Watts Peter - Echopraksja - pdf

PETER WATTS ECHOPRAKSJA

Echopraxia

Przełożył Wojciech M. Próchniewicz

Dla BUG Która uratowała mi życie

SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI .............................................................................................................................5 PRELUDIUM ............................................................................................................................9 PIERWOTNIAK ......................................................................................................................15 PASOŻYT ...............................................................................................................................78 POŻERANY .......................................................................................................................... 197 POŻERACZ .......................................................................................................................... 266 PROROK.............................................................................................................................. 341 POSTSCRIPTUM: KONIEC SAMOTNOŚCI .............................................................................. 365 PODZIĘKOWANIA ............................................................................................................... 368 PRZYPISY I BIBLIOGRAFIA ....................................................................................................370

Nie niszczy się religii, eliminując zabobon. Cycero Skupić się na raju, oznacza stworzyć piekło. Tom Robbins

Wleźliśmy w końcu na górę. Z każdym krokiem widok był coraz lepszy, więc oczywiście szliśmy dalej. No i jesteśmy na szczycie. Nauka stoi na szczycie już od paruset lat. Patrzymy na równinę i nagle widzimy, że jakieś inne plemię tańczy sobie nad chmurami, jeszcze wyżej niż my. Może to złudzenie, może jakaś sztuczka? A może po prostu weszli na wyższą górę, której nie widzimy, bo chmury nam zasłaniają? Idziemy sprawdzić, ale z każdym krokiem schodzimy w dół. Obojętne w którą stronę byśmy poszli, nie możemy zejść ze szczytu bez utraty widoku. Jesteśmy uwięzieni w maksimum lokalnym. Ale co, jeśli tam po drugiej stronie równiny naprawdę jest wyższy szczyt? Jedyna droga to zacisnąć zęby, zejść na dół, przedreptać koryto rzeki i iść, aż znowu zacznie być pod górkę. I dopiero wtedy dociera do nas: o rany, ta góra jest o wiele wyższa od tego pagórka, gdzie dotąd staliśmy. Stąd to dopiero jest widok. Tylko że nie da się tam dotrzeć, nie zastawiając wszystkich narzędzi, dzięki którym wcześniej było nam tak dobrze. Trzeba wykonać ten pierwszy krok w dół. Dr Lianna Lutterodt, „Krajobraz wiary i sprawności ewolucyjnej” [Rozmowa], 2091

PRELUDIUM

Znalezienie naturalnego prawa moralnego jest niemal niemożliwe. Natura nie zna zasad. Nie daje nam żadnego powodu, by wierzyć, że należy szanować ludzkie życie. Natura w swej obojętności nie rozróżnia między dobrem i złem. Anatole France (tłum. Stefan Flukowski)

Biały pokój, nieskażony cieniem czy topografią. Kluczowa rzecz: żadnych kątów. Narożników, kanciastych mebli, bezpośredniego światła - tak, by żadna geometria cienia i światła, z żadnego punktu widzenia, nie mogła przywołać Znaku Krzyża. Ściany - czy raczej ściana - to była jedna, zakrzywiona powierzchnia, emanująca łagodną bioluminescencją. Tworzyła kuliste pomieszczenie spłaszczone na dole w ramach niechętnego ustępstwa wobec obowiązującej dwunogi konwencji. Wielką, trzymetrową macicę, do kompletu z pojękującym stworzeniem zwiniętym w kłębek na podłodze. Macicę, w której cała krew jest na zewnątrz. Nazywała się Sachita Bhar i miała tę krew także w głowie. Oni już wyłączyli kamery, razem ze wszystkim innym, z głowy jednak nie dało się skasować obrazów z tych pierwszych chwil - hall, laboratorium histopatologii, Jezus, a nawet schowek na szczotki, ciemna klitka na drugim piętrze, gdzie schował się Gregor. Sachie nie widziała, jak go znaleźli. Skakała po kanałach, gorączkowo szukając życia i znajdując tylko zmarłych z wyprutymi wnętrznościami. Zanim dotarła do schowka, potwory już się zmyły.

Gregor, zakochany w tej swojej durnej fretce. Rano jechała z nim windą. Pamiętała, że miał koszulę w paski. Inaczej nie wiedziałaby, kogo zmasakrowały w tym schowku. Zanim padły kamery, przez okamgnienie ujrzała tę rzeźnię kolegów, współpracowników i rywali rozprutych bez cienia skrupułów, jak leci, wypatroszone trupy leżące na stołach laboratoryjnych, przy komputerach, w kabinach toalet. I mimo dostępu do wszechobecnego monitoringu, mimo tych wszystkich wideo lecących jej przez wszczepkę w głowie, Sachita Bhar ani na moment nie dostrzegła potworów, które to zrobiły. Co najwyżej jakieś cienie. Ciemniejsza plamka rzucona przez jakiegoś samotnego drapieżcę stojącego w ślepym punkcie kamery. Zrobiły to wszystko całkiem niewidoczne, nawet same się nawzajem nie widziały. Od zawsze trzymano je w izolacji. Oczywiście dla ich własnego dobra: wpuść dwa wampiry do jednego pokoju, a wbita im na twardo terytorialność sprawi, że natychmiast rzucą się sobie do gardeł. A jednak tu w jakiś sposób współpracowały. Co najmniej sześć, każdy zamknięty, odizolowany - i nagle taka precyzyjnie skoordynowana akcja. Zrobiły to wszystko, nigdy nie spotkawszy się oko w oko - i nawet w punkcie kulminacyjnym, w tej ostatniej chwili przed wyłączeniem kamer, pozostały niewidzialne. Cała rzeźnia odbyła się na skraju pola widzenia Sachie. Jak one to zrobiły? Jak sobie poradziły z kątami prostymi? Komuś innemu pewnie spodobałby się taki paradoks - że schowała się w azylu dla potworów, jedynym miejscu w całym cholernym budynku, gdzie potwory mogły otworzyć oczy, nie ryzykując wyroku śmierci. Tu kąty proste były verboten. Tu testowało się ich achillesową piętę - w strefie, gdzie panowało się stuprocentowo nad geometrią i można było optymalizować ich neurologiczną smycz. Wszędzie indziej ze wszystkich stron groziła geometryczna cywilizacja: blaty stołów, okna, miliony przecięć techniki i architektury, tylko czekających na właściwy punkt widzenia, żeby wywołać u wampira konwulsje. Te potwory nie byłyby w stanie... ...nie powinny być w stanie...

...przeżyć godziny bez tłumiących Skazę Krzyżową antyeuklidesów. Tylko tu, w białej macicy - gdzie pobiegła nieszczęsna, głupia Sachita Bhar zaraz po zgaśnięciu świateł ośmieliłyby się otworzyć niechronione niczym oczy. A teraz jeden z nich był tu razem z nią. Nie widziała go. Sama miała zaciśnięte powieki, zamknięte oczy, widzące tylko wypaloną w głowie rzeźnię. Nie słyszała go - tylko niekończący się zwierzęcy skowyt we własnym gardle. Krwistoczerwona ciemność pod powiekami pociemniała jednak nieznacznie i już wiedziała. - Cześć - powiedział potwór. Otworzyła oczy. Jedna z samic: Valerie, tak ją nazwali, na cześć jakiejś szefowej, która rok temu poszła na emeryturę. Valerie Wampirzyca. Oczy Valerie przesunęły światło ku czerwieni i odbiły do niej, krwistopomarańczowe gwiazdki w twarzy rumianej od morderczego wysiłku. Górowała nad Sachie niczym owadzi posąg, nieruchomy, nawet oddychający niedostrzegalnie. Na chwilę przed śmiercią, nie mając nic lepszego do roboty, jakiś moduł w głowie Sachie odfajkowywał cechy morfometryczne - nieludzko wydłużone kończyny, rozpraszająca ciepło allometria charakterystyczna dla metabolizmu, który naprawdę porządnie się grzeje. Lekko wystająca żuchwa, wilcza w stopniu, w jakim to możliwe u człekokształtnej małpy, żeby pomieścić wszystkie te zęby. Debilny turkusowy kitel, z kompozytu z inteligentnym, zbierającym dane papierem - Valerie pewnie miała dziś mieć próby wysiłkowe. Rumiana cera, rozszerzone naczynia krwionośne drapieżcy w trybie polowania. I te oczy, przerażające świetliste punkciki... W końcu do niej dotarło: zwężone źrenice. Nie jedzie na anty-Ł. I znienacka wyciągnęła krzyż, ostatnią deskę ratunku, talizman wręczany wszystkim pierwszego dnia pracy, razem z identyfikatorem: sprawdzony doświadczalnie, wypróbowany w boju, zrehabilitowany przez Naukę po niezliczonych stuleciach tułaczki w roli religijnego fetysza. Sachie uniosła go z nagłą, desperacką zuchwałością, wcisnęła

kciukiem guzik. Ze wszystkich końców wystrzeliły sprężynowe przedłużenia i mały kieszonkowy totem nagle miał metr na metr. Wielkość kątowa trzydzieści stopni, Sachie. U tych twardszych może czterdzieści. Trzeba uważać, żeby był prostopadły do ich linii wzroku, te kąty działają tylko wtedy, gdy mają prawie dokładnie 90 stopni, ale jak tylko odpowiednio wejdzie im w pole widzenia, cała kora wzrokowa fajczy się jak zwarty scalak... Słowa Grega. Valerie przekrzywiła głowę i przyjrzała się artefaktowi. Sachie wiedziała, że już, za sekundę, to koszmarne stworzenie zwali się, obezwładnione skurczami mięśni i zwarciami w synapsach. I to nie była wiara - to neurologia. Potwór nachylił się i nawet nie drgnął. Sachita Bhar zsikała się. - Błagam - zaszlochała. Wampirzyca milczała. Słowa wezbrały falą: - Przepraszam, wiesz, ja nigdy nawet nie brałam w tym udziału, ja jestem tylko doktorantką, pracuję tu, bo mi to potrzebne do publikacji, wiem, że źle robią, wiem jak to jest, to prawie jak niewolnictwo, wiem, że tak nie wolno, wiem, że to źle, ale to nie ja, rozumiesz? To nie były moje decyzje, ja przyszłam dużo później, prawie nie miałam udziału, to tylko do mojej pracy, wiesz? I ja, ja rozumiem, jak ty się musisz czuć, rozumiem, że nas nienawidzisz, ja też bym pewnie nienawidziła, gdyby, ale proszę, proszę, ja tylko... jestem tylko studentką... Chwilę później, skoro jeszcze żyła, odważyła się unieść wzrok. Valerie wpatrywała się w jakiś punkt, nieco po lewej i tysiąc lat świetlnych stąd. Wyglądała na roztargnioną. Ale one zawsze wyglądały na roztargnione - ich mózg pracował w kilkunastu równoległych wątkach, przetwarzając kilkanaście postrzeganych rzeczywistości, tak samo realnych, jak ta zamieszkiwana przez ludzi.

