V. Nadzor i kontrola nad warunkami pracy

BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY

Nadzór i kontrola nad warunkami pracy Państwowe organy nadzoru W Polsce działa wiele instytucji, które wśród swoich zadań ustawowych mają uprawnienia do nadzoru i kontroli bezpieczeństwa i higieny pracy. Ich zadania w tym zakresie to: Urząd Dozoru Technicznego i specjalistyczne organy dozoru technicznego - przestrzeganie przepisów o dozorze technicznym, Państwowa Agencja Atomistyki - ochrona radiologiczna zakładach stosujących źródła promieniowania jonizującego, bezpieczeństwo obiektów jądrowych, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska - bezpieczeństwo i higiena pracy związane z ochroną środowiska, Państwowa Inspekcja Radiowa - ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym w zakładach pracy, Główny Inspektor Gospodarki Energetycznej - bezpieczeństwo i higieny pracy przy obsłudze urządzeń energetycznych w zakładach pracy, terenowe organy administracji państwowej - bezpieczeństwo i higiena pracy, w szczególności w zakresie przepisów prawa budowlanego, Straż Pożarna - ochrona życia i zdrowia ludzkiego przed zagrożeniem pożarowym w zakładach pracy, Urzędy górnicze - bezpieczeństwo i higiena pracy w zakładach górniczych Urzędy morskie - bezpieczeństwo i higiena pracy w portach morskich i na jednostkach pływających. Z punktu widzenia prawa pracy szczególna rola w nadzorze nad warunkami pracy jest przypisana Państwowej Inspekcji Pracy i Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Państwowa Inspekcja Pracy Państwowa Inspekcja Pracy ma najszerszy zakres uprawnień, nadzoruje i kontroluje bowiem przestrzeganie przez pracodawców nie tylko przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy ale i wszystkich przepisów dotyczących stosunku pracy, w tym wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy, czasu pracy, urlopów, uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem, zatrudniania młodocianych i osób niepełnosprawnych. Do zadań Państwowej Inspekcji Pracy należy między innymi: • analizowanie przyczyn wypadków przy pracy i chorób zawodowych, kontrola stosowania środków zapobiegających tym wypadkom i chorobom oraz udział w badaniu okoliczności wypadków przy pracy, na zasadach określonych w przepisach prawa pracy, • uczestniczenie w przejmowaniu do eksploatacji wybudowanych lub przebudowanych zakładów pracy albo ich części w zakresie ustalonym w przepisach prawa pracy, • nadzór i kontrola przestrzegania przez pracodawców wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy przy konstruowaniu i produkcji maszyn, urządzeń oraz narzędzi pracy, • nadzór i kontrola przestrzegania wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy przy produkcji, wyrobów i opakowań, których użytkowanie mogłoby spowodować zagrożenie dla zdrowia i życia,

Copyright © Uniwersytet Warszawski

BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY

• • • •

kontrola nad wyrobami wprowadzonymi do obrotu podlegającymi ocenie zgodności, w zakresie spełniania przez nie zasadniczych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, określonych w odrębnych przepisach, współdziałanie z organami ochrony środowiska w kontroli przestrzegania przez pracodawców przepisów o przeciwdziałaniu zagrożeniom dla środowiska, ściganie wykroczeń przeciwko prawom pracownika określonych w Kodeksie pracy, a także innych wykroczeń związanych z wykonywaniem pracy zarobkowej, udzielanie porad i informacji technicznych na temat eliminowania zagrożeń.

