W 2b Amortyzacja podatkowa - komentarz do art.16a - 16m

Amortyzacja podatkowa – Komentarz do art. 16a-16m Komentarz ten powstał na bazie analizy dokumentów wykładni, co powoduje, że: 1) omawiane w nim problemy są problemami rzeczywistymi (faktycznie wystąpiły w praktyce gospodarczej), a nie są wymysłem Autorów komentarza, 2) zawsze należy sprawdzać aktualne brzmienie przepisu ponieważ od momentu opublikowania interpretacji/orzeczenia – na gruncie której powstał dany fragment komentarza – przepis ten mógł się już zmienić1 !!!

Spis treści CIT - art.16a Pojęcie środków trwałych ........................................................................ 1 CIT - art.16b Pojęcie wartości niematerialnych i prawnych ........................................ 15 CIT - art.16c Składniki niepodlegające amortyzacji .................................................... 25 CIT - art.16d Wyłączenie z amortyzacji w zw. z granicą 3.500 zł ............................... 30 CIT - art.16e Wydłużenie okresu używania składników na ponad rok ....................... 33 CIT - art.16f Odpisy amortyzacyjne ............................................................................ 35 CIT - art.16g Wartość początkowa składników ........................................................... 38 CIT - art.16h Okresy amortyzacji; zasada kontynuacji................................................ 72 CIT - art.16i Stawki amortyzacyjne ............................................................................. 78 CIT - art.16j Indywidualne stawki amortyzacyjne....................................................... 84 CIT - art.16k Amortyzacja degresywna i jednorazowa ............................................... 92 CIT - art.16l Amortyzacja taboru transportu morskiego w budowie ........................... 99 CIT - art.16ł Amortyzacja w leasingu ........................................................................ 100 CIT - art.16m Amortyzacja wartości niematerialnych i prawnych ............................ 102

CIT - art.16a Pojęcie środków trwałych Przepis Omówienia (3) 1. Wprowadzenie Art. 16a ustawy o CIT określa środki trwałe podlegające amortyzacji.

FUNKCJA ŚRODKÓW DOCHODOWEGO

TRWAŁYCH

W

ROZLICZENIU

PODATKU

Zanim przejdziemy do szczegółowej definicji środków trwałych, wyjaśnijmy, jaką funkcję spełniają one w rozliczeniu podatku dochodowego. Wchodzą tu w grę dwie zasady ogólne: 1

Poza tym, rozstrzygnięcie prezentowane w interpretacji indywidualnej/orzeczeniu dotyczy konkretnej indywidualnej sprawy, a nie jest rozstrzygnięciem „ogólnym” problemu, czyli – teoretycznie – analogiczna sprawa może być rozstrzygnięta inaczej (i wiele takich przypadków miało miejsce).

1

1) podatnik nie może wydatku na nabycie albo wytworzenie środka trwałego zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów jednorazowo, tj. w momencie poniesienia wydatku na środek trwały (art. 16ust. 1 pkt 1 CIT); 2) kosztem uzyskania przychodów są rozłożone w czasie odpisy z tytułu zużycia środka trwałego, czyli odpisy amortyzacyjne (art. 15 ust. 6 CIT). Od każdej z tych zasad prawo podatkowe przewiduje wyjątki. Zauważmy, że - z natury rzeczy - wyjątki od zasady pierwszej są korzystne dla podatników, bo polegają na możliwości jednorazowego ujęcia w koszty wydatku na środek trwały. Natomiast wyjątki od zasady drugiej, polegające na wyłączeniu odpisów amortyzacyjnych, są niekorzystne, bo powodują, że podatnik w żaden sposób (ani jednorazowo, ani w drodze odpisów) wydatku na środek trwały w koszty nie "wpuści". Jednorazowe zaliczenie wydatku na środek trwały w koszty Tu przede wszystkim wchodzi w grę graniczna kwota 3.500 zł. Jeśli wartość początkowa środka trwałego nie przekracza tej kwoty, to podatnik może uznać wydatek za koszt miesiąca, w którym środek ten oddał do używania (art. 16d ust. 1 CIT). Oprócz tego mały, a także nowy podatnik może zastosować tzw. amortyzację jednorazową przy nabywaniu środków trwałych do limitu 50.000 euro w roku podatkowym (art. 16k ust. 713 CIT). Efekt jest taki sam - podatnik uznaje za koszt podatkowy cały wydatek na środek trwały w miesiącu oddania środka do używania. Dodajmy, że amortyzacja jednorazowa nie może dotyczyć samochodów osobowych. Wyłączenie stosowania odpisów amortyzacyjnych Przypomnijmy, że ekonomicznym uzasadnieniem odpisów amortyzacyjnych jest to, że środek trwały się zużywa. Tradycyjne już w prawie podatkowym wyłączenia odpisów dotyczą właśnie przedmiotów, które - jako takie - nie zużywają się, a często wręcz przeciwnie - z czasem zyskują na wartości. Chodzi tu o grunty oraz o dzieła sztuki i eksponaty muzealne (art. 16c pkt 1 i 3 CIT). Wyłączenie, w tym przypadku częściowe, dotyczy też samochodów osobowych. Otóż nie można dokonywać odpisów amortyzacyjnych od wartości samochodu przekraczającej równowartość 20.000 euro (art. 16 ust. 1 pkt 4 CIT). To ograniczenie stoi w parze ze stosowanym na gruncie VAT ograniczeniem odliczania podatku naliczonego. Obu tym ograniczeniom towarzyszy jakby przymrużenie oka: wszyscy wiemy, że firmowy samochód osobowy wykorzystywany jest nie tylko na cele działalności firmy. Kolejne wyłączenia dotyczą sytuacji, w których podatnik w gruncie rzeczy nie poniósł wydatku na środek trwały i dlatego nie ma czego kompensować poprzez odpisy. Chodzi tu zarówno o przypadki, w których wydatek został podatnikowi zwrócony (np. w formie dotacji), jak i o sytuacje, w których nabycie środka trwałego z góry było nieodpłatne i nie stanowiło dla podatnika przychodu podlegającego opodatkowaniu (zob. art. 16 ust. 1 pkt 48 i 63 CIT).

PODATKOWA DEFINICJA ŚRODKÓW TRWAŁYCH Przepisy prawa przewidują kilka definicji środków trwałych. Oprócz omawianej obecnie ustawy o CIT definicja ta zawarta jest w ustawie o rachunkowości (art. 3 pkt 15), a także w rozporządzeniu w sprawie klasyfikacji środków trwałych (KŚT). Od razu wskażmy, że dla rozliczeń podatku dochodowego liczą się wyłącznie określenia zawarte w ustawie o podatku dochodowym, a więc w omawianym art. 16a CIT. W świetle tego przepisu środkiem trwałym jest składnik majątku spełniający łącznie następujące cechy: 1) 2) 3) 4)

jest to przedmiot, o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, kompletny, zdatny do użytku,

5) wykorzystywany w działalności gospodarczej podatnika.

2

Przyjrzyjmy się im kolejno. Środek trwały jako przedmiot Podatkowa definicja środka trwałego nie pozostawia wątpliwości co do tego, że środkiem tym może być tylko przedmiot, a więc składnik materialny. Ustawa (art. 16a ust. 1) wymienia typowe przedmioty: budowle, budynki, lokale, maszyny, środki transportu. Na końcu wyliczenia jest jednak zwrot "inne przedmioty" powodujący, że środkiem trwałym może być w gruncie rzeczy każdy element wyposażenia firmy. Nie ma wątpliwości, że jakiekolwiek "prawa" nie są przedmiotem, a więc nie mogą stanowić środka trwałego w myśl ustawy podatkowej. A warto o tym wspomnieć, gdyż wspomniane pozapodatkowe definicje środka trwałego (ustawa o rachunkowości i KŚT) do środków tych zaliczają: - prawo użytkowania wieczystego, - spółdzielcze prawa do lokalu. Jednak na gruncie ustawy o CIT prawa te muszą być traktowane jako wartości niematerialne i prawne (WNiP). Kolejna rozbieżność dotyczy zwierząt (inwentarza żywego). Definicje pozapodatkowe zaliczają je do środków trwałych, a ustawa o CIT już nie. Nie jest to wyraźnie powiedziane, ale wynika stąd, że ustawa ta nie przewiduje dla zwierząt wyłączenia stosowania odpisów amortyzacyjnych, a zarazem nie przewiduje dla nich żadnych stawek amortyzacyjnych (zob. załącznik nr 1). W tym stanie rzeczy nie można przyjąć, że stanowią one środki trwałe, bo podatnik nie mógłby ani uznać wydatku na zwierzę za koszt jednorazowy, ani stosować odpisów, a taka interpretacja byłaby niedopuszczalna. Należy więc uznać, że wydatki na zwierzę mogą być uznawane za koszt za zasadach ogólnych. Okres używania dłuższy niż rok Decyzja o tym, czy dany składnik będzie używany dłużej niż rok, należy do samego podatnika. Oczywiście uznanie, że okres używania środka nie przekroczy roku, umożliwia natychmiastowe potraktowanie wydatku na ten składnik jako kosztu podatkowego. Jest to więc rozwiązanie kuszące. Fiskus jednak zabezpieczył się przed takim ustawieniem sprawy. Mianowicie w sytuacji, w której podatnik najpierw uzna, że okres używania nie przekroczy roku, a potem okaże się, że przekroczył, będzie musiał zapłacić odpowiednio obliczone odsetki. Zob. w tym zakresie art. 16e CIT. W szczególny sposób uregulowana jest sytuacja, w której podatnik korzysta z cudzego środka trwałego, np. z wynajętego lokalu albo wziętego w leasing samochodu. Otóż w tym przypadku wydatki ponoszone przez podatnika na ten środek (np. ulepszenie wynajmowanego lokalu traktowane jako inwestycja) muszą być amortyzowane, a więc niezaliczane w koszty jednorazowo również wtedy, gdy przewidywany okres korzystania z cudzego środka trwałego nie przekracza roku. Zob. o tym w art. 16a ust. 2. Kompletność Jeśli chodzi o kompletność środka, to w praktyce rozumiana jest ona jako funkcjonalna samodzielność składnika majątku. Weźmy jako przykład składnik zestawu (systemu) komputerowego. Jeśli uzna się, że dane urządzenie - załóżmy: zakupione przez podatnika za cenę 2.000 zł - nie jest samodzielne, to znaczy, że stanowi ono element całego zestawu jako środka trwałego i wydatek na jego nabycie może być kompensowany jedynie poprzez odpisy amortyzacyjne od całego zestawu. Jeśli zaś uzna się, że urządzenie to jest samodzielne (kompletne), to wówczas - ze względu na cenę nieprzekraczającą 3.500 zł - podatnik może wydatek zaliczyć w koszty jednorazowo, w okresie, w którym składnik ten został nabyty. Przykładem urządzenia rodzącego spory co do swojej kompletności (samodzielności) jest drukarka komputerowa. We wcześniejszym orzecznictwie przyjmowano, że jest ona urządzeniem peryferyjnym systemu komputerowego, a więc nie spełnia warunku kompletności. Wydaje się jednak, że wobec rozwoju techniki (wielofunkcyjność urządzeń biurowych i ich uniwersalizacja, tj. zdolność do pracy praktycznie z każdym zestawem komputerowym) pogląd ten stał się nieaktualny.

3

Zdatność do użytku Ten warunek powoduje, że podatnik, nabywając niesprawny środek trwały, w żaden sposób nie może sobie skompensować wydatku w rozliczeniu podatkowym. Wyobraźmy sobie sytuację, w której podatnik nabył niezdatny do jazdy samochód osobowy. Czy wydatek na jego nabycie może być zaliczony w poczet kosztów? Otóż nie. Niemożliwe jest jednorazowe zaliczenie w koszty, gdyż nabyty składnik - co do swojej istoty - stanowi środek trwały. Niemożliwe jest również - do czasu naprawy samochodu - dokonywanie odpisów amortyzacyjnych w ciężar kosztów właśnie ze względu na warunek zdatności do użytku. Dodajmy, że zdatność do użytku należy rozumieć jako stan, w którym dany składnik jest w stanie spełniać swoje zwykłe podstawowe funkcje. Innymi słowy, niespełnianie jakiejś funkcji dodatkowej nie przekreśla zdatności do użytku. Wykorzystywanie w działalności gospodarczej podatnika Ostatni z przedstawionych warunków zakłada spełnienie warunku wcześniejszego, tj. zdatności do użytku. Trudno bowiem przyjąć, że środek niezdatny do swojego zwykłego użytku jest wykorzystywany w działalności gospodarczej. Oczywiście, związek ten nie działa w drugą stroną, tj. zdatność do użytku nie oznacza - sama w sobie - wykorzystywania środka w działalności gospodarczej. Organy podatkowe mają więc prawo zakwestionować fakt wykorzystywania środka również wtedy, gdy środek jest zdatny do użytku. Na przykład gdy stwierdzą, że samochód osobowy jest wykorzystywany wyłącznie w celach prywatnych. Innymi słowy, zdatność do użytku jest warunkiem koniecznym wykorzystywania w działalności gospodarczej, ale nie jest warunkiem wystarczającym. Podatnik musi więc mieć jakieś dowody świadczące o wykorzystywaniu środka w działalności gospodarczej. Dodajmy, że na równi z wykorzystywaniem środka w działalności własnej traktowana jest sytuacja, w której podatnik oddaje swój środek trwały do używania innej osobie na podstawie umowy najmu, dzierżawy albo leasingu (zob. art. 16a ust. 1 in fine). Warto wskazać, że umowa tego typu może przewidywać, że odpisów amortyzacyjnych nie będzie dokonywał właściciel środka, ale osoba z niego korzystająca, czyli najemca, dzierżawca czy też leasingobiorca. 2. Zagadnienia ogólne 2.1. Wyjaśnienie pojęć 2.1.1. Środki trwałe Dokumenty źródłowe Jakie cechy musi posiadać składnik majątku, aby uznać go za środek trwały? - musi stanowić własność lub współwłasność podatnika, - przewidywany okres jego używania jest dłuższy niż rok, - jest nabyty lub wytworzony we własnym zakresie przez podatnika. - jest wykorzystywany przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą - w dniu przyjęcia do używania powinien być kompletny i zdatny do użytku int.: KWANTUM.24088 KWANTUM.23692 KWANTUM.23626 KWANTUM.21107 KWANTUM.20515 KWANTUM.16991 KWANTUM.16462 KWANTUM.14161 KWANTUM.14141 Na gruncie PIT: orz.: KWANTUM.39949 POP.2007.1.10 int.:

4

KWANTUM.28445 KWANTUM.27166 KWANTUM.26979 KWANTUM.26407 KWANTUM.26007 KWANTUM.22823 KWANTUM.22366 KWANTUM.22823 KWANTUM.21223 2.1.2. Kompletność i zdatność do użytku 2.1.2.1. Ujęcie ogólne Dokumenty źródłowe Jak należy rozumieć pojęcie „kompletności i zdatności do użytku”, o którym mowa w art. 16a CIT (art. 22a PIT)? Składnik majątku spełnia te kryteria, jeśli jest wyposażony we wszystkie elementy konstrukcyjne umożliwiające jego funkcjonowanie zgodnie z przeznaczeniem oraz jest sprawny technicznie i zalegalizowany homologacji i pozwoleń na użytkowanie. int.: KWANTUM.23692

prawnie

w

formie

stosownych

uprawnień,

KWANTUM.17959 KWANTUM.14155 Na gruncie PIT: orz.: KWANTUM.111330 KWANTUM.74111 int.KWANTUM.26979 Czy są kompletne i zdatne do użytku obiekty nabyte, które będą nadawały się do używania dopiero po dokonaniu ich remontu lub uzupełnieniu o brakujące części? NIE, jest to „inwestycja w budowie”. int. KWANTUM.12512 2.1.2.2. Budynki Dokumenty źródłowe Czy do uznania budowli za kompletną i zdatną do użytku konieczne jest uzyskanie stosownych pozwoleń na użytkowanie obiektu budowlanego? TAK orz.: KWANTUM.96929 KWANTUM.96903 Na gruncie PIT: orz.: KWANTUM.134677 KWANTUM.105645 int.: KWANTUM.26407 KWANTUM.18701 W

którym

momencie

jest

możliwe

rozpoczęcie

dokonywania

odpisów

amortyzacyjnych od budynku w sytuacji, gdy budynek został wybudowany a właściciel otrzymał pozwolenie na użytkowanie części budynku? Kompletny i zdatny do używania środek trwały, to taki środek trwały, który może być gospodarczo wykorzystany w celu uzyskania przychodów. Jeżeli zgodnie z Prawem budowlanym wydano pozwolenie na użytkowanie części budynku, to znaczy że przesłanka

5

ta jest spełniona i podatnik może dokonywać odpisów amortyzacyjnych od odpowiedniej części budynku orz. KWANTUM.121825 Czy budynek, aby spełnić kryterium kompletności i zdatności do użytku musi mieć przeznaczenie, które jednoznacznie umożliwia jego wykorzystanie w prowadzonej przez podatnika działalności? TAK Na gruncie PIT: orz.LEX.263765 2.1.2.3. Urządzenia komputerowe (informatyczne) Dokumenty źródłowe Jak należy potraktować sieć dostępową do internetu niezwiązaną z budynkiem (montowaną w listwach)? Jako modernizację serwera. Tak więc wydatki na stworzenie tej sieci podwyższają wartość początkową amortyzowanego serwera. int. KWANTUM.44146 Jak należy zakwalifikować sytuację, w której podatnik kupuje serwer oraz licencje na oprogramowanie, a także ponosi wydatki na wdrożenie tego oprogramowania w jego przedsiębiorstwie? Są tu dwa składniki podlegające odrębnej amortyzacji. Pierwszym jest serwer z wszystkimi urządzeniami towarzyszącymi (szafa serwerowa itp). Drugim jest licencja na oprogramowanie jako WNiP. Wszelkie indywidualne wydatki na wdrożenie tego oprogramowania (dostosowanie do potrzeb podatnika, szkolenia itp) podwyższają wartość początkową tego składnika. int. KWANTUM.45122 2.1.3. Wykorzystywanie na potrzeby działalności gospodarczej Dokumenty źródłowe Jak należy rozumieć pojęcie „wykorzystania środka trwałego na potrzeby działalności gospodarczej”, o którym mowa w art. 16a CIT (art. 22a PIT)? Pod tym pojęciem kryją się 2 sytuacje: - pierwsza, gdy podatnik bezpośrednio, fizycznie wykorzystuje środek trwały na własne potrzeby, - druga, gdy podatnik oddaje środek trwały do używania innemu podmiotowi na podstawie umów wskazanych w art. 16a ust. 1 CIT (np. najem, dzierżawa) i wówczas środek trwały wykorzystywany jest prawnie w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. orz.: KWANTUM.54109 KWANTUM.41061 Oddanie środka trwałego w najem bez zawarcia stosownej umowy powoduje utratę możliwości zaliczania go do środków trwałych ze względu na brak wykorzystania na potrzeby działalności gospodarczej. orz.KWANTUM.41061 Oprócz wykorzystywania składnika majątku na potrzeby działalności gospodarczej można go wykorzystywać jednocześnie do innych celów. Na gruncie PIT: orz. KWANTUM.49729 Czy można dokonywać odpisów amortyzacyjnych przed wykorzystywania środka trwałego w działalności gospodarczej?

rozpoczęciem

NIE int.KWANTUM.24088 2.1.4. Przyjęcie do używania

6

Dokumenty źródłowe Jak należy rozumieć pojęcie „przyjęcie do używania”, o którym mowa w art. 16a CIT (art. 22a PIT)? To moment rozpoczęcia wykorzystywania składnika przez podatnika. int.: KWANTUM.13895 KWANTUM.13892 KWANTUM.13802 2.1.5. Wprowadzenie do ewidencji Dokumenty źródłowe Czy podatnik, który nie prowadził ewidencji środków trwałych, może udowodnić ich wykorzystywanie, a tym samym - prawo do dokonywania odpisów amortyzacyjnych, za pomocą innych dowodów, np. zeznań świadków lub tabeli odpisów amortyzacyjnych? NIE orz. KWANTUM.121040 2.2. Środek trwały a towar Dokumenty źródłowe Kiedy składnik majątku należy zakwalifikować do środków trwałych, a kiedy do towarów? Decydujące znaczenie dla kwalifikacji składnika majątku ma jego przeznaczenie. Jeżeli podatnik zamierza faktycznie wykorzystywać go w prowadzonej działalności gospodarczej, winien zakwalifikować go jako środek trwały. Jeśli zamierza go w przyszłości zbyć i z takim zamiarem go nabył, winien zakwalifikować go jako towar. Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.26265 KWANTUM.18009 KWANTUM.17618 KWANTUM.17068 2.3. Podmiot dokonujący odpisów Dokumenty źródłowe Kto dokonuje amortyzacji w przypadku oddania środka trwałego do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu? Właściciel środka trwałego. orz. Mon.Podatk.2007.7.42 W umowie leasingu finansowego - korzystający, jeżeli umowa leasingu zawarta na czas oznaczony zawiera postanowienie o dokonywaniu odpisów przez korzystającego, a suma opłat pomniejszona o podatek VAT nie jest mniejsza od wartości początkowej środków trwałych. int.: KWANTUM.27241 KWANTUM.11024 KWANTUM.10831 2.4. Wniesienie środka trwałego do spółki cywilnej Dokumenty źródłowe Czy w celu amortyzacji wytworzonego przez spółkę cywilną budynku na gruncie należącym do tej spółki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej konieczne jest wniesienie budynku do spółki w formie aktu notarialnego? NIE Na gruncie PIT: int. KWANTUM.24814 Czy dla dokonywania przez spółkę cywilną odpisów amortyzacyjnych od składnika majątku konieczne jest wniesienie go do spółki?

7

TAK; Wniesienie powinno nastąpić w formie aktu notarialnego, jeżeli jest to nieruchomość, a ponadto składnik majątku należy objąć współwłasnością łączną wspólników. Na gruncie PIT: orz. POP.2007.1.10 int. KWANTUM.15191 KWANTUM.13887 Wyjątkiem od powyższego jest sytuacja, w której jedynymi wspólnikami spółki i zarazem jedynymi właścicielami składnika majątku są małżonkowie, pomiędzy którymi istnieje wspólność majątkowa małżeńska. W takim przypadku wystarczy aneks do umowy spółki dotyczący wniesienia wkładów. Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.43921 KWANTUM.42942 KWANTUM.22824 KWANTUM.18025 KWANTUM.8963 3. ŚT o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok (ust.1) 3.1. Budowle, budynki, lokale (pkt 1) Dokumenty źródłowe Czy można zaliczyć do środków trwałych: -budynek w budowie, gdy tylko jego część została oddana do użytkowania i odbywa się w nim produkcja lub został przeznaczony na wynajem? NIE, ponieważ nie spełnia warunku kompletności. int. KWANTUM.15375 Na gruncie PIT int.KWANTUM.26979 -budynek wniesiony aportem do spółki, jeżeli usytuowany jest na gruncie będącym w użytkowaniu wieczystym wnoszącego aport? NIE; takie przeniesienie własności budynku jest bowiem nieskuteczne z uwagi na fakt, że ani prawo wieczystego użytkowania ani prawo własności posadowionego budynku nie może stanowić odrębnego przedmiotu obrotu. orz.Mon.Podatk.2008.5.39 Kiedy należy uznać 2 budynki połączone ze sobą za oddzielne środki trwałe? Określa

to

Polska

Klasyfikacja

Obiektów

Budowlanych.

W

przypadku

budynków

połączonych między sobą, budynek jest budynkiem samodzielnym, jeżeli jest oddzielony od innych jednostek ścianą przeciwpożarową od fundamentu po dach. Gdy nie ma ściany przeciwpożarowej, budynki połączone między sobą uważa się za budynki odrębne, jeżeli mają własne wejścia, są wyposażone w instalacje i są oddzielnie wykorzystywane. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.26005 Czy plac magazynowy, parking, podjazd i ogrodzenie obsługujące pojedynczy budynek należy potraktować jako osobne środki trwałe, czy tworzą jeden środek trwały wraz z budynkiem? Tworzą jeden środek trwały. Jeżeli zaś obiekty takie obsługują więcej niż jeden budynek wówczas stanowią odrębne środki trwałe. Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.11616 KWANTUM.12084

8

KWANTUM.10046 KWANTUM.8589 Czy elektrownię wiatrową składającą się z fundamentu, wieży i turbiny należy amortyzować jako całość, czy też należy amortyzować poszczególne jej elementy? Poszczególne jej elementy, ponieważ turbina, jako „zespół wiatrowo-elektryczny” oraz wieża i fundament, jako „budowla innych elektrowni” zostały odrębnie wyszczególnione w Klasyfikacji Środków Trwałych. int.: KWANTUM.40556 KWANTUM.16462 Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.25702 KWANTUM.15653 Czy podlega amortyzacji lokal niestanowiący odrębnej własności? NIE Na gruncie PIT: int. KWANTUM.15732 Czy można dokonywania odpisów amortyzacyjnych w przypadku, gdy część nieruchomości jest przedmiotem najmu, a pozostała część nieruchomości wykorzystywana jest w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą? TAK Na gruncie PIT: int. KWANTUM.16881 Czy stanowią KUP odpisy amortyzacyjne od lokalu mieszkalnego przeznaczonego na wynajem, który aktualnie nie jest wynajmowany? TAK, jeżeli wynajmujący udowodni, że czynił starania dla pozyskania najemców, czyli nie zrezygnował z najmu. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.28207 3.2. Maszyny, urządzenia, środki transportu (pkt 2) Dokumenty źródłowe Czy można zaliczyć do środków trwałych: -kasę, która nie była fiskalizowana? NIE, ponieważ nie spełnia warunku możliwości gospodarczego jej wykorzystania int.KWANTUM.14161 -rower? TAK, jako środek transportu. int. KWANTUM.17888 -motocykl? TAK, jako środek transportu. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.12534 Czy można traktować jako jeden środek trwały komputer i drukarkę fiskalną? Drukarka może być uznana za środek trwały wraz z komputerem, jeżeli samodzielnie nie spełnia warunku kompletności i zdatności do użytku. orz. KWANTUM.46272 Na gruncie PIT: int. KWANTUM.24968 To samo dotyczy innych części jak CD ROM, monitor czy inne akcesoria.

9

Na gruncie PIT: orz.LEX.40752 Od jakiego momentu miano środka trwałego można nadać samochodowi, który został wprowadzony na polski obszar celny jako pojazd uszkodzony? Od momentu zarejestrowania, a więc po dokonaniu stosownych napraw i po dokonaniu badań jego stanu technicznego. Na gruncie PIT: orz.KWANTUM.54584 Czy można uznać podatnika za właściciela samochodu nabytego w dobrej wierze, który okazał się pojazdem kradzionym? NIE, chyba że od nabycia minęły 3 lata. int.KWANTUM.14141 Na gruncie PIT: int.KWANTUM.26364 Zob. przykładową listę ŚT dla inwestycji w postaci centrum biurowohandlowo-usługowego: 3.3. Inne przedmioty (pkt 3) Dokumenty źródłowe Czy można zaliczyć do środków trwałych: - złom użytkowy? NIE, ponieważ nie spełnia warunku kompletności i zdatności do użytku. int. KWANTUM.14155 Czy wydatki poniesione na wystrój wnętrz siedziby firmy można rozliczać w postaci odpisów amortyzacyjnych? TAK, jeżeli składniki przeznaczone do wystroju wnętrz stanowią samodzielne środki trwałe (np. grafiki i obrazy niebędące dziełami sztuki; system nawodnienia kompozycji kwiatowych). int. KWANTUM.8497 4. Uznanie za ŚT składników majątku bez względu na czas używania (ust.2) 4.1. Inwestycje w obcych środkach trwałych (pkt 1) 4.1.1. Zagadnienia ogólne Dokumenty źródłowe Jak należy rozumieć pojęcie „inwestycji w obcych środkach trwałych”, o którym mowa w art. 16a CIT (art. 22a PIT)? To ogół działań (nakładów) podatnika odnoszących się do niestanowiącego jego własności środka trwałego, które zmierzają do jego ulepszenia, tzn. polegają na jego przebudowie, rozbudowie, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji (np. rozbudowa wynajętego lokalu) lub polegają na stworzeniu składnika majątku mającego cechy środka trwałego. orz.POP.2006.1.11 int.: KWANTUM.28151 KWANTUM.25604 KWANTUM.20667 Na gruncie PIT: int. KWANTUM.26190 KWANTUM.22852 KWANTUM.17655 Jest to ogół kosztów poniesionych od dnia rozpoczęcia inwestycji do dnia przyjęcia jej do używania, pozostających w bezpośrednim związku ze zmianami poczynionymi w środku trwałym niebędącym własnością podatnika, ale przez niego używanym dla celów działalności gospodarczej.

