Sallis James - Drive 2 - Kierowca

Tego autora DRIVE KIEROWCA

JAMES SALLIS

Z angielskiego przełożył ANDRZEJ SZULC

Tytuł oryginału: DRIVEN Copyright © James Sallis 2012 All rights reserved Polish edition copyright © Wydawnictwo Albatros A. Kuryłowicz 2012 Polish translation copyright © Andrzej Szulc 2012 Redakcja: Barbara Nowak Ilustracja na okładce: Konstantynov/Shutterstock Projekt graficzny okładki: Andrzej Kuryłowicz Skład: Laguna ISBN 978-83-7659-628-0 Dystrybutor Firma Księgarska Olesiejuk sp, z o.o, sp, k,-a. Poznańska 91, 05-850 Ożarów Maz. t./f. 22.535.0557, 22.721.3011/7007/7009 www.olesiejuk.pl Sprzedaż wysyłkowa - księgarnie internetowe www.merlln.pl www.empik.com www.amazonka.pl Wydawca WYDAWNICTWO ALBATROS A. KURYŁOWlCZ Hlonda 2A/25, 02-972 Warszawa www.wydawnictwoalbatros.com 2012. Wydanie I Druk: WZDZ ‒ Drukarnia Lega, Opole

Dla Vicky, w dowód uznania i wielkiego uczucia

Przyszli po niego tuż po jedenastej w sobotni ranek, we dwóch. Było upalnie, coraz upalniej; słońce lśniło na spoconym czole Elsy. Kiedy mijał wraz z nią niewielki zaułek, dostrzegł kątem oka jakiś ruch ‒ to był pierwszy z nich. Obróciwszy się na pięcie, kopnął go w prawe kolano od zewnętrznej strony i usłyszał trzask pękającej kości. Kiedy facet upadł, ta sama stopa przydeptała mu gardło. Zadygotał dwa razy, próbując zaczerpnąć powietrza przez strzaskaną tchawicę, po czym znieruchomiał. Wtedy z tyłu zaatakował drugi, ale Kierowca przypadł do ziemi, wykonał obrót i stanął za nim, zaciskając lewą rękę na szyi napastnika i blokując prawym łokciem nadgarstek. 7

Po kilku minutach było po wszystkim. Kierowca zorientował się wtedy, co opóźniło atak drugiego. Elsa opierała się o ścianę opuszczonej kafejki, krew tryskała z rany pod jej piersią. Próbowała się do niego uśmiechnąć, kiedy światło gasło w jej oczach.

Na filmach facet, który o mało nie utonął, wynurza się niczym morświn z wody na słońce, łapie powietrze, którego tak długo nie mógł zaczerpnąć, i ma ulgę wypisaną na twarzy. Kiedy Kierowca wynurzył się po raz pierwszy, sześć, siedem lat wcześniej, było podobnie, tyle że na odwrót. Słońce, powietrze, wolność ‒ w pierwszej chwili chciał się zanurzyć z powrotem. Pragnął mroku, bezpieczeństwa, anonimowości. Potrzebował ich. Nie rozumiał, jak może bez nich żyć. Miał wtedy dwadzieścia sześć lat.

Teraz miał trzydzieści dwa i siedział przy stoliku na tarasie HIPPIE PLACE, z boku, daleko od ulicy. ‒ Kiedy postawili tę budę ‒ opowiadał mu Felix ‒ to był wypisz, wymaluj plażowy domek. Piasek wszędzie, gdzie spojrzysz. Nie wzięli pod uwagę, że w okolicy jest pełno bezpańskich kotów. Koty pokochały go, zbiegały się z odległości paru mil. Największa kuweta pod słońcem, rozumiesz? Na szczeblu korporacyjnym dokonano przeszacowania. ‒ Trzymając ręce na stole, Felix odchylił się i spod jego rękawów wyjrzały wyblakłe tatuaże. Nie było tam serc, kotwic, kobiet ani kobiecych imion. Noże. Jeden albo dwa płomienie. Wilk. ‒ Kopę lat. A wiesz, 10

jak niewielu rzeczom udaje się tu przetrwać próbę czasu. Żarcie jest nędzne, ale sprawdzone. Kierowca nie wiedział zbyt dużo o Felixie, w każdym razie o jego przeszłości. Wiedział, że walczył w operacji Pustynna Burza, w rangersach, sądząc z jego nielicznych wzmianek na ten temat. A jeszcze wcześniej był członkiem gangu, zajmował się ochroną czy może wymuszeniami. Stale zaczynał nowe życie. Poznali się w trakcie roboty, w której, jak się zdawało, Felix brał udział przede wszystkim po to, by pilnować jednego z innych facetów. Podobnie wyglądało to podczas Pustynnej Burzy: Felix i jego chłopak walczyli tam razem. Zasadą jest, że po robocie ludzie są dla siebie obcy. Ale coś zaskoczyło. Kierowca i Felix byli w dalszym ciągu w kontakcie. A z kim lepiej się skontaktować, kiedy człowiek chce się przyczaić? W taki czy inny sposób Felix przez całe życie pozostawał poza ekranem radaru. ‒ Dziękuję za pomoc ‒ powiedział Kierowca. Kawa zalatywała trochę rybnymi tacos, które były specjalnością HP. Felix przyglądał się dwóm kobietom, które usiadły przy balustradzie od strony ulicy. Matka i córka? 11

Dwadzieścia, trzydzieści lat różnicy wieku, podobnie ubrane. Taka sama mowa ciała, takie same nogi. ‒ Czy mamy jeszcze coś do załatwienia? ‒ Na przykład? ‒ Och, na przykład przekonać tych, którzy cię namierzyli, że to może się okazać bardzo złym pomysłem. ‒ To nie są ludzie, do których się podchodzi i rozmawia. ‒ Nie miałem na myśli rozmowy. ‒ Wierzę. Ale nie ma takiej potrzeby. Stanę się niewidzialny. Kiedy zniknę im z oczu, będzie po sprawie. ‒ Niewidzialny, tak? To dlatego siedzimy teraz przy samym śmietniku i przyszedłeś tu w nasuniętym na nos kapeluszu. ‒ Felix pociągnął łyk swojej kawy i skrzywił się. ‒ Smakuje o wiele gorzej, niż pachnie. Ale kapelusz jest ekstra. Starsza z kobiet uśmiechnęła się do Felixa. Mogła mieszkać w Highland Park, górnym East Side albo Scottsdale, tam gdzie są pieniądze, klasa, przywileje. Mimo to uśmiechała się do tego podstarzałego twardziela z wyblakłymi tatuażami i niemytymi włosami. Felix działał w ten sposób na ludzi. 12

Młodsza kobieta obejrzała się, żeby sprawdzić, na co patrzy jej towarzyszka. Po chwili też się uśmiechnęła. ‒ Tak czy owak, niewidzialny czy nie, będę uważał na wszystko, wypatrywał, czy nie płoną flary. ‒ Pod pewnymi względami Felix nigdy nie opuścił pustyni, podobnie jak nigdy nie opuścił LA. Nie odłożył sztangi; nosił ją w sobie. ‒ Klucz jest tam gdzie zawsze. Z tego, co wiem, nikt tam nie mieszka. Jeśli kogoś zastaniesz, będziesz musiał odbyć rozmowę... Johnny, mój drogi. Kelner podszedł, żeby zapytać, czy czegoś im nie trzeba. Opalony blondyn, z tych, którzy mają dwadzieścia pięć lat, a wyglądają na osiemnaście i będą tak wyglądać do chwili, gdy zderzą się z ostrym kantem czterdziestki. ‒ Moglibyśmy się napić po piwie. Kiedy będziesz miał wolną chwilę. Nie ma pośpiechu. Felix popatrzył na plecy odchodzącego Johnny'ego, a potem zerknął ponownie na swoje dwie kobiety. ‒ I nie masz pojęcia, co to za jedni, ten morderczy duet? ‒ Ani dlaczego się pojawili. Najmniejszego. 13

‒ Nie mieli chyba przy sobie dowodów tożsamości. ‒ Wątpię. Ale i tak nie zostałem dość długo, żeby to sprawdzić. ‒ Jesteś pewien, że to miało być zabójstwo? ‒ Musiało być, biorąc pod uwagę, jak się do tego zabrali. ‒ Ze wszystkich sposobów zabicia człowieka ten jest chyba najgłupszy. Zbyt wiele niewiadomych, niepewny rezultat, mieszkasz w okolicy. Dlaczego załatwiać to z bliska? ‒ I dlaczego zabijać Elsę? ‒ Co zrobili, zanim jeszcze zabrali się do ciebie. Jaki to ma sens? Johnny przyniósł piwo. Przetarł mokrą ściereczką stół, a potem lewą ręką zabrał z niego dwa kubki, a prawą postawił butelki. ‒ Nie zdarzyło się ostatnio nic, co mogło to sprowokować? ‒ zapytał Felix. Kierowca potrząsnął głową. ‒ Więc to jakaś sprawa z przeszłości. ‒ Tak zwykle bywa. Felix upił trochę piwa i trzymał je przez chwilę w ustach, zanim połknął. 14

‒ Wspaniały bukiet ‒ rzucił i spojrzał na drzewo, na którym jakiś ptak dawał z siebie wszystko, jakby za godzinę miał nastąpić Sąd Ostateczny albo czekały go końcowe egzaminy. ‒ Myślisz, że ptaki płuczą sobie gardła? ‒ zapytał i nie odwracając wzroku, dodał: ‒ W łazience, w szafce pod umywalką. Wyciągnij wszystkie graty, jest tam deska, którą możesz podważyć. Na wypadek gdyby okazało się, że jest ci potrzebny. ‒ Dzięki, Felix. ‒ De nada. Niech ci droga lekką będzie, przyjacielu.

Felix nazywał to swoim labiryntem. W przeciwieństwie do większości ludzi, którzy nie są na dobre przygwożdżeni, wyprowadzając się z jakiegoś miejsca, nie pozbywał się go, lecz zachowywał. Zasada, że nigdy nic nie wiadomo, była również reakcją na to, co rzucało mu w twarz życie i o co go pytano: dlaczego robił różne rzeczy, dlaczego tak, a nie inaczej postępowali inni, jakie były jego zdaniem szanse na to, że nazajutrz wzejdzie słońce. Labirynt składał się z mieszkań, niepozornych domów i melin rozrzuconych po całym Phoenix. Tą konkretną komórką labiryntu był apartament w południowo-wschodnim rogu budynku, który w czasach gdy obecne śródmieście było przytulnym 16

przedmieściem, stanowił porządny jednorodzinny dom. Z boku podjazdu wisiały na kratkach zwiędłe pnącza. Pod spodem śmigały po betonowej ścianie jaszczurki. Klucz leżał pod cegłą u podnóża agawy, przy dwustanowiskowym garażu, który służył teraz lokatorom za składzik. Kierowca zajrzał do środka przez okno. Dziesiątki pudeł, meble, żeliwny piecyk, obrazy w ramach, wiekowa kolumna głośnikowa Fendera. Wszystko wyglądało tak samo jak wtedy, kiedy tam ostatnio zaglądał przed rokiem, choć od tego czasu lokatorzy zmienili się prawdopodobnie dwa albo trzy razy. Przed rozpakowaniem rzeczy policzył szybko karaluchy ‒ dwa żywe w wannie, sześć na widoku w kuchni, w większości martwe. Rozpakowanie się zajęło mu mniej więcej tyle samo czasu, co liczenie karaluchów. Nigdy nie gromadził rzeczy, więc łatwo było mu opuścić dom i całą resztę. Trudniej było odejść od ciała Elsy. Miał standardowy bagaż, marynarski worek, a w nim równie standardowe ubrania: dżinsy, spodnie khaki, niebieskie koszule i blezer, T-shirty, bielizna oraz czarne skarpetki, proste zwyjajne rzeczy ze 17

sklepów Targeta i Searsa. Wsadził ubrania do pomalowanej na kolor klonowego syropu komody, której górne warstwy laminatu złuszczyły się niczym skała w korycie rzeki. Doliczył do rachunku trzy karaluchy. Na zewnętrznym parapecie okna w sypialni jakiś ptak uwił porzucone już gniazdo, które osypywało się przez brakujący kawałek siatki do środka. Tkwił tam fragment nakrapianej skorupki jajka. Od poprzedniego ranka Kierowca żył powietrzem, nerwami i kawą. Dwie ulice dalej, gdzie była meksykańska restauracja, kiedy ostatnio tamtędy przejeżdżał, spostrzegł knajpę U Billy'ego albo U Bully'ego, trudno to było odczytać na szyldzie. Historyczne zapachy restauracji przeszły do nowego właściciela, zupełnie jakby papryczki chili, kolendra i kminek były dodatkowymi pigmentami w pokrywającej ściany niebieskiej farbie. Sądząc po rzędzie barowych stołków, lożach oraz wąskich jak otwory strzelnicze okienkach do kuchni, lokal należał w którymś ze swoich wcześniejszych wcieleń do sieci Big Boy albo Denny'ego. Siedzący przy barze starszy, siwowłosy pan z żonkilową grzywką wyglądał, jakby przyrósł do stołka. Kelner stał w 18

bezpiecznej odległości, rozmawiając przez niskie drzwiczki z kimś w kuchni. W narożnej loży przy tylnym wyjściu ewakuacyjnym siedziała młoda para, oboje ciężko zajęci trzymanymi w dłoniach urządzeniami, iPodami, komórkami czy co tam mieli. Kierowca siadł przy barze w pewnej odległości od żonkila, który zerkał co chwila w jego stronę. Jajka były zaskakująco dobre, bekon grubo krojony, z akurat taką jak trzeba warstewką tłuszczu. Kawa świeża, lecz wodnista. Kiedy kucharz wyjrzał przez okienko, Kierowca skinął z uznaniem głową i podniósł widelec. Na blacie z formiki ktoś wyrył imię Gabriel ‒ sądząc po kształcie nacięć, trzymanym pochyło ostrzem scyzoryka. Kierowca zdał sobie sprawę, że zastanawia się, w którym wcieleniu knajpy to się zdarzyło, kim była osoba, która to zrobiła, jaka historia kryje się za tym imieniem ‒ własnym? Przyjaciela? Ukochanego? Myślał również o tym, że wszyscy staramy się zostawić po sobie jakiś ślad, świadectwo, że tu byliśmy, że tędy przechodziliśmy. Że napisy podobne do tych, a także fantazyjne tagi na murach, ścianach domów i podporach estakad są miejskimi ekwiwalentami malowideł naskalnych. 19

Zapłacił przy kasie siedem dolarów i dwadzieścia osiem centów i ruszył przez parking z powrotem. Tuż dalej trafił na osiedle stojących w rzędzie pięciu domów, które zupełnie tutaj nie pasowały, będąc w tak idealnym stanie ‒ czyste okna, nieprzysypane śmieciami dachy, świeżo przystrzyżone trawniki, elegancko wykończone krawędzie podjazdów i alejek ‒ że zastanawiał się, czy ich właścicielem lub stróżem nie jest ta sama kompulsywna osoba. Chwilę później przeszedł na drugą stronę ulicy i znalazł się ponownie w realnym świecie, wśród ruder i prowizorki. I zauważył, że naprzeciwko jego domu stoi samochód, opływowy buick w miejscu zdominowanym przez pick-upy i stare rzęchy. W środku był jeden mężczyzna. Domyślił się, że drugi będzie na tyłach domu. Podszedł do muru biegnącego wzdłuż alejki. Leżało przy nim dość gratów, by wyposażyć pięć albo sześć domostw, wszystkie pozbawione jakichś części: meble nóg, lustra szkła, sprzęt elektryczny przewodów i innych elementów. Wiedział ze wstępnego rekonesansu, że zamykającego furtkę łańcucha 20

można dosięgnąć przez szparę, ale nie da się przy tym uniknąć pewnego hałasu. Nie stanowiło to jednak problemu, bo mur miał tylko trochę ponad sześć stóp wysokości, a przez szparę widział drugiego faceta, który opierał się o boczną ścianę starego garażu i spoglądał w stronę domu. Kiedy ulicą przejechał powoli jakiś samochód i odwrócił na chwilę uwagę faceta, Kierowca przeskoczył przez mur i dopadł intruza. Wypielęgnowane paznokcie przeorały jego rękę. Na jednym z palców tkwił podobny do żelki sygnet z rubinem albo heliotropem. Dobry chwyt duszący nie pozwala ofierze wierzgać. Zakładając go, blokuje się nie tylko oddech, ale tętnice szyjne, zamykając dopływ krwi do mózgu. Pracując przy filmach kung-fu i czekając na moment, kiedy trzeba będzie siąść za kółkiem i jechać, człowiek spędza sporo czasu z gwiazdami i kaskaderami. Uczy się różnych rzeczy. W ogóle nie myśląc ‒ w tym momencie wszystko rozgrywało się na poziomie, na którym myślenie i działanie są czymś nierozdzielnym ‒ Kierowca cisnął facetem o bok garażu i usłyszał odgłos podobny do uderzenia w bęben, przez chwilę jeszcze odbijający się echem. 21

Następnie wcisnął się w wąską lukę między garażem i murem. Minęły całe trzy minuty, nim pojawił się drugi. Przyszedł, trzymając coś w lewej ręce: pistolet, skarpetę z piachem bądź paralizator. Zauważył swojego partnera, powoli do niego podszedł. Przyczajony Kierowca obserwował go przez szpary między deskami. A zatem mańkut. Dźwigający czterdzieści funtów nadwagi. Kierowca czekał. Facet podszedł bliżej, po raz ostatni się rozejrzał i z wysiłkiem przykucnął, opierając się o ziemię lewą ręką. Kiedy spojrzał w drugą stronę, Kierowca przydeptał mu mocno dłoń. Palce, które obejmowały rękojeść pistoletu, głośno chrupnęły. Mężczyzna nie wydał jednak żadnego dźwięku. Patrzył pustym wzrokiem na Kierowcę, czekając, jak to się rozegra. Kierowca kopnął go w głowę. W oddali, gdzieś na wysokości McDowell Road, rozległo się wycie syren, które może się zbliżały, a może oddalały. Kierowca się rozejrzał. Wszystko 22

odbyło się bez hałasu, który zaalarmowałby sąsiadów, lecz w zasięgu wzroku były trzy albo cztery piętrowe domy, ktoś mógł to zobaczyć i zgłosić. Przez chwilę znowu nasłuchiwał syren. Zbliżały się? Chociaż miał wielką ochotę pogadać z tymi dwoma, odbyć, jak ujmował to Felix, rozmowę, nie mógł ryzykować. Ruszył szybko alejką i kiedy dwa radiowozy skręciły w San Jacinto, był już za rogiem.

‒ Tak sobie wyobrażasz przyczajenie się? ‒ Najwyraźniej wyszedłem z wprawy. Kierowca rozmawiał z jednorazowej komórki. Felix zadzwonił do niego w odpowiedzi na wiadomość zostawioną w salonie masażu na Camelback Road. ‒ Ktoś mógłby dojść do wniosku, że chowanie się za śmietnikami niewiele tu pomoże. ‒ Racja. W jakiś sposób ponownie mnie namierzyli, i to szybko. ‒ Mnie też to się nie podoba. Skoro znaleźli ciebie, jest duże prawdopodobieństwo, że wiedzą o mnie więcej, niż ktokolwiek powinien. 24

‒ To samo przyszło mi do głowy, dlatego dałem ci znać. ‒ Skasowałeś czterech ich ludzi i w dalszym ciągu są w lesie. Bez względu na to, co do ciebie mieli, teraz traktują to o wiele poważniej. Jak mogę ci pomóc? ‒ Potrzebuję innej kwatery. ‒ Pieniędzy? ‒ To już załatwione. ‒ Dawne nawyki nie skończyły się wraz z dawnym życiem. Miał pochowane w różnych miejscach pieniądze, dowody tożsamości, karty bankowe. ‒ Może trzeba będzie się skontaktować z Maurice'em. ‒ Twoim facetem od fałszywych dokumentów? ‒ Nie tylko dokumentów. Tworzy ludziom całą nową tożsamość. Świadectwa urodzenia, dokumenty z wojska, dyplomy uczelni. I jest tak samo dobry w ich kasowaniu. Na tym etapie rozsądnie będzie jeszcze gruntowniej zatrzeć za sobą ślady. ‒ Masz rację. ‒ Wpadnij za godzinę lub dwie do Ink Spot. Justin będzie miał wszystko, czego potrzebujesz. Klucze, ubranie. Jeśli będziesz chciał czegoś więcej, dzwoń bezpośrednio do mnie. ‒ Felix podał mu 25

numer. ‒ Ten telefon mam zawsze przy sobie, zawsze włączony. ‒ Bardzo ci dziękuję, przyjacielu. ‒ Nie ma za co. Trzymaj się ciepło... ‒ ...i uważaj. Tak zrobię. ‒ Kierowca się rozłączył. Druga rozmowa była tą, której się obawiał, ale wiedział, że musi ją przeprowadzić. Pan Jorgenson odebrał po siódmym dzwonku. Po pierwszym „halo” nie powiedział nic więcej, ani kiedy Kierowca się przedstawił, ani kiedy oświadczył, jak bardzo mu przykro, ani kiedy poinformował, że nie będzie się już z nim więcej kontaktował. Razem z Elsą zawsze żartowali, jak typowymi Amerykanami z klasy średniej są jej rodzice. ‒ Grzanka z serem! ‒ mówiło jedno. ‒ Tapicerowana kanapa ‒ odpowiadało drugie. ‒ Galaretka owocowa! ‒ Ziemniaki purée! ‒ Lawrence Welk!*. * Gospodarz programu telewizyjnego nadawanego przez 30 lat w amerykańskiej sieci ABC.

Kiedy Kierowca umilkł, w słuchawce przez jakiś czas panowała cisza. 26

‒ Pani Jorgenson i ja wiedzieliśmy od początku, że nie znamy całej historii, Paul. Wiedzieliśmy to. Ale nasza córka kochała cię i ty ją kochałeś i bez względu na to, co czuliśmy, jakie obawy budziła w nas ta dziwność, która stała niewidoczna za tobą, wszystkie te rzeczy, które nie były do końca jasne... nic z tego nie miało większego znaczenia. Przez chwilę znowu trwała cisza. ‒ Nie potrafię nawet spróbować wyrazić, jak straszliwie nam jej brakuje. Prawie każdy, pomyślał Kierowca, wygłosiłby w tym momencie homilię: Ona jest już w lepszym świecie, jej uczynki zostaną nagrodzone, jej podróż dobiegła końca. Dostrzegał teraz, skąd wzięło się tyle rzeczy, które widział u Elsy. Jej odwaga, zrównoważenie, wielkoduszność. ‒ Ale ciebie też będzie nam brakować, Paul. Jesteśmy twoją rodziną. Kiedy skończy się to, co się teraz dzieje, jakkolwiek się to skończy i cokolwiek to jest, mamy nadzieję, że do nas wrócisz. Będziemy czekać... Muszę już kończyć, synu. Kierowca siedział w America's Tacos przy Seventh Avenue, klimakonwektory pracowały pełną parą, 27

poza nim na patiu nie było nikogo. W środku za oknami siedziały głównie pary. Tylko dwóch mężczyzn, którzy jedli sami. Jeden z nich ‒ młody, z bujną czupryną, w dżinsowej koszuli z oddartymi rękawami ‒ kiwał głową do rytmu płynącej z głośników muzyki. Drugi, gdzieś między pięćdziesiątką i sześćdziesiątką, jedząc, gapił się w ścianę. Zatopiony w rozmyślaniach? Czy we wspomnieniach? Wychodząc, Kierowca wyrzucił swój tekturowy talerz, kubek i komórkę do pojemnika na odpady.

Młoda kobieta leżała na czymś podobnym do konia z łękami, zajadając hamburgera, podczas gdy tatuażysta pracował nad jej sterczącym do góry gołym tyłkiem. Za każdym razem, kiedy odgryzała kęs, na podłogę kapał brązowy tłuszcz, majonez i kto wie co jeszcze. Na jej pośladkach wyłaniały się powoli hebrajskie litery. Oczy Justina przeskakiwały z tych pośladków na przyczepiony do ściany wydruk. Jego dredy wyglądały jak coś wyciągniętego ze strychu, w pierwszej chwili miało się ochotę otrzepać je z kurzu. Wiszące nisko na biodrach dżinsy, goły tors, kotwiczki w brodawkach piersi. Przyjrzawszy mu się uważnie, Kierowca zastanawiał się, czy młoda kobieta i w ogóle ktokolwiek 29

zdaje sobie sprawę, w jak złym stanie są jego oczy. Ludzie billboardy, obnoszący się ze swoją wyjątkowością, stanowili dla niego zagadkę. Biorąc pod uwagę okoliczności, w jakich żył, zawsze wolał zlać się z tłem, pozostać niezauważony. Ale solidaryzował się z nimi. Tatuażysta odwrócił głowę. Kierowca widział, jak dostrzega nową osobę i próbuje na niej skupić wzrok. ‒ Po twoim wyglądzie sądzę, że nie jesteś zainteresowany dziarami, więc musisz być przyjacielem Felixa. ‒ Justin położył lekko dłoń na tyłku młodej kobiety. ‒ Zaraz do ciebie wracam, kochanie. Ta wzruszyła ramionami i odgryzła kolejny kęs hamburgera. Justin odbił się nogą od ściany, przejechał na swoim ruchomym krześle przez pomieszczenie, złapał za kontuar i zwinnie się podniósł. ‒ Ubrania, laptop, sandwicz, chrupki ‒ powiedział, kładąc na kontuarze marynarski worek. ‒ A także klucze ‒ dodał, ściągając je z gwoździa wbitego w ścianę. ‒ Miejsce leży trochę na uboczu, z dala od utartego szlaku. Ale przytulne. W każdym razie tak słyszałem. ‒ Doceniam to. 30

‒ Nie zauważyłem, żeby Felix wyświadczał komuś takie przysługi. Z piechoty morskiej? ‒ Coś w tym rodzaju. ‒ Na pewno. W takim razie wracam do mojej pracy domowej. Jest tam komórka. Bezpieczna. Felix wspomniał, żeby do niego zadzwonić. Kobieta skończyła swojego hamburgera. Justin zerknął na tłustą plamę na podłodze i potrząsając głową, wrócił na swoje stanowisko.