Valerie przekrzywiła głowę, jakby nasłuchiwała cichej muzyki. Prawie się uśmiechnęła. - Błagam... - wyszeptała Sachie. - Nie jestem zła - odparła Valerie. - Nie szukam zemsty. Jesteś nieważna. - Nie szukasz, ale... - Trupy. Krew. Budynek pełen trupów i potworów, które ich narobiły. - To czego chcesz? Dam ci, co zechcesz, tylko... - Wyobraź coś sobie: Jezusa na krzyżu. I oczywiście, odkąd to zostało powiedziane, nie dało się sobie tego nie wyobrazić. Sachita Bhar zdążyła się na chwilę zdziwić nagłymi skurczami własnych kończyn, tym, jak jej żuchwa zacisnęła się w zdumiewająco wywichniętej pozycji, wrażeniem, że z tyłu głowy eksplodują jej jak ukłucia tysiące rozżarzonych igieł bólu. Próbowała zamknąć oczy, ale światło padające na siatkówkę nie miało znaczenia - bo to nie był wzrok. Mózg generuje sobie własne obrazy, o wiele dalej na ścieżce sygnału. Tego się nie da odciąć. - Taak. - Valerie cmoknęła z namysłem. - Nauczyłam się. Sachie udało się odezwać. Była to najtrudniejsza rzecz w jej życiu, ale wiedziała, że tak trzeba - bo to będzie też ostatnia rzecz w jej życiu. Zmobilizowała więc całą wolę, ostatnie strzępy siły, wszystkie synapsy jeszcze nieogarnięte pożogą samozniszczenia, i odezwała się. Bo wszystko inne było już nieważne, a to naprawdę chciała wiedzieć: - Nauczy... czego... Nie udało się jej tego wykrztusić. Ale palony przez zwarcie mózg wydobył z siebie jeszcze jedno, ostatnie przemyślenie, na wpół pochłonięte przez szum: To tak działa Skaza Krzyżowa. To im robimy. To jest... - Dżudo - szepnęła Valerie.

PIERWOTNIAK

Właściwie cała nauka polega na korelacjach. Nieważne, jak efektywnie opiszemy jedną zmienną za pomocą innej, te równania zawsze będą się opierać na jakiejś czarnej skrzynce. (Św. Herbert ujął to chyba najbardziej zwięźle, stwierdzając, że wszystkie dowody w nieunikniony sposób sprowadzają się do niedowodliwych założeń). Różnica między Nauką a Wiarą polega zatem, ni mniej, ni więcej, tylko na sile predykcyjnej. Wnioski naukowe okazały się lepszymi predyktorami rzeczywistości niż przemyślenia duchowe, przynajmniej w sprawach doczesnych; wygrały nie dlatego, że są prawdziwe, ale dlatego, że działają. Zakon Dwuizbowy stanowi jawną wyrwę w tym spójnym obrazie. Ich metodologie, otwarcie bazujące na wierze, zapuszczają się bez skrupułów w metafizykę, która nie poddaje się empirycznej analizie - a mimo to dają wyniki o znacząco lepszej mocy predykcyjnej od konwencjonalnej nauki. (Jak to robią, tego nie wiadomo; nasza najlepsza wiedza sugeruje jakieś przeprogramowanie płatów skroniowych, wzmacniające ich łączność z Bogiem). Niebezpieczną naiwnością byłoby uznać to za zwycięstwo tradycyjnej religii. Tak nie jest. To zwycięstwo radykalnej sekty liczącej sobie ledwie pół wieku, zwycięstwo odniesione kosztem zburzenia muru między Nauką i Wiarą. Wycofanie się Kościoła ze spraw doczesnych było podstawą odwiecznego zawieszenia broni, które pozwoliło nauce i wierze pokojowo koegzystować do dzisiaj. Niektórzy mogą się cieszyć, że wiara znów idzie w górę na ludzkim spektrum, ale to już nie jest nasza wiara. Jej palec wciąż odwodzi owieczki od bezdusznego empiryzmu świeckiej nauki, ale mijają dni, w których sprowadzał je w gościnne objęcia Pana Naszego i Zbawcy.

„Wewnętrzny wróg: Zakon Dwuizbowy jako zagrożenie dla instytucjonalnej religii w XXI wieku” (poufny raport Papieskiej Akademii Nauk dla Stolicy Apostolskiej). Wszystkie zwierzęta są pod silną selekcyjną presją, by być tak głupie, jak się tylko da, nie ginąc. Peter Richerson i Robert Boyd Głęboko w sercu oregońskiej pustyni, obłąkany jak prorok Daniel, Brüks otworzył oczy i rozpoczął kolejny dzień wypełniony litanią egzekucji. W nocy mało się wydarzyło. Kilka pułapek po wschodniej stronie straciło łączność z siecią - pewnie znów padł cholerny wzmacniacz sygnału - a większość pozostałych była pusta. W osiemnastce jednak siedział wąż pończosznik. W trzynastce głuszec ostrosterny nerwowo dziobał obiektyw. W czwórce nie działała kamera, ale sądząc po czujnikach masy i termicznych, złapał się tam młody osobnik jaszczurki Scleroporus. W dwudziestce trójce był zając. Brüks nie cierpiał obrabiać zajęcy. Paskudnie śmierdziały, kiedy się je rozcinało, a ostatnio prawie każdego trzeba było rozciąć. Westchnął i zatoczył palcem wskazującym półkole; wideo zniknęły z powłoki namiotu. Zastąpiły je czołówki wiadomości, bez pytania wyświetlające tematy, którymi się wcześniej interesował - pakistański chroniczny problem z zombiakami; pierwsza rocznica zniszczenia Odkupiciela; krótki, smutny nekrolog ostatniej dzikiej rafy koralowej. A od Rho - nic. Kolejny gest i materiał rozświetlił się dyskretną nakładką taktyczną, przesuniętą w stronę podczerwieni - dostępny publicznie i w czasie rzeczywistym obraz satelitarny rezerwatu Prineville. Jego namiot stał pośrodku ekranu, rozmazana żółta smużka: zimna, chrupka powłoka i ciepły, miękki środek. Żadnych porównywalnych ciepłych punktów

w zasięgu wzroku. Brüks zadowolony kiwnął głową. Świat cały czas dawał mu spokój. Na zewnątrz, gdy wyszedł, jakieś stworzenie zagrzechotało drobnymi kamieniami i uciekło, niewidzialne w bezbarwnym przedświcie. Oddech skraplał się w powietrzu, pod butami chrupał szron, przydający zapylonemu pustynnemu podłożu odrobiny przelotnego połysku. Jego terenowy motocykl opierał się o powyginaną brzozę, jedną z paru strzegących obozu. Baloniaste opony sflaczały i oklapły. Zdjął z zaimprowizowanego haczyka kubek i filtr, po czym wyszedł na otwartą przestrzeń pokrytą luźnym żwirem. Zaspokoił pragnienie resztkami rachitycznego pustynnego strumienia u podnóża wzgórka, mulistego, leniwego i skazanego na wymarcie w niecały miesiąc. Ale na razie wystarczał, żeby nawodnić jednego dużego ssaka. Po drugiej stronie doliny łagodnie falowało oswojone tornado Dwuizbowców, na tle szarego wschodniego nieba, na którym mimo to wciąż widać było gwiazdy, lodowate, niemrugające i kompletnie pozbawione znaczenia. Nic tam dziś nie ma, poza entropią i tymi samymi wyimaginowanymi kształtami, narzucanymi naturze, odkąd pierwszy raz przyszło jej do głowy zachwycać się niebem. Czternaście lat temu była to inna pustynia. I inna noc. Ale wydawała się taka sama, przynajmniej dopóki nie podniósł wzroku - bo przez parę pozbawiających złudzeń chwil nawet niebo było inne, pozbawione wszelkiej losowości. Niebo, gdzie każda gwiazda świeciła ustawiona w dokładnym szyku, gdzie każdy gwiazdozbiór był idealnym kwadratem, obojętne, jak by wytężać ludzką wyobraźnię. 13 lutego 2082 roku. Noc Pierwszego Kontaktu: 62 tysiące obiektów niewiadomego pochodzenia zacisnęło się wokół świata idealną siatką. A płonąc w atmosferze, krzyczały w całym widmie radiowym. Brüks przypomniał sobie to uczucie: miał wrażenie, że jest świadkiem niebiańskiego zamachu stanu, wysadzenia z siodła kapryśnego boga i przywrócenia porządku. Ta rewolucja trwała tylko kilka sekund. Zdetronizowane gwiazdozbiory odzyskały władzę, gdy tylko zbladły smugi,

precyzyjnie wykreślone tarciem w atmosferze. Jednakże cios został zadany. Brüks wiedział. Niebo już nigdy nie będzie takie samo. Tak przynajmniej sądził wówczas. Wszyscy tak myśleli. Cały pieprzony gatunek zjednoczył się w obliczu wspólnego zagrożenia, choć nie wiedział, co to właściwie takiego, i choć nic właściwie nie zagroziło niczemu, może poza ogólnoludzkim zadufaniem. Świat odłożył na bok drobne różnice zdań, sypnął kasą i sklecił najlepszy statek, na jaki było stać XXI wiek. Obsadził go stuprocentowo wymiennymi ludzikami z najnowszymi ulepszeniami w głowach i wysłał kursem zgodnym z najlepszymi domysłami ludzkości, wyposażywszy w rozmówki mówiące „zaprowadźcie nas do waszego przywódcy” w tysiącu języków. Już od ponad dziesięciu lat świat wstrzymywał oddech, czekając na Powtórne Przyjście. Tyle że bis, czy drugi akt, nie nastąpił. Czternaście lat to kupa czasu dla gatunku wychowanego na natychmiastowej nagrodzie. Brüks nigdy nie uważał się za pełnego wiary w szlachetność ludzkiego ducha, mimo to nawet jego zaskoczyło, jak szybko niebo zaczęło wyglądać tak samo jak przedtem, jak szybko na pierwsze strony wróciły małostkowe różnice zdań. Ludzie, uświadomił sobie, są jak żaby - zabierasz im coś z pola widzenia i po prostu o tym zapominają. Ekspedycja Tezeusza powinna już być daleko poza Plutonem. Jeśli nawet coś tam znaleźli, Brüks o tym nie słyszał. Zresztą miał już potąd czekania. Miał potąd życia w oczekiwaniu, aż pojawią się potwory czy zbawcy ludzkości. Dość miał zabijania istot, dość tego, że sam w środku umierał. Czternaście lat. Żałował, że świat się nie pośpieszył i się nie skończył. *** Ranek poświęcił, jak każdy inny przez ostatnie dwa miesiące, na obchodzenie pułapek i poszturchiwanie złapanych w nie istot, w wątłej nadziei znalezienia jakiegoś kawałka przyrody, który uchował się niepokręcony.