Pracownicy Państwowej Inspekcji Pracy wykonujący lub nadzorujący czynności kontrolne mają prawo przeprowadzania czynności kontrolnych wobec podmiotów, na rzecz których jest wykonywana praca przez osoby fizyczne, bez względu na podstawę świadczenia tej pracy, o każdej porze dnia i nocy. Kontrolę przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807) przeprowadza się po okazaniu legitymacji służbowej i upoważnienia do przeprowadzenia kontroli. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości inspektor pracy ma prawo wydawać nakazy w formie decyzji w prawach dotyczących między innymi: • wstrzymania prac, gdy naruszenie przepisów powoduje bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia pracowników lub innych osób wykonujących te prace, • skierowania do innych prac pracowników lub innych osób dopuszczonych do prac wzbronionych, szkodliwych lub niebezpiecznych wbrew obowiązującym przepisom, albo pracowników lub innych osób dopuszczonych do pracy przy pracach niebezpiecznych, jeżeli pracownicy ci lub osoby nie posiadają odpowiednich kwalifikacji. Nakazy w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu Ponadto w przypadku stwierdzenia, że stan bezpieczeństwa i higieny pracy zagraża życiu lub zdrowiu pracowników, właściwe organy Państwowej Inspekcji Pracy mają prawo: • nakazania zaprzestania przez zakład pracy lub jego część działalności bądź działalności określonego rodzaju, • zgłoszenia sprzeciwu przeciwko uruchomieniu wybudowanego lub przebudowanego zakładu pracy albo jego części, jeżeli z powodu nieuwzględnienia wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy dopuszczenie ich do eksploatacji mogłoby spowodować bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia pracowników; sprzeciw wstrzymuje uruchomienie zakładu lub jego części. Organy Państwowej Inspekcji pracy w przypadku stwierdzenia innych naruszeń mają także prawo do skierowania wystąpienia do pracodawcy o ich usunięcie, a także w razie potrzeby o wyciągnięcie konsekwencji w stosunku do osób winnych. Pracodawca może wnieść odwołanie od nakazu inspektora pracy do Okręgowego Inspektora Pracy, który może wstrzymać wykonanie decyzji do czasu rozpatrzenia odwołania, pod warunkiem, że pracodawca wyeliminował bezpośrednie zagrożenie dla życia czy zdrowia pracowników. Inspektor pracy ma prawo wszcząć postępowanie i orzekać o wykroczeniach przeciwko prawom pracownika. Jest także oskarżycielem publicznym w tych sprawach, a także w sprawach o inne wykroczenia związane z wykonywaniem pracy zarobkowej.

2 Copyright © Uniwersytet Warszawski

BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY

Na zasadach i w trybie określonym w ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. Nr 105, poz. 1148 z późn. zm.) inspektor pracy ściga wykroczenia związane z wykonywaniem pracy zarobkowej, a także inne wykroczenia, gdy ustawa tak stanowi, oraz bierze udział w tych sprawach w charakterze oskarżyciela publicznego. W postępowaniu przed organami Państwowej Inspekcji Pracy w sprawach nieuregulowanych w ustawie bądź przepisach wydanych na jej podstawie albo w przepisach szczególnych stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Państwowa Inspekcja Sanitarna Państwowa Inspekcja Sanitarna jest powołana do realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego. W ramach upoważnień ustawowych sprawuje ona bieżący nadzór nad warunkami higieny pracy w zakładach pracy w tym ochroną zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobieganiem powstawania chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych. Do zakresu działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w dziedzinie bieżącego nadzoru sanitarnego należy kontrola przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, w szczególności dotyczących: • utrzymania należytego stanu higienicznego nieruchomości, zakładów pracy, oraz transportu • warunków zdrowotnych środowiska pracy, a zwłaszcza zapobiegania powstawaniu chorób zawodowych i innych chorób związanych z warunkami pracy, • przestrzegania przez osoby wprowadzające substancje lub preparaty chemiczne do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz przez użytkowników substancji lub preparatów chemicznych obowiązków wynikających z ustawy z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz. U. Nr 11, poz. 84), • uzgadnianie dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych dotyczących budowy oraz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych, statków morskich, żeglugi śródlądowej i powietrznych, • nowych materiałów i procesów technologicznych przed ich zastosowaniem w produkcji lub budownictwie. Państwowa Inspekcja Sanitarna: • wydaje decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej lub decyzję o braku podstaw do jej stwierdzenia. • udziela porad i informacji w zakresie zapobiegania i eliminowania negatywnego wpływu czynników i zjawisk fizycznych, chemicznych i biologicznych na zdrowie ludzi. Państwowy inspektor sanitarny w związku z wykonywaną kontrolą ma prawo: • wstępu o każdej porze dnia i nocy do zakładów pracy oraz wszystkich pomieszczeń i urządzeń wchodzących w ich skład, środków transportu i obiektów z nimi związanych (w tym również na statki morskie, żeglugi śródlądowej i powietrznej), obiektów będących w trakcie budowy, • kontroli zgodności budowanych obiektów z wymaganiami higienicznymi i zdrowotnymi, określonymi w obowiązujących przepisach, • żądania pisemnych lub ustnych informacji oraz wzywania i przesłuchiwania osób, • żądania okazania dokumentów i udostępniania wszelkich danych, • pobierania próbek do badań laboratoryjnych. Doraźne zalecenia, uwagi i wnioski, wynikające z przeprowadzonej kontroli zakładu pracy, państwowy inspektor sanitarny wpisuje do książki kontroli sanitarnej, którą jest obowiązany posiadać zakład pracy. 3 Copyright © Uniwersytet Warszawski

BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY

Stwierdzone w toku kontroli nieprawidłowości są wpisywane do dziennika budowy, z wyznaczeniem terminu ich usunięcia. Państwowy inspektor sanitarny ma także prawo wstępu do mieszkań m.in. w razie podejrzenia zagrożenia zdrowia czynnikami środowiskowym lub, jeżeli w mieszkaniu jest lub ma być prowadzona działalność produkcyjna lub usługowa. W razie stwierdzenia naruszenia wymagań higienicznych i zdrowotnych, państwowy inspektor sanitarny nakazuje, w drodze decyzji, usunięcie w ustalonym terminie stwierdzonych uchybień. Jeżeli naruszenie wymagań spowodowało bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, inspektor sanitarny nakazuje: • unieruchomienie zakładu pracy lub jego części (stanowiska pracy, maszyny lub innego urządzenia), • wyłączenie z eksploatacji środka transportu, wyrobu mogącego mieć wpływ na zdrowie ludzi albo podjęcie lub zaprzestanie innych działań. Decyzje w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu. Jeżeli państwowy Inspektor sanitarny stwierdzi, że złamane zostały przepisy dotyczące wymagań higienicznych i zdrowotnych, co mogłoby spowodować wystąpienie zagrożenia dla życia czy zdrowia ludzi przysługuje mu prawo zgłoszenia sprzeciwu przeciwko: • uruchomieniu wybudowanego lub przebudowanego zakładu pracy lub innego obiektu budowlanego, wprowadzeniu nowych technologii lub zmian w technologii, • dopuszczeniu do obrotu materiałów stosowanych w budownictwie lub innych wyrobów mogących mieć wpływ na zdrowie ludzi, Zgłoszenie sprzeciwu wstrzymuje dalsze działania w tych sprawach do czasu wydania decyzji przez państwowego inspektora sanitarnego wyższego stopnia. Państwowy inspektor sanitarny może upoważnić niektórych pracowników stacji sanitarnoepidemiologicznych do wykonywania w jego imieniu określonych czynności kontrolnych.. W postępowaniu przed organami Państwowej Inspekcji Sanitarnej stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Utrudnianie lub uniemożliwienie działalności organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej, podlega karze aresztu do 30 dni, ograniczenia wolności albo grzywny.

Nadzór w zakładzie pracy Nadzór nad warunkami pracy w zakładzie sprawują: • z ramienia pracodawcy - służba bezpieczeństwa i higieny pracy, • z ramienia pracowników - społeczna inspekcja pracy oraz związki zawodowe. Służba bezpieczeństwa i higieny pracy Tworzenie służby bhp Służba bhp pełni w przedsiębiorstwie funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. • Pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników ma obowiązek zorganizowania służby bezpieczeństwa i higieny pracy. 4 Copyright © Uniwersytet Warszawski

BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY

• • •

•

Pracodawca zatrudniający do 100 pracowników może powierzyć wykonywanie zadań służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy. Pracodawca - w przypadku braku kompetentnych pracowników - może powierzyć wykonywanie zadań służby bhp specjalistom spoza zakładu pracy. Pracodawca może sam wykonywać zadania tej służby jeżeli posiada ukończone szkolenie niezbędne do wykonywania zadań służby bhp, jeżeli: - zatrudnia do 10 pracowników, - zatrudnia do 20 pracowników i jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Pracownik służby bhp oraz pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu powierzono wykonywanie zadań służby bhp, a także specjalista spoza zakładu pracy powinni spełniać wymagania kwalifikacyjne niezbędne do wykonywania zadań służby bhp oraz ukończyć szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracowników tej służby.

