Silverberg Robert - Majipoor 01 - Zamek Lorda Valentaine

ROBERT SILVERBERG

ZAMEK LORDA VALENTINE'A TOM I PRZEŁOŻYŁA: HELENA MICHALSKA

SCAN-DAL

Podziękowania Za pomoc przy opisach techniki żonglowania mam dług wdzięczności wobec Catherine Crowell z San Francisco i tych niezwykłych artystów Flying Karamazov Brothers, którzy być może do tej chwili nie wiedzą jak wielką okazali mi pomoc. Jednakże, użyte w tej książce pojęcia z zakresu teorii i praktyki żonglowania, szczególnie te dotyczące umiejętności czterorękich żonglerów, pochodzą głównie ode mnie, i ani pani Crowell, ani Karamazovowie nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jakiekolwiek niewiarygodne czy nieprawdopodobne historie opisane na tych stronach. Nieocenioną pomoc przy innych problemach w trakcie pisania książki okazała mi Marta Randall. Wkładem pani Randall są między innymi teksty kilku 7 umieszczonych tu pieśni. Za krytyczne uwagi do rękopisu w jego trudnych, początkowych stadiach jestem wdzięczny Barbarze Silverberg i Susan L. Houfek, jestem również winny podziękowanie Tedowi Chichak ze Scott Meredith Literary Agency za jego wsparcie, zachętę i profesjonalną wnikliwość. Robert Silverberg

KSIĘGA KRÓLA SNÓW

Rozdział I I wtedy, po całodziennym marszu przez złociste opary wilgotnego ciepła, oblepiającego ciało niczym delikatne runo, Valentine znalazł się na odkrytej skalistej grani. Tam w dole leżała stolica prowincji, Pidruid, największe miasto, do jakiego dotarł od... od... od kiedy? No, w każdym razie największe w czasie całej wędrówki. Przysiadł na krawędzi białej kruchej skały i grzebiąc butem w zwietrzałym kamieniu patrzył w dół. Zdawało mu się, że wciąż ciążą mu na powiekach resztki długiego snu. Zamrugał. Do zmierzchu letniego dnia było jeszcze bardzo daleko, chociaż słońce przeszło już na zachodnią stronę Pidruid i wisiało teraz nad Morzem Wielkim. Odpocznę chwileczkę, pomyślał, a potem zejdę na dół i poszukam noclegu. I kiedy tak odpoczywał, usłyszał stukot toczących się z góry kamyków. Niespiesznie spojrzał za siebie. Drogą, którą przed chwilą przyszedł, jechał konno młody pastuch, chłopiec o słomianych włosach i piegowatej twarzy. Za nim podążało piętnaście, może dwadzieścia purpurowoskórych wierzchowców, spasionych i lśniących, niewątpliwie dobrze doglądanych. Wierzchowiec chłopca był starszy i chudszy od tamtych, sprawiał za to wrażenie roztropnego, nawykłego do trudów stworzenia. - Hej! - zawołał chłopiec. - Dokąd podążasz? - Do Pidruid. A ty? - Ja też. Jadę sprzedać konie na targu. Pić się chce człowiekowi przy takiej robocie. Masz może wino? - Trochę - odrzekł Valentine. Stuknął palcem w butelkę uwiązaną na biodrze, w miejscu, w którym bardziej krewcy mężczyźni niosą broń. - Dobre czerwone wino z głębi kraju. Szkoda tylko, że się kończy. - Daj mi łyk, to zabiorę cię do miasta. - Zgoda - powiedział Valentine. Podniósł się i wyciągnął butelkę w stronę chłopca, który tymczasem zsiadł z konia i zbliżał się do niego. Pastuch nie miał więcej niż czternaście, piętnaście lat i choć był muskularny, z dobrze rozwiniętą klatką piersiową, Valentine'owi sięgał zaledwie do łokcia. A przecież Valentine, silny, barczysty mężczyzna o dużych zręcznych rękach, był wzrostu zaledwie nieco powyżej średniego. Chłopiec potrząsnął butelką, powąchał ze znawstwem wino i skinąwszy głową na znak aprobaty pociągnął duży łyk. Westchnął z ulgą. - Przez całą drogę z Falkynkip nałykałem się niemało kurzu. I ten parny upał - można

się udusić! Jeszcze godzina o suchym gardle, a zupełnie bym się wykończył. - Zwrócił butelkę Valentine'owi. - Mieszkasz tutaj? Valentine zmarszczył brwi. - Nie. - Idziesz na festyn? - Jaki festyn? - To ty nic nie wiesz? Valentine potrząsnął przecząco głową. Czuł, że chłopiec przewierca go bystrym, kpiącym wzrokiem. Zmieszał się. - Podróżowałem - powiedział wymijająco. - Nie śledziłem nowinek. To w Pidruid będzie festyn? - Tak, w tym tygodniu - odrzekł chłopiec. - Zacznie się w Dniu Gwiazdy. Będzie wielka parada, cyrk, prawdziwie królewska uroczystość. Spójrz na dół! Nie widzisz, że o n właśnie wkracza do miasta? Valentine podążył wzrokiem za wyciągniętą ręką chłopca i mrużąc oczy wpatrywał się w południowe obrzeża Pidruid, ale zobaczył tylko ciasno spiętrzone zielone dachy domów i gmatwaninę starych wąskich uliczek. Potrząsnął głową raz jeszcze. -Tam! - powiedział chłopiec niecierpliwie. - Obok portu. Widzisz okręty? Pięć potężnych okrętów, z powiewającymi na dziobach jego banderami? Trochę dalej widać orszak, popatrz, właśnie mija Smoczą Bramę i wkracza na Czarny Gościniec. A ten rydwan pod Łukiem Marzeń, to chyba jego. Naprawdę nie widzisz? Czy coś jest nie tak z twoimi oczami? - Nie znam miasta - odparł łagodnie Valentine. - Ale oczywiście widzę i port, i pięć okrętów. - Świetnie. No to popatrz trochę dalej, w głąb lądu. Widzisz kamienną bramę? A przebiegający pod nią szeroki gościniec? A tamten łuk powitalny? - Tak, teraz widzę. - A jego proporzec na rydwanie? - Czyj proporzec? Wybacz, nie bardzo wiem, o co chodzi, ale... - Czyj, czyj! Proporzec Lorda Valentine'a! Rydwan Lorda Valentine'a! Straż przyboczna Lorda Valentine'a, maszerująca ulicami Pidruid! To nic nie wiesz o przyjeździe Koronala? - Nie, nie wiem. - A festyn? Z jakiego powodu urządzano by festyn o tej porze, jeśli nie na jego cześć? Valentine uśmiechnął się. - Podróżowałem. Jak widać, ominęły mnie najnowsze wieści. Chcesz jeszcze wina?

- Niewiele ci zostało - powiedział chłopiec. - Bierz. Wypij do końca. Kupię sobie w Pidruid. Podał chłopcu butelkę i znów powędrował spojrzeniem w dół zbocza, poprzez drewniane przedmieścia, poprzez rojowisko śródmiejskich domów i dalej, ku zabudowaniom portu, ku wielkim okrętom, banderom, maszerującym wojownikom, rydwanowi. Musiała to być podniosła chwila w dziejach Pidruid, ponieważ władza Koronala zaczynała się gdzieś hen daleko, na Górze Zamkowej, na drugim końcu Majipooru i obejmowała tak rozległe przestrzenie, zarówno władca, jak i świat, którym rządził, zdawały się boskie, bardziej legendarne niż rzeczywiste. Koronal Majipooru nieczęsto zjawiał się na zachodnim kontynencie. Dziwne, ale Valentine wcale nie był poruszony obecnością tam w dole swojego znamienitego imiennika. On to on, a ja to ja, pomyślał. On tej nocy będzie spał w jednym ze wspaniałych pałaców władców Pidruid, a ja na jakiejś stercie siana. Polem odbędzie się wielki festyn. Ale co to mnie obchodzi? Poczuł się jednak nieco winny, iż nie podzielał podniecenia chłopca. Chyba był niezbyt uprzejmy. - Wybacz mi - rzekł. - Tak mało wiem o tym, co działo się na świecie przez ostatnie miesiące. Dlaczego Koronal tu przybywa? - Robi wielki objazd - odpowiedział chłopiec. - Odwiedza każdy zakątek królestwa, by obwieścić o objęciu przez siebie władzy. Rozumiesz, dopiero od dwóch lat zasiada na tronie. To brat nieżyjącego Lorda Voriaxa. O tym, że Lord Voriax umarł i że Lord Valentine jest naszym Koronalem, musiałeś już chyba słyszeć. - No tak, słyszałem - odpowiedział Valentine z niepewny miną. - Więc to on właśnie jest tam na dole, w Pidruid. Objeżdża królestwo po raz pierwszy, od kiedy osiadł na Zamku. Poprzedni miesiąc spędzał na południu, w prowincjach pokrytych dżunglą; wczoraj zaś przybił do brzegu w Pidruid, a dzisiaj uroczyście wkracza do miasta, gdzie z tej okazji odbędzie się festyn: dużo jedzenia i picia dla każdego, gry, tańce, różne uciechy i wielki jarmark, na którym dobrze sprzedam moje wierzchowce. Po tym wszystkim ruszy dalej, przez cały Zimroel, od stolicy do stolicy, i przejedzie tyle tysięcy mil, że na samą myśl o tym boli mnie głowa, a ze wschodniego wybrzeża kontynentu pożegluje z powrotem na Alhanroel i osiądzie na Górze Zamkowej, i nikt z nas nie zobaczy go na Zimroelu przez następnych dwadzieścia lat albo i więcej. Być Koronalem. to dopiero coś. - Chłopiec zaśmiał się. - Miałeś dobre wino. Nazywam się Shanamir. A ty? - Valentine. - Valentine? Valentine? Z takim imieniem można zajść daleko. - Jest raczej dość pospolite.

- Dodaj “Lord" na początku i będziesz Koronalem! - To nie takie łatwe. A poza tym, po co mi to? - Jak to, po co? - zdziwił się Shanamir. - Władza, piękne stroje, jedzenie, wino, klejnoty, pałace, kobiety... - Odpowiedzialność - dorzucił posępnie Valentine. - Ciężar. Czy myślisz, że Koronal nic nie robi, tylko pije złociste wino i uczestniczy w procesjach na swoją cześć? Myślisz, że ta podróż sprawia mu przyjemność? Chłopiec pomyślał chwilę. - Może i nie. - On rządzi miliardami ludzi, na obszarach, których ogromu nie jesteśmy w stanie ogarnąć umysłem. Wszystkie obowiązki spadają na jego barki. Wprowadzanie w życie dekretów Pontifexa, utrzymywanie porządku, przestrzeganie sprawiedliwości w każdym kraju... Już samo myślenie o tym mnie męczy, chłopcze. I musi pilnować, żeby świat nie pogrążył się w chaosie. Nie zazdroszczę mu. Ach, zostawmy w spokoju jego i jego sprawy! Shanamir milczał chwilę, zanim się odezwał. - Nie jesteś tak głupi, jak mi się zdawało, Valentine - Naprawdę sądziłeś, że jestem głupi? - No, może naiwny, beztroski. Masz przecież swoje lata, a tak mało wiesz o pewnych rzeczach, ze ja, o połowę od ciebie młodszy, muszę ci je tłumaczyć. Ale może się mylę. No, to zjeżdżajmy do Pidruid.

Rozdział 2 Valentine mógł przebierać w prowadzonych na targ wierzchowcach, ale nie dostrzegał między nimi różnicy, toteż wziął pierwszego z brzegu i lekko wskoczył na jego grzbiet. Po tak długim marszu jazda okazała się prawdziwą przyjemnością. Wierzchowiec był wygodny, to zrozumiałe, gdyż te zwierzęta od tysiącleci hodowano właśnie dla ludzkiej wygody. Wynalezione w dawnych czasach, nadał były silne, spokojne, nie okazywały zmęczenia i zadowalały się byle jaką strawą. Ale umiejętność ich sztucznego wytwarzania dawno już poszło w zapomnienie i teraz rodziły się same, tak jak zwierzęta naturalne. Poruszanie się po Majipoorze inaczej niż na ich grzbiecie było właściwie nie do pomyślenia. Jeszcze dobrą milę jechali wysoką granią aż do miejsca, w którym droga gwałtownie opadała w dół ostrymi zakosami aż do nadbrzeżnej doliny. Valentine milczał, pozwolił mówić chłopcu, Shanamir przybywał z północnego wschodu, z okolicy odległej o dwa i pól dnia drogi lądem, gdzie wraz z ojcem i braćmi hodowali wierzchowców, by je sprzedawać na targu w Pidruid. Nieźle im się z tego żyło. On lam miał trzynaście lat i wygórowane mniemanie o sobie. Nigdy nie był poza granicami prowincji, której stolicą było Pidruid, ale któregoś dnia miał zamiar ruszyć dalej, przemierzyć cały Majipoor, udać się i pielgrzymką na Wyspę Snu i uklęknąć tam przed Panią, przepłynąć Morze Wewnętrzne i pokonać wzniesienie Góry Zamkowej, zejść z niej, pójść na południe, może aż za strefę dusznych tropików, dotrzeć do wypalonych przez słońce jałowych włości Króla Snów - no bo jaki ma się pożytek z życia i zdrowia na świecie tak pełnym cudów jak Majipoor, jeśli się po nim nie podróżuje? - A ty, Valentine - zapytał niespodziewanie - kim ty jesteś? Skąd się tu wziąłeś? Dokąd idziesz? Valentine, oszołomiony paplaniną chłopca i ukołysany miarowym rytmem wierzchowca schodzącego w dół wijącą się drogą, nie był przygotowany na tyle pytań. Wydusił z siebie jednak kilka zdań. - Przybywam ze wschodniej prowincji. Poza odwiedzinami w Pidruid nie mam innych planów. Zostanę tu tak długo, aż znajdę wystarczające powody, by powędrować dalej. - Dlaczego właśnie tu? - A dlaczego gdzie indziej? - Och - westchnął Shanamir - niech ci będzie. Widzę, że coś ukrywasz. Pewnie jesteś młodszym synem księcia z Ni-moya albo z Piliploku, zesłałeś na kogoś złośliwy sen, przyłapano cię na tym i twój ojciec dał ci worek pieniędzy, bylebyś tylko zniknął gdzieś na drugim krańcu kontynentu. Mam rację?

- Co do joty. - Valentine mrugnął porozumiewawczo. - I masz pełne sakwy rojali i koron, i idziesz pożyć w Pidruid niby jakiś książę, popić, pojeść, zabawić się, aż wydasz ostatnią monetę. Wtedy najmiesz się do pracy na statku i popłyniesz na Alhanroel, a ja z tobą jako twój giermek. Zgadza, się? - Zgadza się, mój przyjacielu. Z wyjątkiem pieniędzy. Nie zadbałem, by i one pasowały do twojej historii. - Ale masz jakieś pieniądze? - zainteresował się Shanamir poważniejąc. - Nie wyglądasz na żebraka. Ci z Pidruid są dla nich bardzo surowi. Nie wpuszczają do miasta żadnych włóczęgów. - Mam kilka monet - odparł Valentine. - Chyba starczy, by przeżyć festyn, a nawet parę dni dłużej. Co będzie potem, zobaczymy. - Jeśli naprawdę wyruszysz na morze, Valentine, weź mnie ze sobą. - Dobrze, jeśli wyruszę, to z tobą. Byli już w połowie drogi. Miasto Pidruid leżało w wielkiej przybrzeżnej niecce ze wszystkich stron otoczonej niewysokimi szarymi wzgórzami. Niewielka przerwa w ich łańcuchu sprawiała, że morze wdzierało się w głąb lądu, tworząc zatokę, nad którą rozłożył się wspaniały miejski port. Gdy w to późne letnie popołudnie Valentine znalazł się na poziomie morza, poczuł, jak owiewa go przybrzeżna bryza, jak chłodzi go i odświeża, łagodząc całodzienny upal. Od zachodu napływały już ku brzegowi kłęby mgły, a powietrze miało słony posmak, jak gdyby było przesiąknięte wodą, w której jeszcze przed godziną pływały ryby i morskie smoki. Valentine przestraszył się rozmiarów leżącego przed nim miasta. Nie pamiętał, czy kiedykolwiek widział większe; co prawda, nie pamiętał również wielu innych rzeczy. Tu kończył się kontynent. Za plecami miał cały Zimroel, a z tego, co wiedział, przemierzył go, rozpoczynając wędrówkę od jednego z największych wschodnich portów - od Ni-moya czy też może Piliploku. Choć to dziwne: był za młody, by zdążyć odbyć tak długą podróż, i to pieszo, bo nie przypominał sobie, by do dzisiejszego popołudnia dosiadał jakiegokolwiek wierzchowca. A jednak wprawa, z jaką wskoczył na szeroki grzbiet konia, świadczyłaby o tym, że przynajmniej pewną część drogi odbył konno. Mniejsza o to. Był tam, gdzie był, i nie miał powodu do niepokoju. Skoro w jakiś bliżej nieokreślony sposób przybył w to miejsce, pozostanie w nim tak długo, jak długo będzie miał na to ochotę. Nie czuł w sobie takiego głodu podróży jak Shanamir. Świat był tak rozległy, że nie potrafił nawet o tym myśleć: trzy wielkie kontynenty, dwa olbrzymie morza, bezmiar przestrzeni, który dawał się w pełni objąć jedynie w snach, a i wtedy część prawdy o nim pozostawała nieuchwytna.

Mówiono, że Lord Valentine mieszka w zamku, który ma osiem tysięcy lat i w którym co roku przybywa pięć pokoi. Że ten zamek stoi na górze sięgającej nieba, kolonie trzydziestomilowej wysokości. Że na stokach tej góry znajduje się pięćdziesiąt miast tak wielkich jak Pidruid. Nie mieściło się to w głowie. Świat był zbyt duży, zbyt stary, zbyt obficie zaludniony jak na jeden ludzki rozum. Będę mieszkał w mieście Pidruid, pomyślał Valentine, znajdę jakiś sposób, by zarobić na jedzenie i kwaterę, i będę szczęśliwy. - Oczywiście nie masz zamówionego łóżka w żadnej gospodzie - wyrwał go z zadumy Shanamir. - Oczywiście nie mam. - Jakżeby inaczej. A w mieście wszystkie gospody są zajęte z powodu festynu i obecności Koronala. Gdzie zatem będziesz spał, Valentine? - Byłe gdzie. Pod drzewem. Na stercie szmat. W parku. To mi wygląda na park, ten kawałek zieleni z wysokimi drzewami - tam, na prawo. - Czy pamiętasz, co ci mówiłem o włóczęgach w Pidruid? Znajdą cię i zamkną w lochu na miesiąc, a gdy wypuszczą, to tylko po to, żebyś sprzątał łajno na ulicach. Będziesz musiał odkładać pieniądze na zapłacenie grzywny, co przy zarobkach zamiatacza zabierze ci resztę życia. - Sprzątanie łajna to przynajmniej stałe zajęcie - powiedział Valentine, ale nie rozśmieszył tym Shanamira. - Jest tu gospoda, w której zatrzymują się kupcy z gór. Znają mnie tam, a raczej mojego ojca. Jakoś cię w niej urządzimy. No i co byś zrobił beze mnie? - Zostałbym zamiataczem łajna, nie inaczej. - Wydaje mi się, że naprawdę nie miałbyś nic przeciwko temu. - Chłopiec dotknął ucha swego wierzchowca, zatrzymując go w ten sposób. Spojrzał towarzyszowi podróży prosto w oczy. - Czy dla ciebie, Valentine, nic na tym świecie nie ma znaczenia? Nie mogę cię rozgryźć. Nie wiem, czy jesteś głupi, czy tylko najbardziej lekkomyślny ze wszystkich ludzi na Majipoorze. - Sam chciałbym to wiedzieć - odrzekł Valentine. U stóp wzgórza górska droga dołączyła do szerokiego gościńca biegnącego z północy dnem doliny i zakręcającego na zachód, do Pidruid. Po obu stronach ustawione były niskie białe słupki, z wybitym podwójnym herbem Pontifexa i Koronala - labiryntem i gwiazdą. Nawierzchnię gościńca stanowiło niebieskoszare tworzywo, elastyczne, lekko sprężynujące, bez jakichkolwiek pęknięć czy dziur. Droga była doskonała, bo zrobiono ją zapewne w czasach starożytnych, a wszystko, co po nich przetrwało, nadal było doskonałe. Na przykład

wierzchowce. Wciąż stąpały niestrudzenie. Owe syntetyczne stworzenia nie wiedziały, co to zmęczenie, i mogły człapać od portu Pidruid do portu Piliplok bez odpoczynku i bez jednej skargi. Od czasu do czasu Shanamir spoglądał do tyłu, sprawdzając, czy idąc luźno nie pogubiły się, ale one grzecznie tkwiły w szeregu - tępy pysk za szorstkim ogonem, szorstki ogon przed tępym pyskiem - tuż przy skraju gościńca. Słońce, lekko zamglone, nabierało złocistych tonów zachodu. Miasto leżało przed nimi jak na dłoni, ale podróżnych zachwycił widok rosnących po obu stronach drogi drzew. Były wspaniałe. Miały niebieskawe wysmukłe pnie, przewyższające człowieka co najmniej dwudziestokrotnie, a w miejscu koron ogromne, ciemnozielone, lśniące pióropusze o długich, wąskich jak sztylety liściach i zdumiewających kiściach czerwonych kwiatów. Te kwiaty płonęły wzdłuż drogi niczym szpaler latarni morskich. - Co to za drzewa? - spytał Valentine. - To palmy, które tutaj nazywają ognistym deszczem - odpowiedział Shanamir. Pidruid z nich słynie. Rosną tylko na wybrzeżu i kwitną przez jeden tydzień w roku. Zimą spadają z nich cierpkie owoce, z których robi się mocne wino. Jutro będziesz je pił. - Koronal wybrał niezły moment na przyjazd. - Myślę, że nieprzypadkowo. Szpaler olśniewających drzew ciągnął się w nieskończoność, a oni jechali wzdłuż niego tak długo, aż otwarte pola ustąpiły miejsca bogatym wiejskim zagrodom, te z kolei podmiejskim terenom o bardziej zwartej i skromniejszej zabudowie, potem pojawiła się strefa zakurzonych fabryczek, aż w końcu stanęli przed starożytnymi murami właściwego Pidruid, sięgającymi połowy wysokości ognistych palm. Wykuta w nich brama miała kształt łuku i była zwieńczona starymi blankami. - Brama Falkynkip - obwieścił Shanamir. - Wejście do Pidruid od strony wschodniej. Za chwilę znajdziemy się w stolicy. Wśród milionów istot, Valentine, wszystkich ras Majipooru - i to nie tylko ludzkich. Nie, tutaj zobaczysz zbiorowisko wszystkiego, co żyje. Skandarów, Hjortów, Liimenów i całą resztę. Mówi się nawet, że jest tu mała grupa Zmiennokształtnych. - Zmiennokształtnych? - Tak, to taka stara rasa. Tubylcy. - My nazywamy ich trochę inaczej. - Zdawało się, że Valentine szuka w pamięci odpowiedniego słowa. - Metamorfowie, czy tak? - Tak, to ci sami. Słyszałem, że tak nazywają ich na wschodzie. Masz dziwny akcent, wiesz o tym? - Nie dziwniejszy od twojego, przyjacielu.

- Ale to twój akcent brzmi obco. Ja mówię normalnie. Ty wymawiasz słowa w dziwaczny sposób. My nazywamy ich Metamorfami - powtórzył, przedrzeźniając Valentine'a. - Czy w taki sposób mówią w Ni-moya? Valentine wzruszył ramionami. Shanamir ciągnął dalej. - Boję się ich, tych Zmiennokształtnych. Tych Metamorfów. Nasza planeta byłaby bez nich szczęśliwsza. Czają się wszędzie, podszywają pod innych, wyrządzają szkody. Wolałbym, żeby trzymali się swojego miejsca. - Większość z nich tak właśnie robi, nie uważasz? - Większość może i tak, ale wiadomo, że jest ich trochę w każdym mieście. Mamy przez nich coraz to nowe kłopoty. - Pochylił się ku Valentine'owi, schwycił go za ramię i przyjrzał mu się badawczo. - Takiego to wszędzie można spotkać. Choćby na grani. Siedzi tam sobie w gorące popołudnie i gapi się w dół na miasto. - A więc myślisz, że jestem przebranym Metamorfem? Chłopiec zachichotał. - To udowodnij, że nie jesteś! Valentine namyślał się chwilę, w jaki by tu sposób się bronić, ale nic mu nie przychodziło do głowy. Wobec tego wykrzywił twarz w potworną maskę: rozciągnął policzki, jakby były z gumy, wygiął usta i wywrócił gałki oczu. - Oto moje prawdziwe oblicze - powiedział. - Rozszyfrowałeś mnie. - Roześmieli się zgodnie i weszli przez Bramę Falkynkip do stołecznego miasta Pidruid. Za murami miejskimi wszystko wydawało się starsze. Domy, zbudowane ongiś w osobliwym stylu kanciastych pudeł, domy o ścianach pełnych wybrzuszeń od podstaw aż po same dachy, których dachówki, przeważnie złuszczone i połamane, były poprzerastane wielkimi kępami pospolitego zielska, potrafiącego zapuścić korzenie w każdej szczelinie i w każdym skrawku ziemi. W powietrzu wisiała gęsta mgła, a pod nią zapadał chłodny zmrok, rozjarzony światłami prawie wszystkich okien. Główny gościniec rozwidlał się i dzielił bez końca. Shanamir prowadził teraz swoje zwierzęta wąską uliczką, ale wciąż jeszcze taką, której były podporządkowane inne, jeszcze węższe. Ulice były gęste od ludzi. Tłum działał na Valentine'a dziwnie niepokojąco; nie mógł sobie przypomnieć, by kiedykolwiek miał tak blisko siebie tak wielu ludzi. Cisnęli się pod kopyta, cmokali na jego wierzchowca, przepychali się między sobą, poszturchiwali. Tłum tragarzy, kupców, marynarzy, sprzedawców, ludzi z gór jak Shanamir, prowadzących zwierzęta albo niosących na targ swoje wyroby, turystów we wspaniałych, skrzących się brokatem szatach. Wszędzie pod nogami plątały się dzieci. Czas festynu w Pidruid! Z okien wyższych pięter przeciągnięto w

poprzek ulic jaskrawe proporce uszyte ze szkarłatnej tkaniny, ozdobione gwiezdnym herbem i jasnozielonymi napisami pozdrawiającymi i witającymi Lorda Valentine'a, Koronala, w jego najdalej na zachód wysuniętej metropolii. - Daleko jeszcze do twojej gospody? - spytał Valentine. - Pół miasta. Jesteś głodny? - Trochę. Bardziej niż trochę. Shanamir dał ręką znak i idące za nim zwierzęta posłusznie skierowały się w brukowaną uliczkę. Zatrzymały się tam, gdzie im kazał, pod arkadami, a on zsiadając ze swojego wierzchowca wskazał Valentine'owi niewielki, lepiący się od brudu stragan po drugiej stronie ulicy. Nad płonącym węglem drzewnym skwierczały nadziane na szpikulce kiełbaski. Stragan obsługiwał Liimen, przysadzisty, z głową jak obuch, z twarzą szarawą, dziobatą, w której, niczym węgle w kraterze, jarzyło się troje oczu. Chłopiec pokazał mu coś na migi i Liimen podsunął im dwa szpikulce z kiełbaskami, po czym napełnił dwa kufle jasnym, bursztynowym piwem. Valentine wygrzebał z sakiewki monetę i położył ją na kontuarze. Moneta była solidna, błyszcząca, z karbowanymi brzegami, ale Liimen popatrzył na nią tak, jak gdyby Valentine położył przed nim skorpiona. Shanamir pośpiesznie schwycił monetę, a w zamian za nią podsunął Liimenowi jedną ze swych własnych - miedzianą, kanciastą, z wybitym pośrodku trójkątnym otworem. Tamtą zwrócił Valentine'owi. Wzięli swoje porcje i wrócili do wierzchowców. - Czy to była zła moneta? - spytał Valentine. - Mógłbyś za nią kupić Liimena, wszystkie jego kiełbaski i jeszcze piwa na cały miesiąc! Skąd ją masz? - Jak to skąd? Z sakiewki! - Jest w niej więcej takich? - Być może - odpowiedział Valentine. Przyjrzał się z zainteresowaniem monecie, która na awersie miała wizerunek starego mężczyzny o posępnej, zasuszonej twarzy, a na rewersie tryskające energią oblicze młodego. Było to pięćdziesiąt rojali. - Czy ma zbyt dużą wartość, by ją gdziekolwiek wydać? - spytał. - Właściwie, co za nią można kupić? - Pięć moich wierzchowców - odpowiedział Shanamir. - Noclegi w książęcej kwaterze przez rok. Przejazd okrętem na Alhanroel i z powrotem. Cokolwiek z tych rzeczy, a może nawet więcej. Dla wielu z nas byłaby to zapłata za wielomiesięczną pracę. Czy nie masz żadnego pojęcia o cenach? - Na to wygląda - odpowiedział Valentine speszony.

- Te kiełbaski kosztują dziesięć wag. Sto wag daje jedną koronę, dziesięć koron daje rojala, a to jest pięćdziesiąt rojali. Nadążasz za mną? Rozmienię ci ją na targu. Tymczasem dobrzeją ukryj. Pidruid to dość porządne miasto, ale z sakiewką pełną takich monet kusisz los. Dlaczego nie powiedziałeś mi, że nosisz przy sobie majątek? - Shanamir szeroko rozłożył ręce. - Dlatego, że sam o tym nie wiesz. Tak przypuszczam. Z ciebie wprost bije naiwność, Valentine. Przy tobie czuję się jak mężczyzna, a przecież jestem chłopcem. To ty wyglądasz na dziecko. Co ty w ogóle wiesz? Wiesz przynajmniej, ile masz lat? No, kończ piwo i ruszamy dalej. Valentine skinął głową. Sto wag daje koronę, pomyślał, dziesięć koron daje rojala. Zaczął się również zastanawiać, co odpowiedziałby Shanamirowi, gdyby ten przycisnął go bardziej pytając o wiek, Dwadzieścia osiem lat? Trzydzieści dwa? Nie miał pojęcia. A co będzie, jeśli ktoś na serio weźmie go na spytki? Trzydzieści dwa, zdecydował. To brzmi nieźle. Tak, mam trzydzieści dwa lata, dziesięć koron daje rojala, a ta błyszcząca moneta, na której widnieją podobizny starego i młodego mężczyzny, ma wartość pięćdziesięciu rojali.

Rozdział 3 Droga do gospody Shanamira wiodła przez sarn środek Pidruid, przecinając dzielnice, które mimo późnej pory wciąż były zatłoczone bawiącymi się ludźmi. Valentine zapytał, czy ta wieczorna zabawa jest związana z wizytą Koronala, a Shanamir odpowiedział, że nie, że tak samo jest tu w każdą noc, bo przecież znajdują się w głównym porcie zachodniego wybrzeża Zimroelu, do którego zawijają statki ze wszystkich portów Majipooru; w porcie, z którego płynie się przez Morze Wewnętrzne na Alhanroel, w podróż, która pochłania większą część roku i podczas której handluje się trochę z nieliczną, z rzadka rozsianą ludnością Suvraelu, tego wypalonego przez słońce ostępu Króla Snów. Wystarczy, pomyślał Valentine, bo kiedy tylko ktoś mu przypomniał o bezkresie Majipooru, natychmiast czuł się przytłoczony ciężarem całego świata, choć wiedział, że to niemądre uczucie, skoro Majipoor jest jedynie gigantyczną bańką wypełnioną powietrzem. W takim razie skąd ten ołowiany przytłaczający go ciężar i te chwile nieuzasadnionego przerażenia? Dosyć zmartwień. Już wkrótce pogrąży się w sen, a rano dzień przyniesie nowe niezwykłe zdarzenia. - Przetniemy teraz Złoty Plac - obwieścił Shanamir - a za nim skręcimy w Trakt Wodny, który prowadzi wprost do przystani. Stamtąd do naszej gospody tylko dziesięć minut. Zobaczysz, plac jest godny podziwu. Rzeczywiście, był godny podziwu. A przynajmniej to, co Valentine zdołał zobaczyć: rozległa, prostokątna przestrzeń, dość szeroka, by mogły tam ćwiczyć jednocześnie dwie armie, otoczona ze wszystkich czterech stron ogromnymi budynkami, których frontony, pokryte mozaiką złotych płytek, odbijały teraz światła pochodni i lśniły jaśniej niż ogniste palmy. Tak, to już nie ogniste palmy, to było morze ognia. Ale tej nocy nie można było przejść przez plac. Już na sto kroków od wejścia ze wschodniej strony drogę zamykał gruby sznur obszyty czerwonym pluszem. Za nim stały ubrane w uniformy oddziały straży przybocznej Koronata: kamienne, pewne siebie twarze, ręce skrzyżowane na zielono-złotych kurtkach. Shanamir ześliznął się z wierzchowca, podbiegł naprzód i zamienił z kimś parę słów. Kiedy wrócił, na jego twarzy malowała się złość. - Zagrodzili plac zupełnie. Oby Król Snów zesłał na nich tej nocy okropne sny! - Co się stało? - Koronal rozgościł się w pałacu burmistrza - o, w tamtym najwyższym budynku po drugiej stronie ze złotymi girlandami na ścianach - i nikogo na plac nie wpuszczą przez całą noc. Nie możemy nawet obejść go dokoła, gdyż już od dawna we wszystkich przejściach tkwi zbity tłum, czekający na przelotne choćby pojawienie się Lorda Valentine'a. Tak więc mamy

przed sobą godzinę albo i dwie objazdu. Przeżyjemy to, w końcu sen nie jest dzisiaj najważniejszy. Ale popatrz, oto i on! Valentine podążył wzrokiem za ręką Shanamira. Na balkonie, zawieszonym wysoko na frontowej ścianie pałacu burmistrza, pokazały się jakieś sylwetki. Z tej odległości wyglądały niczym myszy, lecz takie myszy, od których biło dostojeństwo i majestat, myszy ubrane we wspaniałe szaty. To Valentine wdział nawet z daleka. Wzrok wszystkich przyciągał ciemnowłosy mężczyzna, chyba brodaty, w ciężkim, lamowanym futrem białym płaszczu narzuconym na zielony, a może niebieski kubrak. Koronal stał z przodu balkonu i wyciągał ręce w stronę zgromadzonego w oddali tłumu, który uniósł palce rozczapierzone w znak gwiazdy i wykrzykiwał raz po raz jego imię: - Valentine! Valentine! Lord Valentine! Shanamir, wyciągając szyję, aby lepiej widzieć, również krzyczał: - Valentine! Lord Valentine! Valentine'a ogarnęła fala niechęci. - Coś podobnego! - mruknął pod nosem. - Ryczą tak, jakby był jakimś bóstwem, które we własnej osobie zstąpiło do Pidruid na obiad. A przecież jest tylko człowiekiem. Kiedy kiszki ma pełne, to je opróżnia, nie mam racji? Shanamir aż zamrugał oczami. - Co ty mówisz. Przecież to Koronal. - Dla mnie on nic nie znaczy, chociaż ja dla niego jeszcze mniej. - Przecież on tu rządzi. Wymierza sprawiedliwość. Nie dopuszcza do chaosu. Sam to powiedziałeś. Czyż nie jest godny szacunku? - Szacunku, tak. Ale nie boskiej czci. - Boska cześć oddawana królom nie jest niczym nowym. Ojciec opowiadał mi o dawnych czasach. Nawet kiedy istniała Stara Ziemia, zawsze byli na niej królowie i założę się, że zawsze ich czczono, i to w sposób dużo bardziej bałwochwalczy niż czynią to zebrani tu dzisiejszej nocy. - A czasami tych królów topili niewolnicy, truli ministrowie, dusiły żony, a jeszcze innych obalali ludzie, którzy tylko udawali, że im służą. A już na pewno wszyscy królowie umarli, zostali pogrzebani i zapomniani. - Valentine poczuł, jak ogarnia go fala nagłego gniewu. Splunął z niesmakiem. - Wiele narodów na Starej Ziemi w ogóle ich nie miało. Dlaczego my, na Majipoorze, nie moglibyśmy się obejść bez władców? Ci kosztowni koronalowie, ukrywający się w labiryncie tajemniczy Pontifex albo tamten na Suvraelu, zsyłający złe sny - nie, Shanamirze, może jestem zbyt głupi, by cokolwiek zrozumieć, ale

naprawdę nie widzę w tym żadnego sensu. Te pełne zachwytu okrzyki to przecież czyste szaleństwo! Idę o zakład, że nikt ich nie wznosi, kiedy burmistrz Pidruid przejeżdża przez ulice. - Królowie są potrzebni - obstawał przy swoim Shanamir. - Świat jest zbyt duży, by rządzili nim wyłącznie burmistrzowie. Aby utrzymać ogólny ład, potrzebujemy wielkich i przemawiających do ludzi symboli, monarchów podobnych bogom. Patrz! - Chłopiec wskazał na balkon. - Tam wysoko, ta mała postać w białej szacie, to Koronal Majipooru. Czy kiedy na niego patrzysz, nie czujesz na plecach dreszczu? - Nie, nie czuję. - Czy nie poraża cię świadomość, że na świecie żyje dwadzieścia miliardów ludzi i tylko jeden Koronal, że właśnie jego widzisz tej nocy na własne oczy, że prawdopodobnie nigdy więcej go już nie zobaczysz? Nie czujesz żadnego lęku? - Nie czuję. - Dziwny jesteś, Valentine. Jeszcze nigdy nie spotkałem kogoś takiego jak ty. Jak można być nieczułym na widok Koronala? - Jak widać, można - odrzekł Valentine, wzruszając ramionami. - Chodźmy już stąd. Ten tłum mnie męczy. Lepiej poszukajmy gospody. Rozpoczęli długą, mozolną wędrówkę, gdyż uliczki zbiegające się na placu były poprzecinane wieloma innymi i by trafić na biegnącą w kierunku zachodnim, Shanamir musiał wciąż zataczać koła, coraz to szersze, a gdziekolwiek się skierowali, towarzyszył im jednostajny stukot końskich kopyt. W końcu udało im się wydostać z dzielnicy pięknych hoteli i jeszcze piękniejszych sklepów i po przejechaniu między mrocznymi składami i magazynami znaleźli się na nabrzeżu portowym, a po chwili trafili na naruszoną zębem czasu gospodę, z poczerniałymi, wypaczonymi ścianami i postrzępioną strzechą. Shanamir wprowadził swoje zwierzęta do stajni znajdującej się na tyłach podwórza i zniknął w mieszkaniu gospodarza, zostawiając Valentine'a samego w ciemnościach. Czekając na chłopca Valentine wciąż jeszcze słyszał - choć może tylko tak mu się zdawało - niewyraźne, stłumione odległością okrzyki: - Valentine... Valentine... Lord Valentine! - Nie robiło na nim wrażenia, że pospólstwo z ulicy powtarza jego imię. To było imię tamtego. Wreszcie spostrzegł biegnącego przez podwórze Shanamira. - Załatwione. Daj mi trochę pieniędzy. - Pięćdziesiątkę? - Mniej, znacznie mniej. Pół korony albo coś koło tego. Valentine wysupłał z sakiewki jakieś monety, przyjrzał się im w nikłym świetle lampy i wręczył chłopcu kilka wytartych

sztuk. - Za kwaterę? - spytał. - Żeby przekupić odźwiernego - odpowiedział Shanamir. - Tej nocy ciężko o miejsce do spania. Gdy się wciśniesz w jakiś kąt, to innym będzie ciaśniej. Musimy mieć odźwiernego po naszej stronie na wypadek, gdyby ktoś się poskarżył. Chodź i nie odzywaj się. W środku pachniało morskim powietrzem i pleśnią. Na ławce, niczym olbrzymia ropucha, siedział Hjort o tłustej szarawej twarzy i zabawiał się układaniem kart do gry. Szorstkoskóra istota ledwie na nich spojrzała. Shanamir położył przed nim monetę, na co jedyną reakcją było lekkie kiwnięcie głową w kierunku długiego, wąskiego pokoju, pozbawionego okien i oświetlonego niewyraźnym czerwonawym światłem trzech zawieszonych u sufitu lamp. Na podłodze leżały materace, jeden obok drugiego; prawie wszystkie były zajęte. - Tutaj - powiedział Shanamir, trącając jeden czubkiem buta. Zdjął szybko wierzchnie ubranie i położył się, zostawiając trochę miejsca dla Valentine'a. - Przyjemnych snów. - Przyjemnych snów - odpowiedział Valentine. Pozbył się butów i wierzchniego ubrania i zwalił się ciężko obok chłopca. Odległe okrzyki wciąż dźwięczały mu w uszach, a może raczej huczały w głowie. Dopiero teraz poczuł zmęczenie minionym dniem. Jeśli nawiedzą go marzenia senne, to chciałby je zapamiętać i zrozumieć ich znaczenie, ale najpierw powinien pogrążyć się w głębokim śnie - takim, jaki spływa na człowieka kompletnie wyczerpanego. A rankiem? Nowy dzień. Wszystko może się zdarzyć. Wszystko.

Rozdział 4 Oczywiście, sen się zjawił, przyszedł z samej głębi nocy. Valentine, tak jak to robił od dzieciństwa, i tym razem jak gdyby z boku obserwował rozwój wydarzeń. Sny, zawierające w sobie przesłania od potęg rządzących światem i kierujących życiem każdego człowieka, objawiają najgłębiej ukrytą prawdę, więc jeśli ktoś je lekceważy, posypuje niemądrze. Sen zatem trwał, a Valentine przemierzał rozległą purpurową równinę pod zgubnym purpurowym niebem, na którym wisiała olbrzymia kula bursztynowego słońca. Był sam, miał wymizerowaną twarz i przekrwione, zmęczone oczy. Gdy tak szedł, ziemia pod jego stopami zaczęła groźnie pękać, a z pomarańczowych szczelin, niczym sprężynujące zabawki z pudełek, wyskakiwały jakieś stworzenia, spoglądały na Valentine'a, śmiały mu się zjadliwie w twarz, po czym wskakiwały z powrotem do pomarańczowego wnętrza, ziemia zaś znów zamykała się nad nimi. I to wszystko. Sen był nietypowy, gdyż nie rozwinęła się w nim żadna akcja ani nie miał końcowego przesłania. Stanowił zaledwie obraz, niezrozumiałą scenę wyciętą z większego malowidła, jeszcze nie w całości przed nim odsłoniętego. Nie potrafiłby nawet powiedzieć, czy zesłała go Pani, błogosławiona władczyni Wyspy Snu, czy niechętny ludziom Król Snów. Leżał na pół przebudzony, z przejmującym wrażeniem, że oddzielono go od własnego wnętrza i że unosi się bezwładnie na falach, niezdolny nawet do zrozumienia mądrości snów, tak jakby był obecny na tym świecie zaledwie od przedwczoraj. Zasnął ponownie, tym razem głęboko i tylko hałaśliwy stukot kropel przelotnego deszczu przywrócił go na chwilę do świadomości, Na dobre obudziło go dopiero światło wczesnego poranka, ciepłe, złocistozielone, sączące się przez otwarte na kontu korytarza drzwi. Shanamir gdzieś przepadł. Poza chrapiącą w głębi pokoju parą Valentine był sam. Wstał z materaca, przeciągnął się, rozluźnił mięśnie rąk i nóg. Umył się w stojącej pod ścianą misce z wodą, potem ubrał się i czując przypływ energii wyszedł na podwórze, gotów przyjąć wszelkie wyzwania nadchodzącego dnia. Ranne powietrze było ciężkie od wilgoci, ale po nocnych mgłach nie zostało ani śladu, a z bezchmurnego nieba nawet o tak wczesnym poranku lał się na ziemię słoneczny żar. Na podwórzu rosły trzy olbrzymie winorośle, każda pnąca się po innej ścianie, z sękatymi, zdrewniałymi pniami, grubszymi od bioder mężczyzny, pokryte gąszczem ciemnobrązowych, szuflowatych liści, wśród których świeżą czerwienią połyskiwały młode pędy. Winorośl kwitła krzykliwie żółtymi, pozwijanymi w trąbki kwiatami, ale jednocześnie dźwigała już ciężkie kiście dojrzewających owoców, niebieskich z matowym, białawym nalotem, lśniących

po nocy kroplami rosy. Valentine skubnął jedną jagodę. Była słodko-cierpka jak młode wino. Sięgnął po drugą, potem po trzecią, rozsmakowując się coraz bardziej w cierpkości owoców. Krążąc po podwórzu zajrzał do stajni, w której wierzchowce Shanamira spokojnie chrupały sieczkę, ale chłopca przy nich nie było. Zajęty interesami, pomyślał Valentine. Opuścił stajnię i dalej wałęsał się po podwórzu, ale kiedy poczuł zapach smażonej ryby, kiszki skręcił mu głód. Pchnął koślawe drzwi i znalazł się w kuchni, gdzie mały, wyglądający na znużonego mężczyzna gotował śniadanie dla gości. Kucharz spojrzał na Valentine'a obojętnie. - Czy nie przychodzę za późno? - spytał grzecznie Valentine. - Siadaj. Ryba i piwo, trzydzieści wag. Valentine wygrzebał półkoronówkę i położył ją na piecu. Kucharz pchnął w jego stronę parę miedziaków i rzucił na patelnię następny kawałek ryby. Valentine usiadł pod ścianą. Kilku biesiadników podniosło się do wyjścia. Kobieta, która siedziała przy ich stole, młoda i gibka, z ciasno upiętymi czarnymi włosami, przystanęła, przechodząc koło niego. - Piwo jest w tamtym dzbanie - powiedziała. - Weź sobie sam. - Dziękuję - odrzekł Valentine, ale ona była już za drzwiami. Napełnił kufel ciężkim, mętnym płynem i w tej samej chwili kucharz podał mu chrupką, pachnącą rybę. Valentine zjadł ją w mgnieniu oka. - Można jeszcze? - spytał. Znużony mężczyzna spełnił jego prośbę z kwaśną miną. Jedząc śniadanie Valentine czuł, że siedzący przy następnym stole gość, tłusty Hjort o nadętej twarzy, dziobatej popielatej skórze i dużych wyłupiastych oczach, przygląda mu się bacznie cały czas. Ten osobliwy nadzór nie dawał mu spokoju. Wreszcie nie wytrzymał i spojrzał tamtemu prosto w twarz. Hjort zamrugał i odwrócił wzrok. Jednak ciekawość zwyciężyła, bo po chwili, nie kryjąc już swego zainteresowania, zapytał: - Od niedawna tu jesteś, prawda? - Tak, od ostatniej nocy. - A na długo przybywasz? - Przynajmniej na czas festynu. W tym Hjorcie było coś, co mu się nie podobało. Nic chodziło o wygląd, typowy przecież dla tych opasłych istot z nadętymi gębami. Ten był niegrzeczny, to się wyczuwało. Hjortowie nie ponosili odpowiedzialności za swój wygląd. Im pewnie nie przypadały do gustu istoty ludzkie - stwory blade, kościste, o obrzydliwie gładkiej skórze. Może irytowały go natrętne spojrzenia. Może nadmiar pomarańczowego pigmentu na mięsistym obliczu intruza. Może. Tak czy inaczej, Valentine był zaniepokojony. Zdając sobie sprawę, że nie jest zbyt towarzyski, postanowił wyjść Hjortowi

naprzeciw i obdarzył go chłodnym uśmiechem. - Mam na imię Valentine. Jestem z Ni-moya. - Kawał drogi - powiedział Hjort, żując hałaśliwie. - Mieszkasz gdzieś w pobliżu? - Na południe od Pidruid. Niedaleko. Vinorkis jestem. Handluję skórami haigusa odpowiedział Hjort i zajął się krajaniem swojej porcji. - Po chwili jednak znów wlepił rybie oczy w twarz Valentine'a. - Podróżujesz z chłopcem? - Niezupełnie. Spotkałem go w drodze do Pidruid. Hjort pokiwał głową. - Wracasz do Ni-moya po festynie? Ten zalew pytań stawał się dla Valentine'a coraz bardziej dokuczliwy. Jednak powstrzymał się z nieuprzejmą odpowiedzią. - Nie jestem jeszcze pewien - mruknął. - Zostajesz tu? Valentine wzruszył ramionami. - Naprawdę nie mam jeszcze żadnych planów. - Hrn... - mruknął Hjort. - Niezły sposób na życie. Trudno sądzić po bezbarwnym tonie wypowiedzi, czy była to pochwała, czy uszczypliwa krytyka. Ale Valentine nie dbał o to. Z towarzyskich powinności wywiązał się już w wystarczający sposób. Hjort również zdawał się nie mieć nic więcej do powiedzenia. Skończył śniadanie, odepchnął z hałasem krzesło i na swój niezgrabny hjortowy sposób pokolebał się do drzwi, rzucając na odchodnym: - Trzeba teraz pójść na targ i się rozejrzeć. Valentine też opuścił kuchnię. Wyszedł na podwórze, gdzie właśnie toczyła się dziwna gra. W odległym kącie, pod ścianą, ośmiu graczy rzucało do siebie sztyletami. Sześciu z nich było Skandarami, gburowatymi, wielkimi kudłatymi stworzeniami o szarej skórze i czterech ramionach. Dwoje pozostałych było ludźmi. Valentine widział ich już przy śniadaniu: szczupła ciemnowłosa dziewczyna i drobny, niski mężczyzna o surowym spojrzeniu, z niezwykle jasną skórą i długimi białymi włosami. Sztylety przecinały powietrze z zadziwiającą prędkością, lśniąc stalą w promieniach porannego słońca. Na twarzach rzucających malowało się wielkie skupienie. Nikt się nie mylił, nikt nie chwytał za ostrze. Valentine nie był nawet w stanie policzyć sztyletów, gdyż zdawało mu się, że wszystkie jednocześnie są w powietrzu i że każdy gracz zawsze trzyma jeden w ręku. Żonglerzy, pomyślał Valentine, którzy doskonalą swoje rzemiosło przed występami na festynie. Wielcy

Skandarzy zadziwiali niezwykłą koordynacją ruchów, ale mężczyzna i kobieta wcale im nie ustępowali. Valentine zatrzymał się w bezpiecznej odległości i z zachwytem obserwował latające w powietrzu sztylety. Jeden z uczestniczących w zabawie Skandarów zawołał “Hop!" i zmieniono formułę gry. Sześciu obcych zaczęło rzucać do siebie w parach, coraz to podwajając prędkość, a dwoje łudzi odeszło tymczasem na bok. Dziewczyna uśmiechnęła się do Valentine'a zachęcająco. - Hej, dołącz do nas! - Co takiego?! - Zagraj z nami! - Jej oczy skrzyły się zaczepnie. - To raczej niebezpieczna gra. - Każda naprawdę dobra gra jest niebezpieczna. Trzymaj! - Cisnęła w niego sztyletem bez najmniejszego ostrzeżenia. - Jak ci na imię, człowieku? - Valentine - odpowiedział, desperacko chwytając rękojeść przelatującego mu obok ucha sztyletu. - Niezły chwyt - zauważył białowłosy mężczyzna. - Łap ten! Valentine zaśmiał się i chwycił drugi sztylet. Sześciu Skandalów, całkowicie ignorując bawiących się obok ludzi, nadal przerzucało się połyskliwą bronią. - No, a teraz odrzuć! -zawołała dziewczyna. Valentine bojąc się ją zranić, cisnął sztyletem ostrożnie, więc ten, po zatoczeniu niewielkiego łuku, upadł u jej stóp. - Stać cię na więcej - powiedziała z przekąsem. - Przepraszam - mruknął z cicha. Tym razem rzucił sztylet z większą energią, a ona chwyciła go spokojnie, wzięła drugi z rąk białowłosego i posłała oba kolejno ku Valentine'owi. Nie miał czasu na myślenie. Trzask, trzask - i już je trzymał. - Uwaga! - zawołał. Cisnął jednym ze sztyletów w dziewczynę, chwycił drugi, nadlatujący od strony białowłosego żonglera, wysłał trzeci w powietrze, a już zbliżał się następny, po nim następny - westchnął tylko widząc, że nie są to sztylety służące do zabawy, o stępionych ostrzach, lecz nie miał czasu na myślenie: sztylety krążyły nieustannie. Z wolna chwytał rytm. Był skupiony i czujny, poruszał się miarowo, łapiąc, rzucając, chwyt - rzut. Valentine pojął szybko, że prawdziwy żongler powinien używać obu rąk jednocześnie, ale on nie był żonglerem, potrafił tylko koordynować łapanie i rzucanie. To przynajmniej robił dobrze. Zastanawiał się, kiedy popełni nieunikniony błąd i sztylet zamiast w dłoni wyląduje w jego ciele. Tempo rosło. Słyszał śmiech żonglerów i śmiał się razem z nimi, lecz nadal robił

to, co do niego należało. Chwytał i rzucał. Zabawa trwała dobre dwie, trzy minuty, aż wreszcie z wysiłku zaczął tracić refleks. W tym momencie należało przerwać. Nie odrzucał już schwytanych sztyletów, tylko upuszczał je kolejno, aż wszystkie trzy znalazły się u jego stóp. Pochylił się, ciężko oddychając, i poklepał się po udach. Koniec zabawy. Para żonglerów biła brawo. Wśród Skandarów nadal groźnie wirowały ostrza, ale kiedy jeden z nich krzyknął następne “Hop!", sekstet obcych zgarnął fruwającą przedtem w powietrzu broń i oddalił się bez słowa w kierunku kwater. Dziewczyna podbiegła do Valentine'a. - Nazywam się Carabella - przedstawiła się. Nie była wyższa od Shanamira, z dziewczynki stała się kobietą nie dawniej niż parę lat temu. Jej drobne, gibkie ciało kipiało niepohamowaną żywotnością. Miała na sobie jasnozielony opięty kaftanik, a na szyi potrójny sznur wypolerowanych muszli quanna. Jej oczy były tak samo czarne jak włosy, a uśmiech ciepły i zachęcający. - Gdzie do tej pory żonglowałeś, kolego? - Nigdzie - odpowiedział Valentine. Przeciągnął ręką po spoconym czole. - To zbyt niebezpieczna rozrywka. Nie wiem, w jaki sposób wyszedłem z tego cało. - Nigdzie?! - wykrzyknął białowłosy. - Nigdy przedtem? A więc był to pokaz twoich wrodzonych zdolności? - Można by tak powiedzieć - rzekł Valentine wzruszając ramionami. - I my mamy w to uwierzyć? - białowłosy nie mógł się nadziwić. - Chyba tak - odpowiedziała za niego Carabella. - Był świetny, to prawda, ale brak mu wprawy. Czy zauważyłeś, jak gonił rękami sztylety, to tu, to tam, trochę za nerwowo, trochę za skwapliwie, nie mogąc się doczekać, kiedy rękojeść sama znajdzie się na właściwym miejscu? A te jego rzuty - czy nie były zbyt pośpieszne, zbyt gwałtowne? Ktoś, kto ma jakie takie doświadczenie, nie potrafi udawać podobnej niezręczności. On też by nie potrafił. Ten Valentine ma dobre oko, Sleecie, ale mówi prawdę. Nigdy jeszcze nie rzucał sztyletem. - On ma coś więcej niż dobre oko - mruknął Sleet. - Ma refleks do pozazdroszczenia. Ma talent. - Skąd jesteś? - spytała Carabella. - Ze wschodu - odpowiedział wymijająco Valentine. - Tak myślałam. Wymawiasz słowa w nieco dziwny sposób. Przybywasz z Yelathys? Z Khyntor? - Tak, z tamtych stron. Carabella i Sleet zauważyli te wymijające odpowiedzi. Popatrzyli na siebie. Valentine

tymczasem zastanawiał się, czy to ojciec i córka. Raczej nie. Sleet wcale nie był tak stary, jak wyglądał. W średnim wieku, zgoda, ale nie stary. To tylko biel włosów i bladość skóry tak go postarzały. Był szczupłym, żylastym mężczyzną, miał wąskie wargi i krótką szpiczastą białą brodę. Blizna, choć dawno zagojona, nadal znaczyła mu policzek. - My jesteśmy z południa, ja z Tilomon, a Sleet z Narabalu - odezwała się Carabella po chwili milczenia. - Przyjechaliście tu, żeby wystąpić na festynie Koronala? - Tak, i zaangażowaliśmy się właśnie do grupy Skandara Zalzana Kavola, który potrzebuje istot ludzkich, żeby być w zgodzie z ostatnim dekretem Koronala. A ty? Co cię sprowadza do Pidruid? - Też festyn - powiedział Valentine. - Chcesz tu ubić jakiś interes? - Nie, chcę tylko popatrzeć na zawody i na wielką paradę. Sleet zaśmiał się znacząco. - Nie musisz się nas wstydzić, przyjacielu. To naprawdę żadna hańba sprzedawać wierzchowce na targu. Widzieliśmy cię w nocy, kiedy przyjechałeś z chłopcem. - Nie - odrzekł Valentine. - Tego młodego pastucha spotkałem nie dalej jak wczoraj w pobliżu miasta. Skorzystałem z jego towarzystwa, bo jestem tu obcy. Nie zajmuję się handlem. W drzwiach gospody pojawił się jeden ze Skandarów. Był to stwór o połowę wyższy od Valentine'a, potężny i ociężały, z szerokimi szczękami, z wyrazem dzikości w wąskich żółtych oczach. Cztery ramiona zwisały aż za kolana i kończyły się dłońmi wielkimi jak grabie. - Do środka! - zawołał szorstko. Sleet zasalutował i puścił się biegiem. Carabella zwlekała chwilę, przyglądając się z uśmiechem Valentine'owi. - Jesteś kimś niezwykłym - powiedziała. - Z pewnością nie kłamiesz, ale nic z tego, co mówisz, nie brzmi prawdziwie. Myślę, że sam niewiele wiesz o własnej duszy. Podobasz mi się. Rozsiewasz wokół dziwną aurę; promieniujesz niewinnością, naiwnością, ciepłem. A może czymś innym. Sama nie wiem. - Nieśmiało dotknęła jego ramienia. - Naprawdę, podobasz mi się. Może jeszcze zagramy razem. I już jej nie było. Popędziła za Sleetem. Został sam; nigdzie też nie było widać Shanamira. Nieoczekiwanie dla samego siebie zapragnął spędzić cały dzień z żonglerami, zwłaszcza z Carabellą, choć wiedział, że to niemożliwe. Był wczesny ranek. Co ma począć ze sobą przez cały długi dzień? Ostatecznie,

pozostało mu Pidruid. Ruszył krętymi ulicami, gęsto zasłanymi listowiem. Bujna winorośl i drzewa z grubymi zwisającymi konarami krzewiły się, gdzie tylko mogły. Dobrze, jak widać, służyła im wilgoć i ciepłe morskie powietrze. Gdzieś z daleka dobiegały dźwięki orkiestry, grającej wesołą, choć chyba nazbyt piskliwą melodię. Muzyka to przycichała, to rozbrzmiewała na nowo. Być może orkiestra przeprowadzała próbę przed wielką paradą. Rynsztokiem spływał strumień spienionej wody. Brodziły w nim zdziczałe miejskie zwierzęta - mintuny, psy mangi i nawet małe drole z perkatymi nosami. W tak ruchliwym mieście jak Pidruid wszyscy byli zajęci, każdy człowiek i każde stworzenie, nawet zabłąkane zwierzęta miały coś ważnego do roboty, no i oczywiście wszyscy się niezmiernie śpieszyli. Wszyscy z wyjątkiem Valentine'a, który wędrował bez celu. Przystawał co chwila. To zajrzał w głąb ciemnego sklepu, ozdobionego zwojami kolorowego płótna niczym girlandami kwiatów, to wąchał stęchły zapach składu korzennego, to dłuższą chwilę sycił oczy różnokolorowymi kwiatami rosnącymi w wypielęgnowanym ogrodzie wciśniętym między dwa wysokie budynki. Ludzie popatrywali na niego, dziwiąc się, że stać go na luksus nieśpieszenia się donikąd. Na jednej z ulic zatrzymał się dłużej, aby popatrzeć na dzieci, bawiące się w jakąś pantomimę. Mały chłopiec, na którego czole niby diadem lśniła złota przepaska, stojąc pośrodku koła robił groźne miny, a pozostałe dzieci tańczyły wokół niego, udając, że się boją, i śpiewały: Stary król Drzemko Na tronie zasiada, Ni oka nie zmruży, Ni z nikim nie gada. Stary król Drzemko Nocą się wprasza, Kto był niegrzeczny Tego przestrasza. Serce ma król Drzemko Zimne jak u gada. Ni oka nie zmruży, Ni z nikim nie gada. Kiedy dzieci zorientowały się, że Valentine je obserwuje, obróciły się w jego stronę i zaczęły go przedrzeźniać. Roześmiał się i poszedł dalej.

Przed południem znalazł się na nabrzeżu. Długie, półkoliste molo wrzynało się głęboko w wody przystani; wyglądało na to, że jest miejscem gorączkowej pracy. Robotnicy portowi czterech czy pięciu ras wyładowywali statki handlowe, noszące bandery dwudziestu portów ze wszystkich trzech kontynentów, na pontonach transportowali ładunki na nabrzeże, a stamtąd przenosili je do magazynów. Tylu tam jednak było rozzłoszczonych nadzorców, wydających sprzeczne polecenia, że ciężkimi pakunkami miotano tam i z powrotem. Gdy Valentine, kryjąc się w cieniu, przyglądał się tej harówce, poczuł nagle uderzenie w plecy, a odwróciwszy się, zobaczył przed sobą nadętą twarz rozzłoszczonego Hjorta, który wskazywał coś, wymachując rękami. - Tam! - wrzasnął. - Potrzebujemy jeszcze sześciu do roboty przy statku z Suvraelu! - Aleja nie jestem... - Szybko! Pośpiesz się! Cóż miał robić? Nie znajdując argumentów, ruszył we wskazanym kierunku i dołączył do grupy robotników, którzy sprowadzali ze statku zwierzęta, wrzeszcząc wniebogłosy. Valentine zaczął wrzeszczeć razem z nimi i wrzeszczał do czasu, aż kwiczące jednoroczne blavy o długich pyskach znalazły się na drodze prowadzącej ku klatkom czy rzeźniom. Wtedy wymknął się chyłkiem i ruszył nabrzeżem aż do miejsca, w którym nic się nie działo. Stał tam spokojnie przez kilka minut, obejmując wzrokiem port, morze, szarozielone grzywiaste fale. Mrużył oczy, by zobaczyć miejsce, gdzie kulista powierzchnia planety opada w kierunku Alhanroelu i jego sterczącej w niebo Góry Zamkowej. Ale oczywiście przez dziesiątki tysięcy mil, przez ocean tak szeroki, że całkiem spory zbiór planet zmieściłby się bez trudu między brzegami jednego a drugiego kontynentu, niewiele mógł wypatrzeć. Chyba nic. Spojrzał zatem w dół, pod stopy, jak gdyby z kolei chciał przebić wzrokiem planetę na wylot i zobaczyć, co leży po drugiej strome Majipooru. Zachodnia część Alhanroelu, być może. Geografia była dla niego czymś mglistym i zagadkowym. Wyglądało na to, że dużo zapomniał z nauk pobieranych w chłopięcych latach i teraz musiał nieźle wytężać umysł, by cokolwiek sobie przypomnieć. Być może znajdował się dokładnie naprzeciw budzącego grozę Labiryntu, kryjówki Pontifexa, starego, wiodącego pustelnicze życie najwyższego monarchy. Albo też, co było bardziej prawdopodobne, naprzeciw Wyspy Snu, tej błogosławionej wyspy, którą zamieszkiwała dobra Pani, zsyłając pomyślne sny na mieszkańców całej planety. Valentine'owi z trudem przychodziło trwanie w wierze, że te miejsca istnieją naprawdę, że na świecie żyje Pontifex, Pani Wyspy Snu, Król Snów, a także Koronal, chociaż tego ostatniego widział na własne oczy nie dalej niż wczoraj. Prawdziwe było nabrzeże Pidruid, gospoda, w której nocował, pieczona ryba, żonglerzy, chłopiec Shanamir, jego zwierzęta. Cała reszta to

świat fantazji i złudzeń. Dzień stawał się coraz bardziej gorący i parny, mimo wiejącej od morza przyjemnej bryzy. Valentine ponownie zgłodniał. Na najbliższym straganie kupił za kilka miedziaków trochę błękitnej ryby marynowanej w ostrym korzennym sosie. Podano mu ją na odłupanym płacie drewna. Popił pucharem palmowego wina, tego przyprawiającego o dreszcze złocistego paskudztwa, ostrzejszego od korzennego sosu. Pomyślał o powrocie do gospody. Wtedy zorientował się, że nie zna ani jej nazwy, ani nazwy ulicy i wie tylko tyle, że i gospoda, i ulica leżą gdzieś niedaleko dzielnicy portowej. Mała strata, jeśli tam nie trafi, przecież wszystko, co posiadał, miał przy sobie, lecz jedynymi ludźmi, jakich znał w Pidruid, byli żonglerzy i Shanamir, i nie chciał się z nimi zbyt szybko rozstawać. Ruszył z powrotem, ale z miejsca zagubił się w plątaninie przeróżnych zaułków i małych uliczek, które przecinając Trakt Wodny biegły we wszystkich kierunkach. Trzy razy był pewien, że zbliża się do gospody, i po trzykroć się mylił, a kiedy na poszukiwaniach zeszła mu doba a godzina i słońce przetoczyło się na drugą połowę nieba, zaczął wątpić, czy znajdzie ją kiedykolwiek. Ogarnął go smutek, kiedy pomyślał o Carabelli, o delikatnym dotyku jej palców, o zwinności rąk chwytających sztylety, o blasku ciemnych oczu. No, ale było, minęło, pomyślał, i żal na nic się nie zda. Powinien raczej, nim zapadnie noc, rozejrzeć się za nową gospodą i nowymi przyjaciółmi. Skręcił za róg i znalazł się na targu miasta Pidruid. Był to olbrzymi ogrodzony plac, rozległy tak jak ten wczorajszy, ale zamiast wyniosłych, pyszniących się bogactwem domów i hoteli z pozłacanymi fasadami stały tu nie kończące się szeregi krytych dachówką bud, otwartych zagród dla bydła i stłoczonych straganów. Wyczuwało się pośród nich wonie całego świata, te ładne i te brzydkie, a produkty wystawione na sprzedaż były pewnie dziełem rąk połowy jego mieszkańców. Valentine, pełen zachwytu, zanurzył się w tłumie. W jednej z bud z solidnych haków zwisały połcie mięsa. Beczki przypraw korzennych, z przesypującą się wierzchem zawartością, zajmowały wnętrze innej. Obok w klatce kręciły się na śmiesznych, giętkich nogach zawrotnej wysokości ptakiprządki, wyższe nawet od Skandarów, dziobiące i kopiące się nawzajem, podczas gdy handlarz jaj i kupiec z branży wełnianej targowali się o nie zawzięcie. W kolejnej budzie sprzedawano pojemniki z jedwabistymi wężami, które zwijały się i unosiły w górę niby kąśliwe płomienie; tuż obok leżały cuchnące sterty poćwiartowanego i wypatroszonego morskiego smoka. Tu znów zgromadzili się publiczni skrybowie, piszący listy tym, którzy pisać nie umieli, tam właściciel kantoru wymiany z dużą wprawą przeliczał kursy walut z kilkunastu światów. Jeszcze gdzie indziej widać było rząd straganów z kiełbasą, pięćdziesiąt

jednakowych, z jednakowo wyglądającymi Liimenami, stojącymi jeden obok drugiego, podtrzymującymi jednakowo dymiące ogniska i obracającymi jednakowe szpikulce. I wróżki, i czarodzieje, i żonglerzy, chociaż nie ci, których Valentine dzisiaj poznał, i na jakimś skrawku wolnej przestrzeni przykucnięty bajarz, opowiadający za kilka miedziaków zawiłe i zupełnie nieprawdopodobne przygody Lorda Stiamota, słynnego Koronala sprzed ośmiu tysięcy lat, o którego czynach istniały teraz mity i legendy. Valentine przysłuchiwał się przez kilka minut, lecz nie mógł uchwycić sensu opowieści, która jednak potrafiła wprawić w zachwyt piętnastu czy dwudziestu nie zajętych pracą tragarzy. Poszedł dalej. Minął stragan, przy którym złotooki Vroon wygrywał na srebrnym flecie zwodniczą melodię, aby oczarować nią jakieś trzygłowe stworzenie w wiklinowym koszyku, minął śmiejącego się od ucha do ucha dziesięciolatka, zapraszającego go do bliżej nie określonej gry w muszelki i paciorki, minął zaułek kupców, którzy sprzedawali proporce z gwiazdą Koronala, minął fakira, unoszącego się nad kadzią paskudnie wyglądającego gorącego oleju, minął ulicę wieszczek tłumaczących sny i uliczkę pełną handlarzy przedziwnych medykamentów, minął miejsce okupowane przez tłumaczy i inne, zajęte przez sprzedawców biżuterii, a w końcu, kiedy wyszedł zza rogu, na którym sprzedawano tanią odzież najróżniejszego rodzaju, trafił na targ wierzchowców. Setki, może tysiące jednakowo silnych i jednakowo purpurowych zwierząt stało w równych szeregach, bok przy boku, z niezmąconym spokojem przyglądając się prowadzonej na ich oczach aukcji. Valentine stwierdził, że jej tajniki są dla niego równie trudne do zrozumienia jak opowieść bajarza o Lordzie Stiamocie: kupujący i sprzedający stali twarzą w twarz w dwóch długich rzędach i uderzali się nawzajem po przegubach rąk, wykrzywiając twarze, okładając się pięściami albo z naglą szturchając łokciami. Chociaż nie padały żadne słowa, jednak zainteresowani dobrze wiedzieli, o co chodzi, gdyż pisarze, rozmieszczeni wzdłuż rzędów, nieprzerwanie spisywali akty sprzedaży, które następnie uprawomocniano odbiciem kciuka umoczonego w zielonym atramencie, a rozemocjonowani urzędnicy przyczepiali kartki ostemplowane pieczęcią Labiryntu - godłem Pontifexa - do zadów kolejnych zwierząt. Posuwając się wzdłuż linii targujących się Valentine odnalazł wreszcie Shanamira, który gestykulował z niebywałą wprawą, doskonale obeznany z pantomimą nadgarstków, pięści i łokci. Wszystko było skończone w kilka minut i chłopiec wyskoczył z szeregu z okrzykiem radości. Schwycił Valentine'a w pół i rozradowany zakręcił nim wokół siebie. - Wszystkie sprzedane! Sprzedane! I to z zyskiem! - Wymachiwał zwitkiem papierków, które dostał od pisarza. - Chodź ze mną po pieniądze, a potem możemy się

zabawić. Późno wstałeś? - Chyba tak. Gospoda była prawie pusta. - Nie miałem serca cię budzić. Chrapałeś jak blav. Co robiłeś do tej pory? - No, poznawałem port. Na targ natknąłem się przypadkiem, usiłując wrócić do gospody. W ten sposób znalazłem ciebie. - Miałeś szczęście, bo jeszcze dziesięć minut i straciłbyś mnie na zawsze. To tutaj. Szarpnął Valentine'a za rękę i wciągnął pod jasno oświetlone arkady, gdzie siedzący w okienkach urzędnicy wymieniali kartki na pieniądze. - Daj mi tę pięćdziesiątkę - powiedział półgłosem. - Rozmienię ci ją. Valentine wysupłał grubą błyszczącą monetę i stanął z boku, podczas gdy chłopiec dołączył do grupy oczekujących na pieniądze. Parę minut później już był z powrotem. - To dla ciebie - powiedział wysypując do otwartej sakiewki Valentine'a deszcz monet, kilka pięciorojalówek i całą pobrzękującą resztę w koronach. - A to dla mnie - dodał śmiejąc się radośnie i pokazując trzy duże pięćdziesięciorojalówki, podobne do tej, którą przed chwilą rozmienił Valentine'owi. Wcisnął je pod kurtkę, za pas. - Zyskowna podróż, nie ma co, ale w takiej gorączce, jaka panuje w mieście, łatwo można wszystko wydać. No, chodź! Wróćmy wreszcie do gospody i uczcijmy zarobek butelką palmowego wina! Co ty na to? Ja stawiam! Gospoda, jak się okazało, znajdowała się zaledwie piętnaście minut drogi od targu, na ulicy, którą Valentine prawdopodobnie już przemierzył w czasie swoich bezowocnych poszukiwań. Mniejsza o to. Ważne, że wrócił tu, i to z Shanamirem. Chłopiec, któremu spadł ciężar z serca po sprzedaży zwierząt, rozradowany ceną, jaką za nie uzyskał, przechwalał się cały czas, czego to on jeszcze dokona, zanim opuści Pidruid i wróci do domu. Będzie tańczył, będzie się bawił, będzie pił, będzie oglądał przedstawienia, nie opuści żadnej rozrywki. Kiedy już popijali w szynku wino zafundowane przez Shanamira, w drzwiach gospody pojawili się Sleet i Carabella. - Możemy się przyłączyć? - spytał Sleet. - To są żonglerzy, członkowie trupy Skandara, która będzie występowała podczas parady. Poznałem ich dziś rano. - Valentine przedstawił Shanamirowi nowo przybyłych. Żonglerzy usiedli, a Shanamir nalał im wina. - Byłeś na targu? - spytał Sleet. - Tak i sprzedałem wszystkie wierzchowce - odpowiedział chłopiec. - I to za dobrą cenę. - I co teraz? - spytała Carabella. - Zostanę kilka dni w mieście, a potem chyba wrócę do domu, do Falkynkip -

odpowiedział z niezbyt radosną miną. Nie cieszyła go chyba perspektywa powrotu. - A ty? - Carabella zwróciła się do Valentine'a. - Czy masz jakieś plany? - Obejrzę festyn. - A potem? - Jeszcze nie wiem. Wino się skończyło, ale Sleet nieznacznie skinął dłonią i na stole pojawiło się następne. Nalał wszystkim. Valentine poczuł na języku szczypanie mocnego trunku. Zaczynało mu się kręcić w głowie. - A czy nie myślałeś o tym, żeby zostać żonglerem w naszej trupie? - pytała dalej Carabella. - Nie mam żadnych zdolności! - Valentine był szczerze zaskoczony niespodziewaną propozycją. - Masz ich aż nadto - rzeki Sleet. - Brak ci tylko treningu, ale w tym możesz liczyć na mnie i na Carabellę. Szybko wyuczysz się fachu. Przysięgam ci. - I mógłbym podróżować z wami i wieść żywot włóczęgi, i chodzić od miasta do miasta, tak? - Otóż to. Valentine popatrzył na Shanamira. Oczy chłopca rozbłysły na myśl o takiej przygodzie. Widać było wyraźnie, że wzbiera w nim podniecenie i zazdrość. - Ale o co tu chodzi? - zaczął się dopytywać Valentine. - Dlaczego zapraszacie do swego grona obcego, nie znającego się na rzemiośle nieuka? Carabella dała znak i Sleet szybko wstał od stołu. - Wszystko wyjaśni ci Zalzan Kavol - odpowiedziała Valentine'owi. - To nie jest zwykły kaprys. Zmusza nas do tego konieczność. A poza tym, czy masz coś innego do roboty? Zdaje się, że płyniesz przez miasto bez steru. A my proponujemy ci dobre towarzystwo i utrzymanie. Sleet ze Skandarem wyrośli jak spod ziemi. Masywna, wielka postać Zalzana Karola wzbudzała lęk już samym swoim wyglądem. Krzesło, w którym się z trudem zmieścił, zatrzeszczało niepokojąco. Skandarzy pochodzili z odległego, wietrznego i lodowatego świata, i chociaż osiedli w Majipoorze przed tysiącami lat, pracując w prymitywnych zawodach wymagających wielkiej siły lub niezwykłej bystrości oka, zdawało się, że wciąż nie mogą przyzwyczaić się do tutejszego ciepłego klimatu. Może mają tylko taki ponury wygląd, pomyślał Valentine, a w gruncie rzeczy wcale nie są tacy źli, na jakich wyglądają? Skandar nalał sobie mocnego trunku, używając do tej czynności dwóch środkowych

ramion, a zewnętrzną parę rozłożył na stole, zagarniając go w swoje posiadanie. Przemówił grzmiącym głosem: - Obserwowałem cię, kiedy rzucałeś sztyletami z Carabellą i Sleetem. Byłeś niezły. - Nie wiem, o czym mówisz. - Potrzebuję do żonglowania trzech istot ludzkich. To wszystko. Czy wiesz, co nowy Koronal wymyślił ostatnio w sprawie zatrudniania kuglarzy? Valentine uśmiechnął się tylko i wzruszył ramionami. - To jest oczywiście czysty idiotyzm - kontynuował Zalzan Kavol - ale Koronal jest młody, więc żeby podkreślić swoje znaczenie, musi na początek cisnąć kilka głośnych piorunów. Zarządzono, że we wszystkich trupach, które liczą więcej niż trzech osobników, jedna trzecia musi być mieszkańcami Majipooru ludzkiego pochodzenia. Zarządzenie ma być wykonane już w tym miesiącu. - Takim dekretem - dodała Carabellą - nie osiągnie niczego poza tym, że nastawi przeciw sobie rasy, które żyją w zgodzie od tysiącleci. Zalzan Karol siedział z nachmurzoną miną. - Niemniej dekret już istnieje. Jakiś sługus na zamku musiał powiedzieć Lordowi Valentine'owi, że inne rasy zbytnio się rozrastają i odbierają pracę istotom ludzkim. Głupie to i niebezpieczne. Normalnie nikt by nie przywiązywał wagi do takich dekretów, ale święto odbywa się na cześć Koronala i jeśli mamy dostać pozwolenie na występy, powinniśmy się im podporządkować. Moi bracia i ja zarabialiśmy na swoje utrzymanie jako żonglerzy całymi latami i nie wyrządzało to krzywdy ludziom, ale teraz zmienił się Koronal i zmieniają się czasy. Dlatego znalazłem w Pidruid Sleeta i Carabellę i przyuczam ich do naszej gry. Dzisiaj jest Dzień Drugi. Za cztery dni występujemy podczas parady Koronala i muszę do tego czasu zatrudnić trzeciego człowieka. Wstąpisz do naszej trupy, Valentine? - W jaki sposób mam się nauczyć żonglerki w ciągu czterech dni? - Będziesz tylko terminatorem - odpowiedział Skandar. - Na czas parady wymyślimy dla ciebie coś, co będzie przypominało żonglowanie i co nie przyniesie wstydu ani tobie, ani nam. Prawo, jak zdążyłem zauważyć, nie wymaga od wszystkich członków zespołu równej odpowiedzialności ani jednakowego talentu. Pod warunkiem, że trzech z nich będzie ludźmi. - A po festynie? - Będziesz chodził z nami od miasta do miasta. - Niczego o mnie nie wiesz, a chcesz, bym dzielił z tobą życie. - Niczego o tobie nie wiem i nie chcę wiedzieć. Potrzebuję żonglera twojej rasy. Dokądkolwiek się udamy, zapłacę za ciebie nocleg i wyżywienie, a oprócz tego dostaniesz

dziesięć koron tygodniowo. Zgoda? Oczy Carabelli wprost krzyczały: “Możesz żądać podwójnej zapłaty, no, dalej, Valentine!" Widział to. Ale pieniądze były tu bez znaczenia. Wystarczyłoby mu spanie i jedzenie, wystarczyłoby mu przebywanie z Carabellą i Sleetem, dwojgiem ludzi spośród trojga, których znał w całym mieście i, do czego sam przed sobą przyznawał się ze wstydem, również na całym świecie. Tam, gdzie powinno być miejsce na przeszłość, w jego pamięci ziała próżnia - jakieś mgliste wyobrażenie o rodzicach, kuzynach i siostrach, o dzieciństwie gdzieś na wschodzie Zimroelu, o nauce i podróżach. Przyszłość też była pustką. Ci żonglerzy obiecywali ją wypełnić. Jeszcze tylko... - Jeden warunek - powiedział. - Jaki? Valentine skinął głową w stronę Shanamira. - Myślę, że ten chłopiec zmęczył się już hodowaniem wierzchowców w Falkynkip i chętnie rozejrzałby się trochę po świecie. Proszę cię, żebyś i dla niego znalazł jakieś miejsce. Możesz go zatrudnić jako... - Valentine! - krzyknął chłopiec. - ...jako parobka albo służącego lub nawet żonglera, jeśli ma jakieś zdolności. Co ty na to? Zalzan Kavol milczał przez dłuższą chwilę, jakby obliczał straty i zyski, a z głębi jego kudłatej postaci wydobywało się ledwo dosłyszalne powarkiwanie. W końcu odezwał się: - Czy chcesz dołączyć do nas, chłopaku? - Czy chcę? Czy ja chcę? - Tego się spodziewałem - stwierdził ponuro Skandar. - Zatem postanowione. Zatrudniam was obu za trzydzieści koron tygodniowo, z wyżywieniem i spaniem. Umowa stoi? - Stoi - rzekł Valentine. - Stoi! - wykrzyknął Shanamir. Zalzan Karol rozlał resztkę palmowego wina. - Sleecie, Carabello, bierzcie tego obcego na podwórze i ćwiczcie z nim. Ty pójdziesz ze mną, chłopaku. Masz doglądać naszych wierzchowców.

Rozdział 6 Wyszli na zewnątrz. Carabella pobiegła do kwater sypialnych po sprzęt. Valentine odprowadził ją wzrokiem, z przyjemnością przyglądając się jej pełnym wdzięku ruchom. Sleet skubał i zajadał niebiesko-białe owoce. - Co to takiego? - spytał Valentine. Sleet rzucił mu jeden owoc. - Thokka. W Narabalu, tam gdzie się urodziłem, winorośl thokka wypuszcza pędy rankiem, a po południu jest już tak wysoka jak dom. Oczywiście, w Narabalu słońce przypieka, jak się patrzy, a ciepłe deszcze padają nieustannie. Jeszcze? - Proszę. Sleet zręcznie rzucił mu całe grono. Proporcjonalnie zbudowany, lekki jak piórko, był precyzyjny w gestach i oszczędny w słowach. - Gryź pestki - poradził Valentine'owi, śmiejąc się z cicha. - Podnoszą męską sprawność. Carabella wracała przez podwórze, żonglując kolorowymi gumowymi piłkami. Idąc rzuciła trzy do Sleeta i jedną do Valentine'a. - To nie będą noże? - spytał Valentine. - Noże są na pokaz. Dzisiaj zaczniemy od podstaw - odpowiedział Sleet. - Postępujmy zgodnie z filozofią sztuki. Noże wprowadziłyby niepotrzebne zamieszanie. - O jakiej filozofii mówisz? - Myślisz, że żonglerka to zwykle sztuczki? - spytał niski mężczyzna, z lekka urażony. - Rozrywka dla gapiów? Sposób wyłudzenia paru koron podczas prowincjonalnego karnawału? To też, owszem, ale przede wszystkim jest to szkoła życia, przyjacielu, a także wiary. To swego rodzaju religia. - I poezja - dorzuciła Carabella. Sleet skinął głową. - Tak, poezja tez. I matematyka. Żonglerka uczy spokoju, opanowania, zmysłu równowagi, zasad bezwładności i struktury ruchu. Jest w niej cicha muzyka. Ale również dyscyplina. Przede wszystkim dyscyplina. Czy nie brzmi to zbyt pretensjonalnie? - Tak, to brzmi zbyt pretensjonalnie - pośpieszyła z odpowiedzią Carabella. W jej oczach skrzyły się wesołe ogniki. - Ale wszystko, co powiedziałeś, jest prawdą. Zaczynamy. Valentine skinął potakująco głową. - Rozluźnij się - poradził mu Sleet. - Nie myśl o niczym. Wniknij w siebie i tam pozostań.

Valentine przywarł mocno stopami do ziemi, zaczerpnął głęboko powietrza, rozluźnił ramiona i czekał. - Jesteś gotów? - spytał Sleet. - Jestem gotów. - Będziemy cię uczyć od podstaw. Zaczniemy od drobiazgów. Żonglerka to ciąg prawie niewidocznych ruchów, następujących po sobie bardzo szybko, co stwarza pozory płynności i jednoczesności akcji. Jednoczesność jest złudzeniem, przyjacielu, bez względu na to, czy żonglujesz, czy nie. W końcu wszystko na tym świecie dzieje się jednocześnie. - Sleet uśmiechnął się chłodno. Wydawał się oddalony o tysiące mil. - Zamknij oczy, Valentine. Niezbędna jest tu orientacja w czasie i w przestrzeni. Pomyśl teraz o tym, gdzie się znajdujesz i jak to się ma w odniesieniu do całego świata. Valentine wyobraził sobie Majipoor, wielką, zawieszoną w przestworzach kulę, której połowę albo i więcej pokrywa Wielkie Morze. Zobaczył siebie, jak wrasta w skraj Zimroelu, z morzem za plecami i rozwijającą się przed nim wstęgą kontynentu, zobaczył Morze Wewnętrzne z Wyspą Snu, a dalej Alhanroel, dźwigający z mozołem swój wielki garb - Górę Zamkową; zobaczył słońce nad głową, żółte z brązowozielonymi brzegami, wypalające pokryty pyłem Suvrael, rozgrzewające duszne tropiki i wszystko inne, co napotka na swej drodze; ujrzał księżyce, a jeszcze dalej gwiazdy i inne światy, te, z których przybyli Skandarzy i Hjortowie, i Liimeni, i cała reszta; wreszcie zobaczył świat, z którego jego lud wyemigrował czternaście tysięcy lat temu, tamtą Starą Ziemię, błękitną, absurdalnie małą w porównaniu z ogromem Majipooru, na pół zapomnianą w jakimś zakątku wszechświata, i wrócił przez gwiazdy do swojej planety, do tego kontynentu, tego miasta, tego podwórza, tego miejsca na wilgotnej płodnej ziemi, która była oparciem dla jego nóg, i powiedział Sleetowi, że jest gotów. Sleet i Carabella też byli gotowi. Łokcie blisko ciała, ręce wyciągnięte do przodu. Oboje trzymali po jednej piłce w prawej dłoni. Valentine poszedł w ich ślady. - Niech ci się zdaje, że trzymasz w rękach tacę z drogocennymi klejnotami - pouczał go Sleet. - Jeśli ruszysz barkami albo łokciami, jeśli podniesiesz albo opuścisz dłonie, klejnoty się rozsypią. A więc? Tajemnica żonglerki polega na ograniczaniu wszelkich niepotrzebnych ruchów ciała. To rzeczy się poruszają, ty tylko panujesz nad nimi, ty pozostajesz w miejscu. - Piłka, którą Sleet trzymał w prawej ręce, niespodziewanie znalazła się w lewej, chociaż ciało nawet nie drgnęło. Carabella zrobiła to samo. Valentine, naśladując nauczycieli, przerzucił piłkę z ręki do ręki, jednak nie było to wcale takie łatwe. - Za bardzo poruszyłeś nadgarstkiem, a jeszcze bardziej łokciem - zauważyła

Carabella. - Pozwól, by dłoń sama się otworzyła. Pozwól palcom, by same się wyprostowały. Uwalniasz schwytanego ptaka - właśnie tak! Dłonie otwarte, ptak frunie w powietrze. - Mam w ogóle nie używać nadgarstka? - zapytał. - Niewiele, a i to staraj się ukrywać. Pchnięcie piłki rodzi się w dłoni. Nie gdzie indziej. Valentine spróbował. Najkrótsze z możliwych ruchy przedramienia, najszybsze przegięcie nadgarstka, impuls ze środka dłoni i z głębi świadomości - i piłka znalazła się w zagłębieniu lewej dłoni. - Dobrze - powiedział Sleet. - Jeszcze raz. Jeszcze raz. Jeszcze raz. Jeszcze raz. Przez piętnaście minut cała trójka przerzucała piłkę z ręki do ręki. Piłka Valentine'a przelatywała łukiem przed jego twarzą, nie wysuwając się przed płaszczyznę rąk. I nie wolno mu było sięgnąć po nią ani do góry, ani do przodu; to piłka krąży, ręce czekają. Po jakimś czasie robił to już automatycznie. Shanamir, który wynurzył się właśnie ze stajni, przystanął, popatrzył bez zbytniego zainteresowania na to nieciekawe, jednostajne podrzucanie i poszedł sobie. Valentine ćwiczył dalej. Taki sposób podrzucania piłki wcale nie przypominał żonglerki, ale ponieważ był konieczny, pilny terminator oddawał mu się całkowicie. Wreszcie zauważył, że Sleet i Carabella zaprzestali ćwiczeń. - Trzymaj - krzyknął Sleet i rzucił mu kiść winogron. Valentine schwycił je między jednym a drugim podrzutem piłki i trzymał zastanawiając się, czy i tym każą mu żonglować. Sleet pokazał na migi, że winogrona są do jedzenia. A więc to nagroda. A może raczej zachęta. Carabella położyła mu teraz drugą piłkę na prawą dłoń, a trzecią na lewą. - Masz duże ręce - powiedziała. - To będzie dla ciebie łatwe. Przyjrzyj się, jak ja to robię, a potem rób to samo. Piłki przelatywały między jej dłońmi tam i z powrotem, chwytane w koszyczek, który tworzyły trzy palce; druga piłka pozostawała zawsze w dłoni. Valentine usiłował pójść w jej ślady. Łapanie piłki wypełnioną dłonią było trudniejsze niż pustą, ale i z tym można było sobie poradzić. Po chwili ćwiczył bezbłędnie. - Teraz - odezwał się Sleet - czas zacząć prawdziwą naukę. Wymieniamy piłki - o, tak. Jedna z piłek, przeskakująca z prawej dłoni Sleeta do lewej, zatoczyła łuk na wysokości jego twarzy. Kiedy była w powietrzu, zrobił dla niej miejsce w lewej dłoni dzięki przerzuceniu piłki, którą tam trzymał, na drugą stronę, pod tą, która przechodziła dołem, z lewej dłoni do prawej. Manewr wydawał się dość prosty: szybkie przemienne rzuty, ale kiedy

Valentine spróbował to zrobić, piłki zderzyły się i rozsypały po podwórzu. Śmiejąc się Carabella pozbierała je. Spróbował znów, z takim samym rezultatem. Wtedy dziewczyna pokazała mu, w jaki sposób rzucić pierwszą piłką tak, żeby spadła na sam koniec lewej ręki, podczas gdy inna porusza się po swoim torze i zmierza w kierunku prawej. Aby opanować ten manewr, musiał ćwiczyć bez końca, a mimo to nadal mylił się od czasu do czasu. Tymczasem Sleet, niczym zaprogramowana maszyna, robił jedną wymianę za drugą. On zaś z Carabella ćwiczył podwójny rzut całymi godzinami. Tak mu się zdawało, a może tak było naprawdę. Kiedy minęło znudzenie, zafascynowała go harmonia ruchów i wiedział już, że mógłby tak rzucać piłkami bez końca, nie czując znużenia ani żadnej z nich nie upuszczając. Nagle kątem oka zauważył, że Sleet żongluje trzema piłkami naraz. - Spróbuj i ty - ponagliła go Carabella. - To tylko wydaje się niemożliwe. Pokonał nowy próg z dziecinną łatwością, czym zaskoczył Sleeta i Carabellę. Dziewczyna zaczęła bić brawo, a Valentine, nie wypadając z rytmu, mruknął coś w podzięce. Rzucał trzecią piłką na wyczucie, w chwili kiedy druga przeskakiwała z lewej ręki do prawej, wykonywał chwyt i znowu rzucał, i dalej, rzut, rzut, rzut i chwyt, rzut i chwyt, rzut i niezmiennie jedna piłka wznosi się po łuku, druga opada w wyczekującą dłoń, jedna czeka na wyrzucenie... Utrzymywał wszystkie w takim rytmie przez trzy, cztery, pięć wymian, nim zdał sobie sprawę, jak trudne jest to, co robi. Wtedy zawiodła go koordynacja ruchów, piłki wypadły mu z rąk i rozsypały się po podwórzu. - Masz talent - mruknął Sleet. - Zdecydowanie masz talent. Valentine zawstydził się z powodu popełnionego błędu, ale jakież to miało znaczenie, skoro tak dobrze sobie radził od pierwszej próby? Pozbierał piłki i zaczął od nowa. Rzucał i chwytał, starając się we wszystkim naśladować żonglującego obok Sleeta, ale szybko upuścił dwie piłki. Zaczerwienił się i wymamrotał jakieś przeprosiny. Znów zaczął. Tym razem już się nie zatrzymał. Pięć, sześć, siedem wymian, dziesięć, jedenaście, dwadzieścia; stracił rachunek, wymiany przestały być wymianami, stopiły się w jedną całość, bez początku i bez końca. W bliżej nieokreślony sposób jego świadomość została rozszczepiona, jedna jej część uczestniczyła w precyzyjnym chwytaniu i rzucaniu, podczas gdy druga kontrolowała wzlatywanie i opadanie piłek, robiąc przy tym obliczenia prędkości i toru lotu. Część mózgu zbierająca dane przekazywała je tej, która zarządzała rzucaniem i chwytaniem. Czas zdawał się rozpadać na nieskończoną ilość drobnych ruchów, a mimo to, paradoksalnie, nie było żadnego następstwa, płynął, a zarazem stał w miejscu, trzy piłki niezmiennie tkwiły w stałych punktach, jedna w powietrzu, jedna w lewej, jedna w prawej dłoni, a to, że za każdym ruchem inna piłka zajmowała jedną z tych pozycji, niewiele znaczyło. Czas stawał się wiecznością.

Jedność stawała się całością. On, Valentine, wkraczał w tajemniczy krąg sztuki. Wkraczał w nieskończoność. Dzielił swoją świadomość, by znów ją jednoczyć. Wnikał w istotę ruchu i uczył się, że ruch jest złudzeniem i wynika z omyłki w postrzeganiu. Ręce trwały w miejscu, wzrok wybiegał do przodu, a mimo to liczyła się tylko chwila obecna. Podczas gdy jego dusza wznosiła się na szczyty uniesienia, Valentine w nagłym przebłysku świadomości zdał sobie sprawę, że nie stoi już w jednym miejscu, ale posuwa się do przodu, przyciągany niby magnesem piłkami, które ledwo zauważalnie, lecz nieprzerwanie oddalają się od niego. Aby za nimi nadążyć, musiał poruszać się coraz szybciej i szybciej, i okazało się, że biegnie, że zatacza się i słania, a Sleet i Carabella schodzą mu z drogi, by się z nimi nie zderzył, aż w końcu piłki znalazły się całkowicie poza zasięgiem jego rąk i nawet to, że rzucił się za nimi całym ciałem, nic już nie pomogło. Rozleciały się na trzy strony świata. Ciężko dysząc, opadł na kolana. Usłyszał śmiech swoich nauczycieli i zaczął się śmiać razem z nimi. - Co się stało? - zapytał po chwili. - Tak dobrze mi szło, a potem... potem... - Potem zacząłeś popełniać drobne błędy - odpowiedziała Carabella. - Dając się ponieść cudowności tego, co robisz, nie zauważyłeś, że piłka przesunęła się nieznacznie poza stałą linię lotu, i aby ją złapać, sięgnąłeś nieznacznie dalej, co spowodowało wyrzucenie następnej poza stałą linię, i następnej, i tak bez końca. Piłki zaczynają się od ciebie coraz bardziej oddalać, ty zaczynasz za nimi gonić, ale ich nie doganiasz. Jest za późno. To zdarza się każdemu początkującemu. Zapomnij o tym. - I pozbieraj piłki - powiedział Sleet. - Za cztery dni będziesz żonglował przed Koronalem.

Rozdział 7 Ograniczał się nadal do trzech piłek, ale ćwiczył już od kilku godzin i powoli zbliżał się do nieskończonej liczby wymian. Przechodził od znudzenia do zachwytu, od zachwytu do znudzenia tak często, że w końcu trudno mu już było odróżnić jeden stan ducha od drugiego. Ubranie, mokre od potu, oblepiało go niby ciepły, wilgotny ręcznik. Nie przerwał żonglowania nawet podczas jednego z tutejszych przelotnych deszczy. Deszcz się skończył, nastąpił dziwny zmierzch, rozświetlony przez ukryte za mgłą słońce, a on żonglował. Czuł szalone napięcie. Był na pół świadom poruszających się po podwórzu postaci: Sleeta, Carabelli, rozmaitych Skandarów, Shanamira, obcych, przechodzących, odchodzących. Nie zwracał na nich uwagi. Był pustym naczyniem, które zaczynało wypełniać się tajemniczą treścią. Bał się zatrzymać, by znowu nie stać się pusty. Ale ktoś położył kres temu szaleństwu. Valentine poczuł, że ma próżne ręce. To Sleet przejął piłki prosto z powietrza, jedną po drugiej. Jeszcze przez długą chwilę dłonie Valentine'a poruszały się jednostajnym rytmem, a przed oczami wirowały przelatujące piłki. - Wypij to - powiedziała łagodnie Carabella i przysunęła mu kielich do ust. Wino palmowe. Wypił je jak wodę. - Natura obdarzyła cię cudownym darem. Potrafisz się niezwykle koncentrować na tym, co robisz. Ale przestraszyłeś nas trochę, Valentine, żonglując tak bez końca. - Do Dnia Gwiazdy będziesz najlepszy z nas wszystkich - powiedział Sleet. - Sam Koronal wyróżni cię swym uznaniem. No i co ty na to, Zalzanie Kavolu? Co powiesz? - Powiem tylko tyle, że jest mokry i musi zmienić ubranie - burknął Skandar. Wręczył Sleetowi kilka monet. - Idź na bazar, nim zamkną stragany, i kup mu coś odpowiedniego. Carabello, zabierz go do oczyszczalni. Posiłek za pół godziny. - Chodź ze mną - powiedziała Carabella i poprowadziła go, wciąż jeszcze oszołomionego, przez podwórze, na tyły zabudowań, gdzie pod ścianą, na świeżym powietrzu była zamontowana prymitywna oczyszczalnia. - Zwierzę! - rzuciła ze złością. - Mógł pochwalić cię chociaż słowem. Ale zdaje mi się, że on nie ma takiego zwyczaju. Niemniej, był pod wrażeniem. - Zalzan Kavol? - Tak. Zaskoczyłeś go. Ale jakżeby mógł pochwalić człowieka? Masz przecież tylko dwie ręce. Ach, zostawmy go w spokoju! Taki już jest. To tutaj, rozbieraj się! Sama też się rozebrała. Valentine stał oczarowany, patrząc na nagą postać dziewczyny, zalaną księżycową poświatą. Miała gibkie, szczupłe ciało, niemal chłopięce,

gdyby nie krągłość piersi i bioder. Skóra ciasno opinała jej silne mięśnie, a na jednym z płaskich pośladków widniał wytatuowany czerwono-zielony kwiat. Podeszli do oczyszczalni i stanęli tuż obok siebie, poddając się wibracji zmywającej z nich pot i brud. Wciąż nadzy, wrócili do kwatery. Carabella ubrała się w miękkie szare spodnie i nowy kaftanik. Tymczasem Sleet przyniósł z bazaru ciemnozielony kubrak z czerwonymi zdobieniami, obcisłe czerwone spodnie i lekki, niebieski, czarno podbity płaszcz. Był to strój znacznie elegantszy od tego, który Valentine poprzednio nosił. Zakładając go, poczuł się jak ktoś świeżo wyniesiony na zaszczytne stanowisko, toteż towarzysząc Sleetowi i Carabelli w drodze do kuchni poruszał się z niezwykłą godnością. Obiad stanowiła potrawa przyrządzona z mięsa nie znanego Valentine'owi, nie śmiał jednak zapytać głośno o jego pochodzenie. Popijali obficie wino palmowe. Przy jednym końcu stołu siedziało sześciu Skandarów, czworo ludzi przy drugim. Rozmawiano niewiele. Wraz z końcem posiłku Zalzan Kavol i jego bracia podnieśli się bez słowa i wyszli. - Czy obraziliśmy ich czymś? - spytał Valentine. - Nie, zwykle się tak zachowują - odpowiedziała Carabella. Hjort Vinorkis, który rozmawiał z Valentinem przy śniadaniu, przeszedł przez pokój, pochylił się i wlepił w niego rybie oczy. Takie tu były, jak widać, zwyczaje. Valentine uśmiechnął się, skrępowany sytuacją. - Widziałem, jak żonglowałeś po południu. Jesteś całkiem niezły - powiedział nowo przybyły. - Dziękuję. - Często się tak zabawiasz? - Dopiero od dzisiaj. Nie robiłem tego nigdy przedtem. Skandarzy przyjęli mnie do swojej trupy. - Naprawdę? I ruszysz z nimi w drogę? - Hjort wydawał się poruszony tą informacją. - Na to się zanosi. -A dokąd? - Nie mam pojęcia, ale przystanę na każdą propozycję. - Niebieski ptak z ciebie - westchnął Hjort. - Sam spróbowałbym takiego życia. Może Skandarzy i mnie by zatrudnili? - Potrafisz żonglować? - Nie, ale mogę prowadzić rachunki. Żongluję cyframi. - Vinorkis wybuchnął śmiechem i mocno grzmotnął Valentine'a w plecy. - Żongluję cyframi! Jak ci się to podoba? No, dosyć tego, dobranoc.

- Kto to był? - spytała Carabella po odejściu Hjorta. - Spotkałem go rano przy śniadaniu To mirjucowy kupiec, tak się przynajmniej przedstawił. Carabella odęła wargi. - Nie podoba mi się. Ale kiedy to jakiś Hjort podobał się człowiekowi? Okropne stwory! - Wstała od stołu i przeciągnęła się z wdziękiem. - Pójdziemy już? Tej nocy Valentine znów spał głębokim snem. Po wydarzeniach minionego dnia mógł się spodziewać snów o żonglowaniu, lecz i tym razem znalazł się na purpurowej równinie. Był to niepokojący znak, ponieważ każdy z mieszkańców Majipooru wiedział od dziecka, że powtarzające się sny mają niezwykle doniosłe znaczenie, i to prawdopodobnie nie najlepsze. Pani Wyspy rzadko zsyłała powtarzające się wizje, ale Król praktykował to dość często. I tym razem Valentine śnił tylko fragment jakiejś większej całości. Na niebie widać było wykrzywione prześmiewczo twarze, na ziemi, wzdłuż ścieżki, którą szedł, burzyła się kipiel purpurowego piasku, a pośród jej wirów poruszały się stwory o ruchliwych pazurach i klekoczących mackach. Cała równina była najeżona kolcami. Drzewa miały po troje oczu. Wszędzie czaiło się niebezpieczeństwo, brzydota, zapowiedź czegoś złego. Ale i w tym śnie nie było żadnych ludzkich postaci ani nic się nie działo. Był złowieszczy. To wszystko. Świat snów ustąpił nad ranem blaskowi jutrzenki. Tym razem Valentine zbudził się pierwszy, kiedy tylko przez otwarte drzwi zaczęło się sączyć blade światło. Shanamir był jeszcze pogrążony w błogim śnie. Sleet leżał zwinięty w kłębek. Obok niego Carabella, odprężona, uśmiechająca się do sennych marzeń. Skandarzy spali widocznie gdzie indziej, gdyż jedynymi odmiennymi w izbie była para Hjortów i trio Vroonów, splątanych kończynami w przedziwny sposób. Valentine wziął z kuferka Carabelli trzy piłki i wyszedł na dwór w mglisty świt, aby doskonalić swój świeżo odkryty talent. Sleet pojawił się w drzwiach godzinę później. Zaklaskał w dłonie. - Masz w sobie pasję, przyjacielu. Żonglujesz jak opętany. Ale nie zmęcz się nadmiernie. Dzisiaj mamy dla ciebie bardziej skomplikowany program. Poranna lekcja opierała się na wczorajszych podstawach, z pewnymi tylko urozmaiceniami. Teraz, kiedy Valentine opanował sztukę podrzucania trzech piłek w taki sposób, że jedna z nich zawsze była w powietrzu - a co do tego, że ją opanował, nie było żadnych wątpliwości, a w dodatku, jak powiedziała Carabella, udało mu się to w jedno popołudnie, podczas gdy ona musiała poświęcić na to wiele dni ćwiczeń - nauczyciele zmusili go do poruszania się, chodzenia, biegania, skakania, cofania się, wszystko przy nieprzerwanie płynącym strumieniu piłek. Żonglował idąc w górę i w dół schodów. Żonglował przykucnięty. Żonglował stojąc na jednej nodze, niczym pełne skupienia ptaki gihorna z

bagien Zimru. Żonglował klęcząc. To co robiło jego ciało, było bez znaczenia. Harmonia oka i ręki pozostawała nienaruszona. Po południu Sleet podniósł stopień trudności. Valentine musiał rzucać piłką zza pleców, z półobrotu, przerzucać ją pod nogą, żonglować ze skrzyżowanymi dłońmi. Carabella i Sleet nie chcieli być posądzeni o protekcjonalne traktowanie ucznia, wobec czego przestali go zasypywać ciągłymi pochwałami, ale Valentine czytał w spojrzeniach, jakie między sobą wymieniali, że są z niego dumni. Skandarzy

żonglowali

w

innej

części

podwórza,

nieustannie

powtarzając

przygotowany na królewską paradę program, niezwykle imponujący, w którym używali do żonglowania noży, sierpów i płonących pochodni. Od czasu do czasu Valentine spoglądał w ich stronę, zdumiewając się wyczynami czwororęcznych, lecz przede wszystkim koncentrował się na własnym treningu. Tak minął Dzień Morza. W Dniu Czwartym zaczęto go uczyć żonglerki maczugami. Było to dla Valentine'a nowe wyzwanie, bo wprawdzie podstawowe zasady nie zmieniły się, jednak maczugi były większe od piłek, bardziej nieporęczne i trzeba je było wyrzucać znacznie wyżej, aby mieć dość czasu na następny chwyt. Zaczął ćwiczyć zjedna maczugą, przerzucając ją z ręki do ręki. Tak ją trzymasz, mówiła Carabella, tak rzucasz, a tak łapiesz. Tak trzymał maczugę, tak ją rzucał, a tak łapał, i choć czasami poruszał się niezgrabnie, to i tym razem szybko doszedł do wprawy. Trzymasz w lewej ręce dwie piłki, w prawej maczugę - trzymał w lewej ręce dwie piłki, w prawej maczugę i dziwił się najpierw różnicy masy, potem prędkości, ale już za chwilę były dwie maczugi w prawej, jedna piłka w lewej, a późnym popołudniem Dnia Czwartego ćwiczył trzema maczugami, z obolałymi nadgarstkami, ze zmrużonymi z wysiłku oczami, wciąż od nowa, bez końca. Tego wieczoru zapytał: - Kiedy będę żonglował maczugami z partnerem? Carabella uśmiechnęła się. - Później. Po festynie, kiedy ruszymy na wschód. - Mógłbym to robić już teraz - odpowiedział. - Nie, jeszcze nie. Dokonałeś cudów, ale są granice mistrzostwa, które się osiąga w ciągu trzech dni. Żonglując z nowicjuszem musielibyśmy obniżyć swój poziom i nie zabawilibyśmy tym Koronala. Zgodził się z tym, co mówiła, a mimo to nie mógł się doczekać chwili, kiedy stanie się równorzędnym partnerem i będzie rzucał maczugami, nożami czy pochodniami jako członek do perfekcji zgranego zespołu.

W nocy lało jak z cebra, całkiem nietypowo jak na lato w podzwrotnikowym Pidruid, podczas którego padały tu zaledwie przelotne deszcze. Rankiem Dnia Piątego podwórze było nasiąknięte wodą jak nie wyżęta gąbka, nie powstrzymało to jednak Valentine'a od przeprowadzenia zwykłej porcji ćwiczeń. Shanamir, który w czasie jego treningów włóczył się po mieście, zdawał mu teraz relację z przygotowań do wielkiej parady. - Wszędzie wstęgi, proporce i flagi - mówił stojąc w bezpiecznej odległości od Valentine'a, który właśnie rozpoczynał rozgrzewkę żonglując trzema maczugami. - A transparenty z gwiazdą ciągną się od Bramy Falkynkip do Smoczej Bramy i jeszcze dalej wzdłuż nabrzeża; w sumie, jak słyszałem, całe mile materii, nawet złotogłowiu; jest też na zielono pomalowana droga. Mówią, że koszty idą w tysiące rojali. - Kto za to płaci? - No, jak to kto? Mieszkańcy Pidruid - powiedział Shanamir zdziwiony. - A któżby inny? Przecież nie ci z Ni-moya czy z Yelathys. - Powiedziałbym raczej, że powinien płacić Koronal. - A czyje to byłyby pieniądze? Podatników z całego świata! Dlaczego mieszkańcy Alhanroelu mają płacić za festyny na Zimroelu? A poza tym, to przecież wielki zaszczyt gościć u siebie Koronala. Pidruid płaci z przyjemnością. Powiedz mi, jak ty to robisz, że jednocześnie tą samą ręką rzucasz jedną maczugę, a drugą łapiesz? - Rzuca się odrobinę wcześniej. Obserwuj uważnie. - Obserwuję, ale wciąż nie mogę tego pojąć. - Po paradzie, kiedy będziemy mieli dużo czasu, pokażę ci, jak to się robi. - Wiesz, dokąd się udamy? - Nie, nie wiem. Carabella mówiła, że na wschód. Na pewno tam, gdzie jest jakiś jarmark albo karnawał, albo festyn, i gdzie zechcą wynająć żonglerów. - Czyja też mógłbym zostać żonglerem, Valentine? - Jeśli tylko zechcesz. To co, nie ciągnie cię już na morze? - Niekoniecznie na morze. Chcę podróżować. Byle gdzie. Abym tylko nie musiał wrócić do Falkynkip. Osiemnaście godzin dziennie w stajniach przy wierzchowcach - o nie, to nie dla mnie. Ani chwili dłużej! Czy wiesz, że w dniu, kiedy opuszczałem dom, śniło mi się, że umiem latać? To był sen zesłany przez Panią, poznałem to od razu, a latanie znaczy, że będę mógł pójść wszędzie tam, dokąd tylko zechcę. Kiedy powiedziałeś Zalzanowi Kavolowi, że musi mnie zabrać ze sobą, jeśli chce nająć ciebie, zadrżałem. Pomyślałem sobie... miałem zamiar... czułem... - Chłopiec aż się zakrztusił. - Valentine, chcę być żonglerem, i to tak

dobrym jak ty. - Wcale nie jestem aż tak dobry. Dopiero zaczynam - odpowiedział, ale czując się słusznie doceniony, puścił trzy maczugi niższymi, szybszymi niż dotychczas torami. - Nie mogę uwierzyć, że zacząłeś się uczyć dopiero Dniu Drugiego. - Sleet i Carabella są dobrymi nauczycielami. - I co z tego? Nie widziałem jeszcze nikogo, kto by się tak szybko uczył - obstawał przy swoim Shanamir. - Musisz mieć niezwykły talent. Idę o zakład, że nim ruszyłeś w drogę, byłeś kimś bardzo ważnym. Nie wątpię w to. Jesteś tak miły, tak prostolinijny, tak... tak... - Nieodgadniony - dodał Valentine, i próbując rzucić maczugę zza pleców, uderzył się z głośnym trzaskiem w łokieć. Wszystkie trzy maczugi plasnęły na mokrą ziemię, a on skrzywił twarz w grymasie bólu i starannie roztarł stłuczenie. - Oto i mistrz żonglerów - powiedział. - Widzisz? Zwykły człowiek potrzebuje tygodni ćwiczeń, żeby w taki sposób rozbić sobie łokieć. - Wiem, zrobiłeś to celowo, żeby zmienić temat - odpowiedział półżartem chłopiec.

Rozdział 8 Nad ranem w Dniu Gwiazdy, dniu parady, dniu Koronala, w pierwszym dniu wielkiego festynu w Pidruid, Valentine leżał pogrążony w spokojnym śnie o porośniętych bujną zieloną trawą wzgórzach i kryształowo czystych sadzawkach nakrapianych niebieskimi i żółtymi anemonami, kiedy poczuł czyjeś dotknięcie na żebrach. Usiadł gwałtownie, mrugając oczami i mrucząc coś pod nosem. Wokół panowała jeszcze ciemność. Wciągnął nozdrzami mleczny zapach skóry przykucniętej przy nim Carabelli i usłyszał jej cichy śmiech. - Dlaczego tak wcześnie? - zapytał. - Żeby zająć dobre miejsce na trasie przejazdu Koronala. Pośpiesz się! Już wszyscy wstali. Z wielkim trudem podniósł się na nogi. Od żonglowania maczugami bolały go nadgarstki. Wyciągnął ramiona, opuszczając bezwładnie dłonie. Carabella ujęła je w swoje ręce i popatrzyła mu prosto w oczy. - Będziesz dzisiaj wspaniale żonglował - powiedziała miękko. - Mam nadzieję. - Nikt w to nie wątpi, Valentine. Do czego się weźmiesz, wszystko robisz najlepiej. Już taki jesteś. -To ty wiesz, jaki ja jestem? - Oczywiście. Wiem. Niewykluczone, że lepiej od ciebie. Valentine, czy możesz mi powiedzieć, jaka jest różnica między snem a jawą? Zmarszczył brwi. - Nie rozumiem, o co ci chodzi. - Czasami zdaje mi się, że nie odróżniasz jednego od drugiego. Że żyjesz jak we śnie. Sleet też ma to wrażenie. Zadziwiasz go, a niełatwo jest zadziwić Sleeta. Bywał w tak wielu miejscach, tyle dróg przemierzył, tyle rzeczy widział, a mimo to wciąż mówi tylko o tobie, próbuje cię zrozumieć, wedrzeć się do twojej duszy. - Nie wydaje mi się, abym był na tyle interesujący. Myślę, że jestem wręcz nudny. - Inni tak nie myślą. - Oczy Carabelli jarzyły się w ciemnościach. - No, ruszże się i ubierz! Po śniadaniu wychodzimy na paradę. Przed południem popatrzymy na Koronala, po południu będziemy występować, a wieczorem... wieczorem... - No, co wieczorem? - Wieczorem festyn będzie należał do nas! - krzyknęła i wybiegła w pośpiechu. Trupa żonglerów podążała w porannej mgle na miejsce zajęte dla nich przez Zalzana Kavola. Koronal miał wyruszyć ze Złotego Placu, przy którym mieszkał. Stamtąd powinien

się udać na wschód, aleją wychodzącą na jedną z podrzędnych bram miejskich i dalej do gościńca ze szpalerem kwitnących ognistych palm, gościńcem przez Bramę Falkynkip z powrotem do miasta, potem Traktem Wodnym przez Łuk Marzeń i Smoczą Bramę na nabrzeże, aż na sam koniec zatoki, gdzie na głównym stadionie zbudowano dla niego honorową trybunę. W ten sposób uroczystości nadano podwójny charakter: najpierw przejazd Koronala wśród zgromadzonych tłumów, a potem tłumna defilada mieszkańców Pidruid przed Koronalem. Wszystko razem mogło trwać cały dzień i noc, prawdopodobnie aż do brzasku Dnia Słońca. Ponieważ żonglerzy zostali włączeni do królewskiego widowiska, musieli zająć miejsce w pobliżu nabrzeża, inaczej mogliby nie przedrzeć się w porę przez zatłoczone miasto i nie zdążyć na stadion na czas własnych występów. W związku z tym Zalzan Kavol wybrał im miejsce blisko Łuku Marzeń, ale to znaczyło, że może upłynąć większa część dnia, zanim orszak do nich dotrze. Nie było innej rady. Idąc pieszo od gospody przecięli na ukos boczne uliczki i znaleźli się w dolnej części Traktu Wodnego. Tak jak Shanamir opowiadał, miasto było bogato udekorowane przeróżnymi ozdobami, a proporce i flagi łopotały na każdym budynku i każdej latarni. Nawet droga została świeżo pomalowana farbą w barwach Koronala i lśniła teraz jasną zielenią, obrzeżoną złotymi pasami. Godzina była wczesna, a mimo to wzdłuż trasy pochodu nie było już nigdzie wolnego miejsca. Szybko się jednak znalazło, kiedy tylko w tłumie pojawili się Skandarzy, a Zalzan Kavol zamachał plikiem biletów. Mieszkańcy Majipooru z natury są grzeczni, a poza tym mało kto chciał się wdawać w spory z szóstką gburowatych Skandarów. No i zaczęło się oczekiwanie. Ranek był ciepły i upał rósł szybko. Valentine nie miał nic do roboty poza wlepianiem oczu w pusty gościniec albo w czarny, błyszczący w słońcu Łuk Marzeń. Z prawej strony przyciskała się do niego Carabella, z lewej Shanamir. Czas płynął nieskończenie wolno, a tematy do rozmów szybko się wyczerpały. Jedyną odmianę stanowiły fragmenty prowadzonej półgłosem rozmowy, dobiegającej gdzieś od tylu, zza kilku rzędów głów. - ...zrozumieć, skąd to całe zamieszanie. Ja nie mam do niego odrobiny zaufania. Valentine wsłuchał się uważniej. To para Ghayrogów, również oczekująca na przejazd Koronala, charakterystycznymi dla siebie, niewyraźnymi głosami rozmawiała o władcy, i to wcale nie pochlebnie. -...wydaje za wiele dekretów, jeśli chcesz wiedzieć. Reguluje to, reguluje tamto, wtrąca się we wszystko. Komu to potrzebne! - Chce pokazać, że pracuje - odezwał się pojednawczym tonem drugi Ghayrog.

- Niepotrzebnie! Niepotrzebnie! Za Lorda Voriaxa sprawy toczyły się swoim torem, tak samo przed nim, za Lorda Malibora, bez tych wszystkich drobiazgowych zarządzeń. Wygląda na to, że wcale nie jest pewny siebie, jeśli chcesz wiedzieć. - Przestań! To nie jest odpowiednia pora na takie rozmowy. - Jeśli chcesz wiedzieć, to ten chłopak nie ma pewności, czy w ogóle jest prawdziwym Koronalem, i szuka potwierdzenia w takich pochodach. - Nic nie chce wiedzieć - odpowiedział poirytowany współrozmówca. - I jeszcze jedno. Ci cenzorzy, tak nagle, w każdym miejscu. Co on wyprawia? Wprowadza policyjny nadzór? Nad całym światem? Szpiegowanie dla Koronala? Po co? Do czego on zmierzą? - Jeśli do czegoś zmierza, to ty pierwszy w to wpadniesz. - Nie mam nic złego na myśli - powiedział pierwszy z Ghayrogów. - Popatrz, trzymam gwiezdny proporzec, tak jak wszyscy. Jestem lojalny. No, czy nie jestem lojalny? Ale nie podoba mi się, że sprawy przybierają taki obrót. Obywatel ma prawo troszczyć się o własne państwo, czyż nie? Kiedy coś nam się nie podoba, powinniśmy o tym mówić. Tak tu było od wieków. Jeśli na samym początku pozwolimy mu na drobne nadużycia, to kto wie, na co on sobie pozwoli za pięć lat? Interesujące, pomyślał Valentine. Okazuje się, ze pomimo tej całej radości i wielkiego entuzjazmu nowy Koronal nie jest powszechnie kochany i podziwiany. Jak wielu z obecnych tutaj, zastanawiał się, czy wzbudza w sobie ten entuzjazm ze strachu lub dla własnego interesu? Ghayrogowie umilkli. Valentine usiłował złowić uchem coś więcej, ale nie mówiono o niczym interesującym. Znów czas zaczął się dłużyć. Skupił uwagę na Łuku, aż nauczył się na pamięć przedstawionych na nim wizerunków starożytnych władców Majipooru, bohaterów mrocznej przeszłości, dowódców z czasów pierwszych Wojen Metamorfów, Koronatów, którzy poprzedzali nawet legendarnego Lorda Stiamota, starożytnych Pontifexów, władczyń Wyspy zsyłających dobrotliwe błogosławieństwa. Łuk, powiedział Shanamir, jest najstarszą i najświętszą rzeczą w Pidruid, pochodzi sprzed dziewięciu tysiącleci, wykuto go z bloku czarnego marmuru z Yelathys, odpornego na słońce i deszcz, a kto pod nim przejdzie, zapewni sobie opiekę Pani Wyspy i miesiąc spokojnych snów. Doniesienia o posuwaniu się Koronala przez Pidruid raz po raz podgrzewały atmosferę wśród zebranych. Koronal, przekazywano sobie z ust do ust, opuścił Złoty Plac; zmierza do Bramy Falkynkip; zatrzymał się w marszu, aby rozdać dwie pełne garści pięciokoronówek w dzielnicy zamieszkanej głównie przez Vroonów i Hjortów; zatrzymał się,

aby pocieszyć płaczące dziecko; przystanął, aby pomodlić się przy kapliczce swego zmarłego brata Lorda Voriaxa; stwierdził, że upał zrobił się nie do zniesienia, i postanowił odpocząć przez kilka południowych godzin; zrobił to, zrobił tamto, zrobił owamto. Koronal, Koronal, Koronal! Cała uwaga była dziś skupiona tylko na nim. Valentine zastanawiał się, co to musi być za życie, te ciągłe objazdy, pokazywanie się w kolejnych miastach, udział w nie kończących się paradach, uśmiechanie się, rzucanie w tłum monet, uczestniczenie w barwnych przedstawieniach, demonstrowanie w jednej ludzkiej postaci całej potęgi władzy, przyjmowanie wszystkich tych hołdów, znoszenie tego hałaśliwego podniecenia tłumów przy jednoczesnym nie-wypuszczaniu z rąk steru rządów. Czy ten ster w ogóle gdzieś istnieje? Mechanizm władzy był już tak stary, że toczył się prawdopodobnie własnym rozpędem. Wiekowy Pontifex, tradycyjnie odsuwający się na ubocze, ukryty w tajemniczym Labiryncie gdzieś w samym środku Alhanroelu, wydający dekrety, na mocy których rządzono światem, jego następca, adoptowany syn, Koronal, który mając w ręku władzę wykonawczą urzęduje na Górze Zamkowej, pomijając oczywiście chwile, kiedy uczestniczy w ceremoniach takich jak ta - czy poza pełnieniem funkcji symbolu którykolwiek z nich jest potrzebny światu? Temu światu pełnemu radości, spokojnemu i słonecznemu, myślał Valentine, choć nie powinno się zapominać, że ten sam świat ma także ciemne strony, bo w przeciwnym razie dlaczego Król Snów swymi przesłaniami rzucałby wyzwanie autorytetowi Pani? Ci władcy, te konstytucyjnie zatwierdzane pompy i parady, te koszty i ta wrzawa - nie, myślał dalej, to wszystko jest bez sensu, to niepotrzebny przeżytek z minionej epoki, może kiedyś niezbędny, lecz nie teraz, nie. A co się liczy teraz? Życie, dzień po dniu, oddychanie wonnym powietrzem, jedzenie, picie, zdrowy sen. Reszta jest czczą głupotą. - Koronal się zbliża! - ktoś zakrzyknął. Taki okrzyk dziesiątki razy wznoszono przez ostatnią godzinę, lecz Koronal się nie pojawił. Teraz jednak, w samo południe, chyba rzeczywiście nadciągał. Poprzedzał go odległy szum, który jak wzbierająca fala przypływu przesuwał się wzdłuż zebranych tłumów, narastał, aż oto na ulicy pojawili się heroldowie na galopujących wierzchowcach, dmący co chwila w zawieszone na szyi trąby. Kiedy to wszystko się skończy, pomyślał Valentine, będą mieli usta wykrzywione grymasem zmęczenia i zniechęcenia. Tuż za nimi, w pośpiechu mijając tłumy, przejechała platforma zatłoczona kilkoma setkami straży przybocznej Koronala, ubranej w zielono-złote uniformy, składającej się z mężczyzn i z kobiet, z istot ludzkich i wszystkich innych - niewątpliwie elita elit Majipooru. Valentine nie był jednak pewien, czy na ich twarzach maluje się duma, czy głupota. I oto pojawił się rydwan samego Koronala.

Mknął szybko metr nad ziemią, niczym zjawa. Był suto przystrojony połyskliwą tkaniną i wymoszczony czymś grubym i białym, być może futrem jakiegoś rzadkiego zwierzęcia; czymś, co zarówno dodawało splendoru pojazdowi, jak i przemawiało do patrzących przez swą drogocenność. Na rydwanie jechała grupa wysokich urzędników miasta Pidruid i przyległych prowincji, ubranych w oficjalne stroje burmistrzów, diuków i im podobnych, nad nimi górował na podwyższeniu z rzadkiego purpurowego drewna, wyciągając ręce w geście błogosławieństwa w stronę widzów po obu stronach drugi, Lord Valentine, Koronal, kolejny najjaśniej oświecony władca Majipooru, a od chwili, gdy jego przybrany ojciec, Pontifex, znalazł się w Labiryncie, by już nigdy nie pokazać się zwykłym śmiertelnikom, być może najwyższe uosobienie władzy, jaką można ujrzeć na tym świecie. - Valentine! - Okrzyki wznosiły się wyżej i wyżej. - Valentine! Lord Valentine! Valentine obserwował swego imiennika równie uważnie, jak godzinę temu inskrypcje na kamiennych blokach Łuku Marzeń. Koronal wyglądał imponująco, trzeba mu to było przyznać. Był mężczyzną więcej niż średniego wzrostu, krzepkim, o szerokich barach. Miał ciemnooliwkową cerę, czarne, opadające na uszy włosy i ciemną, okalającą twarz brodę. Przejeżdżając wśród wiwatów Lord Valentine przyjmował je łaskawie i, wyciągając szeroko ramiona, zwracał się z ledwo zauważalnym ukłonem to ku jednej, to ku drugiej stronie drogi. Rydwan przemknął szybko obok miejsca, w którym stali żonglerzy, ale kiedy był tuż obok, Koronal zwrócił twarz ku nim. Przez jedną pełną napięcia chwilę spojrzenia Valentine'a i Lorda Valentine'a zatopiły się w sobie. Zdawało się, że dzielącą ich przestrzeń przeskoczyła porażająca iskra. Uśmiech Koronala olśniewał, blask ciemnych włosów oślepiał i nawet od ceremonialnych szat biła moc i pewność siebie. Valentine zamarł w obliczu magii królewskiej potęgi. Zrozumiał lęki Shanamira, lęki wszystkich ludzi, spowodowane tak niezwykłą obecnością ich władcy. Lord Valentine jest tylko człowiekiem, to prawda, musi opróżniać pęcherz i napełniać kiszki jak zwykły śmiertelnik, kiedy był niemowlęciem, brudził pieluchy, a kiedy się zestarzeje, będzie mówił od rzeczy i zapadał w drzemkę w połowie zdania i tak dalej, i tak dalej, a jednak to on przebywał w świętych miejscach, mieszkał na Górze Zamkowej, był prawdziwym synem Pani Wyspy Snu i tytularnym synem Pontifexa Tyeverasa, tak jak poprzednio jego brat, nieżyjący już Voriax; to na jego barki przeznaczenie złożyło odpowiedzialność za rządy nad całym olbrzymim światem i zamieszkującymi go istotami. Taki tryb życia, pomyślał Valentine, potrafi zmienić każdego, oddzielić go od społeczeństwa i otoczyć nimbem tajemniczości. Tak, odczuł wielkość tamtego i swoją nicość. Rydwan przejechał, a razem z nim minęła podniosła chwila. Lord Valentine znikał w oddali, nieprzerwanie skłaniając głowę, czarując uśmiechem coraz to nowe tłumy, ale

Valentine nie doświadczał już na sobie jego uroku; wprost przeciwnie, czuł się dziwnie zbrukany i oszukany, choć sam nie wiedział dlaczego. - Szybko! - warknął Zalzan Kavol. - Musimy przedostać się na stadion. Wbrew ich poprzednim obawom nie okazało się to trudne. Wszyscy mieszkańcy Pidruid, z wyjątkiem złożonych chorobą i uwięzionych, stali wzdłuż trasy przejazdu. Boczne ulice były puste, toteż w niecały kwadrans żonglerzy znaleźli się już przy zabudowaniach portowych, a w następne dziesięć minut przy stadionie nad zatoką. Już i tu zaczynały napływać tłumy. Na nabrzeżu, tuż obok stadionu, tłoczyły się te same co w mieście tysiące pragnących jeszcze raz, choćby w przelocie, ujrzeć przybywającego Koronala. Skandarzy parli klinem, brutalnie wdzierając się w ciżbę, a Valentine, Sleet, Carabella i Shanamir deptali im po piętach. Występującym kazano stawić się w pobliżu areny, na tyłach stadionu, na wielkiej otwartej przestrzeni tuż nad wodą, gdzie już setki ubranych w kostiumy, rozgorączkowanych artystów przepychały się we wszystkich kierunkach, aby zająć jak najlepsze miejsca. Byli wśród nich olbrzymi gladiatorzy Kwilla, przy których nawet Skandarzy wyglądali słabowicie, i akrobaci wspinający się niecierpliwie jedni drugim na ramiona, i zupełnie nagi zespół baletowy, i trzy orkiestry, strojące dziwne, obce instrumenty w jeszcze dziwniejszy dysonans, i treserzy zwierząt, ciągnący uwiązane na sznurach przedziwne zwierzęta wodne, nieprawdopodobnie wielkie i dzikie, i potwory wszelkiego rodzaju, mężczyzna ważący pół tony, kobieta trzymetrowej wysokości, chuda jak tyczka, dwugłowy Vroon, Liimeni, którzy byli trojaczkami połączonymi pępowiną okropnego szarawego ciała od talii do talii i do jeszcze jednej talii, ktoś, kto miał twarz ostrą jak brzytwa, a przed sobą dźwigał brzuch niby wielką dynię, i tylu innych, że Valentine'owi kręciło się w głowie od mnogości obrazów, dźwięków i zapachów tego niesamowitego zgromadzenia. Rozgorączkowani porządkowi, przepasani urzędowymi szarfami, miotali się wokół, usiłując uformować jednolitą kolumnę. Zresztą pewien porządek marszu już wprowadzono. Zalzan Kavol rzucił w stronę porządkowego parę słów i otrzymał w zamian numer, który oznaczał miejsce jego trupy w szeregu. Ale znalezienie tego miejsca należało już do nich, a to nie było łatwe, ponieważ wszyscy wciąż się przemieszczali i gonienie za nimi było jak chwytanie uciekających fal. W końcu żonglerzy znaleźli swoje stanowisko gdzieś daleko w tyle i wcisnęli się między grupę akrobatów a jedną z orkiestr. Zaraz potem ustał wszelki ruch i godzinami trzeba było stać w jednym miejscu. Podczas przeciągającego się oczekiwania służba, nie pobierając zapłaty, roznosiła nadziane na szpikulce mięso i pucharki zielonego albo złocistego wina, niewiele to jednak pomogło. Powietrze było ciężkie i duszne, a wyziewy tak wielu

stłoczonych ciał, o tak różnej przemianie materii, przyprawiały Valentine'a o mdłości. Za godzinę, pomyślał, będę żonglował przed Koronalem. Czy to możliwe? Stojąca tuż obok Carabella, zwykle pełna energii, beztroska i roześmiana, wyszeptała teraz: - Oby bogowie oszczędzili nam czegoś takiego w przyszłości. Wreszcie daleko, przy bramie, dało się wyczuć pewne poruszenie i jak za odkręceniem kurka popłynął na stadion pierwszy strumień aktorów. Valentine wspiął się na palce, ale i tak niewiele zobaczył. Upłynęła jeszcze jedna godzina, zanim coś drgnęło na końcu kolejki, tam gdzie stali, i niedługo potem ruszyli do przodu, nie zatrzymując się już aż do bramy. Z głębi stadionu dobiegały dźwięki muzyki, ryki zwierząt, śmiech, brawa. Orkiestra, która poprzedzała grupę Zalzana Kavola, była już gotowa. Dwudziestu grajków z trzech odmiennych ras niosło przed sobą nieznane Valentine'owi fantazyjne instrumenty - zwoje błyszczących mosiężnych rur, dziwne zakrzywione bębenki, małe pięcioczłonowe piszczałki i temu podobne rzeczy, a choć wszystkie sprawiały wrażenie niezmiernie delikatnych, to kiedy orkiestra zaintonowała melodię, narobiły niezgorszego hałasu. Kiedy ostatni z muzykantów przekraczał szeroką dwuskrzydłową bramę, żonglerom zagrodził drogę rozgorączkowany majordomus. - Zalzan Karol i jego trupa! - zawołał. - Jesteśmy - potwierdził Zalzan Kavol. - Macie tu czekać na sygnał. Dopiero wtedy wolno wam ruszyć za muzykantami, dokoła stadionu z lewa na prawo. Zaczynacie występy po minięciu zielonej flagi z emblematem Koronala. Dochodzicie do jego namiotu, przystajecie, składacie głęboki ukłon, a po ukłonie macie sześćdziesiąt sekund na swoje przedstawienie. Potem ruszacie dalej, a gdy znajdziecie się znów przy bramie, niezwłocznie opuszczacie arenę. Płacimy za bramą. Czy wszystko jasne? - Jak najbardziej - odpowiedział Zalzan Karol. Skandar odwrócił się do swoich żonglerów. Aż do tego momentu był nieodmiennie szorstki i gburowaty, ale teraz pokazał swoje drugie oblicze. Wyciągnął troje ramion ku braciom i serdecznie uścisnął ich dłonie, a na jego ponurej zazwyczaj twarzy pojawiło się coś, co przypominało miły uśmiech. Czwartym ramieniem objął Sleeta, potem Carabellę, a w końcu przyciągnął do siebie Valentine'a, tak delikatnie, jak tylko potrafił. - Jesteś bardzo pojętny i masz szansę zostać mistrzem. Przyjęliśmy cię z konieczności, ale teraz cieszę się, że jesteś z nami. - Dziękuję - odparł poważnie Valentine. - Żonglerzy! - wrzasnął majordomus. Zalzan Karol zwrócił się do całej grupy:

- Nie każdego dnia żonglujemy przed Potęgą Majipooru. Niech to będzie nasz najwspanialszy występ. - Skinął głową i grupa ruszyła przez potężną bramę. Sleet i Carabella szli na przedzie, żonglując pięcioma nożami na różne sposoby. Za nimi w pewnej odległości szedł Valentine i z przejęciem podrzucał trzy maczugi. Jeszcze dalej sześciu Skandarów, którzy w pełni wykorzystywali możliwości swoich dwudziestu czterech ramion, wypełniając powietrze niewiarygodną ilością latających przedmiotów. Na końcu szedł Shanamir i choć nie żonglował, jego obecność podkreślała udział ludzi w tym przedstawieniu. Carabella, niezwykle ożywiona, nie potrafiąc zachować spokoju, co chwila podskakiwała, trzaskała obcasami, klaskała w dłonie, słowem, szalała, a dynamiczny, błyskotliwy Sleet dopasowywał się do niej i w pewnym momencie wywinął nawet niewiarygodnego kozła - a łagodne powietrze Majipooru, przy słabej grawitacji, przyszło mu w sukurs i zatrzymało noże w locie na niezbędny ułamek sekundy. Maszerowali wokół stadionu w rytm przeraźliwych pisków, pohukiwań i bębnienia idącej przed nimi orkiestry. Nieprzebrana ciżba widzów, znużona ciągłymi popisami, ledwo reagowała na ich widok. Nieważne - żonglerzy żonglowali dla sztuki, nie dla jakichś tam majaczących w oddali spoconych twarzy. Valentine obmyślił wczoraj i w tajemnicy przed innymi wypróbował kilka fantazyjnych ozdobników urozmaicających jego występ. W takim urozmaiceniu kryło się co prawda ryzyko, a królewskie przedstawienie nie było na to odpowiednim miejscem, ale z drugiej strony właśnie na takim przedstawieniu każdy aktor powinien dać z siebie wszystko. A więc chwycił dwie maczugi w prawą rękę i wyrzucił je wysoko; usłyszał ostrzegawcze warknięcie zaskoczonego Zalzana Kavola, lecz nie miał czasu, by się tym przejmować, bo maczugi spadały już w dół, wyrzucił jedną z lewej ręki między tamte, tyle że dwa razy wyżej, spadające chwycił po jednej w każdą rękę, wyrzucił jedną z prawej w powietrze, schwycił tę wyrzuconą na podwójną wysokość i spokojnie, choć z wielką ulgą powrócił do rutyny swych rzutów. Orkiestry, akrobaci, treserzy zwierząt, żonglerzy przed nim, żonglerzy za nim, tysiące obojętnych twarzy, przystrojone wstęgami podcienia dla wielmożów - tak, widział to wszystko, ale nie był tego świadomy. Rzut, rzut, rzut i chwyt, rzut i chwyt, rzut i chwyt i dalej, i dalej lak długo, aż kątem oka dostrzegł lśniące draperie, którymi ozdobiono ściany królewskiego namiotu. Odwrócił twarz w tę stronę. Chwila była trudna, ponieważ musiał pilnować lotu maczug, a jednocześnie wypatrywać Lorda Valentine'a. Kiedy go dostrzegł pośrodku królewskiego namiotu, zaczął się modlić o następny wstrząs, o kolejny przepływ

energii, o jeszcze jedno krótkie zatopienie się w oczach tamtego. Rzucał maczugi automatycznie, ze zwykłą precyzją, każda wznosiła się na właściwą wysokość i każda spadała łukiem na właściwe miejsce pomiędzy czterema palcami a kciukiem, a on szukał oczami twarzy Koronala. Ale nie, tym razem nie poczuł nic, żadnego przepływu energii, ponieważ władca był roztargniony, w ogóle nie spojrzał na żonglerów, patrzył gdzieś przed siebie, może na innych artystów, może na obnażone kły dzikich zwierząt, może na gołe pośladki baletnic, może w próżnię. Valentine wytrwał w hołdzie, odliczając pełne sześćdziesiąt sekund i wreszcie, pod koniec tej minuty, chyba Koronal prześliznął się po nim wzrokiem Carabella i Sleet już zbliżali się do wyjścia. Valentine ruszył za nimi. Spojrzał za siebie, na Skandarów, i uśmiechnął się do nich serdecznie. Skandarzy maszerowali pod roztańczonym sklepieniem z toporów, płonących pochodni, sierpów, młotów, kawałków owoców, dodając przedmiot po przedmiocie do wirującego nad nimi panoptikum. Valentine przyłączył się na chwilę do ich gry, po czym powrócił do samotnego marszu. Naprzód, w stronę bramy i przez bramę. Trzymał maczugi w objęciach i wracał do zewnętrznego świata. Tracąc z oczu Koronala odczuł zawód, znużenie, pustkę, tak jakby Lord Valentine nie tylko nie obdarzył go swoją energią, lecz pozbawił własnej, a po ułudzie rozświetlającej wszystko wokół emanacji pozostała próżnia. No, a poza tym przedstawienie było skończone, minął moment chwały Valentine'a, moment, którego nawet nikt nie zauważył. A jednak. Zalzan Kavol spojrzał na niego poirytowany. - Kto nauczył cię rzucania dwiema maczugami? - Były to pierwsze słowa, jakie padły, kiedy trupa znalazła się poza bramą. - Nikt - odparł Valentine. - Sam to wymyśliłem. - A gdybyś upuścił maczugi? - Ale nie upuściłem. - To nie było właściwe miejsce na takie sztuczki - mruknął pod nosem Skandar, dodał jednak: - Muszę jednak przyznać, że dobrze się spisałeś. Do Skandara zbliżył się następny majordomus i wręczył mu sakiewkę. Skandar wysypał jej zawartość na dwie zewnętrzne dłonie i szybko przeliczył. Poupychał monety po kieszeniach, ale po jednej rzucił każdemu z braci, po jednej Sleetowi i Carabelli, a po krótkim namyśle mniejszymi obdarował również Valentine'a i Shanamira. Valentine zobaczył, że oni dwaj otrzymali po pół korony, wszyscy inni natomiast - po całej. Nieważne. Pieniądze nie miały większego znaczenia, przynajmniej tak długo, jak długo parę koron pobrzękiwało w jego sakiewce. Premia, choć niewielka, i tak przyszła nieoczekiwanie. Mógł ją spokojnie wydać wieczorem na mocne wino i aromatyczną rybę.

Długie popołudnie zbliżało się ku końcowi. Podnosząca się znad morza mgła sprowadzała nad Pidruid wczesny zmierzch. Na stadionie nadal było głośno. Biedny Koronal, pomyślał Valentine, będzie tam pewnie siedział do późna. Carabella chwyciła go za rękę. - Chodź już! - szepnęła niecierpliwie. - Skończyliśmy robotę. Teraz zaczynamy świętować.

Rozdział 9 Skoczyła w tłum, a Valentine, oszołomiony nieco tą propozycją, ruszył za nią dopiero po chwili. Trzy maczugi, uwiązane u pasa, obijały mu się o uda. Już myślał, że zgubił Carabellę, ale mignęła z przodu. Podskakiwała, oglądała się za siebie, śmiała się i nieustannie go przyzywała. Valentine zrównał się z nią przy wielkich, szerokich schodach prowadzących w dół, do zatoki. W pobliżu portu cumowały barki załadowane stosami cienkich okrąglaków ułożonych w zawiłe wzory i mimo że dopiero się ściemniało kilka z nich płonęło już zimnym zielonym światłem, prawie wcale przy tym nie dymiąc. W ciągu dnia całe miasto zamieniło się w jeden wielki plac zabaw. Karnawałowe budy wyrosły jak grzyby po deszczu, aktorzy w dziwacznych kostiumach paradowali dumnie wzdłuż wybrzeża, ze wszystkich stron dobiegała muzyka i śmiechy, wszystkim udzielało się gorączkowe podniecenie. Wraz z nastaniem ciemności zapłonęły nowe ogniska i zatoka zamieniła się w morze kolorowych świateł, a ze wschodniej strony miasta słychać już było pierwsze odgłosy sztucznych ogni. W niebo wzbiła się olśniewająco jasna rakieta, rozprysła się i opadła deszczem iskier na najwyższe dachy Pidruid. Carabellę ogarnęło szaleństwo, a jakaś jego cząstka udzieliła się również Valentine'owi. Trzymając się za ręce pędzili oboje na oślep przez miasto, od straganu do straganu, szastając wszędzie pieniędzmi. W wielu budach zainstalowano gry zręcznościowe i można tam było zbić kulą kukiełkę albo przewrócić jakąś chwiejną konstrukcję. Carabella, wykorzystując swe żonglerskie zdolności, wygrywała wszystko, na co tylko przyszła jej ochota, a Valentine, choć mniej zręczny, również zbierał niezłe żniwo nagród. W niektórych budach zwycięska para wygrywała kubki pełne wina, kawałki pieczonego mięsa, ale w innych wciskano im brzydkie pluszowe zwierzaki albo proporczyki z godłem Koronala; takie nagrody porzucali byle gdzie. Objedli się, opili i w miarę, jak upływał wieczór, byli coraz bardziej rozgorączkowani i szaleni. - Popatrz! - krzyknęła Carabella i w tej samej chwili dołączyli do tańczących w na pozór bezładnym pląsie Vroonów, Ghayrogów i pijanych Hjortów. Przez długie minuty poddawali się rytmowi narzuconemu przez podskakujących obcych. Kiedy Hjort o twardej jak podeszwa twarzy objął Carabellę, ta tak ochoczo przytuliła się do niego, że jej drobne palce wbiły się głęboko w nalane ciało, a kiedy samica Ghayroga z wężowatymi lokami na głowie i z mnóstwem kołyszących się piersi przycisnęła się do Valentine'a obdarzając go pocałunkiem, Valentine odwzajemnił się jej z takim entuzjazmem, jakiego sam się po sobie nie spodziewał.

Potem znów ruszyli przed siebie: do amfiteatru na świeżym powietrzu, gdzie kanciaste marionetki, gwałtownie szarpane za sznurki, odgrywały jakąś dramatyczną scenę; na arenę, gdzie za kilka wag mogli przyjrzeć się smokom morskim groźnie krążącym po wypełnionym połyskliwą cieczą zbiorniku; do ogrodu niezwykłych roślin pochodzących z południowego wybrzeża Alhanroelu, wśród których zobaczyli lepkie, mackowate stwory i gumowe drzewa wielkie, nieustannie drżące kolumny, z umieszczonymi pod wierzchołkiem niesamowitymi oczami. - Za pół godziny pora karmienia - zawołał dozorca, ale Carabella nie chciała czekać i ciągnąc za sobą Valentine'a opuściła ogród. Zanurzyli się w panujące na zewnątrz ciemności. Znów eksplodowały fajerwerki, które dopiero teraz, na de czarnej kopuły nieba, zaczęły nabierać właściwej wyrazistości. Najpierw pojawiła się kometa z potrójnym ogonem, która wskazywała na wizerunek Lorda Valentine'a wypełniający połowę nieba, po chwili ciemności rozjarzyły się zielenią, czerwienią i błękitem i ukazał się Labirynt, a tuż po nim stary Pontifex Tyeveras, a jeszcze po chwili, kiedy już poprzednie kolory spłynęły w dół, w niebo buchnęła nowa eksplozja ognia, układając się w rysy wielkiej królewskiej matki, Pani Wyspy Snu, zsyłającej na Pidruid pełen miłości uśmiech. Jej obraz tak bardzo poruszył Valentine'a, że gotów był upaść ze szlochem na kolana. Ale w tłumie nie było miejsca, a po chwili Pani zniknęła w ciemnościach. Valentine ścisnął mocniej dłoń Carabelli. - Muszę napić się wina - wyszeptał. - Zaczekaj na następny fajerwerk! Rzeczywiście. Inna rakieta, inna eksplozja kolorów, tym razem nieprzyjemnych, drażniących oczy, żółtych i czerwonych, z których wyłoniła się inna twarz, ociężała i mroczna, taka, jaką przybierała czwarta potęga Majipooru, najciemniejsza i najbardziej zagadkowa postać w całej hierarchii władzy, Król Snów, Simonan Barjazid. W tłumie zapanowała absolutna cisza. Króla Snów nikt nie lubił, wszyscy natomiast znali jego złą moc; dobrze wiedzieli, że zsyła nieszczęścia i kary. Teraz już można było pójść na wino. Valentine'owi nieznacznie drżały ręce; szybko opróżnił dwa kubki. Carabella spoglądała mu w twarz z nie ukrywanym niepokojem. Przebierała lekko palcami po kościach jego nadgarstka, ale nie pytała o nic. Sama ledwo umoczyła usta. Następnie uchyliły się przed nimi drzwi do muzeum figur woskowych, odtwarzającego w miniaturze Labirynt Pontifexa. Dali woskowemu dozorcy po trzy wagi i ruszyli przed siebie. Z ciemności, która ich ogarnęła, zaczęli wyłaniać się bohaterowie królestwa, wymodelowani z niezwykłą dokładnością, zdolni poruszać się, a także mówić,

używając dawno zapomnianych dialektów. Pierwszy, wysoki wojownik, przedstawił się jako Lord Stiamot, pogromca Metamorfów. Następną postacią była legendarna Pani Thiin, jego matka, kobieta-wojownik, która podczas oblężenia Wyspy Snu przez tubylców dowodziła jej obroną. Do nich dołączył ten, który obwieścił, że jest Dvornem, pierwszym Pontifexem, postacią niemal tak odległą w czasie od epoki Stiamota, jak Stiamot od czasów teraźniejszych. Obok niego stał Dinitak Barjazid, pierwszy Król Snów, osobistość znacznie mniej starożytna od poprzednich. Carabella i Valentine weszli głębiej w labirynt, napotykając tam zastępy wymarłych władców, przemyślnie dobrane zgromadzenie Pontifexów, Królowych i Koronalów, wielkiego Confalume'a i Prestimiona, a także Dekkereta oraz cieszącego się osobliwą sławą Pontifexa Arioca. Przy wyjściu stał mężczyzna o ogorzałej twarzy, w obcisłym czarnym stroju, może czterdziestoletni, ciemnooki i ciemnowłosy, o miłym uśmiechu. Nie musiał się przedstawiać, gdyż i tak każdy wiedział, że to Voriax, ostatni Koronat, brat Lorda Valentine'a, który zginął dwa lata temu, w najlepszym okresie swoich rządów, w jakimś niedorzecznym wypadku podczas polowania, po zaledwie ośmiu latach sprawowania władzy. Postać kłaniała się, wyciągała ręce przed siebie i wykrzykiwała: - Opłakujcie mnie, bracia i siostry, albowiem choć stałem najwyżej, zginąłem przedwcześnie, a tym gorszy jest upadek, z im większej wysokości się spada. Jestem Lord Voriax, zastanówcie się nad moim losem. Carabella zadrżała. - To ponure miejsce i ponure zakończenie. Lepiej zaraz stąd wyjdźmy. Raz jeszcze powiodła go przez tereny festynu, obok pawilonów gier i podcieni, i rzęsiście oświetlonych namiotów, obok stołów zastawionych jadłem i domów uciech, ale nie zatrzymywała się już nigdzie, przefruwała z miejsca na miejsce niczym motyl, aż w końcu znaleźli się w ciemnym zaułku, z dala od szalejącego miasta. Stłumione dźwięki muzyki oddalały się coraz bardziej, a oni wkraczali w ciszę drzew i ciężki zapach kwiatów, może do ogrodu, może do parku. - Chodź - szepnęła Carabella, biorąc go za rękę. Wyszli na zalaną światłem księżyca polanę, gdzie splecione korony drzew tworzyły nad nimi gęsty baldachim. Valentine objął ramionami gibką talię dziewczyny. W powietrzu wciąż jeszcze wisiało łagodne ciepło minionego dnia, a z wilgotnej ziemi unosił się słodki zapach kwiatów o olbrzymich, mięsistych płatkach, większych chyba od głowy Skandara. Szalone, rozgorączkowane święto oddaliło się o tysiące mil. - Tu zostaniemy - zdecydowała. Valentine jak rycerz rozpostarł na ziemi swój płaszcz, a Carabella pociągnęła go w dół

i wśliznęła się w jego ramiona. Byli sami, odgrodzeni od świata gęstą ścianą zielonych krzaków. Gdzieś w pobliżu szemrał strumyk, a przez liście drzew sączyły się nikłe promienie księżyca. Carabella miała uwiązaną u pasa maleńką, misterną harfę. Wyjęła ją teraz, uderzyła krótko w struny i zaśpiewała chłodnym, czystym głosem: Mój miły jest jasny jak wiosenny dzionek, Mój miły jest cichy jak pogodna noc, Mój miły jest słodki jak owoc skradziony I wina starego mój miły ma moc. Za wszystkie skarby świata, których strzegą stróże, Za wszystkie perły i mórz majętności, Za wszystkie bogactwa Zamczyska na Górze Nie oddałabym jego miłości. - Jakie to śliczne - powiedział cicho Valentine. - A twój głos... twój głos jest tak piękny. - A ty umiesz śpiewać? - zapytała. - Oczywiście... to znaczy, chyba umiem. Podała mu harfę. - Zaśpiewaj coś dla mnie. Coś, co najbardziej lubisz. Obejrzał instrument z każdej strony, zakłopotany, i rzekł po chwili: - Nie znam żadnej piosenki. - Żadnej? Naprawdę? No, dalej, jakąś przecież musisz znać. - Chyba wszystkie wyleciały mi z pamięci. - Nauczę cię w takim razie kilku, ale chyba nie teraz. Kiedy dotknął wargami jej ust, zaśmiała się cicho i przywarła do niego całym ciałem. Valentine mógł przyjrzeć się z bliska szczupłej twarzy o bystrych, łobuzerskich oczach i błyszczących splątanych włosach. Widział rozszerzone oczekiwaniem nozdrza. Za chwilę coś się wydarzy, pomyślał, ale czy powinien aż tak przypieczętowywać tę znajomość? Szybko jednak odsunął lęki na bok. Ta noc, to szalona noc festynu, on pragnie jej, a ona jego. Ręce Valentine'a zsunęły się wzdłuż pleców dziewczyny, wyczuły uwięzione tuż pod skórą żebra. Pamiętał, jak wyglądała stojąc nago w oczyszczalni: mięśnie ciasno opięte skórą, tylko pulchność ud i pośladków. Ciało wypełnione energią. I znów, tak jak wtedy, była naga. On też. Zobaczył, że cała drży, ale to nie chłód tej wonnej, wilgotnej nocy na zagubionej polanie

wywoływał dreszcze. Pogłaskał ją po twarzy, po silnych ramionach, po małych, nagle stwardniałych piersiach. Kiedy dotknął gładkiej skóry po wewnętrznej stronie ud, Carabella gwałtownie przyciągnęła go do siebie. Ich ciała poruszały się zgodnym rytmem, jak gdyby tych dwoje już od miesięcy było kochankami i zdążyło nauczyć się siebie nawzajem. Jej szczupłe, silne nogi opasały go i tak złączeni zaczęli się toczyć i toczyć, aż zatrzymali się przy strumieniu, czując rozpryskujące się na spoconej skórze zimne krople wody. Odpoczęli chwilę, śmiejąc się, a potem poturlał się w drugą stronę. Pod jednym z szarozielonych krzewów Carabella łagodnie poddała się jego ciału. -Teraz! - krzyknęła. Usłyszał westchnienie i jęk, poczuł wbijając się w skórę drobne palce, poczuł spazm, który nią wstrząsnął, i dał się ponieść przepływającemu przez jego ciało słodkiemu prądowi. Leżał w jej uścisku, ciężko oddychając, oszołomiony tym, co się stało, i słuchał bicia własnego serca. - Będziemy tu spali - wyszeptała. - Nikt nie może nas tej nocy niepokoić. - Pogłaskała go po czole i odsunęła z oczu kosmyk złotych włosów. Delikatnie pocałowała go w czubek nosa. Była swawolna. Była zalotna. Mroczne miłosne napięcie wypaliło się w ogniu namiętności. On natomiast był nadał wstrząśnięty, oszołomiony, zmieszany. Poraziła go ta nagła ekstaza - ale w momencie uniesienia zobaczył przez wrota oślepiającego światła tajemnicze królestwo pozbawione kolorów, kształtu, substancji, i zachwiał się niebezpiecznie na krawędzi czegoś nieznanego, zanim powrócił do rzeczywistego świata. Milczał. Nic, co mógłby powiedzieć, nie wydawało się właściwe. Nie przypuszczał, że miłosny akt wprowadzi go w stan takiego zagubienia. Carabella musiała to wyczuwać, gdyż delikatnie kołysząc go w objęciach, dzieliła z nim milczenie. A on, zanurzony w ciepłą noc, powoli odpływał w sen. Obrazy, które się pojawiły, były przykre, budzące grozę. Znów został przeniesiony na niegościnną purpurową równinę, znów te same szydzące zeń twarze spoglądały z purpurowego nieba, ale tym razem nie był sam. Naprzeciw niego wyłoniła się z niebytu ociężała, znużona postać o mrocznej twarzy. Valentine domyślił się, że to jego brat, chociaż w oślepiającym żarze bursztynowego słońca nie mógł przyjrzeć mu się dokładnie. Sen toczył się przy akompaniamencie niskich, wibrujących w głowie dźwięków posępnej muzyki, symbolizującej sen-niebezpieczeństwo, sen-groźbę, sen-śmierć. Dwaj mężczyźni zwarli się w zaciętym pojedynku, z którego tylko jeden mógł wyjść żywy.