O wschodzie słońca niebo już się zdążyło zachmurzyć, zanim motocykl porządnie się naładował. Zostawił go więc i obszedł pułapki piechotą. Było prawie południe, gdy dotarł do zająca i stwierdził, że ktoś już tu przed nim był. Pułapka rozpruta, zawartość opróżniona przez jakiegoś innego drapieżcę, który nie miał nawet na tyle przyzwoitości, by zostawić choć plamy krwi do analizy. Za to w osiemnastce cały czas wił się pończosznik - samiec, jeden z tych brązowych w brązowe plamy, co rozpływają się na tle gruntu. Zaszamotał się w uchwycie Brüksa, zacisnął na przedramieniu jak łuskowata macka; gruczoły zapachowe rozmazały po skórze smrodliwą maź. Brüks, nie licząc na wiele, pobrał parę mikrolitrów krwi, wcisnął je do czytnika kodów genetycznych przy pasie. Czekając, aż urządzonko odprawi czary, pociągnął z manierki. Daleko w głębi pustyni klasztorne tornado napuchło do trzykrotnie większego rozmiaru niż przed świtem, zasilone ciepłem dnia. Z tej odległości wydawało się brązową nitką, nieistotną smużką dymu - ale podejdź zbyt blisko, a rozrzuci cię na pół doliny. Niecały rok temu ugandańska teokracja pomsty złamała zabezpieczenia wylatującego z Dartmouth transatmosferycznego promu i przepuściła go przez generator wirowy pod Johannesburgiem. Po drugiej stronie wyleciały tylko nity i zęby, mało co poza tym. Czytnik pisnął, poddając się nieśmiało: za dużo artefaktów genetycznych, żeby dać pewny odczyt. Brüks westchnął, niezbyt zdziwiony. Urządzonko było w stanie oznaczyć dowolnego pasożyta wewnętrznego na podstawie odrobinki gówna, zidentyfikować dowolnego nosiciela po minimalnym strzępku czystej tkanki - tylko że w tych czasach coraz trudniej było o czystą tkankę. Zawsze znalazło się w niej coś obcego. Wirusowe DNA, stworzone dla dobra ludzkości, ale zanadto niewybredne, by poprzestać na swoim celu. Genymarkery, stworzone po to, żeby zwierzęta świeciły w ciemności po kontakcie z jakąś trucizną, którą Agencja Ochrony Środowiska przestała się interesować 50 lat temu. Czy choćby komputery DNA, zbudowane od podstaw do

konkretnego zadania, a potem bezmyślnie wdeptane w naturalne genotypy, niczym ślady ubłoconych buciorów na dziewiczej podłodze. W dzisiejszych czasach wyglądało na to, że połowę ziemskich danych technicznych przechowuje się w formie genetycznej. Sekwencjonujesz jakąś przywrę płucną i masz 50/50 szans, czy te geny kodują białka, czy projekty kanalizacji miasta Denver. Ale to nic nie szkodziło. Brüks był niedzisiejszy, był biologiem z czasów, kiedy ludzie potrafili rozpoznać, na co patrzą - no, od samego patrzenia. Sprawdzić łuski szyjne. Policzyć promienie w płetwach, haczyki w główce tasiemca. Patrzeć oczyma, do cholery. Jak ci się popierdzieli, to wiesz, kto za to odpowiada, ty, a nie jakaś durna machina, co nie odróżnia oksydazy cytochromowej od sonetu Szekspira. A jeśli stwór, którego chcesz zidentyfikować, przypadkiem mieszka w środku kogoś innego, to go zabijasz. Rozcinasz nosiciela. I Brüks był w tym dobry. Choć nigdy za tym nie przepadał. Teraz szepnął do swojej najświeższej ofiary: „Pssst, spokojnie... nic nie będzie bolało... obiecuję...” i wrzucił ją do worka z trucizną. Ostatnio coraz częściej łapał się na tym, że mruczy bezsensowne, uspokajające kłamstwa ofiarom, które i tak przecież nie zrozumiałyby, co mówi. Powtarzał sobie, że to dziecinada. Czy przez te miliardy lat, kiedy na tej planecie kręciły się kolejne iteracje życia, jakiś drapieżnik uspokajał swoją ofiarę? Czy jakakolwiek „naturalna” śmierć była kiedykolwiek równie szybka i bezbolesna jak ta, zadawana przez niego dla dobra świata? Mimo to, ciągle trudno było mu znieść, jak te małe, niewyraźne cienie szamocą się i wiją w prześwitującej białej folii, trudno było słuchać cichych stuknięć i posykiwań, gdy proste móżdżki usiłowały posterować nagle i przerażająco nieposłusznym ciałem w stronę jakieś wyimaginowanej ucieczki. Te śmierci miały chociaż jakiś cel, jakiś konstruktywny cel wykraczający poza chorobę lub zabicie przez drapieżnika, jakie miała w zanadrzu natura. Życie i tak było walką o istnienie kosztem innego życia. A biologia walką o zrozumienie życia. Natomiast ten konkretny kawałek

biologii, badanie, którego był autorem, dawcą zasad i jedynym wykonawcą - było walką o wykorzystanie biologii, by pomóc tejże badanej populacji. Te śmierci były tak bliskie altruizmu, jak tylko się dało w darwinowskim wszechświecie. - To akurat - powiedział cichy głosik, zawsze odpalający się w takich chwilach - gówno prawda. Ty walczysz tylko o to, żeby wycisnąć ze swojego grantu parę ostatnich publikacji, nim zakręcą kranik z finansowaniem. Nawet gdybyś spisał wszystkie zmiany we wszystkich kładach, jakie zaszły przez ostatnie sto lat i wyliczył straty co do cząsteczki, praktyczny sens jest i tak zerowy. Nikogo to nie obchodzi. Ty walczysz tylko z rzeczywistością. Ten głos przez ostatnie lata stał się nieodłącznym towarzyszem. Pozwalał mu ględzić. - Tak czy owak - mówił mu, kiedy się wygadał - chujowy z nas biolog. I choć przyznanie się do winy przychodziło mu łatwo, do wstydu nie był w stanie się zmusić. *** Zanim wrócił do obozu, wąż przestał być wężem. Rozciągnął na płycie sekcyjnej miękkie, bezwładne szczątki. Cztery sekundy ze skaserem i wąż był wypatroszony od szyi po kloakę; kolejne dwadzieścia i przewód pokarmowy oraz układ oddechowy zachlupotały w oddzielnych szkiełkach zegarowych. Największe obłożenie pasożytami będzie w jelicie - Brüks wetknął przewód pokarmowy pod mikroskop i zabrał się do pracy. Dwadzieścia minut później, gdy ledwo do połowy skatalogował bandę przywr i tasiemców, gdzieś daleko coś wybuchło. W każdym razie tak to brzmiało - ciche, stłumione łummmf odległej amunicji artyleryjskiej. Brüks oderwał się od pracy, przepatrzył pustynię pomiędzy sękatymi, rachitycznymi gałęziami. Nic. Nic. N... Zaraz, zaraz. Klasztor.

Złapał wiszące na motorze gogle i powiększył obraz. Pierwszą rzeczą, która zwróciła uwagę, było tornado... ...Coś mocno się kręci jak na tę porę dnia... ...ale trochę po prawej, tuż nad samym klasztorem, wił się, dryfował i rozpraszał w słabnącym świetle kłąb brązowego dymu. Budynek nie wyglądał jednak na uszkodzony. Przynajmniej żadna z widocznych ścian. Co oni tam wyrabiają? Oficjalnie - fizykę. Kosmologię. Wysokoenergetyczne rzeczy. Ale podobno tylko teoretycznie - o ile Brüks wiedział, Zakon Dwuizbowców nie zajmował się doświadczeniami. Jasne, w dzisiejszych czasach mało kto się zajmował. To maszyny przepatrywały niebo, maszyny sondowały przestrzenie między atomami, maszyny stawiały pytania i projektowały doświadczenia znajdujące na nie odpowiedź. Mięsu najwyraźniej zostało tylko gapić się we własny pępek siedzieć na pustyni i kontemplować podane przez maszyny odpowiedzi. Choć większość nadal wolała nazywać to „analizą”. Umysł zbiorowy gadający językami - podobno tak to Dwuizbowcy robili. Mieli w głowie jakieś biologiczne radio, wspólne ciało modzelowate - elektrony podrygujące w mikrotubulach, coś tam ze splątaniem kwantowym. Wszystko w stu procentach organiczne, żeby obejść zakaz tworzenia interfejsów ciało-ciało. Taki kurek, na żądanie zlewający wiele umysłów w jeden. Płynęli wtedy razem, krzycząc w ekstazie, tarzając się po podłodze i zawodząc, podczas gdy akolici wszystko notowali. I tym właśnie sposobem udało im się od nowa napisać teorię Amplituhedrona. Mówiono, że całe to mambo-dżambo ma jakieś racjonalne wytłumaczenie. Wzmocniona ponad wszelką miarę zdolność lewej półkuli do rozpoznawania wzorców; ten usiany błędami białkowy soft, sprawiający, że widzimy twarze w chmurach, albo gniew Boży w gradobiciu, podkręcony, ustawiony na

cienkiej linii między odkryciem i pareidolią1. Mówiono, że na tym ostrzu brzytwy roi się od nowych odkryć i przemyśleń, wzorców, które tylko Dwuizbowcy są w stanie odróżnić od halucynacji. Tak przynajmniej głosiła oficjalna legenda. Brüks miał to za zbiór pierdoł. No, ale z Noblami nie dało się dyskutować. Może jednak mieli tam jakiś akcelerator cząstek. Musieli w końcu robić coś, co zżera masę energii - kto by używał przemysłowego generatora wirowego do zasilania AGD. Zza pleców doleciał go metaliczny szczęk przesuwanych narzędzi. Brüks się obrócił. Skasery leżały na ziemi. Na stole nad nimi wypatroszony wąż patrzył na niego odwrócony do góry nogami na płycie, trzepocząc rozwidlonym językiem. Nerwy, powiedział sobie Brüks. Truchło zadygotało na plecach, jakby przez rozcięty brzuch wiało mu zimnem. Po obu stronach rany zafalowały fałdy tkanek, powolną, perystaltyczną falą wzdłuż ciała. Reakcja galwaniczna. Nic więcej. Głowa węża wysunęła się nad brzeg misy sekcyjnej. Szkliste, niemrugające oczy rozejrzały się. Język, czerwono-czarny, czarno-czerwony, posmakował powietrza. Wąż wypełzł z misy. Łatwo mu nie przyszło. Cały czas usiłował przetoczyć się i pełznąć na brzuchu, ale nie miał brzucha, już nie. Brzuszne łuski, którymi by się odpychał, i mięśnie pod spodem, wszystkie były rozcięte. Zatem od czasu do czasu udawało mu się pół obrotu, nie wychodziło, musiał więc zadowolić się pełzaniem na grzbiecie - oczy wytrzeszczone, język falujący, jama brzuszna pusta. Dotarł na krawędź stołu. Zawahał się, spadł na ziemię. Brüks zmiażdżył mu głowę butem. Wdeptał z całej siły w kamienistą glebę, aż nie zostało nic poza wilgotnym, lepkim kleksem. Reszta stworzenia wiła się, mięśnie dygotały do rytmu 1

Pareidolia - zjawisko dostrzegania znanych kształtów (szczególnie ludzkich twarzy) w przypadkowych obiektach (przyp. tłum).

nerwów zatkanych szumem pozbawionym sygnału. Ale przynajmniej nie zostało nic, co mogłoby - chwała Bogu - czuć. Gady ogólnie były dość odporne. Brüks nieraz znajdował grzechotniki na szosie, o godziny od najbliższego auta, ze zmiażdżonym kręgosłupem, połamanymi kłami, głową rozbitą na krwawą miazgę - ale nadal się ruszały, nadal pełzły do rowu. Worek do zatruwania miał nie pozwolić na tak długie cierpienie. Obracał przeciwko zwierzęciu jego własny metabolizm, pozwalając płucom i naczyniom włosowatym dostarczyć truciznę do każdej komórki każdej tkanki, sprowadzając szybką, bezbolesną i - na ogół - całkowitą śmierć, taką, że nie budził się i nie patrzył, kurwa, na ciebie, i nie próbował uciec, godzinę po tym, jak wyskrobało mu się wnętrzności. Naturalnie, na świecie były teraz zombiaki. Albo na przykład wampiry. Ale XXI-wieczni nieumarli byli wyłącznie ludźmi. Nie było sensu budować zombie-węża. To musiał być jakiś kolejny produkt zanieczyszczenia - jakaś przypadkowa modyfikacja genetyczna wyłączająca receptory nerwów ruchowych i pewnie odpalająca jakiś zabłąkany ciąg poleceń motoiycznych. Musiał. Ale i tak. Naprawdę miał nadzieję, że tu, na pustyni, będzie mu łatwiej radzić sobie z duchami. *** Po pierwsze, tutaj było ich o wiele mniej. Po drugie, żaden nie był człowiekiem. Czasem ubolewał, że nawet w połowie tak samo nie żałuje tych tysięcy ludzi, których zabił. Oczywiście, biologia ten podwójny standard również tłumaczyła. Z żadną z ludzkich ofiar nie musiał stanąć twarzą w twarz, kiedy umierała, i patrzeć jej w oczy. Nie było go tam. Serce miało krótki zasięg. Jego świadomość winy malała wykładniczo z odległością; a uczynki Daniela Brüksa oddzielało od ich konsekwencji tyle zawiłych granic, że i same wyrzuty sumienia stawały się czysto teoretyczne. Poza tym, prawie nie działał sam - wina rozkładała się na cały zespół. A ich pobudki, przynajmniej pobudki, były chwalebne.

