – Quady jeden i dwa naprzód. Obejrzeć dom. Załogi ciężarówek do wy jścia, zapewnić ochronę na obwodzie. Daniła sprawdził poziom radiacji na zewnątrz i wy szedł. Po minięciu Kirowa miejsca z podwy ższony m promieniowaniem napoty kali coraz rzadziej i torba z maską przeciwgazową znalazła się w plecaku. Również teraz radiacja na zewnątrz nie przekraczała stu mikrorentgenów i maski można by ło nie zakładać. Żołnierze rozproszy li się już wokół kolumny. Daniła zostawił na zastępstwo Profesora, na wszelki wy padek wziął Shreka z cekaemem i wy sunął się na czoło kolumny, gdzie stał WDS. Obok na jałowy m biegu warkotało pudło i Hasan, stojąc na nim, obserwował przez lornetkę działania zwiadowców. – Dookoła czy sto – podzielił się informacją. – Zaraz sprawdzą sektor północny i będzie można ruszać. – A dom? – W domu siedzi staruszek. Sam. Zdaje się, że lekko zwariowany, ale niegroźny. – Może warto stanąć tu na nocleg? Dalsza droga jest kiepska, a niedługo będzie noc. Jak mamy jechać po ciemku przez błoto? Hasan zastanowił się przez chwilę i kiwnął głową. – Słusznie. Zatrzy mamy się tu. W jedny m z GAZ-ów 66 nożny przełącznik świateł się zepsuł, zablokował. Bez świateł nie da się jechać. BTR ma z kolei problemy z silnikiem, ale do usunięcia. Przez noc je naprawimy. – Odpoczniemy chociaż po ludzku przed ostatnim skokiem – burknął Daniła. – Sądząc z mapy, dalej są kompletne bezdroża. A tu jeszcze ten deszcz, więc teraz nieprzeby te bagnisko mamy jak w banku… Zdąży my ? – Od Uchty jest już niedaleko – mruknął Hasan. – Ale wy padliśmy już z grafiku. Liczę na jedno, że nasi ry wale też się spóźnią. Inaczej wszy stko na darmo… – To może chrzanić ten odpoczy nek? – zaniepokoił się Daniła. – Jeśli nie zdąży my, to przecież… To będzie koniec! – Nie, nie możemy tego zrobić. Ludzie są zmęczeni, a niedługo zapadnie noc, sam mówiłeś.

A w ciemności łatwo się zgubić. Jak zboczy my z trasy, stracimy jeszcze więcej czasu. – Postukał obcasem we właz BTR-a i kiedy wy sunęła się głowa w hełmofonie, wskazał przed siebie. – Ruszaj. Przejedziemy na dachu, to niedaleko. Pudło ruszy ło i po paru minutach zatrzy mało się na poboczu trasy naprzeciw domu. Daniła zeskoczy ł na ziemię w ślad za Hasanem i rozejrzał się. Z bliska by ło widać, że dom jest naprawdę ogromny. Dwie kondy gnacje, do tego jeszcze mansarda z duży m potrójny m oknem i balkonem. Cały by ł przy ozdobiony rzeźbiony mi zawijasami i po jego zadbany m wy glądzie by ło widać, że mieszka tu człowiek, który przy wy kł do zadbanego otoczenia. W obie strony odchodził płot, za który m widać by ło podwórze z szopami i ogromnego psa biegającego dookoła i dzwoniącego łańcuchem. Drzwi wejściowe nagle się otworzy ły i na duży rzeźbiony ganek wy szedł staruszek – niskiego wzrostu, chudziutki, z krótką szpakowatą bródką. Popatrzy ł uważnie na Daniłę – i ten nagle poczuł się dziwnie, jakby tamten zajrzał w głąb niego, w samą duszę… – Oto i śmierć moja przy szła… – powiedział półgłosem, jakby do siebie, staruszek. – Wchodźcie, drodzy goście, urządzajcie się, czujcie się jak u siebie w domu. Daniła spojrzał na Hasana. Ten w odpowiedzi wzruszy ł ramionami, jakby mówiąc: „No, przecież ci mówiłem” – i zwrócił się do gospodarza domu: – Nie bój się, dziadku, nie skrzy wdzimy cię. Jesteśmy przejazdem. Przenocujemy i pojedziemy dalej. – Ja już sam wiem, czy skrzy wdzicie, czy nie – odparł staruszek, dziwnie się uśmiechając. – Wchodźcie już, co tak na zewnątrz sterczy cie… – Nie jesteśmy sami… – Przecież nie jestem ślepy … – odparł szy derczo tamten. – Starczy miejsca dla wszy stkich. Daniła zostawił wy dającego dy spozy cje Hasana, wszedł na ganek i potem do środka. Dom by ł kiedy ś prawdopodobnie czy mś w rodzaju przy drożnego hotelu. Cały parter zajmował przestronny hol z wy godny mi, nieco sfaty gowany mi sofami i fotelami. Przedsionka jako takiego nie by ło – na prawo od wejścia mieściła się niewielka szatnia z rzędami wieszaków i wąskimi szafkami na ubrania wzdłuż ścian. Po lewej by ł bar. Ale kontuar nie by ł zrobiony z beczek jak w „Tawernie”, ale z naturalnego drewna, z długim gładkim blatem, takim, po który ch barmani w stary ch filmach tak fajnie suwali szklanki z drinkami. Dziadek siedział właśnie tam, przy barze, na wy sokim krześle o długich metalowy ch nogach, i popijał jakiś gęsty brunatny trunek z niskiego kieliszka. Kiwnął zachęcająco głową na krzesło naprzeciwko i Dobry nin poprawił wintorieza na plecach, i wdrapał się na nie. – No, i dokąd to was niesie, do diabła na rogi? – zapy tał skrzy piący m głosem gospodarz. – Czego wam w tej głuszy potrzeba? Za mojej pamięci ty lko trzy razy przechodziły tędy karawany. A nie wrócił nikt… – Mamy sprawy, dziadku, ważne sprawy – odpowiedział mgliście Daniła. – Więc mówisz, że od dawna tu mieszkasz? – Można liczy ć, że od pół wieku się stąd nie ruszam. – I jak ci się ży je przez ostatnie dwadzieścia lat? – A co mi tu… Dzicz, tajga. Bez człowieka namnoży ło się pełno zwierząt… Poluję. Założy łem ogródek. Mam też zapasy … – Ale przecież radiacja! Jak to polujesz? – nie wierzy ł Daniła. – Na mutanty ?

– Te też się zdarzają – zgodził się dziadek. – Rozmowa jest z nimi krótka… Więc cóż, mutanty … Żmij jest całkiem jadalny, trzeba ty lko usunąć gruczoły jadowe. Co prawda, mięso jest twardawe, ale w naszy ch czasach nie ma co gry masić… – Co to za żmij? – Taki… Zwy kły wąż, ty lko obok głowy sterczy mu para macek. – Przy pomina trzy głowego gory ny cza. – A, gory ny cz… – zrozumiał Daniła. – Jasne. U nas też wy stępuje, ale nikt się nie odważy ł próbować jego mięsa. – Z głodu nie takie rzeczy człowiek zje – mruknął dziadek. – A tak w ogóle to jakie tutaj promieniowanie… No tak, zdarzają się ogniska z wy sokim poziomem radiacji, ale raczej są małe. A gdzie indziej jest czy sto. W nas przecież nie walili. Ktoś wiedział o nas tej głuszy ? W Uchtę to tak, walnęli chy ba z raz, ale to tak daleko… Doleciało dopiero razem z opadami. W okolicy by ło jakieś dziesięć rentgenów… I co? Szy bciutko wszy stko się rozpadło. Więc i zwierzy nie bardzo nie zaszkodziło. – A Sy kty wkar? Przejeżdżaliśmy tamtędy, do tej pory zdarzają się tam lokalki. – Tak, podobno jemu dostało się mocniej – kiwnął głową dziadek. – Ty le że stamtąd do mnie jest jeszcze dalej. Bo gdzie on jest, nawet dalej na południe niż Uchta… W głuszy mieszkam, to mnie uratowało. Trzasnęły drzwi i do domu wszedł Hasan. W ślad za nim grupami i pojedy nczo zwalili się żołnierze. – Ej! Wy tam, zdejmujemy obuwie i oddajemy mnie! – Dziadek zerwał się z krzesła i roztrącając żołnierzy, skierował się do szatni. – Uwalacie podłogę i sprzątać będę potem po was! Rozległy się śmiechy. – Bojowy dziadek! – Dzielny staruszek! – Słusznie, dziadziu, przy uczaj do porządku! – Odwy kliśmy, rozumiesz, od cy wilizacji… Na krzesło dziadka opadł Saszka. Podniósł niedopity kieliszek, powąchał, skrzy wił się. – Co to, zachowały się u niego zapasy alkoholu? – Mieszka sam. – Daniła wzruszy ł ramionami. – Kto miałby to pić? – Na pierwszy m piętrze i w mansardzie są pokoje czteroosobowe! – dobiegł głos z szatni. – Wchodźcie, urządzajcie się. Kolacji nie oferuję, sam nie mam nic do żarcia, ale znajdzie się coś mocniejszego. Wśród żołnierzy zapanował radosny gwar, ale naty chmiast rozległ ostry głos majora. – Nic z ty ch rzeczy ! Po kieliszku dla odprężenia, nie więcej. Tuszonkę w zęby, popić i spać. Nadchodzi noc, a jutro pobudka o świcie. Za oknem rzeczy wiście szy bko ciemniało. Daniła wezwał na kanale wewnętrzny m Li i Shreka, i wszedł na poziom mansardy. Pokoi by ło tu niewiele, ty lko cztery, i stalkerzy wy brali sobie skrajny, przy samy ch schodach. Pokoik by ł niewielki bez mebli, ale w kącie leżała sterta gruby ch pasiasty ch materacy. Czy wiele trzeba zmęczony m ludziom, żeby odpoczęli? Spokój, płaska powierzchnia i dach nad głową. A tego wszy stkiego by ło w pokoju pod dostatkiem. – Rajskie ogrody ! – mruknął z zachwy tem Saszka, wlekąc materac do kąta i rzucając się na niego. – Sto lat mógłby m tak ży ć!

Daniła przesunął swój materac w drugi kąt, przy drzwiach. Zrzucając kamizelkę takty czną i kuloodporną, powiedział: – Przejadłoby ci się po trzech dniach. Bezczy nność męczy. – Nieee… Jak skończy my tę sprawę i wrócimy, przez miesiąc nie wy sunę nosa ze Schronu – odezwał się Li. – Żeby to by ło już… Czuję się, jakby śmy jechali pół roku, i wciąż nie możemy dojechać. Daniła zdjął wreszcie ubranie i wy ciągnął się na materacu. Jego ciałem owładnęło błogie zmęczenie i po trzęsącej się nieustannie ciężarówce wy dało mu się, że pokój też się koły sze, próbując jakby ululać zmęczonego wędrowca. – Do pełni szczęścia brakuje ty lko herbatki… – dał się sły szeć głos Saszki. – Zszedłby ktoś, co? … Shrek zaczął niechętnie się podnosić. – Leż już – uprzedził go Licznik. – Ja pójdę. Są jeszcze jakieś ży czenia? – Tuszonkę – burknął Losza, kładąc się z powrotem. – Trzy puszki. – Robi się… Ledwie drzwi się za nim zatrzasnęły, Sańka zerwał się, podszedł do nich na palcach, uchy lił, wy jrzał, ukradkowo rozejrzał się na boki, starannie je zamknął i usiadł obok Daniły. – Nie wierzy łeś, że cała ta wy prawa to ściema? – zapy tał półgłosem towarzy sza. – Znów dopadła cię paranoja? – uśmiechnął się Daniła. – Nie to, żeby m nie wierzy ł… – Nie wierzy łeś – przerwał mu z saty sfakcją Saszka. – W takim razie posłuchaj. Zrozumiałem to nagle dzisiaj rano. Siedziałem, patrzy łem przez okno i nagle jak mi nie da po głowie! – Olśnienie? – spy tał półżartem, ze współczuciem Daniła. – Zdarza się… – Można i tak powiedzieć – odparł niewzruszony towarzy sz. – Ty le że to, co zrozumiałem, potwierdza, że nie wszy stko jest tak pięknie, jak to przedstawiał major. – No, to mów. – Przy pomnij sobie, co mówił Hasan na zebraniu w „Tawernie”… – Powiedział dużo różny ch rzeczy. – Daniła wzruszy ł ramionami. – Co cię konkretnie interesuje? – Pamiętasz, jak powiedział, że niby wy słał do głównej bazy gońców z dokładny mi współrzędny mi kombinatu? Daniła milczał przez chwilę, szukając w pamięci. – I co? Saszka patrzy ł na niego w milczeniu. Pauza się przeciągała. – Satelita – buchnął nagle ze swojego kąta Shrek. – Zgadza się, Losza. – Saszka kiwnął głową z aprobatą. – Czasem szy bciej ogarniasz od naszego dowódcy … Daniła otworzy ł usta, ale od razu zamknął je z kłapnięciem i umilkł porażony. Bo rzeczy wiście – po co by li Hasanowi ludzie Schronu, jeśli od samego początku, kiedy ty lko poznał położenie kombinatu, mógł przekazać je bazie przez satelitę?! I wezwać posiłki, ty lu żołnierzy, ilu potrzebował, by przeprowadzić udany szturm?! – Nie rozumiem w takim razie, po kiego wała do nas polazł – wy mamrotał. – A o co ja ci cały czas ciosam kołki na głowie! – zezłościł się Saszka. Na schodach dały się sły szeć lekkie kroki wracającego Chińczy ka.

– Na razie nie ogłaszamy alarmu – powiedział szy bko Daniła. – Nie mamy stuprocentowej pewności, że to wszy stko oszustwo, to niespójność w opowieści. Nie uwierzą nam. Wszy scy mają głowy nabite kombinatem z jego magazy nami i triumfalny m powrotem do domu… Drzwi się otworzy ły i do pokoju wszedł Wan obładowany tuszonką, chlebem i herbatą. – Dan, Hasan cię wzy wa. – Zwalił puszki na materac Loszy i machnął ręką w stronę schodów. – A ten czego chce?… – zdziwił się Daniła, wstając. – Ty lko mnie czy wszy stkich dowódców grup? Li wzruszy ł ramionami. – A bo ja wiem? Prosił ty lko ciebie. I siedzi tam sam. Dobry nin wy szedł na kory tarz, wy ciągając po drodze dozy metr, i spojrzał na zegarek migający w prawy m górny m rogu ekranu. Niedługo północ, a majorowi zebrało się na rozmowy … O co tu może chodzić? Hasan rzeczy wiście by ł sam. Siedział przy barze, bawiąc się szklanką wy pełnioną do połowy ciemnobordowy m pły nem. – Przy siądź się. – Skinął głową na krzesło naprzeciwko. – Zdziwiony ? Daniła w nieokreślony sposób poruszy ł głową. – Nasza droga zbliża się do końca, do punktu przeznaczenia zostało niewiele i możemy nie mieć już szansy na spokojną rozmowę – powiedział major. – A mam coś ważnego do powiedzenia. Mam dla ciebie propozy cję. – Obiecujący początek… – W trakcie całej naszej podróży zdąży łem się przekonać, że wasz pułkownik dotrzy muje słowa: stalkerzy Schronu to fakty cznie doskonali żołnierze. I chcę wam zaproponować służbę w szeregach Bractwa. Każdy, kto do nas wstępuje, dostaje sporą premię początkową i niczego mu nie brakuje. Bractwo dba o swoich ludzi i płaci im pierwszorzędnie. Daniła wy słuchał tej niespodziewanej propozy cji z otwarty mi ustami. Kuszące! Wstąpić w szeregi Bractwa znaczy ło nie bać się już o swoją przy szłość, o przy szłość rodziny, o to, że w domu zabraknie kiedy ś jedzenia, znaczy ło by ć pewny m jutra. Znaczy ło to, że jego rodzina ze starzejącego się Schronu w skażonej miejscowości przeniesie się do bazy Bractwa! Spokój, żołd, bezpieczeństwo… To… to by ła propozy cja iście królewska! I w ty m świetle podejrzenia Saszki o nieczy stą grę ze strony Hasana stawały się jakieś mało ważne, śmieszne, niczy m draka w piaskownicy. – Tobie mogę zaproponować miejsce Moreli – ciągnął ty mczasem major – miejsce dowódcy grupy w mojej bry gadzie. Jestem przekonany, że z czasem dorośniesz i do stanowiska Siemiony cza. – Wiedziałem, że to nie szeregowy żołnierz… – kiwnął głową Daniła. – Nie szeregowy. Psor to mój zastępca, ale nie uznałem za stosowne, by o ty m informować. My ślałem o waszy m wstąpieniu do Bractwa od samego początku, więc w każdy m oddziale umieściłem swojego obserwatora. Tak więc, można uznać, że egzamin ze zdolności do wy kony wania zawodu zdaliście. Witamy. Awansujesz na zastępcę, a wtedy kto wie, za jakieś pięć, siedem lat może ci się trafić i własna bry gada. Załatwię to u Tarantuli. Nawiasem mówiąc, do przy wilejów dowódcy oddziału należy możliwość dobierania ludzi, który ch uważa za potrzebny ch…

– Popowicz, Licznik, Shrek… – Tak. Jeśli nie będą mieli nic przeciwko. Daniła uśmiechnął się. – Coś to wszy stko zby t dobre, żeby by ło prawdziwe… – Wcale nie. – Hasan pokręcił głową. – Bractwo rozszerza swoje wpły wy, rośnie. I cały czas potrzeba nam sensowny ch ludzi, świeżej krwi. – Liczba miejsc jest nieograniczona? Major uśmiechnął się. – Rozumiem cię. Cóż, jeśli wasz pułkownik się zgodzi, będziemy mogli wziąć pod swoje skrzy dła cały Schron. Ludzi ewakuujemy do bazy, a w waszy m schronie urządzimy punkt przeładunkowy, wy suniętą placówkę. Ty m bardziej że jest bardzo dobrze położony, przy samy m dworcu. To oznacza dobrą kontrolę szlaków handlowy ch. – Dlaczego miałby mieć coś przeciwko? – Straci władzę. – Major rozłoży ł ręce. – A niektórzy ludzie trzy mają się jej do końca. Sam pomy śl. Ile miał lat, kiedy zaczęła się cała ta jądrowa zawierucha? Podpowiesz mi? Daniła się zamy ślił. – No… Niedużo po trzy dziestce… Na pewno po trzy dziestce. Ale niedużo. Hasan kiwnął głową z zadowoleniem. – Po trzy dziestce… Ktoś, kto zdołał zostać pułkownikiem specnazu GRU w takim wieku, to obdarzony bardzo silną wolą, spry tny, twardy i rzutki człowiek, posiadający zwierzęce wy czucie zagrożenia i potężny insty nkt samozachowawczy. On wie, czego chce, i idzie do władzy własną drogą, po trupach inny ch, nie licząc się ze stratami. „Cel uświęca środki” to cała jego dewiza ży ciowa. – Rodiony cz taki nie jest – powiedział z przekonaniem Daniła, chociaż, jeśli miał by ć szczery, przez wszy stkie te lata przeży te u boku pułkownika nie udało mu się do końca zrozumieć, co to by ł za człowiek. By ł chwilami zaskakujący … – A poza ty m zaproponujecie to ludziom wprost, a nie za jego pośrednictwem. – Ty się ty m zajmiesz. Zdoby wamy kombinat, ładujemy zapasy, wracasz jako zwy cięzca i zbierasz ludzi. A ja, jak ty lko załatwię sprawy u siebie, od razu do ciebie przy jadę. Jak my ślisz, nie na próżno? – Co to za py tanie, Hasan! Ludziom tak się przejadło to krecie ży cie, że twoja propozy cja zostanie przy jęta entuzjasty cznie! – No, i świetnie. A dla pułkownika znajdzie się u nas odpowiednie miejsce, bądź tego pewien. – Major upił ze szklanki. – Nasza okolica jest czy ściutka… Nad jeziorem. Dzieciaki w lecie mają uży wanie! To jak, umowa stoi? – Wy ciągnął rękę i Daniła z całej duszy ją ścisnął. – Oczy wiście! Możesz uznać, że na stanowisku dowódcy oddziału nie ma już wakatu. – Obejmiesz je, jak ty lko zatwierdzi to Tarantula. – A zatwierdzi? – Z mojego polecenia, bez żadny ch py tań. Daniła odchy lił się na oparcie krzesła, z nadmiaru emocji chwy cił pierwszą lepszą butelkę, zerwał korek i wziął parę ły ków wprost z szy jki. Okropne mdlące świństwo, sy cząc i pieniąc się, pociekło mu przez przewód pokarmowy i stalker zaczął kasłać. – Mocny ma dziadek samogon? – Major zainteresował się ze zjadliwy m uśmiechem.

Daniła nie zdąży ł odpowiedzieć – na schodach prowadzący ch na pierwsze piętro dały się sły szeć kroki i pokazały się walonki pana domu. – Kto tu wy pija mój samogon? – zainteresował się z uśmieszkiem staruszek, schodząc ze schodów. – Pełno w barze wszelakiej gorzały, a was ciągnie do produktu rolnictwa ekologicznego? Podszedł do Dobry nina i bezceremonialnie wy szarpnął mu butelkę z rąk. – Whisky jest, wódka, koniak, wermut, różne wina, a ci samogon chleją! – Drugi raz w ży ciu próbuję alkoholu – przy znał Daniła. – A dlaczego sam tego bogactwa nie pijesz? – Nie bierze mnie – westchnął dziadek, wy ciągając spod lady szlifowaną szklankę i nalewając do niej mętnego pły nu na wy sokość dwóch palców. – A samogon jeszcze jak! Siądę sobie wieczorkiem na ganku, Kudłacza posadzę obok i siedzę, popijam, wspominam stare czasy. Ech, ale się kiedy ś piło we wsi!… – Czy li własna produkcja mocniej bierze? – Hasan uśmiechnął się. – No… Czasem ty le wy piję, że widzę obrazy … tego, co nadejdzie. Daniła z Hasanem zgodnie wy buchnęli śmiechem. – To jest, dziadku, biała gorączka! – wy dusił przez śmiech major. – Jak są obrazki, i to jeszcze z przy szłości… – Śmiejcie się, śmiejcie – odparł dziadek, opróżniwszy szklankę i nalawszy drugą, ty m razem do pełna. – To dla mnie nie pierwszy zna. Wielu z początku się śmiało… – I co, spełnia się? – Właśnie ci mówię. Wielu z początku się śmiało! Słuchaj, nie przery waj! – odpowiedział ponuro staruszek. – A jak przepowiem, a potem się spełni, to przy noszą mi dary. Ludzie tu u nas, w głuszy, są zabobonni, uważają mnie za szamana. By wa, że przy chodzą z dalekich wsi i chat… No, nalej mi… – Przepowiedz mi coś – zachęcił go Daniła. – Nie doprowadziłem się jeszcze do odpowiedniego stanu – odpowiedział dziadek, opróżniając szklankę. – Nalej no jeszcze… Do pełna, do pełna! Co ty, nie widzisz krawędzi? Daniła napełnił szklankę staruszka, ty m razem do samego brzegu. – Nie przy krzy ci się samemu? – Nie zawsze jestem sam. Jak mi się znudzi, drzwi podpieram kijem, biorę Kudłacza, bez niego nigdzie się nie ruszam, i idę w tajgę. Ze trzy dzieści kilometrów stąd, za bagnem, stoi chata, mieszka w niej mój serdeczny przy jaciel. Idę z nim w tajgę na ty dzień, sama przy jemność! – Czy li w okolicy są ludzie? – Jak miałoby nie by ć? Są… Mało ich, co prawda, zostało. – Upił ły k mętnego trunku, zakąsił wy ciągnięty m spod lady kawałkiem gotowanego mięsa. – A na północy są? Jak popatrzeć na mapę, to jest tam dużo chat i osad… Staruszek znów upił ze szklanki i nagle zakrztusił się, zaczął kasłać. – Wszy stkie mapy, które macie, nadają się do uży tku w wy gódce – burknął, kiedy kaszel się uspokoił. – W rzeczy wistości wszy stko wy gląda inaczej. Przed wami Błędny Kraj. Teren i drogi często się zmieniają i nie wiem, dokąd teraz prowadzą. Nikt tego nie wie. Mikoła i ja tam się nie zapuszczamy, błąkaliśmy się tam kiedy ś przez dwa ty godnie i ledwie wróciliśmy. A przecież ja te okolice przeszedłem wzdłuż i wszerz jeszcze w dzieciństwie. Jak to możliwe? – zamilkł na chwilę. – A jeśli natraficie na Błędny Tunel, to w ogóle nie dam za was złamanego grosza…

– A co to za tunel? – spochmurniał Hasan. – A taki właśnie błędny. W naszy ch okolicach nigdy nie by ło żadny ch tuneli, a teraz się pojawił. Ży je własny m ży ciem, nie każdemu się pokazuje. Jeden idzie spokojnie, zwy kłą drogą, a drugi musi przejść i przez niego. Ty lko mało kto wy chodzi. – Dlaczego? Staruszek nachy lił się do nich, ściszając głos do szeptu. – Krążą różne pogłoski… Mówią, że jest nieskończony jak wstęga Möbiusa. Dlatego jest błędny, prowadzi, ale donikąd. Nie ma tam drogi, którą można dokądś trafić. I człowiek, który znajdzie się w środku, jest skazany na włóczęgę w nieprzenikniony ch ciemnościach do końca swoich dni… – I gdzie się ci ludzie podziewają? – Zapy tałby m, gdy by by ło kogo – gderliwie odparł staruszek. – Nie zadawaj głupich py tań… Dopił szklankę i kiwnął głową Danile. – Polej… – To już szósta szklanka… – uprzedził Daniła, nalewając bulgoczącego trunku. – Kończy się… – Nie ucz ojca… i basta – odciął się staruszek, opróżniając szklaneczkę. – Zara… ik… zacznę przepowiadać… Huknął szklanką o ladę, beknął i utkwił zmętniały nagle wzrok w Dobry ninie. – Jesteś gotów usły szeć matuszkę prawdę? – zapy tał groźnie, chuchając odorem alkoholu. I Daniła zdumiał się, że pomimo na wpół pijanego stanu, języ k ani trochę mu się nie plątał, a głos nabrał wręcz jakiejś głębi i dźwięczności… – Doprowadził się do odpowiedniego stanu… – mruknął z boku Hasan. – Tobie też powiem. Ale wpierw tobie. – Staruszek tknął Dobry nina zgrubiały m palcem w pierś i przemówił śpiewny m głosem: – Droga twa w ciemność prowadzi, w otchłań. Za tobą też ciemność i śmierć. Oplata cię już, wy ciąga do ciebie swe macki… Oplata cię od stóp do głów… lecz masz jeszcze szansę. Masz szansę… I nawet jeśli unikniesz otchłani, jej bliskość zmieni cię, uczy ni całkiem inny m człowiekiem. I dalsza twoja droga pełna będzie męczarni, i nie znajdziesz spokoju… Nagle umilkł, kiwając się i spoglądając stalkerowi w oczy pijany m wzrokiem. – Mętne jak wszy stkie przepowiednie – podsumował Daniła. – Bardziej szczegółowo będzie jutro – odparł mgliście staruszek. – Zajdź do mnie z rana, może coś jeszcze mi się przy śni… Będziesz miał jasność. Ale taką, że ży ć ci się odechce… – A dla mnie coś masz? – zainteresował się Hasan. Staruszek przerzucił na niego zalany samogonem wzrok. – Dla ciebie, majorze, też mam. Plan twój się powiedzie. I awansu się doczekasz. Lecz strzeż się ty ch, co pozostaną przy ży ciu! Strzeż się ostatnich!… – Staruszek nagle się zachwiał, tracąc równowagę, nogi się pod nim ugięły i zwalił się ciężko gdzieś za bar. – Nostradamus, taka jego mać… – uśmiechnął się major, ale Dobry ninowi przez ułamek sekundy wy dało się, że w jego oczach mignął strach. – Ciekawie się wieczór kończy … Daniła chrząknął. On sam raczej dobrze się bawił, słuchając poplątany ch i niezrozumiały ch przepowiedni starca. Pijany dziadek wróżbiarz by ł raczej nie ty le groźny, a ty m bardziej straszny, ile śmieszny … I ten lęk, który dostrzegł w oczach majora, by ł dla niego niezrozumiały. Czy żby dziadek trafił w dziesiątkę?