- Bracie! - krzyknął wstrząśnięty i przerażony Valentine. - Nie! - Poruszył się niespokojnie, wypłynął na powierzchnię snu i zatrzymał się tam na moment. Jego świadomość pozostała jednak nadal na dnie. Nikt nie może uwolnić się od snów, nikt nie potrafi ich odrzucić, bez względu na to, jak są okrutne. Ucieczka od snów oznaczałaby nieuchronnie konfrontację z ich niewyobrażalną treścią na jawie. Rozważywszy zatem sprawę, Valentine pozwolił się wciągnąć w głąb, przez pogranicze między czuwaniem a snem, i jeszcze raz dał się zawładnąć podstępnej obecności swojego brata, swojego wroga. Obaj byli uzbrojeni w miecze, ale walka już w założeniu nie mogła być równa, gdyż jego broń stanowił kruchy rapier, a brat władał masywną szablą. Wykorzystując wrodzoną zręczność Valentine próbował rozpaczliwie przebić się przez obronę przeciwnika, lecz było to niemożliwe. Powolnymi, ciężkimi uderzeniami tamten nieprzerwanie odtrącał na bok kruche ostrze Valentine'a i spychał go nieubłaganie do tyłu, na krawędź urwiska. Nad ich głowami krążyły sępy. Z nieba dobiegał szum pieśni śmierci. Niedługo poleje się krew, a życie wróci do źródła. Valentine ustępował krok za krokiem, wiedząc, że urwisko jest tuż-tuż i że za chwilę już nie będzie miał dokąd się cofnąć. Bolało go ramię, oczy zamykały mu się ze zmęczenia, w ustach czuł smak piasku. Opuszczały go siły. Do tyłu... do tyłu... - Bracie! - krzyknął w udręce. - W imię boskie... Jego wezwanie spotkało się z szyderczym śmiechem i plugawą odpowiedzią. Szabla wciąż podnosiła się i opadała. Valentine pchnął rapierem i w tej samej chwili wstrząsnął nim dreszcz grozy, bo kiedy metal zadzwonił o metal, lekkie ostrze rozpadło się na kawałki, a on potknął się o suchy wystający z piasku korzeń i upadł ciężko, lądując w gąszczu wijących się po ziemi pnączy. Wielki mężczyzna, stojący nad nim ze wzniesioną szablą, zasłaniał słońce. Wypełniał niebo. Skrzekliwe brzmienie pieśni śmierci natężyło się. Sępy zatrzepotały skrzydłami i runęły w dół. Valentine jęczał we śnie i dygotał. Przytulił się mocno do Carabelli, uciekając w jej ciepło przed przerażającym zimnem snu śmierci. Jak dobrze byłoby obudzić się teraz, wyrwać z niewoli sennych majaków, dopłynąć bezpiecznie ku brzegom świadomości. Ale nie. Nie ucieknie. Zmagając się z sobą, ponownie pogrążył się w koszmarze. Olbrzymia postać śmiała się nadal. Szabla wznosiła się coraz wyżej. Świat się kołysał i zapadał nad pokonanym ciałem. Valentine polecił duszę opiece Pani i czekał na uderzenie. Okazało się niezdarne i słabe, a szabla brata zaryła się głęboko w piachu. I oto

zmieniła się struktura snu: nie słyszał już płaczliwego zawodzenia pieśni śmierci, wydarzenia z zawrotną prędkością potoczyły się w nieoczekiwanym kierunku. Skoczył na nogi. Brat klął, usiłując wyciągnąć szablę z piasku, a on podbiegł i złamał ją jednym pogardliwym kopnięciem. Zwarli się gołymi rękami. Teraz Valentine górował w pojedynku, a skulony ze strachu brat niezdarnie uchylał się przed gradem uderzeń. W końcu przypadł do kolan okładającego go niemiłosiernie Valentine'a i rycząc niczym ranne zwierzę, pochylając z boku na bok zakrwawioną głowę, odsłaniając się na dalsze razy błagał: - Bracie... bracie... Wreszcie ucichł, powalony w piach, a nad nim stał zwycięski Valentine. Niech nadejdzie świt, westchnął, i uwolnił się ze snu. Było jeszcze ciemno. Do zmęczonej świadomości zaczęły napływać fragmenty niedawnych scen. Carabella przyglądała mu się uważnie. - Dobrze się czujesz? - spytała. - Coś mi się śniło. - Krzyczałeś kilka razy. Myślałam, że powinieneś się obudzić. Czy to było coś strasznego? - Tak. - I co teraz? - Sam nie wiem, co myśleć. Jestem zmartwiony. - Opowiedz mi swój sen. Czy miał otworzyć duszę przed tą dziewczyną? A czyż nie stali się kochankami? Czyż nie wyruszyli razem w wędrówkę do świata snu, dwoje zagubionych poszukiwaczy nocnych przygód? - Śniło mi się, że walczyłem ze swoim bratem - powiedział ochryple. - Że starliśmy się pośród gorącej, jałowej pustyni, że on był już bliski zabicia mnie, że w ostatniej chwili podniosłem się z ziemi, przybyło mi sił i... i że biłem go pięściami, aż zabiłem. Oczy dziewczyny świeciły w ciemnościach niczym oczy schwytanego w snop światła zwierzęcia. - Czy zawsze miewasz takie okrutne sny? - spytała po jakimś czasie. - Chyba nie. Ale... - Słucham? - Tu chodzi nie tylko o okrucieństwo, Carabello. Ja nie mam brata! Dziewczyna

roześmiała się. - Sądzisz, że sny muszą dokładnie odpowiadać rzeczywistości? Valentine, któż cię tego nauczył? Sny mają głębsze znaczenie niż otaczająca nas rzeczywistość. Bratem z twojego snu może być ktokolwiek, Zalzan Kavol, Sleet, twój ojciec, Lord Valentine, Pontifex Tyeveras, Shanamir, nawet ja. Chyba wiesz, że jeśli sny nie są szczególnymi przesłaniami, może być w nich wszystko przeinaczone. - Tak, wiem. Ale cóż mógłby znaczyć taki sen jak ten? Pojedynkować się z bratem, niemal zginąć z jego ręki... a potem zabić go samemu? - Chcesz, bym ci go wytłumaczyła? - Poza tym, że jest straszny i tajemniczy, niczego mi nie mówi. - Rzeczywiście cię przestraszył. Byłeś spocony i krzyknąłeś kilka razy. Przykre sny wyjawiają jednak bardzo wiele. Spróbuj go sam zrozumieć. - Mój brat... nie mam brata... - Powiedziałam ci, że to bez znaczenia. - Czy zatem walczyłem z sobą samym? Nic nie rozumiem. Nie mam wrogów, Carabello. - Może chodzi o twojego ojca. Zastanowił się. Jego ojciec? Szukał twarzy, którą mógłby dopasować do zagadkowego mężczyzny z szablą, ale w miejsce wyjaśnienia pojawiły się nowe wątpliwości. - Nie pamiętam ojca. - Czy umarł, kiedy byłeś chłopcem? - Chyba tak. - Valentine potrząsnął głową, która zaczynała pulsować bólem. - Nie pamiętam. Widzę wielkiego mężczyznę... ma ciemną brodę, ciemne oczy... - Jak miał na imię? Kiedy umarł? Valentine znów potrząsnął głową. Carabella przysunęła się bliżej, ujęła go za ręce i odezwała się łagodnie: - Valentine, gdzie się urodziłeś? - Na wschodzie. - To już wiem. Ale gdzie? W jakim mieście? W jakiej prowincji? - dopytywała się. - W Ni-moya. Tak. Duży ogród, duży dom nad brzegiem rzeki. Tak. Widzę tam siebie. Pływam w rzece. Poluję w książęcych lasach. Czy to wszystko mi się tylko śniło? - Tak myślisz? - A może gdzieś o tym czytałem? Albo słyszałem? - A twoja matka, jak miała na imię?

Już otworzył usta, żeby odpowiedzieć, ale nie przychodziło mu do głowy żadne imię. - Czy ona też umarła młodo? - Galiara - powiedział wreszcie, ale bez większego przekonania. - No tak, Galiara. - Ładne imię. Powiedz mi, jak wyglądała. - Ona... ona miała... - zastanowił się chwilę - ona miała złote włosy, takie jak moje. Pachnącą gładką skórę. Jej oczy... jej głos rozbrzmiewał jak... Nie, to jest zbyt trudne, Carabello! - Drżysz cały. - Tak. - Chodź tutaj! - Jeszcze raz przyciągnęła go do siebie. Była mała i drobna, ale teraz wydawała się dużo silniejsza od niego i Valentine poczuł się bezpieczny w jej objęciach. Powiedziała łagodnie: - Niczego nie pamiętasz, Valentine, prawda? - Nie, nie pamiętam. - Ani gdzie się urodziłeś, ani skąd pochodzisz, ani jak wyglądali twoi rodzice, ani nawet tego, gdzie spędziłeś ostatni Dzień Gwiazdy. Twoje sny nie mogą tobą kierować, ponieważ nie masz im niczego do powiedzenia. - Przesunęła dłonią po jego głowie, badając palcami skórę. - Co robisz? - zapytał. - Szukam śladu po jakiejś ranie. Wiesz chyba, że uderzenie w głowę może spowodować utratę pamięci? - Czy coś znalazłaś? - Nie, niczego nie ma. Żadnej blizny, żadnego śladu uderzenia, ale sprawdzę jeszcze raz, kiedy wzejdzie słońce. - Lubię dotyk twoich rąk, Carabello. - Lubię cię dotykać, Valentine. Leżał obok niej cicho. Słowa, które przed chwilą padły, wstrząsnęły nim do głębi. Inni ludzie, pomyślał, są pewni miejsca, w którym przyszli na świat, znają imiona swoich rodziców, mają bogate wspomnienia z dzieciństwa, z wieku młodzieńczego. On me miał żadnych. Zasłaniał się jedynie mgiełką kruchych wyobrażeń, poza którymi rozciągała się próżnia. Tak, wiedział o tej próżni, ale wolał do niej nie zaglądać. Teraz zmuszała go do tego Carabella. Zastanawiał się, dlaczego nie jest podobny do innych. Dlaczego jego pamięć jest pusta? Czy został uderzony w głowę, tak jak podejrzewała Carabella? Czy po prostu miał niesprawny umysł, brakowało mu zdolności do przechowywania w pamięci zdobytych doświadczeń i całe lata wędrował przez Majipoor, a każdy dzień wczorajszy zacierał się o

świcie każdego następnego ranka? Żadne z nich już nie zasnęło. Tuż przed nadejściem świtu kochali się raz jeszcze, nieoczekiwanie dla samych siebie, pośpiesznie, inaczej niż poprzednio, kiedy to złączyła ich harmonia miłosnej gry. Wstali, wzięli kąpiel w zimnym strumyku, ubrali się i ruszyli przez miasto do gospody. Po ulicach snuło się jeszcze kilku spóźnionych hulaków o mętnym wzroku, ale słońce stało już wysoko na niebie.

Rozdział I0 Carabella nakłoniła Valentine'a, aby zaufał Sleetowi i opowiedział mu swój sen, jak również ich późniejszą rozmowę. Mały białowłosy żongler słuchał uważnie nie przerywając, a twarz poważniała mu z każdym słowem. Wysłuchawszy opowieści do końca, rzekł: - Powinieneś zwrócić się do kogoś, kto tłumaczy sny. - Myślisz, że mogło to być przesłanie? - Niewykluczone. - Od Króla Snów? Sleet z uwagą przyglądał się czubkom swoich palców. - Możliwe. Powinieneś uważać na siebie i czekać, co będzie dalej. Król nigdy nie zsyła pojedynczych wiadomości. - Równie dobrze ten sen może pochodzić od Pani Wyspy Snu - włączyła się do rozmowy Carabella. - Nie powinna nas zwieść jego gwałtowność. Kiedy zachodzi potrzeba, ona również zsyła takie sny. - Są jeszcze i takie - mówił dalej Sleet - które nie pochodzą ani od Pani, ani od Króla, lecz biorą się z mglistej głębi naszego umysłu. Któż potrafi zrozumieć je sam, bez niczyjej pomocy? Valentine, musisz zobaczyć się z wieszczką, która tłumaczy sny. - Czy wieszczka pomoże mi odnaleźć pamięć? - Owszem. Taka, która tłumaczy sny, albo czarodziej, pod warunkiem, że sny mają związek z przeszłością. - A poza tym - powiedziała Carabella - sen o tak silnej wymowie nie powinien zostać niewyjaśniony. Weź to pod uwagę. Bo jeśli nakazuje ci jakieś działanie, a ty nie chcesz się temu podporządkować... - Wzruszyła ramionami. - Twoja dusza odpowie za to, i to szybko. Poszukaj wieszczki, Valentine. - Miałem nadzieję - Valentine zwrócił się ponownie do Sleeta - że posiadasz jakąś wiedzę w tej materii. - Ja jestem żonglerem. Poszukaj wieszczki. - Czy możesz polecić mi jakąś w Pidruid? - Już wkrótce odjeżdżamy. Zaczekaj, aż znajdziemy się o kilka dni drogi od miasta. Będziesz miał więcej do opowiadania. - Zastanawiam się, czy to jest przesłanie - rzekł Valentine. - I czy pochodzi od Króla Snów. Jaką on może mieć sprawę do takiego jak ja włóczęgi? Trudno mi w to uwierzyć. Przy

dwudziestu miliardach istot żyjących na Majipoorze, jak mógłby znaleźć czas na zajmowanie się kimś tak niewiele znaczącym? - Na Suvraelu - powiedział Sleet - w pałacu Króla Snów są wielkie maszyny, które prześwietlają cały świat i każdej nocy wysyłają przesłania do umysłów milionów ludzi. Kto wie, czym się kierują, wybierając te, a nie inne osoby? Kiedy byliśmy dziećmi, mówiono nam, że zanim opuścimy ten świat, dusza każdego z nas przynajmniej raz poczuje na sobie dotknięcie Króla Snów. To prawda, doświadczyłem już takiego dotknięcia. - Ty? - I to więcej niż raz. - Sleet przeciągnął dłonią po prostych białych włosach. - Czy myślisz, że taki się urodziłem? Nie będąc jeszcze żonglerem, leżałem pewnej nocy w hamaku, w dżungli, w okolicach Narabalu, kiedy przyszedł do mnie Król Snów i wydał mojej duszy pewne rozkazy. Obudziłem się z białymi włosami, takimi, jakie mam teraz. Miałem wtedy dwadzieścia trzy lata. - Rozkazy? - wybuchnął Valentine. - Jakie rozkazy? - Takie, które między zmierzchem a świtem zamieniły moje włosy z czarnych na białe - odparł Sleet. Było oczywiste, że nie chce powiedzieć niczego więcej. Podniósł się i rozejrzał po niebie, jakby chciał sprawdzić, jak daleko zawędrowało słońce. - Myślę, że na razie dość sobie powiedzieliśmy, przyjacielu. Można by jeszcze spróbować zarobić parę koron na festynie. Czy chciałbyś nauczyć się kilku sztuczek, nim Zalzan Karol wyśle nas do pracy? Valentine skinął głową. Sleet przyniósł piłki i maczugi i wszyscy troje udali się na podwórze. - Patrz - powiedział Sleet i stanął tuż za Carabellą. Ona trzymała dwie piłki w prawej ręce, on jedną w lewej i oplatając się wolnymi ramionami, przywarli ciasno do siebie. - To takie półżonglowanie. Zupełnie proste nawet dla początkujących, ale wygląda ciekawie. Carabellą rzuciła piłkę. Sleet rzucił, złapał i natychmiast oboje weszli w zgodny rytm, z łatwością posyłając piłki tam i z powrotem, jedna istota o czterech nogach, dwu głowach i dwóch żonglujących ramionach. Rzeczywiście, wygląda to ciekawie, pomyślał Valentine. - Rzuć nam maczugi! - zawołał Sleet. Valentine kolejno rzucał maczugi do prawej ręki Carabelli, ona je przejmowała i jedną, drugą, trzecią posyłała do Sleeta, aż w końcu i piłki, i maczugi krążyły między dwojgiem żonglerów w zawrotnym tempie. Valentine wiedział już z własnego doświadczenia, jak trudno radzić sobie z wieloma przedmiotami naraz. Za kilka tygodni zmierzy się z pięcioma piłkami, cztery maczugi, ma nadzieję, opanuje równie szybko, ale robić to jednocześnie z partnerem tak dobrze jak tamta para? Taka umiejętność budziła jego podziw. I

trochę zazdrość, dopowiedział sobie, gdyż Sleet stapiał się z Carabellą w jedno ciało, a przecież jeszcze przed paroma godzinami to on ją trzymał w objęciach. - Teraz ty spróbuj - zawołał białowłosy żongler. Carabella stanęła tuż przed Valentinem, ramię w ramię. Posługiwali się tylko trzema piłkami. Początkowo Valentine miał kłopoty z właściwą oceną wysokości i siły rzutu, czasami miotał piłką poza zasięg ręki Carabelli, ale po dziesięciu minutach umiał już to robić we właściwy sposób, a po piętnastu radził sobie tak gładko, jakby ćwiczyli ze sobą od lat. Podszedł do nich Erfon, brat Zalzana Karola, chłodny i nieprzystępny, jak przystało na Skandara. - Jesteście gotowi? - spytał burkliwie. Tego popołudnia trupa dawała pokaz w prywatnym parku jednego z kupców Pidruid, który wydawał ucztę dla diuka tej prowincji. Carabella i Valentine wystąpili z nowym numerem, półżonglerką, program Skandarów był jak zwykle wypełniony żonglowaniem kryształowymi czarami, naczyniami i garnkami, ale punktem kulminacyjnym był popis Sleeta żonglującego z zawiązanymi oczami. - Czy to możliwe? - spytał Valentine zdumiony. - Tylko popatrz! - odpowiedziała Carabella. On patrzył, ale poza nim nie było wielu widzów, ponieważ po szaleństwach Dnia Gwiazdy nastał Dzień Słońca i wielmoże, na pół rozbudzeni, znużeni wczorajszym świętem i popisami wynajętych muzyków, akrobatów i żonglerów, omdlewali przy suto zastawionych stołach. Sleet rozpoczął występ. Jeszcze zatrzymał się na chwilę, uniósł głowę do góry, jakby nasłuchując wijących w międzygwiezdnej przestrzeni wiatrów, zaczerpnął powietrza i zaczął żonglować. - Dwadzieścia lat praktyki, panowie i panie Pidruid! Do tego potrzebny jest najostrzejszy słuch! On słyszy szmer powietrza, kiedy przecinają je maczugi! - grzmiał głos Zalzana Kavola. Valentine zachodził w głowę, w jaki sposób ktoś obdarzony nawet najostrzejszym słuchem może wyłowić cokolwiek spośród rozmów, brzęku naczyń i hałaśliwych, napuszonych zapowiedzi Zalzana Kavola. Niemniej Sleet nie popełnił żadnego błędu. Dało się jednak zauważyć, że żonglerka na ślepo jest trudna nawet dla niego; zwykle szło mu jak z płatka, ale teraz jego dłonie wykonywały gwałtowne ruchy, to wybiegając na spotkanie maczugi, która zbyt długo wirowała w powietrzu, to chwytając z rozpaczliwym pośpiechem tę, która padała o włos za daleko. Wciąż jednak była to umiejętność, która przyprawiała o zachwyt. Wykonał dziesięć, piętnaście przerzutów, przycisnął maczugi do piersi, zrzucił z

oczu przepaskę i głęboko się ukłonił. Rozległy się słabe brawa. Sleet stał sztywno, nieporuszony. Carabella objęła go, Valentine klepnął mocno w plecy. Zespół opuścił scenę. W przebieralni Sleet długo drżał z emocji, a na jego czole lśniły krople potu. Pił wino palmowe wielkimi haustami, wciąż nie mając dość, zupełnie jakby to była woda. - Czy patrzyli na mnie? - spytał Carabellę. - Czy w ogóle mnie zauważyli? - Kilku, owszem, patrzyło - odpowiedziała cicho. Sleet zatupał nogami. - Świnie! Blavy! Nie mieliby dość siły, żeby przejść z kąta w kąt, a siedzą i gadają, kiedy... kiedy artysta... kiedy... Valentine dotychczas ani razu nie widział Sleeta ogarniętego gniewem. Takie żonglowanie na ślepo, skonstatował w duchu, nie wychodzi na zdrowie. Objął zdesperowanego żonglera i przygarnął go do siebie. - Co się naprawdę liczy - odezwał się z powagą w głosie - to sam pokaz twoich umiejętności, a nie zwyczaje widzów. Byłeś doskonały. - Niezupełnie - mruknął Sleet. - Koordynacja... - Doskonała - obstawał przy swoim Valentine. - Absolutnie panowałeś nad grą. Byłeś wspaniały. Jak możesz przejmować się reakcją pijanych kupców? Robisz to dla nich czy z potrzeby ducha? Sleet powoli zaczął się rozchmurzać. - No tak, żonglerka to jak pokarm dla duszy, zwłaszcza żonglerka z zawiązanymi oczami. - Nie chciałbym cię więcej oglądać w takim stanie ducha. - Ach, to przejdzie. Już czuję się znacznie lepiej. - Sam jesteś sobie winny - dodał Valentine. - Nic trzeba im było pozwolić na taką zniewagę. Powtórzę raz jeszcze: byłeś doskonały, reszta się nie liczy. Idź do kuchni - zwrócił się do Shanamira - i spytaj, czy dostaniemy trochę mięsa i chleba. To była ciężka praca i Sleet powinien się pokrzepić. Nie wystarczy tylko wino palmowe. Sleet ochłonął z gniewu. Wcale nie wyglądał na zmęczonego. Spojrzał z uśmiechem na Valentine'a. - Masz wrażliwe serce, Valentine. I promienną duszę. -B oli mnie twoje cierpienie, to wszystko. - Na przyszłość obiecuję bardziej panować nad sobą - rzekł Sleet. - A ty masz rację, Valentine, żonglujemy dla siebie. Inni się nie liczą. Nie powinniśmy o tym zapominać. Zanim opuścili Pidruid, Valentine jeszcze dwa razy oglądał żonglerkę z zawiązanymi oczami. I za każdym razem Sleet schodził ze sceny znużony i przegrany. A więc uwaga czy

nieuwaga widzów nie miała wiele wspólnego ze stanem jego ducha, stwierdził. Tego typu żonglowanie okazało się po prostu piekielnie trudne, a cena, jaką za to płacił ten niski człowiek, była zbyt wysoka. Kiedy tak się dręczył, Valentine robił, co mógł, by go podnieść na duchu i ulżyć w cierpieniu. Lubił pomagać innym. Jeszcze dwa razy przed opuszczeniem miasta Valentine miał mroczne sny. Jednej nocy ukazał mu się Pontifex i wezwał go do Labiryntu; zanurzył się więc w niezliczone, nieprawdopodobnie splątane korytarze, a zmęczona twarz starego Tyeverasa niczym błędny ognik unosiła się nad nim, prowadząc go coraz dalej i dalej w głąb, aż do rdzenia, aż do jakiegoś wewnętrznego królestwa, i nagle Pontifex znikł, zostawiając go w kręgu zimnego zielonego światła. Znikło oparcie dla nóg, a on zaczął spadać i spadać bez końca ku środkowi Majipooru. Innej nocy śniło mu się, że Koronal jadąc na rydwanie kiwa na niego i zaprasza do gry w kości, ale kiedy do niej zasiedli, z kubka posypały się zbielałe kości palców, a na pytanie, czyje to, Lord Valentine roześmiał się i skubiąc sztywne kosmyki czarnej brody i przewiercając go na wylot budzącym grozę wzrokiem powiedział: - Popatrz na swoje ręce - i Valentine spojrzał, i okazało się, że jego dłonie nie mają palców, że kończą się różowymi kostkami nadgarstków. Valentine opowiedział te sny Carabelli i Sleetowi, ale oni nawet nie próbowali ich interpretować, tylko powtórzyli poprzednią radę, by udał się do jakiejś wieszczki, kiedy tylko opuszczą Pidruid. Odjazd zdawał się nieuchronny. Festyn miał się ku końcowi; w porcie nie stały już okręty Koronala, a ulice były zatłoczone ludźmi z prowincji, którzy opuszczali stolicę, kierując się do własnych domów. Zalzan Karol zarządził, aby wszyscy kończyli swoje sprawy tego ranka, ponieważ po południu w Dniu Morza będą już w drodze. Słysząc tę zapowiedź Shanamir przycichł i zmarkotniał. Nie uszło to uwadze Valentine'a. - Sądziłem, że będziesz wyruszał z ochotą. Czy aż tak bardzo podoba ci się to miasto, że żal ci je opuścić? Shanamir potrząsnął przecząco głową. - Mógłbym stąd odejść w każdej chwili. - No to o co chodzi? - Ostatniej nocy przyśnili mi się ojciec i bracia. Valentine uśmiechnął się. - Jeszcze nie zdążyłeś wyjechać poza granice prowincji, a już tęsknisz za domem? - Nie chodzi o tęsknotę - powiedział smutno Shanamir. - Oni leżeli związani na drodze, a ja prowadziłem stado wierzchowców i choć wołali o pomoc, wyminąłem ich

bezradne ciała i pojechałem dalej. Nie trzeba chodzić do wieszczki, by zrozumieć ten sen. - Czujesz się winny, że porzucasz domowe obowiązki, tak? - Winny? Ależ tak! Tylko że tu chodzi o pieniądze! - Niecierpliwił się tak, jak niecierpliwią się dorośli, kiedy dziecko zanudza ich pytaniami. Popukał się w pas. Pieniądze, Valentine! Noszę tu jakieś sto sześćdziesiąt rojali, które dostałem za wierzchowce, czyżbyś zapomniał? To majątek! Wystarczy, by utrzymać naszą rodzinę przez ten rok i kawałek następnego. Los ich wszystkich zależy teraz od mojego bezpiecznego powrotu do Falkynkip. - Nie miałeś zamiaru oddać im pieniędzy? - Zatrudnił mnie Zalzan Kavol. Co będzie, jeśli zechce jechać inną drogą? Jeśli pojadę najpierw do domu, już nigdy was nie odnajdę. Jeśli ruszę z żonglerami, to ukradnę pieniądze ojca, których się spodziewa i których potrzebuje. Rozumiesz? - Można znaleźć na to radę - rzekł Valentine. - Jak daleko stąd do Falkynkip? - Dwa dni, jeśli się pośpieszyć, a trzy normalnego marszu. - To całkiem blisko. Jestem pewny, że Zalzan Karol jeszcze nie ustalił trasy. Zaraz z nim porozmawiam. Powinno mu być obojętne do jakiego miasta się uda. Postaram się tak go podejść, żeby wybrał drogę przez Falkynkip. Kiedy już będziemy w pobliżu twojego domu, wymkniesz się nocą, oddasz pieniądze jednemu z braci i przed świtem, zanim Skandar cokolwiek zauważy, będziesz z powrotem. W ten sposób zdejmiesz sobie z sumienia ten ciężar. Shanamir nie dowierzał własnym uszom. - Myślisz, że coś wskórasz u tego Skandara? - Spróbuję. - Na pierwsze twoje słowo powali cię na ziemię, zobaczysz. On nie bardzo lubi, gdy ktoś się miesza do jego spraw, tak jak tobie na pewno by się nie podobało, gdyby jakieś stado blavów decydowało za ciebie. - Pozwól, że najpierw z nim porozmawiam - rzekł Valentine. - Mam powody, by przypuszczać, że Zalzan Kavol wcale nie jest taki zły, na jakiego wygląda. Czy wiesz, gdzie go znaleźć? - Jest przy swoim wozie, przygotowuje go do drogi. Trafisz tam? - Chyba tak - powiedział Valentine. - To gdzieś w okolicach portu, prawda? Żonglerzy podróżowali z miasta do miasta pięknym wozem, który stał kilka kwartałów dalej, gdyż był za szeroki, by zmieścić się w uliczce przy gospodzie. Był to niezmiernie

imponujący

i

kosztowny

wehikuł,

zrobiony

przez

pierwszorzędnych

rzemieślników w jednej z położonych w głębi lądu prowincji. Podstawę konstrukcji wozu stanowiły długie jasne belki z lekkiego, sprężystego drewna, ułożone na zakładkę, klejone bezbarwnym klejem żywicznym i powiązane giętką łoziną, sprowadzaną do tych celów aż z południowych bagien. Tak wyszukane ożebrowanie pokrywały płaty garbowanej skóry olbrzymich patyczaków, pozszywane grubymi żółtymi ścięgnami, wyciągniętymi z tychże samych chrząstkowatych stworzeń. Podszedłszy do wozu Valentine zastał przy nim Erfona i jeszcze jednego z braci, Gibora Haerna, całkowicie pochłoniętych oliwieniem skórzanych postronków, podczas gdy sam wehikuł zdawał się kołysać rozsadzany gwałtownymi wrzaskami. - Gdzie jest wasz brat? - spytał Valentine. Gibor Haern spojrzał kwaśno w stronę wozu. - To chyba nie najbardziej odpowiedni moment, żeby mu przeszkadzać. - Mam do niego sprawę. - On ma dosyć kłopotów z tym małym złodziejskim czarodziejem, którego opłacamy, żeby przeprowadzał nas przez różne prowincje, a który chce porzucić służbę właśnie teraz, kiedy jesteśmy gotowi do drogi. Idź, jeśli chcesz, tylko żebyś potem nie żałował. Gniewne krzyki narastały, aż nagle drzwi wozu otworzyły się z trzaskiem i wyskoczyła przez nie maleńka figurka starego pomarszczonego Vroona, kruchego, lekkiego jak piórko stworzenia o wyblakłej zielonkawej skórze, z powrozowatymi mackowatymi kończynami i pełnymi przerażenia wielkimi złocistymi oczami. Z kącika jego ust sączyła się strużka czegoś, co mogło być bladożółtą krwią, i brudziła mu kanciasty podbródek. Zalzan Karol pokazał się w drzwiach chwilę później; przerażająca postać z nastroszoną z oburzenia sierścią, z rękami ogromnymi niczym grabie, młócącymi powietrze w bezsilnej wściekłości. - Łapcie go! Nie pozwólcie mu uciec! - krzyczał do braci. Erfon Karol i Gibor Haern podnieśli się ciężko i utworzyli ze swych cielsk kosmatą zaporę, zagradzając Vroonowi drogę ucieczki. Mały przerażony stwór, schwytany w pułapkę, zakręcił się w kółko i przypadł kurczowo do kolan Valentine'a. - Panie - wymamrotał - ratuj mnie! Zalzan Kavoł rzucił ostro: -Trzymaj go, Valentine! Ruszył do przodu, ale Valentine schował Vroona za siebie i odważnie stawił czoło nadciągającej burzy.

- Opanuj się, proszę. Jeśli go zamordujesz, ugrzęźniemy w Pidruid na zawsze. - Nie zamierzam go zamordować - grzmiał Zalzan Karol. - Wcale mi się nie uśmiechają lata koszmarnych nocnych przesłań. - On nie zamierza mnie mordować, on tylko z całej siły ciśnie mną o ścianę powiedział Vroon drżącym głosem. - O co się kłócicie? - spytał Valentine. - Może mógłbym was pogodzić? Zalzan Karol spojrzał na niego spode łba. - Nie twój interes, Valentine. Zabieraj się stąd! - Lepiej będzie, jeśli zostanę, dopóki nie minie ci furia. Oczy Zalzana Karola niebezpiecznie rozbłysły. Był już tak blisko, że Valentine mógł wyczuć jego przesiąknięty wściekłością zapach. Być może, pomyślał Valentine, rzuci nas obu o ścianę. Erfon i Gibor Haern obserwowali całą scenę z boku. Możliwe, że widzieli po raz pierwszy, by ktoś przeciwstawił się ich bratu. Zaległa cisza. Ręce Zalzana Karola zaciskały się konwulsyjnie; mimo to stał w miejscu. W końcu odezwał się: - Ten Vroon to czarodziej Autifon Deliamber, którego wynająłem, aby przeprowadził nas przez kontynent i strzegł od podstępów Zmiennokształtnych. Przez cały tydzień zabawiał się w Pidruid za moje pieniądze, a kiedy nadszedł czas, żeby ruszyć w drogę, on mi mówi, bym poszukał sobie innego przewodnika, bo jego przestało interesować podróżowanie od miasteczka do miasteczka. Czy zawsze w ten sposób dotrzymujesz umów, czarodzieju? - Jestem już stary i zmęczony - odpowiedział Vroon. - Moje czary nie maja tej mocy, co dawniej, i zdaje mi się, że mógłbym zabłądzić w drodze. Ale jeśli nadal tego sobie życzysz, będę ci towarzyszył jak dotychczas, Zalzanie Kavolu. - Co takiego? - Zmieniłem zdanie - powiedział z niewinną miną Autifon Deliamber. Oderwał się od nóg Valentine'a i zajął zwijaniem i rozwijaniem licznych pozbawionych kości gumowatych ramion, jakby chciał je uwolnić od napięcia i strachu. Odważnie popatrzył w górę na Skandara. - Dotrzymam umowy - oznajmił. Zalzan Kavol był wyraźnie zdezorientowany. - Przez półtorej godziny przysięgałeś, że za żadne skarby nie ruszysz z Pidruid, lekceważąc moje błagania i groźby, czym doprowadziłeś mnie do takiego gniewu, że gotów byłem rozgnieść cię na miazgę, tak na twoje, jak i na moje nieszczęście. Martwi czarodzieje na nic się zdadzą, a Król Snów mógłby mnie za taki czyn strasznie ukarać. Ty jednak trwałeś w uporze, każąc mi szukać innego przewodnika. A teraz, ni stąd, ni zowąd, odwołujesz to wszystko?

- Odwołuję. - Czy byłbyś łaskaw powiedzieć mi dlaczego? - Tak sobie, bez powodu - odrzekł Vroon. - Poza tym tylko, że spodobał mi się ten młody człowiek, że podziwiam jego odwagę, jego dobroć i ciepło płynące z jego duszy. Jeśli on idzie z tobą, pójdę i ja. Czy to zaspokaja twoją ciekawość, Zalzanie Kavolu? Skandar burknął coś niechętnie, gestykulując gwałtownie zewnętrzną parą rąk, jakby chciał je uwolnić ze splątanych pnączy ptasiej winorośli. Jeszcze przez chwilę wszystkim się zdawało, że może znów wybuchnąć gniewem. - Zejdź mi z oczu, czarodzieju - wydusił z siebie w końcu - bo mimo wszystko cisnę tobą o pierwszą lepszą ścianę. I niech opatrzność ma cię w swej opiece, jeśli nie wrócisz na godzinę odjazdu. - Na drugą po południu - podpowiedział Autifon Deliamber grzecznie. - Będę punktualnie, Zalzanie Kavolu. - Zwrócił się jeszcze do Valentine'a: - Dziękuję za obronę. Jestem twoim dłużnikiem, ale wypłacę ci się szybciej, niż się spodziewasz. I już go nie było. - Głupio postąpiłeś, mieszając się w nasze sprawy, Valentine - powiedział Skandar po chwili milczenia. - Wiesz chyba, że igrałeś z ogniem. -Wiem. - A gdybym wyrządził krzywdę wam obu? - Czułem, że potrafisz powstrzymać swój gniew. Miałem rację? Zalzan Kavol uśmiechnął się, jak zapewne sądził, choć w tym uśmiechu nie było odrobiny ciepła. - Powstrzymałem swój gniew, to prawda, ale tylko dlatego, że twoja zuchwałość zaskoczyła mnie. A poza tym - czy Deliamber musiał mi się sprzeciwiać? - W końcu zgodził się dotrzymać umowy - zauważył Valentine. - No tak, zgodził się. I dlatego chyba i ja jestem twoim dłużnikiem. Wynajęcie nowego przewodnika mogłoby nam zająć kilka dni. Dziękuję ci, Valentine - powiedział Zalzan Karol, siląc się na uprzejmość. - Czy naprawdę uważasz, że masz wobec mnie dług? - Co masz na myśli? - spytał Skandar podejrzliwie. - Potrzebuję odrobinę twojej przychylności. Jeśli wyświadczyłem ci przysługę, czy mogę prosić o rewanż? - Mów dalej. - Głos Zalzana Karola był lodowaty. Valentine zaczerpnął powietrza. - Ten chłopiec, Shanamir, pochodzi z Falkyiikip. Zanim ruszy z nami w drogę, ma tam do załatwienia sprawę nie cierpiącą zwłoki. Chodzi o honor jego rodziny. - Niech więc idzie do Falkynkip, a potem gdzieś do nas dołączy. - Ale on się boi, że

już nas nie odnajdzie. - O co zatem prosisz, Valentine? - Zaplanuj naszą podróż w ten sposób, byśmy znaleźli się o kilka godzin drogi od domu chłopca. Zalzan Kavol popatrzył na Valentine'a wzrokiem, który nie wróżył niczego dobrego. Zaczął cedzić słowa: - Najpierw słyszę od przewodnika, że nasza umowa nie jest ważna, potem miesza się do awantury terminujący żongler i wreszcie jestem proszony o to, bym planował podróż kierując się honorem rodzinnym stajennego. To za dużo jak na jeden dzień. Valentine. - Jeśli nie jesteś związany pilnym kontraktem gdzie indziej - nie ustępował Valentine to do Falkynkip mamy tylko dwa dni drogi. A chłopiec... - Ani słowa więcej! - ryknął Zalzan Kavol. - Niech będzie Falkynkip. I żadnych więcej ustępstw. Zostaw mnie teraz. Erfonie! Haernie! Czy wóz jest gotowy do drogi?

Rozdział II Wóz Zalzana Karola był tak samo wspaniały z zewnątrz, jak i wewnątrz. Wypolerowana na najwyższy połysk ciemna podłoga została wykonana z desek z drzewa nocnokwietnego, połączonych ze sobą w sposób niezwykle wyszukany. Z tyłu, w kabinie dla podróżnych, z owalnej powały zwisały sznury suszonych nasion i różnych wisiorków, a bogato rzeźbione mozaikowe ściany pokrywały futra i zasłonki z delikatnych jak pajęczyna tkanin. Było tu może niezbyt przestronnie, ale starczało miejsca dla pięciorga, sześciorga osobników rozmiarów Skandara. Środkowa kabina służyła do przechowywania kufrów, pakunków i sprzętu do żonglowania, całego dobytku trupy, a z przodu, na podwyższonej, odkrytej platformie znajdowało się siedzenie dla woźnicy, wystarczająco szerokie, aby zmieścić dwóch Skandarów albo troje ludzi. Ogromny i z przepychem urządzony wóz, jakiego nie powstydziłby się książę albo i sam Koronal, był na tyle lekki, że mógł unosić się na poduszce ciepłego powietrza wytwarzanego przez magnetyczne wirniki umieszczone w jego kadłubie. Jak długo Majipoor obracał się wokół osi, tak długo mogły obracać się wirniki, a wóz mógł płynąć kilkadziesiąt centymetrów nad ziemią, bez trudu ciągnięty przez zaprzęg rumaków. Późnym rankiem skończono załadunek i wszyscy poszli do gospody, aby się posilić przed podróżą. Valentine był zaskoczony, widząc Hjorta Vinorkisa o pomarańczowych bokobrodach właśnie sadowiącego się u boku Zalzana Kavola. Skandar uderzył w stół, by zwrócić na siebie uwagę, i huknął: - Poznajcie Vinorkisa, nowego zarządcę. Zatrudniłem go na czas podróży. Będzie mi pomagał w robieniu rachunków, będzie doglądał naszego gospodarstwa i przejmie na siebie te wszystkie obowiązki, które do tej pory były na mojej głowie! - O, nie - jęknęła Carabella pod nosem. - On zatrudnił Hjorta? Tego okropnego, który obserwował nas przez cały tydzień? Vinorkis uśmiechnął się przerażającym uśmiechem Hjortów, pokazując trzy rzędy gumowych przeżuwaczy, i rozejrzał się po wszystkich wybałuszonymi oczami. - To jednak mówiłeś na serio o dołączeniu do trupy! - zdziwił się Valentine. - A ja myślałem, że żartujesz z tą żonglerką cyframi. - Wiadomo powszechnie, że Hjortowie nigdy nie żartują - odparł Vinorkis poważnie, po czym nieoczekiwanie wybuchnął hałaśliwym śmiechem. - A co z twoim handlem skórami? - Sprzedałem cały zapas na targu - odpowiedział Hjort. - Myślałem o tobie, o tym, że

nie wiesz, gdzie będziesz jutro, i że wcale o to nie dbasz. Podziwiałem cię. Zazdrościłem ci. Pytałem sam siebie: czy zamierzasz kramarzyć skórami przez wszystkie swoje dni, Vinorkisie, czy też spróbujesz czegoś nowego? Na przykład podróży? Tak więc kiedy przypadkowo podsłuchałem, że Zalzan Kavol potrzebuje pomocnika, ofiarowałem mu swoje usługi. No i jestem! - No i jesteś - powiedziała kwaśno Carabella. - Witaj! Po obfitym posiłku zaczęli zbierać się w drogę. Shanamir przyprowadził ze stajni czwórkę wierzchowców i kiedy Skandarzy przywiązywali zwierzęta postronkami do wozu, przemawiał do nich spokojnym, kojącym głosem. Zalzan Kavol usadowił się na koźle, wziął do rąk lejce, jego brat Heitrag usiadł obok niego, a gdzieś zupełnie z boku wcisnął się Autifon Deliamber. Shanamir jechał na swoim wierzchowcu. Valentine zajął miejsce w przytulnej, luksusowej kabinie dla pasażerów, razem z Carabellą, Vinorkisem, Sleetem i pozostałymi czterema Skandarami. Trzeba było długo przestawiać nogi z miejsca na miejsce, zanim każdy w końcu rozsiadł się wygodnie. - Hop! - zakrzyknął ostro Zalzan Karol i oto już wyjeżdżali przez Bramę Falkynkip, na wschód, wielkim gościńcem, którym Valentine wkraczał do miasta Pidruid równo tydzień temu, w Dzień Księżyca. Nad ciągnącą się wzdłuż brzegu morza równiną wisiało ciepłe, przesiąknięte wilgocią powietrze letniego dnia. Wspaniałe kwiaty ognistych palm zaczynały już przekwitać i więdnąć i zaścielały gościniec opadłymi płatkami niczym szkarłatnym kobiercem. Wóz miał kilka okien zrobionych z pieczołowicie dopasowanych najlepszego gatunku cienkich, mocnych i całkowicie przezroczystych skór patyczaków. Patrząc przez nie, pośród uroczystej ciszy, jaka niespodziewanie zapanowała, Valentine obserwował Pidruid, malejące coraz bardziej, znikające z minuty na minutę wielkie miasto miliona istot, gdzie żonglował przed Koronalem, gdzie skosztował dziwnego wina i ostrych potraw i gdzie spędził świąteczną noc w ramionach ciemnowłosej Carabelli. A teraz otwierała się przed nim droga i kto wie, jakie podróże miał jeszcze przed sobą. Niczego nie planował. Na wszystko był gotów. Ciągnęło go do żonglerki, pragnął rozwijać swoje umiejętności aż do perfekcji, chciał skończyć z terminowaniem i marzył o dorównaniu Sleetowi i Carabelli, a może nawet samym Skandarom. Sleet ostrzegał go przed tym ostatnim, mówiąc, że tylko mistrz mógłby podjąć ryzyko współzawodniczenia z nimi, gdyż podwójny komplet ramion daje Skandarom taką przewagę, że zwykła istota ludzka zawsze pozostanie w tyle. Ale Valentine widział, że i Sleet, i Carabellą nie ustępują czwororamiennym, więc miał nadzieję, że i on w przyszłości zmierzy się z nimi. Mam

wygórowane ambicje, pomyślał. Lecz czegóż więcej mógłbym pragnąć, niż zostać mistrzem godnym żonglowania z Zalzanem Karolem i jego braćmi! Ciszę przerwał głos Carabelli. - Wyglądasz na szczęśliwego, Valentine. - Naprawdę? - Jesteś promienny niczym słońce. Płyną od ciebie strumienie światła. - To z powodu złotych włosów - powiedział skromnie. - To one dają takie złudzenie. - Nie. Nie. Twój nagły uśmiech... Przykrył dłonią jej dłoń. - Myślałem o podróży, która nas czeka. O swobodnym i radosnym życiu. O wędrowaniu tu i tam przez Zimroel, o postojach, o przedstawieniach, o uczeniu się nowych sposobów żonglowania. Chcę zostać najlepszym żonglerem spośród wszystkich istot ludzkich na całym Majipoorze! - Masz na to niezłe zadatki - wtrącił się do rozmowy Sleet. - Twoje wrodzone umiejętności są naprawdę niezwykłe. Musisz tylko bardzo dużo ćwiczyć. - Liczę na ciebie i na Carabellę. - Kiedy ty myślałeś o żonglerce, Valentine, ja myślałam o tobie - powiedziała półgłosem Carabella. - A ja o tobie - wyszeptał Valentine, zmieszany. - Ale wstydziłem się przyznać do tego głośno. Wóz wolno pokonywał krętą górską drogę, która prowadziła ku wielkiemu płaskowyżowi w głębi lądu. Zakręty były tak ostre, że wehikuł z trudem się na nich mieścił, ale Zalzan Kavol, równie zręczny woźnica jak żongler, wyprowadzał go bezpiecznie ze wszystkich po kolei. Wkrótce znaleźli się na szczycie wzniesienia, z którego Pidruid, przycupnięte nad zatoką, wyglądało jak własna mapa. Na grani powietrze było suche, ale niewiele tylko chłodniejsze niż na dole, mimo późnego popołudnia słońce wciąż przygrzewało niemiłosiernie i na ochłodzenie można było liczyć dopiero z nastaniem zmierzchu. Na nocleg zatrzymali się w pokrytej kurzem górskiej wiosce tuż przy drodze do Falkynkip. Valentine, leżąc na nierównym, wypchanym słomą sienniku, znów miał niepokojący sen. Po raz kolejny znalazł się wśród władców Majipooru. W jednym końcu pustego, dudniącego echem korytarza o kamiennej posadzce siedział na tronie Pontifex, a w drugim Koronal. W suficie tkwiło budzące grozę, wypełnione światłem oko, które niczym ostre słońce rzucało bezlitosny, oślepiający blask. Valentine niósł jakąś wiadomość od Pani Wyspy, ale nie był pewny, czy mają dostarczyć Pontifexowi, czy Koronalowi. Gdy do

któregoś z nich się zbliżał, ten oddalał się od niego. Przez całą noc mozolnie krążył tam i z powrotem po zimnej śliskiej posadzce, błagalnie wyciągając ręce to ku jednej z potęg, to ku drugiej, lecz niezmiennie nie osiągał celu. Następny nocleg wypadł na obrzeżu Falkynkip. I znów śniło mu się to samo. Znów Pontifex i Koronal, ale z mglistego snu zapamiętał jedynie jakieś groźne, wyniosłe osobistości, jakieś pompatyczne zgromadzenie i to, że z nikim nie potrafił się porozumieć. Rano był bardzo przygnębiony. Najwyraźniej śnił sny o niezwykłej doniosłości, ale niczego z nich nie pojmował. - Jesteś we władaniu potęg, które nie chcą cię zostawić w spokoju - powiedziała Carabella. - Zdaje się, że łączą cię z nimi nierozerwalne więzy. Jestem przekonana, że te sny to przesłania. - Pośrodku upalnego dnia nagle sobie wyobrażam, że zimne ręce Króla Snów uciskają moje skronie. A kiedy zamykam oczy, jego palce przewiercają mi duszę. W oczach Carabelli pojawił się błysk trwogi. - Więc jesteś pewny, że to on je zsyła? - Nie, nie jestem tego pewny, ale myślę... - Może jednak pochodzą od Pani? - Pani zsyła łagodniejsze sny, jestem o tym przekonany - powiedział Valentine. Obawiam się, że moje mogą pochodzić jedynie od Króla. Ale czego on ode mnie chce? Jaką popełniłem zbrodnię? Carabella zmarszczyła brwi. - W Falkynkip musisz się wybrać do wieszczki, Valentine, obiecałeś mi to. - Dobrze, rozejrzę się za jakąś. Autifon Dełiamber, niespodziewanie włączając się do rozmowy, zapytał: - Czy mogę ci kogoś polecić? Valentine nie zauważył, kiedy mały zasuszony Vroon zbliżył się do nich. Spojrzał w dół, zdziwiony. - Przepraszam - odezwał się bezceremonialnie czarodziej. - Przypadkowo podsłuchiwałem. Zdaje mi się, że niepokoją cię przesłania, tak? - Moje sny nie mogą oznaczać niczego innego. - Jesteś pewien? - Niczego nie jestem pewien. Ani dnia tygodnia, ani twojego, ani nawet własnego imienia. - Przesłania są niezwykle zagadkowe. Nigdy nie możemy być zupełnie pewni, czy przemawia przez nie Król Snów, czy Pani Wyspy - stwierdził Dełiamber. Valentine potrząsnął głową.

- Ostatnio mam zupełnie zaćmiony umysł. Niczego nie jestem pewny, a te sny wyprowadzają mnie z równowagi. Potrzebuję odpowiedzi, chociaż nie wiem, czy potrafiłbym zadać pytanie. Vroon wyciągnął jedną ze swych delikatnych macek i sięgnął po rękę Valentine'a. - Zaufaj mi. Być może twój umysł jest zaćmiony, ale mój nie. Widzę ciebie wyraźnie, mam na imię Deliamber, a ty - Valentine, dzisiaj jest Dzień Piąty i dziewiąty tydzień lata, a w Falkynkip mieszka wieszczka Tisana, która jest moją przyjaciółką i sojuszniczką i która ci pomoże odnaleźć siebie. Idź do niej i przekaż ode mnie pozdrowienia i uściski. Pora odkryć źródło twoich krzywd, Valentine! - Krzywd? Jakich krzywd? - Idź do Tisany - uciął rozmowę Deliamber. Valentine zastał Zalzana Kavola zajętego rozmową z kimś miejscowym. Kiedy rozmówca odszedł, Skandar spojrzał na Valentine'a złym okiem, jak zwykle. - Chciałbym, żebyś mi pozwolił spędzić noc po Dniu Gwiazdy osobno, w Falkynkip. - Znów chodzi o honor rodziny? - spytał Skandar ironicznie. - Nie, tym razem to moja osobista sprawa. A więc? Zalzan Kavol wzruszył czterema ramionami w typowy dla siebie sposób. - W tobie jednak musi siedzieć coś dziwnego, coś, co mnie niepokoi. Ale rób, co chcesz. Jutro występujemy w Falkynkip na jarmarku, więc śpij, gdzie masz ochotę, tylko masz stawić się z powrotem w Dniu Słońca wcześnie rano, bo odjedziemy, słyszysz?

Rozdział 12 W porównaniu z rozległym Pidruid Falkynkip było małe, niemniej jednak znaczyło wiele, gdyż znajdowała się tu stolica rolniczego okręgu. W mieście i na jego obrzeżach żyło zapewne trzy czwarte miliona ludzi, a pięć razy tyle na dalszych połaciach prowincji. Rytm życia tego miasta też był inny niż tamtego, portowego, co Valentine zdążył szybko zauważyć. Być może sprawiała to sucha, gorąca wyżynna aura, tak bardzo różna od łagodnego, pełnego wilgoci klimatu wybrzeża; w każdym razie ludzie poruszali się tutaj dostojnie, flegmatycznie, niespiesznie. Shanamir wymknął się po cichu wieczorem przed Dniem Gwiazdy i udał się w kilkugodzinną podróż na północ od miasta, do gospodarstwa ojca, gdzie, jak opowiadał Valentine'owi następnego ranka, zostawił zarobione w Pidruid pieniądze i mruknąwszy parę słów o tym, że zamierza wyruszyć na poszukiwanie przygód i wiedzy, opuścił dom nie zauważony przez nikogo. Nie spodziewał się jednak, że ojciec lekko potraktuje stratę tak zdolnego i użytecznego pomocnika i bojąc się, że powiadomiona o ucieczce straż miejska będzie go szukała, wymyślił, że do końca pobytu w Falkynkip będzie się ukrywał w wozie. Valentine wtajemniczył w to Zalzana Kavola, który przystał na taki plan, choć i tym razem nie darował sobie zwykłych uszczypliwości. Tego popołudnia wszyscy żonglerzy dumnie wkroczyli na jarmark, prowadzeni przez Carabellę i Sleeta. On uderzał w bęben, ona zaś wystukiwała na tamburynie rytm do śpiewanej przez siebie piosenki: Nie szczędź grosza ni korony O, szlachetnie urodzony! Siła, zręczność, rozum, serce Znajdziesz wszystko to w żonglerce. Nie szczędź cala, nie szczędź mili, Setnie będziem was bawili. Kula, stołek, talerz, dzwonek Wzlecą w niebo jak skowronek. Nie szczędź chwili, nie szczędź dnia, Smutki pierzchną precz raz-dwa. Czasu stracisz małowiele, Zyskasz radość i wesele.

Ale i beztroska, i zachwyt obce były Valentine'owi tego dnia. Nieustannie spięty i zaniepokojony pełnymi snów nocami, pożerany ambicją, która przewyższała jego możliwości, przeliczył się z siłami. Dwa razy upuścił maczugi i chociaż Sleet nauczył go, co robić, by upuszczenie wyglądało na celowe, a widzowie okazali się pobłażliwi, trudno mu było wybaczyć samemu sobie. Więc kiedy tylko środek sceny zajęli Skandarzy, Valentine powlókł się w ponurym nastroju do straganu z winem. Obserwował teraz ich wyczyny z pewnej odległości. Sześć ogromnych kudłatych postaci, wymachujących dwoma tuzinami ramion, precyzyjnie, bez jednego zbędnego ruchu i bez jednego błędu. Każdy z nich żonglował siedmioma nożami, chwytając przy tym i odrzucając inne, co dawało niezwykle widowiskowy efekt. Flegmatyczni obywatele Falkynkip jak zahipnotyzowani wsłuchiwali się w świst przeszywającej powietrze stali. Patrząc na te wyczyny Valentine coraz bardziej zapamiętywał się w żalu po nieudanym występie. Od opuszczenia Pidruid tęsknił za publicznością, ręce wyrywały mu się do piłek i maczug, a kiedy wreszcie nadszedł ten moment, on, Valentine, okazał się po prostu niezdarą. Nieważne. Przecież będą jeszcze inne place targowe, inne jarmarki. Trupa będzie wędrowała przez cały Zimroel, miesiąc za miesiącem, rok za rokiem, on zaś jeszcze będzie błyszczał, będzie lśnił, będzie porażał oczy widzów, a widzowie będą wołać imię żonglera Valentine'a, będą domagać się więcej i więcej, aż Zalzan Karol zzielenieje z zazdrości. Król żonglerów, owszem, monarcha, Koronal sceny! No właśnie! Przecież ma talent. Valentine uśmiechnął się. Zły nastrój zaczynał mijać. Czy sprawiło to wino, czy też odzyskiwał swój zwykły spokój ducha? Cokolwiek by zresztą powiedzieć, zajmował się sztuką żonglerki zaledwie od tygodnia, i popatrzcie tylko, ile już osiągnął! Któż może przewidzieć, do jakiej perfekcji dojdzie jego ręka i oko, jeśli będzie ćwiczył przez rok czy dwa. Ma przecież dużo czasu. Jak spod ziemi wyrósł obok niego Autifon Deliamber. - Tisanę można znaleźć na ulicy Kupców Wodnych - rzekł mały czarodziej. Spodziewa się ciebie niebawem. - Czyżbyś już z nią rozmawiał? - Nie - odparł Deliamber. - To skąd może wiedzieć, że przyjdę, co? Za pośrednictwem czarów? - Coś w tym rodzaju - powiedział Vroon wyginając kończyny, co zapewne miało oznaczać wzruszenie ramion. Valentine pokiwał głową. Spojrzał na drugą stronę ulicy. Skandarzy skończyli popisy i

teraz Carabella i Sleet demonstrowali żonglerkę złączeni ramionami. Z jaką gracją poruszają się razem, pomyślał. Jacy spokojni, jacy pewni siebie, jacy oszczędni w ruchach. A ona, jaka piękna. Valentine i Carabella nie byli kochankami od pamiętnej nocy po wielkiej paradzie, mimo że czasami spali obok siebie. Już tydzień minął od tego czasu, a on oddalał się od niej, zamiast zbliżyć. Teraz pójdzie do Tisany na rozmowę o snach, a potem, być może już jutro, znów obejmie Carabellę... - Tak, ulica Kupców Wodnych - powtórzył Valentine, wracając do rzeczywistości. W porządku. Czy na drzwiach jej mieszkania jest jakiś znak? - Na pewno trafisz - uspokoił go Deliamber. Kiedy Valentine zbierał się do drogi, zza wozu wysunął się Hjort Vinorkis i powiedział: - Ruszasz w miasto? - Mam pewną sprawę do załatwienia - odparł Valentine. - Nie potrzebujesz towarzystwa? - Hjort zaśmiał się hałaśliwie. -Odwiedzilibyśmy po drodze parę karczem, co? Z chęcią uciekłbym stąd od tego kuglarstwa, choć na parę godzin. Valentine nie wiedział, co odpowiedzieć. - To jest coś takiego, co można zrobić tylko samemu. Vinorkis przyglądał mu się przez chwilę. - Wykręcasz się! - Proszę cię, Vinorkisie! Jest dokładnie tak, jak powiedziałem: muszę to zrobić sam. Nie zamierzam włóczyć się tej nocy po karczmach, wierz mi. Hjort wzruszył ramionami. - Nie to nie, niech ci będzie. Mało mnie to obchodzi. Chciałem ci tylko pomóc się zabawić, pokazać miasto, zaprowadzić w kilka niezłych miejsc... - Innym razem - uciął Valentine i nie czekając na dalszą dyskusję ruszył szybko w drogę. Ulicę Kupców Wodnych znalazł bez trudu, jako że Falkynkip nie było średniowiecznym labiryntem uliczek, tak jak Pidruid. Na każdym większym skrzyżowaniu umieszczono dokładne i zrozumiałe plany dzielnic, ale poszukiwanie domu wieszczki przeciągało się, gdyż ulica była długa i pytani przechodnie niedbałym ruchem głowy niezmiennie wskazywali na północ. Szedł więc dalej równym krokiem, aż o wczesnym zmierzchu, kiedy był już bardzo daleko od placu targowego, zauważył niewielki drewniany domek. Na podniszczonych ze starości frontowych drzwiach były przybite dwa symbole potęg: skrzyżowane pioruny - godło Króla Snów i trójkąt w trójkącie - godło Pani Wyspy.

Tisana była kobietą w podeszłym wieku, silną, tęgą i nieprzeciętnie wysoką, o szerokiej masywnej twarzy i chłodnym badawczym spojrzeniu. Miała rozpuszczone czarne włosy, poznaczone już pasmami siwizny, i mocne, choć pulchne dłonie. Sprawiała wrażenie osoby mądrej i pewnej siebie. Przywitała Valentine'a jego imieniem i kazała mu się rozgościć. - Przynoszę ci, jak się zapewnię domyślasz, pozdrowienia i uściski od Autifona Deliambera - rzekł Valentine. Wieszczka pokiwała głową z powagą. - Tak, przesłał mi już parę słów, ten szubrawiec! Ale cenię sobie jego pozdrowienia mimo wszystkich tych sztuczek, do których jest zdolny. Uściśnij go również ode mnie. Zakręciła się po małym ciemnym pokoju, zaciągnęła zasłony, zapaliła trzy grube czerwone świece i jakieś kadzidła. Mebli było tu niewiele, tylko wysoki stos wełnianych dywaników w szarej i czarnej tonacji, wiekowy drewniany stół i wysoka stara szafa. Wciąż się krzątając, powiedziała: - Czy uwierzysz, że znam Deliambera prawie od czterdziestu lat? Spotkaliśmy się po raz pierwszy na początku panowania Tyeverasa, na festynie w Piliploku, kiedy to do miasta przybył nowy Koronal, Lord Malibor, który utonął podczas polowania na smoka morskiego. Mały Vroon już wtedy był mądry. Staliśmy na ulicy, witając przejeżdżającego Lorda, a Deliamber powiedział: “Wiesz, on umrze przed Pontifexem". Zabrzmiało to tak, jakby ktoś przepowiadał deszcz, kiedy wieją suche południowe wiatry. Żachnęłam się, uważając, że mówi okropne rzeczy, ale on wiedział swoje. To straszne, kiedy Koronal umiera, podczas gdy Pontifex żyje i żyje. Jak ci się zdaje, ile on teraz ma lat? Sto? Sto dwadzieścia? - Nie mam pojęcia - odrzekł Valentine. - Jest stary, bardzo stary. Był Koronatem na długo przedtem, nim zamknął się w Labiryncie. A tam przeżył już rządy trzech innych Koronali. Zastanawiam się, czy przeżyje Lorda Valentine'a. - Jej oczy spoczęły na przybyszu. - Myślę, że Deliamber wie również to. Napijesz się ze mną wina? - Tak - odpowiedział. Niezbyt podobała mu się jej bezpośredniość. Tisana wyciągnęła rzeźbioną karafkę i nalała dwie pełne miarki wina, nie tamtego palmowego z Pidruid, lecz starego, słodko pachnącego miętą, imbirem i czymś jeszcze, bardziej tajemniczym. Odczekała, aż przełknie łyk i drugi, i dopiero wtedy rzuciła od niechcenia: - Domyślasz się chyba, że to wino zawiera pewien medykament? - Medykament? Jaki?

- Rozjaśniający umysł. - Och! No tak, oczywiście. - Czuł się zakłopotany swoją niewiedzą. Zmarszczył brwi i zapatrzył się w kielich. Wino miało barwę ciemnoczerwoną, niemal purpurową i odbijało na swojej powierzchni zniekształcone migotliwym blaskiem świec oblicze Valentine'a. Zastanawiał się, co teraz nastąpi. Czy powinien opowiedzieć jej swoje ostatnie sny? Spokojnie, spokojnie. Dopił wino szybkimi łykami, ale stara kobieta znów napełniła jego kielich, dolewając również do swojego, ledwo napoczętego. - Dużo czasu minęło, od kiedy ostatni raz byłeś u wieszczki, prawda? - Chyba bardzo dużo. - To widać. Teraz powinnam dostać od ciebie zapłatę. Taki jest zwyczaj. Cena jest wyższa niż ta, którą pamiętasz. Valentine sięgnął po sakiewkę. - To było tak dawno... - ...że niczego nie pamiętasz, rozumiem. Teraz biorę dziesięć koron. Doszły nowe podatki i mam różne inne potrzeby. Za czasów Lorda Voriaxa brałam pięć, a kiedy pierwszy raz podjęłam się tego zadania za rządów Lorda Malibora, dostawałam dwie, może dwie i pół. Czy to nie za dużo dla ciebie, dziesięć koron? Tyle dostawał tygodniowo od Zalzana Kavola poza spaniem i jedzeniem, ale gdy przybył do Pidruid, miał sakiewkę ciężką od monet, choć nie wiedział, skąd ani dlaczego tam się znalazły; prawie sześćdziesiąt rojali, i jeszcze zachował ich sporo. Dał wieszczce rojala, ona zaś niedbałym gestem wrzuciła monetę do stojącej na stole zielonej porcelanowej miseczki. Valentine ziewnął. Przyglądała mu się. Jeszcze raz się napił, ona też. Znów napełniła kielichy. Valentine tracił powoli jasność myśli i chociaż nie było późno, stawał się coraz bardziej senny. - Przejdziesz teraz na dywan snów - powiedziała zdmuchując dwie spośród trzech palących się świec. Ściągnęła z siebie długi szary kaftan i stanęła przed nim naga. Tego się nie spodziewał. Ma pozwolić wciągnąć się w miłosną grę? Z tą starą kobietą? Chociaż teraz nie wyglądała już na starą. Ciało o ciężkich piersiach i silnych gładkich udach, o dwadzieścia lat młodsze od twarzy, mimo że nie zachowało świeżości ciała młodej dziewczyny, nadal było jędrne, pulchne i nie pomarszczone. Może wieszczki to jakieś kapłanki miłości, pomyślał Valentine. On też się rozebrał. Cisnął ubranie w kąt. W pokoju panował półmrok. Położyli się razem na grubym wełnianym dywanie. Przyciągnęła go do siebie i objęła ramionami, ale w tym uścisku nie było nic lubieżnego - jedynie matczyne, dogłębne zawładnięcie ciałem dziecka. Valentine odetchnął z ulgą. Jego głowa znalazła się przy miękkich, ciepłych piersiach, ale od zaśnięcia powstrzymywał go ostry, przyjemny

zapach jej ciała. Pachniała tak, jak pachnie sękata, powykręcana przez wiatr kosodrzewina w wysokich górach dalekiej północy, na granicy wiecznych śniegów. Tisana przemówiła łagodnie. - Językiem, jakiego się używa w królestwie snów, jest tylko język prawdy. Nie bój się, wyruszam razem z tobą w tę daleką podróż. Valentine zamknął oczy. Wysokie szczyty, tak, tuż na granicy wiecznych śniegów. Wiejący między turniami rześki wiatr. Nie czuł zimna, chociaż stąpał boso po jałowej, kamienistej ziemi. Szlak, który przed nim leżał, był drogą, a raczej schodami ułożonymi z szarych kamiennych bloków, ostro opadającymi w dół ku spowitej mgłą dolinie. Valentine zaczął nimi schodzić bez chwili wahania. Pomyślał, że te obrazy są zapewne wstępem do prawdziwego snu, że staje na progu, że dopiero zaczyna podróż przez noc. Ale schodząc mijał innych, wchodzących, i ci inni byli mu już znani z poprzednich nocy: Pontifex Tyeveras z pergaminową skórą i zasuszoną twarzą, który pokonywał stopnie dygocąc, z wyraźnym wysiłkiem, i Lord Valentine, Koronal, wspinający się śmiało, pewnym krokiem, i zmarły Lord Voriax, unoszący się łagodnie tuż nad stopniami, i Koronal Lord Stiamot, wielki wojownik sprzed ośmiu tysięcy lat, potrząsający potężnym berłem w szalejącej burzy. A znów ten, czy to nie Pontifex Arioc, który opuścił Labirynt sześć tysięcy lat temu, by ogłosić się kobietą i zostać Panią Wyspy Snu? A ten wielki władca to zapewne Lord Confalume, a tuż za nim dorównujący mu potęgą jego następca Lord Prestimion - to przecież za ich długich rządów Majipoor doszedł do szczytu bogactwa i siły. No i Zalzan Karol niosący na plecach czarodzieja Deliambera, i Carabella, naga, oliwkowa, biegnąca z nieposkromioną energią, i Vinorkis o wciąż wytrzeszczonych oczach, i Sleet żonglujący podczas wspinaczki ognistymi kulami, i Shanamir, i sprzedający skwierczące kiełbaski Liimen, i dobrotliwa, łagodnooka Pani Wyspy, i znów Pontifex, i Koronal, i zastęp muzykantów, i dwudziestu Hjortów niosących w złotej lektyce Króla Snów, starego strasznego Simonana Barjazida. Na dole mgła była gęstsza, niż to wyglądało z góry, powietrze ociekało wilgocią, oddech Valentine'a stawał się coraz krótszy i boleśnie rozdzierał mu płuca, bo oto już nie schodził, lecz pokonywał stok pod górę, w pełnej wysiłku walce, i doszedł za linię karłowatych drzew, do obnażonych granitowych bloków, wciąż po płatach śniegu, depcząc je bosymi rozpalonymi gorączką stopami, wciąż spowity w szarą zasłonę chmur zakrywających przed nim cały Majipoor. Niebiosa wypełniły się wzniosłą, wspaniałą muzyką. Majestatyczne orkiestry grały poważną i posępną melodię, odpowiednią na ceremonię przyoblekania Koronala w nowe szaty. I rzeczywiście. Kilkunastu przykucniętych wokół służących wkładało na niego płaszcz

obrzędowy i koronę z płomienną gwiazdą, ale on potrząsnął nieznacznie głową, odsunął ich na bok, własnymi rękami zdjął koronę i wręczył ją bratu pod groźbą miecza, zrzucił piękny strój, podarł go na strzępy i kawałkami drogocennej tkaniny obdzielił biednych, którzy obwiązali nimi swoje stopy, a przez wszystkie prowincje Majipooru popłynęła wieść, że Koronal rezygnuje z najwyższego stanowiska i zrzeka się całej władzy, on zaś, Valentine, raz jeszcze znalazł się na kamiennych stopniach i znów schodził górską ścieżką w poszukiwaniu doliny mgły, która leżała gdzieś w nieosiągalnej dali. “Dlaczego schodzisz na dół?" - spytała Carabella, zagradzając mu drogę, a on nie umiał jej odpowiedzieć, ale kiedy mały Deliamber wskazał ku górze, wzruszył tylko ramionami i zaczął się wspinać poprzez pola jaskrawych, czerwonych i niebieskich kwiatów, poprzez złocistą trawę pod wyniosłymi cedrami. I wtedy pojął, że szczyt, na który wchodził, z którego schodził, potem znów wchodził, nie był zwykłym szczytem, lecz samą Górą Zamkową, sterczącą trzydzieści mil w niebo, a jego, Valentine'a, celem była tamta, ponad wszystko inne wyniesiona i wiecznie rozrastająca się budowla zamieszkała przez Koronala, zamek nazywany Zamkiem Lorda Valentine'a, który był jeszcze nie tak dawno Zamkiem Lorda Voriaxa, a jeszcze przedtem Zamkiem Lorda Malibora, a jeszcze wcześniej nosił imiona tych wszystkich władców, którzy rządzili Majipoorem z wyniosłej Góry Zamkowej, każdy z nich zaś odcisnął swe piętno na rozrastającym się nieprzerwanie budynku i nadawał mu swoje imię, i tak aż do Lorda Stiamota, zwycięzcy Metamorfow, który pierwszy zamieszkał na Górze i zbudował skromną warownie, a wokół dopiero wyrosła cała reszta. Będę ponownie rządził, powiedział do siebie Valentine, ponownie obejmę Zamek. Ale co to takiego? Robotnicy, tysiące robotników rozbierających ten ogromny budynek! Prace rozbiórkowe szły pełną parą, nie było już bocznych skrzydeł ani przypór i łuków, które zbudował Lord Voriax, zniknął wielki pokój pełen trofeów Lorda Malibora i wielka biblioteka założona przez Tyeverasa w dniach, kiedy był Koronalem, i wiele innych pomieszczeń zamieniło się już w sterty cegieł starannie układanych na stokach Góry, a teraz robotnicy przenieśli się do bardziej zabytkowych skrzydeł, do domu-ogrodu Lorda Confalume'a i do zbrojowni Lorda Dekkereta, i podziemnych archiwów Lorda Prestimiona i rozbierając w pośpiechu cegła po cegle kolejne ściany, zachowywali się jak głodna szarańcza, która spadła na pole w czasie żniw. - Zaczekajcie! - krzyknął Valentine - Pośpieszyliście się niepotrzebnie. Właśnie wracam, jeszcze raz włożę królewskie szaty i koronę! - Ale niszcząca Zamek praca trwała nadal, jego mury osypywały się, jakby były zrobione z piasku, a czyjś łagodny głos stwierdził ze smutkiem: “Za późno, o wiele za późno" - i przewróciła się strażnica Lorda Arioca, padły mury Lorda Thimina i obserwatorium Lorda Kinnikena wraz ze

wszystkimi przyrządami do obserwacji gwiazd, a w końcu sama Góra Zamkowa zatrzęsła się, jak gdyby usunięcie Zamku zachwiało jej równowagę, robotnicy zaś zaczęli biegać gorączkowo z cegłami w rękach, szukając płaskich miejsc, na których mogliby je układać w następne stosy. I nastała pełna grozy wieczna noc, niebo pęczniało nowymi, nieustannie mnożącymi się gwiazdami, zawiodły mechanizmy powstrzymujące kosmiczny chłód nad szczytem Góry Zamkowej, ciepłe łagodne powietrze odpłynęło w kierunku księżyca, a planeta załkała. Valentine stał pośród tych zniszczeń i chaosu, wskazując palcem w ciemność. Następnym, co zobaczył, było poranne słońce świecące mu prosto w oczy. Zamrugał, nie wiedząc, gdzie się znajduje i co robił w nocy, bo teraz leżał nagi na grubym wełnianym dywanie w ciepłym, ale obcym pokoju, po którym kręciła się kobieta zajęta parzeniem herbaty. Być może... Tak. Wieszczka Tisana. Znajdował się w Falkynkip, na ulicy Wodnych Kupców... Zawstydzony własną nagością, wstał i ubrał się szybko. - No, wreszcie się obudziłeś. Wypij to, a ja przygotuję śniadanie - powiedziała kobieta podając mu kubek. Spojrzał niepewnie na płyn w kubku. - To tylko herbata - uspokoiła go. - Nic poza tym. Czas snów dawno minął. Był w dziwnym stanie ducha. Miał wrażenie, że przehulał całą noc, a teraz ktoś mu za to wystawia rachunek. Wiedział, że śnił niezwykłe sny, lecz nie czuł się po nich tak przygnębiony jak po tych, które go prześladowały w ostatnim czasie. Tego ranka miał odrętwiałą duszę i był przepełniony niezwykłym spokojem. W jakim celu przyszedł do wieszczki? Nie bardzo wiedział. Był jak dziecko, które zagubiło się pośród mechanizmów olbrzymiego, skomplikowanego świata. Śniadanie upływało w milczeniu. Valentine czuł, że Tisana uważnie go obserwuje. Minionej nocy, przed snem, mówiła dużo, ale teraz była bardzo opanowana, zamyślona, zamknięta w sobie. Może musi spojrzeć na niego z pewnego dystansu, zanim cokolwiek powie. Wreszcie, po umyciu naczyń, padły pierwsze słowa. - Jak się czujesz? - Odczuwam wewnętrzny spokój. - Dobrze, bardzo dobrze. To ważne. Wizyta u wieszczki, która kończy się zamętem umysłu, to czysta strata pieniędzy. Ale jeśli idzie o ciebie, nie miałam cienia wątpliwości. Jesteś silny duchem. - Naprawdę?

- Silniejszy, niż ci się wydaje. Tam gdzie zwykły człowiek zostałby starty na proch, ty wychodzisz

cało

z

opresji.

Otrząsasz

się

z

nieszczęścia.

Lekceważysz

sobie

niebezpieczeństwo. - Mówisz bardzo ogólnie, Tisano. - Jestem wyrocznią, a wyrocznie nigdy nie wyrażają się jasno - odpowiedziała siląc się na niefrasobliwy ton. - Czy moje sny są przesłaniami? Tyle chyba mogłabyś mi powiedzieć. - Nie jestem pewna - odpowiedziała po chwili zastanowienia. - Przecież dzieliłaś je ze mną! Czy nie odróżniasz snów pochodzących od Pani Wyspy od tych, które zsyła Król Snów? - Nie śpiesz się, to nie takie proste - odrzekła, machnąwszy dłonią. - Twoje sny nie pochodzą od Pani, tego jestem pewna. - Więc jeśli są przesłaniami, muszą pochodzić od Króla. - I to właśnie nie jest wcale takie oczywiste. Owszem, czuje się w nich ducha Króla, ale nie czuje się ducha przesłań. Wiem, że trudno ci to pojąć, mnie zresztą również. Mogę cię jedynie zapewnić, że Król Snów obserwuje twoje poczynania i interesuje się tobą, ale nie wydaje mi się, żeby wdawał się w twoje sny. I tego właśnie nie rozumiem. - Czy zetknęłaś się już z podobnym przypadkiem? Wieszczka potrząsnęła głową przecząco. - Raczej nie. - To wszystko, co masz mi do powiedzenia? A więc mnożą się nie wyjaśnione pytania. - Wszystkiego jeszcze ci nie powiedziałam - odparła Tisana. - Wybacz mi w takim razie moją niecierpliwość. - Niczego nie muszę ci wybaczać. No, podaj mi ręce, a powiem ci to, czego jestem pewna. - Sięgnęła ponad stołem i ujęła jego dłonie w mocny uścisk. Odezwała się dopiero po długiej chwili. - Spadłeś z bardzo wysokiego miejsca i teraz musisz zacząć wspinać się na nie z powrotem. Valentine roześmiał się głośno. - Z wysokiego miejsca? - Z najwyższego. - Najwyższym miejscem na Majipoorze - powiedział niedbałym tonem - jest szczyt Góry Zamkowej. Czy to tam, według ciebie, mam się wspinać? - Tak, tam.

- W takim razie czeka mnie bardzo stroma wspinaczka. Na zdobycie tego szczytu musiałbym poświęcić całe życie. - A jednak, Lordzie Valentine, ta wspinaczka cię nie ominie i to wcale nie ja każę ci tam wchodzić. Valentine zaniemówił słysząc, jak Tisana go tytułuje, po czym wybuchnął głośnym śmiechem, traktując ten tytuł jak niewybredny żart. - Lord Valentine! Lord Valentine! Zbyt wiele honoru jak na moją skromną osobę, droga pani Tisano. Nie Lord Valentine, tylko Valentine. Valentine kuglarz, ostatni nabytek trupy Zalzana Kavola, Skandara, to wszystko. Tisana nie spuszczała z niego wzroku. - Przepraszam bardzo, nie chciałam cię obrazić - odezwała się miękko. - Kto tu mówi o obrażaniu? Ale proszę cię, nie używaj wobec mnie królewskiego tytułu. Wystarczy mi, że żonglując żyję po królewsku i nieważne, że moje sny czasami bujają wysoko w obłokach. Tisana nadal wpatrywała się w niego. - Czy napiłbyś się jeszcze herbaty? - spytała. - Obiecałem Skandarowi, że będę gotów do odjazdu wczesnym rankiem, zatem muszę już iść. Czy masz mi jeszcze coś do powiedzenia? - Usłyszałeś wystarczająco dużo - odpowiedziała Tisana. Valentine był niemile zaskoczony. Przychodząc tutaj, spodziewał się wyjaśnień, odpowiedzi lub choćby porady. A czego się dowiedział? - Spadłem z wysoka i muszę wspinać się od nowa. To wszystko, co masz mi do powiedzenia za mego rojala? - Ceny idą w górę z dnia na dzień - powiedziała wieszczka bez cienia urazy w głosie. Czy czujesz się oszukany? - Niezupełnie. To, co usłyszałem, też ma jakąś wartość. - Grzecznie powiedziane, ale nieszczerze. Masz jednak rację, to ma jakąś wartość, choć przekonasz się o tym dopiero z czasem. - Podniosła się od stołu, a z jej postaci biło przekonanie o własnej sile. Valentine wstał również. - Życzę ci szczęśliwej podróży - rzekła. - I bezpiecznej wspinaczki.

Rozdział 13 O bladym świcie mały Vroon stał w pobliżu wozu i żonglował drobnymi skorupkami podobnymi do sopli lodu. Oczywiście były to czary, a nie żonglerka, gdyż Deliamber tylko udawał, że rzuca i łapie, a skorupki krążyły nad jego głową same, bez czyjejkolwiek pomocy. Kiedy Valentine zbliżył się do niego, Vroon zagiął koniuszki macek i w tym momencie szkliste skorupki zbiły się w jedną wiązkę, którą zręcznie schwycił i pokazał Valentine'owi. - To są odłamki murów świątyni z Dulornu, miasta Ghayrogow, leżącego o kilka dni drogi stąd na wschód. Miasto to jest miejscem niezwykłej urody. Czy już je odwiedziłeś? Valentine uginał się jeszcze pod ciężarem nocy spędzonej u wieszczki i nie odpowiadał mu napuszony styl Deliambera. Chcąc się go pozbyć, odpowiedział krótko: - Nie pamiętam. - Gdybyś je odwiedził, to byś pamiętał. Miasto światła. Miasto poezji zamienionej w kryształy lodu! - Vroon zarechotał vroonim śmiechem. - Może zresztą nie pamiętasz. Może. Ty w ogóle niewiele pamiętasz. No, ale niedługo znów tam będziesz. - Znów? Przecież nigdy tam nie byłem. - Jeśli byłeś, to będziesz znów. Jeśli nie byłeś, to będziesz, bo właśnie Dulorn, miasto Ghayrogow, jest miejscem następnego postoju, jak mówi nasz kochany Skandar. - Deliamber przypatrywał się Valentine'owi z ironią. - Widzę, że dużo się dowiedziałeś od Tisany. - Deliamberze, zostaw mnie w spokoju. - Ona jest cudowna, nieprawdaż? Valentine chciał odejść jak najprędzej. - Niczego się nie dowiedziałem. Straciłem czas i pieniądze. - Och, nie mów tak! Czas nigdy nie jest stracony. Pokaż mi swoją dłoń, Valentine. Zasuszona gumowa macka owinęła się wokół niechętnych palców Valentine'a. - Powinieneś wiedzieć raz na zawsze: żaden czas nie jest stracony. Cokolwiek robimy, dokądkolwiek podążamy, zawsze uczymy się czegoś, tylko często nie zdajemy sobie z tego sprawy. - Tisana powiedziała mi to i owo w ostatniej chwili, kiedy już wychodziłem - mruknął pod nosem Valentine. - Zdaje mi się, że wy oboje spiskujecie ze sobą. A czego się dowiedziałem? Znów śniłem o Koronalu i Pontifexach. Pokonywałem górskie szlaki tam i z powrotem, w górę i w dół. A wieszczka na koniec zażartowała sobie z mojego imienia. Lepiej bym zrobił wydając rojala na wino, bo jeśli chcesz wiedzieć, po wizycie u niej nie jestem wcale mądrzejszy, niż byłem przedtem.

Spróbował uwolnić dłoń ze splotu macek, ale uścisk Vroona był nadspodziewanie silny. Poczuł, że głowa zaczyna mu pękać od akordów posępnej muzyki, a tuż pod powierzchnią świadomości, niczym morski smok w odmętach oceanu, prześlizguje się nieuchwytny, migotliwy obraz, lecz kiedy jest już bliski rozszyfrowania jego znaczenia, obraz odpływa, on zaś znów zanurza się w nieświadomości, a muzyka cichnie... Może i lepiej. Może lepiej nie wiedzieć, co kryje się w nim samym. Może lepiej, żeby smok, przyczajony na dnie jestestwa, nie przebił się przez mrok duszy i mgliste opary niepamięci. Valentine bał się potwornej, groźnej wiedzy, która gdzieś w nim drzemała i która właśnie zaczynała się budzić do życia. Spróbuje się temu oprzeć. Będzie walczył. Zobaczył, że mały czarodziej wpatruje się w niego z wielkim napięciem, gotów śpieszyć z pomocą, gotów użyczyć mu siły potrzebnej do zaakceptowania tej mrocznej wiedzy, siły, której Valentine'owi brakuje. Nie, on nie chce pomocy. Gwałtownie wyrwał rękę i słaniając się na nogach ruszył w stronę wozu Skandara. Serce biło mu głośno, skronie pulsowały, czuł słabość i zawrót głowy. Po kilku niepewnych krokach odwrócił się i spytał ze złością: - Co mi takiego zrobiłeś? - Zaledwie dotknąłem twojej ręki. - Chyba po to, żeby zadać ból. - Ból tkwił w tobie od dawna, tylko go sobie nie uświadamiałeś, Valentine - rzekł Deliamber. - Twoja świadomość była uśpiona, a teraz się budzi. Nie walcz z nią. - Chcę pozostać w nieświadomości. - Za późno. Już nie masz wyboru. Walka już się rozpoczęła. Valentine potrząsnął obolałą głową. - Nie chcę żadnego bólu ani żadnej walki. Przez ostatni tydzień byłem szczęśliwym człowiekiem. - Czy równie szczęśliwy byłeś w snach? - Sny opadają ze mnie szybko. Chyba są przeznaczone dla kogoś innego. - Czy wierzysz w to, co mówisz, Valentine? Valentine milczał długo. Wreszcie powiedział: - Chcę tylko, żeby pozwolono mi być tym, kim chcę być. - To znaczy? - Wędrownym żonglerem i wolnym człowiekiem. Deliamberze, czemu mnie dręczysz? - Bądźże sobie żonglerem, życzę ci tego z całego serca - powiedział łagodnie stary Vroon. - Chciałbym też, żebyś nie miał żadnych kłopotów. Ale nie zawsze nasze życzenia

mają odbicie w rzeczywistości. - Będę mistrzem w sztuce żonglerki. Nikim innym. - Powodzenia zatem - zakończył rozmowę czarodziej i znikł, jakby zapadł się pod ziemię. Valentine odetchnął z ulgą. Miał wciąż napięte i zesztywniałe ciało, więc przysiadł na ziemi, zwiesił głowę i wyciągnął przed siebie ręce, a potem nogi, próbując w ten sposób rozluźnić mięśnie. I rzeczywiście, po chwili napięcie zaczęło ustępować, ale mrok w duszy pozostał. Te sny pełne męczarni, te wijące się na dnie świadomości smoki, te zapowiedzi, te wróżby... Carabella, która tymczasem wyszła z wozu, obserwowała go z niepokojem. - Pozwól, że ci pomogę - powiedziała, kucając obok niego. Rozciągnęła go płasko na ziemi i rozmasowała mięśnie jego szyi i karku. Ulga w fizycznym cierpieniu była widoczna, ale ponury nastrój nie ustąpił. - Nie pomogła ci wieszczka? - Nie. - Nie chcesz o tym mówić? - Raczej nie. - Jak wolisz - zgodziła się Carabella bez sprzeciwu, jej oczy błyszczały jednak zaciekawieniem i współczuciem. Musiał coś powiedzieć. - Niewiele zrozumiałem z tego, co ta kobieta mówiła. A z tym, co zrozumiałem, trudno mi się zgodzić. Wolałbym jednak nie rozmawiać o tym. - Jeśli kiedyś poczujesz potrzebę... - Nie teraz. Zresztą może nigdy. - Czuł, że Carabella usiłuje dotrzeć do niego na wszelkie sposoby i że pragnie uśmierzyć ból jego duszy, tak jak uśmierzyła ból ciała. Czuł, jak promieniuje miłością. Zawahał się. Chwilę walczył ze sobą. W końcu zaczął, choć niepewny jeszcze, co powie. - To, co mówiła wróżka... - Tak? Nie. Mówienie o tych rzeczach oznaczałoby nadawanie im realnego kształtu, a przecież to, co się z nim dzieje, nie może być realne. To tylko absurd, fantazje, chimery. - ...nie miało żadnego sensu - dokończył ostrym tonem. Carabella spojrzała na niego z wyrzutem. Odwrócił wzrok. - Czy nie możesz tego zrozumieć? - spytał w końcu. - To była stara, szalona kobieta. Plotła trzy po trzy. Wierz mi, nie ma co powtarzać. A poza tym chodziło o mój sen. Nie chcę więcej nikomu opowiadać swoich snów. Ja... - Zobaczył, że Carabella jest wstrząśnięta.

Zmienił ton głosu. - No, wystarczy. Dawaj piłki, pożonglujemy. - Teraz? - Właśnie teraz. - Ale... - Chcę, żebyś nauczyła mnie wymiany piłek między żonglerami. Proszę. - Za pół godziny wyjeżdżamy! - Proszę cię - powiedział ponaglająco. Skinęła głową i wbiegła po schodach do domu, by już po chwili wrócić z piłkami. Odeszli nieco dalej, tam gdzie było więcej miejsca, i Carabella rzuciła Valentine'owi trzy piłki. Nie wyglądała jednak na zadowoloną. - O co chodzi? - spytał. - Chcesz się uczyć nowej techniki mając umysł zaprzątnięty zmartwieniem. Nie radziłabym. - Może to mnie uspokoi - rzekł. - Spróbujmy. - Jak chcesz. - Carabella zaczęła żonglować, stopniowo zwiększając tempo. Valentine usiłował naśladować ją, ale trudności sprawiało mu przebrnięcie przez najłatwiejsze ćwiczenia. Miał zimne ręce i sztywne palce. Gubił piłki. Carabella nie odzywała się. Żonglowała dalej, a on wykonywał kolejne nieudane serie rzutów i denerwował się coraz bardziej. Nie chciała mu powtarzać, że wybrał zły moment na naukę, ale jej milczenie, jej twarz, nawet jej postawa, wszystko razem przemawiało silniej niż słowa. Valentine rozpaczliwie usiłował uchwycić rytm. SPADŁEŚ Z WYSOKIEGO MIEJSCA, brzmiały mu w uszach słowa wieszczki, A TERAZ MUSISZ SIĘ TAM WSPIĄĆ NA POWRÓT. Zagryzł wargi. Jak można skoncentrować się na grze mając głowę zaprzątniętą takimi sprawami? Ręka i oko, ręka i oko, zapomnij o wszystkim innym. Ręka i oko. A JEDNAK, LORDZIE VALENTINE, WSPINACZKA CIĘ NIE OMINIE I TO WCALE NIE JA KAŻĘ CI TAM WCHODZIĆ. Nie, nie, nie. Trzęsły mu się ręce. Palce były soplami lodu. Zrobił jeden niezręczny ruch i piłki rozsypały się. - Proszę cię, Valentine - powiedziała łagodnie Carabella. - Przynieś maczugi. - Będzie ci szło jeszcze gorzej. Chcesz połamać palce? - Maczugi - powtórzył. Wzruszyła ramionami, zebrała piłki i weszła do wozu. W drzwiach stanął Sleet, przeciągnął się, ziewnął, rzucił Valentine'owi zdawkowe powitanie. Wyszedł Shanamir, też mruknął jakieś pozdrowienie i poszedł nakarmić wierzchowce. Jeden ze Skandarów zajrzał pod wóz, żeby coś poprawić przed drogą. Zaczynał się ranek. Carabella wróciła I podała Valentine'owi maczugi. Czując na sobie chłodne spojrzenie Sleeta, Valentine

stanął w odpowiedniej pozycji, rzucił maczugę za wysoko i zepsuł chwyt. Nikt się nie odezwał. Valentine spróbował jeszcze raz. Wyrzucił kolejno trzy. Krążyły nie dłużej niż pół minuty i rozsypały się. Jedna uderzyła go boleśnie w palce u nogi. Valentine zauważył spojrzenie Autifona Deliambera, obserwującego całą scenę z pewnej odległości. Pozbierał maczugi, podczas gdy Carabella, stojąc tuż przed nim, nie przerywała żonglerki. Ignorowała go. Valentine jeszcze raz wyrzucił trzy maczugi. Upuścił jedną, zaczął znów. Upuścił drugą, zaczął znów, źle chwycił i wybił sobie lewy kciuk. Jeszcze udawał, że nic się nie stało. Jeszcze pozbierał maczugi. Ale tym razem do akcji wkroczył Sleet. Podszedł i chwycił go za oba nadgarstki. - Nie teraz - powiedział. - Oddaj mi je. - Chcę ćwiczyć. - Żonglowanie nie jest odtrutką na zmartwienia. Jesteś z czegoś niezadowolony i to psuje twoją grę. Jeśli nadal będziesz tak robił, na długo wypadniesz z rytmu i żeby odzyskać formę, będziesz potrzebował tygodni. Valentine usiłował się wyrwać z rąk Sleeta, ale mały człowieczek nie ustępował. Carabella odeszła parę kroków dalej i żonglowała nie zwracając na nich uwagi. Valentine nieoczekiwanie przestał się szarpać. Ziewnął. Spokojnie oddał Sleetowi maczugi. Sleet podszedł z nimi do wozu. Chwilę później na schodach stanął Zalzan Kavol, podrapał się wszystkimi czterema rękami dokładnie, z przodu i z tyłu, jakby szukał pcheł, a gdy miał już dość drapania, huknął: - Wszyscy do środka! Ruszamy w drogę!

Rozdział I4 Droga do Dulornu, miasta Ghayrogów, wiodła przez kipiące zielenią, urodzajne okolice rolnicze, po gospodarsku doglądane troskliwym okiem letniego słońca. Tak jak większość połaci Majipooru, tak i ten kraj był gęsto zaludniony, ale dzięki mądremu zagospodarowaniu przestrzeni szerokie strefy uprawne były poprzedzielane pasami ruchliwych miast, toteż podróżując tędy jechało się, jak dzień długi, godzinę wśród farm, godzinę przez miasto i znów godzinę wśród farm, i znów godzinę przez miasto. W tej rozległej, opadającej na wschód od Falkynkip dolinie zwanej Rozpadliną Dulorn klimat znakomicie sprzyjał rolnictwu, ponieważ tutejsze podzwrotnikowe upały były łagodzone deszczami powstającymi w wyniku przenikania arktycznych mas powietrza do jej północnych krańców. Sezon uprawny trwał przez cały rok, a teraz przyszła pora na zbiory słodkich żółtych bulw stadżdża, z których pieczono chleb, oraz na zbiory owoców niyk i glein. Oczarowany pięknem krajobrazu Valentine radośniej spojrzał na świat i przestał rozmyślać o sprawach, które kładły się cieniem na jego duszę. Należało cieszyć oczy cudami, w jakie obfitowała planeta. Oto na horyzoncie tańczyły drzewa niyk o czarnych wysmukłych pniach, rosnące w grupach o wymyślnych geometrycznych kształtach; oto zastępy Hjortów i ludzi w wiejskich ubraniach mocując się z ciężkimi bulwami uwijały się na polach stadżdża niczym armia najeźdźców; oto przed chwilą wóz sunął cicho przez okolice pełne jezior i strumieni, a teraz przez zieloną równinę, pośród której sterczały podobne do olbrzymich zębów bloki białego granitu. W samo południe wóz dojechał do szczególnie pięknego miejsca, a mianowicie do jednego z rezerwatów przyrody. Przy wejściu zielono podświetlona tabliczka głosiła: REZERWAT DRZEW PĘCHERZOWYCH Ten oto dziewiczy obszar jest rezerwatem klasy pierwszej dulorneńskich drzew pęcherzowych. Drzewa te wytwarzają gazy lżejsze odpowietrza, które pozwalają im istnieć niezależnie od podłoża. Po osiągnięciu przez drzewo wieku dojrzałego następuje atrofia jego korzeni i pnia, wobec czego staje się ono naturalnym epifitem, zdanym na odżywianie wyłącznie za pośrednictwem atmosfery. Zdarza się, że w późnej starości drzewo zupełnie traci więź z podłożem i w poszukiwaniu nowego siedliska dryfuje w powietrzu nawet bardzo daleko. Drzewa pęcherzowe poza Zimroelem mają stanowiska na Alhanroelu, ale w ostatnich czasach pojawiają się tam dość rzadko. Ta uprawa została założona przez obywateli Majipooru na mocy urzędowego dekretu wydanego przez XII Pont. Confalume'a Kor. Lorda Prestimiona.

Żonglerzy, którzy postanowili zwiedzić rezerwat, szli leśną ścieżką przez kilka minut, nie dostrzegając po drodze niczego szczególnego. Wtem idąca przodem Carabella, przedarłszy się przez gąszcz niebiesko-czarnych zarośli, wydała głośny okrzyk podziwu i stanęła zachwycona cudownym zjawiskiem. Reszta grupy dołączyła do niej. Drzewa pęcherzowe rosły wszędzie, znajdując się we wszystkich fazach rozwoju. Młode, nie wyższe niż Deliamber czy Carabella, były dziwacznymi, niezgrabnymi krzakami o grubych, napęczniałych srebrzystych gałęziach wyrastających z przysadzistych pni pod najróżniejszymi kątami. Drzewa sięgające piętnastu, dwudziestu stóp wysokości miały już cieńsze pnie, ich konary natomiast stawały się coraz bardziej rozdęte, a całe korony wyglądały na niebezpiecznie przeciążone. Jeszcze wyższe

pnie

były już

tylko

pomarszczonymi, chropowatymi, łuszczącymi się więzadłami, wciąż jednak trzymały się ziemi. Ich nabrzmiała do granic możliwości konary jak wypełnione powietrzem pęcherze unosiły się wysoko nad głowami zwiedzających. Intensywny srebrny kolor, właściwy młodym gałęziom, zamieniał się w przezroczyste, połyskliwe migotanie, i tańczące na wietrze drzewa, to splatając się ze sobą, to rozplatając, lśniły w promieniach słonecznych przenikliwym blaskiem. Nawet Zalzan Karol wydawał się poruszony ich pięknem. Zbliżył się do jednego z najwyższych i ostrożnie objął palcami pień. Valentine pomyślał, że chce go przerwać i uwolnić drzewo, aby odpłynęło z wiatrem jak latawiec, ale Skandar sprawdził tylko jego grubość i cofnął się, mamrocząc coś pod nosem. Przez dłuższy czas błądzili wśród niezwykłych drzew, porównując kolejne fazy ich rozwoju, stopniowe zwężanie się pni i powiększanie konarów. Wręcz trudno było uwierzyć, że te bezlistne, nie upiększone żadnymi kwiatami drzewa to rośliny. Było to niezwykłe, wprost bajkowe miejsce, do którego nie pasował zły humor i ponure myśli. Czyż można było zamartwiać się czymkolwiek na planecie obfitującej w tak piękne zjawiska? Carabella zauważyła zmianę nastroju Valentine'a, przyniosła z wozu piłki i trzy rzuciła do niego. Rozpoczęli grę na polanie pod unoszącymi się w górze wielkimi srebrnymi bąblami. Stali naprzeciw siebie i żonglowali, każde oddzielnie, aż do chwili, kiedy ich ruchy zgrały się i nabrały jednakowego rytmu. Valentine czuł, że wraca mu spokój, koncentracja i pogoda ducha. - Teraz rzuć piłkę z prawej ręki do mojej lewej, a zrób to tak, jakbyś podawał ją do siebie, nie do mnie - powiedziała Carabella przechodząc do następnego etapu nauczania. Raz... dwa... trzy... cztery... pięć i przerzut! Na hasło “przerzut" Valentine rzucił do niej piłkę, ona odrzuciła mu inną, schwycił tę inną, wprowadził w orbitę własnych i znów odliczał. Do

tyłu... do przodu... do tyłu... do przodu i przerzut... Na początku szło mu dość trudno, chyba najtrudniej w całej dotychczasowej praktyce, lecz nie przestawał rzucać, nie przestawał łapać, udawało mu się unikać błędów i po kilku kolejkach zachowywał się tak, jakby ćwiczył z Carabellą od miesięcy. Zdawał sobie sprawę, że dokonał rzeczy nadzwyczajnej, opanowując taki jak ten układ już przy pierwszej próbie, ale wynikało to z jego umiejętności skupiania się na istocie rzeczy; potrafił wprawić się w stan, w którym nie istniało nic poza ręką, okiem i poruszającą się piłką, stan, w którym popełnienie błędu było niemożliwe. - Hej! - krzyknął Sleet. - A teraz do mnie! Kiedy białowłosy żongler dołączył do nich, Valentine zagubił się na chwilę, ale szybko potrafił wrócić do narzuconej sobie roli automatu i rzucać wtedy, kiedy powinno się rzucać, i łapać to, co wpadało do ręki, a pozostałe piłki utrzymywać w ciągłym ruchu. W ten sposób, kiedy Sleet i Carabellą zaczęli wymieniać rzuty między sobą, dzielnie dotrzymał im kroku i przechwytywał piłki Sleeta jak gdyby nigdy nic. - Jeden... dwa... trzy... - wołał stojący pośrodku Sleet i wypuszczał piłki to w jedną, to w drugą stronę. Długo utrzymywał jednostajny rytm, ale w pewnym momencie ostro przyśpieszył, Valentine nie nadążył, w powietrzu pojawiło się kilkanaście piłek, Valentine zgarnął je szerokim gestem dłoni, upuścił i opadł na miękką, rozgrzaną słońcem darń. - A więc jeszcze nie wszystko potrafisz - roześmiał się Sleet. - To dobrze, bo już zaczynałem się zastanawiać, czy aby podlegasz ludzkim ograniczeniom! Valentine zachichotał. - Obawiam się, że aż nadto. - Drugie śniadanie! - przerwał im zabawę Deliamber. Czarodziej urzędował nad garnkiem gotującego się mięsa, zawieszonym na trójnogu nad żarokulami. Skandarzy, ćwiczący w innej części lasku, wyrośli jak spod ziemi i zajęli się jedzeniem nader skwapliwie, nie oglądając się na resztę towarzystwa. Również Vinorkis był szybki w napełnianiu swego talerza. Valentine i Carabella zostali obsłużeni ostatni, ale niewiele się tym przejęli. Valentine ociekał potem, pulsowały mu skronie, lecz wysiłek nie był daremny i długa noc niespokojnych snów została daleko za nim, w Falkynkip. Całe popołudnie wóz pędził na wschód. Był to już niewątpliwie kraj Ghayrogów, istot gładkością skóry przypominających węże. Kiedy zapadła noc, podróżni byli jeszcze o pół dnia drogi od stolicy prowincji, Dulornu, gdzie Zalzan Kavol załatwił występy, a wtedy Deliamber obwieścił, że niedaleko przed nimi znajduje się wiejska gospoda. I rzeczywiście, już wkrótce zajęci byli przygotowaniami do snu.

- Dziel ze mną łoże - powiedziała Carabella do Valentine'a. W korytarzu prowadzącym do ich komnaty minęli Deliambera, który przystanął na chwilę, dotykając ich dłoni czubkami macek. - Dobrych snów - mruknął. - Dobrych snów - powtórzyła Carabella. Valentine nic nie powiedział, gdyż dotyk czarodzieja na nowo zbudził drzemiącego w jego duszy smoka i na powrót wprowadził go w stan, w jakim się znajdował przed zwiedzaniem rezerwatu drzew pęcherzowych. Odniósł wrażenie, że czarodziej celowo burzy jego spokój i wywołuje w nim lęki i obawy, przeciw którym nie potrafi się bronić. - Chodź - ponaglił szorstko Carabellę. - Tak się śpieszysz? - Roześmiała się dźwięcznie, lecz zamilkła, kiedy spostrzegła wyraz twarzy Valentine'a. - Co ci jest? - Nic. - Nic? - Czy czasami nie mogę pozwolić sobie na humory, tak jak inni ludzie? - Twoja twarz wygląda jak zachmurzone słońce. I to tak nieoczekiwanie... - To przez Deliambera - odrzekł Valentine. - Zakłóca mi spokój, zatrważa. Kiedy poczułem dotyk jego macek... - Deliamber jest złośliwy, to prawda, tak jak wszyscy czarodzieje, a zwłaszcza Vroonowie, a zwłaszcza mali. W małych istotach zwykle siedzi jakaś nie uzasadniona niczym złośliwość. Ale ze strony Deliambera nie musisz niczego się obawiać. - Jesteś pewna? - Valentine zamknął za nimi drzwi i wziął Carabellę w ramiona. - Tak, jestem pewna - odpowiedziała. - A poza tym ty nikogo nie musisz się obawiać. Kochają cię wszyscy i na całym świecie nie ma nikogo, kto chciałby cię zranić. Stali objęci, przytuleni do siebie. Valentine pocałował ją miękko, potem jeszcze raz i jeszcze raz. Nie kochał się z nią od przeszło tygodnia i bardzo tęsknił za jej ciałem. Ale ten drobny incydent na korytarzu sparaliżował go i wyzuł z wszelkiej namiętności. Carabella musiała wyczuwać bijący od niego chłód, lecz mimo to jej gibkie, rozgorączkowane ciało z pasją szukało jego ciała. Zmusił się, by wyjść naprzeciw jej pożądaniu i po chwili zapłonęli oboje. A jednak kiedy trwał miłosny akt, on pozostawał daleki duchem. Po chwili uniesienie minęło - i tylko świecący przez okno księżyc rzucał na ich twarze zimny, surowy blask. - Przyjemnych snów - szepnęła Carabella. - Przyjemnych snów - odpowiedział. Zasnęła prawie natychmiast, a on długo jeszcze tulił w ramionach drobne dziewczęce ciało. Po jakimś czasie odsunął się i ułożył w ulubionej pozycji na plecach, ze skrzyżowanymi

na piersi rękoma. Niewiele to pomogło. Zapadał, co prawda, w krótkie drzemki, lecz szybko się z nich otrząsał. Zaczął liczyć blavy, rozgrywał w wyobraźni zawiłe przerzuty piłek, rozluźniał mięśnie, ale sen nadal nie przychodził. Zaprzestał tych zmagań, podparł się na łokciu i z lubością popatrzył na oświetloną księżycem twarz Carabelli. Dziewczyna śniła. Nieustannie drgały mięśnie jej policzków, pod powiekami poruszały się gałki oczne, piersi podnosiły się i opadały w nierównym rytmie. W pewnej chwili przygryzła zębami kostki palców i powiedziała coś niewyraźnie. Podciągnęła kolana do piersi. Jej nagie ciało było tak powabne, że Valentine wyciągnął rękę ku jej udom, by pogłaskać ich jedwabistą skórę, zbliżył usta do małych, sterczących brodawek, lecz zaniechał tego w ostatniej chwili: przerywając czyjś sen okazałby się nieokrzesanym gburem, pogwałciłby wszelkie formy grzeczności. Musiał powstrzymać budzące się na nowo pożądanie. Carabella krzyknęła głośno i spojrzała na niego nic nie widzącym wzrokiem. Był to wyraźny znak, że dziewczyna otrzymała przesłanie. Po jej ciele przebiegła fala dreszczy. Nadal śniąc, obróciła się do Valentine'a. Jęknęła. Objął ją, jakby chcąc obronić przed zmorą mrocznych widziadeł. Wreszcie przestała śnić i słaba, zmęczona, mokra od potu, przytuliła się do jego piersi. Przez chwilę leżała cicho i Valentine sądził, że śpi nadal. Ale nie. Nie spała. Wsłuchiwała się w siebie, usiłując widocznie odtworzyć znaczenie snu i wynieść go na powierzchnię jawy. Nagle usiadła wyprostowana, z błyskiem przerażenia w oczach, i zaczerpnąwszy powietrza zakryła usta dłonią. - Panie mój! - zdołała wyszeptać drżącymi wargami i w wielkim pośpiechu zaczęła odsuwać się od niego, tyłem, niezgrabnie, w poprzek łóżka, jednym ramieniem niby tarczą zasłaniając piersi, a drugim twarz. Valentine wyciągnął rękę, ale odpełzła jeszcze dalej, zsunęła się na drewnianą podłogę, skuliła i objęła ramionami, jakby chciała ukryć swoją nagość. - Carabello, co ci jest? - spytał, zaskoczony jej niezwykłym zachowaniem. Podniosła na niego oczy. - Panie... panie... proszę... zostaw mnie... panie... - Po czym skłoniła się i wykonała dłońmi znak gwiazdy, taki jaki składa się przed obliczem Koronala.

Rozdział 15 Zastanawiając się, czy to przypadkiem nie on śni, Valentine podniósł się, podał sukienkę Carabelli i włożył coś na siebie. Skulona na ziemi dziewczyna nadal była oszołomiona i przerażona. Kiedy chciał ją uspokoić, znów się cofnęła i jeszcze bardziej skuliła ramiona. - Carabello, powiedz, co się stało? - przemówił czule. - Miałam sen... Miałam sen, w którym ty byłeś... - Głos jej się załamał. - To było takie prawdziwe i takie straszne. - Opowiedz mi wszystko. Może pomogę ci to wyjaśnić. - Tu nie ma czego wyjaśniać. Sen mówi sam za siebie. - Znów wykonała przed nim znak gwiazdy i mówiła dalej: - Śniło mi się, że byłeś prawdziwym Koronalem, Lordem Valentinem, że okradzione cię z całej twej wielkości i z całej pamięci, umieszczono w innym ciele i pozostawiono w pobliżu Pidruid, byś się włóczył i żył bezużytecznie, podczas gdy ktoś inny zajął twoje stanowisko i rządzi za ciebie Majipoorem. Valentine poczuł, że ziemia zaczyna mu się osuwać spod stóp. - Czy to było przesłanie? - spytał drżącym głosem. - Tak, to było przesłanie. Nie wiem, od kogo, od Pani Wyspy czy od Króla Snów, ale to nie był mój sen, to było coś, co napłynęło do mojej świadomości z zewnątrz. Widziałam ciebie, panie... - Przestań mnie tak nazywać. - ...na szczycie Góry Zamkowej, a twoja twarz była twarzą innego Koronala, ciemnowłosego, tego, przed którym żonglowaliśmy w Pidruid, a potem zszedłeś na dół, aby odbyć wielką podróż po wszystkich lądach, a kiedy znalazłeś się na południu, w moim rodzinnym mieście Tilomon, oni pojmali cię podczas snu, czymś cię napoili, dali ci nowe ciało, to, które masz teraz, i wyrzucili potajemnie, aby nikt się nie dowiedział, że pozbawiono cię królewskiej władzy. A ja dotykałam ciebie, panie, dzieliłam z tobą łoże i spędzałam z tobą dni, więc w jaki sposób mogłabym teraz uzyskać przebaczenie? - Carabello...? Dziewczyna nadal zakrywała twarz, drżąc na całym ciele. - Popatrz, Carabello! Popatrz na mnie. Potrząsnęła przecząco głową. Wtedy ukląkł przed nią i dotknął ręką jej policzka. Drgnęła, jakby upadła tam kropla żrącego kwasu. Ponowił dotknięcie. - Podnieś głowę - powiedział łagodnie. - Spójrz na mnie. Powoli, nieśmiało spojrzała w jego twarz, tak jak się patrzy w oślepiające słońce.

- Mam na imię Valentine, ale jestem żonglerem, nikim innym. - Nie, panie. - Koronal jest mężczyzną o ciemnych włosach, a moje włosy są złote. - Proszę cię, panie, zostaw mnie w spokoju, boję się ciebie. - Boisz się wędrownego żonglera? - Boję się nie tego, kim jesteś. Jesteś moim przyjacielem i przyszłam do ciebie, żeby się z tobą kochać. Chodzi mi o to, kim byłeś, panie. Zajmowałeś miejsce w pobliżu Pontifexa i piłeś królewskie wino. Przechadzałeś się po szczycie Góry Zamkowej. Panowałeś nad całym światem. To był prawdziwy sen, panie, bardziej oczywisty i realny niż cokolwiek, co do tej pory widziałam; nie wątpię, że było to przesłanie. Jesteś Koronalem, a ja dotykałam twojego ciała i byliśmy ze sobą bardzo blisko. Popełniłam świętokradztwo po tysiąckroć. Teraz czeka mnie śmierć. Valentine uśmiechnął się. - Jeśli nawet byłem Koronalem, to miałem inne ciało, ukochana, a w tym, które obejmowałaś tej nocy, nie ma niczego świętego. Lecz ja nigdy nie byłem Koronalem. Wreszcie spojrzała na niego, a kiedy się odezwała, w jej głosie nie było poprzedniego drżenia. - Nie pamiętasz niczego ze swojego życia przed Pidruid. Nie powiedziałeś mi nawet, jak miał na imię twój ojciec, a w to, co mówiłeś o dzieciństwie spędzonym w Ni-moya, sam nie wierzyłeś. Wymyśliłeś też imię swojej matki, prawda? Valentine skinął głową. - Shanamir powiedział mi, że nosisz w sakiewce mnóstwo pieniędzy, tylko że nie masz pojęcia o ich wartości i próbowałeś zapłacić Liimenowi pięćdziesięciorojalową monetą. Czy to prawda? Znów skinął głową. - Czy nie jest zatem tak, że całe życie spędziłeś na królewskim dworze i nigdy nie brałeś do ręki pieniędzy? Tak mało wiesz, Valentine! Trzeba cię wszystkiego uczyć, tak jak się uczy małe dziecko. - To prawda, z moją pamięcią coś się stało. Ale brak pamięci z nikogo nie czyni Koronala. -To, jak żonglujesz, tak naturalnie, jak gdybyś wszystko potrafił, twój krok, twoja postawa, jasność bijąca z twojej twarzy, no i to uczucie, którego doświadcza każdy, kto się z tobą styka, że urodziłeś się po to, aby władać... - Naprawdę?

- Od czasu, gdy zjawiłeś się pośród nas, o niczym innym nie mówiliśmy jak tylko o tym, że musisz być pozbawionym władzy księciem albo diukiem na wygnaniu. No a teraz mój sen nie pozostawia żadnych wątpliwości, panie. Twarz zbielała jej z napięcia. Na krótką chwilę przezwyciężyła strach, ale teraz drżała ponownie. Ten strach musiał być zaraźliwy, gdyż Valentine sam zaczął się bać. Przemknął go nagły chłód. Czy w tym, co mówiła Carabella, była jakaś prawda? Czy był Koronalem, pomazańcem, którego dotknęły ręce Tyeverasa w samym sercu Labiryntu i na szczycie Góry Zamkowej? Usłyszał głos wieszczki Tisany: SPADŁEŚ Z BARDZO WYSOKIEGO MIEJSCA I TERAZ MUSISZ WSPIĄĆ SIĘ NA NIE Z POWROTEM. Niemożliwe. Nie do pomyślenia. A JEDNAK, LORDZIE VALENTINE, WSPINACZKA CIĘ NIE OMINIE I TO WCALE NIE JA KAŻĘ CI TAM WCHODZIĆ. Niemożliwe. I te sny: brat, który chciał go zamordować, a którego on sam zabił, i tamci Koronalowie i Pontifexowie poruszający się w zakamarkach jego duszy, i cała reszta. Czy to możliwe? Niemożliwe. Niemożliwe. - Nie musisz się mnie obawiać, Carabello - rzekł. Zadrżała. Wyciągnął do niej rękę, ale znów odskoczyła, krzycząc: - Nie! Nie dotykaj mnie! Panie... - Carabello, nawet jeśli byłem kiedyś Koronalem - choć brzmi to bardzo dziwnie i niemądrze - nawet jeśli, Carabello, to już nim nie jestem. Moja dusza nie znajduje się w ciele, na które nałożył ręce Pontifex, i wobec tego to, co zaszło między nami, nie jest świętokradztwem. Kimkolwiek byłem w życiu poprzednim, teraz jestem żonglerem Valentinem. - Ty nic nie rozumiesz, panie. - Rozumiem tyle, że Koronal jest człowiekiem jak każdy inny, tylko że na nim spoczywa więcej odpowiedzialności niż na każdym innym. Nie posiada jednak cech nadprzyrodzonych i nie można się bać niczego poza jego władzą, a tej ja nie posiadam. Jeśli w ogóle kiedykolwiek ją posiadałem. - Nie - zaprzeczyła. - Koronal jest dotknięty najwyższą łaską, raz na zawsze. - Każdy może zostać Koronalem, jeśli ma odpowiednie wykształcenie i odpowiedni charakter. Nikt nie jest do takiej władzy specjalnie stworzony. Koronalowie pochodzą z różnych rejonów Majipooru i z różnych warstw społecznych. - Panie, ty wciąż nie rozumiesz. Być Koronalem oznacza być dotkniętym łaską. Ty rządziłeś, ty przechadzałeś się po Górze Zamkowej, ty zostałeś sukcesorem Lorda Stiamota i Lorda Dekkereta, i Lorda Prestimiona, to twoim bratem był Lord Voriax, to ty jesteś synem

Pani Wyspy. A ja mam myśleć o tobie jak o zwykłym mężczyźnie? I mam się ciebie nie bać? Patrzył na nią wstrząśnięty. Przypomniał sobie, co przemknęło mu przez myśl, kiedy stojąc na ulicy ujrzał w pochodzie Lorda Valentine'a, Koronala, i poczuł bijącą od niego potęgę. Pojął wtedy, że Koronal jest wyobcowany ze społeczeństwa i skazany na życie z dala od innych, że jest kimś, kto sprawuje rządy nad dwudziestoma miliardami mieszkańców planety, kimś, kto jest silny siłą sławnych władców żyjących na przestrzeni tysięcy lat, kimś, kto pewnego dnia zejdzie do Labiryntu i zostanie obdarzony autorytetem Pontifexa. Im dłużej o tym myślał, tym bardziej zatracał się w niezrozumiałym lęku. Ależ to absurdalne, stwierdził w końcu. Bać się samego siebie? Pogrążać się w strachu przed własnym wyimaginowanym majestatem? On jest Valentinem żonglerem, nikim innym i niczym więcej. Carabella szlochała. Za chwilę dostanie ataku histerii, pomyślał. Vroon powinien mieć jakieś lekarstwo, które by ją uspokoiło. - Zaczekaj - powiedział. - Wrócę za chwilę. Poproszę Deliambera o pomoc. Wybiegł na korytarz, ale nie wiedział, które drzwi prowadzą do sypialni czarownika. Wszystkie były zamknięte. Bał się, że pukając na chybił trafił mógłby się natknąć na Zalzana Karola. Wtem z ciemności, gdzieś na wysokości jego łokcia, dobiegł go oschły głos: - Czy masz jakieś problemy ze spaniem? - To ty, Deliamberze? - Tak, to ja. Valentine musiał dobrze wytężyć wzrok, żeby w mroku korytarza wypatrzyć postać siedzącą w pozie medytacyjnej, ze skrzyżowanymi mackami. - Pomyślałem, że możesz mnie potrzebować - powiedział czarodziej podnosząc się. - Carabella miała wizję. Potrzebne mi lekarstwo, które uspokoiłoby jej ducha. Czy masz coś odpowiedniego? - Żadnych lekarstw. Wystarczy mój dotyk. Chodźmy. Mały Vroon niczym duch przemknął wzdłuż korytarza i wpadł do pokoju Valentine'a i Carabelli. Dziewczyna siedziała tak, jak ją Valentine zostawił. Deliamber podszedł do niej i delikatnie objął mackami jej ramiona. Carabella opadła na podłogę bezwładnie, z ciężkim westchnieniem. Za chwilę przyszła do siebie, rozejrzała się wokół, ale jej spojrzenie nadal wyrażało strach i zagubienie. Wskazała na Valentine'a. - Śniło mi się, że on był... że kiedyś był... - Zawahała się. - Wiem wszystko powiedział Deliamber. - To nieprawda - zaprzeczył Valentine stłumionym głosem. - Jestem tylko żonglerem.

- Teraz jesteś żonglerem - odparł łagodnie Deliamber. - Ty też wierzysz w te brednie? - Ależ było to dla mnie oczywiste od samego początku, od kiedy wszedłeś między mnie a Skandara. Tak postępują królowie, powiedziałem sobie i wyczytałem w twojej duszy... - Co zrobiłeś? - Ach, to taka zawodowa sztuczka. Zajrzałem do twojej duszy i zobaczyłem, jak z tobą postąpiono. - To niemożliwe! - zaprotestował Valentine. - Oddzielić umysł człowieka od ciała i włożyć go w inne ciało, a umysł kogoś drugiego włożyć do... - Niemożliwe? - odparł Deliamber. - Niestety, myślę, że się mylisz. Z Suvraelu od dawna dochodziły pogłoski, że na dworze Króla Snów prowadzi się studia w tej dziedzinie. Od wielu już lat przeciekały stamtąd skąpe, ale ciągłe wiadomości o dziwnych eksperymentach. Valentine w milczeniu wpatrywał się w czubki swoich palców. - To nie mogło się wydarzyć. - Ja też tak myślałem, kiedy usłyszałem o tym po raz pierwszy. Potem jednak zacząłem się zastanawiać. Znam wiele czarów, mimo że jestem tylko drugorzędnym czarodziejem. Ziarna takiej sztuki mogły być już dawno zasiane i w końcu jakiś czarownik z południowego kontynentu znalazł sposób na to, by zakiełkowały. Valentine, gdybym był tobą, nie wątpiłbym w prawdziwość tego zdarzenia. - Zamiana ciał? - odezwał się Valentine, zdruzgotany. - To nie jest moje prawdziwe ciało? A zatem czyje? - Któż to wie? Może jakiegoś nieszczęśliwca, który zginął w wypadku. Utopił się albo udławił kawałkiem mięsa, albo padł ofiarą trującego grzyba. Martwego, ale z ciałem w miarę całym, zawieziono w ciągu godziny od chwili śmierci w jakieś tajemne miejsce, gdzie odbył się przeszczep duszy Koronala do pustej powłoki cielesnej. W tym samym czasie inny mężczyzna wypełnił czaszkę Koronala własnym umysłem i dopomagając sobie pamięcią poprzednika może teraz udawać, że jest prawdziwym monarchą... - Nie mogę się zgodzić z tym, co mówisz. - Niemniej - kontynuował Deliamber - kiedy zajrzałem do twojej duszy, zobaczyłem w niej wszystko dokładnie tak, jak ci to teraz opisałem. Napędziło mi to niemało strachu, bo w moim zawodzie nie spotyka się zbyt często Koronali ani tak karygodnych zbrodni. Zapytałem więc samego siebie, czy nie byłoby mądrzej zapomnieć o tym, co widziałem. Jednak po dokładnym rozważeniu sprawy doszedłem do przekonania, że nie mogę tak postąpić, jeśli nie

chcę, by męczyły mnie potworne sny do końca moich dni. Powiedziałem sobie, że na świecie istnieje wiele zła i krzywd do naprawienia i że mógłbym, z pomocą bogów, przyczynić się do tego. Tak oto zaczęło się naprawianie. - Ja nie mam z tym nic wspólnego - wzbraniał się nadal Valentine. - Nie odrzucaj moich słów - nalegał Deliamber. - Dopuść do siebie myśl, że to się stało, że podeszli cię zdradziecko w Tilomon i pozbawili ciała, w którym osadzili na tronie uzurpatora. I co teraz zrobisz? - Nic. W ogóle nic. - Naprawdę? - Naprawdę - odpowiedział Valentine ze złością. - Niechaj Koronalem pozostanie ten, kto chce nim być. Myślę, że władza jest chorobą umysłu, a rządzenie kaprysem szaleńców. Niech ci będzie, że kiedyś zamieszkiwałem Górę Zamkową, ale teraz już tam nie mieszkam, a do powrotu na nią nic mnie nie zmusi. Jestem żonglerem i to dobrym, coraz lepszym, jestem szczęśliwym człowiekiem. Czy Koronal jest szczęśliwy? A Pontifex? Jeśli odsunięto mnie od władzy, poczytuję to za szczęśliwe zrządzenie losu. Nie podjąłbym się teraz takiej odpowiedzialności. - Ale byłeś do niej przeznaczony. - Przeznaczony do odpowiedzialności? W takim razie przeznaczeniem było również to, że mnie obalono i zastąpiono kimś innym. Jeśli już mówimy o przeznaczeniu... Roześmiał się. - Trzeba być szalonym, żeby chcieć rządzić, a ja na szczęście jestem przy zdrowych zmysłach. Władza to codzienny kierat i dźwiganie nielichego ciężaru. Nigdy się na to nie zgodzę. - Zgodzisz się - odpowiedział spokojnie Deliamber. - W tej chwili mówisz jak ktoś podmieniony, nie czujesz się Koronalem, ale być nim raz, to znaczy pozostać nim na zawsze. Będziesz uzdrowiony i odzyskasz sam siebie, Lordzie Valentine. - Nie używaj tego tytułu! - Kiedyś znów będzie twój - rzekł Deliamber. Valentine z irytacją odsunął od siebie takie przypuszczenie. Spojrzał na śpiącą na podłodze Carabellę. Podniósł ją i położył ostrożnie na łóżku. - Zrobiło się późno, Deliamberze. To była ciężka noc, a od rozmowy z tobą rozbolała mnie głowa. Zrób dla mnie to, co zrobiłeś dla niej - obdarz mnie snem i nie mów mi więcej o odpowiedzialności. Nigdy na mnie nie spoczywała i nigdy się jej nie podejmę. Jutro mamy występ i chcę być wypoczęty.

- Bardzo dobrze. Wracaj zatem do łóżka. Valentine położył się obok Carabelli. Vroon dotknął go delikatnie, a potem ponowił dotyk z większą siłą. Valentine zaczął się zanurzać w sen jak w gęstą białą mgłę podnoszącą się o zmierzchu znad oceanu. To dobrze, pomyślał. To bardzo dobrze. I pogrążył się w niebycie. Sen, który mu się przyśnił, był niezwykle żywym obrazem, spowitym w jasny, gorączkowy blask, znamienny dla snów będących przesłaniami. Valentine znów zobaczył siebie na nieprzyjaznej, purpurowej równinie, którą ostatnio tak często odwiedzał w snach, ale tym razem wiedział, gdzie ta równina się znajduje. Otóż nie było to fantastyczne, zmyślone królestwo, lecz odległy Suvrael, wydany na pastwę lejącego się z nieba żaru słonecznego, a rozwierające się pomarańczowe szczeliny były niczym innym jak tylko wysuszoną, pozbawioną wszelkiej wilgoci ziemią południowego kontynentu. Wiły się na niej obrzydliwe rośliny o nabrzmiałych szarawych liściach, a wśród nich poruszały się wielkie, kolczaste, bryłowate stwory. Valentine, z popękaną od spiekoty skórą, smagany bezlitosnymi uderzeniami wiatru, przemierzał równinę szybkim krokiem. Śpieszył do pałacu Króla Snów, gdzie najęto go do żonglowania. Wreszcie zamajaczyła przed nim złowieszcza, ponura i mroczna budowla, pokryta pająkowatymi wieżyczkami i najeżona ze wszystkich stron postrzępionymi portykami, równie odpychająca jak cała purpurowa równina. Z zewnątrz przywodziła na myśl więzienie, nie pałac, ale inaczej wyglądała od środka. Zbytek i przepych, dziedzińce z fontannami, miękkie pluszowe kotary, w powietrzu zapach kwiatów. Słudzy gięli się przed nim w ukłonach, gotowi do wszelkich usług. Zaprosili go na pokoje i już po drodze zdjęli zeń zakurzone ubranie, wykąpali, wytarli puszystymi ręcznikami, ubrali w nowe, wykwintne, ozdobione klejnotami szaty, poczęstowali orzeźwiającymi napojami i lodowatym winem srebrzystego koloru, nakarmili nie znanym w smaku, lecz niezwykle delikatnym mięsem, w końcu ponieśli do wysoko sklepionej sali, gdzie w całym majestacie swego urzędu siedział na tronie Król Snów Simonan Barjazid, szalony, nieobliczalny władca, który z omiatanej wichrami pustynnej ziemi wysyłał na wszystkie strony Majipooru złowieszcze wiadomości. Valentine mógł mu się przyjrzeć jedynie z daleka. Był to ociężały mężczyzna, z pozbawioną zarostu twarzą, mięsistymi policzkami, głęboko osadzonymi, podkrążonymi oczami, krótko przyciętymi włosami. Miał na czole złoty, symbolizujący władzę diadem, który był jednocześnie aparatem pobudzającym myśli, wynalezionym tysiące lat temu przez innego Barjazida. Po lewej ręce Simonana siedział jego syn Cristoph, otyły jak ojciec, a po jego prawicy starszy syn Minax, następca tronu, mężczyzna o odpychającym wyglądzie,

ciemnoskóry, wychudły, o ostrym, wysmaganym przez pustynne wiatry obliczu. Niedbałym ruchem ręki Król Snów rozkazał Valentine'owi rozpocząć występ. Valentine żonglował kilkunastoma sztyletami, tak ostrymi, że niecelnie rzucone z łatwością przeszyłyby mu ramię na wylot. On jednak posługiwał się nimi po mistrzowsku, jak Sleet albo i sam Zalzan Kavol. Stojąc w miejscu wykonywał nadgarstkami niezauważalne dla oka ruchy, a sztylety szybowały wysoko w górze, migocąc ostrym blaskiem stali, po czym z absolutną dokładnością lądowały w oczekujących na nie dłoniach. Wznosiły się i opadały, wznosiły i opadały, a tor ich lotu stopniowo zaczął przybierać kształt gwiezdnego emblematu Koronala i kiedy Valentine doszedł do kulminacyjnego punktu przedstawienia, sztylety zastygły w powietrzu z ostrzami skierowanymi na zewnątrz, tworząc symbol gwiazdy. Wyciągnięte palce żonglera czekały na próżno. Jakby czekał na ten moment, zza tronu wynurzył się nachmurzony, z pałającymi gniewem oczami syn Króla Snów, Dominin Barjazid. Podszedł do Valentine'a, z łatwością, niemal pogardliwym ruchem ręki zgarnął z powietrza gwiezdne sztylety i wepchnął je sobie za szarfę. Król Snów roześmiał się drwiąco. - Jesteś znakomitym żonglerem, Lordzie Valentine. Wreszcie znalazłeś godne siebie zajęcie. - Jestem Koronalem Majipooru - odpowiedział spokojnie Valentine. - Byłeś, byłeś... Teraz jesteś włóczęgą. Nie nadajesz się do niczego innego. - Leń - powiedział Minax Barjazid. - Tchórz - dodał Cristoph Barjazid. - Próżniak. - Uchylasz się od obowiązków - stwierdził Dominin Barjazid. - Straciłeś swoje stanowisko - kontynuował Król Snów. - Opuściłeś urząd. Idź! Idź i żongluj, żonglerze Valentine! Idź, próżniaku! Idź, włóczęgo! - Jestem Koronalem Majipooru - powtórzył Valentine stanowczym głosem. - Już nim nie jesteś - odrzekł Król Snów. Dotknął złotego diademu i w tej samej chwili Valentine zachwiał się, jakby nagle stracił grunt pod nogami, potknął się i upadł, a kiedy spojrzał do góry, zobaczył, że Dominin Barjazid ma na sobie zielony kubrak i gronostajowy płaszcz Koronala, że w miejsce swojej twarzy ma twarz Lorda Valentine'a, a jego ciało w miejsce swojego ciała, i że ze sztyletów do żonglowania, które zabrał Valentine'owi, sporządził już gwiezdną koronę Koronala, którą stary Simonan Barjazid właśnie wkładał mu na głowę. - Widzisz? - krzyczał Król Snów. - Wreszcie władza przechodzi w godne ręce! Idź,

żonglerze! Idź precz! I Valentine znów znalazł się na purpurowej równinie. Widząc nadciągające z południa wściekłe wiry burzy piaskowej, rzucił się do ucieczki w przeciwnym kierunku, lecz okazało się, że burza naciera na niego i z północy, i z pozostałych stron świata. Zaczął krzyczeć ile tchu w piersiach: - Jestem Lord Valentine, Koronal! - wiatr jednak zagłuszał wszystko i wciskał mu do ust szorstki pustynny piasek. Valentine, nie bacząc na to, krzyczał dalej: - To zdrada! Władzę przejął uzurpator! - lecz odpowiadało mu tylko wycie wiatru. Popatrzył w stronę, gdzie powinien znajdować się pałac Króla Snów. Poza tumanami piasku nie zobaczył niczego. Zrozumiał, że stracił wszystko i na zawsze. Obudził się. Obok spała spokojnie Carabella. Do pokoju przenikało pierwsze światło brzasku. Chociaż sen, który śnił przed chwilą, był przesłaniem najbardziej złowieszczego rodzaju, Valentine czuł, że ogarnia go spokój. Całymi dniami usiłował zaprzeczać prawdzie, ale teraz nie mógł już jej odrzucić, bez względu na to, jak była absurdalna. Kiedyś, w innym ciele był Koronalem Majipooru i tamto ciało oraz tamtą tożsamość w jakiś sposób mu ukradziono. Czy mogło tak się stać? Przeglądał teraz najgłębsze zakamarki umysłu, próbując odtworzyć choćby okruchy wspomnień dotyczących władzy, ceremonialnych obrzędów na Górze, królewskiego przepychu czy smaku odpowiedzialności. Znajdował tylko pustkę. Nie pamiętał niczego. Był żonglerem i nikim więcej. Miał wrażenie, że urodził się na stoku góry zawieszonej nad Pidruid, chwilę wcześniej, nim zjawił się przy nim pastuch Shanamir; urodził się z pieniędzmi w sakiewce, butelką dobrego czerwonego wina i z garstką nieprawdziwych wspomnień w pamięci. A jeśli to prawda? Jeśli był Koronalem? No cóż, jeśli tak, to musi podjąć wyzwanie i przez wzgląd na królestwo usunąć uzurpatora i odzyskać należną sobie pozycję. Nie może uchylić się od takiego obowiązku. Ale już na samą myśl o tym czuł suchość w gardle i głuchy łomot serca. Ogarniała go panika. Odsunąć od władzy tamtego ciemnowłosego mężczyznę, który na królewskim rydwanie jechał przez Pidruid? A w jaki sposób można się zbliżyć do Koronala, nie mówiąc już o strąceniu go z tronu? To, że być może postąpiono tak poprzednio, nie znaczyło jeszcze, że uda się taki czyn powtórzyć. I kto miałby tego dokonać? Wędrowny żongler? Lekkomyślny młody człowiek, który wcale nie czuje w sobie nieodpartej potrzeby, by zabierać się za to, co niemożliwe? Poza tym Valentine zdawał sobie sprawę ze swoich miernych zdolności do rządzenia. Jeśli naprawdę był Koronalem, to musiał być całymi latami do tego przygotowywany. Całymi latami musiał poznawać rodzaje i sposoby wykonywania władzy,

ale po tych naukach nie został teraz najmniejszy ślad w jego umyśle. Jakże mógłby być monarchą, nie mając monarszych uzdolnień? A jednak... a jednak... Popatrzył na Carabellę. Też nie spała. Przyglądała mu się w milczeniu. Pozbyła się już nocnych koszmarów, ale nadal nie była pewna siebie. - Co zamierzasz uczynić, panie? - odezwała się, napotkawszy jego wzrok. - Masz mnie nazywać Valentinem, teraz i zawsze. - Jeśli tak sobie życzysz, panie. - Tak, tak właśnie sobie życzę. - Więc powiedz mi... Valentine, co teraz zrobisz? - Będę podróżował ze Skandarami - odpowiedział. - Będę żonglował. Chcę gruntownie opanować tę trudną sztukę. Chcę bacznie obserwować swoje sny. Uzbroić się w cierpliwość. Zrozumieć, co się ze mną dzieje. Cóż jeszcze mi pozostaje, Carabello? - Dotknął jej palców. Już chciała je cofnąć, ale zamiast tego przykryła jego dłoń swoją. Valentine uśmiechnął się. - Cóż więcej mogę uczynić, Carabello?

KSIĘGA METAMORFÓW

Rozdział 1 Trzeba przejść dwieście mil ze wschodu na zachód i dwieście z północy na południe, by zwiedzić Dulorn, miasto Ghayrogów, serce wielkiej Rozpadliny Dulorn, zaklęte w lodowo-brylantowej scenerii. I chociaż miasto zajmuje tak wielki obszar, to i tak piętrzy się do góry niezliczonymi wieżami, które niczym olbrzymie skalne kły wyrastają z miękkiego wapiennego podłoża. Miejska architektura jest niezwykle fantazyjna, lecz jedynym surowcem, jakim się posłużono przy budowie domów, jest miejscowy kalcyt, lekki i porowaty, silnie załamujący światło, który lśni niczym czysty kryształ czy diament. Z niego Dulorneńczycy wznosili imponujące budowle z nieprzeliczonymi balkonami i tarasami, strzelistymi przyporami, podniebnymi żebrowymi sklepieniami, stalaktytami i stalagmitami, koronkowymi kładkami przerzucanymi wysoko nad poziomem ulic, kolumnadami i kopułami, wisiorami i pagodami. Wędrowna trupa Zalzana Kavola zbliżała się do miasta w samo południe, kiedy słońce stało prosto nad głowami, zapalając białe płomienie na ścianach i murach miasta. Valentine wstrzymał oddech, patrząc na zjawiskowo piękną kompozycję światła i formy. W Dulornie mieszkało czternaście milionów obywateli, co stawiało to miasto w rzędzie wielkich, choć nie największych metropolii Majipooru. Na kontynencie Alhanroel, jak mówiono, miasto takie byłoby ledwo zauważalne, ale nawet na rolniczo-pasterskim Zimroelu wiele innych miast dorównywało Dulornowi, a zdarzały się i większe. Jednak żadne miejsce na świecie nie mogło się z nim równać pod względem piękna, pomyślał Valentine. Dulorn był i zimny, i płomienny. Iskrzące się iglice wież wypełniały blaskiem oczy i wdzierały się do duszy jak przetaczające się przez mroki przestworzy dźwięki potężnych organów. - Koniec z wiejskimi gospodami! - zawołała uszczęśliwiona Carabella. - Będziemy spali na cienkich prześcieradłach i miękkich poduszkach! - Skąd ta hojność u Zalzana Karola? - spytał Valentine. - Hojność? - roześmiała się, - Nie, on po prostu nie będzie miał wyboru. Dulorn oferuje tylko luksusowe usługi. Jeśli nie chcesz spać na ulicy, musisz spać jak książę. - Jak książę... - powtórzył Valentine. - Spać jak książę. Dlaczego nie? Tego ranka, przed opuszczeniem wiejskiej gospody wymógł na Carabelli przysięgę, że nie będzie mówiła nikomu o wydarzeniach ostatniej nocy, ani Sleetowi, ani żadnemu ze Skandarów, ani nie uda się do żadnej wieszczki. Zażądał tej przysięgi w imieniu Pani, Pontifexa i Koronala. Wymógł na niej ponadto, żeby zachowywała się tak jak dotychczas i traktowała go jak zwykłego żonglera. Aby nadać przysiędze większe znaczenie, zachowywał

się z powagą godną Koronala i biedna Carabella, klęcząc i drżąc ze strachu, wpatrywała się w niego tak, jakby miał już na głowie koronę. Valentine poczuł się jak oszust, ponieważ wciąż był daleki od przekonania, że sny ostatniej nocy mają jakiekolwiek odbicie w rzeczywistości. Wymógł również przysięgę na Autifonie Deliamberze, choć zastanawiał się, jak dalece można zawierzyć jakiemuś Vroonowi, na dodatek czarodziejowi; niemniej jednak zdawało mu się, że w głosie Deliambera ślubującego zachować tajemnicę, brzmiała szczerość. - A kto poza mną wie o tym? - spytał czarodziej. - Tylko Carabella. Ale i ją związałem podobną przysięgą. - Nie mówiłeś o niczym Hjortowi? - Vinorkisowi? Ani słowa. Dlaczego pytasz? - On bardzo uważnie cię obserwuje. Zadaje zbyt wiele pytań. Nie darzę go specjalną sympatią. Valentine wzruszył ramionami. - Nietrudno nie lubić Hjortów. Czego się obawiasz? - Ten nasz jest szczególnie skryty i tajemniczy. Trzymaj się z dala od niego, Valentine, bo inaczej napytasz sobie kłopotów. Żonglerzy jechali do hotelu po roziskrzonych blaskiem ulicach. Prowadził Deliamber, który, jak się zdawało, miał w głowie mapę każdego zakątka Majipooru. Wóz zatrzymał się przed niezmiernie wysokim budynkiem, z rozmachem i fantazją skupiającym w jednym miejscu przeróżne formy architektoniczne, wieże i wieżyczki, łukowe sklepienia i błyszczące ośmiokątne okna. Valentine wysiadając z wozu zamrugał i aż otworzył ze zdumienia usta. - Wyglądasz, jakbyś oberwał maczugą po głowie - odezwał się zgryźliwie Zalzan Kavol. - Nigdy jeszcze nie widziałeś Dulornu? Valentine wykonał ręką bliżej nieokreślony gest. Sięgnął do swej pamięci, ale jak zwykle niewiele tam znalazł. Kto jednak, będąc raz w tym mieście, mógłby je zapomnieć? Odpowiedział pytaniem na pytanie. - Czy jest coś piękniejszego na całym Majipoorze? - Tak - odpowiedział mu Skandar. - Waza gorącej zupy. Kubek mocnego wina. Skwierczenie pieczeni nad płonącym ogniem. Nie ugryziesz nawet najpiękniejszej wieży. Dla głodnego człowieka nawet Góra Zamkowa jest warta tyle, co zeschły kawałek łajna. - Zalzan Karol parsknął krótkim śmiechem, zadowolony z siebie, i chwyciwszy bagaż pomaszerował wielkimi krokami do hotelu. - Chodziło mi tylko o urodę miast! - zawołał za nim Valentine. Thelkar, zwykle najbardziej milczący ze wszystkich Skandarów, odezwał się:

- Zalzan Karol podziwia Dulorn bardziej, niż ktokolwiek mógłby przypuszczać, ale nigdy się do tego nie przyzna. - Przyznaje się tylko do podziwiania Piliploku, miejsca naszego urodzenia - dodał Gibor Haern. - Uznałby za nielojalne wykrztuszenie choćby jednego dobrego słowa o jakimkolwiek innym mieście. - Szszsz...! - uciszył ich Erfon Karol. - Idzie tutaj! Ich najstarszy brat pojawił się w drzwiach hotelu. - No i co? - zagrzmiał. - Dlaczego tak stoicie? Za pół godziny próba! - Żółte oczy Skandara błysnęły niczym ślepia dzikiego zwierza. Warknął, groźnie zacisnął cztery pięści i zniknął powtórnie. Osobliwy pracodawca, pomyślał Valentine. Gdzieś pod tą kudłatą skórą kryje się delikatność, a może i dobre serce, a jednak Skandar nieustannie pracuje nad zachowaniem wizerunku gbura. Żonglerzy zostali zaangażowani na występ w Dulorneńskim Cyrku Nieustającym, który, jak sama jego nazwa wskazywała, zabawiał widzów dzień i noc, jak rok długi. Ghayrogowie, nadający ton miastu i prowincji, nie spali raz na dobę, lecz przesypiali dwa albo trzy miesiące w porze zimowej, a kiedy się budzili, myśleli tylko o rozrywkach. Deliamber twierdził, że płacą dobrze i nigdy w tej części Majipooru nie starcza wędrownych artystów, by zaspokoić ich potrzeby. Kiedy trupa zebrała się na popołudniową próbę, Zalzan Kavol oznajmił, że będą występować między czwartą a szóstą rano. Valentine wcale się tym nie ucieszył. Po rewelacjach ostatniej nocy pragnął następnych wiadomości, które mógł przynieść sen, a tu każą mu spędzić na scenie najbardziej płodne w senne marzenia godziny. - Możemy pójść spać wcześniej - zauważyła Carabella. - Sny przychodzą o każdej porze. A może masz umówione spotkanie z przesłaniem? I kto to pozwalał sobie na uszczypliwe uwagi? Ktoś, kto jeszcze nie tak dawno trząsł się ze strachu przed nim. Uśmiechnął się, nie zwiedziony pozorami, bo doskonale się orientował, że pod kpiną czai się niepewność. - Nie, nie mam, ale pewnie w ogóle bym nie zasnął wiedząc, że muszę tak wcześnie wstać. - Poddaj się dotykowi Deliambera - pośpieszyła z radą. - Wolę zasypiać bez jego pomocy - odpowiedział. Po próbie i smacznym obiedzie, który składał się z obsuszonego na wietrze mięsa i

zimnego niebieskiego wina, udał się do swego pokoju, lecz zanim wszedł do łóżka między chłodne, gładkie prześcieradła, godne księcia, jak mówiła Carabella, polecił się opiece Pani Wyspy i poprosił ją o przesłanie. Była to dozwolona i często stosowana praktyka, choć nie zawsze przynosząca spodziewane rezultaty. Jeśli naprawdę jest obalonym Koronalem, to Pani jest jego prawdziwą matką, i cielesną, i duchową. Z całego serca potrzebował teraz jej pomocy. Chciał, by upewniła go co do tożsamości i pokierowała jego poczynaniami. Zasypiając spróbował wyobrazić sobie Panią i jej Wyspę, usiłował pokonać w myśli tysiące dzielących go od niej mil, zbudować jakiś pomost czy wzniecić w sobie choćby niewielką iskierkę świadomości, która przeskoczyłaby bezgraniczną pustkę jego pamięci. Prawdopodobnie pierwszy lepszy dorosły mieszkaniec planety znał rysy Pani i geografię Wyspy na pamięć, tak jak twarz własnej matki czy peryferie własnego miasta, ale Valentine, człowiek o okaleczonym umyśle, zdany był wyłącznie na wyobraźnię. Jak wyglądała twarz Pani tamtej nocy w Pidruid, w świetle fajerwerków? Łagodna, uśmiechnięta, okolona długimi gęstymi włosami. No tak, ale reszta? Te włosy są pewnie czarne i lśniące, takie jak u Lorda Valentine'a i zmarłego Lorda Voriaxa. Oczy brązowe, ciepłe i żywe, z siateczką drobnych zmarszczek w kącikach. Pełne usta. Policzki z niewielkimi dołeczkami. Cała postać pełna godności i majestatu. Właśnie przechadza się po ogrodzie pełnym ukwieconych krzewów, żółtych tanigalów i kamelii, i czarnego bzu, i purpurowych thwalów kipiących bujnością tropików, zatrzymuje się na moment, zrywa kwiat, wpina go we włosy, rusza dalej, po wijącym się między krzewami marmurowym chodniku, wychodzi na szerokie kamienne patio usytuowane po zamieszkałej przez nią stronie wzgórza, spogląda w dół na schodzące aż do morza tarasy, patrzy na zachód, ku odległemu Zimroelowi, zamyka oczy, myśli o utraconym synu wędrującym przez miasto Ghayrogów, zbiera siły, wysyła słodkie, pełne nadziei przesłanie jemu, Valentine'owi, wygnanemu do Dulornu. Zapadł w sen. I spotkał ją, lecz nie na stoku wzgórza poniżej ogrodów, tylko w jakimś opustoszałym mieście, w pustynnej krainie, na ogołoconym skrawku ziemi, pełnym połamanych przez burze kamiennych kolumn i roztrzaskanych ołtarzy. Zbliżali się do siebie z dwóch stron placu zalanego widmowym blaskiem księżyca. Twarz miała osłoniętą welonem i uporczywie odwracała oczy, więc poznawał ją tylko po ciężkim zwoju ciemnych włosów i po zapachu wpiętego nad uchem kwiatu czarnego bzu, ale chciał, by w tym niegościnnym miejscu rozgrzał mu duszę jej uśmiech, chciał pociechy jej dobrych oczu, a widział tylko welon, tylko ramiona, nie dostrzegał twarzy. - Matko? - zapytał niepewnym głosem. - Matko, to ja, Valentine! Nie poznajesz mnie? Spójrz na mnie, matko! - A ona przepłynęła obok jak widmo

i znikła między połamanymi kolumnami, na których wyryte były sceny z życia wielkich Koronalów. - Matko!... - zawołał raz jeszcze. Sen się skończył. Valentine wytężał wszystkie siły, by jeszcze raz przywołać Panią, lecz na próżno. Rozbudzony, wpatrywał się w ciemność, wciąż mając przed oczami osłoniętą welonem postać. Nie rozpoznała go. Dlaczego? Czyżby był aż tak bardzo odmieniony, że nie poznaje go własna matka? Ta, która nosiła go w swoim łonie? A może nigdy nie był jej synem? Nie znajdował odpowiedzi. Pani Wyspy nie dała mu podczas snu żadnego potwierdzenia, że dusza ciemnowłosego Lorda Valentine'a znajduje się w ciele jasnowłosego żonglera. Nadal pogrążony był w tej samej niewiedzy, z jaką zasypiał. Jakież ja ścigam urojenia, pomyślał, jakie niewiarygodne snuję spekulacje, jakiemu poddaję się szaleństwu! Zasnął ponownie, lecz prawie natychmiast, jak mu się zdawało, czyjaś ręka dotknęła jego ramienia, ktoś nim potrząsnął i, choć niechętnie, musiał się przebudzić. Była to Carabella. - Druga w nocy - oznajmiła. - Zalzan Karol chce nas widzieć przy wozie za pół godziny. Śniłeś coś? - Niezbyt wyraźnie. A ty? - W ogóle się nie kładłam. Można przecież nie spać kilka nocy. Valentine zaczął się ubierać, a ona spytała nieśmiało: - Czy moglibyśmy znów spać w jednym pokoju? Naprawdę chciałabyś? - Przecież przysięgłam zachowywać się wobec ciebie tak jak przedtem... przedtem, zanim wiedziałam... Och, Valentine, tak się wtedy wystraszyłam, a jednak chcę, żebyśmy pozostali przyjaciółmi, a nawet kochankami. Jutrzejszej nocy, dobrze? - A jeśli jestem Koronalem? - Proszę, nie zadawaj takich pytań. - Jeśli jednak? - Rozkazałeś, bym cię nazywała Valentinem i traktowała jak Valentine. Chcę postępować zgodnie z twoim życzeniem. - Czy wierzysz, że jestem Koronalem? - Tak - wyszeptała. - I mimo to nie boisz się mnie? - Tylko trochę. Odrobinę. Nadal wydajesz mi się zwykłym człowiekiem. - To dobrze. - Miałam cały dzień na to, by się przyzwyczaić do nowej sytuacji. A poza tym wiąże mnie złożona przysięga. Jestem zmuszona do myślenia o tobie jako o Valentinie. - Zaśmiała

się szelmowsko. - Przysięgałam udawać, że nie jesteś Koronalem, przysięgałam traktować cię jak dotychczas, nazywać Valentinem, nie przejawiać lęku w twojej obecności, zachowywać się tak, jakby nic się nie zmieniło. Czyż nie powinniśmy zatem razem sypiać? - Myślę, że tak. - Kocham cię, Valentine. Przyciągnął ją do siebie delikatnie. - Dziękuję ci, że potrafiłaś opanować strach. I ja cię kocham, Carabello. - Lepiej będzie, jak się pośpieszymy. Zalzan Karol nie lubi na nikogo czekać powiedziała.

Rozdział 2 Cyrk Nieustający, usytuowany na wschód od miasta na wielkiej, nie zabudowanej przestrzeni, był olbrzymią rotundą, nie wyższą niż dziewięćdziesiąt stóp, w niczym nie przypominającą strzelistych budowli, tak charakterystycznych dla Dulomu. Wewnątrz znajdowała się olbrzymia okrągła arena, otoczona rzędami wznoszących się aż pod sam dach krzeseł. Cyrk mógł pomieścić jednorazowo tysiące, może setki tysięcy widzów. Valentine był wstrząśnięty, kiedy zobaczył, że w porze, która dla niego była środkiem nocy, zajęte były prawie wszystkie miejsca. Patrzenie na publiczność było trudne, gdyż światła rampy świeciły mu prosto w oczy, niemniej dostrzegał swobodnie rozparte w krzesłach postaci. Większość widzów stanowili Ghayrogowie, chociaż w kilku miejscach zauważył także Hjortów i Vroonów, a nawet ludzi. Na Majipoorze nie było ani skrawka przestrzeni zamieszkanego tylko przez jedną rasę, gdyż dekrety rządowe, sięgające najdawniejszych czasów, kiedy Majipoor był zaludniony istotami odmiennymi, zakazywały skupisk jednorasowych z wyjątkiem rezerwatu Metamorfów. Ghayrogowie jednak przepadali za życiem w gromadzie i do tego celu upatrzyli sobie Dulorn i jego okolice, gdzie ich liczba sięgała górnej zakreślonej prawem granicy. Chociaż byli ssakami ciepłokrwistymi, mieli jednak pewne gadzie cechy, które nie wzbudzały do nich miłości innych ras: rozwidlone, migotliwe czerwone języki, szarawą, łuskowatą skórę, grubą i błyszczącą, oraz zimne zielone oczy bez powiek. Czarne, bezładnie poskręcane pasma włosów przywodziły na myśl galaretowate meduzy, a słodki i jednocześnie drażniący zapach ich ciał wcale nie był przyjemny dla nosów innych niż ich własne. Valentine, stojąc na scenie wraz z innymi członkami trupy, nie był w najlepszym nastroju. Zupełnie nie do przyjęcia jest taka pora popisów, pomyślał. Zgodnie ze swoim cyklem biologicznym właśnie znajdował się w stadium niskiej aktywności i chociaż nie chciało mu się spać, nie lubił wstawać o takiej porze. Znów poczuł się przytłoczony ostatnim snem. Odrzucenie przez Panią, brak możliwości porozumienia się z nią, co to wszystko miało znaczyć? Kiedy był żonglerem Valentinem, nie miał poważnych zmartwień: ten sam rytm dni, te same ćwiczenia podnoszące sprawność ręki... A teraz? Teraz, od kiedy zaczęły go prześladować dwuznaczne i niepokojące odkrycia, zmuszony był do posępnych rozmyślań o przeznaczeniu i o wyborze właściwej drogi. Wcale mu się to nie podobało. Już zaczynał odczuwać gorącą tęsknotę za starymi dobrymi czasami sprzed tygodnia, kiedy szczęśliwy włóczył się bez celu po zatłoczonym, ruchliwym Pidruid.