Dawno temu, jeszcze przed domem, pracą i Paulem Western, Kierowcę fascynowały centra handlowe. Pociągały go w sposób, którego nigdy nie rozumiał. Jaskrawe kolory, bogate wystawy, doznawanie i słuchanie tych wszystkich ciał poruszających się razem i oddzielnie, muzyka, krzyki dzieci, gwar rozmów. Centra handlowe były krajem w miniaturze. Odwiedzał je, wkraczał do nich, jakby dopiero co zszedł ze statku. Miał wrażenie, że jeśli tylko spędzi tam dość czasu, przemierzy dość mil po porysowanych posadzkach, zje dość specjałów w fast foodach ‒ to dozna jakiegoś olśnienia, umocni się w nim poczucie przynależności. Odczuwał tę fascynację nawet wtedy, gdy poznał 32

Elsę ‒ co wydarzyło się właśnie w tym centrum handlowym. Regularnie tutaj wracali. I siedząc tu pewnego dnia, być może nawet przy tym samym stoliku, powiedział jej o tym, dziwiąc się, dlaczego wciąż tam wraca. Elsa przyjrzała mu się w ten swój spokojny sposób. ‒ Naprawdę nie wiesz, tak? ‒ Jej oczy pobiegły w górę, kiedy z filaru nad ich głowami poderwał się gołąb i pofrunął ku sklepionemu dachowi. Czyżby wziął go za niebo? ‒ To twoja praca domowa, Paul. Z antropologii. Uczysz się, jak to udawać. I chyba wciąż się uczył ‒ skoro tu znowu przyszedł. Pamiętał, jak siedział i słuchał ‒ dopasowując głos i jego kadencję do wyglądu danej osoby, ten do bizneswoman, ten do żyjącego z pracy własnych rąk robotnika, ten do nauczyciela ‒ jak składał strzępy zdań, aż wyłaniała się z nich jakaś historia, historia ich życia. Po jego lewej stronie siedziała teraz para niewiele starsza od niego, on w czarnych dżinsach wytartych na kolanach i wyłożonej na wierzch koszuli z podwiniętymi rękawami, ona w lekkiej wzorzystej bluzce i luźnych spodniach, które sięgały jej do łydek. 33

Mężczyzna potrząsnął głową i po raz piąty czy szósty się uśmiechnął. ‒ Zastanów się, Doris. Wybrani przez nas politycy są w większości bogaci, należą do tej czy innej elity i ulegają grupom nacisku, które nie mają nic wspólnego z nami i są zainteresowane wyłącznie własnym przetrwaniem. Firmy produkujące naszą żywność faszerują ją coraz większą ilością dodatków, które powodują zawały serca, chorobliwą otyłość i raka. Tymczasem siedemdziesiąt procent amerykańskich telewidzów zasiadło wczoraj przed odbiornikami, by dowiedzieć się, którego samca wybierze Bachelorette, kiedy przestanie już płakać, rozmazywać mascarę i prawić kazania przed kamerą. To jest ten twój wspaniały kraj. I dlatego pokładam w nas tyle nadziei. ‒ Twój problem, Anne ‒ dobiegło od stolika, przy którym siedziały dwie starsze kobiety ‒ polega na tym, że musisz uwierzyć. Od tego się zaczyna: od wiary, reszta przychodzi później. ‒ Zdałam sobie sprawę ‒ napłynęło z jeszcze innej strony ‒ że to, iż umarł, wcale nie znaczy, że nie mogę do niego pisać, i zaczęłam to robić. Siadłam do komputera i zanim się zorientowałam, 34

zapisałam osiem stron. Opowiedziałam mu, co się dzieje, wyjaśniłam pewne sprawy, zapoznałam go z tym, co się u mnie ostatnio wydarzyło. W nowym mieszkaniu świerszczy było sto razy więcej niż karaluchów. Kiedy zaczęły się pojawiać, był zmierzch i Kierowca siedział na zewnątrz. Wkrótce zaroiło się od nich całe patio. Małe nie przekraczały wielkością końskich much, inne miały może pół cala długości. Najmniejsze już po chwili zaczęły wpadać w szpary w betonie, które musiały być dla nich głębokie jak okopy. Świerszcze i szpary w znacznym stopniu określały nowe miejsce. Rury z wodą biegły tuż pod ziemią, wskutek czego woda z zimnego kranu była w zasadzie letnia. Każda krawędź ‒ dachu, fundamentów, okien, wewnętrznych ścian ‒ była pokruszona. Korzenie rosnących z tyłu bujnych oleandrów z pewnością oplatały rury kanalizacyjne i można było się spodziewać, że lada dzień wynurzą się niczym macki z otworów odpływowych. Na razie, sądząc po odgłosach, gdzieś w pobliżu gnieździło się sto gołębi. Kiedy jechali do centrum handlowego, taksówkarz ani razu nie zerknął we wsteczne lusterko. To 35

dziwne, bo większość taksiarzy nauczyła się dyskretnie obserwować pasażera. Facetowi nie były po prostu potrzebne lusterka. W miejscu bocznego od strony kierowcy ziała otwarta rana, to od strony pasażera straciło szkło podczas akcji. Manny'ego, kiedy do niego zadzwonił, bardzo ubawiło to, jak Kierowca porusza się teraz po mieście. ‒ To śmieszne! Facet, który, z tego, co wiem, nigdy nie wsiadł do samochodu prowadzonego przez kogoś innego, teraz rozbija się taksówkami. Minęło sporo czasu, odkąd ostatnio rozmawiali. Manny wiedział o jego nowym życiu i niespecjalnie zdziwiła go ta nagła zmiana. ‒ Jest jak jest, cokolwiek, kurwa, to może znaczyć. Zauważyłeś, że od dwóch lat ta kwestia pojawia się w każdym cholernym scenariuszu? Po prostu się zalęgła jak skaza w kartoflu. Manny podziękował mu, że zadzwonił i oderwał go od zasranych projektów, które ma na biurku. ‒ Słyszałeś to? Kiedy człowiek siedzi w tym gównie dostatecznie długo, przestaje myśleć, po prostu rzuca kilka oklepanych zwrotów i uważa, że to starczy. Takiego wała, na biurku. Nie mam biurka, 36

odkąd skończyłem studia. Pracował, oznajmił, nad dwiema rzeczami. ‒ Pierwsza to bułka z masłem. Jakiś bogaty bubek z Doliny, który zbił fortunę na hardwarze i zawsze chciał kręcić filmy, uznał, że swoje pięć minut miały już wampiry, następnie zombie, potem będą syreny i w końcu... ludzie. Zdziwiłbyś się, jak łatwo adaptuje się Josepha Conrada. Dorzucam na dokładkę Małą Nell. Druga rzecz to sztokfisz dla jakiegoś bladego Norwega, który chce nam pokazać, o co chodzi w tej całej Ameryce. W słuchawce zabrzmiał sygnał innego połączenia przychodzącego. Manny uporał się z nim w góra siedem sekund. ‒ Kazałem im się odpierdolić. Więc mówisz, że po prostu wszystko zostawiłeś? ‒ Zgadza się. Dom. Samochód. Tamto życie. ‒ I co teraz? ‒ Kto wie. Stoję na wietrze. Zobaczę chyba, dokąd mnie porwie. ‒ Jest w tym coś pociągającego, prawda? Słyszałem już o tym. Wieczny powrót Nietzschego i 37

całe to gówno. ‒ Znowu rozległ się sygnał innego połączenia. Tym razem Manny je zignorował. ‒ Mógłbyś do mnie kiedyś zajrzeć. Właśnie skończyły się tłuste cielaki, ale z przyjemnością postawię ci porcję wieprzowiny z juką. ‒ Chętnie przyjadę. Wkrótce. Ale na razie... ‒ Tak, jasne. Po prostu uważaj na siebie. Pewne rzeczy nie są już takie łatwe jak kiedyś. Niektóre wracają, niektóre nie. Kierowca rozejrzał się dokoła. Jego pary zniknęły. Pojawiło się młodsze pokolenie, merdające komórkami i iPodami, fatalnie podłączonymi. Po co w ogóle dzwonił do Manny'ego? Jeśli omawiamy swoje problemy z innymi, czynimy to na ogół po to, by upewnić się, że to, co robimy, jest słuszne, albo żeby przekonać się do zrobienia czegoś, o czym wiemy, że jest głupie. To, pomyślał, mniej więcej wyczerpuje temat. Zastanawianie się nad motywacjami, dlaczego on albo ktoś inny robił to, co robił, było czymś, czego starał się unikać. Skąd, do diabła, można to kiedykolwiek wiedzieć. Działaj, kiedy jest taka potrzeba. W przeciwnym wypadku się wstrzymaj. 38

W tym momencie najważniejsze było dla niego zdobycie czterech kółek. Nieopodal był oczywiście wypełniony samochodami wielki parking, z którego mógł wyjechać każdym. I jeśli okaże się to konieczne, nie będzie się wahał. Ale na razie nie było konieczne.

Już dawno powinienem zdać sobie z tego sprawę, pomyślał Bill. Życie byłoby wtedy cholernie proste. Mógł teraz mówić i robić, co mu się żywnie podobało. Maniery, które mu wpojono, cała ta wrażliwość, której musiał się później nauczyć, dostosowywanie się do czyjegoś widzimisię czy tego chciał, czy nie ‒ wszystko to było już poza nim, przestało się liczyć i dobrze. Teraz mógł tylko popatrzeć na Wendella, kiedy ten zapytał, czy chce wyjść i posiedzieć wraz z innymi, pooglądać telewizję, pograć w karty, byłoby im miło. Jeśli nie chciał, mógł w ogóle nie reagować. Jak wszystko inne złożą to na karb tego, że „Pan Bill jest dziś nie w sosie”. Na karb alzheimera 40

czy co tam ich zdaniem miał. W pewnym sensie mieli rację. Ten świat na zewnątrz, ten, w którym żyli, składał się wyłącznie z tabletek, wstrętnego żarcia i czekania. Brzydko pachniał. A w świecie, w którym mieszkał Bill, było pełno ludzi, których znał, miejsc, które odwiedził, rzeczy, które zrobił. Wszystko było tam w ruchu. Problem polegał na tym, że lubił Wendella. I zastanawiał się, czy tamten nie wie, co tak naprawdę jest grane. Czasami kiedy tam siedział i nie reagował, Wendell patrzył mu w oczy i szczerzył zęby w uśmiechu. Jak mniej więcej przed miesiącem, kiedy „cotygodniową rozrywkę” miał zapewnić piosenkarz country. Bill nienawidził pieprzonych lat sześćdziesiątych i nagle zobaczył je tuż przed sobą. Długie włosy, farbowana koszula, wykrzywiona w uśmiechu gęba, którą miało się ochotę sprać. Facet śmiał się z własnych dowcipów. Udawał, że flirtuje ze staruszkami w pierwszym rzędzie. Kiedy zaczął śpiewać pierwszą piosenkę, My life is a River, Bill pomyślał: gówno prawda, moje życie nie jest jak rzeka, jest jak moja głowa, nie ma w nim nic prócz suchych liści. Jeszcze się nie skończyło, powtarzał bez końca Eli, jego najstarszy kumpel, 41

jedyna osoba oprócz Billie, która go tu odwiedzała. Ale prawda była taka, że się skończyło albo wkrótce się skończy. Podniósł wzrok i zobaczył, że Wendell świdruje go oczyma. Tak czy owak, ostatni wieczór był, jak na ich standardy, dość udany. Córka jego współlokatora Bobby'ego przemyciła ulubione przez Bobby'ego ciasteczka Girl Scout oraz piersiówkę bourbona Early Times. W regulaminie nie było to napisane czarno na białym, ale nie powinni tutaj pić alkoholu. Powodów było dużo: dezorientacja, odwodnienie, interakcje lekowe i poważnie zniszczone wątroby. Bill i Bobby szybko zjedli ciastka i przepijając do siebie, opróżnili bourbona. Teraz Bill obserwował śmieciarę, która podjeżdżając i przystając, przemieszczała się wzdłuż ulicy. Jakaś ciecz wylewała się jej z tyłu. Wyglądała jak pełznący powoli do przodu i zostawiający za sobą strużkę śluzu gigantyczny ślimak. Trzy godziny do lunchu.

Znalazł samochód w komisie położonym na samym skraju Tempe. Dopadli go dwaj sprzedawcy, jeden koło dwudziestki i pełen entuzjazmu, przestępujący bez przerwy z nogi na nogę, drugi mający w sobie coś z krokodyla, w nieokreślonym wieku, dobrze zakonserwowany, który zniknął, kiedy zapuścili się między używane samochody. Człowiek potrzebuje bryki, która nie pokazuje, na co ją stać, która nigdy nie warczy, od razu podgryza gardło. ‒ Rozpędzając się tym cudem do setki, zabierz ze sobą książkę, bo to trochę potrwa! ‒ zawołał jakiś niezdecydowany młody klient w mundurze z demobilu i bejsbolowej czapce, kiedy Kierowca 43

podszedł po raz drugi do forda fairlane'a. Podniósł ponownie maskę. Chwilę później w polu widzenia pojawiły się wytarte spodnie khaki. Krokodyl. Zaczekał, aż Kierowca się wyprostuje, i uśmiechnął się. ‒ Obawiam się, że ktoś tu trochę majstrował pod maską. Kierowca opuścił maskę i zaczął liczyć pieniądze, zanim tamten skończył mówić. Ktoś rzeczywiście majstrował pod tą maską, ktoś, kto wiedział, co robi. I to, co ktoś zaczął, Kierowca skończył w warsztacie przy samym końcu Van Buren Street. Będąca przed półwieczem główną drogą dojazdową do Phoenix i przystankiem dla tych, którzy podróżowali autostradami numer 70, 80 i 89, Van Buren stała się teraz ulicą obskurnych moteli, prostytutek, nieczynnych sklepów i zarośniętych śmieciami działek, kwintesencją wszystkiego co zużyte, stare i porzucone. Miasto przesunęło się dalej i zostawiło za sobą pustą łupinę. Warsztat Boy da nie wyróżniał się specjalnie na tym tle, ale jakoś przetrwał ‒ od 1948 roku, jeśli wierzyć szyldowi, na którym widniejące litery i cyfry niedawno odmalowano. Zostało to zrobione 44

ręcznie i akwamarynowe łuki i wcięcia nachodziły na pomidorowo czerwone krawędzie. W jaskrawym świetle dnia widać było, że nowe pociągnięcia farby są szerokie i nierówne. Mijające lata nie zmieniły ani trochę wnętrza, w którym unosiły się zapachy smarów, detergentów, spalin, benzyny, brylantyny oraz męskiej wody kolońskiej. Na ścianie przy kantorku (od dawna nieużywanym, sądząc po stojących w środku pudłach) wisiały kalendarze z girlaskami, niektóre jeszcze z drugiej wojny światowej. Przedpotopowy automat z colą miał na górze poziome stalowe listwy. Wkładało się pieniądze do otworu, przesuwało butelkę wzdłuż listew i wyciągało za szyjkę. Dół wypełniała zimna woda niewiadomego rocznika. Nie warto było przyglądać się jej zbyt uważnie, nie wiadomo, co mogło tam pływać. Ford fairlane był autem wyścigowym, nie było co do tego wątpliwości. A właściciel zadał sobie dużo wysiłku, żeby trudno to było poznać. Kierowca zastanawiał się, czy nie był kimś podobnym do niego, kimś, kto w tej czy innej formie zajmował się tym 45

samym co kiedyś on. Intrygowało go także, jak fairlane wylądował na tym placu sprzedaży: wilk pośród owieczek. I dlaczego nikt się nie zorientował co to za auto. A może jednak się zorientował. Zapłaciwszy za samochód, powiedział, że chce się widzieć z mechanikiem. ‒ Rozumie pan, że... ‒ Chcę z nim tylko pogadać. I nie z kierownikiem, ale z facetem, który nie może domyć smaru wżerającego mu się w ręce. Objechał samochodem serwis i wszedł do środka. Luis zerknął na samochód przez ramię, przyjrzał się uważnie Kierowcy i skinął głową. A zatem wiedział. Kierowca zapytał go i Luis powiedział mu o warsztacie Boyda. Właścicielem był niejaki Matthew Sweet, wszyscy mówili na niego Słodki Matt. On i jego żona wynajmowali na godziny stanowiska, narzędzia, wszystko, co trzeba. Porządni ludzie, powiedział Luis. Można tam zabrać porządne auto. Wszystko to ‒ specyficzne zapachy, grzebanie fordowi w bebechach, wpełzanie pod spód, 46

wypełzanie i wpełzanie z powrotem, skaleczona dłoń, gdy klucz zsunął się z mutry, odbijająca się echem od ścian hiszpańszczyzna ‒ sprawiło, że Kierowca cofnął się w przeszłość. Do czasów kiedy zaczynał, kiedy odkrył, do czego ma dryg, w podobnych do tego warsztatach i na prowizorycznym pustynnym torze między Tucson i Phoenix. Na początku był z nim Herb, taki sam jak on outsider, z którym zaprzyjaźnił się w szkole i dla którego silniki, przekładnie i zawieszenia były czymś, co żyje i oddycha. A potem Jorge i jego rodzina, na którą składała się prawie cała populacja South Tucson. Kierowca po raz pierwszy poczuł tam, że gdzieś pasuje. Przypomniał sobie Manny'ego, kiedy tamten wygłaszał jedną ze swoich ulubionych tyrad o słowach i ich niewłaściwym użyciu. Siedzieli o drugiej po południu w samozwańczym bluesowym barze koło lotniska LA, jakiś facet szarpał druty gitary dla publiczności składającej się z czterech niezłomnych pijaków, dziwki, dwóch japońskich biznesmenów w garniturach i ich dwóch. Manny wychylił kieliszek wina i nagle zmienił temat. ‒ Przeglądałeś kiedyś jakiś tezaurus? Jedną 47

trzecią tego cholerstwa zajmuje indeks. Tak wygląda nasze życie. Jedną trzecią spędzamy, próbując rozgryźć pozostałe dwie trzecie. Nigdy nie było wiadomo, co chodzi po głowie Manny'emu. W gruncie rzeczy komukolwiek. Na przykład temu facetowi przy automacie z colą, z ogolonymi brwiami i głową, pozą ze spacerniaka i tatuażami na całym ciele. Wyglądał jak setki innych, których znał Kierowca. Tyle że jego tatuaże były wszystkie religijne ‒ facet był chodzącym witrażem ‒ i miał słodki uśmiech dziecka. ‒ To tak jak ze wszystkim innym w życiu ‒ powiedział mu wczoraj Manny przez telefon. ‒ Musisz się zdecydować, czego chcesz, w przeciwnym razie będziesz się wiecznie kręcił w kółko. Chcesz uciec przed tymi facetami? ‒ Jasne, że chcę. ‒ Czy może chcesz ich załatwić? ‒ Manny odczekał chwilę i roześmiał się. ‒ Tak to wygląda. Zastanawiamy się, ważymy racje, debatujemy. Podczas gdy po cichu, gdzieś w mroku poza słowami podejmowane są decyzje.

Kierowca nie wiedział, czy kiedykolwiek podjął decyzję w takim sensie, o jakim mówił Manny. Człowiek żył swobodnie, a kiedy przychodziła pora, rozglądał się dokoła, widział, co jest grane, i robił to, co trzeba. To nie znaczy, że dawał się w coś wmanewrować, ale płynie się po prostu szybciej z prądem niż pod prąd. To było jak odczytywanie znaków, pójście za tropem. Wielu oczywiście utrzymywało, że taki pogląd to bzdura, za którą stoi religijne myślenie. ‒ Znaki? Jakie cholerne znaki? Czy ktoś postawił ograniczenie szybkości albo ostrzeżenie przed zwierzętami domowymi? ‒ Wszystko, co nie 49

było całkowicie racjonalne, nosiło dla Manny'ego znamiona religii, incognito albo w przebraniu. Wtedy, w bluesowym barze, wsiadł na ateistów. ‒ Są gorsi od chrześcijan. Tacy cholernie pewni i zadufani w sobie. Sami też stworzyli swoją małą religię. Własne rytuały, psalmy, Chanuki i hosanny. Nie można przemówić im do rozsądku. ‒ A potem w charakterystyczny dla siebie sposób zmieniając temat i naśladując różne akcenty, zaczął cytować scenariusze, przy których ostatnio pracował. ‒ Wolna wola, takiego wała. To, w co wierzymy, książki, które wysoko cenimy, do licha, nawet muzyka, której słuchamy, wszystko to jest zaprogramowane, mój chłopcze, wypalone w nas przez dziedziczenie, przeszłość, wpływy, na które jesteśmy bez przerwy wystawieni. Wydaje się nam, że dokonujemy wyborów. W rzeczywistości jednak wybory przychodzą i patrzą nam w twarz tak długo, aż skapitulujemy. ‒ Więc wierzysz, że ścieżka, którą idzie człowiek, droga jego życia, jest z góry ustalona? ‒ Co do wiary, patrz wyżej. Ale owszem, budzimy się nagle do życia, miotamy się jak karaluch, kiedy ktoś zapali światło, a potem światło gaśnie. ‒ To cholernie przygnębiające, Manny. 50

‒ Nie będę się z tobą spierał. Ale te chwile światła, kiedy biegamy w kółko, mogą być wspaniałe. Świadoma decyzja? Może kiedy wyszedł z podziemia. Ale czy w gruncie rzeczy nie dał się wówczas ponieść prądowi? Wylądował w mieszkaniu w Mesa, mając dość forsy z ostatniego skoku, żeby nie myśleć o rychłym powrocie do jakiejś pracy. Wszystko blisko ziemi i w kolorze ziemi, niebo wysoko nad głową i wszędzie dookoła jasne prażące słońce, cienie obwiedzione ostrymi konturami. Chodząc na posiłki, mijał warsztat tapicerski, dwa kościoły, motel Happy Trails, punkt wymiany oleju, sklep filatelistyczny BJ Hobby & Stamp, tajską restaurację wielkości przyczepy kempingowej, kolejne osiedla mieszkaniowe o nazwach takich, jak Desert Palms, stacje benzynowe, składy używanych opon, cukiernię Rainbow Donuts. To, co w pierwszym momencie wydawało mu się egzotyczne ‒ całkiem dosłownie z innego świata ‒ zaczęło niezauważalnie nabierać swojskiego kolorytu. Przez jakiś czas miał prawie wrażenie, że znalazł się znowu u przybranych rodziców, w kolejnym 51

tymczasowym miejscu zamieszkania. W każdej chwili mogli po niego przyjść, zabrać go gdzie indziej. Minął tydzień. Potem kolejny. Kelnerki znały go już z widzenia. Kucharze wychodzący z tajskiej knajpy na papierosa pozdrawiali go, kiedy przechodził. Gdzieś tam w połowie przecznicy lub gdy przechodził na drugą stronę jezdni, w którymś momencie między świtem i zmierzchem, zdał sobie sprawę, że to jest to, że nie wróci już do dawnego życia. Miał dwadzieścia sześć lat i zaczynał się stawać Paulem Westem. Dwadzieścia sześć lat bez żadnej historii zatrudnienia, którą można by przedstawić, bez referencji, bez żadnych umiejętności handlowych i z bardzo skąpymi społecznymi. Znał się tylko na jednym. Na samochodach. W małym miasteczku Guadalupe, położonym między Tempe i Phoenix i zamieszkanym przez Latynosów i rdzennych Amerykanów, znalazł warsztat ze stanowiskiem do wynajęcia. Zajmowali się tam przeważnie przeróbkami: lakierowaniem, a także wzmocnieniem i podniesieniem zawieszenia, 52

podstawowymi rzeczami, które robi się przy podrasowaniu auta. Kierowca zaczął brać zlecenia, których inni nie mieli czasu lub chęci wykonać. Skontaktował się z Felixem, który podesłał mu jednego albo dwóch klientów, potem więcej. Inni mechanicy zauważyli go i obserwowali, rozeszła się fama i zanim się zorientował, miał więcej roboty, niż mógł nadążyć. Stopniowo wycofywał się z drobnej dłubaniny i koncentrował na renowacjach. Złożył dwa klasyczne auta, hudsona i brytyjskiego roadstera, a potem zbudował od podstaw wyścigowe auto na podstawie specyfikacji. Pieniądze, jakie za to dostał, sprawiły, że zaczął myśleć o innych możliwościach. W zapuszczonej dzielnicy przemysłowej na południe od śródmieścia wypatrzył garaż z dużą przestrzenią magazynową, którą można było przerobić na biuro. Należący kiedyś do jakiejś sieci obiekt był od wielu lat porzucony i dostał go za bezcen. Zaczął skupować, odnawiać i sprzedawać klasyczne samochody. A potem, kiedy zebrał ich odpowiednią liczbę ‒ nie należąc i nie chcąc należeć do tego świata, lecz wiedząc, jak funkcjonuje ‒ założył wypożyczalnię dla wytwórni w Hollywood. Kiedy potrzebowali terraplane'a albo starego rollsa, Paul West 53

mógł go im dostarczyć w idealnym stanie, prosto na plan. Paul West miał również sekretarkę i dwóch pracowników. I Kierowca zastanawiał się czasami, jak im się wiedzie, co robią. Może znaleźli jakiś sposób, żeby przejąć biznes i dalej go prowadzić.