10

orz. POP.2006.1.11 To nakłady poniesione na ulepszenie środka trwałego dzierżawionego, wynajmowanego, leasingowanego lub wykorzystywanego w działalności gospodarczej. Są to więc poniesione wydatki mające na celu przystosowanie środka trwałego do używania go przez podatnika. int.: KWANTUM.22592 KWANTUM.18165 KWANTUM.17153 Czy stanowią inwestycję w obcym środku trwałym: - wydatki na przystosowanie urządzeń do prowadzonej działalności, niebędących własnością podatnika, do których podatnik nie posiada żadnego tytułu prawnego? NIE, jednak wydatki te mogą być uznane za koszt pośredni na zasadch ogólnych (art. 15 ust. 1 CIT). orz. Mon.Podatk.2007.12.41 int. KWANTUM.21359 - wydatki na wytworzenie środka trwałego lub dokończenie jego wytworzenia? NIE, ponieważ by móc mówić o inwestycji w obcym środku trwałym, musi środek ten w momencie jego przekazania musi być już kompletny i zdatny do użytku. orz.: KWANTUM.39752 LEX.183180 - wydatki na nabycie udziałów w nakładach poniesionych na budowę obiektu? NIE int. KWANTUM.24411 Czy wydatki na wybudowanie budynków na cudzym gruncie mogą być uznane za inwestycję w obcym środku trwałym? NIE, gdyż budynki takie stanowią inny (odrębny) przedmiot amortyzacji, o którym mowa w art. 22a ust. 2 pkt 2 PIT. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.22852 4.1.2. Budowa (modernizacja) infrastruktury publicznej przez inwestora prywatnego Dokumenty źródłowe Czy stanowią inwestycję w obcym środku trwałym wydatki poniesione na: - wybudowanie wjazdu do budynku podatnika albo innej inwestycji na drodze publicznej? NIE int.: Biul.Skarb.2006.4.17 KWANTUM.18549 KWANTUM.17153 KWANTUM.15440 KWANTUM.10591 Na gruncie PIT: int. KWANTUM.7425 - budowę sieci wodociągowej, w celu umożliwienia wykonywania zaplanowanej działalności? NIE int.KWANTUM.18165 Na gruncie PIT: int.KWANTUM.15484

11

- przebudowę lub rozbudowę sieci energetycznej niestanowiącej własności podatnika, lecz umiejscowionej na jego gruntach, w przypadku nieposiadania żadnego tytułu prawnego do tej sieci? NIE int. KWANTUM.20667 Na gruncie PIT: int. KWANTUM.24877 KWANTUM.16143 KWANTUM.12749 - modernizację chodnika lub drogi, którego właścicielem jest gmina lub Skarb Państwa, a podatnik nie posiada do niego żadnego tytułu prawnego? NIE; sama zgoda na partycypację w kosztach modernizacji nie może stanowić tytułu uprawniającego do korzystania z chodnika lub drogi. Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.25482 KWANTUM.24951 KWANTUM.24799 - remont mieszkań socjalnych dokonany przez spółkę na podstawie porozumienia z gminą? NIE, jeżeli spółka nie posiada żadnego tytułu prawnego do remontowanych mieszkań. int. KWANTUM.22592 4.1.3. Dzierżawa Dokumenty źródłowe Czy stanowią inwestycję w obcym środku trwałym wydatki na zakup projektu architektonicznego modernizacji stadionu, którego podatnik - jako dzierżawca - jest głównym użytkownikiem? TAK int. KWANTUM.17813 4.1.4. Służebność Dokumenty źródłowe Czy stanowią inwestycję w obcym środku trwałym wydatki poniesione na modernizację drogi wewnętrznej, stanowiącej własność innych przedsiębiorców, jeżeli na rzecz podatnika ustanowiono służebność drogi? TAK Na gruncie PIT: int. KWANTUM.8991 4.1.5. Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu Dokumenty źródłowe Czy nakłady na modernizację, przebudowę i adaptację spółdzielczego lokalu własnościowego stanowią inwestycję w obcym środku trwałym? TAK, dlatego nie jest możliwe uznanie tych wydatków za koszty w dacie ich poniesienia. Należy dokonywać odpisów amortyzacyjnych. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.43932 4.1.6. Użyczenie Dokumenty źródłowe Czy stanowią inwestycję w obcym środku trwałym wydatki na budynek, z którego podatnik korzysta na podstawie umowy użyczenia? TAK, ale tylko w przypadku, gdy są to wydatki na ulepszenie budynku. Jeżeli są to wydatki na remont, to można je od razu zaliczyć do KUP. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.22407

12

4.1.7. Trwały zarząd Dokumenty źródłowe Czy stanowią inwestycję w obcym środku trwałym wydatki na przystosowanie składnika majątku oddanego w trwały zarząd do wykorzystania go w prowadzonej działalności gospodarczej? TAK int. KWANTUM.23633 4.2. Budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie (pkt 2) Dokumenty źródłowe Czy budynki wybudowane na cudzym gruncie stanowią odrębny od gruntu środek trwały? TAK orz. LEX.183180 W jakich przypadkach można zakwalifikować do środków trwałych budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie, niezależnie od przewidywanego okresu używania? Przepis art. 16a ust. 2 pkt 2 CIT (art. 22a ust. 2 pkt 2 PIT) ma zastosowanie w sytuacjach, gdy regulacje Kodeksu cywilnego określają przypadki odrębnej własności budynków i budowli od własności gruntu (por. art. 235 k.c., 272 k.c., 279 KC) oraz gdy podatnik niebędący właścicielem gruntu, obejmując go na określony czas we władanie na podstawie np. umowy dzierżawy lub najmu, przewidującej zgodę właściciela do wybudowania na nim budynku lub budowli, realizuje taką budowę dla celów swojej działalności. Budynki (budowle) wybudowane i wykorzystywane przez podatnika nie stanowią jego własności, mimo poniesienia przez niego nakładów na ich wybudowanie, jednakże stanowią jego środek trwały podlegający amortyzacji. Wskazany przepis nie uzależnia uznania wybudowanego w takich warunkach budynku (budowli) za środek trwały podatnika realizującego (finansującego) inwestycję od wydania na jego rzecz pozwolenia budowlanego. orz. LEX.173093 Na gruncie PIT:

na

budowę

w

rozumieniu

przepisów

Prawa

int. KWANTUM.9924 4.3. Składniki majątku używane na podstawie umowy leasingu (pkt 3) Dokumenty źródłowe Czy można zaliczyć do środków trwałych samochód osobowy używany na podstawie umowy leasingu finansowego zawartej na czas oznaczony krótszy niż rok? TAK int. KWANTUM.12374 5. Środki trwałe spółki energetycznej; koszty osierocone Dokumenty źródłowe Co należy uznać za środki trwałe i wartości niematerialne i prawne dla celów określania kosztów osieroconych? Do określenia kosztów osieroconych należy za środki trwałe i wartości niematerialne i prawne uznać te składniki majątku, które są bezpośrednio związane z wytwarzaniem energii elektrycznej (w tym wykorzystywane wspólnie do wytwarzania energii elektrycznej i energii cieplnej), jak np. turbiny i agregaty prądotwórcze. Dla celów określania kosztów osieroconych nie powinny więc być brane pod uwagę te środki trwałe i wartości niematerialne i prawne, które nie są bezpośrednio związane z wytwarzaniem energii elektrycznej, lecz służą, np. funkcjonowaniu podatnika, (tj. składniki majątku wykorzystywane w administracji oraz przez zarząd dla celów administracyjno-biurowych, np. budynki biurowe, wyposażenie biura, w tym urządzenia biurowe, sprzęt komputerowy i oprogramowanie wykorzystywane przez pracowników biura oraz samochody osobowe), zapewnieniu bezpieczeństwa (takie jak samochody

13

strażackie, ciągniki, drogi i place przeciwpowodziowe, ogrodzenie, itp.), czy też działalności socjalnej (np. ośrodki wczasowe, budynek i wyposażenie stołówki zakładowej). int.: KWANTUM.14272 KWANTUM.12986 Czy spółka energetyczna jest zobowiązana do wstecznej korekty dokonanych uprzednio odpisów amortyzacyjnych w związku z otrzymaniem rekompensat na pokrycie kosztów osieroconych powstających po obowiązkowym umowy długoterminowej KDT, na podstawie ustawy z 2007 r.? NIE int. KWANTUM.22691

rozwiązaniu

14

CIT - art.16b Pojęcie wartości niematerialnych i prawnych Przepis Omówienia (2) 1. Wprowadzenie Art. 16b ustawy o CIT określa wartości niematerialne i prawne (WNiP) podlegające amortyzacji.

FUNKCJA WNIP W ROZLICZENIU PODATKU DOCHODOWEGO Funkcja podatkowa WNiP jest taka sama jak środków trwałych. Wchodzą tu w grę dwie zasady ogólne: 1) podatnik nie może wydatku na nabycie WNiP zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów jednorazowo, tj. w momencie poniesienia wydatku na WNiP (art. 16 ust. 1 pkt 1 CIT); 2) kosztem uzyskania przychodów są rozłożone w czasie odpisy z tytułu zużycia WNiP, czyli odpisy amortyzacyjne (art. 15 ust. 6 CIT). Od każdej z tych zasad prawo podatkowe przewiduje wyjątki. Zauważmy, że - z natury rzeczy - wyjątki od zasady pierwszej są korzystne dla podatników, bo polegają na możliwości jednorazowego ujęcia w koszty wydatku na WNiP. Natomiast wyjątki od zasady drugiej, polegające na wyłączeniu odpisów amortyzacyjnych, są niekorzystne, bo powodują, że podatnik w żaden sposób (ani jednorazowo, ani w drodze odpisów) wydatku na WNiP w koszty nie "wpuści". Jednorazowe zaliczenie wydatku na WNiP w koszty Tu wchodzi w grę graniczna kwota 3.500 zł. Jeśli wartość początkowa WNiP nie przekracza tej kwoty, to podatnik może uznać wydatek za koszt miesiąca, w którym zaczął wykorzystywać WNiP (art. 16d ust. 1 CIT). Wyłączenie stosowania odpisów amortyzacyjnych Przypomnijmy, że ekonomicznym uzasadnieniem odpisów amortyzacyjnych jest zużywanie się, a więc zmniejszanie się wartości przedmiotu amortyzacji. Uzasadnienie to jest w pełni czytelne w odniesieniu do środków trwałych. Jest natomiast dyskusyjne w odniesieniu do wartości niematerialnych, niebędących przecież fizykalnymi przedmiotami. Weźmy przykładowo znak towarowy. Jego wartość wcale nie musi z czasem maleć. Może być wręcz przeciwnie. Tego typu rozważania nie mają jednak znaczenia dla dopuszczalności dokonywania odpisów w ciężar kosztów. Ustawa taką możliwość daje i już. Wyjątkowo nie podlega amortyzacji: - prawo użytkowania wieczystego (art. 16c pkt 1 CIT); przypomnijmy, że wyłączenie to koresponduje z tym, że nie podlegają amortyzacji także grunty; jest więc o tyle uzasadnione, że skoro nie może amortyzować gruntu jego właściciel, to nie widać powodu, by amortyzował go jego użytkownik wieczysty, a przypomnijmy, że - w świetle prawa cywilnego - uprawnienia użytkownika wieczystego są praktycznie zbieżne z uprawnieniami właścicielskimi; - wartość firmy (przedsiębiorstwa) utworzonej przez samego podatnika albo uzyskanej w drodze darowizny, a więc nieodpłatnie (wnioskowanie z art. 16c pkt 4 CIT). Kolejne wyłączenia dotyczą sytuacji, w których podatnik w gruncie rzeczy nie poniósł wydatku na WNiP i dlatego nie ma czego kompensować poprzez odpisy. Chodzi tu zarówno o przypadki, w których wydatek został podatnikowi zwrócony (np. w formie dotacji), jak i o sytuacje, w których nabycie WNiP z góry było nieodpłatne i nie stanowiło dla podatnika przychodu podlegającego opodatkowaniu (zob. art. 16 ust. 1 pkt 48 i 63 CIT).

15

PODATKOWA DEFINICJA WNIP W odróżnieniu od środków trwałych, których definicje znajdujemy także w innych miejscach niż ustawa podatkowa (zob. Komentarz do art. 16a CIT), definicja wartości niematerialnych i prawnych zawarta jest wyłącznie w ustawie o podatku dochodowym. W przypadku ustawy o CIT chodzi o art. 16b. W świetle tego przepisu wartością niematerialną i prawną jest składnik majątku spełniający łącznie następujące cechy: 1) jest to prawo albo wartość wymienione wyraźnie w ustawie (w art. 16b), 2) o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, 3) wykorzystywane w działalności gospodarczej podatnika. Przyjrzyjmy się im kolejno. Katalog praw i wartości stanowiących WNiP Od razu podkreślmy, że wartością niematerialną i prawną może być tylko składnik niematerialny majątku wymieniony wyraźnie w art. 16b CIT. Innymi słowy, istnieje tzw. zamknięty katalog WNiP. Stosownie do art. 16b CIT do WNiP zaliczamy: 1) spółdzielcze prawa do lokalu (domu), 2) prawa własności intelektualnej, 3) wartość firmy (przedsiębiorstwa), 4) wartość know-how, 5) koszty prac rozwojowych zakończonych wynikiem pozytywnym. Ad 1) Prawa spółdzielcze Chodzi tu o następujące prawa: - spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, - spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, - prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej. Charakterystyka tych praw zawarta jest w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych. Ad 2) Prawa własności intelektualnej Chodzi tu o następujące prawa: - prawa autorskie uregulowane ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych; - prawa własności przemysłowej określone w Prawie własności przemysłowej, dotyczące: wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych, topografii układów scalonych; - licencje - należy rozumieć sytuację, w której podatnik - jako licencjobiorca - uzyskuje prawo do korzystania z cudzego prawa autorskiego albo cudzego prawa własności przemysłowej. Ad 3) Wartość firmy Wartość firmy (przedsiębiorstwa) jest zaliczana do WNiP tylko wtedy, gdy podatnik to przedsiębiorstwo kupił albo wziął w leasing finansowy (tj. przy którym podatnik jako leasingobiorca dokonuje odpisów amortyzacyjnych). Nie można wartości firmy zaliczyć do WNiP ani wtedy, gdy podatnik sam stworzył własną firmę (przedsiębiorstwo), ani wtedy, gdy nabył ją nieodpłatnie (np. otrzymał w darowiźnie albo spadku). W terminologii prawniczej oznacza to, że wartość firmy zaliczana jest do WNiP tylko w przypadku pochodnego odpłatnego nabycia firmy. Ad 4) Wartość know-how

16

Nie ma przepisu, który definiowałby know-how. Termin ten (pochodzący z języka angielskiego - w bezpośrednim tłumaczeniu: "wiedzieć jak") oznacza wiedzę technologiczną w szerokim rozumieniu tego słowa, a więc obejmującą organizację działalności gospodarczej danego rodzaju, a nie tylko wiedzę o sposobie produkcji danego wyrobu. Brak prawnej definicji na pewno może powodować pewne spory. W tym miejscu wskażmy tylko, że podatnik może szeroko traktować to pojęcie, ale z drugiej strony powinien zadbać o należyte udokumentowanie wydatków na know-how. Ad 5) Koszty prac rozwojowych Podkreślmy od razu, że podatnik ma prawo uznać wydatki na prace rozwojowe za koszty uzyskania przychodu i nie musi posługiwać się konstrukcją odpisów amortyzacyjnych. Możliwość ta wynika z art. 15ust. 4a CIT. Zauważmy, że prace rozwojowe mogą zakończyć się wynikiem pozytywnym albo negatywnym. Jeżeli zakończyły się wynikiem pozytywnym, to właśnie wtedy podatnik ma ten wybór: zarachować wydatki jako koszt na podstawie art. 15 ust. 4a lub poprzez odpisy amortyzacyjne. Ustawa nie wskazuje żadnych przesłanek tego wyboru, a więc zależy to wyłącznie od woli podatnika. Jeżeli natomiast prace rozwojowe zakończą się wynikiem negatywnym, to odpisy amortyzacyjne nie wchodzą w grę. Można jednak wydatki na te prace uznać za koszt podatkowy na zasadach ogólnych. Podatnik musi w tym przypadku przekonująco wykazać, że wydatki te - pomimo ostatecznego fiaska - były ponoszone w celu uzyskania przychodów. Okres używania dłuższy niż rok Z uwagi na charakter WNiP, które ze swojej istoty wykorzystywane są przez długi czas, ten warunek amortyzowania WNiP nie ma istotnego znaczenia praktycznego. Gwoli dokładności dodajmy jednak, że tak samo jak przy środkach trwałych decyzja o tym, czy dany składnik będzie używany dłużej niż rok, należy do samego podatnika. Analogicznie też w sytuacji, w której podatnik najpierw uzna, że okres używania nie przekroczy roku, a potem okaże się, że przekroczył, będzie musiał zapłacić odpowiednio obliczone odsetki. Zob. w tym zakresie art. 16e CIT. W szczególny sposób uregulowana jest sytuacja, w której podatnik korzysta z cudzej wartości niematerialnej i prawnej, którą wziął w leasing, najem albo dzierżawę, i umowa przewiduje, że to podatnik jako korzystający będzie dokonywał odpisów amortyzacyjnych. Otóż w tym przypadku wydatki ponoszone przez podatnika na ten składnik muszą być amortyzowane, a więc niezaliczane w koszty jednorazowo, również wtedy, gdy przewidywany okres korzystania z cudzej WNiP nie przekracza roku. Zob. art. 16b ust. 2 pkt 3 CIT. Wykorzystywanie w działalności gospodarczej podatnika Należy pamiętać, że w przypadku sporu to na podatniku spoczywa ciężar dowodu, że dana wartość niematerialna i prawna była wykorzystywana w jego działalności gospodarczej. Dodajmy, że na równi z wykorzystywaniem WNiP we własnej działalności traktowana jest sytuacja, w której podatnik oddaje swoją WNiP do korzystania innej osobie na podstawie umowy licencji, najmu, dzierżawy albo leasingu (zob. art. 16b ust. 1 in fine). Warto wskazać, że umowa tego typu może przewidywać, że odpisów amortyzacyjnych nie będzie dokonywał właściciel WNiP, ale osoba z niej korzystająca, czyli licencjobiorca, najemca, dzierżawca czy też leasingobiorca. 2. Zagadnienia ogólne Dokumenty źródłowe Czy katalog praw zaliczanych do wartości niematerialnych i prawnych z art. 16b CIT/22b PIT jest katalogiem zamkniętym? TAK int.: KWANTUM.21861 KWANTUM.19052 Serw.Podatk.2001.8.42

17

Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby prawo majątkowe mogło zostać uznane za wartość niematerialną i prawną? Prawa majątkowe, w celu uznania ich za wartości niematerialne i prawne: - powinny być nabyte przez podatnika (nie można ich wytworzyć we własnym zakresie), - powinny nadawać się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania, - powinny być wykorzystywane w działalności gospodarczej podatnika albo oddane do używania innym podmiotom na podstawie właściwej umowy, - przewidywany okres ich używania powinien być dłuższy niż rok. orz. KWANTUM.70000 LEX.132978 int.: KWANTUM.27664 KWANTUM.27057 KWANTUM.20515 KWANTUM.14069 Czy stanowią wartość niematerialną lub prawną prawa wymienione w art. 22b PIT, jeżeli zostają nabyte w ramach umowy franchisingu? TAK Na gruncie PIT: int. KWANTUM.27297 Czy stanowią wartość niematerialną lub prawną udziały w spółce kapitałowej? NIE Na gruncie PIT: int. KWANTUM.17898 Czy podlega amortyzacji program komputerowy wytworzony we własnym zakresie? NIE, ustawa o CIT (oraz o PIT) nie przewiduje możliwości wytworzenia wartości niematerialnej lub prawnej podlegającej amortyzacji. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.7931 3. WNiP o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok (ust.1) 3.1. Prawa spółdzielcze (pkt 1-3) Dokumenty źródłowe Czy wartością niematerialną lub prawną jest? - spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu? TAK int. KWANTUM.27554 3.2. Prawa autorskie i licencje (pkt 4-5) Dokumenty źródłowe Jak rozumieć pojęcie licencji? Istotą umowy licencyjnej jest udzielenie przez podmiot, któremu wyłącznie przysługuje jakieś prawo do dobra o charakterze niematerialnym (np. autorskie prawo majątkowe), upoważnienia do korzystania z tego prawa innemu podmiotowi na uzgodnionych warunkach. int. KWANTUM.23137 Czy wartością niematerialną lub prawną jest? - oprogramowanie komputerowe? TAK, jeżeli zakupiony jest wraz z autorskimi prawami majątkowymi do niego bądź z licencją na jego korzystanie.

18

int.: KWANTUM.27664 KWANTUM.26738 KWANTUM.25748 KWANTUM.24743 Na gruncie PIT: int. KWANTUM.8009 TAK, także oprogramowanie nabyte poprzez nabycie zorganizowanej częsci przedsiębiorstwa int. KWANTUM.50109 - licencje na rozpowszechnianie filmów? TAK int. KWANTUM.14347 - opłaty za koncesje? NIE int.KWANTUM.14716 - wydatki na wynagrodzenia dla artystów z tytułu udziału w spektaklu, wypłacane na podstawie zawieranych umów o dzieło? NIE int. KWANTUM.7673 - licencja, w której wynagrodzenie licencjodawcy zależy od nakładu wydanej książki (tj. stanowi jego procent)? NIE; nie ma tu znaczenia czas na jaki umowa licencyjna została zawarta. int. KWANTUM.23137 - licencja, w której wynagrodzenie stanowi procent od nakładu wydanej książki ze wskazaniem minimalnego jej nakładu oraz okres, na który została zawarta jest dłuższy niż jeden rok? TAK int. KWANTUM.23137 - znak graficzny zawierający nazwę

spółki,

stanowiący

przedmiot

prawa

autorskiego? TAK int. KWANTUM.39582 - niezarejestrowany znak towarowy? TAK, gdyż stanowi przedmiot prawa autorskiego int. KWANTUM.50358 Czy nabyte prawo stanowi licencję, jeżeli w związku z dokonanym nabyciem programu komputerowego nie doszło do przekazania na wnioskodawcę żadnych praw autorskich, a jego wyłącznym związanym z dokonaniem tej czynności prawnej uprawnieniem jest możliwość korzystania z programu (w zakresie nie objętym prawami autorskimi)? NIE Na gruncie PIT: int.KWANTUM.10486 Czy pobieranie pożytków w formie opłaty licencyjnej jest sposobem „gospodarczego używania” wartości niematerialnej, o którym mowa w art. 16b ust.1 CIT (art. 22b PIT)? TAK orz.KWANTUM.70000 Jaki moment należy uznać za moment przyjęcia do używania licencji na dystrybucję: - filmu? Moment pierwszej emisji filmu.

19

int. KWANTUM.14069 - gry komputerowej? Moment zakupu, tj. wystawienie faktury przez licencjodawcę int. KWANTUM.43026 3.3. Prawa własności przemysłowej (pkt 6) Dokumenty źródłowe Czy amortyzacji może podlegać prawo z dokonanego zgłoszenia znaku towarowego, na które nie udzielono prawa ochronnego? NIE orz.: KWANTUM.132827 KWANTUM.116265 KWANTUM.102300 KWANTUM.101346 KWANTUM.100942 KWANTUM.98056 KWANTUM.75474 KWANTUM.69649 int.: KWANTUM.45702 KWANTUM.16517 Na gruncie PIT: int.: Biul.Skarb.2010.6.13 KWANTUM.22184 KWANTUM.17456 NIE, także w odniesieniu do stanów faktycznych sprzed 1.01.2007 r. orz. KWANTUM.100557 TAK, w odniesieniu do stanów faktycznych zaistniałych po dniu 1.01.2007r. orz.: KWANTUM.75839 KWANTUM.73611 Mon.Podatk.2009.10.41 TAK, gdyż niezarejestroway znak towarowy stanowi przedmiot prawa autorskiego (art. 16b ust. 1 pkt 4 CIT) int. KWANTUM.50358 Czy następuje nabycie praw do znaku towarowego w przypadku, gdy spółka zleca do wykonania jego projekt graficzny i sama dokonuje rejestracji w urzędzie patentowym? NIE; takie prawa nie będą zatem podlegać amortyzacji, gdyż ustawa o CIT nie przewiduje możliwości wytworzenia wartości niematerialnej lub prawnej. int. KWANTUM.22958 Czy podlega amortyzacji prawo do

znaku

towarowego wytworzonego przez

podatnika we własnym zakresie? NIE, skoro prawo ochronne na znak towarowy nie zostało nabyte, nie może zostać wprowadzone do ewidencji ŚT oraz WNiP, nie można dokonywać od niego odpisów amortyzacyjnych. int.KWANTUM.41608 Czy

podlega

amortyzacji

prawo

do

znaku

towarowego

nabytego

w

drodze

darowizny? TAK, gdyż to też jest nabycie int. KWANTUM.45702

20

Czy podlega amortyzacji prawo do wspólnotowego znaku towarowego TAK, podstawą prawną ochrony własności przemysłowej są w tym przypadku przepisy wspólnotowe int. KWANTUM.42521 TAK. Zarówno rejestracja znaku towarowego w Urzędzie Patentowym RP, jak też rejestracja w Urzędzie ds. Harmonizacji Rynku Wewnętrznego, prowadzi do uzyskania przez zgłaszającego tożsamego prawa podmiotowego. W konsekwencji, prawo do wspólnotowych znaków towarowych powinno być traktowane na gruncie ustawy o CIT analogicznie, jak odpowiadające mu na gruncie krajowym prawo ochronne do krajowego znaku towarowego. int. KWANTUM.49246 Czy w odniesieniu do praw ochronnych do zarejestrowanych znaków towarowych nabytych przez spółkę w ramach aportu przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, spółka jest uprawniona do odpisów amortyzacyjnych od tychże praw, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu w którym prawa te zostaną wprowadzone do ewidencji wartości niematerialnych i prawnych spółki? TAK int.: KWANTUM.45094 KWANTUM.43041 KWANTUM.40750 KWANTUM.40638 KWANTUM.39623 Czy podlegają amortyzacji znaki towarowe nabyte w drodze wkładu niepieniężnego, które na moment wniesienia aportu zostały już zgłoszone do rejestracji w Urzędzie Patentowym, lecz nie zostały jeszcze zarejestrowane? TAK, niezarejestrowany znak towarowy stanowi przedmiot autorskiego prawa majątkowego, dlatego nabyte w ramach aportu znaki towarowe stanowiące zbiór określonych elementów słownych, graficznych lub słowno graficznych stanowią WNiP podlegające amortyzacji. Oczywiście, od chwili ich zarejestrowania. To, że zarejestrowanie nastąpiło już na spółkę, nie przekreśla bowiem uznania, że spółka "nabyła" WNiP. orz. KWANTUM.117711 int.: KWANTUM.41873 KWANTUM.41827 KWANTUM.41801 3.4. Know-how (pkt 7) Dokumenty źródłowe Co należy rozumieć pod pojęciem know-how? Jest to określona wiedza techniczna i technologiczna o poufnym charakterze, w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej, niezbędna dla przemysłowego wytwarzania produktu lub stworzenia technologii produkcji. Know-how zawiera więc informacje, które są ważne dla całości lub zasadniczej części: produktu lub sposobu wytwarzania tego produktu albo dla rozwoju obydwu wymienionych. Powyższe pojęcie określa m.in. wiedzę techniczną i specjalne właściwości odkryte przez dany podmiot w rezultacie prowadzonych przez siebie badań, a nieznane konkurencji. Know-how można zdefiniować jako pakiet informacji praktycznych, wynikających z doświadczenia i badań, które są: niejawne, czyli nie są powszechnie znane lub łatwo dostępne (a ich wartość wyraża się zwłaszcza w przewadze czasu, który uzyskuje korzystający z know-how nad konkurencją), istotne, czyli ważne i użyteczne z punktu widzenia wytwarzania czy sprzedaży produktów objętych umową oraz zidentyfikowane,

21

czyli opisane w wystarczająco zrozumiały sposób, aby można było sprawdzić, czy spełniają kryteria niejawności i istotności.

Z

int.: KWANTUM.26684 KWANTUM.22002 szerokiej definicji know-how

można

zatem

wyodrębnić

kategorię

know-how

technicznego oraz know-how nietechnicznego. Know-how techniczne jest pojęciem zbliżonym do projektów wynalazczych. Należą tu wszelkie kategorie rozwiązań technicznych, łącznie z wynalazkami, którym przysługuje zdolność patentowa. Za przedmiot know-how można uznawać również doświadczenia techniczno-organizacyjne dotyczące wynalazków i wzorów użytkowych, jeżeli ze względu na brak którejkolwiek przesłanki zdolności patentowej albo zdolności rejestracyjnej nie są ani wynalazkami, ani wzorami użytkowymi, ani projektami racjonalizatorskimi w rozumieniu przepisów o prawie własności przemysłowej, a przedstawiają jednak znaczną wartość ekonomiczną i użyteczną. Przedmiotem know-how nietechnicznego są z kolei informacje o charakterze organizacyjnym, finansowym lub handlowym przydatne do prowadzenia przedsiębiorstwa (np. projekty, informacje usprawniające organizację i zbyt w handlu). int. KWANTUM.49496 Czy wartością niematerialną lub prawną jest: - baza klientów? TAK int.: KWANTUM.49496 KWANTUM.48125 (baza danych klientów, z wszelkimi prawami i obowiązkami wynikającymi z zawartych umów wraz z listą klientów) KWANTUM.43411 - dossier stanowiący zespół danych i opracowań niezbędnych w procesie rejestracji leku? TAK int.KWANTUM.26684 - informacja geologiczna, której pozyskanie jest warunkiem uzyskania koncesji na eksploatację kopalin? NIE int. KWANTUM.43715 - specyfikacje dotyczące produkcji opakowań medycznych, jeżeli informacje w nich zawarte można odtworzyć w inny sposób? NIE int.KWANTUM.22002 4. Uznanie za WNiP bez względu na czas używania (ust.2) 4.1. Wartość firmy Dokumenty źródłowe Kiedy wartość firmy nie podlega amortyzacji? Wartość firmy nie podlega amortyzacji, jeżeli powstała w inny sposób niż w wyniku nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w drodze: - kupna, - przyjęcia do odpłatnego korzystania, a odpisów amortyzacyjnych, zgodnie z przepisami rozdziału 4a, dokonuje korzystający - wniesienia do spółki na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. orz. LEX.147333 Czy

podlega

amortyzacji

wartość

firmy

w

przypadku

wniesienia

aportem

przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części?

22

NIE, jeżeli enisienie nie nastąpiło na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych int. KWANTUM.23724 Czy można uznać, że firma powstała w wyniku kupna przedsiębiorstwa w przypadku, gdy następuje nabycie 100% udziałów danej spółki kapitałowej, a następnie połączenie przez przejęcie tej spółki? NIE, w takim przypadku wartości firmy nie można amortyzować. int. KWANTUM.27928 4.2. Prace rozwojowe 4.2.1. Pojęcie prac rozwojowych Dokumenty źródłowe Jak rozumieć pojęcie „prac rozwojowych”? Prace rozwojowe (dla celów amortyzacji) to takie prace, które dotyczą wyłącznie nowych lub ulepszonych produktów lub nowych technologii wytwarzania. Nowe technologie to te, które zostały zastosowane po raz pierwszy: mogą być wprowadzone w związku z produkcją nowych wyrobów lub w celu zwiększenia efektywności produkcji wyrobów dotychczas produkowanych. Przy tej kwalifikacji prac rozwojowych istotny jest zatem gospodarczy i użytkowy ich charakter. int.KWANTUM.11177

cel,

mający

produkcyjno-technologiczno-innowacyjny

Co zalicza się do kosztów wytworzenia prac rozwojowych? Do kosztów tych powinno się zaliczać m.in. koszty wynagrodzeń z pochodnymi osób zatrudnionych przy danych pracach rozwojowych, koszty aparatury i sprzętu, gruntu i budynku bądź ich części oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych do tych prac, koszty ekspertyz i opinii wykorzystywanych wyłącznie w tych pracach, jak też koszty zużytych materiałów, energii i inne koszty operacyjne poniesione bezpośrednio przy prowadzeniu danych prac rozwojowych. Nie powinny być natomiast zaliczane do tych kosztów: wartość własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, koszty ogólne zarządu, koszty sprzedaży oraz pozostałe koszty operacyjne i koszty operacji finansowych, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia zakończenia prac rozwojowych w przypadku ich finansowania z kredytu czy pożyczki. Na gruncie PIT: int.KWANTUM.27909 Wynagrodzenia wraz z narzutami, a więc w stosunku do tych wynagrodzeń podatnik może wybrać jedną z trzech opcji określonych w art. 15 ust. 4a CIT int. KWANTUM.43045 Czy koszty prac wdrożeniowych systemu komputerowego można uznać za koszty prac rozwojowych? NIE, programy komputerowe są utworami - przedmiotem prawa autorskiego. Prace nad utworem oparte są na dostępnej już wiedzy i technologii wytwarzania, zatem prac wykonanych przez pracowników w celu stworzenia a następnie wdrożenia i integracji systemu nie można zaliczyć do prac rozwojowych. int.KWANTUM.40298 4.2.2. Warunki dokonywania amortyzacji Dokumenty źródłowe Kiedy koszty prac rozwojowych podlegają amortyzacji jako wartości niematerialne i prawne? Gdy: - produkt lub technologia wytwarzania są ściśle ustalone, a dotyczące ich koszty prac rozwojowych wiarygodnie określone, oraz

23

- techniczna przydatność produktu lub technologii została przez podatnika odpowiednio udokumentowana i na tej podstawie podatnik podjął decyzję o wytwarzaniu tych produktów lub stosowaniu technologii, oraz - z dokumentacji dotyczącej prac rozwojowych wynika, że koszty prac rozwojowych zostaną pokryte spodziewanymi przychodami ze sprzedaży tych produktów lub zastosowania technologii - prace muszą być zakończone int.: KWANTUM.48264 KWANTUM.43047 Na gruncie PIT: int. KWANTUM.27909 Co oznacza pojęcie pozytywnego wyniku prac rozwojowych? Wynik pozytywny oznacza, że efektem, rezultatem tych prac było osiągnięcie zamierzonego, korzystnego, zasługującego na dodatnią ocenę skutku tych prac. Na przykład potwierdzenie skuteczności danego preparatu leczniczego czy to, że dana technologia może być użyta do wytworzenia danego produktu. Jeśli więc zakończone prace rozwojowe spełniają lub przewyższają zamierzone oczekiwania, można ich wynik uznać za pozytywny. Na gruncie PIT: int.KWANTUM.27909 Co oznacza pojęcie wiarygodnego określenia kosztów prac rozwojowych? Oznacza ono, iż koszty prac rozwojowych muszą być określone w sposób zasługujący na wiarę, zaufanie, nieulegający wątpliwości, pewny, autentyczny. W związku z powyższym należy przyporządkować koszty, które w sposób bezsporny mogą być zaliczone do prac rozwojowych, i mieć na uwadze uzasadnienie tego zakwalifikowania. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.27909 Co

oznacza

pojęcie

dokumentacji

technicznej

potwierdzającej

przydatność

produktu? Dokumentacja ta powinna się składać ze schematów, projektów, analiz technicznych itp. Ponadto dokumentacja ta powinna być zakończona sprawozdaniem, z którego wynikałaby techniczna przydatność produktu lub technologii. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.27909 Od kiedy można dokonywać odpisów amortyzacyjnych od technologii produkcji produktu leczniczego? Od momentu złożenia dokumentów rejestracyjnych produktu do właściwego organu. Wcześniej nie może być mowy o zakończeniu prac wynikiem pozytywnym. int. KWANTUM.44377