Spektakl, który go ściągnął do tego cyrku, upomniał się jednak o swoje prawa. Nie było czasu, by w oślepiającym świetle reflektorów myśleć o czymś innym poza żonglowaniem. A na olbrzymiej arenie działo się jednocześnie bardzo wiele. Magik Vroon był zajęty mieszaniem barwnych świateł wybuchających kłębami zielonego i czerwonego dymu; tuż obok Vroona treser zwierząt stawiał na ogonach kilkanaście grubych węży; grupa tancerzy o groteskowo szczupłych ciałach spryskanych srebrnym proszkiem odblaskowym popisywała się niesamowitymi układami tanecznymi; w różnych punktach sceny kilka małych orkiestr wydobywało z blaszanych i drewnianych instrumentów ostre dźwięki, tak lubiane przez Ghayrogów; jednoręczny akrobata; kobieta-guma; ktoś lewitujący nad głowami innych; trio hutników wyczarowywujących wokół siebie szklane klatki; połykacz węgorzy; gromada szalejących błaznów... reszty Valentine nie był już w stanie ogarnąć wzrokiem. Publiczność, siedząca w rozleniwionych pozach, mogła być spokojna, że zobaczy wszystko, gdyż arena ciągle się obracała dzięki umieszczonej pod nią maszynerii i w ciągu godziny czy dwóch robiła pełen obrót, prezentując kolejno każdą grupę artystów całemu audytorium. Sleet szepnął do Valentine'a: - To wszystko unosi się na zbiorniku rtęci. Za cenę zgromadzonego tu metalu mógłbyś kupić trzy prowincje. Uczestnicząc w tak wielkim spektaklu żonglerzy zaprezentowali kilka najlepszych numerów, a Valentine, pozostawiony sam sobie, zabawiał się podrzucaniem maczug i od czasu do czasu podawał współtowarzyszom noże lub pochodnie. Carabella, tańcząc na toczącej się po scenie srebrzystej kuli półmetrowej średnicy, żonglowała pięcioma małymi kulami rozjarzonymi od środka zielonym światłem. Sleet chodził na szczudłach i gdzieś ponad głowami Skandarów precyzyjnie odmierzanymi, choć pozornie niedbałymi ruchami przerzucał z ręki do ręki trzy olbrzymie czerwono i czarno nakrapiane jajka moleekahenów, które kupił tego wieczora na targu. Jeśliby z takiej wysokości upuścił choć jedno z nich, rozległoby się plaśnięcie słyszane w ostatnich rzędach, a on zapewne czułby się bardzo upokorzony, lecz ten mały człowieczek, odkąd Valentine go znał, nie upuścił jeszcze niczego, więc dlaczego miałby to zrobić właśnie dzisiaj? Natomiast szóstka Skandarów stojąc plecami do siebie uformowała gwiazdę i żonglowała płonącymi pochodniami. W tym samym ułamku sekundy każdy z nich przerzucał pochodnię do brata stojącego po przeciwnej stronie gwiazdy. Nad głowami Skandarów zawisła sieć świetlnych błysków. Trajektorie lotu były wyliczone z tak niezawodną precyzją, że ani jeden włosek na skórze żonglerów nie został przypalony, choć właściwie powinno się

to zdarzyć, kiedy na pozór niedbale przechwytywali rzucane przez niewidocznych partnerów głownie. Żonglerzy przesuwali się przed oczami widzów pół godziny, po czym następowała pięciominutowa przerwa, którą spędzali w pomieszczeniu pod sceną, razem z setkami innych odpoczywających artystów. Valentine marzył o wielkim popisie, ale Zalzan Kavol zakazał mu tego krótkim stwierdzeniem, że jeszcze nie jest gotów, choć jak na nowicjusza radzi sobie całkiem nieźle. Zanim trupie pozwolono opuścić scenę, już nastał ranek. Płacono za godziny, a czas trwania występu zależał od publiczności, która miała pod siedzeniami zainstalowane liczniki, odczytywane następnie przez zimnookich Ghayrogów siedzących w kabinach pod sceną. Niektórzy wykonawcy pozostawali na scenie zaledwie kilka minut, szybko przepędzani powszechnym znudzeniem lub wzgardą, ale Zalzan Kavol wraz ze swoją trupą, mimo że wynajęty na dwie godziny, wytrwał aż cztery. Zostałby i na piątą, gdyby nie odwiodła go od tego krótka, lecz burzliwa dyskusja z braćmi. - Jego chciwość na pieniądze napyta mu kiedyś kłopotów - stwierdziła spokojnym głosem Carabella. - Jak długo, według niego, można obrzucać się pochodniami, póki wreszcie ktoś się nie pomyli? Ostatecznie Skandarzy też bywają zmęczeni. - Ale nie Zalzan Karol, sądząc po jego wyglądzie - rzekł Valentine. - On może i jest maszyną do żonglowania, ale jego bracia są śmiertelni. Rovorn zaczynał już nie nadążać za innymi. Cieszę się, że mają odwagę, by mu się przeciwstawić. Uśmiechnęła się. - Ja zresztą też byłam nieźle zmęczona. Występ żonglerów cieszył się tak wielkim powodzeniem, że zostali zatrudnieni na cztery dalsze dni. Zalzan Karol nie posiadał się z dumy i gdy Ghayrogowie dali swoim ulubieńcom wysokie wynagrodzenie, obiecał każdemu pięciokoronową premię. Niech mu będzie, pomyślał Valentine, ale on sam nie ma zamiaru siedzieć wśród Ghayrogów bez końca. Po drugim dniu występów nie ukrywał swego zniecierpliwienia. - Chciałbyś już ruszyć w dalszą drogę. - Deliamber nie pytał. Deliamber to wiedział. Valentine skinął twierdząco głową. - Próbuję ją sobie wyobrazić. - Drogę na Wyspę? - Dlaczego tracisz czas na rozmowy, jeśli czytasz w ludzkich umysłach? - Tym razem nie musiałem czytać. Twoje następne posunięcie nie powinno nasuwać wątpliwości. - A więc mam udać się do Pani. No, tak. Któż inny mógłby powiedzieć mi prawdę o

tym, kim jestem? - Widzę, że nadal brak ci wiary - stwierdził Deliamber. - Opieram się tylko na snach, na niczym więcej. - Za to na snach, które objawiają wielką prawdę. - Tak - powiedział Valentine. - Sny jednak mogą być zmyśleniem, fantazją czy metaforą. Szaleństwem byłoby brać je dosłownie, nie mając znikąd potwierdzenia ich prawdziwości. Takie potwierdzenie mogę uzyskać od Pani, przynajmniej mam taką nadzieję. Jak daleko stąd do Wyspy, czarodzieju? Deliamber przymknął na chwilę wielkie złociste oczy. - Tysiące mil - odpowiedział. - Do tej pory przemierzyliśmy mniej więcej jedną piątą Zimroelu. Aby posuwając się na wschód ominąć terytorium Metamorfów, musisz zahaczyć o Khyntor albo Velathys, a dalej udać się rzeką, przez Ni-moya do Piliploku. Dopiero stamtąd ruszają na Wyspę statki z pielgrzymami. - Ile czasu może trwać taka podróż? - Żeby się dostać do Piliploku? Przy naszym dotychczasowym tempie około pięćdziesięciu lat. Wędrowanie z żonglerami, zatrzymywanie się po tygodniu to tu, to tam... - A gdybym opuścił trupę i zdał się sam na siebie? - Sześć miesięcy. Być może. Rzeką podróżuje się szybko, ale wędrówka lądem zabiera dużo czasu. Gdybyśmy mieli statki powietrzne, tak jak to bywa na innych planetach, dostanie się do Piliploku byłoby kwestią jednego dnia - no, może dwóch - ale oczywiście my żyjemy na Majipoorze, gdzie nie ma udogodnień, które ułatwiają życie innym. - Sześć miesięcy? - Valentine zmarszczył brwi. - A gdybym wynajął jakiś pojazd i przewodnika, to ile musiałbym zapłacić? - Pewnie dwadzieścia rojali. Długo będziesz żonglował, zanim tyle uzbierasz. - A kiedy już dotrę do Piliploku, to co wtedy? - Valentine nie dawał za wygraną. - Wtedy popłyniesz na Wyspę. To zabierze ci kilka tygodni. Na Wyspie wynajmiesz kwaterę na najniższym tarasie i rozpoczniesz wspinaczkę. - Wspinaczkę? - Wspinaczkę ku modlitwie, oczyszczeniu, wtajemniczeniu. Przechodzisz z tarasu na taras, aż osiągniesz Taras Adoracji, który jest przedsionkiem Świątyni Wewnętrznej. Naprawdę nic o tym wszystkim nie wiesz? - Mój mózg został nieźle wyprany. - No, tak. - Docieram do Świątyni Wewnętrznej. I co dalej? - Zaczynasz nowicjat. Służysz Pani jako akolita i jeśli szukasz u niej posłuchania,

przechodzisz rytualne próby, po czym oczekujesz przyzywającego snu. - Ile czasu zabiera ten cały proces - te tarasy, wtajemniczenie, służba akolity, przyzywający sen? - zaniepokoił się Valentine. - To zależy. Czasami pięć lat. Czasami dziesięć. Bywa, że i całe życie. Pani nie ma czasu na zajmowanie się każdym pielgrzymem. - A czy nie ma prostszej drogi, by uzyskać u niej posłuchanie? Deliamber zabulgotał kaszlem, który zabrzmiał jak śmiech. - Co takiego? Chciałbyś zapukać do drzwi świątyni, wykrzyczeć, że jesteś jej podmienionym synem i domagać się wpuszczenia? - Dlaczego nie? - Ponieważ - powiedział Vroon - zewnętrzne tarasy Wyspy służą temu, by zapobiegać takim właśnie incydentom. Nie ma ani prostych, ani wymyślnych sposobów skomunikowania się z Panią. Może ci to zabrać całe lata. - Znajdę jakąś drogę. - We wzroku Valentine'a widać było zdecydowanie. - Gdybym tylko znalazł się na Wyspie, potrafiłbym dotrzeć do jej umysłu, wykrzyczeć swoje prośby, przekonać ją, by wezwała mnie przed swoje oblicze. To znaczy - myślę, że bym potrafił. - Może - potwierdził Deliamber. - Ale przy twojej pomocy to “może" znaczyłoby więcej. - Tego się obawiałem - odpowiedział czarodziej oschle. - Masz pewne zdolności w sprowadzaniu przesłań. Moglibyśmy dotrzeć, jeśli nie do samej Pani, to przynajmniej do jej najbliższego otoczenia. Krok po kroku skracalibyśmy nie kończący się proces osiągania kolejnych tarasów... - Być może da się to zrobić - powiedział Deliamber. - Trudno mi w to uwierzyć, ale chyba zgodzę się na tę pielgrzymkę. Valentine przez dłuższą chwilę przyglądał się Vroonowi. - Dobrze o tym wiedziałem - odezwał się wreszcie. - Udajesz wahanie, ale to ty od samego początku popychałeś mnie ku Wyspie. I oczywiście widziałeś siebie u mego boku. Może nie mam racji, co? Przyznaj, Deliamberze, że masz większą ode mnie ochotę wyprawić mnie w tę podróż. - Och! - westchnął czarodziej. - Co tu ukrywać. - No widzisz, miałem rację. - Jeśli się zdecydujesz wyruszyć na Wyspę, Valentine, nie opuszczę cię. Ale czy ciebie w ogóle stać na decyzję? - Czasami.

- To za mało, by być silnym - stwierdził czarodziej. - Łatwo ci mówić. Tysiące mil. Lata oczekiwań. Znój i intrygi. Dlaczego ja się na to godzę, czarodzieju? - Ponieważ byłeś Koronalem i musisz być nim ponownie. - Co do pierwszego, to może i prawda, choć nadał mam poważne wątpliwości. Drugie pozostaje kwestią otwartą. Deliamber spojrzał na niego przebiegle. - Wolisz zatem żyć pod rządami uzurpatora? - Co mi do Koronala i jego rządów! Dzieli nas pół świata. On mieszka na Górze Zamkowej, ja jestem wędrownym żonglerem. - Valentine wyciągnął przed siebie dłonie i przyglądał im się tak, jakby je widział po raz pierwszy. - Oszczędziłbym sobie wiele zachodów, gdybym pozostał z Zalzanem Kavolem i pozwolił tamtemu, kimkolwiek on jest, zatrzymać tron dla siebie. A może jest mądrym i sprawiedliwym uzurpatorem? Jaką korzyść odniesie Majipoor, jeśli wykonam tę całą robotę po to tylko, by samemu zająć jego miejsce? Och, Deliamberze, Deliamberze, czy wyglądam na króla, skoro mówię takie rzeczy? Gdzie moja żądza władzy? I jak mógłbym sprawować rządy, jeśli w tak oczywisty sposób nie przejmuję się tym, co się wydarzyło? - Mówiliśmy już o tym. Zostałeś zamieniony, mój panie. I twój duch, i twoje ciało. - Chyba tak. Moja królewska natura, jeśli ją kiedykolwiek miałem, opuściła mnie. Tamta żądza władzy... - Dwa razy użyłeś tego wyrażenia - przerwał mu Deliamber. - Żądza władzy nie ma z tym nic wspólnego. Prawdziwy król nie jest żądny władzy, to poczucie odpowiedzialności żąda od niego, by panował. A król nie może uciekać od odpowiedzialności. Obecny Koronal jest nowy, jeszcze niewiele dokonał, a już zdążył wyprawić się w wielki objazd, ludzie zaś szemrzą przeciw jego pierwszym dekretom. I ty zastanawiasz się, czy on jest mądry i sprawiedliwy? Widziałeś sprawiedliwego uzurpatora? On jest przestępcą, Valentine, jego rządy naznaczone są piętnem przestępstwa, strach go zżera w czasie snu i z czasem ten strach zatruje go, a wtedy uzurpator zmieni się w tyrana. Jak możesz w to wątpić? Usunie każdego, kto stanie mu na drodze, nawet zabije, jeśli zajdzie potrzeba. Trucizna, która krąży w jego żyłach, z czasem skazi całą planetę i każdego jej mieszkańca. A ty, tkwiąc tutaj, oglądając z takim zainteresowaniem swoje palce, nie poczuwasz się do żadnej odpowiedzialności? Jak możesz mówić o oszczędzaniu sobie zachodów? Jakby nie było ważne, kto jest królem. To bardzo ważne, kto nim jest, mój panie. Ty zostałeś wybrany, ty zostałeś przygotowany, by sprawować tę godność. To nie było przypadkowe zrządzenie losu. Chyba nie wierzysz, że każdy może być Koronalem?

- Wierzę w przypadkowe zrządzenia losu. Deliamber zaśmiał się cierpko. - Być może tak było dziewięć tysięcy lat temu. Teraz rządy sprawuje dynastia, mój panie. Od czasów Lorda Arioka, a może i wcześniej, Koronalowie są wybierani spośród małej garstki rodzin, nie większej niż sto klanów. Wszystkie te klany zamieszkują Górę Zamkową i uczestniczą w rządzeniu. Już jest przygotowywany następny Koronal, chociaż jego imię zna tylko on sam i kilku doradców. Wybrano już także jego dwóch czy trzech zastępców. Teraz jednak ta dynastyczna linia została przerwana, pojawił się intruz. Nic poza złem nie może z tego wyniknąć. - A jeśli uzurpator jest następcą pochodzącym z grona pretendentów, który się zmęczył długim oczekiwaniem? - Nie - odparł Deliamber. - To nieprawdopodobne. Ten, którego uważano za odpowiedniego do sprawowania godności Koronala, nie mógłby obalić prawnie wyniesionego na tron władcy. I czemu miałaby służyć ta maskarada, ta zamiana ciał i dusz? - Powiedzmy, że masz rację. - W takim razie czy nie mam też racji, że osobnik przebywający teraz na Górze Zamkowej nie ma ani praw do rządzenia, ani żadnych kwalifikacji, i wobec tego powinien być zrzucony z tronu, a ty jesteś jedynym, który może to uczynić? - Niemało ode mnie żądasz - westchnął Valentine. - To historia stawia takie wymagania, nie ja - powiedział Deliamber. - Na tysiącach planet od tysięcy lat inteligentne istoty wybierają między ładem a anarchią, między tworzeniem a niszczeniem, między rozumem a głupotą. A siły zdolne budować ład i zapobiegać głupocie skupiają się zwykle w ręku jednego przywódcy lub, jeśli wolisz, króla, prezydenta, przewodniczącego, premiera, generalissimusa, monarchy - użyj jakiej tylko chcesz nazwy. Nami rządzi Koronal, a dokładnie mówiąc, Koronal rządzi w imieniu Pontifexa, który kiedyś też był Koronalem. Wobec tego nie jest bez znaczenia, kto powinien, a kto nie powinien być Koronalem. - Tak - powiedział Valentine. - Być może. - Wciąż się wahasz między “tak" a “być może" - stwierdził Deliamber. - Ale ostatecznie zwycięży “tak" i wtedy udasz się na Wyspę, a z Wyspy, mając błogosławieństwo Pani, wyruszysz na Górę Zamkową i zajmiesz należne sobie miejsce. - To, o czym mówisz, napawa mnie przerażeniem. Jeśli nawet kiedyś miałem zdolności do sprawowania władzy i odpowiednie przygotowanie, to wszystko już zdążyło wypalić się w moim umyśle.

- Twoje przerażenie zniknie, bądź pewien. A twój umysł wróci z czasem do poprzedniej harmonii. - No właśnie, czas upływa, a my wciąż tkwimy w Dulornie zabawiając Ghayrogów. - To już długo nie potrwa. Znajdziemy naszą drogę na wschód, mój panie. Uwierz w to. Pewność Deliambera udzieliła się również Valentine'owi. Nie na długo jednak. Zaledwie bowiem czarodziej znikł mu z oczu, Valentine naszły nieprzyjemne myśli o trudnościach związanych z całym przedsięwzięciem. Czy mógłby, tak po prostu, wynająć parę wierzchowców i razem z Deliamberem wyprawić się jutro do Piliploku? A co z Carabellą, która zupełnie nieoczekiwanie stała się dla niego kimś bardzo ważnym? Porzucić ją tu, w Dulornie? A Shanamir? Chłopiec przywiązał się do niego, nie do Skandarów, i ani sam nie chciałby, ani nie powinien być zdany na ich łaskę. Poza tym w grę wchodziły koszty. Wyprawa ich czworga przez olbrzymi Zimroel, jedzenie, spanie, transport, statek na Wyspę... A wydatki na Wyspie, jeśli ma zamiar dostać się do Pani? Autifon Deliamber przypuszczał, że podróż tylko do Piliploku, i to w pojedynkę, może kosztować dwadzieścia rojali. Zatem suma na całą ich czwórkę albo i piątkę, jeśli uwzględnić Sleeta, gdyby i on chciał wyruszyć z nimi, zatem ta suma może przekroczyć sto, a może i sto pięćdziesiąt rojali. Z pieniędzy, które znalazł przy sobie w Pidruid, pozostało mu jeszcze sześćdziesiąt rojali, no i rojal czy dwa, które zarobił u Skandara. Za mało. Zdecydowanie za mało. Carabella, jak wiedział, nie miała nic, Shanamir wszystko oddał rodzinie, Deliamber, gdyby posiadał majątek, nie włóczyłby się w podeszłym wieku po świecie i nie wiązał umową z bandą Skandarów. No więc? Pozostaje tylko snuć plany i mieć nadzieję, że Zalzan Karol zmierza, ogólnie rzecz biorąc, na wschód. I oszczędzać koronę po koronie, czekając stosownej chwili, by stawić się przed Panią.

Rozdział 3 W kilka dni po wyjeździe z Dulornu z pełnymi, dzięki hojności Ghayrogów sakiewkami, Valentine odciągnął Zalzana Kavola na stronę, pytając go o dalszy kierunek podróży. Dzień późnego lata tchnął spokojem. Tu, przy wschodnich stokach rozpadliny, gdzie rozłożyli się ze śniadaniem, wszystko było spowite purpurową mgłą wiszącą nad ziemią niczym gęsta wilgotna chmura. Mgła nabierała barwy od powietrza, a powietrze z kolei zabarwiało się purpurą od pyłu nanoszonego przez wiatr z pobliskich złóż piaskowca skuwa. Zalzan Kavol nie wyglądał na takiego, który cieszyłby się życiem. Irytowała go mgła. Jego szara sierść, sina teraz od wilgoci, która przenikała wszystko wokół, pozbijała się w śmieszne kłaki, więc wciąż pocierał ją i wygładzał. Prawdopodobnie nie najlepsza to pora na taką rozmowę, pomyślał Valentine, ale było już za późno. Wydarzenia zaczęły się toczyć własnym biegiem. - Który z nas jest przywódcą trupy, Valentine? - spytał głucho Skandar. - Ty, to nie ulega wątpliwości. - To dlaczego próbujesz mną rządzić? - Ja? Rządzić tobą? - W Pidruid - mówił Skandar - poprosiłeś mnie, abym poszedł przez Falkynklp, bo tego wymagał honor twojego pastuszego giermka, a jeszcze przedtem zmusiłeś mnie do zatrudnienia go, chociaż nie jest żonglerem i nigdy nim nie będzie. Ustąpiłem, choć sam nie wiem, dlaczego. Dalej, twoja ingerencja w kłótnię z Vroonem... - Moja ingerencja przyniosła korzyść - zauważył Valentine. - Swego czasu sam to przyznałeś. - Nie przeczę, jednak nie byłem nią zachwycony. Czy potrafisz zrozumieć, że ja tu jestem panem? Valentine nieznacznie wzruszył ramionami. - Nikt tego nie kwestionuje. - Ale czy rozumiesz, co to znaczy? Bo moi bracia tak. Oni wiedzą, że ciało może mieć tylko jedną głowę, chyba że jest to ciało Su-Suherów, ale nie o nich mówimy, i wiedzą, że tutaj tą głową jestem ja i że to w moim umyśle rodzą się wszelkie plany i zamierzenia, w moim i tylko w moim. - Zalzan Karol błysnął zębami w groźnym uśmiechu. - Może mi powiesz, że to tyrania? Nie. To sposób na skuteczność. Żonglerka to nie demokracja, Valentine. W żonglerce wszyscy muszą podporządkować się jednemu, inaczej nastąpi chaos. Czego znów chcesz ode mnie? - Chcę wiedzieć, jaki jest ogólny kierunek naszej wędrówki. Widać było wyraźnie, że

Zalzan Karol powstrzymuje się od ataku furii. - Po co ci to? Jesteś w naszym zespole, więc idziesz tam, dokąd idzie zespół. Twoja ciekawość nic ci nie da. - Nie sądzę. Z niektórych szlaków mogę mieć większy pożytek. - Pożytek? Ty możesz mieć pożytek? Więc masz jakieś swoje plany? Gdy cię zatrudniałem, powiedziałeś, że nie masz żadnych! - Teraz mam. - Co zatem planujesz? Valentine zaczerpnął powietrza. - Chcę odbyć pielgrzymkę na Wyspę i poświęcić się służbie dla Pani. Ponieważ statek pielgrzymów odpływa z Piliploku, a między nami i tym portem leży jeszcze prawie cały Zimroel, więc dobrze byłoby wiedzieć, czy nie zamierzasz pójść w innym kierunku, powiedzmy do Velathys, czy też wrócić do Tilomon albo Narabal, albo... - Zwalniam cię - powiedział lodowato Zalzan Karol. - Co? - Valentine nie wierzył własnym uszom. - Jesteś zwolniony. Mój brat Erfon da ci dziesięć koron odprawy. Masz godzinę na zabranie się stąd. Valentine czuł, jak zaczynają mu płonąć policzki. - Nie o to mi chodziło! Ja tylko zapytałem... - Ty tylko zapytałeś! I w Pidruid tylko zapytałeś, i w Falkynkip tylko zapytałeś, i w następnym tygodniu w Mazadone tylko zapytasz. Burzysz mój spokój, Valentine, a to przekreśla twoją karierę żonglera. Poza tym jesteś nielojalny. - Nielojalny? W stosunku do czego? Do kogo? - Zatrudniłeś się u nas, ale w skrytości ducha traktujesz naszą trupę jako środek do celu. Twoje przywiązanie do nas jest nieszczere. Ja to nazywam zdradą. - Kiedy zatrudniałem się u was, o niczym innym nie myślałem, tylko o tym, żeby podróżować z wami. Obojętne dokąd. Teraz jednak sprawy przyjęły inny obrót i mam ważny powód, aby odbyć pielgrzymkę. - Dlaczego pozwalasz kierować sobą jakimś sprawom? Gdzie twoje poczucie obowiązku w stosunku do pracodawców i nauczycieli? - Czy podpisałem z wami kontrakt na całe życie? - Valentine zaczynał tracić panowanie nad sobą. - Czy to jest zdrada, kiedy się odkrywa, że w życiu istnieje inny cel poza jutrzejszym przedstawieniem? - Dlatego właśnie cię zwalniam. Zaczynasz tracić energię na inne cele, podczas kiedy ja żądam, byś przez cały czas myślał tylko o żonglerce, a nie o dacie odjazdu statku z

pielgrzymami z przystani Shkunibor. - Nie ma mowy o żadnej utracie energii. Żonglując myślę tylko o żonglowaniu. Kiedy dojedziemy do Piliploku, zrezygnuję z pracy u ciebie. Ale aż do tej chwili... - Wystarczy - powiedział Skandar. - Pakuj się. Odejdź. Zabieraj się do Piliploku i żegluj na Wyspę. Rób, co chcesz. Dłużej cię nie potrzebuję. Wyglądało na to, że Zalzan Kavol wcale nie żartuje. Nachmurzony, poklepał się po mokrej skórze, ciężko zakręcił w miejscu i odszedł. Valentine otrząsnął się, do głębi poruszony. Myśl o nagłym odjeździe, o samotnej podróży do Piliploku wprawiała go w panikę. Bardzo zżył się z całą grupą i wcale nie chciałby jej porzucić, a przynajmniej nie teraz. Jeszcze pragnął się nacieszyć i Carabellą, i Sleetem, i nawet Skandarami, których na pewno nie darzył zbyt wielką sympatią, ale szanował. Jeszcze liczył na poprawianie sprawności ręki i ćwiczenie bystrości oka, jeszcze miałby na to czas podczas długiej podróży na wschód ku dziwnemu i osobliwemu przeznaczeniu, które mu przepowiadał Deliamber. - Zaczekaj! - zawołał za Skandarem. - A co na to prawo? Zalzan Karol rzucił mu przez ramię piorunujące spojrzenie. - Jakie prawo? - Takie, które zobowiązuje ciebie do zatrudnienia w trupie żonglerów trojga ludzi odpowiedział Valentine. - Na twoje miejsce zatrudnię pastucha. Nauczę go tyle, na ile go stać - odpowiedział Zalzan Kavol nawet się nie zatrzymując. Valentine stał w miejscu, patrząc przed siebie tępym wzrokiem. Rozmowa z Zalzanem Kavolem odbywała się w lasku, w którym rosły małe złotolistne rośliny. Musiały być niezwykle wrażliwe, bo pod wpływem kłótni człowieka ze Skandarem najbliżej rosnące pomarszczyły się i ściemniały. Valentine dotknął jednej z nich, kruchej, pozbawionej życia, i poczuł się winny zniszczenia, jakie się tutaj dokonało. - Co się stało? - spytał Shanamir, który wyrósł jak spod ziemi i z równym jak Valentine żalem przyglądał się martwym roślinom. - Słyszałem okropne krzyki. Skandar... - Zwolnił mnie - odpowiedział półprzytomnie Valentine. - Zwolnił mnie, ponieważ zapytałem, jaką drogą ruszamy dalej, ponieważ przyznałem mu się, że moim ostatecznym celem jest pielgrzymka na Wyspę, i ponieważ zastanawiałem się, czyjego plany będą odpowiadać moim zamierzeniom. - Ty zamierzasz odbyć pielgrzymkę? Na Wyspę? Nie wiedziałem o tym! - Bo to nagła decyzja. - No to o co chodzi! - krzyknął chłopiec. - Zrobimy to razem, no nie? Chodź, pakuj swoje rzeczy, ukradniemy Skandarowi parę wierzchowców i w drogę!

- Tak myślisz? -Oczywiście! - Od Piliploku dzielą nas tysiące mil. Ty i ja, i nikogo, kto by nas poprowadził, i... - Czym się martwisz! - gorączkował się Shanamir. - Słuchaj, pojedziemy do Khyntoru, stamtąd statkiem rzecznym do Ni-moya, i dalej rzeką Zimr na wybrzeże, zaokrętujemy się na statek z pielgrzymami i... O co chodzi, Valentine? - Czuję się związany z żonglerami. Nauczyłem się od nich ciekawej sztuki, ja... ja... Valentine urwał, zmieszany. Czy jest żonglerem-terminatorem, czy Koronalem wygnańcem? Czyjego celem jest codzienna ciężka harówka ze Skandarami, Carabellą i Sleetem, czy też spoczywa na nim obowiązek jak najrychlejszego wyruszenia na Wyspę, a dalej, z pomocą Pani, ku Górze Zamkowej? Ach, to ciągle wahanie, pomyślał. - Koszty, tak? - zgadywał dalej Shanamir. - To cię trapi? W Pidruid miałeś pięćdziesiąt rojali, jeśli nie więcej. Coś ci z tego musiało jeszcze zostać. Ja też mam parę koron. Jeśli nam zabraknie, będziesz mógł na statku żonglować, a ja zajmę się doglądaniem wierzchowców, myślę, że... - Dokąd to się wybieracie? - spytała Carabella, której nadejścia obaj nie zauważyli. - I co się przydarzyło tym małym nadwrażliwcom? Czuję tu jakieś kłopoty. Valentine powtórzył jej pokrótce rozmowę z Zalzanem Kavolem. Słuchała z zapartym tchem, a kiedy skończył, odwróciła się na pięcie i popędziła do Zalzana Karola. - Carabello! - zawołał za nią Valentine, ale dziewczyna znikła mu z oczu. - Chodźmy już - powiedział Shanamir. - Spakujemy się w pół godziny, a z nadejściem nocy będziemy daleko stąd. Zajmij się pakowaniem, a ja zorganizuję dwa wierzchowce, wyprowadzę je za drzewa, w dół stoku, do małego jeziorka, które mijaliśmy jadąc tutaj i spotkamy się przy lasku drzew kapuścianych. - Przejęty, gestykulował gorączkowo. - Tylko się pośpiesz! Muszę wyprowadzić wierzchowce, dopóki w pobliżu nie ma żadnego Skandara. Shanamir zniknął między drzewami. Valentine stał jak skuty lodem. Odjechać teraz, tak nagle, nie mając czasu na oswojenie się z nową sytuacją? A co z Carabellą? Żadnego pożegnania? A Deliamber? A Sleet? Ruszył w stronę wozu, by zebrać swój niewielki majątek, ale zatrzymał się jeszcze, dotknął obumarłej rośliny, oderwał z niej zeschłe liście, jakby chciał pobudzić ją do życia. Może to zrządzenie losu, zaczął się zastanawiać, bo gdyby pozostał z żonglerami, mógłby o miesiące, a nawet lata opóźnić konfrontację z rzeczywistością, która wcześniej czy później i tak by go dopadła. A Carabella? Jeśli rodzące się między nimi uczucie jest szczere, i tak nie znalazłoby miejsca dla siebie w nowej rzeczywistości. No cóż, wypada mu tylko odsunąć na bok zmartwienia, otrząsnąć się z nagłego szoku i ruszyć na gościniec,

który zaprowadzi go do Piliploku i na statek pielgrzymów. Ruszże się, powiedział do siebie, pozbieraj swoje rzeczy, w lasku kapuścianym czeka Shanamir z wierzchowcami. Zwlekał jeszcze, kiedy nadbiegła w podskokach Carabella. Jej twarz promieniała radością. - Wszystko załatwione - oznajmiła. - Posłużyłam się Deliamberem. Trochę popracował nad Skandarem. No wiesz, drobna sztuczka tu, drobna sztuczka tam, delikatne dotknięcie macek, czary jak czary, normalne. No i Zalzan Karol zmienił zamysł. Czy też my zmieniliśmy za niego. - To znaczy, że mogę zostać? - z ulgą w głosie spytał Valentine. - Pod warunkiem, że pójdziesz do niego i poprosisz o przebaczenie. - Przebaczenie za co? - To nie ma znaczenia - roześmiała się Carabella. - Wilgotne futro, zimny nos, obraził się, bogowie wiedzą za co. On jest Skandarem, Valentine. Ma własne poczucie dobra i zła. Nie musi myśleć tak samo jak ludzie. Wprawiłeś go w złość, więc cię odprawił, ale jeśli go grzecznie poprosisz, to przyjmie cię z powrotem. Idź, tylko szybko. - Tak... ale... - Jakie ale? Teraz z kolei ty wbijasz się w dumę? Chcesz być nadal zatrudniony u Skandara, czy nie? - Jasne, że chcę. - No to idź! - powiedziała. Chwyciła go za ramię usiłując zmusić do zrobienia pierwszego kroku, lecz w tym samym momencie przypomniała sobie, z kim się szamoce, odskoczyła niepewna, czy nie powinna uklęknąć i prosić go o przebaczenie. - Proszę cię powiedziała cicho po chwili wahania. - Proszę cię, idź do niego. Jeśli opuścisz trupę, ja też ją opuszczę, a wcale bym tego nie chciała. Idź. Proszę! - Dobrze - zgodził się Valentine. Zalzan Karol siedział na schodkach wozu z posępną miną, skulony, spowity w purpurową mgłę niczym w strojny płaszcz. Valentine podszedł do niego i odezwał się głosem, w którym brzmiała szczerość: - Nie miałem zamiaru cię rozgniewać. Wybacz mi, proszę. Zalzan Kavol warknął z cicha. - Naprzykrzasz mi się - powiedział. - Dlaczego miałbym ci wybaczyć? Od tej chwili masz się do mnie nie odzywać, dopóki cię o to nie poproszę. Rozumiesz, co się do ciebie mówi? - Rozumiem - odpowiedział Valentine. - I nie będziesz się starał wpływać na kierunek dalszej podróży.

- Rozumiem - potwierdził Valentine. - A jeśli jeszcze raz wyprowadzisz mnie z równowagi, zwolnię cię bez żadnej odprawy i będziesz miał dziesięć minut na to, by zejść mi z oczu, nawet gdybyśmy obozowali pośrodku rezerwatu Metamorfów i gdyby zbliżała się noc, rozumiesz? - Rozumiem. Nie odszedł jednak, zastanawiając się, czy teraz Skandar nie każe mu bić przed sobą pokłonów, całować w owłosione palce albo czołgać się po ziemi. Stojąca z boku Carabella wstrzymała oddech, bojąc się, że scena, w której władca Majipooru prosi o przebaczenie wędrownego Skandara, zakończy się wielką awanturą. Zalzan Karol spoglądał na Valentine'a tak, jakby patrzył na talerz z nieświeżą rybą w zakrzepłym już sosie. W końcu przemówił z kwaśną miną: - Nie jestem zobowiązany udzielać moim pracownikom informacji, które ich nie dotyczą. Powiem ci jednak, że moim rodzinnym miastem jest Piliplok, że wracam do niego od czasu do czasu i że i tym razem zamierzam w końcu tam dotrzeć. Kiedy to nastąpi, jeszcze nie wiem. Będzie to zależało od umów na występy, jakie zawrę po drodze, ale wiedz, że nasza trasa w zasadzie biegnie na wschód, chociaż możemy z niej tu i tam zbaczać, chcąc zarobić na chleb. Kiedy już znajdziemy się w Piliploku, będziesz mógł odejść z mojej trupy i robić co zechcesz, lecz gdybyś wtedy zamierzał odłączyć od zespołu kogokolwiek poza pastuchem, zaskarżę cię w sądzie Koronala i zażądam najwyższej kary. Rozumiesz, co się do ciebie mówi? - Rozumiem - odpowiedział Valentine, choć nie przejmował się zbytnio groźbą Skandara. - I jeszcze jedno - kontynuował Zalzan Kavol. - Chcę, żebyś wciąż pamiętał, że dostajesz wystarczająco dużo koron na tydzień nie licząc premii i tego, co łożę na twoje utrzymanie. Więc jeśli przyłapię cię na zaprzątaniu sobie głowy myślami o Pani i służbie dla niej albo o czymkolwiek innym poza tym, jak rzucać maczugami czy piłkami jak je łapać, by zabawić publiczność, zerwę z tobą umowę. I tak już przez parę ostatnich dni nie byłeś w najlepszej formie, Valentine. Musisz się zmienić. Potrzebuję do swojej trupy troje człowieczych istot, ale niekoniecznie tych, które mam teraz. Rozumiesz, co się do ciebie mówi? - Rozumiem - odpowiedział Valentine po raz któryś z rzędu. - No to możesz odejść! Kiedy znaleźli się poza zasięgiem wzroku i słuchu Skandara, Carabella odezwała się nieśmiało:

- Czy to było dla ciebie strasznie nieprzyjemne? - To musiało być strasznie nieprzyjemne dla Zalzana Kavola. - On jest tylko owłosionym zwierzęciem! - Nie - glos Valentine'a brzmiał poważnie. - On jest istotą rozumną, tak samo jak my. Skandar tylko wygląda jak zwierzę. Kiedy obcujesz z istotami wrażliwymi na punkcie honoru i dumy, najmądrzej jest dostosować się do ich wymagań, zwłaszcza jeśli mają dwa i pół metra wzrostu i zapewniają ci zarobek łącznie z utrzymaniem. Z tego punktu widzenia bardziej ja potrzebuję Zalzana Kavola niż on mnie. - A pielgrzymka? - spytała Carabella. - Naprawdę zamierzasz ją odbyć? Kiedy się zdecydowałeś? - W Dulornie. Po rozmowie z Deliamberem. Mam pewne wątpliwości co do siebie, które powinienem wyjaśnić. Może mi w tym pomóc jedynie Pani Wyspy. Dlatego pójdę do niej, a przynajmniej będę usiłował tam dotrzeć. Ale to wszystko jest jeszcze daleką przyszłością, a dopiero co przysięgałem Zalzanowi Kavolowi nie myśleć o tych sprawach. Ujął dłoń dziewczyny. - Dziękuję ci za załagodzenie sporu między mną a Skandarem. Zupełnie nie byłem przygotowany na odejście z trupy ani na stracenie ciebie zaraz po tym, jak cię odnalazłem. - Dlaczego sądzisz, że straciłbyś mnie, gdybyś odszedł od Skandara? Odeszłabym z tobą. - Za to też ci dziękuję, Carabello. Teraz powinienem zejść do lasku drzew kapuścianych i kazać Shanamirowi zwrócić wierzchowce, które dla nas ukradł.

Rozdział 4 W miarę upływu dni krajobraz za oknami wozu stawał się coraz bardziej obcy i Valentine dziękował losowi za to, że nie wyruszył w podróż we dwójkę z Shanamirem. Tereny leżące między Dulornem a następnym większym miastem, Mazadone, były stosunkowo słabo zaludnione. Znaczną część ziemi, zgodnie z zapowiedzią Deliambera, pokrywały królewskie rezerwaty leśne, reszta mokła w wodzie pod uprawami ryżu i lusavendery. Zalzan Karol był bardzo zmartwiony, ponieważ w takiej okolicy nie było żadnych szans na pracę dla żonglerów. Rozkazał więc jechać jak najszybciej, nie zbaczając nigdzie z drogi. Podróżni, przygnębieni bezczynnością i dżdżystą pogodą, obojętnym wzrokiem omiatali mijane małe miasteczka i wsie; nie rozbawiły ich nawet pola śmiesznych drzew kapuścianych o grubych przysadzistych pniach i wyrastających wprost z tych pni baniastych białych owocach. W miarę jak zbliżali się do mazadońskiego kompleksu rezerwatów, drzewa kapuściane zaczęły ustępować miejsca gęstym zaroślom żółtolistnych szklistych paproci, które, gdy ktoś się do nich zbliżył, śpiewały “bing tling bliiip" - wysokim i przenikliwym tonem, przypominającym zgrzytanie metalu po szkle. To jeszcze nie byłoby takie złe, w końcu można doszukać się melodii i w niemelodyjnej pieśni paproci, pomyślał Valentine, ale paprociowy gąszcz zamieszkiwały małe stworzenia daleko bardziej kłopotliwe niż rośliny: skrzydlate gryzonie, znane pod nazwą dhiimów, które wzbijały się w powietrze trzepotliwą chmurą, ilekroć wóz poruszył choćby jednym śpiewającym liściem. Dhiimy roiły się tu i tam, kąsając po drodze wszystko, co się dało. Siedzący na koźle Skandarzy, chronieni grubym futrem, lekceważąco przeganiali je rękami, ale konie, zwykle tak spokojne, teraz wystawione na ataki wściekłych owadów, odskakiwały nerwowo to na jedną, to na drugą stronę drogi. Shanamir, wysłany na zewnątrz, aby je uspokoić, sam zarobił kilka ukąszeń, nim zdążył wrócić do wozu. A gdy tylko uchylił drzwi, do środka wpadły dziesiątki dhiimów, które rozszalały się na dobre i podróżni musieli stoczyć z nimi prawdziwą walkę, trwającą ponad pół godziny, zanim padł ostatni napastnik. Większość dhiimów zginęła z rąk Carabelli, która przebijała je ostrzem sztyletu, przed śmiercią zdążyły jednak niemiłosiernie pokąsać Valentine'a i boleśnie użądlić Sleeta niemal w samo oko. Pozostawiwszy za sobą ostoję dhiimów oraz śpiewających paproci, znaleźli się wśród rozległych zielonych łąk, z których wyrastały setki naturalnych obelisków z czarnego granitu. Valentine'owi wydały się niezwykle piękne, Zalzan Kavol, gnany żądzą natrafienia na jarmark lub festyn, nawet nie rzucił na nie okiem, natomiast Autifon Deliamber, wiedziony intuicją czarodzieja, dopatrzył się w tym zjawisku czegoś niepokojącego. Stojąc w oknie

wozu badał obeliski przenikliwym wzrokiem. - Zaczekaj! - zawołał w końcu do Zalzana Karola. - Co się stało? - Pozwól mi wyjść. Chcę coś sprawdzić. Zalzan Kavol chrząknął, niezadowolony z przerwy w podróży, lecz ściągnął lejce. Deliamber wygramolił się z wozu i poczłapał na uginających się powrozowatych kończynach ku dziwnym formacjom skalnym. Szybko zniknął z oczu patrzącym i tylko od czasu do czasu widać było, jak zygzakiem przemyka między obeliskami. Wrócił do wozu pochmurny i zalękniony. - Popatrzcie na szczyty obelisków - powiedział. - Czy dostrzegacie rozpięte między nimi pnącza? Od skały do skały, i do następnej i jeszcze dalej? A widzicie pełzające po nich tu i tam małe stworzenia? Valentine dość długo wpatrywał się we wskazanym kierunku, nim wreszcie zauważył czerwoną, niemal przezroczystą sieć rozpiętą nad ziemią na wysokości kilkudziesięciu stóp. Huśtało się na niej kilka małych stworzeń, uczepionych pnączy rękami i nogami, niczym akrobaci w cyrku. - Wygląda to jak sidła na ptaki - powiedział zaintrygowany ZaIzan Karol. - Bo to są sidła na ptaki - potwierdził Deliamber. - To dlaczego nie zaplątują się w nie ci tam w górze? I co to w ogóle za stwory? - Leśni bracia - wyjaśnił Vroon. - Wiesz coś o nich? - Czekam, aż ty mi powiesz. - To niebezpieczna rasa. Dzikie plemię wywodzące się z centralnego Zimroelu i rzadko spotykane tak daleko na zachodzie. Metamorfowie polują na nich, choć nie wiem, czy dla jedzenia, czy dla sportu. Są obdarzeni inteligencją pośrednią między inteligencją psów czy droli a cywilizowanych istot. Czczą drzewa dwikka. Zorganizowani są w swoistą strukturę plemienną. Potrafią używać zatrutych strzał i dlatego są zagrożeniem dla podróżnych. Pot tych stworów zawiera pewien enzym uodporniający ich na lepkość pnączy ptasich sideł, które potrafią wykorzystywać do swoich celów. - Jeśli tylko spróbują nas zaczepić, zniszczymy ich - powiedział Skandar. - A teraz naprzód! Tego dnia podróżni już nie natknęli się na leśnych braci, ale nazajutrz Deliamber wypatrzył w koronach mijanych drzew wijące się pnącza ptasich sideł, a trzeciego dnia w głębi rezerwatu natrafili na drzewa o niesamowicie wielkich rozmiarach, które według czarodzieja były drzewami dwikka, czczonymi przez te małe, zwinne stwory.

- To wyjaśnia obecność leśnych braci na terytorium tak odległym od rezerwatu Metamorfów - powiedział czarodziej. - Są zapewne plemieniem koczowniczym, które przywędrowało aż do tego lasu, by złożyć hołd swemu bóstwu. Drzewa dwikka wzbudziły w podróżnych zdumienie. Rosło ich tu pięć, z dala od siebie, na polu pozbawionym innej roślinności. Ich pnie, pokryte grubą, pożlobioną głębokimi szczelinami jasnoczerwoną korą, miały średnicę większą niż szerokość wozu Zalzana Kavola. Przy takiej grubości pni wysokość drzew, dochodząca do stu stóp, nie była zbyt imponująca, za to konary, każdy rozmiarów zwykłego drzewa, rozrastały się tak szeroko, że pod ich gigantycznym sklepieniem mogłyby znaleźć schronienie całe legiony. Na szypułkach, nie cieńszych niż udo Skandara, zwisały ciężko czarne, twarde jak skóra, wielkie jak dom liście nie przepuszczające promieni światła. Każda gałąź dźwigała po dwa albo trzy żółtawe, słoniowate owoce o średnicy dobrych dziesięciu stóp. Jeden z nich musiał niedawno spaść z drzewa, bo w wilgotnej, miękkiej ziemi wyżłobił wielki lej. Leżał w nim teraz rozłupany, obnażając purpurowy miąższ, w którym pławiły się czarne kanciaste pestki. Patrząc na tych monarchów wśród drzew Valentine nie dziwił się, że czczą je leśni bracia. Sam był bliski ugięcia kolan przed ich majestatem. - Owoce dwikka są jadalne i smaczne - obwieścił Deliamber. -Ale działają odurzająco. I to nie tylko na ludzi. - Na Skandarów też? -Także na Skandarów. - Zaraz to sprawdzimy - zaśmiał się Zalzan Kavol. - Erfonie! Thelkarze! Przynieście nam parę kawałków! - Niech lepiej tego nie robią - krzyknął wystraszony czarodziej. - Pod każdym drzewem zakopane są w ziemi talizmany leśnych braci. Mogą powrócić lada moment, a jeśli zobaczą, że profanujemy ich teren, zginiemy od zatrutych strzał. - Sleet i Carabella staną na straży po lewej stronie, a Valentine i Shanamir tam. Krzyczcie głośno, jeżeli zobaczycie choć jedną z tych małych małp. - Zalzan Kavol skinął na braci. - Wy nabierzcie owocowego miąższu - polecił. - Haernie, my dwaj będziemy ich osłaniać z tego miejsca. Ty, czarodzieju, zostaniesz z nami. W wozie na półce leżały miotacze energii. Zalzan Karol wyniósł dwa i jeden wręczył bratu. Widząc te przygotowania Deliamber cmokał językiem i mamrotał coś pod nosem. - Leśni bracia poruszają się jak duchy, jakby brali się z powietrza... - Dość - przerwał mu Zalzan Kavol. Valentine zajął punkt obserwacyjny w pewnej odległości przed wozem i uważnie przesuwał wzrokiem po skraju lasu, rozciągającego się tuż za obszarem olbrzymich drzew,

spodziewając się nadlatującej stamtąd zdradzieckiej strzały. Nie było to zbyt miłe uczucie. Aby dodać sobie odwagi, popatrywał co chwila w stronę smakowitego owocu, do którego zbliżali się już Erfon i Thelkar, niosąc wielki wiklinowy kosz. Chyba też się bali, bo przystawali co parę kroków rozglądając się ostrożnie dokoła, aż w końcu zniknęli za owocem, chcąc zapewne sprawdzić, czy nie kryje się za nim jakieś niebezpieczeństwo. - A może gromada leśnych braci siedzi sobie za czymś takim i ucztuje w najlepsze? spytał Shanamir. - Przypuśćmy, że Thelkar potknie się o jednego z nich i... Jego domysły przerwał potworny wrzask, niby ryk zranionego byka. Coś się działo za owocem dwikka. Wybiegł stamtąd ogarnięty paniką Erfon, a tuż za nim wielkimi susami sadził w stronę wozu nie mniej przestraszony Thelkar. - Bestie! - krzyczał za nimi dziki głos. - Świnie! Świński pomiot! Napadać na jedzącą śniadanie kobietę! Widział to kto? Już ja was nauczę rozboju i gwałtu! Zapamiętacie to sobie na całe życie! Stójcie, włochate zwierzęta! Stójcie, mówię wam! Zza owocu wybiegła największa kobieta, jaką Valentine kiedykolwiek widział. Owa istota doskonale pasowała wyglądem do otaczających ją drzew dwikka. Miała blisko siedem stóp wzrostu, a gigantyczne ciało było wielką górą mięsa podtrzymywaną przez dwie kolumny nóg. Ubrana w szare skórzane spodnie i obcisłą, rozchyloną aż do talii koszulę, dźwigała przed sobą dumnie podskakujące dwa wielkie bochny piersi. Stercząca na głowie miotła rozburzonych pomarańczowych włosów i przenikliwe niebieskie oczy, w których płonęła żądza mordu, dopełniały wyglądu tej postaci. Nie zmyślała, mówiąc, że przerwano jej śniadanie, gdyż po brodzie i piersiach spływały jej strużki soku z owocu dwikka. Idąc w stronę żonglerów wywijała nad głową potężnym mieczem wibracyjnym z taką siłą, że nawet stojący w odległości stu stóp Valentine czuł powiew gwałtownie mieszanego powietrza. Olbrzymka szukała zemsty. - Co tu się dzieje? - pytał zupełnie ogłupiały Zalzan Karol, wybałuszając na braci przerażone oczy. - Co wy jej zrobiliście? - My? My jej nawet nie dotknęliśmy - powiedział Erfon. - Rozglądaliśmy się za leśnymi braćmi i Thelkar wpadł na nią niespodziewanie, potknął się i żeby nie upaść, schwycił ją za ramię... - Powiedziałeś, że nawet jej nie dotknęliście - przerwał zgryźliwie Zalzan Karol. - Nie w TAKI sposób. On dotknął ją przez przypadek, tylko się potknął. - Zrób coś! - Zalzan Karol rzucił się w stronę Deliambera z błaganiem w głosie, bo olbrzymka już na nich nacierała. - Uspokój się - rzekł łagodnie czarodziej zachodząc jej drogę. - Nie zamierzaliśmy

wyrządzić ci krzywdy. Na poparcie swoich słów stary Vroon zaczął gwałtownie gestykulować, wyczarowując w powietrzu między sobą a kobietą ledwo widoczną niebieską poświatę. Czary musiały podziałać, gdyż olbrzymka zwolniła nieco i zatrzymała się kilka kroków od wozu. Jeszcze wymachiwała mieczem, ale coraz to wolniej i niżej. Drugą ręką ściągnęła obie poły koszuli i zapięła je nierówno. Popatrując groźnie na szóstkę Skandarów wskazała na Erfona i Thelkara i odezwała się głębokim, dudniącym głosem: - Co ci dwaj zamierzali ze mną zrobić? - Oni tylko poszli po owoc dwikka. Widzisz kosz, który mieli ze sobą? - pośpieszył z odpowiedzią Deliamber. - Nie mieliśmy pojęcia, że tam jesteś - wymamrotał Thelkar. - Obchodziliśmy owoc dokoła, żeby sprawdzić, czy z tyłu nie ukrywają się leśni bracia, to wszystko. - Wszystko? A upaść na mnie, udając niedołęgę, i zgwałcić, gdybym nie była uzbrojona, to co? - Ja się tylko potknąłem - obstawał przy swoim Thelkar. - Nie miałem zamiaru cię napastować. Myślałem o leśnych braciach, więc kiedy zamiast na nich natknąłem się na kogoś twoich rozmiarów... - Co takiego? Jak śmiesz jeszcze bardziej mnie obrażać! Thelkar zaczerpnął powietrza. - Chciałem tylko powiedzieć... nie spodziewałem się... byłem zaskoczony, kiedy... kiedy ty... - Nie mieliśmy niczego złego na myśli... - Erfon chciał przyjść bratu z pomocą, ale przerwał mu Valentine, który z rosnącym rozbawieniem obserwował całą scenę. - Gdyby myśleli o gwałcie, to czy dopuściliby się tego przed tak licznym audytorium? Popatrz, jesteśmy tej samej rasy. Nie pozwolilibyśmy na nic takiego. - Wskazał na Carabellę. - Ta kobieta jest równie porywcza jak ty. Bądź pewna, że gdyby Skandarzy spróbowali wyrządzić ci jakąś krzywdę, ona sama zdołałaby temu zapobiec. To było zwykłe nieporozumienie, nic ponadto. Odłóż broń. Między nami możesz czuć się bezpieczna. Olbrzymka spoglądała już nieco łagodniej, uspokojona grzecznym wystąpieniem Valentine'a. Powoli opuściła miecz wibracyjny i przytroczyła go do pasa. - Kim jesteście? - odezwała się zrzędliwie. - Co tu robi ta cała procesja? - Nazywam się Valentine, jesteśmy wędrownymi żonglerami, a ten Skandar to Zalzan Karol, przywódca naszej trupy. - A ja jestem Lisamon Hultin - przedstawiła się olbrzymka. - Wynajmuję się do pracy

w charakterze straży przybocznej lub wojowniczki, chociaż przyznam, że ostatnio niezbyt często. - Tracimy czas - wtrącił Zalzan Kavol. - Jeśli czujesz się przez nas odpowiednio przeproszona, to ruszamy w dalszą drogę. Lisamon Hultin kiwnęła od niechcenia głową. - Oczywiście, ruszajcie, tylko czy zdajecie sobie sprawę, że znajdujecie się w niebezpiecznej okolicy? - Z powodu leśnych braci? - spytał Valentine. - Tak, są wszędzie. Przy drodze, którą będziecie jechali, lasy aż roją się od nich. - A ty się ich nie boisz? - zainteresował się Deliamber. - Znam ich język - odpowiedziała Lisamon Hultin. - I zawarłam z nimi prywatną umowę. Myślicie, że inaczej zajadałabym tak spokojnie owoc dwikka? Jeszcze mam trochę oleju w głowie, mały czarodzieju. Dokąd zdążasz? - spytała Zalzana Karola. - Do Mazadone - odpowiedział krótko. - Tak? A czy czeka tam na was jakaś praca? - Dowiemy się na miejscu - odparł Skandar. - Możecie się dowiedzieć już tutaj. Właśnie stamtąd wracam. Dopiero co zmarł tamtejszy książę i przez trzy tygodnie w całej prowincji obowiązuje żałoba. A może wy żonglujecie na pogrzebach? Oblicze Zalzana Kavola pociemniało ze złości. - Nie ma żadnej pracy w Mazadone? Ani w całej prowincji? Narażamy się na koszty, żeby ją znaleźć! Od Dulornu nie zarobiliśmy złamanego miedziaka! I co teraz zrobimy? Lisamon Hultin splunęła miąższem owocu. - To nie moje zmartwienie. Zresztą i tak nigdzie się nie dostaniecie. - Dlaczego? - O kilka mil stąd leśni bracia zatarasowali drogę. Żądają od podróżnych haraczu. Czyste szaleństwo, no nie? Tak czy inaczej, nie przepuszczą was. Dobrze będzie, jeśli cało wyjdziecie z tej opresji. - Muszą nas przepuścić! - wykrzykną! Zalzan Kavol. Olbrzymka wzruszyła ramionami. - Beze mnie na pewno nie. - Bez ciebie? - Powiedziałam ci już, że znam ich język. Dogadam się z nimi i załatwię wam przejście. Jesteś tym zainteresowany? Opłata pięć rojali. - Po co leśnym braciom pieniądze? - zapytał Skandar.

- Och, to nie dla nich - powiedziała lekko. - Ta piątka to dla mnie. Zaproponuję im co innego. Załatwione? - Nonsens. Pięć rojali to majątek! - Nie będę się targować - powiedziała Lisamon Hultin stanowczo. - W moim zawodzie to nie honor. Zatem powodzenia w dalszej podróży. - Obrzuciła Thelkara i Erfona lodowatym spojrzeniem. - Możecie się poczęstować owocem dwikka. Ale lepiej nie zajadajcie się nim, kiedy spotkacie braciszków! Z wyniosłą miną odwróciła się i podeszła pod drzewo do wielkiego owocu. Wyciągnęła miecz, ucięła trzy wielkie plastry miąższu i pchnęła je pogardliwie w stronę dwóch Skandarów, którzy, nie czując się zbyt pewnie w tym sam na sam z olbrzymką, szybko włożyli przysmak do wiklinowego kosza. - Wszyscy do wozu! - krzyknął Zalzan Kavol. - Pośpieszcie się! Do Mazadone jeszcze kawał drogi! - Nie zajedziecie dzisiaj daleko - powiedziała Lisamon Hultin patrząc za odjeżdżającymi. - Zaraz tu wrócicie, o ile w ogóle uda się wam przeżyć.

Rozdział 5 Valentine myślał o zatrutych strzałach leśnych braci przez kilka następnych mil. Nie pociągała go nagła okrutna śmierć, która być może czaiła się za każdym mijanym drzewem. A las był gęsty, tajemniczy, obfitujący w bujną pierwotną roślinność, pełen wielkich krzewów paproci o liściach upstrzonych srebrnymi pochewkami zarodników, skrzypów wysokości kilkunastu stóp, wielkich kolonii grzybów o wyblakłych i popękanych ze starości kapeluszach, i kto wie, czy jeszcze nie czegoś gorszego. Ale sok z owocu dwikka zrobił swoje. Podzielony przez Vinorkisa i puszczony w obieg granulkowaty miąższ miał niezwykły, słodki zapach i wprost rozpływał się w ustach, a zawarte w nim alkaloidy były wchłaniane przez krew i mózg, działając szybciej niż najmocniejsze wino. Valentine czuł krążące w żyłach ciepło i ogarniający go bezwład. Oparł się o ścianę kabiny mieszkalnej, jedną ręką objął Carabellę, a drugą Shanamira. Zalzan Karol, który jak zwykle pełnił dyżur na koźle, chyba też nie poskąpił sobie pachnącej słodyczy, bo wbrew własnym surowym zasadom poganiał wierzchowce coraz częściej, nadając wozowi zawrotne tempo. Zwykle opanowany Sleet dzielił teraz następną część owocu i śpiewał hałaśliwą piosenkę: Z łańcuchem i wiadrem wpadł na Belka Strand Lord Barhold i szurnąwszy nogą, Starego Gornupa przełamawszy wstręt Zmusił go, by zjadł własny... Pędzący wóz zatrzymał się tak nagle, że na kolanach Valentine'a wylądował rozochocony żongler, a na jego twarzy plaster miękkiego wilgotnego owocu. Valentine śmiał się, zupełnie oślepiony. Kiedy wytarł oczy, zobaczył, że wszyscy podróżni tłoczą się przy koźle Skandara. - Co się stało? - Ptasie sidła - odezwał się nagle wytrzeźwiały Vinorkis. - Blokada drogi. Olbrzymka mówiła prawdę. Rzeczywiście. Dziesiątki lepkich czerwonych nici przeciągniętych w poprzek drogi od jednego drzewa do drugiego tworzyły silny sprężynujący łańcuch, równie gruby, co szeroki. Las był także nie do przebycia - ptasie sidła wisiały wszędzie. Nie było przejazdu. - Czy nie można przeciąć pnączy? - spytał Valentine. - Miotaczem zrobilibyśmy to w pięć minut, ale tylko popatrz - powiedział Zalzan Karol.

- Leśni bracia - szepnęła Carabella. Las roił się od nich; byli wszędzie, ale nie zbliżali się do wozu. Nagie kościste ciała, prawie pozbawione tkanki tłuszczowej, obciągnięte niebieskoszarą gładką skórą. Cienkie kończyny i zapadnięte piersi. Bezwłose wąskie i długie czaszki o cofniętych czołach kolebały się na długich, wątłych szyjach. Wszystkie osobniki, zarówno płci męskiej, jak i żeńskiej, miały uwiązane przy pasach dmuchawki ze strzałami. Podróżni niewątpliwie stanowili ośrodek zainteresowania leśnych braci. Całe to towarzystwo na wyścigi pokazywało sobie wóz i trajkotało zajadle, wydając przy tym mnóstwo syczących i gwiżdżących dźwięków. - I co teraz? - Zalzan Kavol zwrócił się z pytaniem do Deliambera. - Myślę, że trzeba wynająć olbrzymkę. - Za nic w świecie! - W takim razie przygotujmy się do obozowania w wozie aż do końca dni naszych albo wróćmy do Dulornu i tam poszukajmy drogi wiodącej w innym kierunku. - Może należy spróbować pertraktacji - powiedział Skandar. - Wyjdź do nich, czarodzieju. Porozmawiaj z nimi w języku snów, Vroonów, małp, obojętne w jakim, bylebyś się dogadał. Powiedz im, że mamy do załatwienia w Mazadone sprawę nie cierpiącą zwłoki, że musimy występować na pogrzebie księcia i że jeśli nas zatrzymają, zostaną srogo ukarani. - Ty im to powiedz - odrzekł spokojnie Deliamber. - Ja? - Ten, kto pierwszy wychyli się z wozu, zostanie podziurawiony strzałami. Wolę nie dostąpić takiego zaszczytu. Być może podziałają na nich twoje wielkie rozmiary i obwołają cię swoim królem. A może nie. - Odmawiasz wyjścia? - Oczy Zalzana Kavola zapłonęły gniewem. - Martwy czarodziej nie zaprowadzi cię daleko - stwierdził Deliamber. - Wiem coś niecoś o tych stworzeniach. Są bardzo groźne i nigdy nie można przewidzieć, jak się zachowają. Wyślij do nich innego mediatora, Zalzanie Karolu. Nasza umowa nie zobowiązuje mnie do nadstawiania za ciebie karku. Z gardzieli Zalzana Karola wyrwał się dobrze wszystkim znany warkot niezadowolenia, ale na tym się skończyło. Skandar zostawił czarodzieja w spokoju. Zbici w gromadkę i zmartwieni siedzieli w milczeniu długie minuty. Leśni bracia, oswoiwszy się z sytuacją, zaczęli schodzić z drzew, uważali jednak, by nie znaleźć się zbyt blisko wozu. Niektórzy z nich zaczęli tańczyć na drodze w rytm ni to melodii, ni to buczenia owadów. Kłopotliwą ciszę przerwał wreszcie Erfon Karol.

- Podmuch z miotacza energii na pewno by te stworzenia rozpędził. I nie zabrałoby nam dużo czasu spalenie pnączy. A potem... - A potem te stworzenia będą za nami gonić wydmuchując strzały, ilekroć zobaczą choćby cień naszych twarzy - zaoponował Zalzan Kavol. - Nie. Ich liczba idzie pewnie w tysiące. Widzą nas doskonale, a same, schowane za drzewami, pozostają niewidoczne. Nie możemy pokonać ich siłą. - Wielki Skandar rzucił się żarłocznie na ostatni kawałek owocu dwikka, pomilczał chwilę, popatrzył spode łba w kierunku maleńkich ludzików tarasujących mu drogę, pogroził im pięścią i wreszcie odezwał się cierpko: - Do Mazadone mamy jeszcze kilka dni drogi, a tamta kobieta powiedziała, że i tak nie dostaniemy żadnej pracy, wobec tego może udalibyśmy się do Borgax albo do Thagobaru. Co ty na to, Deliamberze? Czas upływa, żadnych widoków na zarobek, a my siedzimy spokojnie w pułapce zastawionej przez te małe małpy z zatrutymi strzałami. Valentine? - Słucham - odezwał się zaskoczony Valentine. - Chcę, żebyś wymknął się chyłkiem z wozu i wrócił do olbrzymki. Zaproponuj jej trzy rojale za wyprowadzenie nas stąd. - Mówisz serio? - spytał Valentine. - Nie! Tylko nie on! Ja pójdę za niego! - zaprotestowała gwałtownie Carabella. - Co to ma znaczyć? - spytał zirytowany Skandar. - Valentine jest... on jest... on się zgubi... on jest roztargniony, on jej... - Absolutne bzdury - przerwał Skandar wymachując niecierpliwie rękami. - Droga jest prosta, poradzi sobie, a poza tym szkoda by było, gdybyś ty podjęła to ryzyko, Carabello, zbyt sobie cenię twoje umiejętności. To on musi iść. - Nie rób tego - szepnął Shanamir. Valentine jeszcze się wahał. Niezbyt był zachwycony pomysłem Opuszczenia w miarę bezpiecznego wozu i samotnego marszu przez rojący się od śmiercionośnych stworzeń las. Ale ktoś musiał to zrobić, t przecież nie żaden z powolnych, ociężałych Skandarów ani płaskostopy Hjort. Dla Zalzana Karola on, Valentine, nie przedstawia wielkiej wartości i może Skandar nie jest w tym daleki od prawdy. Może on, Valentine, znaczy niewiele nawet dla samego siebie. - Olbrzymka żądała od nas pięciu rojali. - Masz zaproponować trzy. - A jeśli odmówi? Przecież powiedziała, że to nie honor targować się o cenę. - Trzy - powtórzył Zalzan Karol. - Pięć rojali to majątek. Według mnie trzy to też za

dużo. - Chcesz, żebym biegł parę mil przez niebezpieczny las i proponował za przysługę, bez której nie możemy się obejść, mniej niż ta kobieta żąda? - Ty masz ją tylko przyprowadzić, a ja będę się z nią układał. - To sam ją sobie przyprowadź. Zalzan Kavol zdawał się ważyć w myślach słowa Valentine'a. Carabella, nagle pobladła, potrząsała ze zdenerwowania głową. Sleet dawał oczami znaki, by Valentine nie ustępował. Shanamir, z wypiekami na twarzy, płonął oburzeniem. A Valentine zastanawiał się, czy tym razem nie posunął się za daleko. Futro opięte na wykrzywionych spazmem wściekłości muskułach zaczęło poruszać się niezależnie od woli Skandara. On sam resztką sił powstrzymywał się od wybuchu. Pewnie uznał, że nie powinien tolerować takiego demonstrowania niezależności, ale widać było, że wykonuje w myślach skomplikowane obliczenia: czy lepiej ukarać Valentine'a za jawną niesubordynację, czy wykorzystać go do wykonania niezbędnej w ich sytuacji usługi. Na pewno nie chciał się ośmieszyć. Po długiej, pełnej napięcia ciszy Zalzan Karol odetchnął, wypuszczając z gwizdem powietrze z płuc i z naburmuszoną miną sięgnął po sakiewkę. Niechętnie odliczył pięć błyszczących jednorojalowych monet. - Masz - mruknął. - Tylko się pośpiesz. - Pójdę tak szybko, jak potrafię. - Jeśli nie potrafisz biec, wyjdź przed wóz i zapytaj leśnych braci, czy pozwolą ci wyprzęgnąć jednego z wierzchowców, żebyś mógł dotrzeć do tej kobiety nie zmęczony. Rób, jak uważasz, byle szybko. - Pobiegnę - odpowiedział Valentine i otworzył okienko z tyłu wozu. Ruszył w drogę, czując między łopatkami mrówki. Czekał na uderzenie strzały. Ale wkrótce otrząsnął się ze strachu. Las, który tak groźnie wyglądał z okien wozu, w rzeczywistości wcale nie był złowrogi, pomimo nieznanych roślin, a kolonie grzybów o popękanych kapeluszach i krzewy paproci z błyszczącymi w słońcu pochewkami zarodników zamiast przerażać, cieszyły oczy. Jego długie nogi poruszały się równym rytmem, serce pracowało miarowo i Valentine poddał się odprężającemu, hipnotycznemu biegowi, tak jak poddawał się magii żonglowania. Biegł już dość długo, nie licząc mil, aż w końcu zdawało mu się, że dotarł za daleko Tylko w jaki sposób mógł przebiec obok drzew dwikka nie zauważając ich? A może przez nieuwagę skręcił w boczną drogę i pomylił kierunek? Niemożliwe. No więc biegł dalej i

dalej, i dalej, aż w końcu zobaczył olbrzymie drzewa i leżący pod najbliższym ten sam rozłupany owoc. Ale olbrzymki nigdzie nie było widać. Wołał ją po imieniu, zaglądał za owoc dwikka, obchodził po kolei wszystkie drzewa. Ani śladu. Przepadła. Przerażony, nie wiedział, co dalej począć. Czy aby znaleźć Lisamon Hultin, ma biec aż do samego Dulornu? A właśnie teraz, kiedy się zatrzymał, poczuł skutki długiego biegu: bolały go mięśnie łydek i ud, serce waliło niepokojąco. Wcale nie miał ochoty na dalszy wysiłek. I wtedy z tyłu, za drzewami dwikka zauważył spętanego wierzchowca, który, jak można było sądzić po rozmiarach grzbietu i nóg, służył do dźwigania ogromnego cielska Lisamon Hultin. Valentine podszedł bliżej i zobaczył, że wierzchowiec stoi nad urwiskiem, a w dole płynie woda. Płaska łąka kończyła się tu nagle i ustępowała miejsca poszarpanej ścianie skalnej. Valentine wychylił się nad krawędzią. Gdzieś z lasu wypływał strumień i pędził w dół po kamiennych blokach ku wydrążonemu w skalistym podłożu basenowi, nad którym świeżo po kąpieli wygrzewała się w słońcu Lisamon Hultin. Leżała twarzą ku ziemi, z nieodłącznym mieczem wibracyjnym przy boku. Valentine popatrzył z obawą na potężne bary, silne ramiona, grube kolumny nóg, na falujące kule pośladków. Zawołał. Olbrzymka przetoczyła się na plecy, usiadła i rozejrzała wokół. - Jestem na górze - krzyknął. Popatrzyła w jego kierunku i roześmiała się głośno, widząc, jak przybysz dyskretnie odwraca oczy od jej nagości. Wstała bez zbędnego pośpiechu i sięgnęła po ubranie. - To ty - powiedziała. - Ten, który tak ładnie potrafi mówić. Valentine. Możesz zejść na dół, nie boję się ciebie. - Dobrze pamiętam, że nie lubisz, by ci przeszkadzano w odpoczynku - powiedział Valentine schodząc stromą ścieżką. Nim znalazł się na dole, Lisamon Hultin wciągnęła już spodnie i teraz szamotała się z ciasną koszulą. - Dojechaliśmy do blokady drogi - powiedział bez żadnych wstępów. - Jakżeby inaczej. - Chcemy się dostać do Mazadone. Skandar przysyła mnie, bym wynajął cię do pomocy. - Wysupłał z sakiewki pięć rojali. - Zgodzisz się? Lisamon Hultin spojrzała na błyszczące monety. - Moja cena to siedem i pół.

- Przedtem powiedziałaś pięć, prawda? - Valentine zacisnął usta. - To było przedtem. - Dostałem od Skandara pięć, nie więcej. Wzruszyła ramionami i zaczęła odpinać koszulę, z którą dopiero co się uporała. - W takim razie wracam do słonecznej kąpieli. Możesz tu zostać albo nie, jak wolisz, tylko masz się do mnie nie zbliżać. - Kiedy Skandar próbował dać ci mniej, niż chciałaś, powiedziałaś mu, że w twoim zawodzie nie honor się targować. Według mnie honor nie porwała też podnosić ceny, którą się raz wymieniło. Olbrzymka położyła ręce na biodrach. Między ścianami wąwozu przetoczył się jej śmiech, który omal nie powalił Valentine'a na ziemię. Czuł się przy niej jak piórko; z pewnością przewyższała go wagą o sto funtów, a wzrostem - co najmniej o głowę. - Nie wiem, co w tobie siedzi - odrzekła - głupota czy odwaga. Mogę cię zmiażdżyć jednym uderzeniem ręki, a ty stoisz przede mną i mówisz mi o honorze! - Nie sądzę, byś mogła mnie skrzywdzić. Olbrzymka przyjrzała mu się z zainteresowaniem. - Chyba masz rację, ale ryzykujesz, chłopie. Łatwo się obrażam i robię wtedy więcej szkody, niż bym chciała. No, nieczęsto. Tylko wówczas, gdy przestaję panować nad sobą. - Wróćmy do sprawy. My musimy dostać się do Mazadone, a tylko ty możesz dogadać się z leśnymi braćmi. Skandar daje ci pięć rojali, nie więcej. - Valentine przyklęknął i położył na kamieniu, jedną obok drugiej, pięć błyszczących monet. - Ale wiesz, mam trochę własnych pieniędzy. Jeśli ma to rozstrzygnąć spór, dołożę ci resztę. - Pogrzebał w sakiewce, wyjął rojala, wyjął drugiego, potem jeszcze pół i popatrzył na Lisamon Hultin z nadzieją. - Wystarczy pięć. - Zgarnęła ze skały monety Skandara, wyminęła Valentine'a i ruszyła stromą ścieżką pod górę. - Gdzie twój wierzchowiec? - spytała zdejmując pęta swojemu. - Przyszedłem piechotą. - Piechotą? Biegłeś całą drogę? - Przyjrzała mu się badawczo. - Ależ z ciebie oddany pracownik! Czy aby on ci dobrze płaci? Za takie usługi i za takie ryzyko? - Nieszczególnie. - Tak też myślałam. W porządku, usadów się za mną. To bydlę nawet nie zauważy twojego ciężaru. Dosiadła wierzchowca, który teraz, pod jej cielskiem, stracił nieco na okazałości. Valentine wahał się chwilę, w końcu wskoczył na jego grzbiet i objął olbrzymkę w talii.

Wcale nie wyczuł pulchności bioder. Ta kobieta to same mięśnie, pomyślał. Wierzchowiec przemierzył obszar porośnięty drzewami dwikka i pogalopował przed siebie gościńcem. Wóz, kiedy się do niego zbliżyli, nadal był szczelnie zamknięty, a leśni bracia, tańcząc i trajkocząc zawzięcie, okupowali drogę i las wokół. Zeskoczyli na ziemię. Lisamon Hultin bez cienia lęku wyszła przed wóz i rzuciła parę słów wysokim, przenikliwym głosem. Od strony drzew nadeszła odpowiedź w podobnym tonie. Zawołała jeszcze raz i jeszcze raz dostała odpowiedź. Wywiązała się długa gorączkowa dyskusja, przerywana częstymi wykrzyknikami. Wreszcie olbrzymka wróciła do Valentine'a. - Uchylą wam wrót, ale za opłatą. - Ile chcą? - Nie chcą pieniędzy. Chcą świadczeń w naturze. - A czegóż się po nas spodziewają? - Powiedziałam im, że jesteście żonglerami, i wyjaśniłam, czym żonglerzy się zajmują. Pozwolą wam przejechać, jeśli urządzicie im pokaz. W przeciwnym razie zamierzają was zabić i zrobić zabawki z waszych kości, ale nie dzisiaj, bo dzisiaj jest ich święto, a w święto nie mają zwyczaju nikogo zabijać. Radzę wam, żebyście dali przedstawienie, ale to już wasza sprawa. Trucizna, której używają, nie działa szczególnie szybko - dodała jeszcze.

Rozdział 6 Zalzan Kavol był oburzony. Występować przed małpami? Występować bez zapłaty? Deliamber przypomniał jednak, że leśni bracia to stworzenia o wyższym niż małpy współczynniku inteligencji, Sleet dodał, że jeszcze dzisiaj nie ćwiczyli i że próba dobrze im zrobi, a Erfon zamknął sprawę argumentem, że przedstawienie to nic innego jak handel wymienny, uzyskują w ten sposób przejście przez niebezpieczny odcinek lasu. Był jeszcze jeden argument, najważniejszy: nie mieli wyboru. Nie namyślając się dłużej, wyszli na drogę z maczugami, piłkami i sierpami. Pochodni nie wzięli, gdyż Deliamber sugerował, że pochodnie mogą przestraszyć leśnych braci, co pociągnęłoby za sobą nieobliczalne następstwa. Znaleźli przestronne miejsce i zaczęli żonglować. Leśni bracia przyglądali się występowi z zachwytem. Coraz to nowe setki małpich stworów wychodziły z lasu i kucały wzdłuż drogi, gryząc z przejęcia palce i długie chwytne ogony oraz wymieniając między sobą ciche, piskliwe uwagi. Nad Skandarami unosiły się w powietrzu sierpy, noże, maczugi, topory, Valentine wywijał maczugami, Sleet i Oarabella popisywali się wdziękiem i gracją. Mijała godzina za godziną, słońce chowało się w morzu za miastem Pidruid, artyści żonglowali, publiczność trwała na swych miejscach, a w sprawie odblokowania drogi nic się nie działo. - Czy będziemy zabawiać to towarzystwo przez całą noc? - zaczął się niecierpliwić Zalzan Karol. - Cicho! - powiedział Deliamber. - Nie obrażaj ich. Nasze życie jest w ich rękach. Żonglerzy widząc, że ich popisom nie ma końca, postanowili wykorzystać ten czas na doskonalenie techniki. Skandarzy ćwiczyli numer z podkradaniem sobie nawzajem rzucanych przedmiotów, co zważywszy na ich potężne sylwetki i gwałtowność ruchów wyglądało nader komicznie, Valentine trenował ze Sleetem i Carabellą wymianę maczug, potem Sleet i Carabellą zwiększyli tempo, dziewczyna zaczęła fikać koziołki, następnie przyłączył się do nich Shanamir wykonując przewroty na rękach i na tym minęła trzecia godzina. - Ci leśni bracia obejrzeli przedstawienie warte pięć rojali - zrzędził Zalzan Karol. Kiedy to się skończy? - Wy żonglujecie bardzo zręcznie, a im się to bezgranicznie podoba - stwierdziła Lisamon Hultin. - Mnie zresztą też. - Jak to miło z twojej strony - odrzekł kwaśno Zalzan Karol. Nadchodził zmierzch, a wraz z nim leśne stworzenia zaczęły wreszcie tracić zainteresowanie

podziwianym od

kilku

godzin

występem.

Piątka

leśnych

braci,

wyróżniających się prezencją i autorytetem, wysunęła się do przodu i zaczęła zrywać pnącza ptasich sideł. Ich małe dłonie o cienkich, szponiastych palcach szybko poradziły sobie z zasupłanymi lepkimi pędami. Droga stała się przejezdna już po kilku minutach, a całe leśne towarzystwo nie przerywając ani na moment trajkotania zniknęło w ciemniejącym lesie. - Nie macie wina? - spytała Lisamon Hultin, kiedy żonglerzy zebrawszy swój sprzęt szykowali się do odjazdu. - To podziwianie was całkiem mnie wysuszyło. Zalzan Karol zaczął mętnie tłumaczyć, że zapasy są na wyczerpaniu, ale było już za późno. Carabellą, spojrzawszy ostro na swego pracodawcę przyjęła na siebie rolę gospodyni i podała olbrzymce butelkę. Lisamon Hultin przechyliła ją, opróżniła jednym długim łykiem, wytarła usta rękawem koszuli i czknęła. - Niezłe - powiedziała. - Dulorneńskie? Carabella skinęła potakująco głową. - Ci żmijowaci Ghayrogowie znają się na trunkach. W Mazadone czegoś takiego nie znajdziecie. - A więc mówisz, że trzy tygodnie żałoby, tak? - Zalzan Karol zmienił temat. - Ani dnia mniej. Zakazano wszelkich publicznych rozrywek. Na drzwiach każdego domu wiszą żółte żałobne szarfy. - Na co umarł książę? - spytał Sleet. Olbrzymka lekceważąco wzruszyła ramionami. - Jedni mówią, że śmiertelnie go przestraszyło przesłanie od Króla Snów, drudzy, że zadławił się kęsem nie dogotowanego mięsa, a jeszcze inni, że pofolgował sobie w uciechach z trzema nałożnicami. Ale czy to takie ważne? Pewne, że jest martwy, co nas obchodzi reszta. - Więc nie dostaniemy żadnej roboty - powiedział przygnębiony Zalzan Karol. - Nie, nie znajdziecie niczego aż do Thagobaru i nawet dalej. - Całe tygodnie bez dochodów - utyskiwał Skandar. - Trudna sprawa - powiedziała Lisamon Hultin. - Ale ja wiem, gdzie mógłbyś znaleźć niezłe zarobki, nie tak daleko od Thagobaru. - Pewnie w Khyntorze - powiedział Zalzan Karol. - Nie, w Khyntorze nastały ciężkie czasy, jak słyszałam. Nie obrodziły im tego lata klennety, kupcy cofnęli kredyty, więc myślę, że nie mają pieniędzy na rozrywki. Nie, ja mówię o Iliriroyne. - Co takiego?! - krzyknął Sleet, jakby go raził piorun. Valentine szukał przez chwilę w pamięci takiej nazwy, jak zwykle bez rezultatu, więc szeptem zapytał Carabellę: - Gdzie to jest? - Na południe od Khyntoru.

- Ale na południe od Khyntoru leży terytorium Metamorfów. - Właśnie. Ponure rysy Zalzana Karola rozpogodziły się po raz pierwszy od przeprawy z leśnymi braćmi. Odwrócił się do Lisamon Hultin i spytał: - Jaką tam możemy dostać robotę? - W przyszłym miesiącu Zmiennokształtni urządzają u siebie festyn - odpowiedziała Lisamon Hultin. - Będą dożynki, różnego rodzaju popisy, zabawy. Słyszałam, że czasami zjeżdżają do nich zespoły z królewskich prowincji i że zarabiają olbrzymie sumy. Zmiennokształtni nie przywiązują znaczenia do pieniędzy i łatwo je wydają. - Och tak - powiedział Zalzan Karol. - Słyszałem już o tym, ale nie przyszło mi do głowy, żeby się przekonać, ile jest w tym prawdy. - Możesz się przekonać, ale beze mnie - włączył się do rozmowy Sleet. - Mówiłeś coś? - Skandar obrzucił go niechętnym spojrzeniem. Sleet miał zbielałe i zaciśnięte usta oraz nieruchome, nienaturalnie błyszczące oczy. Okazywał takie zdenerwowanie jak po żonglowaniu z zawiązanymi oczami. - Jeśli pojedziesz do Ilirivoyne - odezwał się głosem, w którym drżało napięcie - nie licz na moje towarzystwo. - Przypominam ci o kontrakcie - powiedział Zalzan Karol. - Nie dbam o kontrakt. Zresztą nie ma w nim mowy o wyprawie na terytorium Metamorfów. A poza tym u nich nie obowiązuje królewskie prawo i nasza umowa wygasa z chwilą, gdy znajdziemy się w rezerwacie. Nie czuję sympatii do Zmiennokształtnych i odmawiam ryzykowania ciała i duszy. - Pomówimy o tym później, Sleecie. - Później dostaniesz taką samą odpowiedź. Zalzan Karol rozejrzał się po twarzach zgromadzonych wokół żonglerów. - Dosyć tego! Straciliśmy tu ładnych parę godzin. Dziękuję ci za pomoc - zwrócił się do Lisamon Hultin, ale w jego głosie trudno byłoby się doszukać szczerości. - Życzę wam zyskownych występów. - Powiedziawszy to olbrzymka zniknęła w lesie. Ponieważ pokonanie zgotowanej im przez leśnych braci przeszkody spowodowało opóźnienie w podróży, Zalzan Karol zdecydował, że pojadą nocą, w oczywisty sposób łamiąc ustalone przedtem przez siebie zasady poruszania się po kraju. Valentine, wyczerpany długim biegiem i godzinami żonglowania, a także odurzony nektarem owocu dwikka, zasnął siedząc z tyłu wozu i przespał gwałtowną dyskusję o ryzyku zapuszczania się na ziemię Metamorfów. Deliamber obstawał przy tym, że wieści o grożących tam niebezpieczeństwach są

wyolbrzymione, Carabella zauważyła, że Zalzan Karol ma prawo obciążyć Sleeta kosztami, jeśli ten złamałby umowę, Sleet trwał w histerycznym uporze twierdząc, że boi się Metamorfów i woli, żeby dzieliły go od nich tysiące mil. Shanamir i Vinorkis również nie kryli lęku, twierdząc, że Zmiennokształtni są niebezpieczni, a przynajmniej niesympatyczni i podstępni. Valentine obudził się dopiero rankiem, z głową na kolanach Carabelli. Do wozu zaglądały już pierwsze promienie słońca. Właśnie przystanęli w jakimś przestronnym parku, porośniętym niebieskoszarą trawą i strzelistymi, sięgającymi nieba drzewami. Wokół rozciągał się łańcuch łagodnych wzniesień w kształcie kopców. - Gdzie my jesteśmy? - spytał na wpół rozbudzony. - Na obrzeżach Mazadone. Skandar pędził jak szalony przez całą noc, a ty przez całą noc spałeś jak zabity. - Carabella zaśmiała się z wdziękiem. Na zewnątrz, nie dalej niż kilka stóp od wozu, Zalzan Karol i Sleet prowadzili gorącą dyskusję. Złość kipiąca z niskiego białowłosego mężczyzny zdawała się unosić go w powietrze i sprawiała, że wyglądał na wyższego, niż był w rzeczywistości. Chodził tam i z powrotem, uderzał pięścią w dłoń, krzyczał, tupał i widać było, że jest bliski rzucenia się na Skandara. Ten zaś zachowywał się w nietypowy dla siebie sposób: stał z założonymi rękami, wszystkimi czterema, i cierpliwie popatrywał z góry na miotającego się rozmówcę, obdarzając go od czasu do czasu chłodną odpowiedzią. Carabella patrzyła wyczekująco na Deliambera. - To trwa zbyt długo. Czarodzieju, czy mógłbyś wmieszać się do ich rozmowy, zanim Sleet powie coś nierozważnego? Vroon nie miał wesołej miny. - Sleet w lęku przed Metamorfami przekracza granice zdrowego rozsądku. Być może ma to związek z przesłaniem od Króla Snów, jakiego doświadczył dawno temu w Narabalu, z tym przesłaniem, po którym w ciągu jednej nocy zbielały mu włosy. Może tak, a może nie. W każdym razie chyba najmądrzej zrobiłby wycofując się z zespołu, bez względu na konsekwencje, jakimi mu grozi Zalzan Kavol. - Ale on jest nam potrzebny! - A jeśli jest przekonany, że w Ilirivoyne przydarzy mu się coś strasznego? Czy możemy wymagać, żeby postępował wbrew własnej woli? - Być może mnie uda się go uspokoić - powiedział Valentine. Podniósł się, by wyjść z wozu, kiedy właśnie Sleet z pociemniałą z gniewu twarzą wtargnął do środka. Z jego ust nie padło ani jedno słowo. Szybko zebrał swój niewielki dobytek, wypadł na zewnątrz, minął

Zalzana Kavola i szybkim, zdecydowanym krokiem ruszył w stronę gór, na północ. Obserwowali go bezradnie. Nikt nie ruszył się z miejsca aż do chwili, kiedy Sleet zaczął znikać im z oczu. - Idę za nim - powiedziała Carabella. - Może uda mi się przekonać go do powrotu. Widząc oddalającą się Carabellę, Zalzan Kavol krzyknął za nią, ale dziewczyna zlekceważyła jego wołanie. Skandar, potrząsając głową, przywołał do siebie całą resztę. - Dokąd ona pobiegła? - Za Sleetem. Chce go sprowadzić z powrotem - odpowiedział Valentine. - Nic z tego. Sleet na dobre od nas odszedł, ale jeszcze tego pożałuje. Valentine, od dziś przejmiesz jego obowiązki. Dołożę ci za to pięć koron tygodniowo. Przystajesz na te warunki? Valentine kiwnął głową. Myślami był przy Sleecie, takim zwykle spokojnym i zrównoważonym. Poczuł w sercu ukłucie żalu. - Deliamberze - zwrócił się Skandar do czarodzieja. - Jak się zapewne domyślasz, zdecydowałem się szukać pracy wśród Metamorfów. Czy znasz drogę do Ilirivoyne? - Nigdy tam nie byłem - odpowiedział Vroon - znam jednak wiodące tam drogi. - To wskaż mi najkrótszą. - Myślę, że powinniśmy się udać do Khyntoru, a dalej statkiem rzecznym jakieś czterysta mil na wschód, do Verfu, skąd już biegnie droga wprost do rezerwatu, na południe. Niezbyt równa droga, ale mam nadzieję, że dosyć szeroka, by wóz mógł tamtędy przejechać. Dopilnuję tego. - Ile czasu zabierze nam cała podróż? - Pewnie z miesiąc, o ile po drodze nie natrafimy na jakieś przeszkody. - Doskonale! Dojedziemy tam w sam czas na festyn Metamorfów - ucieszył się Zalzan Karol. - Ale o jakich przeszkodach mówisz? - Normalnych - odpowiedział czarodziej. - Zwykłych kłopotach, takich jak usterka wozu, miejscowe zamieszki, napad przestępców. W głębi kontynentu nie ma takiej dyscypliny i porządku jak na wybrzeżu. Przejeżdżając przez niezbyt cywilizowane okolice zawsze się ryzykuje. - I to jak! - zadudnił znajomy wszystkim głos. - Potrzebujecie ochrony, to jasne! W krąg rozmawiających niespodziewanie wtargnęła Lisamon Hultin. Była świeża i wypoczęta, nocna jazda na grzbiecie wierzchowca nie pozostawiła na jej twarzy śladów zmęczenia. Wierzchowiec też nie wyglądał na szczególnie utrudzonego. - Skąd się tu wzięłaś tak szybko? - spytał zaintrygowany Zalzan Karol.

- Jestem wielka, ale nie aż tak wielka jak twój wóz; mieszczę się na leśnych ścieżkach. A więc wybieracie się do Ilirivoyne, tak? - Tak - odpowiedział Skandar. - Spodziewałam się tego i przyjechałam zaproponować wam swoje usługi. Nie mam pracy, a wy zapuszczacie się w niebezpieczne okolice. Dogadajmy się. Będę was eskortować aż na miejsce, tylko się na mnie zdajcie. - Zbyt wysoko się cenisz jak na nasze możliwości. - Myślisz, że zawsze biorę pięć rojali za taką niepoważną robotę jak tamta? - Lisamon Hultin zaśmiała się na cały głos. - Zapłaciliście dodatkowo za mój gniew, bo nie lubię, gdy mi ktoś przeszkadza w jedzeniu. Zaprowadzę was za następną piątkę, nie więcej, bez względu na to, ile czasu stracę. - Trzy rojale - rzucił ostro Zalzan Karol. - Czy ty się nigdy niczego nie nauczysz? - Olbrzymka splunęła tuż pod nogi Skandara. - Nigdy się nie targuję. Zbierajcie się beze mnie i niech wam szczęście sprzyja. Chociaż w to ostatnie wątpię. - Mrugnęła do Valentine'a. - A gdzie tamci dwoje? - Sleet odmówił udania się do miasta Metamorfów. Wybiegł stąd z wielkim krzykiem dziesięć minut temu. - Nie dziwię mu się. A ta kobieta? - Pobiegła za nim, aby go namówić do powrotu. O, popatrz tam! - Valentine wskazał na ścieżkę wijącą się po łagodnym stoku. - Tam? - Między jednym a drugim wzgórzem. - W lasku żarłocznych roślin? - W głosie Lisamon Hultin brzmiało niedowierzanie. - O czym ty mówisz? - spytał Valentine. - Żarłoczne rośliny? Tutaj? - spytał Deliamber jednocześnie. - Ten park został założony ze względu na nie - wyjaśniła olbrzymka. - U stóp wzgórza są tablice ostrzegawcze. Czy poszli ścieżką? Pieszo? Niech moc boska ma ich w swojej opiece! - Jeśli o mnie chodzi, jego mogą sobie pożreć i to dwa razy, ale ona jest mi potrzebna powiedział wzburzony Zalzan Karol. - Mnie również - dodał Valentine. Zwrócił się do Lisamon Hultin: - Jeśli zaraz ruszymy, możemy ich dopędzić, nim wejdą do lasku żarłocznych roślin. - Twój pracodawca uznał, że nie stać go, by mnie zatrudnić. - Pięć rojali? - spytał pośpiesznie Zalzan Kavol. - Stąd do Ilirivoyne?

- Sześć - odpowiedziała bez mrugnięcia okiem. - Niech będzie. Tylko sprowadź ich tutaj! A przynajmniej ją! - W porządku. - Z tonu jej głosu przebijała odraza. - Wy nie macie rozumu, ja nie mam pracy, więc tak czy inaczej zasługujemy na siebie. Weź jednego z wierzchowców zwróciła się do Valentine'a - i jedź za mną. - Jego też zabierasz? - jęknął Zalzan Karol. - Nie będę miał w zespole ani jednego człowieka! - Tego ci zwrócę - powiedziała olbrzymka. - A jeśli szczęście nam dopisze, również tamtych dwoje. Ruszamy.

Rozdział 7 Ścieżka prowadząca w stronę wzgórz wiła się łagodnie pośród niebieskoszarej trawy, miękkiej niczym aksamit. Aż trudno było uwierzyć, że w tym uroczo wyglądającym zakątku może się kryć jakieś niebezpieczeństwo. Ale gdy dojechali do miejsca, w którym stok nabierał stromizny, Lisamon Hultin chrząknęła i wskazała na osadzony w ziemi drewniany słup. Tuż za nim na pół ukryta w trawie tablica głosiła wielkimi czerwonymi literami: NIEBEZPIECZEŃSTWO WSZELKI RUCH PIESZY WZBRONIONY Sleet, porażony gniewem, pewnie nie zwracał na nic uwagi, tylko parł do przodu, a Carabella, pragnąc go dogonić, też mogła przeoczyć napis albo go zlekceważyć. Ścieżka zaczęła szybko piąć się w górę prowadząc do miejsca, gdzie zamiast aksamitnej trawy krzewił się zwykły leśny gąszcz. Lisamon Hultin, jadąca tuż przed Valentinem, ściągnęła lejce i oba wierzchowce zwolniły kroku. Znaleźli się teraz w wilgotnym, tajemniczym zagajniku, gdzie w szerokich odstępach rosły cienkie drzewka, których wadę pnie niczym łodygi fasoli pięły się w górę i splatały ze sobą, tworząc nad ich głowami gruby zielony baldachim. - Popatrz, pierwsza żarłoczna roślina - powiedziała olbrzymka. - Ohydne stwory! Gdybym to ja rządziła tą planetą, spuściłabym na nie ogień, ale nasz Koronal pozuje na wielbiciela przyrody i dlatego chroni je w królewskich parkach. Módl się, żeby twoi przyjaciele mieli dość rozsądku, by trzymać się od nich z daleka. Na leśnej ściółce, okupując wolną przestrzeń między drzewkami, rosły kolosalnych rozmiarów rośliny. Były to pozbawione łodyg, wyrastające bezpośrednio z ziemi liście czterocalowej szerokości i około dziesięciostopowej długości, metaliczną barwą i ząbkowanymi krawędziami przypominające piły. Rosły w skupiskach, tworząc rozety, pośrodku których otwierały się półmetrowej szerokości paszcze do połowy wypełnione złowieszczo wyglądającą cieczą i gmatwaniną klockowatych pręcików. Z cieczy sterczało coś, co mogło przypominać delikatne kwiaty, a także widać było inne kształty, które Valentine'owi przywodziły na myśl ostrza noży i pary szczypiec połączonych ze sobą w sposób dość niemiły. - Tak właśnie wyglądają - powiedziała Lisamon Hultin. - Ściółka leśna jest szczelnie pokryła ich pędami, które tylko czyhają, by jakieś drobne zwierzę wciągnąć do wciąż głodnej paszczy.

Podjechała bliżej ku jednej z roślin i wtedy to coś, co swoim wyglądem przypominało bicz, zaczęło błyskawicznie wić się po ziemi i pełznąć w jej stronę, a będąc wystarczająco blisko uniosło się w górę i z głośnym świstem owinęło wokół pęciny zwierzęcia. Wierzchowiec, zwykle spokojny, rozdął teraz chrapy wietrząc śmiertelne niebezpieczeństwo, w którym istotnie się znalazł. Pętla zacisnęła się mocniej - roślina rozpoczęła zmagania ze swą ofiarą. Olbrzymka sięgnęła po miecz wibracyjny, pochyliła się i jednym cięciem uwolniła nogę wierzchowca. Pęd odskoczył jak zerwana sprężyna i cofnął się niemal do samej paszczy, ale w tej samej chwili w górę wyskoczyło kilkanaście innych, tnąc z dziką furią powietrze. - Żarłoczne rośliny nie mają tyle siły, by wciągnąć do paszczy wielkie zwierzę, ale wierzchowiec nie uwolniłby się sam. Raz schwytany, słabłby z dnia na dzień, aż skończyłby żywot, a wtedy one już by sobie poradziły. Jedna roślina przeżyłaby na jego mięsie cały rok. Valentine zadrżał. Carabella zagubiona w lesie z takimi potworami? Te ohydne rośliny na zawsze miałyby stłumić ukochany głos, pożreć zwinne ręce, błyszczące oczy? Nie! - Czy nie za późno przybywamy z pomocą? - zapytał. - Nie znam ich imion - odpowiedziała. - Wołaj głośno, gdzieś tu muszą być. - Carabello! - zawołał z rozpaczą w głosie. - Sleecie! Kilka chwil później usłyszał słaby głos, ale Lisamon Hultin już i tak ich wypatrzyła i ruszyła ku nim. Wkrótce i on ujrzał Sleeta klęczącego na jednym kolanie i z całej siły opierającego się pędowi owiniętemu wokół kostki drugiej nogi, który ciągnął go ku rozwartej paszczy żarłocznej rośliny. Przykucnięta tuż za nim Carabella obejmowała go ramionami i desperacko usiłowała odciągnąć w przeciwną stronę. Wokół nich zwijały się i rozwijały macki innych roślin, zawiedzionych, że to nie one zdobyły żer. Sleet trzymał w ręku nóż i bezskutecznie ciął nim napięty pęd; roślina zdołała pociągnąć go już krok do przodu, o czym świadczył ślad wyryty w miękkiej, butwiejącej ściółce. Cal po calu Sleet przegrywał walkę o życie. - Pomóż nam! - zawołała Carabella. Lisamon Hultin jednym cięciem miecza odrąbała pęd owinięty wokół nogi Sleeta. Uwolniony żongler odskoczył gwałtownie do tyłu, upadł na plecy i gdyby nie to, że ze zręcznością akrobaty przetoczył się na bok, następny pęd owinąłby mu się wokół szyi. Poderwał się na nogi, a olbrzymka schwyciła go w pół i wciągnęła na grzbiet wierzchowca. Valentine zbliżył się do Carabelli. Stała w miejscu, do którego nie sięgały szalejące pędy, lecz mimo to drżała ze strachu. Szybko podniósł ją z ziemi i posadził za sobą. Dziewczyna przywarła do niego, niemal łamiąc mu w uścisku żebra. By ją uspokoić, obrócił się do tyłu,

objął i pocałował w wychylające się spod włosów ucho. Poczuł niewymowną ulgę, a przy tym wzruszenie; chyba nie zdawał sobie dotychczas sprawy, jak wiele Carabella dla niego znaczy i jak mało obchodzi go wszystko inne poza jej bezpieczeństwem. Dziewczyna stopniowo wracała do siebie, ale od czasu do czasu jej ciałem wstrząsały dreszcze wywołane zapewne wspomnieniem strasznej przygody. - Jeszcze chwila, a Sleet przestałby się opierać - wyszeptała. - Czułam, jak powoli sunie w stronę rośliny. Ale skąd wzięła się tutaj ta kobieta? - Przyjechała wraz ze mną przez las na skróty. Zalzan Karol zatrudnił ją, by nas chroniła w czasie podróży do Ilirivoyne. - Ona już zapracowała na swoją zapłatę - powiedziała Carabella. - Jedźcie za mną! rozkazała Lisamon Hultin. Ruszyła przodem, starając się wybierać bezpieczną drogę, a mimo to oba wierzchowce raz po raz wpadały w zdradzieckie sidła. Za każdym razem olbrzymka przecinała pędy jednym cięciem i wkrótce dotarli do ścieżki, która doprowadziła ich do wozu. Na widok powracających wśród Skandarów zapanowała radość, jednak Zalzan Kavol zmierzył Sleeta chłodnym okiem. - Wybrałeś niezbyt rozsądną trasę, by od nas odejść - zauważył cierpko. - Daleko jej do tej, którą wybrałeś ty - odpowiedział Sleet. - Proszę jednak, byś mi wybaczył. Pójdę teraz do Mazadone i poszukam tam jakiegoś zajęcia. - Zaczekaj - wtrącił się Valentine. Sleet spojrzał na niego spod oka. - Chciałbym z tobą chwilę pomówić. Chodź, przejdziemy się kawałek. - Valentine objął niskiego mężczyznę ramieniem i odprowadził na bok, na porosłą bujną trawą polankę, uprzedzając następny wybuch złości Skandara. - O co chodzi, Valentine? - w głosie Sleeta brzmiała nieufność. - To dzięki mnie Zalzan Kavol wynajął olbrzymkę i gdyby nie to, stałbyś się dla tamtych żarłoków niezłym przysmakiem. - W takim razie dziękuję ci. - To za mało - powiedział Valentine. - Można by powiedzieć, że skoro ocaliłem ci życie, to jesteś moim dłużnikiem. - Można by. - A zatem w drodze rewanżu proszę cię, byś nie rezygnował z pracy u Skandara. - Sam nie wiesz, o co prosisz - rzucił gniewnie Sleet. - Metamorfowie to niewątpliwie dziwne i niesympatyczne stworzenia, zgadzam się, ale Deliamber twierdzi, że nie są tak groźne, jak się o nich mówi. Zostań z nami, Sleecie. - Myślisz, że jestem postrzelony, tak?

- Nie. Myślę raczej, że postępujesz wbrew rozumowi. Sleet potrząsnął głową przecząco. - Kiedyś, bardzo dawno temu, Król Snów zesłał mi przesłanie, w którym Metamorfowie naznaczyli mnie strasznym losem. Takie przesłania zapadają w serca, i to głęboko. I teraz wcale nie mam ochoty zbliżać się do miejsca, gdzie te stworzenia przebywają. - Przesłań nie należy brać dosłownie, przynajmniej nie zawsze. - Tak, ale czasami trudno je inaczej interpretować. W moim śnie Król zapowiedział, że dostanę żonę, którą będę kochał bardziej niż sztukę żonglerki, żonę, która będzie żonglowała ze mną tak, jak to robi Carabella, i z którą tak zestroję swoją rękę, że będziemy stanowili jedno ciało. - Zawiesił na chwilę głos, jakby się wahał, czy mówić dalej. Na przeciętej blizną twarzy pojawiły się krople potu. - Śniłem dalej, Valentine. Śniłem, że któregoś dnia przyszli do mnie Zmiennokształtni i ukradli mi tę żonę, podstawiając za nią kogoś spośród siebie i maskując swoje dzieło tak zręcznie, że niczego nie zauważyłem. Sen trwał. Występowaliśmy oboje przed Koronalem, Lordem Maliborem, tym, który się potem utopił, i żonglowaliśmy z taką perfekcją i z taką harmonią, jak nigdy przedtem, po czym Koronal ugościł nas smacznym mięsem i przednim winem i dał nam sypialnię o ścianach obitych jedwabiem, więc wziąłem ją w ramiona i zaczęliśmy się kochać, a kiedy już w nią wniknąłem, na moich oczach zmieniła się w Metamorfa, w potworne stworzenie, mówię ci, Valentine, w stworzenie z głową z gumy, szarą skórą i chrząstkami zamiast zębów, oczami mętnymi jak brudne kałuże i to stworzenie dalej przyciskało się do mnie i całowało mnie. Od tamtej nocy nie zbliżyłem się do żadnej kobiety z obawy przed podobnym uściskiem, i nigdy nie opowiedziałem nikomu tej historii. Teraz nie mogę znieść samej myśli o podróży do Ilirivoyne, tam przecież byłbym otoczony przez Zmiennokształtnych, którzy tak podstępnie potrafią zmieniać swoje twarze i ciała. Serce Valentine'a napełniło się współczuciem. Milcząc, objął małego człowieczka, jak gdyby siła jego ramion mogła uleczyć okaleczoną duszę przyjaciela. Po chwili, zwalniając uścisk, powiedział wolno: - To był naprawdę straszny sen. Ale z naszych snów powinniśmy umieć korzystać, a nie pozwalać im, by nami władały. - Ten sen nie jest mi do niczego potrzebny. Wiem jedno: ostrzegł mnie przed zbliżaniem się do Metamorfów. - Rozumiesz go zbyt dosłownie. A nie sądzisz, że mógł zawierać jakieś pośrednie wskazówki? Czy byłeś u wieszczki, Sleet? - Po co?

- I pomyśleć, że to ty wysyłałeś mnie do niej, kiedy przeżywałem tamte straszne noce w Pidruid! Pamiętam każde twoje słowo. Mówiłeś, że Król nigdy nie zsyła jednoznacznych przesłań. Sleet uśmiechnął się ironicznie. - Zwykle łatwiej leczyć cudze dusze niż swoją, Valentine. Zresztą i tak za późno, by szukać wyjaśnienia snu sprzed piętnastu lat, więc zostanę nadal więźniem tamtego koszmaru. - Musisz się od niego uwolnić! - W jaki sposób? - Kiedy dziecku się śni, że spada, i budzi się przerażone, to co rodzice mu mówią? Że sny o spadaniu nie mogą być traktowane dosłownie, bo we śnie nie można się zabić. Że dziecko powinno być wdzięczne nocy za taki sen, ponieważ oznacza on władzę i siłę. Albo że dziecko nie spadło, ale pofrunęło - i to do miejsca, w którym można się czegoś nauczyć, inaczej bowiem to dziecko ze strachu mogłoby utracić raz na zawsze świat marzeń. - Innymi słowy, dziecko powinno cieszyć się takim snem - powiedział Sleet. - Tak. Podobnie jest z naszymi przykrymi snami: nie powinniśmy się ich bać, lecz wykorzystywać ich mądrość przy dalszym działaniu. - Tak mówi się dzieciom. Choć dorośli nie zawsze panują nad snami lepiej niż dzieci. Przypominam sobie jakieś dziwne krzyki i pojękiwania, kiedy śniłeś ostatnio, Valentine. - Ja próbuję jednak uczyć się z moich snów, bez względu na to, jak są niejasne. - No dobrze, ale czego chcesz teraz ode mnie? - Żebyś pojechał z nami do Ilirivoyne. - Czy to dla ciebie takie ważne? - Należysz do naszej grupy. Z tobą tworzymy całość, bez ciebie zespół byłby rozbity. - Skandarzy są doskonałymi żonglerami. To, co ludzie wnoszą do tej sztuki, jest mało istotne. I Carabella, i ja, i ty znaleźliśmy się u nich z tego samego powodu - aby uczynić zadość prawu. Zarobicie pieniądze bez względu na to, czy będę z wami, czy też nie. - No, a kto mnie będzie dalej uczył? - Wystarczy ci Carabella. Jest równie zręczna jak ja, a poza tym kocha cię i zna tak, jak ja nigdy nie poznam. I niech bogowie bronią - dodał zmienionym głosem - byś miał ją utracić wśród Zmiennokształtnych! - Nie obawiam się tego - powiedział Valentine. Wyciągnął dłonie do Sleeta. - Tak bym chciał, żebyś pozostał z nami. - Ale dlaczego? - Ponieważ cię cenię.

- Ja również cię cenię, Valentine. Jednak pobyt w miejscu, do którego ten Skandar chce nas poprowadzić, mógłby mi sprawić wiele bólu. Dlaczego tak bardzo na to nalegasz? - W Ilirivoyne może byś się z tego bólu wyleczył, widząc, że Metamorfowie to zaledwie nieszkodliwe, pierwotne stworzenia. - Potrafię żyć ze swoim bólem - odparł Sleet. - Cena za takie uzdrowienie wydaje mi się zbyt wysoka. - Oczywiście, potrafimy żyć nie z takimi ranami w sercu. Ale dlaczego nie spróbować ich leczyć? - Jest jeszcze coś, na temat czego nie padło tu ani jedno słowo, Valentine. Valentine zamilkł na chwilę, po czym westchnął głęboko. - No cóż, to prawda. - A zatem o co chodzi? - Sleecie, czy pojawiałem się w twoich snach, od kiedy spotkałeś mnie w Pidruid? spytał Valentine z wahaniem w głosie. - Tak. - Jako kto? - Czy to takie ważne? - Czy śniłeś, że mogę być jakąś niezwykłą postacią na Majipoorze, kimś ważniejszym i potężniejszym, niż sam potrafię to sobie wyobrazić? - Twój sposób bycia i wygląd powiedziały mi o tym już przy naszym pierwszym spotkaniu. Te twoje fenomenalne zdolności, które tak szybko pomogły ci opanować nasze rzemiosło. I treść twoich snów, o których mi opowiadałeś. - A kim ja jestem w tych snach, według ciebie? - Jesteś osobą o wielkiej potędze, kimś obdarzonym wielką łaską i podstępnie pozbawionym wysokiej pozycji. Może diukiem. Może jednym z książąt królestwa. - A może jeszcze kimś potężniejszym? Sleet nagle zwilżył wargi. - Tak. Być może kimś potężniejszym. Czego chcesz ode mnie, Valentine? - Żebyś mi towarzyszył do Ilirivoyne. I nie tylko. Dalej też. - Chcesz powiedzieć, że w snach, które śniłem, kryje się prawda? - Wciąż staram się tego dowiedzieć - odrzekł Valentine. - Ale myślę, że tak. Nawet jestem o tym coraz bardziej przekonany. Przesiania mi to potwierdzają. - Mój panie... - wyszeptał Sleet. - Być może. Sleet popatrzył na niego w zdumieniu i zaczął opadać na kolana, ale Valentine powstrzymał go.

- Nic z tych rzeczy - powiedział. - Ktoś mógłby nas zobaczyć. Nie chcę, żeby ktokolwiek się czegoś domyślał. A poza tym pozostaje jeszcze mnóstwo nie wyjaśnionych wątpliwości. Nie życzę sobie, żebyś klękał przede mną, Sleecie, albo żebyś pozdrawiał mnie znakiem gwiazdy; nic z tych rzeczy, dopóki nie poznam całej prawdy. - Mój panie... - Jestem żonglerem Valentinem. - Przestraszyłeś mnie, mój panie. Dzieliły mnie dzisiaj minuty od niechybnej śmierci, ale to, że stoję tutaj spokojnie rozmawiając o takich rzeczach, przeraża mnie znacznie bardziej. - Mów mi po imieniu. - Jakżebym śmiał! - Nazywałeś mnie tak jeszcze pięć minut temu. - To było przedtem. - Nic się nie zmieniło, Sleecie. Sleet nie mógł się z tym pogodzić. - Wszystko się zmieniło, mój panie. Valentine westchnął ciężko. Czuł się jak szalbierz, jak oszust, manipulując Sleetem, chociaż dzięki temu cel wydawał się osiągnięty. - Jeśli wszystko się zmieniło, to czy zastosujesz się do moich rozkazów? Nawet jeśli idzie o Ilirivoyne? - Jeśli będę musiał - odparł oszołomiony Sleet. - Nie spotka cię tam zło, jakiego się obawiasz. Wyjedziesz od Metamorfów wyleczony z bólu, który cię dręczy. Czy możesz mi zawierzyć? - A jednak boję się tam jechać. - Jesteś mi potrzebny nie tam, nie w Ilirivoyne, lecz później. Nie ja wybrałem podróż tamtędy, lecz Skandar, więc proszę cię, jedź ze mną. - Jeśli muszę, mój panie. - Sleet pochylił kornie głowę. - I równie usilnie cię proszę, nazywaj mnie Valentinem i nie okazuj więcej szacunku, niż robiłeś to jeszcze wczoraj, zwłaszcza przy innych. - Jak sobie życzysz - zgodził się Sleet. - Valentine. - Valentine - powtórzył z pokorą Sleet. - Jak sobie życzysz... Valentine. - No, to wracamy. Zalzan Karol chodził niespokojnie tam i z powrotem; inni przygotowywali wóz do odjazdu. Valentine podszedł do Skandara.

- Namówiłem Sleeta, by wycofał swą rezygnację. Będzie nam towarzyszył do Ilirivoyne. Zalzan Karol spojrzał na niego z niedowierzaniem. - Jak ci się to udało? - No, właśnie - wtrącił Vinorkis. - Co też takiego mu powiedziałeś? - Myślę, że zanudziłbym was opowiadaniem o tym - odpowiedział Valentine z czarującym uśmiechem.

Rozdział 8 Tempo podróży wyraźnie wzrosło. Przez cały dzień wóz z cichym chrzęstem sunął do przodu, a czasem nie zatrzymywał się nawet późnym wieczorem. Lisamon Hultin na swoim wierzchowcu wytrwale dotrzymywała im kroku, chociaż od czasu do czasu zostawała w tyle. Cóż, każde zwierzę dźwigające na grzbiecie podobny ciężar domagałoby się przerw w podróży. W prowincji Mazadone źródłem utrzymania milionów ludzi był handel, ponieważ tędy transportowano na zachód i na północ wszelkie dobra ze wschodu i tu był punkt przeładunkowy towarów przewożonych lądem z Pidruid i portu Tilomon i ekspediowanych dalej do prowincji wschodnich. Monotonię widoków mijanych kupieckich miasteczek przerywały skąpe pasy zieleni, ledwo odpowiadające rozmiarami wymaganym normom. Nie zatrzymując się trupa minęła kolejno Cynthion i Apoortel, i Diorectine, stolicę Mazadone, a za nią Borgax i Thagobar, wszystkie podobne do siebie jak dwie krople wody, nie zapadające w pamięć żadnym znamiennym szczegółem, wszystkie tak samo przycichłe na okres żałoby po ostatnim księciu i jednakowo przybrane żółtymi szarfami symbolizującymi żal i smutek. Niesamowita sprawa, pomyślał Valentine, z powodu zgonu księcia zamiera życie w całej prowincji. To co się tu dzieje po śmierci Pontifexa? Jak zareagowano przed dwoma laty na przedwczesne odejście Lorda Voriaxa? Być może przejmowano się stratą lokalnego władcy, ponieważ żył tutaj i był postacią z krwi i kości, natomiast niemal mityczni i nierealni, choćby z racji odległości, władcy Góry Zamkowej, Labiryntu i całego Majipooru, odchodząc z tego świata nie okrywają żałobą tutejszych miast ani nie wypełniają bólem serc mieszkańców. Na planecie tak rozległej jak ta żaden centralny ośrodek władzy nie mógł rządzić skutecznie; rozciągał nad owym światem zaledwie symboliczną kontrolę. Valentine podejrzewał, że trwałość Majipooru zależy od niepisanej umowy, na mocy której miejscowi władcy prowincjonalni książęta i miejscy burmistrze - z jednej strony zgadzają się wprowadzać w życie i przestrzegać edyktów królewskiej władzy, z drugiej zaś z podporządkowanymi sobie terytoriami robią to, co im się żywnie podoba. W jaki sposób, pytał sam siebie, taka umowa może być dotrzymywana, jeśli Koronal nie jest pomazańcem i uroczyście osadzonym na tronie królem, lecz uzurpatorem, który nie ma łaski bogów niezbędnej do podtrzymywania kruchej konstrukcji życia społecznego. Im bardziej dłużyły się godziny jazdy, tym bardziej pogrążał się w rozmyślaniach. Przyzwyczajony do lekkości i prostoty swego umysłu, sam był zaskoczony ich głębią i powagą. Jak widać, rzucone na niego czary miały krótki żywot i teraz brał górę jego własny

rozum, który szybko uczył się sięgać do tkwiących w nim pokładów intelektu. Jeśli, oczywiście, został poddany działaniu jakichś czarów. Wciąż nie był o tym przekonany, chociaż dzień po dniu jego wątpliwości słabły. W snach coraz częściej zajmował pozycję kogoś nadającego ton. Pewnej nocy to on, a nie Zalzan Karol, prowadził wóz żonglerów; innej znów przewodniczył, ubrany w książęce szaty, Wysokiej Radzie Metamorfów, tych mglistych, budzących grozę widm, które jedną postacią nie pozostawały dłużej niż minutę; w jeszcze innym widział siebie na targu w Thagobar, jak siedząc pomiędzy sprzedawcami sukna a kupcami bransolet rozsądza toczący się między nimi hałaśliwy spór. - Widzisz? - powiedziała Carabella. - Wszystkie te sny mówią o władzy i majestacie. - Władza? Majestat? Siadanie na beczce na targu i zaprowadzanie ładu pomiędzy kupcami bawełny i lnu nazywasz władzą i majestatem? - Sny zawsze można różnie interpretować. Twoje wizje symbolizują potęgę. Valentine uśmiechnął się, ale nie zaprzeczył słuszności takiej interpretacji. Pewnej nocy, kiedy byli w pobliżu miasta Khyntor, miał bardziej wymowne widzenie dotyczące swego poprzedniego życia. Znajdował się w pokoju o ścianach wyłożonych rzadkimi gatunkami drewna - na przemian semotanem, bannikopem i ciemnym bagiennym mahoniem. Siedział przy kwadratowym biurku z połyskliwego palisandru i podpisywał dokumenty. Po prawej ręce miał gwiezdny herb. Usłużni sekretarze kręcili się wokół, a olbrzymie wygięte okno odsłaniało powietrzną przepaść, jak gdyby wychodziło na tytaniczne zbocze Góry Zamkowej. Czy to była fantazja? Czy też to ulotny fragment pogrzebanej przeszłości, która uwolniła się i podpłynęła ku powierzchni jego świadomości? Opisał wygląd pokoju i biurka Carabelli i Deliamberowi, mając nadzieję, że wiedzą coś na temat wyglądu rzeczywistego miejsca urzędowania Koronala, ale z równym powodzeniem mógłby oczekiwać po nich, że wymienią mu, jakie potrawy jada na śniadanie Pontifex. Vroon zapytał go, czy siedząc za palisandrowym biurkiem miał złote włosy żonglera z wozu Skandara, czy też ciemne Koronala odbywającego podróż przez Pidruid i zachodnie prowincje. - Ciemne - odpowiedział bez chwili namysłu. Zmarszczył jednak czoło. - Właściwie to skąd mogę wiedzieć? Siedziałem przy biurku i nie przyglądałem się osobie, którą byłem. A poza tym... poza tym... - W świecie snów często widzimy sami siebie - rzekła Carabella. - Możliwe, że byłem i jasnowłosym, i ciemnowłosym jednocześnie. Raz takim, raz innym. Przejście z koloru w kolor mogło być płynne, prawda? - Prawda - zgodził się Deliamber.

Wreszcie, po wielu długich dniach jednostajnej, męczącej jazdy, dojeżdżali do Khyntoru. To główne miasto środkowej części pomocnego Zimroelu leżało na górzystym, pofałdowanym terenie, urozmaiconym jeziorami i ciemnymi, trudnymi do przebycia lasami. Droga wskazana przez Deliambera przecinała południowo-zachodnie przedmieścia, znane jako Gorący Khyntor z powodu znajdujących się tutaj geotermicznych cudów natury wielkich syczących gejzerów, szerokiego różowego jeziora, nad którym wiecznie unosi się para i które złowieszczo bulgocze i wrze, i ciągnących się na przestrzeni mili czy dwóch wulkanicznych szczelin, z których w pięciominutowych odstępach wydobywają się obłoki szarawych gazów przy wtórze śmiesznej niby-czkawki i groźnych podziemnych pomruków. Chociaż lato jeszcze na dobre nie odeszło, jednak nad miastem niebo pęczniało już od ciężkich ciemnoperłowych chmur, a w powietrzu pachniało chłodną jesienią, nawiewaną ostrymi północnymi wiatrami. Gorący Khyntor oddzielała od właściwego miasta rzeka Zimr, największa z rzek Zimroelu. Kiedy podróżni, wynurzywszy się z gąszczu wąskich uliczek starej dzielnicy, wjechali na niezwykle szeroką esplanadę, Valentine zaniemówił ze zdumienia. - Co cię tak dziwi? - spytała Carabella. - Rzeka. Nigdy bym się nie spodziewał, że może być tak szeroka. - Czy w ogóle nie znasz rzek? - Między Pidruid a tym miastem nie widziałem żadnej godnej uwagi, a tego, co było wcześniej, nie pamiętam zbyt wyraźnie. - Nie ma tu nigdzie rzeki tak wielkiej jak Zimr, więc pozwól mu się dziwić - rzekł Sleet. Valentine spojrzał w prawo, spojrzał w lewo - szare rozlewiska sięgały kresu horyzontu. W miejscu, w którym przystanęli, rzeka przypominała morską zatokę i z trudem można było rozpoznać kwadratowe wieże miasta na majaczącym w oddali drugim brzegu. Było tu może osiem, może dziesięć mostów, podczas gdy Valentine nie pojmował, jak można było zbudować choćby jeden. Ten, u którego wylotu stali, Most Khyntor, o szerokości czterech gościńców, miał kształt pierścieniowatych łuków sadzących wielkimi susami od jednego brzegu do drugiego. Następny most, idąc w dół rzeki, stał wsparty na wysokich filarach i miał ciężką kamienną nawierzchnię, obramowaną masywną balustradą, a ten z drugiej strony tak porażał oczy blaskiem, jakby był zrobiony ze szkła. - To jest Most Koronala. Ten po prawej - Pontifexa, a dalej z biegiem rzeki jest taki, który się nazywa Mostem Snów. Wszystkie są stare i dobrze znane - rzekł Deliamber. - Nie rozumiem tylko, dlaczego wznoszono je w miejscu, gdzie rzeka jest tak szeroka

- zauważył oszołomiony Valentine, - To miejsce jest jednym z najwęższych - odparł wszystkowiedzący Vroon. Zgodnie z tym, co Vroon dalej mówił, Zimr toczył swe wody przez siedem tysięcy mil, od źródeł leżących przy wrotach Rozpadliny Dulornu, przez Górny Zimroel, na południowy wschód, aż do położonego na wybrzeżu Morza Wewnętrznego portu Piliplok. Ta szczęśliwa, spławna na całej długości rzeka niczym błyszczący wąż wiła się wartkim nurtem przez liczne zakola Na jej brzegach z dawien dawna rozłożyły się setki bogatych portowych miast, z których Khyntor był najbardziej wysunięty na zachód. Na północno-wschodnich krańcach miasta sterczały ledwo widoczne w chmurach poszarpane szczyty dziewięciu olbrzymich gór zwanych Pielgrzymami Khyntoru, których stoki zamieszkiwały plemiona dzikich, hardych myśliwych. Przez większą część roku można było spotkać tych górali na targu w Khyntorze, gdzie wymieniali skóry i mięso na wytwarzane w mieście towary. Tej nocy Valentine śnił, że wchodzi do Labiryntu, aby odbyć naradę z Pontifexem. Skończyły się sny mgliste; ten był wyraźny i ostry aż do bólu. Valentine stał w surowym blasku zimowego słońca na jałowej, nieurodzajnej równinie i patrzył na białe mury niskiej, pozbawionej dachu świątyni. Deliamber powiedział mu, że są to wrota do Labiryntu. Stary Vroon, Lisamon Hultin i Carabella szli wraz z nim, tworząc obronną falangę, lecz kiedy Valentine wstąpił na leżący między murami zmurszały pomost, okazało się, że jest sam, a na jego spotkanie pośpiesza jakaś istota o odpychającym wyglądzie. Istota ta miała odmienne kształty, jednak nie należała do żadnej rasy osiadłej z dawien dawna na Majipoorze - ani do Liimenów czy Ghayrogow, ani też do Vroonów czy Skandarów, Hjortów czy Su-Suherów. Jej muskularne ramiona pokryte pełną wgłębień i nierówności czerwoną skórą, płaska czaszka i żółto świecące ledwo powstrzymywaną wściekłością oczy nie wróżyły niczego dobrego. Niskim, dudniącym głosem istota zapytała Valentine'a, co go sprowadza do Pontifexa. - Most Khyntor potrzebuje naprawy - odpowiedział Valentine. - Zajmowanie się takimi sprawami jest odwiecznym obowiązkiem Pontifexa. Żółtookie stworzenie roześmiało się na całe gardło. - Czy myślisz, że Pontifex dba o takie rzeczy? - Do moich obowiązków należy zmuszenie go, by o nie dbał. - Zatem idź! - Zagradzający mu drogę strażnik skłonił się z przesadną grzecznością i usunął na bok. Kiedy Valentine go minął, strażnik warknął niechętnie i z trzaskiem zamknął wrota. Na odwrót było już za późno. Valentine znalazł się przed wejściem do wąskiego krętego korytarza, oświetlonego porażającym oczy światłem, które biło nie wiadomo skąd.

Całe godziny zajęło mu schodzenie spiralnymi zakrętami coraz niżej i niżej, aż wreszcie znalazł się w miejscu, gdzie ściany korytarza rozstąpiły się, ukazując następną pozbawiona dachu białą kamienną świątynię, a może tę samą co poprzednio, ponieważ takie samo dziobate czerwonoskóre stworzenie zagrodziło mu drogę, powarkując w bezgranicznej wściekłości. - Stoisz przed Pontifexem - powiedziało między jednym a drugim warknięciem. Valentine spojrzał przed siebie w głąb słabo oświetlonej komnaty i zobaczył siedzącego na tronie władcę Majipooru, noszącego na głowie królewską tiarę i ubranego w czarno-szkarłatne szaty. Pontifex miał co prawda ludzką twarz, ale poza tym było to monstrum o wielu rękach i nogach, ze skrzydłami smoka, które wrzeszczało i ryczało jak oszalałe. Ludzkie usta wydawały całkiem nieludzkie gwizdy, od postaci bił odór nie do wytrzymania, a czarne skórzaste skrzydła gwałtownie wachlowały, miotając Valentinem z mocą jesiennej wichury. - Wasza Królewska Mość - odezwał się Valentine, skłonił się i jeszcze raz powiedział: - Wasza Królewska Mość... - Wasza Lordowska Mość - zrewanżował mu się Pontifex, po czym wyciągnął rękę do Valentine'a, przyciągnął go do siebie i okazało się, że to Valentine siedzi na tronie, a Pontifex ucieka jasno oświetlonym korytarzem, trzepocząc w biegu skrzydłami, śmiejąc się dziko, wrzeszcząc skrzekliwie, i wreszcie znika za którymś z zakrętów. Valentine obudził się zlany potem. Leżał w ramionach Carabelli, przestraszonej tak, jakby lęki z jego snu przeniosły się na nią. Obejmowała go jeszcze przez chwilę, czekając, aż senne widziadła opuszczą jego duszę. - Krzyczałeś kilkakrotnie - odezwała się wreszcie. - To się zdarza - powiedział łyknąwszy nieco wina ze stojącej obok łóżka butelki - gdy sny bardziej męczą człowieka niż rzeczywistość. Moje sny, Carabello, to ciężki znój. - Twoja dusza aż się wyrywa, żeby wszystko z siebie wykrzyczeć, mój panie. - Ale robi to w sposób niezwykle dla mnie męczący - rzekł Valentine przytulając się do jej piersi. - Jeśli sny są źródłem mądrości, będę się na przyszłość modlił, by mi jej nie przybywało przed brzaskiem dnia.

Rozdział 9 W Khyntorze Zalzan Kavol wsiadł z całą trupą na statek rzeczny płynący do Ni-moya i dalej do Piliploku. Żonglerzy mieli podróżować rzeką niezbyt daleko, zaledwie do Verfu, miasta, które graniczyło z terytorium Metamorfów. Valentine żałował, że musi wysiąść na ląd w Yerfie, wiedząc, że za następne dziesięć czy piętnaście rojali mógłby dopłynąć aż do Piliploku, skąd wyruszały statki zdążające na Wyspę Snu. Przecież to nie rezerwat Zmiennokształtnych, lecz ta wyspa była jego prawdziwym celem. Miał nadzieję znaleźć na niej potwierdzenie nocnych wizji, które prześladowały go od dłuższego czasu. Musiał się jednak uzbroić w cierpliwość. Przeznaczenia, pomyślał, nie należy ponaglać. Jak dotąd sprawy posuwały się może niezbyt spiesznie, ale za to nieprzerwanie, wciąż ku temu samemu, choć niezbyt jeszcze zrozumiałemu celowi. Przestał już być beztroskim, prostodusznym próżniakiem z Pidruid i miał świadomość wewnętrznej przemiany, jaka się w nim od tamtego czasu dokonała, jak również zdawał sobie sprawę, że z raz obranej drogi nie ma odwrotu. Widział siebie jako aktora porywającego dramatu, którego główny akt był jeszcze bardzo odległy, tak w czasie, jak i w przestrzeni. Statki oceaniczne, które przybijały do nabrzeży Pidruid, musiały się odznaczać dużą wytrzymałością, a równocześnie wdziękiem, ponieważ stawiały czoło tysiącom mil i prezentowały się w różnych portach planety. Statek z rzeki Zimr był przysadzisty, szeroki, o niewyszukanych kształtach, stąd zapewne jego budowniczowie dla zrekompensowania rzucającej się w oczy toporności przyozdobili go w fantazyjny, niemal groteskowy sposób wysoki mostek kapitański był zwieńczony trzema głowami pomalowanymi na jaskrawe, czerwone i żółte kolory, na olbrzymim głównym pokładzie wielkości wiejskiego placu stały rzeźby, namioty i salony gier, a na rufie wznosiła się wielopoziomowa nadbudówka, w której zakwaterowano pasażerów. Dolne pokłady przeznaczono na fracht, kajuty trzeciej i czwartej klasy, mesy, kabiny dla załogi, no i oczywiście na maszynownię, z której buchające nieustannie dwa słupy dymu spowijały kadłub i wznosiły się ku niebu jak rogi demona. Cała konstrukcja statku była drewniana, gdyż metal występował na Majipoorze zbyt rzadko, by używać go w tak wielkich ilościach, a kamień nie nadawał się na potrzeby żeglugi, stąd też stolarze mieli niemałe pole do popisu. Obdarzeni bogatą wyobraźnią, pokryli burty dziwaczną boazerią o rzeźbionych belkach, ślimacznicach i setkach podobnych ozdób. Ten statek wydawał się swoistym mikrokosmosem. Czekając na odbicie od brzegu, Valentine, Deliamber i Carabella przechadzali się po pokładzie zatłoczonym mieszkańcami

różnych okręgów i przedstawicielami wszystkich ras Majipooru. Wśród nich Valentine zobaczył górali ze zboczy gór nad Khyntorem, Ghayrogów z Dulornu, ludzi z parnego południa spowitych w przewiewne białe szaty, podróżnych paradujących w drogich szkarłatnych i zielonych strojach, którzy według Carabelli wyglądali na typowych mieszkańców zachodniego Alhanroelu, i wielu innych. Wszędobylscy Liimeni sprzedawali swoje nieśmiertelne pieczone kiełbaski; natrętni Hjortowie przechadzali się wyniośle w uniformach żeglugi rzecznej, informując i pouczając zarówno tych, którzy chcieli się czegoś dowiedzieć, jak i tych, którzy tego nie chcieli; rodzina Su-Suherów w przezroczystych zielonych sukniach, rzucając się w oczy z powodu nieprawdopodobnych, dwugłowych ciał i nieprzystępnych, władczych min, płynęła w pokornie rozstępującym się przed nią tłumie niczym emisariusze ze świata snów. Tego popołudnia na pokładzie statku znajdowała się też mała grupa Metamorfów. Deliamber wypatrzył ich pierwszy. Mały Vroon cmoknął z cicha i dotknął ręki Valentine'a. - Widzisz ich? Miejmy nadzieję, że nie wpadną w oczy Sleetowi. - Którzy to? - spytał Valentine. - Stoją przy relingu, samotni. Wyglądają na zakłopotanych. Mają teraz swoje naturalne kształty. Valentine popatrzył we wskazanym kierunku. Zobaczył pięcioro dorosłych, prawdopodobnie obojga płci, i troje młodych. Wiotkie, kanciaste, długonogie stworzenia, jedno nawet wyższe od Valentine'a, omiatały patrzących przelotnymi, niewidzącymi spojrzeniami. Pokryte były ziemistą, prawie zielonkawą skórą. Ich twarze przypominały kształtem twarze ludzkie, lecz kości policzkowe były ostre jak brzeszczoty, usta tak wąskie, że niemal niewidoczne, nosy zredukowane do wypukłych guzów, a blisko siebie i głęboko osadzone oczy pozbawione źrenic. Valentine nie mógł rozsądzić, czy ci Metamorfowie noszą się dumnie i arogancko, czy może bojaźliwie, lecz z pewnością czuli się na statku jak na wrogim terytorium - oni, wywodzący się z prastarej rasy tubylcy, potomkowie tych, do których należał Majipoor przed przybyciem pierwszych osadników ziemskich, czternaście tysięcy lat temu. Nie mógł oderwać od nich oczu. - Jak to się dzieje, że zmieniają kształty? - Ich kości nie są powiązane z sobą, tak jak kości innych żywych istot - odpowiedział Deliamber. - Pod naciskiem mięśni mogą się przemieszczać i układać w nowe formy. W skórze z kolei mają komórki mimetyczne, które pozwalają na zmianę koloru i struktury ciała. Dorośli mogą transformować się niemal ciągle.

- Czemu to służy? - Tego nikt nie wie. Prawdopodobnie Metamorfowie z kolei zastanawiają się, jaki cel przyświecał wszechświatowi, że stworzył rasy niezdolne do zmiany kształtów. Myślę jednak, że ta zmienność musi ułatwiać im życie. - Nie sądzę - odezwała się cierpko Carabella. - Nie potrafili nawet obronić swojej planety. - Jeśli ludzie przenoszą się z planety na planetę po to, by ukraść czyjś dom, to nawet zmiana kształtów niewiele może pomóc obrońcom tego domu. Metamorfowie zafascynowali Valentine'a. Zdawał sobie sprawę z niezwykłości ich istnienia na przestrzeni długiej historii Majipooru. Ta krucha zielonoskóra nacja zamieszkująca całą olbrzymią planetę w epoce, kiedy nie było tu ani istot ludzkich, ani Skandarów, Vroonów czy Ghayrogów, stanowiła teraz przeżytek, relikt archeologiczny, zepchnięty do rezerwatu. Intruzi, którzy przybyli szukać dla siebie miejsca, zamienili się w zdobywców. Valentine chciałby zobaczyć, jak Metamorfowie przemieniają się w nich, w tych zdobywców. Jednak samotna, wyobcowana z tłumu grupka trwała niezmiennie przy własnym wyglądzie. Shanamir, wyraźnie czymś przejęty, przepchnął się do Valentine i chwytając go za rękaw wykrzyczał: - Czy wiesz, kto podróżuje razem z nami? Słyszałem, jak mówili o tym w ładowni. Tu jest podobno cała rodzina Zmienno... - Ciszej - szepnął Valentine. - Popatrz tam! Chłopiec spojrzał we wskazanym kierunku i zadrżał. - Oni są straszni. - Gdzie jest Sleet? - Na mostku, u kapitana statku, z Zalzanem Kavolem. Starają się o pozwolenie na wieczorny występ. Jeśli ich zobaczy... - On i tak wcześniej czy później będzie musiał stanąć twarzą w twarz z Metamorfami mruknął Valentine. A zwracając się do Deliambera zapytał: - To chyba nie jest dla nich typowe, pokazywać się poza rezerwatem? - Znajdziesz ich wszędzie, ale nigdy w dużych skupiskach i rzadko pod własną postacią. Mówią, że w Pidruid jest jedenastu, w Falkynkip sześciu, a w Dulornie dziewięciu... - W przebraniu? - Tak, jako Ghayiogowie albo Hjortowie, albo istoty ludzkie, stosownie do okoliczności. Metamorfowie zeszli z pokładu. Poruszali się z wielką godnością, ale w

przeciwieństwie do malej grupy Su-Suherów nie było w nich niczego władczego; wprost przeciwnie, sprawiali wrażenie, że nie chcą się nikomu rzucać w oczy. - Czy zamieszkują swoje terytorium z wyboru, czy z nakazu? - spytał Valentine. - Myślę, że z obu tych powodów. Kiedy Lord Stiamot zakończył podbój planety, zmusił ich do całkowitego opuszczenia Alhanroelu. W tym czasie Zimroel był zamieszkany tylko na wybrzeżach, toteż pozwolono Metamorfom osiedlić się w głębi kontynentu. To oni sami wybrali teren między Zimrem a górami na południu, ale dostęp do nich musiał być łatwy, aby można ich było stale kontrolować. Teraz tradycyjnie mieszkają w rezerwacie, poza nielicznymi wyjątkami, to znaczy tymi, którzy żyją w miastach pod cudzą postacią. Nie mam pojęcia, jak ta tradycja ma się do prawa, ale pewne jest, że nie przykładają zbytniej wagi do dekretów pochodzących z Labiryntu czy z Góry Zamkowej. - Jeśli królewskie prawo znaczy dla nich tak mało, to czy nie ryzykujemy udając się do Ilirivoyne? Deliamber roześmiał się. - Czasy, w których Metamorfowie atakowali przybyszów powodowani żądzą odwetu, dawno minęły, tego jestem pewien. Są płochliwą i posępną rasą, ale nie wyrządzą nam krzywdy i prawdopodobnie opuścimy ich kraj nietknięci, za to dobrze obładowani pieniędzmi, które Zalzan Kavol kocha nade wszystko. Popatrz, oto i on. Skandar, z towarzyszącym mu Sleetem, zbliżał się do nich wyraźnie z siebie zadowolony. - Dostaliśmy pozwolenie na występy - obwieścił. Pięćdziesiąt koron za godzinę pracy, zaraz po obiedzie! Pokażemy im jednak tylko najprostsze sztuczki. Dlaczego mielibyśmy niepotrzebnie tracić energię przed festynem w Ilirivoyne? - Nie - zaprotestował Valentine. - Pokażmy się im od najlepszej strony. - Spojrzał twardo na Sleeta. - Na statku znajduje się mała grupka Metamorfów. Dzięki nim wieści o naszej doskonałej grze mogą dotrzeć do Ilirivoyne, zanim my się tam zjawimy. - Przekonałeś mnie - zgodził się Zalzan Kavol. Sleet natomiast był wstrząśnięty. Drżały mu nozdrza, wargi miał zaciśnięte i lewą ręką kreślił tajemnicze znaki. Valentine odwrócił się do niego i powiedział przyciszonym głosem: - Widzę, że zaczął się proces zdrowienia. Żongluj dzisiaj przed nimi tak, jakbyś to robił na dworze Pontifexa. - Są moimi wrogami - odrzekł chrapliwie Sleet. - Nie ci. To nie są Metamorfowie z twojego snu. To inni wyrządzili ci okrutną krzywdę, i to bardzo dawno temu. - Przebywanie z nimi na jednym statku przyprawia mnie o mdłości.

- Już za późno, by ten statek opuścić - rzekł Valentine. - Poza tym jest ich tylko pięcioro. Mała próbka tego, co nas czeka w Ilirivoyne. - Ilirivoyne... - Nie da się już ominąć Ilirivoyne - przerwał mu Valentine. - Przyrzekłeś mi, Sleecie... Mały żongler popatrzył na niego w milczeniu. - Tak, mój panie - wyszeptał po chwili. - No, to idziemy. Poćwicz ze mną. Obu nam się to przyda. I pamiętaj, masz mnie nazywać Valentinem! Znaleźli na dolnym pokładzie spokojne miejsce i przystąpili do pracy. Po raz pierwszy ich role się odwróciły. Valentine żonglował płynnie, podczas gdy Sleet był niezgrabny jak nowicjusz. Bez przerwy upuszczał maczugi i wybijał sobie palce. Jednak po kilku minutach potrafił już nad sobą zapanować i powietrze wypełniło się fruwającymi maczugami, i to podawanymi na tak wyszukane sposoby, że rozbawiony Valentine szybko się poddał i poprosił o chwilę odpoczynku. Wieczorne przedstawienie - pierwsze od tamtego, zaimprowizowanego na drodze w celu przekupienia leśnych braci - miało być, zgodnie z życzeniem Zalzana Kavola, na najwyższym poziomie. Żonglerzy podzielili się na trzy zespoły - Sleet z Carabellą i Valentinem, Zalzan Kavol z Thelkarem i Giboiem Haernem oraz Heitrag z Rovornem i Erfonem - i przystąpili do symultanicznej rozgrywki: jedna grupa Skandarów żonglowała nożami, druga płonącymi pochodniami, a ludzie srebrnymi maczugami. Valentine przechodził jeden z najpoważniejszych testów zręczności; upuszczony przez kogokolwiek z dziewiątki żonglerów przedmiot mógł zniszczyć cały efekt, a ponieważ on był najsłabszym ogniwem tego łańcucha, na nim spoczywała największa odpowiedzialność za powodzenie całego występu. Nie upuścił ani jednej maczugi. Owacja po zakończonym popisie, kiedy jeszcze pełni emocji, a już pozbawieni napięcia żonglerzy przerzucali bezładnie wszystko, co im wpadło w ręce, przeszła ich najśmielsze oczekiwania. Składając niski ukłon Valentine spostrzegł siedzącą w jednym z pierwszych rzędów rodzinę Metamorfów. Rzucił krótkie spojrzenie na Sleeta, ale ten, rozradowany, kłaniał się wciąż od nowa, za każdym razem niżej i niżej. Kiedy schodzili po długotrwałej owacji ze sceny, Sleet powiedział: - Widziałem ich, kiedy zaczynaliśmy, a potem zapomniałem, że w ogóle istnieją. Zapomniałem o nich, Valentine! - Roześmiał się uszczęśliwiony. - Zresztą oni w niczym nie przypominają stworzeń z. mego snu.

Rozdział 10 Trupa spędziła tę noc na skąpo zasłanej podłodze w ociekającej wilgocią ładowni. Valentine, wciśnięty między Shanamira i Lisamon Hultin, nie spodziewał się spokojnej nocy. Olbrzymka, jak się okazało, była równie ekspansywna w dzień, jak i w nocy; chrapała, rzucała się na wszystkie strony, przetaczała z boku na bok, młóciła rękami i nogami. Valentine kilkakrotnie musiał dobrze się wysilić, by odsunąć na bok przygniatające go ciało. Wkrótce jednak Lisamon Hultin przestała chrapać i walczyć ze sobą. Valentine wykorzystał ten moment i również zasnął. We śnie, który przyszedł natychmiast, to on był Koronalem, Lordem Valentinem o oliwkowej cerze i czarnych włosach, i to on zasiadał na Górze Zamkowej, dzierżąc w ręku wszystkie insygnia władzy, lecz już po chwili w niewiadomy sposób znalazł się w przesyconym wilgocią, nie znanym sobie miejscu, w którym rosły olbrzymie krzewy winorośli i czerwone jaskrawe kwiaty; domyślił się, że jest to miasto Tilomon na odległym, południowym krańcu Zimroelu, a on uczestniczy w wielkiej, wydanej na jego cześć uczcie. Przy stole siedzi jeszcze jeden dostojny gość, mrocznooki i szorstkoskóry mężczyzna, Dominin Barjazid, drugi syn Króla Snów. Dominin Barjazid napełnia winem puchary i wznosi toasty na cześć Koronala, życząc mu głośno długiego życia i przepowiadając panowanie w sławie, równe panowaniu Lorda Stiamota i Lorda Prestimiona, i Lorda Confalume'a. A Lord Valentine pije raz za razem i staje się coraz weselszy, wznosi toasty za samego siebie, za swego gościa i za burmistrza Tilomon, i za diuka prowincji, i za Simonana Barjazida Króla Snów, i za Pontifexa Tyeverasa, i za Panią Wyspy, swoją ukochaną matkę, a puchar napełnia się i napełnia złocistym winem i czerwonym winem, i niebieskim winem z południa, aż wreszcie nie może pić więcej i idzie do sypialni, gdzie natychmiast zapada w sen, a kiedy śpi, postaci z otoczenia Dominina Barjazida podnoszą go z łoża i owiniętego w jedwabne prześcieradła niosą gdzieś, a on nie jest w stanie się opierać, bo zdaje mu się, że nie słuchają go ani jego własne ręce, ani nogi, i śni, że to mu się śni, że znajduje się na stole w jakimś sekretnym pokoju, a jego włosy stają się złociste, a skóra jasna, a tym, który ma twarz Koronala, jest Dominin Barjazid. - Zabierzcie go do jakiegoś miasta na dalekiej północy - słyszy głos fałszywego Lorda Valentine'a. - Niech się tam zagubi i niech pójdzie przez świat własną drogą. Sen zapewne miałby dalszy ciąg, ale Valentine poczuł, że się dusi, i wrócił do świadomości: to Lisamon Hultin, rozwalona na nim, przygniatała mu twarz muskularnym

ramieniem. Choć nie bez wysiłku, zrzucił z siebie ten ciężar, ale nie mogło być już mowy o kontynuacji snu. Rankiem nie powiedział nikomu, co mu przyniosła noc; zbliżał się czas, kiedy powinien przestać rozpowszechniać informacje o sobie, gdyż, jak przypuszczał, zaczęły one dotyczyć spraw wagi państwowej. Dwukrotnie śnił, że Dominin Barjazid zajął jego miejsce, a Carabella już kilka tygodni temu wyśniła, że nieznani wrogowie uśpili go i skradli mu osobowość. Oczywiście, mogła to być przenośnia lub gra pobudzonej wyobraźni, ale Valentine nabierał coraz głębszego przekonania, że tak nie jest; sny były zbyt bogate w treść i zbyt często miały ten sam motyw. No, a jeśli jakiś Barjazid naprawdę nosi gwiezdną koronę? To co wtedy? Co wtedy? Valentine z miasta Pidruid mógłby na to wzruszyć ramionami i powiedzieć: nieważne, jeden wart drugiego, ale Valentine podróżujący z Khyntoru do Verfu brał już sprawy poważniej. Na tym świecie istniała równowaga sił, pieczołowicie utrzymywana od tysiącleci, która zapewniała istnienie systemu władzy sięgającego korzeniami epoki Lorda Stiamota, a może i wcześniejszej, tej z pierwszych wieków po zasiedleniu planety. W tym systemie niedostępny nikomu Pontifex rządził poprzez osobę silnego Koronala, którego sam wybierał, oraz przy pomocy urzędnika znanego pod postacią Króla Snów, który to urzędnik egzekwował wykonywanie zarządzeń państwowych i karał nie przestrzegających prawa dzięki mocy wnikania do ich uśpionych umysłów. Pani Wyspy Snu, podtrzymująca na świecie miłość i mądrość, równoważyła ten układ, będąc trzecim ośrodkiem władzy. Na tym właśnie zasadzała się siła systemu, bez którego Majipoor nie byłby szczęśliwym i pomyślnie rozwijającym się światem, podporządkowanym co prawda słabościom ludzkiego ciała i dziwactwom natury, ale w przeważającej mierze wolnym od konfliktów i cierpień. A co stanie się z owym światem, zastanawiał się Valentine, jeśli naprawdę jakiś Barjazid, w którego żyłach płynie krew Króla Snów, odsunął od władzy prawowitego Koronala i naruszył tym samym tę świętą równowagę? Jakaż to krzywda dla państwa, jak wielkie zakłócenie ładu społecznego! I co można powiedzieć o odsuniętym od władzy Koronalu, który bez sprzeciwu akceptuje obcą interwencję w swoje przeznaczenie i nie kwestionuje praw uzurpatora? Czyż nie jest to zwykła abdykacja, której nigdy nie było w historii Majipooru? Czy w ten sposób nie staje się on wspólnikiem Dominina Barjazida i razem z nim nie burzy społecznego ładu? Tak. Przestał się wahać. Kiedy pierwszy raz usłyszał, że on, żongler Valentine, może być Lordem Valentinem, Koronalem, zabrzmiało to dla niego śmiesznie, wręcz dziwacznie. Czysty absurd, farsa, obłęd, pomyślał wtedy. Wtedy tak, ale nie teraz. Sny charakteryzowały

się znacznym stopniem prawdopodobieństwa, choć mówiły o wydarzeniach zgoła nieprawdopodobnych. Ale znaczenie tych wydarzeń było olbrzymie. Zaczynał to pojmować coraz jaśniej. I do niego należało nadanie im właściwego biegu. W jaki sposób? Czy można rzucić wyzwanie panującemu Koronalowi i w żonglerskim kostiumie wspinać się na Górę Zamkową z żądaniem zwrotu korony? Ranek spędził spokojnie, nie dzieląc się z nikim swoimi myślami. Wsparty o reling, przypatrywał się odległemu brzegowi. Nie był w stanie pojąć ogromu tej rzeki. W niektórych miejscach była tak szeroka, że nie widziało się lądu, w innych znów to, co Valentine brał za brzeg, okazywało się wyspami, wcale zresztą nie małymi. A do tego rzeka miała bardzo bystry nurt, co pozwalało statkowi szybko zmierzać do celu. Dzień był jasny. Na pomarszczonej tafli wody załamywały się promienie słońca. Jednak w samo południe z gęstej, zbitej chmury podświetlonej słonecznym blaskiem zaczął padać deszcz, początkowo drobny, później coraz bardziej rzęsisty i żonglerzy zmuszeni byli odwołać przedstawienie ku wielkiemu niezadowoleniu Zalzana Kavola, a wszyscy pasażerowie, chcąc nie chcąc, stłoczyli się pod pokładem. Wraz z nadejściem nocy Valentine postarał się o to, by zająć miejsce do spania obok Carabelli i odgłosy chrapania Lisamon Hultin zostawić uszom Skandarów. On sam z niecierpliwością oczekiwał na kolejny sen. Niestety, to, co mu się przyśniło, nie miało żadnego znaczenia, ot, zwykłe przemieszanie fantazji i chaosu, kilka ulic bez nazwy, kilka nieznajomych twarzy, jasne światła, krzykliwe kolory, bezsensowne rozmowy, zamazane obrazy i już był ranek, i już statek przybijał do południowego brzegu w rzecznym porcie miasta Verf.

