to 01 2017

proste rady i sposoby

co, kiedy, jak robić w ogrodzie 14 LAT! DO RA DZ AM Y WA M JUŻ

Styczeń 2017

W ST YCZN IU:

ł 3,99 z Cena 8% VAT) (w tym

156705 771897 9

INDEKS 371300

ISSN 1897-1563

Oferta a wysyłkow 2017

01

Kolorowe obwódki

W śpiącym ogrodzie

Storczyki na rabacie

Nr 1 (170)

Jak ciąć winorośl przez cały rok Rozmnażamy strelicję

NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

Drzewa do małego ogrodu Niezawodne rdesty

Aromatyczny mirt

Y PORAZD ON YCH

DC DOŚWIA IKÓW OGRODN

Jak wykorzystać igliwie z choinki

OZDOBNE W STYCZNIU

Kalamondyna kwitnie i owocuje przez cały rok. Jest nazywana pomarańczowym drzewkiem albo miniaturową pomarańczą. Może być ozdobą każdego jasnego parapetu

Jodła koreańska ‘Aurea’ rośnie bardzo wolno, po 10 latach osiąga 1 m wysokości. Jej młode igły wybarwiają się na kolor żółtozielony; odpowiada jej miejsce półcieniste

Ostrokrzew Meservy ‘Blue Princess’

Rozchodnik biały ‘Coral Carpet’

ożywia zimowy ogród swoimi błyszczącymi, czerwonymi owocami i ciemnozielonymi, połyskującymi liśćmi. Jest odporny na mróz

należy do najlepszych niskich rozchodników; tworzy gęstą darń z wałeczkowatych listków, które zimą wybarwiają się na kolor purpurowy. Latem kwitnie na biało

Azalie doniczkowe

Jaśmin kwiecisty © Dmitry_Evs – Fotolia.com

mogą mieć barwę czerwoną, różową, białą, fioletową lub purpurową. Lubią dużo światła i niezbyt wysoką temperaturę

NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

nazywany też jaśminem wielokwiatowym jest atrakcyjnym pnączem domowym. Jego kwiaty rozwijają się zimą i pięknie pachną

SPIS TREŚCI

W NASZYM OGRODZIE W STYCZNIU

STYCZEŃ 2017 NR 1 (170)

4 Głęboki sen

ROŚLINY W OGRODZIE

6

6 Zimowe liście 9 Niezawodne rdesty 16 Małe drzewa do każdego ogrodu

POMYSŁ NA OGRÓD 12 Barwne wstęgi

NA SKALNIAKU 14 Skalne obrazy

WASZE OGRODNICZE RADOŚCI 19 Prawdziwa oaza

Drodzy Czytelnicy Początek roku dla każdego z nas oznacza zmiany – nowe plany, nowe marzenia, nowe obietnice. Dla naszego pisma też nadszedł czas zmian: tak, jak naturalnie zmieniają się pory roku, zmieniają się też pokolenia – dla mnie przyszedł czas upragnionego odpoczynku. Przez ponad 14 lat co miesiąc witałam się z Wami z tego miejsca, z Wami witałam wiosnę, lato, jesień, aż wreszcie wspólnie szliśmy przez zimę w oczekiwaniu na pierwsze oznaki wiosennego ożywienia. 14 lat to szmat czasu, to 170 wydań mojego poradnika, który wymyśliłam i założyłam z miłości do roślin i tą miłością dzieliłam się z Wami przez te lata, najpierw sama, potem wraz z innymi autorami i moją córką Alicją, dla której właśnie naszedł czas, by przejąć stery. Świetnie znacie ją z łamów Twojego Ogrodnika, gdyż od 8 lat wspólnie pracujemy. Dlatego nie mam obaw co do przyszłości, na pewno się dogadacie. Poza tym, nigdzie się nie wybieram, raczej zmieniam miejsce: z fotela kierowcy przesiadam się na tylne siedzenie, skąd nadal będę kontynuować wspaniałą ogrodniczą przygodę. Do zobaczenia w ogrodzie! Lucyna Grabowska

NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

PORTRETY ROŚLIN 20 Pęcherznica kalinolistna ‘Little Angel’ 21 Dziewanna Chaixa

Zimowe liście

14

RADY I SPOSOBY NA ZIMĘ 22 Zioła w kuchni Sprawdzamy okrycia Obserwuj rośliny pokojowe Warzywnik w nowym sezonie 23 Przypominamy w styczniu Usuwaj kurz Nie wyrzucaj igliwia Uwaga na ciężki śnieg

SZKOŁA CIĘCIA Z LUCYNĄ 24 Jak ciąć winorośl

KWIATY W DOMU

Skalne obrazy

29

26 Mirt w wianku i w kuchni

DOWCIP W OGRODZIE 27 Półpanek i spółka

KŁOPOTY Z ROŚLINAMI 28 Plamki na rododendronie Pigwowiec usycha 29 Storczyki w gruncie Tak wygląda krasnokwiat

ABC ROZMNAŻANIA 30 Egzotyczną strelicję możesz rozmnożyć sam Głodek z nasion lub z sadzonek

Krasnokwiat Katarzyny

27

OGRODOWE ZAROŚLA 31 Dyletant 32 PRENUMERATA 33-36

OFERTA SPRZEDAŻY WYSYŁKOWEJ tematy z okładki zaznaczono na zielono

Ogrodowe żabki

W NASZYM OGRODZIE

W

styczniu filipowicki ogród śpi głębokim snem. Rośliny, w większości pozbawione liści, często zupełnie schowane pod ziemią, wyglądają jakby już nigdy nie miały się obudzić do życia… na szczęście to tylko pozory. W nagich łodygach, głęboko pod korą, ukryte są życiodajne soki, czekające na lepsze czasy, by znów zacząć z werwą krążyć, roznosząc życie; śpiące pod ziemią nabrzmiałe pąki, gdy tylko ziemia stanie się cieplejsza, wystrzelą w stronę słońca. Na razie jednak trwa zasłużony odpoczynek. Właśnie teraz najbardziej doceniamy rolę iglaków i zimozielonych roślin liściastych (piszemy więcej o nich na s. 6-8). Dzięki nim ogród ma ramę, szkielet. W sezonie, gdy kwitnące byliny i krzewy przejmują palmę pierwszeństwa, rośliny zawsze zielone schodzą na dalszy plan, stanowiąc zaledwie tło, ale teraz, zimą, jest ich czas. Magicznie wyglądają igły sosny himalajskiej pokryte mroźną szadzią. Barwne kolumny cyprysików i jałowców, niczym niewzruszone posągi, stoją na straży ogrodu. Gdzieniegdzie na wietrze drgają liście zimozielonych bambusów. Ważną rolę odgrywają też kępy traw: miskantów, rozplenic, trzcinników, związanych w swojsko wyglądające snopki oraz niewycięte kwiatostany rozchodników i tawułek.

mgr Alicja Grabowska, ogrodniczka Liście epimedium są wspaniałą zimową ozdobą ogrodu

Nie jesteśmy zwolennikami pedantycznego sprzątania ogrodu jesienią, z paru względów: po pierwsze zaschnięte pędy są dodatkową ochroną dla śpiących pod ziemią karp korzeniowych. Po drugie, zapewnią schronienie wielu owadom, szukającym bezpiecznego miejsca na spędzenie zimy oraz ptakom szukającym pokarmu, gdyż w kwiatostanach ukryte są nasiona. Po trzecie zaś, dzięki nim nasze zimowe rabaty nie świecą pustkami, a osiadający na kwiatostanach śnieg wygląda bardzo malowniczo.

4 NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

Głęboki

sen

Co robimy: Regularnie dokarmiamy ptaki. Główny karmnik stoi naprzeciw okna kuchennego, zaś na parapecie ustawiliśmy mały karmniczek, by móc jeszcze bliżej obcować W karmniku na parapecie z przyrodą. Do tego goszczą sikorki okiennego zaglądają głównie odważne sikorki, ten większy, nieco oddalony, zwabia też grubodzioby, dzięcioły, a nawet bażanty – dlatego ziarna sypiemy nie tylko do karmnika, ale i w jego pobliżu, na ziemię czy śnieg. Dodatkowo, wykładamy połówki jabłek, słoninę (niesoloną!) czy zbożowo-tłuszczowe kulki, zawieszane w plastikowych siateczkach o drobnych oczkach. Wszystko po to, aby ptaki o różnym sposobie żerowania i różnych preferencjach kulinarnych mogły się u nas stołować.

Czego nie robimy: • Odśnieżając ścieżki i podjazd, nigdy nie zwalamy śniegu na trawnik, rabaty czy brzeg skalniaka, by nie uszkodzić rosnących tam roślin. Ciężki, zbity śnieg, zalegający grubą warstwą może przygnieść kępki zawciągów, goryczek, dębików, floksów szydlastych, połamać delikatne gałązki klonów i wawrzynków, a nawet rozłamać małe sosenki i choiny. Dodatkowo, zepchnięty na hałdę, o wiele wolniej topnieje, co sprawia, że uwięzione pod nim rośliny są dłużej narażone na zamakanie i warunki beztlenowe. Zamiast tego, śnieg usypujemy na wybrukowanym placyku. W cieplejsze dni robimy obchód i na bieżąco sprawdzamy, w jakim stanie są rośliny i ich okrycia. Jeśli wiatr porozrywał włókninę, na nowo zszywamy ją za pomocą dużego zszywacza. Jeśli ziemia jest rozmarznięta, podlewamy rododendrony i iglaki, także te rosnące w donicach. Sprawdzamy, czy nie widać gdzieś śladów gryzoni. W pobliżu nadgryzionych pni układamy trutki, w taki sposób, by nie mogły ich zjeść szukające pożywienia ptaki.

Tniemy tylko uszkodzone gałęzie

Wychodzące liście krokusów osłaniamy

Odgarniając śnieg, uważamy, by nie zrzucić go na skalniak

• Nie zostawiamy bez okrycia wychodzących roślin cebulowych. Gdy tylko zauważymy, że krokusy, przebiśniegi, iryski wypuściły młode pędy, szybko nakrywamy je iglastymi gałązkami (tak zwanym stroiszem), aby uchronić je przed mrozem, a także zakusami głodnych ptaków i zwierząt. W słoneczne dni okrycia zdejmujemy, by ziemia mogła się ogrzać. Dzięki temu, wiosną cieszymy się pięknymi, zdrowymi kwiatami roślin cebulowych.

© alex_bor – Fotolia.com

Przy ogryzionych krzewach rozstawiamy trutki

Zdejmujemy śnieg z tunelu foliowego i iglaków. Ważne, by robić to delikatnie, aby nie uszkodzić folii i gałązek, które podczas mrozów są o wiele sztywniejsze, a przez to podatniejsze na złamania. Od lat używamy w tym celu miotły.

• Zasadniczo powstrzymujemy się od cięcia czegokolwiek. Nawet, jeśli pogoda sprzyja, a nas podczas obchodu najdzie chętka na odmłodzenie czy doprowadzenie do porządku paru krzewów, staramy się opanować i poczekać z tymi pracami do końca lutego. Wyjątkiem są połamane przez śnieg i wiatr gałęzie drzew i krzewów. 01/2017

NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

5

ROŚLINY W OGRODZIE

Zimowe

Aby ogród był zawsze atrakcyjny, nawet zimą, kompozycje z roślin zrzucających liście warto uzupełnić o gatunki wiecznie zielone. Trwałą zieleń dadzą nie tylko gatunki iglaste, które są najpowszechniejsze, ale także rośliny utrzymujące liście również zimą.

liście

mgr inż. Katarzyna Fik, ogrodniczka

Zawsze obecne suchodrzew chiński, a nieciętej laurowiśnia, mahonia lub różanecznik. Gatunki niezrzucające liści na zimę to również znakomite rośliny tła. Pięknie podkreślają urodę krze-

Rośliny zawsze zielone są stałym, a nie tylko sezonowym elementem w ogrodzie. Za pomocą utrzymujących przez cały rok liście pnączy i krzewów możemy uzyskać całoroczny podział ogrodu na części. Bukszpanową lub trzmielinową obwódką wygrodźmy warzywnik, grupę rabatowych roślin jednorocznych albo ogród różany, a niskie gatunki zimozielonych bylin i krzewinek (lawendy, żurawki, barwinki, golterie, odporniejsze odmiany hebe) możemy umieścić w kompozycji roślinnej na pierwszym planie czy wytyczyć nimi brzegi rabat. Wyższe krzewy zimozielone (np.

kalina sztywnolistna, berberys brodawkowaty, pieris, skimia, hebe, bergenia, juka lub lawenda. Pamiętajmy o doborze roślin pod kątem wymagań co do gleby i stanowiska oraz

1 2

laurowiśnia, kalina sztywnolistna, różanecznik, ostrokrzew) posadźmy w zacisznym kąciku, tworząc obramowanie miejsca odpoczynku i biesiadowania. Wtedy także zimą znajdziemy tam kryjówkę przed wścibskim wzrokiem sąsiadów i przechodniów.