Po pięciu dniach pracy praktycznie non stop miał fairlane'a takiego, jakiego sobie wymarzył. W takim jak to miejscu inni trzymali się z boku, pozwalali mu pracować, ale bacznie obserwowali. ‒ Zacny wózek ‒ rozległ się głos gdzieś nad sięgającymi do kostek i pstrokatymi jak wymiociny klauna tenisówkami BK w rozmiarze dziesiątym. Kierowca wytoczył się spod podwozia. Facet był niski, biały ‒ bielszy od niego ‒ ale mówił miejscową hiszpańszczyzną jak ziomal i znał wszystkich. Może ktoś z rodziny. Nie bywał tam stale, ale często się go widywało. ‒ Zamierzasz się nim wybrać na Marsa czy co? 55

‒ Trzeba było w nim poprawić parę drobiazgów. ‒ To nie było parę drobiazgów, przyjacielu. Wziąłeś po prostu miłą babciną gablotę i zmieniłeś ją w bestię, która będzie chciała sześć razy dziennie nażreć się mięsa. Przy tym momencie obrotowym skrzynia biegów pociągnie cały budynek. ‒ Może trochę mnie poniosło. ‒ I sądząc z wyglądu, niosąc cię, zwiększyło ciut rozstaw osi. Tniesz i sztukujesz? ‒ Bardziej rąbię i sztukuję, ale spokojnie, nie rozleci się. Ktoś zaczął już nad nim pracować, ja to tylko skończyłem. ‒ Co z przodem? Kierowca pokiwał głową. ‒ Koła poszły do przodu. Wyrzuciłem zwykłe zawieszenie, dałem sztywną oś i wzmocnione resory. ‒ Cztery cylindry? ‒ Zgadza się. To model z lat siedemdziesiątych. Standardowe cztery cylindry, siedem litrów pojemności. ‒ Chodzi jak złoto. ‒ Facet wyciągnął rękę i poklepał czule samochód po tylnym błotniku, tak jak ktoś mógłby poklepać konia. Brakowało mu trzeciego palca. Na wszystkich pozostałych miał 56

sygnety. ‒ Wygląda na to, że lada dzień będziesz sunął po pustyni w świetle księżyca. ‒ Zdecydowanie nie można tego wykluczyć. ‒ Kiedy to się stanie, ciesz się jazdą, każdą jej minutą. ‒ Na pewno to zrobię. ‒ To najlepsze chwile w życiu, kiedy liczysz się tylko ty i droga, całe to gówno zostawiasz za sobą. ‒ Zgadzam się. Facet skinął mu lekko głową i odszedł. Czy to były najlepsze chwile? Pod wieloma względami, absolutnie. Wolność, swoboda, szybkość, daleko od wszystkiego, co tak bardzo chce cię zatrzymać w miejscu. Kiedy się tego dozna, kiedy to wejdzie człowiekowi w krew, nigdy nie zapomni tego uczucia, nic innego nie może się z nim mierzyć. Ale wcześniej czy później, o czym zawsze przypominał mu Manny, trzeba się zatrzymać i wysiąść. Ledwie wsunął się z powrotem pod auto, kiedy w polu widzenia pojawiła się i nie chciała zniknąć para trampek, różowych i tym razem solidnie powalanych smarem. Wysunął się z powrotem. Dziewczyna pracowała w drugim końcu warsztatu, przy 57

pionowej bramie, która stała oparta na dwóch pięćdziesięciogalonowych beczkach. Wszyscy nazywali ją Billie albo po prostu B. Jak dalece mógł się zorientować, do bólu rzeczowa. Latynoska, ale w drugim albo trzecim pokoleniu. ‒ Słucham panią? W pierwszej chwili wzdrygnęła się, a potem roześmiała. ‒ Piękne auto, ale czy będzie pasowało do naszego Scottsdale? ‒ Przy odrobinie szczęścia nie będzie musiała się o tym przekonywać. ‒ Ona? ‒ Tak, proszę pani ‒ odparł, odczekawszy, jak to mówią aktorzy, dwie chwile. Roześmiała się ponownie i wskazała głową maskę. Kiedy powiedział, żeby się nie krępowała, otworzyła ją. Po minucie wyprostowała się, zaczerpnęła powietrza i potrząsnęła głową. ‒ Spory prześwit ‒ rzuciła. ‒ Nigdy nie wiadomo, czego się będzie potrzebować. ‒ Zgadza się. A kiedy wydaje ci się, że wiesz, 58

okazuje się na ogół, że to nieprawda. ‒ Jej palce zostawiły brudną smugę na masce. Zauważyła to i wytarła ją połą koszuli. Męska dżinsowa koszula, mocno sprana, z podwiniętymi wysoko rękawami. Luźne spodnie w kolorze khaki z dużymi kieszeniami. ‒ Chętnie bym się przejechała ‒ oświadczyła. Teraz to on się roześmiał. ‒ Pewnie już to słyszałeś ‒ powiedziała. ‒ Raz czy dwa. Nie w tym kontekście. Kobieta się rozejrzała. ‒ Mamy tu niezły kontekst. To moment, kiedy wchodzi muzyka, no wiesz, smyczki i tak dalej. ‒ Chyba nie. ‒ No tak, chyba nie. Poza oleandrami, świerszczami i szparami nowe mieszkanie miało telewizor i kiedy siedział tam tego wieczoru, jedząc kupioną na wynos w Tokyo Express japońską kolację i słuchając wiejącego za oknami gorącego wiatru i rzężenia klimakonwektora, po wiadomościach lokalnych puścili film i nagle zobaczył przed sobą twarz Shannona. Właściwie fragment jego twarzy ‒ widziany we wstecznym lusterku. Ale to na pewno on. Shannon 59

był najlepszym kierowcą kaskaderem, jaki kiedykolwiek się urodził, prawdziwą legendą, a poza tym człowiekiem, który podał Kierowcy pomocną dłoń, wprowadził go do branży. Kupował mu jedzenie, pozwolił nawet spać na własnej kanapie. Dziesięć miesięcy po tym, jak Kierowca dostał pierwsze porządne zlecenie, w trakcie rutynowego numeru, jakich wykonywał wcześniej setki, auto Shannona stoczyło się ze zbocza, wywinęło dwa fikołki i legło, kołysząc się na dachu niczym chrabąszcz ‒ wszystko to przy włączonych przez cały czas kamerach. Film miał tytuł Nieznajomy i opowiadał o samozwańczym opiekunie małej miejscowości. Jego samego nigdy się nie widziało, wyłącznie jego samochód, forda mercury'ego, który zatrzymywał się tam, skąd był dobry widok, albo zawracał za podejrzanym pojazdem, i bardzo rzadko wystające przez okno ramię faceta, jego niewyraźny profil, kawałek twarzy w lusterku, czasami plecy i kark, kiedy siedział i obserwował. Nie wyjaśniono, jakie są jego motywy. Film kręcono za psie pieniądze, więc zamiast aktora użyli po prostu w tych momentach Shannona. Polegało to głównie na zajebistej jeździe. 60

Ale film miał swój urok, co czasami się zdarza, kiedy ludzie kręcą coś, w co wierzą, nie mając na to prawie kasy, czasu ani środków i zarzynając się, żeby osiągnąć jakiś efekt. Film, który oglądał teraz, musiał być starszy, ponieważ Shannon, kiedy można było zobaczyć jakąś część jego ciała, wyglądał młodo. Nakręcili go prawdopodobnie młodzi ludzie niemający nic poza błyskiem w oku i kartą kredytową. Teraz wspięli się na szczyty albo sprzedawali nieruchomości na jakimś zadupiu. Tamtej nocy, kiedy za oknem padał zapowiedziany deszcz, wspomnienia mieszały się w jego śnie ze scenami z filmu. Kiedy zobaczył nazajutrz we wstecznym lusterku crown victorie i zrozumiał, co to oznacza, o mało się nie roześmiał.

Nie było wątpliwości, że go śledzą. Nowy model, nierzucający się w oczy szary kolor, dwaj mężczyźni. Skręcił z Indian School Road w Osborn, a potem w Sixteenth i przez cały czas za nim byli. Wjechał w willową ulicę, która wydawała się szeroka i zachęcająca, ale kończyła się labiryntem osiedli mieszkaniowych i meandrycznych alejek. Przejeżdżał tamtędy przed kilkoma miesiącami i z czystego nawyku zapamiętał to miejsce. Tam gdzie przed zbudowaniem osiedla były prywatne drogi dojazdowe, od ulicy odchodziły kończące się ślepo odcinki asfaltu. Kierowca przyspieszył, skręcił raz, a potem drugi, żeby się od nich odsądzić, wjechał 62

tyłem w jedną z takich alejek i zgasił silnik. Samochody stały zaparkowane po obu stronach ‒ kolejny plus. Naprzeciwko dwaj młodzi ludzie wyładowywali fornirowane meble z furgonetki, która pochylała się niepokojąco za każdym razem, kiedy jeden z nich wspinał się na nią. PRZEPROWADZKI DOS AMIGOS ROBIMY WSZYSTKO JAK TRZEBA

Kierowca wysiadł i podszedł do nich. ‒ Może wam pomóc? Spojrzeli na niego, a potem jeden na drugiego, nieco podejrzliwie, co nie powinno dziwić. Jeden miał sześć stóp wzrostu, jasną cerę i zaskakująco czarne włosy, które opadały po obu stronach głowy niczym wronie skrzydła. Drugi był niski i ciemnobrązowy, z krótkimi włosami i długimi ramionami, które wyglądały jak wypełnione kamieniami worki. ‒ Mieszkam przy tej przecznicy. Tam ‒ wyjaśnił Kierowca, wskazując głową kierunek. ‒ Pracuję w domu przez czternaście, piętnaście godzin dziennie, wpatrując się w komputer. A potem wychodzę, zażywam trochę ruchu. Rozumiecie? 63

‒ Nie możemy ci zapłacić, przyjacielu ‒ odezwał się niższy, który robił wrażenie szefa i wykonywał chyba lwią część ciężkiej roboty. ‒ Nie liczę na to. Kilka chwil później, schodząc z pochylni z małym stoliczkiem i lampą w drugiej ręce, zobaczył przejeżdżającego pomału crowna victorię. Zatrzymał się za fordem, pasażer wysiadł, zerknął do środka, rozejrzał się i wsiadł z powrotem. Raczej nie zainteresował się targającymi meble trzema robolami. Crown victoria pojawił się jeszcze dwa razy, kiedy wyładowywali furgonetkę, w czterominutowych odstępach, co oznaczało, że przeczesują osiedle, wypatrując jakichkolwiek śladów. Kiedy przejeżdżali po raz ostatni, facet siedzący na miejscu pasażera rozmawiał przez komórkę. Crown victoria dodał gazu i zniknął. ‒ Chyba już na mnie pora ‒ powiedział Kierowca. ‒ Z powrotem do roboty, tak? Wielkie dzięki za pomoc, człowieku. Jeśli masz ochotę, w lodówce z przodu jest zimne piwo. ‒ Następnym razem. ‒ Kiedy tylko zechcesz.

‒ Zepsuł pan Carlowi humor ‒ powiedział facet przy sąsiednim stoliku, kiedy dwa dni później siedział w centrum handlowym i popijał gorzką kawę. Kierowca się obejrzał. Trzydziestoletni facet w eleganckiej koszuli i spodniach mógł być robiącym sobie przerwę reprezentantem handlowym albo kierownikiem sklepu Dillarda naprzeciwko. ‒ Carl jest dobry tylko w jednym i w niczym innym. To w zasadzie całe jego życie. A pan mu się urwał. ‒ Rozumiem, że Carl jeździ szarym crownem victoria. ‒ A kiedy Carl jest w złym humorze, to... to 65

tak, jakby na niebie wyskakiwały małe czarne chmurki. ‒ Facet uniósł filiżankę. ‒ Idę po dolewkę, przynieść panu coś? ‒ Nie trzeba. Kiedy faceta nie było, dwóch nastolatków zajęło jego stolik. Wróciwszy, stanął nad nimi bez słowa, a oni wstali i odeszli. Facet usiadł. Przyniósł sobie jakiś bezalkoholowy kruszon, bo popijając go, przechylał do tyłu głowę, żeby rozpuszczający się lód spłynął mu do gardła. ‒ Pan i Carl spod Czarnej Chmurki macie chyba ten sam adres firmowy. ‒ Mniej więcej. W zasadzie mniej więcej; jego rozmówca pochodził najwyraźniej ze świata przybliżeń, gdzie postrzeganie, sądy, a nawet fakty nie były do końca określone i mogły się w każdej chwili zmienić. Obok przeszedł ochroniarz z krótkofalówką w ręku, w spodniach opuszczonych o sześć cali w kroczu, z mocno postrzępionymi na dole nogawkami. ‒ Przy części gastronomicznej, zaraz będę... ‒ usłyszał Kierowca i chwilę później facet zniknął. ‒ A czym zajmuje się ta firma? 66

‒ Prowadzimy zdywersyfikowaną działalność. ‒ Mężczyzna ponownie odchylił głowę. Po szczęce pociekła mu wąska strużka soku. ‒ W tym momencie skupiliście się chyba na mnie. ‒ W tym momencie. ‒ Nie przeszkadza mi, że jestem śledzony ‒ powiedział Kierowca. ‒ Niektórym z nas przeszkadzałoby. ‒ Mężczyzna spojrzał na dwóch nastolatków wychodzących ze Spencera. Jeden popychał drugiego, który zataczał się, a potem popychał pierwszego. Idąc przez centrum, nie przestawali tego robić. Obaj mieli na nogach wysokie trampki bez sznurowadeł. ‒ Myśli pan często o tych rzeczach? Dlaczego tutaj jesteśmy, co to wszystko znaczy? ‒ Niekoniecznie. ‒ No tak. Jeszcze na wydziale prawa, dawniej, niż chce mi się myśleć, znałem faceta, który się nad tym zastanawiał. Myślał, że zmieni świat. Wcześniej musiał tylko odkryć, jakie trzeba rozwiązać problemy. ‒ Udało mu się to? ‒ Musiałby pan go odkopać i zapytać. Na drugim roku skoczył z balkonu czwartego piętra. 67

Kierowca usłyszał grzechot lodu, kiedy facet zakołysał szklanką i przyjrzał się jej zawartości. ‒ Niektórzy ludzie patrzą na to, co się im przytrafia, i myślą sobie: za tym wszystkim stoi jakaś niewidoczna siła, która jest odpowiedzialna, porusza rzeczami, sprawia, że coś się dzieje. ‒ Koherencja ‒ powiedział Kierowca. ‒ Co? ‒ Koherencja. To jest to, czego szukają. ‒ Pewnie tak. A inni patrzą na to samo i widzą bezcelowość wszystkiego. Widzą tylko nieudolne wyjaśnienia albo ich brak. Nie ma żadnej jednej przyczyny ani wielu przyczyn. Rzeczy po prostu się zdarzają. Życie, śmierć. Wszystko. Kierowca dopił swoją kawę i wstał, rozglądając się za najbliższym pojemnikiem na śmieci. Znajdował się obok kolumny, przy której siedział jego rozmówca. Ruszył w tamtym kierunku. ‒ Jak już powiedziałem, nie przeszkadza mi to, że jestem śledzony. Ale bardzo nie lubię, kiedy zabijani są moi bliscy. Mężczyzna się uśmiechnął. ‒ Kiedy wszedłeś między wrony... ‒ Była to 68

ostatnia rzecz, którą powiedział. Gdy odchylił do tyłu głowę, Kierowca odwrócił się z zaciśniętymi palcami i wysuniętym środkowym kłykciem i uderzył go w gardło. Poczuł, jak tchawica pęka i wygina się do środka, zobaczył, jak na twarzy mężczyzny pojawia się zdziwienie i jak próbuje zaczerpnąć powietrza. Kiedy facet pochylił się i potoczył dzikim wzrokiem dokoła, kiedy złapał się stołu i zaczął po nim się zsuwać, kiedy w końcu puścił go i zaraz potem upadł na podłogę, Kierowca był już daleko.

Wiedziony impulsem wjechał na między stanową I-10 i minąwszy Tempe, a następnie Ahwatukee i Casa Grande, dotarł do Tucson. Przy niedawno wprowadzonym limicie siedemdziesięciu pięciu mil trwa to godzinę i dwadzieścia minut, a potem wjeżdża się do miasta i traci tyle samo czasu, wlokąc się Speedwayem albo Grant Road. Dużo pustych budynków tam, gdzie kiedyś były sklepiki z nietypową odzieżą, sklepy hobbystyczne, punkty obsługi basenów czy biura doradców podatkowych. Rząd pięciu bądź sześciu nieprzekraczających wielkością budki nieczynnych restauracji: tajska, meksykańska, libańska i z domowym jedzeniem, z wciąż wymalowanymi na szybach daniami dnia. 70

Zajechał przed dawny dom. Jeśli tu mieszkali, wydali trochę pieniędzy na jego odnowienie. Nowy podjazd, bez krawędzi, które wcześniej pokruszyły się niczym czerstwy bochenek kukurydzianego chleba, i długich pęknięć, z których wyrastały zielone pędy i wychodziły mrówki. Nowa drewniana furtka do ogródka na tyłach domu, gdzie dobudowany został chyba nowy pokój. Ciemnoczerwone dachówki. Nie można było oczywiście wykluczyć, że się wyprowadzili. A może nawet umarli. Jednakże mogli tu dalej mieszkać. Tucson nie miał podobnej do ruchomych piasków populacji swojego sąsiada z północnego zachodu; ludzie zapuszczali tutaj korzenie. Pomyślał o przerzedzających się włosach pani Smith, o tym, jak każdego ranka przez pół godziny szczotkowała je i spryskiwała sprayem za dolara, żeby wydawały się pełniejsze. Pamiętał mały duszny pokoik na poddaszu, w którym mieszkał. I to, jak rzadko odzywał się pan Smith, z jaką robił to przepraszającą miną, jakby zakłopotany tym, że domaga się od świata niezasłużonej uwagi. Kierowca siedział tam teraz, tym razem nie w klasycznym stingrayu, lecz w starym fordzie. 71

Przyglądając się kaktusom saguaro, skalnemu ogródkowi przed domem i widniejącemu w oddali pasmu Catalina, pamiętając, jak myślał, że sana świecie miejsca, w których nigdy nic się nie zmienia, oczka wodne cywilizacji. Po ośmiu czy dziewięciu latach wciąż miał w pamięci każde słowo listu, który zostawił, kiedy podrzucił tu pieniądze Nina i kotkę Doktora. Nazywa się Miss Dickinson. Nie mogę powiedzieć, że należała do mojego przyjaciela, który właśnie umarł, bo koty nie należą do nikogo, lecz oboje pokonywali ten sam trudny szlak, ramię przy ramieniu, przez dłuższy czas. Zasługuje na to, by spędzić ostatnie lata życia we względnym bezpieczeństwie. Podobnie jak Wy. Proszę, zaopiekujcie się Miss Dickinson, podobnie jak zaopiekowaliście się kiedyś mną, i proszę, przyjmijcie te pieniądze w duchu, w jakim są ofiarowywane. Zawsze uwierało mnie, że odchodząc, zabrałem Wam samochód. Nie miejcie wątpliwości, że doceniam to, co dla mnie zrobiliście. Siedział z włączonym, mruczącym cicho silnikiem, zastanawiając się, ilu sąsiadów stoi i zerka 72

zza zasłon i żaluzji. Znikąd pojawił się nagle koliber i zawisł przy jego otwartym oknie, idealnie nim obramowany, a potem równie raptownie odfrunął. Kierowca też nie był kimś, kto tkwi długo w miejscu albo w przeszłości. Zawsze miał przed sobą jakąś drogę. I zostało mu sporo do zrobienia w Phoenix. Jadąc tutaj, z Phoenix do Tucson, mijał poczerniały, poskręcany jak korkociąg, niewiarygodnie stary kaktus saguaro, który na Boże Narodzenie dekorowano szerokimi czerwonymi wstążkami i na widok którego zawsze się uśmiechał. Wracając, wypatrywał przy sadach w połowie drogi tablicy informacyjnej. Obok Picacho Peak stoczono najdalej wysuniętą na zachód bitwę wojny secesyjnej, kiedy to kawaleria Unii zaatakowała grupę konfederatów, którzy zmierzali do Tucson, aby ostrzec tamtejszy garnizon przed zbliżaniem się unionistów. W corocznych rekonstrukcjach bitwy brała udział kawaleria, piechota i jednostki artylerii ‒ nie byle co w porównaniu z dwudziestoma trzema jeźdźcami i trwającym dziewięćdziesiąt minut oryginałem. W okolicy mieścił się także jeden z trzech oddziałów stanowego więzienia we Florence. 73

A zatem z powrotem w drogę, do Picacho, mijając znaki ostrzegające dyskretnie przed autostopowiczami, którzy mogli być zbiegłymi więźniami. Czyż nie jesteśmy nimi wszyscy? ‒ pomyślał Kierowca. Na znakach drogowych widniały stare ślady strzelania do celu. Ptaki zaszyły się w środku kaktusa i uwiły tam sobie gniazda.

Bill otworzył oczy. Długo nie mógł zasnąć, próbując odpowiedzieć sobie na pytanie, czy sufit jest zielony, czy szary. I zastanawiając się, dlaczego budują sufity tak wysoko w miejscu, gdzie ludzie stale się kurczą. Z korytarza dobiegał zapach cienkiej kawy, a także zapach tego, co wylało się wcześniej na płytę grzewczą i teraz się przypalało. Dwaj członkowie personelu stali tuż za drzwiami i rozmawiali o tym, co robili wczoraj w nocy. W wózku, którym przywożono śniadanie niemogącym zejść do jadalni pensjonariuszom, klekotało zepsute kółko. Wkrótce po przybyciu tutaj Bill zaproponował, że je naprawi. 75

Spojrzeli na niego dziwnie i odpowiedzieli, że dziękują, ale mają kogoś, kto zajmuje się tymi sprawami. Wkrótce przywykł do tego spojrzenia. A tego ich ktosia najwyraźniej trudno było znaleźć. Szary. Zielony. Kogo to, kurwa, obchodzi. Jeden z jego partnerów, który też miał na imię William ‒ i w związku z tym, że on był Billem, musiał zostać Billym i wszyscy nazywali ich Billem do kwadratu ‒ pomalował cały swój dom na beżowo. Wewnątrz, zewnątrz, wszystkie ściany. Beżowa kanapa. Beżowe zasłony. Bill przysiągłby, że z biegiem lat Billy sam też zrobił się beżowy. Tak wyglądał pobyt tutaj. We śnie, z którego się obudził, kule uderzały miękko, wgłębiając się, a potem wzbijając w górę obłoczki pyłu i szczątków. Wydawane ciche puknięcia przypominały odgłos delikatnie otwieranych warg. Kule (moje kule, myślał o nich zawsze, kule, które były przeznaczone dla mnie) trafiły w ścianę po jego lewej i prawej stronie. Strzelec był nerwowy i niedoświadczony. Miał dwanaście lat. To nie działo się miękko i powoli. W rzeczywistości działo się szybko. W jednej chwili. Ale we 76

śnie wszystko się wlokło, pęczniało, wydłużało, trwało i trwało... jak jego życie tutaj. Sen. Wspomnienie. Kogo to, kurwa, obchodzi. Kiedy było po wszystkim, jego partner wykrwawiał się, a dzieciak leżał martwy przy ścianie.

W czasach kiedy Kierowca odkrył swój talent, kiedy uświadomił sobie, że jego życie jest nierozerwalnie związane z samochodami, za każdym razem gdy coś poszło źle, w rodzinie, z którymś z dzieciaków albo w ogóle w społeczności, abuela Jorgego mówiła: „Zobaczyliście koniuszek wilczego ucha”. Z biegiem lat napatrzył się dość koniuszków uszu i wilków. Siedział w warsztacie Boyda, podrasowując forda po wypadzie do Tucson. Na dworze dzień ustępował nocy mocą swoistego dżentelmeńskiego porozumienia, tak by żadne z nich nie straciło twarzy: było wciąż jasno, ale cienie pobliskich wzgórz i wyższych budynków robiły się coraz dłuższe. 78

Wysuwając się na wózku spod samochodu, zorientował się, że choć radio gra na cały regulator, lampy świecą się, a narzędzia leżą tam, gdzie ich używano, na podłodze, roboczych stołach i maskach samochodów, w warsztacie nie ma nikogo poza nim. Inni mechanicy, pracownicy i gapie zniknęli. Instynktownie zerwał się na nogi i wziął do ręki długi klucz. Co się działo z tymi facetami, że zawsze chodzili parami? Jeden został przy drzwiach, drugi ruszył w stronę Kierowcy. Chudy jak paździor, z muskułami, które sterczały jak doklejone na ramionach. Nie spojrzał nawet na klucz, ale w połowie drogi podniósł w górę dłonie. Kierowca odsunął się od samochodu. Lepiej nie być przypartym do ściany. ‒ My tylko na słówko, młody człowieku. Nic panu z naszej strony nie grozi. ‒ Trzymając otwartą dłoń na widoku, facet podszedł do radia, żeby je ściszyć. Dźwięki akordeonu, skrzypiec i guitarronu odpadły od ucha, uwewnętrzniły się, stały się niemal częścią pulsu. ‒ Jak się udała dzisiejsza wycieczka? 79

Kierowca skinął głową. To robiło się coraz dziwniejsze. ‒ Kiedy nie było pana w mieście, złożyli panu wizytę goście. Z własnej inicjatywy i bez istotnego powodu... niczego tam nie mieli szukać i niczego nie mieli znaleźć... narobili bałaganu w pańskim aktualnym miejscu zamieszkania. To błąd, którego ci dwaj już więcej nie popełnią. ‒ Mężczyzna omiótł szybko wzrokiem garaż i przyjrzał się fordowi. ‒ Nie robi zbyt imponującego wrażenia. ‒ Nie takie jest jego zadanie. Mężczyzna potwierdził to skinieniem głowy. Jego czoło pokrywały głębokie zmarszczki ‒ bruzdy, które biegły od oczu aż do linii włosów. Można było tam sadzić rośliny. ‒ Ci, którzy przyszli do pańskiego mieszkania, to ludzie spisani na straty. Monety, które się wyrzuca. Ci, którzy ich wysłali, ci, którzy się liczą, są z pana niezadowoleni. ‒ Podejrzewam, że są niezadowoleni z wielu rzeczy. ‒ Owszem. Ale najpierw ten facet w centrum handlowym. Teraz ci dwaj. 80

‒ Z czym ja nie mam nic wspólnego. ‒ Ci, którzy ich wysłali, będą innego zdania. Kierowca bez przerwy zmieniał pozycję, obserwując uważnie obu mężczyzn, ich reakcje, mowę ciała, ich oczy. ‒ Czym jestem dla tych ludzi? ‒ Wyimaginowanym albo prawdziwym zagrożeniem? Czymś irytującym? Skazą? Czymś, co trzeba usunąć. Ale ja... ‒ Oczy faceta pobiegły w ślad za oczyma Kierowcy ku temu drugiemu, który stał przy drzwiach. ‒ ...Nie mówię w ich imieniu. ‒ Obejrzał się i kiedy Kierowca zatoczył wokół niego koło, podszedł powoli do forda i oparł na chwilę dłoń na jego masce. ‒ Mają specyficzny zapach, prawda? ‒ powiedział. ‒ Te dobre. ‒ Uniósł ostrożnie wycieraczkę i podłożył pod nią wizytówkę. ‒ Pan Beil chciałby, żeby zjadł pan z nim kolację. Godzina i adres są na tej wizytówce. Prosił, żebym przekazał panu, iż to będzie najlepszy posiłek w pańskim życiu. ‒ Nie jestem... ‒ Niech pan zgłodnieje, panie West. Kierowca patrzył, jak wychodzą, słyszał, jak ich samochód zapala i odjeżdża. Po jakimś czasie do 81

warsztatu różnymi korytarzykami zaczęli wchodzić inni, wszyscy zerkając w pierwszej chwili na Kierowcę. Wkrótce znowu zaczęła grać muzyka i rozbrzmiewał szczęk kluczy i warkot elektrycznych narzędzi. Wizytówka była z grubego papieru, jasnoniebieska, z wytłoczonymi srebrnymi literami. Widniało na niej tylko nazwisko, James Beil. Fifth Corner, od 16th Avenue, 21.00, dopisano z tyłu, charakterem pisma tak samo precyzyjnym jak druk. ‒ Wszystko w porządku? ‒ zapytał facet w trampkach pstrokatych jak wymiociny klauna. ‒ Está bien. ‒ Byliśmy blisko. Mieliśmy was na oku, wszyscy. Jak większość oświadczeń, pomyślał Kierowca, można je było odczytywać na kilka sposobów. Ale skinął głową i powiedział, że miło mu to słyszeć. Mężczyzna odszedł parę kroków, ale zanim Kierowca zdążył odłożyć klucz, odwrócił się. ‒ Chciałem powiedzieć, że trzymaliśmy z tobą.