Rozdział II - Prowincja Metamorfów - mówił Autifon Deliamber - nazywa się Piurifayne, od słowa “Piurivar", jakim Metamorfowie określają siebie we własnym języku. Od północy otaczają ją peryferie miasta Verf, od zachodu Uskok Velathys, od południa potężny łańcuch Gongharów, a od wschodu rzeka Steiche, która jest ważnym dopływem Zimru. Widziałem każdą z przygranicznych stref na własne oczy, ale nigdy nie byłem w samej Piurifayne. Dotarcie do niej jest trudne, gdyż Uskok Velathys to nic innego jak wielka pionowa ściana na milę wysoka i trzysta mil długa, Gonghary to góry nieprzystępne, z wiecznie szalejącymi burzami, a Steiche jest rzeką dziką, nie uregulowaną, pełną progów i wirów. Jedyna rozsądna droga wiedzie przez Verf i dalej przez Wrota Piurifayne. Żonglerzy, opuściwszy bezbarwne handlowe miasto Verf tak szybko, jak tylko to było możliwe, znajdowali się teraz o kilka zaledwie mil na północ od wejścia do krainy Metamorfów. Przez cały ranek siąpił deszcz równie monotonny, jak mijana okolica: poza piaszczystymi polami i karłowatymi drzewami o zielonkawych pniach i wąskich, nieustannie drżących liściach, nic nie przyciągało oczu podróżnych. W wozie mało kto się odzywał. Sleet pogrążył się w rozmyślaniach, Carabella żonglowała pośrodku kabiny trzema czerwonymi piłkami, Skandarzy, nie zajęci powożeniem, oddawali się jakiejś skomplikowanej grze, do której używali płytek z kości słoniowej i pęków czarnych wąsów droli, Shanamir drzemał, Vinorkis zapisywał coś w prowadzonym przez siebie dzienniku, Deliamber mamrotał zaklęcia, paląc maleńkie świeczki używane w czarnej magii, Lisamon Hultin, doczepiwszy swego wierzchowca do zaprzęgu Skandara, schowała się przed deszczem do wozu i chrapała już w najlepsze niczym wyciągnięty na brzeg smok morski, nie zaniedbując jednak od czasu do czasu przepłukać gardła łykiem kupionego w Yerfie taniego bezbarwnego wina. Valentine siedział w kącie pod oknem i rozmyślał o Górze Zamkowej. Jak może wyglądać góra wysokości trzydziestu mil? Czy była samotnie sterczącą skałą, wznoszącą się niczym olbrzymia wieża w ciemną noc przestworzy? Jeśli, zdaniem Deliambera, nie można pokonać wysokiego na milę Uskoku Velathys, to jaki rodzaj bariery stanowi góra trzydzieści razy wyższa? Jak długi cień pada na ziemię, kiedy słońce oświetla jej wschodni stok? Czy ciemna smuga kładzie się wtedy na całym Alhanroelu? A w jaki sposób miasta, położone wysoko na jej zboczach, otrzymują ciepło i niezbędny do oddychania tlen? Czy nadal posługują się prehistorycznymi maszynami, które, jak słyszał Valentine, nieprzerwanie utrzymywały niezbędną do życia temperaturę oraz wytwarzały światło i wonne powietrze - tymi cudownymi maszynami pochodzącymi z zapomnianej ery technicznej sprzed tysięcy lat,

kiedy umiejętności przyniesione z Ziemi wykorzystywano na Majipoorze na szeroką skalę? Jeśliby nawet tak było, to Valentine nie mógł pojąć zasady ich działania, tak samo jak nie mógł zrozumieć pracy swego mózgu, zdolnego choćby zapamiętać i odróżnić kolor włosów Carabelli od koloru włosów Sleeta. Myślał także o zbudowanym na szczycie Góry budynku z czterdziestoma tysiącami pokoi, obecnej siedzibie Lorda Valentine'a, a nie tak dawno Lorda Voriaxa, jeszcze przedtem zaś Lorda Malibora, panującego w czasach jego, Valentine'a, dzieciństwa, których to czasów teraz w ogóle nie pamiętał. Zamek Lorda Valentine'a! Czy to miejsce istniało naprawdę, czy też Zamek i jego Góra były tylko bajką, wytworem ludzkiej wyobraźni, sennym przywidzeniem? Zamek Lorda Valentine'a! Wyobrażał go sobie jako uczepioną kurczowo wierzchołka jasną plamkę kolorów grubości kilku molekuł, bo taki tylko mógł się wydawać w olbrzymiej skali owej nieprawdopodobnej Góry; jako plamkę spływającą nieregularnymi strużkami w dół szczytu, obejmującą go niczym macki, setki pokoi po jednej stronie, setki po drugiej, tu amfilada wystawnych sal, tam gmatwanina korytarzy i krużganków. A pośrodku tego wszystkiego urzęduje Koronal w całej okazałości, ciemnobrody Lord Valentine, chyba że jeszcze tam nie dotarł, chyba że jeszcze zbiera hołdy na jednej z tras objazdu wiodącego przez całe królestwo, może w Ni-moya a może w innym mieście na wschodzie Zimroelu. I to ja, myślał dalej Valentine, ja żyłem kiedyś na tamtej Górze? Mieszkałem w tamtym Zamku? Co robiłem, będąc Koronalem? Jakie wydawałem dekrety, jakie obsadzałem stanowiska, jakie miałem obowiązki? Trudno to było objąć umysłem, a jednak czuł narastające przeświadczenie, że jego pamięć, składająca się dotychczas zaledwie z oderwanych fragmentów, zaczyna nabierać spoistości i pełni. Teraz już wiedział, że nie urodził się w Ni-moya nad brzegiem rzeki, jak podpowiadały mu fałszywe wspomnienia; urodził się zapewne w jednym z Pięćdziesięciu Miast wzniesionych na Górze, prawie tuż przy Zamku, i wychowywał się wśród królewskiej kasty, wśród kadry, z której wybierano książąt, a jego dzieciństwo i wiek chłopięcy były jednym pasmem przywilejów i wygód. Wciąż jeszcze nie dotarł pamięcią do ojca, który z pewnością zajmował w królestwie pozycję wielkiego księcia, ani też nie mógł przypomnieć sobie matki, poza tym, że miała ciemne włosy i śniadą cerę, tak jak on kiedyś, i że - tu pamięć wdarła się gwałtownie w jego świadomość - i że pewnego dnia trzymała go w ramionach przez dłuższą chwilę, popłakując cicho, zanim powiedziała mu, że na miejsce Lorda Malibora, który się utopił, na Koronala wybrano Voriaxa i że wobec tego ona musi udać się na Wyspę, by spędzić tam resztę życia. Czy tkwiła w tym prawda, choćby jej część, czy też była to tylko gra wyobraźni? Kiedy Voriax doszedł do władzy, on mógł mieć wtedy dwadzieścia dwa lata. Czy to możliwe, by matka obejmowała dorosłego mężczyznę? Czy powinna płakać stając się Panią Wyspy? Czy

nie powinna się cieszyć, że ona i jej syn zostali wybrani na władców Majipooru? Być może były to i łzy smutku, i łzy radości. Valentine zadrżał. Sceny pełne powagi i dostojeństwa. Wielkie momenty historyczne. Czy kiedykolwiek będzie w nich uczestniczył, czy też na zawsze zostanie podporządkowany tamtemu, który okradł go z przeszłości? Gdzieś w oddali rozległ się przeraźliwy wybuch, który wstrząsnął zarówno ziemią, jak i powietrzem, skupiając na sobie całą uwagę podróżnych. Powtórzył się jeszcze kilka razy, po czym wszystko wokół ucichło. - Co to było? - krzyknął Sleet, gorączkowo szukając na półce miotacza energii. - Spokojnie, spokojnie - rzekł Deliamber. - To zagrzmiała Fontanna Piurifayne. Zbliżamy się do granicy. - Fontanna Piurifayne? Co to takiego? - zainteresował się Valentine. - Poczekaj, niedługo ją zobaczysz - odpowiedział Deliamber. Wóz zatrzymał się już po kilku minutach. Zalzan Karol odwrócił się na koźle i wrzasnął: - Gdzie jest ten Vroon? Czarodzieju, nie ma przejazdu! - Dojechaliśmy do Wrót Piurifayne - odpowiedział spokojnie Deliamber. Wąską drogę przegradzał szlaban zrobiony z grubych, odartych z kory żółtych pni powiązanych ze sobą jaskrawoszmaragdowym sznurem. Obok szlabanu, po lewej stronie drogi stała strażnica, w której urzędowali dwaj Hjortowie, ubrani w szarozielone mundury. Hjortowie rozkazali, by wszyscy wysiedli z wozu na deszcz, podczas gdy sami pozostali pod daszkiem. - Dokąd to? - spytał grubszy. - Do Iliriroyne, na festyn. Jesteśmy żonglerami - powiedział Zalzan Kavol. - Pozwolenie na wejście do Piurifayne - zażądał drugi. - Żadne pozwolenie nigdy nie było tu potrzebne - rzeki Deliamber. - Jesteś zbyt pewny siebie, Vroonie. Zgodnie z dekretem Lorda Valentine'a, Koronala, wydanym już ponad miesiąc temu, nikt z mieszkańców Majipooru nie ma wstępu na terytorium Metamorfów, chyba że w sprawach służbowych. - My właśnie jedziemy w sprawach służbowych - warknął Zalzan Kavol. - To powinniście mieć pozwolenie. - O niczym takim nawet nie słyszeliśmy - zaprotestował Skandar. Hjortowie popatrzyli przed siebie obojętnym wzrokiem. Wyglądało na to, że rozmowa jest skończona i że wracają do własnych spraw. Zalzan Kavol spojrzał na Vinorkisa, jakby spodziewał się, że ten potrafi coś wskórać u

swoich pobratymców, ale kiedy Hjort wzruszył ramionami, Skandar przeniósł piorunujący wzrok na Deliambera. - Od czego ty tu jesteś! Masz natychmiast znaleźć jakąś radę! Vroon również wzruszył ramionami. - Nawet czarodzieje nie nadążają za prawami, które zmieniają się z dnia na dzień, zaskakując podróżnych w leśnych rezerwatach czy innych równie zapomnianych miejscach. - No to co zrobimy? Wrócimy do Verfu? Takie rozwiązanie niewątpliwie zadowoliłoby Sleeta. Widać to było po jego oczach; wykręciłby się wreszcie od przygody z Metamorfami. Lecz Zalzan Karol już kipiał wściekłością, a ręka Lisamon Hultin błądziła wokół rękojeści miecza wibracyjnego. Widząc, co się święci, Valentine postanowił wkroczyć do akcji. - Hjortowie nie zawsze są nieprzekupni - rzekł spokojnie. - Niezła myśl - mruknął pod nosem Skandar. Wyciągnął sakiewkę. W oczach Hjortów znów pojawił się błysk zainteresowania trupą żonglerów. To rzeczywiście była niezła myśl, stwierdził w duchu Valentine. - Przypuśćmy, że znalazłem niezbędny dokument - powiedział Zalzan Karol. Ostentacyjnie wysuwając z sakiewki dwie półkoronówki, ujął jedną parą rąk po jednej pulchnej dłoni Hjortów, a drugą parą wcisnął strażnikom po monecie. Na twarzy rozlał mu się uśmiech pełen satysfakcji. Tymczasem Hjortowie wymienili spojrzenia i nie ukrywając pogardy upuścili monety w błoto. - Jedna korona? - Carabella mruknęła z niedowierzaniem. - Chciał ich kupić za jedną koronę? - Próba przekupienia urzędnika królewskiego jest poważnym przestępstwem oznajmił złowieszczo grubszy z Hjortów. - Jesteście aresztowani; odeślemy was do więzienia w Yerfie. Do chwili znalezienia odpowiedniej eskorty nie wolno wam opuszczać waszego pojazdu. Zalzan Karol wyglądał na oburzonego. Kręcił się w miejscu, zaczął coś mówić do Valentine'a, zakrztusił się, pogroził Deliamberowi wszystkimi czterema ramionami, warknął głośno, wreszcie rzucił parę słów w języku Skandarów ku trzem najbliżej stojącym braciom. Lisamon Hultin na powrót zaczęła przebierać palcami po rękojeści miecza. Valentine wpadł w rozpacz. Za chwilę zginą dwaj Hjortowie, a żonglerzy zostaną wyjęci spod prawa i będą się błąkać po pograniczu Piurifayne, co w żaden sposób nie przyśpieszy jego podróży do Pani Wyspy. - Zrób coś - powiedział półgłosem do Autifona Deliambera. Czarodzieja nie trzeba

było popędzać. Wysunął się przed grupę i podniósł z błota monety. - Przepraszam, ale musieliście zgubić te drobne pieniądze - powiedział kładąc je Hjortom w dłonie. Na mgnienie oka macki Vroona omotały ich pulchne nadgarstki. Kiedy czarodziej wrócił na swoje miejsce, chudy Hjort powiedział: - Wasza wiza jest ważna tylko na trzy tygodnie, a poza tym musicie opuścić Piurifayne tym samym przejściem. Inne punkty graniczne są dla was niedozwolone. - Nie mówiąc już o tym, że niebezpieczne - dodał grubszy. Skinął nieznacznie głową, a czyjaś niewidzialna dłoń odciągnęła szlaban na tyle, żeby wóz mógł pojechać dalej. Kiedy już wszyscy znaleźli się wewnątrz, Zalzan Kavol, wciąż wściekły, nie potrafił oszczędzić sobie kilku kwaśnych uwag. - Na przyszłość nie dawaj mi rad niezgodnych z prawem - powiedział do Valentine'a. A ty, czarodzieju, racz się dowiedzieć o przepisy, które nas dotyczą. Ten incydent mógł spowodować wielkie opóźnienie i przynieść nam niepowetowane straty. - Prawdopodobnie łatwiej by poszło, gdybyś spróbował przekupić ich rojalami, a nie koronami - powiedziała Carabella, ale sadowiący się na koźle Skandar nie usłyszał już jej słów. - Nieważne, nieważne - rzekł Deliamber. - Mamy pozwolenie, czy nie mamy? Czary mniej kosztują niż gruba łapówka. - Nowe prawa - zaczął utyskiwać Sleet. - Nowe dekrety! - Nowy Koronal chce pokazać swoją władzę - stwierdziła Lisamon Hultin. - Oni wszyscy po kolei tak robią. Ustanawiają to, ustanawiają tamto, a stary Pontifex zgadza się z nimi potulnie. Ten najnowszy Koronal zdążył już pozbawić mnie pracy. Dacie wiarę? - Jakże to? - zdziwił się Valentine. - Pracowałam w straży przybocznej kupca w Mazadone, który bardzo obawiał się zawistnych konkurentów. Nowy Koronal nałożył dodatkowy podatek od każdego strażnika na pracodawców nie wywodzących się ze szlacheckiego stanu - i to podatek równy mojej rocznej zapłacie. No i mój kupiec, niech go diabli, odprawił mnie z tygodniowym wymówieniem! Dwa lata roboty, a on mi mówi - żegnaj Lisamon Hultin, dziękuję ci bardzo, w prezencie weź sobie na drogę butelkę mojej najlepszej brandy. - Czknęła głośno. - Jednego dnia bronię jego nędznego życia, a na drugi dzień jestem już zbędnym luksusem, a to wszystko dzięki Lordowi Valentine'owi! Biedny Voriax! Czy nie uważacie, że własny brat go zamordował? - Uważaj, co mówisz! - warknął Sleet. - Nie robi się takich rzeczy na Majipoorze. Ona jednak trwała przy swoim. - Wypadek na polowaniu, tak? A ten ostatni, stary Malibor, utopiony podczas

morskich połowów? Dlaczego nasi Koronalowie umierają tak niespodziewanie i w tak dziwnych okolicznościach? Nigdy dotąd to się nie zdarzało, prawda? Starzeli się, zostawali Pontifexami, usuwali się w cień Labiryntu i tam żyli wiecznie. A teraz co mamy? Malibor karmi swoim ciałem morskie smoki, a Voriax ginie od nieostrożnego strzału w lesie. Czknęła jeszcze raz. - Tak sobie myślę, że może tym na Górze Zamkowej za bardzo zasmakowała władza. - Dosyć - powiedział Sleet, któremu zdecydowanie nie podobał się taki wywód. - Kiedy wybiera się nowego Koronala, cała reszta elektorów odpada, no, wiecie, żadnej szansy na awans. Chyba że... że Koronal nagle umiera, a wtedy w ich duszach na nowo wzbiera nadzieja. Kiedy Voriax zginął, a nastał ten Valentine, powiedziałam... - Przestań! - wrzasnął Sleet. Poderwał się na nogi, lecz i tak sięgał olbrzymce zaledwie do piersi. Spojrzał na nią wściekle, skory do skrócenia jej o uda, byleby tylko się z nią zrównać. Lisamon Hultin nie poruszyła się, nawet nie drgnęła, tylko znów sięgnęła do miecza. Valentine wtrącił się szybko, ze zwykłym sobie darem łagodzenia niezręcznych sytuacji. - Ona nie zamierzała obrażać Koronala. Rozwiązał się jej język, bo lubi wino powiedział do Sleeta, a zwracając się do Lisamon Hultin dodał: - Wybacz mu, proszę. W tej okolicy mój przyjaciel nie najlepiej się czuje, sama o tym wiesz. Następna eksplozja, pięciokrotnie głośniejsza i sto razy bardziej przerażająca niż ta, której podróżni doświadczyli pół godziny wcześniej, przerwała ich spór. Wierzchowce zarżały z trwogi i stanęły dęba. Wóz zakolebał się na obie strony. Zalzan Kavol rzucał z kozła dzikie przekleństwa. - Fontanna Piurifayne - znów zaanonsował Deliamber. - Jedna z wielkich osobliwości Majipooru. Nie wypada jej nie zobaczyć. Valentine i Carabella wyszli z wozu; inni ruszyli tuż za nimi, zbici w ciasną gromadkę. Przystanęli na drodze, w miejscu, gdzie las zielonopiennych drzew usuwał się na boki i odkrywał przed nimi pustą przestrzeń ciągnącą się na pół mili od drogi. Podróżni mieli wrażenie, że znajdują się w wielkim amfiteatrze. Na jego odległym krańcu właśnie przed chwilą nastąpiła erupcja gejzeru i to tak wielkiego, że tamte z Gorącego Khyntoru miały się do niego jak drobnica morska do wieloryba. Oczom żonglerów ukazał się olbrzymi słup spienionej wody, który z pewnością był wyższy od najwyższej wieży w Dulornie i wznosił się ku niebu na wysokość pięciuset a może więcej stóp. Towarzyszyły temu dochodzące spod ziemi potężne grzmoty. U szczytu, tam gdzie woda rozpryskiwała się na pojedyncze strumienie, strugi i strużki, promieniowało tajemnicze światło, zapalając na obrzeżach

fontanny spektrum barw - różowych, perłowych, szkarłatnych, lawendowych. Powietrze wokół wypełnione było ciepłym pyłem wodnym. Słupy wody strzelały jeden po drugim - niewyobrażalna masa, którą wynosiła w niebo potężna siła. Valentine poczuł, że jego ciało również poddaje się tej sile. Mógłby stać tu bez końca, przerażony i zachwycony. Niezmiernie się zdziwił, kiedy widowisko dobiegło końca, słup wody zaczął się cofać, jeszcze czterysta stóp, jeszcze trzysta, dwieście, sto, aż zniknął zupełnie, jakby ziemia się nad nim zamknęła, a w rozedrganym powietrzu po wspaniałej fontannie pozostały jedynie ciepłe kropelki wilgoci. - Strzela w górę równo co trzydzieści minut - Autifon Deliamber poinformował zebranych. - Od kiedy Metamorfowie zamieszkują Majipoor, mówi się, że gejzer nie spóźnił się ani o minutę. Dla nich jest to święte miejsce. Widzicie? Właśnie nadchodzą pielgrzymi. Sleet wstrzymał oddech i zaczął kreślić ręką jakieś znaki. Valentine położył mu dłoń na ramieniu. Rzeczywiście, niedaleko od nich, przed czymś, co wyglądało na przydrożną kapliczkę, stało kilkunastu Metamorfów lub, jeśli kto woli, Zmiennokształtnych, czyli Piurivarów. Pielgrzymi również przyglądali się podróżnym, i to, jak pomyślał Valentine, w niezbyt przyjazny sposób. Kilku z nich skryło się na chwilę za plecami pozostałych, a gdy wrócili na swoje miejsca, ich postacie były niewyraźne i zamazane, a po chwili przetransformowały się ostatecznie. Jednemu wyrosły piersi olbrzymie niczym kule armatnie - była to oczywiście karykatura Lisamon Hultin, innemu cztery kudłate ręce Skandara, jeszcze inny miał na głowie białe włosy Sleeta. Wydawali przy tym dziwne piskliwe dźwięki, które pewnie miały oznaczać śmiech. Po chwili cała pielgrzymia grupa rozpłynęła się w lesie. Valentine trzymał dłoń na ramieniu Sleeta aż do chwili, kiedy poczuł, że ciało małego żonglera rozluźnia się. Siląc się na lekki ton, powiedział: - Całkiem niezłe sztuczki. Sam chciałbym umieć to robić. Żonglujesz, i nagle wyrastają ci dodatkowe ramiona. A ty byś nie chciał, Sleecie? - Ja chciałbym znaleźć się teraz w Narabalu albo w Piliploku. Albo gdziekolwiek, byleby jak najdalej stąd. - A ja w Falkynkip, gdzie chętnie bym karmił wierzchowce ojca - dodał blady i wstrząśnięty Shanamir. - Nie obawiajcie się, oni nas nie skrzywdzą - uspokoił ich Valentine. - A dla nas będzie to przeżycie, jakiego się nie zapomina. Zaśmiał się głośno, ale nikt z całej trupy mu nie zawtórował. Milczeli wszyscy, nawet Carabella, która zwykle tryskała radością i pogodą ducha, a Zalzan Kavol wyglądał nieswojo jak nigdy. Może zastanawiał się, czy dobrze zrobił zapędzając się z miłości do rojali na

terytorium Metamorfów. Valentine pojął, że jego optymizm nic tu nie wskóra. Spojrzał z nadzieją na Deliambera. - Jak daleko jeszcze do Ilirivoyne? - zapytał. - Leży gdzieś przed nami - odpowiedział czarodziej. - I nie mam pojęcia, jak daleko. Dowiemy się, kiedy będziemy na miejscu. Nie takiej odpowiedzi oczekiwał Valentine.

Rozdział 12 Jak twierdził Deliamber, ruiny kamiennych miast zachowane w różnych częściach planety, a zwłaszcza na Alhanroelu, niektórzy historycy datowali na wczesną epokę piurivariańską, jeszcze sprzed przybycia na Majipoor pierwszych statków gwiezdnych; inni jednak hołdowali teorii, że są one ruinami ludzkich osiedli wzniesionych i zniszczonych w burzliwych czasach sprzed ustanowienia Pontyfikatu, przed dwunastu czy trzynastu tysiącami lat. W każdym razie Metamorfowie, jeśli nawet kiedykolwiek osiągnęli wyższy poziom rozwoju, teraz wybrali egzystencję w nie tkniętych przez cywilizację lasach, które porastały olbrzymie połacie ich pierwotnego kraju. Burze pędzone wiatrami z północy wpadały jak do komina w tę naturalną nieckę między Uskokiem Velathys a łańcuchem Gongharów. Gonghary parowały nieustannie i sprowadzały na ziemię łagodne deszcze, którymi nasiąkała lekka, gąbczasta gleba. Codzienne ulewy oczyszczały powietrze. Roślinność krzewiła się obficie i wdzierała w każdą szczelinę. Drzewa wyrastały wysoko, ich wysmukłe pnie dźwigały gęste sklepienie splątanych pnączami i lianami koron. Liście, ociekające wilgocią, lśniły jak wypolerowane. Jeśli zdarzały się gdzieś większe odstępy między drzewami, Valentine mógł dostrzec widniejące w oddali rozpłaszczone, zielone cielska gór. Droga, wąska i wyboista, chyba nie prowadziła przez ostoję zwierzyny albo też zwierzęta nie pokazywały się podróżnym. Po gałęzi prześliznął się jeden żółto-czerwony wąż, poderwał się do lotu nieznany zielono-purpurowy ptak, zatrzepotał nad głowami brunatny, płetwoskrzydły stwór przypominający nietoperza, jakiś spłoszony dwurożniak otarł się futrem o ścianę wozu i zniknął w popłochu między drzewami, migając krótkim ogonkiem i zostawiając na ziemi tropy ostrych raciczek. Tu i ówdzie ziemię przygniatały swym ciężarem drzewa dwikka, a więc można się było spodziewać w pobliżu ich czcicieli. Ściółka leśna aż roiła się od myszkujących owadów i gryzoni niebywałych rozmiarów i przedziwnych kształtów, strumienie obfitowały w ryby i gady. Valentine nieoczekiwanie dla samego siebie odkrywał w pamięci wiedzę o tym, że każde z mijanych ciemnych jeziorek kryje w sobie ohydne bezpostaciowce, które nigdy nie wynurzają się na powierzchnię, a tylko nocą wystawiają paciorkowate ślepia, zęby i szyje, by kręcąc nimi na wszystkie strony pożerać to, co wpadnie im do pyska. Oczywiście, żaden z tych dziwolągów nie raczył pokazać się oczom podróżnych. Wczesnym popołudniem wóz zatrzymał się na rozdrożu. Nie docierały tu już odgłosy Fontanny Piurifayne, a las rzedniał i ustępował miejsca odkrytej przestrzeni. W spojrzeniu, jakim Zalzan Kavol obrzucił Deliambera, tkwiło wyraźne pytanie - co dalej? Czarodziej

popatrzył na Lisamon Hultin. - Klnę się na własne kiszki, że nie potrafię wskazać właściwej drogi - zadudnił głos olbrzymki. - Wybierzmy jedną na chybił-trafił. Pięćdziesiąt procent szans, że trafimy na Ilirivoyne. Jednak Deliamber chyba nie chciał wypaść ze swej roli i postanowił odprawić czary na środku drogi, w błocie. Opadł na kolana, wyjął z tobołka trochę czarodziejskiego kadzidła i podpalił je, troskliwie osłaniając przed deszczem. Następnie wymachując wszystkimi mackami zaczął wdychać jasnobrązowy dym. Lisamon Hultin parsknęła pogardliwie. - To czyste szalbierstwo. Pomacha taki rękami i nogami i będzie udawał, że rozwiązał zagadkę. Przecież mówię, że trafimy tam albo nie. - Lewe odgałęzienie - obwieścił Deliamber puszczając mimo uszu jej gadanie. Albo to były prawdziwe czary, albo czarodziej miał szczęście, ponieważ już wkrótce dla wszystkich stało się oczywiste, że dojeżdżają do większego skupiska Metamorfów. Chaty, dotychczas pojedyncze, rzadko rozsiane, stały teraz grupami po kilka, a nawet kilkanaście, najpierw w większych odstępach, a potem coraz bliżej i coraz gęściej. Na drodze pojawili się piesi, wśród których przeważały dzieci, a prawie każde z nich dźwigało na głowie jakiś niewielki ciężar. Dzieci, widząc przejeżdżający wóz, przystawały, przyglądały mu się i wymieniały między sobą jakieś uwagi, podzwaniając szybko zębami. W końcu zbliżyli się do dużej osady. Ulica, którą jechali, była tu zatłoczona przez dzieci i przez dorosłych Metamorfów, a ciągnące się wzdłuż niej domy zostały ponumerowane. Zgraja dzieci okazała się przeszkodą nie do pokonania. Idąc zmieniały nieustannie swoje kształty, tak jakby ćwiczyły wrodzone skłonności do metamorfizmu. Jedno miało nogi jak szczudła, drugie mackowate ramiona Vroona, dyndające aż do ziemi, trzecie nadęło cale ciało i wyglądało jak olbrzymi balon podtrzymywany na cieniutkich podpórkach nóg. - Czy to my jesteśmy cyrkowcami, czy też one? - spytał Sleet. - Ich widok przyprawia mnie o mdłości. - Uspokój się - powiedział Valentine łagodnie. - Coś mi się zdaje, że niektóre z tutejszych pokazów nie są zbyt wesołe. Popatrzcie tylko! Na wprost nich, na poboczu drogi stało kilkanaście wiklinowych klatek. Tragarze, którzy najwidoczniej dopiero przed chwilą postawili je na ziemi, odpoczywali w pobliżu. Przez pręty klatek przeciskały się drobne, długopalczaste dłonie i zawinicie ogony. Tak, to

byli leśni bracia. Stłoczono ich po troje, po czworo i niesiono zapewne do Ilirivoyne. Ale w jakim celu? Czy czekała ich tam śmierć, a potem pożarcie? Czy swoją udręką mieli uświetnić festyn? Po ciele Valentine'a przebiegł lodowaty dreszcz zgrozy. - Zaczekajcie! - krzyknął Shanamir, gdy mijali ostatnią klatkę. - Co jest tam w środku? Ostatnia klatka była większa od innych, a siedzący w niej więzień nie wyglądał na leśnego brata, lecz na osobnika obdarzonego inteligencją. Wpatrywał się w przejeżdżających żonglerów intensywnym spojrzeniem purpurowych, rozgorączkowanych i zrozpaczonych oczu, rozświetlonych dziwnym wewnętrznym blaskiem. Wzywał zapewne pomocy, choć wykrzykiwane słowa brzmiały obco. Był wysoki, miał ciemnoniebieską skórę, wąską kreskę ust; tyle przynajmniej podróżni zdążyli zauważyć. Kiedyś nosił ubranie uszyte z doskonałej zielonej tkaniny, z której teraz zostały brudne, a może nawet zakrwawione łachmany. Wóz pojechał dalej. Valentine otrząsnął się i powiedział do Deliambera: - Ten obcy nie pochodzi z Majipooru. - I ja tak sądzę - zgodził się Deliamber. - Nigdy jeszcze nie widziałem kogoś takiego. - A ja widziałam - wtrąciła Lisamon Hultin. - To istota z innego świata, z jakiejś bliskiej nam gwiazdy, tylko już nie pamiętam z jakiej. - Cóż mogliby tu robić obcy? - spytała Carabella. - Ostatnio nie ma dużego ruchu między gwiazdami i na Majipoor nie przybywa wiele statków. - Jakieś się jednak zdarzają - rzekł Deliamber. - Nie jesteśmy jeszcze całkowicie odcięci od gwiezdnych szlaków, chociaż z pewnością wycofujemy się pomału z handlu międzyplanetarnego. A to... - Czyście poszaleli? - wybuchnął Sleet wyprowadzony z równowagi. - Siedzimy sobie tutaj i jak gdyby nigdy nic dyskutujemy o handlu między światami, podczas gdy zamknięta w klatce cywilizowana istota błaga o pomoc; istota, która pewnie zostanie ugotowana i zjedzona na festynie Metamorfów! Zamiast zająć się nią, my spokojnie zmierzamy do miasta tych potworów? - Ruszył ku siedzącemu na koźle Skandarowi. Valentine, obawiając się kłopotów, pośpieszył za nim. Sleet szarpnął Zalzana Karola za płaszcz. - Widziałeś go? - spytał gwałtownie. - Słyszałeś, jak krzyczał? Ten obcy, w klatce? Nie odwracając się nawet, Zalzan Kavol rzucił przez ramię: - No więc? - Chcesz obojętnie pojechać dalej? - To nie nasza sprawa - skwitował krótko Skandar. - Czy mamy uwalniać więźniów,

których zamknął suwerenny lud? Pewnie miał po temu powód. - Powód? Oczywiście, ugotują go na obiad, a my znajdziemy się w następnym garnku. Proszę cię, zawróćmy i uwolnijmy go! - To niemożliwe. - Wobec tego przynajmniej zapytajmy, dlaczego jest uwięziony! Zalzanie Karolu, całkiem możliwe, że nie zdając sobie z tego sprawy, jedziemy po własną śmierć! Czy aż tak bardzo śpieszysz się do Iliriroyne, że obojętnie mijasz kogoś, kto być może więcej wie od nas, co tu się dzieje, i kto jest w tak żałosnym położeniu? - Sleet mądrze mówi - zauważył Valentine. - No dobrze. Niech wam będzie! - parsknął Zalzan Karol zatrzymując gwałtownie wóz. - Valentine, idź i zbadaj sprawę! Tylko nie marudź długo! - Idę z nim - powiedział Sleet. - Ty zostajesz w wozie. Jeśli on uzna, że potrzebny mu strażnik, to niech weźmie olbrzymkę. Zabrzmiało to całkiem rozsądnie. Valentine skinął na Lisamon Hultin i razem opuścili wóz, kierując się ku miejscu, w którym stały klatki. Leśni bracia natychmiast podnieśli niesamowity wrzask i zaczęli walić w pręty swoich klatek. Metamorfowie-tragarze uzbrojeni, jak teraz zauważył Valentine, w dosyć groźnie wyglądające krótkie rogowe, a może drewniane sztylety - niespiesznie uformowali na drodze szyk bojowy, zagradzając Valentine'owi i Lisamon Hultin dojście do dużej klatki. Jeden z nich, niewątpliwie przywódca, wystąpił do przodu i z kamiennym spokojem oczekiwał na intruzów. Valentine pośpiesznie naradzał się z olbrzymką. - Czy on mówi naszym językiem? - Prawdopodobnie tak. Musisz coś powiedzieć. - Jesteśmy grupą wędrownych żonglerów - odezwał się głośno i powoli Valentine. Przybywamy na festyn, który, jak słyszeliśmy, ma się odbyć w Ilirivoyne. Jak daleko jeszcze do tego miasta? Metamorf, wyższy od Valentine'a prawie o głowę, choć znacznie szczuplejszej budowy, wydawał się rozbawiony pytaniem. - Jesteście w Ilirivoyne - padła głucha odpowiedź. Valentine oblizał wargi. Metamorfowie wydzielali z siebie ostry, drażniący zapach, aczkolwiek trudno byłoby go nazwać przykrym. Ich dziwne zapadnięte oczy były w zastraszający sposób pozbawione jakiejkolwiek ekspresji. - Do kogo powinniśmy się udać, żeby omówić warunki naszego występu?

- Wszystkich obcych, którzy przybywają do Ilirivoyne, przyjmuje Danipiur. Znajdziecie ją w urzędzie. Lodowaty sposób bycia Metamorfa wytrącał Valentine'a z równowagi. Milczał chwilę, nim zdecydował się znów odezwać. - Jeszcze jedno. Widzieliśmy, że w tamtej dużej klatce trzymacie istotę nieznanego pochodzenia. Czy mógłbym spytać, w jakim celu? - Odbywa karę. - Przestępca? - Tak mówią - odpowiedział Metamorf z rezerwą w głosie. - Dlaczego to cię interesuje? - Jesteśmy tu obcy, a jeżeli w waszym kraju obcych zamyka się w klatkach, to być może wolelibyśmy dać przedstawienie gdzie indziej. Wokół ust i nozdrzy Metamorfa przebiegł drobny skurcz rozbawienia, a może pogardy. - Dlaczego obawiacie się zamknięcia? Czyżbyście też byli przestępcami? - Nie sądzę, - A zatem nie zostaniecie uwięzieni. Złóż uszanowanie Danipiur i następne pytania skieruj już do niej. Mam ważniejsze sprawy na głowie. Valentine popatrzył na Lisamon Hultin, ale olbrzymka wzruszyła ramionami. Metamorf odszedł. Nic tu nie było więcej do zrobienia. Pozostało wrócić do wozu. Tragarze podnieśli klatki za drągi i zarzucili je sobie na barki. Z dużej klatki dał się słyszeć okrzyk gniewu i rozpaczy.

Rozdział 13 Ilirivoyne nie było ani wsią, ani miastem, lecz bezładnym skupiskiem niskich, z wyglądu nietrwałych konstrukcji z łoziny i lichego drewna, usytuowanych wzdłuż nie brukowanych, wyboistych ulic, wybiegających daleko poza zabudowaną przestrzeń i ginących gdzieś pośród lasów. Miejsce i czas, w którym Ilirivoyne założono, zdawały się całkiem przypadkowe. Równie dobrze jego domki mogłyby przycupnąć na obrzeżu innej drogi, parę wieków wcześniej czy parę wieków później. W powietrzu już czuć było atmosferę festynu. Niemal przed każdym zabudowaniem stały różnego rodzaju fetysze, wśród których przeważały grube okorowane paliki ozdobione kawałkami futer i jaskrawymi wstążeczkami. Na ulicach zbudowano liczne estrady, na których zapewne prezentowali swe talenty przyjezdni czy miejscowi artyści. A może, zaniepokoił się nagle Valentine, odprawiano na nich plemienne rytuały, i to raczej te mroczne? Nietrudno było znaleźć wskazany przez przywódcę tragarzy urząd i urzędującą w nim Danipiur. Jadąc główną ulicą znaleźli się wkrótce na rozległym placu, którego trzy boki były otoczone małymi, kopulastymi domkami o ozdobnie plecionych dachach, a przy czwartym rozsiadła się aż dwupiętrowa budowla, odmienna od pozostałych. Przed nią znajdował się wypielęgnowany ogród, obsadzony szpalerem kulistych, na przemian białych i szarych krzewów. Zalzan Kavol ustawił wóz u wylotu placu. - Chodź ze mną - powiedział do Deliambera. - Zobaczymy, co da się załatwić. Zabawili w urzędzie dość długo, a kiedy wyszli, towarzyszył im Metamorf płci żeńskiej, niewątpliwie sama Danipiur, prezentująca się doskonale i wzbudzająca respekt nawet z daleka. Wszyscy troje przystanęli jeszcze na chwilę w ogrodzie i kontynuowali rozmowę. Danipiur coś tłumaczyła, Zalzan Kavol potrząsał głową raz twierdząco, to znów przecząco, natomiast Autifon Deliamber, który między dwiema wysokimi istotami wyglądał na mniejszego, niż był w rzeczywistości, nie ustawał w wykonywaniu dyplomatycznych, pojednawczych gestów. Gdy Zalzan Kavol i Vroon powrócili wreszcie do wozu, wydawało się, że Skandar jest w nieco lepszym nastroju. - Przyjechaliśmy w samą porę - oświadczył. - Festyn, co prawda, już się rozpoczął i trwa w najlepsze, ale wielkie święto Metamorfów przypada na jutrzejszy wieczór. - A czy nam zapłacą? - zainteresował się Sleet. - Na to wygląda - odpowiedział Zalzan Kavol. - Nie dostaniemy jednak jedzenia ani nas nigdzie nie zakwaterują, gdyż, jak nam powiedziała Danipiur, w Ilirivoyne nie ma hoteli ani gospod. No, a poza tym w mieście jest wydzielona specjalna strefa, do której nie mamy

wstępu. W dotychczasowej praktyce spotkałem się już z bardziej przyjaznym przyjęciem, choć zdarzały się także chłodniejsze, o ile dobrze pamiętam. Udali się teraz na tyły placu, gdzie wydzielono im miejsce na postój, a za nimi ruszyły gromady skupionych, milczących dzieci. Późnym popołudniem cała trupa rozpoczęła trening. Lisamon Hultin, do której należało zapewnienie spokoju ćwiczącym, mimo że dwoiła się i troiła, nie była w stanie powstrzymać naporu wszędobylskich małych Metamorfów. Przeganiane z zaimprowizowanej sceny, przemykały krzakami, prześlizgiwały za jej plecami, byleby tylko móc obserwować żonglerów. A żonglerzy nie najlepiej znosili tę milczącą i chyba niechętną publiczność, która pozbawiała ich energii, nie dając w zamian żadnej podniety. Valentine był wytrącony z równowagi, Sleet nie potrafił się skoncentrować, a Zalzan Kavol, ten mistrz nad mistrze, po raz pierwszy, od kiedy Valentine przystąpił do trupy, upuścił maczugę. Jednak gorsze od milczenia dzieci były ich nieustanne sztuczki ze zmianą kształtów, przechodzenie z jednej postaci w drugą, co robiły niemal bezwiednie, jakby poza świadomością. Oczywiście, naśladowały żonglerów, przypominając w tym pielgrzymów spod Fontanny Piurifayne. Osoby, w które się wcielały, miały niewyraźne kontury i bardzo krótki żywot, ale Valentine zdołał dostrzec, jak pewnemu dziecku wyrastają jego złote włosy, innemu biała czupryna Sleeta, a jeszcze innemu czarne włosy Carabelli - albo jak dzieci robią z siebie niedźwiedziowatych, wieloręcznych Skandarów, a nawet jak usiłują naśladować rysy twarzy i mimikę żonglerów, wszystko to zaś w sposób nader niepochlebny dla odtwarzanych postaci. Tę noc, z braku jakiejkolwiek gospody, podróżni spędzili w wozie. Ułożyli się, gdzie kto mógł, obok siebie. Valentine prawie do rana wsłuchiwał się w monotonne bębnienie deszczu, w chrapanie Lisamon Hultin i w pełną gamę groteskowych dźwięków wydobywających się z ust śpiących Skandarów. Dopiero o brzasku zapadł w niespokojny sen, pełen męczących, mglistych majaków, z których powoli zaczął się wyłaniać obraz maszerujących drogą leśnych braci z niebieskoskórym na czele, prowadzonych przez Metamorfów ku wznoszącej się niczym olbrzymia góra Fontannie Piurifayne. Nie zdążył jednak wyśnić, co się stało z więźniami, gdyż musiał otworzyć oczy, szarpany przez stojącego nad nim Sleeta. - Co się stało? - spytał siadając. - Wyjdźmy na zewnątrz. Muszę z tobą pomówić. - Jeszcze ciemno, dopiero dzień wstaje - nieśmiało zaprotestował Valentine. - To nic, chodź! Valentine ziewnął, przeciągnął się i stanął na nogi. Torując sobie drogę między

Carabellą a Shanamirem i ostrożnie obchodząc Zalzana Kavola, wyszli na zewnątrz. Deszcz już nie padał, ale ranek był pochmurny i chłodny, a z ziemi podnosiła się wilgotna mgła. - Miałem przesłanie - powiedział Sleet. - Od Pani Wyspy. To znaczy, myślę, że od niej. - O czym śniłeś? - O tym niebieskoskórym, którego tragarz nazwał przestępcą. Przyszedł do mnie i powiedział, że to nieprawda, że jest zwykłym podróżnym, a jego wina polega jedynie na tym, że zawędrował na terytorium Zmiennokształtnych. Schwytano go, ponieważ zgodnie z miejscowym zwyczajem w czasie festynu składa się przy Fontannie Piurifayne ofiarę z obcego. Widziałem nawet, jak to się robi. Otóż pozostawia się takiego obcego ze związanymi rękami i nogami w miejscu, z którego wytryska woda, a kiedy następuje eksplozja, zostaje on wyrzucony wysoko w górę. Valentine poczuł na plecach zimny dreszcz. - Miałem podobny sen - powiedział. - Ale to jeszcze nie koniec - mówił dalej Sleet. - W moim śnie my też znaleźliśmy się w niebezpieczeństwie. Mogliśmy z niego wyjść ratując niebieskoskórego, natomiast nasza zgoda na jego śmierć równała się temu, że nie opuścimy kraju Piurivarów. Nie kryję przed tobą, Valentine, że boję się Zmiennokształtnych, ale ten sen to coś zupełnie innego. Przemówił do mnie z całą jasnością przesłania. Nie powinien być zlekceważony, tak jak większość lęków głupiego Sleeta. - Co zamierzasz zrobić? - Ocalić obcego. - A jeśli on naprawdę jest przestępcą? Jakie mamy prawo do wtrącania się w system sprawiedliwości w kraju Piurivarów? - Prawo przesłania - odpowiedział Sleet. - Czy myślisz, że uwięzieni leśni bracia są przestępcami? A przecież widziałem, jak ich też wrzucono do Fontanny. Znajdujemy się wśród barbarzyńców, Valentine. - Nie nazywałbym ich tak. Znajdujemy się wśród dziwnego ludu, który idzie własną drogą, odmienną od wszystkich dróg Majipooru. - A jednak jestem zdecydowany uwolnić niebieskoskórego. Jeśli mi nie pomożesz, zrobię to sam. - Teraz? - A kiedy? - spytał Sleet. - Jest jeszcze ciemno i wszyscy śpią. Otworzę klatkę, on wyśliźnie się z niej i zapadnie w lasy.

- Czy myślisz, że klatki nie są strzeżone? Nie, Sleecie. Zastanów się, nim podejmiesz bezsensowne

działania.

W

ten

sposób

możesz

nas

wszystkich

wystawić

na

niebezpieczeństwo. Spróbuję dowiedzieć się czegoś więcej o tym więźniu; dlaczego jest schwytany i co Metamorfowie zamierzają z nim uczynić. Jeśli naprawdę chcą go złożyć w ofierze, zrobią to w kulminacyjnym punkcie festynu. Zostało nam jeszcze trochę czasu. - Spoczywa na mnie ciężar przesłania - upierał się Sleet. - Mówiłem ci już, że i ja miałem podobny sen. - Ale twój nie był przesłaniem. - Tak, masz rację, nie był, ale dzięki niemu uwierzyłem w to, co mi powiedziałeś. Pomogę ci, Sleecie, możesz być tego pewny, ale jeszcze nie teraz. Zaczekajmy na właściwy moment. Sleet nie wyglądał na przekonanego. Wprost przeciwnie, sprawiał wrażenie, że gotów jest pójść do klatki natychmiast i że tylko Valentine mu w tym przeszkadza. - Sleecie? - Czego jeszcze chcesz? - Posłuchaj mnie. To naprawdę nie jest odpowiednia chwila. I naprawdę mamy dużo czasu. Popatrzył na Sleeta twardym wzrokiem. Sleet wytrzymał to spojrzenie przez chwilę, po czym spuścił oczy; jego opór załamał się. - Tak, mój panie - powiedział cicho. W ciągu dnia Valentine usiłował zebrać informacje dotyczące więźnia, ale bez większego powodzenia. Więzienne klatki stały teraz w centralnym punkcie placu, przed urzędem. Ustawiono je w czterech kondygnacjach, a klatka z niebieskoskórym znalazła się na samej górze, wysoko nad ziemią. Rzekomych przestępców pilnowali uzbrojeni w sztylety Metamorfowie. Valentine ruszył w ich stronę, ale nim zdążył dojść do połowy placu, został zatrzymany. - Nie masz prawa wstępu na plac - powiedział mu jeden ze strażników. Na widok Valentine'a leśni bracia zaczęli rozpaczliwie łomotać w pręty klatek. Niebieskoskóry wykrzykiwał w jego stronę dziwne słowa. Czy Valentine dobrze je rozumiał? Czy nie był to tylko wytwór rozgorączkowanej wyobraźni? Czy te słowa naprawdę brzmiały: “Uciekajcie, głupcy, zanim i was zabiją!" Niestety, nie mógł tego sprawdzić z bliska. Szczelny kordon strażników uniemożliwiał rozmowę z więźniem. Valentine musiał zawrócić. Po drodze zaczepił kilkoro dzieci, prosząc, by wyjaśniły mu sprawę klatek, ale one milczały

swoim zwyczajem, mierzyły go pustym, obojętnym wzrokiem, wymieniały między sobą jakieś podzwaniające o zęby słowa i częściowo przekształcone, ze złotymi włosami na głowach, zaszywały się w krzaki. Valentine zaczął się zastanawiać, czy nie ma do czynienia z małymi demonami. Przez cały dłużący się żonglerom ranek do Ilirivoyne napływały coraz to nowe grupy Metamorfów, mieszkańców odległych osiedli leśnych. Przynoszono przeróżne świąteczne ozdoby: wianki, chorągiewki, kawałki tkanin, oklejone lusterkami pale i wysokie słupy pokryte misternie rzeźbionymi znakami runicznymi. Każda grupa znała swoje miejsce, wiedziała, co ma robić, a wszyscy razem zdawali się niezmiernie zajęci. Od wschodu słońca nie spadła ani jedna kropla deszczu. Czy to za pomocą czarów Zmiennokształtni zadbali o rzadki tutaj pogodny dzień w swoje największe święto, zastanawiał się Valentine, czy też zrządził tak los? Od wczesnego popołudnia uroczystości były w pełnym toku. Małe zespoły muzykantów grały przejmującą, pulsującą dziwacznymi rytmami melodię, a gęsta ciżba Metamorfów, poruszających się w powolnym, majestatycznym tańcu, sprawiała wrażenie nocnej parady lunatyków. Na niektórych ulicach odbywały się wyścigi, a za każdym razem, kiedy zawodnicy przebiegali obok punktów kontrolnych, rozmieszczeni wzdłuż trasy biegu sędziowie wdawali się między sobą w zawiłe dysputy. Stragany, których wczoraj tu jeszcze nie było, nieustannie wydawały zupy, gotowane i opiekane na ruszcie mięsa, a także napoje. Valentine czuł się jak intruz. Chętnie przeprosiłby Metamorfów za nieproszone najście, lecz nikt, jak mu się zdawało, nie zwracał na grupkę żonglerów najmniejszej uwagi, oczywiście poza dziećmi, a te z kolei traktowały przybyszów jak sprowadzone ku ich uciesze duże żywe zabawki. Niezmiennie milczące, zasadzały się na nich, gdzie tylko się dało, wciąż popisując się zdolnościami naśladowczymi, ale ani razu nie pozwoliły przyjezdnym zbliżyć się do siebie. Zalzan Karol wyznaczył próbę generalną na późne popołudnie, za wozem. Valentine przybył tam jako jeden z pierwszych, zadowolony, że udało mu się wreszcie wyrwać z zatłoczonych ulic. Na miejscu znalazł tylko Sleeta i dwóch Skandarów. Dość szybko zorientował się, że Zalzan Karol przypatruje mu się w dziwny sposób. Również w nagle ugrzecznionym sposobie bycia Skandara było coś nowego i niepokojącego. Peszyło to Valentine'a do tego stopnia, że nie potrafił powstrzymać się od pytania. - Czy wydarzyło się coś złego? - A cóż mogłoby się stać? - Wyglądasz na poruszonego.

- Ja? Mówisz o mnie? Ach, to pewnie dlatego, że myślę o śnie z ostatniej nocy. - Śniłeś o niebieskoskórym więźniu? - Dlaczego tak sądzisz? - Zalzan Kavol był zaskoczony. - Bo i ja o nim śniłem, i Sleet. - Mój sen nie miał nic wspólnego z niebieskoskórym i w ogóle nie ma o czym mówić. To był po prostu głupi sen, nic więcej. - Skandar uciął rozmowę i pogrążył się w żonglowaniu czterema nożami, choć widać było, że robi to automatycznie i że myślą błądzi gdzie indziej. Valentine wzruszył ramionami. Nigdy nie przyszło mu do głowy, że Skandarzy miewają sny, i co więcej, że te sny mogą być dobre albo złe. Ale skoro byli mieszkańcami Majipooru i zostali obdarzeni wszystkimi przymiotami tutejszych ludzi, musieli również żyć pełnią i bogactwem snów i tak jak inni otrzymywać przesłania od Pani i od Króla, a wychodząc poza ciasnotę umysłów niższego rzędu, szukać głębszych doznań podobnych doznaniom istot ludzkich czy, jak można było przypuszczać, doznaniom Hjortów i Vroonów, i Liimenów. Niemniej trudno było pojąć, jak Skandar, który tak bardzo wystrzega się wzruszeń, tak niechętnie odkrywa własną duszę, zasłaniając się chciwością, niecierpliwością, gniewem, mógł przyznać się i do samego snu, i do myślenia o nim. A Metamorfowie? Czy też miewają sny, przesłania i całą resztę? Próba poszła dobrze. Lisamon Hultin zebrała w lesie jagody, a z przydrożnych drzew trochę owoców i to musiało im zastąpić obiad. Skończyło się również wino, zakupione jeszcze w Khyntorze. Pozostawało już tylko czekać na przedstawienie. Wreszcie nadszedł wieczór. Na ulicach Ilirivoyne rozbłysły świąteczne ogniska, a zgiełkliwa muzyka orkiestr wypełniała powietrze niemal zgodną harmonią, pomimo nie zestrojonych ze sobą dźwięków. Valentine przypuszczał, że będą występować na głównym placu, lecz z ciemności wyłoniły się postaci Metamorfów ubranych w coś, co przywodziło na myśl kapłańskie szaty, i żonglerzy pod ich eskortą przeszli do zupełnie innej części miasta, na obszerną polanę, otoczoną już setkami, a może tysiącami widzów. Zalzan Kavol wraz z braćmi dokładnie przedeptali całą łąkę, szukając pułapek czy nierówności gruntu, które mogłyby zepsuć popisy. Zwykle w takim sprawdzaniu uczestniczył Sleet, ale teraz Sleeta nie było, zawieruszył się gdzieś od czasu próby. Valentine, bojąc się, że mały żongler porwał się na coś nierozważnego, już wyruszał na jego poszukiwania, lecz w tej samej chwili Sleet stanął przy nim. - Poszedłem na plac - wyszeptał zdyszanym głosem. - Klatki stoją, tak jak stały, ale większość strażników chyba poszła na tańce. Zdążyłem zamienić z więźniem kilka słów, nim mnie zauważono. - No i?

- Powiedział, że punktualnie o północy zostanie złożony w ofierze przy Fontannie, dokładnie tak jak w moim śnie. A jutrzejszej nocy to samo zrobią z nami. - Co takiego? - Klnę się na Panią - rzekł Sleet, przeszywając Valentine'a rozgorączkowanym wzrokiem. - Przyjechałem tutaj tylko pod przysięgą, mój panie. A ty zapewniałeś, że nie stanie mi się żadna krzywda. - Sądziłem, że twoje lęki są czczym wymysłem. - A teraz? - Teraz zaczynam zmieniać zdanie - odpowiedział Valentine. - Nadal jednak zapewniam cię, że opuścimy Ilirivoyne cało. Po występach pomówię o tym z Zalzanem Kavolem, no i naradzę się z Deliamberem. - Chciałbym już być w drodze. - Dziś wieczorem Metamorfowie są zajęci zabawą i piciem. Mało prawdopodobne, żeby zauważyli nasz odjazd, a jeszcze mniej, że będą zdolni nas ścigać, o ile w ogóle wpadną na taki pomysł. A poza tym, czy naprawdę sądzisz, że Zalzan Kavol odwołałby przedstawienie tylko z powodu pogłoski o niebezpieczeństwie? Róbmy zatem to, co należy do naszych obowiązków, a troski zostawmy na później. Co ty na to? - Jestem do usług, mój panie - rzekł Sleet.

Rozdział 14 Występ udał się wspaniale. Najwyższą klasę zaprezentował niewątpliwie Sleet, wykonując perfekcyjnie słynny numer z zawiązanymi oczami. Skandarzy ciskali w siebie pochodniami równie brawurowo, co nonszalancko. Carabella dokonywała cudów stojąc na toczącej się po trawie kuli, Valentine przechodził sam siebie żonglując w tańcu, w biegu, w marszu, w podskokach i na klęczkach. Metamorfowie milczeli. Nie bili braw, tylko z niesamowitym napięciem wpatrywali się w żonglerów. Występ przed taką publicznością był ciężką pracą. Podczas próby żongler ćwiczy dla siebie, to zrozumiałe, i mimo że wkłada w ćwiczenia wiele wysiłku, nie spodziewa się niczyjego aplauzu. Nagroda powinna przyjść w czasie przedstawienia. Wtedy niezbędna jest aprobata widzów, a przynajmniej jakaś ich reakcja. Tymczasem Metamorfowie milczeli, a w oczach mieli pustkę, tak jak poprzednio ich dzieci. Stanowili okrutną publiczność, publiczność obojętną. Doskonale to wyczuwając, żonglerzy przechodzili sami siebie i prezentowali coraz bardziej wyszukane numery, ale minęła godzina, a oczekiwany odzew nie przychodził. I wreszcie, niespodziewanie, nastąpiła scena jakby wyjęta ze snu: oto widownia zaczęła żonglować, w niesamowity sposób naśladując to, co dotychczas czynili żonglerzy. Z ciemności nocy wyłaniały się kolejne dwójki i trójki Metamorfów i zajmując miejsce pośrodku sceny, tuż obok prawdziwych artystów, szybko zmieniały kształty. Było już sześciu następnych potężnych i kudłatych Skandarów, była druga Carabella, białowłosy Sleet, był jeszcze jeden Valentine. W takiej maskaradzie nie było nic zabawnego. Valentine przyjął ją jako prześmiewcze i złowieszcze ostrzeżenie, a kiedy spojrzał w stronę nie uczestniczących w występie członków trupy, zobaczył, jak Autifon Deliamber porusza nerwowo mackami, jak chmurzy się Vinorkis, a Lisamon Hultin kołysze się na swych klocowatych nogach, w każdej chwili gotowa do podjęcia wyzwania. Nawet w oczach Zalzana Karola pojawiła się niepewność, lecz mimo to Skandar odezwał się zwykłym szorstkim głosem: - Żonglujmy dalej. Jesteśmy tu po to, żeby ich zabawiać. - Sądzę, że ich zabawiamy, ale niekoniecznie jako artyści - odparł Valentine. - Dopóki jednak nimi jesteśmy, grajmy swoje role. Dał krótki sygnał braciom i w powietrzu zaczęły krążyć w niepojętej wprost ilości różne ostre i niebezpieczne przedmioty. Sleet, po krótkim wahaniu, zgarnął pełne naręcze maczug i, wzorem Skandarów, puścił je w ruch, Carabella zrobiła to samo, ale ręce Valentine'a były chłodne i odmawiały mu posłuszeństwa.

Dziewięciu Metamorfów poszło w ślady żonglerów; jednak ich żonglowanie, pozbawione jakichkolwiek umiejętności czy odrobiny artyzmu, było czystym urągowiskiem. Zamierzonym urągowiskiem, pomyślał Valentine. Poruszając się jak we śnie Metamorfowie przerzucali z ręki do ręki jakieś nie zidentyfikowane przedmioty, kawałki drewna, twardoskóre czarne owoce. Chybiali celu, schylali się, podnosili to, co upadło, zaczynali od nowa. Obojętnie, powoli, jak we śnie. Ale o dziwo, ich występ rozruszał wreszcie publiczność. Metamorfowie na widowni buczeli - czy był to tutejszy sposób wyrażania pochwały? - podskakiwali rytmicznie, uderzali w dłonie i kolana, aż wreszcie niektórzy z nich też zaczęli się zmieniać. Valentine dostrzegł wśród Metamorfów obcych, nie znanych mu ludzi, przypadkowych Hjortów czy Su-Suherów, ale zobaczył również kilka Carabell i Deliamberów. W pewnej chwili w najbliższym mu rzędzie siedziało sześciu czy siedmiu Valentine'ów. Kontynuowanie przedstawienia w tak szalonych okolicznościach zdawało się bezsensowne, ale żonglerzy, wierni swej sztuce, nie ustępowali, mimo że ich gra stawała się coraz bardziej chaotyczna, że przepuszczali kolejki rzutów, gubili maczugi i sztylety i łamali podstawowe zasady żonglerki. - Och, spójrz tylko! - krzyknęła Carabella. Dziewczyna patrzyła na grupę dziewięciu fałszywych artystów i wskazywała tego, który uosabiał Valentine'a. Valentine zamarł. To, co wyprawiał Metamorf, przechodziło wszelkie pojęcie, napawało zarówno grozą, jak i oburzeniem. Oscylował między dwoma kształtami. Jeden z nich przedstawiał obecnego tu Valentine'a, wysokiego, barczystego młodego mężczyznę o złocistych włosach i dużych dłoniach. Ale ten drugi kształt - to była postać Lorda Valentine'a, Koronala. Metamorfozy następowały jedna po drugiej, nieprzerwanie, niczym błyski światła. W jednej sekundzie Valentine widział siebie podwójnie, a już w następnej na jego miejsce zjawiał się czarnobrody Koronal, o płonących oczach, uosobienie potęgi i godności, po czym i on znikał, a powracał zwykły żongler. Pomruk tłumu stawał się głośniejszy z chwili na chwilę. Tłum chwalił widowisko: Valentine... Lord Valentine... Valentine... Lord Valentine... Pod Valentinem ugięły się nogi. Poczuł ból w skroniach i spływające wzdłuż kręgosłupa krople zimnego potu. Nie można było się mylić co do znaczenia tej pantomimy. Jeśli spodziewał się potwierdzenia tego, czego doświadczał od pobytu w Pidruid, to właśnie je otrzymał. Ale dlaczego tutaj? Dlaczego w tym mieście zagubionym w lasach? Dlaczego

pośród tego pradawnego ludu? Popatrzył na własną, skarykaturowaną twarz. Popatrzył na twarz Koronala. Pozostałych ośmiu lunatycznych żonglerów podskakiwało i podrygiwało w jakimś koszmarnym tańcu. Ich nogi to podnosiły się wysoko, to tupały o ziemię. Fałszywe ramiona Skandarów wirowały dokoła i grzmociły o własne ciała, fałszywe włosy Carabelli i fałszywe włosy Sleeta powiewały na nocnym wietrze. Dziewiąty fałszywy Valentine nieustannie zmieniał twarz z ciemnowłosej na jasnowłosą, z jasnowłosej na ciemnowłosą. Nastąpił koniec przedstawienia. Dziewięciu Metamorfów znieruchomiało pośrodku scenicznego kręgu, wyciągając ręce ku publiczności, a publiczność odpowiedziała im powstając z miejsc i poddając się rytmowi jakiegoś szalonego tańca. Tańcząc, potoki Metamorfów wypłynęły w noc ku straganom i następnym rozrywkom, jakie zgotował im festyn. Valentine, oszołomiony, odwrócił się powoli i zobaczył zastygłe ze zdziwienia twarze współtowarzyszy. Zalzan Kavol stał z obwisłą szczęką i bezwładnie opuszczonymi ramionami, tuż za nim cisnęli się zbici w gromadkę jego bracia, z wyrazem przerażenia w oczach. Sleet był niebezpiecznie blady. Carabella, wprost przeciwnie, płonęła jak w gorączce. Valentine wyciągnął ku nim rękę. Zalzan Karol, potykając się, przestępując z nogi na nogę, ruszył do przodu i przystanął kilka kroków przed Valentinem. Zamrugał oczami, przejechał językiem po suchych wargach. Zdawało się, że głos odmawia mu posłuszeństwa. - Panie mój... - odezwał się w końcu piszczącym, dziwacznym jak na Skandara głosem. Najpierw on, a tuż po nim pięciu jego braci z wahaniem i niezdarnie osunęło się na kolana. Trzęsącymi się palcami Zalzan Karol zrobił znak gwiazdy: bracia poszli w jego ślady. Sleet, Carabella, Vinorkis, Deliamber uklękli jednocześnie. Chłopiec Shanamir, wystraszony, z trudem pojmując doniosłość chwili, wpatrywał się w Valentine'a z otwartymi ustami. Długo nie był w stanie zrobić żadnego ruchu, lecz w końcu i on pochylił się aż do ziemi. - Czyście wszyscy powariowali? - rozległ się okrzyk Lisamon Hultin. - Na kolana! Oddaj hołd! - rzucił zdławionym głosem Sleet. Widzisz przecież, kobieto! On jest Koronalem! Złóż mu hołd! - On jest Koronalem? - powtórzyła zmieszana. Valentine rozłożył nad nimi ramiona w geście, który mógł oznaczać i błogosławieństwo, i dodanie otuchy. Wszyscy byli jednakowo wystraszeni. Bali się i jego, i

tego, co się stało. On zresztą też się bał, ale jego lęk szybko minął, a powróciła świadomość własnej potęgi. Samo niebo zdawało się krzyczeć: Ty jesteś Lordem Valentinem, tym, który był Koronalem na Górze Zamkowej, i to ty pewnego dnia odzyskasz Zamek, jednak pod warunkiem, że będziesz o to walczył! Poczuł, że wracają mu siły, jakimi został kiedyś obdarzony. Nawet tu, w tym ociekającym deszczem, zagubionym zakątku planety, w tej lichej tubylczej mieścinie, mokry od potu po występie, w szorstkim, pospolitym ubraniu, Valentine wiedział, że jest tym, kim był kiedyś, i choć nie rozumiał, w jaki sposób dokonała się ta przemiana, już dłużej nie wątpił w autentyczność przesłań, które nawiedzały go w snach. I dlatego nie czuł ani winy, ani zawstydzenia, ani obłudy, odbierając hołd od wprawionych w osłupienie kompanów. - Wstańcie - rzekł łagodnie. - Wszyscy. Musimy wydostać się z tego miejsca. Shanamirze, zakrzątnij się przy wierzchowcach. Zalzanie Kavolu, przygotuj wóz. - Zwrócił się także do Sleeta. - Każdy musi być uzbrojony. Miotacze energii dla tych, którzy potrafią się nimi posługiwać. Noże do żonglowania dla reszty. Dopilnuj tego. - Panie mój - odezwał się Zalzan Kavol głosem, w którym drżał niepokój. - To wszystko wydaje mi się snem. Pomyśleć tylko, że przez całe tygodnie podróżowałem z... Pomyśleć, że odzywałem się szorstko... że kłóciłem się... - Przestań - przerwał mu Valentine. - Nie mamy teraz czasu na rozmowę o takich rzeczach. Zwrócił się do Lisamon Hultin, która stojąc samotnie poruszała ustami, gestykulowała, potrząsała głową na tak i na nie. Przerwał ten jej wewnętrzny dialog spokojnym, lecz stanowczym głosem: - Byłaś zatrudniona tylko po to, aby przyprowadzić nas do Ilirivoyne. Potrzebuję cię jednak nadal, żebyś wspierała nas swą siłą, kiedy będziemy stąd uciekać. Czy pójdziesz z nami aż do Ni-moya albo i dalej? - Oni pozdrawiają cię znakiem gwiazdy - powiedziała zakłopotana. - Oni wszyscy klękają. A Metamorfowie... - Byłem kiedyś Lordem Valentinem i mieszkałem na Górze Zamkowej. Uwierz w to. Pogódź się z tym. Królestwo dostało się w niewłaściwe ręce. Pozostań przy moim boku, Lisamon, kiedy wyprawię się na wschód, aby przywrócić sprawom należny porządek. Zakryła usta wielką mięsistą dłonią i patrzyła na niego w osłupieniu. Pojmując z wolna, przed kim stoi, zaczęła się schylać, lecz Valentine potrząsnął przecząco głową i przytrzymał ją za łokieć, nie pozwalając, by uklękła. - Chodź - powiedział. - Teraz to nie ma żadnego znaczenia. Lepiej się pośpieszmy.

Zebrali sprzęt do żonglowania i wykorzystując ciemności pobiegli przez miasto do miejsca, gdzie stał wóz. Shanamir i Carabella wyrwali się do przodu. Skandarzy ruszyli ciężkim stępem, aż ziemia zadudniła. Valentine podążał tuż za nimi, razem ze Sleetem. Vinorkis, płaskostopy powolny Hjort, wkładał wiele wysiłku, by dotrzymać kroku pozostałym. Tyły osłaniała Lisamon Hultin. W zgięciu jej lewego ramienia siedział jak na grzędzie mały Vroon, którego zgarnęła po drodze. Z prawej ręki olbrzymki zwisał obnażony miecz wibracyjny. - Czy uwolnimy więźnia? - spytał Sleet Valentine'a, kiedy zbliżyli się do wozu. - Tak - odpowiedział krótko Valentine. - Teraz. Skinął na Lisamon Hultin. Olbrzymka zostawiła Deliambera i razem z nimi ruszyła biegiem w stronę placu. Valentine odetchnął z ulgą widząc, że plac jest pusty, a więźniów pilnuje zaledwie garstka strażników. Lisamon Hultin wpadła między nich jak burza, schwyciła pierwszych dwóch z brzegu i cisnęła nimi przez plac. - Tylko pamiętaj, nikogo nie zabijaj - ostrzegł ją Valentine. Sleet z małpią zręcznością wspiął się na górę do samotnie stojącej klatki, w której był uwięziony niebieskoskóry, i przeciął nożem wiklinowe pręty zabezpieczające drzwi. Niebieskoskóry popatrzył na swych wybawców pytającym wzrokiem. - Chodź z nami - rzekł Valentine. - Nasz wóz stoi za placem. Rozumiesz, co mówię? - Rozumiem - odpowiedział obcy głębokim, chrapliwym głosem, dobitnie dzieląc słowo na sylaby, i nie wdając się w dalsze rozmowy zsunął się na ziemię. Lisamon Hultin właśnie zdążyła się rozprawić ze strażnikami i układała ich teraz na stertę. Valentine popatrzył na klatki z leśnymi braćmi. W każdej z nich ruchliwe małe ręce wyciągały się przez pręty i szarpały bezskutecznie drzwi. - Nie skończyliśmy jeszcze roboty - zawołał za Sleetem, który już zbierał się do odwrotu. Sleet bez zbędnych słów ponownie sięgnął po nóż i przystąpił do dzieła. Już po chwili drzwi wszystkich klatek stały otworem, a dziesiątki leśnych braci zaczęły znikać w mroku. - Dlaczego tak postąpiłeś? - spytał Sleet w drodze powrotnej. - A jak miałem postąpić? Oni też chcą żyć - odpowiedział Valentine. Kiedy znaleźli się na miejscu, wóz stał gotowy do drogi, wierzchowce były doczepione, a wirniki pracowały na pełnych obrotach. Lisamon Hultin, która zamarudziła gdzieś po drodze, wpadła zdyszana do środka i z hukiem zatrzasnęła za sobą drzwi. Zalzan Karol, nie zwlekając dłużej, ruszył z kopyta. W tej samej chwili kilkunastu Metamorfów rzuciło się za nimi w pogoń. Skandar

natychmiast zwiększył prędkość i Metamorfowie zaczęli zostawać w tyle, a w momencie, kiedy wóz zanurzał się w ciemny las, zniknęli z oczu podróżnych. Sleet jednak wciąż popatrywał do tyłu. - Jak myślicie, nadal biegną za nami? - Nie dogonią nas - odparła Lisamon Hultin. - Przecież poruszają się na piechotę. No, mieliśmy szczęście uchodząc z ich rąk. Teraz jesteśmy bezpieczni. - Jesteś pewna? - Sleet nie potrafił opanować lęku. - A co będzie, jeśli nas wyprzedzą sobie tylko znaną boczną drogą i przygotują zasadzkę? - Nie martw się na zapas - powiedziała Carabella. - Przecież poruszamy się szybko. I oby dużo czasu upłynęło, nim znów zobaczymy Ilirivoyne! Valentine siedział w pewnym oddaleniu od pozostałych. I choć zdawał sobie sprawę, że tak musi być, to jednak nie sprawiało mu to przyjemności. Nadal czuł się bardziej Valentinem niż Lordem Valentinem, a wynoszenie się ponad przyjaciół było obce jego naturze. Carabella i Sleet, wiedząc już od jakiegoś czasu, z kim mają do czynienia, pogodzili się z tym, tak jak umieli; Deliamber, który znał prawdę wcześniej od Valentine'a, uważał rozwój wydarzeń za normalny i konsekwentny, ale inni, choć może w skrytości ducha podejrzewali, że pod maską beztroskiego włóczęgi kryje się ktoś o wyższej pozycji społecznej, byli wstrząśnięci pantomimą Metamorfów i prawdą, jaką ona objawiła. Spoglądali na niego w milczeniu, siedząc sztywno, w nienaturalnych pozach, czyż bowiem można się garbić w obecności Koronala? I jak należy traktować władcę Majipooru podróżującego wozem Skandara? Czy należy wciąż od nowa wznosić dłonie i pozdrawiać go znakiem gwiazdy? Valentine był zdania, że znak gwiazdy jest czczym gestem, śmiesznym rozstawieniem palców, niczym więcej. Narastające w nim poczucie własnej ważności nie szło na razie w parze z zarozumialstwem. Obcy przedstawił się jako Khun z Kianimotu, planety krążącej wokół gwiazdy stosunkowo bliskiej Majipooru. Sprawiał wrażenie niezbyt sympatycznego ponuraka, kogoś, kto nosi w sobie zapiekłą gorycz i gniew. Valentine dostrzegł to w gorzkim grymasie błąkającym się wokół ust obcego, w tonie głosu i w niezwykle intensywnym spojrzeniu niespokojnych purpurowych oczu. Oczywiście, pomyślał, mogła to być opinia z gruntu fałszywa, a Khun, według kryteriów Kianimotu, mógł być osobą wesołą i uprzejmą, choć, prawdę mówiąc, Valentine szczerze w to wątpił. Khun przybył na Majipoor przed dwoma laty w interesach, ale w jakich, tego nie chciał wyjawić. Ta wyprawa, mówił z gorączką w głosie, była największym błędem, jaki popełnił w życiu. Nierozważnie wyruszył na Zimroel, nie zdając sobie sprawy, że na tym

kontynencie nie ma żadnego portu gwiezdnego, z którego mógłby powrócić do własnego świata; wśród wesołych mieszkańców Majipooru rozstał się ze wszystkimi pieniędzmi, no i postąpił jeszcze bardziej nierozważnie, bo chcąc powetować sobie straty przybył do krainy Metamorfów, gdzie zamierzał prowadzić handel, ale gdy tylko się wśród nich pokazał, pojmali go, uwięzili i całymi tygodniami przetrzymywali w klatce, mając zamiar złożyć go w ofierze przy Fontannie w kulminacyjną noc swego święta. - Co być może byłoby najlepszym wyjściem z sytuacji - zakończył swoją opowieść. Jeden potężny wytrysk wody i cała tułaczka wreszcie by się skończyła. Majipoor mnie nuży. Jeśli moim przeznaczeniem jest śmierć na waszej planecie, to wolałbym, żeby nastąpiła jak najprędzej. - W takim razie wybacz nam, żeśmy cię uwolnili - powiedziała uszczypliwie Carabella. - Nie, to nie tak. Nie chciałem być niewdzięczny. Ale... - Khun zawiesił głos. Majipoor nie przyniósł mi szczęścia. Kianimot zresztą też. Czy jest we wszechświecie takie miejsce, w którym życie nie przysparza cierpień? - To aż tak źle ci się tu żyło? - spytała Carabella. - My nie narzekamy na swój los, oby tylko nie był gorszy. Powiedz mi, czy zawsze tak ponuro patrzysz na świat? Obcy wzruszył ramionami. - Podziwiam was i zazdroszczę, że potraficie być szczęśliwi. Uważam, że samo istnienie łączy się z bólem, a życie jest pozbawione sensu. Chyba jednak myślę zbyt czarno jak na kogoś, kto się wyrwał śmierci. Dziękuję wam za pomoc. Ale kim wy jesteście i jakiż to brak rozwagi sprowadził was do Piurifayne? Dokąd teraz zmierzacie? - Jesteśmy żonglerami - pośpieszył z odpowiedzią Valentine, obrzucając całą resztę ostrym spojrzeniem. - Przyjechaliśmy do tej prowincji licząc na znalezienie pracy. Jeśli nam się poszczęści i wyjdziemy stąd cało, to udamy się do Ni-moya, a potem rzeką do Piliploku. - A stamtąd? - Niektórzy z nas zamierzają odbyć pielgrzymkę na Wyspę Snu. Chyba wiesz, gdzie to jest. A inni? Nie potrafię odpowiedzieć - odparł wymijająco Valentine. - Ja muszę dostać się na Alhanroel - powiedział Khun. - Jedyne, co mi zostało, to powrót do domu, a z tego kontynentu jest to niemożliwe. W Piliploku spróbuję wypłynąć w morze. Czy mógłbym podróżować razem z wami? - Oczywiście. - Nie mam już pieniędzy. - To widać - rzekł Valentine. - Ale nie szkodzi.

Wóz w szybkim tempie pokonywał drogę. W okna zacinał drobny deszcz. Wszyscy byli świadomi tego, że gdzieś w mroku nocy może czaić się niebezpieczeństwo, lecz nikt o tym nie mówił i nikt nie wyglądał na zewnątrz, a ten i ów od czasu do czasu zapadał w krótką drzemkę. Nie minęła jeszcze godzina podróży, kiedy Valentine podnosząc wzrok zobaczył stojącego przed sobą Vinorkisa, trzęsącego się i łapiącego ustami powietrze niczym wyjęta z wody ryba. - Mój panie - szepnął nieśmiało Hjort. Valentine skinął mu głową. - Ty drżysz - powiedział. - Co ci jest, Vinorkisie? - Mój panie... nie wiem, jak mam to powiedzieć... muszę się przyznać do czegoś strasznego... Drzemiący Sleet uniósł powieki i rzucił Hjortowi piorunujące spojrzenie. Valentine gestem dłoni nakazał mu spokój. - Mój panie - powtórzył Vinorkis, ale głos mu się załamał. Po chwili zaczął jeszcze raz: - W Pidruid podszedł do mnie jakiś mężczyzna i powiedział: “W pewnej gospodzie mieszka taki jeden, wysoki, jasnowłosy. Podejrzewamy, że popełnił potworną zbrodnię". Ten mężczyzna ofiarował mi sakiewkę pełną koron w zamian za to, że będę się trzymał tego przybysza i nie odstępował go ani na krok, dokądkolwiek się uda, i co kilka dni będę przekazywał agentom dokładne raporty. - Szpieg! - W głosie Sleeta kipiała wściekłość. Ręką sięgnął do tkwiącego za pasem sztyletu. - Kim był ten mężczyzna, który cię wynajął? - Valentine spytał spokojnie. - Nie przedstawił mi się, ale sądząc po ubraniu, był to ktoś ze służby Koronala. - A ty składałeś te raporty? - Tak, mój panie - wymamrotał Vinorkis ze wzrokiem wbitym w podłogę. - W każdym mieście. Po jakimś czasie zacząłem wątpić, czy ty, taki miły i łagodny, możesz być przestępcą, ale przecież brałem od nich pieniądze, i to z każdym raportem coraz większe... - Pozwól mi go zabić. Teraz - wychrypiał Sleet. - Nie będzie żadnego zabijania - rzeki Valentine. - Ani teraz, ani potem. - Panie mój, on jest niebezpieczny! - Już nie! - Nigdy mu nie ufałem - nie ustępował Sleet. - Tak samo zresztą jak Carabella i Deliamber. I to nie dlatego, że jest Hjortem, nie. W nim zawsze było coś fałszywego, przymilnego, śliskiego. Te ciągłe pytania, wyciąganie informacji... - Proszę o laskę. Nie miałem pojęcia, kogo zdradzam, mój panie. - I ty mu wierzysz?!

- krzyknął Sleet. - Tak - odpowiedział Valentine. - Wierzę mu. Nie wiedział, kim jestem. Ja sam nie wiedziałem. Powiedziano mu, żeby śledził jasnowłosego przybysza, a zdobyte informacje dostarczał władzom. Czy to taka straszna rzecz? Służył swojemu Koronalowi, a przynajmniej tak myślał. Za lojalność nie musisz mu odpłacać sztyletem. - Mój panie, czasami bywasz zbyt prostoduszny - odparł Sleet. - Masz rację, czasami. Ale nie tym razem. Wybaczając mu możemy wiele zyskać, jego śmierć natomiast nic nam nie da. - Zwrócił się do Hjorta: - Wybaczam ci, Vinorkisie. Proszę tylko, żebyś pozostał równie lojalny w stosunku do prawdziwego Koronala, jak byłeś wobec fałszywego. - Przysięgam ci to, mój panie. - W porządku. Prześpij się teraz trochę. No i przestań się wreszcie bać. Vinorkis złożył ręce w geście gwiazdy i powrócił na miejsce miedzy dwoma Skandarami. Sleet nadal obstawał przy swoim. - To nie było mądre - powiedział. - A jeśli nadal będzie nas szpiegował? - W dżungli? Komu miałby przesyłać wiadomości? - A kiedy opuścimy dżunglę? - Zdaję sobie sprawę, że jego przyznanie się mogło być podwójną grą. Nie jestem taki naiwny, jak sądzisz. Na wszelki wypadek zobowiązuję cię, byś miał go na oku od chwili, gdy wrócimy do cywilizacji. Myślę jednak, że okazał prawdziwą skruchę i że można mu zaufać. Mam zamiar wykorzystać go do pewnych celów. - Do jakich, mój panie? - Szpieg może nas doprowadzić do innych szpiegów, a bądź pewny, że będą inni. Vinorkis powinien pozostać w dobrych stosunkach z królewskimi agentami. Mam nadzieję, że się rozumiemy. Sleet mrugnął okiem. - Tak, mój panie. Valentine uśmiechnął się. Umilkli obaj. Tak, powiedział sam do siebie, zarówno przerażenie, jak i skrucha Vinorkisa były szczere. Niemniej on, Valentine, powinien wiedzieć jedno: jeżeli Koronal tak chętnie płacił duże sumy za śledzenie od Pidruid aż po Ilirivoyne nic nie znaczącego włóczęgi, to jaką wartość tenże włóczęga ma dla niego teraz? Poczuł na skórze dziwne ukłucia. Spowiedź Vinorkisa była najlepszym potwierdzeniem wszystkiego, co wiedział o sobie. Oczywiście, jeśli technika, jakiej użyto w celu oddzielenia go od własnego ciała, była nowa i jeszcze nie

sprawdzona, to spiskowcy nie wiedzieli, na jak długo można wymazać czyjąś pamięć, i dlatego nie mogli pozwolić, by obalony Koronal włóczył się po kraju poza wszelką kontrolą. Szpieg, a może szpiedzy gwarantowali możliwość szybkiej interwencji, na wypadek, gdyby ten włóczęga zaczął odzyskiwać pamięć. Ciekawe, pomyślał, jak skrupulatnie śledzi go królewska policja i w jakim momencie zdecyduje się przerwać jego podróż na Alhanroel. Wóz mknął nadal przez mroki nocy. Deliamber i Lisamon Hultin wiedli z Zalzanem Kavolem nie kończące się dyskusje na temat dalszej trasy. Inne duże osiedle Metamorfów, Avendroyne, leżało gdzieś na południowy wschód od Ilirivoyne, na górskiej przełęczy, i wszystko wskazywało na to, że posuwają się właśnie w tym kierunku. Oczywiście, jazdę do innego miasta tych potworów trudno byłoby uznać za mądre przedsięwzięcie; wszak Metamorfowie musieli już pchnąć tam kogoś z wiadomością o uwolnieniu więźnia i ucieczce żonglerów. Cóż jednak pozostawało innego? Powrót do Fontanny Piurifayne? Valentine, wybity ze snu, po raz setny odtwarzał w myślach pantomimę Zmiennokształtnych. Niewątpliwie była jawą. Pseudożonglerzy stali tak blisko, że mógł dotknąć ręką swojego sobowtóra, ucieleśnionego przez jednego z nich. Na własne oczy widział zmieniającą się twarz, raz ciemną, raz jasną, i znów ciemną, i znów jasną. Zmiennokształtni znali prawdę, w którą on wzbraniał się uwierzyć. Czy czytali w jego umyśle tak, jak to czasami robił Deliamber? I co odczuwali, wiedząc, że mają pośród siebie obalonego Koronala? Z całą pewnością nie współczucie. Nie szanowali Koronatów, którzy przypominali im o tamtej, poniesionej przed tysiącami lat klęsce. Prawdopodobnie on, sukcesor Lorda Stiamota, dostarczył im niezłej rozrywki, popisując się rzucaniem maczug i innymi głupimi sztuczkami. Oto Koronal, daleki od splendoru władcy Góry Zamkowej, tańczy w błocie ich zagubionej wśród lasów osady. Dziwne, pomyślał. Niczym sen.

Rozdział 15 Kiedy nadszedł świt, oczom podróżnych ukazały się wysokie, rozciągające się szeroko góry. Wóz zmierzał prosto ku przełęczy, gdzie zapewne leżało miasto Avendroyne. Zalzan Kavol, z szacunkiem, jakiego dotychczas nigdy i nikomu nie okazywał, podszedł do Valentine'a, aby omówić z nim dalszy plan działania. Miał dwie propozycje: albo ukryją się w lasach i dopiero nocą spróbują przemknąć się przez wrogie terytorium, albo w zuchwały sposób przejadą przez miasto już teraz. Valentine, nie przyzwyczajony do dowodzenia, zastanawiał się chwilę, usiłując przywołać na twarz wyraz skupienia i rozwagi. W końcu rzekł: - Jeśli pojedziemy w biały dzień, za bardzo będziemy rzucać się w oczy. Jeśli poczekamy do nocy, damy Metamorfom więcej czasu na podjęcie działań przeciwko nam. - Dzisiaj wieczorem - wtrącił się Sleet - w Ilirivoyne nadal będą świętować. Tutaj prawdopodobnie też. Wtedy przemkniemy nie zauważeni. W świetle dnia nie mamy żadnych szans. - Zgadzam się z tobą - przytaknęła Lisamon Hultin. Valentine powiódł wzrokiem po innych. - Carabello? - Czekając do nocy damy czas tamtym w Ilirivoyne na zorganizowanie pościgu. Jestem za tym, żeby jechać teraz. Vroon skromnie złączył koniuszki macek. - Naprzód. Objedźmy bokiem Avendroyne i zawróćmy do Verfu. Z pewnością trafimy na inną drogę prowadzącą z przełęczy do najbliższego miasteczka. Valentine spojrzał na nachmurzonego Zalzana Karola. - Myślę podobnie jak Deliamber i Carabella. A ty? - Moim zdaniem czarodziej powinien zaczarować wóz tak, żebyśmy jeszcze dziś wieczorem znaleźli się w Ni-moya. Jeśli nie potrafi, to jedźmy dalej nie zwlekając. - Niech więc tak będzie - powiedział Valentine takim głosem, jakby samodzielnie podejmował decyzję. - Kiedy zbliżymy się do Avendroyne, wyślemy zwiadowców, żeby znaleźli jakiś objazd. Ruszyli zatem, a im jaśniej się robiło, tym jechali ostrożniej. Wszyscy zdążyli już się przyzwyczaić do siąpiącego deszczu, jaki towarzyszył im podczas prawie całej podróży przez kraj Metamorfów, ale ulewa, jaką teraz zesłało niebo, zalała drogę potokami wody. Valentine powitał ją z radością. Jeśli będą zmuszeni do przejazdu przez miasto, to prawdopodobnie nikt

z jego mieszkańców nawet nosa nie wychyli z domu. Rozrzucone tu i ówdzie chaty z wikliny świadczyły o tym, że miasto jest już blisko. Droga rozwidlała się wielokrotnie, lecz Deliamber za każdym razem wybierał właściwe odgałęzienie i już niedługo dla wszystkich stało się oczywiste, że znaleźli się u wrót Avendroyne. Wysłani na zwiady Lisamon Hultin i Sleet wrócili po godzinie z dobrymi wieściami. Otóż jedna z dróg rzeczywiście prowadziła prosto do Avendroyne, za to druga, omijająca miasto łagodnym łukiem, skręcała na północny wschód i znikała między łagodnymi pagórkami, które z daleka sprawiały wrażenie terenów uprawnych. Wybrali tę drugą i przejechali przez region Avendroyne bez żadnych przeszkód. Było już późne popołudnie. Zostawili za sobą góry i znaleźli się na rozległej, usianej lasami równinie, deszczowej i mrocznej, typowej dla wschodniego terytorium Metamorfów. Zalzan Kavol jechał jak szalony i zatrzymywał się tylko wtedy, kiedy Shanamir, powołując się na spoczywające na nim obowiązki chłopca stajennego, z całą bezwzględnością upominał się o prawa wierzchowców, bo choć może były niezmordowane i sztucznego pochodzenia, ale jak każde żywe stworzenia potrzebowały od czasu do czasu odpoczynku i strawy. Skandar, który wydawał się wprost opętany pragnieniem opuszczenia co rychlej Piurifayne, pokrzykiwał na nie nieustannie. To, przed czym uciekali, spotkało ich o wczesnym zmierzchu, w ulewnym deszczu, pośród dzikich leśnych ostępów. Bez żadnej zapowiedzi. Valentine jechał w środkowej kabinie z Deliamberem i Carabellą; większość kompanii już spała, a Heitrag i Gibor Haern powozili, kiedy na drodze przed nimi rozległ się huk, trzask i łomot, a wóz zatrząsł się i stanął w miejscu. - Burza zwaliła drzewo! - zawołał z kozła Heitrag. - Leży w poprzek drogi! Zalzan Kavol zaklął pod nosem i szarpnął śpiącą Lisamon Hultin. Valentine nie widział przed sobą niczego poza koroną olbrzymiego drzewa. Żeby usunąć zawalidrogę, stracą noc, a może i następny dzień. Skandarzy zarzucili na ramiona miotacze i wyszli z wozu, aby zbadać sytuację. Valentine ruszył za nimi. Przywitała ich ciemność, porywisty wiatr i strugi lodowatego deszczu. - Bierzmy się do roboty - burknął strapiony Zalzan Karol kuląc się z zimna. Thelkarze! Zaczynaj od dołu! Rovornie! Tnij te duże gałęzie! Erfonie... - Może byłoby prędzej, gdybyśmy zawrócili i poszukali innej drogi - wtrącił nieśmiało Valentine. Nie od razu Zalzan Karol pogodził się z faktem, że ktoś inny też może podejmować decyzje i wydawać rozkazy.

- Tak - wydusił z siebie wreszcie. - To nie jest głupia myśl. Jeśli teraz... Za nimi runęło na drogę następne drzewo. Wóz znalazł się w pułapce. Valentine pierwszy pojął, co się stało. - Do wozu! Wszyscy! To zasadzka! - krzyknął pędząc w stronę otwartych drzwi. Za późno. Z lasu, w absolutnym milczeniu, zaczęły wyłaniać się ciemne postaci i kilkunastu Metamorfów stanęło między nimi a wozem. Zalzan Kavol ryknął z wściekłości i wypalił z miotacza. Drogę, wóz i najbliższe drzewa zalało niesamowite fosforyzujące światło. Jak w biały dzień widać było padające na ziemię dwa zwęglone ciała Metamorfów, ale także dwa przebite strzałami ciała Skandarów, Heitraga i Thelkara. Wydarzenia potoczyły się błyskawicznie. Tył wozu stanął w ogniu. Lisamon Hultin, torując sobie drogę mieczem wibracyjnym, osłaniała uciekających z płomieni. Valentine, zaatakowany przez Metamorfa noszącego jego twarz, kopnął stwora, wykręcił się na pięcie, przejechał nożem - jedyną bronią, jaką posiadał po ciele następnego napastnika i ze zdziwieniem przyjrzał się wypływającej z rany brązowawej cieczy. To niesamowite, zdążył tylko pomyśleć, tak ranić, a może nawet zabijać. Metamorf z jego obliczem, nie bawiąc się w sentymenty, znów go zaatakował. Valentine uskoczył w bok i ponownie pchnął nożem. Ostrze weszło głęboko, a Metamorf zatoczył się, przyciskając dłonie do piersi. Valentine zadrżał, lecz musiał odpowiedzieć na atak następnego przeciwnika. Walka i zabijanie były dla niego zupełnie nowym doświadczeniem. Poczuł ból w duszy, ale zdawał sobie sprawę, że uleganie w tej sytuacji uczuciom oznaczałoby zgodę na własną śmierć. Nie miał wyjścia. Dźgał i ciął, ciął i dźgał. Za plecami usłyszał wołanie Carabelli: - Jak sobie radzisz? - Robię... co... mogę - odpowiedział między kolejnymi cięciami. Zalzan Kavol, widząc swój wspaniały wóz w ogniu, zawył, schwycił wpół najbliższego Metamorfa i cisnął go w ogień. Już pędziły ku niemu dwa następne stwory, ale schwycił je inny Skandar i przełamał dwiema parami rąk niczym kruche patyki. Pośród zamętu bitwy Valentine zobaczył kątem oka, jak Carabella szamoce się z Metamorfem i jak po chwili przygniata go do ziemi. No i był jeszcze Sleet, który z dziką pasją walił wokół pięściami i buciorami. Las był jednak wciąż pełen Metamorfów, noc mijała, deszcz lał strumieniami, a wóz płonął. Kiedy żar się wzmógł, bitwa przeniosła się z drogi w głąb lasu, lecz tam powstało jeszcze większe zamieszanie, ponieważ w ciemnościach trudno było odróżnić swojego od

wroga. Sprawę komplikowały ponadto ciągłe zmiany wyglądu Metamorfów, chociaż teraz, pogrążeni w szaleństwie walki, nie byli w stanie utrzymać dłużej przybranych kształtów Sleeta, Shanamira czy Zalzana Karola i szybko powracali do własnych postaci. Valentine zatracił się w walce. Ociekał potem i krwią Zmiennokształtnych. Z sercem walącym jak młot, zdyszany, wcale nie szukał wytchnienia, lecz przedzierał się wciąż naprzód przez gąszcz walczących z zapałem, o jaki siebie nigdy nie podejrzewał. Dźgać i ciąć, ciąć i dźgać... Metamorfowie byli uzbrojeni jedynie w prymitywną broń i choć zdawać się mogło, że ruszyli do walki całymi dziesiątkami, to ich szeregi dość szybko zaczęły topnieć. Straszliwych zniszczeń dokonywała wśród nich Lisamon Hultin, która wywijając trzymanym w obu rękach mieczem wibracyjnym ścinała, jak popadło - i konary drzew, i kończyny nieprzyjaciół. Pozostali przy życiu Skandarzy zasypywali okolicę ładunkami energii, od których zapalały się drzewa, ale też gęstym trupem padali napastnicy. Prawdziwą rzeź zgotował jednak Zmiennokształtnym Sleet, który powetował sobie w tę noc całe lata cierpień sprowadzonych na niego, jak mniemał, przez te stwory. Tak jak niespodziewanie wpadli w zasadzkę, tak nagle było po wszystkim. Płonący wóz dostarczał dość światła, by Valentine mógł przyjrzeć się leżącym wokół ciałom zabitych. Pomiędzy nimi byli niestety dwaj spośród braci Skandarów. Wszyscy pozostali przeżyli. Lisamon Hultin miała na udzie obficie krwawiącą, lecz na szczęście powierzchowną ranę; Sleet stracił połowę kurtki i zarobił kilka niewielkich cięć; przez policzek Shanamira biegły ślady pazurów; Valentine miał na ciele parę drobnych zadrapań, ale nie odniósł żadnych poważniejszych obrażeń. Deliamber - właśnie, co z Deliamberem? Nigdzie nie było widać starego Vroona. - Czy czarodziej znajdował się w wozie, kiedy wybuchł pożar? - spytał Carabellę przerażony. - Tak, ale chyba wybiegi razem z nami - odpowiedziała dziewczyna. Valentine ściągnął brwi. W ciszy, która zapadła po walce, słychać było tylko trzask ognia i plusk deszczu. - Deliamberze!... - zawołał. - Czarodzieju, gdzie jesteś? - Tutaj - odpowiedział gdzieś z wysoka cienki głosik. Valentine zadarł głowę i zobaczył starego Vroona siedzącego na drzewie i kurczowo trzymającego się gałęzi. - Walka zbrojna nie należy do moich umiejętności - wyjaśnił Autifon Deliamber, zsuwając się wprost w ramiona Lisamon Hultin. - I co my teraz poczniemy? - spytała Carabella.

Valentine zdał sobie nagle sprawę, że to pytanie jest skierowane do niego. On tu dowodził. Zalzan Kavol, klęczący nad ciałami braci, wydawał się ogłuszony ich śmiercią, jak również stratą cennego wozu. - Nie mamy wyboru - odpowiedział dziewczynie. - Musimy przedrzeć się przez las. Jeżeli pójdziemy drogą, spotkamy na niej następne zastępy Metamorfów. Shanamirze, co z wierzchowcami? - Nie żyją - szlochał chłopiec. - Wszystkie nie żyją. Metamorfowie... - No cóż, w takim razie pójdziemy pieszo, choć będzie to długa i uciążliwa wędrówka. Deliamberze, jak daleko jest według ciebie do rzeki Steiche? - Podejrzewam, że kilka dni drogi. Nie mamy jednak pewności, gdzie jej szukać. - Jeśli będziemy trzymać się kierunku, w którym teren się obniża i zmierzać wciąż na wschód, to prędzej czy później się na nią natkniemy. - Chyba że góry staną nam na drodze - zauważył Deliamber. - Musimy znaleźć rzekę rzeki stanowczo Valentine. - Steiche wpada do Zimru w Ni-moya, prawda, czarodzieju? - Tak - potwierdził Deliamber - ale to niebezpieczna rzeka. - Zdążymy się o tym przekonać. Myślę, że najmądrzej będzie zbudować tratwę. Ale nie pora na takie dalekie plany. Chodźmy stąd wreszcie, bo inaczej znów nas napadną. Z pożaru nie ocalało nic. Ani ubranie, ani jedzenie, ani rzeczy osobiste, ani przybory do żonglowania. Valentine nie miał czego żałować, ale Skandarzy ponieśli szkody nie do powetowania. Wóz od dawna był ich prawdziwym i jedynym domem. Trudno było namówić Zalzana Kavola do porzucenia ciał braci i zwęglonych resztek wozu. W końcu Valentine w sposób łagodny, acz zdecydowany postawił go na nogi. Powiedział mu, że jakiś Metamorf mógł umknąć w ferworze walki i teraz gotów jest sprowadzić posiłki. Niebezpiecznie byłoby tkwić tutaj zbyt długo. W pośpiechu wykopali w miękkim leśnym gruncie płytkie groby i złożyli w nich na wieczny odpoczynek Thelkara i Heitraga. Po spełnieniu smutnego obowiązku, nie zważając na noc i deszcz, ruszyli przed siebie w przekonaniu, że idą we właściwym kierunku. Na wschód. Szli ponad godzinę, ale dalszy marsz w ciemnościach stał się niemożliwy. Zbici w mokrą gromadkę, przytuleni jedno do drugiego przetrwali pod drzewem całą noc, a o pierwszym brzasku dnia, rozcierając skostniałe, przemoczone ciała, podjęli dalszą wędrówkę. Na szczęście deszcz już nie padał, a niezbyt gęsty las nie nastręczał wielu trudności. Jedynym kłopotem było pokonywanie rwących potoków i choć zachowywali ostrożność, nie zawsze udawało się sforsować je bez przygód. Raz skąpała się Carabella, a uratowała ją Lisamon Hultin, za drugim razem niebieskoskóry Khun przyszedł z pomocą unoszonemu przez prąd

Shanamirowi. W południe zrobili dwugodzinny odpoczynek, zjadając naprędce przygotowany posiłek, na który składały się surowe korzenie i jagody. I znów szli, tym razem aż do zmierzchu. Tak upłynęły dwa dni. Na trzeci dzień natknęli się na polanę z drzewami dwikka. Rosło tam osiem tych grubych, przysadzistych olbrzymów, ze zwisającymi z gałęzi nieprawdopodobnie wielkimi owocami. - Jedzenie! -wrzasnął Zalzan Karol. - Nie jedzenie, tylko święty pokarm leśnych braci. Lepiej uważaj - ostrzegła go Lisamon Hultin. Nie bacząc na jej słowa, wygłodzony Skandar już zdejmował z ramienia miotacz energii, by z jego pomocą strącić aromatyczny owoc, kiedy Valentine rzucił ostro: - Nie rób tego! Zabraniam ci! Zalzan Kavol popatrzył na niego z niedowierzaniem. Zabraniać jemu, Skandarowi? Walczyły w nim przez chwilę stare przyzwyczajenia i był bliski rzucenia się na Valentine'a. - Popatrz - powiedział Valentine. Zza każdego drzewa zaczęli wychodzić uzbrojeni w dmuchawy leśni bracia. Nieludzko zmęczony Valentine, widząc, jak otaczają ich te małe, podobne do małp stworzenia, z ulgą pomyślał o śmierci. Jednak po chwili odzyskał ducha. - Zapytaj - zwrócił się do Lisamon Hultin - czy możemy posilić się ich świętym pokarmem i czy nas zaprowadzą do rzeki Steiche. Jeśli zechcą zapłaty, możemy żonglować dla nich kamieniami albo kawałkami owocu, wszystko mi jedno. Olbrzymka podeszła do leśnych braci i wdała się z nimi w dłuższą pogawędkę. Kiedy wróciła do żonglerów, na jej twarzy widać było szeroki uśmiech. - Wiedzą już, że to my uwolniliśmy ich braci w Ilirivoyne! -A zatem jesteśmy ocaleni! - krzyknął Shanamir. - Całkiem szybko rozchodzą się wieści w tutejszych lasach - zauważył Valentine. - Jesteśmy ich gośćmi! Nakarmią nas! Poprowadzą dalej! - wykrzykiwała Lisamon Hultin. Tego wieczora wycieńczeni wędrowcy objedli się do syta owocem dwikka i innymi leśnymi specjałami. Co ważniejsze, wreszcie zaczęli się śmiać, pierwszy raz od czasów zasadzki. Po uczcie gospodarze urządzili dla nich mały pokaz taneczny, a w rewanżu Sleet i Carabella zaimprowizowali żonglerkę, używając do niej wszystkiego, co tylko znaleźli w lesie i co mieściło się w dłoniach. Po skończonej zabawie Valentine zasnął spokojnym

głębokim snem. Tym razem śniło mu się, że obdarzony zdolnością latania wznosi się na szczyt Góry Zamkowej. Rankiem część leśnych braci poprowadziła ich ku rzece Steiche. Po marszu, który trwał trzy godziny, leśni bracia pożegnali żonglerów ćwierkającymi okrzykami i zawrócili w kierunku drzew dwikka. Rzeka wyglądała imponująco, chociaż w niczym nie przypominała szeroko rozlanego, spokojnego Zimru. Steiche pędziła na północ z niezmierną gwałtownością, wrzynając się głęboko między wysokie, skaliste brzegi. Tu i ówdzie wystawały z niej kamienne głazy. W jej dolnym biegu, jak zapowiadał Deliamber, natkną się na białe wiry i niebezpieczne kipiele wodospadów. Przez półtora dnia ścinali rosnące nad rzeką młode drzewka, obciosywali je, dopasowywali jedne do drugich i wiązali mocnymi witkami łoziny. Tratwy, choć toporne, sprawiały wrażenie, że poradzą sobie nawet z tak rwącą rzeką. Pierwsza była przeznaczona dla czterech Skandarów, druga dla Khuna, Vinorkisa, Lisamon Hultin i Sleeta, a na trzeciej mieli płynąć Valentine, Carabella, Shanamir i Deliamber. - Spływ rzeką prawdopodobnie nas rozdzieli - powiedział Sleet. - Powinniśmy wyznaczyć sobie miejsce spotkania w Ni-moya. Deliamber, który wiedział wszystko, pośpieszył z odpowiedzią. - Steiche i Zimr łączą się w miejscu zwanym Nissimorn. Jest tam szeroka, piaszczysta plaża. Spotkajmy się zatem na plaży w Nissimornie. - Tak, na plaży w Nissimornie - potwierdził Valentine. Odwiązał linę łączącą ich z brzegiem i natychmiast tratwa wypłynęła na środek nurtu. Pierwszy dzień spływu nie obfitował w szczególne wydarzenia. Owszem, były progi, ale odpychając się żerdziami pokonali je bez większych trudności. Okazało się przy tym, że Carabella świetnie sobie radzi z kierowaniem tratwą i potrafi zręcznie wymijać napotykane na drodze skaliste przeszkody. Po pewnym czasie tratwy zaczęły się rozdzielać. Ta, na której płynął Valentine, wyniesiona podwodnym prądem gwałtownie przyśpieszyła i zostawiła dwie pozostałe daleko w tyle. Valentine miał nadzieję, że pozostali ich dogonią, ale kiedy ranek mijał, a tamtych wciąż nie było widać, zdecydował dłużej nie czekać i dalej płynąć samodzielnie. Dalej, wciąż dalej. Na ogół płynęli spokojnie, poza krótkimi momentami grozy przy pokonywaniu białych kipieli. Po południu drugiego dnia, kiedy Zimr był już niedaleko, rzeka pokonując spadzisty teren gwałtownie ruszyła do przodu. Valentine przewidywał trudności przy pokonywaniu wodospadów. Nie mieli map, nie znali miejsca ani rozmiarów

niebezpieczeństwa. Nie pozostawało zatem nic innego, jak zdać się na los i ufać, że ta szalona woda doniesie ich do Ni-moya bezpiecznie. A potem? Potem statkiem do Piliploku i okrętem pielgrzymów na Wyspę Snu. Następnie zabiegi o audiencję u Pani, jego matki. A potem? Jak można zgłaszać pretensje do tronu Koronala nie mając twarzy Lorda Valentine'a, legalnego władcy? W imię jakich praw? On, Valentine, sięgał chyba po rzeczy niemożliwe. Lepiej by zrobił pozostając pośród lasów i rządząc swoją małą grupą. Ci tutaj poddali mu się łatwo, ale w wielkim świecie, zamieszkanym przez miliardy obcych istot, w olbrzymim imperium gigantycznych miast, które leżały gdzieś za horyzontem, jak miał przekonać niewiernych, że on, Valentine żongler... Nie. Nie powinien myśleć w ten sposób. Nigdy, od kiedy znalazł się na górującej nad miastem Pidruid grani, nie czuł potrzeby rządzenia innymi, a przywódcą tej małej grupy stał się jedynie dzięki swoim wrodzonym zdolnościom i niedostatkom charakteru Zalzana Kavola, a nie ze świadomej żądzy władzy. Niemniej wydawał rozkazy, choć od niedawna. Więc niech władza zostanie w jego rękach podczas dalszej podróży przez Majipoor. Powinien posuwać się krok za krokiem i robić to, co wydaje mu się słuszne i właściwe, a jeśli Pani nim pokieruje, a bogowie pozwolą, to znów stanie na Górze Zamkowej, jeśli zaś nie, jeśli los przewiduje dla niego inne miejsce we wszechświecie, wówczas pogodzi się z tym werdyktem. Nie powinien lękać się przyszłości. Ona i tak potoczy się własnym torem, zgodnie z tym, co zaczęło się na nadmorskiej grani tamtego złocistego popołudnia. A on... - Valentine! - krzyknęła Carabella. Rzeka nagle zjeżyła się olbrzymimi kamiennymi kłami. Zewsząd sterczały głazy. Tratwę otaczały potworne białe wiry. Z zawrotną prędkością zbliżali się do miejsca, w którym Steiche wyrzucała swe wody w powietrze i pokonując z hukiem i łoskotem liczne progi opadała w dół. Valentine mocniej ścisnął żerdź, ale woda była silniejsza i natychmiast mu ją wyrwała. Chwilę później rozległ się przeraźliwy trzask łamiącego się drewna i krucha tratwa, uderzywszy w podwodną skałę, zakręciła się wokół własnej osi, przechyliła i rozpadła. Valentine został rzucony w lodowate odmęty razem z Carabellą, ale woda natychmiast ich rozdzieliła i na nic się zdały jego wysiłki, by przytrzymać dziewczynę. Zalewany kolejnymi falami poszedł na dno, a gdy wypłynął, krztusząc się i łapiąc powietrze, był już sam na sam z żywiołem. W pobliżu nie było ani Carabelli, ani resztek tratwy, ani pozostałych rozbitków. - Carabello! - krzyczał ile tchu w piersiach. - Shanamirze! Deliamberze! Hej tam! Hej! Powtarzał wołania aż do zachrypnięcia i w końcu zdał sobie sprawę, że nie słyszy już sam siebie. Duszę wypełnił mu mrok i ból. A więc wszyscy zginęli? Ukochana Carabella,

przebiegły mały Vroon, bystry, zadziorny chłopiec, wszystkich w jednej chwili zabrała śmierć? Nie. To niemożliwe. Nie do pomyślenia. To byłaby znacznie gorsza katastrofa niż ten cały zgiełk wokół strącenia jego, Koronala, z wyżyn Góry Zamkowej. Jakże bowiem można w ogóle porównać utratę drogich istot, istot z krwi i kości, z utratą tytułu i władzy, choćby ten tytuł nie był pusty, a władza iluzoryczna? Rzeka miotała nim na wszystkie strony, a on nie przestawał, wbrew rozsądkowi, wołać w rozpaczy imion swoich przyjaciół. - Carabello! - przekrzykiwał żywioł. - Shanamirze! Jeszcze próbował się zatrzymać, jeszcze wczepiał się paznokciami w mijane skały, ale już prąd go porwał między największe progi i miotał nim o wszystkie znajdujące się na drodze głazy. Wyczerpany, z oczami zalewanymi wodą, sparaliżowany żalem po stracie najdroższych, w końcu przestał walczyć, poddał się rzece. Niech go niesie wedle swojej woli w dół gigantycznej katarakty, niczym bezwolną zabawkę, śmieszny, wirujący i podskakujący bąk. Podciągnął kolana do piersi i wtulił głowę w ramiona, by zmniejszyć do minimum powierzchnię wystawionego na uderzenia ciała. Rzeka była żywiołem, którego pokonać nie potrafił. Oto, pomyślał, taki jest koniec wielkiej przygody Valentine'a, niegdyś Koronala, władcy Majipooru, dziś wędrownego żonglera, który za chwilę zostanie roztrzaskany przez bezosobowe i bezduszne siły natury. Polecił się Pani, jak sądził - swojej matce, głęboko zaczerpnął powietrza i poszedł na dno. Głowa, pięty, głowa, pięty, w dół, w dół, w dół, aż uderzył o coś z potworną siłą, koniec, pomyślał, ale nie, to jeszcze nie był koniec, przyszło jeszcze jedno uderzenie, a po nim rozdzierający ból w żebrach, brak tchu i... już nie było bólu. Nie było niczego. Stracił przytomność. Obudził się na kamienistym brzegu, w jakimś spokojnym zakolu rzeki. Zdawało mu się, że ktoś potrząsa nim, tak jak się potrząsa kubkiem z kośćmi do gry, i że wreszcie ten ktoś zdecydował się rzucić nim na oślep, byle gdzie, niczym zużytą, niepotrzebną nikomu rzecz. Bolało go całe ciało. Powietrze wydobywające się z płuc pachniało wilgocią. Trząsł się. Skórę miał pokrytą guzami wielkości kurzego jaja. Był sam, pod olbrzymią kopułą bezchmurnego nieba, na odludziu, daleko od cywilizowanego świata, sam, bo jego przyjaciele leżeli gdzieś roztrzaskani. On jednak żył. To nie ulegało wątpliwości. Był samotny, poobijany, bezradny, złamany smutkiem, zagubiony, ale żywy. Zatem nie taki miał być koniec jego przygody. Powoli, z ogromnym wysiłkiem, Valentine wstał z podmywanych wodą kamieni i powlókł się nad wielką rzekę, gdzie zdrętwiałymi palcami ściągnął z siebie ubranie i położył się na płaskim kamieniu, by obeschnąć i ogrzać się w promieniach przyjaznego słońca. Spojrzał na rwące fale, mając nadzieję, że może jednak zobaczy przepływającą obok Carabellę albo

Shanamira z przykucniętym na jego ramionach czarodziejem. Nikt nie płynął. Ale to jeszcze nie znaczy, że zginęli, powiedział sam do siebie. Może rzeka poniosła ich dalej. Odpocznę tu jakiś czas, zdecydował, a potem pójdę poszukać reszty, a jeszcze potem, z nimi czy bez nich, ruszę naprzód, ku Ni-moya, ku Piliplokowi, ku Wyspie Snu, naprzód, wciąż naprzód, ku Górze Zamkowej, a jeśli nie ku niej, to na spotkanie tego, co będzie przede mną. Naprzód. Naprzód. Naprzód.

KONIEC TOMU I

ROBERT SILVERBERG

ZAMEK LORDA VALENTINE'A TOM II PRZEŁOŻYŁA: HELENA MICHALSKA

SCAN-DAL

KSIĘGA WYSPY SNU

Rozdział 1 Gdyby ktoś go spytał, jak długo przeleżał nagi na płaskiej skale, na którą wyrzuciła go nieokiełznana rzeka Steiche, odpowiedziałby, że może miesiące, a może lata. Ale, rzecz osobliwa, nieustanny hałas, z jakim przetaczały się spienione wody, działał na niego kojąco. Znów, tak jak kiedyś, gdy znalazł się na górskiej grani wysoko nad miastem Pidruid, słońce otulało go złocistą mgiełką, a on powtarzał sobie, że jeśli będzie leżał wystarczająco długo, to słoneczne promienie z pewnością uleczą wszystkie potłuczenia, rany i siniaki, jakimi był pokryty. Tak, ale czyż nie powinien się podnieść, rozejrzeć za schronieniem i poszukać swoich towarzyszy? Tylko jak miał stanąć na nogi, jeżeli z trudem przewracał się z boku na bok? Nie tak powinien się zachowywać Koronal Majipooru. Dobrze o tym wiedział. Pobłażanie sobie może ujść kupcowi, właścicielowi gospody czy nawet żonglerowi, ale ktoś, kto rości sobie pretensje do rządzenia światem, powinien się poddać większej dyscyplinie. A zatem, powiedział do siebie, wstań, ubierz się i trzymając się rzeki idź na północ tak daleko, aż spotkasz tych, którzy pomogą ci odzyskać twoją podniebną siedzibę. No, Valentine, ruszże się! Trwał w miejscu. Koronal czy nie, tocząc się i spadając na łeb na szyję przez kolejne progi i spiętrzenia rzeki zużytkował całą energię. Leżąc bez ruchu, bezwładnie, czuł pod swoim ciałem wielkość Majipooru, tysiące mil obwodu planety, wystarczająco dużej, by zapewnić przestrzeń do życia dwudziestu miliardom ludzi, i to bez zbytniego ścisku, planety pełnej miast kolosów i cudownych parków, i leśnych rezerwatów, i świętych miejsc, i pól, i ogrodów, więc gdyby się podniósł, musiałby przejść to całe królestwo na własnych nogach, krok za krokiem. O ileż prostsze było leżenie. Coś połaskotało go po krzyżu, coś elastycznego i natrętnego. Wygodniej było nie zwracać na to uwagi. - Valentine?... Lepiej niczego nie słyszeć. Łaskotanie powtórzyło się. I wtedy w zmęczonym umyśle zaświtała myśl, że głos wypowiedział jego imię, a zatem ktoś jeszcze przeżył. Radość wypełniła mu duszę. Zmuszając się do wysiłku, Valentine uniósł nieco głowę i zobaczył obok siebie niewielką, za to hojnie przez naturę wyposażoną w kończyny postać Autifona Deliambera. Mały Vroon szturchnął go raz trzeci. - Żyjesz! - wykrzyknął Valentine. - Jak widać. Tak jak i ty, mniej więcej.

- A Carabella? A Shanamir? - Nie spotkałem nikogo. -Tego się obawiałem - mruknął posępnie Valentine. Zamknął oczy, opuścił głowę i na nowo ogarnięty rozpaczą poczuł się zbędnym, wyrzuconym za burtę balastem. - Chodź - rzekł Deliamber. - Mamy przed sobą długą podróż. - Wiem. Dlatego nie wstaję. - Czy jesteś ranny? - Chyba nie, ale marzę o odpoczynku, Deliamberze. Chciałbym tak przeleżeć setki lat. Zwinne macki czarodzieja zakrzątnęły się wokół Valentine'a. - Żadnych poważnych obrażeń - zawyrokował Vroon. - Całkiem nieźle z tego wyszedłeś. - Powiedziałbym, że nie całkiem źle - sprostował Valentine. - A co z tobą? - Vroonowie są dobrymi pływakami, nawet ci starzy. Nie jestem ranny. Musimy iść, Valentine. - Później. - Czy to w taki sposób Koronal Maji... - Nie - odrzekł Valentine. - Ale Koronal Majipooru nie powinien spływać rzeką na byle jak zbitych pniakach. Koronal Majipooru nie powinien włóczyć się po lasach dzień za dniem i spać w deszczu, i karmić się orzechami i jagodami. Koronal... - Koronal powinien skrywać przed poddanymi gnuśność i brak ducha - powiedział czarodziej z przyganą. - A właśnie jeden z nich się zbliża. Valentine zamrugał oczami i usiadł. Szybkimi krokami zmierzała w ich stronę Lisamon Hultin. Wyglądała niezbyt porządnie, nawet jak na nią: ubranie w strzępach, olbrzymie, wlewające się z tych strzępów ciało pokryte było widocznymi z daleka, licznymi skaleczeniami. Nie zważając na to szła prężnym krokiem, a jej głos, kiedy zawołała do nich, brzmiał donośnie jak zwykle. - Hej, wy tam! Jesteście cali? - Na to wygląda - odparł Valentine. - Czy widziałaś jeszcze kogoś? - Carabellę i chłopca, około pół mili stąd. Duch Valentine'a poszybował wzwyż. - Nic im się nie stało? - Jej nic. - A co z Shanamirem? - Wciąż nie odzyskał przytomności. Carabella wysłała mnie na poszukiwanie czarodzieja. Znalazł się szybciej, niż myślałam. Och, co za rzeka! To niemal zabawne, jak szybko poradziła sobie z tratwą.

Valentine sięgnął po ubranie, a kiedy okazało się, że jest mokre, wzruszając ramionami upuścił je z powrotem na kamienie. - Musimy natychmiast dostać się do Shanamira. Masz wiadomości o Khunie, Sleecie i Vinorkisie? - Żadnego z nich nie widziałam. Wpadłam do rzeki, a kiedy z niej wyszłam, byłam już sama. - A Skandarzy? - Ani śladu. - Zwróciła się do Deliambera: - Jak myślisz, czarodzieju, gdzie jesteśmy? - Na końcu świata - odpowiedział Deliamber. - Ale przynajmniej poza rezerwatem Metamorfów. Prowadź mnie do chłopca. Lisamon Hultin posadziła sobie Vroona na ramiona i pomaszerowała z powrotem brzegiem rzeki, a Valentine, trzymając w ręku wilgotne ubranie, powlókł się za nimi. Po jakimś czasie dotarli do Carabelli i Shanamira, wyrzuconych na białą piaszczystą wysepkę gęsto porośniętą trzciną o czerwonych pałkach. Carabella, ubrana tylko w krótką skórzaną spódnicę, choć pokiereszowana i utrudzona, trzymała się całkiem nieźle. Shanamir natomiast, z dziwnie pociemniałą skórą, leżał bez czucia; oddech miał ledwo wyczuwalny. - Och, Valentine! - krzyknęła Carabella, podrywając się i biegnąc ku niemu. Widziałam, jak znikasz pod wodą, a potem... potem... Och, myślałam, że już cię nigdy nie zobaczę. Valentine przycisnął ją mocno do siebie. - To samo myślałem o tobie, Carabello. Myślałem, że straciłem cię na zawsze. - Nic ci się nie stało? - Nic poważnego - odpowiedział. - A co z tobą? - Woda rzucała mną na wszystkie strony, ale w końcu znalazłam się w spokojniejszym nurcie i dopłynęłam do brzegu, gdzie już leżał nieprzytomny Shanamir. Wtedy z zarośli wynurzyła się Lisamon i widząc, co się dzieje, ruszyła na poszukiwanie Deliambera i... co z nim, czarodzieju? - Jedną chwilę - odpowiedział Deliamber dotykając koniuszkami macek piersi i czoła chłopca, jak gdyby chciał mu przekazać część swojej energii. Shanamir odetchnął głęboko, poruszył się, uniósł powieki, opuścił je, znów uniósł. Zaczął coś niewyraźnie mówić, lecz Deliamber nakazał mu spojrzeniem złocistych oczu, aby leżał spokojnie, póki nie odzyska sił. Nie było mowy, żeby tego popołudnia ruszyć w dalszą drogę. Valentine i Carabella zbudowali w trzcinowych zaroślach prowizoryczny szałas, a Lisamon Hultin skleciła postny obiad z surowych owoców i młodych pędów pinniny. Gdy się posilili, zasiedli razem na

brzegu rzeki, by podziwiać w milczeniu cudowny zachód słońca. A było na co popatrzeć. Niebo płonęło złotem i fioletem, woda migotała świetlistymi refleksami oranżu i purpury. Potem przyszły półcienie jasnej zieleni, aksamitnego różu, jedwabistego szkarłatu, a gdy pojawiły się pierwsze szarości i czernie, wiadomo było, że nadchodzi noc. Rankiem wszyscy byli gotowi do dalszej podróży, łącznie z Shanamirem. Opieka Deliambera i naturalna odporność młodego organizmu zrobiły swoje. Połatali, jak mogli, swoje ubrania i skierowali się na północ. Najpierw szli odkrytym brzegiem rzeki, potem jednak byli zmuszeni przedzierać się przez sąsiadujący z nią las niezgrabnych drzew androdragma i kwitnących alabandyn. Powietrze było delikatne i łagodne, a słońce, rzucając przez gęste korony drzew plamy światła, obdarzało strudzonych wędrowców przyjemnym ciepłem. Po trzech godzinach marszu Valentine poczuł zapach dymu i jeszcze inny, bardziej przyjemny, który przypominał mu aromat opiekanej na ogniu ryby. Czując napływającą do ust ślinę, rzucił się biegiem przed siebie, gotów zapłacić, wyżebrać, a gdyby to było konieczne, ukraść tę rybę, ponieważ nie potrafiłby już nawet zliczyć dni, które minęły od czasu, kiedy ostatni raz jadł gorący posiłek. Wypadł z cienistego lasu i skoczył z nierównej skarpy wprost na łachę piasku i białych kamieni. Zacisnął powieki, zamrugał porażony ostrym blaskiem słońca i zobaczył przy rozpalonym nad rzeką ognisku trzy przykucnięte znajome sylwetki - jasnoskórą istotę ludzką o szokująco białych włosach, długonogiego niebieskoskórego obcego oraz nadętego Hjorta. - Sleet! - krzyknął. - Khun! Vinorkis! Sleet, Khun i Vinorkis ze spokojem obserwowali jego gwałtowne wejście, a kiedy się do nich zbliżył, Sleet najzwyczajniej w świecie wręczył mu zastrugany patyk, na który był nadziany płat różowego mięsa. - Przegryź coś - powiedział. Valentine znów zamrugał, tym razem ze zdziwienia. - W jaki sposób znaleźliście się aż tutaj, tak daleko od nas? Jak rozpaliliście ogień? Jak złowiliście rybę? Jak... - Ryba ci stygnie - powiedział Khun, dzieląc swoim zwyczajem sylaby. - Najpierw zjedz, potem będziesz pytał. Valentine żarłocznie odgryzł kęs. Zdawało mu się, że nigdy w życiu nie próbował czegoś tak delikatnego: kruche, wilgotne mięso, wspaniale przyrumienione, najwytworniejszy smakołyk, jaki kiedykolwiek mógłby być podany na Górze Zamkowej. Odwracając się zawołał do innych, by się pośpieszyli, ale ich nie trzeba było zapraszać ani popędzać. Shanamir biegł w podskokach krzycząc radośnie, Carabella ze zwykłym sobie wdziękiem

śmigała między głazami, Lisamon Hultin z nieodłącznym Deliamberem na ramieniu sunęła za nimi czyniąc po drodze wiele hałasu. - Ryba dla wszystkich - zaanonsował Sleet. Złapali, jak się okazało, kilkanaście sztuk, które teraz krążyły smutno w odgrodzonej kamieniami płytkiej zatoczce w pobliżu ogniska. Jedną po drugiej Khun wyjmował z wody, zabijał, rozcinał, patroszył, wyczyszczone podawał Sleetowi, ten opiekał ją nad ogniem i podsuwał żarłocznie rzucającym się najedzenie nowo przybyłym. Mały żongler spokojnie opowiadał, co się z nimi działo. Kiedy ich tratwa się rozpadła, uczepili się trzech grubych pni i spłynęli na nich przez wszystkie progi, daleko w dół rzeki. Po drodze mignęła im plaża, na którą fale wyrzuciły Valentine'a, ale jego samego nie widzieli. Dryfowali dalej, aż w końcu porzucili pnie i dopłynęli do brzegu. Khun łapał ryby gołą ręką. Jak twierdził Sleet, Khun miał najszybsze ręce pod słońcem i z pewnością byłby doskonałym żonglerem. Khun słysząc to zaśmiał się szeroko, a z jego twarzy po raz pierwszy znikł gorzki grymas. - A ognisko? - spytała Carabella. - Czyżbyś je zapalił pocierając palcem o palec? - Próbowaliśmy i tak - odparł Sleet z niewinną miną. - Ale to była żmudna praca. Wobec tego poszliśmy do wioski tuż za zakrętem, zamieszkałej przez rybacki ludek, i poprosiliśmy o ogień. - Rybacki ludek? - powtórzył zdziwiony Valentine. - To osada Liimenów - wyjaśnił Sleet. - Takich, którzy jeszcze nie wpadli na to, że z racji swego pochodzenia są przeznaczeni do sprzedawania kiełbasek w miastach na zachodzie. Minionej nocy użyczyli nam schronienia, a dziś po południu mają nas przewieźć łodzią do Ni-moya, gdzie w miejscu wyznaczonym przez Deliambera czekalibyśmy na naszych przyjaciół. Teraz widzę, że będziemy musieli wynająć dwie lodzie. - Jesteśmy już tak blisko Ni-moya? - spytał Deliamber. - Jak nam powiedziano, dwie godziny łodzią do miejsca, gdzie Steiche wpada do Zimru. Nagle świat wydał się Valentine'owi nie tak olbrzymi, a oczekujące go obowiązki nie tak przytłaczające. Jeść gorącą rybę, wiedzieć, że w pobliżu znajduje się przyjazna osada, mieć świadomość, że dzikie ostępy zostały z tyłu - czyż to wszystko nie mogłoby podnieść na duchu nawet Koronala? No tak, ale co z Zalzanem Kavolem i jego trzema ocalałymi w walce z Metamorfami braćmi? Wioska Liimenów rzeczywiście leżała na wyciągnięcie ręki i liczyła około pięciuset niskich, płaskogłowych i ciemnoskórych mieszkańców, których potrójne, jarzące się jak węgle oczy z niejakim zdziwieniem popatrywały na przybyłych wędrowców. Liimeńscy

rybacy mieszkali w skromnych, krytych strzechą chatach. W małych ogródkach hodowali nie znane przybyszom rośliny, których zbiory były zapewne dodatkiem do ryb, które łowili z pomocą flotylli pospolitych łodzi. Tutejsi Liimeni mówili trudnym do zrozumienia narzeczem, ale Sleet potrafił się z nimi porozumieć i nie tylko wynajął jeszcze jedną łódź, ale także kupił za parę koron nowe ubrania dla Carabelli i Lisamon Hultin. Wczesnym popołudniem wypłynęli do Ni-moya w towarzystwie czterech milczących rybaków. Rzeka i tu miała wartki nurt, ale na szczęście skończyły się już niebezpieczne progi i białe kipiele, toteż dwie łodzie bez przeszkód torowały sobie drogę na północ. Górskie urwiste obrzeża ustąpiły miejsca szerokim dolinom aluwialnym, użyźnionym czarnym rzecznym mułem, a rolnicze wioski stały się nieodłączną częścią krajobrazu. Steiche rozlewała swe wody coraz szerzej i powoli nabierała charakteru typowego szlaku wodnego. Monotonię okolicy urozmaicały miasta, i to wcale nie małe, aczkolwiek wobec ogromu otaczającej je przestrzeni sprawiały wrażenie wiejskich przysiółków. Wreszcie oczom podróżnych ukazały się ciemne wody, które sięgały hen po kres horyzontu, niczym otwarte morze. - To Zimr - oświadczył Liimen stojący przy sterze łodzi Valentine'a. - Tu kończy się Steiche. Po lewej stronie jest plaża w Nissimornie. Valentine spojrzał we wskazanym kierunku. Plaża nie miała w sobie nic szczególnego. Była otoczona rzędem palm o dziwnie poskręcanych pniach i ze śmiesznie sterczącymi pióropuszami czerwonych liści. Kiedy podpłynęli bliżej, na tle palm zamajaczyły cztery wielkie, kudłate, czwororęczne postaci siedzące wokół tratwy o znajomych kształtach, tratwy związanej w górze rzeki, naprędce i z nierównych pniaków. Skandarzy, zgodnie z umową, czekali na resztę towarzystwa.

Rozdział 2 Zalzan Kavol nie widział niczego nadzwyczajnego w odbytym spływie rzeką. Tak, ich tratwa podpłynęła do progów, tak, on i jego bracia torowali sobie żerdziami drogę wśród głazów, tak, trochę nimi porzucało, ale nieszczególnie, a potem dalej z prądem do plaży w Nissimornie, gdzie rozbili obóz, coraz bardziej niepokojąc się, co też mogło opóźnić spływ reszty towarzystwa. Skandarowi nie przyszło do głowy, że inne tratwy mogły się rozbić, ani też nie spostrzegł po drodze żadnych rozbitków. - Mieliście jakieś kłopoty? - spytał najniewinniej w świecie. - Drobiazg, nie ma o czym mówić - odpowiedział chłodno Valentine - Cieszmy się, że jesteśmy razem, a poza tym powinniśmy pomyśleć o przyzwoitym noclegu. Nie zwlekając podjęli dalszą podróż i znaleźli się w miejscu połączenia Steiche z Zimrem. Żeby uwierzyć w istnienie tak szerokiego zlewiska dwóch rzek, trzeba je było zobaczyć na własne oczy, ale mimo wszystko ta wiara przychodziła Valentine'owi z trudem. W mieście Nissimorn, na południowo-wschodnim brzegu połączonych rzek, zostawili Liimenów, a sami wsiedli na prom, który powiózł ich do Ni-moya, największego miasta kontynentu Zimroel, liczącego trzydzieści milionów mieszkańców. W Ni-moya Zimr zmieniał kierunek ze wschodniego na południowo-wschodni. Rzeka i jej ostry zakręt nadawały olbrzymiej megalopolii swoisty kształt. Rozciągała się ona na przestrzeni kilkuset mil zarówno wzdłuż obu brzegów, jak i wzdłuż kilku północnych dopływów Zimru. Valentine i jego towarzysze przybyli od strony południowych przedmieść, gdzie przeważały dzielnice mieszkalne, które stopniowo przechodziły w tereny uprawne, sięgające w głąb doliny Steiche. Główna strefa miejska, ledwo jeszcze widoczna, leżała na północnych brzegach i opadała ku wodzie kolejnymi kondygnacjami białych wieżowców o płaskich dachach. Obie części miasta łączyły stałe linie promów i statków. Przepłynięcie przez Zimr zabrało podróżnym kilka godzin; zmierzchało już, kiedy zbliżali się do właściwego Ni-moya. Miasto miało bajkowy wygląd. Zapalające się właśnie światła wydobywały z mroku zielone wzgórza i nieskazitelnie białe budowle. Wzdłuż portowych nabrzeży panował ożywiony ruch mniejszych i większych statków. Pidruid, które w pierwszych dniach wędrówki wydawało się Valentine'owi tak potężne, było małą mieściną w porównaniu z tym kolosem. Tylko Skandarzy, Khun i Deliamber odwiedzili już kiedyś Ni-moya. Deliamber wykorzystał czas podróży promem, aby opowiedzieć o cudach tego miasta: o Muślinowej

Galerii - handlowych arkadach zawieszonych nad ziemią na prawie niewidocznych linach; o Parku Legendarnych Zwierząt, gdzie w warunkach przypominających naturalne środowisko żyły najrzadsze okazy fauny, stworzenia, które cywilizacja doprowadziła do niemal całkowitej zagłady; o Kryształowym Bulwarze - ulicy zalewanej oślepiającym światłem obrotowych reflektorów; o Wielkim Bazarze, gdzie na piętnastu milach kwadratowych powierzchni, pod ciągiem żółto mieniących się dachów kłębił się labirynt uliczek z tysiącami maleńkich sklepików; o Muzeum Światów i Izbie Czarów, o Pałacu Książęcym rozbudowanym do gigantycznych rozmiarów, o którym mówiono, że tylko Zamek Lorda Valentine'a może go przewyższać urodą architektury, i o wielu innych niezwykłościach, których same nazwy brzmiały w uszach Valentine'a tak, jakby były wzięte z najbardziej fantastycznej baśni. Ale nie był to czas na baśnie. Orkiestra miejska składająca się z tysiąca instrumentów, szybujące w powietrzu restauracje, wypchane ptaki o oczach z brylantów musiały zaczekać do dnia, aż Valentine powróci tu w szatach Koronala. Kiedy prom zbliżał się do przystani, Valentine zgromadził wszystkich wokół siebie i powiedział: - Nadszedł czas, by każdy wybrał własną drogę. Ja zamierzam udać się do Piliploku, a potem na Wyspę. Ceniłbym sobie wasze towarzystwo w tej podróży, jak również w dalszej, ale nie mogę wam niczego obiecać poza nie kończącą się wędrówką, a może i przedwczesną śmiercią. Mam małą nadzieję na sukces, widzę natomiast przed sobą mnóstwo przeszkód. Czy mimo to ktokolwiek z was chce pójść ze mną? - Choćby i na koniec świata! - krzyknął Shanamir. - Ja tak samo - powiedział Sleet, a za nim Vinorkis. - Chyba nie wątpisz we mnie? - spytała Carabella. Valentine uśmiechnął się. Spojrzał na Deliambera. - Tu wchodzi w grę świętość królestwa. Jakże mógłbym nie pójść za prawowitym Koronalem? - oświadczył czarodziej. - Dla mnie to za trudne - powiedziała Lisamon Hultin. - Nie rozumiem, jak można pozbawić Koronala jego własnego ciała. Ale nie mam innego zajęcia, Valentine. Zostaję przy tobie. - Dziękuję wam wszystkim - rzekł Valentine. - I podziękuję jeszcze raz, i to bardziej godnie, kiedy znajdziemy się w paradnej sali na Górze Zamkowej. - A czy nie potrzebujesz Skandarów, panie? - spytał Zalzan Kavol. Tego Valentine się nie spodziewał. - Wy też chcecie iść ze mną? - Straciliśmy wóz. Śmierć rozerwała nasze braterskie więzi. Nie mamy czym

żonglować. Przyznaję, że nie pociąga mnie pielgrzymka, ale chcę ci towarzyszyć na Wyspę i dalej, tak jak i moi bracia. Jeśli, oczywiście, nas potrzebujesz. - I to bardzo, Zalzanie Kavolu. Czy na królewskim dworze jest stanowisko żonglera? Będziesz je miał, obiecuję ci! - Dziękuję, mój panie - odpowiedział z powagą Skandar, bardzo wzruszony. - Jest jeszcze jeden ochotnik - odezwał się Khun. - Ty też? - spytał zdumiony Valentine. - Nie dbam o to, kto rządzi planetą, na której wiedzie mi się nie najlepiej. Dbam natomiast o swój honor. Tylko dzięki tobie nie zginąłem w Fontannie Piurifayne. Zawdzięczam ci życie i chcę ci służyć najlepiej, jak potrafię. Valentine potrząsnął głową. - Zrobiliśmy dla ciebie to, co na naszym miejscu zrobiłaby każda cywilizowana istota. Nie ma mowy o żadnym długu. - Ja patrzę na to inaczej - odparł Khun. - Poza tym moje życie aż do teraz było banalne i płytkie. Opuściłem ojczysty Kianimot bez istotnego powodu. Tutaj postępowałem niezbyt mądrze, za co omal nie zapłaciłem głową. Muszę to zmienić. Poświęcę się twojej sprawie i w końcu może sam uwierzę w jej słuszność. A jeśli nawet zginę, abyś ty został królem, nasze rachunki się wyrównają. Godną śmiercią spłaciłbym też dług wobec wszechświata za roztrwonione życie. Powiedz, przydam ci się do czegoś? - Witam cię z całego serca - rzekł Valentine. Prom zagwizdał przeciągle i przycumował do przystani. Tę noc spędzili w najtańszym, jaki mogli znaleźć, starym hoteliku portowym, w którym była, co prawda, tylko jedna łazienka, ale gdzie dbano o czystość, a ściany zostały świeżo pobielone wapnem. W pobliskiej gospodzie zjedli dość obfity obiad, po którym Valentine zaapelował o założenie wspólnej kasy, a jej prowadzenie powierzył Shanamirowi i Zalzanowi Karolowi, ponieważ to oni zdawali się mieć najlepsze z całego towarzystwa rozeznanie w wartości pieniądza. Valentine'owi zostało sporo funduszy jeszcze z czasów Pidruid, a Zalzan Kavol, ku zdziwieniu wszystkich, wysupłał z głęboko schowanej sakiewki całą stertę dziesięciorojalówek. Razem byli wystarczająco bogaci, aby dopłynąć na Wyspę Snu. Następnego ranka wykupili bilety na statek rzeczny, podobny do tego, który ich wiózł z Khyntoru do Verfu, i rozpoczęli podróż do Piliploku, wielkiego portu przy ujściu Zimru do morza. Przewędrowali już przez Zimroel ładny szmat drogi, ale od wschodnich wybrzeży kontynentu nadal dzieliły ich tysiące mil. Podróż po szerokiej, spławnej rzece mogłaby być

szybsza, gdyby nie to, że statek zatrzymywał się w niezliczonych miastach i miasteczkach, takich jak Larnimisculus, Belka, Clarischanz, Flegit, Hiskuret, Centriun, Obliorn Yale, Salvamot, Gourkaine, Semirod, Cerinor, Haunfort Wielki, Impemond, Orgeliuse, Dambemuir i w wielu innych. Wciąż zawijali do niemal identycznych przystani. W każdej miejscowości nad brzegiem rzeki biegła promenada z nieodłącznym szpalerem palm i alabandyn, w każdej sklepy były jaskrawo pomalowane, w każdej po wąskich uliczkach rozległych bazarów przepychały się tłumy ludzi i w każdej nowi pasażerowie, ściskając w garści bilety, przypuszczali szturm na trap. Żonglerzy nie zapomnieli jeszcze, że są żonglerami. Sleet wystrugał maczugi z wyproszonego u załogi drewna, Carabella zdobyła piłki, a Skandarzy nie zaniedbywali po każdym posiłku wynieść ukradkiem kilku naczyń. W ten sposób trupa skompletowała sprzęt i już na trzeci dzień dała podróżnym niezłe przedstawienie. Do wspólnej kasy wpadło parę koron. Zalzan Kavol z dnia na dzień odzyskiwał dawną pewność siebie, chociaż w sytuacjach, w których niegdyś płonąc gniewem rozpętałby potworną awanturę, teraz zachowywał się bardzo powściągliwie. Skandarzy wracali w rodzinne strony. Widać było, jak są podnieceni, kiedy stojąc przy relingu patrzyli na przesuwające się przed ich oczami wypłowiałe od słońca wzgórza czy zadbane mieściny o schludnych uliczkach i drewnianych domach. Zalzan Kavol drobiazgowo opowiadał o początkach swojej kariery, o jej wzlotach i, nielicznych oczywiście, upadkach, o tym, jak początkowo krążyli po okolicznych wsiach i miasteczkach, zapuszczając się powoli coraz dalej w głąb kontynentu, a raz nawet dotarli do Stenwamp i do Portu Saikforge, miast leżących w górnym biegu Zimru, tysiące mil od wybrzeża. Wspomniał też, jakby mimochodem, o sporze z impresariern, co spowodowało, że musieli szukać szczęścia na drugim końcu Zimroelu. Valentine podejrzewał, że ten spór nie był zbyt łagodny i że wynikły z niego jakieś kłopoty z prawem, ale nie zadawał Skandarowi żadnych pytań. Pewnego wieczoru, po większej ilości wina, Skandarzy zaintonowali pieśń - pierwszy raz, od kiedy Valentine ich poznał - pieśń Skandarów, ponurą, wisielczą, z monotonnie powtarzającym się refrenem, na modłę maszerujących wojaków, którym ciążą już ramiona, a nogi odmawiają posłuszeństwa: Strachu cień W sercu mrok Smutek łzami Zaćmił wzrok.

Śmierć i łzy, Śmierć i łzy, Idą w trop Tam gdzie my. Niejeden kraj Przeszedłem daleki Obce wzgórza I domowe rzeki. Śmierć i łzy, Śmierć i łzy, Idą w trop Tam gdzie my. Smocze morza, Lądy płaczu, Już ja domu Nie zobaczę. Śmierć i łzy, Śmierć i łzy, Idą w trop Tam gdzie my. Pieśń tchnęła bezdennym żalem i bezgranicznym bólem, ale kołyszący się w jej rytm śpiewacy mieli tak przekomiczny wygląd, że Valentine i Carabella z trudem powstrzymywali się od śmiechu. Jednak w miarę powtarzania refrenu Valentine poważniał, aż w końcu ogarnęło go głębokie współczucie dla Skandarów. Oni rzeczywiście spotkali na swej drodze śmierć i niedolę, i choć teraz zbliżali się do domu, to znaczną część życia spędzili poza nim. A może, pomyślał Valentine, to nie jest takie proste być Skandarem na Majipoorze, wielkim kudłatym stworem górującym nad tłumem mniejszych i gładkoskórych istot. Lato skończyło się i na wschodzie Zimroelu nastała pora suszy, podczas której wieją południowe wiatry, roślinność zapada w zimowy sen aż do wiosennych deszczy, a w

ludziach, jak mówił Zalzan Karol, wyzwalają się mroczne namiętności, popychając ich do najgorszych zbrodni. Valentine początkowo uważał ten region za mniej interesujący od śródkontynentalnych

dżungli

lub

porośniętego

bujną

podzwrotnikową

roślinnością

zachodniego wybrzeża., lecz powoli zaczęła mu się podobać jego powściągliwa, surowa uroda. Odetchnął jednak z ulgą, kiedy po wielu dniach spędzonych na rzece, która zdawała się nie mieć końca, Zalzan Karol obwieścił, że widać już przedmieścia Piliploku.

Rozdział 3 Port Piliplok był tak samo stary i tak samo rozległy jak jego bliźniaczy brat na przeciwległym krańcu kontynentu, port Pidruid, ale na tym kończyło się podobieństwo obu miast. Pidruid było budowane bez planu i stanowiło gmatwaninę ulic, alei i bulwarów przeplatających się ze sobą przypadkowo, zgodnie z fantazją kolejnych budowniczych, podczas gdy Piliplok zaprojektowano niezliczone tysiące lat temu z niemal maniakalną precyzją. Ten największy wschodni port kontynentu rozłożył się po południowej stronie ujścia Zimru do Morza Wewnętrznego. Rzeka osiągnęła tu nieprawdopodobną szerokość sześćdziesięciu czy siedemdziesięciu mil i całą tą szerokością wlewała do morza muł i kamienie niesione przez siedem tysięcy mil, mącąc olbrzymie niebieskozielone wodne przestworza. Północna strona ujścia ograniczona była kredowym urwiskiem, na milę wysokim i kilka mil szerokim, widocznym nawet z Piliploku, kiedy poranne słońce odbijało się w jego białych ścianach. Nie było tam warunków do założenia portu ani miasta, toteż urwisko przeznaczono na pustelnię. Przebywali w niej ci, którzy poświęcili się Pani i już od stu lat nie chcieli mieć nic wspólnego ze światem zewnętrznym, który zresztą odpłacał im pięknym za nadobne i żył swoim życiem. Miasto, którego jedenaście milionów mieszkańców utrzymywało się ze wspaniałego portu, podporządkowało mu wszystkie swoje mechanizmy i jeśli port był sterem, ono było rufą statku, który nazywał się Piliplok. Najbliżej portowego nabrzeża leżało centrum handlowe, za nim szedł przemysł, potem rozrywki i na końcu dzielnice mieszkalne, wyraźnie podzielone między sobą pod względem zamożności, nie przestrzegające natomiast zbytnio podziałów rasowych. Miasto było wielkim skupiskiem Skandarów - Valentine'owi zdawało się, że co trzecia osoba na ulicy należy do rodziny Zalzana Kavola - i ta wielka liczba rozpychających się owłosionych ramion mogła każdego przybysza wprawić w lekkie zakłopotanie. Mieszkało tu także sporo wyniosłych, arystokratycznych, dwugłowych Su-Suherów, kupców handlujących luksusowymi towarami: najdelikatniejszymi tkaninami, biżuterią i najrzadszymi okazami rękodzieła sprowadzanego z różnych prowincji. Valentine, czując na policzkach gorące tchnienie południowego wiatru, zaczynał rozumieć, co Zalzan Kavol miał na myśli mówiąc o wyzwalanych przez ten wiatr namiętnościach. - Czy on kiedykolwiek przestanie wiać? - spytał. - Z pierwszym dniem wiosny - odpowiedział Zalzan Kavol. Valentine pomyślał, że wtedy będzie już daleko, ale szybko się okazało, że wcale nie jest to takie pewne. Razem z

Zalzanem Kavolem i Deliamberem udał się do przystani Shkunibor, leżącej we wschodniej części portu, aby załatwić formalności związane z podróżą na Wyspę. Całymi miesiącami wyobrażał sobie tę przystań jako miejsce o baśniowym blasku i pełnej splendoru, majestatycznej architekturze, jednak rzeczywistość nijak się miała do marzeń. Nabrzeże portowe, z którego odpływały statki z pielgrzymami, nie miało w sobie niczego z baśni czy legendy: pusta, goła przestrzeń z walącym się budynkiem o łuszczących się, dawno nie malowanych ścianach, z powiewającymi na wietrze strzępami bander. Nigdzie nie było żywej duszy. Po dłuższych poszukiwaniach Zalzan Kavol znalazł rozkład rejsów, wywieszony w jakimś ciemnym kącie walącego się budynku. Według niego statki z pielgrzymami odpływały na Wyspę pierwszego dnia każdego miesiąca - z wyjątkiem jesieni. Ostatni wyszedł w morze tydzień temu, w Dzień Gwiazdy. Następny wypływał za trzy miesiące. - Trzy miesiące! krzyknął Valentine. - Co będziemy tu robić przez trzy miesiące? Żonglować na ulicach? Żebrać? Kraść? Czytaj rozkład jeszcze raz! - Nic innego nie wyczytam - odpowiedział krzywiąc się Skandar. - Wszystko przez te wiatry! Jestem zaślepiony miłością do tego miasta, ale nie cierpię go w porze wiatrów. Parszywe szczęście! - Czy w tym sezonie nie wychodzą w morze żadne statki? - spytał Valentine. - Tylko smocze - rzekł Skandar. - Co to za statki? - Rybackie, polują na smoki morskie, które o tej porze roku odbywają gody i łatwo je można podejść. Wiele tych statków już na pewno wypłynęło. Ale co nam po nich? - A jak daleko się zapuszczają? - pytał dalej Valentine. - Aż trafią na łowiska. Czasami nawet docierają do Archipelagu Rodamaunt. - Gdzie to jest? - Archipelag Rodamaunt to długi łańcuch wysp na Morzu Wewnętrznym, gdzieś w połowie drogi między nami a Wyspą Snu - pośpieszył z wyczerpującą odpowiedzią Deliamber. - Czy te wyspy są zamieszkałe? - Tak, i to gęsto. - Świetnie. Z pewnością między wyspami kwitnie jakiś handel. Co wy na to, żebyśmy wynajęli jeden z tych smoczych statków i dopłynęli nim aż do Archipelagu, a tam zlecimy miejscowemu kapitanowi, aby nas przewiózł na Wyspę? - Czemu nie - rzekł Deliamber.

- Chyba nie ma przepisu zabraniającego pielgrzymom podróżowania na innych statkach poza specjalnie dla nich przeznaczonymi? - O niczym takim nie słyszałem - zapewnił go Vroon. Zalzan Kavol miał jednak zastrzeżenia co do tego pomysłu. - Rybacy polujący na smoki z pewnością nie zechcą zawracać sobie głowy pasażerami - powiedział. - Oni nie zajmują się takim procederem. - Może zaczną, kiedy zobaczą parę rojali. - Nie byłbym tego pewny. Ich zajęcie daje im niezły dochód. Mogą się bać, że przyniesiemy pecha albo że będziemy się naprzykrzać i przeszkadzać. No i jeśli wcześniej natkną się na łowiska, nie zechcą nas zawieźć na Archipelag. A jeżeli nawet zawiozą, to skąd można wiedzieć, że znajdzie się tam ktoś, kto popłynie z nami dalej? - Może masz rację - zgodził się Valentine - ale z drugiej strony to wszystko da się łatwo zorganizować. Zamiast przez trzy najbliższe miesiące przejadać pieniądze w Piliploku, można ich użyć jako argumentu w rozmowie z kapitanem statku. Idziemy szukać rybaków! Przystanie, jedna za drugą, ciągnęły się wzdłuż wybrzeża przez kilka mil. Stały w nich dziesiątki statków przygotowywanych do nowego, właśnie rozpoczynającego się sezonu. Te, które łowiły smoki morskie, miały identyczne kształty i podobnie złowieszczy wygląd. Były to kolosy o opasłych kadłubach i wysokich, fantazyjnych, potrójnie rozwidlonych masztach. Na dziobach straszyły zębiaste paszcze, a rufy wieńczyły długie wiechcie kolczastych ogonów. Na zdobionych malowidłami burtach bielały rzędy zębów i groźnie łypały żółte i purpurowe oczy. Górne pokłady były najeżone wyrzutniami harpunów i kołowrotami do sieci, a splamione krwią pokłady świadczyły o tym, że odbywały się na nich rzezie. Valentine nie sądził, aby statki-rzeźnie były najwłaściwszym środkiem lokomocji na pokojową, świętą Wyspę, ale nie miał wyboru. Zresztą i ów wybór wkrótce okazał się wielce wątpliwy. Szli od statku do statku, od nabrzeża do nabrzeża, od suchego doku do suchego doku, a specjaliści od mordowania smoków wysłuchiwali ich propozycji bez jakiegokolwiek zainteresowania. Do pertraktacji Valentine wyznaczył Zalzana Kavola, ponieważ kapitanami byli głównie Skandarzy, więc istniała większa szansa, że przychylnie potraktują jednego ze swoich. Niestety, kapitanowie okazali się niepodatni na wszelkie perswazje. - Wasz pobyt na pokładzie będzie rozpraszać załogę - powiedział pierwszy. - Będziecie się o wszystko potykać i zaraz dostaniecie choroby morskiej. Będziecie żądać specjalnych posług... - Nie przewozimy pasażerów - uciął krótko drugi. - Takie są przepisy.

- Archipelag leży za daleko na południe. Niechętnie tam się zapuszczamy - oświadczył trzeci. - Mówi się - powiedział czwarty - że smoczy statek, który zabiera na pokład obcych, nie wraca z morza. Wolałbym nie sprawdzać, czy to tylko przesąd. Może jeszcze nie w tym roku. - Nie interesują mnie pielgrzymi - rzekł piąty. - Niech was Pani sama przeniesie, jeśli ma taką wolę. Na moim statku na pewno nie popłyniecie. Szósty też odmówił, dodając, że tracą tylko czas. Siódmy to potwierdził. Ósmy, dowiedziawszy się już, że wycieczka szczurów lądowych plącze się po dokach i szuka naiwnego, nawet się im nie pokazał. Dziewiąty kapitan, stara, siwa, szczerbata, z wytartym futrem Skandarka, mimo że też nie chciała ich zabrać, okazała się jednak dość rozmowna i coś im poradziła. - Na przystani Prestimiona - powiedziała - znajdziecie kapitana Gorzvala z “Brangalyn". Gorzvalowi przytrafiło się ostatnio parę niefortunnych rejsów i stąd wiadomo, że ma pusto w kieszeni. Nie dalej jak wczoraj wieczorem słyszałam w tawernie, że usiłuje zaciągnąć jakąś pożyczkę na remont kadłuba. Możliwe, że połasiłby się na dodatkowy zarobek. - A gdzie jest przystań Prestimiona? - spytał Zalzan Kavol. - Na samym końcu, za przystaniami Dekkereta i Kinnikena, tuż obok szalup ratunkowych. Godzinę później, rzuciwszy jedno spojrzenie na “Brangalyn", Valentine pomyślał, że stanowisko w pobliżu szalup jest chyba najbardziej odpowiednim miejscem dla statku kapitana Gorzvala, gdyż wyglądał on tak, jakby miał za chwilę rozpaść się na kawałki. Był mniejszy i starszy od dotychczas oglądanych, a w którymś momencie długiego żywota jego kadłub musiał zostać nieźle nadwerężony; na domiar złego poddany został następnie niefachowemu remontowi, o czym świadczyły źle dopasowane wręgi i dziwnie przechylona sterburta. Wymalowane tuż nad linią wody oczy i zęby dawno straciły magiczną i odstraszającą moc. Galeon był przekrzywiony, szpice ogona odłamane w odległości dziesięciu stóp od nasady, być może przez uderzenie rozdrażnionego smoka, a maszty z niewiadomych przyczyn były skrócone. Załoga, która dość niemrawo uszczelniała i smołowała pokład, nawijała liny i cerowała żagle, przyjęła ich bez większego zainteresowania. Kapitan Gorzval pasował wyglądem do swego statku. Wzrostu Lisamon Hultin albo nieco niższy, mógł uchodzić za karła wśród Skandarów. Zezowaty na jedno oko, ze sterczącym kikutem lewego zewnętrznego ramienia, ze zmatowiałym szorstkim futrem,

przygarbiony, sprawiał wrażenie zmęczonego życiem i przegranego. Ożywił się jednak natychmiast, kiedy Zalzan Kavol zagadnął go o podróż na Archipelag Rodamaunt. - Ilu? - spytał krótko. - Dwunastu. Czterech Skandarów, Hjort, Vroon, pięcioro ludzi i jeden obcy. - Mówisz, że jesteście pielgrzymami. Wszyscy? - Co do jednego. Gorzval zrobił ręką niedbały znak oddający cześć Pani i powiedział: - Wiecie o tym, że przewożenie pasażerów na statkach polujących na smoki jest nielegalne. Jestem jednak dłużnikiem Pani i chcę jej podziękować za ostatnio otrzymane łaski. Zrobię dla was wyjątek. Płacicie gotówką i z góry. - Oczywiście - odpowiedział Zalzan Kavol. Valentine odetchnął z ulgą. Statek był nędzny i w opłakanym stanie, a Gorzval to zapewne podrzędnej klasy nawigator, o ile w ogóle można tu było mówić o jakiejkolwiek klasie, do tego doświadczany często przez nieszczęścia, ale jedynie on chciał z nimi rozmawiać. Gorzval wymienił swoją cenę i z widocznym przejęciem oczekiwał targu. Zażądał mniej niż połowę sumy bezskutecznie oferowanej innym kapitanom, lecz mimo to Zalzan Karol, powodowany starym przyzwyczajeniem i dumą, spróbował urwać trzy rojale. Poszło łatwo. Gorzval wyraźnie przerażony ewentualną utratą klientów, spuścił półtora. Widząc tę słabość Zalzan Kavol nie zamierzał ustąpić, ale Valentine zlitował się nad nieszczęsnym kapitanem i uciął sprawę. - Umowa stoi. Kiedy odpływamy? - Za trzy dni. Z trzech zrobiło się cztery. Gorzval mówił niejasno o potrzebie dodatkowych napraw, co faktycznie oznaczało, jak odkrył Valentine, konieczność załatania kilku naprawdę poważnych dziur. Kapitan nie był zdolny do takiego wysiłku finansowego, póki nie spadli mu z nieba pasażerowie i ich gotówka. Powtarzając zasłyszane w tawernie plotki, Lisamon Hultin opowiedziała im, że Gorzval, aby zdobyć pieniądze na cieślę, próbował zastawić część przyszłego połowu, lecz nie znalazł chętnego. Dowiedzieli się ponadto o nim, że nie ma dobrej reputacji, że wypowiadane przez niego sądy nie cieszą się uznaniem, że mu się nie szczęści, że jego załoga jest źle opłacana i leniwa. Kiedyś przegapił całe łowisko smoków i wrócił z niczym do Piliploku, podczas innej wyprawy stracił rękę, bo zajął się potworem, który, jak się okazało, jeszcze nie zdechł, a podczas ostatniego rejsu jakaś poirytowana bestia, uderzając w śródokręcie, omal nie posłała “Brangalyn" na dno.

- Chyba lepiej byłoby popłynąć na Wyspę wpław - podsumowała Lisamon swoje sprawozdanie. - Może przyniesiemy naszemu kapitanowi więcej szczęścia, niż miał dotychczas - rzekł Valentine. - Z takim optymizmem, mój panie, powinieneś być na Górze Zamkowej najdalej do Dnia Zimy - zaśmiał się Sleet. Valentine mu zawtórował, ale szybko spoważniał. Rzeczywiście, statek nie wzbudzał zaufania, a po nieszczęściach w Piurifayne nie chciałby poprowadzić tych ludzi ku następnej katastrofie. Przecież szli za nim, ślepo mu ufając, opierając się tylko na wierze w sny, czary i enigmatyczną pantomimę Metamorfów. Jakiż to byłby dla niego wstyd i ból, gdyby śpiesząc się nadmiernie na Wyspę, zgotował im następną niedolę! A tu jeszcze ten sterany życiem, kaleki kapitan, do którego Valentine tak nieoczekiwanie poczuł sympatię. Jeśli nawet jest prawdą, że Gorzval był przez całe życie niefortunnym marynarzem, to jeszcze nie znaczy, że teraz nie będzie dobrym sternikiem, zwłaszcza wioząc Koronala, któremu los również nie sprzyjał i to tak bardzo, że w ciągu jednej nocy pozbawił go tronu, pamięci i tożsamości! W przeddzień wypłynięcia “Brangalyn" Vinorkis odciągnął Valentine'a na stronę i odezwał się zafrasowany: - Mój panie, jesteśmy obserwowani. - Skąd wiesz? Hjort uśmiechnął się i pogładził pomarańczowe wąsy. - Mam niejakie doświadczenie w tym fachu. Zauważyłem jak taki jeden, niepozorny z wyglądu, Skandar, włóczy się po dokach. Któryś z cieśli okrętowych powiedział mi, że wypytuje o ludzi Gorzvala, a zwłaszcza o pasażerów z “Brangalyn" i o to, dokąd płyną. Valentine zachmurzył się. - A już myślałem, że umknęliśmy im podczas przeprawy przez kontynent! - Musieli w Ni-moya powtórnie wpaść na nasz ślad. - W takim razie trzeba ich koniecznie zgubić na Archipelagu. O ile dotrą tam za nami. Miej to towarzystwo na oku. Dziękuję ci, Vinorkisie. - Nie dziękuj, panie, spełniam swój obowiązek. Rankiem podczas załadunku statku Vinorkis wypatrywał wścibskiego Skandara w każdym zakątku przystani, ale na próżno. Szpieg zrobił swoje i zniknął, pomyślał Valentine. Teraz pałeczkę przejmie następny lojalny sługa uzurpatora. Kiedy wychodzili w morze, wiał silny południowy wiatr, ale smocze statki umiały z nim walczyć i lawirować między jednym a drugim podmuchem. Zabawa była męcząca, lecz

nie do uniknięcia, gdyż smoki morskie dawały się upolować tylko podczas tej podłej pory roku. Na wszelki wypadek “Brangalyn" wyposażono w dodatkowy silnik, oczywiście o niezbyt wielkiej mocy, gdyż na Majipoorze zawsze były kłopoty z paliwem. Statek nabrał wiatru w żagle i manewrując z godnością, choć dość niezdarnie, opuścił Piliplok. Morze Wielkie, zajmujące prawie całą drugą półkulę, z racji swego ogromu leżało poza zasięgiem statków. Żegluga skupiała się na mniejszym morzu Majipooru, zwanym powszechnie Morzem Wewnętrznym, a przez marynarzy również “kałużą", choć żeby tę “kałużę" przebyć od wschodnich wybrzeży Zimroelu do zachodnich brzegów Alhanroelu, trzeba było pokonać jakieś pięć tysięcy mil morskich. Wody rozdzielała leżąca w połowie drogi Wyspa Snu - wystarczająco duża, by być światem samym dla siebie, lecz za mała, by ją nazywać kontynentem - i kilka łańcuchów niewielkich wysepek. Smoki morskie, których ilość szacowano na dziesięć - dwanaście wielkich stad, pędziły żywot w ciągłych podróżach dokoła globu, co im zajmowało lata, dziesiątki lat, a może i wieki. Jak długo żyły, nikt naprawdę nie wiedział. Każdego roku letnią porą jedno z takich stad kończyło podróż przez Morze Wielkie, mijało Narabal i opływając Zimroel od południa zbliżało się aż do Piliploku, ale ponieważ samice spodziewały się młodych, nie urządzano wtedy polowań. Jesienią młode się rodziły, a kiedy horda osiągała wietrzne wody między Piliplokiem a Wyspą Snu, z portu wypływały całe masy smoczych statków i rozpoczynały się doroczne łowy. Polowano zarówno na młode, jak i na stare sztuki, a te, które przeżyły, ruszały na dalszy szlak wzdłuż południowych wybrzeży Wyspy Snu, półwyspu Stoienzar i kontynentu Alhanroel, by na dobre zniknąć na obszarach Morza Wielkiego. Tam, przez nikogo nie ścigane, zażywały swobody aż do czasu, kiedy znów nadchodziła pora powrotu w okolice Piliploku. Smoki morskie były bezsprzecznie największymi stworzeniami żyjącymi na Majipoorze. Rodząc się miały zaledwie pięć stóp długości, ale rosły przez całe życie i dochodziły do znacznych rozmiarów, chociaż nikt dokładnie nie wiedział, jak dużych. Kiedy skończyły się kłopoty, Gorzval okazał się niezwykle gadatliwym Skandarem. Zaprosił podróżnych, by spożywali posiłki przy jego stole i godzinami snuł opowieści o smokach morskich i ich legendarnych rozmiarach. Jeden, schwytany za panowania Lorda Malibora, miał sto dziewięćdziesiąt stóp długości, inny, z czasów Confalume'a, dwieście czterdzieści, a kiedy Prestimion był Pontifexem, a Lord Dekkeret Koronalem, złowiono sztukę o całe trzydzieści stóp dłuższą. Ale rekordzistą, twierdził Gorzval, był ten, który bezczelnie pojawił się u wejścia do portu za panowania Thimina i Lorda Kinnikena, bo mierzył ni mniej, ni więcej tylko równe trzysta piętnaście stóp. Ten potwór, znany potem jako Smok Lorda

Kinnikena, uciekł nawet nie zadraśnięty, ponieważ cała flotylla smoczych statków właśnie znajdowała się na połowach, daleko w morzu. Przypuszczalnie widywano go w następnych stuleciach, ostatni raz w roku, kiedy Lord Voriax został Koronalem, ale gdy się pojawiał, nikt nawet nie brał harpuna do ręki, gdyż powszechnie wierzono, że ta bestia przynosi nieszczęście. - Teraz musi już mierzyć z pięćset stóp - powiedział Skandar - i modlę się, żeby nie spotkać go na swojej drodze. Valentine widywał czasami małe smoki morskie. Sprzedawano je na jarmarkach w całym Zimroelu. Próbował nawet ciemnego, twardego, specyficznie pachnącego mięsa. Mięso z większych sztuk, dochodzących nawet do pięćdziesięciu stóp, sprzedawano świeże tylko na wschodnim wybrzeżu, gdyż z powodu trudności z transportem nie można było zaopatrywać w nie rynków w głębi kraju. Smoki jeszcze większe nie nadawały się do jedzenia. Z ich mięsa wytapiano tłuszcz, który służył jako olej napędowy, ponieważ na Majipoorze brakowało naturalnych zasobów paliwa. Kości smoków, i tych dużych, i tych małych, miały powszechne zastosowanie w architekturze, ponieważ ich wytrzymałość była równa stali, a znacznie łatwiej się je uzyskiwało. Nie narodzone młode, często znajdowane w ciałach martwych samic, z dużym powodzeniem wykorzystywano w lecznictwie. Skóra smoków, skrzydła smoków, smoków to, smoków tamto, wszystko, według słów kapitana, przynosiło jakąś korzyść i niczego nie marnowano. - To, na przykład, jest smocze mleko - powiedział Gorzval podając swoim gościom butelkę niebieskawego, prawie przezroczystego płynu. - Za butelkę czegoś takiego w Nimoya albo w Khyntorze płacą dziesięć koron. Spróbujcie, proszę. Lisamon Hultin pociągnęła mały łyk i splunęła na podłogę. - Smocze mleko czy smocze siuśki? - spytała. Kapitan uśmiechnął się lodowato. - W Dulornie - powiedział - to, co wyplułaś, kosztowałoby cię przynajmniej koronę, a i tak miałabyś szczęście, jeśli w ogóle byś je dostała. - Pchnął butelkę do Sleeta, lecz ten potrząsnął głową przecząco. Pchnął do Valentine'a. Po chwili wahania Valentine podniósł ją do ust. - Gorzkie - powiedział - i czuć je pleśnią, ale nie takie złe. Do czego służy? Skandar poklepał się po udach. - Afrodyzjak! - zagrzmiał. - Pobudza witalność! Rozpala krew! Przedłuża życie! Wskazał jowialnie na Zalzana Kavola, który, nie zapraszany, pociągnął duży haust płynu. Widzicie? Każdy Skandar dobrze o tym wie! Mężczyzny z Piliploku nie trzeba namawiać do wypicia smoczego mleka! - Smocze mleko? - zdziwiła się Carabella. - A więc one są ssakami?