Nikt zresztą ich nie oskarżył, w zasadzie, nie na głos. Nie na początku. Nie osądza się bezmyślnego młotka wykorzystanego, żeby rozbić komuś głowę. Dzieło Brüksa sprzeniewierzyli inni, żądni krwi; to oni byli winni, nie on. Jednakże owi zbrodniarze pozostali nieuchwytni i nieukarani, a tak wielu ludzi mentalnie potrzebowało jakiegoś zamknięcia sprawy. A od pytania „jak oni mogli” do „jak mogłeś im pozwolić” było dużo bliżej, niż Brüks sobie wyobrażał. Ale nikt nigdy mu żadnych zarzutów nie postawił. Nawet profesury go nie pozbawili. Jak się okazało, pary wystarczyło tylko na to, by zasugerować, że jest na kampusie niezbyt mile widziany. Za to przyroda - przyroda zawsze go mile widziała. Przyroda nie osądzała, nie interesowała się złem, dobrem, winą, niewinnością. Obchodziło ją tylko, czy coś działa, czy nie. Przyjmowała wszystkich z tą samą egalitarną obojętnością. Trzeba było po prostu grać zgodnie z jej regułami i nie spodziewać się łaski, jeśli coś pójdzie nie tak. A zatem Dan Brüks poprosił o urlop naukowy, złożył plan badań i wyjechał w teren. Zostawił swoje drony do pobierania próbek i sztuczne owady, nie spakował żadnych autonomicznych urządzeń, które drwiłyby z przestarzałej ludzkiej pracy. Parę osób z ulgą patrzyło, jak się pakuje; inni wbili wzrok w niebo. Ich też pożegnał. Drodzy koledzy wybaczą albo nie wybaczą. Obcy wrócą albo nie wrócą. Ale Przyroda nigdy go nie odtrąci. A pustyń nie brakowało nawet w świecie, gdzie każdy skrawek naturalnego środowiska był oblężoną twierdzą. Rosły niczym powolny nowotwór, od stu lat, może i dłużej. Daniel Brüks postanowił zatem pojechać na gościnną pustynię i zabijać wszystko, co się nawinie. *** Otworzył oczy i dostrzegł łagodny czerwony blask spanikowanych urządzeń. Kiedy spał, zdechła jedna trzecia sieci. Pięć kolejnych pułapek zniknęło na jego oczach - nagle padła stacja przekaźnikowa. Chwilę potem piknęła nieśmiało

dwudziestka dwójka - ciepły obiekt, wielki, może i kalibru człowieka - po czym też przepadła. Brüks, obudzony w jednej chwili, zajrzał do logów. Sieć padała od zachodu na wschód, każdy węzeł jak kolejne, nieregularne, mroczne stąpnięcie przez dolinę. Kogoś, kto idzie prosto po niego. Otworzył satelitarny widok termiczny Wzdłuż północnej granicy widać było szczątki dawnej szosy nr 380, z popękanego asfaltu sączyło się wczorajsze, nieświeże ciepło słońca. Półprzezroczyste prądy termiczne i mikroklimatyczne ogniska ciepła, niknące od zapadnięcia nocy, migotały na granicy widoczności. Poza tym nic, tylko żółty nimb jego własnego namiotu pośrodku sceny. Dwudziestka jedynka zameldowała nagłe ciepło i zniknęła. Pomiędzy pułapkami tu i ówdzie były kamery. Brüks niespecjalnie ich używał: dostał je w pakiecie. Jedna stała na wzmacniaczu sygnału, który przypadkiem był na wprost dziewiętnastki. Podłączył się do niej - StarlAmp odmalował nocną pustynię w błękicie i bieli, surrealistyczny, pełen kontrastu księżycowy krajobraz. Brüks przesunął widok... ...i omal tego nie przegapił - śladowego poruszenia z prawego skraju obrazu, rozmazanego na podkręconym obrazie. Coś poruszającego się szybciej, niż miał prawo człowiek. Kamera padła, zanim dziewiętnastka w ogóle poczuła ciepło. Zniknął i wzmacniacz. Padło naraz kilkanaście strumieni wideo. Brüks prawie nie zwrócił na to uwagi. Wpatrywał się w tę ostatnią stop-klatkę, czując, jak kurczy mu się żołądek, a kiszki zamarzają. Szybsze niż człowiek. I o wiele mniej ludzkie. I o wiele zimniejsze w środku. Czujniki nie były oczywiście na tyle dokładne, żeby zarejestrować tę zmianę. Żeby zobaczyć prawdę na podstawie termowizji, trzeba by temu obiektowi zajrzeć do głowy i porządnie zmrużyć oczy, by widzieć różnice rzędu może dziesiątych stopnia. Spojrzeć na hipokamp - od razu widać, że ciemny. Posłuchać kory przedczołowej, usłyszeć, że milczy. Potem może dostrzegłoby się całe to dodatkowe

okablowanie, na siłę wyhodowane siatki neuronów łączące śródmózgowie z pierwszorzędową korą ruchową, ekspresowe drogi obchodzące tylny zakręt obręczy - i dodatkowe sploty obrastające ścieżki wzrokowe jak nowotwory, niestrudzenie wypatrujące charakterystycznych neuronowych sygnatur „szukaj i zniszcz”. O wiele łatwiej zauważyłoby się to w paśmie widzialnym jedno spojrzenie w oczy i już wiesz, że stamtąd nic nie patrzy. Oczywiście, gdybyś dał mu podejść tak blisko, już byś nie żył. Nie zostawiłby czasu na błagania. Nawet by ich nie zrozumiał. Po prostu by cię zabił, gdyby taki miał rozkaz, i to skuteczniej niż jakakolwiek inna świadoma istota, bo nic by mu w tym nie przeszkadzało: żadnych wątpliwości, żadnych zatrzymanych ciosów, żadnej zżerającej tony glukozy samoświadomości. Ograniczony do czysto gadziego umysłu i skupiony na zadaniu. Został niecały kilometr. Nagle coś się Brüksowi w środku rozszczepiło. Jedna połówka zakryła uszy dłońmi i wszystkiemu zaprzeczyła - o co kurwa chodzi, czemu ktoś miałby, to musi być jakaś pomyłka - druga natomiast przypomniała sobie ogólnoludzkie upodobanie do kozłów ofiarnych, tysiące, które zginęły dzięki durnemu, staremu Brüksowi, co nie zamyka drzwi, oraz szanse, że co najmniej jedna z tych ofiar zostawiła po sobie jakąś rodzinę z kasą pozwalającą puścić jego śladem wojskowego zombiaka. Jak mogli. Jak mogłeś im pozwolić... Terenowy motocykl zasyczał pod nim, nadymając koła. Kabel zasilania na moment wytrącił go z równowagi, po czym wyskoczył z gniazdka. Rzucił się w przerwę między drzewami, zjechał po osypisku, tańcząc na boki: uderzył w podnóże stoku i nagle pustynia zawirowała wokół, śliska, pozbawiona tarcia. Omal się nie wywrócił przez ten strumień. Usiłował odzyskać sterowanie na kręcącym się motorze, te magiczne gąbczaste opony utrzymały go jednak w pionie. Puścił się pełnym gazem po spękanym dnie doliny.

Zarośla bylicy czepiały się go, gdy przejeżdżał. Przeklinał własną ślepotę: dzisiaj nawet szanujący się dyplomant nie zapuściłby się w takie miejsce bez grzechotnikowych receptorów w oczach. Brüks był jednak starym facetem, zwyklakiem, ślepym w ciemności. Bał się nawet zapalić czołówkę. Toczył się więc przez noc, przebijając się przez wyschnięte krzaki, podskakując na niewidocznych występach skalnych. Zagrzebał jedną ręką w sakwach motoru, wyciągnął gogle, założył na oczy. Pojawiła się pustynia, zielona i ziarnista. 02:47 - powiedziały gogle w narożniku pola widzenia. Trzy godziny do wschodu słońca. Próbował się dobić do swojej sieci, ale jeśli nawet coś z niej przetrwało, było poza zasięgiem. Ciekawe, czy zombiak już dotarł do obozu. Ciekawe, jak niewiele brakowało, żeby go złapał. Już nieważne. Już mnie nie dopadniesz, skurwysynu. Nie na piechotę. Choćby i nieumarły. Możesz mnie cmoknąć na pożegnanie. Po czym sprawdził wskaźnik ładowania i znów wszystko mu opadło. Zachmurzenie. Stary akumulator, rok po dacie ważności. Od miesiąca nieczyszczona płachta ładująca. Motor miał prądu może na dziesięć kilometrów. Góra piętnaście. Zahamował i zawrócił, tryskając ziemią. Ciągnął się za nim jego własny ślad, nie do pomylenia: kreska poranionej chwilowo pustyni - połamane rośliny, rozjeżdżone spękania w dnie wyschniętego przedwiecznego jeziora. Uciekał, ale ukryć się nie mógł. Jeśli zostanie w dolinie, będą go mogli wytropić. A kto właściwie? Przełączył się ze StarlAmpa na podczerwień, powiększył. To. Mała gorąca iskierka podskoczyła na dalekiej pochyłości, dokładnie tam, gdzie powinien być jego obóz. Tylko bliżej. I szybko się zbliżała. Biegać to coś umiało.

Brüks skierował motocykl z powrotem i wrzucił bieg. Mało brakowało, żeby przeoczył drugą iskierkę sunącą przez pole widzenia, taka była słaba. Trzecią już dostrzegł wystarczająco wyraźnie. I czwartą. Zbyt daleko, żeby w podczerwieni odróżnić kształt, ale wszystkie miały ludzką temperaturę. I wszystkie się zbliżały. Pięć, sześć, siedem... Jasna cholera. Szły tyralierą przez dolinę, jak okiem sięgnąć. Co ja takiego zrobiłem, co ja zrobiłem, nie wiedzą, że to był przypadek? Zresztą, Jezus, to nawet nie byłem ja, ja nikogo nie zabiłem, ja tylko... nie zamknąłem drzwi... Dziesięć kilometrów. I dopadną go jak wygłodniałe wilki. Motor wyrwał naprzód. Brüks wywołał 911 - nic. ConSensus działał, ale był głuchy na jego prośby. Jakimś sposobem mógł przeglądać, ale nie wysyłać. A prześladowców dalej nie było widać na satelitarnym obrazie termicznym - dla satelitarnych oczu był tu sam, z mikroklimatem i klasztorem. Klasztor. U nich będzie działać sieć. Pomogą. A w najgorszym razie: Dwuizbowcy mieszkają w zamkniętym budynku. Wszystko jest lepsze, niż uciekać na golasa przez pustynię. Kierował się na tornado. Wiło się we wzmocnionym polu widzenia jak odległy, uwiązany do ziemi zielony potwór. Jego huk niósł się po pustyni jak zawsze, słaby, ale wszechobecny. Brüks przez chwilę słyszał w nim coś dziwnego. W goglach pojawił się klasztor, skulony w cieniu obok wielkiego generatora. Na tle niskich tarasowych pięter płonęły miliony punktowych światełek, aż boleśnie jasnych. Trzecia w nocy i wszędzie się pali. Już nie taki słaby - wir szumiał teraz jak ocean, z każdym obrotem kół motocykla niedostrzegalnie głośniej. Już nie był uwiązany horyzontu. StarlAmp zamieniał go w słup ognia, dość wielki, żeby podtrzymać niebo albo je rozpruć. Brüks wyciągnął szyję - jeszcze kilometr, a wydaje się, że ten lejek już się pochyla nad nim - jeszcze sekunda, a się oderwie i walnie z powrotem, tutaj, tutaj, albo, kurwa tutaj, jak palec