24

CIT - art.16c Składniki niepodlegające amortyzacji Przepis Omówienia (2) 1. Wprowadzenie Uwagi ogólne Art. 16c ustawy o CIT określa przypadki, w których amortyzacja środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych (WNiP) jest wyłączona. Wyłączenie amortyzacji oznacza, że podatnik nijak nie może zaliczyć w koszty wydatków na środek trwały albo WNiP. Przypomnijmy, że wydatki te nie mogą być traktowane jako zwykłe koszty podatkowe. Wyłączenie amortyzacji na podstawie art. 16c tego nie zmienia. Powoduje jedynie, że podatnik nie może dokonywać odpisów amortyzacyjnych w ciężar kosztów. Wyłączenie amortyzacji na podstawie art. 16c nie wyklucza - teoretycznie rzecz biorąc stosowania limitu 3.500 zł, do którego wydatek na środek trwały albo WNiP może być jednorazowo zaliczony w koszty (zob.art. 16d). Uwaga ta nie ma jednak istotnego znaczenia praktycznego, gdyż ze względu na charakter składników majątkowych wymienionych w art. 16c ich wartość i tak z reguły będzie przekraczała wspomniany limit. Wyłączenie amortyzacji na podstawie art. 16c wyklucza jednak amortyzację jednorazową, przewidzianą dla małego oraz nowego podatnika do limitu równowartości 50.000 euro rocznie (zob. art. 16k ust. 7). Należy bowiem przyjąć, że wyłączenie amortyzacji wyłącza - lege non distinguende - wszelką amortyzację, również jednorazową. Grunty i użytkowanie wieczyste (pkt 1) Grunty i prawo użytkowania wieczystego Uzasadnieniem wyłączenia amortyzacji jest to, że grunty, jak i związane z nimi prawo użytkowania wieczystego, nie zużywają się. Wręcz przeciwnie, z reguły z czasem zyskują na wartości. Nie ma tu więc - zdaniem ustawodawcy - miejsca na odpisy amortyzacyjne, będące przecież odpisami z tytułu zużycia składnika majątku podatnika. Spółdzielcze zasoby mieszkaniowe (pkt 2) Pojęcie spółdzielczych zasobów mieszkaniowych należy rozumieć szeroko, a więc nie tylko jako lokale mieszkalne, ale także wszystkie części budynków i urządzenia (np. windy) związane z funkcją mieszkaniową. Oczywiście, z drugiej strony lokal użytkowy do tych zasobów nie należy, nawet wtedy, gdy położony jest w budynku mieszkalnym. W konsekwencji lokal użytkowy podlega amortyzacji. Dzieła sztuki i eksponaty muzealne (pkt 3) Dzieło sztuki Żaden przepis prawa nie definiuje wprost pojęcia dzieła sztuki. Oczywiście, najistotniejsze są tu przepisy prawa autorskiego, gdyż należy przyjąć, że każde dzieło sztuki musi być objęte ochroną wynikającą z prawa autorskiego. Innymi słowy, każde dzieło sztuki musi być przedmiotem prawa autorskiego. Musi to więc być utwór, czyli przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (art. 1 Prawa autorskiego). Ewentualny spór co do tego, czy dany przedmiot jest dziełem sztuki, przenosi się więc na grunt prawa autorskiego. Należałoby więc uwzględniać wykładnię tam przyjmowaną. Eksponat muzealny Tak jak przy "dziele sztuki", żaden przepis prawa nie definiuje pojęcia eksponatu muzealnego. Co więcej, pojęciem tym posługują się tylko obie ustawy o podatkach dochodowych (PIT i CIT) i to tylko w omawianym właśnie kontekście wyłączenia amortyzacji. W tym stanie rzeczy należy przyjąć, że eksponatem muzealnym jest każdy i tylko taki przedmiot, który jest wpisany do inwentarza muzealiów prowadzonego przez muzeum (zob. art. 1 i 21 ustawy z 1996 r. o muzeach). Oczywiście, teoretycznie można sobie

25

wyobrazić sytuację, że muzeum eksponuje jakiś przedmiot niewpisany do inwentarza żadnego muzeum, i w takiej sytuacji należałoby przyjąć - zgodnie z faktami - że jest on eksponatem muzealnym. Wydaje się, że takie sytuacje mogą się zdarzać wybitnie rzadko, stąd uwaga ta ma małe znaczenie praktyczne. Oczywiście dodajmy, że jeśli dany przedmiot jest dziełem sztuki w wyżej przedstawionym rozumieniu, to jego amortyzacja jest wyłączona niezależnie od wpisu do inwentarza muzealiów i ekponowania tego przedmiotu przez jakiekolwiek muzeum. Wartość firmy własnej albo nabytej nieodpłatnie (pkt 4) Firma, rozumiana jako przedsiębiorstwo, ma swoją wartość. Podlega ona amortyzacji tylko w przypadku, w którym podatnik istniejące już wcześniej czyjeś przedsiębiorstwo kupił albo wziął do odpłatnego korzystania na podstawie umowy (leasingu, najmu, dzierżawy) przewidującej, że to podatnik, jako korzystający, będzie dokonywał odpisów amortyzacyjnych. Wynika to już z art. 16b ust. 2 pkt 1 CIT. W tych przypadkach wartość początkowa firmy powinna być ustalona na podstawie art. 16g ust. 2 CIT. Na tym tle art. 16c pkt 4 wskazuje (łopatologicznie zresztą), że amortyzacja jest wyłączona w innych przypadkach. W jakich? Gdy podatnik sam od początku stworzył swoje przedsiębiorstwo (firmę) oraz gdy nabył czyjeś przedsiębiorstwo (firmę) nieodpłatnie, czyli w drodze spadku albo darowizny. W takim stanie prawnym rozważmy sytuację zamiany przedsiębiorstw. Przykład: dwóch braci prowadzi jednoosobowo przedsiębiorstwa tej samej branży, ale położone w różnych częściach kraju. Z uwagi na to, że zamieniają się miejscem zamieszkania, zamieniają się również przedsiębiorstwami, zawierając formalną umowę zamiany. Czy wartość przedsiębiorstwa (firmy) nabytej w drodze zamiany podlega amortyzacji? Odpowiedź jest, niestety, negatywna, gdyż zamiana jest zdarzeniem niewymienionym w art. 16b ust. 2 pkt 1. Omawiany przepis art. 16c pkt 4 zasługuje na krytykę przynajmniej z dwóch względów. W gruncie rzeczy nie powinno go w ogóle być, gdyż cała sprawa jest załatwiona przez art. 16b ust. 2 pkt 1. Po drugie, posługuje się pojęciem "firma", rozumiejąc je jako synonim przedsiębiorstwa, a tak nie powinno się tego pojęcia używać w formalnym języku prawnym, gdyż firma - w tym języku - to oznaczenie przedsiębiorcy (zob. art. 43[2] i nast. KC). Zawieszenie albo zaprzestanie działalności (pkt 5) Zawieszenie działalności Formalne zawieszenie prowadzenia działalności gospodarczej możliwe jest od 2008 r. Przedsiębiorca musi złożyć odpowiedni wniosek na podstawie art. 14a ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, reguła jest prosta: amortyzacja jest zawieszona w tych miesiącach, w jakich zawieszona jest działalność gospodarcza. Zaprzestanie działalności Drugą sytuacją wyłączającą amortyzację jest zaprzestanie działalności. Od razu wskażmy, że w odróżnieniu od zawieszenia działalności nie ma przepisów, które regulowałyby zaprzestanie działalności jako takie. Przepisem wspominającym o tym zdarzeniu jest art. 96 ust. 6 ustawy o VAT, nakazujący zgłosić zaprzestanie działalności dla potrzeb rozliczeń VAT. Takiego przepisu na gruncie podatków dochodowych nie ma. W każdym razie, niezależnie od tego, czy podatnik zgłosi formalnie zaprzestanie działalności dla potrzeb rozliczenia podatku dochodowego, zaprzestanie działalności wyłącza amortyzację. Warto wskazać, że nie musi to być całkowite zaprzestanie działalności. Może być tak, że podatnik prowadzi kilka rodzajów działalności. Jeśli zaprzestaje jednego z nich, a posiada środki trwałe albo WNiP służące wyłącznie do działalności zaprzestanej, to składników tych amortyzować już nie może. Wynika to nie tylko z omawianego teraz art. 16c pkt 5, ale także z art. 16a ust. 1 i z art. 16b ust. 1. Przepisy te postanawiają bowiem, że warunkiem koniecznym amortyzacji składnika jest jego

26

faktyczne wykorzystywanie w działalności podatnika. Warto też zwrócić uwagę na dotyczący sytuacji częściowego zaprzestania działalności art. 47 ust. 3 ustawy o rachunkowości. 2. Grunty i prawa wieczystego użytkowania (pkt 1) Dokumenty źródłowe Czy stanowią ŚT/WNiP grunty lub prawo wieczystego użytkowania? TAK; Dokonuje się ich wpisu do ewidencji, jednak nie podlegają one amortyzacji. Ich wartości początkowej nie można więc pomniejszać o odpisy amortyzacyjne, lecz można ją zaliczyć do KUP w momencie sprzedaży. int.: KWANTUM.23089 KWANTUM.22394 KWANTUM.21082 KWANTUM.17729 KWANTUM.17723 KWANTUM.16332 KWANTUM.15692 KWANTUM.14716 KWANTUM.8420 KWANTUM.7477 Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.22192 KWANTUM.20963 KWANTUM.11902 KWANTUM.11898 KWANTUM.8578 To samo dotyczy kopalin stanowiących część składową gruntu. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.25169 Czy należy zaliczyć do środków trwałych grunty niezabudowane przeznaczone do dalszej odsprzedaży lub grunt, na którym będzie wzniesiony budynek a następnie zostanie on zbyty wraz z lokalami wyodrębnionymi w wybudowanym budynku? NIE; należy je zakwalifikować jako towar. Na gruncie PIT: int.KWANTUM.17068 Zob. też komentarz do art.16a CIT rozdział Środek trwały a towar 3. Spółdzielcze zasoby mieszkaniowe (pkt 2 CIT) Dokumenty źródłowe Jak rozumieć pojęcie spółdzielczych zasobów mieszkaniowych? Pojęcie zasobów mieszkaniowych należy potraktować szeroko, nie ograniczające się jedynie do lokali mieszkalnych, lecz również do całej infrastruktury towarzyszącej lokalom mieszkalnym (budowle, urządzenia) będące mieniem spółdzielni, która ma zapewnić zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jej członków. int. KWANTUM.8917 Zalicza się do nich: - znajdujące się w budynku mieszkalnym lokale mieszkalne wraz z przynależnymi do nich pomieszczeniami, oraz wyposażenie techniczne jak: dźwigi osobowe i towarowe, aparaty do wymiany ciepła, kotłownie i hydrofornie wbudowane, klatki schodowe, strychy, piwnice, komórki, balkony, loggie, garaże, - pomieszczenia znajdujące się w budynku mieszkalnym lub poza nim, związane z administrowaniem i zapewnieniem bezawaryjnego funkcjonowania osiedlowych budynków mieszkalnych, tj.: budynki (pomieszczenia) administracji osiedlowej,

27

kotłownie i hydrofornie konserwacyjno-remontowe,

wolnostojące,

osiedlowe

warsztaty

(zakłady)

- urządzenia i uzbrojenie terenów, na których znajdują się budynki wyżej wymienione, jak: zbiorniki - doły gnilne, szamba, przydomowe oczyszczalnie ścieków, rurociągi i przewody sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, gazowej i ciepłowniczej, sieci elektroenergetyczne i telefoniczne, budowle inżynieryjne (studnie itp.), stacje transformatorowe, budowle komunikacyjne, jak: drogi osiedlowe, ulice, chodniki oraz inne budowle i urządzenia związane z ukształtowaniem i zagospodarowaniem terenu, mające wpływ na prawidłowe funkcjonowanie osiedlowych budynków mieszkalnych, jak np. latarnie oświetleniowe, ogrodzenia, parkingi, trawniki, kontenery na śmieci. int.: KWANTUM.16507 KWANTUM.14250 KWANTUM.10495 Czy budynek mieszkalny zaliczony do spółdzielczych zasobów mieszkaniowych może być amortyzowany w części zajętej przez lokale użytkowe? TAK int. KWANUM.14250 Czy obowiązkowe jest dokonywanie amortyzacji lokali użytkowych? NIE; spółdzielnia decyduje o umorzeniu lub amortyzacji lokali użytkowych finansowanych z funduszu zasobowego. Jeżeli spółdzielnia podejmie decyzję o naliczaniu odpisów amortyzacyjnych od określonego lokalu użytkowego, taki środek trwały podlegać będzie odpisom amortyzacyjnych na podstawie przepisów podatkowych, pod warunkiem że nie zostanie zaliczony do spółdzielczych zasobów mieszkaniowych lub nie służy działalności społecznowychowawczej prowadzonej przez spółdzielnie mieszkaniowe. int.: KWANTUM.24403 KWANTUM.23845 KWANTUM.17411 KWANTUM.10495 4. Dzieła sztuki i eksponaty muzealne (pkt 3) Dokumenty źródłowe Czy samochód z 1934 r., który był produkowany seryjnie, wpisany do rejestru pojazdów zabytkowych można uznać za dzieło sztuki lub eksponat muzealny? NIE, nie jest ani dziełem sztuki, bo wyprodukowany został seryjnie, ani eksponatem muzealnym, gdyż nie jest wpisany do inwentarza muzealiów. Samochód ten podlega więc amortyzacji. int. KWANTUM.23787 5. Wartość firmy (pkt 4) Zob. komentarz do art.16b CIT (art. 22b PIT) - rozdział Wartość firmy, a także komentarz do art. 16g CIT (art..22g) - rozdział Wartość początkowa firmy. 6. Zawieszenie wykonywania działalności (pkt 5) Dokumenty źródłowe Co należy rozumieć przez zaprzestanie działalności? Należy przez to rozumieć całkowite zaniechanie danego rodzaju działalności, na skutek czego składniki majątkowe przestają być używane. int. KWANTUM.24088 KWANTUM.21514 Serw.Podatk.2002.7.50

28

Przejściowe zaprzestanie użytkowania danych środków trwałych w prowadzonej działalności nie jest przesłanką uzasadniającą zaprzestanie dokonywania odpisów amortyzacyjnych. orz. KWANTUM.120284 int.: KWANTUM.39360 KWANTUM.27852 KWANTUM.24550 KWANTUM.24088 KWANTUM.22039 KWANTUM.21541 KWANTUM.19656 KWANTUM.18799 Serw.Podatk.2002.7.50 Podatnik w stanie prawnym do 19.09.2008r. miał jednak prawo zawieszenia dokonywania odpisów amortyzacyjnych. int. KWANTUM.16793 Czy stanowią KUP odpisy amortyzacyjne od lokalu mieszkalnego przeznaczonego na wynajem, który aktualnie nie jest wynajmowany? TAK, jeżeli wynajmujący udowodni, że czynił starania dla pozyskania najemców, czyli nie zrezygnował z najmu. Na gruncie PIT: int.KWANTUM.28207 Czy wyłączenie z używania lokali przeznaczonych uprzednio na wynajem stanowi zaprzestanie działalności? TAK int.KWANTUM.21095

29

CIT - art.16d Wyłączenie z amortyzacji w zw. z granicą 3.500 zł Przepis Omówienia (2) 1. Wprowadzenie Art. 16d ustawy o CIT umożliwia jednorazowe zaliczenie w koszty wydatku na środek trwały albo WNiP o wysokości nieprzekraczającej 3.500 zł. Wydatki na środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne (WNiP) nie mogą być - co do zasady - zaliczane w koszty podatkowe w momencie ich poniesienia. Zarachowanie tych wydatków w ciężar kosztów odbywa się bowiem poprzez sukcesywnie dokonywane odpisy amortyzacyjne, a więc jest rozłożone w czasie. Art. 16d ust. 1 zawiera wyjątek od tej zasady, bo pozwala jednorazowo "wpuścić" w koszty wydatek na środek trwały albo WNiP, pod warunkiem że wydatek ten nie przekracza kwoty 3.500 zł. Podatnik, decydując się na zastosowanie art. 16d ust. 1, a więc na jednorazowe zaliczenie wydatku do kosztów, nie musi składnika, którego dotyczy ta decyzja, wprowadzać do ewidencji środków trwałych i WNiP. Jest to niewątpliwie dalsza istotna korzyść stosowania omawianego przepisu. Wysokość wydatku obliczana jest na takich samych zasadach, na jakich ustalana jest wartość początkowa środka trwałego czy też WNiP. Należy więc tu stosować art. 16g i w konsekwencji: - za cenę nabycia uznawać cenę należną zbywcy, powiększoną o koszty zakupu (transport, ubezpieczenie, opłaty itp.), - to, czy należy brać cenę brutto (z VAT), czy netto, zależy od tego, czy podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z dokonywanym zakupem; jeśli przysługuje - należy brać cenę netto, jeśli nie przysługuje - cenę brutto, a jeśli przysługuje odliczenie proporcjonalne - należy brać cenę netto powiększoną o procent VAT wykazanego w fakturze zakupu, w jakim podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia; dodajmy, że w tym ostatnim przypadku korekta proporcji, dokonywana na początku następnego roku, nie wpływa na stosowanie omawianego limitu w roku poprzednim; w przypadku, w którym podatnik sam wytworzył środek trwały, należy brać koszt wytworzenia ustalony na podstawie art. 16g ust. 4. Gwoli ścisłości warto zauważyć, że omawiany art. 16d ust. 1 jedynie uprawnia podatnika do -

jednorazowego zaliczenia wydatku w koszty. Tak więc podatnik sam podejmuje decyzję, czy wydatek zaliczyć bezpośrednio do kosztów w miesiącu oddania go do używania, czy może jednak zignorować uprawnienie z art. 16d ust. 1 i dokonywać amortyzacji. W tym ostatnim przypadku podatnik musi jednak wprowadzić składnik do ewidencji środków trwałych i WNiP. Należy też dodać, że podatnik ma jeszcze trzecie rozwiązanie. Może mianowicie zdecydować, że nowy składnik będzie amortyzowany, ale jednorazowo - w miesiącu oddania składnika do używania. Możliwość ta zawarta jest w art. 16f ust. 3. Efekt ekonomiczny jest taki sam jak przy jednorazowym uznaniu wydatku za koszt. Odbywa się to zresztą w tym samym okresie rozliczeniowym. Różnica jest tylko w tym, że w przypadku amortyzacji jednorazowej, a więc przy stosowaniu art. 16f ust. 3, podatnik musi wprowadzić składnik do ewidencji środków trwałych i WNiP. W tym miejscu warto dodać, że zarówno w przypadku jednorazowego zaliczenia wydatku w koszty na podstawie art. 16d ust. 1, jak i w przypadku jednorazowej amortyzacji na podstawie art. 16f ust. 3, wydatek ten nie jest uwzględniany do rocznego limitu 50.000 euro jako granicy jednorazowej amortyzacji rocznej przez małego i nowego podatnika, o której mowa w art. 16k ust. 7. Na koniec dodajmy, że art. 16d ust. 2 nakazuje wprowadzać nowe składniki do ewidencji środków trwałych i WNiP w miesiącu przekazania składnika do używania.

30

Komentarz dotyczący ewidencji środków trwałych i WNiP zawarliśmy przy art. 16n. 2. Wyłączenie z amortyzacji w związku z granicą 3.500 zł Dokumenty źródłowe Jak należy rozliczyć koszty w związku z nabyciem składników majątku o wartości początkowej nieprzekraczającej 3.500zł? Podatnik sam podejmuje decyzję czy będzie rozliczać koszty poprzez odpisy amortyzacyjne. Jeżeli nie zdecyduje się na amortyzację wówczas wydatek poniesiony na nabycie składnika majątku może zaliczyć bezpośrednio do KUP w miesiącu oddania go do używania. int.: KWANTUM.40813(wyposażenie gastronomiczno-noclegowe hotelu) KWANTUM.40424(elementy ogrodzenia) KWANTUM.12153(wyposażenie pokoi hotelowych) KWANTUM.8497(wyposażenie firmy i zagospodarowanie terenów zielonych) Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.45564 (wyposażenie sali weselnej) KWANTUM.24938(wyposażenie firmy) KWANTUM.9710(wyposażenie mieszkań przeznaczonych na wynajem) KWANTUM.8589(garaże) Czy składniki majątku o wartości początkowej nieprzekraczającej 3.500 zł podlegają wpisowi do ewidenci środków trwałych? NIE Na gruncie PIT: orz. KWANTUM.49039 3. Wprowadzenie ŚT oraz WNiP do ewidencji Dokumenty źródłowe Czy można dokonywać odpisów amortyzacyjnych bez wprowadzenia środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych do ewidencji? NIE orz.: KWANTUM.98195 KWANTUM.58712 Na gruncie PIT: orz.: KWANTUM.69539 KWANTUM.63671 Jak rozumieć pojęcie ujawnionych środków trwałych/wartości niematerialnych lub prawnych, o którym mowa w art. 16d ust. 2 CIT (art. 22d ust. 2 PIT)? Są to ŚT lub WNiP wprowadzone do ewidencji później niż w miesiącu przekazania ich do używania. orz.: KWANTUM.58712 KWANTUM.58722 int.: KWANTUM.18491 KWANTUM.18158 Na gruncie PIT: int. KWANTUM.26013 Kiedy należy wprowadzić do ewidencji środków trwałych / wartości niematerialnych i prawnych: - licencję na produkt leczniczy?

31

Od momentu, w którym nadaje się do gospodarczego wykorzystania, a więc po pozytywnym zakończeniu procesu rejestracyjnego leku w postaci uzyskania pozwolenia Ministerstwa Zdrowia na dopuszczenie danego produktu leczniczego do obrotu (sam fakt nabycia licencji nie sprawia, że można ją uznać za nadającą się do gospodarczego wykorzystania). int. KWANTUM.26684 - prawa do znaku towarowego wniesione aportem? 1) po podpisaniu umowy spółki, jeżeli wniesiono zarejestrowane wcześniej znaki towarowe. Data rejestracji przeniesienia prawa w urzędzie patentowym pozostaje bez znaczenia. 2) po udzieleniu przez urząd patentowy praw ochronnych, jeżeli wnoszącemu aport nie zostały one wcześniej przyznane, a dysponował jedynie prawem ze zgłoszenia znaku towarowego. int.: Biul.Skarb.2007.4.18 KWANTUM.26889 KWANTUM.14338 - system informatyczny? Od momentu, w którym nadaje się do gospodarczego wykorzystania, a więc po zakończeniu fazy testowej i wdrożeniowej. int. KWANTUM.23042 - lokomotywy, które zostały oddane do używania i dopuszczone do eksploatacji, a nie został sporządzony dokument OT wprowadzający lokomotywy do użytkowania ze względu na to, że wykonawca modernizacji nie wywiązał się całkowicie z umowy, gdyż występowały ciągłe usterki i wobec tego protokół odbioru z wykonawcą został podpisany w terminie późniejszym? Po uzyskaniu świadectwa dopuszczenia do eksploatacji. int.KWANTUM.17837 - prawo wieczystego użytkowania? Z dniem złożenia wniosku o wpis do księgi wieczystej. int.: KWANTUM.13895 - składniki majątku nabyte przez spółkę w formie aportu w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego? Od momentu podjęcia uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego, a w przypadku prawa wieczystego użytkowania, z dniem złożenia wniosku o wpis do księgi wieczystej. Termin rozpoczęcia amortyzacji nie jest uzależniony od wpisania do KRS podwyższenia kapitału zakładowego. int.: KWANTUM.13895 KWANTUM.13892 KWANTUM.13802

32

CIT - art.16e Wydłużenie okresu używania składników na ponad rok Przepis Omówienia (2) 1. Wprowadzenie Art. 16e określa konsekwencje sytuacji, w której najpierw podatnik uznał, że okres używania nowego składnika majątku nie przekroczy roku, a potem okazało się, że jednak przekroczył. Rozwińmy tę sytuację. Uznanie, że okres używania składnika, np. jakiegoś elementu wyposażenia przedsiębiorstwa podatnika, nie przekroczy roku, umożliwiło podatnikowi jednorazowe zaliczenie wydatku na ten składnik do kosztów podatkowych. Przypomnijmy, że ponadroczny okres używania powoduje, że w ciężar kosztów można zaliczać jedynie sukcesywnie dokonywane odpisy amortyzacyjne. Jest więc oczywiste, że podatnik skorzystał kosztem fiskusa - na uznaniu, że okres używania nie przekroczy roku. Przykład: podatnik w styczniu 2011 r. nabył i rozpoczął wykorzystywać element wyposażenia za cenę 5.000 zł. Uznając, że będzie używał ten element tylko w roku 2011, całą kwotę 5.000 zł w dniu 15 stycznia 2011 r. zaliczył w koszty stycznia tego roku. Okazało się, że element ten podatnik używa nadal w lutym 2012 r. Gdyby od razu tak założył, to wydatku na ten element w ogóle nie mógłby zaliczyć jako koszt stycznia 2011 r. Dopiero, począwszy od lutego 2011 r., mógłby dokonać odpisu amortyzacyjnego w ciężar kosztów. Załóżmy, że stawka amortyzacji wynosiła 10%, a więc dopiero w lutym 2011 r. podatnik mógłby obniżyć podstawę opodatkowania o 500 zł. Oczywiście mówimy tu tylko o składnikach o wartości przekraczającej 3.500 zł, bo wydatki na składniki nieprzekraczające tego limitu mogą być zaliczone jednorazowo w koszty niezależnie od okresu ich używania. Dodajmy, że decyzja co do okresu używania składnika należy do samego podatnika. I tu leży pies pogrzebany, gdyż podatnik - gdyby nie przewidziano żadnych sankcji - skłonny byłby do bezpodstawnego uznawania, że okres używania składnika nie przekroczy roku. I właśnie omawiany art. 16e ma temu przeciwdziałać, ustanawiając sankcję odsetkową powodującą, że podatnikowi taka niezgodna z późniejszymi faktami decyzja nie będzie się opłacać. Zgodnie z omawianym przepisem podatnik powinien wykonać następujące czynności: - zaliczyć składnik do środków trwałych (WNiP) i tym samym wpisać go do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, - w całym okresie amortyzacji stosować odpowiednią stawkę liniową (wykluczona jest więc w tym przypadku metoda degresywna), - zmniejszyć koszty uzyskania przychodów o niezamortyzowaną do tej pory wartość składnika, - odprowadzić do urzędu skarbowego sankcyjne odsetki obliczone zgodnie z art. 16e ust. 1 pkt 4. Czynności te powinny zostać dokonane w pierwszym miesiącu następującym po miesiącu, w którym upłynął rok używania składnika. W powyższym przykładzie podatnik powinien wykonać omawiane czynności w lutym 2012 r. Z wszystkich podanych wyżej konsekwencji najistotniejsze praktycznie są sankcyjne odsetki. Dla ciekawości wskażmy, że do 2008 r. obowiązywała szczególna stawka tych odsetek - 0,1%

33

za każdy dzień (36,5% rocznie). Od 2009 r. obowiązuje ogólna stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, a więc sankcja obniżyła się ponad dwukrotnie. 2. Zagadnienia praktyczne Dokumenty źródłowe Czy jeżeli podatnicy nabędą rzecz lub prawo majątkowe i z uwagi na przewidywany okres ich używania równy lub krótszy niż rok nie zaliczą ich do środków trwałych (wartości niematerialnych i prawnych), a faktycznie okres ten będzie dłuższy niż rok, podatnicy są zobowiązani po tym okresie do zaliczenia takich składników majątkowych do środków trwałych albo do wartości niematerialnych i prawnych? TAK int.KWANTUM.20515 Czy spółka ma obowiązek zaliczenia do środków trwałych samochody testowe, które w momencie zakupu kwalifikuje jako towary handlowe i przyjmuje na magazyn samochodów testowych, a następnie po upływie roku samochody testowe, które nie znajdują nabywców przenosi na magazyn samochodów przeznaczonych do odsprzedaży, które nie są w żaden sposób użytkowane przez spółkę? NIE; wobec tego nie powstają dla podatnika pozostałe obowiązki wynikające z art. 16e CIT. int.KWANTUM.7394 Odmienna sytuacja ma miejsce w przypadku, gdy samochody testowe są użytkowane przez spółkę. Wówczas podatnik powinien się zastosować do wymogów z art. 16e CIT. int. KWANTUM.6727

34

CIT - art.16f Odpisy amortyzacyjne Przepis Omówienia (2) 1. Wprowadzenie Art. 16f ustawy o CIT ustanawia zasadę dokonywania odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych (WNiP). Przypomnijmy, że w podatkach dochodowych funkcjonuje zasada, że wydatki na środki trwałe i WNiP są zaliczane w ciężar kosztów poprzez odpisy amortyzacyjne od tych składników majątku (art. 15 ust. 6 ustawy o CIT). Ustawa podatkowa określa więc podlegające amortyzacji środki trwałe (art. 16a) i WNiP (art. 16b), następnie wymienia sytuacje, w których amortyzacja jest wyłączona bezwzględnie (wyłączenia amortyzacji - art. 16c) albo względnie (limit 3.500 zł - art. 16d). Po tych przepisach następuje omawiany art. 16f określający obowiązek dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Należy podkreślić, że amortyzacja jest obowiązkiem podatnika. Świadczy o tym chociażby zwrot "podatnicy dokonują", użyty w art. 16f ust. 1. Gdyby amortyzacja była jedynie uprawnieniem podatnika, przepis brzmiałby "mogą dokonywać". Wydawałoby się, że amortyzacja działa na korzyść podatnika, który przecież dokonuje odpisów w ciężar kosztów i przez to pomniejsza podatek, a skoro tak, to rezygnacja z tego uprawnienia nikomu, a zwłaszcza fiskusowi, nie szkodzi. W orzecznictwie podkreśla się jednak obligatoryjny charakter amortyzacji. Podatnik nie ma więc w tym zakresie wyboru i niedokonywanie amortyzacji należy potraktować jako naruszenie art. 16f ustawy o CIT, tyle tylko, że nieprowadzące do uszczuplenia podatku. Warto też w tym miejscu dodać, że są przypadki, w których odpisy amortyzacyjne nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie z poniższymi punktami zawartymi w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: 4) odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, dokonywanych według zasad określonych w art. 16a-16m, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20.000 euro przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez NBP z dnia przekazania samochodu do używania; 48) odpisów z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywanych, według zasad określonych w art. 16a-16m, od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie we własnym

63)

zakresie tych środków lub wartości niematerialnych i prawnych, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie; odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych: a) nabytych nieodpłatnie, z wyjątkiem nabytych w drodze spadku lub darowizny, jeżeli: - nabycie to nie stanowi przychodu z tytułu nieodpłatnego otrzymania rzeczy lub praw lub - dochód z tego tytułu jest zwolniony od podatku dochodowego, lub - nabycie to stanowi dochód, od którego na podstawie odrębnych przepisów zaniechano poboru podatku, b) jeżeli przed dniem 1 stycznia 1995 r. zostały nabyte, lecz niezaliczone do środków

trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych, oddanych do nieodpłatnego używania - za miesiące, w których składniki te były oddane do nieodpłatnego używania; 64) odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych c)

wniesionych do spółki w postaci wkładu niepieniężnego, stanowiących równowartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej (know-how).