- Tak, oczywiście. Młode wylęgają się z jaj jeszcze w brzuchu matki. W jednym miocie bywa dziesięć, dwanaście sztuk. Po ujrzeniu światła dziennego natychmiast rzucają się do ssania sutków, które samice mają wzdłuż całego podbrzusza. Dziwi cię smocze mleko? - Myślałam, że smoki są gadami, a gady nie dają mleka. - Smoki to smoki, i tyle. Napijesz się? - Nie, dziękuję - odpowiedziała. - Moje siły witalne nie potrzebują żadnych podniet. Posiłki w kajucie kapitana stanowiły najmilszą część podróży - jak ocenił po pewnym czasie Valentine. Gorzval był dobroduszny i otwarty, jak na Skandara, no i jadał smaczne posiłki z winem i mięsem, różnego rodzaju rybami, a także z doskonale przyrządzanymi potrawami ze smoka. Lecz sam statek, dość niedbale skonstruowany, poskrzypujący i ciasny, nie zapewniał ani odrobiny komfortu, a załoga, w skład której wchodziło kilkunastu Skandarów, jacyś Hjortowie i ludzie, była niekomunikatywna i wręcz wrogo nastawiona do pasażerów. Wyniośli łowcy smoków - nawet taka banda o niezbyt szerokich horyzontach jak załoga “Brangalyn", statku o zaszarganej opinii - wyraźnie dawali do zrozumienia, że nie są zadowoleni z obcych, plączących się tu i tam i wciskających nos w ich zawodowe tajemnice. Jeden Gorzval cieszył się z niecodziennych towarzyszy podróży, ale może w jego wypadku w grę wchodziła wdzięczność, gdyż to ich pieniądze pozwoliły statkowi raz jeszcze wyjść w morze. Znajdowali się teraz daleko od lądu, znużeni monotonią zlewającego się morza i nieba, obu jednakowo szarych, jednakowo niebieskich, niezmiennie rozmywających wszelkie poczucie czasu i przestrzeni. Statek trzymał kurs południowo-wschodni a im bardziej oddalał się od Piliploku, tym niebezpieczniejszy i gorętszy stawał się wiatr, z którym przyszło mu się zmagać. - Nazywam go naszym przesłaniem - powiedział Gorzval - gdyż wieje prosto z Suwaelu. To taki mały prezent od Króla Snów, oczywiście równie wyszukany, jak wszystko inne, co ten władca rozdaje. Morze było puste; ani wyspy na horyzoncie, ani dryfujących pni, a przede wszystkim żadnego smoka. Tym razem, jak widać, potwory oddaliły się od wybrzeży Zimroelu; teraz pławiły się zapewne w tropikalnych wodach wokół Archipelagu. Tylko ptaki gihorna przeciągały od czasu do czasu nad “Brangalyn", przemierzając szlak jesiennej wędrówki z wysp na Bagna Zimr. Owe bagna nie miały nic wspólnego z rzeką o tej samej nazwie, gdyż leżały na południowo-wschodnich krańcach kontynentu, o pięćset mil od jej ujścia koło Piliploku. Długonogie, majestatycznie lecące ptaki były niewątpliwie kuszącym celem, nikt się jednak nie składał do strzału: morze musiało być bezpieczne dla wszystkich podróżnych.

Pierwsze smoki pojawiły się w pobliżu statku podczas drugiego tygodnia podróży. Gorzval wyśnił je dzień wcześniej. - O smokach śni każdy kapitan - wyjaśnił. - Nasze umysły dostrajają się do impulsów wysyłanych przez te zwierzęta. Wyczuwamy je z dość znacznej odległości. Jest taka kobieta, widzieliście ją pewnie w porcie, bez kilku zębów, nazywa się Guidrag, której smoki śnią się już na tydzień przed zbliżeniem się do nich, a czasem nawet wcześniej. Bierze kurs na miejsce widziane we śnie i zawsze trafia na całą ławicę. Jeśli o mnie chodzi, wyczuwam je tylko na jeden dzień naprzód. Nie mam się zresztą czego wstydzić, żaden kapitan nie jest tak dobry jak ta Guidrag. Teraz jednak mogę wam zagwarantować, że będziemy mieli smoki przed dziobem za jakieś dziesięć - dwanaście godzin. Valentine nie miał wiele zaufania do gwarancji składanych przez Skandara. Jednak w połowie następnego ranka majtek z bocianiego gniazda zawołał: - Ahoj! Smoki, ahoj! Przed dziobem “Brangalyn" zaroiło się od dzikich bestii. Trzydzieści, czterdzieści, pięćdziesiąt, może więcej. Były ogromne i nie miały odrobiny wdzięku: brzuchate, szersze od statku, który na nie polował, o długich tłustych szyjach, ciężkich trójkątnych łbach, krótkich płaskich ogonach z wyraźnie zaznaczoną linią kręgosłupa, biegnącą wzdłuż wysoko sklepionych, niemal garbatych grzbietów. Największą osobliwość stanowiły jednak smocze skrzydła, przypominające czarne jak noc skrzydła nietoperzy. Wyrastały z masywnych karków i sięgały do połowy olbrzymich cielsk. Większość smoków spowijała się w nie niczym w płaszcze, ale niektóre rozpościerały je na całą okazałą długość i wachlowały się nimi jak kruchymi, kościstymi, złączonymi błoną palcami, rzucając cień na wielkie połacie wody. Oczywiście, tylko nazywano je skrzydłami - w rzeczywistości były to płetwy, bo te olbrzymie stwory nie mogłyby wszak unieść się w powietrze. W smoczej hordzie przeważała młodzież, mierząca od dwunastu do piętnastu stóp, ale były tam też dopiero co urodzone maluchy, mniej więcej sześciostopowe, swawolące obok matek albo przyssane do ich podbrzuszy. Matki nie były zbyt wielkie w porównaniu z kilkoma ospale poruszającymi się olbrzymami. Te ostatnie, na pół zanurzone, wystawiały na powierzchnię wody wysokie garby grzbietów, sprawiając wrażenie pływających górzystych wysp. Były niewyobrażalnie grube, natomiast nie wiadomo, jak długie, gdyż ich ogony prawie zawsze pozostawały pod wodą; jednak dwa albo trzy okazy, które raczyły się w pełni zaprezentować, były przynajmniej tak duże jak statek. - Chyba nie mamy do czynienia ze smokiem Lorda Kinnikena? - spytał Valentine przechodzącego obok Gorzvala.

Kapitan zaśmiał się pobłażliwie. - O czym ty mówisz! Ten Kinnikena jest co najmniej trzy razy większy. Trzy? Co ja mówię! Więcej niż trzy. Te mają ledwo sto pięćdziesiąt stóp. Widziałem całe mnóstwo większych. Ty też je zobaczysz, przyjacielu, już niedługo. Valentine usiłował wyobrazić sobie smoki trzy razy większe od tych tutaj, ale na myśl o tym jego umysł się buntował. Z równym skutkiem mógłby chcieć zobaczyć wyłaniającą się z morza Górę Zamkową. Statek ruszył na łowy. Operacja była z góry zaplanowana i każdy z członków załogi doskonale znał swoje obowiązki. Spuszczono łodzie. Na dziobie każdej z nich stał Skandar z oszczepem w ręku, zabezpieczony pasami. Oszczepy pracowały szybko, tak rozdzielając śmiertelne ciosy, by żadna z matek nie straciła całego potomstwa. Młode zabite smoki przywiązywano za ogony do lodzi, a kiedy te wracały do statku, spuszczano zeń sieci i podnoszono połów na pokład. Po załadowaniu kilkunastu sztuk nastąpiły przygotowania do ataku na grubszą zwierzynę. Łodzie wycofano, a harpunnik, olbrzymi Skandar połyskujący na piersiach niebieskawą golizną w miejscu, gdzie od ciężkiej pracy futro dawno się wytarło, zajął stanowisko przy wyrzutni na górnym pokładzie. Nie śpiesząc się dobierał broń i osadzał ją w katapulcie, podczas gdy Gorzval tak manewrował statkiem, by przygotować odpowiednie

pole

ostrzału.

Harpunnik

wycelował.

Nieświadome

zagrażającego

niebezpieczeństwa smoki harcowały w wodzie. Valentine ścisnął rękę Carabelli i wstrzymał oddech. Śmignęła niosąca śmierć błyskawica i ostrze harpuna zagłębiło się w grubym karku. Morze ożyło. Zraniony potwór, który miał dziewięćdziesiąt stóp długości, walił ogonem, wznosząc fontanny wody i rozwijając skrzydła, jak gdyby chciał szukać ratunku w powietrzu. Związana z nim liną “Brangalyn" posłusznie poddawała się ruchom walczącego o życie zwierzęcia. Smocze matki rozłożyły opiekuńczo skrzydła, zgarnęły pod nie swoje oseski i zaczęły odpływać bijąc w wodę ogonami, podczas gdy największe sztuki w stadzie po prostu zniknęły, zanurzając się bez najmniejszego wysiłku w morską głębinę. Na polu walki pozostało kilkanaście smoków średniej wielkości. Zdawały sobie sprawę, że stało się coś niepokojącego, gdyż trzymając w pogotowiu na pół rozłożone skrzydła uderzały nimi o wodę i zataczały wokół rannego towarzysza szerokie kręgi, lecz wyraźnie nie były zdolne do podjęcia jakiejkolwiek decyzji. Tymczasem harpunnik, nadal zachowując zimną krew, znowu dobierał broń i po chwili umieścił w ofierze dwa następne harpuny. - Łodzie! - ryknął kapitan. - Sieci! Rozpoczęła się dziwna batalia. Jeszcze raz spuszczono łodzie. Myśliwi, tym razem bez

oszczepów, podpłynęli naprzód, a kiedy zbliżyli się do kręgu podnieconych smoków, zaczęli ciskać w wodę czymś, co przypominało granaty i co eksplodowało raz za razem z głośnym hukiem, zalewając przy tym wodę warstwą jasnożółtej farby. Nie wiadomo, co bardziej przeraziło smoki - eksplozje czy farba, w każdym razie zwierzęta z dzikim trzepotem skrzydeł i trzaskaniem ogonów szybko odpłynęły, gubiąc się gdzieś w przestrzeniach oceanu. Pozostała tylko ofiara, wciąż jednak żywa i wciąż silna. Ten smok też usiłował odpłynąć, ale ciągnąc za sobą ciężką “Brangalyn" słabł z minuty na minutę. Załoga łodzi skierowała ją w stronę statku, a kiedy zwierzę było tuż-tuż, wyrzucono za burtę belę grubej sieci, która z pomocą zamontowanego w niej mechanizmu rozwinęła się, po czym opadła na smoka, a kiedy się w nią zaplątał, złożyła się na nowo. - Kołowroty! Dźwigi! - ryknął Gorzval i sieć uniosła się do góry. Smok zawisł w powietrzu. Jego ogromna waga spowodowała, że statek przechylił się alarmująco. Wysoko w górze harpunnik podniósł się w swej niszy, aby dobić zwierzę. Chwycił katapultę wszystkimi czterema ramionami i uwolnił zabójczą broń. Jęknął z wysiłku, lecz nie był on daremny, gdyż po chwili powietrze rozdarł głuchy, wydany w śmiertelnej udręce krzyk smoka. Harpun przeszył jego czaszkę tuż za wybałuszonymi wielkimi zielonymi oczami. Potężne skrzydła zagarniały powietrze w ostatnich konwulsjach. Reszta była zwykłą rzeźnią. Kołowroty zrobiły, co do nich należało, i smok został odtransportowany na miejsce uboju. Potem zaczęło się rozbieranie mięsa. Valentine przyglądał się temu przez chwilę, ale krwawy spektakl szybko wywołał w nim uczucie odrazy: krojenie smoka, troskliwe oddzielanie co cenniejszych organów, odrąbywanie skrzydeł i cała ta reszta. Miał dość. Zszedł na dolny pokład. Kiedy po kilku godzinach znów wzięła w nim górę ciekawość, zobaczył na górnym pokładzie, niczym na wystawie w muzeum, czysty szkielet - wielki biały łuk zwieńczony dziwacznym kolczastym grzbietem. Ale rzeźnikom wciąż było mało - nawet i ten szkielet rozbierali na części. - Jesteś ponury - powiedziała Carabella. - Nie mogę w sobie znaleźć zrozumienia i uznania dla tej sztuki. Valentine zauważył, że w ładowni wystarczyłoby miejsca na całą ławicę smoków, kapitan jednak wybrał ze stada tylko kilka młodych, jednego dorosłego i to nawet nie największego, a reszcie pozwolił odpłynąć. Zalzan Kavol wyjaśnił mu, że przy połowie smoków obowiązują pewne normy zadekretowane przez Koronalów wiele tysięcy lat temu. Według tych norm stada mogą być przerzedzane, ale nie wyniszczane, a kapitan statku, który wraca zbyt prędko z połowów, musi się gęsto tłumaczyć i może zostać poddany surowym sankcjom. Poza tym należy wydobyć smoka z morza przed pojawieniem się innych

drapieżników, no i szybko sprawić mięso. Załoga, która poluje zbyt zachłannie, nie jest zdolna przerobić własnego połowu w skuteczny, to znaczy przynoszący zyski sposób. Zdawało się, że pierwsza zdobycz sezonu rozweseliła nieco załogę Gorzvala. Zaczęto wreszcie dostrzegać pasażerów, a nawet uśmiechać się do nich. Zwolna topniała lodowa bariera milczenia. Morskie wilki wykonywały teraz codzienne obowiązki z mniejszym napięciem i - można rzec - śpiewająco, gdyż oprócz żartów tu i tam podchwytywano słowa marynarskich piosenek. Piękny i śmiały był Lord Malibor, Ze sztormem się mierzyć gotowy, Porzucił zamku swojego schron I w morze się puścił na łowy. Żaglowiec wprzódy opatrzył swój, A korab to był cud piękności, Żagle ze złota szczerego miał, A maszty ze słoniowej kości. Valentine i Carabella, słysząc piosenkę, wyszli na rufę. Śpiewali nowicjusze w rybackim zawodzie, ładujący właśnie do beczek smoczy tran. Carabella szybko podchwyciła prostą melodię i zaczęła przebierać palcami po maleńkiej harfie, dodając między wierszami zabawne kadencje. Przy rumplu stanął Lord Malibor I w morskie wpatrzony bezmiary, Smoka groźnego wyglądał wśród fal, Potwora strasznego bez miary. I rzucił wyzwanie mu Lord Mahbor, A w glosie dźwięczała mu stal - Wystąp - zakrzyknął - I ze mną się zmień, O władco morskich fal. - Słyszę cię, zuchu - odpowie mu smok,

I płynie przez morskie odmęty Dwanaście mil długi, szeroki na trzy A wyższy niż dwa był okręty. - Spójrz na Zalzana Karola - powiedziała Carabella. Valentine przebiegł wzrokiem wzdłuż pokładu. W odległym jego końcu, oparty o reling, ze skrzyżowanymi na piersi wszystkimi czterema ramionami, z głębokim cieniem na twarzy stał Skandar. Chyba nie znajdował upodobania w słowach piosenki. Co się z nim działo? Nieustraszony był Lord Mahbor, Stawał dzielnie i walczył jak lew. I odpowiadał etosem na cios Strugami lała się krew. Lecz smoczy władcy to szczwany ród, I biją się nie na żarty. Mimo swej siły Lord Malibor Na koniec został pożarty. Niech będzie przestrogą ponura ta pieśń Dla łowców z morskich kipieli Choć dzielni, możecie swój żywot i wy Zakończyć w potwora gardzieli. Valentine zaśmiał się i zaklaskał w dłonie. Widząc taką reakcję Zalzan Karol błysnął gniewnie oczami i ruszył ku nim drżąc z oburzenia. - Mój panie! - wykrzyknął gwałtownie. - Jak możesz tolerować aż taki brak szacunku... - Nie tak głośno z tym “mój panie'' - uciął szorstko Valentine. - Uważasz, że to brak szacunku? O czym ty mówisz? - Żadnego respektu dla tak wielkiej tragedii! Żadnego poważania dla utopionego Koronala! Żadnego poważania dla... - Zalzanie Kavolu! Widzę, że jesteś wielkim orędownikiem wszelakiej godności - rzekł Valentine dobrodusznie. - Umiem odróżniać dobro od zła, mój panie. Kpiny ze śmierci Lorda Malibora są...

- Nie przejmuj się tak, mój przyjacielu - powiedział łagodnie Valentine, kładąc dłoń na wielkim ramieniu Skandara. - Głębia, w której spoczął Koronal, jest nieczuła na wszelkie zniewagi. Uważam, że ballada o nim była pełna wdzięku. Jeśli ja nie czuję do śpiewaków żadnej urazy, to dlaczego ty miałbyś ją czuć? Zalzan Kavol nie przestawał jednak burczeć. - Jeśli wolno mi wyrazić własny sąd, mój panie, myślę, że nie odzyskałeś jeszcze właściwej oceny rzeczy i zdarzeń. Gdybym był tobą, podszedłbym do tych marynarzy i zabronił śpiewania takich okropności przed swoim obliczem. - Przed moim obliczem? - Valentine zaśmiał się szczerze. - A cóż dla nich znaczy moje oblicze? Dbają o mnie mniej niż o plwociny smoka. Kimże jestem, jeśli nie zwykłym pasażerem, i to ledwo tolerowanym? Gdybym powiedział im to, co proponujesz, w jednej chwili mógłbym się znaleźć za burtą i szybko żywiłbym smoki własnym ciałem. Pomyśl o tym i uspokój się, przyjacielu. To jest tylko głupia marynarska piosenka. - A jednak nie powinni jej śpiewać - mruknął Zalzan Kavol. Patrząc za oddalającym się sztywno, nie przekonanym Skandarern Carabella parsknęła śmiechem. - On nawet sam siebie traktuje zbyt poważnie. Valentine zaczął nucić zasłyszaną melodię, a potem spróbował poskładać słowa: Niech będzie przestrogą ponura ta pieśń Dla wszystkich... Swój żywot możecie i wy Zakończyć w smoczej gardzieli! - Kochanie - zwrócił się do Carabelli - czy wyświadczysz mi pewną przysługę? Kiedy załoga skończy swoją robotę, odciągnij na bok jednego z nich - tego, który śpiewa basem, z rudą brodą - i poproś, by nauczył cię słów. Potem ty nauczysz mnie, a ja zaśpiewam całą balladę Zalzanowi Kavolowi. Może się wreszcie uśmiechnie. Jak to idzie? Posłuchajmy... - Słyszę cię, zuchu - odpowie mu smok, I płynie przez morskie odmęty Dwanaście mil długi, szeroki na trzy A wyższy niż dwa byt okręty. Minął tydzień albo i więcej, nim znów zobaczyli smoki, a do tego czasu marynarskich

piosenek nauczyli się nie tylko Carabella i Valentine, ale również Lisamon Hultin i od tej pory po pokładach niósł się jej ochrypły baryton bez względu na porę dnia czy nocy. Zalzan Karol nadal jednak uparcie powarkiwał i parskał gniewem, gdy tylko usłyszał słowa, które w jego przekonaniu znieważały nieżyjącego Lorda Malibora. Następna ławica smoków była o wiele większa od pierwszej i Gorzval pozwolił na upolowanie około dwudziestu młodych sztuk, jednego średniej wielkości i jednego olbrzyma, długości co najmniej stu trzydziestu stóp. Praca przy ich sprawianiu zajęła całej załodze kilka następnych dni. Pokład ociekał purpurą smoczej krwi, a kości i skrzydła gromadzono wszędzie, gdzie się dało, i skrupulatnie cięto je na małe, nadające się do przechowywania kawałki. Na stole kapitana pojawiły się delicje z najdziwniejszych części smoczych organizmów, a Gorzval, coraz bardziej wylewny, przyniósł aż cztery baryłki doskonałego wina, zupełnie nieoczekiwanie jak na kogoś, kto jeszcze nie tak dawno stał na skraju bankructwa. - Złoto Piliploku - powiedział, napełniając po brzegi puchary. - Zachowałem ten napój na specjalną okazję i niewątpliwie taka się właśnie nadarzyła. Przynieśliście nam niezwykłe szczęście. - Twoi kamraci, kapitanowie innych statków, nie byliby zachwyceni słysząc, co mówisz - rzekł Valentine. - Równie dobrze moglibyśmy wypłynąć w morze z nimi, ale oni nie potrafili przewidzieć, jak szczęśliwymi okażemy się pasażerami. - Ich strata, nasz zysk. Za waszą pielgrzymkę, moi przyjaciele! - wzniósł toast kapitan Skandar. Poruszali się teraz w nieco łagodniejszej strefie. Gorący wiatr z Suwaelu docierając do krańców obszaru tropików przycichał powoli, a z południowego wschodu, od strony odległego półwyspu Stoienzar, nadciągała przyjemna chłodna bryza. W powietrzu coraz liczniej krążyły ptaki, woda nabierała zielonej barwy od wodorostów, których warstwa była miejscami tak gruba, że utrudniała żeglugę, a tuż pod powierzchnią przemykały ławice barwnych ryb. Mięsożerne smoki, krążąc wśród nich z otwartymi pyskami, nie musiały wiele się wysilać, aby zdobyć obfite pożywienie. Archipelag Rodamaunt leżał już niedaleko i Gorzval zdecydował, że właśnie tutaj uzupełni swój połów. “Brangalyn" miała jeszcze miejsce w ładowniach na dwa, trzy wielkie smoki, kilka sztuk średnich i czterdzieści do pięćdziesięciu małych. Potem statek miał wsadzić pasażerów na najbliższej wyspie i jak najprędzej zawrócić do Piliploku, aby sprzedać swój łup. - Ahoj! Smoki! Smoki nadchodzą! - rozległ się oczekiwany z niecierpliwością głos majtka.

W ich kierunku zmierzała największa ławica, jaką dotychczas spotkali. Nad wodą sterczały setki kolczastych garbów. Przez dwa dni “Brangalyn" poruszała się między zwierzętami, zabijając je do woli. Na horyzoncie często pojawiały się inne statki, ale zgodnie ze zwyczajem nie wkraczały na obszar cudzego łowiska. Gorzval promieniał z powodu tych sukcesów. Często sam schodził do łodzi, niczym zwykły członek załogi - czemu Valentine dziwił się w głębi duszy - a raz nawet podjął się trudnej pracy harpunnika. Statek, obładowywany kolejnymi tonami mięsa, zanurzał się coraz głębiej. Na trzeci dzień smoki nadal się ich trzymały i nie okazywały lęku przed harpunami ani nie rozpraszały się w czasie polowań. - Jeszcze tylko jeden duży - obiecał wreszcie Gorzval - i kierujemy się ku wyspom. Na koniec łowów wybrał takiego, który mierzył osiemdziesiąt stóp. Valentine miał dość widoku ciągłej rzezi, toteż gdy harpunnik posłał swojej ofierze trzeci pocisk, odwrócił się i odszedł w odległy kąt pokładu. Stanął obok zapatrzonego na wschód Sleeta. - Myślisz, że można już stąd wypatrzeć Archipelag? - zapytał białowłosego człowieczka. - Tęsknię za stałym lądem i za dniem, w którym nie będę czuł zapachu smoczej krwi. - To prawda, że mam ostry wzrok, mój panie, ale i on ma jakieś granice. Wyspy są przed nami o dwa dni żeglowania. Ale... - Sleet omal się nie zachłysnął. - Mój panie... - Co ci się stało? - Chyba jedna z nich podpływa do nas! Valentine, mając oczy porażone kładącym się na falach złotym słonecznym blaskiem, daremnie wpatrywał się w morze. Sleet ujął jego dłoń i wskazał nią w kierunku, gdzie z wody wyłaniał się ostro żebrowany grzbiet, a ten grzbiet - co już Valentine wdział dobrze - zbliżał się do nich. Pod grzbietem zanurzało się w wodzie nieprawdopodobnie olbrzymie cielsko. - Smok Lorda Kinnikena - wyszeptał Valentine zdławionym głosem. - Idzie prosto na nas!

Rozdział 4 Mógł być smokiem Kinnikena czy kogokolwiek innego, nie miało to najmniejszego znaczenia: szerszy od “Brangalyn", kierował się ku niej bez wahania, niczym anioł zemsty albo jakaś nieokiełznana, bezmyślna siła. Wszystko jedno. I tak zetrze ich na proch. - Gdzie Gorzval? - poderwał się gorączkowo Sleet. - Gdzie broń, gdzie harpunnicy? Valentine zaśmiał się. - Równie dobrze powstrzymałbyś harpunem kamienną lawinę, przyjacielu. Lepiej pomyśl, czy dobrze pływasz. Większość załogi była jeszcze zajęta połowem, ale kilku już wiedziało o zbliżającym się nieprzyjacielu i na pokładzie zapanowała szalona krzątanina. Harpunnik zakręcił się w swojej wieżyczce i widać było na tle nieba, jak unosi broń każdą ze swoich czterech rąk. Inni wspinali się do sąsiednich wyrzutni. Valentine, szukając Carabelli, Deliambera i całej reszty, kątem oka zauważył Gorzvala ruszającego w gwałtownym pośpiechu w stronę steru. Skandar miał rozgorączkowaną twarz, z oczu wyzierała mu panika. Wyglądał jak ktoś, kto stanął twarzą w twarz z wysłannikiem śmierci. - Spuścić łodzie! - rozległ się czyjś dramatyczny krzyk. Kołowroty zaczęły pracować, wszyscy biegali tam i z powrotem, a jakiś Hjort, z pociemniałymi ze strachu policzkami, potrząsnął przed Valentinem pięścią i szarpiąc go za ramię, wysyczał przez zaciśnięte zęby: -To ty sprowadziłeś na nas tę bestię! Nie powinniśmy pozwolić wejść na pokład ani tobie, ani twojej złowieszczej bandzie! Lisamon Hultin, która wyrosła jak spod ziemi, odepchnęła Hjorta na bok, po czym objęła Valentine'a silnym ramieniem, jakby dając mu w ten sposób do zrozumienia, że będzie go bronić przed każdą krzywdą. - Hjort ma rację - powiedział spokojnie Valentine. - Wiesz o tym dobrze. Nam naprawdę szczęście nie sprzyja. Najpierw Zalzan Karol traci swój wóz, a teraz ginie statek biednego... Szturmujący z upiorną siłą smok rozbił burtę “Brangalyn". Statek przechylił się na bok, jakby pchnięty ręką olbrzyma, a potem przewalił się na drugą stronę. Wręgi zadrżały. Przyszło następne uderzenie - czy to skrzydła uderzały o kadłub, czy ogon? - i “Brangalyn" podskoczyła na wodzie, bezradna jak korek. - Statek rozbity! - krzyknął ktoś zrozpaczonym głosem. Wszystko, co znajdowało się na pokładzie, zaczęło się przetaczać się od burty do burty. Zerwał się kocioł do wytapiania smoczego sadła i przykrył trzech nieszczęsnych członków załogi, ślizgała się skrzynia z

toporami do cięcia kości, nic nie stało na swoim miejscu i nikt nie mógł utrzymać się na nogach. W czasie jednego z przechyłów Valentine zauważył, jak smok wpada między łodzie, które nie zdążyły wrócić z połowu, i wyrzuca wszystkie w powietrze, po czym zakręca i sunie w kierunku statku, ponownie atakując. Był to bowiem świadomy atak, co do tego nikt nie miał wątpliwości. Tym razem uderzył bokiem. “Brangalyn" zatrzęsła się w przedśmiertnej agonii. Valentine jęknął czując, jak uścisk Lisamon Hultin nieomal łamie mu kości. Zdążył jeszcze pomyśleć o swoich przyjaciołach, których nie było w pobliżu. Czy przeżyją? Los statku wydawał się już przesądzony. Woda wlewała się do ładowni. Jeszcze raz nad pokładem wyrósł smoczy ogon, jeszcze jedno uderzenie - I było po wszystkim. Nastąpił chaos. Valentine poczuł, jak płynie przez powietrze, w górę, jak zmienia tor lotu i zaczyna opadać, odbija się o wodę, po czym zanurza w wirze, który obraca nim i szybko wciąga w głębię. Tonął, a w uszach dźwięczały mu słowa ballady o Lordzie Maliborze. O tym, jak Koronalowi zachciało się polować na smoki, jak wyszedł w morze na najdoskonalszym smoczym statku w Piliploku i jak ten najdoskonalszy statek przepadł wraz z całą załogą. Nikt nie wiedział, co się naprawdę wydarzyło, ale - jak sobie Valentine mgliście przypominał oficjalny komunikat mówił o nagłym sztormie. Bardziej prawdopodobne, pomyślał, że była to ta sama smocza bestia, która rozbiła ich statek, ten mściciel smoczego rodzaju. Dwanaście mil długi, szeroki na trzy, A wyższy niż dwa byt okręty. A teraz innego Koronala, następcę Lorda Malibora, choć nie bezpośredniego, mógł spotkać taki sam los. Valentine był tym jednak dziwnie nieporuszony. Już raz, podczas przeprawy przez wodospady Steiche, udało mu się wyrwać śmierci. A tutaj? Między nim a jakimkolwiek suchym lądem leżały setki mil morza, nie mówiąc już o szalejącym na wyciągnięcie ręki potworze. Przeznaczenie jego dopełniało się, i nic tu po łzach. Bogowie, jak widać, odwrócili się od niego. Smucił go jedynie los tych, których kochał. Bał się, iż zginą wraz z nim tylko dlatego, że byli mu wierni, że ślubowali pójść z nim aż na Wyspę, że związali swój los z losem niefortunnego Koronala i równie nieszczęsnego kapitana smoczego statku, a teraz muszą dzielić ich mroczne przeznaczenie. Wciągany coraz głębiej w głąb oceanu, musiał wreszcie przerwać rozważania o losie swoim i innych. Zaczęła się walka o oddech, zaczęło się krztuszenie, kaszel, wypluwanie wody i połykanie jej wciąż od nowa. W głowie poczuł nieznośny łomot. Carabella, pomyślał i

pogrążył się w ciemności. Od chwili, gdy ocknął się nieopodal Pidruid, znienacka odcięty od przeszłości, nieczęsto oddawał się rozmyślaniom o śmierci. Już samo życie stawiało mu zbyt wiele wyzwań. Teraz zaczął przypominać sobie niejasno zapamiętane z wieku chłopięcego wierzenia, według których wszystkie dusze w momencie wygasania w nich sił życiowych wracają do boskiego źródła, podróżując przez Most Pożegnań, za który jest odpowiedzialny Pontifex. Ale czy naprawdę istnieje świat poza życiem? A jeśli tak, to jakiego rodzaju? Nad tą kwestią Valentine nigdy nie przestał się zastanawiać. Tym razem jednak, odzyskując świadomość, znalazł się w miejscu tak dziwnym, że najbardziej twórcze umysły nie potrafiłyby go sobie wyobrazić. To tak ma wyglądać to coś “po życiu"? Wielka komnata, ciche pomieszczenie o niewiadomym na pierwszy rzut oka przeznaczeniu, z wilgotnymi różowymi ścianami i zaokrąglonym sklepieniem podpartym przez liczne filary, które miejscami wznosiły się bardzo wysoko, a miejscami opadały niemal do podłogi. A więc to taki wygląd ma drugi świat? W sklepieniu znajdowały się dwie błyszczące półkule, które emitowały łagodne niebieskie światło, niezbyt realne, sprawiające wrażenie odbitego. Przesycone parą powietrze miało ostry, gorzki zapach, choć właściwsze byłoby określenie, że cuchnęło zgnilizną. Valentine spoczywał na boku, na wilgotnej, śliskiej powierzchni, niemiłej w dotyku, głęboko pofałdowanej i wstrząsanej ciągłymi ni to uderzeniami, ni to drgawkami. Jej struktura nie przypominała niczego, z czym się dotychczas zetknął, a te delikatne, ale wciąż wyczuwalne drgania wewnętrzne sprawiły, że zaczął się zastanawiać, czy owa sceneria, w której nie z własnej woli się znalazł, była światem po śmierci, czy tylko groteskową halucynacją. Podniósł się niepewnie na nogi. Miał przemoczone ubranie, zgubił gdzieś jeden but, na wargach czuł smak soli, w płucach miał pełno wody, wstrząsały nim dreszcze, a na domiar złego nie potrafił ustać na ciągle drgającej powierzchni. Kiedy przyzwyczaił wzrok do nikłego, jakby przefiltrowanego światła, zobaczył, że podłoże, po którym stąpa, pokrywa dziwna bezlistna roślinność, mięsiste poskręcane bicze poruszane tym samym rytmem, co całe otoczenie. Krążąc między wysokimi filarami, to znów zbliżając się do miejsc, gdzie sufit stykał się z podłogą, spostrzegł wypełniony zielonkawym płynem staw, a w nim setki różnobarwnych ryb z rodzaju tych, które widział obok statku w dzień przed rozpoczęciem połowów. Teraz ryby nie pływały. Były martwe i w stanie rozkładu, a ości z już rozłożonych zaścielały dno stawu grubym na metr kobiercem. Nagle za plecami Valentine'a rozległ się ogłuszający ryk. Odwrócił się w porę, by zobaczyć, jak ściany pomieszczenia cofają się, sufit się podnosi, a cała przestrzeń rozdyma i

już w następnej chwili zostaje zalana potężnymi strumieniami wody, które z pewnością by go porwały, gdyby nie uchwycił się kurczowo najbliższego filaru. Woda sięgała mu już do bioder. Pomyślał, że znalazł się w nurcie Morza Wewnętrznego i że niedługo znów pochłoną go morskie odmęty, i że nic tu nie da przyklejanie się do jakiegoś słupa, ale woda, równie szybko jak wpłynęła, zaczęła opadać i znikać w nagle otwierających się w podłodze szczelinach, a po całym potopie został tylko ślad znaczony długim pasmem ryb. W tej samej chwili grunt pod jego nogami silnie zadrżał, a mięsiste bicze-porosty zaczęły w pośpiechu zapędzać ryby do zieleniejącego w półmroku stawu. Zgarniane stworzenia jeszcze rozpaczliwie otwierały pyszczki, jeszcze walczyły o życie, ale nieruchomiały szybko, kiedy tylko znalazły się w mętnym płynie. I wtedy Valentine doznał olśnienia. Nie jestem martwy, pomyślał, ani nie tak wygląda życie po drugiej stronie Mostu Pożegnań. Jestem w brzuchu smoka. Odrzucił do tyłu głowę i zaniósł się gromkim śmiechem. Cóż innego pasowało do tej sytuacji? Płacz? Przekleństwa? Olbrzymia bestia połknęła go jednym niedbałym haustem, wessała do swego brzucha Koronala Majipooru jak pierwszą lepszą rybę. Ale tym razem zdobycz okazała się za duża, by dać się zapędzić do stawu, w którym odbywał się proces trawienia. I tak oto Koronal osiadł na dnie smoczego żołądka, w tej wysokiej katedrze przewodu pokarmowego. I co teraz? Czy ma rządzić rybami? Wymierzać sprawiedliwość pędzącym ku nieuchronnej śmierci? Całkiem niezła komedia, pomyślał. Ale równie ponura tragedia - dla Sleeta, Carabelli, małego Shanamira i całej reszty. Bo przecież musieli pójść na dno razem z wrakiem “Brangalyn". Jeśli czuł udrękę, to tylko z ich powodu. Na zawsze zamilkł wesoły głos Carabelli, przepadła cudowna zręczność ręki Sleeta, Skandarzy o nieokrzesanych duszach już nigdy nie wypełnią powietrza wirującymi nożami, sierpami i pochodniami, a Shanamir nawet nie rozpocznie dorosłego życia... Dłuższe rozmyślanie o nich było nie do zniesienia. W położeniu, w jakim się znalazł, niewiele miał do zrobienia, więc aby złagodzić smutek i ból, znowu się zaczął śmiać i rozłożył szeroko ramiona, od ściany do ściany swego pałacu. - Zamek Lorda Valentine'a! Oto i on! - wykrzyknął. - To sala tronowa! Zapraszam na ucztę z Koronalem do wielkiej sali biesiadnej! - Na moje kiszki, przyjmuję to zaproszenie! - odezwał się z mrocznej dali głęboki baryton. Valentine znieruchomiał. - Lisamon?...

- Nie, Pontifex Tyeveras i jego zezowaty wuj! Czy to ty, Valentine? - Tak! Gdzie jesteś? - W gardle tego śmierdzącego smoka! A ty? - Niedaleko od ciebie! Ale cię nie widzę! - Śpiewaj! - rozkazała. - Stój w jednym miejscu i nie przestawaj śpiewać! Spróbuję do ciebie dotrzeć! Valentine zaczął śpiewać, najgłośniej jak potrafił. Piękny i śmiały byt Lord Malibor Ze sztormem się mierzyć gotowy Następny łoskot zagłuszył jego śpiew. Znów gardziel wielkiego stwora zachłysnęła się kaskadą wody morskiej i następną ławicą ryb. Znów Valentine przylgnął do filaru. Znów przypływ weń uderzył. - Och! Na boskie palce! - krzyknęła Lisamon. - Trzymaj się, Valentine, trzymaj! Nie zamierzał się puścić. Trzymał się. Dopiero kiedy minęła rwąca fala, odsunął się od filaru, równie mokry i zdyszany jak po walce z poprzednim potopem. Gdzieś z daleka krzyczała olbrzymka. Odkrzyknął. Glos Lisamon był coraz bliższy i niezmiennie nalegał, by Valentine śpiewał. Więc śpiewał: Przy rumplu stanął Lord Malibor, I w morskie wpatrzony bezmiary, Smoka groźnego wyglądał wśród fal... Olbrzymka pokonała już spory kawał zawiłego wnętrza smoka, bo sprośne wstawki do lordowskiej ballady, jakimi zapewne umilała sobie podróż, rozległy się tuż obok Valentine'a. Podniósł wzrok i zobaczył przed sobą znajome kształty. Uśmiechnął się do niej, a ona do niego. Zaśmiała się głośno. Zaśmiał się razem z nią - i padli sobie w mokre, śliskie objęcia. Widok tej, która przeżyła, natychmiast skierował jego myśli ku tym, których już pewnie nigdy nie zobaczy. Od nowa pogrążył się ty smutku i żalu, że do tego wszystkiego doszło za jego przyczyną. Odwrócił oczy i zagryzł wargi. - Mój panie - szepnęła zakłopotana olbrzymka. - Tylko my dwoje ocaleliśmy, Lisamon. - Tak, i dzięki przynajmniej za to! - Ale inni... żyliby teraz, gdyby nie byli tak głupi i nie gonili ze mną na koniec świata... Lisamon Hultin objęła go delikatnie.

- Mój panie, czy plącz wskrzesi umarłych? - Wiem, ale... - Ale my żyjemy. Jeśli straciliśmy przyjaciół, jest to powód do smutku, ale nie do brania winy na swoje barki. Szli za tobą z własnej nieprzymuszonej woli, czyż nie? A jeśli ich czas się dopełnił, no cóż, tak widocznie miało być. Czy porzucisz żale, mój panie, i zaczniesz się cieszyć, że jesteśmy bezpieczni? Valentine wzruszył ramionami. - Mówisz, że żal nikomu nie przywróci życia, to prawda. I mówisz, że jesteśmy bezpieczni. To też prawda. Ale jakież to bezpieczeństwo? Jak długo możemy tutaj przeżyć, Lisamon? - Wystarczająco długo, bym zdążyła nas uwolnić. - Wyciągnęła z pochwy miecz wibracyjny. - Chcesz wyrąbać nim drogę na wolność? - Dlaczego nie? Ciął już gorsze rzeczy. - Na pierwsze dotknięcie miecza smok zanurkuje na dno morza. Chyba lepiej tkwić tu, niż liczyć na wypłynięcie z pięciomilowej głębi. - Czy to nie o tobie mówiono, że zachowujesz optymizm w najbardziej trudnych sytuacjach? Nagle przestałeś być optymistą? Smoki na ogół trzymają się powierzchni. Czasami schodzą pod wodę, ale nie nurkują zbyt głęboko. A jeśli, tak jak mówisz, zanurzymy się na pięć mil? Będzie to przynajmniej natychmiastowa śmierć. Jak długo chciałbyś oddychać tą zgnilizną? I jak długo potrafisz się tułać po kiszkach olbrzymiej ryby? Dotknęła ściany żołądka koniuszkiem miecza. Grube, wilgotne mięso ugięło się, ale nie przebiegło przez nie żadne drżenie. - Widzisz? Nie ma tutaj nerwów - powiedziała i nie dyskutując dłużej zaczęła przebijać bok smoka. - Czy myślisz, że ta bestia mogła połknąć jeszcze kogoś? - Słyszałem tylko twój głos. - A ja twój. Ech, co za potwór! Trzymałam cię z całej siły, kiedy byliśmy na statku, ale podczas ostatniego ataku gdzieś mi się zapodziałeś. W końcu jednak oboje wylądowaliśmy w jednym miejscu. Wycinana przez olbrzymkę dziura była już na stopę głęboka i na dwie szeroka, lecz mimo że operacji dokonywano na żywym organizmie, smok nie zaprzątał sobie głowy takimi drobiazgami. Jesteśmy robakami, które toczą go od środka, pomyślał Valentine, a kto zwraca uwagę na robaki? Głos Lisamon Hultin przywołał go do porządku. - Ja będę ciąć, a ty rozejrzyj się, czy w tym twoim pałacu nie ma innego rozbitka. Tylko nie odchodź za daleko.

- Będę ostrożny - obiecał posłusznie Valentine. Aby się nie zgubić, postanowił posuwać się wzdłuż ściany żołądka. Szedł prawie po omacku. Dwa razy przerywał marsz, by uniknąć zatopienia przez napływające strumienie wody, a kiedy tylko fala mijała, nawoływał głośno przyjaciół - ale bezskutecznie. Olbrzymka tymczasem pracowała bez wytchnienia, coraz bardziej zagłębiając się w smoczy bok. Jej ciało spływało krwią bestii, a wokół walały się kawały odrąbanego mięsa. Robota była niewątpliwie paskudna, nie przeszkadzała jej jednak w pogodnym wyśpiewywaniu ulubionej ballady. Nieustraszony byt Lord Malibor, Stawał dzielnie i walczył jak lew. I odpowiadał ciosem na cios Strugami lata się krew. - Jak daleko stąd na zewnątrz? - spytał Valentine. - Pół mili albo coś koło tego. - Naprawdę? Lisamon Hultin zaśmiała się głośno. - Myślę, że dziesięć albo piętnaście stóp, nie więcej. Zrób za mną trochę miejsca. To mięso urasta w sterty szybciej, niż nadążam je odrzucać. Niezbyt zadowolony z tego odpowiedniego dla rzeźnika zajęcia Valentine z odrazą chwytał krwawe ochłapy i odrzucał je, jak mógł najdalej. Jednak jeszcze większą odrazą, a nawet

przerażeniem,

przejął

go

widok

poskręcanych

biczy-porostów,

skwapliwie

zgarniających te ochłapy do trawiennego stawu. Wyglądało na to, że każde białko, bez względu na pochodzenie, jest tu mile widziane Droga do wolności wdzierała się coraz głębiej w ścianę brzucha potwora. Valentine usiłował obliczyć, jak szeroka może być ta ściana, jeśli długość smoka wynosi trzysta stóp, szło mu to jednak niezbyt sprawnie. No cóż, zamknięte, cuchnące pomieszczenie nie zapewniało odpowiednich warunków do myślenia. Krew, surowe mięso, własny pot, przeciskanie się przez wąską szczelinę - trudno byłoby wyobrazić sobie bardziej obrzydliwe miejsce. Valentine spojrzał za siebie. - Otwór zamyka się za nami! - krzyknął przerażony. - Zwierzę, które żyje wiecznie, musi mieć własne metody leczenia ran - burknęła

olbrzymka, która nie miała czasu na zbędne dywagacje Była bez reszty pochłonięta dźganiem, cięciem, żłobieniem. Zaniepokojony Valentine nie spuszczał jednak wzroku z zarastającej szczeliny. Nowej tkanki przybywało z niezwykłą prędkością. Co będzie, jeśli zostaną zamknięci w tej jamie, zduszeni przez zrastające się mięso? Lisamon Hultin, mimo pozornego spokoju, musiała chyba zdawać sobie sprawę z niebezpieczeństwa, bo zapierając się nogami jak mogła najmocniej, napinając mięśnie ramion jak postronki, pracowała szybciej i szybciej, postękując z nadmiernego wysiłku. Nie mieli już odwrotu. Różowe mięso, które najpierw zarosło otwór wejściowy, teraz narastało po bokach szczeliny. Miecz wibracyjny rąbał w dzikim pośpiechu, a Valentine wciąż spełniał swoje skromne zadanie i usuwał spod nóg olbrzymki odrąbane kawałki. Widać jednak było, że Lisamon jest już u kresu sił W tym wyścigu smok, choć bezwiednie, zaczynał ją powoli pokonywać. - Nie wiem .. czy... nadążę... - wysapała chrapliwie. - Więc daj teraz miecz mnie! Mimo grozy sytuacji olbrzymka roześmiała się. - Uważaj, bo go utrzymasz! - Ta krótka wymiana zdań zagrzała ją do dalszych zmagań. Przeklinając smoka i jego mięso zaczęła rąbać z jeszcze większą wściekłością. Nikt nie zdołałby określić miejsca, w którym się znajdowali; przez to krwawe terytorium przyszło im się przedzierać bez jakichkolwiek punktów orientacyjnych. - Może powinniśmy spróbować powrócić do wnętrza brzucha - nieśmiało zaproponował Valentine - bo inaczej na zawsze zatrzaśniemy się w pułapce. - Nie! - krzyknęła. - Myślę, że to już niedaleko! Tu już nie ma wiele mięsa. Jest coraz twardziej, może zbliżamy się do... Nim zdążyła dokończyć zdanie, zalała ich woda. - Przeszliśmy! - krzyknęła radośnie Lisamon Hultin. Odwróciła się, chwyciła Valentine'a jak kukłę i wepchnęła go głową naprzód w otwór w boku potwora. Odepchnęła się potężnymi nogami i Valentine, ledwo zdążywszy wypełnić płuca powietrzem, został wyrzucony w zimne, zielone objęcia oceanu. Lisamon Hultin wynurzyła się tuż za nim i trzymając go mocno to za kostki u nóg, to za nadgarstki, razem z nim płynęła w górę. Zdawało się, że powierzchnia morza jest oddalona o godziny drogi. Valentine czuł ucisk w skroniach i płomień w piersiach. Wznosimy się z samego dna, pomyślał na pół świadomie, i utopimy się, nim złapiemy pierwszy oddech, albo krew się w nas zagotuje, tak jak u nurków z Tilomon, gdy zbyt głęboko schodzą w poszukiwaniu kamiennych oczu, albo zmiażdży nas ciśnienie, albo... Ciśnienie, zamiast zmiażdżyć, wyrzuciło go jak z procy prosto w wonne, świeże

powietrze. Z głośnym chlupotem poszedł jeszcze raz pod wodę, ale już po chwili fale unosiły go niczym słomkę. Lisamon Hultin dryfowała w pobliżu. Nad ich głowami świeciło jasne, znajome słońce. Był żywy, nawet nie zadraśnięty, a po smoku nie było śladu. I podskakiwał jak korek na wodzie, gdzieś pośrodku Morza Wewnętrznego, sto mil od jakiegokolwiek miejsca, na którym mógłby postawić stopę.

Rozdział 5 Przyszedłszy jako tako do siebie, uniósł głowę i rozejrzał się dokoła. Smoczy garb odpływał powoli w przeciwnym kierunku. Tu i ówdzie dryfowały szczątki zatopionej “Brangalyn". I nigdzie nie było śladu rozbitka. Dopłynęli do najbliższego kawałka kadłuba i wczołgali się na zbawcze deski. Przez dłuższą chwilę oboje milczeli. Pierwszy odezwał się Valentine. - Czy powinniśmy kierować się w stronę Archipelagu, czy też wprost na Wyspę Snu? - Pływanie jest ciężką pracą, mój panie. Trzeba nam było dosiąść smoka. - Ale jak nim kierować? - Pociągając to za jedno, to za drugie skrzydło - wymyśliła naprędce. - Mam co do tego wątpliwości. Rozmowa się urwała. Po jakimś czasie Valentine znów się odezwał: - W brzuchu smoka co kilka minut mielibyśmy przynajmniej świeżą dostawę ryb. - Gospoda też była obszerna - dodała Lisamon Hultin. - Tylko trochę słabo wietrzona. Jeśli o mnie idzie, wolę tę tratwę. - Ale jak długo możemy na niej dryfować? Olbrzymka spojrzała na niego zdumiona. - Czy masz wątpliwości co do tego, że zostaniemy uratowani? - W naszej sytuacji takie wątpliwości nikogo nie powinny dziwić. - Ze snu zesłanego kiedyś przez Panią dowiedziałam się, że śmierć znajdzie mnie w suchym miejscu i kiedy będę już bardzo stara. Wciąż jestem młoda, a miejsce, w którym się znajdujemy, jest najmniej suchym miejscem na całym Majipoorze, z wyjątkiem, być może, środka Morza Wielkiego. Zatem nie ma się czego obawiać. Jeśli ja przeżyję, to i tobie się uda. - Pocieszająca wiadomość - rzekł Valentine. - Co zatem powinniśmy robić? - Czy możesz wysyłać przesłania, mój panie? - Byłem Koronalem, nie Królem Snów. - Każdy potrafi kierować swoim umysłem i docierać do innych, byleby w dobrych intencjach. Czy myślisz, że tylko Król i Pani mają takie zdolności? Pewnej nocy mały czarodziej Deliamber perswadował niektórym to i owo, wiem coś o tym. Gorzval sam opowiadał o swoich rozmowach ze smokami podczas snu, a ty... - Lisamon, ja przecież nawet nie jestem sobą. Umysł, jaki mi pozostawiono, nie potrafi niczego z siebie wykrzesać, nawet przesłania. - Tylko spróbuj. Sięgnij przez tę szeroką wodę. Do Pani, twojej matki, albo do jej ludzi

na Wyspie, albo do ludzi na Archipelagu. Masz władzę. Ja nie umiem niczego poza wymachiwaniem mieczem, ale ty, mój panie, masz umysł, który był godny Zamku, a teraz, kiedy jesteśmy w potrzebie... - Olbrzymka mówiła teraz z pasją. - Zrób to, Lordzie Valentine! Zawołaj o pomoc, a pomoc na pewno przybędzie! Valentine miał wątpliwości. Wiedział trochę o pokrywającej planetę sieci przesłań. Rzeczywiście, wyglądało na to, że jeden umysł może przywołać inny, jednakże pomijając już to, że panujące na Wyspie i Suvraelu potęgi prawdopodobnie wysyłały wiadomości za pomocą mechanicznych wzmacniaczy, ale on, dryfujący na drewnianej łupinie, umazany krwią i mięsem z brzucha olbrzymiej bestii, z umysłem tak bezbrzeżnie wyczerpanym nie kończącymi się przeciwnościami losu, że nawet jego legendarna ufność w szczęście i cuda zaczynała się załamywać - jak mógłby wierzyć, że potrafi wezwać pomoc przez taki bezmiar oceanu? Zamknął oczy. Spróbował skoncentrować całą energię umysłu na pojedynczym punkcie w głębi czaszki. Wyobraził sobie, że świeci tam maleńka iskierka, jakieś ukryte promieniowanie, które on po prostu oderwie od własnego mózgu i rzuci w przestrzeń, a być może ktoś gdzieś je odbierze. Przecież to bez sensu, pomyślał. Chyba lepiej zastanowić się, jakie stworzenie zacznie za chwilę ogryzać moje zwieszone nad wodą stopy. Nagle przeraził się. Przesłanie, jeśliby je wysłał, doszłoby przede wszystkim do mglistego umysłu kręcącego się w niedalekim sąsiedztwie smoka, który zniszczył “Brangalyn" i prawie wszystkich, którzy na mej płynęli. Smok mógłby wrócić, by dokończyć swego dzieła. A jednak, wbrew tym obawom, postanowił nadać przesłanie. Był przecież coś winien Lisamon Hultin za to, co dla niego dotychczas zrobiła. Zaczął szukać sposobu przekazania wiadomości. Próbował przez całe popołudnie i wczesny wieczór, z drobnymi tylko przerwami. Ciemności zapadły szybko, a woda zaczęła świecić upiornym zielonkawym światłem. Żeby nie zsunąć się z desek w czasie snu, postanowili czuwać na zmianę. Kiedy przyszła kolej na Valentine'a, musiał staczać z ogarniającą go sennością ciężkie boje, a i tak od czasu do czasu tracił jasność umysłu. Różne morskie stworzenia wraz z zapadnięciem nocy stały się natomiast odważniejsze i nieustannie krążyły wokół rozbitków w długim korowodzie, znacząc świetlne ślady na połyskujących zimnym ogniem falach. I znów od czasu do czasu Valentine próbował nadawać przesłania. Zdawał sobie jednak sprawę z bezcelowości swoich wysiłków. Jesteśmy zgubieni, pomyślał. Kiedy zbliżał się ranek, pozwolił sobie na sen poza kolejnością, podczas którego śniły

mu się przykre sceny z tańczącymi na powierzchni morza węgorzami. Kiedy węgorze wreszcie odpłynęły, jeszcze raz spróbował połączyć swój umysł z jakimiś odległymi umysłami, ale sen nagle stał się bardzo głęboki i pozbawił go wszelkiej świadomości. Obudziło go dotknięcie ręki Lisamon Hultin. - Mój panie... Spojrzał na nią nieprzytomnie. - Mój panie, możesz już przestać wysyłać przesłania. Jesteśmy ocaleni! - Co takiego?! - Łódź, mój panie! Widzisz? Płynie ze wschodu. Znużony ciężkim snem, z trudem podniósł głowę i podążył spojrzeniem za jej dłonią. Łódź, a raczej łódka, rzeczywiście płynęła w ich stronę. Widział nawet odbijające się w jej wiosłach słońce. Halucynacje, pomyślał jednak. Złuda. Fatamorgana. Ale łódź na horyzoncie powiększała się z minuty na minutę, już była obok i już czyjeś ręce chwyciły go, uniosły do góry, położyły na dnie łodzi, a inne przykładały mu do ust butelkę z zimnym napojem, może winem, może wodą. Nim zdążył się odezwać, już ściągano z niego mokre, ubrudzone smoczą krwią ubranie, już zawijano go w coś suchego i czystego. Dwaj obcy mężczyźni, obca kobieta, wielkie grzywy wypłowiałych od słońca włosów, dziwne ubrania. I dobiegające gdzieś z daleka słowa Lisamon Hultin, niewyraźne, ale po co miałby je rozumieć? Czy to jego umysł wyczarował tych wybawców? Czy byli aniołami? Duchami? Nie dbał o odpowiedź. Był wyczerpany, było mu wszystko jedno. Chociaż nie. Krążył mglistą myślą wokół tego, by odciągnąć na bok olbrzymkę i zabronić wyjawiania prawdy o jego tożsamości, ale i ta myśl, jak i wszystkie inne, odpłynęła, zanim na dobre zdołała się w jego umyśle wykrystalizować. Pozostawała nadzieja, choć też mglista, że Lisamon Hultin sama ma dość zdrowego rozsądku, by nie powiększać absurdalności całej sytuacji. Chyba nie powie: “Patrzcie, oto Koronal Majipooru, tylko że w przebraniu" i nie doda: “połknął nas smok, ale nie zdążył strawić, bo wyrąbaliśmy przejście w jego brzuchu". Tak. Z pewnością ci ludzie uwierzyliby w takie bajki! Valentine uśmiechnął się do swoich myśli i zapadł w sen bez przesłań. Pokój, w którym się obudził, był zalany słońcem, a jego okna wychodziły na złotą piaszczystą plażę. Carabella nie spuszczała oczu z niedawnego rozbitka. - Mój panie... - powiedziała łagodnie. - Czy słyszysz mnie? - Czyja śnię? - Jesteś na Mardigile, jednej z wysp Archipelagu. Wyłowiono cię wczoraj, dryfującego razem z olbrzymką na odłupanym skrawku kadłuba. Ci wyspiarze są rybakami, którzy na

wieść o zatonięciu statku wypłynęli w morze szukać rozbitków. - Czy ktoś jeszcze przeżył? - spytał z niepokojem. - Deliamber i Zalzan Kavol są tutaj ze mną. Ludzie z Mardigile mówią, że Khuria, Shanamira, Vinorkisa i kilku Skandarów, choć nie wiem, czy naszych, wyłowiły łodzie z sąsiednich wysp. Niektórzy z tych, którzy w czasie ataku smoka polowali w łodziach, również dotarli bezpiecznie do brzegu. - A Sleet? Co ze Sleetem? W oczach Carabelli pojawiła się niepewność granicząca z lękiem. - O nim nie ma żadnych wieści - odpowiedziała po chwili. - Ale łodzie nadal przepatrują morze. Miejmy nadzieję, że jest już na którejś z wysp. Bogowie chronili nas tak długo, więc i teraz nam dopomogą. - Zaśmiała się, zmieniając temat. - Lisamon Hultin opowiadała wspaniałą historię o tym, jak połknął was smok i jak wycięliście w jego boku drogę na wolność. Wyspiarze uznali, że bajka olbrzymki jest wspanialsza od opowieści o Lordzie Stiamocie. - To, o czym ona mówi, zdarzyło się naprawdę. - Mój panie... - Smok nas połknął. Olbrzymka nie kłamie. Carabella parsknęła śmiechem. - Kiedy podczas snu dowiedziałam się, kim jesteś naprawdę, uwierzyłam we wszystko bez cienia wątpliwości. Jeśli mi jednak móc - W smoku - przerwał jej Valentine - były wielkie filary podtrzymujące sklepienie żołądka, był otwór, przez który co kilka minut napływała woda, a z nią cała ławica ryb, były wici, które napędzały ryby o zielonego stawu, w stawie był sok trawienny, a w nim rozkładające ryby, co i nas by czekało, gdybyśmy mieli mniej szczęścia. Czy o tym opowiadała olbrzymka? A może myślisz, że spędzaliśmy czas na morzu wymyślając bajki, które miałyby zabawiać potomnych? i Carabella otworzyła szeroko oczy. - Olbrzymka opowiadała to samo. Ale my myśleliśmy... - Zapewniam cię, że mówiła prawdę, Carabello. - A zatem jest to cud, a wy będziecie sławni po wsze czasy. - Ja już jestem sławny - powiedział Valentine, uśmiechając się, kwaśno. - Jako Koronal, który stracił tron i z braku królewskiego zajęcia stał się żonglerem. Będzie się o mnie niebawem śpiewać ballady, jak śpiewa się o Pontifexie Arioku, który stał się Panią Wyspy. Smok to tylko drobne upiększenie legendy, jaką sam wokół siebie stworzyłem. - Nagle zachmurzył się. - Mam nadzieję, że nikomu tych ludzi nie powiedziałaś, kim jestem?

- Ani słowa, mój panie. - W porządku. Zatrzymaj to w tajemnicy. Już i tak każemy im wierzyć w zbyt wiele niepojętych spraw. Ogorzały od słońca wyspiarz, z wielką szopą jasnych włosów na głowie, co wydawało się tutaj obowiązującą modą, przyniósł Valentine'owi tacę pełną jedzenia - gorący bulion, kawałek kruchej pieczonej ryby i kilka trójkątnych plastrów owocu o miąższu w kolorze indygo, poznaczonym delikatnymi szkarłatnymi pestkami. Valentine dopiero teraz zdał sobie sprawę, jak bardzo jest głodny. Po posiłku wyszedł z Carabella na spacer brzegiem morza. - Znowu myślałem, że straciłem cię na zawsze - odezwał się cicho. - Że już nigdy nie usłyszę radości w twoim glosie. - Czy znaczę dla ciebie tak wiele, mój panie? - Więcej, niż potrafiłbym wyrazić zapewnił ją gorliwie. Carabella uśmiechnęła się smutno. - To tylko takie miłe słówka, prawda, Valentine? Mówię do ciebie Valentine, choć stale pamiętam, że jesteś Lordem Valentinem. Ile wspaniałych kobiet oczekuje cię na Górze Zamkowej? Myślał już o tym niejednokrotnie. Czy zostawił tam kogoś, kogo kochał? Czy miał wybraną narzeczoną? Ile jeszcze tajemnic kryje przed nim przeszłość? A jeśli zdobędzie Zamek, a naprzeciw wyjdzie kobieta, która dochowała mu wierności? - Nie - rzekł stanowczo. - Jesteś moja, Carabello, a ja jestem twój i cokolwiek się kiedyś wydarzyło, niech na zawsze pozostanie przeszłością. Teraz mam inną twarz. Mam inną duszę. Popatrzyła na niego niezbyt przekonana, ale nie podtrzymała rozmowy. Valentine pocałował ją w zmarszczone czoło. - Rozchmurz się i zaśpiewaj mi coś. Zaśpiewaj piosenkę, którą nuciłaś pod krzakiem w parku Pidruid, w noc festynu. O tym, jak to żadne skarby Góry Zamkowej nie są warte czyjejś miłości. Dobrze? - Znam inną. podobną - powiedziała biorąc do rąk maleńką harfę. Miły mój przywdział pielgrzyma strój I pożeglował na morze, Mój miły odpłynął na Wyspę snu Hen, na uśpione morze. Miły mój, piękny jak jasny świt,

Odpłynął ode mnie na morze, Na górskiej wyspie on teraz śpi Hen, na uśpionym morzu. Pani łaskawa samotnej Wyspy Hen, na dalekich morzach Uśmiechem miłego rozjaśnij me sny, Promiennym jak ranna zorza. - Nie chcę tej - rzeki Valentine. - Jest smutna. Zaśpiewaj mi tamtą, kochanie. - Innym razem. - Proszę cię. To jest czas radości, czas odzyskania siebie, Carabello. Proszę! Carabella uśmiechnęła się, westchnęła lekko i ponownie wzięła harfę do ręki. Mój miły jest jasny jak wiosenny dzionek, Mój miły jest cichy jak pogodna noc, Mój miły jest słodki jak owoc skradziony... Tak, pomyślał, ta jest o wiele lepsza. Otoczył Carabellę ramieniem i idąc po piaszczystej plaży, delikatnie przytulił do siebie. Wyspa tchnęła spokojem. Była zadziwiająco piękna. Przybrzeżne sękate drzewa mieniły się od kolorowych ptaków. Przezroczyste morze łagodnie lizało czysty piasek. Powietrze, świeże i delikatne, przenikał zapach nieznanych kwiatów. Ktoś gdzieś się zaśmiał. Ktoś mu zawtórował. Popłynęły dźwięki pogodnej muzyki. Jak kusząca była myśl, by porzucić mrzonki o Górze Zamkowej, osiąść na Mardigile, o świcie wychodzić w morze na połów, a wieczory spędzać na piaszczystej plaży. Przeznaczenie jednak szybko dało znać o sobie. Już wczesnym popołudniem przyszli do Valentine'a Autifon Deliamber i Zalzan Kavol, obaj zdrowi, wypoczęci i pełni zapału do dalszej podróży. Zalzan Kavol, jak zwykle zapobiegliwy, w chwili zatonięcia “Brangalyn" miał sakiewkę przy sobie, więc jeśli nawet Shanamir stracił przechowywane pieniądze, to przynajmniej połowa ich skarbu przetrwała. Skandar wysupłał kilka błyszczących monet. - Za to - powiedział - powinniśmy dopłynąć aż na Wyspę Snu. Archipelag ma dziewięćset mil długości i liczy trzy tysiące wysp, z tego więcej niż osiemset zamieszkanych. Chyba nietrudno będzie znaleźć na nich chętnych do podróży. Nasi gospodarze nie chcą

wypływać daleko, ale za kilka rojali możemy wynająć wielki trimaran, który dowiezie nas do Rodamaunt Graun, wyspy leżącej pośrodku całego łańcucha, a tam prawdopodobnie znajdziemy przewoźnika na resztę drogi. - Kiedy możemy odpłynąć? - spytał Valentine. - Natychmiast po tym - odpowiedział Deliamber - jak wszyscy się odnajdziemy. Mówiono mi, że kilkoro naszych ludzi jest już w drodze do nas z pobliskiej wyspy Burbont. - Wiesz, którzy to? - Khun, Vinorkis i Shanamir - odpowiedział Zalzan Kavol. - I moi bracia Erfon i Rovorn. Jest też z nimi kapitan Gorzval. Mój trzeci brat, Gibor Haern, zginął na morzu. Sam widziałem jego śmierć, kiedy uderzony przez strzaskaną belkę poszedł na dno. Nie mamy tylko żadnych wiadomości o Sleecie. Valentine dotknął delikatnie kudłatego ramienia Skandara. - Współczuję ci z powodu tej straty. - Cieszmy się raczej, że inni przeżyli, mój panie - powiedział spokojnym głosem Zalzan Karol, wyraźnie starając się opanować uczucia. Po niecałej godzinie łódź z Burbontu przywiozła innych rozbitków. Nie było końca uściskom. Valentine popatrzył na Gorzvala, który przystanął na uboczu i w zakłopotaniu pocierał kikut ramienia. Kapitan chyba wciąż przeżywał szok po stracie statku. Valentine w przypływie czułości chciał go uścisnąć i pocieszyć, ale gdy się do niego zbliżył, Gorzval padł na kolana, dotknął głową piasku i drżąc na całym ciele wyciągnął dłonie w geście gwiazdy. - Mój panie! - wyrwał mu się z gardła chrapliwy głos. - Mój panie... Valentine rozejrzał się wokół gniewnie. - Kto to rozgadał? Zaległo milczenie. To Shanamir je przerwał. - Mój panie, nie miałem na myśli nic złego. Skandar był tak dotknięty nieszczęściem, że musiałem go jakoś pocieszyć. Powiedziałem mu więc, kim był jego pasażer i że teraz przejdzie do historii Majipooru razem z zatopioną “Brangalyn". Nie wiedziałem, że przeżyłeś. - Usta chłopca zadrżały. - Mój panie, nie miałem złych zamiarów! Valentine skinął głową. - Nie stało się nic złego. Przebaczam ci. Gorzvalu... Wciąż drżący ze strachu, kapitan smoczego statku skulił się u stóp Valentine'a. - Spójrz na mnie, Gorzvalu. Nie mogę rozmawiać z tobą, kiedy nie widzę twojej twarzy. - Mój panie... - Stań na nogi.

- Mój panie... - Prosię, Gorzvalu, podnieś się. Zdumiony Skandar zerknął ukradkiem na Valentine'a. - Proszę? Powiedziałeś, proszę? Valentine zaśmiał się głośno. - Chyba zapomniałem o zwyczajach władcy. W porządku. Podnieś się! Rozkazuję ci! Gorzval wstał, lecz nadal cały się trząsł. Ten mały Skandar, z trzema zaledwie ramionami, ze zmatowiałym, powycieranym futrem, uszargany w mokrym piasku, z przekrwionymi oczami, ze zgnębioną twarzą mógłby wzbudzić litość w najtwardszym sercu. - Przyniosłem ci nieszczęście - rzekł Valentine - choć i tak nie wiodło ci się najlepiej. Przyjmij teraz moje przeprosiny, a jeśli któregoś dnia los się do mnie uśmiechnie, naprawię ci wszystkie wyrządzone szkody. Obiecuję. Co chcesz teraz zrobić? Zebrać załogę i wrócić do Piliploku? Gorzval gwałtownie zaprotestował. - Nie wrócę tam za nic w świecie! Nie mam statku, nie cieszę się dobrą sławą, nie mam pieniędzy. Nie mam nic i być może już nigdy nie potrafię stanąć na nogi. Moi ludzie zostali zwolnieni z umowy z chwilą, kiedy “Brangalyn" poszła na dno. Jestem sam. Jestem zrujnowany. - W takim razie płyń z nami na Wyspę, Gorzvalu. - Mój panie... - Tu zostać nie możesz, bo ani wyspiarze nie potrzebują nowych osiedleńców, ani tutejszy klimat nie jest odpowiedni dla Skandarów. Nie wyobrażam też sobie, żeby łowca smoków stał się rybakiem, nie płacząc przy każdej zarzucanej sieci. Przystań do nas. Jeśli nie dotrzemy dalej niż na Wyspę, może znajdziesz ukojenie w służbie dla Pani, ale jeśli nasze plany się powiodą, spotka cię niewątpliwie honor wejścia na Górę Zamkową. Co ty na to, Gorzvalu? - Już samo przebywanie w pobliżu ciebie przyprawia mnie o lęk, mój panie. - Czy jestem aż tak odrażający? Czy mam smoczą paszczę? Czy widzisz, żeby ci ludzie mieli pozieleniałe ze strachu twarze? - Valentine klepnął Skandara po ramieniu i przeniósł wzrok na Zalzana Kavola. - Wiem, że nikt nie zastąpi ci utraconych braci, ale przyjmij na pociechę kogoś z twojej rasy. A teraz zakrzątnijmy się wokół odjazdu, dobrze? Wyspa wciąż jest o kilka dni drogi przed nami. Zalzan Karol szybko dogadał się z rybakiem, który wczesnym rankiem miał popłynąć z nimi na wschód. Jeszcze tego wieczoru wyspiarze przygotowali dla gości wspaniałą biesiadę. Stoły uginały się pod butelkami chłodnego zielonego wina, soczystymi słodkimi owocami i świeżym, na tutejszy sposób przyrządzonym mięsem ze smoka. Widok tego ostatniego

przyprawił Valentine'a o mdłości. W pierwszym odruchu chciał je odsunąć, ale kiedy zobaczył, że Lisamon Hultin pochłania podstawioną jej pod nos porcję, jakby się nie spodziewała, że będzie jeszcze kiedykolwiek jadła, postanowił wziąć się w garść i przełknął jeden kęs. Musiał przyznać, że mięso było niezwykle delikatne i pachniało wręcz rozkosznie, wobec czego odsunął na bok wspomnienia. Podczas uczty, o wczesnej jeszcze godzinie, mieli okazję obejrzeć wspaniały zachód słońca, niebo mieniło się wszelkimi odcieniami bursztynu, fioletu, karmazynu i złota. Z pewnością, pomyślał Valentine, jest to błogosławiona wyspa, cudowny zakątek nawet jak na świat, na którym nie brak miejsc szczęśliwych. Mieszkańcy wyspy wywodzili się z ludzkiej rasy i byli do siebie podobni jak dwie krople wody - urodziwi, długonodzy, z bujnymi jasnymi włosami i gładką skórą w kolorze miodu. Podobno mieszkała tu tylko garstka Vroonów i Ghayrogów, ale Deliamber już zdążył się dowiedzieć, że na innych wyspach Archipelagu rasy są tak samo przemieszane jak na całym Majipoorze. Zgodnie z tym, co mówił mały czarodziej, który kręcił się wciąż między wyspiarzami, wyspy były poza zasięgiem wpływów głównych kontynentów i urządzały sobie życie po swojemu, za nic mając sprawy postrzegane przez wielki świat. Kiedy Valentine spytał kobietę, która udzieliła mu gościny pod swoim dachem, czy Koronal Lord Valentine przejeżdżał tędy w czasie swojej podróży, spytała obojętnym tonem: - To Koronalem nie jest Lord Voriax? - Słyszałem gdzieś, że umarł dwa lata temu albo i więcej - oświadczył jeden z gospodarzy uczty i zdawało się, że większość zgromadzonych przy stole dowiedziała się o tym dopiero teraz. Valentine spędził noc w jednej chacie z Carabellą. Dość długo stali na werandzie ramię przy ramieniu, zapatrzeni w świetlny szlak księżycowy biegnący przez morze prosto do Piliploku. On myślał o smokach, dużych i małych, i o tym jednym, w którego brzuchu spędził niezwykłe chwile, o towarzyszach niedoli, Giborze Haernie i Sleecie, z których jeden spoczywał na dnie morza. Czy ten drugi mu towarzyszył? Cóż za wielka podróż, pomyślał przypominając sobie Dulorn, Mazadone, Ilirivoyne, Ni-moya, wspominając ucieczkę przez lasy, wiry na rzece Steiche, chłód bijący od kapitanów z portu w Piliploku, wreszcie smoka napierającego na trzeszczący statek biednego Gorzvala. Taka wielka podróż. Tyle tysięcy mil. A ile ich jeszcze zostało do przebycia, by mógł odpowiedzieć na pytania, które dręczyły jego chorą duszę? Carabella przytulała się do niego w milczeniu. Jej stosunek do Valentine'a przechodził kolejne fazy i teraz stanowił połączenie strachu i miłości, szacunku i lekceważenia. Poważała go i czciła jako Koronala, a z drugiej strony zdawała sobie sprawę z naiwności, niewiedzy,

prostoduszności - przymiotów duszy, które wyznaczały sposób jego postępowania. W tylu sprawach była i dojrzalsza, i bardziej doświadczona, więc często widziała w nim bezradne dziecko i zapominała, z kim ma do czynienia. Valentine rozumiał ją, lecz jak mógł temu zaradzić? Codziennie odkrywał kolejne fragmenty wiedzy o własnej osobowości, odzywało się w nim książęce wychowanie, powoli wchodził w rolę rozkazodawcy, ale przecież wciąż jeszcze czuł się beztroskim włóczęgą o naiwnej duszy, żonglerem Valentinem. Tamten ciemniejszy Lord Valentine, którym kiedyś był i którym znów pewnego dnia może się stać, tkwił na dnie jego duszy i choć rzadko dochodził do głosu, on nigdy go nie lekceważył. Pomyślał, że Carabella wcale nieźle radzi sobie w tak trudnej sytuacji. - O czym myślisz, Valentine? - wyrwała go z zadumy - O Sleecie. Tęsknię ogromnie za tym małym zwinnym człowieczkiem. - On się odnajdzie. Albo my odnajdziemy wyspę, na której przebywa - Mam nadzieję, Carabello. - Przytulił ją mocniej do siebie. - Ale myślę również o tym, co mi się przydarzyło i co mnie jeszcze czeka. Poruszam się jak w krainie snu... - Któż tak naprawdę potrafi powiedzieć, co jest snem, a co nim nie jest? Przechodzimy przez życie tak, jak życzą sobie bogowie, i nie powinniśmy zadawać pytań, na które nie ma odpowiedzi. Oczywiście, pytania pytaniom nierówne. Jeśli mnie zapytasz, jaki dzisiaj jest dzień, co jedliśmy na obiad i jak nazywa się ta wyspa, to, rzecz jasna, ci odpowiem. Ale to nie są te pytania, o których myślę. - Zgadzam się z tobą, Carabello - rzekł Valentine.

Rozdział 6 Zalzan Kavol wynajął jeden z największych rybackich trimaranów zwany “Dumą Mardigile" - pięćdziesiąt stóp długości, trzy lśniące czystością kadłuby i nieskazitelnie białe żagle z cynobrową obwódką, która nadawała stateczkowi odświętny, wesoły wygląd. Jego kapitan był jednym z najlepiej prosperujących rybaków na wyspie. Miał na imię Grigitor. Był to mężczyzna już nie pierwszej młodości, wysoki, postawny, z włosami po pas i błyszczącą, jakby naoliwioną skórą. To on ze swymi towarzyszami ocalił Deliambera i Zalzana Kavola, kiedy na wyspę dotarł pierwszy sygnał o katastrofie statku. Teraz pięcioosobową załogę stanowiły jego dzieci, synowie i córki, w każdym calu przypominające ojca. Trasa podróży prowadziła najpierw w stronę Burbontu, co zajęło mniej niż pół godziny żeglowania, a potem przez otwarty kanał zielonej płycizny, który dzielił dwie najbardziej wysunięte na południowy zachód wyspy od reszty Archipelagu. Poprzez przezroczystą wodę słońce rzucało chybotliwe refleksy aż na białe piaszczyste dno, pełne najdziwniejszych podwodnych mieszkańców. Były tam morskie ropuchy i pomarszczone kraby, i wielkonogie homary, i groźne przyczajone węgorze piaskowe, nie mówiąc już o całym mnóstwie różnobarwnych ryb. Raz nawet przeciął drogę trimaranowi mały smok morski, wyraźnie zdezorientowany niebezpieczną bliskością lądu. Jedna z córek kapitana przynaglała, żeby płynąć za nim, ale Grigitor nie uległ jej namowom, uznając słusznie, że przede wszystkim spoczywa na nich obowiązek dostarczenia pasażerów w uzgodnione miejsce. Żeglowali cały ranek, mijając po drodze trzy wyspy - Richelure, Grialon i Vonaire, jak je nazywał kapitan - a w południe zarzucili kotwicę, by zjeść spokojnie posiłek. Dwoje z dzieci Grigitora wyskoczyło za burtę, aby coś złowić za pomocą ościeni. Rzadko chybiały celu, a ich obnażone ciała poruszały się w prześwietlonej słońcem wodzie ze zwinnością młodych zwierząt. Grigitor zabrał jedzenie z domu - płaty białej surowej ryby marynowanej w korzennym sosie i cierpkie, orzeźwiające zielone wino. Deliamber zostawił resztę towarzystwa przy zaimprowizowanym stole i usadowił się na burcie jednego z zewnętrznych kadłubów, intensywnie wpatrując się w leżące na północy wyspy. Zauważył to Valentine i chciał podejść do Vroona, ale Carabella powstrzymała go. - Jest w transie - powiedziała cicho. - Nie przeszkadzaj mu. Opóźnili odjazd, czekając, aż mały Vroon zejdzie ze swego punktu obserwacyjnego. Czarodziej promieniał zadowoleniem. - Wysiałem swoje myśli naprzód - obwieścił dumnie - i przynoszę teraz dobre nowiny. Sleet żyje!

- Rzeczywiście dobra wiadomość! - wykrzyknął uradowany Valentine. - Gdzie jest? - Na jednej z tamtych wysp - odpowiedział Deliamber wysuwając do przodu wiązkę swoich macek. - Jest z kilkoma ludźmi Gorzvala, którzy uciekli z miejsca katastrofy na własnych łodziach. - Tylko powiedz, która to wyspa, a już biorę na nią kurs - ponaglił czarodzieja Grigitor. - Ta, o której myślę, ma kształt okręgu otwartego z jednej strony, a jej środek jest wypełniony wodą. Tamtejsi ludzie zwijają swoje włosy w długie pukle. Och, byłbym zapomniał: w uszach noszą kolczyki. - Kangrisorn - wypaliła bez zastanowienia jedna z córek Grigitora. Ojciec pokiwał twierdząco głową. - Masz rację, Kangrisorn - powiedział. - Podnieście kotwicę! Kangrisorn leżał o godzinę drogi z wiatrem i niewiele w bok od kursu obranego wcześniej przez trimaran. Był jednym z kilku małych piaszczystych atoli, otaczających jeszcze mniejsze laguny. Chyba nieczęsto zapuszczali się tutaj ludzie z Mardigile, ponieważ na długo przed wejściem do portu otoczyły ich na łodziach gromady ciekawskich dzieci. Miały skórę tak ciemną, jak Mardigilczycy złocistą, ich włosy lśniły granatową czernią, a zęby niezwykłą bielą. Wprowadziły “Dumę Mardigile'' do laguny pośród głośnych okrzyków powitalnych i wymachiwań rękoma. Nad wodą siedział Sleet, w nieco obszarpanym ubraniu, ale poza tym cały, zdrowy i zbrązowiały od słońca. Otoczony publicznością, która składała się z kilkudziesięciu wyspiarzy i pięciu członków załogi Gorzvala - czworga istot ludzkich i jednego Hjorta - żonglował pięcioma albo i sześcioma kulami z wygładzonego białego koralu tak spokojnie, jak gdyby nie było żadnej wyprawy przez morze. Gorzval, który podczas podróży trimaranem zaczynał powoli przychodzić do siebie, teraz z wielkim lękiem oczekiwał spotkania z byłą załogą i chował się za plecami innych. Carabella szybko wyskoczyła z łodzi, jeszcze zanim przybili do brzegu, i rozpryskując wodę pobiegła pierwsza uściskać Sleeta. Valentine natychmiast ruszył w jej ślady. - Jak nas znaleźliście? - spytał Sleet. Valentine wskazał na Deliambera. - Dzięki jego małym, niewinnym czarom. Jakżeby inaczej? Nic ci nie jest? - Myślałem, że umrę na chorobę morską, ale miałem już dzień czy dwa na przyjście do siebie. - Zadrżał na samo wspomnienie przykrych chwil. - A ty? Widziałem, jak zostałeś wessany przez wodę, i byłem przekonany, że już po wszystkim. - Tak to wyglądało - rzekł Valentine. - Dziwna historia, ale opowiem ci ją kiedy indziej. A więc znów jesteśmy razem, brak tylko Gibora Haerna, który zginął w katastrofie. Za to

przyjęliśmy do towarzystwa innego Skandara. Chodźże tutaj, Gorzvalu! Nie cieszysz się, że znów możesz oglądać swoich ludzi? Gorzval mruczał coś pod nosem i omijał zebranych wzrokiem, bojąc się spojrzeć w twarz swoim byłym podwładnym. Valentine rozumiał jego kłopotliwe położenie i by mu pomóc, zwrócił się do członków załogi “Brangalyn", chcąc w jakiś sposób załagodzić sytuację. Jakież było jego zdumienie, kiedy cała piątka przypadła mu do nóg. - Myślałem, że nie żyjesz, mój panie! - odezwał się speszony Sleet. - Nie mogłem powstrzymać się od opowiedzenia im tej pięknej historii... - Widzę - rzekł Valentine - że nowiny rozchodzą się szybciej, niżbym sobie tego życzył, i to bez względu na to, jak uroczyście przysięgaliście milczeć. No, dobrze, Sleecie, wybaczam ci. - Zwrócił się teraz do ludzi Gorzvala: - Wstańcie. Wstańcie. To czołganie się po piasku nie jest nikomu potrzebne. Podnieśli się. Pogarda do Gorzvala, jaka malowała się na ich twarzach, była niemożliwa do ukrycia, ale zdumienie, że oto stoją bezpośrednio przed obliczem Koronala, było jeszcze większe. Z tej piątki, jak Valentine szybko się zorientował, Hjort i jeden z ludzi wybrali pobyt na Kangrisornie, w nadziei na znalezienie jakiegoś sposobu na powrót do Piliploku i podjęcia tam na nowo swojego zawodu. Pozostała trójka poprosiła o pozwolenie na udział w pielgrzymce. Nowymi członkami szybko rozrastającej się grupy były dwie kobiety - cieśla okrętowy Pandelon i cerowaczka żagli Cordeine - oraz mężczyzna Thesme, obsługujący na statku kołowroty. Valentine przywitał ich mile i odebrał przysięgę na wierność, choć ta ceremonia za każdym razem tak samo go krępowała. Powoli jednak przyzwyczajał się do różnych atrybutów swej władzy. Grigitor i jego dzieci nie zwracali najmniejszej uwagi na klęczącą i całującą rękę Valentine'a grupkę. To dobrze, pomyślał. Dopóki nie porozmawiam z Panią, nie życzę sobie rozprzestrzeniania na cały świat wiadomości o mojej osobie. Wciąż jeszcze nie był pewny, jaką przyjmie strategię, ani też nie ufał zbytnio swojej sile. Poza tym, gdyby wszem i wobec rozgłaszał, że żyje i nieźle się miewa, mógłby ściągnąć na siebie uwagę obecnego Koronala, a ten z pewnością nie czekałby spokojnie, aż pretendent do tronu przybędzie na Górę Zamkową. Trimaran podniósł żagle. Płynął od jednej złocistej wyspy do drugiej, poruszając się w przybrzeżnym kanale, i tylko od czasu do czasu wychodził na głębsze, niebieskie wody. Mijali po kolei Lormanar i Climidole, Secundail, Blayhar Strand i Garhuven, i Wiswis Keep, potem Quile i Fruil, potem Dawnbreak, Nissemhold i Thiaquil, potem Roazen i Piplinat.

Opłynęli wielkie półkole piaszczystej mierzei nazywanej Panną. Wstąpili na wyspę Sungyve po świeżą wodę, na Musorn po owoce i świeże jarzyny, a na Cadibyre po kilka beczułek młodego różowego wina, cieszącego się dobrą sławą na całym Archipelagu. I wreszcie po wielu dniach podróży wzdłuż małych wypieszczonych słońcem skrawków lądu wpłynęli do rozległego portu na Rodamaunt Graun. Była to wielka, górzysta, kipiąca zielenią wyspa, ze wszystkich stron otoczona czarnymi wulkanicznymi plażami, a od południa wyposażona przez naturę we wspaniałe falochrony. Rodamaunt Graun dominowała na całym Archipelagu i swoją wielkością, i niebagatelną, jak zapewniał Grigitor, bo aż pięcioipółmilionową liczbą mieszkańców. Większość z nich skupiła się prawdopodobnie w dwu bliźniaczych miastach, rozłożonych wokół portu niczym dwa skrzydła jakiegoś olbrzymiego ptaka, ale zbocza majaczącego w chmurach centralnego szczytu wyspy również musiały być całkiem gęsto zaludnione, o czym świadczyły wznoszące się aż do połowy stoków równe rzędy domostw zbudowanych z trzciny i drewna skupikowego. Nad ostatnią linią domów stok był porośnięty gęstym lasem, a jeszcze nad nim, hen, wysoko, wznosił się pióropusz białego dymu, gdyż na wyspie Rodamaunt Graun był czynny wulkan. Ostatnia erupcja, powiedział Grigitor, zdarzyła się niecałe pięćdziesiąt lat temu. Patrząc jednak na zasiedziałe z dawien dawna domostwa i nieprzerzedzone lasy, trudno było dać wiarę jego słowom. Podróż “Dumy Mardigile" dobiegała kresu, lecz zanim Grigitor zawrócił w drogę powrotną, z własnej inicjatywy pomógł pielgrzymom wynająć łódź - również trimaran, chyba jeszcze bardziej imponujący od turkusowej “Dumy" - która miała ich przewieźć aż na Wyspę Snu. Kapitanem “Królowej Rodamaunt" była Namurinta, kobieta o królewskiej postawie, królewskim sposobie bycia, z długimi prostymi włosami, równie białymi jak włosy Sleeta, i dziewczęco gładkiej twarzy. Z wyraźną kpiną w oczach długo szacowała wzrokiem swoich pasażerów, jakby zastanawiając się, co też może łączyć ze sobą zbieraninę dziwnych typów chętnych do odbycia wspólnej pielgrzymki, i to poza sezonem. Nie była wylewna, bo powiedziała tylko tyle: - Jeśli nie zostaniecie przyjęci, zabiorę was z powrotem na Rodamaunt Graun, ale w takim wypadku poniesiecie dodatkowe koszty. - Czy często się zdarza, że Wyspa nie przyjmuje pielgrzymów? - Nie wtedy, kiedy przybywają we właściwym czasie. Jesienią, o czym chyba wiecie, statki pielgrzymie nie kursują, więc należy się liczyć z trudnościami. - Aby się tu dostać, pokonaliśmy szmat drogi nie natrafiając na jakieś szczególne kłopoty - odezwał się pogodnie Valentine, wywołując tym stwierdzeniem zduszony śmiech

Carabelli i teatralne chrząknięcie Sleeta. - Ufam, że i w dalszej podróży nie doświadczymy większych. - Jestem pełna podziwu dla waszego zdecydowania - powiedziała Namurinta, dając znak załodze, aby przygotowała się do odpłynięcia. Wschodnia część Archipelagu, skręcająca lekko na północ, była łańcuchem sterczących z wody skalistych szczytów i w niczym nie przypominała części południowej, w której dominowały płaskie wyspy koralowe, takie jak Mardigile i jej sąsiadki. Studiując mapy Namurinty Valentine doszedł do wniosku, że ta część Archipelagu była kiedyś wychodzącą daleko w morze ostrogą półwyspu usytuowanego w południowo-zachodnim zakątku Wyspy Snu. Podnoszące się Morze Wewnętrzne musiało pochłonąć ową ostrogę już bardzo dawno temu, pozostawiając nad wodą samotne szczyty. Między najbardziej na wschód wysuniętą wyspą a Wyspą Snu leżało teraz kilkaset mil otwartego morza, stanowiącego groźbę nawet dla tak dobrze wyposażonego stateczku, jakim był trimaran Namurinty. Ale tym razem nic nie zakłóciło pielgrzymom podróży. Zatrzymali się po drodze w czterech portach - Hellirache, Sempifiore, Dimmid i Guadeloom - po wodę i po wiktuały; spokojnie minęli Rodamaunt Ounze, ostatnią wyspę Archipelagu, i weszli w Kanał Ungehoyer, który oddzielał Archipelag od Wyspy Snu. Był to szeroki i płytki szlak morski, obfitujący w ryby wszelkiego rodzaju i inne nadające się do odłowu stworzenia. Wyspiarze łowili na całych jego wodach, nie zapuszczali się jednak na najbardziej położone na wschód pięćset mil, które wchodziły w zasięg uświęconej strefy Wyspy. W tych wodach żyły nieszkodliwe stwory zwane wolewantami, wielkie i baloniaste, na stałe zakotwiczone do podwodnych skał. Odżywiały się przesączanym przez skrzela planktonem i stale wydzielały strumień odżywczej substancji wykorzystywanej z kolei przez olbrzymią ilość żyjących w pobliżu drobnych organizmów. W ciągu kilku dni Valentine zdążył się dokładnie przyjrzeć tym nabrzmiałym, kulistym worom o ciemnokarminowej barwie, mierzącym w poprzek mniej więcej pięćdziesiąt do osiemdziesięciu stóp. Valentine wyobraził sobie, że ciemne półkoliste plamy, które miały na skórze, to są ich oczy, usta i nos, i z zadumą spoglądał w poważne, melancholijne twarze stworów, które musiały z wielką mądrością i filozoficznym spokojem podchodzić do tego, co działo się wokół ich unieruchomionych ciał. Morze przypływało, morze odpływało, a w ich życiu nie zachodziły żadne zmiany. - One napawają mnie smutkiem - zwierzył się Carabelli. - Na zawsze uwiązane do podwodnych głazów, kołysane kapryśnymi prądami, ubezwłasnowolnione. Co myślą o swoim losie? - A co mają myśleć? Przecież to są jakieś prymitywne balony, nie mądrzejsze od gąbek!

- Przyjrzyj się im uważnie, Carabello. One się wyrywają, chcą fruwać, wznosić się ku wyżynom - patrzą w niebo i na cały napowietrzny świat i tęsknią, by wyjść mu naprzeciw. Niestety, mogą tylko wisieć pod powierzchnią wody i kołysać się, i napełniać swe brzuchy niewidzialnymi żyjątkami. Inny świat leży tuż przed nimi, ale gdyby weń wstąpiły, pewnie spotkałaby je śmierć. Czy nie czujesz się poruszona ich losem? - Miałabym się przejmować takimi głupstwami? - skwitowała całe te rozważania Carabella. Następnego dnia po tej rozmowie “Królowa Rodamaunt" spotkała w kanale pięć łodzi rybackich, których załogi były zajęte odrywaniem wolewantów od skał. Następnie wyciągano je na powierzchnię morza, potem rozcinano, dzielono na drobne kawałki i składano na pokładach w stosy, niczym płaty skóry. Valentine był przerażony. Kiedy będę Koronalem, pomyślał, zakażę zabijania tych stworzeń. Jednak po chwili zapytał sam siebie, czy aby na pewno przy stanowieniu praw należy kierować się samym tylko współczuciem. Może trzeba najpierw poznać istotę rzeczy? Zapytał Namurintę, do czego się używa powłok wolewantów. - Mają właściwości lecznicze - odpowiedziała zapytana. - Pomagają starcom, kiedy w ich żyłach krew powoli zastyga. Lekarstwo zrobione z powłoki jednego zaledwie stworzenia wystarcza starszemu pokoleniu ze wszystkich wysp na rok albo i dłużej. Kiedy znowu będę Koronalem, przyrzekł sobie Valentine, powstrzymam się od wypowiadania sądów, póki nie poznam całej prawdy, o ile poznanie całej prawdy jest w ogóle możliwe. Niemniej jednak obraz głębokiej zadumy wolewantów prześladował go jeszcze długo. Odetchnął z ulgą, kiedy minęli zamieszkiwaną przez nie strefę i wypłynęli na chłodne, niebieskie wody obmywające Wyspę Snu.

Rozdział 7 Majacząca na wschodzie Wyspa powiększała się z każdą godziną. Valentine widywał ją jedynie w snach albo wtedy, kiedy puszczał wodze fantazji, opierając swoje wyobrażenia na nikłych wspomnieniach z przeszłości. Zupełnie nie był przygotowany na to, co zastanie na miejscu. Była ogromna. Bezkresna. Co prawda, na planecie o tak gigantycznych rozmiarach również rozmiary Wyspy dla nikogo nie powinny być zaskoczeniem, ale Valentine przyzwyczaił się do myśli, że musi to być miejsce, na które łatwo się dostać, i spodziewał się czegoś, co będzie dwa, no, może trzy razy większe niż Rodamaunt Graun. Jakże się mylił! Wyspa Snu, widział to jak na dłoni, zajmowała cały horyzont i wyglądała jak wybrzeże Zimroelu, wówczas, gdy “Brangalyn" znajdowała się o dzień czy dwa dni drogi od Piłiploku. Jeśli to była wyspa, to również wyspami były Zimroel, Alhanroel i Suwael. I chyba tylko dlatego Wyspa była wyspą, że kiedyś nie nazywano jej kontynentem. No, może jeszcze dlatego, że kontynenty Majipooru były kolosalne, a ona zaledwie ogromna. Oślepiała blaskiem. Podobnie jak północny cypel u ujścia rzeki Zimr w Piliploku, tak i ona kończyła się białym kredowym urwiskiem i właśnie teraz to urwisko płonęło, odbijając promienie popołudniowego słońca. Białe ściany wznosiły się na setki stóp w niebo, a zachodnie brzegi Wyspy ciągnęły się na przestrzeni kilkuset mil. Z bielą urwiska kontrastowała wieńcząca je ciemnozielona korona lasu, z której, jak się zdawało, wyrastała następna biała ściana, również obrzeżona zielenią, a potem trzecie urwisko, jeszcze bardziej oddalone od morza, przez co Wyspa sprawiała wrażenie kolosalnych schodów przeplatanych zielonymi podestami, schodów, które wiodły do jakiejś tajemniczej i niedostępnej twierdzy. Valentine słyszał o tarasach Wyspy, ale sądził, że były starą, może nawet rozsypującą się już sztuczną konstrukcją, symbolicznymi stopniami prowadzącymi do kolejnych wtajemniczeń. Okazało się, że Wyspa i tarasy to jedność, że są one naturalne i że dodają jej tajemniczości. A więc tak wyglądała siedziba świętej mocy Majipooru! - Za tamtym przesmykiem - powiedziała Namurinta wskazując ręką przed siebie - leży port Taleis, do którego zawijają statki z pielgrzymami. Wyspa ma jeszcze drugi port, Numinor, po przeciwnej stronie, na wprost Alhanroelu, ale skoro jesteście pielgrzymami, chyba musicie o tym wszystkim wiedzieć. - Nie mieliśmy dużo czasu na naukę - rzekł Valentine. - Ta pielgrzymka zaskoczyła nas znienacka. - Czy zamierzacie spędzić resztę życia w służbie u Pani? - spytała. - Chcemy jej służyć,

to prawda, myślę jednak, że nie tutaj. Dla niektórych z nas Wyspa jest tylko przystankiem na dłuższej drodze. Namurintę chyba zaskoczyła odpowiedź Valentine'a, ale powstrzymała się od dalszych pytań. “Królowa Rodamaunt" szybko zbliżała się do Taleis popychana rześkim wiatrem wiejącym z południowego zachodu. Wkrótce wielka kredowa ściana w całości wypełniła przestrzeń między niebem a ziemią, między wschodem a zachodem, a przesmyk okazał się wielką przystanią u podnóży urwiska. Trimaran wchodził do portu pod pełnymi żaglami. Valentine stał na dziobie, z włosami rozwiewanymi przez wiatr. Był wstrząśnięty wyglądem miejsca, do którego przybijali: urwisko opadało niemal pionowo, a od morza dzielił je zaledwie wąski skrawek lądu obrzeżony szeroką białą plażą. Po jednej stronie zatoczki rozłożyły się przystanie i doki, dziwnie małe i przykurczone na tle gigantycznego amfiteatru. Trudno było sobie wyobrazić, jak można dostać się z tego przycupniętego u stóp urwiska portu do wnętrza Wyspy. To miejsce stanowiło naturalną fortecę. Ale przede wszystkim było tu cicho. W pustym porcie, gdzie nie cumował żaden statek, każdy powiew wiatru, każdy krzyk przelatującej rybitwy wywierał niezwykłe wrażenie. - Czy ktoś tam jest? - zastanawiał się Sleet. - Czy ktokolwiek nas powita? Carabella zacisnęła powieki. - Byłoby straszne, gdybyśmy musieli płynąć do Numinoru, ale chyba jeszcze bardziej nie chciałabym powrócić na Archipelag. - Nie bój się, na pewno wyjdą nam na spotkanie - powiedział spokojnie Deliamber. Trimaran dobił do przystani, a ogrom otaczających ją urwisk stał się jeszcze bardziej przytłaczający. Ściany wznosiły się tak wysoko i pionowo, że każdemu przychodziła do głowy myśl, czy aby za chwilę się nie przewrócą. Ktoś z załogi uwiązał łódź i wszyscy wyszli na ląd. Deliambera zaczęła opuszczać pewność siebie. Tu chyba naprawdę nie było nikogo. Cisza aż dzwoniła w uszach. Stali w gromadzie, zbici z tropu, i wymieniali między sobą spojrzenia. - Wyjaśnijmy to - odezwał się wreszcie Valentine, przypominając sobie o spoczywającej na nim odpowiedzialności za współtowarzyszy. - Lisamon, Khun, Zalzan Kavol sprawdzą budynki po lewej stronie. Sleet, Deliamber, Vinorkis, Shanamir udadzą się w drugą stronę. Pandelon, Thesme, Rovorn dojdą do zakrętu na plaży i zajrzą, co znajduje się za nim. Gorzval, Efron... Valentine z Carabella i cerowaczką żagli podeszli wprost do podnóża kredowego

urwiska. Biegła tędy nikła ścieżka, która zakręcała przy urwisku, wchodziła na nieprawdopodobny, prawie pionowy stok i pięła się nim do góry, a wreszcie znikała gdzieś między dwiema białymi iglicami. Valentine doszedł do wniosku, że wspinanie się nią wymagało zręczności leśnych braci i śmiałości linoskoczka. Rozejrzał się, ale nie zobaczył innego wyjścia z plaży. Na końcu ścieżki wypatrzył małą drewnianą chatę, ale nie znalazł w niej nic poza kilkoma ślizgaczami powietrznymi, używanymi prawdopodobnie do jeżdżenia po ścieżce. Wyciągnął jeden, postawił na dnie ścieżki i siadł na nim. Nic to jednak nie dało, gdyż nie wiedział, jak się go uruchamia. Zawiedziony, wrócił do przystani. Większość towarzystwa już się tam znajdowała. - To miejsce jest całkowicie opuszczone - powiedział Sleet. Valentine spojrzał na Namurintę. - Ile czasu zabrałoby ci zawiezienie nas na stronę Alhanroelu? - Do Numinoru? Tygodnie. Ale ja nie chcę tam płynąć. - Mamy dość pieniędzy - powiedział szybko Zalzan Karol. Namurinta popatrzyła na niego obojętnie. - Moim zajęciem jest rybołówstwo. Lada dzień zaczynają się połowy cierników. Jeśli popłynę z wami do Numinoru, to je przegapię, stracę też pół sezonu na gissuny. Nie zdołacie mi tego wynagrodzić. Skandar wyciągnął z sakiewki pięciorojalową monetę, jakby przez sam jej blask chciał wpłynąć na zmianę decyzji kapitana statku. Namurinta była jednak nieprzekupna. - Za połowę sumy, którą mi zapłaciliście za podróż z Archipelagu, zabiorę was z powrotem na moją wyspę. To wszystko, co mogę dla was zrobić - powiedziała. - Za kilka miesięcy statki z pielgrzymami zaczną kursować regularnie i port ożyje, a wtedy, jeśli zechcecie, znów was tu przywiozę, też za połowę ceny. Cokolwiek zdecydujecie, jestem do waszych usług. Ale uprzedzam, że odpływam stąd przed zapadnięciem zmroku i to nie do Numinoru. Valentine zaczął rozważać sytuację. Okazało się, że mogą być większe kłopoty, niż być połkniętym przez smoka morskiego. Z brzucha potwora udało się szybko wydostać, a obecne trudności groziły przerwą w wyprawie przez całą zimę, a nawet dłuższą, a przez ten czas pod rządami Dominina Barjazida będą ustanawiane nowe prawa i fałszowana będzie historia, uzurpator zaś z dnia na dzień będzie umacniał swoją pozycję. A zatem co? Spojrzał na Deliambera, ale czarodziej, zwykle nie zwlekający z udzieleniem rady, tym razem milczał. Nie potrafią wspinać się po ścianie. Nie umieją fruwać. Nie mogą jednym skokiem znaleźć

się na górze, pośród zielonych lasów. A zatem powrót do Rodamaunt Graun? - Czy zgodziłabyś się zostać z nami jeden dzień? - spróbował raz jeszcze. - Oczywiście za dodatkową zapłatą. Być może rankiem znajdziemy kogoś, kto... - Jestem już wystarczająco długo poza Rodamaunt Graun - odpowiedziała Namurinta. Nie mogę się doczekać, by znów zobaczyć znajome brzegi. Czekanie nic wam nie da, a mnie żal każdej straconej godziny. Pora jest zła, słudzy Pani nie spodziewają się niczyjego przybycia do Taleis. Nikt po was nie wyjdzie ani rankiem, ani wieczorem. Shanamir pociągnął Valentine'a delikatnie za rękaw. - Jesteś Koronalem Majipooru - wyszeptał. - Rozkaż jej czekać! Wyjaw, kim jesteś, i każ jej paść na kolana! - Myślę, że ta sztuczka może mi się nie udać - również szeptem odpowiedział chłopcu Valentine. - Postradałem swoją koronę. - No to niech Deliamber rzuci czary na tę kobietę i niechże ona wreszcie ustąpi! To dałoby się pewnie zrobić, ale Valentine'owi nie podobał się taki pomysł. Jeśli Namurinta przywiozła ich tutaj w dobrej wierze, ma prawo odpłynąć wedle swej woli. Pewnie ma rację, że czekanie dzień, dwa, a nawet trzy nic nie da. Zmuszanie jej do ustępstw za pomocą czarów starego Vroona nie byłoby uczciwą grą. Ale z drugiej strony... - Lordzie Valentine! - zawołała z daleka jakaś kobieta. - Chodź tutaj! Spojrzał w stronę, skąd dolatywał głos. W drugim końcu portu stała Pandelon, cieśla okrętowy Gorzvala, która poszła z Thesme i Rovornem zbadać, co leży za zakrętem. Przywoływała teraz wszystkich gestem dłoni. Valentine rzucił się ku niej biegiem, a inni po chwili poszli w jego ślady. Kobieta poprowadziła go przez płytką wodę za żebro skalne ukrywające przed oczami przybijających do portu drugą maleńką plażę. Wznosiła się na niej niska budowla z różowego piaskowca, nosząca znak Pani, trójkąt w trójkącie. Prawdopodobnie była to świątynia. Przed nią znajdował się ogród z kwitnącymi krzewami, tworzącymi z kolorowych kwiatów - czerwonych, niebieskich, pomarańczowych i żółtych - przemyślne figury geometryczne. W ogrodzie pracowało dwoje ludzi: kobieta i mężczyzna, zapewne ogrodnicy. Spojrzeli na zbliżającego się Valentine'a bez jednego choćby błysku zainteresowania w oczach. Niezręcznie pozdrowił ich znakiem Pani. Odpowiedzieli tak samo, ale z większą wprawą. - Jesteśmy pielgrzymami i chcielibyśmy, żeby nam ktoś wskazał drogę na tarasy odezwał się grzecznie. - Zjawiacie się poza sezonem - powiedziała kobieta o bladej, upstrzonej piegami twarzy.

W tonie jej głosu nie było nic przyjaznego. - Jesteśmy ożywieni pragnieniem poświęcenia się służbie dla Pani. Kobieta wzruszyła ramionami i bez słowa powróciła do pielenia. Mężczyzna, muskularny i przysadzisty, z przerzedzonymi siwymi włosami, powiedział: - O tej porze roku powinniście udać się do Numinoru. - Przybywamy z Zimroelu. Ta wiadomość nieco go poruszyła. - Przez smocze wiatry? Musieliście mieć ciężką przeprawę. - Zdarzyło się parę trudnych chwil, ale mamy je już za sobą. Teraz przepełnia nas radość z powodu dopłynięcia na Wyspę. - Pani to wam wynagrodzi - rzekł mężczyzna wracając do przycinania krzewów. Zapadło kłopotliwe milczenie. - A co z drogą na tarasy? - zapytał po chwili Valentine. - Sami nie potraficie obsłużyć aparatury - odpowiedziała kobieta. - Czy nie chcielibyście nam pomóc? Znów cisza. - To tylko chwila, pokażcie nam drogę i nie będziemy was dłużej niepokoić - nalegał dalej Valentine. - Nasze miejsce jest w ogrodzie - mruknął łysiejący mężczyzna. Valentine zagryzł wargi. Chyba nic tu nie wskóra. Przypuszczał, że Namurinta opuściła już port i znajduje się w drodze powrotnej. Spojrzał na Deliambera. Nie byłoby od rzeczy, gdyby czarodziej użył drobnego nacisku. Deliamber jednak zignorował to spojrzenie. Valentine podszedł do niego i powiedział przyciszonym głosem: - Dotknij któreś z nich mackami i namów do współpracy. - Uważam, że Wyspa nie jest odpowiednim miejscem do wypróbowywania moich czarów - rzekł Deliamber. - Lepiej będzie, jeśli ty użyjesz swoich. - Nie umiem czarować! - A jednak spróbuj - nie ustępował Vroon. Valentine jeszcze raz przyjrzał się ogrodnikom. Jestem Koronalem Majipooru, powiedział sobie, i synem Pani, której tych dwoje oddaje cześć i służy. Takich informacji nie można przekazać ogrodnikom wprost, lecz od czego siła płynąca z duszy? Valentine wyprostował się i sięgnął w głąb swej istoty, tak jak to robił, kiedy przygotowywał się do żonglowania przed najbardziej wybredną publicznością. Uśmiechnął się, a jego uśmiech był tak ciepły, że mógłby nim otwierać nie rozkwitłe kwiaty. Ogrodnicy spojrzeli nań znad swoich zajęć, a na ich twarzach zagościł kolejno wyraz zdziwienia, niedowierzania, w końcu uległości.

- Pokonaliśmy tysiące mil - przemówił łagodnie Valentine. - Chcemy wstąpić na służbę Pani i błagamy was, abyście pomogli nam dostać się do niej, albowiem znajdujemy się w wielkiej potrzebie i jesteśmy zmęczeni długą wędrówką. Ogrodnicy zamrugali oczami, jak gdyby zza szarej chmury nagle wyjrzało słońce i poraziło ich ostrym blaskiem. - Mamy własne obowiązki - odezwała się kobieta niepewnym głosem. - Nie powinniśmy iść w górę, zanim nie zadbamy o ogród - niewyraźnie mruknął mężczyzna. - Wasz ogród kwitnie - rzekł Valentine - i nie przestanie kwitnąć, jeżeli zostawicie go na kilka godzin bez opieki. Pomóżcie nam, nim zapadną ciemności. Prosimy was tylko o wskazanie drogi. Bądźcie pewni, że Pani was wynagrodzi. Ogrodnicy popatrzyli na siebie, potem w niebo, jakby chcąc się przekonać, jak daleko jeszcze do zmierzchu. Zakłopotani, ściągnąwszy brwi podnieśli się, starli z kolan ziemię i jak lunatycy ruszyli w stronę wody. Okrążyli skalne żebro, wyszli na dużą plażę i skierowali się ku podnóżom urwiska, do miejsca, gdzie ścieżka zaczynała piąć się pionowo ku niebu. Namurinta, choć gotowa do odjazdu, była tam jeszcze. - Dziękujemy ci serdecznie za pomoc - rzekł Valentine podchodząc do niej. - A więc zostajecie? - Znaleźliśmy drogę na tarasy. Uśmiechnęła się z nie udawanym zadowoleniem. - Nie śpieszyłam się z porzuceniem was, jednak Rodamaunt Graun mnie wzywa. Życzę wam powodzenia w pielgrzymce. - A ja życzę ci bezpiecznego powrotu do domu - powiedział odchodząc. - Jeszcze jedno - powstrzymała go. - Słucham? - Kiedy tamta kobieta zawołała na ciebie, nazwała cię Lordem Valentinem. Co to miało znaczyć? - To był żart - odpowiedział Valentine pośpiesznie. - Tylko żart, nic więcej. - Lord Valentine to brzmi jak imię nowego Koronala, tego, który rządzi od roku czy dwóch. Słyszałam już gdzieś o tym. - Tak - rzekł Valentine. - Ale Koronal jest ciemnowłosym mężczyzną. To był tylko żart, zwykła gra słów, ponieważ ja też mam na imię Valentine. Szczęśliwej podróży, Namurinto. - Owocnej pielgrzymki. Valentine. Ruszył w stronę urwiska. Ogrodnicy wyprowadzili z szopy kilka ślizgaczy, zamocowali je w łożyskach na platformie i gestem dłoni nakazali podróżnym wsiąść. Wszystko odbywało

się w milczeniu. Valentine usadowił się w pierwszym pojeździe, razem z Carabellą, Deliamberem, Shanamirem i Khunem. Ogrodniczka wróciła do szopy, gdzie zapewne były zamontowane urządzenia napędowe, gdyż już po chwili ślizgacze oderwały się od platformy i rozpoczęły zapierającą dech w piersiach jazdę po wznoszącym się ku niebu urwisku.

Rozdział 8 - Przybyliście - powiedział akolita Talinot Esulde - na Taras Oszacowania. Tutaj zostaniecie ocenieni. Kiedy nadejdzie czas, by ruszyć naprzód, ścieżka zaprowadzi was na Taras Rozpoczęcia, a potem na Taras Zwierciadeł, gdzie spojrzycie we własne twarze. Jeśli to, co zobaczycie, zadowoli was i waszych przewodników, wyjedziecie na Drugi Próg i przejdziecie przez następne tarasy. I tak będziecie się posuwać aż do Tarasu Adoracji. Tam, o ile Pani obdarzy was łaską, otrzymacie wezwanie do Świątyni Wewnętrznej. Na waszym miejscu nie spodziewałbym się jednak, że nastąpi to szybko. Nie spodziewałbym się, że nastąpi to w ogóle. Ci, którzy się czegoś spodziewają, docierają tam najrzadziej. Słysząc te słowa Valentine zmarkotniał. On nie tylko się spodziewał, on musiał dotrzeć do Pani. Rozumiał jednak, co akolita miał na myśli. W tym świętym miejscu nie można było powodować się racjonalnymi przesłankami. Ktoś się poddawał, ktoś rezygnował z żądań, potrzeb i pragnień, ktoś inny te żądania i pragnienia zamieniał na spokojną egzystencję. To nie jest miejsce dla Koronala. Istotą jego bytu jest panowanie, i to w mądry sposób, a jeśli go nie stać na mądrość, to przynajmniej winien być nieugięty. Natomiast istotą bytu pielgrzyma jest poddanie się. Więc albo - albo. Natomiast konieczność dotarcia do Pani leżała poza wszelką dyskusją. Dobrze, że wreszcie znalazł się w granicach jej królestwa. Akolici, którzy przywitali ich na Pierwszym Progu, wcale nie okazali zdziwienia nietypową porą przybycia pielgrzymów. Teraz owi pielgrzymi, już przebrani w jasne, miękkie szaty, w których wyglądali równie pobożnie, co niedorzecznie, stali w niskim budynku o ścianach z różowego piaskowca, wznoszącym się na skraju przepaści. Taras Oszacowania ciągnął się od tego budynku aż do widniejącej w oddali zielonej ściany lasu, dokąd wiodła szeroka droga ułożona z kamiennych różowych płyt. Gdzieś za lasem znajdowały się następne tarasy, a jeszcze głębiej, niewidoczne z miejsca, w którym zgromadzono nowo przybyłych, wznosił się w niebo Drugi Próg. Trzeci - Valentine skądś to wiedział - wyrastał z Drugiego setki mil stąd, blisko środka Wyspy i stanowił najświętszy obszar, na którym wznosiła się zamieszkiwana przez Panią Świątynia Wewnętrzna. Mimo że Valentine przebył już kontynent i pół oceanu, te ostatnie kilkaset mil wydawało mu się niemożliwe do pokonania. Okno w tylnej ścianie budynku, przez które wyjrzał, było zawieszone między ciemniejącym niebem a morzem oświetlonym ostatnimi promieniami słońca zachodzącego gdzieś za Piliplokiem. Oprócz nieba i morza był tam jeszcze maleńki ciemny punkcik, zostawiający za sobą na gładkiej tafli wody nikły ślad, lekkie zadraśnięcie. Valentine ufał, że ten punkcik to trimaran “Królowa Rodamaunt", zmierzający do przystani na swojej wyspie, i

że oprócz niego są gdzieś tam także wolewanty, śniące sen, który nigdy się nie kończy, i smoki morskie udające się znanym sobie szlakiem ku Morzu Wielkiemu, a za tym wszystkim - Zimroel, jego zatłoczone miasta, leśne rezerwaty i parki, jego festyny i miliardy zamieszkujących go istot. Miał co oglądać w swych wspomnieniach, ale teraz powinien skierować wzrok przed siebie. Przyjrzał się więc Talinotowi Esulde, ich pierwszemu przewodnikowi - wysokiej, szczupłej postaci o mlecznobiałej cerze i ogolonej czaszce. Ta osoba mogła być zarówno płci męskiej, jak i żeńskiej. Valentine przypuszczał, że mają do czynienia z mężczyzną, o czym świadczyłby wzrost i szerokość ramion, chociaż właściwie sądząc po delikatnych kościach twarzy, a zwłaszcza po łagodnym luku brwi nad dziwnie niebieskimi oczami - nie było to takie pewne. Talinot Esulde objaśniał kolejno dzienny rozkład dnia - proporcje czasu modlitw do czasu pracy i pracy do medytacji, metodę interpretacji snów, ograniczenia w diecie, wyłączające wszystkie wina i niektóre przyprawy, układ pomieszczeń mieszkalnych - nie zapominając o najdrobniejszych szczegółach. Na początku Valentine starał się wszystko zapamiętać, ale obfitość zarządzeń, wymagań, zakazów i zwyczajów była tak wielka, że szybko się poddał. Miał nadzieję, że dzięki codziennej praktyce i tak wbije je sobie do głowy. Z nastaniem ciemności skończył się instruktaż i Talinot Esulde poprowadził ich obok zasilanej wodą z górskiego źródełka sadzawki, w której się wykąpali, zanim dano im pielgrzymie szaty i w której mieli się kąpać dwa razy dziennie aż do końca pobytu na tym tarasie - do sali jadalnej, znajdującej się nieco dalej od krawędzi urwiska. Tu podano im prosty posiłek składający się z zupy i ryby, ale tak jedno, jak i drugie danie nie miało żadnego zapachu i nie smakowało im, mimo że zdążyli już porządnie zgłodnieć. Obsługiwali ich nowicjusze tacy jak oni, lecz ubrani w szaty jasnozielone. Wielka sala była tylko częściowo zapełniona, ponieważ, jak poinformował ich Talinot Esulde, godzina posiłku dawno minęła. Valentine popatrzył na towarzyszy pielgrzymki. Połowa z nich wywodziła się z rasy ludzkiej, ale było tu także bardzo wielu Vroonów i Ghayrogów, garstka Skandarów, kilku Liimenów, kilku Hjortów - choć tych chyba najmniej. Była też siedząca na uboczu mała garstka SuSuherów. Tak więc w sieci Pani wpadały wszystkie rasy Majipooru - wszystkie z wyjątkiem jednej. - Czy Metamorfowie kiedykolwiek przychodzą do Pani? - spytał Valentine. Twarz Talinota Esulde rozjaśnił słodki uśmiech anioła. - Gdyby zjawił się tu jakiś Piurivar, przyjęlibyśmy go. Ale oni nie uczestniczą w naszych obrzędach. Żyją tylko dla siebie, tak jakby byli jedynymi mieszkańcami planety. - Być może przebywają tu pod cudzą postacią - powiedział Sleet.

- Wiedzielibyśmy o tym - rzekł spokojnie Talinot Esulde. Po obiedzie zaprowadzono ich do podobnego do ula budynku z mnóstwem maleńkich, nie większych od szafy izdebek. Łoże, ściek, miejsce na ubranie - nie było tu niczego więcej. Lisamon Hultin popatrzyła na to spode łba. - Wina pić nie wolno - powiedziała. - Musiałam oddać miecz. I do tego wszystkiego mam spać w takim pudełku? Coś mi się zdaje, Valentine, że nie nadaję się na pielgrzyma. - Wytrzymaj trochę. Przejdziemy przez Wyspę tak szybko, jak to będzie możliwe. Wszedł do swej izdebki, która znajdowała się między pokojami olbrzymki i Carabelli. Świetlna kula, która i tak słabo rozjaśniała pomieszczenie, natychmiast przygasła. Zaledwie usiadł na łożu, poczuł, że zapada w sen, choć godzina nie była jeszcze późna. Kiedy opuściła go świadomość, w jego umyśle rozjarzyło się łagodne światełko i ujrzał Panią, najprawdziwszą Panią Wyspy. Od czasów Pidruid widywał ją w snach wielokrotnie: łagodne oczy, ciemne włosy, kwiat za uchem, oliwkowa skóra - ale tym razem obraz nabrał ostrości. Valentine rozróżniał więcej szczegółów niż zwykle: małą zmarszczkę w zewnętrznych kącikach oczu, zielone klejnociki w płatkach uszu i cienką srebrną opaskę na czole. Śniąc, wyciągnął rękę i powiedział: - Matko, oto jestem. Przywołaj mnie do siebie, matko. Uśmiechnęła się do niego, lecz z jej ust nie padło ani jedno słowo. Znajdowali się oboje w ogrodzie, pośród kwitnących alabandyn. Ona przystrzygała rośliny maleńkimi złotymi nożyczkami; odcinała tylko nie rozwinięte pączki, a zostawiała duże, kwitnące kwiaty. On stał obok niej, czekając, żeby się odwróciła, lecz jej zajęcie ciągnęło się w nieskończoność. Wreszcie odezwała się, nadal na niego nie patrząc. - Gdy się wykonuje jakieś zadanie, trzeba skupiać na nim całą uwagę, jeśli ma być dobrze zrobione. - Matko, to ja, Valentine, twój syn! - Zobacz, każda gałąź ma pięć pączków. Gdyby je zostawić, otworzą się wszystkie, ale tu ucinam jeden, tu jeden - i w ten sposób reszta kwiatów zakwita jeszcze piękniej. Jakby na potwierdzenie jej słów, kolejne pączki alabandyn rozwijały się jeden za drugim, wypełniając powietrze ostrym, odurzającym zapachem. Płatki prostowały się, rozciągały, wielkie niczym talerze, odsłaniając budzące się ze snu czarne pręciki. Dotknęła lekko jednego płatka, a kwiat w odpowiedzi sypnął garstką żółtego pyłku. - Jesteś, kim jesteś, i zawsze nim będziesz - powiedziała do Valentine'a. Sen zmienił się, nie było już Pani, jakieś cierniste krzewy przyzywały go do siebie

sztywnymi gałązkami, wokół stąpały wyniośle ptaki moleeka, napływały kolejne obrazy, jedne nakładały się na drugie, znów się zmieniały, lecz nie niosły ze sobą żadnej spójnej treści. Bezpośrednio po obudzeniu miał obowiązek stawiania się przed interpretatorem snów, którym był nie Talinot Esulde, lecz jakiś inny akolita-przewodnik. Osoba, do której trafił, nazywała się Stauminaup, miała ogoloną głowę i trudną do określenia płeć. Tym razem Valentine był skłonny uważać, że ma do czynienia z kobietą. Interpretatorzy posiadali drugi poziom wtajemniczenia i powrócili z Drugiego Progu, aby służyć nowicjuszom. Tłumaczenie snu w niczym nie przypominało tego, czego doświadczył w Falkynkip u Tisany. Tu nie było żadnego podawania leku ani leżenia obok siebie. Opowiadał sen, a Stauminaup przysłuchiwała się z kamienną twarzą. Valentine podejrzewał, że wieszczka uczestniczyła jako obserwator w jego śnie i chciała porównać obie relacje, by wychwycić dzielące je różnice. Dlatego też przedstawiał kolejne wizje bardzo dokładnie, tak jak je sobie przypominał. Przytaczał nawet wypowiadane w nich słowa: “Matko, to ja, Valentine, twój syn!", obserwując przy tym reakcję Stauminaup. Jednak równie dobrze mógłby obserwować kredową ścianę urwiska. - A jakiego koloru były kwiaty alabandyn? - spytała, kiedy skończył. - No, jak to, żółte z czarnymi środkami! - Ładne kwiaty. Na Zimroelu alabandyny są szkarłatne i żółte w środku. Czy masz swoje ulubione kolory? - Nie, podobają mi się wszystkie. Stauminaup uśmiechnęła się zdawkowo. - Alabandyny żółte z czarnymi środkami rosną na Alhanroelu. Możesz odejść. Codzienne seanse u Stauminaup miały taki sam przebieg i zwykle kończyły się ukrytym między wierszami komentarzem, a jeśli nawet nie ukrytym, to tak sformułowanym, że właściwie niczego nie wyjaśniał. Valentine przynosił swoje sny do Stauminaup niczym do przechowalni, nie otrzymując w zamian żadnej rady. Powoli zaczynał się do tego przyzwyczajać. Przyzwyczajał się również do codziennego rozkładu zajęć. Każdego ranka pracował dwie godziny w ogrodzie, wykonując drobne czynności porządkowe, takie jak pielenie czy wzruszanie ziemi, a popołudniami kształcił się w zawodzie kamieniarza, wykładając taras kamiennymi płytami. Przywykł do wpatrywania się w ściany pokoju, kiedy w samotności oddawał się obowiązkowym medytacjom. Prawie nie widywał swoich towarzyszy, poza chwilami

wspólnej kąpieli, a i wtedy nie pozwalano im wiele ze sobą rozmawiać. Nietrudno było wpaść w rytm tego miejsca i odsunąć na bok wszelkie pilne sprawy. Tropikalne powietrze, zapach milionów kwiatów, monotonia toczącego się tu życia wyciszały i uspokajały niczym ciepła kąpiel. Nie powinien jednak zapominać, że od Alhanroelu nadal dzielą go tysiące mil, a on, choć minął tydzień, od kiedy znalazł się na Tarasie Oszacowania, nie posunął się ani o krok bliżej do swego celu. Medytując snuł zatem fantastyczne plany, że zbierze swoich ludzi, wymknie się stąd nocą razem z nimi, przejdzie nielegalnie taras za tarasem, wedrze się na Drugi Próg, potem na Trzeci i w końcu stanie przed Panią u wejścia do jej świątyni. Podejrzewał jednak, że tutaj, w miejscu, gdzie w cudzych snach czyta się jak w otwartej księdze, ani on, ani jego ludzie nie zdołaliby zajść daleko. Martwił się, choć zdawał sobie sprawę, że taki stan ducha nie przybliża go do zwycięstwa. Wręcz przeciwnie, powinien się odprężyć, całkowicie poddać nałożonym na niego obowiązkom i oczyścić umysł ze wszelkich potrzeb i pragnień, tak aby być gotowym na przyjęcie snu-wezwania od Pani. To też nie skutkowało. Wyrywał chwasty, uprawiał wilgotną, tłustą ziemię, nosił wiadra kamieni i zaprawy murarskiej do najdalszych zakątków tarasu, z całkiem pustym umysłem zasiadał, krzyżując nogi, do długich medytacji i noc w noc szedł spać modląc się, aby Pani zjawiła się przed nim i powiedziała: “Nadszedł czas, abyś przyszedł do mnie", ale sen się nie zjawiał. - Jak długo to jeszcze potrwa? - zapytał Deliambera przy jednej z porannych kąpieli w sadzawce. - Mija piąty tydzień! Albo i szósty! Zgubiłem już rachubę. Czy mam tu tkwić cały rok? A może dwa? A może pięć lat? - Niektórych pielgrzymów to właśnie spotyka - powiedział Vroon. - Rozmawiałem wczoraj zjedna spośród Hjortów, która była żołnierzem za rządów Voriaxa. Spędziła tu już cztery lata i chyba pogodziła się z pozostaniem na zawsze na Tarasie Oszacowania. - Ona nie musi nigdzie iść, a poza tym to dość przyjemna gospoda, Dehamberze. Ale ja... - ...mam pilne spotkanie na wschodzie - dopowiedział Deliamber. - Właśnie dlatego jesteś skazany na pozostanie tutaj. Znalazłeś się w kłopotliwej sytuacji, Valentine. Starasz się zapomnieć o wytkniętym celu, ale robisz to tylko dlatego, aby ten cel osiągnąć. Zdajesz sobie z tego sprawę? Bo ta, której opowiadasz sny, na pewno dobrze o tym wie. - Tak, zdaję sobie sprawę. Ale co mam robić? Jak mogę udawać, że nie martwi mnie myśl o pozostaniu tutaj na zawsze? - Udawaniem nic nie wskórasz. Dopiero z chwilą, kiedy szczerze nie będziesz się tym

przejmował, ruszysz do przodu. Nie wcześniej. Valentine potrząsnął głową. - Równie dobrze mógłbyś mi wmawiać, że moje ocalenie zależy od tego, abym nie myślał o ptakach gihorna. Im bardziej się wysilam, aby nie myśleć, tym więcej stad tych ptaków przelatuje przez mój umysł. Co mam zrobić, Deliamberze? Deliamber nie miał pojęcia. Następnego ranka Valentine dowiedział się, że Shanamir i Vinorkis przechodzą na Taras Rozpoczęcia. Upłynęły dwa dni, zanim znów zobaczył starego Vroona. Na uwagę czarodzieja, że niezbyt dobrze wygląda, Valentine wybuchnął: - A jak według ciebie miałbym wyglądać? Czy wiesz, ile już zielska wyrwałem, jak dużo zaprawy nałożyłem między płyty, podczas gdy na AIhanroelu jakiś Barjazid siedzi na Górze Zamkowej i... - Uspokój się - rzekł Deliamber. - To do ciebie niepodobne. - Uspokój się! Uspokój! Jak długo mam być spokojny? - Być może jesteś poddawany próbie cierpliwości. Jeśli tak, to zawiodłeś, mój panie. Valentine przez chwilę rozważał słowa Deliambera. - Przyznaję ci rację. Lecz być może również moja pomysłowość postała wystawiona na próbę. Deliamberze, spraw, abym tej nocy miał Sen-wezwanie. - Moje czary, jak wiesz, niewiele znaczą na Wyspie. - Zrób to, proszę cię. Przynajmniej spróbuj. Wymyśl jakąś wiadomość od Pani i zaszczep ją w moim umyśle. Zobaczymy, co z tego wyniknie. Deliamber wzruszył ramionami, po czym dotknął rąk Valentine'a na krótki, wystarczający do przekazania myśli moment. Valentine poczuł delikatne mrowienie. - Twoje czary działają - powiedział Vroonowi. Tej nocy nawiedził go sen, w którym unosił się w tutejszej sadzawce jak wolewant w morzu, przymocowany do skał wyrastającą mu ze stóp błoną, a kiedy usiłował się uwolnić, na nocnym niebie pojawiła się uśmiechnięta twarz Pani. Usłyszał szept: “Chodź, Valentine, chodź do mnie, chodź" i wtedy błona oderwała się, a on uniósł do góry i poszybował z wiatrem ku Świątyni Wewnętrznej. W czasie porannego omawiania snów opowiedział sen Stauminaup. Wysłuchała go tak, jakby mówił o plewieniu chwastów w ogrodzie. Następnego ranka opowiedział jej to samo, udając, że sen się powtórzył, ale i jej reakcja była taka sama. Opowiedział jeszcze raz, trzeciego ranka, i poprosił o wyjaśnienia.

- Twój sen oznacza, że żaden ptak nie może posługiwać się w locie cudzymi skrzydłami. Valentine poczuł, jak płoną mu policzki. Chyłkiem wymknął się za drzwi. Pięć dni później Talinot Esulde powiedział mu, że nagrodzono go wstępem na Taras Rozpoczęcia. - Ale dlaczego? - spytał Valentine Deliambera. - Dlaczego? W sprawach dotyczących ducha to pytanie nie ma sensu. Musiała zajść w tobie jakaś przemiana. - Przecież nie miałem prawdziwego snu-wezwania! - Być może miałeś - rzekł czarodziej. Jeden z akolitów poprowadził go pieszo leśną ścieżką na następny taras. Szlak był zagmatwany, przedziwnie skręcał to w jedną, to w drugą stronę, kilkakrotnie zmuszając ich do posuwania się w przeciwnym niż obrany kierunku. Tak to przynajmniej na pozór wyglądało. Kiedy parę godzin później wyszli z lasu na olbrzymią otwartą przestrzeń, Valentine nie miał pojęcia, gdzie się znajduje. Przed nim, między różowymi płytami, którymi był wyłożony taras, wznosiły się w regularnych odstępach wysokie na dziesięć stóp piramidy ciemnoniebieskich kamieni. Życie na tym tarasie wyglądało prawie tak samo jak na poprzednim - służba, medytacje, codzienne wyjaśnianie snów, do przesady ascetyczne izdebki, jednostajne jedzenie. Do rozkładu dnia doszły jednak początki świętych nauk - przez godzinę każdego popołudnia podczas której wyjaśniano źródła łask Pani posługując się zawiłymi przypowieściami i aluzyjnymi dialogami. Początkowo Valentine z niecierpliwością wysłuchiwał tych nauk. Ogarnięty namiętnością o politycznym podłożu - osiągnąć Górę Zamkową i postawić pytanie, do kogo należy władza na Majipoorze - z trudem skupiał uwagę na tak mglistej i ulotnej materii. Dopiero na trzeci dzień uświadomił sobie, że akolita mówi o roli Pani również w aspekcie politycznym. Pojął, że Władczyni Wyspy jest siłą łagodzącą, spoiwem, które miłością i wiarą łączy wszystkie ośrodki władzy na tym świecie. Bez względu na to, w jaki sposób posługuje się magią snów-przesłań - choć trudno było uwierzyć w szeroko rozpowszechniony mit, że każdej nocy dotyka za jej pomocą umysłów milionów ludzi - nie ulegało wątpliwości, że jej łagodny duch koi i uspokaja całą planetę. Aparat Króla Snów wysyłał bezpośrednio adresowane, charakterystyczne sny, które chłostały winnych i upominały błądzących. Takie sny-przesłania bywały niezwykle gwałtowne. Ale tak jak ciepły ocean łagodzi klimat lądu, tak Pani łagodziła surowość sił władających Majipoorem. Valentine zrozumiał wreszcie, że

kult otaczający ją jako boskie uosobienie Matki był tylko metaforą podziału władzy, ustanowionego przez pierwszych rządców Majipooru. Słuchał teraz nauk z rosnącym zainteresowaniem i przejęty chęcią zdobycia głębszej wiedzy przestał się wyrywać ku wyższym tarasom. Po raz pierwszy był sam. Nigdzie nie mógł dostrzec Shanamira i Vinorkisa. Czyżby wysłano ich już na Taras Zwierciadeł? Reszta, o ile wiedział, pozostała z tyłu. Najbardziej brakowało mu tryskającej energią Carabelli i mądrego, ironicznego Deliambera, ale dotkliwie odczuwał również nieobecność innych. Podczas długiej wędrówki przez Zimroel stali się oni cząstką jego duszy. Dni, kiedy był żonglerem, zdawały się odpływać w daleką przeszłość i nie sądził, by kiedykolwiek powróciły. Czasami, w wolnych chwilach, zrywał parę owoców z najbliższego drzewa i podrzucał nimi w stary, dobrze wyuczony sposób, ku uciesze przechodzących obok akolitów i nowicjuszy. Jeden z tych ostatnich, barczysty, czarnobrody mężczyzna zwany Farssalem, przejawiał szczególne zainteresowanie żonglerką Valentine'a. - Gdzie nauczyłeś się tej sztuki? - zapytał go któregoś dnia. - W Pidruid - odpowiedział Valentine. - Byłem tam w trupie żonglerów. - To dopiero musiało być wspaniałe życie! - Tak, to było wspaniałe życie - powiedział Valentine, przypominając sobie podniecenie, jakie go ogarnęło, kiedy stanął na arenie w Pidruid przed ciemnowłosym Lordem Valentinem lub kiedy wyszedł na wielką scenę Cyrku Nieustającego w Dulornie - i wszystkie inne niezapomniane chwile z przeszłości. - Czy żonglerki można się nauczyć, czy też niezbędny jest wrodzony talent? - Żonglerem może zostać każdy, kto ma bystre oko i zdolność koncentracji. Tego, co umiem, nauczyłem się ostatniego lata w ciągu tygodnia czy dwóch. - Niemożliwe! Musiałeś żonglować przez całe życie! - Nie, zacząłem dopiero w Pidruid. - A co cię do tego skłoniło? Valentine uśmiechnął się. - Potrzebowałem jakiejś odmiany i tak się złożyło, że trupa wędrownych żonglerów, która przyjechała na festyn ku czci Koronala, poszukiwała dodatkowej pary rąk. To oni nauczyli mnie tej sztuki i to bardzo szybko. Ciebie też mógłbym raz-dwa nauczyć. - Naprawdę mógłbyś? - Łap - powiedział Valentine, rzucając czarnobrodemu mężczyźnie twardy zielony biszawar, jeden z owoców, którymi żonglował. - Poprzerzucaj go przez chwilę z ręki do ręki, by rozluźnić palce. Najpierw muszą ci wejść w krew podstawowe rzuty i stałe nawyki, a do tego niezbędne są ciągłe ćwiczenia, dopiero potem...

- Co robiłeś, zanim zostałeś żonglerem? - spytał Farssal podrzucając owoc. - Trochę wędrowałem - odpowiedział Valentine. - Popatrz, ręce trzyma się w ten sposób... Ćwiczył z Farssalem około pół godziny, starając się uczyć go tak, jak to robili Carabella i Sleet podczas pierwszych lekcji na podwórku gospody w Pidruid. W spokojnym, monotonnym życiu, jakie tutaj wiódł, była to miła odmiana. Farssal miał zwinne ręce i pewne oko, toteż uczył się szybko, podobnie jak Valentine. W kilka dni nabrał wprawy na tyle, że potrafił naśladować swego mistrza, choć jeszcze brakowało mu płynności ruchów. Niezwykle gadatliwy i wylewny, podrzucając owoce biszawaiu mówił bez końca. Urodził się w Nimoya; przez wiele lat był kupcem w Piliploku; ostatnio przeżył kryzys duchowy, a nie mogąc dojść do siebie, postanowił odbyć pielgrzymkę. Opowiadał o swoim małżeństwie, o synach, na których nie sposób było polegać, o grach hazardowych, o wygrywaniu i traceniu olbrzymich fortun. Chciał też wiedzieć o wszystkim, co dotyczyło Valentine'a, pytał o jego rodzinę, o to, co zamierza osiągnąć i co go sprowadza do Pani. Valentine starał się, jak mógł, by jego odpowiedzi brzmiały wiarygodnie, ale gdy pytania stawały się zbyt kłopotliwe, sprowadzał rozmowę na tematy dotyczące żonglowania. Dni biegły spokojnym rytmem wokół znojnej pracy, nauki, medytacji, wolnych chwil spędzanych na żonglowaniu z Farssalem. Pod koniec drugiego tygodnia Valentine poczuł narastającą niecierpliwość i zapragnął ruszyć do przodu. Nie miał pojęcia, ile jest tarasów - dziewięć czy dziewięćdziesiąt - ale jeśli na każdym z nich miałby spędzać tyle czasu, miną całe lata, zanim dotrze do Pani. Należało w jakiś sposób skrócić ten proces. Nie sądził, aby wymyślanie rzekomych snów-wezwań mogło przynieść oczekiwany rezultat. Silimein, wieszczka z tego tarasu, podobnie jak poprzednio Stauminaup, nie wzruszała się jego opowieściami o unoszeniu się w sadzawce. Wobec tego próbował podczas medytacji i tuż przez zaśnięciem wyjść naprzeciw umysłowi Pani i błagać ją, aby go wezwała do siebie. To też nie skutkowało. Zapytał tych, którzy siedzieli obok niego w jadalni, od jak dawna są na Tarasie Rozpoczęcia. - Dwa lata - odpowiedział jeden. - Osiem miesięcy - rzekł drugi. Nie wyglądali na zmartwionych. - A ty? - zwrócił się do Farssala. Farssal odpowiedział, że przybył tu zaledwie kilka dni przed nim. Nic go jednak nie poganiało.

- Gdzie tu się śpieszyć? Służymy Pani bez względu na to, na jakim jesteśmy tarasie. Wszystkie są równie dobre. Valentine pokiwał głową. Miał swoje zdanie na ten temat. Pod koniec trzeciego tygodnia w odległym krańcu pola stajja, na którym właśnie pracował, spostrzegł Vinorkisa, a właściwie błysk światła na czyichś pomarańczowych wąsach. Czy to ich Hjort? Znajdowali się za daleko od siebie, żeby zawołać. Jednak nazajutrz, kiedy żonglował z Farssalem obok sadzawki, znowu go zobaczył. Vinorkis we własnej osobie stał na drugim końcu placu i przyglądał się grze. Valentine przeprosił Farssala i rzucił się pędem w stronę Hjorta, gdyż po tylu tygodniach rozłąki z dawnymi kompanami nawet widok byłego szpiega sprawił mu przyjemność. - Więc jednak to ty byłeś na polu stajja - powiedział. Vinorkis skinął głową. - Widywałem cię ostatnio kilka razy, mój panie, ale taras jest tak olbrzymi, że nigdy nie udało mi się do ciebie zbliżyć. Kiedy tu przybyłeś? - Mniej więcej tydzień po tobie. Widziałeś jeszcze kogoś? - Nie, nikogo - odpowiedział Hjort. - Był tu Shanamir, ale przeszedł już na następny taras. Jak widzę, nie zawodzą cię twoje zdolności, mój panie. Kim jest twój partner? - Jakiś człowiek z Piliploku. Szybki w rękach. - Czy w języku też? Valentine zmarszczył brwi. - Co masz na myśli? - Czy dużo mu opowiadałeś o swojej przeszłości, mój panie? A o przyszłości? - Oczywiście, że nie. - Valentine wpatrywał się w niego przez chwilę. - Nie, Vinorkisie! To niemożliwe, żeby szpiedzy Koronala znajdowali się na Wyspie Pani! - Dlaczego nie? Czy to tak trudno przeniknąć w to miejsce? - I podejrzewasz... - Wczoraj wieczorem, po tym, jak mignąłeś mi na polu, przyszedłem tutaj, aby dowiedzieć się o ciebie. Jednym z tych, z którymi rozmawiałem, był twój nowy przyjaciel. Ledwo spytałem, czy cię zna, a już zaczął mnie wypytywać. Czy byłem twoim przyjacielem, czy poznałem cię w Pidruid, dlaczego przybyliśmy na Wyspę i tak dalej, i tak dalej. Mój panie, nie czuję się pewnie; kiedy ktoś obcy zadaje mi tak wiele pytań. A szczególnie w miejscu, gdzie każdy dobrze wie, że powinien trzymać się z dala od innych. - Może jesteś zbyt podejrzliwy, Vinorkisie. - Może. Uważaj jednak na siebie, mój panie. - Postaram się - rzekł Valentine. - Niczego więcej ode mnie się nie dowie. A to, o czym już wie, dotyczy żonglerki.

- Może wiedział wystarczająco dużo, zanim cię spotkał - rzekł Hjort ponuro. Poobserwujmy go trochę. Valentine'a przeraziła myśl, że nawet tutaj może być szpiegowany. A więc nigdzie nie było spokoju? Żałował, że nie ma przy sobie Sleeta czy Deliambera. Jutro, kiedy zbliży się do Pani i będzie zagrażał uzurpatorowi, dzisiejszy szpieg może się okazać mordercą. Jednak na razie nie wyglądało na to, że szybko ujrzy Panią. Znów minął tydzień, podobny do poprzednich jak dwie krople wody, a on przyzwyczajał się powoli do myśli, że spędzi resztę swoich dni na Tarasie Rozpoczęcia. I kiedy już był bliski zobojętnienia i poddania się naturalnemu biegowi rzeczy, został odwołany z pola. Powiedziano mu, żeby się przygotował do przejścia na Taras Zwierciadeł.

Rozdział 9 Trzeci taras porywał oczy olśniewającym pięknem, a blaskiem przypominał Valentine'owi Dulorn. Leżał u stóp Drugiego Progu, tej przeraźliwie pionowej ściany białej kredy, która wyglądała na barierę nie do pokonania dla kogoś, kto chciałby zapuścić się w głąb Wyspy, i która jednocześnie zapierała dech w piersiach swą urodą, ile razy odbijały się od niej promienie słońca zachodzącego nad Piliplokiem. No i oczywiście były tutaj zwierciadła - wielkie, grubo ciosane płyty wypolerowanego czarnego kamienia, osadzone na sztorc w ziemi, rozsiane po całym tarasie. Gdziekolwiek się spojrzało, można było zobaczyć swoje zwielokrotnione odbicie, podświetlone wewnętrznym blaskiem lustra. Początkowo Valentine przyglądał się sobie z uwagą, wypatrując zmian, jakie odcisnęła na nim podróż - może przygasło w nim ciepło, może twarz nabrała wyrazu napięcia i znużenia? Nic takiego nie zobaczył: przed nim stał mężczyzna, którego dobrze znał, złotowłosy i uśmiechnięty, więc pomachał mu ręką, mrugnął porozumiewawczo i pozdrowił, a po jakimś czasie, mniej więcej po tygodniu, przestał go w ogóle zauważać. Gdyby mu przykazano omijać lustra wzrokiem, to zerkając w nie ukradkiem, wbrew woli, i w popłochu odwracając oczy, żyłby prawdopodobnie w ciągłym poczuciu winy; nikt jednak nie powiedział mu ani jakiemu celowi służą, ani też jak ma się wobec nich zachowywać - i wobec tego szybko zapomniał o ich istnieniu. Jak zrozumiał o wiele później, tylko w ten sposób można było na Wyspie posuwać się do przodu: kształtując swego ducha od wewnątrz, wyrabiając w sobie zdolność do uświadamiania i odrzucania rzeczy nieistotnych. Był zupełnie sam. Bez Shanamira, bez Vinorkisa i bez Farssala. Bacznie obserwował, czy któregoś dnia nie zjawi się tu czarnobrody mężczyzna: jeśli to prawda, że jest szpiegiem, powinien niewątpliwie mieć swoje sposoby na przechodzenie za Valentinem z tarasu na taras. Ale Farssal się nie pojawił. Po jedenastu dniach spędzonych na Tarasie Zwierciadeł Valentine w towarzystwie pięciu innych nowicjuszy pokonał powietrznym ślizgaczem ścianę Drugiego Progu i znalazł się na Tarasie Poświęcenia. Roztaczał się stąd wspaniały widok na pierwsze trzy tarasy i na odległe morze. Valentine ledwo dostrzegł Taras Oszacowania - cienką różową kreskę na de ciemnej zieleni lasu, ale Taras Rozpoczęcia widoczny był w centralnej części Wyspy z ogromną wyrazistością, a z kolei Taras Zwierciadeł, leżący tuż pod białą ścianą, rozsiewał w południe taki blask, jakby zapalono na nim miliony jasnych stosów. Tempo posuwania się do przodu nie miało już dla Valentine'a żadnego znaczenia. Czas

przestał się liczyć, a on całkowicie dostosował się do rytmu miejsca, w którym się znalazł. Pracował na polach, przysłuchiwał się uważnie rozprawom dotyczącym materii i ducha, spędzał wiele czasu pod kamiennym sklepieniem mrocznego budynku będącego świątynią Pani, prosząc - w sposób polegający na powstrzymywaniu się od jakichkolwiek próśb, żeby spłynęło na niego oświecenie. Czasami przypominał sobie, że kiedyś bardzo się śpieszył, chcąc jak najprędzej dojść do serca Wyspy i dotrzeć do kobiety, która tam mieszkała. Teraz nie czuł żadnego ponaglania. Z wolna stawał się prawdziwym pielgrzymem. Za Tarasem Poświęcenia leżał Taras Kwiatów, za nim Taras Modlitwy, a jeszcze dalej Taras Wyrzeczenia. Wszystkie znajdowały się na Drugim Progu, tak jak i Taras Wstąpienia, z którego można było wznieść się na ostatni płaskowyż - miejsce przebywania Pani. Każdy z tych tarasów, co Valentine dopiero teraz sobie uświadomił, zataczał wokół Wyspy krąg, a to znaczyło, że na każdym może przebywać jednocześnie milion i więcej pielgrzymów i że każdy pielgrzym, zmierzając mozolnie do celu, widzi zaledwie maleńki fragment Wyspy. Ile wysiłku włożono w zbudowanie tego wszystkiego! Jak wiele istnień poświęcono służbie Pani! Pielgrzymi poruszali się spowici w milczenie: nie nawiązywały się tu żadne przyjaźnie, nie powierzano sobie tajemnic, nie było uścisków kochanków. Zachowanie Farssala stanowiło zastanawiający wyjątek w tutejszych obyczajach. To miejsce zdawało się istnieć poza czasem i poza regułami obowiązującymi gdzie indziej. W środkowej strefie Wyspy kładziono mniej nacisku na naukę, a więcej na znojną pracę. Valentine zdawał sobie sprawę, że gdy osiągnie Trzeci Próg, dołączy do tych, którzy biorą na swe barki obowiązki Pani, ponieważ, jak wiedział, to nie ona wysyłała w świat większość przesłań, lecz miliony wtajemniczonych akolitów z Trzeciego Progu, których duch i umysły pomnażały czynione przez nią dobrodziejstwa. Dlatego też nie wszyscy dochodzili aż tak wysoko: wielu spośród starszych akolitów, jak Valentine się domyślał, cale lata zajmowało się administracyjnymi obowiązkami na Drugim Progu, nie mając nadziei ani chęci, by dostać się do wewnętrznej strefy tylko po to, aby wziąć na siebie większą odpowiedzialność. Podczas trzeciego tygodnia pobytu na Tarasie Modlitwy Valentine został nagrodzony prawdziwym snem-wezwaniem. Sen się rozwijał, a on przemierzał tę samą wypaloną słońcem purpurową równinę, której widok dręczył go w snach, jakie miewał w Pidruid. Słońce wisiało tuż nad horyzontem, niebo było posępne i ciężkie od chmur, a przed nim, niczym nabrzmiałe pięści olbrzyma, wznosiły się dwa potężne łańcuchy gór. Leżącą między nimi najeżoną poszarpanymi głazami dolinę zalewało złowieszcze, niezwykłe, zgęszczone światło, w którym więcej było czerwieni

niż blasku. Zimny, porywisty wiatr, wiejący od tej dziwnie oświetlonej doliny, niósł ze sobą jakieś westchnienia i dźwięki łagodnej, pełnej melancholii muzyki. Valentine szedł i szedł, mijała godzina za godziną, a mimo to ani on nie posunął się o krok, ani nie zbliżyły się góry. Nie wdać było końca pustyni, na niebie wciąż widniał ten sam rąbek słońca. Tracił siły. Przed oczami zaczęły mu tańczyć zwodnicze miraże. Simonan Barjazid, Król Sriów, i jego trzej synowie. Upiornie blady, zgrzybiały Pontifex, wykrzykujący coś z podziemnego tronu. Wydmy pełne niemrawych, bezkształtnych larw. Ryje potężnych dhumkarów, niczym świdry przewiercające piasek w poszukiwaniu żeru. Wszystko wokół syczało, zgrzytało i szeleściło. Owady zbijały się w roje. Tumany suchego piasku wdzierały mu się do oczu i zatykały nos. Był zmęczony i miał coraz większą ochotę poddać się, zatrzymać, położyć na piasku i pozwolić, by zasypały go ruchome wydmy. Było jednak coś, co go wciąż popychało do przodu. W odległej dolinie poruszała się tam i z powrotem jakaś błyszcząca postać, uśmiechająca się kobieta. Pani, jego matka. Będzie szedł, dopóki ona nie zniknie mu z oczu. Czuł promieniujące stamtąd ciepło, czuł tchnienie jej miłości. “Chodź" - powiedziała cicho. “Chodź do mnie, Valentine!" Wyciągnęła ramiona ponad straszną pustynią, ale Valentine opuścił ręce. Kolana ugięły się pod nim. Nie miał siły iść dalej, choć wiedział, że musi. “Matko" - wyszeptał - “nie mam już siły, chcę odpocząć, zasypiam". Światło w dolinie rozbłysło cieplejszym i jaśniejszym blaskiem. “Valentine!" - zawołała. - “Valentine, mój synu!''. Zamykały mu się oczy. Ciepły piasek aż kusił, żeby się na nim położyć. Jesteś moim synem" - dobiegł go z daleka głos Pani. - Jesteś mi potrzebny". Nagle odzyskał siły i poderwał się do marszu. Zaczął lekko biec po twardej, zaskorupiałej pustyni. Serce wyrywało mu się z piersi, krok wydłużał. Teraz odległość zmniejszała się z minuty na minutę i Valentine zobaczył, że Pani, stojąc na tarasie z kamienia o barwie fioletu, czeka na niego, uśmiecha się, wyciąga ramiona i woła jego imię głosem, który brzmi tak, jak brzmiały dzwony w Ni-moya. Ten glos dźwięczał mu w uszach nawet po przebudzeniu. Świtało. Valentine poczuł cudowny przypływ energii. Poderwał się natychmiast i pobiegł do wielkiego ametystowego basenu, który na Tarasie Modlitwy służył do kąpieli. Wskoczył śmiało do chłodnej źródlanej wody. Prosto z basenu udał się do pokoju Menesipty - kobiety o delikatnej sylwetce, błyszczących ciemnych oczach i napiętej, szczupłej twarzy, która była jego nową wieszczką i zalał ją gwałtownym potokiem słów. Opowiedział swój sen. Menesipta siedziała w milczeniu, a jej chłód powstrzymał wylewność Valentine'a. Pamiętał jeszcze wizytę u Stauminaup na Tarasie Oszacowania, kiedy to stanął przed nią z

szalbierczym snem-wezwaniem o unoszeniu się w wodzie, i sposób, w jaki go odprawiła. Ale tym razem to nie było szalbierstwo. Nie miał przy sobie Deliambera, który mógłby rzucić czary na jego umysł. - Czy mogę prosić o ocenę snu? - spytał po chwili milczenia. - Sen zawiera pewne znajome motywy - odpowiedziała Menesipta. - Czy tylko tyle masz mi do powiedzenia? - A co więcej chciałbyś usłyszeć? - W jej głosie zabrzmiało rozbawienie. Valentine zacisnął pięści, czując zawód. - Gdyby ktoś przyszedł do mnie i opowiedział mi taki sen, nazwałbym go snemwezwaniem. - Masz słuszność. - Zgadzasz się ze mną? A ty mogłabyś go tak nazwać? - Jeśli ma cię to zadowolić... - Nie mówmy o moim zadowoleniu - rzekł Valentine poirytowany. - Chcę wiedzieć jasno, czy ten sen jest wezwaniem, czy nim nie jest. Jakie jest twoje zdanie? - Mogę go nazwać snem-wezwaniem - odpowiedziała uśmiechając się krzywo. - No i co teraz? - Teraz? Teraz czekają na ciebie poranne obowiązki. - Sen-wezwanie, tak jak ja to rozumiem - powiedział Valentine przez zaciśnięte zęby jest nakazem, aby stawić się przed Panią. - W rzeczy samej. - Czy nie powinienem zatem przejść do Świątyni Wewnętrznej? Menesipta potrząsnęła głową. - Nikt nie przechodzi z Drugiego Progu do Świątyni Wewnętrznej. Dopiero kiedy dostaniesz się na Taras Adoracji, sen-wezwanie spełnia swoją funkcję. Twój sen jest ciekawy i ważny, ale niczego nie zmienia. Wracaj do swoich obowiązków, Valentine. Wychodząc od niej dygotał z gniewu. Zdawał sobie sprawę, że wyszedł na głupca. Nie wystarczy zwykły sen, by pokonać pozostałe przeszkody. Spodziewał się po nim tak wiele miał nadzieję, że Menesipta klaśnie w dłonie, zakrzyknie z radości i wyprawi go natychmiast do Świątyni Wewnętrznej, ale nic takiego się nie wydarzyło. Doznany zawód był bolesny i niewiele brakowało, a doprowadziłby go do furii. Nie koniec na tym. Kiedy dwie godziny później wracał z pól, zastąpił mu drogę akolita i powiedział bez ogródek: - Masz natychmiast udać się do portu w Taleis, gdzie na twoje przewodnictwo oczekują nowi pielgrzymi.

Wiadomość ta ogłuszyła Valentine'a. Ostatnią rzeczą, jakiej mógłby sobie teraz życzyć, był powrót do punktu wyjścia. Kazano mu zbierać się do drogi bez chwili zwłoki. Samotnie miał przechodzić na piechotę z tarasu na taras i jak najprędzej stawić się na Tarasie Oszacowania. Miejscowy intendent zaopatrzył go w taką ilość jedzenia, aby starczyła mu do Tarasu Kwiatów. Dostał także urządzenie służące do wskazywania kierunku. Był to amulet, który należało stale nosić na ręce, a który śledził przydrożne znaki i sygnalizował je ciągłym delikatnym pulsowaniem. W środku dnia opuścił Taras Modlitwy, lecz nie wybrał wcale ścieżki, którą powinien wrócić na wybrzeże. Jego droga prowadziła ku Tarasowi Wyrzeczeń. Decyzję podjął nagle i w pełni świadomie. Po prostu nie mógł pozwolić, by zawrócono go z drogi do Pani. Przemykanie chyłkiem po niedozwolonym szlaku na tej podporządkowanej surowej dyscyplinie Wyspie było poważnym ryzykiem, ale uważał, że nie może inaczej postąpić. Valentine okrążył obrzeże tarasu i wyszedł na trawiastą dróżkę, która biegła na przełaj przez nie zabudowaną przestrzeń i dalej przecinała główną drogę. Tu powinien skręcić na lewo, w stronę tarasów zewnętrznych. Nie zrobił tego. Zdawał sobie sprawę, jak bardzo rzuca się w oczy, a mimo to ruszył w prawo. Szeroki wykładany kamiennymi płytami gościniec szybko wyprowadził go poza zasiedloną część tarasu. Dalej była już tylko przedzierająca się przez las wąska ścieżka. Nie minęło pół godziny, kiedy natknął się na rozwidlenie dróg. Na chybił trafił skręcił w lewo, lecz w tej samej chwili amulet przestał wysyłać sygnały. Całkiem przydatne urządzenie, pomyślał Valentine, gdy zawróciwszy na prawo ponownie usłyszał delikatne pulsowanie. Maszerował nieprzerwanie aż do zapadnięcia nocy. Kiedy mrok zaczął gęstnieć między drzewami, znalazł w lasku nad niewielkim potokiem odpowiednie miejsce na nocleg i pozwolił sobie wreszcie na kawałek sera i plaster mięsa. Zasnął szybko, lecz sen na zimnym, wilgotnym poszyciu nie przyniósł mu spodziewanego odpoczynku. Obudził go pierwszy różowy brzask. Poruszył się, przeciągnął, otworzył oczy: ochlapie się szybko w potoku, potem coś przegryzie, a potem... Valentine usłyszał za sobą jakieś szmery, trzask gałęzi - coś się poruszało w krzakach. Szybko skrył się za pniem grubego drzewa i wysunął ostrożnie głowę. Z pobliskich zarośli wyłonił się czarnobrody, potężnie zbudowany mężczyzna, podszedł do wygniecionej trawy i uważnie się jej przyjrzał. Farssal.