3

Żywopłoty, tło, akcenty Możemy z nich stworzyć również żywopłoty formowane i nieformowane. W formie ciętej dobrze się sprawdzi ognik, bukszpan, ostrokrzew lub

Całoroczna rabata w naszym ogrodzie redakcyjnym w Filipowicach

© havana1234 – Fotolia.com

Obwódka z bukszpanu

6 NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

wów o kolorowych liściach (latem) i pędach (zimą) oraz kwitnących bylin. Cennym ich zastosowaniem, ze względu na dominującą formę, jest też akcentowanie wejść i ważnych miejsc w ogrodzie. Po bokach schodków na taras możemy posadzić symetryczne zielone stożki z ostrokrzewu, a na środku placyku umieścić zieloną rzeźbę z bukszpanu. Ciekawymi zimozielonymi akcentami na rabatach będą mahonia,

4

właściwych ich proporcjach.

Zasłaniamy brzydkie miejsca Rośliny zimozielone mają ogromny potencjał kamuflażowy i można przy ich pomocy ukryć nieciekawe zakamarki. Jest to niezwykle cenne zimą, gdy ogród pustoszeje, a naszym oczom ukazuje się wiele słabych punktów. Warto zasłaniać roślinami wiecznie zielonymi brzyd-

kie miejsca i widoki, takie jak śmietnik, kompostownik, wolnostojąca skrzynka z licznikami prądu.

Okrywamy skarpy

go, wiciokrzew Girarda, wiciokrzew japoński ‘Halliana’ lub akebię pięciolistkową. Zima jest dobrym czasem na przemyślenie różnych zmian w naszych ogrodach, zastanówmy się, jak wykorzystać potencjał roślin zimozielonych w przyszłym sezonie.

Okrywowe rośliny o trwałym ulistnieniu gwarantują także całoroczne pokrycie skarp. Ma to znaczenie zwłaszcza w przypadku stromych wzniesień, na których kora lub żwir się nie utrzyma i bez trwałej zieleni włóknina wyścielająca skarpę byłaby widoczna zimą. Na

K. Fik

w różnych pstrolistnych odmianach (np. ‘Goldheart’, ‘Profesor Seneta’). W miejscach osłoniętych, na niewielkie podpory albo stare pniaki możemy też wpuścić wiciokrzew Henry’e-

Końcówki pędów kiścienia przebarwiają się jesienią

14

9

11

15

12

13 6

16

5 10

7 8

Bluszcz kolchidzki ‘Sulphur Heart’

‘Parkjuweel’, ‘Red Jewel’, ‘Dual Jewel’ przy łagodniejszych zimach zachowują liście), a także suchodrzew chiński, bluszcz, barwinek, golterię lub runiankę. Zimozielone pnącza umożliwiają też zasłonięcie starych, łysych pni drzew, na przykład modrzewi czy sosen. Świetnie sprawdzi się tu bluszcz

K. Fik

pochyłościach możemy posadzić nie tylko irgi i trzmieliny, ale też kolorowe zimozielone berberysy (odmiany

ROŚLINY ZAWSZE ZIELONE: 1. trzmielina pnąca ‘Emerald’n Gold’ 2. jaśmin nagokwiatowy 3. bukszpan ‘Variegata’ 4. żurawka ‘Spot of Tea’ 5. kalina Davida 6. żurawka ‘Black Beauty’ 7. wrzos pospolity 8. żurawka ‘Plum Pudding’ 9. bluszcz pospolity 10. hebe 11. ostrokrzew ‘Blue Prince’ 12. bukszpan ‘Aurea’ 13. wrzos pospolity 14. świerk pospolity ‘Will’s Zwerg’ 15. cyprysik groszkowy 16. jałowiec sabiński ‘Tamariscifolia’ 01/2017

NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

7

Tajniki uprawy liściastych roślin zimozielonych:

Najlepsze jest miejsce osłonięte i zaciszne, a dla większości gatunków także półcieniste. Unikajmy wschodniej wystawy. Jedynie najbardziej wytrzymałe gatunki (mahonia pospolita, wrzos i trzmielina) nie są narażone na uszkodzenie liści przez ostre słońce w mroźny dzień. Sprawdza się też sadzenie tych roślin przy nagrzewającej się po południu ścianie domu. • Dopasujmy gatunki do wymagań glebowych. Na kwaśnej ziemi posadźmy zimozielone rośliny wrzosowate (kiścienie, Wiciokrzew Girarda jest gęstym pnączem

Wiecznie zielone podlewamy także zimą, donice zabezpieczamy przed mrozem

8 NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

Berberys Juliany

Trzmielina ‘Emerald Gaiety’ maskuje goły pień

pierisy, rododendrony, golterie), hebe, kalinę sztywnolistną, runiankę, natomiast w zasadowej glebie jukę, lawendę, bukszpan, ostrokrzew, laurowiśnię, irgę i ognika. • Podczas nawożenia i podlewania roślin zimozielonych kierujmy się zasadą, że lepiej za mało, niż za dużo. W większości przypadków jako nawóz wystarczy zwykły kompost, a jedynie rośliny ozdobne z kwiatów oraz mocno cięte egzemplarze warto zasilić wiosną specjalnym nawozem granulowanym o przedłużonym działaniu. Obfitsze podlewanie jest konieczne jedynie w okresach suszy (także tej w bezmroźne zimy) oraz przed nastaniem mrozów i wczesną wiosną. Nigdy nie lejmy wodą po liściach, aby nie spowodować ich uszkodzenia.

Osmantus ‘Goshiki’ wymaga zacisznego stanowiska

K. Fik

• Ważny jest wybór odpowiedniego miejsca i terminu sadzenia. Wrażliwsze gatunki lepiej jest sadzić wiosną niż jesienią. Wówczas zdążą się dobrze ukorzenić przed zimą.

• Szczególnie wrażliwe gatunki, oraz młode rośliny w pierwszym roku po posadzeniu musimy okryć na zimę (wykorzystajmy substrat i korę na kopczyki, gałązki jedliny i agrowłókninę zimową). Podczas dużego mrozu i słonecznej pogody warto też cieniować niektóre rośliny zieloną cieniówką. • Rośliny zimozielone lubią ściółkowanie korą. Sprzyja to utrzymaniu odpowiedniej wilgotności podłoża. • Wiele gatunków zimozielonych nie wymaga cięcia oprócz pozimowych cięć sanitarnych i usuwania przekwitłych kwiatostanów. Formowane bukszpany albo trzmieliny tnijmy zawsze przy pochmurnej pogodzie. W przypadku roślin o dużych liściach używajmy sekatora, a nie nożyc, aby nie uszkodzić trwale tkanki liściowej.

Żywopłot z irgi jest całoroczną zasłoną

Kalina sztywnolistna to ciekawa ozdoba ogrodu

ROŚLINY W OGRODZIE

Niezawodne rdesty

Rdesty to rośliny wprost wymarzone dla dzisiejszych zapracowanych ogrodników: nie wymagają uwagi, nie chorują, długo i niezawodnie kwitną, szybko rosną. W grupie rdestów znajduje się kilkadziesiąt roślin wieloletnich; wiele z nich z powodzeniem można uprawiać na rabatach, ale można je także wykorzystać do naturalizacji w ogrodach leśnych czy łąkowych. Rośliny te najczęściej wytwarzają kłącza lub rozłogowe pędy, w sprzyjających warunkach bywają bardzo ekspansywne i najlepiej wyglądają posadzone w dużych grupach. Pędy z licznymi drobnymi i długimi siedzącymi liśćmi, zwieńczone są zebranymi w kłosy lub wiechy kwiatostanami, niezbyt okazałymi, ale w dużej grupie dają wspaniały efekt. Najbardziej atrakcyjne są kwiatostany w odcieniach różu i czerwieni. U niektórych gatunków liście pozostają na okres zimowy zielone, u innych opadają i część nadziemna rośliny ginie jak u typowej byliny.

RDEST POKREWNY Polygonum affinis jest niskim gatunkiem dorastającym zaledwie do około 20  cm wysokości, w naturze porasta górzyste łąki Himalajów, a w ogrodach jest uprawiany od ponad 100 lat. Jego kwiaty mają, w zależności od rozwoju, różne odcienie różu i czerwieni, co sprawia, że kwitnące poletko wygląda niezwykle oryginalnie. Ukazują się długo, bo od czerwca do końca września. Łopatkowate liście mają około 3-8 cm długości, jesienią przebarwiają się na kolor złotobrązowy. Ze względu na niski pokrój najlepiej sadzić go w ogródkach skalnych czy na brzegach rabat. RDEST HIMALAJSKI Polygonum amplexicaulis jest natomiast gatunkiem wysokim, dorasta do około metra wysokości. Kwitnie od sierpnia do października, a czerwone kwiaty wyrastają w długich, najczęściej kłosowatych kwiatostanach. Tworzy lancetowate zielone liście. Gatunek ten najlepiej wygląda posadzony na dużej rabacie lub w ogrodzie naturalistycznym. W sprzedaży znajduje się kilka wartościowych odmian takich jak: ‘Alba’, ‘Firetail’, ‘Atrosanquinea’ czy ‘Fascination’. RDEST WĘŻOWNIK Polygonum bistorta jest najbardziej znanym rosnącym w Polsce gatunkiem, który można spotkać na wilgotnych łąkach. W zależności Rdest wężownik ‘Superbum’

Rdest himalajski ‘Alba’

Rdest himalajski ‘Orange Field’

Uwaga, kontakt z rdestami może powodować reakcje alergiczne skóry, warto więc pracować przy nich w rękawiczkach. Rdest po łacinie nazywa się aktualnie Polygonum, ale w literaturze spotykane są synonimy: Aconogonon, Bistorta, Tovara, Persicaria.

01/2017 NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

9

od stanowiska i miejsca w jakim rośnie, dorasta on od 30 cm aż do 100 cm wysokości. Liście są również lancetowate, po górnej stronie zielone, a od spodu szarawe. Kwiaty pojawiają się w lipcu i sierpniu i mogą być koloru białego lub różowego, zwykle wyrastają w kłosokształtnych wiechach. Najlepiej się czuje posadzony w miejscach wilgotnych. Odmiana ‘Superbum’ kwitnąca na różowo charakteryzuje się dużymi, gęstymi kwiatostanami. RDEST DELIKATNY Polygonum tenuicaulis warto polecić miłośnikom roślin skalnych. Gatunek ten pochodzi z Japonii i osiąga zaledwie 10 cm wysokości. Wiosną, z krótkich zgrubiałych pędów wyrastają liście długości około 3 cm, lekko czerwonawe od spodu. Na pędach w kwietniu pojawiają się kilkucentymetrowe kłosy, złożone z białych pachnących kwiatów. Rdest ten rośnie dość wolno, ale ze względu na gęsty pokrój jest idealny do ogrodu skalnego. Najlepiej czuje się w podłożu bez wapnia w miejscu półcienistym. RDEST WIELKOLISTNY Polygonum macrophylla jest kolejnym bardzo niskim gatunkiem; pochodzi z Chin. Naturalnie występuje w górach, a jego kłącza są zjadane przez Nepalczyków. Dorasta zaledwie do 15  cm wysokości, tworzy lancetowate liście długości do 20 cm. Kłosy różowych kwiatów pojawiają się latem i wczesną jesienią. RDEST WIRGINIJSKI Polygonum virginiana należy do bardzo wysokich gatunków, zwykle przekracza metr wysokości; liście są lepkie i lekko owłosione. Luźne kwiatostany w kształcie kłosów, złożone są z zielonkawobiałych kwiatów o lekko różowym zabarwieniu, pojawiają się późnym latem i wczesną jesienią. Rdesty są łatwe w uprawie. Większość najlepiej rośnie na stanowiskach wilgotnych. Wyjątkiem

10 NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

Rdest himalajski (gatunek)

Rdest himalajski ’Golden Arrow’

Rdest wirginijski

Rdest pokrewny

Rdest himalajski ‘Firedance’

Czy wiesz, że... RDEST GŁÓWKOWY to urocza jednoroczna roślinka, świetnie nadająca się do obsadzania brzegów rabat, donic, skalniaków. Rośnie szybko, jej ozdobą są zarówno pędy, liście jak i kwiaty w kształcie kuleczek. Nasiona wysiewamy w marcu na parapecie.

RDESTÓWKA AUBERTA do niedawna zwana rdestem Auberta to silnie rosnące, długowieczne i obficie kwitnące pnącze, dekoracyjne, lecz mogące sprawiać kłopoty ze względu na niesłychaną siłę wzrostu. Nadaje się do dużych ogrodów, do obsadzania altan i zadarniania.

jest rdest wężownik, który doskonale poradzi sobie na stanowisku suchym. Niektóre z nich mogą nieco zmarznąć w okresie zimowym, ale szybko się regenerują. Najlepiej się czują na stanowiskach słonecznych i półcienistych. Nie mają specjalnych wymagań co do zasobności

gleby w składniki pokarmowe, jednak preferują podłoża próchniczne. Rdesty można rozmnażać wiosną poprzez podział roślin lub odejmowanie ukorzenionych pędów bocznych. Z nasion można rozmnożyć rdest pokrewny czy rdest wirginijski. Nasiona wysiewamy w okresie je-

DOBRE TOWARZYSTWO DLA Zawilec japoński

Żurawka ‘Green Spice’

siennym w celu stratyfikacji (przemarznięcia), kuwety trzymamy na zewnątrz, w okresie mrozów przykryte liśćmi. Siewki pikujemy wiosną. Rośliny otrzymane z nasion zakwitają zwykle w drugim roku. dr inż. Tomasz Trelka, ogrodnik

rdestów Przegorzan pospolity

ystwo Towarz tów s dla rde cie na ie z znajd lucyny.pl y ylin www.b

Perowskia łobodolistna

Krwawnik ‘Paprika’

Ostnica delikatna

Jeżówka w odmianach

Epimedium czerwone

Krwawnica pospolita

01/2017 NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

11

POMYSŁ NA OGRÓD

Barwne

W ogrodzie nic nie cieszy oka bardziej, niż wspaniale kwitnące rośliny w pięknych kolorach tęczy. Można posadzić je niemal w każdym zakątku działki, świetnie prezentują się w większej liczbie, jako barwne obwódki rabat lub oryginalne obrzeża trawnika. Dzięki nim każda ścieżka w ogrodzie nabierze szczególnego uroku, a zieleń trawy stanie się jeszcze bardziej intensywna.