35

Oprócz ustanowienia ogólnego obowiązku dokonywania odpisów amortyzacyjnych omawiany art. 16f wprowadza następujące postanowienia szczególne. Odpisów amortyzacyjnych nie mogą dokonywać podatnicy, którzy nie prowadzą już działalności gospodarczej ze względu na ogłoszoną upadłość obejmującą likwidację majątku (ust. 1). Armatorzy mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych od zamówionego przez nich taboru transportu morskiego w budowie (ust. 2). W przypadku gdy wartość środka trwałego albo WNiP nie przekracza 3.500 zł, podatnik może dokonać amortyzacji jednorazowej (ust. 3). Tę sytuację przedstawiamy całościowo w Komentarzu do art. 16d ustawy o CIT. W sytuacji częściowego wykorzystywania budynku albo lokalu mieszkalnego do działalności gospodarczej odpisy dokonywane są w takim procencie odpisu pełnego, w jakim budynek (lokal) wykorzystywany jest do działalności gospodarczej (ust. 4). Ten ważny przepis adresowany jest do osób fizycznych prowadzących działalność we własnym domu. W przypadku tzw. przewłaszczenia na zabezpieczenie odpisów dokonuje nadal dotychczasowy właściciel (ust. 5). Przykład zastosowania tego przepisu: Abacki prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, w związku z którą zaciąga kredyt w banku. Dla zabezpieczenia tego kredytu bank zażądał przeniesienia własności samochodu ciężarowego, stanowiącego środek trwały przedsiębiorstwa Abackiego. Oczywiście, po spłaceniu kredytu Abacki odzyska własność samochodu. Pomimo tego, że czasowo właścicielem samochodu amortyzacyjnych powinien cały czas dokonywać Abacki.

jest

bank,

odpisów

Jeżeli chodzi o sam sposób dokonywania odpisów amortyzacyjnych, to art. 16f odsyła do przepisów art. 16h-16m. Warto tu dodać, że punktem wyjścia jest art. 16g regulujący określanie wartości początkowej amortyzowanych składników majątku. 2. Próg kwotowy dokonywania amortyzacji Dokumenty źródłowe Od jakiej kwoty rozliczanie kosztów następuje obowiązkowo poprzez odpisy amortyzacyjne? Powyżej 3.500 zł. Na gruncie PIT: int.KWANTUM.8589 Jeżeli wartość składnika majątku nie przekracza 3500 zł, wówczas od decyzji podatnika zależy, czy będzie rozliczać koszty poprzez amortyzację. int.KWANTUM.24304 Na gruncie PIT: int. KWANTUM.7562 Czy amortyzacji podlega ogólna wartość wszystkich zaewidencjonowanych przez podatnika środków trwałych, jako łączna wartość ich zbioru? NIE, amortyzacji podlegają poszczególne środki trwałe, jako elementy tego zbioru o określonej zgodnie z prawem wartości. orz. KWANTUM.45804 Zob. też komentarz do art.16dCIT/22dPIT rozdział Wyłączenie z amortyzacji w związku z granicą 3.500zł. 3. Odpisy od ŚT lub WNiP przewłaszczonych na zabezpieczenie Dokumenty źródłowe Czy można dokonywać odpisów amortyzacyjnych od pojazdu spełniającego warunki uznania za środek trwały, jeżeli został przewłaszczony na kredytodawcę w celu zabezpieczenia wierzytelności finansującej zakup? TAK; dla dokonywania odpisów amortyzacyjnych nie ma też znaczenia fakt, że podatnik posiada już inny pojazd, który też wykorzystuje w działalności gospodarczej.

36

Na gruncie PIT: int. KWANTUM.12558 4. Dopuszczalność rezygnacji z odpisów Dokumenty źródłowe Czy zgromadzenie wspólników jest uprawnione do podjęcia uchwały o nieobciążaniu kosztów roku podatkowego odpisami amortyzacyjnymi? NIE, podatnicy mają obowiązek stosować się do przepisów podatkowych regulujących sposób ustalania kosztów uzyskania przychodu w postaci odpisów amortyzacyjnych od używanych w prowadzonej działalności środków trwałych. O podstawie opodatkowania zarówno po stronie przychodów podatkowych jak i kosztów ich uzyskania nie może zatem przesądzać wola podatnika lecz obiektywne zdarzenia gospodarcze, istotne z punktu widzenia przepisów podatkowych jako elementy konstrukcyjne zobowiązania podatkowego. orz.KWANTUM.106021 5. Korekta odpisów w związku z upadłością Dokumenty źródłowe Czy fakt przekazania środków trwałych do masy upadłości niweczy wcześniej dokonane odpisy amortyzacyjne? NIE; nie ma więc konieczności dokonywania ich wstecznej korekty. int.: Biul.Skarb.2008.1.16 KWANTUM.19820

37

CIT - art.16g Wartość początkowa składników Przepis Omówienia (2) 1. Wprowadzenie

UWAGI OGÓLNE Art. 16g dotyczy określania wartości początkowej amortyzowanych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (WNiP). Sposób ustalania wartości początkowej składnika zależy od dwóch okoliczności, które trzeba uwzględniać łącznie: 1) sposób wejścia w posiadanie składnika, 2) rodzaj składnika. Ponadto na wartość początkową, trochę wbrew nazwie, mogą wpływać zdarzenia, które zaistniały później, a wpłynęły na wartość składnika. O tym też mowa w komentowanym przepisie. Obecnie spróbujemy zestawić wszystkie występujące w art. 16g sytuacje, od razu zaznaczając, że dokonywany podział nie jest formalnie logiczny, gdyż wyróżniane elementy podziału nie są zakresowo rozłączne. Po samym wyliczeniu sytuacji nastąpi zwięzła charakterystyka ustalania wartości początkowej dla każdej z wyróżnionych sytuacji. Podział ze względu na sposób wejścia w posiadanie składnika I tak ze względu na sposób wejścia w posiadanie składnika wyróżniamy: 1. nabycie 1.1. nabycie odpłatne 1.2. nabycie częściowo odpłatne 1.3. nabycie nieodpłatne 1.4. nabycie aportu przez spółkę osobową 1.5. nabycie aportu przez spółkę kapitałową 2. przejęcie w związku ze zmianami organizacyjnymi 2.1. przejęcie w związku z likwidacją osoby prawnej 2.2. przejęcie w związku z likwidacją spółki osobowej lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki 2.3. przejęcie w związku z przekształceniem przedsiębiorcy - osoby fizycznej w jednoosobową spółkę kapitałową 2.4. pozostałe przypadki zmian formy prawnej (też połączenie i podział) 3. wytworzenie (we własnym zakresie przez podatnika). Podział ze względu na rodzaj składnika A. wartość firmy B. inwestycja w obcym środku trwałym C. przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część D. prawa majątkowe Zdarzenia późniejsze wpływające na wartość początkową - ulepszenie środka trwałego - odłączenie części składowej środka trwałego Inne sytuacje regulowane w art. 16g - składnik objęty współwłasnością

38

ZASADY DOTYCZĄCE POSZCZEGÓLNYCH SYTUACJI 1.1. Nabycie odpłatne Wartością początkową jest cena nabycia. Za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy powiększoną o koszty związane z zakupem, naliczone do dnia przekazania składnika do używania. Ustawa nie zawiera wyczerpującego wyliczenia tych kosztów zakupu. Podane są jednak liczne typowe przykłady takich kosztów: - koszty transportu, załadunku i wyładunku, - koszty ubezpieczenia w drodze, -

koszty montażu, koszty instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłaty notarialne, skarbowe i inne, odsetki,

- prowizje. Tak to określa art. 16g ust. 3. Warto wiedzieć, że powyższe wyliczenie kosztów zakupu jest przykładowe, wobec czego podatnik może włączyć do wartości początkowej składnika również inne koszty związane z zakupem tego składnika. Oczywiście podatnik musi być gotowy do wykazania związku pomiędzy kosztem a zakupem składnika. Jeżeli chodzi o element podstawowy ceny nabycia, czyli kwotę należną zbywcy, to wskazać można następujące reguły praktyczne. Kwestia, czy podatnik zapłacił tę kwotę nabywcy, jest nieistotna dla ustalania wartości początkowej. Ustawa wyraźnie wskazuje, że chodzi o kwotę "należną", a nie zapłaconą. Ustawa o CIT nie reguluje sytuacji późniejszej zmiany ceny, np. na skutek udzielenia rabatu posprzedażowego. Wydaje się, że powinno się tu przyjąć następujące zasady: podatnik powinien skorygować wartość początkową składnika, ale nie jest zobowiązany do korekty dokonanych wcześniej odpisów amortyzacyjnych. To ostatnie stwierdzenie jest o tyle istotne, że podatnik nie musi składać korekty deklaracji za okresy, w których uwzględniał odpisy amortyzacyjne od wartości pierwotnej. Jako wartość początkową należy brać kwotę netto (bez VAT), chyba że podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie składnika. W takim przypadku należy brać kwotę brutto. Jeżeli natomiast podatnik stosuje proporcjonalne odliczenie podatku naliczonego, a nabywanego składnika nie da się przyporządkować do czynności opodatkowanych ani do czynności zwolnionych z VAT, to przy ustalaniu wartości początkowej należy cenę netto zwiększyć o taki procent podatku VAT z faktury zakupu, w jakim podatnik nie może odliczać podatku naliczonego. Przykład: podatnik stosuje odliczenie proporcjonalne i w roku 2012 odlicza 20% podatku naliczonego. Nabył środek trwały, który ze względu na jego przeznaczenie nie może być przyporządkowany wyłącznie do czynności opodatkowanych zwolnionych ani do czynności zwolnionych. Przy ustalaniu wartości początkowej podatnik powinien wziąć cenę netto i powiększyć ją o 80% podatku zawartego w fakturze zakupu środka trwałego. Na koniec podajmy dwie zawarte w ustawie reguły szczególne dotyczące nabycia z zagranicy: - w przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu (ust. 3 in fine), - cenę nabycia koryguje się o różnice kursowe naliczone do dnia przekazania składnika do używania (ust. 5). 1.2. nabycie częściowo odpłatne Chodzi o sytuację, w której z jakichś względów podatnik nabył składnik za jedynie częściową odpłatnością. Tutaj przepis zmierza do tego, by jako wartość początkową przyjmować nie

39

wartość mniejszą, czyli wartość należną zbywcy, ale wartość większą, czyli wartość rynkową nabywanego składnika. Ustalenie wartości początkowej następuje według wzoru: wartość początkowa = cena nabycia + przychód z tytułu otrzymania świadczenia częściowo odpłatnego. Jeśli chodzi o cenę nabycia, to ustala się ją według zasad ogólnych przedstawionych w pkt 1.1. Jeśli chodzi zaś o ustalanie wysokości przychodu z tytułu otrzymania świadczenia częściowo odpłatnego, to ustala się go według wzoru: przychód = wartość rynkowa nabytego składnika - kwota zapłacona zbywcy przez podatnika. Cała ta matematyka bierze się z art. 16g ust. 1 pkt 1a. Należy pamiętać o tym, że pod pojęciem nabycia częściowo odpłatnego należy rozumieć sytuację, w której z jakichś szczególnych względów, niezwiązanych z konkretną sprzedażą, nabywca płaci tylko część ceny. Natomiast nie należy tutaj kwalifikować sytuacji, w której podatnik nabywa składnik "okazyjnie" po wyjątkowo niskiej cenie spowodowanej rabatem, wyprzedażą czy też innym zabiegiem handlowym skierowanym do każdego potencjalnego nabywcy. 1.3. nabycie nieodpłatne Chodzi o każdy przypadek nabycia składnika, za który podatnik nic nie zapłacił. Najczęstszymi zdarzeniami są w tym zakresie spadek i darowizna. Wartością początkową jest Ustawa dopuszcza ustalenie umowa darowizny, czy też określa wartość umowy jako

wartość rynkowa nabywanego składnika z dnia jego nabycia. wartości początkowej w niższej wysokości, ale tylko wtedy, gdy inna umowa przenosząca nieodpłatnie składnik na podatnika, niższa od wartości rynkowej. Zob. art. 16g ust. 1 pkt 3.

Jeśli chodzi o ustalenie wartości rynkowej, to należy posługiwać się definicją podaną na gruncie przychodów ze zbycia składników majątku w art. 14 ust. 2 ustawy o CIT: "wartość rynkową (...) określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia". Jeżeli podatnik musiał dokonać odpłatnego montażu otrzymanego składnika, to koszt tego montażu zwiększa wartość początkową tego składnika (art. 16g ust. 6). 1.4. nabycie aportu przez spółkę osobową Chodzi zarówno o sytuację wniesienia wkładu rzeczowego, czyli jakiegoś środka trwałego (np. maszyny produkcyjnej), jak i o wniesienie jakiejś wartości niematerialnej (np. znaku towarowego albo know-how). Ustalenie wartości początkowej zależy od tego, czy przedmiot aportu był przedtem, tj. przed wniesieniem go do spółki, amortyzowany. Jeśli był amortyzowany, to wartością początkową jest uprzednia wartość początkowa, tj. wartość, od której dokonywano odpisów amortyzacyjnych przed wniesieniem aportu. Jeśli nie był amortyzowany, to rozwiązanie zależy od tego, czy dadzą się ustalić wydatki poniesione przedtem (co do zasady przez wspólnika wnoszącego aport) na nabycie albo wytworzenie przedmiotu aportu. Jeśli wydatki te dadzą się ustalić, to wartością początkową jest suma tych wydatków. Jeśli natomiast wydatków tych nie da się ustalić, to rozwiązania są dwa. Po pierwsze, w sytuacji, w której spełnione są łącznie trzy przesłanki: 1) wspólnik wnoszący aport jest osobą fizyczną, 2) przedmiot aportu nie był wykorzystywany w jego działalności gospodarczej, 3) przedmiotem aportu nie jest wytworzona przez wspólnika we własnym zakresie wartość niematerialna i prawna, wartością początkową jest cena rynkowa wnoszonego aportu, określana na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

40

Po drugie, jeżeli choćby jedna z powyższych trzech przesłanek nie jest spełniona, to ustawa niestety - milczy na temat ustalania wartości początkowej składnika wnoszonego aportem. Sytuacja nie jest więc jasna. Na szczęście wydaje się, że takie sytuacje w praktyce zdarzać się będą bardzo rzadko. Jeżeli spółka musiała dokonać odpłatnego montażu otrzymanego składnika, to koszt tego montażu zwiększa wartość początkową tego składnika (art. 16g ust. 6). Na zakończenie tych uwag przypomnijmy, że podatnikiem podatku dochodowego nie jest sama spółka osobowa, lecz jej poszczególni wspólnicy. Wszystko to, co powiedzieliśmy wyżej, odnosiło się do całej spółki. Każdy ze wspólników musi uwzględniać w swoim indywidualnym rozliczeniu właściwy mu procent wielkości generowanych na poziomie spółki. Jeżeli wspólnik jest osobą prawną, to rozlicza się na gruncie CIT, a jeśli jest osobą fizyczną albo spółką osobową, to rozlicza się na gruncie PIT. 1.5. nabycie aportu przez spółkę kapitałową Chodzi zarówno o sytuację wniesienia wkładu rzeczowego, czyli jakiegoś środka trwałego (np. maszyny produkcyjnej), jak i o wniesienie jakiejś wartości niematerialnej (np. znaku towarowego albo know-how). Ustawa o CIT postanawia, że sam podatnik ustala w tej sytuacji wartość początkową poszczególnych środków trwałych i WNiP (art. 16g ust. 1 pkt 4). Decyzja podatnika nie jest jednak dowolna, gdyż przyjęta wartość nie może być wyższa od wartości rynkowej. Organy podatkowe mają więc podstawę do zakwestionowania decyzji podatnika przeszacowującej wartość składników majątkowych. Zasady te stosuje się także w odniesieniu do udziału w spółdzielni. 2.1. przejęcie w związku z likwidacją osoby prawnej Wartość początkową określa sam podatnik, który przejął środki trwałe i WNiP po zlikwidowanej firmie. Wartość ta nie może być jednak wyższa od wartości rynkowej poszczególnych składników. Jest tu jedna sytuacja szczególna. Jeśli podatnik przejmuje składniki, które uprzednio były wniesione do likwidowanej osoby prawnej jako aport w postaci przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części, to wartością początkową tych składników jest ich poprzednia wartość początkowa, tj. wartość przyjęta w ewidencji środków trwałych likwidowanej osoby prawnej. Zob. art. 16g ust. 1 pkt 5 i ust. 10b. Jeżeli podatnik musiał dokonać odpłatnego montażu otrzymanego składnika, to koszt tego montażu zwiększa wartość początkową tego składnika (art. 16g ust. 6). 2.2. przejęcie w związku z likwidacją spółki osobowej lub wystąpieniem wspólnika Jeśli podatnik przejmuje składniki należące uprzednio do spółki osobowej w związku z likwidacją tej spółki albo dlatego, że z niej wystąpił, to wartością początkową tych składników jest ich poprzednia wartość początkowa, tj. wartość przyjęta w ewidencji środków trwałych tej spółki. Zob. art. 16g ust. 14c. 2.3. przejęcie w związku z przekształceniem osoby fizycznej w jednoosobową spółkę kapitałową Przypomnijmy, że w polskim prawie możliwe jest tworzenie i funkcjonowanie jednoosobowych spółek kapitałowych (sp. z o.o. i SA). Jeżeli przedsiębiorca działający dotąd jako osoba fizyczna przekształca swoje przedsiębiorstwo w jednoosobową sp. z o.o. albo SA, to ustalenie wartości początkowej zależy od tego, czy składnik był przedtem, a więc przez osobę fizyczną, amortyzowany. Jeśli był amortyzowany, to wartością początkową jest uprzednia wartość początkowa, tj. wartość, od której przedtem dokonywała odpisów amortyzacyjnych osoba fizyczna. Jeśli nie był przedtem amortyzowany, to wartością początkową jest suma wydatków na nabycie składników, które będą amortyzowane w spółce kapitałowej.

41

Zob. art. 16g ust. 1 pkt 4b i ust. 21. 2.4. pozostałe przypadki zmian formy prawnej (też połączenie i podział) Chodzi o wszelkie sytuacje, w których nowy podmiot przejmuje majątek podmiotu dotychczasowego. Reguła jest całkiem prosta: nowy podmiot jako wartość początkową przejmowanych składników przyjmuje dotychczasową wartość początkową, tj. wartość przyjętą w ewidencji środków trwałych podmiotu dotychczasowego. Nie sposób wymienić wszystkich przewidzianych prawem możliwości przekształceń jednostek organizacyjnych. Obecnie omawiana reguła ma szeroki zakres, a więc obejmuje wszelkie zmiany formy prawnej. Na gruncie samych spółek w zakres ten wchodzą wszystkie zmiany organizacyjne określone w art. 491-584[13] KSH, a więc łączenie, podział i przekształcanie spółek. Zob. art. 16g ust. 9 i 19. 3. Wytworzenie we własnym zakresie przez podatnika Wartością początkową składnika wytworzonego przez samego

podatnika

jest

koszt

wytworzenia. Koszt wytworzenia to suma następujących wielkości: - wartości zużytych rzeczowych składników majątku, - należności za wykorzystane usługi obce, - wynagrodzeń za pracę wraz z pochodnymi, - innych kosztów dających się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Z uwagi na mogące powstać wątpliwości co do ostatniej pozycji ustawa wymienia szereg kosztów ogólnych, których nie można zaliczyć do kosztu wytworzenia. Są to: -

wartość własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, koszty ogólne zarządu, koszty sprzedaży, pozostałe koszty operacyjne, w szczególności odsetki od pożyczek (kredytów) i prowizji, z

wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania (te ostatnie wchodzą więc do kosztu wytworzenia). Koszt wytworzenia należy skorygować o różnice kursowe naliczone do dnia przekazania do używania środka trwałego lub WNiP. Zob. art. 16g ust. 4 i 5. A. wartość firmy Przypomnijmy, że tzw. wartość firmy podlega amortyzacji tylko w przypadku odpłatnego pochodnego nabycia firmy (przedsiębiorstwa) przez podatnika (art. 16b ust. 2 pkt 2). Nie ma więc amortyzacji, a tym samym potrzeby ustalania wartości początkowej firmy, jeśli podatnik sam stworzył swoją własną firmę (przedsiębiorstwo) albo gdy nabył firmę (przedsiębiorstwo) nieodpłatnie (w drodze darowizny albo spadku). Ilekroć jednak wartość firmy podlega amortyzacji, to jej wartość początkowa ustalana jest według równania: wartość początkowa = cena nabycia przedsiębiorstwa - wartość rynkowa jego składników. Oczywiście, wynik tego równania może być ujemny, a wtedy po prostu nie występuje wartość firmy jako składnik majątku podlegający amortyzacji. Jeżeli chodzi o określanie wartości rynkowej składników przedsiębiorstwa, to wskażmy, że wchodzą tu w grę również składniki niematerialne (np. licencje itp.) - uogólniając: wszystkie składniki przedsiębiorstwa wymienione w art. 55[1] KC. Wartość tych składników należy brać z dnia kupna, przyjęcia do odpłatnego korzystania albo wniesienia do spółki. B. inwestycja w obcym środku trwałym Chodzi o wszelkie sytuacje, w których podatnik czyni nakłady na rzecz niebędącą jego własnością. Przykładem może być modernizacja wynajmowanego lokalu. Wartością początkową inwestycji w obcym środku trwałym jest:

42

- cena nabycia - w przypadku tzw. nakładów obcych, - koszt wytworzenia - w przypadku tzw. nakładów własnych. Należy tu odpowiednio stosować przedstawione wyżej w pkt 1.1. i 3. Zob. art. 16g ust. 7.

zasady

ogólne

dotyczące

ustalania

tych wielkości,

C. przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część Chodzi o sytuacje, w których podatnik nabywa całe przedsiębiorstwo albo jego zorganizowaną część, rozumiane jako zespół składników majątkowych. W tej sytuacji amortyzacji podlegają zarówno wartość całej firmy (przedsiębiorstwa), jak i poszczególne środki trwałe i WNiP wchodzące w skład przedsiębiorstwa. O amortyzacji wartości całej firmy była mowa wyżej w pkt A. Obecnie scharakteryzujemy ustalanie wartości początkowej poszczególnych składników nabywanego przedsiębiorstwa. Należy tu wyróżnić następujące przypadki: 1) nabycie odpłatne, czyli kupno albo korzystanie z przedsiębiorstwa na podstawie umowy leasingu, najmu albo dzierżawy przewidującej, że odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający, 2) nabycie nieodpłatne, czyli nabycie w drodze spadku albo darowizny, 3) nabycie w drodze aportu. Ad 1. Przy nabyciu odpłatnym przedsiębiorstwa wartość początkowa jego składników zależy od tego, czy wystąpiła dodatnia wartość firmy, a więc czy cena nabycia przedsiębiorstwa była wyższa od wartości rynkowej jego składników (zob. wyżej pkt A). Jeżeli wystąpiła dodatnia wartość firmy, to łączną wartością początkową środków trwałych i WNiP wchodzących w skład przedsiębiorstwa jest suma ich wartości rynkowej. Jeżeli nie wystąpiła dodatnia wartość firmy, to łączną wartością początkową środków trwałych i WNiP wchodzących w skład przedsiębiorstwa jest różnica między ceną nabycia przedsiębiorstwa a łączną wartością składników majątkowych niebędących środkami trwałymi ani WNiP. Zob. art. 16g ust. 10. Ad 2. Przy nieodpłatnym nabyciu przedsiębiorstwa wartością początkową środków trwałych i WNiP jest ich wartość rynkowa. Wartość początkowa nie może być jednak większa od wartości przedsiębiorstwa pomniejszonej o wartość składników niebędących środkami trwałymi ani WNiP. Ustawa nie wskazuje, niestety, w jaki sposób należy - dla potrzeb powyższego ograniczenia ustalać wartość przedsiębiorstwa oraz wartość składników niebędących środkami trwałymi ani WNiP. Zob. art. 16g ust. 11. Ad 3. Jeżeli spółka nabywa przedsiębiorstwo jako wniesiony do niej aport, to jako wartość początkową przyjmuje poprzednią wartość początkową, tj. wartość przyjętą w ewidencji podmiotu wnoszącego wkład. Jest to związane z zasadą kontynuacji amortyzacji prowadzonej przedtem przez podmiot wnoszący aport (art. 16hust. 3a). Zob. art. 16g ust. 10a. D. prawa majątkowe Wartość początkową praw majątkowych stanowi cena nabycia tych praw. Zwróćmy uwagę na to, że ustawa podatkowa w ogóle nie ingeruje w kwestię ustalania ceny nabycia praw majątkowych, a w szczególności nie każe porównywać ceny nabycia z jakąś wartością rynkową. Dlatego wydaje się, że organy podatkowe nie mają podstaw do kwestionowania ceny nabycia prawa majątkowego, jakim jest np. licencja. Ewentualną

43

podstawą może być tu jednak ogólna możliwość podmiotami powiązanymi (zob. art. 11 ustawy o CIT).

kwestionowania

transakcji

między

W przypadku praw z zakresu własności intelektualnej często wynagrodzenie autora (licencjodawcy) uzależnione jest od wielkości "sprzedaży" dzieła przez licencjobiorcę (wynagrodzenie procentowe). W tej sytuacji wynagrodzenie to nie może być uwzględniane przez licencjobiorcę jako składnik wartości początkowej tego prawa. W konsekwencji, jeżeli autor - w ramach danej licencji - otrzymuje jedynie wynagrodzenie procentowe w powyższym sensie, to wartość początkowa tej licencji jest zerowa, a więc nie wejdą tu w grę odpisy amortyzacyjne. Zob. art. 16g ust. 14. Ulepszenie środka trwałego Jeżeli środek trwały uległ ulepszeniu, to jego wartość początkową powiększa się o sumę wydatków na to ulepszenie. Powyższa zasada przynosi w praktyce wiele wątpliwości. Przyjrzyjmy się najpierw, jaką pełni funkcję. Oznacza ona, że podatnik nie może zaliczyć wydatków związanych ze środkiem trwałym do kosztów podatkowych na zasadach ogólnych, a więc od razu. Podatnik musi o sumę tych wydatków powiększyć wartość początkową środka trwałego i dopiero sukcesywnie może sobie te wydatki zaliczać w ciężar kosztów poprzez odpisy amortyzacyjne odpowiednio zwiększone na skutek zwiększenia wartości początkowej środka. Jest to dla podatnika niewygodne i, oczywiście, nieopłacalne ekonomicznie. Stąd spory na tej linii pomiędzy podatnikami a organami podatkowymi. Czy to, co wykonał podatnik, było remontem (zaliczanym bezpośrednio w koszty), czy może było ulepszeniem wymuszającym drogę pośrednią przez zwiększenie wartości początkowej środka? Tak brzmi często stawiane pytanie. Rozstrzygnięcie tych sporów nie jest łatwe z tego powodu, że kryterium rozróżniające te dwie sytuacje jest nieostre: ulepszenie jest wtedy, gdy wydatki powodują wzrost wartości użytkowej środka trwałego. Ustawa wskazuje okoliczności, jakie należy brać pod uwagę przy ocenie, czy doszło do wzrostu wartości użytkowej. Są nimi: wydłużenie okresu używania środka, zwiększenie jego zdolności wytwórczej, poprawa jakości produktów uzyskiwanych za pomocą środka czy też zmniejszony koszt jego eksploatacji. Podanie tych okoliczności nie zmienia jednak nieostrego charakteru dokonywanych tu ocen. Dodajmy jednak rozgraniczenia ostre, bo liczbowe. O ulepszeniu można mówić dopiero wtedy, gdy suma nakładów na dany środek trwały przekracza w roku podatkowym 3.500 zł. Oznacza to, że wydatki w wysokości nieprzekraczającej tej kwoty mogą być od razu traktowane jako koszty podatkowe. Jest tu pewien kłopot, gdy podatnik zaliczy te wydatki w koszty, a dopiero potem okaże się, że wydatki przekroczyły 3.500 zł. Niezbędna wydaje się wtedy odpowiednia korekta rozliczeń wcześniejszych. Drugie rozgraniczenie liczbowe dotyczy nabywanych części składowych albo peryferyjnych środka trwałego (np. twardego dysku do komputera). Otóż jako element ulepszenia należy uznać zakup części o wartości przekraczającej 3.500 zł. Wydatki na części nieprzekraczające tej kwoty można więc od razu zaliczyć w koszty. Zob. art. 16g ust. 13. Odłączenie części składowej środka trwałego W razie trwałego odłączenia od środka trwałego A części składowej lub peryferyjnej wartość początkową tego środka zmniejsza się o różnicę między ceną nabycia (kosztem wytworzenia) odłączonej części a przypadającą na nią, w okresie połączenia, sumą odpisów amortyzacyjnych. Podatnik musi zmniejszyć wartość początkową środka od następnego miesiąca po odłączeniu części. Jeżeli potem odłączona część zostanie przyłączona do innego środka trwałego B, to podatnik musi zwiększyć wartość początkową środka B o tę samą wielkość, o jaką zmniejszył wartość środka A. Podatnik musi zwiększyć wartość środka B w miesiącu przyłączenia do niego części składowej (peryferyjnej).