jakiegoś rozjuszonego boga, a tam gdzie uderzy, rozedrze świat na strzępy. Trzymał się kursu, choć to monstrum przed nim nie mogło być przecież zrobione z powietrza i wilgoci, no nie, nie z czegoś tak... miękkiego. To musiało być coś innego, jakiś obłąkańczy, starotestamentowy horyzont zdarzeń, miażdżący prawa fizyki. Łapał światło klasztoru, chwytał je, siekał na strzępy i skręcał ze wszystkim, co mu wpadło w szpony. Jakaś mała, roztrzęsiona istotka wewnątrz Brüksa błagała go, żeby zawrócił, bo ona wie, że stwory, które go ścigają, nie są od tego gorsze - obojętne, co to za jedne, są tylko wielkości ludzi, a to, to jest czysty gniew Boży. Potem jednak ten przerażony głosik odezwał się jeszcze raz, tym razem z sensownym pytaniem: Czemu to leci na pełnym gazie? Nie powinno tak być. Generatory wirowe nigdy się nie zatrzymywały, fakt, ale w nocy, w chłodniejszym powietrzu słabły, rozpraszały się i chodziły na biegu jałowym, póki słońce nie przywróciło im pełni mocy. Takiej wielkości wir, na takiej mocy, tak późno w nocy - właściwie musiał pobierać prawie tyle samo energii, ile generował. Z chłodnic musiało mu buchać niemal stustopniową parą - a Brüks był już na tyle blisko, żeby usłyszeć w tym wyciu silnika odrzutowego coś jeszcze, cichutkie kontrapunktowe poskrzypywanie, jakby wielkich metalowych łopat wyginających się poza znamionową tolerancję... Światła klasztoru zgasły. Chwilę trwało, zanim gogle podkręciły czułość, ale dzięki tej chwili czystej, olśniewającej ciemności Daniel Brüks wreszcie dojrzał, jakim jest durniem. Po raz pierwszy dostrzegł punktowe światełka także przed sobą, zbliżające się również ze wschodu. Dostrzegł siły potężne na tyle, by hackować satelity obserwacyjne na geostacjonarce, ale jakimś sposobem niezdolne, by zrobić to samo z siecią jego wiekowych Telonicsów. Zobaczył wojskowy automat, bezlitosny jak rekin i szybki jak nadprzewodnik, zdradzający

swoją obecność z wielu kilometrów, choć mógłby z łatwością uniknąć jego pułapek i zabić go we śnie. Zobaczył samego siebie z wysoka, plączącego się po cudzej planszy do gry. Złapanego w sieć, która zacisnęła się wokół niego, ale nie na nim. Oni nie mieli pojęcia, że ja tu jestem. Atakują Dwuizbowców. Zahamował. Klasztor majaczył pięćdziesiąt metrów przed nim, niski i czarny na tle gwiazd. Wszystkie okna gwałtownie powybijane, wszystkie wejścia nagle ciemne; górował nad krajobrazem, jakby się z niego wyłonił, jak wypiętrzenie głębokich skalnych warstw nad powierzchnię świata. Tornado ciemniało za nim jak wirujące pęknięcie w czasoprzestrzeni, ledwie sto metrów dalej. Świat wypełniał odgłos jego furii. W ciemności ze wszystkich stron zbliżały się świeczki. 03:13, przypomniały mu gogle. Niecałą godzinę temu jeszcze spał. To stanowczo za krótko, żeby pogodzić się z własną śmiercią. JESTEŚ W NIEBEZPIECZEŃSTWIE, podpowiedziały uprzejmie gogle. Brüks zamrugał. Czerwone literki nie zniknęły, widział je kątem oka tam, gdzie powinien być zegar. WCHODŹ NO. JEST OTWARTE. Spojrzał przez ten wiersz poleceń, przesunął wzrokiem po pociemniałych fasadach klasztoru. O, tu, na parterze, tuż na lewo od szerokich schodów ozdabiających główne wejście. Szczelina, ledwo mieszcząca człowieka. Płonęło w niej coś o temperaturze ciała. Miało ręce i nogi. Zamachało. NO RUSZ DUPĘ BRÜKS TY EGOCENTRYCZNY KRETYNIE ZAMYKAM WEJŚCIE ZA: 155... 145... 13... Brüks ruszył dupę egocentrycznego kretyna. Oni wiatr sieją, zbierać będą burzę.

Księga Ozeasza, 8, 72 Mrok w środku był jasnym chaosem. Ludzkie sygnatury cieplne migotały Brüksowi w goglach, falując pseudokolorami w gorączkowym ruchu. Pozostawiane przez nie ciepło malowało otoczenie słabszymi falami czerwieni i żółcieni: chropowate ściany, płaski, wyłączony panel oświetleniowy w miejscu sufitu oraz podłoga, która nieoczekiwanie uginała się pod nogami, jak jakaś bezbożna hybryda gumy i ciała. Gdzieś, w nieokreślonej odległości, coś jąkało się i zawodziło, tu jednak, w korytarzu, ludzkie tęcze poruszały się w milczącym pośpiechu. Kobieta, która go zawołała do środka - drobny, wijący się ślad cieplny, co najwyżej 160 centymetrów wysokości - chwyciła go za rękę i pociągnęła dalej. - Jestem Lianna. Trzymaj się mnie. Poszedł za nią, przełączając gogle na StarlAmpa. Zniknęły cieplne ślady, w pustce zaczęły się poruszać ostre zielonkawe gwiazdy, zawsze parami, podwójne układy gwiezdne, podskakujące i mrugające pośród mroku. W głowie zapaliło się słowo „lucyferyna”. Fotofory w siatkówkach. Ci ludzie mieli oczy, robiące też za latarki. Brüks miał kiedyś magistrantkę z podobnymi ulepszeniami. Seks był... niepokojący, przynajmniej po ciemku. Przewodniczka prowadziła go między gwiazdami. Dalekie zawodzenie unosiło się i opadało, raz ciszej, raz głośniej, niezupełnie słowa, ale przynajmniej sylaby. Mlaski, okrzyki, dwugłoski w ciemności. Tuż przed nim pojawiły się świecące oczy, emanujące zimnym niebieskim światłem. Wzmocnione fotony odmalowały twarz pełną bruzd i ostrych kątów. Brüks usiłował ją ominąć, ale twarz zastąpiła mu drogę, płonąc oczyma z tak wściekłą intensywnością, że gogle musiały przykręcić wzmacniacz prawie do zera. - Dżelan - zaskrzeczała. - Thofe tessrodia.

2

Wszystkie cytaty z Pisma Świętego za Biblią Tysiąclecia (przyp. tłum).

Brüks usiłował się cofnąć. Zderzył się z innymi ludźmi, odbił od nich. - Epfrof! - wykrzyknęła twarz, a ciało pod spodem ustąpiło z drogi. Lianna pchnęła go bokiem na ścianę. - Nie ruszaj się! - I padła na podłogę. Brüks pstryknął z powrotem na termowizję. Wróciły tęcze. Napastnik leżał na plecach, jasny w termowizji jak słoneczna protuberancja, i bełkotał niezrozumiale. Palce trzepotały, jak na niewidzialnej klawiaturze, lewa noga wystukiwała nerwowy rytm na elastycznej podłodze. Lianna trzymała jego głowę na kolanach i mówiła doń tym samym niezrozumiałym językiem. Nieustający ryk generatora wirowego w tle zmienił ton na delikatnie wyższy. Kamień za plecami Brüksa zadrżał. W korytarzu pojawiła się kolejna jasna, gorąca postać, płynąca pod prąd. Już po chwili dotarła do nich; przewodniczka Brüksa przekazała jej swojego podopiecznego i w sekundę zerwała się na nogi. - Idziemy. - A co to... - Nie tutaj. Boczne drzwi. Schody pokryte tą samą gumową powłoką, zamieniającą kroki w delikatne poskrzypywanie. Wiły się przez coraz zimniejszą skałę, ciemniejącą w goglach z każdym krokiem; przed nim jednak cały czas lśniło, jak latarnia morska, to drobne ciało. Nagle świat znów zamilkł - słychać było tylko ich kroki i dalekie, infradźwiękowe niemal, dudnienie tornada. - Co tu się wyrabia? - zapytał Brüks. - Uwaga, objaśniam. - Lianna obejrzała się za siebie, oczy jak jaskrawe kule, usta jak karmazynowa, buchająca żarem szczelina. - Nie zawsze da się kontrolować, kiedy przyjdzie ekstaza, a w którym węźle, to już w ogóle. Nie jest to za bardzo dogodny moment, ale nie chcemy przegapić mądrości, które się leją, wiesz? Może to będą na przykład podróże w czasie? Albo lekarstwo na golema?

- Czyli ty rozumiałaś, co on mówił. - Mniej więcej. Tym się zajmuję, gdy akurat nie sprowadzam z pustyni zagubionych owieczek. - Jesteś syntetyczką? - Potocznie mówiło się „żargonauta”. Tłumacz, nic więcej, znoszący z góry ezoteryczne, zapisane przez nadludzi tablice, zapełnione runami na tyle prostymi, że nędzne zwyklaki mogły z nich co nieco zrozumieć. Rhona, kiedy jeszcze była na tym świecie, nazywała ich „ssakami mojżeszowymi”. Lianna pokręciła głową. - Niezupełnie. Raczej... ty jesteś biologiem, prawda? Syntetycy to byłyby szczury. A ja bardziej koala. - Wyspecjalizowana. - Brüks kiwnął głową. - Węższa nisza. - Dokładnie. Na termowizji wykwitła łagodna pomarańczowa plama: ciepło, gdzieś w dole. - A o mnie wiesz, bo... - My tu robimy w ścisłej czołówce wirologii teistycznej, myślisz, że nie umiemy zajrzeć do publicznej bazy? - Tak tylko pomyślałem, że gdy atakują was zombiaki, to macie inne rzeczy do roboty. - Ale mamy okolicę na oku, panie doktorze. - No tak, ale co... Zatrzymała się. Brüks omal na nią nie wpadł. Dotarło do niego, że skończyły się schody. Zza rogu wylewało się jasne światło. Lianna odwróciła się i stuknęła w jego gogle. - Możesz już zdjąć. Zsunął je na czoło. Świat wrócił do mętnych błękitów i szarości. Chropowaty kamień po lewej rozbijał łagodne światło na strzępki - po prawej był zaś gładki szary metal. Lianna już była za jego plecami i szła na górę. - Muszę lecieć. Stąd sobie popatrzysz. - Ale... - Tylko niczego nie dotykaj! - zawołała i zniknęła. Wszedł za róg. Sufitowe panele tak samo martwe i ciemne jak wszędzie. Pokój - czy raczej klitka - był oświetlony wyłącznie pasem inteligentnej farby, pokrywającej przeciwległą ścianę

od wysokości pasa po strop. Wyświetlała pstrokaty kolaż ekranów taktycznych, niektóre wielkości dłoni, inne szerokości dwóch metrów. Czasem przedstawiały ziarniste zielone mozaiki, a czasem ostry jak brzytwa obraz w wysokiej rozdzielczości. Przed wyświetlaczami chodził tam i z powrotem facet w luźnym beżowym kombinezonie. Od futrzanych bamboszy (bamboszy?) po szpakowatego jeża mierzył co najmniej dwa metry. Rzucił okiem, gdy Brüks podchodził, burknął „Jawn... nie” i z powrotem pogrążył się w natłoku informacji. Super. Lianna Koala powiedziała jednak, że może patrzeć. Podszedł bliżej i spróbował coś zrozumieć z tego chaosu. Górny lewy róg - obraz satelitarny, ostry, aż bolały oczy. Klasztor w samym środku, jak dziesiątka na tarczy, rozpalony zdradziecką emisją cieplną. Był to jednak jedyny ciepły punkt w całym oknie - oko orbitalne, przez które spoglądali, zostało precyzyjnie oślepione, by nie dostrzegało podchodzących w ciemności innych źródeł ciepła. Brüks już wyciągał rękę z palcami złożonymi, żeby powiększyć obraz; jedno warknięcie i łypnięcie mnicha w bamboszach i zrezygnował. Tyle jest wart ten monitoring satelitarny. Klasztor miał jednak własne kamery, sądząc po mieszaninie obrazów pustyni w StarlAmpie lub termowizji. Malowały krajobraz w paletach ze wszystkich pasm widzialnego widma, od chłodnych błękitów po rubin ostry jak laser, w kolorystyce tak chaotycznej, że Brüks mimo woli zastanawiał się, czy to naprawdę funkcjonalne, czy może odzwierciedla jakąś porąbaną dwuizbową estetykę. W każdym z tych okien płonęły świeczki. Wszystkie wyglądały tak samo. Cztery km stąd, i zbliżały się szybko. Coś zaiskrzyło na jednym z ekranów, maleńki parhelion w mroku nocy. Obraz na moment rozbłysł, ekran rozmazał kolorowy elektroniczny śnieg. Krótkotrwała, jaskrawa nowa. A potem ciemna dziura w ścianie z błyskającym pośrodku napisem BRAK SYGNAŁU.