Sprawdzaj wzrost

wstęgi rośliny uzależniona jest nie tylko od gatunku, do którego należy, ale też od konkretnej odmiany. Najlepszym przykładem takiego zróżnicowania mogą być popularne aksamitki czy niecierpki, wśród których znajdują się zarówno odmiany bardzo niskie, dorastające do 30 centymetrów, jak i rośliny osiągające nawet metr wysokości. Kupując nasiona lub sadzonki kwiatów, zawsze upewnijmy się, jakie będą ich docelowe rozmiary.

Kiedy kwitną Kolejnym ważnym kryterium doboru roślin jest termin i długość kwitnienia. Gatunki kwitnące tylko sezonowo (np. niezapominajki, bratki) będą zdobiły rabaty przez krótki czas i szybko pozostawią po sobie mało atrakcyjną, pustą przestrzeń. Lepiej wybrać rośliny, które zakwitają wcześnie (już wiosną) i kwitną aż do późnej jesieni.

Tawułka chińska ‘Pumila’ na brzegu rabaty

12 NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

K. Józefowicz

Obwódka z tawuły ‘Goldmound’ podczas kwitnienia…

Liliowiec ‘Stella d’Oro’ i turzyca hachijońska ‘Variegata’ Rabata w chłodnej kolorystyce podsadzona szłwią omączoną i starcem popielnym

K. Fik

i bwódk y na o a Roślin n ienia do kup ny.pl nylucy li y .b w ww

K. Fik

Tworząc barwne obwódki, możemy wybierać spośród roślin jednorocznych, bylin czy krzewów, pamiętajmy jednak o kilku ważnych sprawach. Po pierwsze szukajmy tych o niskim lub karłowym wzroście i krzaczastym, gęstym, regularnym pokroju, które w ciągu sezonu nie zrobią nam niespodzianki i nie wyrosną na metr wysokości. Pokrój i siła wzrostu

…i po przycięciu

Lepnica zawciągowata kwitnie długo i sama się rozsiewa

Wysoki żeleźniak na rabacie z trawami

Miniaturowe parzydło rozświetla cisowy żywopłot

Liriope ‘Moneymaker’ to świetna roślina na brzeg rabaty

Hakonechloa smukła ‘All Gold’

Wielogatunkowa wesoła obwódka

K. Józefowicz

Spośród roślin rabatowych niezawodne będą aksamitki, begonie (bulwiaste i stale kwitnące), żeniszki, niecierpki, lobelie, pelargonie rabatowe czy werbeny ogrodowe.

Kwitnące hosty ożywiają kompozycję z iglaków (Arboretum Wojsławice)

Kolorowe liście Do tworzenia obwódek nadają się też rośliny o kolorowych liściach, Najwięcej znajdziemy ich wśród barwnych żurawek i żuraweczek, atrakcyjnych funkii i brunner. Wybierajmy odmiany charakteryzujące się niewielkimi rozmiarami, gęstym pokrojem i bujnym wzrostem.

Mocny kontrast

K. Józefowicz

Begonia, santolina i żeniszek tworzą kolorowy ciąg

Mocno kontrastowy efekt srebrnej szarości zapewnią starce popielne, czyśćce wełniste czy kostrzewa sina. Sadząc rośliny na obwódkach rabat, starajmy się unikać gatunków silnie rozrastających się lub płożących (np. dąbrówka, odętka wirginijska, tojeść kropkowana, rogownica kutnerowata), gdyż ich kon-

K. Fik

Kostrzewa sina ‘Blauglut’ podkreśla kształt rabaty

Po przekwitnięciu irysów syberyjskich, ich mieczowate liście są ozdobą do końca sezonu

Niecierpek Waleriana ‘Super Elfin Ruby’ trolowanie będzie wymagało od nas wiele wysiłku i nie zawsze przyniesie pożądany skutek. Na obwódkach wzdłuż ścieżek nie sadźmy też roślin, które mogłyby nas pokłuć (mahonia pospolita, róże) lub spowodować podrażnienia skóry.

Dobre stanowisko Ostatnią ważną kwestią jest właściwy dobór roślin do warunków panujących w naszym ogrodzie. Próbując sadzić kwiaty wrażliwe na suszę (np. niecierpki, szałwie błyszczące) na glebie lekkiej, przepuszczalnej, z pewnością nie doczekamy się zadowalających efektów. Nie będziemy mieć też żadnej pociechy z kwiatów wrażliwych na zalanie (np. begonii bulwiastych), jeśli posadzimy je na podmokłym terenie. Rośliny kochające słońce nie będą ładnie kwitły w cieniu (np. lawenda) i odwrotnie.

Katarzyna Józefowicz, ogrodniczka 01/2017

NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

13

NA SKALNIAKU

Skalne obrazy Dobrze urządzony skalniak zawsze jest atrakcyjny i dłużej przyciąga wzrok niż inne fragmenty ogrodu. Jest tu dużo różnych elementów takich jak rośliny, kamienie, stare korzenie, źródełka, strumyki. Kompozycje bylin rosnących na tle drzewek i krzewów można ogarnąć jednym spojrzeniem i zapamiętać jako obraz tworzący całość. Im lepiej te elementy są ze sobą powiązane, tym ogródek skalny jest ładniejszy. Na skalniaku jest mnóstwo szczegółów, które wymagają osobnej uwagi. mgr Lucyna Grabowska, ogrodniczka

W tej płaskiej części mojego ogrodu skalnego ważną rolę odgrywają elementy pionowe – jałowiec pospolity ‘Arnold’ i świerk biały ‘Laurin’, które zachowują idealną sylwetkę i prawie wcale nie przyrastają. U ich stóp rosną goryczki wiosenne, miniaturowe irysy, rumian Marshalla, rozchodnik ostry ‘Aurea’, przymiotno złożone, goździk kłujący. Za świerkiem widać dużą kępę wawrzynka główkowego.

Oczko wodne to ważny element każdego skalniaka i musi się znaleźć dla niego miejsce. Powinno być tak urządzone, żeby wyglądało naturalnie. Dobry efekt osiągniemy, sadząc wokół jeziorka rośliny, których gałązki pomogą zamaskować folię na brzegach. Z krzewów doskonale nadają się do tego sosny górskie (kosodrzewiny), jałowce płożące, irgi, a z bylin przywrotnik miękki, tojeść rozesłana, dąbrówka rozłogowa, kaczeniec. Warto tuż przy brzegu posadzić niezapominajki, będą się same wysiewać i pięknie kwitnąć w maju.

14 NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

Wiosenne byliny posadzone w grupach prezentują się lepiej, niż rozrzucone w małych kępkach w różnych częściach skalniaka. Tutaj ograniczyłam się do dwóch kolorów: niebieskich szafirków i goryczek bezłodygowych oraz białych ifejonów rosnących na pierwszym planie i w głębi, tuż pod ciemnozielonymi iglakami. Miniaturowe iglaki – cyprysik tępołuskowy ‘Nana Gracilis’ i świerk pospolity ‘Push’ są dobrym tłem dla kwiatów.

Niewielki skalniaczek przy wejściu do domu urządziłam tak, żeby był atrakcyjny niezależnie od pory roku. Jest tu kolorowo także wtedy, gdy nic nie kwitnie. Czerwone liście ma klon palmowy ‘Dissectum Garnet’, złociste łuski przez cały rok zachowuje cyprysik tępołuskowy ‘Nana Lutea’, ciemnozielone igły ma świerk serbski. Ważną rolę kolorystyczną odgrywają poduszki srebrzystych liści bylin skalnych: skrzydlinki naprzeciwlistnej i kotuli owłosionej.

Temu fragmentowi starałam się nadać charakter zbliżony do prawdziwego piargu. Jest tu dużo drobnych kamyków, a pod nimi cienka warstwa ziemi. Niskie kępki żagwinów, rozchodników, smagliczek, wrotyczu Haradjana, rojników, dzwonków karpackich, głodków, goździków, floksów szydlastych, ubiorków wiecznie zielonych rosną tutaj w sposób naturalny; rośliny mieszają się, pozwalam im się wysiewać i rozłazić według ich własnych upodobań.

01/2017 NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

15

ROŚLINY W OGRODZIE

Małe drzewa

Cisy możemy przycinać w dowolne formy

do każdego ogrodu

Cis pospolity (Taxus baccata) to wolno rosnący, długowieczny iglak, świetnie reagujący na cięcie. Doczekał się wielu odmian. ‘Fastigiata Aurea’ dorasta do 2 m, ma formę kolumnową, a igły złocistożółte. ‘David’ to cis kolumnowy, zajmuje niewiele miejsca. Szczególnie warta polecenia jest polska odmiana ‘Krzysztof’ o młodych igłach w żółto-zielone paski. Warto wiedzieć, że cisy to rośliny dwupienne, co oznacza, że jeśli chcemy mieć atrakcyjne, czerwone owoce, musimy posadzić obok sie-

bie egzemplarz męski i żeński. Są tolerancyjne co do miejsca uprawy, chociaż odmiany barwne potrzebują więcej światła. Nie lubią jedynie gleb ekstremalnie suchych lub podmokłych, zdecydowanie też wolą te o odczynie zasadowym. Jednym z najpiękniejszych liliputów wśród iglaków jest jodła koreańska (Abies koreana). 10-letnie egzemplarze nie przekraczają 2 m. W bardzo młodym wieku zaczyna wytwarzać piękne, fioletowo-niebieskie szyszki. Pokrój ma stożkowaty, zgrabny. Jest całkowicie

Klon palmowy ‘Beni-Schichinhenge’ można uprawiać w donicy

16 NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

Klon Shirasawy

K. Fik

Drzewa powinny pojawić się w każdym ogrodzie. Tworzą szkielet, wokół którego aranżujemy pozostałą przestrzeń. Duże, wiekowe drzewa to wizytówka domu, podwyższają jego atrakcyjność, są cennym elementem przyrodniczym, zapewniają cień w upalne dni. Niestety, wiele osób nie może sobie pozwolić na posadzenie gatunków osiągających znaczne rozmiary. Na szczęście są gatunki i odmiany bardzo wolno rosnące czy niewysokie.

Cis pospolity ‘David’

odporna na mróz. Lubi miejsca słoneczne i półcieniste, gleba powinna być przepuszczalna, zawsze lekko wilgotna. Absolutnie nie wymaga przycinania. Najlepiej eksponować ją pojedynczo, np. na tle skalniaka lub niskich rozchodników, rojników czy skalnic, ewentualnie przy oczku wodnym. Lepiej kupować mniejsze drzewka, które szybciej się aklimatyzują. Warta uwagi jest odmiana ‘Silberlocke’ o białych, mocno poskręcanych, lśniących igłach, niczym po trwałej ondulacji.

Wiele odmian klonów jest szczepionych na pniu

Wierzba iwa ‘Kilmarnock’

Brzoza brodawkowata ‘Youngii’ Aby uzyskać dużą liczbę barwnych pędów wierzby ‘Hakuro-nishiki’, należy wiosną mocno przyciąć wszystkie gałązki

Perukowiec podolski ‘Royal Purple’ jest świetnym soliterem

Wiśnie ozdobne mają różne kształty koron

Wiśnia różowa ‘Pendula’ kwitnie obficie i ma malowniczy pokrój

01/2017 NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

K. Fik

Migdałek trójklapowy ‘Multiplex’ nie osiąga dużych rozmiarów

K. Fik

Także drzewa liściaste nie muszą być duże. Warto poświęcić odrobinę trudu i posadzić klon palmowy (Acer palmatum). Rośnie powoli, w naszych warunkach rzadko przekracza 2 m. Klony palmowe są najpiękniejszymi z klonów. Liście mają klapowane, głęboko powcinane, w różnych odcieniach czerwieni i żółci. Odmiana ‘Aureum’ ma liście jasnożółte, ‘Atropurpureum’ – krwistoczerwone, ‘Dissectum’ – pierzaste. Drzewa te lubią gleby wilgotne, lecz nie podmokłe, o odczynie lekko kwaśnym; stanowiska słoneczne lub półcieniste, koniecznie zaciszne, osłonięte od wiatrów. Korzenią się dość płytko, dlatego ściółkujcie podłoże u podstawy pnia, żeby wolniej przesychało. Młode drzewka trzeba ochraniać na zimę: ściółkować podłoże, a pień osłaniać np. słomą. W czasie letnich upałów trzeba je regularnie podlewać – suche powietrze im szkodzi, co objawia się zasychaniem brzegów i zwijaniem liści. Jednak ich uroda całkowicie wynagradza trud włożony w opiekę. Wiosną prawdziwy spektakl zapewnia wiśnia piłkowana (Prunus serrulata). Gdy zakwita w maju setkami pełnych, różowych kwiatów, wprost oszałamia urodą. Kolumnowa odmiana ‘Amanogawa’ zajmuje bardzo mało miejsca. ‘Kanzan’ ma koronę kielichowatą, a kwiaty pełniejsze, jasnoróżowe. Eliptyczne liście wiśni jesienią pięknie się przebarwiają na żółtopomarańczowo. Wiśnia piłkowana nie zawiązuje owoców. Ma dosyć spore potrzeby odnośnie gleby – ta powinna być żyzna, przepuszczalna, wilgotna i ciepła. Potrzebuje dużo słońca. Młodsze egzemplarze trzeba dobrze osłaniać na zimę.