Beil uniósł swoją filiżankę. Para niczym struga deszczu przesłoniła jego okulary i zamrugał. ‒ Wie pan, kim jestem? ‒ Rozumiem, że nie zastępcą szefa kuchni. ‒ W żadnym wypadku. ‒ W takim razie nie mam pojęcia. ‒ To dobrze. Tak być powinno. ‒ Beil upił łyk kawy. ‒ To coś, co nas łączy. ‒ Łyknął ponownie kawę i odstawił filiżankę. ‒ Oprócz innych rzeczy mam również tę restaurację. Pozwoliłem sobie złożyć zamówienie za pana i pomyślałem, że moglibyśmy się najpierw czegoś napić. Rozumiem, że preferuje pan single malt. ‒ Kelner postawił na stoliku 83

kryształową karafkę. ‒ Z Orkney. Ta szkocka whisky długo leżakowała w swojej beczce. Czekając, jeśli można tak powiedzieć, na swoją kolej. Kierowca uniósł szklaneczkę w geście podziękowania, upił whisky i przez chwilę trzymał ją w ustach. ‒ W wieku dwunastu lat widział pan, jak pana matka zabija pana ojca. Potem przez cztery lata przebywał pan u niejakich Smithów w Tucson... swoją drogą wciąż mieszkają w tym domu. Zostawił ich pan bez pożegnania i został kierowcą kaskaderem w LA, podobno jednym z najlepszych. Oglądałem sceny z pana udziałem i muszę się zgodzić. Problemy pojawiły się w pańskiej drugiej pracy. Zniknął pan wtedy z pola widzenia, tym razem zostawiając za sobą nie dom, lecz trupy. Jakiś czas później pojawił się pan ponownie jako Paul West. Nowy dzień, nowe miasto. Minęło parę lat i znowu pan znika, żeby pojawić się albo ujmując to precyzyjniej, przyczaić się tutaj. O, już podają... Kiedy kelnerzy stawiali na stole talerze i półmiski, Kierowca przypomniał sobie, co powiedział Felix: „Wiedzą o mnie więcej, niż ktokolwiek powinien”. Makaron z małżami, nadziewana czerwonymi papryczkami i kaparami cielęcina w winnym 84

sosie, deska z prosciutto i serami, miska sałatki. Kieliszki do białego i czerwonego wina. Gazowana woda. ‒ Proszę, niech pan się częstuje. Kierowca próbował sobie przypomnieć, kiedy się ostatnio posilał. Wczoraj o jedenastej rano, gdy jadł na śniadanie burrito? Kiedy się obsłużył, kelnerzy podali półmiski Beilowi, który nałożył sobie po małej porcji każdej potrawy. Jedli, nie odzywając się. Zza drzwi prywatnej sali docierało coraz mniej odgłosów. ‒ Zamykamy dziś wcześniej restaurację ‒ wyjaśnił Beil. Kierowca rozejrzał się i zdał sobie sprawę, że kelnerzy zniknęli. Byli sami. Beil zakończył posiłek sałatką, po czym odłożył na talerz widelec i prostopadle do niego nóż. Nalał sobie świeżej herbaty z dzbanka w kształcie tulipana. Kierowca odkrył wcześniej, że to słodzona herbata w południowym stylu. Odstawił od razu szklankę i już jej nie tknął. ‒ Dorastałem w Teksasie ‒ powiedział Beil. ‒ Nie w sosnowych lasach i nie w mieście, ale na dzikich bezludnych połaciach, na prawdziwym bezludziu. Gdziekolwiek spojrzysz, goła ziemia i daleki 85

horyzont zupełnie jak nie z tego świata. Miałem rodziców, ale byli wiecznie zajęci, on jako zarządca na wielkim ranczu, ona jako bibliotekarka w okręgowej bibliotece w pobliskim mieście. Miałem pokój z tyłu domu, prawie samodzielny, i tam przez długie lata szukałem po omacku swojej drogi, składałem życie z kawałków rzeczy, lśniących, porzuconych, bezużytecznych rzeczy, które znajdowałem wokół siebie, podobnie jak ptak buduje swoje gniazdo. Pod wieloma względami było to jak życie w innym kraju, w innym świecie. Nawet powietrze było inne. Wiatr zmieniał kierunek i nagle czuło się zapach bydła i krowiego nawozu płynący z rancza, na którym pracował mój ojciec, wiele mil dalej. A także zapach ziemi, pleśni, stojącej wody i zgnilizny. I kurzu. Zawsze zapach kurzu. Leżałem w nocy w łóżku w absolutnej ciemności, mając wrażenie, że jestem w grobie. Wiedziałem, że muszę się stamtąd wyrwać. Gdzieś daleko, być może w kuchni, coś trzasnęło. Oczy Beila nie podążyły w tamtą stronę, ale na jego wargach pojawił się ślad uśmiechu. ‒ Wierzy pan, że są ludzie, którzy rodzą się z 86

pewnymi skłonnościami, talentem do czegoś? Powiedzmy, do muzyki albo przewodzenia innym? ‒ Tylko niektórzy to w sobie odkrywają. ‒ Zgadza się. Mój talent, z czego zdałem sobie wcześnie sprawę, polega na rozwiązywaniu problemów. Ale poza tym byłem trochę przekorny, nie tyle interesowało mnie stawianie czoła problemom, ile ich omijanie. Z takim podejściem byłbym wyjątkowo marnym naukowcem, na którym to polu stawiałem pierwsze kroki, za to w innych dziedzinach... No i w tym momencie, jak powiadają, pojawia się pan. ‒ Pojawiam się. ‒ Zastanawia się pan z pewnością dlaczego. ‒ To było intrygujące zaproszenie. ‒ Robimy to, na czym się znamy. Kiedyś pan jeździł, teraz znowu pan to robi. Czy to jakaś recydywa? Zachowanie adaptacyjne? Czy po prostu powrót do tego, czym pan jest? ‒ Prawdopodobnie „tak” na wszystkie trzy pytania. ‒ Ludzi próbujących pana zabić można zatem uznać za problem. ‒ Którego rozwiązanie pan zaproponuje. 87

‒ W żadnym wypadku. Problem jest pański. ‒ Wszystkie dźwięki, które dobiegały wcześniej z restauracji, ucichły. Kierowca zobaczył przez szybkę w drzwiach, że zgasły światła. ‒ Ale rozwiązanie... to może być kolejna rzecz, która nas łączy.

Potem pojechał do South Mountain. Było już po jedenastej, czynne były tylko nieliczne sklepy spożywcze i kilka meksykańskich barów dla zmotoryzowanych przy Baseline Road. W połowie drogi znalazł jakiś głaz i usiadł na nim, patrząc w dół na światła miasta. Na odległym o dziesięć czy dwanaście mil lotnisku startowały i lądowały samoloty, rozchodzące się w ciemności i ciszy fale pod bezmiernym niebem. Zdemolowane czy nie, Kierowca nie chciał wracać do swojego nowego mieszkania. Nie przychodziło mu do głowy żadne inne miejsce, do którego miałby ochotę się udać. Chciał tylko jednego: wsiąść z powrotem do samochodu i jechać. Odjechać od 89

tego wszystkiego. Albo po prostu jechać. Jak powiedział ten facet w warsztacie: liczysz się tylko ty i droga, całe to gówno zostawiasz za sobą. Ale nie mógł tego zrobić. A to, co zaproponował Beil ‒ kiedy padły już słowa: „Pracuję w pojedynkę” i „Oni nie przestaną przychodzić” ‒ wydawało się, jeśli nie najlepszą, to w każdym razie realną alternatywą. ‒ Ludzie, którzy mnie zaangażowali... ‒ Jako rozwiązywacza problemów. ‒ Właśnie. Ci ludzie, podobnie jak my wszyscy, pragną zaprowadzić porządek, wrócić do tego, co było wcześniej. Niestety, doszło do zakłócenia równowagi. Pojawiły się problemy z tymi, którzy pociągają za sznurki. ‒ To nie ma nic wspólnego ze mną. ‒ Pańska obecność wprowadziła zupełnie niespodziewane zmienne. Stał się pan jakby kluczowym elementem. Uwagę Kierowcy przykuło coś, co wydarzyło się na dole na Baseline i co wyglądało na kolizję. Najpierw zmierzające ku sobie zbyt szybko światła, potem pętla w czasie i światła skręcające nagle w poprzek. Czy kilka sekund później usłyszał łomot 90

i dźwięk klaksonu? Przypomniał sobie pewną noc sprzed wielu lat, kiedy siedział w poobijanym mercedesie Manny'ego na północnym skraju Baldwin Hills w LA, na polach naftowych, które wydawały się porzucone, lecz z tego, co wiedział, mogły w dalszym ciągu funkcjonować. Brama była otwarta i wjechali tam polną drogą. Leżało przed nimi całe miasto. Santa Monica, Wilshire District, śródmieście. Hollywood Hills w oddali. ‒ Małe ogniki planety ‒ powiedział Manny. ‒ Tak nazywał je Neruda. Wszystkie te światła. I te, które masz w sobie. Kiedy płonie twój dom, nie widzisz nic poza tym. Ale kiedy wespniesz się gdzieś wyżej, nabierzesz dystansu, to tylko kolejna mała iskierka. Żyjemy, przejmując się tym, jakie mamy dochody i co myślą inni, podniecając się nową płytą Betty LaButt, tym, kto kogo zastrzelił lub przeleciał w jakimś telewizyjnym serialu albo najnowszymi plotkami na temat kolejnego idioty, który ubiega się o jakiś urząd, a przez cały ten czas rządy dalej zabijają swoich obywateli, dzieci umierają zatrute konserwantami i reklamami, kobiety są bite albo jeszcze gorzej, laboratoria metamfetaminy pienią się 91

na rolniczym Południu, tak jak kiedyś pieniło się kudzu, i na każdym kroku jesteśmy karmieni kłamstwami. Najciekawsze w nas jako gatunku mogą być te wszystkie sztuczki, które wymyślamy, żeby nie zastanawiać się nad tymi rzeczami. I to mówił facet, który przez całe życie pisał scenariusze szmirowatych filmów. W większości szmirowatych. Na dole podjechały pojazdy ratunkowe, więc jednak to była kolizja. Kierowca wstał. Głaz, na którym siedział, był cały pokryty wymalowanymi i wyrytymi nożem napisami i bazgrołami ‒ Manny na pewno nazwałby je nowoczesnymi petroglifami. W ciemności Kierowca widział tylko, że tam są, nie potrafił ich odcyfrować. Tagi, domyślił się, tagi, serca, daty i splątane nazwiska. Gdyby zdołał je przeczytać, miałyby pewnie tyle samo sensu co wszystko inne.

Zjechał z powrotem Southern Avenue i Buckeye Road, a potem przeskoczył na Van Buren i widząc ku swojemu zaskoczeniu zapalone światła w warsztacie, zaparkował przed wejściem. Drzwi nie były zamknięte. Kiedy wszedł do środka, spod maski ciemnozielonego bmw wyłoniła się głowa. ‒ Wszystko w porządku? ‒ zapytał. ‒ Czy dłubałabym pod maską, gdyby było? ‒ Miałem na myśli... ‒ Kierowca rozejrzał się dokoła. Paliły się tylko dwa reflektorki nad jej stanowiskiem. Panująca w warsztacie cisza sprawiała dziwne wrażenie. ‒ Jest późno. ‒ I cicho. 93

Na jego twarzy musiało się pojawić pytanie. ‒ Przekrzywiłeś głowę tak, jak to robią ludzie, kiedy się czemuś przysłuchują... tylko na sekundę. Miłe, prawda? Kierowca pokiwał głową. Uwielbiam to. Siedzieć tutaj sama w nocy, kiedy ważne jest tylko to, nad czym pracuję. ‒ Wyszła zza bmw. ‒ Mam klucz. Córka Lupy i ja chodziłyśmy razem do szkoły. Zresztą ta bestia jest już prawie gotowa. ‒ To twoje bmw? ‒ W życiu nie byłoby mnie na nie stać. I bym go nie chciała. Ale mogę sprawić, że będzie znowu chodziło jak żyleta, a facet, który jest jego właścicielem, tego nie potrafi. Przyjrzałeś się chodnikowi przed warsztatem? ‒ Niekoniecznie. ‒ Oryginalne płyty WPA* z tysiąc dziewięćset dwudziestego ósmego roku. Więcej tam szpar niż cementu, więc miasto zdecydowało się je w końcu naprawić. Wystarczy jedno spojrzenie, żeby odróżnić porządną starą robotę od nowego dziadostwa. Work Progress Administration, rządowa agencja powołana do nadzorowania prac publicznych.

94

‒ Ja też mam źle naprawione szpary. ‒ Nie ten rocznik. ‒ Trochę wcześniejszy, to prawda. Interesujące rzeczy można dostrzec w sąsiedztwie. ‒ Wszystko jest interesujące. Trzeba tylko uważnie patrzeć. ‒ A większość ludzi tego nie robi. ‒ Ich strata ‒ odparła, wzruszając ramionami. Uważał, żeby się do niej nie zbliżać. Chociaż chciała sprawiać wrażenie wyluzowanej, mowa jej ciała zdradzała czujność i rezerwę. ‒ Przykro mi, ale nie pamiętam, jak masz na imię. ‒ Nigdy go nie znałeś. Nie wiedząc, co na to odpowiedzieć, potrząsnął głową. ‒ Jeśli chodzi ci o kwestie prawne, powiedzmy... no nie wiem, pozwolenie na ślub czy może sprawdzenie mojej zdolności kredytowej... wpisz Stephanie. W realu jestem Billie. To długa historia, niezbyt interesująca. ‒ Myślałem, że wszystko jest interesujące. Odwróciła się, żeby odłożyć trzymany w ręku szczelinomierz, a potem ponownie spojrzała na Kierowcę. 95

‒ Masz potencjał, Osiem. Kiedy rozłożył ręce, prosząc, żeby go oświeciła, wskazała stanowisko, przy którym zwykle pracował. Racja. Numer osiem. Oboje odwrócili się równocześnie w stronę drzwi. ‒ Wszystko w porządku? W szarości za koncentrycznymi kręgami oślepiającego światła pojawił się gliniarz. Wszedł do środka, omiótł latarką wnętrze w górę i w dół, a potem skierował ją ponownie na nich i zgasił. Kiedy ich oczy dostosowały się do półmroku, w drzwiach stanął jego partner. ‒ Zobaczyłem światła w komercyjnym obiekcie. Jest trochę późno, nieprawdaż? ‒ I cicho ‒ powiedział Kierowca. Pierwszy gliniarz puścił to mimo uszu. Zmierzył wzrokiem Kierowcę, lustrując jego ręce, ubranie, buty, postawę. ‒ Nie mamy nic na sumieniu, panie władzo ‒ powiedziała Billie. ‒ Często do późna pracuję. ‒ Zgadza się, proszę pani, widzieliśmy tu światła wcześniej. A pani przyjaciel? ‒ On też tutaj pracuje. 96

‒ Jasne. ‒ Gliniarz ponownie zapalił latarkę, omiótł snopem światła bmw i zgasił ją. ‒ Ma pani jakieś papiery na ten samochód? ‒ To zwykła naprawa, panie władzo. Prawie zrobione. Tym właśnie się tutaj zajmujemy. Jeśli pan chce, mogę panu dać nazwisko i numer właściciela. ‒ Może to się okazać potrzebne. Teraz chciałbym zobaczyć jakiś dowód tożsamości. Wahanie Kierowcy, zanim sięgnął po portfel, było instynktowne i przelotne. Nie sądził, by ktoś je zauważył. Ale później zastanawiał się, czy Billie jednak tego nie dostrzegła. Wyciągnęła z tylnej kieszeni dżinsów prawo jazdy i podeszła do gliniarza. Kartonik był mocno sfatygowany, podobnie jak dżinsy. Gliniarz wziął go, spojrzał na nią, a potem z powrotem na dokument. ‒ Jest pani córką Billa Coopera? Tą, która studiuje prawo? ‒ Tak, proszę pana. Na Uniwersytecie Stanowym Arizony ‒ odparła i wyciągnęła rękę. Gliniarz oddał jej prawo jazdy, które powędrowało z powrotem do tylnej kieszeni. Przez chwilę tam jeszcze stał. Zerknął po raz ostatni na Kierowcę. 97

‒ Przepraszam, że pani przeszkodziłem. Obaj gliniarze wyszli. Kierowca usłyszał odgłos otwieranych drzwiczek i zapalanego silnika. Zaparkowali w pewnej odległości od warsztatu. ‒ Czy to nie było ciekawe? ‒ zauważyła Billie. ‒ Rozbiło monotonię kolejnej nocy nabijania komuś rachunku, smarowania panewek i siedzenia z facetem, który wszedł tu prosto z ulicy. Podeszła do niego blisko. Była czujna, ale rezerwa z jakiegoś powodu zniknęła. ‒ Nie masz ochoty na filiżankę kawy i kawałek babki? Niedaleko stąd jest knajpa. Jeśli noc będzie spokojna, mamy dużą szansę nie paść ofiarą napadu, rabunku albo zatrucia pokarmowego.

W swoich poprzednich wcieleniach knajpa U Butcha była czymś, co nazywało się Steak Pit, Hamburg-R Palace, meksykańską restauracją i całkiem możliwe, że bankiem dla zmotoryzowanych. Pozostały w niej artefakty z przeszłości ‒ ogólny rozkład, zapachy, tabliczki informacyjne, kafelki, a także rozwinięty system podjazdów. „Kawałek” babki okazał się U Butcha jej ćwiartką i podawano go na dużym talerzu. Kawę nalewano do filiżanek wielkości talerza do zupy. Robili prawdopodobnie kokosy, kiedy zamykano na noc bary na obrzeżach miasta, które, jeśli o tym pomyśleć, były całkiem blisko. 99

Kierowca wlał mleko do swojej kawy i spojrzał na kawałek babki. Miał niejasne wrażenie, że niełatwo będzie mu stawić im czoło. ‒ Twój ojciec jest gliniarzem. ‒ Jednym z nich, tak. A matka była nielegalną imigrantką. Ożenił się z nią, zrobił z niej uczciwą kobietę. Kim mnie to czyni? ‒ Kimś interesującym? ‒ Niezupełnie. ‒ To tak jak twoje imię. Powiedziałaś wcześniej, że nie jest interesujące. ‒ Kiedy byłam mała, na wszystko się wdrapywałam. Na krzesła, drzewa, ludzkie nogi, tekturowe kartony. Jak kózka, mówiła moja matka. A tata miał na imię Bill... ‒ Rozumiem. ‒ Więc dodali żeńską końcówkę: Billie. Na zewnątrz dwa samochody próbowały jednocześnie wjechać na parking. Oba się zatrzymały. Jeden z kierowców wysiadł i zostawiając otwarte drzwiczki, ruszył w stronę drugiego auta. Siedzący w nim facet wrzucił tylny bieg, wycofał się na ulicę i odjechał. A Kierowca, ot tak sobie, bez żadnego powodu, 100

zaczął opowiadać Billie o swojej matce. O tym, jak siedział, jedząc swojego sandwicza z mielonką, i patrzył na matkę, która rzuciła się na jego starego z nożem do mięsa i nożem do chleba, na leżące na talerzu ucho i krew tryskającą z rany na jego szyi. I jak na tym skończyło się w zasadzie jej życie, całe je zużyła. ‒ Mam nadzieję, że to były dobre noże ‒ powiedziała Billie. ‒ Chyba nie, wszystko u nas było tanie. Ale wykonały swoje zadanie. ‒ Ona też. ‒ Co masz na myśli? ‒ Ostatnią rzecz, którą, jak mówisz, zrobiła. Matka, która cię chroniła. Jakoś nigdy nie przyszło mu to do głowy. Zawsze uważał, że miała po prostu dosyć. ‒ Kim dla siebie są? ‒ zapytała Billie, wskazując podbródkiem stolik, przy którym siedzieli pięćdziesięcioletnia kobieta i dwudziestokilkuletni mężczyzna, on nad sałatką, ona, zajadając jajka na bekonie. Czy wyczuła jego zakłopotanie i celowo zmieniła temat? 101

‒ To nie matka i syn. ‒ I nie kochankowie, nie ta mowa ciała. ‒ Mimo to oboje lekko się do siebie pochylają. ‒ Udzielając rad i ignorując je? ‒ Może się sobie zwierzają. ‒ Kierowca zaatakował babkę i przez chwilę oboje milczeli. Para wstała i wyszła, on przez jedne, ona przez drugie drzwi. ‒ Studiujesz na wydziale prawa? ‒ Na drugim roku. ‒ To raczej mało się wiąże z naprawianiem samochodów. ‒ No nie wiem. Ile z tego, co robimy w życiu, co myślimy, wynika z naszego wyboru, a ile z tego, co się nam przytrafia? Mój tato zawsze dłubał w samochodach, parkował swój na ulicy, bo w garażu stał jakiś składany przez niego rzęch. To samo dotyczy kuzynów mojej matki, którzy z nami mieszkali. Nie mieli żadnych pieniędzy; większość z tego, co zarobili, wysyłali do domu, więc montowali te auta, z czego się dało. Podpatrywałam ich i dali mi do ręki klucz, żebym udawała, iż pomagam. Wkrótce nie musiałam wcale udawać. Odkryłam, że mam do tego dziwny dryg, tak jakbym instynktownie wiedziała, jak różne rzeczy powinny funkcjonować, 102

jak do siebie pasują, ile siły trzeba tutaj, a ile luzu tam. Był moment, że w domu mieszkało dwanaście osób. Dzieci, kuzyni, trudno było powiedzieć, kto jest kim. Dzięki zarobkom mechanika zrobiłam licencjat i ukończę uniwerek bez żadnych długów, wolna jak ptak. ‒ A potem? ‒ Trudno powiedzieć. Zobaczę chyba, co się okaże. ‒ Co ci się przytrafi. ‒ Zgadza się. ‒ A jeśli nic się nie przytrafi? ‒ Nigdy nie wiadomo. Ale nie będę przecież siedziała i czekała, prawda? Kierowca dopił kawę. Na dnie filiżanki były fusy. ‒ Chcesz jeszcze kawałek ciasta? Tym razem mogłabyś spróbować truskawkowego. ‒ Chyba mam dosyć na cały rok. ‒ Billie pchnęła w jego stronę resztki, posypkę, żółty krem i trzy małe włókienka kokosa. ‒ Posil się, olbrzymie. ‒ Twój ojciec ciągle jest gliniarzem? ‒ W niektóre dni bardziej niż w inne. Ale odznaki nie nosi już prawie od dziesięciu lat. Jest w 103

domu opieki razem z miłymi sprzedawcami butów, dentystami i agentami ubezpieczeniowymi, którzy namawiają go, żeby zagrał z nimi w karty, warcaby albo inne cholerstwo. ‒ Billie wyjrzała przez okno na ulicę, którą przejechały w szyku trzy harleye (nie sposób pomylić odgłosu ich silników z niczym innym). ‒ Dopłacam to, czego nie pokrywa jego emerytura. ‒ A twoja matka? ‒ Zmarła trzy tygodnie po tym, jak odszedł z pracy. A mieli tyle planów... ‒ Trzymając w obu rękach filiżankę, oparła się o murek i wystawiła nogi na zewnątrz loży. ‒ Tak jak wszyscy. Kucharz wychylił się przez służbowe okienko z kuchni, a potem wyszedł i przez chwilę się rozglądał niczym liczący głowy kierowca autobusu. Miał na sobie zielony chirurgiczny fartuch i był chudy jak paździor, z wyjątkiem wielkiego nabrzmiałego brzucha. ‒ A ty? ‒ zapytała Billie. ‒ Czy mam jakieś plany? Niekoniecznie. ‒ Ta bryka, nad którą pracujesz, to tylko dla zgrywu? Nie ścigasz się, bo faceci by o tobie wiedzieli. 104

‒ Ścigałem się kiedyś w okolicach Tucson, ale to było dawno temu. ‒ Nie jesteś jeszcze taki stary, żeby coś było dawno temu, Osiem. ‒ Nie zawsze liczą się tylko lata. Spojrzała mu w oczy (trwało to półtorej chwili, powiedziałby reżyser) i pokiwała głową.