Palce mnicha przebiegły po farbie, wywołując klawiatury, powiększając obrazy. Wykwitały nowe okna, przesuwał się w nich krajobraz, znikał po kolei. Trzy z tych obrazów zaiskrzyły i padły, zanim Dwuizbowiec zdążył miłosiernie je zamknąć. Likwidują nasze kamery, uświadomił sobie Brüks, gdzieś z tyłu głowy jednocześnie zastanawiając się, od kiedy to zaczął określać się z tymi ekstatycznymi dewiantami słowem „my”. Zostało niecałe trzy i pół kilometra. Na ścianie rozkwitł nowy zestaw okien. Bardziej ziarniste obrazy, wyprane z nasycenia, niemal monochromatyczne. Także przeglądały wahadłowo pustynię, ale miały w sobie coś znajomego, coś takiego... To moja sieć, dotarło do Brüksa. Moje kamery. Wychodzi, że zombiaki parę z nich zostawiły... Brat Bambosz podpiął się do co najmniej sześciu z nich, przeleciał przez wszystkie po kolei, powiększając obraz. Brüks nie był przekonany, czy się na coś przydadzą pudełkowa taniocha, prezenty dla niedofinansowanych naukowców, żeby namówili uczelnię na pakiety. Miały wszystkie typowe wzmocnienia obrazu, ale z zasięgiem szału nie było. Wyglądało jednak na to, że Bamboszowi wystarczają. W drugim oknie od lewej źródło ciepła przewędrowało o jakieś sto metrów z lewa na prawo. Kamera zaczęła automatycznie śledzić cel, a Bambosz powiększył obraz. Kolejne klasztorne oko rozbłysło i padło, odczyt z wbudowanego dalmierza zgasł chwilę później: 3,2 km. Prawie dziewięć metrów na sekundę. Na piechotę... - A co będzie, jak one tu dojdą? - zapytał. Bambosz wyglądał na bardziej zainteresowanego dalekim śladem termicznym na wyświetlaczu numer trzy - mały pojazd, motocykl terenowy, konstrukcja podobna do... Ej, zaraz... - To mój motor - mruknął Brüks, marszcząc czoło. - To jestem... ja... Bambosz rzucił na niego okiem, pokręcił głową.

- Huba S. - Nie no, posłuchaj... - Obraz był daleki od idealnego, a algorytmów stabilizacji obrazu nikt firmie Telonics nie zazdrościł. Ale ten, kto siedział na motorze, miał wąsy Brüksa, jego kanciaste rysy i tę samą kamizelkę z mnóstwem kieszeni, która była dawno niemodna, kiedy dwadzieścia lat temu dostawał to cholerstwo w spadku. - Ktoś tu was hackuje - upierał się Brüks. - To musi być nagranie. Ktoś chyba... Ktoś mnie nagrał? No zresztą popatrz tylko! Padły kolejne dwie kamery. Siedem w sumie. Bamboszowi nie chciało się nawet zamykać obrazów, żeby zrobić miejsce. Jego wzrok przykuło coś innego. Stuknął palcami w brzeg okna, przypominającego zwykły widok na pustynne niebo. Gwiazdy rozsiane po ekranie połyskiwały jak cukier na aksamicie. Brüks chciałby zatopić się w tym niebie, zatracić się w surowym pięknie nocy pozbawionej nakładek taktycznych czy polaryzujących wzmocnień. Ale i tutaj mnich znalazł coś, żeby zepsuć tę przyjemność: coś krótko mignęło, ciemnoczerwony obłok przez okamgnienie wypełnił owalny krąg wśród gwiazd. Ekran delikatnie piknął, minimalnie się wyostrzył - i zaraz gwiazdy powróciły, nieskazitelne i dziewicze. Jeśli nie liczyć wielkiej dziury w niebie nad zachodnim pasmem skalnym, wielkiego, ciemnego owalu pozbawionego gwiazd. Coś pełzło ku nim po niebie, po drodze zżerając gwiazdy. Było zimne jak stratosfera - a przynajmniej nie pokazywało się na żadnym z ekranów termowizyjnych. I ogromne - wielkość kątowa co najmniej dwadzieścia stopni, choć było jeszcze... Nie pokazuje się na dalmierzu. Ani w termowizji. Gdyby Bambosz nie zrobił tego magicznego numeru z jakimś mikrosoczewkowaniem, nie zdradziłoby się nawet tym zaćmieniem przedwiecznych gwiazd. Cholera, uświadomił sobie Brüks. Ewidentnie złą stronę sobie wybrałem. 2300 metrów. Za pięć minut zombiaki zapukają do drzwi.

- Karuzela - szepnął Bambosz. Miał w głosie coś takiego, że Brüks musiał mu się przyjrzeć. Mnich się uśmiechał. Ale nie patrzył na zamaskowanego molocha maszerującego przez Pas Oriona. Wbił wzrok w naziemny obraz generatora wirowego. Nie miał dźwięku tornado kręciło się bezgłośnie na noktowizyjnym ekranie, spętany zielony potwór rozpruwający przestrzeń powietrzną. Brüks i tak je słyszał - ryczało mu w pamięci, zginając kanały i łopatki konstrukcji, która je zrodziła, trzęsąc całym skalnym podłożem. Czuł je podeszwami stóp. Nagle brat Bambosz otworzył całe nowe okno, panel, który nie zawierał widoków taktycznych z kamer, lecz odczyty z maszynowych czujników: przepływy laminarne, wskazania wilgotności, pomiary momentu obrotowego, prędkości i przepływu, ułożone wzdłuż pięciuset metrów wysokości. Świetlisty krążek z linii, nieco z boku, podpisany VEC/PRIME, wyświetlił dookoła tysiąc ikonek; kolejna setka opisywała szprychy i spirale w jego wnętrzu. Elementy grzejne. Wymienniki przeciwprądowe. Konsoleta samego szatana. Bambosz kiwnął głową, jakby do siebie. - Popatrz. Ikony i odczyty zaczęły się przesuwać. Nie zmieniły się jakoś dramatycznie, nie wchodziły w stany alarmowe i czerwone strefy. Minimalna zmiana prędkości wtrysku po jednej stronie koła; łagodne szturchnięcie parametrów konwekcji i skraplania po drugiej. Zielony potwór w swoim okienku uniósł jeden palec u stopy. Jasna cholera. Chcą to uwolnić... Fala odczytów zabarwiła się na żółto. Pośrodku tego nagłego słonecznego rozbłysku kilkanaście zabarwiło się na pomarańczowo. Parę na czerwono. Tornado nieubłaganie, leniwie, majestatycznie uniosło się z ziemi i pomaszerowało w pustynię. *** Rzuciło się na dwa z zombiaków. Brüks wszystko widział w okienku śledzącym drogę wiru przez teren - widział, jak cele rozpraszają się i lawirują wielokrotnie szybciej, niż

pozwalają ludzkie nogi. Poszły zygzakiem, pijanym sprintem nieumarłych olimpijczyków. Równie dobrze mogłyby stać jak wryte. Tornado wessało nieważne smużki ciepła w niebo tak szybko, że nie został nawet żaden powidok. Zawahało się na parę sekund i zryło ziemię niczym trąba olbrzymiego słonia. Połknęło glebę, żwir, głazy wielkości aut. I poszło wyryć swoje inicjały na pustyni. A w jego budzie, w miejscu, z którego się wyrwało, od nowa skraplały się wirowe smugi wilgoci. Wir wyszedł już poza strefę zombiaków i zaczął skręcać na północny zachód. Podskoczył po raz kolejny, unosząc w powietrze wielką niszczycielską stopę; z nieba za nim spadały cząstki zmielonej na proszek pustyni. Jakiś odległy, zdystansowany podprogram w głowie Brüksa - jakiś splot logiczny odporny na podziw, strach i onieśmielenie - podawał w wątpliwość opłacalność rzucania całego systemu pogodowego na dwóch parszywych pieszych żołnierzy oraz znikome prawdopodobieństwo trafienia w cokolwiek przy tak odklejonej trajektorii. Po chwili jednak umilkł i więcej się nie odezwał. Trąba powietrzna nie oddalała się byle gdzie. Szła prosto na daleką postać na motocyklu terenowym. Szła prosto na niego. To niemożliwe, pomyślał Brüks. Nie da się kierować tornadem, nikt nie potrafi. Da się co najwyżej je wypuścić i uciekać z drogi. To nie ma prawa się dziać. To się nie dzieje. Mnie tam nie ma... Ktoś jednak był i wiedział, że się na niego poluje. Wszystko wyśpiewały własne, zhackowane kamery Brüksa - motocykl porzucił prosty tor jazdy na rzecz szaleńczych uników, takich, że jeździec-zwyklak natychmiast przeleciałby przez kierownicę. Przechylał się w poślizgach, wzbijał fontanny ziemi, lśniące szafirowo we wzmocnionym świetle gwiazd. Wir przysuwał się i przysuwał. Wywijali po pustyni jak partnerzy w jakimś szaleńczym i niebezpiecznym tańcu, pełnym piruetów, arabesek i niemożliwych zwrotów w