17

Karagana syberyjska ‘Pendula’ jest jednym z niewielu kwitnących na żółto drzew

Buk ‘Black Swan’

uwagi są: wierzba iwa (Salix caprea) ‘Kilmarnock’, wierzba całolistna ‘Hakuro-nishiki’ (Salix integra) o biało-różowych przyrostach, wierzba argentyńska (Salix sepulcralis) i wierzba szwajcarska (Salix helvetica). Ich kwiatostany – kotki – obwieszczają koniec zimy, zaś przez resztę sezonu zdobią soczystą zielenią liści. Wierzby lubią słońce i wilgotną, gliniastą glebę. Dobrze się prezentują nad brzegiem zbiornika wodnego. Formy pienne wymagają podpór, by nie wyłamywały się na wietrze. Wierzby potrzebują corocznego silnego cięcia, gdyż najładniejsze są młode, jednoroczne pędy. mgr inż. Krzysztof Mielicki, ogrodnik Śliwa wiśniowa ‘Pissardii’ lubi cięcie

Sosna oścista w ogrodzie skalnym

Magnolia gwiaździsta zakwita wczesną wiosną

na pniu i starszych gałęziach jest gładka i biała, jesienią liście przebarwiają się intensywnie żółto. Lubi miejsca słoneczne o glebie wilgotnej. Jest bardzo odporna i niewymagająca. Możecie ją posadzić pojedynczo np. przy wejściu do domu, nad oczkiem wodnym lub tworzyć romantyczne szpalery. Perukowiec podolski (Cotinus coggygria) to krzew, któremu cięciem można bez problemu nadać formę małego drzewka. Jest rośliną bardzo łatwą w uprawie. Potrzebuje dużo słońca i glebę lekką, przepuszczalną. Bardzo odporny na trudne warunki. Szczególnie piękna jest odmiana ‘Royal Purple’ o liściach w kolorze krwistopurpurowym. W czerwcu zakwita dużymi wiechami puszystych kwiatostanów z żółtymi kwiatkami. Odmiana ‘Rubrifolius’ ma liście czerwone wiosną, latem stają się zielone, kwiatostany zaś są ciemnoróżowe. Perukowiec nadaje się na szczególnie suche stanowiska, brzegi skarp czy wyższe tło w ogrodach piaszczystych. Wierzby, zwłaszcza ich formy szczepione na pniu to świetny pomysł na kompaktowe drzewka. Godne

18 NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

Robinia akacjowa ‘Umbraculifera’

K. Fik

K. Fik

Łudząco podobne kwiaty ma migdałek trójklapowy (Prunus triloba). Zwykle jest to krzew, jednak możecie kupić formy szczepione na pniu, przez co mogą udawać nieduże drzewka. Migdałek niewiele potrzebuje do szczęścia. Miejsce powinno być słoneczne, a gleba przepuszczalna, lekka. Dobrze jest go co roku o połowę skracać, by młode pędy wytwarzały jak najwięcej kwiatów. Późne wiosenne przymrozki mogą zniszczyć młode liście, jednak szybko wyrastają nowe. Niesłabnącą popularnością cieszy się brzoza brodawkowata ‘Youngii’ (Betula pendula). Jest to zaszczepiona na pniu forma zwisła. Osiąga do 3 m, jednak w razie potrzeby możecie cięciem kontrolować jej wzrost. Kora

WASZE OGRODNICZE RADOŚCI

Prawdziwa oaza

N

asza działka znajduje się na terenie ROD „KAUCZUK” w Bydgoszczy, ma powierzchnię 360 m². Kupiliśmy ją nie tak dawno, bo zaledwie kilka lat temu, wtedy stała tam jedynie skromna, zaniedbana altana, a dookoła rosła niekoszona trawa. Dziś ten teren można już nazwać prawdziwą oazą i miejscem relaksu. Z każdej strony ogródek otoczony jest drzewami oraz bujnie rozrastającymi się tujami i bukszpanami. Rośnie u nas również jodła koreańska, która rodzi przepiękne fioletowo-niebieskie szyszki i jest obiektem pożądania wśród miłośników drzew iglastych. W centralnej części mieści się duże oczko wodne z rybkami. Do altanki, położonej pośród wielu roślin – irysów, piwonii, mieczyków, róż oraz krzaków malin, czarnej borówki i truskawek, prowadzi ścieżka, którą mamy w planach niedługo wyremontować. Za domem rosną winogrona. Zawsze dobrze jest skubnąć owoc wyhodowany pracą własnych rąk! Samo zdrowie, prawda? Niedaleko domku znajduje się też skromny warzywnik, który w pełni zaspokaja potrzeby naszej rodziny. Umieściliśmy również huśtawkę ogrodową, aby umilała nam chwile.

Serdecznie dziękujemy za nadesłanie zdjęć. W nagrodę przyznajemy naszej Czytelniczce roczną prenumeratę „Twojego Ogrodnika” oraz zestaw roślin o wartości 100 zł. Zapraszamy wszystkich Czytelników do dzielenia się swoimi osiągnięciami ogrodniczymi, radościami, doświadczeniami i do współtworzenia naszego pisma.

Nasza działka jest miejscem wypoczynku dla całej rodziny i przyjaciół, a przepiękną roślinność można podziwiać godzinami. Chętnie spędzamy tu czas i wracamy, jak tylko w naszym kalendarzu znajdziemy chociaż chwilkę dla siebie. Nie pozostaje mi już nic innego, jak zaprosić Was do obejrzenia kilku zdjęć z naszego ogrodu.

Katarzyna Chabasińska

01/2017 NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

19

KRZEW

Pęcherznica kalinolistna ‘Little Angel’

PORTR ROŚL

Nazwa łacińska:

Physocarpus opulifolius

Pęcherznica kalinolistna to krzew, który na stanowiskach naturalnych występuje w Ameryce Północnej. Zainteresowanie tym gatunkiem wzrosło, kiedy wyhodowano we Francji odmianę ‘Diabolo’ o bordowych liściach, która dała początek kolejnym odmianom o bordowoczerwonych liściach. ‘Little Angel’ to zupełna nowość z Czech. Wyróżnia się niskim wzrostem, dorasta zaledwie do 1 m, w przeciwieństwie do innych odmian, które tworzą wysokie krzewy. Pokrój ma zwarty, osiągający około 1 m średnicy. Ma wyprostowane bordowe pędy z osadzonymi na nich czerwonobordowymi lub ciemnoczerwonymi liśćmi, które są trójklapowe, o ząbkowanych brzegach, mniejsze w porównaniu do odmiany ‘Diabolo’. Wczesną wiosną są pomarańczowobordowe, z czasem przybierają bordowy kolor. Kwitnie w czerwcu, tworząc białoróżowe kwiaty zebrane w półkoliste baldachogrona. To krzew o przeciętnych wymaganiach glebowych, ważne, by podłoże było przepuszczalne. Ziemię piaszczystą zaleca się przed sadzeniem wzbogacić dobrym kompostem. Aby krzewy atrakcyjnie wybarwiły się, wymagają koniecznie słonecznego stanowiska lub delikatnie półcienistego. Pęcherznica ‘Little Angel’ Jest w zupełności odporna na mróz, może być uprawiana na terenie całej Polski. W ogrodzie możemy ją wykorzystać do tworzenia niskich żywopłotów i barwnych kompozycji, szczególnie z roślinami o żółtych lub pomarańczowych liściach lub kwiatach. Ponieważ jest odporna na zanieczyszczenie środowiska, można ją sadzić w dużych miastach. Będzie doskonałym krzewem do pojemników i donic ustawionych na balkonach i tarasach.

DOBRE TOWARZYSTWO DLA

pęcherznicy

Calibrachoa ‘Orange’

Berberys ‘Golden Carpet’

20 NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

Jałowiec łuskowaty ‘Floreant’

Dziewanna Chaixa

BYLINA

ETY IN

To wysoka roślina osiągająca podczas kwitnienia około 70 cm, a nawet 100 cm wysokości. Początkowo tworzy rozetę z jajowatymi lub eliptycznymi liśćmi pokrytymi włoskami. Z rozety w połowie maja wyrośnie wyprostowany, słabo rozgałęziony kwiatostan z osadzonymi pojedynczymi żółtymi kwiatami z delikatnie różowym lub czerwonym środkiem. Kwiatostany rozwijają się od maja do końca lata, wcześnie przycięte po kwitnieniu tworzą nowe kwiaty do późnej jesieni. Rośliny są stosunkowo krótkowieczne, zachowują się czasami jak dwuletnie, ale mogą w jednym miejscu rosnąć około 3 lat. Dobrze jest po kwitnieniu we wrześniu podzielić kępę i przesadzić w nowe miejsce, co przedłuży żywotność dziewanny. To roślina kochająca stanowisko słoneczne lub delikatnie ocienione, potrzebuje gleby przeciętnej, ale umiarkowanie wilgotnej. Podczas suszy koniecznie trzeba ją podlewać, bo szybko więdnie. Jest wyjątkowo ozdobną byliną do sadzenia na mieszanych rabatach zwłaszcza naturalistycznych, doskonale nadaje się na kwiat cięty. Dziewannę Chaixa bardzo chętnie odwiedzają pszczoły, bowiem dostarcza im cennego pożytku. Dobre towarzystwo dla niej to kwitnące kukliki i ostróżka ogrodowa. Najlepiej można ją rozmnożyć z sadzonek korzeniowych sporządzanych bardzo wcześnie wiosną, na przełomie lutego i marca. dr inż. Przemysław Bąbelewski, szkółkarz, dendrolog

DOBRE TOWARZYSTWO DLA

Nazwa łacińska:

Verbascum chaixii

dziewanny

Ostróżka ogrodowa

Jeżówka purpurowa

Kuklik szkarłatny ‘Multiplex’

01/2017 NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

21

Warzywnik w nowym sezonie

Zioła w kuchni

Teraz mamy sporo czasu, aby pomyśleć o warzywniku w nowym sezonie. Zróbmy dokładny plan grządek z zaznaczeniem, co, gdzie i kiedy posiejemy i posadzimy. Podzielmy warzywa na te, które będą plonem głównym, przedplonem i poplonem. Dzięki wcześniejszemu, dobremu rozplanowaniu prac mamy szansę osiągnięcia obfitych zbiorów. Pamiętajmy o miejscu dla roślin takich jak aksamitka i żywokost, które na grządkach pełnią rolę sanitarną.

Na kuchennym parapecie zimą możecie uprawiać wiele ziół, zarówno wieloletnich, jak i jednorocznych. Do doniczek warto posadzić takie zioła wieloletnie, jak rozmaryn, melisa, mięta, cząber, tymianek, szałwia, a z jednorocznych można wysiać bazylię, rokietę, rzeżuchę. Zioła zadowolą się przeciętną ziemią, ważne dla nich jest bardzo jasne miejsce, np. parapet południowego okna i przepuszczalna gleba. Wszelkie pojemniki, w których zamierzacie uprawiać zioła, muszą mieć otwory w dnie i warstwę drenażu, aby korzenie nie zamakały. Podlewamy raczej niewiele.