Dobry nin podniósł się, przechy lił przez bar – staruszek, z szeroko rozłożony mi nogami w stary ch walonkach, leżał na wznak w pijany m omdleniu. – Podniesiemy go? Hasan machnął ręką, wstając z krzesła. – Niech się prześpi. Wy pił sam pół butelki samogonu, każdy by padł. Jak chcesz, to go podnoś, ja idę spać. Daniła jeszcze raz spojrzał z wahaniem na leżącego szamana – i wzruszy ł ramionami. Nie chciało mu się mordować z nim w pojedy nkę. I fakty cznie: odpocznie, to sam wstanie. Na ty m się rozstali. Jego pokój już spał. Kładąc się na materacu, Dobry nin całkiem poważnie rozważał, czy nie obudzić towarzy szy i nie przekazać im zwalającej z nóg nowiny, ale po namy śle zrezy gnował z tego pomy słu. Jeśli major postanowi to obwieścić – to niech mówi sam. Bo jeszcze powie im teraz, a potem coś nie wy jdzie, albo Hasan się rozmy śli… Udowadniaj potem, że nie jesteś wielbłądem. Z tą my ślą zasnął. *** Ranek przy witał ich niespodzianką – staruszek zniknął. Jego kurtka wisiała tam, gdzie wcześniej, na pierwszy m wieszaku, prawie przy samy ch drzwiach, za to butów nie by ło. Łóżko w pokoju miało niewy gniecioną pościel, jakby w ogóle się nie kładł, po podwórku, zanosząc się od szczeku, biegał odwiązany Kudłacz… Wy glądało to, jakby staruszek obudził się w środku nocy, wstał i odszedł w nieznany m kierunku. Żołnierze rozkładali ty lko ręce – nikt niczego nie sły szał i nie widział, nawet wartownicy. Ci zresztą mogli tego zwy czajnie nie zauważy ć – koncentrowali uwagę na otoczeniu, a nie na ochraniany m terenie. – Nie będziemy czekać – ogłosił werdy kt Hasan. – Ty dzień mogliby śmy tu siedzieć. Staruszek to kawał dziwaka, równie dobrze mógł w środku nocy pójść do kumpla… Szy bko się załadowali, ruszy li przy pięknej pogodzie, o samy m wschodzie słońca. Wczorajszy deszcz jakby obmy ł sklepienie niebieskie, które lśniło przejmująco głębokim błękitem. Przez noc ziemia nieco podeschła, a trakt miał teraz nawierzchnię żwirową, dlatego kolumna od razu ruszy ła z przy zwoitą prędkością. – To jednak ciekawe, gdzie się podział staruszek – zastanawiał się Saszka, leżąc na koi. – Ubranie na miejscu, pies też… – A przecież mówił, że bez psa do tajgi nie chodzi – zauważy ł Li. – Mało to powodów… – Siemiony cz wzruszy ł ramionami. – Z tego przepicia może i fakty cznie gdzieś rano wy by ł… – I zostawił w domu obcy ch ludzi? – Saszka miał wątpliwości. – Tak się nie robi… – Powiedział wczoraj takie dziwne zdanie – wspomniał Daniła. – Od razu na ganku, jak zobaczy ł mnie i Hasana, śmierć, mówi, moja przy szła… – Przestraszy ł się? – Kubowicz uśmiechnął się. – Jasne, że się przestraszy ł… Ty lu ludzi i wszy scy pod bronią… – Nie, na przestraszonego nie wy glądał. A i potem zachowy wał się jak wśród swoich… – Więc co, my ślisz, że jednak umarł? A gdzie ciało?

Dobry nin milczał, nie wiedząc, co odpowiedzieć na tę rozsądną uwagę. – Rzeczy wiście dziwne to wszy stko – rozważał Saszka, drapiąc się po głowie. – Ja sobie my ślę tak… I zaczęło się wróżenie z fusów po kawie. Daniła posłuchał przez chwilę, aż w końcu wspiął się na górną koję. Ta zgady wanka zupełnie go nie interesowała. Co się stało, to się stało, co tu gdy bać, przelewać z pustego w próżne. Ty m bardziej że i oczy zaczęły mu się stopniowo zamy kać – ostatnie dni nie sprzy jały odpoczy nkowi, minionej nocy spał ledwie cztery godziny i to nie wy starczy ło, żeby się w pełni zregenerować. Do tego wszy stkiego ciężarówki jadące równy m odcinkiem traktu koły sały się miarowo i spokojnie, i ululany ty m monotonny m ruchem, zapadł w drzemkę. Dobry nin ocknął się w całkowitej ciemności. Przez kilka pierwszy ch chwil leżał, starając się pojąć, w czy m rzecz – czy przespał cały dzień i karawana stanęła na noc, czy może nie jest w ciężarówce… Podniósł rękę, starając się cokolwiek wy macać – i jego palce natrafiły na obciągniętą materiałem pry czę. „Czy li jednak jestem w ciężarówce – uspokoił się od razu Daniła. – W takim razie dlaczego stoimy ?…” Ostrożnie zszedł na dół, odszukał swój worek i wy macał w bocznej kieszeni latarkę. Włączy ł ją, powiódł snopem światła dookoła – załoga by ła w pełny m składzie. Z ciemności wy łonił się leżący na dolnej koi Saszka, z górnej zwieszało się potężne ramię Loszy. Posapy wał na swoim miejscu Kubowicz, Li chrapał odwrócony do ściany, a Siemiony cz z głową opuszczoną na złożone ręce spał wprost przy stole. Daniła poświecił latarką i spróbował wy jrzeć przez okno, ale starania te nie zakończy ły się sukcesem – światło, odbijając się od ciemnej szy by, padało z powrotem do środka i powstawało wrażenie, jakby z zewnątrz, z egipskich ciemności, zaglądał do środka jeszcze jeden świecący latarką Daniła. Odbicie nagle drgnęło, zafalowało… i nieprzy jemnie się uśmiechnęło. Dobry nin wrzasnął ze strachu i rzucił się do ty łu, padając prosto na Saszkę. Ten krzy knął razem z nim i sturlawszy się na podłogę, utkwił zaskoczony wzrok w towarzy szu. Górna koja zaskrzy piała i zwiesiła się z niej głowa Shreka, poderwał się opuchnięty od snu Profesor, ze swoich miejsc zeskoczy li Kubowicz i Wan. – Co ty ? – spy tał ochry pły m głosem Sańka, patrząc na przy jaciela w osłupieniu. – Coś mi się przy widziało – odpowiedział Daniła, spoglądając z obawą przez okno i odczuwając z jakiegoś powodu mgliste déjà vu. – Dlaczego stoimy ? Postój? Siemiony cz zmruży ł oczy i potrząsnął głową. – Chy ba nie… Jakoś się zdrzemnąłem. Od dawna stoimy ? Kubowicz wy mamrotał, wzruszając ramionami, i zawzięcie rozcierając oczy. – Mam wy jrzeć? – zapy tał towarzy sza Saszka, kiwając głową w stronę otwarty ch na oścież drzwi na zewnątrz. – Sam zerknę. Dziwne to wszy stko… W przedsionku Dobry nin spojrzał na tarczę dozy metru na ścianie, uśmiechnął się z niedowierzaniem i popukał w nią palcem. Strzałka ani drgnęła. Wzruszy ł ramionami, wszedł z powrotem, wy ciągnął z kieszonki własny dozy metr, wy sunął go na zewnątrz. Zmierzy ł poziom radiacji i osłupiał: na ekranie czerniały prostokątne zera.

– Oj, coś mi to przy pomina… – mruknął Daniła, rozglądając się dookoła i znów mając mocne przeczucie, jakby wszy stko to już się w jego ży ciu wy darzy ło. Zeskoczy ł na ziemię – i tu czekała na niego kolejna niespodzianka: podeszwy jego wojskowy ch buciorów padły na dziwnie twardą powierzchnię – Dobry nin poświecił sobie pod nogi i znów chrząknął ze zdziwieniem. Stał na równej asfaltowej nawierzchni doskonałej jakości, bez jednej dziury, szczerby ani odpry sku. Po prawej stronie w świetle latarki bielała wy raźna podwójna linia rozdzielająca pasy, a wprost na niej, łapami do góry, leżała zabawka – szary od kurzu pluszowy miś z oczami z guzików i oderwany m lewy m uchem. Nagle coś głośno kliknęło mu w głowie i od razu wszy stko znalazło się na swoim miejscu. I absolutne zero rentgenów, i jego własna twarz ży jąca własny m ży ciem w oknie, i pluszowy niedźwiadek… Wszy stko to już by ło, kilka lat wcześniej, tak, w przedszkolu – i wszy stko to się teraz powtarzało. – A to ci nowina… – patrząc na misia jak na wściekłego psa, wy mamrotał Daniła. – Jak to w ogóle możliwe?… Pokręcił głową, rozglądając się na boki – przez sekundę wy dało mu się, że zaraz zobaczy okno, to samo, przez które wepchnął tu kiedy ś zabawkę – jednak żadny ch okien w pobliżu nie by ło widać. Z ty łu dał się sły szeć szmer i Dobry nin odwrócił się, by zobaczy ć wy suniętą z ciężarówki rozczochraną głowę Saszki. – No i co? – szepnął głośno partner. Daniła wskazał w milczeniu palcem na niedźwiadka. Saszka mruknął coś pod nosem – w jego głosie sły chać by ło głębokie niedowierzanie – zeskoczy ł na dół, pochy lił się, podniósł zabawkę i zaczął oglądać ją ze wszy stkich stron. – Ten sam? – Tak. I ucho ma urwane. – Ale… Skąd? Daniła wzruszy ł ramionami. – Witam ponownie – powiedział Saszka, ściskając niedźwiadkowi łapę. – W głowie się kręci od ty ch zagadek… Chociaż, jeśli mam by ć szczery, zaczy nam już się przy zwy czajać. Trzeba to traktować z humorem, inaczej niedługo człowiekowi zacznie się wy dawać, że jest Napoleonem… – Zostań tu, ja się na razie rozejrzę. Wozy stały tak, jakby karawana po prostu zatrzy mała się na krótki postój w środku dnia. Ani krwi, ani dziur po kulach, ani śladów walki. Ani ży wy ch, ani martwy ch… Dobry nin upewnił się w ty m, dochodząc do czoła kolumny i zaglądając przez otwarty na oścież właz BTR-a. By ło tu tak samo pusto jak w pozostały ch pojazdach. Kiedy wrócił, zastał już całą załogę przed ciężarówką. Psor i Kubowicz, trzy mając w dłoniach giwery, wpatry wali się podejrzliwie w otaczającą ich ciemność. – No, co tam? – spy tali z daleka jedny m głosem Saszka i Li, gdy ty lko zobaczy li, że Daniła wraca. – Jest tam ktoś? Pozostali utkwili py tające spojrzenia w dowódcy, który pokręcił głową przecząco. – Ani ży wej duszy. – A co to za historia z misiem? – zapy tał Siemiony cz, pokazując pluszową zabawkę. – Pamiętasz, jak opowiadałem Iwaszurowowi o przedszkolu? Więc to tego samego

niedźwiadka wciągnęło wtedy przez okno – odparł Daniła. – A jak się znalazł tutaj, nie mam zielonego pojęcia… – A to nam się udało… – mruknął Kubowicz. – Dobra. Co robimy ? Czekamy ? – Zaczekamy do rana, a potem zobaczy my … Stojący obok Saszki Shrek zadarł do góry głowę i powiedział nagle: – Rana nie będzie… I Daniła, podążając wzrokiem za snopem światła jego latarki, zobaczy ł, że pada na gładkie sklepienie jakieś dwadzieścia metrów nad ich głowami. – Tunel… – mruknął Saszka. – Tunel – powtórzy ł po nim jak echo Daniła ochry pły m nagle głosem. – Błędny Tunel… – Jaki? – zdziwił się towarzy sz. – Staruszek mówił o nim w nocy. Jeśli natkniecie się na Błędny Tunel, nie dam za wasze ży cie złamanego grosza… Mówił, że ludzie tu znikają… I jeszcze, że tunel jest jak wstęga Möbiusa… – Może to nie ten tunel… – wy raził wątpliwość Kubowicz, ale widać by ło, że sam nie wierzy w to, co powiedział. – A jaki? Stary mówił, że w ty m rejonie nigdy nie by ło żadny ch tuneli… – Gdzie moja giwera?… – mruknął nagle trwożliwie Saszka, zanurkował do ciężarówki i wy szedł na zewnątrz już z kałachem. – A wy co, będziecie tak stać? Jeśli ludzie znikają, to znaczy, że grasują tu mutanty ! A jeśli wala się tu ten miś, to oby śmy się nie natknęli na tego cudaka z przedszkola! Bierzcie giwery i idziemy stąd! I trzeba szukać pozostały ch! – Jedziemy … – burknął Shrek, wsiadając do ciężarówki. – No, albo jedziemy – zgodził się z nim Saszka. – Jeśli silnik zapali – powiedział Siemiony cz. – Idźcie, spróbujcie. Ani urale, ani tigr czy BTR, ani GAZ-y 66 nie odpaliły. Rozruszniki nie dały choćby najmniejszego znaku ży cia i silniki maszy n martwo milczały. – To się nazy wa mieć szczęście… – mruknął Kubowicz, wy siadając z kabiny i zeskakując na dół. Kopnął z rozdrażnieniem oponę urala. – Mamy się wlec piechotą? Nagle umilkł, odwracając głowę i nasłuchując czegoś dobiegającego z głębi tunelu. – Sły szy cie wy strzały ? Seria z cekaemu! – Ja też jakby m coś takiego sły szał… – mruknął niepewnie Wan, wsłuchując się. Daniła wy tęży ł uwagę i słuch. Dookoła wisiała ogłuszająca, jakby grobowa cisza, taka, że zdawało się, że sły szy bicie własnego serca. Potrząsnął głową i spojrzał py tająco na swojego żołnierza. Tamten wzruszy ł ramionami. – Widocznie mi się wy dawało… – westchnął Siergiej, kopiąc ponownie koło. – No, to co? Piechotą? Porzucili bezsensowne próby, pospiesznie się zebrali i wziąwszy plecaki z najpotrzebniejszy mi rzeczami, ruszy li drogą naprzód, w stronę, w którą by ła skierowana stojąca pośrodku tunelu kolumna. Na czele szedł Shrek. Jego latarka by ła najmocniejsza i biła na sto metrów, oświetlając jednostajną podwójną linię, ciągnący się bez jednego pęknięcia szary asfalt, a czasem, kiedy snop światła się unosił – gładkie betonowe sklepienie tunelu nad ich głowami. W ślad za nim posuwał się Licznik, trzy mając w pogotowiu karabin, a za Chińczy kiem szli Kubowicz i Profesor. Saszka kroczy ł jako przedostatni i zamy kający kolumnę Daniła widział, jak towarzy sz przebiera

nerwowo palcami po łożu wiszącego mu na ramieniu automatu – wy raźnie się stresował. A i sam Dobry nin co i rusz odwracał się za siebie – wspomnienia o przy godach w przedszkolu wy łaniały się z głębin pamięci coraz wy raźniej i by ł już wewnętrznie przy gotowany, że cały ten koszmar teraz się powtórzy. Do tego, kiedy ty lko stalkerzy odeszli od znieruchomiałej karawany, zaczęło go prześladować wrażenie, że ktoś utkwił wzrok między jego łopatkami. I, odpędzając stający mu co chwila przed oczami ohy dny uśmiech swojego sobowtóra w oknie, starał się pojąć, czy mu się wy daje, czy też z ty łu naprawdę ktoś jest… – A co jeszcze mówił ten staruszek? – Saszka jako pierwszy przerwał martwą ciszę. – Powiedział, że rzadko kto stąd wy chodzi. Tunel to jakoby wstęga Möbiusa. A nazy wają go błędny dlatego, że nie ma z niego wy jścia… Saszka milczał przez jakiś czas, zastanawiając się nad czy mś. – Jak my ślisz, to prawda? Daniła wzruszy ł ramionami. – A kto to wie?… Zobaczy my … Znów się obejrzał i poświecił latarką – wrażenie, że czy jś wzrok świdruje mu plecy, stało się nagle przerażająco realne, jakby ten wzrok przy brał materialną postać. Snop światła utkwił jednak w tej samej gęstej, czarnej jak atrament ciemności. – Niczego nie czujecie? – zapy tał. – Jakby ktoś nas obserwował… Takie paskudne uczucie. – Nie wiem, jak ty to robisz, że idziesz ostatni – odparł od razu jego przy jaciel. – Masz stalowe nerwy czy jak?… Ty lko to mnie ratuje, że sły szę za sobą twoje kroki. Jak ty lko opuściliśmy kolumnę, zaczął mnie swędzieć ty ł głowy. – Skulił się. – Losza, jak tam u ciebie z przodu? Shrek burknął coś podnoszącego na duchu, demonstrując, że taka bzdura jak czy jś świdrujący plecy wzrok go nie przestraszy. – Znowu wdepnęliśmy w jakąś anomalię – powiedział smętnie Sańka. – Coś mamy do nich szczęście… Nikt mu nie odpowiedział i pomruczawszy jeszcze chwilę dla porządku, stalker umilkł. Teraz w ciszy tunelu rozlegał się ty lko stukot obcasów na asfaltowej jezdni, szelest kombinezonów i czasem brzęk metalowy ch części ekwipunku. Latarki świeciły ty lko do przodu, zostawiając ściany skry te w ciemności i Danile w pewnej chwili – znów to przeklęte uczucie, jak wtedy, w piwnicy przedszkola! – zaczęło się wy dawać, że tak naprawdę idą w miejscu, a na ich spotkanie jak gąsienica transportera jedzie droga z białą linią pośrodku. Nie pamiętał, kiedy się to zaczęło – czas jakby stanął w miejscu, nie dając pojęcia, jak długo już idą – ale to uczucie stawało się stopniowo coraz silniejsze, aż wreszcie zalało go jak fala, przerażając swoim prawdopodobieństwem. Żeby pozby ć się tej diabelskiej my śli, stalker gwałtownie obrócił latarkę na ścianę po prawej… i mógł przy siąc, że ta w tej samej chwili drgnęła i ruszy ła do ty łu z tą samą prędkością, co droga! Daniła w jednej chwili spocił się ze strachu, zamrugał, przetarł oczy i utkwił wy tężony wzrok w ścianie. „A nie… wy dawało mi się…” – westchnął z ulgą i lodowa bry ła w piersi zaczęła tajać. – Jakieś przy widzenia… – Co takiego? – odezwał się od razu Siemiony cz. – Wy dało mi się, że idziemy, ale nie posuwamy się naprzód. – Daniła uśmiechnął się z wy siłkiem, ale sam sły szał w swoim głosie nutkę strachu.

Profesor milczał przez chwilę i odpowiedział: – A ja już od dziesięciu minut sły szę jakieś kroki. To przed nami, to z ty łu… A to w ogóle gdzieś z lewej strony, a przecież tam jest ściana… O! Sły szy cie?! Daniła słuchał, starając się stąpać ciszej, ale niczego szczególnego nie by ło. Za to nagle zobaczy ł, jak daleko przed nimi przez otaczający ich mrok bły snęło jakieś światełko i dały się sły szeć niewy raźne głosy, jakby rozmawiało kilka osób. Widocznie usły szał to nie ty lko on. Shrek naty chmiast skierował latarkę naprzód, ale egipskie ciemności nagle zgęstniały, jakby wchłaniając w siebie światło, i smuga rozpły nęła się bezsilnie kilka kroków przed nimi. Stalkerzy stanęli, wpatrując się z napięciem w mrok i wodząc lufami dookoła. Daniła widział, jak drga ręka stojącemu przed nim Saszce, a i pozostali czuli się nieswojo – Siemiony cz, zwy kle spokojny, teraz jakoś niezgrabnie i gorączkowo kręcił głową na wszy stkie strony, a Kubowicz coś szeptał i kiedy Dobry nin się wsłuchał, wy raźnie rozpoznał słowa modlitwy. Przed nimi znów zabrzmiały głosy i chy ba dało się nawet rozróżnić oddzielne słowa… – Mówią o tunelu – potwierdził Kubowicz. – Też nazwali go błędny. Dokładnie usły szałem. Może to nasi? – A gdzie oni by li wcześniej? Porzucili nas i uciekli? Shrek, zrób hałas. Losza podniósł lufę karabinu do góry i puścił krótką serię w sufit. Głosy od razu ucichły i dały się sły szeć miarowe, oddalające się niespiesznie kroki. – Biegiem! – zakomenderował Daniła. I Shrek naty chmiast ruszy ł z miejsca z prędkością torpedy. – Stójcie! Ej! Stójcie! – ry knął w biegu Saszka, ale dźwięk jego głosu od razu utonął w otaczającej ich ciemności jak w wacie. Biegli przez jakieś dziesięć minut, ale nie udało im się nikogo dogonić. Mieli wrażenie, że ci, który ch ścigali, skręcili w jakiś boczny kory tarz, niezauważony w pośpiechu przez stalkerów. Widząc bezsens dalszej pogoni, Daniła polecił, by znów przeszli na tempo marszowe. I wtedy latarka Loszy, który wciąż szedł przodem, wy łuskała z ciemności stojącą na prawy m pasie cy sternę. Za nią zaś widniała burta ciężarówki Ural z namalowaną białą farbą cy frą 7. – Karawana! – wy rwało się Loszy. – Nasza! Chciał już ruszy ć naprzód, ale Daniła w dwóch olbrzy mich skokach chwy cił go za plecak. – Stój! – sy knął wściekle, patrząc na kolumnę, która pojawiła się nagle przed nimi nie wiadomo jakim sposobem. – Wszy scy na ziemię! Rozproszy ć się! Trzy mać pery metr! – Budowaliśmy, budowaliśmy i w końcu zbudowaliśmy … – Dobiegło z ty łu mamrotanie Licznika cy tującego starą sowiecką animowaną bajkę o Kiwaczku. Shrek, zdając sobie sprawę, że się zagalopował, klęczał już na jedny m kolanie z lufą cekaemu skierowaną w stronę widmowej karawany. Zza jego ramienia wy glądał mrugający oczami Chińczy k. Saszka trzy mał ty ły, a Kubowicz z Profesorem intensy wnie świecili na boki. Daniła obrzucił ich wzrokiem, upewniając się, że powierzony mu pododdział dobrze się rozlokował, i napotkał wzrok Siemiony cza. „Jak?” – wskazując oczami karawanę, zapy tał tamten na migi. Daniła w odpowiedzi wzruszy ł ramionami. „Wy zostajecie” – przy kazał również gestami. Wskazał dwoma palcami swoje oczy i skierował je w stronę karawany – „patrzcie uważnie”. Siemiony cz skinął głową.

Daniła ostrożnie ściągnął z pleców karabin i ruszy ł, obchodząc kolumnę dookoła. Z każdy m krokiem przekony wał się, że by ła to bez wątpienia ich karawana. Mówiły mu to choćby cy fry oznaczające numery ciężarówek czy znajome sy lwetki BTR-a i WDS stojące na czele. A kiedy zajrzał do ciężarówki z jedy nką, całkiem stracił nadzieję, że to jakiś dziki, niemożliwy zbieg okoliczności i nic więcej – na podłodze przy wy jściu leżały wy bebeszone worki. Ich worki. Leżały dokładnie tak, jak stalkerzy je zostawili mniej więcej godzinę wcześniej. I walał się tu porzucony, niepotrzebny pluszowy niedźwiadek. Drapiąc się z zakłopotaniem po głowie, Daniła wrócił do grupy. – No, i jak to rozumieć? – przy witał go py taniem Siemiony cz. Dobry nin rozłoży ł ręce. – Chy ba ty lko tak, że szliśmy w kółko – wy mamrotał. – Wy czuliby śmy, że skręcamy – zaoponował Li. – A tu patrz, linia jest prosta jak strzała. – Mogliśmy nie wy czuć. Wy chodzi z mroku i ginie w mroku – nie zgodził się z nim Profesor. – Żadnej perspekty wy … Trzeba to sprawdzić. – A niby jak? Zamiast odpowiedzi Profesor ściągnął plecak, pogrzebał w środku, wy ciągnął dwie duże szpule z grubą nicią i zademonstrował je swoim współtowarzy szom. – Proszę. Specjalnie zabrałem. Jedna szpula ma sześć ty sięcy metrów. Dwie, odpowiednio, dwanaście kilometrów. Mam tłumaczy ć dalej? Daniła kiwnął głową z aprobatą. Jeśli tunel fakty cznie skręca i robi pętlę, to nić wcześniej czy później dotknie którejś ze ścian tunelu, i to będzie sy gnał, że oddział chodzi w kółko. Jeśli jednak nie… nie wiedział nawet, co ma my śleć w takim wy padku… Zresztą coraz wy raźniej rozumiał, że to miejsce ma dużo wspólnego z tamty m przedszkolem i można się tu spodziewać wszy stkiego. – Wszy scy pójdziemy czy ktoś zostanie? – zapy tał. – Wszy scy – odparł Siemiony cz, przewlekając ręce przez ramionka plecaka. – Nie będziemy się rozdzielać. Szliśmy nie tak długo, z półtorej godziny, więc jedna szpula powinna wy starczy ć. Jeśli tunel skręca, zauważy my to po położeniu nici znacznie wcześniej, niż wrócimy do karawany. – I co wtedy ? – zapy tał z ciekawością Licznik. Profesor wzruszy ł ramionami. – Wtedy będziemy się przy glądać ścianom, jakoś się tu w końcu dostaliśmy … Jak znajdziemy wy jście, wrócimy po rzeczy. Oddalając się od pojazdów, Daniła znów miał uczucie déjà vu. Wszy stko by ło dokładnie jak za pierwszy m razem – tak samo biegła naprzód podwójna linia między pasami, tak samo ktoś uparcie wbijał wzrok w jego plecy i nawet szli w ty m samy m szy ku. I ty lko nić, odwijająca się z cichy m szelestem ze szpuli, którą trzy mał kroczący z przodu Profesor, świadczy ła o ty m, że wszy stko to nie by ło majaczeniami rozpalonej wy obraźni, lecz działo się naprawdę. Plamy światła latarek błądziły po ziemi i ścianach tunelu niczy m giganty czne świetliki. Na krótką chwilę rozpraszały atakującą ich ze wszy stkich stron ciemność, ale kiedy ty lko snop przesuwał się w bok, ta znów odzy skiwała panowanie. Zdawała się ży wa i czasem Daniła my ślał, że to właśnie ciemność patrzy w ślad za nim, i wtedy zaczy nało go ogarniać nieprzy jemne, ohy dne uczucie lepkiego strachu, powoli wy pełniające wszy stkie zakamarki świadomości.