W pielgrzymiej szacie, lecz ze sztyletem przymocowanym do lewego przedramienia. Obu mężczyzn rozdzielała przestrzeń nie większa niż piętnaście kroków. Valentine, marszcząc czoło, zastanawiał się gorączkowo, co powinien zrobić. Skąd się wziął sztylet na tej spokojnej wyspie? Po co Farssal biegłby za nim przez las, jeśli nie po to, by go zabić? Valentine nienawidził wszelkiej przemocy, ale teraz jedynym rozsądnym wyjściem wydawało się zaskoczyć Farssala. Przez chwilę koncentrował się. niczym przed żonglowaniem, rozkołysał ciało - i skoczył. Farssal zdążył się jeszcze obrócić i wyciągnąć sztylet z pochwy, kiedy Valentine runął na niego i silnym ciosem zadanym kantem dłoni wytrącił mu broń z ręki. Muskularne ramiona czarnobrodego chwyciły Valentine'a w miażdżący uścisk. Zwarli się ze sobą, twarzą w twarz. Farssal był o głowę niższy, ale miał szerokie bary i potężny kark. Usiłował powalić Valentine'a na ziemię, a Valentine walczył, żeby się uwolnić. Żaden z przeciwników nie potrafił zdobyć przewagi nad drugim, chociaż na skroniach obydwu nabrzmiały żyły, a twarze poczerwieniały z wysiłku. - To szaleństwo - powiedział Valentine. - Zostaw mnie; nie zamierzam ci zrobić nic złego. Jedyną odpowiedzią był jeszcze silniejszy uścisk potężnych ramion. - Kto cię na mnie nasłał? Czego chcesz ode mnie? - pytał zduszonym głosem. Cisza. Ramiona, silne jak u Skandara, nie zwalniały chwytu. Valentine'owi zaczynało brakować tchu. Wzrok zachodził mu mgłą. Rozsuwając łokcie próbował przerwać opasujący go żelazny łańcuch. Nic z tego. Przeciwnik miał wykrzywioną twarz, płonący żądzą walki wzrok i zaciśnięte usta. Powoli, lecz wyraźnie przygniatał go do ziemi. Zdając sobie sprawę, że za chwilę ulegnie, Valentine zaniechał oporu, przygiął kolana i zawisł bezwładnie na rękach Farssala. Ten, zaskoczony, zachwiał się i upuścił przeciwnika. Valentine wylądował miękko i natychmiast podciągnął kolana do brody, a kiedy Farssal przyskoczył z furią, wyprostował nogi i z całej siły uderzył przeciwnika stopami w żołądek. Farssal stracił oddech i zatoczył się jak pijany. Valentine wykorzystał ten moment słabości, błyskawicznie poderwał się, dopadł tamtego, powalił i przygwoździł do ziemi, klękając na rozpostartych przy upadku ramionach i przygniatając dłońmi jego barki. Jakie to dziwne, pomyślał Valentine, walczyć twarzą w twarz z drugą żywą istotą. Zachowujemy się jak niesforni chłopcy! Ja chyba śnię. Farssal spojrzał mu w twarz z wściekłością, zaparł się nogami o ziemię i szarpnął całym ciałem. Nadaremnie. - Powiedz mi teraz - rzeki Valentine - co to wszystko znaczy. Czy przyszedłeś tutaj, aby

mnie zabić? - Nic ci nie powiem. - Ty, który mówiłeś tak wiele podczas wspólnego żonglowania? - To było kiedyś. - I co mam z tobą zrobić? - spytał Valentine. - Jeżeli pozwolę ci wstać, znów rzucisz się na mnie. Ale jeśli będę cię trzymał, będzie tak, jakbym trzymał siebie samego! - Musisz mnie kiedyś puścić. Farssal jeszcze raz usiłował się wyrwać. Miał niespożyte siły. Jednak uścisk Valentine'a też nie słabł. Twarz czarnobrodego nabierała purpurowej barwy, na jego szyi pulsowały fioletowe postronki żył, a oczy płonęły wściekłością z poniesionej porażki. Zaniechał na chwilę walki i przygotowywał się do nowego ataku. Valentine mógł się przed nim nie obronić. Nadeszła chwila, kiedy obaj mężczyźni przestali się nawzajem kontrolować. Valentine poczuł, że wijący się pod nim Farssal powoli spycha go ze swych ramion. Rzucił się na niego ze zdwojoną silą, usiłując go przytrzymać. Farssal wyrwał jedno ramię i wymierzył rozstawione palce w oczy Valentine'a. Ten uchylił się przed ciosem, po czym bez chwili namysłu schwycił szorstką czarną brodę i szarpnął nią z całej siły w bok, z trzaskiem uderzając głową Farssala o kamień wystający z wilgotnej ziemi. Farssal jęknął głucho i zastygł w bezruchu. Valentine skoczył na równe nogi, chwycił leżący na ziemi sztylet i stanął nad leżącym. Uwolniony od strachu i długiego napięcia drżał jak cięciwa po wypuszczeniu strzały. W żebrach wciąż czuł ból od straszliwego uścisku, a mięśnie jego ramion i barków kurczyły się i dygotały. - Farssal? - spytał dotykając go stopą. Żadnej odpowiedzi. Czyżby był martwy? Nie. Wielki miech piersi nie przestał pracować, a z ust Farssala wydobywał się chrapliwy, nierówny oddech. Valentine ważył w ręku sztylet. I co teraz? Sleet powiedziałby - skończ z powalonym na ziemię mężczyzną, zanim on skończy z tobą. Jednakże tak nie można. Nie można zabijać, chyba że w obronie własnego życia. Tym bardziej nie można zabijać kogoś, kto jest nieprzytomny, nawet jeśli to niedoszły morderca. Zabicie rozumnej istoty oznacza karzące sny przez całe życie. Taka jest zemsta zamordowanego. Valentine nie powinien jednak odejść stąd beztrosko, jeśli nie chce, żeby Farssal, odzyskawszy świadomość, ruszył po jego śladach. Przydałoby się trochę winorośli, najlepiej ptasich sideł, ale takiej na pewno tu nie znajdzie. Rozejrzał się wokół i na jednym z drzew zobaczył inną winorośl, która oplatała drzewo grubymi jak palce zielonożółtymi lianami. Z gorączkowym pośpiechem mocował się z nieustępliwą rośliną, aż oderwał od drzewa pięć wystarczająco grubych pnączy. Farssal ruszał

się i pojękiwał, ale wciąż był nieprzytomny. W niecałe dziesięć minut Valentine skrępował go dokładnie od stóp do głów, niczym mumię. Na koniec wypróbował wytrzymałość więzów, a gdy się upewnił, że trudno będzie je rozerwać, poczuł się wreszcie bezpieczny. Spiesznie zebrał parę swoich drobiazgów i wyruszył w drogę. Bezlitosny pojedynek w lesie wstrząsnął nim. Właściwie nie tyle sama walka, choć była wystarczająco okrutna, aby ją długo pamiętać, ile myśl, że wróg już nie zadowala się szpiegowaniem, lecz nasyła na niego morderców. A jeśli tak się dzieje, pomyślał, to czy mogę jeszcze wątpić w prawdziwość wizji, które mówią, że jestem Lordem Valentinem? Morderstwo z premedytacją było dla niego czymś niepojętym. Nie pozbawia się życia innych. Świat, który znał, opierał się na tej zasadzie. Nawet uzurpator, strącając go z tronu, nie ośmielił posunąć się do zabójstwa z lęku przed karą mrocznych snów, choć teraz, jak widać, jest już skłonny podjąć to straszne ryzyko. A może Farssal odkrywszy, że jego podopieczny podąża ku wewnętrznej strefie wyspy, sam zdecydował się na morderstwo, aby w taki sposób zaskarbić sobie łaski swoich pracodawców? Ponura sprawa. Valentine poczuł ciarki na plecach i szybko spojrzał za siebie. Przemierzając leśne drogi, nie raz i nie dwa niespokojnie odwracał głowę, na wpół przekonany, że czarnobrody mężczyzna nadal go ściga. Nie było jednak żadnej pogoni i wczesnym popołudniem Valentine wkroczył na Taras Wyrzeczeń, za którym bielała odległa ściana Trzeciego Progu. Mało prawdopodobne, żeby ktoś wypatrzył wśród milionów jednego poruszającego się bezprawnie pielgrzyma. Valentine wkroczył więc na Taras z tak niewinną miną, jakby miał prawo przebywać tutaj na równi z jego mieszkańcami. Miejsce, w którym się znalazł, było rozległe, a jego zasobność podkreślały rzędy wyniosłych, zbudowanych z ciemnoniebieskiego kamienia domów. W pobliżu, na wyciągnięcie ręki, rósł lasek drzew bassa, które właśnie owocowały. Valentine dołożył do swojego zawiniątka kilka miękkich soczystych owoców i skierował kroki wprost do tutejszej łaźni, gdzie zmył z siebie plugastwa tego poranka. Poczynając sobie jeszcze śmielej, znalazł jadalnię i sam się poczęstował zupą i duszonym mięsem. Po czym z równie obojętną miną wymknął się z tarasu akurat wówczas, gdy zapadała noc. Znów spał na zaimprowizowanym leśnym posłaniu, to zapadając w płytki sen, to budząc się, prześladowany myślą o Farssalu, a gdy tylko się rozwidniło, wstał i poszedł dalej. Przed nim majaczyła zawieszona nad lasem biała ściana Trzeciego Progu. Odbywając podróż pieszo, pokonywał dziennie, jak sądził, piętnaście do osiemnastu mil. Do Trzeciego Progu było jakieś pięćdziesiąt do osiemdziesięciu mil. A co potem? Ile pozostało do Świątyni

Wewnętrznej? Podróż mogła trwać tygodniami. Jednak szedł dalej, nawet bardziej sprężystym krokiem; orzeźwiało go leśne powietrze. Czwartego dnia doszedł do Tarasu Wejścia. Krótka przerwa na posiłek, sen na leśnej polance - i następnego ranka osiągnął podnóże Trzeciego Progu. Nie znał mechanizmu, dzięki któremu ślizgacze powietrzne wznosiły się na szczyt skalnej ściany. Z miejsca, do którego dotarł, widać było małą osadę - zaledwie parę domków skupioną wokół dolnej stacji pojazdów, a także kilku akolitów pracujących na polu i kilka ślizgaczy pod skałą. Mógł czekać do nocy, aby pod osłoną ciemności wykraść jeden ślizgacz, jednak wspinanie się na zawrotną wysokość bez niczyjej pomocy i używanie sprzętu, którego nie umiał obsługiwać, uznał za zbyt ryzykowne. Jeszcze mniej podobał mu się pomysł, aby zmuszać do pomocy akolitów. Na coś trzeba było się jednak zdecydować. Doprowadził do jakiego takiego porządku swoje szaty, przybrał wyniosłą postawę i dostojnym krokiem zbliżył się do dolnej stacji ślizgaczy. Akolici - było ich trzech - spojrzeli na niego chłodno. - Czy ślizgacze są gotowe do drogi? - spytał bez zbędnych wstępów. - Masz coś do załatwienia na Trzecim Progu? - Mam. - Valentine obdarzył ich swoim najbardziej czarującym uśmiechem, u którego źródeł leżały odwaga, siła i pewność siebie, i przedstawił się dumnie: - Jestem Valentine z Alhanroelu, przybywam na specjalne wezwanie Pani. Na górze już czekają, aby mnie zaprowadzić do Świątyni Wewnętrznej. - Dlaczego nikt nam nic nie powiedział? Valentine wzruszył ramionami. - Skąd mam wiedzieć? Jakieś niedopatrzenie, jak zwykle. Czy mam tkwić tutaj, aż dotrą do was dokumenty? Czy Pani ma czekać na mnie? No, bierzcie się za ślizgacze! - Valentine z Alhanroelu... specjalne wezwanie Pani... - Akolici marszczyli czoła i potrząsali głowami, popatrując niepewnie jeden na drugiego. - To wbrew przepisom. Czy możesz powiedzieć, kto będzie ci towarzyszył na górze? Valentine wziął głębszy oddech. - Jej wysokość Wieszczka Tisana z Falkynkip we własnej osobie! - obwieścił donośnym głosem. - Ona także czeka, tracąc swój czas, podczas gdy wy się guzdrzecie i niepotrzebnie robicie trudności! Czy chcecie się przed nią tłumaczyć ze zwłoki? Wiecie przecież, jak potrafi się gniewać Wieszczka! - To prawda, to prawda - przytaknęli, kiwając głowami, jak gdyby rzeczywiście ją znali

i jakby jej gniew budził w nich grozę. Valentine wiedział już, że wygrał. Dając głośno wyraz swemu zniecierpliwieniu, zmobilizował akolitów do działania, a po chwili dosiadł ślizgacza i wzniósł się łagodnie ku najwyższemu i najświętszemu ze wszystkich trzech Progów Wyspy Snu.

Rozdział 10 Powietrze na szczycie Trzeciego Progu było nieskazitelnie czyste i rześkie, ponieważ ostatni płaskowyż Wyspy wznosił się tysiące stóp nad poziomem morza, a otoczenie podniebnej siedziby Pani różniło się całkowicie od niżej położonych stref. Rosły tu strzeliste drzewa o ostrych jak igły liściach, symetrycznie rozłożonych konarach, a krzewy i rośliny wokół nich odznaczały się podzwrotnikową bujnością i miały grube lśniące liście oraz twarde, elastyczne łodygi. Valentine, obejrzawszy się, nie dostrzegł już oceanu; zaledwie sięgał wzrokiem lesistych połaci Drugiego Progu i cienkiego rąbka Pierwszego. Droga wyłożona doskonale dopasowanymi kamiennymi płytami prowadziła od krawędzi Progu ku pobliskiemu lasowi. Nie wahając się ani chwili Valentine ruszył przed siebie. O najwyższym płaskowyżu wiedział tylko tyle, że znajduje się na nim wiele tarasów, a ostatni z nich jest Tarasem Adoracji, na którym pielgrzymi oczekują na wezwanie od Pani. Nie sądził, że bez przeszkód uda mu się przejść całą drogę aż do przedsionka Świątyni Wewnętrznej, ale postanowił iść dopóty, dopóki nie zostanie zatrzymany za bezprawne wtargnięcie do tego świętego miejsca; wtedy powie swoje imię i poprosi o zaprowadzenie do Pani. Reszta zależy od jej miłosierdzia i łaski. Został zatrzymany, nim osiągnął pierwszy taras Trzeciego Progu. Pięcioro akolitów w szatach hierarchów, złotych z czerwonymi wypustkami, wyszło z lasu i stanęło wyczekująco w poprzek drogi. Byli to trzej mężczyźni i dwie kobiety, wszyscy w podeszłym wieku. Nie okazali lęku na jego widok. Jedna z kobiet, białowłosa, o wąskich wargach i ciemnych, skupionych oczach, powiedziała: - Jestem Lorivade z Tarasu Cieni i zapytuję cię w imieniu Pani, w jaki sposób się tutaj znalazłeś? - Jestem Valentine z Alhanroelu - gładko popłynęły słowa. - Jestem zrodzony z ciała Pani i proszę, abyście mnie do niej zaprowadzili. Bezwstydność tej wypowiedzi nie poruszyła hierarchów. - Twierdzisz, że jesteś spokrewniony z Panią? - spytała Lorivade. - Jestem jej synem. - Jej syn nazywa się Valentine i jest Koronalem na Górze Zamkowej. Co to za szaleństwo? - Zanieście do Pani wiadomość, że jej syn Valentine przybywa do niej, przebywszy Morze Wewnętrzne i cały Zimroel, jak również to, że jest człowiekiem o jasnych włosach. O nic więcej nie proszę.

- Nosisz szaty Drugiego Progu. Nie miałeś prawa wchodzić wyżej - powiedział mężczyzna stojący obok Lorivade. Valentine westchnął. - Wiem o tym. Postąpiłem bezprawnie, samowolnie i arogancko. Przychodzę jednak w sprawie dotyczącej najwyższych władz planety. Jeśli moje przesianie dotrze do Pani z opóźnieniem, wy będziecie za to odpowiedzialni. - Nie zwykliśmy tu wysłuchiwać pogróżek - oświadczyła Lorivade. - Ja nie grożę. Mówię tylko o nieuniknionych konsekwencjach. - On jest obłąkany. Musimy go zamknąć i leczyć - powiedziała kobieta stojąca po prawicy Lorivade. - I skarcić załogę na dole - dodał drugi mężczyzna. - I zbadać, z którego jest tarasu i dlaczego pozwolono mu stamtąd odejść - dorzucił trzeci. - Proszę tylko, byście przekazali Pani wiadomość - powiedział spokojnie Valentine. Otoczyli go ciasno i zwartą grupą żwawo ruszyli przez las do miejsca, gdzie oczekiwały na nich trzy ślizgacze i gromada młodych akolitów. Hierarchowie wyraźnie spodziewali się poważnych kłopotów. Lorivade wskazała na jednego z akolitów i rzuciła krótki rozkaz, po czym pięcioro dostojników wsiadło do pojazdu i odjechało w dal. Akolici natarli na Valentine'a. Chwycili go, i to wcale nie łagodnie, i powlekli do następnego ślizgacza. Valentine uśmiechał się, dając do zrozumienia, że nie zamierza stawiać oporu, lecz młodzieńcy nie zwolnili uścisku i brutalnie wepchnęli go do środka. Pojazd uniósł się na pełną wysokość i na dany sygnał zaprzęgnięte do niego wierzchowce ruszyły kłusem do najbliższego tarasu. Byt to Taras Cieni, skupisko niskich, obszernych budynków i wielkich kamiennych placów. Cienie, od których wziął nazwę, czarne jak najczarniejszy atrament, tajemnicze, wszystko zalewające rozlewiska nocy, kładły się osobliwymi wzorami na rozstawionych na placach abstrakcyjnych kamiennych rzeźbach. Ale Valentine niewiele zdążył zobaczyć, gdyż podróż nie trwała długo. Ci, którzy go pojmali, zatrzymali pojazd przed pozbawionym okien, masywnym budynkiem. Zmyślnie pomyślane drzwi otworzyły się bez najlżejszego szmeru pod delikatnym dotknięciem - i znalazł się wewnątrz. Drzwi zamknęły się, nie zostawiając po sobie najmniejszego śladu na ścianie. Był więźniem. Kwadratowe, nisko sklepione, ponure pomieszczenie, przyćmiona lampa rzucająca łagodne zielonkawe światło, oczyszczalnia, odpływ wody, umywalka, materac - to wszystko. Czy przekażą Pani wiadomość od niego? Czy też pozwolą mu okryć się kurzem,

podczas gdy sami będą tygodniami bawić się w biurokrację, badając okoliczności związane z jego przybyciem na Trzeci Próg? Minęła godzina, potem druga i trzecia. Niech przyślą kogoś, modlił się, kto by przerwał tę ciszę, tę nudę, tę samotność. Liczył kroki. Okazało się, że cela nie jest kwadratowa, jedna para ścian była dłuższa o półtora kroku od drugiej. Szukał zarysów drzwi, ale niczego nie wypatrzył. Dopasowano je idealnie. Cudowna konstrukcja, pomyślał, i sprawiło mu to nieco radości. Zaczął układać nieme dialogi, potem je urozmaicać - Valentine i Deliamber, Valentine i Pani, Valentine i Carabella, Valentine i Lord Valentine - ale ta zabawa szybko mu się znudziła. W pewnej chwili usłyszał delikatne skrzypnięcie i obrócił się w samą porę, by zobaczyć w ścianie małą szczelinę i wsuwającą się do celi tacę. Dostał pieczoną rybę, kiść winogron w kolorze kości słoniowej, puchar zimnego czerwonego soku. - Dziękuję pięknie za posiłek - powiedział na głos. Szybko do tknął ściany, szukając szczeliny, przez którą wsunięto tacę, lecz na próżno - znów nie było ani śladu. Zjadł. Wymyślił kilka następnych dialogów, porozmawiał ze Sleetem, ze starą wieszczką Tisaną, z Zalzanem Kavolem, z kapitanem Gorzvalem. Wypytywał ich o dzieciństwo, ich nadzieje i marzenia, opinie polityczne, o to, co lubią jeść, co pić, w co się ubierać. Ale i ta zabawa wystarczyła na krótko. Ułożył się do snu. Spał nie najlepiej: krótkie i płytkie okresy drzemki, przerywane kilka razy przez puste, posępne okresy czuwania. Na senne marzenia składały się strzępki nie powiązanych ze sobą scen, które ukazywały Panią, Farssala, Króla Snów. wodza Metamorfów, hierarchię Lorivade, lecz wypowiadane przez te postaci słowa były nieskładne i pogmatwane. Kiedy się na dobre obudził, w pokoju stała już taca ze śniadaniem. Minął jeden długi dzień. Nigdy przedtem nie zdawał sobie spraw, że dni mogą się ciągnąć bez końca. Nie miał nic do roboty, nic, dosłownie nic, nieprzerwany ciąg szarej nicości. Spróbował żonglować naczyniami, były jednak tak lekkie i delikatne, że z równym powodzeniem mógłby podrzucać pierze. Spróbował żonglować butami, ale miał tylko dwa, a żonglowanie parą przedmiotów było głupie. Zaczął więc żonglować pamięcią, odtwarzając wszystko, co wydarzyło się od czasów jego pobytu w portowym mieście Pidruid, ale perspektywa nie kończących się godzin wprawiała go w popłoch. Oddał się medytacjom, a kiedy ze zmęczenia usłyszał szum w uszach, przerwał je i przykucnął pośrodku celi, aby uchwycić moment dostarczenia następnego posiłku. Jednak napięcie, które w nim narastało pod wpływem oczekiwania, było równie kiepską rozrywką.

Na drugą noc Valentine podjął wysiłek, aby skomunikować się z Panią. Był gotów do snu, a gdy umysł zaczął uwalniać się od świadomości, wśliznął się w przestrzeń oddzielającą sen od jawy i wprawił się w stan uniesienia. Było to niezwykle delikatne przedsięwzięcie; nadmierna koncentracja mogłaby przywrócić stan czuwania, natomiast za duże rozluźnienie pogrążyłoby go w sen. Starał się jak najdłużej utrzymać na tej płynnej granicy, żałując przy tym, że w jakimś cichym zakątku Zimroelu nie nauczył się od Deliambera biegłości w takich sprawach. W końcu udało mu się skierować cały umysł we właściwym kierunku. - Matko?... Wyobraził sobie, że jego dusza unosi się wysoko ponad Tarasem Cieni i omijając kolejne tarasy przenika aż do samego centrum Trzeciego Progu, do Świątyni Wewnętrznej, do komnaty, w której odpoczywa Pani Wyspy. - Matko, to ja, Valentine. Twój syn, Valentine. Mam ci tak wiele do powiedzenia, matko, i o tak wiele chciałbym cię zapytać. Tylko pomóż mi dotrzeć do siebie! Valentine leżał cicho. Był zupełnie spokojny. Zdawało mu się, że jego umysł jest rozjarzony białą światłością. - Matko, jestem na Trzecim Progu, w więziennej celi na Tarasie Cieni. Doszedłem już tak daleko. Teraz jednak mnie zatrzymano. Poślij po mnie, matko! - Matko... - Pani... - Matko... Zasnął. Światłość jeszcze się żarzyła. Do snu zaczęła napływać muzyka, uwertura, pierwszy sygnał nawiązanego kontaktu. Po muzyce napłynęły obrazy. Nie był już uwięziony. Leżał pod zimnymi białymi gwiazdami na wielkiej okrągłej platformie z wypolerowanego do połysku kamienia, niczym na ołtarzu. Przyszła do niego na biało ubrana kobieta o lśniących ciemnych włosach, przyklękła obok, dotknęła go lekko i powiedziała czule: Jesteś moim synem, Valentine, oświadczę to wobec całego Majipooru, a teraz wzywam cię do siebie". To było wszystko. Z całego snu, kiedy się obudził, zapamiętał tylko tyle. Rano nie czekała na niego taca ze śniadaniem. A może to nie był ranek, może obudził się w środku nocy? Mijały godziny. Nic. Czyżby o nim zapomniano? A może chcą go zagłodzić na śmierć? Poczuł ukłucie strachu. Czy strach jest lepszy od nudy? Nie, woli nudę, byleby nie za wiele. Zawołał głośno, choć wiedział, że krzykiem nic nie wskóra. To miejsce było zamknięte jak grób. Jak grób. Spojrzał posępnym wzrokiem na stos tac pod ścianą.

Przypomniał sobie cudowny smak jedzenia i radość, jaką potrafi sprawiać. Kiełbaski Liimenów, ryby, które nad brzegiem Steiche opiekali Khun ze Sleetem, zapach owoców dwikka, mocny smak wina palmowego w Pidruid. Głód stawał się coraz bardziej dokuczliwy, on zaś był coraz bardziej przestraszony. Już się nie nudził. Pewnie odbyła się jakaś narada i został skazany na śmierć w zamkniętej celi. Minuty. Godziny. A teraz już pół dnia. Był szalony myśląc, że może w czasie snu dosięgnąć umysłu Pani. Był szalony wierząc, że potrafi unieść się bez wysiłku ku Świątyni Wewnętrznej i uzyskać jej pomoc. Byt szalony sądząc, że odzyska Górę Zamkową albo że ją kiedykolwiek miał w swym panowaniu. Przemierzył pół świata, powodowany czystym szaleństwem i teraz, pomyślał gorzko, teraz dostaje nagrodę za swoje zarozumialstwo i głupotę. I wtedy usłyszał znajomy delikatny zgrzyt. Ale to nie była szczelina, którą podawano jedzenie: to otworzyły się drzwi. Do celi wkroczyli dwaj białowłosi hierarchowie. Obdarzyli go niechętnymi, zakłopotanymi spojrzeniami. - Czy przychodzicie ze śniadaniem? - spytał Valentine. - Przychodzimy - odpowiedział wyższy - aby cię zaprowadzić do Świątyni Wewnętrznej.

Rozdział 11 Uparł się, aby najpierw go nakarmiono - i słusznie, podróż, w jaką wyruszyli, była bowiem długa i zajęła im resztę dnia. Jechali szybkim ślizgaczem ciągniętym, jak zwykle, przez wierzchowce. Siedział między hierarchami, którzy przez cały czas zachowywali wyniosłe milczenie. Kiedy pytał o coś, choćby o nazwę mijanego tarasu, z ich strony padało kilka zdawkowych słów i na tym kończyła się cała rozmowa. Trzeci Próg miał wiele tarasów - Valentine stracił rachubę chyba po siódmym - lecz w przeciwieństwie do tarasów leżących na zewnętrznych progach, te tutaj znajdowały się blisko siebie i tylko wąskie pasma lasu wskazywały, gdzie kończy się jeden, a zaczyna drugi. Główna strefa Wyspy wyglądała na miejsce ruchliwe i ludne. O zmroku przybyli na Taras Adoracji, królestwo spokojnych ogrodów i rozrzuconych między nimi niskich budynków z pobielanego kamienia. Podobnie jak inne tarasy, tak i ten miał kształt koła, lecz był o wiele mniejszy od pozostałych. Ten krąg, położony w najskrytszym zakątku Wyspy, można było obejść w godzinę albo dwie, podczas gdy okrążenie tarasu na Pierwszym Progu zajęłoby pewnie miesiące. Granice kręgu wyznaczały zasadzone w regularnych odstępach wiekowe, sękate drzewa gęsto obsypane małymi owalnymi listkami. Między budynkami rozpinały się baldachimy kwitnących winorośli, a na małych dziedzińcach królowały wysmukłe kolumny z czarnego piaskowca i rosły ukwiecone krzewy. Wokół panowała atmosfera spokoju. Tu i tam, dwójkami i trójkami, krążyli słudzy Pani. Valentine'a przyprowadzono do komnaty znacznie wygodniejszej od tej, w której przebywał ostatnio: wpuszczona w podłogę obszerna wanna, nęcące jedwabną pościelą łóżko, okna wychodzące na ogród, na stole koszyki pełne owoców. Hierarchowie zostawili go samego. Wykąpał się, spróbował owoców i czekał na dalsze wydarzenia. W jakiś czas po przybyciu, może po godzinie, rozległo się pukanie do drzwi i czyjś łagodny głos zapytał, czy życzy sobie kolację. Na wózku, który wtoczył się do komnaty, była większa obfitość potraw, niż Valentine widział podczas całego pobytu na Wyspie: mięso z rusztu, niebieskie dynie wymyślnie nadziewane siekaną rybą, puchar wypełniony zimnym napojem, który w smaku przypominał wino. Zjadł wszystko z wielkim apetytem, a potem długo stał przy oknie, wpatrując się w ciemność. Niczego nie wypatrzył i nikogo nie usłyszał. Podszedł do drzwi zamknięte. A więc znów był więźniem, chociaż trzeba przyznać, że przetrzymywanym w zdecydowanie bardziej luksusowych warunkach. Noc minęła mu bez jakichkolwiek snów, a gdy się obudził, pokój już był zalany kaskadami złotego słonecznego światła. Wykąpał się, ten sam dyskretny służący zapukał do

drzwi przynosząc kiełbaski i różowy kompot, a kiedy skończył śniadanie, przyszli dwaj chmurni hierarchowie i powiedzieli: - Pani cię wzywa. Powiedli go przez bajecznie piękne ogrody i przez filigranowy mostek z białego kamienia, łagodnym łukiem spinający brzegi stawu, w którego wodach ryby zataczały połyskliwe kręgi. Przed nimi rozpościerał się cudownie wypielęgnowany trawnik, pośrodku którego wznosił się wielki, parterowy budynek o niezwykle delikatnych kształtach, którego długie, wąskie skrzydła rozbiegały się na wszystkie strony niczym promienie gwiazdy. Tak może wyglądać jedynie Świątynia Wewnętrzna, pomyślał Valentine. Zadrżał. Zmierzał przez więcej miesięcy, niż potrafiłby spamiętać, ku temu właśnie miejscu, na próg siedziby tajemniczej kobiety, która panowała nad całym królestwem i o której on, pyszałek, śmiał kiedyś pomyśleć, że jest jego matką. W końcu się tu znalazł, lecz co dalej? Co dalej, jeśli wszystko okaże się wydumaną bzdurą, czystą fantazją czy straszliwą pomyłką, a on zwykłym płowowłosym próżniakiem z Zimroelu, wyzutym z pamięci i napompowanym przez bałamutnych kompanów niedorzeczną ambicją? Ta myśl stawała się nie do zniesienia. Jeśli teraz Pani się go wyprze, jeśli zaprzeczy... Wszedł do świątyni. Z nieodłącznymi hierarchami u boku Valentine maszerował nieprawdopodobnie długim westybulem, strzeżonym przez ustawionych co dwadzieścia stóp wojowników o srogich twarzach i wyprężonych sylwetkach, aż doszedł do wewnętrznego ośmiobocznego pomieszczenia o ścianach z najprzedniejszego białego kamienia i z ośmiokątnym basenem pośrodku. Przez ośmioboczny świetlik wpadało poranne światło. W każdym rogu tkwiła sroga postać w szatach hierarchy. Valentine, nieco oszołomiony, spoglądał w kolejne twarze, lecz usta ściągnięte w grymasie dezaprobaty nie zwiastowały przyjaznego powitania. W powietrzu rozbrzmiewały pojedyncze tony muzyki, to wznosząc się, to łagodnie opadając, a kiedy ucichły, obok basenu pojawiła się Pani. To jest postać z moich snów, pomyślał Valentine. Była to kobieta w średnim wieku, niezbyt wysoka, o śniadej cerze, błyszczących czarnych włosach, ciepłych łagodnych oczach i pełnych ustach ze stale goszczącym w ich kącikach uśmiechem, w srebrnej opasce na czole i z zielonym kwiatem we włosach. Promieniowała siłą, autorytetem i majestatem, przymiotami tak bardzo licującymi z potęgą Majipooru, której była uosobieniem. Na to Valentine nie był przygotowany: oczekując spotkania z kobietą po matczynemu ciepłą, nie pomyślał, że wyjdzie mu naprzeciw królowa, kapłanka, bogini. Stał bez słowa, a ona, oddzielona basenem, przyglądała mu się długo, błądząc po jego twarzy badawczym spojrzeniem. W końcu nie

znoszącym sprzeciwu gestem dała znak odprawy. Ten gest nie był jednak skierowany do niego: Pani odprawiała hierarchów. Lodowaty spokój, jaki cały czas malował się na ich twarzach, nagle prysł. Spojrzeli po sobie, wyraźnie zmieszani. Pani powtórzyła gest - krótkie, ostre szarpnięcie nadgarstka - a w jej oczach pojawił się władczy błysk. Obrzuciła ich wyniosłym

spojrzeniem.

Trzech, może czterech hierarchów natychmiast opuściło

pomieszczenie, ale reszta się ociągała, jakby nie mogąc uwierzyć, że Pani chce pozostać sam na sam z więźniem. Zdawało się, że niezbędny będzie trzeci ponaglający gest, kiedy jeden z najstarszych, najbardziej imponujący dostojnik wyciągnął ku niej drżące ramię z wyrazem protestu. Wystarczyło jedno spojrzenie, a ramię hierarchy opadło. Wyszli wszyscy. Valentine powstrzymał odruch, który nakazywał mu paść na kolana. - Nie wiem, jaki ukłon powinienem złożyć. Nie wiem też, o Pani, jak mam cię nazywać, abyś nie czuła się urażona - odezwał się ledwo słyszalnie. - Wystarczy, Valentine, jeśli będziesz mnie nazywał matką - odpowiedziała spokojnie. Valentine zachwiał się słysząc te proste słowa. Postąpił kilka kroków do przodu, przystanął i zatopił w niej spojrzenie. - A więc jednak?... - wyszeptał. - Nie mam żadnych wątpliwości. Twarz stanęła mu w ogniu. Nie wiedział, co ma począć; ogrom jej łaski paraliżował mu umysł. Skinęła na niego niemal niewidocznym ruchem palców, a on zadrżał jak od podmuchu wichury. - Podejdź bliżej - rzekła. - Lękasz się? Podejdź do mnie, Valentine. Obszedł dokoła basen i zbliżył się do niej, a Pani położyła mu na dłoniach swoje dłonie. W tej samej chwili poczuł, jak wzbiera w nim energia, poczuł w skroniach pulsowanie podobne do tego, jakiego doświadczał pod dotykiem odprawiającego swoje czary Deliambera, jednak znacznie silniejsze i wzbudzające lęk. Chętnie cofnąłby dłonie, ale Pani je powstrzymała, a łagodne ciemne oczy zdawały się przenikać go na wskroś i zgłębiać wszystkie tajemnice jego ciała i duszy. - Tak - przemówiła w końcu. - Tak, masz obce ciało, ale twoja dusza jest moim dziełem! Och, Valentine, Valentine, co oni z tobą uczynili?! I co uczynili z Majipoorem? Przyciągnęła go do siebie i uniosła się na palcach, aby go objąć, i teraz poczuł z kolei jej drżenie, lecz to nie bogini drżała, to drżała kobieta, to drżała matka, która tuliła do siebie udręczonego syna. W jej ramionach odzyskiwał spokój, jakiego nie zaznał od czasu, kiedy ocknął się w Pidruid. Przywarł do niej mocno, modląc się w duchu, aby go z tych ramion nigdy nie wypuściła.

Po chwili odstąpiła krok do tyłu i przyglądając mu się ponownie, rzekła z uśmiechem: - Przynajmniej obdarzono cię urodziwym ciałem. Wcale niepodobnym do tego, jakie miałeś kiedyś, ale patrzy się na nie z przyjemnością, a poza tym jest silne i zdrowe. Mogli to zrobić gorzej. Mogli uczynić cię słabym, chorowitym i ułomnym, ale przypuszczam, że zabrakło im odwagi. Wiedzieli przecież, że w końcu zapłacą za wszystkie popełnione zbrodnie i to po dziesięciokroć. - Kim są ci oni, matko? - No, jak to, Barjazid i jego ród! - odpowiedziała zdumiona jego pytaniem. - Nie wiem o niczym poza tym, co widziałem w swoich snach, a to też było zamglone i pogmatwane - rzekł Valentine. - Powiedz mi wszystko, co wiesz. - Wiem, że za pomocą czarów Króla Snów zabrano mi moje ciało i porzucono mnie w pobliżu miasta Pidruid pod postacią, w jakiej stoję przed tobą, i że ktoś inny, zapewne Dominin Barjazid, rządzi teraz z Góry Zamkowej. Ale dowiedziałem się o tym w najbardziej niewiarygodny sposób. - To wszystko prawda - potwierdziła Pani. - Kiedy to się stało? - Wczesnym latem - odpowiedziała. - Kiedy wyruszyłeś w swoją wielką podróż przez Zimroel. Nie wiem, jak tego dokonano, ale pewnej nocy, gdy byłam pogrążona we śnie, poczułam dziwne szarpnięcie, jak gdyby ktoś wyrwał serce planety. Obudziłam się przekonana, że stało się straszne nieszczęście. Wysłałam więc ku tobie moją duszę, lecz nie zdołałam cię dosięgnąć. Tam, gdzie powinieneś być, odpowiadała mi pustka i cisza. Jednak ta pustka i cisza były inne od tamtych, które mnie ogarnęły po zabójstwie Voriaxa, bo choć nie odpowiadałeś, wciąż czułam twoją obecność. Odnosiłam wrażenie, że znajdujesz się jakby za grubą taflą szkła. Natychmiast spytałam o wiadomości od Koronala. Jest w Tilomon, powiedzieli mi moi słudzy. A czy dobrze się czuje? Tak, dodali, czuje się dobrze, właśnie płynie do Pidruid. Ja jednak wciąż nie mogłam się z tobą połączyć, Valentine. Wysyłałam ku tobie swoje myśli, tak jak nie czyniłam tego od lat, do każdej części świata, a ty byłeś wszędzie i nigdzie. Moje przerażenie i zagubienie narastało, Valentine, ale poza szukaniem i czekaniem nie mogłam nic więcej zrobić. Przychodziły kolejne wiadomości: Lord Valentine dopłynął do Pidruid, Lord Valentine gości w wielkim domu burmistrza... Wciąż widziałam go na tę ogromną odległość i jego twarz wciąż była twarzą mojego syna, lecz jego dusza została odmieniona i zamknięta przede mną. Usiłowałam wysyłać przesłania, ale nie potrafiłam. Aż w końcu zaczęłam coś pojmować. - Czy wiedziałaś, gdzie jestem?

- Nie od razu. Twój umysł został całkowicie odmieniony. Noc za nocą moja dusza wędrowała przez Zimroel szukając ciebie, podczas gdy ja zaniedbywałam tutaj swoje obowiązki. Jednak podmiana Koronala nie jest błahą sprawą. Wreszcie zdawało mi się, że uchwyciłam jakiś przebłysk, jakiś skrawek ciebie, maleńki okruch i po pewnym czasie mogłam już stwierdzić, że żyjesz i że jesteś gdzieś na północnym zachodzie Zimroelu, lecz mimo to wciąż nie mogłam do ciebie dotrzeć. Musiałam czekać, aż zaczniesz odzyskiwać własną świadomość, aż rzucone na ciebie czary stracą nieco ze swej mocy, a twój prawdziwy umysł choć po części odzyska dawną sprawność. - Wciąż jeszcze jej nie odzyskał, matko. - Wiem o tym, jednak myślę, że znajdzie się na to rada. - Kiedy wreszcie dotarłaś do mnie? Zastanowiła się chwilę. - To było chyba w pobliżu miasta Ghayrogów, Dulornu. Zobaczyłam ciebie dzięki tym, którzy śnili prawdę o tobie. Dotknęłam ich umysłów, oczyściłam je i rozjaśniłam, a wtedy okazało się, że twoja dusza odcisnęła na nich piętno i że wiedzą o tobie więcej, niż ty wiesz sam. Krążyłam wokół ciebie tak długo, aż byłam zdolna wniknąć w twój umysł. Od tej chwili ty musiałeś zdobywać wiedzę o sobie, a ja z odległości tysięcy mil usiłowałam cię uzdrowić i przyciągnąć do siebie. Ani jedno, ani drugie nie było łatwe. Świat snów, Valentine, jest trudną i niestałą strefą, nawet dla mnie, a próby panowania nad nim to tyle, co pisanie na nadmorskim piasku: fale wracają i zmywają prawie wszystko, a ty piszesz od nowa i od nowa, i od nowa. No, ale w końcu jesteś tutaj. - Czy wiedziałaś, że przybyłem na Wyspę? - Tak, wiedziałam. Czułam twoją bliskość. - A mimo to pozwoliłaś, abym miesiącami błądził po tarasach! Zaśmiała się. - Na tarasach zewnętrznych przebywają miliony pielgrzymów. Odnalezienie jednego z nich nie jest sprawą prostą. Poza tym nie byłeś jeszcze gotów, aby przyjść do mnie, a ja nie byłam gotowa na twoje przyjęcie. Sprawdzałam cię z daleka, Valentine. Badałam, jak duża cząstka twojej duszy przetrwała i czy pozostało w tobie coś z Koronala. Musiałam to wiedzieć, zanim cię uznałam za swego syna. - A zatem jak wiele mam w sobie z Lorda Valentine'a? - Dużo. Znacznie więcej, niż twoi wrogowie mogliby podejrzewać. Ich plan zawiódł. Myśleli, że unicestwią twoją duszę, a tymczasem tylko ją zamroczyli i wprowadzili do niej nieład. - Czy nie mądrzej byłoby z ich strony zabić mnie, zamiast bawić się w zamianę dusz? - Tak, z pewnością - odpowiedziała. - Na to jednak zabrakło im odwagi. Twoja dusza

jest namaszczona, Valentine, a Barjazidowie są przesądni. Stać ich na obalenie Koronala, ale nie na pozbawienie go życia. Boją się zemsty twojej duszy. A teraz owo tchórzliwe niezdecydowanie zrujnuje ich cały plan. - Myślisz, że kiedykolwiek odzyskam władzę? - cicho spytał Valentine. - A czy w to wątpisz? - Barjazid obnosi się z twarzą Lorda Valentine'a. Ludzie akceptują go jako Koronala. Trzyma w ręku Górę Zamkową. Ja mam ledwie kilkunastu zwolenników i nikt mnie nie zna. Jeśli ogłoszę się prawowitym Koronalem, kto mi uwierzy? Czy dużo czasu upłynie, zanim Dominin Barjazid zdecyduje się wreszcie zrobić ze mną to, czego nie dokonał w Tilomon? - Masz wsparcie Pani, twojej matki. - A czy ty masz jakąkolwiek armię, matko? Pani uśmiechnęła się łagodnie. - To prawda, nie mam żadnej. Ale stanowię jedną z potęg Majipooru, i to wcale nie małą. Za mną stoi siła, prawość i miłość, Valentine. No i mam jeszcze to. - Dotknęła srebrnej opaski na czole. - To z jej pomocą ślesz przesłania? - Tak. Dzięki niej mogę dotykać umysłów na całym Majipoorze. Brak mi możliwości Barjazidów, którzy korzystają ze swych urządzeń do sterowania snami, ale mogę łączyć się z duszami, mogę je prowadzić, wpływać na nie. Dostaniesz jedną z takich opasek, zanim opuścisz Wyspę. - I będę szedł spokojnie przez Alhanroel, promieniując miłością na wszystkich spotkanych w drodze, dopóki Dominin Barjazid nie raczy zejść z Góry, aby oddać mi tron? W oczach Pani pojawił się błysk gniewu, podobny do tego, z jakim odprawiła hierarchów. - Jak możesz tak mówić - oburzyła się. - Matko... - Och, oni rzeczywiście cię odmienili. Valentine, którego urodziłam i wychowałam, nie dopuściłby myśli o porażce. - Ja też nie, matko. Ale to wszystko wydaje mi się tak skomplikowane, a ja jestem tak bardzo zmęczony. Matko, na Majipoorze nie było wojny od najdawniejszych czasów, a teraz ja mam ją prowadzić? To ja mam być tym, który zburzy pokój mieszkańców planety, choćby w imię walki z uzurpatorem? Pani spojrzała na niego niewzruszonym wzrokiem. - Pokój już jest zburzony, Valentine. Ty zaś jesteś tym, który ma na powrót

zaprowadzić ład w królestwie. Fałszywy Koronal rządzi już prawie od roku. Codziennie ogłasza okrutne i niemądre prawa. Niewinni są karani, a winni robią kariery. Burzy się równowagę zaprowadzoną tutaj przed wiekami. Kiedy nasi przodkowie przybyli na tę planetę ze Starej Ziemi czternaście tysięcy lat temu, popełnili wiele błędów i spowodowali wiele cierpień, zanim ustanowili mądre rządy, ale od czasów Pierwszego Pontifexa żyjemy już bez większych wstrząsów, a od czasów Lorda Stiamota panuje na tym świecie pokój. Teraz ten pokój został zburzony i to na twoje barki spada obowiązek przywrócenia porządku. - A jeśli pogodzę się z tym, co zrobił Dominin Barjazid? Jeśli powstrzymam się od wciągnięcia Majipooru w wojnę domową? Co się wtedy stanie? - Sam znasz odpowiedź. - Chciałbym usłyszeć ją z twoich ust, aby rozwiać nurtujące mnie wątpliwości. - Wstydzę się za ciebie, słuchając tego. - Matko, podczas podróży spotkało mnie wiele złego i straciłem sporo sił. Czy nie mogę pozwolić sobie na chwilę słabości? - Jesteś królem, Valentine. - Byłem, być może, i być może znów nim będę. Ale większą część królewskiej natury skradziono mi w Tilomon. Teraz jestem zwykłym człowiekiem. Zresztą królom też wolno mieć chwile słabości i załamania, matko. Kiedy Pani ponownie się odezwała, w jej głosie zabrzmiały łagodniejsze nuty. - Barjazid nie jest jeszcze tyranem absolutnym, bo ludzie obróciliby się wówczas przeciwko niemu. Jak długo ty żyjesz, nie będzie pewny swojej władzy. On rządzi myśląc o sobie i swojej rodzinie, nie o Majipoorze. Nie uznaje żadnych praw i podporządkowuje władzę własnym korzyściom. Kiedy ją ugruntuje będzie popełniał tyle zbrodni, że Majipoor ugnie się pod ich ciężarem. - Tak, zgadzam się z tobą. To zmęczenie zaćmiewa mi umysł. - Pomyśl i o tym, co się stanie, kiedy umrze Pontifex Tyeveras, a co przecież kiedyś musi nastąpić, wcześniej albo później, choć należy przypuszczać, że wcześniej. - Barjazid zejdzie do Labiryntu i stanie się pozbawionym władzy pustelnikiem. Czy to masz na myśli? - Pontifex wcale nie jest pozbawiony władzy i wcale nie musi być pustelnikiem. Ty znasz tylko Tyeverasa, który z roku na rok starzeje się i dziwaczeje coraz bardziej. Natomiast Pontifex w pełni sił jest zupełnie odmienną postacią. Co będzie, jeśli Barjazid stanie się Pontifexem za pięć lat? Czy sądzisz, że wystarczy mu przesiadywanie w podziemnej norze, tak jak to robi Tyeveras? Nie, Valentine, on będzie nadal rządził i to z całą bezwzględnością. Przyjrzała mu się uważnie. - A kto wówczas zostanie Koronalem, jak myślisz?

Valentine potrząsnął głową. - Król Snów ma trzech synów. Minax jest najstarszy i to on któregoś dnia odziedziczy tron na Suvraelu. Dominin, który jest Koronalem, zostanie Pontifexem, jeśli mu w tym nie przeszkodzisz. Kogo wybierze na nowego Koronala, jeśli nie młodszego brata, Cristopha? - Przecież to jest sprzeczne z prawem, żeby Pontifex osadzał na Górze Zamkowej własnego brata! - To, że syn Króla Snów zrzuca z tronu prawowitego Koronala, także jest sprzeczne z prawem - powiedziała Pani. Jej oczy ponownie rozbłysły gniewem. - Poza tym powinieneś zdawać sobie sprawę, że jeśli nastąpi zmiana Koronala, zostanie również zmieniona Pani Wyspy. Ja udam się na resztę moich dni na Taras Cieni, do pałacu dla matek byłych Koronalów, a kto zajmie Świątynię Wewnętrzną? Matka Barjazidów! Widzisz więc, Valentine, że oni zagarną wszystko, zapanują nad całym Majipoorem! - To się nie może stać - rzekł Valentine. - To się nie stanie. - Co powinienem uczynić? - Wsiądziesz na okręt w Numinorze i razem ze swoimi ludźmi oraz z tymi, których ci polecę, popłyniesz na Alhanroel. Dobijesz do brzegu na półwyspie Stoienzar i udasz się do Labiryntu po błogosławieństwo Tyeverasa. - A jeśli Tyeveras jest obłąkany... - Nie, niezupełnie. Żyje, co prawda, w nieustającym śnie, lecz gdy ostatnio dotykałam jego umysłu, okazało się, że dawny Tyeveras tli się jeszcze gdzieś w głębi siebie. Był Pontifexem przez czterdzieści lat, a przedtem długo panował jako Koronal i dobrze wie, co to znaczy rządzić naszym królestwem. Jeśli dotrzesz do niego i zdołasz go przekonać, że jesteś prawdziwym Lordem Valentinem, na pewno przyjdzie ci z pomocą. Potem musisz pomaszerować na Górę Zamkową. Czy wzbraniasz się przed tymi obowiązkami? - Nie, chciałbym jedynie, aby Majipoor nie popadł w chaos - odpowiedział Valentine. - Chaos jest tuż za progiem. To, co ty przyniesiesz planecie, będzie ładem i sprawiedliwością. Podeszła blisko, w całym majestacie swej straszliwej siły, dotknęła jego dłoni i przemówiła niskim, silnym głosem: - Urodziłam dwóch synów i wystarczyło jedno spojrzenie w kołyskę, żeby wiedzieć, że są przeznaczeni na królów. Voriax był starszy. Czy go pamiętasz? Nie, myślę, że wciąż jeszcze niewiele sobie przypominasz. Był wspaniałym mężczyzną, bohaterem, półbogiem. Już w dzieciństwie na Górze Zamkowej mówiono o nim: to ten, ten będzie Koronalem, kiedy tylko Malibor zostanie Pontifexem. Voriax to był fenomen. Ale był i drugi syn, Valentine, i

choć równie silny i wspaniały jak tamten, nie dbał o polowania i turnieje ani o bohaterskie czyny, za to miał gorętsze serce i był mądrzejszy. Był tym, który sam umiał odróżnić dobro od zła, tym, któremu obce było wszelkie okrucieństwo - zrównoważony i promienny, przez wszystkich kochany i szanowany. Mówiono, że mógłby być wspanialszym królem nawet od Voriaxa, ale oczywiście Voriax był starszy i to on miał być wybrany, podczas gdy Valentine'owi pozostałaby zaledwie rola najwyższego ministra. Malibor nie został Pontifexem. Zginął przedwcześnie w czasie polowania na smoki. I przyszli posłowie od Tyeverasa, stanęli przed Voriaxem i powiedzieli: “Ty jesteś Koronalem Majipooru", a pierwszym, który padł na kolana i pozdrowił go znakiem gwiazdy, był jego brat Valentine. I tak Lord Voriax zaczął rządzić na Górze Zamkowej, i rządził dobrze, a ja przybyłam na Wyspę Snu, od dawna znając swoje przeznaczenie - i przez osiem lat na Majipoorze działo się tak, jak się dziać powinno. Po ośmiu latach zdarzyło się coś, czego nic nie zapowiadało: przyszła następna przedwczesna śmierć. Lord Voriax zginął w lesie na polowaniu, trafiony zabłąkaną strzałą. Pozostawał jeszcze Valentine i choć nie było w zwyczaju, żeby brata zastępował brat, nie naradzano się długo, ponieważ wszyscy znali przymioty jego duszy. I tak Lord Valentine osiadł na Zamku, a ja, matka dwóch królów, pozostałam w Świątyni Wewnętrznej, dumna z synów, których dałam Majipoorowi, i ufna, że panowanie Lorda Valentine'a przysporzy Majipoorowi chwały. Czy myślisz może, że pozwolę Barjazidom przebywać w miejscu należnym moim synom? Myślisz, że długo potrafię znosić widok twarzy Lorda Valentine'a maskującej nikczemną duszę Barjazida? Och, Valentine, Valentine, jesteś cieniem tego, kim byłeś, ale znów staniesz się sobą, Góra Zamkowa znów będzie twoja, a los Majipooru nie odmieni się na gorszy, więc nie mów już dłużej o swoich lękach przed zepchnięciem naszego świata w chaos. Chaos wisi nad nami. Ty jesteś wybawcą. Czy rozumiesz to? - Rozumiem, matko - A więc chodź ze mną. Uzdrowię twoją duszę.

Rozdział 12 Opuścili ośmioboczną komnatę i Pani powiodła Valentine'a wzdłuż jednego z gwiaździstych ramion Świątyni Wewnętrznej, obok wyprężonych strażników i grupy marszczących czoła, zakłopotanych hierarchów, do małego jasnego pokoju, przybranego przepięknymi kwiatami w dwunastu kolorach. Znajdowało się tutaj biurko zrobione z jednego kawałka połyskliwego darbelionu, niskie łoże i kilka innych sprzętów. Pewnie to był gabinet Pani. Zachęciła go, aby usiadł, i sięgnęła po stojące na biurku dwie małe ozdobne flaszeczki. - Wypij to wino jednym haustem - powiedziała wręczając mu jedną z nich. - Wino, matko? Na Wyspie? - Ty i ja nie jesteśmy tu pielgrzymami. Wypij to. Odkorkował flaszkę i podniósł ją do ust. Znał już skądś ten zapach, tchnący tajemnicą, ostry i słodki - tak, to było wino, jakiego używała wieszczka, wino zawierające medykament, który sprawia, że umysły przenikają się nawzajem. Pani wypiła zawartość drugiej flaszeczki. - Czy będziesz ze mną rozmawiała w czasie snu? - Nie. To musi się dokonać na jawie. Długo myślałam, jak tego dokonać. - Wyjęła z biurka migoczący srebrny diadem, identyczny jak ten, który sama nosiła, i podała go Valentine'owi. - Niech spoczywa na twoim czole - powiedziała. - Od tej chwili noś go stale, aż zdobędziesz Górę Zamkową. W nim będzie się skupiać twoja siła. Valentine ostrożnie włożył diadem na czoło. Poczuł, że dokładnie przylega mu do skroni - dziwnie znajome uczucie, choć niezbyt miłe. Metalowa opaska była jednak tak delikatna, że prawie natychmiast o niej zapomniał. Pani zbliżyła się i pogładziła go po gęstych długich włosach. - Złote włosy - powiedziała wesoło. - Nigdy bym się nie spodziewała, że będę miała syna ze złotymi włosami! Co czujesz mając diadem na skroniach? - Ucisk. - Nic więcej? - Nic więcej, matko. - Kiedy przywykniesz do diademu, wrażenie ucisku minie. A czy czujesz działanie mikstury? - Mam nieco zamroczony umysł. Chętnie bym zasnął, gdyby to było możliwe. - Niebawem w ogóle nie będziesz dbał o spanie - rzekła Pani. Wyciągnęła ku niemu obie ręce. - Czy jesteś dobrym żonglerem, mój synu? - spytała nieoczekiwanie. - Tak o mnie mówią. - Uśmiechnął się szeroko.

- To dobrze. Jutro musisz mi pokazać, co potrafisz. Z przyjemnością popatrzę. Teraz jednak podaj mi dłonie. Obie. O, tak. Potrzymała chwilę swoje drobne silne ręce nad dłońmi Valentine'a, a potem szybko przeplotła palce z jego palcami. Obwód został zamknięty. Valentine, przeszyty gwałtownym dreszczem, potknął się, zatoczył i byłby upadł, gdyby nie mocny uścisk podtrzymującej go Pani. Miał wrażenie, że ktoś wbija mu w czaszkę ostry kolec. Nie był w stanie zapanować nad rozbieganymi oczami, widział tylko zamazane fragmenty obrazów: twarz matki, błyszczącą powierzchnię biurka, jaskrawe plamy kwiatów. Wszystko wokół pulsowało i drgało. Świat wirował. Łomoczące serce, zaschnięte gardło, płuca pozbawione powietrza. To było stokroć gorsze od smoczej gardzieli i od pogrążania się w morskie odmęty. W końcu nogi odmówiły mu posłuszeństwa i pochylił się nad podłogą, na ugiętych kolanach, w ostatnim przebłysku świadomości widząc klękającą przy nim Panią, z twarzą przy jego twarzy, ze splecionymi palcami. Ich dusze odnalazły się. Wypełniła go pamięć. Zobaczył bezmiar przepychu, jakim była Góra Zamkowa, zobaczył na jej niewiarygodnym wierzchołku nie mieszczący się w wyobraźni ogrom Zamku Koronala. Jego umysł wędrował z prędkością światła przez pokoje ceremonialne o pozłacanych ścianach i strzelistych łukach sufitów, przez sale bankietowe, sale konferencyjne, przez korytarze i place, przez porażającą oczy jasność. Wyczuwał, że jest przy nim wysoki mężczyzna, władczy i dumny, który trzyma go mocno za rękę, i że za drugą rękę trzyma go kobieta, równie silna i dumna. Wiedział, że to ojciec i matka, i wiedział, że ten chłopiec przed nim to jego brat Voriax, - Co to za komnata, ojcze? - Ta komnata zwie się salą tronową Confalume'a. - A tamten mężczyzna z długą rudą brodą? Na wielkim krześle? - To Koronal Lord Malibor. - Co to znaczy? - Głupi Valentine! Nie wie, kim jest Koronal?! - Uspokój się, Voriaxie. Koronal jest królem, Valentine, jednym z dwóch królów, tym młodszym. Ten drugi jest Pontifexem, choć kiedyś też był Koronalem. - Który to? - Ten wysoki i chudy, z bardzo ciemną brodą. - Nazywa się Pontifex?

- Nazywa się Tyeveras. Pontifex to tytuł królewski. Mieszka w pobliżu Stoienzaru, ale dzisiaj przybył tutaj, ponieważ Lord Malibor się żeni. - A czy dzieci Lorda Malibora też będą Koronalami, matko? - Nie, Valentine. - Kto będzie następnym Koronalem? - Tego nikt jeszcze nie wie, synu. - A czy ja będę Koronalem? A Voriax będzie? - To się może zdarzyć, jeśli wyrośniecie na mądrych i silnych chłopców. - Och, ojcze, ja wyrosnę, wyrosnę, wyrosnę! Komnata zniknęła. Teraz był w innej, równie wspaniałej, choć już nie tak rozległej. Był już starszy, nie był chłopcem, lecz młodym mężczyzną. Był tam również Voriax z gwiezdną koroną na głowie, sprawiający wrażenie, jakby mu nieco ciążyła. - Voriax! Lord Voriax! Valentine opadł na kolana i uniósł dłonie, szeroko rozstawiając wszystkie palce. A Voriax uśmiechnął się i skinął na niego. - Podnieś się, bracie, podnieś się. To nie wypada, żebyś się czołgał przede mną. - Będziesz najwspanialszym Koronalem w całej historii Majipooru, Lordzie Voriaxie. - Nazywaj mnie bratem, Valentine. Jestem Koronalem, lecz nie przestałem być twoim bratem. - Żyj długo, bracie. Niech żyje Koronal! Inni, stojący wokół niego, też krzyczeli. - Niech żyje Koronal! Niech żyje Koronal! Coś się zmieniło i chociaż komnata pozostała ta sama, to jednak nigdzie nie było widać Lorda Voriaxa, a tym, który teraz miał na skroniach dziwną koronę, był Valentine, inni zaś teraz przed nim klękali, wymachiwali palcami w powietrzu i wołali jego imię. Przyglądał się im, zdziwiony. - Niech żyje Lord Valentine! - Dziękuję wam, moi przyjaciele. Spróbuję być godny pamięci mego brata. - Niech żyje Lord Valentine! - Niech żyje Lord Valentine - powiedziała cicho Pani. Valentine otworzył oczy i ziewnął. Rozejrzał się wokół niezbyt przytomnie, zastanawiając się, dlaczego klęczy, gdzie się znajduje i kim jest kobieta, której twarz znajdowała się tuż obok jego twarzy. Nagle jego umysł opuściły wszystkie cienie. Kiedy się podniósł, był już zupełnie innym człowiekiem. Przez głowę zaczęły mu przepływać burzliwe wspomnienia: lata na Górze Zamkowej, nauka, lekcje historii, wykazy

Koronalów, rejestry Pontifexów, tomy praw konstytucyjnych, plany gospodarcze wszystkich prowincji Majipooru, długie lekcje z guwernerami, rozmowy z ciągle sprawdzającym jego wiadomości ojcem, z matką - i inne, mniej podniosłe chwile: zawody, przejażdżki po rzece, turnieje, jego przyjaciele Elidath, Stasilaine i Tunigorn, strumienie wina, polowania, zabawy z Voriaxem, oni dwaj, książęta wśród książąt, ściągający na siebie wszystkie spojrzenia. I straszne chwile śmierci Lorda Malibora na morzu, i radość Voriaxa zmieszana z lękiem w chwili mianowania go Koronalem, i ta godzina, osiem lat później, kiedy do Valentine'a przyszła delegacja dostojnych książąt, ofiarowując mu koronę brata... Pamiętał. Pamiętał wszystko, wszystko aż do nocy w Tilomon, na której wspomnienia się urywały. Potem był już tylko zachód słońca nad Pidruid, kamyki toczące się po górskiej ścieżce, stojący przy wierzchowcach chłopiec, Shanamir. Wejrzał w siebie i zdawało mu się, że zobaczył podwójny cień, jeden jasny i jeden ciemny; i obejrzał się, sięgając wzrokiem ponad ulotną mgłę fałszywych wspomnień, jakimi obdarzono go tamtej nocy, ponad nieprzeniknioną przepaść ciemności, ku dniom, kiedy był Koronalem. Wiedział już, że jego umysł został uleczony. - Żyj długo, Lordzie Valentine - powtórzyła Pani. - Tak - powiedział zdumiony. - To prawda, jestem Lordem Valentinem i będę nim nadal. Matko, daj mi okręty. Barjazid już zbyt długo zajmuje mój tron. - Okręty oczekują na ciebie w Numinorze, wraz z moimi zaufanymi ludźmi, którzy od dziś przechodzą pod twoje rozkazy. - Dobrze. Ale są jeszcze inni, których chcę wziąć ze sobą. Nie wiem, na jakich przebywają tarasach, lecz muszą zostać odnalezieni. Mały Vroon, kilku Skandarów, Hjort, niebieskoskóry przybysz z innego świata i kilkoro istot ludzkich. Podam ci ich imiona. - Bądź spokojny, odnajdziemy ich - rzekła Pani. - I dziękuję ci, matko, że zwróciłaś mnie samemu sobie - powiedział Valentine. - Dziękujesz mi? Dlaczego? Ja cię tylko przywróciłam do stanu, w jakim znajdowałeś się poprzednio. Nie musisz mi dziękować. Urodziłam cię po raz drugi, Valentine, a jeśli zajdzie potrzeba, urodzę po raz trzeci. Oby to jednak nie było konieczne. Twój los wkracza teraz na ścieżkę, która pnie się do góry. - Oczy Pani lśniły radością. - Czy zobaczę dzisiaj wieczorem, jak żonglujesz, Valentine? Ile piłek możesz jednocześnie utrzymać w powietrzu? - Dwanaście - powiedział. - Mam uwierzyć, że blavy tańczą? Powiedz prawdę! - Mniej niż dwanaście - przyznał. Ale więcej niż dwie. Urządzę przedstawienie zaraz po kolacji. I... matko?

- Słucham? - Kiedy odzyskani Górę Zamkową, urządzę wielki festyn, a ty przybędziesz z Wyspy, aby popatrzeć, jak będę żonglował na stopniach tronu Confalume'a. Obiecuję ci to, matko! Na stopniach tronu.

KSIĘGA LABIRYNTU

Rozdział 1 Pani poleciła odprawić z portu Numinor siedem okrętów: siedem wspaniałych wielkich żaglowców. Dowodził nimi Hjort Asenhart, szef admiralicji Pani, a na ich pokładach znajdowali się, jako pasażerowie, Koronal Lord Valentine, jego pierwszy minister Vroon Autifon Deliamber, jego przyboczni: Carabella z Tilomon i Sleet z Narabalu, jego adiutant wojskowy Lisamon Hultin, jego ministrowie bez teki: Skandar Zalzan Kavol i Shanamir z Falkynkip i wielu innych. Flotylla zmierzała do Stoien, leżącego na samym końcu półwyspu Stoienzar na kontynencie Alhanroel, po drugiej stronie Morza Wewnętrznego. Okręty, gnane rześkimi wiatrami, typowymi na tych wodach późną wiosną, znajdowały się w drodze już od wielu tygodni, a lądu wciąż nie było widać i nikt też nie spodziewał się go szybko ujrzeć. Valentine chwalił sobie długą podróż. Nie lękał się ani trochę oczekujących go wyzwań, lecz nie płonął niecierpliwością, aby zmierzyć się z nimi; wręcz przeciwnie, potrzebował trochę czasu na uporządkowanie odzyskanej świadomości i upewnienie się, kim był w przeszłości i kim spodziewał się zostać. Gdzież mógł to zrobić lepiej niż na wielkich przestworzach oceanu, gdzie dzień od dnia różnił się jedynie kształtem chmur, a czas zatrzymał się w miejscu? Stał więc godzinami, z dala od przyjaciół, oparty o reling okrętu flagowego “Pani Thiin" i rozmawiał ze sobą. Podobał mu się ten ktoś, kim był poprzednio - silniejszy i bardziej stanowczy niż Valentine żongler, a przy tym pozbawiony szpetoty duszy, zdarzającej się czasami osobom władczym. Zdawało mu się, że jego poprzednia jaźń obdarzona była rozumem, rozwagą, opanowaniem i powściągliwością, że był mężczyzną statecznym, choć nie stroniącym od wesela, kimś, kto znał poczucie odpowiedzialności i obowiązku. Dobrze wykształcony - jak można się było spodziewać po kimś, kto całą młodość spędził na przygotowywaniu się do piastowania wysokich urzędów - posiadał gruntowne podstawy takich nauk jak historia, prawo, zarządzanie, ekonomia, choć nieobca mu także była literatura i filozofia, a nawet matematyka i fizyka, mimo że te nauki były w znacznym stopniu zarzucone na Majipoorze. Odkrycie poprzedniej osobowości było jak odnalezienie skarbu. Valentine jeszcze nie czuł się w pełni zjednoczony z poprzednią jaźnią i miał skłonność do myślenia o “nim" i o “sobie", i o “nas" zamiast postrzegać siebie jako nierozłączną całość. Tamtej nocy w Tilomon wyrządzono umysłowi Koronala zbyt duże szkody i szczelina, która wtedy powstała, powodowała teraz niespójność między Koronalem Lordem Valentinem a żonglerem Valentinem. Jednak Valentine mógł pokonywać tę niespójność, kiedy tylko chciał, mógł podróżować do dowolnego punktu w minionym czasie, do dzieciństwa czy wieku

młodzieńczego albo do krótkiego okresu rządzenia, a gdziekolwiek się zatrzymał, widział tak wielkie bogactwo wiedzy, doświadczenia, dojrzałości, jakiego w nieskomplikowanych dniach wędrówki nigdy nie spodziewał się doświadczyć. I jeśli nawet w tej chwili musiał po wiedzę sięgać do wspomnień, tak jak inni szukają jej w encyklopediach czy bibliotekach, to był pewien, że pełniejsze zjednoczenie jednej jaźni z drugą jest tylko kwestią czasu. W dziewiątym tygodniu podróży pojawiła się na horyzoncie cienka zielona linia. - Stoienzar - obwieścił admirał Asenhart. - O, popatrz, widzisz to ciemniejsze miejsce? To port Stoien. Valentine obserwował zbliżający się brzeg kontynentu z mieszanymi uczuciami. Jako Valentine nie wiedział o Alhanroelu prawie nic poza tym, że był to największy kontynent na Majipoorze i pierwszy zasiedlony przez istoty ludzkie; olbrzymie skupisko ludności, miejsce słynące z niezwykłych cudów przyrody, miejsce, z którego rządzono planetą, siedziba Koronala i Pontifexa. Ale pamięć Lorda Valentine'a przechowywała więcej wiadomości. Dla niego Alhanroel oznaczał Górę Zamkową, świat sam w sobie, świat, na którego rozległych stokach można byłoby spędzić całe życie, a mimo to nie poznać wszystkich jego tajemnic. Dla niego Alhanroel był Zamkiem Lorda Malibora, gdyż tak nazwał Zamek w latach chłopięcych i nazwy tej używał nawet wtedy, kiedy sam był władcą. Zobaczył teraz oczyma duszy, jak Zamek, niczym dziwny wieloramienny stwór, bierze w objęcia szczyt Góry i spełza z niego turniami i górskimi łąkami w dół aż do wielkich dolin i pól, jedna wielka konstrukcja o tylu tysiącach pokoi, że nikt nie byłby w stanie ich zliczyć, budowla, która, jak się zdawało, żyje własnym życiem i rozrasta się gdzieś na odległych krańcach o kolejne oficyny i skrzydła, kierując się sobie tylko znanymi regułami. Alhanroel był to także wielki garb usypany nad Labiryntem Pontifexa, a podziemia tego Labiryntu stanowiły lustrzane odbicie Wyspy Pani, bo podczas gdy Pani zamieszkiwała Świątynię Wewnętrzną, wyniesioną wysoko ku słońcu, owiewaną wiatrami i otoczoną nakładającymi się na siebie pierścieniami tarasów, Pontifex krył się jak kret głęboko pod ziemią, na najniższym poziomie swojego królestwa, otoczonego spiralami korytarzy Labiryntu. Valentine tylko raz był w podziemiach, wiele lat temu, z posłannictwem od Lorda Voriaxa, ale jeszcze do dziś nosił w sobie mroczną pamięć tamtych pieczar. Alhanroel oznaczał także Sześć Rzek, które zbierały swe wody na stokach Góry Zamkowej, oznaczał roślinostwory z Stoienzar, które podróżni mieli niebawem zobaczyć, oznaczał drzewa-domy w Treymone i kamienne ruiny zalegające równinę Velalisier, podobno starsze od historii rodzaju ludzkiego na tej planecie. Patrząc na wschód, na delikatną, ledwie widoczną kreseczkę zwiastującą ląd, Valentine poczuł bezmiar kontynentu, który już niedługo

rozwinie się przed nim niczym olbrzymi zwój, i spokój przepełniający jego duszę podczas całej podróży prysł w jednej chwili. Nie mógł się doczekać, kiedy stanie na lądzie i rozpocznie marsz w stronę Labiryntu. - Kiedy przybijemy do brzegu? - spytał Asenharta. - Jutro wieczorem, mój panie. - A zatem dzisiejszej nocy będziemy ucztować i bawić się. Niech popłynie najlepsze wino, dla całej załogi. Potem na pokładzie urządzimy przedstawienie i w ten sposób uczcimy nasz mały jubileusz. Asenhart obrzucił go surowym spojrzeniem. Dużo szczuplejszy od współbraci, choć tak jak oni obdarzony przez naturę szorstką, granulowała skórą, wyglądał pośród Hjortów jak arystokrata, a jego sposób bycia, śmiertelnie poważny, wprawiał Valentine'a w lekkie zakłopotanie. Wiedział jednak, że Pani darzy swojego admirała niezwykłym szacunkiem. - Przedstawienie, mój panie? - Nic szczególnego, trochę żonglerki - wyjaśnił Valentine. - Moi przyjaciele tęsknią już za swoim rzemiosłem, a czyż znajdzie się bardziej odpowiednia chwila, aby uczcić szczęśliwe zakończenie naszej długiej wyprawy? - Tak jest - odpowiedział Asenhart, uroczyście skłoniwszy głowę. Widać jednak było, że nie aprobuje podobnych rozrywek na admiralskim statku. To Zalzan Kavol podsunął Valentine'owi myśl o przedstawieniu. Skandar był wyraźnie zniecierpliwiony podróżą. Niejeden raz można było zobaczyć, jak rytmicznie porusza czterema ramionami, niby to żonglując, choć dłonie miał puste. Podróż przez pół planety odbiła się na nim bardziej niż na kimkolwiek innym. Rok temu Zalzan Kavol królował w swojej profesji jako mistrz nad mistrzami i podróżował z miasta do miasta w cudownym wozie, otoczony przepychem. Stracił wszystko. Z wozu pozostała zaledwie garstka popiołu, zagubiona pośród lasów Piurifayne. Również dwóch spośród pięciu braci zostało tam na zawsze, trzeci natomiast spoczywał na dnie morza. Skandar już nie mógł powarkiwać, rzucając rozkazy swoim podwładnym, ani zmuszać ich do posłuszeństwa, i zamiast olśniewać noc w noc zachwyconą publiczność, nabijającą mu sakwę koronami, włóczył się za Valentinem z miejsca na miejsce niczym pierwszy lepszy wyrobnik. Gdy się patrzyło na twarz Zalzana Kavola i obserwowało jego zachowanie, można było dostrzec, że nadał rozsadza go energia i siła. W dawnych dobrych czasach zwykle bywał nieokrzesany i często potrafił dać upust gwałtownej złości; teraz zamknął się w sobie i spotulnial, co dla Valentine'a było wyraźną oznaką zżerającej mu duszę rozpaczy. Na Wyspie dotarł tylko do Tarasu Oszacowania, gdzie zajęty służebnymi obowiązkami pielgrzyma poruszał się jak lunatyk, ledwo powłócząc nogami, i można było sądzić, że pogodził się z myślą o spędzeniu reszty

życia przy wyrywaniu chwastów i robotach kamieniarskich. - Czy nie poćwiczyłbyś trochę z pochodniami i nożami? - spytał go Valentine. Twarz Zalzana Karola pojaśniała. - Oczywiście. Widzisz tamte kije? - Pokazał na potężne drewniane maczugi, złożone w kozły przy maszcie. - Wczoraj wieczorem, kiedy już wszyscy poszli spać, wypróbowaliśmy je z Erfonem. Jeśli twój admirał nie będzie temu przeciwny, możemy je dzisiaj wykorzystać. - Tamte kije? Jak można żonglować czymś tak długim? - Niech tylko admirał się zgodzi, mój panie, to ci pokażę. Całe popołudnie trupa odbywała próbę w wielkiej pustej kajucie pod pokładem. Ostatni raz żonglowali w Ilirivoyne, wieki temu, lecz nawet używając przypadkowych, na poczekaniu zebranych przedmiotów, szybko doszli do dawnej wprawy. Obserwując ich Valentine poczuł, jak fala ciepła zalewa mu duszę. Oto znów Carabella i Sleet z szaleńczą pasją podrzucają maczugami, a Zalzan Kavol. Rovorn i Erfon wymyślają nowe skomplikowane sposoby przerzutów, aby zastąpić nimi te, które stały się bezużyteczne po śmierci braci. Znów jest tak, pomyślał, jak w Falkynkip czy w Dulornie, gdzie nic się nie liczyło poza występami na festynie czy w cyrku, a jedynym wyzwaniem, jakie stawiało życie, była koordynacja ręki i oka. Nie ma już powrotu do tamtych dni. Teraz, kiedy zostali wplątani w subtelną intrygę wynoszenia na tron i obalania władców, żadne z nich nie będzie dłużej tym, kim było przedtem. Tych pięcioro zasiadało do stołu razem z Panią, spało w jednej komnacie z Koronalem, płynęło na spotkanie z Pontifexem, a tym samym stało się cząstką historii, nawet gdyby wyprawa Valentine'a spełzła na niczym. A jednak cała piątka żonglowała znów tak, jak gdyby poza żonglowaniem nic w życiu się nie liczyło. Sprowadzenie ludzi Valentine'a do Świątyni Wewnętrznej zabrało wiele dni. Valentine wyobrażał sobie, że wystarczy, aby Pani albo jej hierarchowie zamknęli na chwilę oczy, a już potrafią dotknąć każdego umysłu na Majipoorze, ale wcale to nie było takie proste, gdyż okazało się, że łączność była niedokładna i miała ograniczony zasięg. Najpierw zlokalizowano Skandarów na tarasie leżącym najdalej od środka wyspy. Shanamir dotarł do Drugiego Progu i dzięki swej młodzieńczej otwartości szybko posuwał się do przodu. Sleet, ani młody, ani otwarty, musiał ten Próg zdobyć oszustwem, podobnie jak Vinorkis. Carabella podążała tuż za nimi i doszła do Tarasu Zwierciadeł, lecz omyłkowo poszukiwano jej gdzie indziej. Odnalezienie Khuna i Lisamon Hultin nie przedstawiało trudności z powodu ich odmiennego wyglądu, ale troje z byłej załogi Gorzvala: Pandelon, Cordeine i Thesme, zniknęło pośród ludności Wyspy, jakby się pod ziemię zapadło. Valentine musiałby odpłynąć bez nich, gdyby nie to, że odnaleźli się w ostatnim momencie. Najtrudniejszy do wytropienia

okazał się Autifon Deliamber. Na Wyspie było całe mnóstwo Vroonów, kilku nawet tak małych jak czarodziej, i wszelkie poszukiwania były bezskuteczne. Flota stała pod żaglami, a jego wciąż nie było, lecz w wigilię odjazdu, kiedy Valentine był rozdarty między koniecznością wypłynięcia a niechęcią rozdzielenia się ze swym najbliższym doradcą, Vroon pojawił się w Numinorze, nie opowiadając się, gdzie był ani w jaki sposób przemierzył Wyspę przez nikogo nie zauważony. W ten sposób znów wszyscy byli razem. Na Górze Zamkowej dawny Lord Valentine miał własny krąg serdecznych przyjaciół, których twarze i imiona zaczęły teraz odżywać w świadomości żonglera Valentine'a - książęta i dworzanie, i urzędnicy, związani z nim od dzieciństwa, najdrożsi towarzysze: Elidath, Stasilaine, Tunigorn, i choć nadal poczuwał się do lojalności wobec tych ludzi, to stali mu się niezmiernie dalecy, a ci przypadkowo dobrani towarzysze, pozyskani w czasie wędrówki, zajęli w jego sercu poczesne miejsce. Zastanawiał się, jak to będzie, kiedy powróci na Górę Zamkową i zechce pogodzić ze sobą obie grupy. Dzięki odzyskanym wspomnieniom był przynajmniej pewien, że w Zamku nie oczekuje go ani żona, ani narzeczona, ani nawet ktoś szczególnie ukochany, kto mógłby rywalizować z Carabellą o miejsce u jego boku. Jako książę i jako miody Korona! żył beztrosko i nie związał się z nikim, bogom niech będą dzięki. Będzie pewnie sporo kłopotów z wprowadzeniem na dwór ukochanej Koronala, kobiety z miast nizinnych, wędrownej żonglerki, ale byłoby zupełnie niemożliwe zażądać zwrotu serca raz oddanego. - Valentine! - wyrwał go z zadumy głos Carabelli. Roześmiana, rzuciła mu maczugę. Chwycił ją w locie, tak jak to robił dawno temu, między kciuk a pozostałe palce. Już w następnej chwili chwytał drugą, nadlatującą od Sleeta, a po niej trzecią, znów od Carabelli. Zaśmiał się i wypuścił wirujące maczugi wysoko nad głowę, starym, dobrze opanowanym sposobem, rzut, rzut i chwyt, a Carabella klasnęła w dłonie i posłała mu jeszcze jedną. Jak dobrze było znów razem żonglować! Lord Valentine - sprawny, bystrooki i mimo lekkiego utykania po jakimś dawnym upadku z wierzchowca, doskonale radzący sobie w różnych grach - nie znał tej sztuki. Żonglerka była domeną prostodusznego Valentine'a. Płynąc tym statkiem, w aureoli władzy odzyskanej w rezultacie uzdrowienia przez matkę jego umysłu, Valentine wyczuwał, że niedawni kompani traktują go teraz z pewną rezerwą i boją się nawet pomyśleć, że nadal mają do czynienia ze starym Valentinem z Zimroelu; toteż niezmiernie się ucieszył, kiedy Carabella w tak naturalny sposób zachęciła go do zabawy. Sprawiło mu również przyjemność samo dotykanie maczug i to, że upuścił jedną i że nachylając się, by ją podnieść, został uderzony w głowę przez drugą, i nawet pogardliwe parsknięcie Zalzana Karola, wywołane taką niezręcznością.

- Rób tak wieczorem - zawołał Skandar - a będzie cię to kosztowało dużo wina! - Nic się nie bój - odciął się Valentine. - Upuszczam maczugi tylko wtedy, gdy ćwiczę. Wieczorem tego nie zobaczysz! I rzeczywiście. Wieczorem nie upuszczał maczug. Całe towarzystwo ze statku zebrało się po zachodzie słońca na pokładzie, oczekując na rozpoczęcie przedstawienia. Asenhart wraz ze swymi oficerami okupowali pomost, skąd mieli najlepszy widok. Admirał skinął na Valentine'a proponując mu honorowe miejsce, lecz ten odmówił z miłym uśmiechem. Asenhart spojrzał zdziwiony, ale zdziwienie szybko ustąpiło niezwykłemu zakłopotaniu, kiedy Shanamir, Vinorkis i Lisamon Hultin uderzyli w bębenki i dmuchnęli w trąbki, a wśród wyłaniających się z luku roześmianych żonglerów pojawiła się postać Koronala Lorda Valentine'a, który wprawiał w ruch maczugi, naczynia i owoce niczym uliczny magik.

Rozdział 2 Gdyby admirał Asenhart postąpił tak, jak uważał za właściwe, na przyjazd Valentine'a zgotowano by w Stoien wielką uroczystość, przynajmniej coś tak wspaniałego jak festyn w Pidruid podczas wizyty fałszywego Koronala. Valentine jednak już na pierwszą wzmiankę o uroczystości powitalnej rozkazał admirałowi zaniechania wszelkich przygotowań. Jeszcze nie był gotów, aby żądać zwrotu tronu i aby rzucać publiczne wyzwanie indywiduum, które miało czelność zwać się Lordem Valentinem, czy też zabiegać o jakikolwiek hołd ze strony ogółu obywateli. - Póki nie zdobędę wsparcia Pontifexa - zwrócił się do admirała surowo - zamierzam poruszać się bez rozgłosu i gromadzić siły bez zwracania na siebie uwagi. Nie będzie żadnych festynów w Stoien na moją cześć. I tak oto “Pani Thiin" przybiła dość niepostrzeżenie do brzegów wielkiego portu na południowo-zachodnim krańcu Alhanroelu. I nawet to, że flotylla liczyła aż siedem okrętów a okręty Pani, choć dobrze znane w porcie Stoien, rzadko zjawiały się w takiej liczbie - nie spowodowało żadnego zamieszania, zwłaszcza że statki zachowywały się cicho, a na ich dziobach nie powiewały ozdobne bandery. Urzędnicy portowi nie zadawali wiele pytań: było oczywiste, że podróż odbywano w interesach Pani Wyspy, a jej poczynania nie leżały w kompetencjach władz celnych. Wykorzystując tę okoliczność Asenhart już pierwszego dnia rozesłał po porcie swoich pośredników, aby zakupili wielkie ilości kleju, płótna żaglowego, przypraw korzennych, narzędzi i temu podobnych rzeczy. W tym czasie Valentine wraz ze swoim towarzystwem zakwaterował się w skromnym hotelu dla kupców. Stoien było miastem żyjącym głównie z morza - eksport-import, składy towarów, stocznie, wszystkie specjalności tak typowe dla pierwszorzędnie usytuowanego wspaniałego portu. Miasto, liczące bez mała czternaście milionów dusz, ciągnęło się setkami mil wzdłuż wielkiego cypla oddzielającego Zatokę Stoien od otwartych wód Morza Wewnętrznego. Stoien wcale nie było portem kontynentalnym najbliższym Wyspy - takim portem był Alisor leżący tysiące mil na północ - lecz o tej porze roku, z powodu takich a nie innych wiatrów i prądów morskich, rozsądniej było odbyć długą podróż na południe niż krótką, za to niebezpieczną, wprost na wschód do Alisor. Po krótkiej przerwie na zaprowiantowanie okręty miały popłynąć wzdłuż północnych wybrzeży półwyspu Stoienzar, przez łagodne tropiki, do Kircidane i dalej do Treymone, skąd prowadziła najkrótsza droga do siedziby Pontifexa.

Valentine oczarowała uroda Stoien. Cały półwysep był płaski, a jego najwyższe wzniesienie osiągało zaledwie dwadzieścia stóp wysokości licząc od poziomu morza, toteż mieszkańcy dla uniknięcia monotonii krajobrazu wymyślili cały system ceglanych, oblicowanych białym piaskowcem tarasów, które przybyszom przywodziły na myśl wzgórza. Nie było dwóch identycznych tarasów; niektóre były niskie i sięgały kilkunastu stóp, inne natomiast pięły się w górę na wysokość kilkuset. Cała miejska zabudowa opierała się na olbrzymich podestach. Każdy z nich mierzył ponad milę kwadratową i był wysoki na kilkadziesiąt stóp, a co znaczniejsze budynki miały własne podesty, na których jak na szczudłach wystawały nad otoczeniem. Kolejne przejścia od wysokich do niskich tarasów niepokoiły wzrok perspektywą łamanej linii. Brutalność i arbitralność technicznych rozwiązań zostały złagodzone i upiększone tropikalnymi roślinami, z jakimi dotychczas Valentine się nie zetknął. U podnóży każdego pomostu rosły gęste rzędy drzew o rozłożystych koronach i splecionych gałęziach tworzących doskonale chroniące przed słońcem osłony. Po ścianach pomostów spływały kaskady bujnej winorośli. Na obrzeżach szerokich ramp, prowadzących z poziomu ulic do wyższych pomostów, stały betonowe donice szczelnie wypełnione kępami krzewów o wąskich i ostrych liściach, poznaczonych zadziwiającymi plamami kolorów - bordo, kobalt, cynober, szkarłat, indygo, topaz, szafir, bursztyn, jadeit - przemieszanych ze sobą w nieregularne wzory. A na wielkich publicznych placach miasta prezentowały się okazale niesamowite ogrody słynnych roślino-stworów, które w stanie dzikim rosły kilkaset mil stąd, na południowym, wypalonym słońcem wybrzeżu, zwróconym twarzą ku odległemu, pustynnemu Suwaelowi. Te rośliny - a były roślinami, skoro odżywiały się przez fotosyntezę i spędzały życie zakorzenione w jednym miejscu - miały ramiona, które poruszały się, zwijały i chwytały, miały oczy, które patrzyły, rurkowate ciała, które kołysały się i falowały, i chociaż czerpały wystarczające ilości pożywienia ze światła i wody, były zdolne do pożarcia każdego małego stworzenia, nierozważnego na tyle, aby znaleźć się w zasięgu ich ramion. Rosły w efektownie zaplanowanych skupiskach, otoczone niskimi kamiennymi murkami służącymi i jako ozdoba, i jako ostrzeżenie, można je było spotkać w Stoien na każdym kroku. Jedne wysokie i cienkie, inne niskie i baniaste, jeszcze inne krzaczaste i kanciaste, ale wszystkie nieustannie się poruszały, reagując na najlżejszy podmuch wiatru, na zapachy, nagłe okrzyki, na głosy swoich opiekunów i różne inne podniety. Valentine przyznawał, że są w równej mierze złowieszcze, co fascynujące. Zastanawiał się głośno, czy nie dałoby się przenieść paru na Górę Zamkową. - Dlaczego nie? - odrzekła Carabella. - Jeśli można je utrzymać przy życiu i wystawiać

na pokaz w Pidruid, musi się znaleźć jakiś sposób, aby się zaaklimatyzowały na Zamku Lorda Valentine'a. Valentine skinął głową. - Wynajmiemy w Stoien właściwych opiekunów, dowiemy się, co one jedzą, i załatwimy regularną dostawę pożywienia. Sleet otrząsnął się. - Patrząc na te stwory dostaję gęsiej skórki, mój panie. Naprawdę uważasz, że są piękne? - Może nie tyle piękne, co interesujące - odpowiedział Valentine. - Czy to samo myślisz o żarłocznych roślinach? - Żarłoczne rośliny, a jakże! - wykrzyknął Valentine. - Tych też trochę sprowadzimy na Zamek! Sleet jęknął głucho, lecz Valentine nie zwrócił na to uwagi. Jego twarz rozbłysła entuzjazmem. Biorąc Sleeta i Carabellę za ręce, powiedział: - Każdy Koronal zwykł był coś dodawać do Zamku: obserwatorium, bibliotekę, przedmurza, blanki, zbrojownię, salę bankietową, pokój wypełniony trofeami. Przez kolejne rządy Zamek rozrastał się, zmieniał, stawał się bogatszy i coraz bardziej zawiły. Za krótkich dni mojego panowania nie miałem czasu, aby pomyśleć, co mógłbym dorzucić od siebie. Posłuchajcie: który Koronal zwiedził Majipoor tak dokładnie jak ja? Który odbył tak dalekie i burzliwe podróże? Aby upamiętnić swoje przygody, zgromadzę wszystkie spotkane po drodze cuda, żarłoczne rośliny i roślinostwory, i drzewa pęcherzowe, i jedno albo dwa drzewa dwikka, niezłych rozmiarów, aleję ognistych palm i wrażliwce, i śpiewające paprocie. Teraz na Zamku jest tylko mała plantacja roślin w szklarniach, założona przez Lorda Confalume'a. Ja zrobię okazały ogród. Ogród Lorda Valentine'a! Co wy na to? - To będzie cudowne, mój panie - powiedziała Carabella. - Nie sądzę, abym chciał spacerować wśród żarłocznych roślin nawet w ogrodzie Lorda Valentine'a i nawet za trzy księstwa czy za dochody z Ni-moya i Piliploku - zauważył kwaśno Sleet. - Zwolnimy cię ze spacerów w ogrodzie - zaśmiał się Valentine. Ale może nie być ani spacerów w ogrodzie, pomyślał, ani nawet samych ogrodów, jeśli Valentine znów nie zamieszka na Zamku Lorda Valentine'a. Przez nie kończący się tydzień próżnował w Stoien, czekając, aż Asenhart uzupełni zapasy. Trzy statki miały udać się w drogę powrotną na Wyspę, unosząc towary zakupione na tamtejszy użytek; cztery pozostałe miały płynąć dalej jako potajemna eskorta Valentine'a. Pani wyposażyła go w ponad setkę doborowej straży przybocznej pod dowództwem groźnej hierarchini Lorivade. Nie byli to

prawdziwi wojownicy, ponieważ na Wyspie Snu nie było się przed kim bronić od czasu ostatniego ataku Metamorfów sprzed tysięcy lat, lecz grupa odpowiedzialnych i nieustraszonych mężczyzn i kobiet, wiernych Pani, a teraz gotowych oddać życie za słuszną sprawę, jaką było zaprowadzenie ładu w królestwie. Oni stanowili rdzeń osobistej armii, którą organizowano na Majipoorze po raz pierwszy od pradawnych czasów. W końcu flotylla była gotowa do drogi. Statki udające się na Wyspę wypłynęły pierwsze ciepłym świtem Dnia Drugiego, biorąc kurs na północny zachód. Pozostałe odczekały do popołudnia Dnia Morza i ruszyły w ślad za nimi, ale po zapadnięciu ciemności skierowały dzioby na wschód, do Zatoki Stoien. Półwysep Stoienzar, długi i wąski, wystawał niczym kciuk z olbrzymiej pięści Alhanroelu. Po jego południowej stronie panowały upały nie do zniesienia, a na porosłym dżunglą, rojącym się od owadów wybrzeżu przysiadło zaledwie kilka osad. Przeważająca część ludności półwyspu zamieszkiwała brzegi zatoki, na których co każde sto mil przysiadło większe miasto, nie mówiąc już o niemal nieprzerwanym ciągu rybackich wiosek, nadmorskich kurortów i okręgów rolniczych. Rozpoczynało się właśnie lato i nad ciepłymi, nieruchomymi wodami zawisła ciężka fala upałów. W celu dalszego zaprowiantowania flotylla zatrzymała się na jeden dzień w Kircidane, gdzie brzeg zaczynał skręcać na północ, i ruszyła w dalszą drogę do Treymone. Valentine spędzał teraz wiele spokojnych godzin zamknięty w swojej kajucie, wypróbowując diadem, który otrzymał od Pani. W ciągu tygodnia opanował sztukę wprawiania się w lekki półsen i potrafił równie łatwo wślizgiwać się weń, jak i z niego wychodzić, cały czas pozostając świadomym przepływającej obok rzeczywistości. W takim stanie był już zdolny, chociaż jeszcze na krótko i z niezbyt wielką siłą, nawiązywać kontakt z innymi umysłami, oddalać się od statku i znajdować dusze pogrążone we śnie, bo te łatwiej mu się poddawały niż dusze w stanie czuwania. Nietrudno mu było dotknąć umysłu Carabelli, Sleeta i Shariamira i przekazać im własny wizerunek czy też jakieś życzliwe przesłanie. Sięganie do umysłów mniej mu znanych osób, jak choćby mistrzyni stolarska Pandelon czy hieiarchini Lorivade, było wciąż zbyt trudną sztuką i w tym wypadku zdarzały się tylko fragmentaryczne, najkrótsze z możliwych błyski porozumienia. Natomiast nie odnosił żadnych sukcesów, jeśli chodzi o umysły pochodzenia innego niż ludzkie, nawet jeśli należały do tak dobrze znanych mu istot jak Zalzan Kavol, Rhun czy Deliamber. Ale przecież dopiero się uczył i czuł, jak z dnia na dzień przyswaja sobie coraz więcej umiejętności, podobnie jak przy nauce żonglowania. Zresztą to, co robił teraz, też można było nazwać żonglowaniem, bo gdy chciał użyć diademu, musiał wchodzić w samo jądro duszy, musiał

odsuwać od siebie wszystkie zbędne myśli i podporządkowywać całe swoje jestestwo wysiłkowi nawiązania kontaktu. Do czasu, kiedy “Pani Thiin" znalazła się na wysokości Treymone, Valentine potrafił zaszczepiać w umysłach sny, w których pojawiały się obrazy i toczyła się akcja. Shanamirowi wysłał którejś nocy sen o Falkynkip, o pasących się na łąkach wierzchowcach i wielkich ptakach gihorna, które kołowały wysoko, a potem opuszczały się niżej i niżej na śmiesznie trzepoczących potężnych skrzydłach. Następnego ranka przy stole chłopiec opisywał sen ze wszystkimi szczegółami poza tym, że nie były to ptaki gihorna, lecz milufta. padlinożerne, o jasnopomarańczowych dziobach i obrzydliwych sinych szponach. - Śniły mi się w nocy pikujące w ziemię ptaki milufta. Co to może znaczyć? - spytał. - Może źle zapamiętałeś sen, może to były inne ptaki, na przykład ptaki gihorna, te, które są dobrą wróżbą? - powiedział Valentine. Shanamir, jak zwykle bezpośredni i prostoduszny, gwałtownie zaprotestował. - Jeśli nie potrafię odróżnić jednych od drugich, choćby we śnie, to, mój panie, powinienem wrócić do Falkynkip i czyścić stajnie. Valentine uciekł spojrzeniem ukrywając uśmiech i postanowił bardziej przyłożyć się do pracy nad techniką przesłań. Do Carabelli wysłał sen o żonglerce kryształowymi pucharami wypełnionymi złocistym winem, a ona rano opisała żonglowanie ze wszystkimi szczegółami nie pomijając nawet stożkowatego kształtu pucharów. Sleet śnił o ogrodzie Lorda Valentine'a, cudownym świecie pełnym błyszczących pierzastolistnych białych krzewów, nadętych kłujących stworów na długich łodyżkach, małych potrójnie rozwidlonych roślinek mrugających umieszczonymi na czubkach listków roześmianymi oczami, ogród zmyślony, za to bez żarłocznych roślin. Małemu żonglerowi spodobał się sen, bo opowiadając o nim rano przyznał, że gdyby Koronal zasadził na Górze Zamkowej taki ogród, to on, Sleet, chętnie by po nim spacerował. Również i Valentine miewał sny. Pani, jego matka, prawie każdej nocy dotykała z daleka jego duszy i przenikała umysł łagodnie niczym promień księżyca, uspokajając go i utwierdzając w raz powziętych zamiarach. Śnił także o dawnych czasach na Górze Zamkowej, a wtedy na powierzchnię snu wypływały wspomnienia z lat młodzieńczych, turnieje, wyścigi, zabawy, przyjaciele: Tunigorn, Elidath i Stasilaine. i brat Voriax, który go uczył, jak używać miecza i łuku, i Koronal Lord Malibor, który podróżował po Górze z miasta do miasta niczym wspaniały, otoczony blaskiem półbóg, i dużo innych podobnych scen, powódź obrazów uwolnionych wreszcie z głębin umysłu. Nie wszystkie sny były miłe. Dzień przed przybiciem “Pani Thiin" do stałego lądu zobaczył siebie idącego wybrzeżem, jakąś samotną, wystawioną na wiatry plażą porośniętą

niskimi zaroślami, plażą przygnębiającą i smutną nawet w promieniach popołudniowego słońca. Zaczął iść w głąb lądu, w stronę Góry Zamkowej, wznoszącej się w oddali jak wyszczerbiona wieża. I kiedy tak szedł, trafił na mur, mur wyższy od białych urwisk Wyspy Snu, a ten mur był żelaznym ogrodzeniem wykutym z takiej ilości metalu, jakiej nie było na całym Majipoorze, był żelazną obręczą spinającą świat od bieguna do bieguna, i on, Valentine, znajdował się po jednej stronie tej obręczy, a Góra Zamkowa po drugiej. Kiedy podszedł bliżej, usłyszał, że mur trzaska jak naładowany elektrycznością i że wydaje z siebie groźne pomruki. Chciał przyjrzeć mu się z bliska, a wtedy w błyszczącym metalu dostrzegł odbicie, lecz spoglądająca nań z tej potwornej żelaznej obręczy twarz była podobizną syna Króla Snów.

Rozdział 3 Treymone było miastem słynnych na cały Majipoor drzew-domów. Drugiego dnia po zejściu na ląd Valentine udał się do dzielnicy przybrzeżnej, leżącej na południe od ujścia rzeki Trey, aby je obejrzeć. Drzewa-domy nigdzie nie utrzymywały się przy życiu poza tutejszą równiną aluwialną. Ich niskie i grube pnie, pokryte lśniącą korą o bladozielonym odcieniu, przypominały pnie drzew dwikka, choć nie były tak wielkie. Wyrastały z nich grube, rozpłaszczone gałęzie, które wyginały się na zewnątrz i do góry niczym palce dwóch dłoni złączonych nadgarstkami, a winodajne drobniutkie gałązki, pnąc się z jednej na drugą, oplatały je gęsto, tworząc wewnątrz drzewa kielichowatą wnękę. Lud Treymone, żyjący w drzewach, modelował swoje mieszkania wedle własnej fantazji, wyginając podatne gałęzie w kształty pokoi i korytarzy. Drzewa miały liście delikatne i smaczne jak sałata, kremowe wonne kwiaty, pokryte miękkim, puszystym pyłkiem, i cierpkie niebieskawe owoce, przydatne do różnych celów. W gałęziach drzew krążył słodki białawy sok, który dawał się łatwo spuszczać i który zastępował wino. Każde drzewo żyło tysiąc albo i więcej lat, strzeżone zazdrośnie przez zamieszkującą je rodzinę, a na całej równinie było ich dziesięć tysięcy. Na obrzeżach Valentine zauważył kilka wątłych drzewek. - Te - usłyszał - są świeżo zasadzone, w miejsce dojrzałych, które zmarły w ostatnich latach. - Dokąd idzie rodzina, kiedy drzewo umiera? - Idzie do miasta - powiedział przewodnik - do miejsca nazywanego przez nas domem żałoby i pozostaje tam tak długo, aż wyrośnie nowe drzewo, a to może potrwać dwadzieścia lat. Boimy się śmierci drzewa, ale na szczęście zdarza, się rzadko, raz na dziesięć pokoleń. - A czy nie ma sposobu, aby zasadzić je gdziekolwiek indziej? - Nie, nawet o cal od miejsca, w którym rosną. Rozwijają się jedynie w naszym klimacie i tylko w ziemi, na której stoicie, mogą osiągnąć dojrzałość. Gdzie indziej żyją rok czy dwa i karłowacieją. - Myślę, że jednak możemy zrobić eksperyment - powiedział Valentine cicho do Carabelli. - Zastanawiam się, czy mieszkańcy Treymone mogliby odżałować trochę drogocennej ziemi dla ogrodu Lorda Valentine'a. Carabella uśmiechnęła się. - No i małe drzewo-dom, dokąd mógłbyś się udawać, kiedy trud rządzenia stawałby się

zbyt ciężki, i gdzie siadywałbyś w ukryciu, między liśćmi, wdychając aromat kwiatów i zrywając owoce - och, gdybyś tylko miał coś takiego! - Pewnego dnia będę miał - rzekł Valentine. - A ty będziesz siedziała obok mnie. Carabella spojrzała na niego zaskoczona. - Ja, mój panie? - Jeśli nie ty, to kto? Dominin Barjazid? - Dotknął delikatnie jej ręki. - Czy myślisz czasami o wspólnym końcu naszej podróży, gdy wreszcie zdobędziemy Górę Zamkową? - Nie powinniśmy teraz o tym mówić - powiedziała surowo, po czym zwróciła się do przewodnika, podnosząc nieco głos. - Powiedz mi, w jaki sposób pielęgnujecie młode drzewka? Czy trzeba je często podlewać? Aby dostać się z Treymone do Labiryntu, leżącego trochę na południe od środka Alhanroelu, trzeba było odbyć kilkutygodniową podróż szybkim ślizgaczem powietrznym. Mijane okolice były w przeważającej mierze nizinne, szare i nieuprawne, tylko w dolinach rzek zdarzała się tłusta czerwona gleba. W miarę posuwania się wozu w głąb lądu znikały z horyzontu i tak z rzadka rozrzucone osady. Przelotne deszcze natychmiast wsiąkały w wysuszone podłoże. Było ciepło, a chwilami nawet nieznośnie gorąco, i usypiająca, monotonna jazda zaczynała się już wszystkim dłużyć. Valentine uważał, że taka podróż nie ma w sobie ani odrobiny czaru i tajemniczości, i zaczynał tęsknić za miesiącami spędzonymi w eleganckim wozie Zalzana Karola na drogach Zimroelu. Tam każdy dzień był ryzykowną wyprawą w nieznane, za każdym zakrętem kryło się zuchwale wyzwanie, a oni, żonglerzy, żyli w ciągłym podnieceniu, oklaskiwani przez publiczność coraz to nowych miast. A teraz? Teraz wszystko robili za niego podkomendni i adiutanci. Stał się księciem, choć księciem o bardzo skromnym zasięgu władzy, ledwie z setką zwolenników, a i o tych niewiele mógł zadbać. Pod koniec drugiego tygodnia krajobraz zupełnie się odmienił, stał się dziki i ponury, a z głęboko pożłobionej równiny nagle wyrosły czarne, płaskie wzgórza. Z rzadka jedynie pojawiały się niewielkie krzaki, ciemne poskręcane dziwolągi o drobniutkich woskowych liściach, a nieco wyżej na zboczach rosły kolczaste kandelabry kaktusów, upiornie białe, dwa razy wyższe od dorosłego mężczyzny, dźwigające na sobie narośle podobne do księżyców. Po pustynnej ziemi kręciły się niespokojnie małe długonogie zwierzątka o rudym futrze i puszystych ogonach, lecz nie sposób było dobrze im się przyjrzeć, bo gdy tylko wóz podjeżdżał bliżej, natychmiast znikały w jamach. - Tu zaczyna się Pustynia Labiryntu - powiedział Deliamber. - Wkrótce zobaczymy kamienne miasta starożytnych.

Valentine już raz, w poprzednim życiu, zbliżał się do siedziby Pontifexa, lecz z innej strony, od północy. Tam też była pustynia i wielkie, straszące ruinami miasto Velalisier. Wtedy jednak pokonywał drogę z Góry Zamkowej statkiem rzecznym, omijając wszystkie posępne wymarłe miejsca, które otaczały Labirynt, toteż ta pustynna, niegościnna strefa była mu całkiem nieznana. Początkowo uznał mijane okolice za niezwykle interesujące, zwłaszcza o zachodzie słońca, kiedy wielkie bezchmurne niebo przecinały groteskowe wiązki krzykliwych kolorów, a spieczona ziemia nabierała niesamowitego, metalicznego wyglądu. Jednak już po paru dniach nagość i surowość tego miejsca przestały mu się podobać, a zaczęły wzbudzać niepokój i grozę. Może działo się tak za sprawą ostrego, drażniącego zmysły pustynnego powietrza. Valentine nie miał dotychczas żadnych doświadczeń związanych z pustynią, gdyż na Zimroelu pustyń nie było; zresztą Alhanroel, doskonale nawodniony, też nie miał innej poza tą jedną, która zawładnęła kawałkiem ziemi w samym sercu kontynentu. Pustynne okolice kojarzyły się Valentine'owi jedynie z Smraelem, aż nazbyt często odwiedzanym w snach, zawsze budzącym grozę i dlatego teraz nie mógł oprzeć się wrażeniu, nierozumnemu i dziwacznemu, że oto jedzie na spotkanie z Królem Snów. - Dojeżdżamy do ruin - powiedział po jakimś czasie Deliamber. Na pierwszy rzut oka trudno je było odróżnić od pustynnych głazów. Valentine widział jedynie ciemne monolityczne bloki leżące w skupiskach co milę lub dwie, jakby pogardliwie rzucone ręką przechodzącego tędy olbrzyma. Jednak stopniowo zaczął rozpoznawać poszczególne kształty: tu kawałek muru, tam fundamenty gigantycznego pałacu, a jeszcze dalej coś, co mogło być kiedyś ołtarzem. Wznoszono w tym miejscu, jak widać, wielkie budowle, chociaż pojedyncze kopce ruin, do połowy przysypane lotnymi piaskami, były już tylko niewiele znaczącymi samotnymi przyczółkami przeszłości. Valentine zarządził postój karawany przy wyjątkowo rozległym skupisku ruin i poprowadził ku nim grupę badaczy. Ostrożnie dotknął głazu, bojąc się, czy nie popełnia świętokradztwa. Kamień był zimny i gładki, delikatnie inkrustowany skórzastymi żyłkami żółtych porostów. - Czy to wszystko jest dziełem Metamorfów? - zapytał. Deliamber wzruszył ramionami. - Tak się uważa, ale nikt tego nie wie na pewno. - Słyszałem opinię, że te miasta zbudowali pierwsi osadnicy ludzcy wkrótce po Czasie Lądowania i że zburzono je podczas wojen domowych, zanim rządy ustanowił Pontifex Dvorn - zauważył admirał Asenhart. - Rzecz jasna z tamtych dni zachowało się niewiele świadectw - powiedział Deliamber. Asenhart spojrzał krzywo na Vroona.

- Czy to znaczy, że jesteś innego zdania? - Ja? Ja? Ja w ogóle nie mam żadnego zdania o wydarzeniach sprzed czternastu tysięcy lat. - Wydaje mi się nieprawdopodobne, żeby pierwsi osadnicy wznosili budowle tak daleko od morza - powiedziała oschle hierarchini Lorivade. - Albo też żeby zadawali sobie tak wiele trudu, przeciągając tu i tam wielkie kamienne bloki. - Uważasz zatem, że to były miasta Metamorfów? - spytał Valentine. - Metamorfowie są dzikimi barbarzyńcami - powiedział Asenhart. - Żyją w dżunglach i tańczą, aby sprowadzić deszcz. Lorivade, urażona wtrącaniem się admirała, odpowiedziała Valendne'owi dobitnie: Uważam, że to całkiem możliwe. - A zwracając się do Asenharta dodała: - Nie barbarzyńcami, admirale, lecz uciekinierami. Może jeszcze się okazać, że spadli z wysoka. - Raczej zostali zepchnięci - powiedziała Carabella. - Rząd powinien zorganizować badania tych ruin, o ile dotychczas tego nie zrobiono rzekł Valentine. - Powinniśmy więcej wiedzieć o cywilizacjach Majipooru istniejących na planecie przed przybyciem istot ludzkich. A jeśli te miejsca należą do Metamorfów, możemy rozważyć sprawę powierzenia im opieki nad ruinami. My... - Ruiny nie potrzebują innych opiekunów poza tymi, których już mają - odezwał się nieoczekiwanie obcy głos. Valentine odwrócił się, zaskoczony. Zza wielkiego głazu wyłoniła się dziwaczna postać - wychudzony mężczyzna lat około sześćdziesięciu - siedemdziesięciu, z zapadniętymi, dziko płonącymi oczami i szeroką szczeliną bezzębnych ust wykrzywionych w drwiącym grymasie. Był uzbrojony w długi, wąski miecz i nosił dziwaczny futrzany strój. Na czubku głowy miał puszystą żółtą czapę, którą właśnie ściągał wytwornym gestem, robiąc przy tym głęboki, zamaszysty ukłon. Wyprostował się trzymając dłoń na rękojeści miecza. - Czy znajdujemy się przed obliczem jednego z tych opiekunów? - zapytał uprzejmie Valentine. - Więcej niż jednego - odpowiedział inny głos i zza głazów wysunęło się cicho ośmiu do dziesięciu podobnych dziwaków, równie kanciastych i kościstych jak pierwszy i tak jak pierwszy ubranych w obszarpane futrzane spodnie oraz kurtki i takież czapy. Wszyscy nosili miecze i wszyscy sprawiali wrażenie, że są gotowi ich użyć. Za nimi pojawiła się druga grupa, za drugą trzecia - i razem był to już całkiem spory oddział. Towarzystwo Valentine'a liczyło jedenaście osób, przeważnie nie uzbrojonych. Reszta podróżnych została w ślizgaczu ćwierć mili dalej, na głównej drodze. Badacze starożytności,

stojąc tutaj i rozważając delikatne aspekty historyczne, dali się otoczyć wrogowi. - Na mocy jakiego prawa naruszacie nasze włości? - spytał przywódca. Valentine usłyszał niewyraźne chrząknięcie Lisamon Hultin i zobaczył sztywniejącą sylwetkę admirała, lecz dał znak, aby byli cicho. - Czy mogę wiedzieć, kto do mnie przemawia? - zwrócił się do przybyłych. - Jestem Diuk Nascimonte z Turni Yorneka, Suzeren Kresów Zachodnich. Obok mnie widzisz szlachetnych wodzów mojego królestwa, którzy służą mi wiernie we wszystkim. Valentine nie przypominał sobie, żeby kiedykolwiek słyszał o prowincji zwanej Zachodnimi Kresami ani o takim diuku. Może kiedy miał zmącony umysł, zapomniał co nieco z geografii, ale chyba nie aż tyle. Mimo to nie zamierzał potraktować księcia Nascimonte lekceważąco. - Przejeżdżając przez twoje królestwo, Wasza Miłość, nie zamierzaliśmy naruszać niczyich włości. Jesteśmy zwykłymi podróżnikami zmierzającymi do Labiryntu ze sprawą do Pontifexa, a to chyba tędy prowadzi najkrótsza droga z Treymone. - W samej rzeczy. Powinniście jednak wybrać drogę nieco dłuższą. - Nie przysparzaj nam kłopotów! Czy zdajesz sobie sprawę, kim jest mężczyzna, przed którym stoisz? - ryknęła nagle Lisamon Hultin. - Żadną miarą - odpowiedział szyderczo Nascimonte. - Ale gdyby nawet był Lordem Valentinem, nie przejechałby tędy łatwo. Zwłaszcza gdyby nim był. - Czy toczysz jakiś szczególny spór z Lordem Valentinem? - spytał Valentine. - Koronal jest moim najbardziej znienawidzonym wrogiem - zaśmiał się chrapliwie opryszek. - Wobec tego stajesz przeciwko wszystkim, ponieważ każdy jest winien posłuszeństwo Koronalowi i musi, zgodnie z rozkazem, zwalczać jego wrogów. Czy naprawdę możesz być diukiem i nie uznawać władzy Koronala? - Nie tego Koronala - odpowiedział Nascimonte. Niespiesznie pokonał przestrzeń oddzielającą go od Valentine'a, wciąż z ręką na mieczu, i przyjrzał mu się z bliska. - Nosisz wspaniałe ubranie. Pachniesz miejskim luksusem. Musisz być bogaty. Musisz mieszkać w wielkim domu gdzieś wysoko na Górze i mieć służących na każde skinienie. Co byś powiedział, gdyby któregoś dnia ogołocono cię z tego wszystkiego, co? Jeśli przez czyjś kaprys zostałbyś wtrącony w ubóstwo? - Doświadczyłem już tego - powiedział Valentine. - Ty? Ty, który podróżujesz w kawalkadzie ślizgaczy powietrznych, ze świtą u boku? Kim w takim razie jesteś?

- Jestem Koronalem Lordem Valentinem - odpowiedział Valentine bez wahania. Dzikie oczy Nascimonte rozbłysły teraz wściekłością. Przez ułamek sekundy był bliski wyciągnięcia miecza, jednak jakby chcąc obrócić wszystko w żart, uspokoił się i powiedział: - Tak jesteś Koronalem, jak ja diukiem. W porządku, Lordzie Valentine, twoja uprzejmość wynagrodzi mi wcześniejsze straty. Opłata za przejazd przez strefę ruin wynosi dzisiaj tysiąc rojali. - Nie mamy takiej sumy - rzekł łagodnie Valentine. - Zatem będziecie obozowali z nami tak długo, póki wasi lokaje jej nie dostarczą. Zwrócił się do swoich ludzi. - Schwyćcie ich i zwiążcie. Jednego puśćcie wolno, tego Vroona, on będzie posłańcem. Vroonie - powiedział Deliamberowi - zanieś wiadomość tym w wozach, że zatrzymujemy tutaj ich ludzi i że opłata w wysokości tysiąca rojali ma być dostarczona w ciągu miesiąca. Jeśli sprowadzą nam na kark żandarmów, to niech wiedzą, że my znamy te wzgórza, a stróże prawa - nie. Nigdy nie zobaczą was żywych. - Zaczekajcie - rzekł Valentine, kiedy ludzie Nascimonte'a wystąpili do przodu. Opowiedz o swojej waśni z Koronalem. Nascimonte zachmurzył się. - Przechodził tędy w ubiegłym roku, wracając z Zimroelu, gdzie odbywał wielki obchód. Mieszkałem wtedy u stóp Góry Ebersinul, mając widok na Jezioro Kości Słoniowej, i uprawiałem rikkę, thuyol i milaile. Miałem najbogatszą plantację w całej prowincji, ponieważ moja rodzina zajmowała się nią od szesnastu pokoleń. Koronal i jego ludzie kwaterowali u mnie, a ja przyjąłem ich z wielką gościnnością i najlepiej, jak potrafiłem. Przyjechał w najgorętszej porze zbiorów thuyolu, z setkami pochlebców i lokajów, z nieprzeliczonym mnóstwem dworzan, a wierzchowców miał tyle, że potrafiłyby ogołocić z trawy pół kontynentu. I między jednym Dniem Gwiazdy a drugim wysuszyli moje piwnice, urządzili zabawę na polach i zniszczyli plony, w pijackiej zabawie puścili dwór z dymem, przerwali tamę i zatopili pola, dla własnej rozrywki doprowadzili mnie do ruiny i odeszli ani nie widząc, ani nie dbając o to, co zostawiają za sobą. Teraz wszystko należy do lichwiarzy, a ja żyję w skalach Turni Vorneka, zawdzięczając to Lordowi Valentine'owi i jego przyjaciołom. I gdzie tu sprawiedliwość? Dlatego też opuszczenie tych ruin będzie cię kosztować tysiąc rojali, przybyszu, i niech no tylko nie otrzymam pieniędzy, to choć nie żywię do ciebie urazy, poderżnę ci gardło z takim spokojem, z jakim Lord Valentine otworzył moją tamę. Zwiążcie ich! - powtórzył rozkaz. Valentine wziął głęboki oddech, zamknął oczy i tak, jak go uczyła Pani, wślizgując się na pogranicze snu skierował umysł ku mrocznej, zgorzkniałej duszy Suzerena i wypełnił ją

miłością. To był zbyt duży wysiłek. Valentine zakołysał się i wsparł o ramię Carabelli, również z niej wyciągając dodatkową porcję energii i żywotności i tłocząc je w Nascimonte'a. Nascimonte zamarł w półobrocie, ze wzrokiem wbitym w Valentine'a. Valentine trzymał jego duszę w bezlitosnym uścisku i obmywał ją współczuciem, aż wypełniająca Nascimonte'a zapiekła złość złagodniała i opadła niczym obluzowany pancerz. Wtedy w bezbronną duszę mężczyzny Valentine rzucił obraz zła, jakie spotkało go w Tilomon. Przerwał kontakt i zataczając się, pochylił się ciężko ku Carabelli, która podtrzymała go całą swą siłą. Nascimonte wpatrywał się w Valentine'a jak ktoś, kto poczuł na sobie dotknięcie bóstwa. Po chwili opadł na kolana i zrobił dłońmi znak gwiazdy. - Mój panie - powiedział stłumionym, zamierającym w gardle głosem. - Mój panie... przebacz mi... przebacz...

Rozdział 4 To, że na tej pustyni żyli bandyci, niezmiernie Valentine'a zaskoczyło, ponieważ anarchia rzadko zdarzała się na dobrze administrowanym Majipoorze. Jednak to, że dobrze gospodarujący włościanie za przyczyną beztroski obecnego Koronala zamieniali się w żebraków, zdziwiło go jeszcze bardziej. Na Majipoorze klasa rządząca nie miała w zwyczaju tak bezmyślnie wykorzystywać swojej pozycji. Jeżeli Dominin Barjazid myśli, że postępując w ten sposób potrafi długo utrzymać tron, jest nie tylko podstępnym człowiekiem, lecz głupcem. - Czy obalisz uzurpatora? - spytał Nascimonte. - W odpowiednim czasie - odrzekł Valentine. - Wiele jest jeszcze do zrobienia, zanim nadejdzie ten dzień. - Jeśli przyjmiesz mnie na służbę, możesz mną rozporządzać. - Czy między tym terenem a bramą Labiryntu kręcą się inni bandyci? Nascimonte skinął głową. - Jeszcze ilu! Swobodne życie pośród tych pagórków stało się już zwyczajem prowincji. - A czy masz na nich jakiś wpływ, czy jesteś tylko władcą tytularnym? - Słuchają mnie wszyscy. - To dobrze - rzekł Valentine. - Proszę cię zatem, abyś nas przeprowadził przez te ziemie aż do Labiryntu i bronił przed swymi przyjaciółmi. - Postaram się, mój panie. - Ale ani słowa o tym, co ci wyjawiłem. Traktuj mnie jako urzędnika Pani, zdążającego z poselstwem do Pontifexa. W oczach Nascimonte'a pojawił się przelotny błysk nieufności. Spytał zaniepokojony: - Nie mogę rozgłosić, że jesteś prawdziwym Koronalem? Dlaczego? Valentine uśmiechnął się. - Ci, których widzisz w tych kilku ślizgaczach, stanowią całą moją armię. Nie chcę wypowiadać wojny uzurpatorowi, póki nie urosnę w siłę. Stąd cały sekret i stąd moja wizyta w Labiryncie. Im prędzej otrzymam wsparcie od Pontifexa, tym prędzej rozpocznie się prawdziwa walka. Kiedy będziesz gotowy do odjazdu? - Za godzinę, mój panie. Nascimonte z garstką swoich ludzi wsiadł z Valentinem do pierwszego wozu. Mijane okolice pustoszały coraz bardziej i zamieniały się powoli w brunatną, jałową ziemię, prawie zupełnie pozbawioną jakichkolwiek oznak życia. Hulał po niej tylko gorący wiatr, sypiąc

wokół tumanami piasku. Od czasu do czasu z dala od głównej drogi pojawiały się trzy- lub czteroosobowe grupy jeźdźców ubranych w obszarpane stroje. Mężczyźni przystawali, aby popatrzeć na podróżnych, ale nie wszczynali żadnych awantur. Na trzeci dzień Nascimonte zaproponował skorzystanie ze skrótu, który według niego miał zaoszczędzić parę dni jazdy. Valentine przystał na to bez chwili wahania i nakazał opuścić główną drogę. Karawana przejechała po dnie ogromnego wyschniętego jeziora, przeprawiła się przez urwiste wąwozy i płaskie pagórki, minęła pasmo zwietrzałych i zrudziałych gór i w końcu znalazła się na rozległym, wystawionym na wiatry pustynnym płaskowyżu. Valentine zauważył, że kiedy ślizgacze wjechały na tę niegościnną ziemię, Sleet i Zalzan Kavol wymienili zaniepokojone spojrzenia. Domyślał się, że muszą teraz szeptać sekretnie o podstępie i zdradzie, jednak jego wiara w Nascimonte'a była niezachwiana. Dzięki diademowi Pani dobrze wiedział, że dusza herszta bandy nie jest duszą zdrajcy. Następny dzień i jeszcze jeden, i kolejny, szlakiem przez bezdroża. Teraz już i Carabella marszczyła czoło, a hierarchini Lorivade wyglądała jeszcze bardziej srogo niż zazwyczaj, aż w końcu Lisamon Hultin odciągnęła Valentine'a na bok i powiedziała niezwykle cichym, jak na nią, głosem: - Co będzie, jeśli ten człowiek, ten Nascimonte, okaże się sługą fałszywego Koronala, wynajętym po to, aby cię doprowadzić do miejsca, w którym nikt i nigdy cię nie znajdzie? - Co będzie? Będziemy zgubieni, a nasze kości zostaną tu na zawsze - powiedział Valentine. - Ja jednak nie przejmowałbym się takimi obawami. Jednak powoli i w nim zaczął narastać pewien niepokój. Nadal ufał, że Nascimonte działa w dobrej wierze - niepodobna, żeby jakikolwiek agent Dominina Barjazida wybrał tak ponury i przewlekły sposób pozbycia się go, podczas gdy wystarczyłoby jedno pchnięcie mieczem w plecy przy ruinach miasta Metamorfów - ale nie miał żadnej pewności, że jego przewodnik wie, dokąd zmierza. Nigdzie po drodze nie było wody i nawet wierzchowce, zdolne do przetworzenia każdej substancji organicznej w paliwo, karmione jedynie z rzadka rosnącymi, cienkimi chwastami, zaczynały - jak zauważył Shanamir - chudnąć i tracić mięśnie. Jeśli tutaj zdarzy się coś złego, nie będzie żadnej nadziei na ratunek. Ale kamieniem probierczym był dla Valentine'a Autifon Deliamber; czarodziej miał nadzwyczaj rozwinięty instynkt samozachowawczy, a teraz zachowywał spokój i nie martwił się długą podróżą. W końcu Nascimonte zatrzymał karawanę w miejscu, gdzie zbiegające się ze sobą dwa łańcuchy nagich urwistych wzgórz tworzyły ściany głębokiego jaru. - Pewnie myślisz, że zgubiliśmy drogę, mój panie - powiedział do Valentine'a. - Chodź, pokażę ci coś.

Valentine wraz z grupą towarzyszy poszedł za nim kilkadziesiąt kroków dalej, do miejsca, gdzie jar otwierał się na rozległą dolinę. Nascimonte wyciągnął ku niej ramiona. - Popatrz - rzekł. Pośród bezmiaru płowej pustyni, ciągnącej się na północ i południe przez przynajmniej sto mil, wznosił się olbrzymi kopiec brunatnej ziemi, przykrywający Labirynt Pontifexa. - Pojutrze będziemy przy Bramie Ostrzy - powiedział Nascimonte. Valentine

pamiętał,

że

do

ogromnej

budowli

prowadziło

siedem

wejść,

rozmieszczonych w równych odstępach. Kiedy przybywał tu jako wysłannik Voriaxa, wchodził przez Bramę Wody, leżącą od strony urodzajnych północno-wschodnich prowincji, przez które płynęła rzeka Glayge, biorąca początek na Górze Zamkowej. Tamtej drogi używali wysocy urzędnicy prowadzący interesy z ministrami Pontifexa; z pozostałych stron Labirynt otaczały znacznie mniej przyjazne ziemie, a pustynia, którą teraz Valentine podążał, była najmniej przyjazna ze wszystkich. Pocieszała go myśl, że o ile przybywał do Labiryntu przez martwą ziemię, to opuści go wychodząc na szczęśliwszą stronę. Labirynt zajmował ogromną przestrzeń; był zbudowany na wielu poziomach i wił się w dół spiralami, coraz niżej i niżej, obejmując we wnętrznościach planety kondygnację za kondygnacją, a faktyczna liczba jego mieszkańców była nie do obliczenia. Pontifex mieszkał w najgłębiej położonym sektorze, do którego prawie nikt nie miał wstępu. Otaczająca ten sektor strefa była zasiedlona przez ministrów rządu i nieprzeliczone zastępy istot, które spędzały całe życie pod ziemią, mozoląc się przy wykonaniu niepojętych dla Valentine'a obowiązków, takich jak rejestrowanie, dekretowanie podatków, spisy ludności i temu podobne. Z kolei wokół strefy rządowej narastała od tysięcy lat zewnętrzna ochronna powłoka Labiryntu, spirala korytarzy zamieszkanych przez miliony biurokratów, kupców, żebraków, kancelistów, rzezimieszków, świat żyjący własnym życiem, gdzie nigdy nie czuło się miłego słonecznego ciepła, gdzie nie zaglądały chłodne, czyste promienie księżyca, gdzie całe piękno i radość gigantycznego Majipooru zamieniono na blade przyjemności życia w podziemiu. Ślizgacze jechały wzdłuż kopca przez mniej więcej godzinę, aż w końcu przybyły do Bramy Ostrzy, zwykłego otworu w ziemi prowadzącego w głąb tunelu. Osadzony przed nim w betonie szereg zardzewiałych mieczy tworzył symboliczną barierę. Ile czasu musiało upłynąć, zastanawiał się Valentine, aby w tutejszym suchym, pustynnym klimacie miecze pokryły się rdzą? Przybyszów oczekiwało siedmiu gwardian - dwaj Hjortowie, Ghayrog, Skandar, Liimen i dwie istoty ludzkie - a wszyscy zamaskowani, zgodnie z powszechnym zwyczajem

urzędników Pontifexa. Maski, tak jak i bariera, również były symboliczne - zwykły kawałek błyszczącej żółtej tkaniny, zawiązanej w poprzek twarzy - ale wywołując atmosferę tajemniczości spełniały swoje zadanie. Gwardianie milczeli. Deliamber szepnął do Valentine'a: - Podejdź do nich i przedstaw swoją sprawę. Podadzą ci cenę za wstęp. Valentine zwrócił się do gwardian. - Jestem Valentine, brat zmarłego Voriaxa, syn Pani Wyspy, a przychodzę tutaj, aby uzyskać audiencję u Pontifexa. Nawet tak dziwaczne i wyzywające oświadczenie nie wywołało większej reakcji u zamaskowanych. Ghayrog powiedział jedynie: - Pontifex nie dopuszcza nikogo przed swoje oblicze. - Zatem muszą mnie przyjąć jego najwyżsi ministrowie, którzy przekażą moją misję Pontifexowi. - Oni również cię nie przyjmą - odrzekł jeden z Hjortów. - W takim razie zgłoszę się do ministrów ministrów. Albo do ministrów ministrów ministrów, jeśli będę musiał. Proszę was jedynie o pozwolenie na wstęp do Labiryntu dla mnie i moich towarzyszy. Gwardianie naradzali się między sobą niskimi monotonnymi głosami, w widoczny sposób traktując naradę jako wybieg, gdyż ledwo słuchali jeden drugiego. Kiedy szepty ucichły, Ghayrog odwrócił się do Valentine'a i rzekł: - Jaka jest wasza ofiara? - Ofiara? - Cena wejścia. - Wymień ją, a zapłacę. - Valentine dał znak Shanamirowi, który nosił sakiewkę z pieniędzmi. Lecz kiedy chłopiec wyciągnął kilka pół-rojalówek, gwardianie popatrzyli na nie niechętnie, potrząsając głowami, a kilku wręcz się odwróciło. - Nie pieniądze - powiedział Ghayrog z pogardą. - Ofiara. Valentine spojrzał w zakłopotaniu na Deliambera, który zaczął wymachiwać mackami w górę i w dół, jakby coś podrzucał. Valentine zmarszczył brwi. Wreszcie pojął. Żonglerka! - Sleecie... Zalzanie Kavolu... Z jednego z wozów przyniesiono maczugi i piłki. Sleet, Carabella i Zalzan Kavol ustawili się przed gwardianami i na dany przez Skandara sygnał zaczęli żonglować. Siedmiu zamaskowanych znieruchomiało niczym posągi. Cała ta scena wydawała się Valentine'owi tak absurdalna, że z trudem zachowywał powagę, lecz żonglerzy prezentowali swoje

umiejętności z takim skupieniem i godnością, jak gdyby uczestniczyli w obrzędzie religijnym o niezwykłej wadze. Dobrnęli do końca trzech pełnych układów i zastygli w ukłonie. Ghayrog skinął głową. Był to jedyny dowód uznania. - Możecie wejść - powiedział.

Rozdział 5 Wozy przejechały między ostrzami i znalazły się w ciemnym i zatęchłym przedsionku, który otwierał się na szeroką spadzistą jezdnię. Po krótkiej jeździe w dół przecięły kręty korytarz - pierwszy z pierścieni Labiryntu. Był wysoki i jasno oświetlony, a ze swymi straganami, sklepami, przechodniami i różnorodnymi pojazdami przypominał ulicę handlową w jakimś ruchliwym mieście. Ale wystarczyło jedno wnikliwe spojrzenie, aby się przekonać, że to nie Pidruid ani Piliplok, ani Ni-moya. Ludzie byli bladzi jak upiory, co świadczyło o życiu spędzanym z dala od promieni słonecznych. Nosili zmatowiałe ciemne ubrania o osobliwym, archaicznym kroju. Było wśród nich wielu zamaskowanych osobników, sług pontyfikalnej biurokracji, niewiele znaczących w całej strukturze Labiryntu, którzy poruszali się w tłumie nie przyciągając maskami niczyjej uwagi. Valentine zauważył, że każdy przechodzień, czy to w masce, czy bez maski, ma twarz napiętą i wymizerowaną oraz dziwny wyraz oczu i ust. Na zewnątrz, w królestwie świeżego powietrza, pod ciepłym, pogodnym słońcem ludzie na Majipoorze śmiali się ochoczo i często, i to nie tylko ustami, ale również duszą. Tu, w katakumbach, dusze były inne. - Czy znasz drogę? - zwrócił się Valentine do Deliambera. - Nie, jestem tu pierwszy raz. Ale łatwo możemy znaleźć przewodników. - W jaki sposób? - Zatrzymaj wozy, wysiądź i rozejrzyj się wokół, jak ktoś, kto się zgubił - powiedział Vroon. - W minutę będziesz miał przewodników aż nadto. Nie trzeba było minuty. Kiedy tylko Valentine, Sleet i Carabella wysiedli z wozu, dziesięcioletni chłopiec, biegnący wzdłuż ulicy z kilkorgiem dzieci, zatrzymał się gwałtownie i zawołał: - Pokazać wam Labirynt? Jedna korona za cały dzień! - Czy masz starszego brata? - spytał Valentine. Chłopiec spojrzał na niego wyzywająco. - A co, jestem za młody? No to dalej! Radźcie sobie sami! W pięć minut się zgubicie! Valentine roześmiał się. - Jak ci na imię? - Hissune. - Ile musimy przejechać poziomów, Hissune, zanim dotrzemy do sektora rządowego? - Jedziecie aż tam? - Dlaczego nie? - Tam wszystkich ogarnęło szaleństwo - powiedział chłopiec, szczerząc zęby w uśmiechu. - Praca, ciągła praca, przekładanie papierów jak dzień długi, mamrotanie i

mruczenie, znów praca i nadzieja, że w nagrodę zejdziesz jeszcze głębiej. Odezwij się do kogokolwiek, to ci nawet nie odpowie. W głowach im się pomieszało od tej roboty. To jest siedem poziomów niżej. Najpierw Dziedziniec Kolumn, potem Sala Wiatrów, Droga Masek, Dziedziniec Piramid, Dziedziniec Kuł, Arena i wreszcie dostajesz się do Domu Kronik. Zaprowadzę was tam. Choć nie za koronę. - A za ile? - Za pół rojala. Valentine gwizdnął. - Co ty zrobisz z taką kupą pieniędzy? - Kupię mojej matce płaszcz, zapalę pięć świec dla Pani, a siostrze przyniosę lekarstwo, którego potrzebuje. - Chłopiec mrugnął. - A może i sobie coś zafunduję. Podczas dobijania targu zebrał się spory tłum - co najmniej piętnaścioro czy dwadzieścioro dzieci, nie starszych niż Hissune, może nawet młodszych, kilka osób dorosłych, tłoczących się razem w ciasnym półkolu i obserwujących w napięciu, czy chłopiec dostanie robotę. Wszyscy milczeli, ale kątem oka Valentine dostrzegał, jak stają na czubkach palców, jak przybierają mądre i poważne miny, a wszystko po to, aby ściągnąć na siebie jego uwagę. Jeśli odrzuci propozycję chłopca, w następnym momencie będzie miał pięćdziesiąt innych, dziką wrzawę głosów i las wymachujących rąk. Hissune przynajmniej wyglądał na takiego, który umie sobie radzić, a jego otwartość i bezczelność miały swój wdzięk. - W porządku - powiedział Valentine, - Zaprowadź nas do Domu Kronik. - Czy wszystkie ślizgacze są wasze? - Ten, ten i ten - tak, wszystkie. Hissune gwizdnął. - Jesteś kimś ważnym? Skąd przybywasz? - Z Góry Zamkowej. - To musisz być ważny - przyznał chłopiec. - Ale jeśli z Góry Zamkowej, to co robisz po stronie Bramy Ostrzy? Chłopiec był bystry. - Odbywaliśmy podróż - powiedział Valentine. - Właśnie wracamy z Wyspy. - Ach. - Oczy Hissune'a rozszerzyły się; uliczny mądrala stracił na moment zimną krew. Bez wątpienia Wyspa była dla niego mitycznym miejscem, dalekim jak najdalsza gwiazda, i znajdując się przed obliczem kogoś, kto właśnie stamtąd wracał, poczuł się niepewnie. Zwilżył wargi. - To jak powinienem cię nazywać? - spytał po chwili. - Valentine. - Valentine - powtórzył chłopiec. - Valentine z Góry Zamkowej. Bardzo ładne imię. Wdrapał się na pierwszy ślizgacz. Kiedy Valentine znalazł się obok niego, Hissune zapytał:

- Naprawdę Valentine? - Naprawdę. - Bardzo ładne imię - powiedział raz jeszcze. - Zapłać mi pół rojala, Valentine, to pokażę ci Labirynt. Pół rojala, jak Valentine dobrze wiedział, było niezmiernie wysoką sumą, płaconą utalentowanym artystom za kilka dni występów. Mimo to nie zaprotestował: dla kogoś o jego pozycji chyba nie na miejscu byłoby targowanie się z dzieckiem o pieniądze. Hissune prawdopodobnie zdawał sobie z tego sprawę. Tak czy inaczej, chłopiec okazał się doskonałym znawcą pętlącej i zakręcającej drogi i z zadziwiającą prędkością prowadzał ich ku niższym, wewnętrznym kręgom. Jechali spiralą w dół to wykonując nagłe skręty i skróty przez wąskie, ledwo przejezdne uliczki, to opuszczając się na ukryte rampy, które zdawały się wisieć nad niewiarygodnymi przepaściami. Labirynt stawał się coraz ciemniejszy i coraz bardziej zawiły. Tylko krąg wewnętrzny był dobrze oświetlony, natomiast kręgi wewnętrzne i odchodzące od nich boczne korytarze tonęły w półmroku. Żeby dostrzec rzeźbione zdobienia ścian, trzeba było dobrze wytężać wzrok. To miejsce wywoływało niepokój Valentine'a. Pachniało tu pleśnią i historią, tu czuło się wilgotny powiew niewyobrażalnej starości, brakowało tu słońca, powietrza i wesela. Była to gigantyczna, przygnębiająca jaskinia, po której poruszały się nachmurzone postaci o gniewnych spojrzeniach, uganiające się za sprawami równie tajemniczymi jak ich własne posępne osoby. Na dół... na dół... na dół... Chłopiec paplał bez przerwy. Miał zdumiewający dar wymowy, tryskała zeń energia i wcale nie pasował do miejsca o tak niezdrowym wyglądzie. Opowiadał o turystach z Nimoya, którzy zagubili się między Salą Wiatrów a Drogą Masek i przez miesiąc żywili odpadkami dostarczanymi przez mieszkańców górnych poziomów, zbyt dumni, by się przyznać, że nie potrafią znaleźć drogi do wyjścia. Opowiadał o architekcie z Dziedzińca Kuł, który połączył każdą sferoidę w tej wymyślnej sali zgodnie z jakimś niezwykle złożonym systemem numerologicznym po to tylko, by stwierdzić, że robotnicy, zgubiwszy klucz do jego planów, poukładali wszystko według własnego zaimprowizowanego systemu; architekt zrujnował się, by odbudować całość we właściwym porządku za własne pieniądze, a i tak odkrył w końcu, że jego obliczenia były błędne, a wzór niewykonalny. - Pogrzebano go dokładnie tam, gdzie upadł - rzekł Hissune. Chłopiec opowiadał też historię Pontifexa Arioca, który z chwilą, gdy zwolniło się miejsce Pani, abdykował z urzędu w Labiryncie i ogłosił się kobietą i władczynią Wyspy. Jak opowiadał chłopiec, Arioc boso i w powłóczystych szatach na oczach wszystkich wymaszerowali z Labiryntu, a za nim podążało grono najwyższych

ministrów, starających się odwieść go od tego czynu. - W tym miejscu - rzekł Hissune - zwołał ludzi, powiedział im, że od tej chwili jest ich Panią, i kazał podstawić rydwan, który miał go zawieźć do Stoien. A ministrowie nie byli w stanie nic zrobić. Nic! Żałuję, że nie widziałem ich twarzy. Na dół... Karawana zjeżdżała cały dzień. Minęli Dziedziniec Kolumn, na którym niczym kolosalne muchomory wyrastały tysiące potężnych szarych filarów, a zastygłe kałuże czarnej oleistej wody pokrywały kamienną podłogę do wysokości trzech - czterech stóp. Minęli Salę Wiatrów, gdzie od kunsztownie rzeźbionych kamiennych krat w ścianach płynęły zimne prądy powietrza. Minęli Drogę Masek, kręty korytarz, gdzie na marmurowe cokoły wyniesiono gigantyczne bezcielesne twarze o pustych oczodołach. Minęli Dziedziniec Piramid, las śnieżnobiałych wielościennych brył, umieszczonych tak blisko siebie, że nie można było przecisnąć się między nimi - zjeżony gąszcz monolitów, wśród których tylko nieliczne stanowiły idealne czworościany, pozostałe natomiast wyciągały się wrzecionowate w górę. Poziom niżej minęli Dziedziniec Kul, długi na półtorej mili, gdzie sferyczne obiekty, niektóre nie większe niż pięść, a inne o rozmiarach dużych smoków morskich wisiały niewidocznie umocowane i podświetlone od dołu. Hissune nie zapomniał pokazać grobu architekta, niczym nie oznaczonej czarnej kamiennej płyty, znajdującej się pod największą z kuł. Na dół... na dół... W czasie poprzedniej wizyty Valentine nie widział żadnej z mijanych teraz osobliwości. Od Bramy Wody, korytarzami używanymi tylko przez Koronala i Pontifexa, schodziło się szybko do serca Labiryntu. Kiedyś, pomyślał Valentine, jeśli znów zostanę Koronalem, nadejdzie taka chwila, że będę musiał zastąpić Tyeverasa. A gdy już tak się stanie, oznajmię ludziom, że nie zamierzam żyć w Labiryncie, i wybuduję sobie pałac w przyjemniejszym miejscu. Uśmiechnął się. Ilu Koronali przed nim, odwiedzając Labirynt, składało sobie takie śluby? A i tak wszyscy, wcześniej czy później, usuwali się ze świata i osiedlali tutaj. Łatwo podejmować takie decyzje, kiedy jest się młodym i pełnym sił. Łatwo myśleć o przeniesieniu miejsca pobytu Pontifexa z Alhanroelu w jakieś słoneczne miejsce na kontynencie zachodnim, może do Ni-moya, może do Dulornu, i o życiu pośród piękna i rozkoszy. Jak można z własnej woli dać się zamurować w tym przedziwnym, wzbudzającym odrazę lochu? A jednak wszyscy przed nim to zrobili, Dekkeret i Confalume, i Prestimion, i Stiamot, i Kinniken i cała reszta. Wszyscy, kiedy nadeszła ich chwila, przenieśli się z Góry Zamkowej

do tej ciemnej jamy. Być może nie było to takim złem, na jakie wyglądało. Być może jeśli ktoś jest Koronalem wystarczająco długo, chętnie opuszcza wyżyny Góry Zamkowej. Pomyślę o tym wtedy, powiedział do siebie Valentine, kiedy nadejdzie właściwa pora. Karawana ślizgaczy pokonała ostry zakręt i zjechała na jeszcze niższy poziom. - Arena - uroczyście zapowiedział Hissune. Valentine, wytrzeszczając ze zdumienia oczy, wpatrzył się w ogromną, pustą salę, tak wielką, że nie widać było ścian, a jedynie migotanie świateł w odległych mrocznych kątach. Nie widać też było niczego, co podpierałoby sufit. Zaskoczony, pomyślał o olbrzymim ciężarze górnych poziomów, o milionach ludzi, nie kończących się krętych ulicach i uliczkach, o budynkach, posągach i pojazdach, o tym wszystkim, co napierało z góry na dach Areny, i o tej olbrzymiej nicości, która taki napór wytrzymywała. - Posłuchajcie - powiedział Hissune wyskakując z wozu. Przyłożył ręce do ust i przenikliwie krzyknął. Krzyk odbił się o niewidoczne ściany i powrócił ostrym, tnącym powietrze echem. Za pierwszymi potężnymi dźwiękami szły coraz to słabsze, cichsze, aż w końcu wszystkie rozpłynęły się w chichotliwym szczebiocie droli. Chłopiec krzyknął jeszcze raz i jeszcze. Kolejne dźwięki zderzały się ze sobą, odbijały jedne od drugich, a ich pogłos utrzymywał dłużej niż minutę. Kiedy nastała cisza, chłopiec wrócił z dumną miną do wozu. - Czemu służy to miejsce? - Niczemu. - Niczemu? W ogóle niczemu? - To jest po prostu pustka. Zażyczył jej sobie Pontifex Dizimaule. Tu nigdy nic się nie dzieje i tu nie wolno niczego budować, nawet gdyby ktoś miał ochotę. Ma być tak, jak jest. Nie uważacie, ze Arena daje dobre echo? To jedyny z niej pożytek. No dalej, Valentine, wywołaj echo! Valentine uśmiechnął się i potrząsnął głową. - Innym razem - rzekł. Przejazd przez Arenę trwał chyba cały dzień. Jechali i jechali, nie widząc po drodze żadnej ściany czy kolumny i gdyby nie majaczący w górze sufit, mogliby sądzić, że przejeżdżają przez odkrytą równinę. Po jakimś czasie Valentine zorientował się, że przejechali rampę i znaleźli się na niższym poziomie, w którym powrócili do typowej klaustrofobicznej ciasnoty zwojów Labiryntu. W miarę jak posuwali się w dół, półkolisty korytarz zaczął się przejaśniać, aż wkrótce był prawie tak dobrze oświetlony jak zewnętrzny krąg, ten ze sklepami i targowiskami.

- Przybywamy do Domu Kronik - powiedział Hissune. - Nie mogę iść z wami dalej. Droga kończyła się na pięciobocznym placu przed wielką tablicą, na której błyszczały napisy. To była kronika Majipooru. Po lewej stronie znajdował się spis Koronalów, tak długi, że górne rzędy czytało się z trudem, a po prawej spis Pontifexów. Przy każdym imieniu widniały daty panowania. Valentine przebiegł wzrokiem spisy. Setki, setki imion, niektóre znane, donośnie rozbrzmiewające w historii planety: Stiamot, Thimin, Confalume, Dekkeret. Prestimion, ale też i takie, które stanowiły jedynie pozbawione znaczenia litery, a z którymi się zetknął, kiedy będąc chłopcem w deszczowe popołudnia dla zabicia czasu wertował wykazy Władców. Poza tym, że ich imiona znajdowały się w tych wykazach, nic po nich nie zostało - Prankipin, Hunzimar, Meyk, Struin, Scaul, Spurifon, ludzie, którzy władali na Górze Zamkowej, a potem w Labiryncie tysiące lat temu, byli obiektami wszystkich rozmów i wszelakich hołdów, na królewskiej scenie dawali swoje małe przedstawienia i znikali w mrokach historii. Lord Spurifon, pomyślał, Lord Scauk. Cóż to za jedni? Jakiego koloru mieli włosy, jakie lubili zabawy, jakie prawa dekretowali, z jakim spokojem i z jaką odwagą szli na spotkanie śmierci? Jaki mieli wpływ na życie miliardów ludzi na Majipoorze? A może nie mieli żadnego? Niektórzy rządzili jako Koronalowie tylko kilka lat, szybko przenosząc się do Labiryntu po śmierci Pontifexa, inni zajmowali szczyt Góry Zamkowej na przeciąg całego pokolenia. Taki Lord Meyk. Koronat przez trzydzieści lat, a Pontifex - Valentine przeniósł wzrok na sąsiedni spis - przez więcej niż dwadzieścia. Pięćdziesiąt lat najwyższej władzy, a kto dzisiaj wie cokolwiek o Lordzie Meyku i Pontifexie Meyku? Spojrzał w dół, na ostatnie imiona. Lord Tyeveras... Lord Malibor... Lord Voriax... Lord Valentine... No tak, tu kończyła się lista po lewej strome. Lord Valentine, rządy trzyletnie, nie zakończone. Lord Valentine, ten przynajmniej powinien zostać zapamiętany. Nie dotknie go zapomnienie, które stało się udziałem Spurifonów i Scaulów: z pokolenia na pokolenie na Majipoorze będzie się opowiadać legendy o ciemnowłosym młodym Koronalu, który w zdradziecki sposób został wepchnięty w jasnowłose ciało i utracił tron na korzyść syna Króla Snów. Ale o czym będzie mowa w tych legendach? O tym, że był zwykłym głupcem, postacią tak śmieszną jak Lord Arioc, który obwołał się Panią Wyspy? Że był człowiekiem słabego charakteru, który nie potrafił ustrzec się przed złem? Że cierpiał z powodu niespotykanego w dziejach upadku i musiał mężnie odzyskiwać należne sobie miejsce? W jaki sposób historia Lorda Valentine'a będzie opowiadana za tysiące lat? Stojąc przed wielkim spisem Domu

Kronik modlił się o jedno: żeby nikt nie mówił, iż Lord Valentine odzyskał tron jako bohater, a potem przez pięćdziesiąt lat rządził źle i nie wiadomo po co. Lepiej zostawić Zamek Barjazidowi niż zapisać się w historii w taki sposób. Hissune pociągnął go za rękaw. - Valentine? Valentine spojrzał w dół zaskoczony. - Zostawiam cię tutaj. Ludzie Pontifexa wkrótce po ciebie przyjdą - powiedział chłopiec. - Dziękuję ci, Hissune, za wszystko, co zrobiłeś. Ale w jaki sposób wrócisz do siebie? Hissune mrugnął porozumiewawczo. - Na pewno nie pieszo, obiecuję ci to. - Spojrzał do góry z powagą w oczach i rzekł po chwili: - Valentine? - Słucham? - Czy nie powinieneś mieć ciemnych włosów i brody? - Myślisz, że jestem Koronalem? - zaśmiał się Valentine. - Och, wiem, że nim jesteś! Masz to wypisane na twarzy. Tylko... tylko twoja twarz jest nie taka, jak trzeba. - Moja twarz nie jest taka zła - powiedział lekkim tonem Valentine. - Trochę sympatyczniejsza niż dawna i może trochę przystojniejsza. Chyba ją sobie zatrzymam. Przypuszczam, że poprzedni właściciel już jej nie potrzebuje. Oczy chłopca zapłonęły zdumieniem. - To ty jesteś zamaskowany? - Można to tak nazwać. - Tak myślałem. - Chłopiec włożył małą dłoń w dłoń Valentine'a. - No cóż, powodzenia, Valentine. Jeśli kiedykolwiek wrócisz do Labiryntu, zapytaj o mnie. Następnym razem już za darmo będę twoim przewodnikiem. Nazywam się Hissune. Zapamiętaj! - Do zobaczenia, Hissune. Chłopiec mrugnął jeszcze raz i już go nie było. Valentine przeniósł wzrok na wielki ekran historii. Lord Tyeveras... Lord Malibor... Lord Voriax... Lord Valentine... A pewnego dnia, być może, Lord Hissune. Dlaczegóż by nie? - pomyślał. Chłopiec nie wyglądał na mniej zdolnego niż wielu tych, którzy rządzili dotychczas, i prawdopodobnie miałby dość rozumu, aby nie wypić zmieszanego z narkotykiem wina Dominina Barjazida. Muszę o nim pamiętać, powiedział do siebie, muszę pamiętać.

Rozdział 6 Z wrót po drugiej stronie placu Domu Kronik wyszły teraz trzy postacie, Hjort i dwaj ludzie, w maskach tutejszych biurokratów. Bez pośpiechu zbliżyli się do miejsca, gdzie stał Valentine z Deliamberem, Sleetem i resztą przyjaciół. Hjort przyjrzał się Valentine'owi skrupulatnie, lecz nie wyglądał na zaskoczonego czy przestraszonego. - Po co przychodzisz? - spytał. - Prosić o audiencję u Pontifexa. - Audiencję u Pontifexa - powtórzył Hjort zdziwiony, jakby usłyszał “prosić o parę skrzydeł" lub “prosić o pozwolenie na wypicie oceanu aż do dna". - Audiencję u Pontifexa! Zaśmiał się głośno. - Pontifex nie udziela żadnych audiencji. - Czy jesteś jego pierwszym ministrem? Śmiech był jeszcze głośniejszy. - To jest Dom Kronik, nie Pałac Tronów. Tutaj nie ma ministrów stanu. W tej samej chwili trzej urzędnicy zawrócili i ruszyli z powrotem do wrót. - Zaczekajcie! - zawołał Valentine i nie zwlekając wśliznął się w półsen i przesłał im pośpieszną wizję. Wizja nie zawierała wyraźnej treści, jedynie informowała, że zagrożony jest powszechny ład, w tym i ich urzędy, i że tylko oni mogliby powstrzymać nadciągające siły cha1osu. Szli dalej. Valentine podwoił intensywność przesłania. Zatrzymali się. Hjort popatrzył dookoła. - Czego tu chcecie? - spytał. - Dopuśćcie nas do ministrów Pontifexa. Nastąpiła szeptana narada. - Co począć? - spytał Valentine Deliambera. - Znów żonglować? - Trochę cierpliwości mruknął Vroon. Valentine zamilkł, a za chwilę urzędnicy wrócili, aby powiedzieć, że może przekroczyć wrota zabierając ze sobą pięciu towarzyszy. Valentine zachmurzył się. Wyglądało na to, że zamaskowanych nie da się przekonać. Wybrał Deliambera, Carabellę, Sleeta, Asenharta i Zalzana Kavola. - W jaki sposób reszta ma znaleźć kwatery? Hjort wzruszył ramionami. To nie była jego sprawa. Z półmroku dobiegł Valentine'a cienki, czysty głos. - Czy ktoś potrzebuje przewodnika na wyższe poziomy? Valentine parsknął śmiechem. - Hissune? Ty jeszcze tutaj? - Myślałem, że mogę się przydać. - Możesz. Znajdź dla moich ludzi przyzwoite miejsce na zewnętrznym kręgu, w pobliżu

Bramy Wody, gdzie mogliby spokojnie czekać, aż skończę tu swoje sprawy. Hissune kiwnął głową. - Żądam tylko trzech koron. - Co takiego?! I tak musisz z kimś wyjechać do góry! A pięć minut temu powiedziałeś, że gdy następnym razem będziesz moim przewodnikiem, nie zechcesz żadnej opłaty. - Następnym razem tak - odrzekł Hissune z powagą w głosie. - To jest jeszcze ten pierwszy raz. Czy pozbawisz biednego chłopca środków do życia? Valentine, westchnąwszy, powiedział do Zalzana Karola: - Daj mu trzy korony. Chłopiec wskoczył do pierwszego wozu. Niebawem cała karawana zakręciła i odjechała. Valentine i jego pięciu towarzyszy przeszli przez wrota Domu Kronik. Korytarze prowadziły tu we wszystkich kierunkach. W słabo oświetlonych niszach kanceliści pochylali się nisko nad stertami dokumentów. Powietrze było zatęchłe i suche, a miejsce sprawiało wrażenie jeszcze bardziej odpychającego niż poprzednie poziomy. Valentine uświadomił sobie, że to jest administracyjny rdzeń Majipooru, miejsce, skąd faktycznie zarządzano dwudziestoma miliardami istot. Przeszyła go dreszczem świadomość, że te rozbiegane, ryjące w ziemi gnomy dzierżą rzeczywistą władzę nad światem. Do tej pory sądził, że prawdziwym królem jest Koronal, a Pontifex tylko zwykłą marionetką, ponieważ to Koronal stał na czele sił porządku wszędzie tam, gdzie zagrażał chaos, podczas gdy Pontifex opuszczał Labirynt tylko z okazji najważniejszych wydarzeń państwowych. Ale teraz nie był tego taki pewny. Pontifex mógł sobie być szalonym starcem, ale jego słudzy, te setki tysięcy bezbarwnych biurokratów w dziwacznych małych maskach, skupiali razem w swoich rękach więcej władzy na Majipoorze niż butny Koronal wraz ze swymi książęcymi pomocnikami. Tu ustalano wysokość podatków, tu dbano o zachowanie równowagi w handlu między poszczególnymi prowincjami, tu planowano kolejne prace przy utrzymaniu gościńców i rezerwatów, stąd kontrolowano instytucje oświatowe i wszelkie inne, podlegające prowincjonalnym zarządom. Valentine nie był do końca przekonany, czy na świecie tak wielkim jak Majipoor potrzebna jest centralna administracja, ale poruszając się po krętych korytarzach Labiryntu zobaczył, że rządzenie planetą nie polega jedynie na objazdach prowincji i przesyłaniu snów. Najwięcej pracy wykonywała ukryta pod ziemią potężna machina biurokracji. I teraz sam dał się schwytać w jej sidła. Kilka kręgów poniżej Domu Kronik znajdowały

się kwatery dla urzędników z prowincji, którzy przybywali do Labiryntu w sprawach urzędowych; on także otrzymał tam skromny apartament, w którym utkwił na kilka dni, nie wzbudzając swoją osobą niczyjego zainteresowania. Już mu się zdawało, że nie potrafi przebić się dalej. Oczywiście, jako Koronal miałby prawo do natychmiastowego dostępu do Pontifexa, lecz nie wyglądał na Koronala, a gdyby się nim ogłosił, tym bardziej zamknięto by przed nim dalszą drogę. Po zajrzeniu w głąb pamięci przypomniał sobie imiona głównych ministrów Pontifexa. Jeśli ostatnio nic się nie zmieniło, w najbliższym otoczeniu Tyeverasa przebywało pięciu urzędników pełnomocnych - Hornkast, jego najwyższy rzecznik; Dilifon, jego prywatny sekretarz; Ghayrog Shinaam, minister spraw zagranicznych; Sepulthrove, minister do spraw naukowych i osobisty lekarz; i Narrameer, wieszczka, o której krążyły pogłoski, że posiada największą ze wszystkich władzę i że za jej poradą wybrano na Koronalów Voriaxa i Valentine'a. Ale dostanie się do tej piątki było chyba równie trudne, jak dotarcie do samego Pontifexa, a posłużenie się diademem otrzymanym od matki nie wchodziło w grę, gdyż Valentine nie mógł sięgnąć do umysłu kogoś, kogo nie znał, ani wysyłać myśli na nieznaną odległość. Niebawem się zorientował, że jako strażnicy środkowych poziomów Labiryntu służą dwaj pomniejsi, ale wystarczająco ważni urzędnicy. Byli to królewscy majordomusowie Dondak-Sajamir z rasy Su-Suherów i Gitamorn Suul, kobieta rasy ludzkiej. - Ale - powiedział Sleet, który zdążył porozmawiać z prowadzącym zajazd - tych dwoje nienawidzi się wzajemnie od roku albo i dłużej. Współpracują ze sobą o tyle, o ile to jest konieczne. Ty zaś, aby zobaczyć się z wyższymi ministrami, musisz mieć zgodę obu. Carabella parsknęła ze złością. - Spędzimy tu na dole resztę życia, wycierając kurze! Valentine, dlaczego w ogóle zawracamy sobie głowę Labiryntem? Dlaczego nie wyniesiemy się stąd i nie pomaszerujemy wprost na Górę Zamkową? - Całkowicie się z nią zgadzam - powiedział Sleet. Valentine potrząsnął głową, - Poparcie Pontifexa jest niezbędne. Tak powiedziała Pani i ja też tak uważam. - Niezbędne do czego? - dopytywał się Sleet. - Pontifex śpi gdzieś głęboko pod ziemią. O niczym nie wie. Czy Pontifex pożyczy ci jakąś armię? Czy Pontifex w ogóle istnieje? - Pontifex ma armię drobnych kancelistów i urzędników - zauważył łagodnie Deliamber. - Uważamy, że są przydatni w najwyższym stopniu. To oni, a nie wojownicy,

stanowią o równowadze sił w naszym świecie. Sleet nie dawał się przekonać. - Słuchajcie, rozwińmy chorągwie ze znakami gwiazdy, zadmijmy w trąby, uderzmy w bębny i ruszmy w drogę przez Alhanrocl, ogłaszając Valentine'a Koronalem i wyjawiając wszystkim podstęp Dominina Barjazida. W każdym mieście na trasie przemarszu Valentine napotka tłumy ludzi i zdobędzie ich wsparcie albo serdecznością i otwartością, albo dzięki pomocy diademu Pani. Kiedy znajdzie się na Górze Zamkowej, będzie miał za sobą dziesięć milionów ludzi i Barjazid podda się bez walki. - Przyjemna wizja - powiedział Valentine. - Myślę jednak, że nim my postawimy otwarte wyzwanie, powinni popracować dla nas pomocnicy Pontifexa. Odwiedzę tych dwóch majordomusów. Po południu zaprowadzono go do głównej kwatery Dondak-Sajamira - zaskakująco niegościnnie wyglądającego małego gabinetu, otoczonego rojem maleńkich nisz kancelistów. Siedział w ciasnym i zagraconym przedsionku dłużej niż godzinę, nim wreszcie dopuszczono go przed oblicze majordomusa. Valentine nie bardzo wiedział, jak ma się wobec mego zachowywać. Czy jedna głowa należy do Dondaka, a druga do Sajamira? Czy powinien zwracać się do obu jednocześnie, czy też mówić do tej, która właśnie przemawia? Czy podczas rozmowy dopuszczalne było wodzenie wzrokiem od jednej głowy do drugiej? Dondak-Sajamir obdarzył Valentine'a niezmiernie wyniosłym spojrzeniem i kiedy czworo zimnych zielonych oczu beznamiętnie badało gościa, w biurze zaległa cisza. Su-Suher był gładkoskórym bezwłosym stworzeniem, o wiotkim, rurowatym ciele i o szyi niczym rozwidlona różdżka, która osiągnąwszy długość jakichś dziesięciu - dwunastu cali rozszczepiała się, aby podtrzymać dwie wąskie wrzecionowate głowy. Każdemu, kto widział, z jaką wyższością Dondak-Sajamir się nosi, przychodziła do głowy myśl, że gabinet majordomusa przy Pontifexie jest znacznie ważniejszy niż urząd samego Pontifexa. Jednak trochę tej lodowatej wyniosłości, z czego zdawał sobie sprawę Valentine, należało złożyć na karb rasy, z której majordomus się wywodził; żaden Su-Suher nie mógł nic zaradzić na to, że natura obdarzyła go wielkopańskim wyglądem. Ostatecznie lewa głowa Doiidak-Sajamira przemówiła: - Po co tu przybywasz? - Prosić o audiencję u najwyższych ministrów Pontifexa. - To wiem z twojego podania. Ale jaką masz do nich sprawę? - Mam sprawę najwyższej wagi, sprawę rangi państwowej.