Obserwuj rośliny pokojowe W styczniu i lutym dokładnie oglądajmy nasze rośliny pokojowe pod kątem obecności szkodników. Niekiedy są one zawleczone z kupionymi roślinami lub podłożem i występują w postaci utajonej, a rozwijają się dopiero pod wpływem suchego, gorącego powietrza. Tak jest często w przypadku przędziorków, tarczników i wełnowców. Pamiętając, że lepiej zapobiegać niż leczyć, zwiększajmy wilgotność powietrza w naszych domach za pomocą nawilżaczy, a profilaktycznie stosujmy pałeczki owadobójcze w przypadku roślin, u których szkodniki występowały w przeszłości. Równocześnie jednak wypatrujemy drobnej pajęczynki, brązowych twardych Szparag jest atakowany przez przędziorki

22 NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

grudek lub białych wełnistych plamek pod spodem i w kątach liści. Szczególnie podatne na przędziorki są między innymi szparag ozdobny, palma daktylowa, azalia, maranta i bluszcz. Tarczniki często występują na roślinach o grubszym liściu takich jak fikusy sprężyste, cytrusy i juki oraz na kaktusach. Wełnowce atakują zaś difenbachie, bananowce, krotony, afelandry, anturia i aglaonemy. Wcześnie wykryte i nieliczne szkodniki możemy łatwo zlikwidować bez konieczności użycia środków chemicznych. Wełnowce i tarczniki usuniemy wacikiem nasączonym denaturatem. Zaatakowane rośliny trzeba koniecznie odizolować od tych zdrowych. Krotonowi zagrażają wełnowce

Sprawdzamy okrycia W przypadku nadejścia silniejszych mrozów koniecznie trzeba sprawdzić, czy okrycia roślin są szczelne. Dotyczy to zwłaszcza zimozielonych krzewów liściastych, które są wrażliwe na mroźne wiatry. Rozdarta włóknina osłaniająca takie krzewy jak pierisy, laurowiśnie, kiścienie, delikatniejsze gatunki bukszpanu, azalie japońskie, może być przyczyną poważnych uszkodzeń.

Przypominamy w styczniu

Zimą rośliny pokojowe mają utrudnione warunki życia. Wpływa na to nie tylko suche powietrze, ale i zwiększona ilość kurzu będąca rezultatem palenia w piecach oraz smogu. Wraz z ciepłym powietrzem kurz unosi się i osiada na

Podczas mrozów okrywamy kompost matami słomianymi albo grubszą włókniną po to, aby nie dopuścić do zmarznięcia pryzmy, a tym samym zatrzymania cyklu przetwarzania zgromadzonych tam materiałów na cenny nawóz

2

Jeszcze jest za wcześnie na radykalne przycinanie drzew owocowych, ale już teraz w pogodne dni można wycinać połamane, uszkodzone, chore, suche gałęzie. Dzięki temu wiosną będziemy mieć mniej pracy przy cięciu

3

Aby uchronić pnie drzew owocowych przed uszkodzeniami spowodowanymi przez duże mrozy, warto pomalować je wapnem

4

Podczas odśnieżania ścieżek i podjazdów gromadzą się niekiedy pokaźne zwały śniegu. Pod żadnym pozorem nie wolno ich magazynować na trawniku, bo to grozi pleśnią pośniegową

5

rad www ięcej po

znajdziesz na .pl rodnik www.twojog ce ad kł w za „Kalendarz ogrodnika”

© rodimovpavel – Fotolia.com

1

roślinach. Skutkiem tego jest redukcja i tak niewielkiej o tej porze roku ilości światła, która dociera do liści. Warto więc częściej niż zwykle czyścić je przy użyciu miękkiej, wilgotnej szmatki. Dobrym sposobem na usuwanie kurzu jest regularne zraszanie roślin (minimum dwa razy w tygodniu) oraz kąpiel pod prysznicem. Takie zabiegi dadzą też nam dodatkową korzyść w postaci zwiększonej ilości tlenu dostarczanej przez rośliny.

Nie wyrzucaj igliwia ze stroików Jedlina pochodząca ze świątecznych dekoracji może nam się jeszcze przydać do innych celów. Zasuszone gałązki jodły często zachowują swe igły. Warto je przeznaczyć do uzupełnienia i poprawienia okryw zimowych wrażliwych na mróz gatunków bylin i wrzosów. Możemy wykorzystać nie tylko gałązki ze stroików, ale też obciąć poszczególne pędy świątecznego drzewka. Osypane igły ze świerkowej choinki także mogą być przydatne. Zamiećmy je, zbierzmy i zastosujmy jako materiał ściółkujący pod rośliny kwasolubne.

Pomoże on utrzymać prawidłowe pH gleby gatunkom takim jak rododendrony, azalie czy hortensje. Warto dokładnie otrzepać d r ze w ko z igieł w domu, wtedy będzie też o wiele łatwiejsze do wyrzucenia. © zigzagmtart – Fotolia. com

Doniczki z cebulkami kwiatowymi przeznaczonymi do pędzenia możemy wnieść z ogrodu do domu. Najpierw trzymamy je w ciemnym miejscu w temperaturze około 13°C, a gdy osiągną kilka centymetrów, możemy ustawić w widnym pokoju o temperaturze 18-20°C

Usuwaj kurz z roślin

Uwaga na ciężki śnieg Śniegowa kołderka podczas mroźnych dni jest bardzo dobrą osłoną dla wielu roślin. Jednak dla drzew i krzewów, zwłaszcza iglastych, śnieg może być niebezpieczny, zwłaszcza kiedy jest mokry, a tym samym ciężki. Pod czapami śniegu mogą się wyłamać ga-

łęzie świerków, jodeł, sosen. Bardzo niebezpieczne są intensywne opady dla kolumnowych, stożkowych i kulistych krzewów iglastych takich jak tuje, cyprysiki i jałowce. Pod ciężkim śniegiem mogą się one rozłamać i już nigdy nie powrócić do swojego kształtu. Zalegające w ich wnętrzu warstwy śniegu mogą być przyczyną chorób grzybowych. Nie czekajcie zatem, aż na iglakach osiądzie gruba warstwa ciężkiego śniegu, tylko na bieżąco strącajcie go z roślin, najlepiej przy pomocy miotły.

Rady przygotowały ogrodniczki: mgr inż. Katarzyna Fik i mgr Lucyna Grabowska 01/2017 NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

23

SZKOŁA CIĘCIA

z Lucyną

Winorośl tniemy kilka razy w roku Jeśli chcesz jeść pyszne winogrona z własnego ogrodu, musisz systematycznie ciąć krzewy winorośli. Nieprzycinana lub przycinana słabo winorośl w błyskawicznym tempie wytworzy bezładną plątaninę gałązek, przestanie owocować (jeśli w ogóle zdoła zaowocować) i trudno ją będzie przywołać do porządku. Podstawowe cięcie winorośli wykonujemy na przedwiośniu (przełom lutego i marca), czyli po ustąpieniu dużych mrozów, ale przed ruszeniem wegetacji. Tego cięcia nie można odkładać, bo kiedy ruszą soki, cięcie spowoduje ich wyciek. Mówiąc obrazowo winorośl zacznie płakać i niekiedy może się zapłakać na amen. mgr Lucyna Grabowska, ogrodniczka

Cięcie w pierwszych latach po posadzeniu Młoda winorośl zwykle ma 2-3 pędy. Na przedwiośniu najsłabsze pędy wycinamy tuż przy ziemi, zostawiamy najmocniejszy pęd, który skracamy nad 1-szym pąkiem. Przyciętą sadzonkę przysypujemy kopczykiem ziemi, by spóźnione przymrozki nie uszkodziły pąka. Z tego pąka wyrośnie długi, mocny pęd, który przebije się przez kopczyk. Jeśli zdarzy się, że wyrośnie więcej pędów, usuniemy je, zostawiając tylko ten najmocniejszy.

Przed 1-szym cięciem

I ROK PRZEDWIOŚNIE najmocniejszy pęd

skracamy nad 1-szym oczkiem

W następnym roku przytniemy go nad 3-cim pąkiem i w ten sposób uzyskamy silną podstawę naszego krzewu, czyli pień. Latem z najwyższego pąka wyrośnie silny pęd, który trzeba przywiązać do palika. Pędy, które wyrosną z dwóch niżej położonych pąków, skracamy nad 2-gim liściem; w kolejnym roku usuniemy je całkowicie, teraz pozostawiamy je po to, by odżywiały pień.

II ROK (PRZEDWIOŚNIE) Po cięciu

kopczyk

przycięta sadzonka

ten pęd przywiązujemy do palika

pęd skracamy nad 3-cim pąkiem

słabe pędy wycinamy

Młoda sadzonka

II ROK (LATO)

pędy wyrastające z pnia skracamy

Sadzonkę obsypujemy kopczykiem

Silny pęd skracamy

tu skracamy pień

Krzew ma już pień

PASIERBY – tegoroczne pędy wyrastające z kąta między ogonkiem liściowym a łodygą (podobnie jak u pomidorów), najlepiej wyłamywać je palcami, gdy mają około 6 cm. Kiedy osiągną długość ponad 20 cm, zaczynają drewnieć i trzeba je wycinać sekatorem powyżej pierwszego liścia licząc od nasady. LATOROŚL to pęd, który wyrósł w tym roku. Jest zielony, z biegiem czasu zmienia barwę na różowawą, a jesienią staje się brązowy.

24 NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

ŁOZA to pęd co najmniej 2-letni i starszy. Im łoza jest starsza, tym jej kora jest bardziej brązowa.

PIERWSZE LATA ŻYCIA winorośli poświęcamy na kształtowanie silnego systemu korzeniowego i tworzenie pnia.

W trzecim roku formujemy winorośl

wiązanie drut

słupek

Są różne sposoby prowadzenia winorośli. Na pewno słyszeliście o sznurze Guyota (jednoramiennym i dwuramiennym), Casenave’a czy o sznurach pionowych. Ja prowadzę moją winorośl w formie zwyczajnego sznura poziomego jednoramiennego. Przed rozpoczęciem formowania przygotowuję podporę składającą się z dwóch metalowych słupków i rozciągniętego między nimi solidnego drutu. Drut rozciągam na takiej wysokości, na jakiej chcę mieć grona winogron.

III rok (przedwiośnie)

W trzecim roku na przedwiośniu moja winorośl ma pieniek i jeden silny pęd, który wyrósł w ubiegłym roku. Fachowo nazywamy go łozą. Łozę przywiązuję do słupka i delikatnie, powoli wyginam ją, przywiązując do rozciągniętego drutu. Kolejna czynność to skrócenie łozy nad 6-tym pąkiem i usunięcie (wyłamanie) pąków, które pojawiają się na pieńku i na pionowej części łozy.

CO ROKU NA PRZEDWIOŚNIU

ten pęd owocował w ubiegłym roku, wycinamy go

tu odcinamy

1-1,2 m

FORMOWANIE SZNURA POZIOMEGO

Kolejne lata (przedwiośnie)

Cięcie co roku na przedwiośniu

skracamy nad 2-gim lub 3-cim lub 4-tym oczkiem na tym pędzie będą owoce

Kiedy winorośl jest już uformowana, musimy ją co roku na przedwiośniu przycinać po to, by wydawała dużo dorodnych owoców. Łozy, które owocowały w ubiegłym roku wycinamy zupełnie, natomiast łozy, które nie owocowały (one są pędami zastępczymi) skracamy nad 2-gim, 3-cim lub 4-tym dobrze wykształconym pąkiem. Miejsce cięcia zależy od odmiany. Większość odmian dobrze owocuje, kiedy przycinamy je nad 2-gim oczkiem, ale są i takie, które wymagają cięcia dłuższego, nieraz nawet powyżej 8-go pąka. Kupując winorośl, pytajcie sprzedawcę, ile pąków na łozie trzeba zostawiać.

Cięcie letnie Od przełomu maja i czerwca aż do września winorośl wymaga ciągłego doglądania i systematycznego wykonywania takich zabiegów, jak uszczykiwanie pasierbów i usuwanie wąsów, skracanie pędów owocujących, usuwanie nadmiaru latorośli zagęszczających krzew, skracanie latorośli, usuwanie liści blokujących dostęp do słońca dojrzewającym owocom. Jeśli nadmiar latorośli usuniemy wiosną, uzyskamy dorodniejsze grona, gdyż krzew nie będzie się wysilał na wykarmienie zbędnych pędów.

50% pędów nieowocujących wycinamy

Tuż przed kwitnieniem skracam wszystkie latorośle o ¼ ich długości. Ważnym zabiegiem jest ogławianie owocującej latorośli, które wykonuję przeważnie w drugiej połowie lipca, wtedy, gdy grona urosły już do właściwych rozmiarów. Ogławianie polega na odcięciu końcowej części latorośli powyżej 2-go liścia położonego nad ostatnim gronem. Jednym z ostatnich zabiegów jest obrywanie liści zacieniających grona, robię to dwa tygodnie przed zbiorem. Nie należy usuwać zbyt wielu liści i nie wolno robić tego za wcześnie, gdyż są potrzebne do asymilacji.

CO ROKU LATEM

usuwamy pasierby

usuwamy wąsy

pędy owocujące skracamy

25 NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

KWIATY W DOMU

Mirt w wianku

i w kuchni

Rośliny egzotyczne coraz częściej pojawiają się w naszych mieszkaniach. Wiele z nich dobrze znosi warunki pokojowe i z powodzeniem może być uprawiana w doniczkach.

ste, pachnące kwiaty są niezwykle urocze i delikatne. Przy odrobinie szczęścia możemy doczekać się nawet owoców, które przypominają wyglądem niewielkie, wydłużone, granatowo-niebieskie borówki lub maleńkie śliweczki. Owoce są jadalne i słodkie, dlatego bywają wykorzystywane jako dodatek do deserów i ciast.

