Uniwersum Metro 2033-Prawo do zemsty - Denis Szabalow

Tytuł oryginału Метро 2033: Право на месть Copyright © Dmitry Glukhovsky, 2013–2017 Copyright © Denis Szabałow, 2017 All rights reserved. The moral law of the authors has been asserted Pomysł serii Uniwersum Metro 2033 Dmitry Glukhovsky, 2009 Przekład z języka rosyjskiego Paweł Podmiotko Projekt okładki Ilja Jackiewicz Plan na okładce Leonid Dobkacz, Ilja Wołkow Projekt logotypu serii Jacek Doroszenko, www.doroszenko.com Redakcja Danuta Porębska, Tomasz Porębski Korekta Pracownia 12 A Konwersja Tomasz Brzozowski Copyright © for this edition Insignis Media, Kraków 2017 Wszelkie prawa zastrzeżone. ISBN 978-83-65743-31-2

Insignis Media ul. Lubicz 17D/21–22, 31-503 Kraków telefon / fax +48 (12) 636 01 90 [email protected], www.insignis.pl facebook.com/Wydawnictwo.Insignis twitter.com/insignis_media (@insignis_media) instagram.com/insignis_media (@insignis_media) Snapchat: insignis_media

Prolog Do domu. Dwa tysiące kilometrów. Dwa miesiące w drodze. Dwa miesiące w samotności. Przez cały czas sam – z kim się podzielić, komu opowiedzieć o strachu, który pożera cię od środka? W dzień da się jeszcze wytrzymać – mózg zajmuje się drogą, marszrutą, zagrożeniami, które czyhają na każdym kroku, czujny jak zwierzę, napięty, odpędza inne myśli. Ale nocą... Długimi nocami wszystkie myśli skierowane są w jedną stronę – domu. Rodziny. Schronu. Ciężko. Tak ciężko, że nie życzyłbyś tego najgorszemu wrogowi. Straszny to los stracić naraz wszystkich, którzy są ci najdrożsi, wszystkich, którzy otaczali cię przez całe świadome życie, z którymi dzieliłeś radości i smutki, nadzieje i rozczarowania... Noce zlały mu się w jedną ciemną koszmarną plamę i Dobrynin wiedział, że tylko nadzieja trzyma go na skraju czarnej przepaści szaleństwa. Nadzieja i żądza zemsty. Wiadomość o tym, że pułkownik okazał się zdrajcą, sprawiła, że ziemia usunęła mu spod nóg, ogłuszyła go. Opiekun, drugi najbliższy człowiek po dziadku, ten, któremu ślepo ufał i na którym polegał chyba najbardziej na świecie, okazał się gnidą. I ten straszny fakt z początku przesłonił drugi, że Pająk, zabójca ojca, pozostał przy życiu. Wydarzenia dawno minionych dni popadają w zapomnienie. Tym bardziej jeśli sam nie byłeś przy nich obecny, lecz jedynie odczuwasz przez całe życie echa przeszłości. Ale Daniła nie mógł zapomnieć. Pamiętał swoje dziecięce lęki, pamiętał sny, w których znów i znów przychodził do niego sierżant Pautikow. Pamiętał swoją nienawiść. Przykryte cienką warstwą popiołu, żarzące się węgle leżały gdzieś na samym dnie jego duszy... ale starczyło tylko dorzucić chrustu – i ogień się rozżarzał. Ten, kto nie ma domu, komu zabrano rodzinę i przyjaciół, jest wolny, może prowadzić wojnę. Dobrynin nie miał już ani domu, ani rodziny. Nie miał też towarzysza boju – został tam, na polu bitwy, z przeciętym od ucha do ucha gardłem. I to też uparcie domagało się zapłaty. Odtąd nie miał już niczego... Ale miał cel. Cel, który musiał osiągnąć za wszelką cenę.

1 Deszcz lał piątą dobę. Przez pierwsze dwa dni mu przeszkadzał, drażniąc swoją ponurością i dokuczliwością, potem Dobrynin się przyzwyczaił – a dziś nawet się z niego cieszył. Ta jesienna deszczowa szarość, która panowała za oknem, w pełni odpowiadała jego nastrojowi, wpędzając go jeszcze mocniej w odrętwienie i czarną melancholię. Nie chciało mu się nic robić. Miał ochotę siedzieć i tępo gapić się przez okno – na ukośne strugi deszczu bębniące o parapet, na ołowianą mgłę zasnuwającą niebo aż po horyzont, na krople ściekające po szybie... I siedział. Pogoda wywoływała apatię i zgodnie z jej rytmem, ospale jak ryba wyrzucona na brzeg, płynęły jego myśli. Z wysokości czwartego piętra przedmieścia leżały jak na dłoni. Dom stał w pewnej odległości od pozostałych budynków, chociaż ile ich w ogóle ocalało... Od wschodu kwartały zabudowy jednorodzinnej – rudery domów, bań i szop, od zachodu też rudery, tyle że tym razem masywne szare pudełka dwupiętrowych bloków, od południa dawna baza lotnictwa, rozformowana ponad piętnaście lat przed Początkiem, w biednych latach dziewięćdziesiątych, a od północy – puste pole aż do zburzonego mostu, na którym kiedyś przez kilka dni stał pociąg pancerny. Było to niedawno, na początku lata, a zdaje się, jakby minęły nie trzy miesiące, lecz przynajmniej trzy lata. Ech, żeby wtedy to wiedzieć... Obróciliby, on i Warga, wieżyczkę – i grzmociliby z bliska. Przeciwpancernymi. I zanim załoga oprzytomniałaby, taranem ich, taranem! Uderzyć, zwalając wagony z nasypu, zgnieść – a potem rozstrzeliwać z cekaemu na wieżyczce wszystko, co się rusza, tratować tych nędznych drani biegających w przerażeniu dookoła, miażdżyć, nawijając flaki na gąsienice, aż żaden nie pozostanie przy życiu!... Ech, co tu teraz mówić... Dobrynin ciężko westchnął, skulił się, kryjąc twarz w dłoniach, potarł policzki. Chłodno. Do tego otworzył drzwi na balkon... Jesień jeszcze się nie rozgościła, dopiero połowa września, ale na dworze było nie więcej niż piętnaście stopni. A miał na sobie tylko starą grudę. Do zewnętrznych pomieszczeń nie doprowadzał z Sańką wentylacji, tylko do środkowych. Bo i po co tu wentylacja... Szyby ocalały w dwóch pokojach na całym piętrze, we wszystkich pozostałych były stłuczone, wszędzie hulały i wiatr, i promieniowanie. Chociaż trzeba przyznać, że radiacja była tu słaba, rzadko kiedy dochodziła do dwóch rentgenów. A w czasie deszczu było jeszcze mniej – nie pojawiał się pył. Daniła poruszył się ociężale, wyciągnął rękę, podniósł z podłogi potrzaskujący czasem dozymetr – zgadza się. Pół rentgena. Jasna sprawa... No nic, można i bez skafandra posiedzieć. Poczuć wiatr na twarzy, krople deszcze wpadające przez pustą framugę... Wcześniej jakoś nie dostrzegał niewygód. Nie rozumiał, co to znaczy przez cały czas być zaczopowanym w kombinezonie i masce przeciwgazowej, oddychać martwym filtrowanym powietrzem. To była codzienna potrzeba, norma. Stare pokolenie przyjęło nowe reguły, zżyło się z nimi, a młode w ogóle nie znało innych norm zachowania. W głowie się nie mieściło, jak można chodzić po powierzchni bez ochrony. Wyprawa na północ wywróciła wszystkie jego wyobrażenia. Okazało się, że to wcale nie norma, ale uciążliwa konieczność. Czas. Pół życia spędził w OP-1, a odwykł od jego ciasnej i przygnębiającej niewoli już w ciągu dwóch tygodni. Dobrze chociaż, że unikom, jego łup wojenny, był pod tym względem o wiele wygodniejszy. Wewnątrz pancerza tworzył się swoisty mikroklimat, materiał jakimś niepojętym sposobem

oddychał, nie przepuszczając radioaktywnego pyłu, i można było w nim przebywać dowolnie długo, nie czując przy tym niewygód. Gdyby kombinezon nie był tak wygodny, Dobrynin raczej nie zdołałby przejść dwóch tysięcy kilometrów i wrócić do domu, poświęcając na to nieco ponad dwa miesiące. Oczywiście bez zasilania jego funkcjonalność była okrojona, ale dla obecnego posiadacza unikomu już ta jedna jego właściwość była niebywałym prezentem, nie mówiąc o innych jego zaletach. Miejsce, w którym przyjaciele dawno, dawno temu urządzili swoją kryjówkę, było dobrane roztropnie. Już wtedy, podczas pierwszego długiego rajdu, kiedy przyszło im do głowy, żeby stworzyć swój prywatny schron, zaczął się zastanawiać, jakie wymagania powinno spełniać tego rodzaju lokum. Po pierwsze – musi być skryte przed wzrokiem postronnych. Czyli albo piwnica, albo odwrotnie, punkt odkryty, widoczny dla wszystkich. Na przykład mieszkanie w którymś z wielopiętrowych domów na przedmieściach. Nie na darmo mówi się: najciemniej jest zawsze pod latarnią. Tę potrzebę zaspokajał pięciokondygnacyjny budynek stojący na skraju miasta, nieco na uboczu. Po drugie – szybkie i bezpieczne podejście, z dala od dużych zbiorowisk zmutowanej zwierzyny. Co prawda, trzeba było na nie uważać i stosować środki zapobiegawcze, jeśli pojawiały się jakieś w okolicy, ale na to już nic się nie poradzi, wymagało tego ich bezpieczeństwo. Po trzecie – wystarczająco duża powierzchnia, żeby pomieścić przynajmniej dziesięciu ludzi. Ten warunek również udało się spełnić – po prostu wykorzystali na kryjówkę całe ostatnie piętro. Pomieszczenia, które znajdowały się wewnątrz budynku i nie miały okien – korytarze, klatki schodowe, przedpokoje – przerobili na mieszkalne, a pozostałe zostawili bez zmian, urządzając w nich stanowiska obserwacyjne. Wykuli w ścianach przejścia z pokoju do pokoju w taki sposób, żeby można było obejść dookoła całe piętro po obwodzie, i uzyskali pełne pole obserwacji okolicy. Po czwarte – przydatność do obrony. Nawet jeden człowiek powinien był mieć możliwość powstrzymywać napastników przez dowolnie długi czas. Z tym było najłatwiej. Zostawili tylko jedno wejście, przez środkową klatkę schodową, sąsiednie zawalili różnymi rupieciami, naznosili z sąsiednich ulic zardzewiały złom i zabarykadowali schody do wysokości drugiego piętra. Do tego Sańka wpadł na to, żeby zdobyć kilka nasion dmuchawca i posadzić je na ulicy przed drzwiami. To było chyba pewniejsze niż barykady– tych roślin bały się nawet zwierzęta, nauczone gorzkim doświadczeniem. Oczywiście przed poważnymi argumentami w rodzaju miotacza RPO czy ładunku RPG w okno te środki ostrożności nie ratowały, ale przed podobnymi atakami chroni tylko podziemny bunkier, a podziemi chłopcy, którzy poznali wszystkie uroki powierzchni, mieli go powyżej uszu. No i wreszcie – droga odwrotu. Zrobili ją z zsypu na śmieci, wystarczająco szerokiego nawet dla barczystego Daniły. Zwiesili w środku linę, oczyścili podziemne pomieszczenie, usunąwszy zwały zamienionych w szare próchno śmieci, i droga ewakuacyjna była jak malowana. Prowadziła do piwnicy, z której betonową kiszką rury ciepłowniczej można było się dostać do kolektora obok budynku, stojącego na pustym placu zarosłym krzakami i wysoką trawą. No, a tam to już kwestia techniki. Do najbliższych ruin na przedmieściach było jakieś dwieście metrów. Potem szukaj wiatru w polu... Wyczyścili mieszkania na najwyższym piętrze, wzmocnili je, ocieplili, postawili piecyk burżujkę, przeciągnęli przez pokoje przewód kominowy i wyprowadzili go na zewnątrz, założyli wentylację – tamtego lata mieli dużo roboty. Tyle że nie udało im się w końcu wykorzystać zalet mieszkania jak należy. Używali go przede wszystkim jako magazynu zdobyczy z wypraw albo tymczasowego schronienia. Daniła miał myśl, żeby wyprowadzić się ze Schronu, założyć swoją kolonię – ale starsza żona kategorycznie odmówiła. – Pójdziesz z Saszką na rajd i znikniecie... I co mamy wtedy zrobić? Jak mamy dotrzeć na dworzec z drugiego końca miasta? – zapytała Irinka. I Daniła już nawet się o tym nie zająknął. Miała stuprocentową rację. A poza tym... Załóżmy, że jednak odłączyliby się od Schronu i urządzili się tutaj, niezależność tego maleńkiego chutoru byłaby tylko iluzoryczna. Wszystko, co konieczne do życia, kryło się tam, w magazynach Schronu, i stworzenie autonomicznych zapasów, na których można przeżyć wystarczająco długo, raczej nie byłoby możliwe nawet dla takich skutecznych i szczęśliwych stalkerów jak Daniła i Sańka. Choćby takie filtry do wentylacji, które były strategicznym zasobem i wydawano je z magazynów

tylko na potrzeby Schronu. Oddzieliłeś się? Szukaj ich sam i licz na własne siły. Irinka często podsuwała sensowne myśli. Może dlatego wpadła mu w oko, że nie tylko była piękna i gospodarna, ale i mądra. A przecież ostatnim razem tak bardzo nie chciała, żeby mąż wyruszył – czyżby coś przeczuwała? Dobrynin westchnął. A teraz jej nie ma. I nikogo innego... Wszystko przesrał w pogoni za łupem. I chociaż szli walczyć za Schron, za życie krewnych i bliskich, wcale nie było od tego łatwiej. Ci ludzie zginęli. Schron jest teraz pusty, przez co puste jest całe miasto. Tylko mutanty wałęsają się po ulicach. Kiedyś dawno temu Daniła znalazł w bibliotece stertę czasopism „Dookoła Świata". Na ich stronicach było wiele zadziwiających i zajmujących rzeczy, ale jeden artykuł i ilustrujące go fotografie zapamiętał szczególnie dobrze. Wyspa Hashima w Japonii. Przez dziesiątki lat wydobywano tam węgiel kamienny. Stały tam kopalnia i ogromne miasto z populacją liczącą setki tysięcy mieszkańców. Potem złoże się wyczerpało i ludzie opuścili wyspę, porzucając swoje domy. Wstęp na wyspę został zakazany przez japońskie władze. Jednak pewnego razu dostał się tam fotograf... Błąkał się po wyspie przez kilka godzin, fotografując chaos i spustoszenie, które pozostały po wielotysięcznym mieście, puste ulice i place, które kiedyś przemierzały tłumy, starzejące się domy z ciemnymi wyrwami okien... Martwe miasto. Może sama jego atmosfera na niego wpłynęła? Wrócił stamtąd nie taki sam. Wyruszał z jasnym umysłem i dobrą pamięcią – wrócił na pół obłąkany. Tak samo i Daniła nieraz był w tych dniach bliski takiego stanu. Bez ludzi miasto było martwe. Był tu sam jak Robinson Crusoe otoczony przez dzikie bestie. Gdyby był z nim chociaż wierny Piętaszek – Sańka – można by było jakoś egzystować. Ale w pojedynkę... Jak długo da się tak żyć i nie zwariować? Przez te kilka dni, które przeżył w mieście po powrocie, Dobrynin bywał w różnym stanie. Z początku, widząc zniszczony Schron, wpadł w taki szał, że rozszarpałby na strzępy gołymi rękami całą Brygadę, wszystkich żołnierzy jednego po drugim. Zdążył dostać się do kryjówki – i tu padł na ziemię, drżąc jak w gorączce. Uderzenia adrenaliny trzęsły nim tak, że zdawało się, że nie przeżyje. Każdy, nawet najdrobniejszy, mięsień, każde jego włókienko drgało, pulsowało, miotało się pod skórą jak u skazańca na krześle elektrycznym. Przypominało to atak epilepsji z tą jedynie różnicą, że Dobrynin w pełni kontrolował swój mózg, zachowując niewiarygodną jasność myśli. Noc minęła mu na walce z samym sobą, ze swoim ciałem – a rano wszystko się skończyło. Wyciśnięty jak cytryna, leżał na tapczanie obok zimnego piecyka, a jego umysł stopniowo wypełniała gorzka rozpacz. Przez cały ten czas, kiedy szedł do domu, odpędzał od siebie straszne myśli. Miał nadzieję, że Schron jeszcze żyje, stawia opór napastnikom, chwyta się życia. Tak, jego położenie mogło być rozpaczliwe – ale wróciwszy, wniósłby swój wkład. Kto wie – może i by się obronili? A jeśli nie, to poległby tam razem ze wszystkimi. Z przyjaciółmi, rodziną... A co teraz? Zaczynać życie od nowa? Po co? Dla kogo?! Dokąd iść, komu jest teraz potrzebny ostatni Mohikanin? Ostatni człowiek ze Schronu... Mądry starzec Budda mówił: życie jest cierpieniem; przyczyną wszelkich cierpień jest pragnienie. Więc czy nie prościej poddać się prądowi i spokojnie płynąć ze złożonymi rękami, patrząc jak obok przesuwają się brzegi rzeki... Niczego nie pożądać, niczego nie chcieć od życia? Może jednak rację miał Piwo w swoim fatalizmie? Może tak naprawdę jest łatwiej? Czyli co – splunąć na to i zapomnieć? Zemsta to oczywiście prawa rzecz, ale komu to teraz potrzebne? Najwyżej jemu samemu... Czy jest teraz sens walczyć i żyć? I po co? Poświęcić życie, stawiając sobie za cel zemstę? Czy to jest tego warte? Nie przywróci się ludziom życia, więc czy to potrzebne. Cały dzień przeleżał na tapczanie, wstając tylko po to, żeby nalać sobie wody do szklanki. Rozpalił w piecyku – w nocy zaczęło padać i w mieszkaniu było teraz chłodno. Pod wieczór trochę zjadł... wszystko robił ociężale, jakby płynąc w grząskim pół śnie, pół jawie. Wszystko zdawało mu się niepotrzebne i bezużyteczne i nawet jadł z przyzwyczajenia... jego świadomość nie chciała już żyć, ale ciało upominało się o swoje. Tak samo automatycznie położył się spać. Miniona noc była ciężka, zabrała mu dużo sił i ledwie Dobrynin położył się po kolacji, natychmiast zapadł w pozbawiony marzeń sen. Następny poranek przyniósł zmiany. Wściekłość. Wyrachowana. Zimna. Niszczycielska. To było dziwne i straszne uczucie – czegoś

podobnego dość często doświadczał w boju i na ćwiczeniach z psychologii, pracując ze swoją podświadomością, starając się ją sobie podporządkować. Czegoś podobnego – ale znacznie słabszego. Tamta wściekłość była tylko echem, słabym odczuciem... Teraz zaś była to wszechogarniająca wściekłość żołnierza wchodzącego na wojenną ścieżkę, wściekłość drapieżnika śledzącego ofiarę. Wściekłość – i żądza zemsty. Za Schron. Za przyjaciół. Za rodzinę. Wściekłość pociągnęła za sobą chęć działania. Przebywając w tym dziwnym, jakby brzęczącym, zimnym, skumulowanym stanie wściekłości, Dobrynin wyczyścił broń, ekwipunek i kombinezon, które wciąż walały się brudne w przedsionku, przejrzał zapasy, stworzył listę przedmiotów pierwszej potrzeby, przemyślał plany na najbliższą przyszłość. Ze wszystkiego wynikało, że nie ma już w mieście nic do roboty. Zaczekać na Shreka i Licznika, jeszcze trochę, jakiś tydzień, i można ruszać. Dokąd i po co – na razie jeszcze nie umiał sprecyzować, ale jego myśli krążyły wokół tego celu i był pewien, że plan wcześniej czy później się wyklaruje. Tego samego dnia znalazł w sobie siły, żeby odwiedzić Schron. Tak, było ciężko, ale Daniła zdawał sobie sprawę, że to konieczne: trzeba było jakoś dać znać chłopakom, gdzie to tylko możliwe zostawić karteczki z jego obecną lokalizacją, a jeszcze lepiej z wyznaczonym miejscem spotkania. Wciąż miał nadzieję, że Wan i Shrek wrócą do domu. U starego szamana w końcu się nie pojawili. Wprawdzie sam Dobrynin spóźnił się o dobę – ale po tym, że w domu wszystko pozostało tak samo jak tamtego ranka, kiedy Brygada go opuściła, i pokryło się już cienką warstewką kurzu, wywnioskował, że stalkerów tu nie było. Przeczekał trzy dni, tyle, ile mógł, ile wytrzymały mu nerwy, a potem odszedł, uzupełniwszy zapasy w spiżarni staruszka. Miał nadzieję, że zgodnie z jego rozkazem przyjaciele uciekli wcześniej i że mimo wszystko znajdzie ich w rodzinnym mieście... W noc jego powrotu wiele skryła ciemność, ale światło dnia pokazało teraz to piekło, przez które musieli przejść obrońcy w ostatnich godzinach swojego życia. Rozpruwali Schron przy użyciu ciężkiej broni. Wyłomy w ścianach, rozłupane na pół betonowe bloki, z których częściowo składał się budynek, zerwany drut kolczasty, rozbite reflektory, krzywe pręty zbrojeniowe sterczące na różne strony niczym palce zesztywniałego trupa, wywalone ramy okienne, przekrzywione wiatraki z ponuro obracającymi się na wietrze i skrzypiącymi łopatami... W północne skrzydło walili widocznie długo i porządnie – właśnie w nim mieściło się wejście do piwnic. Cała szczytowa ściana runęła, bezwstydnie odsłaniając wnętrzności budynku. Widać było wartownię z piecykiem kozą, która latem zwykle stała pusta, ale gdzie zimą podczas dyżuru często wpadali ogrzać się i wypić filiżankę herbaty... Obok był pokój lekarza i dowódcy warty z potężnym sejfem – pamiętał, jak Aryjczyk i spółka przywlekli go z budynku administracji elewatora zbożowego, tracąc na ten krótki odcinek prawie pół dnia. Narożne pomieszczenia z gniazdami cekaemów były zniszczone – walili prosto w nie ogniem obezwładniającym. Jedna z maszynek walała się na potłuczonych cegłach – zgnieciona, powyginana – a obok niej leżało znajdujące się w takim samym stanie ciało we wzdętym od gnilnych gazów skafandrze. Plac był usiany śmieciami pływającymi w kałużach, moknącymi samotnie na deszczu, kawałkami cegieł, desek, łupkowych dachówek, odłamkami, strzępami szmat... I kości. Dużo kości. Były różnych rozmiarów i trafiały się nawet zupełnie małe – Bractwo nie oszczędziło nikogo. Pod wschodnią ścianą, na której wyraźnie widać było ślady wielkokalibrowej broni, leżały w stosach – było to chyba miejsce rozstrzeliwania jeńców. Dobrynin rozkleił po całym budynku dworca dwadzieścia notek z tym samym tekstem i z ciężkim sercem powlókł się z powrotem. Do wieczora wściekłość minęła. Siedział przy oknie, spoglądając na kłębiącą się nad miastem ciężką mgłę, na chluszczące strugi deszczu, na wiatr miotający w okna wodny pył – i to uczucie stopniowo topniało, ustępując miejsca jakiejś mrocznej satysfakcji i nieugiętej pewności. Wiedział, że na pewno wróci. Nie miał nadziei, nie wierzył – wiedział. Delektował się tym, zdając sobie sprawę, że wcześniej czy później nadejdzie i jego godzina. Niech na razie pożyją. Niech zdadzą sobie z tego sprawę. Niech pułkownik

opowie Pająkowi, do czego jest zdolny ten, kogo zdradził. On jest najlepszy! I to zasługa pułkownika – nieustannie wbijał tę prawdę do głów swoim wychowankom i zmusił ich, żeby uwierzyli w siebie. Jest tylko jeden – ale jeden żołnierz to też żołnierz. Wybadać okolicę, ścieżki, drogi, przygotować trasy odwrotu, pułapki, zasadzki, rozpętać wojnę partyzancką, urządzić Bractwu ludobójstwo, odstrzeliwując jednego po drugim, wszystkich wychodzących za obręb bazy. Był do tego zdolny. Pułkownik nauczył swoich wychowanków wszystkich arkanów wilczej taktyki. Zaatakuj, wycofaj się i znów potajemnie podejdź, by uderzyć jeszcze raz. Jedna mobilna jednostka bojowa może wiele, szczególnie jeśli jest bardzo dobrze przygotowana, uzbrojona i owładnięta żądzą zemsty. Ta pewność była z nim przez cały kolejny dzień. Daniła znów poszedł do Schronu, ale znów nie zdecydował się wejść do środka, chociaż rozumiał, że to tylko kwestia czasu. Na przechowywanych w kryjówce zapasach długo nie pociągnie. Tuszonki zostało mu na dwa tygodnie oszczędnego jedzenia, wody jeszcze mniej. W mieszkaniu stał wielki zbiornik na trzysta litrów, ale wody było w nim mało – nie zatroszczyli się o napełnienie go, zanim wyruszyli. Nie to im było w głowie. Na dnie zostało jakieś dwadzieścia litrów, które właśnie się kończyły. Potrzebne były wkłady do filtrów i tlen do wentylacji, choćby miesięczny zapas prowiantu, amunicja, ciepłe ubranie, filtry do maski przeciwgazowej... i jeszcze dużo rzeczy! Wciąż miał nadzieję, że magazynów Schronu nie wymietli do czysta. Zdawał sobie sprawę z tego, że wcześniej czy później będzie musiał zejść do środka, a im wcześniej, tym lepiej, ale jakby jakiś wewnętrzny mur, a jeszcze bardziej dziecięce sny nie dawały mu zrobić ani kroku za próg. Do wieczora pewność stopniowo przeszła w nowy stan – zaczął się bać. Bać się, że nie zdąży. Wiele może się zdarzyć przez ten czas, kiedy będzie się przygotowywał, a przecież przygotowania musiały być gruntowne. Życia nie zaplanujesz. W jakiejś potyczce podczas kolejnego rajdu może zginąć major. Albo zdrajca Rodionow zdechnie przedwcześnie, unikając sprawiedliwej kary. No i sam Pająk! Musi być już stary – ile jeszcze pociągnie? A chciałoby się zedrzeć z tych trzech skórę osobiście... Oczywiście Dobrynin nie zamierzał się przygotowywać przez kilka lat – ale i takiej wersji nie można wykluczyć. Ostatecznie Bractwo może po prostu zwinąć się i przenieść do innej bazy! Rzecz jasna nie ze strachu przed jego zemstą – przeciwnik jest silny, co mu tam jakiś niedobitek – ale z jakiegoś innego powodu. I co wtedy? Gdzie szukać? Pełzać po całym kontynencie, węszyć ślady? Na to można stracić życie i nie osiągnąć celu... Na fali tego lęku zaczął się gorączkowo przygotowywać. Jeszcze raz wyczyścił broń i magazynki, naostrzył noże i saperkę, umył kombinezon, zacerował i spakował plecak, rozłożył najpotrzebniejsze przedmioty po kieszeniach kamizelki i w ładownicach przy pasie, napełnił bukłak wodą, przeprowadził inwentaryzację apteczki... Długo siedział nad mapą, świecąc sobie lampką olejową i wytyczając marszrutę. Nie miał na razie precyzyjnego planu, jednak Dobrynin coraz bardziej skłaniał się ku wyprawie do Penzy. Nadzieja była mglista, ale... A nuż znajdzie się tam ktoś, kto zdoła mu pomóc w jego niełatwym zadaniu? Przy tym wybór ten był niezwykle wątpliwy, ale innego po prostu nie miał. Jeszcze bardziej nie dawała mu spokoju zagadka zadana przez Bajarza – Daniła bardzo chciał się czegoś dowiedzieć o Zoologu. Może to rzeczywiście brat albo jakiś inny krewny... Licho wie! Ale to wszystko było wczoraj. A dziś od samego rana deszcz rozpadał się z nową siłą i Daniła, wiedząc, że koniecznie trzeba ruszać w drogę, został jednak w domu. Wyprosił sam u siebie jeszcze jeden dzień, postanawiając, że cokolwiek się stanie, wejdzie dziś do Schronu. Spłacić ostatni dług. Pożegnać się. Ulewa osłabła, zamieniając się w drobną mżawkę. Przez wyrwy między chmurami wyjrzało wiszące w zenicie słońce. Daniła ziewnął i przeciągnął się, po czym podniósł się ciężko z krzywego mebla przypominającego taboret, który sklecił kiedyś Saszka. Toczący się kamień mchem nie obrasta. Nieważne, ile będzie siedział, niczego sensownego to nie przyniesie. W zapasie ma tylko dzisiejszy dzień, z którego i tak została jedynie połowa. Jutro ruszy w drogę i resztę czasu musi spożytkować maksymalnie produktywnie. Półgodziny później z ciemnej dziury klatki schodowej wypadło lśniące czernią, niewiarygodnie

pieczyste, bryłowate monstrum o wzroście dwóch metrów. Ni mniej, ni więcej, tylko potężne diablisko wynurzyło się z mroku podziemi... Potwór postał przez chwilę przed wejściem, obserwując okolicę, i nagle, zerwawszy się z miejsca i nabierając prędkości, pomknął w stronę zburzonego mostu. Na ciele wiły mu się grube węzły potężnych mięśni, nadając stworowi podobieństwo do naładowanego sterydami pakera u szczytu kariery; podeszwy butów przypominające rozdwojone kopyta twardo biły w ziemię, ryjąc miękki po deszczach czarnoziem i pozostawiając w nim ogromne owalne ślady... Wrażenie psuła tylko maska przeciwgazowa – choć odpowiednia przegródka tornistra była wypchana filtrami po brzegi, Dobrynin mimo wszystko je oszczędzał, zakładając hełm tylko w krytycznych przypadkach. Ten miał niewielkie rozmiary, był odrobinę większy od głowy i świetnie mieścił się w tej części tornistra, gdzie wcześniej znajdowała się butla aparatu oddechowego o obiegu zamkniętym. Tak czy inaczej, bez zasilania system jest bezużyteczny– więc po co marnować przydatne miejsce? Przez te dwa miesiące Daniła przyzwyczaił się do swojego wojennego trofeum. Kombinezon dawał dziwne poczucie bezpieczeństwa, i to absolutnie nie bez powodu! Trójwarstwowy demron, w którym można plunąć na obecne promieniowanie, prawie nie biorąc go w rachubę, pancerz szóstej klasy, przyrost siły – Dobrynin czuł się chodzącą fortecą, rodzajem rycerza nie do pokonania w swojej zbroi dla zwykłego piechura. Oczywiście i tu były słabe punkty – spojenia pancerza, elastyczna tkanina w pachwinie i pod pachami, szyja, łokcie, kolana, częściowo głowa, ale ich powierzchnia była zbyt mała w porównaniu z resztą opancerzenia. I Daniła już przekonał się, jak doskonały był unikom. Nieraz udało mu się sprawdzić go w walce – kombinezon zniósł wszystkie próby. A przecież na początku obawiał się całkowicie mu zaufać. Weźmy choćby potyczkę, w której przyszło mu zetrzeć się z przeciwnikiem oko w oko. Chociaż czy można to nazwać potyczką... Któregoś razu wieczorem, wszedłszy w poszukiwaniu noclegu do zburzonego domu samotnie stojącego przy trakcie, natknął się na zasadzkę urządzoną przez jakichś łotrzyków. Droga była przetarta, sądząc ze śladów pozostawionych na gliniastej ziemi, ostatnia karawana przejechała tędy jakiś tydzień temu – i bandyci widocznie czekali na następną. Widząc olbrzymią czarną istotę, która z trudem przecisnęła się przez wejście frontowe, figlarze zapomnieli o bożym świecie i co sił w nogach dali drapaka przez tylne drzwi. Ostatni jednak – który widocznie uważał się za bohatera, a może był po prostu kompletnym idiotą – zdążył mimo wszystko wypalić z kałacha do strasznej czarnej postaci. Seria przeszła mu przez pierś i trzy kule znalazły swój cel – jednak nie wyrządziły szkody. Dobrynin poczuł tylko lekkie uderzenia – „ciekły pancerz" i warstwa amortyzacyjna sprawiły się na medal, kompensując energię kinetyczną i rozprowadzając ją po całej powierzchni napierśnika. Bystrzak dostał w odpowiedzi ładunkiem śrutu w prawy bok, a potem długo umierał pod drzwiami, wypełniając okolicę jękami, głośnymi przekleństwami i wzywaniem kumpli na pomoc. Dobrynin zaś obejrzał kombinezon i znalazł tylko drobne rysy na powierzchni napierśnika. Już z daleka, mijając pamiętny hotel, w którym mieli naradę przed uprowadzeniem czołgu, zauważył, że przy moście uwija się niewielka rodzina wyrodków. Zwolnił, kliknął zatrzaskiem trzypunktowego paska, przyciągając strzelbę do piersi i zmieniając jej położenie na marszowe, wyciągnął z ładownicy lornetkę. Cztery osobniki – stary, siwy, cały pokryty szramami patriarcha, dwie samice i jeszcze zupełnie małe młode o wzroście nie większym niż metr. Wyrodki grzebały w stercie odpadków i po przyjrzeniu się Daniła doszedł do wniosku, że śmieci zostawili stacjonujący tu na początku lata żołnierze z pociągu pancernego. Inaczej skąd by się wzięły? Wyrodki w zasadzie nie były groźne – zauważył je z daleka, można je było odstrzelić nawet teraz. Ale naboje... Pięć pudełek po dziesięć plus pudełko „szerszeni", które dał mu major – i to wszystko. A przed nim daleka droga i nie wiadomo jeszcze, co mu się przydarzy. Niech sobie grzebią... Dobrynin poprawił pasek wiszącego mu na plecach karabinu, wsunął lornetkę z powrotem do ładownicy i skręcił w lewo, przedostał się przez zarośla oddzielające go od nasypu kolejowego i wyszedł na tory. Wyrwa robiła wrażenie. Od tamtej nocy jeszcze tu nie był– jakoś się wszystko zakręciło, zawirowało... Najpierw wojowali, potem się godzili, a chwilę później zbierali się do wyprawy... Ale pamiętał, jak Panikarz mówił, że lej po wybuchu wyszedł spory, i Dobrynin mógł się teraz przekonać, że istotnie tak było. Solidny kawałek nasypu po prostu zniknął, jakby nigdy nie istniał; eksplozja rozwaliła go, zostawiając

ogromny dół. Jakiej trzeba siły, żeby wyrzucić w powietrze taką masę ziemi?! Daniła uśmiechnął się – Bumbum znał się na swojej robocie i dowodził tego z godną pozazdroszczenia regularnością. A jednak chociaż część nasypu była zniszczona, nawet na pierwszy rzut oka było widać, że nad linią kolejową ktoś porządnie popracował. Wszystkie powykręcane i porozrywane szyny, wielkie kawały betonowych podkładów były starannie odcięte i ułożone z boku, torowisko oczyszczone z odłamków, prawie do samego leja z obu stron doprowadzono nowe tory. Próbowali je odbudować? Nie ma nawet co zgadywać – to robota Bractwa, nikt inny nie mógł tego zrobić. Próbowali zreperować tory, ale coś im nie wyszło? Wychodzi na to, że nie mają teraz przejazdu w stronę Penzy... Dobrynin postał trochę na krawędzi leja, który z powodu deszczu zamienił się w wypełnioną wodą pułapkę o niebezpiecznie obsuwających się ściankach, przez chwilę napawał się skutkiem ubocznym operacji dywersyjnej i pomaszerował dalej. Mijając zonę, wciąż zerkał na pas drzew. Lasek, który oddzielał ją od torów kolejowych, rozrósł się – choć wcześniej, jak mówili, były tu trzy krzaki na krzyż – i skutecznie skrywał ją teraz przed wzrokiem wścibskiego obserwatora. Daniła zawsze był ciekaw, co tam jest, ale powstrzymywał go strach. Ta pierwsza wyprawa... Zniknęli w końcu z własnych kwater. Jak, dokąd, dlaczego – nikt tego nie wiedział. Jakby rozpłynęli się w powietrzu... A może rzeczywiście tak było, kto to wie. Ich segmenty były zamknięte od środka, innego wyjścia po prostu nie było – ani okien, ani drzwi, przez wentylację też nie dało się przeleźć– zmieściłoby się w niej co najwyżej małe dziecko... Kiedy je otworzyli, w środku było czysto i porządnie, żadnych śladów walki... Ludzie zniknęli, jakby nigdy nie istnieli... Jego rozmyślania przerwało nagle przeciągłe, tęskne wycie z oddali, a potem złowieszczy chichot, od którego mróz przeszedł mu po plecach, od kości ogonowej do karku. Daniła szarpnął już za kolbę strzelby, ale wtedy ustalił, skąd dobiegł dźwięk, i z trudem się uśmiechnął – Sazań– gora kolejny raz przypominała o sobie. W dzień to wycie brzmiało jakoś... nie na miejscu. Co innego nocą. Właśnie wtedy wystraszył się Warga... W okolicy Schronu tego nie słychać, a po Początku odwiedzał to miejsce najwyżej raz czy dwa. To też zagadka... Przez cały ten czas, kiedy stalkerzy na nowo oswajali miasto, nikomu nie udało się dostać na Sazań– gorę. Najpierw natykali się na ciąg lokalek, promieniowanie aż parzyło – ponad tysiąc rentgenów, a potem, jakieś pięć lat później, kiedy można już było spróbować przedostać się w demronie, nie puszczał ich ten śmiech. Demronów jest mało, a chichot był straszny, nie bardzo mieli chęć zapuszczać się tam w małej Źródło, ostoję komarów, udało mu się minąć bez problemów – owady spłoszył nużący drobny deszcz, który tymczasem znów się rozpadał. Za to jak zwykle trzeba było obejść podstację elektryczną. Wyrodki ignorowały taką przykrą drobnostkę jak lejąca się z nieba woda i Daniła obserwował przez lornetkę, jak mutanty, nawet w czasie deszczu, niczym makaki wciąż łażą po kratownicach słupów wysokiego napięcia, skaczą po rdzewiejących transformatorach, huśtają się na girlandach izolatorów albo filtrach wysokich częstotliwości. Urządzenia przez dwadzieścia lat porządnie zgniły i zardzewiały i bywało, że któraś z części nie wytrzymywała dodatkowego ciężaru i urywała się – Dobrynin kilka razy widział to na własne oczy. Wtedy wyrodek leciał ze skrzekiem w dół – a tam już zależnie od szczęścia. Co prawda, pojawiał się tu taki czynnik jak niewiarygodna żywotność mutantów. Te wypadki, których był świadkiem, kończyły się szczęśliwie. Ale na przykład German opowiadał, jak na jego oczach jednego z wyrodków dosłownie rozpłaszczyła na ziemi waląca się porcelanowa kolumienka wyłącznika wysokiego napięcia, a drugi zaplątał się w przewodach i trafiwszy szyją w pętlę, sam się udusił. Jednak te nieszczęśliwe wypadki przy pracy wcale nie uczyły wyrodków – wciąż równie wesoło dokazywały wśród grożących katastrofą instalacji. I nic dziwnego – pod względem rozwoju intelektualnego te mutanty stały niewiele wyżej od małpy. Zatoczył duży łuk, idąc przez las, i wyszedł na nasyp przy północnym skraju zakładu budowy maszyn. Rozejrzał się – czysto. Dookoła cicho, spokojnie, nigdzie nie widać żadnego żywego organizmu... No i dobrze – nie warto wzbudzać zbędnego hałasu. Zwierzyna bardzo szybko reagowała na każdy dźwięk i przybiegała do jego źródła z godną pozazdroszczenia prędkością.

Przemieszczając się jak terminator, kosząc wszystko, co się rusza, na swojej drodze, można było bardzo szybko wpaść na coś, co stanęłoby kością w gardle. Przed kuropatem nie uciekniesz, co najwyżej trafi się na drodze coś solidnego, na co szybko można się wdrapać. Inaczej śmierć. Opustoszały budynek dworca, gdzie leżało sporo jedzenia, przyciągał zwierzęta z całej okolicy. Zaraz po szturmie bez żadnych wątpliwości była tu niebywałych rozmiarów krwawa uczta – świadczyły o tym leżące dookoła obgryzione do czysta kości. I chociaż czas obfitości już minął, mutanty wciąż jeszcze odwiedzały to miejsce, dojadając to, czego nie pożarły... Tak jak teraz. Już podchodząc, Dobrynin zauważył dużą sforę psów liczącą jakieś dwadzieścia osobników, kręcącą się przy drzwiach prowadzących na perony. Stado gryzło się między sobą. Dojrzałe basiory przyciskały uszy do głowy, szczerzyły zębate pyski i groźnie warczały, odszczekiwały się młode jednoroczniaki, ujadały suki, głośno jazgotały szczeniaki... Sfora wyciągnęła na zewnątrz trzy ciała w skafandrach i samce kłóciły się teraz o to, który jako pierwszy wbije kły w rozkładające się i właśnie dlatego takie pociągające i aromatyczne mięso. Daniła skrzywił się. Pierwszego dnia miał jeszcze myśl, by ściągnąć wszystkie ciała do środka i zamurować wejścia, tworząc zbiorową mogiłę, ale kiedy tylko zobaczył plac przed dworcem w świetle dnia, zrezygnował ze swoich zamiarów. Kości było tu więcej niż chrustu w lesie i trzeba było zbyt wiele czasu na to, by zebrać wszystko. Poza tym czy to miało sens? Ale nie można też było tak po prostu darować psom tej uczty. Podkradł się bliżej, przysiadł za betonową głowicą szybu wentylacyjnego i wyciągnął dwie F– ki. Walić to, trochę pohałasujemy. Kiedy one się wreszcie nażrą i spłyną – a wejść do środka musiał jak najszybciej. Dozymetr wskazywał trzecią po południu, jesienią wcześnie robi się ciemno, a wałęsanie się po nocnym mieście w pojedynkę nie było dobrym pomysłem. A przecież nie wiadomo jeszcze, ile czasu będzie się grzebał w środku... Wyrwał obie zawleczki naraz i rzucił jeden granat za drugim prosto w środek stada. Pierwszy trafił w głowę jednego szczeniaka, ten szczeknął z urazą i podniósł łeb, rozglądając się w poszukiwaniu sprawcy. Drugi poturlałsię i zatrzymał pod brzuchem dorosłego, okazałego, wyliniałego patriarchy. Pies trącił go nosem, obwąchując nieznajomy przedmiot, wyszczerzył zęby, czując nienawistny zapach człowieka... Granaty uderzyły synchronicznie. Promień całkowitego rażenia wynosił pięć, siedem metrów. Kręcącą się w miejscu sforę podrzuciło od wewnątrz, jakby spod ziemi przebił się nie wiedzieć jakim sposobem powstały tu gejzer. Odłamki trysnęły na wszystkie strony, rozszarpując psy rozpalonymi stalowymi żądłami, przebijając po dwa, trzy osobniki naraz, tnąc wyliniałe ciała i urywając kończyny. Dobrynin podniósł strzelbę, biorąc na cel te, które miały nieszczęście pozostać przy życiu. Było ich troje – dojrzały szary basior i dwa młode. Wystrzał – pełznący na samych przednich łapach i wlekący za sobą siną kiść wnętrzności pies padł na bok. Drugi – i skowyczącego szczeniaka, który z głupoty biegł tam, gdzie skrył się człowiek, obróciło w powietrzu, zwalając go na ziemię jak zakrwawioną szmatę. Trzeci – i śrut trafił w bok drugie szczenię, rzucając je wprost na ciała tych, którzy mieli stać się jego pożywieniem. Dobrynin, siedząc za słupem, krzywo się uśmiechnął, przypominając sobie nagle, jak podczas pierwszego zbiorowego wyjścia nie mógł się zmusić, by strzelać do młodych wyrodków podczas oczyszczania miasta. Ile czasu minęło od tamtej pory? Trzy lata? Cztery? Pięć? A zdaje się, że co najmniej dziesięć. Pułkownik mówił, że na wojnie rok liczy się za trzy. Czyli nie mniej niż dwanaście albo i całe piętnaście. Już wtedy Daniła nie czuł w sobie niemal nic z dziecka, a teraz tym bardziej. Zdrewniała mu dusza. Nawet nie zdrewniała – skamieniała. Podniósł się, rozglądając się wokół i doładowując podlufowy magazynek Fabarma. Drobna mżawka, osiadając na zakrwawionych ciałach, ciekła już cienkimi strużkami do najbliższej kałuży, zabarwiając wodę na czerwonobrunatno. Nadstawił uszu – na razie chyba cicho. Dobra, ma jakieś dziesięć minut, zdąży, zanim zbiegną się darmozjady. Omijając śmieci i przestępując przez szkielety, ruszył w stronę wejścia. Krok, drugi, trzeci... I nagle... jakby jakiś nieuchwytny cień mignął w ciemnej wyrwie okna. Południowe skrzydło, pierwsze piętro... Dobrynin natychmiast zamarł, czujnie wpatrując się w ruiny i czując się na otwartej przestrzeni jak karaluch pod uniesionym do ciosu kapciem. Przesunął się trochę w lewo, ukląkł na jedno kolano, kryjąc się za wielkim kawałem betonowej płyty.

Szczęknął zatrzaskiem paska, znów przesuwając strzelbę w położenie bojowe. Odległość niewielka, ledwie trzydzieści metrów, zresztą widział to kątem oka... Wydawało mu się czy nie? Siedział jakieś pięć minut, przyglądając się każdej dziurze, każdej szparze, okno za oknem. Sytuacja nie do pozazdroszczenia. Jest na odkrytej przestrzeni, a przeciwnik– jeśli oczywiście istnieje – kryje się przed nim. Jest sam, a ich może być kilku. Do tego mogą zajść go od tyłu. Zaczają się za nasypem i uderzą. A kto wie, może w głębi pokoju siedzi snajper i celuje... Daniła skulił się, wprost fizycznie czując kropkę celownika na czole. Aż go zaswędziało! A niech to... Zgiął się wpół, kryjąc się cały za płytą, wyciągnął z tornistra hełm, ściągnął maskę przeciwgazową i założył go na głowę. Klipsy kliknęły, wchodząc w rowki. Teraz hełm ważył niewiele, jakieś półtora, dwa kilogramy – ale tak było, odkąd Dobrynin na jednym z wieczornych popasów wyrwał w cholerę dwa przypominające podłużne beczułki akumulatory ze swoich gniazd w jego tylnej części. I tak się nie przydadzą. Każdy z nich ważył po dwa kilo i dodatkowe obciążenie sprawiało duże niewygody. Głowa zdawała się wieżą czołgu – niezgrabna, ociężała... Zanim ją obrócisz – tak niespiesznie, poważnie, z godnością – minie cała wieczność. Chociaż jest całkiem możliwe, że w trybie zasilania tak to nie wyglądało – niestety nie miał możliwości tego sprawdzić. Trzeba było się na coś zdecydować. Daniła rozejrzał się na boki – ech, nie ma Sańki, on by go osłonił! – i wysunął się zza płyty, obrzucając wzrokiem zburzony budynek. Pusto... Uśmiechnął się do siebie – chyba naprawdę było czysto... a on panikuje. Podniósł się ostrożnie, w każdej chwili oczekując wystrzału i czując w środku nieprzyjemny chłodek, gdzieś w rejonie miednicy... jednak dookoła panowała wciąż ta sama cisza przerywana tylko szumem kropel na resztkach asfaltu. Dobrynin chrząknął z irytacji na samego siebie, ujął wygodniej strzelbę i ruszył w stronę wejścia. Zdawał sobie sprawę, że trudno mu będzie wejść do środka, ale nawet sobie nie wyobrażał, jak bardzo. Wszystko tu znał od najwcześniejszego dzieciństwa, wszystko, do ostatniej deseczki, do ostatniej szczelinki, do ostatniej cegiełki. To był jego dom i wciąż pamiętał go jako to miejsce, w którym na niego czekali, gdzie było ciepło i przytulnie, gdzie na jakiś czas można zapomnieć o pełnej niebezpieczeństw powierzchni, rozluźnić się, wziąć głębszy oddech, odpocząć. I tym straszniejsza była przemiana, jaka dotknęła Schron. Stojąc na progu i rozglądając się dookoła, Daniła wciąż w żaden sposób nie mógł przełknąć gorącej wilgotnej guli, która tkwiła mu w gardle. Bractwo nie trudziło się grzebaniem zabitych – zresztą, szczerze mówiąc, głupio byłoby tego oczekiwać – i dlatego prawdopodobnie wszystko wyglądało tu dokładnie tak jak w dniu szturmu. Na nieuginających się nogach, sztywny jak kołek, wkroczył do środka. Myśli obracały mu się w głowie ciężko jak kamienie. Daniła czuł, że znów pogrąża się w tym dziwnym stanie, w którym znalazł się już w dniu szturmu kombinatu. Mózg, jakby rozumiejąc, że do obłędu tylko jeden krok, zaciągał zasłony, wpadając w stupor i stawiając obronne mury na drodze wzbierającej z głębin umysłu straszliwej nienawiści. Zmysły mu się przytępiły i tylko gdzieś głęboko w środku, gdzieś w samym centrum, czuł, jak kipi w nim, pękając od goryczy i bólu, jego dusza. Ciała leżały pokotem. Większość była już ogryziona do czysta, do białych szkieletów, ale na niektórych zachowały się jeszcze kawałki gnijącego mięsa i gumowe skrawki kombinezonów ochronnych. Najwięcej było ich przy głównym wejściu, umocnionym podwójnym wałem worków z piaskiem, grubym, solidnym, i tu rąbnęli chyba czymś ciężkim, co załatwiło od razu wszystkich obrońców. Wejście rozwalili nie do poznania, zamiast trzech szerokich otworów z dwuskrzydłowymi drzwiami ziała ogromna poszarpana dziura. Płyty posadzki stały na sztorc, zniknął daszek, blaszana skrzynia wentylacji kołysała się w przeciągu... Takie same dziury ziały w murach wszędzie. Było ich wiele – w najrozmaitszych rozmiarach tworzyły przedziwne wzory – i pozostało tylko się dziwić, jakim cudem wciąż trzyma się dach. Chociaż, o dziwo, kolumny pozostały całe i prawdopodobnie tylko dzięki nim dach jeszcze się nie zawalił. Daniła podniósł głowę – podwieszany sufit z żelaznych płyt, nad którym kryły się przewody i rury, miejscami obwisł, a w południowo– wschodnim narożniku, tam gdzie w dachu ziała ogromna wyrwa, przez którą do środka zaglądało szare niebo, cała jego sekcja runęła na ziemię, przygniatając jednocześnie dwóch żołnierzy. Bestiom nie udało się dobrać do ich ciał, obgryzły tylko sterczące spod rumowiska nogi do kolan.

Obok leżały rozszarpane na strzępy ochraniacze. Ciał było dużo, bardzo dużo; leżały w całej poczekalni i Dobrynin z początku jakoś apatycznie się zdziwił – skąd tylu obrońców? Jednak potem, kiedy się przyjrzał, zrozumiał, że większość leżących tu ludzi to kobiety i dzieci. Bo kto inny miałby bronić ich siedziby? Bractwo i pułkownik rozegrali to po mistrzowsku, dostatnim życiem wabiąc zdolnych do walki mieszkańców i pozbywając się ich ze Schronu. Chwiejąc się i opierając czasem ręką o ścianę, na uginających się nogach, Dobrynin zszedł po schodach do podziemi. Stał przez chwilę z zamkniętymi oczami, odsuwając od siebie widok, który zobaczył na górze. A jednak było mu teraz lżej. Lżej niż za pierwszym razem. Serce, przyjąwszy to, co się wydarzyło, pogodziło się z tym, pokrywając się jakby twardą skorupą, i wszystko, co zobaczył, nie powodowało już takiego bólu i nienawiści, jakich doświadczył tamtej nocy. Świadomość po prostu odnotowywała kolejny fakt – i mijała go, pozostawiając go w archiwach pamięci. Przedsionki były w tym samym stanie co frontowe wejście. Podłożyli tu chyba po prostu solidny kawał materiału wybuchowego. Zewnętrzną zaporę hermetyczną wyrwało z korzeniami, przepierzenia między przedsionkami zmięło jak tekturę, a wewnętrzne wrota wisiały, tylko cudem trzymając się na jednym dolnym zawiasie. Przestępując przez kawały betonu i ceglane kruszywo, Daniła przeszedł przez rozwalony przedsionek, spodziewając się, że na poziomie minus i zobaczy ten sam obrazek co na górze, ale z jakiegoś powodu było tu zupełnie inaczej. Praktycznie nie było zniszczeń, tylko wystrzępione ślady od odłamków granatów i odpryski po seriach z automatów na ścianach. Martwe ciała w różnym stopniu rozkładu trafiały się i tutaj, ale było ich znacznie mniej. Wszystkie magazyny nieżywnościowe znajdowały się na poziomie pierwszym. Dobrynin skręcił od wejścia w prawo i oświetlając drogę latarką, czujnie się rozglądał, z rzadka przystając, by wsłuchać się w martwą ciszę. Przeszedł przez pomieszczenie wydawania sprzętu, zawalone zwykle najrozmaitszymi manelami, teraz opustoszałe, i znalazł się w długim korytarzu z mnóstwem drzwi po obu stronach. To było już królestwo Pluszkina i Skrzyneczki, gdzie dopuszczano tylko wybrańców, i Daniła był tu pierwszy raz w życiu. Chodzące wśród mieszkańców wieści nie kłamały – składy Schronu naprawdę okazały się niemałe. Korytarz z pokojami ciągnął się przez ponad trzysta metrów. Pomieszczeń było nie mniej niż sto. Były wśród nich niewielkie, ale i takie rozmiarów porządnego hangaru. Pluszkin chwalił się zwykle, że utrzymuje w swoim gospodarstwie idealny porządek, jednak teraz trudno było w te słowa uwierzyć. Panował tu straszny bajzel. Porwane tekturowe pudła, folia, papier pakowy, deski i po prostu rozprute i wypatroszone drewniane skrzynki – wszystko walało się na ziemi w nieładzie, ale wśród tych śmieci trafiały się cenne rzeczy. Już w pierwszym magazynie, przetrząsnąwszy górę opakowań wznoszącą się pośrodku pomieszczenia, Daniła natknął się na całą skrzynkę filtrów do masek przeciwgazowych, a pod przeciwległą ścianą znalazł trzy skrzynki wkładów filtrujących do wody. W drugim, nieomal przy samym wejściu, leżało kilka par walonek i cała paka kurtek wojskowych, a w trzecim pęk czarnych gumowych wojskowych kapci rozmiaru 43. Daniła zaryglował siatkowe drzwi pomieszczenia wydawania sprzętu, przy pierwszym magazynie zrzucił na podłogę swój ekwipunek, żeby nie przeszkadzał, zamocował sobie latarkę przy hełmie i zabrał się do pracy. Już pierwszy skarbiec przyniósł mu tyle, że zwyczajnie nie zdołałby tego unieść. Po skrupulatnym przeszukaniu każdego metra kwadratowego i przetrząśnięciu walających się na ziemi śmieci i przejrzeniu regałów Dobrynin zebrał u progu imponującą stertę niezbędnych w jego położeniu rzeczy. Do skrzynki z filtrami doszły jeszcze dwie, wkładów znalazło się aż cztery całe pudła plus jedno otwarte i na wpół opróżnione, a pod dolną półką w dalszym kącie odkrył trzy duże butle z tlenem do instalacji wzbogacającej powietrze w schronie. Przydatne znaleziska nieco poprawiły mu nastrój, wyrywając go z beznadziei i przygnębienia. Jeśli dalej tak pójdzie, to będzie mógł zaopatrzyć się na całkiem długi okres. Nie, nie zamierzał żyć w mieście – ale wszystko to, kiedy doczeka się pierwszej karawany handlowej, będzie mógł korzystnie sprzedać, zapewniając sobie dostateczne środki, żeby prowadzić wojnę. Albo kupić bilet na południe. Do bazy Bractwa.

Dalsze poszukiwania były jeszcze efektywniejsze. Po przetrząśnięciu trzech magazynów z prawej strony korytarza Daniła zdał sobie sprawę, że wkrótce zbierze tyle, że nie będzie w stanie nie tylko przenieść do swojej kryjówki, ale i pomieścić w niej całego tego dobra. Znaleziska wyciągał do pomieszczenia wydawania sprzętu i rozkładał na stojących tu szkolnych ławkach, tak że po jakimś czasie pokój był zawalony rzeczami. W jego sytuacji nie wypadało wybrzydzać, teraz przyda się wszystko, każdy drobiazg – a nazwanie drobiazgiem tego, co leżało przed nim na ławkach, nie przechodziło mu nawet przez gardło. Małej społeczności starczyłoby tych dóbr na rok, dwa dostatniej egzystencji. Dobrynin gubił się w domysłach. Każda znaleziona w magazynach rzecz była w warunkach dzisiejszego świata konieczna do życia. Powstawało wrażenie, że składy były grabione w pośpiechu i właśnie dlatego przegapiono wiele cennych rzeczy. A może po prostu ich nie zauważyli albo machnęli na nie ręką, postanawiając nie tracić czasu na drobnicę, którą w gruncie rzeczy były dla Bractwa leżące tu skarby. Jednym, co wymietli do czysta, był skład z bronią i amunicją. Znajdował się na samym końcu korytarza i Dobrynin rozpoznał go po wytłuszczonym napisie „Rusznikarnia" na drzwiach. Regały były dziewiczo czyste i zaczął się już na nich zbierać kurz. Przeszedł się po pomieszczeniu, świecąc latarką i domyślając się już, że nie znajdzie tu niczego użytecznego, po czym westchnął i wyszedł na zewnątrz. Pozostała jeszcze nadzieja, że można się zaopatrzyć u wojskowych, lecz nadzieja ta była złudna. Po tym jak wyczyścili skład Schronu, Dobrynin domyślał się, że nie ma co liczyć na magazyny jednostki wojskowej. Uznawszy, że na pierwszy raz wystarczy, rozpiął plecak i zaczął ładować do niego rzeczy przeznaczone do pierwszego transportu do kryjówki. Filtry do wentylacji – obowiązkowo, stare za chwilę trzeba będzie zmieniać... Do masek przeciwgazowych – to samo... Walonki – pójdą na przybitki, trzeba samemu przygotować naboje do strzelby, bardzo mało ich zostało... W tym samym celu wziął też stary rozwalony i wyschnięty akumulator – ołów na śrut. Parę kurtek – noce zaczęły się robić zimne, a drwa mają to do siebie, że kończą się w najbardziej nieodpowiednim momencie... Skarpety, kalesony, podkoszulki – prawie wszystko to rozleciało się w trzecim tygodniu drogi powrotnej... Z tyłu coś nagle skrzypnęło, ale Daniła, pochłonięty pakowaniem gratów, nie od razu zwrócił na to uwagę, dotarło to do niego dopiero po kilku chwilach. Obrócił się, wyciągając nóż z pochwy na przedramieniu i wymyślając samemu sobie od najgorszych za to, że zostawił broń i ekwipunek poza zasięgiem... Do pomieszczenia, trzymając go na celownikach, wchodziło trzech ludzi. Dwaj, kiedy tylko zdali sobie sprawę, że zostali zauważeni, od razu włączyli podlufowe latarki, a trzeci zrobił krok w bok i pozostał w cieniu. Kamizelki kuloodporne Korund– BM, maski PMK, demrony – Daniła już na pierwszy rzut oka wiedział, że to właśnie oni, ci, którzy zniszczyli jego dom. Żołnierze Bractwa. Chowając rękę z nożem za plecami, pochylił się, uginając nogi, gotowy błyskawicznie zareagować na każdy ruch, czując, jak zaczynają drgać mu ręce, a pierś rozpiera mu sącząca się do krwi adrenalina. W jednej chwili przez jego głowę przemknęło mnóstwo domysłów. Co oni tu robią? Kto to, ochrona? A więc major postanowił jednak utworzyć tu bazę? Czy przyszli po niego? Hasan słusznie kalkulował – gdzie indziej miałby się pojawić zbiegły stalker, jeśli nie u siebie w domu! Ilu ich jest? Tylko ci tutaj? Czy na górze czeka ich więcej? Jaki mają rozkaz? Zabijać czy brać żywcem?... Zresztą odpowiedź na ostatnie pytanie znalazła się od razu. – Nóż na ziemię! Ręce przed sobą, połóż je na stół! – Machnięciu automatu towarzyszył głuchy głos. Dobrynin, starając się dojrzeć ich położenie przez fotochromowe szkła hełmu, które momentalnie zmieniły stopień przezroczystości, tylko się uśmiechnął. Nie zamierzał opuszczać rąk, nie z takim typem mieli do czynienia. Unikom miał spore możliwości i dlatego jego szanse były całkiem duże. Można i pójść na ostre – oby tylko nie złapać kuli w połączenie płyt pancerza... – Słyszysz?! Jakiś tępy jesteś? Chlasnę cię zaraz w łeb, to od razu dotrze! Daniła zrobił krok naprzód, wkładając klingę do pochwy na przedramieniu. Pochylił się, pokazując, że ma zamiar zgodnie z rozkazem oprzeć się rękami o ławkę... i natychmiast chwycił ją od dołu i szarpnął do góry, posyłając ją w stronę nieprzyjaciela. Biurko mignęło w powietrzu i zbiło żołnierzy z nóg, padając na nich z góry, i Dobrynin natychmiast rzucił się do trzeciego, stojącego w półmroku z lewej strony. Ten chyba nawet nie brał pod uwagę takich szybkich ruchów – stał z opuszczonym automatem, grzebał

w rozłożonych na stole rzeczach, mamrotał coś... Nie zdążył zareagować na zmianę sytuacji – Daniła złapał za lufę kałacha, który dopiero obracał się w jego stronę, i wyrzucając nogę naprzód, wbił swój but– kopyto w trąbę maski przeciwgazowej. Tamten poleciał do tyłu, przekoziołkował przez stół i wyrżnął głową w ścianę. Po samym odgłosie uderzenia Dobrynin wiedział, że tymczasowo można o nim zapomnieć, więc nie tracąc ani sekundy, odwrócił się. Tamci dwaj, klnąc, już się podnosili. Automat jednego z nich przeleciał między prętami drzwi i leżał teraz pośrodku korytarza, lśniąc lekko w rozproszonym błękitnawym świetle. Drugi żołnierz zachował broń, ale padając na ziemię, zgubił magazynek. Właśnie od niego zaczął Daniła, pamiętając o naboju, który na pewno został w komorze. I pierwszy cios, z biegu, wymierzył w rękę z automatem. Kałach poleciał, zagrzechotał gdzieś pod ławkami w kącie, ginąc w ciemności. W odpowiedzi przeciwnik ruszył do przodu, chcąc złapać Dobrynina za nogę, ale nadział się na powitalny kruszący zęby kopniak kolanem w głowę, wylądował na ziemi na wznak, trzymając się za twarz i jęcząc z bólu. Daniła natychmiast dobił go lewą nogą, wysyłając przeciwnika w błogą ciemność i wychwyciwszy kątem oka rozmazany ruch z prawej strony, odsunął się do tyłu, uchylając się i powiększając dystans. W samą porę! Obok jego głowy, z szumem przecinając powietrze, mignęła saperka – ostatni z trójki, rycząc z wściekłości, rwał się do walki. Łopatką operował nieumiejętnie, jak siekierą, chwyciwszy ją obiema rękami za rękojeść bliżej końca i zadając ciosy z szerokim zamachem, tak że trajektorię ciosu można było od razu odgadnąć. Natomiast Daniła, którego percepcja, dzięki wyrzutowi adrenaliny, była teraz wyostrzona, przewidywał je od samego początku. Dał biedaszermierzowi jeszcze kilka razy machnąć swoim narzędziem okopowym, po czym złapał go przy zamachu i wysłał w krótki lot, waląc nasadą dłoni w podbródek. Cios w tę strefę, z wektorem w stronę czubka głowy, gwarantował utratę świadomości, niezawodnie oddziałując na narząd przedsionkowy. Przeciwnik zazgrzytał zębami, wypuścił saperkę i pofrunął na stojącą obok ławkę, przewracając ją ze wszystkimi leżącymi na niej manelami. Daniła natychmiast rzucił się w ślad za nim, zamierzając na wszelki wypadek go dobić, ale to nie było już potrzebne. Żołnierz leżał bez ruchu i po sprawdzeniu pulsu stalker upewnił się, że tamten znajduje się w głębokim omdleniu. Teraz trzeba było pilnie znaleźć cokolwiek na kształt sznura. Związać wszystkich trzech – a potem zadawać pytania. Daniła rozejrzał się na boki i natrafiwszy wzrokiem na skrzynki z filtrami przewiązane taśmą do pakowania, wyciągnął nóż i prędko zaczął ją odpruwać. Taśma trzeszczała, a on co rusz oglądał się na leżących w kątach żołnierzy, czy nie przychodzą do siebie przed czasem. Na tym właśnie został przyłapany. Ściągając taśmę z kolejnego pudła, Dobrynin nagle szóstym zmysłem odgadł, że znów nie jest sam. Odwrócił się – za kratą ledwie widoczny w niebieskawym półmroku, trzymając go na celowniku, stał czwarty. Wyposażenie to samo – kamizelka, maska z wypukłymi szybkami, demron... A jednak w tej postaci Daniła poczuł nagle coś znajomego... Zerknął na automat – i jakby ktoś oblał go zimną wodą! Żołnierz trzymał w dłoniach dobrze Danile znany angielski karabin szturmowy bullpup. – Nóż na ziemię. Ręce za głowę. Każdy zbędny ruch i strzelam. – Znajomy głos dobiegający zza maski przeciwgazowej potwierdził domysł Daniły. To był Panikarz. I wtedy, czując, jak w przypływie szalonej radości gwałtownie słabną mu nogi, Dobrynin podniósł ręce do hełmu, kliknął klipsami i ściągnął go z głowy.

2 | Niedobitki – Przyszli od razu po waszym odejściu. Nie minęły nawet trzy dni. Rano. Ledwie nowa warta objęła służbę, a po półgodzinie słyszymy huk od strony Mazanowki1... I po jakichś pięciu minutach podjeżdża pociąg... Najpierw pomyśleliśmy, że to wy wracacie. Potem patrzymy, jednak nie. Już pierwszy pociąg pancerny nie był mały, a ten to już w ogóle gigant! Wprawdzie czołg na platformie był tylko jeden, ale tiepłuszek i wagonów z działami dwa razy więcej. Dwie platformy inżynieryjne po obu końcach. I nie jeden spalinowóz, ale cztery, po dwa z obu stron. Tak więc była to poważna siła, nie myśl sobie... Hałas i krzyki, po tym jak Dobrynin opowiedział o wyprawie do rzekomego kombinatu Rosrezerwy i opisał jej smutny koniec, już przycichły i teraz mówił tylko Bateria i czasem wtrącał słówko Panikarz. Pozostali na razie milczeli. Słuchali. Siedzieli w tym samym klubie kulturystycznym Atlant, gdzie kiedyś Daniła zatrzymał się z kolegami na noc podczas ich pierwszego trzydniowego rajdu. Od tamtej pory gruntownie go przebudowali, tworząc coś w rodzaju punktu przeładunkowego – zrobili wentylację, przebili się przez ściany do innych piwnic, powiększając kryjówkę, zrobili zapasy – ale dla dziewiętnastu ludzi, którzy przetrwali masakrę, to i tak nie wystarczało. Podziemie było urządzane jako tymczasowe schronienie: człowiek odsapnie, spędzi noc i pójdzie dalej bez zatrzymywania się. A chłopcy mieszkali tu od samego początku. – ...Potem przyszedł do Schronu ich wysłannik. Powiedział, że przywieźli tu tych ludzi w ramach umowy. Żeby niby ochraniać naszą wspólnotę, zanim nie wrócą główne siły. Pułkownik, zdaje się, chciał ich z początku zakwaterować w Schronie, wysunął taką propozycję, ale German i Pluszkin opowiedzieli się przeciwko, podobnie jak większość mieszkańców. Jedna rzecz, kiedy wszyscy nasi żołnierze są na miejscu, a zupełnie co innego, jak facetów zostało tyle co nic. Wierzyć obcym? Wy poszliście i niby było obiecane, że wszystko będzie tip– top, ale ludzie i tak byli nieufni. German powiedział tak: kiedy będzie rezultat, jak czynem dowiodą, że są przyjaciółmi, kiedy chłopaki wrócą z pełnymi workami, wtedy zapraszamy. A na razie... Więc musieli zostać w wagonach. – Dopiero potem zrozumieliśmy, że pułkownik okazał się zdrajcą – podjął wątek Panikarz. – Sukinsyn... Odszedł w nocy. Pewnie zdał sobie sprawę, że nie uda się wpuścić obcych do domu, ludzie nie dadzą. No to się zmył. Na warcie stał Karaluszek, wypuścił go bez żadnych pytań. Jak tu nie wypuścić, przecież to sam przywódca Schronu! Posterunki też minął niezatrzymywany. Kto mógł wywęszyć coś złego?! A z samego rana, od świtu, zaczęło się... – Stałem wtedy akurat na warcie – wtrącił Stawr. – Patrzę, lufy dział zaczęły się opuszczać. Z początku nie nadawałem temu znaczenia... A te wycelowały i jak hukną pełną burtą! Widziałeś, co zostało z północnej ściany? Tam trafili pierwszą salwą. Od razu się posypała. – Ale jak wy przeżyliście? Jak wam się udało? – spytał głucho Dobrynin, słuchając tej opowieści i czując, jak w głębi jego duszy znów rozpala się przygaszony już płomień wściekłości i furii... – Jesteśmy mobilnymi oddziałami – wyjaśnił Panikarz ze swojego kąta. – Na samym początku, kiedy otoczyli Schron, zdołaliśmy się wydostać. Wyszliśmy przez ten dom, pod którym jest duża sala gimnastyczna. A potem przez strefę elewatora, lokalki, lasek i wydostaliśmy się... Poszarpaliśmy ich oczywiście z całego serca. Położyliśmy ze trzydziestu ludzi. Cały ten ekwipunek, kamizelki kuloodporne i taktyczne, demony, wszystko to ściągnęliśmy z nich. Daniła aż chrząknął ze zdziwienia. Dzieciaki, bez doświadczenia i trzydziestu ludzi?

– A ilu straciliście? Chłopcy milczeli z nosami spuszczonymi na kwintę. – Dziewięć osób. A w ostatniej potyczce padł German – powiedział w końcu Bateria. Gwałtownie westchnął: – Najpierw zgruchotali mu śrutem nogę... Wtedy wziął cekaem, granaty i został, żeby osłaniać odwrót. My wycofywaliśmy się przez betonowy most na Sierdobie2 i właśnie obok niego się zasadził. Trzymał się z pół godziny, wszystko słyszeliśmy... A potem podciągnęli BTR. Ten uderzył z KPWT i to był koniec Germana... – German z wami był? No to rozumiem... – kiwnął głową Daniła ze smutnym uśmiechem. Wujek German, zaprawiony wilk, zrozumiał, że Schronowi niewiele zostało, i postanowił kogoś utrzymać przy życiu. Dlatego też wyprowadził młodych chłopaków na zewnątrz. A dziewczyn i kobiet nie zdążył albo nie zdołał... Zresztą dokąd je wyprowadzać? – Więc kto zamiast niego dowodził? – Pluszkin. Okazał się prawdziwym dowódcą. Dodawał ludziom otuchy, prawie nie spał, nie jadł, wszystko dla innych. Kto by pomyślał, co? Taki dusigrosz, a jak bohatersko się zachował! – mówił, gestykulując, Bateria. – Pamiętam, że zawsze nim gardziłeś. I tamten raz, kiedy powiesiłeś go za pasek na haku... A tu popatrz... Dobrynin smutno się uśmiechnął, wspominając. Paszka miał na myśli sytuację, kiedy Pluszkin próbował wtrynić Sańce i jemu pocerowane OP-1 na wyjście na powierzchnię, ale przeszkodziło mu w tym zawiśnięcie na pasku od spodni na haku tkwiącym w ścianie magazynu. Długo potem wrzeszczał, wołał o pomoc, aż w końcu w składzie pojawił się pułkownik i uwolnił swojego zastępcę z kłopotliwego położenia. A jak inaczej miał z tym towarzyszem postępować? Wychodząc na powierzchnie, stalker ryzykuje życie. Nie można mu wpychać śmieci. No to Daniła wtedy wybuchł... – Trzymali się prawie dobę – dodał Darmocha siedzący na ławce pod ścianą. – A on przez cały czas był w centrum wydarzeń. Kiedy grodzili główne wejście, nosił worki razem ze wszystkimi... Plecy sobie nadwerężył, chodził zgięty wpół, łapał się za krzyż, ale jednak... Dwukrotnie był ranny, za drugim razem prawie nogę mu urwało, a on tylko przewiązał bandażem i z powrotem do boju! – Skąd wy to wiecie? Przecież do tego czasu wyszliście już z okrążenia... – Sierioga się potem przedarł. Gordiej. Przed samym końcem. – Artem skinął głową na młodego chłopaczka uważnie słuchającego opowieści i nieodrywającego oczu od unikomu. – To on opowiedział... Gordiej się ożywił. – Tak, sam to widziałem. Strzela, strzela, potem się odchyli, zaciśnie tylko mocniej bandaż i dalej do walki! Krzyczy tylko: „Dajcie wody!". Łyknie i z powrotem do otworu strzelniczego. A te sukinsyny puściły do akcji czołg. Objechał Schron dookoła, mimo wszystko bali się naszych KPW, przejechał przez teren przedszkola i walnął bezpośrednio w główne wejście. Odłamkowo– zapalającym. Rozrzuciło worki i wszyscy, którzy za nimi siedzieli, zginęli... – To po kiego wała wyleźliście na zewnątrz?! – wydarł się niespodziewanie nawet dla samego siebie Dobrynin, zrywając się z miejsca. Nie wytrzymał, wyobrażając sobie, jak pocisk uderza w starannie ułożone stosy worków, jak te lecą na wszystkie strony, jak ludzie padają na ziemię... – Dlaczego nie siedzieliście pod ziemią?! Przecież każdy korytarz, każdą klatkę schodową można było zamienić w fortecę! – Wpuścili przez wentylację jakiś gaz, filtry nie były dla niego przeszkodą... – Zwiesił głowę Siergiej. – Zanim naciągnęliśmy skafandry i wydostali się na górę, poległo tylu ludzi... I tak trzeba było walczyć na zewnątrz. – A co oni tu wyprawiali... – westchnął Bateria. – Widziałeś ścianę ze śladami po kulach? Postawili tam staruszków i w ogóle wszystkich, co mieli więcej niż czterdzieści lat. I z bliska. z wielkokalibrowego... Na miazgę... – I co? I wszystkich tak? – Nie, nie wszystkich. Niektórych załadowali do pociągu i wywieźli. I Danile rozbłysła nagle szalona nadzieja... – Irinka?... Olga?...

– Nie widziałem ich, dokładnie ci nie powiem – potrząsnął głową Paszka. – Ale wszystko jest możliwe... Jeśli nie zginęły podczas szturmu, to znaczy, że je wywieźli. Bo zabierali wszystkich młodszych. Wzięli moją siostrę. Przyjaciółki Loszy Panikarza, Chirurga. Griszce Robalowi dwóch braci, dzieci jeszcze smarkate. Niememu żonę. Mnich też został bez dziewczyny. I wielu jeszcze zabrali. Cały tłum, z siedemdziesięciu ludzi załadowali do wagonów. Patrzyliśmy na to z ruin zakładu, ale nie mogliśmy im przeszkodzić... – Bateria skrzywił się i zacisnął zęby tak, że zbielały mu kości policzkowe. – Załatwiliby nas jedną salwą... Tylko tyle nam pozostało: zaciskać pięści i wyć z wściekłości... Trzeba by szukać... Szarpałbym ich gołymi rękami, ale gdzie ich teraz znaleźć?... I patrząc, jak przytakują słowom Paszki ci, których wymieniał, Daniła czuł, jak tamta pewność, którą tak niedawno czuł i która, jak się zdawało, bezpowrotnie zniknęła, wraca. Teraz nie jest sam. Nie jest ostatni. Teraz ma przy sobie dziewiętnastu żołnierzy. Zdawałoby się, niedobitki... Ale z tych niedobitków można ulepić jedną stalową pięść, zjednoczoną drużynę, podporządkowaną jednemu celowi – by odszukać Bractwo i odpłacić tym, którzy ściągnęli nieszczęście na ich dom. – Ech, i dużo zagrabili... – opowiadał tymczasem Bateria z gorzkim uśmiechem. – Trzy razy pociąg podjeżdżał. Chociaż bazy paliwowej prawie nie ruszyli, odlali tylko jedną cysternę... – Baza paliwowa jest cała? – zdziwił się Dobrynin. To akurat jest co najmniej dziwne! Ropa jest bardzo wysoko ceniona, a tu są takie wielkie pokłady... – Dlaczego?! – A kto to wie? Może nie mieli do czego nalać, może był jakiś inny powód... – Paszka wzruszył ramionami. – Ale ile zabrali ze składów wojskowych, w głowie się nie mieści! Na ciężarówkach to wieźli! – A wojskowych? Też... w pień? – Wojskowi przenieśli się na ten czas do nas, łatwiej jest mieszkać razem... – odparł Panikarz. – Wysyłali tylko dobowe patrole do ochrony składów, a swój schron tymczasowo zamknęli. – I co... wywozili to ciężarówkami, a wy patrzyliście? – Zrobili wzdłuż drogi taki korytarz, że nie mogliśmy podejść! Zabezpieczyli całą trasę! Ciebie tu nie było, nie widziałeś... – Paszka uśmiechnął się. – A nas było ze trzydziestu, może ciut więcej, co mogliśmy zrobić? Oczywiście nie siedzieliśmy z założonymi rękami, o nie... Było tak: ugryziemy, odskoczymy, ugryziemy, odskoczymy. Nie dało się podejść bezpośrednio, musieliśmy szukać przejść. Aż roiło się tam od ludzi, patrole, warty... Cekaemiści na dachach, zamaskowani snajperzy, oddziały mobilne. Tylko spróbowalibyśmy się zbliżyć... – Kiedy odeszli? – spytał Daniła. – Jakiś miesiąc temu. Znudziło im się nas wyłapywać. Rano przybiega obserwator, na czujce stał chyba wtedy Darmocha... Mówi, że podjechał pociąg, ostatni ludzie się ładują... – Tak, to byłem ja – skinął głową Artem. – Podjechali od strony Rtiszewa, a odjechali w stronę Penzy. Lokomotywa z naszymi ludźmi ze Schronu też odeszła w tamtym kierunku... – Byłem w tamtej okolicy – nie mógł uwierzyć Daniła. – Przecież tam jest dół... Jak oni przejechali? – Mają takie sprytne ustrojstwo, coś w rodzaju przenośnego wiaduktu. Trzydziestometrowa platforma i dźwig – wyjaśnił Panikarz. – Podchodzi platforma remontowa, opuszcza ten wiadukt na dźwigu, remontowcy sczepiają szyny. Pociąg przejeżdża. Druga platforma na końcu pociągu pancernego ładuje wiadukt z powrotem. I już, można ruszać... Potem od razu wysłaliśmy zwiad do Schronu. Ciągnęliśmy losy o to, kto ma iść. Myśleliśmy, że zrobili tam zasadzkę i znów wysyłamy kogoś na śmierć. Ale nie, naprawdę odeszli. – I od tej pory tak właśnie żyjemy – westchnął Bateria. – Powolutku rozkradamy magazyny, włączamy pompy, żeby nalać sobie wody... Oleju napędowego jest mnóstwo, można jakoś żyć... Ale z zapasami bieda. Jak to będzie? – Trzeba czekać na karawanę. Handlarze przyjdą przed zimą... – odezwał się Robal. – Ropa jest w cenie, wymienimy. – Potrzebujemy też filtrów. I nabojów – poparł go Panikarz. – I poszperać jeszcze u wojskowych. Nie patrzyliśmy prawie w dalszych hangarach... – A wy tu zamierzacie tak siedzieć? – przerwał tę wymianę poglądów Dobrynin, mrużąc z niezadowoleniem oczy.

Chłopcy zaczęli mówić jeden przez drugiego. – A jest inne wyjście? – Co proponujesz? – Dokąd mamy iść? Do tego zimą... – Słuchaj, Bateria... – Daniła wbił w Paszkę twarde spojrzenie. – Dopiero co chciałeś szarpać na strzępy, żeby tylko ich dorwać... I co? Przezimować chcesz, grzać dupę na piecu? – Nie wypieram się swoich słów – odwzajemnił złe spojrzenie tamten. – Tylko gdzie ich szukać? Ty wiesz? Dobrynin, patrząc na Baterię, gorzko się uśmiechnął. Zmienił się Paszka. Przez trzy miesiące zmienił się nie do poznania. Gdzie to wesołe szaleństwo, ta kipiąca energia – gdzie to się wszystko podziało? A i pozostali ulegli przemianie. Dzieciaki nie mają jeszcze dwudziestu lat, niektórzy nawet mniej, a siedzą posępni, skoncentrowani. Nie dzieci, ale wojownicy. Żołnierze. Patrzą w napięciu... A w oczach mają oczekiwanie – może jest jeszcze nadzieja?... A nuż... – Wiem – odpowiedział Daniła po krótkiej pauzie, obrzucając wzrokiem wszystkich wpatrujących się w niego jak w obraz chłopaków. – Kiedy uciekaliśmy ze Shrekiem, trochę tego Profesora potorturowałem. Śpiewał jak słowik. Przekazał mi wszystkie współrzędne, wszystkie detale. I wszystko jest teraz tutaj. – Postukał zagiętym palcem w czoło. – Znajdziemy, bądźcie spokojni. Jak się okazało, to wcale nie tak daleko stąd... Pauza i jakby eksplozja poderwała chłopców na nogi! – No, dowódco... Dziękujemy! – A t o nowina!... – Normalnie zwariować można!... – Wykończymy bydlaków!... – Podeszwy sobie przetrzemy na wylot, ale się do nich dobierzemy! – podsumował nastroje kolegów Bateria. – Bo siedzimy tu i licho wie, co robić. Szykujemy się na śmierć... A gdzie ty byłeś wcześniej? – Już od tygodnia tu siedzę. I nie rozumiem, jakim cudem jeszcze was nie znalazłem – uśmiechnął się Daniła. Dzieciaki cieszyły się tak, jakby znajomość współrzędnych bazy Bractwa już gwarantowało im zwycięstwo... – Co prawda, tkwiłem głównie w swojej kryjówce, tylko parę razy wpadłem do Schronu... Ale zostawiłem tu kartki. Liczyłem właśnie na taki wypadek, a nuż ktoś ocalał? – Znaleźliśmy twoje wiadomości – potwierdził Panikarz. – Ale kto mógł wiedzieć, czy to nie podpucha? Sukinsyny ganiali nas po całym mieście jak karaluchy! Mocno zaleźliśmy im za skórę. Wyprawiliśmy im na tamten świat trzydziestu ludzi, więc nic dziwnego... Uratowaliśmy się tylko dlatego, że znamy okolicę jak własną kieszeń. Odrywamy się od pościgu, krążymy po mieście, wycofujemy się do lasu... Trzy razy wpadaliśmy w zasadzki! I myślimy już, no, koniec, poszli sobie, cisza, spokój. Chodzimy wokół Schronu, patrzymy, psy już grzebią i wyrodki obgryzają ciała... Wchodzimy do środka, może zostało coś w magazynach!... Jeść się chce, nie ma wody... A te bydlaki schowały się przy podejściu i walą do nas jak do kaczek. Sześciu zabili! – To jeszcze niedużo – pokiwał głową Daniła. – Kiedy wpadnie się w zasadzkę, zwykle giną wszyscy... – No, my też nie jesteśmy głupi – uśmiechnął się Panikarz. – Nie leźliśmy taranem. Podchodzimy ostrożnie, wysyłamy rekonesans, a grupa wsparcia czeka w gotowości. Pułkownik czegoś tam nas nauczył... nie tak jak was oczywiście, ale my też sroce spod ogona nie wypadliśmy... – A teraz będziecie musieli się jeszcze poduczyć – skinął głową Daniła. - I poduczyć, i popracować... Do walki z Bractwem potrzebne są duże siły! – Byłoby nieźle... – Bateria uśmiechnął się, rozcierając nos. To właśnie on w ostatnim starciu miał okazję dostać kolanem w głowę. – Nauczyłbyś nas tak rękami machać... Zawsze się przyda. – Masz już jakiś plan? – zapytał Darmocha, przysuwając się bliżej. – Przecież sami sobie z Bractwem nie poradzimy, na pewno to rozumiesz... – Na razie niczego konkretnego – powiedział Dobrynin. – Jest kilka pomysłów... Ale nawet jeśli nie

znajdziemy pomocy, to co, wycofamy się? Artem potrząsnął głową, ale w oczach jego i siedzących wokół chłopców Daniła zdążył jednak dostrzec cień wątpliwości. To zrozumiałe. Siły były aż nazbyt nierówne. – Nawet dziecko wie, że w bezpośredniej walce nie damy rady. Ale... Prawdziwi bohaterowie zawsze idą dookoła. Słyszeliście takie powiedzenie? Chłopcy uśmiechnęli się. – Tu trzeba ruszyć głową. Coś wymyślimy... – dodał im otuchy Dobrynin. – Zostało nam niemało gratów... A w bazie jest paliwo do diesla. Co prawda, nie rozumiem, dlaczego go nie zabrali, ale to nam tylko na rękę! Paliwo to teraz towar deficytowy, a my go mamy całe morze. – Kto nam pomoże? Gdzie szukać wsparcia przeciwko takiej machinie? – spytał Stawr. – Bractwo! Przecież tylko przeciw nam wysłało trzystu ludzi w pociągu pancernym! A ilu zostało w bazie?! Jak z nimi wojować? – A pamiętacie, jak dosłownie godzinę temu opowiadałem wam o facecie, którego spotkaliśmy w drodze? O bajarzu? No więc mówił, że w Penzie są ocalali. A nawet więcej, jest tam jakiś człowiek, który może się okazać moim krewnym – powiedział Daniła. – Nazywają go Zoolog. Może nas wesprze... – Zgadza się – kiwnął głową Bateria. – Przyda nam się teraz każda pomoc. A najpierw trzeba wysilić mózgownicę, wyznaczyć cele, plany... – Dość siedzenia w jednym miejscu, czas już coś zrobić – poparł go Panikarz. – Więc może urządzimy burzę mózgów? Właśnie teraz! Dowolne propozycje, dowolne pomysły, wszystko do jednego kotła. Ma ktoś jakąś myśl? Potrzebny był tylko impuls. Sprawa wreszcie ruszyła z miejsca. Zdaje się, że wraz z przybyciem Dobrynina nadzieja, która całkiem już wygasła w ich sercach, rozpaliła się z nową siłą. Zdążyli już zobaczyć śmierć, doświadczyć goryczy utraty, strachu, bólu i rozpaczy – ale nie spokornieli. Teraz niech to omówią, niech pokombinują, zaplanują... Niech obmyślą, jak z najmniejszymi możliwymi stratami wziąć wroga, chwycić go zębami za gardło, utoczyć mu krwi. Daniła odchylił się na oparcie krzesła, jakby odsuwając się od dyskusji, odchodząc w cień. W powstałej przez cały ten czas grupie prym wiedli wyraźnie Panikarz i Bateria. I chociaż Dobrynin, ze swoim nieporównanie większym od nich doświadczeniem bojowym tak jak wcześniej był niepodważalnym autorytetem, to podobnie jak starzy zasłużeni żołnierze w tego rodzaju oddziałach dawał się wypowiedzieć młodzieży. Tak zawsze było i tak powinno być. Przede wszystkim po to, żeby młodzież uczyła się na własnych błędach, sama nabierała doświadczenia, a nie tylko patrzyła na starszych i bardziej doświadczonych towarzyszy. Wytrawny żołnierz, stary wilk, zawsze podporządkuje sobie szczenięta samą siłą swojego autorytetu. Po prostu nie będą mieli odwagi mu się sprzeciwić, bojąc się, że wyjdą na głupków, na kompletnie nieorientujących się w sytuacji smarkaczy. I bojąc się sprzeciwić, wykonają każdy rozkaz – ale czy w oddziale bojowym są potrzebne takie niemające własnego zdania bezwolne manekiny? Zgrana grupa ma tę cechę, że każdy pracuje na zwycięstwo na miarę swoich sił i rozumu. Myśli, jak by tu najlepiej wykonać rozkaz, ale ma przy tym wyczucie, ocenia sytuacje, rozumie, kiedy potrzebna jest własna inicjatywa i kiedy rozkaz trzeba wykonać szybko i precyzyjnie, bez zbędnych dyskusji. Na dyskusję, główkowanie i opracowanie planów stracili resztę dnia. Kłócili się, wymyślali sobie od najgorszych, darli się, dzielili na obozy, z których każdy miał inną opinię – mimo to chłopcy zwracali się w poszukiwaniu poparcia właśnie do niego. Późnym wieczorem plan w końcu się wykrystalizował. Postanowili zrobić tak. Po pierwsze– w poszukiwaniu wszystkich cennych rzeczy, które mogły tam jeszcze pozostać, przeszukać składy w Schronie i jednostce wojskowej. Znalezione przedmioty – wszystko, co może się przydać jako środek płatniczy albo chociaż jako próbki, zaliczka, gwarancja, że handlująca strona nie oszukuje – zabrać ze sobą. Resztę ukryć w ustronnym miejscu i zamknąć dostęp. Wysadzić wejście albo zamurować – w zależności od sytuacji. Jeśli znajdą wsparcie i zgodzą się co do cen – wtedy wrócą po resztę gratów. A na razie niech sobie leżą... To samo z paliwem. Zamknąć rurociąg do Schronu, ukryć krany. Będzie tędy przechodzić karawana handlowa... nawet jeśli

przyjdzie komuś do głowy poszperać po Schronie, i tak ich nie znajdzie. Trzeba tylko zrobić to porządnie, zasypać ziemią. Po drugie – należało rozwiązać problem braku nabojów. Jak się okazało, amunicja była na wyczerpaniu – chłopcy ściągali z ciał zabitych przeciwników wszystkie pożyteczne rzeczy, w tym amunicję, ale czy dużo jej może mieć żołnierz, który nie bierze udziału w długiej wyprawie, ale w patrolu nieopodal bazy? Mieli zapas nabojów na dwa, trzy poważne starcia, nie więcej. Z tego powodu nie pozostało im nic innego jak spróbować przebić się do niezbadanej jeszcze jednostki wojskowej na Sazań– gorze. Nie było gdzie jej zdobyć, mogli co najwyżej wytargować od przechodzących przez miasto karawan... Ale kiedy się one pojawią? Nie mają żadnego rozkładu. Może i przyjdzie jakaś zimą, a można i czekać do wiosny – i się nie doczekać. Po trzecie – wytyczyli marszrutę. Postanowili jednak iść najpierw do Penzy – dlaczego Iwaszurow miałby kłamać? Na paplę nie wyglądał, choć Bajarz z niego. Całkiem życzliwy staruszek. A zatem wychodzi na to, że w stolicy obwodu są jednak ocaleni? Należało to sprawdzić. I było całkiem możliwe, że znajdzie się tam pomoc. Dalej niż Penza na razie się nie wybierali. Okoliczności mogą się radykalnie zmienić – jaki sens ma tworzenie zbędnych planów? Ustalono program minimum i teraz trzeba było skupić na nim wszystkie siły. – Proponuję się rozdzielić – podsumował dyskusję Dobrynin. – Większa grupa przeszuka składy Schronu i wojskowych, zbierze towar. Mniejsza zajmie się poszukiwaniem przejścia na Sazań. W ten sposób zaoszczędzimy na czasie. Mamy parę dni na przygotowania, a potem naprzód, w drogę. Od jutra zaczynamy. Na tym stanęło. Daniła zakończył zebranie i zerknął na zegarek, po czym chciał się już zebrać do siebie, ale go nie puścili. – Jak to „do siebie"? „U siebie" to teraz tam, gdzie jest twój oddział, dowódco – powiedział Bateria, marszcząc z niezadowoleniem czoło. – Czyli tutaj. Panikarz dodał: – I dokąd ty pójdziesz w nocy? Jutro przeniesiemy wszystkie twoje manatki, a ty już zostań tutaj. Wszystko ładnie urządzimy, jest dla ciebie nawet osobny pokój. Trzeba było zostać. Niespecjalnie chciało mu się wlec nocą na drugi koniec miasta, poza tym chłopaki miały rację. Gdzie oddział, tam i dowódca, inaczej się nie da. Chciał tylko wrócić po rzeczy. Ale jeśli chłopcy je jutro przyniosą, to nie ma się co szarpać. Po tym jak byłą salę do ćwiczeń klubu Atlant powiększono, przebijając ścianę do sąsiednich piwnic, żyło się tu znacznie przyjemniej. Mieszkańcy kryjówki nie leżeli teraz pokotem w jednym pomieszczeniu, lecz komfortowo, po dwie osoby na pokoik. Te były niewielkie – ale chłopcy, którzy wychowali się w spartańskich warunkach Schronu, nie zwracali na to najmniejszej uwagi. Jest gdzie przyjąć pozycję horyzontalną, i starczy. A jeśli do tego jest sucho, czysto, ma się dach nad głową i materac na pryczy, to w ogóle był w obecnych, przeklętych przez Boga czasach jest luksus. Wreszcie będąc sam, Daniła zdjął cienką bieliznę, której używał jako pochłaniacza potu, i wlazł na pryczę. Położył się, wsłuchując się w siebie i czując dziwne ukojenie i spokój na duszy. To był udany dzień. Wyjątkowo udany i... radosny. Skończyła się samotność i co najważniejsze, znów pojawił się sens życia. Nadzieja. Kto wie – może i Iriszka z Olgą żyją... Może się znajdą... Uśmiechnął się gorzko do napływających wspomnień... Szczerze powiedziawszy, początkowo wcale nie zamierzał się żenić. Kiedy zaczęły się pierwsze wyjścia na powierzchnię i w jego kieszeniach pojawiły się naboje, stał się nagle wyjątkowo rozchwytywanym kawalerem. Młode dziewczyny przybiegały do niego tabunami. Zresztą nie tylko młode, ale i starsze kobiety kilka razy próbowały – ale ciągle bezskutecznie. Spędzić razem noc to zawsze proszę bardzo, ale żeby tak na stałe, to nie. Serce mu się do tego nie wyrywało. Oczywiście była w tej niechęci szczypta egoizmu... Było to w końcu spore zawracanie głowy. Znacznie lżej jest żyć samemu. Wierna ręka, wierny karabin, wierny przyjaciel – czego jeszcze trzeba prawdziwemu mężczyźnie? Stracisz broń – niewielki żal, zdobędziesz lepszą. Stracić przyjaciela jest dużo

gorzej, ale taki to już los. No, a jak sam padniesz, to przyjaciel poradzi sobie sam, a żelastwo? – do diabła z nim, niech ginie, martwemu niepotrzebne. Ale kiedy już jest rodzina, to co z nią będzie? Człowiek nie ośmieli się nawet zginąć, bo jak będzie żyć bez ciebie? Nie, lepiej już zostać samemu. Dziś żyjesz, jutro umierasz... I nikt cię nie wspomni, może tylko wierny przyjaciel wychyli szklaneczkę za to, żebyś spoczywał w pokoju. Zdawał też sobie sprawę, że kobieta raczej nie będzie przy nim szczęśliwa. Co on jej może dać? Rodzinne ciepło? Nie. Dziecko? Nie. Spokój i stabilność? Wątpliwe. Co najwyżej dostatnie życie, nic więcej... Kim jest? Stalkerem! Zawsze chodzi po ostrzu noża, zawsze balansuje na krawędzi. Dziś przejdzie, jutro przejdzie, a pojutrze spadnie w przepaść. A żona? Co ma potem robić? Co będzie musiała przeżyć? Czy on ma prawo skazywać ją na takie męki? Oczywiście można po prostu wziąć kobietę bez miłości, taką, której jest wszystko jedno, czy wróci, czy nie... Ale to nie to, zupełnie nie to. Lepiej już, żeby w pokoju było pusto, niż żeby miała z nim mieszkać obca osoba. Pamiętał jednak mądre słowa wyczytane dawno w którejś z książek Londona: „Mężczyzna, którego serca nie osmaliła miłość do kobiety, jest mężczyzną tylko w połowie"... Czas mijał i coraz mniej chciało mu się wracać do domu. Bo czy to naprawdę był dom? Dom jest tam, gdzie ciepło, przytulnie, gdzie ktoś cieszy się na twoje przyjście. Gdzie ktoś czeka, aż w końcu wrócisz, przejmuje się, denerwuje. A kto czekał na niego? Kto witał go przy drzwiach pokoju? Nikt. Cisza. Pustka. Ogarniało go przygnębienie i do serca wkradała się ohydna obojętność. Wobec siebie, wobec tego bezużytecznego życia, wobec bezcelowej egzystencji... Irinka weszła do jego życia niepostrzeżenie. Od jakiegoś czasu zaczął nagle dostrzegać, że stale obserwują go jej zielone oczyska. Bez przerwy, gdziekolwiek poszedł, gdziekolwiek się znalazł. Wraca na przykład z rajdu – a ona siedzi w przedsionku. Zobaczy go i rozluźnia się, uśmiecha, jakby na niego czekała, martwiła się... Albo, powiedzmy, zebranie. Pełno ludzi dookoła, a ona siada niedaleko, z rzadka na niego spoglądając. Czasem przychodziła nawet do małej sali gimnastycznej, niby na trening. I pułkownik– co najbardziej zdumiewające – nie wyganiał jej, chociaż innym, którzy się tam zabłąkali, dostawało się od niego bez pytania. Daniła na początku nie rozumiał, dlaczego ją tak wyróżnia... Potem zaczęły się dziać cuda. Zdaje, dajmy na to, przed wyjściem na powierzchnię mundur na zmianę. Powygniatany, zatłuszczony i z dziurami. A kiedy go odbiera, jest czysty, wyprasowany, zacerowany... Albo, przykładowo, wychodzi rano z pokoju – do Piwa, do „Tawerny", coś przekąsić – a pod drzwiami stoi koszyk. A w koszyku sypka kasza zawinięta w ściereczkę, prosto z ognia, tak że aż ślinka cieknie, i czekoladka i po trzy paszteciki – na słodko i z mięsem. Też gorące, a pyszne, że palce lizać! Daniła z początku nie przydawał znaczenia spojrzeniom Irinki. No, patrzy to patrzy, za oglądanie płacić nie trzeba. Wyławiał ją oczywiście z tłumu – Irinka była ślicznotką – ale trzymał się od niej z daleka, nie chciał marnować dziewczynie życia. Po co on jej, znajdzie sobie lepszych. Cały jest w szramach jak Quasimodo, a i dzieci się od niego nie doczeka. Dopiero potem zdał sobie sprawę, że to tylko on był taki ślepy. Rozumiał, oczywiście, że ktoś o niego dba, widział to – ale kto to mógł być? A już to, że te cuda to dzięki jej staraniom, nie przychodziło mu do głowy nawet w najśmielszych snach! Pozostali – nawet Saszka! – wiedzieli, śmiali się w kułak, ale milczeli. Jednak to wszystko do czasu, dopóki Rodionycz nie otworzył mu oczu. Wezwał go któregoś razu do siebie, długo nawijał mu makaron na uszy i zakończył tę godną zapamiętania rozmowę słowami: – Ożeniłbyś się, paniczu... Daniła wrócił do siebie, zatopił się w myślach. Ale nie zastanawiał się długo. Po około godzinie rozległo się pukanie do drzwi, a kiedy otworzył, stała w nich Irinka. Stoi cała czerwona, zdecydowana, ze skrzącymi oczyskami. Okazało się, że ją też wezwał Rodionycz, żeby ją urobić. Dlaczego, mówi, wciąż jest samotna? Taka przystojna dziewczyna i jeszcze nie jest zamężna? Wszyscy od dawana wiedzą, że kręcisz się koło Dańki, a ten zero zainteresowania. Nie przykro ci być tak samej? Od razu przybyło jej zdecydowania i prosto z gabinetu pułkownika Irinka skierowała się do Daniły... Porozmawiali i została na noc. A potem na kolejną. I jeszcze. A po tygodniu w ogóle przeniosła do niego swoje rzeczy. Ale ile to ich było...

I tak zaczęli żyć. On wychodzi na rajd, ona czeka. Wraca – w segmencie jest ciepło, przytulnie, po domowemu. Z początku takie życie było dla Daniły czymś nowym. Sprzątnięty, lśniący czystością pokój wydawał mu się dziwny, podobnie jak świeża gorąca kasza na stole – wszystko to była osobliwość. Kiedy mieszkał z dziadkiem, wszystko było inaczej. Stołowali się często u matuszki Galiny, sprzątali może raz w miesiącu... Bywało, że wchodziło się do pokoju, a tu w jednym kącie leży brudna gruda, w drugim stoją zaskorupiałe, tygodniowe skarpety. Śmieci na podłodze, kurz, w rogu pod sufitem wisi pajęczyna... Krótko mówiąc, jak w tym dowcipie o Pietce i Czapajewie. „Wasiliju Iwanowiczu, a może weźmiemy sobie do domu świnię... No co ty, Piętka! Smród, brud, muchy... No i cóż z tego, że brud, Wasiliju Iwanowiczu... My przywykliśmy, to i Świnia przywyknie..." Faceci, wiadoma rzecz, zresztą sprzątać nie było kiedy. Dziadek spędzał w pracy całe dni, a Daniła a to na rajdzie, a to na treningu. A wieczorem nie chciało im się w ogóle zajmować sprzątaniem – obaj wracali zmęczeni, pod prysznic i do łóżka. A teraz jego segment zaczął lśnić czystością. Ani ziarenka, ani pyłku, wszystkie rzeczy leżały na swoich miejscach, wszystko było przetarte, wyczyszczone, zacerowane, nawet ulubiony wintoriez wisiał w najbardziej eksponowanym miejscu, połyskując oksydowaną lufą. Złoto, a nie gospodyni! A gotować Irinka umiała tak, że Daniła nie mógł wyjść z podziwu – no bo jak z tej nędznej garści produktów wydawanych z magazynu żywności można zrobić coś takiego, że człowiek wcina, aż mu się uszy trzęsą? Może prawdę mówią, że droga do serca mężczyzny prowadzi przez żołądek? Albo zdobyła go czystością i porządkiem? Albo czułością i troskliwością? Jednak najprawdopodobniej ujęło go to, że segment zaczął teraz przypominać prawdziwy dom, do którego zawsze chciało się wracać. Słowem, jakkolwiek było, kilka miesięcy później stali ręka w rękę przed ojcem Kiriłłem w kaplicy i składali sobie przysięgę. Daniła zawsze uważał, że to cielęce czułości... Ale wtedy po raz pierwszy bez żadnych wątpliwości wypowiedział słowo „kocham". I w nadchodzących latach ani razu tego nie pożałował. 1 Mazanowka – miejscowość pod Sierdobskiem (przyp. aut.). 2 Rzeka przepływająca przez południowe przedmieścia miasta (przyp. aut.).

3 | Pan miedzianej góry Zaraz za zburzonym mostem zaczęła się nieprzebyta gęstwina. Drzewa były tu jeszcze młocie – ale już stały jak palisada, próbując zagrodzić drogę. Gęste podszycie, wyrosłe w miejscu pogrążającej się w niebycie szosy, po której zostały tylko wyglądające spod ziemi kawałki asfaltu, czepiało się broni i ekwipunku, omotywało nogi, biło gałązkami po twarzy, jakby próbując ostrzec: „Stój, człowiecze! Dokąd ty idziesz, niespożyty?! Nie idź tam – nie wrócisz! Czeka cię tam zguba!". Szli we czwórkę. Daniła postanowił wziąć ze sobą tylko Darmochę, Dziadka i Robala, pozostawiwszy Panikarza i Baterię, by kierowali pracami poszukiwawczymi. Mała grupa jest zawsze cichsza i bardziej mobilna od dużej – a przecież takie właśnie zadanie mieli dziś przed sobą. Dojść, rozejrzeć się, zorientować – i z powrotem. Poza tym Dobrynin miał też swoje osobiste zadanie – należało przyjrzeć się chłopakom, w końcu połowy członków oddziału kompletnie nie znał. No tak, widział ich oczywiście w Schronie – tam każda twarz migała człowiekowi przynajmniej raz w tygodniu... Ale to wszystko. A co z ciebie za dowódca, jeśli nie znasz swoich ludzi? Dobrynin nie znał żadnego z tej trójki. Ani Artema Darmochy, który otrzymał swój pseudonim z powodu całkowicie zrozumiałych cech charakteru, ani Maksa Dziadka, który był wśród chłopców najstarszy, ani Grigorija o przezwisku Robal. Dlatego teraz ich oceniał– jak się poruszają, jak pracują z bronią, no i w ogóle, jak się zachowują w warunkach bojowych... Pierwsze wrażenie było niejednoznaczne. Chłopcy nie grzebali się, szli przez las cicho, przyzwoicie strzelali... Czterech wyrodków, którzy weszli im w drogę, załatwili pewnie i bez niepotrzebnych ruchów z odległości około stu metrów. Daniła nawet się nie mieszał– wydał tylko rozkaz, a potem patrzył przez lornetkę, jak chłopcy wykonują zadanie. Był zadowolony – mutanty padły na miejscu, bez postrzałków. Trafienie w głowę temu nie sprzyja. Mimo to, jak zdążył ustalić, pułkownik zajmował się bojowym przygotowaniem młodszych pokoleń z rzadka i po łebkach. Daniła nie do końca rozumiał dlaczego, chociaż miał pewne pomysły. Albo zmęczył się na starość, albo cały czas pożerała mu praca administracyjna, albo uznał, że to mało perspektywiczne... A może już wtedy planował zdradę i nie chciał się wysilać. Odpowiedzieć mógłby teraz tylko sam pułkownik, ale Daniła nie zamierzał pytać go przy spotkaniu o bzdury – miał do Rodionowa poważniejsze pytania. I oto teraz na tę wyrywkową wiedzę nałożyła się praktyka zdobyta przez kilka tygodni wojny partyzanckiej w warunkach zabudowy miejskiej – i wyszła z tego taka dziwaczna mieszanka żołnierza i samouka. Chłopcy umieli na przykład działać w grupie, rozumieli się nawzajem w pół słowa, ale prawie nie mieli indywidualnego przygotowania strzeleckiego, nieźle czuli się w mieście, ale w lesie mówili pas, rozbijali się jak słonie, płosząc wszystko w okolicy; dość celnie strzelali, ale tylko na krótkich dystansach; i do tego wszystkiego niepoprawnie trzymali broń, odstawiając daleko w bok łokieć, zupełnie nie umieli celować z lewego ramienia, kiepsko poruszali się w boju... Dobrynin już kilka razy upomniał Robala, który miał zwyczaj opuszczać palec wskazujący na język spustowy przy odciągniętym bezpieczniku – ale ten, kiedy się spostrzegł i poprawił, zapominał o tym dosłownie w ciągu kilku minut. W rezultacie, kiedy oddział przechodził obok mostu, stało się to, czego Daniła słusznie oczekiwał. Grigorij potknął się, pociągnął za spust i okolicę wypełnił huk krótkiej urywanej serii. Szedł na lewej flance, lufa automatu była skierowana gdzieś w gąszcz drzew i dlatego kule poszły

w las, nie robiąc nikomu szkody, ale samego faktu przypadkowego naciśnięcia palca nie można było pozostawić bez konsekwencji. Dlatego Dobrynin zarządził postój i przez bite dziesięć minut nudno i szczegółowo opowiadał o skutkach takiego właśnie przypadkowego wystrzału, a następnie w celach wychowawczych kazał Robalowi wykonać niewielki zestaw ćwiczeń fizycznych, który wzmocnił siarczystym kopniakiem w cztery litery. – Nie dociera przez głowę, dotrze przez tyłek – powiedział pouczającym tonem pod koniec kary, utrwalając przerobiony materiał. – Ujawniłeś oddział, przyjacielu. Dam ci taki przykład: mamy rannego i czołgamy się trzysta metrów na godzinę. W ciągu dziesięciu minut zbiegnie się mnóstwo zwierzyny! Koniec! Zeżrą nas! Skruszony Robal milczał, rozumiejąc i przyznając się do winy. Ruszyli dalej. Z promieniowaniem było na razie całkiem znośnie, tym bardziej że demrony dobrze ich chroniły. Daniła od czasu do czasu rzucał spojrzenie na terkoczący dozymetr – liczba na ekraniku wzrastała powoli i był jeszcze solidny zapas. Znacznie bardziej niepokoiło go, co będzie dalej, na podejściu do jednostki – czy nie trzeba będzie wracać przez maksymalny poziom radiacji? Dopóki posuwali się przez miasto, szli w formacji „potrójny liść": żołnierze na wierzchołkach równobocznego trójkąta i dowódca w środku. Pochodowy szyk bojowy, każdy ma po sto dwadzieścia stopni do obserwacji i pokrycia. To oczywiście niemało, ledwo nadąży się rozejrzeć na boki – ale nie ma innego wyjścia. Kiedy przeszli przez most i zagłębili się w las, trzeba było się przeformować. Przez nieprzebyty wiatrołom szybko iść można tylko wężykiem, jeden za drugim. Mniej hałasu i szybsze przemieszczanie się, do tego grupa mniej się męczy – trzeba tylko od czasu do czasu zmieniać prowadzącego, żeby całe obciążenie związane z wytyczaniem ścieżki nie leżało na barkach jednego człowieka. Za karę za wykroczenie puścił jako pierwszego Robala. Ten, chcąc wykazać się gorliwością, parł pewnie naprzód jak młody warchlak. Przełaził przez pnie powalonych drzew, przedzierał się przez zarośla, obchodził z daleka drobny zmutowany powój, skakał przez strumyki i niewielkie sadzawki – las był tu bagnisty i czasem trzeba było tracić sporo czasu, żeby obejść stojące im na drodze mętne jeziorka. Jedno z takich bagien Dobrynin, ulegając namowom towarzyszy, spróbował przejść w bród – ale dno szybko schodziło w dół, wkrótce wody miał do pół piersi i klnąc, cofnął się na brzeg. Zanurzyć się do piersi to jeszcze nic. A gdyby go nakryło? Lepiej obejść dookoła. Do tego okazało się, że w wodzie żyją pasożyty – kiedy Daniła wydostał się na ląd, towarzysze zebrali z jego skafandra obfity plon pijawek grubych na pół pięści. Stwory przysysały się na amen, jakby każdy miał w pysku niewielką, ale potężną pompę próżniową, i zdołali się ich pozbyć dopiero za pomocą noży, przecinając ich sprężyste ciała na pół i zeskrobując z powierzchni kombinezonu resztki tłustej czarnej ohydy. Po takim okazaniu dowodów nikt już się nie decydował włazić do wody. Wkrótce jednak bagna zostały z tyłu i teren zaczął powolutku robić się pochyły. Wiatrołomów zrobiło się mniej, a i podszycie stało się jakby rzadsze... Po prawej, w oddali, wśród drzew zamajaczył nagle prześwit i Daniła machnął ręką, kierując prowadzącego w tamtą stronę – może to jakaś przesieka... Zawsze łatwiej będzie iść. Nadziejom tym nie było jednak dane się ziścić. Dopóki szli na północny zachód, w górę – las był dość jednolity. Grube, wiekowe drzewa, wiatrołom, zarośla, powój czujący ciepło i wyciągający swoje cienkie ramiona w stronę ludzi... Oczywiście był to gąszcz, ale znośny, dało się przejść. Teraz jednak, kiedy grupa poszła niemal prostopadle do swojej wcześniejszej marszruty, las zaczął się nagle zmieniać z porażającą szybkością. Z każdą setką kroków martwych, powalonych drzew robiło się coraz więcej, a żywych coraz mniej, a i te były pochylone w różne strony, jakby jakaś nieznana siła zachwiała nimi i tak zostawiła. Leżące, powykręcane i splecione pnie tworzyły natomiast takie zasieki, że stalkerzy czasem tylko kręcili głową z niedowierzaniem. Obchodzić je i przedostawać się na drugą stronę było coraz trudniej – trzeba było nie tylko patrzeć, gdzie stawia się stopę, ale i rozglądać się na boki. Parę razy trafiali na powoje zdolne pochwycić swoimi pędami nie tylko człowieka, ale nawet wielotonowe cielsko kuropata, a raz stalkerzy natknęli się na ogromne porzucone gniazdo, gdzie wśród stosu gałęzi znaleźli wielkie kawały skorupy od jajka, jakieś szmaty i kałacha z wygiętą w kabłąk lufą.

– Ptaszek – powiedział Darmocha, oglądając opustoszałą siedzibę gigantycznego ptaszyska. – Dokładnie tak. Ruk. To jego robota. – Robal skinął głową, spoglądając na uszkodzoną broń. – Ktoś miał pecha... Może to nasz, a może któryś z wojskowych... – Chodźmy, co? – odezwał się Dziadek. – Gniazdo wprawdzie porzucone, ale i tak jakoś mi nieswojo... Prawie od razu za gniazdem oddział natrafił na kopalnię piasku, gdzie z lemieszem opartym o ziemię na zawsze znieruchomiało rdzewiejące cielsko buldożera. W kabinie, za mętną, nie wiadomo jakim cudem ocalałą szybą, coś się ruszało, pulsowało, drgało spazmatycznie. Robal rzucił dowódcy pytające spojrzenie i chciał już podejść, ale Dobrynin potrząsnął głową, zabraniając mu sprawdzanie tego zagadkowego zjawiska. Niech sobie pulsuje. Ciekawość powinna mieć granice. Mniej wiesz – mniej masz kłopotów. No i lepiej śpisz w nocy. Las nadal się przerzedzał, aż w końcu w oddali między drzewami pokazała się pusta przestrzeń. Najpierw cicho, a potem coraz wyraźniej zaterkotał dozymetr – i Daniła od razu zrozumiał, dokąd tak długo i uporczywie się przedzierali. Widział już podobny obrazek kilka lat wcześniej. To było jeszcze jedno epicentrum, wypalone po wybuchu głowicy atomowej łyse miejsce z zapieczoną od ekstremalnych temperatur powierzchnią, pustą i martwą. Nic tu nie rosło – i wyrosnąć nie mogło z definicji. Promieniowanie, które po upływie tylu lat wciąż jeszcze było silne, wypaliło wszystko, co żywe, nie dając faunie i florze żadnych szans. Był tu tylko pył, pędzony przez tworzący małe trąby powietrzne wiatr. Nawet teraz wystarczyło wejść na zaskorupiałą szklistą powierzchnię, żeby dozymetr zaczął straszliwie wrzeszczeć, pokazując trzycyfrową liczbę – i aż strach było pomyśleć, co tu się działo dwadzieścia lat wcześniej. – Na południowy zachód stąd jest wioska Roszczino. A raczej była... No więc też jest takie łyse miejsce – powiedział Darmocha, rozglądając się wokół. – Niedaleko, jakieś pięć kilometrów stąd w prostej linii. To też była dla mnie kiedyś zagadka zrzucać głowicę bojową na jakąś tam wieś! I na północ od Karpowki też zrzucili. To podobna osada. I też niedaleko stąd. I jeszcze na północny wschód od Krugłego trzecia taka sama. A tu jest jeszcze jedna, to już czwarta. Sazań z jego jednostką wojskową leży prawie w samym środku czworokąta, którego wierzchołkami są właśnie te łyse miejsca... Tylko ja zaczynam rozumieć, co i jak? Czy wy też kojarzycie? – Kojarzymy. Głupi nie jesteśmy... Coś tam jest – kiwnął głową Dobrynin. – A my ciągle się zastanawialiśmy, dlaczego mamy taki wysoki poziom radiacji... Trochę małe to miasteczko na takie precyzyjne ataki... Oto odpowiedź. To w Sazań– gorę walili. – Co się tam takiego kryło, że tyle tu rakiet przyleciało? – Robal wzruszył ramionami powątpiewająco. – Tajne laboratoria pracujące nad wzbogacaniem uranu? Czy arsenał z trucizną? Cztery głowice – przecież to kosztuje więcej niż całe nasze miasteczko! – Nie cztery, lecz sześć – odparł Daniła. – W rejonie Studionowki, to wioseczka położona jakieś dwadzieścia kilometrów na wschód, też walnęło. Natknęliśmy się na to miejsce na trzydniowym rajdzie z Rodionowem. Za strefą przemysłową też takie jest. – A w ogóle mamy jakieś informacje? Ktoś wie, co tam jest? – Pytałem ojca, jeszcze kiedy byłem mały, nie wiedział – odparł od razu Dziadek. – Po mieście chodziły różne pogłoski... Mówiło się, że w tej górze wykopano ogromne szyby i przechowuje się tam może nawet broń bakteriologiczną! Opowiedział mi też, że kiedyś zbierali w okolicy grzyby, i niechcący zawędrowali do strefy ochronnej. Od razu pojawił się oddział z psami, z bronią gotową do strzału, wyskoczyli jak diabeł z pudełka, i przez pół dnia siedzieli w celi, dopóki nie połączyli się z FSB i nie wyjaśnili, kim są. – Mnie też dziadek niczego nie mógł powiedzieć, chociaż urodził się niedaleko stąd i mieszkał tu całe życie – powiedział Dobrynin. – Zbyt surowo przestrzegali tajemnicy. Miał taki wypadek w młodości... Pracował wtedy w Sierdobsku w sieciach elektroenergetycznych i mieli zdemontować i wywieźć z tamtej jednostki jakieś instalacje. Był szefem i miał pod sobą trzy samochody z kierowcami i kilka brygad. No więc nie wpuścili ich nawet za bramę. Podjeżdżali pustym wozem, za kierownicą siadali żołnierzyki z jednostki, wjeżdżali do środka, a wracali już z ładunkiem. Tak więc... – A mój tatko miał tam znajomego oficera w sztabie – powiedział Robal. – Ale nawet on, sztabowiec, i to nie jakiś porucznik, lecz major! I nie wiedział. Mówił, że za zewnętrznym perymetrem jest jeszcze jeden, za

drutem kolczastym. Z własnymi PK–P3, z własną ochroną, która nie była podporządkowana dowódcy jednostki... Chłopcy tam siedzieli konkretni, w kamizelkach, w pełnym rynsztunku, a za drut kolczasty przepuszczali tylko na specjalne przepustki. I co interesujące... Tatko opowiadał też, że kiedyś była taka globalna sieć komputerowa Internet. I w tej sieci można było otwierać specjalne strony, żeby patrzeć na Ziemię z satelity. No więc znalazł tę jednostkę na mapie i jak myślicie, co się okazało? Niczego tam nie zobaczył. Wszystko bez wyjątku zasłaniały korony drzew, tylko pośrodku był goły biały placyk. Specjalnie tak je posadzili czy nie, cholera wie... – Czyli na pewno jest tam coś poważnego – podsumował Darmocha. – Że też dotąd tam nie dotarliśmy... – Może dziś to nadrobimy – wzruszył ramionami Daniła. – Dobra, ruszamy. Demrony demronami, ale dodatkowe promieniowanie nam niepotrzebne. Wytyczoną ścieżką łatwiej się wracało. Dobrynin w końcu się zmiłował i ustawił Robala na tyłach, zastępując go Darmochą. Grisza ciężko oddychał i sapał, ale wyglądało na to, że naukę przyswoił na blachę – jego palce układały się teraz wzdłuż dolnej krawędzi łoża lufy i przez cały czas, kiedy Daniła, uśmiechając się pod gumowym pyskiem maski przeciwgazowej, specjalnie go obserwował, ani razu nie dotknął spustu. Minąwszy gniazdko, wrócili na poprzedni kurs – na północny zachód. Znów zaczynał się pochyły teren i po przejściu kilometra stalkerzy wspinali się całkiem stromym zboczem. – Darmocha, tu już bądź ostrożniejszy – ostrzegł prowadzącego Dobrynin, spoglądając na wziętą od Panikarza mapę. – Zostało jakieś półtora kilometra... Dotąd już żaden z naszych nie doszedł, kiedyś promieniowanie dochodziło tu do tysiąca. – Zerknął na dozymetr. – A i teraz... – W OP-1 byśmy nie przeszli. – Dał się słyszeć głos Dziadka. – Teraz też warto by ostrożnie... – Mnie pokazuje 210 – odezwał się z tyłu Robal. – Czyli podziel to przez trzydzieści – powiedział Dobrynin. – Siedem rentgenów na godzinę. Niby niedużo, ale ile będziemy tu iść? Pochodzimy pół dnia i już mamy chorobę popromienną. A nie ma teraz z nami doktora Ojboli i jego specyfików też... – Uważam, uważam – obracając głowę na boki, odparł Artem. – Na razie chyba spokój... Nagle urwał, nieruchomiejąc w pół kroku – i Daniła raczej wyczuł, niż zobaczył, jak w jednej chwili kamienieją mu plecy. Bo było od czego – nad lasem, od strony tajnej jednostki, popłynęło straszliwe, tęskne wycie, ciągnące się na jednej długiej smutnej nucie. Wycie to zwaliło się na barki stalkerom jak wielokilogramowy ciężar – tyle było w nim tęsknoty, beznadziei i poczucia klęski. Głos nieznanego stworzenia podporządkowywał sobie słuchających, sprawił, że opuszczali ręce i pochylali głowy przed tym, co nieuchronne – Daniła poczuł wprost fizycznie, jak pod naporem potwornego ciśnienia uginają się pod nim nogi, garbią ramiona i wbrew woli pochyla mu się głowa. Wycie nagle się urwało i razem z nim zniknęło też poczucie nacisku. Dobrynin, łapiąc oddech i próbując opanować drżenie w nogach, opadł na prawe kolano, obok natychmiast osunęli się chłopcy. – Nie rozluźniamy się, koncentracja – przypomniał, patrząc, jak młodzi spoglądają po sobie, kręcąc głowami. – Trzymamy perymetr, rozglądamy się na boki... Nie tracimy kontroli nad okolicą. – Co to za diabelstwo się tam zalęgło... – Robal, ciężko sapiąc, pokręcił głową. – Aż nogi się pode mną ugięły... Pan góry. – Pan miedzianej góry4 – sparafrazował Darmocha. – Jest taka bajka... – Czyli chichocze po nocach, a przed popołudniem już mu smutno. – Dziadek uśmiechnął się, ale jakoś mało naturalnie, na siłę. Maksim czuł się wyraźnie nieswojo. – Coś szybko mu się nastrój zmienia. – Czyli co, spodziewa się nas? – Popatrzył na dowódcę Darmocha. – Wyczuł, że idziemy? Daniła wzruszył ramionami. – Może i się spodziewa. Ale ty masz komplet amunicji, i granatów, i nabojów... A jakby co, na zapas szybkie nogi. Cały arsenał – zażartował. – Tylko coś często nic z tego arsenału nie pomaga... – mruknął w odpowiedzi Artem, nie reagując na żart.