Właściwy inspektor pracy może nakazać utworzenie służby bhp, albo zwiększenie liczby pracowników tej służby, jeżeli jest to uzasadnione stwierdzonymi zagrożeniami zawodowymi. Służba bhp nie może być obciążana innymi zadaniami niż te, o których mowa w przepisach (z wyjątkiem pracownika zatrudnionego przy innej pracy) Organizacja i rozkład czasu pracy pracownika służby bhp oraz pracownika zatrudnionego przy innej pracy powinny zapewniać pełną realizację zadań. W celu realizacji zadań pracodawca udostępnia służbie bhp, pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy, lub specjaliście spoza zakładu pracy informacje mogące wywierać wpływ na bezpieczeństwo pracy i ochronę zdrowia pracowników, w tym szczególnie: • stanu środowiska pracy, w tym: wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, • zastosowanych dotychczas środków, w tym technicznych i organizacyjnych, zapobiegających zagrożeniom zdrowia lub życia pracowników, • w odniesieniu do zakładu pracy i poszczególnych stanowisk pracy, • środków przewidzianych w razie potrzeby udzielenia pierwszej pomocy, gaszenia pożaru i ewakuacji pracowników. Służba bhp powinna podlegać bezpośrednio pracodawcy. Do zadań służby bezpieczeństwa i higieny pracy należy m.in.: • nadzór i kontrola nad warunkami pracy i przestrzeganiem przepisów bhp oraz doradztwo w zakresie bhp i ergonomii, • inicjowanie działań mających na celu poprawę warunków pracy, zachowania wymagań ergonomii na stanowiskach pracy i w produkowanych wyrobach, a także popularyzacja wiedzy o bhp i ergonomii, • współpraca ze służbą zdrowia w zakresie organizowania badań lekarskich i opieki profilaktycznej oraz ze służbą pracowniczą i innymi komórkami organizacyjnymi w zakresie prowadzenia szkoleń bhp i adaptacji zawodowej nowych pracowników, • współpraca ze związkami zawodowymi, społeczną inspekcją pracy oraz zewnętrznymi organami nadzoru, • opiniowanie instrukcji stanowiskowych i doradztwo w zakresie doboru właściwych środków ochrony indywidualnej i zbiorowej, • udział w dochodzeniach powypadkowych, • udział w odbiorach nowo budowanych lub modernizowanych pomieszczeń pracy, 5 Copyright © Uniwersytet Warszawski

BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY

• •

bieżące informowanie pracodawcy o stwierdzonych zagrożeniach zawodowych, wraz z wnioskami zmierzającymi do usuwania tych zagrożeń, sporządzanie i przedstawianie pracodawcy, co najmniej raz w roku, okresowych analiz stanu bezpieczeństwa i higieny pracy zawierających propozycje przedsięwzięć technicznych i organizacyjnych mających na celu zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia pracowników oraz poprawę warunków pracy.