44

Zob. art. 16g ust. 16 i 17. Składnik objęty współwłasnością W sytuacji, w której środek trwały albo WNiP jest własnością więcej niż jednej osoby, każda z nich może przyjmować wartość początkową tylko w takim procencie ogólnej wartości tego składnika, w jakim ma udział w jego współwłasności. Reguła jest więc prosta. Zob. art. 16g ust. 8. 2. Zagadnienia ogólne Dokumenty źródłowe Na jaki dzień powinna zostać określona wartość początkowa składnika majątku podlegającego amortyzacji? Na dzień jego oddania do używania. Nie jest tu istotny fakt, że kwota należna zbywcy nie została dokonana, ani że została rozłożona na raty. int.KWANTUM.25883 Nie ma też znaczenia fakt uiszczenia przedpłaty w postaci zaliczki. int. KWANTUM.12095 Czy wyceny składników majątkowych dla ustalenia wartości początkowej może dokonać podatnik? TAK. To podatnik jest podmiotem dokonującym wyceny kierując się regułami ustalania wartości rynkowej wskazanymi w ustawie. int.: KWANTUM.23239 KWANTUM.7948 Wycena ta nie jest dowodem na fakt i wartość nakładów na nabyty już środek trwały, ale tylko dokonaną przez podatnika całościową oceną jego wartości i nie zastępuje ceny nabycia jako podstawy do określenia wartości początkowej konkretnego środka trwałego, w sytuacji, gdy jest ona znana. Na gruncie PIT: orz. KWANTUM.49661 Czy można określić wartość początkową środka trwałego na podstawie wyceny rzeczoznawcy? NIE, ponieważ ustawa zawiera zamknięty katalog sposobów określania początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

wartości

int. KWANTUM.10506 NIE, w przypadku wyceny ulepszenia zwiększającego wartość początkową budynku Na gruncie PIT: orz. KWANTUM.39856 TAK; gdy nie można ustalić kosztu wytworzenia wartość początkową może określić biegły. Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.27948 KWANTUM.23856 KWANTUM.14785 TAK. Rzeczoznawca może określić wartość początkową środków trwałych nabytych w drodze spadku lub darowizny. Na gruncie PIT: int.KWANTUM.10910 TAK. Podatnik może także skorzystać z pomocy rzeczoznawcy przy własnej wycenie nabytych środków trwałych. Opinia rzeczoznawcy nie jest jednak w tym przypadku wiążąca. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.14676

45

Czy

można

uszkodzonego

dokonać przed

na

podstawie

nabyciem

polisy

samochodu,

ubezpieczeniowej w

przypadku

gdy

AC nie

wyceny można

udokumentować w żaden sposób wydatków na remont pojazdu? TAK; należy jednak uwzględnić warunki wyceny określone w art. 22g ust. 8 PIT. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.10762 Według jakich przepisów powinien dokonywać odpisów amortyzacyjnych w pierwszym roku podatkowym podatnik, który rozpoczął się w drugiej połowie 2006 roku i zakończył w dniu 31.12.2007 roku? Według przepisów obowiązujących do 31.12.2006r. int.: KWANTUM.13508 KWANTUM.10450 KWANTUM.9721 KWANTUM.9165 KWANTUM.8841 3. Nabycie odpłatne; cena nabycia (ust.1 pkt 1, ust.3 CIT i PIT) 3.1. Ustalanie ceny nabycia 3.1.1. Zagadnienia ogólne Dokumenty źródłowe Jak ustalić cenę nabycia stanowiącą wartość początkową środka trwałego? Jest to kwota należna zbywcy (cena ostateczna), po wszelkich jej obniżkach i podwyżkach, niezależnie od momentu ich dokonania oraz zaewidencjonowania danego składnika majątku. Ustaloną w powyższy sposób kwotę należną zbywcy należy: 1. powiększyć o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, 2. pomniejszyć o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków wskazanych w ust. 3 art. 16g CIT/22g PIT, 3. skorygować o różnice kursowe, które zostaną naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania. int. KWANTUM.21218 Jak określić wartość początkową kilku składników majątku, jeżeli cena, za którą podatnik nabył te składniki podana została łącznie? W takim przypadku wartość początkową ustala się na podstawie wartości rynkowej poszczególnych składników majątku. Należy przy tym pamiętać, aby ich suma odpowiadała sumie zawartej umowie. Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.21517 KWANTUM.10255 Czy naliczony podatek VAT zwiększa wartość początkową środka trwałego? TAK, jeżeli podatnikowi nie przysługuje obniżenie podatku należnego o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o VAT Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.47400 (stomatolog) KWANTUM.41018 KWANTUM.19435 KWANTUM.18420 KWANTUM.17554

46

Czy można zmienić wartość początkową środka trwałego amortyzowanego od kwoty brutto w wyniku otrzymania faktury korygującej, w której określono cenę jego nabycia w kwocie netto plus podatek VAT? NIE, Jeżeli jednak podatnikowi służy prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT, wynikającego z faktury korygującej, to powinien, w miesiącu otrzymania faktury korygującej, wydzielić z odpisów amortyzacyjnych taką ich część, która będzie równa kwotowo odliczonemu podatkowi. Ta wydzielona część odpisów nie będzie mogła być zaliczona do KUP. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.25061 3.1.2. Poszczególne przypadki Dokumenty źródłowe Jak określić wartość początkową środka trwałego, zakupionego i eksploatowanego przed podjęciem działalności gospodarczej, który następnie w tej działalności jest wykorzystywany? Według ceny nabycia. W przypadku, gdy nie można jej ustalić istnieje możliwość ustalenia wartości początkowej nabytego środka trwałego, na podstawie wyceny dokonanej przez podatnika. Na gruncie PIT: int.: Biul.Skarb.2010.6.11 KWANTUM.47977 KWANTUM.27281 KWANTUM.26913 KWANTUM.25986 KWANTUM.25444 KWANTUM.18918 KWANTUM.18180 KWANTUM.17393 KWANTUM.15642 KWANTUM.13972 KWANTUM.13706 Na jakiej podstawie określać wartość początkową zakupionego za granicą środka trwałego, jeżeli inna kwota wynika z faktury na zakup, a inna z oszacowania organów celnych? Na podstawie ceny nabycia wynikającej z faktury. Na gruncie PIT: orz. KWANTUM.64174 Jak określić wartość początkową zakupionego od gminy gruntu, który wcześniej znajdował się w użytkowaniu wieczystym podatnika? Grunt taki stanie się środkiem trwałym, a jego wartość początkową należy określić na podstawie ceny nabycia. Na gruncie PIT: int.KWANTUM.22192 Jak określić wartość początkową lokalu stanowiącego odrębną własność w wyniku przekształcenia ze spółdzielczego prawa do lokalu? Wartość początkową stanowią wydatki związane z przekształceniem spółdzielczego prawa do lokalu w lokal będący odrębną własnością oraz wartość spółdzielczego prawa do lokalu, która nie została dotychczas zamortyzowana. Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.27432

47

KWANTUM.28144 Jak

ustalić

wartość

początkową

auta

zakupionego

prywatnie

a

nastepnie

wniesionego do prowadzonej działalności jako środek trwały? Wartość tą należy przyjąć jako cenę zakupu Na gruncie PIT: int. KWANTUM.45916 Jak ustalić wartość początkową samochodu w przypadku, gdy podatnik nabył go wraz ze współwłaścicielem a obecnie zamierza w sposób nieodpłatny znieść współwłasność ww. samochodu i uznać go za środek trwały w prowadzonej działalności? Wartość samochodu z dnia zniesienia jego współwłasności winna zostać określona w umowie stwierdzającej tą czynność prawną. Wartość ta powinna przy tym dpowiadać wartości rynkowej. Zatem wartość początkową przedmiotowego środka trwałego nabytego częściowo w drodze kupna (50%) oraz w wyniku zawarcia umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności (50%) należy ustalić jako sumę części ceny jego nabycia. (50%) oraz części wartości rynkowej samochodu z dnia zniesienia jego współwłasności (50%). Na gruncie PIT: int. KWANTUM.40354 3.2. Koszty związane z zakupem 3.2.1. Zagadnienia ogólne Dokumenty źródłowe Czy katalog kosztów związanych z zakupem, o których mowa w art. 16g ust. 3 CIT (art. 22g ust. 3 PIT) jest katalogiem zamkniętym? NIE; jest to katalog otwarty. int.: KWANTUM.21230 KWANTUM.18682 3.2.2. Nabycie filmu Dokumenty źródłowe Czy kosztem związanym z zakupem środka trwałego w postaci filmu jest: - koszt reklamy i promocji? NIE; są one potrącane w dacie poniesienia kosztu. int. KWANTUM.14347 - koszt produkcji kopii filmowych? NIE; są one potrącane w tym roku podatkowym, w którym spółka osiąga odpowiadające im przychody. int. KWANTUM.14347 - koszt udźwiękowienia? TAK int. KWANTUM.14069 3.2.3. Nabycie nieruchomości Dokumenty źródłowe Czy kosztem związanym z zakupem środka trwałego w postaci nieruchomości jest: - koszt prac wykończeniowych pomieszczeń przeznaczonych na działalność gospodarczą? TAK Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.18724 KWANTUM.10259 - wydatki na zawarcie aktu notarialnego? TAK

48

Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.43654 KWANTUM.26013 KWANTUM.23856 KWANTUM.17552 - opłaty sądowe? TAK Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.26013 KWANTUM.23856 KWANTUM.17552 - prowizje bankowe? TAK Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.26013 KWANTUM.24063 KWANTUM.11549 - koszt ubezpieczenia? TAK Na gruncie PIT: int. KWANTUM.22454 - koszt przekwalifikowania (odrolnienia) gruntu? TAK Na gruncie PIT: int. KWANTUM.11769 Jakie składniki można zaliczyć do kosztów związanych z zakupem w przypadku nabycia od dewelopera mieszkania, które ma służyć jako biuro? Do ceny nabycia, a tym samym - do wartości początkowej środka trwałego można zaliczyć kwotę, która uiszczona zostanie sprzedawcy za lokal mieszkalny oraz udział w nieruchomości wspólnej, wyszczególnione w akcie notarialnym, a ponadto poniesione w związku z umową sprzedaży lokalu koszty, w tym odsetki od kredytu zaciągniętego na zakup tego lokalu, poniesione do dnia przyjęcia środka trwałego do używania. Nie można natomiast do wartości początkowej środka zaliczyć wydatków poniesionych na utrzymanie nieruchomości (czynsz, energia elektryczna, wywóz nieczystości, eksploatacja wind). Wydatków tych nie można zaliczyć również do nakładów na ulepszenie. Nie będą stanowią nakładów na ulepszenie również wydatki związane z zakupem wyposażenia kuchni, łazienki oraz mebli biurowych. int. KWANTUM.42368 3.2.4. Nabycie oprogramowania Dokumenty źródłowe Czy stanowią koszty związane z zakupem oprogramowania komputerowego: - koszty na zaprojektowanie, budowę i wdrożenie oprogramowania? TAK int.KWANTUM.24743 W tym koszty instalacji systemu, dostosowania go do potrzeb konkretnego użytkownika, analiz funkcjonalności systemu, dostosowania istniejących w jednostce procedur do wymogów nowego systemu, sprawdzenia poprawności działania systemu, wprowadzenia ewentualnych poprawek, wsparcia intelektualnego i technicznego przy realizacji procesu wdrażania. int. KWANTUM.23042

49

W tym koszty dotyczące pracowników spółki zaangażowanych we wdrożenie systemu informatycznego, czyli koszty wynagrodzenia wraz z pochodnymi za prace dotyczące konfiguracji systemu, wpisania lub przeniesienia danych istniejących, poniesione do dnia przyjęcia do użytkowania int.KWANTUM.11996 - koszty związane z podróżami służbowymi pracowników nadzorujących prace wdrożeniowe? TAK int. KWANTUM.25748 - koszty związane z tłumaczeniem dokumentacji? TAK int. KWANTUM.25748 - wydatki na konsultantów wewnętrznych z grupy kapitałowej, którzy będą weryfikowali proces wdrożenia oprogramowania pod kątem zgodności procesów w grupie? TAK int.KWANTUM.25748 - wydatki na konsultantów zewnętrznych, nadzorujących i analizujących proces wdrożenia oprogramowania i jego poszczególnych funkcjonalności? TAK int. KWANTUM.25748 - wydatki na usługi szkoleniowe pracowników w zakresie obsługi działania programu? NIE; mogą jednak zostać zaliczone bezpośrednio do KUP w dniu ich poniesienia. int.: KWANTUM.25748 KWANTUM.23042 KWANTUM.21861 KWANTUM.21578 3.2.5. Nabycie przedsiębiorstwa Dokumenty źródłowe Jak ustalić wartość początkową składników majątku wchodzących w skład nabytego w drodze kupna przedsiębiorstwa? W zależności od wystąpienia lub nie wartości dodatniej firmy należy kierować się zasadami określonymi w art. 16g ust. 10 CIT/ 22g ust. 14 PIT. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.9707 Czy usługi doradcze poniesione w celu zawarcia transakcji nabycia przedsiębiorstwa stanowią koszty zakupu, zwiększające wartość początkową środka trwałego? TAK int.KWANTUM.21230 3.2.6. Nabycie spółdzielczego prawa do lokalu Dokumenty źródłowe Czy stanowią koszty związane z zakupem spółdzielczego prawa do lokalu wydatki poniesione przed oddaniem tego prawa do używania na: - opłaty notarialne? TAK Na gruncie PIT: int. KWANTUM.27432 - podatek od czynności cywilnoprawnych? TAK Na gruncie PIT: int. KWANTUM.27432 - opłatę za wpis do księgi wieczystej?

50

TAK Na gruncie PIT: int.KWANTUM.27432 - prowizję za udzielenie kredytu? TAK Na gruncie PIT: int. KWANTUM.27432 - ubezpieczenie brakującego wkładu do kredytu, ubezpieczenie kredytu i lokalu? TAK Na gruncie PIT: 3.2.7. Odsetki

int. KWANTUM.27432 Dokumenty źródłowe

Czy do wartości początkowej nabytego środka trwałego wlicza się naliczone odsetki? TAK, ale tylko te naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania. W pozostałej części odsetki będą stanowić koszt uzyskania przychodu w dniu zapłaty. int.: Biul.Skarb.2009.1.23 KWANTUM.9595 Na gruncie PIT: orz. KWANTUM.74111 int.: KWANTUM.26013 KWANTUM.25907 KWANTUM.24849 KWANTUM.24749 KWANTUM.24063 KWANTUM.22647 KWANTUM.22454 KWANTUM.21371 KWANTUM.17564 KWANTUM.17552 KWANTUM.10552 KWANTUM.9997 KWANTUM.8883 KWANTUM.7838 Dotyczy to również odsetek od kredytu na wytworzenie środka trwałego. int.: KWANTUM.22716 KWANTUM.20564 KWANTUM.10377 Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.17082 KWANTUM.8883 NIE - odsetki przekraczające limit określony w art. 16 ust.1 pkt 60 i 61 CIT. Odsetki te nie są uznawane za KUP. int. KWANTUM.20564 3.2.8. Inne koszty Dokumenty źródłowe Czy w cenie nabycia środka trwałego można uwzględnić: - koszty, które zostały poniesione na jego modernizację przed oddaniem do używania?

51

TAK int.: KWANTUM.13868 KWANTUM.10447 - koszty, które zostały poniesione na próbę modernizacji starego środka trwałego, który w efekcie musiał zostać zastąpiony nowym? NIE int.KWANTUM.16518 - koszty delegacji służbowych poniesione przez spółkę w związku z wyjazdami do sprzedawcy środka trwałego? TAK, a pozostałe koszty związane z wyjazdami do innych oferentów, mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia. int. KWANTUM.6635 4. Nabycie częściowo odpłatne (ust.1 pkt 1a CIT i PIT) Dokumenty źródłowe Jak ustalić wartość początkową środka trwałego nabytego częściowo odpłatnie? Wartość początkową środków trwałych (oraz wartości niematerialnych i prawnych) w razie częściowo odpłatnego nabycia, stanowi cena ich nabycia, powiększona o różnicę między wartością tych składników majątku, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika, czyli ceną nabycia. int.: KWANTUM.13691 KWANTUM.10108 5. Wytworzenie, koszt wytworzenia (ust.1 pkt 2, ust.4 CIT i PIT) 5.1. Zagadnienia ogólne Dokumenty źródłowe Czy dla uznania wydatku za koszt wytworzenia konieczne jest powiązanie go z konkretnym środkiem trwałym? TAK orz. KWANTUM.70429 Czy koszty wytworzenia mogą być ponoszone przed rozpoczęciem realizacji inwestycji? TAK orz. KWANTUM.70429 Co należy rozumieć pod pojęciem „innych kosztów”, o których mowa w art. 16g ust. 4 CIT (art. 22g ust. 4 PIT)? Zwrot ten jest nieograniczonym zbiorem, do którego zaliczyć można wszelkie koszty związane bezpośrednio lub pośrednio z wytworzeniem nowego środka trwałego, które nie mogą być zaliczone do żadnej konkretnej kategorii kosztów wymienionych wcześniej w przepisie art. 16g ust. 4 CIT (22g PIT ust. 4 PIT). orz. KWANTUM.70429 int.: KWANTUM.24165 KWANTUM.23767 KWANTUM.23458 KWANTUM.21107 Na gruncie PIT: int. KWANTUM.18821 Co należy rozumieć pod pojęciem „kosztów ogólnych zarządu”, o których mowa w art. 16g ust. 4 CIT (22g PIT ust. 4 PIT) i których nie zalicza się do kosztów wytworzenia?

52

Są to koszty działania jednostki jako całości oraz zarządzania nią. W kosztach zarządu wyróżnia się: - koszty administracyjno-gospodarcze, na które składają się: wynagrodzenia wraz z pochodnymi pracowników zarządu, koszty delegacji, koszty eksploatacji samochodów służbowych, koszty zużycia materiałów biurowych, podatki o charakterze kosztowym, opłaty pocztowe, telekomunikacyjne i inne, koszty utrzymania budynków i pomieszczeń zarządu; - koszty ogólnoprodukcyjne obejmujące koszty prowadzenia i utrzymania komórek oraz obiektów ogólnego przeznaczenia, takich jak: magazyny, biura, laboratoria, bocznice kolejowe, a także koszty ochrony mienia jednostki, bezpieczeństwa i ochrony pracy, szkolenia załogi, racjonalizacji i wynalazczości; - koszty nieprodukcyjne tj. nie przynoszące efektu gospodarczego, do których zalicza się koszty przestojów, ubytki naturalne i niedobory w magazynach. int. KWANTUM.23458 Co należy rozumieć pod pojęciem „niemożności ustalenia kosztu wytworzenia”, o którym mowa w art. 22g ust. 9 PIT? Niemożność ta musi być spowodowana sytuacją szczególną, wyjątkową, np. gdy podatnik dla celów prywatnych wytworzył dany składnik majątku, a następnie pragnie wykorzystywać go dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej, ujmując w ewidencji (wykazie) środków trwałych. Zasady wyrażonej w art. 22g ust. 9 PIT (wycena przez biegłego) nie można stosować do składników majątku, których wytworzenie odbyło się w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej podatnika i na potrzeby tej działalności. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.25202 KWANTUM.24961 KWANTUM.10637 KWANTUM.10482 KWANTUM.7578 Sam fakt nieposiadania dowodów dokumentujących poniesienie wydatków nie stanowi jeszcze wystarczającej przesłanki do ustalenia wartości początkowej w oparciu o wycenę biegłego rzeczoznawcy. Ich utrata spowodowana musi być wyjątkowymi, losowymi przyczynami niezależnymi od podatnika a ich odtworzenie bądź ponowne uzyskanie niemożliwe. Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.24834 KWANTUM.13662 Czy zwiększa się wartość

początkowa inwestycji w

przypadku,

gdy proces

inwestycyjny składa się z wytworzenia 2 środków trwałych, a wydatki, których nie można przypisać do konkretnego z nich zostały poniesione po oddaniu do używania pierwszego? NIE, jednak wydatki te stanowią koszt uzyskania przychodu w dniu ich poniesienia. int. KWANTUM.10377 Czy wydatki na usługi, które będą skutkować w przyszłości rozbudową obiektu (np. biznes plan wraz z kosztorysem inwestorskim, stadium wykonalności inwestycji, ocena wpływu inwestycji na środowisko, projekty zagospodarowania pomieszczeń, projekt konstrukcji budynku, projekt instalacji wewnątrzbudynkowych oraz usługi doradcze do przedmiotu prac) zwiększają jego wartość początkową? TAK jako wydatki inwestycyjne. Na gruncie PIT:

53

int.KWANTUM.19435 Czy do kosztu wytworzenia ŚT, można zaliczyć wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci? NIE orz.KWANTUM.106689 5.2. Administracja inwestycji Dokumenty źródłowe Czy do kosztów wytworzenia środka trwałego zalicza się: - koszty administracyjne, finansowe i obsługi prawnej pozostające w związku z prowadzoną inwestycją? TAK int.: Biul.Skarb.2009.1.22 Biul.Skarb.2008.2.15 - koszty ogólne zarządu, administracyjne i finansowe, które nie są bezpośrednio związane z realizacją inwestycji, lecz służą również innym celom? NIE

-

koszty

int.: Biul.Skarb.2009.1.22 KWANTUM.14204 obsługi technicznej

(służby

technicznej)

i

innych

pracowników

zatrudnionych przy realizacji inwestycji? TAK: m.in. koszty wynagrodzeń wraz z pochodnymi i składki. int.: Biul.Skarb.2009.1.22 Biul.Skarb.2008.2.15 KWANTUM.22716 - koszty organizacji przetargów? TAK orz.KWANTUM.70429 int.: KWANTUM.24406 KWANTUM.23458 - wydatki na materiały biurowe? TAK int.: Biul.Skarb.2009.1.22 5.3. Doradztwo

Biul.Skarb.2008.2.15 Dokumenty źródłowe

Czy do kosztów wytworzenia środka trwałego zalicza się: - koszty doradztwa architektonicznego oraz doradztwa technicznego? TAK int. KWANTUM.22716 - koszty pośredników w obrocie nieruchomościami związane z nabyciem gruntu? TAK int. KWANTUM.22716 - koszty poszukiwania terenu pod realizację inwestycji? TAK int.KWANTUM.8067 - koszty usług doradczych związanych z próbą pozyskania nowego inwestora? NIE int. KWANTUM.23114

54

- koszty doradztwa w zakresie prowadzenia negocjacji i zawarcia przez spółkę umów przedwstępnych nabycia działek gruntu oraz umowy ostatecznej? TAK int. KWANTUM.22716 - koszty poniesione na przygotowanie wniosku o dotację? NIE int.: KWANTUM.19562 KWANTUM.19222 - koszty związane z badaniem lub uregulowaniem stanu prawnego gruntów? NIE int.: KWANTUM.24406 KWANTUM.23458 KWANTUM.22716 - koszty wstępnych badań i pomiarów geologicznych i geodezyjnych i innych związanych z ochroną środowiska ponoszone przed realizacją inwestycji, związanych z przygotowaniem placu budowy? TAK orz.KWANTUM.70429 int.: KWANTUM.24406 KWANTUM.23458 KWANTUM.22716 - koszt oceny oddziaływania elektrowni na środowisko naturalne? TAK int. KWANTUM.21107 - koszty wstępnego studium wykonalności projektu? TAK orz. KWANTUM.114049 int. KWANTUM.21107 - koszty ekspertyzy przyłącza krajowej sieci przesyłowej? TAK

wytwórczych

urządzeń

energetycznych

do

int. KWANTUM.21107 - koszty koncepcji finansowania inwestycji? TAK int. KWANTUM.21107 5.4. Koszty likwidacji środków trwałych Dokumenty źródłowe Czy do kosztów wytworzenia środka trwałego zalicza się: - koszty likwidacji środków trwałych (np. koszty rozbiórki, koszty odpadów, utylizacji itp.)? TAK, jeżeli likwidacja spowodowana jest innymi przyczynami niż zmiana rodzaju działalności. orz. KWANTUM.70429 int.: KWANTUM.24976 KWANTUM.24406 KWANTUM.23458 KWANTUM.18435 KWANTUM.11917 - niezamortyzowaną część trwałego?

wartości

początkowej

likwidowanego

środka

55

NIE; kwotę tę można jednak zaliczyć jednorazowo do kosztów uzyskania przychodu, jeżeli likwidacja nie następuje w wyniku zmiany rodzaju prowadzonej działalności. int.: KWANTUM.24406 KWANTUM.24165 KWANTUM.23458 KWANTUM.18435 KWANTUM.11917 TAK, jeżeli likwidacja jest warunkiem koniecznym wytworzenia nowych środków trwałych Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.41756 KWANTUM.18821

5.5. Odsetki

Dokumenty źródłowe Czy do kosztów wytworzenia środka trwałego zalicza się: - odsetki od kredytu na wytworzenie środka trwałego naliczone do dnia przekazania środka do używania? TAK int.: KWANTUM.22716 KWANTUM.20564 KWANTUM.10377 Na gruncie PIT: int.:

5.6. Odszkodowania

KWANTUM.17082 KWANTUM.8883 Dokumenty źródłowe

Czy do kosztów wytworzenia środka trwałego zalicza się: - koszty wypłacanych odszkodowań za zniszczenie powstałe w trakcie realizacji inwestycji? TAK orz. KWANTUM.70429 int. KWANTUM.24406 5.7. Podatki, opłaty Dokumenty źródłowe Czy do kosztów wytworzenia środka trwałego zalicza się: - opłaty za wieczyste użytkowanie gruntu? NIE int.: KWANTUM.24406 KWANTUM.23458 KWANTUM.20205 KWANTUM.20060 KWANTUM.14204 - podatek od nieruchomości? NIE orz. KWANTUM.64044 int.: KWANTUM.25474 KWANTUM.24406 KWANTUM.23458

56

KWANTUM.22716 KWANTUM.20205 KWANTUM.20060 KWANTUM.14204 - podatek od czynności cywilnoprawnych? TAK - podatek uiszczony w zw. z zaciągnięciem pożyczki na realizację inwestycji? int. KWANTUM.13483 NIE - podatek uiszczony w zw. z podwyższeniem KZ - sposobem na pozyskanie środków finansowych na realizację inwestycji. int. KWANTUM.23114 - opłaty za zajęcie pasa drogowego wnoszone w momencie realizacji inwestycji? TAK orz. KWANTUM.70429 int.KWANTUM.24406 - opłaty za wyłączenie gruntów z produkcji rolnej („odrolnienie” gruntu)? NIE int. KWANTUM.20060 - koszty związane z uzyskaniem pozwoleń budowlanych, środowiskowych, opłat administracyjnych z tytułu wycinki drzew, decyzji wodno - prawnych i innych niezbędnych do realizacji danego projektu inwestycyjnego? TAK int. KWANTUM.24406 KWANTUM.23458 KWANTUM.22716 5.8. Prace budowlane dot. inwestycji Dokumenty źródłowe Czy do kosztów wytworzenia środka trwałego zalicza się: - koszty wyrównania terenu pod realizację inwestycji? TAK int.KWANTUM.13212 - koszty odwodnienia i drenażu terenu pod realizację inwestycji? TAK int.KWANTUM.13212 Czy

koszty

amortyzacji

maszyn

i

urządzeń

prowadzonych przez spółkę prac budowlanych początkową budowanych środków trwałych?

wykorzystywanych powinny

zwiększać

podczas wartość

TAK int. KWANTUM.39800 5.9. Prace budowlane dot. infrastruktury ubocznej Dokumenty źródłowe Czy do kosztów wytworzenia środka trwałego zalicza się: - koszty budowy magazynów, w tym koszty zakupu materiałów budowlanych, usług budowlanych oraz usług nadzoru budowlanego? TAK int. KWANTUM.22716 - koszty budowy infrastruktury pozostającej w związku z realizacją inwestycji głównej polegającą na budowie budynku - tzw. „obiekty pomocnicze” obsługujące dany budynek np. chodniki, dojazdy, podwórka, place, ogrodzenia? TAK int.: KWANTUM.22279(miejsca postojowe) KWANTUM.20780(dojazd) Na gruncie PIT:

57

int.KWANTUM.18701 Jeżeli zaś infrastruktura taka zostanie wybudowana po oddaniu budynku do użytku wówczas nakłady na infrastrukturę zwiększają wartość początkową budynku poprzez jego ulepszenie. int. KWANTUM.20780 - koszty poniesione na elementy instalacji gazowej, nie będącej własnością podatnika, w celu dostosowania terenu do realizacji inwestycji budowlanej stanowią koszt wytworzenia tej inwestycji? NIE, ponieważ elementy te będą stanowić część składową instalacji gazowej. Wydatki te są jednak KUP w chwili poniesienia. int. KWANTUM.9486 - wydatki na przyłączenie do sieci mediów? TAK int.: KWANTUM.18745 KWANTUM.8067 - koszty ustanowienia służebności przesyłu? TAK orz.KWANTUM.70429 int. KWANTUM.24406 - wydatki poniesione przez spółkę na wybudowanie infrastruktury drogowej i technicznej przekazanej gminie? NIE orz. KWANTUM.105907 - modernizację dróg publicznych dokonywaną przy realizacji inwestycji w postaci elektrowni wiatrowych? NIE, do kosztu wytworzenia, a co za tym idzie również do wartości początkowej środka trwałego, zalicza się tylko wydatki ściśle związane z jego wytworzeniem int. KWANTUM.43390 5.10. Projektowanie Dokumenty źródłowe Czy do kosztów wytworzenia środka trwałego zalicza się: - koszty projektu architektonicznego? TAK int. KWANTUM.22716 - koszt projektu adaptacji nieruchomości? TAK orz. POP.2006.1.11 5.11. Ubezpieczenie Dokumenty źródłowe Czy do kosztów wytworzenia środka trwałego zalicza się: - koszty ubezpieczeń inwestycji w trakcie realizacji? TAK orz. KWANTUM.70429 int.: KWANTUM.24406 KWANTUM.22716 5.12. Inne koszty wytworzenia Dokumenty źródłowe Czy do kosztów wytworzenia środka trwałego zalicza się: - koszty eksploatacji samochodów? TAK int.: Biul.Skarb.2009.1.22 Biul.Skarb.2008.2.15

58

- opłaty telekomunikacyjne? TAK int.: Biul.Skarb.2009.1.22 Biul.Skarb.2008.2.15 KWANTUM.22716 - koszty mediów? TAK int.: Biul.Skarb.2009.1.22 Biul.Skarb.2008.2.15 KWANTUM.22716 - koszty najmu? TAK int.: Biul.Skarb.2009.1.22 Biul.Skarb.2008.2.15 - wartość odpisów amortyzacyjnych dokonanych od posiadanych składników majątku wykorzystywanych do budowy środków trwałych? TAK int. KWANTUM.42524 6. Nabycie w drodze spadku lub darowizny (ust.1 pkt 3 CIT i PIT) Dokumenty źródłowe Jak określić wartość początkową środka trwałego nabytego w drodze spadku lub darowizny? Wartość tę należy określić jako wartość rynkową z dnia nabycia. Jeżeli jednak z przyczyn obiektywnych wartość ta nie może być ustalona w ww. sposób to powinna ona wynikać z wyceny dokonanej przez podatnika, z uwzględnieniem cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji oraz stanu i stopnia ich zużycia. Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.44095 KWANTUM.43835 KWANTUM.41173 KWANTUM.40410 KWANTUM.27083 KWANTUM.26107 KWANTUM.25206 KWANTUM.22192 KWANTUM.22141 KWANTUM.19407 KWANTUM.16040 Jak określić wartość początkową przedsiębiorstwa otrzymanego w drodze spadku lub darowizny? Łączną wartość początkowa nabytych ŚT i WNiP ustala się jako sumę ich wartości rynkowych. Suma ta nie może przekraczać jednak wartości określonej jako różnica między wartością przedsiębiorstwa a wartością składników majątku nie stanowiących ŚT i WNiP (art. 16g ust. 11 CIT/art. 22g ust. 15 PIT). Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.45166 KWANTUM.25910

59

KWANTUM.16663 Jak określić wartość początkową nieruchomości otrzymanej częściowo w drodze darowizny? W części, w której podatnik otrzymał nieruchomość w drodze darowizny - według wartości rynkowej int. KWANTUM.51643 7. Nabycie w drodze aportu (ust.1 pkt 4, ust.10a CIT/14a PIT) 7.1. Zagadnienia ogólne Dokumenty źródłowe Jak ustala się wartość rynkową składników majątku wchodzących w skład aportu? Określa się ją na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia. int.: KWANTUM.22126 KWANTUM.20182 KWANTUM.13508 Na gruncie PIT: int. KWANTUM.18009 Ceną nabycia składników nie można powiększyć o wartość przejętych zobowiązań i rezerw na zobowiązania int. KWANTUM.49288 Czy wartość początkowa wartości niematerialnych i prawnych wniesionych aportem do spółki określona w umowie spółki uwzględnia podatek VAT? NIE; wartość początkową ustala się jako cenę z umowy spółki pomniejszoną o podatek VAT, jeżeli taki wystąpił. (wartość netto). int.KWANTUM.27155 W jaki sposób ustala się wartość początkową wkładu niepieniężnego przez spółkę kapitałową do spółki osobowej? Od dnia 2011.01.01 reguluje to art. 16g ust. 1 pkt 4a CIT (art. 22g ust. 1 pkt 4a PIT). W stanie prawnym obowiązującym przed 1 stycznia 2011 r. w przypadku, gdy spółka kapitałowa wniosła wkład niepieniężny (aport) do spółki osobowej za wartość początkową wartości niematerialnych i prawnych uważa się, stosując analogię legis z art. 16g ust. 1 pkt 4 CIT, ustaloną przez podatnika (spółkę osobową) na dzień wniesienia wkładu lub udziału wartość poszczególnych wartości niematerialnych i prawnych, nie wyższą jednak od ich wartości rynkowej orz.: KWANTUM.129399 KWANTUM.104423 Na gruncie PIT orz.: KWANTUM.132163 KWANTUM.129836 int. KWANTUM.50007 7.2. Poszczególne składniki majątku Dokumenty źródłowe Jak określić wartość początkową aut wnoszonych aportem do spółki osobowej? Jeżeli wcześniej nie były amortyzowane - według ceny nabycia Na gruncie PIT: int. KWANTUM.42967

60

Jak określić wartość początkową lokali niemieszkalnych wnoszonych aportem do spółki kapitałowej? Jest to wartość poszczególnych budynków ustalona przez podatnika na dzień ich wniesienia do spółki powinna, powiększona o sumę wydatków poniesionych na ich adaptację i modernizację int. KWANTUM.43694 Czy podstawę amortyzowania w spółce cywilnej nieruchomości wybudowanej przed rozpoczęciem prowadzenia działalności gospodarczej przez wspólników stanowi wartość określona zgodnie z art. 22g ust. 8 i 9 PIT, czyli wycena przez rzeczoznawcę? NIE. Wartość początkową składników majątku wnoszonych aportem można ustalić tylko w sposób przewidziany w art. 22g ust. 1 pkt 4 PIT. Artykuł ten w żaden sposób nie odsyła do stosowania przy czynności wniesienia aportu przepisu art. 22g ust. 8 i 9 PIT. int. KWANTUM.49363 UWAGA. Z dniem 1 stycznia 2011 r. zmienione zostały zasady ustalania wartości początkowej aportu wnoszonego do spółki niebędącej osobą prawną - zob art. 22g ust. 1 pkt 4 PIT oraz art. 16g ust. 1 pkt 4a CIT. Stan prawny sprzed 1.01.2011 r. Zarówno w przypadku wniesienia aportu do spółki kapitałowej jak i do spółki osobowej czy też do spółki cywilnej wartość początkowa powinna odpowiadać wartości tych środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych ustalonej w umowie spółki i nie może ona być wyższa od ich wartości rynkowej. int.: nieruchomości: KWANTUM.41814 KWANTUM.39746 KWANTUM.27156 KWANTUM.27086 KWANTUM.26841 KWANTUM.26264 KWANTUM.24352 KWANTUM.24266 KWANTUM.23239 KWANTUM.23016 użytkowanie wieczyste: KWANTUM.18665 prawo do lokalu: KWANTUM.27554 znaki towarowe: KWANTUM.27155 KWANTUM.26889 KWANTUM.26475 KWANTUM.23448 KWANTUM.23017 KWANTUM.22721 prawa autorskie: KWANTUM.13897 Na gruncie PIT: int.: nieruchomości: KWANTUM.40127 KWANTUM.28081