– Dobra, ruszamy – powiedział Dobrynin, chwytając wygodniej kolbę strzelby. – Już blisko. Jak dojdziemy, zobaczymy, co to za swołocz bawi się tam w strachy na lachy... Dziadek prowadzi, Darmocha zamyka. Naprzód. Zbocze stopniowo robiło się płaskie, podszycia i wiatrołomów było coraz mniej i resztę drogi stalkerzy pokonali bez przygód. Tyle że od strony jednostki słychać było czasem przeciągłe smętne krzyki – nieznana istota nie okazywała już jednak wszechogarniającej rozpaczy. Kiedy przed nimi przez zieleń zarośli przebił szary, pokryty plamami pleśni beton muru, Dobrynin gestem nakazał się zatrzymać. Podał znak „róbcie tak jak ja", podskoczył kilka razy, sprawdzając, czy nie podzwania sprzączkami lub resztą wyposażenia. Sprawdził jeszcze raz broń, ładownice z granatami i czy magazynki są pełne. Wyglądało na to, że stwór, który okopał się za ogrodzeniem, był poważnym zagrożeniem, i nie zaszkodzi jeszcze raz upewnić się co do własnej gotowości bojowej, zanim da się tam nura. Bo co, jeśli w krytycznym momencie sięgniesz po granat, a tu niedopatrzenie i pusta ładownica? Wtedy dopiero zatańczysz. Na tamtym świecie w rytmie marsza pogrzebowego. Podeszli do muru. Daniła nasłuchiwał przez chwilę – stwór po tamtej stronie wciąż tak samo smęcił. Nieco dalej, gdzieś w głębi jednostki, po wschodniej stronie... Przywołał palcem Maksima: – Schyl się... Dziadek, jako najpotężniejszy z całej trójki, pochylił się, opierając ramieniem o beton. Dobrynin wdrapał mu się na plecy, dosięgnął szczytu muru, podciągnął się – i ostrożnie zajrzał na drugą stronę. W zasadzie nic niezwykłego się nie ukazało– ta sama gęstwina, wiatrołom opleciony gdzieniegdzie drobnym powojem, krzaki... Jakieś pięćdziesiąt metrów prosto przed nim przez roślinność prześwitywał długi parterowy barak z szarej cegły z zawalonym dachem... Trudno się dziwić. Teren, sądząc z mapy, jest niemały – i teraz, po dwudziestu latach, podobnie jak las dookoła, zarósł całkowicie młodniakiem i nieprzebytą gęstwiną krzewów. I znaleźć tu cokolwiek bez choćby przybliżonych współrzędnych to zupełnie jak szukać igły w stogu siana. Mapa w tym nie pomaga – zaznaczono na niej tylko sam perymetr, a wewnątrz widać białą plamę. Dobrynin odepchnął się od swojej żywej podpory, przesadził górną krawędź i wylądował z drugiej strony, zanurkował natychmiast za grube drzewo, ulokował się między potężnymi, wystającymi spod ziemi korzeniami i zaczął kręcić głową, rozglądając się ze strzelbą przygotowaną do strzału. Z tyłu słychać już było szelesty – przez ogrodzenie przełaził kolejny dywersant. Zorientował się, że lepiej nie cisnąć się obok dowódcy, odczołgał się jakieś piętnaście metrów w lewo, ułożył się za sterczącą pod kątem spod ziemi omszałą betonową płytą. Obejrzał się, czekając na rozkazy– Daniła postukał palcami w nadgarstek lewej ręki i skierował je sobie w oczy: „czekamy, patrzymy". Dookoła na razie było spokojnie. W każdym razie Dobrynin, wpatrując się w otaczającą ich roślinność, aż zaczęło mu się mienić w oczach, w ciągu dziesięciu minut obserwacji nie zauważył niczego podejrzanego. Jak się zdawało, główna aktywność kotłowała się gdzieś we wschodniej części – chichot ucichł, ale teraz zastąpiło go wstrętne chrzęszczenie, chlupanie i trzaski, jakby pracowała tam jakaś gigantyczna krajalnica do warzyw. Tam chyba nie powinni na razie iść. Najpierw obejrzeli znajdujący się w pobliżu barak z szarej cegły. Kiedyś były to koszary – przez rozbite okna widać było stojące rzędami zardzewiałe piętrowe łóżka, a po wejściu do środka stalkerzy znaleźli się w małym pokoiku z żelaznymi półkami wzdłuż ścian, na których w stertach leżały najrozmaitsze zbutwiałe rupiecie. Rozpadające się kurtki i wojskowe koce, zmurszałe mundury i komplety bielizny, spróchniałe OP1 i maski przeciwgazowe – królestwo sierżanta, magazyn gospodarczy. Wśród wszystkich tych zgniłych wspaniałości nadawały się do czegoś co najwyżej aluminiowe menażki z pokrywkami. Te mogą przeleżeć choćby i pięćdziesiąt lat i nic im nie będzie. Chłopcy od razu się na nie rzucili – każdy wziął sobie po jednej, a Darmocha zgarnął aż trzy sztuki. – Po co ci tyle? Ogórki będziesz kisił? – spytał Dobrynin, obserwując, jak ten wciska je do plecaka. – W gospodarstwie i parowóz się przyda – odpowiedział Artem, sapiąc. – To zresztą powiedzonko dziadka Michy... – Przełóż szmatkami. Jak zadzwoni, to zabiję. – Nie ucz ojca dzieci robić... Daniła tylko machnął ręką. Prawdziwy stalker... Ani dnia bez łupu.

Po tym jak rozejrzeli się w środku i nie znaleźli już pośród góry zniszczonych przez upływ czasu klamotów niczego przydatnego, Daniła, przesuwając się od okna do okna, obejrzał podejścia. Północna strona baraku wychodziła na pustą przestrzeń o sporej powierzchni – plac ćwiczeń. Przez wszystkie te lata roślinność nie zdołała go opanować – beton był gładki, bez ani jednej zielonej łodyżki, i tylko gdzieniegdzie w pęknięciach widniała wątła drobna trawka i dziwne niebieskawe puszyste plamy sporych rozmiarów. Pleśń? – Widziałeś kiedyś coś takiego? – spytał Robal, który podszedł tymczasem zza jego pleców. – Bo ja pierwszy raz... – Też się nie spotkałem – pokręcił głową Dobrynin. – Ostrożnie z tym... Za placem, dokładnie naprzeciwko i po lewej, stały takie same szare baraki koszar, a po prawej wznosił się dwupiętrowy z szarej cegły – sztab. – O, tam musimy iść – powiedział, wskazując palcem, Robal. – Może zachowały się tam jakieś dokumenty albo mapy... – Powinien tam jeszcze być pokój dyżurnego jednostki i zbrojownia. – Daniła skinął głową. – Wołaj chłopaków. Skrajem placu, ostrożnie obchodząc wysepki dziwnej, wzbudzającej obawy pleśni, doszli do wejścia do budynku sztabu. Idący przodem Griszka chciał już ruszyć w górę po schodach – ale zatrzymał się. Mruknął coś przytłumionym głosem, pochylił się, badając ziemię przed wejściem, i zawołał: – Dowódco! Popatrz no... Daniła w mgnieniu oka znalazł się obok niego. Spojrzał – na niewielkim, niewyschniętym jeszcze po deszczu skrawku ziemi widniał odbity w błocie ślad. Bardzo dziwny ślad – jakby ktoś wziął ogromną miotłę, o jakichś dwóch metrach obwodu, i przeciągnął nią po ziemi. Ślad ciągnął się od strony placu i prowadził do środka – w każdym razie na dwóch dolnych schodkach widniały jeszcze resztki błota. Jakby ktoś tu coś albo kogoś wlókł... – Tu wyraźnie bywa tamto cholerstwo... – Z tyłu dał się słyszeć głos Darmochy. – Żeby tylko nie nadziać się na nie... Dobrynin odwrócił się – Artem stał obok, patrzył mu przez ramię na dziwne znalezisko. – Darmocha, sukinkocie! Nikt ci nie mówił, że kiedy dowódca jest zajęty, twoim obowiązkiem jest trzymać perymetr?! – ryknął Daniła, momentalnie rozwścieczony. – Co ty jesteś, małe dziecko?! Artem od razu wyobraził sobie, co, sądząc z porannego przykładu Robala, może się zdarzyć dalej, odskoczył. – Zrozumiałem, dowódco, zrozumiałem... Już... Dobrynin stał przez chwilę, studiując plecy stalkera i zastanawiając się, jaką dyscyplinującą karę by mu zadać – i nagle zwrócił uwagę, że chlupot, który do tej pory dobiegał ze wschodu, zaczął jakby powoli się oddalać... – Odchodzi? – spytał niepewnie Robal, nasłuchując. – No, i niech spada. Lepiej dla nas. Żeby jeszcze w sztabie było pusto... – To co? Wchodzimy? – Stać – powiedział Dobrynin, wpychając strzelbę do pokrowca na plecach obok bukłaka, skąd wystawała już kolba WSS, i wyciągnął z kabury na udzie Piernacza. – Pójdę pierwszy. Darmocha, Robal za mną, Dziadek pilnuje tyłów. W korytarzach działamy na krzyż. Nie wchodzimy do pomieszczenia od razu, przeglądamy sektorami. Słuchacie mnie uważnie i natychmiast wykonujecie! Idziemy. Daniła wszedł po kamiennych stopniach, trzymając gotowy do strzału pistolet, i zajrzał w otwór drzwiowy. W półmroku widać było niewielki hol ze stojącą pod lewą ścianą, wyglądającą oficjalnie szafką z plastiku z godłem i książką pod zakurzonym szklanym kloszem. Za szafką, we wnęce, również pod szkłem stał wyblakły sztandar. Sztandar bojowy jednostki. Naprzeciwko, po prawej stronie – prawdopodobnie po to, by mieć chorągiew ciągle przed oczami – było duże okno, za którym widać było pomieszczenie z sejfem, długim masywnym stołem, mnóstwem telefonów i metalowymi drzwiami. To chyba właśnie był pokój dyżurnego.

Na gruntowne sprawdzenie budynku, z zachowaniem najwyższej ostrożności, potrzebowali czterdziestu minut. Nie da się powiedzieć, żeby znaleźli dużo przydatnych rzeczy, chociaż różnych zniszczonych gratów walało się dookoła całkiem sporo – ale co nieco pożytecznego jednak odkryli. Po pierwsze, kiedy otworzyli zbrojownię, w szafkach typu „piramida" znaleźli kilka kałachów AK74 i dziesięć pistoletów Makarów. Jednak po sprawdzeniu okazało się, że były przechowywane w warunkach odległych od idealnych. Spadki temperatury, wilgotne powietrze, brak smaru ochronnego – po dwudziestu latach bezczynności w takim położeniu były w opłakanym stanie. Używać można... ale czy to bezpieczne? Postanowili ich nie ruszać, odłożyli na bok. Po drugie, w tym samym miejscu w dwóch drewnianych skrzyniach odkryli też naboje – z nimi było znacznie lepiej. To było cenne znalezisko i z początku chłopcy się ucieszyli, ale Daniła ostudził ich zapał, przypominając, że wszystko to trzeba jeszcze donieść do Schronu, co było teraz nie takim prostym zadaniem. – Jak się przedrzemy przez wiatrołom? – zadał retoryczne pytanie Robal, drapiąc się w gumę maski przeciwgazowej na czubku głowy. – Jedna ma przecież ze trzydzieści kilo... Chłopcy, stojąc nad skrzyniami, milczeli. – Lepiej teraz otworzyć jedną skrzynkę i się obładować. I wziąć też dla pozostałych. A resztę przyniesiemy w drugiej turze, jutro – zaproponował Darmocha. Pomysł został zaakceptowany. Skrzynkę z „piątką" wypatroszyli i rozdzielili. Na ich czterech wyszło po 270 nabojów – nie można powiedzieć, że to duży ciężar. Darmocha, zgodnie ze swoim powiedzonkiem o parowozie i gospodarstwie, rwał się do zagarnięcia i reszty – ale Dobrynin mu nie pozwolił. Po skrzynce na chłopa i trochę ciężko będzie leźć przez wiatrołom. I jeszcze nie wiadomo, z czym będą tu mieli do czynienia... Artem trochę pomarudził– chęć chomikowania była w nim silna... Ale nie miał wyjścia, musiał się z tym pogodzić. Po trzecie, w gabinecie, na którego drzwiach wisiała przekrzywiona tabliczka „Służba OPBMR", w szafkach znaleźli z dziesięć masek przeciwgazowych i filtry. Co prawda, prawie wszystkie maski stały się niezdatne do użytku, bo właściwie wcale nie były przechowywane, tylko po prostu leżały na kupie na dolnej półce i w ciągu dwudziestu lat zamieniły się w stertę zbutwiałej gumy – za to filtry ich ucieszyły. Calutkie, różnokolorowe, w hermetycznym opakowaniu – i przeciw reagentom chemicznym, i przeciw broni bakteriologicznej, i przeciw radioaktywnemu pyłowi. Też niezły łup! – Rok produkcji 2012! Oż ty! Ale dziś mamy fart! – powtarzał Darmocha, gładząc opakowanie. – Słuchaj, Artem... Kogoś mi przypominasz... – Daniła poklepał go po ramieniu z uśmiechem. – Straganiarzu... Nie jesteś przypadkiem spokrewniony z Pluszkinem? Artemowi zrobiło się przykro – ale nie na długo. Ciężar nabojów i filtrów w plecaku na plecach nastrajał go pojednawczo i nie miał ochoty obrażać się na nikogo – a tym bardziej na dowódcę. – Oj, dobra już... Co to, źle? Naboje znaleźliśmy, filtry też... Teraz da się żyć! – Naboje to tak... A filtrów w Schronie i bez tego mnóstwo zostało – powiedział Dziadek. – Tak więc nie jest aż tak wesoło... A po czwarte, w gabinecie działu kadr, w metalowej szafie wśród stosów wilgotnych, pożółkłych z upływu czasu papierów, ujawniło się bardzo interesujące znalezisko – napoczęte pudło papierosów. W kartonie leżało sześć zawiniętych w celofan kartonów po dziesięć paczek każdy– i było wielce prawdopodobne, że zachowały się one w nienaruszonym stanie. W Schronie rzadko mieli okazję delektować się tytoniem. Można go było dostać tylko u przechodzących przez miasto karawan, sami go nie uprawiali – wszystko szło na fermy grzybów i niepalący pułkownik, po naradzie z również niepalącymi Germanem, Ojbolim i dziadkiem Michą, zabronił przeznaczania przestrzeni życiowej na uprawę tytoniu. Za to w niektórych miejscach był wyjątkowo ceniony– tak mówili handlarze z karawan. Paczkę papierosów wymieniali na dwie, trzy puszki tuszonki – i jeszcze przy tym dziękowali, i długo ściskali dłoń. – Kam... Kamie... Kamieł? – przeczytał Robal z rosyjska i spojrzał pytająco na towarzyszy, przenosząc wzrok z jednego na drugiego. – Camel, baranie! – uśmiechnął się Darmocha. – Po angielsku wielbłąd! Co ty, kiepsko się uczyłeś angielskiego? Mało was Irina Anatoljewna cisnęła...

Oprócz pozostałych pomieszczeń chłopcy szczególnie dokładnie przeszukali gabinet dowódcy jednostki i szefa sztabu, gabinet sztabowców, pokój tajniaków, a nawet pokój zastępcy dowódcy do spraw wychowawczych. Jednak żadnych, choć trochę ważnych papierów ani innych dokumentów zdolnych rzucić światło na to, czym zajmowała się ta jednostka, nie znaleziono. – Pułkownik mówił, że w takich właśnie jednostkach mają rozkaz, żeby w czasie szturmu jednostki przez nieprzyjaciela palić wszystkie tajne papiery i niszczyć tajny sprzęt – powiedział Dziadek, stojąc na środku wielkiego gabinetu szefa sztabu. Dwa duże sejfy pod ścianą po prawej zostały rozprute i tak samo starannie przejrzane. – Opowiadał, że w AŁS– owskich5 centralach łączności w ogóle rozbijają całą aparaturę młotami. Na kawałki nie większe niż jeden centymetr; zdaje się, że było to nawet określone w instrukcji. A pod podłogą powinien tam stać potężny zbiornik z mieszanką łatwopalną i w razie gdyby zbliżał się przeciwnik, ta sama instrukcja poleca ją podpalić, żeby sprzęt nie wpadł w ręce wroga. Może i tutaj wszystko spalili? – Wróg nie zbliżył się do miasteczka nawet na sto wiorst. – Dobrynin potrząsnął głową. – Tutaj o coś innego chodzi... – Mówił jeszcze, że całą dokumentację wojskową przechowywano zwykle na stanowiskach bojowych... – dodał Darmocha po chwili ciszy. – A skoro niczego podobnego tu nie ma, to... – O, to jest bliższe prawdy. – Daniła skinął głową. – Trzeba szukać drugiego perymetru. Tam wszystko będzie. Drugi perymetr odkryli po jakiejś półtorej godzinie błąkania się po zarośniętym terenie. Znajdował się on bliżej zachodniego krańca i stalkerzy, natknąwszy się na drut kolczasty wśród zarośli, poczuli dużą ulgę – nikt nie miał ochoty zbliżać się do części wschodniej, gdzie prawdopodobnie kryło się nieznane stworzenie. – Stój, zwolnij. – Darmocha zatrzymał Robala, który zamierzał już wyciąć przejście w drucie kolczastym. – Chodźmy wzdłuż ogrodzenia do PK– P. Może i tam znajdziemy coś przydatnego... – Mało ci naboi, filtrów i menażek? – prychnął Dziadek, spoglądając na towarzysza. – Artemycz, rozumiem oczywiście, że łupów nigdy za dużo, ale jest jeszcze inne powiedzenie... – A to jakie? – zainteresował się Darmocha. – Chciwość gubi frajera – uprzedził Maksa Dobrynin. – Słyszałeś? – To wszystko bzdety. – Artem machnął ręką. – A nuż znajdziemy jeszcze coś ciekawego? Zastanówcie się, przecież jesteśmy tu może ostatni raz! Wreszcie się tu dostaliśmy, takie możliwości, i co? Mamy teraz tak po prostu odejść? Poza tym i tak musimy iść do PK– P. Patrzcie na ten mur za drutem, ma ze cztery metry. Za nic nie damy rady tamtędy przeleźć... – Dobra, chodźmy – zgodził się po chwili zastanowienia Daniła. – Zobaczymy, co i jak... Tylko tu już ostrożniej, chłopaki. Tajna jednostka. Wewnątrz perymetru może być wszystko. Dowolne systemy ochrony. Miny, bomby pułapki... Aż do automatycznych karabinów maszynowych reagujących na ruch. Przez dwadzieścia lat może zgniło, a może nie, ale lepiej już przesadzić z ostrożnością... Punkt kontrolno– przejściowy ukazał się wśród zarośli dosłownie po paru minutach. Kiedyś do jego szerokiej bramy prowadziły asfaltowa droga i tory kolejowe, które zdążyły całkiem zarosnąć młodymi drzewkami, i dlatego były niemal nie do przejścia. A i sam KP– P był w podobnym stanie – omszałe szare betonowe pudełko z obłażącą elewacją, zbitymi szybami i gęstymi krzewami rosnącymi na dachu. Z prawego węgła do samej ziemi zwisał niewielkich rozmiarów powój, wśród lian poruszało się jeszcze jakieś drobne zwierzę, które trafiło się zmutowanej roślinie na obiad. W środku budynek wyglądało równie ponuro jak na zewnątrz. Wszystko, co mogło zgnić, zgniło i spróchniało, rozpadło się na kawałki i tylko wyroby przemysłu chemicznego – boazeria z PCW na ścianach, chromowana bramka wejściowa, plastikowe krzesła i wyglądający dziwacznie wśród zwłok rozwalonego drewnianego stołu komputer typu desktop z monitorem – trzymały się dobrze, jak gdyby nigdy nic. – Zauważyliście, że nie zostało tu ani śladu obecności człowieka? – spytał nagle Robal, rozglądając się na boki. – Ani ciał, ani szkieletów... Nie ma nawet śladu kości! A już tutaj to powinny być. Jak gdyby

wszyscy naraz zniknęli... Albo ewakuowali się przed wybuchem. – Wszystko zgniło przez te dwadzieścia lat... – zaproponował bez przekonania Dziadek. – Wątpię... W końcu w mieście, w domach, tu i tam znajdowaliśmy ludzkie ciała. Albo w najgorszym razie szkielety... Atu ani śladu. Na wschodzie nagle coś zawyło – złośliwie, groźnie, jakby ostrzegając, że lepiej już się nad tym faktem nie zastanawiać... – Czy to nie to diabelstwo wszystko tu zjadło... – mruknął Maks, obrzucając lękliwym wzrokiem ścianę zarośli po wschodniej stronie PK– P. – Może i zjadło – kiwnął głową Daniła. – A to znaczy, że bywa i tutaj... – Odwrócił się, szukając wzrokiem milczącego nie wiedzieć czemu Darmochę, który w skupieniu grzebał w stercie śmieci w kącie. – No co, Artem? Co ci mówi twoja stalkerska intuicja? Można się tu pożywić czy pójdziemy już dalej? Darmocha milczał i sapał z przejęciem – nie miał do tego głowy. Coś czarnego i matowego wyglądało spod zwału zgniłych i zbutwiałych desek... Coś metalowego, żebrowanego, wygiętego... Pistolet? Ostrożnie wsunął rękę, obmacując znalezisko... Aha... Faktycznie pistolet – tu jakby rękojeść, tu przez materiał rękawiczki daje się wyczuć przycisk zatrzasku magazynka... Artem westchnął z rozczarowaniem – chyba Makarów... On ma właśnie zatrzask na końcu uchwytu... A on miał nadzieję znaleźć coś lepszego... Dobra, teraz wyciągniemy, potem zobaczymy. Pociągnął... mocno tkwi! Zaczął ruszać rękojeścią na boki. Raz, drugi... a za trzecim pistolet nagle poddał się z jakimś dziwnym metalicznym chrzęstem – i wyciągnięty ze sterty rupieci, znalazł się nagle w jego dłoni. A na osłonie spustu, zaczepione na przypadkowym kawałku drutu, dyndało dziwnie znajome metalowe kółko ze szpilką... Żeby zorientować się, co i jak, Artem potrzebował tylko mgnienie oka. – Granat!!! – wrzasnął co sił w płucach i w dwóch skokach pokonał odległość dzielącą go od okna, po czym głową do przodu wyskoczył na zewnątrz. Ten sygnał pułkownik chyba jednak z chłopakami przećwiczył. Musztrował ich długo i uparcie. Już wyskakując przez drzwi, Dobrynin kątem oka zdążył dostrzec dwa czarne cienie rzucające się w różne strony, do okien. Trzy i pół sekundy to mnóstwo czasu, jeśli we krwi wrze gigantyczna dawka adrenaliny! Daniła wypadł na zewnątrz i natychmiast padł na ziemię, turlając się za najbliższe duże drzewo. Nie wiadomo przecież, co tam jest. Dobrze, jeśli to RGD albo efka, to jeszcze jakoś to będzie. A jeśli to coś poważniejszego? Cały budynek wyleci w powietrze razem z dachem! Sądząc z eksplozji, był to jednak F– l. Nie da się powiedzieć, że huknęło mocno – ale porządnie. Odłamki nie zrobiły nikomu krzywdy, w części odbijając się od ścian i pozostając wewnątrz KP– P, w części lecąc powyżej ich głów – betonowy budynek, pomimo upływu lat, był jeszcze mocny i tak łatwo nie uległ – ale w uszach im jednak zadzwoniło. Kiedy nieco ucichł szum w głowie, Daniła wstał. Otrzepując z kombinezonu wyrzucony z okien pył, bardzo pragnął tylko jednego – zobaczyć Darmochę... Najpierw go zawstydzić czy od razu ukręcić mu łeb? Na pojawienie się bohatera nie trzeba było długo czekać – Artem w otoczeniu chłopaków wyłonił się zza rogu KP– P dosłownie po kilka chwilach. Szedł jakby pod przymusem – zdawał sobie sprawę, że druga wpadka na jeden rajd nie ujdzie mu tak łatwo płazem. – Taka twoja mać! Darmocha!!! – ryknął z nadmiaru emocji Dobrynin, ledwie go zobaczył. – Czyś ty... – zaciął się, szukając odpowiedniego słowa... – Czyś ty odpiął?! Co ty wyprawiasz?! Prawie wszystkich zabiłeś! – No... skąd miałem wiedzieć, dowódco! – od razu zaczął się usprawiedliwiać Artem. – Leży sobie pistolet w stercie śmieci... Przysypany... Skąd miałem wiedzieć, że jest tam jeszcze działający granat! Do tego zawleczka zaczepiła się za osłonę spustu... Zbieg okoliczności! – Ty cały jesteś jednym wielkim zbiegiem okoliczności! – wrzeszczał dalej z całej duszy Daniła. – Czy ty w ogóle rozumiesz, gdzie się znalazłeś? To jest tajna jednostka! Taj– na– jed– nost– ka! – rozłożył na czynniki pierwsze. – Mówiłem?! Uprzedzałem?! Jesteśmy wewnątrz perymetru, i koniec! Cichutko jak

myszki! A ty jak u siebie w pokoju! Artem stał prosto jak słup, zwiesiwszy głowę – wiedział, co zrobił. – Cóż... to jest wpadka, przyjacielu, zgodzisz się ze mną... – powiedział już spokojniej Daniła, ciężko oddychając. – Będę cię uczył dyscypliny długo i wytrwale. Będziesz moim ulubieńcem... Nagle umilkł, nasłuchując z niepokojem... Czegoś brakowało. Dookoła panowała ogłuszająca cisza, taka, że zdawało się, jakby było słychać, jak serce bije i z cichym szumem pompuje krew do żył... – To coś już nie wyje... – powiedział jakimś drewnianym głosem Dziadek. – Ja cię, Artem, rzucę komuś na pożarcie! – wysyczał Daniła, zrywając z pleców strzelbę i obrzucając winnego złowrogim spojrzeniem. – Jeśli pozostaniemy przy życiu! Wspomnisz moje słowa... – Co robimy, dowódco? – potrząsnął nim w panice Robal. – Chyba coś przedziera się przez las... Ze wschodu! – Za mną! Biegiem marsz! – wydał komendę Dobrynin i popędził przez otwartą bramę, omijając KP– P, wpadając do wewnętrznej strefy. Tu dżungla się skończyła. Zaraz za bramą zaczynało się nagie wybetonowane pole ze sterczącymi gdzieniegdzie wysepkami wątłej roślinności jakimś cudem chwytającej się życia na tym kamiennym stole, z szarym sześcianem parterowego budynku wznoszącego się pośrodku i szynami urywającymi się na samym początku betonowego placu. – Umocnimy się tam! – wyjaśnił Daniła w biegu, wskazując palcem budynek. – W zaroślach nie mamy szans! A jeśli uda nam się jeszcze dostać do środka, to w ogóle będzie miód malina! To miejsce faktycznie było wyjątkowo dogodne do zorganizowania obrony okrężnej. Niewielki budynek o rozmiarach odrobinę większych od KP– P miał wąskie wydłużone okna jak otwory strzelnicze wychodzące na wszystkie strony świata. I cały teren dookoła, dzięki gołemu betonowemu polu, mieli jak na dłoni. Drzwi – grube hermetyczne wrota z obrotowym mechanizmem zamykającym – ku ich wielkiemu szczęściu okazały się otwarte. Widząc wręcz tyłem głowy wydostające się z gęstwiny coś i czując, jak od stóp do głów ogarnia go irracjonalne ślepe przerażenie, Dobrynin przepuścił chłopaków jednego za drugim przez uchylone drzwi, po czym sam wcisnął się do środka i od razu pociągnął zaporę hermetyczną do siebie, zamykając przejście. – Okna! Po jednym na okno! Wschodnie jest moje! – krzyknął, kręcąc przeszywająco skrzypiącym kołem. Zakręcił, zablokował i natychmiast rzucił się do zakratowanego grubymi prętami zbrojeniowymi okna. Wyjrzał na zewnątrz, jednocześnie wkładając strzelbę do pokrowca i wyciągając karabin... i zdążył tylko zauważyć niewyraźne szare ciało wślizgujące się za KP– P. A i tu nie miał pewności – w końcu było daleko, jakieś sto metrów. Wytężył wzrok, wpatrując się w zieloną ścianę lasu – ale nie zdołał już niczego więcej dojrzeć. – Ktoś coś widzi? – Z tyłu dał się słyszeć ciężki od strachu głos Robala. – Coś mi jakby mignęło... – odparł od razu Daniła. – Chociaż cholera go wie... Jakaś zamazana plama. Może po prostu wizjer mi zaparował... – U mnie czysto – powiedział Darmocha. Dobrynin obejrzał się – Artem siedział od zachodniej strony i nie odrywał wzroku od okna. – Niepotrzebnie tak wyrwaliśmy... – Ty to w ogóle cicho siedź! – zareagował Dziadek. – Artemycz, jesteś jak słoń w składzie porcelany! Gdyby nie ty, nie musielibyśmy tak biec! Spokojnie byśmy podeszli, zajrzeli i z powrotem! Artem burknął coś, ale się nie kłócił– to jego wina, co tu kryć... – Dobra, chłopaki... – powiedział pojednawczo Robal. – Tak wyszło... I skoro już tu jesteśmy, a do tego dostaliśmy się do środka, to czemu by się nie rozejrzeć? Jednak nieszczególnie było tu na co patrzeć. Wnętrze budynku było kompletnie puste– jedno duże pomieszczenie, gołe ściany, podłoga i sufit. Poza tym – hula wiatr. Ale widok był dość ciekawy– cała powierzchnia wnętrza była wyłożona kwadratowymi płytami z gładkiego wypolerowanego materiału, któremu nawet minione lata nie zdołały wyrządzić zauważalnych szkód.

– Jakiś metal czy co... – mruknął Grisza, drapiąc koniuszkiem noża pokrywającą ścianę okładzinę. – Absolutnie gładki i nie zostają w nim wgniecenia. – To chyba polerowana stal – odezwał się Dziadek, gładząc ręką ścianę. – Popatrzcie, między płytami nawet włosek się nie wciśnie! Gdzieś tu powinny być drzwi albo jakiś luk... Po coś przecież ten przedsionek postawili... – A może ma inne przeznaczenie? – przypuścił Robal. – Może to po prostu areszt... Albo trzymali tu jakieś doświadczalne zwierzęta... I po to jest to puste pole dookoła, żeby rozstrzelać je z cekaemów, jeśli się wydostanie... – Aha... I koło zamykające zaporę jest w środku – uśmiechnął się Dobrynin. – Gdzie tu logika? Griszka wzruszył ramionami. – Nie jestem budowniczym, skąd mam wiedzieć... – Ja też myślę, że to przedsionek – powiedział Darmocha, wyglądając przez okno. – Tylko jakieś to dziwne... Bo wtedy powinna tu być chociaż jakaś klamka do drzwi... Jakiś pulpit, gdzie wprowadza się hasło... Guziczki, ekranik... Albo jak w filmach skaner siatkówki i linii papilarnych. A tu ściany podzielone na kwadraty i... Nie dokończył zdania – chrząknął zaskoczony i znieruchomiał, gapiąc się przez okno. Jego prawa ręka powoli przesunęła się w stronę stojącego pod ścianą przy oknie kałacha... Daniła chwycił wintorieza i natychmiast znalazł się obok niego. Ostrożnie wyjrzał na zewnątrz – pusto... – Gdzie? – O, tam... – szepnął cicho, na granicy słyszalności, Darmocha. – Grube drzewo, jakieś pięć metrów nad ziemią... Jest w rozwidleniu konarów... Widzisz? Im dłużej wpatrywał się we wskazane miejsce Dobrynin, tym wyraźniej mu się zdawało, że Artem cudem wypatrzył coś, czego w zasadzie nie dało się zobaczyć... Tam, w rozwidleniu wielkiego rozłożystego drzewa, naprawdę coś było... Ale co – nie potrafił dać precyzyjnej odpowiedzi na to pytanie. Plama mgły... obłok drżącego powietrza, jak to, które gromadzi się nad ziemią w upalne południe... Powietrze drgało, mieniło się – i nieważne, jak długo wpatrywał się w nie Dobrynin, jego kontury i kształt nie stawały się przez to wyraźniejsze. To coś przypominało widmo, jakieś niematerialne ciało, przez które widać było znajdujące się za nim przedmioty. Pień drzewa, listowie... Co prawda, prześwitywały one zniekształcone – powietrze lekko migotało i dlatego przedmioty w tle mieniły się, falowały niczym odbicie w wodzie... Po prostu mętna mglista plama wśród liści. Ale jak ten Darmocha to dostrzegł? – Jak usłyszałem od ciebie o szarej plamie, to od razu skumałem, że to jakaś nieczysta sprawa – szeptał Artem do lewego ucha Danile, jakby odpowiadając na niewypowiedziane pytanie. – Zacząłem się przyglądać... No, i zobaczyłem w rozwidleniu gałęzi... Migocze... I jeszcze te gałęzie... – Co to za duchy tu się pętają... – zabrzmiał w drugim uchu szept Maksa. – Dusze żołnierzy, którzy nie znaleźli spokoju? – To nie duchy – odpowiedział Dobrynin, spoglądając na tak interesujące go gałęzie drzewa. – Patrzcie, jak konary uginają się pod ciężarem. To coś jest materialne. Ale kamuflaż ma, że proszę siadać. Idealny. – Kameleon... – wyszeptał Robal. Daniła kiwnął głową, podnosząc do ramienia wintorieza. – Będziesz strzelać? – A ile tu mamy siedzieć? Poszperaliśmy, oceniliśmy sytuację... popatrzyliśmy na pana miedzianej góry. Trzeba wracać, ale jak, jeśli nas pilnuje? Trójkącik celownika padł na górną część plamy, tam, gdzie dało się odgadnąć zamglony pagórek głowy. Dalmierz od razu dał mu przybliżone pojęcie o rozmiarach i gabarytach stworzenia. Było znacznie wyższe od średniego wzrostu człowieka – chyba dwa metry z dużym hakiem. I równie szerokie. „Grubas z ciebie... To nic, zaraz zobaczymy, jak zareagujesz na dziewiąteczkę. Nie możesz mieć czaszki mocniejszej niż stalowa płyta..." – przemknęło mu przez myśl. Dobrynin zrobił wdech – i na wydechu płynnym ruchem nacisnął spust. I spodziewał się wszystkiego, ale nie tego, co stało się potem... To był jakby bezgłośny wybuch, eksplozja pustki. Zdawało się, że kula wprost rozbiła stwora na tysiące

błyskawicznie zmaterializowanych z powietrza drobnych czarnych cząsteczek, które wirując jak płatki sadzy, zaczęły powoli osiadać na ziemi. – No nieźle, kurna... – zaczął mówić Robal i natychmiast umilkł, wytrzeszczając oczy na to, co się działo pod drzewem. A i pozostali gapili się na to samo z otwartymi ze zdziwienia ustami... Tam gdzie opadała ta czarna masa, trawa zaczynała nagle dziwnie się poruszać, jakby po ziemi biegały jakieś miniaturowe stworzonka... Daniła wyjął z ładownicy lornetkę, kierując ją na granicę między trawą a betonem... Pokręcił kółkiem, nastawiając ostrość – i osłupiał. Z zarośli w stronę betonowego budyneczku pełzł czarny strumień małych – nie większych od ryjówki – amebopodobnych stworzonek. Yukon dawał świetne zbliżenie i Dobrynin wyraźnie widział, jak żyjątka, wyrzucając naprzód nibynóżki, czepiają się najdrobniejszych nierówności betonu, podciągają się i znów wypuszczają przed siebie swoje drobne macki, poruszając się przy tym z porażającą szybkością! – Pełznie do nas... – mruknął ochryple Dziadek. – A przez okna wlezie do środka bez problemu... I co wtedy? – No, niech ktoś łupnie... – powiedział Dobrynin, obserwując zbliżający się żywy dywan. – Dawaj, Maks! Długa seria nie wyrządziła specjalnej szkody. Kule rozrywały poszczególne osobniki na strzępy, odrzucając je do tyłu, ale na pełznącą masę to prawie nie wpływało – ameby wciąż uparcie parły naprzód. – Ma ktoś schowany miotacz płomieni? – spytał nagle Darmocha, z wymuszonym śmieszkiem. – Może zawieruszył się w ładownicy? Napalmem by w nie... – Dowódco, przecież masz granatnik podlufowy! – odezwał się Dziadek. – Dawaj! Masz zapalające?! – Zostawiłem w domu, w plecaku... – skrzywił się z niezadowoleniem Daniła. – Dwa termobaryczne, trzy zapalające... Mało zostało, stwierdziłem, że zachowam je na później. Mam ze sobą tylko odłamkowy! – Więc co robimy?! – Pora spadać – odparł zdecydowanie Dobrynin. – Wycofujemy się. Jeśli będzie nas doganiać, rąbniemy ze wszystkich armat, a ja jeszcze poprawię granatem. Zobaczymy, co z tego wyjdzie... Na to, żeby odkręcić koło zamykające wrota, potrzeba było kilku chwil. Daniła wychylił się na zewnątrz, badając wzrokiem okolicę... czy jest czysto, a może coś się kryje w zaroślach – bo czy to człowiek wychwyci w pośpiechu... – Trzydzieści metrów... – w głosie Darmochy dały się już słyszeć nuty paniki. – Szybciej, chłopy! Podpełza do nas! – Wężykiem. Artem na wprost, Maks, lewa flanka, ja prawa. Robal ty kryjesz tyły – wydał rozkaz Dobrynin, ustawiając grupę. – Biegiem marsz! Na betonowym placu wszystko szło względnie gładko – oddział poruszał się sprawnie, każdy rozumiał, że wyrywać się do przodu lub pozostać w tyle jest niebezpiecznie – sam polegniesz i od razu załatwisz pozostałych. Za to po tym jak dali nura w zarośla, poszło ciężej... Bieg przełajowy to niewdzięczna robota. Uwaga się rozprasza – tu trzeba i patrzeć pod nogi, żeby niechcący się nie potknąć, nie uszkodzić sobie nogi, i uchylać się od gałęzi, i zerkać na boki, i wybierać drogę... A tym bardziej kiedy na ogonie wisi ci jakieś tajemnicze przerażające cholerstwo. Do tego Robal sapie człowiekowi w potylicę, pogania... – Darmocha, dawaj szybciej! Szybciej! – pośpieszał Grisza prowadzącego. – Jak sobie wyobrażę, co będzie, jak to świństwo nas dogoni, to włoski na dupie mi dęba stają... – Widzisz coś? – Dobrynin od razu wytężył wzrok, oglądając się przez ramię. – Na razie nie... i nie mam ochoty! Na betonie się odsądziliśmy... Za to teraz to coś ma przewagę! Przedzieramy się przez wiatrołom, a ono sunie po ziemi, przechodzi pod przeszkodami... W tej kwestii Robal miał całkowitą rację. Nie udało im się rozwinąć dużej prędkości – stale trzeba było szukać drogi omijającej nieprzebyte zawały, przeskakiwać albo nurkować pod zagradzającymi drogę zwalonymi drzewami, przeciskać się przez czepiające się kombinezonów i ekwipunku krzaki, przedzierać się przez polanki zarosłe wysoką, gęstą trawą... Las, jakby uznając nieznane istoty za swoje, spowalniał ich, mszcząc się za zło, które wyrządził mu człowiek dwadzieścia lat wcześniej.

– Co to w ogóle jest? Dowódco, co ty widziałeś przez lornetkę? – sapał Artem. – Sam nie wiem – odpowiedział, oszczędzając oddech, lakonicznie Dobrynin. – Biomasa... Ameby... Cholera wie! Oszczędzaj tlen. Nie gadaj. Jednak tak łatwo zaspokoić ciekawości Darmochy się nie dało. – Trafiłeś w nie? – Rozsypało się na kawałki właśnie dlatego, że trafiłem! I co to dało? Artem zaklął. – I jak z nim walczyć? – Napalm? – zaproponował zza ich pleców Robal, ciężko dysząc. – Potrzebna jest benzyna, mydło, puder aluminiowy. Innych sposobów nie znam – odparł Dobrynin. Minęli wewnętrzny perymetr. Udało im się – wyjątkowo szczęśliwie runęło tu potężne przegniłe drzewo, przygniatając i przyciskając do ziemi jeden z odcinków muru. Po jego pniu jak po kładce stalkerzy pomyślnie przedostali się przez drut kolczasty. Zeskoczyli z drugiej strony. – Trzy minuty przerwy – polecił Daniła, postanawiając dać chłopakom zasłużony odpoczynek. On sam jej nie potrzebował, wytrzymywał i nie takie obciążenia... Czuł się całkiem nieźle, nawet nie zabrakło mu tchu – za to chłopcy ledwo żyli... Stoją zgięci wpół na uginających się nogach, dyszą zmęczeni, opierają się o siebie nawzajem... To nie żarty – biec przez kilometr w rwanym tempie, z przeszkodami, do tego w pełnym rynsztunku i z dodatkowymi kilogramami zdobycznej amunicji na plecach! – Teraz... hu... hu... hu... dokąd? – zapytał Darmocha, rozglądając się dookoła i próbując złapać oddech. – Zbaczaj bardziej w lewo, na południe! Pójdziemy obok placu, przez koszary! Idąc prosto, wyszlibyśmy od zachodu i trzeba by nadkładać drogi przez las do miasta! – Jest... plac! Uf... Tam! – Dziadek, opierając się rękami na kolanach, spoglądając przez rzadkie tu podszycie, wskazał palcem. – Za nim są koszary! Do szosy niedaleko... – I co nam z szosy? Do miasta będziemy jeszcze biec i biec – ucieszył go Dobrynin. Maks jęknął... – A jeśli zostanie tutaj? Nie polezie poza perymetr... – Skąd pomysł, że nie polezie? – zapytał Daniła, czujnie przysłuchując się dobiegającym z gęstwiny dźwiękom i starając się określić ich źródło. – To czemu tyle lat tu siedziało? Wyło po nocach, nosa nie wyściubiało poza teren... – Po prostu nie było w pobliżu pysznych stalkerów... – wyjaśnił Grisza. Ten jakby złapał trochę oddech i teraz stał mniej więcej równo, trzymając w dłoniach automat i rozglądając się na boki. – A jak się pojawili... – Milczeć wszyscy! Cisza! – przerwał mu Dobrynin. Coś szeleści? Czy tylko mu się wydaje? Chyba nie tylko on usłyszał ten dźwięk. – Pełznie tu... – mruknął obok Dziadek. – Artem... Robal... Słyszycie? Darmocha zamiast odpowiedzi zaklął, poprawiając przekrzywioną maskę przeciwgazową, i rzucił się do przodu jak spłoszony łoś. Teraz szło im lepiej. Tutaj, bliżej placu ćwiczeń i koszar, roślinności było mniej niż w głębi terenu – a może złapali drugi oddech... Popędzani przez adrenalinę stalkerzy, przebiegając skrajem i lękliwie spoglądając na plamy pleśni, w minutę minęli plac, zostawili za sobą szary mur koszar. Przez podszycie prześwituje już szosa... „Czyżbyśmy naprawdę się wydostali? – przemknęła Dobryninowi myśl. – A może naprawdę nie wylezie za perymetr..." Bardzo chciał, żeby Dziadek miał rację i nieznane diabelstwo zostawiło nieproszonych gości w spokoju... Oto i ogrodzenie. Maks zrobił ostatnie trzy kroki, po czym zgiął się w chiński paragraf, opierając się rękami o beton, jakby chciał jednym potężnym wysiłkiem zwalić płytę – i zaczął oddychać... Zdawało się, że oddycha całe jego ciało. Oddychały drżące nogi, oddychała latająca z boku na bok głowa, oddychały trzęsące się plecy – i nawet oparte o betonową sekcję muru dłonie na swój sposób

oddychały, łażąc po szarym betonie. Obok niego na kolana upadł również Artem, nie zapominając zresztą rozglądać się na boki. – Dziadek, Darmocha, naprzód – rozkazał Daniła, znów podrywając żołnierzy. – Na drugą stronę. – Zaczekaj no, dowódco... Zaraz zdechniemy... – spróbował zaoponować Maksim. – Daj złapać oddech... – Idzie! – pisnął nagle Robal, wskazując lufą automatu gdzieś między drzewa. – Szybciej, szybciej! Dogania nas! Dobrynin, czując, jak robi mu się zimno, odwrócił się – i zobaczył, jak na polankę, jakieś trzydzieści metrów od nich, wypełza ruchliwa czarna masa... „Granatnik!" – przemknęła mu przez głowę błyskawiczna myśl. Poderwał WSS, wyszukując palcem język spustowy podlufowego miotacza granatów i odbezpieczając. – Za płot! Przeskakujcie ogrodzenie! Szybko! Już!!! Co po komendzie robili chłopcy, tego już nie widział – całą jego uwagę pochłonął widok, który mu się ukazał... Stwór ożywał. Ożywał, znów nadając sobie pierwotny wygląd, konstruując samego siebie z ameb schodzących się w jedną wielką gromadę pośrodku polanki. Sczepiały się, sklejały, pochłaniały się wzajemnie, lepiąc z siebie jedną całość jak kawałki jednej wielkiej mozaiki, potwornych puzzli – i w tej nieforemnej grudzie z każdą chwilą coraz wyraźniej ukazywały się kontury znajomej istoty... I to jak znajomej! Przed Dobryninem rósł i wzdymał się stwórz przedszkola. Kleks. Podniósł łeb– i Daniła poczuł, jakby jego ogromne, czarne, obojętne oczy zaglądały w głąb jego duszy... – Niczego sobie, kurde... – łapiąc powietrze, wychrypiał obok Robal. – Co to takiego, dowódco?! Potwór wyprostował się, wyciągając się w górę, i zadarłszy kopułę głowy do nieba, zaniósł się strasznym, kraczącym chichotem. I od tego śmiechu, tak jak jeszcze całkiem niedawno od jego strasznego wycia, Dobrynin zapragnął naraz szybko, natychmiast znaleźć się jak najdalej stąd, pięćset, a jeszcze lepiej tysiąc kilometrów od tego miejsca. Czuł to po raz pierwszy w życiu – wrażenie całkowitego zagubienia, okropnego, jakby zwierzęcego przerażenia, bezradności i śmiertelnej paniki w obliczu wroga. Ten chichot kompletnie wyłączał wolę i rozum, skuwając w bryłę lodu wszystkie pragnienia oprócz jednego – by rzucić broń na ziemię i zdać się na łaskę zwycięzcy. Na granicy świadomości Daniła zdążył odnotować, jak zadrżał, padł na kolana i wypuścił z rąk automat, łapiąc się za głowę, Grisza; słyszał, jak zza muru, przeskoczywszy przez niego w mgnieniu oka, wrzeszczą coś w panice Dziadek i Darmocha... Odnotował i natychmiast wszystko zapomniał, czując, jak lodowatą ręką ściska i przygniata go do ziemi czyjaś zimna, bezlitosna wola... Zarzęził, wytężając siły, starając się wyprostować, oswobodzić spod wielotonowej prasy i czując, jak w strasznym napięciu trzeszczą mu więzadła i stawy, gną się kości... Nacisk odrobinę osłabł, ustąpił jego wściekły napór i Dobrynin, zdając sobie sprawę, że presja zaraz wróci i ta chwilowa przerwa może być jego ostatnią szansą, przemógł się i podniósł nieposłusznymi rękami karabin, po czym, wydając rozkaz samemu sobie, wyrzęził: – Ognia... Granat trafił w sam środek klatki piersiowej potwora. Zagwizdały odłamki, szarpiąc mu ciało, wgryzając się w czarną, jakby gumową tkankę... Daniła widział, jak na wszystkie strony poleciały strzępy– jednak trafienie nie przyniosło pożądanego rezultatu. Stwór gromko zaryczał basowym tonem, opędzając się od granatu jak od natrętnej muchy, skulił się, jakby ściskając w sobie jakąś wewnętrzną sprężynę i zmniejszając swoje rozmiary... i Dobrynin z nagłą jasnością zrozumiał, że dzieląca ich odległość absolutnie niczego dla mutanta nie znaczy. Jeden skok, nie więcej. I zdał sobie jeszcze sprawę, że w żaden sposób nie zdoła się temu przeciwstawić. „Przydałoby się zasilanie... – pomyślał z nagłym spokojem. – Z unikomem w trybie bojowym jeszcze byśmy powalczyli..." Nie czuł strachu, był tylko żal i jakaś konstatacja faktu. Oto i on starł się z tym, który okazał się ponad jego siły. Jego życie się kończy? A co z pułkownikiem? Bractwem? Co z chłopakami, którzy mu zaufali, widząc w nim swojego dowódcę? W końcu co z Irinką i Olgą... z pozostałymi mieszkańcami Schronu?... Co z nimi? Wszystkie te myśli przemknęły mu przez głowę jednocześnie – a w następnym momencie potwór skoczył. Jego szybkość była fantastyczna. Nie mógł się z nim równać nie tylko Dobrynin, mimo swoich

wyrzutów adrenaliny, ale i znacznie zwinniejszy mutant – gorynycz. Czarne cielsko rozmazało się w powietrzu – i całą swoją masą spadło na człowieka. Daniła zdążył tylko się obrócić, wystawiając na cios ramię i lewy bok– a potem zmiotło go potwornie silne uderzenie i taranując betonową sekcję ogrodzenia, w ostatniej chwili zobaczył tylko oślepiający błysk rozdzierający mrok przed jego oczami... i koziołkując, wleciał w czarną mgłę utraty świadomości. 3 PK– P – punkt kontrolno– przejściowy. Wszystko, co tu opisano, istnieje w rzeczywistości. Czym się zajmuje jednostka wojskowa, a tym bardziej co kryje się za drugim perymetrem – tego nikt w mieście nie wie. To dopiero małe miasteczko... (przyp. aut.). 4 Pani miedzianej góry – postać z rosyjskiej bajki z Uralu (przyp. tłum.). 5 AŁS – aparatura do łączności szyfrowanej. Sprzęt używany do szyfrowania i deszyfrowania informacji (przyp. aut.).

4 | Bieg przełajowy Coś mu przeszkadzało. Działało mu wprost na nerwy. Trzęsło, trącało, klepało po policzkach... I do tego okropnie śmierdziało! Dobrynin pchnął w tamtym kierunku ręką, zamierzając pospać jeszcze godzinkę, półtorej, ale to natrętne coś wzięło się za niego ze zdwojoną energią. Daniła zaklął – przez zaschnięte gardło zabrzmiało to ochryple i niewyraźnie – i nagle w jednym momencie wszystko sobie przypomniał... Kleks, pościg... Betonowe ogrodzenie, z którym spotkał się w locie jego umęczony tułów... Sen? Zerwał się na nogi, przecierając oczy, i syknął przez nagły rozbłysk bólu w lewym boku. Nie, snem tu nawet nie pachnie – obok siedział Chirurg z jakimś flakonikiem w rękach i spoglądał na niego badawczo. Przechylił głowę na bok i wlepił mu kolejny policzek. – Zaraz ci złamię tę rękę! – ryknął, krzywiąc się, Dobrynin, przechwytując jego nadgarstek.– Już, wszystko w porządku... – O, teraz widzę – uśmiechnął się z zadowoleniem Wadim, uwalniając się z uścisku. – A ja bym jeszcze raz dodał – powiedział z udaną troską stojący za jego plecami Bateria. – Wciąż jeszcze zachowuje się jakoś nieadekwatnie... – Dajcie pić– wychrypiał Daniła, rozglądając się dookoła. Leżał na ziemi, na rozesłanym śpiworze w jakimś odrapanym pokoiku. W rogu stał koślawy piecyk burżujka jak sprzed rewolucji październikowej, w którym, rzucając czerwono– pomarańczowe odblaski na ściany i sufit, ledwo słyszalnie potrzaskiwał ogień, obok, w nieporządku, leżała sterta najrozmaitszych plecaków i worków. Tam też, przy piecu, siedział Losza Maniak z wyrazem skupienia na twarzy czyszczący swojego kałacha, a pod oknem z automatem w dłoniach ulokował się Robal, który bez przerwy wyglądał na zewnątrz. Przez otwarte na oścież okno z wykrzywionymi ramami widać było coraz bardziej błękitne niebo – pogoda, jak się zdaje, wracała do normy; miejscami nawet wyglądało słońce. – Długo byłem nieprzytomny? – spytał Dobrynin, rozglądając się dookoła i rozcierając potylicę. – Już dwie godziny – odpowiedział Chirurg, wstając i zakręcając flakonik. – Zmarnowałem na ciebie pół butelki amoniaku. Ładnie sobie pospałeś. Chociaż nieźle też przyłożyłeś głową, i to o beton... Gdyby nie hełm... – Gdzie jesteśmy? – Załóż maskę przeciwgazową – rzucił zamiast odpowiedzi Wadim. – Siedem rentgenów... Daniła podniósł leżącą obok maskę, wyprostował paski, naciągnął na głowę. – Szczerze mówiąc, jestem zdziwiony, że znów was wszystkich widzę. Myślałem, że to już koniec... Co się dalej działo? – W porę podeszliśmy. – Paszka przysiadł się z uśmiechem. – Widzieliśmy i twój lot, i to wyłupiastookie cholerstwo. Przywitaliśmy je ze wszystkich luf, tylko strzępy poleciały... – Załatwiliście go? – zdziwił się Daniła. – Gdzie tam – odezwał się spod okna Robal. – Zwiał do lasu. Skacze, że proszę siadać... Ale dobrze chociaż, że się odczepił. A przecież mógł zeżreć... z palcem w dupie. – A ja miałem silne wrażenie, że to coś nie chciało nas wcale żreć – zaoponował Paszka. – Ciebie przecież nie ruszyło. – Skinął głową w stronę Daniły. – Nie ruszyło... – Dobrynin chrząknął i znów obmacał swój lewy bok. Ból stopniowo znikał i żebra chyba nie były połamane, pomógł pancerz unikomu, a i warstwa mięśni złagodziła uderzenie, ale wspomnienie

krótkiego, szybkiego lotu i twardego uderzenia o beton wciąż nijak nie chciało zniknąć. – Ładne mi nie ruszyło... Przecież gdyby nie unikom... – Gdyby to cholerstwo chciało cię zjeść, to nie leżałbyś tutaj, ale bulgotał i rozkładał się u niego w brzuchu – powiedział z przekonaniem Bateria. – Miałeś z nim bezpośredni kontakt. I zmieściłbyś się w jego pysku bez żadnego problemu. A tak, wyrzucił cię po prostu za teren. Chociaż leciałeś jak wystrzelony z armaty i wywróciłeś całą sekcję betonowego ogrodzenia, to jednak żyjesz... Oj, mógł nas zeżreć... sądząc z opowieści chłopaków, cała nasza siła ognia była dla niego jak dziecięce gaworzenie, ale czy on tego chciał?... Przywitaliśmy go, oczywiście, salwą ze wszystkich luf, ale coś nie widziałem większych szkód. Tak tylko... wypłoszyliśmy go... – Może to coś jest w ogóle roślinożerne – wtrącił się do rozmowy Maniak. – Jednego tylko nie zrozumiałem... – zignorował tę myśl Robal. – Jeśli ten stwór wykonuje skoki po trzydzieści metrów, to dlaczego za nami pełzł? Zebrałby się po wystrzale i wtedy... – A może po trafieniu potrzebuje czasu, żeby znów zebrać się w całość – wysnuł przypuszczenie Chirurg, ze skupionym wyrazem twarzy grzebiąc w swoim worku. – Albo, jeśli przyjmiemy wersję Baterii jako hipotezę roboczą, to coś nie chciało was pożreć, tylko odprowadziło was do perymetru i wystawiło za drzwi. A w ogóle... skończcie te zgadywanki! Mamy poważniejsze problemy... Dobrynin zaczął się niepokoić. Jakie znowu mogą być problemy po wszystkim, co im się przydarzyło? I to jeszcze poważniejsze... Spojrzał na Paszkę. – Mamy nowiny, dowódco – potwierdził tamten. – Złe nowiny... – No, nie przeciągaj – zmarszczył brwi Daniła. – Co się znowu dzieje?... Gdzie są ludzie? – Rozesłałem chłopaków na patrole. Panikarz też tam jest. Czekaliśmy tylko na ciebie, żebyś się ocknął... Trzeba się zbierać i uciekać... – Ale co się stało?! – Bractwo jest w mieście – odpowiedział Bateria po kilku chwilach ciszy. – Cooo? Jesteś pewien?! – Jeszcze jak – uśmiechnął się gorzko Paszka. – Wbili w nas tę pewność kopniakami. Czy ja bym nie poznał pociągu pancernego? Dobrynin zaklął– od serca, wymyślnie. – Kiedy przyszli? Ilu ich jest? Jest z nimi major? – Co do majora, to nie wiem, ale to raczej wątpliwe. To ten sam pociąg, który podjeżdżał poprzednim razem, pod waszą nieobecność. Sądząc z tego, co opowiedziałeś, to inny oddział Bractwa, nie ten, którym dowodzi Abbas. Przyjechał po południu, mniej więcej o pierwszej. Zajmowaliśmy się już na całego magazynami, najcenniejsze rupiecie wynieśliśmy do twojej kryjówki, a tu przybiega Łosik z meldunkiem. Od razu stamtąd spłynęliśmy... Z własnego Schronu... – Paszce zagrały mięśnie policzków. – Sssukinsyny... – Dalej! – popędził go Daniła. – Dalej położyliśmy się na dachu stołówki, po drugiej stronie placu. Żeby poobserwować. Myśleliśmy, że przyszli po resztki. Odpompować ropę, wyczyścić składy... A ci nie. Odwrotnie, zaczęli się rozładowywać. I to chyba na długo... Wywiesili nad Schronem flagę, rozstawili posterunki... wyprowadzili nawet na skwer jakieś cholerstwo na gąsienicach. Czołg nie czołg, BTR nie BTR... Całe najeżone lufami... Poprzednim razem też coś takiego mieli. – BMPT. Specjalnie przeciw piechocie, to znaczy przeciw nam... – Boją się, bydlaki... – uśmiechnął się paskudnie Bateria. – Tylko czego im tu znowu trzeba? – Major niby mówił, że są plany, żeby zrobić ze Schronu punkt przeładunkowy. Bazę – wspomniał Dobrynin. – Już wtedy, na zebraniu o tym nadmieniał, kiedy wabił nas na północ... No, to się doczekaliśmy. – O wilku mowa, a wilk tu? – spojrzał na niego pytająco Paszka. – Może i tak, tyle że z naszymi mikrymi siłami nie ma co wchodzić w starcie. Mają mnóstwo ludzi, a do tego... ten terminator6. W polu BMPT przewyższa siłą ognia trzy plutony zmechanizowane razem wzięte, a nas jest tylko dwudziestu. Wracamy do pierwotnego planu, do Penzy, inaczej po prostu nie da rady –

powiedział Dobrynin. – Potrzebne są posiłki. A poza tym po kiego grzyba nam ta placówka? – No, jak to... Dom rodzinny... – nabzdyczył się Bateria. – Dom jest tam, gdzie rodzina. Mamy jak najszybciej wydostać swoich z niewoli, oto nasze najważniejsze zadanie. – Powiedz o zwierzakach – podpowiedział mu Maniak. – Jasne, prawie bym zapomniał – kiwnął głową Paszka. – Mają jakieś zwierzęta... Widzieliśmy cztery sztuki. Jak... – potarł w powietrzu palcami, dobierając słowa – jak małe łyse pieski, tylko z przodu mają coś w rodzaju krótkiej trąby. Pewnie mutanty, radiacji się nie boją. Trzymają je na smyczy, a te cały czas suną nosami po ziemi. Odkurzacze pieprzone... – A niech to szlag! – zaklął Daniła. Nie trzeba być geniuszem, żeby się domyślić. – Co, znasz takie? – nastawił uszy Paszka. – Nie znam, ale nietrudno zrozumieć... – Ja też tak myślę... – kiwnął głową Bateria. – Dlatego też trzeba szybciej ruszać i się zmywać. Trzymają je chyba zamiast psów. Po naszych przyszli, wyłapywać ocalałych... – Dalej, dalej... – przypomniał mu znowu Dobrynin. – No, a dalej... Potem posypaliśmy swoje ślady mieszanką, tak jak uczył pułkownik, i zataczając kółka przez centrum miasta, dotarliśmy do kryjówki w Jasienkach. Spakowaliśmy się, zabraliśmy graty i ruszyliśmy po was. Trzeba was było ostrzec, bo poszlibyście z powrotem i wpadli prosto w ich łapy. Rozsypaliśmy się dookoła terytorium... Ciężko was było przegapić, z trzystu metrów usłyszeliśmy, jak przedzieracie się przez wiatrołom i wrzeszczycie. No i... krótko mówiąc, zdążyliśmy. Co wy tam w ogóle znaleźliście? Chłopaki mówią o jakimś bunkrze... – Jeśli nawet jest tam bunkier, to do niego nie wejdziemy. Zupełnie nie wiadomo, jak się otwiera. Nie ma wejścia, nie znaleźliśmy go. – Poszliście tam na próżno... – Na to wychodzi. Dobra, starczy tego siedzenia... – Daniła wstał, starając się określić swój obecny stan. Lewy bok i ramię pobolewają, huczy w głowie i to wszystko. Ogólnie rzecz biorąc, był w całkiem zadowalającej kondycji. Nic dziwnego, kimał przez dwie godziny, jeśli Chirurg nie ściemnia. Niemal pełnowartościowy odpoczynek. – To wszystko, co zabraliście? – Skinął na zwalone bezładnie plecaki. – Nie. Tu jest tylko to, co niezbędne na drogę. Filtry, woda, naboje, żarcie... Reszta, wszystko to, co zdążyliśmy wynieść ze Schronu, leży w twojej kryjówce i czeka na nas. – A mój worek? – Jest tutaj. Dobrynin uśmiechnął się z zadowoleniem. – No, to świetnie! Mam tu, na samym dnie, radiostację. Zwędziłem, kiedy uciekałem z karawany... Zabrałem w ogóle dużo przydatnych rzeczy. Oczywiście trzeba było stuknąć ochronę, ale to przecież tylko czterech ludzi... Zdążyłem nawet zaminować dwie ciężarówki i tigra, i zdaje się, że wybuchły... W każdym razie słyszałem z tamtej strony jakieś eksplozje, kiedy już szedłem przez tajgę... – Łączność? Super! – kiwnął głową Paszka. – Bez łączności w ogóle nie da rady. Wszystkie nasze radiostacje zdechły po kilku dobach. Zanieśliśmy do kryjówki i tam już zostały... – Nasze stare krowy nie mogą się z tymi radiostacjami równać... – Daniła uśmiechnął się. – Psy, powiadasz?... Dobra... Stał przez chwilę, zbierając myśli. Psy to kiepska sprawa. Psy oznaczają pościg, i to z bardzo dużym prawdopodobieństwem. To dobrze, że posypali ślady mieszanką kajeńską, ale nie daje to absolutnej gwarancji. Pieski, oczywiście, gubią wtedy ślad, ale w takich sytuacjach wyjście jest proste. Zabiera się je nieco dalej i zaczyna chodzić wkoło, aż znów złapią trop. Niewątpliwie zajmuje to trochę czasu – ale przy odpowiedniej wytrwałości i wystarczającej liczbie ludzi można bez trudu wyśledzić zbiegów. Być może już teraz są na ich tropie... Do tego jak na złość jeszcze wczoraj przestało padać, wszystko podeschło. Kiedy jest plucha, zapach szybciej się ulatnia. Chociaż kto wie, jak u tych stworków z trąbami wygląda sprawa z węchem...

Trzeba było niezwłocznie podjąć decyzję. – Dobra... Gdzie teraz jesteśmy? – Białe Koszary – odpowiedział natychmiast Bateria. Dobrynin kiwnął głową. Białe Koszary to stacyjka w odległości pięciu kilometrów od miasta. Parę razy tędy przechodził, i to wszystko. Bo co tu robić? Nie ma się czym pożywić, miejsce ciche, spokojne, nawet mutanty rzadko zaglądają. Wszystko, co tu było, to wielorodzinny barak, zarośnięta studnia i zbutwiała od fundamentów do dachu podłużna szopa na podwórku. – Maniak. Pamiętasz, którędy tu szliście? Jaką drogą? – A jakże! – Zbieraj się, pokażesz ścieżkę. Przygotujemy im niespodziankę... Bateria, wyprowadź ludzi. Ale zaczekaj, dam ci radiostację... Mamy jeszcze ze cztery godziny do zachodu słońca, zrobimy jakieś piętnaście kilometrów. Zbierajcie plecaki i naprzód. Wycofujecie się wzdłuż traktu do wsi Zielonyj Dołz7, to niedaleko, jakieś trzy kilometry. Tam na nas czekacie. Długo nam to nie zajmie, dogonimy was. – Rozumiem, dowódco. Wybrał odpowiednie miejsce na niespodziankę – między dwiema grubymi brzozami, w gęstej trawie. Kalkulacja jest prosta. Ludzi poprowadzą te węszące mutanty – i to dokładnie ich śladem, tą ścieżką, którą chłopcy tu szli. Nie ominą niespodzianki. Pułapka, którą zastawił, nie była prosta – Bractwo to nie jacyś młodociani rekruci– ale podwójna. Najpierw, na poziomie wzroku, przeciągnął od drzewa do drzewa grubą żyłkę, żeby od razu ją zauważyli, a o parę kroków przed nią cienką stalową nitkę na poziomie kolan. Żyłka to podpucha. Człowiek ją zobaczy, ucieszy się, że zauważył, skupi na niej całą uwagę. Podejdzie, żeby unieszkodliwić, a po drodze zerwie cienką nitkę. A nawet jeśli zauważy i ją – o krok za żyłką zastawił jeszcze jedną pułapkę. Położył od razu dwie efki, przeciągnął nić przy samej ziemi, do tego zamaskował w trawie – za nic jej nie zauważą. Jak nie człowiek zerwie, to ten węszący stworek. – Pięciu minimum – podśmiewał się, śledząc jego robotę, Losza. – A może i pieski draśnie... – Chociaż jednego na pewno – kiwnął z przekonaniem głową Dobrynin, delektując się swoim dziełem. – Tego nam właśnie trzeba. Im więcej ich wykosimy, tym lepiej. Nie wiem, ile mają tych odkurzaczy, ale nie sądzę, żeby było ich dużo. – Może odeprzemy pościg?... Daniła potrząsnął głową. – Wątpię... Jeśli przyszli specjalnie po nas, to tak łatwo się nie odczepią. Tylko się rozzłoszczą. Ale to nic, urządzimy im wojnę. Długo tego nie zapomną... Wstał, poprawiając worek na plecach. – No co? Gotowy? Maniak kiwnął głową. – Ty prowadzisz, ja zamykam. Biegiem marsz. Loszy trochę ciężko się biegło. Sądząc z budowy, ważył ze sto dwadzieścia kilo. Przy czym nie samego mięsa, ale ze sporą porcją tłuszczyku. „To nic, koleżko – podśmiewał się Dobrynin, słuchając, jak Maniak, klnąc półgłosem, sapie przed nim. – Ja cię doprowadzę do formy... Długa droga przed nami i cały czas trzeba będzie biec... Do zimy zrobisz się zgrabny jak cyprys..." – A w ile czasu... uff... zamierzasz... uf... uf... dotrzeć do Penzy? – Losza, jakby odgadując jego myśli, odwrócił się do niego w biegu. – To trochę ponad sto kilometrów – odpowiedział Daniła po chwili obliczeń. – Myślę, że w trzy, cztery dni będziemy na miejscu... – Sto kilometrów z hakiem w trzy dni... – powątpiewał Maniak. – Nie ta prędkość. Idąc piechotą, nie zdążymy... – Idąc? – uśmiechnął się półgębkiem Dobrynin. – Biegnąc, kochany, biegnąc. Myślisz, że szedłem, kiedy wracałem do Schronu? Niezupełnie. Nie dałbym wtedy rady przed zimą. Przez połowę tego dystansu albo i więcej biegłem!

Losza chrząknął z niedowierzaniem, ale milczał. – I jeśli już postanowiliśmy na poważnie zająć się waszym przygotowaniem, to nie ma co tego odkładać – ciągnął Daniła. – Będziecie mieli najprawdziwsze ćwiczenia połowę. Rodionow opowiadał, że żyli w terenie całymi miesiącami, uczyli się wojaczki według wszystkich reguł. Tak więc nie będę miał dla was żadnego pobłażania. – Nie wściekaj się, dowódco, ale znaj też umiar – wyjęczał pełen złych przeczuć Maniak. – Jak nas zamęczysz, to nie dojdziemy do Penzy, zdechniemy! Z kim wtedy będziesz wojował? – Nic się nie martw. Będę dozował... – zaczął Daniła i gwałtownie umilkł. Zatrzymał się, nasłuchując – tam gdzie dziesięć minut wcześniej zastawił pułapkę, niezbyt głośny, przytłumiony przez odległość, klasnął najpierw jeden wybuch, a po kilku sekundach drugi, podwójny. Dobrynin z zadowoleniem kiwnął głową. – O to chodziło. Zadziałały wszystkie trzy. Mamy jakieś pół godziny przewagi, zanim dojdą do siebie i wezwą posiłki, odeślą rannych... Nie spodziewały się, bydlaki, takiego gorącego przyjęcia... – Coś szybko wpadli na nasz trop... – mruknął Maniak. – Jakby wiedzieli... – Czyja wiem, czy szybko... – wzruszył ramionami Dobrynin. – Zanim doszliście do Sazań– gory, potem stamtąd do Białych Koszar, do tego leżałem nieprzytomny... Ile to minęło? Pół dnia? No, może troszkę mniej. Przez ten czas można przeszukać pół miasta, a oni mają psy... – Jak sądzisz, uciekniemy? – Nie mamy wyjścia – uśmiechnął się Daniła. – Tylko ucieczka nam pozostała. Szybciej, Maniaczello! Chwiejąc się i sapiąc, Losza znów pokłusował naprzód. Do maleńkiej wioski o nazwie Zielonyj Doł dotarli w ciągu pół godziny. Obciążony workiem Maniak pod koniec całkiem stracił oddech i rzęził niczym zaszczuty kuropat. Dobrynin przyczaił się w gęstych krzewach przy drodze i nawiązał łączność – w ciągu kilku minut oddział w pełnym składzie był przy nim. – Plan minimum na dziś to oderwać się od nich tak daleko, jak to możliwe – wyjaśnił zadanie. – Na razie pójdziemy traktem, aż zapadnie zmrok. Jeśli przed wieczorem dotrzemy do Bałtinki, to świetnie. Może i znajdziemy dobre miejsce, żeby przenocować. Jeśli nie dojdziemy, będziemy spać w gołym polu, w maskach przeciwgazowych. Tak więc w naszym interesie jest zdążyć. Są pytania? Chłopaki milczały. – W takim razie galopujemy naprzód. Sto dwadzieścia kilometrów do stolicy obwodu to drobnostka w porównaniu z odległością, którą musiał już pokonać Daniła. Dwa tysiące kilometrów – i prawie wszystko piechotą, na własnych nogach! Gdyby powiedział mu to ktoś choćby rok wcześniej, to czy by uwierzył?... Długa, pełna niebezpieczeństw droga wymęczyła go solidnie, ale organizm zregenerował się już po kilku dniach wymuszonej bezczynności i znów był gotów na długą i trudną wyprawę. W młodości siła. Chociaż karawany odwiedzały miasteczko rzadko i nieregularnie, trakt prowadzący do Penzy był w przyzwoitej kondycji. Nic dziwnego– tam gdzie chociaż dwa, trzy razy każdego lata, tratując wschodzące młode pędy i gniotąc je na miazgę swoimi wielkimi kołami, przejedzie kolumna ciężkich pojazdów, z drogi można korzystać względnie komfortowo. A tym łatwiej ma piechur, któremu najczęściej wystarczy nawet zwykła ścieżka. Przechodząc co sto metrów z marszu na bieg i odwrotnie, oddział ruszył gościńcem. Poprzednim razem nie miał czasu się tu rozejrzeć – zaznajamiał się z Profesorem i spółką i nie zwracał uwagi na boki – dlatego okolica wydawała się teraz Dobryninowi prawie nieznajoma. Szli jak należy, w szyku rajdowym, z patrolami. Trudno, żeby było inaczej... Sto metrów z przodu szedł Bateria z dwójką żołnierzy, flanki osłaniali Stawr i Mnich, zamykali Darmocha i Dziadek. Każdy patrolujący miał radiostację i meldowało najdrobniejszym niebezpieczeństwie. Podczas wyprawy na północ Daniłę zepsuły luksusy– sprawna, dobrze działająca łączność wewnątrz pododdziałów Bractwa była taką samą codziennością i koniecznością jak broń w dłoniach czy maska przeciwgazowa. Niewielka cyfrowa radiostacja dawała fantastyczną mobilność i kontrolę. To nie masywne wojskowe krowy starego typu, których zwykle używano w Schronie. Sprzęt okazał się bardzo przydatny i mimo tego, co mówił wtedy Shrek, warto było wrócić do ciężarówek

i załatwić ochronę choćby po to, żeby zabrać z królestwa Hasana piętnaście sztuk z kompletem zapasowych akumulatorów i zasilaczem do każdej. Major będzie miał oczywiście pretensje, ale jeśli chodzi o szczerość, chrzanić jego opinię. Nawiasem mówiąc, podobnie jak do pułkownika, uzbierało się do niego parę pytań... Za pomocą łączności dowodzenie grupą było bez porównania łatwiejsze – Dobrynin ze swojego miejsca, ze środka, mógł wszystkim kierować, jak uzna za stosowne. Było to szczególnie cenne teraz, kiedy chłopcy nie mieli za dużo praktyki i właściwie trzeba było liczyć na siebie. Chociaż trzeba przyznać, że na razie nie było widać żadnych niebezpieczeństw. Na ile mógł sądzić z własnego doświadczenia zebranego podczas dwumiesięcznego marszu, plugastwo z jakiegoś powodu koncentrowało się w miastach i zamieszkanych punktach. Wystarczyło wyjść za obręb miejscowości i w ciągu dnia drogi spotkasz może dwa czy trzy potwory. Rzadko kiedy będzie ich więcej. Przyroda jakby mściła się na człowieku, rozmieszczając główne legowiska dzikich bestii w pobliżu żałosnych pozostałości jego osiedli, jakby ostatecznie chcąc zadusić tych, którzy uważali się kiedyś za zwieńczenie ewolucji. Przez pierwszą godzinę udało im się przejść jakieś siedem kilometrów. Początek dodawał otuchy i Dobrynin miał już nadzieję, że tak samo pójdzie dalej – jednak nie na darmo istnieje przysłowie: człowiek strzela, pan Bóg kule nosi. – Dowódco! Tu Darmocha! Za nami jest jakiś ruch! – Zejść w lewo z traktu! W zarośla! – Daniła zareagował błyskawicznie. – Na ziemię! Żołnierze zgodnie jak jeden mąż zsunęli się do przydrożnego rowu. Rozproszyli się na wypadek nieprzewidzianych zagrożeń. – Melduj! Co widzisz, jaka odległość? Trakt był w tym miejscu prosty jak strzała z lekkim nachyleniem i dlatego tylna straż zdołała z góry dostrzec pościg. – Pięć kilometrów – w słuchawce dał się słyszeć głos Artema. – Trzy quady, na każdym po dwóch jeźdźców. Szybko jadą, będą tu za jakieś dziesięć minut... A niech to szlag! – zaklął ze złością. – Na dwóch quadach są pieski! Dobrynin nie spodziewał się niczego innego. Reszta grupy pozostaje w odwodzie, a tropiciele idą przodem, żeby przeczesać trakt i znaleźć miejsce, w którym zbiegowie z niego zeszli – a co do tego, że tak zrobią, nie można mieć wątpliwości. Nie da się iść dalej prosto – wcześniej czy później nas dościgną. Pozostaje tylko uciec w gęstwinę, ukrywać się. – Uwaga! Panikarz, kierunek północ, prostopadle do drogi! – rozkazał. – Darmocha, przeciągaj żyłkę przez całą drogę. Zostaw dwie efki i doganiajcie resztę! – Przyjąłem. Przedarłszy się przez gęsto zarośnięty drzewami pas lasu wzdłuż traktu – wspomnienie po chroniących przed wiatrem nasadzeniach minionej epoki – stalkerzy wyszli na ciągnące się aż po horyzont puste pole stopniowo zarastające młodym lasem. Dużych drzew było niewiele, głównie młodniak wysokości człowieka i niższej, ale tak gęsty, że przedzierali się z trudem. Po wskazaniu kierunku i podprowadzeniu oddziału, żeby upewnić się, że dobrze go zrozumieli, Dobrynin rzucił swój worek chłopcom i wrócił między drzewa. Wybrał niezbyt wysokie, ale rozłożyste drzewo o gęstej koronie, z którego pole było widać jak na dłoni, i wdrapał się do pierwszego rozwidlenia. Siadł okrakiem na grubym, rosnącym poziomo konarze, sprawdził WSS, wyciągnął z ładownic lornetkę i trzy granaty, rozłożył je przed sobą. Zaczął obserwować. Po paru minutach zza drzew wypadli Darmocha z Dziadkiem. – Artem, dokładnie przed wami jest przesieka. Nasi się tamtędy przebili – przekazał przez radiostację Daniła. Uśmiechnął się, gdy tamci zaczęli zabawnie kręcić głowami, starając się go wypatrzyć. Nie widzą, to dobrze, czyli nieźle się ulokował. – Oddział odszedł, szybko za nim. Pułapka zastawiona? – Zrobione – odpowiedział Darmocha. – A co z tobą? Zostajesz?... – Dogonię was. Chłopcy, niczym spłoszone łosie, popędzili dalej. Dobrynin prześledził kierunek – biegną prawidłowo, raczej się nie pomylą... Ciężko obładowany oddział zostawił za sobą wyraźny ślad w młodniaku, nie da się

tego tropu nie zobaczyć. Dogonią ich, nie inaczej. Teraz pozostało tylko czekać. Miejsce na zasadzkę było wybrane trafnie, ani trochę w to nie wątpił. Ryk quadów będzie słychać zawczasu, a i granatów nie ominą. Jeśli po wybuchu nastąpi cisza, zejdzie z grzędy, sprawdzi i pobiegnie. Jeśli zaś okaże się, że żyją i wsiądą z powrotem na pojazdy, popracuje nad nimi z WSS i koniec. Ale najważniejsze są pieski! Należy pozbawić przeciwnika węchu – wtedy nie trzeba już będzie uciekać na złamanie karku. Też wymyślili – zrobili polowanie jak na amatorów! Silniki faktycznie usłyszał zawczasu. Ich prześladowcy jechali szybko, jakby byli absolutnie pewni własnego bezpieczeństwa. Chociaż podjeżdżając bliżej, nieco zwolnili, przyhamowali, ryk silników stał się jakiś ostrożny... „Skręcają z traktu?... – zdziwił się Daniła. – A gdzie pułapka?... Dlaczego nie zadziałała?! Zauważyli?..." Jakby zgadł. Quady zaryczały całkiem blisko niego i na pole, jakieś pięćdziesiąt metrów przed nim, kołysząc się na kępach trawy i gniotąc młodniak szerokimi kołami z grubym bieżnikiem, wyjechały trzy quady. „Ach ty, Darmocha, ach ty sukinsynu..."8 – zdążył tylko pomyśleć Dobrynin, parafrazując słowa słynnego poetyk. A potem nie było już czasu na ćwiczenia z wyszukanych sformułowań – całą uwagę skupił na przeciwniku. Quady jechały jeden za drugim – tak było łatwiej przebijać się przez dziczejącą od Początku roślinność. Sześciu żołnierzy w kamizelkach kuloodpornych i hełmach, dwaj trzymają wspomniane pieski. Daniła przyjrzał się – fuj, co za paskudztwo... Ohydne stworzenia, inaczej nie da się tego nazwać. Nie mają sierści, goła pomarszczona skóra, pysk wyciągnięty jak maska przeciwgazowa płynnie przechodzi w grubą, krótką trąbę. Jedna z paskud nagle donośnie zaszczekała, obracając się mordką w stronę zasadzki – i Dobrynin zdał sobie sprawę, że pora przejść do działania. ZSz-1 nie zatrzymuje pocisku przeciwpancernego SP-6. Trójkącik trzymał się celu jak przyklejony, zatrzymawszy się dokładnie pośrodku hełmu, i Dobrynin poczuł, jak w przedsmaku starcia, spowalniając i rozciągając upływ czasu, ognistym potokiem popłynęła mu w żyłach adrenalina... Pierwszą kulę dostanie zamykający. To aksjomat. Przez hałas silnika nie byłoby chyba słychać nawet cekaemu – a co dopiero cichego kaszlnięcia wintorieza. Wystrzał! Kierowcę wyrzuciło z siodła jak bezwolną kukłę. Ciało jeszcze leciało, a Daniła już przesunął lufę, celując w pasażera. Ten ledwie zdążył cokolwiek skojarzyć, podniósł się zdziwiony, łapiąc i prostując wykręconą w lewo kierownicę, oglądając się na spadającego z quada towarzysza – i wystawił na strzał bardzo kuszący cel – potylicę. Palec naciska spust i kula trafia w podstawę szyi, nad kołnierzem kamizelki. Ciałem rzuciło naprzód, kierownicę wykręciło – i czterokołowy pojazd z bezsilnym rykiem zwalił się na bok. Silnik zahuczał, zaciął się, zakrztusił, jeźdźcy z jadących przodem quadów zgodnie się odwrócili... Dobrynin, świadomy, że czas błyskawicznie ucieka, zabierając ze sobą przewagę zaskoczenia, przerzucił celownik na kierowcę pierwszej maszyny i wsadził w niego od razu dwie kule. Jedna wbiła mu się pod pachę, druga przebiła ramię. Kierowca rozpłaszczył się na kierownicy i quad natychmiast stanął jak wryty. Piesek siedzący u tylnego jeźdźca na rękach z piskiem wyrwał mu się, zsunął na ziemię i robiąc pętle między drzewkami, popędził gdzieś w bok... „Ucieknie!..." Ułamek sekundy na decyzję – i Daniła przesunął lufę w ślad za biegnącym mutantem i wystrzelił, biorąc poprawkę na wyprzedzenie. Zwierzak bez jednego dźwięku pokoziołkował i znieruchomiał. „Jeden z głowy!... Następny..." Dobrynin znów przesunął lufę, ale celownik znalazł tylko puste siodła – żołnierze przeciwnika zdążyli już zeskoczyć i dać nura za pojazdy, orientując się w porę, że wpadli w zasadzkę, i ustalając przybliżony kierunek, z którego strzelano. Nie dając im się opamiętać i otworzyć ognia w odpowiedzi, Daniła wyrwał zawleczki od razu z trzech efek i posłał granaty kolejno w stronę przeciwnika. Z tamtej strony zabrzmiały jakieś oszalałe krzyki – nie słuchał. Podniósł karabin, zarzucił go sobie za plecy, zsunął się po pniu... Przykucnął na moment w oczekiwaniu – i jednocześnie z wybuchami ruszył wzdłuż pasa drzew,

zachodząc znieruchomiałe quady z lewej flanki. Nie obawiał się, że go zauważą – nawet jeśli został tam ktoś wśród żywych po tych trzech granatach, to jakiś czas poleży, dochodząc do siebie. To nie moment, żeby rejestrować hałasy z otoczenia – bardziej żeby uspokoić szum we własnej głowie... Jednak słuchać tych dźwięków nie było już komu. Kiedy Dobrynin, czołgając się przez ostatnie metry, obszedł quady z drugiej strony, zobaczył za nimi tylko nieruchome ciała w porwanych przez odłamki skafandrach. I ciałko małego łysego odkurzacza. Zasadzka się udała. Po sprawdzeniu znalazł w rajdowych plecakach niemało przydatnych rzeczy. Natowska amunicja 5,56 i 5,45, granaty dymne, dziesięć litrów wody, sześć plamistych paczek wojskowych IRŻ9... Wszystko to załadował do swojego plecaka – w ich położeniu nie ma co kręcić nosem, każdy fant się przyda. Broni nie brał. Niepotrzebna. Trudno odgadnąć dalszy rozwój wypadków – mogą dać im spokój, widząc, że nie mają do czynienia z nowicjuszami, a mogą nawet potroić wysiłki. I w takim wypadku każdy dodatkowy kilogram przyciska człowieka do ziemi jak kilkutonowy ciężar. Przez chwilę pomyślał o quadach, ale przyjrzawszy się pojazdom, zmuszony był z żalem skonstatować, że żelazne konie nie nadają się do użytku. Wszystkie trzy miały poszarpane na strzępy koła, ten pośrodku przebity bak paliwowy, a w ostatnim odłamek utkwił w silniku i patrzył teraz na świat ostrymi wyszczerbionymi krawędziami. Pojazdy mogłyby zwiększyć mobilność grupy... ale jak nie, to nie. Doganiając swoich ludzi, ruszył trochę mózgownicą. Wychodziło z tego coś bardzo dziwnego... Nie zerwali żyłki. Są dwie możliwości – albo Artem schrzanił, nie zdołał porządnie zamaskować pułapki – albo wiedzieli, gdzie oddział zboczył z drogi, według wszelkich reguł gry spodziewali się w tym miejscu fortelu i bez trudu go ominęli. Drugie przypuszczenie jest zbyt fantastyczne – no bo skąd mieliby wiedzieć? Czyli to Artem zaliczył wpadkę? Podłożenie granatu pułapki nie jest trudne... I żeby jadąc z dużą prędkością, zauważyć cienką nitkę przeciągniętą przez drogę, trzeba mieć sokoli wzrok. I fantastyczny refleks – żeby zdążyć, zahamować. Czyżby tak nieudolnie rozciągnął żyłkę?... Dobra... Wpadka nie wpadka, a dowódca pododdziału sam jest sobie winien. Zmusił niewyszkolonego żołnierza, żeby robił coś, z czym nie jest obeznany. Na przyszłość będzie pamiętał: chcesz coś zrobić prawidłowo, zrób to sam. Choć Dobrynin myślał o swoich chłopakach jako o niedouczonych małolatach, to jednak powitali go bardzo fachowo. Przepuścili go, przyczaiwszy się w młodniaku po obu stronach utorowanej ścieżki, i popchnęli go w plecy lufami, kiedy tylko przebiegł obok nich. – Stać! Nie ruszać się! Ręce za głowę! – zabrzmiało za jego plecami. – To swój, swój... – Daniła, uśmiechając się pod nosem i podnosząc ręce, odwrócił się powoli. Za nim stali Panikarz i Łosik. Daniła skinął głową z aprobatą – straż tylna była dobrana poprawnie. Łosik z karabinem PKM i Panikarz do obsługi. – No i co, dowódco? – spytał Łosik. – Jak tam?... Nadziali się na pułapkę? – Ominęli ją. Trzeba było postrzelać. Gdzie grupa? – Tu są wszyscy, niedaleko. Leżą... – odparł Losza i nacisnął przełącznik na zestawie słuchawkowym: – Fałszywy alarm. To dowódca. Chłopcy faktycznie leżeli nieopodal – rozłożeni w szyku bojowym, gotowi powitać nieprzyjaciela ogniem ze wszystkich luf. – Na razie zgubiłem ogon – ucieszył ich Dobrynin. – Nie wiem jak, ale od razu znaleźli miejsce, w którym zboczyliśmy z traktu, nawet się nie zatrzymywali. W związku z tym powstaje pytanie do Darmochy... Artemciu drogi, powiedz ty mi: jak założyłeś granat pułapkę? Tamten wzruszył ramionami. – Jak to jak... Przeciągnąłem żyłkę nad ziemią i już. Na wysokości jakichś trzydziestu centymetrów... Droga jest tam jeszcze równa, a potem zaczynają się doły i kępy trawy. Kierowca zignoruje płaskie miejsce, przyjrzy się raczej wybojom, no i przegapi pułapkę... Daniła zagłębił się w myślach. Wszystko się zgadza, sam zrobiłby tak samo... w takim razie powstaje

inne pytanie – jak? Jak ją zauważyli i ominęli? Czyżby zwierzaki?... – Podejrzewam, że to te małe stworzonka mają taki cholernie czuły węch. Dwa, które wieźli ze sobą, załatwiłem, ale widzieliście, zdaje się, ich więcej... Tak więc będziemy teraz musieli biec długo i wytrwale. W grupie rozległy się przekleństwa przeplatane jękami. Dobrynin pokiwał głową. – Możecie jęczeć, możecie bluzgać, ale nie mamy wyjścia. Oni mają sprzęt. Wyższa mobilność, wyższa prędkość, większa siła ognia... A jeśli wyślą za nami BMPT, to w ogóle po nas. Nie uda nam się ukryć, ten wóz widzi wszystko dokoła. Noktowizor, termowizor, dalmierz laserowy... Dogoni nas i położy wszystkich na miejscu. Pułapką z granatami go nie powstrzymamy, a przeciwczołgowych nie mamy. Nawet staruszka Utiosa... Tylko lekką broń strzelecką. Chłopcy milczeli – stopniowo docierało do nich, jakie są przed grupą perspektywy. Niby mieli broń w rękach – tyle że nie ma z niej żadnego pożytku, jakby to w ogóle nie była broń, a takie tam... patyki. To straszne uczucie, kiedy zdajesz sobie sprawę, że za tobą jest śmierć. Dogania cię bezlitośnie i nieodwracalnie i nie uda się przed nią uciec, choćby nie wiadomo jak się starać. Nie unikniesz jej, nie ukryjesz się. Jak w koszmarze, kiedy biegnie się wciąż naprzód i naprzód – a z tyłu, chrypiąc i bryzgając wściekle śmierdzącą śliną, dogania cię to COŚ. Coś, ku czemu nie masz nawet odwagi się odwrócić i spojrzeć, rozumiejąc, że zaprze ci wtedy dech z przerażenia, zaplączą się nogi i ONO pożre cię całego. A różnica będzie tu tylko jedna. Tam się obudzisz. A tu uśniesz na zawsze. W grupie nie było tchórzy – ale roztoczona przez dowódcę wizja pocięła chłopaków jak biczem. Pierwsze pół godziny przeszli w godnym pochwały tempie – zadziałał pierwszy strach. Według obliczeń Daniły robili dziesięć kilometrów na godzinę – i to biorąc pod uwagę, że szli porządnie obciążeni. Szkoda było quadów – można by było załadować na nie cały dobytek i podsadzać czasem zmęczonych i zostających w tyle, żeby odsapnęli – ale na to nic się nie poradzi. Jakoś nie pomyślał, wtedy obeszłoby się bez granatów. Wziąć w kleszcze, ostrzelać z obu stron – i byłyby pojazdy... Oczywiście wkrótce siły zaczęły się wyczerpywać i trzeba było zmniejszyć prędkość – ale zachować równomierne tempo. Organizm najlepiej przyzwyczaja się do miarowego ruchu – a to znaczyło, że jest szansa pokonać duży dystans. Sam Dobrynin szedł na swojej prawowitej pozycji – w centrum – doskonale zdając sobie sprawę ze swojej wartości jako dowódcy oddziału. Dowódcę zawsze, w każdych warunkach, strzeże się jak źrenicy oka. Utrata dowódcy bardzo często oznacza zagładę całej grupy i chyba to też pułkownik wbił chłopakom do głowy z całą gorliwością i wysiłkiem – gdyż Panikarz, kiedy tylko Daniła ruszył do przedniej straży, całkiem zasadnie obawiając się, że chłopcy z braku doświadczenia wdepną w zasadzkę albo w jeszcze jakąś nieprzyjemność i trafią do piachu – twardą ręką zatrzymał go i wyjaśnił, że nie ma tam czego szukać. Przednią strażą dowodził Bateria, a wyczucie zagrożenia, refleks i zdolność do wykrywania ciał obcych w okolicy były u Paszki nad podziw rozwinięte. Kiedy tylko wydostali się z młodniaka, od razu skręcili na wschód. Tutaj szli przez jakiś czas dnem strumyka, zbijając z tropu odkurzacze, jeśli takowe gdzieś były. Potem strumień zawrócił na północ i Daniła nakazał wyjść na brzeg. Zarządził krótki postój – nie tyle dla odpoczynku, i żeby otworzyć parę kartonów papierosów i zmieszać tłuczony tytoń z posiadanym przez nich drobnym czarnym pieprzem. Szczodrze posypał ślad i rozdał każdemu po paczce. A potem, po wydaniu polecenia, żeby przez jakiś czas iść wężykiem, co każde trzysta metrów obrabiał ich trop, aż zużył połowę zapasu. Dopiero wtedy się uspokoił – im wrażliwszy i lepszy nos, tym łatwiej zagłuszyć go innym, ostrym zapachem. „Mieszanka kajeńska" była w tym idealna. Tytoń i piekący pieprz, dostając się do środka, błyskawicznie wypalają błonę śluzową i receptory węchowe. Po takiej dawce małe łyse stworki zregenerują się nieprędko, jeśli w ogóle... Prawie przez cały czas szli prosto, na północny wschód, tylko z rzadka zbaczając raz w prawo, raz w lewo, by ominąć zbyt gęste zarośla, trafiające się czasem wąwozy czy lokalki ze szczególnie wysokim promieniowaniem. Teren powoli, ale nieustannie szedł w górę, coraz bardziej pustoszejąc; zamiast gęstego młodniaka o wysokości człowieka i większej pojawiała się niziutka rzedniejąca trawka. To było nieprzyjemne – w pustym polu nie ma się gdzie ukryć i kiepsko jest nocować. Nie rozpalisz ogniska – widać je aż po horyzont, nie skryjesz się przed deszczem i wiatrem... Czysto psychologicznie też jest nieprzytulnie, kiedy widać cię na równym jak stół stepie z odległości kilku kilometrów. Przez całą noc nie

zmrużysz oka, czekasz na przeciwnika, nasłuchujesz – a rano znowu w drogę. Tymczasem słońce schodziło coraz niżej. Dobrynin, sprawdzając mapę i starając się odnotowywać przebyty dystans – szczególnie że podstawowe punkty orientacyjne w rodzaju jarów i rzeczułek przez dwadzieścia lat nie zniknęły– w końcu z radością zobaczył, że przed nimi majaczy osada. Było do niej jeszcze jakieś pięć, sześć kilometrów, ale to znaczyło, że nie trzeba będzie nocować w polu – jakiś dach nad głową będzie zapewniony. Tylko żeby nie zamęczyć ludzi... Zerknął z ukosa na biegnącego obok Maniaka – Losza ciężko dyszał, oddech ze świstem przedostawał się przez filtry, wyrywając się na zewnątrz. Dobra... Przeszli z piętnaście kilometrów, pół godziny niczego nie zmieni. Przy tym nie zaszkodzi się rozejrzeć. – Postój – rozkazał, kiedy tylko po lewej pokazał się mały wąwóz, a za nim podłużne wzgórze z porośniętym roślinnością szczytem. – Chowajcie się. Panikarz, ochrona na perymetrze. Sam jednak nie zamierzał odpoczywać – nie to mu było w głowie. Wziął do pary Niemego i wdrapał się na wzgórze, żeby się rozejrzeć. Przede wszystkim interesowała go droga, którą pokonali. Daniła posadził Witalika za drzewem, żeby nie rzucał się w oczy na szczycie, po czym przeszedł po grzbiecie nieco dalej. Wszedł w krzaki, wyciągnął wiernego Yukona i korzystając z mapy, zajął się obserwacją okolicy. Wzgórze było najwyższym punktem trasy. Posuwali się tu prawie przez cały czas łagodnie w górę, potem zaczną schodzić w dół, co nie mogło nie cieszyć. Ludzie są wyczerpani, w końcu to nie żarty – cały dzień, od samego rana w ruchu, i to w pełnym rynsztunku. Tak więc wioska jest bardzo a propos – odpoczynek będzie niezbędny. Lornetka z szesnastokrotnym powiększeniem pilnie pracowała, gorliwie zapewniając konieczne widzenie z daleka, i dlatego Dobrynin bardzo szybko zorientował się według mapy. Aha... To jest droga. O, tutaj obeszliśmy wąwóz... Tu przeszliśmy w bród przez strumień... To przesieka, którą trzeba było wyciąć w młodniaku, a tam, prawie przy samym horyzoncie, jest miejsce, w którym urządził zasadzkę. Tyle że nie było tam już quadów. Daniła przyjrzał się uważniej – rzeczywiście. Pusto. Ani śladu, jakby krowa jęzorem zlizała. Czyli wróg już tam był... Zaczął sunąć wzrokiem z powrotem wzdłuż przebytej drogi, bacznie wpatrując się w każdą fałdę terenu, każdy wzgórek, każdy podejrzany punkt – i był zmuszony stwierdzić, że nie mają ogona. To pocieszające. Czyżby im się urwali? Dziwne... Daniła wzruszył ramionami, adresując ten gest do samego siebie... Gdyby to on miał takie rezerwy, już by ich drobną grupkę dogonił. A może przyszedł rozkaz z góry, żeby zostawić ich w spokoju?... Bractwo ma przecież satelitę komunikacyjnego... Uznało, że skoro odeszli z miasta, to krzyżyk na drogę. Pokazało im już ząbki, pościg oznacza dalsze straty w ludziach... Jakkolwiek było: odczepiło się, to niech się chrzani. Naszym lżej. Tak... A co jest przed nimi?... Czy mapa nie kłamie? Badając okolicę na linii ich ruchu, Dobrynin dojrzał w oddali jakieś szare zabudowania. Sądząc z mapy, wieś leżała w dolinie między dwoma wzgórzami. Mapa twierdziła też, że wzgórza były w Tamtych Czasach wykarczowane pod uprawę. Teraz oczywiście zarosły trawą po pas i krzewami – ale i tak teren dookoła był na razie otwarty. To był plus – trudniej podejść niezauważonym. Chociaż jeśli znajdą się w tej osadzie w okrążeniu, równie trudno będzie uciec. Co najwyżej można iść doliną, która porządnie zarosła krzakami... Wygodna dolinka – zaczyna się jakieś półtora kilometra stąd, przechodzi przez środek wsi i kończy się piętnaście kilometrów na północ. To chyba optymalny wariant... Zaczęli schodzić w dół dopiero po tym, jak oporządzili miejsce postoju, starannie zamiatając ślady. Oczywiście przed doświadczonym tropicielem z tajgi się nie ukryją, a jest całkiem możliwe, że i takiego można się spodziewać wśród personelu pociągu pancernego – ale już na zwierzątka tytoń z pieprzem powinny pomóc. A nuż zgubią trop – bo w to, że zostawili ich w spokoju, Dobrynin nie wierzył, mając powody spodziewać się po prześladowcach każdego fortelu. Tu, w dolinie, naprawdę królowała bujna roślinność. Żeby przedzierać się przez krzaki i nie niszczyć ekwipunku i skafandrów, Daniła poprowadził oddział lewym zboczem – tak będzie bliżej do wsi i nie trzeba będzie przekraczać strumieni. Trzysta metrów przed osadą zatrzymali się, rozproszyli, wysłali zwiad. Zwiadowcy wrócili zadowoleni – wieś była pusta, zarośnięta i od nie wiadomo jak dawna nie stanęła tu nie tylko stopa człowieka, ale i łapa mutanta.

Kiedy szli zarośniętą burzanami i dmuchawcami centralną ulicą, Daniła przez cały czas popatrywał z obawą na boki. Bractwa się nie bał– ale jeszcze świeże było w jego pamięci dawne spotkanie ze staruszkiem. Jedna rzecz to żywy przeciwnik, a całkiem inna takie właśnie mrożące serce duchy. Tych ostatnich życzyłby sobie na swojej drodze jak najmniej. Choć już porządnie się ściemniło, zdążył obejść wioskę i wybrać miejsce na nocleg. Ulokowali się w dużej ceglanej oborze na północno– wschodnim krańcu osady, trochę na uboczu. Budynek był solidny i miał grube ściany, które choć kruszyły się już od upływu czasu, ochronią nawet przed karabinem wielkokalibrowym. W dachu ziały pokaźne dziury, ale wnętrze było osłonięte przed deszczem przez gęste korony drzew rosnących praktycznie tuż przy ścianach. Kiedyś był tu niewielki kompleks hodowlany – obora, garaże z rdzewiejącym teraz sprzętem, pomieszczenie biurowe pod zapadniętym dachem, kilka drewnianych szop. Do mieszkania te budyneczki już się nie nadadzą, za to świetnie posłużą za rozpałkę. Dobrynin wrócił do obory i jeszcze raz obszedł ją dokoła, obmyślając plan możliwej obrony. Położenie przedstawiało się następująco: od wschodu i zachodu były wzgórza, otwarta przestrzeń z rzadkimi krzewami. Od północy– ciągnący się po horyzont parów, chociaż zarośnięty roślinnością, to dobrze nadający się do ostrzału, od południa wieś. Do najbliższych domów było z obory jakieś sto metrów. Najlepiej będzie je zająć i przywitać atakujących gęstym ogniem. Na podejściach obrzucić granatami – i koniec, można śmiało wchodzić do środka. Wychodziło na to, że jeśli będą szturmować, to z dużym prawdopodobieństwem od południa, od strony domków. Można tu skoncentrować sporą liczbę ludzi, podciągnąć sprzęt, ukryć go do czasu, wyjść na pozycje i wtedy razem uderzyć. A to znaczy, że trzeba koniecznie maksymalnie zabezpieczyć właśnie ten kierunek. Ustawić gęstą sieć granatów pułapek, posadzić tam jak najwięcej ludzi... I chociaż na horyzoncie było pusto, Daniła świetnie zdawał sobie sprawę, że nadmiar ostrożności nigdy nie zaszkodzi. W czasie gdy chłopcy, przygotowując się do noclegu, nosili drwa i rozpalali ognisko, on, siedząc na swoim worku, wydawał rozkazy. Pozycja dowódcy jest czasem przyjemna, nie ma co udawać. Zmęczyłeś się – to możesz dowodzić, nie odrywając dupy od ciepłego siedziska, nikt ci nawet słowa nie powie. Tym właśnie się zajął. Wystawił posterunki, wyznaczył kolejność zmian, posłał Paszkę i Artema do zrobienia pułapek – i wszystko to siedząc na swoim worku. Normalnie Napoleon Bonaparte... Tymczasem Maniak z Chirurgiem zmierzyli poziom radiacji. Okazał się zadziwiająco niski – nieco ponad dwieście mikrorentgenów. – Im dalej od miasta, tym czyściej – burknął Losza, zdzierając z głowy maskę przeciwgazową i wkładając ją ze wstrętem do ładownicy. – Gdybym wiedział o tym wcześniej, spłynąłbym ze Schronu już pięć lat temu! – A z czegoś byś żył? – uśmiechnął się Wadim, przysiadając się i wyciągając ręce do rozpalającego się w dołku ogniska. – Zająłbyś się zbieractwem? Czy hodowlą zwierząt? – Grabieżą – mruknął Maniak, moszcząc wygodniej tyłek na swoim plecaku. – A co... Jak tak popatrzeć, to w dzisiejszych czasach wielu się tym zajmuje. I to żyją z tego lepiej od innych. Pracownicy noża i topora, romantycy z szerokiego gościńca... Daniła uśmiechnął się krzywo pod nosem. Losza mówił oczywiście o Bractwie– trudno było się nie domyślić. – Prawo silniejszego – pokiwał głową. – Oto, co ci powiem, Losza. Już raz spróbowaliśmy z niego skorzystać. I gdzie teraz jesteśmy? – Powiódł wzrokiem dookoła. – Siedzimy w żałosnej budzie. Ścigani. I wiesz co? W ostatnim czasie coraz częściej mnie ta myśl nawiedza, może ojciec Kiriłł miał wtedy rację, kiedy próbował nas ostrzec... Może przetrwalibyśmy i bez tej przeklętej wyprawy?... – Nie wiem, dowódco – odparł Maniak, wpatrując się w ogień. – Trudne pytanie. Nie wszystko jest takie jednoznaczne... – Tak, przecież wtedy byłem pierwszy, żeby się z nim kłócić – ciągnął, jakby nie słysząc, Daniła. – Dowodziłem... Prawo do użycia siły, prawdo do życia... Ale w swoim doświadczeniu życiowym okazał się znacznie mądrzejszy ode mnie. Kij o dwóch końcach, tak powiedział. Jeśli postępujesz z innymi według prawa silniejszego, bądź gotowy na to, że kiedyś tak samo postąpią z tobą.

I dostaliśmy po łbie tym właśnie kijem, jego drugim końcem. Tak oberwaliśmy, że nakryliśmy się nogami... Ale wiecie... – Milczał przez chwilę, grzebiąc kijem w rozżarzonych węglach. – Jedno już na pewno zrozumiałem... Siła ma słuszność wtedy, kiedy wykorzystuje się ją w dobrym celu. Silny człowiek to dobry człowiek. – Czyli co, mamy się teraz pogodzić? – Chirurg zmrużył oczy wyzywająco. – Siedzieć i zalewać się łzami? – A to już bzdura. Mamy teraz prawo. Prawo do zemsty. I jesteśmy w prawie, możesz w to nie wątpić. Rozszarpiemy Bractwu gardło. Warto teraz żyć tylko po to, żeby spojrzeć wrogowi w jego gasnące oczy... – To co z tym dobrem? – zabrzmiał nagle z prawej szyderczy głos i z ciemności wyłonił się Bateria. – Sam dopiero co mówiłeś: silny człowiek to dobry człowiek... To może tego... wybaczymy im? Przecież my pierwsi zaczęliśmy... – Dobro to nie jest przebaczanie wszystkiego. Nie według Nowego Testamentu, żeby gębę na ciosy wystawiać, ale jak w Starym oko za oko, ząb za ząb. Dobro powinno mieć pięści. Więc kiedy zmiażdżymy gadzinę, uwolnimy swoich ludzi, wtedy staniemy się dobrzy – powiedział Dobrynin. – I wtedy będziemy przebaczać. Nie myl słonego z kwaśnym... Jeśli mamy kogoś prosić o wybaczenie, to tych, których rozbiliśmy na północy. A co do Bractwa... Nie mamy prawa do dobra, łaski i wybaczenia. Zostało nam tylko prawo do zemsty. Umilkł. Milczeli i pozostali. Słychać było tylko trzask polan i szum wiatru w koronach drzew. Rozmowa zaczęła się nagle i równie gwałtownie się urwała, pozostawiając po sobie wrażenie czegoś niedokończonego... Daniła nie wiedział, co sobie myśleli pozostali – a on, po przejściu wszystkich prób, które przypadły mu w udziale w ostatnich miesiącach, nie potrafił już tak jednoznacznie i twardo stwierdzić, kto miał rację w tym ostatnim sporze z ojcem Kiriłłem. Wyruszał niby w słusznej sprawie, walczył za Schron – ale szedł grabić, zdobywać środki w nieprawy sposób. Przecież i nędzarz proszący o jałmużnę wtedy tylko wzbudza litość, kiedy pochyla głowę do ziemi i wyciąga rękę... A jak chwyci za nóż, poczuje w sobie siłę – wtedy nie jest już biedakiem, ale grabieżcą z szerokiego gościńca. I z kimś takim jest już zupełnie inna rozmowa... Ale i on, nędzarz, też jest w prawie! On chce żyć!... I jak, powiedzcie mi, mam się w tym wszystkim połapać? To dyskusja dla filozofów, nie dla wojownika... Dziadek też zawsze mówił, że obrona swojego domu i rodziny to najważniejszy obowiązek i powinność każdego mężczyzny! Ale jak bronić, jeśli w tym celu trzeba zabić, jeśli nie ma innego wyjścia?! Komu ufać i jak postępować? Ciężko... Z tymi myślami zasnął. 6 BMPT „Terminator" – wóz bojowy wsparcia ogniowego. Przeznaczony do działań w składzie formacji czołgów w celu rażenia siły żywej przeciwnika wyposażonej w granatniki, lekkich pojazdów opancerzonych itp. (przyp. aut.). 7 Zielonyj Doł– osada pod Sierdobskiem (przyp. aut.). 8 „Ach ty, Puszkin, ach ty sukinsynu" – napisał sam Aleksander Puszkin w liście do przyjaciela, chwaląc w ten sposób samego siebie za napisanie dramatu Borys Godunow (przyp. tłum.). 9 IRŻ– wojskowa indywidualna racja żywnościowa (przyp. aut.).

5 | Pokerowa zagrywka – Dowódco... Dowódco!... Dobrynia, taka twoja mać! Obudź się! Daniła zerwał się, rozglądając się dookoła ogłupiały. Ciężka od snu głowa słabo kojarzyła. To zrozumiałe – miał za sobą trudny dzień i organizm w ciepłym, wygodnym i bezpiecznym miejscu starał się kompensować to obciążenie głębokim, mocnym snem. Ognisko nie płonęło już tak wesoło jak poprzedniego wieczora. Rozżarzone węgielki tliły się, rzucając czerwonawe odblaski na ściany obory, na leżących pokotem żołnierzy. „Dwa, cztery, sześć..." – zaczął machinalnie liczyć swój skład osobowy... – Pobudka... Dan, chyba mamy gości... Dobrynin rozejrzał się dookoła, u jego wezgłowia przykucnął Paszka. Sen odpłynął w mgnieniu oka. – Gdzie?! – Od północy... Daniła zerwał się z miejsca, chwytając opartego o ceglaną ścianę wintorieza i rozumiejąc swój błąd. Idiota, podłożył granaty pułapki nie tam, gdzie trzeba, ale kto mógł przewidzieć, że podejdą z drugiej strony?! – Kogo tam mamy? – spytał już w drodze, nurkując w dziurę w ścianie obory i zakładając hełm. – Gdzie siedzą? – Cymesa, jest sam – wyszeptał mu Paszka do ucha. Po księżycu na niebie pozostał tylko cienki sierp, ale nawet w tym widmowym świetle Daniła zdołał dojrzeć rękę towarzysza, którą ten wskazywał gdzieś na wprost. – Trzydzieści metrów przed nami w zarośniętym rowie. Przekazał przez radio, że słyszał szum w zaroślach przed sobą. – Mocno tam zaminowaliście? – Tak tylko... troszeczkę... Przecież tak kazałeś! – Jak wyglądają inne kierunki? – Na razie spokój, ale kto wie... To może być pułapka... – Długo spałem? Która godzina? – Pół do piątej rano... Trzy razy zmienialiśmy wartowników. Można liczyć, że kimałeś przez sześć godzin... Daniła kiwnął głową, myśląc gorączkowo. Całkiem możliwe, że to pułapka – szczególnie że atakujący nie są głupi i znają się na rzeczy. A o tym, że żołnierze Bractwa nie są w ciemię bici, zdążył się już przekonać... Widocznie bezpośredni szturm od południa wydał im się banalny i przewidywalny, więc postanowili użyć podstępu. Podejść od północnej strony, przycisnąć ich, a od południa, na drodze wycofującej się grupy, urządzić zasadzkę. A jeśli do tego zająć stanowiska ogniowe na wzgórzach, otoczyć ich ze wszystkich stron – to w ogóle można ich zdeptać jak pluskwy. Ale tak będzie, jeśli podeszli do sprawy standardowo, według podręcznika... – Nie słyszeliście w nocy hałasów, ryku silników? – Nie, nic się nie działo. Może to w ogóle nie pościg? Może to jakiś mutant tam szeleści? – Cymes. Tu Dobrynia. Słyszysz mnie? – wyszeptał ledwie słyszalnie do mikrofonu – Co tam u ciebie?

– Melduje się Cymes – natychmiast odpowiedział żołnierz. – Przyszli po nas, dowódco. Jestem pewien. Dystans pięćdziesiąt metrów, ale teraz jest cicho i dźwięk daleko się niesie... Szmery, trzask gałązek, brzęk metalu... Parę razy mignęły mi ciemne sylwetki. Gromadzą się! Na pewno na nas uderzą! – Paszka, budź ludzi – podjął decyzję Daniła. – Zdejmuj północną wartę, niech się do nas cofną. – Co ty wymyśliłeś? – szepnął Bateria. – Zostać i się bronić? Nie damy rady! Zapewnią sobie nawet nie trzykrotną, ale dziesięciokrotną przewagę do szturmu! Nawet jeśli wytrzymamy pierwszy napór, podciągną BMPT i poszatkują nas jak kapustę... Trzeba się wycofać! – Jak to wycofać, Pasza? Na południe? Z powrotem do wsi? Na swoje własne granaty pułapki? A do tego jak wpadniemy w zasadzkę, to będzie lepiej? A może chcesz przeleźć przez wzgórza, na otwarty teren? Tam przecież wszystko widać jak na dłoni! Żadnej osłony, nic... – Przejdziemy po ciemku... – Myślisz, że nie mają noktowizorów? Paszka milczał, rozumiejąc słuszność takich argumentów. – Krótko mówiąc, wykonaj. – Daniła trącił go lekko w ramię. – Jest pewna możliwość... Im szybciej się zbierzemy, tym większe mamy szanse. Bateria bezszelestnie zniknął w ciemności obory. – Wycofaj się, Tola, odwrót – szepnął Daniła, łącząc się z Cymesem. – Powolutku, ostrożnie... Tylko nie hałasuj, bardzo cię proszę! Dawaj prosto do obory. Osłonię cię, jakby co... – Przyjąłem, ruszam... Daniła cofnął się, cały czas patrząc w przód, wodząc z boku na bok lufą WSS i kontrolując przestrzeń przed sobą. Krok, drugi, trzeci... Po czwartym, kiedy oparł się tyłkiem o ceglaną ścianę, przesunął się w prawo, odnajdując wyrwę. Wszedł do środka, przyklęknął na prawe kolano, kryjąc się za ceglanym występem i nadal tak samo uważnie wpatrując się ciemność przed sobą. Gdyby mieli cekaem... Żeby się obronić, gęstość ognia powinna być jakieś pięć razy większa, to nie dla niego z jego karabinem, tyle że nie ma czasu wezwać Strzelca. Kto wie, jak długo się tam zbierają... Tylko patrzeć, jak zaczną. Żeby tylko Tolik zdążył wrócić... Udało się. Po jakichś trzech minutach z ciemności wyłoniła się szara postać Cymesa. Żołnierz czołgał się oparty na łokciach i kolanach, a ciało unosił nad ziemią, żeby nie zaczepiać ekwipunkiem o trawę i robić jak najmniej hałasu. Czmychnął przez wyłom, przycisnął się do ściany z przeciwnej strony, obejmując automat i patrząc na dowódcę. „Patrz uważnie!" – zasygnalizował Dobrynin, wskazując kierunek. Cymes kiwnął głową i natychmiast zaczął się wpatrywać w ciemność. – Dowódco, przybyły patrole – prawie jednocześnie dał się słyszeć w słuchawce głos Baterii. – Co robić? Na razie siedzimy? – Podziel ludzi na trzy oddziały, każdemu daj radiostację. Panikarza poślij na południe, Darmochę na wschód, sam idź na zachód. Od strony południowej wzmocnij obronę cekaemem. I przyślij mi tu do wyłomu dwóch ludzi z cekaemami. Jak wszystkich rozsadzisz, każ każdemu oddziałowi zameldować gotowość. – Przyjąłem... Daniła kiwnął głową z zadowoleniem. Dobrze. Trudny moment – ale chłopcy nie pękają. Działają, precyzyjnie wykonują rozkazy... Chciał zgrać grupę? Lepszych warunków niż bojowe się nie wymyśli. Każdy opiera się na ramieniu sąsiada i jednocześnie podtrzymuje go własnym. I każdy rozumie: gdyby coś się stało, nikt ci nie pomoże oprócz twojego towarzysza, który walczy obok. I takich bitew będzie chyba jeszcze aż za wiele. Tak właśnie rodzi się braterstwo broni... Z tyłu rozległ się szelest, dały się słyszeć kroki i obok niego na jedno kolano opadł Stawr. Za nim, nieco dalej, majaczył Chirurg obwieszony ekwipunkiem jak postać z komiksu. – Zmieniamy się – szepnął Daniła, wskazując Sieriodze swoje miejsce. – Chirurg, przejdź na drugą stronę wyłomu... – Dowódco, tu Panikarz. Jestem gotowy – rozległ się w słuchawce głos Loszy. – Darmocha gotowy.

– Bateria gotowy. – Chłopaki, uwaga! – odezwał się Dobrynin, zwracając się do wszystkich naraz. – Zdrowo nas przycisnęli, ale mamy szansę. Jak zadziałamy składnie, wyrwiemy się. Jeśli nie, zostaniemy tu na zawsze. Opcji jest niewiele. Daję głowę, że otoczyli nas ze wszystkich stron, siedzą też na wzgórzach. Cisnąć będą pewnie z mojej strony, właśnie tu się gromadzą. Nie wolno nam wycofywać się przez wzgórza, wystrzelają nas z daleka jak na strzelnicy, nawet ich nie zobaczymy. Niby mamy tylko jedną opcję, wycofać się na południe, przez wieś, przedzierać się w ukryciu. Ale to na pewno będzie nasz koniec. Najpoprawniejsze, podręcznikowe wyjście, ale nie najsłuszniejsze. Wpadniemy w zasadzkę i tam nas położą... – Myślisz, że zaatakują po ciemku? – spytał Panikarz. – Nie będą czekać do świtu? – Bractwa nie ograniczają środki, mają lepszy sprzęt od naszego. I na pewno prawie każdy z nich ma noktowizor. My jesteśmy teraz ślepi, a oni widzą. Jak sądzisz, wykorzystają tę przewagę? – No to co robimy?! Co nam tu opowiadasz? Jesteś dowódcą?! To wydawaj rozkazy! Dobrynin poznał po głosie Darmochę. – Rozkładam ci zadanie na czynniki pierwsze, żebyś je zrozumiał i w najważniejszym momencie nie dał ciała! – ryknął Dobrynin, smagając żołnierza władczym głosem dowódcy i ucinając słyszalne u niego pierwsze nuty paniki. – Uświadomiłeś sobie nasze położenie? Teraz słuchaj uważnie! I pozostali też! Jak się zacznie, odpowiedzcie ogniem. Odnajdźcie ich stanowiska strzeleckie i walcie w nie! Odgryzajcie się krótkimi seriami! Strzelasz, chowasz się, strzelasz, chowasz się! Zmieniajcie pozycje, żeby się w was nie wstrzelali. Wokół całego perymetru są granaty pułapki, ruszą do ataku i zerwą żyłki. Z której strony zaczną, natychmiast meldować! No, a my już ich przywitamy. Nie będziemy cofać się na południe, przebijemy się na północ. Z tej strony jest mało pułapek... ale to dobrze, mniejsza szansa, że sami w nie wpadniemy. Kiedy zadziałają, od razu odpowiedzcie ogniem, nie żałujcie granatów! No, a potem zależnie od sytuacji... Przygotujcie pochodnie10. Będziemy się przebijać, rzucajcie, trzeba oślepić noktowizory. Nie żałujcie nabojów, najważniejsze dla nas to wydostać się z kotła, a potem zobaczymy... – A uda nam się je oślepić? – powątpiewał Dziadek. – Bo jak schrzanimy sprawę i pobiegniemy, to wystrzelają nas jak kaczki. – Uda się czy nie, nie ma wyboru. W ładownicy masz nie zabawkowe fajerwerki, ale pochodnię. Powinno się udać. Rzucisz czymś takim i wyłączy się cała optyka. Do tego i oczom się dostanie... Chyba że mają noktowizory czwartej generacji, w takim razie będzie ciężko... BA– BACH! BA– BACH! BA– BACH! – Zaczęli! – wrzasnął Daniła, w mgnieniu oka zdawszy sobie sprawę, że ktoś, próbując przejść niezauważonym, właśnie zerwał zawieszone od jego strony żyłki pułapek. – Idą w moją stronę! Patrole, meldować! Są błyski? Przelatujące im nad głowami serie obsypały ich ceglanym pyłem, zmuszając, by skryli się za grubą ścianą obory. Bili jakoś zbyt precyzyjnie, wyraźnie celując – a to z kolei potwierdzało jego wniosek, że przeciwnik posiada odpowiedni sprzęt... – Południe czysto! – krzyknął w odpowiedzi Panikarz. – Nie ma kontaktu! Dobrynin, mimo że chwila była trudna, wesoło wyszczerzył zęby, ciesząc się, że jego domysły okazały się słuszne. Jeszcze czego... Od południa w ogóle cicho sza – żeby powstała iluzja, że jest tam pusto. Tyle że wcale tak nie jest. Z pewnością główne siły zebrały się właśnie tam i czekają teraz na gości... – Zachód, pojedynczy strzał ze wzgórza! Snajper o mało nie podziurawił mi głowy! Pułapki nienaruszone! – Wschód, na wzgórzu pięć, sześć stanowisk! Siedzę w miejscu! – Wszyscy tutaj! – krzyknął Daniła, szarpiąc suwak ładownicy i starając się wyciągnąć z niej granat. – Panikarz, Bateria, Darmocha, zostańcie na miejscach, pozostali do mnie! Rozproszyć się po oknach! Strzelać bez rozkazu! Ręka wreszcie wyszarpnęła efkę z kieszeni kamizelki taktycznej, a w ślad za nią jeszcze jedną.