Pojawili się nazajutrz rano przy Globe. Tym razem w dwóch samochodach i zaczekali, aż znajdą się na pustym odcinku drogi. Chevrolet caprice i wyższej klasy toyota. Wiadomość, którą wysłał z kafejki w centrum handlowym, dotarła do celu. Dawał fordowi ostro w kość, dodając gazu, zdejmując nogę z pedału, wolniej, szybciej i znowu wolniej, sprawdzając jego przyspieszenie oraz moc, ale sprawdzian był nieco trudniejszy, niż przewidywał. Facet z przodu był dobry. Kierowca zwolnił, by go puścić, i tamten wyprzedził go, ale potem nie przyhamował, zachowywał odległość. Wiedząc, że to nie będzie łatwa sprawa i nie warto się spieszyć. 106

Ten drugi został z tyłu nie bez powodu. Prowadził trochę sztywno. I nie dodawał gwałtownie gazu, oddalał się za każdym razem, kiedy Kierowca zwiększał albo zmniejszał prędkość o kilka mil. Nim zajmie się najpierw. Kierowca zwolnił, zaczął przyspieszać, po czym znowu zwolnił i dał po hamulcach. Patrzył, jak jadące za nim auto próbuje i nie może się zatrzymać. Patrzył, jak skręca w lewo, i spodziewając się tego, odbił w jego stronę. Auto znowu skręciło, żeby uniknąć kolizji, po czym wypadło z drogi, przechyliło się ostro na bok i cudem unikając dachowania, opadło z powrotem na cztery koła. Jednego miał już z głowy ‒ na jakiś czas albo na dobre. Wykonał ostry nawrót o sto osiemdziesiąt stopni i wdepnął gaz, zdążając ponownie w kierunku świateł, ruchu, cywilizacji. Agresorzy są jak koty, jeśli uciekasz, instynktownie rzucają się w pogoń. I to może obrócić się na twoją korzyść. W lusterku widział, jak światła prowadzącego samochodu zawracają i szybko się zbliżają. Pod niepozorną maską chevroleta też kryła się bestia. 107

Kierowca słyszał gardłowy ryk pracującego na pełnej mocy silnika. Minęło już sporo czasu, odkąd tego ostatnio próbował, i zastanawiał się, czy w momencie gdy okaże się to potrzebne, zrobi wszystko jak trzeba. Instynkt go nie zawodził, ale... To właśnie „ale” jest tym, co cię zabija. Przed sobą miał ogrodzenie, które wcześniej zapamiętał. Koloru ziemi jak wszystko tutaj, z umieszczonymi co parę jardów uproszczonymi rysunkami kaktusa albo jaszczurki, długie mniej więcej na dwieście jardów. Właściwie była to osłona akustyczna, za nią stały domy, niewielkie osiedle. Oba pasma rozdzielał środkowy pas. Ustawiono tam płotek, z przerwami dla policji, pojazdów technicznych i tak dalej. Przy następnej takiej luce Kierowca ostro zakręcił, przeciął środkowy pas i sypiąc żwirem spod opon, pomknął w drugą stronę. Ruch panował tam niewielki, ale i tak sporo było hamowania i nagłych skrętów. I sporo trąbienia. W lusterku zobaczył, że zawracający w ślad za nim Chevrolet ścina kawałek płotu. Ogrodzenie, kilka stóp ubitej ziemi, niski krawężnik. Jeśli odpowiednio przyspieszy i wjedzie 108

na krawężnik pod odpowiednim kątem... Tak jak w trakcie tamtego pierwszego numeru na planie filmu. Kierowca skręcił w lewo, starając się wycelować prosto w krawężnik, a potem w ostatnim momencie szarpnął ostro w prawo. Wpadł na krawężnik, jego głowa uderzyła w sufit samochodu ‒ i znalazł się w górze. Kiedy lewe koła opadły z powrotem, osunęły się na ogrodzenie. Ford pędził przechylony o pięćdziesiąt stopni. Gdy Chevrolet podjechał bliżej, Kierowca znowu szarpnął ostro w prawo i zjechał ponownie na autostradę, prosto na niego. Nie zarejestrowałeś do końca, co się dzieje, widzisz mknący na ciebie samochód, reagujesz odruchowo. Chevrolet wpadł w poślizg, zjechał na środkowy pas, odbił się od ogrodzenia i wpadł z powrotem na jezdnię, zahaczając przodem o poobijany samochód osobowy, a tyłem o lśniącą nową furgonetkę. W końcu wszystko ucichło, tak jak to się dzieje przed przeładowaniem broni. Kierowca nasłuchiwał odgłosów otwieranych drzwiczek, krzyków i syren. 109

W pewnej odległości od miejsca wypadku zatrzymał forda, obracając go o sto osiemdziesiąt stopni, i patrzył na karambol, jakby nie miał z nim nic wspólnego: obserwator, który dopiero teraz pojawił się w pobliżu. Wiedział, że będą ranni. I że bardzo szybko pojawi się policja. Policja, kamery i pytania. Zamknął oczy, żeby skoncentrować się na rytmie serca i oddechu. Oddech na polu walki: pięć wdechów, pięć wstrzymanych oddechów, pięć wydechów. Kiedy otworzył oczy, z tyłu podjeżdżała do niego czarna furgonetka. Jej kierowca został w środku. Pasażer wysiadł, podniósł dłonie i ruszył w jego stronę. Sylwetka mężczyzny rosła w tylnym lusterku. Popielaty garnitur, wiek koło trzydziestki, krótko przycięte włosy, chód i postawa znamionujące wojskowego, sportowca albo jedno i drugie. Kierowca opuścił szybę. Mężczyzna stanął w pewnej odległości od forda. ‒ Pan Beil przesyła pozdrowienia. ‒ To on kazał mnie śledzić? ‒ Tak naprawdę śledziliśmy tamtych ‒ wyjaśnił, wskazując podbródkiem chevroleta. ‒ Tego oraz jego kumpla, którego zostawił pan nieco dalej. 110

‒ Przez chwilę spoglądał na zachód. Zaraz potem Kierowca usłyszał syreny. ‒ Komórki. Ostatnio nigdy nie ma się dość czasu. Niech pan odjedzie. Sytuacja jest pod kontrolą. ‒ Ludzie w innych samochodach mogą być poważnie ranni. ‒ Zajmiemy się tym. Sprawdzimy wszystkich, ustalimy, kto wymaga leczenia szpitalnego, dopilnujemy, żeby dostali najlepszą opiekę, porozmawiamy z nimi, zadbamy o zeznania. Kiedy robimy porządki, nie zapominamy o niczym. ‒ Jego uśmiech miał szerokość kreski światła padającego spod dobrze dopasowanych drzwi. ‒ To transakcja pakietowa ‒ dodał i skinął głową. Skinięcie nie różniło się wiele od uśmiechu. ‒ Powinien pan zadzwonić do pana Beila przy pierwszej nadarzającej się okazji.

‒ Opinie są jak dupy ‒ mawiał niegdyś Shannon. ‒ Każdy jakąś ma. Ale przekonania to inna para kaloszy. Przekonania są gorszymi wrogami prawdy niż kłamstwa. To ostatnie było cytatem z Nietzschego, o czym Kierowca wówczas nie wiedział. W ostatnich latach bardzo się podciągnął. Nie sądził, by Shannon wierzył w jakiś rodzaj prawdy, którą można schować do pudełka i zabrać ze sobą do domu. Zdecydowanie znał się jednak na kłamstwach. Kłamstwach, które słyszymy od urodzenia, w których się nurzamy i które powtarzamy sobie, by iść dalej. Zostawił fairlane'a przed warsztatem i nie mając 112

żadnego tymczasowego ani innego miejsca zamieszkania, znalazł motel bliżej miasta. Recepcjonista, który bez przerwy przyklepywał palcami włosy, kazał mu poczekać w śmierdzącym fotelu z wypalonymi dziurami (w ciągu godziny Kierowca naliczył ich szesnaście), bo było za wcześnie, żeby się zameldować. Pokój był spełnieniem tego wszystkiego, co zapowiadał fotel. Kierowca włączył telewizor, który nie działał, i wyłączył go. Nieważne, i tak słyszał doskonale odbiornik grający w sąsiednim pokoju. Plamy na sedesie i wannie były światem samym w sobie. Kiedy usiadł na łóżku, wydało odgłos przypominający resory dwukółki ze starych westernów. Musiał jednak odpocząć, jutro miał od cholery roboty, żeby doprowadzić samochód do porządku, a to miejsce było tak samo dobre jak każde inne, żeby się przyczaić. Nikt go tu nie znajdzie, nikt go tu nie będzie szukał. Wierzył w to do chwili, kiedy obudził go dźwięk zamykanych drzwi do jego pokoju. Intruz oczywiście będzie przy nich przez chwilę stać. Nie poruszając się, wstrzymując oddech, nasłuchując. Tak się to robi. Kierowca zakaszlał cicho, 113

jak to czynimy przez sen, po czym obrócił się na bok i znowu znieruchomiał. Jeden niepewny krok, po krótkiej chwili drugi. Korytarzem przechodziła jakaś para, stukając obcasami i rozmawiając, i Kierowca natężył słuch, wiedząc, że intruz może wykorzystać te hałasy, żeby podejść bliżej. Nie kombinuj, działaj, powtarzał mu bez końca Shannon. Tak naprawdę Kierowca wcale nie zobaczył ani nie usłyszał mężczyzny ‒ jeśli już, to go wyczuł. Dopiero zrywając się z łóżka, dostrzegł jego sylwetkę, kontur na tle jaśniejszego prostokąta okna. Uderzył łokciem tam, gdzie powinna być twarz, i usłyszał trzask łamanej kości. Kiedy intruz upadł, przydeptał mu stopą gardło, choć ten nie miał raczej zamiaru szybko się podnosić. Przyniósł ręcznik z łazienki, usiadł przy leżącym, otworzył scyzoryk i trzymał go tak, by był pierwszą rzeczą, którą zobaczy intruz, kiedy odzyska przytomność. Nie trwało to długo. Facet otworzył oczy, przez chwilę wodził nimi półprzytomnie, w końcu utkwił je w Kierowcy. Odwrócił głowę, wypluł krew, po czym spojrzał na niego znowu i czekał. 114

‒ Jesteś stąd? ‒ zapytał Kierowca. ‒ Z Dallas. Fachowiec z importu. Ciekawe. Kierowca odłożył scyzoryk. ‒ Gdzie są inni? ‒ Nie wiem nic o żadnych innych, człowieku. ‒ A co wiesz? ‒ Że kiedy stąd wyjdę, czeka na mnie pięć kafli. ‒ Ale przecież stąd nie wyjdziesz. ‒ W tym sęk. ‒ Chcesz jeszcze zobaczyć Teksas? Mężczyzna oblizał wargi, poczuł krew. Dotknął delikatnie dwoma palcami złamanego nosa. ‒ To byłoby najbardziej pożądane wyjście, tak. ‒ Więc usiądź na krześle, to pogadamy. ‒ O czym? ‒ Jak mieli ci zapłacić, gdzie, kto. O tego rodzaju rzeczach. Kierowca pomógł mu wstać. Kiedy facet się wyprostował, krew pociekła mu z nosa i przycisnął do niego ręcznik. ‒ Wiesz chyba, że nie wygrasz? Załatwisz mnie, to przyjdzie ktoś inny. 115

Więc na razie do tego to się sprowadzało, do rozmowy w środku nocy z zabójcą partaczem i do analizowania swoich przekonań. Czy kiedyś jakieś miał? I jakimi kłamstwami się karmił, żeby uwierzyć, że jakoś przez to wszystko przejdzie?

Pojechał ze swoim nocnym gościem na lotnisko Sky Harbor i kazał mu zadzwonić z wiadomością, że wykonał robotę. Po drodze zatrzymali się, żeby kupić facetowi nową koszulę i spodnie. Nie było mowy, by wpuścili go tak upaćkanego krwią na pokład samolotu. Pieniądze były do odebrania w Glendale. Kierowca pojechał tam i zaparkował za All-Nite Diner, jedynym czynnym lokalu w dzielnicy, którą poza tym zajmowały same outlety i biura. W środku siedzieli dwaj gliniarze, a także, sądząc po kapeluszach i westernowych akcesoriach, członkowie zespołu Biscuit Band, którego furgonetka stała przed knajpą. 117

Kierowca kupił kawę na wynos i wrócił do samochodu. Żeby się nie nudzić, oglądał witryny. Na tych, za którymi mieścił się Mail N More, przeczytał: WYNAJEM SKRYTEK PRZEKAZY PIENIĘŻNE KSERO ODBIÓR PRZESYŁEK USŁUGI KURIERSKIE PAKOWANIE NOTARIUSZ WIZYTÓWKI HABLA ESPAÑOL W witrynie sklepu z antykami po drugiej stronie widniał napis: „Dziś prawdziwego życia już nie ma”. Kierowca myślał o ludziach, którzy wciąż na niego polowali. O czym mógł świadczyć fakt, że wynajmowali ludzi z zewnątrz? Że mają ograniczone zasoby, stanowią być może małą, działającą samodzielnie grupę? Było to mało prawdopodobne, zważywszy na profesjonalizm działania ‒ musiał zakładać, że ich ludzie weszli do akcji pierwsi ‒ nie wspominając już o zaangażowaniu Beila. Bo chcieli zachować dystans, w razie czego wszystkiego się wyprzeć? A może zabrakło im żołnierzy? Chyba tak. O 7.54 pod Mail N More podjechał ciemnobrązowy saturn. Jego kierowca zgasił silnik, ale nie wysiadł. Kiedy na tabliczce za drzwiami ukazał się 118

napis OTWARTE, wszedł do środka z bąbelkową kopertą formatu jedenaście na trzynaście cali. Młody czarny facet, zbliżający się do trzydziestki, w ciemnym garniturze, białej koszuli, bez krawata. Podał kopertę mężczyźnie za biurkiem, po czym wyjął portfel i zapłacił. Kiedy wyszedł, Kierowca siedział za kierownicą jego saturna. ‒ Co, zapomniałem go zamknąć? ‒ Phoenix słynie z kradzieży samochodów. ‒ Może pan wysiądzie? ‒ Może raczej pan wsiądzie. Będziemy mogli nieoficjalnie porozmawiać. Oczy mężczyzny zlustrowały chodnik, ulicę i knajpę. Radiowóz odjechał kilka minut wcześniej. Restauracja wypełniała się ludźmi idącymi do pracy. Kierowca sięgnął pod tablicę rozdzielczą i zwarł przewody, które wcześniej wyciągnął. Silnik zbudził się do życia. ‒ Za minutę odjeżdżam. Jeśli pan wsiądzie, zostanę. Mężczyzna obszedł samochód, otworzył drzwi pasażera i oparł o nie dłoń. ‒ To naprawdę jest bez sensu. 119

‒ Z każdym rokiem robię się coraz głupszy. Mężczyzna wsiadł i Kierowca zgasił silnik. ‒ Tak głupi ‒ dodał ‒ że nie obchodzą mnie pieniądze, które właśnie pan tam zostawił. Facet spojrzał na niego, a potem z powrotem na ulicę. ‒ No tak, rozumiem. ‒ Obchodzi mnie, od kogo pochodzą. ‒ Dlaczego? ‒ Wiedza czyni nas lepszymi, nie sądzi pan? ‒ Nie ‒ odparł facet. ‒ Wcale tak nie myślę. Po czterech latach zakuwania w college'u i kolejnych trzech latach na wydziale prawa skończyłem jako chłopak na posyłki. To jest ta pańska wiedza. ‒ W którymś momencie dokonał pan wyboru. ‒ Dokonywanie wyborów, o to w tym wszystkim chodzi, tak? Wolna wola, wspólne dobro. Wciąż mam gdzieś notatki z zajęć. ‒ Wybory nie muszą być dokonywane raz na zawsze. Facet odwrócił się do niego twarzą. ‒ Występował pan u Oprah czy co? Przez chwilę patrzyli, jak ulicą zasuwa z prędkością piętnastu mil na godzinę siwowłosy dziadek w 120

wózku golfowym. Na antenie w rogu miał zawieszoną amerykańską flagę, boki wózka oblepione nalepkami. ‒ Pieniądze ‒ przypomniał Kierowca. ‒ Wie pan, że nie mogę tego powiedzieć. ‒ Wracamy do wiedzy. ‒ Kierowca położył obie dłonie na widoku, na kierownicy. ‒ W takim razie obawiam się, że nie wysiądzie pan z tego samochodu. ‒ Sądzi pan, że potrafi to zrobić? ‒ Tam gdzie mieszkam, to się dzieje w ciągu chwili. Minutę później sprawca zajada sandwicza. Dziadek zatrzymał się przed Mail N More, wyjął z tylnej kieszeni plastikową torbę na zakupy, otworzył ją i wszedł do środka. Wyszedł, niosąc w torbie coś, co wyglądało najwyżej na kilka listów. ‒ To chyba najjaśniejszy moment jego dnia. ‒ Wszystko zależy od perspektywy ‒ odparł Kierowca. ‒ Tak. Patrzyli, jak wózek golfowy rusza z powrotem ulicą i jak zwalniają za nim samochody. ‒ Ukończyłem studia w grupie najlepszych dziesięciu procent, udało mi się. Kusiły mnie wszystkie te firmy szukające bystrzaków na kampusie. Przyjąłem propozycję pracy w czołowej kancelarii. Jest 121

tam trzech wodzów i dwustu Indian, każdy z nich z grupy najlepszych dziesięciu procent, każdy wyjątkowo bystry. Okazuje się, że firma nie zatrudniła kolejnego Indianina, kupili sobie po prostu nowego konia. Kierowca milczał. ‒ Stajnia jest w Highland, niedaleko Twenty Fourth Avenue. Genneman, Brewer i Sims. To konkretne zlecenie wydał mi asystent Josepha Brewera, Tim. Żółte włosy. Nie blond, ale żółte. I trochę zbyt opięte ubranie. Tyle wiem. ‒ Cztery przecznice dalej wózek skręcił na wschód. ‒ Tak między nami: dostarczyłem przesyłkę. Odjeżdżam, melduję się w biurze, wszystko jest cacy. ‒ I nikt nie wie o naszej rozmowie. ‒ To miałem na myśli. ‒ Jak powiedziałem, rozmawialiśmy nieoficjalnie. Kierowca wysiadł i popatrzył w ślad za odjeżdżającym saturnem. Zorientował się, że facet, choć niewiele młodszy od niego, zrobił na nim wrażenie dzieciaka. Jak brzmiała ta fraza, której użył Manny? „Wyrzucony na nowo na świat”. Nowy koń, powiedział dzieciak. Zajeżdżony ‒ był zdecydowanie zajeżdżony.

Asystent Josepha Brewera, Tim Bresh, mieszkał w jednej z enklaw niedaleko Encanto Park, labiryncie starych domów w stylu craftsman i podmiejskich rezydencji z wiatą na samochód. Połowa craftsmanow sypała się w gruzy, druga połowa była odremontowana i odpicowana. Dużo tablic z napisem „Na sprzedaż” przed jednymi i drugimi. Dom Bresha stał między zasłoniętym przez oleandry, od dawna niemalowanym drewnianym budynkiem i innym, z betonowych bloczków, pomalowanym na tak jaskrawy biały kolor, że wydawał się nierzeczywisty, nie z tego świata. Bresha był w kolorze złamanej bieli, może kości słoniowej, ale tam, gdzie 123

nadwerężyły go kosiarki, woda podskórna i czas, wyłaziły zielonkawe plamy. Udając gońca z wymagającą poświadczenia odbioru przesyłką dla Josepha Brewera, Kierowca zdołał się dostać do górnego odcinka przewodu pokarmowego Gennemana, Brewera i Simsa, do sekretariatu samego Brewera, gdzie rozpoznał Bresha po żółtych włosach i tak dalej. Przesyłka zawierała, nawiasem mówiąc, książkę, najnowsze płomienne potępienie opartego na zasadzie piramidy finansowej kapitalizmu oraz tych, którzy czerpią z niego zyski. Kierowca chętnie wyobrażał sobie, że Brewer bierze książkę do ręki zaintrygowany tym, skąd się wzięła i jakie jest jej przesłanie, lecz realistycznie zdawał sobie sprawę, że sukinsyn wrzucił ją od razu do niszczarki. Albo kazał to zrobić swojemu asystentowi. ‒ Ja otworzę ‒ powiedział ktoś wewnątrz, kiedy Kierowca wcisnął dzwonek. Drzwi otworzyła kobieta. Wysoka, z chudymi ramionami, ubrana w szorty i bluzkę z odkrytymi plecami ‒ chciałoby się powiedzieć „patykowata”. Miała mokre włosy... po prysznicu albo pływaniu. Razem z Kierowcą zaczekała, aż ucichnie dzwonek grający Sympathy for the Devil. ‒ Za każdym razem mnie to bierze ‒ oznajmiła. 124

‒ Niesamowity dzwonek. Czy Tim... Ale Tim już się pojawił, stając tuż za nią. W ręce trzymał kieliszek do koniaku wypełniony czymś, co pachniało jak bailey. Przez chwilę przyglądał się Kierowcy. ‒ Czy my się znamy? Nagle sobie przypomniał. ‒ Przesyłka. Książka, Street Smarts z literami S jak w znaku dolara. Sprytne. Założę się, że Joe siedzi w domu i nie może się od niej oderwać. To dokładnie jego domena. ‒ Bresh przerwał, jakby się zastanawiał, jaka może być domena Kierowcy. Trudno było zgadnąć, co malowało się na jego twarzy. Ostrożność? Wyrachowanie? ‒ Czym mogę panu służyć? ‒ zapytał. ‒ Tym razem nic pan nie doręcza. ‒ Tym razem odbieram ‒ odparł Kierowca, wsuwając się do środka. ‒ Dobrze. ‒ Może pana przyjaciółka powinna wyjść. ‒ Może pan powinien to zrobić. Kierowca potrząsnął głową. ‒ Niech pan posłucha. ‒ Bresh cofnął się nieco, 125

by dać mu więcej miejsca. ‒ W GB S pracuje osiemnastu prawników, nie licząc sekretarzy, aplikantów i innych biuralistów. To sporo ważniaków, sporo ambicji i wybujałych ego... nawet bez klientów, którzy biorąc pod uwagę płacone stawki, są dość wymagający. I kto pana zdaniem trzyma to wszystko w ryzach? Ja. Więc tak jak to robię dzień w dzień, zapytam pana wprost: o co panu chodzi? ‒ Jeden z waszych adwokatów dostarczył dziś rano przesyłkę do Glendale. Czarny, pod trzydziestkę, jeździ saturnem. ‒ Nie wolno mi... ‒ Wiem, co dostarczył i dlaczego. Muszę wiedzieć, kto złożył zamówienie i kto go wysłał. Wypłynęło pańskie nazwisko. ‒ Rozumiem. I chce pan to wiedzieć, ponieważ...? Kierowca nie odpowiedział od razu. ‒ Ponieważ tu jestem i grzecznie pytam ‒ oświadczył w końcu. ‒ Śledził mnie pan. Kierowca pokiwał głową. Poznał po oczach Bresha, że wszystko to sobie poskładał, fałszywą przesyłkę, zabawę w berka, wszystko. 126

‒ To nie ja ‒ powiedział. ‒ Zadzwoniłem oczywiście do Donniego, przekazałem mu zlecenie. Tym się głównie zajmuję. To duża firma, GBS. Kobieta potwierdziła to kiwnięciem, a właściwie bardziej szarpnięciem głowy. ‒ Olbrzymia. Tak jakby nie miała końca. ‒ Pani też tam pracuje? ‒ Jestem specjalistką od komputerów. Timmy uważa, że on tym wszystkim rządzi. Tak naprawdę rządzę ja. ‒ Kojarzy pan tych facetów, których widuje się w centrach handlowych i podobnych miejscach? ‒ zapytał Bresh. ‒ Starych facetów z głowami jak kręgle, wielkimi zaokrąglonymi brzuchami i sterczącymi na dole cybuchami nóg? Tak właśnie wygląda GBS, tyle że pod okrągłym brzuchem jest sto nóg i każda z nich drałuje w innym kierunku. ‒ W tym momencie Timmy wygłasza na ogół swoją buńczuczną mowę o buldożerach. Mam nadzieję, że się pan nie spieszy. ‒ Czytał pan kiedyś Webera? ‒ kontynuował Bresh. ‒ O biurokracji? Firmy takie jak GBS to coś, co rozgryźli już dawno temu. Chodzi tylko o to, żeby nie stracić ani jednego miejsca w autobusie, 127

żeby maszyneria pracowała tak jak zawsze. Cała reszta: klienci, pracownicy, prawo jako takie to sprawy drugorzędne. ‒ Nie bardzo przestrzega pan przysięgi lojalności. ‒ Jestem częścią maszynerii... ‒ Jestem buldożerem! ‒ wtrąciła jego przyjaciółka. ‒ Ale to wcale nie znaczy, że tego nie widzę. Bresh odstawił swojego drinka na niski stolik tuż za drzwiami. Na drugim końcu blatu stał przezroczysty niebieski wazon ze sztucznymi kwiatami z jedwabiu, pałkami wodnymi i wachlarzami z piór na długich rączkach. Pośrodku był wiklinowy koszyk wypełniony po brzegi mlecznobiałymi kryształowymi jajami niewiele większymi od marmurowych kulek. ‒ Jest pewien człowiek, który od czasu do czasu pracuje na zlecenie dla firmy. Podobno to są usługi kurierskie, tak napisano na rachunku, ale nie trafiłem na ich ślad nigdzie indziej. ‒ Więc co naprawdę robi? ‒ Po prostu nie mogę powiedzieć. To nie są sprawy z mojego podwórka. Kontaktuje się z naszym młodszym wspólnikiem. 128

‒ I to od niego właśnie dostał pan telefon? Żeby wysłać Donniego z pieniędzmi? Bresh pokiwał głową. ‒ Richard Cole. Z nim powinien pan pogadać. Może pan go namierzyć jutro w kancelarii i śledzić w drodze do domu. Albo... ‒ w tym momencie wziął do ręki kieliszek i ruszył z nim tam, gdzie chyba mieściła się kuchnia ‒ ...albo mogę po prostu dać panu jego adres.

