prawo-pracy

Wyk. 16.10.

Monika Szaraniec

16 października 2015 14:41

Zal. wykładu na prawach egzaminu Dodatkowy termin Test 20 pytao, wielokrotnego wyboru

PODSTAWOWE ZASADY PRAWA PRACY LITERATURA: Kodeks pracy Wybrane zagadnienia z prawa dla księgowych, pod red. Moniki Szaraniec lub Kingi Michałowskiej?

Pojęcie pracownika Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. (są to formy pracowniczego zatrudnienia) Pracownicze zatrudnienie: w ramach stosunku pracy Pozapracownicze zatrudnienie: umowy cywilno-prawne Pracownikami na gruncie prawa mogą byd tylko osoby fizyczne Są to osoby powyżej 18. roku życia. Dopuszcza się od 16. roku życia, ale jest to tzw. pracownik młodociany (dłuższy urlop - w czasie ferii, umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego - specjalna). Pracodawca jest podmiotem profesjonalnym, musi znad się na prawie pracy, inaczej ponosi karę. Pracownik - podmiot nieprofesjonalny. W przypadku wypowiedzenia: pracodawca musi uzasadnid wypowiedzenie oraz pouczyd pracownika, żeby ten wiedział, gdzie się ma od wypowiedzenia odwoład, w jakim terminie i do jakiego sądu. Natomiast pracownik składając wypowiedzenie nie musi się pracodawcy tłumaczyd, ani go pouczad, co ma zrobid z wypowiedzeniem. Koszty procesu w prawie polskim pokrywa ten, kto przegrywa. W prawie pracy natomiast jeśli przegrywa pracownik koszty procesu pokrywa Skarb Paostwa, natomiast jeśli przegrywa pracodawca, to to on ponosi koszty procesu oraz koszty zastępstwa procesowego pracownika. Ewidencja czasu pracy jest dopuszczalna tylko w przypadku umowy o pracę. W ramach stosunku cywilno-prawnego nie istnieje coś takiego, jak polecenie służbowe. Zleceniodawca nie może wydawad poleceo Zleceniobiorcy. Stosunek pracy ma wiele zalet: - przede wszystkim jeśli chodzi o chorobę, możemy byd na L4 przez pół roku , za pierwsze 33 dni pracodawca płaci z własnej kieszeni, dla osób 50+ przez 14 dni, a potem płaci ZUS - zasiłek chorobowy, - urlop: 20 albo 26 dni w roku - szerokie uprawnienia rodzicielskie Umowa na zastępstwo - w przypadku braku fizycznego pracownika (urlop zdrowotny, macierzyoski/rodzicielski, wychowawczy). Definicja stosunku pracy

Wady stosunku pracy: - Kierownictwo pracodawcy - pracodawca może wydawad polecenia służbowe, a pracownik ma obowiązek stosowad się do poleceo dotyczących pracy. Np. 1: krzywdząca kwestia urlopów: pracownik dogaduje się z pracodawcą w kwestii urlopu, a w określonym czasie pracodawca jednak nie podpisuje wniosku urlopowego i przesuwa urlop na termin późniejszy. Pracodawca ma do tego prawo, a pracownikowi nie przysługuje z tego tytułu żadne odszkodowanie. Pracodawca może również odwoład pracownika z urlopu.

W przypadku urlopu na żądanie dobrze jest poza kontaktem telefonicznym, wysład wiadomośd sms lub mailową, będącą dowodem zawiadomienia pracodawcy o urlopie.

P. pracy Strona 1

dowodem zawiadomienia pracodawcy o urlopie. Np. 2: czas pracy - jeżeli pracodawcy powie pracownikowi, że ten musi zostad w godzinach nadliczbowych, to pracownik ma obowiązek zastosowania się do polecenia przełożonego. Np. 3: wypowiedzenie zmieniające - pogarsza pracownikowi warunki zatrudnienia. Na 3 miesiące w roku kalendarzowym pracodawca może w ramach polecenia służbowego zmienid pracownikowi warunki pracy, jednak nie może to mied wpływu na warunki płacy (art.. 42 § 4).