– Odłamkowy! – krzyknął Daniła, wyrywając zawleczki i z całej siły rzucając oba granaty za wyłom. Huknęło, ktoś tam wrzasnął jak szalony... Dobrynin rozejrzał się: sąsiednie okna i drugi, mniejszy wyłom piętnaście metrów dalej były już zajęte – chłopcy na pozycjach walili zapamiętale gdzieś w ciemność. I sądząc po krzykach dochodzących z przeciwnej strony, nie bez skutku. – W błyski walcie, w błyski! – zawołał. Uklęknął na prawe kolano, odchylił się, przyciskając do ramienia kolbę WSS i starając się wyjrzeć zza pleców strzelającego na oślep długimi seriami Stawra – i od razu zauważył dwa błyski po prawej. Siedzi tam ich dwójka! To nic, zaraz... Po raz kolejny obrzucił samego siebie podręcznym stekiem wyzwisk za to, że w swoim inwentarzu nie ma nocnej optyki, Daniła przełączył wintorieza w tryb automatyczny i spojrzał w celownik, starając się wymacać położenie przeciwnika. Takiego wała – ciemno choć oko wykol... Podświetlanie niby działa, ale co z tego?... Pozostało jedno – strzelać w stronę rozbłysków. Aha! Oto i pierwszy! Strzelec z przeciwnej strony bił krótkimi seriami, celując– a to znaczy, że dobrze wiedział, gdzie strzelać. Lufa zatrzymała się na przypuszczalnym celu i Dobrynin zaczekał na kolejny błysk, po czym miękko nacisnął spust. Karabin zaterkotał krótką serią – i po tym, że nie było już widać rozbłysków ognia, poznał, że cel został wyeliminowany. Następny! O dwa palce w prawo – i zamarł w oczekiwaniu. Jednak drugi strzelec już nie przejawiał aktywności – być może zdał sobie sprawę, że do niego strzelają, i zmieniał właśnie pozycję. Dobrynin powiódł karabinem, mając nadzieję, że znajdzie jakikolwiek cel – ale z przeciwnej strony, dzwoniąc rykoszetem od opancerzonego naramiennika, przyleciała kula – i Daniła dał nurka za ścianę, postanawiając nie kusić więcej losu. Od początku starcia minęło dosłownie kilka minut – ale już teraz było jasne, że atak z zaskoczenia Bractwu nie wypalił i bitwa najprawdopodobniej przejdzie teraz w fazę aktywnej obrony. Daniła doskonale rozumiał, że to grało przeciwko nim – przeciwnik mógł się przegrupować, podciągnąć rezerwy, sprzęt. Natomiast on nie miał ani rezerw, ani tym bardziej sprzętu. Ten obraz trzeba było zmienić, i to niezwłocznie, póki dowodzący Bractwa nie opamiętali się po zgotowanym im gorącym przyjęciu... Ostatecznie nie wiadomo, jakie mają rozkazy – brać ich żywcem czy dusić bez litości. Łupną termobarycznym i wypalą całą oborę w cholerę. Chociaż Daniła mimo wszystko wątpił w użycie miotaczy ognia. Termobaryczny to potężny obłok aerozolu, bardzo jasny rozbłysk światła... Bezpośrednie zagrożenie dla noktowizorów. Mogą się zepsuć na zawsze. – Chłopaki, uwaga! Przeładowujemy! Bądźcie gotowi za minutę i przedzieramy się! Spakujcie plecaki, przynieście mi mój worek! – Jak pójdziemy? – Paszka wynurzył się z ciemności i pojawił się przed nim jak diabeł z pudełka. Sięgnął do ładownicy pochodowej przy pasie, zaczął pospiesznie wkładać naboje do pustego magazynka. – Kierunek, szyk... – Najpierw błyskowe. Rzucajcie jak najdalej! Potem od razu dymne – mówił szybko Daniła, otwierając górne klapy ładownic ze środkami wybuchowymi. Wziął od Maniaka swój plecak, zarzucił go na plecy. – Idziemy rombem. Ja prowadzę. Z tym kombinezonem jestem jak terminator... Jeśli zareagują, mam większą szansę. Za mną ludzie z cekaemami z obu stron. Tundry, Niemy, prawa flanka jest wasza, Stawr, Chirurg, na lewą. Dalej idą pozostali. Co trzy kroki. Idziemy powiązani, inaczej pogubimy się w dymie. Maniak, masz linę? Dawaj... Nie idźcie wyprostowani, poruszajcie się na ugiętych nogach, obniżajcie maksymalnie sylwetkę. Upadłeś, daj głos, jeśli jeszcze żyjesz. Słyszysz towarzysza, sprawdź, co z nim, osłoń, pomóż wstać. Nie stajemy w miejscu, nie grzebiemy się! Strzelajcie do dowolnego ruchu przed sobą, kierujcie się na błyski, nie żałujcie granatów i nabojów! Jak najwyższa gęstość ognia! Kiedy przeładowujesz, krzyknij sąsiadowi, żeby cię osłaniał! A w ogóle wszyscy jesteście cali? Są ranni? – spostrzegł się. Po szybkim sprawdzeniu obecności wyjaśniło się, że żołnierze co do jednego stoją na własnych nogach. Dwaj byli lekko ranni, ale urazy nie obniżały ich mobilności. Grube ściany obory wypełniły swoje zadanie. Przeciwnik podchodził przez otwarty teren, nadział się na granaty pułapki, przyjął na klatę pięć efek i salwę z całej burty i choć odpowiadał bardzo gęstym ogniem, ściany do czegoś się przydały, chociaż nie do tych pokojowych celów, do których je przeznaczono. – Chłopaki, jesteście gotowi?

W odpowiedzi dały się słyszeć najrozmaitsze pomruki – chłopcy, chociaż rozumieli, że wyrwać się z pułapki można tylko tak, nie mieli specjalnej ochoty iść przez piekło. – No, to zaczynamy. Rzucać pochodnie! Granaty wyleciały przez wyłom i Dobrynin od razu się odwrócił, zaciskając powieki. Najważniejsze to zachować wzrok. Błysk o sile sześćdziesięciu milionów kandeli i huk przekraczający próg bólu ludzkiego ucha mogą sparaliżować na długo. Co prawda, jest to teren otwarty i granaty są mniej skuteczne niż w pomieszczeniu... Ale tu i granat jest nie jeden, a dobre dziesięć, przy czym każdy dzieli się też na kilka części – i dookoła panuje całkowita ciemność. Źrenica jest maksymalnie rozszerzona i wszystkie te kandele padną dokładnie na siatkówkę. To już jak się komu poszczęści. Jeśli dany żołnierz ma zaawansowany noktowizor, automatyka wyłączy przyrząd, zachowa go w całości. A jeśli nie – to koniec z noktowizorem. A może i z oczami. Fotochromowy wizjer hełmu przytłumił tryskające przez okna obory światło – ale nawet przez zamknięte powieki Daniła poczuł, że błysnęło porządnie. A i huk był odpowiedni – ogłuszyło ich nawet tutaj, wewnątrz obory. Więc co musiało się dziać z tymi, którzy znaleźli się w bezpośredniej bliskości wybuchu... – Dymne, rzucać dymne! – krzyknął od razu, wyciągając zawór granatu dymnego i rzucając go jak najdalej w tym samym kierunku. – Idziemy! Po wyjściu przez wyłom, na otwartym terenie, Daniła znów miał to paskudne poczucie bezbronności, które prześladowało go zawsze w podobnych sytuacjach. Oto jesteś odsłonięty ze wszystkich stron. I kto wie, z której przyleci kula? Pozostaje tylko iść naprzód i w każdej sekundzie czekać na trafienie. I chociaż granaty błyskowe i dymne, które błyskawicznie spowiły pole walki szarą mgłą, mocno zmniejszały szanse przeciwnika na celny strzał, bogata wyobraźnia usłużnie malowała mu przyklejonego do celownika snajpera, który dojrzał cię przez zasłonę dymną i naprowadza właśnie krzyżyk celownika na twoją głowę... Naprzeciw nich natychmiast zabrzmiały serie, ale gęstość ognia była śmiesznie mała – nieudany szturm, a teraz kontratak, zdaje się, solidnie nadwątliły siły przeciwnika, a podciągnąć rezerw, jeśli takowe były, jeszcze nie zdążyli. I na to właśnie liczył Dobrynin – powitać ich ścianą ognia, stłamsić i od razu pójść na przełamanie, uderzyć samemu, nie dając im się opamiętać. I wyglądało na to, że jego zamiar się udaje... Coś delikatnie uderzyło w opancerzony napierśnik, potem w ramię i brzuch, zaklął z tyłu Chirurg, zabrzmiał stłumiony okrzyk Stawra – ale wszystko to były tylko zabłąkane kule. Oślepiony przeciwnik – ci, którzy ustali do końca, a nie zajmowali się właśnie swoimi oczami – był zmuszony bić na chybił trafił, co kardynalnie zwiększało ich szansę na skuteczne przedarcie się. Pochylony Daniła pędził naprzód, czując w pasie napinającą się szarpnięciami linę i wiedząc, że żołnierze jak jeden mąż, nieprzerwanie biegną za nim. Pas mgły ciągnął się przez jakieś pięćdziesiąt metrów i, jak się zdawało, północnym krańcem zakrywał pozycje przeciwnika. Daniła zorientował się w tym, kiedy w rzedniejącym stopniowo dymie zetknął się nos w nos z zabłąkanym żołnierzem. Rozpoznając wroga, wojak drgnął, unosząc do ramienia swoją flintę – ale Dobrynin nacisnął już spust, posyłając go do praojców. Nie było kiedy go przeszukać, więc Daniła podniósł martwe ciało i zarzucił sobie na plecy. To nic, unikom na razie utrzyma... Błyskawicznie pokonawszy odsłonięty odcinek, grupa zwaliła się do zarośniętego rzadkimi krzewami płytkiego jaru. Narobili trochę hałasu, ale można to było spisać na żołnierzy przeciwnika i wzmagający się wiatr. Ten ostatni rozwiewa oczywiście mgłę, ale za to szeleszczą liście, zacierając dźwięki i zwodząc słuch. Jar był wprawdzie zajęty, ale jego gospodarzom było już wszystko jedno. Leżały tu cztery trupy w najrozmaitszych pozach – jeden z granatów trafił akurat w sam środek i nafaszerował zbocza jaru i ciała żołnierzy odłamkami. Odnotowując machinalnie, że chłopaki żywo rozbiegają się po perymetrze i nie trzeba im niczego przypominać, Daniła pospiesznie obejrzał ciała i westchnął z rozczarowaniem. Noktowizory – najbardziej w tym momencie potrzebne przyrządy – mieli wszyscy czterej, ale wszystkie co do jednego były beznadziejnie zepsute. Nie ma czym się pożywić. Może ich plecaki kryją jakiś łup wojenny? Przykucnął, przeszukując ciało, wyciągnął z zasobnika radiostację, zdjął z hełmu noktowizor, przysunął go bliżej do oczu, próbując coś dojrzeć... Przyrząd był dziwny, jeszcze takiego nie widział – nie była to

ciężka krowa z jednym okularem z przodu, sterczącym niczym oko cyklopa, ale płaskie pudełeczko bardzo podobne do gogli narciarskich. Z jednej strony były dwie szerokie muszle oczne całkowicie kompatybilne z okularami taktycznymi hełmu, a z drugiej – jedna duża soczewka, dla wygody celowania przysunięta do prawej krawędzi noktowizora. – Skąd oni biorą takie wyposażenie... – uśmiechnął się pod nosem Daniła, naciągając pasek przyrządu na hełm. Opuścił noktowizor na oczy, stykając go mniej więcej z okularami ochronnymi, wymacał przycisk, nacisnął. Noktowizor cieniutko pisnął i Dobrynin mruknął z zadowoleniem: świat, który dotąd tonął w egipskich ciemnościach, stał się jasny. I obraz był nie mętnozielony, jaki przywykł widzieć w monokularze noktowizyjnym, który wydawał na nocne dyżury Pluszkin, ale szaroliliowy kontrastowy, ostry. Dobra rzecz, w czymś takim jest na pewno wbudowana ochrona nawet przed bezpośrednim prześwietleniem... Dobrynin przewrócił ciało zabitego żołnierza na brzuch, szukając, co by tu jeszcze przydatnego znaleźć. Noktowizor usłużnie ukazał plecak z bukłakiem, ładownice przy pasie, siedzisko pod tyłek... Na górze, nad bukłakiem, widać było niewyraźny szary napis. Daniła przyjrzał się, zdjął rękawicę bojową, przesunął palcami po wypukłych literach, odczytując słowo jak niewidomy... „Krzywomierz". „Ładny, kurde, dali facetowi pseudonim! Chociaż... czy ty nie jesteś nawigatorem z takim przezwiskiem?" Znów przewrócił ciało na plecy, wymacał mapnik na piersi i chrząknął z zadowoleniem. Mapa! Jednak nawet za pomocą zdobycznego noktowizora raczej nie uda jej się teraz odczytać. No, i nie ma kiedy – zasłona dymna na polu walki stopniowo się przerzedzała, znoszona przez pechowo wzmagający się lekki zaranny wietrzyk... Jeszcze będzie czas. Teraz natomiast są poważniejsze sprawy – trzeba stąd spadać, i to jak najszybciej! – Kombajn, odbiór... Kombajn, jak mnie słyszysz? – ożyła nagle zdobyczna radiostacja. – Południowa grupa, jak mnie słyszycie?! Jest tam kto? – Kombajn nie żyje. Tu Burger... – zabrzmiał czyjś młody głos. – Słucham, dowódco. – Co u was? Są straty? Przedstaw sytuację! – Próbowaliśmy podejść, nadzialiśmy się na granaty pułapki. Bardzo dużo ich wystawili i gęsto! Mam sześć ładunków dwieście i trzy trzysta, lekko rannych. Rozminowujemy, ale posuwamy się powoli. Nie odpowiadają ogniem... W oborze pusto? – Chyba tak... Był meldunek, że wyszli, próbują przedrzeć się od północnej strony... Dobrynin uśmiechnął się złośliwie. Jak to często w boju bywa, sytuacja radykalnie się zmieniła. Jeszcze dosłownie piętnaście minut wcześniej był pewien, że pomylił się w rozmieszczeniu pułapek – a teraz okazało się nagle, że gdyby nie ta „pomyłka", dawno już zmiażdżyliby ich z tyłu. Kiedy ściągnęli obserwatorów z południa i przedzierali się na północ, tamci właśnie od południowej strony na nich ruszyli! Gdyby przeciwnik zajął oborę, oddział znalazłby się między młotem a kowadłem. Tymczasem rozmowa trwała i Daniła nadstawił uszu, nie chcąc stracić żadnej informacji. – Foka, co u ciebie? Trzymasz się? – kontynuował przepytywanie nieznany głos. – Możesz jeszcze raz ich przycisnąć dla odwrócenia uwagi? – Jakie tam przycisnąć! – krzyknęła z oburzeniem radiostacja w odpowiedzi. I Dobrynin wywnioskował, że to pewnie dowódca grupy północ, którą solidnie nadszarpnął kontratak. – Przecież jesteśmy grupą, która ma pozorować atak! Od początku mało mi przydzieliłeś! Ludzi zero! Wpadliśmy na granaty pułapki! Mam straty! Przyjąłem bitwę, walili z tej obory jak diabły! Mamy oślepionych żołnierzy! Obiecywaliście nowoczesne noktowizory i gdzie one są?! Dusigrosze, taka wasza mać! Rzucili granaty błyskowe, część noktowizorów padła razem z oczami... Poszli przebojem! Teraz nikogo nie widzę! Może i położyli wszystkich w tym dymie, a może i się wycofali! – Dobra, nie drzyj się! – usadził oburzonego głos. – Burger przebija się przez granaty pułapki. Jak rozminuje, przyciśniemy ich z dwóch stron. Jak mnie rozumiesz? – Przyjąłem, czekam na sygnał... – odburknął jego rozmówca, błyskawicznie się uspokajając. Łączność się urwała.

I wtedy w głowie Dobrynina, przekreślając już przygotowany plan wyjścia z okrążenia, nagle zaświtał nowy ciekawy pomysł... Warto było spróbować – choćby dlatego, że nic to nie szkodzi, a może bardzo pomóc. Zmniejszył głośność do minimum, nacisnął kilka razy z rzędu przełącznik nieprzyjacielskiej radiostacji i kiedy doczekał się, aż z głośnika zakwakał z niezadowoleniem czyjś głos, zaszeleścił pospiesznie i niezrozumiale: – Tu Krzywomierz! Siedzę sto metrów od obory, na północny zachód... Gdzie wy tam patrzycie?! Zasłona dymna to fałszywy cel! Widzę przeciwnika! Uciekają na zachód, przez wzgórza! Siedmiu ludzi! Wyszli ze strefy ostrzału snajpera, on ich nawet nie widzi! Zajmujcie oborę i duście ich z tyłu! Po tej wypowiedzi pospiesznie wcisnął znów coś kwaczącą radiostację do zasobnika na brzuchu – i podniósł do ramienia karabin, czekając na rozwój wydarzeń. Reakcja nastąpiła natychmiast. Dosłownie spod jego nóg, jakieś dwadzieścia metrów przed nim, podniosły się cztery szare cienie i skokami podbiegły do obory, licząc na to, że zajmą pozostawione pozycje i zaatakują rzekomych zbiegów od tyłu. W ślad za nimi wstali trzej kolejni – tyle że nietrzymający się już tak pewnie na nogach. Dwaj z nich brnęli naprzód jak ślepcy, wysoko unosząc kolana i ostrożnie stawiając stopy na ziemi, a trzeci, środkowy, ich podtrzymywał. „A oto i poszkodowani. No, dobra, chłopcy, teraz wzrok zupełnie wam się nie przyda..." Daniła znieruchomiał i wyczekał, aż cienie miną go i pokażą plecy, po czym dokładnymi, koronkowymi wystrzałami położył wszystkich na ziemi. Ostatniego powalił przy samym wyłomie– żołnierz chyba zdał sobie sprawę, że skądś uderza bezgłośna i pewna śmierć, więc popędził jak olimpijski sprinter na sto metrów, próbował jak najszybciej dać nura do kryjówki – ale nie zdążył. Północne podejście było teraz czyste. Droga wolna, można uciekać – ale dla Dobrynina to było za mało. Sukces był inspirujący – a i gratów żołnierze Bractwa mieli mnóstwo, grzech nie skorzystać. Przydadzą się noktowizory, trzeba też zaopatrzyć się w akumulatory do radiostacji i uzupełnić zapas amunicji – strzelali dziś jak szaleni! -„Wszystko w porządku. Kto nam przeszkadza, ten nam pomoże...11" – wymamrotał frazę z pewnej znanej sowieckiej komedii, którą nieraz oglądał na wideo w Schronie. – Zaraz wam zrobię... pokerową zagrywkę. Do tego ogarnęła go taka złość! Wściekała go ta bezczelna pewność własnej bezkarności! Gonią ich jak jakichś małolatów, z niczym się nie liczą! Dał im pstryczka w nos – nie dotarło! Nie zrozumieli ani się nie przejęli! W takim razie, jeśli brakuje wam pomyślunku i mało wam prztyczka, to dostaniecie pałą po grzbiecie. – Zmieniamy plan, chłopaki – wyszeptał Daniła, wyciągając z pochwy nóż i odnajdując linę. – Zdejmujemy sznury. Gordiej, do mnie! Obok niego od razu usiadł Sierioga. – Słucham, dowódco. – Masz tu noktowizor. – Dobrynin nasunął mu przyrząd na głowę. – Po drodze do obory leży siedmiu ludzi. Znajdź wszystkich, przeszukaj, zdejmij taki sprzęt u kogo znajdziesz. Na razie niczego więcej nie ruszaj. I szybko wracaj, liczy się czas! – Zrozumiałem, tak zrobię! Zaszeleściło i żołnierz skrył się w trawie. Sierioga był niewielkiego wzrostu, chudy i dlatego wysyłanie go do takich właśnie zadań to sama przyjemność. Prześlizgnąć się skrycie i niezauważenie, przeprowadzić lekką dywersję, nie zakłócając w okolicy ciszy i spokoju, i z powrotem. I cały czas z taką poważną, szlachetną miną... – Chłopaki, zmieniamy plan – odezwał się Daniła. – Dowódcy pododdziałów, zaraz otrzymacie noktowizory. Aby uniknąć powtórki tego, co było, zabraniam ciągłego ich używania. Zerkasz, sprawdzasz okolicę znajdujesz nieprzyjaciela, zapamiętujesz drogę i od razu zdejmujesz. Mniejsza szansa, że was oślepią. Potem tak... Panikarz, twoje jest wschodnie wzgórze. Ile błysków tam było?

Sześć? Czy więcej? – Pięć albo sześć. – Podziel się grupą z Paszką. Obejdziesz wzgórze dookoła, zajdziesz od tyłu. Działajcie cicho. Zdejmiesz bratków, urządzisz się na ich miejscu. Zameldujesz gotowość. Zrozumiano? – Jasne. – Bateria, twoje zadanie jest takie samo, tylko wzgórze od zachodu. Jest tam snajper, z nim jest na pewno naprowadzający i osłona, jakichś dwóch, trzech ludzi. Zdejmujecie ich, zajmujecie pozycję, meldujecie. Bądźcie uważni, ich punkt dowodzenia jest na jednym ze wzgórz. Najprawdopodobniej na zachodnim, tam gdzie snajper... To znaczy, że trzeba do tego dodać jeszcze trzech, czterech ludzi. Weź trochę więcej chłopaków i bądźcie ostrożni. – Zrozumiałem, dowódco. – Ja wracam do obory – ciągnął Dobrynin. – Spróbuję stworzyć wrażenie, jakbym został sam, a jednocześnie odwrócę uwagę tamtych ze wzgórz. Zwrócą się na mnie i będzie wam łatwiej ich zdjąć. – A jeśli zaczną nas naciskać? – spytał Losza. – Jeśli jest ich tam pięć razy więcej? – Jak będą naciskać, wycofujcie się, nie wdawajcie się w walkę. Na wszelki wypadek rozejrzyjcie się za drogą odwrotu. Jeśli się rozdzielimy, spotykamy się przy północnym krańcu tego parowu. Są pytania? Milczenie. – Pytań brak – podsumował z zadowoleniem Dobrynin. Plan był nakreślony. Parę minut później pojawił się Gordiej z całym naręczem noktowizorów. Przyrządy były bardzo różne, trafił się nawet dobrze im znany PNW-57 – szacowny pradziadek całego sprzętu tego typu, patriarcha jeszcze sowieckiej produkcji. Dwa – te, których właścicielami byli oślepli żołnierze, były beznadziejnie przepalone, pozostałe nie uległy zniszczeniu. Daniła szybko rozdał przyrządy, zarekwirował u Siergieja swój łup wojenny i grupy się rozeszły. Idąc do obory, zatrzymał się obok zabitych, żeby poszabrować. Nie brał jednak niczego zbędnego w tej chwili, ograniczając się tylko do broni. Wziął pięć granatów, cztery kałachy, jeden krótki G36 i RPK z czterema pełnymi bębnami12. Z cekaemem – chociaż RPK to raczej „niedocekaem" – szanse na udane odciągnięcie uwagi przeciwnika zwiększały się i Daniła ograniczył się do tego, co znalazł. Budynek tak jak wcześniej świecił pustkami. Dobrynin podszedł do południowej ściany i opuścił noktowizor na oczy – po czym ostrożnie wyjrzał z otworu okiennego na zewnątrz. Człowiek o dziwnym pseudonimie „Burger" nie skłamał. Po polu, mniej więcej w połowie drogi między ostatnimi domkami a oborą, ostrożnie sprawdzając drogę, powoli sunął sznur ciemnych postaci – szukali pułapki. Niebo było jeszcze ciemne, ale dzięki światłu gwiazd noktowizor dawał świetny obraz i Daniła dobrze widział wszystkie ich ruchy, przy czym sam, znajdując się w głębi budynku, pozostawał w cieniu. Dziesięciu ludzi, grupa saperska... Pozostali siedzieli pewnie w zabudowaniach i czekali na rezultaty. Rozlokowanie stanowisk nie trwało długo. Rzucił trzy kałachy do ostatniego okna po lewej, na środku, przy dziurze w ścianie, postawił na podpórce cekaem; czwartego kałacha i krótkolufowego bastarda bundeswery zaniósł do ostatniego okna po prawej. Przeleciał jeszcze raz w myślach plan kampanii... chyba o niczym nie zapomniał. W pierwszej chwili, po błyskach w oknach, przeciwnik powinien uznać, że żołnierzy jest tu jeszcze wielu i że siedzą gęsto. Dopiero potem, po następstwie strzałów, zdadzą sobie sprawę, że jest tu sam, tylko biega od jednego stanowiska do drugiego, zmienia pozycje. Nabiorą śmiałości, przycisną go ogniem, ruszą naprzód – a tu tylko patrzeć, jak przyłączą się chłopaki ze wzgórz. Mają ten jar jak na dłoni, nie zbliżą się, nawet jeśli będą się czołgać. Wezmą ich w kleszcze krzyżowym ogniem – i tyle Burgera i spółkę widzieli... Od chwili gdy żołnierze zaczęli się męczyć z granatami pułapkami, minęło z pół godziny. Dobrynin, patrząc, jak powoli przemieszczają się ciemne figury, uśmiechnął się – widocznie Bateria z Darmochą bardzo się postarali, tworząc taką gęstą zasłonę. I to z korzyścią dla nich, co tu kryć. Gdyby nie ta przeszkoda, oberwaliby z tyłu po całości... Przez cały ten czas radiostacja milczała i dopiero kiedy figurki w polu zaczęły się ruszać aktywniej, fale eteru ożyły: – Foka, tu dowódca. Jak mnie słyszysz?

Foka, jak mnie słyszysz, odbiór! Foka milczał. Bo co mógł powiedzieć, skoro już od pół godziny leżał z dziewięciomilimetrową kulą w czaszce? – Tu Krzywomierz– ledwie słyszalnie wyszeptał Daniła w odpowiedzi, jednocześnie obserwując podbiegające do obory ciemne postaci. – Foka nie żyje. Słucham. – Krzywomierz, taka twoja mać! Dlaczego milczysz?! Gdzie przeciwnik, o którym meldowałeś? Skąd szedł? A ty gdzie jesteś?! – Przepraszam... – mruknął pod nosem Dobrynin, starając się mówić niewyraźnie i jednocześnie udawać skruszonego żołnierza. – Ciemno, noktowizor migocze... Pomyliłem się... – Dostaniesz ode mnie jak się patrzy, baranie! Oduczysz się wskazywać fałszywe cele! Wrócimy do miasta i doniosę dowództwu! Twierdochleb flaki ci wypruje!... Daniła prawie się zakrztusił. Twierdochleb – dobrze zapamiętał to nazwisko! To był właśnie dowódca brygady ochronnej, w której służył syn Profesora! Druga ochronna! Sama z siebie ta informacja nie była wiele warta – ale może uda się ją jakoś wykorzystać?... – Krzywomierz, sukinsynu! Czego znowu siedzisz cicho?! Gdzie jesteś? Kto jest z tobą?– żądał dalej odpowiedzi głos. – Siedzimy w oborze, oprócz mnie jest jeszcze trzech... Przeciwnika nie widać. – Dobrze, przyjmuj gości. Grupa Burgera rozminowała podejście, właśnie wyrusza. Widzisz ich? – Widzę... – Dowódco, tu Bateria – usłyszał nagle w uchu głos Paszki. – Obeszliśmy wzgórze, podchodzimy do szczytu. Słyszymy kłótnię dokładnie przed sobą. Gość wymyśla jakiemuś Krzywomierzowi... Stuknąć go? Daniła wypuścił powietrze z ulgą – Paszka wyszedł właśnie na gniazdo obserwatora, w którym siedział również dowódca tego oddziału. I on jeszcze pyta!... – Stuknij go, Pasza, jak najszybciej! Uważaj, to punkt dowodzenia i sam dowódca! – Przyjąłem, działam... „Paszka działa, na mnie chyba też pora". Chwycił skrócony karabinek, wycelował i puścił krótką serię do nadchodzącego przeciwnika. Trzydzieści metrów, prawie jak z przyłożenia, nie da się nie trafić! Dwaj padli natychmiast jak ścięci, trzeci, który dostał w ramię, obrócił się w powietrzu, poleciał w trawę i zaczął krzyczeć cienkim żałosnym głosem. Kolejna dwójka ustaliła kierunek i odpowiedziała długimi seriami, ale Dobrynina już tam nie było – pochylony, żeby nie złapać zabłąkanej przez okno kuli, rzucił się do stojącego pośrodku przy wyłomie cekaemu. Przeskoczył, padł obok, przyciskając kolbę do ramienia, puścił dwie krótkie serie, powalając jeszcze jednego. Ostatniego nie zdążył – żołnierz rozsądnie legł, kryjąc się w gęstej trawie, ale Daniła wiedział już, gdzie mniej więcej się znajduje. Wyciągnął granat, szarpnął za zawleczkę – i rzucił, kierując się krzykami rannego. To tam właśnie są oba gołąbeczki... Huknęło, nad głową świsnął mu odłamek. Głos umilkł– jego męki się skończyły. Od strony domów, w spóźnionej próbie osłonięcia działającej w polu grupy, zabrzmiało mnóstwo strzałów– ale nic więcej. Przeciwnik wyraźnie nie miał ochoty wysuwać nosa z zabudowań i wyłazić na otwarty teren przeciw cekaemowi. Dobrynin przeturlał się za ścianę, przeczekał ostrzał, słuchając, jak kule kruszą cegły, i znów zmienił pozycję, przedostając się do lewej części budynku. – Pasza, jak u ciebie? – Zrobione – odpowiedział natychmiast Bateria. – Szczyt wzgórza jest nasz, czekamy na rozkazy. Słyszymy cię. To ty tam wojujesz? – A któż by inny... – mruknął Daniła. – Dobra, czekajcie. Panikarz, jakie rezultaty? – Zdjęliśmy sześciu, zajmujemy pozycje – odparł lakonicznie Losza. – Przyjąłem. Czekajcie. Chłopaki są na miejscu – czas przechodzić do końcowej fazy operacji. – Dowódco, tu Krzywomierz! Dowódco, odbiór... Jak mnie słyszysz?... Dowódco, odezwij się!

Dowódca oczywiście milczał – Paszka z kolegami dzielnie się sprawił. Chociaż to wezwanie nie było wcale przeznaczone dla jego uszu, ale dla dowódcy grupy południe. – Burger, tu Krzywomierz! Wzgórza milczą, nie odpowiadają! Co robić? Ilu ci ludzi zostało?... – Tylu, ilu zostało, wszyscy moi – odparł po chwili dowódca południowego oddziału. – A ty Krzywomierz, brachu... podaj no swój numer identyfikacyjny. Dobrynin się uśmiechnął – połapali się. Nic dziwnego, jeśli po odpowiedzi rzekomego Krzywomierza z obory zaczęli strzelać... Tyle że połapali się zbyt późno. Dowódca grupy jest wyeliminowany, wschodnie wzgórze też wyczyścili. Teraz stoi już po pana kolejka, panie Burger... – Co tak milczysz, kochaniutki? Zapomniałeś? Może ty wcale nie jesteś Krzywomierz, co? No, odpowiadaj! Sądząc po głosie, rozmówca był dość młody, a przez to całkiem możliwe, że niezbyt doświadczony. Burger wyraźnie się denerwował i Daniła wyobrażał sobie, jak nieswojo czuje się teraz ten chłopak, który nagle musi zastąpić dowódcę. Cholera wie, kto nadaje teraz z obory, udając Krzywomierza, i być może od samego początku bitwy podsłuchuje ich częstotliwość... Prawdziwy dowódca zabity, wzgórza milczą, północna grupa nie odpowiada... Też nie żyją?... I różne myśli przychodzą do głowy, a najbardziej przeraża samo to milczenie!... A nuż zachodzą ich od tyłu?... A nuż właśnie teraz, dokładnie w tym momencie, zaciska się wokół nich pierścień okrążenia? Uciekać, próbując wyślizgnąć się z pułapki?... Czy iść naprzód, wykonać zadanie? A może najlepiej będzie zająć oborę, ukryć się w środku – stamtąd można chociaż ostrzeliwać przedpole!... Nic nie wiadomo... A przecież po powrocie do miasta, jeśli teraz się wycofa, to dopiero dostanie po głowie!... Myśliwym nie śniło się nawet w najgorszych koszmarach, że role się odwrócą i w ciągu pół godziny zamienią się w zwierzynę. – No, co tak tam umilkłeś, suczy synu! Kto mówi, odezwij się! – Słuchaj, Burger... Tu Dobrynia, wróciłem z przejażdżki na północ – odparł ciężko Daniła po chwili milczenia. – Słyszałeś o mnie? – Miałem okazję... – głos Burgera nagle jakby ochrypł, jakby ścisnęło go w gardle. – A ty mi powiedz, misiu pluszowy... – ciągnął Daniła, ledwie zwracając uwagę na ten fakt. – Nie ma tam przypadkiem synalka Dmitrija Siemionowicza vel Profesora? – Jest– odpowiedział tak samo ochryple jego rozmówca. – Tutaj. I wiesz, kto nim jest?... Ja. Trwało to wprawdzie moment, ale Dobrynin się zmieszał. Nie spodziewał się takiego obrotu wydarzeń. Myślał, że to on stosuje pokerową zagrywkę, a okazuje się, że jest zupełnie odwrotnie... To nie on gra, ale nim pogrywa ktoś na górze, pociąga za sznurki, zabawia się. Słusznie powiedzieli wielcy ludzie: „Los gra człowiekiem, a człowiek gra na trąbce..."13. A jednak chociaż ten kolejny sprokurowany przez los zwrot był całkowicie niespodziewany, nie wykorzystać go byłoby karygodnym niedbalstwem... – A więc tak... A opowiedzieć ci, jak umarł twój tatulek? I kto przyłożył do tego rękę? Czy może już wiesz?... – Koniec z tobą, bydlaku! – zasyczała radiostacja. – Pod ziemią cię znajdę! – Czyli wiesz... – stwierdził z zadowoleniem Daniła. – A po co mnie szukać? Proszę, siedzę sobie w oborze. Chodź i mnie weź. Radiostacja milczała i Dobrynin, zdając sobie sprawę, że latorośl Profesora być może zastanawia się właśnie, co robić, postanowił go docisnąć. – Oj, paskudnie twój tatko umierał... Tyle krwi jak z zarzynanej świni. Na początku, kiedy łamaliśmy mu ręce, to jeszcze nic, wytrzymał... tylko wrzeszczał... Za to kiedy zabraliśmy się za nozdrza i za jaja, to zaczął śpiewać jak słowik... Tylko ucichnie, to ja mu za jajko, i znów gada... I powiem ci, że długo tak śpiewał!... Cenił swoje jaja! Pod koniec tak się rozgadał, że nie dało się go powstrzymać! Chłopak długo nie wytrzymał. – Szykuj się, śmieciu!... Serce ci wyrwę! Sam, osobiście! – głos Burgera dźwięczał od ledwie skrywanej

nienawiści. – Uwaga, wszyscy, którzy mnie słyszą! Przechodzimy na kanał rezerwowy! Daniła wyłączył radiostację i wsadził ją do ładownicy. Teraz jest bezużyteczna. Zmienią częstotliwość i koniec, nie posłuchasz. A jeśli jest szyfrowana albo użyją innej częstotliwości, to tym bardziej. Nie ma czasu na skanowanie. Teraz wszystko szybko się skończy... Bardzo dobrze rozumiał Burgera. Chłopakowi zbiegły się dwa cele – wykończyć zabójcę ojca i wykonać rozkaz. I jeśli przed tym pojedynkiem słownym miał jeszcze wątpliwości, to teraz już chyba nie miał żadnych. Był to akurat ten rzadki przypadek, kiedy można upiec dwie pieczenie na jednym ogniu. Tak więc chłopaczek, który został teraz dowódcą, już nie wątpi, co ma robić – wycofać się czy iść naprzód. A co bardziej doświadczeni wśród żołnierzy, nawet jeśli rozumieją, do czego to wszystko zmierza – mogą mu tylko to odradzić i nic więcej. Nie zdecydują się złamać bezpośredniego rozkazu. W Bractwie panują surowe porządki, polecenia się wykonuje, a jeśli nawet podaje się je w wątpliwość, to dopiero potem. Jak w wojsku. I szeregowi żołnierze, choćby bardzo chcieli się wycofać, będą musieli iść naprzód. Jednak mimo że Burger był wyraźnie wściekły, nie ruszył naprzód otwarcie – z czasem zrobiłby się z niego dobry dowódca... Jak w podręczniku z budynków poleciały granaty dymne, spowijając dolinkę mlecznobiałą mgłą, potem granaty i jednocześnie długie serie z cekaemu. Daniła przeniósł RPK do ostatniego okna po prawej i teraz siedział, wyczekując. Zwlekanie ze zmianą pozycji, aż osłona skończy strzelać, nie miało sensu, szturmujący od frontu żołnierze walili ze wszystkich luf, starając się schować za ogniem wysokiej gęstości, najszybciej jak się da pokonać odkrytą przestrzeń i zająć oborę. Dobrynin skrył się przed odłamkami za ścianą, czekając, aż wszystkie granaty wybuchną – a potem, nie żałując broni i nie szczędząc amunicji, zaczął strzelać w mgłę, naprzeciw szturmującym, siekąc zasłonę dymną długimi seriami... Opróżnił magazynek, drugi, trzeci, odpowiadając na błyski z białych oparów, dwa razy zmieniał pozycję... Przez okna poleciały wszystkie granaty, jakie mu pozostały – i wiedział, że ich wybuchy zabrały ze sobą niejedno życie... Przy czwartym bębnie cekaem nie wytrzymał tych tortur i zaciął się, świecąc ciemnowiśniową rozpaloną lufą, ale Daniła nie szarpał się z nim, nie próbował go reanimować. Nie ma czasu ani sensu. Odrzucił RPK, zastąpił go kałachem i bił dalej, starając się pokryć wszystkie poziomy, nie tylko na wysokości głowy człowieka, ale i przy powierzchni ziemi. I żałował tylko jednego – że nie mógł stanąć naprzeciw Burgera z nożem albo saperką w dłoni. Jak to było w Biblii, w Starym Testamencie? Dzieci będą odpowiadać za rodziców swoich do siódmego pokolenia? Co ty na to, ojcze Kirille? Dwa razy łączył się z nim Bateria, raz – Panikarz. Burger okazał się niegłupi i wysłał grupy na flanki, żeby wyczyścili wzgórza – ale to już było nie do odrobienia. Chłopcy gęsto obsiedli górujące nad okolicą wzniesienia, broniąc ich na całym obwodzie, i przeciwnik, próbując powtórzyć ich manewr i obejść wzgórza od drugiej strony, nadział się na ich ogień. Sądząc z meldunków chłopaków, południowa grupa była dość liczna. Jeśli do ich likwidacji Burger wysłał po dziesięciu ludzi, to przy sobie zostawił najmniej dwudziestu albo i więcej. Żeby szturmować na głównym kierunku, i to po otwartym polu, potrzeba dużo żołnierzy... Kilka razy obrywał – w ramię, w napierśnik, rykoszet od hełmu – ale unikom działał na sto dziesięć procent. Karabinu wielkokalibrowego unikał jak ognia – kiedy tylko słyszał dudnienie cekaemu, Dobrynin natychmiast padał płasko na ziemię i czekał, póki nie ucichną jego serie, kruszące na kawałki ściany obory – natomiast lekką broń strzelecką prawie ignorował... Przy tych trafieniach czuł tylko łagodne uderzenia – i uświadamiał sobie, że kombinezon uratował go przed kolejną śmiertelną raną. W odpowiedzi na kulę natychmiast posyłał serię – i przeciwnik milkł, jakby rozumiejąc bezsilność swoich argumentów. W takich chwilach Dobryninowi zaczynało się wydawać, że jest absolutnie niepokonany jak Achilles w swojej danej mu przez bogów zbroi – i ta świadomość upajała go mocniej od jakiegokolwiek alkoholu! Przywoływał się do porządku, zmuszał się, by się wycofywać, przerywać walkę, przeczekiwać, zmieniać pozycję, rozumiejąc, że do niczego dobrego to nie doprowadzi – a potem, znów odpowiadając przeciwnikowi ogniem, czuł, jak ogarnia go obłąkańcza pewność, że jest niezwyciężony i wszechmocny. Zatrzymał się dopiero wtedy, gdy kolejny automat głucho szczęknął metalem, wypluwając ostatni nabój. Opamiętał się, przyczaił, nasłuchując – ale od strony atakujących nie było już słychać strzałów. Milczały i wzgórza.

– Bateria, co u ciebie? – U mnie czysto – odparł Paszka. – Dym się rozwiewa. Jest pełno ciał, ale żywego przeciwnika nie widać. – Przejrzyj domy, otwory okienne... – Nikogo. Chyba wszystkich załatwiliśmy. Daniła podniósł się z przyklęku i stanął w oknie wyprostowany, próbując sprowokować wystrzał – może w polu znajdzie się jeszcze żywy przeciwnik. Innego sposobu, by sprawdzić słowa Paszki, po prostu nie widział. Wysyłać chłopaków, żeby przeczesali teren? Już pierwsza kula będzie oznaczać śmierć. Jemu, w kombinezonie, będzie łatwiej... jeśli oczywiście nie rąbną w niego z Korda. Postał przez chwilę, w każdej sekundzie spodziewając się kuli i czując, jak skóra na karku robi mu się zimna – a potem westchnął z ulgą. Naprawdę czysto. – Panikarz, odbiór. Losza milczał. – Panikarz, mówi Dobrynia! Słyszysz mnie? – Słucham – zakwakała słuchawka i Daniła poznał po głosie Darmochę. – Z naszej strony też wszyscy leżą. – Są straty? – Tak, dowódco – odparł Artem po długiej, męczącej pauzie. – Dwa ładunki trzysta, lekki i ciężki, i dwa dwieście. Panikarz, Maniak, Dżabersmok i Cymes. Daniła na moment zamknął oczy. Jakie to jednak obce słowo – „straty". A kryją się za nim swoi, ci, z którymi jeszcze godzinę temu spał przy jednym ognisku i jadł z jednej miski... – Chirurg jest z tobą? Żyje? – Tak. Panikarz wyjdzie z tego, ale mówi, że Maniak ma małe szanse. Stracił dużo krwi. Potrzebny jest szpital, transfuzja... – Niech to szlag! Niech robi wszystko, co chce, ale uratuje mi Maniaka! Jaką ma grupę krwi? -0 Rh+. – Na pewno? – Chyba tak... – Kto jeszcze taką ma? – Niemy, Robal, Chlebek... – zaczął wyliczać Darmocha. – No, i ja też... – To niech was złapie za kołnierz i bez gadania! Ma ze sobą wszystkie instrumenty, jest obwieszony zasobnikami jakby wyskoczył z komiksu! Pewnie ma też w kieszeni stół operacyjny! – Zaczekaj... Przekażę mu... – Dowódco, tu Chirurg... Dobrynin ledwie poznał głos Wadima – tyle w nim było zmęczenia i jakiejś... jakby beznadziei... – To wszystko nie takie proste. Nie mam pewności co do jego grupy i Rh. I on sam nie wie na sto procent. Ale nawet gdybyśmy ją znali, potrzebna jest próba krzyżowa. Zaczniemy transfuzję krwi bez tego i tylko pogorszymy sprawę. A przecież dużo stracił! Potrzebny jest szpital! – A skąd ja ci wezmę szpital?! – Bez próby się nie podejmuję, tylko człowieka ukatrupimy! – Tak... Wadim... posłuchaj teraz... – Daniła zaczął się miotać po oborze, myśląc gorączkowo. – Mówisz przecież, że i tak szanse są małe... Nie będziesz działał, to chłopak i tak umrze!... A jak będziesz, to może i wypali!... – Jest raczej odwrotnie. Organizm jest słaby, to jasne... Ale jeśli pomylimy się z krwią, będzie jeszcze gorzej! Zacznie się reakcja niszczenia erytrocytów i deficyt tlenu we krwi! A tlenem we krwi żywią się wszystkie nasze organy! Rozumiesz? Żadnej korzyści, tylko szkody narobimy... A tak może się i wykaraska! Ale od razu powiem: małe szanse, bardzo małe! Daniła zaklął, zdając sobie sprawę, że chyba naprawdę nie ma wyjścia. Pułkownik przekazał im same podstawy medycyny, tylko pierwszą pomoc – i tu kwalifikacje Chirurga, którego uczył Ojboli, były bez porównania większe od jego własnych. Tak więc nie wierzyć Wadimowi i dręczyć go, żądając od niego

niemożliwych do osiągnięcia rezultatów, nie miało sensu... – Więc co teraz? To koniec?! – Nie. Jest szansa – odparł Chirurg po chwili zastanowienia. – Pokonaliśmy przeciwnika. Bractwo nie jest biedną organizacją i w takiej dużej grupie na pewno był etatowy medyk. A medyk miał przy sobie syntetyczną krew albo chociaż roztwór fizjologiczny! Potrzebny nam płyn, rozumiesz? Serce ledwo pracuje, krew nie dochodzi do tkanek, nie zasila ich. Trzeba przywrócić jej objętość! Wtedy można mieć nadzieję... – Przetrzyma jeszcze z półtorej godziny? – Nawet dłużej. Musi... – Więcej nam nie potrzeba – mruknął Dobrynin i wyszedł przez okno. Świt zastał ich przy pracy. Po wystawieniu straży na wzgórzach chłopaki przeczesywały zarośla, wyszukując ciała – i znosiły je na jedną wielką stertę pod północną ścianą obory. Uzbierało się sześćdziesięciu ludzi – co stanowiło właśnie trzykrotną przewagę, która w teorii jest konieczna, by szturm był skuteczny. Jednak dowódca ich prześladowców nie zdołał mądrze z tego skorzystać. Gdyby uderzyli w sposób skoncentrowany, jak zaciśnięta pięść – kto wie, czy pod oborą nie leżeliby teraz stalkerzy Schronu. Bractwo niewątpliwie poniosłoby straty, i to duże – ale obora najprawdopodobniej zostałaby zdobyta. Rozpraszając siły, dowódca oddziału popełnił ten właśnie, jeden jedyny, fatalny błąd. Wojna polega nie na tym, kto kogo przeważy, a kto kogo przechytrzy, jak mówi się w jednym starym filmie14... Nie dasz rady odgadnąć, nie zdołasz przewidzieć działań przeciwnika, nie zareagujesz na błyskawicznie zmieniającą się sytuację – i jesteś trupem. Łupy były eleganckie. Broń, pancerze, naboje, przeważnie 5,45 i 5,56, granaty, sterowane radiem i kierowane miny, noktowizory, celowniki laserowe, kolimatorowe, indywidualne racje żywnościowe – gratów było dosyć, żeby uzbroić małą armię i zapewnić zwycięstwo w niewielkiej lokalnej wojnie. Jednak Dobrynina najbardziej teraz interesowało co innego. Chirurg, klnąc coraz wścieklej, domagał się tornistra medyka – i wreszcie, po godzinie poszukiwań i ogarniającej ich desperacji, wreszcie go znaleźli. Gordiej i Robal weszli głębiej do wsi i dotarli do jej centrum, gdzie natknęli się na dziwnie wyglądające urządzenie załadowane ogromną ilością bagaży. Wśród nich był też potężny worek z lekarstwami, w którym znalazło się kilka torebek roztworu fizjologicznego. Życie Loszy Maniaka nie było już w niebezpieczeństwie. Spoglądając na czteronogi mechaniczny twór, Dobrynin już któryś raz zdziwił się, jak zaawansowany technicznie sprzęt posiada Bractwo. Zdawałoby się, że po uniwersalnym kombinezonie, mieszczącym w sobie zarówno egzoszkielet, jak i potężny pancerz oraz mnóstwo przydatnych i niezbędnych w boju bajerów, już nic go nie zdziwi – ale Bractwo zrobiło mu kolejną niespodziankę. Urządzenie było bardzo podobne do długiego kozła gimnastycznego i tak samo stabilnie stało na ziemi, ale wystarczyło nacisnąć przycisk, a włączało się i posłusznie, niczym ciele na sznurku, szło za swoim panem. Wbudowana w obydwa końce mechanicznego tułowia kamera wideo śledziła ruchy przewodnika i kierowała maszynę prosto za nim, gdziekolwiek ten szedł. Jeśli zaś włączy się tryb autopilota i zada trasę, to „koń" będzie tam parł najkrótszą drogą jak buldożer. Maszyna reagowała też odpowiednio na szturchnięcia – uginała wszystkie cztery nogi, zapierając się o ziemię jak uparty byczek – i takim sposobem ciągle znajdowała się w niezachwianej równowadze. Cud koń i tyle. A raczej juczny robot osioł15. Jednak, jakkolwiek tego chcieli, Dobrynin zabronił brać ze sobą robota osła. Choć ułatwiłby im życie, podobnie jak quady, to jednak... I tak paskudne myśli krążyły mu już w głowie wokół cudownego odnalezienia jego grupy przez prześladowców. Nawet jeśli założyć, że małe łyse stworki miały superwrażliwe powonienie, to wychodziło z tego coś bardzo interesującego... Ślady zatarł rzetelnie, nie lenił się, zużył połowę zapasów, tak więc taki nos to tu raczej minus niż plus... Przydzielili im tropiciela z tajgi? Powiedzmy, ale i tak trzeba by było czekać do rana. Co on dojrzy po nocy, jeśli nawet złapie trop? Wychodziła z tego jakaś fantastyka – do tego wieczorem okolica była pusta aż po horyzont, a nad ranem – proszę bardzo, zjawili się... Znaleźli ich pośród bezkresnych pól, podeszli

niezauważalnie, dobrze wiedząc, gdzie dokładnie się chowają... Daniła podrapał się po głowie, obracając swoje domysły na wszystkie strony i kalkulując jeszcze raz, czy się nie pomylił – po czym wyszczerzył zęby ze złością i przesunął suwak głównej części worka... Bo jak to tak, drodzy towarzysze? Od samego Sierdobska pościg szedł za nimi jak przyklejony! Z traktu zeszli dokładnie w tym samym miejscu, gdzie skręciła grupa! Ominęli pułapki – i to dobrze zastawione! I nawet po tym jak zgubili trop, znaleźli ich! W całkowitej ciemności – a przecież grupa mogła być wtedy gdziekolwiek! – zdołali określić ich dokładną lokalizację... A kiedy przypomnieć sobie drogę do domu?!... Dwa razy na niego wpadali! Zbieg okoliczności? Nie za dużo tych przypadków? A może mają tam pod bokiem cały oddział analityczny, który z okruchów informacji wyliczył dokładny kurs zbiegów? Nie, to wszystko bzdury, to zbyt fantastyczne. Wszystko jest znacznie prostsze... ...Po półtorej godzinie, przetrząsnąwszy z pomocą chłopaków plecak i wyposażenia, wreszcie znalazł to, czego szukał. Nadajnik był podobny do dużego dojrzałego owocu o dziwnej nazwie „czereśnia" – Daniła widział kiedyś takie w filmie. Tyle że nie był ciemnoczerwony, ale jaskrawopomarańczowy. W samym środku, tam gdzie powinna być cienka łodyżka, na której ten owoc zwisa z gałęzi, szyderczo migało zielone oczko świecącej diody. Kleszcz siedział właśnie tam, gdzie tak lubiły włazić te ohydne drobne pajęczaki – w fałdach tkaniny dokładnie w kroczu demronu, tego, który wydali wszystkim stalkerom ze Schronu na początku drogi, kiedy karawana stała pod Penzą. Patrząc na ten drobny przedmiot, Dobrynin zdawał sobie sprawę, że Pająk miał całą jego drogę jak na dłoni. Radiostację, tę, którą dostał razem z demronem, wyrzucił jeszcze na początku drogi powrotnej – pamiętał, że Profesor przyznał się do podłożenia mu podsłuchu. I resztę też niby przeszukał– i maskę przeciwgazową, i kamizelkę kuloodporną, i granatnik... Dwie pluskwy– mizerne, podobne do srebrzystych włosków – udało mu się złapać. Rozluźnił się i nawet nie pomyślał o tym, żeby sprawdzić rozporek skafandra, sztywną fałdkę, gdzie łączą się dwie nogawki. Też wepchnęli... Oryginały, taka ich mać!... A oprócz demrona, maski przeciwgazowej, granatnika i kamizelki niczego z rąk Hasana nie brał. Co najwyżej unikom – ale to zdobył jako trofeum wojenne... Daniła zerknął podejrzliwie na swój kombinezon. Dobra... Nie uda się go obmacać – za gruby pancerz – ale można to też sprawdzić inaczej. Rozdeptać nadajnik, a jeszcze lepiej przyczepić go do konia i puścić w drogę... Niech sobie idzie po górach i dolinach, odciąga za sobą pościg. Stary numer – ale nie stracił przez to swojej skuteczności i tylko idiota z tego by nie skorzystał. Jeśli Bractwo zgubi teraz trop, to znaczy, że jest czysty. No, a jak nie, trzeba będzie rozstać się z unikomem. Chociaż musiał przyznać, że nie miał na to ochoty! Niby wszedł w jego posiadanie niedawno, a już tyle razy uratował mu życie! I tej nocy znowu... ile razy go trafili – i żyje. A bez unikomu padłby już po pierwszym trafieniu... Dobrynin westchnął. Ma ochotę czy nie ma – będzie trzeba, jeśli go przyciśnie. Inaczej wszystko na próżno... Satelita działał sprawnie i z godną pozazdroszczenia regularnością, raz w tygodniu wysyłał sygnał. A on się zastanawiał i zgadywał, jak Bractwu udało się postawić mu na drodze zapory!.. Jak zdołało go wyśledzić?!... Teraz zaś wszystko stawało się jasne. Pająk znał ogólny kierunek jego ruchu – ale nie mógł go stale ścigać. Jak to zrobić, jeśli sygnał pojawia się raz w tygodniu, kiedy satelita zawisa mu nad samą głową? Dziś zbieg jest tutaj, a siedem dni później licho wie gdzie, w granicach strefy o średnicy trzystu kilometrów. Mógł tylko prognozować prawdopodobne punkty, w których pojawi się stalker – i przecież kilka razy mu się to udało. Za to na małym dystansie moc nadajnika całkowicie wystarczała, żeby dawać ciągły sygnał, dzięki któremu ścigający z łatwością określali, gdzie jest jego nosiciel, a nawet śledzili trajektorię jego ruchu. Dlatego przegapili zasadzkę – worek z demronem oddał chłopakom, kiedy wspiął się na drzewo. Przejechali obok – szli według sygnału, za nadajnikiem! Jak żywo wtedy w polu ruszyli ich śladem... W świetle ujawnionych okoliczności stało się jasne, dlaczego Shrek i Li nie pojawili się na miejscu spotkania. Wszystkie ich triki, wszystkie pętle zataczane po strumieniach i posypywanie śladów mieszanką przeciw psom na nic. A samego Dobrynina jakoś przepuścili. Zdołał szybko urwać się pogoni, Pająk stracił sygnał. Dopiero potem znaleźli go z satelity – za późno, machnął już wtedy niejedną setkę kilometrów. A Shreka z Chińczykiem jednak zgarnęli. Przydałyby się teraz siła Loszy i celność Wana, oj, przydały...

Uciekając z miasta, Daniła jakoś się już pogodził z utratą przyjaciół, zdając sobie sprawę, że już ich raczej nie zobaczy – i teraz, kiedy wszystkie elementy układanki znalazły się na swoim miejscu, tylko z jakimś smutkiem stwierdził to jako ostateczny i nieodwracalny fakt. A więc jeszcze dwóch mniej... Łupów było aż za dużo. Stojąc przed ogromną stertą rzeczy, Dobrynin rozmyślał. Brać ze sobą? – nawet tego nie uniosą. Zostawić przeciwnikowi? Głupio. Pozostało jedno wyjście – spalić w cholerę, zadając tym samym straty Bractwu nie tylko w sile żywej, ale i w zapleczu technicznym i materialnym. W dzisiejszych czasach te dobra były warte bardzo dużo, a do tego trudne do zastąpienia, jeśli w ogóle. Może potęga Bractwa choć odrobinę się zmniejszy... Uzupełnić tylko swoje ubytki, załadować to, co niezbędne – a reszta do kasacji. – Czyli co? Nie weźmiemy konia? – pytał po raz któryś już Paszka, stojąc obok i patrząc, jak chłopcy pospiesznie wypełniają ładownice i worki niezbędnymi zapasami.– To już postanowione? Szkoda... Ten koń to jest coś! – Po pierwsze, Pasza, nie zapominaj o nadajniku. Znaleźliśmy jeden w moim demronie, skąd wiesz, że i w konia jakiegoś nie wmontowali? To jest coś, tak! Drogie, cenne, wygodne! Myślisz, że Bractwo nie wpadło na to, jak przypilnować swojego konika? Paszka burknął coś, przyznając rację starszemu towarzyszowi. – A po drugie – ciągnął Daniła – ta chabeta pomoże nam w czym innym. Maszyna jest samobieżna, kopiesz ją i idzie. Przyczepimy jej nadajnik i puścimy w dryf. Niech sobie idzie, póki akumulatory nie zdechną. Może minie dzień, może dwa... Zanim ją odszukają, zanim się połapią, co i jak... A nam wystarczy nawet dzień, żeby ich zgubić, i to z naddatkiem... Bateria kiwnął, zgadzając się. Uśmiechnął się pod nosem. – Ale jednak ładnie ich załatwiliśmy! To właśnie rozumiem, walka! Bo kiedy bez ciebie plątaliśmy się po mieście, to zazwyczaj przed nimi uciekaliśmy i kryliśmy się po lasach! A teraz przyłożyliśmy im aż miło, niech wiedzą, czego się po nas spodziewać! Bydlaki! Sam stuknąłem co najmniej sześciu ludzi! Trzeba zrobić sobie nacięcia na kolbie... Chwaląc się swoimi bitewnymi wyczynami, Paszka jak nigdy przypominał nastolatka. Bo w istocie nim był. Nastolatkiem, który za wcześnie musiał poznać gorycz strat i wejść na wojenną ścieżkę... – To nic. Pasza. Obiecuję ci, znajdziemy sposób. Odpowiedzą za wszystko, każdy cios pomścimy w trójnasób... Nie mamy teraz innego celu w życiu, tylko wojna. Wojna aż pozostanie zwycięzca. 10 Granat hukowo– błyskowy „Pochodnia". Wieloelementowy granat ręczny o działaniu hukowo– błyskowym. Jest to granat kasetowy z aperiodycznym uruchamianiem elementów hukowo– błyskowych (6-9 sztuk) wyrzucanych na odległość do 15 metrów. Siła błysku każdego z elementów wynosi 10 milionów cd., ciśnienie akustyczne w odległości 10 metrów jest nie mniejsze niż 145 dB (przyp. aut.). 11 „Kto nam przeszkadza, ten nam pomoże" – cytat z kultowej sowieckiej komedii Kaukaska branka (przyp. tłum.). 12 „Bęben" do RPK – potoczna nazwa magazynków bębnowych (przyp. aut.). 13 Cytat z powieści satyrycznej llji llfa i Jewgienija Piętrowa Złote cielę. Tłum. cyt. Paweł Podmiotko (przyp. tłum.). 14 Film Tak tu cicho o zmierzchu... (przyp. aut.). 15 Takie urządzenia zostały już opracowane i wkrótce mogą wejść w skład uzbrojenia armii krajów NATO (przyp. aut.).

6 | Góra z górą... się zejdzie Do miasta doszli dopiero siódmego dnia. Miały na to wpływ dwie doby leżenia, kiedy dochodził do siebie Maniak, i duży łuk, który zatoczyli – Dobrynin, nie zadowalając się podstępem z radionadajnikiem, żeby ostatecznie zgubić się w niezmierzonych przestrzeniach ojczyzny, zabrał grupę jakieś siedemdziesiąt kilometrów na północny zachód, skręcił na wschód, przeciął trakt prowadzący do Mordowii, którym na początku lata jechał z karawaną – i znów zawróciwszy na południe, podszedł w ten sposób do północnych przedmieść Penzy. Ten czas nie poszedł na marne. Daniła, wierny swojemu planowi, zaczął stopniowe przekształcanie na wpół wyszkolonej grupy w zgrany oddział bojowy. Tydzień to niewiele, ale gorliwość i skupienie plus ogromna chęć nauki czyniły cuda. Treningi odbywały się zwykle na postoju i zajmowały cały wieczór. Popas o szóstej, kolacja, krótki odpoczynek – a potem jakieś cztery godziny roboty, aż do capstrzyku. Koniec końców, Dobrynin osiągnął, choć powolny, to jednak postęp: chłopcy zaczęli pewnie przekładać broń i strzelać z lewego ramienia, nie odchylając przy tym łokci na boki, zgodnie pracowali w dwójkach i trójkach, przerobili organizację i porządek działań grupy w warunkach boju obronnego, a raz, kiedy stanęli na nocleg w opustoszałej, walącej się wsi, udało się nawet przerobić działania w warunkach zabudowy miejskiej i podstawowe zasady „czyszczenia" pomieszczeń. Po tym jak przeklęty nadajnik odszedł w siną dal na zrobotyzowanym cud ośle, Bractwo chyba zgubiło ślad. W każdym razie więcej ich nie niepokoiło, chociaż Dobrynin starał się teraz stawać na nocleg w miejscach, które można było opuścić szybko i bez zbędnego hałasu. Jednak od tamtego dnia okolica była czysta, a noce spokojne i beztroskie. Chłopaki odpoczywały. Tak można było długo iść – co najwyżej dawał o sobie znać nocny chłód... Na razie było znośnie, wystarczyło położyć się przy ognisku i było w porządku, wystarczyło od czasu do czasu obracać się i dogrzewać drugi bok. Ale minie miesiąc, przyjdą mrozy – i co wtedy? Są dwa wyjścia – albo zdążyć przed zimą, albo znaleźć kwaterę. I drugi wariant wydawał się Danile bardziej realny niż pierwszy. Nawet sobie nie wyobrażał, gdzie szukać życia w tym ogromnym w porównaniu do Sierdobska mieście. Przeczesywać dom za domem, kwartał za kwartałem byłoby niebezpiecznie. Nie dość, że natkniesz się na nieznanego mutanta albo wdepniesz w anomalię, to jeszcze wzbudzisz podejrzenia miejscowych. Udowadniaj potem, że odwiedzasz ich wyłącznie w pokojowych i życzliwych zamiarach... Zostać na skraju miasta i strzelać w powietrze, próbując przyciągnąć ich uwagę, też nie było dobrym wyjściem. Nie wiadomo, kto przyjdzie pierwszy: przyjaciel czy wróg. Kierując się hałasem, przylezie jakaś pokraka i jak sobie z nią poradzą? Wystarczył im już Kleks, ledwie uszli z życiem. Słowem, perspektywy, które się przed nimi rysowały, były marne. Jak to często bywa, bliższy cel zasłonił sobą ten dalszy, i teraz, kiedy go osiągnął, Dobrynin zdał sobie nagle sprawę, że nawet w przybliżeniu nie wie, co robić dalej. A by przyznać się przed chłopakami i osłabiać swój autorytet, który urósł pod niebo po przekonującym zwycięstwie nad przeważającymi siłami przeciwnika, jakie odnieśli sześć dni wcześniej, nie pozwalał mu mały diabełek ambicji. A i z powodów czysto dyscyplinarnych nie było to dla dowódcy pożyteczne. Jak mówił Rodionow– dowódca powinien wiedzieć wszystko. Albo chociaż sprawiać takie wrażenie. – Dowódco! Tu Bateria! Widzę ruch! Godzina dwunasta, dystans dwa kilometry, w powietrzu! – Grupa stać! Na pobocze! Obrona okrężna! – błyskawicznie zareagował Dobrynin. Radiostację miał

teraz każdy, był też solidny zapas akumulatorów – i dlatego postanowił nie oszczędzać na bezpieczeństwie. To było wprost bajeczne uczucie – mieć świadomość tego, że grupa, niczym żywy organizm, jest całkowicie sterowalna, fantastycznie mobilna i cała, do ostatniego człowieka, podporządkowana dowódcy. Dziesięć minut wcześniej minęli znak drogowy z napisem „Biessonowka". Sądząc z mapy, znajdowali się pod miastem, do samej Penzy zostało nie więcej niż siedem kilometrów. Owa Biessonowka – duża podmiejska wieś, która zresztą, podobnie jak wiele wsi i osad w kraju, zamieniła się w widmo – wzniesiona była na wzgórzu. Trakt schodził łagodnie w dół – potem równie łagodnie się wznosił, przez co można było patrzeć na dziesięć kilometrów naprzód. I na przeciwległym wzgórzu, za rozrośniętą kępą drzew nieco na prawo od traktu, na niebie nad kratownicami dużej podstacji elektrycznej, nad zardzewiałymi choinkami przewróconych na bok słupów wysokiego napięcia faktycznie poruszał się jakiś niewielki szary punkt... Ptak Ruk? Niepodobny... Daniła podszedł do siedzących za grubym drzewem Baterii i Niemego, którzy dziś od samego rana szli w straży przedniej, wyciągnął z ładownicy lornetkę, pokręcił kółkami, ustawiając ostrość... Lornetka uczynnie ukazała dziwną istotę – niewielka, mniej więcej trzydziestolitrowa beczułka swobodnie unosiła się w powietrzu. – Co to, latająca baryłka czy jeszcze co innego? – mruknął ze zdziwieniem Dobrynin, przyglądając się tajemniczemu obiektowi latającemu16. Maszyna to czy żywe stworzenie – na razie nie wiadomo. Beczułka miała dużą głowę, nieco tylko mniejszą od reszty ciała, i jak się zdawało, króciutkie rączki i nóżki, którymi wykonywała w powietrzu jakieś dziwne ruchy, jakby pluskała się w wodzie. W skażonej promieniowaniem okolicy panowała cisza i dlatego udało mu się dosłyszeć, że od stworzenia dochodziły przytłumione przez odległość terkoczące dźwięki, jakby pracował tam jakiś słaby motorek... Kiedy tak obserwował samotny dumny lot nieznanej istoty, obraz nieba zmienił się. Do stwora, podniósłszy się pionowo gdzieś z dołu, z terenu podstacji, dołączył jeszcze jeden, i oba, nabierając stopniowo prędkości, zaczęły zataczać duży krąg. – Oblatują perymetr... Co to za urządzenia? – wyszeptał obok Witalik. Daniła zerknął na niego kątem oka – Niemy miał słabszą lornetkę i widocznie nie mógł dojrzeć tego co dowódca. Stwory, oddaliwszy się na pewną odległość, zatoczyły dużą pętlę i teraz wracały, zamierzając chyba przelecieć całkiem blisko miejsca, w którym ukryła się grupa. – Wszyscy uważać. Pod drzewa! Powtarzam, pod drzewa! – Dobrynin kliknął przełącznikiem w zestawie słuchawkowym i wydał rozkaz. – Kłaść się i nie ruszać. Kołysząc się dostojnie z boku na bok jak małe grubiutkie barkasy, stwory przeleciały im nad głowami i po coraz szerszej spirali odeszły na drugi krąg. – Przeczesują teren, mówię ci – mruknął dowódcy do ucha Niemy. – Co to za cholerstwo?... Może zestrzelimy jednego, popatrzymy na tę pokrakę? – Można spróbować – odparł Dobrynin po chwili zastanowienia. Okolica wydaje się bezludna, podstacja na pewno nie jest zamieszkana... czemu by nie pohałasować? – Dajcie mi tu Robala. Niech wypróbuje swój nowy nabytek... Po paru minutach zbliżył się do nich Grigorij. Snajper, który siedział na zachodnim wzgórzu, pozostawił po sobie prezencik – ASWK17, kawał żelastwa z przyzwoitym zapasem amunicji – Robal, który, jak się okazało, pobierał pod kierunkiem pułkownika niełatwą naukę snajperki, wyraził chęć jego posiadania i używania. Przez te pięć dni nieźle się wykazał, ubijając z pięciuset metrów potężnego kuropata, którego napotkał oddział. Wbił mu kulę prosto w oko – i Dobrynin z radością skonstatował, że w grupie pojawiła się nowa, bardzo cenna jednostka bojowa. – Dawaj, Grisza. Dasz radę ubić to bydlę, jak nas minie? Robal, niezwykle dumny, że nagle zaczął być specjalnie traktowany przez dowódcę, uśmiechnął się pod nosem: – Jasne...

– Podpuść go na jakieś osiemset metrów, wtedy wal. – Robi się, dowódco. Szczęknął podpórką i ustawił swój monstrualny sztucer na powalonym drzewie, po czym przytknął wizjer maski przeciwgazowej do celownika optycznego. Aż chrząknął ze śmiechu: – No, ładnie... A to kreatura... Nowy gatunek mutanta, latająca Świnia... – Świnia? – zdziwił się Niemy. – Mówię ci, Witalij, najnormalniej w świecie... Morda jak u wieprza i ryj też... – A tam jest ich więcej... – zabrzmiało nagle z boku. Daniła obrócił się – Bateria wskazywał palcem gdzieś na zachód i tam, daleko nad koronami drzew, też zataczały koła dwie szare kropki. – Chyba mają tam gniazdo... – To co, strzelać? – Robal wyraźnie nie mógł się doczekać, aż potwierdzi swój tytuł snajpera oddziału. – Są o kilometr od nas, ale osiągają przyzwoitą prędkość, szybko się zbliżają... – Dawaj – postanowił Dobrynin, przenosząc wzrok na bliższą parę. – Odstrzelimy jednego i zobaczymy, z czym mamy do czynienia. Potencjalnego przeciwnika trzeba poznać osobiście. Grisza umilkł, wpatrując się w lunetę, obliczając dystans, prędkość celu i inne skomplikowane parametry. Karabin huknął, płosząc okolicę, i z latającego prosiaka na wszystkie strony bryznęły krwawe strzępy. Stwór przekoziołkował w powietrzu i nabierając prędkości, jak kamień popędził ku ziemi. – Osiemset z hakiem – powiedział z zadowoleniem Robal, odrywając się od celownika. – Nieźle... Rozwijam się... – Skromniejszym trzeba być, towarzyszu snajperze, skromniejszym. – Niemy 'uśmiechnął się pod nosem. – Osiemset metrów. A leciały ze sporą prędkością. Strzeliłem na wyprzedzenie i już pierwszą kulą... – odpowiedział spokojnie Grigorij, poklepując ASWK po kolbie. – Tylko Licznik byłby w stanie coś takiego osiągnąć. Tak więc nic na ten fakt nie poradzisz. Rozwijam się, i koniec. – Tak... Wan z takiej odległości trafiłby tego prosiaka w oko... – westchnął Bateria, kiwając głową. – Dobra, koniec tych mszy żałobnych – przerwał mu Daniła, dla którego te wspomnienia o zaginionych towarzyszach były bolesne jak cios nożem. – Wszyscy uważali, gdzie ta Świnia spadła? – Do rowu, przy samym trakcie – podpowiedział Paszka. – Prześledziłem jej lot. Są tam też jakiś mostek i betonowe płyty... – Ruszamy. Szczątki latającego stworzenia znalazły się szybko – mutant leżał w krzakach, nieopodal betonowej kładki przerzuconej przez niewielki strumień. Rzeczywiście przypominał prosiaka – tłuste cielsko, równie grube nóżki, duża stożkowata głowa na szyi, nos zakończony ryjkiem... Ale jeszcze bardziej przypominał postać z dziecięcej kreskówki – Karlssona. Tego, co to mieszkał na dachu. Tak samo grubiutki, zbity, pulchny... Prosiakowi brakowało tylko śmigła na plecach. – A przecież brzęczał... – mruknął Daniła, któremu nagle zrobiło się jakoś żal tajemniczego mutancika. Stwór, jak się zdawało, był nieszkodliwy – ani rogów, ani kłów, ani potężnych szponów czy macek z przyssawkami – nie miał niczego, czym mógłby się pochwalić któryś z drapieżników, panów dzisiejszego świata. Wstał z kolan, jeszcze raz kopnąwszy cielsko czubkiem buta. – Dobra. Lepiej przedobrzyć niż odwrotnie... Na oko pokojowo nastawione zwierzę, ale nie będziemy tracić koncentracji. – A nuż rzucają się z góry i wysysają ludziom mózgi przez nos – poparł go z poważną miną Niemy. Dobrynin spojrzał ponuro na żołnierza i już otworzył usta, zamierzając wygłosić mu krótki wykład wychowawczo– uświadamiający, ale nie zdążył. Słuchawka ożyła i głosem Chirurga, który siedział przy kładce, kryjąc grupę od strony miasta, szybko i wyraźnie wypaliła: – Kontakt na dwunastej. Sześćset metrów. Dwaj ludzie. W mgnieniu oka grupa zadziałała według schematu działań bojowych. Czmychnęli na swoje miejsca strzelcy z cekaemami, tworząc okrąg i kryjąc wszystkie cztery strony perymetru; wspierając ich z flanek, położyli się na ziemi posiadacze automatów... Ustalone miejsce zajęła mobilna rezerwa, rzucając się jak

szary cień na bok, snajper Robal zamienił się w niezauważalną kępę trawy... Sam Dobrynin padł na płask na ziemię, jak wąż prześlizgnął się z kładki do rowu, w którym ciekł strumień, przedarł się przez krzewy i znalazł się obok Chirurga. – Gdzie? Wadim wskazał palcem w stronę miasta – nie kryjąc się, szli drogą dwaj ludzie i jeden z nich trzymał w dłoniach długi drąg z dyndającą na jego końcu białą płachtą. – Biała flaga. Parlamentariusze. Daniła westchnął z ulgą i podniósł się – problem z kontaktem rozwiązał się sam. Negocjatorzy niespiesznym krokiem dotarli do najeżonej lufami grupy, lekceważąc dwurentgenowy poziom promieniowania, jeden po drugim ściągnęli maski przeciwgazowe, i Dobrynin zobaczył, że przyjdzie mu rozmawiać z dwoma staruszkami, z których każdy wyglądał na co najmniej siedemdziesiąt lat. Jeden z nich odwrócił się, pomachał flagą jakiemuś niewidocznemu obserwatorowi, sygnalizując pewnie początek negocjacji, po czym mocno wbił drzewce w ziemię, a drugi utkwił gniewny wzrok w stojącym przed nim przybyszem i zaskrzypiał: – No i po jaką cholerę, powiedz mi, dobry człowieku, musieliście nam zabić naszego karlsona? Leciał sobie spokojnie, nikogo nie zaczepiał i masz! To przecież dobroduszne stworzenie, po kiego grzyba je wykończyliście? Daniła, pomimo powagi chwili, lekko się uśmiechnął – dobrze trafił z nazwą... Najprawdziwszy Karlsson. – Wybacz, dziadku. Idziemy z daleka, nigdy takiego stwora nie widzieliśmy. Więc postanowiliśmy się zabezpieczyć. Staruszek poruszył ustami, przyglądając się rozlokowanym we wgłębieniu przy kładce chłopakom. – Poważna grupa... I cekaemy mają, a nawet snajperkę... Skąd do nas przybywacie? – Jesteśmy z Sierdobska. – A to ci... – zdziwił się staruszek. – To tam też ludzie żyją? – Żyli... – spochmurniał Dobrynin. – Trzeba było odejść. – To czemu w takim razie przychodzicie z północy? Sierdobsk jest przecież o tam, na południowym wschodzie! – A to temu, że uciekamy przed tymi, co nas „odeszli". Trzeba było nadłożyć drogi. – Rozumiem... – staruszek westchnął i jakoś naraz złagodniał. – No, i dokąd zmierzacie? – A do was. Potrzebna nam pomoc, ojczulku. Nie bezpłatna, oczywiście, nie myśl sobie, mamy kryjówkę z rzeczami... Jeśli ktoś zgodzi się pomóc, oddamy wszystko, co tam jest. – A dużo tego macie? – przeciągle i z powątpiewaniem powiedział milczący dotąd drugi dziadek. – Skąd mamy wiedzieć, może jesteście goli jak święci tureccy... – Ze sobą mamy niewiele, tylko próbki. Reszta jest w bezpiecznym miejscu. – Aha, aha... – pociągnął z wahaniem dziadek, ale niczego więcej nie powiedział. – Co do pomocy, nie my o tym decydujemy – odezwał się znowu pierwszy. – Opowiecie naczalstwu, co i jak, a potem niech sami główkują... – To już jak każesz... Staruszek kiwnął głową i ponownie obrzucił wzrokiem grupę, zatrzymując się na każdym żołnierzu, jakby badając ich i próbując zrozumieć, czego można się spodziewać po nieproszonych gościach. – W ogóle to jest tak. Nasza osada, choć pokojowo nastawiona, jest silna. Samych tylko chłopów z bronią mamy półtorej setki. Tak więc wy tu tego... nie łobuzujcie, bądźcie grzeczni. Jeśli ktoś przychodzi do nas po dobremu, to i my dobrem odpowiadamy. – Ale my nie po to... – Ja tylko uprzedzam... – zrobił ostrzegawczy gest dziadek. – Tak... na przyszłość. Snajperzy obserwują nas i teraz, tak więc nie radzę chuliganić. Chodzi ostatnio dużo włóczęgów, są ludzie całkiem spokojne, ale zdarzają się i podłe. Wszystkich należy przestrzec, taki mamy z Piotrowiczem zaszczytny obowiązek. Daniła kiwnął głową na zgodę. Snajperzy to oczywiście nic dobrego, ale i oni nie są dziećmi. Można i snajperom uciec. Skryć się w rowie, rzucić granaty dymne – i w powstałym zamieszaniu

spłynąć. Tyle że po co, skoro chyba wszystko układa się dobrze... – Dalej... – ciągnął tymczasem dziadek. – Jak wejdziemy na nasze terytorium, cała broń pod klucz na wartowni. Ze sobą można mieć tylko noże. No i, powiedzmy, łopatkę... – Spojrzał powątpiewająco na sterczącą Dobryninowi nad ramieniem rękojeść. – Wychodząc, w każdej chwili, dostaniecie ją z powrotem. Przydzielimy wam pomieszczenie, duże, osiemnastu ludzi zmieści się swobodnie. Urządzicie się... Możecie się swobodnie przemieszczać po terytorium z wyjątkiem zakazanych stref. Te są odgrodzone, wiszą na nich ostrzeżenia, nie pomylicie się. No, w sumie chyba wszystko już powiedziałem... Daniła znów skinął głową. Bo jak tu się sprzeciwić? Gospodarz ustala porządki. Albo parafrazując, nie pchaj się ze swoją regułą do cudzego klasztoru. Przyszliście po pomoc – to bądźcie tak dobrzy i pokażcie dobrą wolę. – W takim razie witamy. Zgodnie z zasadami gościnności – dodał nie wiedzieć czemu. – Chętnie się dostosujemy – zapewnił go Dobrynin. A jednak podczas podróży na północ i z powrotem widział wystarczającą liczbę ludzkich osad, żeby zdawać sobie sprawę, że trzeba mieć się na baczności. Niektóre z nich żyły własnym życiem, nie chcąc mieć niczego wspólnego z obcymi, i uchylały wrota tylko przejeżdżającym obok karawanom. Inne zaś z radością otwierały je na oścież przed każdym wędrowcem, ale tylko po to, by zgotować mu aż nazbyt gorące powitanie. Daniła wciąż pamiętał wieś, w której karawana omal nie trafiła w całości na rożen miejscowych ludożerców... Niedobrze to wtedy wyszło i dlatego teraz trzeba było zachowywać się maksymalnie ostrożnie. Prowadzona przez staruszków grupa zbliżała się do granic miasta i skręciwszy w niepozorną ścieżkę, przecięła na wylot kępę drzew, wynurzając się z przeciwległej strony. Społeczność zamieszkiwała teren tej właśnie stacji elektroenergetycznej, którą przez lornetkę Dobrynin widział z przeciwległego wzgórza. Spojrzał i nie zwrócił uwagi. Stacja z leżącymi na boku słupami wysokiego napięcia, które miejscami zarosły drapieżnym bluszczem, wyglądała na tak pozbawioną życia i niezamieszkaną, że nawet przechodzącemu obok wędrowcowi, a tym bardziej oddalonemu obserwatorowi, nie przyszłoby nawet do głowy, że na jej terenie w rzeczywistości kipi życie. Jak się okazało, kratownicowe słupy pełniły nie tylko funkcję maskującą. Były przeznaczone do innych celów... Z bliska stawało się jasne, że było to zrobione specjalnie – i Dobrynin, oceniając pomysł, oddał sprawiedliwość zmyślności konstruktorów. Położywszy na bok rozłożyste wsporniki linii wysokiego napięcia i otoczywszy nimi całe terytorium, budowniczy stworzyli potężną nieprzebytą zaporę. Gdzie tam do niej osadzie wujaszka Czapajewa z jego palisadą!... Konstrukcje o ciężarze kilkudziesięciu ton, częściowo zagłębione w ziemi i zespawane ze sobą – czegoś takiego nie ruszy z miejsca nawet stado kuropatów! Oprócz tego do każdej stalowej belki kratownicy przyspawano długie, podobne do kolców jeża i na oko równie ostre szpice, a wszystko to było uzupełnione pokaźną ilością drutu żyletkowego. W ten sposób każdy atakujący przeciwnik, zanim dobrnie do betonowego ogrodzenia otaczającego teren, będzie zmuszony przebić się najpierw przez nieprzebyty pas przeszkód. Daniła miał bardzo silne wątpliwości, czy w ogóle da się tego dokonać... – Niezły płotek... – szepnął z tyłu Bateria, kiwając głową w stronę najeżonej stalowymi kolcami zapory. – Za czymś takim można się niczego nie bać. Przeciwnik, zanim się przebije, sam pięć razy nabije się na pal... Dobryn uśmiechnął się, a jeden z dziadków, który to usłyszał, kiwnął głową. – I powiem wam, że nieraz się nadziewali. Tak się nadziewali, że wiszą do tej pory... – I wskazał na szkielet potężnego kuropata, który uwiązł gdzieś wśród zaostrzonych kolców i zamienił się teraz w martwego, wypolerowanego przez słońce, wiatr i deszcz kościotrupa. – Tych wielkoludów jest w naszym rejonie mnóstwo. Jakieś czterdzieści kilometrów stąd, po drugiej stronie miasta, jest ferma drobiu. Wasiljewska. I tam jest ich matecznik. Tak więc ta zapora to nie jakiś kaprys, lecz jedyny sposób, żeby żyć bez napięcia! – zaśmiał się, zadowolony z udanego żartu. – A jak się przedostać przez wszystkie te zasieki? Czy może macie tu jakiś podkop? – zainteresował się Panikarz. – We wschodnim i zachodnim narożniku zrobiliśmy furtki i przejścia wysokości człowieka – podzielił się

z nimi strategicznymi informacjami dziadek, wskazując gdzieś w kąt. – O, widzicie? Tam właśnie zmierzamy. A od strony północnej mamy bramę. Stoi tam dźwig i jeśli musi przejechać jakiś pojazd albo na przykład trzeba wnieść czy wynieść coś niewymiarowego, podnosi się jedną z jodełek... – Dźwigi potrzebują prądu... Macie diesle? – To ty jeszcze nie wiesz, dokąd idziesz? – zachichotał staruszek. Zatrzymał się, odwrócił do rozmówcy i wskazując palcem w górę, powiedział: – To przecież stacja elektroenergetyczna! Słyszysz? Brzęczą, kochaniutkie! Dobrynin zadarł głowę – i zwyczajnie oniemiał! Hen, wysoko, dokładnie nad nim, ciągnęła się linia wysokiego napięcia i linia ta cicho, ale pewnie i z zadowoleniem buczała, wskazując na obecność niemałego napięcia. – Skąd, dziadku?! – wymamrotał zaskoczony z otwartymi ustami. – Skąd macie zasilanie? Z jakiej elektrowni? Staruszek uśmiechnął się pod nosem. – Aaa, kochanieńki... Zrobiło wrażenie? Tak, tak... Ale ten prąd nie płynie z elektrowni. A skąd, tego nie mam prawa powiedzieć. Tajemnica! Jeśli Nikołajewicz tak postanowi, to sam opowie. Zaprowadzę cię do niego, a tam już dyskutujcie, o czym chcecie. – Kierownictwo? – Właśnie... No, i jesteśmy... Przejście, o którym mówił dziadek, było ciut ciasne. Szczupli staruszkowie przeszli bez problemu, chłopcy musieli trochę się skulić, starając się nie porwać plecaków, zaś Daniła, ze swoimi dwoma cetnarami masy bojowej plus unikomu, plus ekwipunek musiał zdjąć plecak i przeciskać się bokiem, wlokąc go za sobą po ziemi. – Trochę ciasne macie te przejścia... – Ale z ciebie bysior – odpowiedział staruszek z białą flagą, zerknąwszy na niego przelotnie. – Ty byś tylko w głównej bramie się zmieścił... Przejście między metalowymi konstrukcjami zaprowadziło ich do żelaznej furtki, która była już gościnnie otwarta. Za nią majaczyli dwaj ludzie z automatami na szyjach – ochrona. W środku ukazała się wartownia ze skrzyniami po amunicji, dwoma otworami strzelniczymi, przy których stała kolejna para żołnierzy w OP-1 i maskach przeciwgazowych, i drugie drzwi do wewnętrznych pomieszczeń. Drzwi prowadziły do długiego przedsionka z dwoma rzędami pryszniców i mokrą betonową posadzką. Pod sufitem umieszczono kilka plafonów z grubego szkła za metalowymi kratkami, kapała woda... – Nie do zdarcia jesteście, dziadki... Kogo wy tu znowu przywlekliście, co, Sidorycz? – zainteresował się, zamykając za nimi drzwi, jeden ze strażników, mniej więcej czterdziestoletni facecik z rzadką bródką. – Ledwie pół godziny temu wychodziliście! – Kogo kazał Nikołajewicz, tego przywlekliśmy – odpowiedział Sidorycz. A Pietrowicz, ten, który niósł białą flagę, dodał: – To nie na twoją głowę, chudzino. Myj chłopaków, odbierz od nich broń, sprzęt umieść w przechowalni. Wezwij komendanta, niech przydzieli im pokój na pobyt. I uprzedźcie Nikołajewicza... – Co my tu jesteśmy, łaziebni czy co, żeby ich myć... Niech sami to zrobią, to nie małe dzieci... – warknął drugi, szesnastoletni chłopaczek. Podszedł do ściany, gdzie Dobrynin zauważył grubą rurę z głównym zaworem, i zaczął nim kręcić, mówiąc: – Myju– myju kominiarza, myju– myju się powtarza... Chłopaczek poczekał, aż ze słuchawek pryszniców popłyną cieniutkie strumyki wody i zakomenderował: – Do mycia marsz! – Po czym poczłapał do przeciwległego narożnika, w którym dała się w półmroku odgadnąć drewniana platforma i metalowe drzwi, i dodał: – Ekwipunek, plecaki, broń, wszystko składajcie tutaj, na podeście. Nie bójcie się, nic nie zginie, wszystko dostaniecie z powrotem. Umyjcie skafandry i maski przeciwgazowe, przejdźcie przez drzwi i powieście je tam w szafach. Nie obawiajcie się, u nas jest czysto, niczego nie złapiecie... Kiedy stalkerzy obmywali pod prysznicem demrony, pojawił się komendant – niewysoki sprężysty facet z surową miną i bujnymi wąsiskami generalissimusa. Zajrzał do przedsionka umywalni, ocenił sytuację

i dał znak chłopaczkowi. Ten szybko zakręcił zawór i od razu zaczął przemywać plecaki i przecierać broń, a komendant przywołał palcem stalkerów i zaprowadził ich do następnego pomieszczenia. – Rozbierzcie się i za mną. Rozlokujecie się i tam dostarczą wam wasze bagaże. Ale jeśli jest w nich coś wybuchowego albo broń palna, to wszystko do zbrojowni. – Jasne, że jest, ojczulku – uśmiechnął się Panikarz. – Myślisz, że skąd my tu idziemy, z porannego spaceru? Tam są worki pełne środków wybuchowych i broni palnej! – No, to w takim razie zaczekajcie, aż je obmyją i zmierzą poziom radiacji. A ty, chodź no ze mną. – Wskazał palcem pierś Daniły. – Tylko nie zapomnij zdjąć kombinezonu i namordnika. Utrzymujemy nasze terytorium w czystości, a i okolica nie jest już tak skażona jak kiedyś. – Co do kombinezonu, to nie mogę, wybacz. Przyrósł... – zażartował Dobrynin i widząc, jak komendant marszczy brwi, dodał: – Mam pod nim tylko podkoszulkę i wojskowe kalesony. Na pot. W nich mam iść? Mundur na zmianę jest w worku, który przechodzi teraz dezynfekcję. Zaczekam i się przebiorę. Za to maskę przeciwgazową mogę zdjąć nawet teraz. I chwyciwszy rękami za gumowy namordnik, pociągnął go w górę. Reakcja komendanta, a i obu stojących obok staruszków, była zaskakująca. Komendant utkwił w nim wzrok i zamrugał w osłupieniu, otwierając i zamykając usta, jak wyrzucona na brzeg ryba, jeden z dziadków chrząknął i zaczął zaciekle drapać się po głowie, a drugi szybko się przeżegnał i coś wyszeptał... Daniła przestraszył się już, że ma coś nie tak z twarzą, więc obmacał sobie czoło, policzki i podbródek, i dopiero potem, kiedy upewnił się, że wszystko w porządku, spojrzał ze zdziwieniem na komendanta. – I co? Jak mam to rozumieć, panie szanowny? Co ja jestem, klaun? Co to za cyrk?! Komendant bąknął coś nieartykułowanego, przełknął ślinę i umilkł. Odzyskał za to mowę stary Sidorycz. – Sie... Sie... Sierioga... Zoolog, to ty? – Pomyłka – uśmiechnął się Daniła... ale w głowie nagle coś mu kliknęło i z głębi pamięci wypłynął jasny i wyraźny głos Iwaszurowa: „...Tak pan go przypomina, że aż brak mi słów! I z twarzy, i z postury... Tylko on jest starszy, po trzydziestce, a pan pewnie ma niewiele ponad dwadzieścia lat!..." – No, to ładnie... – mruknął z zakłopotaniem. – Czyli pomyliliście mnie z Zoologiem? – Dopiero teraz widzę, że pomyliliśmy... – wymamrotał komendant, zbliżając się do Dobrynina i uważnie wpatrując mu się w twarz. – Chociaż o to nietrudno... Podobieństwo jest wprost niesamowite! Tyle że obie nogi masz całe i tylko jedną szramę na twarzy, nie to co on. No, i młodszy jesteś od niego... I to sporo, jakieś piętnaście lat! – Podobno dziesięć... – mruknął Dobrynin. – Wiem. Słyszałem o waszym Zoologu, opowiadano mi. Komendant, pochrząkując ze zdziwieniem, obszedł zadziwiającego przybysza dookoła, oglądając go ze wszystkich stron, jakby był to nie wiadomo jak cenny i interesujący eksponat muzealny – rozłożył ręce z konsternacją. – Sidorycz, dawaj no, zamelduj szybciutko Nikołajewiczowi o tych cudach. – Kiwnął głową w stronę stalkera. - I zapytaj o dyspozycje. Przyjmie go teraz czy zaczeka na dezynfekcję... Stary Sidorycz, widząc, że sprawa przyjmuje intrygujący obrót, żywo pobiegł do sąsiedniego pomieszczenia. – Wzywa natychmiast! – zameldował, wyglądając zza drzwi dosłownie pół minuty później. – Polecił zakwaterować pozostałych ze wszystkimi honorami w pokoju, a tego sam zaprowadzę – przywołał Daniłę zgrubiałym brązowym palcem. – Tak więc chodź, kolego, za mną. Szef wzywa, to nie żarty... Kiedy szli przez terytorium wspólnoty, Dobrynin rozglądał się ciekawie dookoła. Przede wszystkim interesowała go gotowość bojowa – a ta była tu chyba utrzymywana na odpowiednim poziomie. Wprawnym okiem ocenił wewnętrzne rozmieszczenie posterunków, zauważył snajperów na wieżyczkach z reflektorami, sprzężone karabiny wielkokalibrowe w narożnikach, a przy garażach potężne szare cielska BTR– ów, wokół których uwijało się kilku ludzi z wiadrami, szlauchami i szmatami – i musiał przyznać, że zdolność osady do walki jest na wysokim poziomie. Pozostało pytanie, skąd tu taki dostatek, w końcu społeczność mogła się pochwalić, jeśli nie bogactwem

i luksusem, to na pewno zamożnością. Osada miała regularny prostokątny kształt o bokach kilometr na półtora – o tym szczególe był łaskaw go poinformować stary Sidorycz. Mniej więcej połowa placu była zajęta przez zabudowę– magazyny, garaże, hangary, koszary, kilka oddzielnie stojących budynków o wyraźnie gospodarczym przeznaczeniu. Natomiast drugą połowę zajmowało tajemnicze „OUR" – w każdym razie tak właśnie głosiła żółta plastikowa tabliczka z czarnymi literami wisząca na bramach i furtkach prowadzących na zakazane terytorium. Bramy– jak zresztą całe ogrodzenie wokół owego OUR – były żelazne, z siatki o dużych oczkach, i Dobrynin z ciekawością przyglądał się cicho, ale groźnie buczącym za płotem instalacjom. Coś podobnego widział na podstacji pod Sierdobskiem – ale tam urządzenia był martwe i nie wywoływały takiej ciekawości, więc stalkerzy ze Schronu traktowali je jak najzwyklejszy złom. Tu jednak wszystko działało, przynosiło ludziom korzyści i dlatego zdawało się znacznie ważniejsze, bardziej znaczące i potrzebne. Nawiasem mówiąc, ludzi dookoła było niewielu i wszyscy zajmowali się swoimi sprawami – sprzątali wyłożone betonowymi płytami terytorium, myjąc je przy użyciu pomp i zgarniając wodę w róg terytorium, gdzie, z tego, co było widać, zainstalowano odpływ. Uwijali się przy przekrzywionej sekcji żelaznego ogrodzenia, krzątali się wokół długiego przysadzistego budynku z napisem „DRU" nad drzwiami... – A co tu tak mało ludzi? – spytał Dobrynin. – Mówiłeś przecież, że samych facetów macie półtorej setki... Myślałem, że będzie tłok, a tu... – Jedni są na patrolu, inni siedzą w ochronie, jeszcze ktoś poszedł do miasta, jeśli nie ma dyżuru... – chętnie odpowiedział Sidorycz. – Wszystkie kobiety też są w pracy. Przedszkole, szkoła, podziemne fermy... Do tego przygotowywanie zapasów, w końcu niedługo zima. Czyszczą zbiornik, rezerwuar... – Macie tu część podziemną? – I to jaką! Samych potern z kanałami kablowymi jest pod całym terytorium tyle, że tworzą istny labirynt! A przez te lata wkopaliśmy się jeszcze głębiej. Na powierzchni mało kogo zobaczysz, wszyscy są pod ziemią. Tu zostaje co najwyżej dyżurna zmiana od OUR, ochrona, no i sprzątacze spłukują pył... – A co to ten OUR? Jak rozszyfrować ten skrót? – nie wytrzymał Daniła. – Odkryte urządzenia rozdzielcze – odparł Sidorycz. Widocznie przy nazwie nie przybito pieczęci „tajne" i dziadek uznał, że może wtajemniczyć obcego w szczegóły. – Wysokie napięcie! Słyszałeś, jak buczą, kochane? Oto wyłącznik, dwieście dwadzieścia tysięcy woltów. – Wskazał palcem na potężne, żebrowane porcelanowe walce na żelaznych kratownicowych konstrukcjach. – Kiedyś szły tędy trzy linie, teraz tylko jedna, przychodząca. To żelazne krówsko ze zbiornikiem na górze i tymi porcelanowymi wihajstrami to autotransformator. Przyjmuje dwieście dwadzieścia kilowoltów, obniża napięcie i na wyjściu jest sto dziesięć i trzydzieści pięć. A te takie mniejsze to już wyłączniki sto dziesięć. Kiedyś było ich pięć razy więcej, ale potem zdemontowaliśmy je, bo nie były potrzebne, i trafiły do ZIU18, na zapas. Jeśli coś się zepsuje albo stłucze, to wyjmujemy ze składów, zmieniamy, naprawiamy... Pomalutku sobie działa. Zaspokajamy własne potrzeby, przesyłamy też do miasta... Daniła absolutnie nic z tej chińszczyzny nie zrozumiał oprócz słów „przesyłamy do miasta", które sprawiły, że wytężył uwagę. – A komu przesyłacie? Jakie tu w ogóle są warunki? Mieszkają ludzie? Dużo ich jest? – Zaczekaj no, dobry człowieku. – Sidorycz przerwał mu gestem ręki. – Nikołajewicz da zgodę, to opowiem ci wszystko, co chcesz. A jeśli nie, to wybacz... – I rozłożył ręce. I Dobryninowi nie pozostało nic innego, jak tylko przymknąć się i czekać na łaskawą zgodę góry. Przywódca osady zamieszkiwał dwupiętrowy budynek administracyjny z równie tajemniczą tabliczką jak ta, która wisiała na żelaznej bramie. Tylko napis tu był inny – „GTS". – Główna tablica sterowania – rozszyfrował zapobiegawczo dziadek, zerknąwszy przelotnie na stalkera i pociągając drzwi do siebie. – Wchodź... Stąd steruje się całym oprzyrządowaniem, są tu też zabezpieczenia przekaźników, automatyka... Tak ci to mówię, dla ogólnego rozwoju... Siedzą tu nasi dyspozytorzy, obsługa, remontowcy. Obserwują przyrządy, pilnują trybów pracy... To inni ludzie, oprócz zwierzchników. A dlaczego? A dlatego, że wiedzieć trzeba dużo! – Znacząco podniósł do góry palec wskazujący. – W dzisiejszych czasach mało zostało ludzi z głową na karku.

To przecież energetyka, nie jakieś bzdety! Prąd, różne napięcia, wolty, ampery, megawaty... I dlatego mają równie wysokie wynagrodzenie jak władze i cieszą się takim samym szacunkiem. – Ale skąd się bierze to napięcie? – spróbował znów przycisnąć Sidorycza Dobrynin. Jednak uparty dziadek tylko uśmiechnął się pod nosem. Minąwszy wewnętrzną straż – trzech młodych chłopaków w kamizelkach i z automatami, którzy przepuścili ich bez żadnego pytania – stary poprowadził gościa korytarzem i zatrzymał się obok drzwi obitych białym plastikiem. Zapukał trzy razy i nie czekając na zaproszenie, nacisnął klamkę. – Wchodź. Spodziewa się ciebie. Dobrynin zrobił krok – i zatrzymał się z zakłopotaniem porażony widokiem, który mu się ukazał. W pokoju byłoby całkiem przestronnie – gdyby nie ogromny czarny stół z lakierowanego drewna zajmujący prawie dwie trzecie jego powierzchni. Danile przemknęła nawet myśl, że to nie stół umieszczono w pokoju po wzniesieniu budynku, ale odwrotnie, to budynek zbudowali wokół stołu – tak granitowo, niewzruszenie i monumentalnie wyglądał w tym pomieszczeniu. Nie stół, ale lotnisko, boisko piłkarskie! Ten stół pasowałby do gabinetu szefa jakieś międzynarodowej korporacji mającego pod sobą dziesiątki tysięcy ludzi. Tutaj wyglądał bardzo wyzywająco – i to łagodnie mówiąc... Po przeciwległej stronie tego czarnego giganta w stosownej wielkości fotelu siedział człowiek. Niewysoki, tęgi, przysadzisty, mocno zbudowany. Krótki jeżyk siwych włosów, proste rysy twarzy, kartoflany nos. Obok, na brzegu stołu, przy prawej dłoni, leżał pistolet. Stieczkin. Mężczyzna oderwał się od czasopisma, w którym właśnie z uwagą coś skrobał, i kiwnąwszy gościowi głową, wskazał wzrokiem na rząd krzeseł pod prawą ścianą. Sam zaś uważnie i bez żadnej żenady zaczął przyglądać się przybyszowi. – Oż ty... Tak jak mówili... Naprawdę podobny. Z twarzy to w ogóle kopia, tylko blizn prawie nie masz. Naszemu można czytać twarz jak książkę przygodową... – Napatrzył się i chrząknął z zadowoleniem. – No, i jak się zwiesz, cudaku zamorski? – Daniła Olegowicz Dobrynin – odpowiedział Dobrynin, łapiąc konwencję. – I nie jesteśmy zza morza, ale z okolicznych krain. Źle pana poinformowano. Jesteśmy z Sierdobska, takiego miasteczka niedaleko, na południowym zachodzie... – Wiem przecież, wiem. – Mężczyzna uśmiechnął się. Podniósł się, obszedł stół dookoła, uchylił drzwi i krótko rzucił do kogoś: – Zrób nam herbatę. – Po czym podszedł do Daniły i wyciągnął rękę. – No, poznajmy się. Władimir Nikołajewicz Mamonow, przywódca osady i jednocześnie naczelnik podstacji. Dobrynin ściągnął rękawicę bojową, uścisnął wyciągniętą rękę – i z jakąś dziwną przyjemnością odnotował siłę uścisku swojego rozmówcy. Nikołajewicz, choć na oko był już grubo po pięćdziesiątce, to sił miał chyba wciąż pod dostatkiem. – Czyli mówisz, że po ojcu jesteś Olegowicz? Daniła kiwnął głową w milczeniu. – No, w takim razie wszystko robi się jasne... – mruknął Mamonow, zagryzając wargę w zadumie. – Ty jesteś Olegowicz i Sierioga też. – Zoolog? – Ten sam. Wychodzi na to, że naprawdę jesteście braćmi? Po ojcu? Dobrynin, który w minionym czasie już nieraz rozważał tę myśl i doszedł do analogicznego wniosku, kiwnął głową. – Na to wychodzi. A gdzie on jest? Można się z nim zobaczyć? Mamonow pokręcił głową. – Góra z górą się nie zejdzie... Teraz go nie ma. Sam jestem ciekaw, jak by zareagował na tę nowinę... – A krewni? Ostatecznie ma przecież jakąś matkę? Od niej można by się było dowiedzieć dokładniej... – Nikogo takiego tu nie ma. – Nikołajewicz rozłożył ręce, przysiadając na brzegu stołu. – Siadaj. Zdaje się, że to będzie długa rozmowa... Twój tata coś ci opowiadał? – Ojciec umarł jeszcze przed moim urodzeniem. Matka też krótko potem. Wychowywał mnie dziadek. I zupełnie nic mi na ten temat nie mówił. Może sam nie wiedział? – Może i tak... Ale skąd znasz Sieriogę? Spotkaliście się już?

– Dopiero tego lata się dowiedziałem. A i to od osoby trzeciej, na drugim końcu świata... – No, no – burknął niezrozumiale Mamonow, odbierając z rąk starego Sidorycza aromatycznie parujące filiżanki i podając jedną z nich swojemu rozmówcy. – Teraz musisz tylko poczekać na Sieriogę. A jeśli i jemu nic nie wiadomo o waszym pokrewieństwie, to sprawa jest stracona, już niczego się nie dowiecie. Ale podobieństwo jest oczywiście... Od razu widać, że to jedna krew. Poszliście w ojca. – Właśnie widzę – wtrącił Dobrynin. I komendant osłupiał, i obaj staruszkowie... – Nic dziwnego – uśmiechnął się Nikołajewicz, siorbiąc herbatę. – Jesteście podobni jak dwie krople wody... Zoolog, tak w ogóle, nie jest z naszej osady. Pojawił się dziesięć lat temu albo coś koło tego. Czasami nas opuszcza, potem znów przychodzi... Legowisko ma gdzieś w mieście, ale gdzie, tego nikt nie wie. Idzie w stronę centrum i stamtąd też wraca... Ale bywa też, że gości u nas całymi tygodniami. Mamy z nim sprawy i współdziałamy dla obopólnych korzyści. Ma nawet przydzielony własny pokój, tak że uważamy go już za całkowicie swojego. Tyle razy pomagał, tyle już dla osady zrobił, oczywiście, że jest nasz, bo niby czyj... – W czym pomaga? – On przynosi nam informacje albo różne przydatne rzeczy, a my oferujemy mu taką pomoc, jakiej akurat potrzebuje. – Jakaś nierówna ta wymiana. – Daniła uśmiechnął się z niedowierzaniem. – Informacja za realną pomoc... – Zależy, jak popatrzeć. Na przykład w zeszłym roku przyniósł skądś przepis na miksturę przeciw dmuchawcom. Znasz je?... W waszej okolicy też macie ten kłopot?... – Zdarzają się. – Dobrynin skinął głową. – No więc przyniósł nam skład specyfiku, żeby bez szkody dla człowieka pozbyć się nasionka. Roślina wrasta w ciało, ale nie od razu, stopniowo. Można ją wytępić, jeśli się nie ociągać. Jak uważasz, czy ta informacja jest cokolwiek warta? Dobrynin po chwili zastanowienia kiwnął głową – dużo czasu minęło, a Sonik od razu wypłynął mu z głębi pamięci... – Innym razem w ogóle nas zadziwił. Przyniósł skądś flaszeczkę, a w niej mieszankę, której można używać jak serum prawdy. Napoisz rozmówcę, a jeszcze lepiej wstrzykniesz mu w żyłę i ten słabnie, robi się ospały, gołymi rękami można go brać. Opowie wszystko jak na spowiedzi, o cokolwiek go zapytasz. Buteleczka była nieduża, jakieś sto gramów, szybko się skończyła... Więc nie minął nawet miesiąc i przyniósł kolejną. Mówi, że uwarzył z pleśni, Botanik mu pomógł. A co i jak, co ta za pleśń i kto to taki ten Botanik, tego nie powiedział. Pamiętam, że uśmialiśmy się z chłopakami: to ci dobrana para, Zoolog z Botanikiem... Jak się skończy, mówi, to dorobimy, więc korzystajcie bez oszczędzania. Daniła zakrztusił się i kaszlnął, po czym spojrzawszy na herbatkę, lękliwie odsunął ją na bok. Niech ją cholera weźmie, lepiej nie ryzykować... – Nie bój się, nie poimy tą miksturą każdego – zaśmiał się Mamonow. – Herbatę możesz pić śmiało. Mimo wszystko nie mamy jej aż tak dużo, żeby dolewać do herbaty. Jest na wagę złota! Znów był z niego pożytek, i to jaki! BTR– y, pięć sztuk? To on je znalazł. Wprawdzie potem dwa zabrał na własne potrzeby... Dozbroił w cekaemy, wstawił drugą armatę, dokręcił coś tam jeszcze... Ale my i z trzech się cieszymy, to jest siła!... A mojego Wańkę kto wyszkolił?... I to tak, że jest teraz pierwszym żołnierzem w całej osadzie!... – Tak, chyba pospieszyłem się z konkluzjami – zgodził się Dobrynin. – Taka współpraca jest pożyteczna i korzystna dla obu stron. Nikołajewicz skinął głową. – I to jeszcze nie cała lista! To jedno przyniesie, to drugie... Łazi na koniec świata, nie może usiedzieć w miejscu, a bywa, że nawet zimą się nie pojawia, zimuje w jakiejś wsi, nie przebija się już przez śniegi... Ale zasadniczo zawsze stara się wrócić jesienią. No i teraz... Zjawił się dziesięć dni temu i ciągle dokądś

goni. Kilka razy chodził do miasta, przytaszczył RPG, MON– ki19, dwie miny przeciwczołgowe i oficerski mapnik. Starego, jeszcze sowieckiego wzoru, taki brązowy. Jak go sobie zawiesił przez ramię, to chodził tak z nim przez cały czas jak dziecko z prezentem. A pięć dni temu patrzę, a on znów się dokądś wybiera... Pakuje swój nieodłączny dziewięćdziesięciolitrowy plecak, czyści broń, skacze po osadzie to tu, to tam, krząta się... Mówię mu, gdzie ty się wybierasz, Sierioga, zima za pasem! Miesiąc, dwa i zaczną się zamiecie. Przeczekałbyś do wiosny. A on do mnie, że sprawa jest pilna, niecierpiąca zwłoki. No i krótko mówiąc, spłynął. Poszedł chyba na południe, drogą na Saratów... A dziś, dosłownie na godzinę przed tobą, przyszedł jakiś facet i pytał o Sieriogę. A w ślad za nim nagle zjawiasz się ty. Z kupą ludu, w kombinezonie jakimś nietutejszym, z wintoriezem... Krótko mówiąc, identyczny, tylko z gładszą gębą i obiema nogami. No i łamię sobie teraz głowę... – A co to za przybysz? – wytężył uwagę Dobrynin. – Jak się przedstawił? Mamonow machnął ręką. – Co to ja, nie mam co robić, tylko ustalać nazwiska u wszystkich przechodniów... Wiesz, ilu włóczęgów tędy przechodzi? Gdyby przesłuchiwać każdego wszerz i w poprzek, to trzeba by było zrobić cały nowy oddział w archiwum. Masz naboje, nocuj, a jak nie, to spadaj... Zresztą szczerze ci powiem, że dopiero co przyszedł, nie zdążyłem z nim jeszcze pomówić, jestem załatany od samego rana... Był jakiś wyciek z transformatora, zastanawiamy się, czy go naprawiać, czy jeszcze postoi... Myśli mam zajęte, nie mam głowy do innych rzeczy! – I co, jest tutaj? – Tutaj, a gdzie... Gość Zoologa jest naszym gościem. Niech pomieszka przez zimę, jeśli nie zechce się urwać przed czasem... – Mogę się z nim zobaczyć? – poprosił Daniła, który zaczynał mieć niejasne podejrzenia. – Tak, na zdrowie – wzruszył ramionami Mamonow. – Zakwaterowaliśmy go w pokoju Siergieja, w końcu stoi pusty... – Tak bez niczego? – zdziwił się Dobrynin. – Nie do końca bez niczego... Zoolog ma na taką okoliczność swój system. – Nikołajewicz uśmiechnął się. – Można powiedzieć, że robi u nas za daleki zwiad... Bardzo daleki! Chodzi, błąka się, i kogo to on nie spotyka na drodze. I jeśli to dobry człowiek, użyteczny, daje mu swój nieśmiertelnik. No, wiesz pewnie, co to jest, kiedyś, jeszcze przed Wojną, żołnierze takie mieli... Imię, nazwisko, grupa krwi... I jeśli dany człowiek nam ten żeton okaże i poda hasło, to należą mu się honory i szacunek. – I okazał? – No, jak widzisz.... – A ja nie okazałem... – powiedział ostrożnie Daniła, sondując grunt. – I hasła nie znam. A ty mi o Zoologu wszystko wyłożyłeś jak na spowiedzi... I nawet serum mi nie dolałeś do herbaty. Mamonow westchnął z zatroskaniem i zaciekle podrapał się po głowie. – Widzisz, to jest tak... Na wypadek twojego przybycia dostaliśmy specjalne polecenie. Wychodzi na to, że Sierioga wie, że ma młodszego brata. Kiedy wychodził, specjalnie zaznaczył: zjawi się tu człowiek z oddziałem, podobny do mnie jak dwie krople wody. Postępujcie z nim jak ze mną, okażcie mu każdą możliwą pomoc. Każdą pomoc! A ty mi teraz mówisz, że go nie znasz... Jak to tak? Dobrynin milczał. A co miał robić, skoro nie miał zielonego pojęcia o tym całym diabelstwie? Kolejna tajemnica – ile ich już było i ile jeszcze będzie... Co to – znów knowania Pająka? Nie, to niemożliwe... Gdyby miał szukać śladów Pająka wszędzie, to w końcu mu odbije, zamieni się w świra– paranoika. W takim razie o co tu chodzi? Co ma o tym myśleć? Sam Daniła nie widział tego Zoologa na oczy – a okazuje się, że on go zna i nawet spodziewa się jego odwiedzin! Co ta za magia??? Dobrze chociaż, że nie kazał ich powitać kulą w głowę, tylko okazać pomoc. Przynajmniej to cieszy... Mamonow spoglądał na niego w zadumie przez jakiś czas, jakby coś kalkulując – i machnął ręką. – Dobra. Skoro tak się składa, że jesteś, nazwijmy to, młodszym bratem Sieriogi, no i wstawił się za tobą,

to i nasz stosunek do ciebie będzie szczególny. Powiem komendantowi, żeby z was nie zdzierał i brał tylko opłatę za żarcie. No, a ty opowiadaj, jaką masz do nas sprawę. Staruszkowie zadzwonili, mówią, że potrzebna wam pomoc. Tylko wiesz, jak to jest... Pomoc będzie w pewnych ramach. To, że Sierioga się za tobą ujął, wcale nie znaczy, że dam tobie wszystkie siły i środki osady. Staramy się żyć w pokoju, chociaż nie zawsze wychodzi. Ale jeśli trzeba, damy radę odwinąć się pięścią. Jeśli będzie na siłach, pomożemy. No, a jeśli nie, to wybacz... Dobrynin kiwnął głową. – Rozumiem, Władimirze Nikołajewiczu, nie jestem głupi. To długa historia, ma pan czas, żeby wysłuchać? – Po to właśnie cię wezwałem – powiedział Mamonow. Powiercił się na stole, usadawiając się wygodniej. – No, opowiadaj. Słucham. Dobrynin wracał z wizyty u przywódcy osady z poczuciem dobrze spełnionego obowiązku i z niecierpliwością czekał na wieczór. Nie na darmo zmarnowali tydzień na przejście, oj nie – a przecież podejmując decyzję o wyprawie do nieznanego miasta, nawet nie podejrzewał i nie mógł liczyć, że wszystko tak dobrze się ułoży. Władimir Nikołajewicz okazał się świetnym facetem. Mało, że go wysłuchał z największą uwagą, wniknął w problem obcych ludzi, to jeszcze przyrzekł pomoc. Oczywiście nie za darmo, w dzisiejszych czasach za darmo jest tylko ser w pułapce na myszy... Oczywiście swoją rolę odegrały też słowa Zoologa, za co był mu ogromnie wdzięczny. Daniła zdawał sobie sprawę, że myślenie i gubienie się w domysłach co do tej tajemniczej postaci nie ma sensu, a już analizowanie tej kwestii przy takim braku danych i faktów to jak wróżenie z fusów. I dlatego odłożył na razie wszystko, co wiedział o Zoologu, na później. Coś się wyjaśni, to wtedy będziemy myśleć. – Zdaje się, że mam dla ciebie dobre wiadomości – powiedział na koniec Mamonow, wstając. – Ale zaczekaj, daj mi to sprawdzić... Zajdź do mnie wieczorem, koło siódmej. A na razie przejdź się po osadzie, posiedź w karczmie. Przydzielę ci starego Sidorycza, możesz mu zadawać dowolne pytania. Na wszystkie odpowie, w granicach swoich kompetencji. – Zobaczyłbym się z waszym gościem – przypomniał mu Dobrynin. – Mam przeczucie, że nie przypadkiem tu przyszedł. Może wie coś o Siergieju... – Poproś dziadka, to cię zaprowadzi. Wezwany do gabinetu Sidorycz żwawo pokiwał głową, chwycił podopiecznego pod łokieć i pociągnął go do wyjścia. – Chodźmy, chodźmy... Nie ma co odrywać szefa od ważnych spraw. Było powiedziane wieczorem, czyli wieczorem... Poprowadził. Jak się okazało, Zoolog mieszkał w bunkrze, na przeciwległym końcu osady, ale Sidorycz odmówił zaprowadzenia tam gościa. – Nie ma co się gorączkować. Po długiej drodze należy pojeść i popić. Chodź, zaprowadzę cię do naszej stołówki, sam też coś dziabnę, a potem będziemy się zastanawiać. Do tego widzę, że aż cię rozpiera od pytań. No, to teraz będziesz mógł je zadawać. Ten przybysz pewnie sam już jest w stołówce. Mamy to ściśle wyznaczone, przegapiłeś obiad, musisz wytrzymać do wieczora, dla jednej osoby nie będziemy kotła grzać. Elektryczność trzeba oszczędzać. – A co z moimi ludźmi? Zjedzą coś? – Twoi ludzie wcinają już aż im się uszy trzęsą, nie bój się. Mimo wszystko Dobrynin wpadł na parę minut do chłopaków– jak to się mówi, ufaj, ale sprawdzaj. Wszystko było dokładnie tak, jak mówił staruszek – chłopcy rozsiedli się przy długim stole i zajadali się aromatyczną sypką kaszą. Stęsknili się przez te wszystkie dni za gorącym jedzeniem... – Jak tam? Wszystko w normie? – W porządku, dowódco, nie martw się – odparł Bateria, machając łyżką zapraszającym gestem. – Chodź do nas. Zmienili Maniakowi bandaże, coś mu wstrzyknęli i proszę, wsuwa za trzech. Miejscowi traktują nas życzliwie, nie robią krzywdy. Zresztą o to niełatwo, sam wiesz... Daniła, zdając sobie sprawę, że miejscowi, jeśli zechcą, rozdepczą ich, bezbronnych, jak karalucha,

w odpowiedzi tylko sceptycznie się uśmiechnął. – Tylko nie nadużywajcie gościnności. Miejscowi obiecali pomoc, nawet się nie spodziewałem takiego fartu. Tak więc bądźcie grzeczni. Paszka kiwnął głową i pospiesznie wrócił na swoje miejsce – chociaż kociołek pośrodku był pokaźnych rozmiarów, wyraźnie słychać już było dzwonienie łyżek o ścianki – kasza się kończyła. Stołówka znajdowała się w sąsiednim budynku. Obszerne pomieszczenie z czterema długimi stołami i ławkami po obu stronach. Ludzi było niewielu, siedzieli w grupkach, dyskutowali o swoich sprawach i jeśli w ogóle zwrócili uwagę na tych, którzy właśnie weszli, to tylko przelotnie. Widocznie obcy rzeczywiście już im spowszednieli, nowe twarze nie budziły ciekawości. Cóż, przyszedł człowiek, to przyszedł, widać ma jakąś sprawę. Przy okienku wydawania posiłków Sidorycz naprawdę go zadziwił. Mrugnął chytrze do Dobrynina, odesłał go, żeby zajął miejsce przy stole, a sam zniknął za niewielkimi drzwiczkami z boku i po kilku minutach pojawił się z dużą tacą w rękach. Na tacy, na dużym talerzu, leżało coś, co Dobrynin widział tylko na obrazkach albo w filmach – duże, jaskrawo czerwone pomidory, dwa zakrzywione, zielone i kostropate ogórki, cebulka i strączek żółtej papryki. – Proszę, od serca... – Dziadek, uśmiechając się, rozstawiał talerze. – Pewnie w życiu czegoś takiego nie jadłeś. – Skąd to macie?! – spytał zszokowany Daniła, przyglądając się tym dziwadłom. – Jest tu kombinat szklarniowy. Troszkę nas zaopatruje. – Sidorycz uśmiechnął się. – Spróbuj, spróbuj. Witaminy! Tylko nie przesadź, bo z nieprzyzwyczajenia kiszki ci rozmiękną, nie będziesz wychodzić z wygódki... – Wy tu naprawdę macie jak pączki w maśle... – mruknął Dobrynin, ostrożnie kosztując pomidora. – Szczerze powiem, że nie biedujemy. Wszystko mamy w barterze: my im elektryczność, a oni nam jedzenie. Mają tam wielką, silną społeczność, pięćset dusz. Powierzchnia cieplarni wynosi dwadzieścia dwa hektary! Wyobrażasz sobie? Rozpieszczają nas najrozmaitszą zieleniną, warzywami. Zboże sieją... Parę szklarni przerobili na chlew, kolejne dwie na oborę, na kurnik, mamy więc świeże mięsko, mleczko dla dzieci, jajka... a odchody, nawóz użyźniają szklarnie. Taki to obieg produkcji, gospodarka bezodpadowa... – A resztki z warzyw i owoców na karmę dla bydła. – Daniła skinął głową, jedząc z apetytem. Smak był niezwykły, dziwny, kwaskowaty, ale jadło się, trzeba przyznać, znakomicie. – Nieźle się urządziliście... My w Schronie jedliśmy głównie mielonkę z zapasów, kaszę i suchary. A wy tu macie, można powiedzieć, kulinarny raj... – Każdy urządza się, jak może. – Staruszek wzruszył ramionami. – Ale powiem ci, że dopiero w ostatnich latach zaczęliśmy żyć w pokoju. A wcześniej, zaraz po Wojnie, walczyliśmy ze sobą jak dzikie bestie. Szlajało się tu dużo podejrzanych typów, szabrowali, grabili, zabijali... Z kolei przybysze z sąsiednich wiosek zjeżdżali tu, patrzyli, czym by tu się pożywić... Nic dziwnego, że ludzie zaczęli się łączyć w grupy. Razem łatwiej się bronić. – Ale jak oni te szklarnie obsługują? – Dobrynin znów pociągnął rozmowę w interesującym go kierunku. – Oświetlenie, nawadnianie, dojenie, pojenie... Czyżby ręcznie? – Co nieco ręcznie, a inne rzeczy automatycznie... W końcu dajemy im zasilanie. Prowadzą tam dwa podziemne kable, przez stację pośrednią. A przy stacji też jest posterunek, ludzie uzbrojeni po zęby. Wszystko jest przemyślane... – Staruszek uśmiechnął się chytrze. – Wy dajecie zasilanie... – Daniła skinął głową i uśmiechnąwszy się, mrugnął do dziadka. – A sami skąd je bierzecie? No co, Sidorycz... Powiesz mi teraz, skąd macie energię? Nikołajewicz wydał zgodę? – A czemu mam nie mówić, skoro, można powiedzieć, że dostałeś dostęp... – odpowiedział staruszek, wkładając do ust pierwszą łyżkę kaszy. – To jest, chłopcze, wielka tajemnica nawet dla nas. Na linii, z której teraz czerpiemy, napięcie szło przed Wojną z „Kluczików-220", to była taka stacja elektroenergetyczna pod Uljanowskiem. Najpierw myśleliśmy, że prąd płynie właśnie stamtąd. Sądziliśmy, że może tam też ktoś przeżył... Wysłaliśmy ekspedycję wzdłuż linii, a ta wróciła już następnego dnia... I co się okazuje... Tam dalej, jakieś trzy kilometry od osady, na wschód, zaczyna się nieprzebyty las. Kiedyś była tam przesieka wycięta na potrzeby linii energetycznej, a teraz zarosła. I druty wprost giną w gęstwinie.

Przy czym działa zabezpieczenie przekaźników, nie ma też zwarcia, chociaż powinno być, gałęzie drzew praktycznie pokładły się na przewodach... I co jest dziwne, zawieje wiaterek i koniec, robi się przepięcie, zabezpieczenia są właśnie po to wymyślone, żeby chronić linię! Powinny, ale nie działają, choćbyś pękł. A las, powiem ci, jest bardzo dziwny... Z początku, jak się wchodzi, to jeszcze nic, da się wytrzymać. Ale im dalej, tym robi się dziwniej. Między drzewami unosi się błękitna mgiełka, wyobrażasz sobie? Strzela wyładowaniami... – Dziadek, robiąc tajemniczą minę, przysunął się do swojego rozmówcy. – Najpierw jakby lekko kłuje, całkiem znośnie. Nawet zabawnie. Ale im dalej, tym mocniej zaczyna kopać! Jeden próbował pójść dalej, walnęło go tak, że narobił w spodnie. Więcej się tam nie zapuszczamy. Jest napięcie i bardzo dobrze. Taka to zagadka przyrody... – A nie widzieliście tam niebieskawych widm? – spytał Daniła, znając już odpowiedź. – Było coś takiego... – Staruszek kiwnął głową. – Zaczekaj no... więc o tym wiesz? Widywałeś już coś takiego? – Spotkałem się – odparł Dobrynin. – W Sierdobsku też jest, tyle że nawet się nie domyślaliśmy, że można stamtąd czerpać energię... – My też dowiedzieliśmy się o tym przypadkiem. Stacja stała porzucona jakieś pięć lat, jeśli nie więcej. Dopiero potem założyliśmy tu osadę i znów podłączyliśmy urządzenia. A wszystko to zrobił Nikołajewicz. Był w tej stacji od samego początku, od dwa tysiące dziesiątego roku pracował jako jej szef. I brał udział w budowie i pracach rozruchowych. Zaczęła się Wojna i wiadomo, wszystko zgasło, ale sprzęt stał w nienaruszonym stanie. Walili punktowo w Zariecznyj, Leonidowkę, ale w samej Penzie mało uległo zniszczeniu, a tym bardziej w północnej części miasta. Tak więc... Pomału promieniowanie spadło i można było chodzić po mieście, choć w skafandrze ochronnym, i wtedy Nikołajewicz zajrzał na podstację. Patrzy, a tu przewody buczą, linia jest pod napięciem! No, i zaczęło się... Najsampierw brał sobie ludzi, pokazywał, co i jak, uczył... Dzięki niemu teraz żyjemy jak pączek w maśle. Widziałeś stół w gabinecie? To od mieszkańców osady, rozumiesz?... – A więc to tak!... – zaśmiał się Daniła. – A ja myślałem... – Trzeba mniej myśleć, a więcej kapować – burknął z niezadowoleniem dziadek, odsuwając się od niego. – To prezent od wdzięcznej wspólnoty. Nikołajewiczowi takich honorów nie trzeba, ale skoro jest naszym głównym energetykiem, to stanowisko zobowiązuje. To właśnie z tej elektryczności żyjemy. W naszych chudych czasach prąd to najcenniejszy produkt! Ugotować kaszę, wodę, naładować baterię do latarki albo zasilić reflektor, wreszcie ogrzać się zimą, jak bez energii? Tak więc w naszym regionie jesteśmy, można powiedzieć, monopolistami luksusu. To nie moje, to on tak to nazwał. – A nie boicie się, że znajdą się chętni na wasze bogactwo? Wyrżną was w pień i koniec. I zajmą wasze miejsce, żeby zarabiać. – Niech tylko spróbują. – Staruszek uśmiechnął się chytrze. – Sam pomyśl... – i zaczął wyliczać, zaginając palce: – Broni mamy pod dostatkiem, to raz. Ludzie też są, przy czym nie najgorsi z nich żołnierze, to dwa. Do tego sprzęt... Ogrodzenie, które otacza osadę, jeśli trzeba, podpinamy je pod napięcie, nikt nie przejdzie, to trzy. Można nas co najwyżej bombardować, ale śmigłowców nie widziałem od Wojny... Linia, która dochodzi do podstacji też jest chroniona, i to jeszcze mocniej niż sama osada, i na całej długości przewodów w strefie ochronnej ciągnie się takie samo ogrodzenie ze słupów wysokiego napięcia... Pomagają nam żołnierze z góry, to cztery! No i pięć: trzymamy sztamę ze wszystkimi dużymi frakcjami w mieście. Albo przynajmniej zachowujemy neutralność. Bo to właśnie my dajemy im energię! Nawet Ochrypły, boss z dzielnicy Szuist, od nas bierze! Stary pierdziel nie lubi zimą marznąć! Tak więc, jakkolwiek by spojrzeć, jesteśmy kryci. – Tak, oczywiście – kiwnął głową Dobrynin. – Ale to wasze wewnętrzne sprawy. A jeśli przyjdzie ktoś z zewnątrz? – No, a jeśli nagle ktoś taki się pojawi, to od razu zareagują grupy z miasta. Przyślą posiłki w ciągu jednego dnia. Uzbiera się ze trzy tysiące żołnierzy albo i więcej. – Taki jesteś pewien, dziadku, że wszyscy jak jeden mąż staną w waszej obronie? – zdziwił się Dobrynin. – Staaaną. – Sidorycz machnął ręką. – Staną aż miło. W naszych czasach energia jest na wagę złota. Tak więc sam widzisz.