61

KWANTUM.27858 KWANTUM.27803 KWANTUM.27484 KWANTUM.25012 KWANTUM.25011 KWANTUM.24991 KWANTUM.24801 KWANTUM.24332 użytkowanie wieczyste: KWANTUM.23087 Znaki towarowe: int. KWANTUM.25206 7.3. Przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część Dokumenty źródłowe Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby zespół składników majątkowych (materialnych i niematerialnych) mógł zostać uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa? - zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie, - składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych, - zespół tych składników może stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania gospodarcze int.: KWANTUM.23386 KWANTUM.23239 KWANTUM.20207 KWANTUM.11623 Jak określa się wartość początkową aportu w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części? Wartość początkową ustala się w wysokości wartości początkowej określonej w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wnoszonego przedsiębiorstwa lub jego części. Jeżeli składniki majątku wchodzące w skład wkładu niepieniężnego nie były wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej przez podmiot wnoszący wkład niepieniężny należy kierować się jedną z dwóch metod wskazanych w art.16g ust. 10 CIT/ 22g ust. 14 PIT, w zależności od tego czy występuje dodatnia wartość firmy. int.: KWANTUM.49921 KWANTUM.43717 KWANTUM.41340 KWANTUM.39946 KWANTUM.21136 KWANTUM.20182 KWANTUM.18669 KWANTUM.16990 Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.25914 KWANTUM.14395 KWANTUM.13931 Jak określić wartość początkową poszczególnych składników majątku wchodzących w skład wnoszonego aportem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, które nie były wprowadzone do ewidencji środków trwałych lub wartości

62

niematerialnych i prawnych podmiotu wnoszącego aport w przypadku wystąpienia dodatniej wartość firmy? Wartość początkową stanowić będzie ich wartość rynkowa, ustalona na dzień wniesienia wkładu (art. 16g ust.10 CIT/22g ust.14 PIT). int.: KWANTUM.41802 KWANTUM.45105 znaki towarowe: int.: KWANTUM.47436 KWANTUM.27057 KWANTUM.18669 know-how int. KWANTUM.43276 zapasy, towary, produkcja w toku: int.: KWANTUM.15773 KWANTUM.11104 KWANTUM.10519 Na gruncie PIT: znaki towarowe: int.KWANTUM.22184 baza danych int. KWANTUM.19974 Czy wydatki na czynsze inicjalne umów leasingu oraz ubezpieczenia majątkowe, w części obejmującej okresy przyszłe stanowią przedmiot aportu w postaci przedsiębiorstwa i czy wobec tego mogą być rozliczane jako odpisy amortyzacyjne? NIE int. KWANTUM.16593 7.4. Nieukończona inwestycja (inwestycja w toku) Dokumenty źródłowe Jak określić wartość początkową nabytej poprzez aport nieukończonej inwestycji, która zostanie oddana do używania przez nabywcę po dokończeniu prac? Wartość początkową inwestycji w toku będzie stanowić jej wartość z chwili przejęcia w wyniku aportu powiększona o nakłady poczynione przez spółkę na dokończenie inwestycji. int.: KWANTUM.44050 KWANTUM.24314 KWANTUM.22898 KWANTUM.18657 KWANTUM.16865 KWANTUM.15773 KWANTUM.10129 KWANTUM.8838 KWANTUM.8610 8. Otrzymanie majątku likwidowanej spółki (ust.1 pkt 5, ust.10bCIT) Dokumenty źródłowe Jak

należy

określić

wartość

początkową

środków

trwałych

oraz

wartości

niematerialnych i prawnych otrzymanych w wyniku likwidacji spółki zależnej? Jeżeli środki te nie były nabyte przez spółkę zależną jako wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, wartość początkowa tychże środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych powinna być ustalona, przez spółkę w

63

wysokości nie wyższej likwidowanego majątku.

od

ich

wartości

rynkowej

na

dzień

przekazania

spółce

int.: KWANTUM.25780 KWANTUM.16287 Jak należy określić wartość początkową środków trwałych, których budowa rozpoczęta została przez likwidowaną spółkę i zakończona przez spółkę, która otrzymała majątek likwidacyjny? Wartość początkową inwestycji będzie stanowić jej wartość z chwili otrzymania powiększona o nakłady poczynione przez spółkę na dokończenie inwestycji. int.: KWANTUM.25780 KWANTUM.16287 9. Wartość początkowa firmy (ust.2 CIT i PIT) Dokumenty źródłowe Czy przy ustalaniu wartości początkowej firmy spółka, która nabyła (otrzymała aportem) przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część może uwzględnić wartość długów funkcjonalnie związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą spółki zbywającej (wnoszącej aportem) przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część? TAK, jeżeli nie zostaną one uwzględnione w cenie (wartości nominalnej udziałów, wydanych udziałowcom spółki wnoszącej aport w zamian za aport). int.: KWANTUM.39706 KWANTUM.23724 KWANTUM.15300 KWANTUM.12827 KWANTUM.10518 KWANTUM.11657 Do długów funkcjonalnie związanych z działalnością gospodarczą zbywcy nie można zaliczyć wszelkiego rodzaju rezerw i odpisów, rozliczeń międzyokresowych, a także funduszy specjalnych, tj. kategorii nie stanowiących długu w cywilistycznym rozumieniu tego pojęcia, a jedynie szacunek kwot przyszłych zobowiązań. int.: KWANTUM.16807 KWANTUM.13513 KWANTUM.13194 KWANTUM.10518 10. Korekta wartości początkowej o różnice kursowe (ust.5 CIT/PIT) Dokumenty źródłowe Czy zrealizowany wynik (ujemny bądź dodatni) na transakcji zabezpieczającej kurs waluty obcej w związku z nabyciem środka trwałego powinien zostać zaliczony do wartości początkowej środka trwałego? TAK; wynik ten powinien odpowiednio zmniejszać (przy dodatnim wyniku) lub zwiększać (przy ujemnym wyniku) wartość początkową środka trwałego. int.KWANTUM.27047 Czy należy skorygować cenę nabycia środka trwałego o różnice kursowe naliczone do dnia przekazania go do używania? TAK; w przypadku, gdy zapłata następuje najpóźniej w dniu oddania środka trwałego do używania. int.: Biul.Skarb.2007.5.12 KWANTUM.47735 KWANTUM.25883

64

KWANTUM.23767 KWANTUM.14139 KWANTUM.10864 KWANTUM.10130 Z uwagi na fakt planowanej płatności po oddaniu do używania środka trwałego, podatnik nie ma prawa skorygować ceny nabycia środka trwałego o naliczone różnice kursowe występujące do dnia przekazania środka trwałego do użytkowania, ponieważ będą to wartości niezrealizowane. int.KWANTUM.25883 Czy użyte w art. 16g ust. 5 ustawy o CIT, sformułowanie: „różnice kursowe naliczone” należy rozumieć jako różnice wyłącznie naliczone rachunkowo, bez względu na fakt dokonania zapłaty zobowiązań, których te różnice dotyczą, czy tez pojęcie należy utożsamiać z różnicami kursowymi zrealizowanymi? Użyte określenie "naliczone", nie tworzy nowej kategorii różnic kursowych (hipotetycznych), ale odnosi się do różnic kursowych rozumianych w sposób jednolity, wynikający z zasad ich liczenia w ramach zrealizowanej zapłaty. Różnice kursowe naliczone do dnia przekazania do używania środka trwałego korygowałyby wartość początkową, rozumianą jako kwotę należną kontrahentom spółki, tylko wtedy, gdyby w tym czasie nastąpiła faktyczna realizacji płatności, jako jeden z elementów niezbędnych do wyliczenia rzeczywistej wartości tej różnicy kursowej. orz. KWANTUM.107288 Czy wartość początkowa środka trwałego powinna uwzględniać niezrealizowane różnice kursowe, związane z pożyczką, wyliczone na dzień przyjęcia środka trwałego do używania? NIE, różnice kursowe niezrealizowane, będące różnicami kursowymi pomiędzy kursem z dnia zaciągnięcia pożyczki na zakup ŚT a średnim kursem NBP z dnia przyjęcia go do używania, nie zwiększają jego wartości początkowej. Zatem dopiero w momencie spłaty pożyczki zaciągniętej w walucie obcej istnieje możliwość ustalenia czy różnica kursowa wystąpiła i w jakiej wysokości. int.: KWANTUM.49999 KWANTUM.41967 11. Inwestycje w obcych środkach trwałych (ust.7 CIT i PIT) Dokumenty źródłowe Co oznacza pojęcie „inwestycji w obcych środkach trwałych”? Zob. komentarz do art. 16a CIT - rozdział Inwestycja w obcych środkach trwałych Czy do wartości początkowej inwestycji w obcym środku trwałym wlicza się koszty poniesione przed przyjęciem jej do używania (np. koszty wykończenia budynku znajdującego się w stanie surowym)? TAK, jednakże nie dotyczy to ewentualnych kosztów remontu. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.23835 Czy czynsz najmu oraz opłaty eksploatacyjne ponoszone w obcym środku trwałym w okresie prac adaptacyjnych zwiększają wartość początkową inwestycji w obcym środku trwałym? NIE, opłaty te mogą stanowić koszt uzyskania przychodu w momencie poniesienia. int.: KWANTUM.25604 KWANTUM.22775 KWANTUM.20205 Taka sama sytuacja ma miejsce w przypadku dzierżawy nieruchomości.

65

int. KWANTUM.25559 Czy wydatki poniesione przez podatnika prowadzącego lokal w centrum handlowym z tytułu jednorazowej opłaty promocyjnej przed otwarciem centrum handlowego zwiększają wartość początkową inwestycji w obcym środku trwałym? NIE, ale mogą zostać uwzględnione jako koszty uzyskania przychodu. int. KWANTUM.25604 Czy niezamortyzowana część nakładów w obcym środku trwałym zwiększa wartość początkową tego środka trwałego w przypadku nabycia go przez podatnika dokonującego odpisów amortyzacyjnych? TAK int. KWANTUM.9637 12. Składniki stanowiące współwłasność (ust.8 CIT ust.11 PIT) Dokumenty źródłowe Jak określić wartość początkową zakupionego środka trwałego w przypadku, gdy jest on objęty wspólnością majątkową podatnika i jego małżonka? Składniki majątku wspólnego wykorzystywane w działalności gospodarczej przez jednego z małżonków, mogą być - choć są również własnością drugiego małżonka - ujęte w ewidencji środków trwałych w pełnej wartości początkowej środka trwałego wynikającej z ceny nabycia. Oczywiście, odpisów amoprtyzacyjnych należy dokonywać jedynie w proporcji odpowiadającej proporcji wykorzystywania budynku do działalności gospodarczej int.: KWANTUM.43576 KWANTUM.26249 KWANTUM.13460 KWANTUM.10637 KWANTUM.7838 W przypadku natomiast, gdy składnik majątku wspólnego wykorzystywany jest przez każdego z małżonków w odrębnej działalności gospodarczej, wówczas jego wartość początkową należy ustalić u każdego z małżonków, proporcjonalnie do posiadanego udziału w majątku wspólnym. int. KWANTUM.46203 KWANTUM.25259 KWANTUM.10637 KWANTUM.7899 W sytuacji, gdy jeden z małżonków zaprzestał wykorzystywania danego środka trwałego do celów własnej działalności gospodarczej i składnik ten został przejęty przez drugiego małżonka na potrzeby jego działalności gospodarczej, to drugi z małżonków ma prawo amortyzować składniki majątku bez potrzeby ich odkupowania (stanowią one bowiem jego współwłasność). Dokonując odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej takich środków trwałych, ustalonej w wysokości określonej w ewidencji pierwszego małżonka - drugi z małżonków uwzględnia dotychczasową wysokość odpisów oraz kontynuuje metodę amortyzacji przyjętą przez pierwszego małżonka. Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.10156 KWANTUM.7803 W sytuacji, w której jeden z małżonków rozpoczyna działalność z wykorzystaniem składnika objętego wspólnością majątkową i amortyzowaną już wcześniej przez drugiego małżonka prowadzącego odrębną działalność, ten pierwszy małżonek powinien przy ustalaniu wartości początkowej i odpisów uwzględniać wielkości zastosowane przez drugiego małżonka

66

int. KWANTUM.42365 13. Przekształcenie, połączenie, podział podmiotów (ust.9 CIT/12 PIT) Dokumenty źródłowe Czy należy stosować zasadę kontynuacji amortyzacji (i ustalić wartość początkową środków trwałych w wysokości określonej w ewidencji podmiotu zmieniającego formę prawną) w przypadku gdy podatnik był najpierw: - wspólnikiem spółki cywilnej a następnie rozpoczął jednoosobową działalność gospodarczą? TAK Na gruncie PIT: orz.KWANTUM.50743 NIE

-

Na gruncie PIT: orz. KWANTUM.115221 wspólnikiem spółki jawnej, a następnie

po

jej

likwidacji

rozpoczął

jednoosobową działalność gospodarczą? NIE, ponieważ w opisanej sytuacji mamy do czynienia z nowym podatnikiem. Na gruncie PIT: orz.: KWANTUM.120808 KWANTUM.72864 - podmiotem prowadzącym indywidualnie działalność gospodarczą, a następnie został wspólnikiem spółki jawnej? TAK Na gruncie PIT: int.KWANTUM.22096 - podmiotem prowadzącym indywidualną działalność gospodarczą, która została zlikwidowana, a następnie zostal wspólnikiem spółki osobowej? NIE Na gruncie PIT: int. KWANTUM.47503 - gdy podatnik prowadzący jednoosobową działalność nabył składniki majątku od małżonki, która zlikwidowała swoją jednoosobową działalność gospodarczą? TAK Na gruncie PIT: int. KWANTUM.47784 Jak

ustalić

wartość

początkową

środków

trwałych

przejętych

w

wyniku

przekształcenia/połączenia spółek? Wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych przejętych ustala spółka przejmująca w wysokości wartości początkowej określonej w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych spółki przekształconej/przejętej. W takim przypadku odpisów amortyzacyjnych należy dokonywać z uwzględnieniem dotychczasowej wysokości odpisów oraz kontynuować metodę amortyzacji przyjętą przez podmiot przekształcony. int.: KWANTUM.24860 KWANTUM.23386 KWANTUM.21847 KWANTUM.21741 KWANTUM.16962 KWANTUM.9209 Na gruncie PIT: orz. Mon.Podatk.2008.6.33

67

int.: KWANTUM.24182 KWANTUM.14010 KWANTUM.9360 Jak ustalić wartość początkową środków trwałych nabytych z podziału poprzez wydzielenie innej spółki? Jeżeli w skład nabytego majątku wchodzi zorganizowana część przedsiębiorstwa, wówczas określenie wartości początkowej następuje wg zasad odpowiednich dla zorganizowanej części przedsiębiorstwa nabytej w drodze aportu Jeżeli jednak w majątku tym nie można wyodrębnić zorganizowanej części przedsiębiorstwa, wówczas stosuje się odpowiednio przepisy art. 16g ust. 1 pkt 4 lub ust. 10 CIT czyli z uwzględnieniem wartości rynkowej (art. 16g ust. 19 CIT). int.: KWANTUM.17507 KWANTUM.16224 KWANTUM.11623 14. Budynki, lokale mieszkalne w PIT (ust. 10 PIT) Dokumenty źródłowe Co należy rozumieć pod pojęciem budynków mieszkalnych? Są to obiekty budowlane, których co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana dla celów mieszkalnych. W przypadku, gdy mniej niż połowa całkowitej powierzchni użytkowej wykorzystywana jest na cele mieszkalne budynek taki klasyfikowany jest jako niemieszkalny, zgodnie z jego przeznaczeniem. Na gruncie PIT: nt. KWANTUM.16444 KWANTUM.16040 KWANTUM.15631 Jak

określić

wartość

początkową

budynku

mieszkalnego

przeznaczonego

na

wynajem przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, zwolnione z obowiązku prowadzenia ewidencji na podstawie art. 22n PIT, w sytuacji gdy nie wszystkie lokale są wynajmowane? Jeżeli intencją właścicieli nieruchomości, w stosunku do lokali, które nie są aktualnie wynajmowane, nie jest trwałe zaprzestanie ich wynajmu, to podstawę do ustalenia wartości początkowej przedmiotowej nieruchomości stanowić będzie jej powierzchnia użytkowa przyjęta dla celów podatku od nieruchomości. Gdyby natomiast okazało się, że część lokali nie była w ogóle przeznaczona pod wynajem to fakt ten powinien być uwzględniony przy obliczaniu odpisu amortyzacyjnego. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.25388 Czy można zastosować uproszczoną metodę określania wartości początkowej wynikającą z art. „mieszkalny”? NIE

22g

ust.

10

PIT

dla

budynku

nieposiadającego

statusu

Na gruncie PIT: int. KWANTUM.10512 Czy można zastosować uproszczoną metodę określania wartości początkowej budynku mieszkalnego w oparciu o parametr faktycznej powierzchni budynku określony na podstawie pomiarów dokonanych przez podatnika? NIE; określenie wartości początkowej w sposób uproszczony może się opierać wyłącznie na parametrze powierzchni użytkowej przyjętej dla celów podatku od nieruchomości.

68

Na gruncie PIT: orz. KWANTUM.70918 Czy można zastosować uproszczoną metodę określania wartości początkowej (w myśl której mnoży się liczbę m2 powierzchni lokalu i kwotę 988zł) w stosunku do spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu? NIE, metoda uproszczona nie ma zastosowania do wartości niematerialnych i oprawnych, lecz jedynie do środków trwałych lub ich części w postaci budynków mieszkalnych i lokali mieszkalnych. Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.15908 KWANTUM.14432 15. Ulepszenie i remont ŚT(ust.13 CIT/ 17 PIT) Dokumenty źródłowe Zob. komentarz do art. 16 ust. 1 pkt 1 CIT (art. 22 ust. 1 pkt 1 PIT) 16. Trwałe odłączenie (ust.16-17CIT/20-21 PIT) Dokumenty źródłowe Co oznacza pojęcie „trwałe odłącznie”? Jest to całkowite pozbawienie rzeczy części składowej lub peryferyjnej danego rodzaju, również wówczas, gdy dana część przestanie spełniać swoje funkcje na skutek złego stanu technicznego, np. trwałe odłączenie z eksploatacji odcinka sieci energetycznej. Nietrwałe zaś odłączenie to np. odłączenie części w celu konserwacji, czy naprawy, albo też odłączenie w celu połączenia. Takie odłączenie nie wywołuje skutków podatkowych. int.: KWANTUM.24165 KWANTUM.21892 Trwałe odłączenie wystąpi zawsze, gdy przedmiot odłączony zostanie trwale uszkodzony oraz gdy nastąpi wymiana odłączonej części na inną. int.: KWANTUM.23692 KWANTUM.16991 Co oznacza pojęcie „części peryferyjne”? To rzecz zbliżona swoim charakterem do przynależności w rozumieniu art. 51 KC. Zgodnie z tym przepisem, przynależnościami są rzeczy ruchome potrzebne do korzystania z innej rzeczy ruchomej (rzeczy głównej) zgodnie z jej przeznaczeniem, jeżeli pozostają z nią w faktycznym związku odpowiadającym temu celowi. int. KWANTUM.23692 Czy możliwe jest odłączenie części składowej środka trwałego bez zmniejszania jej wartości początkowej? NIE; ustawa nakłada obowiązek pomniejszenia wartości początkowej środka trwałego od następnego miesiąca po odłączeniu, o różnicę między ceną nabycia odłączonej części a przypadającą na nią, w okresie połączenia, sumą odpisów amortyzacyjnych obliczoną przy zastosowaniu metody amortyzacji i stawki amortyzacyjnej stosowanej przy obliczaniu odpisów amortyzacyjnych tego środka trwałego. int.: KWANTUM.21892(nieruchomość) KWANTUM.21530(linia energetyczna) Czy w przypadku gdy częściowa likwidacja środka trwałego nie jest związana z likwidacją części składowej lub peryferyjnej, powstaje obowiązek korygowania podstawy dokonywania odpisów amortyzacyjnych? NIE

69

int. KWANTUM.21530 Czy w przypadku kradzieży części peryferyjnej następuje trwałe odłączenie części peryferyjnej środka trwałego? NIE, dochodzi do czasowego odłączenia części - w przypadku gdy skradziony element zostanie przez nową część. Poniesione przez podatnika wydatki na zakup części środka trwałego, które zostały wcześniej skradzione nie zwiększają wartość początkową środka trwałego, gdyż wydatki te mają charakter odtworzeniowy, przywracający jedynie pierwotną zdolność użytkową środka trwałego. Wydatki te w całości podatnicy mogą zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia. int. KWANTUM.25854(zmieniła int. KWANTUM.23692) Czy zdemontowanie odcinka linii energetycznej stanowiącego jej część składową a następnie zastąpienie go nowym odcinkiem, przebiegającym pod ziemią lub przez inną nieruchomość, będzie powodowało konieczność zmiany wartości początkowej środka trwałego jakim jest linia energetyczna? NIE chyba, że część składowa środka trwałego zostanie odłączona na stałe i jednocześnie nie zostanie zastąpiona inną częścią składową przywracającą kompletność temu środkowi trwałemu. int.KWANTUM.26856 Czy wyburzenie części budynku w celu jego późniejszej przebudowy i modernizacji należy uznać za odłączenie jego części składowej? NIE; nie należy zatem pomniejszać wartości początkowej budynku. int. KWANTUM.6566 17. Leasing ŚT Dokumenty źródłowe Czy wartość początkowa przedmiotu leasingu finansowego może zostać zmieniona po przyjęciu do używania w przypadku wystawienia przez firmę leasingową faktury korygującej? TAK; w takim przypadku podatnik powinien zwiększyć wartość początkową środka trwałego i dokonywać odpisów amortyzacyjnych od tej zwiększonej wartości. Należy zatem skorygować odpisy amortyzacyjne od momentu rozpoczęcia dokonywania odpisów, a więc od następnego miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek wprowadzono do ewidencji int. KWANTUM.27241 Jak określić wartość początkową środków trwałych wykorzystywanych uprzednio przez nabywcę w ramach umowy leasingu finansowego, zakupionych przed upływem okresu na jaki umowę tę zawarto? Wartość początkową będzie stanowić cena wynikająca z umowy sprzedaży czyli cena nabycia przez korzystającego. int.KWANTUM.7482 Taka sama zasada dotyczy przypadku wykupu przedmiotu leasingu po upływie okresu na jaki zawarto umowę leasingu. Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.27948 KWANTUM.23936 18. Wartości niematerialne i prawne (WNiP) (ust. 14 CIT/18PIT) Dokumenty źródłowe Czy można dokonywać odpisów amortyzacyjnych od WNiP nabytych nieodpłatnie? NIE, ponieważ przepis przewiduje określenie wartości początkowej WNiP wyłącznie na podstawie ceny nabycia

70

int.KWANTUM.22911 Na gruncie PIT: orz.KWANTUM.50254 int.: KWANTUM.15908 KWANTUM.14432 Jak ustalić wartość początkową wartości niematerialnych i prawnych nabywanych w ramach umowy franchisingu? Na wartość początkową składa się suma kwoty wynikającej z wystawionej przez firmę faktury pomniejszona o podatek VAT oraz wartość określonych w umowie franchisingu bieżących miesięcznych opłat licencyjnych. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.27297 Jak określić wartość początkową licencji, jeżeli licencjobiorca uiszcza na początku opłatę licencyjną, a następnie w trakcie trwania umowy wypłaca licencjodawcy część zysku, jaki przynosi mu korzystanie z licencji (tantiemy)? Wartość początkową licencji będzie stanowić tylko początkowa opłata licencyjna jako cena nabycia. int. KWANTUM.23137 Na gruncie PIT: int.KWANTUM.17002 Jak określi wartość początkową licencji, w której wynagrodzenie stanowi procent od nakładu wydanej książki ze wskazaniem minimalnego jej nakładu? Wartość początkową należy wówczas ustalić w wysokości wynagrodzenia wynikającego z minimalnego nakładu książki. Natomiast wypłacone wynagrodzenie z tytułu zwiększonego nakładu stanowić będzie koszt uzyskania przychodów. int. KWANTUM.23137 Jak określić wartość początkową lokalu stanowiącego odrębną własność w wyniku przekształcenia ze spółdzielczego prawa do lokalu? Wartość początkową stanowią wydatki związane z przekształceniem spółdzielczego prawa do lokalu w lokal będący odrębną własnością oraz wartość spółdzielczego prawa do lokalu, która nie została dotychczas zamortyzowana. Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.28144 KWANTUM.27432

71

CIT - art.16h Okresy amortyzacji; zasada kontynuacji Przepis Omówienia (2) 1. Wprowadzenie Art. 16h ustawy o CIT określa okresy, w jakich należy dokonywać odpisów amortyzacyjnych, oraz ustanawia zasadę kontynuacji amortyzacji. Okresy amortyzacji (ust. 1) Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się w okresie od pierwszego miesiąca, w którym środek trwały albo wartość niematerialna i prawna (WNiP) zostały wpisane do ewidencji (wykazu) środków trwałych i WNiP, do końca miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z wartością początkową amortyzowanego składnika. Ustawa przewiduje jeden wyjątek od warunku wprowadzenia składnika do ewidencji. Dotyczy on taboru transportu morskiego w budowie, przy którym odpisów można dokonywać już w trakcie ponoszenia wydatków na jeszcze niegotowy tabor. Jeśli chodzi zaś o koniec okresu amortyzacji, to ustawa wskazuje przypadki, w których amortyzacja kończy się pomimo tego, że składnik jeszcze się nie zamortyzował. Chodzi tu wyłącznie o sytuacje, w których podatnik przestał formalnie używać danego składnika albo przestał go posiadać. Wymienione są trzy takie sytuacje: - postawienie składnika w stan likwidacji, - zbycie składnika, - stwierdzenie niedoboru obejmującego amortyzowany składnik. Częstotliwość amortyzacji (ust. 4 i ust. 1 pkt 3) Podatnik może wybrać częstotliwość dokonywania odpisów, a więc zdecydować się na: - odpisy miesięczne, - odpisy kwartalne, - odpis roczny (jednorazowy) dokonywany na koniec roku podatkowego. Oczywiście, wygodnie jest wybrać częstotliwość odpowiadającą częstotliwości wpłacania zaliczek (miesięcznych albo kwartalnych), ale ustawa w żaden sposób nie ogranicza podatnika w kwestii wyboru częstotliwości amortyzacji. Szczególna regulacja dotyczy składników sezonowych (np. wyciąg narciarski). Otóż odpisy mogą być dokonywane tylko w okresie wykorzystywania składników, czyli w sezonie. To mogłoby doprowadzić do zmniejszenia sumy odpisów rocznych, gdyby nie to, że podatnik może roczną kwotę odpisów amortyzacyjnych, ustaloną na zasadach ogólnych, podzielić przez liczbę miesięcy wykorzystywania składnika (a nie przez 12), dzięki czemu wysokość każdego odpisu miesięcznego zwiększy się tak, że roczna wysokość odpisów będzie taka sama jak na zasadach ogólnych. Zasada kontynuacji amortyzacji (ust. 2-3d i ust. 5) Raz przyjętą metodę amortyzacji danego składnika należy stosować przez cały okres amortyzacji tego składnika. Zasada ta musi być stosowana nie tylko przez tego samego podatnika, ale także przez podmioty, które przejęły amortyzowany składnik na skutek: -

zmiany formy organizacyjnej (np. przekształcenia spółek), podziału albo połączenia podmiotów, likwidacji osoby prawnej albo spółki osobowej, nabycia przedsiębiorstwa.

Zauważmy, że na liście zdarzeń, przy których obowiązuje zasada kontynuacji, nie ma nabycia pojedynczego składnika (środka trwałego albo WNiP). W tej bowiem sytuacji nabywca

72

amortyzuje składnik na nowo, tj. przyjmuje nową wartość początkową i wybiera metodę amortyzacji. 2. Zagadnienia ogólne Dokumenty źródłowe Jakie są ogólne zasady dokonywania amortyzacji? - wyboru metody amortyzacji środka trwałego dokonuje się przed rozpoczęciem amortyzacji; - raz wybraną metodę stosuje się do pełnego zamortyzowania danego środka, co oznacza zakaz zmiany metody amortyzacji w trakcie trwania tego procesu; - przez metody amortyzacji, o których mowa w ustawie, rozumie się metody opisane w art. 16i-16kCIT (art. 22i-22k PIT). Są następujące metody amortyzacji: 1. metoda dokonywania odpisów amortyzacyjnych przez zastosowanie stawek z powołanego Wykazu (z możliwością ich podwyższenia i obniżenia); 2. metoda dokonywania tych odpisów z zastosowaniem stawek ustalonych indywidualnie przez podatnika; 3. metoda degresywno-liniowa; 4. metoda jednorazowa. orz.: KWANTUM.109104 LEX.159341 int.KWANTUM.20228 Na gruncie PIT: orz.: Biul.Skarb.2005.1.27 KWANTUM.41369 ONiWSA.2005.5.102 ONSA.2004.2.80 int.: KWANTUM.28482 KWANTUM.23006 KWANTUM.20381 KWANTUM.9475 KWANTUM.8366 KWANTUM.7421 Czy dla dokonywania odpisów amortyzacyjnych wg wybranej metody konieczne jest złożenie w tej kwestii oświadczenia organowi podatkowemu? NIE; dokonywanie odpisów amortyzacyjnych wg konkretnej metody oznacza jej wybór. orz. LEX.159341 Czy można dokonać zmiany wybranej metody amortyzacji poprzez wycofanie dotychczas dokonanych odpisów i rozpoczęcie amortyzacji środka trwałego od początku na nowych zasadach? NIE orz.LEX.159341 Czy

dokonanie

darowizny

środka

trwałego

wyznacza

końcowy

moment

dokonywania odpisów amortyzacyjnych? TAK, jako jedna z form zbycia. Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.26994 KWANTUM.10132 3. Amortyzacja ŚT używanych sezonowo

73

Dokumenty źródłowe Jak należy dokonywać odpisów amortyzacyjnych od środka trwałego w postaci wyciągu narciarskiego? Wyciąg narciarski jest środkiem trwałym używanym sezonowo, a zatem odpisów amortyzacyjnych dokonuje się w okresie jego wykorzystywania; zaś wysokość odpisu miesięcznego ustala się przez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez liczbę miesięcy w sezonie albo przez 12 miesięcy. int. KWANTUM.13868 Zasada ta dotyczy wszystkich środków trwałych używanych sezonowo. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.24870(oczyszczarko-ładowarka do buraków) Czy w przypadku, gdy dla środka trwałego używanego sezonowo zostanie określona indywidualna stawka amortyzacyjna, odpisów można dokonywać wyłącznie w miesiącach wykorzystania tego środka czy także w miesiącach, w których środek ten nie jest użytkowany? Wyłącznie w miesiącach wykorzystania środka trwałego dla celów działalności gospodarczej. Na gruncie PIT: int.KWANTUM.8327 4. Amortyzacja ujawnionych ŚT Dokumenty źródłowe Jak należy dokonywać odpisów amortyzacyjnych od ujawnionych środków trwałych/wartości niematerialnych i prawnych? Od miesiąca następującego po miesiącu, w którym te środki lub wartości zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Odpisy amortyzacyjne do miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji, nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. orz. KWANTUM.58722 int.: KWANTUM.18491 KWANTUM.16517 Zob. też komentarz do art. 16d CIT/ 22d PIT rozdział Wprowadzenie ŚT oraz WNiP do ewidencji. 5. Amortyzacja ŚT otrzymanych w wyniku połączenia, przekształcenia podmiotów Dokumenty źródłowe Według jakich zasad należy amortyzować środki trwałe przejęte w wyniku połączenia, przekształcenia lub zmiany formy prawnej przedsiębiorcy? Podmiot powinien uwzględnić dotychczasową wysokość odpisów amortyzacyjnych oraz kontynuować metodę amortyzacji przyjętą przez podmiot, który wcześniej amortyzował te środki trwałe. int.: KWANTUM.24860 KWANTUM.15879 KWANTUM.9209 Na gruncie PIT: orz.KWANTUM.50743 int.: KWANTUM.50331 KWANTUM.46995 KWANTUM.40209 KWANTUM.24182 KWANTUM.9360 KWANTUM.7803