Umowa o pracę a przepisy prawa pracy - Zasada uprzywilejowania pracownika - postanowienia umów nie mogą byd mniej korzystne niż przepisy prawa

pracodawca jest podmiotem profesjonalnym, a pracownik - nieprofesjonalnym, pracownik może podpisad pracodawcy absolutnie wszystko, nawet to, co jest gorsze niż wynika z kodeksu pracy, ponieważ jest to niezgodne z prawem i pracodawca powinien za to odpowiedzied - Zasada automatyzmu prawnego - w miejsce mniej korzystnych dla pracownika postanowieo umownych stosuje się odpowiednie przepisy prawa (art. 18 § 2)

Nie może byd premii za godziny nadliczbowe. Do 8h nadliczbowych stawka godzinowa powinna wynosid 150% podstawy. 9-ta nadgodzina w tygodniu powinna byd opłacana 200% podstawy. Można też za nadgodziny "wybrad sobie" wolne w przeliczeniu 1:1,5. Nadgodziny: art.. 151 Książka wyjśd i przyjśd - jedyna opcja, aby MÓC zostad dłużej w pracy w zamian za nieprzepracowane wcześniej godziny. Zadaniowy system czasu pracy - dla pracujących w terenie (przedstawiciele handlowi) - nie ewidencjonuje się czasu pracy. Kierownikom nie przysługuje wynagrodzenie za nadgodziny.

Cechy stosunku pracy: - zobowiązanie wzajemne - ma charakter ciągły - pracownik zobowiązuje się do pracy "określonego rodzaju" - praca wykonywana jest na rzecz pracodawcy i m zawsze odpłatny charakter - praca wykonywana jest "pod kierownictwem pracodawcy"

W zakresie prawa pracy jest zawsze tak, że za pracownika w pracy odpowiada pracodawca. Umowy o pracę

P. pracy Strona 2

Tryb zawarcia umowy tzw. dorozumiany - potwierdzanie warunków zatrudnienia najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika

Strony umowy (osoba fizyczna lub prawna (spółka, fundacja) Rodzaj umowy: jeżeli pracodawca zapomniałby wpisad rodzaj umowy, to umowa ta JEST ważna i przyjmuje się, że jest to umowa na czas nieokreślony. Data zawarcia umowy i termin rozpoczęcia pracy - mogą byd różne i jest to korzystane przy zmianie pracy - zawieramy umowę z nowym pracodawcą, natomiast odsuwamy termin rozpoczęcia pracy w celu zachowania okresu wypowiedzenia w poprzednim miejscu zatrudnienia. Rodzaj pracy - jeśli go nie ma, to umowa jest nieważna (nazwa stanowiska, pełnione funkcje, zakres odpowiedzialności nie zastępuje rodzaju pracy ) Miejsce wykonywania pracy - siedziba pracodawcy lub inne miejsce wskazane przez pracodawcę, w przypadku kierowców powinien byd wskazany region obsługiwany przez pracownika, jeśli nie ma wskazanego miejsca pracy - umowa jest ważna Wynagrodzenie - konieczne jest wskazanie wynagrodzenia zasadniczego, ale można też odesład pracownika do regulaminu wynagrodzenia. Może się zdarzyd, że pracodawca nie wpisze wynagrodzenia, ale jest to ok, bo mamy wynagrodzenie minimalne. Wymiar czasu pracy - jeżeli nie jest zapisany, to przyjmuje się, że jest to pełny etat

Norma czasu pracy: standard: 40h/dobę Częstotliwośd wypłaty wynagrodzenia: według kodeksu - przynajmniej raz w miesiącu , może byd częściej, ale nie rzadziej

Układ zbiorowy pracy funkcjonuje wówczas, gdy są związki zawodowe i muszą one z pracodawcą podpisad porozumienie o wprowadzeniu i obowiązywaniu układu zbiorowego pracy. Określa on organizację i porządek w procesie pracy oraz związane z tym obowiązki pracowników i pracodawcy. Regulamin pracy