‒ Nie chce ci się grać w karty, prawda? Bill nie spojrzał na niego. Za szybą kolejny cholernie piękny dzień. Okno oczywiście nie dawało się otworzyć. ‒ Na telewizję też nie masz ochoty? I właściwie na nic, co mają tutaj do zaoferowania? Mam rację? Wendell odwrócił się od żaluzji, które wcześniej uchylił. Słońce padło na podłogę niczym niechlujny pijak. ‒ Wszystko jest kwestią wyboru, panie Bill. Ja mogę dokonać wyboru i nie iść w ślady mojej naćpanej matki. Ty możesz dokonać wyboru i nie leżeć tutaj, jakbyś zdychał, podczas gdy obaj wiemy, 130

że daleko ci jeszcze do tego. Wendell się roześmiał. Zdrowym śmiechem z głębi piersi. ‒ Kwestia wyboru. Tylko mnie posłuchaj, gadam jak jeden z tych pracowników społecznych, którzy nigdy nie szczędzili mojej mamie dobrych rad. Nie wspominając, jeśli chodzi o kilku z nich, o sześciu albo dziesięciu calach twardego fiuta. Bill roześmiał się wbrew sobie. ‒ Otóż to. Truposze i stojący jedną nogą w grobie nie są z tego raczej znani. Żeby się śmiali. To dobrze. Wyobrażasz sobie, jak by hałasowali na cmentarzach? Bill usiadł na skraju łóżka. Wendell podał mu buty, wycierając je przy tym rękawem koszuli. ‒ Coś ci powiem. Za jakieś dziesięć minut w świetlicy zacznie się koncert gospel. Widziałem chórzystów, kiedy wysiadali z autobusu. Narobią cholernego zgiełku. A ja tak samo jak ty nie mam ochoty tu wtedy siedzieć. Co powiesz, żebyśmy wybrali się obaj na spacer? Poczuli ziemię pod stopami?

W pierwszym roku po przyjeździe Kierowcy do miasta on i Shannon pracowali na planie postapokaliptycznego filmu Doomtown Days. Wytwórnie kręciły ich wówczas sporo, na ogół za psie pieniądze. Samotni mężczyźni i kobiety, którzy z niechętnym heroizmem przemierzali w łachmanach spaloną ziemię, rozpadające się społeczności, pojazdy będące motoryzacyjnym odpowiednikiem domowej roboty spluwy, zmutowane owce, tego rodzaju rzeczy. Shannon uznał, że reżyser nie wygląda na więcej niż szesnaście lat. ‒ Chłopak musiał wyciąć ogłoszenie z tylnej 132

okładki komiksu: Chcesz reżyserować film? Wysłał im dwa dolary. Na planie kręcił się pewien facet w kolorowej koszuli i pogniecionych spodniach. Ani stary, ani młody, ani przystojny, ani brzydki, nic w nim nie przykuwało uwagi. ‒ Co to za jeden? ‒ zapytał Kierowca. ‒ Danny Louvin. Wszystko, co tu się dzieje, zależy od niego. Kierowca ponownie mu się przyjrzał. Bransoletka identyfikacyjna, naszyjnik z muszli ślimaków ‒ facet mógłby zgarnąć nagrodę za najbardziej obciachowy wygląd. ‒ To jest gość z kasą? ‒ Gość z kasą siedzi tam, w namiocie producenta. W koszuli z dzianiny i skórzanych mokasynach. Danny jest facetem, który puszcza forsę w ruch, sprawia, że wszystko funkcjonuje. ‒ Nie wygląda, żeby coś robił. ‒ Bo jest w tym taki dobry. Kierowca przypomniał to sobie, jadąc Cave Creek Road. Kolejne osiedla jednorodzinnych domków w miejscu, które jeszcze niedawno było pustynią. Zastanawiał się, czy późnym popołudniem w dalszym ciągu nie pojawiają się tu kojoty i co o tym 133

wszystkim myślą. W miejscach, gdzie chmury zasłaniały słońce, widać było na wzgórzach ciemne plamy i krajobraz wyglądał jak zszyte na chybcika dwa różne światy. Myślał o ludziach, którzy są na widoku, i o tych, których nie widać, a którzy tak naprawdę pociągają za sznurki. Jeśli pójść za daleko w tę stronę, rodzi się paranoja, zaczyna się wietrzyć spisek w tym, jak poustawiane są pudełka z płatkami na półce. Ale nie brać tego w ogóle pod uwagę to głupota. Bresh uważał, że to on rządzi w GBS, dzięki niemu wszystko się kręci. Może i tak. A Beil, który twierdził, że jest tylko agentem, aranżerem, pośrednikiem? Jak daleko sięgały jego wpływy? Czy czarodziej krył się za każdą zasłoną? Czy był tylko jeden, za wszystkimi zasłonami? Na billboardach reklamujących nowo budowane osiedle widać było szereg twarzy od małego dziecka po staruszków. „Lepsze życie, którego szukaliście”, głosił napis. Kierowca przypomniał sobie coś, co usłyszał od Shannona, opowieść o podróżniku, który oddał życie, ponieważ chciał odwiedzić pewne miasto ‒ podobne do wszystkich innych w swoim rejonie, ale zakazane. Zapamiętał to, bo kiedy 134

Shannon o tym opowiadał, siedział z nimi scenarzysta. Dwa dni później ta sama historia pojawiła się w przerobionej wersji scenariusza. Dom Richarda Cole'a był otynkowany i pomalowany na zielono. W zewnętrzne ściany miał wmurowane sztuczne bale, w każdym razie kikuty sztucznych bali. Ustawione w czterech rogach dachu plastikowe sowy lustrowały wzrokiem nieboskłon. Na podjeździe stały dwa samochody, granatowy lexus i dwumiejscowe bmw. Nie było dzwonka, ale kołatka w kształcie niedźwiedziej głowy. Kierowca zastukał nią, po czym stanął na skraju pola widzenia wizjera i odwrócił się, jakby podziwiał krajobraz. ‒ Kto tam? ‒ rozległo się za drzwiami. Kierowca nie odpowiedział. Po chwili drzwi zaczęły się otwierać. Kierowca czekał. Kiedy otworzyły się na oścież i ujrzał za nimi mężczyznę o bezczelnej, wykrzywionej gniewem twarzy, dał krok do przodu i uderzył go z całej siły w czoło. Patrzył, jak facet zatacza się i wywraca na podłogę, i zobaczył, jak z kanapy wstaje drugi mężczyzna. ‒ Zły pomysł ‒ ostrzegł go Kierowca. 135

Facet usiadł. Obaj ubrani byli niczym bliźniacy: luźne spodnie, niebieskie popelinowe koszule i drogie skórzane bonżurki. Kiedy Cole podniósł się z podłogi, drugi facet sięgnął ukradkiem po komórkę do kieszeni, którą sto lat wcześniej zaprojektowano na kieszonkowy zegarek. ‒ Jeszcze gorszy pomysł ‒ powiedział Kierowca i facet podniósł w górę otwarte dłonie. Cole zerknął z niesmakiem na swojego przyjaciela i utkwił wzrok w Kierowcy. ‒ Coś ty za jeden? ‒ Jestem doręczycielem. Jak Donnie. Żadnej reakcji. ‒ Donnie, który na twoje polecenie dostarczył dziś rano bąbelkową kopertę do Mail N More... W dalszym ciągu nic. ‒ A ty powiesz mi, na czyje polecenie kazałeś mu to zrobić. ‒ Wynoś się z mojego domu. Kierowca zrobił gest, jakby miał zamiar wyjść, a potem odwrócił się i prawą stopą kopnął Cole'a w kolano, ścinając go z nóg. Facet wywrócił się z głośnym łoskotem, który mógł świadczyć o wstrząśnieniu mózgu. Kierowca postawił mu stopę na karku. 136

‒ Proszę ‒ powiedział. Cole nie próbował się poruszyć, ale jego oczy rozbiegły się na wszystkie strony, na północ, południe, wschód i zachód. Biały sufit. Beżowe ściany. Nogi mebli. Dywan w kolorze kości słoniowej. Widoczne pod kanapą stopy jego przyjaciela. Oto jak nagle może się zmienić świat, który znałeś i byłeś pewien, że rozumiesz, pomyślał Kierowca.

Miasta były takie różne, miały tak dużo twarzy. Kierowca zostawił za sobą szerokie bogate przestrzenie Cave Creek i Carefree, minął Deer Valley Road i więzienie federalne i znalazł się pośród suchych ugorów na peryferiach Phoenix. Było tak, jakby przejeżdżał nie przez jedno, lecz przez pół tuzina postawionych obok siebie i jedne na drugich miast. Kościoły przerobiono na urzędy skarbowe. W wielkiej hali z parkingiem, gdzie sprzedawano kiedyś sprzęt rolniczy, urządzono pchli targ. W Dairy Queen nie zmieniło się nic poza szyldem, na którym widniał teraz napis: Mariscos Juarez. 138

Dwie przecznice na lewo od zamkniętego osiedla ludzie ściągali materace na podjazdy i pichcili coś w garach wielkich jak kotły ludożerców. Kiedy jechał z powrotem, zapadał już zmrok, kładąc swoją płaską dłoń nad miastem. Billie zaproponowała mu wcześniej mieszkanie swojego wujka. „Jak długo będziesz go potrzebował”, powiedziała, wyjaśniając, że wujek Clayton przebywa aktualnie kilka tysięcy mil stąd, „pomagając naprawić szkody, które wyrządziliśmy wcześniej”, cokolwiek miało to znaczyć. Mówiła: „jak długo będziesz go potrzebował”, lecz on pomyślał: „aż mnie tam dopadną”, i odmówił. W związku z tym zameldował się na dłużej w hotelu położonym dwie przecznice dalej na północ i jedną, ruchem konika szachowego, od rogu Colter i Twelfth. Pokój z pojedynczym wejściem oraz zamkniętymi na głucho oknami, które już nie były zamknięte. Poza tym widok na wejście, podjazd i parking. Po drugiej stronie ulicy znajdowała się knajpa, w której umówił się z Billie. Mieli tam dość czerwieni ‒ dach na zewnątrz, obicia loży, stołki przy barze, fartuszki, serwetki ‒ żeby człowiek przestał rozpoznawać kolory, ale jedzenie było dobre i tanie. 139

Kelnerki, podobnie jak sam lokal, pochodziły chyba z lat pięćdziesiątych. Przyjmowały zamówienie, odchodziły parę kroków, odwracały się i przynosiły gotowe dania ‒ takie przynajmniej miało się wrażenie. Billie przyszła prosto z warsztatu w roboczym ubraniu i butach, ze smarem za paznokciami i logo Nike na policzku. Wszyscy w knajpie wyglądali tak, jakby właśnie skądś przyszli i zaraz wybierali się gdzie indziej. Przebierali nogami pod stolikami. Zerkali w stronę okna. Nie tylko tutaj, pomyślał Kierowca. Cały świat dziś tak wygląda. Przypomniał sobie, jak stał nad ciałem Berniego Rose'a w LA, na krańcu świata, i Bernie wydawał ostatnie tchnienie. Przypomniał sobie, jak wsiadł do ogołoconego z części datsuna, jak pokrzepił go pomruk jego silnika, jak pomyślał, że siedzi za kółkiem, że to właśnie robi i to zawsze robił. ‒ Interesująca kompozycja ‒ powiedziała Billie. ‒ Zaczynając od kostiumów kelnerek. ‒ Jeśli masz na myśli ich włosy i resztę, nie sądzę, żeby to był kostium. 140

‒ Uhm. A kucharz? ‒ Co jakiś czas jego głowa pojawiała się w okienku, przez które podawano talerze kelnerkom. Zaczesane w jedną stronę cienkie włosy, nos, który zdawał się bezlitośnie ciągnąć twarz do przodu. ‒ Ogląda za dużo czarno-białych filmów? W tym momencie do środka weszła z jakiejś imprezy grupa ucharakteryzowanych na zombie pięciu mężczyzn i kobiet. Podarte stroje, ziemiste blade twarze, podkrążone oczy, zwisające nitki śliny. Zajęli lożę w rogu i jeden z nich zaczął cicho nucić Mięso! Mięso! Kierowca był w połowie swojego „Śniadania o każdej porze”. ‒ Muszę ci coś powiedzieć ‒ oznajmił, odkładając widelec. ‒ Zastanawiałam się, kiedy do tego dojdziemy. ‒ Wydawało się to takie oczywiste? ‒ Niekoniecznie. ‒ Ale? Billie wzruszyła ramionami. ‒ Po prostu uczciwe. Więc opowiedział jej. O swoim dawnym życiu 141

niewiele ‒ tylko podstawowe fakty. Więcej o tym, jak stał nad ciałem Elsy, jak w przeszłości zabijał, nie raz, lecz kilka razy. I jak teraz zabójcy uwzięli się na niego. Jak wciąż się pojawiali, równie dobrze mogli się pojawiać do końca jego życia. Jak krótka mogła się okazać ta chwila wytchnienia. Kiedy umilkł, uciekła wzrokiem w bok, a potem spojrzała na niego. ‒ Ci zombie jedzą sałatki ‒ powiedziała, biorąc do ust ostatni kawałek hamburgera. ‒ Innymi słowy, odkryłeś, że jesteś z nieznanego powodu ścigany przez niewiadome siły, które nie spoczną, póki nie dopną swego. ‒ Ujęłaś to zdecydowanie innymi słowami. Ale owszem, o to w gruncie rzeczy chodzi. Trudno w to uwierzyć? ‒ Nie, po prostu zastanawiam się, co powiedziałby o tym mój nauczyciel filozofii. Ciemny pokój, ciemny kapelusz. Ramię napierające na drzwi, napotykające niewidoczny, cichy, niewiadomy opór. Interesujący mężczyzna. „Rzeczywistość jest czymś brutalnym ‒ tłumaczył nam. ‒ Nie ma w niej żadnego sensu”. A mimo to całe jego życie, to, jak mówił, jak uczył, jak się ubierał, wydawało się 142

utkane z zasad logiki. ‒ Billie uśmiechnęła się do kelnerki, która dolała jej kawy. Odwracając się z powrotem do Kierowcy, zatrzymała na chwilę wzrok na tabliczce z jej imieniem. ‒ Dzięki, JoAnne ‒ powiedziała. ‒ Myślę, że przydałaby ci się jakaś pomoc ‒ podsumowała, kiedy JoAnne odeszła.

Późnym rankiem Raymond Phelps przysypiał na leżaku na swoim patiu, zastanawiając się, gdzie zjeść lunch: w tajskiej restauracji czy może u Kubańczyków, gdzie spróbowałby jednego z ich rozgniecionych grillowanych sandwiczy. Coś zwróciło nagle jego uwagę, zbudziło go. Jakiś dźwięk, owad, głód. Nie wiadomo co. Kiedy otworzył oczy, ujrzał nad sobą odwróconą o sto osiemdziesiąt stopni twarz. ‒ Będziesz wolał się nie ruszać ‒ usłyszał. I kiedy to zrobił, oberwał z całej siły w brzuch młotkiem. 144

‒ Dlatego będziesz wolał się nie ruszać. ‒ W polu widzenia pojawił się młotek i trzymająca go ręka. ‒ Znalazłem to przy ścianie. Dawno temu pewnie ci zależało, starałeś się o wszystko zadbać. A teraz popatrz. Rdza, spróchniała rączka. Co można powiedzieć o człowieku na podstawie jego narzędzi, Ray? ‒ Coś ty, kurwa, za...? Młotek uderzył ponownie, zanim Raymond zdążył skończyć zdanie. Zwymiotował. Kawa, sok i kwasy żołądkowe paliły mu gardło. Mężczyzna zaczekał, aż ustaną torsje. ‒ Osiem cali w lewo i w prawo i będziesz miał żwirek zamiast bioder. Dziesięć cali na południe... ‒ Czego chcesz? ‒ Chcę, żebyś zrozumiał, że to nie będzie luźna rozmowa. Ja zadaję pytania, ty odpowiadasz. Zwięźle i na temat. Raymond chciał unieść dłoń, żeby otrzeć usta, ale powstrzymał się i spojrzał na mężczyznę. ‒ Nie krępuj się. ‒ Facet znowu zaczekał. ‒ Możemy zaczynać? Raymond pokiwał głową. ‒ Dwa dni temu zadzwoniłeś do Richarda Cole'a 145

i kazałeś mu przygotować przekaz pieniężny w Glendale. Raymond pokiwał głową. Do gardła znowu podchodziła mu kawa, sok i kwasy żołądkowe. ‒ Te pieniądze miał otrzymać zawodowiec sprowadzony z Dallas. ‒ Tak. ‒ Kogo miał skasować? ‒ Chyba wiesz kogo. ‒ Raymondem znowu szarpnęły torsje, ale z ust pociekły mu tylko wąskie lepkie strużki cieczy. ‒ Miałeś fotografię? ‒ Rysopis. Dane pojazdu. Prawdopodobna lokalizacja. ‒ Kto wydał zlecenie? Raymond otworzył usta, żeby odpowiedzieć, i zamknął je, bojąc się, że zwymiotuje. Udało mu się jednak powstrzymać. ‒ Czy możemy wejść do środka? Kucający przy nim mężczyzna wyprostował się i wskazał młotkiem drzwi do domu. Gabinet stanowił dokładne przeciwieństwo Raymonda: uporządkowany, dobrze zorganizowany, 146

czysty. Metalowe półki po obu ścianach, segregatory ustawione w szeregu i podtrzymywane przez podpórki, cyfry na półkach, tu i tam wystające na dole z segregatorów przekładki. Kierowca zerknął do kuchni, zobaczył brudne blaty, zatłuszczoną płytę grzewczą i stos nieumytych talerzy i znowu zadziwił go kontrast. Ponownie omiótł wzrokiem półki. ‒ Tak wyglądał świat, nim zawładnęły nim komputery. ‒ Pliki komputerowe, zgadza się. Łatwe do skopiowania, łatwe do skasowania. Ale mam ukryte duplikaty tego wszystkiego. ‒ W charakterze zabezpieczenia? ‒ Zabezpieczenia, pamięci, archiwum. Co ci pasuje. Raymond wskazał pytającym gestem półki. Kiedy Kierowca skinął głową, podszedł tam i wyjął jeden ze skoroszytów. Nie sprawdzając innych, bez wahania. Wziął go i podał Kierowcy. Ten przejrzał zawartość. Zapisy e-maili. Wyciągi z kont i dokumenty finansowe. Raporty z agencji kredytowych, Better Business Bureau oraz organizacji licencyjnych. Kserokopie odręcznych notatek, 147

które pochodziły chyba z kieszonkowych notesów i kalendarzy. Listy członków. ‒ Nie zaprowadzi cię to jak po sznurku, ale zawsze to jakaś mapa. ‒ Więc to nie był ktoś, z kim współpracowałeś wcześniej. ‒ I dobrze się zamaskował. Zawsze staram się spoglądać w toń tak głęboko, jak to możliwe. Podobnie jak ty, jestem tego pewien. Z tego, co zdołałem ustalić, zlecenie przyszło od adwokata z Nowego Orleanu albo okolic. ‒ Nie masz pojęcia, kto za tym stoi? ‒ Ktoś, kto ma furę pieniędzy. ‒ Raymond wyciągnął rękę po segregator. ‒ Daj mi chwilę. Zrobię kopie.

‒ Mam tam kilku starych kumpli, których mogę poprosić o pomoc. ‒ Tatuaże mogą w tym wypadku okazać się mało skuteczne, Felixie. ‒ Doyle będzie. Semper Fi*. I ta jego proteza nogi. Kiedy chce, skruszy każde serce, kulejąc. Facet, który będzie mu towarzyszył... Nigdy za dużo nie mówi, ale kiedy zadaje pytanie, czujesz po prostu naturalną potrzebę, żeby mu odpowiedzieć. * Semper Fidelis, dewiza amerykańskiej piechoty morskiej.

‒ ‒ ‒

Brzmi zachęcająco. Skontaktuję się z nimi, a potem z tobą. Uważaj, przyjacielu. 149

‒ Będę uważał. Kiedy Kierowca wsiadł z powrotem do samochodu, Billie miała zamknięte oczy i opierała głowę o fotel. Wcześniej odwiedzili wiele miejsc. Teraz stali za dawno zamkniętą kręgielnią, która powoli przekształcała się w pchli targ i bazar. Robotnicy kruszyli różowy tynk szlifierkami. ‒ Zawsze tak trudno znaleźć twojego przyjaciela? ‒ Dopóki nie wie, kto go szuka. ‒ Myślałeś, żeby skorzystać z telefonu? ‒ On woli rozmowę twarzą w twarz. ‒ I chyba nieraz w nią oberwał. ‒ Zdarzało się. Mówiąc, trzymała w zębach gumkę i zbierała z tyłu włosy. ‒ Czy w najbliższym czasie zamierzasz skopać komuś tyłek? ‒ zapytała, ściągając je gumką. ‒ To może poczekać. Masz jakieś plany? ‒ Chciałam odwiedzić ojca, pomyślałam, że mógłbyś ze mną pojechać. Willow Villa mieściła się w kompleksie komercyjnych nieruchomości, które wyrosły nagle przed ich oczyma. Jeszcze przed chwilą mijali rancza, 150

krzaki i podwójne podjazdy i nagle osaczył ich las szyldów. Chiropraktyk Bernard Capes. Ruchome kończyny i protetyka. Mechanika kręgosłupa. Gabinet fizjoterapii. Jakby na ich oczach powstało prawem kaduka jakieś dziwne centrum medyczne. Za budynkiem, na parkingu dla gości stały dwa samochody, wśród nich pontiac GTO z 1968 roku, który wyglądał, jakby wyjechał prosto z salonu wystawowego. Kierowca i Billie patrzyli, jak z budynku wyszło siedem starszych pań, które przez co najmniej trzy minuty wsiadały do samochodu, a potem ruszyły powoli podjazdem i z głośnym brzękiem skręciły w ulicę. W holu przystanęli, żeby się wpisać. W chłodnym stęchłym powietrzu unosił się zapach niedestylowanego alkoholu. W recepcji siedziały przy biurkach dwie kobiety. Jedna miała przed sobą jakieś księgi rachunkowe albo rejestr. Druga, która wpatrywała się w ekran komputera, podniosła wzrok. Włosy miała w trzech różnych kolorach, z których żaden nie był naturalny i żaden nie występował w przyrodzie. ‒ Cześć, Billie. ‒ Jesteś z powrotem, Maxine. 151

‒ Od wczoraj. ‒ Syn poczuł się lepiej? ‒ Na razie. Pana Billa nie ma w jego pokoju, kochanie. ‒ Tak? ‒ Wyszedł na spacer z Wendellem, możesz w to uwierzyć? Weszło im to w zwyczaj. ‒ Dokąd poszli? Kobieta wskazała tył budynku. ‒ Max zawsze myślała, że jej syn ma po prostu astmę ‒ powiedziała Billie, kiedy wychodzili z powrotem na dwór. ‒ Dwa tygodnie temu miał kryzys o drugiej w nocy, tak jak to się zwykle zdarza, i wylądowali na izbie przyjęć w szpitalu Good Samaritan. Okazało się, że chłopak ma wadę serca, coś, co powinno zostać wykryte dawno temu. A oto i oni. Kierowca i Billie podeszli do dwóch mężczyzn siedzących przy ogrodowym stole z plastiku. Cherlawy chiński wiąz starał się rzucać trochę cienia. ‒ Cześć, tato. Myślałam, że poszliście na spacer. Starszy mężczyzna przyglądał się przez chwilę Kierowcy, zanim odpowiedział. Spojrzenie gliniarza, pomyślał Kierowca. 152

‒ Wendell się zmęczył. ‒ Oczywiście, że tak. ‒ Znasz moją córkę, Wendell. Przyprowadziła ze sobą przyjaciela. A to ‒ dodał ojciec Billie, spoglądając ponownie na Kierowcę, a potem na Wendella ‒ jest mój przyjaciel. ‒ Miło pana poznać. Witam, panno Billie. ‒ Wendell wstał. Blizny na jego rękach przeplatane były tatuażami sił specjalnych i węzłami mięśni. ‒ Będę już zmykał. Poradzi pan sobie, panie Bill? Ojciec Billie pokiwał głową. Kierowca i Billie usiedli przy stole. Dziesięć albo dwanaście jardów dalej, w miejscu, gdzie ścieżka docierała do kępy drzew, jakiś kot bez przerwy skakał w górę i robił skręt w powietrzu, próbując dorwać wielkiego motyla z rodziny rusałkowatych. ‒ Cieszę się, że wyszedłeś na dwór, tato. To jest Osiem. To długa historia, nie pytaj. Pracujemy razem. Obaj, on i Kierowca, obserwowali kota. ‒ Miło pana poznać. Billie przez chwilę czekała. ‒ Niestety, mój ojciec nie ma ostatnio dużo do powiedzenia. 153

Starszy pan odwrócił się do nich, spojrzał na Kierowcę. ‒ Nie jest pan przypadkiem cholernym adwokatem jak ten ostatni? ‒ Nie, proszę pana. Nie jestem. ‒ Nie jest pan adwokatem? Czy nie jest pan jak ten ostatni? ‒ Jedno i drugie. ‒ I ma pan liczbę zamiast nazwiska jak w tej piosence Merle'a Haggarda. ‒ Zawdzięczam to pańskiej córce, proszę pana. ‒ Zawsze widziała wszystko tak, jak chciała widzieć. I to jest jedna z jej zalet.