Tunel ciągnął się bez końca. Podwójna linia na jezdni wy łaniała się w świetle latarki z mroku i w mroku niknęła za ich plecami, miażdży ła ich psy chikę – zdawało się, że wędrowcy już od ty siąca lat posuwają się w jedny m kierunku i są skazani, by wlec się tak jeszcze drugie ty le, wciąż naprzód i naprzód w tej otępiającej monotonii. Nużący ry tm kroków przy tępił ich zmy sły, zacierając poczucie czasu i przestrzeni i sprawiając, że ich mózgi wpadały w panikę poddane depry wacji sensory cznej. – Znalazłem kiedy ś w bibliotece Bractwa czasopismo naukowe. By ł tam akurat arty kuł na temat depry wacji sensory cznej… – odparł od razu Kubowicz, kiedy ty lko Dobry nin wspomniał o ty m uczuciu. – Co pisali? – zapy tał Daniła, raczej po to, by wy pełnić otaczającą ich ciszę czy mś jeszcze oprócz odgłosu kroków. – Przeprowadzono ekspery ment na orbicie, w kosmosie. Człowieka w stanie nieważkości umieszczono w specjalnej kapsule, założono mu na twarz maskę, zakry wając oczy i usta, i pozostawiono tak w całkowitej ciszy. Mózg, nie otrzy mując ze świata żadny ch sy gnałów, po jakimś czasie miał taki napad głodu bodźców zewnętrzny ch, że można by ło dostać świra. W porównaniu z ty m atak klaustrofobii to po prostu dziecięcy strach i ty le… Licznik pry chnął z niedowierzaniem. – Fantazje!… – Jak by to powiedzieć… – mruknął Saszka. – Jeszcze godzinkę tak pochodzimy i na stówę mi odbije. My też tak wtedy szliśmy … przez piwnicę w przedszkolu. Pamiętasz, Dan? Zrobiliśmy kilometr jak nic, zanim się wy dostaliśmy. A teraz ile już przeszliśmy ? Daniła otworzy ł usta, żeby podać przy bliżoną wartość, ale chrząknął i umilkł. Mózg nie dawał mu żadnej podpowiedzi – absolutnie żadnej. Ile już przeszli? Kilometr? Dziesięć? Sto? Jednostajność i brak punktów orientacy jny ch zrobiły swoje i na py tanie o dokładny czas i odległość można by ło ty lko wzruszy ć ramionami. – Obliczy my to względem czasu – wy kręcił się od odpowiedzi. – Nasza średnia prędkość to cztery kilometry na godzinę. Zaraz zobaczy my, jak długo już idziemy. – Wy ciągnął dozy metr i znów lekko osłupiał: w prawy m górny m rogu ekraniku migotały zera. – U mnie też zero. – Sańka, obserwując towarzy sza, uśmiechnął się smutno. – Wy gląda to tak, jakby zawsze by ła tu godzina 0.00. Nie ma czasu ani odległości… Ty lko kierunek. Ty lko droga… donikąd. – Czemu panikujecie? – Dał się sły szeć głos Profesora. – Dalej niż długość nici i tak nie zajdziemy. Ze szpuli zeszła połowa, czy li trzy kilometry za nami. Słowa te – a jeszcze bardziej spokojny i pewny głos – rozładowały zaczy nającą gęstnieć atmosferę niepewności i strachu. Daniła popatrzy ł jeszcze raz na dozy metr, leciutko nim potrząsnął, po czy m wzruszy ł ramionami i wsunął go do kieszeni kamizelki takty cznej. W samy m fakcie wy zerowania czasu nie by ło niczego dziwnego – dawno nie zmieniali baterii i ty le. A że padły jednocześnie – a mało to takich przy padków… Zbieg okoliczności. Zaś atak ogarniającej go paniki przy pisy wał działaniu tunelu. By ł naprawdę straszny – i ta ciemność, i świdrujący mu poty licę wzrok, i karawana, która powtórnie znalazła się na ich drodze… – Może chociaż porozmawiamy, co?… – Z przodu dobiegł głos Licznika. – Bo naprawdę, jest taka cisza, że aż strach człowieka ogarnia. – Ten tunel jakoś nie sprzy ja rozmowom… – rzekł Profesor. – Cały czas by m słuchał. Tak

naprawdę wcale nie jest tu tak cicho, jak się wy daje… Nagle urwał i gwałtownie się zatrzy mał. Niespodziewający się tego Saszka wpadł mu na plecy, ale Siemiony cz, stojący w swoim unikomie jak skała, nawet nie drgnął. Patrzy ł gdzieś naprzód, tam, gdzie świeciła mocna latarka Shreka. Daniła przy jrzał się i oniemiał… To by ło coś niesamowitego – kolumna, którą zostawili za plecami jakieś półtorej godziny temu, znów znajdowała się przed nimi. I to biorąc pod uwagę, że nić, w której pokładali ty le nadziei, nie dotknęła w końcu ściany … – Wstęga Möbiusa… – skonfundowany Profesor wy puścił powietrze. Nogi się pod nim ugięły i z jękiem usiadł na ziemię tam, gdzie stał. – Staruszek miał rację! Ten tunel to wstęga Möbiusa! Zapętlona w nieskończoność przestrzeń! Pułapka! I Daniła z niesamowitą jasnością zdał sobie sprawę, że Siemiony cz ma rację – jak inaczej, wciąż idąc naprzód, można ciągle wpadać na zostawioną w ty le karawanę? Innej możliwości po prostu nie by ło, jeśli nie liczy ć takiej, że w sy tuację wmieszał się jakiś niewidzialny dżinn, przenosząc kolumnę pojazdów i raz za razem stawiając ją na drodze stalkerów. Zdaje się, że zrozumieli to i pozostali żołnierze – idąc za przy kładem Profesora, jeden za drugim siadali na ziemi i ty lko Licznik wciąż jeszcze stał, przenosząc promień światła z jednego na drugiego. – Bądźcie tak dobrzy i wy jaśnijcie mi to bardziej szczegółowo. – Dał się sły szeć jego zdumiony głos. – Jaka wstęga? – Wy obraź sobie koło sklejone z długiego paska papieru. Ty lko że końce paska są połączone nie tak jak zwy kle, ale jeden z nich zostaje uprzednio odwrócony – wy jaśnił zmęczony m, obojętny m głosem Siemiony cz. – Wstęga będzie poskręcana i jeśli będziesz się poruszać po powierzchni tego koła – nieważne, czy do przodu, czy do ty łu, to wcześniej czy później wrócisz do punktu wy jścia. Jest to nieskończoność i nie ma z niej wy jścia… – To coś takiego jest możliwe? – Głos Licznika zadrżał. – A to, że omal nie posłałeś mi kulki, widząc mnie w oknie, podczas gdy siedziałem obok ciebie, to jest możliwe? – uśmiechnął się Saszka. – Bądź już cicho… – Co robić?… Będziemy się tak błąkać po ty m tunelu? – Można poszukać boczny ch przejść – odparł apaty cznie Daniła. – Do tego sły szeliśmy przecież głosy ! I widzieliśmy światło! – poparł go Chińczy k. – Czy li by li tu ludzie! Trzeba ich odszukać! – A to nie by liśmy my sami?… – mruknął Profesor, machnąwszy z rezy gnacją ręką. – Jak to my sami? – zmieszał się Wan. – A tak. Jeśli przestrzeń wy czy nia takie sztuczki, to zaglądając za róg, możesz się spotkać sam ze sobą… Na te słowa Daniłą aż wstrząsnęło – od razu przy pomniała mu się własna ohy dnie uśmiechnięta gęba w ciemny m oknie. – Psorze, przecież jesteś uczony m! – krzy knął Licznik. – Co ty w ogóle mówisz? – Właśnie dlatego to mówię, że jestem uczony m. Właściwości czasoprzestrzeni nie są całkowicie zbadane. Można wy suwać dowolne hipotezy i każda z nich ma prawo do istnienia. – Ale to naprawdę by li ludzie! Na własne uszy ich sły szałem! I Kubowicz… – Przeszliśmy tunel dwa razy ! Dawno by śmy ich dogonili! – wrzasnął Kubowicz, wtrącając się do dy skusji. – Czy li nie zauważy liśmy ich! Albo wciąż idą przed nami! – rozzłościł się Wan. – Czy ty,

idioto, nie rozumiesz, trzeba iść, inaczej zostaniemy tu na zawsze! Kubowicz zerwał się, gwałtowny m ruchem podnosząc minimi, szczęknął bezpiecznikiem i mrużąc oczy, wy sy czał: – Odpowiesz mi za tego idiotę, sukinsy nu!… – Zostaw! – Dobry nin rzucił się naprzód i podbił lufę karabinu maszy nowego do góry. – Całkiem was popieprzy ło?! Uspokójcie się obaj! Kubowicz rzucił mu w odpowiedzi złe spojrzenie, ale opuścił jednak broń. – Wan ma rację. Nie wolno nam tu zostać – powiedział już całkiem inny m tonem, spokojnie Daniła. Popatrzy ł na przy jaciół… – Zapomnieliście? Schron na nas czeka. Jesteśmy spóźnieni i bez tego, wy padliśmy z harmonogramu podróży. A przecież to ostatnia szansa, innej nie ma i nie będzie. – Co robimy ? – Kubowicz też powoli się uspokajał. – Masz jakiś pomy sł? – Tak, nie możemy siedzieć na miejscu. Zaczy namy się kłócić, wściekać… – Profesor wstał, przez dłuższą chwilę patrzy ł na szpulę z nitką, którą wciąż jeszcze trzy mał w ręku, i splunąwszy, odrzucił ją na bok. – W ten sposób niedługo się wy strzelamy. Będziemy szukać boczny ch kory tarzy. Dobry nia, dowodzisz. – Dwaj idą lewy m poboczem, dwaj prawy m. Siergiej z przodu. Losza zamy ka – wy dał rozkaz Dobry nin, patrząc w oczy Kubowiczowi. – Wy konać. Kubowicz otworzy ł już usta, ale natknął się na ten wzrok i od razu je zamknął, po czy m, nie oglądając się za siebie, ruszy ł naprzód. Decy zja została podjęta – żeby nie siedzieć, ulegając stopniowo czarnej panice dobijającej się do drzwi umy słu, wy starczy ło czy mkolwiek zająć mózg bezskutecznie próbujący znaleźć wy jście z położenia, w który m się znaleźli. Iść wciąż naprzód, szukać boczny ch odnóg – by ło to lepsze niż doprowadzająca stopniowo do szaleństwa bezczy nność. To by ł jakiś surrealizm – grupa trzeci raz z rzędu minęła karawanę i ruszy ła naprzód, w mrok tunelu. – Słuchaj, Psorze, jesteś przecież doktorem nauk techniczny ch – odezwał się po jakimś czasie Saszka. – O wstędze Möbiusa wiesz więcej od nas. Więc może jest jakiś sposób, żeby ją przerwać? Czy mamy się tu błąkać po wieczne czasy ? – Jak miałby ś ją przerwać? – odparł Siemiony cz. – To przecież nie materia, ale przestrzeń… Chcesz przebić się przez ściany ? Jak? – To nie takie proste – zabrzmiał głos Kubowicza. – Siłą się nie przebijemy. Coraz bardziej mi się wy daje, że to robota dla mózgu… Ty jesteś doktor, to pracuj mózgownicą. Siemiony cz uśmiechnął się ze smutkiem, ale zmilczał. – Sam się zastanów, jakie są jej właściwości – nie odpuszczał mu Kubowicz. – Słuchaj, Sierioga! Opisać ci jej właściwości w przestrzeni trójwy miarowej? Czy dwuwy miarowej? – rozzłościł się Profesor. – A zrozumiesz? Kubowicz burknął coś z urazą, ale więcej py tań nie zadawał. Jednak Daniła, odwracając się za siebie, zauważy ł, że Siemiony cz się jednak zamy ślił. Dalej oddział posuwał się w milczeniu. Nie chciało im się rozmawiać – tunel nie sprzy jał pustej gadaninie. Im dalej szli stalkerzy, ty m wy raźniej zaczy nało im się wy dawać, że tunel jest jakimś

niewy obrażalnie wielkim ży wy m organizmem. Panująca w nim cisza, jak słusznie zauważy ł Profesor, tak naprawdę by ła pozorna. Wy starczy ło się wsłuchać i stawało się jasne, że ży je swoim dziwny m i niepojęty m ży ciem. Lekki wietrzy k przy nosił z jego głębi niepokojące szmery, dziwny szum i dalekie, głuche uderzenia, podłoże od czasu do czasu słabo drżało, jakby gdzieś głęboko pod ziemią pracowały giganty czne mechanizmy, a sklepienie momentami trzeszczało, jakby z góry naciskały na nie ty siąctonowy m ciężarem warstwy gruntu, i zdawało się wtedy, że tunel leży na ogromnej głębokości, nieomal w środku ziemi. Robiło im się od tego jeszcze straszniej, rozpacz jak ohy dna zimna żmija wpełzała do wnętrza duszy i każdy my ślał ty lko o jedny m – wy dostaną się kiedy ś na powierzchnię czy są skazani na wieczną tułaczkę po tej zapętlonej kiszce? Jak długo to trwało? Może godzinę, może dziesięć… Daniła dawno już stracił rachubę czasu. Z jakiegoś powodu nie czuli zmęczenia i nie dało się określić, jak długo idą. Prawdopodobnie winne temu by ło otępienie, wprowadzające ich w stan podobny do transu, zmuszające ich, by mechanicznie ruszali rękami i nogami. Głowa by ła pusta, my śli pły nęły wolno i apaty cznie, przewalały się ciężko w głowie jak wielka ry ba, którą ktoś wy rzucił na brzeg. Kompletnie nie chciało im się my śleć, mieli jedy nie nadzieję, że się uda, że jakoś to będzie… A jednak nadeszła chwila, kiedy ten monotonny marsz dobiegł końca. Żółta plama światła latarki Kubowicza nagle zatrzy mała się w jedny m miejscu i Daniła, gdy popatrzy ł w tamty m kierunku, aż stanął zaskoczony. Z ciemności, jakieś siedemdziesiąt metrów od nich, wy łonił się zielony wagon pasażerski… – Przy najmniej jakaś nowość – mruknął z ulgą Kubowicz, spoglądając na wagon. – Ja by m się na twoim miejscu nie cieszy ł – odpowiedział mu Profesor, rozglądając się dookoła. – Coś się zmieniło… Nie czujecie? Zaniepokojeni jego słowami stalkerzy znieruchomieli – każdy starał się pojąć, co takiego ma na my śli Siemiony cz. Wszy stko by ło jak dawniej – cisza, ciemność… Daniła też nie odczuł niczego nowego. Może ty lko osłabło nieco wrażenie, że ktoś wierci mu wzrokiem w plecach, to wszy stko. – Idziemy powolutku naprzód – wy dał rozkaz i oddział ostrożnie ruszy ł wzdłuż pociągu. – Uważajcie na wagon, to wy godne miejsce na zasadzkę. Świecąc latarkami, stalkerzy wkrótce zdali sobie sprawę, że wagon nie by ł jeden. W ślad za nim ukazał się drugi, potem trzeci… To by ł skład pasażerski, który trafił tu nie wiadomo jakim sposobem i teraz stał na asfaltowej jezdni. I by ł bardzo dziwny … Daniła przez jakiś czas nie mógł sobie uświadomić, co jest z ty m pociągiem nie tak, i dopiero kiedy oddział minął kilka wagonów, zdał sobie wreszcie sprawę, w czy m rzecz. Wagony by ły jakieś nadtopione, jakby ulepione z plasteliny i im dalej oddział się posuwał, ty m wy raźniej by ło to widać. Przed ludźmi przepły wały wy krzy wione linie okien, owale kół, rozmazane smugi i kroplokształtne zacieki z metalu na ścianach wagonów… Jakby jakiś olbrzy m ulepił ten pociąg, a potem zbliży ł do niego ogień i kontury powoli się rozpły nęły, zamieniając się w dziką mieszaninę kolorów. Daniła podszedł ostrożnie do jednego z wagonów, złapał za ramę okna, podciągnął się i zajrzał do środka… to, co zobaczy ł, by ło tak straszne, że aż się zatrząsł! Ujrzał groteskowe sy lwetki stopiony ch i posklejany ch ze sobą ludzi: z poty licy młodej dziewczy ny, zasty głej na boczny m siedzeniu plecami do okna, martwy mi oczami patrzy ł staruszek; nieco dalej chłopak i dziewczy na siedzieli zlepieni głowami jak bliźnięta sy jamskie; dalej by ło dwoje nastolatków zatopiony ch

w rozmiękły m drewnie ławek do połowy piersi… I cisza, ani jednego dźwięku. Królestwo umarły ch… Wy starczy ło jedno, jedy ne spojrzenie – wrzasnął i jak oparzony odskoczy ł od okna. Mózg, porażony ty m, co zobaczy ł, wpadł w stupor, odmawiając funkcjonowania i balansując na granicy szaleństwa. Daniła cofnął się na szty wny ch nogach, potknął, poleciał do ty łu i wy rżnął ty łem głowy o asfalt. Reakcja na jego krzy k by ła bły skawiczna – stalkerzy naty chmiast się rozbiegli, szperając latarkami po oknach wagonów, gotowi przy witać wroga cały m posiadany m przez siebie arsenałem. Jednak w tunelu jak wcześniej panowała cisza. – Co tam jest? – zapy tał stłumiony m głosem Saszka, nie odry wając wzroku od pociągu, i Daniła wy raźnie usły szał, jak szczękały mu zęby. – Co tam widziałeś? – Orgię bliźniąt sy jamskich. – Daniła, trzy mając się za ty ł głowy, zmusił się, by wstać. – Że cooo? – spy tał przeciągle Saszka. Pozostali też utkwili py tający wzrok w dowódcy. – Tam są ludzie… Ty lko oni… jakby stopili się ze sobą. Nie da się tego opisać słowami. Możecie zajrzeć, mnie tam już nie ciągnie… – Dobry nin wy tarł spocone dłonie o kombinezon i wtedy jego wzrok padł na białą tabliczkę z wy pisaną początkową i docelową stacją pociągu, przy kręconą pośrodku wagonu. Pasowała do reszty – by ła tak samo stopiona, wy krzy wiona i rozmazana, i tak samo by ło z widniejący mi na niej literami, ale Daniła zdołał przeczy tać napis: „Moskwa – Czelabińsk”. Nagle zaschło mu w gardle, z trudem przełknął ślinę i wy chry piał: – To ten sam pociąg, który widzieliśmy we mgle. Widzicie tabliczkę? Zapadła grobowa cisza. – Jesteś pewien? – zapy tał wreszcie Profesor, uważnie przy glądając się napisowi. – Zdąży łem wtedy przeczy tać. – Lepiej chodźmy stąd szy bciej – wy mamrotał Sańka, pewniej chwy tając automat. Nieustannie oglądając się na pociąg, oddział ruszy ł dalej. Wagony nie ciągnęły się długo – po kilku minutach wy łoniła się z ciemności i została za nimi lokomoty wa i wtedy każdy odetchnął spokojniej – widok stopionego niczy m plastelina pociągu mocno działał na psy chikę. I znów ciągnął się przeklęty tunel – krok za krokiem, metr za metrem. – A zauważy liście… Od chwili, kiedy ostatni raz odeszliśmy od karawany, minęło znacznie więcej czasu niż za pierwszy m razem. A kolumny wciąż nie ma… – odezwał się po jakimś czasie Wan. – Tunel się wy dłuży ł? Siemiony cz zakasłał nagle, odwrócił się i utkwił wzrok w swoim dowódcy. – Wszy stko się zgadza! Chy ba zrozumiałem, w czy m rzecz… – mruknął. – To oczy wiście kompletnie dziwaczna hipoteza, ale jak inaczej mamy pojąć wszy stko, co się tu wy prawia?… – No?! Mów, nie dręcz nas! – zawy ł Kubowicz, doganiając towarzy sza. – Szalona hipoteza, ale zawsze jakaś… – powtórzy ł Profesor, jakby się usprawiedliwiając. – Jeśli przy jąć za pewnik, że tunel jest zapętloną wstęgą, to przejście przez „zero”, naszą karawanę, punkt, z którego ruszy liśmy, wy dłuży ją! Właśnie to teraz obserwujemy ! – Jak to wy dłuży ? – zdziwił się Saszka. – Jak w ogóle zapętlona wstęga może się wy dłużać?… – Jest to jedna z właściwości wstęgi Möbiusa – wy jaśnił Siemiony cz. – Jeśli przeciąć ją na dwie równe części na całej długości, to nie rozpadnie się jak zwy kła taśma, ale wy dłuży się

równo dwa razy, jednocześnie jeszcze bardziej się skręcając. Wy chodzi więc na to, że, mówiąc obrazowo, przekraczając punkt zerowy, tak jakby przecięliśmy ją i wy dłuży li. – Chcesz powiedzieć, że wszy stko, co można zrobić z papierową tasiemką, w analogiczny sposób rzutuje tu na rzeczy wistość? – zapy tał w zadumie Daniła. – Mniej więcej. – Siemiony cz rozłoży ł ręce. – Mówię przecież, że to szalona hipoteza, ale nic więcej nie przy chodzi mi do głowy … – Wszy stko to oczy wiście bardzo pięknie, ale co to nam daje w rzeczy wistości? – zapy tał Saszka. – Tunel po prostu się wy dłuży ł i to wszy stko… Wy jścia nadal nie ma! – Wiemy za to, w jakim kierunku iść! – odpowiedział mu z zapałem Profesor. – Przejścia przez punkt „zero”, oto odpowiedź! Mijając karawanę, za każdy m razem będziemy wy dłużać tę przestrzeń. – No, to można się tak błąkać w nieskończoność – burknął Saszka. – Nie rozumiem twojej radości, Psorze… – Teorety cznie tak. Jednak za każdy m razem tunel będzie coraz bardziej skręcony i wy dłużony, i po trzecim przejściu zwinie się w węzeł trójlistny. W trójwy miarowej przestrzeni euklidesowej oznacza to, że otrzy mamy pewien węzeł, w który m będzie się schodzić kilka przestrzeni jednocześnie. By ć może właśnie przez ten węzeł uda nam się stąd wy dostać… – Mówiliście tam coś o skręceniu? – przerwał mu nagle kroczący z przodu Kubowicz. – No, to macie jeszcze jedno. Mocno to pokręcone… Podziwiajcie! – I skierował latarkę wprost przed siebie. Z początku Dobry nin nie zrozumiał, co miał na my śli. Przed nimi, na całej szerokości jezdni, ziała ogromna dziura. I nie by ło w ty m niczego dziwnego – dół jak dół – ale po ty m, jak się przy jrzał, zauważy ł, że jej brzeg jest aż zby t równy, jakby odcięto go giganty czny m nożem. Zrobił kilka kroków i zatrzy mał się na samy m skraju, po czy m poświecił przed siebie, chcąc wy jaśnić długość zawalonego odcinka, ale zamiast tego odkry ł, że światło latarki natrafia na chropowatą kamienną ścianę dwadzieścia metrów dalej. Na górze, pły nnie przechodziła w sufit, a w dole ginęła w nieprzenikniony ch ciemnościach. Dobry nin przeniósł sobie światło latarki pod nogi i osłupiał – podwójna linia na jezdni dawała nurka za skraj drogi i ciągnęła się dalej po ścianie schodzącego w dół szy bu. – Droga do piekła… wy mamrotał stojący obok i zaglądający za krawędź Saszka. – Powiedziałby m, że cała autostrada – odpowiedział mu Kubowicz. – A jak inaczej pomieścić rzekę grzeszników po Uderzeniu? – uśmiechnął się smutno Siemiony cz. – Dobra… Żarty żartami, a zejść trzeba. Mamy linę? – Zabrałem – odparł Saszka, ściągając plecak. – Co prawda, ty lko czterdzieści metrów… – Ja też mam – odezwał się Wan. – Jeszcze trzy dzieści. Zwiążemy. Związali. Po krótkiej dy skusji postanowili spuścić na dół Chińczy ka jako najszczuplejszego i najlżejszego. Gdy by miał schodzić ktoś taki jak Dobry nin czy Kubowicz, lina mogłaby się szy bko urwać. A i na wy padek, gdy by trzeba by ło Chińczy ka wy ciągnąć, można to będzie zrobić znacznie szy bciej, jedny m szarpnięciem – a przecież nie da się wy kluczy ć i takiego wariantu… Licznik obwiązał się liną wokół piersi, stanął przed przepaścią i poświecił w dół. Daniła wy raźnie sły szał, jak przełknął ślinę – nie miał ochoty schodzić w niezbadaną ciemność. Obejrzał się na stalkerów, którzy całą grupą chwy cili za linę, i uśmiechnął się przepraszająco: – Uważajcie, trzy majcie jak najmocniej. Shrek, liczę szczególnie na ciebie. Jeśli krzy knę,

naty chmiast mnie wy ciągajcie! – Załatwione – rzucił basem Losza. – Wiemy, wiemy – uspokoił Chińczy ka Siemiony cz. – No, dawaj, złaź. Licznik chwy cił za linę i przekroczy ł krawędź. Jeden, drugi krok po pionowej ścianie – i już całkowicie skry ł się w przepaści. Lina się napięła – i gwałtownie rozluźniła, a z dołu dał się sły szeć pełen niedowierzania i przerażenia krzy k. – Ciągnij! – ry knął basem Shrek i stalkerzy w jedny m pory wie zgodnie szarpnęli linę do siebie. Li wy leciał z dołu jak ry ba na wędce, klapnął na ziemię i leżał tak wciąż z ustami rozdziawiony mi ze zdumienia i wy bałuszony mi oczami. Daniła podszedł ostrożnie do skraju przepaści i poświecił w dół latarką, usiłując dojrzeć, co tak zdziwiło i przestraszy ło Licznika. Pusto, ciemno, cicho… – Czego się drzesz? – spy tał z niezadowoleniem. – Przecież nic tam nie ma. Chińczy ka postawili na nogi i potrząsali nim, ale on wciąż jeszcze nie mógł dojść do siebie. Wciąż tak samo kręcił głową i ze zdumieniem rozglądał się wokół. – To… nie jest dół – wy dusił w końcu z wy siłkiem. – To jest dalej ten sam tunel. Zsunąłem się na parę kroków i jak mnie nie szarpnie w dół… – Pociągnęło cię w głąb? – uściślił Siemiony cz. – Nie… W dół, do ziemi. To znaczy do ściany, do asfaltu… Patrzcie. – Licznik odwiązał linę, podszedł do dziury i bez wahania zrobił krok w przepaść. Daniła – a za nim i Siemiony cz ze Shrekiem – wrzasnęli na cały głos i rzucili się naprzód. Padli przy samej krawędzi, zajrzeli – parę metrów niżej, na ścianie dołu, jak gdy by nigdy nic, stał Licznik i spoglądał na nich z uśmiechem. – Zmienia się wektor przy ciągania… – Dobiegło z prawej strony mamrotanie Profesora. Ostrożnie, leżąc płasko na ziemi i trzy mając się Shreka, przedostał się za brzeg i stanął na nogach obok Chińczy ka. – Niezłe historie tu się dzieją… Rozejrzał się wokół, popatrzy ł na leżący ch nad krawędzią dołu stalkerów i machnął ręką zapraszająco. – Przechodźcie. Kręci się trochę w głowie i to wszy stko. Jako następny poszedł Saszka. Wczepił się obiema rękami w przy jaciela i przedostał się przez niewidoczną granicę, a Daniła poczuł nawet moment, w który m siła ciężkości szarpnęła ciałem jego partnera w dół. Saszka rozpłaszczy ł się na asfalcie, rozejrzał się i ostrożnie wstał. Poskrobał czubkiem buta po asfalcie, parę razy podskoczy ł i pokręcił głową. – Jak cudowne są dzieła Twoje, Panie… Dawaj, Dan. Daniła ostrożnie przedostał się za krawędź. Rzeczy wiście zakręciło mu się w głowie i nierówno zabiło mu serce, jak to by wa, gdy niespodziewanie wpadniesz do dołu albo spadniesz z wy sokości na plecy – i to wszy stko. Po tej stronie by ł wciąż ten sam asfalt, ty le że płaszczy znę tę odbierało się teraz jako poziomą. Chrząknął ze zdziwieniem i wstał. – Drugie przejście przez punkt zero już by ło – powiedział nagle Kubowicz. – Czy li teraz trzeba czekać na trzecie, a wtedy już uważniej rozglądać się na boki?… – No… Jeśli hipoteza jest prawdziwa, to wy chodzi na to, że tak – rozłoży ł ręce Profesor. – Zdaje się, że już teraz coś widzę – powiedział nagle Licznik, wskazując gdzieś w głąb tunelu.