– I co? Nikt nie próbował wam odebrać stacji? Czyżby ani razu nikt was nie najechał? Ten boss Ochrypły ze swojej gangsterskiej natury... – Tak, kilka razy się zdarzało – przyznał staruszek. – Była taka historia na samym początku. Pchali się tutaj tacy jedni, dostali konkretny oklep. I od tej pory jak nożem uciął. No, a już potem Nikołajewicz na zebraniu liderów wspólnot wszystko wyłożył... Co te tępaki kumają z energetyki? Ab– so– lut– nie nic. Transformatora od odgromnika nie odróżnią. Więc gdzie się pchają?... Nawyrabiają tu nie wiadomo czego... i sami wała dostaną, i mieszkańców pozostawią bez energii. I tak to od tej pory żyjemy. My im wolty, oni nam Colty. – Sidorycz zaśmiał się, zadowolony ze swojego żartu. – A co ze zużyciem? Instalacje się przecież starzeją... – Jakie tam zużycie... – Dziadek machnął lekceważąco ręką. – Sam oceń. Z ruchomych części są tylko wentylatory w transformatorach, w systemie chłodzenia. Oto i całe zużycie. Transformator pracuje z minimalnym obciążeniem, to co mu będzie za dwadzieścia lat?! W starej stacji elektroenergetycznej, która w dwa tysiące dziesiątym poszła na złom, sprzęt pracował przez pół wieku! Oczywiście trzeba robić przegląd techniczny raz w roku, bez tego się nie obejdzie... Latem na kilka tygodni wyłączamy, wszystko sprawdzamy, kawałek po kawałku... Naprawy, przeciąganie, smarowanie, prawie ten sprzęt językami czyścimy. Mamy remontowców, Nikołajewicz wyszkolił ludzi, a już części zamiennych ile dusza zapragnie! I swoich, z demontażu i z sąsiednich stacji. Weźmy samą „Penzę-2", jakieś czterdzieści kilometrów stąd stoi olbrzymia stacja elektroenergetyczna, pięćsetka, ile tam się tego wala! I w całym okręgu też ich ponatykano... I w mieście też. Jest linia prowadząca wokół miasta, kiedyś tak się właśnie nazywała, „Pierścień miejski"... Co prawda, jest to niebezpieczne. – Staruszek spoważniał. – Do tej „Penzy-2" chodzą tylko „ciężcy", mamy taki specjalny bojowy oddział operacyjny. Uzbrojeni po zęby. Opancerzeni od stóp do głów, w hełmach, z tarczami... Obwieszeni jak jakieś terminatory. Do tego na wyposażeniu mają BTR– y. Bo takie stwory się tam zalęgły, że mamusiu kochana. Czasem obchodzi się bez strat, a czasem cóż... – rozłożył ręce. – A dużo ludzi w mieście przeżyło? – Trochę ocalało, a jakże... – Staruszek skinął głową. – Nieźle nam się tu dostało, ale przeżyliśmy. W końcu blisko są Zariecznyj i Leonidowka... Zariecznyj to było kiedyś miasto zamknięte, robili tam coś tajnego związanego z kosmosem. A Leonidowka to jest już, bracie, poważna sprawa. Kiedyś były tam magazyny broni chemicznej, a potem zbudowali linię do przetwarzania i niszczenia całego tego świństwa. Kiedy oberwali, co nieco tam jeszcze było, chociaż niewiele, tylko w podręcznych magazynach. Ale nawet to wystarczyło, żeby zatruć całą okolicę. Leonidowka jest położona za rzeką Surą, na południe od Penzy, za sztucznym jeziorem. Dookoła był las. I co tam teraz jest, tego nikt nie wie. Byli ochotnicy, którzy tam zaglądali, ale szybko się skończyli. Prawie nikt nie wrócił. A ci, którym się to udało, osiwieli, skomlą coś, jąkają się, ssą kciuki i robią pod siebie. Kiedy mieli jeszcze resztki działającego mózgu, co nieco opowiadali... Mgła, rozumiesz?– wyszeptał Sidorycz cichszym głosem. – Mglista Gęstwina... Nagle ni z tego, ni z owego, w biały dzień pojawia się między drzewami biała mgła, pełznie tak, zasnuwa wszystko... Od razu robi się wilgotno, nieprzyjemnie jak na cmentarzysku. Słońce kryje się za zasłoną mlecznej mgły, ni cholery nie widać... I w tej mgle coś jest, a co, tego nie mówią. Tego już nie potrafią. Wpadają w histerię, wrzeszczą, dostają ataków, trzęsie ich, biedaków, tylko patrzeć, jak im do końca odbije. Taka to historia... Daniła krzywo się uśmiechnął. Na swojej stalkerskiej drodze niemało słyszał podobnych strachów. Tak więc, żeby go przerazić, trzeba lepiej się postarać. Za to kto przeżył, ilu ludzi i z czego żyją – to go teraz interesowało znacznie bardziej. – Opowiadać bajki mogę sam. Przedstaw mi lepiej, dziadku, pełny obraz. Nie wiadomo, ile czasu tu spędzimy i dokąd trzeba będzie iść. Przydałby mi się jeszcze plan miasta dla orientacji... – Jak pełny, to pełny, jak każesz. – Staruszek rozłożył ręce. – Mieszkamy teraz we wspólnotach. Można przyjąć, że największych jest pięć: nasza osada, mówimy o sobie energetycy; dalej wojacy na górze, w szkole artylerii, duża grupa; Fabryczni, to bunkier byłego zakładu „Chimmasz" z przyległymi dzielnicami plus zakład budowy maszyn energetycznych; Kombinat Szklarniowy; i za

rzeką Ochrypły ze swoimi bandytami. Pozostali to takie drobne grupki... W ternowskim więzieniu, na południu miasta, jest grupka, gliny wymieszane ze skazańcami; na wyspie Piaski w centrum miasta są ludzie, którzy kontrolują rzekę; w dzielnicy fabrycznej, na EC-1 mieszka kilka rodzin, trudnią się obróbką metalu... Ale z nimi jest już coś zupełnie nie tak. Elektrociepłownia mieści się nad rzeką i oni pili z tej rzeki wodę, a z Leonidowki spłynęło nią tyle chemicznego gówna, że strach pomyśleć. Zaczęły się u nich mutacje, choroby, połowę mieszkańców wykosiło, a druga połowa już nie przypomina ludzi... Jednym słowem, upiory, ale pokojowo nastawione, chore, słabe, wątłe. Nikogo nie ruszają, jeśli się do nich nie pchać, żyją w odosobnieniu. Pilnują swojego terytorium, oswoili miejscowe psy, mają z nimi jakąś symbiozę czy coś... Te psy to potężne stwory, odkarmione byki... Szybkie i złe, nie daj Boże spotkać się z takim na wąskiej ścieżce, a boją się swoich panów i ich szanują, chociaż każdego z nich przegryzłyby jednym zębem. Naprawdę nie wiem, jak oni je utrzymują w posłuszeństwie... – A co to za wojacy na górze? – zainteresował się Dobrynin. – Czym się zajmują? Jakie macie z nimi stosunki? – Wojacy to ci, którzy zostali ze szkoły artylerii. Siedzą na górze. W rejonie Zachodniej Polany. Ale nie wszyscy. Mają jeszcze magazyny w Konstantinowce. To trzydzieści kilometrów od miasta na zachód. Silna frakcja, lepiej z nimi nie zaczynać. Mają tam sprzęt i magazyny z bronią. Jesteśmy z nimi zaprzyjaźnieni, i to mocno. Przydzielają też ludzi do ochrony linii i obiektów sieci elektroenergetycznej, i dobrze płacą za energię, terminowo. A jak inaczej... dla nich ta energia jest strasznie ważna, mają tam mnóstwo ludzi i różne magazyny. Sygnalizacja, ogrzewanie, do tego zaopatrzenie w wodę... Tak że nie ma w ogóle sensu, żeby się z nami kłócili. – A w jakich stosunkach są żołnierze z bandytami? – To już, bratku, inna melodia. – Staruszek uśmiechnął się. – W jakich stosunkach... A w żadnych! Zabijają się nawzajem bez zastanowienia. Ochrypły ma dużą grupę! Siedzi ze swoimi bandziorami w Szuiście, to ogromna dzielnica po drugiej stronie Sury, cała północno– wschodnia część. Granicę mają na rzece, kontrolują mosty. Mają tam własne prawa i sąd. I uzbiera się z półtora tysiąca żołnierzy. Od samego początku dobrze się tam urządzili... Kontrolują zakład Biosintiez, a to oznacza zapasy lekarstw w magazynach. I bazę paliwową też, między dzielnicami Szuist i Ahuny. I wyszło tak, że pierwotnie w rękach Ochrypłego były lekarstwa i paliwo, kluczowe zasoby. Były tam też dwie kolonie karne i jeszcze jedna po tej stronie Sury, bliżej centrum. I ci wszyscy ludzie, żołnierze... Bandyci, niech ich szlag! Była tam awantura, walczyli o władzę... dużo ludzi wycięli. Wtedy właśnie Ochrypły się wybił. Ale widocznie było mu mało, postanowił ściąć się z wojakami! Polazł tam, a tamci dali mu takiego łupnia, że przez rok lizał rany. Miał szczęście, że wojacy mieli mało paliwa i nie poszli dalej. Bo mogliby ich dorżnąć... – Jedni mają deficyt amunicji, drugim nie starcza paliwa do pojazdów... Równowaga – domyślił się Dobrynin. – No tak, jest równowaga. Od tamtej pory tak to poszło. Od czasu do czasu się szarpią, uspokoić się nie mogą. To wojacy idą do bandytów w gości, to odwrotnie. A jak się złapią w mieście za czuby, to koniec, można gasić światło. Walą w siebie nawzajem przez całą dobę, non stop, dudnią, wyspać się nie można... – A skąd wojacy biorą paliwo? A bandyci broń i amunicję? – Handlują. – Sidorycz nagle parsknął śmiechem. – Znaleźli sposoby... Ze sobą się nie kontaktują, to byłaby poruta! Ale drogą okrężną, przez sąsiadów... My, dajmy na to, dostajemy od Ochrypłego ropę do diesla za światło, a wojakom opylamy go barterem w zamian za naboje. A szklarniowcy biorą od wojaków naboje za swoje plony i sprzedają je Ochrypłemu. Wzajemnie korzystna wymiana, stosunki rynkowe... Dobrynin też się roześmiał – rzeczywiście wyszły z tego najprawdziwsze stosunki rynkowe. Każda frakcja trzyma się swojego ekskluzywnego produktu – i korzystnie dla obu stron handluje nim z sąsiadem. Przy tym dwie z nich znajdują się w stanie ciągłej wojny. Ni mniej, ni więcej, tylko osobne państwa w obrębie jednego miasta... – A co z Fabrycznymi? Są wykluczeni z obrotu towarów? – Oni funkcjonują na specjalnych prawach – odparł z szacunkiem staruszek. – Jeśli trzeba coś naprawić albo po prostu wytoczyć nową część do maszyny, należy zwrócić się do nich. Zjednoczyli się z fabryką

maszyn energetycznych i wykorzystują również jej moce przerobowe. Rzemieślnicy. – Czyli z dużych społeczności to już wszystkie? – Ogólnie rzecz biorąc, tak. – Sidorycz kiwnął głową. – Do Arbiekowa, to ogromna dzielnica mieszkalna, cały zachód miasta, lepiej w ogóle się nie zapuszczać. Tam jest teraz dzicz, ludzi prawie nie ma, pełno za to różnej maści i kalibru stworów! Takich, co nie mieszczą się w żadnej klasyfikacji. Gromadzą się tam, rozmnażają, a dwa, trzy razy w roku wyłażą stamtąd jak diabły z piekła, pożerają wszystkich po kolei, kto tylko im wpadnie w łapy... Bliżej centrum, jeśli iść z Arbiekowa, jest Bugrowka i cygańska osada, ohydna kloaka. Tam panuje całkowite bezprawie, ukrywa się mnóstwo szumowin i odszczepieńców, których wygnano ze wspólnot za różne przewinienia... Narkotyki, prostytutki, jakie tylko chcesz, niewolnictwo kwitnie, silny zjada słabego. Tyle dobrego, że kiedy stworom z Arbiekowa zaczyna się gon, to przetaczają się przez to cygańskie osiedle jak przez bufor. Podżerają ich regularnie. Zresztą Fabrycznym też się dostaje, do nich jest tam rzut kamieniem. Centrum... W centrum są wszystkie duże budynki biurowe i galerie handlowe, różne targowiska, składy, magazyny, ale nie do końca jest to wszystko oczyszczone, chociaż tyle już czasu minęło. To jest strefa bezprawia. Wchodzisz do centrum, można uznać, że jesteś sam. Bywa, że chwytają się tam za łby samotnicy chodzący tam na szaber, że aż pióra lecą. Pozabijają się, a graty leżą sobie dalej, czekają na kolejnych durniów. Staruszek zamilkł na jakiś czas, przeżuwając kaszę mocnymi żółtymi zębami i nad czymś się zastanawiając. Podrapał się w porośnięty siwą szczeciną podbródek... – Tam też, w centrum, na wysepce na rzece Surze, na Piaskach, żyje jeszcze jedna społeczność. Kiedy po Wojnie zaczął się zamęt i ruchawka, zgromadzili wszystkie statki wycieczkowe, kutry, katamarany, wszystkie jednostki pływające. Teraz całkowicie kontrolują rzekę, za przeprawę biorą pieniądze, i to niemałe, konkurują w tej sferze z Ochrypłym. Płaci się im nabojami, jakimiś szmatami, maskami przeciwgazowymi, kamizelkami, jak się dogadasz. Wyspę zamienili w twierdzę, reflektory, cekaemy, nie podejdziesz. – Reflektory? Oni też biorą od was energię według wzajemnie korzystnej umowy? – Żeby tak było... Nie, mają swoje źródło. Na zaporze na Surze, w górę rzeki, jest mała turbina. I to z niej wyspa ciągnie prąd, po kablu. – A zapora jest cała i dotąd stoi? – zdziwił się Daniła. – Stoi... Chociaż niecała. Jak bombardowali Leonidowkę, to tuż obok, pięć kilometrów na wschód, to na prawym skraju zapory, bliżej Leonidowki, pojawiło się pęknięcie, a jej szczyt się zawalił. Przez pęknięcie wypłynęła połowa wody, ale dla niewielkiej turbinki wystarcza i to, co zostało. Spust działa, jakoś obraca łopatkami... – Czyli konkurujecie z Piaskami w sferze elektroenergetyki – roześmiał się Dobrynin. – Jaka to konkurencja... – Staruszek machnął lekceważąco ręką. – Ta turbina zaspokaja tylko ich własne potrzeby, niczego do sieci nie wysyła. – No, to moglibyście zrobić dywersję, wysadzić tę turbinę, zostać monopolistami, dyktować swoją wolę polityczną... – A oni niby głupi są... – Staruszek pokręcił głową. – Spróbuj się najpierw dostać do tej zapory. Jak walnęło w Leonidowkę z jej chemicznym arsenałem, to nie podejdziesz do niej teraz nawet na piętnaście kilometrów. A zapora i zbiornik wodny znajdują się właśnie w tym rejonie. Nieprzebyta dżungla. Mglista Gęstwina, opowiadałem ci przecież... Ci z Piasków docierają tam drogą wodną, kiedy trzeba coś naprawić i wyremontować... Chyba tylko czołg można by było podciągnąć, wycelować i łupnąć z daleka. Ale wtedy będzie po zaporze, a razem z nią zaleje pół miasta. Tak więc nie wszystko jest takie proste, jak się wydaje. – A rzeka jest żeglowna? – Jak by to powiedzieć... Na solidniejszej łajbie można przepłynąć. A jeśli masz jakąś balię albo tym bardziej chcesz przejść w bród czy wpław, to nawet nie próbuj. Zeżre cię coś albo się zatrujesz, mnóstwo syfu z Leonidowki spłynęło do zbiornika, na sto lat starczy. Albo natkniesz się na tych z Piasków, a patrolują ostro, czasem tratwami na wiosłach, a jeśli zauważą wroga, natychmiast wzywają posiłki, tamci podpływają na motorówkach i biorą delikwenta w obroty. – A zimą? Rzeka zamarza?

– Nie, nie zamarza. A dlaczego, tego nie wiemy. Ale z tego, co widać, to świństwo sączy się ze zbiornika i nie pozwala wodzie zamarznąć. Kto wie, co tam jest... Może metale ciężkie, jakieś sole, a może jeszcze co innego... Staruszek znów umilkł na chwilę, spoglądając w jeden punkt i przeżuwając kaszę w skupieniu, a potem dokończył: – Oto i cały obraz sytuacji, jak to się mówi. Dach nad głową jest, w łóżku sucho, dają jeść, czego jeszcze człowiekowi trzeba w dzisiejszych czasach?... To nie czas na luksusy. Nic to, dobrze nam się żyje, nie narzekamy. – A karawany u was bywają? – Zachodzą... Czasem przywiozą coś sensownego, a kiedy indziej najróżniejszy chłam, na który najgorsza pokraka się nie połasi. Do tego próbują wszystko opchnąć dwa razy drożej... – A to suczesyny... – mruknął Dobrynin i rzucił ze złością łyżką w talerz. – Dwadzieścia lat próbujemy przeżyć, do Sierdobska jest stąd sto kilometrów! I ani słowa, że stolica obwodu żyje! Byliśmy w całkowitej izolacji! Myśleliśmy, że to koniec, kaszana, nikogo nie ma na kilkaset kilometrów dookoła! Baliśmy się wychylić z nory! I nawet kiedy karawany zaczęły do nas przyjeżdżać, to żeby chociaż jeden bydlak powiedział, że w Penzie są jeszcze ludzie!!! Staruszek się uśmiechnął. – Sam się zastanów, czy to im potrzebne? Kupią tutaj, sprzedadzą u was i opowiedzą bajeczkę, że przywieźli to zza siedmiu gór. Wydatki na paliwo, na ochronę... Sprzedadzą pięć czy dziesięć razy drożej niż cena zakupu, a wy weźmiecie aż miło i jeszcze będziecie dziękować! Jak to tak, wiozą przecież z daleka, dla was się tak starają... A ci tylko liczą zyski i śmieją się ukradkiem. Handlarz taki jest, wszystko robi dla swojej korzyści. A na ciebie leje z wysoka. – Dobra – westchnął Daniła. – Co tu teraz mówić... gdybyśmy wiedzieli, może inaczej by się to wszystko potoczyło... Opowiedz mi jeszcze jedno, jakie zwierzęta zamieszkują te tereny? O kurakach już słyszałem, myje nazywamy kuropaty. A co jeszcze? Co to za stworzenia latają wam w kółko nad osadą? – Nad osadą? To karlsony – machnął ręką dziadek. – Nieszkodliwe zwierzątka. A to pokimają na przewodach, lubią to, czasem przez całą dobę bez przerwy wiszą tak głowami do dołu, a to kręgi zataczają, pilnują terytorium. Jakoś samo tak wyszło, uważają tę linię pod napięciem za swoją, żyją tu, gnieżdżą się, no i pilnują. Jak zauważą obcego, od razu dają znać. Na wieżyczce mamy obserwatorów i snajperów, którzy tych sygnałów wypatrują. Więc kiedy ktoś się zbliża, od razu wiadomo, z której strony się ich spodziewać. – Super! – zdziwił się Dobrynin. – Pierwszy raz słyszę, żeby człowiek pokojowo żył z mutantem. Przywykłem raczej, żeby do nich strzelać... – Są i takie – pokiwał głową dziadek. – Najpowszechniejsze gatunki to kuraki, bandarlogi, psy... Cóż, o kurakach już mówiłem; psy wałęsają się w stadach, ci z elektrociepłowni je łapią i tresują, a myje po prostu odstrzeliwujemy i koniec; bandarlogi, tak nazywamy ludzi, którzy ostatecznie zdziczeli i zmutowali, od nich też trzeba się trzymać z daleka... Są jeszcze trędowaci, zamieszkują teren szpitala miejskiego numer sześć w Arbiekowie. Są chorzy zakaźnie, przenoszą jakieś świństwo. I nie wiadomo jak, czy przez dotyk, a może w ogóle drogą powietrzną. Jeśli ktoś się zarazi, to koniec, kaput. Gnije żywcem. Nie czuje bólu, tylko ciało po trochu czernieje i po kawałku odpada. A jaki smród... Widziałem na własne oczy i wąchałem własnym nosem. Takich nawet dzikie bestie obchodzą szerokim łukiem, rozumieją widocznie, co i jak. Dobrze chociaż, że ci zakażeni nie ruszają się daleko od szpitala, koczują tam, no i bardzo ich mało. Bo całe miasto by wymarło w cholerę. – A jak takiego rozpoznać? – Z nikim go nie pomylisz. Jeśli ktoś błąka się bez skafandra i maski przeciwgazowej, cuchnie od niego zgnilizną na wiorstę, skórę ma szarą, ziemistą, fioletowe kręgi pod oczami i sterczą mu strąki włosów, to możesz już nie wątpić. Strzelaj do niego od razu, żeby się nie męczył. Tyle że nie jest łatwo takiego wykończyć. Nie działają im ośrodki bólu i bywało, że dziurawiło się takiego jak sito, zanim zwalił się z nóg, nawet jedno trafienie w głowę mogło nie wystarczyć. Jeśli kogoś takiego zobaczysz, uciekaj ze wszystkich sił albo załatw go najszybciej, jak się da. A jak to zrobisz, spal ciało. Jeśli ci się nie uda, nie

będziesz miał pod ręką paliwa, to odejdź, poinformuj przywódcę najbliższej wspólnoty, a on już zawiadomi wszystkie grupy, żeby nie zbliżały się do tego miejsca. Inaczej momentalnie się zarazisz. – To wszystko? – No, co tu jeszcze... W rzece jest mnóstwo różnych świństw, bywa, że nocami wychodzą na brzeg... Główne gatunki ci wyliczyłem, a takich, co się trafiają sporadycznie, jest w ogóle od groma. Nie poddają się nawet klasyfikacji. Jak nieopatrznie zajdziesz do Arbiekowa, to kogo ty tam nie spotkasz... Kiedy tak dyskutowali, minęła co najmniej godzina. Dobrynin dawno już zjadł kaszę i warzywa i teraz popijał herbatkę ze skamieniałym cukrem, uważnie słuchając i zapamiętując. Ziemia penzeńska, jak się okazało, obfitowała w mutanty ponad wszelką miarę – gdzie tam do niej Sierdobskowi ze swoimi pięcioma, sześcioma gatunkami. Winne wszystkiemu były z pewnością arsenały z Leonidowki – jego dziadek też opowiadał, że przechowywano tam niemało, i kiedy Daniła dowiedział się od Bajarza, że w Penzie są ocaleni, zdziwił się – czyżby Leonidowka nie ucierpiała? Jak się okazało, było inaczej. Ale, widocznie, linia przetwórcza działała bez przerw, sprawnie połykała i trawiła trujące świństwo i w magazynach w chwili Początku nie było tego aż tak dużo. Inaczej nie na piętnaście, ale na sto piętnaście kilometrów dookoła ciągnęłaby się skażona pustynia. I do Sierdobska by przywiało... W wirze rozmowy, a jeszcze bardziej dlatego, że dziadek na początku obiadu zadziwił go nieznanymi mu dotąd pomidorami i ogórkami, Dobrynin zapomniał o swoim celu. Zjeść to mniej ważne, a przede wszystkim... Trzasnęły drzwi, podniósł głowę – i w sercu pojawiło mu się od razu jakieś ciepłe uczucie, jakby zobaczył starego przyjaciela. Dobrze im się wtedy rozmawiało i rozstali się też w zgodzie. Bo dlaczego miałoby być inaczej? Wstał, gestem urywając opowieść staruszka, wyszedł zza stołu. Człowiek ustawiał się właśnie na końcu niewielkiej kolejki, która utworzyła się przy okienku. Wciąż ta sama dostojna siwa bródka i staranny siwy jeżyk na głowie... – A więc jednak góra z górą się zejdzie – mruknął z uśmiechem Daniła i kładąc rękę na ramieniu stojącego tyłem do niego człowieka, powiedział: – Dzień dobry, Igorze Antonowiczu... 16 „Co to – latająca baryłka czy jeszcze co innego?" – cytat z książki Braciszek i Karlsson z dachu (przyp. aut.). 17 ASWK – wojskowy wielkokalibrowy karabin snajperski. Kaliber -12,7 milimetrów. Opracowany i produkowany seryjnie w Kowrowskich Zakładach im. Diegtariowa. Wykonany w układzie „bullpup". Wyposażony w zamek ślizgowo– obrotowy. Mechanizm spustowy pozwala na prowadzenie ognia tylko pojedynczymi wystrzałami. Lufa typu „pływającego", na której założono hamulec wylotowy 2,5– krotnie zmniejszający siłę odrzutu. ASWK został opracowany dla regularnych nabojów 12,7x107 milimetrów przyjęte do wielkokalibrowych karabinów maszynowych DSzKM i NSW. Przemysł rosyjski produkuje kilka typów tych nabojów, w tym kulę przeciwpancerną B-32 i kule przeciwpancerno– zapalające BZT-44 i BZT-44 M (przyp. aut.). 18 ZIU – zapasowe instrumenty i urządzenia (przyp. aut.). 19 MON-50– kierunkowa odłamkowa mina przeciwpiechotna. Przeznaczona do rażenia siły żywej przeciwnika, w tym w pojazdach ciężarowych i lekkich. Minę stawia się na gruncie (w śniegu) na nóżkach lub przymocowuje do przedmiotów za pomocą zacisków. Elementami rażącymi są cylindryczne odłamki lub kulki. Masa miny wynosi 2 kilogramy, masa ładunku (PWW-5A) 0,7 kilograma. Liczba elementów rażących: 485-540 sztuk. Zasięg całkowitego rażenia: 0-60 metrów. Dystans rażenia pojazdów lekkich i ciężarowych oraz siły żywej wewnątrz nich: do 30 metrów. Wersją rozwojową MON-50 jest mina MON-90. Mina jest odpowiednikiem amerykańskiej miny M18 Claymore (przyp. aut.).

7 | Tajemnica wielkiego mocarstwa Z tak ważnej okazji Iwaszurow zaciągnął Dobrynina do pokoju Zoologa, gdzie nocował. Nieopisanie się ucieszył – nic dziwnego, w nieznanym miejscu spotkał znajomego człowieka. I od razu go rozpoznał: tylko popatrzył na twarz i od razu zdał sobie sprawę, kto przed nim stoi. Na razie nie było nic do roboty, do obiecanej przez Mamonowa wieczornej odprawy były cztery godziny, a może i więcej – i Daniła z przyjemnością przyjął zaproszenie. Bardzo był ciekaw, jakie jeszcze krainy odwiedził Bajarz przez ten czas i ile historii dodał do swojego zbioru. No i korciło go, żeby zerknąć na pokój brata... Mieszkanie Zoologa składało się tylko z jednego, za to bardzo przestronnego pomieszczenia. Widać naprawdę go tu cenili. Pokój miał ze trzydzieści metrów kwadratowych, co według dzisiejszych standardów, i to dla jednego mieszkańca, było jak pałac bojara. W jednym rogu stało niezbyt szerokie pojedyncze łóżko za zasłoną. W drugim – tapczan i niziutki stolik z telefonem. Nad tapczanem szeroka półka z książkami, duża sterta zapisanych papierów, srebrzysta beleczka odtwarzacza plików MP3 połączona z niewielkimi drewnianymi kolumnami. Wśród książek przeważnie sfatygowane tomy Jacka Londona i kilka grubych ksiąg bez tytułu. Dobrynin się uśmiechnął – to jednak jego krew. Sam lubił Londona, zaczytywał się w nim w dzieciństwie – widać obaj wdali się w ojca... Oprócz tego wszystkiego w pokoju był jeszcze jeden element wystroju – szeroki warsztat, na którym walały się w nieporządku części broni. Daniła spojrzał na nie przelotnie i rozpoznał całą wiązkę szyn Picatinny, lufę z agresywnie wyglądającym tłumikiem płomienia na końcu, mnóstwo magazynków Magpul do serii M, krótkie żłobkowane łoże karabinka, jakieś zawleczki, śrubki, nakrętki, zestaw śrubokrętów... W sumie od razu było jasne, że właściciel tego pokoju jest z bronią na ty, jak na doświadczonego stalkera przystało. Usiedli na kanapie. Iwaszurow złożył we czworo ściereczkę, postawił na niej wzięty ze stołówki gorący imbryk i szklanki, po czym zaczął szperać w swoim plecaku. – Teraz napoję pana herbatą – oznajmił, promieniejąc radością i wyciągając brązową blaszaną puszkę z wizerunkiem tańczącej Hinduski. – Pyszna herbata, indyjska! Przypadkiem wytargowałem na bazarze. Ile to już lat minęło, a smakuje, jakby to było wczoraj! Za Sojuza ściśle pilnowano jakości, wszystko było robione według normy GOST. A przy herbacie i rozmowa lepiej się klei! Daniła się uśmiechnął. – Rozmowa z panem, Igorze Antonowiczu, to i bez herbaty czysta przyjemność. Czym mnie pan tym razem zadziwi? O co się wzbogacił skarbiec opowieści? Iwaszurow niespiesznie rozlał wrzątek do szklanek, wrzucił kilka szczypt z pudełeczka, wyciągnął torebkę z cukrem. – A wie pan, że tak. Jest taka jedna historyjka. I powiem panu, że bardzo zajmująca! – Z jakiej kategorii? – zainteresował się Dobrynin, przypominając sobie, że Iwaszurow dzieli wszystkie zebrane materiały na trzy części. – Ooo... – powiedział przeciągle bajarz. – Pamięta pan? To miłe. – Uśmiechnął się. – No więc jest to ni mniej, ni więcej, tylko historia prawdziwa. Trzecia kategoria, ponieważ sam w niej uczestniczyłem. Tak więc i do tej grupy mam teraz co zaliczyć. – Coś takiego... – zdziwił się Dobrynin. – A co się stało? Minęły ledwie trzy miesiące... – Otóż to. Odkąd pana spotkałem, zaczęły się ze mną dziać jakieś diabelstwa. – Iwaszurow rozłożył ręce. – Sam się dziwię. Choćby teraz... nie zamierzałem wcale iść do Penzy, chociaż Sierioga zapraszał,

a zobaczyłem się wtedy z panem i jakby coś mnie tu przyciągnęło. Pomyślałem, że wpadnę, popatrzę i tutaj, jak ludzie żyją. W końcu nie zachodziłem tu ani razu, zawsze obok, zawsze dookoła... Podniósł szklankę, popatrzył pod światło: – No, chyba się zaparzyła. Proszę, niech pan pije... Daniła, choć był zupełnie syty, nie chciał odmawiać gościnnemu człowiekowi – upił, pocmokał, sprawdzając smak. Herbata jak herbata. Oczywiście zawsze to lepsze niż z suszonych grzybów – a handlarze z karawan mówili, że i taka się zdarza. – Bardzo dziękuję – powiedział uprzejmie. – No to co? Opowie pan? Iwaszurowa nie trzeba było długo prosić. Odchylił się na oparcie tapczanu i popijając herbatę, zaczął niespieszną opowieść. – Może pan pamięta, że rozstaliśmy się za Jaranskiem, na jarmarku. Pożegnałem się z panem, a i sam niedużo czasu tam spędziłem. Przenocowałem i zawróciłem na południe. Postanowiłem odwiedzić ojczyste strony, bliżej Samary. Droga z obwodu kirowskiego nie jest krótka, ponad sześćset kilometrów, i dlatego dotarłem tam akurat w sierpniu. I kiedy tak przemierzałem okolice Samary, spotkałem ciekawą parkę... Młody chłopak z dziewczyną, a co najciekawsze, pochodzili z miasta! A muszę panu powiedzieć, że do tej chwili miasto było odcięte od świata, przeszkadzała Granica20. Słuchy chodziły różne, ale najbardziej uporczywe mówiły, że to wojskowi coś namieszali i wytworzyła się bariera, że ani w jedną, ani w drugą. A tu nagle proszę... Co oni zrobili, nie wnikałem, ale fakt jest faktem: Granica zniknęła, i to chyba całkiem niedawno... Specjalnie się nie rozwodzili, zresztą nie rozmawialiśmy zbyt długo. Oczywiście przez te wszystkie lata stałem się profesjonalistą w przesłuchaniach. – Iwaszurow uśmiechnął się lekko. – Tyle się nasłuchałem, tyle zapisałem... Zacząłem ich męczyć o jakieś ciekawe historie i opowiedzieli mi między innymi o tak zwanym kulcie Kosmosu, który jak się okazuje, zajmuje w Samarze pierwsze miejsce wśród kultów i religii. Polega to na tym: kiedyś mają przylecieć przybysze z dalekich gwiazd i tych, którzy w to wierzą i pilnie ich czczą, zabiorą do lepszego świata, a wszyscy pozostali dalej będą tu gnić... – Nie grzeszy oryginalnością – skrzywił się Daniła. – Wszyscy ci prorocy, czciciele Czerwia... W czasie chaosu pojawia się ich najwięcej. Jedyny prorok, któremu można wierzyć, to był Szaman, ale i jego Hasan stuknął. – A to mi pan też opowie – odnotował Iwaszurow i kontynuował: – No i tak to było. Te informacje nie były dla mnie specjalnie interesujące i dlatego, chociaż zapisałem je w brudnopisie, to nie przeniosłem ich do zeszytu. Do czasu. Pomachałem im ręką i wróciłem do swoich spraw. Było to w dzień, po południu, a przed wieczorem dotarłem do Kuzowatowa. Kiedyś była to spora miejscowość, mieszkało tam ponad dwadzieścia tysięcy ludzi, a teraz uzbierałoby się najwyżej ze trzystu. Powitali mnie serdecznie, przydzielili miejsce do spania u jednej z rodzin... Tylko że mnie się tak łatwo nie nabierze. Niby się cieszą, uśmiechają, wykazują gościnnością, tylko wszyscy co do jednego mają oczy jakby zwrócone do wewnątrz. Patrzą w siebie, jakby byli nie z tego świata. I chodzą tacy ukojeni, spokojni, cisi, cieszą się z czegoś jak głupi do sera. Oczywiście połapałem się, że sprawa jest nieczysta, ale nie miałem wyjścia. Noc zapadła, gdzie pójdę po ciemku? Do następnej wsi blisko nie jest, piechotą musiałbym pewnie iść do rana, a i to tylko jeśli nie schrupałaby mnie jakaś bestia. Myślę sobie, dobra. Rozejrzę się, co tu i jak, dlaczego ludzie wyglądają tu jak bezmózgi... Karabinu na wszelki wypadek daleko nie odkładam i plecaka nie rozpakowuję, a „Gawrona" to już w ogóle trzymam przy sobie... No więc siedzę tak sobie wieczorem w izbie, ostrzę nowy nóż, który kupiłem na jarmarku. I wchodzi on... Nawet nie wchodzi, a jakby to powiedzieć... wlewa się... Takie płynne ruchy, gładkie... Wysoki, pod sufit. Z kijem, w czarnej riasie, twarz kryje się w cieniu kaptura, na piersi wisi mu łańcuch grubości palca, srebrny, a na nim buja się coś wielkości mojej pięści. Czy to rakieta, czy to torpeda... Rozejrzał się wokół, familiarnie kiwnął głową gospodarzom, ci od razu gdzieś wyszli, i przysiada się do mnie. Synu, mówi... Jestem ojciec Jeremiasz, głowa tutejszej religii. A ty kim jesteś, skąd idziesz i dokąd? Opowiadam mu pokrótce, co i jak, widzę jednak, że tamten, choć słucha, to niezbyt uważnie, kręci głową na boki... Wysłuchał i mówi: a nie zechciałbyś pójść na moje kazanie? Jesteś poważnym człowiekiem, mówi, od razu to widać, nie sprawisz parafianom żadnych

kłopotów. A poza tym wszędzie byłeś, wiele widziałeś... a o kulcie Kosmosu słyszałeś? – Oż ty... – mruknął Dobrynin. – A to się panu udało... To znaczy, że ledwo zniknęła Granica, a ci już się rozbiegli po okolicy? – To się nazywa zbieg okoliczności. – Iwaszurow kiwnął głową. – Na to wychodzi... Dobra. Długo się nie zastanawiałem, no bo co miałem do stracenia? Jeśli to pułapka, to już w nią wpadłem po szyję, będę chcieli mnie zabić, to się nie obronię... Czemu by nie pójść? Z drugiej strony, jeśli wszystko będzie w porządku, spędzę ciekawie wieczór i zapiszę nową historię. Słowem, zgodziłem się. Zaprowadził nas gdzieś na skraj miasta, do dużego domu. W środku duchota, ciasno, że palca nie wetkniesz, z pięćdziesiąt osób. Wszyscy stoją uroczyście i jakoś tak wzniośle się uśmiechają... Wszędzie świece, jednym słowem, jak w świątyni. A pod przeciwległą ścianą jest ambona i ołtarz: wielka makieta rakiety, kopia tej, która wisi na piersi tego ojca Jeremiasza. Wszedł na mównicę. Pokiwał głową, pobłogosławił, ręką pomachał... Powitali go, jak zrozumiałem, nie pierwszy raz tam prorokował, no i zaczęło się. Stoi tak sobie, opowiada o innym świecie, jak tam dobrze, cicho i spokojnie, że nie ma tam ani wojen, ani kataklizmów, przyroda jest hojna i dzieli się z człowiekiem wszystkimi swoimi płodami; że nie ma tam zabijania i nawet, żeby żywić się mięsem, nie trzeba zarzynać zwierząt, bo rzekomo rosną tam mięsne rośliny... i nie ma chorób ani mutantów, a tym bardziej promieniowania. A jeśli ktoś jest chory, wyzdrowieje, pozbędzie się wszelkich problemów, bo tam leczy sama natura. Jednym słowem, cisza, spokój, błogostan. I wie pan co... – Iwaszurow upił ze szklanki z zamyśloną miną. – I... przyznam, że uległem. Ja, człowiek bywały, już na pierwszym kazaniu uległem! Wyobraziłem sobie ten obrazek i wie pan, aż mnie zaświerzbiło w tyłku, żeby tam trafić! Spieprzyć stąd w cholerę, z tych przeklętych skażonych ziem... Tak o tym wszystkim opowiadał, serdecznie i wiarygodnie, ze znawstwem, jakby właśnie stamtąd przybył. I jeśli sam uległem, to co dopiero mówić o nich, którzy nie pierwszy raz go słuchali? Byli gotowi pójść za nim dokądkolwiek. I poszli... – Poszli? – zapytał Daniła. – Poszli – powtórzył Iwaszurow, kiwając głową. – Mówił tak, mówił, a pod koniec kazania powiedział tak: wszystko to, dzieci moje, czeka was już dzisiaj. Dziś, mówi, wreszcie przyszła kolej, by i nasza grupa wyruszyła do rajskich ogrodów. Pójdziemy od razu, wszyscy, którzy uwierzyli, wszyscy, którzy znajdują się w tym pomieszczeniu. Nie na darmo uprzedzałem, żebyście wzięli latarki... No cóż... Poszli, a ja razem z nimi. Wyprowadził nas za miasto, w pole. Ciemno, ni cholery nie widać. Idziemy, latarkami świecimy... Dzikich zwierząt jest w tych rejonach sporo, ale przez całą drogę nie trafiła nam się żadna paskuda, to też było zadziwiające. Samo to kazało mi wierzyć. Dookoła gołe pola, licznik terkocze, a my idziemy. A jakże, było przecież obiecane... tam, dokąd idziemy, zostaniemy uleczeni, choćbyśmy złapali teraz sto rentgenów, a nawet pięćset. Szliśmy jakieś dwie godziny, może troszkę dłużej. Dotarliśmy na skraj lasu. Tutaj ojciec Jeremiasz zatrzymał się, zatoczył krąg swoim pastorałem i polecił wszystkim, żeby zrzucili z siebie łachy i zostawili je poza kręgiem, a sami weszli do środka. W tamtym miejscu, mówi, ludzie chodzą bez ubrań, jak małe dzieci. I nie ma po co brać do czystego świata całego tego skażonego świństwa. Zresztą nie wpuściliby nas... Wszyscy zaczęli się rozbierać, no to i ja też. Zrzuciłem kombinezon, zdjąłem buty, to, co pod spodem, też... Stoję w ciemności goły i nie czuję żadnego wstydu, żadnego skrępowania, jakby wszystko było jak należy, jakbym całe życie tak chodził. Wkraczam do kręgu i wie pan, czuję taki spokój duszy, taką radość, wzniosłość... Jakbym był we mgle. Wszystkie moje myśli są jakieś podniosłe, widzę jaskrawe obrazy innego świata i innego życia, które nie pozwalają mi wrócić na jawę... Ten prorok znowu coś mamrocze, ale tak uspokajająco, gładko, taką śpiewną intonacją, wciąga w ciemność, nie pozwala się wydostać. No i dobrze. Ludzie weszli do środka kręgu, a on od razu kazał wszystkim klękać, wprost na trawie. Siedzimy, czekamy na coś. Wyłączyliśmy latarki, dookoła mrok choć oko wykol, ale doskonale słyszę ludzi dookoła. Szeleszczą, ruszają się, czasem pochrząkują... Niektórzy się modlą, ktoś coś cichutko śpiewa... Dziecko o coś spytało, matka mu odpowiedziała i znów cisza. Prorok ucichł, mruczy coś, może wygłasza modlitwę albo jakąś mantrę, wzywa swoich kosmitów. Minuty płyną... I nie wiem, może osłabił swoją kontrolę nade mną, a może po prostu sam z siebie jestem takim człowiekiem, który nieszczególnie

w podobne rzeczy wierzy, ale czuję, jak robi mi się okropnie na duszy... No bo czemu, niech mi pan powie, na litość boską, taki rozsądny i trzeźwo myślący człowiek jak ja uwierzył w te wszystkie androny? Polazłem licho wie dokąd i licho wie z kim, rozebrałem się i siedzę teraz w tłumie nagich ludzi, czekam na kosmitów czy kogoś tam. żeby zabrali mnie na inną planetę. Przecież to bzdury jak się patrzy, jakieś duby smalone! Wstałem. Włączam latarkę. Spoglądam dookoła, siedzą. Ktoś syknął, ktoś inny pociągnął mnie za rękę. Tylko ojciec Jeremiasz umilkł i czuję, że patrzy na mnie spod kaptura. Co, synu mój, mówi, masz pytania? Potrząsnąłem głową i wyszedłem z kręgu. Dalej milcząc, znajduję swoje rzeczy, ubieram się, a on rzuca mi w plecy: za wcześnie cię tu przywiodłem, słaba jest twoja wiara. Ale to dobrze. Słabi, wątpiący i niewierzący nie są nam potrzebni. Idź w pokoju, mówi, spokojnie dojdziesz do miasta, nikt ci nic nie zrobi, ale wiedz, że odtąd droga do innego świata jest dla ciebie zamknięta. Tutaj dożyjesz swoich dni. I poszedłem. Zrobiłem krok, drugi, trzeci... Nagle czuję tyłem głowy, jakby wiaterek powiał... Ale taki lodowaty, że aż gęsiej skórki dostałem. Odwracam się, świecę w krąg, a tam pusto! Wygnieciona trawa, kupki ubrań leżą dookoła i nikogo nie ma! Ani żywej duszy! I taka, wie pan, czerwona mgiełka zaczęła się rozchodzić, zawirowała, jakby pojawiła się spod ziemi, rozpłynęła się po okolicy... A ja chodu! Iwaszurow umilkł, delektując się wywołanym przez siebie wrażeniem. A i sam Daniła dużo by dał, żeby zobaczyć teraz swoją twarz – szczęka opadła mu chyba poniżej kolan. Bo właśnie teraz w jego głowie, dźwięcznie klikając i szczękając, trafiały na swoje miejsca kawałki jednej z wielu łamigłówek, w które tak obfitowały ostatnie miesiące jego życia. Od razu przypomniała mu się i osada, i egzekucja przez wbicie na pal, i przedstawiciele Zakonu Katów w czarnych riasach z ich płynnymi, wężowymi ruchami... Przypomniał mu się wąwóz w Sierdobsku. A także dyktafon, chociaż w ostatnim czasie trochę o nim zapomniał. Podniósł się, wyciągnął urządzenie z ładownicy, w której trzymał różne drobiazgi, rozejrzał się po pokoju... Skoro jest odtwarzacz MP3, to znaczy, że znajdzie się i zasilacz. Oto on, na szafce przy łóżku... Podłączył końcówkę do dyktafonu i wsadził wtyczkę do gniazdka. Bajarz śledził jego manipulacje w milczeniu, nie zadając żadnych pytań. Dyktafon zapiszczał, dając znać, że zaczyna się ładować, i Dobrynin przerzucił naprędce parę małych plików, po czym włączył największy. Przewinął do przodu... jeszcze... jest! „24 września. Godzina 8:07- zabrzmiał z dyktafonu głos Nibumowa. – Dziś w nocy znów widziałem coś dziwnego... Ludzi. Wielu ludzi! Szli drogą, obnażone kobiety, mężczyźni, dzieci, starcy... Na czele procesji szedł wysoki chudy człowiek w jakiejś czarnej szacie. Nie ośmieliłem się ich zawołać i nikt nie odwrócił się w moją stronę, chociaż wyszedłem na zewnątrz i siedziałem na progu swojego szałasu. Zresztą czy oni mnie widzieli? Byli tu, a jakby w innym wymiarze! Wydawało mi się, że przez ich widmowe ciała widzę przeciwległą ścianę tunelu... To było straszne! Procesja duchów... Nie wytrzymałem, wczołgałem się z powrotem do szałasu i nie mogłem zasnąć do samego świtu. Teraz wydaje mi się, że to był sen, ale... Nie wiem, niczego nie wiem!..." Teraz zrobionym przez siebie wrażeniem mógł się z kolei lubować Dobrynin. Bajarzowi z ciekawości aż oczy wyszły z orbit. – To... co to jest?... Skąd?! To... eee... kto to mówi?! – zawołał, podskakując na tapczanie jak gumowa piłeczka. – A dalej?! Co jest dalej?! – Niech pan siada, Igorze Antonowiczu – powiedział Daniła, zostawiając dyktafon w trybie ładowania. – Proszę wyciągnąć swój zeszyt, ołówek i przygotować się na długie i wytrwałe pisanie. Mam czym się z panem podzielić... Wszystko opowiem. Od samego początku aż po dziś dzień. Pisanie zajęło im cztery godziny. Iwaszurow chciał wiedzieć wszystko i z najdrobniejszymi szczegółami. Kiedy skończyli, zegar na ekraniku dozymetru wskazywał szóstą wieczorem. Iwaszurow odchylił się do tyłu na kanapie i odczytywał na nowo swoje zapiski, gdzieniegdzie je poprawiając, korzystając ze świeżych wspomnień – a Dobrynin w milczeniu popijał dawno już wystygłą herbatę i od czas do czasu dotykał zębami bąbla, który wyskoczył mu na języku – dawno już nie miał okazji tyle gadać, wymęczył go Igor Antonowicz swoimi pytaniami...

– Czyli nie na darmo skręciłem na południe, co? – odezwał się wreszcie Iwaszurow, chytrze mrużąc oczy. – To dopiero historia... Perła kolekcji! I co najważniejsze, splotła się cała pajęczyna! Bo jak to teraz wygląda? Kapłani kultu jednak nie kłamią? Dokądś przecież tych ludzi zabierają! – Nibumow przypuszczał, że tunel jest ogromnym systemem transportu. Sam tego doświadczyłem. Co prawda, nie ma już chyba świadków, wszyscy moi ludzie nie żyją, Profesor, Morela i Kubowicz też na szczęście zdechli, a pozostali, jak się zdaje, niczego nie pamiętają. W każdym razie nikt z nich o tunel nie pytał. Dowiadywałem się potem, większość mówiła, że spali, a kierowcy mieli luki w pamięci. – No tak... Ja tu ciągle z tymi swoimi opowieściami, a pan przecież... Proszę przyjąć wyrazy współczucia – westchnął Bajarz i delikatnie dotknął ręki rozmówcy. – Pana przyjaciel to był dobry chłopak, od razu mi się spodobał. No, a to, co stało się ze Schronem, to się w ogóle w głowie nie mieści... – Dziękuję, Igorze Antonowiczu. – Daniła skinął głową. – I proszę, nie mówmy już o tym. Przyjdzie czas, że wszystko znajdzie się na swoim miejscu. Jestem gotów poświęcić temu życie... – Dobrze. Oczywiście, jak pan zechce – zgodził się Iwaszurow, ale w jego oczach Daniła dostrzegł pewną wątpliwość. Jakby Bajarz o czymś myślał, ale na razie nie decydował się tego powiedzieć... – Więc co?... Ma pan jakieś pomysły? W końcu fizykę przestrzeni zna pan nie ze słyszenia – zapytał, nawiązując do wcześniejszych słów Bajarza. – I wciąż trzymam się swojej opinii – skinął głową tamten. – Przestrzeń to nie jest droga z punktu A do punktu B jak w szkolnych zadankach... Jest bardzo dużo zagadkowych przypadków, kiedy człowiek wychodził z domu i po minucie znajdował się sto kilometrów od niego. I są na to naoczni świadkowie... A i o czasie mogę powiedzieć to samo... Człowiek znika i zjawia się po trzydziestu latach, równie młody jak przedtem. Dla niego minęła godzina czy dwie, a dla pozostałych wiele lat. Czas to rzeka. Tak, główna masa wody płynie w jednym kierunku. Ale, tak jak w tej zwyczajnej, w rzece czasu istnieją prądy przeciwne, wiry... Woda opływa kłodę i ma pan zawirowanie... Albo spływa pod ziemię i tworzy się tam wir... Powstaje odnoga rzeki, gdzie na jakimś odcinku jest przeciwne nachylenie, i pojawia się prąd przeciwny. I dobrze, jeśli wpadniesz tylko na lekkie zawirowanie, wtedy nie zboczysz z głównego nurtu. A jeśli wciągnie cię wir? Pociągnie cię w takie zaułki i zakamarki, że już nie wyleziesz, pogubisz się, znikniesz w rzece czasu na amen... Zapętlił się pan już, kiedy widział pan siebie samego przez okno przedszkola i mogło to pana zaboleć... Tak więc mocno odradzam panu zabawy z tą anomalią. – Na pewno nie mam na to ochoty – powiedział poważnie Dobrynin. – Jeden raz mi wystarczył... – Co zaś się tyczy zaproponowanej przez tego pańskiego Chrebiota teorii, to nawet nie wiem, co powiedzieć. Bezsprzecznie ta hipoteza ma prawo istnieć, zresztą jak i setki innych. Ostatecznie, co wiemy o otaczającym nas świecie? Nic. I im dłużej go badamy, tym bardziej suma naszej wiedzy zmierza do minus nieskończoności. Każde pytanie pociąga za sobą dwa inne, a te z kolei jeszcze po dwa... Były w swoim czasie, a i teraz pewnie nie zniknęły, takie miejsca na świecie, gdzie nieraz dochodziło do tajemniczych zaginięć. Najbardziej znane to Trójkąt Bermudzki na Oceanie Atlantyckim i Morze Diabła na Pacyfiku. Zniknięcia statków i samolotów nie należały tam do rzadkości. Często przepadały bez śladu, ale bywało i tak, że znajdowano je... już bez załogi. Statek cały, a ludzi brak. I żadnych śladów walki. I kto wie, gdzie to wszystko się podziewało?... I kto wie, czy nie było to związane z tą pańską anomalią komunikacyjną?... Tak więc nie będę tworzyć hipotez i panu też nie radzę. Mózg się panu ugotuje, a nie dojdzie pan do prawdy. Iwaszurow umilkł i znów zajął się swoimi notatkami, a Daniła wreszcie, po raz pierwszy w ostatnim czasie, miał szansę, by się zastanowić i zebrać do kupy wszystkie myśli. Bezpieczne warunki dobrze do tego usposabiały. Co robić dalej? Dokąd iść, w jakim kierunku się udać?... Mamonow, choć obiecał wszelką pomoc, nie pójdzie jednak chyba na otwartą konfrontację z Bractwem. Nie będzie ryzykować i kłaść głowy pod topór – szczególnie kiedy się dowie, co reprezentuje ta organizacja. Jego społeczność nie jest biedna, nie brak jej zasobów – przeciągnięcie jej w całości na swoją stronę, w zamian za zagrabione resztki bogactwa Schronu, nie wydaje się możliwe, kimkolwiek jest u nich Zoolog i o cokolwiek przywódcę osady prosił. Więc jakie jest wyjście? Tu trzeba było mocno się zastanowić, ale jeden z wariantów zarysował się od razu, kiedy

tylko dziadek Sidorycz wspomniał o różnorodności miejskich grup. Pomysł, by rozesłać wici po wspólnotach, spróbować zebrać ochotników i przyrzec im zapłatę, był mimo wszystko niezły i warto wziąć go pod uwagę. Żołnierzy fortuny, chętnych, by postrzelać i zarobić, we wszystkich epokach było pod dostatkiem, a tym bardziej teraz. Tylko gdzie uderzyć? Iść na koniec świata, do bazy czy najpierw rozprawić się z tymi, którzy przejęli Schron? Jedno i drugie miało swoje plusy... Do bazy szybciej można dojść, nie rozmieniając się na drobne wojenki z osobnymi oddziałami Bractwa, i od razu zaatakować centrum. Szybciej uwolnić ludzi... Poza tym zima za pasem, a to jednak bardziej na południe... Ale z drugiej strony brygada, która urządziła się w Schronie, ma teraz niezbędny sprzęt i niemałe zasoby. Z samym tylko pociągiem pancernym można sporo nawyrabiać... Minusem jest tu zmarnowany czas, ale jeśli dobrze pójdzie, to nadgonią potem dzięki pociągowi... Dużo czynników, oj dużo... Trudny wybór – a wybrać trzeba bezbłędnie! – Jak pan teraz zamierza uwolnić swoich ludzi? – odezwał się Bajarz. Daniła drgnął, czyta mu w myślach czy co? – Ano właśnie się nad tym zastanawiam... Igor Antonowicz milczał przez chwilę, spoglądając na niego przez zmrużone oczy – i odłożył swój rękopis na bok. Wstał, przeszedł się tam i z powrotem po pokoju z zadumaną miną, znów przysiadł na tapczanie, drapiąc się w podbródek, jakby rozważając w duchu jakiś złożony moralny dylemat... Widać rozważył. – A pamięta pan, Daniło, nasze pierwsze spotkanie? – Pamiętam dobrze. – Dobrynin skinął głową. – To nie było tak dawno... Pan szedł wtedy drogą, a my pana zabraliśmy i... – Tak, tak było... – Bajarz pokiwał głową. – Ale ja nie o tym. Kiedy powiedział pan, że jest z Sierdobska, we mnie jakby piorun strzelił... Powiedziałem wtedy jeszcze, że to sławne miasteczko, ale tylko w określonych kręgach... Pamięta pan? – Coś sobie przypominam... – przyznał w zadumie Daniła. A faktycznie, Igor Antonowicz wspomniał o mieście, ale potem wszystko zawirowało. Spotkał starego znajomego Pasera i zupełnie o tych słowach zapomniał... – Ale zdaje się, że wolał pan wtedy uniknąć odpowiedzi... – Przysięga – westchnął z niezadowoleniem Iwaszurow i rozłożył ręce. – Tyle lat minęło, a jednak tajemnice Sojuza trzymają człowieka za gardło... A i teraz, czy pan wierzy, czy nie, z trudem to z siebie wyciskam... – No, to niech pan nie ciśnie, skoro nie idzie – uśmiechnął się Dobrynin. – Noża do gardła przecież panu nie przystawiam... – Nie, mój przyjacielu. Gdyby pan wiedział, co to za sekret. To jest tajemnica tego rodzaju, że nie tylko nóż do gardła można przystawić... Przed Uderzeniem wywiady wszystkich mocarstw światowych padłyby panu za jej wyjawienie do nóg i obiecały miliony. Powiem panu teraz tyle, że mam asa w rękawie, który pomoże wam uporać się z Bractwem. I co, tak po prostu mnie pan teraz puści? Daniła milczał, spoglądając uważnie na Iwaszurowa. Za taką tajemnicę naprawdę przyłożyłby nóż do gardła. Z takim sekretem dobry znajomy w jednej chwili zamienia się we wroga – jeśli się nim nie podzieli, postanowi go zataić... Ale Bajarz chyba rozumie, co i jak. Jak już zaczął, to na pewno opowie. – Czy miasto było mocno bombardowane? – Porządnie... Walili punktowo i do tej pory są tam łyse miejsca. Handlarze z karawan zawsze się dziwili, za co się takiemu małemu miasteczku dostało... Iwaszurow kiwnął głową. – Wszystko się zgadza. A więc nasi północnoatlantyccy „partnerzy" wiedzieli... A jeśli nawet nie, rozpatrywali uderzenie w to miejsce jako jeden z możliwych wariantów... – Sazań? – przypuścił Dobrynin. – Otóż to. Jak się pan domyślił? Czy już tam byliście i mój sekret nie jest już w ogóle sekretem? – Dodałem jeden do jednego... Jednostka na Sazań– gorze to jedyne miejsce w mieście, do którego do niedawna nikt nie chodził. Walili właśnie w nią, wypalone miejsca są ze wszystkich stron, ale w samą jednostkę nie trafili. Może działała tarcza antyrakietowa, a może był jakiś inny powód... Byliśmy tam

dosłownie przed paru dniami, udało nam się przebić po raz pierwszy od tylu lat! Perymetr wewnątrz perymetru... Co tam jest takiego, że okolica nawet po dwudziestu latach promieniuje jak niezły reaktor??? – Był pan tam? – spytał żywo Iwaszurow. – Jak tam teraz jest? W jakim to jest stanie? – Nie wiem... Plac, centralnie umieszczony betonowy bunkier z otworami strzelniczymi. W środku jedno puste pomieszczenie, podzielone na kwadraty i tyle. Pusto. – A więc to tak... Czyli jeszcze działa... – Ale co działa? Wyjaśni pan to w końcu czy nie? – zmarszczył brwi Dobrynin. Widocznie sekret naprawdę był tego rodzaju, że Iwaszurow nie mógł się z nim rozstać i musiał wyrywać go z siebie siłą. Ależ mocne poczucie obowiązku mieli ludzie starej daty... Igor Antonowicz, zagryzając wargi, patrzył przez jakieś pół minuty na współrozmówcę, ale potem, zdając sobie sprawę, że nie ma już odwrotu, wydusił: – System „Perymetr". Indeks URW RWSN-15E60. Słyszał pan o tym? – Ani razu. – Daniła potrząsnął głową. – Jakieś szczegóły? – „Perymetr", „Uderzenie zza grobu", tak nazywaliśmy go my, jego projektanci i konstruktorzy. Zachodni pismacy przezwali go „Martwa ręka", a na wschodzie „Ręka zza grobu". Był opracowany i zbudowany jeszcze za Sojuza jako ostateczny argument. Nawet nie argument, kara. My nie przeżyjemy, więc i wy zdechniecie... Kiedy dookoła wszystko jest już w ruinie, odcięto środki komunikacji, nie ma łączności z ośrodkami sterowania, z bunkrami i punktami dowodzenia, wtedy właśnie „Perymetr" zaczyna działać... – A nie rozsypał się jeszcze? – Dobrynin uśmiechnął się sceptycznie. – W końcu minęło dwadzieścia lat... – W Związku Sowieckim budowało się solidnie i na wiele lat. System jest zakonserwowany w normalnym trybie roboczym i działa automatycznie. Generatory zasilane wodami podziemnymi, instalacja akumulatorów o ogromnej pojemności z wymienianymi elementami, obwody elektryczne, elektronika... Wszystkie systemy kilka razy zdublowane. Ostatnia konserwacja i modernizacja odbyła się w dwunastym roku, niedługo przed Uderzeniem, wtedy już zaczynali przezbrajać armię i priorytetem były właśnie takie systemy... Ponad dwadzieścia lat to kawał czasu, ale tak właśnie zaprojektowano i stworzono system: do długotrwałej gotowości bez kapitalnego remontu i kontroli, bez ingerencji człowieka albo z minimalnym udziałem. Jestem bardziej niż pewien, że działa do tej pory. Czeka... Jeśli to pana ciekawi, mogę pokrótce opisać podstawowe zasady. System śledzi obecność i intensywność rozmów w eterze na wojskowych częstotliwościach, odbiera sygnały telemetryczne z placówek Wojsk Rakietowych Przeznaczenia Strategicznego, dane o poziomie radiacji na powierzchni Ziemi, regularnym pojawianiu się punktowych źródeł promieniowania jonizującego i elektromagnetycznego... Obejmuje całą europejską część Rosji i częściowo Ural z Syberią. Zbiera informacje, analizuje je i w przypadku wystąpienia wymienionych czynników wysyła zapytanie do odpowiednich punktów dowodzenia Sztabu Generalnego. Jeśli w odpowiedzi dostaje odmowę, system wstrzymuje działania i czeka na rozkaz bądź przechodzi na kolejny stopień gotowości. Jeśli zaś nie ma sygnału ani żadnej odpowiedzi, że zapytanie trafiło do adresata, system przekazuje prawo do podjęcia decyzji każdemu człowiekowi, który w danym momencie znajduje się w bunkrze. No, a jeśli nadal nie ma odpowiedzi, daje sygnał do startu. A potem... Potem otwiera się silos i wylatuje z niego rakieta. Jedna albo kilka, to już zależy od rozkładu. To nie głowica bojowa, nie leci do celu... Przelatuje nad całym terytorium Rosji i transmituje określony sygnał. I zgodnie z tym sygnałem wszystkie pociski balistyczne, które zostały jeszcze w wyrzutniach i z jakiejś przyczyny nie wystartowały, czy to przez awarię oprogramowania, czy przez tchórzostwo i zdradę personelu, wszystkie głowice bojowe na okrętach bojowych, w wyrzutniach „Topol", w silosach, wszystkie wylatują. Tam gdzie były wycelowane, albo tam gdzie wskaże przelatująca nad nimi rakieta. A wskazać cel, wprowadzić nowe współrzędne do transmisji można właśnie tam, w jednym z centrów sterowania. Na Sazań– gorze. – A jak się wchodzi do środka, Igorze Antonowiczu? – przełknął ślinę i ochryple zapytał Daniła, dopiero zaczynając szacować otwierającą się przed nim perspektywę. – Tam jest puste pomieszczenie. Żadnych pulpitów ani przycisków, ani wind... – Pulpitów i przycisków nie ma, ale winda jest. – Bajarz uśmiechnął się. – Kwadrat dwa na dwa

w samym środku pomieszczenia. Unosi się odrobinę nad podłogą, nie od razu można to zauważyć... To ruchoma platforma. Stajesz na niej i zaczyna działać elektronika nastawiona na rozpoznanie ciężaru, włączają się i wchodzą w tryb oczekiwania czujniki głosu. Pozostaje tylko podać hasło i zjechać na dół. – Hasło! Jakie jest hasło, Igorze Antonowiczu?! – Miałem tam indywidualny dostęp, hasłem jest nazwisko... – powiedział Bajarz. – Powie pan „Iwaszurow", i już. System nie jest wyczulony na tembr głosu, tylko na słowa i budowę frazy, bo nie ma jednego użytkownika, ale wielu, to może być każdy, kto akurat ma dyżur. Inni mają swoje hasła, a to jest moje. – I co, to wszystko? – zdziwił się Dobrynin. – Oczywiście nie. To tylko dostęp wejściowy do przedsionka. Zjedzie pan do środka i będzie tam jeszcze jedno pomieszczenie, tym razem z drzwiami. Ale niech pan nie rwie się od razu naprzód i nie schodzi z platformy. Trzeba wprowadzić jeszcze jeden kod, też głosowo. Niech pan zaczeka, to... Jeden– jeden– siedem– cztery– zero– zero– trzy– dziewięć– dziewięć. Pamiętam ten kod i teraz, na tyle głęboko wbił mi się w pamięć. Pomylisz jedną cyfrę przy wprowadzaniu głosowym, i zginiesz. Potem trzeba dla pewności odczekać minutę, żeby wyłączyły się systemy ochronne. Inaczej w ruch pójdą cekaemy, które kryją się w poternie i nie mogą się doczekać... Rozerwą człowieka na strzępy. Jak tylko na drzwiach zapali się zielona lampka, można śmiało obrócić kołem. Trafi pan najpierw do segmentu mieszkalnego. Za drzwiami po prawej są pomieszczenia gospodarcze, arsenał, mieszkania dla personelu, składy. Za drzwiami na wprost bunkier dowodzenia. I tam się zaczyna robić wesoło... – Jak wprowadzić współrzędne? Jest tam komputer? Czy co? – Żadnych komputerów ani systemów operacyjnych. To zawodne. Oprogramowanie pada, serwery i monitory się psują, a to w żadnym wypadku nie powinno się zdarzyć. Pulpity sterowania, przyciski, przełączniki, tak, wszystko tam jest. Ale niech pan nie zwraca na nie uwagi, to wszystko są systemy kontrolne i regulacyjne, śledzenie parametrów lotu rakiet, działania systemu, do dostrajania i wprowadzania oraz wycofywania z eksploatacji. W szczytowej ścianie, dokładnie naprzeciw wejścia, jest wielki ekran i wąska szczelina... Ta szpara jest na kartę perforowaną. Karty też tam są, z plastiku. Wiecznotrwałe. Jest standardowy zestaw z prawdopodobnymi celami, ale są i czyste. Weźmie pan dziurkacz i wybije na czystej karcie współrzędne: trzeba zrobić dziurki przy odpowiednich cyfrach na powierzchni. Szerokość, długość, stopnie, minuty, sam pan wszystko zobaczy i zrozumie. Wsuwa pan kartę perforowaną w szczelinę. Jedna karta to jeden cel. Jeśli trzeba więcej, wstawi pan drugą, w ślad za tamtą. I dopiero po tym jak załadował pan współrzędne, weźmie pan czerwoną kartę perforowaną, jest tam jedna, rozruchowa i załaduje ją pan przez tę samą szczelinę. I już. Jak tylko pan to zrobi, nie będzie odwrotu. Rakieta poszła. Rozumie pan? Dobrynin, rozwalony na drobne kawałki, wstrząśnięty tym, co usłyszał, powoli kiwnął głową. To dopiero... to jest skala, na jaką działało mocarstwo... W głowie się nie mieści! To się nazywa pies ogrodnika! Ja dziś zdechnę, ale i ciebie zabiorę ze sobą! Dorwę cię zza grobu! A oni... tyle lat tam siedzieli i nie wiedzieli, że pod bokiem mają takiego kolosa! Parę razy spróbowali tam się dostać, nie wyszło, więc się odczepili... A gdyby otworzyli tę kryjówkę, ile rzeczy na sprzedaż mogliby tam znaleźć??? Elektronika, zapasowe części do systemów podtrzymywania życia... i choćby ta darmowa energia z podziemnych źródeł! Przeciągnęliby kabel, i żadnych więcej trosk! I można sprzedawać ropę w dowolnej ilości albo wymieniać na inne produkty! I po cholerę wtedy mieliby iść na północ, wiązać się z Bractwem? Posłaliby ich na drzewo i po sprawie! I wszyscy pozostaliby przy życiu! A Iwaszurow?! Tyle lat chodził po świecie, tyle lat strzegł tajemnicy – a przecież z pewnością nadarzyła mu się niejedna okazja, żeby ją sprzedać! To nie sekret, ale Sekrecisko! A przecież mógł go sprzedać – i to za ogromne pieniądze! Kto jak kto, ale on miałby nie wiedzieć? Jest jeszcze dość miejsc, gdzie można pożyć w dostatku, miałby środki! A on strzegł tajemnicy. Zachował wierność swojemu krajowi i zobowiązaniu, i przysiędze nawet po Początku, kiedy żadnego kraju już nie było... Taki to Bajarz, kolekcjoner historyjek... I zdając sobie nagle sprawę, jaką piekielną siłę dał mu dopiero co Iwaszurow, Daniła naraz się spocił. Drżącymi dłońmi otarł wilgoć z czoła, kalkulując w myślach, jak najkorzystniej wykorzystać otwierające

się przed nim możliwości... Nie przewidywał i nie domyślał się, że w jego rękach znajdzie się taki atut – a tu proszę. I to jaki atut... prawdziwy as! Taki, co bije każdą kartę. Oprócz co najwyżej jednego dżokera w rękach Bractwa – ludzi wywiezionych ze Schronu. I zanim użyje tej karty, musi pozbawić przeciwnika jego... – Dziękuję, Igorze Antonowiczu. Teraz nawet nie wiem, jak panu dziękować... Nie mam jak się odwdzięczyć. Bajarz gniewnie machnął na niego ręką. – Dobra tam... Nie ma za co dziękować. Krajowi już się to nie przyda, za to panu, w słusznej sprawie, jeszcze posłuży... Żal mi Saszki, pana, i ludzi ze Schronu też. Bractwo zasługuje na to, na co zasługuje, a pański Pająk to już w ogóle... Przecież sami się teraz nie zatrzymają, skoro odnoszą takie sukcesy... Sprzątnęli głównych konkurentów na północy, zdobyli przyczółek na zachodzie, czyli wasz Schron. Kuj żelazo, póki gorące! Kto będzie następny?... Cel pewnie jest już wyznaczony. – Profesor mówił, że jest taka wspólnota, Zakon Nafciarzy w Jarosławiu... Odgrażał się, że się za nich wezmą. – Dobrynin przypomniał sobie tamtą rozmowę. – Na Uralu jest wielki bunkier, niedaleko stamtąd jakieś Stepowe Psy... Mówił, że jeszcze wiele grup zachowało się w całym kraju. Chodzą chyba nawet słuchy, że w Moskwie ludzie żyją w metrze... Zresztą sam pan to świetnie wie. Bajarz skinął głową. – Właśnie mówię... Jak już raz zaczęli, to ni cholery się teraz nie zatrzymają. Chociaż jestem pewien, że Pająk sam to rozumie: wcześniej czy później będą musieli zetrzeć się z siłą, której nie dadzą rady. Kiedyś natrafią na kogoś, kto zdoła ich powstrzymać. – Iwaszurow nagle parsknął śmiechem... – Było w dawnych czasach takie powiedzenie: na każdego kozaka znajdzie się większy kozak. Więc dlaczego nie miałby to być pan? – Prawo silniejszego to kij o dwóch końcach – przytaknął Dobrynin. – Jeśli stosujesz wobec innych prawo silniejszego, bądź przygotowany, że kiedyś ktoś zastosuje je wobec ciebie. Słowa ojca Sańki. Każdy ma swoją prawdę i każdy gotów jest w jej imię rozszarpać drugiego. – Każdy ma swoją prawdę i swoje prawo. Tak jest – zgodził się Igor Antonowicz. – Ale twoje prawo kończy się tam, gdzie zaczyna się moje. Kiedy czyjeś prawo zaczyna łamać prawa innych, natychmiast zamienia się w dyktat. I trzeba od razu reagować, żeby skończyło się to jedynie małym przelewem krwi. W innym wypadku, kiedy będzie się zwlekać z rozwiązaniem problemu, można zapłacić znacznie wyższą cenę. Nagle na szafce nocnej przy łóżku zadzwonił telefon. Iwaszurow poczekał chwilę w niezdecydowaniu, po czym wyciągnął rękę i podniósł słuchawkę: – Tak, to ja... tak, jest tutaj. Natychmiast? Rozumiem, Władimirze Nikołajewiczu, zaraz będzie... Naczelnik pana wzywa – powiedział, zwracając się do Dobrynina i wskazując palcem gdzieś w sufit. – Mówi, że ma pan iść natychmiast. Niech pan się zbiera i leci. Są nowiny. Mamonow powitał go herbatą. Daniła zerknął z ukosa na filiżankę, ale nie chciał okazywać braku zaufania, żeby nie urazić gościnnego gospodarza. Nie miał ochoty połknąć razem z herbatą pięćdziesięciu gramów serum prawdy... Wziął, upił odrobinę, cmoknął, potrzymał w ustach bez połykania... Jednak nie, widocznie Nikołajewicz już na stałe zaliczył go do sojuszników – smak był zwyczajny i nie zaobserwował przypływów nagłej szczerości. Pić pewnie można, chociaż bulgocze w nim już litr, jeśli nie więcej... – No więc są nowiny – nie przeciągał wstępu Władimir Nikołajewicz. – Przedwczoraj przeszła obok nas karawana z północy. Konkretny kawał karawany. Dwa BTR– y, zwiad na quadach, Urale z pasażerskimi naczepami, trzy ciągniki siodłowe, jeden z cysterną, drugi z naczepą, UAZ „Bochenek"21... Specjalnie się nie spieszyli, ale też się nie zatrzymali. Zajrzeli tylko, żeby kupić wodę, uzupełnić prowiant. I był wśród nich facet... łysy, w piaskowym kombinezonie. Przedstawił się jako Hasan. Rozumiesz, do czego zmierzam?... A jakże! Dobrynina jakby ktoś oblał lodowatą wodą – major! Sam wchodzi mu w ręce i nie trzeba go szukać! O wilku mowa, a wilk tu! – Dokąd pojechał?! Na Sierdobsk?

– Nie. Minęli skrzyżowanie i poszli prosto na Saratów. Droga jest tam, oczywiście, nienadzwyczajna, prawie nic z niej nie zostało, ale da się przejść, jeśli się komuś nie spieszy. Tak więc można uznać, że pokonali przez te dwa dni jakieś czterdzieści kilometrów... Daniła milczał, myśląc gorączkowo. To się nazywa zbieg okoliczności! Najwidoczniej Pierwsza Uderzeniowa wraca do bazy, w rodzinne strony! A najprościej i najkrócej jedzie się tam przez Saratów i dalej tranzytem. A więc odsiedzieli swoje w bazie pieczorskiej, wyczyścili ją, wszystko z niej wyssali – a teraz spadają do domu. Tylko dlaczego tak długo to trwa? Minęły trzy miesiące... Nie ma co zgadywać. Będzie ciekaw – zapyta Hasana. Teraz trzeba pomyśleć o czym innym... – Władimirze Nikołajewiczu, pomożesz? Mamonow kiwnął głową. – A co poradzę, skoro Sierioga osobiście prosił. Jak rozumiem, ruszysz w pogoń... Potrzebujesz pojazdów? Ludzi? – I pojazdów, i ludzi. Wszystkiego, co pan da! – Dobrze. Trzy pudła zawsze mam w gotowości, „ciężcy" też pójdą z tobą, o, takie chłopy. – Pokazał Danile skierowany w górę kciuk. – Poznam cię z Iwanem, to ich dowódca, mój syn... Sierioga wszystkiego go nauczył, przyjaźnią się. – Macie ciężarówki? Trzeba zabrać ludzi. – Zabierzemy. Jest kamaz wartowników z naczepą na jakichś dwudziestu ludzi. Jest wóz dyżurny, to kolejnych pięciu. No i pożyczymy samochody od sąsiadów. Zresztą wybadałem już grunt co do ochotników. W sąsiednich wspólnotach są chętni, żeby się przyłączyć. Ale naturalnie za wynagrodzenie. Warunek jest jeden, równy podział łupów wojennych. Dobrynin kiwnął głową. Żądania były absolutnie uzasadnione, a będzie co na tej karawanie zarobić. Łupy będą jak rzadko kiedy... – A to na pewno Bractwo? – spostrzegł się Daniła. – Jeszcze zmasakrujemy karawanę, a okaże się, że zwykli handlarze... – Kiedy opowiedziałeś o Bractwie i o tym Hasanie, też z początku nie uwierzyłem... – uśmiechnął się Mamonow. – A potem zacząłem sprawdzać i wszystko się zgadza. Widziałem się z tym Hasanem tylko przelotnie, więcej do czynienia miał z nim Sumkins, mój zastępca do spraw zaopatrzenia. I on mi opowiedział. Mówi, że idą z północy, z daleka. Od trzech tygodni są w drodze, sam ich dowódca tak powiedział. Sumkins to jest niezły spryciarz... przy okazji przyjrzał się karawanie... – Mamonow nachylił się konfidencjonalnie do rozmówcy, ściszył głos: – W ich bochenku są kraty w oknach... Karetka więzienna, rozumiesz? W środku siedzą dwaj ludzie. Jeden potężny jak słoń, trzy czwarte bochenka zajął, a drugi to jakiś Chińczyk... Twoi? Dobrynin głośno wypuścił powietrze i ostrożnie postawił filiżankę na stole. Więc to tak... Do tej chwili Bractwu niesamowicie się wszystko udawało – ale teraz i na jego ulicy było święto. I to jakie – cały karnawał! Dwie pieczenie na jednym ogniu. Tak, dopadli jednak Shreka i Licznika, dopadli, ale nie zabili! Żyją! Teraz dogonienie karawany to nie tylko kwestia zemsty na Hasanie, ale i ocalenia przyjaciół. Nie może popełnić błędu. – Kiedy ruszamy? Mamonow chrząknął. – Widzę, że się przejąłeś... Nie ma na co czekać. Wyruszajcie, kiedy się ściemni. Myślisz, że ja tu przez pół dnia udawałem Greka? Sumkinsowi kazałem meldować jeszcze w południe. Wtedy też, od razu po naszej rozmowie, rozesłałem wici po wspólnotach, zwłaszcza że z tymi najbliższymi mam połączenie. Z Fabrycznych zgodziło się od razu dwudziestu ludzi. Mają deficyt i broni, i amunicji, więc umówiliśmy się tak, że nie dasz ich skrzywdzić przy podziale łupów... Niedługo podjadą. – Spojrzał przelotnie na zegarek. – Pewnie nie będziesz dłużej czekać, ale gdybyś chciał do jutra rana, może do południa, to uzbiera się jeszcze półtorej setki żołnierzy. – Nie ma czasu. Z każdą godziną coraz bardziej się oddalają. – No i dobrze – zgodził się Nikołajewicz. – Na ten moment masz dwudziestu z Fabryki, do tego dwudziestu pięciu moich, twoich osiemnastu, licząc z tobą. Razem sześćdziesięciu pięciu. Plus trzy wozy

pancerne. Poradzisz sobie z takim siłami? – Poradzę. – Dobrynin uśmiechnął się drapieżnie. – Zaskoczenie to połowa sukcesu. A co do liczebności, siły będą równe. – Prowadziłeś już kiedyś kolumnę? – Nie miałem okazji – przyznał Daniła. – Ale doświadczenie z podróży mam, a teorię skutecznie wbił nam do głowy pułkownik. To niełatwa sprawa, potrzebna jest analiza marszruty z jej długością, rzeźbą terenu i miejscami grożącymi zasadzką; organizacja łączności, współpracy, działania w razie zasadzki... dużo tego! Ale jedziemy niedaleko i na krótko, a dużych niebezpiecznych skupisk ludzi w pobliżu miasta, jak rozumiem, nie zaobserwowaliście? – Raczej nie... Przez dwa, trzy dni drogi jest prawie czysto, a ci, którzy tam są, nie będą mieli z wami szans. – No i dobrze. Do tego, żeby urządzić zasadzkę, trzeba zacząć z wyprzedzeniem, a kto teraz wie o naszych planach? Nikt. Tak więc przejedziemy bez problemu. – Miejmy nadzieję... – Tylko nadzieja nam pozostała. – Dobrynin kiwnął głową, wstając. – Ach tak, jest jeszcze coś, Władimirze Nikołajewiczu... Potrzebni będą kierowcy na zmianę. W końcu wyruszamy w nocy... – Wydam dyspozycje – skinął głową Mamonow. – Zgadza się. Nie wolno wam się zatrzymywać. – No właśnie. Rankiem zmieniamy ludzi za kółkiem i jedziemy dalej. Sami odpoczywamy, z wyjątkiem dyżurnej zmiany. Jeśli pojedziemy bez przerw, dogonić karawanę powinniśmy mniej więcej jutro pod wieczór. Będziemy szli przetartą przez nich drogą... – Rozumiem. No, to podrywaj swoich ludzi, przygotowujcie się. Podjadą Fabryczni, to zaczniecie się ładować. Przyślę do twojej ciężarówki Iwana, poznacie się, pogadacie o operacji... Aha... – Podniósł się, podszedł do niewielkiego sejfu w rogu, zabrzęczał kluczami... Wyjął i postawił na stole niewielki szklany flakonik z niebieskawą cieczą i plastikową strzykawkę zawiniętą w folię. – To jest właśnie to serum. Pewnie masz straszną ochotę wydusić trochę z tego twojego Hasana? Oto sposób. Darcie pasów trwa długo, jest brudne, nieprzyjemne i nie zawsze pewne, jeśli chodzi o wiarygodność. A to jest ciche i inteligentne. Wlewasz kilka kropel do gęby i tamten jest cały twój. A jeszcze lepiej wstrzyknąć w żyłę. Tak będzie i szybciej, i pewniej. Bierz. Przyda się. – Dziękuję, Władimirze Nikołajewiczu – powiedział Daniła, wkładając flakonik ze strzykawką do ładownicy. – Nie wiem nawet, jak panu dziękować za taką pomoc... – Podziękujesz Sieriodze. – Mamonow wyciągnął rękę i Dobrynin odwzajemnił jego silny uścisk. – No, to wszystko... Powodzenia. 20 Więcej o Samarze i Granicy można przeczytać w książce S. Palija Biezymianka (przyp. aut.). 21 UAZ „Bochenek" – potoczna nazwa samochodu wielozadaniowego i dostawczego UAZ 452 (przyp. tłum.).

8 | Danie, które najlepiej smakuje na zimno Dobryninowi nie udało się zapoznać z dowódcami grup i przedstawić siebie jako szefa operacji, choć była to rzecz ważna i potrzebna. Zanim się spakowali, zanim się załadowali – czas szybko upłynął i gdy wystartowali, było już około ósmej wieczorem... Czas to dodatkowe kilometry dzielące ich od celu... I chociaż Bractwo preferuje stawanie na nocleg za dnia – żeby zdążyć rozejrzeć się po okolicy, rozbić obóz, rozstawić posterunki – to jednak nie należało się ociągać i Dobrynin zakarbował sobie w pamięci, żeby poznać się z nowymi towarzyszami w drodze, po czym dał sygnał do wyjazdu. Szli standardowym szykiem. Z przodu dwa BTR– y, za nimi ciężarówki Fabrycznych, potem kamaz z naczepą, dalej wóz z „ciężkimi" Iwana, pochód zamykał jeszcze jeden BTR. Zwiadu niestety nie było. Osada energetyków nie mogła sobie pozwolić na taki luksus jak posiadanie kilku quadów i wyposażenia do nich – zresztą nie potrzebowali myśleć o przemieszczaniu się kolumnami pojazdów po bezkresnych przestrzeniach. Dlatego Dobrynin musiał się ograniczyć do tego, by w ramach przedniej straży posłać pierwszy BTR trzysta, czterysta metrów naprzód. No, choć tyle... Iwan okazał się zasępionym, małomównym chłopakiem w wieku około dwudziestu lat. Podczas przygotowań przez cały czas uwijał się przy swoich ludziach, wydawał polecenia – a kiedy ruszyli, wszedł do naczepy kamaza, którą wydzielono dla Dobrynina. Rozmowa z nim to była czysta przyjemność – ani jednego zbędnego słowa, mówił tylko na temat. Przede wszystkim od razu po prezentacji Suchy – bo taki właśnie pseudonim miał Iwan – chciał poznać plan czekającej ich kampanii. – Bez planu nie ma sensu się tam pchać – burknął, siadając na koi i patrząc spode łba. – Jak zamierzasz ich brać? A przecież trzeba ich jeszcze dogonić... Minęły dwie doby, oddalili się już na sto kilometrów z hakiem. Masz plan?... Dobrynin kiwnął głową. – Doganiamy ich, wysyłamy SOS, hamujemy. Podchodzimy bliżej. A wtedy na sygnał walimy prosto w nich ze wszystkiego, co mamy. Od razu trzeba załatwić ich pudła, nad nimi popracują BTR– y, wszystkie naraz. Na pewno jedno mają na przedzie, a drugie z tyłu. My wszyscy wyskakujemy z ciężarówek, rozbiegamy się i do roboty. Na razie trudno zaplanować coś więcej. Nie znamy ani terenu, ani naszych możliwych pozycji. Będziemy reagować odpowiednio do sytuacji. Trzeba tylko pamiętać, że ich ludzie też nie są w ciemię bici. Gdy tylko na horyzoncie pojawia się druga karawana, zawsze są gotowi do walki... Uprzedź swoich chłopaków, że nie idziemy tam zarzynać owieczek. Iwan chwilę się zastanowił i kiwnął głową na zgodę. – Tak zrobię. Jak się podzielimy? Zwykle działam w dwóch grupach... – Dwie twoje, dwie moje i dwie Fabrycznych, ich też trzeba podzielić na dziesiątki. I przedstaw mi dowódców. W boju będę dowodzić sam, bez twojego pośrednictwa. Tak będzie szybciej. Główne zadania przedstawiam ja, a ty pilnuj swoich ludzi, żeby wykonali. – Rozumiem, tatko mnie uprzedził, że ty będziesz dowodził. Dowódca mojej pierwszej grupy nazywa się Szarapow, drugiej Słoń... – A to nie jest przypadkiem taki duży, z cekaemem? – Daniła przypomniał sobie krzątającego się w czasie zbiórki bysiora z PKM– em ładującego do ciężarówki skrzynki z taśmami nabojowymi. – To on.

– Jak u was z bronią? Jaki jest skład grup? Dziadek Sidorycz mówił, że masz ciężkie opancerzenie. – Bez tego się nie ruszamy. Kamizelki szóstej klasy, hełmy, tarcze... W sumie wystarczająco... Po dwóch ludzi z cekaemami na oddział, snajper, pozostali to strzelcy z kałachami. Trzech ma jeszcze po jednym RPO. -„Trzmiele"? – Tak. – A Fabryczni? – Widziałem Dzika i Kikuta. Czyli oni dowodzą. A co do składu grup, to cholera ich wie... W ich wspólnocie nie ma regularnych oddziałów, chodzą grupkami, kiedy mają jakiś wspólny interes... – Połącz się z nimi i uprzedź, że ja dowodzę. – Tak zrobię. – Iwan kiwnął głową. – A propos, co z łącznością? – Macie swoje częstotliwości? – Mamy. – Jakie pasmo? – A prościutkie – speszył się nie wiedzieć czemu Iwan. – 400-470. Tatko cały czas nalega, żeby wybrać szerszy zakres, mocniejszy, ale ciągle brakuje na to czasu... – To nawet łatwiej... – Dobrynin wzruszył ramionami. – Częstotliwość jest jedna dla wszystkich. Jedna podstawowa, trzy rezerwowe. Nie sądzę, żeby któryś z tamtych miał czas skanować cały eter, ale nie zaszkodzi się zabezpieczyć. Powiedzmy, że 400 to podstawowa, pierwsza rezerwa to 430, druga 455, trzecia 469... W porządku? – Absolutnie. – Ustawcie częstotliwość od razu, jak tylko ruszymy. Nawet kilometr od domu może się zdarzyć cokolwiek, powinienem mieć łączność ze wszystkimi. – Rozumiem. – Więc tak... Jak zaczniemy, bierzesz na siebie środek. Kryjesz się za samochodami, wystawiasz zasłonę i walisz w kierunku centrum. Ja mam lewą flankę, z boku będzie lepiej widać, Fabryczni czyszczą prawą. No, i to na razie tyle, na tym poprzestaniemy... Iwan znów kiwnął głową i odczekawszy chwilę, zapytał: – Słuchaj... A to prawda, że Sierioga to twój brat? – Niby tak. – Daniła wzruszył ramionami. – Skąd mam wiedzieć, ani razu go nie widziałem... – Ta sama twarz, aż nieswojo się robi – powiedział Iwan. – A i ruchy macie podobne... Dobrze go znam, często mnie gonił do roboty. Jak tylko wraca, od razu szkoli mnie i chłopaków. Cała nasza grupa, „ciężcy", to jego dzieło. To on nas wybierał, trenował, to z nim wychodziliśmy na pierwsze rajdy... Zna się na rzeczy. – Legendarnego mam tego brata – mruknął Dobrynin. – Wszyscy go znają, tylko ja żyję w niewiedzy... – O, taki facet. – Iwan powtórzył gest ojca. – Wiesz, jak nigdy teraz by się nam przydał... Szkoda, że jak zawsze oddalił się w nieznanym kierunku. Ma jakieś swoje sprawy... Mnie nie wtajemnicza. Mówi, że jestem jeszcze za mały. Daniła uśmiechnął się. – Dobra. Też bardzo chciałbym go poznać, możesz mi wierzyć. Ale jak nie, to nie. Sami sobie poradzimy. Iwan kiwnął głową na zgodę i sięgnął po radiostację. – No, chyba wszystko rozstrzygnęliśmy... W ogólnych zarysach. Pójdę do swoich ludzi, to się nie godzi, żeby tak bez dowódcy siedzieli... Po jego wyjściu Dobrynin, żeby nie świecić na całą okolicę, polecił wyłączyć światło w naczepie i chłopcy trzęśli się teraz na wybojach, patrząc przez okienka na przesuwający się obok nich wieczorny pejzaż. Milczeli. Daniła, popatrując od czasu do czasu to na jednego, to na drugiego, uśmiechał się w środku. Nie tak dawno tak samo trząsł się na koi w ciężarówce i on – a w sercu wzbierał mu smutek. Potem się przyzwyczaił, ale przez pierwsze dwa, trzy wieczory rosło w nim takie... niespokojne oczekiwanie. Droga! Cokolwiek by mówić, jest jakiś szczególny romantyzm w tym, by siedzieć przy oknie, patrząc na przepływające za nim lasy, pola i zagajniki, rozmyślać o swoich sprawach – albo po prostu

puścić myśli swobodnie... Kiedy jeszcze człowiek czuje się tak wolny jak w drodze? Tyle dróg przed tobą, tyle kierunków – wybieraj, który chcesz. Droga działa na każdego, a szczególnie na tych, którzy podróżują po raz pierwszy. Wciąż się o czymś duma, płyną myśli... O tym, co przed nami i jak tam będzie... No, i chłopcy mają teraz to samo. Pusty wzrok, patrzą w głąb siebie, niepokój w sercu... Cóż. Drogę pokona idący! Tylko trzeba iść naprzód. Nic innego im teraz nie pozostało. Nadszedł ranek. Dobrynin otworzył lewe oko, w które przez okna natarczywie świeciło wschodzące słońce, i stwierdził, że leży na podłodze prawie w przejściu. Pokręcił głową na zesztywniałej szyi i odkrył Paszkę pod przednią ławką, Panikarza pod samymi drzwiami, przed progiem. Pozostali też rozlokowali się, gdzie mogli, leżąc pokotem; kabina nie sprzyjała dalekim podróżom, każdy ułożył się tak, jak się dało. Chociaż tyle, że udało im się zdrzemnąć. Nawet wartownik, Łosik, spał z głową zwieszoną na piersi i puszczał bańki ustami. O ty śmierdzielu jeden! Dobra... Ciężarówką wciąż trzęsło, jednak nie były to już potężne szarpnięcia, ale delikatne drżenie. A i czubki drzew za oknem migały jakoś szybko. Daniła uniósł się i wyjrzał przez okno. Robią trzydzieści na godzinę jak nic. Widocznie trafił im się gładki odcinek traktu. Spojrzał na ekran dozymetru – wpół do siódmej. Ciekawe, ile pokonali przez noc?... Wyciągnął z plecaka sznur i szybko splótł z niego lasso, po czym zbliżył się do Łosika i ostrożnie zarzucił mu pętlę na szyję... Żołnierz beztrosko kimał, nie podejrzewając perfidii swojego dowódcy. „To nic... zaraz... wychowamy cię metodami pułkownika" – uśmiechnął się w myślach Dobrynin. Szarpnięcie i Pasza poderwał się, zarzęził, mocno przyduszony. Dobrynin zwalił go na ziemię, przygniatając kolejną dwójkę, którą wyrwało ze snu, wprawnie zaciągnął pętlę, pozostawiając mu wolną część gardła, żeby chłopak się całkiem nie udusił. Przycisnął go kolanem do ziemi, wykręcił ręce za plecy, owinął przeguby. Tymczasem reszta, słysząc szamotaninę, zaczęła się budzić... – Za co to? – spytał spod ławki Bateria. – Zasnął?... – I prawidłowo... Wszystkich nas wyrżną z takimi wartownikami – odezwał się Panikarz. – Łosiu, ty sukinkocie... No jak to tak?... – dorzucił Darmocha. – Drodzy towarzysze, macie tu poglądową lekcję tego, co może się stać w wyniku przesranego dyżuru bojowego – powiedział Daniła, ładując charczącego Łosia na ławkę. – Przysnąłeś sobie na posterunku... A tu patrzysz i skrada się do nas bisurmanin. Dajmy na to zły Czeczen... Rozumiesz, czołga się w mroku... I swój naostrzony kindżał wbija ci w brzuszek, kiszki połaskotać... Rozumiesz?! – wrzasnął nagle, obracając się do Łosika. – Koniec, Pasza! Skucha! Przesrałeś siebie i nas też. I co teraz? Łoś dalej siedział, starając się coś powiedzieć – ale lina trzymała mocno i z jego ust wydobywało się tylko bezładne bulgotanie... – Może go tak zostawić? Do południa... – spytał Dobrynin, spoglądając po chłopakach. – No, cóż... można by. – Bateria, drapieżnie szczerząc zęby, skinął głową, wychodząc z wygodnego gniazdka. – Żeby wiedział sukinsyn... – Dobrze już, dowódco... Rozwiąż go – powiedział współczująco Maniak. – On już zrozumiał. Widzę po oczach... Oczy Łosika faktycznie wychodziły z orbit. Daniła wyciągnął nóż i chlasnął nim po napiętym sznurze – żołnierz padł bokiem na ławkę i rzęził, próbując złapać oddech. – Słuchaj... h– h– hy, h– h– hy... dowódco... Ja, tego... h– h– hy, h– h– hy... Zrozumiałem... Mój błąd, zgadzam się... – Jesteś pewien? – spytał Dobrynin, uśmiechając się życzliwie. – Zbyt silne masz... argumenty – odparł Paszka, wciąż jeszcze próbując złapać oddech. – Nie da się zaprzeczyć... – O właśnie. Dobrze, zapamiętaj na przyszłość. Koniec, chłopaki, pobudka. Bateria, połącz się z kierowcą, dowiedz się, jaki dystans przejechaliśmy przez noc. – Zrozumiano.

– Panikarz, odpowiadasz za dzienną straż. Zaraz wyjdziemy. Zabezpiecz perymetr, żeby chłopaki w krzakach spokojnie posiedzieli, bez obawy, że jakiś gad capnie ich za dupę... – Jestem gotów – skinął głową Losza. Sam Dobrynin połączył się z prowadzącym BTR– em i wydał rozkaz, żeby zatrzymać się w odpowiednim miejscu. Poranna przechadzka, takie tam... – A jakie to jest odpowiednie? – dało się słyszeć w słuchawkach. – A dowolne! Rozumiesz, mam wielką ochotę przejść się po świeżym powietrzu... Kierowca zachichotał i rozłączył się, a po paru minutach ciężarówka zaczęła zwalniać. Do tego czasu Dobrynin dowiedział się już, że przez noc pokonali ni mniej, ni więcej, tylko czterdzieści kilometrów; że dopiero co minęli miejscowość Marjewka, po lewej od traktu, pustą i rozpadającą się jak większość wsi w kraju; że droga była przeważnie fatalna i dopiero przez ostatnie piętnaście kilometrów niezła, oczywiście według dzisiejszych standardów. I że nie dalej jak kilka dni temu przejeżdżały tędy ciężkie ciężarówki – wyraźnie wskazywały na to świeżo złamane drzewka i odciski bieżnika. Przy czym było to bardzo niedawno – ślady były świeże, wiatr dopiero co zaczął działać, rozsypując i niwelując odciski na czarnoziemie. Może jechali tędy wczoraj wieczorem, a może i nad ranem. – Moim zdaniem całkiem możliwe, że są o dwanaście godzin od nas, może nawet bliżej – oznajmił mu jeden z Fabrycznych pełniący funkcję tropiciela. – Z kabiny w czasie jazdy słabo widać. Jak się zatrzymamy, może powiem coś więcej. Stanęli w niecce. Od północy wzgórze, od zachodu wzgórze. Od południa nasyp kolejowy z gęstą, wyrastającą spod tłucznia trawą. Panikarz, wykonując swoje zadanie, od razu pognał chłopaków na górę, do ochrony obwodu. Daniła ubrał się w swój bojowy kombinezon, chwycił wiernego wintorieza i wyszedł w ślad za nim. Wyciągnął dozymetr, rozglądając się dookoła w poszukiwaniu zacisznego miejsca na naturalną potrzebę znaną jako „odcedzanie kartofelków" i szukając suwaka unikomu. Promieniowanie było umiarkowane, można nawet powiedzieć, całkiem znośne. Pół minuty z gołym tyłkiem mu nie zaszkodzi... Spokojny jesienny krajobraz, słoneczko, wiaterek przesuwa po ziemi żółte listki... Przyjemnie! Dobiegająca gdzieś z południa eksplozja była jak grom z jasnego nieba. Jej echa jeszcze rozchodziły się po okolicy – a Dobrynin, chwyciwszy karabin, już gorączkowo zapinał kombinezon. Zaciągnął suwak, zarzucił wintorieza na plecy, popędził ze wszystkich sił w stronę nasypu kolejowego, skąd zawzięcie machał do niego rękami Panikarz – i natychmiast z ohydnym głośnym świstem zagrzmiał kolejny wybuch. Wleciał na górę, padł przy zardzewiałych torach – wyjrzał, ostrożnie wychylając głowę i szukając w ładownicy lornetki... To była karawana. Wszystko wyglądało tak, jak mówił Mamonow – dwa BTR– y, ciężarówki, UAZ „Bochenek" z kratami w oknach... Hasan rzeczywiście się nie spieszył i nie niszczył sprzętu na wybojach. Wolał jechać powoli i ostrożnie, gdy tymczasem pościg pędził z maksymalną prędkością, licząc na wytrzymałość pojazdów, i dlatego dogonił karawanę już przed upływem doby. Daniła w ogóle nie brał tego pod uwagę. To był właśnie minus – nie przewidział, nie przygotował się, nie oszacował. Ale był i plus. Patrząc z nasypu, Daniła wyraźnie widział, że Hasan wpadł w dobrze zaplanowaną i przygotowaną zasadzkę. Gdyby sam Dobrynin miał za zadanie zaskoczyć karawanę, to właśnie tu by na nią czekał. Idealne miejsce! Nasyp kolejowy rozgałęział się na dwie równoległe linie. W środku niczym w gigantycznej czaszy widniało duże błotniste jezioro pokryte rzęsą, potężnymi liśćmi lilii wodnych i szuwarami. Szosa zagłębiała się z jednej strony w krótki betonowy tunel, przecinała jezioro i wychodziła na identyczny tunel z drugiej strony. Asfaltu oczywiście już prawie nie było, za to sam nasyp drogowy doskonale się zachował. Był szeroki na jakieś dziesięć, może nawet piętnaście metrów. Całkiem możliwe, że to właśnie ta przestrzeń dała Hasanowi fałszywe poczucie możliwości manewru i odwrotu, więc ruszył bez dalszego rozpoznania. Od jednego brzegu jeziora do drugiego był kilometr, może odrobinę mniej, i być może major nie zaryzykował wysłania quadów tak daleko, liczył na siłę ognia karawany. A może zwiad przegapił zręcznie ukrytą zasadzkę... Jakkolwiek było, karawana przejechała przez tunel, dotarła mniej więcej do połowy drogi – i tu wpadła. I to porządnie. BTR straży przedniej płonął, dymiąc tłustą czarną sadzą na samym środku drogi. Przednie koła leżały oddzielnie – musiał tu być w użyciu pocisk

przeciwczołgowy, wystrzelony przez zawodowca. Po lewej znieruchomiał ural z naczepą – zdaje się, że trzepnęli go kolejnym pociskiem, kiedy próbował ominąć BTR. Droga nie była jeszcze zagrodzona, po prawej pozostało dość dużo miejsca, żeby wyminąć powstały korek, ale karawana nie ruszyła bezmyślnie naprzód. Kierowcy rozproszyli samochody, starając się ukryć za palącymi się pojazdami, i właśnie teraz z pak ciężarówek wyskakiwali żołnierze, pospiesznie zajmując pozycje do walki. Działania Hasana dało się odgadnąć z wyprzedzeniem – i Dobrynin, gdyby był na jego miejscu, postąpiłby tak samo. Widział, jak manewrując, na czoło kolumny przebił się drugi BTR; jak za płonącymi wozami gromadziły się quady – oddział uderzeniowy – gotowe na rozkaz popędzić z pełną prędkością naprzód, niczym sfora psów gończych poszczutych na wilka; jak rozbiegali się żołnierze, szykując się do osłony, przyduszenia ognia przeciwnika deszczem ołowiu... Cała ich uwaga była zwrócona naprzód, na wyjazd. Może była też grupa, która trzymała teraz tyły, ale Daniła jej nie widział, chociaż przeszukał lornetką chyba już każdą kępkę trawy na nasypie. Moment był niezwykle korzystny, żeby tylko tego nie spieprzyć!... – Uwaga, grupa! – rzucił ostro, wchodząc na częstotliwość ogólną. – Kontakt! Dwa pudła do tunelu, zakorkujcie butelkę, bądźcie gotowi ruszyć naprzód! Trzecie w odwodzie, pilnuje naszych tyłów! Dzik i Kikut z żołnierzami, na pancerz! Jesteście oddziałem szturmowym, wszystko, co znajdziecie w karawanie, jest wasze! Suchy! Cały nasyp po lewej od tunelu jest twój. Jeśli quady będą chciały się przedrzeć, wal do nich bez rozkazu! Nie wolno im dotrzeć na drugą stronę!... Panikarz, zbieraj naszych, pakuj ich na nasyp po prawej od tunelu. Zadania te same... I żywiej, chłopaki, żywiej! Nie ma czasu! Pierwszy człowiek klapnął obok niego dosłownie po pół minucie. Daniła oderwał się od lornetki, obejrzał się – Robal. Automat za plecami, w dłoniach wielkokalibrowa snajperska kolubryna... zazgrzytał podpórką po szynie, ułożył się wygodnie, przytknął oko do celownika... – Czterysta metrów. Cel?... Dobrynin milczał. Jaki tam cel, na razie nie wolno strzelać, ujawnią tylko swoje położenie... – Cel? – Grisza był uparty, miał wielką ochotę poćwiczyć. – Zaczekaj no... Strzelaj na komendę! Widzisz quady? – A jakże. – To ich na razie pilnuj. Wal w tyłek! Silniki, baki, koła. Na komendę! – Przyjąłem. W ślad za Robalem zaczęli podciągać i pozostali. Trzy minuty i cała grupa leży w trawie wzdłuż nasypu, wystawiając głowy nad szynami i obserwując przez celowniki działania karawany. – Dzik na miejscu, gotowy... Kikut na pozycji, gotowy... Suchy, gotowy... – zameldowali prawie jednocześnie dowódcy oddziałów. – Pudła, co u was? – Jesteśmy w tunelu – zabrzmiała odpowiedź. – Stoimy w cieniu, czekamy na rozkaz. Brachole z Fabryki są na kadłubie. Mówi dowódca pierwszego... – Tu dowódca drugiego. Jesteśmy gotowi. Dobrynin znów przypadł do lornetki, oceniając sytuację... Ural całkowicie zniknął w płomieniach, BTR wciąż tak samo kopcił, u ludzi z karawany dało się zaobserwować coś w rodzaju pauzy operacyjnej przed skokiem. Z tamtej strony na razie nic się nie działo – może zasadzka się zwinęła i spłynęła w nieznanym kierunku? A więc mamy minutkę, żeby króciutko opisać sytuację... – Uwaga. Czekamy na atak i od razu walimy! Celujemy przede wszystkim w quady i BTR– y. Quady nie mogą dojechać do nasypu, ciśniemy ich od tyłu, pozbawiamy karawanę mobilnej grupy. Jeśli ktoś ruszy w naszą stronę, przerzucamy na niego ogień, odpowiadamy. Snajperzy, strzelać do poszczególnych celów. Do bochenka absolutnie nie strzelać, z dużym prawdopodobieństwem są tam jeńcy!... Dym! BTR zakołysał się, wychylił na pół długości i puścił salwę granatów, zasnuwając nasyp zasłoną dymną. Szarpnął do tyłu – i od razu z tamtej strony uderzył RPG. Obok! Strzelec chyba się pospieszył – pocisk poszedł w lewo, wbił się w nasyp przy samym brzegu jeziora. I w tym samym momencie zaryczały motory i quady skoczyły naprzód, w sam środek zasłony dymnej. Daniła nie mógł się nadziwić, jak odnajdowali drogę w tym gęstym białym mleku. Całkiem możliwe, że

każdy z pojazdów miał kompas albo jakieś inne urządzenie kierujące. I po tym jak szybko Hasan orientował się w sytuacji, było jasne, że atak pod osłoną dymu był przez karawanę ćwiczony nieraz. Oddział uderzeniowy pokonał dwieście metrów zasnutego nasypu w mniej niż trzydzieści sekund. Z rykiem silników maszyny wypadły z rozpełzających się oparów i pomknęły zygzakami naprzód. W tej samej chwili po prawej wystrzeliła kolubryna Robala – i przedni quad z pełną prędkością zleciał z nasypu i plasnął w wodę. – Jeden załatwiony! – krzyknął z entuzjazmem Griszka. – Dawaj dalej! – ryknął Dobrynin, nie odrywając oczu od lornetki. – Nie rozpraszaj się! Robal od razu posłusznie przywarł do lunety, celując w następnego. Zresztą nie tylko on, wraz z rozpoczęciem ataku ogień otworzyli wszyscy. Karawana nie miała szans – pozycja Dobrynina była zbyt korzystna. Wzniesienie, z którego przeciwników było widać jak na dłoni. Sześćdziesiąt giwer, BTR– y, cekaemy, snajperzy – i wszystko to strzela w tyłek zwróconego w przeciwnym kierunku oddziału. Karawana wpadła w kocioł. Ogień był prowadzony od tyłu i od frontu, a był to ogień o wysokiej gęstości i intensywności, z nasypu nie było dokąd uciec, chyba tylko do wody. Uderzenie na tyły od razu wykosiło pół załogi i powstrzymało atak quadów, rozrzucając je po nasypie. Gdy żołnierze przeciwnika się zorientowali, zaczęli zmieniać pozycje, wczołgując się za koła ciężarówek, odgryzać się krótkimi seriami, próbowali postawić zasłonę dymną... Jedni skakali do wody w nadziei, że się ukryją, inni odwrotnie, chowali się pod pojazdami – ale wielki kaliber sięgał wszędzie. Każdy cel, który tylko się pokazał, był niezwłocznie niszczony. RPG przede wszystkim. Dobrynin zauważył trzy albo cztery, ale tylko jednemu udało się wystrzelić. Żołnierz żywo wyskoczył zza koła skrajnej ciężarówki, podniósł tubę... Pocisk wybuchł po przeciwnej stronie nasypu, nie robiąc nikomu krzywdy, a samego Strzelca natychmiast położyli z kilku luf, zamieniając jego ciało w stertę krwawych strzępów. BTR karawany spróbował zawrócić, przerzucić ogień na przeciwległy kierunek, ale nie zdążył– w sprzęt walili w pierwszej kolejności. Ich BTR– y biły ogniem bezpośrednim, celując w rufę i burty. Pancerz z tyłu i z boków to dla kalibru 30 pestka, wóz przeciwnika padł od razu po pierwszej podwójnej salwie z tunelu. Przerzucili ogień na ciężarówki i te wesoło zapłonęły jedna za drugą jak ogromny stos pogrzebowy, plując na własnych żołnierzy gorącym paliwem z olbrzymich baków. – Tylko nie w UAZ– a! Tylko nie w bochenek! – wrzeszczał Daniła, przebijając się przez łoskot serii na kanale ogólnym. – W bochenku są swoi! Nie ruszać ich! Nie ruszać!... Chyba go usłyszeli. UAZ stał nieco dalej, z tyłu, i w karoserii były ledwie dwie czy trzy dziury po kulach, a i to bliżej kabiny kierowcy. Boki, chociaż trochę pogniecione, były całe, bez dziur. Daniła miał wielką nadzieję, że dwaj najbliżsi towarzysze gdzieś tam są, leżą na podłodze i starają się przeczekać. Cali się trzęsą, to zrozumiałe, i pewnie zdążyli już się pożegnać z życiem – ale żyją! Muszą! Ile czasu minęło? Niewiele. Tego rodzaju starcia nie trwają długo. Po pięciu, siedmiu minutach prawie nie było już żywych celów. Obserwując nasyp przez lornetkę, Dobrynin widział tylko poszarpane ciała w czarnych demronowych kombinezonach, płonące pojazdy i zrytą kulami ziemię. – No co, dowódco? To już? – szturchnął go z prawej w ramię Robal. – Popatrzymy, co tam?... – Siedź na miejscu – odparł Daniła. Spojrzał w prawo, w lewo, zobaczył, że niektórzy żołnierze już się prostują, patrząc przed siebie, starając się wykryć niedobitki. Zaklął, nie mogąc pojąć, jak można być tak nierozgarniętym, i wydarł się na częstotliwości ogólnej: – Wszyscy! Na ziemię! Zachciało wam się dodatkowych dziurek w czaszce?! Podziałało. Ci, co stali, natychmiast padli na płask i znów odczołgali się na swoje pozycje. – Dzik, Kikut. Do dzieła. Podjedźcie na wozach pancernych do przodu, oczyśćcie nasyp. Damy wam wsparcie, jakby co. W tunelu zabrzmiał ryk – na górę wychynęły oba BTR– y. Szybko ruszyły naprzód, podjechały, zrzuciły ludzi. Żołnierze natychmiast rozsypali się po nasypie, nurkując między uszkodzonymi pojazdami, wodząc na wszystkie strony lufami, ubezpieczając się nawzajem, badając każdy skrawek ziemi, każdy zakamarek w labiryncie zniszczonego żelastwa. – Jakjuż zabezpieczycie teren, przede wszystkim sprawdźcie bochenek – przekazał im Dobrynin.

– Dzik, wywieś jakąś białą szmatkę, co tam znajdziesz, i spróbuj ostrożnie, na małym gazie, pójść naprzód. Tylko jakąś większą tę onucę, żeby było ją dobrze widać z daleka! Może uda nam się z tamtym strzelcem jakoś dogadać... No, a jeśli nie i z tamtej strony pójdzie jakiś strzał ostrzegawczy albo coś, to nie nalegaj. Nie musimy tam iść, my swoje zadanie wykonaliśmy. Zaraz odjedziemy. – Przyjąłem, tak zrobię. – Jeśli ktoś został przy życiu, to do mnie go, szybko. Na przesłuchanie. Bardzo dokładne... I Hasana! Znajdźcie mi Hasana! – Jakoś wątpię, żeby ktoś tam żył – mruknął z uśmiechem leżący obok Robal. – To w końcu wielki kaliber, nie jakieś fistaszki... – Wszystko jest możliwe. Schowasz się za kołem i może uda ci się ocaleć... – odpowiedział Daniła, wodząc lornetką po nasypie, obserwując proces oczyszczania. Aha, teraz dotarli do UAZ– a, otwierają drzwi... teraz bardziej w prawo... przednia straż doszła już do czoła kolumny, żołnierze drepczą przy podziurawionym BTR– ze... oto i nasze pudło, Dzik wysunął się z luku i podają mu duży kawał białego materiału, prześcieradło, nie inaczej... Powiódł lornetką z powrotem i nagle zamarł, z gardła wydarł mu się okrzyk: w drzwiach jednej z przyczep wyrosła monstrualna czarna figura. Jeszcze przed chwilą nikogo tam nie było, a tu jak spod ziemi... Dalej wszystko potoczyło się bardzo szybko. Skok– i to jaki! Jakieś siedem metrów, jeśli nie więcej! I stojąca na jego drodze grupka żołnierzy rozleciała się na wszystkie strony niczym strącone kręgle! Potwór zwrócił na nich nie więcej uwagi niż na rozbiegające się karaluchy. Potężne odbicie obiema nogami i kolejny skok, jeszcze dłuższy. Czarna postać wzbiła się w powietrze i zwaliła się na drugi BTR, który cały zakołysał się pod jej ciężarem! Zgrzyt, przeszywający pisk rozdzieranego metalu i monstrum, które jednym szarpnięciem wyrwało w cholerę KPWT z gniazda w wieżyczce, odrzuciło je na bok. Chwyciło za lufę działka, pociągnęło – i wtedy wreszcie opamiętali się zastygli wokół w odrętwieniu żołnierze. Zaterkotała pierwsza seria, przekreślając jego ciało na skos, jednak tamten jakby w ogóle tego nie zauważył. Zamarł na ułamek sekundy, zbierając siły, i gwałtownie pociągnął lufę do siebie. Armata wygięła się w pałąk, zadzierając wylot w niebo i pozbawiony zębów BTR z groźnego wozu bojowego zamienił się nagle w żałosną opancerzoną ciężarówkę do przewozu ludzi. Potwór dostał jeszcze cztery serie praktycznie z przyłożenia, jednak i one nie wyrządziły mu widocznej krzywdy – unikom nie obawiał się kalibru 5,45, a żołnierze byli uzbrojeni głównie w kałachy. Odpowiedź nastąpiła natychmiast – chwyciwszy za łom zamocowany na pancerzu transportera, czarna postać wyrwała go razem z mocowaniem i rzuciła w najbliższą grupkę żołnierzy. Dwaj prysnęli na boki i zdążyli uniknąć uderzenia, trzeci nie miał tyle szczęścia. Kawał żelaza, obracając się z prędkością wirnika śmigłowca, wbił się nieco powyżej kołnierza kamizelki kuloodpornej i zmiótł martwe już ciało z nasypu do wody. Potwór odwrócił się, przykucając... i ten skok Dobrynin już przegapił, bo odrzucając na bok całkowicie bezużytecznego wintorieza, nabierając prędkości, mknął w stronę szalejącego potwora. – W nogi strzelać! W nogi! Brać go żywcem! Żyyywcem!!! To mógł być tylko Hasan! Któż inny?! Albo on, albo ktoś z wyższej hierarchii Bractwa Przybrzeżnego! Profesor mówił, że unikomy były wydawane tylko wyższym dowódcom! Jeśli tak, to niezwykle ważne było, by schwytać człowieka, który siedział teraz w środku, potem kapnąć mu serum i otrzymać dostęp do wielu, jeśli nie do wszystkich, tajemnic! Za taką informację warto było zaryzykować życiem – i Dobrynin świetnie zdawał sobie sprawę, że właśnie to go teraz czeka. Nawet Shrek, ze swoją niewiarygodną siłą, nie zdołał wtedy, w kombinacie, uporać się z unikomem działającym w trybie bojowym! Gdyby nie Dobrynin, byłoby po Loszy! Profesor już wyciągał łapy do jego gardła, kiedy Daniła zerwał mu hełm i odłączył baterie. Jednak Shrek bazował na czystej mocy, sile przeciwstawiał siłę. Zaś Dobrynin, oprócz siły, choć znacznie ustępującej potędze mutanta, miał jeszcze jeden atut – szybkość. Szybkość i dobrze naostrzony nóż na przedramieniu. Z tyłu huknął wystrzał – znów włączył się Robal ze swoją armatą! Dobrynin, który pokonał już ponad połowę dystansu i pędził naprzód jak lokomotywa, zdołał kątem oka zauważyć, że Grisza jednak trafił. Czarnego obróciło wokół własnej osi, odrzucając go na cztery metry. Nic dziwnego, prawie dwadzieścia

tysięcy dżuli! Nie wyrządziło mu to jednak szczególnej krzywdy. Kula najprawdopodobniej prześlizgnęła się po kombinezonie! Trzysekundowa przerwa, nie więcej – ale to ona pozwoliła Dobryninowi zyskać pięćdziesiąt metrów, których brakowało do celu. Czuł, jak pracuje materiał unikomu, potęgując energię mięśni i przekształcając ją w ruch. Ziemia pędziła mu naprzeciw tak, jakby był mistrzem świata w biegu na krótkie dystanse na swoich najważniejszych w życiu zawodach! W ten sposób jeszcze kombinezonu nie używał. I jeśli unikom bez zasilania potrafi wyrabiać takie cuda, to do czego jest zdolny w trybie bojowym?! Ta myśl przemknęła mu przez sam skraj świadomości. Trzy uderzenia serca i tylko pięć metrów do celu. Dobrynin skoczył, wysuwając kolano do przodu. Czarny akurat podnosił się z kolan, na które rzuciła go snajperska kula. Nie zdążył zareagować na skok, nie zablokował go, rzucił się tylko w bok, próbując zejść z linii ataku, ale się spóźnił... Cios był potężny, jeszcze mocniejszy od poprzedniego – całym ciężarem, i to wymierzony w głowę! Przeciwnik przekoziołkował do tyłu, zlatując z nasypu – i z głośnym pluskiem wpadł do wody. Powierzchnia jeziora zamknęła się nad nim, wzbijając fontannę wody, jakby wpadł tam ciężki głaz, kręgi rozeszły się na wszystkie strony... i już. Zniknął, dosłownie jak kamień w wodę. Daniła zaklął, zdając już sobie sprawę, że zrobił głupotę. Woda była mętna od kłębiącego się w niej mułu i czarny błyskawicznie zniknął mu z oczu. Może stracił przytomność i leży teraz na dnie, zachłystując się wodą, a może odpływa i jest już czterdzieści metrów stąd albo i więcej... Jeden krok, drugi, trzeci... pochylił się odrobinę, starając się przeniknąć wzrokiem wirujący muł i naprzeciw niego wyskoczyło z wody lśniące, oplecione grubymi węzłami sztucznych muskułów, ciało. Choć był szybki, to jednak nie aż tak jak napompowany teraz po brzegi adrenaliną Daniła. Ten nieco się pochylił i przepuścił atak nad sobą, lekko poruszając ręką i nadając czarnemu ruch obrotowy, tak że zakręciwszy się jak śmigło, uderzył w stojącą obok ciężarówkę. Gruchnęło solidnie, a i wgniecenie robiło wrażenie. Burta ciężarówki zapadła się do środka, wyginając się jak stara miednica, szyby w okienkach poleciały na wszystkie strony... Dobrynin rzucił się naprzód, zamierzając dobić przeciwnika, ale ten wcale nie leżał i nie czekał. Jednym gibkim ruchem zerwał się na nogi, odsunął się nieco i powitał go kopniakiem w głowę. W ostatniej chwili Daniła zdążył się zasłonić, postawić gardę, ale lepiej by było, gdyby tego nie robił. Miał wrażenie, jakby ktoś przyłożył mu po rękach betonowym słupem! Unikom, chociaż pochłonął lwią część energii, nie ochronił go przed ciosem całkowicie. Prawa ręka od łokcia do nadgarstka natychmiast mu zdrętwiała, lewa, choć była posłuszna, eksplodowała piekielnym bólem. Dobrynin aż zasyczał przez zęby jak rozwścieczony gorynycz. Przez następne dwie, trzy minuty tańczył. Uchylał się. Nurkował, wywijał się, powiększał dystans, zbijał ciosy, by przechodziły bokiem. Nie eksperymentował już ze sztywnymi blokami – czekał, aż odzyska czucie w ręce. Widział wyraźnie uderzenia i ich trajektorię, umykał im z dużym zapasem, ale to było wszystko, co mógł zrobić. Kiedy idzie na ciebie czołg, jedyne, co możesz zrobić, to wirować i tańczyć wokół niego – co z tego, że masz łom w dłoniach? Co najwyżej obijesz mu burty, tyle że dla pancernego kolosa to jak śrucina dla słonia. Żołnierze, którzy dawno już przerwali oczyszczanie pola boju, rozproszyli się, nawet nie próbując się wtrącać. Szybkość, z jaką poruszały się teraz te dwa kolosy, była poza dostępem zmysłów. Wszystko się rozmazało, zlało w migotaniu rąk i nóg, i z boku wyglądało to pewnie, jakby na nasypie miotał się jeden czarny potwór, mutant o dwóch głowach i ośmiu kończynach. Nie było też już wiadomo, kto jest kto. Który z nich to swój, Daniła Dobrynin, dowódca, a który to wróg. I chciałoby się pomóc, ale w kogo tu strzelać? Z takim przeciwnikiem można było zapomnieć, że on sam też miał na sobie dokładnie taki sam skafander. Ten terminator był nie do pokonania! Dobrynin atakował trzy albo cztery razy i bez szczególnego trudu znajdował lukę w obronie, ale wszystkie jego ciosy rozbijały się bezsilnie o płyty kombinezonu działającego w trybie bojowym. Potrzebny był nóż, żeby spróbować trafić w styk między płytami, w pachwinę, w zgięcie stawu, ale prawa ręka wciąż jeszcze odmawiała mu posłuszeństwa, a lewą nie da się wyjąć noża z pochwy przypiętej do niej samej! I po kolejnym bezowocnym ataku Dobrynin nagle poczuł w piersi ohydny chłodek niepewności i nadchodzącego strachu... Jak długo jeszcze będzie mógł

wytrzymać taką szybkość? Pięć minut, może dziesięć... I co dalej?... Niemożliwe jest pokonanie tej machiny bronią palną, a przed pozostałymi BTR– ami i ich działkami z łatwością ucieknie! Ma bez porównania większą mobilność i szybkość – zanim taki BTR obróci ciężką wieżę!... Baterie dają tak szaloną przewagę, że ich właściciel bez trudu otworzy pancerz unikomu jak skorupę orzecha i wyciągnie człowieka na zewnątrz! I tak się to wszystko skończy. Trzeba natychmiast coś zrobić, ale co? Ucieczka jest niemożliwa – tamten zaraz go dogoni i rozszarpie na strzępy!... To tak jak z tamtym BMPT, nigdzie się nie ucieknie ani nie ukryje... Ręka! Po raz kolejny unikając potężnego ciosu, Dobrynin nagle zdał sobie sprawę, że prawa ręka znów jest mu posłuszna. W samą porę! Łupało go oczywiście solidnie, ból promieniował aż do barku, ale przynajmniej czuł swoją dłoń i mógł poruszać palcami! Serce już kulało mu w piersi, sygnalizując nadciągające przeciążenie, piekły płuca, powoli zaczynała go ćmić wątroba filtrująca potężny strumień krwi – jednak dwie, trzy minuty jeszcze miał... Udawana dwójka w głowę, nurek w prawo ze skrętem tułowia i Daniła, wyprostowując się jak sprężyna, uderzył opancerzoną pięścią prosto w hełm nieprzyjaciela. Celował w komorę baterii, próbując wybić je ze styków, ale chybił i trafił gdzieś w okolicę skroni. Nie osiągnął specjalnego sukcesu – hełm zamortyzował trafienie, ale przeciwnik się odsunął, osłaniając segment zasilania, najbardziej wrażliwą część kombinezonu. Daniła przykucnął, schodząc prawie do parteru, i podciął go potężnym kopniakiem z zamachem, po czym odskoczył do tyłu, starając się zyskać choćby sekundę. Udało się! Potwór padł na tyłek, niezgrabnie rozkraczając się na ziemi. Natychmiast odchylił się do tyłu, opierając się plecami o ziemię, i jednym skokiem zerwał się na nogi bez pomocy rąk, ale Dobrynin wyszarpnął już z pochwy na przedramieniu nóż i ruszył pozorowanym atakiem na górną część ciała. Pchnięcie w szyję – i od razu uderzył nożem w dół, kucając, zadał mocne cięcie w łączenie płyt pancerza w pachwinie. Trafił! Przeciwnik głucho ryknął, zaklął basem, przechylając się do tyłu... Nie zatrzymywać się! Nie wolno pozwolić mu na zwiększenie dystansu! Dobrynin, przyczepiając się do niego jak kleszcz, znów zaatakował– staw łokciowy, pacha, kolano, pachwina... Rozwinął szaloną prędkość, organizm krzyczał ostrzegawczo, że wkrótce nie wytrzyma, krew huczała mu w skroniach, zasnuwając oczy mętną zasłoną, ale po prostu nie miał innego wyjścia! Czarny nie nadążał, reagował ledwie na jeden atak na trzy... Łokieć – obok, ale w pachę, kolano i pachwinę trafił idealnie! Rzetelnie naostrzony nóż ciął bez trudu, materiał w spojeniach poddawał się łatwo, wzmocnione płyty kombinezonu na nogach i pod pachą od razu pokryły się czerwienią, zaczęło z nich kapać – jednak Daniła coraz bardziej zmąconym rozumem zdawał sobie sprawę, że nie nadąża. Prosta arytmetyka. Omdlenie z utraty krwi grozi czarnemu dopiero za minutę, półtorej i pod warunkiem że rany są rzeczywiście krytyczne. Dobryninowi zaś zostały pojedyncze sekundy– jego organizm już nie krzyczał, on realnie odmawiał posłuszeństwa. Łomotało mu serce, płonęły płuca, wątroba zamieniła się w jedną ogromną pulsującą grudę... ciało z każdą chwilą ogarniała ociężałość; był coraz wolniejszy... Kolejny atak i rękę z nożem nagle ścisnęło jakby imadło. Szarpnięcie – nóż wyleciał i z pluskiem wpadł do wody, a sam Daniła oberwał cios nogą w brzuch, który rzucił go na ciężarówkę. Wyrżnąwszy potylicą i plecami w wielkie i twarde koło, niezgrabnie, jakoś tak bokiem, osunął się na ziemię. Spróbował się podnieść, ale zdołał wydusić z ledwie żywego ciała tylko apatyczny żółwi ruch. To koniec. Wystarczy. Pożył sobie. Przez zasłonę na oczach widział kroczącą w jego kierunku czarną postać. Teraz to już na pewno koniec. Na pierś jakby ktoś położył mu betonową płytę – zwaliwszy się na niego, zwycięzca podniósł pięść... Unikom znów go uratował– całą energię ciosu przyjął na siebie hełm, amortyzując i tłumiąc potworną siłę uderzenia. Jednak starczyło to tylko na raz – pięść jak wielotonowy młot rozłupała skorupę powłoki na kawałki. Stojące prawie w zenicie słońce uderzyło go po oczach pozbawionych ochrony fotochromowych szkieł. – Dobrynin... Od dziadka uciekłeś i od babci uciekłeś. – Przez filtry tembr głosu Hasana zmienił się w głęboki bas. – A ode mnie ucieczki nie ma... Zaraz z tobą skończę i wezmę się za pozostałych. To jest robota na półgodziny. Żegnaj, dobry stalkerze. Major uniósł pięć... ale za jego plecami nagle zjawiła się gigantyczna postać zasłaniająca słońce, potężne

łapska chwyciły go za szyję, zrywając mu z głowy hełm... i już gasnącą świadomością Daniła zdał sobie sprawę, że jego dni na tym świecie jeszcze się nie skończyły. Zwracając dług zaciągnięty w kombinacie, na pomoc przyszedł Shrek.