- Słucham. - Nie oczekujesz chyba, że będę o tym rozmawiał z kimkolwiek, kto nie reprezentuje najwyższej władzy. Dondak-Sajamir nieskończenie długo rozważał to, co usłyszał. Kiedy zdecydował się odezwać, głos pochodził z prawej głowy i był znacznie głębszy od poprzedniego. - Jeśli niepotrzebnie zabiorę czas najwyższym ministrom, będzie ze mną źle. - Jeśli nie pozwolisz mi się z nimi zobaczyć, to tak czy inaczej będzie z tobą źle. - Czy to pogróżka? - Niezupełnie. Mogę ci powiedzieć tylko tyle, że jeśli oni nie otrzymają informacji, którą mam do przekazania, konsekwencje mogą być poważne dla nas wszystkich. A nie ulega wątpliwości, iż ministrowie będą zmartwieni, kiedy się dowiedzą, że tym, który tę informację zatrzymał, jesteś ty. - Nie tylko ja - rzekł Su-Suher. - Jest jeszcze drugi majordomus i przy zatwierdzaniu takich próśb musimy działać wspólnie. Nie rozmawiałeś jeszcze z moją koleżanką. - Nie. - Ta kobieta jest szalona. Od wielu miesięcy rozmyślnie i złośliwie odmawia współpracy. - Teraz Dondak-Sajamir mówił jednocześnie obiema głowami, których głosy różniły się o niecałą oktawę. Efekt był niesamowity i drażniący. - Nawet jeśli ja wyrażę zgodę, ona może odmówić. Nigdy nie zobaczysz najwyższych ministrów. - Niemożliwe! A nie dałoby się jej pominąć? - To byłoby nielegalne. - Jeśli ona blokuje wszystkie legalne poczynania, to przecież... Su-Suher popatrzył obojętnie. - Bierze odpowiedzialność na siebie. - Nie - powiedział Valentine. - Oboje się nią dzielicie! Nie możesz ot tak sobie powiedzieć, że jeśli ona nie chce z tobą współpracować, to ja nie mogę iść dalej. Przecież w grę wchodzi przetrwanie prawowitej władzy! - Tak uważasz? - zapytał Dondak-Sajamir. Valentine nie zrozumiał pytania. Czy Dondak-Sajamir miał na myśli zagrożenie królestwa, czy to, że i na nim spoczywa odpowiedzialność za zatrzymanie Valentine'a? - Co mi radzisz zrobić? - spytał po chwili. - Wracaj do domu - odpowiedział majordomus - i żyj długo i szczęśliwie, a kłopoty związane z rządzeniem zostaw nam. Od tego tu jesteśmy.

Rozdział 7 Z Gitamorn Suul nie powiodło mu się lepiej. Okazała się mniej Wyniosła niż Su-Suher, ale niewiele bardziej skłonna do współpracy. Gitamorn Suul była kobietą dziesięć czy dwanaście lat starszą od Valentine'a, wysoką i ciemnowłosą. Miała minę odpowiedzialnego urzędnika i w ogóle nie wyglądała na szaloną. Na jej biurku, w gabinecie znacznie weselszym i przyjemniej urządzonym, choć równie ciasnym jak pomieszczenie Dondak-Sajamira, leżała teczka zawierająca podanie Valentine'a. Popukała w nią kilka razy i rzekła: - Nie możesz zobaczyć ministrów. Wiesz o tym. - Wolno spytać dlaczego? - Ponieważ nikogo nie dopuszcza się przed ich oblicza. - Nikogo? - Nikogo z zewnątrz. - Czy to z powodu spięć między tobą a Dondak-Sajamirem? Gitamorn Suul odęła gniewnie usta. - Ten idiota! Nie, nawet gdyby on wykonywał swoje obowiązki we właściwy sposób, to i tak nie mógłbyś dotrzeć do ministrów. Oni nie życzą sobie, aby ktokolwiek ich niepokoił. Jak wiesz, Pontifex jest stary i sprawom rządzenia poświęca niewiele czasu. Dlatego ci, którzy go otaczają, obarczeni są wielką odpowiedzialnością. Możesz to zrozumieć? - Muszę ich widzieć. - Nic na to nie poradzę. Nie można im przeszkadzać nawet z powodu spraw nie cierpiących zwłoki. - A przypuśćmy - powiedział powoli Valentine - że Koronal został obalony, a na Zamku zasiadł fałszywy władca? Gitamorn Suul uniosła do góry maskę i popatrzyła na niego zdziwiona. - Czy właśnie to chcesz im powiedzieć? Proszę. Podanie zostało odrzucone. Podniósłszy się, wskazała mu drzwi - Mamy już dość szaleńców w Labiryncie, me potrzebujemy nowych, którzy przychodzą z... - Zaczekaj - rzekł Valentine. Szybko wprowadził się w półsen, przywołał na pomoc siły tkwiące w diademie i wybiegł duszą ku jej duszy. Przychodząc do Labiryntu nie zamierzał zbyt wiele ujawniać niższym urzędnikom, ale teraz nie miał innego wyjścia jak dopuścić tę kobietę do swego sekretu. Odsłonił się więc przed nią całkowicie i trwał w tym stanie aż do chwili, kiedy

poczuł narastający zawrót głowy i słabość. Dopiero wtedy wycofał się pośpiesznie w pełną świadomość. Kobieta wpatrywała się w niego oszołomiona. Upłynęło sporo czasu, zanim się odezwała. - Co to za podstęp? - To nie podstęp. Jestem synem Pani i od niej nauczyłem się sztuki przesłań. - Lord Valentine jest ciemnowłosym mężczyzną. - Był, ale już nie jest. - Chcesz, abym uwierzyła... - Proszę - powiedział. Włożył w to słowo całą duszę. - Proszę. Uwierz mi. Muszę powiedzieć Pontifexowi, co się stało. Od tego zależy los całego królestwa. Jednak prośby nie skutkowały. Gitamorn Suul nie padła na kolana, nie uniosła rąk w geście gwiazdy. Miała dziwnie zakłopotaną minę: choć skłonna była uwierzyć w jego niesamowitą historię, to żałowała, że nie przedstawił jej innemu urzędnikowi. - Su-Suher sprzeciwi się każdej mojej propozycji - powiedziała. - Nawet jeśli odsłonię przed nim to, co odsłoniłem przed tobą? Wzruszyła ramionami. - Jego upór jest przysłowiowy. Nawet żeby ocalić życie Pontifexa, nie podpisze się pod żadnym moim poleceniem. - Przecież to szaleństwo! - Ja też tak uważam. Rozmawiałeś z nim? - Tak - powiedział Valentine. - Nie sprawił na mnie przyjemnego wrażenia, a poza tym puszył się z dumy. Ale nie sądzę, aby był obłąkany. - Powinieneś mieć z nim trochę dłużej do czynienia, zanim wydasz ostateczną opinię poradziła Gitamorn Suul. - A co by się stało, gdybyśmy podrobili jego podpis i gdybym działał bez jego wiedzy? Kobieta oburzyła się. - Chcesz, bym popełniła przestępstwo? Valentine z trudem panował nad gniewem. - Przestępstwo już zostało popełnione i to nie byle jakie - powiedział niskim, stanowczym głosem. - Jestem Koronalem Majipooru, zdradziecko odsuniętym od władzy. Twoja pomoc jest niezbędna, jeśli mam odzyskać utraconą pozycję. Czy to nie jest ważniejsze od waszych drobiazgowych przepisów? Czy nie potrafisz zrozumieć, że mam dość władzy, by cię usprawiedliwić, jeśli zostaniesz oskarżona? - Pochylił się ku niej. - Tracimy czas. Górę Zamkową zamieszkuje uzurpator. Biegam tam i z powrotem między podwładnymi Pontifexa, zamiast prowadzić przez Alhanroel armię wyzwoleńczą. Daj mi swoją zgodę i zostaw mnie samemu sobie, a zostaniesz nagrodzona, kiedy na Majipoorze znów zapanuje ład. Gitamorn Suul nadal przyglądała się Valentine'owi bardzo podejrzliwie.

- Trudno mi uwierzyć w twoją historię. A jeśli jest fałszywa? A jeśli zostałeś opłacony przez Dondak-Sajamira? Valentine jęknął. - Błagam cię... - Tak. To całkiem prawdopodobne. To może być pułapka. Ty, twoja fantastyczna historia, jakaś hipnoza, a wszystko po to, aby mnie zniszczyć, zostawić Su-Suhera samego na placu boju, dać mu najwyższą władzę, jakiej od dawna pożąda... - Przysięgam na Panią, moją matkę, że w niczym nie skłamałem. - Prawdziwy przestępca może przysięgać na czyjąkolwiek matkę i co z tego? Valentine nie odpowiedział. Spojrzał głęboko w oczy Gitamorn Suul i dotknął jej dłoni. To, co zamierzał zrobić, nie leżało w jego naturze, ale wszystkiemu byli winni nieustępliwi biurokraci. Musi się zdobyć na drobną bezczelność, inaczej nigdy stąd nie wyjdzie. Wpatrując się z bliska w jej twarz, powiedział: - Nawet gdybym był opłacony przez Dondak-Sajamira, nigdy nie potrafiłbym zdradzić kobiety tak pięknej jak ty. Spojrzała na niego z pogardą, ale na jej policzki wypłynęły rumieńce. - Zaufaj mi - mówił dalej. - Uwierz mi. Jestem Lordem Valentinem, a ty będziesz jedną z bohaterek mojego powrotu. Wiem, czego pragniesz najbardziej na świecie, i dostaniesz to, kiedy odzyskam Zamek. - Naprawdę wiesz? - Tak - wyszeptał, ściskając łagodnie jej bezwolne dłonie. - Chcesz mieć wyłączną władzę nad wewnętrznym Labiryntem. Chcesz być jedynym majordomusem. Skinęła głową, jak we śnie. - Tak się też stanie - rzekł. - Jeśli zostaniesz moim sprzymierzeńcem, to za stawianie przeszkód usunę Dondak-Sajamira z jego stanowiska. Co ty na to? Pomożesz mi dotrzeć do najwyższych ministrów, Gitamorn Suul? - To będzie... trudne... - Niemniej jednak spróbuj. Nie ma rzeczy niemożliwych. A gdy znów będę Koronalem, Su-Suher straci swój urząd! Obiecuję ci to. - Przysięgnij! - Przysięgam - powiedział przejęty własną rolą. - Przysięgam na imię mojej matki. Na wszystko, co najświętsze. Czy to cię zadowala? - Tak - odpowiedziała nieco drżącym głosem. - Ale jak my to zrobimy? Na przepustce potrzebne są dwa podpisy, a jeśli będzie na niej mój, Su-Suher odmówi ci swego. - Ty wystaw przepustkę, a ja wrócę do niego i postaram się, by ją kontrasygnował.

- On nigdy tego nie zrobi. - Pozwól, że nad nim popracuję. Może potrafię go przekonać. A kiedy już zdobędę jego podpis, wejdę do wewnętrznego Labiryntu i dokonam tego, co powinienem dokonać. Po wyjściu stamtąd będę miał pełnię władzy Koronala i usunę Dondak-Sajamira z jego urzędu. Obiecuję ci to raz jeszcze. - Lecz w jaki sposób zdobędziesz jego podpis? Przecież od miesięcy odmawia jakiejkolwiek kontrasygnaty! - Zostaw to mnie - rzekł Valentine. Gitamorn Suul wyciągnęła z biurka ciemnozieloną kostkę wykonaną z gładkiego, lśniącego tworzywa i wsunęła ją w automat, który rozbłysnął na moment jaskrawym światłem. Po wyjęciu z automatu powierzchnia kostki nabrała żółtej barwy. - Proszę. Oto twoja przepustka, lecz ostrzegam cię, że bez kontrasygnaty jest bezwartościowa. - Zdobędę ją - powiedział Valentine. Wrócił do Dondak-Sajamira. Su-Suher spojrzał na niego niechętnie, ale Valentine nie zamierzał się poddawać. - Rozumiem teraz twoją odrazę do Gitamorn Suul - rzekł. - Dondak-Sajamir uśmiechnął się powściągliwie. - Czyż nie spala się od nienawiści? Przypuszczam, że odrzuciła twoje podanie. - Och, nie - powiedział Valentine, wyjmując z płaszcza kostkę i kładąc ją przed majordomusem. - Dała mi to dość chętnie, spodziewając się, że odmówisz podpisu i że jej przepustka będzie bezwartościowa. Moje uczucia uraziła czym innym. - Czymże znowu? - Może to dla ciebie zabrzmi niemądrze, lecz znalazłem się całkowicie pod wrażeniem jej urody. Dla ludzkich oczu, muszę ci wyznać, ta kobieta ma wspaniałą fizjonomię, szlachetną postawę, jest niezwykle powabna... no, nieważne. Poddałem się jej urokowi w żenująco naiwny sposób. Otworzyłem się przed nią i obnażyłem duszę. Wyśmiała mnie okrutnie, a jej pogarda zapiekła bardziej niż przyłożone do ciała rozpalone żelazo. Jak mogła być tak bezlitosna, tak odpychająca dla kogoś, kto zapałał do niej najgorętszym i najgłębszym uczuciem? - Uroda, o której mówisz, uszła mojej uwagi - powiedział Dondak-Sajamir. - Ale dobrze poznałem jej chłód i wyniosłość. - Rozumiem teraz twoją wrogość - rzekł Valentine. - I jeśli pozwolisz, jestem do usług. Nasze wspólne działanie mogłoby ją zniszczyć.

- Tak, to byłaby wspaniała chwila - powiedział zamyślony Dondak-Sajamłr. Doprowadzić ją do upadku. Ale jak to zrobić? Valentine postukał w kostkę leżącą na biurku majordomusa. - Dodaj do tej przepustki swoją kontrasygnatę. W ten sposób wejdę do wewnętrznego Labiryntu, ty natomiast zarządzisz dochodzenie dotyczące okoliczności, w jakich się tam znalazłem. Oczywiście będziesz utrzymywał, że nie dałeś mi żadnego zezwolenia. Kiedy wrócę, załatwiwszy u Pontifexa swoje interesy, poprosisz mnie, abym to zaświadczył. Ja powiem, że odrzuciłeś moje podanie, że dostałem przepustkę w pełni asygnowaną od Gitamorn Suul, oraz że nie spodziewałem się z jej strony chęci zaszkodzenia tobie. Twoje oskarżenie o fałszerstwo, łącznie z moim zeznaniem, będzie jej zgubą. I co ty na to? - Wspaniały pian - odpowiedział Dondak-Sajamir. - Nie mógłbym wymyślić nic lepszego! Su-Suher wsunął kostkę w automat, który do żółtego blasku nałożonego przez Gitamoin Suul, dodał barwę różową. Teraz przepustka była ważna. Cała ta intryga, pomyślał Valentine, była tak pokrętna, jak pokrętny był sam Labirynt, ale grunt, że udało się ją przeprowadzić. Niech teraz tych dwoje knuje i spiskuje jedno przeciw drugiemu, ile tylko dusza zapragnie, podczas kiedy on, przez nikogo nie zatrzymywany, uda się do ministrów Pontifexa. Majordomusowie dostaną to, na co zasłużyli, gdyż Valentine zamierzał pozbawić urzędu oboje skłóconych rywali. Był zdania, że nie musi uczciwie postępować z takimi, którzy wykorzystują swoją władzę, aby innym utrudniać życie. Wziął kostkę od Dondak-Sajamira i skinął głową w podzięce. - Obyś zdobył pełnię władzy oraz szacunek, na jaki zasługujesz - powiedział obłudnie.

Rozdział 8 Strażnicy pilnujący dostępu do serca Labiryntu nie kryli zdziwienia, że ktoś z zewnątrz znalazł sposób, aby dotrzeć do ich królestwa. Choć jednak poddali kostkę-przepustkę gruntownemu badaniu, z niechęcią musieli przyznać, że jest ważna. Valentine oraz jego towarzysze ruszyli dalej. Przejściami prowadzącymi przez tę centralną część Labiryntu poniósł ich wąski pojazd z tępym nosem. Towarzyszący im zamaskowani urzędnicy chyba nim nie kierowali, zresztą dla nikogo nie byłoby to rzeczą łatwą, gdyż teraz Labirynt rozgałęział się w nieskończoność i nieskończoną ilość razy zakręcał. Jakikolwiek intruz natychmiast zagubiłby się pośród tych tysięcy skrętów, zwojów, splotów i spiral. Wóz był najprawdopodobniej kierowany ukrytym w ziemi przewodem; zanurzał się wciąż coraz głębiej i głębiej w zwoje kolejnych uliczek Labiryntu. Na każdym punkcie kontrolnym wciąż od nowa przepytywali Valentine'a podejrzliwi funkcjonariusze, niemal niezdolni pojąć, że ktoś obcy udaje się do ministrów Pontifexa. Valentine wymachiwał przed nimi swoją kostką-przepustką niczym czarodziejską różdżką. “Przybywam z posłannictwem w sprawie nie cierpiącej zwłoki i będę rozmawiał tylko z najwyższymi urzędnikami" - powtarzał za każdym razem tonem nie znoszącym sprzeciwu. I ostrzegał: “Nie wyjdzie to wam na dobre, jeśli będziecie mnie zatrzymywać". W końcu - choć zdawało mu się, że minęło sto lat od sforsowania, dzięki ich żonglerce, Bramy Ostrzy - znalazł się przed Shinaamem, Dilifonem i Narrameer, trojgiem z pięciu wielkich ministrów Pontifexa. Przyjęli go w wysokiej, mrocznej i zimnej sali, zbudowanej z wielkich bloków czarnego kamienia. Valentine poczuł na sobie ciężar całego Labiryntu, Areny i Domu Kronik, i Dziedzińca Kul, i Sali Wiatrów, i całej tej reszty ciemnych korytarzy i hałaśliwych, zatłoczonych mozolącymi się kancelistami nisz. Gdzieś wysoko świeciło słońce, powietrze było wonne i rześkie, podmuchy wiatru niosły z południa zapach alabandyn, elidronów, tangali, a on tkwił w królestwie wiecznej nocy, przygnieciony gigantycznym kopcem ziemi i omotany milami krętych uliczek. Podróż w dół i do środka Labiryntu wreszcie się skończyła i oto tutaj stał, płonąc gorączką, ze ściągniętą twarzą, jakby od tygodni był pozbawiony snu. Dotknął dłonią Deliambera. Vroon wsparł go wiązką energii. Popatrzył na Carabellę. Uśmiechnęła się i przesłała mu pocałunek. Spojrzał na Sleeta. Sleet pokiwał głową i wykrzywił twarz w śmiesznym grymasie. Rzucił okiem na Zalzana Kavola. Porywczy, niedźwiedziowaty Skandar dodawał mu odwagi szybkimi gestami przypominającymi

żonglowanie. Jego towarzysze, jego przyjaciele, wierni mu od początku wędrówki, trwali przy nim. Popatrzył na ministrów. Byli bez masek i siedzieli obok siebie na krzesłach majestatycznych niby trony. Środkowe zajmował Shinaam z rodu Ghayrogów, minister spraw zagranicznych, o śliskim wyglądzie gada, z chłodnymi oczami bez powiek, z ruchliwym, trzepoczącym czerwonym językiem i szorstkimi włosami, nieustannie zwijającymi się i rozwijającymi niczym węże. Po prawej ręce miał Dilifona, osobistego sekretarza Tyeverasa - wątłą, widmową postać, o włosach białych jak u Sleeta, zwiędłej, pomarszczonej skórze i sędziwej twarzy z błyszczącymi węgielkami oczu. Po drugiej stronie Ghayroga siedziała Narrameer, wieszczka, wciąż jeszcze szczupła i wytworna, choć już niewątpliwie w bardzo podeszłym wieku, gdyż jej związek z Tyeverasem sięgał czasów, kiedy Pontifex był jeszcze Koronalem. Minio wszystko nadal wyglądała jak ktoś, komu daleko do starości. Miała gładką skórę, bujne i błyszczące kasztanowe włosy. Tylko w zagadkowym wyrazie oczu Valentine dostrzegał odbicie mądrości i doświadczenia, które rosły przez wiele dziesięcioleci. Ta jej młodość to sprawa czarów, pomyślał. - Przeczytaliśmy twoją petycję - powiedział Shinaam. Jego głos był głęboki, dźwięczny i czysty. - Historia, którą przedstawiłeś, nie wydaje się nam prawdopodobna. - Czy rozmawialiście z Panią, moją matką? - Tak, rozmawialiśmy z nią - odpowiedział chłodno Ghayrog. - Przyznaje, że jesteś jej synem. - Ponagla nas, byśmy współdziałali z tobą - skrzekliwym, łamiącym się głosem dodał Dilifon. - Ukazała się nam w przesłaniach - odezwała się miękko Narrameer - prosząc, abyśmy wsparli cię taką pomocą, jakiej potrzebujesz. - A więc? - spytał Valentine. - Możliwe, że Pani dała się wprowadzić w błąd - powiedział Shinaam. - Sądzicie, że jestem oszustem? - Żądasz, byśmy uwierzyli - rzekł Ghayrog - że Koronal Majipooru został podstępnie porwany przez młodszego syna Króla Snów, pozbawiony własnego ciała i pamięci, a to, co z niego zostało, umieszczono w całkiem innym, przypadkowym ciele, oraz że uzurpator, który doskonale pasował do opróżnionej skorupy ciała Koronala, wszedł w nią i wypełnił własną świadomością. Ta historia jest zbyt skomplikowana, aby w nią uwierzyć. - Zamiana ciał i umysłów jest możliwa - powiedział Valentine. - Był już taki przypadek.

- Nikt nie słyszał, żeby w ten sposób podmieniono Koronala - rzekł Dilifon. - A jednak to się zdarzyło - odrzekł Valentine. - Jestem Lord Valentine. Odzyskałem pamięć dzięki dobroci Pani i teraz proszę, aby Pontifex wsparł mnie w staraniach o odzyskanie władzy, jaką mnie obdarzył po śmierci mojego brata. - No tak - rzekł Shinaam. - Jeśli jesteś tym, za którego się podajesz, powinieneś wrócić na Górę Zamkową. Ale jak mamy się o tym przekonać? To są zbyt poważne sprawy. Grożą wojną domową. Czy powinniśmy doradzić Pontifexowi, aby uległ żądaniu nieznanego młodego przybysza, który... - Przekonałem już swoją matkę o mojej autentyczności - zauważył Valentine. - Na Wyspie otworzyłem przed nią umysł, aby mogła zobaczyć, kim jestem naprawdę. - Dotknął srebrnego diademu na czole. - W jaki sposób, według was, zdobyłem ów mechanizm? To dar od niej, dała mi go, kiedy byliśmy oboje w Świątyni Wewnętrznej. - Nikt nie wątpi w to, że Pani cię uznaje i wspiera - rzekł spokojnie Shinaam. - A jednak podważacie jej osąd. - Żądamy jedynie oczywistych dowodów - powiedziała Narrameer. - Pozwólcie zatem, że przekonam was za pomocą przesłania. - Jak sobie życzysz - rzekł Shinaam. Valentine zamknął oczy i wprowadził się w półsen. Z głębi jego istoty wypłynął przemożny strumień przesłania, taki sam jak na pełnej ruin pustyni w pobliżu Treymone, kiedy to musiał zdobywać zaufanie Nascimonte'a, taki sam, jakim poruszył umysły trzech urzędników przy wrotach Domu Kronik i taki sam, jaki pomógł mu odsłonić przed Gitamorn Suul swą prawdziwą osobowość. Za każdym razem Valentine osiągał to, co zamierzał, choć może nie zawsze w pełni. Teraz jednak nie czuł się zdolny do pokonania nieufności ministrów Pontifexa. Umysł Ghayroga znajdował się za osłoną tak nieprzeniknioną jak białe urwiska Wyspy Snu. Valentine wyczuwał za nią nikłe przebłyski świadomości, ale mimo że zebrał wszystkie siły, jakimi rozporządzał, nie zdołał się przez nią przebić. Umysł starego, zasuszonego Dilifona był nieosiągalny przez swą porowatość; Valentine przeniknął go na wylot, nie mając się na czym zatrzymać: powietrze przeszywało powietrze. Tylko z umysłem wieszczki Narrameer był w stanie nawiązać kontakt, choć też nie taki, jakiego się spodziewał. Miał wrażenie, że wieszczka pochłania wszystkie jego siły i pozwala im spływać w głąb siebie. W ten sposób mógłby pozbawić się całej energii, a mimo to nigdy nie dotarłby do centrum jej ducha. Jeszcze się nie poddawał. Jeszcze walczył. Otworzył swoją duszę głosząc, że jest

Lordem Valentinem z Góry Zamkowej, i przynaglając ministrów, by to potwierdzili. Sięgnął do wspomnień - matka, królewski brat, książęce wychowanie, pozbawienie tronu w Tilomon, wędrówka po Zimroelu, to wszystko, co ukształtowało człowieka, który dotarł aż do wnętrza Labiryntu, aby tu prosić o pomoc. Oddawał siebie całego, na oślep, aż do bólu, a kiedy już nie miał co dawać, opadł bezwładnie między Sleetem i Carabellą jak niepotrzebny nikomu łachman. Wracając do świadomości zdał sobie sprawę, że tym razem doznał porażki. Był roztrzęsiony i słaby. Pot spływał mu po całym ciele. Miał zamglony wzrok, a w skroniach czuł pulsowanie bólu. Aby odzyskać siły, zacisnął oczy i wciągnął głęboko powietrze. Popatrzył na ministrów. Ich twarze były surowe i posępne. Oczy zimne i nieruchome. Wyczuwał w nich rezerwę, lekceważenie, a może nawet wrogość. Przeraził się. Czy to możliwe, aby tych troje sprzymierzyło się z Domininem Barjazidem? Czy przyszedł prosić o pomoc własnych wrogów? Nie, nie może tak myśleć, to tylko majaki wyczerpanego umysłu, mówił z rozpaczą sam do siebie. Nie wolno mu wierzyć, że spisek przeciwko niemu dotarł aż do Labiryntu. - No więc? Co powiecie teraz? - przemówił wreszcie szorstkim, urywanym głosem. - Nie doświadczyłem niczego - rzekł Shinaam. - Nie zostałem przekonany - powiedział Dilifon. - Każdy czarodziej zna się na takich przesłaniach. Twoja szczerość i twoja pasja mogą być udawane. - Zgadzam się z tym - dodała Narrameer. - Przesłania mogą równie dobrze zawierać prawdę, jak i kłamstwa. - Nie! - krzyknął Valentine. - Otworzyłem się przed wami. Nie mogliście tego nie dostrzec... - Nie dość szeroko - przerwała mu Narrameer. - Co masz na myśli? - Śnijmy wspólny sen, ty i ja - powiedziała. - Natychmiast, w tej sali, w obecności tych ludzi. Niech nasze umysły naprawdę staną się jednym. Wtedy ocenię wiarygodność twojej historii. Czy zgadzasz się na to? Czy wypijesz ze mną eliksir? Valentine, zaskoczony, spojrzał z trwogą na swych towarzyszy. Na ich twarzach również malował się lęk. Choć nie na wszystkich. Twarz Deliambera tchnęła spokojem i obojętnością, jak gdyby nie uczestniczył w tym przedziwnym widowisku. Podjąć ryzyko wspólnego snu? Eliksir może go pozbawić przytomności, może spowodować, że stanie się zupełnie przejrzysty i bezbronny. Jeśli tych troje rzeczywiście sprzymierzyło się z

Domininem Barjazidem i szuka sposobu, aby go unieszkodliwić, taka chwila właśnie nadchodzi. Narrameer nie była pospolitą wiejską wieszczką, proponującą mu wzajemne przeniknięcie umysłów; to była wieszczka Pontifexa, kobieta co najmniej stuletnia, przebiegła i silna, uważana za prawdziwą władczynię Labiryntu, kierująca poczynaniami wszystkich jego mieszkańców, w tym także samego Tyeverasa. Deliamber rozmyślnie nie dawał mu żadnej wskazówki. Decyzja należała wyłącznie do niego. - Dobrze - powiedział patrząc wieszczce prosto w oczy. - Jeśli wszystko inne zawodzi, spróbujmy snu. Natychmiast.

Rozdział 9 Chyba byli na to przygotowani. Na dany sygnał pomocnicy przynieśli niezbędne akcesoria: gruby dywan płonący nasyconymi kolorami złota, purpury i zieleni; smukłą karafkę z wypolerowanego białego kamienia; dwa delikatne porcelanowe kielichy. Narrameer zstąpiła z wysokiego krzesła i własnoręcznie nalała eliksiru, podając pierwszy kielich Valentine'owi. Trzymał go w dłoni chwilę, zwlekając z wypiciem. Przyjmował już kiedyś podobny trunek z rąk Dominina Barjazida, w Tilomon, i wystarczył jeden haust, aby jego życie się odmieniło. Czy może wypić napój teraz, w Labiryncie, nie obawiając się następstw? Kto wie, jaką zgotowano mu niespodziankę? Gdzie się przebudzi, w jakiej tym razem postaci? Narrameer obserwowała go w milczeniu. Oczy wieszczki były nieprzeniknione, tajemnicze, badawcze. Uśmiechnęła się, lecz Valentine nie umiałby powiedzieć, czy był to uśmiech triumfu, czy też uśmiech dodający odwagi. Podniósł kielich w krótkim toaście i zbliżył go do ust. Eliksir podziałał natychmiast i niespodziewanie silnie. Valentine poczuł, że kręci mu się w głowie, a jego mózg wypełnia mgła. Czyżby ten napój był silniejszy od podanego mu przez wieszczkę dawno temu w Falkynkip? Czy to jakiś szczególnie demoniczny wywar, którego tajemnicę przyrządzania zna tylko Narrameer? Czy też działo się tak po prostu dlatego, że był osłabiony i wyczerpany po użyciu diademu? Zdołał jeszcze dostrzec, że Narrameer opróżnia własny kielich i pusty rzuca pomocnikowi, po czym szybko wyślizguje się z sukni. Brązowe ciało, które się odsłoniło, było prężne, gładkie, młode: płaski brzuch, szczupłe uda, wysokie okrągłe piersi. Prawie czarne sutki patrzyły na niego jak niewidome oczy. Czary, pomyślał. Tak, czary. On sam był już zbyt mocno zamroczony, aby się rozebrać. To ręce przyjaciół rozpinały zatrzaski i klamry jego ubrania. Poczuł chłód. Zrozumiał, że jest nagi. Narrameer przyzywała go na dywan. Valentine podszedł do niej na uginających się nogach. Pociągnęła go w dół. Zamknął oczy, usiłując wyobrazić sobie, że leży obok Carabelli, lecz wieszczka w niczym jej nie przypominała. Uścisk, jakim go obdarzyła, był chłodny i beznamiętny. Twarde i niepodatne ciało nie miało w sobie ciepła; nie przenikało go drżenie. Młodzieńczość Narrameer była tylko pozorna. Znajdując się w jej ramionach odnosił wrażenie, że leży na łożu z gładkiego, chłodnego kamienia. Powoli zapadał w bezkresne rozlewisko ciemności. Gęsta ciepła maź otaczała go coraz

szczelniej, a on poddawał się jej chętnie, czując, jak owija mu się wokół nóg, piersi, tułowia. Przypominało mu to chwilę, kiedy wsysały go morskie odmęty po tym, jak smok roztrzaskał statek Gorzvala. Zaniechanie oporu było o wiele łatwiejsze niż walka. Dać się zniewolić, wyzbyć się napięcia, zgodzić się na wszystko, co może się stać, dać się zagarnąć tak, to kusiło, to pociągało. Był zmęczony. Walczył już tak długo. Wreszcie mógłby odpocząć i pozwolić, by przykryła go czarna fala. Niech inni uczestniczą w zmaganiach o honor, o władzę, o oklaski. Niech inni... Nie. Oni tylko czyhają, by schwytać go w pułapkę jego własnej słabości. Był zbyt ufny, zbyt szczery. Już raz, nie podejrzewając zdrady, zasiadł do kolacji z wrogiem i było po nim. Ponownie będzie zgubiony, jeśli zaniecha wysiłków. To nie jest odpowiednia chwila na pogrążenie się w ciepłych, ciemnych głębinach. Zaczął płynąć. Z początku nie szło mu łatwo, ponieważ czarna maź, lepka i ciężka, powstrzymywała jego ramiona. Ale po krótkim zmaganiu z własnym ciałem nabrał wprawy. Rozlewisko, kuszące go zapomnieniem, zamieniło się w morze, na którym słońce, wielka purpurowożółta kula, znaczyło swój ognisty szlak. - Valentine. Głęboki obcy głos przetoczył się nad nim jak grzmot. - Valentine, dlaczego płyniesz z takim wysiłkiem? - Chcę osiągnąć brzeg. - Ale dlaczego? Nie odpowiedział. Płynął dalej. Płynął do wyspy z szeroką białą plażą, z gąszczem wysokich drzew, których korony, oplatane winoroślą, tworzyły szczelny baldachim. Płynął i płynął, lecz nie zbliżał się do niej. - Widzisz? - zabrzmiał potężny głos. - Nie ma sensu tak się zamęczać! - Kim jesteś? - spytał Valentine. - Jestem Lord Spurifon - rozległa się wyniosła odpowiedź. - Kto taki? - Lord Spurifon, Koronal, następca Lorda Scaula, obecnie Pontifexa, i radzę ci, abyś zaprzestał tego szaleństwa. Dokąd chcesz dotrzeć? - Na Górę Zamkową - odpowiedział Valentine, nie przestając płynąć. - Ale to ja jestem Koronalem! - Nigdy... nie... słyszałem... o... tobie... Lord Spurifon wydał z siebie przenikliwy pisk. Gładka oleista powierzchnia morza zmarszczyła się i zaczęła układać w fałdy. Valentine zmuszał się do dalszego wysiłku, lecz

powoli zamieniał się w bezkształtny kloc, obijany przez wzburzone fale. Brzeg był już na wyciągnięcie ręki. Opuścił stopy i poczuł pod nimi gorący ruchomy piasek. Zaczął iść, grzęznąc przy każdym kroku. W końcu wygrzebał się na plażę i opadł na kolana. Kiedy uniósł wzrok, zobaczył przed sobą bladego, wychudłego mężczyznę, który przyglądał mu się smutnymi niebieskimi oczami. - Jestem Lord Hunzimar - powiedział mężczyzna łagodnie. - Koronal nad Koronalami. A to są moi nieśmiertelni towarzysze. - Wyciągnął rękę i plaża zapełniła się postaciami bezwolnymi, pozbawionymi wyrazu, nijakimi. - To jest Lord Struin - oznajmił Lord Hunzimar. - A to Lord Prankipin i Lord Meyk, i Lord Scaul, i Lord Spurifon. Koronalowie majestatu i siły. Pokłoń się nam! - Jesteście zupełnie zapomniani! - zaśmiał się Valentine. - Nie! Nie! - Cóż za piskliwy głos! - Pokazał na ostatniego w rzędzie. - Ty jesteś... Spurifon! Nikt ciebie nie pamięta. - Lord Spurifon, jeśli łaska. - A ty... Lord Scaul. Twoja sława ulotniła się całkowicie w ciągu trzech tysięcy lat. - Mylisz się. Moje imię jest zapisane w spisie władców. Valentine wzruszył ramionami. - Niech ci będzie. Ale co z tego? Lord Prankipin, Lord Meyk, Lord Hunzimar, Lord Struin - nic poza imionami, teraz... nic... poza... imionami... - Nic... poza... imionami... - powtórzyli niczym echo, wysokimi płaczliwymi głosami i zaczęli kurczyć się i znikać, aż zmaleli do wielkości droli, małych, ruchliwych stworzeń biegających żałośnie tu i tam i wykrzykujących swe imiona ostrymi, piskliwymi głosikami. W końcu przepadli, a na ich miejscu pojawiły się białe kule, nie większe od piłek do żonglowania, które, kiedy Valentine się schylił, okazały się czaszkami. Zebrał je i wyrzucił w powietrze, a kiedy zaczęły opadać, chwytał jedną po drugiej i po kolei wprawiał w ruch, aż utworzyły w powietrzu lśniący wir. Zaklekotały szczęki. Valentine roześmiał się szeroko. Iloma naraz mógłby żonglować? Spurifon, Struin, Hunzimar, Meyk, Prankipin, Scaul - to tylko sześciu. Były setki Koronalów, jeden na każde dziesięć, dwadzieścia czy trzydzieści lat, a tych lat było około jedenastu tysięcy. Mógł żonglować wszystkimi. Wyrzucał ich w powietrze coraz więcej i coraz większych: Confalume, Prestimion, Stiamot, Dekkeret, Pinitor, dziesięciu, stu, i wypełniał nimi przestrzeń, rzucając i łapiąc, rzucając i łapiąc. Jeszcze nigdy, od czasów pierwszego zasiedlenia, nie było na Majipoorze takich żonglerskich popisów! Już nie żonglował czaszkami - żonglował błyszczącymi diademami, tysiącem majestatycznych ciał niebieskich roztaczających wokół siebie rozjarzoną poświatę. Żonglował władcami: teraz

Lord Confalume, teraz Lord Spurifon, teraz Lord Dekkeret, teraz Lord Scaul. Płynęli przez powietrze, wysoko, rozsypując się w wielką odwróconą piramidę światła. Nad Valentinem wirowały wszystkie postaci władców Majipooru. Jasnowłosy uśmiechnięty mężczyzna, stojący na złotej plaży, podtrzymywał ich wszystkich. Miał w swoich rękach całą historię świata. Dbał, by jej ciąg nie został przerwany. Błyszczące diademy uformowały się w wielką promienną gwiazdę. Ruszył prosto przed siebie w głąb lądu, po gładkich pagórkach wydm. Kiedy podszedł do gęstej ściany lasu, drzewa rozstąpiły się przed nim i utworzyły wymoszczoną purpurą drogę, prowadzącą w kierunku tajemniczego wnętrza wyspy. Popatrzył na wprost i ujrzał niskie szare wzgórza, za którymi majaczył w oddali łańcuch poszarpanych granitowych szczytów. A na najwyższym, podniebnym szczycie, wokół którego powietrze migotało niczym blada poświata otaczająca księżyc, rozsiadły się wzmocnione przyporami mury zamku. Valentine ruszył ku niemu, nie przestając żonglować. Jakieś postaci, idące w przeciwną stronę, kiwały do niego, uśmiechały się, kłaniały. Lord Voriax, Pani, Pontifex Tyeveras. Valentine oddawał im pozdrowienia i żonglował dalej. Doszedł do pnącego się w górę szlaku i wstąpił nań bez wysiłku, otoczony tłumem przyjaciół - byli tam Carabella i Sleet, Zalzan Karol i żonglująca trupa Skandarów, Lisamon Hultin, olbrzymka, Khun z Kianimotu, Shanamir, Vinorkis, Gorzval, Lorivade, Asenhart, setki innych, Hjortowie i Ghayrogowie, i Liimeni, i Vroonowie, kupcy, rolnicy, rybacy, akrobaci, muzykanci, herszt bandy diuk Nascimonte, wieszczka Tisana, Gitamorn Suul i Dondak-Sajamir, horda tańczących Metamorfów, falanga kapitanów dowodzących smoczymi statkami, którzy wesoło wymachiwali harpunami, gromadka leśnych braci, rozbawiona, przeskakująca szybko z drzewa na drzewo wzdłuż drogi... Wszyscy roześmiani, rozśpiewani, szli za nim do Zamku, Zamku Lorda Malibora, Zamku Lorda Spurifona, Zamku Lorda Confalume'a, Zamku Lorda Stiamota, Zamku Lorda Valentine'a... ...Zamku Lorda Valentine'a... Już był blisko. I chociaż ścieżka wiodła prosto w górę, chociaż mgły, gęste jak wata, wisiały nisko nad szlakiem, szedł dalej, coraz szybciej, to podskakując, to podbiegając. Rękami podrzucał teraz błazeńskie berła. Nagle wyrosły przed nim w poprzek ścieżki trzy wielkie słupy ognia, a kiedy podszedł bliżej, zamieniły się w twarze Shinaama, Dilifona i Narrameer. Odezwały się jednym głosem: - Dokąd zmierzasz? - Do Zamku.

- Czyjego Zamku? - Zamku Lorda Valentine'a. - A kim ty jesteś? - Zapytajcie ich - powiedział Valentine, wskazując na tańczący za nim tłum. - Niech powiedzą wam moje imię! - To Lord Valentine! - obwieścił Shanamir. - On jest Lordem Valentinem! - krzyknęli Sleet, Carabella i Zalzan Kavol. - Lord Valentine, Koronal! - krzyczeli Metamorfowie, kapitanowie statków smoczych i leśni bracia. - Czy tak jest naprawdę? - Jestem Lord Valentine - potwierdził żongler, wyrzucając przy tym w powietrze tysiąc diademów. Diademy uniosły się i zniknęły w rozpostartej między światami ciemności, lecz za chwilę znów się ukazały i zaczęły płynąć na dół, migocząc i skrząc się niczym płatki śniegu na zboczach gór dalekiej północy, a kiedy dotknęły postaci Shinaama, Dilifona i Narrameer, troje ministrów zniknęło natychmiast, zostawiając po sobie złoty blask: to błyszczały otwarte wrota Zamku.

Rozdział 10 Valentine przebudził się. Poczuł na nagiej skórze dotyk wełnianego dywanu, a wysoko nad salową zobaczył łuki ponurego kamiennego sklepienia. Świat ze snu jeszcze żył w jego umyśle, a on gotów był do niego wrócić, niechętnie spoglądając na zatęchłe, pełne ciemnych kątów miejsce, w którym się znajdował. Wreszcie usiadł i rozejrzał się wokół, strząsając zasnuwającą jego umysł mgłę. Pod odległą ścianą stała stłoczona, cała drżąca grupka jego wiernych towarzyszy: Sleet i Carabella, Deliamber, Zalzan Karol i Asenhart. Odwrócił wzrok, spodziewając się widoku trojga ministrów Pontifexa. I rzeczywiście, byli tutaj, ale do stojących tam poprzednio trzech krzeseł dostawiono dwa następne i teraz miał przed sobą pięć postaci. Narrameer już ubrana, usadowiła się po lewej stronie Obok niej usiadł Dilifon. W środku grupy znajdował się mężczyzna o okrągłej twarzy, z rozpłaszczonym szerokim nosem i ciemnymi poważnymi oczami, w którym po chwili namysłu Valentine rozpoznał Hornkasta, i rzecznika Pontifexa. Za nim siedział Shinaam, a ostatnie krzesło po prawej stronie zajmował nieznany Valentine'owi mężczyzna o ostrych rysach twarzy i popielatej skórze. Tych pięcioro przyglądało mu się surowo i z rezerwą, jak gdyby byli sędziami, którzy zebrali się na tajnej rozprawie, aby wydać werdykt. Valentine wstał. Nie szukał ubrania. To, że był nagi przed obliczem tego trybunału, wydawało mu się całkiem właściwe. - Czy twój umysł jest jasny? - spytała Narrameer. - Chyba tak. - Po zakończeniu snu spałeś jeszcze przez godzinę. Czekaliśmy na ciebie. - Wskazała popielatoskórego mężczyznę po drugiej stronie grupy i powiedziała: - To jest Sepulthrove, lekarz Pontifexa. - Tak przypuszczałem - rzekł Valentine. - A tego mężczyznę - wskazała na siedzącego w środku - chyba znasz. Valentine skinął głową. - Tak, to Hornkast Spotkaliśmy się już. - I wtedy uświadomił sobie znaczenie słów Narrameer. Uśmiechnął się szeroko i powtórzył: - Spotkaliśmy się już, ale wówczas byłem w innym ciele. Czy mam rozumieć, że uznajecie moje prawa? - Uznajemy twoje prawa, Lordzie Valentine - powiedział Hornkast pełnym, melodyjnym głosem. - Uczyniono rzecz niezwykle podłą, ale zło zostanie naprawione. Ubierz się. Chyba nie wypada, żebyś stanął przed Pontifexem nagi.

Hornkast poprowadził pochód do królewskiej sali tronowej. Za nim szli Dilifon i Narrameer, z Valentinem pośrodku, a jeszcze za nimi Sepulthrove i Shinaam. Towarzyszom. Valentine'a pójść nie pozwolono. Korytarz - wąski, wysoko sklepiony tunel o ścianach z połyskliwego zielonkawego szkliwa, w którym błyskały tysiące świetlnych refleksów - zakręcał i zakręcał, kierując się ku środkowi. Schodzili po lekko pochyłych stopniach. Po każdych pięćdziesięciu krokach tunel przegradzały spiżowe drzwi; Hornkast dotykał palcami ukrytej płytki, drzwi rozsuwały się na boki i wpuszczały pochód do następnego członu korytarza. W ten sposób doszli do ostatnich drzwi, bardziej okazałych niż poprzednie, na których widniało godło Labiryntu ryte w złocie, a na nim monogram Tyeverasa. Valentine zdawał sobie sprawę, że dotarli do serca Labiryntu. Kiedy zaś pod dotknięciem Hornkasta rozsunęły się i te drzwi, za nimi ukazała się okrągła sala, niczym wielka szklana kula - miejsce, w którym w całej swej okazałości zasiadał na tronie Pontifex. Valentine widział Pontifexa pięć razy. Pierwszy raz, kiedy był jeszcze dzieckiem, a Pontifex przybył na Górę Zamkową, aby uczestniczyć w weselu Lorda Malibora; dwa lata później, podczas koronacji Lorda Voriaxa, i jeszcze w następnym roku, na ślubie Voriaxa; czwarty raz, kiedy odwiedził Labirynt jako wysłannik swego brata, a piąty, ostatni, dokładnie trzy lata temu - choć teraz zdawało mu się, że upłynęło ich więcej niż trzydzieści - kiedy to Tyeveras brał udział w jego koronacji. Pontifex, niezwykle wysoki, żylasty mężczyzna z kruczoczarną brodą, o głęboko osadzonych posępnych oczach, szorstkich, kanciastych ruchach, był stary już podczas pierwszego z tych wydarzeń. Z latami ubywało mu ciała, robił się coraz chudszy i bardziej kościsty. Zawsze było w nim coś trupiego, coś z zasuszonego badyla, a mimo to wciąż był świadomy tego, co się wokół niego dzieje, czujny, silny, otoczony aurą wielkości i majestatu. Ale teraz... Teraz... Tyeveras siedział na tym samym tronie, na którym Valentine Oglądał go podczas pierwszego pobytu w Labiryncie. Było to wspaniale złote krzesło z wysokim oparciem, ustawione na szczycie trzech szerokich stopni. Tym razem jednak tron był całkowicie zamknięty w niebieskawej szklanej kuli i oplatany rozległą i skomplikowaną siecią przewodów systemu regulacji biologicznej. Tyeveras tkwił w niej jak w szczelnym kokonie. Przezroczyste rurki, bulgoczące kolorowe płyny, liczniki i tarcze, płytki pomiarowe zamontowane na policzkach i czole Pontifexa, kable i węzły, złącza i klamry - wszystko to miało niesamowity, odstraszający wygląd i świadczyło wyraźnie, że życie Pontifexa tli się nie w nim samym, lecz w otaczających go mechanizmach.

- Od jak dawna żyje w ten sposób? - spytał półgłosem Valentine. - Cały układ rozbudowywaliśmy stopniowo przez dwadzieścia lat - powiedział lekarz Sepulthrove z wyraźną dumą w głosie - ale na stałe utrzymujemy w nim Pontifexa dopiero od dwóch. - Czy nadal zachowuje świadomość? - Och tak, to nie ulega wątpliwości - odparł pośpiesznie Sepulthrove. - Podejdź bliżej. Spójrz na niego. Valentine, onieśmielony, zbliżył się do stóp tronu i ujrzał napawający grozą widok starego człowieka w szklanym balonie. No tak, w oczach Tyeverasa czaiły się błyski światła, a zaciśnięte bezkrwiste wargi wciąż jeszcze miały zdecydowany wyraz, ale skóra na czaszce była cienka jak pergamin, a długa broda, choć wciąż niezwykle czarna, okazała się przerzedzona i zwiotczała Valentine rzucił spojrzenie na twarz Hornkasta. - Czy rozpoznaje ludzi? Czy mówi? - Oczywiście. Zaczekaj chwilę. Oczy Valentine'a spotkały się z oczami Pontifexa. Wokół zapanowała przerażająca cisza. Stary człowiek zmarszczył czoło, poruszył się niemal niedostrzegalnie, wsunął język między wargi i wydał z siebie niezrozumiały, drżący dźwięk, przypominający kwilenie. - Pontifex pozdrawia swego ukochanego syna, Lorda Valentine'a, Koronala - powiedział Hornkast. Valentine z trudem opanował drżenie. - Powiedz jego majestatowi... powiedz mu... powiedz mu, że jego syn Lord Valentine, Koronal, przychodzi do niego z miłością i oddaniem, tak jak zawsze. Wedle panującego tu zwyczaju nikt nie zwracał się bezpośrednio do Pontifexa, tylko formułował zdania w taki sposób, by rzecznik mógł je powtarzać, choć w istocie nigdy tego nie robił. Pontifex znów przemówił tak niewyraźnie jak poprzednio. - Pontifex wyraża swoje zaniepokojenie z powodu wydarzeń, jakie ostatnio miały miejsce w królestwie. Zapytuje, czy Lord Valentine podejmie działania, by przywrócić rzeczom należny im porządek. - Powiedz Pontifexowi - rzekł Valentine - że wybieram się na Górę Zamkową, zwołując po drodze lud, aby zaprzysiągł mi wierność, a jego proszę o wydanie obwieszczenia piętnującego Dominina Barjazida, uzurpatora, i potępiającego tych wszystkich, którzy go wspierają.

Z ust Pontifexa zaczęły wypływać bardziej ożywione dźwięki, ostre i wysokie. Musiały go kosztować wiele wysiłku. - Pontifex życzy sobie zapewnienia, że będziesz unikał walki i masakry, oczywiście, jeśli to będzie możliwe. - Powiedz mu, że chciałbym odzyskać Górę Zamkową bez poświęcenia choćby jednego życia po którejkolwiek ze stron, choć nie sądzę, by mi się to udało. Od strony tronu dobiegały dziwne, bulgoczące dźwięki. Hornkast sprawiał wrażenie zakłopotanego. Stał z zadartą głową i uważnie nasłuchiwał. - Co on mówi? - szepnął Valentine. - Nie wszystko, co wypowiada jego majestat, winno być tłumaczone. Pontifex czasami porusza się w sferach zbyt odległych od naszych doznań. Valentine skinął głową. Spojrzał na groteskowego starca uwięzionego w kuli, bez której już by nie żył, zdolnego do porozumiewania się z otoczeniem jedynie za pomocą nieartykułowanych dźwięków. Patrzył na niego ze współczuciem, a nawet z miłością. Ponad stuletni i od dziesiątków lat największy monarcha na świecie ślini się teraz i paple jak dziecko. A jednak gdzieś w głębi gasnącego, rozmiękczonego mózgu, uwięzionego w pułapce słabego ciała, pulsuje jeszcze umysł dawnego Tyeverasa. Oglądać go w takim stanie, znaczyło zrozumieć bezsens najwyższej władzy: Koronal żył w świecie czynów i odpowiedzialności po to tylko, aby odziedziczyć Pontyfikat i na zawsze przepaść w Labiryncie i w szaleństwie starości. Valentine zastanawiał się teraz, jak długo jeszcze Pontifex będzie zakładnikiem własnego rzecznika, lekarza i wieszczki, nim ostatecznie uwolniony zostanie od życia, a kolejna wymiana władców sprowadzi na jego tron bardziej żywotnego mężczyznę. Teraz zrozumiał, dlaczego system rządów oddziela wykonawcę od prawdziwego władcy, dlaczego Pontifex z własnej woli odsuwa się od świata do Labiryntu. Tak, czas jego wielkości nastanie dopiero tu, na dole, ale jeśli bogowie pozwolą, to nastąpi to jeszcze nieprędko. - Powiedz Pontifexowi - rzekł - że Lord Valentine, Koronal, jego przepełniony czcią syn, uczyni wszystko, co będzie w jego mocy, aby spoić bolesne pęknięcia w tkance planety. Powiedz też Pontifexowi, że Lord Valentine liczy na jego poparcie. Po chwili milczenia z tronu popłynął potok niemożliwych do zrozumienia, przemieszanych ze sobą, popiskujących i bulgoczących dźwięków, to wznoszących się, to opadających niczym tajemnicze melodie Ghayrogów. Hornkast sprawiał wrażenie, że usiłuje uchwycić choćby pojedynczą sylabę, choćby pół sylaby. I choć Pontifex zamilkł, rzecznik, zmartwiony, nadal bezgłośnie poruszał ustami.

- Co to było? spytał Valentine. - On myśli, że jesteś Lordem Maliborem - powiedział Hornkast zgnębiony. Przestrzega cię przed niebezpieczeństwem wychodzenia w morze, przestrzega cię przed polowaniem na smoki morskie. - Mądra rada - rzekł Valentine. - Tylko nieco spóźniona. - Mówi, że życie Koronala jest zbyt cenne, aby je narażać dla takich rozrywek. - Powiedz mu, że się z nim zgadzam, a jeśli odzyskam Górę Zamkową, zajmę się wyłącznie obowiązkami i będę unikał podobnych zabaw. Lekarz Sepulthrove postąpił krok do przodu i powiedział cicho: - Jest już zmęczony. Obawiam się, że audiencja powinna się zakończyć. - Jedną chwilę - rzekł Valentine. Sepuldirove zmarszczył brwi, lecz Valentine, nie zważając na to, ponownie podszedł do stóp tronu, uklęknął i wyciągnął ramiona ku zamkniętej w szklanym balonie wiekowej istocie. Wślizgnąwszy się w pół-sen, wyszedł duchem naprzeciw Tyeverasovi, przekazując mu impulsy czci i miłości. Czy ktokolwiek przedtem okazał miłość potężnemu Pontifexowi? Najprawdopodobniej nie. A przecież przez dziesięciolecia ten człowiek był ośrodkiem i duszą Majipooru. Czyż więc teraz, kiedy zagubił się w wiecznym śnie o rządzeniu, tylko chwilami świadomy odpowiedzialności, która kiedyś była jego udziałem, nie zasługuje na miłość ze strony adoptowanego syna i przyszłego sukcesora? Valentine wyraził ją w takim stopniu, w jakim pozwalał na to diadem. Zdawało się, że Tyeveras okrzepł, że oczy mu rozbłysły, a policzki zaróżowiły się. Czy to uśmiech zagościł na pomarszczonych ustach? Czy lewa ręka podniosła się nieznacznie, w geście błogosławieństwa? Tak. Tak. Tak. Nie ulegało wątpliwości, że ciepło duszy Valentine'a ogarnęło Pontifexa. Tyeveras wypowiedział kilka niemal spójnych słów. - Pontifex obdarza cię swoim wsparciem, Lordzie Valentine - rzekł Hornkast. Żyj długo, stary człowieku, pomyślał Valentine, podnosząc się i kłaniając. Prawdopodobnie wolałbyś zasnąć na zawsze, ale muszę ci życzyć długiego życia, nawet jeśli masz go dość, ponieważ nie pora jeszcze na mnie. Czeka mnie praca na Górze Zamkowej. Odwrócił się. - Chodźmy - powiedział do pięciorga ministrów. - Otrzymałem to, po co przyszedłem. Wymaszerowali z sali tronowej statecznym krokiem. Kiedy drzwi zasunęły się za nimi, Valentine spojrzał na Sepulhtrove'a i powiedział: - Jak długo może żyć w takim stanie?

Lekarz wzruszył ramionami. - Prawie w nieskończoność. Układ wspomagający, który podtrzymuje jego życie, jest doskonały. Z drobnymi naprawami co jakiś czas, może działać następne sto lat. - To nie będzie konieczne. Ale mógłby żyć dla nas następne dwanaście czy piętnaście. Co ty na to? - Możesz na mnie liczyć - powiedział Sepulthrove. - Dobrze. Bardzo dobrze. - Valentine popatrzył na znikający w górze błyszczący korytarz. Był w Labiryncie wystarczająco długo. Nadszedł czas, aby wrócić do świata pełnego słońca, wiatru i życia, i załatwić sprawy z Domininem Barjazidem. Powiedział do Hornkasta: - Odprowadź mnie do moich ludzi i przygotuj dla nas transport do zewnętrznego świata. Ale jeszcze przed odjazdem chciałbym przyjrzeć się dobrze armii, którą, jak sądzę, oddasz do mojej dyspozycji. - Oczywiście, mój panie - odpowiedział najwyższy rzecznik. Mój panie. Pierwsza oznaka podporządkowania się ministrów Pontifexa jego władzy. Główna bitwa była jeszcze przed nim, ale słysząc te dwa krótkie słowa Valentine poczuł się tak, jakby już odzyskał Górę Zamkową.

KSIĘGA ZAMKU

Rozdział 1 Droga w górę, ku wyjściu z Labiryntu, zabrała Valentine'owi znacznie mniej czasu niż droga w dół, ponieważ zjeżdżając nie kończącą się spiralą korytarzy był nikomu nie znanym łowcą przygód, wyszarpującym swą przeszłość z rąk obojętnej biurokracji; podróż powrotną odbywał natomiast jako władca. Nie musiał się wspinać - poziom za poziomem, pierścień za pierścieniem - przez gmatwaninę korytarzy siedziby Pontifexa; mógł ominąć Dom Kronik, Arenę, Plac Masek, Salę Wiatrów i całą resztę. Teraz on i jego świta wznosili się szybko i bez przeszkód, korzystając z przejścia zarezerwowanego wyłącznie dla władców. Chociaż w ciągu zaledwie kilku godzin znalazł się w zewnętrznym pierścieniu, w tamtym jasno oświetlonym, ludnym zajeździe, mimo to wieści o nim i tak zdołały go wyprzedzić. Wiedziano już, że w Labiryncie przebywa Koronal, tajemniczy i odmieniony, niemniej jednak Koronal, toteż kiedy wyłonił się z królewskiego korytarza, stanął oko w oko z wielkim tłumem, przyglądającym mu się jak dziwolągowi o dziesięciu głowach i trzydziestu nogach. Tłum milczał. Ktoś go pozdrowił, ktoś zakrzyknął jego imię, jednak większość zadowalała się zwykłym gapieniem. Pomijając niezwykłość zdarzeń, Labirynt był domeną Pontifexa i Valentine wiedział, że hołdy, jakich Koronal mógł się spodziewać w każdym zakątku Majipooru, tutaj były nie do pomyślenia. Lęk, owszem, również szacunek, lecz przede wszystkim ciekawość. Żadnych pozdrowień, żadnych wiwatów, jakimi na oczach Valentine'a obdarzano fałszywego Koronala podczas uroczystego przejazdu przez Pidruid. Nie szkodzi, pomyślał Valentine. Odzwyczaił się od odbierania hołdów, poza tym nigdy o nie nie dbał. Wystarczało całkowicie, że uznano w nim tego kogoś, za kogo się podawał. - Czy wszędzie pójdzie tak łatwo? - spytał Deliambera. - Czy wystarczy, bym przejechał przez Alhanroel, głosząc po drodze, że jestem prawdziwym Lordem Valentinem, aby wszystko dostało się w moje ręce? - Wielce w to wątpię. Barjazid wciąż nosi oblicze Koronala i dzierży insygnia władzy. Tu, na dole, jeśli ministrowie Pontifexa mówią, że jesteś Koronalem, to obywatele czczą cię jako Koronala. Gdyby powiedzieli, że jesteś Panią Wyspy, prawdopodobnie czczono by cię jako Panią Wyspy. Myślę, że na zewnątrz może być inaczej. - Nie chcę żadnego przelewu krwi, Deliamberze. - Nikt tego nie chce, a mimo to, nim ponownie zasiądziesz na tronie Confalume'a, krew popłynie. Tego nie da się uniknąć, Valentine.

- Wolałbym raczej zostawić władzę w rękach Barjazida - powiedział posępnie Valentine - niż pchnąć kraj na drogę krwawego konfliktu. Nade wszystko cenię sobie pokój. - I pokój nastanie - rzekł mały czarodziej. - Ale drogi, które do niego wiodą, nie zawsze są spokojne. Popatrz, tam zbiera się twoja armia, Valentine! Zbliżali się do gromady ludzi, zarówno znanych im, jak i obcych. Byli wśród nich wszyscy, którzy weszli z Valentinem do Labiryntu, cała grupa, jaką zebrał podróżując przez świat: Skandarzy, Lisamon Hultin, Vinorkis, Khun, Shanamir, Lorivade, straż przyboczna Pani i cała reszta. Ale było też parę setek ludzi w barwach Pontifexa. Był to pierwszy oddział - czego? Nie wojska, gdyż Pontifex nie dysponował wojskiem. Może straży obywatelskiej? Tak czy inaczej, była to armia Valentine'a. - Moja armia - rzekł Valentine. To słowo miało gorzki posmak. - Armie są reliktem z czasów Stiamota, Deliamberze. Ile tysięcy lat minęło od ostatniej wojny na Majipoorze? - Planeta od dawna jest spokojna - odpowiedział Vroon. - Niemniej jednak małe armie istnieją. Straż przyboczna Pani, słudzy Pontifexa - a co powiesz o rycerzach Koronala? Jak ich nazwiesz, jeśli nie armią? Noszą broń, odbywają musztry na polach Góry Zamkowej. Kim oni są? Towarzystwem, spędzającym czas na rozrywkach? - Tak myślałem, Deliamberze, kiedy byłem jednym z nich. - Czas zacząć myśleć inaczej, mój panie. Rycerze Koronala to trzon wojska i tylko ktoś naiwny mógłby sądzić, że jest inaczej. Przekonasz się o tym, gdy podejdziesz bliżej Góry Zamkowej. - Czy do walki ze mną Dominin Barjazid może poprowadzić moich rycerzy? - spytał przerażony Valentine. Vroon popatrzył na niego przeciągle. - Mężczyzna, zwany przez ciebie Domininem Barjazidem, jest w tej chwili Lordem Valentinem, Koronalem, któremu rycerze z Góry Zamkowej zaprzysięgli wierność. Czy zapomniałeś o tym? Przy odrobinie szczęścia i przebiegłości może potrafisz ich przekonać, że przysięgali na duszę Valentine'a, a nie na jego twarz i brodę. Ale i tak niektórzy z nich pozostaną wierni człowiekowi będącemu według nich Koronalem i w jego imieniu podniosą miecze przeciwko tobie. Serce Valentine'a ścisnęło się bólem. Od kiedy odzyskał pamięć, nie raz i nie dwa myślał o towarzyszach z poprzedniego życia, o szlachetnych mężczyznach i kobietach, z którymi razem dorastał, z którymi w szczęśliwszych dniach nabierał książęcej ogłady, których miłość i przyjaźń była dla niego wszystkim, aż do chwili, kiedy uzurpator to zniszczył. Nieustraszony myśliwy Elidath z Morvole i jasnowłosy, pełen życia Stasilaine, i Tunigorn,

tak szybki w strzelaniu z łuku, i wielu innych - niewyraźne postaci z przeszłości, po których pozostały mu tylko imiona. A przecież już wkrótce cienie mogą ożyć i nabrać poprzednich barw i wyrazistości. Czy jego przyjaciele, jego ukochani towarzysze z dawnych lat, mogliby walczyć przeciwko niemu? Jeśli będzie musiał walczyć z nimi ze względu na dobro Majipooru, zrobi to, lecz jest to przerażająca perspektywa. Potrząsnął głową. - Może uda nam się tego uniknąć. Chodź - powiedział. - Pora opuścić to miejsce. W pobliżu wejścia zwanego Bramą Wody Valentine radośnie przywitał się ze swoją świtą i wyszedł naprzeciw oficerom, których ministrowie Pontifexa oddali do jego dyspozycji. Oficerowie wyglądali na bystrych chwatów, wyraźnie zadowolonych z opuszczenia ponurych głębin Labiryntu. Ich przywódcą był Ermanar, niewysoki, krępy mężczyzna, rudawy, krótko ostrzyżony, z przyciętą w szpic brodą, który ze względu na wzrost, sposób poruszania się i prostolinijność z powodzeniem mógłby być bratem Sleeta. Od razu przypadł Valentine'owi do gustu. Ermanar pozdrowił go szybkim, dość niedbałym znakiem gwiazdy, uśmiechnął się serdecznie i powiedział: - Nie odstąpię od twego boku, panie, dopóki nie odzyskasz Zamku. - Oby podróż na północ była łatwa - rzekł Valentine. - Czy wybrałeś już drogę? - Myślę, że najkrótsza prowadzi w górę Glayge, rzecznym statkiem, nie uważasz? Ermanar skinął głową. - W każdej innej porze roku, tak. Ale tegoroczne jesienne deszcze były bardzo obfite. Wyciągnął małą mapę centralnego Alhanroelu, na której regiony między Labiryntem a Górą Zamkową odbijały się jaskrawą czerwienią od szarego tła. - Zobacz, mój panie, tędy Glayge spływa z Góry Zamkowej, tu wpada do jeziora, a tu płynie dalej aż do Bramy Wody, tuż obok nas. Właśnie teraz rzeka wezbrała i na przestrzeni setek mil między Pendiwane a jeziorem jest niebezpieczna. Proponuję drogę lądową, przynajmniej do Pendiwane. Stamtąd spróbujemy popłynąć statkami, docierając niemal do źródeł Glayge. - To brzmi rozsądnie. A czy znasz tutejsze drogi? - Nie najgorzej, mój panie. - Postukał palcem w mapę. - Wiele zależy od tego, czy dolina Glayge jest zalana tak, jak o tym donoszą. Najchętniej, po okrążeniu jeziora od północy, nie oddalałbym się zbytnio od rzeki. - A jeśli dolina jest zalana? - To są jeszcze inne drogi, bardziej na północ, tylko że biegną przez nieprzyjemne, suche, niemal pustynne okolice. Moglibyśmy mieć kłopoty z zaopatrzeniem. I znaleźlibyśmy się o wiele za blisko, jak na mój gust, tego miejsca. - Wskazał na mapie punkt leżący na

północny zachód od jeziora Roghoiz. - Velalisier? - spytał Valentine. - Niepokoją cię jego ruiny? Dlaczego? - To niezdrowe miejsce, mój panie, miejsce nieszczęsne. Zamieszkane przez duchy. Wyczuwa się tam atmosferę nie pomszczonych krwawych zbrodni. Nie podobają mi się historie opowiadane o Velalisier. - Wezbrana rzeka z jednej strony, a straszące duchami ruiny z drugiej, tak? - Valentine uśmiechnął się. - Dlaczego zatem nie mielibyśmy pójść południową stroną Glayge? - Południową? Nie, mój panie. Czy przypominasz sobie pustynię, przez którą jechałeś z Treymone? Tutaj jest znacznie gorzej, ani kropli wody, nic do jedzenia - kamienie i piasek. Wolałbym pójść środkiem Velalisier, niż zmierzyć się z południową pustynią. - A zatem nie mamy wyboru, prawda? Pozostaje nam droga wzdłuż doliny Glayge. Miejmy nadzieję, że nie jest zalana wodą. Kiedy wyruszamy? - Kiedy tylko zechcesz, mój panie. - Za dwie godziny - rzekł Valentine.

Rozdział 2 Wczesnym popołudniem oddziały Lorda Valentine'a opuściły Labirynt przez Bramę Wody, główne wejście do miasta Pontifexa, wygodne i wspaniale zdobione, przez które zgodnie z tradycją przechodzili władcy. Odjazd Valentine'a i jego towarzyszy obserwowała ciżba mieszkańców Labiryntu. Znów można było zobaczyć słońce. Znów można było oddychać świeżym powietrzem doliny Glayge. Valentine jechał w pierwszym z długiego sznura ślizgaczy. Rozkazał szeroko otworzyć okna. - Jak młode wino! - zawołał zachłystując się. - Ermanarze, jak możesz znosić życie w Labiryncie, wiedząc, że właśnie tak jest na zewnątrz? - Tam się urodziłem - spokojnie odrzekł oficer. - Moja rodzina służy Pontifexowi od pięćdziesięciu pokoleń. Jesteśmy przyzwyczajeni do tamtejszych warunków. - To może, według ciebie, powietrze tu jest zbyt ostre? - Ostre? - Ermanar popatrzył zaskoczony. - Ależ skąd! Doceniam jego zalety, mój panie. Tylko zdaje mi się - jak to wyrazić? - zdaje mi się, że dla mnie jest zbyteczne. - Dla mnie nie - powiedział Valentine śmiejąc się. - I popatrz, jak wszystko wygląda świeżo, jak odświętnie! - Jesienne deszcze - odrzekł Ermanar. - To one wniosły życie do doliny. - Powiedziałabym, że tym razem nawet zbyt wiele życia - wtrąciła Carabella. - Czy wiesz już, jak wielka jest powódź? - Wysłałem zwiadowców - odpowiedział Ermanar. - Niedługo się dowiemy. Karawana posuwała się do przodu przez spokojną, łagodną okolicę, trzymając się północnego brzegu rzeki, która na tym odcinku nie wyglądała zbyt groźnie. Jak cichy, srebrzący się w przedwieczornym słońcu strumień, pomyślał Valentine. Bo też nie była to jeszcze prawdziwa rzeka, lecz zaledwie kanał, zbudowany tysiące lat temu w celu połączenia jeziora Roghoiz z Labiryntem. Sama Glayge, jak pamiętał, była znacznie bardziej imponująca, choć w porównaniu z olbrzymim Zimrem, który płynął na drugim kontynencie wyglądała jak strumyczek. Tamtym razem, kiedy odwiedzał Labirynt, było lato, i to suche. Wtedy Glayge spokojnie toczyła swe wody. Teraz jednak była inna pora roku i Valentine nie miał ochoty na sprawdzanie, jak wygląda rzeka w czasie powodzi; zbyt dobrze jeszcze pamiętał grzmiącą Steiche. Z dwojga złego wolałby odbić nieco na północ, a nawet nie bałby się przejść koło ruin Velalisier, wbrew przesądom Ermanara. Tej nocy Valentine doświadczył pierwszego bezpośredniego kontrataku uzurpatora: w

czasie snu otrzymał przesianie od Króla, przesłanie o bezsprzecznie zgubnej wymowie. Najpierw poczuł, jak jego mózg wypełnia się ciepłem, jak to ciepło narasta, zamienia się w żar i szalejącą pożogą napiera na skorupę czaszki. Następnie jego duszę zalało ostre światło. Skronie pulsowały bólem. I wtedy przyszła fala wstydu wywołanego świadomością poniesionych niepowodzeń i klęsk; poczuł się oskarżony o zdradę i oszustwo wobec ludzi, którymi miał rządzić. Valentine znosił przesłanie tak długo, jak potrafił. W końcu przebudził się z krzykiem, zlany potem, rozdygotany, tak samo rozbity jak przy poprzednich snach. - Mój panie? - szepnęła Carabella. Usiadł i wziął twarz w dłonie, niezdolny, by cokolwiek powiedzieć. Carabella tuliła go i gładziła po włosach. - Przesłanie - rzekł wreszcie. - Od Króla. - Już się skończyło, mój kochany, już po wszystkim, już po wszystkim. - Kołysała go w uścisku, aż strach i przerażenie zaczęły go opuszczać. Odsłonił oczy. - Najgorsze - powiedział. - Gorsze od tamtego w Pidruid, podczas naszej pierwszej nocy. - Co mogłabym zrobić dla ciebie? - Nic. Chyba nic. - Valentine potrząsnął głową. - Odnaleźli mnie - wyszeptał. - Król nadał czyta w mojej duszy i teraz nie zostawi mnie w spokoju. - To był tylko senny koszmar, Valentine... - Nie. Nie. Przesłanie od Króla, pierwsze z wielu. - Sprowadzę Deliambera - powiedziała. - On będzie wiedział, co zrobić. - Zostań, Carabello. Nie odchodź ode mnie. - Nic złego już cię nie czeka. Nie możesz mieć przesłania po przebudzeniu. - Nie zostawiaj mnie samego - poprosił. Ona jednak, uspokoiwszy go i nakłoniwszy pieszczotami do położenia się, poszła po czarodzieja. Przejęty i zmartwiony Deliamber szybko dotknął Valentine'a, aby sprowadzić na niego sen pozbawiony marzeń. Następnej nocy Valentine w ogóle bał się zasnąć, w końcu jednak sen go zmorzył i przyniósł kolejne przesłanie, straszniejsze od poprzedniego. W jego umyśle znów roztańczyły się obrazy - wypełnione światłem i szkaradnymi twarzami balony, prześmiewające się, drwiące i oskarżające, bryzgi farby, miotający ostrymi strzałami gorący blask. A potem otoczyli go bezkształtni, niesamowici Metamorfowie, którzy kiwali na niego długimi cienkimi palcami, śmiali się piskliwie i głucho i wyzywali go od tchórzy, cherlaków, głupców

i dzieci. A obrzydliwe służalcze głosy wyśpiewywały na fałszywą nutę krótką dziecięcą piosenkę: Serce ma Król Drzemko Zimne jak u gada. Ni oka me zmruży, Ni z nikim nie gada. Śmiech, nieharmonijna muzyka, szepty tuż za progiem słyszalności, długie szeregi szkieletów, tańczący martwi bracia Skandarzy, upiorni i okaleczeni, przyzywający go po imieniu... Valentine zmusił się do przebudzenia i długo w nocy krążył po ciasnym pojeździe, słaby i wyczerpany. Przyszła następna noc i znów miał przesłanie, gorsze od poprzednich. - Czy już nigdy nie zasnę spokojnie? - załamany, z pobladłą twarzą witał przybywających z pomocą Deliambera i hierarchinię Lorivade. - Słyszałam o twoich kłopotach - powiedziała Lorivade. - Czy Pani nie pokazała ci, jak należy użyć diademu, aby bronić się przed nimi? Valentine spojrzał na nią zdziwiony. - Co takiego? - Jedna władza nie powinna atakować drugiej, mój panie. - Dotknęła srebrnej opaski na jego czole. - Diadem odparuje cios, o ile użyjesz go właściwie. - Co mam zrobić? - Kiedy kładziesz się do snu - powiedziała - wznoś wokół siebie mur z siły. Naznaczaj go swą osobowością. Wypełniaj powietrze własnym duchem. Wtedy nie wyrządzi ci krzywdy żadne przesłanie. - Czy nauczysz mnie tego? - Spróbuję, mój panie. W ogólnym stanie wyczerpania, w jakim się znalazł, wszystko, co mógł z siebie dać, było zaledwie cieniem siły, jaką powinien dysponować Koronal, i chociaż Lorivade przez godzinę ćwiczyła z nim użycie diademu, tej nocy doświadczył czwartego przesłania. Było ono jednak słabsze od poprzednich i Valentine zdążył zapaść w spokojny sen, zanim dopadły go zmory. W ciągu dnia niemal w pełni przyszedł do siebie i wypróbowywał diadem przez długie godziny.

Przesłania, które zjawiały się podczas kolejnych nocy, były słabe i nie zdołały przebić się przez jego pancerz. Valentine odpierał ataki, coraz bardziej ufny w siebie. Po jakimś czasie zmęczyła go ciągła czujność, lecz kiedy wyczuł, że macki Króla Snów znów zakradają się do jego duszy, na powrót wzmocnił swoje straże i nie pozwolił się zranić. Jeszcze pięć dni posuwali się na północ dolnym biegiem Glayge, a szóstego wrócili z wieściami zwiadowcy Ermanara. - Powódź nie przedstawia się tak groźnie, jak o tym mówiono - rzekł Ermanar. Valentine skinął głową. - Doskonale. Czyli nadal zmierzamy w stronę jeziora i tam wsiadamy na okręty. - Między nami a jeziorem znajdują się wrogie siły. - Koronala? - Można tak sądzić, mój panie. Zwiadowcy powiedzieli tylko tyle, że weszli na Skarpę Lumanzar, z której roztacza się widok na jezioro i przylegającą doń równinę, i że na tej równinie zobaczyli wojsko i znaczną liczbę mollitorów. - Nareszcie wojna! - krzyknęła Lisamon Hultin. Nie wyglądała na niezadowoloną. - Nie - rzekł zasępiony Valentine. - Na wojnę jeszcze za wcześnie. Jesteśmy tysiące mil od Góry Zamkowej. Nie możemy rozpoczynać walki tak daleko na południu. A poza tym wciąż mam nadzieję, że uda nam się uniknąć działań wojennych albo przynajmniej odwlec je tak długo, jak się da. - Co teraz poczniemy, mój panie? - Będziemy posuwać się naprzód doliną Glayge, jak dotychczas, lecz gdy armia wykona przeciw nam jakiś ruch, ruszymy na północny zachód. O ile będzie to możliwe, chciałbym obejść ich i pożeglować w górę rzeki. Niech sobie siedzą przy Roghoiz i czekają na nas daremnie. Ermanar zamrugał, zdumiony. - Obejść ich pozycje? - Wydaje mi się, że Barjazid umieścił ich tam, aby strzegli dojścia do jeziora. Nie powinni iść za nami daleko w głąb lądu. - Ale w głębi lądu... - Wiem. - Valentine położył dłoń na ramieniu Ermanara i odezwał się łagodnie, wkładając w wypowiadane słowa tyle ciepła i współczucia, ile potrafił: - Wybacz mi, przyjacielu, musimy jednak obejść rzekę aż po Velalisier. - Te ruiny przerażają mnie, mój panie. Zresztą nie tylko mnie. - To prawda. Ale mamy ze sobą potężnego czarodzieja i wielu dzielnych ludzi. Co może jakiś duch albo i dwa zrobić takiej Lisamon Hultin, Khunowi z Kianimotu, Sleetowi czy

Carabelli? Choćby i Zalzanowi Kavolowi? Wystarczy, że Skandar ryknie, a wszystkie duchy uciekną aż do Stoien! - Mój panie, twoje słowo jest dla mnie rozkazem, lecz ja już od chłopięcych lat wysłuchiwałem opowieści o Velalisier. - A czy byłeś tam kiedykolwiek? - Oczywiście, że nie. - A czy znasz kogoś, kto był? - Nie, mój panie. - Czy wobec tego możesz powiedzieć, że posiadasz wiedzę, choćby niewielką, o czyhających w owym miejscu niebezpieczeństwach? Ermanar bawił się puklami swojej brody. - Nie, mój panie. - Przed nami stoi wroga armia i horda przerażających mollitorów. Nie mamy pojęcia, na co stać duchy, natomiast znamy nieszczęścia, jakie niesie ze sobą wojna. Moim zdaniem, należy unikać walki i spróbować poradzić sobie z duchami. - Wolałbym, żebyśmy poszli inną drogą - powiedział Ermanar, usiłując się uśmiechnąć. - Będę jednak trwał przy twoim boku, mój panie, nawet jeżeli zażądasz, abym przeszedł pieszo przez Velalisier i to w bezksiężycową noc. Możesz na mnie polegać. - W porządku - rzekł Valentine. - A ja ci gwarantuję, że wyjdziemy z Velalisier nie tknięci przez upiory. Przez jakiś czas trzymali się tej samej drogi, mając po prawej stronie rzekę. Teren podnosił się stopniowo, choć, jak Valentine wiedział, tym niewielkim tarasikom i fałdkom daleko było jeszcze do wielkich wypiętrzeń skorupy planety, które otaczały Górę Zamkową. Wkrótce zostawili rzekę w dole, sto stóp poniżej - lśniła stamtąd jasną wąską wstęgą, ujętą w obramowanie przybrzeżnych zarośli - a droga zaczęła się wspinać na pochyłe zbocze. Ermanar powiedział, że właśnie wchodzą na Skarpę Lumanzar, ze szczytu której roztacza się rozległy widok. Valentine wziął ze sobą Deliambera, Sleeta i Ermanara i podszedł do krawędzi skarpy, aby zbadać sytuację. Pod nimi opadały w dół naturalne tarasy, jeden za drugim, aż do szerokiej, wielkiej równiny, ozdobionej pośrodku błyszczącym jeziorem Roghoiz. Jezioro przypominało ocean. Valentine pamiętał, że było olbrzymie i takie być powinno, ponieważ Glayge zasilała je wszystkimi wodami z południowo-zachodnich stoków Góry Zamkowej, ale nie spodziewał się, że jakikolwiek zbiornik wodny może urosnąć do takich rozmiarów. Teraz już wiedział, dlaczego na jego brzegach budowano domy na

wysokich palach: jezioro przesunęło swe wody daleko poza granice miast, podmywając niższe kondygnacje budynków. - Bardzo wezbrało - powiedział do Ermanara. - Tak, powiększyło się chyba dwukrotnie. Ale powiadają, że bywało jeszcze gorzej. - Jak to zwykle w opowieściach - rzeki Valentine. - A gdzie armia, którą widzieli twoi zwiadowcy? Ermanar przeczesywał wzrokiem okolicę, posługując się przy tym lunetą. Może, pomyślał Valentine, wojsko wróciło na Górę Zamkową, a może zwiadowcy się omylili, może nie było tu w ogóle żadnej armii, może... - Tam, panie - rzeki w końcu Ermanar. Valentine wziął lunetę i spojrzał w dół. W pierwszej chwili zobaczył tylko drzewa i łąki oraz rozlane szeroko wody jeziora. Ermanar nastawił lunetę w odpowiednim kierunku i wreszcie Valentine ujrzał żołnierzy, którzy oglądani gołym okiem mogli uchodzić za zastępy mrówek. Ale to nie były mrówki. Przy jeziorze biwakowało może tysiąc żołnierzy, może półtora - nie jakaś gigantyczna armia, ale zupełnie spora jak na świat, w którym takie zjawisko jak wojna dawno już poszło w zapomnienie. Liczebnością kilkakrotnie przewyższała siły Valentine'a. Obok pasło się osiemdziesiąt albo i sto mollitorów - masywnych zwierząt, pokrytych skórą twardą jak pancerz, których syntetyczne początki sięgały czasów starożytnych. Podczas turniejów rycerskich mollitorów często używano do walki. Z zadziwiającą prędkością poruszały się na krótkich, grubych nogach i były zdolne dokonywać wielkich zniszczeń, kiedy spod twardych pancerzy wysuwały ociężałe łby o czarnych szczękach, by nimi chwytać, miażdżyć i rozszarpywać. Valentine już widywał pola zryte ich zakrzywionymi pazurami, gdy monitory, zaślepione tępym gniewem, wodziły się tam i z powrotem, taranując jeden drugiego. Kilkanaście takich stworów ustawionych w poprzek drogi było skuteczniejszą zaporą niż gruby mur. - Moglibyśmy pokonać ich przez zaskoczenie - powiedział Sleet. - Wysłać na dół jeden oddział, aby wywołał zamieszanie wśród mollitorów, okrążyć ich z drugiej strony i... - Nie - rzekł Valentine. - Walcząc nietrudno popełnić błąd. - Jeśli się spodziewasz - upierał się Sleet - że odzyskasz Zamek, w taki sposób, by nikt nawet palca sobie nie skaleczył, to... - Spodziewam się rozlewu krwi - powiedział szorstko Valentine. - Chciałbym jednak, żeby był jak najmniejszy. Tamci żołnierze są wojskiem Koronala, a nie zapominaj, kto jest

prawdziwym Koronalem. Oni nie są moimi wrogami. Jedynym wrogiem jest Dominin Barjazid. Będziemy walczyć tylko w ostateczności, Sleet. - A więc ruszamy inną drogą, tak? - spytał zasępiony Ermanar. - Tak. Skierujemy się teraz na północny zachód, w stronę Velalisier. Potem obejdziemy z daleka jezioro i dalej, w górę doliny do Pendiwane, o ile po drodze nie czekają na nas inne wojska. Czy masz mapy? - Tylko plany tej doliny i mniej więcej do połowy drogi do Velalisier. Reszta to pustkowia, mój panie. Mapy na niewiele się zdadzą. - Wobec tego poradzimy sobie bez nich - rzekł Valentine. Kiedy karawana zjechała ze Skarpy Lumanzar do skrzyżowania dróg i kiedy byli już z dala od jeziora, Valentine wezwał do swojego wozu diuka Nascimonte'a. - Kierujemy się w stronę Velalisier - powiedział - i być może będziemy zmuszeni przejechać przez miasto. Czy znasz tamte okolice? - Odwiedziłem je raz, kiedy byłem znacznie młodszy. - Szukałeś duchów? - Szukałem skarbów z dawnych czasów, aby ozdobić nimi mój dwór. Niewiele znalazłem. Miasto musiało być splądrowane zaraz po zagładzie. - I nie bałeś się grabić miejsc, w których straszy? Nascimonte wzruszył ramionami. - Znałem te legendy, ale byłem młodszy i niezbyt bojaźliwy. - Porozmawiaj z Ermanarem - rzekł Valentine. - Przedstaw mu się, jako ktoś, kto był w Velalisier i przeżył. Czy możesz przeprowadzić nas tamtędy? - Moje wspomnienia o tamtych miejscach mają już czterdzieści lat, mój panie. Ale postaram się. Przeglądając niekompletne mapy dostarczone przez Ermanara, Valentine doszedł do wniosku, że jedyna droga, która nie prowadzi niebezpiecznie blisko oczekującej nad jeziorem armii, musi zahaczyć o skraj zniszczonego miasta, jeśli nie prowadzić przez jego środek. Nie martwił się tym. Ruiny Velalisier, jakkolwiek bardzo przerażały łatwowiernych, były, według wszelkich doniesień, obiektem godnym obejrzenia. Niepodobna także, aby oczekiwały tam na niego wojska Dominina Barjazida. Objazd mógł im wyjść na dobre i zmylić fałszywego Koronala, który spodziewa się, że Valentine wybierze najprostszą drogę w górę Glayge. A jeśli podróż przez pustynię nie wystawi ich na zbyt ciężką próbę, może zdołają cały czas trzymać się z dala od rzeki i zdobyć przewagę dzięki zaskoczeniu, skręcając ku Górze Zamkowej w ostatniej chwili. Niech Velalisier ukaże im wszystkie duchy, jakie posiada, pomyślał Valentine. Lepiej ucztować z upiorami, niż zejść ze Skarpy Lumanzar wprost w paszcze mollitorów Barjazida.

Rozdział 3 Droga wokół jeziora zagłębiała się coraz bardziej w wypaloną słońcem, jałową krainę. Tłusta i ciemna aluwialna gleba zalanej powodzią równiny ustąpiła miejsca zrudziałemu, lekkiemu, piaszczystemu gruntowi, w którym z trudem utrzymywały się przy życiu nieliczne powykręcane i cierniste rośliny. Bitą nawierzchnię zastąpił wyboisty, pokryty żwirem trakt, wspinający się powoli na niskie wzgórza oddzielające Roghoiz od pustyni należącej do równiny Velalisier. Ermanar, chcąc uniknąć bezpośredniej bliskości ruin, wysłał przodem zwiadowców, aby szukali przejezdnej drogi na stoku opadającym na stronę jeziora. Nie znaleźli tam jednak żadnego traktu, nie licząc kilku wydeptanych przez myśliwych szlaków, niedostępnych dla pojazdów. A zatem trzeba było przeciąć wzgórza i zjechać ku nawiedzanym przez duchy okolicom. Rozpoczęli zjazd późnym popołudniem. Wraz z nimi ze wschodu nadciągnęły ciężkie chmury, pędzone prawdopodobnie przez szalejącą nad górną Glayge burzę. O zachodzie słońca niebo zamieniło się w wielką, krwawą płaszczyznę, a tuż przed zapadnięciem ciemności rozdarła je szczelina, przez którą przebiły się trzy ciemnoczerwone promienie, zalewając dolinę i ruiny Velalisier dziwnym, nieziemskim światłem. Oczom podróżnych ukazało się morze niebieskich kamieni. Od zachodu miasto otaczał mur potężnych, ciosanych monolitów, nałożonych na siebie po dwa i po trzy. Mur ciągnął się ponad milę i kończył bezładną stertą kamiennych bloków. Tuż obok, na wyciągnięcie ręki, wyraźnie rysowały się kontury strzaskanych budowli - wielkie skupisko pałaców i dziedzińców, bazylik i innych świątyń, na wpół przysypanych lotnymi piaskami. Od wschodu wznosił się szereg sześciu olbrzymich wysmukłych piramid, stojących jedna tuż obok drugiej, w równej linii. Sterczał też kikut siódmej, którą musiała powalić potężna siła, gdyż roztrzaskane głazy wciąż jeszcze zaścielały ziemię na znacznej przestrzeni. Nieco dalej, tam, gdzie górska droga wkraczała do miasta, znajdowały się dwie kamienne platformy, wyniesione z dna doliny w górę na osiem czy dziesięć stóp, wystarczająco duże, by pokaźna armia mogła odbywać na nich manewry. Jeszcze dalej Valentine zauważył olbrzymi kształt czegoś, co mogło być kiedyś areną; otaczające ją wysokie ściany miały mnóstwo okien, a w jednym miejscu były przerwane i straszyły poszarpaną wyrwą. Zdumiewała zarówno olbrzymia przestrzeń, jak i rozmiary wszystkiego, co się na niej znajdowało. W porównaniu z tym miejscem ruiny po drugiej stronie Labiryntu, wśród których zastał ich diuk Nascimonte, wydawały się nic nie znaczące.

Szczelina w chmurach nagle się zamknęła. Zgasło ostatnie światło dnia i nastała noc, a wraz z nią zniszczone miasto zamieniło się w pobojowisko bezkształtnych form, sterczących na tle nieba i tworzących chaotyczną linię garbów. - Droga, mój panie - powiedział Nascimonte - biegnie między dwiema platformami, między grupą budynków, okrąża piramidy i prowadzi ku północno-wschodniej stronie miasta. Trudno będzie jechać nią po nocy, choćby i w świetle księżyca. - Nie musimy jechać po nocy. Rozbijemy tutaj obozowisko, a w drogę wyruszymy rankiem. Chcę wykorzystać pobyt wśród ruin i jeszcze dziś je zwiedzić - oświadczył Valentine, wywołując tym chrząknięcie i stłumiony kaszel Ermanara. - Odwagi - powiedział półgłosem, patrząc na ściągniętą twarz małego oficera. - Myślę, że duchy zostawią nas dziś w spokoju. - Mój panie, to wcale nie jest zabawne. - Ja nie żartowałem, Ermanarze. - Pójdziesz sam między ruiny? - Sam? Chyba nie. Deliamberze, czy będziesz mi towarzyszył? Sleecie? Carabello? Zalzanie Kavolu? A ty, Nascimonte - odwiedziłeś już raz to miejsce, więc boisz się chyba mniej niż my. Co na to powiesz? - Jestem do twoich usług, Lordzie Valentine - zaśmiał się herszt bandy. - W porządku. A ty, Lisamon? - Oczywiście, mój panie. - No to mamy siedmioro zwiadowców. Wyprawimy się zaraz po kolacji. - Ośmioro, mój panie - rzekł pośpiesznie Ermanar. Valentine zmarszczył czoło. - Chyba nie ma potrzeby... - Mój panie, przysiągłem wytrwać przy twoim boku, aż odzyskasz Zamek. Jeżeli ty idziesz do wymarłego miasta, ja idę tam również. Jeśli niebezpieczeństwa są urojone, nie ma się czego bać, lecz jeśli są realne, moje miejsce jest przy tobie. Proszę, mój panie. Słowa Ermanara zabrzmiały szczerze. Twarz miał napiętą i wymuszony uśmiech, ale, pomyślał Valentine, pewnie bardziej z lęku przed wyłączeniem go z ekspedycji niż ze strachu przed tym, co czai się w ruinach. - Świetnie - rzekł Valentine. - Wyprawa ośmiorga badaczy. Tej nocy była prawie pełnia i zimny blask księżyca, bardziej niż miękkie, dziwnie czerwone światło zmierzchu, wydobywał z mroku każdy szczegół martwego miasta, bezlitośnie ukazując skutki tysięcy lat zapomnienia. Przy wejściu zniszczona i niemal nieczytelna płyta głosiła, że nakazem Koronala Lorda Siminave i Pontifexa Calintane Velalisier staje się zabytkiem historycznym. Ci dwaj rządzili jednak jakieś pięć tysięcy lat

temu i nic nie wskazywało na to, żeby ktokolwiek potem dbał o ów zabytek. Kamienne płyty wznoszących się przy drodze dwóch wielkich platform były pogruchotane i nierówne. W bruzdach między nimi pieniły się małe, niepozorne chwasty, które z nieustępliwym uporem rozsadzały wielkie bloki. W kilku miejscach potworzyły się szczeliny, wystarczająco szerokie, aby mogły zakorzenić się w nich sporych rozmiarów krzaki. Niewykluczone, że jeszcze wiek czy dwa, a tymi platformami zawładnie gąszcz splątanej roślinności i zupełnie je przesłoni. - To wszystko trzeba usunąć. Muszę przywrócić ruinom ich wygląd z czasów, zanim porosła je roślinność. Jak można było dopuścić do takich zaniedbań? - rzeki Valentine. - Nie ma nikogo, kto by zajmował się tym miejscem - powiedział Ermanar. - Nikt nawet palcem nie kiwnie, aby tu coś zrobić. - Z powodu duchów? - spytał Valentine. - Z powodu Metamorfów - odpowiedział Nascimonte. - To miejsce jest podwójnie przeklęte. - Podwójnie? - Czy nie znasz tej historii, mój panie? - Opowiedz ją. - Jest to legenda - zaczął opowieść herszt bandy - na której się wychowałem. Kiedy Metamorfowie rządzili Majipoorem, Velalisier było ich stolicą, dwadzieścia czy dwadzieścia pięć tysięcy lat temu. Największe miasto planety, z dwoma czy trzema milionami mieszkańców, do którego z całego Alhanroelu podążali wysłannicy odległych plemion, niosąc daniny. Na tych platformach odbywały się festyny Zmiennokształtnych. Na zakończenie każdego tysiąclecia urządzano nadzwyczajny, wspaniały festyn, a ponieważ na pamiątkę takiego wydarzenia wznoszono piramidę, stąd wiadomo, że miasto liczyło co najmniej siedem tysięcy lat. Ale tym miejscem zawładnęło zło. Nie wiem, jak je pojmowali Metamorfowie, czymkolwiek jednak było, zaczęli je kultywować. Miasto stołeczne stało się miastem wszelakiej ohydy. Metamorfowie z prowincji okazywali swoje niezadowolenie coraz głośniej i kiedy miarka się przebrała, wkroczyli do miasta, zburzyli większość murów, rozbili świątynie, zniszczyli miejsca poświęcone złu, a mieszkańców skazali na wygnanie i niewolę. Wiemy, że nie wymordowano ich, ponieważ cały ten teren został przekopany w poszukiwaniu skarbów - jak wiecie, sam się tym trochę trudniłem - więc gdyby pogrzebano tu milion zmarłych, ktoś musiałby natrafić na szkielety. I tak Velalisier zostało zrównane z ziemią, wyklęte i zapomniane na długo przed przybyciem pierwszych istot ludzkich. Rzeki, które je odżywiały, przegrodzono tamami i odwrócono ich bieg, a cała równina zamieniła się w pustynię. Przez piętnaście tysięcy lat nie mieszkał tu nikt poza duchami tych, którzy zginęli

podczas burzenia miasta. - Mów dalej - odezwał się Ermanar. Nascimonte wzruszył ramionami. - To wszystko, co wiem. - Mówisz o duchach - dokończył Ermanar. - Duchach, które tu mieszkają. Czy wiecie, jak długo mają się błąkać wśród ruin? Tak długo, aż Metamorfowie znów będą rządzić Majipoorem, aż odzyskają władzę nad planetą, a ostatni z nas zostanie zniewolony. Wtedy odbudowane zostanie Velalisier, tylko jeszcze wspanialsze, i znów stanie się stolicą Zmiennokształtnych. Wtedy duchy zmarłych wyzwolą się spod przygniatających je kamieni. - A zatem nie nastąpi to prędko - powiedział Sleet. - Nas jest dwadzieścia miliardów, a ich zaledwie garstka, ukrytych w dżunglach. Jakąż mogą stanowić groźbę? - Czekają już osiem tysięcy lat, od kiedy Lord Stiamot złamał ich potęgę. Poczekają następne osiem, jeśli zajdzie potrzeba. A jednak marzą o odrodzeniu Velalisier i nie porzucą tego marzenia. Czasami we śnie słyszę, jak mówią o dniu, w którym znów wyrosną wieże Velalisier, i to mnie przeraża. Nie podoba mi się tu. Czuję, jak Metamorfowie czuwają nad każdym miejscem, czuję, jak otacza nas ich nienawiść, czuję w powietrzu atmosferę tej nienawiści i choć jej nie widzę, wiem, że istnieje... - W ten sposób miasto jest zarazem i przeklęte, i święte - powiedziała Carabella. Doprawdy, trudno pojąć Metamorfów! Valentine oddalił się od całej grupy. Miasto napawało go lękiem. Próbował wyobrazić sobie, jakie było kiedyś, podobne do prehistorycznego Ni-moya, pełne majestatu i bogactwa. A teraz? Z głazu na głaz przemykały jaszczurki o paciorkowatych oczach. Zielska porastały wytworne aleje. Dwadzieścia tysięcy lat! Jak będzie wyglądać Ni-moya za dwadzieścia tysięcy lat? Albo Pidruid? Albo Piliplok? Albo pięćdziesiąt wielkich miast na stokach Góry Zamkowej? Czy można zbudować na Majipoorze cywilizację, która trwałaby wiecznie, tak jak to mówią o cywilizacji starej Matki-Ziemi? Zastanawiał się, czy pewnego dnia turyści z szeroko otwartymi oczami będą przetrząsać ruiny Zamku, Labiryntu i Wyspy, próbując odgadnąć, jakie one miały znaczenie dla starożytnych? I tak nieźle nam się wiodło, powiedział sam do siebie, przebiegając myślą tysiące lat pokoju i ładu. Teraz jednak zabrzmiała fałszywa nuta; zwykły porządek rzeczy został naruszony i nie wiadomo, co z tego może wyniknąć. Pokonani i przepędzeni Metamorfowie, którzy mieli to nieszczęście, że ich świat wzbudził pożądanie innej, silniejszej rasy, jeszcze mogą śmiać się ostatni. Zatrzymał się nagle. Jaki to dźwięk dobiegał z przodu? Odgłos kroków? A ten cień na skalnych blokach? Valentine wpatrywał się z napięciem w otaczającą go ciemność. To jakieś zwierzę, pomyślał. Wyprawiło się nocą w poszukiwaniu pożywienia. Duchy nie rzucają cieni,

prawda? Nie ma tu żadnych duchów. W ogóle nie ma żadnych duchów. Niemniej jednak... Zrobił kilka ostrożnych kroków. Było tu trochę za ciemno, zbyt wiele ścieżek kluczyło między osuwającymi się ścianami. Śmiał się z Ermanara, ale strach oficera pobudził w jakiś sposób jego wyobraźnię. Zobaczył srogich i tajemniczych Metamorfów, prześlizgujących się między zapadniętymi budynkami, ledwo uchwytnych dla oka... upiory, tak stare jak czas... bezcielesne, puste kształty... I znów stąpanie, wyraźne, tym razem z tyłu... Valentine obrócił się gwałtownie. Biegł za nim Ermanar, to wszystko. - Zaczekaj, mój panie! Valentine przystanął. Starał się zachować spokój, jednak dziwnie drżały mu dłonie. Skrzyżował ręce za plecami. - Nie powinieneś oddalać się od nas - rzekł Ermanar. - Wiem, że niewiele robisz sobie z niebezpieczeństw, które opanowały moją wyobraźnię, jednak one naprawdę mogą istnieć. Uważaj na siebie. Zrób to dla nas, mój panie. Dołączyła do nich reszta i powoli, w milczeniu, cała grupa ruszyła przez ruiny zalane blaskiem księżyca. Valentine nie wspomniał o swoich przywidzeniach. To na pewno było jakieś zwierzę. Rzeczywiście, za chwilę pojawiły się zwierzęta, jakieś małe małpy, chyba spokrewnione z leśnymi braćmi, które gnieździły się w zburzonych budowlach i biegając tu i tam po kamieniach kilkakrotnie wystraszyły wszystkich; jakieś ssaki niższego rzędu, mintuny i drole, szybko chowające się w cieniu. Ale czy małpy i drole, zastanawiał się Valentine, wydają dźwięki podobne do sapania? Ósemka śmiałków spacerowała w samym sercu ruin jeszcze ponad godzinę. Valentine zaglądał ostrożnie w różne zakamarki i jamy, starając się przeniknąć wzrokiem ciemności. Kiedy przechodzili przez kamienne szczątki zawalonej bazyliki, Sleet, który został na chwilę z tyłu, podbiegł zdyszany do Valentine'a. - Słyszałem coś dziwnego, niedaleko stąd. - Myślisz, że to duch? - Może i duch, choć wiadomo, co myślę o duchach. A może po prostu bandyta. - Albo huśtająca się małpa - dodał lekceważąco Valentine. - Słyszałem już różne hałasy. - Mój panie... - Opanował cię strach, jak Ermanara? - Uważam, że włóczymy się tu wystarczająco długo - powiedział Sleet cichym, napiętym głosem. Valentine potrząsnął głową.

- Będziemy uważać na mroczne kąty. Ale tyle tu jeszcze do obejrzenia... - Lepiej byłoby zawrócić, mój panie. - Odwagi, Sleecie. Mały człowieczek wzruszył ramionami i odszedł. Valentine wbił wzrok w ciemność. Nie lekceważył ostrzeżenia Sleeta, w pełni doceniając jego znakomity słuch, dzięki któremu jego przyjaciel potrafił żonglować z zawiązanymi oczami. Jednak czy mieli uciec z tego niezwykłego miejsca tylko dlatego, że ktoś usłyszał dziwny szelest czy odgłos stóp? Nie, nie tak prędko, nie tak nagle. Choć z nikim nie podzielił się swoim niepokojem, jednak poruszał się teraz ostrożniej. Duchy Ermanara nie musiały istnieć, byłoby jednak szaleństwem nie zachować rozwagi w tym dziwnym mieście. Kiedy oglądali jeden z najbogatszych w ornamenty budynków, stojący pośród centralnego skupiska różnych pałaców i świątyń, Zalzan Kavol, który szedł przodem, zatrzymał się gwałtownie, ogłuszony hałasem kamiennej płyty, która spadla mu prosto pod nogi. Zaklął i ryknął: - Te przeklęte małpy... - Nie, myślę, że to nie małpy - rzekł z cicha Deliamber. - Tam kryje się coś większego. Ermanar oświetlił krawędź sąsiedniego gmachu. Zdążyli jeszcze zobaczyć znikającą, chyba ludzką, sylwetkę. Bez chwili wahania Lisamon Hultin ruszyła w pościg na drugi koniec budynku. Tuż za nią biegł Zalzan Kavol, wymachując miotaczem. Carabella i Sleet ruszyli inną drogą. Valentine chciał iść z nimi, lecz Ermanar schwycił go za ramię i przytrzymał nadspodziewanie silnie. - Nie mogę pozwolić ci na żadne ryzyko, mój panie, kiedy nawet nie mamy pojęcia... - Stój! - dobiegł ich uszu potężny bas Lisamon Hultin. Rozległy się odgłosy szamotaniny, a zaraz po nich ktoś zaczął się wspinać po stertach zwalonego gruzu i to zupełnie nie jak duch. Valentine pałał chęcią poznania przyczyn całego zajścia, lecz Ermanar miał rację: pogoń za nieznanym wrogiem w ciemnym obcym miejscu nie należała do przywilejów Koronala Majipooru. Groźne pomruki, okrzyki i przeraźliwe jęki rozbrzmiewały coraz bliżej, aż wreszcie oczom Valentine'a ukazała się Lisamon Hultin, na pół niosąc, na pół wlokąc za sobą kogoś, kto miał na ramieniu gwiezdny emblemat Koronala. - Szpiedzy - powiedziała. - Ukrywali się tam na górze, obserwując nas. Chyba było ich dwóch. - Gdzie jest drugi? - spytał Valentine.

- Mógł uciec - powiedziała olbrzymka. - Szuka go Zalzan Kavol. Rzuciła swego więźnia przed Valentinem i postawiła na nim stopę. - Pozwól mu wstać - rzekł Valentine. Mężczyzna podniósł się. Wyglądał na bardzo wystraszonego. Ermanar i Nascimonte błyskawicznie sprawdzili, czy nie ma broni. Nie znaleźli niczego. - Kim jesteś? - spytał Valentine. - I co tu robisz? Żadnej odpowiedzi. - Nie bój się mówić. Nie zrobimy ci nic złego. Nosisz gwiazdę na ramieniu. Czy należysz do wojska Koronala? Kiwnięcie głową. - Wysłano cię na przeszpiegi? Następne kiwnięcie. - Czy wiesz, kim ja jestem? Mężczyzna popatrzył na Valentine'a w milczeniu. - Czy potrafisz mówić? - spytał Valentine. - Czy możesz wydać z siebie głos? Powiedz coś. Cokolwiek. - Ja... jeśli ja... - W porządku. Mówisz. Pytam raz jeszcze: wiesz, kim jestem? Pojmany odpowiedział ledwo dosłyszalnym szeptem: - Mową, że chcesz ukraść tron Koronala. - Nie - rzekł Valentine. - Mylisz się. przyjacielu. Złodziejem jest ten, który teraz zasiada na Górze Zamkowej. Lordem Valentinem jestem ja i żądam, abyś był mi posłuszny. Mężczyzna patrzył oszołomiony, nie rozumiejąc. - Ilu was było tam na górze? - spytał Valentine. - Proszę, panie... - Ilu? Głuche milczenie. - Pozwól, że wykręcę mu trochę ramię - poprosiła Lisamon Hultin. - To nie będzie konieczne. - Valentine podszedł bliżej do skulonego ze strachu człowieka i powiedział łagodnie: - Nie rozumiesz, co się tu dzieje, ale w swoim czasie wszystko stanie się jasne. Jestem prawdziwym Koronalem i powołując się na przysięgę, którą mi kiedyś składałeś, żądam teraz odpowiedzi. Ilu was było? Mężczyzna walczył ze sobą. Odpowiedział powoli, niechętnie: - Tylko dwóch, panie. - Czy mogę ci wierzyć? - Tak, klnę się na Panią. - A zatem dwóch. W porządku. Jak długo szliście za nami? - Od... od Skarpy Ltimanzar. - W jakim celu?

- Aby obserwować wasze ruchy i donieść o nich rano do obozu. Ermanar zachmurzył się. - To by znaczyło, że tamten drugi prawdopodobnie jest teraz w połowie drogi do jeziora. - Tak myślisz? Był to szorstki, chrapliwy głos Zalzana Kavola. Skandar wszedł między stojących i niczym worek z kapustą rzucił na ziemię tuż przed Valentinem ciało drugiego szpiega, który również nosił na ramieniu gwiazdę. Miotacz Zalzana Kavola wypalił w nim dziurę na wylot. - Dogoniłem go jakieś pół mili stąd, mój panie. Był diabelnie szybki, a jakże! Lepiej ode mnie radził sobie ze skakaniem przez sterty kamieni i zaczynał mi już ginąć z oczu. Krzyknąłem, żeby się zatrzymał, a on biegł dalej, więc... - Pochowajcie go gdzieś obok ścieżki - powiedział szorstko Valentine. - Mój panie? Czy zrobiłem coś złego, zabijając go? - Nie miałeś wyboru - odrzekł Valentine łagodniejszym tonem. - Żałuję, że go nie schwytałeś. Ale jeśli nie mogłeś, to nie mogłeś. W porządku, Zalzanie Kavolu. Valentine odwrócił się. Był wstrząśnięty zabójstwem i nie potrafił tego ukryć. Ten mężczyzna umarł tylko dlatego, że służył wiernie Koronalowi - czy też temu, o którym sądził, że jest Koronalem. Wojna domowa przyniosła pierwszą ofiarę. Tu, w martwym mieście, rozpoczął się przelew krwi.

Rozdział 4 Nie do pomyślenia było, aby po tym wszystkim dalej zwiedzać miasto. Wrócili z więźniem do obozu. Rano Valentine zarządził marsz przez Velalisier. Kierowali się na północny wschód. Za dnia ruiny wyglądały mniej tajemniczo, choć nadal robiły wielkie wrażenie. Trudno było pojąć, że tak słaby i nieuzdolniony technicznie lud jak Metamorfowie potrafił kiedyś przesuwać gigantyczne kamienne bloki; może jednak dwadzieścia tysięcy lat temu nie był tak nieporadny w dziedzinie techniki. Posępni Zmiennokształtni z lasów Piurifayne, mieszkańcy wiklinowych chat i błotnistych ulic, stanowili wszak jedynie niedobitki rasy, która kiedyś rządziła Majipoorem. Valentine przyrzekł sobie powrócić tutaj, kiedy tylko upora się z Domininem Barjazidem, i zbadać dokładnie starożytną stolicę, wyplenić zielsko, oczyścić miasto z piasku i zrekonstruować. Jeśli będzie to możliwe, pomyślał, zaprosi przywódców Metamorfów do udziału w tych pracach, chociaż, szczerze mówiąc, wątpił w ich chęć współdziałania. Należało jednak coś zrobić, aby nawiązać nić porozumienia między nimi a resztą planety. - Jeśli znów będę Koronalem - powiedział do Carabelli, kiedy karawana mijała piramidy i opuszczała Velalisier - postaram się... - Kiedy będziesz Koronalem - poprawiła go. Valentine uśmiechnął się. - O tak, kiedy znów będę Koronalem, postaram się zbadać problem Metamorfów. Postaram się wprowadzić ich na powrót w główny nurt życia na Majipoorze, o ile to będzie możliwe. A także zapewnić im udział w sprawowaniu rządów. - O ile zechcą. - Mam nadzieję, że uda mi się przezwyciężyć ich zapiekły gniew - powiedział Valentine. - Poświęcę temu swoje panowanie. Nasze całe społeczeństwo, nasze wspaniałe, harmonijne i kochające się królestwo, zostało zbudowane na kradzieży i niesprawiedliwości, Carabello, a my przyzwyczailiśmy się przymykać na to oczy. Sleet popatrzył na nich. - Zmiennokształtni nigdy nie wykorzystywali całej planety. Kiedy przybyli tu nasi przodkowie, na jej olbrzymich obszarach było ich tylko dwadzieścia milionów. - Ale to były ich obszary - krzyknęła Carabella. - Jakim prawem... - Spokojnie, spokojnie - rzekł Valentine. - Nic nam nie da spieranie się o czyny pierwszych osadników. Co się stało, to się nie odstanie. Musimy z tym żyć. Ale możemy

zmienić nasz sposób myślenia i jeżeli znów będę Koronalem... - Kiedy - poprawiła Carabella. - Kiedy - powtórzył Valentine. Deliamber odezwał się cicho, jakby od niechcenia, ale jego słowa natychmiast przyciągnęły uwagę słuchaczy - Może te kłopoty są początkiem odwetu za uciskanie Metamorfów. Valentine spojrzał na niego uważnie. - Co masz na myśli? - To jedynie, że tu, na Majipoorze, przebyliśmy długą drogę, nie płacąc nic za grzech pierworodny zdobywców. Rachunki rosną, jak wiecie. A teraz ta uzurpacja, zło nowego Koronala, perspektywa wojny, śmierci, zagłady, chaosu - być może przeszłość zaczyna żądać wyrównania krzywd. - Przecież Valentine nie ma nic wspólnego ze zniszczeniem Metamorfów zaprotestowała Carabella. - Dlaczego to on ma cierpieć? Dlaczego to on ma być odsunięty od władzy, a nic podobnego nie stało się z jakimś despotycznym Koronalem sprzed tysiącleci? Deliamber wzruszył ramionami. - W tych sprawach nie ma idealnej sprawiedliwości. Myślisz, że tylko winni ponoszą karę? - Bogowie... - Myślisz, że bogowie są sprawiedliwi? W miarę czasu cale zło jest naprawiane, każdy minus równoważy się z plusem, podlicza się kolumny cyfr i ogólna suma się zgadza. Ale ten czas musi być długi. Nasz jest krótki, a sprawy nie zawsze przyjmują sprawiedliwy obrót. Siły, dzięki którym świat trwa w równowadze, wyrównują wszystkie rachunki, ale przy okazji ścierają w swych żarnach zarówno dobrych, jak i niegodziwych. - To jeszcze nie wszystko - odezwał się Valentine. - Możliwe, że zostałem wybrany przez te siły jako ich narzędzie, i nie powinienem uchylać się od cierpienia, jeśli moje działania mają być skuteczne. - Jak to? - Gdyby nie przydarzyło mi się nic niezwykłego, mógłbym rządzić na Górze Zamkowej tak jak wszyscy moi poprzednicy, zadowolony z siebie, łaskawy dla innych, godzący się na zwykły porządek rzeczy, bo z wysokości swojego tronu nie widziałbym w nim nic złego. Natomiast moje przygody pokazały mi świat takim, jakim nigdy bym go nie zobaczył, gdybym siedział odizolowany w Zamku. I dzięki temu być może jestem przygotowany do odegrania roli, którą odegrać należy, inaczej bowiem... - Valentine zawiesił głos. Po chwili mówił dalej. - Ta rozmowa, to czysta fantazja. Najpierw trzeba odzyskać Zamek. Potem

możemy zastanawiać się nad istotą równowagi we wszechświecie i nad taktyką bogów. Popatrzył za siebie na przeklęte miasto starożytnych, zniszczone i rozsypane bezładnie na opuszczonej, pustynnej ziemi, a mimo to wciąż wspaniale. Skierował wzrok przed siebie i w milczeniu oddał się kontemplacji mijanego krajobrazu. Droga dość ostro skręciła na północny wschód i karawana, przeprawiwszy się przez łańcuch wzgórz, zjechała na jego południową stronę i znalazła się w zalanej powodzią dolinie Glayge, w pobliżu najdalej na północ wysuniętej odnogi jeziora Roghoiz. Od pól, na których obozowała armia Koronala, dzieliły ją setki mil. Ermanar, poruszony obecnością dwu szpiegów w Velalisier, wysłał zwiadowców, aby się upewnić, że armia nie ruszyła na północ na spotkanie z nimi. Valentine przyznał, że jest to rozsądne posunięcie, lecz sam również postanowił zasięgnąć języka, wykorzystując do tego Deliambera. - Rzuć czary - rozkazał czarodziejowi. - Niech odpowiedzą na pytanie, czy zagraża nam armia nieprzyjaciela. Możesz to zrobić? Wielkie złote oczy Vroona błysnęły rozbawieniem. - Czy mogę? Czy wierzchowiec może jeść? Czy smok morski może pływać? - A zatem zrób to - rzekł Valentine. Deliamber cofnął się i mrucząc pod nosem jakieś słowa pomachał mackami, zwijając je i splatając w najdziwniejszy sposób. Valentine podejrzewał, że większość czarów Deliambera była inscenizowana na użytek publiczności i że istota sprawy nie polega na wymachiwaniu mackami czy mamrotaniu jakichś formułek, lecz na wysyłaniu w przestrzeń chłonnej, wrażliwej świadomości, która wyłapywała wibracje tego, co działo się gdzieś daleko. Nie szkodzi, pomyślał Valentine, niech Vroon urządza swoje małe przedstawienia. Swoista gra, przyznawał Valentine, niezwykle przydawała się w wielu dziedzinach życia, służyła nie tylko czarodziejom i żonglerom; służyła także Koronalowi, Pontifexowi, Pani, Królowi Snów, wieszczce, kapłanom świętych misteriów, może nawet urzędnikom celnym na granicach prowincji i sprzedawcom kiełbasek na ulicznych straganach. Kiedy gra się rolę siebie samego, swoją profesję, nie należy zbyt się odkrywać ani pozwalać sobie na zbytnią szczerość; swoje działania trzeba umieć maskować magią i teatrem. - Oddziały Koronala biwakują tam, gdzie do tej pory - powiedział Deliamber. Valentine skinął głową. - To dobrze. Oby zostały tam jeszcze przez jakiś czas, oczekując naszego powrotu z wycieczki do Velalisier. Czy jesteś w stanie odkryć jakieś inne armie na północ stąd? - Nie na każdą odległość. - odpowiedział Deliamber. - Wyczuwam obecność zastępów

rycerzy na Górze Zamkowej, ale one są tam zawsze. Wyczuwam też mniejsze oddziały, tu i tam, w Pięćdziesięciu Miastach. W tym też nie ma nic niezwykłego. Koronal ma mnóstwo czasu. Po prostu siedzi w Zamku i oczekuje twojego przyjścia. Dopiero wtedy nastąpi wielka mobilizacja. Co poczniesz, Valentine, kiedy z Góry Zamkowej ruszy tobie naprzeciw milion wojowników? - Czy sądzisz, że nie zastanawiam się nad tym? - Sądzę, że trochę za mało. Trzeba pomyśleć poważnie o chwili, gdy nasze setki staną wobec ich milionów. - Milion to zbyt dużo jak na armię - rzekł niefrasobliwie Valentine. - O wiele łatwiej żongluje się maczugami niż pniami drzew dwikka. Czy boisz się tego, co nas czeka? - Ani trochę. - Ja również - powiedział Valentine. A jednak zdawał sobie sprawę, że obaj nie mówią prawdy, obaj grają. Czy bał się? Nie, naprawdę nie. Śmierć przychodzi po wszystkich, nie wcześniej to później, i strach przed nią jest szaleństwem. Valentine wiedział, dlaczego lekceważy sobie śmierć: stawał z nią twarzą w twarz w lesie w pobliżu Avendrone, w kipieli wodospadów Steiche, w brzuchu smoka morskiego, na Wyspie, podczas zapasów z Farssalem - i ani razu nie ogarnęło go uczucie, które mógłby utożsamić ze strachem. Jeżeli armia, która go oczekuje na Górze Zamkowej, przewyższa liczebnie jego małe siły i jeśli go powali, będzie to los godny pożałowania - tak jak roztrzaskanie się o głazy Steiche - on jednak nie potrafił bać się przed czasem. Tym, co naprawdę odczuwał, czymś daleko ważniejszym od lęku o własne życie, była troska o Majipoor. Jeśli zostanie pokonany przez brak zdecydowania, głupotę czy przez zwykłą nierówność sił, Zamkiem nadal będą władać Barjazidowie i bieg historii może odwrócić się na zawsze, a to przyniesie cierpienie miliardom niewinnych istot. Spoczywa na nim wielka odpowiedzialność - nie wolno do takiej klęski dopuścić. Jeśli wdzierając się na Górę Zamkową padnie, skończą się jego trudy, lecz męczarnie Majipooru dopiero się rozpoczną.

Rozdział 5 Podróżowali teraz przez spokojne rolnicze tereny, które szerokim pasem otaczały Górę Zamkową i zaopatrywały w płody rolne jej Pięćdziesiąt Miast. Valentine zdecydował się na jazdę głównymi gościńcami, gdyż poruszając się tak okazałą karawaną trudno byłoby bawić się w konspirację, a poza tym nadchodził czas, by wyjawić światu, że zaczęła się walka o władanie Zamkiem Lorda Valentine'a. Świat, tak czy inaczej, zaczynał się o tym dowiadywać. Zwiadowcy Ermanara, wysłani do Pendiwane, miasta leżącego nad Glayge, przynieśli wiadomości o pierwszych przeciwdziałaniach podjętych przez uzurpatora. - Między nami a Pendiwane nie stacjonuje żadna armia - zameldował Ermanar. Natomiast w samym mieście rozkleja się afisze piętnujące ciebie jako buntownika i wroga publicznego, a obywateli przynagla się do tworzenia oddziałów pospolitego ruszenia, które broniłyby prawowitego Koronala i obecnego porządku przed twoją rebelią. Wygląda na to, że nie dotarły tam popierające cię proklamacje Pontifexa. No i jeszcze jedno: płynie szeroka fala przesłań. Valentine zmarszczył brwi. - O jakich przesłaniach mówisz? - O przesłaniach Króla Snów. Ledwo ktoś zdąży zapaść w sen, a już zjawia się Król i do znudzenia

szepce

o

zachowaniu

wierności

oraz

przestrzega

przed

straszliwymi

konsekwencjami, jakie mogą wyniknąć z obalenia Koronala. - No tak - mruknął pod nosem Valentine. - Tamten ma Króla, który pracuje dla niego, wytężając wszystkie siły. Przesłania z Suwaelu płyną pewnie dzień i noc, bez przerwy. My jednak postaramy się obrócić je przeciwko ich nadawcom. Co ty na to? - zwrócił się do Deliambera. - Król Snów wmawia ludziom, jak straszną rzeczą jest obalenie Koronala. W porządku. Tak powinni myśleć. Ale powinni również zdawać sobie sprawę, że ta straszna rzecz już się wydarzyła i że teraz na nich spoczywa obowiązek naprawienia zła. - Musimy też im uświadomić, że Król Snów nie jest w tej wojnie bezstronny i że czerpie korzyści ze zdradzieckiego czynu syna - powiedział Deliamber. - Dokonamy tego - odezwała się hierarchini Lorwade. - Z Wyspy, od Pani, napływają przesłania, i to ze zdwojoną siłą. To one będą przeciwdziałać snom zsyłanym przez Króla, a zatruwającym ludzkie umysły. Ostatniej nocy, kiedy spałam, Pani przyszła do mnie i powiedziała, że wyjawi ludziom to, co stało się w Tilomon: przekaże obraz, jak domieszano do wina środka usypiającego i w ten sposób podmieniono Koronala. Przedstawi również

twoją nową twarz, Lordzie Valentine, otoczy cię nimbem władzy, której symbolem jest gwiazda oraz powie wprost, że Dominin Barjazid jest zdrajcą o nikczemnym i mrocznym sercu. - Kiedy to nastąpi? - Pani tylko czeka na twoją zgodę. - Zatem otwórz przed nią swój umysł jeszcze tej nocy i powiedz, że powinna już zacząć wysyłać przesłania. - Jakie to dziwne - rzekł z cicha Khun z Kianimotu. - Wojna snów! Wasz sposób walki nigdy nie pozwoli mi zwątpić, że byłem w całkowicie obcym świecie. - Lepiej walczyć na sny niż na miecze i miotacze energii, przyjacielu - powiedział z uśmiechem Valentine. - Chcemy zwyciężyć dzięki perswazji, a nie przez zabijanie. - Wojna snów - powtórzył oszołomiony Khun. - My, na Kianimocie, takie sprawy załatwiamy inaczej. Ale któż wie, czyj sposób jest lepszy? Myślę jednak, że oprócz przesłań również i tu dojdzie do walki, Lordzie Valentine. Valentine spojrzał na niebieskoskórego zatroskanym wzrokiem. - Niestety, chyba masz rację. Minęło jeszcze pięć dni i znaleźli się na odległych przedmieściach Pendiwane. Teraz już wieści o marszu biegły przez cały kraj; na mijanych polach przystawali pojedynczy gospodarze, aby popatrzeć na kawalkadę unoszących się w powietrzu wozów, a przy większych skupiskach domostw gościńce były oblężone przez tłumy gapiów. Valentine nie miał nic przeciwko temu. Jak dotąd nikt nie podniósł na niego ręki. On i jego ludzie byli postrzegani jako coś osobliwego, lecz nie stanowiącego zagrożenia. Nie żądał nic więcej. Kiedy jednak od Pendiwane dzielił ich tylko dzień drogi, jadący przodem patrol przyniósł wiadomość, że u zachodnich wrót miasta oczekuje na nich jakiś oddział. - Żołnierze? - spytał Valentine. - Straż obywatelska - powiedział Ermanar. - Sądząc po wyglądzie, pośpiesznie zorganizowana. Jej członkowie nie noszą uniformów, a jedynie mają na ramionach opaski z gwiezdnym emblematem. - Doskonale. Gwiazda przemawia na moją korzyść. Wyjdę im naprzeciw i zażądam, aby złożyli mi hołd. - A jak będziesz ubrany, mój panie? - spytał Vinorkis. Valentine, zaskoczony pytaniem, pokazał na prosty strój, w którym podróżował od Wyspy Snu - białą, przepasaną w talii tunikę i lekką bluzę.

- No, chyba tak - odpowiedział. Hjort potrząsnął przecząco głową. - Myślę, że powinieneś mieć na sobie jakieś okazalsze szaty, a także koronę. Jestem o tym przekonany. - Nie zamierzałem występować tak okazale. Jeśli zobaczą koronę na głowie mężczyzny, którego twarz nie jest twarzą tego Lorda Valentine'a, którego znają, to pierwszym słowem, jakie im przyjdzie do głowy, będzie “uzurpator" - nie uważasz? - Nie, nie uważam - odparł Vinorkis. - Staniesz przed nimi i powiesz, że jesteś ich prawdziwym królem. Ale czy tak wygląda prawdziwy król? Prosty strój i swobodne maniery mogą ci zjednywać przyjaciół podczas spokojnej wymiany zdań, lecz nie podczas spotkania ze zgromadzonymi tłumnie oddziałami. Lepiej byś zrobił przywdziewając szaty, które wzbudzają respekt. - Pokładałem zaufanie w prostocie i szczerości - cechach, którym byłem wierny od Pidruid. - Prostota i szczerość, proszę bardzo, ale dodaj do tego koronę - powiedział Vinorkis. - Carabello! Deliamberze! Poradźcie mi! - Trochę przepychu na pewno nie zaszkodzi - rzekł Vroon. - To będzie twoje pierwsze wystąpienie w charakterze pretendenta do tronu powiedziała Carabella. - Może ci się przydać odrobina królewskiego splendoru. - Chyba odzwyczaiłem się od takich strojów podczas wielomiesięcznej wędrówki, a pomysł z koroną wręcz mnie śmieszy. Metalowe kółko wciśnięte na głowę, trochę klejnotów... Przerwał, widząc wlepione w siebie spojrzenia. - Korona - ciągnął po chwili nieco poważniejszym tonem - to rzecz ciesząca oko, lecz w istocie świecidełko, ozdoba. Może zrobić wrażenie na dzieciach, ale dorośli obywatele, którzy... Znów przerwał. - Mój panie, czy przypominasz sobie, jak się czułeś, kiedy przyszli do ciebie na Zamek i włożyli ci gwiazdę na czoło? - Przebiegł mi dreszcz po plecach, przyznaję. - Tak, korona jest niczym dziecinna ozdoba czy błahe świecidełko, to prawda. Jest też jednak symbolem władzy, który wynosi Koronala ponad innych, a zwykłego Valentine'a przeobraża w Lorda Valentine'a, spadkobiercę Lorda Prestimiona i Lorda Confalume'a, Lorda Stiamota i Lorda Dekkereta. Takie symbole otaczają nas ze wszystkich stron. Mój panie, twoja matka zrobiła wiele, aby przywrócić ci osobowość, jaką miałeś przed Tilomon, ale wciąż masz w sobie dużo z

Valentine'a żonglera. Nie ma w tym nic złego, lecz w obecnej sytuacji przydałoby ci się więcej majestatu. Takie jest moje zdanie. Valentine, wsłuchując się w szmer słów Deliambera i widząc, jak czarodziej kołysze mackami, przypomniał sobie własne rozważania o roli, jaką spełnia sztuka aktorska w osiąganiu zamierzonych celów. To oni mieli rację, nie on. - Zgoda. Założę koronę, jeśli zostanie zrobiona na czas. Zrobił mu ją jeden z ludzi Ermanara, wykorzystując zużyty silnik ślizgacza, jedyny zbędny skrawek metalu, jaki był pod ręką. Zważywszy na pośpiech i całkowitą improwizację, robotę należało uznać za zupełnie przyzwoitą: spojenia były gładkie, odstępy między promieniami gwiazdy prawie równe, wewnętrzny krąg dopasowany do kształtu głowy. Oczywiście, trudno byłoby porównywać ją z prawdziwą koroną, ozdobioną trzema wspaniałymi kamieniami diniaba, rozetami rzadko spotykanych klejnotów oraz inkrustacjami z siedmiu drogocennych metali. Tamta, pochodząca z czasów Lorda Confalume'a, który niewątpliwie znajdował prawdziwą radość w przebieraniu się w paradne stroje, była w tej chwili gdzie indziej, więc ta, kiedy już raz spocznie na namaszczonym czole, musi, choćby z pomocą czarów, zalśnić odpowiednim blaskiem. Valentine trzymał ją w rękach przez długą chwilę. Wbrew wczorajszemu lekceważeniu, okazywanemu takim atrybutom władzy, dzisiaj sam poczuł przed nią respekt. Z zadumy wyrwał go łagodny głos Deliambera. - Mój panie, straż z Pendiwane czeka. Valentine skinął głową. Był odziany w pożyczone szaty: zielony kubrak, własność jednego z towarzyszy Ermanara, żółty płaszcz znaleziony wśród rzeczy Asenharta, ciężki złoty łańcuch należący do Lorivade i wysokie błyszczące buty podszyte białym futrem z północnych stitmojów, które dołożył Nascimonte. Od nieszczęsnej uczty w Tilomon, kiedy był jeszcze właścicielem całkiem odmiennego ciała, ani razu nie błyszczał taką elegancją, toteż pretensjonalność stroju wprawiła go teraz w zakłopotanie. Brakowało tylko korony. Zaczął ją nakładać, lecz dłonie zamarły mu w powietrzu, kiedy sobie uświadomił, że uczestniczy w historycznym momencie, czy mu się to podoba, czy nie - oto również w swoim drugim wcieleniu wdziewa na siebie znak gwiazdy. Całe wydarzenie przestawało być zwykłą maskaradą, a zaczynało przypominać prawdziwą koronację. Rozejrzał się niespokojnie. - Nie powinienem wkładać tego na głowę własnoręcznie - powiedział - Deliamberze, jesteś moim pierwszym ministrem. Ty to zrób. - Mój panie, nie jestem wystarczająco wysoki. - Mogę uklęknąć. - To nie wypada - odpowiedział Vroon z odrobiną uszczypliwości w głosie. Było oczywiste, że Deliamber nie chce tego zrobić. Valentine popatrzył z kolei na

Carabellę, ale ona cofnęła się i szepnęła przerażona: - Jestem kobietą z ludu, mój panie! - A co to ma wspólnego... - Valentine potrząsnął głową. Zaczynał się irytować. Robiono wokół tego zbyt wiele zamieszania. Rozejrzał się po otaczających go twarzach i zatrzymał wzrok na hierarchini Lorivade, wyniosłej, pełnej godności kobiecie. - Reprezentujesz tutaj Panią, moją matkę, i jesteś kobietą o wysokiej pozycji społecznej. Czy mogę cię prosić... - Korona, mój panie - odpowiedziała Lorivade uroczystym tonem - przypada Koronalowi z nadania Pontifexa. To raczej Ermanar powinien ci ją założyć. Jest wśród nas jego najwyższym przedstawicielem. Valentine westchnął i zwrócił się do Ermanara. - Hierarchini chyba ma rację. Czy zrobisz to? - Będę zaszczycony, mój panie. Valentine wręczył koronę Ermanarowi, a sam zsunął otrzymany od matki srebrny diadem niżej na czoło. Ermanar, nie obdarzony przez naturę wysokim wzrostem, wspiął się na palce. Trzymając koronę w nieco drżących dłoniach, uniósł ją ostrożnie do góry i nałożył na głowę Valentine'a. Pasowała idealnie. - No wreszcie - rzekł Valentine. - Cieszę się, że... - Valentine! Lord Valentine! Bądź pozdrowiony, Lordzie Valentine! Niech żyje Lord Valentine! Unosząc dłonie w znaku gwiazdy, wykrzykując jego imię, wszyscy upadli przed nim na kolana - Sleet, Carabella, Vinorkis, Lorivade, Zalzan Karol, Shanamir, Nascimonte, Asenhart, Ermanar, a nawet, o dziwo, cudzoziemiec Khun z Kianimotu. Valentine, zakłopotany, usiłował powstrzymać ich gestem dłoni. Słowa ugrzęzły mu w gardle. To przedstawienie, zaimprowizowane na użytek obywateli Pendiwane, nabrało charakteru prawdziwej koronacji. Dał się ponieść fali wzruszenia i stojąc z wyciągniętymi ramionami, przyjmował hołdy przyjaciół. - Dosyć - powiedział w końcu. - Podnieście się. Pendiwane czeka na nas. Doniesienia zwiadowców mówiły o tym, że straż i ważne osobistości miasta już od kilku dni oczekują ich przybycia, obozując przed zachodnimi wrotami. Valentine zastanawiał się, w jakim stanie napięcia znajdują się mieszkańcy po tak długim oczekiwaniu i jakie zgotują mu przyjęcie. Od Pendiwane dzieliła ich jeszcze godzina jazdy. Tereny pełne zielonych lasów i falujących wilgotną trawą łąk szybko ustąpiły miejsca skupiskom małych kamiennych domów, w większości krytych spadzistymi czerwonymi dachami. Leżące przed nimi miasto

było stolicą prowincji i liczyło dwanaście do trzynastu milionów mieszkańców. Żyli z pośrednictwa w handlu warzywami i owocami. To tutaj segregowano wszystkie płody rolne napływające z rejonów dolnej Glayge i wysyłano dalej, do Pięćdziesięciu Miast. Oczekujący u wrót oddział straży liczył co najmniej dziesięć tysięcy mężczyzn i szczelnie wypełniał drogę oraz przylegający do zewnętrznych murów plac targowy. Nie wszyscy zmobilizowani obywatele byli uzbrojeni, tylko tu i ówdzie dało się zauważyć miotacze energii i trochę prostszej broni. Nie nawykli do żołnierskiej postawy, stali sztywni i spięci, zwłaszcza ci w pierwszych szeregach. Valentine rozkazał zatrzymać ślizgacze w odległości ćwierci mili i w ten sposób między jedną a drugą grupą powstała strefa buforowa. W koronie, spowity w królewski płaszcz, podszedł kilka kroków do przodu. Po prawej ręce miał hierarchinię Lorivade ubraną w błyszczące szaty pierwszego ministra Pani, a po lewej Ermanara, na którego piersiach połyskiwał emblemat Pontifexa. Za nimi szedł Zalzan Kavol w otoczeniu potężnych, rzucających groźne spojrzenia braci. Grupę zamykała Lisamon Hultin w pełnym bojowym rynsztunku, ze Sleetem i Carabellą po bokach i z Autifonem Deliamberem na ramieniu. Valentine kroczył przez otwartą przestrzeń pełen powagi i majestatu. Obywatele Pendiwane, wyraźnie poruszeni, wymieniali między sobą zaniepokojone spojrzenia, zwilżali wargi, przestępowali z nogi na nogę, pocierali dłońmi piersi i ramiona. Panowała pełna napięcia cisza. Valentine zatrzymał się dwadzieścia kroków od pierwszego szeregu i powiedział: - Dobrzy ludzie z Pendiwane, jestem Lordem Valentinem, prawdziwym Koronalem Majipooru, i proszę was o pomoc w odzyskaniu tego, co mi niegdyś było nadane z łaski bogów i na mocy dekretu Pontifexa Tyeverasa. Wpatrywało się w niego nieustępliwie tysiące szeroko otwartych oczu, lecz on nie tracił pewności siebie. - Wzywam z waszych szeregów Holmstorga, diuka Glayge. Wzywam Redvarda Haligorna, burmistrza Pendiwane - powiedział. W tłumie nastąpiło poruszenie i po chwili wysunął się naprzód pulchny mężczyzna w niebieskiej tunice zdobionej pomarańczowymi lamówkami, o twarzy poszarzałej ze strachu i przejęcia. Jego pierś przecinała na ukos czarna burmistrzowska szarfa. Zrobił kilka kroków w stronę Valentine'a, zawahał się, po czym zasygnalizował coś gwałtownie za plecami, licząc chyba, że stojący przed nim tego gestu nie zauważą. Z tłumu niechętnie wyszło pięciu czy sześciu niższych rangą urzędników komunalnych, naburmuszonych jak dzieci, którym kazano śpiewać na szkolnej zbiórce. Pulchny mężczyzna przedstawił się:

- Jestem Redvard Haligorn; diuk Holmstorg został wezwany do Zamku Lorda Valentine'a. - My się już spotkaliśmy, burmistrzu Haligornie - powiedział uprzejmie Valentine. Przypominasz sobie? Kilka lat temu, kiedy mój brat, Lord Voriax, był Koronalem, a ja podróżowałem z posłaniem do Pontifexa. Zatrzymałem się w Pendiwane, ty zaś podjąłeś mnie bankietem we wspaniałym pałacu nad brzegiem rzeki. Pamiętasz, burmistrzu Haligornie? Było lato, był rok suszy, a wyschnięta rzeka w niczym nie przypominała dzisiejszej. Haligorn przesuwał językiem po wargach i w zakłopotaniu głaskał podbródek. - Rzeczywiście, był tu w roku suszy ten, który potem został Lordem Valentinem. Ale miał ciemne włosy i nosił brodę. - To prawda, burmistrzu Haligornie, miały bowiem miejsce czary, osobliwe i potworne. W tej chwili Górą Zamkową włada zdrajca, a ja zostałem odmieniony i wypędzony. Staję teraz przed tobą i na potęgę gwiazdy, którą nosisz na rękawie, wzywam cię, abyś uznał Koronala w mojej osobie. Haligorn nie wiedział, co ma zrobić. Najchętniej znalazłby się teraz w jakimkolwiek innym miejscu, choćby pośród krętych korytarzy Labiryntu, choćby na wypalonych przestrzeniach Suvraelu. Valentine mówił dalej. - Obok mnie widzisz Lorivade z Wyspy Snu, najbliższą z towarzyszek mojej matki, a twojej Pani. Czy uważasz, że ona mogłaby cię okłamać? - To jest prawdziwy Koronal i zapewniam cię, że Pani przestanie obdarzać miłością tych, którzy mu się przeciwstawią. - W głosie hierarchini zabrzmiała lodowata nuta. - A ten oto, to Ermanar, najwyższy sługa Pontifexa Tyeverasa. - Valentine przedstawił drugą towarzyszącą mu osobistość. Ermanar, jak to było w jego zwyczaju, przemówił krótko i zwięźle: - Wszyscy słyszeliście o dekrecie Pontifexa, w którym jest powiedziane, że jasnowłosy mężczyzna ma być przyjmowany jako Lord Valentine, Koronal. Kto spośród was sprzeciwia się dekretowi Pontifexa? Na twarzy Haligorna uwidoczniło się przerażenie. Z diukiem Holmstorgiem Valentine miałby zapewne gorszą przeprawę, ponieważ diuk, znany z gorącego temperamentu i hardości, nie dałby się łatwo zastraszyć komuś, kto nosi na głowie koronę domowej roboty, a za sobą prowadzi garstkę zwolenników tak dziwacznego autoramentu. Redyard Haligorn, zwykły wybieralny urzędnik, przed którym od lat nie stawały wyzwania poważniejsze niż urządzanie oficjalnych bankietów i regulowanie podatków, łatwo stracił grunt pod nogami.

- Z Zamku Lorda Valentine'a nadszedł rozkaz, aby cię schwytać i wytoczyć ci proces powiedział bełkotliwie. - Ostatnio z Zamku Lorda Valentine'a wyszło wiele rozkazów - odrzekł Valentine - a niemałą liczbę wśród nich stanowiły decyzje niemądre, niesprawiedliwe lub nie na czasie. Czyż nie mam racji, burmistrzu Haligornie? To są rozkazy uzurpatora, a więc bezwartościowe. Słyszałeś głosy Pani i Pontifexa. Miałeś przesłania nakazujące ci posłuszeństwo wobec mojej osoby. - Miałem także inne przesłania - powiedział Haligorn ledwo słyszalnym głosem. - Od Króla Snów, no tak! - roześmiał się Valentine. - A kto jest uzurpatorem? Kto ukradł tron Koronala? Dominin Barjazid! Syn Króla Snów! Czy rozumiesz teraz sens przesłań z Suvraelu? Czy rozumiesz, co zrobiono z Majipoorem? Valentine wprowadził się w półsen i wypełniając nieszczęsnego Haligorna mocą swej duszy poraził go przesłaniem na jawie. Twarz burmistrza spurpurowiała i pokryła się plamami. Zachwiał się i aby nie upaść schwycił się kurczowo swoich towarzyszy, ale ich również nie ominęło przesłanie Valentine'a, tak że sami potrzebowali oparcia. - Stańcie po mojej stronie, przyjaciele. Otwórzcie przede mną miasto. Stąd rozpocznę podbój Góry Zamkowej, a Pendiwane okryje się sławą jako miasto, które pierwsze wystąpiło przeciwko uzurpatorowi.

Rozdział 6 Tak więc Pendiwane upadło bez walki. Redvard Haligorn, wyglądający jak ktoś, kto właśnie połknął ostrygę wielką jak półwysep Stoienzar i teraz czuje, jak łaskocze go ona w przełyku, osunął się na kolana i pozdrowił Valentine'a znakiem gwiazdy. W jego ślady poszli dwaj wiceburmistrzowie, a tuż po nich tysiące ludzi przyklęknęło w hołdzie i z tysięcy piersi wyrwał się okrzyk, który narastał w miarę, jak zgromadzeni przekonywali się do nowej idei: Lord Valentine! Niech żyje Lord Valentine! Wrota Pendiwane stanęły otworem. - Poszło zbyt łatwo - powiedział Valentine półgłosem do Carabelli. - Czy będzie tak do samej Góry Zamkowej? Czy dzięki zastraszeniu jednego czy dwóch tępych burmistrzów odbijemy tron i to przy wtórze oklasków? - Oby tak się stało - odpowiedziała Carabella. - Jednak tam, wysoko, czeka otoczony strażami Barjazid, i aby go zastraszyć, będziesz musiał użyć nie tylko słów i paru scenicznych efektów. Musisz się liczyć z tym, że będzie bitwa, Valentine. - Oby tylko jedna. Carabella dotknęła delikatnie jego ramienia. - Przez wzgląd na ciebie mam nadzieję, że będzie tylko jedna i to niewielka. - Nie przez wzgląd na mnie - odparł. - Przez wzgląd na cały świat. Nie chcę, żeby ktokolwiek z moich ludzi stracił życie naprawiając zło, jakie sprowadził na nas Dominin Barjazid. - Nigdy nie sądziłam, że królowie mogą być tak szlachetni, mój kochany. - Carabello... - Dlaczego jesteś taki smutny? - Boję się tego, co jeszcze nas czeka. - Czeka nas walka, której nie da się uniknąć, a po niej radosny triumf i przywrócenie porządku. A teraz, jeśli masz być prawdziwym królem, pozdrów swoich poddanych, uśmiechnij się i rozjaśnij twarz. Valentine skinął głową. - Masz rację - powiedział. Pochwycił jej dłoń i czule musnął wargami. Potem odwrócił się do wykrzykujących jego imię tłumów, uniósł ramiona i oddał pozdrowienie. Valentine przejeżdżał ulicami wielkiego miasta w zgiełku wiwatów. Ogarnęło go dziwnie znajome uczucie. Jak przez mgłę przypomniał sobie pierwsze etapy przerwanej podróży, kiedy to na początku swych rządów wyruszył rzeką na zachodnie wybrzeże, do

Alaisoru, stamtąd na Wyspę, aby u boku matki uklęknąć w Świątyni Wewnętrznej, potem dalej, wciąż na zachód, ku Zimroelowi, a wszędzie czekały na niego tak samo wiwatujące tłumy - w Piliploku, Velathys, Narabalu, potem były kipiące zielenią tropiki, potem kolejne parady, bankiety, splendor, ciągłe podniecenie, znów tłumy, tym razem w Tilomon, znów okrzyki: “Valentine! Lord Valentine!" Przypomniał też sobie swoje zaskoczenie na widok Dominina Barjazida, syna Króla Snów, który przybył aż z Suwaelu, aby go powitać i uhonorować ucztą. Nie było zwyczajem Barjazidów opuszczanie swego królestwa; odsunięci od świata, wiecznie zajęci maszynami wytwarzającymi sny, noc w noc wysyłali do obywateli Majipooru interweniujące, nakazujące, a wreszcie i karzące przesłania. No i tamten bankiet, i butelka wina przyjęta z rąk Barjazida - a potem już widok na leżące w dole Pidruid, pod wapienną skałą, i zmącone wspomnienia o dorastaniu gdzieś na wschodzie, i na pól uświadamiana wędrówka przez cały kontynent, aż na zachodnie wybrzeże. Teraz, wiele miesięcy od tamtych wydarzeń, po tak długiej i niezwykłej przerwie, znów na ulicy wielkiego miasta rozbrzmiewało jego imię. Stojąc w orszaku królewskim przy pałacu burmistrza, Valentine wezwał do siebie Haligorna, nadal oszołomionego tym, co się stało, i powiedział: - Potrzebuję flotylli statków rzecznych, które by nas dowiozły aż do źródeł Glayge. Koszty zostaną ci zwrócone przez królewski skarbiec, kiedy odzyskani tron. - Tak, mój panie. - A jakimi oddziałami możesz mnie wesprzeć? - Oddziałami? - No tak, oddziałami - strażą, wojownikami, tymi wszystkimi, którzy są zdolni do noszenia broni. Rozumiesz, czego od ciebie żądam? Na twarz burmistrza znów wypłynął strach. - My tu, w Pendiwane, nie słyniemy ze sztuki wojennej. Valentine uśmiechnął się. - Nigdzie na Majipoorze nie słyniemy z tej sztuki, bogom niech będą dzięki. Jeśli jednak czujemy się zagrożeni, to walczymy. Uzurpator zagraża wszystkim. Czy nie byliście ostatnio gnębieni nowymi, dziwnymi podatkami, a także niezwykłymi dekretami? - Byliśmy, ale... - Ale co? - ostrym tonem spytał Valentine. - Sądziliśmy, że nowy Koronal chce zamanifestować swoją władzę. - I zgadzaliście się na to, aby uciskał was ten, który powinien wam służyć? - Mój panie... - Mniejsza o to. Jeśli wszystko wróci do normy, zyskasz na tym tyle samo, co i ja. Daj

mi armię, burmistrzu Haligornie, a waleczność ludzi z Pendiwane będzie opiewana w balladach przez tysiąclecia. - Odpowiadam za życie tutejszych obywateli, mój panie. Nie chciałbym, żeby ginęli albo... - To ja odpowiadam za życie i tutejszych obywateli, i pozostałych dwudziestu miliardów - przerwał mu gwałtownie Valentine. - Nie mam zamiaru przelewać niczyjej krwi zdobywając Zamek, lecz bez armii jestem bezbronny. Mając ją nabieram monarszego dostojeństwa i mogę zmierzyć się z wrogiem. Rozumiesz, Haligornie? Zwołaj swoich ludzi, powiedz im, na co się zanosi, i wezwij ochotników. - Tak, mój panie - powiedział Haligorn, drżąc cały. - Tylko zadbaj, żeby to byli prawdziwi ochotnicy! - Stanie się, jak każesz, mój panie - wymamrotał burmistrz. Skompletowanie armii trwało krócej, niż Valentine przewidywał. Wybranie, wyekwipowanie i zaprowiantowanie zajęło tylko kilka dni. Haligorn współpracował z gorliwością, która kazała się domyślać, że jak najprędzej chce wyprawić Valentine'a w inne strony. Straż obywatelska, z wielkim trudem zebrana do obrony Pendiwane przed zbliżającym się oszustem, teraz stała się zalążkiem pospiesznie zmobilizowanej armii lojalistów, liczącej jakieś dwadzieścia tysięcy mężczyzn i kobiet. Trzynastomilionowe miasto z powodzeniem mogło wystawić większe siły, ale Valentine nie chciał zmuszać Pendiwane do zbytnich poświęceń. Zresztą był wierny swojej zasadzie, że łatwiej jest żonglować maczugami niż pniami drzew dwikka. Dwudziestotysięczne wojsko wyglądało na całkiem poważną armię, a strategią Valentine'a było stopniowe gromadzenie posiłków. Nawet potężny Zimr brał wszak początek ze zwykłych strug i strumyków, gdzieś w górach dalekiej północy. Wyruszyli rzeką Glayge o słotnym świcie dnia, który powoli się przejaśniał, aż w końcu rozbłysnął pełnym słońcem. Wszystkie statki rzeczne cumujące na przestrzeni pięćdziesięciu mil po jednej i drugiej stronie Pendiwane zostały oddane na potrzeby armii. Wielka flotylla, powiewając zielonymi i złotymi banderami Koronala, spokojnie płynęła na północ. Valentine stał na dziobie okrętu flagowego. Miał przy sobie Carabellę, Deliambera i admirała Asenharta z Wyspy. Obmyte porannym deszczem powietrze było wonne i świeże. Takim je zapamiętał - dobrotliwe powietrze Alhanroelu, wiejące teraz ku niemu z Góry Zamkowej. Jakież to było wspaniałe uczucie - wracać wreszcie do domu. Statki rzeczne ze wschodniego Alhanroelu w niczym nie przypominały dziwacznych i fantazyjnych lodzi krążących po rzece Zimr. Te były zwykłymi dużymi okrętami, o

opływowych kształtach, wysokich masztach i wąskich pokładach, napędzanymi potężnymi silnikami, co umożliwiało pokonywanie wartkiego nurtu Glayge. - Nasza prędkość nie dorównuje nurtowi rzeki - powiedział Asenhart. - Nie ma w tym nic dziwnego - odparł Valentine. Wskazał ręką na północ, ku niewidocznemu jeszcze szczytowi. - Glayge zbiera swe wody niemal od wierzchołka Góry Zamkowej i na dole pędzi już z ogromną szybkością. Hjort żeglarz uśmiechnął się. - Żeglowanie po morzu wygląda na dziecinną zabawkę w porównaniu z takim żywiołem. Rzeki, wąskie i bystre, zawsze były dla mnie czymś obcym. Do szczęścia wystarcza mi otwarte morze, jego smoki i cała reszta. Glayge, choć tak bystra, była rzeką uregulowaną. Dzikie, niespławne progi i wodospady, ciągnące się przez setki mil, należały już do zamierzchłej przeszłości. Czternaście tysięcy lat osadnictwa ludzkiego na Majipoorze zmieniło wszystko. Dzięki tamom, śluzom, kanałom odprowadzającym i różnym innym urządzeniom, Glayge, tak jak i pozostałe pięć rzek spływających z Góry, przysposobiono do tego, by mogły być wykorzystywane niemal na całej długości. Pewne kłopoty, a i to tylko w porze deszczowej, rzeka sprawiała jedynie w dolnych odcinkach, gdzie płaskie równiny nie pozwalały otamować jej biegu. Kraj, którym płynęła - żyzne rolnicze okręgi na zmianę z wielkimi ośrodkami miejskimi - sprawiał wrażenie równie dawno ujarzmionego, jak sama rzeka. Valentine wpatrywał się w dal, mrużąc oczy przed blaskiem porannego słońca i szukając szarego cielska Góry Zamkowej, lecz nawet taki kolos, jakim była Góra, nie dawał się wypatrzeć z odległości dwóch tysięcy mil. Pierwszym większym miastem po Pendiwane było Makroprosopos, słynne ze swoich tkaczy. Podpływając bliżej Valentine zobaczył, że jego nabrzeża właśnie przyozdabiano olbrzymimi proporcami Koronala, prawdopodobnie tkanymi w ostatniej chwili. - Zastanawiam się - powiedział zamyślony Sleet - czy te flagi są demonstracyjnym przejawem wierności wobec ciemnowłosego Koronala, czy też oznaczają kapitulację wobec twoich roszczeń? - Z pewnością są wyrazem hołdu dla ciebie, mój panie - powiedziała Carabella. - Oni tu wiedzą, że posuwasz się w górę rzeki, i w ten sposób chcą cię powitać! Valentine potrząsnął przecząco głową. - Myślę, że tutejsi ludzie są po prostu ostrożni i przezorni. Jeśli mnie się nie powiedzie na Górze Zamkowej, będą twierdzili, że chorągwie oznaczały wierność tamtemu Koronalowi,

a jeśli on przegra, powiedzą, że rozpoznali mnie po mieszkańcach Pendiwane. Chyba powinniśmy jednak zmusić ich do zajęcia bardziej wyraźnego stanowiska. Asenharcie? - Słucham, mój panie. - Wprowadź statek do portu. Valentine postanowił zaryzykować. Nie było istotnej potrzeby, aby właśnie tutaj schodzić na ląd, a ostatnią rzeczą, jakiej pragnął, byłaby walka z pierwszym lepszym miastem, i to tak odległym od celu podróży. W ten sposób mógł jednak zbadać skuteczność swojej strategii. Egzamin wypadł pomyślnie, bo pierwsze okrzyki zaczęto wznosić, kiedy był jeszcze daleko od brzegu. - Niech żyje Lord Valentine! Niech żyje Koronal! Burmistrz Makroprosopos zadyszany wpadł na nabrzeże, aby go przywitać, dźwigając prezenty - grube bele najprzedniejszych tkanin wyprodukowanych przez mieszkańców miasta. Płaszczył się i przechwalał, że już zwerbował osiem tysięcy obywateli, którzy natychmiast dołączą do armii przywracającej dawny porządek. - O co tu chodzi? - spytała cicho Carabella. - Czy oni przystaną na każdego Koronala, który wystarczająco głośno upomina się o tron i wymachuje kilkoma miotaczami energii? Valentine wzruszył ramionami. - Ci ludzie cenią sobie spokój i wygodne życie, kochają luksus, a przy tym są bojaźliwi. Od tysięcy lat wiedzie im się dobrze i nie chcą utracić tego, czego się dorobili. Idea zbrojnego oporu jest im obca, więc poddają się, gdy tylko przybijamy do brzegu. - Otóż to - rzekł Sleet. - Jeśli Barjazid zjawiłby się tutaj w następnym tygodniu, równie szybko pokłoniliby się jemu. - Być może. Jednak dzięki temu ja rosnę w siły. Widząc, co się dzieje, następne miasta też nie odważą mi się sprzeciwić. Zgódźmy się więc, że jest to spontaniczny masowy ruch, dobrze? Sleet zasępił się. - To co ty robisz teraz, następnym razem może powtórzyć ktoś inny. Nie jestem tym zachwycony. A co będzie, jeśli w przyszłym roku pojawi się rudowłosy Lord Valentine i obwieści, że to on jest prawdziwym Koronalem? Co będzie, jeśli pojawi się jakiś Liiman i zażąda, aby wszyscy padli przed nim na kolana, mówiąc, że jego rywale są najzwyklejszymi oszustami? Świat pogrąży się wówczas w szaleństwie. - Jest tylko jeden namaszczony Koronal - odpowiedział spokojnie Valentine. - Ludzie z tych miast, czymkolwiek by się powodowali, nie sprzeciwiają się jednak woli bogów. Kiedy

tylko powrócę na Górę Zamkową, nie będzie następnych uzurpatorów ani innych pretendentów do tronu, obiecuję wam to! W skrytości ducha Valentine jednak przyznawał rację Sleetowi. Jak krucha jest zaprawa, która spaja nasze rządy! - pomyślał. Podtrzymuje je tylko dobra wola. Dominin Barjazid wykazał, jak tę dobrą wolę niszczy się zdradą, a Valentine odkrył, że, jak dotąd, przez zastraszenie można zapobiec zdradzie. Ale czy Majipoor będzie jeszcze sobą, kiedy skończy się ta walka?