– Proszę, popatrzcie… Jakiś domek czy co?… Losza, poświeć. Smuga mocnej latarki przesunęła się i w jej świetle stalkerzy ujrzeli przedziwną chałupkę. Danile wy dało się najpierw, że to po prostu góra do niczego niezdatny ch śmieci, i dopiero potem, gdy stalkerzy podeszli bliżej, zdał sobie sprawę, że sterta ta fakty czne pretenduje do miana ludzkiej siedziby. Nie miało do niej zastosowane słowo „zbudowana” – chaty nka by ła co najwy żej sklecona, zlepiona z najrozmaitszy ch rupieci. Dwie ściany wzniesiono z pudeł i skrzy nek, trzecia powstała z dwóch pokry w silnika od urali, dach tworzy ły arkusze blachy falistej, a zamiast drzwi w szczy tową ścianę wciśnięto wielkie koło, również należące kiedy ś do urala. Teren wokół chałupy by ł usiany najrozmaitszy mi śmieciami, jakie gromadzą się, kiedy nie sprząta się jakiegoś miejsca przez bardzo długi czas. By ły to mianowicie odpadki gospodarstwa domowego – torebki z zaschnięty m lub spleśniały m jedzeniem, puste puszki po konserwach, para podarty ch skarpetek, łuski, plastikowe butelki różny ch rozmiarów i kształtów, zwinięte papiery i inne temu podobne śmieci. I pośrodku tej całego chłamu uwagę Daniły przy ciągnął nagle przedmiot długości leżącego człowieka, podobny do rozłożonego skafandra OP-1, walający się tuż obok wejścia. Profesor, który też zauważy ł tę dziwną rzecz, zrobił krok naprzód i nagle się zatrzy mał… Rzucił trzy piętrowe przekleństwo głosem pełny m bezbrzeżnego zdziwienia, zahaczy ł przedmiot butem i obrócił go z suchy m szelestem. I w ty m obrzy dliwy m do mdłości worku, w tej pustej, zwiędłej skórzastej powłoce, w spłaszczonej, obrzmiałej jak balon, siwej ły siejącej czaszce z pusty mi dziurami oczodołów i otwarty mi w milczący m krzy ku ustami, Daniła rozpoznał nagle w osłupieniu… szczątki Nibumowa. Leżał i przy ciskał do piersi coś zbliżonego do lalki, zwinięte z celofanu i omotane sznurkami… Obok, na potwierdzenie tego, że się nie pomy lił, długo i wy my ślnie zaklął Saszka, wy bełkotał coś ze zdziwieniem Licznik, chrząknął z zakłopotaniem Shrek… Profesor, wodząc wzrokiem od jednego do drugiego, utkwił w nich py tające spojrzenie. – Właściwie to należało się tego spodziewać… – powiedział po krótkiej pauzie Dobry nin, wpatrując się uważnie w to, co kiedy ś by ło Chrebiotem. – Już miś o ty m świadczy ł… – Nie rozumiem waszej reakcji… To wasz znajomy czy jak? – spy tał Kubowicz. – To jest właśnie Chrebiot. Sierioga gwizdnął. – No, ładnie! Proszę, jak to się układa… Siemiony cz odsunął nic nieważące zwłoki czubkiem glana, pochy lił się i podniósł z ziemi niewielkie srebrzy ste pudełeczko, w który m Daniła naty chmiast rozpoznał dy ktafon Nibumowa kupiony przez niego od przejezdnej karawany. Podrzucił go w dłoni i spojrzał po stojący ch wokół niego stalkerach. – I co… jak my ślicie, jest tu coś interesującego? Na widok tego płaskiego metalowego pudełka Daniła poczuł nagle, jak ogarnia go ciekawość połączona z oczekiwaniem na wy jaśnienie strasznej tajemnicy … Człowiek po prostu zniknął – zniknął na całe sześć lat! Tak samo mogli zniknąć Saszka i on. Ale im się poszczęściło, a Chrebiotowi nie. I teraz okazuje się nagle, że szansa na to, by dowiedzieli się, gdzie by ł i co widział, jest w ich rękach! Przecież za informacje z tego dy ktafonu można by oddać pół ży cia! – Dawaj, dawaj, włączaj! – jęknął stojący obok Sańka, doświadczający chy ba ty ch samy ch uczuć.

– Najważniejsze, to żeby by ło zasilanie – mruknął Licznik. – Sądząc z wszelkich oznak, długo tu przeleżał… – No, nie by łby m taki szy bki – odparł Profesor. – Popatrz, nasz towarzy sz wy raźnie nie umarł sam, ktoś mu pomógł. Jakby wy żarło go coś od środka, nie naruszając powłoki. Dlatego wy gląda jak ty siącletnia mumia. A jak by ło naprawdę, kto to wie?… – No, włączaj, włączaj! – popędził go Kubowicz. – Może się dowiemy, co i jak… Siemiony cz nacisnął guzik i Daniła zobaczy ł, jak na dy ktafonie zapaliła się mała czerwona dioda. – Jest! – Bateria jest słaba, pokazuje pięć procent – mruknął z troską Siemiony cz, naciskając jakieś przy ciski. – I zepsuł się kalendarz. Dzisiaj, jak się okazuje, jest trzy dziesty października 2027 roku. Późni się prawie o sześć lat. A nagrań jest tu całe mnóstwo. Nie zdąży my wszy stkich przesłuchać. – Co tam w ogóle jest? – spy tał Kubowicz, zaglądając mu przez ramię na ekran. – Jeden duży plik i kilka mały ch. – Dawaj ten duży – poradził Saszka. – Jak duży, to duży – mruknął Siemiony cz. – Dobra, cicho. Słuchamy … – I nacisnął guziczek. Nagranie nie by ło jedny m długim monologiem, który ciągle się ury wał, ale za każdy m razem, kiedy włączane by ło nagry wanie, mówiący podawał datę i godzinę. Czasem by ły to ty lko sekundowe ury wki, jakby człowiek ten gdzieś się spieszy ł, kiedy indziej nagranie trwało kilka minut. Czasem odstępy między nagraniami miały około godziny, kiedy indziej ty dzień czy nawet dwa. Ale by ła to najbardziej zadziwiająca historia, jaką kiedy kolwiek sły szał Daniła. I pomimo upły wu lat od razu rozpoznał ten ironiczny, lekko drwiący głos. Nie by ło żadny ch wątpliwości – to fakty cznie mówił Chrebiot. 11 czerwca 2027 roku. Godzina 21.03 No, jestem w środku. Odprowadzili mnie do samej furtki, ale za bardzo się cykali, żeby iść dalej. – Tu Chrebiot cicho zachichotał. – Chłopcy narobili hałasu… Opowiedzieli bajkę i im uwierzyli. Dobra, popatrzmy, co i jak… Kurzu jest oczywiście, że ho, ho! cały dywan! Za to śladów wcale, chociaż powinny po nich zostać. Wychodzi, że chłopaczki w ogóle tu nie były? Bali się wejść do domu duchów, nawymyślali… – znów zachichotał. – Groooźni stalkerzy… Godzina 21.29 Rozejrzałem się po holu. Hmm… W zasadzie wszystko wygląda tak, jak mówili – głos Chrebiota by ł odrobinę zakłopotany. – Cztery pary drzwi, piąta zwieńczona łukiem. Jedne drzwi są zamknięte na głucho. Radiacja zero! Ciekawe zjawisko! I jest woda w fontannie, chociaż nie jest jasne, skąd cieknie. A więc jednak tu wchodzili? Ale… w takim razie co z kurzem?… Cały dywan leży, nieruszony… Chociaż w oknach nie ma niczego nadnaturalnego. Brudne zakurzone szyby. Godzina 21.39 Widziałem na podwórku toksykologii wyrodka…

Godzina 22.30 Obszedłem parter. W oknach rzeczywiście jest ciemno, ale to już późna godzina. Pusto, cicho. Zresztą na pierwszym piętrze też panuje cisza. Osobiście wcale w to nie wątpiłem. Z latarką kiepsko się ogląda, lepiej rozejrzę się jutro… Godzina 22.57 Ulokowałem się w przebieralni na parterze. Przenocuję, trochę się rozejrzę i z powrotem. Luty czeka. Z nabojami. A i chłopakom trzeba dać prztyczka w nos. Ledwo odrośli od ziemi, a robią z siebie nie wiadomo kogo… 12 czerwca. Godzina 19.27 Nie rozumiem, co się dzieje! – głos Nibumowa drżał i sły chać w nim by ło wy raźne nuty paniki. – Noc minęła spokojnie, spałem jak zabity. Obudziłem się rano, zjadłem. Ubrałem się, poszedłem do wyjścia… szedłem jakieś pięć minut bez skutku! Do drzwi są cztery metry, a ja jakbym stał w miejscu! Spróbowałem wydostać się przez okna, we wszystkich, oprócz tego w szatni, widać tylko szarą mgłę, chociaż jest już siódma rano! W oknie szatni wciąż widzę tego wyrodka pod toksykologią! Próbowałem rozbić szybę, ciągnie się! Nie udało mi się też wejść na piętro! Wszystko jest tak, jak mówili… 13 czerwca. Godzina 22.03 Przejścia nie ma – teraz, dwadzieścia cztery godziny później, Chrebiot mówił to całkowicie spokojnie, konstatując fakt. – Cały dzień spędziłem na parterze. Jeszcze raz starannie obejrzałem wszystkie okna. Mają klamki, ale ani jedno się nie otwiera. Bezskutecznie męczyłem się przy każdym chyba pół godziny. Nie dają się rozbić: albo się ciągną, albo są twarde. Płynnych okien na razie nie widziałem, ale nie ma już teraz wątpliwości, że chłopcy nie kłamali… Na pierwsze piętro się nie dostałem, ta sama historia, co z wyjściem. Jakby niekończące się schody ruchome na górę. Oczywiście uparty ze mnie człowiek… Szedłem na górę ze dwie godziny, zostałem tam, gdzie byłem. U podnóża schodów. Przypomina mi to coś z poprzedniego życia… W ty m miejscu słuchający nagrania Daniła smutno się uśmiechnął. Nibumow zawsze przy jmował wszy stko kry ty cznie. Czasem doprowadzało to inny ch do wściekłości, ale by ł to widocznie prawdziwy uczony i niczego nie przy jmował na wiarę, póki sam się o ty m nie przekonał. Ale żeby on jeszcze nie wierzy ł w milczeniu, uprzejmie. Nie – zawsze musi szy dzić… Cóż… zapłacił więc za swój ośli upór… 17 czerwca. Godzina 16.14 Właściwości czasoprzestrzeni nie są zbadane. Im więcej odpowiedzi, tym więcej pytań. Kręci się od tego w głowie… O, gdybym miał tu swoje instrumenty laboratoryjne! – głos Chrebiota by ł pełen rozpaczy. – Drzwi, które według opowieści chłopców prowadziły z holu na strych, teraz prowadzą na pierwsze piętro! Przeszedłem przez nie, chciałem wrócić, ale trafiłem wtedy na strych! Jak to możliwe, po prostu w głowie się nie mieści!…

19 czerwca. Godzina 21.57 Od samego rana błąkam się po piwnicy. Kretyn! Myślałem, że postąpiłem mądrzej od chłopców, przywiązałem do poręczy sznur, żeby bez przeszkód wydostać się z powrotem – Chrebiot wy buchnął szalony m śmiechem. – Ten dzień kosztował mnie kosmyk siwych włosów… Idiota… Tam wszędzie jest to samo, ciemność! Poszedłem naprzód. Światło w drzwiach za mną zniknęło. Przestraszyłem się… Odwróciłem się do tyłu, poszedłem z powrotem, trzymając sznur… Przeszedłem jakieś trzysta metrów, na próżno! Sznur ciągnie się bez końca! Odwróciłem się jeszcze raz, znów poszedłem naprzód… potem pobiegłem… nie pamiętam… zdaje się, że biegłem przez cały czas… Zgubiłem sznur… Panika, czarna panika! Przesłania rozum, huczy w głowie! Ciemność wręcz atakuje światło latarki, oplata je jak żywa!… Nigdy nie wydostanę się z tego koszmaru… Wyszedłem dopiero pod wieczór i to nie na pierwsze piętro, jak chłopcy, ale przez te same drzwi, przez które wszedłem… Przestrzeń jest tu zapętlona!… 23 czerwca. Godzina 16.31 Głowa mi puchnie od myśli! Nie mogę usystematyzować swoich obserwacji! Wszystko, co widzę, zapisuję do zeszytu albo nagrywam na dyktafon, ale to mało, katastrofalnie mało! Mózg nie jest w stanie wniknąć w sens wszystkiego naraz i wyprowadzić analogii, paralel! Gdybym miał tu choć najprostszego laptopa!… 25 czerwca. Godzina 00.03 Dobrze, że mam dyktafon i zapasowe baterie. Bez niego czuję, że zagubiłbym się w czasie. Mam uczucie, jakbym był tu już od lat, chociaż cyfry na ekranie uparcie temu przeczą… 29 czerwca. Godzina 7.03 Zapasy konserw i wody nikną w oczach. Gdybym wiedział, wziąłbym ich znacznie więcej! Ale woda w fontannie jest absolutnie w porządku, próbowałem. Przynajmniej nie zdechnę z pragnienia…

2 lipca. Godzina 00.00 Czas odczuwam tu zupełnie inaczej. Nie zdziwiłbym się, gdybym według czasu Schronu tkwił tu już od dziesięciu lat!… I myślę sobie, że tutaj może on płynąć nie tylko naprzód, ale i do tyłu… Godzina 00.07 Ale te szyby… oto skąd bierze się moje osłupienie!… Trzeba ustalić prawidłowość… Zeszyt jest gruby, piszę gęsto, mam nadzieję, że starczy… 9 lipca. Godzina 19.39 Odkąd się tu znalazłem, widziałem bardzo dużo. Szyby, chociaż teraz już wiadomo, że to nie są żadne szyby, pokazują co popadnie i w dowolnych interwałach. Przez większość czasu widać w nich albo mrok, albo mętną szarą mgłę. Ale czasem podnoszą jakby kurtynę i pokazują kawałek innego świata… Czy też naszego, ale oddalonego w czasie. Słowem… widziałem chyba lata sześćdziesiąte. W każdym razie stare wołgi GAZ-21 były właśnie wtedy w użytku. Widziałem zupełnie inną okolicę, nie tę wokół przedszkola… Widziałem w ogóle licho wie co, cytrynowe niebo i deszcz padający z dołu do góry! Widziałem świecące lodowatym światłem maleńkie punkciki gwiazd, jakby okno otwarto na kosmos… a raz, było to chyba jakieś cztery dni temu, w środkowym oknie na parterze przez trzy godziny płonęła ogromna błękitna kula pośród kosmosu! I jeśli to było słońce, to ewidentnie nie nasze… Łeb mi pęka od hipotez i domysłów! I co dziwne… czasem szyba jest twarda, czasem się ciągnie, a czasem jest jak woda. Wszystko to coś znaczy, tylko co?!… 15 lipca. Godzina 9.59 Kontynuuję obserwację i zbieranie informacji w celu stworzenia bazy danych. Wczorajszy dzień stał się dla mnie koszmarem… Widziałem bardzo dziwne miejsce i bardzo dziwną istotę… Chyba właśnie ją opisywali chłopcy. Okno pokazało widok z góry… Był to jakiś magazyn czy hangar. Wielkie pomieszczenie z szynami na podłodze i wrotami. Na bramie była cyfra 211 i było coś napisane… zdaje się po niemiecku. Stały tam rzędy półek, a na nich szklane pojemniki. Niektóre z nich były rozbite. Istota powoli błądziła między półkami… czasem padała i wiła się po podłodze, i przypominała wtedy wielki wypukły czarny kleks. Zdaje się, że nie czuła się dobrze… W rogu leżał rozerwany na strzępy OP-1, na prawym rękawie i nogawce były dwa czerwone pasy jak w kombinezonie Rodionowa. Obok były: cekaem, opróżniony plecak i oficerska torba polowa. Człowieka w hangarze nie było, nawet ślad po nim nie został, widocznie pożarło go właśnie to ohydztwo. Obserwowałem ten obraz jakieś półtorej godziny, a potem wszystko zaczęło przygasać i już po kilku minutach w oknie znów widniała atramentowa czerń. Ale na tym przedstawienie się nie skończyło. Chciałem już odejść, gdy okno znów się rozjaśniło i mgliście zobaczyłem znany mi pokój… Dopiero potem, po godzinie czy dwóch, po tym, jak przetrawiłem całe to okropieństwo, które się przede mną odsłoniło, zdałem sobie sprawę, że widziałem mały schron pod sąsiednim domem, gdzie znajduje się teraz duża sala gimnastyczna… Tego, co działo się na moich oczach, nie da się nawet nazwać koszmarem… Ta istota… ona tam była! Ludzie miotali się po sali jak króliki w zagrodzie, a stwór stał na samym środku i zabijał,

zabijał, zabijał, wbijając w ich ciała swoje ohydne nibynóżki!… Ten obraz ukazał mi się tylko na kilka chwil, ale i to mi wystarczyło… A więc to się stało z tymi biedakami! Ale… jak? W jaki sposób ta paskuda pojawia się w różnych miejscach, tam gdzie chce? Czy może była to już inna istota, w końcu mały schron opustoszał już wiele lat temu… Nie rozumiem wszystkiego, co tu się dzieje…

20 lipca. Godzina 23.23 Jakież cenne obserwacje są teraz zapisane w moim zeszycie! Gdybym tu trafił ze trzydzieści lat temu, w czasach mojej młodości! Gdyby wszystko to mógł przebadać cały zespół naukowców, zdobylibyśmy bezcenną wiedzę!… 21 lipca. Godzina 2.33 Zdaje się, że po całym tym czasie po raz pierwszy przyszła mi do głowy wartościowa hipoteza. A nawet dwie. I są one chociaż trochę zgodne z całym tym… bajzlem. Chociaż w ogóle sobie nie wyobrażam, jak to możliwe… Słowem… Hmm… Chociaż… – dalej następowało niezrozumiałe oddalające się mamrotanie, jakby Nibumow porzucił w pośpiechu dy ktafon i gdzieś pobiegł. 29 lipca. Godzina 14.47 Moja teoria obrasta w nowe fakty, które tylko ją potwierdzają. Baza danych jest jeszcze mała, ale pozwala już wyciągnąć pewne wnioski… Nie rozumiem, jak To mogło powstać na naszej planecie, ani zresztą w ogóle na jakiejkolwiek! Z pewnością winę za to wszystko ponoszą wojna i bombardowania atomowe… Ale okna… Jak pogodzić z tym wszystkim okna?… 1 sierpnia. Godzina 12.45 Pierwsza hipoteza: myślę, że to miejsce przypomina czarną dziurę… – Chrebiot zaczął gwałtownie, bez żadny ch wstępów, i mówił pospiesznie, jakby starał się wy rzucić z siebie swoje przemy ślenia, jak najszy bciej się da, póki się nie rozmy ślił. – W każdym razie niektóre ich właściwości są podobne… Nigdy nie rozpatrywano czarnych dziur jako realnego obiektu badań, wiadomo dlaczego, ale niektóre ich cechy zostały wyliczone matematycznie i potwierdziły je obserwacje kosmosu. Masa tego obiektu jest tak wielka, a grawitacja tak potworna, że czarna dziura zakrzywia wokół siebie geometrię przestrzeni i czasu. Czarna dziura w skali jednego budynku przedszkola… – Łatwo by ło sobie wy obrazić, jak Chrebiot uśmiecha się z zakłopotaniem, jakby nie wierzy ł i wsty dził się własny ch słów. – Chłopcy opowiadali, że z boku widać, jak idziesz i nie dochodzisz… Ruchy zwalniają, człowiek jakby płynie… A przecież matematycznie wyliczono, że właśnie takie zjawisko można zaobserwować przy wejściu do czarnej dziury… Obserwatorowi będzie się wydawać, że w miarę zbliżania się do jej horyzontu zdarzeń prędkość obserwowanego obiektu stopniowo spada, aż ten zastygnie jak mucha w bursztynie… Przecież emitowane przez ciało fotony będą ulegać coraz większemu przesunięciu, przez potworne pole grawitacyjne wszystkie procesy fizyczne z punktu widzenia oddalonego obserwatora będą się odbywać coraz wolniej. Grawitacyjna dylatacja czasu i efekt Dopplera… Jednocześnie sam obiekt będzie uważać, że porusza się całkiem normalnie, i spowolnienie czasu go nie dotknie, bo po prostu go nie poczuje. Chociaż podczas zbliżenia do osobliwości grawitacyjnej zostanie po prostu rozerwany przez przyciąganie i siły pływowe, a tego w naszym przypadku nie zaobserwowano… Jest tu jednak masa niespójności… Choćby fakt, że gdyby obiekt ten pojawił się na naszej planecie, Ziemia zostałaby przez niego pochłonięta w ciągu pierwszej minuty… – Chrebiot umilkł i dało się sły szeć przeciągłe westchnięcie. – Druga hipoteza jest nie mniej fantastyczna. Być może przestrzeń zakrzywiła się

w jednym punkcie i zetknęła się z wieloma miejscami odległymi od naszej planety o miliardy lat świetlnych i kilometrów… W takim razie w przypadku czarnej dziury okna byłyby tunelami czasoprzestrzennymi. A w przypadku zakrzywionej przestrzeni przejściami w punktach zetknięcia tych przestrzeni… – Chrebiot zachichotał. – Brednie! Dzikie brednie!… Wyobrażam sobie, jaką gębę zrobiłby profesor Greene, gdybym przedstawił mu podobne hipotezy… Uczona brać rozniosłaby mnie w proch, pozbawiając wszystkich tytułów i honorów… tyle że oni nie widzieli wszystkiego tego, co widziałem ja. Wszystkie fundamentalne pojęcia nauki wywracają się tu do góry nogami… 10 sierpnia. Godzina 15.00 Nie ma stąd dla mnie drogi powrotnej. Pozostaje tylko iść naprzód… Przez ostatnie kilka dni na pierwszym piętrze jest ciągle otwarte płynne okno. Właśnie teraz przed nim stoję. Jest tam jakiś tunel… Postanowiłem spróbować wejść, przecież chłopcy przepchnęli tam jakoś pluszowego misia! Zostały mi konserwy na jakieś dwa miesiące, ale nie ma sensu siedzieć tu dłużej… 24 sierpnia. Godzina 15.00 Tak więc jestem w nowym miejscu. To rzeczywiście tunel, jak przypuszczałem. Jest nieskończony, błąkam się tu już od dwóch tygodni, ale jest ponury i jednostajny jak droga przez pustynię… Przejście było udane, oprócz spadku ciśnienia niczego nie poczułem. Zostawiłem w miejscu przejścia swoje rzeczy, poszedłem się rozejrzeć. Tunel prowadził tylko naprzód, bez zakrętów i rozwidleń. Nie obawiałem się, że zabłądzę… nie udałoby mi się to, nawet gdybym bardzo chciał, po przejściu zaledwie kilometra natknąłem się na swoje rzeczy! Znajome sztuczki, tyle że mnie to już nie rusza. Za stary wróbel jestem… – dał się sły szeć cichy śmiech. – Ruszyłem w drugą stronę, tym razem szedłem znacznie dłużej, ale nie doszedłem do swoich rzeczy. Dziwne… Trzeba było zawracać. Przestrzeń w jednym kierunku nie jest tożsama z przestrzenią w drugim… Bardzo dziwne… 27 sierpnia. Godzina 23.00 Dookoła panuje ciemność, ale nie zawsze tak jest. Chwilami ściany tunelu nagle się rozświetlają, jakby na zewnątrz wstawało słońce i jego promienie przebijały się przez kamień, wtedy można nawet czytać! Światło jest blade jak wczesnym rankiem, ale po królującej tu ciemności nawet takie jest jak łyk wody na pustyni… 28 sierpnia. Godzina 7.05 Zauważyłem periodyczność, sześć godzin światła na każde dwadzieścia godzin ciemności… 5 września. Godzina 17.52 Kilka dni temu natknąłem się na dziwny, jakby osmalony przez ogień pociąg. W środku byli ludzie, stopieni, okaleczeni, pozlepiani ze sobą… Ale najważniejsze, że jedno z okien tego pociągu ma te same właściwości, co okna w przedszkolu, z tą tylko różnicą, że zawsze jest twarde. Obserwowałem je przez kilka dni, ciągle do niego wracając. Najczęściej unosi się za nim mgła,

znacznie rzadziej widać coś zrozumiałego, ale raz… Raz widziałem kolumnę samochodów ciężarowych pośrodku pola i stojących dookoła ludzi. Za oknem był dzień… Pomachałem tym ludziom i jak się zdaje, nawet mnie widzieli! Ale obraz mignął tak szybko, jak gdyby pociąg był w ruchu. Za drugim razem był to peron podziemnej stacji. Jestem gotów przysiąc, że to było metro! Moskwa albo Piter… Filary, wysokie sufity, sztukateria… Co prawda, cały ten przepych tonął w półmroku, pewnie była tam noc i paliło się tylko skąpe nocne oświetlenie, ale na środku peronu, nie wiedzieć czemu, stali uzbrojeni w automaty ludzie… Nawet nie zdążyłem pomachać, mignęli i zniknęli, ale zdecydowanie zauważyli pociąg. Poderwali się, zaczęli biegać… jednak peron już się skrył, okno znów stało się czarne… – Rozumiecie?… Czy to nie nas wtedy widział? – Dobry nin spojrzał na stalkerów. – Pamiętacie tamtą mgłę? Ja też zwróciłem wtedy na to uwagę… Za oknem stał facet, który pomachał do nas ręką! By ł zarośnięty i go nie poznałem! A okazuje się, że to by ł Nibumow… – Pocieszające. – Siemiony cz kiwnął głową. – Czy li to wszy stko to nie są brednie szaleńca. Albo zbieg okoliczności… Dobra, słuchamy dalej… 6 września. Godzina 18.30 Oderwałem kilka metalowych płyt, zaniosłem je do swoich rzeczy… Zbudowałem tam coś w rodzaju domku z rupieci, które mi się tu trafiły, i zrobiłem z tych płyt dach… Nieprzytulnie tak spać na środku drogi. Jest tu ciepło, ale chęć posiadania dachu nad głową jest instynktowna. Czy ja przypadkiem nie dziczeję, ulegając instynktom?… 12 września. Godzina 4.55 Zgniły mi skarpetki, przyszedł ich czas… W butach też niedługo zrobią się dziury… Od jak dawna się tu błąkam? Dyktafon pokazuje trzy miesiące, ale czuję, że dłużej, znacznie dłużej… 17 września. Godzina 3.00 Konserw zostało na jakieś półtora tygodnia, nie więcej. Nie ma skąd wziąć więcej. Trafiają mi się czasem jakieś szczątki ludzkiej cywilizacji, mam wrażenie, jakby to rzeczywiście była czarna dziura wsysająca w siebie wszystko, co popadnie, ale żywność z jakiegoś powodu uparcie ignoruje. Wodę jeszcze mam, przed opuszczeniem przedszkola napełniłem wszystko, co mogłem, ale kiedyś skończy się i ona… 20 września. Godzina 13.38 Człowiek jest zwierzęciem stadnym. A ja jestem tu sam… Chce mi się wyć z tęsknoty, chciałbym usłyszeć chociaż jedno ludzkie słowo!… Cisza jest wszechogarniająca! Coraz częściej łapię się na tym, że mówię do siebie… Przerywam nagle w połowie zdania, ale zdaję sobie sprawę, że wypowiedziałem w przestrzeń już cały monolog. Zrobiłem z torebek i sznurka małą lalkę i rozmawiam z nią. Nasłuchuję, czy przypadkiem nie odpowie… i właśnie wtedy robi się naprawdę strasznie… Łapię się na takiej myśli, czy ja przypadkiem nie wariuję… Ale szaleńcy o tym nie myślą i to chociaż trochę mnie uspokaja…