© emer, Sunny_baby, yury76, celeste clochard – Fotolia.com

Korzenny krzew Ciekawą rośliną, na którą warto zwrócić uwagę, jest mirt zwyczajny. Dawniej nieodzowny element wianka panny młodej oraz symbol miłości, wierności, niewinności, odrodzenia, nieśmiertelności, pokoju i radości, dziś głównie atrakcyjna roślina ozdobna i przyprawowa. To uroczy krzew o przyjemnym, korzennym zapachu. Jego skórzaste, niewielkie, błyszczące, zielone liście mają przyjemną woń i, choć nie są u nas zbyt popularne, mogą być używane jako przyprawa do mięs (np. wieprzowiny, drobiu) i sałatek. Co ciekawe, mają też właściwości lecznicze, gdyż pobudzają pracę układu pokarmowego i wspomagają trawienie. Wykonany z nich odwar posiada właściwości bakteriobójcze i kojące, dlatego może służyć do odkażania skóry.

Białe kwiaty, granatowe owoce Mirt atrakcyjnie kwitnie (zwykle w maju-czerwcu). Jego białe, puszyLiście mirtu można używać w kuchni, np. do aromatyzowania oliwy

26 NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

Mirt dobrze znosi cięcie, ale nie lubi przesadzania, wybierzmy dla niego dużą doniczkę

Lubi cięcie

Mirt w naturze osiąga dość duże rozmiary, może dorastać do 5 m. W uprawie doniczkowej nie przekracza jednak zwykle 1,5-2 m, a ponadto znakomicie nadaje się do cięcia i formowania, dzięki czemu możemy nadać mu formę zgrabnego drzewka z kulistą koroną. Roślina ta pochodzi z klimatu śródziemnomorskiego, od wiosny do jesieni wymaga ciepła, słońca i świeżego powietrza, dlatego najlepiej umieścić go na zacisznym tarasie lub balkonie. Zimę Owoce mirtu są słodkie

jednak musi spędzić pod dachem.

Odpowiednie podłoże W domu powinniśmy zapewnić mu stanowisko bardzo jasne, ale zabezpieczone przed bezpośrednim słońcem. Nie znosi ani suszy ani zalania, dlatego należy podlewać go często, lecz z umiarem. Dla zachowania dobrej kondycji mirtu, bardzo ważne jest zastosowanie odpowiedniego podłoża. Powinno być lekkie, żyzne, próchniczne i kwaśne lub lekko kwaśne, nigdy natomiast zasadowe. Jeśli w ziemi będą obecne związki wapnia lub jej odczyn wzrośnie (np. z powodu stosowania nawozów z dodatkiem wapnia), roślina natychmiast zareaguje pogorszeniem wyglądu. Jej liście zaczną robić się blade i żółte, a nowe będą małe, jasne i mniej liczne.

Musi odpocząć Mirt nie lubi też przesadzania, dlatego najlepiej od razu przeznaczyć dla niego trochę większą doniczkę, aby nie był narażony na częste przeprowadzki. Od października do marca musi mieć zapewniony okres spoczynku. Powinien spędzić ten czas w widnym i chłodnym pomieszczeniu, gdzie temperatura nie będzie przekraczać 10°C. Uprawiając mirt, musimy liczyć się z tym, że roślina szybko zareaguje na złe warunki uprawy (np. więdnięciem, żółknięciem i opadaniem liści), nie trzeba się natomiast obawiać ataku chorób i szkodników, gdyż zwykle jest na nie dość odporna. Katarzyna Józefowicz, ogrodniczka

DOWCIP W OGRODZIE

Półpanek i spółka

1

Czy żaba w ogrodzie musi kojarzyć się z kiczem i złym gustem? Półpanek był elegantem. Stylistka Maria Konopnicka ubrała niewydarzonego żabiego śpiewaka w brązowozieloną marynarkę, obcisłą kamizelkę, połyskliwe, jasne szarawary, ciżemki z zakrzywionymi noskami i zielone rękawiczki. Szyku zadawał noszoną pod pachą laską. Ogrodowe żaby pozbawione są efektownych ciuszków. Te ozdobne, zazwyczaj zielone, zrobione są z plastiku, mas ceramicznych, a niekiedy z mosiądzu. Czasami przybierają ludzkie pozy: wędkarza, deskorolkarza, saksofonisty. W swej zwyklej żabiej postaci skaczą do wody, wygrzewają się na kamieniach lub odpoczywają na brzegu. Jedne są znakomicie wystylizowne, inne – biedaczki – porażają swą brzydotą. Brzydotą, która nie wynika z urody pierwowzorów, a z nieudolnego ludzkiego naśladownictwa.

2

3

4

Czy żaba w ogrodzie musi kojarzyć się z kiczem i złym gustem? Marta Schwartz, uznana w świecie amerykańska projektantka ogrodów i zieleni, karierę swą zaczęła od ustawienia 350 złotych żab w basenie centrum handlowego. Ten projekt budził kontrowersje i zachwyty. Gdy sąsiad stawia zieloną żabę pod drzewem, skłonni jesteśmy uznać, że to przejaw złego gustu. Naturalnym środowiskiem kumkaczy jest woda. Wykorzystałam te skojarzenia do stworzenia wodnej instalacji. Za staw posłużyła mi ceramiczna podstawka pod donicę. Kilka kamieni, aby mała żabka mogła się wygrzewać w słońcu prześwitującym przez liście host i paproci. Długo trwały poszukiwania właściwej przedstawicielki żabiego rodu – miała być złota. Skończyło się na tradycyjnej zielonej żabce z domowej graciarni. Nie traktuję tego przedsięwzięcia zbyt poważnie. Jest w tym trochę dziecięcej zabawy. Trochę nawiązania do tradycji ustawiania w ogrodach gnomów, które mają przynieść szczęście. Przede wszystkim jest to odrobina humoru mimochodem wprowadzona na cienistą rabatę (2). Do którego momentu taka zabawa jest psikusem sprawianym otoczeniu? Żabka siedząca na mostku ponad rzeką stworzoną przez łan bodziszków może być dobrym żartem. Z nogą zarzuconą na nogę pod liściem niczym parasolem, chroni się przed słońcem (3). Dodatek kolorowej ferajny stojącej nieopodal przekracza cienką linię kiczu (4). Żabki siedzące na kole od wozu opartego o pień sosny są zabawnym widoczkiem w kontekście przysłowia “Konie kują, a żaba nogę podstawia” (1). Ale kto dziś pamięta stare przysłowia? I kowali podkuwających konie brak. Tekst i zdjęcia: mgr Ewa Gryguc 01/2017

NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

27

Na pytania Czytelników odpowiada mgr inż. Agata Kaczmarek, specjalistka ochrony roślin

Plamki na rododendronie PYTANIE: Jak poradzić sobie z problemem, który mam na liściach jednego z rododendronów – występują tam takie białe plamki, a pod spodem liść jest czysty. Rododendron słabo rośnie. Podłoże było zmieszane z kwaśnym torfem, a nawożenie wykonuję wiosną i latem specjalnym nawozem. W załączniku posyłam zdjęcie.

Damian Pawelczyk ODPOWIEDŹ:

Na różaneczniku najprawdopodobniej zadomowiły się owady o kłująco-ssącym aparacie gębowym, np. któryś z prześwietlików. Szkodliwe są zarówno larwy, jak i osobniki dorosłe. W lipcu warto bardzo uważnie sprawdzać, czy po

spodniej stronie liści są owady, ich wylinki lub czarne odchody. Larwy tych szkodników wylęgają się w maju i czerwcu i wtedy zaczynają żerowanie. Dlatego w tym okresie należy przeprowadzić ochronę chemiczną (Karate Zeon 050 CS lub Decis Ogród 015 EW), a zabieg powtórzyć po tygodniu. Można również zastosować długo działający preparat systemiczny Mospilan 20 SP (drugi zabieg po miesiącu).

Pigwowiec usycha PYTANIE: Mam 6-letni krzew pigwowca. Kwitł i owocował. Od zeszłego roku niektóre z gałęzi żółkną, a następnie usychają. Wycinałam te chore, ale to nic nie daje. Podejrzewam infekcję grzybową oraz opuchlaki. Czy warto coś z nim robić czy raczej wykarczować.

M. Bluszcz

Maria Bluszcz

28 NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

ODPOWIEDŹ: Być może pigwowiec został zaatakowany przez chorobę grzybową – moniliozę (brunatną zgniliznę). Objawia się ona brunatnieniem i zasychaniem pędów lub całych gałęzi, kwiatów, owoców. Uszkodzone fragmenty należy wycinać, a miejsca cięcia zabezpieczać maścią ogrodniczą. Niestety nie zarejestrowano do tej pory środków chemicznych do ochrony pigwowca przed chorobami. Aby wspomóc chore rośliny, wiosną warto zastosować nawożenie interwencyjne NPK oraz biostymulator Asahi SL (powtórzyć zabieg po 7-14 dniach). Jest jeszcze jedno podejrzenie – zaraza

Dziury w liściach bodziszka PYTANIE: Co roku w czerwcu na liściach bodziszka wspaniałego pojawiają się dziury. Domyślam się, że to jakiś szkodnik, ale nie wiem, jak go zwalczyć.

e-mail ODPOWIEDŹ: Takie uszkodzenia są spowodowane najprawdopodobniej przez larwy błonkówki psowacza bodziszkowego. Żerują one gromadnie w maju i czerwcu po spodniej stronie liści, gdzie początkowo zeskrobują skórkę wraz z miękiszem, tworząc tzw. okienka. Następnie larwy wygryzają w tych miejscach nieregularne dziury. Po zauważeniu żółtozielonych larw o dł. około 15 mm należy wykonać zabieg jednym z preparatów kontaktowych, np. Karate Zeon 050 SC lub Decis Ogród 015 EW.

ogniowa. Należałoby się udać z chorym fragmentem rośliny do najbliższego oddziału Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa z prośbą o ewentualne potwierdzenie tej choroby bakteryjnej. Jeżeli to ona odpowiada za stan pigwowca, nie pozostaje nic innego, jak usunąć go z ogrodu, aby nie doszło do porażenia innych roślin z rodziny różowatych. Objawy widoczne na zdjęciach mogą być również objawami fizjologicznymi. Być może rozrastające się korzenie natrafiły na jakąś przeszkodę i pigwowiec dlatego marnieje.

Na pytania Czytelników odpowiada dr inż. Tomasz Trelka, ogrodnik

Jak pielęgnować storczyki gruntowe PYTANIE: Kupiłam na kiermaszu storczyki: obuwik (Cypripedium reginae) i kukawkę. Niestety przy roślinach nie było żadnej instrukcji. Jakie warunki należy im zapewnić?

Obuwik (Cypripedium reginae)

Stała Czytelniczka ODPOWIEDŹ: Storczyki należą do roślin trudnych w uprawie. Kukawka rośnie w jasnych lasach i na łąkach, najczęściej na podłożu bogatym w wapń. Gatunek woli stanowiska mniej wilgotne, gleba powinna być próchniczna, zasobna w wapń, można dodać dolomitu. W przypadku obuwika Cypripedium reginae wykopujemy dół o wymiarach 50 x 50 cm. Na dno dajemy wapienny tłuczeń. Następnie

dół wypełniamy podłożem składającym się z pulchnej ziemi próchnicznej z lasu bukowego, zawierającej nie do końca przegniłe liście bukowe, a także dobrym kompostem, drobnym żwirkiem i podłożem gliniastym o zasadowym odczynie. W tak przygotowane podłoże sadzimy obuwika. Proszę pamiętać, że mimo stworzenia optymalnych warunków, uprawa może zakończyć się fiaskiem.

Jak nazywa się ta roślina? PYTANIE: Dostałam ją w prezencie w 2011 roku, w tym roku zakwitła pierwszy raz na przełomie czerwca i lipca. Po przekwitnięciu zawiązuje nasiona. Rośnie w domu w donicy 3-litrowej, z ziemi

lekko wystaje jakby bulwa – cebula z mnóstwem drobnych korzeni, ma 4 liście długości ok 30-40 cm, podobne do liści bananowca. Przesyłam pozdrowienia.

Halina Zaremba ODPOWIEDŹ: Roślina ze zdjęcia to krasnokwiat Katarzyny (Scadoxus multiflorus ssp. katharinae syn. Haemanthus katharinae). Pochodzi z Afryki i jest bardzo rzadko spotykana, najczęściej występuje w kolekcjach botanicznych; rozpowszechniana pomiędzy miłośnikami roślin na zasadzie wymiany. Czasami w sprzedaży pojawiają się cebule podobnej, ale niższej odmiany botanicznej.