74

6. Amortyzacja ŚT otrzymanych aportem Dokumenty źródłowe Według jakich zasad należy amortyzować środki trwałe otrzymane w wyniku aportu przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa (art. 16h ust. 3 CIT, art. 22h ust. 3 PIT)? Spółka otrzymująca aport powinna uwzględnić dotychczasową wysokość odpisów amortyzacyjnych oraz kontynuować metodę amortyzacji przyjętą przez podmiot, który wcześniej amortyzował te środki trwałe. int.: KWANTUM.50113 KWANTUM.21082 KWANTUM.20182 KWANTUM.19935 KWANTUM.18669 KWANTUM.16517 KWANTUM.12429 KWANTUM.10389 KWANTUM.7810 Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.14395 KWANTUM.13931 Czy w przypadku, gdy aportem do nowopowstałej spółki zostanie wniesiona nieruchomość stanowiąca własność innej spółki przystępującej jako wspólnik, będzie miała zastosowanie zasada kontynuacji odpisów amortyzacyjnych? NIE; prawidłowym jest dokonywanie odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej nieruchomości określonej w umowie spółki. Odpisy te, dokonywane zgodnie z art. 16i-16k CIT będą stanowiły koszt uzyskania przychodów wspólników proporcjonalnie do posiadanych przez nich udziałów w spółce. int.KWANTUM.27076 7. Amortyzacja ŚT przejętych w wyniku likwidacji osoby prawnej Dokumenty źródłowe Jak należy dokonywać amortyzacji środków trwałych i wartości niematerialnych przejętych w wyniku likwidacji spółki zależnej? Jeżeli środki te nie były otrzymane przez spółkę zależną jako aport w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, wówczas niema ma zastosowania zasada kontynuacji lecz odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej przejętych składników, począwszy od miesiąca, w którym składniki otrzymanego majątku likwidacyjnego zostaną wprowadzone do ewidencji spółki. int.: KWANTUM.27818 KWANTUM.16287 8. Amortyzacja inwestycji w obcym środku trwałym Dokumenty źródłowe Czy istnieje możliwość kontynuacji amortyzacji według zasad przyjętych na początku amortyzacji inwestycji w obcym środku trwałym w przypadku późniejszego nabycia tego środka trwałego? TAK int.: KWANTUM.27717 KWANTUM.23151 KWANTUM.12357 KWANTUM.7187

75

Czy

spółka

ma

prawo

dokonywać

na

dotychczasowych

zasadach

odpisów

amortyzacyjnych od inwestycji w obcym środku trwałym w przypadku, gdy zawarta wcześniej umowa najmu zostanie zastąpiona nową umową trójstronną (wynajmujący - spółka - dotychczasowy współnajemca), a nie zmieni się przedmiot najmu? TAK int. KWANTUM.19518 9. Amortyzacja ulepszonego środka trwałego Dokumenty źródłowe Jak należy dokonywać odpisów amortyzacyjnych w związku ze zmianą wartości początkowej środka trwałego w wyniku jego ulepszenia? Nakłady na ulepszenie środka trwałego zwiększają wartość początkową środka trwałego, a tym samym podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek trwały ulepszono (zwiększenie zostało wprowadzone do ewidencji). orz. KWANTUM.49858 int.: KWANTUM.22278 KWANTUM.20656 KWANTUM.16317 KWANTUM.7069 Czy w wyniku dokonanego ulepszenia środków trwałych podatnik może zmienić wybraną pierwotnie metodę amortyzacji? NIE; wybraną dla poszczególnych środków trwałych metodę amortyzacji stosuje się do pełnego zamortyzowania danego środka trwałego. int.: KWANTUM.45143 KWANTUM.25739 KWANTUM.16317 Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.8489 KWANTUM.7389 Czy w przypadku całkowitej amortyzacji środka trwałego i następczego dokonania jego ulepszenia zwiększającego wartość początkową należy kontynuować wybraną metodę amortyzacji? TAK int.KWANTUM.13868 10. Okresy amortyzacji Dokumenty źródłowe W jakich okresach można dokonywać odpisów amortyzacyjnych? Podatnicy mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych miesięcznie, kwartalnie lub jednorazowo na koniec roku. int.: KWANTUM.20492 KWANTUM.18799 KWANTUM.18196 W którym miesiącu kwartału należy dokonywać odpisów amortyzacyjnych w przypadku rozliczania ich w równych ratach co kwartał? Jeżeli podatnik decyduje się na dokonywanie odpisów amortyzacyjnych w okresach kwartalnych, techniczny sposób dokonywania tych odpisów leży w jego gestii - np. na

76

koniec kwartału, „z góry” na początku kwartału. Należy jednak pamiętać, że raz wybrany sposób dokonywania odpisów musi być kontynuowany przez cały rok podatkowy. int.KWANTUM.25316 Jak należy dokonywać odpisów amortyzacyjnych w przypadku, gdy wartość początkowa firmy zostaje obniżona w efekcie podpisanego aneksu do umowy sprzedaży przedsiębiorstwa, w którym zmniejszono kwotę płatności ratalnych? Jeżeli do momentu podpisania aneksu do umowy nabycia przedsiębiorstwa wartość początkowa firmy była prawidłowa, podatnik nie ma obowiązku korygowania dotychczasowych odpisów amortyzacyjnych. Natomiast w dniu podpisania aneksu do umowy, powstaje zobowiązanie do zmniejszenia wartości początkowej firmy i ustalenia nowej kwoty odpisów amortyzacyjnych, których będzie dokonywać od następnego miesiąca po miesiącu, w którym podpisano aneks. int.KWANTUM.21227 Czy amortyzację środków trwałych podatnik (osoba fizyczna) może zaliczyć do KUP za dany miesiąc, jeszcze w przedsiębiorstwie osoby fizycznej, choć nie będzie to pełen miesiąc w przypadku, gdy likwiduje swoją działalność np. 30 danego miesiąca, w dniu 28 tego miesiąca rozpoczyna działalność jako wspólnik spółki cywilnej, a w dniu 29 tego miesiąca wnosi aportem do tej spółki cywilnej cały majątek firmy (towary, materiały, środki trwałe itd.) z działalności osoby fizycznej? TAK; w spółce środek trwały może być amortyzowany dopiero od następnego miesiąca. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.28302 Od kiedy można dokonywać amortyzacji zakupionego środka trwałego w postaci samochodu? Od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.13706

77

CIT - art.16i Stawki amortyzacyjne Przepis Omówienia (2) 1. Wprowadzenie Art. 16i ustawy o CIT określa stawki amortyzacyjne stosowane przy metodzie liniowej. Metody amortyzacji Na podstawie ustawy o CIT należy wyróżnić następujące metody amortyzacji: 1. liniową, w której stawka amortyzacyjna nie zmienia się w całym okresie amortyzacji, 2. degresywną, w której stawka amortyzacyjna maleje (zob. art. 16k CIT). W ramach metody liniowej należy wyróżnić następujące odmiany amortyzacji: - standardową (art. 16i ust. 1), - przyspieszoną (ust. 2-4), - spowolnioną (ust. 5), - indywidualną (art. 16j). Jak widać, art. 16i obejmuje jedynie amortyzację liniową, z wyłączeniem indywidualnej. Amortyzacja standardowa Polega na stosowaniu podstawowych stawek amortyzacyjnych, czyli stawek określonych w Wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych, stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy o CIT, dalej nazywanym Wykazem stawek. Amortyzacja przyspieszona Polega na tym, że stawkę podstawową z Wykazu stawek mnoży się przez odpowiedni współczynnik podwyższający określony w art. 16i ust. 2. Ściśle rzecz ujmując, współczynniki podwyższające podane są w tym przepisie jako współczynniki maksymalne, tzn. że podatnik może zastosować współczynnik niższy, ale oczywiście, im wyższy współczynnik, tym wyższe odpisy, a tym samym koszty podatkowe, dlatego też w sytuacji typowej nie widać powodów, dla których podatnik nie miałby stosować współczynników maksymalnych. Amortyzacja przyspieszona możliwa jest tylko w ściśle określonych sytuacjach. Oto one. 1. Używanie budynków i budowli w warunkach pogorszonych. Za warunki pogorszone uważa się używanie tych środków trwałych pod ciągłym działaniem wody, par wodnych, znacznych drgań, nagłych zmian temperatury oraz innych czynników powodujących przyspieszenie zużycia obiektu (tak w Objaśnieniach do Wykazu stawek). Współczynnik wynosi 1,2. 2. Używanie budynków i budowli w warunkach złych. Za warunki złe uważa się używanie tych środków trwałych pod wpływem niszczących środków chemicznych, a zwłaszcza gdy służą one produkcji, wytwarzaniu lub przechowywaniu żrących środków chemicznych. Dotyczy to również przypadków silnego działania na budynek lub budowlę niszczących środków chemicznych rozproszonych w atmosferze, wodzie lub wydzielających się w postaci oparów, których źródłem są inne obiekty znajdujące się w pobliżu (tak w Objaśnieniach do Wykazu stawek). Współczynnik wynosi 1,4. 3. Używanie maszyn, urządzeń i środków transportu bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagających szczególnej sprawności technicznej. Przez maszyny, urządzenia i środki transportu wymagające szczególnej

sprawności

technicznej rozumie się te obiekty, które używane są w pracy na trzy zmiany, mimo że nie działają ze swej istoty w ruchu ciągłym, używane w warunkach terenowych, w warunkach leśnych, pod ziemią lub innych wskazujących na bardziej intensywne zużycie. Definicja ta

78

również zawarta jest w Objaśnieniach do Wykazu stawek. Co ciekawe, Objaśnienia, jeśli brać je ściśle, nie definiują używania bardziej intensywnego w stosunku do warunków przeciętnych, a art. 16i ust. 2 pkt 2 ustawy wyraźnie oddziela tę sytuację od drugiej, czyli od środków wymagających szczególnej sprawności technicznej, stawiając te sytuacje w alternatywie. Należy więc przyjąć, że podatnik, uznając, że środek jest używany ponadprzeciętnie intensywnie, nie jest związany żadną definicją. Oczywiście, taka decyzja, jako prowadząca do zmniejszenia opodatkowania poprzez zwiększone odpisy, musi być należycie uzasadniona. Innymi słowy, podatnik musi ją obronić w ewentualnym sporze z organami podatkowymi. Współczynnik wynosi 1,4. 4. Używanie maszyn i urządzeń poddanych szybkiemu postępowi technicznemu. Dotyczy to wyłącznie środków zaliczonych do grupy 4-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych. Przez maszyny i urządzenia poddane szybkiemu postępowi technicznemu rozumie się maszyny, urządzenia i aparaturę, w których zastosowane są układy mikroprocesorowe lub systemy komputerowe spełniające założone funkcje dzięki wykorzystaniu w nich najnowszych zdobyczy techniki, a także pozostałą aparaturę naukowo-badawczą i doświadczalnoprodukcyjną (znowu Objaśnienia do Wykazu stawek). Współczynnik wynosi 2. W sytuacjach z pkt 1-3 podwyższone współczynniki należy stosować, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały warunki do ich stosowania. Podobnie jest, gdy warunki te odpadną, albowiem należy zaprzestać współczynników, począwszy od następnego miesiąca.

stosowania

Natomiast w sytuacji z pkt 4 podatnik może stosować współczynnik bądź rezygnować z niego, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym środki zostały wprowadzone do ewidencji, albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego. Amortyzacja spowolniona Podatnik może obniżać stawki amortyzacyjne określone w Wykazie stawek. W tym przypadku ustawa ani nie określa sytuacji, w których jest to możliwe, ani nie podaje żadnych współczynników obniżających. Leży to więc całkowicie w gestii podatnika, który może obniżyć stawkę w każdej sytuacji i o dowolny współczynnik. Ten ustawowy liberalizm jest tu całkiem zrozumiały, bo obniżenie odpisów amortyzacyjnych działa przecież na korzyść fiskusa. Jedyną regułą podaną w ustawie jest to, że obniżenia stawki dokonuje się, począwszy od miesiąca, w którym środki zostały wprowadzone do ewidencji, albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego. 2. Ustalanie stawek amortyzacyjnych 2.1. Zagadnienia ogólne Dokumenty źródłowe Jak określić wysokość stawki amortyzacyjnej? Określa ją wykaz stawek amortyzacyjnych, stanowiący załącznik do ustawy o CIT lub PIT. orz. KWANTUM.138285 int. KWANTUM.25264 Kto

dokonuje

zaklasyfikowania

środków

trwałych

do

odpowiedniej

wyszczególnionej w KŚT? Sam podatnik. przy ewentualnej pomocy uprawnionego organu Klasyfikacji takiej nie może natomiast dokonać organ podatkowy. int.:

grupy

statystycznego.

KWANTUM.25264 KWANTUM.10564 Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.12848

79

KWANTUM.8375 Czy podatnik może dla danego środka trwałego ustalać różne stawki amortyzacji na każdy rok podatkowy? TAK, obniżenie lub podwyższenie stawki (w dozwolonych granicach) może nastąpić od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego. int.: KWANTUM.24034 KWANTUM.23843 KWANTUM.20382 KWANTUM.18901 KWANTUM.17636 KWANTUM.16196 KWANTUM.11719 Czy

przejście

na

metodę

liniową

amortyzacji

wskutek

stosowania

metody

degresywnej (art. 16k CIT) upoważnia do podwyższania lub zmiejszania stawek amortyzacyjnych na podstawie art. 16i CIT? TAK int. KWANTUM.39266 Czy

w

stosunku

do

środków

trwałych

wprowadzonych

do

ewidencji

przed

01.01.2000r. można stosować stawki wyższe niż dotychczas stosowane na podstawie rozporządzenia w sprawie amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych? TAK, ale tylko takie, jakie wynikają z tabeli stanowiącej załącznik nr 1 do ustawy o CIT lub ustawy o PIT. int. KWANTUM.17362 Jaka stawka obowiązuje przy amortyzacji budynków mieszkalnych? Stawka wynikająca z KŚT to 1,5% Na gruncie PIT: int. KWANTUM.15631 Jaka stawka amortyzacyjna dotyczy kolektorów słonecznych niezłączonych w sposób trwały z budynkiem i można je w każdej chwili zdemontować i zamontować na dachu innego obiektu? Kolektory powinny być amortyzowane według stawki 10% „Wykazu rocznych stawek amortyzacyjnych” (załącznik nr 1 do CIT), jako „Pozostałe urządzenia nieprzemysłowe” (669 KŚT). int. KWANTUM.43906 2.2. Poszczególne składniki Dokumenty źródłowe Jaka stawka obowiązuje przy amortyzacji: - budynków mieszkalnych? 1,5% int. KWANTUM.15631 - kolektorów słonecznych niezłączonych w sposób trwały z budynkiem i można je w każdej chwili zdemontować i zamontować na dachu innego obiektu? 10% (669 KŚT). int. KWANTUM.43906 - ładowarki teleskopowej? 18% (641 KŚT) int. KWANTUM.43209

80

- myjni samochodowej? 10% (659 KŚT) int. KWANTUM.42932 - sieci dostępowej do internetu (niezłączonej trwale z budynkiem) 30% (491 KŚT) int. KWANTUM.44146 3. Amortyzacja przyspieszona (ust.2-4) 3.1. Zagadnienia ogólne Dokumenty źródłowe Czy amortyzacja przyspieszona dokonywana na podstawie art.16i CIT/22i PIT stanowi pomoc publiczną? NIE int.Serw.Podatk.2002.3.24 Czy podatnik jest uprawniony do podwyższenia poprzednio obniżonych stawek amortyzacyjnych jedynie do wysokości stawki przewidzianej w wykazie stawek amortyzacyjnych? NIE, podatnik może podwyższyć poprzednio obniżone na podstawie art. 16i ust. 5 CIT stawki, dotyczące środków trwałych określonych w art. 16i ust. 2 CIT, od razu do maksymalnej ich wysokości wskazanej w tym przepisie, tj. do stawek wynikających z wykazu stawek amortyzacyjnych, powiększonych o odpowiedni współczynnik wymieniony w ust. 2 art. 16i CIT. orz. KWANTUM.110236 3.2. Środki transportu Dokumenty źródłowe Co należy rozumieć przez środki transportu wymagające szczególnej sprawności technicznej, o których mowa w art. 16i ust. 2 pkt 2 CIT (art. 22 ust. 2 pkt 2 PIT)? Są to środki transportu , które są używane w pracy na trzy zmiany, mimo że nie działają ze swej istoty w ruchu ciągłym, używane w warunkach terenowych, w warunkach leśnych, pod ziemią lub w innych warunkach wskazujących na bardziej intensywne zużycie. Na gruncie PIT: int.KWANTUM.9607 Kto dokonuje oceny warunków, w jakich używa środki transportu, uznając je za bardziej intensywne w stosunku do warunków przeciętnych? Podatnik. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.9607 Czy w przypadku, gdy samochód eksploatowany jest intensywniej sezonowo, można podwyższyć stawkę amortyzacyjną w okresach występowania tych okoliczności? TAK Na gruncie PIT: int. KWANTUM.9607 3.3. Lokale użytkowe Dokumenty źródłowe Czy w przypadku amortyzacji lokali użytkowych metodą liniową można podwyższyć stawkę amortyzacyjną do 10%? Podatnik może sam zdecydować o podwyższeniu stawki amortyzacyjnej wynikające z „Wykazu rocznych stawek amortyzacyjnych”, jeżeli wystąpią wskazane w przepisie art. 16i ust. 2 pkt 1 CIT (art. 22 ust. 2 pkt 1 PIT) przesłanki do takiego podwyższenia. Zwrócić jednak należy uwagę, iż nawet przy zastosowaniu uzasadnionej podwyżki stawka ta nigdy nie osiągnie poziomu 10%. int. KWANTUM.11953

81

4. Amortyzacja spowolniona (ust.5) 4.1. Kryteria dokonywania obniżeń Dokumenty źródłowe Według jakich kryteriów można dokonywać obniżenia stawek amortyzacyjnych? Możliwość obniżania stawek nie jest uwarunkowana wystąpieniem jakichkolwiek okoliczności. Taką decyzję podejmuje podatnik, a wysokość obniżenia dla danego środka trwałego jest dowolna i pozostaje w gestii podatnika. Zgodnie z art. 16i ust. 5 CIT (art. 22i ust. 5 PIT) podatnik ma prawo obniżyć stawkę amortyzacyjną do poziomu 0%. Należy jednak zauważyć, że konsekwencją obniżenia stawki amortyzacyjnej do poziomu 0% jest niedokonywanie w danym okresie odpisów amortyzacyjnych. Zatem, wysokość obniżonej stawki amortyzacyjnej winna być ustalona z uwzględnieniem okresu efektywnej użyteczności gospodarczej danego środka trwałego oraz zasad prowadzonej polityki podatkowej. int.: KWANTUM.50136 KWANTUM.49495 KWANTUM.48145 KWANTUM.47380 KWANTUM.45670 KWANTUM.43265 KWANTUM.40814 KWANTUM.18196 KWANTUM.16196 KWANTUM.11719 Podatnik może później podwyższać stawki, które uprzednmio obniżył, oczywiście nie może przekroczyć przy tym stawek określonych w Wykazie stawek amortyzacyjnych. int.: KWANTUM.50136 KWANTUM.47383 KWANTUM.43787 KWANTUM.43265 4.2. Moment dokonania obniżenia Dokumenty źródłowe Czy można obniżać stawki amortyzacyjne w dowolnym momencie roku podatkowego? NIE; obniżenie stawek amortyzacyjnych wynikających z wykazu będącego załącznikiem do ustawy można dokonywać jedynie od miesiąca, w którym środek trwały został wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego. Zasady te dotyczą także powrotu z obniżonych stawek do stawek określonych w wykazie. int.: KWANTUM.49491 KWANTUM.47384 KWANTUM.39854 KWANTUM.39851 KWANTUM.27766 KWANTUM.18901 KWANTUM.17636 KWANTUM.16373 KWANTUM.16196 KWANTUM.11719 4.3. Środki trwałe, do których stosuje się obniżone stawki Dokumenty źródłowe Czy każdy środek trwały można amortyzować wg obniżonej stawki? TAK; ustawa nie zawiera wyłączeń w tym zakresie.

82

int.: KWANTUM.50136 KWANTUM.47380 KWANTUM.26232 Czy obniżone stawki amortyzacyjne podatnik ma obowiązek stosować do wszystkich środków trwałych? NIE; podatnik może wybrać kilka spośród środków trwałych i tylko do nich stosować obniżone stawki. int.: KWANTUM.26232 Na gruncie PIT: int. KWANTUM.28482

83

CIT - art.16j Indywidualne stawki amortyzacyjne Przepis Omówienia (2) 1. Wprowadzenie Art. 16j ustawy o CIT określa zasady dokonywania amortyzacji indywidualnej. Amortyzacja indywidualna polega na tym, że podatnik sam („indywidualnie") określa stawki odpisów amortyzacyjnych. Musi przy tym jednak zachować minimalne okresy amortyzacji podane w ustawie, a amortyzacja indywidualna jest amortyzacją liniową, co w sumie powoduje, że swoboda w określeniu stawki amortyzacji jest pozorna. Pokazuje to następujący przykład: Podatnik nabył używany samochód ciężarowy o wartości początkowej 30.000 zł. Zgodnie z ustawą minimalny okres amortyzacji wynosi w tym przypadku 30 miesięcy. Podatnik, co normalne, chce zastosować najwyższe odpisy amortyzacyjne, przyjmuje więc miesięczny odpis amortyzacyjny w wysokości 1.000 zł, co da roczny odpis w wysokości 12.000 zł, a więc roczna stawka amortyzacyjna wynosi 40%. Jak z przykładu wynika, ustawodawca równie dobrze mógłby ustalić maksymalne roczne stawki amortyzacyjne i matematycznie wyszłoby na to samo. Wskazana pozorność indywidualnego charakteru stawek nie zmienia jednak tego, że amortyzacja indywidualna jest korzystniejsza od amortyzacji standardowej, czyli dokonywanej według stawek określonych w Wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych (załącznik nr 1 do ustawy o CIT), zwanym dalej Wykazem stawek. Jeśli więc podatnikowi zależy na wyższych kosztach, powinien ją stosować. Nie można natomiast z góry – dla wszystkich przypadków – określić, czy amortyzacja indywidualna będzie korzystniejsza od amortyzacji podwyższonej, dokonywanej na podstawie art. 16i. Jak mawiają starzy górale, może być różnie w zależności od rodzaju amortyzowanego składnika i jego wartości początkowej. Składniki podlegające amortyzacji indywidualnej Sytuacje, w których można zastosować amortyzację indywidualną, są ściśle określone w ustawie. W ten sposób fiskus ogranicza możliwość zastosowania korzystniejszych stawek amortyzacyjnych. Amortyzacja indywidualna jest więc możliwa tylko w odniesieniu do trzech grup składników: 1) środków trwałych używanych, 2) środków trwałych ulepszonych, 3) inwestycji w obcych środkach trwałych. W odniesieniu do środków trwałych z pkt 1 i 2 ustawa stawia warunek, by były one po raz pierwszy wprowadzone do ewidencji podatnika. A więc środki trwałe używane muszą być używane przez inne podmioty niż podatnik. Natomiast środki trwałe ulepszone muszą być ulepszone przez samego podatnika i to przed momentem wprowadzenia ich do ewidencji. Ad 1) W przypadku środków trwałych używanych ustawa określa konieczny okres dotychczasowego używania (przez inny podmiot, o czym była już mowa). Wyklucza to możliwość stosowania amortyzacji indywidualnej do środków trwałych wytworzonych przez samego podatnika, nawet gdyby podatnik, naruszając skądinąd obowiązek ewidencyjny, używał środka, nie wprowadzając go do ewidencji. Minimalne okresy dotychczasowego używania wynoszą: - 6 miesięcy dla środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych i dla środków transportu, - 60 miesięcy dla budynków, lokali i budowli.

84

Okres 60 miesięcy nie dotyczy jednak budynków i lokali niemieszkalnych, dla których w Wykazie stawek przewidziana jest 2,5% stawka amortyzacyjna. W odniesieniu do tych nieruchomości ustawa nie wskazuje minimalnego okresu używania. Używane jednak być muszą, choćby przez miesiąc. Brak minimalnego okresu używania zastępowany jest tu odpowiednim mechanizmem ustalania minimalnego okresu amortyzacji. Punktem wyjścia jest bowiem okres 40 lat, pomniejszany o pełną liczbę lat dotychczasowego używania. Tak więc im dłuższy okres dotychczasowego używania, tym wyższa stawka amortyzacyjna. Dodajmy, że ciężar dowodu, że środki trwałe były używane przez wskazany minimalny okres, ciąży na podatniku. Ad 2) Środki trwałe są ulepszone, jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ich ulepszenie stanowiły co najmniej: - 20% wartości początkowej w przypadku środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych i środków transportu, - 30% wartości początkowej w przypadku budynków, lokali i budowli. Warunek poniesienia co najmniej 30% wydatków nie dotyczy jednak budynków i lokali niemieszkalnych, dla których w Wykazie stawek przewidziana jest 2,5% stawka amortyzacyjna. W odniesieniu do nich ustawa w ogóle nie przewiduje możliwości amortyzacji indywidualnej ze względu na ulepszenie. Ad 3) Ustawa nie wskazuje żadnych warunków stosowania amortyzacji indywidualnej w odniesieniu do inwestycji w obcych środkach trwałych. Wskazane są jedynie minimalne okresy amortyzacji. Minimalne okresy amortyzacji Ustawa dość kazuistycznie określa minimalne okresy amortyzacji. Oto ich zestawienie. 1) dla środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji: a) 24 miesiące - gdy ich wartość początkowa nie przekracza 25.000 zł, b) 36 miesięcy - gdy ich wartość początkowa jest wyższa od 25.000 zł i nie przekracza 50.000 zł, c) 60 miesięcy - w pozostałych przypadkach; 2) dla środków transportu, w tym samochodów osobowych - 30 miesięcy; 3) dla budynków (lokali) i budowli, innych niż wymienione w pkt 4 - 10 lat, z wyjątkiem: a) trwale związanych z gruntem budynków handlowo-usługowych wymienionych w rodzaju 103 Klasyfikacji i innych budynków niemieszkalnych wymienionych w rodzaju 109 Klasyfikacji, trwale związanych z gruntem, b)

4)

kiosków towarowych o kubaturze poniżej 500 m3, domków kempingowych i budynków zastępczych - dla których okres amortyzacji nie może być krótszy niż 3 lata; dla budynków (lokali) niemieszkalnych, dla których stawka amortyzacyjna z Wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 2,5% - 40 lat pomniejszone o pełną liczbę lat, które upłynęły od dnia ich oddania po raz pierwszy do używania do dnia wprowadzenia do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej przez podatnika, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat;

5) dla przyjętych do używania inwestycji w obcych środkach trwałych, z tym że dla: a) inwestycji w obcych budynkach (lokalach) lub budowlach - okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat; b) pozostałych inwestycji w obcych środkach trwałych - okres amortyzacji ustala się według zasad określonych w ust. 1 pkt 1 i 2. 2. Zagadnienia ogólne Dokumenty źródłowe Czy można indywidualnie ustalać stawki amortyzacyjne dla wartości niematerialnych i prawnych, np. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu?

85

NIE; przepis art.16j CIT (art. 22j PIT) odnosi się wyłącznie do środków trwałych. Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.46899 KWANTUM.27865 KWANTUM.15908 Kto ustala indywidualną stawkę amortyzacyjną? Podatnik przy czym ustawa określa minimalne

okresy

dokonywania

odpisów

amortyzacyjnych, określając tym samym maksymalną roczną stawkę amortyzacji. int.: KWANTUM.27910 KWANTUM.27463 KWANTUM.25264 Jakie przełożenie na wysokość stawki ma zwrot stwierdzający, że okres amortyzacji nie może być krótszy niż 3 lata? Oznacza to, że stawka amortyzacji nie może być wyższa niż 33 i 1/3%. int.KWANTUM.11493 Czy w trakcie trwania amortyzacji wg metody stawek indywidualnych można te stawki podwyższać lub obniżać? NIE int.: KWANTUM.27463 KWANTUM.25264 KWANTUM.13699 Na gruncie PIT: int.KWANTUM.28482 3. Warunki uprawniające do stosowania stawek indywidualnych 3.1. Zagadnienia ogólne Dokumenty źródłowe Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby środek trwały mógł zamortyzowany wg indywidualnej stawki? - spełnione są wskazane kryteria uznania go za używany bądź ulepszony, - zostanie po raz pierwszy wprowadzony do ewidencji środków trwałych.

zostać

orz. KWANTUM.134428 int.: KWANTUM.27910 KWANTUM.27463 KWANTUM.25264 KWANTUM.22131 KWANTUM.20465 KWANTUM.7894 Na gruncie PIT: int. KWANTUM.26007 Warunek wcześniejszego używania nie dotyczy jednak budynku niemieszkalnego, dla którego stawka amortyzacyjna z wykazu stawek wynosi 2,5 % (4 art. 16j ust.1 pkt CIT). Na gruncie PIT: int.KWANTUM.11661 3.2. Nabycie środka trwałego Dokumenty źródłowe Czy w celu amortyzacji wg stawek indywidualnych środek trwały należy nabyć w określony sposób? NIE; ustawa dopuszcza każdą formę nabycia.

86

Na grucie PIT: int.: KWANTUM.26107(darowizna) KWANTUM.22141 KWANTUM.15958 KWANTUM.10744(darowizna) 3.3. Używanie środka trwałego Dokumenty źródłowe Jakimi dowodami należy udokumentować „używanie” środka trwałego? Przepisy ustawy nie określają, jakimi dowodami należy udokumentować „używanie” środka trwałego. Zgodnie z art. 180 Ordynacji podatkowej jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. int. KWANTUM.11515 Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.9475 KWANTUM.7030 Dowodem takim może więc być odpowiednia dokumentacja będąca w posiadaniu podatnika. int.KWANTUM.7894 W przypadku budynku wystarczającym dowodem będzie: - potwierdzenie faktu, że np. od 1970 r. figuruje on w rejestrze zabytków int.KWANTUM.20465 - zeznania świadka złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania int. KWANTUM.12005 - wystarczający jest fakt, że był użytkowany od 1913r. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.10797 - dokumentacja określa pochodzenie budynku na początek XX wieku. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.22727 - dokumenty wskazujące na moment użytkowania. int. KWANTUM.20178

oddania

budynku

pierwszy

raz

do

W przypadku środków trwałych innych niż budynki dopuszcza się jako dowód - tabliczkę zdjętą z maszyny uwidaczniającą rok produkcji Na gruncie PIT: int. KWANTUM.9475 - dokumenty pojazdu wykazujące, że pierwsza rejestracja nastąpiła w 2000 r., samochód został zakupiony przez podatnika w 2007 r. a stan licznika wskazywał przebieg 130.000 tys. km Na gruncie PIT: int.KWANTUM.7030 - zeznania poprzedniego właściciela w charakterze świadka Na gruncie PIT: int. KWANTUM.9475 Czy ustawa określa, w jaki sposób powinien być wykorzystywany środek trwały, aby spełnić warunek wcześniejszego używania? NIE, a zatem środek trwały może być wykorzystywany przez poprzedniego właściciela w dowolny sposób. Budynki: int.KWANTUM.18138(koszary wojskowe)

87

Na gruncie PIT: int. KWANTUM.10744(stajnia/stodoła) 3.4. Ulepszenie środka trwałego Dokumenty źródłowe Czy przepisy dotyczące indywidualnych stawek amortyzacyjnych dla ulepszonych środków trwałych dotyczą każdego składnika majątku, który uległ ulepszeniu? NIE; dotyczą wyłącznie składników majątku, które przed wprowadzeniem do ewidencji i przed dokonaniem ulepszenia spełniały ustawowe kryteria uznania je za środki trwałe. Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.28445 KWANTUM.26007 3.5. Wprowadzenie do ewidencji Dokumenty źródłowe Jak rozumieć warunek pierwszego wprowadzenia do ewidencji? Środek trwały musi być pierwszy raz wprowadzony w ewidencji danego podatnika - nie można więc mówić, że środek został pierwszy raz wprowadzony do ewidencji, jeżeli podatnik chce po zakupieniu dzierżawionego gruntu amortyzować budynki jako odrębną własność, które wzniósł w czasie trwania dzierżawy i były w związku z tym wprowadzone do ewidencji jako budynki wzniesione na cudzym gruncie. int.: KWANTUM.27910 KWANTUM.22131 Czy w wyniku przekształcenia spółdzielczego prawa do lokalu w odrębną własność podatnik pozyska środek trwały pierwszy raz wprowadzany do ewidencji? TAK ponieważ następuje przekształcenie WNiP w ŚT. Na gruncie PIT: int: KWANTUM.48083 (spółdzielcze własnościowe pr. do lokalu mieszkalnego) KWANTUM.28207(spółdzielcze własnościowe pr. do lokalu mieszkalnego) KWANTUM.28148(spółdzielcze własnościowe pr. do lokalu mieszkalnego) KWANTUM.27432(spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego) KWANTUM.16658(spółdzielcze własnościowe pr. do lokalu mieszkalnego) 3.6. Inwestycja w obcym środku trwałym Dokumenty źródłowe Czy spółka, który otrzymuje w drodze aportu składnik, który uprzednio amortyzowała jako inwestycję w obcy środek trwały w zastosowaniem amortyzacji indywidualnej, może tę metodę kontynuować po wniesieniu aportu? TAK, gdyż także w tej sytuacji obowiązuje zasada kontynuacji amortyzacji int. KWANTUM.44623 4. Przykłady zastosowania indywidualnych stawek amortyzacyjnych 4.1. Budynki, lokale Dokumenty źródłowe Jakie są warunki amortyzacji używanych lokali mieszkalnych wg indywidualnych? 1.zostały po raz pierwszy wprowadzone do ewidencji, 2.okres amortyzacji dla lokali mieszkalnych nie może być krótszy niż 10 lat,

stawek

3.podatnik udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 60 miesięcy. int. KWANTUM.9476 Na gruncie PIT: int: KWANTUM.50355 KWANTUM.50332

88

KWANTUM.40352 KWANTUM.40028 Czy można stosować metodę indywidualnych stawek amortyzacyjnych dla lokali mieszkalnych, których wartość początkowa została ustalona w sposób uproszczony (jako iloczyn liczby metrów kwadratowych powierzchni użytkowej budynku lub lokalu wynajmowanej, wydzierżawionej lub używanej przez właściciela dla celów jego działalności gospodarczej i kwoty 988 zł)? NIE. Gdy nastąpił już wybór sposobu dokonywania amortyzacji lokalu mieszkalnego - w sposób uproszczony - należy go stosować do końca amortyzacji. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.28281 W jakim przypadku podatnik może zastosować 10% stawkę indywidualną dla amortyzacji budynku niemieszkalnego? Stawkę taką można zastosować jedynie

w

przypadku,

gdy

od

dnia

oddania

przedmiotowego budynku do używania do jego wprowadzenia do ewidencji środków trwałych minęło lat 30. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.15965 Czy

należy

zmienić

indywidualną

stawkę

amortyzacji

w

przypadku

przekwalifikowania budynku z mieszkalnego na niemieszkalny? TAK Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.47066 KWANTUM.22730 Czy można amortyzować wg 10% stawki indywidualnej wkład budowlany oraz wydatki na prace wykończeniowe w nabytym spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu? Można w ten sposób dokonać amortyzacji wydatków na prace wykończeniowe jako inwestycję w obcym lokalu, natomiast nie jest to dozwolone w odniesieniu do wkładu budowlanego. Ten na podstawieart.16m ust.4 CIT podlega odpisom z zastosowaniem rocznej stawki amortyzacyjnej w wysokości 2,5%. Amortyzacja wkładu budowlanego wg stawek indywidualnych możliwa jest jednak w przypadku wyodrębnienia lokalu użytkowego. int. KWANTUM.28151 Czy można ustalić indywidualną stawkę amortyzacyjną dla budynku oddanego w stanie surowym przez dewelopera, na który trzeba poczynić nakłady, aby stał się zdatny do użytku? NIE, poczynione wydatki nie mogą być one kwalifikowane jako ulepszenie środka trwałego - są to wydatki na wykończenie budynku, tak aby spełnił on definicję środka trwałego. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.10259 Zob. także komentarz do art. 16 ust.1 pkt 1 CIT - rozdział Ulepszenie ŚT Czy można dokonać amortyzacji inwestycji w obcym budynku lub budowli wg stawek indywidualnych w okresie 3-letnim, jeżeli na taki czas została zawarta umowa dzierżawy i nie zostanie ona przedłużona?