‒ Jesteśmy potomkami tych, którzy uciekali, i tych, którzy walczyli. Trzeba się tylko zdecydować, kiedy jesteśmy którymi. ‒ Felix spojrzał w głąb alejki. ‒ Zaraz pojawi się wsparcie na swoich stalowych rumakach. Chyba nie chcesz zaczekać, żeby się o tym przekonać. Razem przeskoczyli przez mur i wylądowali na parkingu dawno zamkniętego warsztatu samochodowego. Jacyś ludzie, pewnie smarkacze, zwalili tam na stos stare opony i je podpalili. Stało się to jakiś czas temu, ale zapach pozostał. ‒ To przywołuje złe wspomnienia ‒ powiedział Felix, patrząc na stos. ‒ Gdzie twoja bryka? 155

‒ Przy Food City. Ruszyli w tamtą stronę. Kiedy pół godziny wcześniej Kierowca wrócił do swojego pokoju, okazało się, że nie wszystko jest tak, jak zostawił. Starali się, jak mogli, to ukryć, ale ubrania w komodzie były złożone na nowo, jego brzytwa i szczoteczka do zębów przesunięte o cal, a w powietrzu unosił się niewyraźny słodkawy zapach wody kolońskiej. To ten zapach zwrócił jego uwagę. Zszedł na dół do recepcji. Dyżur pełniła korpulentna dwudziestolatka z tak gęsto wytatuowanymi rękoma, że wyglądała, jakby uszyła sobie rękawy z komiksów. ‒ Bałagan w pokoju, tak? ‒ zapytała, podnosząc wzrok. Kierowca pokiwał głową. ‒ Granatowy sedan zaparkowany za budynkiem. Policja, w każdym razie tak twierdzą. ‒ Widziała pani odznakę? ‒ Ma pan na myśli taką, jaką można kupić na ulicy za cenę filiżanki bajeranckiej kawy? Kiedy Kierowca wskazał drzwi prowadzące na zaplecze, pokiwała głową. ‒ Nikogo tam nie ma? ‒ Na ogół nie. 156

Kilka minut później Kierowca wyszedł przez tylne drzwi na parking, pchając przed sobą stalowy wózek wypełniony wszystkimi ciężkimi przedmiotami, jakie udało mu się znaleźć. Metalowe kosze na śmieci, pięć bloczków gazobetonu, metalowa szafka, nieotwarte pudło z pięcioma krótkimi prętami zbrojeniowymi. Udał, że skręca w lewo, do kontenerów na śmieci. Obie głowy w granatowym sedanie odwróciły się w jego stronę, a potem z powrotem. Kiedy to zrobiły, Kierowca puścił się biegiem i wbił wózek w samochód tak mocno, że o mało się nie wywrócił. Drzwi od strony pasażera się wygięły. Siedzący za nimi mężczyzna nie mógł wysiąść. Drugi wdrapał się na dach samochodu. Kierowca cofnął wózek i kiedy tamten zlazł na dół, przygniótł go nim do samochodu. Pierwszy też zdążył już wysiąść, ale to musiało zaczekać. Kierowca odciągnął wózek i ponownie walnął nim drugiego faceta. I jeszcze raz. I znowu. Aż usłyszał za sobą głos. ‒ Chyba już po wszystkim, przyjacielu. Kiedy ostatni raz odciągnął wózek, mężczyzna upadł. Krew płynęła mu z ust, nogami wstrząsały drgawki. 157

Felix stał nad drugim. ‒ Usłyszałem jakieś hałasy za budynkiem i pomyślałem, że możesz być w pobliżu. Zanim przeskoczyli przez mur, zza węgła domu wyszedł starszy ochroniarz, trzymając w ręku krótkofalówkę. Widząc rozbity samochód i dwóch facetów na ziemi, podniósł w górę ręce i szybko się wycofał. Kiedy przecinali ulicę w drodze do Food City, na światłach zatrzymał się odrestaurowany fachowo gran torino z wymalowanymi żółtym i niebieskim metalikiem egzotycznymi ptakami oraz równie egzotycznymi kobietami, a także basami łupiącymi tak mocno, że Kierowca i Felix czuli je, stąpając po asfalcie. Stojąca obok poobijana toyota miała na tylnej szybie namalowane odręcznie imiona Rochelle, Juan i Stephanie, a pod każdym z nich małe krzyżyki. ‒ Wciąż jeszcze masz swoją brykę ‒ zauważył Felix, kiedy podchodzili do fairlane'a. ‒ Nawet jeśli za żadną cholerę nie potrafisz nigdzie zagrzać miejsca. Po drodze opowiedział mu, z czym do niego przyszedł, zanim doszło do tego, jak je nazwał, małego zamieszania na parkingu. ‒ Doyle zachowywał się wzorowo, umówił się 158

nawet na spotkanie. Przykuśtykał punktualnie na czas i usiadł grzecznie w poczekalni. Plastik, który wygląda jak skóra, powiedział, klei się do ciała, trzeszczy przy każdym twoim ruchu. Kancelaria adwokacka Woodreau i Levin w Metairie. Był z nim Lore. Udawał, że czyta książkę, powiedział Doyle, powinniście to zobaczyć. Recepcjonistka stale na niego zerkała. Doyle wszedł do gabinetu i był tam jakiś dzieciak, wyglądał na szesnaście lat. Mówił, że jest młodszym wspólnikiem. „Nie po to szedłem taki kawał drogi, żeby rozmawiać z jakimś młodszym wspólnikiem”, odparł Doyle. „Zapewniam pana...”, zaczął dzieciak, ale Doyle przerwał mu. „Może zaoszczędzi pan nam obu kłopotu i sprowadzi kogoś dorosłego?”. Chłopak zrobił to i Doyle zaczął przepraszać. Powiedział temu dorosłemu, że czasami, kiedy zaczyna boleć go noga, robi się trochę drażliwy, rozumiesz? Zapytał faceta, czy służył, i ten odparł, że owszem. „W marynarce? ‒ drążył Doyle. ‒ Ma pan w sobie to coś”. Facet pokiwał głową i zapytał, w czym może pomóc. ‒ W tym momencie Felix na chwilę przerwał. ‒ Zdumiewające, ile można osiągnąć zwykłą grzecznością ‒ oznajmił. 159

‒ Absolutnie. Tak jak to robi piechota morska. ‒ Zajęło mu to niecałe trzydzieści minut. Przy użyciu minimalnej presji. Nie musiał nawet wołać Lore'a, chłopak przez cały czas siedział tam, udając, że czyta książkę i uśmiechając się do recepcjonistki za każdym razem, kiedy na niego spojrzała. Adwokaci byli zmyłką. Wiedziałeś o tym. Brokerami, jak ujął to pan Levin, na co Doyle odparł, że brokerstwo jest czymś, czym on również zmuszony jest się czasem parać. To, jak uznał, przykuło uwagę pana L. Właśnie w tym momencie pan L, doszedł do wniosku, że roztropnie będzie wezwać ochronę, a Doyle nie zgodził się z nim do tego stopnia, że pan L, ma teraz rękę w gipsie. Doyle zastanawia się, czy nie wpaść do niego znowu, nie być pierwszym, który mu się na nim wpisze. ‒ Może lepiej nie. ‒ Tak, lepiej nie. Ktoś z tyłu przeprosił ich i kiedy się odwrócili i rozstąpili, przeszli między nimi dwaj mężczyźni w średnim wieku, w szortach i sandałach. Jeden trzymał wysoko pomalowany na biało krzyż, a drugi długi na cztery stopy drewniany miecz. 160

‒ Oto ludzka rasa i cała historia w pigułce ‒ powiedział Felix, po czym razem z Kierowcą przeszli pod estakadą. ‒ Doyle chce, żebyś wiedział, iż namierzanie tych facetów przypominało szukanie pewnego węża na bagnach Atchafalaya ‒ dodał. ‒ Ale udało mu się. ‒ Twój człowiek to zagadka ‒ podjął Felix. ‒ To biznesmen, jeden z tych, co to wszędzie się wciśnie. Ma salon samochodowy, jedno lub dwa kina, sieć sklepów sportowych, firmę importową, składy wykwintnych win i kilkanaście innych biznesów. Żadnych kłopotów z prawem, kilka spraw w sądach cywilnych, w większości zakończonych ugodą. Na pozór nic cię z nim nie wiąże. Gerald Dunaway. ‒ I to on chce mnie skasować? Felix pokiwał głową. ‒ Od tego się to zaczęło. Krok od ganku Dunawaya pojawili się inni jeźdźcy. ‒ Wynajęci pomocnicy? ‒ Może. Powiedzmy, że to autostopowicze, ryby piloty. A może chodzi o wspólne interesy, na czymkolwiek one polegają. Alianse, koalicje, 161

wszystkie te wymyślne, mydlące oczy słowa na gangi. Doyle trzyma kij w mrowisku. Podeszli do samochodu. Od spotkania z chevroletem caprice i toyotą przy Globe drzwiczki nie były dopasowane i nie otwierały się zbyt dobrze. Kierowca przez cały czas miał zamiar je naprawić. Zrobił, co się dało, przy silniku i zawieszeniu, ale karoserię zostawił na później. Kiedy otwierał drzwi, zgrzytały niczym wysuwane z pochew miecze w marnym filmie fantasy. ‒ Ekstra. Wyróżnia się ‒ powiedział Felix, przesuwając dłonią po ich krawędzi. ‒ Ciekawe jest, jak Dunaway zdobył pieniądze, w każdym razie sporą ich część. Doyle ma przyjaciela, kumpla z wojska, który pracuje w biurze szeryfa w Jefferson Parish. Mówi, że Dunaway jest jednym z tych, którzy mieszkali na obrzeżach miasta i przetrwali Katrinę. I zaraz potem zarobił fortunę, sprzedając żywność i wodę wysiedlonym i przesiedlonym. Nikt nie wie na pewno, skąd miał tę żywność i wodę, ale krążą plotki, że to była przekwalifikowana pomoc humanitarna. A potem zaczął kupować za bezcen duże działki w mieście... wszystko oczywiście jak najbardziej lege artis. 162

‒ Wygląda na to, że był jednym z tych kombinatorów z Północy. ‒ Wyjąłeś mi to z ust. Doyle twierdzi, że Nowy Orlean ma swoich własnych, zawsze miał. Nie trzeba sprowadzać ich z zewnątrz. ‒ Ten Dunaway jest żonaty? Ma jakąś rodzinę? Dzieci? ‒ Żona zmarła w dziewięćdziesiątym ósmym, oficjalnie wskutek nieszczęśliwego wypadku. Według źródeł nieoficjalnych popełniła samobójstwo. Poza tym nie udało nam się nikogo namierzyć. ‒ Jest miejscowy? ‒ Mieszka w Nowym Orleanie od osiemdziesiątego ósmego. Przedtem w Brooklynie. Jak już mówiłem, Doyle go rozpracowuje. I jest w tym dobry.

‒ Łączenie różnych rzeczy leży w naszej naturze, naszych kościach, śledzionie, ciele migdałowatym czy gdziekolwiek jeszcze zlokalizujemy w tym roku to co niewysłowione ‒ oświadczył Manny. ‒ Tak samo jak leży w niej poszukiwanie po omacku tej jednej idei, która wyjaśnia wszystko. Ekonomię. Religię. Spiski. Teorię strun. Kiedy wybierał jego numer, Kierowcę ogarnęła fala smutku: uczucie, którego doświadczał już wcześniej, wrażenie, że robi coś po raz ostatni. Nigdy nie wiadomo, skąd to się bierze. ‒ Rzeczy się po prostu zdarzają. Nie musi z nich wynikać jakaś nowa jakość. Zaczekaj. 164

Nie ta butelka, usłyszał w tle głos Manny'ego. Ta w kształcie drewnianego słupka, z fałszywymi sęczkami. ‒ Mam tutaj producenta. Wielkie plany i stosowny budżet. Potrzebuje tylko scenariusza. Popijamy dobry trunek, który zachowałem na specjalne okazje. ‒ Dobry trunek w butelce z sęczkami? ‒ No dobrze, są estetycznie upośledzeni. Ale to, co robią... Kierowca usłyszał, jak Manny pociąga łyk, wyobraził sobie, jak jego podniebienie i nastrój powoli zmieniają kolor z rdzawego w brzoskwiniowy, z brzoskwiniowego w różowy. Po chwili znowu usłyszał jego głos w słuchawce. ‒ Uporządkujmy to. Rozrysujmy kadry. Po pierwsze mamy tego faceta w Nowym Orleanie. Tego Dunawaya. Mówisz, że nie ma wątpliwości, iż jest w to zaangażowany. ‒ Tak jest. ‒ Ale nie wiesz dlaczego. ‒ Zgadza się. ‒ Inna muzyka, inne oświetlenie, późna noc, być może deszcz, pojawia się ten cały Beil. Szczuje na ciebie swoich aniołów stróżów. I robi co w jego 165

mocy, żebyś zaokrętował się na jego statek. Żeby walczyć o wspólne dobro, wspólne zło, nieważne. Następnie mamy dwóch innych, tych jeźdźców, których śledzili ludzie Beila. No i faceta z centrum handlowego. Nie mam pojęcia, gdzie oni wieszają kapelusze. Robi się z tego gęsta zupa, przyjacielu. Spodziewasz się innych? ‒ Chyba się o tym rychło przekonamy, prawda? ‒ Pod warunkiem, że dożyjesz. Manny pociągnął kolejny łyk. Kierowca słyszał mówiącego po tamtej stronie producenta i zastanawiał się, czy Manny go ignoruje, czy próbuje prowadzić jednocześnie dwie rozmowy. ‒ Czy to się jakoś sumuje? To wszystko może być zbiegiem okoliczności. I na dalszą metę jakie to ma znaczenie? Pytanie brzmi zawsze tak samo: Co ty w tej sytuacji robisz? Jak postępujesz? Zaczekaj, wyjdę na patio. Kilka chwil później Kierowca usłyszał go znowu na tle niewyraźnych odgłosów ruchu ulicznego. ‒ I czy w ogóle coś robisz? Nie odpowiedział. ‒ Bo w tym momencie wygląda na to, że wziąłeś na wstrzymanie. Pamiętasz, kiedy o tym po raz 166

pierwszy gadaliśmy? Zapytałem, czego właściwie chcesz. ‒ Tak. ‒ I nic się nie zmieniło. Jeśli nie chcesz tego ciągnąć, możesz znowu odejść. Zaginąć. ‒ Manny odczekał chwilę. ‒ Tym, czego nas uczono, są wielkie idee ‒ dodał. ‒ Że ludzkość podąża do przodu dzięki wielkim ideom. Z biegiem lat zaczynasz rozumieć, że narody nie tworzą się i wojny nie są toczone w imię wielkich idei, ale dlatego, że ludzie nie chcą, żeby cokolwiek się zmieniło. W słuchawce słychać było obracające się łopaty helikoptera. Przypominały odgłos kosiarki pracującej na sąsiednim podwórku. ‒ Przemyśl to sobie. Muszę już kończyć i potraktować miło faceta z kasą, przywołać na usta obleśny uśmiech... na tym właśnie polega kreatywność. Może pogadamy, jak to się stało, że w ciągu ostatnich dwudziestu lat dwadzieścia procent Amerykanów podwoiło swój udział w majątku narodowym, podczas gdy ich obciążenia podatkowe zmniejszyły się o jedną trzecią. A może nie. Wkrótce się odezwę. W tym momencie obaj w to wierzyli.

Zarys scenariusza, który Manny przedstawił tamtego dnia producentowi, wymyślając całą historię od początku do końca, podczas gdy poziom barometrycznej whisky opadał do sęczka i niżej, był o facecie, który siedział za kółkiem, to było wszystko, co robił, i o tym, jak pewnego ranka w barze w Tijuanie spotkał go przedwczesny koniec. Bohater naszych czasów, ostatni pionier, powiedział Manny. Chciał nawet dodać „człowiek bez zobowiązań”, ale uznał, że mogłoby to wprowadzać w błąd. Lecz choć producent wypisał mu od ręki czek, film, jak wiele innych, nigdy nie powstał. Po latach, pewnego 168

nieznośnie jasnego ranka, z obolałą głową i zaropiałymi oczyma, Manny odnalazł szkic scenariusza, o którym dawno już zapomniał. Do wczesnego popołudnia zdążył go poprawić. O północy szkic był u jego agenta w APA.

‒ Miło pana znowu widzieć. Zastanowił się pan nad tym, co powiedziałem? Restauracja, inaczej niż poprzednio, była czynna, stoliki ustawiono blisko siebie, żeby klienci nie czekali zbyt długo. Kierowca pomyślał o nowojorskich knajpach, o tym, jak nie można tam wstać, żeby nie zderzyć się z sąsiadem. Tutaj oczywiście było więcej miejsca. ‒ Single malt? Espresso? Coś pan zje? ‒ Nic, dziękuję. ‒ Nic. A jednak pan przyszedł. Beil spojrzał w stronę drzwi i natychmiast pojawił się kelner. 170

‒ Możesz przynieść mały półmisek antipasti, Mauro? I kieliszek mojego pinot noir? Antipasti pojawiły się za chwilę, jakby czekały za kulisami, żeby wyjść na scenę. Możliwe, ale Kierowcy nie wydawało się, żeby Beil był aż tak przewidywalny. Inny kelner podał wino. Kryształowy kieliszek, srebrna taca, lniana serwetka. ‒ Przyszedłem po nazwisko. ‒ Rozumiem. Beil rozgryzł oliwkę, połknął ją. ‒ Umowa obowiązuje? ‒ Na razie. ‒ Aha. Wobec tego mamy coś, co politycy, zawsze uważający, żeby ich ktoś nie złapał za słowo, mogliby nazwać wiążącą rezolucją. ‒ Beil umoczył usta w winie. ‒ Na pewno ma pan już teraz jakieś nazwisko. ‒ Wiem, kto siedzi u szczytu stołu. Nie znam innych graczy. ‒ Ten, o którym pan wie, nie tylko jest z zupełnie innej bajki... ‒ Na razie. ‒ Ale zupełnie mnie nie interesuje. Właściwie nikogo nie interesuje. ‒ Beil wybrał plasterek salami, a potem kawałek dojrzałego parmezanu, który 171

wyglądał jak żółty kamień. ‒ Na pewno niczego się pan nie napije? Kierowca potrząsnął głową. ‒ Ci, których pan szuka, to wilki. Wilki nie chcą być namierzane, są myśliwymi, przemykają między drzewami, niewidoczne, blisko ziemi. Wychodzą cało z opresji i prosperują dzięki swemu sprytowi. ‒ Beil odgryzł pół oliwki i przyjrzał się temu, co z niej pozostało. ‒ Postępują tak od setek lat. Ten tryb życia mają we krwi, w kościach. ‒ W ciele migdałowatym. Beil dziwnie na niego spojrzał. ‒ Tak. ‒ A gdybym szukał wielkiego wilka, gdzie powinienem się udać? ‒ Ten wilk nazywa się Benjamin Capel. I powinien się pan udać do restauracji bardzo podobnej do tej, choć jej wystrój jest mniej... Bez pozłacanych figur i czerwonych tapet w wypukłe wzory, ale zbliżony charakterem. Beil przesunął w jego stronę elegancką wizytówkę. Tłoczone srebrne litery, wyłącznie nazwa, numer telefonu i strona internetowa. Harlow's. 172

‒ Tak się składa, że to odpowiednia pora, żeby złożył pan tam wizytę. Kierowca wstał. ‒ Chyba zechce pan wejść przez kuchnię. Będzie tam się posilał mały żylasty mężczyzna z nosem jak biały kartofel i kruczoczarnymi włosami. Jest bramą, przez którą musi pan przejść. Niech pan się postara wyrządzić jak najmniej szkód. Kierowca się obejrzał. ‒ Restauracja należy w połowie do mnie.

Dwa dni przed tym, jak wyrwali mu krtań, Bennie Capel rozmawiał z żoną o wszystkich tych rzeczach, których nigdy nie zrobi. Przyrządziła znakomite risotto z szynką parmeńską i parmezanem i podała do niego sałatkę z zieleniną, jabłkami i orzechami włoskimi. Potem usiedli na patiu z butelką wina i rozmawiali. Było gorąco, ale co jakiś czas zrywał się lekki wietrzyk i świecił Księżyc w pełni. Na drzewie pekanowym na skraju trawnika siedziała sowa. Z domu sąsiada po drugiej stronie alejki dobiegała cicha muzyka, klasyczny, łagodny jazz, coś w tym rodzaju. 174

Od jutra po południu miał już nie jeść, tylko połykać najróżniejsze specyfiki. Czyszczenie rur. Para kojotów ruszyła podjazdem, zobaczyła ich i skręciła z powrotem na ulicę. Nigdy już nie zaśpiewam, powiedział. Nigdy nie śpiewałeś. I nie będę mógł krzyczeć, kiedy się zdenerwuję. Nie denerwujesz się. Nie tak, żeby ktoś widział. Nigdy nie będę rozmawiał godzinami przez telefon z przyjaciółmi, nigdy nie będę dyskutował z telewizorem, nucił do wtóru z radiem. Nie będę ci szeptał do ucha. I nigdy się nie roześmieję. Janis po prostu na niego spojrzała. ‒ Ja będę twoim śmiechem ‒ powiedziała. Nie śmiali się już potem wiele, żadne z nich, ale on zapamiętał, co powiedziała, jak wyglądała, mówiąc to, i jak się wtedy poczuł. Nigdy tego nie zapomni.

Dyskusja w kuchni trwała mniej więcej dwie minuty. Nawet tutaj czuć było swąd spalonego mięsa. Mimo to Capel zerkał w tamtą stronę. ‒ Pana człowiek jest w chłodni ‒ wyjaśnił Kierowca. ‒ Stygnie. Kelner podszedł z dwoma talerzami do jednego ze stolików i nagle zdał sobie sprawę, że siedzący tam goście opuścili statek. Inni klienci szli w ich ślady. Siedzący trzy stoliki dalej mężczyzna odwrócił się na krześle i włożył swoją sportową marynarkę. Miał broń, to nie ulegało kwestii. ‒ To sprawa osobista ‒ powiedział Kierowca. ‒ Nie jestem uzbrojony. ‒ Mężczyzna skinął głową. 176

Capel podniósł wzrok. Był starszy, niż można się było spodziewać, koło siedemdziesiątki, ubrany w jasnozieloną koszulę, ciemniejszy krawat i czarny garnitur w srebrne prążki, które pasowały do jego włosów. Wyciągnął do przodu ręce, żeby pokazać, iż są puste, a potem sięgnął po stojący przy talerzu mały cylinder, również w srebrnym kolorze. Przytknął go do gardła. Głos, który się z niego wydobył, był zaskakująco ciepły i modulowany. ‒ Jest pan zapewne Kierowcą. Kierowca nie odpowiedział. ‒ Przyszedł pan mnie zabić? Kierowca ponownie się nie odezwał. ‒ Gołymi rękoma? ‒ Capel się rozejrzał. ‒ Ale mamy tu oczywiście noże, prawda? Wszędzie jakieś niebezpieczne przedmioty. I pistolet tego faceta ‒ dodał, wskazując ręką. ‒ Glock. To teraz ulubiona broń federalnych. Moja żona mówi, że obserwują mnie w dalszym ciągu tylko dlatego, że mogą się dobrze najeść. ‒ Może powinniśmy porozmawiać na zewnątrz. Zanim wyjdą wszyscy pana klienci. Capel podniósł się lekko z krzesła jak ktoś, kto dba o kondycję. Wychodząc, wziął słony paluszek 177

z wypełnionej nimi szklanki. ‒ Do obrony ‒ powiedział, trzymając w jednej ręce laryngofon, a w drugiej paluszek. Kiedy wyszli na dwór, z parkingu wyjeżdżało lśniące czarne bmw i zajebisty stary buick. Restauracja była nieco oddalona od głównych ulic, więc ruch był niewielki. W kierunku Goldwater na tarasie innej restauracji tłoczyli się młodzi ludzie, klimakonwektory pracowały pełną parą. Z tej odległości brzmiało to jak świergot ptaków. I wyglądało, jakby ptaki popijały, drink po drinku, jedzenie, którego jeszcze nie dostały. ‒ Pan, ta historia z panem, to też biznes, wie pan ‒ powiedział Capel. ‒ Z pewnej perspektywy wszystko jest biznesem. Najprostsza rozmowa staje się wymianą handlową. ‒ Tak. Obie strony czegoś chcą. ‒ Capel odsunął na chwilę cylinder, jakby mówił przez mikrofon i musiał odchrząknąć. ‒ Prawdą jest też, że na ogół pożądane cele nie są takie klarowne. Pan chce mieć swoje życie, w którym mam nie bruździć. Tak jak przed zaledwie kilkoma minutami ja. Na parking wjechał z ulicy czarny escalade i 178

wysiadł z niego wysoki chudy mężczyzna z bladą twarzą i pierzastymi siwymi włosami. ‒ Pewnie zadzwonili z restauracji. ‒ Capel dał przybyszowi znak dłonią, żeby się nie zbliżał. Mężczyzna oparł się o samochód i obserwował ich. ‒ To nie będzie łatwe ‒ podjął Capel ‒ ale mogę to odwołać. Moje słowo waży tyle, że mogę to zrobić. Lecz na tym się to nie skończy. ‒ Rozumiem. ‒ Nie wątpię. I nie skończą się nasze negocjacje. ‒ Nie. ‒ Jest pan człowiekiem niepopularnym. Zapadającym w pamięć, lecz wyjątkowo niepopularnym. Nie odnoszą się na przykład do pana przyjaźnie w Brooklynie. Powiedzmy w okolicy Henry Street, gdzie stare kobiety siedzą na gankach w swoich fartuchach, a mężczyźni grają w domino i w karty na chodniku. ‒ Capel popatrzył nad jego ramieniem. ‒ To chyba pańscy ludzie. ‒ Kierowca się odwrócił. Na parking wjeżdżał powoli szary Chevrolet. W środku widać było dwie głowy. ‒ Policja Phoenix, subtelna jak zawsze. Kompletnie anonimowi w swoim nieoznakowanym samochodzie. 179

Drzwi od strony kierowcy się otworzyły i z samochodu wysiadł mężczyzna, który wyglądał jak buchalter. Kołnierzyk koszuli, w którym zmieściłaby się jeszcze jedna szyja, koszmarny krawat, sterczące łokcie i kolana. Z drugiej strony wysiadł ojciec Billie.