Kwitnący krasnokwat

Krasnokwiat przez lato może stać w ogrodzie, jednak doniczka powinna zostać odizolowana od gleby, aby do podłoża nie dostały się ślimaki czy dżdżownice. Wczesną jesienią wnosimy donicę do mieszkania. Krasnokwiat lubi dużo rozproszonego światła. Proszę pamiętać, że ustawienie doniczki na parapecie zachodnim czy południowym może spowodować, że podczas upalnych dni liście zostaną przypalone. Zimą powinien mieć nieco niższą temperaturę, około 16°C i ograniczone podlewanie. Nie zaleca się całkowitego zasuszania cebulek, gdyż zbyt mocno przesuszone źle później regenerują się i słabo kwitną. Roślina ta nie lubi częstego przesadzania. Do podłoża warto dodać troszkę

glinki i piasku. Krasnokwiat nawozimy umiarkowanie nawozami dla roślin doniczkowych i uważamy, by podłoże nie było zalane wodą, bo tego nie znosi. Zwykle raz w roku ukazuje się piękny kwiatostan złożony z gwiazdkowatych, pomarańczowo-czerwonych kwiatów. Po kwitnieniu zwykle zawiązują się na nim duże nasiona, które, gdy dojrzeją i staną się czerwone, mogą zostać wysiane. Młode rośliny uzyskane z siewu kwitną po 3-4 latach. Należy pamiętać, że wytworzenie nasion znacznie osłabia krasnokwiat i w tym okresie należy zwiększyć dokarmianie potasowo-fosforowe. Krasnokwiat rzadko tworzy cebule przybyszowe. Prawidłowo pielęgnowany jest ozdobą domu przez wiele lat. 01/2017

NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

29

ABC ROZMNAŻANIA

Strelicję można rozmnożyć przez podział i przez wysiew nasion

Wspaniałego Rajskiego Ptaka (czyli strelicję) stosunkowo łatwo można rozmnożyć w warunkach domowych. Pierwszy sposób to podział starszych, rozrośniętych kęp na wiosnę. Wysadzamy roślinę z doniczki i ostrym nożem tniemy tak, by każda sadzonka miała

T. Trelka

Egzotyczną strelicję możesz rozmnożyć sam swoje korzenie. Po tym zabiegu rośliny podlewamy bardzo ostrożnie, gdyż system korzeniowy jest zwykle znacznie uszkodzony. Drugi sposób to wysiew nasion. Są one czarne, błyszczące, wielkości grochu z pomarańczowym pędzelkiem (nie urywajmy go!). Aby przyspieszyć kiełkowanie, moczymy je w ciepłej wodzie przez 24 godziny, np. w termosie. Niektórzy zalecają lekkie potarcie okrywy nasiennej papierem ściernym. Nasiona umieszczamy w podłożu na głębokości równej ich dwukrotnej średnicy. Kiełkują po miesiącu, w temperaturze ok. 25oC. Gdy wytworzą 2-3 liście właściwe, każdą siewkę przesadzamy do osobnej doniczki i troskliwie pielęgnujemy, zapewniając sporo światła, lecz nie bezpośrednie nasłonecznienie. Przez pierwsze 3 lata przesadzamy co roku na wiosnę, później już co 2 lata, a starszym egzemplarzom wymieniamy jedynie górną warstwę podłoża. Rośliny otrzymane z nasion zakwitają po 4-5 latach uprawy.

Głodek z nasion lub z sadzonek

Głodki nie boją się nie tylko głodu, ale także zimna. Kępki ich żółtych kwiatuszków pojawiają się niekiedy już w lutym; do życia wystarczy im odrobina ziemi w niewielkim zagłębieniu między skałkami. Głodki można rozmnażać z nasion, które wysiewamy zimą (od grudnia do marca) do kuwet na świetle, co oznacza, że ich nie przysypujemy podłożem, bowiem do kiełkowania potrzebują dostępu do światła. Drugim warunkiem Siewki są bardzo małe dobrego kiełkowania jest przemrożenie nasion. Kuwetę więc trzeba ustawić pod gołym niebem, jedynie zabezpieczyć ją siatką, aby wysiewów nie rozgrzebały koty. Na przedwiośniu wysiewy wnosimy do szklarni, Sadzonki w doniczkach gdzie wykiełkują po około 20 dniach. Siewki trzymamy w dość niskiej temperaturze. Gdy podrosną, kępkami

30 NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

Głodek na gołej skale

przesadzamy do doniczek, a po kilku miesiącach do gruntu. Możemy też rozmnażać głodki z sadzonek rozetowych przez całą jesień aż do początku zimy, czyli do stycznia. W ten sposób dość szybko doczekamy się nowych kępek głodków: mrzygłoda, kaukaskiego, kosmatego i syberyjskiego. Sadzonki umieszczamy w doniczkach z przepuszczalną glebą i trzymamy w szklarni, tunelu lub inspekcie, także w niskiej temperaturze.

Ogrodowe zarośla

Dyletant owocnicy jabłkowej w momencie pojawienia się czarNadszedł czas, aby się ujawnić. Kimże właściwie jestem, że ośmielam się tak śmiało zabierać głos na różne nego łepka białej gąsienicy), to nie stosować, i szukać tematy ogrodnicze. To się ostatnio nazywa coming out mniej drastycznego sposobu. Nawet preparatem mie– „wychodzenie z szafy”. Otóż ja jestem dyletantem. Chodziowym Miedzianem, znanym od stu lat (jako ciecz Borciaż nie nieukiem, niedoukiem lub ignorantem, jak chce doska), można roślinę uszkodzić. mi podpowiedzieć mój komputer. Po prostu, jestem dyNowych wynalazków jest tak mało, bo dopuszczenie ich do powszechnego letantem, który zna swoje użytku wymaga bardzo prawa i jest z tego dumkosztownych i długotrwany, tym bardziej, że moi przodkowie po fachu to łych badań, na które mało elita światowej nauki. Do która firma może sobie szkół chodziłem i zdobypozwolić. Stąd ciągle nowe preparaty zawierawanie fachowej wiedzy zajęło mi ogółem 22 lata. jące stare związki miedzi. Teraz zaś, przez ostatnie Oczywiście, za uczciwą 36 lat, spędzam po około dodatkową cenę. Czasem 6 godzin codziennie na można więc dać sobie praktycznym studiowaspokój i po prostu zerwać te chore liście i wrzucić do niu problemów ogrodokubła (nie na kompost!). wych. Z żoną, uprawiamy Są sprawy też estetyki, i doskonalimy swój ogród Rys. Jurek Kozieras o których ogrodnicy milprzydomowy (około 2400 „…Są sprawy też estetyki, o których ogrodnicy milczą…” metrów kwadratowych), czą. Na przykład, sprawa dla samej czystej przyjemności. ozdobnych kamieni w ogrodzie. To, że rojniki warto obBogusław Woźniakowski, dyletant sypać otoczakami – to rzecz powszechnie znana. Ale czy ktoś zwrócił uwagę na współpracę irgi płożącej z wielO naszym rysowniku, Jurku Kozierasie, znajdziecie wykimi otoczakami? Widzieliście, jak elegancko jej gałązki leżą na kamieniu? czerpujące informacje na jego stronie internetowej. Są również problemy ogólne, takie jak czytelność pół***** To tyle w kwestii „kto jest who”, jak mówią Anglicy. metrowej wielkości etykiet pisanych „drobnym makiem”, Teraz chciałbym pokazać kilka spraw wartych omówiejęzykiem jakim piszą urzędnicy dla urzędników – oczywinia przez takiego dyletanta. Otóż, nie szukając daleko, ście językiem urzędowym. Rozumiem, że etykieta musi sprawa tak zwanej „chemii” w ogrodzie. Stosować ją, czy być, tego wymaga etykieta, ale jak mamy pobrać i rozcieńnie stosować? – Tak, czy nie? Prawidłowa odpowiedź: czyć preparat, aby otrzymać 10 ml cieczy, która jest nam stosować, zgodnie z przepisami. Ale jeśli nie stać nas, potrzebna do oprysku, bo akurat pojawiły się mszyce na nie damy rady przestrzegać rygorystycznych przepisów naszej ulubionej róży? – Złorzeczenia pod adresem „cheustalonych przez producenta (na przykład zwalczanie mii” są całkowicie uzasadnione. miesięcznik Wydawca:

Wydawnictwo „Szarotka” Filipowice 273, 32-065 Krzeszowice,

Adres redakcji:

Filipowice 273, 32-065 Krzeszowice, tel. (12) 258 29 41

e-mail: [email protected]

WWW.TWOJOGRODNIK.PL

NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

Redaktor naczelna: Alicja Grabowska Redaktor prowadząca: Lucyna Grabowska Konsultacja: dr inż. Tomasz Trelka Zdjęcia i rysunki: archiwum wydawnictwa

Biuro reklamy: [email protected]

Druk: Drukarnia Leyko Sp. z o.o. Copyright © Wydawnictwo „Szarotka” – wszelkie prawa zastrzeżone

Przysyłając zdjęcia do publikacji na łamach „Twojego Ogrodnika”, ich autor oświadcza, że posiada do nich niczym nieograniczoną pełnię praw majątkowych i autorskich i że zdjęcia nie naruszają praw autorskich ani jakichkolwiek innych praw osób trzecich, a osoby znajdujące się na zdjęciu wyraziły zgodę na jego publikację.

Numer

LUTOWY

w kioskach

W PRENUMERACIE 15% TANIEJ!

już 19 stycznia Kolorowe iglaki Bogata szata kolorystyczna iglaków daje olbrzymie możliwości wykorzystania ich w kompozycjach ogrodowych

tylko

zł! 39,n9u0merówu 12

0-ci

nie 1

w ce

Kaktusowe ogródki Oferta ważna od 16.12.2016 do 18.01.2017 Wpłaty możesz dokonać przekazem na poczcie, przelewem w banku lub przez Internet na nasze konto:

Jak założyć i pielęgnować miniaturowy ogródek kaktusowy w pokoju na parapecie

Wydawnictwo „Szarotka”, Filipowice 273, 32-065 Krzeszowice

Najlepsze owoce

nr konta 80 1060 0076 0000 3260 0147 9475 Cena rocznej prenumeraty poza ofertą specjalną wynosi 47,88 zł. Wszelkie informacje dotyczące prenumeraty i numerów archiwalnych uzyskasz pod numerem telefonu: 12 258 29 41 oraz pod adresem e-mail [email protected]

WYSYŁKOWA SPRZEDAŻ PIĘKNYCH ROŚLIN

W przyszłym miesiącu ciąg dalszy oferty wysyłkowej Szkółki Byliny Lucyny na wiosnę 2017

Pokojowe pnącza Pokojowe pnącza to rośliny mało wymagające. Zajmują niewiele miejsca, a są bardzo efektowne i dają dużą masę zieleni

K. Józefowicz

Prenumeratę możesz zamówić także u swojego listonosza oraz we wszystkich urzędach pocztowych i za pośrednictwem witryny internetowej www.poczta-polska.pl/prenumerata według regulaminu poczty

Radzimy, jakie drzewa i krzewy owocowe posadzić, aby cieszyć się dobrymi plonami bez konieczności stosowania wielu oprysków

Rozpoczynamy cięcie Przedwiośnie to dobra pora do rozpoczęcia cięcia. Przygotowaliśmy rady, od czego zacząć i jak wykonać najwcześniejsze cięcia

NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

OFERTA WYSYŁKOWA BYLINY NOWOŚCI 2017

33

www.bylinylucyny.pl Szanowni Państwo! Przedstawiamy pierwszą część naszej oferty wysyłkowej Wiosna 2017. Kolejne części naszej oferty na ten rok zamieścimy w następnych numerach „Twojego Ogrodnika”. Z całą ofertą możecie się zapoznać w Internecie na www.bylinylucyny.pl

ZAMÓWIENIA MOŻECIE SKŁADAĆ: LISTOWNIE: Byliny Lucyny, Filipowice 273, 32-065 Krzeszowice

PRZEZ INTERNET: www.bylinylucyny.pl

Wysyłkę wiosenną rozpoczniemy pod koniec marca. Dostawa kurierem. Koszt przesyłki 20 zł. Płatne przy odbiorze.

TELEFONICZNIE: 518-045-322

OZNACZENIA: Sprzedajemy ukorzenione sadzonki roślin. Zdjęcia przedstawiają dorosłe rośliny. Liczba po strzałce, np. ↑80 oznacza wysokość rośliny dorosłej w centymetrach. Jeśli są dwie liczby przedzielone ukośnikiem, np. 20/40, pierwsza oznacza wysokość kępy liści, druga kwiatów; cyfry rzymskie oznaczają miesiące kwitnienia.