23 września. Godzina 13.38 Zdaje się, że zaczynam mieć halucynacje, wczoraj wydało mi się, że obok mnie przeleciał tunelem człowiek… Przemknął z ogromną prędkością, ale mimo to zdążyłem zauważyć, że jego usta były rozwarte w bezgłośnym krzyku, tak jakby spadał w bezdenną przepaść! Czy ja wariuję? Czy też tunel nie jest taki prosty, jak się wydaje, i ludzie rzeczywiście są gdzieś tu obok? Blisko, jakby za niewidzialnym murem, którego nie da się pokonać, i dlatego nieskończenie daleko… 24 września. Godzina 8.07 Dziś w nocy znów widziałem coś dziwnego… Ludzi. Wielu ludzi! Szli drogą, obnażone kobiety, mężczyźni, dzieci, starcy… Na czele procesji szedł wysoki chudy człowiek w jakiejś czarnej szacie. Nie ośmieliłem się ich zawołać, i nikt nie odwrócił się w moją stronę, chociaż wyszedłem na zewnątrz i siedziałem na progu swojego szałasu. Zresztą czy oni mnie widzieli?… Byli tu, i jakby w innym wymiarze! Wydawało mi się, że przez ich widmowe ciała widzę przeciwległą ścianę tunelu… To było straszne! Procesja duchów… Nie wytrzymałem, wczołgałem się z powrotem do szałasu i nie mogłem zasnąć do samego świtu. Teraz wydaje mi się, że to był sen, ale… Nie wiem, niczego nie wiem!… 25 września. Godzina 14.11 Czasem słyszę zza ścian dziwne dźwięki – chrypienie, oddechy, ledwo słyszalne głosy… A dziś rano usłyszałem strzelaninę i ryk silników, całkiem blisko! Wyskoczyłem z domku, pobiegłem… Biegłem długo, ale nie udało mi się nikogo znaleźć… Szaleństwo zbliża się powoli, lecz pewnie… 29 września. Godzina 20.20 Tak! Teraz wiem, jak się stąd wydostać! – Chrebiot triumfował i w jego głosie brzmiał zachwy t. – To stało się przypadkiem i… to niewiarygodne! Wszystko okazało się takie proste, ale weź tu się domyśl! Wczoraj spotkałem tego samego stwora. Z początku stanął przede mną w postaci rannego człowieka… Nie da się oddać, jak się ucieszyłem na widok żywej osoby! Ale… gdy tylko podbiegłem do niego, by mu pomóc, ten zamienił się w kleks… Tej istocie macki wyrastają wprost z otworu gębowego! Zielone, gnijące, obślizgłe… Stwór chwycił mnie za nogę i próbował wciągnąć do swoich trzewi, ale się wyrwałem, władowałem cały magazynek nabojów wprost w jego pusty pysk. Jednak ta istota jakby nie czuła bólu… Atakowała, cofałem się i w tym momencie zapragnąłem znaleźć się jak najdalej stamtąd, tu, w moim szałasie, który stał się już chyba dla mnie prawdziwym domem… W głowie mi się zakręciło i nagle odkryłem, że stoję wprost przed nim!… To było tak niespodziewane, że z początku nawet się nie zorientowałem, jak to się stało! Jednak po tym, jak to przeanalizowałem, co nieco zrozumiałem… Myślę, że wszystko to kwestia podświadomej orientacji! Widzę tunel i oczywiście idę nim wciąż naprzód! Mój mózg jest świadomy tylko tej drogi i wciąż tworzy dookoła tunelowe sklepienie! Ale wystarczy, żebym odwrócił się plecami i zrobił krok czy dwa do tyłu… Mózg, nie otrzymując sygnałów o przestrzeni dookoła, nie może już kontynuować tego procesu. Być może ta podprzestrzeń odczytuje jakoś informacje z ośrodków podkorowych i… Słowem, wystarczy tylko zrobić krok do tyłu, nadając kierunek, a znajdę się tam, gdzie chcę być, w dowolnym punkcie. I zestawiając w jedno wszystkie moje przeszłe obserwacje, do głowy przychodzi mi myśl, że można

się dostać nie tylko, dokąd chcesz, ale i… kiedy chcesz?… Zrobiłem kilka eksperymentów i zawsze trafiałem tam, gdzie chcę! Do pociągu i znów tutaj, przed dom; do przedszkola i z powrotem… Moment przejścia jest nieuchwytny, wszystko dzieje się błyskawicznie… I tak sobie myślę, że jest to możliwe nie tylko w granicach tej przestrzeni… Może nie miałem racji co do swoich wcześniejszych hipotez?… Być to może wszystko jest ogromnym systemem transportu? Powstałym samorzutnie bądź stworzonym sztucznie… Ale przez kogo?… Odpowiedzi na to pytanie raczej nie poznam… Teraz mógłbym wrócić do domu, ale nie chcę odejść, nie mam na zewnątrz nic do roboty. A poza tym, jaki uczony przepuści taką szansę?! Przecież jeśli wyjdę, mogę już nie wejść z powrotem! A tyle jeszcze muszę zbadać, dowiedzieć się, zobaczyć! Jest jeszcze miejsce w zeszycie, prawie jedna trzecia! Zawsze zdążę uciec. Tylko jak będzie z konserwami… – Teraz chy ba ostatnie nagranie – uprzedził Siemiony cz, spoglądając na ekranik dy ktafonu. – Półtorej minuty … 29 września. Godzina 23.03 Wiele widziałem i wiele teraz wiem… – Chociaż nagranie by ło zrobione zaledwie trzy godziny z kawałkiem od poprzedniego, w słowach Chrebiota nie by ło teraz sły chać ani jednej radosnej nuty. Jego głos brzmiał głucho i przeplatany by ł pochlipy waniem. Daniła zrozumiał, że Nibumow płacze. – Tyle że już mi to niepotrzebne… Ten stwór… on mnie zabił. Noga mi drętwieje, puchnie, i obrzęk doszedł już do połowy uda… Jakby czymś mnie zaraził… Skóra czernieje i czasem wybrzuszają się na niej wzgórki, jakby coś pod nią pełzało… Czuję lekkie kłucie, ogarnia mnie falami i z każdą falą to kłucie staje się silniejsze, przechodząc w ból! Próbowałem otworzyć, rozciąć skórę, jednak wzrosła mi wrażliwość na dotyk… Boli tak, jakby nóż sunął wprost po nerwach! Zdaje się, że traciłem przytomność… Z rany, zdołałem jednak zrobić nacięcie, wypływają ohydne czarne świństwo i ropa… Robaki… Pożerają mnie od środka i nie da się od nich uwolnić… Zdaję sobie sprawę, że jestem skazany na śmierć, ale… jestem spokojny. Zbyt wiele przeżyłem, wiele widziałem. Jestem szczęśliwy, że to wszystko zobaczyłem. Jestem wdzięczny chłopcom i Lutemu! Gdybym nie poszedł do przedszkola, to czy dowiedziałbym się tego, co wiem teraz?! Czy zobaczyłbym to, co zobaczyłem?… Szkoda tylko, że nie dowiem się, czy moje hipotezy są prawdziwe… ale być może ktoś kiedyś znajdzie ten dyktafon, przesłucha nagrania i zdoła je spra… Głos Nibumowa nagle urwał się w pół słowa – dy ktafon pisnął i umilkł. Siadła bateria. Stalkerzy spojrzeli po sobie. – Zwariować można… Sły szeliście kiedy ś coś podobnego? – Profesor patrzy ł na stalkerów płonący mi z emocji oczami. – To przecież… To się w głowie nie mieści! – A mnie interesuje co innego… – mruknął Saszka z nadzieją. – Jeden krok w ty ł… Czy żby to by ła prawda?… – W przedszkolu też wy lecieliśmy przez szy bę plecami do przodu – odparł Daniła. – Nie wiem jak ty, ale kiedy ten kleks złapał mnie za kołnierz, chciałem się znaleźć gdziekolwiek, by le jak najdalej… – Ja też! – chrząknął towarzy sz. – No, to co… Najważniejsze już wiemy. Chciałoby się

oczy wiście posłuchać wszy stkiego, ale to dopiero kiedy znajdziemy ładowarkę… Dobry nin wziął z rąk Profesora dy ktafon, rozpiął suwak i wsunął go sobie do ładownicy. – Wam to niepotrzebne – wy jaśnił otwierającemu już usta Siemiony czowi. – To człowiek z naszego Schronu i przedszkole jest obok nas. Tak więc zgodzisz się, Psorze, że dla nas te nagrania są ważniejsze. U mnie będą bezpieczne. Tamten rozłoży ł ręce. – Ależ to żaden problem. W karawanie nie znajdziemy ładowarki, ale można poprosić naszy ch techników, żeby sklecili jakieś zasilanie… Trzeba koniecznie przesłuchać pozostałe pliki! – Poprosimy, oczy wiście. – Daniła kiwnął głową. – Spróbujemy ? – spy tał po chwili milczenia Saszka. – Jeśli wszy stko tak wy gląda… Stalkerzy milczeli. Podpowiedź Chrebiota dawała nadzieję, że jednak uda im się stąd wy dostać. Póki jest nadzieja, można ży ć. Ale co będzie, jeśli się pomy lił? Co wtedy ? Jak ży ć dalej, nie mając nadziei? – Nie dowiemy się, póki nie spróbujemy. – Kubowicz kiwnął głową. – Ty lko że… Co z pozostały mi? Co z nimi będzie? – Zrobiliśmy wszy stko, co mogliśmy – wy mamrotał niepewnie Wan. – Inny ch wariantów brak. Ciężarówki by ły puste. Co proponujesz? Szukać? Jak długo? W nieskończoność? I zdechnąć tak jak on? – Kiwnął głową na pustą wy dmuszkę pozostałą po Chrebiocie. – Ale bez karawany nie ma sensu iść dalej. – Siemiony cz rozłoży ł ręce. – I jeśli to wszy stko prawda, to możemy przenieść się teraz bezpośrednio do domów… Wy do siebie, a my do siebie – dodał Kubowicz. – A dla nas nie ma sensu, żeby śmy wrócili – odparł Daniła tonem Siemiony cza. – Mówiliśmy przecież… Odpowiadamy za los Schronu. – Ślepa uliczka? – zapy tał Saszka po chwili milczenia. Py tanie zawisło w powietrzu – przy gnębieni stalkerzy milczeli. Dotarła do nich świadomość tego, co się dzieje, w pełni swojej beznadziei. Do tej pory mieli ty lko jedno zadanie – znaleźć wy jście. I nikt się jakoś nie zastanawiał nad ty m, że po jego znalezieniu poszukiwania się nie zakończą. Wszy scy by li skupieni na najpilniejszy m zadaniu, odsuwając resztę na drugi plan, i oto teraz, kiedy, zdawałoby się, pojawiła się jakaś nadzieja, sprawy przy bierały nagle zupełnie inny obrót… – Czekajcie! A jeśli… – zaczął nagle Saszka straszny m głosem i umilkł, jakby bojąc się własnej my śli. Stalkerzy jak jeden mąż utkwili w nim wzrok. – No, mów! – popędził go opanowany zwy kle Profesor. – Masz jakąś my śl, to dorzuć ją do burzy mózgów! – A co jeśli… ży czy ć sobie za nich? – wy mówił powoli Saszka, przesuwając wzrok z jednego na drugiego. – Przecież jeśli karawana znalazła się w tunelu, to znaczy, że gdzieś tu błądzą i pozostali żołnierze… I jeśli Chrebiot naprawdę przeży ł wszy stko, o czy m mówił, jeśli to nie majaczenia szaleńca, jeśli to naprawdę sy stem transportu, to dlaczego by … – Za dużo „jeśli” – westchnął Profesor. – Ale… nie zaszkodzi spróbować. Innego wy jścia nie mamy. Kto spróbuje? Zapadło niespokojne milczenie… I wtedy Daniła zdecy dował się, zamknął oczy i wy konał jeden jedy ny krok w ty ł. Jak ły k

wody na pusty ni dla umierającego z pragnienia wędrowca, kombinat Rosrezerwy znaczy ł dla niego ty lko jedno – ży cie. Ży cie Schronu. Ży cie rodziny i bliskich. Całą duszą chciał teraz ty lko jednego – zdąży ć. Dojść. I to pragnienie by ło tak wielkie, że tajemniczy organizm zrozumiał je i zaakceptował. W mgnieniu oka ciemność wokół zniknęła, jakby ktoś jedny m szarpnięciem zerwał czarną narzutę, i Dobry nin poczuł, że chwieje się, stojąc nad przepaścią, za jego plecami jest czarna gardziel tunelu i wy jeżdżająca z niego kolumna, a gdzieś daleko w dole, wśród bezkresnej dzikiej tajgi palą się światła osady. I nie wiadomo skąd, ale wiedział już, że osada ta by ła celem, do którego dąży li, do którego szli, tracąc po drodze towarzy szy i przechodząc wszy stkie próby, które zesłał im los. By ł to kombinat Rosrezerwy.

12 | Kij o dwóch końcach Do celu zdąży li na sty k. Nadrobili zaledwie dobę – nie by ło to Bóg wie ile czasu na rozpoznanie i przy gotowanie. A przy gotować się trzeba by ło porządnie. Przede wszy stkim należało zbadać okolicę. Przy czy m tak, by nie wpaść w oczy zwiadowcom kombinatu. A w to, że tacy będą, Daniła nie wątpił – jeszcze rano, kiedy po noclegu spędzony m przy wy jeździe z tunelu, kolumna ruszy ła w drogę i zjeżdżała górską serpenty ną, wprawny m okiem dojrzał nad bezkresny m morzem tajgi siwe słupy dy mu. Zauważy ł je i zdziwił się tej beztrosce. Rodiony cz za taką postawę głowy by poury wał – kto to widział, żeby palić ogniska na warcie? Jakkolwiek spry tnie by łoby zrobione ognisko – w dołku kry jący m ogień przed wzrokiem postronny ch, czy też przy uży ciu drewna, które nie daje dy mu i iskier – i tak łatwo je zauważy ć. Choćby po zapachu. A potem to już kwestia techniczna – ominąć je czy sprzątnąć wartowników od siedmiu boleści. Wy jaśnienie miał ty lko jedno – ludzie kombinatu czuli się bezpieczni. Ciche, spokojne, dostatnie ży cie bardzo temu sprzy ja… Na rozpoznaniu okolicy zeszła im cała doba. Hasan wy słał na zwiad trzy grupy, dzieląc obszar ich działań na kwadraty, dołączy li też chłopcy Shadera. W rezultacie rano major miał w swoim polowy m mapniku w miarę szczegółową mapę nary sowaną ołówkiem kopiowy m na duży m arkuszu bry stolu. By ły w niej oczy wiście luki – nie da się w ciągu jednej doby zbadać tak wielkiego tery torium, ale główne obiekty by ły naniesione. I rzeka na północy, i tory kolejowe przebiegające w odległości pół kilometra od strony zachodniej, i wielkie bagno z nieprzeby ty mi trzęsawiskami za nimi. Co oczy wiste, szczegółowo rozry sowano teren wokół osady. Ludzie z Rosrezerwy zdołali dobrze się umocnić. Kombinat otoczono trzy metrowy m wałem ziemny m, na którego szczy cie by ł mur z betonowy ch pły t z dwoma rzędami drutu kolczastego. Pły ty stały pionowo z niewielkim wy chy leniem na zewnątrz i wznosiły się nad wałem na kolejne trzy metry. Co pięćdziesiąt metrów na obwodzie by ły rozmieszczone SSO, każde z drewnianą wieży czką na dachu. A to po to, żeby kontrolować otoczenie i kory gować ogień cekaemów z SSO. Na każdej wieży czce zamontowano skierowane w trzy strony reflektory. I chociaż – Daniła przekonał się o ty m, przeczołgawszy się nocą na brzuchu dookoła – połowa lamp już nie działała, ty ch, które pozostały, starczy ło aż nadto, by oświetlić przy legający do wału teren. Kombinat stał pośrodku ogromnej polany, wśród bezkresny ch ostępów tajgi. Od skraju lasu do betonowego muru by ło jakieś trzy sta metrów otwartej przestrzeni i Dobry nin nie wątpił, że każdy metr jest doskonale widoczny i może się znaleźć pod ostrzałem. Już pierwszej nocy, po okrążeniu ogrodzenia skrajem lasu, przekonał się, że otwarty szturm na kombinat to sprawa beznadziejna. Nawet mając tak potężny środek wsparcia jak pociąg pancerny, można stracić bardzo wielu ludzi. Py rrusowe zwy cięstwo. A przecież zadanie polegało

nie ty lko na zdoby ciu, ale i utrzy maniu. To samo mówił Shader po ty m, jak przeszedł się dookoła ze swoimi ludźmi. Atak frontalny by łby głupotą. Do tego, nawet jeśli się powiedzie, obrońcy po prostu zabary kadują się pod ziemią i wy dłubanie ich stamtąd będzie niemożliwe. A czy takiego wy niku potrzebują? Nie, atakować bezpośrednio nie wolno. Ale nie by ło też czasu na staranne przy gotowania. Co robić? Następny dzień zaczął się od narady wojennej. Z samego rana, nie dając im się porządnie wy spać po nocny m wy padzie – jaki tam sen, pokój nam się ty lko śni! – Hasan wezwał dowódców grup do DWS. Ludzi tu by ło niewielu – rozbili obóz jakieś dziesięć kilometrów na zachód od kombinatu, niezbędne by ły szczególna ostrożność i skry tość, większość żołnierzy stała w tamtej chwili na posterunkach – bo co jak któremuś z mieszkańców kombinatu przy jdzie do głowy, żeby wy brać się do lasu na grzy bki? Albo na spacer dla zdrowia? A jak natknie się na obóz i ogłosi alarm? Wszy stko wtedy będzie na próżno. – Sy tuacja jest taka – zaczął Hasan, rozkładając na masce Tigra bry stol z nary sowaną ołówkiem mapą obszaru działań. – Mur wokół kombinatu i jego otoczenie widzieliście wszy scy, a kto nie widział, zobaczy dziś wieczorem. Poznacie je, że tak powiem, na ży wo. Dlatego nie będę się nad nim specjalnie rozwodzić, nie jest to wam potrzebne, to wiedza przeznaczona raczej dla piechoty, a nie dla was, dy wersantów. Was czeka infiltracja obiektu, co jak dowiódł zwiad, jest mimo wszy stko możliwe. Dróg wniknięcia do środka jest kilka, dziś każda grupa dostanie swoją i aż do przy jazdu pociągu pancernego będzie się zajmować ty lko nią. – Kiedy możemy się spodziewać pociągu? – Duma podniósł rękę. – W nocy. Wczoraj wieczorem nawiązaliśmy łączność, zbliżają się. Minęli Sosnogorsk, droga jest czy sta, dlatego mamy nadzieję, że będą bez opóźnień. – Zobaczy my Michały cza – szepnął do Daniły siedzący obok Saszka. – Akurat porozmawiamy … Hasan, sły sząc widocznie pierwszą część zdania, pokręcił głową. – Nie zobaczy cie. Już tej nocy zaczy namy operację infiltracy jną. Tak, żeby jutro przed południem wszy stkie grupy znalazły się na pozy cjach wy jściowy ch. Szturm zaczniemy o dwunastej. Wejdziecie, korzy stając z zamieszania. Wasze zadanie to opanować dwa wejścia do kompleksu. Jedno jest położone w samy m centrum tery torium, drugie w północnej części. Konieczne jest ich zajęcie i utrzy manie aż do nadejścia główny ch sił. – Jakie są drogi wejścia? – zapy tał Daniła. – Są trzy. Po pierwsze, grupa Shadera odkry ła na północy, przy samej rzece, rurę odpły wu kanalizacji. Oczy wiście śmierdzi tam sakramencko, ale to dziesięciorzędna sprawa. Rurę zamy ka krata z prętów zbrojeniowy ch i jest całkiem możliwe, że w środku są jeszcze inne niespodzianki. Ochrona, dwie osoby. Mają łączność. Broń: AK-47, makarowy, rakietnice. Tą drogą, jako najtrudniejszą, zajmie się grupa Dobry ni. Chy ba nie muszę mówić, że wszy stko musi się odby ć po cichu? – Hasan spojrzał na Daniłę. – Przecież wiadomo… To podstawa. – Ten uśmiechnął się. – Mam nadzieję… Wszy stko musi się odby ć bardzo szy bko. Wy starczy ty lko, żeby strażnicy podnieśli słuchawkę i jesteśmy załatwieni. – Weźmiemy to pod uwagę. – Dobry nin kiwnął głową. – Wejście do kompleksu to dla was zadanie drugorzędne. A pierwszorzędne to rakiety Topol. To nawet ważniejsze niż kopalnia. Zwiad donosi, że miejscowi mają trzy wy rzutnie. Czy są

sprawne, czy nie, dokładnie nie wiadomo, ale lepiej się zabezpieczy ć. Znajdują się pośrodku terenu. Czas doprowadzenia ich do pełnej gotowości bojowej to od pięciu do siedmiu minut. I to uwzględniając, że załogi mogły stracić wprawę. Dlatego od rozpoczęcia ataku macie ty lko ty le czasu, żeby zniszczy ć instalacje. Inaczej koniec z pociągiem i naszy mi szansami na zwy cięstwo. Wszy stko jasne? – Tak jest – odparł Dobry nin i wtedy natknął się na uważne, szacujące spojrzenie Shadera. – Nie patrz tak na mnie – uśmiechnął się. – Damy radę, bądź pewien. Zdoby cie kombinatu jest dla nas najważniejsze. Dlatego że walczy my o większą sprawę niż wy … Shader kiwnął głową w milczeniu. – Dobrze – powiedział z aprobatą Hasan. – Wiem, że sobie poradzicie, dlatego ty to dostałeś. Dobra, idziemy dalej. Drogi numer dwa i trzy to kanały wenty lacy jne. Kolektory. Oba są na zachodzie, pójdą nimi pozostałe grupy. Są strzeżone, i to solidnie. Wy loty znajdują się w lesie, ochrona składa się z pięciu, sześciu ludzi. Bezpośredniej łączności z kombinatem brak, najprawdopodobniej uży wają rakiet sy gnałowy ch. Podejść blisko i stuknąć ich wszy stkich nie będzie trudno. Po zdoby ciu przewodów wenty lacy jny ch będziemy w domu. Schodzimy na dół i już jesteśmy w węzłach komunikacy jny ch. Niespodziewany atak od wewnątrz to połowa roboty. Najważniejsze to się umocnić, potem pójdzie łatwiej. I oczy wiście bądźcie wszy scy gotowi na niespodzianki. Miny pułapki, żabki, wilcze doły … – Milczał jeszcze przez chwilę, zastanawiając się nad czy mś, i spojrzał po zebrany ch. – Wszy scy rozumieją plan? Są py tania? – A jeśli nie przeciśniemy się przez kolektory ? – zapy tał Shader. – Mam wątpliwości, dowódco… – Cóż, jak się nie przeciśniemy, to przy najmniej zablokujemy im dopły w powietrza. Jeszcze coś? Żołnierze milczeli. – W takim razie teraz czas dla was. Szy kujcie się. Zaczy namy o świcie. *** Pępek już dawno nie czuł się tak kijowo. W głowie ćmił mu tępy ból, drżały ręce, od czasu do czasu cichutko i z jakimś takim uduchowieniem grało mu w dołku, od razu potem ogarniały go takie straszne mdłości, że chciało mu się wy rzy gać nie ty lko żołądek, ale wszy stkie kiszki do odby tniczej włącznie. A przecież wiedział wczoraj, że tak właśnie będzie! Ale nie, nie posłuchał Erniego… Dobry kwas dawno już im się nie trafiał, ograniczali się do terenu ze stary ch apteczek, ale jakiś ty dzień temu skończy ł się i on. Pępek trzy mał się mężnie, ale w końcu nie wy trzy mał. Wy brał się przedwczoraj z kumplem do lasu, nazbierali muchomorów wielkich jak łopian – i uwarzy li z nich napar… A przecież Ernie uprzedzał – nie ćpaj przed dy żurem, kijowo będzie… Walnął wczoraj w ciągu dnia dwie flaszki. Z początku grzy bki weszły mu fantasty cznie: wzięło go na brechtanie, potem zaczął oglądać filmy … Jeszcze później, kiedy wieczorem czy tał siostrzeńcowi książkę o jakimś majorze Kowaliowie, któremu uciekł nos34 – to się dopiero działo! Jak sobie wy obraził ten nos w generalskim mundurze i jak wy siada z karety taki waaażny, to aż go całego skręcało… Jednak rano nie by ło mu do śmiechu. Zaczy na się dy żur, a on nawalony. Dobrze, że kumpel

go kry ł, skłamał Wawiły czowi, że ma biegunkę. Wawiły cz się brzy dzi, nie sprawdzał, ściema przeszła. Inaczej nie wy szedłby z tego cało… A i teraz chy ba jeszcze mu nie odpuściło. Pępek, siedząc przy mały m dy miący m ognisku nieopodal rzeczki, oddy chał szy bko przez zęby, bezskutecznie próbując walczy ć z nadchodzący mi stopniowo mdłościami. – Ty, Ernie, co to… – Drżącą ręką wskazał stertę śmieci leżącą na brzegu jakieś czterdzieści metrów w górę nurtu. – Chy ba się rusza… Kumpel uśmiechnął się paskudnie i pstry knięciem posłał dopalonego skręta do leniwie pły nącej obok mętnej rzeczki smródki. – Trzeba by ło wczoraj jeszcze więcej walnąć, teraz nie ty lko by ci się śmieci ruszały, ale i drzewa chodziły. Idiota. – Splunął. – Już nigdy nie będę warzy ć naparu przed dy żurem. Prawie dobę mamy jeszcze siedzieć, a ty jak ostatnia ciamajda… Co ja, będę za ciebie pilnować? – Dobra już, Ernie, niedługo dojdę do siebie… Jak Boga kocham! – przy rzekał Pępek, próbując podnieść do czoła drżącą rękę z palcami złożony mi do znaku krzy ża. Jego kumpel jeszcze raz splunął, podniósł się i zniknął w ziemiance wy kopanej dla dy żurnej zmiany w łagodny m brzegu nieco ponad miejscem, gdzie z ziemi wy chodziła ta wstrętna rura. Dosłownie wstrętna – rura o średnicy półtora metra ciągnęła się pod ziemią od samego muru, przez jakieś cztery sta metrów, i ściekały nią do rzeczki odpady z gospodarczej i każdej innej działalności mieszkańców osady. Właśnie jej strzegli. Robota ta by ła uważana za badziewną i nie cieszy ła się specjalny m poważaniem – jeszcze czego, kto chciałby przez okrągłą dobę wąchać smród, od którego czasem aż oczy łzawiły ! I chociaż rurę uważano za obiekt strategiczny – jakże inaczej, szpiedzy, taka ich mać, mogą tędy przeniknąć za mur! – to wśród ludu dawno już zy skała miano srategicznej. W ostatnich latach wy sy łano tu ty lko starszy ch mężczy zn i bezuży teczne lebiegi w rodzaju Pępka i Erniego. Bo naprawdę – jaki szanujący się szpieg polezie przez tę gównianą breję? I jak miałby się potem ukry ć, skoro nawet z katarem wy czuje się takiego z odległości wiorsty ? A kupa śmieci wy raźnie się przesuwała. Wcześnie rano leżała jeszcze gdzieś w rejonie choinek, jakieś czterdzieści metrów od nich, pod samy mi drzewami nad brzegiem, a teraz jest już obok tej wy stającej z rzeczki kłody. Może to nurt ją powolutku podmy wa, więc się przesuwa?… Chociaż jest i prostsze objaśnienie – haluny. Ernie jest trzeźwy i nie zwrócił na śmieci uwagi – w takim razie czemu Pępek miałby się ty m podpalać? Haluny, taka ich mać, dokładnie. Śmieci to jeszcze nic. Pępek nie takie rzeczy widy wał. Na przy kład dziś rano… Wstał, przecierał jeszcze oczy po wczorajszy m, poszedł się umy ć. Od biedy się opłukał, gęby nie golił – po kiego? Oparł się o umy walkę, wy prostował, spojrzał w odłamek lustra – i zamarł… W szkle widać jego, Pępka, szarą mordę – a nosa nie ma! Zachwiał się, chwy cił się mocniej umy walki, wpatrzy ł się – o matko i córko!… W miejsce nosa ma gładkie miejsce, nawet dziurki mu zarosły, a ten zjechał mu gdzieś na podbródek i powoli zsuwa się jeszcze niżej! Pępek wrzasnął nieswoim głosem, zaczął przesuwać nos na swoje miejsce – ale nic z tego! Ledwie go wstawi – a przeklęty nochal znów się przechy la, rwie się, żeby odpaść. Grzebał się ze dwadzieścia minut, ledwo go przy mocował! My ślał, że mu przeszło… Gdzie tam. Potem by ło jeszcze gorzej… Kiedy męczy ł się z nosem, zaczęło mu gdzieś zjeżdżać prawe oko. Najpierw zsunęło się na policzek, a potem w ogóle przeniosło się na grdy kę. Za prawy m okiem poszło lewe. Ścierwo

małe, wy znawca Władimira Iljicza, postanowiło iść swoją drogą – popełzło na czubek głowy. Usta wy krzy wiło mu w ogóle pionowo… To już nie by ła gęba, ty lko normalnie dupa. Właśnie wtedy Pępek na serio się wy straszy ł. Wrzasnął, zaczął się miotać, rozbił ostatnie lustro. Dobrze, że Ernie wpadł tam na czas, uspokoił ziomka. Bo inaczej nie wiadomo, co by narobił. To by ły prawdziwe strachy. Naczy tał się wczoraj przed snem. A pełzające śmieci? – ha!… Śmiech na sali, naprawdę. – Słuchaj, Pępy cz, czas zadzwonić! – Z ziemianki dał się sły szeć głos Erniego. – Jesteś dowódcą zmiany, to twój obowiązek! Pępek spróbował wstać, ale odkry ł, że nie jest w stanie tego zrobić – kolana mu zdrętwiały i ni cholery nie chciały się wy prostować. A i otaczający ich krajobraz zaczął coraz szy bciej wirować, w uszach zabrzmiała mu ry tmiczna muzy ka… Pozostało ty lko siedzieć, kląć przez kurczowo zaciśnięte usta i wy trzy mać, czekając, aż ta wesoła karuzela się zatrzy ma. – Nie mogę! – wy chry piał w odpowiedzi. – Zamelduj sam, Ernie. Powiedz, że poszedłem w krzaki! Brzuch mi rozry wa! Z ziemianki dało się sły szeć przeciągłe westchnięcie i kumpel wy szedł na zewnątrz, trzy mając w dłoni słuchawkę telefonu. Sam aparat trzy mał w drugiej ręce, a za nim, po ziemi wlókł się długi kabel. – Nie! Melduj! Inaczej Wawiły cz urwie łby nam obu! Wy kręcił numer i podał słuchawkę koledze. Trzeba się by ło podporządkować. – Centrala? – W gardle mu zaschło i dlatego, zamiast normalny ch słów, wy rwało mu się jakieś niezrozumiałe, załamujące się chry pienie. – Centrala, centrala – rozległ się w odpowiedzi słodki, pełen najgorszego jadu głosik. – Co, Pępusiu, źle ci? Pępek zaklął – dziś dy żur miała Wierka, jego by ła. Rozeszli się półtora roku wcześniej – sprzy krzy ło się jej znoszenie jego wy bry ków. Od tej pory nie mogła go znieść, meldowała o wszy stkich jego przewinieniach jak na komendę. Sucz… – Spoko, Wierunia, jest wporzo – spróbował przekazać głosem, jak bardzo jest wporzo, ale bez powodzenia. Znała go jak zły szeląg i tego nie kupiła. – Sły szę, jak wporzo… – zaśpiewała słuchawka. – Szy kuj się. Wawiły cz zostawi cię bez premii, masz to jak w banku. A może obniży ci żołd… – Słuchaj, Wieruńka, no, bądź człowiekiem… – zaskomlał Pępek, ale w słuchawce by ł już ty lko piszczący sy gnał. Ze złością rzucił słuchawkę na widełki i zaklął. – No, czy to nie suka?! Znowu mnie zakabluje, na stówę! – Pępek podniósł wzrok na kumpla, ale tego, nie wiedzieć czemu, nie interesował ten zwy kle atrakcy jny temat. Ernie stężały m wzrokiem patrzy ł gdzieś za plecy towarzy sza i gorączkowo szarpał rękojeść wy stającego mu zza pasa pistoletu sy gnałowego. Zaś ułamek sekundy później w jego czole powstała nagle dziwna ciemna dziurka, ale Pępek nawet nie zdąży ł się zdziwić – głowa Erniego rozpadła się na kilka kawałków i chlusnęła jakaś przemieszana z krwią szara breja, szczodrze zraszając ziemię i aparat telefoniczny wciąż jeszcze trzy many przez kumpla w dłoniach. Pępek, zdając sobie sprawę, że zaraz wy darzy się coś nieodwracalnego, zerwał się – skąd wzięła się w nim siła! – obracając się i zry wając z ramienia starego kałacha 47… Ty le że na ty m wszy stko się skończy ło. Kątem oka zdąży ł jeszcze wy chwy cić puste miejsce na brzegu obok kłody, gdzie