Rozdział 7 Po Makroprosopos było Apocrune, a potem Stangard Falls, Nimivan, Threiz, Południowy Gayles i Mitripond. Wszystkie te miasta, ze swoimi pięćdziesięcioma milionami ludności, nie zwlekały z uznaniem zwierzchnictwa jasnowłosego Lorda Valentine'a. Co więcej, wyglądało na to, że wszędzie się go spodziewano. Mieszkańcy nadrzecznych okolic nie byli rozmiłowani w sztuce wojennej i żadne z miast nie zamierzało rozstrzygać w drodze walki, który z rywali jest prawdziwym Koronalem. Teraz, kiedy poddały się Pendiwane i Makroprosopos, reszta skwapliwie dołączyła się do nich. Valentine zdawał sobie jednak sprawę z miałkości tych zwycięstw, wiedząc, że miasta nad rzeką mogą wymówić mu posłuszeństwo równie łatwo, jak na nie przystały, jeśli tylko zobaczą, że szala zwycięstwa przechyla się na stronę ciemnowłosego suzerena. Praworządność, namaszczenie, wola bogów wszystko to razem znaczyło o wiele mniej w rzeczywistym świecie niż mógł sobie wyobrażać ktoś wychowany na dziedzińcach Góry Zamkowej. Jednakże lepsze jest wsparcie, choćby tylko deklarowane, niż wyraźny sprzeciw. W każdym z kolejnych miast Valentine zarządzał werbunek, choć już niewielki, zaledwie po tysiącu ochotników, gdyż obawiał się zbyt dużej armii, a co za tym idzie, jej powolności. Żałował, że nie potrafi czytać w myślach Dominina Barjazida. Co też tamten sądzi o wydarzeniach nad Glayge? Czy lękliwie kryje się w Zamku, widząc, że z gniewem wystąpiły przeciwko niemu miliardy mieszkańców Majipooru? Czy też przygotowuje wewnętrzną linię obrony, czekając tylko stosownej do walki chwili, gotów raczej pogrążyć całe królestwo w chaosie, niż wyrzec się władzy? Podróż rzeką trwała nadal. Dopływali do skraju wielkiego płaskowyżu. Teren wznosił się powoli i układał się w fałdy. Zdarzały się dni, kiedy Glayge zdawała się wyrastać przed nimi pionową ścianą wody. Valentine znał dobrze te okolice, ponieważ w młodzieńczych latach spędzanych na Górze Zamkowej często odwiedzał każdą z Sześciu Rzek, czy to polując i łowiąc ryby z Voriaxem i Elidathem, czy też po prostu uciekając przed trudami zbyt skomplikowanej edukacji. Proces zdrowienia, rozpoczęty na Wyspie, przebiegał sprawnie i widok znanych mu miejsc przydawał ostrości i barw dawnym obrazom, które Dominin Barjazid usiłował wymazać z jego pamięci. W mieście Jerrik, gdzie koryto rzeki znacznie się już zwęziło, przypomniał sobie pewną noc u starego Vroona, którego od Autifona Deliambera, poza nieco wyższym wzrostem, niewiele różniło. Do rana rzucali kości, a on przegrywał sakiewkę,

miecz, wierzchowca, tytuł szlachecki, wszystkie swoje ziemie, poza małym kawałkiem bagien, a potem, kiedy już nadszedł świt, nagle się odegrał, choć do dzisiaj podejrzewał, że jego towarzysz świadomie odwrócił bieg swojej szczęśliwej passy. Cokolwiek by o tym sądzić, Vroon dał mu naprawdę niezłą lekcję. A w Ghiseldornie, gdzie ludzie mieszkali w namiotach z czarnego wojłoku, on i Voriax spędzili rozpustną noc z czarnowłosą wiedźmą, co najmniej trzydziestoletnią, która rankiem wywróżyła im z nasion pingli, że obaj zostaną królami. Voriax był tą wróżbą niezmiernie zmartwiony, ponieważ nie wyobrażał sobie, aby mogli rządzić razem, tak jak razem obejmowali wiedźmę. Tego jeszcze nie było w historii Majipooru. Żadnemu z nich nie przyszło wówczas do głowy, że jeden może być sukcesorem drugiego. Z kolei w Amblemornie, w mieście najbardziej wysuniętym na zachód spośród wszystkich Pięćdziesięciu Miast, jeszcze młodszy Valentine podczas gonitwy z Elidathem z Morvole przez las skarłowaciałych drzew spadł z wierzchowca i złamał lewą nogę. Kość przebiła skórę i Elidath, choć omdlewał z przerażenia, sam musiał nastawić złamanie, nim mogli udać się dokądkolwiek po pomoc. Od tamtej pory Valentine zawsze trochę utykał na tę nogę, ale teraz i noga, i utykanie, jak pomyślał z satysfakcją, należą do Dominina Barjazida, a ciało, które jemu przypadło w udziale, jest bez skazy. Zarówno te miasta, jak i sporo innych, poddawały się natychmiast. Pod proporcami Valentine'a kroczyła już bez mała pięćdziesięciotysięczna armia, ale do szczytu Góry Zamkowej było jeszcze daleko. Właśnie w Amblemornie armia musiała zejść na ląd, gdyż od tego miejsca rzeka stawała się jednym wielkim labiryntem dopływów, płytkich kanałów i nieprawdopodobnie urwistych stopni. Valentine wysłał przodem Ermanara z dziesięcioma tysiącami wojowników, aby zdobyli odpowiednią ilość pojazdów do przemieszczania się na lądzie. Jego siły stanowiły już taką potęgę, że Ermanar mógł zarekwirować każdy ślizgacz w trzech okolicznych prowincjach nie napotykając żadnego oporu i kiedy główny korpus wojsk dopłynął do brzegu, oczekiwało na niego mnóstwo wehikułów. Valentine nie był w stanie samodzielnie dowodzić tak wielką armią. Jego rozkazy przechodziły przez Ermanara, marszałka polnego, do Carabelli, Sleeta, Zalzana Kavola, Lisamon Hultin i Asenharta, pięciu wyższych oficerów sprawujących pieczę nad pięcioma dywizjami. Deliamber, jako doradca, pozostał przy boku Valentine'a, a Shanamir, który zmężniał i przestał już być tym chłopcem, który doglądał wierzchowców w Falkynkip, został mianowany pierwszym oficerem łącznikowym. W trzy dni zakończyli pełną mobilizację. - Jesteśmy gotowi do drogi, mój panie - zameldował Shanamir. - Czy mogę dać rozkaz

wymarszu? Valentine kiwnąl głową. - Pierwsza kolumna może ruszać. Jeśli wejdziemy już teraz, to Bimbak miniemy w południe. - Tak jest, wodzu naczelny! - Shanamirze... - Wodzu... - Wiem, że to wojna, ale nie musisz cały czas przybierać tak poważnej miny. Nie sądzisz? - Ja mam poważną minę, mój panie? - Shanamir poczerwieniał - A czy sprawa nie jest poważna?! Mamy przecież pod stopami ziemię Góry Zamkowej! No cóż, wiejski chłopiec z dalekiego Falkynkip czul chyba strach przed miejscem, w którym się nieoczekiwanie znalazł. Valentine rozumiał jego lęki. Zimroel sprawiał wrażenie odległego o miliony mil. Valentine uśmiechnął się i rzekł: - Powiedz mi, Shanamirze, czy naprawdę sto wag daje koronę, dziesięć koron daje rojala, a kiełbaski kosztują... Shanamir stał z głupią miną, nie pojmując, o co tu chodzi, lecz już po chwili wybuchnął głośnym śmiechem. - Mój panie! - wykrzyknął, ocierając pospiesznie łzy z kącików oczu. - Pamiętasz tamtą scenę w Pidruid? Kiedy to chciałem kupić kiełbaski, płacąc monetą pięćdziesięciorojalową? Pamiętasz, jak powiedziałeś do mnie, że jestem naiwnym głupcem? “Masz pusto w głowie" - stwierdziłeś. Pusto w głowie! Chyba rzeczywiście byłem głupcem podczas tamtych pierwszych dni w Pidruid. - To było dawno, mój panie. - Tak, to było dawno. Choć może nadal jestem głupcem, jeśli wdrapuję się na Górę Zamkową po władzę, która jest tylko ciężką, monotonną pracą. Ale może nim nie jestem. Chcę wierzyć, że nie jestem, Shanamirze. Nie zapominaj uśmiechać się częściej. To wszystko. Daj pierwszej kolumnie rozkaz do wymarszu. Chłopiec wybiegi. Valentine patrzył za nim przez chwilę. Jak odległe w czasie i w przestrzeni stało się miasto Pidruid. Miliony mil, miliony lat... Tak mu się zdawało, choć przecież upłynął zaledwie rok i parę miesięcy od chwili, kiedy siedział na białej skalnej półce w tamten gorący i parny letni dzień, patrząc w dół na portowe miasto i zastanawiając się, co dalej. Shanamir, Sleet, Carabella, Zalzan Kavol. Całe miesiące żonglowania na prowincjonalnych arenach, spanie na wypchanych słomą siennikach, w zapchlonych wiejskich gospodach. Jaki cudowny był tamten czas, pomyślał, jakie wspaniałe, pozbawione

zmartwień życie! Liczyło się jedynie to, aby znaleźć pracę w następnym przydrożnym mieście i aby nie upuścić maczugi. Nigdy nie był szczęśliwszy. Jaki poczciwy był Zalzan Kavol, który przyjął go do swojej trupy, jacy dobrzy byli Sleet i Carabella, którzy uczyli go swojego rzemiosła. Mieli pośród siebie Koronala Majipooru, wcale o tym nie wiedząc! Kto z nich przypuszczał, że zanim zdąży się zestarzeć - i to nawet nie na tyle, aby nie móc żonglować, poprowadzi wyzwolicielską armię przeciwko Górze Zamkowej? Pierwsza kolumna ruszyła. Ślizgacze uniosły się nad drogą i popłynęły ku bezkresnym stokom, rozpościerającym się między Amblemorn a Zamkiem. Pięćdziesiąt Miast Góry Zamkowej obsiadło jej stoki od podnóży aż do szczytu, zgrupowane, z grubsza biorąc, w kilku kręgach. Krąg najniższy skupiał dwanaście miast Amblemorn, Perimor, Morvole, Canzilaine, Bimbak Wschodni, Bimbak Zachodni, Furible, Depenhow Yale, Normork, Kazkas, Siipool i Dundilmir. Te tak zwane Miasta na Stokach były ośrodkami przemystu i handlu, a najmniejsze z nich, Deeperihow Yale, liczyło siedem milionów ludności. Miasta na Stokach, założone dwanaście tysięcy lat temu, do dziś zachowały swój archaiczny wygląd. Ich ulice, zaplanowane prawdopodobnie z jakimś zamysłem, lecz przez wieki poddawane przypadkowym modyfikacjom, były teraz ciasne i pogmatwane. Każde z tych miast słynęło w świecie z sobie tylko właściwych uroków. Valentine, żyjąc na Górze Zamkowej, nie zdążył wszystkich odwiedzić, ale poznał Bimbak Wschodni i Zachodni z ich bliźniaczymi, wysokimi na milę wieżami obłożonymi błyszczącym szkliwem, był w Furible i widział tam sławne ogrody kamiennych ptaków, słyszał mówiące posągi w Canzilaine, zawadził o Dundilmir leżący w Ognistej Dolinie. Między tymi miastami przez tysiące mil ciągnęły się królewskie parki, rezerwaty fauny i flory, obszary łowieckie, święte gaje. Na wszystko to było aż nadto miejsca by nie przeszkadzać sobie nawzajem i spokojnie się rozwijać. Sto mil wyżej leżał krąg dziewięciu Wolnych Miast - Sikkal, Huyn, Bibiroon, Stee, Sunbreak Górny, Sunbreak Dolny, Castelhorn, Gimkandale i Vugel. Między uczonymi toczył się kiedyś spór o pochodzenie ich wspólnej nazwy, lecz w końcu zwyciężył pogląd, że miała ona związek z podatkami. Otóż mniej więcej za panowania Lorda Stiamota tych dziewięć miast zwolniono od podatków nakładanych na wszystkie inne, w podzięce za szczególne wsparcie, jakiego udzieliły Koronalowi. Jeszcze do dziś potrafiły upominać się o szczególne ulgi i zresztą często odnosiły w tym sukces. Największym z Wolnych Miast było Stee, leżące nad rzeką o tej samej nazwie, z trzydziestoma milionami mieszkańców, równe co do wielkości miastu Ni-moya, lecz, jak wieść głosiła, jeszcze od niego okazalsze. Valentine, który widział Ni-moya, nie potrafił sobie wyobrazić większego przepychu, lecz w przeszłości

nie miał okazji, by dotrzeć do Stee, które leżało raczej na uboczu. Jeszcze wyżej było jedenaście Miast Strażniczych - Sterinmor, Kowani, Greel, Minimool, Strave, Hoikmar, Erstud Grand, Rennosk, Fa, Sigla Niższe, Sigla Wyższe, Wszystkie wielkie, liczące od siedmiu do trzynastu milionów mieszkańców. Ponieważ na ich wysokości obwód Góry Zamkowej nie był już zbyt wielki, Miasta Strażnicze leżały bliżej siebie niż tamte pod nimi i można było przypuszczać, że minie jeszcze kilka wieków, a otoczą Górę nieprzerwanym pasem. Na obszarze okolonym przez ten pas znajdowało się dziewięć Miast Wewnętrznych Gabell, Chi, Haplior, Khresm, Banglecode, Bombifale, Guand, Peritole i Tentag - i wreszcie dziewięć Górnych Miast - Muldemar, Huine, Gossif, Tidias, Morpin Wysoki, Morpin Niski, Sipermit, Frangior i Halanx. To były metropolie, które Valentine znał najlepiej. Urodził się w Halanx, mieście stanu szlacheckiego; w Sipermit, który niemal przylegał do Zamku, mieszkał za rządów Voriaxa; Morpin Wysoki był jego ulubionym miejscem odpoczynku, gdzie często bawił się na lustrzanych zjeżdżalniach i jeździł na rydwanach. Jak dawno to było, jak dawno temu! I teraz, kiedy jego wojsko unosiło się nad drogami Góry, często wpatrywał się w rozświetloną słońcem dal, w osłonięte chmurami szczyty, licząc choćby na przelotny widok Sipermitu, Halanx czy Wysokiego Morpmu. Było jeszcze za wcześnie, żeby o tym myśleć. Z Amblemornu droga prowadziła między Bimbakiem Wschodnim a Bimbakiem Zachodnim, a potem, okrążając nieprawdopodobnie stromą i poszarpaną Grań Normorku, podchodziła pod sam Normork, otoczony słynnymi kamiennymi murami, zbudowanymi, jak głosiła legenda, na wzór wielkiego muru w Velalisier. Bimbak Wschodni przywitał Valentine jako prawowitego monarchę i wyzwoliciela. Przyjęcie w Bimbaku Zachodnim wypadło zdecydowanie mniej serdecznie, chociaż i tu nie stawiano oporu: jego mieszkańcy najwyraźniej nie umieli opowiedzieć się po żadnej ze stron tego dziwnego sporu. Natomiast w Normorku Wielkie Wrota Dekkerefa były zamknięte i opieczętowane, i to prawdopodobnie pierwszy raz od czasów, kiedy je zbudowano. Ten gest był oczywiście gestem nieprzyjaznym, ale Valentine wolał go uznać za deklarację neutralności i minął miasto, me usiłując się do niego dobijać. Nie miał zamiaru tracić sił na obleganie jakiejś twierdzy. Znacznie łatwiej było nie dopatrywać się za jej murami wroga. Droga przecinała teraz Barierę Tolingar, która wcale nie była barierą, lecz wielkim czterdziestomilowym parkiem, idealnie wypielęgnowanym ku uciesze obywateli Kazkasu, Stipool i Dundilmiru. Zdawało się, że każde drzewo, każdy krzak zostały wyhodowane ze specjalnym zamysłem i poprzycinane w najbardziej wyszukane kształty. Żadna gałąź nie

wyginała się w niewłaściwą stronę, żaden konar nie psuł raz wyznaczonej symetrii. Jeśliby nawet zatrudnić tu w charakterze ogrodników cały miliard ludzi zamieszkujący Górę Zamkową i gdyby ci ogrodnicy pracowali w parku dzień i noc, i to ze wszystkich sił, Bariera Tolingar i tak nie osiągnęłaby w ten sposób swego doskonałego wyglądu. Valentine wiedział, że dokonano tego dzięki programowi uprawy sterowanej wprowadzonemu cztery tysiące lat temu, może nawet dawniej, za panowania Lorda Havilbove, a potem kontynuowanemu przez jego trzech sukcesorów. Te rośliny same się kształtowały, same likwidowały odrosty, nieustannie kontrolując symetrię form. Tajemnica takich ogrodniczych czarów zdołała już jednak zginąć w mrokach przeszłości. Teraz armia wkraczała na poziom Wolnych Miast. Patrząc z Bibiroon Sweep, leżącego nad Barierą Tolingar, można było ogarnąć wzrokiem potężny odcinek przebytej drogi. Prawie spod stóp wypełzał zielony jęzor parku Lorda Havillove'a i znikał gdzieś na wschodzie. Za nim szarzały dwa małe punkciki - Dundilmir i Stipool, a trochę w bok od nich, ledwo zaznaczone, kryło się ukryte za murami miasto Normork. Potem widoczny był zadziwiający uskok terenu, w dół aż do Amblemornu i źródła Glayge. A gdzieś na horyzoncie, zamglone jak przez senne opary, niczym wytwór czystej wyobraźni, można było dostrzec ulotne zarysy skupionych nad rzeką miast Nimivan, Mitripond, Threiz i Południowy Gayles. O Makroprosopos i Pendiwane nawet nie warto było wspominać, chociaż Valentine zauważył, jak pochodzący stamtąd ochotnicy wypatrując oczy i gestykulując gwałtownie, spierali się o ledwo widoczne pagórki i garby, twierdząc, że to ich domy. Przystając obok Valentine'a, Shanamir powiedział: - Wyobrażałem sobie kiedyś, że z Góry Zamkowej można zobaczyć całą drogę do Pidruid! A tu nie widać nawet Labiryntu. Czy tam wyżej jest lepszy widok? - Nie - odparł Valentine. - Chmury zakrywają wszystko poniżej Miast Strażniczych. Czasami, przebywając na Zamku, można zapomnieć, że istnieje reszta Majipooru. - A czy na samej górze jest bardzo zimno? - spytał chłopiec. - Zimno? Nie, ani trochę. Jest tam równie przyjemnie jak tutaj. Może nawet przyjemniej. Wieczna wiosna, łagodne i czyste powietrze i kwitnące przez cały rok kwiaty. - Ale Góra Zamkowa wynosi się tak wysoko w niebo! Szczyty stojące wśród Bagien Khyntoru są znacznie niższe, gdzie im do niej, a przecież słyszałem, że na ich wierzchołkach leży śnieg, i to nawet latem. Na Zamku, Valentine, musi być ciemno jak w nocy, i zimno, śmiertelnie zimno! - Nie - odrzekł Valentine. - Maszyny, które przetrwały od czasów starożytnych, sprawiają, że jest tam zawsze ciepło. Sięgając swymi korzeniami w głąb Góry, wysysają

stamtąd potrzebną energię, choć przyznaję, że nie wiem w jaki sposób to robią - i zamieniają ją w ciepło, światło oraz dobre, czyste powietrze. Widziałem te maszyny, głęboko pod Zamkiem, wielkie konstrukcje z takiej ilości metalu, z jakiej można by zbudować całe miasto. Gigantyczne pompy, olbrzymie mosiężne rury, przewody... - Kiedy tam wreszcie dotrzemy, Valentine? Czy to już blisko? Valentine potrząsnął przecząco głową. - Nie jesteśmy jeszcze nawet w połowie drogi.

Rozdział 8 Aby przejść przez Wolne Miasta, najprościej było wybrać drogę leżącą między Bibiroon a Górnym Sunbreakiem, która prowadziła w górę szerokim, łagodnym grzbietem i nie wymagała pochłaniającego wiele czasu wspinania się zakosami. Jeszcze przed Bibiroon Valentine dowiedział się od Skandara Gorzvala, że w armii kończą się zapasy świeżych owoców i mięsa, i stwierdził, że najmądrzej byłoby zaopatrzyć się w nie na tej wysokości, zanim podejmą wspinaczkę do Miast Strażniczych. Bibiroon był dwunastomilionowym miastem, imponująco usytuowanym na stumilowej skarpie i sprawiającym wrażenie zawieszonego nad zboczem Góry. Było tylko jedno dojście do miasta, od strony Dolnego Sunbreaku, i to przez wąwóz tak wąski i stromy, że wystarczyłoby stu wojowników, aby powstrzymać atak miliona. Valentine wcale się nie zdziwił, kiedy mu doniesiono, że przejście jest zamknięte i że znajduje się w nim trochę więcej niż stu obrońców. Ermanar i Deliamber, których wyznaczono do prowadzenia pertraktacji, wrócili już chwilę później z wiadomością, że Heitluig, diuk Chorgu - prowincji, której stolicą było Bibiroon - dowodzi oddziałami w wąwozie i chce rozmawiać z Lordem Valentinem. - Kto to jest Heitluig? Znasz go? - spytała Carabella. Valentine kiwnął głową. - Bardzo słabo. Wiem, że pochodzi z rodu Tyeverasa. Mam nadzieję, że nie żywi do mnie urazy. - Jeśli pokona cię na tej drodze, zjedna sobie laski Dominina Barjazida - zauważył posępnie Sleet. - I zapewni sobie conocne koszmary - dodał śmiejąc się Valentine. - Może być pijakiem, ale nie mordercą. Przecież należy do szlacheckiego stanu. - Tak jak i Dominin Barjazid, mój panie. - Nawet Barjazid nie odważył się mnie zabić, mimo że miał okazję. Czy w każdym, z którym przyjdzie mi paktować, mam widzieć mordercę? Chodźcie, tracimy tylko czas. W towarzystwie Ermanara, Asenharta i Deliambera ruszył piechotą w stronę wąwozu. Diuk oczekiwał go w asyście swoich trzech popleczników. Heitluig był barczystym, silnym z wyglądu mężczyzną o bezładnie poskręcanych białych włosach i tęgiej, rumianej twarzy. Przeszył Valentine'a badawczym spojrzeniem, jak gdyby pod rysami jasnowłosego przybysza chciał znaleźć choćby skrawek duszy prawdziwego Koronala. Valentine obdarzył go łaskawym spojrzeniem i takim gestem dłoni, jakim król obdarza pomniejszego diuka. Heitluig wyraźnie zmieszał się, nie wiedząc, jaką

formę nadać swojemu ukłonowi. - Powiadają - rzekł po chwili - że podobno jesteś Lordem Valentinem odmienionym przez czary. Jeśli tak jest, to witam cię, mój panie. - Powiadają prawdę, Heitluigu, możesz mi zaufać. - Były przesłania, które to potwierdzały, ale były i inne. Valentine uśmiechnął się. - Przesłania od Pani zawsze są godne zaufania. Ile są warte te od Króla, sam dobrze wiesz, zważywszy na to, co zrobił jego syn. Czy otrzymałeś instrukcje z Labiryntu? - Tak, polecono nam uznać w tobie Koronala. Nastały jednak dziwne czasy. Dlaczego mam nie ufać temu, co mówią na Zamku, a dawać wiarę zarządzeniom płynącym z Labiryntu? A jeśli są fałszywe? Jeśli kryje się za nimi podstęp? - Tutaj oto mamy Ermanara, najwyższego sługę twojego stryjecznego dziadka, Tyeverasa - powiedział Valentine. - I to nie w charakterze jeńca. Przybywa z pełnomocnictwami Pontifexa. Książe wzruszył ramionami. Nadal przyglądał się bacznie Valentine'owi. - Zamiana Koronala jest rzeczą nad wyraz tajemniczą. Jeśli się w nią uwierzy, to można uwierzyć we wszystko inne. Czego szukasz w Bibiroon... mój panie? - Potrzebujemy owoców i mięsa. Mamy jeszcze do przejścia setki mil, a głodny żołnierz nie jest najlepszym żołnierzem. Po twarzy Heitluiga przebiegi skurcz. - Wiesz zapewne, że znajdujesz się w Wolnym Mieście. - Wiem. I co z tego? - Panuje tu stary obyczaj, o którym, być może, nie wszyscy pamiętają. Jednak my, mieszkańcy Wolnych Miast, trzymamy się zasady, by nie dostarczać żadnych produktów dla rządu poza raz ustalonymi podatkami. Koszt aprowizacji takiej armii jak twoja... - ...będzie w całości pokryty przez mój skarbiec - dokończył chłodno Valentine. - Nie chcemy, żeby Bibiroon straciło przez nas choćby jedną pięciowagową monetę. - A czy ten skarbiec wędruje z wami? Valentine błysnął gniewnym wzrokiem. - Skarbiec królewski znajduje się na Górze Zamkowej, tak samo jak i za czasów Lorda Stiamota. Kiedy tam już dotrę i obalę uzurpatora, zapłacę wam za wszystko, co teraz od was dostanę. Czy w Bibiroon Koronal nie cieszy się już zaufaniem? - Koronal cieszy się, a jakże - odpowiedział ostrożnie Heitluig. - Chodzi jednak o to, że my, oszczędni gospodarze, możemy wyjść na głupców, jeśli zaufamy komuś... komuś, kto być może nas oszukuje.

Valentine zaczynał tracić cierpliwość. - Mówisz do mnie “mój panie", a jednocześnie masz jakieś wątpliwości. - Mam, to prawda. - Heitluigu, chcę porozmawiać z tobą w cztery oczy! - Co takiego? - Wyjdź dziesięć kroków do przodu! Czy myślisz, że rozplatam ci gardło, kiedy opuścisz strażników? Szepnę ci coś na ucho, o czym wolałbyś pewnie nie mówić w obecności innych. Diuk, wyraźnie zmieszany i zaniepokojony, niechętnie skinął głową i zgodził się oddalić od grupy. Valentine zniżył głos. - Pamiętasz moją koronację na Zamku? Usiadłeś za stołem, przy którym zebrał się ród Pontifexa, i wypiłeś cztery albo pięć butelek muldemarskiego wina. Kiedy byłeś już kompletnie spity, zachciało ci się tańczyć. Wstając potknąłeś się o nogę kuzyna Elzandira. Wyłożyłeś się jak długi i gdybym cię nie odciągnął, biłbyś się z nim natychmiast. Przypominasz sobie to zdarzenie? A czy znałbym je, będąc jakimś parweniuszem z Zimroelu, który usiłuje zawładnąć Zamkiem Lorda Valentine'a? Heitluig spurpurowiał. - Mój panie... - Wreszcie wymówiłeś te słowa z przekonaniem! - Valentine klepnął księcia po ramieniu. - W porządku, Heitluigu Okaż mi pomoc, a kiedy przybędziesz do Zamku świętować mój powrót, dostaniesz następnych pięć butelek dobrego muldemara. Mam nadzieję, że będziesz bardziej wstrzemięźliwy niż ostatnim razem. - Panie mój, czym mogę ci służyć? - Powiedziałem ci już: potrzebujemy świeżych owoców i mięsa. Rachunki wyrównamy, kiedy znów będę Koronalem. - Zgoda. Tylko czy na pewno nim będziesz? - Co to ma znaczyć? - Armia, która czeka na wyżej położonych terenach, wcale nie jest taka mała, mój panie. Lord Valentine - to znaczy ten, który głosi się Lordem Valentinem - zbiera w celu obrony zamku setki i tysiące obywateli. Valentine ściągnął brwi. - A gdzie ta armia stacjonuje? - Między Erstud Grand a Bombifale. Miasta Strażnicze są już zajęte; wszystkie położone wyżej też. Z Góry popłyną rzeki krwi, mój panie.

Valentine odwrócił się, zasłoniwszy oczy. Jego duszę wypełniły ból i przerażenie. To było nieuniknione i wcale go nie zaskoczyło, spodziewał się tego od początku. Dominin Barjazid nie przeszkadzał mu w marszu przez dolne regiony, bo pośpiesznie przygotowywał obronę Zamku. Co więcej, miał zamiar użyć przeciwko niemu jego królewskiej straży; szlachetnie urodzonych rycerzy, z którymi Valentine razem się wychowywał. W pierwszych szeregach staną przeciwko niemu Stasilaine, Tunigorn, kuzyn Mirigant, Elidath, Diwis, syn jego brata... Po raz kolejny ogarnęły go wątpliwości Czy powinien przelewać cudzą krew i skazywać ludzi na śmierć po to tylko, by odzyskać tron? A jeśli utracił go z woli bogów? A jeśli teraz tej woli się sprzeciwi, to czy nie spowoduje straszliwego kataklizmu? Nie sprowadzi na siebie mrocznych, oskarżających snów? Czyjego serce nie będzie rozdarte na zawsze, a imię wyklęte? Jeszcze mógłby zawrócić, jeszcze mógłby uniknąć konfrontacji z siłami Barjazida, jeszcze mógłby pogodzić się z wyrokiem, jaki zsyła na niego przeznaczenie, mógłby... Nie. Walka z samym sobą już raz została rozstrzygnięta. Fałszywy Koronal, małostkowy, nędzny i niebezpieczny, zajmował najwyższe stanowisko w państwie; rządził bezprawnie i nierozważnie. Nie można pozwolić na taki stan rzeczy. Nic innego nie ma znaczenia. - Mój panie? - rzekł Heitluig. Valentine popatrzył na diuka. - Myśl o wojnie sprawia mi ból, Heitluigu. - Nikt się nią nie zachwyca, mój panie. - Jednak czasami jest konieczna dla uniknięcia większego zła. Myślę, że taki czas nadszedł. - Na to wygląda. - Zatem przyznajesz, że jestem Koronalem? - Jak mógłbyś wiedzieć o moim pijaństwie podczas koronacji, będąc oszustem? - I będziesz walczył u mego boku na obszarach powyżej Erstud Grand? Heitluig spojrzał na niego poważnie. - Oczywiście, mój panie. Ile wojska ma wystawić Bibiroon? - Powiedzmy, pięć tysięcy. Nie chcę prowadzić na Górę olbrzymiej armii. Wystarczy mi wierna i waleczna. - Możesz liczyć na tyle, mój panie, a nawet na więcej, tylko zażądaj. - Nie, więcej nie chcę, Heiduigu. Dziękuję ci za zaufanie. Zajmijmy się teraz świeżymi owocami i mięsem!

Rozdział 9 Postój w Bibiroon zabrał tylko tyle czasu, ile Heitluig potrzebował na zgromadzenie swoich oddziałów i zaprowiantowanie całej armii. I znów ruszyli w górę, wyżej, wciąż wyżej. Valentine jechał w awangardzie razem z nieodłącznymi przyjaciółmi z Pidruid. Cieszył się, widząc w ich oczach jednocześnie zachwyt i lęk, cieszył się patrząc na płonącą podnieceniem twarz Shanamira, na pełną uniesienia Carabellę, cieszył się słysząc, jak gburowaty Zalzan Kavol nieustannie pomrukuje i burczy, zdziwiony okazałością Góry Zamkowej. A jak bardzo sam czuł się uskrzydlony na myśl o powrocie do domu! Im wyżej się wznosili, tym słodsze i czystsze stawało się powietrze, ponieważ z każdym krokiem byli bliżej maszyn, które podtrzymywały wieczną wiosnę na Górze. Wkrótce ich oczom ukazały się odległe zarysy Miast Strażniczych. - Nie do uwierzenia - szepnął Shanamir ochryple. - Jaki wspaniały widok... Wielkie granitowe zbocza Góry wznosiły się łagodnymi łukami coraz wyżej i wyżej i ginęły w kłębach białych chmur. Niebo porażało oczy elektryzującym błękitem, o ton głębszym niż tamten, rozciągający się nad dolinami Majipooru. Valentine pamiętał jeszcze, jaką darzył je miłością i z jak ciężkim sercem wybierał się w podróże w dół, do świata zwykłych kolorów. Ten widok ścisnął mu teraz serce. Każdy pagórek i każda grań skalna wyglądała jakby była otoczona aureolą tajemniczego blasku. Nawet leżący na skraju drogi kurz zdawał się lśnić i migotać. Z oddali, z małych satelickich miasteczek, promieniowała niezwykła magia. Ale już zbliżali się do grupy większych miast. Właśnie na horyzoncie pokazały się olbrzymie czarne wieże Erstud Grand, ciemniejąca na wschodzie plama to było pewnie Minimool, a najbardziej na zachodzie należało się domyślać miasta Hoikmar, słynącego z otaczających je kanałów i objazdów. Valentine zamrugał, czując łzy wzbierające w oczach. Wskazał na maleńką harfę Carabelli i powiedział: - Zaśpiewaj mi coś. Carabella uśmiechnęła się i wzięła harfę do ręki. - Śpiewaliśmy to w Tilomon, kiedy Góra Zamkowa była opowiastką z książki, zaledwie romantycznym marzeniem... Daleko na wschodzie niezwykły jest kraj, Którego przenigdy nie ujrzy z nas nikt. Tam miasta się wznoszą, trzykrotnie po trzy,

Cudami rozkwita wyniosły ten szczyt. Na Górze Zamkowej, skąd Moce władają, Gdzie uczty, zabawy bez końca... Urwała w pół tonu i odłożyła harfę. Odwróciła twarz. - Co się stało, ukochana? - spytał Valentine. Carabella potrząsnęła głową. - Nic. Zapomniałam słów. - Carabello? - Nic mi nie jest, przecież mówię! - Proszę... Spojrzała na niego oczami pełnymi łez, zagryzając wargi. - Tutaj jest tak wspaniale, Valentine - wyszeptała. - I tak dziwnie... tak strasznie... - Wspaniale, to prawda, ale nie strasznie. - To wszystko jest piękne, wiem. I większe, niż sobie wyobrażałam. Te miasta, góry, ta najwyższa góra, wszystko jest cudowne, wszystko. Ale... ale... - Mów dalej, proszę. - Ty wracasz do domu, Valentine! Do przyjaciół, do rodziny, do twoich... twoich, jak myślę, ukochanych... Po zwycięskiej wojnie otoczą cię kołem, porwą na uczty i ceremonie, i... - Urwała. - Przyrzekłam sobie nie mówić ci o tym. - Mów Carabello, mów dalej. - Mój panie... - To brzmi zbyt oficjalnie, Carabello. - Ujmując jej dłoń zauważył kątem oka, że Shanamir i Zalzan Kavol przesiedli się do tylnej części wozu i odwrócili od nich plecami. Carabella wyrzuciła z siebie potok słów. - Mój panie, kiedy znów znajdziesz się między księżniczkami i damami z Góry Zamkowej, co stanie się z żonglerką z Tilomon? - Czy dałem ci jakikolwiek powód, byś mogła sądzić, że cię porzucę? - Nie, mój panie, lecz... - Mów do mnie Valentine, proszę cię. Lecz co? Policzki Carabelli zaróżowiły się. Wysunęła rękę z jego dłoni i przesunęła nią niespokojnie po ciemnych błyszczących włosach. - Twój diuk Heitluig, wczoraj, widział nas razem, widział, jak, mnie obejmujesz... Valentine! Ty nie zauważyłeś jego uśmiechu! Poczułam się tak, jakbym była twoją zabawką, dziewczyną na jeden wieczór, bawidełkiem, które można wyrzucić, kiedy się znudzi. - Chyba zbyt wiele wyczytałaś z jednego uśmiechu - spokojnie odparł Valentine,

chociaż on też go zauważył i, co więcej, zmartwił się nim. Dla Heitluiga, o czym dobrze wiedział, i dla innych przedstawicieli jego stanu Carabella była jedynie wywodzącą się z gminu nałożnicą, w najlepszym wypadku zasługującą na wzgardę. Na Górze Zamkowej, kiedy był tam w poprzednim wcieleniu, taka różnica klas byłaby czymś nie do przyjęcia, lecz on, od kiedy opuścił Zamek, miał inną wizję świata. Lęki Carabelli, choć uzasadnione, na razie jednak trzeba odsunąć na bok. Zmierzy się z tym problemem we właściwym czasie. Teraz stoją przed nim inne wyzwania. Powiedział spokojnie: - Heitluig za bardzo lubi wino. a poza tym jest nieokrzesany. Nie przejmuj się nim. Kiedy znów będę Koronalem, zajmiesz na Zamku miejsce wśród najwyższych i nikomu nie przyjdzie do głowy, by cię zlekceważyć. A teraz skończ tę piosenkę. - Kochasz mnie, Valentine? - Kocham cię, lecz kiedy masz czerwone i zapuchnięte oczy, moja miłość trochę słabnie. Carabella prychnęła ze złością. - W ten sposób mówi się do dziecka! To tak mnie traktujesz? Valentine wzruszył ramionami. - Traktuję cię jak kobietę, do tego uroczą i mądrą. Ale co, według ciebie, miałbym odpowiedzieć na pytanie, czy cię kocham? - Że mnie kochasz. Nie musisz tego ozdabiać dodatkowymi słowami. - Przepraszam i obiecuję poprawę. Zaśpiewasz mi wreszcie? - Jeśli sobie życzysz... odpowiedziała Carabella uderzając w struny. Minęli Wolne Miasta i wyjechali na otwartą przestrzeń. Valentine wybrał gościniec Pinitor, wijący się między Erstud Grand i Hoikmarem przez pustynną okolicę skalistych płaskowyży, znaczoną z rzadka rozsianymi zagajnikami drzew ghazan. Te drzewa, o grubych szarawych pniach i powykręcanych sękatych konarach, żyły dziesięć tysięcy lat, a kres żywota obwieszczały delikatnymi westchnieniami. W tak surowym i majestatycznym otoczeniu Valentine i jego armia mogli duchowo przygotować się do oczekujących ich trudów. Jak dotychczas, nie napotkali oporu. - Pozwolą ci dojść aż ponad Miasta Strażnicze - powiedział Heitluig. - Miejsca ubywa z każdym krokiem, a w nierównym, pofałdowanym terenie nietrudno im będzie zastawić pułapkę. Valentine zatrzymał wojsko i zwołał naradę dowódców w pustynnej, otoczonej turniami dolinie, skąd do leżącego na wschodzie Erstud Grand mieli jeszcze około dwudziestu mil.

Wieści, przyniesione przez patrole zwiadowcze, legły mu na sercu ołowianym ciężarem: szeroka i płaska równina o powierzchni setek mil kwadratowych, leżąca poniżej jednego z Wewnętrznych Miast, Bombifale, była wypełniona olbrzymią armią, morzem wojowników. Większość tej armii stanowiła piechota, ale wrogie wojsko dysponowało również ślizgaczami, regimentem jazdy i korpusem bojowych mollitorów, masywnych niczym czołgi, przynajmniej dziesięć razy liczniejszym od oddziału, który oczekiwał w zasadzce nad rzeką Glayge. Valentine nie okazał przygnębienia. - Mają dwudziestokrotną przewagę - rzekł. - Uważam, że jest to korzystne dla nas. Armia takich rozmiarów musi być niezdarna i nie potrafi nikomu zagrozić. Należy tylko żałować, że nie zebrali jeszcze większych sił. - Popukał palcem w leżącą przed nim mapę. Obozują tutaj, na równinie Bombifale, i z pewnością śledzą nasze ruchy. Przypuszczają prawdopodobnie, że pokusimy się o sforsowanie przełęczy Peritole, wobec czego tam wystawią najsilniejsze posterunki. A my rzeczywiście pójdziemy w stronę przełęczy. - Nie zważając na jęk dezaprobaty, jaki się wyrwał z piersi Heitluiga, ani na pełne wyrzutu spojrzenie Ermanara, Valentine kontynuował: - Wróg pchnie tam jeszcze większe siły, a raz wprawiona w ruch potężna machina nie zdoła przegrupować się w marszu i ruszyć w pogoń za nami, bo my w tym czasie zakręcimy i przejeżdżając przez sam środek opustoszałego obozu udamy się wprost do Bombifale. Stamtąd, przez nikogo nie zatrzymywani, ruszymy przez Górny Morpin, drogą, która doprowadzi nas do Zamku. Czy są pytania? - A co zrobimy, jeśli się okaże, że między Bombifale a Górnym Morpinem oczekuje nas druga armia? - spytał Ermanar. - Odpowiem ci, kiedy będziemy za Bombifale. Jeszcze jakieś pytania? Popatrzył po zebranych, ale nikt się już nie odezwał. - A więc w drogę! Minął kolejny dzień i znaleźli się w bardziej urodzajnych okolicach, na zielonych przedpolach Miast Wewnętrznych. Torowali sobie drogę przez chmurną, wilgotną i chłodną strefę, gdzie słońce z trudem przebijało się przez opary wiecznych mgieł. Rośliny, które poniżej wyrastały zaledwie na stopę czy dwie nad ziemię, tutaj osiągały olbrzymie rozmiary, miały liście wielkie jak talerze, łodygi grube niczym pnie drzew i zawsze lśniły ciężkimi kroplami rosy. Nagle krajobraz się odmienił. Z dna głęboko wciętej doliny nieoczekiwanie wyrósł górski łańcuch. Nie było wielkiego wyboru drogi: na zachód sterczały Iglice Banglecode, region niemożliwych do przejścia, nigdy nie odwiedzanych przez ludzi górskich turni, na wschód rozciągała się szeroka, łagodnie nachylona równina Bombifale, a na wprost, ujęty z

obu stron w strome skaliste urwiska, znajdował się szereg gigantycznych, przez naturę wykutych stopni, znany jako przełęcz Pezitole. To tam właśnie, o ile Valentine nie mylił się w swych przypuszczeniach, oczekiwały doborowe oddziały uzurpatora. Zaczął prowadzić swoje siły ku przełęczy w niezwykle powolnym tempie. Cztery godziny do przodu, dwie godziny biwaku, jeszcze pięć godzin marszu, wczesne rozbijanie obozu, późne zwijanie... Nie wątpił, że jego ruchy są obserwowane przez nieprzyjaciela i dlatego chciał dać mu czas na przygotowanie kontruderzenia. Następnego dnia nieco przyśpieszył, ponieważ widać już było pierwszy wielki stopień przełęczy. Deliamber, używszy swych czarów, potwierdził jego przypuszczenia: rzeczywiście czeka tam na nich wojsko, a od strony równiny nadciągają następne oddziały. Valentine uśmiechnął się. - Teraz to już długo nie potrwa. Wpadną we własne sidła. Dwie godziny przed zmierzchem dał polecenie rozbicia obozu na przyjemnie wyglądającej łące, przez którą przepływał górski potok. Wozy ustawiono w szyku obronnym, furażerów wysłano po drewno na ogniska, kwatermistrzowie zaczęli wydawać obiad, nastała noc i... z ust do ust popłynął rozkaz natychmiastowego wymarszu. Ogniska miały płonąć dalej. Część wozów miała pozostać. Valentine poczuł rosnące podniecenie. W oczach Carabelli pojawił się błysk ożywienia, na policzku Sleeta poczerwieniała stara blizna, a Shanamir, skupiający w swoich rękach mnóstwo najprzeróżniejszych spraw, dwoił się i troił, i to z tak poważną miną, że wydawał się równie godny podziwu, co śmieszny. To były niezapomniane godziny, gdyż każdy wyczuwał, że zapowiedź wielkich wydarzeń wisi już w powietrzu. - Musiałeś kiedyś, na Górze, dogłębnie przestudiować rzemiosło wojenne - zauważyła Carabella - jeśli teraz potrafisz przeprowadzać takie manewry. - Rzemiosło wojenne? - zaśmiał się Valentine. - Na Majipoorze zapomniano o nim w sto lat po śmierci Lorda Stiamota. Nic nie wiem o wojnie, Carabello. - Skąd zatem... - To tylko wyczucie. Łut szczęścia. To takie gigantyczne żonglowanie. Uczę się wojny w marszu. - Mrugnął porozumiewawczo. - Tylko nie rozgłaszaj tego nikomu. Niech myślą, że ich generał jest geniuszem, a dzięki temu może nim się stanie! Na przesłoniętym chmurami niebie nie było widać ani jednej gwiazdy, a rozproszone światło księżyca dawało jedynie nikłą czerwoną poświatę. Drogę do równiny Bombifale, którą poruszała się armia Valentine'a, oświetlano przyćmionymi kulami świetlnymi, a siedzący obok Valentine'a i Ermanara Deliamber był pogrążony w głębokim transie, aby w

porę ostrzec przed ewentualnymi zaporami i przeszkodami na drodze. Valentine milczał, ogarnięty niezwykłym spokojem. Pomyślał sobie, że to, co robi, jest rzeczywiście gigantycznym żonglowaniem. I teraz, tak jak zwykł to czynić nie raz i nie dwa podczas wędrówki ze swoją trupą, cofnął się do zakamarków umysłu, gdzie mógł przetwarzać stale zmieniający się ciąg zdarzeń, nie będąc w pełni świadomym ani procesu przetwarzania, ani samych zdarzeń: wszystko przychodzi we właściwym czasie i nie może być wyłączone z naturalnego biegu rzeczy. Do świtu brakowało jeszcze godziny, kiedy dotarli do miejsca, w którym droga przekraczała wzgórza i wbiegała na równinę. Valentine ponownie wezwał swoich doradców. - Macie przestrzegać trzech zasad - powiedział. - Zachować szyk zwarty. Nie pozbawiać nikogo życia bez wyraźnej potrzeby. Przeć do przodu. - Podchodził kolejno do nich, każdego obdarzając ciepłym słowem, klepnięciem po ramieniu, uśmiechem. - Śniadanie będziemy dzisiaj jedli w Bombifale, a jutrzejszą kolację na Zamku Lorda Valentine'a. Obiecuję wam to.

Rozdział 10 Zbliżała się chwila, której Valentine obawiał się od miesięcy. Oto prowadził jednych obywateli Majipooru do wojny przeciw innym obywatelom Majipooru. Będzie musiał postawić krew swoich towarzyszy wędrówki przeciwko krwi towarzyszy z lat wczesnej młodości. Ta chwila była tuż-tuż, on jednak trwał w swym postanowieniu i nie tracił spokoju ducha. O szarym brzasku jego armia przekroczyła skraj równiny, a w porannych mgłach Valentine po raz pierwszy zobaczył legiony przeciwnika. Równina wyglądała tak, jakby w całości wypełniały ją czarne namioty. Wszędzie pełno było żołnierzy, pojazdów, wierzchowców, mollitorów - wszystko razem przemieszane i w ciągłym ruchu. Siły Valentine'a uformowały klin, którego ostrze stanowiły ślizgacze z jego najdzielniejszymi i najbardziej oddanymi zwolennikami: główny trzon armii składał się z oddziałów Heitluiga, a tysiące nie nawykłych do wojny ochotników z Pendiwane, Makroprosopos i innych miast znad Glayge szło w ariergardzie, więcej znacząc dzięki swej masie niż waleczności. Armia wyzwoleńcza składała się z przedstawicieli wszystkich ras Majipooru. Był w niej pluton Skandarów, oddział Vroonów, cała horda Liimanów o oczach jak rozżarzone węgle, całe mnóstwo Hjortów i Ghayrogów, a nawet mały elitarny korpus SuSuherów. Prowadził Ermanar, w środkowym, najbardziej wysuniętym wozie, gotów wziąć na siebie całe uderzenie przeciwnika. Ślizgacz Valentine'a zajmował miejsce na prawym skrzydle, Asenharta na lewym, na czele poszczególnych kolumn stali Sleet, Carabella i Zalzan Kavol, a tyły zamykał oddział Lisamon Hultin. - Naprzód! - krzyknął Valentine. Bitwa się rozpoczęła. Ślizgacz Ermanara przyspieszył naprzód, trąbiąc i błyskając światłami. Chwilę później ruszył Valentine, zdążywszy jeszcze zauważyć, że po przeciwległej stronie pola walki dotrzymuje im kroku Asenhart. Przypuścili atak na równinę zwartym szykiem, z miejsca powodując zamęt wśród olbrzymiej masy obrońców. Pierwsza linia wojsk uzurpatora załamała się nadspodziewanie łatwo, co nawet mogło sprawiać wrażenie zamierzonego manewru. Ogarnięci paniką żołnierze biegali tam i z powrotem, wpadając na siebie, gubiąc się, szukając broni, a może po prostu ratunku. Wielka odkryta równina nagle zafalowała zdesperowanym tłumem, któremu zabrakło przywódców, a przez ten tłum parła nacierająca falanga. Gdzieś nastąpiła krótka wymiana ognia, jakaś przypadkowa wiązka oślepiającej energii przeszyła powietrze, ale wróg nie był zdolny do zorganizowania spójnej obrony i atakujący go klin pojazdów przedzierał się do przodu, nie widząc żadnej potrzeby zabijania.

- Rozciągnęli linię frontu na sto mil albo i więcej - zauważył spokojnie Deliamber, który siedział u boku Valentine'a. - Ponowne skoncentrowanie sił zabierze im nieco czasu. Ale po początkowej panice przegrupują się i wtedy nie pójdzie nam tak łatwo. Stało się, jak powiedział, i to dość prędko. Niedoświadczona straż obywatelska, którą Dominin Barjazid zwerbował w Miastach Strażniczych, łatwo dała się rozproszyć, ale trzon armii obronnej, składający się z rycerzy Góry Zamkowej, jeśli nawet nie obeznany z prawdziwą wojną, to dostatecznie zaprawiony w grach wojennych, zaczął zwierać szeregi i napierać ze wszystkich stron na małe formacje atakujących, które ugrzęzły głęboko między wrogimi siłami, W stronę skrzydła Asenharta sunął już pluton spędzonych nie wiadomo kiedy mollitorów, kłapiących szczękami i groźnie wystawiających pazury. Po drugiej stronie formował się oddział kawalerii, który zdążył odnaleźć swoje wierzchowce. Z kolei Ermanar wpadł pod ogień zaporowy miotaczy energii. - Zewrzeć szeregi! - krzyknął Valentine! - I naprzód! Jeszcze się przebijali, ale tempo malało z minuty na minutę. Jeśli początkowo siły Valentine'a wchodziły w oddziały wroga z taką łatwością, z jaką nóż tnie masło, teraz grzęzły w nich niczym w gęstym błocie. Otoczono już wiele pojazdów, a niektóre nawet zatrzymano. Valentine dojrzał w przelocie Lisamon Hultin, która pieszo przedzierała się przez mur obrońców i rzucała nimi na lewo i prawo, jakby to były drewniane szczapy. Na zewnątrz wozów szaleli także trzej Skandarzy - zapewne nikt inny, jak tylko Zalzan Kavol z braćmi dokonując straszliwej rzezi licznymi wyposażonymi w najrozmaitszą broń ramionami. Wreszcie i pojazd samego Valentine'a został otoczony, ale jego kierowca dał wsteczny bieg i wykręcił ostro, odrzucając na bok żołnierzy. Naprzód... naprzód... Wszędzie leżały ciała. Jeżeli Valentine ufał, że dokona podboju Góry bez rozlewu krwi, to bardzo się mylił. Już pole wałki zaścielały setki zabitych i tysiące rannych. I gdy jakiś wysoki mężczyzna o zaciętej twarzy runął na jego wóz, Valentine tylko spojrzał gniewnie i nie namyślając się powalił go na ziemię wiązką z miotacza. Na odgłos wyładowania energii tylko zacisnął powieki i wypalił jeszcze raz i jeszcze, i jeszcze. - Valentine! Lord Valentine! Okrzyki dobiegały zewsząd, lecz pochodziły z gardeł wojowników obu walczących stron, a każda miała na myśli własnego Valentine'a. Przestali posuwać się do przodu. Fala płynęła teraz w drugą stronę: obrońcy rozpoczęli kontratak. Wyglądało na to, że byli całkowicie nie przygotowani na pierwszy szturm, i niewiele brakowało, a pozwoliliby armii Valentine'a przebić się przez równinę, ale już

przyszli do siebie, zdążyli się przegrupować i dostosować strategię do zaistniałych okoliczności. - Chyba mają nowe dowództwo, mój panie - donosił Ermanar. - Obecny generał cieszy się wielkim posłuchem i jego wojsko idzie na nas jak burza. Czoło kontrataku stanowiła zwarta linia bojowa mollitorów. Tępe i niezdyscyplinowane zwierzęta większe wyrządzały szkody masą swego ciała niż szczękami i pazurami; już samo przejście obok mamucich, garbatych cielsk stanowiło poważne wyzwanie. Valentine zauważył, że wielu jego oficerów opuściło ślizgacze i że przy boku Lisamon Hultin walczą mężnie Sleet i Carabella, osłaniani przez własne oddziały. Valentine też chciał do nich dołączyć, ale nie pozwolił mu na to Deliamber. - Jesteś namaszczony i ciebie nie da się nikim zastąpić - powiedział szorstko. - Walka wręcz nie wymaga twojego udziału. - Ale... - Tak musi być. Valentine nachmurzył się. Nie dbał o swoje bezpieczeństwo, lecz przyznając Vroonowi rację, ustąpił. - Naprzód! - ryknął przez róg z kości słoniowej, służący do wydawania rozkazów na polu walki. Rozkaz zawisł w próżni. Chmary wojowników napływały ze wszystkich stron, spychając wojska Valentine'a. Ośrodek odrodzonych sił uzurpatora mieścił się chyba gdzieś w pobliżu, tuż za niewielkim wzniesieniem, skąd ruszały do boju coraz to nowe jednostki. No tak, pomyślał Valentine, ten nowy generał musi być wielkim dowódcą, jeśli potrafił zebrać rozproszone oddziały i natchnąć je nowym duchem. Ja bym też tak zrobił, myślał dalej, gdybym znalazł się na polu. Ja bym też tak zrobił. - Mój panie - dobiegł go głos Ermanara. - Mój panie, czy widzisz na prawo ten mały kopiec? Za nim znajduje się stanowisko dowodzenia wroga. Tam jest ich generał, w samym środku walki. - Chcę go zobaczyć - rzekł Valentine, sygnalizując kierowcy, aby poderwał wóz nieco wyżej. - Mój panie - ciągnął Ermanar - musimy w tym miejscu skoncentrować nasze siły i wyeliminować generała, nim zdobędzie większą przewagę. - Bezwzględnie - mruknął Valentine ledwo go słuchając. Wpatrywał się przed siebie zmrużonymi oczami. Powoli, w ogólnym zamieszaniu zaczął odróżniać pojedyncze kształty. Tak, to musi być on.

Wysoki, wyższy od niego mężczyzna o grubo ciosanej twarzy, szerokich ustach, przenikliwych ciemnych oczach i rozwichrzonej, związanej na karku szopie ciemnych błyszczących włosów. Do złudzenia przypominał kogoś, kogo Valentine znał z czasów Góry Zamkowej i to znał dobrze, lecz teraz, wytrącony z równowagi toczącą się walką, z trudem zmagał się ze swoją pamięcią... Tak. Oczywiście. Elidath z Morvole. Jak mógł nie rozpoznać natychmiast, nawet pośród tego szaleństwa, towarzysza swojej młodości, Elidatha, który, zdarzało się, bywał mu bliższy niż brat; Elidatha, najdroższego ze wszystkich przyjaciół, współuczestnika tylu najśmielszych wypraw, obdarzonego podobnymi zdolnościami i podobnym usposobieniem; Elidatha, uważanego przez wszystkich, także i przez Valentine'a, za sukcesora Koronala. Elidadi

dowodził

wrogą

armią.

Niebezpieczny

generał,

którego

należało

zneutralizować. - Mój panie? - spytał Ermanar. - Czekamy na twoje rozkazy. Valentine zawahał się. - Masz go otoczyć - rzekł po chwili. - I unieszkodliwić. Wziąć do niewoli, jeśli dasz radę. - Możemy skoncentrować ogień... - On musi wyjść z tego cało - powiedział Valentine tonem nie znoszącym sprzeciwu. - Mój panie... - Musi wyjść cało, powiedziałem. - Tak jest, mój panie. Ermanar podporządkował się rozkazowi wyraźnie nie przekonany. Wróg to wróg i aby pozbyć się zagrożenia, trzeba jak najprędzej zabić generała. Valentine rozumiał swego oficera - lecz to był Elidath! Obserwował poczynania Ermanara z napięciem i rozpaczą w sercu. Nietrudno było wydać odpowiedni rozkaz, trudniej w ogniu walki dopilnować jego wykonania. Cały czas obawiał się, że jeden z jego ukochanych towarzyszy poprowadzi do boju oddziały przeciwnika, ale nie spodziewał się, że będzie nim Elidath. Nie spodziewał się, że to właśnie on znajdzie się w niebezpieczeństwie i że z chwilą, kiedy dotrze do niego armia wyzwoleńcza, może zginąć. To straszne! Podniósł się. - Ty nie musisz... - powiedział Deliamber. - Muszę - odrzekł. Opuścił wóz, zanim stary Vroon zdążył rzucić na niego czary.

To, co działo się na zewnątrz, było niepojęte. Tam i z powrotem biegały jakieś sylwetki, wrogów nie dawało się odróżnić od przyjaciół, zgiełk, tumult, okrzyki, gwizdki, kurz i obłęd. Walka, którą Valentine śledził z pokładu ślizgacza, tutaj nabierała innego wymiaru. Zdawało mu się, że pośród ogólnego zamieszania dostrzega oddziały Ermanara, przebijające się w stronę obozu Elidatha. - Mój panie - zawołał za nim Shanamir - zewsząd cię widać! Ty... Valentine odprawił go machnięciem ręki i ruszył w sam środek walki. Z chwilą ataku Ermanara na punkt dowodzenia wroga, losy bitwy znów zdawały się odmieniać. Ponownie najeźdźcy łamali linię obrony i wróg szedł w rozsypkę. Zarówno mieszczanie, jak i rycerze wycofywali się w bezładnych grupach i pierzchali na boki przed bezlitosną nawałą atakujących i tylko gdzieś daleko z przodu, otaczając Elidatha, trwała niezłomnie garstka obrońców, niczym samotna skała wydana na pastwę rozszalałego żywiołu. Valentine modlił się o życie Elidatha. Niech go pochwycą, i to prędko, lecz niech nic mu się nie stanie. Przez nikogo nie rozpoznawany, przeciskał się do przodu. Byli chyba blisko zwycięstwa, lecz oby to zwycięstwo nie zostało okupione zbyt wysoką ceną, ceną śmierci jego dawnego przyjaciela. Tuż przed sobą zobaczył Lisamon Hultin i Khuna z Kianimotu, walczących ramię przy ramieniu i wyrąbujących przejście dla innych. Khun oddawał się radośnie swojemu zajęciu, tak jakby cale życie czekał na tę chwilę. Wtem niebieskoskóry obcy zachwiał się i zatoczył bezradnie: wiązka ognia, wysłana przez wroga, raziła go w pierś. Lisamon Hultin chwyciła padającego i położyła ostrożnie na ziemię. - Khun! - krzyknął Valentine rzucając się ku niemu. Nawet z daleka można było poznać, że obcy jest ciężko ranny. Oddychał z trudem; szczupła twarz o ostrych rysach stała się niemal szara, oczy zmętniały. Na widok Valentine'a zapaliło się w nich jeszcze jakieś światełko; próbował unieść głowę. - Mój panie - powiedziała olbrzymka - to nie jest miejsce odpowiednie dla ciebie. Valentine nie słuchał jej. Pochylił się nad rannym. - Khun? Khun? - szeptał żarliwie. - W porządku, mój panie. Wiedziałem... wiedziałem... musiał być jakiś powód, dla którego przybyłem do waszego świata... - Khun! - Jaka szkoda... ominie mnie bankiet po zwycięstwie...

Valentine objął bezradnie kościste ramiona Khuna. Życie już wyciekało powoli z jego ciała, a długa i dziwna podróż dobiegała kresu. Niebieskoskóry zdążył jednak przed śmiercią znaleźć cel, dla którego warto było żyć. I znalazł spokój. Valentine podniósł się i rozejrzał dokoła, zastanawiając się, czy ta szaleńcza walka nie jest snem. Szybko został otoczony murem swoich ludzi, a ktoś, może Sleet, odciągał go w bezpieczne miejsce. - Nie - powiedział cicho. - Pozwólcie mi walczyć... - Nie tutaj, mój panie. Czy chcesz podzielić los Khuna? Co stanie się z nami, jeśli ty polegniesz? Od przełęczy Peritole napływają następne oddziały wroga. Niedługo rozgorzeje jeszcze zaciętszy bój. Nie powinieneś znajdować się na polu walki. Valentine rozumiał ich racje. Dominin Barjazid nie zjawił się na scenie tego widowiska i on sam prawdopodobnie też nie powinien być tu obecny. Lecz jak mógłby siedzieć w zaciszu ślizgacza, kiedy inni za niego umierali, kiedy Khun, który nawet nie pochodził z ich świata, już oddał życie, kiedy tuż obok, za tamtym kopcem, ukochanemu Elidathowi groziło śmiertelne niebezpieczeństwo - i to ze strony jego, Valentine'a, oddziałów? Wahał się, niezdecydowany. Sleet, jeszcze bardziej blady niż zwykle, puścił go, przywoływany przez Zalzana Kavola; olbrzymi Skandar zbliżał się do nich wymachując mieczami w trzech rękach i miotaczem w czwartej. Valentine zobaczył krótką, gwałtowną naradę, po czym Zalzan Karol, odpychając obrońców niemal wzgardliwym gestem, zaczął torować sobie drogę do Valentine'a. Jeszcze chwila, pomyślał Valentine, a Skandar odciągnie go z pola bez względu na to, czy jest koronowanym władcą, czy nie. - Zaczekajcie - powiedział. - Ewentualny następca Koronala znajduje się w niebezpieczeństwie. Rozkazuję wam iść za mną! Słysząc obcy im tytuł, Sleet i Zalzan Karol spojrzeli po sobie, zbici z tropu. - Ewentualny następca? - powtórzył Sleet. - Kto to jest? - Chodźcie ze mną - powiedział Valentine. - To rozkaz. Zalzan Karol nie ustępował: - Twoje bezpieczeństwo, mój panie, jest... - ...nie jedyną ważną sprawą. Sleecie, osłaniaj mnie z lewej! Zalzanie Karolu, z prawej! Obaj byli zbyt zaskoczeni, żeby się sprzeciwiać. Valentine przywołał również Lisamon Hultin i strzeżony przez przyjaciół ruszył pośpiesznie w stronę kopca, ku linii frontu. - Elidathu! - krzyknął, ile tchu w piersiach. Na dźwięk tak potężnego głosu, niosącego się chyba pól mili, ustały na chwilę wszelkie działania wojenne. Mijając szeregi zamarłych w bezruchu wojowników Valentine wybiegł spojrzeniem ku postaci Elidatha. Kiedy napotkał jego oczy, zobaczył, że ciemnowłosy

mężczyzna zatrzymuje się, odwzajemnia spojrzenie, marszczy czoło, wzrusza ramionami. - Schwytajcie tego człowieka! Przyprowadźcie go do mnie! Nietkniętego! - zawołał do Sleeta i Zalzana Karola. Chwila bezruchu minęła, a zgiełk walki podniósł się ze zdwojoną siłą. Wojsko Valentine'a raz jeszcze ruszyło ku ściśniętemu i cofającemu się wrogowi. Elidath, osłonięty murem swoich ludzi, trwał wciąż na stanowisku. Po chwili jednak chaos ogarnął wszystko i wszystkich, i Valentine stracił z oczu dawnego towarzysza. Ktoś go odciągał, Sleet, a może Carabella, przynaglając do powrotu w bezpieczne miejsce, ale on mruknął coś i uwolnił rękę. - Elidathu z Morvole! - Wyjdź przed szeregi, będziemy pertraktować! - Kim jest ten, który mnie wzywa? - nadbiegła odpowiedź. I znów falujący tłum rozstąpił się na boki. Valentine wyciągnął ramiona ku marszczącej czoło postaci i zaczął odpowiadać. Zdał sobie jednak sprawę, że słowa w takiej sytuacji są zbyt wolne i niezdarne. Zamknął oczy i skoncentrował całą świadomość na srebrnym diademie matki, po czym pokonując oddzielającą go od Elidatha z Morvole przestrzeń, przekazał mu płynące z głębi duszy skoncentrowane fragmenty snów-obrazów... ...dwaj młodzi mężczyźni, jeszcze niemal chłopcy, jadą na lśniących i rączych wierzchowcach przez las skarłowaciałych drzew... ...w poprzek ścieżki leży niby wąż gruby skręcony korzeń, wierzchowiec potyka się, chłopiec pada do przodu na głowę... ...straszny trzask, stercząca przez rozdartą skórę złamana kość... ...drugi chłopiec ściąga cugle, zawraca, gwiżdże ze zdziwienia i strachu widząc rozmiar złamania... Valentine wyczerpał cały zapas swych sił. Musiał przerwać kontakt z Elidathem. Znużony, powrócił do rzeczywistości. Elidath patrzył na niego oszołomiony. Zdawało mu się, że na polu walki są tylko oni dwaj i że cały ten zgiełk wokół ich nie dotyczy. - To prawda - przemówił Valentine. - Znasz mnie, Elidathu. Tylko nie znasz twarzy, którą noszę. - Valentine? - Nikt inny. Ruszyli ku sobie. Otoczył ich w milczeniu zwarty krąg walczących ze sobą oddziałów. Kiedy dzieliła ich odległość kilku stóp, przystanęli niepewnie, jakby przed pojedynkiem. Elidath niezmiernie zdziwiony badał wzrokiem rysy Valentine'a. - Czy to możliwe? - spytał w końcu. - Czy możliwe są takie czary? - Jechaliśmy razem

przez tamten las w pobliżu Amblemornu - powiedział Valentine. - Nigdy przedtem ani potem nie czułem takiego bólu. Pamiętasz, że podczas nastawiania kości krzyknąłeś tak, jakby to była twoja noga. - Jak możesz o tym wiedzieć? - A potem miesiącami siedziałem zły, że ty, Tunigorn i Stasilaine włóczycie się po Górze beze mnie? Pamiętasz? I to, że utykałem i to nawet wtedy, kiedy wróciłem do zdrowia? - Valentine roześmiał się. - Dominin Barjazid ukradł moją ułomność razem z całym ciałem! Któż mógłby spodziewać się z jego strony takiej łaski? Elidath stał jak rażony obuchem. Potrząsnął głową, jakby chciał uwolnić ją z pajęczych nici. - To czary - rzekł. - Tak, to czary. A ja jestem Valentine. - Valentine jest w Zamku. Widziałem go nie dalej jak wczoraj. Życzył mi powodzenia, wspominał dawne czasy, wspólne rozrywki... - Ukradzione wspomnienia, Elidathu. Wyławia je z mego mózgu, w którym na trwałe wyryły się dawne obrazy. Czy w ciągu ostatniego roku nie zauważyłeś w nim nic szczególnego? - Valentine spojrzał Elidathowi głęboko w oczy. Ciemnowłosy mężczyzna zadrżał, jakby bojąc się kolejnych czarów. - Czy nie zdawało ci się, że twój Valentine ostatnio odsuwa się od ciebie, że jest zamyślony i tajemniczy? - To prawda, lecz sądziłem, że powoduje nim troska o tron. - A więc zauważyłeś różnicę! Zauważyłeś zmianę! - Tak, choć może niewielką. Jakaś oziębłość, rezerwa, chłód... - I mimo to zapierasz się mnie? Elidath wpatrzył się w mego. - Valentine? - wymamrotał, jeszcze nie dowierzając. - To ty? Naprawdę ty? W tym dziwnym przebraniu? - Nikt inny. A ten tam w Zamku okłamał ciebie i cały świat. - Jakie to dziwne. - Chodź, uściśnij mnie i skończ z tym mamrotaniem. - Uśmiechając się szeroko, Valentine przyciągnął go do siebie i objął jak przyjaciel przyjaciela. Elidath zesztywniał. Jego ciało było niepodatne jak drewno. Po chwili odepchnął Valentine'a i cofnął się o krok, drżąc na całym ciele. - Nie musisz się mnie obawiać, Elidathu. - Żądasz zbyt wiele. Mam uwierzyć... - Tak, masz uwierzyć. - Wierzę, choć nie do końca. Ciepło twoich oczu... uśmiech... wszystko to, co

pamiętasz... - Uwierz do końca - ponaglał go żarliwie Valentine. - Pani, moja matka, przysyła ci pozdrowienia, Elidathu. Zobaczysz ją znów na Zamku, kiedy urządzimy festyn, aby uczcić mój powrót. Zawracaj swoje wojsko, drogi przyjacielu, i przyłącz się do naszego marszu na Górę. Na twarzy Elidatha odbijała się walka, jaką toczył sam ze sobą. Zagryzł wargi i zacisnął gwałtownie szczęki. W milczeniu mierzył wzrokiem Valentine'a. W końcu rzekł: - Może popełniam czyn szalony, lecz uznaję cię za tego, za kogo się podajesz. - Elidathu! - Dołączę do twojego wojska, lecz niech bogowie mają cię w swej opiece, jeśli mnie zwiodłeś. - Obiecuję ci, że nie będziesz żałował tego, co robisz. Elidath skinął głową. - Wyślę posłańców do Tunigorna... - Gdzie on jest? - Zabezpiecza przełęcz Peritole przed twoim ewentualnym atakiem. Stasilaine jest razem z nim. Byłem rozgoryczony, kiedy powierzono mi dowództwo armii na równinie, bo uważałem, że ominie mnie walka. Och, Valentine, czy to naprawdę ty? Ze złotymi włosami i z tym niewinnym wyrazem twarzy? - Tak, jestem prawdziwym Valentinem. To ja, razem z tobą, kiedy mieliśmy po dziesięć lat, wymknąłem się do Górnego Morpinu, pożyczyłem rydwan Voriaxa i jeździłem na nim cały dzień i pół nocy, a potem zostałem ukarany tak samo jak ty... - ...tylko skórki ze starego chleba stajja przez trzy dni, rzeczywiście... - ...a Stasilaine przyniósł nam potajemnie talerz mięsa, ale przyłapano go na tym i przez następny dzień też jadł skórki razem z nami... - ...tego nie pamiętam. A ty pamiętasz, jak Voriax kazał nam czyścić do połysku cały rydwan, bo go ubłociliśmy... - Elidathu! - Valentine! Roześmiani, szczęśliwi, zaczęli okładać się pięściami. Nagle Elidath zasępił się. - Ale gdzie ty byłeś? - spytał. - Co działo się z tobą przez cały rok? Bardzo cierpiałeś, Valentine? Czy... - To niezmiernie długa historia - odpowiedział poważnym głosem Valentine. - I nie miejsce tu, aby ją opowiadać. Musimy położyć kres tej walce, Elidathu. Z winy Dominina

Barjazida umierają niewinni ludzie. Nie możemy na to pozwolić. Zbieraj swoje wojsko i zawracaj. - W tym domu obłąkanych nie pójdzie mi łatwo. - Wydaj rozkazy. Wyślij wieści do innych dowódców. Powstrzymaj zabijanie. A potem pojedziesz z nami do Bombifale, do Górnego Morpinu, do Zamku.

Rozdział 11 Elidath zniknął między przemieszanymi szeregami obrońców, a Valentine wrócił do wozu. Tu dowiedział się od Ermanara, że kiedy on pertraktował z Elidathem, jego wojsko zdołało umocnić pozycje i teraz klinem wrzynało się w szeregi wielkiej, lecz bezładnie rozlokowanej armii fałszywego Koronala. Pole bitwy przedstawiało sobą straszliwy obraz i rozproszeni, pozbawieni ducha walki obrońcy nawet nie usiłowali stawić czoła atakującym. Wokół rozpętało się istne piekło i powstrzymanie machiny wojennej stanowiło zadanie niemal nie do wykonania. Pośród tysięcy wojowników, przepływających po równinie Bombifale bezładnymi strumieniami, a także innych, wracających z przełęczy na wieść o ataku Valentine'a, nie sposób było wyegzekwować jakichkolwiek rozkazów. W samym epicentrum szaleństwa powiewał już proporzec Elidatha i Valentine wiedział, że przyjaciel stara się dotrzeć do swoich łączników, aby donieść im o przejściu na stronę dotychczasowego przeciwnika, lecz nikt już nie panował nad armią i żołnierze niepotrzebnie umierali. Każda kolejna ofiara była dla Valentine'a jak cios prosto w serce. Nie mogąc zaradzić złu, zasygnalizował Ermanarowi, aby ten przedzierał się naprzód. Po upływie godziny pole bitwy zaczęło odmieniać swój wygląd. Formacje Valentine'a przemieszczały się nie powstrzymywane już przez nikogo, a równolegle do nich, nieco bardziej na wschód, szła druga kolumna, prowadzona przez Elidatha. Reszta gigantycznej armii okupującej równinę podzieliła się, wymieszała i w ogólnym zamęcie walczyła sama ze sobą. Małe grupki kurczowo trzymały się swoich sektorów i atakowały każdego, kto się do nich zbliżył. Jeszcze chwila i te niezdarne hordy zostały daleko na tyłach Valentine'a, a podwójna kolumna, po pokonaniu górnego piętra równiny i zatoczeniu łagodnego łuku, pięła się na grań, na której wznosiło się Bombifale, najstarsze i najpiękniejsze z Miast Wewnętrznych. Było późne popołudnie. Niebo stawało się coraz czystsze i jaśniejsze, a powietrze cieplejsze, ponieważ pozostał już za nimi opasujący Górę rejon chmur, a zaczynała się strefa podszczytowa, wiecznie skąpana w słonecznym blasku. I oto, wznosząc się nad przybyszami niczym wizja starożytnej świetności, ukazało się Bornbifale: wielkie pożłobione mury z ognisto-pomarańczowego piaskowca, wysadzane potężnymi romboidalnymi płytami błękitnego kalcytu, sprowadzonego z wybrzeży Morza Wielkiego jeszcze za czasów Lorda Pinitora, a na tych murach sterczące w skrupulatnie odmierzonych, równych odstępach wysokie, ostre niczym igły wieże, delikatne i pełne wdzięku, kładące na równinę długie przedwieczorne cienie.

Dusza Valentine'a wezbrała zachwytem i radością. Za nim leżały setki mil Góry Zamkowej, pierścień za pierścieniem, krąg za kręgiem olbrzymich, zgiełkliwych miast, Miast na Stokach, Wolnych Miast, Miast Strażniczych. Za nim też rozsypywała się w żałosnym zamieszaniu armia, która opóźniała jego wspinaczkę, a przed nim, mniej niż o dzień drogi, znajdował się Zamek. Groźne ukłucia Króla Snów, tak kiedyś bolesne, teraz, jeśli nawet dopadały go nocami, łaskotały zaledwie jego duszę; przy boku miał ukochanego przyjaciela Elidatha, a dwaj następni, Stasilaine i Tunigorn, śpieszyli, aby do niego dołączyć. Jak dobrze było spoglądać na wieże Bombifale, wiedząc, co leży za nimi! Wzgórza, niebotyczne miasta, ciemna bujna trawa łąk, czerwone kamienie górskiej drogi do Górnego Morpinu, ukwiecone pola po obu stronach gościńca Grand Calintane, który kończył się przy południowym skrzydle Zamku - znał te miejsca lepiej niż to silne, lecz wciąż nieco obce ciało, podarowane mu w Tilomon. Był prawie w domu. A potem? Rozgrywka z uzurpatorem, zaprowadzenie ładu... Były to jednak wyzwania tak przerażające, że nie bardzo wiedział, jak się do nich zabrać. Opuścił Górę Zamkową blisko dwa lata temu i niemal na równie długo odsunięto go od władzy. Ogłoszone przez Dominina Barjazida prawa należało zbadać i najprawdopodobniej uchylić. Był także problem, który do tej pory umykał jego uwagi, kwestia włączenia towarzyszy jego długiej wędrówki w istniejący już na Zamku system urzędniczy, gdyż niewątpliwie trzeba będzie znaleźć odpowiednio wysokie stanowiska dla Deliambera, Sleeta, Zalzana Kavola i całej reszty. A przecież należało także pomyśleć o Elidathu i innych, którzy do tej pory stanowili trzon jego dworu. Nie mógł odepchnąć ich od siebie tylko dlatego, że przyprowadził z wygnania nowych ulubieńców. To było kłopotliwe, lecz miał nadzieję, że tak wszystkim potrafi pokierować, by nikogo nie urazić i nie stać się przyczyną... Jego uszu dobiegł głos Deliambera. - Obawiam się, że zbliżają się nowe kłopoty, i to wcale nie małe. - Co masz na myśli? - Czy widzisz jakieś zmiany na niebie? - Tak - odpowiedział. - Od kiedy opuściliśmy rejon chmur, przejaśniało, a błękit nabrał głębszej barwy. - Przyjrzyj się dokładniej - rzekł Deliamber. Valentine spojrzał w górę stoku. Rzeczywiście, jasne niebo, którym cieszył się przed chwilą, pociemniałe nad ich głowami, jakby niosąc zapowiedź burzy. Chmur nie było, lecz mimo to błękit zaciągnął się dziwną, złowróżbną, szarością. Proporce, dotychczas

powiewające łagodnie nad ślizgaczami, teraz przygięły się od gwałtownych podmuchów wiejącego ze szczytu wiatru. - Zmiana pogody - stwierdził Valentine. - Pewnie idzie deszcz. Dlaczego się niepokoisz? - Czy na tej wysokości Góry Zamkowej często się zdarzają zmiany pogody? Valentine zmarszczył brwi. - Nieczęsto. - Nigdy - stwierdził Deliamber. - Mój panie, dlaczego w tym regionie klimat jest tak łagodny? - Dlatego, oczywiście, że kieruje się nim z Zamku, że wytwarzają go i regulują wielkie maszyny, które... Przerwał, spoglądając na Deliambera z przerażeniem. - No właśnie! - Nie! To nie do pomyślenia! - Zastanów się jednak, mój panie - rzekł Vroon. - Góra tkwi pośród zimnej nocy przestrzeni kosmicznej. Nad nami, w Zamku, ukrywa się odrażające indywiduum, które zasiadło na tronie w rezultacie zdrady i które właśnie się dowiedziało, że jego najbardziej zaufani generałowie przeszli na stronę wroga. Niepokonana armia pnie się do góry, nie napotykając żadnych przeszkód. W jaki sposób można ją powstrzymać? Trzeba wyłączyć maszyny regulujące klimat i spowodować, że powietrze zamarznie nam w płucach, noc zapadnie już po południu, nas zaś ogarnie czarna próżnia. Zamieni tę Górę w pozbawione życia skalne zręby, takie jak wznosiły się tu przed dziesięcioma tysiącami lat. Spójrz na niebo, Valentine! Spójrz na proporce na wietrze! - Przecież na Górze żyje miliard ludzi! - krzyknął Valentine. - Jeśli wyłączy maszyny, zniszczy ich razem z nami! Siebie zresztą też, chyba że znalazł jakiś sposób zabezpieczenia Zamku przed zimnem. - Czy myślisz, że w tej chwili dba o własne życie? Jego los, tak czy inaczej, jest przesądzony. Ginąc w ten sposób, pociągnie za sobą ciebie... i każdego mieszkańca Góry Zamkowej. Spójrz na niebo, Valentine! Spójrz, jak ciemnieje! Valentine zadrżał. Nie ze strachu. Drżał z gniewu na myśl, że Dominin Barjazid, dopuszczając do ostatecznego kataklizmu, skłonny jest zniszczyć wszystkie miasta na Górze, wymordować niemowlęta i matki, które oczekują dzieci, rolników na polach i kupców w sklepach, miliony niewinnych istot, które nie mają żadnego udziału w walce o Zamek. I po co ta rzeź? Po to, by dać upust gniewnej furii, spowodowanej utratą tego, co nigdy nie było jego prawowitą własnością! Valentine znów spojrzał w niebo, łudząc się jeszcze, że znajdzie tam

oznaki jakiegoś naturalnego zjawiska. Byt naiwny w swojej ufności. To Deliamber miał rację: na Górze Zamkowej pogoda nigdy nie była zjawiskiem naturalnym. - Jesteśmy jeszcze daleko od Zamku. Ile czasu upłynie, zanim wszystko zacznie zamarzać? - spytał ogarnięty bólem. Deliamber wzruszył ramionami. - Kiedy zbudowano pierwsze maszyny do wytwarzania powietrza, musiało minąć wiele miesięcy, zanim zgęstniało na tyle, by na tej wysokości mogło istnieć życie. Tak, wiele miesięcy, mimo że maszyny pracowały dzień i noc. Zniszczenie ich dzieła potrwa prawdopodobnie krócej, ale, jak sądzę, jedna chwila tu nie wystarczy. - Czy dotrzemy do Zamku w porę, by zapobiec nieszczęściu? - Trzeba się będzie śpieszyć, mój panie - powiedział Vroon. Valentine zmarkotniał. Twarz mu się zachmurzyła. Rozkazał zatrzymać wozy i wezwał do siebie oficerów. Wóz Elidatha, uprzedzając jego wezwanie, jechał ku niemu, skracając sobie drogę przez równinę. Widocznie Elidath także zauważył, że coś jest nie w porządku. Valentine wyszedł z wozu. Otrząsnął się. Powietrze jeszcze się nie ochłodziło, atmosfera była jednak wystarczająco złowieszcza. Elidath podbiegł do przyjaciela. Tak jak i on, miał posępną minę. Wskazał na ciemniejące niebo i powiedział: - Mój panie, ten szaleniec nie mógł zrobić nic gorszego! - Wiem. My również zauważyliśmy zmianę pogody. - Tunigorn już pędzi za nami, a Stasilaine przybywa od strony Banglecode. Musimy dotrzeć do Zamku tak szybko, jak to możliwe. - Myślisz, że mamy dość czasu? - spytał Valentine. - Wystarczająco. Jednak tym razem będę wracał do domu tak szybko, jak nigdy dotąd. Sleet, Carabella, Lisamon Hultin, Asenhart i Ermanar zbili się w ciasną grupkę, spoglądając niepewnie po sobie. Jako obcy przybysze prawdopodobnie nie zwrócili uwagi na zmianę odcienia błękitu, jednak patrząc na Valentine'a i Elidatha zdawali sobie sprawę, że czekają ich jakieś kłopoty. Valentine wyjaśnił im zwięźle istotę problemu, a wtedy w ich zmieszanych spojrzeniach można było wyczytać niedowierzanie połączone ze strachem i gniewem. - W Bombifale nie będzie żadnego postoju - rzekł Valentine. - Jedziemy do Zamku przez Górny Morpin i nie zatrzymujemy się nigdzie po drodze. - Popatrzył na Ermanara. Obawiam się, że w wojsku może wybuchnąć panika. Musisz jej zapobiec. Zapewnij swoje oddziały, że tylko wtedy będziemy bezpieczni, gdy zdążymy na czas do Zamku, że panika nas

zgubi i że jedyna nadzieja leży w szybkim działaniu. Zrozumiałeś? Od tego, jak szybko dojedziemy na miejsce, zależy życie miliarda istot. Również nasze.

Rozdział 12 Nie był to pełen uniesienia szturm Góry, jaki sobie tylekroć wyobrażał. Kiedy odniósł zwycięstwo na równinie Bombifale, pomyślał, że na drodze do celu nie istnieje już żadna przeszkoda, i kamień spadł mu z serca. Natychmiast stanęła mu przed oczami wizja przyjemnej podróży do Miast Wewnętrznych, powitalny bankiet w Bombifale, podczas gdy na szczycie Góry Barjazid w oczekiwaniu na najgorsze będzie trząsł się tchórzliwie ze strachu, triumfalne wkroczenie do Zamku, uwięzienie uzurpatora, proklamowanie odnowy królestwa - a wszystko we wspaniałej oprawie i tak pewne, tak nieodwracalne. Aby rozwiać te mrzonki, wystarczył jeden podmuch wiatru. Pędzili do góry w rozpaczliwym pośpiechu; niebo ciemniało z minuty na minutę, wiatr ze szczytu przybierał na sile, powietrze zaczynało kąsać zimnem. Co dzieje się teraz w Bombifale, Peritole, Banglecode i jeszcze wyżej, w Halaiix, w jednym i drugim Morpinie, w samym Zamku? Sądzono tam zapewne, że stało się coś straszliwego, jeśli nawet najdalsze zakątki Góry Zamkowej cierpią od zimnych podmuchów, a balsamiczne popołudnie zmienia się w niezgłębioną noc. Czy zdają sobie sprawę, że zbliża się ich zagłada? A co z mieszkańcami Zamku - czy w przypływie rozpaczy usiłują dostać się do maszyn, by je uruchomić, czy też uzurpator zamknął ich pod strażą i śmierć dopadnie wszystkich? Bombifale było już na wyciągnięcie ręki. Valentine mijał je z żalem, gdyż jego ludzie byli znużeni po ciężkiej walce, wiedział jednak, że nawet krótki odpoczynek w tym mieście może stać się odpoczynkiem na wieki. Wyżej. Wyżej. Przez gęstniejącą noc. Choć poruszali się tak prędko, jak mogli, Valentine wciąż ponaglał, wyobrażając sobie wielkie place zatłoczone chaotyczną ciżbą wystraszonych istot, plączących, spoglądających po sobie, na niebo, wykrzykujących “Lordzie Valentine, ratuj nas!"; istot nie zdających sobie sprawy, że ciemnowłosy mężczyzna, do którego zanoszą modły, jest sprawcą ich zagłady. Oczyma duszy widział początek panicznej ucieczki w dolne regiony, wylewające się z Zamku na drogi potoki zrozpaczonych, skazanych na zagładę, ścigających się ze śmiercią ludzi. Widział fale lodowatego powietrza spływające po stokach, liżące wymuskane drzewa Bariery Tolingar i kamienne ptaki w Furible, pociągające czernią wykwintne ogrody Stee i Minimoolu, skuwające lodem kanały Hoikmaru. Osiem tysięcy lat dbałości o cud, jakim była Góra Zamkowa, może pójść na marne w mgnieniu oka, zniszczone przez szaleństwo zimnej i zdradzieckiej duszy. Przywoływały Valentine'a mijane tuż obok mury i wieże Bombifale doskonałe w swych kształtach i wciąż piękne aż do bólu, mimo że kładł się już na nie zapadający mrok. Nie

zatrzymał się; jechał dalej, wciąż dalej. Już mknął po czerwonych kamiennych blokach starożytnej drogi. Po lewej ręce miał wóz Elidatha, po prawej Carabelli; był tam też Sleet, Zalzan Karol, Ermanar, Lisamon Hultin i całe mnóstwo oddziałów zebranych w czasie długiej podróży. Wszyscy śpieszyli za swoim panem i choć nie rozumieli, skąd przychodzi zagłada, byli jednak świadomi, że zbliża się moment apokalipsy, kiedy zatriumfuje najwyższe zło, i jedynie odwaga, odwaga i pośpiech, mogą unicestwić jego zwycięstwo. Naprzód, naprzód. Valentine zaciskał pięści i próbował unieść wóz wyżej siłą woli. Deliamber, który go nie odstępował, nawoływał do spokoju i opanowania. Jak można zachować spokój, kiedy powietrze Góry Zamkowej zaczyna się rozpadać, cząstka za cząstką, a na ziemię spływa najczarniejsza noc? - Popatrz - rzekł Valentine. - Popatrz na te drzewa wzdłuż drogi, które są pokryte purpurowo-złocistymi kwiatami. To są halatyngi, zasadzone tu setki lat temu. Kiedy zaczynają kwitnąć, w Górnym Morpinie urządza się festyn, a pod nimi, na drodze, tańczą ludzie. I widzisz? Widzisz? Liście już się marszczą, już czernieją na czubkach. Te drzewa nigdy nie doświadczały tak niskich temperatur, a przecież zimno dopiero się zaczyna. Co się z nimi stanie za kilka godzin? Co stanie się z ludźmi, którzy przychodzą tu tańczyć? Jeśli zwykły chłód powoduje więdnięcie liści, to co będzie z nimi, kiedy przyjdzie mróz i śnieg? Śnieg na Górze Zamkowej! Śnieg, a po nim to najgorsze, kiedy ucieknie całe powietrze, kiedy wszystko stanie nagie w obliczu gwiazd. Deliamberze... - Na razie żyjemy, mój panie. Co to za miasto, tam nad nami? Valentine popatrzył w dal przez gęstniejące cienie. - Górny Morpin. Miasto gier i zawodów sportowych. - Pomyśl o tych, które odbędą się tu za miesiąc, mój panie, dla uczczenia twojego powrotu. Valentine skinął głową. - Tak - powiedział bez śladu ironii w głosie. - Pomyślę o nich za miesiąc, pomyślę o śmiechu, o winie, o kwiatach na drzewach, o śpiewie ptaków. Czy nie da się jechać prędzej, Deliamberze? - Pojazd się unosi - odpowiedział Vroon - ale nie frunie. Bądź cierpliwy. To już niedaleko. - Wciąż jeszcze kilka godzin jazdy przed nami - odparł posępnie Valentine. Aby odzyskać równowagę ducha, przypomniał sobie pogrzebanego gdzieś w głębi siebie Valentine'a-żonglera. Zobaczył, jak ten młody, prostoduszny mężczyzna stoi na stadionie w Pidruid i koncentruje się wyłącznie na dopiero co wyuczonych sztuczkach. Rekwizyty do żonglowania, własne ręce, oczy - nie istnieje nic poza tym. Spokojnie,

spokojnie, spokojnie. Wniknij w siebie, pamiętaj, że życie jest zwykłą grą, podróżą, ulotną chwilą, pamiętaj, że Koronal może zostać pożarty przez smoka morskiego albo ciśnięty na kamieniste dno rzeki, albo może być sparodiowany przez zagubionych w dżdżystych lasach Metamorfów. I co z tego? A jednak, słaba to była pociecha. Nie chodziło przecież o los jednego człowieka, który w oczach bogów niewiele znaczy, nawet jeśli jest królem. Zagrożony był los miliarda niewinnych istnień. Zagrożone było niezwykle kunsztowne dzieło, ta Góra, jedyna i niepowtarzalna w całym wszechświecie. Popatrzył na bezmiar ciemniejącego nieba, na którym już niedługo gwiazdy będą świecić także w południe. Odległe gwiazdy, nieprzeliczone światy, lecz żaden z nich nie miał takiej Góry Zamkowej ani takich Pięćdziesięciu Miast. Czy możliwe, aby to wszystko zginęło w ciągu jednego popołudnia? - Górny Morpin - powiedział. - Miałem nadzieję, że wrócę do niego w szczęśliwszych okolicznościach. - Nie przejmuj się - wyszeptał Deliamber. - Dzisiaj go mijamy, ale nadejdzie dzień, kiedy będziesz się w nim jeszcze bawił. No tak, unosząca się na prawo błyszcząca pajęcza sieć, to był Górny Morpin, baśniowe miasto gier, marzeń i snów, utkane ze złotych nici, jak myślał, kiedy będąc chłopcem wpatrywał się w jego zadziwiające budynki. Teraz rzucił na niejedno przelotne spojrzenie. Górny Morpin dzieliło od Zamku dziesięć mil. Chwila. Mgnienie oka. - Czy ta droga ma jakąś nazwę? - spytał Deliamber. - To jest gościniec Grand Calintane - odpowiedział Valentine. - Podróżowałem tędy do miasta rozrywek tysiące razy, Deliamberze, tam i z powrotem. Okoliczne pola są tak uprawiane, że zawsze coś na nich kwitnie, a kwiaty są dobierane kolorami, żółte obok niebieskich, oddzielnie czerwone, oddzielnie pomarańczowe, białe i różowe po brzegach, a popatrz teraz, popatrz na odwracające się od nas główki, popatrz, jak mdleją łodyżki... - Jeśli zginą od zimna, można będzie zasadzić następne - powiedział Deliamber. - Ale nie pora o tym mówić. Może rośliny nie okażą się tak wrażliwe, jak uważasz. - Robi mi się zimno, kiedy na nie patrzę. Pokonywali już najwyższe partie Góry Zamkowej, a działo się to tak daleko od dolin Alhanroelu, że z równym powodzeniem mogliby zdobywać inny świat czy choćby jakiś księżyc, zawieszony nieruchomo na niebie Majipooru. Góra kończyła się fantastycznym wypiętrzeniem poszarpanych szczytów i turni, mierzących w gwiazdy niczym setki oszczepów. Pośród kruchych kamiennych ostrzy wyrastał osobliwy okrągły garb, miejsce najwyższe ze wszystkich, na którym osiem tysięcy lat temu, dla uczczenia zwycięstwa nad Metamorfami, Lord Stiamot postanowił zbudować

królewską rezydencję. Od tamtej pory Koronalowie, jeden po drugim, dodawali sale i skrzydła, wieże, blanki i przedmurza, starając się w ten sposób utrwalić swe dzieła w pamięci potomnych. Zamek zajmował niewyobrażalnie wielką powierzchnię, był miastem sam dla siebie, labiryntem bardziej oszałamiającym niż siedziba Pontifexa. I oto ukazał się im. Nastała ciemność. Nad głowami płonęły zimnym bezlitosnym blaskiem gwiazdy. - Powietrze już musiało uciec - powiedział Valentine. - Śmierć nadejdzie prędko, czyż nie? - To nie nieszczęście, o którym, myślisz, lecz prawdziwa noc - odpowiedział Deliamber. - Podróżowaliśmy cały dzień bez odpoczynku i dlatego straciłeś poczucie czasu. Jest późna godzina, Valentine. - A powietrze? - Robi się zimniejsze. Robi się rzadsze. Ale jeszcze sporo go pozostało. - Jeszcze mamy czas? - Jeszcze mamy. Wzięli ostatni, zapierający dech w piersiach zakręt. Za nim, jak Valentine doskonale pamiętał, po raz pierwszy oczom zdumionych podróżnych ukazywał się Zamek. Nigdy przedtem nie widział zdumionego Deliambera. - Co to za budowle? - spytał po cichutku czarodziej. - To Zamek - odpowiedział. Tak, Zamek. Zamek Lorda Malibora, Zamek Lorda Voriaxa, Zamek Lorda Valentine'a. Z żadnego miejsca nie można było zobaczyć całego Zamku czy choćby jakiejś znaczącej jego części, ale i stąd widać było nielichy fragment - wielkie gmaszysko z kamieni i cegieł, pnące się w górę piętro po piętrze w labiryncie zakrętów, wijące się wokół własnej osi ku szczytowi, rozjarzonemu milionem kłujących w oczy świateł. Rozwiały się lęki Valentine'a i przepadł gdzieś ponury nastrój. W Zamku Lorda Valentine'a Lord Valentine nie mógł mieć żadnych zmartwień. Wracał do domu, a rana zadana światu wkrótce będzie wyleczona. Gościniec Grand Calintane kończył się przed południowym skrzydłem Zamku. Rozpościerała się tu olbrzymia, otwarta przestrzeń, plac Dizimaule, który był wyłożony zielonymi porcelanowymi płytkami i ozdobiony pośrodku złotą gwiazdą. Valentine zatrzymał wóz i wysiadł, by zebrać swoich oficerów. Wiał lodowaty, ostry wiatr. - Czy są tu wrota? Czy będziemy oblegać Zamek? - spytała Carabella. Valentine lekko uśmiechnął się i po chwili potrząsnął przecząco głową. - Nie ma tu żadnych wrót. Któż mógłby napadać na Zamek Koronala? Po prostu

wjedziemy do środka pod Łukiem Dizimaule. Możemy tam jednak spotkać oddziały wroga. - To ja dowodzę strażą w Zamku - powiedział Elidath. - Dam sobie z nią radę. - W porządku. Naprzód! Zachować łączność i zawierzyć bogom. Rankiem będziemy świętować nasze wielkie zwycięstwo, przysięgam. - Niech żyje Lord Valentine! - krzyknął Sleet. - Niech żyje! Niech żyje! Valentine uniósł ramiona, przyjmując łaskawie okrzyki i uciszając jednocześnie wrzawę. - Świętujemy jutro - rzekł - ale dzisiaj wydajemy bitwę. Oby była ostatnia!

Rozdział 13 Jakie to było dziwne: znaleźć się wreszcie pod Łukiem Dizimaule'a i zobaczyć wyrastające przed sobą niezliczone wspaniałości Zamku. Jeszcze będąc chłopcem bawił się na tych bulwarach i w tych alejach, gubił w mrowiu pogmatwanych przejść i korytarzy, wpatrywał ze strachem w potężne ściany, wieże, mury i podziemia. Jako młody człowiek w służbie swego brata, Lorda Voriaxa, mieszkał po tamtej stronie Zamku, we Dworze Pinitora, gdzie miały swoje rezydencje najwyższe osobistości, i wielokrotnie przechadzał się wzdłuż murów Lorda Ossiera, podziwiając zdumiewające widoki Urwiska Morpin i Górnych Miast. A jako Koronal, przez ten krótki czas, gdy zajmował wewnętrzne partie Zamku, głęboko przeżywał radość obcowania ze starożytnymi, nadwerężonymi przez burze kamieniami Twierdzy Stiamota, z zadowoleniem przechadzał się samotnie po obszernej, rozbrzmiewającej echem sali tronowej Confalume'a, lubił obserwować gwiazdozbiory w obserwatorium Lorda Kinnikena i często zastanawiał się, co mógłby sam dodać do Zamku za swego panowania. Teraz, gdy znalazł się tu z powrotem, zrozumiał, jak bardzo kocha to miejsce, i to nie tylko dlatego, że jest ono symbolem potęgi i monarszej wielkości, które kiedyś należały do niego, lecz głównie dlatego, że w jego murach wciąż żywym echem rozbrzmiewała historia. - Zamek jest nasz! - krzyknął Elidath rozradowany, gdy armia Valentine'a przejechała przez nie strzeżone przejście. Lecz cóż w tym dobrego, myślał Valentine, skoro od śmierci całej Góry i jej skłóconych mieszkańców dzieliło ich zaledwie kilka godzin. Już zbyt wiele czasu upłynęło od chwili, gdy atmosfera zaczęła się rozrzedzać. Valentine chciałby wyjść na zewnątrz, schwycić uciekające powietrze i zatrzymać je. Pogłębiający się chłód, który rozprzestrzeniał się teraz po całej Górze Zamkowej, nie był nigdzie tak dotkliwy jak w samym Zamku, a ci, którzy się w nim znajdowali, poprzednio zaślepieni i oszołomieni wydarzeniami wojny domowej, stali na podobieństwo figur woskowych, niezdolni do podjęcia jakichkolwiek kroków, które mogłyby powstrzymać atakujące oddziały. Niektórzy, co bystrzejsi, widząc przejeżdżającą złotowłosą postać podnosili już nieśmiałe okrzyki - “Niech żyje Lord Valentine" - lecz większość zachowywała się tak, jakby ich mózgi zaczynały już zamarzać. Szturmujące oddziały poruszały się szybko i dokładnie, posłuszne rozkazom Valentine'a. Zadaniem diuka Heitluiga i jego wojowników z Bibiroon było zawładnięcie murami Zamku i unieszkodliwienie wszelkich wrogich sił. Sześć nizinnych oddziałów Asenharta miało zablokować niezliczone bramy Zamku, aby nikt ze zwolenników uzurpatora

nie mógł uciec. Sleet, Carabella i ich wojsko podążali do góry, w kierunku komnat królewskich w wewnętrznym sektorze, by przejąć ośrodek władzy. Sam Valentine, wraz z Elidathem i Ermanarem oraz ich połączonymi siłami wyruszyli ku krętej grobli prowadzącej do podziemi, w których umieszczone były maszyny do regulacji klimatu. Reszta, pod komendą Nascimonte'a, Zalzana Kavola, Shanamira, Lisamon Hultin i Gorzvala ruszyła naprzód, bez wyznaczonego kierunku, i rozpierzchła się po Zamku w poszukiwaniu Dominina Barjazida, który mógł się ukryć w każdym z tysięcy pokoi, nawet najbardziej niepozornym. Valentine jechał wzdłuż grobli, aż do mrocznego i ciasnego zaułka, przez który ślizgacz nie był się w stanie przecisnąć, i ruszył dalej na piechotę. Czuł już na policzkach szczypiące zimno, słyszał gwałtowne uderzenia serca, płuca z trudem pracowały w rozrzedzonym powietrzu. Podziemia były mu prawie nie znane. Był w nich tylko raz czy dwa razy, i to dawno temu. Jednakże Elidath znał dobrze drogę. Przez korytarze, wzdłuż nie kończących się kondygnacji szerokich kamiennych schodów, do wysokich arkad oświetlonych mrugającymi wysoko w górze światełkami... a przez cały ten czas powietrze stygło, nienaturalna noc coraz szczelniej pokrywała Górę. Drogę przegrodziły im wielkie drewniane łuki drzwi pokryte grubą metalową inkrustacją. - Sforsujcie je - rozkazał Valentine. - A nawet przepalcie, jeśli zajdzie potrzeba! - Poczekaj, mój panie - dobiegł go łagodny, drżący głos. Valentine obrócił się. Sędziwy Ghayrog o popielatej skórze, ze sztywnymi z zimna włosami wyszedł z przejścia w ścianie i zbliżał się do nich powłócząc nogami. - Zarządca maszyn klimatycznych - mruknął Elidath. Ghayrog wyglądał jak półżywy. Oszołomiony powiódł wzrokiem od Elidatha do Ermanara, od Ermanara do Valentine'a, po czym rzucił się na ziemię przed Valentinem i przywarł do jego nóg. - Mój panie... Lordzie Valentine... - spoglądał do góry z udręką. - Ocal nas, Lordzie Valentine! Maszyny... oni wyłączyli maszyny... - Potrafisz otworzyć bramę? -Tak, mój panie. Budynek sterowni jest w tej alei. Ale oni zawładnęli podziemiami... są tam już ich oddziały... jakich zniszczeń tam dokonają, mój panie? Co się stanie z nami wszystkimi? Valentine podniósł z ziemi trzęsącego się Ghayroga. - Otwórz bramę - powiedział. - Tak, mój panie. To potrwa tylko chwilę... Raczej wieczność, pomyślał Valentine. Lecz już dało się słyszeć zgrzyty i jęki maszynerii i mocna zapora drzwi zaczęła ustępować. Valentine chciał pierwszy rzucić się

przez otwór, ale Elidath chwycił go szorstko za ramię i odciągnął do tylu. Valentine klepnął w powstrzymującą go rękę, jakby odganiał brzęczącego dhiima z dżungli. Uścisk Elidatha był jednak silny. - Nie, mój panie - zawołał. - Puść mnie, przyjacielu. - Nawet jeśli to kosztowałoby mnie głowę, Valentine, nie pozwolę ci tam wejść. Ustąp mi! - Elidathu! Valentine spojrzał do tyłu na Ermanara, lecz nie znalazł u niego wsparcia. - Góra zamarznie, mój panie, jeśli będziesz nas zatrzymywał - powiedział Elidath. - Ja nie pozwolę... - Przepuść mnie! - rozkazał Elidath. - Ja jestem Koronalem, Elidathu. - A ja odpowiadam za twoje bezpieczeństwo. Możesz kierować natarciem z zewnątrz, mój panie. Tam w środku są żołnierze nieprzyjaciela, ludzie zdesperowani, broniący ostatniego ośrodka władzy kontrolowanego przez uzurpatora. Niech tylko dostrzeże cię jakiś strzelec wyborowy i cała nasza walka pójdzie na marne. Zejdziesz na bok, Valentine, czy będę musiał użyć siły, by cię usunąć z drogi? Valentine zmuszony był w końcu ustąpić, choć z gniewem i z żalem patrzył, jak Elidath i gromada wybranych wojowników prześlizguje się obok niego do podziemi. Niemal natychmiast dobiegły stamtąd odgłosy walki; trzask miotaczy zmieszał się z wrzaskami, krzykami, jękami. Chociaż strzeżony przez czujnych ludzi Ermanara, kilkanaście razy był o krok od wyrwania się im i wkroczenia do środka. Wtem przybył goniec od Elidatha z wiadomością, że bezpośredni opór został przełamany, że wdzierają się coraz głębiej, choć co kilka kroków znajdują zapory, zasadzki i kryjówki nieprzyjacielskich żołnierzy. Valentine zacisnął pięści. Nie mógł znieść myśli, że kto inny ryzykuje swoją skórę, by on odzyskał królestwo. Postanowił zejść do podziemi, bez względu na to, czy to się Elidathowi podoba, czy nie. - Mój panie? - Inny zdyszany goniec nadbiegł z przeciwnego kierunku. Valentine zatrzymał się u wrót podziemnego korytarza. - O co chodzi?! - warknął. - Mój panie, przysyła mnie diuk Nascimonte. Znalazł Dominina Barjazida zabarykadowanego w Obserwatorium Kinnikena i prosi cię, byś szybko przybył kierować jego pojmaniem. Valentine skinął głową. To lepsze niż stać tu bezczynnie. - Powiedz Elidathowi - zwrócił się do adiutanta - że stąd odchodzę. Ma wszelkie

pełnomocnictwa, by zdobyć maszyny do regulacji pogody takim sposobem, jaki uzna za stosowny. Lecz zaledwie uszedł kilka kroków, gdy przybył adiutant Gorzvala z wieścią, że uzurpator kryje się we Dworze Pinitora. A chwilę później przyszła wiadomość od Lisamon Hultin, iż olbrzymka ściga Barjazida w dół po spiralnym chodniku wiodącym do lustrzanego basenu Lorda Siminave'a. W głównej sali posiedzeń Valentine znalazł Deliambera obserwującego akcję z oszołomieniem i fascynacją. Przekazując Vroonowi sprzeczne doniesienia Valentine spytał: - Czy Barjazid może być w trzech miejscach na raz? - Nie sądzę - odparł czarodziej. - Chyba że jest ich trzech, w co wątpię. Wyczuwam jednak tutaj jego posępną obecność. - A dokładnie gdzie? - Trudno powiedzieć. Siły witalne twego przeciwnika są tak wielkie, że promieniuje nimi każdy kamień w Zamku. Ale nie dam się długo zwodzić. - Lordzie Valentine? Nowy posłaniec... znajoma twarz, grube, zrośnięte brwi, sterczący podbródek, pewny siebie uśmiech. Tunigorn - następna twarz powracająca z przeszłości na swoje miejsce, najbliższy po Elidathu przyjaciel Valentine'a z czasów chłopięcych, teraz jeden z pierwszych ministrów królestwa. Patrzył na obce mu oblicze jasnymi, przenikliwymi oczami, jakby próbował pod nieznaną powierzchownością odnaleźć dawnego Valentine'a. Był z nim Shanamir. - Tunigorn! - krzyknął Valentine. - Mój panie! Elidath powiedział, że zostałeś zamieniony, lecz nie wyobrażałem sobie... - Odstrasza cię ta twarz? Tunigorn uśmiechnął się. - Z czasem się przyzwyczaję, mój panie. Przynoszę ci dobrą wiadomość. - Wystarczająco dobra jest ta, że znów cię widzę. - Ale przynoszę ci lepszą. Zdrajca został odnaleziony. - Przez ostatnie pół godziny znajdowano go w trzech różnych miejscach. - Nic o tym nie wiem My natomiast mamy go na pewno. - Gdzie? - Zabarykadował się w wewnętrznych komnatach. Pozamykał wszystkie apartamenty, od sali tronowej po garderobę. Jest sam. Jako ostatni widział go lokaj, stary Kanzimar, który służył mu wiernie do końca, i dopiero gdy usłyszał jego przerażony bełkot, pojął, że miał do czynienia z fałszywym Koronalem. - Rzeczywiście dobra wiadomość. - Valentine zwrócił się do Deliambera: - Czy twoje

czary to potwierdzają? Deliamber poruszył mackami. - Wyczuwam nieprzyjemną aurę w tamtym podniebnym gmachu. - Komnaty królewskie - zawołał Valentine. - Świetnie. - Odwrócił się do Shanamha i powiedział: - Prześlij wiadomość do Sleeta, Carabelli, Zalzana Kavola, Lisamon Hultin. W decydującym momencie chcę mieć ich przy sobie. - Tak, mój panie! - Oczy chłopca rozbłysły podnieceniem. - Kim są ci ludzie, których wymieniłeś? - spytał Tunigorn. - Towarzysze moich wędrówek. W czasie mojej tułaczki stali mi się bardzo bliscy. - Więc będą bliscy także dla mnie, mój panie. Pokocham każdego, kto kocha ciebie. Tunigorn otulił się szczelniej płaszczem. - Ale co z zimnem? Kiedy się skończy? Słyszałem od Elidatha, że maszyny klimatyczne... - Tak, to prawda. - A czy uda sieje naprawić? - Elidath zszedł do podziemi. Kto wie, jakie szkody wyrządził Barjazid? - Valentine spojrzał na wewnętrzny pałac, wznoszący się wysoko nad nimi. Zmrużył oczy, jakby chciał przeniknąć wzrokiem dostojne kamienne mury, za którymi ukrywała się przerażona, bezwstydna kreatura. - To zimno również i mnie napawa wielką obawą, Tunigornie - rzekł posępnie. - Lecz naprawienie maszyn zostawmy bogom... i Elidathowi. Chodź. Zobaczymy, czy uda się wyciągnąć tego szczura z jego nory.

Rozdział 14 Zbliżała się chwila ostatecznego rozrachunku z Domininem Barjazidem. Valentine posuwał się szybko chodnikami i korytarzami, naprzód, w górę i w głąb, mijając tak dobrze mu znane cudowne miejsca. Ta podziemna budowla to archiwum Lorda Prestimiona, w którym ów wielki Koronal utworzył muzeum historii Majipooru. Valentine uśmiechnął się na myśl o umieszczeniu swojej żonglerskiej maczugi obok miecza Lorda Stiamota i wysadzanej drogimi kamieniami korony Lorda Confalume'a. Tu, wznosząc się przedziwnymi przęsłami, stała wysmukła strażnica zbudowana przez Lorda Arioca, być może pierwsza zapowiedź późniejszego zdziwaczenia, jakie go ogarnęło, kiedy został Pontifexem. Tamto podwójne atrium z basenem pośrodku było kaplicą Lorda Kinnikena, przylegającą do uroczego, wyłożonego białymi kafelkami dworku, który bywał rezydencją Pani, ilekroć przybywała odwiedzić syna. A jeszcze dalej, błyszczący w świetle gwiazd szklany dach przykrywał dom-ogród Lorda Confalume'a, skrywaną słabość rozkochanego w przepychu, pompatycznego monarchy, miejsce, w którym rosły egzotyczne rośliny ze wszystkich stron Majipooru. Valentine modlił się, by przeżyły tę noc zimowej zawieruchy i by znów mógł oglądać cuda spotykane w lasach Zimroelu i na wybrzeżach półwyspu Stoienzar. W górę, wciąż w górę przez labirynt korytarzy, schodów, galerii, tuneli i oficyn. Naprzód, naprzód! - Umrzemy ze starości, a nie z zimna, zanim schwytamy Barjazida! - mruknął pod nosem. - To już nie potrwa długo, mój panie - odparł Shanamir. - Ale nie tak krótko, jak bym sobie życzył. - Jak chcesz go ukarać, mój panie? Valentine spojrzał na chłopca. - Ukarać? Jaka może być kara za to, co uczynił? Biczowanie? Trzy dni głodówki na skórkach z chleba stajja? Równie dobrze można by karać Steiche za spychanie nas na skały. Shanamir spojrzał z niedowierzaniem. - W ogóle go nie ukarzesz? - W każdym razie nie tak, jak ty to rozumiesz. - Puścisz go wolno, żeby sprowadził na nas nowe nieszczęścia? - Tak też nie - odparł Valentine. - Ale najpierw go schwytajmy, a potem porozmawiamy o karze. Jeszcze pół godziny, które zdawały się wiecznością, i Valentine dotarł do serca Zamku, najstarszych i najbardziej majestatycznych komnat. Stąd rządzili planetą pierwsi Koronalowie; porzucono je potem na rzecz prostszych, ale budzących większą cześć i grozę

gabinetów wielkich władców ostatniego tysiąclecia, obecnie zaś stały się ponownie ośrodkiem władzy. W tych wysoko sklepionych komnatach odbywały się kiedyś największe ceremonie państwowe; teraz czaił się w nich jeden nędznik, ukryty za masywnymi wiekowymi drzwiami opatrzonymi ciężkimi zasuwami, zdobionymi symbolicznymi ornamentami. - Gaz trujący - powiedziała Lisamon Hultin. - Wpompujcie jeden pojemnik przez otwór w ścianie, a dosięgnie go, gdziekolwiek by się znajdował. Zalzan Kavol przytaknął gwałtownie. - O tak, tak! Słuchajcie, cienka rurka przesunięta przez tę szczelinę, gaz, jakiego używają w Piliploku do zabijania ryb, i po kłopocie... - Nie - odparł Valentine. - Musimy go pojmać żywcem. - Czy to się uda, mój panie? - spytała Carabella. - Możemy rozwalić drzwi - zagrzmiał Zalzan Kavol. - Zniszczyć drzwi Lorda Prestimiona, rzeźbione przez trzydzieści lat, by wyciągnąć z ukrycia jednego łajdaka? - spytał Tunigorn. - Mój panie, ta myśl o gazie trującym nie wydaje mi się taka głupia. Nie traćmy czasu... - Nie możemy postępować tak jak barbarzyńcy - rzekł Valentine. - Nie ma mowy o truciźnie. - Schwycił dłonie Carabelli i Sleeta. - Jesteście żonglerami, macie zwinne palce. I ty także, Zalzanie Kavolu. Nie używaliście ich nigdy do innych celów? - Myślisz o dobieraniu się do zamków, mój panie? - spytał Sleet. - Tak, i temu podobnych rzeczach. Do tych komnat prowadzi wiele drzwi. Może nie wszystkie są zabezpieczone ryglami. Spróbujcie je sforsować, a w tym czasie ja poszukam innej drogi. Ruszył w kierunku olbrzymich pozłacanych drzwi, dwa razy tak wysokich jak najwyższy Skandar, których każdy cal pokryty był płaskorzeźbami przedstawiającymi najważniejsze wydarzenia z czasów panowania Lorda Prestimiona i jego sławnego poprzednika Lorda Confalume'a. Położył dłonie na ciężkich antabach kutych w brązie, zamierzając otworzyć drzwi jednym silnym pchnięciem. Stal tak przez dłuższą chwilę, próbując odzyskać spokój i wniknąć w głąb swojej duszy. Lecz nagle zalała go fala nienawiści do Dominina Barjazida. Za wielkimi drzwiami znajdował się człowiek, który strącił go z tronu i uczynił nieszczęsnym tułaczem, który posługując się jego imieniem rządził nierozważnie i niesprawiedliwie, a co najgorsze i absolutnie niewybaczalne, z chwilą, gdy jego plany zaczęły się walić, postanowił zniszczyć miliardy niewinnych i nie spodziewających się zagłady istnień.

To Dominin Barjazid zasługiwał na zagładę. Kiedy tak stał, trzymając się drzwi, jego umysł wypełniły obrazy okrutnych tortur. Zobaczył Dominina Barjazida obdzieranego żywcem ze skóry, pływającego we własnej krwi, wrzeszczącego tak, że słychać go było aż w Pidruid. Zobaczył Dominina Barjazida przyszpilonego do drzewa haczykowatymi strzałami. Zobaczył go miażdżonego gradem kamieni. Zobaczył... Valentine zadrżał, przerażony własnym gniewem. W cywilizowanym społeczeństwie nie można zadawać gwałtu albo obdzierać wroga żywcem ze skóry, choćby tym wrogiem był sam Dominin Barjazid. Jak mogę rościć pretensję do rządzenia światem, pomyślał Valentine, jeśli nawet nie potrafię panować nad swymi emocjami? Wiedział, że dopóki to szaleństwo zatruwa jego duszę, jest tak samo niezdolny do rządzenia jak Dominin Barjazid. Musi z tym stoczyć walkę. Dudnienie w skroniach, uderzenia krwi do głowy, dziki głód zemsty - to wszystko musiało zniknąć, nim wykona jakikolwiek ruch przeciwko fałszywemu Koronalowi. Podjął wyzwanie. Rozluźnił mięśnie karku i ramion i wciągnął w płuca ostre, chłodne powietrze. Powoli zaczęło go opuszczać napięcie, a wraz z nim żądza zemsty. Teraz mógł już dotrzeć do najgłębszych zakamarków swojej duszy. Znowu był Valentinem, a tam, po drugiej stronie drzwi, był Dominin Barjazid. W całym Zamku tylko oni dwaj, przedzieleni tymi drzwiami. Zwycięstwo nad sobą było najwspanialszym zwycięstwem; wiedział, że po nim przyjdzie cała reszta. Wzmocnił siły swego umysłu za pomocą srebrnego diademu Pani, swej matki, wprowadził się w stan półsnu i całą moc skoncentrował na przeciwniku. Nie obdarzył go snem karzącym. To byłoby zbyt proste. Valentine skąpał duszę wroga w subtelnym śnie o przyjaźni i żalu. Z pewnością takie przesłanie zadziwiło Dominina Barjazida. Valentine ukazał mu oślepiająco jasne miasto rozrywek, Górny Morpin, i ich obu spacerujących ramię w ramię Aleją Obłoków, roześmianych, pogrążonych w przyjaznej rozmowie o tym, co ich dzieliło, o nieporozumieniach i wzajemnych lękach. Zdawał sobie sprawę, że to ryzykowna rozgrywka, że naraża się, być może, jedynie na pośmiewisko i wzgardę. Ale jeśli nie było nadziei na pokonanie wroga groźbami czy gniewem, to może należało użyć łagodniejszych sposobów. Musiał wytężyć wszystkie siły: naiwnością byłoby oczekiwać, że Barjazida da się pokonać podstępem. Miłość promieniująca ze snu powinna być szczera. Ale czy można było zdobyć się na miłość do człowieka, który wyrządził tyle złego? A jednak zdobył się. Znalazł ją w sobie i wyrzucił z duszy, aby pokonała potężne drzwi.

A kiedy już to zrobił, przywarł do nich, zbierając siły i oczekując na jakiś znak ze środka. Nie czekał długo. Dominin Barjazid nie chciał miłości ani przyjaźni. Przesyłał nienawiść, gniew i pogardę, które wyrywały się z królewskich komnat z taką furią, z jaką wieje gorący wiatr na Suvraelu. Wróg zapowiadał dalszą wojnę. Jak to się mogło zdarzyć, dziwił się wstrząśnięty Valentine, że Barjazid był zdolny do przesłań? Czy zrobił to za pomocą jakiejś maszyny swego ojca? Czy przyłożył się do tego sam Król Snów? Tego można się było spodziewać. Nie pokonany, wysłał następny sen, tak spokojny i przyjazny, jak sen Dominina Barjazida był gwałtowny i wrogi. Wysłał sen całkowitego przebaczenia. Pokazał Domininowi Barjazidowi port, flotę okrętów z Suvraelu, oczekujących, by odwieźć go do kraju ojca, powóz, w którym jadą obaj na ceremonię pożegnalną, stoją razem na nabrzeżu portowym, śmieją się, żegnają, dwaj niedawni wrogowie, nareszcie pogodzeni. I znów Dominin Barjazid odpowiedział snem śmierci i zniszczenia, nienawiści i pogardy. Valentine potrząsnął głową z mozołem, próbując nie poddać się truciźnie, jaka na niego spływała. Zbierał siły do trzeciego przesłania. Wciąż nie chciał walczyć bronią Barjazida, wciąż miał nadzieję, że zwycięży go ciepłem i życzliwością. Ktoś mógłby powiedzieć, że to szaleństwo, a jednak znów zamknął oczy i znów skoncentrował świadomość na srebrnym diademie. Był już bliski osunięcia się w półsen, już tracił świadomość, kiedy usłyszał kobiecy głos. - Mój panie? Valentine obrócił się gwałtownie, ogarnięty niezwykłym gniewem. Minęła długa chwila, nim rozpoznał wystraszoną, cofającą się przed nim Carabellę. - Mój panie... - szepnęła. - Ja nie wiedziałam... - Co się stało? - spytał, z trudem panując nad sobą. - My... my znaleźliśmy sposób otwarcia drzwi. Usłyszawszy te słowa, Valentine zamknął oczy. Poczuł ogromną ulgę. Uśmiechnął się i przytulił do siebie Carabellę. - Zaprowadź mnie tam! - powiedział po chwili. Carabella poprowadziła go przez korytarze bogate w stare draperie i wyłożone grubymi, mocno zniszczonymi dywanami. Poruszała się pewnie jak na kogoś, kto nigdy przedtem tędy nie chadzał. Po jakimś czasie znaleźli się gdzieś na tyłach sali tronowej, w nieznanym Valentine'owi korytarzu, używanym tylko przez służbę. Sleet, siedzący na ramionach Zalzana

Karola, przeciskał się przez okienko nad drzwiami i sięgał do zamka po drugiej stronie. - Otworzyliśmy w ten sposób troje drzwi - powiedziała Carabella. - Teraz Sleet przechodzi przez czwarte. Za chwilę... Sleet wysunął głowę z okienka i rozejrzał się wokół, zakurzony i brudny, za to z miną pełną podziwu dla samego siebie. - Otwarte, mój panie. - Dobra robota! - Wejdźmy i złapmy go - ryknął Zalzan Kavol. - Chcesz mieć wroga w trzech, czy w pięciu kawałkach, mój panie? - Nie, powiedział Valentine. - Ja wejdę. Sam. - Ty, mój panie? - spytał Zalzan Kavol nie dowierzając. - Sam? - zawołała Carabella. - Mój panie, zabraniam ci... - krzyknął Sleet, lecz urwał w pół słowa przerażony własną bezceremonialnością. Valentine powiedział łagodnie: - Nie bójcie się o mnie. Muszę to zrobić bez niczyjej pomocy. Sleecie, ustąp mi z drogi. Zalzanie Kavolu, Carabello, cofnijcie się. Wezwę was w odpowiedniej chwili. Popatrzyli na siebie zmieszani. Carabella chciała jeszcze coś powiedzieć, lecz w porę się powstrzymała. Blizna Sleeta zaczęła pulsować czerwienią. Z gardzieli Zalzana Kavola wydobył się dziwny, dudniący dźwięk; Skandar zamachał wszystkimi czterema ramionami w bezsilnym gniewie. Valentine otworzył drzwi i przekroczył próg. Znalazł się w pomieszczeniach, które nie musiały być znane Koronalowi. Jakieś przedsionki, kuchenne przejścia, sala wybita brokatem - zapewne garderoba, pusta i nie używana od miesięcy. A dalej, dalej... już wiedział. Kaplica Dekkereta, za nią sala sądowa Lorda Prestimiona, wyniosła komnata o okazałych oknach z matowego szkła, ze wspaniałymi kandelabrami wykonanymi przez najlepszych rzemieślników z Ni-moya, za salą sądową sala tronowa, a w niej wspaniały tron Lorda Confalume'a. To w tych apartamentach powinien znaleźć Dominina Barjazida. Kamienne przejście do Kaplicy Dekkereta odsłaniało jej puste wnętrze. Przeszedł przez krótki kręty korytarz, którego ściany pokryte były zielonymi i złotymi mozaikami, i znalazł się przed salą sądową. Nabrał powietrza do płuc, oparł ręce o drzwi, ale drzwi nie stawiały oporu. Olbrzymia mroczna sala sprawiała wrażenie pustej, lecz gdzieś w odległym kącie tlił się

jeden kandelabr. Valentine spojrzał na lewo, potem na prawo, przebiegł wzrokiem wzdłuż rzędów politurowanych drewnianych ławek, wzdłuż osłoniętych nisz, w których mieli prawo skrywać się diukowie i książęta podczas toczącej się przeciwko nim rozprawy, popatrzył na wielkie krzesło Koronala... U szczytu stołu narad ujrzał postać przyobleczoną w monarsze szaty.

Rozdział 15 Ze wszystkich dziwnych przeżyć okresu wygnania to zdało mu się najbardziej osobliwe. Oto stał bliżej niż sto stóp od kogoś, kto nosił jego poprzednie oblicze. Valentine widział fałszywego Koronala dwukrotnie w czasie festynu w Pidruid. Poczuł się wtedy dziwnie zbrukany i pozbawiony energii. Teraz z mroku komnaty wyłaniał się ciemnobrody, wysoki, silnie zbudowany mężczyzna. W jego błyszczących oczach nie widać było lęku; zachowywał zimną krew, tak jak przystało na dawnego Lorda Valentine'a. Czyja tak wyglądałem? zastanawiał się Valentine. Tak ponuro, lodowato i odpychająco? Wyobraził sobie, że przez wszystkie te miesiące, kiedy Dominin Barjazid władał jego ciałem, ciemność duszy uzurpatora wypływała na zewnątrz, nadając rysom ten chorobliwy i nienawistny wyraz. Valentine zdążył się już przyzwyczaić do swojej nowej, słonecznej twarzy i traktował ją jak własną. Patrząc teraz na tamtą, którą nosił przez tak wiele lat, poczuł, że nie chce jej z powrotem. - Czyż dzięki mnie nie stałeś się piękny? - spytał Dominin Barjazid. - To prawda, lecz ty oszpeciłeś sam siebie - odparł Valentine serdecznie. - Dlaczego masz taką nachmurzoną minę? Twarz, którą nosisz, znana była ze swego uśmiechu. - Za często się uśmiechałeś, Valentine. Byłeś zbyt beztroski, zbyt łagodny, zbyt lekkomyślny, aby rządzić. - Takim ci się wydawałem? - Mnie i wielu innym - odparł Barjazid. - Podobno zostałeś wędrownym kuglarzem? Valentine skinął głową. - Potrzebowałem jakiegoś zajęcia po tym, jak odebrałeś mi moje. Żonglerka była w sam raz dla mnie. - Nic dziwnego - rzekł Barjazid. Jego głos odbił się echem w długiej sali. - Zawsze byłeś najlepszy w zabawianiu innych. Wzywam cię, wróć do żonglerki, Valentine. Insygnia władzy są moje. - Insygnia tak, lecz nie władza. Twoja gwardia opuściła cię. Cały Zamek jest przeciw tobie. Poddaj się, Domininie, a odeślemy cię bezpiecznie do kraju twego ojca. - A co z maszynami klimatycznymi, Valentine? - Zostały ponownie włączone. - Kłamstwo! Głupie kłamstwo! - Barjazid rzucił się ku jednemu z wysokich okien i otworzył je mocnym szarpnięciem. Podmuch zimnego powietrza był tak gwałtowny, że Valentine, choć stal w drugim końcu pokoju, poczuł go natychmiast. - Maszyny są strzeżone

przez najbardziej oddanych mi ludzi! - krzyknął Barjazid. - Nie twoich! Moich własnych! Tych, których sprowadziłem z Suwaelu! Oni nie włączą ich bez mojego rozkazu, a zanim otrzymają ten rozkaz, cała Góra Zamkowa zdąży poczernieć i zginąć. Tak właśnie będzie, Valentine. Właśnie tak! Pozwolisz na to? - Nic takiego się nie zdarzy. - Zdarzy się - rzekł Barjazid - jeżeli pozostaniesz w Zamku. Odejdź stąd. Gwarantuję ci bezpieczny powrót w doliny i wolną drogę na Zimroel. Żongluj w miastach na zachodzie, tak jak to robiłeś przed rokiem, i zapomnij o niedorzecznym roszczeniu do tronu. Lord Valentine, Koronal, to ja. - Domininie... - Nazywam się Lord Valentine! A ty jesteś wędrownym kuglarzem Valentinem z Zimroelu! Wracaj do swojego zajęcia. - To wielka pokusa, Domininie - odparł niedbale Valentine. - Bardzo lubię występować jako żongler, być może najbardziej ze wszystkiego, co robiłem w swoim życiu. Niemniej jednak przeznaczenie nakazuje mi, abym wziął na siebie brzemię władzy niezależnie od własnych pragnień. - Zrobił krok w kierunku Barjazida, jeszcze jeden i jeszcze jeden. - Chodź ze mną, wyjdźmy na dziedziniec i w ten sposób pokażemy obrońcom Zamku, że rebelia się skończyła i że świat przybiera swój poprzedni wygląd. - Zatrzymaj się! - Mam wobec ciebie jak najlepsze zamiary, Domininie. Co więcej, jestem ci wdzięczny za kilka nadzwyczajnych przeżyć, które, gdyby nie ty, nigdy by mi się nie przytrafiły. - Ani kroku dalej! Cofnij się! Valentine nie zważał na jego słowa. Szedł naprzód. Jestem ci także wdzięczny, żeś mnie uwolnił od nieznośnego utykania, które pozbawiało mnie udziału w wielu przyjemnościach... - Ani kroku dalej! Dzieliło ich teraz zaledwie kilka stóp. Obok Dominina Barjazida stał stół uginający się pod atrybutami władzy używanymi w sali sądowej. Były to trzy wielkie mosiężne świeczniki, imperatorskie jabłko i berło. Ze zduszonym okrzykiem gniewu Barjazid schwycił jeden ze świeczników i cisnął nim w głowę Valentine'a. Ten jednak zdążył się uchylić i zgrabnym ruchem ręki chwycił przelatujący obok masywny przedmiot. Barjazid cisnął następnym świecznikiem. Valentine schwytał go także. - Jeszcze jeden - zawołał - a pokażę ci, jak się żongluje! Twarz Barjazida pokryła się plamami. Ciemnowłosy mężczyzna dusił się złością, parskał i syczał. W stronę Valentine'a poszybował ostatni świecznik. Valentine,

uszczęśliwiony i roześmiany, dołączył go do pozostałych. Przez powietrze popłynęła błyszcząca kaskada. Ręka, oko, ręka, oko. Tak, nie wyszedł z wprawy, nadal był świetnym żonglerem. - Widzisz? - spytał. - Tak to się robi. Nauczymy cię tego, Domininie. Musisz tylko się rozluźnić. Rzuć mi jeszcze berło i jabłko. Potrafię żonglować pięcioma, a być może i większą ilością przedmiotów. Szkoda, że widownia jest tak mała, ale... Żonglując nie przestawał iść w kierunku Barjazida, który, śliniąc się, z szeroko otwartymi oczami, cofał się przed nim powoli. I nagle jak huragan spadło na Valentine'a przesłanie. Zatrzymał się oszołomiony, a świeczniki potoczyły się ze stukotem po ciemnej drewnianej podłodze. Nastąpiło drugie uderzenie, jeszcze silniejsze, po nim trzecie. Valentine czuł, że traci siły. Skończyła się gra, którą toczył z Barjazidem. Zaczynał się nowy, niezrozumiały pojedynek. Rzucił się gwałtownie naprzód, chcąc schwytać przeciwnika, zanim dziwna siła uderzy go ponownie. Barjazid wciąż się cofał, osłaniając twarz drżącymi dłońmi. Czy atak wychodził od niego, czy też miał on tu jakiegoś ukrytego sprzymierzeńca? Kolejne uderzenie, jeszcze bardziej paraliżujące. Valentine zatrząsł się. Przycisnął ręce do skroni i próbował zebrać myśli. Chwyć Barjazida, mówił do siebie, powal go, siądź na nim, wołaj o pomoc... Zrobił jeszcze jeden wysiłek. Skoczył. Udało mu się schwycić fałszywego Koronala za ramię, lecz Barjazid zawył i wyrwał się z uścisku. Posuwając się za nim, Valentine starał się przyprzeć go do ściany i gdy już mu się to prawie udało, Dominin Barjazid wyrwał się i rzucił pędem przez komnatę z krzykiem, w którym strach mieszał się z uczuciem zawodu i rozpaczy. Wpadł do jednej z zasłoniętych wnęk. - Ojcze, ratuj mnie! - zawołał. Valentine podążył za nim. Zerwał zasłonę. Stanął jak wryty. We wnęce krył się potężnie zbudowany starzec o groźnym spojrzeniu ciemnych oczu. Miał na czole złoty diadem, a w dłoniach ściskał kurczowo jakiś mechanizm ze złota i kości słoniowej, oplatany siecią rzemieni i pospinany klamrami. W sali sądowej Koronala znajdował się nie kto inny, jak sam Simonan Barjazid, siejący postrach władca z Suwaelu! To on wysyłał te paraliżujące umysł sny-rozkazy, które omal nie powaliły Valentine' a, a teraz usiłował wysłać jeszcze jeden, lecz przeszkodziło mu w tym szaleństwo własnego syna, który czepiając się jego rąk błagał o pomoc. Valentine wiedział, że sam się z tym nie upora. - Sleecie! - zawołał. - Carabello! Zalzanie Kavolu!

Dominin Barjazid szlochał i jęczał. Król Snów kopnął go lekceważąco, jakby chciał się opędzić od ujadającego psa. Valentine wślizgnął się do wnęki, gotów wyrwać z rąk starego Simonana Barjazida maszynę snów. Już sięgał po nią, gdy zdarzyło się coś jeszcze bardziej zdumiewającego. Twarz Króla Snów zaczęła się rozpływać... Ciało ulegało przemianie... przekształciło w coś potwornego, kanciastego, wydłużonego, z zapadniętymi do środka oczami i nosem, który był zwykłym guzikiem, ledwie widocznymi wargami... Metamorf. Wcale nie Król Snów, lecz fałszywy, maskaradowy król, Zmiennokształtny, Piurivar, Metamorf... Dominin Barjazid z wrzaskiem przerażenia odskoczył od dziwacznej postaci. Rzucił się na ziemię, drżąc i łkając, bijąc głową o ścianę. Metamorf obrzucił Valentine'a spojrzeniem, w którym nie było nic poza nienawiścią, i cisnął w niego maszyną snów. Nim Valentine zdążył się zasłonić, maszyna uderzyła go w pierś i powaliła na plecy. Zauważył jeszcze, jak Metamorf szaleńczym skokiem dopada otwartego okna, przeskakuje przez parapet i ginie w mrokach nocy.

Rozdział 16 Otworzywszy oczy Valentine zobaczył wokół siebie mnóstwo przyjaciół. Sleet, Zalzan Karol, Deliamber, Carabella, Tunigorn; trudno powiedzieć, kto jeszcze przeciskał się przez wąski przedpokój. Wskazał na leżącego bezwładnie Dominina Barjazida. - Tunigornie, powierzam go twojej opiece. Zaprowadź go w bezpieczne miejsce i dopilnuj, żeby nie stało mu się nic złego. - Dwór Pinitora, mój panie, będzie najbezpieczniejszy. Postawię na straży dwunastu uzbrojonych ludzi. Valentine skinął głową. - Dobrze, nie chcę zostawiać go samego. I przyprowadźcie mu lekarza. Przeżył potworny szok i myślę, że mogło mu to zaszkodzić. - Popatrzył na Sleeta. Przyjacielu, przyniosłeś butelkę wina? Ja też przeżyłem tu kilka wstrząsających momentów, Sleet podał mu butelkę. Ręce Valentine'a zadrżały i wino omal nie popłynęło na posadzkę. Kiedy przyszedł do siebie, zbliżył się do okna, przez które wyskoczył Metamorf. Gdzieś w dole, sto stóp poniżej, błyszczały latarnie. W ich świetle zobaczył krąg ludzi i coś, co było przykrytym płaszczem ciałem. Valentine odwrócił się. - Metamorf - powiedział w zadumie. - Czy to był tylko sen? Widziałem stojącego tu Króla Snów... po czym ten Król zamienił się w Metamorf a... a potem rzucił się przez okno... Carabella dotknęła jego ramienia. - Nie chciałbyś odpocząć, mój panie? Zamek już jest zdobyty. - Metamorf - powtórzył Valentine ze zdziwieniem w głosie. - Co to mogło... - Metamorfowie byli także w sali maszyn klimatycznych - rzekł Tunigorn. - Co? - Valentine popatrzył na niego zdziwiony. - Coś ty powiedział? - Panie mój, Elidath właśnie przybywa z piwnic przynosząc niesamowitą opowieść. Tunigorn wskazał na wyłaniającego się z tłumu Elidatha, znużonego walką, w poplamionym i poszarpanym stroju. - Mój panie? - Maszyny klimatyczne... - Są nie tknięte, znów wytwarzają powietrze i ciepło. Valentine westchnął z ulgą. - Dobra robota! Mówiłeś podobno, że byli tam Zmiennokształtni. - Sali strzegły oddziały w mundurach osobistej gwardii Koronala - rzekł Elidath. Zażądaliśmy, aby się poddali, lecz nawet ja nie znalazłem posłuchu. Po czym walczyliśmy z

nimi i... zabiliśmy ich, mój panie... - Nie było innego wyjścia? - Żadnego - odparł Elidath. - Zabiliśmy ich, a oni po śmierci... zamienili się... - Wszyscy? - Tak, wszyscy byli Metamorfami. Valentine zadrżał. Jakaż to dziwna, koszmarna rewolucja! Poczuł ogarniające go zmęczenie. Maszyny życia znów były włączone, Zamek zdobyty, fałszywy Koronal uwięziony, świat uratowany, ład przywrócony, groźba tyranii unicestwiona. Lecz... lecz... lecz dlaczego on był tak straszliwie zmęczony... - Mój panie - powiedziała Carabella - chodź ze mną. - Dobrze - odrzekł głucho. - Dobrze, odpocznę chwilę. - Uśmiechnął się nieśmiało. Zaprowadź mnie na kanapę w garderobie, dobrze, kochanie? Chciałbym z godzinę się zdrzemnąć. Czy pamiętasz, kiedy ostatnio spałem? Carabella objęła go ramieniem. - Chyba wiele dni temu? - Tygodni. Miesięcy. Nie pozwól mi spać dłużej niż godzinę... - Dobrze, mój panie. Zwalił się na kanapę, zwinął w kłębek i rozluźnił całe ciało. Carabella zasłoniła okno i przykryła go narzutą. Przez głowę zaczęły mu przepływać kolejno rozświetlone obrazy: Dominin Barjazid czepia się rąk starego człowieka; Król Snów odpycha go ze złością, wymachuje groźną maszyną; Król Snów zmienia kształty; straszliwa twarz Piurivara; potworny krzyk Dominina Barjazida; Metamorf rzuca się przez okno... Nie kończący się ciąg obrazów... Walcząc z tymi koszmarami odpłynął w sen. Spał przez godzinę, jak zarządził, a potem jeszcze trochę, aż obudził się pośród złocistego światła poranka. Usiadł. Przeciągnął się. Zamrugał powiekami. Wszystko go bolało. Sen, pomyślał, przyśnił mi się dziki, oszałamiający sen o... nie, nie sen. Nie sen. - Odpocząłeś, mój panie? To Carabella, Sleet i Deliamber, którzy czuwali nad nim. Valentine uśmiechnął się. - Tak, odpocząłem. I noc minęła. Co się wydarzyło? - Niewiele - odparła Carabella - poza tym, że powietrze się ociepliło. Zamek świętuje, a po Górze rozchodzą się wieści o zmianach, które zaszły na świecie. - Ten Metamorf, który wyskoczył przez okno... Czy on nie żyje?

- Nie żyje, mój panie - rzekł Sleet. - Nosił szaty i insygnia Króla Snów i miał jeden z mechanizmów do przesłań. Co się stało, jak myślisz? - Mogę tylko zgadywać, mój panie. Rozmawiałem z Domininem Barjazidem... On jest teraz bliski szaleństwa i minie wiele czasu, zanim wyzdrowieje, o ile w ogóle wyzdrowieje... Coś mi opowiedział. W zeszłym roku jego ojciec, Król Snów, poczuł się bardzo chory i sądził, że niebawem umrze. To było jeszcze wtedy, gdy zasiadałeś na tronie. - Niczego takiego sobie nie przypominam. - Bo też niczego nie rozgłaszano. Lecz wyglądało to na tyle niebezpiecznie, że sprowadzono z Zimroelu lekarza, który cieszył się wielką sławą - i rzeczywiście Król Snów cudownie ozdrowiał, jak ktoś, kto powstał z łoża śmierci. To wtedy, mój panie, zaszczepił w umyśle swego syna myśl o schwytaniu cię w pułapkę w Tilomon i pozbawieniu tronu. Valentine oddychał ciężko. - Lekarz... to był Metamorf? - Niewątpliwie - rzekł Deliamber. - Ukryty, dzięki swym umiejętnościom, pod postacią człowieka, a później, jak myślę, Simonana Barjazida. I to on zginął podczas wczorajszej walki, która doprowadziła do ujawnienia tej metamorfozy. - A Dominin? Czy on także... - Nie, mój panie, on jest prawdziwym Domininem. Widok stworzenia, które mieniło się jego ojcem, pomieszał mu zmysły. Lecz teraz już wiadomo, że to Metamorf popchnął go do tej zdrady, i z łatwością można sobie wyobrazić, że niedługo jakiś inny Metamorf zastąpiłby Koronala. - A Metamorfowie strzegący maszyn klimatycznych nie słuchali rozkazów Dominina, lecz fałszywego Króla! Czyżby to była ukryta rewolucja, w której nie chodziło o zagarnięcie władzy przez rodzinę Barjazidów, lecz o wywołanie buntu wśród Zmiennokształtnych? - Tego się obawiam, mój panie. Valentine utkwił wzrok w pustce. - Wiele już się wyjaśniło. Lecz o wiele więcej pozostaje wciąż niejasne i mętne. - Mój panie - wtrącił Sleet - musimy odszukać i zniszczyć tych Metamorfów, którzy są wśród nas, a resztę zamknąć w Piurifayne, skąd nie będą mogli nam szkodzić. - Spokojnie, przyjacielu - odparł Valentine. - Widzę, że nadal ich nienawidzisz. - Nie bez powodu. - Tak, pewnie tak. Dobrze, odszukamy ich, i nie będzie już żadnych ukrytych Metamorfów udających Pontifexa czy Panią, czy nawet stajennego. Lecz myślę też, że musimy wyjść im naprzeciw i uleczyć z nienawiści. W innym wypadku Majipoor pogrąży się

w wojnie, której nie będzie końca. Wstał, poprawił płaszcz i wzniósł ramiona. - Przyjaciele, czeka nas praca. Obawiam się, że ogromna. Zanim jednak do niej przystąpimy, uczcijmy nasze zwycięstwo. Sleecie, mianuję cię wielkim organizatorem uroczystości. Przygotuj wspaniały bankiet i roześlij zaproszenia. A wzdłuż i wszerz Majipooru niechaj rozejdą się wieści, że wszystko lub prawie wszystko wróciło do poprzedniego stanu i że Valentine znowu zasiadł na tronie!

Rozdział 17 Sala tronowa Confalume'a była największym i najwspanialszym pomieszczeniem Zamku. Pyszniła się połyskującymi złotem belkami, pięknymi gobelinami i podłogą z desek drzew gurna, rosnących na odległych szczytach Khyntoru. To tu odbywały się najokazalsze ceremonie królestwa, lecz takie widowisko jak dzisiejsze zdarzało się nieczęsto. Na tronie Confalume'a, do którego prowadziło wiele stopni, zasiadł Koronal Lord Valentine. Po jego lewej ręce, na nieco niższym tronie, siedziała Pani, królewska matka, błyszcząca bielą sukni, a po prawej tron tej samej wysokości co tron Pani zajmował Hornkast, najwyższy rzecznik Pontifexa, przez którego Tyeveras przesłał wyrazy ubolewania z powodu tego, że nie może stawić się osobiście. Przed nimi, wypełniając szczelnie salę, tłoczyli się diukowie i książęta, szlachta całego królestwa - zgromadzenie, jakiego nie widziano tu od czasów samego Lorda Confalume'a: suzerenowie z najodleglejszych krańców Zimroelu, z Pidruid, Tilomon i Narabalu. Był Ghayrog, diuk z Dulornu, i najmożniejsi z możnych z miasta Piliplok, Ni-moya i pięćdziesięciu innych miast Zimroelu, i stu Alhanroelu, nie licząc pięćdziesięciu miast Góry Zamkowej. Lecz nie wszyscy w tym tłumie nosili tytuły książąt i diuków. Byli tam także zwykli obywatele: trójramienny Skandar Gorzval i Cordeine, jego cerowaczka żagli, i mistrzyni ciesielska Pandelon, i Hjort Vinorkis handlujący skórami haigusa, i chłopiec Hissune z Labiryntu, i Tisana, stara wieszczka z Falkynkip, i wielu innych, równie niskiego pochodzenia, wmieszanych w tłum możnych i z tego powodu wyraźnie zalęknionych. Lord Valentine powstał i powitał swą matkę, pozdrowił Hornkasta i pokłonił się zebranym. - Niech żyje Koronal! - rozległy się okrzyki. Lord Valentine odczekał, aż zapadnie cisza, po czym przemówił spokojnym głosem: - Mamy dzisiaj wielki festyn, świętujemy odrodzenie naszej wspólnoty i przywrócenie ładu. Przygotowaliśmy dla was przedstawienie. Zaklaskał w dłonie i w tej samej chwili wybuchły dźwięki skocznej melodii. Odezwały się rogi, bębenki, piszczałki i do sali wkroczyło dwunastu grajków z Shanamirem na czele. Za grajkami kroczyli żonglerzy, w kostiumach nadzwyczajnej piękności, godnych wielkich książąt: pierwsza Carabella, tuż za nią mały, z blizną na twarzy, białowłosy Sleet, a za Sleetem gburowaty, włochaty Zalzan Kavol i jego dwaj pozostali przy życiu bracia. Nieśli przeróżne rekwizyty żonglerskie: szpady, noże i sierpy, przygotowane do zapalenia pochodnie, jajka, talerze, jaskrawo pomalowane maczugi i mnóstwo innych rzeczy. Kiedy

doszli do środka sali, ustawili się w gwiazdę, twarzami do siebie i zamarli w bezruchu. - Zaczekajcie - zawołał Lord Valentine. - Tam jest jeszcze jedno miejsce. Schodził z tronu Confalume'a stopień po stopniu, aż doszedł do trzeciego od dołu i na nim się zatrzymał. Uśmiechnął się do Pani, mrugnął porozumiewawczo do małego Hissune'a i kiwnął ręką do Carabelli. Rzuciła mu miecz. Chwycił go bezbłędnie. Rzuciła mu drugi. Potem trzeci. Lord Valentine zaczął żonglować na stopniach tronu, tak jak poprzysiągł dawno temu, na Wyspie Snu. Na dany znak rozpoczęło się żonglowanie i powietrze rozbłysło mnóstwem niezwykłych, jakby bez niczyjej pomocy fruwających przedmiotów. W całym wszechświecie nie było żonglerów równych trupie Zalzana Karola. Lord Valentine był tego pewien. Jeszcze przez kilka chwil żonglował na stopniach tronu, po czym zszedł na dół śmiejąc się i uszczęśliwiony zaczął przechwytywać sierpy i pochodnie krążące między Sleetem, Carabellą i Skandarami. - Jak za dawnych czasów! - wykrzyknął Zalzan Kavol. - A nawet lepiej, mój panie! - Ta widownia dodaje mi ducha - odrzekł Lord Valentine. - A potrafisz żonglować jak Skandar? - spytał Zalzan Kavol. - Zaczynamy, mój panie! Łap! Łap! Łap! Łap! - Zalzan Karol, nieustannie poruszając czterema ramionami, wyczarowywał z powietrza jajka, talerze, maczugi i rzucał je kolejno do Lorda Valentine'a, który przechwytywał je w mgnieniu oka, żonglował nimi i przesyłał dalej do Sleeta lub Carabelli. Po widowni rozszedł się szmer niekłamanego zachwytu. Lord Valentine roześmiał się. Tak, to jest życie! Jak za dawnych dni, może nawet lepsze! Schwycił roziskrzony miecz i posłał go wysoko. Elidath z Tunigornem uprzedzali go, że nie powinien popisywać się żonglerką przed książętami z całego królestwa, lecz Lord Valentine z właściwym sobie taktem dał im do zrozumienia, że niezbyt dba o etykietę dworską. A teraz i ci dwaj, na równi z całą publicznością, z zachwytem w oczach, z otwartymi ze zdumienia ustami podziwiali jego nadzwyczajne umiejętności. Lord Valentine zdawał sobie sprawę, że nie po to zgromadził w tej sali poddanych, aby popisywać się przed nimi żonglowaniem. Opróżnił ręce i opuścił artystów. Ruszył w stronę tronu. Gdy podszedł do pierwszego stopnia, przystanął i skinął na Carabellę. - Chodź - powiedział. - Dołącz do mnie. Teraz my będziemy widzami. Na twarzy Carabelli wykwitły rumieńce, lecz nie ociągając się zostawiła maczugi, noże i jajka. Lord Valentine wziął ją za rękę i powiódł ku tronów. - Mój panie! - szepnęła Carabella. - Nic nie mów. Uważaj na stopnie. Nie wypada, żebyś się potknęła wchodząc na tron.

- Ja miałabym się potknąć? Ja, żonglerka? - Wybacz mi, Carabello. Roześmiała się. - Wybaczam ci, Valentine. - Lordzie Valentine. - To tak mam cię nazywać, mój panie? - Nie - odparł. - Nie między nami. Weszli na najwyższy stopień, na którym oczekiwało na nich podwójne krzesło, połyskujące zielenią i złotem aksamitu. Lord Valentine zatrzymał się na chwilę spoglądając w dół na diuków, na książąt i na prosty lud. - Gdzie jest Deliamber? - szepnął. - Nie widzę go! - On nie przepada za takimi uroczystościami - odrzekła Carabella. - Wyjechał na Zimroel. Myślę, że chce odpocząć. Czarodzieje nudzą się na festynach. Przy tym Vroon, jak wiesz, nigdy nie lubił żonglowania. - Powinien tu być - mruknął Lord Valentine. - Wróci, jeśli go tylko wezwiesz. - Mam nadzieję. Usiądźmy wreszcie. Zasiedli na tronie. W dole pozostali członkowie trupy Zalzana Kavola popisywali się tak wspaniałym kunsztem, że urzekli nawet Lorda Valentine'a, choć nieobce mu były tajniki tej sztuki. Patrząc na nich poczuł, że ogarnia go dziwny smutek. Oto przyszedł czas, kiedy musi porzucić towarzystwo żonglerów i zasiąść na tronie. Jego życie się odmieni. Dobrze wiedział, że skończył się już dla niego czas wędrówki, czas swobody i beztroskiej radości, i choć nie gonił za władzą, to teraz nadeszła pora, aby raz jeszcze ponieść na barkach jej brzemię. Trudno mu było jednak obronić się przed uczuciem żalu. Szepnął do Carabelli: - Może potajemnie, kiedyś, kiedy dwór będzie zajęty swoimi sprawami, uda nam się zebrać razem i pożonglować maczugami. Co ty na to, Carabello? - Oby tak się stało, mój panie. - I będzie nam się wydawać, że jesteśmy gdzieś pomiędzy Falkynkip a Dulornem, że zastanawiamy się, czy zatrudni nas Cyrk Nieustający, czy znajdziemy gospodę, i czy... czy... - Mój panie, popatrz, co wyprawiają Skandarzy! Tyle ramion! Każde zajęte! Lord Valentine uśmiechnął się. - Muszę spytać Zalzana Kavola, jak to się robi - rzekł. - Któregoś dnia. Kiedy znajdę na to czas.

KONIEC