Treśd tworzy sam pracodawca, z nikim go nie negocjuje Brak regulaminu ani układu zbiorowego pracy - wówczas wszystko ustala się w umowie o pracę. Rodzaje umów o pracę Art. 25 (wersja od 22.02.2016r.) § 1 Umowę o pracę zawiera się na okres próbny, na czas nieokreślony albo na czas określony. § 2 Umowę o pracę na okres próbny, nie przekraczający 3 miesięcy, zawiera się w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia w celu wykonywania określonego rodzaju pracy. § 3 Ponowne zawarcie umowy o pracę na okres próbny z tym samym pracownikiem jest możliwe:

P. pracy Strona 3

§ 3 Ponowne zawarcie umowy o pracę na okres próbny z tym samym pracownikiem jest możliwe: 1) jeżeli pracownik ma byd zatrudniony w celu wykonywania innego rodzaju pracy, 2) po upływie co najmniej 3 lat od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy o pracę, jeżeli pracownik ma byd zatrudniony w celu wykonywania tego samego rodzaju pracy: w tym przypadku dopuszczalne jest jednokrotne ponowne zawarcie umowy na okres próbny. Poprzednia wersja:

W nowej odsłonie kodeksu pracy "odpadła" umowa na czas wykonywania określonej pracy oraz umowa na zastępstwo (obecnie funkcjonuje jako typ umowy na czas określony)

P. pracy Strona 4

Wyk. 24.10. 24 października 2015 14:05

Zakaz konkurencji

Pracodawca może również podpisad z pracownikiem umowę o zakazie konkurencji również po ustaniu stosunku pracy, ale tylko wtedy, kiedy pracownik ma dostęp do szczególnie ważnych informacji. Po ustaniu stosunku pracy pracodawca chcąc utrzymad zakaz konkurencji musi pracownikowi zapłacid (co najmniej 25% wynagrodzenia).

Dotychczasowo:

Umowa na czas określony na okres 5 lat - zgodna z obecnym prawem, na 10 - zgodna, na 20 lat - zgodna. Minusem obecnego prawodawstwa jest krótki okres wypowiedzenia dla każdej umowa na czas określony (2 tygodnie).

Sąd Najwyższy orzekł, że umowa na czas określony nie powinna przekraczad 3 lat. Nie jest to w prawie pracy, ale sądy pracy mo gą rozpatrzed sprawę pozytywnie na podstawie orzecznictwa Sądu Najwyższego. Obecna odsłona (od 22.02.2016r.)

P. pracy Strona 5

Rozwiązanie umowy o pracę Sposoby rozwiązania: a) porozumienie stron b) za wypowiedzeniem (jednostronne oświadczenie woli) c) bez wypowiedzenia (jednostronne oświadczenie woli) d) upływ czasu.

Przy umowie na czas nieokreślony pracodawca musi wskazad przyczynę rozwiązania umowy oraz (jeśli są) wyjaśnid związkom zawodowym. Przy umowie na czas określony nie musi uzasadniad rozwiązania umowy.

Przepisy przejściowe (ustawa z dnia 25 czerwca 2015 roku o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 21 sierpnia 2015 r. poz. 1220) Art. 14. 1. Do umów o pracę na czas określony, trwających w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, które przed tym dniem zostały wypowiedziane, stosuje się przepisy dotychczasowe. 2. Do umów o pracę na czas określony zawartych na okres do 6 miesięcy albo zawartych na okres dłuższy niż 6 miesięcy, w który ch nie przewidziano możliwości rozwiązania z zachowaniem 2-tygodniowego okresu wypowiedzenia, trwających w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, w zakresie dopuszczalności ich wypowiedzenia stosuje się przepisy dotychczasowe. 3. Przy wypowiadaniu umów o pracę na czas określony zawartych na okres dłuższy niż 6 miesięcy, w których przewidziano możliwo śd ich rozwiązania z zachowaniem 2-tygodniowego okresu wypowiedzenia, trwających w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się okresy wypowiedzenia, o których mowa w art.. 36 § 1 ustawy zmieniającej w art.. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. 4. Do umów o pracę na czas określony, trwających w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się art. 25(1) ustawy zmie nianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, jednakże do okresu zatrudnienia, o którym mowa w przepisie, wlicza się okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony przypadający od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, a trwająca w tym dniu umowa o pracę na czas określony jest uważana za pierwszą umowę w rozumieniu art. 25(1) ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustaw albo za drugą umowę w rozumieniu tego przepisu, jeżeli została zwarta jako druga umowa w rozumieniu art. 25(1) ustawy zmienianej w art. 1 w dotychczasowym brzmieniu.