dosłownie minutę wcześniej leżała sterta śmieci – ale to by ło wszy stko. Gdzieś z nieba, z samego zenitu, przy leciało coś ciemnego, kosmatego, wbiło mu się w głowę – i w kolejny m ułamku sekundy Pępek stwierdził, że leci do góry nogami gdzieś w czarną lepką ciemność bez przy tomności… *** Daniła przy kucnął przy leżący m na ziemi zdechlaku i rozejrzał się. Wokół panowała cisza, ty lko ptaszki śpiewały. Obmacał cienką, szarą, kostropatą szy ję wartownika – puls słaby, ale wy czuwalny. Będzie ży ł. Dobry nin odwrócił się w stronę skraju lasu i machnął ręką. Spod mały ch choinek na brzegu lasu podniosło się kilka postaci w workowaty ch kosmaty ch kombinezonach maskujący ch. Przy skoczy li i otoczy li go, kontrolując pery metr i czekając na rozkazy. – Shrek, weź obu do ziemianki. Ży wego zwiąż, jest nam potrzebny. Shader, zostajesz tutaj, nie idziesz z nami. Rób, co chcesz, ale przy następny m połączeniu ten „siniak” ma rozmawiać z centralą i złoży ć przepisowy meldunek. Następne połączenie jest planowane za godzinę, sprawdziłem, są regularni. Pozostali maski, skafandry i za mną. Po paru minutach zapakowane w kombinezony ochronne postacie jedna za drugą zniknęły w ciemnej, śmierdzącej oparami amoniaku gardzieli rury. Pierwsza przeszkoda oczekiwała ich nieopodal wejścia. Smuga światła latarki czołówki padła na krzy żujące się grube metalowe żerdzie wmurowane w ściany kanału. Daniła szarpnął na próbę jedną z nich – siedziała mocno. Z ty łu, zza jego pleców, wy ciągała się już ręka z piłką do metalu. – Słuchaj, dowódco, weź narzędzie. – W słuchawce zabrzmiał głos Kubowicza. Daniła poruszy ł ramieniem i ręka z piłą zniknęła. – Co ty, Kubowicz, odbiło ci? Jak w rurze będziemy piłować metal, to usły szą nas z odległości kilometra! Wiesz, jak daleko się coś takiego niesie? Może tak to właśnie wy my ślili… – No, wy bacz, palnika gazowego nie mam – zasapał żołnierz z urazą. – Przepuśćcie mnie. – Z ty łu coś się poruszy ło i Dobry nin poczuł, jak odsuwa go opancerzona ręka Profesora. – Zaraz lekko wy gnę pręty i przeciśniemy się. Daniła oparł się rękami w gumowy ch rękawiczkach o ścianę kanału i starając się nie doty kać jej ciałem, przepuścił Siemiony cza, a sam, usiłując się nie pogrąży ć w strumieniu nieczy stości, cofnął się i zajął jego miejsce. – Ostrożnie tam, nie rób hałasu! – Sam wiem… – Profesor zasapał i Daniła raczej poczuł, niż zobaczy ł, jak plecy napręży ły mu się pod pancerzem unikomu. – Teraz… no… aaaargh! – Wy puścił z wy siłkiem powietrze. Żelazo jęknęło, ustępując. Zazgrzy tały, wy chodząc z wpustów, końce prętów, zadzwoniły o metalową rurę, niosąc się echem w obie strony. – Gotowe. Daniła nie odpowiedział – znieruchomiał, nasłuchując. Niby cicho… Sły szeli czy nie? – Co to za hałasy ? – Rozległ się w słuchawce rozzłoszczony głos Shadera. – Zawalicie operację w cholerę! – Głośno by ło? – A jak… bardzo!

– Co z telefonem? – Milczy. Daniła odetchnął z ulgą, poruszy li się też pozostali. – No, Psorze… dałeś do pieca. – Dał się sły szeć ochry pły z nerwów głos Saszki. – Lepiej już by ło piłować… dodał Wan. Siemiony cz chrząknął ze skruchą. – Tak, mój błąd, zgadzam się. Nie sądziłem, że tak wy jdzie. Zmieniamy się? – Idź przodem – odparł Daniła. – Jeśli będą na nas czekać, schowamy się za tobą. Sam jesteś sobie winien. – W takim razie włączam maksy malną ochronę – nie sprzeciwiał się tamten. Pochy lił się, przeciskając się przez powstałą dziurę i nagle znieruchomiał. – Co tam? Utknąłeś? – Daniła przy sunął się tuż obok, próbując zajrzeć mu przez ramię. – Mina pułapka! – wy dusił szeptem Psor. – A to by dlaki… Jak spry tnie zastawili! Tuż za prętami, dosłownie ich doty ka! Gdy by śmy piłowali, na pewno zerwaliby śmy linkę, na sto procent! – To rozbrajaj! – Dobry nin, uświadamiając sobie, co mógł zrobić granat w zamkniętej przestrzeni rury, od razu cały się spocił. Rzecz nawet nie w odłamkach – unikom przy jmie całe główne uderzenie i wy trzy ma. Ale nagły spadek ciśnienia załatwi całą grupę, nie ma innej możliwości. Profesor grzebał przy granacie parę minut, nie więcej. – Masz… wsadź sobie… Daniła odebrał granat, popatrzy ł – F1. By łoby dziwne, gdy by podłoży li jakiś inny … Tu nic więcej nie trzeba. Jak przegapią wartownicy, to wy buchnie w rurze. A przecież, gdy by nie unikom, to fakty cznie by piłowali. A on wciąż się zastanawiał, dlaczego przy takim ważny m obiekcie postawili te pijaczy ny ?… Rura biegła cały czas prosto, ty lko raz skręcając na wschód. Kraty, miny pułapki i inne przegrody już się nie trafiały, ale Daniła w który mś momencie zdał sobie sprawę, że wolałby dziesięć trudny ch przeszkód niż wszechogarniający, jakiś wręcz globalny, wszechświatowy odór kanalizacji. Nie chroniły przed nim maski przeciwgazowe. Przesączał się przez filtry, przeciskał między skrajem gumy a skórą, właził w najmniejsze szczeliny w kombinezonie, a nawet przenikał przez cząsteczki materiału OP-1. Ech, pewnie nieźle prześmierdną! Jednak nie na darmo poszli za przy kładem Saszki i wzięli OP-1. W końcu się przy dały. Po wy jściu z tej kiszki wy starczy je wy rzucić i spokój. Ściany rury, które od dziesięcioleci widziały ty lko tę ohy dną breję wy dalaną z ludzkich organizmów, by ły niczy m smarkami pokry te ohy dną grubą warstwą mętnosinego śluzu. Osad tworzy ł stalakty ty na sklepieniu, leniwy mi strużkami zsuwał się po ścianach, kapał do pły nącego w dole strumy czka i od wszy stkich ty ch wspaniałości miało się ochotę wy rzy gać własny żołądek. Trudno by ło iść, nogi rozjeżdżały się na różne strony, podeszwy ochraniaczy nie zapewniały dobrej przy czepności na śliskim, pokry ty m świństwem metalu. Parę razy Daniła o mało nie upadł, wy czuwając pod podeszwą coś gąbczastego i ohy dnie ustępującego, ale w obu przy padkach zdąży ł złapać za plecak idącego przodem Siemiony cza i to ty lko uratowało go przed kąpielą w szlamie. Psor natomiast stał na nogach jak wmurowany – szerokie, podobne do kopy t podeszwy butów unikomu czepiały się śliskiego podłoża ty siącem drobny ch pazurków i nie by ło

siły, by ruszy ć jego posiadacza z miejsca. W słuchawce nie by ło sły chać ani słowa. Ty lko wy silone sapanie, chry pienie, a z rzadka tłumione odruchy wy miotne, od który ch sam miał ochotę poluzować mięśnie brzucha i dać żołądkowi pełną swobodę ekspresji. Po jakimś czasie Danile zaczęło się wy dawać, że nie jest to w ogóle rura, lecz wnętrze, trzewia jakiegoś olbrzy ma, kiszka, którą jego oddział podróżuje w poszukiwaniu wy jścia już od dobry ch dziesięciu lat… Zdawało się, że minęła cała wieczność, zanim rura wy puściła ich ze swojej obrzy dliwej niewoli. Ściany nagle rozsunęły się na boki i do góry, i oddział znalazł się w kolektorze ściekowy m – pomieszczeniu pięć na pięć metrów z leniwie obracający m się pod sufitem wielkim czterołopatowy m wenty latorem i dwiema rurami wpustowy mi o mniejszej średnicy. – Jaki czas? – zapy tał Daniła Siemiony cza. Swój dozy metr miał głęboko schowany, a Profesor miał zegar przez cały czas przed oczami, na wewnętrzny m ekranie hełmu. – Dwadzieścia minut do startu – odparł tamten. – Zdąży my ? – zatroszczy ł się stojący obok Saszka. – Powinniśmy zdąży ć – odpowiedział Daniła. – Dokąd idziemy ? – odezwał się Wan, wskazując ręką na prowadzące w różny ch kierunkach rury. – Rozwidlenie. W słuchawce nagle zaszumiało i odległy głos Shadera – sy gnał tłumiła warstwa ziemi nad ich głowami – powiedział: – Słuchaj, Dobry nia, macie szczęście. „Siniak” mi się obudził. Trochę go pomęczy łem, że tak powiem, z zastosowaniem odpowiednich technik… Twierdzi, że rura wy chodzi do kolektora, a z niego, prawą rurą, traficie do osadnika. Ścieka tam zwy kła woda po uży ciu w gospodarstwie, a nie łajno. Osadnik znajduje się przy samy m murze, w odległy m narożniku. Jest w nim właz do szopy. Nie ma tam poważnej ochrony, siedzi ty lko nieszkodliwy dziadunio. Co prawda, dziadek ma przy cisk alarmowy zawsze pod ręką, tak więc działajcie tam precy zy jnie i szy bko! – Właz jest zamknięty ? – Tak. Od góry, na pokry wie, jest żelazna zasuwa. – Szopa jest na otwarty m terenie? Shader chwilę milczał – pewnie przekierowy wał py tanie do „siniaka” – i odparł: – Nie. Zasłania ją ślepa ściana magazy nu. Niedaleko jest cy sterna. Można się ukry ć… – Rozumiem, przy jąłem – odparł Daniła i wskazał palcem prawą rurę, z której fakty cznie wy pły wał niewielki wodospad. – Idziemy tamtędy. – Chwała Bogu – powiedział z ulgą Kubowicz. – Chociaż nogi opłuczemy … Rura wiodąca do osadnika by ła węższa i dy wersanci musieli paść na kolana. Jedno by ło pocieszające: woda to zawsze woda, choćby zuży ta do prac gospodarczy ch. No, i śmierdziało tu znacznie mniej niż w kanalizacji. Daniła zary zy kował nawet i lekko odciągnął gumę maski przeciwgazowej i parę razy wciągnął nosem powietrze – nawet, nawet… Zalatuje, oczy wiście, ale nie padnie się od tego trupem. Druga część drogi by ła krótsza, albo po prostu nie tak męcząca, żeby zdawała się nie mieć końca. Zaledwie parę minut czołgania się i dy wersanci dostali się do dużego, wy pełnionego po kolana zbiornika. Kubowicz, Wan i Saszka, klnąc pod nosem, zaczęli wy cierać ochraniacze, a Profesor i Shrek na znak dowódcy zajęli pozy cje obok metalowej drabinki prowadzącej do okrągłego włazu w suficie.

– Czas? – Dwanaście minut. Daniła kiwnął głową. – Przestańcie już się tam upiększać – sy knął wściekle, ściągając maskę przeciwgazową. – Do startu dziesięć minut, taka wasza mać, a wy się picujecie! – Jak wchodzimy ? – zapy tał Wan i przestał się czy ścić. – Korzy stając z hałasu? – Zgodnie z zasadami gościnności – warknął Dobry nin, rozmy ślając. – Pierwszy pójdzie Siemiony cz. Jeśli jest tam zasadzka, „siniak” może łgać, uroił sobie, że będzie bohaterem, przy jmiesz ogień na siebie. Nie będzie tam raczej nikogo z wielkokalibrową krową. A 7,62 milimetra to dla ciebie pesteczki. Profesor zgodził się skinieniem głowy. – Jeśli ktoś tam będzie, to wal od razu – ciągnął Daniła. – O ciszę możesz się nie niepokoić, to już nie będzie miało znaczenia. Zresztą nie usły szą nas. Jak zaczną walić moździerze, to będzie bagatela. Za tobą pójdzie Shrek, potem ja. No, a potem pozostali. Wszy scy gotowi? – Przy jrzał się dy wersantom. – Ściągajcie OP-1, zabierzemy je w drodze powrotnej. To wszy stko, czekamy. Popły nęły minuty. Czas zasty gł, zamieniając się w gęsty kisiel, który sunie po ściance garnka, ale nijak nie chce spły nąć do podstawionego kubka. Aż nie chciało się wierzy ć, że w końcu doszli, i teraz, całkiem już niedługo, nastąpi wy czekiwany finał. Wszy stkie wątpliwości, wszy stkie podejrzenia, który mi straszy ł go przez wszy stkie te dni Saszka, zeszły na drugi plan i zdawały się teraz Danile śmiesznie małe i wy dumane. Pod ich nogami, na ogromnej głębokości znajdowały się magazy ny, wy pełnione po brzegi wszy stkim, czego Schron potrzebował do ży cia. Wy starczy ło ty lko wy ciągnąć rękę i brać! Samo ży cie domagało się tego władczy m tonem i nieusłuchanie jego żądania by ło po prostu nie do pomy ślenia. Jakie tam „człowieczeństwo”, jakie „kochaj bliźniego swego”, który mi przed wy prawą próbował go faszerować ojciec Kiriłł! To by ła walka o kawałek chleba, walka o przeży cie, dzikie, pierwotne insty nkty ! Chcesz ży ć? Zabij i zabierz. Ot i cała filozofia. – Czas już, dowódco! – Siemiony cz przerwał jego rozmy ślania. – Pół minuty. Zaraz się zacznie. Dy wersanci poruszy li się. – Siemiony cz, do włazu, Losza, za nim. Zaczy namy. Profesor zarzucił automat na plecy i szy bko przebierając nogami, wszedł po drabince, po czy m oparł się plecami o właz. W swoim kombinezonie ży wo przy pominał Danile obrazek z przeczy tany ch w dzieciństwie Mitów starożytnej Grecji – Atlasa podpierającego na swoich potężny ch barkach sklepienie niebieskie. Muskuły unikomu napręży ły się i właz uniósł się lekko. I dokładnie w ty m momencie zatrzęsła się ziemia. Na teren kombinatu uderzy ła salwa z moździerzy. Siemiony cz zary czał z wy siłku i zaczął się prostować. Metal zajęczał, wy giął się, znosząc potworny nacisk, mocowanie nie by ło jednak obliczone na takie obciążenia. Pokry wę wy rwało z zawiasów i z hukiem wy leciała na zewnątrz. W ślad za nią przez luk wy skoczy ł też Siemiony cz. – Naprzód!!! – ry knął Dobry nin nieswoim głosem i rzucił się do góry. Zasadzki w szopie nie by ło. Zamiast niej ukazał im się rzężący, trzy mający się za pierś dziadek w wy tarty ch bry czesach, rozdeptany ch gumiakach i mary narce na gołe ciało. Jego pełen dzikiego, pierwotnego przerażenia wzrok by ł skierowany na demoniczną postać Profesora

stojącego nad nim z tasakiem w dłoni. Siemiony cz nie musiał chy ba uży ć noża – na ostrzu nie by ło widać ani jednej kropli krwi. Daniła rzucił przelotne spojrzenie na staruszka, odnotowując, że ten dogory wa, i naty chmiast przy skoczy ł do jedy nego, do niemożliwości zakurzonego okienka. Przy kucnął, wy jrzał ostrożnie na zewnątrz. Na pierwszy m planie ujrzał płonącą jak giganty czna pochodnia cy sternę, jakieś siedemdziesiąt metrów od nich – prawdopodobnie tę samą, o której mówił Shader – biegający ch bezładnie ludzi, leżące na ziemi ciała, leje po wy buchach. Mało by ło stąd widać – wszy stko zasłaniała ślepa ściana stojącego dokładnie naprzeciwko budy nku z pociemniały ch bali – ale nawet z tego, co zobaczy ł, jasno wy nikało, że atak spadł na obrońców kombinatu z zaskoczenia. Ty m lepiej. – Co ty mu zrobiłeś? – Oderwał się od okna i kiwnął głową na staruszka. Siemiony cz rozłoży ł ręce. – A nic. On tak sam. Zobaczy ł mnie i jak nie wrzaśnie: „diabeł!”. Złapał się za serce, zaczął się osuwać… Chy ba ze strachu. Przy kucnął i zaczął szarpać staruszka za ramię. – Zostaw. Umarł, nie widzisz?… Shrek, Saszka, Li, do drzwi. Osłaniajcie nas. Kubowicz, szy kuj RPG. Rozdaj wszy stkim. – Co, zobaczy łeś Topola? – Oży wił się tamten, zrzucając plecak. Daniła machnął ręką i wezwał: – Shader, odbiór! – Słucham! – Zwiadowca zgłosił się od razu. – Pomęcz „siniaka” na temat rakiet. Jeśli powie prawdę, oszczędzimy mu ży cie, przekaż mu to. Shader na chwilę się rozłączy ł, a potem na kanale znów pojawił się jego głos. – Wy rzutnie są prawie na środku terenu, ale nie musicie blisko podchodzić. Przy wy jściu z szopy będą krzaczki, nie wiadomo po co zasadzone, ciągną się wzdłuż wewnętrznego ogrodzenia. Jeśli iść wzdłuż ty ch zarośli, między nimi a wewnętrzny m płotem, to wkrótce znajdziecie się dokładnie naprzeciwko. – Co to znowu za wewnętrzne ogrodzenie? – Kombinat ma dwa ogrodzenia, betonowy mur i prosty drewniany płot z drutem kolczasty m na górze. Drewniany stoi od razu za betonowy m, w drugim rzędzie. Między nimi jest coś w rodzaju pasa kontrolnego. Tak więc jeśli będziecie szli przy ciśnięci do wewnętrznego ogrodzenia, z wieży czek was nie zauważą. Zresztą nie mają już do tego głowy, zaczęła się konkretna wojna! Idźcie wzdłuż, między płotem a krzakami. „Siniak” mówi, że to niedaleko. Przejdziecie jakieś trzy sta kroków i będzie dokładnie naprzeciwko stanowiska rakiet. Powodzenia! – Powodzenie nam się przy da – mruknął Daniła, odbierając od Kubowicza zieloną, grubą rurę granatnika. Powiesił ją sobie za plecami, spojrzał na milczący ch dy wersantów. – No, z Bogiem… Wy jście z szopy poszło im jak po maśle. Żaden z obrońców nie zauważy ł nawet, że jakby same z siebie otworzy ły się drzwi i na zewnątrz jedna za drugą wy ślizgnęły się zamaskowane postacie dy wersantów. Nie to im by ło w głowie – jak tu patrzeć na własny teren, jeśli z zewnątrz bez ceremonii wali w nich huragan ołowiu!

Jako pierwszy, trochę jak czołg zapewniający osłonę ogniową, sunął Shrek. Jego masy wne cielsko z pieczeniegiem w jednej ręce, czołgając się po ziemi, zniknęło za drzwiami i w słuchawce od razu dał się sły szeć bas: – Jestem gotowy. Jako drugi poszedł Siemiony cz, w ślad za nim – Kubowicz, Saszka i Li. Daniła zamy kał, uważnie rozglądając się na boki i pilnując ty łów grupy. Zatrzy mał się na moment, wy ciągnął z kamizelki takty cznej przy gotowaną zawczasu minę pułapkę, wetknął kołki, przeciągnął ży łkę, starając się, żeby przegradzała ścieżkę do wejścia, umocował, zamaskował na szy bko. Bo to wiadomo?… A nuż ktoś przy tomny przy pomni sobie o szopie? Przy jdą sprawdzić, co u dziadka, i odkry ją właz. Urządzić zasadzkę na drodze wy cofującej się grupy to sama przy jemność. A tak dy wersanci zostaną ostrzeżeni… Krzaczki okazały się prawdziwy m prezentem. Posadzone tu nie wiadomo po co, rozrosły się na boki i w górę i przy legając do drewnianego płotu, tworzy ły tu coś w rodzaju zamkniętego zielonego tunelu. By ło to chy ba ulubione miejsce zabaw miejscowy ch dzieci – sunąc naprzód, dy wersanci co i rusz nadepty wali na leżące tu i tam zabawki. Pry mity wne figurki koników i osiołków, uszy te ze szmatek lalki, zbite z drewienek samochodziki i samoloty – wszy stko to, zapomniane albo porzucone w pośpiechu, walało się w duży ch ilościach pod podeszwami dy wersanckich buciorów. Krzewy rosły gęsto, liście prawie nie przepuszczały światła słonecznego i Danile, jakby w zły m śnie, wy dało się przez moment, że idzie przez ojczy sty Schron. Dziecięcy sen – ten, w który m samiutki błąka się po ciemny ch kory tarzach – wy pły nął z głębin pamięci i stanął mu przed oczami tak przerażający i realny, że zacisnął aż do bólu zęby. Nie. Nigdy i za nic nie dopuści, by jego dom dosięgnął ten sam los! To się nie zdarzy ! Prawdopodobnie do celu rzeczy wiście by ło niedaleko, jakieś dwieście metrów, ale droga ta wy dała im się istną maszy nką do mięsa. Z oddali dobiegało gęste walenie trzy dziestomilimetrówek i solidne uderzenia armat czołgowy ch, odpowiadały im cekaemy z wieży czek, gdzieś wy buchały granaty moździerzowe, wy ły odłamki, siekąc krzaki i wbijając się w drewno płotu, ale oddział uparcie pełzł naprzód. Mieli zadanie i musieli je wy konać. „Czterdzieści jeden, czterdzieści dwa, czterdzieści trzy – liczy ł kroki Daniła w ry tm uderzeń walącego mocno od wy rzutu adrenaliny serca. – Niech to szlag, idziemy już chy ba ze sto lat, a wciąż drepczemy w miejscu. Ech ty !… – Tu trzeba by ło pochy lić głowę, wy jątkowo duży odłamek wbił się w płot wprost nad nim, wy bijając porządną dziurę w desce i rozszczepiając ją na dwoje, zniknął po drugiej stronie. – Ładna, kurde, przesy łeczka… Listonosz przy niesie, to się nie ucieszy sz…” – Szy bciej, szy bciej, szy bciej! – ry knął, starając się przekrzy czeć ogłuszający hałas. – Czas, czas, czas! Wy lecą rakiety i koniec, będzie można wracać do domu! Posuwając się gęsiego – gdzieniegdzie na zgięty ch nogach, gdzie indziej na czworakach, a jeszcze w inny ch miejscach czołgając się – dy wersanci w końcu pokonali określony przez „siniaka” dy stans. Daniła nakazał się zatrzy mać i nie troszcząc się już o bezpieczeństwo, przecisnął się między gruby mi gałęziami, rozsunął liście i zaczął się rozglądać. Na pierwszy rzut oka by ło jasne, że „siniak” nie skłamał – wy rzutnie tu by ły. Oto one, o rzut kamieniem, jakieś siedemdziesiąt metrów od nich, nawet mniej. A jeszcze lepiej nie kamieniem, lecz pociskiem z RPG… „Najwy ższy czas, żeby zaatakować. Są bez pokrowców, w położeniu bojowy m, załoga kończy

pewnie ostatnie przy gotowania do wy strzelenia. Zaraz walną… Żeby ty lko zdąży ć!…” Gorączkowo wy skoczy ł z krzaków, zerwał z pleców RPG i zaczął szy bko mówić, jednocześnie pospiesznie uzbrajając granatnik. – To już, panowie, stacja końcowa, przy jechaliśmy. Jest nas sześciu na trzy wy rzutnie. Li i Shrek biorą prawą, Siemiony cz, Kubowcz środkową, a ja z Sańką weźmiemy lewą. Jak wy celujemy, starannie, dokładnie, meldujemy gotowość. Na rozkaz bijemy. Rzucamy rury i chodu! W ty m samy m szy ku, w który m przy szliśmy ! Jak wy jdziemy, będziemy się orientować zależnie od sy tuacji. Na pozy cje wy jściowe! Oddział w pełny m składzie wy padł z krzaków, przy gotowując granatniki. „Żeby ty lko strumień odrzutu nie odbił się od płotu i w nas nie walnął” – przemknęło Danile przez my śl, ale ręce już kierowały rurę w lewą wy rzutnię. Jego palec spoczął na języ ku spustowy m i Dobry nin, trzy mając na celowniku sy lwetkę Topola, ry knął: – Meldować gotowość! Minęła długa męcząca chwila i z obu stron dało się sły szeć: – Psor gotowy ! Shrek gotowy ! Li gotowy !… – Ognia!!! – wrzasnął Daniła, jednocześnie naciskając spust. RPG szarpnął jak ży wy, z ty łu zabrzmiał sy k i w stronę wy rzutni poleciało coś ciemnego, dy miącego, podłużnego… Daniła nie czekał na rezultat – i tak wiedział, że trafił. Czuł to ty m samy m zmy słem strzeleckim, który działa przez krótką chwilę, kiedy kula leci do celu, i ten, kto ją wy puścił, zdaje sobie sprawę, że to koniec, cel został trafiony. Niepotrzebny już granatnik poleciał na bok, Daniła odwrócił się, zamierzając dać nura z powrotem – i wtedy z ty łu walnęło. Fala uderzeniowa potrójnego wy buchu rzuciła go w krzaki jak szczeniaka. Przeleciał przez nie na wy lot, ślepy i głuchy, wy rżnął z całej siły o płot, przy gniatając własny m ciałem drobnego Chińczy ka, który znalazł się obok w nieodpowiednim momencie. Li jęknął i stracił przy tomność. Leżąc na boku, Daniła dochodził do siebie przez jakieś pół minuty, jęcząc i starając się zatrzy mać karuzelę przed oczami, i dopiero potem powoli podciągnął kolana do piersi, wy macał oparcie dla rąk i zaczął się podnosić, próbując jednocześnie oczy ścić oczy z piasku. Klęczał, trzy mając się za głowę i czując się, jakby jego ciało by ło jedny m wielkim pulsujący m workiem wnętrzności. Dźwięku nie by ło, obraz też pozostawiał wiele do ży czenia – troiło mu się w oczach, wszy stko się rozpły wało, trzęsło. Potrząsnął głową, poklepał się rękami po uszach, starając się przy wrócić dźwięk, ale zdołał usły szeć ty lko jakieś niejasne głuche uderzenia dobiegające gdzieś z niedaleka, jakby przez grubą warstwę waty. Porzucając próby doprowadzenia do porządku słuchu i postanawiając najpierw załatwić sprawę ze wzrokiem, Daniła podniósł głowę, starając się zogniskować na ty m, co przed nim. Coś tam się działo, coś bardzo ważnego – ale on wciąż nie mógł przeniknąć wzrokiem przez spowijającą mu oczy mętną zasłonę. Przy gniatając grube gałęzie krzewów i rozrzucając na wszy stkie strony grudy ziemi, tarzało się tam coś niepojętego i pokry tego krwią… Daniła jeszcze raz potrząsnął głową – i obraz nagle nabrał ostrości i kontrastu, wszy stko znalazło się na swoim miejscu i udało mu się wreszcie rozejrzeć. Wprost przed nim, w odległości trzech metrów, nienaturalne wy gięty i z głową wy kręconą w lewo, leżał Kubowicz. Jego okaleczone przez eksplozję ciało i puste oczy patrzące na dowódcę potwierdzały, że ziemska droga żołnierza dobiegła końca i wszy stko, co wy darzy się dalej na ty m świecie, jest mu głęboko obojętne. Obok niego leżał i ciężko chry piał nieprzy tomny Wan. Nieco dalej, pod płotem, oparty plecami i z głową odrzuconą do ty łu, siedział Sańka. Miał starannie, od