Uprawnienia służby bhp Służba bhp ma prawo: • występowanie do osób kierujących pracownikami z zaleceniami usunięcia stwierdzonych zagrożeń wypadkowych i szkodliwości zawodowych oraz uchybień w zakresie bhp, • występowanie do pracodawcy z wnioskami o nagradzanie pracowników wyróżniających się w działalności na rzecz poprawy warunków bezpieczeństwa i higieny pracy, • występowanie do pracodawcy o zastosowanie kar porządkowych w stosunku do pracowników odpowiedzialnych za zaniedbanie obowiązków w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, • niezwłoczne wstrzymanie pracy maszyny lub innego urządzenia technicznego w razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracownika albo innych osób, • niezwłoczne odsunięcie od pracy pracownika zatrudnionego przy pracy wzbronionej, • niezwłoczne odsunięcie od pracy pracownika, który swoim zachowaniem lub sposobem wykonywania pracy stwarza bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia własnego albo innych osób, • wnioskowanie do pracodawcy o niezwłoczne wstrzymanie pracy w zakładzie pracy, w jego części lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę do wykonywania pracy, w wypadku stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracowników albo innych osób. Pracownik służby bhp lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu powierzono wykonywanie zadań tej służby, nie mogą ponosić jakichkolwiek niekorzystnych dla nich następstw z powodu wykonywania zadań i uprawnień służby bhp. Społeczna Inspekcja Pracy Społeczna inspekcja pracy reprezentuje interesy wszystkich pracowników w zakładzie pracy, a jej działalnością kierują zakładowe organizacje związkowe. Społecznych inspektorów pracy wybierają odwołują pracownicy zakładu pracy. Kadencja społecznego inspektora trwa 4 lata. Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę z pracownikiem pełniącym funkcję społecznego inspektora pracy czasie trwania mandatu oraz w okresie roku po jego wygaśnięciu, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia. W takiej sytuacji rozwiązanie umowy o pracę może nastąpić po uprzednim uzyskaniu zgody statutowo właściwego organu zakładowej organizacji związkowej. Pracodawca nie może wypowiedzieć pracownikowi pełniącemu funkcję społecznego inspektora pracy warunków pracy i płacy na jego niekorzyść w w/w okresie, chyba, że wypowiedzenie stało się konieczne z takich przyczyn jak: • wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy, • stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do jej wykonywania.

6 Copyright © Uniwersytet Warszawski

BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY

Pracodawca jest obowiązany zapewnić społecznym inspektorom pracy odpowiednie warunki realizacji ich zadań. Koszty związane z działalnością społecznej inspekcji pracy ponosi pracodawca.

Społeczny inspektor pracy ma prawo m.in. do: • kontroli stanu budynków, maszyn, urządzeń technicznych i sanitarnych oraz procesów technologicznych z punktu widzenia bezpieczeństwa i higieny pracy, kontroli przestrzeganie przepisów prawa pracy, w tym postanowień układów zbiorowych i regulaminów pracy. Społeczny inspektor pracy ma także prawo: • uczestniczyć w kontroli przestrzegania w zakładzie pracy przepisów dotyczących ochrony środowiska naturalnego, • brać udział w ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy, • brać udział w analizowaniu przyczyn powstawania wypadków przy pracy, zachorowań na choroby zawodowe i inne schorzenia wywołane warunkami środowiska pracy, • kontrolować stosowanie przez zakłady pracy właściwych środków zapobiegawczych, uczestniczyć w przeprowadzaniu przeglądów warunków pracy, • opiniować projekty planów poprawy warunków bezpieczeństwa i higieny pracy i planów rehabilitacji zawodowej oraz kontrolować realizację tych planów, • podejmować działania na rzecz aktywnego udziału pracowników zakładów pracy w kształtowaniu właściwych warunków bezpieczeństwa i higieny pracy oraz oddziaływać na przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W trakcie wykonywania swoich zadań społeczny inspektor pracy ma prawo wstępu w każdym czasie do pomieszczeń i urządzeń zakładu pracy, a także żądania informacji oraz okazania dokumentów w sprawach wchodzących w zakres jego działania. Na umotywowany wniosek zakładowego społecznego inspektora pracy, uzgodniony z zakładowymi organizacjami związkowymi, dotyczący spraw zagrożenia zdrowia i życia pracowników, inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy przeprowadzają kontrole oraz wszczynają postępowanie w sprawach o wykroczenia przeciwko prawom pracownika. Pracodawca jest zobowiązany założyć zakładową księgę zaleceń i uwag oraz oddziałowe (wydziałowe) księgi uwag. Księgi powinny być przechowywane w miejscu ustalonym przez pracodawcę oraz udostępniane do wglądu zakładowym organizacjom związkowym, organom samorządu załogi, organom Państwowej Inspekcji Pracy oraz innym organom nadzoru i kontroli warunków pracy. Zapisy w księgach mają moc dokumentów urzędowych w postępowaniu przed organami państwowymi. W razie stwierdzenia, że nie są przestrzegane przepisy, społeczny inspektor pracy informuje o tym pracodawcę oraz właściwą osobę kierującą pracownikami, wpisując jednocześnie w księdze zaleceń i uwag zalecenie usunięcia w określonym terminie stwierdzonych uchybień. Pracodawca lub osoba kierująca pracownikami podejmuje decyzję w sprawie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości i informuje o tym społecznego inspektora pracy. W razie bezpośredniego zagrożenia mogącego spowodować wypadek przy pracy, zakładowy społeczny inspektor pracy występuje do pracodawcy o natychmiastowe usunięcie tego zagrożenia. W przypadku niepodjęcia odpowiednich działań wydaje zalecenie wstrzymania pracy danego urządzenia technicznego lub określonych robót, zawiadamiając o tym równocześnie zakładowe organizacje związkowe.