9 | Wątki się splatają Ocknął się w podskakującej ciężarówce. Czuł się tak, że nie da się tego opisać słowami. Każdy mięsień, każde włókno piekielnie bolało. Głowę miał jakby ściśniętą imadłem, a do tego ktoś wkręcał mu śruby w skronie... Po prawej na dole, pod żebrami, wyraźnie dawała się odczuć potężna twarda bryła wątroby, po lewej jeszcze jedna – śledziona. Płuca paliły go, jakby przepompowywali przez nie pod ciśnieniem pięćset metrów sześciennych tlenu... Do tego łamało go w prawej ręce od stawu barkowego aż do nadgarstka i każde uderzenie serca powodowało tępy pulsujący ból w czubkach palców. – Aaaaargh... – Daniła odetchnął, nie otwierając oczu, i zaniósł się od kaszlu, czując się tak, jakby ktoś szorował mu papierem ściernym po gardle. – Wody... dajcie wody... niech to szlag... jest tu kto?... Z trudem rozkleił powieki i zobaczył spieszącego w jego kierunku Chirurga. Tam też, w kołyszącej się ciężarówce, siedzieli i pozostali: Robal, Tundra, Maniak, Panikarz, Bateria, Niemy... i dwie figury wyglądające obok siebie komicznie, szczupły, drobnej budowy Chińczyk i potężny, zajmujący ćwierć naczepy Losza Shrek. Dobrynin odchylił się do tyłu i wypuścił długie westchnienie ulgi. Jednak żyją, sukinkoty! Kamień spadł mu z serca! – Dawaj, dowódco, podnieś się. Już... – Chirurg chwycił go pod pachami, pomógł przyjąć pionową pozycję, podał kubek. – Masz, pij. Wstrzyknąłem ci co nieco z zapasów Bractwa. Obłowiliśmy się!... Załadowałem pełny plecak leków, i to jakich!... Różne witaminy, adrenalina, środki uspokajające... bojowe narkotyki... Pij. Zaraz ci się polepszy. – No, kopę lat... – Dobrynin, unosząc się z ławki, spoglądając sponad kubka na rozciągnięte w uśmiechu fizjonomie pary przyjaciół, uśmiechnął się szeroko. – A jednak was znalazłem! Znalazłem! Gdzie was nosiło?! Dlaczego nie przyszliście na spotkanie do domu staruszka?... – Chyba się minęliśmy – odparł, szczerząc zęby, Li. – Na początku trochę zabłądziliśmy. Nadłożyliśmy drogi, skręciliśmy za bardzo na zachód. Dobrze, że miejscowi nam podpowiedzieli. Szukaliśmy drogi, dreptaliśmy z powrotem... Szliśmy tam pewnie z pięć dni... a może sześć... I pewnie dotarliśmy do domu staruszka już po tobie. Czekaliśmy dwie doby. Potem postanowiliśmy się zbierać, ale wtedy dopadł nas pech. To ja ich prześlepiłem. – Chińczyk krzywo się uśmiechnął. – Bractwo podeszło w nocy. Zupełnie niespodziewanie. Nagle na trakcie pojawiło się mnóstwo świateł, ani zdążyliśmy się obejrzeć, a oni byli już pod domem i zwiad na quadach szperał dookoła. Wzięli nas... – ...z partyzanta... – Dobrynin kiwnął głową. – Z partyzanta – przytaknął Wan. - I co dalej? Chińczyk rozłożył ręce. – To już wszystko. Potem wsadzili nas do tego UAZ– ika i siedzieliśmy w nim aż po dziś dzień. Ja to jeszcze... jestem mały. Ale Shrek czuł się tu jak w blaszanej trumnie. Ani się wyprostować, ani przeciągnąć... na zewnątrz wyprowadzali nas tylko raz dziennie, przed snem. Sssukinsyny... Dobrze chociaż, że rano dawali wiadro... Sami już się zastanawialiśmy, kiedy w końcu dojedziemy do bazy! – Nie mogliśmy się doczekać... – wtrącił Losza. – Dostało się wam... – Daniła pokiwał głową.

– Daj spokój... Dobra. To wszystko za nami. Uwierz mi, Dan, tak się cieszę, że widzę ten twój łysy łeb, że aż nie mam słów! Chłopaki, siedząc w milczeniu i uważnie przysłuchując się rozmowie, zachichotały. Wszyscy oni byli z młodszego pokolenia, a starszych w Schronie się szanowało. Shreka za gabaryty, siłę i łagodność, za tamtą historię z mikserem... No, a Wana – za legendarne umiejętności snajperskie. I dlatego teraz działała zasada wprowadzona przez Rodionycza – nie wtrącać się do rozmowy starszych, póki sami cię o coś nie spytają. – No, ja też się cieszę, że was widzę – uśmiechnął się Dobrynin. – Cały pościg za wami urządzili. A właśnie!... – Nagle oprzytomniał i spojrzał pytająco na chłopaków. – Co z Hasanem? Schwytaliście go?! – Jak dziecko – potwierdził Bateria. – Shrek go ululał. Zerwał mu hełm i stuknął w głowę... – Ale ty... Losza... czaszkę ma nienaruszoną? – Dobrynin zaniepokoił się nie na żarty. – Mam z nim jeszcze do pogadania! – Jest cały. Ja tak ostrożnie... – zadudnił Shrek do wtóru śmiechu całej ciężarówki, demonstrując pięść wielkości wiadra. – Pamiętam, co mówiłeś... Najważniejsze to odłączyć hełm. Wtedy można go skaleczyć. No, to wyrwałem... – Dobra. Sprawdzimy. – Daniła wsłuchał się w siebie, czując, że specyfiki Chirurga rzeczywiście wyczyniają z jego organizmem cuda. Znikło gdzieś łamanie w kościach, rozluźniło się napięcie pod żebrami, a nawet prawa ręka jakby się uspokoiła... – Dużo rzeczy zabraliście? – A pełno! – Bateria rozpłynął się w uśmiechu. – Kiedy tu leżałeś, zdążyliśmy przeliczyć! Dwa BTR– y, quady, urale z naczepami, cztery całkowicie sprawne technicznie ciężarówki, tylko boki trzeba zacerować. Ładunek, broń, kamizelki, leki... samych nabojów wyszło po skrzynce na łba! A jeszcze cysterna z ropą, quady, BTR– y... Facetom, którzy poszli z nami, oczy wyszły na wierzch!... Takie bogactwo wpadło im w ręce, ni z tego, ni z owego!... I to bez strat! – Ludzie do mnie podchodzili... – dodał z uśmieszkiem Panikarz. – Błagali ze łzami w oczach... jeśli jeszcze coś będziemy planować, to żebyśmy od razu dali im znać. Dadzą ludzi. Najważniejsze, żeby były takie łupy. Albo lepsze. Dobrynin uśmiechnął się pod nosem. Tak, jak na dzisiejszy czas to był dobry towar... W pojedynkę się tak nie wzbogacisz. – A co ze strzelcem, znaleźliście go? – Pusto. – Bateria potrząsnął głową. – Tak, była tu zasadzka. Widać, że przygotowali ją zawczasu. Droga jest zaminowana. Były tu co najmniej dwie miny. Jedna rozwaliła koła BTR– a, druga urala z naczepą... Potem jeszcze zadziałała MON– ka, załatwiła pięciu ludzi... Za to strzelców siedziało tam chyba tylko dwoje. – Dwoje? Na pewno? – zdziwił się Dobrynin. – Żeby we dwójkę napaść na całą karawanę?... – No, w każdym razie tak mówi tropiciel. A działał tu najprawdopodobniej człowiek Mamonowa. Ten Zoolog. Ślady są specyficzne: jeden od nogi, na ziemi wyraźnie widać odcisk buta, a drugi od kija. A druga para śladów należy do kobiety. Mała stopa, rozmiar 36-38. Nie zrozumiałem, co i jak, ale tropiciel mówi, że to na pewno kobiece ślady, one trochę inaczej stąpają. I jeszcze jedno, był tam mapnik. – Bateria sięgnął gdzieś za siedzenie i wyciągnął starą oficerską torbę. – W środku są papiery, zapiski... I jeszcze mapa. Nie grzebaliśmy w niej, czeka na ciebie. Daniła z zadumą podrapał się w podbródek. A więc to tak. Wszystko do siebie pasuje. Jest mapnik. Do tego dwie miny, RPG, MON– ki... I Zoolog, który zabrał miny i opuścił osadę, powołując się na pilną, niecierpiącą zwłoki sprawę. To on, któż by inny... chociaż z towarzyszką. Ale po co miałby atakować karawanę? Miał z nią własne porachunki? I jak to wszystko się idealnie zbiegło, jak szczęśliwie... Tajemnica! – Dawaj go tu. Trzeba spojrzeć, co tam jest... Nie wiadomo, dlaczego Siergiej go zostawił. Czyżby uciekał w pośpiechu?... Nie wydaje mi się... Po strzałach z RPG sami się włączyliśmy, nikt z Bractwa do niego nie dotarł... – Nie, jednak dotarł. – Bateria potrząsnął głową. – Ale wcześniej. Jeszcze zanim podjechaliśmy.

Po drugiej stronie, za nasypem, leżą dwa quady. I ciała. Cztery. Zdaje się, że Hasan jednak wysłał zwiad, ale nie doczekał się już jego powrotu. Wszyscy czterej tam zginęli. Ten twój Zoolog to jest gość. Sam z drewnianą nogą rozprawił się z czterema... – Przecież było ich dwoje... – A tam!... – Bateria machnął ręką. – Baby nie liczę... – Nie wiadomo, nie wiadomo... – Dobrynin pokręcił głową, przyglądając się mapnikowi. Nie spieszył się z zaglądaniem do środka. Mapnik to... Cudze tajemnice. Tu się trzeba połapać we własnych! Najpierw major! Oto kto go przede wszystkim interesuje. – Dobra. Gdzie jest nasz drogi gość? Dawajcie go tutaj. Mam do niego kilka pytań. Dostarczony z sąsiedniej ciężarówki major przedstawiał żałosny widok. Obwiązany drutem od stóp do głów jak baleron, gęba we krwi, szyja zresztą też, nos przekrzywiony na bok, obrzękłe prawe oko, naderwane ucho... Chłopaki, jak się zdaje, nie przebierały w środkach. Dobrze, że jeszcze żyje, rusza się, sukinsyn. Bo mogli wpaść w szał i go wykończyć. I to z łatwością... Choć gotował się w środku, choć w głębi duszy wzbierała w nim dzika wściekłość, choć chciał właśnie teraz wziąć nóż i odreagować, powstrzymał się. Majorowi oberwało się już i bez tego, porządnie nad nim popracowali. Teraz najważniejsze to wydobyć mu z głowy niezbędne informacje. Siłowe metody przesłuchań to oczywiście dobra rzecz. Ale absolutnie nie mogą się równać z chemią. Torturowany, jeśli zna się na rzeczy, może ukryć informacje. Nie powiedzieć o niuansach. Przemilczeć coś... Odpowiada na pytania, szybko i bez zwłoki – ale tylko na te, które się mu zadaje. Reszta zaś zostaje poza kadrem. A przecież ta reszta to może być bardzo dużo, całe pokłady informacji! Za to chemia to co innego. Serum prawdy było często wykorzystywane przez służby specjalne rozmaitych krajów przy poszukiwaniu faktów. Skopolamina, amobarbital, pentotal sodu i inne podobne środki skłaniające do szczerości. Według badanych człowiek, który otrzymał dawkę tego rodzaju specyfiku, wpadał w stan euforii, podwyższonej aktywności ruchowej i mowy. Zachowywał się pogodnie i swobodnie, chętnie i szczegółowo odpowiadał na wszystkie pytania – było to po części podobne do stanu lekkiego upojenia, kiedy wszyscy dookoła wydają się bardzo miłymi i dobrymi istotami, i ma się nieprzepartą chęć, by im się zwierzyć, podzielić się tym, co leży na sercu... Inna sprawa, że wtedy było to nielegalne. Ewidentny gwałt na woli przesłuchiwanej osoby, naruszenie etyki i wszelkich procesowych standardów prowadzenia śledztwa i temu podobne mętne gadki. Na które, nawiasem mówiąc, służby często nie zwracały uwagi. Teraz zaś... prawa nie ma. A normy etyczne i moralne nie mają zastosowania wobec hersztów Bractwa. Drogocenna buteleczka w bagażu Dobrynina doczekała się swojej godziny. – A... Daniłuszka... Czołem, herbatniku... – Major, choć był w ciężkim stanie, był jednak dość twardy i mężny, by żartować. Poważny gość, takiego tortury od razu nie wezmą... – Spryciarz z ciebie... Babci uciekłeś i dziadkowi uciekłeś... i mnie też zdołałeś uciec... – Trzymajcie go, żeby się nie wywijał... – rozkazał Daniła. – Wyleje buteleczkę i trzeba będzie czekać, aż wrócimy do Mamonowa. A ja mam dziką chęć jak najszybciej z nim skończyć. Shrek! Do dzieła. Chłopaki, trzymajcie go, żeby się nie wiercił, a ty, Losza, prawą rękę. Żeby wszystko było nieruchome! – Ty co... sukinsynu... co ty wymyśliłeś, gadzino... – Hasan, widząc w dłoni swojego nieprzyjaciela strzykawkę, próbował się szarpać, ale trzymany był mocno. – Sssukinsyn... proszę, co przygotowałeś... bydlaku jeden!... – O bydlakach to bym prosił się nie wypowiadać – mruknął Dobrynin, zaciskając na ręce majora opaskę. – Zaraz ukłujemy i sam wszystko opowiesz. Cicho, spokojnie, inteligentnie. Bez krwi i męczarni... Chociaż mam wielką ochotę obedrzeć cię ze skóry!!! – ryknął nagle z wściekłością i przysunąwszy się blisko do Hasana, utkwił wzrok w jego niepodbitym oku. – Wszystko opowiesz! Nawet to, o co nie zapytam!... Ujawnisz wszystkie sekrety Bractwa, wszystkie plany! Myślałeś, że uratuje cię twój kombinezon? Nieee... Trzeba było od razu się tam zastrzelić! Hasan spurpurowiał tak, że Dobrynin na serio przestraszył się o jego życie. Różnie może być... Dostanie teraz zawału i weź go potem cuć. Szybko zaciągnął opaskę, znalazł żyłę, wbił igłę... Major próbował się szarpać, wściekle przewracając jedynym zdrowym okiem, bryzgając śliną i klnąc przez zęby,

ale Shrek znał się na swojej robocie i trzymał go jak w imadle. Daniła powoli wdusił tłok, wpuszczając serum do żyły... – Puśćcie go. Koniec. Gotowe. Teraz trzeba tylko czekać. Zresztą czekać nie trzeba było długo, efekt pojawił się już po chwili. Naprężone do granic ciało Hasana nagle się rozluźniło, głowa opadła na ramię, źrenica uciekła gdzieś do góry, pozostawiając tylko zamglone od popękanych naczynek białko oka... Major wzdrygnął się, coś wymamrotał i ucichł. – Czyżby był gotowy? – spytał Bateria, spoglądając pytająco na dowódcę. – Można pytać? – A ja wiem? Nigdy tego nie używałem. – Daniła wzruszył ramionami. – Ej... Majorze... Słyszysz mnie? Twarz Hasana nagle pokryła się gorączkowym rumieńcem. Usta ułożyły mu się w zadowolony uśmiech, głowa powoli odchyliła się do tyłu i z gardła wyrwało mu się głębokie błogie westchnięcie... – Dobrynin... złapałeś mnie jednak... złapałeś... Co teraz?... Chcesz wiedzieć? Dużo wiedzieć? Uważaj, ostrożnie z tym... im mniej wiesz, tym lepiej śpisz... – I major błogo się uśmiechnął. – Chyba jest gotowy – mruknął obok Panikarz. – Pytaj, dowódco! – Tak, pytaj... – przytaknął major, podnosząc głowę i prześlizgując się wzrokiem po twarzach tłoczących się dookoła żołnierzy. – Chłopaki... ja tu... ja wszystko, całym sercem jestem z wami... powiem wszystko, co chcecie... porządne z was chłopaki. Czyja mam żal? Zapomnijmy krzywdy, chłopcy... trzeba żyć w pokoju... przyjaciele... bracia... – Chciałaby dusza do raju – mruknął Daniła. Szarpnął majora za rękaw, zwracając jego uwagę na siebie. – Słuchaj, koleżko! Gdzie jest pułkownik Rodionow? Z wami? W bazie Bractwa? Zdradził nas? Jak się z nim umówiliście? Jaki był plan?! Hasan parsknął, zanosząc się cichym śmiechem... – Nie, nie jest z nami. U nas go nie ma. Z początku oczywiście umowa była taka... on wyprowadza żołnierzy ze Schronu, wpuszcza nas do środka... Ogólnie rzecz biorąc, ten wasz Schron podaje nam na tacy. A my za to dajemy mu stanowisko. Instruktora. Zapewniamy mu sytą, dostatnią starość. I niby się dogadaliśmy... ale on nagle się postawił. Najpierw nie wpuścił nas do Schronu... pojawiły się jakieś wymówki. To było tak... Odmówili naszemu parlamentariuszowi, który do nich poszedł. Tak, pułkownik niby próbował wypełnić ten punkt umowy, na posiedzeniu rady zaproponował, żeby zakwaterować naszych żołnierzy w Schronie, ale nie poparli go. Kilka osób z waszej administracji było przeciw. Niby że na razie niech posiedzą na zewnątrz... tak, współpracujemy, ale ostrożność też nie zaszkodzi. I chociaż pułkownik spokojnie mógł się obejść bez tej rady, wpuścić naszych żołnierzy na mocy swojej władzy, to jednak posłuchał tego waszego Germana. Dopiero potem zrozumiałem, że rada była zwołana po prostu dla mydlenia nam oczu, żeby okazać lojalność naszemu człowiekowi... ja tu się staram, ale widzisz, jak to wychodzi... to społeczność nie chce was wpuścić do środka... Ja jestem gotów wywiązać się z umowy, ale wtedy społeczność będzie podejrzewać coś złego... dlatego na razie lepiej nie nalegać. Naradziliśmy się wtedy i zgodziliśmy się z tym. Niepotrzebne nam dodatkowe podejrzenia... zwłaszcza że pierwszy punkt został jednak wypełniony, prawie wszystkich zdolnych do walki facetów Rodionow wysłał na północ. To była najważniejsza rzecz, tym nas udobruchał... myśleliśmy, że oddaje nam Schron... choć nie tak szybko, jak byśmy chcieli, ale jednak! Stopniowo, etapami... A potem nagle jakoś tak wyszło, że nie... Ostatecznie nie wpuścił żadnego z naszych do środka... Sam sobie poszedł... Musieliśmy jednak ten Schron rozłupać... – To gdzie on teraz jest?! – Zdumienie w głosie Dobrynina było tak wielkie, że Hasan znów pogodnie się zaśmiał. – Czego nie wiem, tego nie wiem. Po tym jak zaczęliśmy walić w dworzec, straż widziała go na skraju miasta. Obok miejsca postoju pociągu pancernego, przy zburzonym moście... Meldowali mi... widzieli go samego, kierował się jakoby w stronę jednostki wojskowej na szczycie góry... Ale nie wolno go tam było puścić. Ten obiekt jest nasz, tyle już na niego polujemy... Spróbowaliśmy go schwytać, zatoczył kilka pętli i uciekł. Ostrzeliwał się, trzech położył... A potem... dwa dni później... znów go widzieliśmy. Przy dworcu. Wtedy to już cztery patrole się nim zajęły... okrążyli go, przycisnęli do budynku przedszkola... I uciekł do środka, tylko to mu pozostało. Posłali za nim grupę, pięciu ludzi...

Przepadli. Weszli do budynku i łączność jakby ktoś nożem uciął. I już nie wyszli... Nie wiem... albo ten wasz pułkownik to naprawdę kawał bestii, albo to, co nam mówił o przedszkolu Chorąży od wojskowych, to prawda... Reasumując, nie ma go u nas. Myślę sobie teraz, że miał w tym jakiś swój interes. I umowa z nami to była z jego strony lipa. Nie jest zdrajcą. W każdym razie Bractwu was nie wydał. Dobryninowi od tych słów aż zakręciło się w głowie! Tak... część zachowań pułkownika jest niezrozumiała! Ale jeśli twój wróg sam mówi, że jest czysty... Już samo to daje wielką radość! Wciąż był na Rodionowa zły, wciąż był wściekły, ale gdzieś w zakamarku serca tliła się nadzieja, że wszystko to kłamstwa! Taki człowiek nie mógł zdradzić! Nie on! Człowiek, który postawił na nogi cały Schron, wychował niejedno pokolenie stalkerów. Niezłomny dowódca, lider. Nauczyciel. Wstyd – zaufał wrogowi! Po prostu uwierzył na słowo! Ale przecież... jest jakiś poważny powód. Zdradzili ich, okłamali, i w pierwszym momencie uwierzył! A tu się okazuje, że wszystko jest odwrotnie – pułkownik okazał się wierny Schronowi. Kamień spadł mu z serca! A zatem można jeszcze ufać ludziom na tym świecie! Można! Jeszcze są tacy, którzy cię nie oszukają i nie zdradzą! – Przepraszam... – wtrącił zza ramienia Daniły Chińczyk. – Słuchaj, majorze. Powiedziałeś coś, a ja nie całkiem ten kawałek zrozumiałem... A dlaczego pułkownika nie wolno było puścić do jednostki na Sazań– gorze? I co znaczy „obiekt jest wasz"? – A to wy nie wiecie? – Hasan uśmiechnął się wciąż pogrążony w błogostanie. – Tyle lat mieszkacie obok i do tej pory się nie zorientowaliście? – Jest tam jednostka „Perymetr" – odpowiedział Dobrynin, gestem zatrzymując majora. – Potem ci opowiem. Patrz, jak to się wszystko składa... Jeden do jednego! – Składa – zatrajkotał, dławiąc się z pośpiechu, Hasan, nagle ożywiony. Pod wpływem serum prawdy major niczym dziecko w rozmowie z dużym i ważnym wujaszkiem, dumne z tego, że choć jest takie małe, to tak dużo wie, spieszył się, by wszystko to z siebie wyrzucić, wszystkie informacje, całą wiedzę... – To nasz obiekt!... Można tak powiedzieć... Od dawna go szukamy!... W całym kraju jest ich kilka, w końcu znaleźliśmy jeden z nich w waszej miejscowości! Zbieraliśmy okruchy informacji, rozmawialiśmy z ludźmi, przekopywaliśmy się przez archiwa... – Co to takiego ten „Perymetr"? – spytał Bateria, szturchając Dobrynina w ramię. – Skąd o tym wiesz? – Nieważne skąd – opędził się od niego Daniła. – Nie wolno dać im takiej mocy do rąk. Jeśli Bractwo przejmie „Perymetr", Pająk będzie mógł narzucać swoją wolę każdemu. Dobra, ten kawałek zrozumiałem... Byliście dogadani z wojskowymi? – Z wojskowymi to... Tak, byliśmy. Owczarenkow chciał dołączyć do Bractwa. Ale tylko z dowództwem. Tylko trzy, może pięć osób u nich wiedziało... pozostałych trzymali w niewiedzy... Co on im tam naopowiadał, jaki makaron nawinął na uszy, tego nie wiem... najważniejsze, że rezultat był taki jak w Schronie. Dobrynin kiwnął głową z zadumą. Tak, w sumie tak właśnie myślał. Chorąży i góra administracji. Oni byli zorientowani. Pozostali nie. – Dlaczego my? Dlaczego Sierdobsk? Przecież to małe miasteczko! To przez „Perymetr"? – Dużo spraw się na to złożyło... Mieliśmy zadanie... – Major związany jak baleron spróbował wzruszyć ramionami, ale wyszedł z tego tylko jakiś konwulsyjny ruch. – Mieliśmy zadanie. Bardzo mało czasu i ograniczone zasoby... wy byliście akurat po drodze. Musieliśmy w biegu werbować ludzi... korygować terminy, plany, improwizować, nadrabiać czas... rozmawiałeś przecież z Profesorem w kanale... – Hasan zachichotał. – Tak rozmawiałeś, że z truciem go potem rozpoznaliśmy... Na pewno wszystko ci powiedział. – Trochę powiedział, nie było czasu go wypytywać, ale to, co najważniejsze, wiem... Dobra. Mam jeszcze do ciebie takie pytanko... Położenie bazy Bractwa! Jakie są współrzędne? – No, to już Profesor musiał ci powiedzieć... – Brew nad lewym, zdrowym okiem Hasana wygięła się w łuk ze zdziwienia. – Co jak co... – Mówił – uciął Dobrynin. – Chcę sprawdzić. – Kazachstan. Miasto Atyrau, dawny Gurjew. 47 stopni, 7 minut, o sekund szerokości północnej... – ...i 51 stopni, 53 minuty, o sekund długości wschodniej – podchwycił Dobrynin. – Znam te

współrzędne na pamięć! – To dobrze, że znasz – Major uśmiechnął się życzliwie... – Tak, tam jest baza... Dom... – To twój dom, sukinsynu– wysyczał Daniła, chwytając Hasana za kołnierz kombinezonu i szarpnięciem podrywając go z ławki tak, że znów rozbolała go ręka. – A nasz dom rozwaliliście! – Rozwaliliśmy, to odbudujemy – odparł major, lecąc Dobryninowi przez ręce jak bezwolna kukła i uśmiechając mu się beztrosko w twarz. – Zamierzacie odbudować Schron... Dobrze rozumiem? – Właśnie tak. Potrzebny nam „Perymetr", jego centrum dowodzenia... I to nie jednorazowo, ale stale. To jest siła... I postanowiono na miejscu waszego Schronu wybudować bazę. Węzeł komunikacyjny! A potem bez pośpiechu zająć się górą... I wiesz co?... Posadź mnie z powrotem... Aha, o tak, dziękuję ci, mój drogi... Zaraz ci powiem coś takiego, że się zsikasz ze zdziwienia... Naczelny tam jest... Rozumiesz?! Przyjechał na inspekcję. Taki ma zwyczaj. Obiekt jest bardzo ważny i buduje się go pod jego bezpośrednim kierownictwem. Przyjechał. Sam. I pobędzie tam ze trzy albo nawet cztery miesiące, póki nie skończą budowy i nie otworzą „Perymetru"... No, i jak ci się podobają takie wiadomości?... Dobrynin, po raz kolejny w czasie tej rozmowy zaskoczony, poczuł nagle jakąś zdradziecką słabość w nogach. Zrobił krok w tył, nie patrząc, namacał ręką koję... kolana się pod nim ugięły i opadł na nią jak worek. Czyli co... To już? Finał jest bliski?... W głowie pojawiła mu się nagle jakaś spokojna pewność... satysfakcja, świadomość tego, że cel jest niedaleko i że tym razem nie wypuści go z rąk. Chyba tak... Wiła się nitka, ale koniec jest bliski. Oto Pająk. Nie za siedmioma górami, lecz tu, nieopodal. Kola Pautikow, ohydna gnida, która zgubiła jego rodziców, przyjaciół, Schron... Przyszedł na dawne miejsce, by snuć swoją pajęczynę. Krąg się zamknął... To stąd wypełzł i wrócił tu, gdzie wszystko się zaczęło. I to nie sam – jest z nim cała brygada takich jak on... Wszystkich wyeliminować! Wszystkich co do jednego! Żeby ani jeden bydlak nie zdążył powiadomić głównej bazy! Oni muszą zniknąć, przepaść bez wieści – a tych, którzy siedzą tam, w Kazachstanie, będzie dręczył brak wiadomości, niech zgadują, gdzie naraz, w ciągu miesiąca, zniknęły dwie pełne zdatne do walki brygady! Razem z głównym bandytą! – Jakimi siłami i środkami dysponują?! Jaki mają sprzęt? Ilu ludzi? – Podczas gdy oszołomiony Dobrynin siedział na koi i gapił się na śliniącego się majora, do Hasana zbliżył się Panikarz. Trafił, można powiedzieć, w sedno. – Uzbrojenie? Amunicja?! Umocnienia?! – To się ciągle zmienia... Mówiłem przecież, naczelny przyjechał! A to oznacza, że i ochrona jest odpowiednia. Sprzętu ile dusza zapragnie... jeden pociąg pancerny przyjechał, oczekiwany jest jeszcze jeden. Czołgi, BTR– y... BMPT też będą. Co do ludzi... będzie ze trzystu, i to tylko liniowych żołnierzy. I jeszcze ponad setka w odwodzie. Obsługa... inżynierowie, budowniczy... baby... U nas nawet baby umieją strzelać, podstawowe przygotowanie strzeleckie jest obowiązkowe dla wszystkich. Uzbiera się z pięćset osób... Dokładnie nie powiem, nie wtajemniczał mnie w swoje plany, ale z pięciuset ludzi na pewno... a może i więcej. – Trzeba będzie porządnie się napracować. – Panikarz odwrócił się do dowódcy. – Zamierzasz zwerbować ludzi w Penzie? – A gdzie? Są inne opcje? Więcej opcji rzeczywiście nie było. A i teraz trzeba się dobrze zastanowić, czym tych ludzi przekonywać i motywować. Dla idei nikt nie pójdzie – albo zbierze się tylko garstka rozumiejących, czym grozi Penzie sąsiedztwo Bractwa. I to wszystko. A pozostali... a pozostali poradzą sobie pod każdą władzą. – Dobra... – Daniła przymknął zmęczone oczy i potarł nasadę nosa... – Pomyślimy jeszcze, co i jak... Mnie teraz niepokoi jeszcze jedno pytanie. Gdzie jest pociąg? Ten, który zabrał ludzi ze Schronu... Gdzie on teraz jest? Przyjechał do bazy czy jest w drodze? – Nie ma już pociągu pancernego. – Major, do tej pory tak beztroski, a nawet rozpromieniony, błyskawicznie sposępniał. – Po tym jak odjechał z dworca, straciliśmy z nim łączność. Nie odezwał się podczas pierwszego seansu łączności, co jest surowo zakazane przez wszystkie nasze zasady i regulaminy. Od razu wiedzieliśmy, że coś się stało... Drobne grupy są mu niestraszne... większe, jeśli zawczasu się nie

przygotują, też. Walnie ze wszystkich armat, przemknie obok, i koniec. Czyli ktoś wiedział o jego trasie. Wiedział i urządził zasadzkę... – Kto mógł wiedzieć? – Kto... Nie wiem. Od was, z Sierdobska, są dwie drogi. Przez Rtiszczewo, duży węzeł kolejowy na południowy wschód od miasta... i przez Penzę. W obie strony odległość jest mniej więcej jednakowa... Spalinowóz z ludźmi ze Schronu pojechał trasą przez Penzę. Stracił łączność. W ślad za nim od razu, ledwie dobę później, ruszył drugi pociąg... Ten pierwszy odkryli na podjeździe do Penzy... stacja Ardym. Rozbity w drzazgi. I pusty. – A ludzie?! Co się stało z ludźmi?! – wtrącił Wan Li. – Trupów było dużo... ale sami nasi. Z ludzi od was ani jednego... Jak rozumiem, to już ktoś z Penzy się zatroszczył... – Aż was jaja swędzą, żeby się zemścić... – odezwał się Bateria. Hasan pokiwał głową. – Oczywiście. A jak inaczej? Również dlatego odbudowujemy Schron. To będzie duża baza, a do Penzy jest stąd rzut beretem. Trzeba się wywiedzieć, kto to zrobił, i przykładnie ukarać. Żeby innym się odechciało pyskować Bractwu, a tym bardziej podnosić na nie rękę. A to dopiero... Daniła, słysząc kolejną nowinę, znów lekko osłupiał. Czyli co? Ludzie ze Schronu są tu, w Penzie? Ale gdzie? I kto zdobył się na odwagę i zdołał rozwalić uzbrojony po uszy pociąg pancerny?! A to przecież niezwykle poważna siła jak na dzisiejsze czasy! Ile tam było na platformach? A wielkokalibrowej broni to już na pewno pod dostatkiem... Nikt by nie chciał takiemu podpaść! – Skąd wiadomo, że to ktoś z Penzy?! – A kto inny? – A są dowody? – Oczywiście, że nie. Jakie dowody, o czym ty mówisz... – Major uśmiechnął się. – Ale sam się zastanów... nie ma w pobliżu żadnych dużych osiedli. Od Ardymu do Penzy jest jakieś trzydzieści kilometrów. W mieście są duże grupy. Chociaż tego wam dokładnie nie powiem, nie sprawdzaliśmy miasta szczegółowo i mamy mało informacji. Ile ich tu jest... Cztery grupy? Pięć? Coś koło tego... Do tej pory współpracowaliśmy tylko z Ochrypłym, to przywódca jednej ze wspólnot. Kontroluje część torów od granicy miasta do centrum, ale tam już się nie zapuszcza, ma z kimś tam konflikt... Płacimy mu myto za przejazd, a on przepuszcza pociąg. Czasem bywa, że handlujemy, przy czym ceny mają śmiesznie niskie. Ale handlem zajmują się tam tylko samotnicy... A w ogóle zachowujemy się tu na razie spokojnie, kłócić się z Ochrypłym jest nam nie na rękę, bo musielibyśmy potem torować sobie drogę siłą. – A więc są tam i tacy, którzy mają dość sił, by załatwić wasz pociąg pancerny? – zdziwił się Wan. – A są. Choćby ta osada, gdzie parę dni temu braliśmy wodę. Może i nie w pojedynkę, ale do spółki z innymi... ale wtedy jeszcze łatwiej będzie się tego dowiedzieć. – Major uśmiechnął się promiennie. – Bywają takie kęsy... że da się odgryźć, a przeżuć i połknąć już nie. I to jest dla tutejszych właśnie taki kęs. Nic to. Przejmiemy „Perymetr", odbudujemy Schron i wtedy zajmiemy się Penzą. Wystarczą cztery brygady uderzeniowe. W pełnym składzie... – A co było widać ze śladów? Co mówią wasi tropiciele z psami? – Po śladach trudno poznać... uważam, że tropiciele się mylą... – Konkretniej, majorze, konkretniej – zachęcił go Dobrynin. Widać było, że serum przestaje działać. Major nie odpowiadał już tak żwawo, kilka razy się zastanawiał, jakby próbując zrozumieć, co on właściwie opowiada swojemu wrogowi. Jeszcze pięć, może dziesięć minut i dojdzie do siebie. – Co tam znaleźli ci tropiciele? Co mówią? – dopytywał Daniła. Major poruszył ustami, zbierając myśli. – Mówią tyle... Działała tam niewielka grupa. Jakichś trzydziestu ludzi, może odrobinę więcej... Minimum sprzętu, parę wozów opancerzonych. Tam jest takie miejsce... Mała stacyjka, dookoła kamienne domy... A dalej same pola, tory prowadzą przez otwarty teren. Posadzili wokół snajperów.

Tropiciele znaleźli z pięć stanowisk w różnej odległości... Niektóre były oddalone o dwieście metrów, inne o kilometr... Po polu są rozrzucone zarośla, dolinki, niewielkie zagajniki. Bardzo sprytnie to wybrali. Snajperzy rozmieścili się po obu stronach, a oddział szturmowy i cekaemy czekały od strony stacji. Szykowali się... – Trzydziestu ludzi poradziło sobie z pociągiem? – powątpiewał słuchający uważnie Bateria. – Coś nie chce się wierzyć... nawet czterdziestu czy pięćdziesięciu... No, i plus parę BTR– ów... Nierealne! – Właśnie mówię... – Mówisz, że to była zasadzka? – pociągnął go za rękaw Daniła. – No, żywiej, majorze, żywiej trzep ozorem! Major niechętnie kiwnął głową. – Zrobili tam kocioł... Z obu stron wzdłuż całego nasypu nakładli min... Szczodrze je rozsypali, bardzo blisko siebie! MON– ki, miny wyskakujące, OZM... przeciwczołgowe... na stu metrach w kilku warstwach. Rozebrali część szyn. I kiedy pociąg wpadł w ten kocioł, stanął przed dziurą, to przedni i ostatni wagon zostały wysadzone w powietrze. Spalinowozy poleciały w dół, a z nimi i para przyległych wagonów, platformy bojowe. Natychmiast zaczęły BTR– y, waliły z trzydziestek... Żołnierze wylegli z wagonów, rozsypali się, przyczaili pod kołami, żeby oczyścić perymetr, i wtedy tamci odpalili miny. Wszystkich zmiotło z nasypu... zanim przyszli do siebie, ustawili się, poszła druga seria... Masakra! I z cekaemów wzdłuż nasypu... i to nie jednym, było ich z sześć sztuk. Same wielkokalibrowe, bili długimi seriami... I z pól, z obu stron, walą snajperzy... oni świetnie wszystko widzieli, a ich samych, w strojach maskujących, nie dało się dostrzec... No, i wozy pancerne też tam popracowały, pewnie wystrzelały się z amunicji. I tak położyli cały skład. Potem jeszcze tych, którzy zostali na stanowiskach bojowych wewnątrz wagonów, wydłubywali granatami... Albo po prostu wysadzili razem z wagonami... A tiepłuszek, tych, w których jechali wasi ludzie, nie ruszyli. Otworzyli je i zabrali ich ze sobą. I ślady prowadzą gdzieś tu, w stronę Penzy. A właśnie... – ożywił się nagle Hasan – to miejsce, w którym wpadliśmy w zasadzkę, to niedaleko Ardyma. Tak sobie myślę, że ktoś ma wydeptaną ścieżkę w tych stronach. Hasan umilkł. Dobrynin pokiwał w zadumie głową, taksując go wzrokiem. Działanie serum kończyło się – proszę, jak się krzywi i wytrzeszcza oczy... Zaczął kojarzyć. Może wstrzyknąć mu więcej?... Nie, chyba nie warto. Rozgadał się major. Powiedział wszystko, co trzeba. Teraz mało z niego pożytku, a i Mamonow nie instruował go na taką okoliczność. Nie wiadomo, jaka będzie reakcja na drugą dawkę. Jeszcze by zdechł... – Co z nim teraz zrobić? – zwrócił się do dowódcy Panikarz. – Jak rozumiem, dostaliśmy od niego wszystko, czego chcieliśmy. Stuknąć go? – Nie. To zawsze możemy później – pokręcił głową Daniła. Odchylił się na ławce, pomasował sobie koniuszkami palców skronie, szykując się do burzy mózgów... Tak, jest o czym pomyśleć. Póki jeszcze jasno myśli, głowa dobrze mu pracuje po bojowych prochach od Chirurga, a i informacje są świeże... – Jeszcze się nam przyda. Zawińcie go, zakneblujcie mu usta i wciśnijcie gdzieś do kąta. I to już wszystko, chłopaki, bądźcie cicho. Muszę pomyśleć.

10 | Spowiedź Rodionowa W ciągu podróży i przygód, które przypadły mu w udziale przez ostatnie miesiące, nastąpiła przerwa. Do dzisiaj wydarzenia sypały się jak z rogu obfitości, a teraz dla Dobrynina czas zastygł jak mucha w bursztynie. Do Penzy był prawie dzień drogi. Cały dzień telepania się w ciężarówce. Do roboty nie ma nic, czasu jest mnóstwo. I jest o czym myśleć... Analiza i dedukcja nigdy nie były jego mocną stroną. Planowanie operacji bojowej – tak. Opracowanie planów likwidacji ludzi i nieludzi– tak. Wreszcie zwykła organizacja banalnej zasadzki albo wytyczenie marszruty. Ale żeby tak złożyć w jedną całość całą masę informacji, odfiltrować te zbędne i złapać za ogon te potrzebne... Odszukać igłę prawdy w ogromnym stogu siana, w tym nagromadzeniu najróżniejszych faktów, potrafiłby jedynie legendarny Sherlock Holmes. Owsianka, sir!... Zacząć należało chyba od góry do dołu. Ustawić wszystko w takim porządku, żeby najpierw szły pytania już zrozumiałe i rozstrzygnięte – i przechodzić do tych, które są kompletnymi zagadkami, i co tu dużo kryć, od ich posmaku tajemnicy, a nawet mistycyzmu jeżą się włosy na karku. Cóż. Zacznijmy. A zatem. Punkt numer jeden – Hasan. To już załatwione. Temat przerobiony. Powiedział wszystko, co trzeba. I jeszcze na pewno niemało powie. Punkt numer jeden można przekreślić grubą kreską. Punkt numer jeden prowadzi do punktu numer dwa, o którym teraz wszystko już wiadomo. Pająk. Pająk jest blisko. Tak blisko, że nawet mu się to nie śniło. Sam przylazł. Na starość postanowił budować imperium. Jak widać, nie ufa swoim podwładnym, woli osobiście nimi kierować i kontrolować swoją budowę. I chyba słusznie. Dbały gospodarz powinien zawsze brać bezpośredni udział we wszystkich pracach. Tym bardziej w takich jak zakładanie dużej bazy. Cóż... tym lepiej... Jak to się mówi, o wilku mowa, a wilk tu. Ile trzeba sił i środków, żeby zorganizować ekspedycję do Kazachstanu? Mnóstwo! To po pierwsze. I druga kwestia: znacznie wygodniej i efektywniej wojuje się na swoim terenie, w okolicy, którą od dziecka się zna wzdłuż i wszerz. Lepszej niespodzianki Pająk by nie wymyślił, nawet gdyby bardzo się postarał! Oczywiście sprawa jeszcze nie jest zakończona – ba, nawet się nie zaczęła! – i trochę za wcześnie, żeby się cieszyć... Ale już samo to, że nie trzeba jechać na drugi koniec świata, to ogromny i niewątpliwy plus! Po trzecie – ludzie ze Schronu. Tak, sprawa pociągu pancernego pozostaje otwarta i paląca. Trzeba wyjaśnić, czyje to dzieło. I to szybko. Zresztą... nikomu nie jest na rękę wchodzić w konflikt z osadą Mamonowa. Elektryczność daje miażdżącą przewagę w negocjacjach. I jeśli wyjaśnić, że jeńcy z pociągu pancernego są dla niego ważni, to wymiana powinna nastąpić bez zwłoki. Szczególnie gdy zaoferuje się za nich dobrą cenę. Po czwarte – Rodionycz. Tu już się zaczynały historie niezrozumiałe i Dobrynin, nie posiadając wszystkich informacji, poczuł, że wkracza na grząski grunt domysłów, domniemań i przypuszczeń... Rodionycz nie jest zdrajcą. To prawda, dogadał się z majorem, wysłał wszystkich zdolnych do walki mieszkańców na wyprawę do kombinatu. Ale nie zgłosił się potem do Hasana i nie poszedł pod skrzydła Bractwa, chociaż byłoby to pewnie dla niego najlepsze wyjście. Dołączyć do potężnego ugrupowania,

wyjechać do Kazachstanu i tam zagwarantować sobie spokojną starość na posadzie instruktora. Ale pułkownik tego nie robi. Wykonuje za to pokerową zagrywkę, której Hasan w żaden sposób nie mógł się po nim spodziewać. Kto może odmówić królewskiej ofercie?! Nikt! Przecież taki sukces sam wpada mu w ręce... Nikt by nie potrafił – a jednak pułkownik Rodionow ją odrzucił. Wyszedł nocą ze Schronu i z jakiegoś powodu poszedł na Sazań– gorę. Czy tam dotarł, czy nie, czy był tam przez jakiś czas – tego nie wiadomo. Za drugim razem znajdują go znowu w mieście, nieopodal dworca. Próbują go otoczyć, zapędzić w kozi róg – ale Rodionow ucieka do przedszkola. Tym razem wiadomo dlaczego – przycisnęli go, nie miał wyjścia. Ale dlaczego pchał się do Sazań– gory? Znów niejasności... Wiadomo tylko, że pułkownik prowadzi swoją, jemu tylko znaną grę. Jaką? Nie wiadomo. I raczej nie uda mu się tego teraz dowiedzieć. To już chyba wszystko... Chociaż nie! Nie wszystko! Jest coś jeszcze. Piąty punkt. Zoolog. Wprawdzie pojawił się całkiem niedawno, ale błyskawicznie wplątał się w całą tę historię i teraz jest już chyba nierozerwalnie z nią związany. Człowiek, którego nie zna sam Dobrynin, ale który, jak się zdaje, bardzo dobrze zna jego. Był bardzo blisko z Bajarzem, zaprosił go w gości. Mieszka w osadzie energetyków, pomaga im, i to tak, że Mamonow za jego protekcją pomaga nieznajomemu facetowi zlikwidować karawanę! Urządził zasadzkę, ściągnął ogień na siebie i po prawdzie pomógł pokonać karawanę. Po co mu to wszystko? W ramach pomocy dla młodszego brata? Jakieś to... mało prawdopodobne. Za dobre, żeby było prawdziwe. I chce się wierzyć, że tak właśnie jest, ale zbyt szczęśliwe te wszystkie zbiegi okoliczności... Co wiadomo o Zoologu? Jest podobny do Dobrynina, tylko o jakieś dziesięć, dwanaście lat starszy. Gęba w szramach, bez jednej nogi. Mieszka w Penzie, i to już od dawna. Jak to powiedział Mamonow? Przybył do osady z dziesięć lat temu i od tej pory tam przebywa. Ponadto ma siedzibę gdzieś w mieście, ale gdzie – tego nie wiadomo. Do tego wszystkiego jest włóczykijem, wałęsa się po świecie, zbiera wiadomości o rozmaitych stworach, klasyfikuje je. Kto to właściwie jest?!... Wszystko wskazywało na to, że Dobrynin nie wie czegoś ciekawego o swoim życiu. Tu nie było dokładnych i wiarygodnych informacji... Tylko żonglowanie domysłami i przypuszczeniami. Skąd Zoolog przyszedł do Penzy dziesięć lat temu? Nie wiadomo. A czy przypadkiem nie z Sierdobska?... A jeśli z Sierdobska... to dlaczego Daniła kompletnie nic o nim nie wie? Przecież ma po ojcu Olegowicz! Czy brat?! Jeśli brat, to dlaczego dziadek niczego swojemu ukochanemu wnukowi nie powiedział? Nie pisnął ani słówka!... A może chciał, zbierał się, ale nie zdążył?... Ani dziadek, ani Rodionycz, ani ojciec Kiryłł– nikt!... Ukrywali to? Czy też Rodionycz był nieświadomy, a wiedział tylko dziadek?... Bo jak to wygląda, ludzie kochani... Mieszkał gdzieś w mieście, z dala od Schronu, starszy brat Daniły, i nikt o nim ani widu, ani słychu? Jak to możliwe? I co... kiedy tylko Danile stuknęło dziesięć, jedenaście czy może nawet dwanaście lat, dokładnie nie wiadomo, brat zwinął się z miasta i ruszył do Penzy?... Po co? Dlaczego?! Kolejne pytania. Zresztą to tylko założenie, że Zoolog przyszedł do Penzy z Sierdobska. A jeśli nie? Weźmy na przykład taką możliwość... Jeszcze przed Początkiem tata miał pierwszą żonę. Mieszkali w Penzie. I było też dziecko, nazwali je Sierioga. Siergiej Olegowicz Dobrynin. A potem... życie to dziwna sztuka. Rozszedł się z pierwszą żoną i po jakimś czasie ożenił się po raz drugi. No, a potem... Tak jak opowiadał dziadek – pojechał raz na urlop i wracał przez Sierdobsk. Wpadli z żoną w gości... Mogło tak być? Jasne, że tak! I ta wersja też wygląda całkiem prawdopodobnie. To by wyjaśniało, dlaczego ani dziadek, ani pułkownik – i w ogóle nikt! – niczego o Sieriodze– Zoologu nie wiedział... Tyle że niepokoi tu co innego – skąd, na miłość Boską, no skąd, jakim sposobem Sierioga Zoolog może tyle wiedzieć o swoim młodszym bracie, jeśli sam mieszkał w Penzie i nie widział go na oczy?! Może ojciec utrzymywał z nim łączność i dlatego starszy brat Sieriożka wiedział o młodszym Dańce? Całkiem logiczne wyjaśnienie, ale czy prawdziwe?... I wtedy Daniła nagle zrozumiał, że dalsze zastanawianie się i snucie domysłów na temat Zoologa nie ma sensu. Mózg jedynie się ugotuje, a nie dociecze prawdy. Brakuje informacji, nie ma się na czym oprzeć. A skoro tak, to lepiej wyrzucić te zagadki z głowy chociaż na jakiś czas i pomyśleć o tym, co najpilniejsze. O tym, co wiadomo z całą pewnością. Mozaika zaczynała się układać. Spory fragment układanki trafił na swoje miejsce – i teraz Dobrynin,

choć mgliście, to jednak widział najbliższy cel. Pająk jest w Sierdobsku. Odbudowuje i umacnia Schron. I spędzi tam co najmniej trzy miesiące, a może i cztery. A to znaczy, że Daniła ma dwa miesiące – może odrobinę więcej – na zebranie sprzętu i przygotowania, na werbunek i sformowanie jednostki bojowej, musztrę, szkolenie bojowe, na opracowanie planu. Jak schwytać Pająka w sieć? Mamonow pomoże. Musi pomóc. Do tego penzeńskie społeczności. Tu Dobrynin się uśmiechnął... Proszę, mówią, że nie da się złapać dwóch srok za ogon... Okazuje się, że się da, jeszcze jak! Złapali Hasana, zdobyli informacje... i ta akcja przysłuży się jeszcze ważniejszej sprawie! Jak rozchodzą się wiadomości w naszych czasach, kiedy nie ma ani telewizji, ani Internetu?... Poczta pantoflowa. Z karawany mieli dużo łupów! Wieści szybko się rozejdą! Uczestnicy tego rajdu wychodzili jako zwykli stalkerzy, a wracali jako bogacze. Towar, na dzisiejsze czasy, fantastyczny... A gdzie łupy, tam i żołnierska sława! Gdyby chciał teraz zwerbować armię i obiecać, że będzie nie mniej trofeów, będą walić drzwiami i oknami! Zresztą Panikarz już mówił– lud chce przedłużenia bankietu. Przyjadą do Penzy, podzielą łupy... Bogate! Rozejdą się słuchy... A plotki mają taką właściwość... że rosną jak kula śniegowa, nie z dnia na dzień, a z godziny na godzinę. Już za trzy dni rozmiary zdobyczy powiększą się trzy razy, a do końca tygodnia i dziesięć. Przy tym wszystkim nie było żadnych strat?! Ani jednego człowieka! Wszyscy są cali, wszyscy wrócili do domu. Kuszące? Jeszcze jak! I do osady Mamonowa ruszą pielgrzymki. Stalkerzy pójdą i pojedynczo, i w grupach. „A nie dałoby się z wami... a kiedy pójdziecie... a jakie macie plany... mam pięciu ludzi w grupie, weźcie nas, nie bądźcie tacy... a ja trzech, ale same zabijaki, a stary Armata służył nawet w specsłużbach". Daniła potarł w zamyśleniu podbródek... Nikomu nie można odmawiać, każdy człowiek się przyda. Ze wszystkimi trzeba się spotkać, porozmawiać. Zanotować sobie szczególnie cennych. I każdemu przekazać informacje... Tak, zbieramy żołnierzy. Tak, niedługo wyruszamy. Tak, to niedaleko, sto kilometrów, nie więcej. Tak, to poważny przeciwnik, ale i łupy są ogromne, te poprzednie nie mogą się z nimi równać... Jeśli są chętni, ochotnicy, to zapisujcie się, przyprowadźcie ludzi. Potrzeba nam takich, co znają się na rzeczy, mają wojskowe wyszkolenie, przeszli przez ogień i wodę, stare wilki i stare wróble. Zapłata wedle efektów wypadu. A naszą efektywność już widzieliście. I jeszcze coś. Ważny punkt. Jeśli ktoś coś wie o pociągu pancernym, który niedawno został rozbity pod Penzą, i o wiezionych w nim ludziach – za takie info płacimy oddzielnie już teraz. Dajemy korzystną cenę... Nie? No... jeśli czegoś się dowiecie, miejcie to na uwadze. Nie kłamię. Są?! A podejdź no tu, mój drogi towarzyszu, musimy porozmawiać... Cóż... miejmy nadzieję, że wszystko pójdzie zgodnie z planem. Innego wyjścia po prostu nie ma, dlatego na tym poprzestańmy. Zebrać wojsko i ruszyć na Pająka. A co dalej, zorientujemy się na miejscu. Wdamy się w bój, a potem zobaczymy. Rozmyślając, Dobrynin odchylił się na oparcie i nagle poczuł pod krzyżem coś twardego i uwierającego... Wsunął tam rękę i wyciągnął mapnik. Ten sam, który znaleźli w miejscu zasadzki Zoologa. Ten sam mapnik, który nosił ze sobą w osadzie. Przez wir ostatnich wydarzeń zupełnie o nim zapomniał... Szczęknął niklowanym zapięciem, podnosząc klapę kieszeni. Torba od razu posłusznie się otworzyła, pokazując swoje wnętrze. W środku nie było niczego szczególnego. Plik kartek formatu A4. Ani mapy, ani niczego innego... tylko cieniutki plik zapisanych od góry do dołu kartek – to wszystko. Daniła otrzepał go, przerzucając strony i próbując odczytać ten dziwnie znajomy charakter pisma... i zrobiło mu się gorąco, bo zrozumiał, dlaczego tak dobrze go zna... Był to charakter pisma pułkownika. Tekst był pisany urywkami, bez oznaczenia dat i godzin. Dobrynin znał pismo Rodionycza, pamiętał te sztywne litery z lekkim przechyłem w prawo. Raz pisane na chybcika, kiedy indziej równym pismem, bez pośpiechu – pułkownik przelewał na papier swoje myśli, odczucia, motywy działania, opisywał to, co się dzieje. To była spowiedź człowieka, który może w tajemnicy przed sobą samym miał nadzieję, że zapiski zostaną odnalezione. Postanowiłem prowadzić zapiski. Notatki wkładam do mapnika. Mapnik zawsze jest ze mną. Jeśli jest inaczej, to znaczy, że to koniec...

Siedzę w przedszkolu. Nie ma tu nic do roboty, dlatego też zająłem się pisaniną... Nigdy nie prowadziłem dziennika, a tu proszę. Na stare lata... Nie udało mi się dojść do Perymetru. Spróbowałem przedrzeć się do Sazań– gory – bezskutecznie. Uciekłem patrolom Bractwa, te szczeniaki nie mogą się ze mną mierzyć. Robiłem pętle, ostrzeliwałem się, pewnie kilku załatwiłem. Zostali w tyle... Ale nie udało mi się dostać do jednostki. Zalęgło się tam to straszne diabelstwo... to, o którym opowiadali Danka z Sańkg. Jak oni to nazywali?... Kleks? Właśnie, Kleks... Nie dopuszcza mnie bydlę! No, trudno... Mnie nie wpuścił, to i ludzi Hasana nie wpuści. A ja tymczasem znajdę jakiś sposób. Tylko jednego nie rozumiem... chłopcy opowiadali, że Kleks grasuje w przedszkolu. Tutaj. I wchodząc, byłem gotowy na jego spotkanie! Dlaczego więc spotkałem go w jednostce, za ogrodzeniem, a tu, w przedszkolu, nie ma po nim śladu?! Jak to rozumieć?... Trzeba jakoś wyjaśnić ten fakt... Jednostka wojskowa na Sazań– gorze nie może trafić w ręce Bractwa. Pod żadnym pozorem! To podstawowy cel! Ta myśl zajmuje mnie od chwili, kiedy major zaczął podchodzić mnie z pytaniami! Oni wiedzą o istnieniu Perymetru! Wiedzą o Rezerwowym Stanowisku Dowodzenia. A od niedawna znają też jego położenie... Perymetr nie może trafić w ręce Bractwa! Trzeba go zniszczyć! Sazań– gora, jednostka wojskowa za szosą, to właśnie Rezerwowe Stanowisko Dowodzenia. Ja, pułkownik wydziału analizy GRU, powinienem był to wiedzieć ze względu na charakter mojej służby. I do tego małego miasteczka dwadzieścia lat temu przybyłem właśnie na inspekcję jednostki. Tuż przed Wojną. Gotowość bojowa, sprawność techniczna systemów, ćwiczenia kontrolne personelu obejmującego dyżury bojowe... Nie zdążyłem. Zostałem tylko przez chwilę na dworcu, żeby wyjąć pieniądze z bankomatu i zadzwonić do domu... I dobrze, że nie zdążyłem. Wyszedłbym z dworca i nie dojechałbym, walnęłoby w połowie drogi... Chrebiot to idiota. Pomylony staruch z demencją. Sam jest sobie winien. Trzeba było uważnie słuchać chłopców... Ja nie miałem wyjścia, mogłem uciec tylko tutaj. Inaczej upolowaliby mnie jak królika. Jedna grupa podeszła od strony domu Michałycza, druga od toksykologii, trzecia zablokowała stronę południową. Droga do Schronu była już dawno zamknięta, czy właziłbym tu, gdyby było inaczej?! Wzięli mnie w kleszcze, sukinsyny... I tak musiałem uciec do przedszkola. Chłopcy dużo opowiedzieli. Byłem przygotowany. To przedszkole to jest coś... Idziesz w jeden koniec, trafiasz w inny. Ale to wszystko. Poza tym panuje tu spokój. Leży kurz i jest bezpiecznie. Jak stąd wyjść, tego nie wiem. Z powrotem przez drzwi nie da rady. Idę, idę, idę i jakbym stał w miejscu. I jeszcze te okna... Raz płynne, raz twarde... Pokazują różne rzeczy... napatrzyłem się, odkąd tu siedzę... Za oknami widać różności. Zazwyczaj ciemność, ale są i bardziej zajmujące widoki. Widziałem jakieś pomieszczenie z masą regałów. Widziałem gwiazdy, mnóstwo! Widziałem pustynię. Widziałem ocean... Góry... Bezkresne lasy po horyzont... Kilka razy otwierał się widok na miasto i okolice o różnych porach roku. Ludzie chodzą, jeżdżą samochody, a ja stoję za szybą jak głupek i nie mogę się wydostać. Nie da się jej rozbić. Takiego ciekłego okna, jakie trafiło się chłopcom, na razie nie było. A może po prostu nie zdążyłem... Ale siedzę tu tylko dziesięć dni, może trochę więcej. Pogubiłem się w czasie, ale czuję, że raczej nie było to dłużej niż dwa tygodnie. Wciąż tu jestem. Bezczynność... Czekam na ciekłą szybę. Jak wyjdę z przedszkola, spróbuję jeszcze raz. Mam dostęp, dam radę przejść system kontrolny. Potem to już kwestia techniki... Różne myśli przychodzą mi do głowy... Okropnie wyszło... Wyszedłem bez uprzedzenia, nocą... A jak inaczej miałem minąć posterunki? Ale czy była inna droga? Czy był inny wybór?... Nie było. Po prostu nie było, i koniec. Nie ma tu nic do roboty. Całymi dniami albo siedzę, albo błąkam się po budynku, wyglądam przez okna.

Zebrało mi się na rozmyślania. Rozmyślania o przeszłości... Ile sił oddałem Schronowi?... Wszystkie, które miałem. Po Początku skupiłem na nim wszystkie swoje wysiłki. Patrząc wstecz... ile przeżyłem. Czy dobrze, słusznie postępowałem? Ile tego było... ile razy wisieliśmy na włosku... Weźmy chociaż ten wypadek, kiedy stanęły diesle. Gdybyśmy nie odkopali małego schronu, czy byśmy przeżyli? Nie. Oczywiście, że nie. Gdyby nie tuszonka i zapas oleju napędowego, który tam znaleźliśmy, byłoby po wszystkim. Czyli to, że tamci ludzie wymarli, było dla nas korzystne? Było. Dlaczego wymarli, to już inna sprawa. Ale nam to pomogło, zyskaliśmy na czasie... Odkopalibyśmy ich żywych, i co?... Żarcia nie ma, paliwa nie ma, a zużycie skokowo wzrasta. To byłby koniec dla wszystkich. I byłaby jedna wielka mogiła... Dwadzieścia lat. Dwadzieścia lat lawirowaliśmy, jak mogliśmy. Wyrosło jedno pokolenie, pojawiło się drugie... Dzieci podziemi. A przecież nie tak długo już zostało! No, bo ile?... Jeszcze ze dwadzieścia lat... pod ziemią. No, powiedzmy, nawet trzydzieści! Ja bym nie dożył, ale Dańka tak... i Sańka. Poziom radiacji spadł, i to porządnie! A wraz z upływem czasu szybciej by spadał. I to tylko u nas. A przecież są miejsca, gdzie jest czyściej, gdzie promieniowania nie ma wcale... Trzymaliśmy się przez dwadzieścia lat. Aż do nadejścia Bractwa. Trafiła kosa na kamień. Dlaczego od razu nie powiedziałem ludziom, co ich czeka?... A po co? Co by przyszło z paniki i beznadziejnej szamotaniny? Jaki sens miałoby, gdyby ludzie dowiedzieli się zawczasu, że nie ma już szans?... Mielibyśmy założyć ręce i czekać? Nieee... Nie ma na to zgody. Człowiek powinien walczyć, nawet jeśli nie ma nadziei. A jeszcze lepiej, jeśli nie wie, że jej nie ma. Nie wolno z góry go tej nadziei pozbawiać. Dum spiro, spero. Póki życia, poty nadziei. Ale przecież nie wszyscy tacy są. Mniejszość. Większość chce się jak najprzytulniej urządzić. Tak samo tutaj... Gdyby się dowiedzieli, że opór jest bezcelowy, to zaczęliby walczyć? Wątpię. Wyszliby im się pokłonić. Padliby na kolana ze łzami w oczach błagać Kolę Pautikowa o zmiłowanie... Zlitowałby się? Wątpię. I słusznie, że nie powiedziałem. Nie wolno mi było mówić. Pierwszą bitwę wygraliśmy, ale nie wojnę. Z Bractwem się mierzyć? Nie... Nie miałoby to sensu. Podciągną rezerwy, zmiażdżą nas jak robaki. A Perymetr zostanie bez nadzoru. Zdobędą Perymetr i to będzie koniec. Dyktatura Pająka. Schron jest skazany na zagładę. Wcześniej czy później go zdobędą. To obiektywna rzeczywistość. Nie ma sensu kryć się za domysłami i nadziejami. Wszystko jest boleśnie proste. Schron jest skazany na zagładę! Zwyczajnie dlatego, że nie mamy rezerw i nie możemy się spodziewać pomocy. My nie mamy, a Bractwo tak, i to dużo. I ludzie, i sprzęt, i zasoby, wszystkiego pod dostatkiem. Dalej wszystko będzie proste jak dwa razy dwa... Ze Schronem koniec. Nie da się ludzi wyprowadzić, ewakuować. Po prostu nie ma rady! Sierżant Pautikow wrócił i nie pała chęcią pozostawiania ludzi przy życiu. Potrzebne mu tylko zasoby... i Perymetr. I jeszcze niewielki, ale przyjemny bonus, zemsta nad tymi, którzy go skrzywdzili. Ale póki Schron się trzyma, odgryza, póki wszystkie siły Bractwa są skoncentrowane na tym celu, mam szansę zniszczyć Perymetr. W tej sprawie też nie da się nawet powiedzieć, że miałem jakiś wybór. Wszystkie te wzniosłe słowa o wielkich i małych celach, o drogach i środkach... Górnolotne brednie. Jest jeden cel, Perymetr nie może wpaść w ręce wroga. Kłamiesz... nie dla ciebie go budowali, Kola, sukinsynu, żebyś pchał tam swoje włochate łapska... Nie zobaczysz Perymetru jak własnych uszu... Jeszcze nie wiem, jak to zrobię, ale go nie dostaniesz. Bez zmian. Bez zmian. Bez zmian. Jak długo tu jestem? Jakieś dwadzieścia dni, może trochę więcej... Coraz uważniej obserwuję okna. Kilka razy jedno z nich otwierało się na jakiś tunel, to było najbardziej ciekłe. Tam na razie nie idę, kto wie, dokąd on prowadzi. Okna, którym dałoby się przejść z powrotem do miasta, wciąż nie ma. Nieprzepuszczalne się zdarzają, ale

po co mi one? Do tego pokazują przeważnie życie przed Początkiem. Raz widziałem ciężarówkę „półtorkę"22. Która to dekada?! Ze sto lat temu? Nie myślę o tym. Po prostu przyjmuję to jako dane. Inaczej mózg może eksplodować... Jedno jest dla mnie ciekawe jak to wszystko przeżył Nibumow?... Co myślał? Przecież jest fizykiem... Ten to dopiero musiał wariować... Jak wyjść z powrotem... Oto najważniejszy problem. W czasie kiedy tu byłem, Bractwo już na pewno zdobyło Schron i teraz wydeptuje ścieżkę do Perymetru. Perymetr za nic nie może wpaść w ręce wroga! Zupełnie jak hasło... wszystko dla frontu, wszystko dla zwycięstwa... ani kroku wstecz... Choćbym się zesrał, ale jak zniszczyć Perymetr? Bez zmian. Prowiant się skończył. Licząc puszki po tuszonce, mogę stwierdzić, że jestem tu już od ponad miesiąca. Pakowałem się w pośpiechu... plecak jest duży, ale był w połowie pusty, wiele nie zdążyłem wynieść. A i tak mam ze sobą pełno rzeczy: maska przeciwgazowa, filtry, OP-1, cekaem, naboje... Nie jestem już młody, żeby tyle tachać. Ale to nieważne... Liryka. Jest coś innego... Coś się dzieje. Zwróciłem uwagę na to, że od niedawna okien otwiera się mniej. I teraz coraz częściej są ciemne. Ostatnio nie wiedzieć czemu pokazują tylko tunel i nieznane ogromne pomieszczenie. I więcej nic. Bez zmian. Bez zmian. Ciągle to samo. Kilka okien naraz otwiera się na jedno i to samo pomieszczenie. Właśnie teraz stoję przed jednym z nich. Jest jak woda, to znaczy, że da się przez nie przejść. Jest tam laboratorium. Regały, jakieś butelki... Na ziemi widać szyny... W przeciwległym końcu jest brama. Z namalowaną liczbą 211. Wiele regałów było zniszczonych. Bardzo wiele rzeczy poprzewracano, rozbito, potłuczono... Ale panowała tam cisza i spokój. Nie widzę sensu dalszego siedzenia tutaj. Nie mogę wyjść. Innych okien nie ma już od tygodnia. Co dalej?... Zostać tu na zawsze?... Niewiele z tego pożytku. Czekam już ponad miesiąc. Oto, co najbardziej doprowadza mnie do wściekłości – bezczynność! A Bractwo nie siedzi z założonymi rękami. Schron został już zdobyty. Na pewno! A może i Perymetr... Chociaż nie, nie powinni... skąd mieliby znać hasła i kody dostępu? Ale nie ma już sensu czekać dalej. Wychodzę przez okno. Przeszedłem! Zimno tu... Około zera. Pomieszczenie jest ogromne. Jakiś hangar... Brama zamknięta, wyjścia nie ma. Ale między jej skrzydłami jest wąska szczelina, przez którą od czasu do czasu wpada śnieg... Czy na zewnątrz jest zima?... Jestem tu całą dobę... Coś ze mną nie tak. Nie wiem... To laboratorium. Sądząc po napisach na ścianach – Niemcy. A sądząc po swastyce – faszyści... Rzesza. Mój dziadek z nimi walczył... Na regałach, w słojach są zakonserwowane potwory... Gdzie tam do nich naszemu mikserowi. Zębate, z łuskami, o dwóch i trzech głowach, wielu rękach i jednej nodze... Strach patrzeć. Hodowali je specjalnie czy to skutek uboczny doświadczeń, nie wiadomo. Zresztą to bez znaczenia... Szereg skrzynek na regałach otwarto. Zawartość wielu z nich rozsypano po podłodze. Są tu różnokolorowe proszki i ampułki, całe i stłuczone, i jakieś kapsułko– tabletki... Są otwarte pojemniki. Z jakąś cieczą. I ta, chociaż powoli, to jednak paruje. Powietrze jest ciężkie, pachnie chlorem, chemią. Nawdychałem się tego gówna... Mdli mnie... Siedzę w najdalszym rogu, pod wylotem szybu wentylacyjnego. Powietrze jest tu zimne, ale mi jest

gorąco. Płoną mi twarz, uszy, szyja... Huczy mi w głowie, łamie w kościach, mdli... A przecież... Jeszcze dziadek mawiał, że nie ma gorszego bydlaka od fryca. Na pewno zrobi coś podłego. I nadziejesz się na to, nawet jeśli samego fryca dawno nie ma... Twarz mi płonie. I mam dziwne wrażenie... Dotykam swojego czoła, policzków, skóra stała się jakby bardziej miękka... i jednocześnie bardziej sprężysta... Nie mam lustra, szkoda... Nie rozumiem, co się ze mną dzieje. Moje ciało jest jak obce. Żyje swoim życiem. O... o teraz noga drga sama... skurcz? Noga mi drży, a ja na nią patrzę i jej nie czuję!... Sama zgina się w kolanie... Sama! Wydostanę się stąd czy nie? A jeśli nie, to co będzie z Perymetrem?! Perymetr nie może wpaść w ręce Bractwa! Niepotrzebnie tu przyszedłem... Stary idiota... Trzeba było siedzieć i czekać tam, w przedszkolu! Może otworzyłoby się okno... Mój stan się ustabilizował. Nie jest gorzej, ale i nie lepiej. Ciało pali mi się jakby od środka... gorąco... od czasu do czasu zginają mi się stawy... Strasznie boli! Nie mogę pisać, ołówek mi wypada... Chyba parę razy traciłem przytomność... A niech... niech to szlagl... Stawy... stawy wyginają mi się w drugą stronę!... Odpadły mi dwa paznokcie u lewej ręki. Po prostu odpadły i już. Nie bolą. Czernieje mi skóra. Pęka... A w środku, coś jak fale... coś mi się rusza, wybrzusza się... I niby to straszne... powinienem się brzydzić... a mnie wszystko jedno... jakaś obojętność... jakby to wszystko nie działo się ze mną, ale z kimś innym... Trzecią dobę leżę na ziemi przy wentylacji. Na podłodze jest chłodniej. Policzkiem do metalu, dooooobrze... Czaszka mi pęka. Chwilami tracę przytomność... potem się budzę i przypominam sobie, kim jestem... Pamiętam... Potem przypominam sobie o Perymetrze... On nie może... A to fryce, sukinsyny... Jak tam Schron... Pewnie już weszli... Muszę tam iść... Do Schronu... Muszę iść do domu. Muszę się wydostać... Do domu. Perymetr nie może... Ale tam jest Kleks... Strażnik, taka jego mać... On nie pozwoli. Kto to?... Co to?... Jak to się tam znalazło?... Schron... Perymetr... Perymetr nie może wpaść w ręce Naczelnego, nie może. nie może! nie może... m uszęiśćdodom uNa tym zrozumiała i czytelna część zapisków się kończyła. Kolejne trzy kartki były pokryte płynnymi esami– floresami, jakby pułkownik nagle oduczył się pisać, ale wciąż przelewał myśli na papier, w malignie biorąc te zawijasy za litery i słowa... Pod koniec trzeciej strony gryzmoły robiły się coraz mniejsze i stały się jedną długą cienką linią, która gwałtownie zjeżdżała na sam dół kartki i tam się urywała. Tam też, na dole, był wyraźny dopisek, zrobiony już inną ręką, niemniej też dziwnie znajomym pismem: Plik X-3-0019 Dobrynin odłożył rękopis i otarł spoconą z napięcia twarz. To jest to. Oto, o czym w takim skupieniu myślał tamtego dnia Rodionycz! „...Ani razu nie widziałem naszego pułkownika w takim stanie. Mówi, mówi i milknie w pół słowa. Albo odpowiada na pytania ni w pięć, ni w dziewięć, widać, że myśli o swoich sprawach, i to intensywnie. Oczy patrzą mu jakby do środka. I czasem przez to spojrzenie przebija taki smutek, aż strach człowieka oblatuje! Wszystko na to wskazuje, że zebranie będzie dziś gorące..." – znów wypłynęły z pamięci słowa Germana. Daniła zmrużył oczy, do bólu ściskając dłońmi głowę... To o tym tak naprawdę decydował! Nie myślał o zdradzie! Zastanawiał się, czy powiedzieć ludziom, że na Schron zapadł wyrok, czy nie... Wiedział, że nie wolno im tego mówić! Słusznie. Powiedzieć– to byłby koniec. To złamałoby ich wolę oporu. Mało kto będzie walczyć ze świadomością, że przeciwnik jest silniejszy... dziesiątki razy silniejszy! Do tego trzeba mieć

charakter gieroja, a czy wielu ludzi go ma? Co najwyżej stalkerzy i może jeszcze z dziesięciu facetów, którzy z rzadka wychodzili na powierzchnię... I to wszystko. I poddaliby Schron jak dwa a dwa cztery! Większością głosów... A może i pobiliby się ze sobą o to, kto pierwszy zaniesie wrogowi klucze do Schronu. Kto ma ochotę zdychać na darmo? Rodionow już wtedy wiedział, że Pająk wrócił. I wiedział, co zrobi ze Schronem i z ludźmi. To ciężkie brzemię, kiedy z góry wszystko wiesz. Kiedy zawczasu wszystko ci wiadomo. Kiedy wiesz, że wyjścia po prostu nie ma, nie istnieje! I nie można o tym powiedzieć. A przecież jest jeszcze cel... I to ważniejszy od wszystkich pozostałych! Ale co się z nim stało potem?... Domysł, który nagle go poraził, był zbyt straszny i fantastyczny, ale im dłużej Daniła myślał, tym bardziej prawdopodobny się stawał... Odrzucił kartki na bok i sięgnął do mapnika, gorączkowo sprawdzając jedną przegródkę za drugą w poszukiwaniu czegokolwiek jeszcze, co mogło potwierdzić jego domysł! Główna kieszeń, pusto... Miejsce na mapę, pusto... Mała przegródka, pusto! I dopiero w małej kieszonce na klapie znalazł wreszcie to, czego szukał. To była fotografia. Fotografia małego chłopca z napisem na odwrocie: „Sierioża Rodionow, 6 lat". A na zdjęciu był ten sam malec, którego spotkali z Saszką w przedszkolu. ...To moja wina... ...Wybaczycie mi... ...Muszę iść do domu... To był pułkownik Siergiej Pietrowicz Rodionow. Fotografia wyślizgnęła się z jego palców, ale Daniła nie zwrócił na to najmniejszej uwagi. OP-1 pułkownika, jego cekaem, plecak i ten oto mapnik, wszystko to widział Nibumow przez okno. I Kleksa sunącego przez pomieszczenie... A to pierwsze spotkanie z Kleksem Daniła zapamiętał aż za dobrze. Co powiedział ten przerażający chłopczyk? „Odprowadźcie mnie do domu. Muszę iść do domu. Do Schronu..." Muszęiśćdodom u! I jeszcze... Jeszcze okno wychodzące na mały schron. A w nim ludzie miotający się w oszalałym przerażeniu. I Kleks stojący pośrodku i zabijający tych ludzi. Po co? Oto odpowiedź, w notatkach. Pułkownik świetnie zdawał sobie sprawę, że bez ropy ze Schronu ich wspólnota nie przetrwa. A i wielu innych to wtedy rozumiało. Pułkownik o tym wiedział i wiele lat później Kleks rozwiązał problem. Pułkownik Rodionow nie był zdrajcą. Miał swój cel. Taki, że można mu wybaczyć nawet poświęcenie Schronu. Co znaczy Schron, tym bardziej otoczony i w zasadzie już zdobyty, w porównaniu z tym celem?... Jakkolwiek było, pułkownik wykonał swoje zadanie. Przecież to właśnie on stał teraz na straży Perymetru. To on przez te wszystkie lata mieszkał w środku, strasząc swoim przeraźliwym chichotem i całkowicie odbierając stalkerom chęć wejścia na Sazań– gorę. I to on nie pozwalał teraz Bractwu dostać się do środka. Pułkownik Rodionow stał się Strażnikiem. Dobrynin długo siedział w całkowitym odrętwieniu. Tylko w głowie cieniutko gwizdał mu lekki przeciąg i panowała ogłuszając pustka. Są pewne granice. Zawsze są granice ludzkiego rozumienia, ludzkiego zdziwienia. Zanim do nich dotrzesz, niby jeszcze rozmyślasz, kombinujesz, zdumiewasz się, próbujesz połączyć wątki, znaleźć rozsądne i logiczne wyjaśnienie, sedno... A potem, kiedy ta granica zostaje przekroczona, kiedy zrobiłeś już krok na drugą stronę, po prostu przyjmujesz do wiadomości kolejną porcję informacji, ale już nie reagujesz. U Dobrynina ten moment właśnie nadszedł. Wokół niego zawirowało naraz tyle wydarzeń, pojawiło się tyle zagadek, że po prostu nie wiedział, jak zareagować. Do tych nowych okoliczności trzeba było się przyzwyczaić. Przyjąć je. Przywyknąć. Trzeba było się oderwać. Przestawić. Niech mózg ułoży te informacje w czaszce bez udziału świadomości, bo inaczej oszaleje. Oderwać się... Jak? Jego wzrok znów padł na rękopis. Co znaczy ten dopisek – plik X-3-0019 - i do tego innym, choć

również znajomy charakterem pisma? Kto to pisał? Czego to dotyczy? Podobne nazwy miały pliki na dyktafonie Nibumowa... Czy to nie odniesienie do nich? Daniła otworzył ładownicę z dyktafonem, wyjął urządzenie. Założył słuchawki pożyczone z pokoju Zoologa, włączył dyktafon, zaczął przeglądać pliki jeden po drugim... Duży plik był tylko jeden, oto on, z dziennikiem Chrebiota i opisem jego przygód. Nazywał się podobnie – B-2-0303. Widocznie urządzenie samoistnie przypisywało nazwę każdemu nowemu nagraniu. Ale gdzie w takim razie szukać nagrania z oznaczeniem „X"? W folderze z nagraniami wszystkie pliki miały literę „B". Było ich dwadzieścia, Daniła otworzył każdy z nich i przekonał się, że nie zawierają niczego, co by go interesowało. Obserwacje zjawisk, które wydały się Nibumowowi ciekawe, ciągi jakichś liczb, wypowiadane na głos wzory matematyczne, niezrozumiałe naukowe rozważania o czarnych dziurach, horyzontach zdarzeń, osobliwości i grawitacji. Były też nagrania jakichś dziwnych i urzekających dźwięków, których Daniła, choćby nie wiadomo jak długo się wsłuchiwał, nie mógł zrozumieć i zidentyfikować. Tajemnicze, tak. Ale nic szczególnie przydatnego. Przerobiony materiał. Zaczął przeglądać dalej, otwierając foldery na chybił trafił... Sekundkę... A to co?! To było to. Nagranie X-3-0019. Ale było zapisane nie w głównym folderze, gdzie mieściły się wszystkie pliki autorstwa Nibumowa, ale oddzielnie, w katalogu głównym, między plikami systemowymi. Właśnie dlatego do tej pory go nie odkrył... Zaczął słuchać – i już po pierwszych słowach poczuł, jak przechodzą go lodowate ciarki, jak mózg zastyga w stuporze, próbując zrozumieć to, co słyszy właśnie na własne uszy. To... To nie było po prostu niemożliwe czy nie do pomyślenia. Tego w ogóle nie mogło być. Ale było. Nagranie się skończyło. Dyktafon od dawna już milczał, a Dobrynin wciąż jeszcze siedział zszokowany, wpatrując się w jeden punkt, starał się zrozumieć wszystko to, co właśnie usłyszał... Drżącymi rękami otworzył mapnik. Palce go nie słuchały i z minutę trwało, zanim udało mu się chwycić kawałek papieru i ołówek. Kolejnych pięć potrzebował, żeby uspokoić walące serce, choć odrobinę ograniczyć dawkę adrenaliny pompowanej mu do krwi. Wreszcie, kiedy ręce się uspokoiły, a głos w jego głowie przestał drzeć się wniebogłosy, zaczął rysować. Jego mózg nie umiał sobie wyobrazić tego, co właśnie usłyszał. Trzeba to było jakoś... zmaterializować. Wszystko to było zbyt... zbyt amorficzne, niematerialne. Zbyt pokręcone i poplątane. Kartka papieru wydawała się teraz Danile rodzajem dokumentu – czymś poważnym, fizycznym, potwierdzeniem... Rysował długo. Rysował... mylił się... kreślił... Miął kartki, wrzucając kulki papieru pod ławkę, zaczynał od nowa... W końcu wyszedł z tego pewnego rodzaju schemat, choć koślawy, to poglądowy, w którym Daniła utkwił wzrok, próbując zestawić go jakoś z tym, co usłyszał.

Bez komentarzy z dyktafonu tych bredni nie dało się właściwie zrozumieć. Ale jak się posłucha... Włączył dyktafon jeszcze raz. Uważnie słuchając opowieści, wodził palcem po schemacie, porównując go, skrupulatnie sprawdzając otrzymane informacje. Tak, pomyłki nie było. Wszystko się pokrywało. Jeden do jednego. Odchylił się na oparcie, ze zmęczeniem zamknąwszy oczy. Zbyt wiele informacji jak na jeden raz. Najpierw zapiski pułkownika, teraz jeszcze ten plik... Tak, plik oderwał go od myśli o Rodionowie... oderwał niczym potężne uderzenie w głowę, jakby młotem w kowadło. Ale jednocześnie to nagranie dało mu nadzieję. I chociaż spoczywający mu dotąd na plecach ciężar, który przez ostatnie kilka miesięcy stał się nieodłączną częścią jego życia, nie zniknął całkowicie, to Daniła wiedział teraz, co musi robić. Znał i widział swoją dalszą drogę. 22 GAZ– AA, półtoratonowa sowiecka ciężarówka produkowana w latach 1932-1950, wierna kopia amerykańskiego Forda AA (przyp. tłum.).

11 | Ciężko w nauce... Przybyli. Wyładowali rzeczy. Szybko rozdali łup zdobyty ciężką, choć nieuczciwą pracą. Dobrynin był obecny przy podziale zdobyczy i postarał się, aby nikt nie był pokrzywdzony. To słuszna polityka, kiedy żołnierze widzą, że dowódca sprawiedliwie obdziela każdego trofeami. Tak od razu rozchodzi się jego zasłużona sława. Dobrynin prawie niczego nie zostawił swoim chłopakom. Uzupełnili tylko amunicję, ktoś wymienił broń. Korzystając z łupów z karawany, na nowo uzbroili i wyekwipowali tylko Shreka i Chińczyka. Losza dostał Korda na lekkiej podstawie, z którym nawet na stojąco radził sobie lepiej niż inni z automatami, a Wan – karabin TSR-4023, którego egzemplarz oraz skrzynkę nabojów do niego znaleziono wśród zdobyczy. Kiedy zobaczył to dzieło sztuki, od razu je zabrał i absolutnie nie chciał się z nim rozstawać. To był jedyny wyjątek, na który zgodził się Dobrynin. No, może jeszcze hełm od unikomu Hasana, w zamian za własny rozbity... Wszystkie pozostałe przedmioty bez reszty dostały się uczestnikom wyprawy. Chyba nikogo nie skrzywdził. Fabryczni to już na pewno odeszli zadowoleni... nawet nie odeszli, a odjechali ciężarówkami załadowanymi po brzegi. I... potoczyło się dokładnie tak, jak Dobrynin to sobie wyobrażał. Pierwsi przyszli ludzie stamtąd, z fabryki Chimmasz. Już następnego dnia. Na początku przyszło trzech – Daniła zdążył się zmartwić, liczył przecież na więcej. Ale Mamonow go uspokoił. – Zaczekaj do jutra – obiecał z uśmiechem. – Ci, którzy przyszli, to dowódcy największych grup. Na rekonesans, zbadać grunt. Przyjmij ich dziś, porozmawiaj, opowiedz, co i jak. Opisz im spodziewane łupy... Ogólnie rzecz biorąc, pogadaj na własnym poziomie. A potem sam zobaczysz. Wieści rozejdą się lotem błyskawicy. Będą walić drzwiami i oknami, jeszcze będziesz się opędzał... No, a ja porozmawiam na swoim poziomie z przywódcami frakcji. Może nawet ogłosimy zbiórkę. Przesłuchałem tego twojego Hasana... Z użyciem specjalnych środków. Bardzo mi się nie podoba to, co opowiada. Jeśli nie zmiażdżymy tu u siebie tej gadziny, Bractwa, jeśli nie odrąbiemy mu macek przy samej szyi, to bardzo szybko wyrośnie nam wielki wrzód. Co do nas, to w ogóle nie mam wątpliwości, podstacja przypadnie im do serca. Jak mogliby zostawić taki węzeł energetyczny bez kontroli... A na górze siedzi generał i uzbrojenia artyleryjskiego ma od cholery. Szklarniowi z kolei z żywnością... Nie wiem jak Ochrypły, bo jak się okazało, ma z Bractwem kontakty, ale pozostali nie zostaną z boku. Dobrynin tak też postąpił. Posiedzieli, porozmawiali, nawiązali przyjazne stosunki, zbudowali mosty... Jeden miał oddział liczący dwudziestu pięciu ludzi, drugi – dwudziestu dwóch. Trzeci piętnastu, ale za to „ciężkich", jak ci od Mamonowa. Często pracują razem, przynoszą sprzęt z podstacji. Wszyscy trzej, jeden po drugim, zgodzili się wejść w skład przyszłej formacji. Czyli jest już sześćdziesięciu ludzi – a przecież to dopiero pierwszy dzień... Nazajutrz przyszedł tylko jeden człowiek ze społeczności zamieszkującej wyspę Piaski... Ale za to kto, sam przywódca pofatygował się z delegacją. Zaoferował czterdziestu ludzi, dobrze uzbrojonych i wyposażonych. Do tego transport wodny wedle życzenia. Zażądał podwójnej doli z łupów, ale Dobrynin to odrzucił. Rzeka wprawdzie płynie obrzeżami Sierdobska, ale do Schronu jest stamtąd ze trzy kilometry w prostej linii. Tak więc łodzie nie są potrzebne, chyba żeby wyspiarze trzymali w doku krążownik rakietowy... Co, nie ma krążownika rakietowego? Przykro. Za to ludzie się nadadzą. Weźmiemy. Na

ogólnych zasadach. Podali sobie ręce i przywódca Piasków wrócił do siebie. A trzeciego dnia... Widocznie zadziałały dwa czynniki: poczta pantoflowa wśród dołów społecznych i rozmowy z przywódcami osad, które przez ten czas przeprowadził Władimir Nikołajewicz. Trzeciego dnia Dobrynin od samego rana zmuszony był zasiąść przy wielkim stole w gabinecie i do wieczora przyjmować może nie burzliwy, ale za to stały strumień petentów. Przychodzili zewsząd. Była to najrozmaitsza hałastra, samotnicy i drobne grupki po dwóch, trzech ludzi, i dowódcy dużych oddziałów liczących kilkunastu ludzi. Znów zjawili się Fabryczni, ci, którzy nie zdecydowali się od razu, przyszły też cztery solidne grupy po dwudziestu ludzi z kombinatu szklarniowego, a nawet posłaniec od Ochrypłego. Boss nie obiecał ludzi, ale szybko orientując się, skąd wieje wiatr, wytargował część łupu w zamian za sprzęt. Ściślej, miał dać amunicję za olej napędowy ze swojej bazy paliwowej. Było to bardzo korzystne. W planowanej wyprawie pojazdy miały odgrywać niepoślednią rolę, a to znaczy, że będą potrzebować mnóstwo paliwa. Około południa przyjechał sam generał ze szkoły artylerii, z góry. W trzech tigrach, z asystą BTR– a i licznej ochrony. Czekali na niego z niecierpliwością... Generał, wbrew oczekiwaniom Dobrynina, który od dziecka znał tylko jednego prawdziwego wojskowego, pułkownika Rodionowa, okazał się pulchnym, uśmiechniętym staruszkiem, którego trudniej było obejść, niż przeskoczyć. Przyjęli go we dwóch z Mamonowem. Władimir Nikołajewicz osobiście powitał go u bramy osady, potem zaprowadził go do gabinetu i posadził na kanapie. Od razu zjawiła się pękata butelka koniaku, trzy kieliszki, zakąska... Daniła uprzejmie odmówił alkoholu, ale wziął udział w rozmowie. Przyjemnie się z nim siedziało i rozmawiało, facet okazał się towarzyski. Obiecał dwie setki żołnierzy, zdyscyplinowanych, dobrze wyekwipowanych, wyszkolonych, i Dobrynin od razu zrozumiał, że to oni będą rdzeniem połączonej brygady, jej kręgosłupem. – Moi ludzie są konkretni – opowiadał generał, uśmiechając się dobrodusznie. – Dyscyplina, jednoosobowe dowództwo, subordynacja... To jest wojsko, żyjemy zgodnie z regulaminem! Wszyscy to albo oficerowie, albo dzieci oficerów, wychowane w wojskowych rodzinach... albo obsługa, cywile na wojskowych etatach. A coś takiego jak były oficer nie istnieje! Oczywiście nie mogę dać wielu, ludzie są mi potrzebni również w domu, ale dwustu żołnierzy dam. Podział łupów określimy potem, mnie najbardziej interesuje paliwo. Na dowódcę wyznaczę pułkownika Funtikowa, Olega Walentinowicza. Bardzo doświadczony człowiek, kozak, bojowy oficer. W swoim czasie zdążył postrzelać, dowodził dużymi oddziałami i uczył ludzi. Możesz śmiało powierzyć mu całą organizację i sztab. No, i jeśli potrzebujesz pojazdów albo sprzętu, też zwracaj się do mnie. W pewnych granicach oczywiście... – Jeśli chodzi o łupy, wszystko będzie w porządku. Paliwa będzie potąd – obiecał Dobrynin. – Dziękuję, towarzyszu generale. – Wstał, obszedł stół i mocno uścisnął wyciągniętą rękę. – Właśnie takich ludzi mi brakowało. Wielkie dzięki! – A gdzie tam... Mamy jeden cel. – Generał, podnosząc się, odpowiedział na uścisk dłoni. – Do tego mam dług do spłacenia. Wiele zawdzięczamy Siergiejowi! Gdyby nam w swoim czasie nie pomógł, może i byśmy tu nie rozmawiali. – Rozłożył ręce. – Nie byłoby wojskowych na górze, tylko siedziałaby tam jakaś szuja w rodzaju Ochrypłego i wszystkim rządziła... – Bardzo pomógł? – spytał Dobrynin, mając nadzieję, że namówi go na chwilę szczerości, ale nie udało mu się. – Tak. Była taka historia... Współpracował z nami, nie tylko z energetykami. – Generał kiwnął głową w stronę Mamonowa. – A już Nikołajewicza to znam bardzo dobrze. Będzie dwadzieścia lat, można powiedzieć, że od samego początku. Można mu ufać, ani razu nie zawiódł. Zawsze żyliśmy w zgodzie, nieraz wspólnie rozwiązywaliśmy problemy. – Pełna zgoda – wtrącił Mamonow, kiwnąwszy głową. – Inaczej nie możemy. My mamy jeden towar, wojacy drugi... Ręką rękę myje. – Tak jest – potwierdził generał. – Kiedy zaczął trąbić o Bractwie, od razu się zaniepokoiłem. Nikołajewicz nie rzuca słów na wiatr. A już kiedy rozmówiłem się z tym waszym łysym, to od razu wszystko trafiło na swoje miejsce, ledwie spytałem o siły i środki. Bractwo to potęga! Zamiary tego

ugrupowania wobec miasta są jasne. Tak więc teraz to nie tylko twoja sprawa, ale wspólna. I trzeba szybko ten problem przeciąć jak szablą... – Energicznie przeciął ręką powietrze i na jego twarzy pokazało się nagle coś tak drapieżnego, jastrzębiego, wbrew całej jego dobrodusznej postaci. – Nie ma co się opieprzać! Jutro przyślę ci Funtikowa. No, i sprzęt, gołych swoich chłopaków nie wyślę... Odprowadziwszy generała, Mamonow w ślad za nim pojechał do miasta. Zabrał ze sobą i majora – po tym jak go wysłuchał i zadał mu masę szczegółowych pytań, Władimir Nikołajewicz przekonał się, że sprawa naprawdę jest niezwykle poważna. I teraz na każdym spotkaniu z liderami sąsiednich społeczności Hasan służył jako żywy dowód groźnych zamiarów Bractwa Przybrzeżnego, był zawsze razem z Mamonowem. I mówił. W czasie każdego spotkania opowiadał dość, by rozmówca poważnie się zastanowił nad najbliższą przyszłością miasta w ogóle i własnej wspólnoty w szczególności... Na koncie tej organizacji było niemało zlikwidowanych i połkniętych grup, a to pozwalało im uświadomić sobie najważniejszą rzecz – Bractwo zawsze osiągało swój cel. Był to bezlitosny przeciwnik, który szedł do końca. I oto teraz właśnie zwrócił wzrok na Penzę... W wyniku takich wycieczek Hasan nieco się sfatygował. Zdawałoby się, tylko trzy dni, ale... widocznie ciągłe zastrzyki błękitnego serum nie najlepiej wpływały na jego głowę. Stan majora pogarszał się w oczach, zaczął gadać od rzeczy, plątać się w zeznaniach, czasem zapominał nawet podstawowych słów i zawieszał się w środku zdania, bezradnie rozdziawiając usta i wytrzeszczając oczy w poszukiwaniu zgubionego wątku... – Niewiele mu zostało – zwierzył się Mamonow Dobryninowi. – Jeszcze jakieś dwa, trzy dni i będzie się nadawał do utylizacji. Całkiem mu się miesza we łbie... Nie wiedziałem, że ten specyfik daje taki efekt... Mam nadzieję, że nie masz żalu? Może był ci do czegoś potrzebny, może będzie z niego jeszcze jakiś pożytek? – Kula w łeb i taki to pożytek. – Dobrynin machnął ręką, spisał już majora na straty. Tak, chciał się zemścić, ręce go świerzbiły... ale to, w co zmieniał się Hasan, będzie nawet straszniejsze od fizycznej eliminacji... – Do niczego mi nie jest potrzebny. Dla nas jest teraz ważne, żebyś ty, Władimirze Nikołajewiczu, pokazał całą powagę sytuacji. Póki mózg jeszcze nie całkiem zamienił mu się w gąbkę, trzeba go wykorzystać do agitacji. Zapewnić sobie wsparcie wszystkich grup. Niech wszyscy zrozumieją, że tym razem nie uda się osobno, trzeba wspólnie... I Mamonow się pospieszył. Przez te trzy dni objechał wszystkich, zajrzał nawet do cygańskiej osady, podyskutował z odpowiednimi ludźmi. Daniła, co prawda, wątpił, czy znajdą się tam cenne nabytki do oddziału, ale Mamonow był przekonany, że jest inaczej. – Kto stamtąd pójdzie? Samotnicy. Konkretni faceci, umiejętni, doświadczeni, prawdziwe zabijaki. Tacy, co nie przyjmą się w grupie, ale będą szli swoją drogą. Albo pary stalkerskie, które przywykły działać na własną odpowiedzialność i własne ryzyko, nikomu się nie kłaniać. – I co mam z nimi robić? – Dobrynin wzruszył ramionami. – To przecież ludzie, którzy nie mają ani krzty dyscypliny. Na wszystko mają własny pogląd i opinię. W formacji bojowej powinna być dyscyplina, a nie bałagan i rozprężenie. Jak ich utrzymać pod kontrolą? – Cóż, z dyscypliną będzie u ciebie przeważnie dobrze. U wojaków z góry i w dużych społecznościach jest pod tym względem wszystko w porządku... Ale cyganie, tak, z nimi trzeba ostrożniej. Wiesz co? Zrób z nich jeden oddział. Tacy wolni strzelcy na służbie w regularnej armii. Zbierz ich do kupy i trzymaj z dala od pozostałych, żeby nie psuli dyscypliny. Pogadałem z Budułajem... Mają w osadzie swojego cygańskiego barona. Osobiście obiecałem mu dobry prezent z łupów. On wie, że dotrzymuję słowa. I wzmacnia to jego prestiż, że sam przywódca energetyków przybył do niego na audiencję... – zachichotał Mamonow. – Tak więc poradził mi skontaktować się z braćmi Nagato. Są tacy dwaj Japończycy. Jeśli kogoś cała ta zbieranina się boi, to tylko ich... Chociaż są mali jak wszyscy Azjaci, to poważni z nich zawodnicy. Japończycy to w ogóle bardzo okrutny naród. Co poradzisz... cywilizacja wojowników i wieśniaków, ta mentalność kształtowała się przez wieki. No więc ci dwaj to nie wieśniacy, ale wojownicy. Prawdziwe z nich bestie, nawet jak na dzisiejsze czasy. – Was tu jest po trochu z całego świata – Dobrynin uśmiechnął się ze zdziwieniem. – Kogo tu nie ma...

Przez te trzy dni widziałem i Murzynów, i skośnookich... – Przed Wojną uczyło się u nas dużo studentów z różnych stron na wymianie uniwersyteckiej. I Afrykanie, i Chińczycy z Japończykami, i różni Hindusi, i w ogóle nie wiadomo kto z Bliskiego Wschodu... Tak więc teraz prawie wszyscy, którzy pozostali przy życiu, zamieszkują cygańską osadę. Bo kto by ich wpuścił do zamkniętych społeczności?... – Mamonow pokiwał głową, klepiąc się z troską po torbie z maską przeciwgazową. – Gdzieś tu miałem filtr... Aha, jest... No, dobrze. Pojadę. Muszę jeszcze dojechać do najodleglejszej społeczności, porozmawiać z ternowskim więzieniem. Chociaż to hałastra, gliny pół na pół z więźniami, to mogą wystawić ze czterdziestu ludzi... A do tego mają pociągi, ten czynnik też trzeba uwzględnić!... Wrócę późnym wieczorem. A ty... Dziś, jutro jeszcze ludzie przyjdą, a potem będzie ich coraz mniej. Więc nie zwlekaj. Zaczynaj dzielić ich na oddziały, wyznacz dowódców. Trochę ci w tym pomogę, powiem, kto cieszy się autorytetem. I to ich postaw na górze. No, a dalej już sam... Dobrynin świetnie zdawał sobie sprawę, że dalej musi radzić sobie sam. Zapowiadało się, że będzie miał pełny grafik. Czas leciał błyskawicznie, doba miała za mało godzin, żeby o wszystkim pomyśleć i ze wszystkim zdążyć. Wstawał teraz wczesnym rankiem, około szóstej, a kładł się już po północy. Wyznaczył chłopaków do pomocy, każdemu dał zestaw zadań. Zaprzągł do roboty obu staruszków, zmobilizował komendanta i zastępcę szefa do spraw zaopatrzenia. Postawił szereg problemów przed przybyłym pułkownikiem Funtikowem, a poprzez niego i przed samym generałem. Zaskoczył Mamonowa tak, że ten tylko podrapał się po głowie... Z werbunkiem wyszło dokładnie tak, jak przewidział Władimir Nikołajewicz. Ze stalkerami ze wspólnot i zawodowymi wojakami problemów nie było, to byli ludzie mający pojęcie o dyscyplinie, którzy mieszkali, pracowali i wykonywali zadania w ramach zwartych stalkerskich i wojskowych grup i znali wartość współpracy i pomocy stojącego obok towarzysza. Ogólnie rzecz biorąc, Daniła nie przewidywał z nimi żadnych trudności. Natomiast z wielobarwną grupą wolnych strzelców od razu zaczęły się problemy i wzajemne nieporozumienia. Pełno wśród nich było nieuznających autorytetów watażków – załoga piratów, nic dodać, nic ująć, wielobarwna hałastra, gdzie każdy czujnie i gorliwie strzeże własnej swobody i autorytetu... Trochę pomogła rozmowa z braćmi Nagato i demonstracyjny opieprz. Trochę – opowieści o czekających ich łupach. A jeszcze bardziej przemówiło im do rozsądku, kiedy Dobrynin, którego rozwścieczyło kolejne naruszenie ustalonych zasad i planu ćwiczeń, rozbił w pył i w proch, aż lała się krew i trzaskały kości, trzech najbardziej niepokornych i aroganckich, po czym wyrzucił ich z brygady. Tak bywa. Zbiera się, zbiera... jedno drobne wykroczenie, potem drugie... niby odnosisz się do tego z wyrozumiałością, wychodzisz im naprzeciw, a potem zaczynasz zdawać sobie sprawę, że po prostu cię testują, patrzą na twoje reakcje i oceniają, do jakiego stopnia jesteś gotów się ugiąć. I z każdym kolejnym razem chcą wyrwać coraz większy kawałek, próbują zajść coraz dalej... Ale wyrozumiałość i cierpliwość mają przecież swoje granice! Dobryninowi ta cierpliwość w pewnym momencie się skończyła. Ludzie powinni sobie uświadomić jedną zasadę: albo trzymasz się w pewnych ramach, nie szumisz, nie demonstrujesz swojej ważności i wyższości, i wtedy jesteś w składzie pododdziału, zachowując przy tym szanse na duży udział w łupach z nadchodzącej kampanii, albo razem ze swoimi odchyłami i ambicjami spadasz na drzewo. Dostajesz kolanem w tyłek i wylatujesz z prędkością kuli armatniej z formowanej brygady, po czym możesz już robić wszystko, co dusza zapragnie. I przy tym nie jest aż tak ważne, jak sprawny i doświadczony z ciebie wojak. Tak, to ważne, ale nie najważniejsze! Prawda jest taka, że grupa zdyscyplinowanych i zgranych żołnierzy zawsze wystrzela tak samo silny oddział, w którym jeden jest większym kozakiem od drugiego, ale przy tym brakuje im dyscypliny i zgrania, i każdy ciągnie ten wózek w swoją stronę. Bajka o łabędziu, raku i szczupaku to nie tylko historyjka napisana przez mądrego człowieka. Po tym wypadku wolni strzelcy przycichli. Zrozumieli. Ale tak czy owak, Dobrynin zdał już sobie sprawę, czego można się spodziewać po tych ludziach, i zamierzał teraz wykorzystać ich jako specjalny batalion karny – puścić ich naprzód, obiecując podwójny udział w łupach po wykonaniu zadania. W ten sposób sami będą się nawzajem pilnować: aha... po kiego grzyba, sukinsynu, chowasz się w krzakach i nie idziesz do szturmu razem ze wszystkimi?... Żebym ja zdechł, a ty potem chapnął podwójną dolę?!

NiedoczekanieL. No, podnoś tyłek i naprzód marsz razem z nami!... W nabierającym powoli tempa procesie szkolenia bojowego bardzo pomógł pułkownik Funtikow. Był obecny na pierwszych treningach i bardzo często dawał rady tak cenne, że Daniła nie mógł wyjść ze zdziwienia. Chociaż... akurat w tym przypadku nie było się czemu dziwić. Zawodowy wojskowy, wykształcony i zorientowany, przez całe życie zajmował się pracą z ludźmi, w swoim czasie dowodził poważnymi siłami... Znał całą tę kuchnię znacznie lepiej od Daniły, który był raczej samowystarczalną jednostką bojową do działań w terenie w bezpośrednim kontakcie, nie zaś dowódcą dużej formacji. Dlatego, przekonawszy się, że Oleg Walentinowicz rzeczywiście jest człowiekiem znającym się na rzeczy i bywałym, Dobrynin zrzucił na niego wszystkie obowiązki związane ze szkoleniem żołnierzy, a sam zajął się opracowywaniem planu zbliżającej się kampanii. Należało się oprzeć na celach i zadaniach, które stały przed nim i jego powstającą armią. Zadanie numer jeden: informacje o przeciwniku! Uprzedzony to uzbrojony. Zadanie numer dwa: porwanie i likwidacja Pająka. Pająk koniecznie musi zostać w Sierdobsku. Nie wolno go wypuszczać, ale zamknąć w mieście, i to na sto procent! Zadanie numer trzy: przejęcie całego majątku ruchomego i nieruchomego, który znajduje się teraz w mieście. Zadanie numer cztery... właściwie to tyle. Obecnie zadania są tylko trzy. I wydają się proste i zrozumiałe, ale ile umiejętności, sił i środków trzeba, żeby je wykonać! Zadanie numer jeden – informacje o przeciwniku. Bardzo ważne jest, by rozpoznać sytuację, dysponować danymi wywiadowczymi, mieć pojęcie o tym, co się dzieje we wrogim obozie. Co jest do tego potrzebne? Wiadomo – oczy i uszy w odpowiednim miejscu. A to znaczyło, że koniecznie trzeba posłać do Sierdobska niewielką mobilną grupę, która zajmie się obserwacją. Dobrzeją uzbroić, wyposażyć, zaopatrzyć w dobrą radiostację... i desantować w okolicy. Niech patrzy i melduje... Do realizacji tego zadania przystąpił od razu. Od początku było wiadomo, że do operacji nadadzą się tylko ci, którzy znają okolice Sierdobska jak własną kieszeń, ci, którzy się tam urodzili i spędzili całe życie. Dlatego, chociaż z ciężkim sercem, trzeba było przydzielić to zadanie części chłopaków. Poszli Tundra, Niemy, Robal, Gordiej, Karabas i Stawr. Razem z nimi, choć nie w charakterze dowódców, ale starszych towarzyszy, poszli Wan Li i Shrek. Przydzielił im z artylerii trzech radiotelegrafistów z odpowiednim sprzętem i dwóch saperów, wzmocnił dziesiątką „ciężkich" Iwana, zaopatrzył w urala z naczepą do przewozu ludzi i zapasów, i BTR– a do niezbędnej osłony ogniowej. To powinno wystarczyć do obserwacji, a jeśli będzie to potrzebne, to i działań dywersyjnych. Dowódcą tej połączonej grupy został Bateria i Dobrynin instruował go dwa dni z rzędu od a do z. Zagadał prawie chłopaka na śmierć, a i przed samym wyjazdem postanowił jeszcze raz wszystko powtórzyć. – Zatrzymacie się pod miastem. Pojazdów do miasta nie ciągnijcie, namierzą was jak nic. Stańcie na polu, w lesie, z dala od drogi, w odległości dziesięciu kilometrów od miasta. Zwróćcie szczególną uwagę na wybór miejsca. Potrzebujemy bazy wypadowej! Żeby było niedaleko i do linii kolejowej, i do traktu. Żeby sprzęt dał radę tam dojechać i mógł tam stanąć do strzelania z osłoniętych pozycji. I żeby się jeszcze dało zorganizować obozowisko dla ośmiuset ludzi. Wiadomo, że długo nie postoimy, promieniowanie nam na to nie pozwoli, ale nie potrzebujemy dużo czasu. Wojna pozycyjna pod żadnym względem nie jest dla nas korzystna, uderzymy od razu, ale obóz jest jednak niezbędny. I jeszcze jedno! Ważna rzecz! Żeby do Sazań– gory nie trzeba było iść wokół miasta, ale bezpośrednio. – Rozumiem, Daniła. Może poszukam w rejonie Taszcziłowki?... Chyba spełnia wszystkie warunki... – Chyba tak. Poszperaj. Przed Początkiem było tam dużo różności... złomowisko, porzucona jednostka śmigłowców, ogródki działkowe... Zwierzęta raczej nie mają tam nic do roboty, nie ma tam żarcia, dlatego powinno być czysto. Może coś ciekawego znajdziesz. To jest twoje główne zadanie, żebyśmy nie szukali, gdzie się przytulić, tylko od razu rozbili obóz. Rozumiesz? – Rozumiem. – Dobrze. – Daniła kiwnął głową. – Dalej tak... W moim legowisku na skraju miasta zorganizujcie punkt zaopatrzenia i bazę do odpoczynku. Nie bądźcie tam zbyt widoczni. Rozpoznanie to całe wasze zdanie...

Rozpoznanie i meldunki. Zorganizujesz obserwację schronu, linii kolejowej, traktu prowadzącego z miasta. Zanotuj sobie, jeśli będzie jakiś ruch... Łączcie się każdego wieczora, równo o dziewiątej. To nie telefon, mogą was namierzyć i przechwycić komunikat, tam też nie siedzą głupki... Będziecie mieli sprzęt AŁS. Transmitujcie wiadomości impulsowo. Wychodzicie za miasto, na puste pole albo do lasu, rozkładacie się, wypuszczacie komunikat w eter i od razu wracacie. Nawet jeśli ich radiotelegrafiści zarejestrują sygnał, raczej nie zdążą go namierzyć, a tym bardziej rozszyfrować. No, jeśli to będzie coś bardzo pilnego, zezwalam na łączność głosową. Na waszych częstotliwościach zorganizujemy całodobowe dyżury, tak więc nie martw się, niczego nie przegapimy. – No, rozumiem, rozumiem. – Bateria posłusznie kiwnął głową. Po trzeciej próbie przekazania dowódcy, że wszystkie te instrukcje zostały już dawno przyswojone, skojarzył, że lepiej będzie po prostu wysłuchać tych cennych wskazówek po raz kolejny, zasalutować, w tył zwrot i naprzód marsz. Tak będzie szybciej. – Idą z tobą saperzy... tak na wszelki wypadek. Materiałów wybuchowych będziecie mieli pod dostatkiem. Od razu jak przyjedziecie na miejsce i się rozlokujecie, zaminuj nasyp z obu stron, jakieś pięć, siedem kilometrów od Schronu... Jeśli zobaczycie, że Pająk się gdzieś wybiera, wysadzajcie to w cholerę z obu stron i zaczynajcie polowanie. Masz czterech snajperów razem z Chińczykiem. Zorganizuj zasadzki na drodze, w razie konieczności, do piachu!... Ale Pająka mi nie wypuść! – Mam trochę za małe siły jak na taką robotę – burknął Bateria, spoglądając za okno, gdzie żołnierze ładowali się do ciężarówki. – Dałbyś mi z pięćdziesięciu ludzi!... A tu tylko dwudziestu... Co ja z nimi zdziałam? – Ty nie jedziesz tam wojować, głąbie. Obserwacja! I tylko w skrajnych przypadkach dywersja! Ale na pewno nie wojna! Siedzisz cicho i zerkasz na wszystkie strony! W ogóle się nie ujawniasz, tylko patrzysz i meldujesz! Rozumiesz?! – Rozumiem, rozumiem... już wczoraj wszystko zrozumiałem... – burknął z niezadowoleniem Paszka. – Proszę o pozwolenie na wykonanie, towarzyszu dowódco... – Może Panikarza posłać? – mruknął Dobrynin, spoglądając na niego powątpiewająco. – On jest zdyscyplinowany... – Przecież wszystko do mnie dotarło za pierwszym razem!... – W głosie Baterii dała się słyszeć lekka panika. – Ile można powtarzać?... Wszystko zrobię, jak należy! – Można tyle, ile trzeba! – uciął Dobrynin. – Posłuchaj, Pasza... ufam ci. Jesteś teraz naszym dalekim zwiadem. Oczami i uszami w obozie wroga. To bardzo ważna sprawa. Patrzeć, słuchać, zapamiętywać, meldować. Walczyć będziemy później. Jeszcze zdążymy się nastrzelać. – Zrobię wszystko, jak trzeba – obiecał po raz kolejny Bateria. – No, to dawaj. Paszka... Trzymajcie się tam. Powodzenia. Według obliczeń Dobrynina droga do Sierdobska – jeśli jechać powoli, ze wszystkimi środkami ostrożności, bez hałasu – zajmie mu pięć dni albo i cały tydzień. Największe ryzyko było związane z samym wejściem do miasta. Jeśli szef sztabu Pająka nie jest głupi, a niewątpliwie nie jest, to nie tylko otoczy Schron punktami obserwacyjnymi, ale wystawi też zamaskowane posterunki przy wejściu do miasta. Cały szkopuł polega na tym, żeby podejść jak najbliżej miasta, nie ujawniając się, i skręcić w pole. Znaleźć miejsce nieopodal, zostawić tam sprzęt, zamaskować go, podejść w szyku pieszym do bazy. I dopiero stamtąd działać. Bateria odjechał i Dobrynin w myślach postawił ptaszka przy pierwszym punkcie. Paszka w ostatnim czasie się podciągnął, spoważniał... nie był już tym rozlazłym małoletnim tumanem. Wykona powierzone mu zadanie, Daniła nie miał co do tego wątpliwości. Wziąwszy stery w swoje ręce, pułkownik natychmiast ostro zabrał się do pracy. Bojowy koń tyle lat stał w stajni, że energii miał teraz co niemiara! Nie czekał, aż pojawią się wszyscy ludzie i sprzęt. Szkolenie bojowe to tylko jeden aspekt. Ale przy formowaniu takiej dużej formacji jak połączona brygada licząca ośmiuset żołnierzy z dodatkiem sprzętu nie obejdzie się bez służby tyłowej. Im lepiej żołnierz je, im lepiej jest zaopatrzony, tym lepiej walczy. Do organizacji służby aprowizacyjnej wyznaczył podpułkownika Olega Igorjewicza Głoda. Kiedy Dobrynin go poznał, z początku wciąż mu się przyglądał... nie był źle nastawiony do kwatermistrzów, ale

ze względu na swoje wcześniejsze doświadczenia nie do końca ufał tej kategorii ludzi. Zarówno Pluszkin, jak i Skrzyneczka – zaopatrzeniowcy Schronu – byli obrzydliwymi sknerami, myślącymi tylko, jak tu obłupie wychodzącego na powierzchnię stalkera. Ale podpułkownik okazał się człowiekiem przebojowym, który na dodatek miał pojęcie o tym, co robi, i zupełnie nie pasował do swojego nazwiska. Widocznie jest różnica między bojowym kwatermistrzem a dekownikami, którzy nigdy prochu nie wąchali. W dwie doby – tyle czasu potrzebował podpułkownik, żeby objechać w towarzystwie Mamonowa wszystkie miejskie społeczności – na polu za bramą osady wyrósł prowizoryczny hangar, do którego od czasu do czasu wjeżdżała ciężarówka z workami, pakami i skrzyniami. Każda gmina dała coś od siebie, zaopatrując zbierające się pospolite ruszenie. Tak jak wróżył Mamonow, nikt nie stał z boku. Im dalej w las, tym więcej drzew. Bez sprawnego sztabu nie ma sprawnych działań bojowych, dlatego pułkownik podszedł ze szczególną starannością do wyboru oficerów sztabowych i radiotelegrafistów. Sztabowcy to, ściśle mówiąc, ci, którzy uczestniczyli kiedyś w planowaniu i mają takie doświadczenie. Na szczęście takich siwych weteranów uzbierało się siedmiu czy ośmiu. Każdy z nich miał swoje obowiązki, swój służbowy przydział. A do tego wszystkie atrybuty sztabowe – mapy w różnych skalach, jakieś dzienniki, wykazy, papiery, artykuły biurowe... wszystko, aż do szpilek z chorągiewkami do oznaczania pozycji na mapach. Dobrynin z początku trochę docinał pułkownikowi z powodu tego sztabowego pierdzenia w stołki – jednak po krótkim wykładzie dał sobie z tym spokój. – Ty masz swoją roboczą broń, wintorieza. A oficer sztabu głowę na karku i informacje. A skąd je brać? Wszystkiego nie zapamiętasz! I stąd się to bierze – Funtikow szerokim gestem wskazał górę papierów na stole Mamonowa. – Kiedy pracujesz, nie powinno cię martwić, skąd wziąć mapę w tej czy innej skali. Nie powinno cię martwić, skąd wziąć dane o CTT24 akcji albo grada... I gdzie coś odnotować, o to też nie powinieneś się martwić. Proszę bardzo, oto mapy. Oto segregator. Oto krzywomierz, ołówek i dziennik operacyjny. Pracuj! My planujemy operację bojową! Tu wszystko powinno być na miejscu, żeby wygodnie się pracowało! To nie szlajanie się po lasach i polach! Dobrynin właściwie nie miał nic przeciwko. Jak trzeba, to trzeba – pułkownik wie lepiej. Razem z makulaturą pułkownik zamówił granatowe materiałowe opaski do rozdania w pododdziałach. Nadawał im szczególne znaczenie. – W boju ogólnowojskowym, szczególnie w warunkach miejskich, na krótkich dystansach, nierzadko występuje bliski kontakt, a nawet wymieszanie z siłami przeciwnika. I dupa, nie odróżnisz, gdzie są twoi, a gdzie obcy, zwłaszcza gdy wszyscy są w OP-1 i demronach. To rozkaz: wszyscy mają zawiązać je na obu rękach i nie zdejmować do zakończenia kampanii. Inaczej będą kary... Cóż... Dobrynin pomyślał i zdał sobie sprawę, że pułkownik ma rację. Sam pamiętał bitwę sprzed trzech miesięcy, kiedy takie tasiemki istotnie ułatwiłyby rozpoznanie celów. W końcu u wielu żołnierzy stało się to już nawykiem – najpierw strzelaj, potem zadawaj pytania. Wkrótce zaczął przyjeżdżać sprzęt. Od każdego po trochu – wdowi grosz, jak to się mówi. Trochę dała osada fabryczna, trochę kombinat szklarniowy; parę maszyn – oprócz obiecanych cystern z paliwem – przyjechało od Ochrypłego. Dzień, dwa i na polu przed bramą osady stały już dwa BTR– y, piętnaście ciężarówek z naczepami o różnym stopniu zużycia i cysterna z olejem napędowym zdobyta w boju. Dobrynin zacierał ręce– wreszcie przyszedł sprzęt... mając dwa BTR– y, można już czuć się pewnie w polu! Jednak tak myślał tylko do czasu, gdy przyszły prezenty od generała... To dopiero były podarunki! 9K51 „Grad"25– sztuk trzy; 2S23 „Nona– SWK"26 – cztery sztuki; 2S3 „Akacja"27 – dwie sztuki; 2S19 Msta– S28– dwie sztuki; T-72 „Ural"29– trzy czołgi; GAZ-2330 „Tigr" – dwie sztuki; i wreszcie stumilimetrowa armata MT-1230 – dziesięć sztuk. – Skąd tyle tego macie?! – Dobrynin, spoglądając z okna na ustawiający się w szyku na placu przed bramą sprzęt, tylko podniósł ręce. – To jest... Potęga! – Nasza uczelnia była wykorzystywana jako punkt etapowy – wyjaśnił Funtikow, śmiejąc się z jego reakcji. – Rozformowuje się na przykład jakąś jednostkę wojskową i przerzuca sprzęt.