‒ Tak jak to pan opisał, jak załatwiane były te sprawy, to musiało trafić do Benniego. Nikt inny nie dysponuje tu odpowiednimi mechanizmami i ludźmi. Pomyślałem sobie, że wpadnę i z nim o tym pogadam. Znamy się od wielu lat. ‒ Kiedy był pan gliniarzem. ‒ Jeszcze wcześniej. Billowi towarzyszył Nate Sanderson, który służył z nim razem w FBI, następnie w biurze prokuratora okręgowego, a na koniec w policji, i zrobił się teraz zbyt leniwy, by znowu zmieniać pracę. Nie mówiąc oczywiście o znakomitej pensji i bezpiecznym etacie. 181

‒ Dowiedział się pan, czego chciał? ‒ zapytał Sanderson. ‒ Niech mnie diabli, jeśli wiem. ‒ To była jedna z tych sytuacji, pomyślał Kierowca, kiedy każda z uzyskanych odpowiedzi jeszcze bardziej gmatwa obraz. ‒ Nie żałuje pan, że nie obejrzał programu Andy'ego Griffitha? ‒ zapytał Billa. ‒ Zobaczę go następnym razem. ‒ Co pan zrobił, zwiał stamtąd? ‒ Kiedy facet wchodzi i błyska odznaką, nie powinni raczej zadawać zbędnych pytań. To jeden z powodów, dla których potrzebowałem tam Nate'a. ‒ A inne? ‒ Zajmuje się zorganizowaną przestępczością. Wyżyma szmatę. Wie, gdzie można znaleźć Benniego o tej porze dnia. Siedzieli w przepastnej, prawie pustej restauracji, nieopodal Missouri Avenue. Na ręcznie malowanym szyldzie widniał napis KURZE ŻEBERKA i prymitywny komiksowy obrazek oblizującego wargi lisa. To muszą być cholernie małe żeberka, zauważył wcześniej Bill. On i Sanderson jedli kawałki tortu, który składał się chyba w osiemdziesięciu procentach z bez. Kierowca pił kawę i obserwował mężczyznę o karmelowym kolorze skóry, który 182

szedł ulicą w T-shircie z napisem WSZYSCY JESTEŚMY NIELEGALNYMI OBCYMI, wypisanym grubą czcionką z przodu i z tyłu. ‒ W całej tej historii nie mogę znaleźć ani jednej prostej linii ‒ powiedział. Bill zerknął przez okno, żeby sprawdzić, co go tak zainteresowało. ‒ Naturze nigdy nie wychodziły dobrze linie proste ‒ zauważył. ‒ Ani ludzie ‒ mruknął Sanderson. Kierowca zakładał, że kiedy będzie miał w ręku wajchę, kiedy dotrze do Capela, wszystkie ślady poprowadzą do faceta w Nowym Orleanie, Dunawaya. Ale tak się nie stało. Droga zakręcała i nie widział, co jest za zakrętem. Capel nie odróżniłby Dunawaya od słoika z musztardą. Wiadomość przyszła, powiedział, „z jednego z macierzystych statków”, a kiedy Kierowca zapytał, gdzie cumuje ten statek, odparł, że w Brooklynie. Dunaway pochodził z Brooklynu. Dawne koneksje? Czy po prostu robota na zamówienie? Bill potrząsnął głową. ‒ Mogliby użyczyć swoich ludzi, ale na pewno ich nie wynajmują. 183

‒ Więc może chodziło o jakąś dawną obietnicę? ‒ Albo przysługę. Czy mogę pożyczyć od ciebie na jeden dzień narzędzie? Możliwe. Początkowo to było zwykłe zlecenie, żeby kogoś sprzątnąć, powiedział Capel. Ale kiedy przekazał wiadomość z powrotem, usłyszał, że sytuacja się zmieniła, ma trzymać swoich ludzi w pogotowiu. ‒ Co się zmieniło? ‒ zapytał Sanderson. Przez chwilę siedzieli w milczeniu. ‒ Mieli dawne porachunki z obecnym tu naszym przyjacielem ‒ oświadczył w końcu Bill. Obaj spojrzeli na Kierowcę, który pokiwał głową. ‒ Dawno temu. Facet o imieniu Nino, gruba szycha w tych stronach. I jego prawa ręka, Bernie Rose. ‒ Zabił pan ich? ‒ Tak. ‒ Ci faceci są pamiętliwi. ‒ Bill wyjrzał przez okno. Starszy facet, który wyglądał jak zużyty kawałek liny, postawił swój rower na przejściu dla pieszych, oddalił się i stanąwszy na rogu, patrzył, jak jeden samochód, nie chcąc na niego wpaść, zderza się z innym. 184

‒ Ludzie zrobią wszystko, żeby zostawić po sobie jakiś ślad ‒ powiedział Sanderson. ‒ Może tylko po to, żeby udowodnić sobie, że jeszcze żyją. ‒ Bill ponownie na nich spojrzał. ‒ Ale Bennie powiedział ci, że przekazał wiadomość z powrotem. Nieważne, jak to dokładnie wyglądało. Jakimi źródłami, kanałami. Jeśli Bennie przekazał wiadomość z powrotem, to znaczy, że z tego, co wie, robota została wykonana. ‒ Ale nie została. Wyszedłem cało. ‒ Zgadza się. ‒ To nie ma sensu ‒ mruknął Sanderson. ‒ Nie ma takiego sensu, jaki próbujecie mu nadać ‒ powiedział Bill do Kierowcy. ‒ Nie możesz znaleźć prostej linii, bo nie ma jednej. Jest ich więcej i się nie spotykają. Są równoległe.

Grzejąc przez miasto, Kierowca zobaczył billboard, jedno z tych okropnych nowych urządzeń cyfrowych, na których obraz zmienia się co parę minut. JEZUS UMARŁ ZA TWOJE GRZECHY, głosił napis nad stylizowaną postacią, która mogła być rabinem, księdzem albo brodatym kaznodzieją i podnosiła rękę w błagalnym geście. Ten obraz zniknął i zastąpiła go twarz faceta, z której można było wyczytać, że jej właściciel ubiega się o jakiś urząd. Pewnie taki już się urodził, ale trochę nad tym również popracował. NIE CZYŃ ŻADNEGO KROKU BEZ KONSULTACJI Z NAMI, głosił podpis. Kancelaria adwokacka Sims i Barrow. 186

Kierowca się roześmiał. Shannonowi by to się spodobało. Kilka minut temu pomyślał o Berniem Rosie. Teraz o Shannonie, uświadamiając sobie, że prawie wszyscy, których znał, odeszli. Pomyślał o Elsie. O uśmiechu, który pojawiał się na jej twarzy, kiedy powiedział lub zrobił coś naprawdę głupiego. O jej głosie, który słyszał przy sobie w nocy. O tym, jak śmiesznie przylegały jej do głowy włosy, kiedy wychodziła spod prysznica. I jak wyglądała tego ostatniego dnia, oparta o ścianę opuszczonej kafejki, kiedy krew tryskała jej z piersi. Zadzwoniła komórka. Kierowca otworzył klapkę. To był Felix. ‒ Znasz kogoś o imieniu Blanche? ‒ Nie. ‒ Kierowca stanął na światłach za starą furgonetką, której tylne drzwi były pokryte nalepkami. Przyklejono je tak dawno, że żadna nie była czytelna. ‒ Tak. Ramiona Blanche spoczywające na progu łazienki, sunąca ku niemu kałuża krwi. Niewiele pozostało z jej głowy. 187

Przez chwilę znowu był w Motelu 6, niedaleko stąd, stojąc przy oknie i myśląc, że to musiała być Blanche, inaczej nie można było sobie wytłumaczyć obecności tego chevroleta na parkingu. Huk wystrzału ze śrutówki. Blanche i ten jej akcent. Twierdziła, że jest z Nowego Orleanu, akcent wskazywał raczej na Bensonhurst. Znowu Brooklyn. ‒ Blanche Davis ‒ powiedział Felix. ‒ To nie jest nazwisko, którego używała. ‒ Ta pani nie przywiązywała większego znaczenia do nazwisk. Blanche Dunlop, Carol SaintMars, Betty Ann Proulx. I miała w sobie coś z ruchomego celu. Dallas, Saint Louis, Portland, Jersey City. Oszustwa, wymuszenia. Kilka nieudanych małżeństw. Dała się poznać. ‒ I co, teraz wyskoczyło po prostu jej nazwisko? ‒ Niezupełnie. Doyle musiał wsadzić tam palec i pociągnąć. No wiesz. ‒ Felix przez chwilę milczał. ‒ Jest coś więcej. ‒ Tak? 188

‒ Ten twój facet, Dunaway? Kierowca czekał. ‒ Jest w mieście. ‒ Gdzie? ‒ Siedzi tuż obok mnie. Chcesz się przywitać?

Kierowca zdążył przejechać niecałą milę, kiedy ruch drastycznie zwolnił i rozpętała się jedna ze słynnych w Phoenix burz pyłowych. Pył czuło się na podniebieniu i pod powiekami, nie było prawie widać jadącego z przodu samochodu, skraju drogi i nasypów po obu stronach. Pył wciskał się niczym poczucie winy lub żalu, nie sposób było przed nim uciec ani się go pozbyć. A Kierowca nie mógł się pozbyć myśli o Berniem Rosie. Siedział w unieruchomionym samochodzie, rozmyślając o tym, jak podczas ich spotkania Bernie zapytał, czy jego zdaniem wybieramy swoje życie, a on odparł, że nie, że 190

czuje się tak, jakby bez przerwy przesypywało się pod naszymi stopami. ‒ Twoim zdaniem się nie zmieniamy? ‒ zapytał Kierowca, kiedy wyszli z restauracji. ‒ Nie, nie zmieniamy się. Najwyżej się adaptujemy. Radzimy sobie. Kiedy masz dziesięć, dwanaście lat, wszystko jest już w tobie z grubsza poustawiane, to, jaki będziesz i jak będzie wyglądało twoje życie ‒ powiedział Bernie. Chwilę później musiał go zabić. Więc może jednak Bernie miał rację. Kierowca wjechał na parking właśnie w chwili, kiedy burza się skończyła. Ludzie przez tydzień będą kichali, smarkali i wycierali brud z każdej fałdy i szczeliny w swoich ciałach, domach, autach i rzeczach. Nie Motel 6, ale jego daleki krewniak. Popękany asfalt łatany smołą, dach opadający nad zewnętrznym korytarzem na drugim piętrze, przekrzywione żaluzje w oknach. Trzy samochody na parkingu, dwa z nich raczej nie na chodzie. Po drugiej stronie ulicy, trochę w głębi, kafejka i bar. Wizyta w tej pierwszej wymagała odwagi, ale Kierowca domyślił się, że bar prosperuje całkiem nieźle. Wszędzie dokoła zaniedbane bloki, po drugiej stronie ulicy przystanek autobusowy. 191

Mieszczący się na samym końcu pokój 109 przylegał do muru z betonowych bloczków. Spoiny między nimi wyglądały jak źle zagojone rany. Dalej był nieczynny sklep spożywczy, z pokrywającymi każdą wolną powierzchnię graffiti. Facet ma forsy jak lodu i zatrzymuje się w takim miejscu? ‒ zdziwił się Kierowca. Choć najprawdopodobniej nie zależało to od niego. Kiedy podszedł bliżej, listewki żaluzji wróciły na miejsce. Felix otworzył bez słowa drzwi. Dobiegający siedemdziesiątki mężczyzna oglądał w środku na CNN relację o zbliżających się demokratycznych wyborach gdzieś na drugim końcu świata. Kierowca próbował sobie przypomnieć, kiedy po raz ostatni widział garnitur z marszczonej bawełny. Facet trzymał w ręku plastikowy kubek, popijając z niego niezbyt tanią, sądząc po zapachu, whiskey. Felix również się nią raczył. ‒ Doyle ‒ powiedział, wskazując kąt pokoju. Siedzący tam mężczyzna miał jasnoniebieskie oczy i twarz wykrzywioną w szerokim uśmiechu albo grymasie bólu. Wyglądał na młodszego, niż musiał być na podstawie tego, co wiedział Kierowca. Ukochany synek mamusi, typowy amerykański chłopak. 192

Doyle skinął głową. Starszy facet oderwał wzrok od telewizora. ‒ Pan jest Kierowcą ‒ powiedział. ‒ Raczej nie wygląda na martwego ‒ dodał, zwracając się do Doyle'a. ‒ Nie, proszę pana. Obawiam się, że minąłem się nieco z prawdą. Felix nalał więcej whiskey sobie, a potem facetowi w fotelu. ‒ Doyle przekonał pana Dunawaya, telefonując do niego anonimowo, że tym, którzy na ciebie polowali, w końcu się udało, i że zostawiłeś coś, co może go zainteresować. „Czy to ma coś wspólnego z Blanche?”, zapytał pan Dunaway. Doyle śledził go i przejął na lotnisku Sky Harbor. W Nowym Orleanie jest za dużo murów i płotów, trzeba go było stamtąd wywabić. ‒ Na nasz Dziki Zachód ‒ powiedział Doyle. ‒ Nie sprawiał większych kłopotów na lotnisku. ‒ Króliki, którym udaje się przeżyć, wiedzą, kiedy przypaść do ziemi ‒ rzucił facet. Kierowca stanął tak, by móc spojrzeć mu w oczy. ‒ Jest pan królikiem, panie Dunaway? 193

‒ Jestem człowiekiem, któremu udało się przeżyć. Otoczonym przez lisy. Tak jak on. ‒ Dunaway wskazał telewizor i Kierowca obrócił się, żeby popatrzeć na ekran. Starszy mężczyzna z podniesionymi rękoma, otoczony przez innych, bez wyjątku młodych, ubranych w strzępy mundurów i uzbrojonych w pistolety maszynowe. ‒ Dziwne misje. Mamy po dziurki w nosie dziwnych misji. Czasami nie wiemy nawet, o co w nich chodzi. Ale zmuszają nas do nich, naciskają. ‒ Chce pan powiedzieć, że to nie pan postanowił mnie ścigać? ‒ Bynajmniej. To była jedyna rzecz, którą rozumiem. Ale cała reszta... ‒ Kim była Blanche, proszę pana? ‒ Po prostu słodką dziewczyną z problemami. Są wszędzie. Stale je spotykamy. Dunaway nie powiedział nic więcej. Usłyszeli, jak na parking zajeżdża samochód, stoi przez jakiś czas z dudniącymi głośnikami, a potem odjeżdża. ‒ Dlaczego próbuje mnie pan zabić, panie Dunaway? Na ekranie widać było setki ptaków ulatujących znad jeziora. Można było pomyśleć, że sama powierzchnia wody wznosi się do nieba. Dunaway 194

spojrzał tam, a potem z powrotem na Kierowcę. ‒ Zabić pana? Bynajmniej. Wprost przeciwnie. Dopił whiskey i postawił kubek na podłodze. ‒ Ta historia nie różni się od tego, co słyszy się wszędzie od rodziców. Robiliśmy, co mogliśmy. Widzieliśmy, jak z każdym dniem, z każdym rokiem robi się coraz bardziej dzika. Na początku to były drobiazgi, okradanie znajomych, kradzieże w sklepach, potem zaczęła znikać na całe dnie. Którejś nocy straciła przytomność, leżąc ubrana w łóżku. Przeszukałem jej torebkę, mając nadzieję, że nie znajdę narkotyków, i nie znalazłem ich. Znalazłem za to pistolet. Niedługo potem zniknęła na dobre. ‒ Blanche była pańską córką. Dunaway pokiwał głową. ‒ Wiedzieliśmy, że jest zła, zagubiona, destrukcyjna, że krzywdzi innych. Ale to nie miało dla nas znaczenia. ‒ Przykro mi. ‒ Był pan z nią. ‒ Kiedy zginęła? Tak, byłem, proszę pana. ‒ To nie mogło chyba skończyć się inaczej. Jej życie. 195

‒ Nie. ‒ Zrobiliśmy, co mogliśmy. Kiedy moja żona odeszła... ‒ Dunaway oderwał od niego wzrok i spojrzał z powrotem na ekran. ‒ Blanche była moim jedynym dzieckiem. Odebrał mi ją pan. ‒ Nie, proszę pana. Człowiek, który to zrobił, zginął chwilę po niej. ‒ Szukałem jej. Jeden z prywatnych detektywów, których wynająłem, przyszedł do mnie do domu i powiedział, że ją odnalazł. Przez krótką chwilę promyk nadziei. Pamiętam, że była ubrana w dżinsy... prasowane dżinsy i sportową marynarkę. I błyszczącą bluzkę, chyba z satyny. Blanche zginęła dwa tygodnie wcześniej. Nikt się nie odezwał. Doyle obserwował okno i drzwi, Felix obserwował starego. Na jego twarzy nie było żadnych uczuć. Smutek Dunawaya wypełniał pokój niczym niewidoczny gaz. ‒ Nie próbowałem cię zabić, młody człowieku. Wprost przeciwnie. Chciałem, żebyś żył, żebyś poczuł, jak to jest, kiedy traci się kogoś, kto jest dla ciebie najważniejszy, żebyś zmagał się z tym do końca życia. ‒ Elsa? Ci dwaj mężczyźni mieli zabić Elsę, nie mnie? 196

‒ Taki był plan. Nie sądzę, żeby zdawali sobie sprawę, kim albo czym jesteś. Ale kilka osób najwyraźniej wiedziało. I cały plan... Znowu zapadła cisza. Dwa albo trzy pokoje dalej zadzwonił telefon. ‒ Plan diabli wzięli ‒ dokończył Dunaway. ‒ Sytuacja się skomplikowała, jak to zwykle bywa. Czy mogę się jeszcze napić? Zakładam, że przywieźliście mnie tu, żeby mnie zabić. Felix nalał i stary wypił. Na ekranie kamera szybowała nad ruchomymi wydmami. ‒ Rozumiem ‒ rzucił Dunaway ‒ że to będzie wielka ulga.

‒ Wrócił do Nowego Orleanu. ‒ Gdzie, jak powiedział w dziwnej chwili Doyle, kwiaty magnolii pachną słodko niczym ludzkie mięso. ‒ To gest okrucieństwa czy współczucia? ‒ zapytał Bill. Kierowca wzruszył ramionami. Bill i Nate Sanderson spotkali się z nim U Filiberta przy Indian School Road i szli teraz wzdłuż kanału, omijając szalonych rowerzystów i ludzi wyprowadzających psy. Bill był znowu na wagarach. ‒ Więc ta część jest już skończona ‒ powiedział. ‒ Na jakiś czas, rzeczywiście. 198

‒ Świat nigdy nie jest taki, jak się nam wydaje. Zatrzymali się i spojrzeli w dół: w kanale ustawiono niczym leżaki trzy wózki na zakupy, a na nich koc zrolowany i związany sznurkami tak, by imitował człowieka. Woda płynęła pod wózkami aż do ugiętych kolan kocoluda. ‒ Upiększ swoje miasto ‒ powiedział Bill. ‒ Nate i ja odbyliśmy kolejną rozmowę z Benniem Capelem ‒ dodał po chwili. ‒ Tym razem w jego domu, w obecności żony. Bennie w domu to nie ten sam Bennie, którego widuje się gdzie indziej. Janis i ja też od dawna się znamy. Trochę to trwało i nie poszło zbyt gładko, ale Billowi udało się zejść z alejki, usiąść na wysypanym żwirem brzegu kanału i wyciągnąć przed sobą nogi na spadzistej pochyłości. Kierowca usiadł obok niego. Spojrzeli na Sandersona, który potrząsnął głową. ‒ Problemy z kolanami ‒ wyjaśnił. ‒ To była przysługa oddana staremu znajomemu, z czasów kiedy Dunaway mieszkał w Brooklynie. Zwyczajna egzekucja, wchodzą, kasują i wychodzą. Ale kiedy rzecz nie poszła po ich myśli, większe szychy zaczęły się zastanawiać, co się, u licha, wydarzyło. Oddelegowali swoich dwóch 199

skrzydłowych i jakiś facet na zadupiu Arizony wytarł nimi ulicę? To nie miało prawa się zdarzyć. Dunaway już się nie liczył. Krew podeszła im do oczu. ‒ Robi pan nieliche wrażenie ‒ powiedział Sanderson. ‒ Bennie dał mi słowo. ‒ Bill wziął do ręki kamyk i rzucił go w dół. ‒ Jego ludzie cię nie tkną. Ale to wcale nie znaczy, że kiedy wyląduje samolot ze wschodu, nie wysiądzie z niego ktoś inny. ‒ Tyle to i ja wiem. ‒ Kierowca obserwował płynący leniwie kanałem sportowy but. Przez chwilę wydawało mu się, że widzi wystający z niego pyszczek szczura albo chomika. ‒ Weszło panu w krew to urywanie się z domu opieki. ‒ No nie wiem. Mam już chyba dość spaghetti i galaretki owocowej. Tym razem już tam nie wrócę. ‒ Świetny pomysł. Co będzie pan robił? ‒ Kto wie? Zdam się chyba na instynkt, zobaczę, co przyniesie życie. ‒ To również świetny pomysł. A pański przyjaciel Wendell? Co będzie robił bez pana? ‒ Och, przypuszczam, że będziemy się spotykać na kawie. Może wypuścimy się kiedyś na miasto, choć w naszym wieku to będzie krótka noc. I przypuszczam, że wkrótce będzie wiercił dziurę w 200

brzuchu komuś innemu. ‒ Miło było pana poznać, Bill. I z panem współpracować. ‒ Nawzajem, młody człowieku. Jedna rzecz. ‒ Tak, proszę pana? ‒ Zajrzysz jeszcze do mojej dziewczyny?

Kierowca zostawił fairlane'a na środkowej kondygnacji trzypoziomowego parkingu przy lecznicy, w której przyjmowali lekarze od astmy, urazów kręgosłupa i chorób serca. Dużo wielokrotnych wizyt, spory ruch, łatwy wjazd i wyjazd. Kiedy wyszedł z pomalowanej na szaro betonowej klatki schodowej, z mroku przy jego samochodzie wyłoniła się jakaś postać. ‒ Pomyślałem, że tym razem ja przyjdę do pana ‒ powiedział Beil. ‒ Żeby podziękować za pomoc. I dać panu to. Wizytówka, na której był wyłącznie numer telefonu. 202

‒ Gdyby znalazł się pan kiedyś w powiedzmy... kompletnej kropce... niech pan zadzwoni pod ten numer. Kierowca wziął od niego wizytówkę. ‒ Nie zrobiłem niczego, co mogłoby panu pomóc. ‒ Owszem, zrobił pan, nawet jeśli nie jest pan w stanie tego dostrzec. Tak rzadko zdajemy sobie sprawę z efektów naszych działań. Teraz i w przyszłości. My, w służbie jakichś dziwnych mocy. Z rampy zjechał ford F-150 i biorąc za szybko zakręt, zatrzymał się kilka cali za wycofującym się buickiem. Starszy kierowca buicka również stanął i nie ruszał się z miejsca. Kierowca pick-upa wcisnął klakson. ‒ To pan jest dziwną mocą? ‒ zapytał Kierowca. ‒ Bynajmniej. Wyłącznie jednym z wielu, właściwie jednym z większości, która utkwiła gdzieś pomiędzy. Tak jak pan. ‒ Beil podszedł do niego bliżej. ‒ Niech ci droga lekką będzie, jak powiedziałby pana przyjaciel Felix, i niech pan zawsze spogląda w lusterko. Tygrysy Benniego pana nie skrzywdzą. Co do innych, nie możemy na to nic poradzić. Na razie. Kierowca pokiwał głową. ‒ A zatem ponownie pan zniknie ‒ powiedział 203

Beil. ‒ Chociaż... ‒ dodał, po czym uniósł zaciśniętą pięść, odwrócił ją dłonią do przodu i otworzył ‒ ...czy gdzieś w głębi duszy, tam na dole, gdzie żyją ślepe ryby, przez cały czas pan tego nie pragnął? Pick-up zajął miejsce opróżnione przez buicka. Jego drzwi otworzyły się i ukazała się najpierw jedna, a potem druga kula. Kierowca pick-upa stanął między nimi. Na nogach miał żółto-fioletowe buty do biegania. ‒ Moja żona cierpi na demencję ‒ powiedział Beil. ‒ Nie na coś tak modnego i filigranowego jak alzheimer, ale na zwykłą starczą demencję. Wychodząc każdego ranka, całuję ją, a ona mówi mi, kocham cię jak masło, mówi mi to od jedenastu, dwunastu lat. A dziś rano, choć nic się nie zmieniło, nic nie było inaczej, powiedziała: kocham cię jak gumę. Ucz się od mojej żony. Kochaj życie jak masło. Jak gumę. Kierowca podszedł do skraju parkingu i chwilę później zobaczył, jak Beil wychodzi z klatki schodowej i dwie czarne limuzyny natychmiast podjeżdżają do krawężnika.

Wysiadł z fairlane'a i wszedł do warsztatu. Ona wyprostowała się i wyjrzała zza otwartej maski chevroleta bel air z 1957 roku. Leżąca na jej stole roboczym lampa była zapalona. Światło padało na nią z tyłu i nie widział jej twarzy. ‒ Przyszedłeś, żeby się pożegnać. Kierowca skinął głową. ‒ Widziałam, jak podjechałeś. Czekałeś trochę na zewnątrz. ‒ Sięgnęła za siebie, zgasiła lampę i stanęła z boku samochodu. ‒ To nigdy nie jest łatwe, prawda? ‒ Mam wprawę. 205

‒ Owszem, ale nie myślałam o pożegnaniach. Miałam na myśli dokonywanie wyboru. ‒ Otworzyła lodówkę pod swoim stołem roboczym, podała mu piwo i sama sobie wzięła. ‒ Nasze oczy odbijają się od powierzchni, nie sięgamy wzrokiem dalej ani głębiej. Dokonujemy wyborów na podstawie żałośnie skąpych danych, które rozumiemy, i to nas ogranicza. A potem wstrzymujemy oddech, czekając, że niebo zwali się nam na głowy. Wszyscy, Osiem. Nie tylko ty. Znowu pomyślał o Berniem. „Kiedy masz dziesięć, dwanaście lat, wszystko jest już w tobie z grubsza poustawiane, to, jaki będziesz i jak będzie wyglądało twoje życie”. ‒ To krzepiące ‒ powiedział. ‒ Owszem, w pewnym sensie. Tak jak to. ‒ Billie wzięła do ręki swoje piwo. ‒ Cały czas trwa burza, Osiem. Ale mamy nieraz jasne dni, te chwile spokoju. ‒ Ty byłaś jedną z nich. Billie się roześmiała. ‒ Żebyś wiedział. A teraz wynoś się stąd, mam do zrobienia parę rzeczy... kiedy już naprawię to, co zrobili tej biduli wszyscy ci mądrale, którzy siedzieli wcześniej pod maską. Dopadli go zaraz za Mesą, chrysler i bmw. Zjechał z międzystanowej I-10 na boczną drogę i 206

zawrócił do Phoenix, a potem znowu skręcił w kierunku Tucson. Przez chwilę bał się, że ich zgubił, i zatrzymał się na poboczu. Światła elektronicznego billboardu indiańskiego kasyna odbijały się od jego przedniej szyby, obok przelatywały z wizgiem tiry, a on czekał. Aż się pojawili. Kiedy dwa samochody podjechały wystarczająco blisko, dał ostro do przodu, przyhamował, zawrócił o sto osiemdziesiąt stopni, przejechał obok nich, znowu zawrócił i ich wyprzedził. W tylnym lusterku widział, jak się do niego zbliżają. Włączył radio i uśmiechnął się. Jechał.