P. pracy Strona 6

Wyk. 13.11. 13 listopada 2015 15:49

Muszą minąd pełne 2 tygodnia i najbliższa sobota kooczy umowę. Jeżeli okres wypowiedzenia liczony jest w miesiącach, to umowa kooczy się w ostatni dzieo miesiąca po upływie okresu wypowiedzenia. Sposoby skutecznego wręczenia wypowiedzenia: 1) osobiście (2 egzemplarze) - trzeba mied pewnośd, że druga strona się z nim zapoznała (podpis) 2) za protokołem - jeżeli pracownik nie chce podpisad, wziąd świadka i odczytad) 3) pocztą, za potwierdzeniem odbioru, 2 awiza są równoznaczne z odbiorem przesyłki Od pracodawcy - sformalizowane, od pracownika - wystarczy jedno zdanie: oświadczam, iż w dniu … wypowiadam umowę z dnia.

Zakaz wypowiadania umów o pracę: 1) art. 39

Umowa może się zakooczyd za porozumieniem stron, z upływem czasu, ale nie za wypowiedzeniem. 2) art. 41

- L4 (płatne 80% wynagrodzenia) P. pracy Strona 7

- L4 (płatne 80% wynagrodzenia) - Opieka nad dzieckiem chorym (60 dni w roku dla obojgu rodziców, płatne 100% wynagrodzenia) - Urlop rodzicielski, wychowawczy - Urlop bezpłatny 3) art. 177

4) art. 1867 i 1868 wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy

Rozwiązanie umowy o prace bez wypowiedzenia Art. 52

Rozwiązanie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia przez pracodawcę nie może nastąpid później niż po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia bez winy pracownika

P. pracy Strona 8

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia bez winy pracownika

Zakaz zwolnienia bez wypowiedzenia chorego pracownika bez jego winy obejmie więc maksymalnie 272 dni, czyli: - 182 dni podstawowego okresu zasiłkowego, - 3 miesiące pobierania świadczenia rehabilitacyjnego (90 dni) Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy

Rozwiązanie następuje ze skutkiem natychmiastowym: - Oświadczenie pracownika powinno byd przedstawione pracodawcy na piśmie i zawierad uzasadnienie rozwiązania umowy, - Pracownik nie może rozwiązad umowy w tym trybie, jeżeli od momentu kiedy dowiedział się o przyczynach uzasadniających rozwiązanie stosunku pracy upłynął okres dłuższy niż miesiąc - Rozwiązanie umowy o pracę w tym trybie pociąga za sobą skutki, jakie przepisy prawa pracy wiążą z rozwiązaniem umowy przez pracodawcę za wypowiedzeniem Wygaśnięcie umowy o pracę Wygaśnięcie stosunku pracy ma miejsce najczęściej w przypadku: - Śmierci pracownika - Śmierci pracodawcy - 3-miesięcznej nieobecności pracownika z powodu tymczasowego aresztowania - Gdy pracownik w terminie 90 dni po odbyciu służby wojskowej nie zgłosi się do pracy - Niezgłoszenie przez pracownika powrotu do pracy w ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy z wyboru u innego pracodawcy (z wyboru: wójt, radny; urlop bezpłatny na czas sprawowania urzędu)

UZUPEŁNID SOBIE: - Prawo pracy i ubezpieczenia społeczne z podręcznika Szaraniec lub - Podr. "Podstawy prawa dla ekonomistów" (rozdz. prawo pracy i ubezpieczenia społeczne)

P. pracy Strona 9