89

NIE; okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat. W takim przypadku podatnik dokonując inwestycji w obcych środkach trwałych nie zamortyzuje w całości poniesionych wydatków inwestycyjnych w rzeczywistym okresie obowiązywania umowy trwającym mniej niż 10 lat. Po wygaśnięciu umowy podatnik nie ma możliwości dalszego amortyzowania pozostałej niezamortyzowanej części poniesionych nakładów. W takiej sytuacji, niezamortyzowana część inwestycji nie stanowi KUP zarówno jednorazowo, jak i w ogóle. Nie ma bowiem w tym przypadku do czynienia ze stratą amortyzowanego środka trwałego, lecz z jego wydaniem (zwrotem) właścicielowi z mocy prawa. Poniesione przez najemcę nakłady w obcym środku trwałym może zrekompensować jedynie właściciel nieruchomości, dokonując zwrotu ich niezamortyzowanej części. int.KWANTUM.23538 Czy w sytuacji gdy spółka chce amortyzować budynki sklasyfikowane do rodzaju 103 KŚT (centra handlowe, domy towarowe, samodzielne sklepy i butiki) a przed nabyciem budynków przez Spółkę będą one wykorzystywany przez okres co najmniej 60 miesięcy, co spółka będzie w stanie udowodnić i po nabyciu zostaną one wprowadzone po raz pierwszy do ewidencji środków trwałych spółki, jest ona uprawniona do zastosowania trzyletniego okresu amortyzacji, o którym mowa w art. 16j ust. 1 pkt 3 lit. a CIT? TAK KWANTUM.40355 Czy przepis art. 16j ust. 1 pkt 3 CIT (art. 22j ust. 1 pkt 3 PIT) ma zastosowanie do budynków będących hotelami? NIE int. KWANTUM.18138 Czy art. 22j ust. 1 pkt 3 i art. 22j ust. 3 PIT można stosować do elementów konstrukcyjnych budynku? NIE, przepis ten odnosi się do budynku jako całości. Na gruncie PIT: orz. LEX.193118 Czy przy wyborze stawki amortyzacyjnej dla hali usługowo-handlowej podzielonej na boksy o kubaturze poniżej 500m3 halę taką należy traktować jako całość, czy też należy uwzględniać poszczególne boksy? Halę taką należy traktować jako całość. int. KWANTUM.25264 Czy

podatnik,

może

ustalić

indywidualną

10%

stawkę

amortyzacyjną

dla

nieruchomości mieszkalnej, wprowadzonej już wcześniej do ewidencji ŚT z inną metodą amortyzacji? NIE, podatnik zobowiązany jest wybraną metodę amortyzacji stosować do pełnego zamortyzowania środka trwałego (budynku mieszkalnego). W konsekwencji nie jest możliwa zmiana przyjętej metody amortyzacji, ponieważ przepisy zezwalają na ustalenie indywidualnych stawek amortyzacyjnych wyłącznie dla używanych lub ulepszonych ŚT, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika. int.KWANTUM.40956 Czy podatnik może zastosować indywidualną stawkę amortyzacyjną w wysokości 10% do zakupionego na rynku wtórnym lokalu mieszkalnego, oddanego do użytku w 2003 roku, który zostanie przeznaczony (częściowo) na cele prowadzonej działalności gospodarczej przy założeniu, że okres amortyzacji nie będzie krótszy niż 10 lat? TAK

90

int.KWANTUM.41445 4.2. Środki transportu Dokumenty źródłowe Czy w świetle przepisów CIT statek morski jest środkiem transportu i w związku z tym można dokonać jego amortyzacji wg indywidualnych stawek amortyzacyjnych, jeżeli przed nabyciem był używany przez 6 miesięcy? TAK, okres jego amortyzacji nie może być krótszy niż 30 miesięcy. int. KWANTUM.21914 To samo dotyczy używanej sezonowo łodzi motorowej, jednak odpisy amortyzacyjne mogą być dokonywane jedynie w okresie jej wykorzystania. Na gruncie PIT: int.KWANTUM.8327 4.3. Pozostałe przykłady Dokumenty źródłowe Czy można ustalić indywidualne stawki amortyzacyjne dla wyciągu narciarskiego, który był używany przed zakupem przez 20 lat, a podatnik poniósł na jego przebudowę i adaptację koszty przewyższające 30% wartości wyciągu? TAK; spełnione są bowiem warunki dla ustalenia indywidualnych stawek (art. 16j ust. 1 pkt 3 CIT). Okres amortyzacji takiego środka trwałego wynosi minimum 10 lat, więc stawka nie może być wyższa niż 10%. int. KWANTUM.13868 Czy można zastosować indywidualne stawki amortyzacyjne w przypadku ulepszania złomu użytkowego? NIE, ponieważ nie można zaliczyć go do środków trwałych. int. KWANTUM.14155

91

CIT - art.16k Amortyzacja degresywna i jednorazowa CIT Amortyzacja degresywna

-

art.16k

Dokumenty źródłowe (2) Co jest istotą amortyzowania metodą degresywną (degresywno-liniową)? Założenie, że stawki amortyzacyjne maleją wraz ze „starzeniem się” eksploatowanego obiektu. Jej konsekwencją jest skrócenie okresu amortyzowania obiektów majątku trwałego i jednocześnie wyraźne zróżnicowanie obciążeń z tego tytułu w kolejnych latach użytkowania tych obiektów: w pierwszych latach koszty amortyzacji są o wiele wyższe niż w końcowym okresie eksploatacji obiektów. Wynika z tego, że metoda amortyzacji przyspieszonej jest szczególnie korzystna w odniesieniu do obiektów majątku trwałego podatnych na „starzenie się” technologiczne, a więc obiektów, których wytwarzanie charakteryzuje się szybkim postępem technicznym. int. KWANTUM.16462

CIT Amortyzacja jednorazowa 3.1. Zagadnienia ogólne

-

art.16k

Dokumenty źródłowe Jakie są warunki jednorazowej amortyzacji? 1.amortyzowane mogą być wyłącznie środki trwałe z grupy 3-8 KŚT, z wyłączeniem samochodów osobowych, 2.środki trwałe muszą być wprowadzone do ewidencji, w roku w którym ma być dokonana amortyzacja, 3.dokonać można jednorazowej amortyzacji składników o wartości początkowej do wysokości nieprzekraczającej 50.000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych, 4.podatnik musi rozpocząć działalność w roku podatkowym lub mieć status małego podatnika, 5.amortyzacji dokonać można nie wcześniej niż w miesiącu, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych. int.KWANTUM.12610 Czy można zastosować metodę jednorazowych odpisów do amortyzacji wartości niematerialnych i prawnych? NIE; ustawa przewiduje możliwość zastosowania tej metody tylko do określonych środków trwałych. int. KWANTUM.14162 Kiedy

podatnik

powinien

dokonać

jednorazowej

amortyzacji

w

przypadku

wprowadzenia środków trwałych do ewidencji w sierpniu 2008 r.? Może dokonać jednorazowego odpisu w dowolnym miesiącu zawierającym się w okresie od sierpnia do grudnia 2008 roku. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.25064 Czy można dokonać jednorazowej amortyzacji używanych środków trwałych? TAK, jeżeli należą do grupy 3-8 KŚT. Na gruncie PIT: orz. KWANTUM.71664

92

Czy możliwość wyboru metody jednorazowych odpisów uwarunkowana jest formą nabycia środka trwałego? NIE; dopuszczalna jest dowolna forma m.in. kupno, aport, spadek lub darowizna, inne nieodpłatne formy nabycia. int.KWANTUM.19786 Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.26431 KWANTUM.25706 KWANTUM.23909 KWANTUM.23657 KWANTUM.23652 KWANTUM.22893 KWANTUM.22649 KWANTUM.19643 KWANTUM.19593 KWANTUM.19534 3.2. Status małego podatnika Dokumenty źródłowe Omówienia Co oznacza pojęcie mały podatnik? Jest to podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości kwoty 1.200.000 euro (od 2009 r.) - zob. art. 4a pkt 10 CIT art. 5a pkt 20 PIT). int.: KWANTUM.19786 KWANTUM.17839 KWANTUM.14162 Na gruncie PIT: orz.: KWANTUM.74524 KWANTUM.71664 int.: KWANTUM.48652 KWANTUM.26536 KWANTUM.26431 KWANTUM.23909 KWANTUM.23652 KWANTUM.22893 KWANTUM.22296 KWANTUM.21290 KWANTUM.21021 KWANTUM.20917 KWANTUM.19450 KWANTUM.19254 KWANTUM.18825 Czy limit kwotowy uznania za małego podatnika odnosi się do spółki osobowej czy tez do każdego z wspólników? Limit odnosi się do wspólnika. Na gruncie PIT: orz. KWANTUM.74524 KWANTUM.71664

93

Limit odnosi się do spółki osobowej. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.25233 Co należy uwzględniać przy ocenie spełniania kryteriów pojęcia małego podatnika? W przypadku: - osób fizycznych prowadzących samodzielnie działalność gospodarczą do limitu kwoty należy uwzględnić przychody wyłącznie z tej działalności, bez względu na uzyskiwanie przychodów z udziału w spółce nie będącej osobą prawną, - gdy działalność gospodarcza wykonywana jest w formie spółki nie będącej osobą prawną do limitu kwoty należy uwzględnić przychody wyłącznie działalności prowadzonej w tej spółce. Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.21021 KWANTUM.15560 KWANTUM.13105 KWANTUM.11434 KWANTUM.10826 Czy może dokonać jednorazowej amortyzacji podmiot spełniający wymogi „małego podatnika” jeżeli powstał w wyniku przekształcenia spółki cywilnej w spółkę z o.o.? TAK; wyłączenie jednorazowej amortyzacji zawarte w art. 16k ust. 11 CIT (art. 22k ust. 11 PIT) nie ma zastosowania do podmiotów spełniający wymogi małego podatnika. int.: KWANTUM.21766 KWANTUM.14162 Na gruncie PIT: int.KWANTUM.19448 3.3. Wyłączenie w PIT zw. z wcześniejszym prowadzeniem dział. gosp. Dokumenty źródłowe Omówienia Czy możliwe jest skorzystanie z jednorazowej amortyzacji przez nowopowstałą spółkę cywilnej lub osobową spółkę handlową, w przypadku gdy jej wspólnikiem jest osoba, która w okresie poprzedzających 2 latach prowadziła działalność gospodarczą indywidualnie lub w formie spółki osobowej? NIE Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.41528 KWANTUM.28718 KWANTUM.15788 KWANTUM.10758 TAK Na gruncie PIT: orz. KWANTUM.129733 int.KWANTUM.25233 Czy

możliwe

jest

skorzystanie

z

jednorazowej

amortyzacji,

jeżeli

podatnik

rozpoczyna nową działalność gospodarczą, a równocześnie pozostaje wspólnikiem spółki cywilnej działającej w tej samej branży? TAK Na gruncie PIT: int.KWANTUM.15310

94

Czy można dokonać amortyzacji jednorazowej, jeżeli małżonkowie pozostający we wspólnocie majątkowej, którzy prowadzili odrębne działalności gospodarce, założyli spółkę cywilną, do której wnieśli aportem swoje przedsiębiorstwa i w związku z tym działalności indywidualne zostały zlikwidowane? NIE Na gruncie PIT: int. KWANTUM.13347 3.4. Limit łącznej kwoty odpisów Dokumenty źródłowe Omówienia Jaki jest limit kwoty odpisów amortyzacyjnych jednorazowych w roku podatkowym? 50.000 euro, jednak dla lat podatkowych rozpoczynających się w 2009 r. i 2010 r., kwota tego limitu została podniesiona i wynosi 100.000euro. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.28718 Czy limit 50.000euro jest jednorazowy? NIE, odnawia się w kolejnych latach podatkowych. Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.21290 KWANTUM.18525 KWANTUM.14119 Czy limit 50.000 euro jest obciążany w przypadku, gdy podatnik skorzysta z dotacji na zakup środka trwałego? NIE, ponieważ dotacja na zakup środka trwałego powoduje, że w tej części, w jakiej została otrzymana nie dokonuje się amortyzacji, a zatem jej otrzymanie nie obciąża przysługującego limitu określonego w art. 22k ust. 7 PIT. Na gruncie PIT: int.KWANTUM.13487 Czy przepisy odnoszące się do limitów łącznej wartości jednorazowych odpisów amortyzacyjnych jak i do limitu przychodu ze sprzedaży warunkującego uznanie podmiotu za małego podatnika, w przypadku gdy podmiotem prowadzącym działalność jest spółka osobowa lub cywilna, odnoszą się do spółki czy do jej wspólników? Do spółki. Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.25233 KWANTUM.11519 KWANTUM.11369 Do spółki, jednak przed zmianą ustawy PIT z dnia 5 marca 2009r. odnosiło się do wspólnika. Na gruncie PIT: orz.: KWANTUM.110413 KWANTUM.71664 3.5. Jednorazowa amortyzacja a pomoc de minimis Omówienia 3.5.1. Uwagi ogólne Dokumenty źródłowe Co należy rozumieć przez pomoc de minimis?

95

Jest to pomoc przyznana temu samemu podmiotowi gospodarczemu w ciągu bieżącego roku budżetowego oraz dwóch poprzedzających go lat budżetowych, która nie przekroczy równowartości 200.000 euro. int.: KWANTUM.21766 KWANTUM.17839 Czy metoda jednorazowych odpisów amortyzacyjnych ma zastosowanie w przypadku, gdy w świetle przepisów dotyczących pomocy publicznej, nie jest dopuszczalne udzielenie podatnikowi pomocy de minimis? NIE int. KWANTUM.19786 Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.26431 KWANTUM.25706 KWANTUM.23657 KWANTUM.23652 KWANTUM.22649 KWANTUM.21474 KWANTUM.19643 KWANTUM.19593 KWANTUM.19450 KWANTUM.19356 3.5.2. Podmioty działające w transporcie drogowym Dokumenty źródłowe Czy przepisy dot. pomocy publicznej stosuje się do pomocy na nabycie pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego przyznawanej podmiotom gospodarczym prowadzącym działalność zarobkową w zakresie drogowego transportu towarowego? NIE int.KWANTUM.19786 Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.26431 KWANTUM.25891 KWANTUM.23652 KWANTUM.23485 KWANTUM.22893 KWANTUM.22649 KWANTUM.22296 KWANTUM.20917 KWANTUM.19593 KWANTUM.19534 W związku z tym podmiot prowadzący działalność w tym zakresie nie może skorzystać z jednorazowych odpisów. Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.13087 KWANTUM.13012 KWANTUM.12322 KWANTUM.11169 KWANTUM.11138 KWANTUM.10344

96

KWANTUM.10250 Jednak według późniejszego poglądu możliwość skorzystania z takich odpisów choć jest pomocą publiczną, to nie stanowi pomocy na nabycie środka trwałego, a więc podmiot może skorzystać z tej metody amortyzacji. int.KWANTUM.19786 Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.26431 KWANTUM.25891 KWANTUM.25706 KWANTUM.23657 KWANTUM.23652 KWANTUM.23485 KWANTUM.22947 KWANTUM.22893 KWANTUM.22296 KWANTUM.21474 Czy przepisy dot. pomocy publicznej stosuje się do pomocy na nabycie pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego przyznawanej podmiotom gospodarczym prowadzącym działalność zarobkową w zakresie drogowego transportu pasażerskiego? TAK Na gruncie PIT: int.KWANTUM.23909 3.6. Przykłady jednorazowej amortyzacji Omówienia 3.6.1. Środki transportowe Dokumenty źródłowe Czy

podmiot

rozpoczynający

działalność

lub

mały

podatnik

może

dokonać

jednorazowej amortyzacji od środka transportu drogowego innego niż samochód osobowy? TAK, przepis wyłącza możliwość dokonania amortyzacji tą metodą tylko w stosunku do samochodów osobowych. int. KWANTUM.19786 Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.48542 (ambulans) KWANTUM.43741 (motocykl) KWANTUM.13047(motocykl) KWANTUM.42681 (pojazd ciężarowy) KWANTUM.26431(pojazd ciężarowy) KWANTUM.22947(pojazd ciężarowy) KWANTUM.22649(pojazd ciężarowy) KWANTUM.19534(autobus) KWANTUM.43873 (ciągnik siodłowy) KWANTUM.46295 (naczepa skrzyniowa) KWANTUM.23652(naczepa wywrotka) Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby móc dokonać jednorazowej amortyzacji samochodu specjalnego? Co do zasady nie jest możliwe dokonanie jednorazowej amortyzacji samochodu specjalnego, gdyż na gruncie ustawy PIT jest on traktowany tak jak samochód osobowy, chyba że spełnia warunki wyłączenia określone w art. 5a pkt 19 lit. a)-e) PIT (art. 4a pkt 9 CIT), bądź w art. 5c PIT (art. 4b CIT), tzn. wnioskodawca posiada dodatkowe badanie

97

techniczne przeprowadzone przez okręgową stację kontroli pojazdów, zaświadczenie wydane i potwierdzone przez tę stację, oraz dowód rejestracyjny pojazdu, zawierający właściwą adnotację o spełnieniu tych wymagań. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.48542 (ambulans) KWANTUM.23489(ambulans) KWANTUM.13667(samochód pogrzebowy) Czy można dokonać jednorazowej amortyzacji: - samochodu oznaczonego w dowodzie rejestracyjnym jako ciężarowy, jednak nieposiadającego dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów? NIE, jest on traktowany na gruncie PIT jak samochód osobowy. Na griuncie PIT: int. KWANTUM.39535 - quada z wyciągarką i pługiem do odśnieżania o pojemności silnika 800 m3? NIE, jest on traktowany na gruncie PIT jak samochód osobowy. Na gruncie PIT: int. KWANTUM.15262 - ciągnika zakupionego na potrzeby działalności związanej z leśnictwem? TAK Na gruncie PIT: int.KWANTUM.14366 - samochodu osobowego, który nie spełnia przełsanek określonych w art. 5a pkt 19 PIT? NIE Na gruncie PIT: int KWANTUM.39682 3.6.2. Ujawnione środki trwałe Dokumenty źródłowe Czy metodę jednorazowych odpisów można stosować do ujawnionych środków trwałych nieobjętych dotychczas ewidencją? TAK int. KWANTUM.19786 Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.26431 KWANTUM.25706 KWANTUM.23909 KWANTUM.23657 KWANTUM.23652 KWANTUM.22893 KWANTUM.22649 KWANTUM.19643 KWANTUM.19593 KWANTUM.19534 3.6.3. Zestaw komputerowy Dokumenty źródłowe Czy można amortyzować jednorazowo wydatki zestaw komputerowy (KŚT - 491) lub też na rozbudowę zamortyzowanego już zestawu komputerowego? TAK int. KWANTUM.10145

98

CIT - art.16l Amortyzacja taboru transportu morskiego w budowie Przepis Omówienia (2) 1. Wprowadzenie Art. 16l ustawy o CIT określa zasady dokonywania odpisów amortyzacyjnych od taboru transportu morskiego w budowie. Mamy tu do czynienia z sytuacją o tyle wyjątkową, że podatnik nie dysponuje jeszcze gotowymi środkami trwałymi, bo dopiero je buduje. Omawiany przepis stanowi więc swoistą ulgę inwestycyjną pozwalającą zarachowywać wydatki jako koszty podatkowe jeszcze przed zakończeniem budowy środka. Wobec tego, że środek trwały jeszcze nie istnieje, w sposób specyficzny należy określić podstawę dokonywania odpisów. Jest nią wartość kontraktowa obiektu, czyli kwota, którą armator (inwestor) ma, zgodnie z umową, zapłacić za oddanie obiektu. Podkreślmy, że sformułowanie "tabor" mogłoby sugerować, jakoby amortyzacji podlegał cały zespół budowanych składników. Tak jednak nie jest. Odrębnej amortyzacji podlega każdy budowany obiekt i dla każdego trzeba osobno ustalać wartość kontraktową. Podatnik, aby rozpocząć odpisy amortyzacyjne, musi zapłacić co najmniej 10% wartości kontraktowej obiektu (art. 16h ust. 1 pkt 2), choćby w formie zaliczek. Stawka amortyzacyjna wynosi 7% (zob. grupa 77 w Wykazie stawek amortyzacyjnych). Podatnik musi dokonywać odpisów miesięcznych (a nie kwartalnych czy rocznych). Po zakończeniu budowy i przyjęciu obiektu jako środka trwałego podatnik może dokonywać dalszych odpisów amortyzacyjnych metodą liniową. Suma odpisów dokonywanych od obiektu w budowie i odpisów dokonywanych po przyjęciu tego obiektu jako środka trwałego nie może przekroczyć wartości początkowej tego środka. Jeżeli natomiast nie dojdzie do zawarcia umowy przenoszącej na armatora własność zamawianego taboru, armator jest obowiązany zmniejszyć koszty uzyskania przychodów o dokonane odpisy amortyzacyjne w miesiącu, w którym odstąpiono od umowy. To wynika z wyraźnego przepisu ustawy (art. 16l ust. 3), ale należy przyjąć, że wydatki na obiekt, z którego armator zrezygnował, mogą być na zasadach ogólnych uznane za koszty podatkowe jako koszty zaniechanej inwestycji.

99

CIT - art.16ł Amortyzacja w leasingu Przepis Omówienia (3) 1. Wprowadzenie Art. 16ł ustawy o CIT reguluje kwestie związane z amortyzacją środków trwałych objętych leasingiem. Zasady ogólne Przepis ten zawiera ogólną zasadę, że w przypadku leasingowanych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych odpisów amortyzacyjnych dokonuje się na zasadach ogólnych, a może tego dokonywać finansujący (właściciel składnika) albo korzystający. I to strony - zawierając umowę leasingu - decydują, która z nich będzie dokonywała odpisów z wszystkimi tego konsekwencjami - zob. Komentarz doart. 17a. W każdym razie zasady amortyzacji danego składnika są takie same w obu przypadkach. Jest tylko jedna reguła szczególna dotycząca przypadku, w którym odpisów dokonywał korzystający i z jakichś względów nie doszło do przeniesienia własności składnika na jego rzecz. Wtedy właściciel składnika, przejmując go z powrotem, powinien ustalić jego wartość początkową według stanu na dzień przed zawarciem pierwszej umowy leasingu i pomniejszyć ją o spłatę wartości początkowej uzyskaną od korzystającego w ramach rat leasingowych, a także o sumę odpisów amortyzacyjnych, ale tylko tych, których dokonywał on sam (a nie korzystający). Wynika to z art. 16ł ust. 6. Leasing prywatyzacyjny i długotrwały W przypadku, w którym umowy leasingu zawierane są na podstawie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji, okres amortyzacji nie może być dłuższy niż okres leasingu. Innymi słowy, stawki amortyzacji, wynikające z ogólnych metod amortyzacji, muszą być ustalone w proporcji do okresu trwania leasingu, tak by składnik został całkowicie zamortyzowany wraz z zakończeniem leasingu. Jest to, oczywiście, rozwiązanie korzystne dla podatników, którzy w trakcie leasingu mogą zaliczać w ciężar kosztów wyższe odpisy. Wskażmy wyraźnie, że to dostosowywanie okresu amortyzacji do okresu leasingu nie działa w drugą stronę, tj. jeśli okres amortyzacji jest krótszy niż okres leasingu, to należy stosować ten krótszy okres amortyzacji. Zob. art. 16ł ust. 1-3. Powyższa zasada skracania okresu amortyzacji do okresu leasingu dotyczy też leasingu długotrwałego, tj. trwającego co najmniej 5 lat (60 miesięcy), w którym odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający. Odnosi się to jednak wyłącznie do środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 Klasyfikacji Środków Trwałych, tj.: - kotłów i maszyn energetycznych (grupa 3), - maszyn, urządzeń i aparatów ogólnego zastosowania (grupa 4), - maszyn, urządzeń i aparatów specjalistycznych (grupa 5), - urządzeń technicznych (grupa 6). Zob. art. 16ł ust. 5. Leasing konsumencki Pod pojęciem leasingu

konsumenckiego

rozumiemy

leasing,

w

którym

korzystający

(leasingobiorca) jest konsumentem, a nie przedsiębiorcą. Co prawda, omawiany art. 16ł nie zawiera wyraźnych postanowień dotyczących tego leasingu, ale warto o nim wspomnieć, gdyż dotyczące go postanowienia rozsiane są po kilku przepisach ustawy. Aby finansujący mógł skorzystać ze szczególnych rozwiązań związanych z leasingiem, muszą być spełnione dwa warunki. Po pierwsze, umowa musi być zawarta na czas oznaczony. Po drugie, finansujący musi zrezygnować z dokonywania odpisów amortyzacyjnych.

100

Przykładem takiego szczególnego korzystnego rozwiązania jest możliwość uznania za przychód finansującego opłat ustalonych w tej kolejnej umowie także wtedy, gdy są one znacznie niższe od wartości rynkowej (art. 17e ustawy o CIT). 2. Zagadnienia praktyczne Dokumenty źródłowe Kiedy ustala się wartość początkową, zasady oraz stawki amortyzacji w przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych oddanych do używania na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji? Zasady te ustala się tylko raz w momencie zawarcia umowy o oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania w oparciu o cenę w niej wyrażoną. int. KWANTUM.18192

101

CIT - art.16m Amortyzacja wartości niematerialnych i prawnych Przepis Omówienia (3) 1. Wprowadzenie Komentowany przepis określa minimalne okresy amortyzacji, a tym samym - pośrednio także wysokość dopuszczalnych stawek amortyzacyjnych. W myśl zasady ogólnej minimalny okres amortyzacji WNiP wynosi 60 miesięcy, co daje 20% roczną stawkę amortyzacyjną. Od tej zasady jest kilka wyjątków skracających okres amortyzacji, a więc działających na korzyść podatnika. Oto one: 1) od niektórych licencji okres amortyzacji wynosi 24 miesiące, a więc roczna stawka amortyzacyjna równa się 50%; dotyczy to licencji (sublicencji): na od na na

programy komputerowe praw autorskich wyświetlanie filmów emisję programów radiowych i telewizyjnych;

warto wskazać, że w przypadku, w którym określony w umowie okres używania licencji na wyświetlanie filmów oraz na emisję programów jest krótszy niż 24 miesiące, podatnicy mogą stosować ten krótszy okres jako okres amortyzacji; 2) od poniesionych kosztów zakończonych prac rozwojowych okres amortyzacji wynosi 12 miesięcy. Dodajmy, że w przypadku WNiP nie jest możliwe stosowanie metody degresywnej ani też przyspieszanie amortyzacji przez podwyższanie powyższych stawek. W przypadku spółdzielczych praw do lokali wyznaczona jest roczna stawka w wysokości 2,5% (art. 16m ust. 4). Wynika to stąd, że w przypadku tych praw istotą wartości ekonomicznej składnika jest w gruncie rzeczy sam lokal jako nieruchomość, a więc obiekt o długim okresie żywotności. 2. Zagadnienia praktyczne Dokumenty źródłowe Czy odpisy amortyzacyjne dokonywane zgodnie z art. 16m CIT od wartości początkowej praw wniesionych przez podatnika do spółki osobowej, który jest jednym z jej wspólników i dotyczących znaków towarowych, wzorów przemysłowych lub utworów oddanych przez spółkę osobową do używania stanowią KUP podatnika? TAK, przy założeniu, iż nie zachodzi sytuacja, w której zgodnie z przepisami rozdziału 4a CIT odpisów amortyzacyjnych dokonywałby korzystający. Stanowią KUP w takiej części, która odpowiada udziałowi podatnika w zysku spółki osobowej. int.KWANTUM.26233 Czy w przypadku przekształcenia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w odrębną własność, można kontynuować amortyzację wg stawki 2,5% wynikającej z art. 16m ust. 4 CIT (art. 22m ust. 4 PIT)? NIE; z chwilą przekształcenia prawa spółdzielczego w odrębną własność nastąpi zmiana statusu prawnego lokalu, która wpłynie również na zmianę stawki amortyzacji. Podstawową stawką dla lokalu mieszkalnego, będącego odrębną własnością jest stawka w wysokości 1,5%. Jednak dla używanych środków trwałych mogą być ustalone indywidualnie stawki amortyzacyjne. int.KWANTUM.9476

102

Czy spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, stanowiące wartość niematerialną i prawną można amortyzować tylko wg stawki określonej w art. 22m ust. 4? TAK; nie można w takim przypadku zastosować stawek indywidualnych. Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.27865 KWANTUM.15908 Od czego zależy wysokość stawki, wg której należy dokonywać amortyzacji spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, określona w art. 22m ust. 4? Od wybranej przez podatnika metody określenia jego wartości początkowej. Jeżeli została ona określona wg ceny nabycia wówczas stawka amortyzacyjna wynosi 2,5%. Natomiast w przypadku, gdy podatnik określił wartość początkową wg metody uproszczonej, stawka ta wynosi 1,5%. Na gruncie PIT: int.: KWANTUM.15908 KWANTUM.15893 Czy przepisy art. 16m ust. 1 i 2 CIT wykluczają zastosowania art. 15 ust. 1 i 6 w zw. z art. 16 ust. 1 pkt 5 CIT, które traktują o możliwości zaliczenia do KUP określonych strat - niezamortyzowanej ceny nabycia WNiP-u? NIE orz.KWANTUM.73675

103