ucha do ucha rozciętą szy ję, obok leżał tasak – ten sam, z który m całkiem niedawno stał nad staruszkiem w szopie Siemiony cz – a nieopodal, wściekle, głucho ry cząc na dwa głosy – słuch chy ba też zaczął mu stopniowo wracać – tarzali się dwaj ludzie: Shrek i Profesor. I kiedy zdał sobie sprawę z tego, co widzi, kiedy zrozumiał, że Saszka – jego przy jaciel i brat! – miał od samego początku rację, i oto leży teraz z poderżnięty m gardłem przez głupotę i niedowiarstwo swojego towarzy sza i dowódcy, Daniła – po raz pierwszy w ży ciu – utracił kontrolę nad sobą… Spazm ścisnął mu gardło stalowy m chwy tem i nie ry knął, ty lko zarzęził z dzikiej, wszechogarniającej wściekłości, po czy m rzucił się naprzód. Wy glądało na to, że Shrekowi idzie kiepsko. Sy ntety czne muskuły unikomu wzięły jednak górę nad ży wą, choćby i zmutowaną tkanką, i teraz Profesor, przy gniatając Loszę do ziemi, zaciskał stalowe palce na jego gardle. Nieby wały szok, jakiego Daniła jeszcze nigdy w ży ciu nie doświadczy ł, zrobił swoje. Mięśnie wy pełnione wy rzuconą do krwi adrenaliną, działały jak tłoki hy drauliczne. Jedny m skokiem pokonał odległość dzielącą go od szczepiony ch w walce na śmierć i ży cie gigantów, zwalił się Profesorowi na plecy i chwy ciwszy go obiema rękami pod brodą, szarpnął do siebie i w prawo, wy kręcając mu szy ję i pragnąc ty lko jednego – urwać w cholerę ten na wskroś kłamliwy łeb. Siła tego szarpnięcia by ła taka, że zerwała hełm z mocowań na szy i i ten, poły skując w promieniach słońca wy łupiasty mi czarny mi okularami, poleciał gdzieś w stronę płotu. Niespodziewający się takiego efektu Daniła skrzy żował ręce i zwalił się do ty łu, mocno uderzając plecami o ziemię. Okręcił się, zerwał, zamierzając zaatakować ponownie, ale Shrekowi nie by ła już potrzebna jego pomoc – po utracie głównego akumulatora unikom stracił też większość swojej mocy. Losza z łatwością oderwał ręce Profesora od swojej szy i, zacisnął dłonie na jego przegubach i krótko szarpnął, tak by je złamać. Zatrzeszczały kości. Profesor zaskowy tał i zwalił się na bok, przy ciskając okaleczone ręce do piersi. Losza odepchnął go od siebie kopniakiem i podniósł się, ciężko dy sząc i rozmazując po twarzy krew zmieszaną z błotem, stanął naprzeciw Daniły. – Drugi raz… hu-hu-hu… mnie ratujesz… hu-hu-hu… Dzięku… – wy powiedział z trudem, tracąc oddech. – My ślałem, że to już koniec… Daniła kiwnął głową, odwracając się. Spojrzał na opartego o płot przy jaciela, skrzy wił się… Oczy nagle zaszły mu mgłą, widok się rozpły nął, po policzkach pociekło coś ciepłego, mokrego, a w piersi narastała, pęczniejąc, twarda gula. – Trzeba uciekać… – zabrzmiał mu nad uchem głos Shreka. – Jak najszy bciej… Daniła wbrew woli kiwnął głową. Czasu rzeczy wiście by ło ty le co nic, ty lko patrzeć a nadejdą gospodarze, żeby sprawdzić, kto tu tak pięknie hałasuje. – Dokąd… Sańkę? Bierzemy ze sobą? Daniła znów chciał kiwnąć głową, ale przemógł się, świetnie rozumiejąc, że z trzema ciałami na plecach staną się łatwy m łupem – Li do tej pory nie odzy skał przy tomności, a nikt nie zamierzał go tu porzucić. – Nie uciekniemy … – Obejrzał się na gęsty, tłusty dy m wznoszący się ku niebu z płonącej cy sterny i wskazał ją palcem. – Tam. Zanieś. Będę osłaniał. – A tego? – Losza kopnął skomlącego i wijącego się na ziemi Psora. – Wy łącz unikom i wy ciągnij go z niego. Bierzemy go ze sobą. Wana też poniesiesz. Ty taszczy sz, ja ubezpieczam.

– Załóż unikom. Hełm leży pod płotem. I cekaem… Łupy … – Wy ciągnij go… *** Kombinezon leżał doskonale. Mimo że Daniła by ł mocniej zbudowany od poprzedniego właściciela, szerszy w ramionach i węższy w pasie, unikom potrafił widocznie rozciągać się i kurczy ć, dopasowując się do figury. Chłodny i jakby przelewający się materiał ściśle objął jego ciało, dostrajając się do rozmiarów swojego nowego pana i Dobry nin doznał upajającego uczucia triumfu zmieszanego ze złością. Psor odpowie. Odpowie za wszy stko i to całkiem niedługo. Przewiesił sobie przez pierś wintorieza, który jakimś cudem pozostał cały po ty m, jak poleciał na płot, podniósł z ziemi jęczącego Profesora i zarzucił go sobie na plecy. Muskuły unikomu zareagowały, przy jmując dodatkowe obciążenie, i Daniła poczuł, jak gęstnieje i szty wnieje szkielet kombinezonu, lekko ściskając znajdującego się wewnątrz człowieka. – Działa? – zainteresował się Losza, podając mu Minimi. – Jakie to uczucie?… – Działa – odparł krótko Daniła, nie wdając się w szczegóły. – Nie ma czasu opowiadać. Do szopy. Gorąco od płonącej cy sterny czuć by ło nawet tutaj, w budce. Ubezpieczając towarzy sza cekaemem, Daniała widział, jak Losza, idąc ostrożnie pod osłoną drewnianej ściany magazy nu, która stopniowo zajmowała się ogniem, podkradł się do cy sterny i potężny m rzutem wy prawił bezwolne ciało Sańki do szalejącego ognistego piekła. Drgnął – przez moment wy dało mu się, że przy jaciel, spadając, machnął mu na pożegnanie ręką – i zamrugał. Ot i wszy stko. Znów zaczęło drapać go w gardle, do samego przeły ku zaczęła podchodzić gula… Żegnaj, Saszka! Dwadzieścia lat razem. Przeży li i przeszli ty le, że na trzy ży cia starczy. A teraz stracił część siebie… Dobry nin podniósł rękę, zamierzając przetrzeć po raz który ś już zamglone oczy, i nagle ze zdziwieniem stwierdził, że ciało go nie słucha. A raczej słucha, ale jakby w zwolniony m tempie, jak gdy by między jego mechanizmem kierowniczy m a wy konawczy m utworzy ła się nagle gruba wełniana przekładka, która hamuje impulsy nerwowe biegnące do kończy n. Co więcej, nie ty lko z ciałem, ale nawet i z głową zaczęły mu się dziać jakieś dziwne rzeczy – z pamięci zaczęły mu wy padać całe odcinki czasu długości jednej albo i dwóch, trzech minut. Nagle odkry ł, że Shrek jest już przy nim i potrząsa go za ramię, chociaż nie pamiętał, jak wraca od cy sterny. Potem znów przerwa – i są już w podziemny m kolektorze, przy drabince prowadzącej do szopy. Kolejna luka – i oto siedzi przed ty m człowiekiem… jak mu tam… ach tak, Profesor… i wy kręca mu przeguby, a tamten czerwienieje, wije się, wy tęża siły i wy bałusza oczy, próbując krzy czeć – pewnie z bólu, ale nie udaje mu się to, bo wierny Shrek gruby mi łapskami zaty ka mu usta… Daniła obserwował z dy stansu, ze środka własnej głowy, jak jego ciało robi wszy stko samo, nienaganny mi, cy zelowany mi ruchami, i nie można powiedzieć, żeby go to dziwiło – my ślał teraz zupełnie o czy m inny m – ale raczej by ł z tego zadowolony. Pułkownik mógł by ć dumny ze swojego ucznia. Siłowe metody przesłuchań by ły w programie ty lko przy okazji, w małej dawce i na zajęciach teorety czny ch, trenowali je na manekinie i ciałach zabity ch wy rodków, ale teraz, kiedy pojawiła się potrzeba, okazało się, że ciało pamiętało o wszy stkim aż do najdrobniejszy ch detali i działało samo, odsuwając na bok świadomość. Świadomość nie kontrolowała samego

procesu, rozmy ślała w oderwaniu o jakichś swoich sprawach, czasami spoglądając z daleka, jak rusza się ciało, a potem znów się skry wając, my śląc o zupełnie inny ch rzeczach. „Jakie to dziwne… Widziałem przecież, wiem, że zginął, a tak mi się chce obejrzeć za siebie, zerknąć, gdzie on tam jest… Czy nie został w ty le, nie zgubił się?… Ty le lat razem – chy ba się zrośliśmy. Ciekawe, czy bliźnięta też doświadczają tego uczucia? A Tandemowie? Pewnie u ty ch, u który ch się rozwinie, nie da się tego związku rozerwać… Oni przecież zawczasu znają swoje my śli… I oto coś nie do pojęcia – w ty m miejscu w głowie, gdzie zawsze ktoś by ł – teraz jest pustka… Kijowo, co nie?… Tak, teraz już się nie dowie. I Tandemów już pewnie nie ma… A może im się udało, tak jak nam… Nie, trzeba to sprawdzić… Ech… Jak sprawdzić, gdzie ich teraz szukać?… Co to za bzdury mi lezą do głowy … I najważniejsze – my ślę sobie o ty m, a ciało samo działa… Oho, popatrz no – jak na autopilocie! Niczego sobie ten mój autopilot – sam by m wszy stko robił dokładnie tak samo… Aha, tak… Raz, dwa, nozdrza odcięte… Co, dziwko, boli?… No nic, nie damy ci krzy czeć… O tak, usteczka zatkamy, aha… Brawo, Losza, dziękuję za pomoc. Noży k mam ostry, podziękuj, że nie piłuję tępy m, to dopiero przy jemność… Tak… Co tam mamy dalej?… Czterech palców już nie ma – czas brać się do jaj… Zgadza się – nie możemy zwlekać, czas nas popędza… Aha… O… Co to moje ciało robi? Po co ta zapałka? Aha… No tak, pamiętam, pułkownik tak mówił o szczególnie oporny ch… Płonąca zapałka do cewki moczowej – sama przy jemność… Tutaj naciąć… I o, tutaj… Tak… teraz podwiązać… Wy cieknie krew – proszę, chlusta jak z zarzy nanej świni – i z kogo będziemy potem wy ciągać informacje? Będziesz już śpiewać czy jeszcze się opierasz? No, proszę… Zaczęło się… No, no… Dawaj. Śpiewaj, koguciku, a my posłuchamy …” Jak się okazało, informacje docierały do niego z opóźnieniem. Człowiek, krztusząc się od smarków zmieszany ch z krwią chlustającą z rozerwany ch nozdrzy i ściekającej prosto do ust, już coś opowiadał, coraz więcej i więcej, a do świadomości dopiero trafiały mu słowa wy powiedziane pół minuty wcześniej. By ł jeden plus – informacje trafiały do niego podkorowo jasno i wy raźnie, jakby zapisy wały się na nośniku, i Daniła z przelotny m zdziwieniem odnotował, że w jakiś niepojęty sposób może je odtworzy ć, poczy nając od dowolnego miejsca. Jak pły tę DVD w odtwarzaczu – przewija i włącza wtedy, kiedy potrzebuje. Odnotował to i naty chmiast zapomniał, wsłuchując się w pospieszną, rwaną spowiedź. Człowiek mówił, trzęsąc lekko szczęką i śmierdząc strachem, i przed Dobry ninem, w całej pełni, krok po kroku, jedny m pociągnięciem pędzla za drugim, malował się obraz kłamstwa i zdrady. Wszy stko by ło do niemożliwości wręcz oczy wiste i teraz pozostało mu ty lko zdumiewać się, jak to się stało, że nikt z nich – nikt oprócz Saszki! – nawet nie spróbował wniknąć we wszy stko, co się działo, dodać dwa do dwóch, złoży ć faktów i zdać sobie sprawę z leżącej na wierzchu prawdy. Patrzy ł w oczy tego człowieka, starając się zrozumieć, jak to możliwe, jak mógł wierzy ć temu… temu draniowi, temu ścierwu – a nie wierzy ć własnemu towarzy szowi, który nieraz dowodził, jak dobrą ma intuicję. Patrzy ł i rozumiał – chciwość. „Chciwość ludzka wepchnęła ten świat w bagno i chciwość ludzka doprowadzi go do zguby. Ostatecznej zguby. Was też opanowała chciwość. Cokolwiek by ś powiedział, jest to rabunek, zachłanność… Śmiertelny grzech!” – wy pły nęły mu nagle z pamięci słowa ojca Kiriłła. Gorzka prawda – ale tak właśnie by ło. Obiecy wali im złote góry – i już cały m Schronem, zostawiając żony, dzieci, starców, becząc jak barany, poszli rzeźnikowi pod nóż. Jak my szy w pułapkę, oślepione, otumanione wonią darmowego sera, przekonujące same siebie, że to właśnie one trafiły szczęśliwy los. Takie to

łatwe – przy chodzisz i zabierasz, korzy stając ze swojego prawa, prawa silniejszego. Ale niespodziewanie ser roztopił im się w dłoniach, zamieniając się w straszliwą chimerę, i ci, którzy uważali się za my śliwy ch, w mgnieniu oka stali się zwierzy ną. Prawda spadła na niego nie niespodziewanie, zupełnie nie… Podejrzenia zasiane w nim przez Saszkę wciąż błądziły gdzieś na samy m dnie jego duszy, czasami wy nurzając się na powierzchnię, ale Daniła odganiał je, tłamsił, starając się wcisnąć je z powrotem na dół. Przed oczami majaczy ła mu kopalnia Rosrezerwy z jej niezmierny mi skarbami – i jak można by ło się tej wizji oprzeć? I dopiero widząc zabitego towarzy sza i sczepiony ch w śmiertelnej walce dy wersantów, Daniła uświadomił sobie z przerażeniem, że jego przy jaciel miał rację – w ich podróży nie wszy stko szło tak gładko, jak by się chciało, jak to się z początku wy dawało. I ta istota, niepodobna już do człowieka, trzęsąca się i skomląca teraz u jego stóp, ty lko to potwierdzała. Cała ekspedy cja by ła jedną wielką inscenizacją. Fikcją. Oszustwem. Kombinat Rosrezerwy nie istniał – Bractwo po prostu likwidowało konkurentów. Od dziesięciu lat toczy ła się walka – o zasoby, punkty kontrolne i szlaki handlowe, o karawany … Przez dziesięć lat grupy te szukały dróg i sposobów zniszczenia się nawzajem – kombinowały, knuły intry gi, podsy łały sobie szpiegów i dy wersantów, próbowały kupić informacje o położeniu baz, by wy prowadzić cios w samo serce przeciwnika. I ironia losu sprawiła, że wy wiady obu stron poznały swoje współrzędne niemal jednocześnie. Teraz wszy stko zależało ty lko od szy bkości. Jeden miesiąc – dokładnie ty le potrzebował oddział dy wersy jny Kombinatu, aby dostarczy ć bezcenną informację do swoich. A potem do dzieła przy stąpiły by topole. Wy starczy łaby zaledwie jedna rakieta, by całkowicie zniszczy ć Bractwo. I w żadny m wy padku nie można by ło do tego dopuścić. Zdarzy ło się tak, że nie licząc pododdziałów bezpieczeństwa, w bazie Bractwa stacjonowała wtedy ty lko Pierwsza Uderzeniowa, która wróciła właśnie z dalekiej wy prawy – pozostałe bry gady by ły daleko w terenie i wezwanie ich do szy bkiego działania nie by ło możliwe nawet przez satelitę. I mieli w ty m dużo szczęścia – major Hasan by ł zaufany m człowiekiem dowództwa, powierzano mu najtrudniejsze zadania. Dwa ty siące kilometrów, dobrze uforty fikowana baza i miesiąc – to by ło niemal niewy konalne. Ale Hasan ibn Abbas nie by łby majorem i nie dowodził Pierwszą Uderzeniową, gdy by nie mógł wy konać i tej misji. Plan powstał szy bko i niezwłocznie zaczęto wcielać go w ży cie – żołnierzy w bry gadzie by ło za mało do skutecznego szturmu, dlatego koniecznie trzeba by ło znaleźć ludzi i jakkolwiek – prawdą czy kłamstwem – skłonić ich do pomocy Bractwu. Niebezpieczeństwo naprawdę kry ło się teraz w zwłoce. I tu Hasanowi się poszczęściło. Trasa na północ wiodła przez Penzę, a on wiedział, że w mały m miasteczku na południu obwodu są ocaleni – kilka lat wcześniej karawana przechodziła już przez Sierdobsk. Wprawdzie wiedział ty lko o schronie wojskowy ch – chciwy Chorąży ukry ł przed nim, że obok jest jeszcze jedna wspólnota, większa i silniejsza. Miał ku temu swoje powody – Owczarenko pamiętał o oleju napędowy m przechowy wany m w cy sternach bazy paliwowej. I kiedy radiotelegrafista wojskowy ch złapał umówiony sy gnał na określonej częstotliwości, mówiący o zbliżającej się karawanie Chorąży uznał, że nadszedł jego czas. Przekonanie Hasana, że zdoby cie Schronu nie będzie trudne, poszło szy bko. Jak się okazało, major miał takie zadanie – wiedział już o Schronie i ropa stała się ty lko dodatkowy m, choć bardzo poważny m, bonusem. Ale ży cie zdecy dowało inaczej. Połamawszy sobie ząbki, dowódca Pierwszej Uderzeniowej zdał sobie sprawę, że Chorąży

przekazał mu fałszy we informacje o gotowości bojowej przeciwnika, i zmienił plany. Nie miał czasu na wojnę. Do tego major potrzebował dobry ch żołnierzy. Wszy stkich, który ch ty lko mógł znaleźć. Więc czy nie lepiej by ło upiec dwie pieczenie na jedny m ogniu? To by ł najbardziej newralgiczny element planu – czy ludzie ży jący we względny m spokoju już niejedną dekadę znajdą poważny powód, by pomóc Bry gadzie? Jednak rozwiązanie okazało się proste – Schron przeży wał poważny kry zy s aprowizacy jny i w ten właśnie punkt uderzy ł Hasan. W jednej chwili wy my ślono prawdopodobnie brzmiącą legendę o magazy nach Rosrezerwy, w który ch leży wszy stko, czego ty lko dusza zapragnie. No, a potem… To, co potem, by ło kwestią techniczną – obietnice złoty ch gór, które można zdoby ć, jeśli dołoży się określony ch, wcale nieprzesadny ch wy siłków, prezenty … i zdrajca. Stworzenie, które zaledwie piętnaście minut wcześniej by ło człowiekiem, mówiło – i umy sł stalkera dosłownie odmawiał dania wiary w to, co sły szy. To by ło po prostu poza granicą jego rozumienia – zdrada uwiła sobie gniazdo w samy m centrum Schronu i zdrajcą ty m by ł nie kto inny jak jego lider. Nie Pluszkin – wąż wszędzie szukający korzy ści, nie German, nie Konowalenko, ale pułkownik Rodionow… Tak, tak, to on, pułkownik! Ten, któremu bezwarunkowo wierzy li wszy scy mieszkańcy Schronu od dzieci do starców, ten, który by ł poza wszelkim podejrzeniem – tą gnidą okazał się właśnie pułkownik! Danile z nagłą jasnością przy pomniały się słowa Germana wy powiedziane tamtego ranka: „Ani razu nie widziałem naszego pułkownika w takim stanie. Mówi, mówi i milknie w pół słowa. Albo odpowiada na py tania ni w pięć, ni w dziewięć, widać, że my śli o swoich sprawach, i to intensy wnie. Oczy patrzą mu jakby do środka. I czasem przez to spojrzenie przebija taki smutek, aż strach człowieka oblatuje! Wszy stko na to wskazuje, że zebranie będzie dziś gorące…” „A więc smutek?… Ach, ty sukinsy nu!… Dawno już się pokapował, że kry ska przy chodzi na Schron… Powoli, ale na pewno. Coraz mniej jedzenia, naboje się kończą, instalacje się starzeją… Więc postanowił dać nogę… Dlatego chodził taki zamy ślony, cały czas kalkulował… Słusznie mówił ten by dlak, Hasan… Jak to by ło? Cel uświęca środki, oto cała jego dewiza ży ciowa… Tak właśnie to wy gląda: w porę wy węszy ł, do czego to zmierza, i dał dy la… Gnida, ścierwo, śmieć… A może ten tu łże?… Ale nie, składnie gada, wszy stko do siebie pasuje… Do tego sam zaczął opowiadać, nawet go nie py tałem… Więc po co ta szmata, Hasan, proponował mi pracę? Oto wy jaśnienie, żeby uśpić nasze podejrzenia! Spy tajmy no… Co by ci tu jeszcze odciąć, by dlaku?…” Ucinanie czegokolwiek nie by ło jednak potrzebne. Stworzenie by ło doprowadzone do stanu, w który m słownej biegunki wy lewającej się z zakrwawionej gęby nie dało się już powstrzy mać – wy starczy ło popchnąć je lekko w odpowiednim kierunku i można już by ło ty lko słuchać i zapamięty wać. Co więcej, samo, bez popędzania, służalczo wy pluwało z siebie jak na spowiedzi każdą informację, którą uznał za ciekawą, wszy stko do najmniejszej drobinki, starając się odgadnąć, co ma jeszcze opowiedzieć, żeby ty lko złagodzić wściekłość i straszliwą złość gotującą się w oczach stojącego nad nim człowieka… „No, fakty cznie, miałem rację… Ty lko to wszy stko by ło znacznie spry tniejsze, wszy stkie nasze sam na sam z Sańką, wszy stkie rozmowy, oni to sły szeli! Pluskwy, ot i cała odpowiedź. Wy łączaliśmy radiostacje, kiedy mówiliśmy, ty le że nie skumaliśmy, że te robaczki można wcisnąć gdziekolwiek, w każdą fałdkę, w każdy szew… No, bo jak on zareagował, kiedy Saszka połapał się we wszy stkim z satelitą, bły skawicznie!… Od razu zrobił mu wodę z mózgu, zaprosił do

służby ! I dziadek szaman, to jego robota. Stuknął go, żeby nie gadał czego nie trzeba… A jak przy dzielał do grup – wszy scy by liśmy pod jego obserwacją! I w decy dujący m momencie – nóż w plecy !… Dobra, sukinsy ny, wy graliście… Ale to jeszcze nie koniec, oj, nie koniec… Informator wszy stko mi wy łoży ł i wiem teraz, gdzie macie bazę. Spodziewajcie się gości. Przy jdę do was, dajcie mi ty lko stąd wy leźć i dotrzeć do domu… A dotrę! Dotrę, możecie w to nie wątpić… Będę gry źć ziemię, pełznąć, ale dotrę. To niemożliwe, żeby tak wszy stkich naraz, bez wy jątku. Na pewno ktoś ocalał… A i German tam jest, a to stary wilk. Stanie wam kością w gardle… Tak więc łże ten tu… sam nie wiedząc, że łże… Nie, nie, na pewno się obronili, nie tak prosto Schron rozkopać! Wrócimy z odsieczą i wtedy będzie im można odpłacić. I najważniejsze, znaleźć tego drania, pułkownika. Żeby ty lko spojrzeć w te jego kurewskie oczy, i wy dłubać je w jasną cholerę!…” Daniła poczuł nagle, jak gdzieś w głębi piersi wzbiera mu wrząca fala takiej straszliwej nienawiści, bólu i gory czy, że serce mu się ścisnęło. Jedny m szarpnięciem podniósł lewą ręką bezuży tecznego już informatora, prawą wy ciągnął nóż i wbił mu go po samą rękojeść w oko. Jeniec zatrząsł się konwulsy jnie, miękko padając do ty łu – i ten ruch przechodzący gorącą falą po cały m ciele przy wrócił Daniłę do rzeczy wistości. Czas popły nął normalnie i ciało znów stało się tak posłuszne jak wcześniej, nie wy pierając już własnego „ja” na granicę świadomości. Kucnął, składając dłonie w miseczkę, zaczerpnął wody, zupełnie nie przejmując się ty m, ile by ło w niej krwi, i chlusnął nią w pałającą ogniem twarz. Pry chnął, rozbry zgując ją dookoła, podniósł głowę i spojrzał na Shreka. – No co, Losza… Wszy stko sły szałeś? Shrek też przy kucnął, zanurzy ł swoje wielkie ręce w wodzie, zaczął zmy wać krew. Powoli kiwnął głową. – Sły szałem, Dobry nia… – Więc tak, Losza. To kij o dwóch końcach… Słusznie mówił ojciec Kiriłł… Nieśliśmy wojnę, szliśmy odbierać ludziom chleb, prawem silniejszego, i zwróciło się to przeciwko nam… Ale Sańka, ten Sańka już wtedy to wy czuł! Wszy scy dostaliśmy świra z chciwości, a on jeden pozostał trzeźwo my ślący ! Przecież już wtedy, przed samy m wy jściem, kiedy z nim rozmawiałem, dziwił się jeszcze, dlaczego pułkownik nie domagał się żadny ch gwarancji ani dowodów… A to tak! Po jakiego wała mu dowody, jeśli sprzedał nas cały ch do ostatniej kosteczki, sssukinsy n! – Daniła poczuł, jak wnętrzności znów skręcają mu się w twardą gulę od ogarniającej go palącej nienawiści. – Ale co… teraz? – spy tał Shrek po chwili milczenia. – Mamy teraz jedną drogę, do domu. Ale najpierw trzeba wy jść na powierzchnię. Nie zapominaj, że na zewnątrz pilnuje nas jeszcze jeden. A może już wezwał posiłki. Tak więc wy chodząc, maksimum ostrożności. Idę pierwszy, ty za mną, musisz nieść Wana. Do tego ja mam unikom. Wy chodzimy i walimy do lasu. Potem zostaniesz z Li, a ja na chwilę się odłączę. Zerknę, co i jak, może znajdę coś przy datnego… – Tigra by zabrać… – powiedział przeciągle Losza. – Tigra – powtórzy ł Daniła i gorzko się uśmiechnął. – Nie, WDS-em będzie nam niewy godnie. Pójdziemy pieszo. W WDS-ie wy śledzą nas jak nic… Dogonią quadami, spowolnią, zawieszą się, jak psy na niedźwiedziu, a potem podjadą i pozostali. – Pieszo do domu? Zdąży my przed zimą? – Shrek podrapał się w głowę.