miejscu. Ani przez moment w jednym rytmie. Żadne nie dawało się prowadzić drugiemu. A mimo to wydawało się, że jakaś niewidzialna, nierozerwalna nić ich łączy i nieubłaganie przyciąga do siebie. Brüks patrzył, zahipnotyzowany perspektywą własnego wniebowstąpienia - motocykl już orbitował uwięziony wokół swojej monstrualnej nemezis. Przez chwilę wydawało mu się, że się wyrwie - czy to tylko wyobraźnia, czy wir faktycznie jest już cieńszy niż przedtem? - zaraz potem jednak jego sobowtór stracił równowagę i potoczył się ku zagładzie. I dokładnie wtedy się odmienił. Brüks właściwie nie wiedział, o co chodzi. To stałoby się za szybko nawet gdyby widoku nie zakłócały wirujące pacyny ziemi i ziarno wzmacnianych fotonów. Ale wyglądało to tak, jakby obraz Daniela Brüksa i jego wiernego wierzchowca nagle się rozdwoił, jakby coś w środku chciało zrzucić jego skórę i się wydostać, pozostawiając wylinkę do pożarcia podniebnemu potworowi. Wir wszedł na to miejsce, lawina kamieni i pyłu przesłaniająca wszelkie szczegóły. Już wyraźnie słabł, ale wciąż miał dość siły, by łyknąć ofiarę w całości. I dość pary w zębach, by zmielić ją na pył. Zombiaki złamały szyk. Odwrót to nie był. Nie wyglądał nawet na skoordynowaną operację. Świeczki po prostu przestały posuwać się naprzód i zamigotały w swoich okienkach, oddalone o dziewięćset metrów. Zaczęły się poruszać bezładnymi ruchami Browna. Daleko za nimi najedzone tornado sunęło na północ, jak rozpraszający się, zanikający cienki sznurek. - Dymim. - Bambosz kiwnął głową. - Huba S. Nowo narodzony wir na swoim stanowisku szarpnął się w okowach, mniejszy niż poprzednik, ale jakby bardziej gniewny. Na GŁ. WEKT. zapaliły się żółte ikonki, jak szalejący pożar stepu. Nad ich głowami coś pożerało Bliźnięta, zaczynając od nóg. Na ścianie otworzyło się kolejne okienko, z potokiem szmaragdowych znaków alfanumerycznych. Bambosz

zamrugał i zmarszczył brwi, jakby nie spodziewał się tej zjawy. Po ekranie przepłynęły greckie litery w równaniach, przypisy cyrylicą, nawet odrobina angielskiego. To nie były wyniki obserwacji. To znikąd nie przychodziło, to było nadawane stąd, jeśli wierzyć paskowi stanu Dwuizbowcy chcieli się z kimś porozumieć. Przeleciało zbyt szybko, żeby Brüks cokolwiek zrozumiał, ale utkwiło mu w głowie parę angielskich urywków. Między innymi „Tezeusz”. Oraz „Ikar”. Na środku ekranu błysnęło coś o „aniołach” i „asteroidach”. Zaraz wyparowało. Kolejne symbole, kolejne liczby - tym razem w trzech równoległych szpaltach, na czerwono. Ktoś odpowiadał. Zombiaki na pustyni przestały migotać. - Hm - mruknął Bambosz i uniósł palec do prawej skroni. Brüks po raz pierwszy zauważył tam staroświecką słuchawkę douszną, zabytek z czasów poprzedzających wszczepki podkorowe i przewodnictwo kostne. Bambosz pochylił głowę, nasłuchując - powódź zieleni i czerwieni na ścianie zamieniła toczący się dialog w bożonarodzeniową choinkę. Czerwone i pomarańczowe ikony na GŁ. WEKT. uspokoiły się, przeszły w żółte. Tornado na smyczy przestało się rzucać i zawirowało sztywno na baczność. W połowie drogi do horyzontu ostatnie resztki jego starszego brata rozproszyły się w świetlistą mgiełkę opadającego pyłu. Pustynia znieruchomiała w milczeniu pod niewidzialnym obiektem na niebie. Ledwo parę minut temu Dan Brüks patrzył, jak tam ginie. Ewentualnie ucieka w ostatniej chwili. W każdym razie ktoś podobny do niego. Aż po ostatnią chwilę, gdy wir go pożarł i wypluł. I dokładnie w tym momencie zombiaki się... odkleiły... „Huba S”, powiedział wtedy Bambosz. Przynajmniej tak Brüks usłyszał. Hub A. S.? - A.S.? - zapytał. Brat Bambosz odwrócił się, uniósł brew. - A.S. - powtórzył Brüks. - Co to znaczy?

- Artificial Stupidity. Sztuczna Nieinteligencja. Zbiera lokalne materiały z monitoringu, żeby się wtopić w tło. Reakcja kameleona. - Ale czemu ja? Czemu? - ...niewidzialne statki na niebie... - po co to w ogóle? Nie lepiej po prostu się maskować, jak to coś tam? - Emisji cieplnej nie da się maskować, przegrzejesz się powiedział mu Bambosz. - A przynajmniej nie na długo, jeśli jesteś endotermiczny. Lepiej jednak wyglądać jak coś innego. Dynamiczna mimikra. Dymim. Brüks prychnął, pokręcił głową. - Ty w ogóle nie jesteś Dwuizbowcem? Bambosz uśmiechnął się lekko. - A myślałeś, że jestem? - W końcu to klasztor. I mówiłeś jak... - Jestem tylko gościem - zaprzeczył Bambosz. Te skróty. - Wojskowy - domyślił się Brüks. - Coś w tym stylu. - Dan Brüks - powiedział, wyciągając rękę. Tamten patrzył na nią przez chwilę. Potem wyciągnął swoją. - Jim Moore. Witamy w zawieszeniu broni. - A co się właściwie stało? - Pogodzili się. Na chwilę. - Kto? - Mnisi i wampirzyca. - Myślałem, że to zombiaki. - Tamto były zombiaki. - Moore puknął w ścianę; w oddali pokazało się jedno źródło ciepła, samotna gwiazdka daleko poza strefą. - A to nie. Zombiaki same z siebie nic nie zrobią, ktoś musi pociągać za sznurki. Ona już tu idzie. - Wampiry - powiedział Brüks. - Wampirzyca. Jednoosobowa akcja. - Po czym, jakby po namyśle, dodał: - Słabo działają w grupie. - Nawet nie miałem pojęcia, że one są na wolności. Myślałem, że trzymamy je w zamknięciu. I pilnujemy.

- Ja też. - Migotliwe blade światło pozbawiało jego twarz kolorów. - Nie do końca wiem, jak się wydostała. - A co ona ma do Dwuizbowców? - Nie wiem. - To czemu się zatrzymała? - Bo wróg mojego wroga... Brüks zastanowił się nad tym. - Czyli mówisz, że jest jeszcze potężniejszy wróg. Wspólne zagrożenie. - Potencjalnie tak. Punkt ciepła na pustyni urósł na tyle, by poruszać się na widocznych nogach. Nie wyglądało na to, żeby biegł, ale i tak jakimś sposobem przemierzał pustynię szybciej niż jakikolwiek zwyklak piechotą. - Czyli mogę już sobie iść? - zapytał Brüks. Stary wiarus odwrócił się do niego. Ubolewanie mieszało się w oczach z odbłyskami ekranów taktycznych. - Nie ma mowy - powiedział.

Albo wojna jest przestarzała, albo ludzie. R. Buckminster Fuller Dwaj strażnicy stali przed drzwiami w połowie korytarza, po obu stronach, jak dwójka ciemnych golemów w takich samych piżamach. Brüksa na imprezę do środka nie zaproszono, ale poszedł za Moore’em w pewnej odległości, z braku innego celu. Trzymał się skraju korytarza. Dwuizbowcy mijali go tam i z powrotem, zaprzątnięci wewnętrznymi sprawami związanymi z hodowlą zmilitaryzowanych trąb powietrznych. W porannym świetle padającym pochyło przez okna wyglądali całkiem zwyczajnie. Zero tajemniczych zaśpiewów, zero habitów czy peleryn z kapturami, zero mundurów - przynajmniej w oczach Brüksa. Paru było w dżinsach. Jeden, który przeszedł ze wzrokiem wbitym w tablet, był całkiem goły, nie licząc wijącego się na piersi tatuażu - jakiegoś skrzydlatego zwierza, który prawie na pewno nie znajdował się w żadnej taksonomicznej bazie danych. Cały czas jednak mieli te gwiazdy w oczach. Idący przed nim Moore wszedł pomiędzy strażników i do pomieszczenia. Brüks popłynął za nim. Wartownicy stali nieruchomo jak kamień, bosi, o wysuniętych w przód twarzach, w identycznych, pozbawionych cech indywidualnych beżowych kombinezonach. Na pasach wisiały puste kabury. Ich bezświetlne oczy nie ustawały ani na chwilę. Przeskakiwały po urywanych, panicznych łukach tam i z powrotem, w górę i na dół, jakby ich przerażone dusze pogrzebano żywcem w mokrym cemencie. W holu ktoś cicho kaszlnął. Wszystkie czworo oczu na moment wycelowało w ten dźwięk, zamarło, ogniskując się kwadroskopicznie, po czym z powrotem zaczęło się szarpać w oczodołach. Brüks czytał kiedyś, że niszą rynkową na zombiaki są między innymi ludzie, którzy w kwestii seksu wciąż wolą wykonywać te śmieszne ruchy. Spróbował wyobrazić sobie pieprzenie się z kimś, kto ma takie oczy. Aż się wzdrygnął.

Przeszedł na drugą stronę holu. Paralaksa podsunęła mu przesuwający się wycinek pomieszczenia za drzwiami - Jim Moore, wygaszony holowyświetlacz na stole, paru kiwających głowami do siebie Dwuizbowców. I jakaś kobieta - chuda jak chart w maskującym obcisłym stroju, twarz blada jak kość pod sterczącą, krótką czarną czupryną, szczęka prognatyczna akurat na tyle, by budzić niepokój we wszystkich certyfikowanych ofiarach. Odwróciła głowę, gdy Brüks się przekradał. Oczy błysnęły jak u kota. Obnażyła zęby. U kogoś innego byłby to uśmiech. Drzwi zatrzasnęły się. - Hej, jak tam? Głodny? Podskoczył, czując dłoń na ramieniu. Ale to była tylko kobieta, szczupła, z dredami na głowie i uśmiechem, który grzał mu skórę, zamiast mrozić. Skórę miała barwy czekolady - niezabarwioną tęczowym wirem pseudokolorów, jak wczoraj w nocy - ale głos poznał od razu. - Lianna - stęknął, przyglądając się jej. - Pierwsza osoba faktycznie ubrana jak mnich. - To jest szlafrok. Nas tu mundurki nie bawią. - Wskazała brodą w głąb holu. - No chodź. Śniadanie dają. *** Jedzenie wzięli sobie z bufetu, uspokajająco podobnego do najzwyczajniejszej jadłodajni (Brüks z ulgą zauważył klonowany bekon, bo obawiał się, że Dwuizbowcy mogą mieć tradycję wegańską), ale jedli na rozłożystych schodach przed głównym wejściem, patrząc, jak na pustyni skracają się o kolejne stopnie poranne cienie. Zza wałów za nimi dobiegało ciche posykiwanie tornada na biegu jałowym. - Niezła noc była - rzucił Brüks z ustami pełnymi jajka. - Ranek też niezły. Uniósł wzrok. Daleko w górze niebo przecinała smuga kondensacyjna przelatującego szerokokadłubowca. - Nie, to dalej tam jest - stwierdziła Lianna. - Tak jakby migocze na wyższych długościach fal, jeśli się dobrze przyjrzeć. - Ja nie widzę.