7 Copyright © Uniwersytet Warszawski

BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY

Pracodawca może wnieść sprzeciw od zalecenia zakładowego społecznego inspektora pracy do Państwowej Inspekcji Pracy. W przypadku wstrzymania pracy sprzeciw wnosi się niezwłocznie, a w innych przypadkach w terminie 7 dni od dnia doręczenia zalecenia. W razie wniesienia sprzeciwu Państwowa Inspekcja Pracy wydaje decyzję lub podejmuje inne środki prawne przewidziane w przepisach o Państwowej Inspekcji Pracy. Związki zawodowe Związki zawodowe współuczestniczą w tworzeniu korzystnych warunków pracy, Do zakresu działania zakładowej organizacji związkowej należy w szczególności: • zajmowanie stanowiska w indywidualnych i zbiorowych sprawach pracowniczych w zakresie unormowanym w przepisach prawa pracy, • sprawowanie kontroli nad przestrzeganiem w zakładzie pracy przepisów prawa pracy, a w szczególności przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, • kierowanie działalnością społecznej inspekcji pracy i współdziałanie z państwową inspekcją pracy. • Pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie związku zawodowego informacji niezbędnych do prowadzenia działalności związkowej, w szczególności informacji dotyczących warunków pracy i zasad wynagradzania. W razie uzasadnionego podejrzenia, że w zakładzie pracy występuje zagrożenie dla życia lub zdrowia pracowników, zakładowa organizacja związkowa może wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o przeprowadzenie odpowiednich badań, zawiadamiając o tym równocześnie właściwego okręgowego inspektora pracy. •

•

• •

Pracodawca jest obowiązany w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku zawiadomić zakładową organizację związkową o swoim stanowisku. W razie przeprowadzenia badań, pracodawca udostępnia ich wyniki zakładowej organizacji związkowej wraz z informacją o sposobie i terminie usunięcia stwierdzonego zagrożenia. Zawiadomienie zakładowej organizacji związkowej o odrzuceniu wniosku, o przeprowadzenie badań lub nie zajęcie przez pracodawcę stanowiska w tej sprawie w terminie 14 dni od dnia jego złożenia upoważnia zakładową organizację związkową do przeprowadzenia niezbędnych badań na koszt pracodawcy. zamiarze podjęcia badań, ich zakresie oraz przewidywanych kosztach zakładowa organizacja związkowa zawiadamia pracodawcę na piśmie z co najmniej 14-dniowym wyprzedzeniem. Pracodawca może w terminie 7 dni od dnia otrzymania tego zawiadomienia, zwrócić się do właściwego okręgowego inspektora pracy o ustalenie celowości zamierzonych badań lub ich niezbędnego zakresu.

Przeprowadzenie badań wbrew stanowisku inspektora pracy zwalnia pracodawcę z obowiązku pokrycia kosztów tych badań.

8 Copyright © Uniwersytet Warszawski