549

550

452

551

6 zł

5 zł

6 zł

6 zł

Bukwica zwyczajna

Czosnek niedźwiedzi

Dzielżan ogrodowy

Przegorzan pospolity

zwarte, wysokie kępy, atrakcyjne kwiaty, ↑50-80, VI-VIII

liście pachnące czosnkiem, doskonałe do jedzenia i zadarniania, ↑25, V

efektowny, na duże rabaty, niewymagający, ↑120, VIII-X

wspaniałe kule niebieskich kwiatów, miododajny, ↑100, VII-X

552

9 zł

553

554

10 zł

6 zł

555

6 zł

Języczka Przewalskiego

Hosta ‘Lady Guinevre’

Tawułka Ar. bordowa

Krwawnik pospolity ‘Cloth of Gold’

piękna, wytrzymała, oryginalne powcinane liście, ↑50/150, VII-IX

kępy kremowych liści z zielonym obrzeżeniem, do półcienia, ↑40, VI-VII

kolejna w naszej kolekcji, gęste, trwałe kwiatostany, ↑50, VI-VII

kwiatostany jak złociste talerzyki, na suchą glebę, ↑100, VII-X

557

6 zł

558

5 zł

Wiązówka błotna

Floks Douglasa ‘Lilac Cloud’

na wilgotną glebę, puszyste kwiatostany, ↑130, VI-VIII

cudowny lilioworóżowy dywan, na skalniak, ↑5, V-VI

S TA RY A R

561

6 zł Sasanka fiołkowa

562

5 zł Różeniec pierwiosnkowaty

dla kolekcjonerów, niewymagająca, zimozielone rozetki liści jak różyczki, na skalniak, na słońce, ↑15, V na skalniak, ↑10, VI-VII NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

559

6 zł Goździk ‘Doris’

493

5 zł Rozchodnik naskalny ‘Lidakense’

srebrnoniebieskie dywany liści, piękny, kwiaty z bordowym środkiem, purpurowe kwiaty, skalniak, ↑5, V-VII liście srebrzyste, ↑15, V-VII

425

533

6 zł

6 zł

43

7 zł Chryzantema ‘Anastazja’ mrozoodporna, kwitnie b. obficie i długo, ↑30-40, VIII-X

556

6 zł Fiołek leśny świetnie zadarnia, miododajny, nie wymaga pielęgnacji, ↑5-20, IV-V

560

8 zł Sadziec plamisty niezwykle okazałe kępy, najwyższy z sadźców, ↑200, VII-IX

563

7 zł

Żagwin ogrodowy

Kuklik podwójny

Rozchodnik ‘Herbstfreude’

poduchy niebieskich kwiatów, zimozielone kępy liści, ↑5, IV-VI

silny, jaskrawy, akcent, powtarza kwitnienie, zimozielony, ↑30, V-VI

odmiana trwała, wytrzymała, tworzy duże kępy, ↑50, IX-X

34 Ć OŚ W NO

OFERTA WYSYŁKOWA TRAWY OZDOBNE WIOSNA 2017 www.bylinylucyny.pl

428

Ć OŚ W O N

15 zł Miskant chiński ‘Goliath’ okazałe kępy, przebarwia się na żółto, ↑100/200, IX-X

Ć OŚ W O N

536

15 zł Rozplenica ‘Lady U’ półkoliste zwarte kępy, rośnie silnie, ↑120-150, VIII-IX

Ć OŚ W O N

564

12 zł Miskant chiński ‘China’ wiechy purpurowe, liście zielone, gęsta kępa, ↑150, VII-VIII

Ć OŚ W NO

puszyste kwiatostany, piękne przebarwienie jesienią, ↑120, VIII-X

złocisty, falujący obłok kłosów, wcześnie rusza, ↑30/90, VI-X NE AR SY CZ KŁO

97

8 zł

497

12 zł

szerokie, okazałe kępy, liście przewieszające się, ↑130, X-XI

wielka fontanna łukowatych liści, wiechy czerwonawe, ↑170/250, VIII-X

ciemnoczerwone kwiatostany unoszą się ponad liśćmi, ↑180, IX-XI

504

104

12 zł

Rozplenica ‘Moudry’

kwiatostany zmieniają barwę kilka razy pokrój fontanny, ↑80-100, VII-IX

kwiatostany ciemnopurpurowe, prawie czarne, ↑100, VIII-X

498

A SN Ń JA IELE Z

566

8 zł

567

7 zł Turzyca sztywna

falujący obłok kłosów, wcześnie rusza, ↑30/90, VI-X

gęste kępy żółto-biało-zielonych liści, ↑50, VII

„palmowe” liście, wytrzymała, zwarte kępy, ↑70, VI-VIII

liście wiosną białe, potem zielone, ↑35, IV

NA LO IE Z O M ZI

414

7 zł

329

103

7 zł

12 zł

Turzyca ‘Ice Dance’

zgrabne czuprynki, na obwódki, do donic, półcień, ↑20, IV-V

podobny do bambusa, liście jesienią bordowe, ↑130, VII-VIII

Ć OŚ W O N

Ć OŚ W O N

NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

Ć OŚ W NO

6 zł

sztywne szerokie paskowane liście, zgrabne kępy, ↑30, V-VI

Bambus złocisty

liście z biegiem czasu coraz bardziej czerwienieją, ↑40

Turzyca palmowa

sinoniebieskie liście, na rabatę i do oczka, ↑80, III-IV

zimozielony, do zadarniania, mrozoodporny, ↑50

12 zł Imperata ‘Red Baron’

Trzęślica modra ‘Variegata’

Turzyca pospolita

15 zł

109

12 zł

Rozplenica ‘Hameln’

Turzyca hachijońska ‘Variegata’

568

15 zł Miskant chiński ‘Rotsilber’

Śmiałek darniowy

6 zł

AS YT R RA

365

Miskant chiński ‘Grosse Fontane’

412

10 zł

Ć OŚ W O N

Miskant chiński ‘Daria’

534

Rozplenica ‘Herbstzauber’

499

15 zł

12 zł

565

Śmiałek darniowy ‘Goldschleier’

Ć OŚ W O N

A UR AT I IN M

95

10 zł Bambus drobny zimozielony, mrozoodporny, do zadarniania, ↑40

569

15 zł

A OT ZŁ ĘPA K

408

12 zł

Szarobródek syberyjski

Hakonechloa ‘Aureola’ jedna z najpiękniejszych traw, egzotyczna, ↑40, VIII-X

570

571

6 zł

6 zł

Bambus drzewiasty

Drżączka średnia

Owsica spłaszczona

olbrzym, zimozielony, do zadarniania, mrozoodporny ↑300

kłosy jak szyszki drżą i szeleszczą na wietrze, uniwersalna, ↑50, V-VI

zimozielona, odporna, efektowne kłosy latem, ↑40/120, VI-VII

OFERTA WYSYŁKOWA KRZEWY WIOSNA 2017

35

www.bylinylucyny.pl

Ć OŚ W O N

526

Ć OŚ W O N

20 zł Hortensja bukietowa ‘Vanille Fraise’ przepiękna, niezawodna, niewymagająca, ↑200, VII-IX A UR AT I IN M

516

12 zł Róża ‘Fairy Dance’ burza kwiatów, odporna na choroby, szkodniki i mróz, ↑50, VI-X

Ć OŚ W NO

580

577

Ć OŚ W NO

koronkowe kwiaty, jesienią liście purpurowe, ↑100, VI-X

Ć OŚ W NO

572

Ć OŚ W O N

579

Wawrzynek ‘Collina Garalens’

sztywne pędy, kwiaty nie przebarwiają się, ↑150, VII-X

rewelacja, pachnie, kwiatostany 30 cm, czerwienieją, ↑120, VII-IX

zimozielony, mrozoodporny, cudnie pachnie, ↑30, V-VI

Ć OŚ W NO

Ć OŚ W NO

573

12 zł

574

Róża miniaturowa ‘Red’

błyszczące liście, bezproblemowa, mrozoodporna, ↑50, VI-X

błyszczące liście, bezproblemowa, mrozoodporna, ↑50, VI-X

powtarza kwitnienie, bardzo atrakcyjna, ↑50, VI-VIII

10 zł

Ć OŚ W NO

517

12 zł

Róża miniaturowa ‘White’

10 zł

25 zł

Hortensja bukietowa ‘Candlelight’

Róża miniaturowa ‘Tricolor’

457

515

Hortensja bukietowa ‘Silver Dollar’

12 zł

Y ST NI EW G Z O KR

AS YT R RA

20 zł

15 zł

15 zł Hortensja piłkowana ‘Bluebird’

578

12 zł Ketmia ‘Red Heart’ burza kwiatów, odporna na choroby i szkodniki, ↑150-200, VIII-X

581

467

468

12 zł

10 zł

10 zł

Kalina wonna ‘Candidissimum’

Trzmielina oskrzydlona

Lilak ‘Pamięć o Wawiłowie’

Jagoda kamczacka ‘Duet’

Jagoda kamczacka ‘Czelabinka’

silnie pachnie, kwitnie zimą, wytrzymała, ↑200, XII-IV

zgrabny krzew, czerwone liście jesienią, ↑150, V

kwiaty do 3 cm, pełne, b. odporny, mocno pachnie, ↑300, V-VI

łatwa, b. wytrzymała na mróz, sadzić 2 odmiany, ↑150, V

łatwa, b. wytrzymała na mróz, sadzić 2 odmiany, ↑150, V

523

Ć OŚ W NO

12 zł

524

Ć OŚ W NO

12 zł

525

521

522

12 zł

12 zł

12 zł

Azalia ‘Juanita’

Azalia ‘Limetta’

Azalia ‘Oxydol’

Azalia ‘Gibraltar’

pokrój kulisty, kwiaty różowe z pomarańczową plamką, ↑140, V-VI

kwitnie wcześniej niż pozostałe azalie, mrozoodporna, ↑140, V-VI

płatki fryzowane, pachnie, rośnie silnie, mrozoodporna, ↑140, V-VI

zwarty pokrój, kwitnie obficie, mrozoodporna, ↑180, V-VI

Ć OŚ W O N

Ć OŚ W O N

531

10 zł

513

15 zł

Forsycja ‘Weber’s Bronx’

Magnolia ‘G. H. Kern’

najwcześniejsza, jesienią liście bordowe, ↑50, III-IV

wcześnie kwitnie, obficie i długo, nieduża, ↑200-300, V

NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

575

10 zł Dereń biały ‘Sibirica’ efektowne czerwone pędy zimą, niezawodny, ↑200, VI

576

10 zł

Azalia ‘Goldtopas’ krzewy kuliste, kwiaty duże, złote, mrozoodporna, ↑110, V-VI

Ć OŚ W O N

530

12 zł

Dereń rozłogowy ‘Flaviramea’

Dereń jadalny

rozłożysty, łatwy, lubi wilgoć, kolor zimą, ↑200, VI

odporny, łatwy, owoce na nalewki, ↑400, II-IV

36

OFERTA WYSYŁKOWA LILIOWCE NOWOŚCI 2017 www.bylinylucyny.pl

L53

L80

L81

L82

20 zł

18 zł

20 zł

15 zł

A UR AT I IN M

L59

18 zł

‘Doublelicious’

‘Burgundy Love’

‘Black Stockins’

‘Black Eyed Susan’

‘Roswitha’

kwiaty duże, podwójne, gardziel żółta, ↑65, VI-VII

kwiaty duże (15 cm), podwójne, ↑55, VII

“czarne”, b. duże kwiaty z falbanką, ↑60, VII-VIII

500 kwiatów w sezonie, ↑60, VIII

kremowomorelowy z brunatnym gardłem, pełny, ↑35, V-VIII

L83

NO IE OC N M CH PA

12 zł

L28

L84

L21

18 zł

12 zł

10 zł

‘White Tie Affair’

‘Bas Relief’

‘New Note’

‘Black Prince’

kremowobiały z seledynową gardzielą, ↑70, VII

kwiaty duże, mięsiste, z falbanką, ↑65, V-VIII

kwiaty malinowe, powtarza kwitnienie, ↑60, VII-VIII

jeden z najciemniejszych liliowców, powtarza kwitnienie, ↑80, VI-VIII

L86

L9

13 zł

20 zł

‘Siloam Paul Watts’ falbanka, kwiaty z żółtym gardłem, duże, ↑50, VII E NI CH A P

IE HN C PA

L90

10 zł

IE HN C PA

‘Słowik’

pajęczy, kwiaty b. duże, bordowy rysunek na płatkach, ↑60-80, VII

piękny, żywotny, b. duże kwiaty, ↑70, VI-VII

cudny, biały z łososiową falbanką, ↑60, V-VIII

L88

6 zł

18 zł

13 zł

‘Ribbonette’ 500 kwiatów w sezonie, różowe z białą pręgą, ↑70-80, VII

L87

18 zł

‘Free Wheelin’

L67

15 zł

L10

‘Frosted Wintage Ruffles’

L62

L85

L89

15 zł

13 zł ‘Tequila and Lime’ zielonkawożółte wywinięte płatki, intensywnie pachnie, ↑60, VI-VII RA TU IA N I M

L26

12 zł

Liliowiec cytrynowy

‘Bela Lugosi’

‘Złota Laguna’

‘Spacecoast Freaky Tiki’

‘Siloam Ethel Smith’

na pędzie 60 kwiatów, b. odporny, ↑100, VI-VII

„czarny” z zielonkawą gardzielą, delikatna falbanka, ↑60, VII

morelowy pełny, delikatnie pachnie, ↑60-90,V-IX

mały, cynamonowy, nakrapiany, powtarza kwitnienie, ↑40, V-VIII

obficie kwitnie, niezawodny, uniwersalne barwy, ↑45, VII-VIII

A UR AT I IN M

L73

IE HN C PA

15 zł

L37

15 zł

RA TU IA N I M

L46

12 zł

L42

12 zł

‘Siloam David Kirchhoff’

‘On and On’

‘Siloam New Toy’

‘Siloam Ribbon Candy’

bardzo oryginalny, na skalniak, do donic, ↑40, VI-VIII

500 kwiatów w sezonie, idealny do małych ogrodów, ↑45, VII

pachnący, na przód rabaty, na skalniak, ↑45, VI-VII

uroczy, 3 odcienie różu, falbanka, ↑55, V-VIII

NEXTO : OrderID: 2415710 : G J : [email protected]

L11

15 zł ‘Summer Wine’ mocny akcent kolorystyczny, szybko się rozrasta,↑70, VII-VIII