– Powinniśmy zdąży ć – Daniła wstał. – Nie mamy innego wy jścia. Koniec, starczy tego siedzenia. Naprzód! *** Wbrew oczekiwaniom, wy jścia nikt nie pilnował. Prawdopodobnie Hasan nie uznał za potrzebne, by łowić zbiegły ch spod noża stalkerów, sądząc, że nie stanowią realnego zagrożenia. Stalkerzy, ubezpieczając się nawzajem, bez przeszkód wy dostali się z rury, odeszli na jakieś trzy sta metrów w las i ulokowali się pod ogromny m rozłoży sty m świerkiem. – Tutaj – mruknął Daniła, rozglądając się dookoła. – Siedźcie tu, czekajcie na mnie. Ty lko się rozejrzę i zaraz wracam. Bitwa najwy raźniej osiągnęła punkt kuliminacy jny. Przy gotowanie arty lery jskie się zakończy ło i teraz z kierunku, w który m przez gęste poszy cie przedzierał się Dobry nin, sły chać by ło ty lko terkot serii, wy buchy granatów i dudnienie armat czołgów – do ataku ruszy ła piechota. Widocznie Hasanowi mało by ło rozwalić wroga z dy stansu przy uży ciu ciężkiej arty lerii – chciał jeszcze oczy ścić osadę, wy rżnąć wszy stkich mieszkańców do ostatniego. Daniła ulokował się na wy sokim gruby m drzewie, dokładnie pośrodku między dogory wającą osadą i nasy pem, na który m stał pociąg pancerny, ściągnął hełm, z który m nie zdąży ł się jeszcze oswoić, powiesił przy pasie, wy ciągnął z futerału lornetkę i zaczął się rozglądać. Yukon dawał doskonały obraz, a do tego odległość by ła niewielka – nie więcej niż kilometr. Najpierw przy jrzał się pociągowi. Jego stan świadczy ł o ty m, że miejscowi też nie by li w ciemię bici. Pociąg pancerny, chociaż stał jeszcze na torach, to wy glądał znacznie gorzej niż wtedy, kiedy Daniła zobaczy ł go po raz pierwszy. Spalinowóz by ł rozbity i dy mił, dwa wagony miały w burtach potężne dziury, a trzeci stracił jedną z par kół i stał przekrzy wiony. Połowa platform i tiepłuszek by ła rozwalona… Ale najbardziej dostało się wagonowi sztabowemu – obrońcy osady wiedzieli, w co bić w pierwszej kolejności. Cały by ł w poszarpany ch dziurach jak durszlak, wieża obserwacy jna została zestrzelona i walała się pod skarpą, oba pery skopy by ły rozbite w drzazgi, z modułu łączności i talerza anteny satelitarnej zostały ty lko strzępy … „Łatwiej go porzucić, niż tachać z powrotem. – Daniła uśmiechnął się ze złośliwą saty sfakcją, każda my śl o szkodzie dla Bractwa sprawiała mu palącą przy jemność. – Przy takich uszkodzeniach lokomoty wy nawet nie uruchomią… Ach tak… Zdaje się, że mają jeszcze » czarny parowóz« … Nie wprowadzają go do walki, ty lko czeka na podjeździe…” Napawał się jeszcze kilka minut widokiem rozbitego pociągu i przerzucił wzrok na pole bitwy. Wy glądało na to, że Hasan postanowił nie rozpraszać sił, lecz skoncentrował główne uderzenie na jedny m kierunku, wy puszczając z pozostały ch stron niewielkie oddziały dla odwrócenia uwagi. Kiedy te grupy podszczy py wały pery metr, ściągając na siebie uwagę i ogień obrońców, główna grupa uderzeniowa pod osłoną arty lerii podkradła się do betonowego muru, który by ł już porządnie naruszony przez armaty i moździerze z pociągu pancernego, zdoby ła przy czółek i zaczęła metody cznie wy gry zać przeciwnikowi teren, kawałek za kawałkiem. Czołgi, sądząc z ry ku silników i grzechotu gąsienic, działały już w osadzie, współpracując z piechotą, a to znaczy ło, że teren kombinatu będzie wkrótce całkowicie oczy szczony. „I to też naszy mi rękami – przy pomniał sobie Daniła. – Wszy scy jesteśmy w to zamieszani…”

Zmienił sektor obserwacji z obwodu na przedpole muru, usłane ciałami, i uśmiechnął się z gory czą. Tego się należało spodziewać: przodem Hasan nie puścił swoich żołnierzy, ty lko cudzy ch – wojskowy ch i dworcowy ch. Tu leży rozciągnięty Kwaśny, tam Luty. Nieco dalej Jednooki od wojskowy ch, zwinięty w kłębek trzy ma się za brzuch. A obok niego i sam Michały cz. Patrzy surowo w niebo, jakby widział tam coś bardzo ważnego i niebudzącego uśmiechu. – Ech, odpowiecie mi za to, sukinsy ny … – cicho wy chry piał Daniła, z całej siły zaciskając zęby. – Za wszy stko, znajdę sposób… Wy palę całe wasze przeklęte gniazdo, ży cie na to poświęcę! W dole nagle zaszeleściło i stalker dosłownie przy kleił się do drzewa. Odchy lił się ostrożnie, spojrzał na dół – przy pniu stał Shader i z uśmieszkiem spoglądał w górę. Poruszy ł lufą broni, wskazując, żeby schodził. – Ty lko złaź ostrożnie. Trzy maj ręce i głowę na widoku. Bo człowiek ze mnie podejrzliwy, huknę niechcący, a Hasan wy powiadał się o tobie, jako o szczególnie cenny m egzemplarzu. Ży czy sobie zobaczy ć cię osobiście. Ręka powędrowała mu już do pasa, ale Shader z uśmiechem pokręcił głową. Zresztą Dobry nin sam już zrozumiał, że to bezsensowne – wróg zdąży go przedziurawić wiele razy, zanim on założy hełm. – Chociaż mnie się taki cenny nie wy dajesz – podzielił się z nim my ślą dowódca zwiadowców, patrząc, jak Daniła zsuwa się na dół. – Takiego babola walnąć… Uczy ł was pułkownik, uczy ł, za to o rakietach Topol chy ba zapomniał wam opowiedzieć. Szczerze mówiąc, my ślałem, że na odprawie zaczniesz coś podejrzewać, ale nie, ły knąłeś to bez popitki… – Co?! – Dobry nin aż się zatrzy mał, przy pominając sobie, jak uważnie patrzy ł wtedy na niego Shader. – A to… Kiedy Hasan nawijał wam makaron na uszy … „Mamy ty lko pięć minut, bo uderzą w pociąg pancerny …” – uśmiechnął się dowódca zwiadu. – Z kombinatu do torów kolejowy ch jest mniej niż kilometr! Topol po prostu technicznie nie może uderzy ć na tak małą odległość! I wtedy powinieneś by ł właśnie nadstawić uszka, ale nie, ły knąłeś wszy stko jak pelikan. Po co twoja grupa miałaby niszczy ć wy rzutnie, jeśli w ty m starciu są po prostu bezuży teczne? Nie zastanowiło cię to? Daniła zeskoczy ł na dół w milczeniu, zdając sobie sprawę, że gdy by nawet zwrócił uwagę na te słowa, niczego by to nie zmieniło. Zupełnie niczego. Zby t bliski i pożądany by ł łup… – A jak sobie poradziliście z Siemiony czem? Który taki mocarz? Czy aby nie Shrek? – zapy tał Shader, przy glądając mu się bez żadnej złości. – Nie my śl sobie, że jest mi przy kro. Psor by ł oczy wiście w porządku chłop, mądry, Tarantula go zawsze wy różniał. Ale trochę za surowy. Nam, zwiadowcom, często mocno się od niego obry wało. Jeśli mam by ć szczery, to dopiekł nam swoim czepialstwem. Potąd już go miałem. – Wskazał dwoma palcami na swoją grdy kę. – Dobrze mu tak… – Dlaczego? – spy tał Daniła, spoglądając z nienawiścią na dowódcę zwiadu. – Masz na my śli to wszy stko? – zainteresował się Shader, kiwnąwszy głową w stronę kombinatu. Wzruszy ł ramionami. – Człowiek chciałby poży ć… Zresztą chy ba sam już wszy stko wiesz… Nie torturowaliście Siemiony cza? – Schron, to prawda?… – zignorował to py tanie Daniła. Shader znów wzruszy ł ramionami. – Ropy macie niezmierzoną ilość, a to teraz towar deficy towy. Do tego kontrola szlaków

handlowy ch… Ale nie to jest najważniejsze. Największą rolę odegrało tu osobiste ży czenie Tarantuli. „Wszy stkich, w pień”, dokładnie tak powiedział. I straszny domy sł znów przemknął Danile przez głowę: „Czy żby i w ty m Sańka miał rację…”. – A kto to taki, ten wasz Tarantula?! – wy chry piał, czując, jak bły skawicznie słabną mu nogi. – Czy żby Siemiony cz nie powiedział? – zdziwił się Shader. – Twardy by ł… – Nie py taliśmy … – Czy li zapomniał… – Shader kiwnął głową. – Rozumiem… Tarantula to oddzielna historia. Jest przy by szem. Wstąpił do Bractwa jakieś piętnaście lat temu i przez ten czas zdołał awansować z pionka na hetmana. Na służbie starał się jak opętany, jakby coś go gnało naprzód, i tak wspiął się na szczy t. – Przy by szem skąd?! – ry knął Daniła. – Skąd, by dlaku, odpowiadaj! – Uważaj lepiej na słowa – wy cedził przez zaciśnięte zęby Shader, bły skawicznie ścierając z twarzy uśmiech. – Bo stuknę cię teraz, nie będę się przejmował, że major kazał wziąć cię ży wcem… Z waszej okolicy pochodził, zdołał się wy dostać, chociaż, jak opowiadał, radiacja by ła u was wtedy porządna… Dla nas to jest Tarantula, a dla was Pająk. Ziemia zakoły sała się Dobry ninowi pod stopami. Świat się zawalił, rozsy pał się niczy m domek z kart. To, co kiedy ś zdawało się niewzruszone jak granit, w rzeczy wistości okazało się chwiejne niczy m mgła nad moczarami. Rzeczy i pojęcia, do który ch przy wy kł, na który ch się opierał przez całe swoje świadome ży cie, zniknęły w mgnieniu oka, zastąpione przez zupełnie inną rzeczy wistość. Saszka zginął. Pułkownik zdradził. Pająk ży je. To by ło coś niemożliwego, coś, w co nie chciał wierzy ć jego mózg… – To nie może by ć… – wy szeptał zagubiony, patrząc na Shadera niewidzący mi oczami. – Jak on mógł przeży ć? Jak?! – To proste. Kiedy wy rzuciliście go ze Schronu, po pierwsze zasy pał wy loty przewodów wenty lacy jny ch, a potem dopiero zaczął się zastanawiać, jak uciec. Pobiegł tu, pobiegł tam… patrzy, a tam opancerzona furgonetka do przewozu pieniędzy. Jaka taka, a zawsze ochrona. Jakoś odpalił, pojechał. Miał ze sobą dozy metr, środki ochrony też, ty lko pistolet zgubił, kiedy grzebał przy przewodach wenty lacy jny ch. Zresztą nie by ł mu potrzebny, na powierzchni by ło wtedy czy sto, jeśli chodzi o zwierzęta. Wszy stko, co ży we, spłonęło, a jeśli coś ocalało, to kry ło się po dziurach… Przetrząsnął apteki, na przedmieściu znalazł jedną, gdzie na składzie leżała cała skrzy nia „bechy ”. Załadował wszy stko i ruszy ł na wschód, wy jeżdżając z miasta. Po drodze nabrał gratów, zamienił furgonetkę na BTR, znalazł lepszy skafander, broń. „Bechę” ły kał cały czas, witaminy … By ło oczy wiście słabo, dostał porządną dawkę promieniowania. Krew leciała mu z obu otworów, powy padały włosy, ale mimo wszy stko przeży ł. I przez cały czas jechał na wschód, za Ural, na Sy berię. Starczy ło mu pomy ślunku, że im dalej w dzicz, ty m mniej skażony teren. I tak uciekł. A my go przy garnęliśmy dopiero kilka lat później. Umierał z bezczy nności w wioseczce na pustkowiu… I tak przy łączy ł się do Bractwa… Danile zabrakło sił. Nogi się pod nim ugięły i jak stał, tak usiadł na ziemi. Trzasnął hełm, celownik opty czny wintorieza uderzy ł o korzeń drzewa – nie zwrócił na to uwagi. W głowie miał ty lko huczącą pustkę. Ani emocji, ani my śli – nic. – No, ale siadasz niepotrzebnie. Wstawaj no. Niedaleko będziemy szli, ty lko jakieś dwadzieścia minut. Dostarczę cię majorowi i tam już odpoczniesz – powiedział Shader, kiwając

pistoletem. – No… Jego głowa nagle jakoś dziwnie odskoczy ła do ty łu, jakby ktoś podkradł się do niego i ostro pociągnął go za włosy na poty licy, zamiast prawego oka pojawiła się krwawiąca ciemna dziura i dowódca zwiadu poleciał na ziemię. I w tej samej chwili gdzieś z ty łu, zza pleców, dobiegł pojedy nczy wy strzał z SWD – to strzelał Licznik. I dźwięk ten w dziwny sposób wstrząsnął Dobry ninem, wlewając siły w omdlewające ciało i poddający się na moment rozpaczy mózg. Dźwięk ten przy pomniał mu, że nie wszy stko jeszcze skończone, że u zrozpaczonego człowieka zawsze jest to, co pomaga mu w chwilach najstraszniejszy ch nieszczęść i cierpień – nadzieja. Że jakkolwiek wielka by ła rozpacz, nie wolno się poddać bez walki i koniecznie trzeba skupić wszy stkie swoje siły na wy konaniu tego jedy nego, najważniejszego zadania – by, cokolwiek się stanie, wrócić do domu. Wstał, starając się nie patrzeć na leżącego w pokracznej pozie Shadera, pod który m utworzy ła się już spora kałuża krwi, podniósł hełm, karabin, sprawdził lunetę i obrócił się w stronę biegnący ch od skraju lasu Shreka i Licznika. – Idzie za nami pościg – oznajmił Wan, gdy ledwie się zbliży ł. – Zdąży liśmy uciec, ale są tam już żołnierze z psami. Teraz zorientują się jeszcze na wy strzał… Dwadzieścia minut i tu będą. – Dranie postanowili się jednak zabezpieczy ć, wy łapać pozostały ch… – uśmiechnął się gorzko Daniła. – Skąd te psy ? Chińczy k wzruszy ł ramionami. – Nie wiem. Może przy wieźli je w pociągu… – Shrek wprowadził cię w detale? Wan kiwnął głową. – Szkoda Sańki. – Stanął na palcach i położy ł Danile rękę na ramieniu. Ścisnął mocno, westchnął. – Dobry by ł z niego chłopak… Daniła pokiwał głową. – Tak, wiem. Dziękuję, Wańka. Ale tu nie chodzi ty lko o Saszkę, idzie o cały Schron. Cokolwiek się stanie, musimy tam wrócić. Nie wierzę, że i tam wy rżnęli wszy stkich w pień… German tam jest, Ojboli, a i facetów jest sporo z dzieciakami… Na razie się obronią, wy trzy mają do naszego powrotu… – Tak my ślisz… – W głosie Licznika wy brzmiała ledwie sły szalna nadzieja. – My ślisz, że mogli się utrzy mać? – Tak, są na to szanse. Schron został zbudowany solidnie, nie jest tak łatwo wejść do środka, a i tam trzeba się jeszcze postarać. Postawić cekaemy przy wejściach na kolejne kondy gnacje i w kory tarzach, i koniec, rok można się bronić… – A powietrze? Woda, jedzenie, paliwo? – Sam wiesz. Szy by wenty lacy jne po tamty m wy padku z Pająkiem zamaskowano i zbudowano dodatkowe, ukry te. Pamiętasz, w ruinach sąsiednich domów, w bazie paliwowej… Woda jest, ży wność też, paliwa od groma, czego jeszcze chcieć? – Oby ś miał rację… – mruknął Chińczy k. – Dobra, panowie, nie ma czasu na gadaninę. – Daniła zasłuchał się i wy chwy cił wreszcie dalekie i stopniowo przy bliżające się szczekanie psów. – Mamy teraz jedno zadanie, oderwać się od pogoni i przeży ć. Robimy tak: idziemy do rzeki, przejdziemy wzdłuż niej przez jakiś kilometr i rozstajemy się. Wy idziecie dalej po wodzie, jak daleko się da, a ja skręcam, odchodzę i ich

odciągam. Trzeba jeszcze podejść do karawany, zabrać co nieco… Rzeczy, strzelbę… – Bądź ostrożny, tam jest straż – ostrzegł go Wan. Daniła machnął ręką. – Jaka tam straż… Wszy stkich dy wersantów odesłali, a piechota walczy teraz w osadzie. Jeśli są jacy ś strażnicy, to z dziesięciu ludzi, nie więcej. Potrzebny im teraz każdy żołnierz… – Gdzie się spoty kamy ? Daniła zamy ślił się na sekundę. – Za trzy doby czekajcie na mnie u staruszka. „U Szamana”, pamiętacie? Tam uzupełnicie zapasy jedzenia. Wan kiwnął głową. – Jeśli cię nie będzie… – Zbierajcie się i walcie prosto do domu… – Daniła milczał chwilę, nasłuchując, coraz wy raźniej by ło sły chać szczekanie i krzy ki ludzi. – To chy ba wszy stko… – Uśmiechnął się ze smutkiem, wpatrując się w twarze towarzy szy. – Żegnamy się teraz, potem nie będzie czasu. Obejmiemy się? Od mocarnego uścisku Shreka zatrzeszczały mu kości, pisnął przy duszony Wan. – Spokojnie, niedźwiedziu, bo mnie połamiesz… – Daniła wy rwał się z objęć giganta i potarł się po żebrach. – Aha, i jeszcze jedno… Jak wy jdziecie z wody, wy sy pcie to na ziemię… – Wy ciągnął z kieszeni tubkę z „mieszanką kajeńską” i położy ł ją Licznikowi na dłoni. Popatrzy ł jeszcze raz na obu, długo zatrzy mując wzrok na każdy m z nich, jakby starając się zapamiętać. – No, a teraz ruszamy. Powodzenia wam obu, chłopaki!

34 Nos – opowiadanie Nikołaja Gogola (przy p. tłum.).

Epilog Późny m jesienny m wieczorem, kiedy słońce skry ło się za hory zontem i ciągnęło za sobą pełne ołowianego mroku chmury grożące ruinom miasta ulewą, na plac przed budy nkiem dworca wy szedł człowiek. Jego droga by ła długa i trudna. Wskazy wał na to i porwany w kilku miejscach, i zacerowany w pośpiechu plecak z materiału w panterkę, i zabłocone, dziwnego kształtu, podobne do kopy t buty, i równie dziwny, uwalany ziemią kombinezon, ściśle oblekający całą jego imponującą postać. Po skąpy ch i powolny ch ruchach by ło widać, że człowiek jest śmiertelnie zmęczony. Przez ostatni ty dzień szedł prakty cznie bez snu i jedzenia, dając bolący m mięśniom ty lko krótki trzy godzinny odpoczy nek w najciemniejszy ch godzinach nocy i licząc na to, że przy będzie do celu na czas. Ale by ł spóźniony. Człowiek, stojąc na środku placu, patrzy ł tam, gdzie kiedy ś by ł jego dom – i nie poznawał tego miejsca. Schron już nie istniał. Budy nek dworca by ł zburzony, unicestwiony. Kamienne odłamki, powy kręcane pręty zbrojeniowe, cegły, piasek, kawałki desek i okruchy szkła usiały pusty kiedy ś plac. I wszędzie, gdziekolwiek by popatrzy ł, jego wzrok natrafiał na białe, wy czy szczone przez zwierzęta, deszcz i wiatr ludzkie kości. Człowiek stał nieruchomo i troje wy rodków, którzy wy nurzy li się z rozwartej na oścież przechy lonej bramy, z terenu elewatora, zauważy li go nie od razu, lecz dopiero gdy znaleźli się na samy m skraju placu. Stał odwrócony plecami i przy wódca grupki już opadł na cztery kończy ny, gotowy, by jedny m skokiem pokonać dzielącą ich odległość i spaść na ofiarę, gdy nagle zaskomlał jak zbity pies, cofnął się i pociągając za sobą pozostały ch, pospiesznie odszedł. Wy rodki czuły, kiedy ktoś się ich boi, strach ży wy ch istot by ł dla nich przy nętą mówiącą, że ofiara jest słaba i polowanie na nią nie wiąże się z duży m ry zy kiem. Ale zapach dolatujący od tej ciemnej milczącej postaci by ł całkowicie inny – człowiek pachniał niepojętą i dlatego jeszcze bardziej niebezpieczną mieszanką głębokiego smutku i dzikiej wściekłości. Nie wchodził do środka, stał dalej na środku placu – zby t dobrze wy obrażał sobie, co dzieje się teraz tam, pod betonowy m sklepieniem Schronu. Dziecięce sny spełniły się, stały rzeczy wistością – rodzinny dom powitał go nie radosny mi okrzy kami i objęciami drogich, ukochany ch ludzi, smaczną kolacją i ciepły m łóżkiem, ale ciemnością, pustką, milczeniem i śmiercią. Staruszek szaman miał rację. Mrok i śmierć prześladowały człowieka i jakkolwiek starał się ich uniknąć, uciec, uprzedzić – w końcu go dosięgły. Prawie trzy miesiące minęły od czasu, gdy opuścił dom – i wrócił już zupełnie inny m człowiekiem. Jeśli dusza jest rozerwana na kawałki –

pełna gory czy, rozpaczy i złości, może się nieprawidłowo zrosnąć. Zmienić się nie do poznania, przewartościować priory tety ży ciowe, postawić sobie nowe cele. I właśnie to się wy darzy ło. Wszy stko, co dobre, szlachetne i jasne, zostało zapomniane i swoją dalszą drogę, swój cel człowiek ten widział już ty lko w jedny m – wiedział, że nie zazna spokoju, póki ludzie, którzy zniszczy li jego dom, pozostają przy ży ciu…

Posłowie Witajcie, drodzy przy jaciele! Kiedy w 2010 roku zasiadłem, by napisać pierwszą książkę try logii, oczy wiście nie wiedziałem i nie wy obrażałem sobie, co z tego wy jdzie. Bardzo chciałem, by powieść została wy drukowana, ty m bardziej że miałem coś do powiedzenia, jednak zdawało się to nierealne i odległe. Miałem oczy wiście nadzieję – ale by ła to nadzieja… efemery czna. „Może kiedy ś…” – tak to by ło. I kiedy dwa lata później pierwsza książka ukazała się drukiem, moja radość by ła ogromna. Pisząc rozdział za rozdziałem, nadając tekstowi sens, miałem nadzieję, że niektóre z moich my śli zostaną przy swojone przez czy telników, sprawią, że ktoś zmieni swoje ży cie na lepsze – i nie pomy liłem się. Temat patrioty zmu, poruszony przez przy wódcę Schronu w pierwszy m tomie, pokazał, jak ważny jest to problem dla dzisiejszej młodzieży. Odzew by ł duży – i na portalu, i na serwisie społecznościowy m Wkontaktie, i za pośrednictwem poczty elektronicznej. To samo doty czy kwestii samowy chowania – w końcu właśnie ty m zajmuje się główny bohater Daniła Dobry nin pod czujny m kierunkiem pułkownika Rodionowa. Książka zmieniła ży cie kilku czy telnikom – osobiście pisali o ty m do mnie w listach. I świetnie, to właśnie cieszy mnie najbardziej! Nie tak pożądana sława, nie pieniądze – choć w dzisiejszy ch czasach grają one kluczową rolę – mnie cieszy właśnie możliwość ukazania młodemu czy telnikowi nieco innego ży cia… Nie takiego, w który m główną wartością są miliony, droga odzież z butików, samochody, apartamenty, kurorty, lecz takiego, gdzie w centrum stawia się wierną przy jaźń, wzajemną pomoc, gotowość, by stanąć w obronie siebie i swoich bliskich, gotowość, by zrobić dla nich wszy stko. Chciałem to pokazać – a potem niech już czy telnik sam wy ciąga wnioski, jeśli ma głowę na karku. Wśród często zadawany ch py tań jest jedno, które rozlega się chy ba najczęściej: „Co to znaczy napisać książkę?”. Albo: „Jak zmieniło się pana ży cie po ukazaniu się książki?”. Jak? Ależ to bardzo proste – przy by ło mi odpowiedzialności. I to jest chy ba największa zmiana. Tak, właśnie tak. Sumienie nie pozwala mi na wciskanie kitu, ściemę, dlatego muszę pracować z pełny m oddaniem. Przy ty m nie chcę produkować sery jnie kolejny ch bezmy ślny ch strzelanek, lecz zawrzeć w książce coś, co wciąż będzie sprawiać, by odbiorca pomy ślał o ty m, co przeczy tał. Jednocześnie mniej mam teraz czasu wolnego. Nie mogę już się poby czy ć przy ulubionej książce czy obejrzeć ciekawego filmu – czy telnik czeka, liczy na ry chłe wy danie nowej książki. Tak więc trzeba pracować. Co jeszcze – przy by ło mi listów. I muszę wam powiedzieć, że jest ich teraz znacznie więcej. Ale to ty lko plus, to pokazuje, że książka nie pozostawiła czy telników obojętny mi. I bardzo się

cieszę, że do mnie piszecie i przedstawiacie swoje opinie o niej. To dla mnie świadectwo. Świadectwo powszechnej opinii o lekturze. I to świadectwo jest mi bardzo potrzebne – opierając się na nim, idę w odpowiednim kierunku. Dziękuję za wasze opinie, drodzy przy jaciele! Ale jakoś krążę wokół najważniejszego, ciągle ty lko o sobie i o sobie… Pewnie wy padałoby napisać coś o samej książce… Prawo do życia starałem się skonstruować tak, żeby prakty cznie w każdy m rozdziale by ło coś, nad czy m warto się zastanowić. Morał. Żeby przed czy telnikiem stanął problem, który należy przemy śleć i rozwiązać. Dla siebie. Zapy tać – „A jak ja by m postąpił w takiej sy tuacji?” albo „A jaka by łaby moja reakcja na to, co się stało?”. Przecież właśnie na ty m polega niebagatelna siła literatury, czego nie przestaję powtarzać – nie ty lko dać rozry wkę czy telnikowi, ale i sprawić, by zareagował, współprzeży wał, my ślał i wy ciągał wnioski. Prawo do życia można nazwać półfinałem try logii. Pierwszy i drugi tom są chy ba bardziej zwarte, to bardziej „jedna całość” niż cała try logia… By ć może to dlatego, że by ły pisane razem? … Kończą się tu pewne wątki, poznajemy odpowiedzi na ważne py tania – ale pozostałe prowadzą w dal, w przy szłość, do trzeciego tomu. Jednak to wcale nie znaczy, że główny wątek zakończy się w finale drugiej książki i trzecia nie będzie już tak ciekawa. Absolutnie. W trzeciej części, w Prawie do…, czeka was jeszcze… czeka, tak… (tu zdradziecko się uśmiecham). Nie będę niczego mówić, nawet ty tuł trzy mam na razie w ścisłej tajemnicy. Postaram się jednak sprawić, że „mózg wam wy buchnie”… Nudno nie będzie, tego jestem pewien. O pierwszy m tomie try logii mówiono, że to autonomiczny świat. Że gdy by wy jąć książkę z Uniwersum Metro 2033, uczy nić ją niezależną, to rzekomo nic na ty m nie straci. Może i tak jest… W końcu w mały m miasteczku, w który m znajduje się Schron, nie ma metra, bohaterowie mieszkają w dość zamknięty m świecie i dlatego nie mogłem przerzucić mostów do Uniwersum. W drugiej książce wszy stko się zmieniło. Bohaterowie „wy szli w świat”, podróżują, spoty kają na swojej drodze dużo nowości – i tu jest już pole do popisu dla fantazji! I dlatego otrzy masz, drogi czy telniku, od razu kilka przecięć z inny mi książkami serii. Dzięki nim Prawo do życia bardziej trwale i harmonijnie wplotło się w kanwę Uniwersum i co więcej niektóre z ty ch przecięć są teraz ważne dla zakończenia fabuły i będą miały jeszcze dużo do powiedzenia w trzeciej książce, wpły ną na jej finał. Cóż… Chy ba wy starczy. Nie będę was więcej nuży ć swoją gadaniną. Ty m, którzy już przeczy tali, chcę ży czy ć udanego i wnikliwego przy swojenia lektury. No, a ty m, którzy mają zwy czaj czy tać posłowie autora przed właściwy m tekstem, chciałby m powiedzieć – przy jemnej lektury ! Witamy w świecie powieści Metro 2033: Prawo do życia! Z poważaniem Denis Szabałow