Często przez nasz region. I co... przecież nie będzie stał w polu. Więc zwożą to do nas. Postoi u nas miesiąc, drugi, trzeci... a potem jedzie dalej. Pół parkingu zawsze było u nas pełne, i to minimum... A wtedy, przed samym Początkiem, zaczęli po trochu wyciągać armię z bagna. Sformowali nowe jednostki, przydzielali im sprzęt, a ten szedł przez nas całym strumieniem. A jak walnęło... to wszystko już u nas zostało. Teraz jest już oczywiście mocno zdekompletowane... sporo stało się niezdatne do użytku... Ale coś się zachowało i po dziś dzień jest sprawne. – A dużo macie takiego dobra? – Wystarczająco. – Pułkownik uśmiechnął się pod nosem. – Do naszych celów wystarczy. Trochę później przyjedzie jeszcze jeden wóz. Ural. Kończymy nad nim pracę, instalujemy łączność, poszerzamy naczepę pasażerską, nakładamy pancerz... Będziemy mieli prawdziwy ruchomy sztab, żeby pracować wygodnie, utrzymywać łączność z pododdziałami. Bo jak inaczej? Łączność, koordynacja to podstawa wszystkiego! Najstraszniejsze w boju to utrata dowodzenia. Wtedy jest po wszystkim, to początek końca... Niemniej ważną częścią nadciągającego sprzętu były dwa pociągi z dieslowskimi lokomotywami od naczelnika ternowskiej kolonii karnej. W skład każdego z nich wchodziły cztery wagony dla więźniów, a w z nich po siedemdziesiąt pięć miejsc, cztery wagony towarowe, dziesięć platform transportowych, dwie cysterny. Na paliwo dla pojazdów, którego będzie potrzebna cała masa. To rozwiązywało ogromny problem – jak przewieźć ludzi, amunicję, sprzęt, jedzenie i wodę na odległość ponad stu kilometrów. W ciężarówkach zmieściłoby się najwyżej półtorej setki żołnierzy i minimalna ilość zapasów. A co z resztą? Piechotą? Nie udałoby się, to mrzonki. A teraz – część sprzętu załaduje się na platformy, część pojedzie karawaną. I wszystko się zmieści! Razem ze spalinowozami ternowskie więzienie przydzieliło im kilka platform inżynieryjnych z dźwigami, niezbędnym wyposażeniem, zapasem szyn i betonowych podkładów kolejowych, a także brygadę robotników, ze znającymi się na rzeczy inżynierami kolejowymi na czele. Nie wiadomo, co się stało z torami przez te trzydzieści lat. Dobrynin nie mędrkował, tylko postanowił uczyć się od przeciwnika. Bractwo ma bogate doświadczenie w podróżach koleją. I nie na darmo w składzie każdego pociągu pancernego mają po obu stronach platformy remontowe. Żeby bez problemu naprawić stare szyny albo położyć tymczasowe. Ternowscy mieli też kilka pociągów remontowych – z dźwigami, hydropodnośnikami, z buldożerami na platformach, z węzłami sanitarnymi, a nawet z własną elektrownią, ale przywódca osady kategorycznie odmówił ich wydania. Obiecał, że tylko w razie koniecznej potrzeby dużych prac remontowo– konstrukcyjnych wyśle pociąg z dodatkową ochroną. Oczywiście za opłatą. No cóż... niech będzie! Kiedy przybył sprzęt, od razu, w miarę możliwości, przeprowadzili jego modernizację... Burty naczep ciężarówek okryli sięgającymi niemal do ziemi płytami pancernymi, które można było opuszczać, by zasłonić koła, a na pofałdowanym terenie podnieść, by zwiększyć prześwit; na dachach zamontowali sprzężone wielkokalibrowe karabiny maszynowe; wycięli wąskie otwory strzelnicze; zrobili luki ewakuacyjne w podłodze... i w rezultacie wyszło z tego coś w rodzaju transporterów opancerzonych o dużej pojemności. Taka pancerna terenowa ciężarówka. Jeszcze lepiej wyszło z lokomotywami. Takimi samymi płytami osłonili wagony dla żołnierzy, wzmacniając opancerzenie, tak by powstrzymywało kaliber 14 milimetrów, zrobili otwory strzelnicze i stanowiska obserwacyjne na dachach. Wagony towarowe i platformy transportowe przerobili na bojowe – ułożyli worki z piaskiem, zainstalowali ciężkie uzbrojenie, zaopatrzyli w amunicję, zrobili luki do strzelania z RPG i RPO i podczepili je z przodu i z tyłu pociągu. Resztę składu przeznaczyli na załadunek sprzętu i wszystkich pozostałych rzeczy, które mogą się przydać na wyprawie bojowej o tak wielkiej skali. W rezultacie powstały dwa pociągi pancerne, które mogły nie tylko dostarczyć ludzi i przedmioty do miejsca przeznaczenia, ale i nieźle się obronić. I Funtikow był pewien, że jeszcze się wykażą. – Mobilność, oto ich główna broń. Na podejściu wyładujemy ludzi, wypakujemy sprzęt, zostawimy tylko platformy bojowe. I otrzymamy dwie jednostki z niezłym uzbrojeniem. Są tu i armaty, i cekaemy... przetoczyć się spokojnie wzdłuż dworca i łupnąć z całej burty. Sama przyjemność!... Dobrynin spróbował nieco przygasić jego zapał, mówiąc mu o dziurze w nasypie pozostawionej przez

piekielną machinę Bumbuma, ale na Funtikowie nie zrobiło to specjalnego wrażenia. – A ile to tam potrzeba... trochę szyn, podkłady i z pięćdziesięciu ludzi. – Pułkownik machnął ręką. – W pół dnia załatamy, będzie jeszcze lepiej niż przedtem. Tak więc pociągi na pewno się wykażą. Po kilku wieczorach spędzonych w towarzystwie Funtikowa Dobrynin widział plan kampanii tak: otoczyć ze wszystkich stron Schron i przyległe obszary, wysadzić linię kolejową, żeby pozbawić pociąg pancerny przeciwnika mobilności. Wysłać patrole i urządzić zasadzki na drogach. Objąć okolicę ścisłą obserwacją, żeby ani jedno bydlę się nie przedostało. Wypuścić małe grupy – niech szperają swobodnie, wyszukują tych, którzy się prześlizgnęli. Na dachach i wysokich piętrach umieścić snajperów. I... metodycznie, planowo, uparcie wgryzać się w obronę przeciwnika. Przygotowanie artyleryjskie – szturm. Umocnić się. Podciągnąć sprzęt. Znów przygotowanie artyleryjskie, żeby wróg głowy nie śmiał wysunąć. I znów skok naprzód... Oczywiście to był na razie tylko wstępny plan, gdyż uwarunkowania terenu i niespodziewane okoliczności na pewno wymuszą poprawki, ale ogólny zarys był jasny. Jedyne, co budziło wątpliwości Dobrynina, to bezwarunkowa wiara pułkownika w artylerię. – Artyleria to jest car i bóg – mawiał wojskowy. – Rąbniemy tak, że kamień na kamieniu nie zostanie. – Czy to nie za duża pewność, towarzyszu pułkowniku? – wyraził w końcu wątpliwość Daniła. – No tak, walną działa samobieżne... i co?... Od razu ich przecież nie zmiażdżą, za słabe są... Tu byłoby potrzebne taktyczne uderzenie jądrowe, żeby zrównać z ziemią całą dzielnicę! – Poradzimy sobie i bez taktycznych. O to się nie martw. – Pułkownik uśmiechnął się. – Po prostu nawet sobie nie wyobrażasz, ile jest warte to, co tu teraz stoi w polu. Haubice i grady w ogóle nie wjadą do miasta, staną na obrzeżach. Będziemy walić ogniem pośrednim z zakrytych pozycji. Samo to wystarczy, żeby narobili w gacie. Wyobrażasz sobie, jakie to uczucie, kiedy spadają na ciebie z nieba ołowiane pociski i rozrywają się na setki odłamków każdy?... Nie wyobrażasz. A ja akurat wiem, jak to jest... Bywałem w takich sytuacjach. Doświadczyłem tego na własnej skórze... Pułkownik miał przy tym taką minę, że wszystkie wątpliwości Daniły od razu się rozwiały. Zresztą kto jak kto, ale czy on, artylerzysta, miałby nie wiedzieć, jaki jest efekt działania dział samobieżnych i wieloprowadnicowych wyrzutni rakietowych?... – Potem armaty, ogniem bezpośrednim. Tłamsimy stanowiska ogniowe, jeśli do tego czasu jakieś pozostały. Potem szturm. Czołgi, BTR– y, samochody. Pod osłoną piechoty... Na powierzchni artyleria bardzo nam pomoże. Ale w labiryncie Schronu... tu już sprzęt jest bezsilny, tam działają tylko ludzie. I tam właśnie będzie najbardziej zażarta walka. Popłyną rzeki krwi... Wspomnisz moje słowa, jeszcze pożałujemy, że nie mamy do dyspozycji dwóch tysięcy ludzi, ale tylko ośmiuset. Chociaż ludzi im specjalnie nie brakowało, to osiemset było liczbą graniczną. Więcej nie mieli, choćby nie wiadomo jak tego chcieli. Po kilku dniach, kiedy liczebność połączonej brygady osiągnęła górną granicę, Dobrynin zakończył rekrutację. Po prostu zwerbować ludzi to mało... Trzeba móc ich zaopatrzyć– a Głód uprzedził, że maksymalna liczebność połączonej brygady nie może przekroczyć ośmiuset bagnetów, z uwzględnieniem personelu zaplecza. Inaczej powstaną poważne problemy z aprowizacją. Cóż... Jak ośmiuset, to ośmiuset. Rekrutacja stanęła na tej liczbie – i Dobrynin zaczął łamać sobie głowę, próbując stworzyć schemat struktury brygady. Wybrał dzień i z samego rana urządził przegląd wojsk. Ustawił swoich żołnierzy na polu, w towarzystwie pułkownika przyjrzał się każdemu oddziałowi, sprawdzając broń i ekwipunek, rozmawiał z dowódcami – i w zależności od rezultatów zapisywał ich to tego czy innego pododdziału. Bardziej się chyba troszcząc o to, jak przetransportować ludzi, zamierzał z początku rozrzucić ich na kilka grup, dowieźć na miejsce i dopiero tam zająć się ponownym podziałem... ale pułkownik stłumił to bezeceństwo w zarodku. – Dzielić brygadę na grupy tylko po to, żeby dowieźć ją do punktu przeznaczenia, to jest, mój przyjacielu, tak niesamowita bzdura, że nawet nie chce mi się gadać – powiedział Funtikow, wziąwszy podopiecznego na stronę. – Taki podział sprawia, że stajemy się ociężali i pozbawieni manewrowości! A jak wpadniemy na kogoś w drodze?... Jak mamy walczyć? W szyku czy w rozsypce? A potem... Przybywamy na miejsce, urządzamy się. Co dalej? Znów dzielić? Zanim od nowa ich pogrupujesz, zanim od nowa przydzielisz pojazdy... To dodatkowy dzień, dwa, jeśli nie trzy! I nie mówię już nawet o tym, że

treningi powinno się odbywać w ramach oddziału, ludzie powinni się przyzwyczajać do siebie nawzajem, a nie tasować się jak karty. Tak nie da rady! Brygada powinna być gotowa do błyskawicznego rozpoczęcia działań. Do tego, żeby z biegu ruszyć do boju! To, co proponujesz, to bzdura. Pozwól mi się tym zająć... – Towarzyszu pułkowniku. Ze specjalności jestem raczej zwiadowcą– dywersantem. Albo dowódcą małego oddziału. Żaden ze mnie wódz – powiedział pojednawczo Dobrynin. Sam doskonale rozumiał to, co mówił pułkownik, ale na to, by zrobić to jak należy, zwyczajnie brakowało mu wiedzy i doświadczenia. – Nie dowodziłem siłami większymi niż dwudziestu ludzi. To pan jest zawodowym wojskowym. To pan dowodził dużymi formacjami! To pan jest moim szefem sztabu! Może pan? Proszę się tym zająć, działać, daję panu wszystkie karty do ręki... I pułkownik działał. Każda większa grupa stalkerów stała się plutonem ze swoim dawnym dowódcą, a drobne grupki po trzech, czterech ludzi zostały włączone do tych plutonów, stając się drużynami. W ten sposób ludzie nie zostali porozrzucani i wymieszani, przetrwały więzy przyjaźni i przynależności do tej czy innej wspólnoty– a to oznacza, że powstały zdatne do walki oddziały, których członkowie dawno już przywykli działać razem i mogą na sobie polegać w boju. Którzy wypracowali sposoby działania w tej czy innej sytuacji, a to oznacza skuteczność. A jednak pułkownik musiał uwzględniać sprzęt i sposób dostarczenia ludzi na miejsce. – Wszystko jest u nas postawione na głowie – krzywił się i gderał. – Powinno być tak, że pojazdy daje się oddziałom! Sprzęt jest dla ludzi! A nie ludzi dodaje się do sprzętu! Kurrrtyna w górę, a potem zawsze coś nie tak!... Oleg Walentinowicz poklął sobie od rana do południa, ale stworzył rozpiskę bojową połączonej brygady najbardziej odpowiadającą obecnym realiom. Zgodnie z jego dyspozycją brygada dzieliła się na dwanaście oddziałów o różnej liczebności i przeznaczeniu bojowym. Oddział zwiadowców: pięćdziesięciu żołnierzy, samochody „Tigr", dwie ciężarówki do przewozu plus BTR, który wyjechał już do Sierdobska. Korpus pancerny: trzy czołgi plus nona do mobilnego rozpoznania, ciężarówka z naczepą. Pierwszy i drugi oddział artyleryjski: armaty MT12, ciągniki siodłowe do transportu dział i przewozu obsługi, dostawa amunicji. Artyleryjska grupa ognia osłonowego, w której skład weszły wszystkie działa samobieżne i grady, a także kilka ciężarówek do przewożenia amunicji i załóg. Cztery grupy operacyjno– taktyczne: w każdej było siedemdziesięciu „ciężkich" żołnierzy, BTR i nona. Dwie grupy zaporowe: w każdej po stu strzelców i trzy opancerzone ciężarówki do ich przewozu. I lekka grupa strzelców składająca się w całości z cyganów. – Taką właśnie obsadą będziemy działać w boju – opowiadał pułkownik, rozkładając przed Dobryninem owoce swojej całodziennej pracy. – Każdy oddział ma własne zadania, chociaż w niektórych przypadkach mogą zamieniać się miejscami. Co prawda, tylko do pewnego stopnia... Jeśli musisz przerwać obronę, nie będziesz posyłać naprzód lekkich strzelców czy zwiadowców. Po to są „ciężcy". Wzmocnij ich korpusem pancernym, a wykonają każde zadanie! Jeśli musisz okopać się w ziemi i trzymać pozycję zębami, możesz wykorzystać zwiad i lekkich strzelców, ale znacznie lepiej poradzą sobie z tym oddziały zaporowe! Podobnie, jeśli potrzebujesz zrobić rozpoznanie albo przeczesać jakąś okolicę, masz od tego zwiad i ani „ciężcy", ani strzelcy na ciężarówkach lepiej sobie z tym zadaniem nie poradzą! Dobrynin wysłuchał tych słów uważnie, wniknął w ich sens i je docenił. I ponownie podziękował w duchu. Wszystkim naraz: i Zoologowi, i Mamonowowi, i generałowi. Bez tych ludzi nie zbliżyłby się do swojego celu nawet na pół kroku. Po rozdzieleniu żołnierzy Oleg Walentinowcz natychmiast wziął ich w obroty. I przede wszystkim zainicjował na ogromnym polu przy stacji elektroenergetycznej budowę „szkoleniowego obszaru pozycyjnego", bo tak właśnie nazwał to, co ośmiuset ludzi wzniosło w rekordowym tempie w tydzień. – Trenować trzeba odpowiednio! – powiedział, podkreślając ostatnie słowo, kiedy któregoś wieczora zasiedzieli się z Dobryninem do późna przy ogromnym stole i opracowywali plan czekającej ich kampanii. – Odpowiednio do miejsca, w którym zamierzamy działać. Mapę Sierdobska mam, znalazłem ją w archiwach uczelni... Ale nie byłoby też źle zrobić dokładny model okolicy wokół Schronu. Rozumiesz? Trzeba chociaż schematycznie przedstawić cały przyległy obszar w skali jeden do jednego. Wytyczyć ulice

na kilka kwartałów wokół dworca, zaznaczyć domy i inne obiekty. I odpowiednio do tego pogonić tam ludzi! Żeby po przybyciu na miejsce chociaż w przybliżeniu znali okolicę, a nie obijali się po kątach jak ślepe kocięta! – Towarzyszu pułkowniku, ale jak pan zbuduje taki model? – zdziwił się Dobrynin. – Powiedzmy, że sam teren nie będzie trudny. W jednym miejscu podkopać, w drugim usypać wzgórek, umownie oznaczyć lasek czy inną roślinność... Ale jak pan postawi domy? Przecież tam dookoła stoją wielopiętrowe budynki! – Model typowego bloku mieszkalnego nietrudno wykonać – Funtikow wzruszył ramionami. – Niekoniecznie trzeba wznosić wszystkie piętra. Należy po prostu zaznaczyć kształt i wewnętrzne rozplanowanie. Wydziela się ściany i rozkład tylko jednego piętra, jeden do jednego albo chociaż w przybliżeniu, i to jest nasz punkt wyjścia. Widziałeś, jakie tu jest pole? – Kiwnął głową w stronę okna. – Całe hektary! Kiedyś siali tu słonecznik. Całe twoje miasteczko się zmieści... A my potrzebujemy tylko dworca i sąsiednich kwartałów! To przecież czysta przyjemność! Kiedy żołnierz zawczasu wie, gdzie zajmie pozycję i co będzie szturmować, dokąd może się wycofać w przypadku kontrataku, gdzie się ukryć albo przeczekać ostrzał, od razu działa o rząd wielkości pewniej! – A co z terminami? Zdążymy? – wciąż miał wątpliwości Dobrynin. – Zdążymy. – Funtikow roześmiał się. – U mnie jedna kompania w trzy doby robiła w polu istne cuda... A tu jest cały batalion! Najważniejsze to sensownie wyznaczyć zadania i kontrolować ich wykonanie. Wszystko wskazywało na to, że Funtikow umiał jedno i drugie. Nie minął nawet tydzień i na polu widniał schematycznie zaznaczony plan miasta. Oczywiście nie idealny, ale bardzo bliski oryginałowi. Dobrynin wybrał się tam któregoś razu na spacer przed snem i musiał przyznać, że okolice dworca były odtworzone wystarczająco dokładnie, żeby człowiek, który trafi tam pierwszy raz, zdołał się zorientować i rozpoznać przylegające do Schronu ulice. I szkolenie zaczęło się ze zdwojoną energią. Tak jak trzeba. Im dalej w las, tym więcej drzew... Pułkownik, po odbyciu pierwszych treningów na sucho, pożalił się generałowi, poskarżył na nieefektywność szkolenia, odrobinę go przycisnął– i ten pozwolił odpieczętować jeden z magazynów amunicji i w miarę potrzeby z niego brać. Funtikow od razu załadował całą ciężarówkę ślepaków i zawiózł je do podstacji. Dostał też rozpraszacze do luf – żeby nie zdarzyły się przedwczesne urazy czy kontuzje. Ogólnie rzecz biorąc, szkolenie bojowe szło dość sprawnie i produktywnie. Ważne było, że ludzie byli co do jednego ostrzelani, zdążyli powąchać prochu i krwi i nie trzeba było uczyć ich podstaw. Nie musieli marnować czasu na indywidualne przygotowanie, mówić, z której strony podchodzić do automatu, pokazywać postawę strzelecką, ułożenie głowy, trenować szybkiego przeładowywania... Wystarczy odbyć tylko jedne, dwa zajęcia... Jeśli znajdą w nich coś dla siebie przydatnego i to przejmą, to dobrze. No, a jeśli nie, to niech działają, jak się przyzwyczaili. Tym sposobem szkolenie indywidualne zostawili z boku i od razu przeszli do ćwiczenia taktyki pododdziałów w polu. Ćwiczenia działań w ramach dużych sił, kiedy ma się sąsiada po prawej i po lewej, kiedy trzeba zdobyć obiekt jednym rzutem albo wgryźć się zębami w ziemię i bronić się na śmierć i życie. Dobrynin obserwował teraz codziennie działania na poligonie z okna gabinetu Mamonowa. Plamiste figurki w pełnym rynsztunku, w kamizelkach kuloodpornych i z bronią załadowaną ślepą amunicją, pod osłoną dudniących dział, przebiegając od zasłony do zasłony, działały w przylegających do dworca kwartałach, a czasem nawet szturmowały sam budynek. Czasem skutecznie, czasem nie... Momentami szturm był przerywany, w polu pojawiał się Funtikow i krzyczał coś przez megafon, opieprzając żołnierzy, machając rękami i mówiąc, jak należy to robić. Nie można powiedzieć, żeby członkom brygady brakowało umiejętności... po prostu działania wojska nieco się różnią od działań małych grup w terenie, a przecież tak funkcjonowali do tej pory stalkerzy. Załogi dział nie strzelały ślepakami. Podczas gdy pododdziały przesuwały się po polu, artylerzyści walili w cele na przeciwległym jego skraju. Wprost ponad ich głowami, tak że żołnierze w całej rozciągłości czuli, jak to jest być w samym środku działań wojennych. Waliły działa, głośno, na całą okolicę, dudniły haubice... na każdym treningu cele były odsuwane coraz dalej i ćwiczono po trzy, pięć strzałów – działony też potrzebowały praktyki. I jeśli wystrzały armat przeciwczołgowych Dobrynin widział z okna na własne

oczy jako ognistoczarne kwiaty rozkwitające na przeciwległym końcu pola, to salwy z haubic samobieżnych szły wysoko w niebo i spadały gdzieś daleko, dziesięć, piętnaście kilometrów dalej. Tu już ćwiczyli obserwatorzy korygujący ogień. W ćwiczeniach obowiązkowo uczestniczył też sprzęt zmechanizowany. Pułkownik pomówił z ludźmi i wyznaczył kierowców, odpowiedzialnych za stan techniczny pojazdów, i operatorów uzbrojenia, rozdzielił ludzi, żeby każdy znał swoje miejsce i nie miotał się w panice jak złodziej na targu... Był deficyt paliwa, mimo to zdołał wydzielić go trochę do ćwiczeń. Uczyli się w pełnym biegu szybko zajmować miejsca zgodnie z porządkiem bitewnym, wyrzucać desant, zajmować pozycje obronne, przemieszczać się pod osłoną maszyn... – Zobacz tylko, co tu się zaczęło dziać... – mamrotał w zadumie Mamonow, stojąc obok Dobrynina i obserwując ćwiczebną batalię, która wywiązała się na placu. – Co za szalona aktywność!... Przez dwadzieścia lat żyliśmy sobie w osobnych grupkach, jakoś to było... Przetrwaliśmy. Cicho, spokojnie... No, było oczywiście różnie... wojowaliśmy i godziliśmy się... A teraz wystarczyło, że się pojawiłeś, i wszystko się od razu zagotowało, zawirowało... przeszło jakieś tornado!.. Jakby wszystkie stare sprawy zostały zapomniane! Proszę bardzo... Żeby samotnicy z cygańskiego obozu ramię w ramię szli z wojakami do ataku?... Kiedy tak było?! Może nie ma między nimi otwartej wrogości, ale i braterską miłością do siebie nie pałają! Atu... popatrz tylko... – To nie ja jestem przyczyną. Ja tylko dałem impuls. – Daniła w zadumie pokręcił głową. – A cała reszta... Splot różnych czynników. Po pierwsze, ty, Władimirze Nikołajewiczu, musiałeś być niezwykle przekonujący. Po drugie, można podziękować naszemu majorowi. Dużo wiedział, suczysyn, i dużo zdążył opowiedzieć... w końcu udało się z jego pomocą przestraszyć wszystkich! Po trzecie, przywódcy wspólnot mają głowy na karku. Od razu zdali sobie sprawę, czym grozi przyjście Bractwa. Masz na przykład swój kawałek ciasta... Tak długo go już podjadasz i będziesz go jadł jeszcze drugie tyle. I nie masz ochoty komukolwiek tego kawałka oddawać, bo nie tylko ty go podjadasz, ale i twoi ludzie. I nikogo innego do tego ciasta nie dopuścisz. A jeśli pojawi się na horyzoncie ktoś, kto będzie potrafił to twoje ciasto zabrać, to i do sąsiadów pobiegniesz po pomoc. Przecież oni też mają takie kawałki i nie chcą ich stracić... – I dlatego, że nie ma nikogo innego, kto może pomóc! – zgodził się Mamonow. – To wszystko prawda. Nagle zawisły nad nami czarne chmury. Kiedy u sąsiada się pali, biegniesz mu na pomoc, inaczej za godzinę i u ciebie wybuchnie pożar! Ważne jest też, że z pierwszego rajdu przywiozłeś bogate łupy. Nasi takich trofeów od urodzenia nie widzieli. I wszystko tak się złożyło... I góra, i doły, jednomyślnie! Kiedy inicjatywa z góry ma poparcie dołów, ludzie mogą góry przenosić. Gdyby władze po prostu powiedziały: no, chłopaki, trzeba się zebrać i iść na wojnę... To tak, pójdą. Tak, będą coś tam robić albo udawać... ale bez entuzjazmu. Ale kiedy, oprócz słów, jest bodziec materialny, to dopiero się może dziać! Przygotowania szły bardzo sprawnie, co nie mogło nie cieszyć. Że też tak nieoczekiwanie dostał do ręki taką potęgę... znalazł ją tam, gdzie nie szukał! Nie mógł zapomnieć o Zoologu, czasem nie mógł myśleć o niczym innym. Nie pojawił się w osadzie, chociaż niby powinien wkrótce to zrobić... Mamonow tylko rozkładał ręce – zima za pasem, zwykle w tym czasie Siergiej krążył już po mieście, odwiedzając znajomych, których miał całkiem sporo. Ale nie tym razem. Chociaż Władimira Nikołajewicza zupełnie to nie niepokoiło. – To w jego stylu. – Uśmiechnął się któregoś razu, kiedy Daniła o tym wspomniał. – Nie usiedzi w miejscu. Może pojawiła się jakaś sprawa i zniknął... Ale wróci, nigdzie się nie zapodzieje! Ile on już razy wracał, teraz też przyjdzie. Czekaj, jeszcze się zobaczycie. Zresztą Dobrynin sam podejrzewał, że jeszcze się zobaczą – taką nadzieję dawał mu plik z kodem „X". I dlatego po prostu postarał się pozbyć tych myśli z głowy. Zdobędziemy Schron, a potem zobaczymy. I bez tego ma aż za dużo spraw. Tak też zrobił – a po kilku dniach w ogóle o tym zapomniał. Gdyż nadszedł czas, kiedy można było myśleć tylko o jednym. O wojnie.

23 TSR-40. Taktyczny karabin snajperski konstrukcji W. Łobajewa. Zasięg skuteczny ponad dwa tysiące metrów. Za podstawę jego konstrukcji posłużył karabin KS-11M. Wykorzystuje nabój .338ST, zasilanie z magazynka na pięć nabojów. W konstrukcji karabinu wykorzystuje się wysokiej jakości gatunki aluminium (tego rodzaju aluminium używa się w przemyśle kosmicznym). Podpórka pod policzek i stopka kolby są regulowane ręcznie bez dodatkowych narzędzi (przyp. aut.). 24 CTT – Charakterystyka Taktyczno– Techniczna (przyp. tłum.). 25 9K51 „Grad" – wieloprowadnicowa wyrzutnia rakietowa kalibru 122 milimetrów. Przeznaczona do rażenia żywej siły przeciwnika, pojazdów nieopancerzonych, stanowisk dowodzenia, baterii artyleryjskich i moździerzowych i innych celów (przyp. aut.). 26 2S23 „Nona– SWK" – moździerz samobieżny na podwoziu BTR-80. Przeznaczony do zwalczania zarówno siły żywej przeciwnika, jak i celów opancerzonych (przyp. aut.). 27 2S3 „Akacja" – haubica kalibru 152 milimetrów. Przeznaczona do zwalczania i niszczenia siły żywej przeciwnika, wyrzutni rakietowych, czołgów, stanowisk dowodzenia (przyp. aut.). 28 2S19 Msta– S – haubica samobieżna kalibru 152 milimetrów. Przeznaczona do niszczenia siły żywej, środków OPL i OPR, czołgów i innych pojazdów opancerzonych. Może prowadzić ogień z pozycji zakrytych bądź bezpośrednio (przyp. aut.). 29 T-72 „Ural" – podstawowy czołg bojowy ZSRR (przyp. aut.). 30 MT-12 – armata przeciwczołgowa kalibru 100 milimetrów (przyp. aut.).

12 | ...Lekko w boju Choć Dobrynin bardzo się starał, żeby przeznaczyć na szkolenie bojowe jak najwięcej czasu, udało mu się poświęcić na to jedynie miesiąc, nawet trochę mniej. A potem... po opanowaniu przyczółka i jego umocnieniu Bractwo nie stało w miejscu, lecz wyciągało swe macki dalej. Tak zresztą postąpiłby każdy rozgarnięty dowódca dużego oddziału: rozejrzeć się w terenie, umocnić, zostać panem okolicy i wysłać daleki zwiad do wszystkich interesujących obiektów, żeby mieć pojęcie, co się dzieje w sąsiedztwie choćby w granicach trzech, czterech dni drogi. Oddziały Bractwa pojawiły się w mieście 29 października. Dwie mobilne grupy. W składzie każdej z nich był jeden ural jako samochód– baza, quady i jeden BTR. Liczba żołnierzy – do piętnastu. Zwiad artylerzystów zauważył ich na przedpolu Penzy, ale nie zaatakował, rozsądnie przepuszczając ich obok i siadając im na ogonie. Dobrynin dowiedział się o tym błyskawicznie, nie minęło nawet pół godziny. Od razu stało się jasne, że nie będzie można spokojnie trenować ludzi. Bo jak? Dudnienia armat i terkotania broni strzeleckiej do kieszeni nie schowasz, słychać je w całym mieście. Od razu wiadomo – wojsko się szykuje. A do czego? Do wojny, jasna sprawa. Pytanie z kim, ale to nietrudno wyjaśnić, wystarczy nawiązać kontakty z ludźmi w mieście. Choćby z Ochrypłym... Osady już huczą od plotek o wielkiej wyprawie, trzeba być kompletnym durniem, żeby nie zdobyć tej informacji... Obcych trzeba było zlikwidować. Ale były z tym pewne trudności. Jeśli grupy po prostu znikną, przestając się kontaktować, Pająk od razu się zaniepokoi. Zwiększy czujność, wystawi dodatkowe posterunki i wzmocni ochronę... prawdopodobnie wezwie też posiłki, ale będzie jeszcze gorzej, jeśli sam się zmyje! Oczywiście nie wiadomo, kiedy te posiłki się tu po dzisiejszych drogach dowloką... ale przecież może być i tak, że nie uda im się rozbić Pająka w Schronie z marszu. Słowem, trzeba było reagować, i to natychmiast. Wiadomości z oddziału Baterii były dwojakiego rodzaju. Chłopcy dotarli na miejsce bez przygód. Szli powoli, bez zbędnego pośpiechu. Kiedy doszli do Kołyszłej, osady leżącej czterdzieści kilometrów od Sierdobska, zboczyli z traktu na południe, zrobili duży łuk i podeszli do miasta od strony południowej. Dobrynin bez wahania taką trasę zaaprobował. Posterunki Bractwa na pewno stały na przedmieściach, ale kto wie, gdzie i w jakiej liczbie. Chłopcy rozłożyli się wprawdzie już w granicach miasta, ale na uboczu, za rzeką, na pustym i martwym osiedlu. Sądząc z meldunków, Bateria rozwinął w okolicy żywą, ale starannie skrywaną operację zwiadowczą. Zaczął szperać, szukać miejsca na bazę wypadową; zaminował tory; rozpoczął całodobową obserwację z dwóch punktów: na terenie zakładu produkującego dawniej maszyny, gdzie nie będzie się zapuszczał byle stalker, i na piętrze technicznym w jednym z trzech ośmiopiętrowców stojących przy ogrodzeniu jednostki wojskowej. To ostatnie stanowisko wiązało się oczywiście z wielkim ryzykiem – znajdowało się praktycznie przy samym legowisku Pająka, w bezpośredniej bliskości – ale właśnie ono przynosiło lwią część wszystkich informacji. I... Paszka zasypał Dobrynina depeszami, tak że ten miał całkiem przyzwoite rozeznanie, co się dzieje w Schronie. To była dobra wiadomość. Ale była i zła. Schron odbudowywano w rekordowym tempie, przekształcając go w bardzo poważną twierdzę. Daniła, czytając meldunki, tylko krzywił się i kręcił głową – inżynierowie Bractwa budowali sensownie, zdradzając sporą wiedzę w dziedzinie fortyfikacji. Sam budynek dworca zburzyli, ostatecznie zrównując go

z ziemią i tym samym bardzo mocno obniżając sylwetkę umocnienia w terenie. W kilka dni omotali cały teren drutem kolczastym, otoczyli okopami, schronami bojowymi, stanowiskami ogniowymi, podziemnymi korytarzami i przejściami, umacniając to wszystko pochodzącym z budynku dworca materiałem. Ze wszystkich stron wysunęli punkty obserwacyjne i stanowiska ogniowe, umacniając je betonowymi blokami, położyli na obwodzie pola minowe, z kawałków szyn zespawali jeże przeciwczołgowe. Wyryli okopy na ciężki sprzęt, którego, według meldunków Baterii, Bractwo miało sporo: czołgi w liczbie pięciu, dwa BTR– y i trzy BMPT. Zabezpieczyli też tory kolejowe przy dworcu – na długości kilometra wkopali betonowe słupy pochodzące z ogrodzenia jednostki wojskowej, owinęli je drutem kolczastym, z obu stron wykopali stałe stanowiska ogniowe, zużywając na to elementy betonowe z tej samej jednostki wojskowej. Oprócz tego Paszka meldował, że wynieśli ogromną ilość ziemi z samego Schronu. To mogło znaczyć tylko jedno – w środku były prowadzone podziemne roboty... ale jakie? To dopiero pytanie... Bardzo możliwe, że były jeszcze jakieś przedsięwzięcia, których Bateria po prostu nie zauważył, ponieważ nosiły ściśle tajny charakter, co do tego Dobrynin miał absolutną pewność. Urządzić kryjówkę dla dwóch, trzech ruchliwych grup, które bazują na flankach i po usłyszeniu alarmu podrywają się, żeby ugryźć agresora z boku, to święta zasada... A że wokół Schronu zainstalowano już pewnie dziesięć pozycji snajperskich, których Paszka nie umiał wykryć, nie trzeba nawet zgadywać. Kiedyś Rodionow mówił, że piechoty, która okopała się w ziemi, praktycznie nie da się wyciągnąć na powierzchnię. I oto teraz jego brygada ma przed sobą coś niemożliwego. Pospiesznie zwołali radę. Mamonow, Dobrynin, Funtikow i generał. Sytuacja była nadzwyczajna, dlatego długo nie deliberowali. Decyzja była jednogłośna – nie ruszać grup zwiadowczych; przyjąć je w miarę możliwości przyjaźnie, zająć uprzejmymi rozmowami, okazując całkowitą niewiedzę odnośnie do sytuacji w stolicy rejonu; nie wpuszczać ich do północnej części miasta; póki zwiad będzie się komunikować z przedstawicielami wspólnot, zanim powiedzą, po co przyjechali i póki będą czekać na „decyzję", połączona brygada wyruszy w stronę Sierdobska. Ze wszystkimi możliwymi środkami ostrożności, przednią i boczną strażą – jednym słowem, tak jak należy. Jeśli uda się zatrzymać zwiad Bractwa na trzy, a może nawet cztery dni – to dobrze. Przez ten czas można pokonać co najmniej połowę drogi. Natomiast jeśli nie uda się przeciągać sprawy, obie grupy trzeba będzie zlikwidować. A wtedy... wdamy się w bój, a potem zobaczymy. Generał natychmiast popędził powitać gości, a Dobrynin z Funtikowem zabrali się do pilnej ewakuacji. Dali ludziom trzy godziny na spakowanie. Start operacji o 15.00. Pojazdy były sprawne i zatankowane. Amunicja, środki ochrony chemicznej i leki załadowane, żywność i woda też. Łączność była gotowa. Mieli plan działań. Każdy żołnierz znał swoje miejsce, zdążył gruntownie się nauczyć swoich obowiązków. Dlatego trzy godziny zupełnie wystarczyły, żeby pożegnać się z bliskimi i zabrać z domu worek z ekwipunkiem. Część ludzi wysłali w pociągach. Te wyruszały ze skraju miasta, dlatego musieli jeszcze poświęcić trochę czasu na załadunek. Na zegarze było po siódmej, kiedy karawana w końcu wydostała się z miasta i po łuku, objeżdżając miasto, zaczęła odliczać kilometry dzielące ją od celu. I znów znaleźli się w drodze. Wyryta w miejscu biegnącej kiedyś tędy szosy szeroka koleina ściśnięta z obu stron przez las meandrowała, wjeżdżając na pagórki i zjeżdżając w wąwozy, obchodząc trafiające się na drodze niewielkie bagna, mijając pochylone zardzewiałe znaki drogowe ze startymi napisami i zarośnięte młodym laskiem drogi i polne dróżki. Co dziwne, w odróżnieniu od głównego traktu, można by je nazwać nieźle zachowanymi, gdyby nie młode drzewka, które przebiły asfalt i wyrastały teraz wprost z jezdni... Chociaż... co w tym dziwnego. Od samego Początku nikt po nich nie jeździł, a po trakcie mimo wszystko raz na jakiś czas przejedzie kolumna pojazdów, niszcząc resztki nawierzchni. Imperium to drogi. I chociaż Rosja była kiedyś imperium, to jej drogi nigdy temu górnolotnemu mianu nie odpowiadały. Wyjątkiem były co najwyżej czasy partyjnych sekretarzy. A teraz już w ogóle – ani dróg, ani imperium... Jechali w następującym porządku. Na czele dwa BTR– y, w ślad za nimi dwie nony i akacja. Potem czołg. Jeden, pozostałe pojechały

pociągiem. Dwa tigry – wóz dowodzenia i sztabowy. Po nich ciągnął sznur dziesięciu ciężarówek, jedna za drugą, ze sztabowym uralem na przedostatnim miejscu. Następnie jeszcze jeden ural, w którym ulokował się Daniła z chłopakami, swoją gwardią przyboczną. Grad, druga akacja, cysterna z paliwem. I na koniec dwie nony. Aby uniknąć rozpoznania przez przypadkowych obserwatorów, cały sprzęt był owinięty sieciami maskującymi, tak że nie wiadomo było, czy to ciężarówka, czy wyrzutnia rakiet, czołg czy BTR. Logika tego szyku była następująca. Ataku z tyłu w zasadzie się nie spodziewali, dlatego tam do ochrony wystarczyły nony. Aż nadto. Oczywiście mogą się zdarzyć różne niespodzianki – ale to raczej naciągane... Dlatego cysterna jechała w ogonie kolumny, tak samo jak sztabowy ural. Zaś z przodu, na ich drodze, było Bractwo i należało oczekiwać zasadzek. Dlatego przednia część kolumny powinna się czuć pewnie. BTR– y, nony i T-72 będą tu w sam raz. I ruchliwe tigry do wypadów w miarę możliwości terenowych. Siła żywa do środka, by ją chronić. W tej konkretnej sytuacji było to chyba optymalne rozmieszczenie. Przydałaby się jeszcze asysta śmigłowca, żeby przeczesywał okolicę, ale to już czysta mrzonka... Ostatnim razem odległość między Sierdobskiem a Penzą karawana pokonała w mniej niż pół dnia. Ale to było poprzednim razem, kiedy nie szli specjalnie ostrożnie, wiedząc, że przed nimi jest pusto. Teraz zaś od samego początku trzeba było przyjąć maksymalną prędkość marszową dwa do pięciu kilometrów na godzinę. W praktyce pojazdy stały w miejscu, tylko z rzadka przesuwając się kawałek do przodu i zamierając potem na poboczu drogi, starając się zlać swoje oplątane sieciami maskującymi sylwetki z otaczającą ich jesienną szarzyzną. To było konieczne – Bractwo, które pokonało ten trakt dosłownie dzień wcześniej, mogło pozostawić obserwatorów. I najważniejszym zadaniem zwiadu czyszczącego trzykilometrowy odcinek trasy przed karawaną było wykrycie i likwidacja tych niepożądanych elementów. Mimo to reszta dnia minęła spokojnie. Pułkownik Funtikow z oficerami zajmowali się pracą sztabową. Przyjmowali raporty od zwiadowców, obmyślając plany na najbliższy czas, studiowali mapę przylegających do Sierdobska terenów, zastanawiając się, gdzie by tu ustawić wyrzutnię rakiet i haubice, gdzie najlepiej zorganizować natarcie, od której strony podejść i od której strony najlepiej uderzyć... Dobrynin obserwował, przyglądał się, siedział nad mapami, sprawdzając się w nowej roli głównodowodzącego. Czasem udzielał wyjaśnień na temat podmiejskich terenów. Praca wrzała. Stół pośrodku naczepy był całkowicie pokryty mapami rejonu pozycyjnego, jakimiś szkicami sytuacyjnymi, karteczkami, na których roiło się od strzałek– śladów użycia wojskowej wiedzy pułkownika i sztabowców... W sumie – rejwach i wojskowa biurokracja. Ważna sztabowa robota. Bliżej wieczora, kiedy niebo za oknem zaczęło się ciemnieć, mogli pozwolić sobie na nieco swobody– odbyli ćwiczenia bez udziału wysłanego daleko naprzód zwiadu. Karawana ruszyła i przejechała kolejny kilometr, po czym nagle została zatrzymana komendą „Alarm! Zająć pozycje obronne!". Dobrynin, odsunąwszy na bok przebrzydłe mapy i plany i obserwując przez okno działania żołnierzy, był zadowolony– sprawnie wyskakiwali z pojazdów, szybko zajmowali pozycje, poprawnie się poruszali, wozy pancerne bez zwłoki włączyły się do akcji... Miesiąc szkolenia bojowego nie poszedł na marne, oj nie! Kontaktu z przeciwnikiem wciąż nie było i zanim zapadł zmrok, aby zminimalizować niepotrzebne ryzyko, stanęli na nocleg. Równie spokojnie i rutynowo zaczął się i drugi dzień. Poruszali się cały czas z prędkością piechura – w awangardzie działali zwiadowcy. Zbyt wiele rzucili na szalę, żeby pędzić na złamanie karku. Przed południem połączyli się z Penzą. Mamonow szybko odpowiedział, krótko opisując sytuację. Oba oddziały Bractwa zostały przyjęte, czekają na audiencję u lipnej Rady Wspólnot, która rzekomo się zbiera. Rzekomo już za moment... Za płotem nie siedzą, jeżdżą po mieście z przewodnikami, patrząc, co i jak. Padło pytanie o zniszczenie pociągu pancernego pod Ardymem, ale rzecz jasna nie udzielono żadnej odpowiedzi. Do północnej części miasta, bliżej osady, goście na razie się nie pchają – uprzedzeni o wielkim gnieździe kuropatów, gdzie lepiej się nie zapuszczać. Słowem, wszystko odbywało się godnie i z atencją, bez konfliktów i chyba bez podejrzeń ze strony wysłanych na przeszpiegi gości. Podtrzymują łączność z Bractwem, nikt im nie przeszkadza, bo nie miałoby to sensu, jeszcze ogłoszą alarm. Jednak wszystkie ich transmisje są przechwytywane i podsłuchiwane. Nie odnotowano zaszyfrowanych przekazów – ale to nie musi oznaczać, że przeciwnik jest pod pełną kontrolą i wychodzące

od niego informacje są odczytywane. Całkiem możliwe, a nawet pewne, że oficerowie łączności mają swoje metody kontaktu... Specjalnie dobrane słówka albo frazy, które mają całkiem inne od pierwotnego znaczenie. Przyszedł też meldunek od kolejowego oddziału pancernego. W tej chwili, wyprzedziwszy karawanę, stał pod Kołyszłejem. Naprawiali szyny. Tory na całej długości od Penzy były czyste, tylko pod Ardymem natknęli się na wykolejony pociąg. Wiozło Bractwo jeńców nad Morze Kaspijskie, ale nie dowiozło. Tak więc słowa Hasana w pełni się potwierdzały. Przez Ardym przejechali spokojnie, nie było zasadzek ani żadnych innych przeszkód. Dotarli do Kołyszłeja. Do naprawy było tyle co nic, obiecali skończyć do wieczora i na noc stanąć już w rejonie Bałtinki, czekając na karawanę. Zaraz potem połączył się z nimi Bateria – i od razu wyrzucił z siebie dwie nowiny, jedną ważniejszą od drugiej. Po pierwsze, znalazł w końcu miejsce na bazę, dosłownie przed dwoma dniami. Miejsce było doskonałe, ale obiecał, że poda szczegóły, kiedy się spotkają, nie na otwartym kanale. A po drugie, ze Schronu wyruszyła jeszcze jedna grupa, traktem w stronę Penzy. Skład miała konkretny– cztery ciężarówki z naczepami dla piechoty, mnóstwo quadów, trzy BTR– y, niewielka cysterna, UAZ „Bochenek" i ural z budą łączności. Widać było anteny i talerz satelitarny. Wyjechali dziś rano, około dziewiątej. Prędkość nie była może wysoka – ale też żołnierze nie szli piechotą. Robili pewnie za dwadzieścia na godzinę... Paszka, jak tylko się zorientował, od razu wysłał ludzi za miasto, żeby zgodnie z rozkazem, nawiązali łączność. Zanim doszli i nastroili sprzęt, minęły trzy godziny. Dobrynin podziękował Baterii za to, że w porę go powiadomił. Wyłączył się... i zamyślił. Cysterna z paliwem i oddzielny wóz łączności – to nie był krótki wypad, lecz wyprawa gdzieś dalej. I to nie na dzień czy dwa... Może do Penzy, a może i dalej. Droga łącząca miasta jest jedna, przesieki przez lata całkowicie zarosły. Nie ma jak skręcić. Wychodzi na to, że tak czy inaczej, będą jechać na siebie, na zderzenie czołowe. Trzeba podjąć jakieś środki, i to szybko. Jeśli jadą po trakcie, prosto na ich spotkanie, to prawdopodobieństwo, że są już za następnym zakrętem, jest dość duże. Wszystko zależy od prędkości. Jeśli wloką się w tempie maszerującego piechura, nie spotkają się jeszcze przez trzy dni. Ale jeśli nie zwolnili od wyjazdu z miasta, to zaraz na siebie wpadną! Brygada oddaliła się już o dwadzieścia kilometrów od Penzy. A jeśli tamci jadą dwadzieścia na godzinę, pokonali już sześćdziesiąt kilometrów. Z Sierdobska do Penzy jest zaledwie nieco ponad sto. Wszystko wskazuje na to, że w ciągu najbliższych paru godzin się spotkają... Ciekawe, po jakie licho i dokąd ich niesie? Czyżby dowódca zwiadowców wezwał osłonę?... Idziemy dalej. Drugie pytanie, co z tą kolumną zrobić. Jest to spora karawana, ale Dobrynin nie miał wątpliwości, że przy sprytnym zastawieniu zasadzki możną ją pokonać. Tylko czy trzeba? Zniszczenie karawany uświadomi Pająkowi, że w okolicach Schronu działają siły przeciwnika. Jak w takim przypadku postąpi? Trudno powiedzieć... jednak Danile nie chciało się wierzyć, że Pająk opuści Schron. Nie po to przyjeżdżał. Obok jest „Perymetr", a on dłuuugo się za nim uganiał... I teraz, kiedy cel był tak bliski, kto miałby siłę zrezygnować? Nie, nie wyjedzie. Ale posiłki wezwie. W takim razie ile czasu ma penzeńska brygada, żeby zdobyć odbudowany i umocniony Schron? Dokładnie nie wiadomo... spytałby Hasana, ale ten już ostatecznie zamienił się w warzywo, czasem tylko jęczy i robi pod siebie. Daniła westchnął, drapiąc się po głowie i z wysiłkiem starając się przypomnieć sobie rozmowę z Profesorem w kolektorze kanalizacyjnym. Jaki termin on wtedy podał... Pamiętał, że Hasan miał miesiąc, żeby dojść od Morza Kaspijskiego na północ. A kiedy karawana wyruszyła ze Schronu, pozostały im jeszcze dwa tygodnie. Czyli dwa tygodnie z bazy do Sierdobska, minus trzy, cztery dni na walkę... W sumie dziesięć dni... Dobrze, powiedzmy, że tydzień. Czy tydzień wystarczy, żeby zdobyć Schron? Kto to wie? Jednak nie mogą też puścić tej karawany wolno. Cztery ciężarówki, trzy BTR– y... Niemałe siły. Według wstępnych obliczeń jakieś siedemdziesiąt osób z całą obsługą, żołnierzami i kierowcami. Więc jak?... Zlikwidować kolumnę; dać sygnał, żeby generał załatwił obie grupy zwiadowców; i w ten sposób zadać Bractwu przynajmniej jakieś straty. W końcu to prawie stu ludzi odciętych od głównych sił! Dobra szansa, żeby wydrzeć ściganej ofierze solidny kawał mięsa z boku! Hasan powiedział na przesłuchaniu, że w Schronie jest teraz trzystu żołnierzy, nie licząc reszty personelu, do tego stu w odwodzie. Razem czterystu. A jeśli zlikwidować jedną czwartą ich sił? Zawsze będzie łatwiej...

– Olegu Walentinowiczu, kto u nas łączy się ze zwiadem? – A no... sierżant Finiejew. – Pułkownik siedzący przy stole i pewnie po raz tysięczny przeglądający plan Sierdobska i okolic kiwnął na młodego chłopaka w słuchawkach przy radiostacji. – Słuchaj, Sierioga, masz łączność ze zwiadowcami? – Tak jest, towarzyszu pułkowniku. Dopiero co się łączyli. Spokojnie u nich. – Dawaj, sierżancie, jest robota. – Dobrynin kiwnął głową. – Nadawaj... Zwiad stop. Niech zostaną na miejscu. Rozproszyć się, położyć, obserwować teren, zwrócić szczególną uwagę na trakt. Powiedz, żeby wysłali dwie grupy przodem, na jakieś trzy kilometry wzdłuż drogi. Spodziewamy się gości. Nie wdawać się w bój, leżeć, obserwować, natychmiast meldować. Sierżant przytaknął, od razu się odwrócił i zaczął mamrotać coś do mikrofonu, a Dobrynin pochylił się i wyciągnął spod stołu swój worek z bronią, ekwipunkiem i kombinezonem. – Przekażcie pozostałym: gotowość bojowa. Niech się szykują. Sam się teraz ubieram i wychodzę rozejrzeć. Będę w kontakcie. – Bijemy? – spytał Funtikow, podnosząc głowę znad mapy. – Tak jest. Przecież to cała kompania, setka ludzi, Olegu Walentinowiczu. Jedna czwarta ich sił. Plus sprzęt, paliwo. I na pewno amunicja. Odgryziemy im kawałek... – Zgadzam się. Zniszczymy karawanę i osłabimy przeciwnika. Przepuścimy, to na naszych tyłach będzie działać solidny oddział, a nie mamy sił, żeby wojować na dwa fronty. – I o tym mówię – zgodził się Daniła, zapinając kamizelkę taktyczną. – Jaką mamy częstotliwość sztabową? -400-100. – Zawiadomcie wszystkich, żeby łączyli się przez nią tylko dowódcy grup. Inaczej zapchają kanał! – Tak zrobimy. – I daj im znać, żeby najpierw walili w wóz łączności. Wiadomo, oczywiście, że mają rozpiskę seansów łączności i Pająk szybko się dowie o zaginięciu karawany... Ale gdzie konkretnie zniknęła, dlaczego, na kogo wpadła, jakie siły ją zniszczyły i czy w ogóle, tego nie musi wiedzieć! Dobra, do roboty. Trzy minuty i był gotowy. Nic dziwnego – cały ekwipunek jest rozłożony w zasobnikach i ładownicach, broń jest nabita i czeka w gotowości. Wystarczy rozpiąć worek, wyciągnąć i założyć kombinezon, a na wierzch narzucić kamizelkę taktyczną z pasem transportowym. I koniec, jest spakowany. Po wyjściu na zewnątrz Dobrynin od razu wskoczył na dach naczepy. Powiódł wzrokiem, sprawdzając okolicę. Karawana na trakcie jest jak wesz na łysinie. Widać ją z daleka. Całą tę ogromną gąsienicę złożoną z ponad dwudziestu maszyn trzeba schować. Poupychać po fałdach terenu, ale tak, żeby wszyscy byli w gotowości... I przygotować zasadzkę. To nic, jest czas, chwilę poczekamy. Jeśli przez najbliższą godzinę, dwie, trzy będzie spokój, ruszymy powoli z taką samą ostrożnością. Ale przez te trzy godziny postoimy. A teren był interesujący. Szczerze mówiąc, udało im się trafić na idealne miejsce. Karawana zjechała ze wzniesienia i stała teraz w zagłębieniu. Jakieś półtora kilometra przed nią, może trochę mniej, droga znów szła w górę i w prawo, znikając za zakrętem. Tu, w dole, z obu stron był młodnik, co dla ciężkiego sprzętu nie było przeszkodą. A dalej, na wzniesieniu, do traktu z obu stron podchodził las, zostawiając na poboczach trochę przestrzeni porośniętej młodymi pędami. – Finiejew, odbiór. – Dobrynin, naciskając jedną ręką przełącznik zestawu słuchawkowego, drugą sięgnął po lornetkę. – Powiedz zwiadowcom, żeby spojrzeli na zakręt przed nami. Co tam jest? Las? Jaki? Jakiś konkretny czy tylko podszycie? Co jest za zakrętem? I szybko... Zwiad już poszedł? – Ruszył. Przyjąłem. Wypełniam – odezwały się słuchawki. – Dalej. Czołg niech zjedzie z nasypu, przejedzie ze sto metrów, wygniecie poletko dla pojazdów. Ciężarówki powoli za czołgiem. Wozy pancerne niech zostaną na poboczu i uważają na zakręt. Haubice niech też trzymają zakręt drogi na celowniku. Cysternę zabrać do tyłu, na pagórek, postawić ją w poprzek drogi. Piechota z ciężarówek, rozproszyć się, zająć pozycje wokół poletka. Na razie to wszystko. Wykonać. Zabrali się do pracy! Daniła, stojąc na naczepie i obserwując krzątaninę, omal nie piszczał z niecierpliwości. Stęsknił się! Na miesiąc utknął w biurokratycznej robocie. Rozpisywał przychody

i rozchody, odbywał rozmowy, grał w politykę i dyplomację, przydzielał żołnierzy, szarpał się ze sztabowymi sprawami... wintoriez się kurzy, naboje mchem zarastają! Jeszcze trochę i się roztyje, straci wszystkie bojowe nawyki. Żołnierze i pojazdy stopniowo rozpraszali się zgodnie z dyspozycją dowódcy. Sam głównodowodzący został na dachu ciężarówki. Nakazał tylko kierowcy, żeby też zjechał z traktu, ale nie wjeżdżał daleko w las, tak by Daniła miał dobry przegląd pola, ale by wóz był ukryty w zaroślach z dachem wystającym powyżej choinek. Dobrynin ulokował się jak wódz na wzgórzu z widokiem na swoich wojowników. Nazrywał gałęzi młodych iglaków, których pełno było dookoła, obłożył się nimi, zamaskował... Zamyślił się, rozpatrując w głowie sytuację pod różnymi kątami. Wojnę wygrywa się, zanim się zacznie. Tak mówił jeszcze staruszek Sun Zi. A raczej tak: kto dobrze obliczy położenie przed bitwą, ma przewagę nad wrogiem. Kto je źle obliczy, ustępuje wrogowi. Daniła wciąż rozgrywał bitwę w myślach i oceniał teraz swoje szanse jako stuprocentowe. Nie widział dla przeciwnika dobrego wyjścia, i tyle... Zasadzka była klasycznym kotłem. Pojazdów nie widać, zabrali je z traktu. Zostało tu minimum ludzi, i pilnują. Pozostali są z przodu, między nami a zakrętem, leżą w głębi lasu w grupach. Każda z nich liczy dziesięciu żołnierzy, mają przyszykowane RPG, żeby rozwalić tamtym ciężki sprzęt, i po jednym strzelcu z cekaemem. Prawie dwie setki bagnetów to bardzo poważna siła. Dwa BTR– y i dwie nony– odpowiednio „wóz 1" i „wóz 4" - gdzieś pośrodku też zanurkowały z traktu w dół, poniżej nasypu. Stoją gotowe do boju, na rozkaz mogą wyjechać i przygrzmocić ogniem bezpośrednim. Czołg krył się z tyłu, na pagórku, mając pod kontrolą całą drogę. Jego armata bije na dużą odległość, zasięg celnego strzału wynosi trzy kilometry, więc nie ma potrzeby, żeby pchał się naprzód, obecny dystans wystarczy z nawiązką. Zwiad melduje, że został zamaskowany – nie da się go w ogóle dostrzec, zlewa się z terenem. Od zakrętu do miejsca zasadzki las był solidny. BTR nie przejedzie, utknie już na pierwszym drzewie. Tak więc nie da się uciec z traktu ani w prawo, ani w lewo, jest tylko niewielka przestrzeń manewru, i to wszystko. Natomiast quady, które Bractwo tak lubi wyprawiać naprzód, też się po wiatrołomie nie rozpędzą. A jeśli z głupoty tam się zapuszczą, wezmą się za nich oddziały na flankach. Jest też przynęta – rozkraczona na pagórku cysterna. Kabina jest wychylona naprzód, drzwi otwarte... Chłopaki podeszły do tego ze smakiem, zrobiły parę kukieł... jedna zwiesza się z miejsca kierowcy, druga leży na środku drogi. W sumie wyszedł z tego ładny obrazek, od razu rzuca się w oczy. Jest oczywiście ryzyko, że walną w nią ze wszystkiego, co mają, tak z czystej złośliwości... ale bez tego nijak się nie da. Kolumna musi się zatrzymać, żeby czołg mógł strzelać do nieruchomego celu, na pewniaka. – Przed nami na trakcie widać ruch – ożyła nagle słuchawka. – Zwiad melduje. Za zakrętem, kilometr dalej. Oho... Niedługo czekali, nie siedzą tu nawet godziny. – Co tam jest? W jakim składzie? Słuchawka umilkła na jakieś trzy minuty – sierżant pytał o dane dowódcy straży – i zameldował: – Duża kolumna. Trzy wozy opancerzone, cztery ciężarówki z naczepami... Bochenek... Cysterna... Quady się uwijają, nie da się dojrzeć, ile ich jest. To ona. Kolumna z porannej wiadomości od Baterii. – Jaka prędkość? – Robią jakieś trzydzieści kilometrów na godzinę. Droga jest tam czysta... To oni. Na pewno. Szybko jadą, dokądś się spieszą... – Niech zwiad zachowuje ostrożność. Jeśli quady zapuszczą się w głąb lasu, mają się wycofać, nie ujawniać się przedwcześnie. Czołg ma w miarę możliwości strzelić najpierw w wóz łączności. Najpierw jego rozwalić, dopiero potem BTR– y. Ale jeśli nie pojawi się na celowniku, to walić w transportery, a wozem łączności niech się zajmą grupy z RPG. Łączność to cel priorytetowy. Potem działamy stosownie do sytuacji... Dobrynin bardzo dobrze pamiętał taktykę Bractwa przy przemieszczaniu się kolumny w terenie. Kiedy widzisz coś dziwnego – kolumna stop. Zajmij korzystną pozycję, ludzie z ciężarówki biegną chronić perymetr, wozy pancerne asekurują, quady wysuwają się naprzód, żeby to sprawdzić. A co może

być dziwniejszego niż stojąca na środku traktu cysterna i trupy dookoła?... Teraz jedyne pytanie, to gdzie się zatrzyma kolumna. Za zakrętem, poza strefą widzialności, czy podjedzie bliżej, żeby asekurować zwiadowców... Daniła bardzo szybko otrzymał odpowiedź na to pytanie. Po piętnastu minutach jadący na czele quad z rykiem silnika wyleciał zza zakrętu i natychmiast przyhamował, wpadając w poślizg i zataczając śmiały łuk. Zamarł czujnie... Przez lornetkę było widać, jak obaj jeźdźcy zeskoczyli, ukryli się za swoim żelaznym koniem i kręcą na wszystkie strony łysymi gumowymi głowami, rozglądając się. Zwiad, widząc „rozbitą" cysternę na szczycie wzgórza, oceniał sytuację. Niebezpieczeństwa niby nie ma, jadąc, nie słyszeli żadnych wystrzałów... to znaczy, że ktoś zajął się tą cysterną nie przed chwilą, ale już dawno. I na pewno już się zwinął i odjechał... Zresztą stoi jak jakaś sierota, jakby opróżniono ją do sucha. Tak czy inaczej, trzeba to sprawdzić. Widocznie padł rozkaz, bo obaj jeźdźcy znów wskoczyli na pojazd i quad ruszył powoli naprzód... – Kolumna stanęła – zabrzmiało w słuchawce. – Dwa pudła jadą do nas, trzecie zostało na miejscu... Dwa quady też ruszyły... Żołnierze rozkładają się wokół, na skraju lasu, daleko się nie zapuszczają... Daniła, ściskając w napięciu lornetkę, czując, jak powolutku we krwi zaczyna mu płynąć adrenalina, kiwnął głową, potakując sam sobie... Oto odpowiedź. Zaraz podjadą następne quady, żeby nie działać w pojedynkę. Ruszą też transportery, żeby mieć drogę pod kontrolą. Jeden zostanie na tyłach, do ochrony perymetru. Wszystko się zgadza, schemat jest taki sam jak poprzednio... W Bractwie przywykli walczyć przeciwko drobnym bandom, które nie mają ciężkiego sprzętu. Gdyby wiedzieli, że jest tam czołg z lufą skierowaną na zakręt, to czy puściliby przodem wozy pancerne? Za nic w świecie! – Uwaga... wybieramy cele... ogień na komendę... Oto oni! Dobrynin widział przez lornetkę, jak mignąwszy między nagimi jesiennymi drzewami, zza zakrętu wypełzły szare cielska dwóch BTR– ów... jak poboczem drogi wyprzedzają je quady... Wozy pancerne już w całości wysunęły się zza zakrętu, zajęły pozycje, kryjąc cekaemami całą drogę, gotowe osłonić zwiad wielkokalibrową bronią. Quady, nabierając prędkości, popędziły naprzód, podskakując na wybojach... Czas. – Uwaga wszyscy... Ognia! Dobrynin po raz pierwszy dowodził taką potęgą... Oczywiście wyobrażał sobie, co się stanie – ale mgliście, bardzo mgliście... Kiedy czołgi miażdżyły ludzi w kombinacie, on siedział pod ziemią w kolektorze kanalizacyjnym i całe to bitewne piekło go ominęło. Widział tylko rezultat, skutek, w samym procesie nie uczestniczył. Ale teraz leżał praktycznie w centrum wydarzeń i mógł wszystko zobaczyć na własne oczy. Ziemia zadrżała. Dopiero po długiej chwili zdał sobie sprawę, że to był wystrzał z działa czołgu – a BTR na zakręcie już wyleciał w powietrze, okrywając się wściekle wirującą chmurą pyłu i ognia, lecącymi we wszystkie strony kawałkami metalu... Jednocześnie w uszy uderzył go potworny huk – czołg stał jakieś pięćdziesiąt metrów za nim i nieco wyżej, więc pocisk przeleciał nad Daniłą razem z falą akustyczną. Dowódcę zmiotło z dachu sztabowej naczepy i gdyby nie rura wentylacji, poleciałby na dół z wysokości czterech metrów. Jednak nie, zdążył zareagować i ją chwycić... Wdrapując się z powrotem, przegapił moment, kiedy na drogę wypadły wozy pancerne. Zobaczył tylko rezultat – quady leżące pod nasypem i poszarpane wielkim kalibrem ciała jeźdźców obok nich. Tymczasem czołg nie tracił czasu – znów huknęło i przed zakrętem zamiast drugiego BTR– a próbującego odjechać na wstecznym rozkwitł jeszcze jeden ognistobrunatny kwiat. – Kontakt!... Kontakt z przeciwnikiem!... Oddziały działają!... – ledwie słyszalnie, przebijając się przez dzwonienie w głowie, dobiegło ze słuchawki. – Poszliśmy na kontakt, zaciskamy pierścień!... Próbują przebić się do lasu!... – Wozy pancerne poszły! – wrzasnął Dobrynin, gorączkowo wciskając lornetkę do ładownicy. – Puśćcie czołg przodem, pozostałe pojazdy niech ustawią się za nim! – Przyjąłem, przekazuję! – Co z wozem łączności?! Spytaj!

– Załatwiony! Pali się! Dostał z trzech RPG! – Trzymamy perymetr, nie pchamy się naprzód! Nie dać piechocie wejść w las i się umocnić! Ogień zaporowy, nie dajcie im podnieść głów! Zaraz podejdzie ciężki sprzęt i zmieciemy ich w cholerę!... Niech czołg zwolni i mnie zabierze! Od sztabowego urala do traktu było jakieś trzydzieści metrów podszycia – ale co to jest podszycie dla unikomu?... Dobrynin zeskoczył z dachu, przeleciał siedem metrów, wbił się w palisadę z choinek i parł naprzód niczym hipopotam do wodopoju, zostawiając za sobą szeroką przesiekę. Do drogi dotarł w tej samej chwili co czołg... Mechanik kierowca przyhamował, Daniła, popędzany kipiącą mu we krwi adrenaliną, wskoczył z ziemi od razu na pancerz, ledwie dotykając ręką kadłuba, i chwyciwszy za jakieś wystające elementy, legł za wieżyczką. Opancerzony dinozaur ryknął dieslem, wyrzucił potężną smugę smoliście czarnego dymu i nabierając prędkości, pomknął naprzód. Już po paru sekundach Dobrynin pożałował swojej decyzji, by przejechać się na kadłubie. Czołg pełną parą pędził po trakcie, całkowicie ignorując takie drobnostki, jak kępy trawy i doły na swojej drodze, zwisające miejscami nad szosą i smagające jego pancerz gałęzie drzew, wyrytą przez ciężki sprzęt koleinę... Dla niego one nie istniały – za to dla Dobrynina aż za bardzo przejawiały swoją obecność! Rzucało nim tak, jakby kierowca postanowił wytrząsnąć z pasażera wszystkie wnętrzności, od przełyku do jelita grubego włącznie. Raz, jakby chcąc do końca przetestować wytrzymałość jeźdźca, maszyna nawet podskoczyła na niewielkiej skoczni utworzonej przez nierówności drogi i spadła całą swoją czterdziestotonową masą na ziemię... Po tym skoku Dobrynin poczuł gwałtowny ból w ustach, przygryzł język, opanowało go ohydne uczucie bezradności, jakby wskoczył na dzikiego byka i usiłował teraz nie spaść na dół, pod jego kopyta. Gdyby chociaż widział, jaka kępa albo dół go zaraz czeka, żeby miał możliwość wziąć się w garść, przygotować do kolejnego uderzenia o opancerzony kadłub... ale nie! W sekundę po starcie całą przestrzeń wokół wypełniły wściekle skłębione szare chmury, mieszanina pyłu spod gąsienic i spalin, po czym widoczność spadła do zera! Pozostało mu tylko chwycić się kostek pancerza reaktywnego na wieżyczce, starać się nie zlecieć z kadłuba po kolejnym uderzeniu i w myślach kląć na czym świat stoi... Jak szare cienie mignęły na poboczach cztery transportery opancerzone puszczające czołg przodem i znów był tylko wirujący szary pył i ryk silnika w uszach... Zakończenie przejażdżki było równie brutalne. Czołg nagle gwałtownie zahamował – kto by mógł przypuszczać, że taka machina może błyskawicznie stanąć w miejscu! – i Dobrynin przeleciał przez wieżyczkę, załomotał po pancerzu i pokoziołkował na ziemię. Przyjechali. Przez te parę minut, kiedy wyłączony z rzeczywistości, dosłownie walczył o życie na czołgu, położenie i układ sił praktycznie się nie zmieniły. Żołnierze Bractwa, pozbawieni wsparcia ogniowego dwóch BTR– ów, próbowali zagłębić się w las, zdając sobie sprawę, że to teraz ich jedyna szansa. Wyrwać się z okrążenia, prześlizgnąć drobnymi grupkami i wycofać. Rozbiegliby się po okolicy jak karaluchy i większość dotarłaby z powrotem do miasta bez przygód. Bo jaka to odległość... Jednak rozumieli to też członkowie penzeńskiej brygady – i dlatego Bractwo na razie nie osiągnęło większych sukcesów. Uwidoczniała się zarówno przewaga liczebna, jak i dobrze zaplanowana i przygotowana zasadzka, w którą wpadła karawana... Ludzie Bractwa zostali wciśnięci w skrawek ziemi po obu stronach drogi i żołnierze brygady nie dawali im wyściubić nosa. Ci ostatni natomiast kryli się w lesie, mieli pod ostrzałem niemal całą przestrzeń między drzewami a nasypem drogi i przeciwnikowi pozostało tylko leżeć na płask i próbować się ostrzeliwać. Rzucili granaty dymne, starając się chociaż trochę przesunąć się za zasłoną w głąb lasu, umocnić się na nowych pozycjach, ale i takiej możliwości im nie dano. W białe opary natychmiast długimi seriami zaczęły walić cekaemy i ucieczka załamała się tuż po tym, jak się zaczęła. Przy powykręcanych i płonących szczątkach dwóch BTR– ów skupiło się około dwudziestu ludzi. Zajęli pozycje w pewnej odległości, żeby gorąco nie uszkodziło skafandrów i gumy masek przeciwgazowych, zalegli i strzelali przed siebie, wzdłuż traktu, starając się trafić przeciwnika... Dobrynin zastukał we właz kierowcy, pokazał gumowemu pyskowi, który się z niego wysunął,

imponującą opancerzoną pięść i machnął ręką w kierunku pozostającego przy życiu transportera opancerzonego, który ryczał silnikiem i rąbał cekaemem. – Wal! Wal w niego! Rozumiesz czy nie?!... – krzyknął. – BTR jest głównym celem! Wjeżdżasz na trakt z dużą prędkością, załatwiasz pudło i dalej, na przełaj, pełną parą, żeby nie oberwać w bok z RPG! Nie zatrzymywać się, nie marnować czasu na piechotę! Zaraz podjadą wozy pancerne, wymiotą ich cekaemami! Mechanik kierowca szybko pokiwał gumową głową, machnął uspokajająco ręką – że niby nic nie bój, dowódco, robi się – i zatrzasnął pokrywę luku. Czołg od razu zaryczał i taranując lewym bokiem rozwalony BTR, skrył się w kłębach dymu wiszącego nad drogą. W ślad za nim jeden za drugim w szarą zasłonę zanurkowały wszystkie cztery transportery opancerzone. – Dobrynia do Funtikowa. Niech pan przejmie dowodzenie. Podziałam z bliska. W kontakcie jest teraz ze mnie więcej pożytku! – Przyjąłem. Dobrynin, chwyciwszy wygodniej wintorieza, zeskoczył z nasypu w dół, do rowu. Teraz można udzielić walczącym wsparcia. W tym bałaganie niewiele już zależy od dowodzenia na poziomie sztabu. Kocioł! Kierowanie ludźmi nie jest już potrzebne. Kto, gdzie i w jakie cele strzela – nie połapie się w tym. Do tego adrenalina aż tryska, żołnierze poczuli krew, wpadli w szał, rozkazy mają w tyle i je odfiltrowują. Kiedy masz na celowniku przeciwnika, którego przypierasz do ziemi, ciśniesz i już za moment zastrzelisz, to niemal całkowicie ignorujesz rozkazy... Dzielisz je na ważne dla ciebie i nieistotne. Dosłyszysz co najwyżej ogólny rozkaz odwrotu albo manewr całej grupy. To są ważne komendy dla ciebie i twojego życia. Pozostałych nie będziesz nawet słuchać. Dlatego nie ma teraz sensu, żeby sztab się wysilał, próbował jakoś wszystko porządkować. Zadania zostały wyznaczone, ludzie działają, potrzebne informacje są przekazywane i młodsi dowódcy sprawnie podają je do swoich ludzi... Jeśli będą jakieś gwałtowne zmiany w sytuacji, meldunki od razu popłyną do sztabu, pułkownik ze swoimi oficerami jest we wszystkim zorientowany, od samego początku jest z nim w kontakcie i kontroluje sytuację. Zareagują. Atakują teraz konkretne cele, ludzie się rozbiegli i pracują, jak mogą i potrafią. Ogólne zadanie jest zrozumiałe dla każdego – nie pozwolić przeciwnikowi rozerwać okrążenia, trzymać go w środku, cisnąć. Co można oddać dwoma słowami: strzelać tam! Na drodze słychać wozy pancerne, a to znaczy, że nie należy pchać się z lasu do nasypu, w zapamiętaniu można oberwać od swoich. Siedź w miejscu, od czasu do czasu zmieniaj pozycję, żeby się w ciebie nie wstrzelili, osłaniaj ogniem towarzysza, jeśli o to poprosi. I to wszystko. A dalej już sami dowódcy grup się zorientują na miejscu, w jakim kierunku mają strzelać, gdzie naciskać... Daniła pokonał trzema gigantycznymi skokami odległość między nasypem a lasem, za pomocą kombinezonu torując sobie drogę przez podszycie, i wleciał pod drzewa. Przykucnął – nad głową gwizdnęła mu zabłąkana kula, zrzucając parę gałęzi... Po lewej i nieco głębiej zauważył potężne drzewo, grube, że i we trzech nie dałoby się go objąć, rozłożyste... Idealne dla snajpera! Karabin za plecy, przedarł się przez wiatrołom, podskoczył, złapał się za konar i zaczął się wdrapywać na górę, czasem spoglądając w lewo i w prawo, starając się dojrzeć między drzewami pozycje swoich żołnierzy. Aha... tu jest dwóch... i tam, nieco dalej... a tu od razu trzech, jeden przy cekaemie, dwaj asekurują z boków... i jeszcze dalej też widać jakieś ruchy – ale już niewyraźnie, w przelocie. Chociaż w lesie panowała już jesień i prawie nie było liści, co nieco ułatwiało obserwację, to jednak przez gęsto stojące pnie i plątaninę gałęzi widoczność i tak była mocno ograniczona. Z lasu było widać trakt i przestrzeń wokół niego, natomiast między drzewami, a tym bardziej z drogi w kierunku lasu, nie było po co patrzeć. Jednak na podstawie tego, co udało się dojrzeć, można jednak było uzyskać ogólny obraz. Tak jak zakładał Dobrynin, grupy utworzyły dwa półkola, oskrzydlając prawą i lewą flankę traktu. Lewej nie było stąd widać, częściowo skrywał ją nasyp, a jeszcze bardziej wiszący nad polem walki gęsty szary dym. Ale to, co się działo na prawej flance, było mniej więcej jasne. Żołnierze, kryjąc się za drzewami, wciśnięci między korzenie, bili w prześwity między pniami na widok każdego ruchu. Czasem trafiali, czasem nie... Jednak częściej im się udawało – przestrzeń między traktem a lasem była gęsto usłana ciałami żołnierzy przeciwnika. Ilu ich tam jechało? Cztery ciężarówki? Sześćdziesięciu, siedemdziesięciu ludzi. Ponad połowa była już martwa – a teraz chyba i z pozostałymi był koniec... W ciągu tych kilku minut, kiedy Dobrynin pędził przez las i wdrapywał się na drzewo, czołg wykonał

swoje zadanie. Ledwie Daniła usadowił się na konarze, usłyszał potężny wystrzał z armaty od strony traktu – a potem jeszcze potężniejszą eksplozję. I od razu potem gęsty stukot wielkokalibrowych karabinów maszynowych z nasypu, kiedy do pracy wzięły się transportery opancerzone. – Cel zniszczony! Miazga! Zmietli ich z nasypu! – dało się słyszeć na częstotliwości sztabowej. – Jedziemy dalej traktem! Będą jeszcze jakieś zadania? – Przyjąłem! – odpowiedział załodze czołgu Funtikow, uprzedzając Dobrynina. – Pojedźcie z pięć kilometrów dalej, sprawdźcie drogę. Może została straż tylna, która nie ruszyła do walki, albo jeszcze co... Walcie we wszystkich, którzy się tam trafią, naszych tam nie ma! – Przyjąłem. Wykonam. Dobrynin przylgnął do celownika, przeszukując trakt i przestrzeń przy lesie. Pogrom karawany dobiegał końca. Bractwo jeszcze się odgryzało, ale żołnierze na pewno zdali już sobie sprawę, że nie ujdą stąd żywcem. Czołg odjechał, jego ryk, ledwie rozróżnialny spoza huku serii, oddalał się, był coraz dalej i dalej... Teraz działały transportery opancerzone. Dobijały. Przeciwnicy zostali zmieceni jak miotłą, do czysta. Do tej chwili jeszcze udawało im się skutecznie kryć w wysokiej trawie... Ale teraz roślinność nie mogła ich osłonić przed ogniem ze wzniesienia. Pudła jeździły po nasypie jak piekielne rydwany, kryjąc całą przestrzeń, siekły krótkimi celnymi seriami na cztery cekaemy, wybijając wszystko, co żywe. Przez radio przyszła już przestroga, żeby w żadnym wypadku nie pchać się na pole, i strzelcy z transporterów działali bez obawy, że postrzelą swoich. Daniła wydał rozkaz na częstotliwości sztabowej i teraz skanował pole boju za pomocą celownika optycznego, asekurując wozy pancerne i wyszukując tych, którzy próbowali walnąć ponad nasyp z granatnika... Znalazło się kilku takich ochotników. Dobrynin położył dwóch, trzeciego przegapił – ale ten nie trafił, za bardzo się spieszył, żeby oddać strzał. Dymiący smugą odrzutu pocisk przeszedł o dwa metry od kadłuba pojazdu i Strzelca od razu zdjął któryś ze snajperów. Zresztą nie tylko oni likwidowali teraz strzelców RPG... na każdej podnoszącej się do strzału postaci krzyżowało się po pięć, sześć serii, tak że przeciwnicy nie mieli szans. Oprócz tego Daniła miał okazję oddać kilka strzałów, by dobić tych, którzy jednak zdołali jakimś rozpaczliwym rzutem dosięgnąć skraju lasu – chociaż można było nie tracić na nich amunicji. W lesie miał ich kto powitać, w każdego takiego uciekiniera biło dziesięć automatów, rozszarpując go na strzępy, nie dając żadnej szansy na przeżycie. Pięć, siedem minut i strzelanina stopniowo zaczęła cichnąć, potem nawet pojedyncze wystrzały odzywały się coraz rzadziej. Teraz ostrożne oczyszczenie pola walki, poszukiwanie rannych, podsumowanie... I swoich trzeba opatrzyć, udzielić im pomocy, podliczyć straty– chociaż Daniła miał jednak nadzieję, że nie będzie ich wiele. Na tym etapie walk strat nie było w planach. Mniej więcej o szóstej zaprowadzono porządek, odebrano meldunki od wszystkich grup i sztab w końcu miał możliwość zebrać wszystkie informacje i otrzymać klarowny obraz sytuacji. Z łupów przypadło im w udziale może i niewiele, ale też niemało. Trzy sprawne ciężarówki z naczepami, które niezwłocznie dopisano do późniejszego podziału, a na razie przysposobiono na potrzeby połączonej brygady. Jeden cały quad z przebitymi przednimi kołami. Te wymieniono, quada przywrócono do sprawności i również zapisano do łupów. A do tego cały i zdrowy bochenek pełen amunicji, a nawet z żywym kierowcą. Nabojami natychmiast zajęli się wyznaczeni przez Funtikowa ludzie i do wieczora rozdzielono je między wszystkich żołnierzy brygady. Ludzie byli zadowoleni – nadzieje na bogate łupy zaczęły przybierać znacznie wyraźniejsze kształty... Za to cysterny, niestety, nie dało się uratować – wciąż jeszcze dogorywała, zapaliwszy się po wybuchu trzeciego BTR– a. Stracili sześciu swoich. Kolejnych dziesięciu czasowo straciło zdolność do walki z powodu lekkich ran. Lekarz meldował, że nie ma niebezpieczeństwa dla zdrowia, najciężej uszkodzonego, z przestrzeloną w dwóch miejscach ręką i lekką raną ramienia, obiecał postawić na nogi w ciągu dziesięciu dni. Przeciwnik został całkowicie zniszczony, nikomu nie udało się uciec. Zginęło osiemdziesięciu dwóch żołnierzy, sześciu odniosło lekkie rany, w tym jeden z dowódców. Przesłuchano ich z wykorzystaniem serum prawdy. Szeregowcy wiedzieli tylko, że idą do sąsiedniego dużego miasta. Cel był nieznany, oczekiwali wyznaczenia zadań, zanim dojadą. Nie udało się z nich wyciągnąć nic więcej. Oficer miał znacznie rozleglejszą wiedzę. I pochodzące od niego informacje były niezwykle cenne.

Tak, karawana jechała do Penzy na pomoc grupom zwiadowców, które wyruszyły wcześniej i zetknęły się z miejscowymi. Opracowano plan wyślizgnięcia się z ich objęć, oddział miał za zadanie zapewnić wsparcie ogniowe na wypadek, gdyby gospodarze mieli ochotę narzucić im swoją gościnność siłą. To było pierwsze zadanie. Drugie to zdobyć informacje o zniszczonym pociągu pancernym. Tak, oficer ma dane o Schronie. Jest tam ponad dwustu żołnierzy plus personel techniczny w liczbie około stu ludzi – ale oni też są wyszkoleni, obeznani z bronią, umieją wojować. Czekają na przybycie pociągu pancernego. Spodziewali się go na dniach, wczoraj bądź przedwczoraj – ale ten się spóźnia. Brygada z pociągu nawiązywała łączność, meldowała. Podjeżdżają od strony Rtiszczewa. Stoją niedaleko, jakieś osiemdziesiąt, dziewięćdziesiąt kilometrów od Sierdobska, naprawiają tory. Obiecują, że za dwie doby skończą, a to oznaczało, że w ciągu trzech, czterech dni pociąg pancerny dojedzie do Schronu. Tak, CTT pociągu jest mu w przybliżeniu znana. Jest to jeden z trzech posiadanych przez Bractwo okrętów flagowych, według ich klasyfikacji PPWO – pociąg pancerny wsparcia ogniowego. Cztery wagony dla piechoty i dyżurnych. Dziesięć platform artyleryjskich z armatami 125 i 100 milimetrów, cekaemy KPWT i Kordy. Są też na nich AGS– y, ZSU „Szyłka", stanowiska dla strzelców z RPG i RPO. Pięć platform ze sprzętem – BMPT, dwa, trzy czołgi, BTR. Tak, Naczelny jest na miejscu. Nie zamierza porzucać Schronu. To zrozumiałe – Pająk rwie się do „Perymetru" i ten cel jest już całkiem bliski. Były dwie próby przeniknięcia do środka, ale obie bezskuteczne. Szli dużymi grupami liczącymi do trzydziestu żołnierzy, z ciężkim uzbrojeniem i środkami wsparcia. Pierwsza grupa zniknęła bez śladu, po prostu stracili z nią łączność. Z drugiej ocalało tylko trzech. Żołnierze, którzy wrócili, opowiadają o przerażającym czarnym potworze, którego nie imają się ani kule, ani granaty. Po bezpośrednim trafieniu pociskiem dowolnego kalibru z czternastką włącznie potwór rozpada się na małe kawałki, a potem cały i zdrowy zbiera się w innym miejscu i atakuje od nowa. Tu Dobrynin się uśmiechnął – brzmiało znajomo. A więc „Perymetr" jeszcze nie wpadł w ręce Bractwa. Jednak po przyjeździe pociągu pancernego planowany jest kolejny rajd znacznie większymi siłami i z użyciem ciężkiego sprzętu, miotaczy ognia i napalmu. Szczególnie liczą na miotacze... Tak, w tym momencie wokół jednostki postawiono straż, powstały tymczasowe umocnienia, posterunki, zorganizowano patrole bez naruszania granic jednostki, w której panuje kleksopodobny mutant. Wykopano drewniano– ziemne punkty ogniowe, wstawiono do nich wielkokalibrowe uzbrojenie, w użyciu są snajperzy. Na pewno są tam też zapory minowe, ale gdzie konkretnie – tego jeniec nie wiedział, nie należało to do jego obowiązków. Cały personel w stałej dyslokacji liczył do pięćdziesięciu ludzi, którzy są rozproszeni wokół jednostki, ale w ciągu dziesięciu, piętnastu minut mogą utworzyć jedną pięść. W razie konieczności w ciągu godziny może do nich dołączyć kolejnych pięćdziesięciu z siedzącej w Schronie grupy szybkiego reagowania – ale tylko wtedy, gdy w samym rejonie dworca jest cicho i spokojnie. Z innych środków wzmocnienia mieli granatniki RPG-26 i miotacze RPO „Trzmiel". Bezpośrednio na Sazań– gorze nie mają moździerzy, ale w rejonie umocnionym Schronu stała bateria moździerzy „Sani"31, które mają jednostkę na Sazań– gorze w zasięgu strzału. Odkryto linię kolejową prowadzącą na wschód, ale głębokiego zwiadu jeszcze tam nie przeprowadzono. Mają za mało ludzi. Całkiem możliwe, że łączy się ona z główną magistralą gdzieś między Penzą a Sierdobskiem. Jeśli tak, to przeniknąć do jednostki będzie znacznie łatwiej. Pozostanie tylko odbudować albo przerzucić tymczasowy wiadukt przez wyrwę w torach na skraju miasta i wpaść w gości do czarnego potwora w pociągu pancernym. Szanse są w tym wypadku bardzo wysokie! I właśnie dlatego podjęto decyzję, żeby nie szturmować na razie własnymi siłami, lecz zaczekać. Tym bardziej że czas nie goni. Tu Dobrynin znów się uśmiechnął – gdyby Pająk wiedział, że czasu to on już nie ma... To potwierdził i jeniec – zwiad nie meldował o żadnych dużych siłach czy formacjach przeciwnika w rejonie. Sztab Naczelnego pozostaje w niewiedzy. Pojawiły się wiadomości o błąkających się po mieście samotnikach pozostałych z dawnej ludności Schronu, ale nie stanowią oni poważnego zagrożenia. Penza zaś jest za daleko, chociaż ostrożny Pająk mimo wszystko wysłał tam dwie grupy zwiadowców. Seanse łączności?... Tak. Łączą się z Morzem Kaspijskim regularnie. Najbliższy seans czeka ich za trzy

doby, wieczorem. Wszystko jest zorganizowane po wojskowemu. I tak... Organizacja łączności jest taka, że już jutro wieczorem Pająk dowie się o zniknięciu wysłanej do Penzy kolumny. I chociaż nie ma informacji, kto działa w pobliżu miasta, będzie zupełnie jasne, że przeciwnik istnieje. I to przeciwnik poważny, skoro czuł się na siłach zniszczyć karawanę, w której składzie były wozy pancerne. Jednak Dobrynina już to nie niepokoiło. Działania skryte się zakończyły. Zaczynała się druga faza operacji – wojna. 31 TSR-40. 2S12 „Sani" – moździerz kalibru 120 milimetrów (przyp. aut.).

13 | Przyczółek Sytuacja kardynalnie się zmieniła i plan kampanii wymagał korekty. Teraz ważniejsze było nie skryte podejście, ale szybkie. Bateria meldował o wyjeździe tylko jednej karawany. Więcej ruchów traktem w stronę Penzy nie było. Karawana nie wypuszczała po drodze mobilnych grup – tym Daniła zainteresował się podczas przesłuchania szczególnie. Wychodziło na to, że teraz, kiedy siły przeciwnika były całkowicie zniszczone, droga do miasta była wolna. Naczelny dowie się dopiero pod wieczór... Czy wyśle grupy poszukiwawcze? Dobrynin zachowałby na jego miejscu ostrożność – w ciągu tygodnia już druga grupa gdzieś znika... Słowem, do wieczora na pewno żadnych ruchów z jego strony nie będzie. A jeśli nawet, to na trakcie w rejonie Taszcziłowki siedzą obserwatorzy Paszki, zdążą zareagować. Trzeba korzystać, póki jest taka możliwość. Kuj żelazo, póki gorące. Po krótkiej rozmowie z Funtikowem postanowili nie wlec się w żółwim tempie, lecz pokonać pozostałą odległość jednym rzutem. Do wieczora było jeszcze mnóstwo czasu. Bateria znalazł już wygodne miejsce, spotka ich i zaprowadzi tam. Była to chyba najtrafniejsza decyzja w tej sytuacji. Logiczne i sensowne rozwiązanie – jak najszybciej dotrzeć do miasta, zejść z traktu i rozpłynąć się w leśnych gęstwinach pod Sierdobskiem. Odległość rzędu osiemdziesięciu kilometrów przejechali w cztery godziny. Nie komplikując, szli w tym samym szyku co na początku, zwiększyli tylko czujność i podwoili liczbę obserwatorów. Gdzieniegdzie posuwali się szybkim marszem, gdzie indziej trzeba było zwalniać, żeby pokonać wyboje i wąwozy. Trakt był dziewiczo pusty i dotyczyło to nie tylko ludzi – nie wpadł im w oczy nawet jeden mutant. A kiedy zbliżali się do Taszcziłowki, już na nich czekali – na drogę wyszło kilka postaci w czarnych demronach, które przyjaźnie machały rękami, wzywając jadący na czele pojazd, by zjechał na pobocze. Dobrynin już wiedział, że wita go sam Bateria. Przekazali mu to przez radio. I widocznie wieści były interesujące, skoro Paszka osobiście wybrał się na powitanie dowódcy. A jak inaczej... To kiepskie wiadomości próbuje się przekazać za pośrednictwem innych. A dobre zawsze chce się przedstawić samemu, żeby zabłysnąć. Tak też było w istocie. Bateria wszedł do naczepy i nie opłukał nawet kombinezonu, zrzucając to na idącego za nim żołnierza. – Ochlapiesz, wykręcisz, powiesisz tutaj. – W interkomie dał się słyszeć jego głos z przedsionka. – Idę z meldunkiem dla dowódcy. Zaraz potem nad drzwiami zapaliła się czerwona lampka – to oznaczało, że z drugiej strony ktoś nacisnął przycisk zgłoszenia wejścia – i do naczepy w blasku chwały wszedł bohaterski Bateria. Wszystko wskazywało na to, że ze zleconych zadań wywiązał się doskonale. Jeszcze w drodze Dobrynin z Funtikowem przedyskutowali tę kwestię i doszli do tego samego zdania. Bo cóż... Obserwację prowadził? Prowadził. Danych wywiadowczych dostarczał? Dostarczał. A oprócz tego zaminował wiadukt od strony Rtiszczewa i nasyp od Penzy. I w końcu znalazł miejsce na bazę. I to widocznie dobre, skoro melduje o tym osobiście!... – Takie miejsce ci wybrałem, dowódco, że paluszki lizać! – oznajmił od progu Paszka, promieniejąc jak słoneczko. – Należy mi się medal! A co tam medal... Order! Z brylantowym wisiorkiem! Czołgałem się po

okolicy przez tydzień, sam, osobiście! Najpierw przeszedłem się po części południowej i zachodniej, ale tam jest trochę podmokło... i nie są spełnione wszystkie warunki! Promieniowanie jest oczywiście mniejsze... ale właściwie na tym zalety się kończą. A to daleko od torów, a to sprzęt nie ma jak przejechać... a to niby znalazło się miejsce, ale kiepskie do obrony, z łatwym podejściem... Pełno tam mutantów, bo miasto jest jednak bardzo blisko, a i rzeka też... W sumie lipa. A potem postanowiłem zapuścić się trochę dalej na północ... Zacząłem stąd, od Taszcziłowki i drogą okrężną szedłem coraz dalej... I dopiero przedwczoraj się na to natknąłem! – I gdzie znalazłeś? – zapytał Dobrynin, śmiejąc się w duchu z promiennej fizjonomii Paszki. – Jednak gdzieś tutaj, w Taszcziłowce, tak jak mówiliśmy? – I tu, i dalej... – uśmiechnął się mgliście Paszka. – Wszystko się jakoś tak złożyło... szczęśliwie! No dobra... Pokaż no mapę! Zaraz zaznaczę... To nie tylko ta jedna rzecz... mam jeszcze parę wiadomości! Zaraz zgłupiejecie z wrażenia... – Mapa nigdy nie znika z naszego stołu. – Oleg Walentinowicz uśmiechnął się, zapraszając go gestem. – Oto ona. No, dawaj... zadziw nas! – Patrzcie. – Bateria usiadł przy stole, zaczął sunąć mokrym palcem po mapie. – O, tu, pół kilometra od Taszcziłowki, jeśli patrzeć w stronę Penzy, odchodzi odnoga linii kolejowej... – Wiemy – skinął głową Funtikow. – Jeniec się wygadał... – Linia wyraźnie nie ma dużego znaczenia, nie jest nawet oznaczona na mapach. Na waszej jej nie ma, na mojej też nie. Ale tu, gdzie powinna odchodzić od głównej magistrali, do torów podchodzi las. Przez te lata wszystko to zasypało chrustem, liśćmi, próchnem, szyny wrosły w ziemię. Nawet jej nie widać. Natknęliśmy się na nią przypadkiem... Najpierw idzie na północ, potem skręca na zachód. Tory nie wszędzie są całe. Są odcinki, gdzie już rosną drzewa, są dobre, zdatne kawałki, są i takie, gdzie w ogóle nie ma szyn, ale niewiele. Mamy przecież skład z platformami remontowymi, tak? Nasyp się zachował! Odbudowa nie potrwa długo, dzień, dwa... I patrzcie, po kolei... – Paszka wbił palec w mapę, w białą plamę na północny wschód stamtąd, nieopodal Taszcziłowki. – O, tu ta linia przebiega. A tutaj, tuż obok, jest obiekt numer jeden. Kiedyś była tam jednostka śmigłowców. Potem złomowisko metali kolorowych, opowiadał mi w Schronie któryś ze staruszków... Potem rozebrali wszystko do fundamentów i został tylko betonowy plac. Czysty, równy. Dookoła były kiedyś pola, ale teraz zaczynają zarastać takim, wiecie, drobnym podszyciem. Brzózki, choinki, cienkie osiki... stoją bardzo gęsto jak ściana. I świetnie maskują, a sprzęt ma dostęp, bo na przykład czołg przejdzie po tym młodniaku jak po równej drodze. No więc tutaj z pewnością można założyć obóz. Promieniowanie tyle co nic, maksymalnie do trzech, pięciu rentgenów. No bo skąd... wokół były pola, przez te lata wiatr wywiewał, deszcze spłukiwały. I tak zmyło wszystko na amen. Oczywiście nie polecam chodzić tu bez świńskiego ryjka, ale bez skafandra można bez problemu... byle niedaleko i niedługo. – No cóż... To chyba rzeczywiście niezłe miejsce – mruknął Funtikow, przeglądając mapę. – I do miasta niedaleko... i linia kolejowa tuż obok... Trakt też jest całkiem blisko, o rzut beretem... – Oderwał się od mapy, uśmiechnął się. – Nieźle. Ale jeszcze nas nie zadziwiłeś... – A niech pan zaczeka... – Paszka machnął ręką. – To na razie dopiero obiekt numer jeden. Patrzcie dalej. Tory przechodzą obok betonowego placu i prowadzą dalej, zbaczają na zachód... skręcają, skręcają... – Bateria z przejęciem sunął po mapie palcem. – ...i zaczynają lekko wspinać się w górę... Idą tak długo, jakieś pięć, sześć kilometrów. I oto tutaj, na szóstym kilometrze, mijają podstację. Stacja elektroenergetyczna ogrodzona betonowym murem. Nazywa się „PS 110/10 Zubrinka". Okolica taka sama jak przy obiekcie numer jeden, brzózki i osiki. Ale o wiele ważniejsze jest to, że ta podstacja mieści się w najwyższym punkcie, choć to jeszcze nie Sazań– gora. Dookoła jest betonowy plac. I gdyby postawić na niej wyrzutnię rakiet i haubice, to będziemy walić w schron niemal ogniem bezpośrednim. To tylko siedem kilometrów! Ta nowina była już lepsza. Daniła obejrzał się na pułkownika – ten drapał się po brodzie w zadumie. – Jaki jest teren wzdłuż tych torów? Sprzęt przejedzie? – Przejedzie. Tu wszędzie jest młodniak. Mówię przecież, tu kiedyś były pola, wykarczowane pod

zasiew. Równo, zbocze płynnie wznosi się w stronę Sazań– gory. Żadnych wąwozów ani rozpadlin. Wystarczy utorować raz drogę czołgiem i będzie można jeździć ciężarówkami tam i z powrotem. – A co z promieniowaniem? Poprzednim razem, kiedy szliśmy na Sazań– gorę, w lesie na zboczach dawało do dwustu rentgenów. A demronów mamy deficyt. Wielu używa zwykłych OP-1, szczególnie cyganie... W Penzie nie ma takich problemów z radiacją. – Zmierzyliśmy. – Bateria skinął głową. – Od razu. Kiedy szliście przez las, natknęliście się na łyse miejsce. To ono tak promieniowało. W końcu Sazań– gora jest otoczona przez te ślady po bombach, chłopaki mi opowiadały. A ta podstacja jest na północnym wschodzie, od ostatniego łysego miejsca jest do niej daleko. Promieniowanie jest minimalne. Na samej podstacji pokazuje do dwudziestu rentgenów. W okolicy wzrasta do czterdziestu. Można wystawić sprzęt na pozycje, podciągnąć dwie, trzy ciężarówki z ludźmi. I pracować systemem zmianowym. Ten, kto odrobił swoje, z powrotem do naczepy, myje się, łyka bechę. A na jego miejsce wchodzi następny. Pasza umilkł. – Co pan powie, Olegu Walentinowiczu? – spytał Daniła, spoglądając na pułkownika. – Pan tu jest specem, więc to pan powinien wydać werdykt. – Tak... nieźle, Paweł, całkiem nieźle. – Pułkownik skinął głową. – Dobrze myślisz. Oczywiście trzeba jeszcze pomówić z dowódcami... Ale wstępnie mogę już ci postawić plus w kajeciku. Ogniem bezpośrednim... czas lotu pocisku minimalny... korygujący będą mieli wolne, a obsługa dział minimum papierkowej roboty przy wyliczaniu poprawek. Będziemy walić jeden obok drugiego, prosto w dziesiątkę! Twarz Paszki się rozjaśniła. – A nie mówiłem? Ale to jeszcze nie wszystko!... Patrzmy dalej... – Po raz trzeci utkwił palec w mapie i wytyczył od plamki oznaczającej podstację niemal prostą linię aż do Sazań– gory. – O, tak ta linia idzie. Prowadzi coraz dalej, na Sazań– gorę, i przechodzi niedaleko od znanej nam jednostki. A jej odnoga prowadzi też do środka, za ogrodzenie... Co wy na to?! – Jakoś jej nie widzieliśmy, kiedy byliśmy tam ostatnim razem – mruknął Dobrynin, spoglądając w zadumie na mapę. – Przeoczyliśmy ją?... I dlaczego nie ma jej na mapie? Niby jest poważna, wojskowa... – Przecież podchodziliście od południa, wspinaliście się w górę. A linia kolejowa prowadzi przez płaski teren, wzdłuż części północnej. Dlaczego jej tu nie oznaczyli, tego nie wiem, może po prostu nie jest ważna albo kończy się ślepo... Albo na przykład jest tajna! Taka nie na każdej mapie będzie zaznaczona! – To tak... To na pewno. – Pułkownik pokiwał głową z zadumą. – Dobrze. Zuch z ciebie. Przyznaję. Co tu mówić, jednak nas zadziwiłeś... Linia kolejowa prowadząca do samej jednostki to jest oczywiście... toż to sama przyjemność! Ogromna pomoc! – Brawo, Pasza. Robota na pięć z plusem – potwierdził Daniła. – Znów się szczęśliwie złożyło, że Pająk nie wysłał jeszcze swojego zwiadu wzdłuż torów... – Czas już, żeby i nam się pofarciło – burknął Paszka. – A co do zwiadu, to nie masz racji. Ci goście, co siedzą w punktach ogniowych przy jednostce na Sazań– gorze, od czasu do czasu próbują jednak chodzić wzdłuż linii. Parami, trójkami... Na dziś maksimum to półtora kilometra. Mam tam co kilometr mobilne posterunki... Tamci chodzą wzdłuż torów, a my ich puszczamy, obserwujemy. Dalej niż za drugi posterunek jeszcze nie zaszli. Szczerze powiedziawszy, chciałem już pytać, co mam robić, jeśli poślą zwiad jeszcze dalej. Wdawać się w bój czy nie... Nie chciałbym, żeby dowlekli się do głównej magistrali. Ale tymczasem przyjechaliście wy. Tak więc oddaję wam odpowiedzialność za dalsze działania. Wy dowodzicie, niech was teraz głowa boli. A jak! Słusznie powiedział. Dobrynin znów dostał migreny, że aż miło. Znów spadła na niego masa informacji i znów wszystko to trzeba było ogarnąć, rozłożyć po półkach, powiązać i pogodzić jedno z drugim. A przecież to nie takie proste. To jak w szachach. Trzeba nie tylko przemyśleć własne posunięcia. To nie jest takie trudne, gracz zna swoje figury, ich słabe i silne strony... Ale przewidzieć ruchy przeciwnika – to już jest kłopot! Trzeba wziąć każdą figurę z osobna, znać jej położenie na szachownicy, ocenić je, wykonać w myślach kilka ruchów, a potem zobaczyć, który z nich do czego doprowadzi i jak to się odbije na dalszej części gry! I obmyślić odpowiedź albo i całą kombinację kontratakujących posunięć!

I jak tu ma nie boleć głowa?! Analityka, taka jej mać! * Od chwili zniszczenia jadącej im naprzeciw kolumny czas znów wielokrotnie Dobryninowi przyspieszył i popędził naprzód jak strzała. Uświadomił to sobie nie od razu, a dopiero długo po północy, kiedy podniósł wreszcie głowę znad sztabowej mapy i zabrał palec z przełącznika radiostacji. Gdzie się podziało te pół doby... Organizacja jednostek i formacji to niełatwa sprawa. I Rodionow swoich chłopców tego nie uczył, opierał się raczej na indywidualnym przygotowaniu. Co zrozumiałe – skąd miał wiedzieć, że któremukolwiek z jego wychowanków przyda się tak specyficzna wojskowa wiedza? Czy mógł wiedzieć, że Dańka będzie stał na czele brygady liczącej osiemset bagnetów?... Dlatego też krucho byłoby z Dobryninem, gdyby nie Funtikow. Ale wydawało się, że pułkownik wie wszystko z góry – i pewnie tak właśnie było. Jednak organizacja bazy to było mało... Przed nimi była prawdziwa wojna i dlatego na przygotowania do niej należało poświęcić znacznie więcej sił i czasu. A przede wszystkim trzeba było myśleć! Rezultaty pracy analitycznej przeprowadzonej przez Dobrynina, Funtikowa i oficerów sztabu były następujące. Pająk ma dwa cele: taktyczny i strategiczny. Oba są ze sobą powiązane, jeden wypływa z drugiego. Cel strategiczny to utrzymać kontrolę nad „Perymetrem", co jednocześnie oznacza kontrolę nad Schronem i w rezultacie nad całym miastem i okolicami. I osiąga to przez realizację następujących celów taktycznych: przejęcie kluczowych obiektów zapewniających kontrolę nad okolicą, obecność dostatecznych sił, by te obiekty utrzymać; przeprowadzenie ogromnych prac inżynierskich, by przekształcić rejon w potężną fortecę; ciągłe połączenie z Sazań– gorą. Podciągnąć rezerwy, ludzi, sprzęt, koncentrując w rejonie jeszcze większe siły. Od tego należało wyjść. Cele połączonej brygady były skrajnie przeciwne. Przeciąć połączenie z Sazań– gorą, przejąć kontrolę nad jednostką wojskową. Zniszczyć siłę żywą i sprzęt przeciwnika. Zrównać z ziemią rejon umocniony, zdobyć Schron. Nie pozwolić na podciągnięcie świeżych sił i zasobów, bo w czym jak w czym, ale w zasobach Bractwo ma ogromną przewagę. I oczywiście najważniejsze – nie dać uciec Pająkowi! Tak oto myśleli i analizowali. Zdawałoby się, nic prostszego... jednak realizacja każdego z etapów to dzikie wytężenie sił, nerwów, woli... Każdy cel osiąga się poprzez straty, krew i życie ludzi, i po to, żeby zminimalizować te straty, trzeba bardzo dużo myśleć. Natychmiast przystąpili do realizacji planu. Przede wszystkim trzeba było osłonięto miejsce przed wzrokiem przeciwnika. Jedna rzecz to domyślać się, że w danym rejonie stoją poważne siły. Po hałasie, dymie, poruszających się pojazdach, innych oznakach... A całkiem inna to wiedzieć konkretnie. Faktycznie, potrzebny był komendant rejonu, który zająłby się wszystkimi tego rodzaju kwestiami. Do tego zadania trzeba było miejscowego, dlatego Dobrynin postanowił włączyć do działania Panikarza. Losza wysłuchał uważnie zadania, wniknął w jego sens i zrobił wszystko tak samo starannie jak zawsze. Rozstawił ukryte czujki: wzdłuż traktu, aż do miasta; przy zburzonym moście; w lasach od zachodu; wzdłuż głównej magistrali i odchodzącej w stronę Sazań– gory odnogi; przy podstacji Zubrinka; nie zapomniał nawet o paru punktach obserwacyjnych od północnego zachodu. Słowem – otoczył ze wszystkich stron miejsce postoju brygady, do tego uruchomił patrolowanie i przeczesywanie terenu między tymi punktami plus łączność co dwadzieścia minut. Na wypadek alarmu wyprosił u dowództwa BTR– a i trzy drużyny po dziesięciu żołnierzy ruchomej rezerwy. Daniła, zdając sobie sprawę, że tak ścisła ochrona okolicy przed wzrokiem szpicli jest na tym etapie bardzo ważna, nawet się nie targował– wydzielił ludzi bez dodatkowych pytań. Poza tym dalej działał zwiad, tak jak dawniej pod dowództwem Baterii. Pasza nieźle się wykazał, poradził sobie z poprzednim zadaniem bojowym, a więc zasłużył, by wciąż nosić pagony dowódcy. Przez ten czas zdążył też zaznajomić się ze swoją pracą, przygotował drogi odwrotu z każdego punktu, ukryte trasy przemieszczania się... Więc kto jak nie on miałby to kontynuować? Daniła dał mu pięćdziesięciu ludzi i Paszka od razu podzielił ich na dziesięć grup, uzupełniając każdą z nich przewodnikiem spośród chłopaków, którzy znali ojczystą okolicę od a do z. Zadanie mieli wciąż takie

samo: potajemna obserwacja, meldunki, odwrót w przypadku kontaktu. A kontaktów można się było spodziewać całkiem szybko, kiedy tylko Pająk zda sobie sprawę, że zaczynają się do niego dobierać... Bateria zabrał się do pracy z entuzjazmem, ale na razie uzgadniał każdy swój krok, nie przejawiał szczególnej inicjatywy. Następne zadanie było ważniejsze od poprzedniego i Dobrynin nie powierzył go nikomu, wziął się za nie sam. Cel był taki sam jak wcześniej – nie dać uciec Pająkowi. Chociaż miasto nie było szczelnie otoczone – zwyczajnie nie starczyłoby im na to ludzi – to dość ściśle zatkali wszystkie dziury, przez które można by się wydostać. Zamknęli wyjazdy z miasta. Traktu w stronę Penzy, a także linii kolejowej w tym samym kierunku, zwłaszcza że w rejonie Taszcziłowki ciągnęły się one równolegle, pilnował ciężkozbrojny oddział z dwiema haubicami. Plus zaminowali tory i drogi, aby uniknąć ruchów ciężkiego sprzętu. Więcej na razie nie potrzebowali. Zadaniem grupy było zatrzymać posuwającego się traktem przeciwnika chociaż na dziesięć minut, przeszkodzić mu w przedarciu się i ucieczce. Był to absolutnie wystarczający czas, by wydać rozkaz „do maszyn" i wprowadzić do walki siły z położonego obok głównego obozu. Do magistrali kolejowej w stronę Rtiszczewa wysłał dwie podobne grupy, wzmacniając je trzecią noną. Postawił je z dala od miasta, za mostem, a i to tylko jako ubezpieczenie, z nakazem, by nie zbliżać się do torów przedwcześnie. Tutaj liczył raczej na saperów, którzy bez przerwy dyżurowali przy moście i byli gotowi jednym naciśnięciem guzika wysadzić go w powietrze razem z przejeżdżającym pociągiem. Był jeszcze jeden wyjazd z miasta, trakt przechodził przez Zarieczkę i prowadził dalej na południe – ale droga tam była słabo przejezdna i gdyby komuś wpadło do głowy tamtędy jechać, pojazdy musiałyby wlec się półtora kilometra na godzinę. Jednak i ta droga ucieczki była zamknięta – obserwowały ją te same grupy, które kontrolowały magistralę w stronę Rtiszczewa. Trakty były zablokowane, linie kolejowe też... I choćby Dobrynin bardzo chciał otoczyć ludźmi całe miasto, pozbawiając Pająka najmniejszej szansy, by prześlizgnąć się tajemnymi ścieżkami, zdawał sobie sprawę, że to nierealne. Dwadzieścia lat temu Nikołaj Pautikow dokonał niemożliwego, gdy wydostał się z miasta piechotą i zdołał przy tym przeżyć. Wtedy – tak. Ale nie tym razem. Daniła był daleki od myśli, że teraz, jako starzec, Pająk, orientując się, że zagnali go w kozi róg, znów spróbuje uciec na własnych nogach. Nie to zdrowie. A i nie pociągnie długo na powierzchni – dwadzieścia lat temu w ojczystych lasach i polach nie było jeszcze drapieżnej fauny... Cóż. Takie środki są zupełnie wystarczające. Tym bardziej że teraz nie będzie uciekał. Po pierwsze, „Perymetr" jest blisko! A po drugie... W ciągu długich lat wszyscy bali się tylko jego. Naczelny, przywódca potężnego ugrupowania, odwykł od myśli, że mógłby się kogoś bać. Uciekać? Pff... Kiedy tylko wyładowali rzeczy i zorganizowali coś w rodzaju miasteczka z naczepami ciężarówek w roli pomieszczeń mieszkalnych dla załogi, zaczęli wycinać przesiekę w stronę Zubrinki. Trasa prowadziła ściśle wzdłuż torów kolejowych, teren rzeczywiście był równy. Brzózki i osiki ulegle kładły się pod czołgiem i łamały pod gąsienicami raz w jedną stronę, raz w drugą – i przesieka do samej stacji elektroenergetycznej była gotowa. Od razu ruszyły nią dwie ciężarówki z bojową obsadą, dwa oddziały ochrony, grad i obie akacje. Pozostałe maszyny, załogi, amunicja dotrą po przyjeździe pociągów pancernych, ale to, co mieli już teraz, postanowili wysłać bez zwłoki, by oszczędzić czas i uniknąć nagromadzenia sprzętu w jednym miejscu. Pułkownik pracował osobno i jego zadanie było chyba najważniejsze. Funtikow skompletował kilka oddziałów, dołożył do każdego z nich obserwatora korygującego ogień artyleryjski i wysłał je na głębokie rozpoznanie. Mieli dobę, żeby znaleźć dwa, trzy odpowiednie punkty, z których można korygować ogień wymierzony w plac przed dworcem. Zadanie było trudne. Najbliższe przedpole się nie nadawało – jak tylko dojdzie do pierwszego kontaktu, Pająk na pewno pokryje całe otaczające go terytorium patrolami i ukrytymi stanowiskami strzeleckimi. I wystawi ludzi na strategiczne wzniesienia. Do korygowania ognia artyleryjskiego bardzo by pasowały ośmiopiętrowe bloki stojące przy jednostce wojskowej... ale oficerowie Pająka znają się na rzeczy. Po celnym ostrzale od razu się zorientują, że gdzieś w pobliżu jest obserwator. A to właśnie w tych blokach

można znaleźć najbliższe i najwygodniejsze pozycje. Walka o nie będzie straszliwa, jak o dom Pawłowa w Stalingradzie. Tak więc trzeba teraz dobrze się zastanowić, wyszukać odpowiednie miejsca... Co prawda, zadanie nieco ułatwił Wan. Kiedy dowiedział się, że szykują się obserwatorzy i że Dobrynin z pułkownikiem łamią sobie głowy, dokąd ich posłać w pierwszej kolejności, przysiadł się do Daniły i wskazał palcem na mapę. – O tu, widzisz?... Pamiętasz, jak broniliśmy się w budynku elewatora i trzepnął cię snajper na strychu? – No... – Strzelał stąd. – Palec Chińczyka zakreślił łuk od dworca i zatrzymał się na sosnowym zagajniku w rejonie bazy paliwowej. – Prawie kilometr w linii prostej. Za jarem z garażami... – Tak, było coś takiego... – Dobrynin machinalnie podrapał się po głowie, odnajdując na skórze bliznę pozostawioną przez snajpera. – Zdaje się, że z sosny?... – Z sosny. Siedział na sośnie w kamuflażu, ale i tak go zauważyłem. Dziewięćset czterdzieści metrów, pamiętam jak dziś. – I co z tego dla nas wynika?... – mruknął Daniła, przeczesując wzrokiem mapę. – Gdyby faktycznie ich tam posłać... – To będziemy mieli idealną pozycję dla obserwatorów. Sam popatrz. Chociaż z tego zagajnika nie widać dworca tak dobrze jak z dachów, to wystarczająco, żeby korygować ogień. A wykurzyć ich będzie trudno. Między lasem a dworcem jest baza paliwowa. Jeśli szturmować od północy, jest tam podstacja i wyrodki. I linia kolejowa. Podciągniemy tam pociąg albo wysadzimy oddział i tamci się nie przedostaną. Do zagajnika można się dostać tylko od południowego wschodu, na przełaj od jednostki wojskowej, ale obserwator będzie miał łatwą drogę ucieczki przez las. Rada Wana była sensowna, spodobała się też Funtikowowi. Grupy dostały za zadanie w pierwszej kolejności przyjrzeć się właśnie temu rejonowi i wyszły. Przed dziesiątą wieczorem przyjechały oba pociągi pancerne. Zaczął się rozładunek sprzętu i żołnierzy. Starali się unikać zbędnego hałasu, ale bez skutku. Panował spory harmider – ryczały silniki, czołgi grzechotały gąsienicami po platformach i rampach rozładunkowych, przekrzykiwali się ludzie, łomotały dźwigi na platformach inżynieryjnych, rozładowując sprzęt, ekwipunek i amunicję... Cała ta kakofonia niosła się daleko po okolicy i nie mogła nie zwrócić uwagi Bractwa. W najbliższych godzinach spodziewali się wizyty gości... Od razu, z biegu, nie odkładając tej ważnej sprawy ani na chwilę, zaczęli odbudowywać tory prowadzące na Sazań– gorę. Rzucili do tego stu ludzi, dzieląc ich na trzy zmiany. Na szczęście pracy nie było aż tak dużo – wyrąbywali młodniak, odkopywali zasypane ziemią tory, brakujące fragmenty szyn układali na nowo. Posuwali się z całkiem zadowalającą szybkością – do północy pokonali dwa kilometry i tempo robót stopniowo się zwiększało. Przed północą przyszły pierwsze meldunki o kontaktach z przeciwnikiem. Grupy zwiadowców Bractwa próbowały podejść z dwóch stron jednocześnie: od zachodu, wzdłuż linii kolejowej, i od południa, przez gąszcz drzew, który kiedyś był jabłkowym sadem w Taszcziłowce. W porę ich wypatrzyli. Podchodziły mądrze, bez hałasu, ale równie mądrze były wystawione posterunki. Grupa idąca wzdłuż torów została zlikwidowana natychmiast i w całości. Południowa, idąca przez sady, po wymianie ognia z pilnującymi traktu ciężkozbrojnymi, zostawiła za sobą jednego zabitego i pospiesznie się wycofała. Wyruszył też zwiad z północy, od strony Sazań– gory, w składzie czterech ludzi, który został jednak przechwycony na drugim kilometrze torów i bardzo szybko zlikwidowany. Nie było nawet walki. Po prostu załatwili go po cichu, wintoriezami. Dopiero nad ranem przyszedł meldunek z jednego z punktów obserwacyjnych na północnym wschodzie. Przeciwnik w sile dwóch oddziałów zatoczył w nocy duży łuk i nie bojąc się mutantów, zaszedł ich z przeciwległej strony. Szli tam chyba doborowi zawodowcy i udało im się wykryć i skrycie podejść do samego punktu obserwacyjnego. Wzięli ochronę z zaskoczenia i wyrżnęli wszystkich po cichu, nie przyszło im jednak do głowy, że punkt obserwacyjny był podwójny. Z drugiej kryjówki zauważyli, że dzieje się coś złego, zaświecili rakietą. Wywiązała się walka. W tamtą stronę od razu ruszyła mobilna rezerwa w BTR– ze i w ciągu pół godziny jeden z oddziałów został zniszczony, a drugi oderwał się i wycofał na południe,

słusznie obawiając się kontrzasadzek i nie decydując się na działanie nocą, Panikarz wysłał w tamtym kierunku ludzi, dopiero kiedy nadszedł świt. Przeczesali okolicę, ale bezskutecznie. Dobryninowi udało się zdrzemnąć dopiero nad ranem. Złapał cztery godzinki snu, ale nawet to można było uznać za wielki sukces! Obudzili go około szóstej, kiedy w dzielnicach miasta, które przylegały do dworca – co zresztą było zupełnie do przewidzenia – doszło do licznych potyczek z wrogiem. Zaczęły się działania wojenne. Funtikow kategorycznie zabronił wchodzić do walki. W całej strefie wokół Schronu ogłoszono surowy zakaz prowadzenia działań bojowych. Kontakt – tak. Odgryzać się – proszę bardzo. Ale nie wdawać się w żadne przewlekłe strzelaniny, w miarę możliwości od razu się wycofywać. Zwiadowcy artylerii tracili swoje punkty obserwacyjne jeden po drugim, odchodząc do tyłu, choć na razie unikali dużych strat. Pająk, zdawszy sobie sprawę, że w jego sąsiedztwie nagle, ni z tego, ni z owego, pojawił się poważny i silny przeciwnik, osłaniał nie tylko dworzec, ale i całą przyległą dzielnicę. Przetrząsali budynki; sprawdzali strychy, dachy, piwnice; przejmowali kontrolę nad wszystkimi strategicznie ważnymi obiektami, które pozwalały im osiągnąć przewagę. Trzy ośmiopiętrowe bloki, które stały przy jednostce wojskowej i z których aż do tej chwili prowadzono obserwację, zostały przejęte prawie od razu. Przeciwnik rzucił tam poważne siły, pierwszy wziął szturmem, a na dachu zainstalował punkt obserwacyjny i stanowiska cekaemów. I już ze wsparciem karabinów maszynowych wyparł zwiad brygady z drugiego i trzeciego budynku. To pozwoliło Bractwu od razu przejąć kontrolę nad ogromnym kawałkiem okolicy– wszystkie podejścia do dworca od północy i wschodu były teraz pod obserwacją i ostrzałem. Co chwila przychodziły meldunki, sytuacja operacyjna zmieniała się błyskawicznie. W pewnym momencie Daniła poczuł nagle, że nie nadąża z reagowaniem. Widział, że tracą inicjatywę... że cały rejon wokół dworca jest całkowicie pod kontrolą Bractwa. Że brygada nie ma już swoich oczu i uszu... Że pojedyncze grupy zauważono nie tylko w okolicach dworca, ale i dalej – w jednostce wojskowej, w centrum miasta, przy piekarni, w rejonie rzeźni na południowych przedmieściach... Że oni tylko reagują na działania Bractwa, nie próbując przejmować inicjatywy... Od czasu do czasu popatrywał na pułkownika siedzącego przy tym samym stole nad mapą, ale na jego twarzy widział tylko kamienny spokój. Zaś sam Dobrynin był od tego daleki... Przed południem przyszły meldunki od saperów siedzących w rejonie mostu. Przeciwnik trzema małymi grupkami przeszukiwał teren nadrzeczny, oglądał most. Saperzy prosili o pozwolenie na jego wysadzenie, jednak Funtikow kategorycznie tego zakazał. Dał rozkaz do natychmiastowego odwrotu i obserwację z dużej odległości. Pół godziny później przyszedł meldunek – odkryto ładunki wybuchowe, teren wokół mostu został przejęty, przeciwnik podciąga oddziały saperów w celu jego rozminowania. – Straciliśmy most? – spytał Dobrynin. – Nie straciliśmy, tylko planowo oddaliśmy – odpowiedział zagadkowo pułkownik. – Stwarzamy wrażenie, że Pająk rozumie nasze działania, odgaduje je, zaczyna być o krok przed nami... – Most jest cały... Wychodzi na to, że przepuszczamy pociąg pancerny do dworca? – uściślił Dobrynin. – W takim razie po co minowaliśmy? – Most przydałby się nam tylko w jednym przypadku, gdyby pociąg na niego wjechał. I wtedy tak, wysadzać, żeby wszystko od razu zleciało do rzeki. Ale jak widzisz, nie udało się. A teraz... teraz na miejscu Pająka nie tylko przejąłbym kontrolę nad mostem, ale i wysłał ludzi na spotkanie pociągu. Żeby przeszli się po okolicy na dwa, trzy kilometry od magistrali, sprawdzili, czy nie ma zasadzek. – A gdyby jednak wysadzić most? Mamy jeszcze czas! Zatrzymać ich na podejściu, nie pozwolić, by pociąg połączył się z głównymi siłami, wysłać ciężki sprzęt, uderzyć z dystansu... Samych dział mamy dziesięć sztuk! Od razu ich załatwimy... – ...i stracimy część ludzi i sprzętu – dokończył za niego Funtikow. – Bez tego się nie obejdzie, uwierz mi. I nie załatwimy. Nie mamy takich sił. My zaczniemy walić, a oni od razu odpowiedzą. Odnajdą nasze stanowiska ogniowe, będą kontratakować. Połączona siła ognia ich pociągu jest znacznie większa od naszej. Pamiętasz jego CTT? Masz tam i działa sto dwadzieścia pięć milimetrów, i setki, i AGS– y, i automatyczne trzydzieści milimetrów, i wielkokalibrowe karabiny maszynowe. A jeszcze

czołgi na platformach, ZSU... Gęstość ognia jest taka, że zalejemy się krwią. Zrobią sieczkę z całej okolicy, jak pragnę zdrowia. – No, nie wiem... – wątpił Daniła. – Jesteś oczywiście artylerzystą, wiesz lepiej... Ale jeśli zaatakować niespodziewanie, to im też nie pójdzie tak łatwo. – Tak, niewątpliwie wyrządzimy im jakąś szkodę. Ale w odpowiedzi po prostu zasypią nas ołowiem, i tyle. – Pułkownik zagryzł z zadumą wargi. – Nie, nie wykorzystamy tam dział. Ale czołgi niech popracują. W ciągu pół godziny oddział pancerny otrzymał zadanie i ruszył. Zadanie polegało na zorganizowaniu ruchomej zasadzki. Połączyć się z grupami patrolującymi południową część przedmieść, zabrać nonę i wykorzystując ją jako wóz rozpoznawczy, wyjechać poza granice miasta. Odejść na jakieś piętnaście kilometrów, znaleźć odpowiednie miejsce z nierównym ukształtowaniem terenu. Wjechać na nasyp. Bić w tiepłuszki, starając się zadać jak największe straty właśnie sile żywej. W miarę możliwości oddać dwie, trzy salwy – i od razu się wycofać, kryjąc się za fałdami terenu, nie dając przeciwnikowi odpowiedzieć ogniem bezpośrednim swoich dział. – Systemy artyleryjskie, niech je szlag – podsumował pułkownik, opisawszy zadanie. – Pokryjemy pole boju ogniem stromotorowym, pociąg porządnie oberwie. Toż to będzie sama przyjemność... Bo jak ludzie wysiądą, to rozbiegną się po szczelinach, pochowają. Ciężko ich będzie wydłubywać. Bliżej wieczora Dobrynin ostatecznie zdał sobie sprawę, że chyba całkowicie utracił kontrolę nad sytuacją. Wszystkim teraz dowodził Funtikow – i robił to, trzeba przyznać, jak wirtuoz. Zdawało się, że pamięta o wszystkim naraz, ma w głowie całą mapę, cały rejon jednocześnie, pamięta, gdzie i jakie cele atakują poszczególne oddziały, w jakim składzie, z jakim oporem się spotkali i dokąd się wycofują... Jednak to, że brygada stopniowo ustępowała pola, oddawała rejon dworca, Daniła widział zupełnie wyraźnie. Szpilki z zielonymi chorągiewkami oznaczające grupy zwiadowców skupiały się już o parę kwartałów od Schronu i wciąż się cofały... Do tej pory działał tylko zwiad i wolni strzelcy nieposiadający ciężkiego uzbrojenia. Główne siły stały w pełnej gotowości bojowej. I Dobrynin nie rozumiał, do czego to pułkownikowi potrzebne. Przecież wystarczyłoby wprowadzić je do miasta, i sytuacja gruntownie się zmieni! – Olegu Walentinowiczu... tracimy kontrolę, tracimy... – powtórzył po raz trzeci czy czwarty tego dnia. – Wypierają nas... Na to pułkownik rzucił w jego stronę szybkie spojrzenie i w końcu raczył odpowiedzieć. – To nic strasznego. Niech wypierają. Niech patrzą, oceniają. Do tej pory kontakt mieli tylko z grupami strzelców, zwiadem, zauważyłeś to?... Muszą się upewnić, uwierzyć, że wszystko im łatwo przychodzi. Gdziekolwiek pojawią się żołnierze Pająka, od razu się odrywamy, wycofujemy, oddajemy inicjatywę. Gdzieniegdzie nawet tracimy ludzi... Nic na to nie poradzisz. Straty konieczne. – Po co? Całe terytorium wokół dworca jest już dla nas zamknięte. Już tam teraz nie wejdziemy! Jak mamy się przebić do Schronu? Niepotrzebnie stracimy ludzi na ulicach, na przedpolu... Nikt nie zostanie do szturmu!... – Niech sobie będzie zamknięte. Skoro tak sobie chcą. Niech wystawiają posterunki, rozmieszczają oddziały po mieście, zakładają punkty obserwacyjne... Niech zajmują i strychy, i piwnice, niech robią stanowiska ogniowe w mieszkaniach... Niech jak najwięcej ludzi wyjdzie spod ziemi, skoncentruje się w rejonie umocnionym, rozsypie się po okolicy... Im więcej, tym lepiej. Niech podjedzie i pociąg! Grad to straszna broń, jedna salwa kryje do tysiąca metrów kwadratowych. To jest powierzchnia bezpośredniego rażenia. To znaczy, że nie zostanie tam nikt żywy. Trzy i pół tysiąca odłamków na jeden pocisk, a w prowadnicach jest ich czterdzieści sztuk, i wszystko to spada ci z góry na głowę... Temperatura w strefie rażenia wynosi nawet do dwóch tysięcy stopni. A najstraszniej jest, kiedy idzie powrotna fala uderzeniowa, nakładając się na pierwotną. Sam spadek ciśnienia robi z człowieka kotlet mielony. Tak więc... to, co oni tak sobie w pocie czoła wykopali w tym swoim rejonie umocnionym, nie uratuje ich przed artylerią rakietową. Tu pomogą tylko budowle zagłębione w ziemi, z potężną osłoną, betonowymi stropami, na głucho odizolowane od zewnętrznego świata. Właśnie takie jak wasz Schron. I to dlatego trzeba wywabić jak najwięcej ludzi spod ziemi. A przecież mamy jeszcze haubice...

– A co, jeśli rozpełzną się po całym mieście? Jedna rzecz to załatwić dworzec i plac dookoła! A co innego pół miasta... Czy grad da radę? – No... Tak czy inaczej, smiercza32 nie mamy. Wybacz. – Funtikow rozłożył ręce. Kiwnął głową w stronę mapy. – Widzisz chorągiewki? Na razie w żadną stronę nie odeszli dalej niż na dwa kwartały od Schronu. Zatrzymali się w tych granicach, i już. Ludzi im zabrakło. I dalej nie odejdą. Pojedyncze drobne starcia w centrum czy na południu, przy moście, się nie liczą, oni tylko badają drogi. Sztabowcy Pająka nie są głupi, rozumieją, że nie pokryją całego miasta trzema setkami ludzi. Ani nawet połowy. Nie wystarczy im nawet na parę kwartałów, żeby stworzyć jeden front bez przerw w linii obrony! I dlatego dalej nie polezą. Już teraz intensywność starć spada, do zmroku zupełnie się uspokoi. Czyli co my tu mamy? Mamy to, czego nam potrzeba: przeciwnik wyszedł na powierzchnię, zajął pozycje w terenie wokół Schronu. Cel osiągnięty? Osiągnięty! Przy tym nie zna na razie naszych sił, bo do tej pory ścierał się tylko z małymi grupami strzelców. I nie pozna aż do czasu. Rozumiesz teraz mój plan? Połapałeś się?... Tak. Połapał się. Nie trzeba już było tego Dobryninowi klarować. Po tym, co powiedział pułkownik, wszystko jakoś od razu znalazło się na swoim miejscu. Pułkownik nakreślił swoją wizję boju. Wywabić na powierzchnię, skoncentrować wszystkie siły przeciwnika w jednym rejonie, zaczekać, aż maksymalnie dużo ludzi zajmie swoje pozycje na powierzchni – i zbombardować ich na całego, wykorzystać posiadaną artylerię rakietową i ogień stromotorowy. Maksymalnie efektywne. Jeśli trzeba, zrzucić wrogowi na głowy wszystko, co ma! A potem zająć przedpole dworca... i do ataku! Daniła skinął głową – zrobiło to na nim wrażenie. – Zrozumiałem, Olegu Walentinowiczu... Strateg z ciebie... – Staramy się – uśmiechnął się pułkownik. – A wiesz co... Widzę, że nie masz, co robić... Zajmij się może lepiej „Perymetrem". Sam się zastanów... Satelitę mają za dwie doby. Przez ten czas powinniśmy zdobyć „Perymetr" i wypuścić rakietę! Inaczej, zaraz po seansie łączności, popędzi tu połowa Bractwa! A czy nam to potrzebne? Chcemy załatwić ich wszystkich naraz w norze, póki się nie rozpełzli. Tak więc zajmij się teraz użyteczną społecznie, produktywną pracą. – Przecież odbudowują tory... Pracują. Mam tam sterczeć jako nadzorca robót? – A co mnie to. Zbierz ludzi, przygotuj grupy... Co, sam tam poleziesz? A nuż trzeba będzie atakować jednocześnie, ja będę walił w Schron, a ty przedzierał się do „Perymetru"! Nie można wykluczyć takiej możliwości! No więc wszystko musi być gotowe! – A jeśli przyda się jakaś pomoc?... – Tutaj w ogóle nie jesteś potrzebny. Wszystko u nas w porządku, pod kontrolą. Sztab pracuje... A ty jesteś jak piąte koło u wozu. Męczysz się, ja to widzę: trzecią godzinę siedzisz bezużytecznie, nie nadążasz za sytuacją – uśmiechnął się pułkownik.– To jest walka ogólnowojskowa! Tu decyduje mózgownica, a jeszcze bardziej doświadczenie i reakcja! A ty przecież masz zero doświadczenia w takiej skali. I bez urazy, po prostu pogódź się z tym i już. I Daniła, westchnąwszy, był zmuszony się z tym zgodzić. To zrozumiałe... bo gdzie miałby zdobyć to doświadczenie?! Łażenie po terenie to tak, tu działał rutynowo, każdego może wiele nauczyć, opowiedzieć i pokazać. Ale w dowodzeniu taką dużą formacją wojskową to już, wybaczcie, w ogóle nie miał praktyki! Cóż... Po wyjściu z naczepy sztabowej Dobrynin przykucnął przy kole i zamyślił się. Czyli „Perymetr". Pracującej przy torach zmianie oczywiście w niczym nie pomoże– co, sam miałby brać się za łopatę?... Pół drogi już przebyli. Drugą połowę obiecują na noc. Zorganizowali ochronę, Panikarza nie trzeba sprawdzać... Tamci nie stawiają żadnego oporu. Bo o jakim oporze może być mowa, kiedy cała wojna toczy się w mieście?... Tak więc rzeczywiście czas na skompletowanie grupy uderzeniowej. Dobrynin wszedł do ciężarówki i zgodnie z nowym planem natychmiast zaczął odwoływać z miasta chłopaków. Część z nich działała w rozpoznaniu z Baterią, część przygarnął Panikarz – ale Daniła odwołał wszystkich, i Paszkę z Loszą też. Na pierwszej linii było teraz wystarczająco dużo wolnych strzelców, żeby wciąż sprawiać wrażenie dość licznego, ale lekko uzbrojonego przeciwnika, co było niezbędne pułkownikowi do realizacji jego strategicznego planu. A wokół rejonu koncentracji i bez tego był niezły pas

posterunków i ukrytych stanowisk strzeleckich. Dzięki temu bez jego chłopców wiele się nie zmieni. I zgodnie z informacją z pliku „X" lepiej trzymać ich teraz przy sobie i w żadnym wypadku nie dopuszczać do szturmu na Schron. Jednak zmianę dowódcy zwiadu i komendanta bazy trzeba było uzgodnić z Funtikowem i pułkownik zadał całkiem uzasadnione pytanie – a dlaczego? Co Dobrynin całkiem logicznie wyjaśnił koniecznością sformowania oddziału uderzeniowego w celu przeniknięcia do „Perymetru". Funtikow milczał – ale w milczeniu tym wyraźnie dało się odczuć pewne powątpiewanie w słowa Daniły. Przyjął informację i się wyłączył. Jak się okazało, chłopcy też nie byli do końca zadowoleni. Niektórzy już zasmakowali w wojnie, jedni położyli po jednym, drudzy po dwóch ludzi – ale tego im było mało, chcieli więcej krwi. Jednak Dobrynin w pół minuty zaprowadził dyscyplinę, używając parę razy ryknięcia w charakterze środka wychowawczego. Na zachętę opowiedział im w końcu, co takiego znajduje się w jednostce na Sazań– gorze, o tym, że ich małe miasteczko było z tego powodu ofiarą atomowego bombardowania. Chłopcy przycichli, zdając sobie sprawę z powagi czekającego ich przedsięwzięcia. – A to czarne cholerstwo... ono wciąż tam jest? – zainteresował się Robal. – Wystarczyło mi już poprzednim razem. Nie mam ochoty się z nim więcej spotykać. – Tak, Strażnik tam jest – odparł Daniła. – To jego zadanie, strzec „Perymetru". – Strażnik? – Oczy Griszki zrobiły się wielkie jak pięciorublówki. – To coś wsadzili tam specjalnie? – Specjalnie. – Dobrynin kiwnął głową, odwracając wzrok. Nie mógł im teraz powiedzieć prawdy. Choć zabij, nie mógł. To, czego się dowiedział, było zbyt fantastyczne. Wiedzieć wiedział, ale żeby uwierzyć... Umysłem może i uwierzył, ale sercem na razie nie mógł. A nawet jeśli tak było, jeśli zapiski nie kłamią... Dziś mają zdobyć „Perymetr". Czy chłopcy podniosą rękę, wiedząc, że muszą strzelać do tego, kto od dziecka się nimi opiekował i pod czyim kierunkiem, choć może nie tak intensywnie jak pokolenie Dobrynina, uczyli się wojaczki? Mimo że ten ktoś uległ tak mocnej przemianie i pałał żądzą zniszczenia każdego, kto targnie się na sekret wielkiego mocarstwa?... Starczy im odwagi, żeby nacisnąć spust?... – Czyżby już przed Początkiem były takie technologie? – miał wątpliwości Wan. – No, skoro to cholerstwo widzisz, to znaczy, że były. – Dobrynin bez mrugnięcia okiem znów skłamał. – Bajarz potwierdził. To specjalnie wyhodowany do ochrony stwór. A przez minione lata jeszcze zmutował... Tak więc jest to trudny przeciwnik. Kule się go nie imają, granaty też. Bractwo chciało spróbować napalmu... więc i my spróbujemy. – Ostatnim razem nie zaszliśmy dalej niż betonowy plac – zauważył Dziadek. – Tym razem zajdziemy. Musimy – odparł Daniła, siadając na swojej koi i wyciągając spod łóżka worek z ekwipunkiem. – Iwaszurow był jednym z projektantów i budowniczych „Perymetru". Wszystko mi opowiedział. Dostęp jest na hasło głosowe. I ja to hasło znam. Dlatego starczy tego siedzenia na tyłku. Zbieramy się, ładujemy granaty... Macie cztery godziny na przygotowania. Bateria, poślij kogoś do działu gospodarczego. Niech dadzą szarego mydła i ze dwadzieścia litrów benzyny. Panikarz, zorganizuj grupę, przeszukajcie najbliższą okolicę, domy w Taszcziłowce. Potrzebujemy szklanych butelek. Będziemy robić napalm. Po jedenastej fajrant, śpimy do oporu. Brygady remontowe skończą pracować, wtedy my zaczniemy. I przyda nam się dużo sił. 32 RSZO 9K58 „Smiercz" – wieloprowadnicowa wyrzutnia rakietowa kalibru 300 milimetrów (przyp. aut.).

14 | Pyrrusowe zwycięstwo Stres ostatnich dni pozostawił ślady. Napięcie nerwowe wykańcza bardziej niż zmęczenie fizyczne. Organizm upomniał się o swoje godziny snu. Dobrynin przespał całą noc i obudzili go dopiero rano, około szóstej, kiedy niebo za oknem zaczęło już powoli szarzeć, zapowiadając rychły świt. Ludowa mądrość nie na darmo mówi, że ranek jest mądrzejszy od wieczora. Wstał wypoczęty, odświeżony, gotów góry przenosić i wywracać do góry nogami. Pora brać się za najpilniejsze sprawy. U Funtikowa wszystko szło według planu. Tak jak mówił pułkownik, wieczorem w działaniach bojowych nastąpił zastój i noc minęła spokojnie, nie licząc pojedynczych drobnych starć i działań snajperów. Bractwo nie parło już naprzód, zostało na zajętych pozycjach w granicach jednego kwartału od dworca. Z terenu dochodziły meldunki, że przeciwnik się umacnia – zajmuje strychy i piwnice, instaluje gniazda cekaemów w budynkach, gdzieniegdzie podciąga pojazdy, napełnia worki piaskiem, minuje ulice... Co prawda, z tym minowaniem mu na razie nie wychodziło – oddziały saperów zwalczali snajperzy i po piątym, który złożył setki33, żołnierze przeciwnika zdali sobie sprawę, że to niebezpieczne. W ten sposób Bractwo utworzyło coś w rodzaju rejonu obrony pozycyjnej ze Schronem w środku i wysuniętymi placówkami. I na tym wszystko stanęło – obie strony czekały. Nowy komendant rejonu bazy, wyznaczony spośród ludzi pułkownika, meldował o pierwszym zetknięciu z przeciwnikiem w rejonie Sazań– gory. Nad ranem tor był całkowicie przejezdny, pozostał tylko odcinek długości czterystu metrów, który jednak znajdował się w tym momencie pod kontrolą przeciwnika. W kierunku Sazań– gory natychmiast wyruszył jeden z pociągów pancernych, ale na razie się nie zbliżał. Komendant nie napierał, słusznie sądząc, że łatwiej będzie walczyć za dnia. Wycofał ludzi, wystawił warty, doczekał świtu i polecił budzić Dobrynina. Zaraz po przebudzeniu Daniła ruszył z kopyta do realizacji swojego planu. Pomysł był prosty jak gotowana rzepa. Wysunąć się pod osłoną pociągu pancernego. Przejść dystans dzielący ich od jednostki, zlikwidować posterunki przeciwnika, osłaniając swoich ludzi remontujących tory. Wejść na teren jednostki. W razie spotkania ze Strażnikiem użyć napalmu... jeśli inne sposoby zawiodą. Dostać się do betonowego budynku stanowiska dowodzenia. No, a potem to już zależnie od sytuacji... Do wykonania planu Dobrynin wziął, oprócz swoich chłopców, jeszcze trzydziestu ludzi, do tego dochodziła załoga pociągu. Według wstępnych kalkulacji były to całkowicie wystarczające siły, żeby pokonać ochronę Bractwa. Zasadniczo powinien wystarczyć sam pociąg pancerny, ma dość siły ognia, żeby przerzedzić las w okolicy – ale cały problem w tym, że pociąg będzie jechał za remontowcami. A tym ostatnim trzeba zapewnić możliwość spokojnej i nieprzerwanej pracy. Dlatego z przodu powinna iść dodatkowa poduszka bezpieczeństwa, osłona czyszcząca teren. Pociąg zaś udzieli im wsparcia ogniowego. Wyładowali się jakieś pięćset metrów przed ogrodzeniem jednostki, przy pierwszym posterunku. Daniła od razu rozdzielił ludzi – mieli iść podwójną tyralierą, przerwy powinny wynosić do dziesięciu kroków. W ten sposób ani nie ma tłoku, ani nie tracisz kontaktu wzrokowego z sąsiadem i zdążysz w porę przyjść mu na pomoc albo wycofać się pod osłoną drugiej tyraliery. W pierwszej linii nie było żadnego z chłopców, tylko Bateria z Panikarzem. Bateria po prawej, Panikarz po lewej. Losza Shrek z kordem gotowym do strzału idzie ślad w ślad za Dobryninem. A obok, jako numer jeden w parze snajperów, jest Wan z nowym karabinem.

– Wszyscy mają radio. Nie milczymy, komunikujemy się ze sobą. Widzicie ruch, od razu informujcie! I nie po prostu: „o, tam, po prawej, widzę, że ktoś lezie!", tylko: „ruch na godzinie dwunastej, odległość czterdzieści kroków, punkt orientacyjny, powalona sosna, przy korzeniach". Jakoś tak – wydał ostatnie instrukcje. – Nie spieszcie się! Nie pędźcie naprzód, mamy masę czasu! Robicie parę kroków, kucacie, zamieracie, rozglądacie się. Czekacie. Cicho? Znów dwa kroki naprzód. Profil niski, ruch na ugiętych nogach, tam gdzie trzeba, na kolanach albo czołgać się! Orientujcie się na sąsiada, trzymajcie jedną linię. Nie wyrywajcie się naprzód, ale i nie zostawajcie z tyłu. Inaczej w tyralierze pojawią się wyrwy i sąsiad po prostu nie zdoła was w porę ubezpieczyć przy kontakcie z wrogiem. Sam Dobrynin szedł w pierwszej tyralierze, w samym centrum, i starał się trzymać przy linii kolejowej, traktując ją jako punkt orientacyjny. Wiadomo oczywiście, że zadaniem dowódcy nie jest iść przodem, ale działać z tylnych szeregów, dowodzić pododdziałem, koordynować jego działania. Jednak unikom to poważny atut. Niech lepiej trafią w niego niż w któregoś z chłopaków. Ma znacznie większe szanse przeżycia. Ruszyli. Łagodnie zaszeleściło pod nogami mokre listowie, zaskrzypiały wilgotne gałązki, posypały się na ziemię krople z mokrych krzaków... Dobrynin przeżegnał się w myślach. Chwała Bogu... W nocy padał deszcz, zmoczył opadłe liście, gałęzie, krzewy, ich słyszalność znacznie się zmniejszyła. Przekradasz się jak cień w nocy... Do tego las jest nagi, przestrzeń między drzewami jest dobrze widoczna... W lecie widoczność w lesie spada miejscami do dziesięciu, piętnastu kroków, prawie na wyciągnięcie ręki. A teraz widać naprzód nawet na czterdzieści, pięćdziesiąt metrów... Wygodnie się pracuje! Na wroga natknęli się po piętnastu minutach, kiedy tyraliera posunęła się o pięćdziesiąt metrów, tworząc bufor, który zwalniał remontującym dość przestrzeni, by zaczęli pracę. – Ruch na jedenastej! Ze trzydzieści metrów! Jest tam zwalone drzewo, od razu na lewo od torów... Wiatrołom! Siedzi w największym gąszczu! – dobiegł głos ze słuchawki. To był Bateria. Co za wzrok, nie na darmo jest w zwiadzie... – Dasz radę go wziąć? – zapytał Daniła, klękając powoli na jedno kolano, wypatrując między drzewami wskazanego przez Paszkę wiatrołomu. Bateria szedł jako ostatni w tyralierze, po prawej, a to znaczy, że rzeczone martwe drzewo jest prosto przed nimi. – Nie. Już go nie widzę. Zasłonił się. Daniła też nikogo teraz nie widział przed sobą, las i tyle. – Kontakt na godzinie drugiej! Dwóch! Prawa flanka! – Praktycznie od razu, przerywając transmisję Paszki, dał się słyszeć czyjś nieznajomy głos. – Czterdzieści metrów... widzę wyraźnie, mogę strzelać. – Masz PBS? – Mam wintorieza. – Doskonale. Dawaj. – Takjest, działam. Wintoriez – to dobrze. Wintoriez jest znacznie lepszy od PBS, który, choć ma coś, co nazywa się tłumikiem, to tylko może rozproszyć dźwięk wystrzału, nie tłumiąc go do końca. Wintoriez to cisza i spokój. Lepiej przedwcześnie nie hałasować. Przeciwnik słyszy, że gdzieś tam z przodu, w odległości jakichś dwustu metrów, już od godziny wre robota. Szumi diesel pociągu, ludzie pokrzykują, brzęczy metal... Ale tamci nie idą naprzód, zorganizowali zasadzkę, siedzą w miejscu i czekają, mądrze pozostawiając inicjatywę przeciwnikowi. I mimowolnie skupiając się na dalekich hałasach, wsłuchując się w nie, zastanawiając się, co też tam z przodu się dzieje, przegapiają przy tym to, co jest bliżej... – Załatwieni. Obaj – zameldował „Wintoriez". – Przyjąłem. Powoli idziemy dalej... – rozkazał Dobrynin. Uniósł się, robiąc ostrożny krok naprzód i trochę w bok, i wtedy kątem oka wychwycił z przodu jakiś ruch. Aha. Oto on. Siedzi. I rzeczywiście wlazł w sam środek wiatrołomu. Czy to padło tam drzewo, czy wiatr to nawiał przez te wszystkie lata... Wśród gałęzi z resztkami liści niewyraźnie widać rozmytą szarą plamę – ale to w zupełności wystarczy, żeby posłać mu kulkę. Wcześniej nie był widoczny zza drzew, ale teraz

Dobrynin przesunął się nieco bardziej w lewo i ujrzał cel... To kolejna osobliwość walki w lesie. Ze swojego miejsca możesz ni cholery nie widzieć, podczas gdy twój towarzysz o krok w prawo od ciebie namierzył już przeciwnika. A kiedy sam przesuniesz się w bok, oto cel wyłania się spomiędzy pni... A dlaczego? Dlatego że drzewa przeszkadzają, stoją w kępach, przesłaniają widok. A kiedy przemieścisz się w bok, drzewa natychmiast przesuwają się względem siebie, stoją inaczej... przestrzeń widać od razu pod innym kątem, jedne prześwity się zamykają, za to drugie odsłaniają... patrzysz – i jest kochanieńki, wypatruje. Tu nie ma co się grzebać, trzeba strzelać, żeby zabić. Ty go widzisz, a sekundę później on cię może zauważyć. Szarpnie w bok i zniknie. A ty zostałeś zdemaskowany. Daniła płynnym ruchem podniósł karabin do ramienia, wyszukując celownikiem przyczajonego przeciwnika... Jest. Przez lunetę widać było lepiej. Żołnierz siedział nieco bokiem, z lekko opuszczonym automatem, i wyciągnąwszy szyję, wpatrywał się gdzieś przed siebie. „Wypatruje... Zauważył któregoś z moich?... Tak czy owak, nie zdążysz, bratku..." – przemknęło mu przez głowę i Dobrynin płynnym ruchem pociągnął za spust. Klaps zamka, łagodne szturchnięcie w ramię i żołnierz padł na bok. – Godzina dwunasta, w wiatrołomie pośrodku, załatwiony. Idziemy. Dobrynin oczywiście nie pchał się przez zwalone drzewa, wśród których leżał martwy żołnierz. Skręcił w prawo, omijając to miejsce niewielkim łukiem i zbliżając się nieco do Baterii. W taki gąszcz w ogóle nie warto się zapuszczać. Ani w wiatrołom, ani w krzaki, ani w żadne inne miejsce, z którego nie mógłbyś się ekspresowo wydostać. Po pierwsze, od razu tracisz mobilność. Gałęzie przeszkadzają, czepiają się ekwipunku, plączą ci nogi, próbują wyrwać ci z rąk automat... Po drugie – możliwość zdemaskowania. Kiedy zaczniesz wyłazić, trzaskanie gałązek i szelest krzewów będzie słychać w całym lesie. Rąbną serią albo rzucą granat – i koniec. I po co było się pchać w sam środek jak ten tutaj? Jakiś młody czy co?... Kiedy tak szedł, kręcąc głową w prawo i w lewo, wypatrując wśród drzew czegoś dziwnego, nietypowego dla lasu, jednocześnie się zastanawiał... Po prawej załatwili dwóch, a pośrodku tylko jednego. A z lewej strony aż do tej pory nikogo nie było. Coś się nie zgadza. To niezrozumiałe. Jeśli to była straż przednia – a sam Dobrynin zrobiłby właśnie tak, stawiając ludzi w linii – to dlaczego na środku był tylko jeden człowiek, a po lewej w ogóle nikogo? Gdzie się podziali? W porę ich zauważyli i się cofnęli, nie nawiązali walki? Możliwe. Wycofali się do głównych sił, zajęli pozycje... A może zatoczyli łuk w gęstwinie i teraz akurat zachodzą ich od tyłu?... Też możliwe. To niepokojące... – Uwaga. Mówi Dobrynin. Wszyscy stać. Położyć się i rozejrzeć! Druga linia, patrzymy do tyłu! Nie zapominamy o skrzydłach, kontrolujemy... Nie zdążył skończyć – jakby wyczuł! Z lewej flanki nagle huknęły serie, zagwizdały kule, z drzew poleciały drzazgi, zaświstało mu nad głową... Ciało zadziałało samo, bez udziału mózgu, samą tylko motoryką – lewa noga naprzód, tułów odchyla się do tyłu, prawa noga się ugina, amortyzując uderzenie o ziemię... Upadł na plecy, przetoczył się i oto leży już na płask na plecach, kryjąc się za drzewem, nogami w stronę boju, i z napięciem wsłuchuje się w huczące serie, kierując w tamtą stronę lufę automatu, i robi mu się zimno, bo przeczuwa... Biją naprzeciw nich. I biją, żeby na pewno trafić, długimi. A to znaczy... – Lewa flanka! Co u was?! – Tu Puchatek! Jestem pod ogniem! Po mojej lewej położyli dwóch naszych! Jestem za drzewem, wymacują mnie! – wrzasnął histerycznie w słuchawce. – Osłaniajcie go tam, komu najbliżej! – krzyknął Dobrynin. – Strzelajcie w stronę dźwięku wystrzałów, już, kurde, nie milczymy! Shrek! Wal na poziomie piersi, przyczesz tam wszystko! Wszyscy na ziemię!!! Losza tylko czekał na rozkaz – zerwał się pochylony, oparł kolbę o ramię, trzymając ciężkiego korda, jakby to było piórko – i walnął długą serią jak z rozpylacza, celując na słuch gdzieś w stronę lewej flanki. Pierwsza seria, druga, trzecia... Ogień przeciwników błyskawicznie umilkł, jakby się zadławił. Wielkokalibrowe kule bez przeszkód przechodziły przez grube pnie drzew, ścinały podszycie, bryzgając na wszystkie strony odłamkami, szatkowały młodniak, zostawiając w leśnej gęstwinie długie wygolone ścieżki... Nadłamało się i z trzaskiem, przygniatając krzaki, runęło na ziemię drzewo; zmiotło znajdujący się w strefie ognia rząd brzózek o pniach grubości ręki; zapaliły się suche krzewy, przez które przeszły

dwie czy trzy długie serie z rzędu... Własnej roboty skrzynka z taśmą na trzysta nabojów poszła w mniej niż minutę. Losza od razu przykucnął, bezskutecznie starając się ukryć za drzewem swój potężny tors, szybko zaczął ruszać rękami, zmieniając taśmę. Dobrynin podkradł się do niego, zasłonił własnym ciałem, wystawił lufę wintorieza w kierunku ataku... – Losza, co ty tam masz?... – Daniła, choć doskonale wiedział, czego może dokonać wielkokalibrowy karabin maszynowy, wciąż zdumiewał się, widząc tę niepohamowaną moc... – Walisz przeciwpancernymi? – 1SŁ34 – burknął Shrek, zmieniając magazynek. – Dwa pociski w tandemie... No jasne. 1SŁ. W jednym naboju dwie kule. Dwa razy większa gęstość ognia. Czymś takim to nic, tylko robić w lesie przesiekę... Trzeba było natychmiast sprawdzić rezultaty tego szatańskiego kontrataku. Losza nie bił szerokim wachlarzem, ale tylko w kierunku ognia przeciwnika, na słuch – lecz przecież nie może być tak, żeby nikogo nie trafił! Na pewno dwóch czy trzech tam teraz leży... – Lewa flanka, co u was? – spytał Dobrynin. – Rozejrzyjcie się! – Tam nie ma, kurde, na co patrzeć! Ten wasz Shrek wszystko tam wykosił i przeorał. – W słuchawce dał się słyszeć histeryczny pisk wciąż tego samego Puchatka. – Sieczka! Kto by tam przeżył?! – Chłopaki, kto z naszych jest niedaleko? – spytał Dobrynin, ignorując ten krzyk. – Wysuńcie się na jakieś trzydzieści metrów, obejrzyjcie sektor. – Tu Darmocha. Wezmę Karabasa i Gordieja. Pójdziemy się rozejrzeć. – Tak zrób, Artem. Na ostrożne przeczesanie sektora trzech żołnierzy potrzebowało dwadzieścia minut. Rezultaty nie były może zerowe, ale i nie takie, na jakie liczył Dobrynin. Odkryli tylko jednego zabitego – chociaż w kierunku strzałów waliło pięć czy sześć osób. Żołnierz był rozerwany na połowy na wysokości piersi. Tak, kaliber dwanaście przeciwko piechocie to przesada... ale dobrze, że nie zostawia rannych. Każde trafienie oznacza śmierć. Dwóch położyli i jednego stracili... I w porę zdołali zejść z linii strzału. Dobra robota... Daniła nie miał wątpliwości, że ta grupa jeszcze się objawi. To jest właśnie wilcza taktyka: gryziesz i odchodzisz. A to znaczy, że trzeba po prostu usiąść i czekać. Cóż... Posiedzimy. Poza tym na razie nie było sensu iść dalej. Przeszli ze sto metrów. Remontowcy będą tę odległość nadganiać jeszcze przez godzinę, jeśli nie więcej. A my na razie ucichniemy, rozejrzymy się, posłuchamy lasu... Las lubi ciszę. I więcej tu dostrzeże nie ten, kto widzi, a ten, kto słyszy. Zatrzymali się nie na darmo. Stało się tak, jak przewidywał. Nie minęło nawet piętnaście minut i z tyłu, z drugiej linii, przyszedł meldunek: dostrzeżono grupę, pięciu ludzi. Przyszli z głębi lasu, z lewej flanki. Poruszają się ostrożnie, co rusz się zatrzymują, sprawdzają, rozglądają... Wyraźnie szukają bliskiego celu, a to znaczy, że wiedzą, że gdzieś tutaj się on znajduje. To ze stuprocentową pewnością ci sami. Zaatakowali, wycofali się, zatoczyli łuk, zaszli ich od tyłu... Wilki. – Nie stuknęlibyście ich po cichu? – spytał Dobrynin, nie mając zresztą nadziei na pozytywną odpowiedź. – Nie, dowódco. Cicho nie da rady – odparł Niemy, który kontrolował tyły. – Trzymają się razem. Jak położymy jednego, pozostali od razu odpowiedzą. – Dystans? – Jakieś pięćdziesiąt metrów. Tu jest polana... My jesteśmy na jednym końcu. Oni na drugim. Wyjrzeli i natychmiast przykucnęli. Ale zapamiętałem to miejsce, dlatego wiem, gdzie ich szukać. O... Jest! Widzę czubki głów! Jesteśmy gotowi do strzału! – Ognia! – nakazał Dobrynin, nie zastanawiając się więcej. Jaki ma sens zachowanie ciszy, jeśli przeciwnik już się zorientował, że ma gości? Poza tym ich zadanie nie polega na skrytej infiltracji. Ich zadaniem jest zlikwidować jak najwięcej tamtych, odeprzeć ochronę i wprowadzić na teren jednostki pociąg pancerny. Z tyłu od razu zabrzmiały strzały z kilku sztuk broni, walili długimi seriami po pół magazynka, a jeszcze dłuższą puścił ze swojego PKM Niemy. Uderzyli, ucichli – i natychmiast, po sekundzie, rozległ się huk

granatów. To chyba już... – Zrobione. – Na potwierdzenie w słuchawce dał się słyszeć głos Niemego. – Zmieniamy pozycję! Zuchy z chłopaków, mądrze robią... Skończyłeś strzelać, kryjesz się i zaraz odchodzisz gdzie indziej, choćby nawet na pięć, sześć kroków w bok. Czasem te pięć kroków może uratować życie. – Uważnie patrzymy na boki, uważnie! – zaznaczył Dobrynin. – Nie tracimy koncentracji! Wyszukali nas, zaraz mogą podejść następni! Siedzimy i czekamy!... Sam też nie marnował czasu, badając wzrokiem leśną gęstwinę w poszukiwaniu obcych przedmiotów. Obracał głową w prawo i w lewo, wodząc wzrokiem po kontrolowanym przez siebie sektorze... Tylko tak można dojrzeć coś nietypowego wśród leśnej roślinności. Plama ciemniejsza od reszty... gwałtowny, nienaturalny ruch gałęzi albo krzaczka... dziwny cień, który porusza się nie tak jak należy, niezgodnie z pozostałymi... oko miał na wszystkie te rzeczy wyćwiczone, wyłapywało je od razu. Wytrenował tę umiejętność, kiedy wracał przez tajgę. To nie jest miejska dżungla, w lesiejest potrzebny wzrok jak brzytwa! Dużo jest dzisiaj chętnych do przywłaszczenia sobie dobytku samotnego wędrowca. Najpierw omal nie stał się obiadem dla zmutowanej fauny, potem wpadł w zasadzkę – i po takich przygodach szybciutko nabrał doświadczenia. Tu trzeba być sprytnym... Nie wolno patrzeć w jeden punkt, wzrok powinien się ślizgać, chwytać ogólny obraz. Pracować powinno widzenie peryferyjne. Widzenie tunelowe to nie tylko termin medyczny. Jest to również stan, w którym znajduje się żołnierz, kiedy w stresującej sytuacji widzi tylko cel prosto przed sobą. Tylko to, i nic więcej, tylko jeden cel kontroluje, na nim się skupia, tylko z nim walczy. I nie widzi drugiego celu, który pojawia się o dziesięć kroków z lewej od pierwszego. I to jest koniec, już po tobie, jeśli nie kontrolujesz przeciwnika w swoim sektorze. Następne półtorej godziny minęło w ciszy i spokoju, chociaż Dobrynin spodziewał się jakiegoś podstępu. Dookoła nikt się nie kręcił, nie niepokoił. Daniła wysłał naprzód Baterię, by z największą ostrożnością przespacerował się po okolicy, i Paszka po godzinie wrócił, meldując, że dotarł do rejonu umocnionego. Odkrył dwa DZSO, pozycje snajperskie i osłonięte workami z piaskiem okopy. Punkty ogniowe znajdowały się prosto przed nimi, w odległości nieco ponad stu metrów, po prawej i lewej stronie linii kolejowej. Bateria nie podszedł blisko, obserwował ich z około pięćdziesięciu metrów, wpatrując się w prześwity między drzewami – ale ruchów przeciwnika nie zauważył, chociaż wewnątrz umocnień wyraźnie ktoś był. Z lewego DZSO wystawała lufa korda, którą Paszka rozpoznał po charakterystycznym tłumiku płomienia. Z prawego coś, czego nie znał, ale też wielkokalibrowe, robiące wrażenie. DZSO nie były przystosowane do obrony okrężnej, tylko do strzelania na wprost, miały po trzy otwory strzelnicze i kryły sektory rzędu stu osiemdziesięciu stopni przed sobą. Po prawej i lewej stronie od każdego stanowiska ogniowego widniały umocnione workami z ziemią rozchodzące się na boki okopy posiadające z pewnością połączenie z sąsiednim DZSO. Na drzewach, nieco za punktami ogniowymi, znajdowało się kilka gniazd snajperskich – solidne platformy z bali, na skraju każdej z nich też worki z piaskiem, do ziemi zwisały drabinki sznurowe do ekspresowej ewakuacji. Na tym dane wywiadowcze się kończyły i Dobrynin zadumał się, ważąc wszystkie za i przeciw. Zaczynać szturm czy nie? Czy warto pchać się z ludźmi prosto przez frontowe wejście, a może lepiej wejść kuchennymi drzwiami, podczas gdy pociąg pancerny będzie dobijał się tutaj?... Z jednej strony Bractwo przygotowało się do walk w tym rejonie. Wykopali umocnienia, posadzili snajperów, postawili karabiny wielkokalibrowe. Wszystkie sektory są w polu ostrzału... Pola minowe, moździerze z zasięgiem od samego schronu, RPG i RPO... Jeśli zacznie się szturm, będzie niezła zadyma. Ale z drugiej strony wszystkie fortyfikacje wykonano na poziomie wczesnego średniowiecza. Ziemia i drewno, ani kawałka betonu. Takie fortece ledwo wytrzymują nawet kule kalibru siedem, a co dopiero mówić o większych. A ich pociąg pancerny ma dość siły, żeby wszystko wokół zrównać z ziemią. To raz. Nie zaminowali torów, czego Dobrynin był pewien na dwieście pięćdziesiąt dziewięć procent. Niby kiedy?! Pająk z początku sam planował tę odnogę wykorzystywać, a potem było już za późno – najpierw zaczął tu się kręcić Bateria, a potem i Panikarz wszystko wziął. Jeśli jest teraz zaminowany odcinek torów, to tylko na wjeździe do rejonu umocnionego albo za nim, tuż przy murze jednostki. W charakterze ostatecznego środka perswazji mającego powstrzymać pociąg pancerny. To dwa. Trzy– siły żywej było tu

jednak mało. I nie będą ściągać posiłków, miasto jest teraz ważniejsze. Pająk to rozumie. Utrzyma Schron, to utrzyma i Sazań, nie utrzyma Schronu – wtedy nie będzie już sensu trzymać Sazań– gory. I cztery. Wejście na teren jednostki oznacza, że nadzieją się na Strażnika. Bez pancerza, za którym można się ukryć, bez ciężkiego uzbrojenia, nawet mając butelki z napalmem... Marniutka perspektywa. Poprzedni wypad w zupełności im wystarczył. Czyli szturmować. Zawsze lepiej zmierzyć się w pojedynku z człowiekiem niż z tym stworem... Ale szturmować od razu, jednym potężnym uderzeniem. Maksymalnie blisko podciągnąć pociąg pancerny, zwłaszcza że tor jest cały odtąd niemal do samych DZSO, chociaż zarósł młodniakiem. Od razu przytłoczyć gęstym ogniem, przeorać ten odcinek obrony, rozmaślić oba DZSO i okopy, ostrzelać ich termobarycznymi z RPO, wypalić kawał lasu razem z przeciwnikiem, wykończyć moździerzami, przerzedzić zapory minowe. Potem natychmiast odjechać na kilometr, półtora, kryjąc się w wagonach pancernych – i niech sobie Bractwo ostrzeliwuje w odpowiedzi pusty kawałek lasu moździerzami. Jaki te „Sanie" mają zasięg?... Niech no sobie przypomnę... Siedem kilometrów? A od dworca do samej Sazań– gory jest około sześciu, tak więc pociąg pancerny będzie już dla nich nieosiągalny... – Ruch na pierwszej – ożył nagle zestaw słuchawkowy głosem Panikarza. Dobrynin aż podskoczył zaskoczony – za głęboko się zamyślił, kalkulując plusy i minusy. – Gdzie? Ilu ich jest? – Liczebność nieznana. Widziałem ruch po mojej prawej. Idą wzdłuż torów w odległości około czterdziestu metrów. Wychodzą na ciebie. – Przyjąłem – odparł Dobrynin. – Panikarz, Bateria, ubezpieczcie mnie na flankach. Jak się pokażą, od razu meldować liczebność grupy! – Przyjąłem. W lesie rozciągała się w tym miejscu niewielka polana, cała porośnięta sięgającymi nieco powyżej kolan paprociami. Linia kolejowa przechodziła dokładnie przez jej środek, nasypu jako takiego nie było, betonowe podkłady były położone wprost na ziemi. Dobrynin położył się płasko na plecach i natychmiast skrył się pod szerokimi liśćmi, które zamknęły się nad nim jak daszek. Zmienił magazynek na przedłużony dwudziestonabojowy do AS Wał, przełączył wintorieza na ogień automatyczny, przycisnął go do ciała z kolbą przy ramieniu i lufą w dół. Czubkami butów namacał jakiś korzeń, zaparł się... – Wychodzą. Pokazali się – zabrzmiało w zestawie słuchawkowym. – Dwóch. – Gdzie? – szepnął ledwie słyszalnie Daniła. – Jaki kierunek? – Prosto, przy torach. Przykucnęli po obu stronach, rozglądają się... Wdech. Wydech... Skok! Dobrynin mocno się odbił i wyprostował do pozycji siedzącej, bezgłośnie wynurzając się z zielonego morza paproci. Byli o dwadzieścia kroków od niego, nawet nie trzeba było celować. Prawy cel siedział prosto z nieco opuszczonym automatem. Lewy był na wpół obrócony, patrzył w bok. Krótka seria i prawy natychmiast padł na bok. Lewy szarpnął się, chcąc się odwrócić, ale nie zdążył. Druga seria trafiła go w ramię, przeszła przez szyję i głowę, nie pozostawiając żadnej szansy na przeżycie. Dobrynin błyskawicznie odchylił się do tyłu, na plecy, wracając do położenia wyjściowego, i zastygł czujnie, wsłuchując się w las, gotów w każdej chwili przekręcić się na brzuch i przeczołgać się na inną pozycję... Jednak dookoła było cicho. – Załatwione. Czysto – potwierdził przez radio Panikarz. Dobrze. Dwóch plus jeden, plus jeszcze jeden, plus pięciu i teraz jeszcze dwóch. Ogółem pozbawili przeciwnika jedenastu ludzi. Teraz chyba można zaczynać... – Dobrynin do pociągu pancernego. Co u was? Jak wam idzie? Jaką odległość pokonaliście? – spytał Daniła. Odgłosy robót remontowo– rekonstrukcyjnych od jakiegoś czasu słychać było z bliskiej odległości, chyba nie większej niż pięćdziesiąt metrów. – Tu pociąg pancerny. Przeszliśmy jakieś sto metrów... Układamy ostatnią szynę na naszym odcinku. Dalej tory są czyste, tylko trochę zarosły trawą.

– Parowóz przejedzie? – Przedostaniemy się powolutku, jeśli nie ma tam zwalonych drzew i szyny są cale... – Kładźcie tę szynę i ładuj ludzi. Zaraz podejdę, powiem kilka słów. Tylko mnie nie odstrzelcie, idę do was wzdłuż torów! – Rozumiem, czekamy... Od straży przedniej do brygady remontowej było nawet bliżej, niż wydawało się z początku Dobryninowi – zaledwie czterdzieści kroków wzdłuż torów – i oto między drzewami zaczęły być widoczne machające łopatami i młotami szare postacie w skafandrach ochronnych. Szyna była już położona i mocowano ją do betonowych podkładów potężnymi kolejowymi kołkami. Po wskoczeniu do wagonu Dobrynin od razu wezwał dowódcę pociągu. Wczoraj wieczorem, po przybyciu obu składów, Funtikow polecił je przeformować– odczepić cysterny, wagony towarowe i platformy, tak samo wagony pasażerskie, wszystko to kazał odciągnąć na bocznice i zostawić tylko wagony bojowe i inżynieryjne. Tak więc teraz pociąg pancerny stanowił poważną jednostkę liniową, a nie po prostu uzbrojony skład transportowy. Dowódca, niemłody już oficer z kapitańskimi gwiazdkami na pagonach, pojawił się po dziesięciu minutach i Dobrynin natychmiast zaczął go wypytywać. – Przedstaw mi pełny układ pociągu. Czym dysponujemy? – Z dział? – domyślił się kapitan. – Układ jest taki... Pierwsza idzie platforma inżynieryjna. Są tam teraz ładunek, szyny, betonowe podkłady, narzędzia oraz dźwig. Następny jest kryty wagon opancerzony. W składzie są: dwa KPWT, dwa kordy, w dachach są włazy dla żołnierzy z RPO lub RPG. Samych rur mamy pod dostatkiem, załadowano pięćdziesiąt sztuk. Potem idą trzy platformy z rzędu. Każda ma na wyposażeniu dwa KPWT, armatę przeciwczołgową MT-12, cztery cekaemy kord na rogach, dwa moździerze osiemdziesiąt dwa milimetry35. Dalej idzie sama lokomotywa spalinowa. I za nią w odwrotnym porządku trzy platformy bojowe, wagon opancerzony i zamyka skład platforma inżynieryjna. – Macie do armat odłamkowo– zapalające? – Znajdą się... – Świetnie. Więc miej je pod ręką... Jaka jest maksymalna i minimalna donośność moździerzy? – Minimum to chyba jakieś osiemdziesiąt, sto metrów... A maksymalnie dolecą na trzy kilometry. – Świetnie. A więc tak. Teraz wycofasz się o kilometr, wyładujesz moździerze z obsługą i niech wycelują w miejsce o sto metrów stąd dokładnie przed nami. Wracasz tutaj, bierzesz nas. A potem powiem, co dalej... Zrozumiałeś mnie? – Tak zrobimy. – Dawaj. Wszystkie manewry potrwały godzinę. Zanim się cofnął, wyładował, wrócił... Przez cały ten czas osłona pozostawała w miejscu, w tym samym składzie. Rozciągnęła się tylko odrobinę szerzej, żeby wykluczyć możliwość obejścia jej głęboko z flank, jednak żadnych prób infiltracji nie było. Daniła całkowicie rozumiał i pochwalał taką taktykę. Jedenaście do dwóch to bardzo nieprzyjemna wymiana. Po czymś takim bardzo się nie chce czołgać po lesie poza granicami rejonu umocnionego. Rozdzieliwszy ludzi po całym pociągu, Dobrynin wskoczył do drugiego wagonu. Dowódca składu już tu był, czekał na dalsze polecenia. – Teraz mała naprzód... Do pierwszego kontaktu. Sektory ostrzału od dziesiątej do dwunastej i od dwunastej do drugiej na kierunku jazdy. Wal ze wszystkiego, co mamy, rozumiesz?! Musimy przeorać tam wszystko w cholerę, żeby nikt nie został przy życiu. Maksymalna gęstość ognia! Ruszyli na niskim biegu. Dobrynin od razu wspiął się po metalowej drabince pod sufit wagonu, przylgnął do wąskiego okratowanego otworu strzelniczego. Pociąg jechał powoli, nawet wolniej, niż szedłby pieszy, praktycznie się skradał. I gdyby nie huczenie diesla w samym spalinowozie, to mógłby podejść na bardzo bliską odległość, praktycznie do samych okopów... Jednak dźwięk pracującego silnika w leśnej ciszy było słychać daleko i przeciwnik uderzył właśnie w jego kierunku. Z głębi lasu od prawej burty odezwał się cekaem, pozostawiając w burcie wagonu wgniecenia wielkości pięści, zadudniły kule... po lewej od razu

podłączył się jeszcze jeden, biorąc pociąg pancerny w kleszcze... I pociąg odpowiedział. Z całej broni, którą miał na pokładzie, naraz. Strzelało wszystko. Długimi seriami, które wydawały niosący się po całej okolicy metaliczny zgrzyt, biły wielkokalibrowe karabiny maszynowe. Jak młoty, szczodrze rozsypując dookoła gorące łuski, waliły działka automatyczne. Dudniły armaty przeciwczołgowe, posyłając pociski odłamkowo– zapalające, które wybuchając między pniami, hojnie obsypywały leśną gęstwinę świszczącymi odłamkami. Syczały wylatujące ładunki termobaryczne RPO, tworząc wśród drzew ogniste brudnożółte pąki. I wszystkiemu wtórowały długie serie z osobistej broni strzeleckiej, której kule, choć nie posiadały tak gigantycznej energii jak ciężkie uzbrojenie i nie przebijały kilku grubych pni drzew naraz, to, dzięki wielkiej liczbie, dawały nadzwyczajnie wysoką gęstość ognia, wypełniając całą przestrzeń między pociągiem i celem tysiącami drobnych, ale wcale nie mniej przez to zabójczych, kawałków ołowiu. Panował niewyobrażalny łoskot. Dobryninowi nawet w hełmie unikomu, mającym na wyposażeniu aktywne słuchawki, zdawało się, jakby trafił do wnętrza gigantycznej kruszarki do kamieni, pracującej z pełnym obciążeniem i z pełną mocą. Wagonem podrzucało, trzęsło jak w gorączce i Daniła, chwytając za przykręcone obok okienka poręcze, szczelnie zaciskał zęby, pamiętając o swojej niedawnej czołgowej odysei... W głowie nagłe rozbłysnął i zgasł obrazek z filmu widzianego kiedyś w dzieciństwie, ale na szczęście potem zapomnianego: sześciu ludzi, wśród których jeden ma sześciolufowy obrotowy cekaem i plecak na naboje, bije długimi seriami w dżunglę, starając się zabić widmowo mieniącego się potwora, i szeroka przesieka wycięta w gęstwinie przez rozpalony ołów... – Przerwać!... Przerwać!... Przerwać ogień!... – Przez piekielny huk przedarł się nagle głos kapitana w słuchawkach. – Lokomotywa! Odwrót! Odwrót, mówię, taka twoja mać!!! Cała wstecz! Moździerze ognia! Skład szarpnął i nabierając prędkości, zaczął się cofać. Dobrynin, poprawiając sobie na plecach zsuniętego podczas tego przygotowania artyleryjskiego wintorieza, wyjrzał przez otwór strzelniczy, próbując jednocześnie usłyszeć, czy nie zadudnią znów cekaemy, ale przeciwnik milczał. Nic dziwnego. Tam gdzie przed chwilą pracowały działa, szalało teraz istne ogniste piekło. I ostatecznie zmieniając teren w sieczkę z mięsa, ziemi, drzewa i ołowiu, ogniem stromotorowym spadły z nieba pociski odłamkowe podnosów. Wszystko było dobrze obliczone. Pociąg pancerny nie zdążył dotoczyć się do swoich baterii moździerzowych, gdy w miejscu, w którym dopiero co działał, rozbłysła pierwsza eksplozja moździerzowego pocisku studwudziestomilimetrowego – zaczęła ostrzał bateria „Sani". Jednak pociągowi to już było niestraszne. Siedem kilometrów to wartość graniczna, dalej nie dorzucą. Kiepskie było tylko to, że przeorzą okolicę i zniszczą tory. I nie wiadomo, ile im tym razem zejdzie na ich odbudowę. Jednak ostrzał artyleryjski trwał krótko. Jedna, druga salwa, i koniec. Daniła, siedząc przy otworze strzelniczym i obserwując, jak w oddali wybuchają pociski, z początku się temu dziwił, ale potem, po zastanowieniu, znalazł wyjaśnienie. Prawdopodobnie Bractwo słabo stało z amunicją do moździerzy i nie chciało ostrzeliwać na chybił trafił dużego terenu zmasowanym ogniem. Cóż... Taka możliwość absolutnie miała rację bytu. By ocenić rezultat przygotowania artyleryjskiego, natychmiast wysłano zwiad. Znów wysunął się naprzód jako osłona, biorąc ze sobą inżyniera kolejowego. Przez wszystkie te ruchy tam i z powrotem dzień wydawał się już ciągnąć bez końca, mimo że ledwo minęło południe. Powoli, w tym samym szyku, posuwali się wzdłuż torów, czyszcząc las – ale przeciwnik się nie ujawniał. Dobrynin co każde piętnaście, dwadzieścia minut naprzykrzał się chłopakom – nie tracić koncentracji, pełna gotowość, nie zapominać o tyłach i flankach, obserwować, zabezpieczać – ale żaden atak już nie nastąpił. Pająk miał teraz dwie podstawowe opcje: albo dalej tępo bić głową o ścianę, próbując powstrzymać w rejonie Sazań– gory przeważającego liczebnie i sprzętowo przeciwnika, albo widząc, że „Perymetr" jest nie do utrzymania, odwołać część ludzi do Schronu, wzmacniając jego garnizon, a tu zostawić tylko kilka mobilnych grup, które będą ich niepokoić i ostrzeliwać, nie pozwalając im się rozluźnić. Naczelnemu daleko do miana głupca. Na pewno wybierze to drugie. I sam Dobrynin, jeśli miał

być szczery, większy sens i perspektywy widziałby właśnie w drugim wariancie. W ciągu godziny grupa posunęła się o kilometr. Tor był częściowo uszkodzony, ale nie było niczego, czego nie dałoby się odtworzyć. Zasypać leje po wybuchach, ułożyć od nowa zerwane fragmenty torów. I z tego, co mówił inżynier, nie potrwa to długo – w półtorej godziny powinni się uwinąć. Dobrynin wydał rozkaz ekipie remontowej, żeby zabierała się do pracy, po czym stwierdził, że tym razem nie będzie się ograniczał do siedzenia w lesie przed pociągiem pancernym. Trzeba było zbadać teren przed nimi, zainstalować się przy murze jednostki, przyjąć saperów, przygotować plac na przyjazd pociągu. Pozostawiwszy część ludzi, by zapewnili ochronę biorącego się do roboty oddziału remontowego, Daniła połączył się przez radio z pułkownikiem, pokrótce przedstawił przebieg operacji i jej rezultaty, wezwał saperów do wykrycia i usunięcia zapór minowych, zabrał chłopaków i nie napotykając żadnych przeszkód, dotarł do, jak się zdawało, nie do ugryzienia rejonu umocnionego i zaczął badać teren. To, co uczyniły tu wielkokalibrowa broń i ogień stromotorowy, wprost nie dawało się opisać. Była tu ogromna plama, łyse miejsce o średnicy siedemdziesięciu metrów, w obrębie której nie zachowało się żadne życie. To był jeden wielki zawał, wiatrołom, przerażająca siekanina z ziemi i płonącego, miejscami już dogasającego drewna. Gdzieniegdzie leżały ludzkie ciała – straszne, porozrywane, powykręcane, podziurawione kulami i odłamkami, osmalone, na wpół zasypane ziemią i zwalonymi drzewami. Naliczyli ich równo dwadzieścia, a wśród nich dwa w czarnych unikomach Bractwa, kropka w kropkę takich samych jak ten, który nosił Dobrynin. Uważnie obejrzawszy kombinezony, Dobrynin rozpoznał kilka głębokich wgnieceń od wielkokalibrowych pocisków – najprawdopodobniej z kordów, 12x7– i naliczył jakieś pół setki świeżych zadrapań od piątki i siódemki. Ale to nie te trafienia powstrzymały tych terminatorów. Krytyczne były trafienia pociskami trzydziestomilimetrowymi, z automatycznych działek 2A72 – u jednego taka dziura widniała na środku korpusu, kula rozniosła mu cały mostek. Drugi dostał w prawy bok, wyrwało mu wnętrzności i wykręciło na zewnątrz żebra. Kaliber trzydzieści nie dał żadnych szans nawet im. Wynikało z tego, że Pająk był gotów stoczyć tu walną bitwę. Ale zdając sobie sprawę, że jego siły są niedostateczne, postawił na podstęp. Gdyby dwóch zuchów w takich unikomach starło się z atakującymi bezpośrednio, wykopałoby im tu bratnią mogiłę. Najpierw w walce na krótkim dystansie wyrżnęliby nacierające oddziały piechoty, a potem i pociągiem zajęliby się z bliska. I na pewno taki był plan, właśnie dlatego poświęcali swoich żołnierzy jednego po drugim jak mięso armatnie. Wciągali przeciwnika. Spodziewali się, że za chwilę nastąpi szturm, bezpośredni kontakt ogniowy, i czekali, żeby wszystkich wydusić jak kocięta. Wejść w bezpośrednie starcie, wmieszać się w szeregi przeciwnika, bić z bliska – przecież pociąg pancerny na pewno nie waliłby w swoich... Tyle że Naczelny nie przewidział, że wróg nie podejdzie bliżej, lecz wysunie pociąg pancerny i właśnie tak: nagle, brutalnie uderzy ze wszystkich luf. A może nawet przewidział – tyle że nie było innego wyjścia. Jakkolwiek było, ochrona „Perymetru" na tym odcinku została zlikwidowana. Betonowe ogrodzenie, które widać było zza ogołoconego lasu, majaczyło w odległości siedemdziesięciu metrów, choć na razie w postaci niewyraźnej szarej plamy. Droga była wolna, jednak do chwili gdy torów nie sprawdzą saperzy, była uważana za zaminowaną i posuwanie się naprzód było kategorycznie wzbronione. Rozminowanie torów zajęło saperom ponad trzy godziny – jest to rzecz, która źle znosi pośpiech, saper, jak wiadomo, myli się tylko raz. Dobrynin ściągnął już prawie wszystkich żołnierzy pod betonowy mur jednostki, pozostawiając tylko kryjówki wzdłuż linii, którą skończyła już odtwarzać ekipa inżynieryjna, pociąg podjechał prawie do samego rejonu umocnionego i stał w pełnej gotowości, czekając na sygnał – a oddział saperów dopiero skończył rozminowywanie, zebrawszy prezenty pozostawione przez Bractwo. Tak jak przewidywał Dobrynin, poupychali je głównie za rejonem umocnionym, bliżej jednostki, i minowali w pośpiechu, po tym jak działania bojowe już się zaczęły. Do tego ostrzał artyleryjski zdetonował większość pozostawionych tu niespodzianek, saperom nie zostało ich więc już tak dużo – ale mimo wszystko było ich dość, żeby w przypadku wybuchu nieźle narozrabiały... Dziesięć min pułapek, drugie tyle przeciwpiechotnych, kilka przeciwczołgowych podłożonych po obu stronach torów... Najwidoczniej zwiad Bractwa zdołał jednak wyśledzić ruchy czołgu przy tworzeniu przesieki wzdłuż torów

i próbował zagrać na uprzedzenie. Ale, co najważniejsze, saperzy unieszkodliwili ładunek podłożony między szynami, który z pewnością eksplodowałby podczas przejazdu pociągu. – Całkiem sprytnie to podłożyli – podsumował podczas składania meldunku młody porucznik, dowódca grupy saperskiej. – Mam niewielkie doświadczenie... w wojsku nie byłem. Ale uczyłem się u człowieka, który walczył w trzech wojnach. Ukryli go w nasypie, podkopali się z boku pod szynami, żeby nie było śladów. Najpierw wycięli kawałek darni, a potem wsadzili ją w całości z powrotem. Przewód też zamaskowali, ale nie wkopali go, tylko po prostu puścili po ziemi. Może zwyczajnie nie starczyło im czasu... I za ten przewód jeden z moich ludzi zaczepił butem. – Dobrze. Czyli można wprowadzić pociąg? – Tak. Teraz można. Daniła powoli wypuścił powietrze przez zęby, odwrócił się i spojrzał na szare betonowe ogrodzenie i zardzewiałą żelazną bramę. Przejście stało otworem. Pociąg pancerny odgrodzi ich od czarnego mutanta i pozwoli podjechać do samego betonowego placu. Czyżby cel był tak blisko?... Ziemia mocno zatrzęsła mu się pod stopami i upadł na ziemię. Obok, z niezgrabnie rozrzuconymi kończynami, przekoziołkował młody porucznik. Za wizjerem jego maski przeciwgazowej Dobrynin przez moment zobaczył ogłupiałe oczy wielkie jak pięciorublówki... Głuchy grzmot powstały gdzieś w głębi ziemi z łoskotem wydostał się na zewnątrz, rozdarł ciszę, poderwał na nogi całą okolicę. Ziemia, niczym chory w ataku epilepsji, zanosiła się od konwulsji, miotała jak rozwścieczony kuropat... Tam gdzie stał pociąg pancerny, wysoko w niebo uniósł się słup ziemi wymieszanej z ogniem, mignęły w powietrzu stające dęba platformy, na wszystkie strony leciały odłamki i strzępy wagonów, kawałki szyn i podkładów kolejowych, ziemia, tłuczeń, jakieś śmieci... Fala uderzeniowa idąca od epicentrum powaliła drzewa i jak suche patyki porozrzucała ludzi... Dobrynin, leżąc na wijącej się w konwulsjach ziemi, z przerażeniem patrzył tam, gdzie jeszcze przed chwilą stał pociąg – ale nie potrafił przeniknąć wzrokiem unoszącej się w powietrzu mieszaniny dymu i pyłu. We wściekle wirującej chmurze niewyraźnie przebijały miotające się szare cienie, rude języki płomieni... rozrywała się w ogniu amunicja, słychać było krzyki ludzi, przekleństwa, wrzaski bólu, od których krew stygła w żyłach... Daniła opadł na ziemię, zacisnął z rozpaczy pięści i rzucił tak wielopiętrowe przekleństwo, że sam nawet nie zrozumiał, co właściwie powiedział. Ich przeciwnik okazał się znacznie bardziej zdradziecki i odpowiedział wtedy, gdy się zdawało, że starcie mieli już wygrane. Stracili ludzi, ustąpili pola, ale uderzyli w odpowiedzi tak, że wielokrotnie zrekompensowali własne straty! Zwycięstwo połączonej brygady w tym boju śmiało można było nazwać pyrrusowym. 33 „Złożyć setki" – żargonowe wojskowe wyrażenie oznaczające śmierć żołnierza (przyp. aut.). 34 12,7 1SŁ i 12,7 SŁT (smugowy). Przeznaczony do rażenia siły żywej i nieopancerzonych pojazdów na dystansie 1000 – 1500 metrów. Nabój pozwala na znaczące spotęgowanie gęstości ognia karabinowego w celu zwiększenia prawdopodobieństwa trafienia celu. Stosowany w karabinach maszynowych JaKB-12,7 montowanych w śmigłowcach bojowych Mi-24D5, ale może być też wykorzystywany w wielkokalibrowych karabinach maszynowych DszKM, NSW-12,7 Utios (NSWT i NSWS), a także w wielkokalibrowych karabinach snajperskich ASWK Kord i OSW-96 (przyp. aut.). 35 2B14 „Podnoś" – moździerz kalibru 82 milimetrów, przeznaczony do obezwładniania siły żywej i środków ogniowych przeciwnika w ramach wsparcia jednostek zmotoryzowanych. Niezastąpiony w walkach na krótkim dystansie do niszczenia przeciwnika w okopach i zagłębieniach terenu, za wzniesieniami, budynkami i murami (przyp. aut.).

15 | Martwa Ręka Bilans zakończonej fiaskiem operacji był katastrofalny. Strata tak ważnej jednostki bojowej to nie zwykłe niedbalstwo, tu mocno pachniało sądem wojennym. I Funtikow, jako wojskowy, zdawał sobie sprawę, że nie wolno tego zostawić bez kary. Nieco parafrazując znane powiedzenie: brak doświadczenia nie zwalnia od odpowiedzialności. Czekając na pułkownika, podliczyli straty. Pociąg pancerny jako jednostka bojowa przestał istnieć, chociaż część uzbrojenia można jeszcze było z niego wyjąć. Zginęły dwie trzecie żołnierzy wchodzących w skład załogi, zginęła część ekipy naprawiającej tory i część ludzi z posterunków wystawionych wzdłuż linii kolejowej. Wielu odniosło rany i kontuzje– tych szybko załadowano na drezynę i wysłano do bazy. Dobrynin, zdając sobie sprawę, że Bractwo, korzystając z zamieszania, może spróbować odbić rejon, pospiesznie wystawił nowe posterunki, wysuwając je dalej od torów, w lesie, wprowadził radiowe sprawdzanie obecności co pięć minut, sformował z pozostałych żołnierzy trzy grupy szybkiego reagowania, jednak atak nie nastąpił. Funtikow przybył w ciągu pół godziny. Cały oddział saperów na czele z porucznikiem od razu kazał aresztować do czasu wyjaśnienia przebiegu wydarzeń. Przywiózł ze sobą siwego majora – Dobrynin od czasu do czasu widywał obok pułkownika w Penzie i to on okazał się właśnie tym nauczycielem, który szkolił młodego porucznika. Major niezwłocznie zajął się oględzinami miejsca wybuchu i już półtorej godziny później, stojąc na krawędzi ogromnego leja, przedstawił wyniki dowództwu. – Ja swojego oficera nie usprawiedliwiam – podsumował. – Ale trzeba też to zrozumieć. Minowanie to praca twórcza. Niejeden artysta, fanatyk swojej roboty, tak nawymyśla, że ni cholery nie dojrzysz. Patrzcie, jak to wyszło... Pierwszy ładunek, który Nikołaj znalazł, to przynęta. Działa, oczywiście, i huknąłby nie na żarty... ale mimo wszystko nie założono go profesjonalnie. Pomówiłem z nim... przewód wychodzi z nasypu i prowadzi do lasu. Jest zamaskowany trawą i gałązkami, i to wszystko. Nikołaj zrzucił to na pośpiech przy minowaniu i w zasadzie... – major poruszył palcami w powietrzu – taka wersja ujdzie... Ale drugi ładunek, potężniejszy, był schowany sprytniej. Wszystko wskazuje na to, że dokładnie pod pierwszym, ale o półtora, dwa metry głębiej. Żeby zmylić sapera. Sam bym tak zrobił. Na to właśnie liczyli: odkopiesz jeden i nie będziesz już w tym samym miejscu szukać drugiego. Umieścili go w podstawie nasypu, specjalnie wywiercili dziurę, a potem, podobnie jak przy pierwszym, zamaskowali ją darnią. Zapalnik też był prościutki, przewodowy, solidny. Przewód był ukryty w rowie, ni cholery nie dałoby się go znaleźć. – Że też od razu go nie zdetonowali... – myślał na głos Dobrynin. – Podeszliśmy przecież maksymalnie blisko do tych DZSO, zanim łupnęliśmy pełnymi burtami! – Gdyby go zdetonowali, sami by padli – odparł major. – Na sto procent. Widziałeś, jaka jest powierzchnia rażenia?... Myślę, że było tak... Na pewno mieli nadzieję na odwrót, a potem chcieli wysadzić pociąg. Ale wy tu narobiliście hałasu, być może wysłaliście nawet na tamten świat ich strzałowego. A potem, kiedy toczyliście się tam i z powrotem, mógł podejść zastępca. Zaczekał na odpowiedni moment i nacisnął przycisk. – Dlaczego pan, z pańskim doświadczeniem, sam się tym nie zajął? – spytał ponuro Daniła. – Może to i moja wina. Nie przeczę... – kiwnął głową major. – Ale przecież... jaka jest gwarancja, że sam

bym go znalazł? Nie ma żadnej. A Nikołaj to przecież mój najlepszy uczeń! Sam osobiście go szkoliłem, przekazywałem doświadczenia... Na poligonie rozbrajał i chytrzejsze wynalazki! A tu... pierwsze wyjście bojowe i masz ci los... – Wadimowicz miał inne zadanie – powiedział Funtikow, kiwając głową w stronę siwego. – Osobiście mu je wyznaczyłem. Był w tym czasie w mieście, miał tam robotę. Od razu go ściągnąłem i posłałem tutaj. Milczeli przez chwilę, wpatrując się w potężny krater, który pozostawiła eksplozja. Ile to trzeba było tam wsadzić, żeby tyle ziemi wyrzucić do góry, a z nią wielotonowy pociąg?! – Mówiłeś, że od strony Schronu przyleciało tylko parę salw? – szturchnął Dobrynina w bok Funtikow. – Dziwiłeś się wtedy... Masz tu odpowiedź. Nie musieli ostrzeliwać tego rejonu z moździerzy. Musieli tylko sprawić takie wrażenie... W minimalnym stopniu uszkodzić tory i żeby zakopany ładunek, broń Boże, nie wybuchł od granatów. Wszystko po to, żeby zwabić pociąg. – No, i zwabili... – zgodził się major. – Ale i tak teren jest pod naszą kontrolą. – Pod naszą – kiwnął głową pułkownik. – A jaki to ma sens?... Po pierwsze, ponieśliśmy niewspółmierne do zysków straty. A po drugie, tam, za ogrodzeniem, wałęsa się takie diabelstwo, że nie daj Boże zetknąć się z nim oko w oko. Bractwo już próbowało i nie dało rady. Chcieli przedostać się pociągiem pancernym, nie zdążyli. Przyszliśmy, zablokowaliśmy tory. A sami mogliby z nich skorzystać. I Pająk zdaje sobie z tego sprawę. A teraz to koniec. Wkręcił nas. Teraz, żeby zasypać ten lej i od nowa położyć tory, potrzebny będzie tydzień albo i więcej! – Ale w końcu zdobędziemy tę jednostkę! – Zdobędziemy – znów przytaknął Oleg Walentinowicz. – Ale do tego czasu Pająk połączy się już z bazą nad Morzem Kaspijskim przez satelitę. Na pewno mają przygotowany plan ekspresowej ewakuacji bazy. O pomoc też poprosi. I przyjedzie tu taka masa ludzi... – Nie przyjedzie – burknął ponuro Dobrynin, wyraźnie rozumiejąc wszystkie pojawiające się przed nim perspektywy. – Niech się wali. My i bez pociągu pancernego wejdziemy do jednostki. Teraz, zaraz. Byliśmy tam już i doszliśmy nawet do betonowego bunkra. I znów dojdziemy. – No, daj Boże, daj Boże... – Funtikow kiwnął głową. – Dobra. Tak czy owak, nie mamy wyjścia. Jak trzeba, to trzeba. Idź. I im szybciej, tym lepiej. Dobrynin postanowił udać się za ogrodzenie w pełnym składzie. Wszystkich osiemnastu ludzi. Krwawa zemsta to coś takiego, że każdy chce wziąć w niej udział osobiście. Nie zrozumieją go chłopcy, jeśli chociaż jednego zostawi na zewnątrz. Żeby nie robić zbędnego hałasu i nie zwracać uwagi Strażnika, nie ruszali bramy. Przedostali się przez mur, ubezpieczając się wzajemnie, po czym rozproszyli się. Daniła, pamiętając, jak było poprzednim razem, ukrył się za grubym drzewem i cały czas starał się wyłapywać krzyki, chrzęst, chlupanie i złowieszczy chichot, ale dziś za murem panowała cisza. – Może się zmył, jak myślisz?... – Bateria podkradł się na kolanach tuż obok dowódcy i spytał go szeptem z wyraźną nadzieją w głosie. – Albo tamci go załatwili. A może padł pod ostrzałem artylerii... – Wątpię – odpowiedział równie cicho Dobrynin, rozglądając się z niepokojem wokół. – Jest tu. Czeka. – Na nas? – A na kogo... Coś mnie niepokoi. Niczego nie czujesz? – A cykam się. Tak samo jak wszyscy pozostali. – Bateria szczerze się przyznał. – Wasze opowieści wlazły mi na zawsze do głowy. Macki z gęby... Fu! – I do tego śluz i nibynóżki – mruknął Dobrynin, wpatrując się w gęstwinę. Jakby jakiś ruch?... Nie... wydawało mu się. Paszka skulił się, ale zmilczał. On sam jeszcze z Kleksem nie spotkał się oko w oko, ale Dobrynin nieraz widział, jak uważnie słuchał wszystkich opowieści o przedszkolu, dlatego też chociaż czerpał wiedzę wyłącznie ze słów starszych towarzyszy, doskonale wiedział, z czym przyszło im się mierzyć. Wiedział i wyraźnie nie pałał chęcią, by spotkać się z nim osobiście. Rozejrzeli się. W porównaniu z tym, co było za ogrodzeniem, teren właściwie się nie zmienił. Ten sam goły, mokry jesienny las, tyle tylko że spomiędzy drzew to tu, to tam wyglądają budynki.

– Dokąd? Ruszamy wzdłuż torów? – spytał Bateria. Dobrynin skinął głową. – Tak. Tak właśnie pójdziemy. Tory doprowadzą nas akurat do silosów. – Po lewej jest PK– P... – Paszka wskazał palcem na szare betonowe pudełko widniejące nieopodal. – Weź paru ludzi i sprawdź. Tylko żeby nie było tak jak ostatnim razem!... Paszka krzywo się uśmiechnął. – Mówisz o Darmosze z granatem? Opowiadaliście, pamiętam... Będzie cicho. W czasie gdy Bateria sprawdzał PK– P, Daniła podzielił ludzi. Musieli być gotowi na wszystko, a w szczególności na pojawienie się Strażnika. Dlatego mieli się posuwać w szyku bojowym, zachować pełną gotowość, by się odwrócić i oddać salwę ze wszystkiego, co mają. Tak samo mieli trzymać butelki z mieszanką łatwopalną gotowe do użycia. Zwiadowca szperał niedługo. Po powrocie zameldował, że PK– P jest pusty. Wszystko wyglądało tak jak wszędzie – bałagan, rdza i zgnilizna. Nie znaleziono niczego przydatnego, groźnych stworzeń nie zaobserwowano. Chociaż tyle. Rozdzielili się. Najpierw przednia straż – Bateria, Niemy, Tundra. W centrum był trzon oddziału razem z dowódcą i wzmocnieniem w postaci Loszy Shreka z przygotowanym do strzału kordem. Zamykała kolejna trójka. – Stawr, Mnich, Łosik, obserwujcie prawą flankę. Panikarz, Darmocha, Dziadek, lewą. Pozostali będą w rezerwie, rozejdźcie się dookoła, czekajcie na rozkaz. – Dobrynin pokrótce wyznaczył zadania. – Shrek, Wan, idziecie obok mnie. Chirurg, kontrolujesz dozymetr. Mnie to niepotrzebne, ale wam, chociaż jesteście w demronach... Dobra. Do roboty. Ruszyli. Cicho, powoli, uważnie stawiali każdy kolejny krok. Darmocha zachrzęścił gałązką i natychmiast dostał od Dobrynina kuksańca w wątrobę i krótko stęknął, przyciskając łokieć do prawego boku – zbyt groźny stwór grasuje na terytorium jednostki, żeby go lekceważyć. Kule się go nie imają, i to niezależnie od kalibru. Granat, mina – też. Pozostała nadzieja w termobarycznym albo w napalmie, ale i tu nie ma żadnej gwarancji. I chociaż Dobrynin wciąż żywił nadzieję, że Zoolog miał rację i mają szansę na całkowicie inne rozwiązanie, bez walki, to jednak fantastyka fantastyką, a życie wnosi swoje poprawki, i to niekiedy kompletnie zaskakujące. Według jego obliczeń do centralnej części jednostki, gdzie znajdował się drugi perymetr z drutu kolczastego i betonowy plac, było około kilometra. Poprzednim razem trzeba było minąć koszary i plac apelowy porośnięty jakimś niebieskawym mchopodobnym syfem i trochę poszukać, zapuszczając się coraz głębiej. Koszary i plac są w części południowej. A tutaj, jak się zdaje, mieściło się kiedyś osiedle dla personelu i rodzin żołnierzy – w ciągu pół godziny oddział minął cztery identyczne piętrowe domki, stojące nieco dalej od linii kolejowej. Przed każdym domkiem trzeba się było zatrzymywać i wysyłać ludzi na oględziny, jednak w budynkach było pusto jak w studni. Typowy obrazek: sterty śmieci, wilgoć, zgnilizna, odpadający tynk i nic więcej. Chociaż Dobrynin zakazał pustej paplaniny przez radio, to jednak zdawał sobie sprawę, że chłopcy czują się teraz nieswojo i trzeba jakoś rozładować gęstniejącą atmosferę przeciągającego się oczekiwania na niebezpieczeństwo. Dlatego rzadkich rozmów nie urywał, pilnował tylko, żeby nie wygłaszali długich monologów i nie zatykali kanału. – Słuchajcie, ludzie... Tak sobie myślę, myślę i nie rozumiem... – zastanawiał się Niemy. – Jeśli to taka duża i ważna jednostka, to na pewno było tu sporo ludzi. I gdzie oni wszyscy są? Przecież tu nawet kości nie zostały! Trzy domy obeszliśmy i nikogo nie ma! – Kto to wie. Może zdążyli się ewakuować – powiedział przez zestaw słuchawkowy Darmocha. – A jeszcze prędzej jest tu jakiś schron przeciwbombowy. – Nie sądzę, żeby ktoś tam pozostał przy życiu – mruknął Chirurg. – My jakoś przeżyliśmy... – Ale co u nas było?... Konkretny schron! – I ile zapasów! – poparł Wadima Dziadek. – I handel! Ale nawet u nas zapasy zaczęły się wyczerpywać. A tu?... Poziom radiacji był wyższy, nie wyjdziesz! Na pewno wszyscy wymarli z głodu!

– Zajrzeć by tam – wymamrotał Darmocha. – Może znaleźlibyśmy coś przydatnego... – Proponujesz, żeby się tym zainteresować? – Dobrynin odwrócił się, włączając się do rozmowy. – Znaleźć schron? Otworzyć grobowiec? – Co ty, Artemycz?... Dobrze się czujesz? – szturchnął Darmochę łokciem Dziadek. – Nie no... Po jakie licho pchać się na cmentarzysko... – Ja tylko tak... – wymamrotał speszony Artem. – Ze stalkerskiego przyzwyczajenia... Dobrynin nie odpowiedział. Zupełnie go w tym momencie nie ciekawiło, gdzie zniknęli ludzie. To teraz sprawa dziesiątorzędna. Może wymarli. Może zmutowali w wyrodki jak ludność miasta. A może naprawdę zdążyli ewakuować się do schronu. Czy to nie wszystko jedno? Teraz nie to trzeba wyjaśnić, mają inny cel... Przez kolejną godzinę, poruszając się wciąż tak samo powoli i ostrożnie, pokonali jeszcze czterysta metrów. Po drodze trafił im się sklep, cztery jednakowe piętrowe budynki mieszkalne, stacja transformatorowa, punkt medyczny i coś w rodzaju GDO, garnizonowego domu oficera – czterokondygnacyjny budynek z ogromnymi oknami, w których miejscami zachowały się jeszcze wielobarwne witraże. Domy zbadali, by je oczyścić. Pusto. Zatrzymali się na chwilę przy sklepie, rozproszyli, ku radości Darmochy przeszukali go od dołu do góry, ale też nie znaleźli niczego ciekawego. Wszystko, co było tutaj i w magazynie, zgniło albo zbutwiało, chleb skamieniał, nieprzechowywane w należytej temperaturze konserwy wybrzuszyły się, czekolada zrobiła się twarda jak kamień i nawet sól w każdej paczce zamieniła się w jednolitą połączoną grudę. W sumie całkowite rozczarowanie. Do GDO nie wchodzili, obeszli go z daleka, dzieląc między siebie otwory okienne i biorąc je na cel. Gdzieś z głębi budynku, z ciemności, dochodziło w równych odstępach dziwne pohukiwanie – ale choć Dobrynin długo się przysłuchiwał, wciąż nie mógł zrozumieć, co może wydawać takie dźwięki. Strażnika to nie przypominało – ten, jeśli już dawał głos, to kompletnie przestawało się czuć cokolwiek poza jednym: chęcią ucieczki i ukrycia się. Kuropat? Wątpliwe, nie przelazłby przez drzwi. Wyrodki? Możliwe... ale te już dawno wysypałyby się na zewnątrz i zaatakowały. No i dobrze... niech sobie pohukuje. Nie będziemy sprawdzać, wzmocnimy kontrolę tyłów i będzie w porządku... Jak się zdawało, za GDO teren osiedla wojskowego się kończył i zaczynała się strefa gospodarcza. Po około stu metrach minęli zamknięte wysokie boksy dla pojazdów. Garaże były ponumerowane od pierwszego do trzydziestego pierwszego i kończyły się oddzielnym budynkiem – sztabem batalionu samochodowego. Dobrynin zainteresował się, co jest wewnątrz jednego z boksów – najpierw wdrapał się na dach dobudówki i zajrzał z niego przez okienko. W środku ukazał się UAZ, ale bynajmniej nie lśnił nowością. Zardzewiała karoseria, zdjęte opony, stoi na felgach z zapadniętym dachem. Może i dałoby się z niego wyciągnąć coś działającego, ale na pewno nie będą się tym zajmować teraz. Jeśli sprawa wypali, będzie można doliczyć majątek jednostki do łupów do podziału. A jeszcze lepiej nie dodawać, tylko pozostawić to wszystko dla siebie. W umowie nie było ani słowa o jednostce na Sazań– gorze, a nowa społeczność będzie musiała od czegoś zacząć. Bo przecież nie od zera – jakąś podstawę materialną trzeba mieć. Więc proszę bardzo, oto ona. Batalion samochodowy z pojazdami – to już było ciekawe. Ze wszystkiego, co stoi w boksach, tylko spojrzeć, a uzbiera się coś działającego i na chodzie. Albo można wystawić na sprzedaż poszczególne części zamienne... Ale po kolejnych stu metrach trafiło im się jeszcze bardziej interesujące znalezisko – trzy potężne hangary zamknięte na kłódki i zapieczętowane ni to woskową, ni to skamieniałą od upływu czasu plastelinową pieczęcią... i to już było naprawdę coś! Poprzednim razem po prostu tu nie dotarli, a gdyby nawet, Darmocha nie dałby im żyć, nie odszedłby, zanim by wszystkiego nie przetrząsnął. Jednak i teraz Dobrynin zakazał przeszukiwania hangarów. Zajmie to bardzo dużo czasu i ugrzęzną tu na długo. A jeśli coś znajdą, to jak to wszystko wynieść? Dobrze by było zorganizować osobną wyprawę szabrowniczą... Połowa dnia już minęła, za kilka godzin zacznie się ściemniać, a nie wiadomo, jak długo będą się tu jeszcze grzebać. Przez cały ten czas, kiedy grupa posuwała się naprzód, poczynając od betonowego ogrodzenia,

Dobrynina nie opuszczało wrażenie, że coś jest nie tak. Z każdym krokiem czuł, jak coraz silniej ogarnia go niepokój. Najpierw był to mały dzwoneczek gdzieś w tyle głowy, potem chłód na karku... a przy samych hangarach jakiś rodzaj ciśnienia pod czaszką i oczekiwanie czegoś bardzo złego. Już zaraz... zaraz... Jednak wciąż było cicho, i to właśnie ta cisza niepokoiła go bardziej niż cokolwiek innego. Jak cisza przed burzą. Tak. Zoolog go uprzedzał... aż za gładko to wszystko szło. Dotarli już właściwie do samego centrum jednostki, „Perymetr" był rzut kamieniem, a Strażnika ciągle nie było. Chociaż... całkiem możliwe, że zaszył się gdzieś niedaleko. Kamuflaż ma, że proszę siadać, poprzednim razem cudem go zauważyli... Przy hangarach zrobili godzinny postój – zbaczając nieco z kursu, wybrali parterowy budynek nieznanego przeznaczenia tkwiący samotnie pośrodku zarośniętej paprociami polany. Jak się zastanowić i policzyć, wychodziło, że grupa pokonała prawie kilometr i już za chwilę pojawi się wewnętrzne ogrodzenie, a za nim betonowy plac. A to znaczyło, że przed nimi najtrudniejsza część operacji – wejście do stanowiska dowodzenia. Jeśli pójdzie spokojnie, to dobrze, a co, jeśli będzie trzeba walczyć? Trzeba było dać chłopcom odpocząć. Dzień, który zaczął się o szóstej rano, wciąż trwał i trwał, nijak nie chciał się zakończyć, a ludzkie siły nie są niestety nieskończone. W budynku panowała wilgoć i czuć było stęchlizną. Po nocnym deszczu z betonowego sufitu kapała woda, ściekała strumykami po ścianach, w kątach wyrosły puszyste czapy znajomej już niebieskawej pleśni. Usadowili się wprost na podłodze w centralnym pomieszczeniu, po odgarnięciu na boki piętrzących się rupieci i rozłożeniu zabranego przez przezornego Maniaka brezentu. Zanim ułożyli się na odpoczynek, Dobrynin obszedł budynek dookoła, rozejrzał się. Najlepiej by było zaminować drogi dojścia pułapkami, ale zajęłoby to kto wie czy nie więcej czasu niż sam odpoczynek. A potem jeszcze je zdejmować... Dlatego ograniczył się tylko do straży, wystawiając dwóch ludzi i wyznaczając drugą zmianę. Pół godziny na odpoczynek powinno im wystarczyć. Wrócił, położył się na brezencie, wyciągnął się cały i rozrzucił na boki ręce i nogi. Najlepszy odpoczynek – rozciągnąć się na płask, rozłożyć kończyny, całkowicie rozluźnić... pół godziny i będzie dobrze. Nie wszyscy odpoczywali. Tundra na przykład zaczął przepakowywać plecak, który według jego żalów „cały garb mu połamał", Panikarz zajął się czyszczeniem pistoletu, Maniak opowiadał historyjki, a Chirurg zainteresował się plamami pleśni i zaczął przeprowadzać połowę eksperymenty. – Widzieliście kiedyś coś takiego? – zapytał, stojąc pod ścianą i przyglądając się puszystym niebieskim wzgórkom. – W mieście ani razu się nie spotkałem... Rozejrzał się dookoła, podniósł z ziemi zardzewiały metalowy pręt i zaczął trącać nim obiekt badań, obserwując jego reakcję. Niebieski puszek uginał się, ale kiedy tylko nacisk słabł, od razu sprężyście się prostował, wracając do wcześniejszego kształtu. – Lepiej to zostaw – poradził Maniak. – Cholera wie, co to w ogóle jest... – Odetnę teraz kawałek i wsadzę do probówki – odparł Wadim. Wyrzucił pręt, zdjął plecak oznaczony czerwonym krzyżem, zaczął w skupieniu przetrząsać jego wnętrze. – Tak w ogóle pleśń to penicylina. Rozumiesz, do czego zmierzam? I jeśli u zwykłej pleśni znaleziono właściwości lecznicze, to kto wie, co odkryjemy w tej... – No, proszę – uśmiechnął się Maniak. – Badacz, kurde, przyrody. Zoolog już jest, jeszcze nam botanika brakuje... Dobrynin drgnął nagle, jakby ktoś go uderzył, zerwał się i utkwił wzrok w Maniaku, próbując przetrawić to, co usłyszał. – Mówisz, że kogo brakuje?... – spytał ochryple przez nagle wyschnięte gardło. – Botanika??! – No... tak... – Maniak spojrzał ze zdziwieniem na dowódcę. – Ja tylko tak... żartuję... po prostu przyszło mi do głowy. Szukałeś ciągle związków z tym Sieriogą, Zoologiem. A tu Wadim przeprowadza eksperymenty na zmutowanej florze. Czyli botanik z niego, kto inny. – No tak... rzeczywiście... botanik – mruknął z zadumą Dobrynin, znów opadając na brezent. – Jestem przeciw – odezwał się Wadim, odrywając się od swoich probówek. – Mnie się taki pseudonim nie podoba. Jestem Chirurg. Nie zgadzam się być Botanikiem. – A kto cię będzie pytał! – zarżał Maniak. – Przezwą cię Botanik, to będziesz Botanik. A w ogóle to

dawno już szukam tych momentów. Mam na myśli sposób, w jaki żołnierz otrzymuje pseudonim. Weźmy na przykład, dlaczego ja jestem Maniak... W ten sposób pozostała część odpoczynku została poświęcona na debatę na temat żołnierskiego pseudonimu i jego wykorzystania w boju. Daniła w tych dyskusjach nie uczestniczył, leżał pogrążony we własnych myślach. Czy to możliwe, żeby to właśnie Wadim wyodrębnił z niebieskiej pleśni tę samą ciecz, która skutecznie zastąpiła skopolaminę i temu podobne preparaty? Przecież Mamonow wspominał o Botaniku, który przygotowuje dla Sieriogi serum prawdy... Po godzinie ciało było już całkowicie wypoczęte, chociaż nie dało się tego powiedzieć o mózgu. Znów kłębiły się w nim myśli, które wysiłkiem woli trzeba było rozganiać po kątach, szykując się do trybu bojowego. Trochę odsapnęli – czas ruszać dalej. Za hangarami linia kolejowa płynnie skręcała w lewo i odchodziła na południe. Przeformowali się w biegu. Bateria, który pół dnia spędził w straży przedniej i zwiadzie, jak sam przyznał, zmęczył się jak pies i godzinny odpoczynek mu nie wystarczył. Dobrynin, zdając sobie sprawę, że ze zmęczonego żołnierza nie ma wiele pożytku, przesunął go z Niemym i Tundrą do środka grupy, a sam poszedł na jego miejsce, biorąc ze sobą Robala i Maniaka. Ruszyli naprzód. Dobrynin spojrzał za siebie, wypatrując wśród drzew chłopaków, i chrząknął z aprobatą. Chłopcy szli niby to w bezładzie, ale dało się dostrzec określony i co najważniejsze, poprawny szyk. Trzech trzyma prawą flankę, trzech lewą. Kolejni trzej są w straży tylnej. Pozostali idący w centrum są gotowi przy najmniejszym zagrożeniu rozsypać się i walnąć ze wszystkich luf. Nie idą w kupie, ale i nie chaotycznie, trzymają dystans i odstępy, mają wyznaczone sektory. Część chłopców trzyma broń przy prawym ramieniu, część przy lewym, wszystko się zgadza... Niby nie w porę, ale poczuł nagle, jak w głębi duszy rośnie mu duma. No, proszę... Jednak ich ulepił! Zgrał ich w drużynę, z którą można pójść w ogień i w wodę! A przecież trzeba jeszcze popracować, oj, jak trzeba... – Tu Maniak – szczeknęło nagle w słuchawkach. – Panowie... patrzcie w prawo... Niczego wam to nie przypomina?... Odruchy go nie zawiodły. Daniła najpierw padł na kolano i dopiero potem zaczął wypatrywać czegoś, o czym mógłby mówić Losza. Przyjrzał się i zamarł. Dalej, nieco po prawej stronie, drzewa zaczynały rzednąć, aż całkiem zniknęły i odsłoniły dużą polanę. Na całym jej obwodzie stał pięknie zdobiony, choć zardzewiały płot. Brama z kogutkami. Obok furtka gościnnie otwarta na oścież. Za płotem zjeżdżalnie, huśtawki i karuzele, altanki i drewniane domki... I budynek. Parterowy budynek z calutkimi, czystymi, jakby świeżo umytymi szybami w ramach okiennych. Przedszkole. Dokładnie takie jak przy dworcu. Brama piekła. – Ożeż w mordę... – wyszeptał Dobrynin, spoglądając na budynek szeroko otwartymi oczami. – Tu też jest... – To normalnie jakaś rozgałęziona piekielna sieć – usłyszał w odpowiedzi głos Baterii. – Chłopaki, może się oddalimy, co?... Daniła zaczekał kilka chwil, obracając w głowie nową myśl... To przecież nie tak źle. Chyba nawet szczęśliwie się składa... Do przedszkola i tak trzeba będzie iść – a teraz, proszę, właśnie przed nim stoją. Po co przedzierać się przez kordony Bractwa, ryzykując ludźmi – nie lepiej od razu tu wejść? – Obejrzymy – oznajmił grupie. – Dowódco, może lepiej nie? – zaczął od razu jęczeć Bateria. – Nie taki mamy teraz cel – poparł przyjaciela Panikarz. – Czas nam na to zejdzie. – Czasu tam będzie jak lodu – mruknął z uśmiechem Dobrynin. – Skręcamy. Zbadamy to. Jednak to im się nie udało. Na terytorium przedszkola dostali się bez problemu – ale na tym koniec. Sam budynek nie życzył sobie przyjmować gości – okna były twardsze niż diament, drzwi zamknięte na głucho, nie dało się nawet ich ruszyć, jakby były wmurowane w ścianę. – Wysadzimy je? – spytał Darmocha, kopnąwszy drzwi po raz kolejny. – Bez sensu – potrząsnął głową Daniła. – Coś mi się zdaje, że i drzwi są tu takie jak okna. Tędy nie przejdziemy. – No, i chwała Bogu – dobiegło przez radio mamrotanie Baterii. – Po kiego...

Dobrynin zignorował te słowa. Gdyby Paszka wiedział, co ich jeszcze czeka... – Wracamy na wcześniejszą marszrutę. Ostatni odcinek drogi był, o dziwo, najtrudniejszy. Dokoła panowała cisza i spokój – ale tym silniej Dobrynin czuł, jak męczy go uczucie niepokoju, wchodzi pod kombinezon, gładzi lodowatymi palcami po szyi i potylicy... Jeszcze jakieś sto, sto pięćdziesiąt metrów i przed nimi w końcu zamajaczył szary betonowy mur drugiego perymetru. A z nim cała reszta: drut kolczasty, potężne metalowe wrota, które choć się pochyliły, to wciąż stały mocno, wrosły dolną częścią w ziemię, i punkt kontrolno– przejściowy dla składów kolejowych. Oto ono, serce Sazań– gory. I z pewnością gdzieś tu był i Strażnik. Przed wejściem trzeba było poobserwować. Dobrynin skrył się za grubym drzewem, dokładnie naprzeciwko posterunku, przyklęknął na jedno kolano między potężnymi korzeniami, zaczął obserwować i PK– P, i betonowe ogrodzenie – metr za metrem, sektor za sektorem. Pustka i cisza. W jednostce panowała absolutna martwa cisza – a przecież poprzednim razem Strażnik wyczuł gości, już kiedy się zbliżali, przydusił ich wielokilogramowym ciężarem samym tylko wyciem zza muru... Właśnie stąd to całe napięcie! Napięcie jak diabli! Lęk nie unosił się już po prostu w powietrzu... zmienił się w gryzącą sprężystą galaretę, która krępowała ruchy, nie pozwalając zrobić kroku naprzód, tłamsząc myśli, wzbudzając panikę... – Uwaga. Rozejrzeć się. Chłopcy od razu zakręcili głowami, zaczęli rozglądać się na boki. – Czysto... – Po prawej czysto, nikogo nie ma. – Tył czysto, wokół czysto... Och, jakże nie chciało mu się opuszczać tej tak bezpiecznej kryjówki między korzeniami! Ale... chcesz czy nie, trzeba iść. Daniła wstał. Spróbował zrobić krok naprzód... raz... drugi... trzeci... Zachwiał się i cofnął. Głęboko westchnął, z sykiem wypuszczając powietrze przez ściśnięte w trąbkę usta... Nie chciał tam iść. Nie chciał, i koniec! Nawet nie to, żeby nie chciał, ale jakby coś go powstrzymywało. Gdyby był tu Saszka – on by już na pewno szybko wszystko wyczuł. Co jest nie tak?... – Ruch na dwunastej! No proszę, mówicie, że jest pusto! Wykrakaliście, sukinkotki! Dobrynin błyskawicznie padł na kolana, omiótł wzrokiem okolicę, starając się znaleźć cel. – Gdzie? Dokładniej! Kto mówił?! – Tu Robal. Ruch na dwunastej. PK– P, największe okno! W głębi pomieszczenia! Daniła przesunął się kawałek w prawo, zajmując wygodną pozycję, i przypatrzył się widocznemu między drzewami betonowemu pudełku punktu kontrolnego... Jest! PK– P drugiego perymetru stał niedaleko, jakieś trzydzieści metrów od niego – tak samo oblazły z farby, z zapadniętym dachem, zmurszały i osamotniony jak wszystko dookoła. I w dużym oknie coś majaczyło. Coś dużego, ciemnego... czarnego. Czarnego?! Niech to szlag... Daniła powoli odłożył karabin, pociągnął klamerkę, wydobył z ładownicy lornetkę... Przyłożył ją do okularów, wybierając odległość ostrzenia, znalazł okno... zakrztusił się i gwałtownie, spazmatycznie wypuścił powietrze przez mocno zaciśnięte zęby. W głębi pokoju stał chłopczyk. Ten sam, który był w przedszkolu. Ten sam ze zdjęcia znalezionego w brązowym mapniku, na którego odwrocie było napisane: „Sieriożka Rodionow, 6 lat". Pułkownik Rodionow. Strażnik. Stał nieruchomo i patrzył wprost na Dobrynina, zwrócony twarzą w twarz, dając do zrozumienia, że dobrze widzi obserwującego go człowieka. Rysy jego twarzy, głowa, ciało, cała postać drgała, kołysała się, falowała, nabrzmiewając nagle czarnymi wychodzącymi z ciała kleksami– nibynóżkami, i znów wracała do poprzedniej postaci, przyjmując na ułamek sekundy formę normalnej ludzkiej skóry. Stał i jakby na coś

czekał, wahał się, nie wiedząc, jak postąpić... Dobrynin, ścisnąwszy do bólu rękojeść wintorieza, potwornym wysiłkiem woli stłumił chęć, by podnieść karabin do ramienia i nacisnąć spust, długą serią przeciąć to małe ciałko, uderzyć z granatnika podlufowego termobarycznym, wypalając na amen całe wnętrze PK– P. Odruch krzyczał: oto on! Jest przed tobą! I tym razem masz broń, która może się z nim uporać! Strzelaj! Zabij albo ono zabije ciebie!... „Pokaż mu, kim jesteś..." Wyprostował się, niezgrabnie wsunął lornetkę do ładownicy, wyszedł zza drzewa, podniósł ręce do szyi i zaczął szukać zatrzasków hełmu. Kliknął jednym, drugim, trzecim... – Dowódco! Co ty robisz??! Sto sześćdziesiąt rentgenów! Spalisz się w cholerę! – Słuchawka jęknęła krótko głosem Chirurga. Ale Daniła nie zwrócił na to najmniejszej uwagi. Kliknęło ostatnie zamknięcie, Dobrynin nabrał haust powietrza i ściągnął hełm z głowy. Postać w oknie się poruszyła. Malec płynnym ruchem przysunął się do okna i teraz stał widoczny już nie jako zamazana sylwetka, lecz zupełnie wyraźnie. Patrzył uważnie na człowieka i jego twarz stopniowo się wygładzała, przebierając wyraźne kształty. Zniknęły zmarszczki... uspokajały się fale pod skórą... coraz mniej kleksów i nibynóżek wyłaziło na zewnątrz, ciało już mu się nie trzęsło. I... on się uśmiechał. Postawszy kilka chwil, jakby upewniając się, że został zauważony i rozpoznany, nagle roztopił się, dzieląc się na kawałki, osiadając coraz niżej, aż całkiem zniknął pod parapetem. Dobrynin powoli wypuścił powietrze, założył hełm na głowę, po czym zatrzasnął jeden za drugim wszystkie mocowania. Tak. Zoolog znał prawdę. Strażnik widział gości. Zdawał sobie sprawę, dokąd idą. Być może nawet ich odprowadzał, idąc równoległą trasą – czy to nie dlatego Daniła przez cały ten czas czuł lodowate palce strachu na karku?... Ale nie atakował. Czyżby naprawdę go rozpoznał – i teraz ich przepuszcza??? – Uwaga wszyscy. Kategorycznie zabraniam otwierać ogień do czarnego. Przy kontakcie nie strzelać jako pierwsi! Nie krzyczeć, rękami nie machać, nie biegać, zachowywać się spokojnie, pokojowo! Możecie nawet robić w gacie ze strachu, ale na zewnątrz zachować całkowity spokój! Jak mnie zrozumieliście? Meldować każdy osobiście! Jako pierwszy, po długaśnej pauzie, w czasie której każdy przeżuwał ten rozkaz, odezwał się Panikarz. – Zrozumiałem, dowódco... nie strzelać do czarnego mutanta... Dan... czy ty... jesteś pewien??? – Tak jest. Jeszcze raz, do wszystkich, kategorycznie zakazuję strzelać do Strażnika. Ale bądźcie w gotowości, żeby otworzyć ogień na mój rozkaz! Jak mnie rozumiecie? – Zrozumiano... – Przyjąłem... – Tak jest... Jeden za drugim Dobryninowi zameldowali wszyscy – rozpoznawał ich głosy, każdego z osobna, pełne zakłopotania i niedowierzania. Chłopcy nie wiedzieli tego co on – i teraz zupełnie nie był odpowiedni moment, żeby ich uświadamiać. Zresztą nie był pewien, czy opowie im kiedykolwiek to, czego się dowiedział z nagrania z oznaczeniem „X"... – Otwierać ogień do dowolnych celów tylko po pełnym rozpoznaniu – podsumował. – Nie daj Boże, żebyście drasnęli czarnego! To dla wszystkich jasne? Naprzód. Żeby nie tracić czasu, Dobrynin nie przelazł przez mur, tylko poprowadził grupę przez PK– P. Po drodze zajrzał do pokoiku, gdzie dopiero co był pułkownik, ale ani sadzy, ani amebopodobnych stworów oczywiście już tu nie było. Plac i stojący pośrodku betonowy klocek pozostały bez zmian. Nawet drzwi były uchylone – pamiętał, że nie mieli czasu, żeby je zamknąć, kiedy poprzednim razem rzucili się do ucieczki przed Strażnikiem. Nie to im było w głowie. A to znaczyło, że Bractwo tu nie dotarło. Wewnątrz budyneczku ujrzeli znów to samo pomieszczenie z podzieloną na kwadraty posadzką, ścianami i sufitem. Daniła wpuścił chłopaków do środka, osobiście zamknął drzwi, zakręcił kołem i zamknął zasuwy. Chłopcy rozglądali się dookoła.

– To wasze łuski? – spytał Bateria, wskazując na metalowe cylinderki na podłodze przy wschodnim oknie. – Nasze, a niby czyje – odparł Dobrynin. – Oddałem jeden strzał, a Dziadek puścił jeszcze serię... a potem to już zwiewaliśmy co sił w nogach. – I co teraz? Dokąd? – zainteresował się Panikarz, przyglądając się pustemu pomieszczeniu. – Gdzieś tu jest sekretny właz? – Będziemy szukać metodą prób i błędów. No, wszyscy odsuńcie się ze środka. Zejdźcie z dużego kwadratu... Rozpędził chłopaków, stanął na samym środku platformy windy. Powiedzieć, że się denerwował, to nic nie powiedzieć. Serce waliło mu jak młotem, w gardle miał gulę... tyle zrobili, tyle wycierpieli i oto ten moment. Chwila prawdy. Uda się czy nie?... – Iwaszurow. Głos mu się załamał, ostatnie sylaby wypowiedział falsetem... przez kilka chwil Dobrynin czekał na reakcję elektroniki, ale nic się nie działo. Czyżby urządzenie zdechło??? – Iwaszurow! Kwadrat w posadzce drgnął. Gdzieś pod podłogą zazgrzytały serwomotory i platforma zaczęła powoli sunąć w dół. – Wszyscy zostać na miejscu! Stać! – krzyknął Dobrynin do ruszających już chłopców. – Pojedziecie w drugiej i trzeciej zmianie! Czekajcie! Winda zjeżdżała jakieś pięć minut – widocznie przez te długie lata mechanizm jednak się zastał i potrzebował czasu na rozgrzewkę. Zresztą głębokość też była tu porządna, nie mniej niż dziesięć metrów. Kiedy obok przesuwały się ścianki szybu oświetlone dziwnymi spiralnymi lampami o białym świetle, Dobrynin ledwie powstrzymywał niecierpliwość, ale na dole, pamiętając o słowach Bajarza, nie schodził z platformy jakieś pięć minut. Przedsionek był niewielki, w ścianach widniały okrągłe iluminatory z przysłonami jak obiektywy aparatów. Naprzeciw windy były drzwi. Grube zielone drzwi z kołem do otwierania, takie same jak wejściowe na górze. Od razu zauważył na nich oczko diody – i wciąż czekał, aż światło zmieni się na zielone – ale nie przestawało świecić się na czerwono. „Kod! Przecież trzeba wprowadzić kod!" – od myśli, która rozbłysła mu w głowie, Dobrynin aż się spocił. Cholera wie, jak to jest wyregulowane... postoisz tak sobie na platformie pięć, siedem minut, nie podając kodu, i cekaemy wysuną się ze strzelnic, rozszarpią człowieka na miejscu... – Jeden– jeden– siedem– cztery– zero– zero– trzy– dziewięć– dziewięć! Oczko mrugnęło. Raz, drugi, trzeci... Dobrynin spiął się, dosłownie czując, jak jego ciało przecinają serie z karabinu maszynowego... ale czerwone światełko zgasło i na jego miejsce zapaliło się zielone. Przejście było wolne. Wsunął wintorieza do pokrowca i wyciągnął strzelbę. Zamknięta przestrzeń, krótkie dystanse. Śrut będzie tu najlepszy. Wprawdzie nie wierzył, że ktoś mógł tu przeżyć dwadzieścia lat, ale ostrożność nie zawadzi. Zszedł z platformy – i ta drgnęła, po czym powoli popłynęła w górę. – Ładujcie się! – Dobrynin podniósł głowę i krzyknął do wnętrza szybu. – Zjeżdżamy!... – odpowiedzieli z góry. Czekając na pierwszą partię swoich ludzi, Dobrynin siedział pod hermetycznymi drzwiami na czatach. Miał piekielną ochotę podejść, zakręcić kołem i sprawdzić, co jest w środku... ale powstrzymywał się z całych sił. Pierwsza grupa – Panikarz, Robal, Tundra, Maniak i Darmocha – zjechała i natychmiast zajęła pozycje przy drzwiach, na krzyż, szykując się do wejścia. Zawczasu włączyli latarki na wszelki wypadek, ale dodatkowe światło nie było potrzebne – po uchyleniu drzwi zobaczyli, że lampy w bunkrze ocalały i ich światło było wystarczające. Zaraz za zaporą hermetyczną pokazało się coś w rodzaju dużego przedpokoju. Kilka stołów, krzesła, szafa na ubrania. Wszystko z wiecznotrwałego plastiku i dlatego zachowało się w stanie nienaruszonym. W szafach wisiały stare białe kitle, kilka kompletów mundurów polowych bez oznaczeń, czapki oficerskie. Drzwi po prawej stronie, tak jak mówił Bajarz, prowadziły do pomieszczeń gospodarczych i segmentów

mieszkalnych dla personelu. Drzwi na wprost – do stanowiska dowodzenia, które sprawdzili w pierwszej kolejności. Zresztą obejrzenie mieszkalnej części bunkra też dużo czasu im nie zajęło. Chociaż pokojów było sporo, to wszystkie one mieściły się na niewielkiej powierzchni. Pomieszczenia gospodarcze i techniczne różnego przeznaczenia, magazyn żywności, pokój dla dyżurnej zmiany– wszystko to przejrzeli błyskawicznie. Tu też w jednym z pomieszczeń mieszkalnych odkryli personel – spróchniałe szkielety w strzępach mundurów z oficerskimi gwiazdkami i malutkimi tabliczkami nad prawą kieszonką na piersi: „KDS-1", „KDS-2", „DBSP-2"... – Ostatnia zmiana – powiedział Panikarz, stojąc przy wejściu do pokoju. – Do końca na posterunku. – Bateria skinął głową i w jego głosie Dobrynin usłyszał głęboki szacunek. – To byli ludzie, co... – Dobrze by ich było pochować... – powiedział Maniak, spoglądając na dowódcę. – Zapieczętujemy pokój i przymocujemy krzyż do drzwi – odparł Daniła po chwili zadumy. – Marynarze mają taki obyczaj, zatopiony okręt uważają za grób załogi. No, i tu jest tak samo. Do końca stali na posterunku, więc ten pokój nie jest już pokojem, ale grobowcem. Tym bardziej że przeleżeli tu już dwadzieścia lat. Ale to wszystko później. Teraz wszyscy do stanowiska dowodzenia. To miejsce powitało ich pustką i martwą ciszą. Jedno ogromne pomieszczenie, stanowiska bojowe z masą aparatury, terminale, komputery i monitory o rozmaitych rozmiarach i konfiguracji, serwery przechowujące kiedyś tony informacji... O kompleksach wojsk rakietowych i obrony przeciwrakietowej przeciwnika, o miejscach bazowania dużych sił i formacji, współrzędne stacjonarnych wyrzutni międzykontynentalnych pocisków balistycznych, marszruty mobilnych oddziałów... mało to kiedyś trzymano w tym stanowisku dowodzenia, jednym z niewielu odpowiadających za cały potencjał atomowy ogromnego niegdyś kraju? Jednak cała ta skarbnica informacji nie była im teraz potrzebna. Teraz pragnęli tylko jednego – terminalu do ładowania współrzędnych i kart perforowanych. Tak jak mówił Iwaszurow, urządzenie znajdowało się w przeciwległej ścianie, dokładnie naprzeciw wejścia. Nad nim wisiał potężny płaski monitor, z boku stolik, stosik kart perforowanych z białego plastiku, dziurkacz, album z jakimiś schematami ze znaczkiem „do użytku służbowego" w górnym prawym rogu. I czerwona karta rozruchowa. Dobrynin trzęsącymi się z niecierpliwości rękami wziął jedną z białych kart i obejrzał ją ze wszystkich stron. Z tyłu była dziewiczo czysta. Na awersie podzielona na dwie części, prawą i lewą. Na prawej, w nagłówku, widniały tłoczone litery: S.Płn., na lewej – D.W. Szerokość północna i długość wschodnia. I słupki cyfr na każdej z części: stopnie, minuty, sekundy. Wziął dziurkacz i powoli, starannie, sprawdziwszy nie mniej niż pięć razy, zrobił dziurki. Najpierw w prawej, potem w lewej części. Czterdzieści siedem stopni, siedem minut, zero sekund szerokości północnej i pięćdziesiąt jeden stopni, pięćdziesiąt trzy minuty, zero sekund długości wschodniej. Te liczby płonęły w jego mózgu jak ogień – tak długo o nich myślał, powtarzał je każdego wieczora na postoju, kiedy wracał z długiej wyprawy do domu. I jeszcze potem, kiedy szedł do Penzy i z powrotem... I kiedy patrzył na chłopczyka w PK– P, gdzieś w tle, razem z myślą o tym, czy Strażnik go pozna, czy nie, przepuści czy nie, też ognistopurpurowymi liniami płonęły te same liczby. Karta bezgłośnie zagłębiła się w czytniku terminala. Dobrynin podniósł rękę, kazał chłopakom stanąć nieruchomo, wsłuchał się... Przez kilka chwil dookoła, tak jak wcześniej, panowała cisza... a potem gdzieś za ścianką urządzenia coś szczęknęło głuchym metalicznym szczękiem i „Perymetr" ożył. Naraz rozbłysnęły ekrany, zapłonęły pulpity sterowania, krótko, ostrzegawczo zaryczała syrena. Włączył się też wielki monitor na ścianie, nad urządzeniem odbiorczym – a na nim, rozwijając się na całej jego powierzchni, zaświeciła się mapa świata. I dwie prostopadłe linie krzyżujące się w punkcie, którego współrzędne dopiero co wprowadził Daniła. Miasto Atyrau. Północny Kazachstan. Powoli powiódł wzrokiem po stłoczonych przy stole chłopakach... Ten moment po prostu wymagał, by powiedzieć coś pełnego sensu, górnolotnego, uroczyście mściwego, ale nic nie przychodziło mu do głowy. A i nie chciało mu się teraz za dużo gadać. I bez tego wszystko wiadomo. I dlatego Dobrynin po prostu wziął czerwoną kartę perforowaną, wsunął ją w szczelinę, popchnął i ta płynnie wpełzła do wnętrza maszyny.

– Płońcie w piekle, sukinsyny – mruknął mu przez ramię Maniak, nie wytrzymując, ale nie wyszło to ani trochę triumfalnie, ale gorzko i ponuro. Pozostali milczeli. – Obsługa, uwaga. Otrzymano zadanie wystrzelenia rakiety nadawczej 15P011. – Z licznych głośników zabrzmiał łagodny kobiecy głos. – Otrzymano współrzędne. Trwa przygotowanie do startu. Gdzieś głęboko, pod ich stopami, w trzewiach kompleksu rozległ się dźwięk... Lekki świst przechodzący najpierw w syk, potem w niewyraźny szum... Podłoga stanowiska dowodzenia lekko zadrżała, oddając wibracje otoczeniu... Dobrynin, czując, jak cicho zadzwoniły mu zęby, zacisnął szczęki. Nie był do końca pewien, czy to przez wibracje, czy ze zdenerwowania, przez uczucie, że już zaraz stanie się to, do czego dążyli tyle czasu... ale to, co teraz czuł, co cisnęło mu się w piersi – niepohamowany triumf, wymieszany ze złością i głęboką satysfakcją, najprawdopodobniej też się do tego przyczyniło. – Sprawdzanie systemów... zakończone. Przedmuchiwanie... zakończone – mówiły dalej głośniki. – Zapytanie do systemów wyrzutni... zakończone. W normie. Raporty z wyrzutni rakietowych... otrzymane. W normie. Wyrzutnie rakiet osiągnęły gotowość bojową, start odbędzie się bez zwłoki. Stanowisko dowodzenia przechodzi w tryb pełnej autonomii. Uwaga. Zaczyna się start. Obraz na dużym ekranie nagle się zmienił – włączyły się zewnętrzne kamery. Mapa świata zniknęła i Daniła zobaczył betonowy plac. I tam gdzie pół godziny temu było tylko nagie pole, teraz ział otwór silosu z wystającym dziobem rakiety podobnej do zaostrzonego ołówka. – Klucz do startu. Zaczęło się odliczanie. Dziesięć... Dobrynin, nie odrywając wzroku od ekranu, zrobił krok do tyłu i opadł na jeden z foteli przy pulpitach sterowniczych. Ugięły się pod nim nogi, serce waliło mu w piersi jak szalone, ze zdenerwowania zabrakło mu tchu, tak że prawie nie miał siły odetchnąć pełną piersią, dyszał tylko jakimiś urywanymi sapnięciami... w głowie miał chaos, mieszankę szalonej nadziei, radości, złości, goryczy i głębokiej satysfakcji... – Dziewięć... No i koniec. Zrobił to. Tyle przeszedł, tyle wycierpiał. Tyle sił stracił... Pół roku? A może dwanaście lat?... – Osiem... Pół roku od Dobrynina. Dwanaście od Zoologa. Trzecia część życia poświęcona na zemstę... Czy warto?... Tak. Warto. – Siedem... Zemsta to kara, choćby nawet w wielu aspektach już bezsensowna. Tym, którzy zginęli, zemsta nie jest potrzebna. Ale zemsta jest potrzebna żyjącym. – Sześć... I przede wszystkim zemsta jest potrzebna temu, który się mści. Żeby dalej żyć. Żeby nie czuć do końca swoich dni bezsensu własnej egzystencji. Nie płonąć ze wstydu i złości, nie uginać się do ziemi pod ciężarem nie do udźwignięcia, ze świadomością, że nie zdołałeś. Nie potrafiłeś. Nie poradziłeś sobie. – Pięć... Zresztą czy to naprawdę zemsta?... Wcale nie... A raczej to nie tylko zemsta! – Cztery... Co ma na koncie Bractwo? Ile przelanej krwi? Ile śmierci? Czy nie za dużo? Czy nie czas ich powstrzymać?... – Trzy... Prawo silniejszego to kij o dwóch końcach. I jeśli postępujesz z innymi według prawa silniejszego, bądź gotowy na to, że kiedyś tak samo postąpią z tobą. Tak. Tak właśnie jest. Ojciec Kiriłł miał rację. – Dwa... Wielki był arsenał rakietowy imperium. Dużo z tego leżało w magazynach i do tej pory nie zostało wykorzystane. Choć jedna rakieta wystartuje, poleci nad Morze Kaspijskie. Choć jedna– i to wystarczy. Wystarczy aż nadto. – Jeden... Dwadzieścia lat czekał „Perymetr" na swoją godzinę. I chociaż nie był przeznaczony do takiego celu, nie

do wróbli miała strzelać ta armata, to i teraz posłuży dokładnie tak, jak powinien. Odpłaci i wymierzy sprawiedliwość. – Start. Szum, który towarzyszył odliczaniu, na ułamek sekundy ucichł i nagle wzmógł się do niewiarygodnej głośności, wyrżnął falą akustyczną po głowie, przechodząc w zatykający uszy ryk... Rakietę na ekranie jednym szarpnięciem wypchnęło z silosu. Spowita w wielkie ognistorude kłęby płomieni i dymu, podskoczyła do góry, zawisła na moment nad betonowym placem, jakby w zamyśleniu... i Daniła, nie zdążywszy nawet porządnie się przestraszyć, zrozumiał, że wszystko idzie, jak należy – od dołu rakiety odpadł jakiś walec, odstrzelony na bok przez ładunki pirotechniczne, z dyszy wytrysnął strumień ognia... i rakieta, nabierając prędkości i skręcając w bok, z początku powoli, a potem coraz szybciej zaczęła wzbijać się do góry. I po kilku sekundach zniknęła w nisko wiszących chmurach. A razem z nią, stopniowo rozpływając się po niebie, zniknęły najpierw huk, a potem i szum. Martwa Ręka wczepiła się w Bractwo martwym chwytem.

16 | Wdamy się w bój, a potem zobaczymy... Dopiero nad ranem udało im się wydostać z bunkra – automatyka, przestawiając stanowisko dowodzenia w tryb pełnej autonomii przy starcie rakiety, zablokowała wszystkie drzwi i windę i zdjęła tę blokadę dopiero po dwunastu godzinach. Dobrze, że łagodny kobiecy głos obwieścił z głośników tę procedurę, odliczając co godzinę – w przeciwnym wypadku można by było zwariować. Łączności w bunkrze nie było, ale Dobrynin niespecjalnie martwił się o brygadę – pułkownik był na powierzchni, ludzie byli w dobrych rękach. Tak, gryzł go robaczek niepokoju, ale nie naprzykrzał mu się zbytnio. Tak tylko... podgryzał. Rozeszli się po pokojach, padli na łóżka i spali na zapas, nie wystawiając nawet wart. Ale kiedy tylko wyszli na powierzchnię, Daniła od razu połączył się przez radio z Funtikowem, by poznać sytuację. I jak się okazało, robaczek niepokoju gryzł go nie na darmo. Najwidoczniej Bractwu nie udało się połączyć z bazą nad Morzem Kaspijskim. I nie trzeba było być geniuszem ani posiadać analitycznego umysłu Sherlocka Holmesa, żeby zestawić dwa fakty: startująca z „Perymetru" rakieta i brak łączności z bazą. Pająk wszystko to pięknie połączył i zrozumiał. O trzeciej w nocy do seansu łączności nie doszło, a o piątej Bractwo uderzyło niczym kułakiem, starając się wyrwać z miasta na trakt do Penzy. Widocznie Pająk nie miał jednak dokładnych informacji o liczebności przeciwnika. Nie wiedział o ciężkim sprzęcie, nie wiedział o przewadze w ludziach – albo przynajmniej o jakiej skali jest mowa... Z początku Bractwo osiągało w tej batalii spore sukcesy. Uderzyli wszystkimi siłami i zmietli lekkozbrojną osłonę w rejonie trzech ośmiopiętrowców, kilkoma grupami pancernymi przejechali ulicą Bałaszowską, umocnili się w narożniku jednostki wojskowej, podciągnęli rezerwy, przegrupowali się – i uderzyli jeszcze raz. Spróbowali przejść Krasną, ale tam czekała na nich osłona pierwszej grupy zaporowej, której żołnierze od razu spalili jeden z czołgów. Przeciwnik nie wdawał się w niekorzystny dla siebie bój, odszedł dalej prostopadle do ulicy, postanawiając przedrzeć się przez osiedle domów jednorodzinnych. Jednak Bractwo wycięło sobie w ten sposób nieprzyjemny kawał – po wejściu w las nie tylko ściągnęło na siebie wszystkie okoliczne potwory, ale i wpadło na wąwóz Szyszkowki. Ten sam, w którym do tej pory unosiła się czerwonawa mgła i skąd od czasu do czasu dochodziły dziwne skrzypnięcia i zgrzyty. Nikt nie zdecydował się tam iść, nawet na rozkaz Naczelnego – lepsza śmierć od kuli niż w tajemniczym i strasznym przez swoją tajemniczość czerwonym piekle. Oddziały pancerne spróbowały znaleźć drogę dookoła wąwozu, przez gąszcz zarośniętych ogródków, domków, płotów, szop i garaży na jego skraju, ale przejście tamtędy okazało się niemożliwe nawet pojazdami gąsienicowymi. A przecież musieli ze sobą zabrać nie tylko czołgi i BTR– y, ale i zwykłe ciężarówki, cysternę z paliwem, trochę lżejszego sprzętu... Do tego tutaj stali im na drodze strzelcy, którzy przywykli działać w tego rodzaju warunkach i czuli się jak ryba w wodzie. Plan okazał się niewykonalny i rezygnując z forsowania przeszkody, Bractwo wycofało się do narożnika jednostki wojskowej, gdzie zajęło pozycje, osłaniając odwrót do umocnionego rejonu wokół Schronu. Funtikow nie naciskał. Oszczędzał ludzi i sprzęt. Rzucił do boju obie operacyjne grupy zaporowe i obie artyleryjskie grupy obezwładnienia, odcinając przeciwnikom odwrót w górę, do cmentarza, i w dół, do centrum miasta – i w ten sposób pozostawił im jedynie możliwość powrotu do Schronu, zapędzając ich w pułapkę na myszy. Wyrzutnia rakiet i haubice czekały na swój czas... Do miasta zostały także wprowadzone wszystkie cztery grupy taktyczne i oddział pancerny, który akurat niedawno wrócił, ale siły te stały na razie w rezerwie i nie włączały się do walki.

To była pierwsza nowina. Dlaczego Pająk postanowił przedzierać się przez trakt do Penzy, a nie uciekać linią kolejową w stronę Rtiszczewa? Dobrynin zrozumiał to dopiero wtedy, gdy usłyszał drugą wiadomość. Formacja czołgów skutecznie ostrzelała pociąg pancerny, pomyślnie uciekła spod ognia przeciwnika, wykorzystując rzeźbę terenu, przeskoczyła bliżej miasta, wyszła na pozycje i ponownie ostrzelała skład. W rezultacie połowa wagonów pasażerskich została rozbita w drobny mak, a razem z nimi, naturalnie, zginęła też część ludzi. Ilu – tego dokładnie nie wiadomo, ale minimum pół setki żołnierzy przeniosło się do krainy wiecznych łowów. Oprócz tego rozbili dwa wagony z ciężkim uzbrojeniem artyleryjskim i strącili z nasypu platformę z czołgiem. I co najważniejsze, spadając, platforma uszkodziła kawałek torów, tak że teraz przejazd tą linią z biegu, bez zatrzymania się i naprawy, był niemożliwy. Sam pociąg pancerny dotarł jednak do dworca i dokonał rozładunku, wzmacniając siły Bractwa. Na ile – tego pułkownik nie wiedział. W ten sposób ta duża formacja, którą dowodził Pająk, miała teraz tylko jedną możliwość wyjazdu z miasta – traktem do Penzy. Pchanie się innym szlakiem oznaczało, że zwolniliby do prędkości żółwia, rozproszyliby się, stracili ludzi i sprzęt, zamienili z potężnej pięści w dłoń z rozczapierzonymi palcami. A resztki Bractwa teraz jak nigdy potrzebowały zachować zwartość... Dlatego innych opcji nie warto raczej było rozpatrywać. Tylko trakt. Jedynie tamtędy można było spróbować odjechać z maksymalną prędkością, pozostawiając za sobą blokady i zasadzki, odrywając się od wiszącego na ogonie przeciwnika. Oderwać się i odejść w stronę Saratowa, zgodnie z wcześniejszą marszrutą, zgubić się w wielkich przestrzeniach kraju... Tę wiadomość Daniła otrzymał, kiedy z całą grupą jechali drezyną, by przesiąść się do swojej ciężarówki i pognać do miasta. Pułkownik czekał na nich, by poszli w bój. Do maszynki do mięsa. Z rejonu koncentracji, gdzie została minimalna ochrona, jechali do miasta ciężarówką. Trzęsąc się w naczepie, milczeli. Dobrynin cały czas rozmyślał, czy słusznie postępuje, wierząc nagraniu z dyktafonu, i coraz mocniej zdawał sobie sprawę, że innego wyjścia nie mają. Wszystko, co było tam powiedziane, potwierdziło się tam, przy „Perymetrze". A to oznacza precz z wątpliwościami i naprzód do końca. Znów połączył się z pułkownikiem, żeby poznać sytuację. Pająk, przekonawszy się, że nie jest mu sądzone wydostać się z miasta traktem, wycofał się. Na miejscu pozostał jeden wóz, nad którym łopotała biała flaga. Bractwo chciało negocjować. – Pójdziesz? – poprosił go przez radio Funtikow. – Ciebie to bezpośrednio dotyczy... Stoją na rogu jednostki wojskowej, na Bałaszowskiej. Czekają. – Oczywiście, że pójdę – odpowiedział Dobrynin. Wyjrzał przez okienko, ciężarówka jechała już przez centrum miasta, mijała kino, gdzie Saszka i on kryli się kiedyś przed Ptakiem Rukiem. – Będę za jakieś dziesięć minut. Podchodzimy od strony centrum. – Dawaj. Skręćcie w Puszkina. Będą tam żołnierze z drugiej grupy zaporowej. Akurat na nich wyjdziesz. Druga grupa operacyjna zajmowała pozycje na ulicy Pierwomajskiej, która ciągnęła się równolegle do Bałaszowskiej kilka kwartałów na południe. Trzymali odcinek od Krasnej do linii kolejowej, wzmacniając w ten sposób oddziały osłonowe uczestniczące w starciach jeszcze wczoraj wieczorem. Sąsiedzi z prawej to pierwsza i druga grupa operacyjna, które z kolei zajmowały pozycje na ulicy Krasnej na północy aż do cmentarza, gdzie miały za sąsiada pierwszą grupą zaporową. W ten sposób utworzyło się coś w rodzaju worka, wewnątrz którego był zamknięty dworzec i Schron. Okrążenie składało się z pierwszego pierścienia, utworzonego z lekkich strzelców i mobilnej osłony ze zwiadowców i ochotników, i drugiego, z ciężkiej piechoty i pojazdów pancernych. Z czwartej strony nie było nikogo, tylko szaleniec mógłby próbować przebić się przez ruiny fabryki, gdzie przez te dwadzieścia lat nie jeden i nie dwóch ludzi zniknęło bez śladu, ale w rejonie zburzonego mostu stał w pełnej gotowości bojowej pociąg pancerny. Teraz Pająk faktycznie nie miał dokąd iść. Jak pertraktacje, to pertraktacje. Dlaczego nie porozmawiać? Nie ma się dokąd spieszyć ani po co. Bractwo w jednej chwili zamieniło się z potężnego ugrupowania w ogryzek i próbowało teraz wszystkimi możliwymi środkami wyrwać się z pułapki. Właściwie nie było tu nawet o czym mówić, ale Dobrynin chciał, żeby Naczelny zrozumiał wreszcie, kto był winny temu, że Bractwo nagle straciło wszystko. Do tej pory mógł się tylko domyślać. Teraz zaś będzie wiedział na pewno.

Na pertraktacje postanowił iść sam. To jego sprawa, jego porachunki. Właśnie on był teraz pełnoprawnym przedstawicielem Schronu. Tym, który przeszedł wszystkie próby i wrócił, żeby się zemścić. A to znaczy, że to on będzie prowadził rozmowy. Ural, na którego dachu leniwie powiewała biała flaga, stał przy ogrodzeniu jednostki wojskowej. Silnik był zgaszony, w okienkach w naczepie świeciło się światło, ale były puste. Obok urala stała samotna postać. W demronie, kamizelce kuloodpornej, bez broni. Zwiad zdążył już przeczesać okolicę, podwórka i domy, które wychodziły na to skrzyżowanie. Czysto, pusto. Bractwo wróciło na pozycje wyjściowe i przyczaiło się w oczekiwaniu. Z pewnością skrzyżowanie było na celowniku snajpera ukrytego w którymś z wieżowców, być może było tam nawet kilka wielkokalibrowych karabinów maszynowych, lecz kombinezon dawał sporą szansę, by w porę zejść z linii strzału, ukryć się w dowolnym z pobliskich domów, a potem wycofać się przez ogrody pod osłonę swoich ludzi. Dobrynin podszedł od ulicy Krasnej. Wysunął się do połowy zza narożnego domu, podniósł rękę, w której ściskał kawałek białego materiału. Postać odpowiedziała – tak samo podniosła rękę i ruszyła powoli naprzód. Spotkali się dokładnie pośrodku skrzyżowania. Nie witali się, wątpliwie, żeby któryś z nich miał ochotę życzyć teraz zdrowia swojemu wrogowi. Daniła przyjrzał się uważnie, starając się po oczach, które spoglądały na niego przez trójkątne okulary maski PMK, ustalić, kogo ma przed sobą... na kamizelce miał jedną dużą gwiazdę jak Hasan, czyli to major. Wiadomo, nie dzieciak, tylko dorosły facet... ale czy ma pełnomocnictwa? – Z kim rozmawiam? – Major Kim, osobista ochrona Naczelnego Dowódcy – wyrecytował tamten. – A pan to?... – Daniła Dobrynin. Dowódca... – Wiem, kim pan jest – przerwał mu gwałtownie. – Zbiegły stalker... Daniła nawet nie spodziewał się po sobie takiej reakcji – nagle zrobiło mu się gorąco, jakby wlali mu wrzątku w żyły; gdzieś z samej głębi duszy wyrwała się taka wściekłość, że drgnął całym ciałem, fizycznym wręcz wysiłkiem zmuszając się, by się pohamować... – Nie od ciebie zbiegłem – wycedził przez zęby. – Wracałem do domu. Major podniósł rękę w lekceważąco– arystokratycznym geście, że niby jego to nie dotyczy, i od razu postanowił złapać byka za rogi. – Wszystko to jest w tej chwili nieważne. Mam zadanie przekazać panu żądania Naczelnego Dowódcy Bractwa Przybrzeżnego. Jesteśmy gotowi opuścić miasto i Schron. Żądamy zapewnienia swobodnego wyjazdu z miasta dla naszego oddziału, nieutrudniania ewakuacji sprzętu i ludzi. W zamian zobowiązujemy się pozostawić Schron i umocniony rejon w stanie nienaruszonym. Nie zdobędziecie go, a więc nie zdobędziecie i Schronu. Musicie wiedzieć, że wkopana w ziemię piechota posiada dużą przewagę nad nacierającym przeciwnikiem. Rejon dworca został przez nas przekształcony w prawdziwą twierdzę. W magazynach zgromadziliśmy zapasy żywności i wody na kilka miesięcy. Amunicji mamy pod dostatkiem. Mamy pojazdy pancerne i paliwo. Możemy po prostu tam siedzieć i czekać na pomoc. A ta przyjdzie, może pan w to nie wątpić. A wtedy zostaniecie po prostu zmiażdżeni. Ma pan godzinę na zastanowienie. Jeśli po upły... – Połączyliście się przez satelitę?... – spytał serdecznie Dobrynin, nagle jakoś uspokojony. Ten major... jest już trupem. Chociaż może jeszcze tego nie wie. Więc po co się gniewać na trupa?... – Jak tam wasza baza? Co mówi? Czy... milczy?... Major zająknął się na sekundę, próbując dojść, do czego zmierza jego rozmówca. – Milczy. – Dobrynin pokiwał ze współczuciem głową. – Zakłócenia w łączności. Podczas następnego seansu... – Ależ nie będzie następnego seansu – powiedział powoli Daniła, jakby tłumacząc nierozumnemu dziecku oczywiste prawdy. – Naczelny trzyma was w niewiedzy? Rozumiem... No, to otworzę ci oczy, a ty przekaż pozostałym. Masz łeb na karku? Widziałeś start rakiety?... A wiesz, dokąd poleciała?... Teraz rozumiesz, dlaczego milczy?... – O, ty, sssukinsynu... – wysyczał major. Drgnął, ale podobnie jak przed momentem Dobrynin zdołał się

opanować. – Nieprawidłowo prowadzisz tę rozmowę, majorze – ciągnął wciąż tak samo pełnym życzliwości głosem Daniła. – Powinniście prosić, a nie żądać. I to nie ty, ale twój Naczelny powinien padać mi tu teraz do nóg. Major milczał. Próbował pojąć nową sytuację. Zastanawiał się. – Czy dobrze rozumiem, że wasza odpowiedź brzmi „nie"? – spytał ochryple po chwili milczenia. – Nasza odpowiedź jest następująca. Dostarczacie mi Naczelnego. Zostawiacie ciężki sprzęt. Zostawiacie wszystkie zapasy broni, całą amunicję, kamizelki. Całą wodę i całe zapasy żywności. Wszystkie lekarstwa, które macie. Pozwolimy wam wziąć tylko minimum. Do transportu i obrony, żebyście od razu nie zdechli. I odjazd z miasta. Macie wybór, albo drogą, albo pociągiem pancernym. Naprawimy tory i krzyżyk na drogę. Ale Pająk zostaje z nami. Możecie się z nim pożegnać. – Odjeżdżamy z Naczelnym albo wcale. – Myślcie, chłopaki. Myślcie. Po co wam ten staruch? Jest teraz ósma rano. Macie godzinę. Częstotliwość łączności 433.075. Jeśli za godzinę radio będzie milczeć, zaczniemy wojnę. – To nie podlega dyskusji – odpowiedział twardo major. Zdaje się, że otrząsnął się z szoku i znów mówił stanowczo i pewnie. – Naczelny jedzie z nami. A jak nie, to znaczy, że będzie wojna. Spróbujcie nas wydłubać... – Zajmiemy się tym już w najbliższym czasie. – Dobrynin kiwnął głową, czując, jak wbrew woli pod maską hełmu szczerzy zęby w triumfalnym drwiącym uśmiechu. - I jeszcze jedno... Przekaż Pająkowi... Na pewno wciąż jest zdumiony, skąd naraz tyle ataków. Wszystko to zrobiłem ja. Daliście mi wtedy uciec, na północy. To ja przeszedłem dwa tysiące kilometrów do domu, i wróciłem... To ja dorwałem Hasana i wypatroszyłem jego brygadę. To ja wyciągnąłem współrzędne waszej bazy od Profesora! To ja zebrałem armię! To ja dostałem się do „Perymetru" i wystrzeliłem rakietę! A to oznacza, że to ja unicestwiłem wasze ugrupowanie nad Morzem Kaspijskim! I to ja was teraz zaduszę! Tak że ślad po was nie zostanie! Major milczał – ale Daniła widział, jak zaciskają i rozluźniają się jego pięści. I czekał, w pełni gotowy, by odpowiedzieć. Holmgang. Pojedynek na skrzyżowaniu. Obyczaj wikingów. Kto zwyciężył, tego popierają bogowie, a więc ma słuszność. Przekonamy się, jaka jest prawda, majorze?!... No, dawaj! Dawaj, majorze, bij!... Nie. Poczucie dyscypliny zwyciężyło. Major Kim gwałtownie się odwrócił i skierował w stronę ciężarówki. Dobrynin natychmiast wycofał się z odsłoniętego miejsca do jednego z domów, ukrył się za nim, obserwując. Major wsiadł do kabiny, silnik ryknął i ciężarówka, zawracając na skrzyżowaniu, odjechała w stronę dworca. Zaczęło się wsteczne odliczanie. Pułkownik z oficerami sztabu urządził się za osłoną pierwszej i drugiej grupy operacyjnej, na skrzyżowaniu Gorkiego i Bałaszowskiej. Stąd planowano główne uderzenie na Schron, tu były skoncentrowane grupy trzecia i czwarta oraz pancerniacy. I wszyscy w pełnej gotowości bojowej, przyszykowani, by na sygnał ruszyć naprzód, nawijać flaki wroga na gąsienice czołgów. Ludzi w naczepie było tylu, że trudno było palec wcisnąć. Powitali go głośnymi okrzykami – w końcu to zwycięzca! Operacja specjalna przeniknięcia do stanowiska dowódczego „Perymetru" zakończyła się sukcesem mimo utraty pociągu pancernego. Nie było jednak czasu, by wymieniać się wrażeniami – Funtikow ze sztabowcami pracowali jak w transie, przemieszczali ludzi, formowali grupy uderzeniowe. Dobrynin postał przez chwilę, popatrzył – i zdał sobie sprawę, że nie ma tu nic do roboty. I bez niego wszystko się tu kręci, wszystko jest zorganizowane, naoliwione, działa jak wyregulowany mechaniczny zegarek. Odciągnął pułkownika na bok, żeby się dowiedzieć, co planuje. – Nasłuchujecie na umówionej częstotliwości? Nie odzywali się jeszcze w sprawie pertraktacji? – Myślę, że już się nie odezwą – pokręcił głową pułkownik. – Będziemy wojować. – Co dalej? Jaki jest plan? – Teraz zaczniemy przygotowanie artyleryjskie. Poślemy tam większość rakiet. Do tego walną haubice. No, a potem od razu ruszymy...

– Jest możliwe, żeby ostrzelać sam plac? Tylko dworzec i rejon umocniony, żeby nie naruszyć przedszkola... – Można i tak. – Funtikow wzruszył ramionami. – Strzelimy kilka razy z akacji i wybuchy oznaczą dokładnie cel. Będzie precyzyjnie. Tylko po co?... – Nie można uszkodzić przedszkola, towarzyszu pułkowniku. – Zaznaczysz mi to? – Funtikow kiwnął w stronę wiszącej na ścianie naczepy mapy... – Tak. Tu jest. – Dobrynin zorientował się w kierunkach i wbił palec w budynek przedszkola. Pułkownik przyjrzał się, mierząc odległość według podziałki u dołu mapy. – Jak to daleko od dworca... Z pięćset metrów?... Hmm... Tak... Minimalny dystans ostrzału... Czyli rozrzut też będzie minimalny... – Pułkownik zamyślił się na minutę, coś obliczając, i wydał werdykt: – Myślę, że twoje przedszkole ujdzie cało. Nawet jeśli trafią je jakieś pociski, to nie zostanie zburzone. Przebije dach, stłucze szyby. Ale dużych zniszczeń nie będzie. – Stłucze szyby... – wymamrotał Dobrynin i uśmiechnął się. No jasne... czy to możliwe, żeby zniszczyć przejścia?... Może i tak, ale nie tymi siłami i środkami. – Dobrze. Moje zadania? Pułkownik potarł w zadumie podbródek. – Sam wybierz pozycję. U mnie wszystko gotowe, skompletowane... Chcesz się z chłopakami pchać na linię? A jaki to ma sens? Zbędny bałagan i stres dla dowódcy. – Pójdziemy w ślad za pierwszą operacyjną – przytaknął Dobrynin. – Na razie nie będziemy pchać się naprzód, ale czuję, że i nam przyjdzie powalczyć... – Niech tak będzie. Ja sam też nie sądzę, żebyś musiał iść w pierwszym szeregu. Ale nie przesiaduj na tyłach... Znasz miasto, a w tej dzielnicy w ogóle każdy zakątek. Bądź w asekuracji. – Rozumiem. Kiedy zaczynamy? – Od razu po upływie godziny. Po co przeciągać?... Nikt nawet nie myślał o przeciąganiu czegokolwiek. Kiedy Dobrynin wrócił do siebie, zastał chłopców spakowanych i w pełni przygotowanych. Wszyscy w kamizelkach taktycznych, poobwieszani jak bożonarodzeniowa choinka. Shrek już w ogóle nie przypominał człowieka, ale raczej chodzący magazyn amunicji... Daniła stanął pośrodku naczepy i poczekał, aż zrobi się cicho, i pokrótce zarysował sytuację. Czas wprowadzić chłopaków w plan. Oni też mieli wziąć udział w wojnie, ale tylko na powierzchni. Nie będą szli pod ziemię i szturmowali Schronu. Natrą razem z żołnierzami brygady na pozycje Bractwa, zamkną pierścień wokół dworca... i przejdą przez anomalię czasową. Na tym wojna się dla grupy kończy. W każdym razie tutaj... Spodziewał się protestów – i całkiem słusznie. I był gotów położyć im kres... To, że chłopcy byli wzburzeni, to łagodne określenie. Harmider trwał przez dwadzieścia minut i pytania sypały się jak z rogu obfitości... Opinię grupy przedstawił Bateria, który poczuł, że ma autorytet, i zaczął od czasu do czasu sprzeciwiać się Dobryninowi. – Jak to tak... Wszyscy będą szturmować Schron, a my pójdziemy do przedszkola?! – Po co?... – Po jakiego wała?... – Masz jakiś plan?... – Panikarz jak zawsze trafił w samo sedno. – Szukamy czegoś? Dobrynin kiwnął głową. – Właśnie tak. Plan. – Mimo wszystko nie rozumiem. – Bateria rozłożył ręce. – Dlaczego nie idziemy do Schronu?! Czyli kiedy pozostali będą szturmować i za nas walczyć, my przeczekamy w przedszkolu? Ja się na to nie zgadzam. Przecież to nasz obowiązek, żeby jako pierwsi iść do szturmu! Przecież to nasz dom, bo niby czyj!... Sam chcę go pomścić! – Chciałbym ci co nieco przypomnieć, Pasza – powiedział Dobrynin, patrząc mu prosto w twarz. – Po pierwsze, oni nie walczą za nas. Za siebie też nie! Po drugie, przyszli tutaj po łupy! Wszystko, co jest w Schronie, trafi do tych ludzi! I to dużo! Po trzecie, jestem twoim dowódcą. I posiadam znacznie więcej informacji od ciebie! Idziemy do przedszkola! Potem powiem, co i jak. I po czwarte. Jeśli się nie zgadzasz,

możesz tu zostać i szturmować. Zachciało ci się wojować? Zemścić się?... Zostań. Tylko co będziesz robił dalej, po zdobyciu Schronu? – No... nie wiem... – Bateria zmieszał się zaskoczony. – Jakoś się nie zastanawiałem... Ty jesteś naszym dowódcą, ty decyduj. Panikarz natychmiast parsknął śmiechem, rozładowując sytuację – Paszka w tym słownym pojedynku sam siebie zapędził w kozi róg. – Są jeszcze jakieś pytania? – zapytał Dobrynin, przyglądając się chłopakom. – A co z naszymi? – spytał Wan. – Rozbity pociąg pancerny pod Ardymem... Trzeba ich szukać! A jak wejdziemy do przedszkola... co będzie, jak nie wypuści nas z powrotem? – Wejdziemy do środka i wszystko wam opowiem – odparł Daniła. – Wszystko, od a do z. Opowiem wam takie rzeczy, że oszalejecie. – To naprawdę postanowione? – spytał na wszelki wypadek Bateria, milczący przez chwilę po połajance od dowódcy. – Naprawdę musimy tam iść?... – Nawet sobie nie wyobrażasz, jak bardzo! – odpowiedział Daniła i Paszka więcej tego tematu nie poruszał. Dziewiąta rano. Kiedy tylko na ekraniku dozymetru pojawiła się umówiona godzina, Dobrynin połączył się z pułkownikiem i Funtikow potwierdził, że negocjatorzy Bractwa nie odezwali się na umówionej częstotliwości. – Zaczynam przygotowanie artyleryjskie. Gotowość za minutę – oznajmił Funtikow i się wyłączył. – Już? Pełna gotowość operacyjna? – spytał Panikarz, patrząc na dowódcę. – Będą grzać?... – Zaraz będziesz miał grzanie... – mruknął Dobrynin, nasłuchując. Co będzie najpierw? Flaubice?... Haubice. Daleko na północy, za miastem, w rejonie Sazań– gory, łupnęło, a po dłuższej pauzie na zachodzie, tam gdzie leżał Schron, rozległ się pierwszy wybuch. Wstrzeliwali się. Żołnierze Bractwa nie wiedzieli jeszcze, co ich czeka w najbliższych minutach. A czekało ich prawdziwe ogniste piekło. Przygotowanie artyleryjskie nie trwało tak długo, jak chciałby tego Dobrynin. W jego odczuciu zaledwie dwadzieścia minut. A słowami się nie opisze, jak bardzo chciałby, żeby na głowy przeklętego Bractwa spadło tornado, które szalałoby przez kilka godzin i nie zostawiłoby przy życiu nikogo, ani jednego człowieka! Może tylko Pająka, żeby mógł zająć się nim osobiście! Ale nie... Chociaż i to, co spadło na plac, było więcej niż wystarczające. Pół minuty – salwa rakietowa, potem przeładowanie trwające nieco ponad pięć minut. I znów salwa. W przerwach, kiedy obsługa ładowała do wyrzutni kolejne rakiety, nie dając przeciwnikowi się rozluźnić, wciąż dudniły działa. Dobrynin, siedząc na zewnątrz przy kole urala w otoczeniu chłopaków i czekając na sygnał do wymarszu, liczył salwy – i naliczył ich pięć. Pięć pakietów rakiet spadło przeciwnikom na głowę – i to tylko z jednej wyrzutni. A tych było trzy. W sumie piętnaście razy po czterdzieści pocisków. Sześćset sztuk. Strach sobie wyobrazić, co się teraz dzieje w rejonie koncentracji ognia... – Zrobione – odezwał się w zestawie słuchawkowym głos pułkownika. – Pierwsze trzy salwy spadły na rejon umocniony. Pokryły dworzec, linię kolejową i pociąg pancerny. Od razu, żeby nie dostać kontry. Podjęli kilka prób, ale bili na oślep, drasnęli tylko jedną z akacji. I jeszcze dwie na okolicę, od północy i południa. Wschód zostawiliśmy w spokoju ze względu na przedszkole. Obserwator melduje, że widzi budynek. Stoi, jest cały, nie widać większych uszkodzeń. Za to plac... – Co z placem?... – Placu stąd nie widać. Ale... dupa tam, jest! – zaśmiał się Funtikow. – Jedna wielka tłusta dupa. Mogę ci to powiedzieć nawet bez patrzenia. Z doświadczenia. Nikt tam nie pozostał przy życiu, wszystko jest wypalone. I ciężki sprzęt też oberwał. Pojazdy mają częściowo rozproszone dookoła, częściowo głębiej, na pozycjach. Więc jeśli chodzi o te, które były na pozycjach, to koniec z nimi... A to jest minimum para czołgów. I cała bateria moździerzy też poszła. – A BMPT? – Jeśli stały przy dworcu, to znaczy, że z nimi też koniec. – Na pewno?

– Nikt ci teraz niczego nie powie na pewno – westchnął pułkownik. – Nie mam tam teraz zwiadowców. Jakąś godzinę temu straciliśmy z nimi łączność i milczą do tej pory. Pewnie oberwali... A to oznacza, że nie ma też wiarygodnych informacji. Mogę tylko analizować i ostrożnie prognozować, opierając się na wcześniej dostępnych danych. Zameldowano, że od razu po powrocie część sprzętu stanęła na pozycjach A to znaczy, że po ostrzale artyleryjskim na pewno już po nim. I to wszystko, co mogę powiedzieć. – A co z ludźmi? – Po pierwszym strzale minimum połowa żołnierzy skupiła się na wysuniętych pozycjach, w odległości jednego kwartału od dworca. Za to druga część była na placu przed dworcem, zajęła rejon umocniony. Tak więc i tej połowy już teraz nie ma. – Zaczynamy?... – Zaczynamy. Cóż... Nieźle! Według wstępnych obliczeń jeszcze pół godziny temu Pająk miał trzy setki żołnierzy. Ciężki sprzęt, dobrze umocnione pozycje i dość amunicji, by prowadzić długą wojnę pozycyjną. A ile ma teraz, po nawale artyleryjskiej? Nie wiadomo, ale mniej. Znacznie mniej. Dobrynin myślał o tym już od niechcenia, skrajem świadomości. Jego mózg był teraz zajętym czymś innym – przeliczał, obserwował, odnotowywał, wydawał polecenia... Jego ciało przeszło w tryb bojowy i było w całości podporządkowane jednemu celowi – ma przeżyć. Szli przez dzielnicę domów jednorodzinnych, równolegle do Bałaszowskiej. Ludzie przez podwórka i ogrody, pojazdy nieco z tyłu, ulicą, bliżej domów, żeby choć częściowo wykorzystać je jako osłonę. Żołnierze nie wychodzili na otwartą przestrzeń – nie ma głupich, żeby złapać kulkę z daleka – ale też nie zapuszczali się dalej. Tam, w głębi kwartału, był taki gąszcz, że strach nawet pomyśleć. Domki, płoty, jakieś rury, szopy, garaże, warsztaty, kurniki... i przez te wszystkie lata zarosłe straszliwym zielskiem! Ni cholery nie przejdziesz, a w dzisiejszych czasach niebezpiecznie jest się tam pchać. Ich mieszkańcy też na pewno gdzieś tam są. Teraz się kryją – hałas, zapachy, nagromadzenie ludzi i maszyn raczej ich płoszy, niż przyciąga. Pamiętają swoimi ułomnymi mózgami minioną wojnę. Rozumieją, że to jeszcze nie czas, żeby wyłazić z nor... chociaż dla niewielkiej grupy i teraz stanowią śmiertelne niebezpieczeństwo. Ich czas nastanie po tym, jak zbrojni ludzie wyjdą z miasta. Wtedy będzie uczta! Tak jak planowali, brygada ruszyła ze wszystkich stron naraz. Dobrynin oczywiście nie widział tego, co się działo na pozostałych odcinkach frontu, ale słuchał meldunków, więc miał pewne wyobrażenie. Z ich strony było na razie spokojnie, za to na flankach napotkano opór. Obie grupy operacyjne, na północy i południu, już walczyły, chociaż prawie nie posuwały się naprzód. Napotykając opór, zatrzymywały się, umacniały i przeważającym ogniem nakrywały pozycje przeciwnika. Czekali, aż Bractwo się wycofa – i znów powoli, krok za krokiem, budynek za budynkiem, szli naprzód. Nie spieszyli się, wyrąbywali tylko korytarz dla grup uderzeniowych, pilnowali skrzydeł, nie dając przeciwnikowi natrzeć i wyrwać się z okrążenia albo po prostu przebić się i uderzyć na ich tyły. Jednak główny kierunek natarcia znajdował się właśnie tu, gdzie szedł Dobrynin – wzdłuż ulic Bałaszowskiej i Jabłoczkowa. Właśnie tędy poszli ciężkozbrojni żołnierze pierwszej i drugiej grupy operacyjnej, tu też działa oddział pancerny i to tutaj, czekając na swoją kolej, by wejść do boju, pilnowali tyłów i starannie sprawdzali i czyścili zdobyte terytorium żołnierze trzeciej i czwartej grupy. Dobrynin z swoim oddziałem stanowił coś w rodzaju rezerwy operacyjnej – poruszał się między grupami i w razie konieczności był gotów wesprzeć ogniem żołnierzy pierwszej operacyjnej, zatkać powstałą lukę. Chociaż na razie nie było chyba takiej potrzeby... Nie pchał się do dowodzenia brygadą, wszystkim zajmował się teraz pułkownik ze swoimi oficerami, wciąż jednak pozostawał na sztabowym kanale łączności, zwłaszcza że pozwalała na to dwukanałowa radiostacja. Trzeba było być zorientowanym, wiedzieć kto i dokąd się wysunął, gdzie zaczęła się walka, gdzie przełamali opór, a gdzie przeciwnie – wycofali się, umocnili i bronią się. Do pierwszego kontaktu doszło na skrzyżowaniu Bałaszowskej i Puszkina. Z przodu, tam gdzie szli żołnierze pierwszej grupy, zaterkotały długie serie, huknęły granaty... Daniła błyskawicznie zabrał grupę do kryjówki, do dużego parterowego domu z białych i czerwonych cegieł, który stał na skrzyżowaniu. Shrek, niczym niepowstrzymany buldożer, wyważył drzwi, chłopcy rozproszyli się po pokojach, zajmując pozycje.

Daniła w kilku skokach wbiegł po kręconych schodach na strych, podszedł do okna wychodzącego na właściwą stronę, ostrożnie wyjrzał... Przez zakurzoną szybę trudno było coś dostrzec. Uderzeniem kolby wybił ramę okienną – olać dekonspirację, w ogniu walki to już żadna różnica – odszedł w głąb strychu, żeby pozostać w ciemności, zaczął wyglądać na zewnątrz... Tak czy owak, ni cholery nie dało się w tym rozeznać. Dużo strzelania, ogień był prowadzony zarówno stąd, jak i stamtąd... ale kto, gdzie, skąd strzela – kto by się w tym orientował. Dobrynin podniósł karabin, próbując wypatrzyć przeciwnika... Gdzie tam! Mignęło kilka ciał w demronach, nie zdążył nawet zareagować, sektor ostrzału był zbyt wąski. Nie zauważył granatowych opasek na rękach, czyli to przeciwnicy. Zgubił ich?... Szperający po sektorze celownik nagle natrafił na głowę w masce przeciwgazowej wystającą zza ogrodzenia... zaraz potem pojawiła się i ręka – bez granatowej opaski! Dobrynin nacisnął spust i z satysfakcją odnotował, jak głowa bryznęła krwią i zniknęła. Załatwiony. Rachunek został otwarty. – Pierwszy wzywa sztab... Pierwszy wzywa sztab... – Po pseudonimie Daniła poznał, że mówi major Kopytow, dowódca pierwszej grupy. – Kwadrat 13-36 na ślimaku36 8 i 7. Natrafiłem na opór. Nie ma strat. Proszę o wsparcie. – Masz konkretny cel? – Trzy budynki po drugiej stronie ulicy! Od narożnego i w lewo! – Zrozumiano, Pierwszy! Zrozumiano! Czekaj na wsparcie! Pięć minut! Ostrzał od razu ucichł – widocznie żołnierze pierwszej grupy nieco się odsunęli, tracąc kontakt z przeciwnikiem. Dobrynin, znając teraz dokładne położenie przeciwnika, dalej obserwował przez okno, trzymając kolbę przy ramieniu. Przegląd pola utrudniał budynek dokładnie naprzeciw niego i dlatego tylko częściowo widział narożne domy, o których mówił dowódca pierwszej grupy. Ale jeśli oznaczyli cel, to poleżymy cicho i zaczekamy. A nuż wyjdą... Jakby zgadł! Pod koniec trzeciej minuty, kiedy gdzieś z tyłu, od strony ulicy Krasnej, dał się słyszeć ryk czołgowych diesli, z domu na podwórko jedna po drugiej wyskoczyły trzy czarne postacie. Pół sekundy na rozpoznanie „swój– obcy", okular celownika przy oku, trójkącik choinki na celu... Pierwszy strzał był celny – ciężka kula rzuciła mężczyznę naprzód i legł nieruchomo pośrodku podwórka; drugi trochę zepsuł, trafił w ramię startującego do biegu żołnierza, który obrócił się w powietrzu, poleciał na ziemię... poruszył się, chcąc wstać, ale trzecia kula Daniły przybiła go do ziemi. Ale ostatniego już nie zdążył zdjąć – mignęła mu tylko kryjąca się za szopą czarna sylwetka. Uciekł. Dobra, wal się... W drzwiach pojawił się nagle czwarty – na ramieniu ma rurę RPG, celuje gdzieś wzdłuż ulicy... Jednak nie zdążył wystrzelić. Z parteru chlasnęła seria z automatu i mężczyzna padł do tyłu. Dekonspiracja. – Zmieniamy pozycję! – krzyknął co sił w płucach Dobrynin. – Wszyscy na zewnątrz! Przechodzimy dwa domy w lewo! Bateria, idziesz pierwszy! Karabin na plecy, strzelba w dłoń! Zbiegł po schodach, przeskakując po trzy stopnie, ustawił się na końcu... Chłopcy szybko przebierali kulasami – kiedy dowódca drze się na cały głos ze strychu, że pora zmienić pozycję, nikt nie zadaje pytań! Bez przeszkód przemknęli przez pierwsze podwórko, potem drugie. Wan zboczył gdzieś w lewo i zaplątał się w powoju, ale Shrek, który chyba cały czas pilnował jednym okiem swojego niskorosłego kumpla, przyskoczył, obłapił go, pociągnął, wyrywając lianom... obok natychmiast pojawił się Panikarz, wyciągając w biegu bagnet, rąbnął parę razy, odcinając szczególnie uparte macki... i chodu dalej! Dom, do którego poprowadził ich Bateria, był w gorszym stanie – drewniana konstrukcja wrośnięta w ziemię, z zapadniętym dachem i brudnymi okienkami. Nie weszli do środka, tylko padli pod ścianą, ochryple dysząc i wymyślając sobie nawzajem słabymi głosami. – Sukinsynu... Maniak... zgniotłeś mi nogę! – syknął Mnich, łapiąc powietrze. – Kawał dzika z ciebie... – A ty... sam... jak przełaziliśmy przez płot, machnąłeś łapskiem tak, że prawie odłączyłeś mi filtr! – nie pozostawał dłużny Losza. – Kto szedł za mną?! – spytał z oburzeniem Łosik, podnosząc się i rozglądając na boki. – Kto mnie kopał w dupę, jak biegliśmy?!!

– To, żebyś szybciej biegł! – zarżał rozwalony płasko na ziemi Chirurg. – Mogłem jeszcze skalpel wyjąć i cię dziabnąć, żebyś przyspieszył!.. – Cicho! Wszyscy spokój! – ryknął Dobrynin, nasłuchując. – Zaraz walnie... – Kto wa... KA– BUM! Pierwszy! I od razu w uszy uderzyły ich drugi i trzeci. Dobrynin ziewnął, szeroko otwierając usta i starając się odetkać uszy – i ledwie zdążył chwycić na ramiączko kamizelki zrywającego się gdzieś Darmochę. – Gdzie walą?! W nas?!! – wrzeszczał w panice żołnierz, próbując się wyrwać. Daniła szarpnął i przytrzymał go, starannie kładąc go na ziemi. – Uspokój się. To nasi strzelają, likwidują przeciwnika na rogu. Napotkali opór, nie chcieli tam leźć i pieprzyć się z czyszczeniem. Zaraz zrównają ich z ziemią i ruszymy dalej. – A dlaczego tak nawialiśmy z tamtego domu jak przed kuropatem?! – Widocznie trzeba było – odpowiedział lakonicznie Daniła. – Zdjęliśmy faceta z RPG? Zdjęliśmy. A nuż siedział tam jeszcze jeden?... Gdyby w nas łupnął, z domu zostałaby sterta cegieł. I z nas też. – Pierwszy do sztabu. Pierwszy do sztabu – dało się słyszeć w zestawie słuchawkowym. – Otrzymałem wsparcie. Przeciwnik wyeliminowany, ruszam dalej. – Zwiad przodem! Poruszać się skokami od budynku do budynku! – włączył się sam Funtikow. – Niech myszkują! Są mobilniejsi i lżejsi! A wy, ciężcy szturmowcy, za nimi! Nie zwiększać dystansu, bądźcie gotowi zapewnić błyskawiczne wsparcie, osłonić, odciąć przeciwnika ogniem, dać zwiadowcom się oderwać! No, co ty, kapitanie, mam cię uczyć?... – Przyjąłem, wykonam. – Idziemy – rozkazał Dobrynin swoim ludziom. – Kierunek ten sam. Ustawiamy się w ogonie i naprzód marsz. Dalsze działania dowiodły, że zaproponowany przez pułkownika schemat taktyki był optymalnym sposobem przemieszczania się. Z przodu zwiad przeszukujący każdy budynek na drodze. Podejść, sprawdzić, oczyścić, umocnić się, dać zielone światło. Poczekać, aż podejdą główne siły, i skok do następnego budynku, pod osłoną uzbrojenia ciężkiej piechoty. Przy napotkaniu oporu – sygnał do głównych sił. Piechota obezwładnia ogniem, nie pozwala wyściubić nosa. Podjeżdża ciężki sprzęt, grupy z granatnikami... Potem następuje uderzenie w pozycję przeciwnika. I znów naprzód. Nie można powiedzieć, że taka taktyka była skuteczna we wszystkich przypadkach. Jeśli przeciwnik okopał się w miejskiej zabudowie, jego wydłubywanie było niewiarygodnie trudne! Ciągle nadziewali się na opór. Niektórzy żołnierze byli owinięci bandażami w dwóch albo trzech miejscach... Byli ciężko ranni, byli też zabici. Ucierpiał sprzęt. Jeden z czołgów został bez pancerza reaktywnego, z drugiego wystrzał RPO zmiótł część osprzętu. Bezpośrednie trafienie RPG spaliło jeden z BTR– ów. Nona oberwała w prawą burtę serią z automatycznego działka i wciąż dogorywała na skrzyżowaniu, kopcąc tłustym czarnym dymem. Jeszcze przed południem przeciwnik zniszczył dwie opancerzone ciężarówki z cekaemami... Ale to były łączne straty na całej linii frontu, a nie tylko w strefie, za którą odpowiadała pierwsza operacyjna. I to była całkiem niewygórowana cena za to, że brygada skutecznie odpierała kontrataki przeciwnika, posuwając się naprzód. A jednak właśnie taka taktyka działała w gęstej miejskiej zabudowie najefektywniej ze wszystkich! Do diabła ze szturmowaniem budynków! Do diabła z czyszczeniem pomieszczeń! To był bój ogólnowojskowy, gdzie nie było sensu szturmować i próbować zdobyć obiekt, a potem go bronić. Nikt nie zapuszczał się do środka, ryzykując życiem, nie czyścił budynku, igrając ze śmiercią na klatkach schodowych, korytarzach i w pokojach. Ogniska oporu po prostu równali z ziemią. W eskorcie wozów pancernych i piechoty na wskazany odcinek frontu wjeżdżały czołgi, zajmowały pozycje i zaczynały ostrzał odłamkowo– zapalającymi. Potem podchodziła grupa z RPO i w cel trafiały jeden albo dwa pociski termobaryczne... i jeśli po tym wszystkim budynek wciąż jeszcze stał, to wewnątrz niego żywego już nie było. Zwykle po takim uderzeniu opór się kończył. Wyjątkiem były trzy ośmiopiętrowce. Ze względu na swoje położenie wznosiły się nad otaczającymi je kwartałami miasta jak klify nad morzem, pozwalały mieć pod ostrzałem cały plac przy dworcu, walić

z karabinów wielkokalibrowych ogniem bezpośrednim, korygować ogień artylerii i moździerzy. Zresztą to właśnie tym zajmował się jak dotąd przeciwnik, ostrzeliwując myszkujących w dole żołnierzy pierwszej grupy. I chociaż sztab w miarę możliwości zapewniał osłonę ogniową, synchronizując ogień dział i cekaemów w kierunku stanowisk na dachu z posuwaniem się żołnierzy pierwszej grupy, mimo wszystko od czasu do czasu tracili ludzi. A największe straty powodował właśnie ogień z dachów. Dobrynin słyszał, jak klnie przez radio dowódca pierwszej grupy, wykłócając się ze sztabem i przedstawiając straty. Kilka razy łączył się bezpośrednio z Funtikowem i żądał, by „rozpieprzyć ich w drzazgi", i w zasadzie nie było to takie skomplikowane. Wysunąć na pozycje wszystkie trzy czołgi, uderzyć jednocześnie – a jeszcze lepiej skoncentrować ogień dział samobieżnych, przecież właśnie do tego są przeznaczone. Kilka minut ognia artyleryjskiego i z bloków zostałyby ruiny! Ale... Dowództwo nie miało ochoty niszczyć takich przydatnych pozycji. Ale żeby je odebrać, to już inna sprawa. I pułkownik wydał rozkaz ich zdobycia i wyczyszczenia. Pierwsza grupa operacyjna straciła do tego czasu niemal jedną trzecią swojego składu, zabitych i rannych. Jedenaście ładunków dwieście i dziewięć trzysta. Nie mówiąc już o tym, że jej żołnierze przez cały czas byli w boju, zmęczyli się i wystrzelali dużo amunicji. Ludzi trzeba było wycofać, dać im czas na odpoczynek i uzupełnienie nabojów. To samo ze zwiadem, z lekkimi oddziałami na czele. Ale przy tym przeciwnikowi nie wolno dać odetchnąć! Cisnąć i cisnąć, do ostatka. Zrobili przegrupowanie – żołnierze pierwszej grupy odeszli na tyły, ich pozycje zajęła trzecia. Można było kontynuować. Dobrynin, chociaż starał się iść na tyłach, po tym jak przez cały ten czas ściśle współdziałał z pierwszą operacyjną, faktycznie wszedł już w jej skład: nieraz osłaniał ogniem jej żołnierzy, ściągał na siebie uwagę albo oskrzydlał przeciwnika, to znaczy był w centrum wszystkich wydarzeń. Do tego był miejscowy, znał miasto. I dlatego dowódca trzeciej grupy major Sotnikow wezwał go, żeby się poradzić. – Jak myślisz? Weźmiemy je szturmem? – spytał od razu major, podając mu rękę. – Przysiądź się. Piętnaście minut na odsapnięcie. – Na miejscu pułkownika po prostu zrównałbym je z ziemią. – Daniła pokręcił głową, siadając na gruzach. Wyjrzał ostrożnie zza rogu, oszacował... Siedzieli na podwórku jednorodzinnego domu o pół kwartału od pierwszego bloku. Dom był solidny, z grubymi ceglanymi ścianami, dlatego ognia wielkokalibrowych karabinów maszynowych można się było nie obawiać. Co innego ostrzał stromotorowy... ale obok była szopa, a w niej ceglana piwnica z betonowym stropem wspartym na szynach. Coś na kształt schronu przeciwbombowego... – Będą straty. Nie da się tędy szybko przeskoczyć, przedzierając się przez taką gęstwinę... – Będą straty – przytaknął major. – Jeśli przedzierać się przez gęstwinę, to tak... – Coś wymyśliłeś? – zapytał Dobrynin, rzucając mu szybkie spojrzenie. – Masz plan? – Plan w sumie nie jest skomplikowany. Przebijać się przez te pieprzone ogrody i taranem przez ogrodzenia nie ma sensu. Trzeba zrobić tak... Skoncentrujemy ze dwudziestu ludzi na podwórku z wyjściem na Bałaszowską. Podciągniemy pancerki, postawimy zasłonę dymną. Pojazdy osłaniają ogniem, my wzdłuż płotów dajemy, ile fabryka dała, do wieżowca i wchodzimy przez okna... – Bez oczyszczenia okolicy? – zdziwił się Dobrynin. – Przecież my nie przebiegniemy nawet stu kroków, zdejmą nas z boków! Zobacz, jaką wojnę partyzancką tu robią! Myślisz, że na tych podwórkach nie siedzi z dziesięciu kolesi z Bractwa?.. – No... innego wariantu nie mam – rozłożył ręce major. – Jak krytykujesz, to zaproponuj coś... – Inny wariant jest taki, żeby rozwalić te domy do fundamentów – mruknął Dobrynin, zastanawiając się nad tą propozycją. To się nazywa kaprys... Po jaką cholerę pułkownikowi potrzebne te bloki?! Facet oczywiście zna się na rzeczy... ale to już naprawdę przesada. – Mogę zaproponować poprawkę. Opancerzonych ciężarówek z cekaemami mamy od groma. Najpierw puścić drogą ze trzy sztuki. Niech z dużą prędkością przejadą Bałaszowską, postrzelają na wszystkie strony i niech Komsomolską pojadą na północ, do drugiej grupy zaporowej. Pohałasują, ściągną ich uwagę na siebie. W momencie ich startu stawiamy zasłonę dymną. Wzdłuż całej ulicy, od naszej pozycji aż do skrzyżowania. Tamci myślą, że osłaniamy dymem ciężarówki, w związku z czym całą uwagę skupią na nich. A my cichaczem, proszę

bardzo, dajemy, jak to powiedziałeś, ile fabryka dała do ośmiopiętrowców. I wchodzimy przez okna do mieszkań na parterze. W coś takiego jeszcze bym uwierzył... – Da radę... Tylko żeby w nas z ciężarówek nie trafili – mruknął Sotnikow. – Lewa strona Bałaszowskiej jest objęta zakazem ostrzału. Akurat tam będziemy, pójdziemy wzdłuż płotów. – No, to przekaż zadanie swoim ludziom i działamy. – A ty? Idziesz ze mną? Niezły masz ten kombinezon, słyszałem o nim... Przyda się podczas szturmu. – Pójdę. – Daniła skinął głową. – Ale sam. Swoich zostawię w osłonie. – Damy radę. Znasz rozkład mieszkań? – Znam. – Damy radę – przytaknął major. Spojrzał na zegarek. – Wpół do drugiej... Zanim wydam rozkazy i przygotują ciężarówki... Czekam tu na ciebie o drugiej. I zaczniemy. Kiedy czekał na wyznaczoną godzinę, zdążył porozmawiać z pułkownikiem. Szczerze powiedziawszy, wątpił, czy przygotowywana operacja specjalna jest potrzebna. Wszystko i bez tego idzie nieźle, cisną wroga skutecznie, posuwają się naprzód, zagarniają kwartał po kwartale. Czy trzeba prowadzić ludzi na rzeź?... – Czy rozumiesz, co to takiego te trzy budynki? – Głos Funtikowa w słuchawkach był surowy, jakby zawczasu ostrzegał, że pułkownik nie ścierpi żadnego sprzeciwu. – To najwyższy punkt w tej dzielnicy! Kontrola nad całym otoczeniem! Nad wszystkimi kwartałami dookoła! Z tych dachów widać całą okolicę i całą okolicę można ostrzeliwać! I ty mi mówisz, że należy to rozpieprzyć?!! – Z sosnowego lasu za bazą paliwową też widać – powiedział Daniła. – Przecież siedzą tam już nasi! A tu... stracimy ludzi, towarzyszu pułkowniku! – Dupa tam, a nie widać! Korygować ogień, tak, można. Za krótki strzał, za długi... Ale tak, żeby mieć przegląd całej okolicy na wszystkie strony i do tego kryć dowolny punkt ogniem bezpośrednim, czegoś takiego nie mamy! A potrzebujemy! Dlatego będziemy brać te bloki! Odpowiedź była kategoryczna i Dobrynin zrozumiał, że spierać się nie ma sensu. Czyli szturm. Przed drugą był u Sotnikowa, opowiedział o rozkładzie mieszkań i korytarzy. Do tego czasu wszystkie przygotowania były już zakończone. Ciężarówki stały na początku ulicy, z włączonymi silnikami. Czołgi i dwie nony też. Żołnierze zebrani byli na podwórku, podzieleni na trzy dziesięcioosobowe grupy – Funtikow, dobrze rozumiejąc, dokąd ich posyła, przydzielił im nie dwudziestu, lecz aż trzydziestu ludzi. Jako doświadczony wojak, pułkownik wiedział, jak ważny jest pierwszy szturm. Pierwszy szturm powinien być jedynym, to właśnie oni muszą zdobyć obiekt. Jeśli pierwszy szturm będzie nieudany, to drugi będzie porażką ze znacznie większym prawdopodobieństwem. Bardzo ciężko jest się zdecydować, by po raz drugi wejść tam, gdzie dopiero co zginęli twoi towarzysze... W związku z tym, że trzecia grupa operacyjna oddała połowę ludzi na potrzeby operacji specjalnej, jej sąsiadka z lewej, czwarta grupa, rozciągnęła front, biorąc odpowiedzialność za dodatkowy kwartał. I stanęła. A razem z nią zatrzymały się też pozostałe grupy. Rozkaz: zająć pozycje, nie dopuścić do przerwania okrążenia. Pułkownik się zabezpieczał, zdając sobie sprawę, że wyciągając ludzi, tym samym osłabia cały front. I to po raz kolejny dowodziło, że trzem wieżowcom nadawał szczególne znaczenie... Trzy grupy po dziesięciu ludzi. Dowódcą pierwszej był Sotnikow. Dowódcą drugiej – kapitan Usanow. Trzeciej – kapitan Buganow. Dobrynin szedł jako samodzielna jednostka bojowa, taki wolny strzelec, który dzięki unikomowi łączył w sobie funkcje tarana, buldożera i żywej tarczy. Stojąc na ugiętych nogach przy przekrzywionej furtce prowadzącej na Bałaszowską, czekali na sygnał. Dreszcze emocji... Adrenalina... Trzęsące się ręce... Czternasta zero– zero. Czas. Ruszyli! Ryk ciężarówek rozległ się jednocześnie z wystrzałami z Tuczy37. Na całej ulicy, na przedpolu ośmiopiętrowych bloków, wypączkowały i zaczęły rosnąć chmury dymu. Jeszcze jedna salwa i ulica całkowicie zniknęła.

– Zasłona gotowa! Jak zwieje dym, od razu dodawać, nie czekać, aż nas dojrzą! – Padł przez radio rozkaz Sotnikowa. – No! Ruszamy! Dobrynin pierwszy wypadł przez furtkę. Lewą ręką namacał płot i pochylając się i orientując według ogrodzenia, popędził w stronę bloków. Aktywne słuchawki hełmu, wzmacniając ciche dźwięki, podpowiadały, że w ślad za nim, sapiąc, chrypiąc i klnąc, w szybkim tempie biegną pozostali. Mleczna mgła zasnuła wszystko dookoła. Przekradając się wzdłuż płotów, Daniła nieraz natykał się na przeszkody, które mógł rozpoznać dopiero, kiedy był tuż przy nich. Najpierw musieli się przedzierać przez zarośla, potem obejść zwalone ogrodzenia, jeszcze później przedostać się przez powalone drzewo... Wszystko to spowalniało ich postępy, ale innego wyjścia nie było. Na żądanie Sotnikowa czołgi wciąż strzelały, podtrzymując zasłonę dymną, a i sami żołnierze nie zasypiali gruszek w popiele, w biegu rzucając granaty dymne przed siebie... Po prawej ryczały diesle ciężarówek, dudniły cekaemy, a z dachu łoskotały w odpowiedzi długie serie pocisków wielkokalibrowych. Parę razy w białawej mgle nabrzmiewała pokaźnych rozmiarów chmura eksplozji, ale tu, po lewej stronie ulicy, przy płocie, gwizdnęło tylko kilka rykoszetów. Są na rogu! Szukając dłonią kolejnego występu w parkanie, Dobrynin nagle poczuł pustkę. Powiódł dłonią w prawo, w lewo, żeby się upewnić – tak jest, koniec płotu! Teraz przeskok przez ulicę do samej ściany budynku, pod okno – i będą w połowie drogi!... – Doszliśmy do rogu! – Pierwsza grupa, prosto! – Sotnikow natychmiast zareagował, wydając rozkaz. – Druga, dwadzieścia kroków bardziej w lewo, wchodzicie do sąsiedniego mieszkania! Trzecia grupa, jeszcze bardziej w lewo, kolejne mieszkanie! Biegiem! Naprzód, naprzód, naprzód! Wszystko odbyło się w tempie! Kilka chwil i już rozpłaszczyli się pod ścianą po obu stronach okna. Czterech od razu wzięło pod obserwację sektor nad ich głowami, kolejni dwaj narożnik budynku. Dym dookoła zaczął się powoli rozwiewać, jeden z żołnierzy na znak majora wyciągnął z ładownicy granat dymny, zerwał wieczko i zawleczkę, rzucił obok. Znów zaczęło dymić, skrywając oddział przez wzrokiem ciekawskich... – Dobrynia! Wchodzisz?! – Idę! – odezwał się natychmiast Daniła, wyciągając granat z ładownicy. – W okno bij! Jednocześnie z brzękiem sypiącego się szkła wyrwał zawleczkę i posłał granat w ciemną dziurę okna. Choćby i nikogo tam nie było, to była wielka szansa, że parter został zaminowany. To przecież święta rzecz – zaminować wszystkie dziury, przez które może wejść wróg! W postaci granatów pułapek czy jeszcze jakoś inaczej... Dzięki zmianie ciśnienia i odłamkom potężnej efki powinno dojść do detonacji i oswobodzenia przejścia. A jeśli nie, to kombinezon pomoże! A jak nie pomoże... cóż, wojna! Huknęło całkiem nieźle – zamknięte pomieszczenie wzmocniło efekt, wielokrotnie odbijając falę uderzeniową i odłamki od ścian. Dobrynin dał nura w okno głową do przodu, wylądował na lewej ręce, przeturlał się przez lewe ramię do rogu pokoju i podniósł swojego piernacza. Przeleciał po ciemnych kątach pomieszczenia smugą podlufowej latarki – pusto. Od razu przesunął się do drzwi, poświecił do środka – wciąż nikogo. – Czysto. Wchodzimy. – Już weszliśmy – mruknął zestaw słuchawkowy głosem Sotnikowa i ramienia Dobrynina dotknęła jego ręka. – Dobrze wszedłeś, bardzo ładnie. Dajesz radę... – Nie tylko wy całe życie zajmujecie się wojną – wyszeptał równie cicho Dobrynin, wciąż trzymając na celowniku ciemne wnętrze korytarza. – My też co nieco potrafimy. – Mówili mi. Słyszałem. – Druga grupa weszła... – Czyścimy mieszkania do drzwi wejściowych – szeptem wydał polecenia Sotnikow. – I na mój sygnał wychodzimy na główny korytarz. Pracujemy cicho! Zaczniemy hałasować dopiero przy kontakcie! – Był przecież granat... – przypomniał jeden z żołnierzy. – I co z tego? Słuchaj, jak łupią na zewnątrz! Kto by coś usłyszał przez ten hałas?... Dla nich to jak pierdnięcie...

To mieszkanie miało trzy pokoje, Dobrynin pamiętał to bardzo dokładnie. Po prawej była ubikacja i łazienka, po lewej przedpokój i salon, drugi pokój i kuchnia. Musi iść jako pierwszy– ręczna broń unikomu nie przebije, a wielkokalibrowych karabinów z zasady nie używa się we wnętrzach. Dlatego Dobrynin nie był szczególnie ostrożny, poruszał się szybko – zajrzał do łazienki, rozejrzał się po małym i dużym pokoju... Omszała pustka, tylko dozymetr terkocze, wskazując pięćdziesiąt rentgenów. Przedpokój też świecił pustkami, podobnie jak kuchnia. Sądząc po grubej warstwie kurzu na podłodze, było jasne, że od wielu lat nikt tu nie wchodził. Dziwne... Biorąc pod uwagę strategiczne położenie budynku, wszystkie wejścia powinny były być zaminowane! A tu pusto... Czyżby przegapili? Jednak major wcale tak nie myślał. – To tak specjalnie. Szukają głupiego. – Uśmiechnął się, kiedy Daniła wrócił i podzielił się z nim swoimi spostrzeżeniami. – Zdążyłem się już dzisiaj napatrzeć. Jeden z moich żołnierzy wyleciał w powietrze przez pułapkę w pustym domu, kiedy poszedł na strych. Przeszukał cały dom, pusto, śladów nie ma... A jak poruszył klapę w dachu, to walnęło. A drugi, młody, połasił się na nowiutki demron. Obrócił trupa, wystarczy zdjąć, i już. I też na amen. A ty mówisz, że przegapili... Nie, nic z tych rzeczy! – Myślisz, że jest na zewnątrz?... – Absolutnie!... – Sotnikow uśmiechnął się i przez szkła maski przeciwgazowej Dobrynin zobaczył jego zmrużone oczy. – Ja, na przykład, nie jestem przekonany, czy za drzwiami wejściowymi jest czysto... Dobrynin też nie był tego pewien. Ale jak to sprawdzić? Sotnikow wezwał przydzielonego do grupy sapera i polecił mu obejrzeć drzwi. Werdykt nie był pocieszający – drzwi na pewno były otwierane, ale do mieszkania przy tym nikt nie wchodził – kurz na podłodze był tylko lekko zamieciony, śladów nie było. Dlaczego tak? Wiadomo dlaczego – sprawdzali, jak się otwiera i zamyka, i mocowali na zewnątrz żyłkę miny pułapki. Oraz sygnalizator, żeby na pewno usłyszeć, kiedy będą mieli gości. I z dużym prawdopodobieństwem tak samo zaminowane były wszystkie drzwi prowadzące na korytarz. A na pierwszym piętrze coś w rodzaju grupy likwidacyjnej czeka na gości z Chlebem i solą. Albo na drugim... Pospiesznie zorganizowali naradę wojenną. Dobrynin, Sotnikow i Usanow z Buganowem przez radio. Propozycja Usanowa, żeby wysadzić drzwi w cholerę i zacząć działać pomimo hałasu, nie przeszła. Kontrargument był taki: cholera wie, co może być za tymi drzwiami. To mogło być wszystko, z bombą paliwowo– powietrzną włącznie, która wypali na amen cały parter i ludzi razem z nim. Nie przejdzie. Buganow zaproponował zostawić w spokoju drzwi, ale zrobić dziurę w ścianie. Wyjść na korytarz, zdjąć z drzwi miny, zebrać się w trzech grupach i dalej, jak sytuacja pozwoli. To już był bardziej sensowny pomysł – w końcu trzeba jakoś ruszyć. Jednak Daniła nieco tę propozycję udoskonalił i rozwinął – i właśnie z tą poprawką została przyjęta. – Kiedy wy tu na parterze będziecie robić dziury i hałasować wewnątrz budynku, ja na zewnątrz wdrapię się po balkonach i wyjdę na tyły. Jestem w unikomie, wleźć w nim po ścianie to nie jest żaden problem. – Daniła postukał pięścią po napierśniku kombinezonu. – Tam połowa balkonów ma rozwalone balustrady. Podciągnę się i wejdę. Najważniejsze, żebyście zaczęli tu hałasować, a potem ja dołączę... – Damy radę. – Sotnikow skinął głową. – I jeszcze jedno. Pułkownik musi zacząć działania bojowe. Niech nie naciera, ale prowadzi ostrzał, demonstrując zamiar ataku. To nas chociaż trochę osłoni... – Rozumiem. – Tylko niech nie walą w budynek! Mój kombinezon nie wytrzyma kalibru czternaście. – Przekażę. Trzy minuty na przygotowania i zaczynamy. Dym na zewnątrz już się rozwiał. Daniła, kryjąc się za ceglaną barierką balkonu, ostrożnie się wysunął, obserwując okolicę. Od razu zauważył dwóch żołnierzy bez opasek na pobliskim dachu – siedzą plecami do niego, gapią się w inną stronę... ale nie wolno mu do nich strzelać, nawet z wintorieza. Inni dostrzegą go i droga na górę będzie odcięta. Tymczasem od strony pozycji brygady zaczął się jakiś ruch. W jednym miejscu, potem w drugim i coraz dalej, na całym froncie, dały się słyszeć najpierw strzały pojedyncze, a potem i serie – pułkownik zrozumiał, czego się od niego wymaga.

– Jesteśmy gotowi – odezwał się Sotnikow w zestawie słuchawkowym. – A ty jak? – Zaczynajcie. – Przyjąłem. W mieszkaniu od razu zabrzmiał głośny huk, bryznęły odłamki cegieł, ciśnienie zdmuchnęło pył z okien... Żołnierze krzyczeli na wiele głosów, zadudniły strzały... Dobrynin wyprostował się, podskoczył, chwycił się płyty stropowej balkonu nad nim... Podciągnął się, zaglądając przez drzwi balkonowe na pierwszym piętrze – nikogo nie ma. Zryw, jedna ręka, druga, zarzut kolanem i już jest na balkonie. I od razu dalej! Podskoczył, wczepił się, podciągnął, wyrzucając rękę do góry– oto i drugie piętro! Na trzecim barierka balkonu była cała tylko do połowy, nie dało się zarzucić ręki ani nogi – ale z płyty sterczało kilka prętów zbrojeniowych. Zresztą czy to w ogóle jest przeszkoda?! Odepchnął się mocniej, chwycił za kawałek żelaza, potężnym skokiem wyrzucił ciało w górę, przeleciał nad barierką i wylądował na balkonie. Wyżej, jeszcze wyżej! Wspinaczka w unikomie to sama przyjemność! Przypomniała mu się sytuacja sprzed trzech miesięcy, kiedy razem z Saszką, zaczepiając się ochraniaczami na buty, wspinali się na komin niedaleko stąd. Ale się wtedy strachu najadł! A teraz... Kombinezon dawał zachwycające poczucie, że jest chroniony, pewność, że dopóki go nosi, nic złego po prostu nie może się stać! Niewiarygodna lekkość, z którą Daniła przerzucał swoje trzy cetnary masy bojowej na kolejne piętra, była po prostu porażająca, zdawało się, że wchodzić tak coraz wyżej można by bez końca!.. Zatrzymał się na siódmym. Ne zwlekał– chociaż minęło zaledwie pół minuty, na parterze już na całego toczyła się walka i Sotnikow na pewno czekał na pomoc. A i z dachu od czasu do czasu rozlegał się stukot cekaemów. Drzwi balkonowe były zamknięte i nawet szyba przetrwała – z oknem było pod tym względem gorzej. Dobrynin wszedł do pokoju, wyciągnął nóż, szybko obejrzał mieszkanie w poszukiwaniu ukrytego przeciwnika. Było tak samo pusto jak i na niższych piętrach, ale o obecności żołnierzy Bractwa świadczyły liczne ślady na podłodze. Czyli zachodzą tu regularnie. Po co?... Odpowiedź na to pytanie poznał po półminucie. Nawet niejedną, a wiele... liczne ohydne odpowiedzi na podłodze w kuchni – mieszkanie było wykorzystywane jako wychodek. A więc pułapek tu nie ma i drzwi wejściowe na pewno nie są zaminowane. Zatem i na całym piętrze nie było raczej materiałów wybuchowych. Po co? Żeby wpaść we własną pułapkę?... Drzwi na korytarz były uchylone. Daniła wyjrzał i dosłownie nos w nos zderzył się z parą żołnierzy, którzy przebiegali obok. Zawahali się, próbując rozpoznać, czy to swój, czy obcy – i ten ułamek sekundy Dobryninowi wystarczył. Pierwszego powalił ciosem z prawej w szyję. Pociągnął nóż do siebie, przecinając tętnicę i dosłownie krojąc mięśnie aż do kręgosłupa. Drugi chciał rzucić się w bok, ale Daniła skoczył z miejsca i uderzył go swoją ciężką opancerzoną pięścią w skroń. Załatwieni. – Sotnikow do Dobrynina! Sotnikow do Dobrynina! – zaszeleścił ściszony do minimum zestaw słuchawkowy. – Jak ci idzie? Gdzie jesteś? – Siódme piętro. O dwóch mniej. Jak u was? – Szturmujemy! Weszliśmy na pierwsze piętro! Są straty! Idziesz do nas?! – Nie – odparł Dobrynin, kierując się myślą, która przemknęła mu nagle przez głowę. Rozbłysła w mgnieniu oka i od razu zdał sobie sprawę, że ten wariant będzie znacznie skuteczniejszy od tego, który opracowali kilka minut wcześniej. – Zmieniamy plan. Nie ruszę w waszym kierunku. Zbyt szczęśliwie to się wszystko składa... Umocnijcie się i czekajcie na mnie, odstrzeliwujcie się... Ja pójdę na dach, likwidować gniazda cekaemów. Nie spodziewają się mnie, walka toczy się u was, na parterze, a nie tutaj, na siódmym! Jak mnie zrozumiałeś?... – Dobra... Rozumiem. Umacniam się i czekam na rozkazy! Nie poszedł schodami. Iść przez wnętrze budynku oznaczało nadziać się na wroga. Na pewno są żołnierze na ósmym piętrze, z prawdopodobieństwem bliskim stu procentom są na piętrze technicznym, są też na dachu. Dopiero co wspiął się tu po balkonach, trzeba korzystać z tego dalej, póki działa! Podniósł oba trupy i zaniósł je do mieszkania, po czym znów wydostał się na balkon. Rozejrzał się... nie, nie z tej strony. Z drugiej... Chwytając się wybitej przez karabin wielkokalibrowy dziury w ścianie, wyjrzał, starając się przyjrzeć się budynkowi od zewnątrz – jest! Rura gazowa szła po ścianie od parteru na dach –

ale nie obok, ale cztery okna dalej, w ostatnim mieszkaniu. Ma szczęście! Korytarz był pusty. Dobrynin, ściskając piernacza, prześlizgując się jak cień, dotarł do drzwi. Pociągnął za klamkę, modląc się w duchu, żeby żaden nadgorliwy żołnierz nie podłożył tu granatu pułapki... Udało się. Widocznie siódme piętro rzeczywiście nie było zaminowane, żeby sami się nie nadziali. Puste mieszkanie, zgnilizna, wilgoć, pleśń... Rura za oknem kuchennym... Gruba, zardzewiała... Daniła chwycił ją, szarpnął– jest mocno osadzona. Na pewno wytrzyma jego ciężar. Trzymała się nie tylko na skoblach wbitych co pół metra w ścianę, ale i na rozgałęzieniach prowadzących do mieszkań. Za nic takiej nie wyrwiesz! Tyle już stoi i postoi jeszcze drugie tyle. Wsłuchał się, próbując określić, co się dzieje nad jego głową... Coś tam krzyczeli, klnąc na wiele głosów, dudniły długimi seriami cekaemy, łuski dzwoniły o metal, parę razy huknął RPO – walka szła na całego. Przedostał się przez parapet i chwycił za rurę. Odczekał kilka chwil, starając się nie patrzeć w dół i nie myśleć o wieczności... i ostrożnie przenosząc ciężar ciała z nóg na ręce, zawisł w powietrzu. Trzyma, skubana! Chwycił za skobel, podciągnął się, złapał za następny... obok niego przesunęło się najpierw ósme piętro, potem techniczne... Kiedy do dachu pozostało jakieś pół metra, odległość jednego skoku, zatrzymał się, próbując słuchem określić położenie stanowisk cekaemów. Jedno z nich najwyraźniej było gdzieś w pobliżu, tak głośno wrzeszczą. Nie na samym skraju dachu, ale odrobinę głębiej. Drugie – bardziej z lewej i bliżej środka budynku. Najprawdopodobniej jest także trzecie, jeszcze dalej, na rogu, żeby kontrolować kierunek południowy. No... macie gościa, bydlaki! Skok! Mocno się kurcząc, mięśnie kombinezonu wyrzuciły jego ciało w górę. Przez ułamek sekundy, który szalejąca we krwi adrenalina zamieniła w wieczność, Daniła unosił się w powietrzu – a potem przed oczami mignął mu ceglany murek i był już na dachu. Wyciągnął pistolet i powiódł wzrokiem dookoła... Sekunda, żeby się zorientować w przestrzeni... niech to szlag, jak ich dużo! Jedno stanowisko cekaemu było tuż obok, kilka kroków od niego, lufa KPW była skierowana nieco w lewo, obok otwarte skrzynki amunicyjne, taśmy, dywan z pustych łusek, wokół uwija się dwóch ludzi; drugie bliżej środka dachu, tam było ich czterech i walili gdzieś w dół, w kierunku podwórek domów jednorodzinnych, trzecie – w rogu, i tam kolejna czwórka; przy wznoszącym się na pół metra luku prowadzącym z piętra technicznego zgrupował się oddział ochrony; do tego kilku ludzi z trzmielami i RPG za barierką wypatrujących w dole kolejnej ofiary. Żołnierze z najbliższego stanowiska, widząc masywną czarną postać, która wyłoniła się z dołu jak diabeł z pudełka, wydali chóralnie nieartykułowany wrzask. Jeden zaczął gorączkowo szarpać cekaem, próbując obrócić lufę w stronę nowego zagrożenia, drugi zerwał z pleców automat... Odepchnąwszy się nogami co sił, Dobrynin wyskoczył w górę i do przodu, schodząc z linii strzału KPW, przeleciał całą odległość od barierki do przedpiersia z worków z piaskiem, po czym zwalił się na Strzelca, miażdżąc go pod sobą. Po lewej zabrzmiała chaotyczna seria z automatu, kule zadzwoniły o płytę na ramieniu, o hełm... Czując, jak chrupnęło mu coś pod kolanem, i przeczuwając, że to czaszka przeciwnika, Daniła przekręcił się w lewo, wyrzucając naprzód rękę z pistoletem, machnął nią na skos, przeszywając serią drugiego, wyrzucił piernacza i chwycił KPW, po czym pociągnął go razem z podstawą, obracając w przeciwnym kierunku. Na drugim stanowisku przez łoskot kolejnych serii nawet nie słyszeli, co się dzieje u sąsiadów, żaden z żołnierzy na niego nie patrzył – i to dało mu kilka sekund, żeby dokładnie wycelować. Wystrzał! Krótka seria kul kalibru czternaście milimetrów zmiotła z dachu zarówno sam cekaem, jak i jego obsługę. Dobrynin przesunął lufę dalej, chlasnął po trzecim stanowisku, wychwytując przez moment wzrokiem obraz tryskających krwawymi bryzgami ludzkich ciał– dalej, dalej! Oddział z granatnikami, który mógł narobić wiele złego, skosił jedną długą serią, płynnie wodząc lufą cekaemu. Trzydzieści tysięcy dżuli na pocisk niczym trzydzieści tysięcy małych diabełków rozszarpywało ludzi na strzępy, szansy na przeżycie po prostu nie było. Ochrona przy wyjściu z piętra technicznego oprzytomniała i rozpierzchła się na wszystkie strony, starając się zająć pozycje za rurami wentylacji, ale jak mogła się ukryć na płaskim dachu przed kulami wyrzucanymi z gigantyczną energią przez ciężki karabin maszynowy?! Na te kilka serii z 5,45

milimetra, które trafiły go w odsłoniętą pierś i prawy bok, kombinezon nawet nie zwrócił uwagi – ale Dobrynin w odpowiedzi obdzielił każdego od serca, zamieniając ich ciała w dziurawe, tryskające krwią bukłaki. Dach został oczyszczony w pół minuty, ale Daniła więcej czasu już nie miał. Widząc zamieszanie u sąsiadów, ze stojącego obok bloku zadudniło kilka karabinów i Dobrynin ledwo zdążył schować się za barierką. Nie leżał nieruchomo – szorując brzuchem po ziemi jak jaszczurka na czterech kończynach, pomknął w stronę włazu... i w samą porę! Za nim kule już wgryzały się w beton barierki, próbując dobrać się do ukrytego przeciwnika. Korzystając z tego, że ogień skoncentrował się na drugim stanowisku, Daniła uniósł się na chwilę i przewalił przez krawędź, zlatując plecami w dół na piętro techniczne. Sąsiedzi natychmiast zareagowali, przerzucając ogień na wystającą pokrywę luku, ale za późno! Dobrynin przejechał już grzbietem po schodach i przyłożył hełmem o metalową poręcz, po czym wylądował na strychu. Tu było, o dziwo, pusto. Najprawdopodobniej wezwali ludzi na dół, do obrony przeciwko żołnierzom Sotnikowa. Dach został oczyszczony, strych też był czysty... teraz najwyższy czas uderzyć na tyły, wyrżnąć wszystkich w diabły i zająć się urządzaniem stanowisk ogniowych!... Jednak tu Daniłę czekała niespodzianka, i to bardzo nieprzyjemna. Obchodząc poziom techniczny i szukając ukrytych przeciwników, natknął się na przymocowany do filara nośnego duży brykiet, z którego wystawała skrzynka z długą spiralną anteną. Jeden... a tam jeszcze jeden... a nieco dalej, na takim samym filarze, przymocowano od razu dwa, na których migały zielone diody!... I jeszcze kilka beczek – po otwarciu jednej z nich odkrył w środku lepką ciemną ciecz. Napalm. Nie trzeba być geniuszem, żeby się połapać. Budynek był zaminowany. Ile czasu potrzebował przeciwnik, żeby zdać sobie sprawę, że blok jest stracony? Aż wybiją wszystkich, którzy walczą teraz na dole? Czy Pająk jest gotowy poświęcić swoich ludzi, wysadzić ich od razu, jak tylko otrzyma meldunek? Co robić? Jak zawsze na wojnie. Masz wątpliwości – melduj wyżej. Dobrynin podszedł do otworu wentylacyjnego wychodzącego na ulicę Krasną i połączył się z pułkownikiem, a Funtikow od razu się zgłosił. – Budynek jest zaminowany, towarzyszu pułkowniku. Cały poziom techniczny jest obłożony materiałami wybuchowymi. Jak rąbnie, to zleci dach, a i dolnym piętrom się oberwie. Pułkownik siarczyście zaklął i milczał całą minutę. Dobrynin czekał, czując, jak z tyłu głowy ściekają mu kropelki potu. A co, jak wysadzą blok właśnie teraz?... A nuż Pająk albo kto tam u niego odpowiada za ten odcinek frontu, naciska właśnie guzik?... Zielone światełko na metalowej skrzynce w dowolnym momencie mogło zmienić kolor na czerwony– a wtedy nawet kombinezon nie zdoła ocalić życia swojemu użytkownikowi! – Uciekaj stamtąd – zdecydował w końcu Funtikow. – Jak rozumiem, nie zdążymy już podciągnąć saperów. Zauważą naszą aktywność wokół budynku i wysadzą go od razu, wszyscy zginą. – Oddajemy budynek? – Wała tam, a nie oddajemy. Nie będzie nasz, to będzie niczyj. – Bombardowanie? – Bombardowanie. Szkoda, cholera... – odparł zirytowany pułkownik. – Mając kontrolę nad okolicą, utrudnilibyśmy Bractwu wszystkie ruchy. Byłyby mniejsze straty przy oczyszczaniu kolejnych kwartałów miasta. Ani się wychylić, ani zmienić pozycji... siedzieliby jak szczury po norach! Byłaby też oszczędność w amunicji artyleryjskiej! Ale skoro nie ma takiej możliwości, trzeba będzie przełamywać front i zużyć wszystkie pociski. Nie chciałem tego, ale nic nie poradzimy. – Jakie ma pan dla nas zadania, Olegu Walentinowiczu? – Zadanie dla ciebie i Sotnikowa jest teraz takie: opuścić budynek, uderzyć od tyłu przez kwadrat 13-35, na ślimaku 9 i 4. Oczyścić podwórka i domy. My naciśniemy z naszego końca, weźmiemy ich w kleszcze. – Wyłom we froncie?... – Tak. Właśnie koncentruję grupy uderzeniowe w tamtym rejonie, podciągam ciężki sprzęt. Spróbujemy przerzucić wystarczającą ilość sił z innych odcinków. Rzucimy jeszcze od nowa resztę

pierwszej grupy, dość już odpoczęła. – Przyjąłem. Wykonuję. Z ogromną ulgą opuścił strych przekształcony w jedną wielką bombę. Zszedł na półpiętro nad ósmym piętrem i rozejrzał się. Tu też było pusto, cała aktywność koncentrowała się pięć, sześć pięter niżej – tam wciąż jeszcze terkotały serie i pojedyncze wystrzały, dudniły granaty, trwał bój, i to, jak się dowiedział Dobrynin, łącząc się z Sotnikowem, z powodzeniem. – Odepchnąłem ich na drugie piętro, oczyściłem parter i pierwsze. Umocniłem się! Przeciwnik jest prawie wybity! – ryknął w słuchawce major, starając się przekrzyczeć łoskot serii z automatów. – Mam straty! Siedem ładunków dwieście, jeden lekko ranny! Zamierzasz w ogóle dołączyć?! – Budynek jest zaminowany, trzeba uciekać! – zaskoczył go Daniła. – Pułkownik już wie, to jego rozkaz! Wycofać się z budynku! Uderzyć od tyłu i oczyścić najbliższe podwórka w stronę pozycji zajmowanych przez brygadę, czekać na dalsze dyspozycje! – Przyjąłem! Wycofuję się! – zareagował od razu major. – Gdzie się spotkamy? – Na zewnątrz. Zaczynajcie działać na moją komendę, przyłączę się! – Da radę. Potrzebował zaledwie pół minuty, żeby dotrzeć do pomieszczenia, z którego mógł dosięgnąć zbawczej rury. Dobrynin sprawdził całe mieszkanie, zamknął i zabarykadował drzwi wejściowe, żeby nie paść ofiarą nieproszonych gości, po czym rozlokował się w pokoju, wykładając część amunicji na parapet. Pomysł, na który wpadł w czasie rozmowy z majorem, był prosty. Teraz, kiedy walka w środku się skończyła i oddziały szturmowe się wycofały, Pająk nie potrzebuje wysadzać budynku. Czy będą mogli odtworzyć stanowiska ogniowe? Na pewno tak. A czy to zrobią? Na pewno spróbują – ale nie tak szybko, jak by tego chcieli. Zanim przywloką nowe cekaemy i zanim dotrą nowe oddziały, oczyszczą wszystkie piętra... Wszystko to zabiera czas! Czas, który może poświęcić na pomoc majorowi. Pytanie pierwsze: gdzie będzie z niego więcej pożytku – w bezpośrednim boju, na krótkich dystansach – czy z daleka, gdy z ukrycia będzie ubezpieczał ludzi Sotnikowa? Są argumenty zarówno za pierwszym, jak i za drugim wariantem... W takim razie oto drugie pytanie: a gdzie będzie bezpieczniej? I tu odpowiedź jest już jednoznaczna. W końcu musi teraz myśleć nie tylko o sobie. Ma jeszcze ocalić swoich ludzi. I dlatego powinien na siebie uważać, bo limit szczęścia na dzisiejszy dzień może być już wyczerpany. Z góry dobrze było widać podwórka, a i odległość pozwalała bić z karabinu bez strzelania na wyprzedzenie i poprawek. Trzysta metrów, może trochę więcej. To dystans, z którego z wintorieza, do tego ze zmodernizowaną lufą, można strzelać bezpośrednio. Daniła ulokował się nieco w głębi pokoju i rozejrzał się dookoła, kalkulując, skąd będzie lepiej zacząć... Chyba stąd. Drugi dom od skrzyżowania. Płot był przewrócony– łatwiej będzie dostać się na podwórko. Nie było na nim zabudowań, ogród też był pusty, prawie bez zarośli. A to znaczy, że łatwiej go będzie zabezpieczyć. – Sotnikow... Jak mnie słyszysz?.. – Dobrze, odbiór... Czekam na polecenia. – Uwaga na drugi dom od skrzyżowania. Przygotuj się. Posyłam na podwórko termobaryczny, a wy wchodzicie i czyścicie dom. I stamtąd przechodzicie na sąsiednie podwórka. Ja was ubezpieczam. – Przyjąłem. Jesteśmy gotowi. Dobrynin oparł kolbę o ramię, skierował lufę w dół – i nacisnął spust. Granatnik klasnął, wypluwając pocisk – i na podwórku rozkwitł kłąb ognia. – Dawajcie! Oddział Sotnikowa działał sprawnie i zgodnie. Cześć żołnierzy w biegu kryje ogniem sąsiednie domy, ostrzeliwuje otwarte przestrzenie, bije we wszystkie podejrzane punkty, skąd mogą paść strzały przeciwnika... Druga część – straż tylna, powstrzymuje szczególnie gorliwych spośród tych, którzy jeszcze pozostali przy życiu w budynku. Trzecia – grupa szturmowa, biegnie do obiektu. Potem do wnętrza domu lecą granaty, w ślad za nimi przez kilka okien naraz wchodzą żołnierze. Dom zostaje zdobyty, następnie pod osłoną szturmowców podciągają tyły. Krótki odpoczynek, wyznaczenie celów i kolejny skok. Udało im się. Przeciwnik, rozporządzając znacznie mniejszymi siłami, który do tego otrzymał

niespodziewany cios w plecy, długo się nie utrzymał. Żołnierze Bractwa zostali teraz wzięci w dwa ognie – z jednej strony dalej naciskała ich brygada, z drugiej, działali ludzie Sotnikowa. I jeszcze Dobrynin z góry, który odstrzeliwał każdego, kto wysunął się na otwartą przestrzeń. Oczywiście nie każdy wystrzał kończył się trafieniem, ale Daniła nie żałował i nie oszczędzał nabojów, strzelał krótkimi seriami po dwie, trzy kule, dla pewności. Zużył jeden magazynek, drugi, trzeci, czwarty... kilka razy odrywał się celownika, żeby ostrzelać sąsiednie odcinki z granatnika – przeciwnik gromadził się w małych grupach o jedno, dwa podwórka dalej, szykując się, by uderzyć z flanki, jednak ładunki termobaryczne wypalały te zamiary w zalążku. Po trzecim wystrzale został zauważony, od razu obłożyli okno ogniem, trzeba było zmienić stanowisko – ale to już nie było krytycznie ważne. Front został przełamany i przez wyrwę wdzierały się coraz to nowe oddziały szturmowe. To chyba był przełom. Do tej chwili Bractwo miało jeszcze cień nadziei. Nadziei na to, że może i nie odniesie zwycięstwa, ale chociaż powstrzyma natarcie. Wymęczy oblegających walką, stratami, waleniem głową w mur. Zrobi się z tego wojna pozycyjna. Mając zapasy żywności w magazynach i dostęp do wody pitnej, można wytrzymać nawet długie oblężenie! Działając małymi oddziałami dywersyjnymi w dzień i w nocy, podgryzając przeciwnika to tu, to tam, zmusi brygadę penzeńską, by wycofała się ze swoich pozycji albo i w ogóle opuściła miasto z powodu braku wody i prowiantu... Jednak przełamanie frontu wszystko zmieniło! Teraz Pająk, który przecież był rozgarniętym dowódcą i wiedział, do czego to doprowadzi, powinien wydać rozkaz odwrotu. Inicjatywa w boju to nadzwyczaj ważna rzecz! Stracisz ją, przestaniesz dyktować warunki, i oto jesteś już krok w tyle za przeciwnikiem, plączesz się w ogonie i tylko reagujesz na jego działania. Dlatego pułkownik niezwłocznie przystąpił do działania. Utrzymanie trzech wieżowców nie było możliwe, a więc nie powinny też pozostać pod kontrolą Bractwa. Dobrynin ledwo zdążył ewakuować się po rurze, kiedy z Sazań– gory nadleciał pierwszy pocisk. Spadł nieco za daleko, w rejonie ulicy Jabłoczkowa, jednak obsługa działa natychmiast wprowadziła poprawkę i drugi ładunek uderzył prosto w cel. Siedząc o trzy domy dalej, Daniła widział, jak pocisk trafił w narożne mieszkanie na szóstym piętrze i wybuchnął w środku, przez co zawalił się prawy narożnik budynku do trzeciego piętra. Drugi ładunek przebił dach, eksplodował na strychu, co zdetonowało też znajdujące się wewnątrz beczki. Okolica zatrzęsła się od potwornego wybuchu. Z piętra technicznego poleciały na wszystkie strony odłamki, różnej wielkości kawałki betonu, żwir i jakieś śmieci, na mgnienie oka tworząc nad budynkiem coś na podobieństwo korony... Dach z hukiem się zapadł, zawisł na moment w powietrzu – i nagle cały budynek zaczął się osuwać okryty gigantycznym szarym obłokiem, który zasnuł też parę najbliżej położonych kwartałów; coś tam trzeszczało, chrzęściło i dudniło w tych wirujących kłębach dymu... Działa samobieżne wciąż waliły ze swoich pozycji, przenosząc ostrzał na dwa sąsiednie domy oraz zalesiony teren między bazą paliwową a dworcem, ostatecznie pozbywając się swoich rezerw, przyłączyły się do nich wyrzutnie rakiet... Operacja zniszczenia wieżowców zaraz po tym, jak się zaczęła, przeszła w następny etap – poszerzenia i pogłębienia wyłomu w linii frontu. Artyleria zrównała z ziemią bloki, zamieniając je w stertę gruzu, a także teren na ukos przez las, przedłużając korytarz ciągnący się od pozycji zajmowanych przez brygadę aż do samego placu przed dworcem. I po zakończeniu ostrzału artyleryjskiego pułkownik rzucił do tego korytarza wszystkie siły i pojazdy skoncentrowane na tym odcinku frontu. Operacja wchodziła w końcową fazę. Bractwo wycofywało się. Dobrynin wciąż miał na podsłuchu częstotliwość sztabową i słyszał, jak ze wszystkich stron napływają meldunki – przeciwnik opuszczał pozycje na całej długości frontu i odgryzając się, małymi grupami ściąga do Schronu. Gdyby artyleria rakietowa miała jeszcze chociaż dwa, trzy pakiety rakiet, można by uderzyć w rejon dworca i tym samym zadać Bractwu ostateczne straty w sile żywej, nie dać mu zamknąć się pod ziemią... ale resztki amunicji zużyto do przełamania frontu. Niemniej to było zwycięstwo. Pająk odwoływał ludzi, zdając sobie sprawę, że w następnym szturmie brygada po prostu odetnie ich od Schronu, a to znaczy od zaopatrzenia. W wodę, prowiant, amunicję, filtry, lekarstwa – wszystko to, co jest ściśle konieczne do prowadzenia wojny i życia na powierzchni. Odetnie, zablokuje i wtedy pozostanie tylko czekać. Długo pociągną ludzie na powierzchni bez zapasu wody i filtrów? Agonia będzie długa, śmierć bolesna.

Do wieczora przylegające do Schronu tereny znalazły się całkowicie pod kontrolą brygady. Pozycje pierwszej linii zaczynały się teraz od piekarni na południu, ciągnęły się wzdłuż ulicy Komsomolskiej i Liniejnej na zachodzie, przechodziły przez teren elewatora zbożowego na północy i dotykały linii kolejowej. Pierścień wokół Schronu zwęził się do minimum. Przez cały dzień żołnierze w małych grupach przetrząsali ulice i domy, bezlitośnie gasili wszystkie pojawiające się ogniska oporu. Te, chociaż rzadko, to jednak się zdarzały. Nie wszyscy wycofali się do Schronu – jedni się spóźnili, drudzy w ogniu walki nie usłyszeli rozkazu, jeszcze inni po prostu zostali w tyle, bo byli ranni. Nikogo nie pozostawili przy życiu. Czyścili budynki od piwnic po dachy, czyścili ulice, czyścili osiedle domów jednorodzinnych... Na każdy ostrzał odpowiadali długimi seriami, granatami, napalmem. Vae victis. Biada zwyciężonym! I chociaż czekała ich jeszcze jedna poważna próba – otwarcie Schronu i jego całkowite oczyszczenie – to każdy zdawał sobie sprawę, że połączona brygada odniosła zwycięstwo. Brygada – ale nie Dobrynin. Terytorium przedszkola było teraz wolne. Droga do anomalii czasowej stała otworem. Daniła nie lubił długich pożegnań. Zresztą z kim tu się żegnać? Bliskich znajomości nie zawarł, co najwyżej z pułkownikiem. I właśnie Olega Walentinowicza zaczął przez te dni bardzo szanować. A to znaczy, że pułkownika należy zaznajomić z jego planami. Żeby nie wyjść na świnię. Że niby to przyprowadził tu ludzi, a sam dał nogę... Powinien też poprosić o żywność i ekwipunek. Sztabowa ciężarówka stała w lesie, za budynkiem toksykologii. Nie wszedł do środka – nie było po co. Wywołał pułkownika na zewnątrz, stanęli przy kole wozu. Daniła wyciągnął rękę. – Żegnam, Olegu Walentinowiczu. Sytuacja jest taka, że będzie pan musiał szturmować Schron sam. Beze mnie. – Jak mam to rozumieć? – spytał zaskoczony pułkownik. Jego oczy patrzyły uważnie przez szkła maski przeciwgazowej.– Zostało już bardzo niewiele... – Panu, tak. Ale nie mnie. I zabieram chłopaków. – Dokąd? – Widać było, że Funtikow jest skonsternowany i nie do końca rozumie swojego rozmówcę. – Dobijemy Bractwo, rozdzielimy łupy i do domu! Dokąd tak ci się spieszy? – Pamięta pan, jak opowiadałem o anomalii w przedszkolu? Tam właśnie muszę iść. Pułkownik pomilczał przez chwilę, zastanawiając się nad czymś. – Potrzeba wam czegoś? – Trafił pan w sedno, towarzyszu pułkowniku. Jeszcze jak. Woda, filtry, prowiant, wszystko na długą wyprawę. Broń: czterdzieści sztuk, najlepiej kałachy i PKM. Amunicja, potrójny przydział dla każdego. Granaty dymne. Radiostacje z zapasem akumulatorów. Cekaemy, najlepiej kordy, pięć sztuk. I do nich też potrójna ilość amunicji. Potrzebujemy też min. MON– ki, pięćdziesiątki i setki, wyskakujące, OZM\38, przeciwczołgowe, i to dużo! – Po co ci aż tyle? – zdziwił się pułkownik. – Żeby pomóc swoim. Funtikow kiwnął głową. – Swoi to rzecz święta. Jeśli tak... To nie ma przeszkód. Zabieraj. To wszystko? – Chyba tak. Mam nadzieję, że to wystarczy. Więcej po prostu nie uniesiemy. – Po co nosić?... Zaczekaj pół godziny, podjadą auta, załadują ci wszystko do pełna. Do przedszkola? – Tak... Pułkownik wyciągnął do niego rękę. – Cóż, skoro tak, to żegnaj. Powodzenia. – Niech pan mnie źle nie wspomina, Olegu Walentinowiczu – odpowiedział Dobrynin, mocno ściskając mu dłoń. – Nie chcę tam iść, ale tak trzeba. Funtikow pokiwał w zadumie głową, patrząc gdzieś w bok i jakby zbierając myśli... Westchnął raz, drugi – jakby chciał powiedzieć coś ważnego, ale się powstrzymywał... Dobrynin cierpliwie czekał. – Wiesz, Daniła... – odezwał się w końcu w zamyśleniu Oleg Walentinowicz. – Cały czas chciałem ci powiedzieć, ale jakoś nie było okazji... W końcu dobrze twojego brata znam. Była taka sprawa, pomagał

nam... Dwa miesiące walczyliśmy ramię w ramię. Tak jak z tobą. I wiesz, co mnie zadziwia? Jesteście do siebie podobni jak dwie krople wody. To samo zachowanie, te same zwyczaje, te same ruchy. Ten sam charakter. Gdyby was postawić obok siebie, nie rozróżniłbym, kto jest kto. Może tylko po wieku... – I ta noga... – zaśmiał się Daniła. – I gęba... – odpowiedział uśmiechem pułkownik. – Jego jest cała w szramach, a ty masz tylko jedną... Dobrynin skinął głową. – Wiem, Olegu Walentinowiczu. Tak. Bardzo jesteśmy podobni. I być może sam się pan domyśla dlaczego, ale boi się pan powiedzieć. Dlatego lepiej pomilczmy. Do widzenia. Dajcie im łupnia. – Nie martw się. Poradzimy sobie. Jak podzielić łupy? Mam brać cię pod uwagę? Kiedy wrócisz? – Wrócimy czy nie, tego nie wiem. Niech pan dzieli po równo na wszystkich. Jak rozumiem, wszyscy, którzy pozostaną przy życiu, wrócą do domu jako bogacze... – Chyba tak – uśmiechnął się Funtikow. Pomilczał przez chwilę, spoważniał... – Ale co z Pająkiem? Czy tamto jest dla ciebie ważniejsze? – Ważniejsze, Olegu Walentinowiczu. O wiele ważniejsze. No, a co do Pająka... sam rozumiesz, że nie wolno go wypuścić. Gdyby wpadł mi w ręce, obdzierałbym go ze skóry długo i boleśnie. Ale tobie to do niczego niepotrzebne. Zabij go. Po prostu zabij. Pułkownik kiwnął głową. – Tak zrobimy, możesz być pewny. Jeszcze raz ścisnął Danile rękę, energicznie obrócił się na obcasach i wszedł do naczepy. A Daniła zarzucił na plecy wiernego wintorieza i ruszył w stronę przedszkola, tam gdzie czekali na niego chłopcy. Musieli jeszcze dojść do celu i cel ten stał się już bardzo bliski. Cel, który trzeba było osiągnąć za wszelką cenę. Nagranie audio X-3-0019 odsłuchane przez Dobrynina z dyktafonu Nibumowa – Cześć, Daniła. – Pauza, szelest i głębokie westchnięcie. – Nawet nie wiem, od czego zacząć i jak poprowadzić swój monolog. A zresztą... wiem, że jesteś prostolinijnym chłopakiem, i dlatego nie będę się zastanawiał, jak cię podejść. Jestem Zoolog. Znasz mnie pod tym imieniem, a dokładniej: pod imieniem Siergiej Zoolog. Wiem, że uważasz mnie za swojego starszego brata, ale to zupełnie nie tak, Daniła. I prawdę mówiąc, bardzo dziwnie się czuję, zwracając się tak do ciebie, kiedy wiem, że ty to ja. To tak jakby zwracać się do samego siebie z dużą różnicą wieku... ile to... dziesięć lat?... dwanaście? Nie wiem... Tyle czasu minęło i tyle się przez ten czas wydarzyło... Moje słowa wydadzą ci się majaczeniem szaleńca, ale wiem, że przesłuchasz nagrania do końca. Tak samo jak kiedyś postąpiłem ja... a przede mną poprzedni Daniła Dobrynin... i tak w nieskończoność. Przede wszystkim potrzeba, żebyś uwierzył temu nagraniu. Od razu i bez zastrzeżeń. Musisz zrozumieć, że ja to ty, tylko o dwanaście lat starszy i bardziej doświadczony. To nie literacka hiperbola. To fakt. Ja to ty. Po prostu to zaakceptuj. Uwierz. Będziesz musiał uwierzyć. Wiesz dlaczego?... – Krótki zdławiony śmiech. – Dlatego że w swoim czasie uwierzyłem i ja. My, Zoolodzy, po prostu nie mieliśmy wyboru... i ty też go nie masz. Oczywiście potrzebujesz dowodów. Jakżeby inaczej. Gdybym siedział teraz przed tobą, długo byś się na mnie gapił, badał mnie, szczypał się w rękę albo klepał po policzkach... Szukałbyś najmniejszych niespójności w moich słowach, niezgodności, próbowałbyś złapać mnie na kłamstwie... Tłumiłbyś przerażenie, tak ja je jak tłumiłem, czując, jak zaciska mi się na szyi. A więc dowody... Jak sądzisz, nada się na dowód, jeśli przypomnę ci o twoich – i moich – dziecięcych lękach? O Pająku, który stale przychodził we śnie... o tym, jak znów i znów natrząsał się i szydził z mieszkańców Schronu, wciąż i wciąż zatykał wyloty szybów wentylacyjnych... A ty, wciąż i wciąż pozostając jedynym ocalonym, błąkałeś się po salach i korytarzach Schronu, wśród martwych ciał drogich ci ludzi?... Pamiętasz, co trzymał w dłoniach? A pamiętasz jego ohydny uśmieszek?... Wiem, że pamiętasz. Ja pamiętam. A to znaczy, że i ty nie zapomniałeś... Co jeszcze?... Może być śmierć Saszki?... Torturowanie Profesora?... A zasadzki Bractwa, które napotkałeś w drodze powrotnej?... A pamiętasz, jak któregoś wieczora, kiedy wracałeś do Schronu w jeden z tych szalonych wieczorów, kiedy co sił pędziłeś z powrotem do domu, do twojego ogniska na skraju lasu

podeszło czworo dzieci?... Brudne, obszarpane, umorusane... Głodne. Nakarmiłeś je, długo siedziały przy ognisku, milcząc – a potem, wciąż milcząc, wstały i poszły do lasu. I potem, przez kilka dni, łamałeś sobie głowę, skąd one były i dokąd poszły... Pamiętasz, jak się męczyłeś, wiedząc, że nie będziesz mógł wziąć ich ze sobą, że będą ci kulą u nogi... Ułatwiły ci zadanie. Odeszły, rozumiejąc, że nie masz dokąd ich zabrać... Było tak? Było. Nikomu o tym nie opowiadałeś – zupełnie nikomu! Kto może to wiedzieć, oprócz ciebie samego?... Oprócz ciebie i mnie – nikt. Tak, Daniła. Jestem Zoologiem. Ale jestem też Daniłą Dobryninem. Pamiętasz słowa Iwaszurowa? Czas jest rzeką. Płynie w jednym kierunku – od przeszłości do przyszłości... Ale tak jak w tej zwyczajnej w rzece czasu istnieją prądy przeciwne, zawirowania, ukryte podziemne rozgałęzienia, równoległe nurty... Te słowa Igor powiedział ci w osadzie Mamonowa, kiedy piliście herbatę w moim pokoju. To moje słowa. To ja włożyłem mu je do ust – albo jeszcze włożę, przeklęty zamęt z tym czasem! – podczas długich nasiadówek przy wieczornym ognisku. Mieliśmy dużo okazji do rozmowy. I wszystko po to, żeby pewnego pięknego dnia przyszedł do Penzy, spotkał cię i opowiedział o „Perymetrze"... Zresztą może opowiem ci o wszystkim po kolei. Zacznę od początku. Rozumiem, że właśnie zagotowało ci się w głowie... – W słuchawkach znów dał się słyszeć cichy śmiech. – Przypominam sobie, w jakim byłem stanie, kiedy słuchałem nagrania Zoologa... Kompletny mętlik we łbie, oczy wyszły mi na wierzch... Ale... kto jak kto, ale ty powinieneś uwierzyć. Przeszedłeś przez przedszkole i tunel i wiesz, że zdarzają się nie takie rzeczy... Teraz słuchaj. Dwanaście lat temu, w Błędnym Tunelu, przy ciele Nibumowa znalazłem dyktafon. Byli ze mną Saszka, Wan Li, Shrek – i grupa towarzyszy. Wiesz, kto dokładnie. Nie zdążyliśmy wtedy przesłuchać wszystkich nagrań. Udało nam się wysłuchać tylko tego, co wydawało się najważniejsze – monologu Nibumowa. Bateria padła i dyktafon trafił do głębokiej kieszeni. Co było dalej, już wiesz. Zdradzili nas. Schron został zniszczony, ludzie zabrani w niewolę. Zabili Saszkę... Potem w Sierdobsku znalazłem chłopaków. Potem była wyprawa do Penzy, pomoc Mamonowa, pościg za karawaną Hasana... Wszystko to przeszedłem – i wszystko to nie tak dawno przeszedłeś i ty. Ale teraz... Nie wiem, na którym odcinku drogi się znajdujesz. Dalej z jakiegoś powodu czas płynie dla nas różnie. Niektórzy z nas, Zoologów, słuchają tego nagrania już po szturmie Schronu. A niektórzy odwrotnie – tuż przed. Kiedy odsłuchasz je ty – tego nie wiem. Może być już za późno... ale i tak chcę cię ostrzec. Jest jedna rzecz, która zawsze pozostaje niezmienna. Choćbyś nie wiem jak pilnował chłopaków, jeśli będziesz szturmować Schron sam, osobiście, w składzie brygady, jeśli zabierzesz ich pod ziemię... wszyscy polegną. Wszystko to już było i jak rozumiem, powtarzało się niezliczoną liczbę razy. Z każdym z nas, Zoologów, Dobryninów. I za każdym razem jednakowo. To jest pętla, Daniła. Pętla czasu. Słuchaj mnie uważnie, Daniła! Wyjście jest zawsze tylko jedno! Zawsze – zawsze, słyszysz?! – jest tylko jedno wyjście! Wchodzisz pod ziemię, szturmując Schron, miażdżysz te ścierwa... ale w zamian wszyscy twoi chłopcy – Bateria i Panikarz, Niemy i Robal, Shrek i Li – wszyscy oni idą do piachu. Zapamiętaj to. Musisz wybrać, co jest dla ciebie ważniejsze. Zemsta i śmierć twoich chłopaków – czy rezygnacja z zemsty i ich życie. Nie wiem, dlaczego tak jest. Być może taka jest cena. Może takie dostaliśmy karty. Może są jakieś wyższe siły, które pilnują równowagi – ale połączyć jednego z drugim ci się nie uda. Musisz wybierać. Przesłuchałem nagranie już po szturmie Schronu. Tak, szturmowaliśmy. Bój był okrutny. Miażdżyliśmy ich gradami, działami samobieżnymi, czołgami... Wypaliliśmy cały plac przed dworcem. Potem była walka w podziemnych korytarzach i przejściach... Dwie trzecie naszych ludzi poległo, ale wykosiliśmy Bractwo w całości. I osobiście, własnymi rękami, udusiłem Pająka. Nie wyobrażasz sobie, z jaką rozkoszą, patrząc mu prosto w oczy, miażdżyłem mu gardło!... Jak rzęził i szarpał się, próbując się wyrwać i osłabić chwyt... Jak powoli gasło w nim życie, jak chwytał się każdego oddechu, który pozwalałem mu wziąć... Tak. Zabiłem go. I co?... Szczęśliwe zakończenie? Nic z tych rzeczy. Pociąg pancerny szczęśliwie dojechał nad Morze Kaspijskie – i naszych ludzi

natychmiast rozstrzelano. Wszystkich co do jednego. Dowiedziałem się o tym podczas kolejnego seansu łączności, kiedy spróbowałem uchodzić za Pająka. Połączenie było kiepskie: szumy, zgrzyty, zakłócenia ... Po tamtej stronie, błędnie biorąc mnie za niego, powiedzieli, że polecenie zostało wykonane – w przypadku braku łączności z Naczelnym należy niezwłocznie zlikwidować tych, których wzięto w niewolę w Schronie. Wszystkich, co do jednego. Teraz znasz rezultat? Jaki był rezultat, który osiągnąłem?... Nie ma ludzi ze Schronu. Nie ma rodziny. Nie ma przyjaciół... Ale jest to nagranie z dyktafonu, a na nim zwraca się do mnie człowiek, którego uważałem za swojego nieznajomego brata – Sieriogę Zoologa... I ten Zoolog– ja sam, tylko o dwanaście lat starszy! – mówi mi, że jest jeszcze jedna szansa, by zawrócić czas! Odwrócić... nie wszystko, ale choćby część tego, co się stało! Trzeba wejść do przedszkola i poczekać na jedno jedyne okno, które otworzy się na stację Ardym na jeden dzień przed przejazdem pociągu pancernego wywożącego mieszkańców Schronu! Przygotować zasadzkę – i zaatakować! Wyobraź sobie, co poczułem. Po tym jak pozostałem w tym życiu bez żadnego sensu, po tym jak wszystko przepieprzyłem, nagle dostałem drugą szansę!... Nic mnie tu nie trzymało... Czy mogłem nie skorzystać z takiej okazji – albo przynajmniej nie spróbować?! Dalej w nagraniu była mowa o tym, co robić, jeśli jednak to okno przegapię. Że ten poprzedni Zoolog stracił swoją szansę... i ma podejrzenie, że ja również to zrobię... Ale ja się w ten fragment nie wsłuchiwałem. Te słowa wydały mi się nieważne, zbędne... Pojawiła się przede mną możliwość, by odzyskać przynajmniej to, co zostało! Jak można wypuścić ją z rąk, jeśli na szali leży twoje życie?! I poszedłem do przedszkola... Tamtym razem niczego niebezpiecznego nie było. Cicho, pusto. Kurz. Niedługo czekałem – jakieś parę miesięcy... Rozbiłem obóz – wyrzuciłem graty z małego pokoiku bez okien, położyłem tam plecak, pościel, zapasy... Nie wiedziałem, kiedy dokładnie pojawi się okno – Zoolog tego nie powiedział – i dlatego ustaliłem dyżury i chodziłem na obchód. Co każde trzy godziny obchodziłem okna na parterze i pierwszym piętrze. Anomalia przestrzenna do tego czasu zniknęła i trafiałem dokładnie tam, dokąd szedłem. Sposób z tunelu już dla mnie nie działał i nie mogłem wyznaczyć sobie miejsca i czasu i po prostu odejść. Te dwa miesiące były dla mnie piekłem. Dwa miesiące koszmarów... Dwa miesiące męki, dwa miesiące strachu, że nagranie z dyktafonu kłamie... że ten Zoolog się pomylił... że czas popłynie teraz inaczej i okno otworzy się na coś innego... że w ogóle nie będzie żadnego okna i będę tkwił w tej pojedynczej celi do końca swoich dni. Że nie będę miał już szansy, by wszystko odwrócić!... I wyobraź sobie moją radość, kiedy po raz kolejny przechadzałem się po pierwszym piętrze, nagle zobaczyłem za oknem opuszczoną, zarastającą roślinnością wieś i stację kolejową z napisem „Ardym". Wszystko miałem spakowane, leżało przygotowane. Żeby się zebrać, wystarczyło półtorej minuty! Po prostu narzucić na siebie ekwipunek i plecak – i już, jestem gotowy!... I właśnie wtedy obleciał mnie strach... Jeszcze większy niż ten, który prześladował mnie od kilku dni! Co, jeśli to nie to okno?! Może zaczekać jeszcze dzień albo dwa?... Zoolog nie udzielił mi wyczerpujących informacji! Skąd mieć pewność? Kto może dać gwarancję, że trafię tam, gdzie powinienem?... Przecież to moja ostatnia szansa, drugiej nie będzie! Z bronią w rękach, z ekwipunkiem, z workiem na plecach stałem przed oknem i nie mogłem się zdecydować, żeby przejść. I tak... pewnie już rozumiesz. Przegapiłem swoje okno, tak jak przegapił je Zoolog przede mną, i tak działo się niezliczoną liczbę razy. Straciłem swoją szansę. Kiedy tak stałem, życie tam, za oknem, płynęło własnym rytmem. Nie dano mi dużo czasu – dziesięć, może piętnaście minut. Nie wszedłem – a potem było już za późno. Wprost przed wyjściem, na skrawku ziemi, starły się kuropaty i gorynycz – i wychodząc na zewnątrz, niewątpliwie znalazłbym się w samym centrum awantury. Stałem i przeklinałem samego siebie, czekałem, kiedy wyniosą się chociaż trochę dalej! Obiecywałem sobie, że wtedy to już na pewno wyjdę na zewnątrz!... Mutanty się oddaliły. Ale do tego czasu substancja w oknie zamieniła się z ciekłej w twardy przezroczysty pancerz. I tak straciłem swoją szansę, i z Daniły Dobrynina zamieniłem się w Zoologa. To był punkt odcięcia, granica. Węzeł, w którym czas znów zatoczył koło. Kolejna pętla zawiązała się właśnie w tamtym momencie, kiedy straciłem swoją drugą szansę.

Po upływie doby przejechał pociąg pancerny. Przez cały ten czas miotałem się po przedszkolu. Miałem nadzieję, że to jednak nie jest to okno! Że będzie jeszcze jedno! Ale pociąg rozwiał wszystkie moje wątpliwości. To był właśnie on. To jego opisali mi chłopcy, kiedy spotkałem ich w ruinach Schronu. Nie miałem wątpliwości – na moich oczach wywozili ludzi nad Morze Kaspijskie, a ja niczego nie mogłem z tym zrobić. I co dalej?... Pogodziłem się z tym. Zdałem sobie sprawę, że dla mnie wszystko stracone – i to ja sam jestem temu winien. Zacząłem szukać wyjścia. Powtórnie przesłuchałem nagrania z dyktafonu. Wszystkie pliki, od a do z, jak najuważniej, żałując, że nie wsłuchałem się w przemowę Zoologa za pierwszym razem... Nagranie mówiło: jeśli przegapię pierwsze okno, mam jeszcze tylko jedno wyjście. Czekać dalej. Zaczekać. I spróbować zrobić to tak, żebyś teraz ty, Daniło, przesłuchał nagranie, uwierzył w nie i postąpił dokładnie tak, jak trzeba. I zacząłem czekać na te wydarzenia, o których mówił Zoolog. Nie będę ci opisywał w szczegółach swojego dalszego życia w przedszkolu. Opowiem tylko pokrótce. Wszystko było dokładnie tak, jak to opisał w swoim nagraniu poprzedni ja. Kolejne pół roku swojego życia straciłem na oczekiwanie na drugie okno. Jak przeżyłem? Woda była. A żywność... Rozumiejąc, dokąd idę, wziąłem dość, żeby nie głodować przez rok. Cztery potężne worki z tuszonką i wojskowymi racjami żywnościowymi – wszystko było ściśle zaplanowane. Po błędzie z oknem zacząłem oszczędzać, przeciągałem, jak mogłem. Puszka tuszonki i jedna racja żywnościowa na dwa dni... całkiem znośnie dla człowieka, który siedzi w miejscu i mało się rusza. I w ciągu tych sześciu miesięcy doszło właśnie do tego wydarzenia, po którym Zoologa można odróżnić od Dobrynina. Straciłem nogę. Pewnego dnia do przedszkola przyszedł Strażnik. Wiesz, kto to jest. Ty nazywasz go Kleksem – ale słuszniej będzie nazywać go właśnie tak: Strażnik. Najprawdopodobniej czytałeś już zapiski z mapnika i zrozumiałeś, kto to jest. Pułkownik stał się Strażnikiem w tym samym laboratorium, które widział Nibumow. Nie wiem, nad czym tam pracowali, z jaką bronią biologiczną eksperymentowali. Mieszanka wielu reagentów, skażone powietrze... Nasz pułkownik, umierając i przeistaczając się w coś innego, miał w głowie jedną jedyną myśl – „Perymetr" nie może wpaść w ręce Bractwa. Pod żadnym pozorem. To był jego cel, ważniejszego nie miał. Arcycel. Nawet istnienie Schronu było dla niego na drugim miejscu... Cóż... Jest cel, a właściwości anomalii czasowej znasz. Strażnik skorzystał z możliwości, by zawsze być blisko i ochraniać „Perymetr". I tak robił. Natknąłem się na niego w jednostce – i nie mogłem przejść. Nie puścił mnie. Ale tobie się uda. Opowiem ci, jak to zrobić. Strażnik ma dwie postaci. Pierwsza to potwór, monstrum, absolutna maszyna do zabijania. Nie ma rozumu. Tylko instynkt sprawiający, że strzeże swojego terytorium. Instynkt i żądza zabijania. Druga jego forma to mały chłopczyk, sześcioletni Sieriożka Rodionow. W tej postaci pułkownik mgliście zdaje sobie sprawę, czym się stał... Rozumie, że „Perymetr" powinien zostać zniszczony– i ma nadzieję, że razem z tym anomalia opuści jego ciało... On cię przepuści. Przepuści, jeśli cię pozna. Pokaż mu, kim jesteś! Pokaż mu swoją twarz – i przejdziesz. Mnie się nie udało. Strażnik przyszedł do przedszkola w postaci potwora. Straciłem nogę – ale zdołałem odpędzić go ogniem. O mało nie zdechłem na tym strychu, ale miałem apteczkę, a w niej bandaże, sok żołądkowy połykacza i leki wojskowe. Wylizałem się. Co było potem?... Czekałem na okno – i doczekałem się. To otworzyło się do tunelu, przy ciele Nibumowa i dyktafonie. Można było przez nie przechodzić w obie strony i pozostało takie przez trzy doby– wystarczyło czasu, żeby zabrać dyktafon, zrobić nagranie i go odłożyć. Naładowałem go, korzystając z akumulatorów unikomu Hasana, ale pojemność baterii mocno się zmniejszyła i starczy ci jej tylko na największy plik. Przesłuchasz właśnie go, jak w swoim czasie i ja... I wiesz... czasem myślę: jaki byłby rozwój wydarzeń, gdybyśmy wtedy, w tunelu, odtworzyli nie nagranie Nibumowa, ale właśnie ten plik? Przecież dla każdego z nas w każdej pętli czasu to nagranie już istnieje. Istnieje dlatego, że każdy z nas, nie trafiwszy w pierwsze okno, jest zmuszony podążać za instrukcjami

z dyktafonu od poprzedniego Zoologa – czekać na okno prowadzące do zwłok Nibumowa i znów nagrywać się na dyktafon. Tak żeby po jakimś czasie kolejny Daniła Dobrynin znalazł jego ciało i zabrał dyktafon – i tak w kółko. Gdybyśmy przesłuchali to nagranie od razu – co by wtedy było? Czyżbyśmy przerwali pętlę czasu, wpuszczając rzekę w inne koryto?... Ale jak? Czy nie doprowadziłoby to do jeszcze straszniejszych następstw?... Długo myślałem... Czego jak czego, ale czasu miałem dużo! Kiedy powstała ta pętla? Co posłużyło za jej początek? Jak i dlaczego stało się tak, że jak wiewiórka w kołowrotku raz za razem jesteśmy zmuszeni przechodzić tę samą drogę? Nie znam odpowiedzi. Ale czy nie dlatego pozostajemy w tej pętli, że każdy z nas boi się naprawdę coś zrobić dla swojego następcy?... Z czasem nie ma żartów. Wiem o tym. Mój Zoolog surowo zabronił mi zmieniać jego nagranie, kazał powtórzyć wszystko tak samo... Ale nie skopiowałem poprzedniego nagrania. Nadpisałem je, zamieniłem na swoje. Nie starczyło mi odwagi, żeby przejść przez okno, ale teraz mi jej nie zabraknie! Teraz przekażę ci dokładne punkty orientacyjne, których sam nie miałem – i być może nie miał żaden z Zoologów! Czas oczekiwania – dwa miesiące i trzy dni! Pierwsze okno, które otworzy się na stację Ardym, jest twoje. Lato. Dookoła soczysta zieleń. Godzina – mniej więcej środek dnia, słońce przeszło już zenit. Cielska trzech kuropatów przy stacji. Gorynycza na razie nie ma – pojawi się za jakiś czas. Nie czekaj! Nie zwlekaj, jak to zrobiłem ja! Musisz przejść! Spóźnisz się, i czas zrobi jeszcze jedną pętlę i staniesz się Zoologiem. Nie mogę zostać w tunelu i spotkać cię przy ciele Nibumowa; nie mogę dać ci żadnego innego znaku – skutki każdego z tych kroków są nieprzewidywalne! Zmieniając nagranie, i tak jadę po bandzie... Nie mogę dać ci teraz wskazówki – przecież wtedy postąpisz z ludźmi Bractwa zupełnie inaczej i kto wie, co może się wtedy stać?... Być może Saszka przeżyje... ale wydarzenia mogą ulec najdziwniejszym zniekształceniom – i do czego to doprowadzi?... Postaram się jednak, bardzo się postaram dać ci znak na czas. Zoolog nie dał mi wskazówki co do pliku i przypomniałem sobie o dyktafonie dopiero po szturmie. Gdybym wiedział o tym wcześniej, być może wszystko odbyłoby się inaczej! Ale nie wiedziałem... Tak więc postaram się to naprawić. Co teraz będzie? Tu się rozstajemy. Znam swoją drogę. Muszę tu żyć jeszcze przez rok. Żyć i czekać na trzecie, ostatnie okno. Okno do Sierdobska 2023 roku. Muszę przejść przez to okno i przez ten dodatkowy czas, który się u mnie pojawi, bardzo dużo zrobić. Muszę nawiązać znajomości w Penzie. Muszę stać się bardzo przydatny dla generała i pomóc mu w czymś bardzo ważnym, chociaż na razie sam nie mogę wiedzieć, co to jest. Muszę stać się bardzo użyteczny dla Mamonowa! Na tyle, żeby za dziesięć lat przyjął cię z otwartymi ramionami i okazał wszelką pomoc. Będę musiał spotkać Iwaszurowa i zaprzyjaźnić się z nim – w końcu odwiedzi cię i opowie ci o „Perymetrze"... Muszę wrócić do Sierdobska na dzień przed przyjazdem karawany Bractwa. Wrócić i wystrzelić rakietę sygnałową, żeby obserwatorzy ze Schronu zauważyli ją i zameldowali pułkownikowi. A ten – co za mądrala! – zrobi coś, żeby to zbadać i nie dać się wziąć znienacka. Tak, rakieta sygnałowa o świcie – to też muszę zrobić ja. I jeszcze... muszę odnaleźć nasz nowym dom i przygotować go na twoje przybycie. Instrukcje otrzymane od Zoologa są dokładne. W centrum Penzy przy placu Sowieckim jest niewielki kamienny budynek. Wygląda jak maleńka twierdza, rozpoznać go można po stalowej kracie na dachu i napisie „Grota". Stamtąd w dół do rzeki Sury i pod nią ciągnie się podziemny chodnik. Prowadzi do dzielnicy Ahuny, do Mglistej Gęstwiny. Dalszy koniec przejścia łączy się z rozgałęzioną siecią korytarzy, które z kolei prowadzą do dużego schronu przeciwbombowego. Oczyścił go i wyposażył mój Zoolog. Teraz będę to musiał zrobić ja. Czas na mnie. Zostawiam dyktafon – wkrótce go znajdziesz... Mam przed sobą masę czasu. I bardzo się postaram, Daniła, by pomóc ci nie tylko słowami. Pociąg pancerny to twarda sztuka... za dziesięć lat zdołam zdobyć cokolwiek, co pomoże ci go pokonać! O to bądź spokojny. Jeśli przejdziesz przez okno, poszukaj na stacji.

Okno zaczyna twardnieć. Czas na mnie. Powodzenia, Daniła. Wiesz... z jakiegoś powodu jestem pewien, że sobie poradzisz. Przerwiesz tę przeklętą pętlę i rzeka czasu popłynie dalej. I... nie żegnam się z tobą. Coś mi mówi, że jeszcze się spotkamy. 36 Dla wygody i bardziej operatywnego i dokładniejszego oznaczania kwadrat siatki współrzędnych na mapie dzieli się na tzw. ślimaka, to jest na dziewięć (zazwyczaj) mniejszych kwadratów, które również oznacza się cyframi zgodnie z ruchem wskazówek zegara, poczynając od lewego górnego kwadratu (cyfra 1) i kończąc na kwadracie środkowym (cyfra 9). W ten sposób ciąg cyfr zawija się wewnątrz kwadratu i tym samy przypomina muszlę ślimaka (przyp. aut.). 37 System 902B „Tuczą". Zunifikowany system wyrzutni granatów dymnych montowany na pojazdach, w szczególności na czołgach T-72 „Ural". Zasięg strzału do 300 metrów, czas działania do 2,5 minuty, długość nieprzejrzystej zasłony dymnej – 30-45 metrów, wysokość około 8 metrów (przyp. aut.). 38 OZM-72 (skrót od: mina odłamkowo– zagradzająca) – wyskakująca mina przeciwpiechotna o rażeniu okrężnym. Opracowana w ZSRR, przyjęta do uzbrojenia w 1973 roku. Wysokość wyrzutu części bojowej wynosi około 0,6-0,8 milimetra. Elementy rażące to 2400 wałeczków lub kulek (przyp. aut.)..

Epilog Przeszli. Słuchając Zoologa, nawet nie podejrzewał, jak trudno będzie przezwyciężyć wątpliwości, przezwyciężyć lęki, przezwyciężyć samego siebie – i wejść w otwierające się przed nim przejście, zdając sobie przy tym sprawę, ile będzie go kosztować pomyłka. Ale zdecydował się. Dał radę. Naprzód, jakby skakał na główkę do głębokiej wody. Miesiące oczekiwania, miesiące strachu i wątpliwości... I przejście. Dręczony niepewnością, rozrywany na strzępy przez wątpliwości, mimo wszystko zrobił krok naprzód. I nie pomylił się. Okno prowadziło dokładnie tam, gdzie trzeba. Zoolog nie zawiódł. Były tu dwa wozy pancerne. Wzmocnione dodatkowymi wielkokalibrowymi karabinami maszynowymi i pancerzem, załadowane amunicją i minami, lekami, filtrami, z pełnymi bakami paliwa... Poważne wsparcie. Starczyła im jedna doba. Doba gorączkowej pracy. Osiemnastu ludzi naprzeciw uzbrojonego po zęby pociągu pancernego to nie żarty. Czy możliwa jest zasadzka przygotowana tak małymi siłami?... Jeśli się wie dokładnie, kiedy, co i jak, jeśli się ma pod ręką niezbędne materiały, to tak, jest możliwa. Po prostu nie mieli prawa pozwolić mu przejechać. Wszystko było gotowe. Czekały na swoją godzinę podłożone w obfitości miny. Dużo ładunków wybuchowych. Bardzo dużo. Czekali na swoich pozycjach ludzie. Czekał sprzęt. Czekał on sam, bez przerwy patrząc naprzód, tam gdzie tory, łagodnie zbaczając w prawo, znikały za zakrętem. To nie było zwyczajnie zadziwiające. To było niewiarygodne. To było poza prawami fizyki. Ale to była prawda. Teraz, w tym punkcie czasu, w jednej rzeczywistości istniało trzech Daniłów Dobryninów naraz. Pierwszy to Zoolog. Drugi to ten, który daleko stąd wracał do domu z północy. I trzeci. Ten, który siedział teraz na strychu na wpół zburzonego budynku stacji i czekał. Czekał, żeby zaprowadzić swoich ludzi w nowe miejsce, które musi się odtąd stać ich domem. A zza zakrętu, dzwoniąc parami kół na łączeniach szyn, jak brudnoszarozielona gąsienica wypełzał pociąg pancerny.