- A jakie masz ulepszenia? - W oczach? Nic. - Brüks opuścił wzrok z powrotem na horyzont. - Dałem sobie wsadzić kryptochromy, kiedy był Następny Wielki Przełom, myślałem, że pomogą mi poruszać się w Kostaryce. Pamiętasz te reklamy, nie? „W życiu się nie zgubisz”. Tylko że nagle zacząłem widzieć nie tylko pole magnetyczne Ziemi, ale pieprzoną aureolę dookoła każdego tabletu i podkładki ładującej. Strasznie mi to przeszkadzało. Lianna kiwnęła głową. - Trzeba się przyzwyczaić. Jak wrócisz wzrok ślepemu, też jakiś czas musi się uczyć patrzeć. - Nie starczyło mi cierpliwości. Pigment mam w siatkówce, ale zblokowałem go po jakimś tygodniu. - Wow. Prawdziwy old school. Zwalczył drgnienie złości: Połowę młodsza ode mnie i już zapomniała, gdzie się kończy mięso, z którym się urodziła, a zaczynają wszystkie późniejsze ozdóbki. - Mózg mam podkręcony jak wszyscy. Inaczej ciężko o etat na uczelni. - Co mi przypomina... - Pewnie nie mielibyście jakiegoś Cognitalu? Mój został w obozie. Lianna wytrzeszczyła oczy. - Bierzesz piguły? - To to samo... - Założenie pompki trwa może z dziesięć minut, a ty bierzesz piguły. - Jej twarz przeciął szeroki, drwiący uśmiech. - To już nie old school, to czysty paleolit. - Cieszę się, że tak cię to, kurwa, bawi. To macie te piguły czy nie? - Nie. - Zasznurowała usta. - Pewnie moglibyśmy trochę zsyntetyzować. Zapytam. Albo ty zapytaj Jima. On jest, tego... - Old school - dokończył Brüks. - Akurat. Zdziwiłbyś się, ile sprzętu ma w głowie. - W ogóle się zdziwiłem, że on tu jest. Wojskowy w klasztorze? - Zdziwiłeś się też, że nie chodzimy w szlafrokach. - Przyjechał, żeby was wspomóc w wojnie z wampirami? Brüks odstawił pusty talerz na stopień obok siebie. Pokręciła głową.

- Przyjechał, żeby... szukał miejsca, żeby nad czymś popracować. A po drugie, to jakby nas szpieguje. Tak myślę. Przekrzywiła głowę. - A ty? - Mnie tu zagonili - przypomniał jej. - Nie o to chodzi. Co ty tu w ogóle robiłeś? Są tu w ogóle jakieś gatunki jeszcze nieprzepchnięte do komputera i niezdigitalizowane? - Te wymarłe - odburknął Brüks. Po czym złagodził: - Jasne, wszystko można sobie zwirtualizować. Ale guzik się dowiesz, co się z tym zwierzęciem dzieje na szerokim świecie, gdzie działa na nie milion nieprzewidywalnych zmiennych. Spojrzała w dal. Brüks powiódł wzrokiem za jej spojrzeniem. Tam, trochę na północny zachód. Grzbiet skalny, na którym przez ostatnie dwa miesiące cumował jego dom. Nie było go stąd widać. - A ty powiesz mi, co się tu dzieje? - odezwał się w końcu. - Dostałeś się w dwa ognie. - Jakie dwa ognie? Czemu te zombiaki... - Wampir - powiedziała Lianna. - Valerie, dokładniej. - Żartujesz. Wzruszyła ramionami. - Czyli Valerie Wampirzyca rzuca na Dwuizbowców swoje zombiakowe wojsko. I teraz siedzą sobie w kantynie, chipsy jedzą i kiełbaski koktajlowe, bo... Moore powiedział coś o jakimś wspólnym wrogu. - To skomplikowane. - Wypróbuj mnie. - Nie zrozumiałbyś. - Starała się obrócić to w żart... - I Cognitalu nie wziąłeś... - ale się nie udało. - Posłuchaj, no, przepraszam, że wszedłem tu na imprezę na krzywy ryj, ale... - Dan, szczerze: ja naprawdę nie wiem w tej chwili dużo więcej niż ty. - Rozłożyła ręce. - Mogę ci tylko jedno powiedzieć na pewno: trzeba im zaufać. Wiedzą, co robią. Brakowało tylko, żeby poklepała go po głowie. - Miło mi to słyszeć. No to chyba zostawię was i wasze zabawki, i dzięki za śniadanie. - Wstał.

Uniosła wzrok. - Dobrze wiesz, że to niemożliwe. Jim już ci powiedział. - Powiesz mi, gdzie jest mój motor, czy będę musiał iść na piechotę? - Dan, nie możesz stąd wyjść. - Nie możesz mnie tu więzić. - To nie nas powinieneś się bać. - „Nas”, czyli kogo, tym razem? Dwuizbowców? Wampirów? Koali? Wskazała na północ w głąb pustyni, mrużąc oczy. - Tam popatrz. Na ten grzbiet. Popatrzył. Z początku nie widział nic. Zaraz jednak coś tam błysnęło i zgasło, jak iskierka na zboczu. - A teraz w górę. Dźgnął go w oko jasny rozbłysk z wysoka, ze wschodniej strony - odbicie słońca od pustego nieba. - Nie nas - powtórzyła Lianna. - Was. - Was? - Ludzi takich jak ty. Zwyklaków. Zastanowił się nad tym. - Już żeby poustawiać na pustyni swoje pionki, Valerie musiała się włamać do całkiem sporej liczby satelitów. Z orbitalnego punktu widzenia ten kawałek pustyni po prostu wczoraj w nocy zniknął ze sceny na dobre cztery godziny. Kupa ludzi musiała zwrócić uwagę. Ktoś pewnie zdążył wypuścić jakiegoś drona albo dwa i zobaczył, jak nasz generator maszeruje po pustyni. A powiedzmy sobie: te jego kroki taneczne trochę wykraczają poza to, co się u was uważa za szczyt technicznych możliwości. - Westchnęła. Dwuizbowcy od lat działają nieodpowiednim ludziom na nerwy. Za dużo naukowych rewolucji, za szybko, te sprawy. Na pewno obserwowali, przez cały czas obserwowali. A teraz, z ich punktu widzenia, wdaliśmy się w jakąś wojnę gangów z bandą zombiaków. Dan, oni tego nie odpuszczą. Mignęło im, co tu mamy za kurtyną, i teraz zarzucili sieć na cały rezerwat. A ja, przyszło Brüksowi do głowy, doskonale ich, kurna, rozumiem.

- Ja nie mam z tym nic wspólnego. Sama powiedziałaś. - Ale jesteś świadkiem. Będą cię przesłuchiwać. - No to będą. - Wzruszył ramionami. - Nic mi właściwie nie powiedziałaś. I nie widziałem nic, czego by oni nie widzieli, jeśli mają tu drony. - Widziałeś więcej niż myślisz. Każdy tak ma. I oni o tym wiedzą, więc przesłuchanie będzie bardzo agresywne. - To kim ty właściwie chcesz tu być? Moim osobistym opiekunem? Będziesz mnie karmić, wyprowadzać na spacer i pilnować, żebym nie łaził po żadnych pokojach, gdzie rozmawiają dorośli? I szarpniesz za smycz, jeśli spróbuję uciec. O to chodzi? - Dan... - Posłuchaj, dajesz mi wybór między wampirzycą z armią zombiaków a „wami zwykłakami”, jak to delikatnie ujęłaś. Zerwała się na nogi. - Żadnego wyboru ci nie daję. - Kiedyś będę musiał pójść. Nie zamierzam tu siedzieć do końca życia. - Jeśli spróbujesz teraz, to właśnie będzie do końca życia. Spojrzał na nią z góry - chuda jak witka, sięgała mu ledwo do piersi. - Nie pozwolisz mi? Bez zmrużenia oka odparła: - Postaram się. Jeśli będzie trzeba. Ale naprawdę mam nadzieję, że do tego nie dojdzie. Stał tak bardzo długo. Potem podniósł talerz. - Wal się - powiedział i wszedł z powrotem do środka. *** W ramach więzienia dała mu całkowitą swobodę. Poszła od razu, gdy tylko wszedł do środka i ruszył przez hol, mijając mamroczących wyznawców i nadruchliwe spojrzenia zamarłych zombiaków, mijając odbywającą się za zamkniętymi drzwiami naradę nad wrogami naszych wrogów oraz otwarte drzwi sypialń, gabinetów i łazienek. Szedł z początku bez celu, skręcając w każdy korytarz, jaki się nawinął, zawracając w każdym ślepym zaułku. Nogi

autonomicznie zwiedzały, a w brzuchu się przewracało. Po jakimś czasie nagły tępy ból za oczami sprowadził go z powrotem do teraźniejszości - zaczął bardziej świadomie rejestrować otoczenie. Postanowił odwiedzić piwniczną strażnicę Moore’a: po pierwsze, była mu stosunkowo dobrze znana, po drugie, liczył na pozyskanie jakichś informacji. Ale nie mógł jej znaleźć. Pamiętał, że Lianna przeprowadziła go przez dziurę w ścianie, pamiętał, że wychodził przez nią po zawieszeniu broni. Musiało to być bezpośrednio w sąsiedztwie głównego korytarza, gdzieś za szeregiem tych identycznych, dębowych drzwi, ale żadnych z nich nie rozpoznawał. Zupełnie jakby się znalazł w jakiejś trochę przesuniętej makiecie miejsca, które odwiedzał ledwie przed godziną, jakby układ pomieszczeń klasztoru zmienił się delikatnie, kiedy nie patrzył. Zaczął sprawdzać te drzwi na chybił trafił. Trzecie były uchylone. W środku pomrukiwały ściszone głosy. Otworzyły się bez problemu - wnętrze było wyłożone klonowanym w kadziach egzotycznym drewnem: przypominało jakąś bibliotekę czy salę map, z oknem naprzeciwko, wychodzącym na trawiaste patio (w połowie słoneczne, w połowie w cieniu). Za przesuwnymi szklanymi drzwiami, z wypielęgnowanego trawnika sterczały chaotycznie skomplikowane przedmioty. Brüks nie miał pojęcia, czy to maszyny, czy rzeźby, czy jakieś ich niedorobione hybrydy. Znajomo wyglądała jedynie płytka umywalka osadzona na graniastym, wysokim do pasa postumencie. W środku też taka była, tuż obok zajmującego cały środek pomieszczenia stołu konferencyjnego. Stało przy nim dwóch całkowicie niepodobnych do siebie Dwuizbowców, gapiąc się na zbiór przedmiotów wielkości kostek do gry, rozrzuconych po jakby papierowej mapie lub staroświeckiej planszy do gry. Mnich-Japończyk był chudy jak strach na wróble; drugi, biały, mógłby robić za Świętego Mikołaja na wydziałowej Wigilii, ubrać go tylko odpowiednio i wetknąć poduszkę z przodu.

- Może z Queenslandu, czy coś - rzucił Mikołaj. - Tam zawsze rosną najlepsze neurotoksyny. Strach na wróble zgarnął ze stołu garść przedmiotów (Brüks widział teraz, że to nie kości, ale zbiór wielościennych bryłek, które kojarzyły mu się z plecionką z mahoniowych kulek) i ułożył z nich mniej więcej półksiężyc na planszy. Mikołaj się zastanowił. - Dalej nie starczy. Nawet gdybyśmy byli w stanie na szybko przesiać pasy Van Allena. - Podrapał się w roztargnieniu po szyi, wreszcie zauważył Brüksa. - Pan to ten uchodźca. - Biolog. - Tak czy owak, witamy. - Mikołaj cmoknął. - Jestem Luckett. - Dan Brüks. - Wziął kiwnięcie głowy tamtego za zaproszenie i podszedł bliżej do stołu. Wzór na planszy - wielokolorowa spirala przeplatających się parkietaży Penrose’a - był o wiele bardziej skomplikowany, niż pamiętał ze strychu dziadka. Wydawało się, że pełza, kiedy patrzyło się nań kątem oka. Strach na wróble mlasnął, ani na chwilę nie odrywając wzroku od stołu. - Masaso, proszę się nie przejmować. On niespecjalnie nadaje się do tak zwanej normalnej rozmowy. - Czy tu wszyscy mówią językami? - Języ... a, rozumiem. - Luckett parsknął śmiechem. - No nie, u Masaso to raczej coś jakby afazja. Przynajmniej, kiedy nie jest podpięty. Strach na wróble z chaotyczną dokładnością wysypał na planszę kolejne mahoniowe bryłki. Lucket znów parsknął śmiechem, pokręcił głową. - Porozumiewa się przez gry planszowe? - zasugerował Brüks. - Mniej więcej. Kto wie? Może ja, gdy awansuję, też będę robić tak samo. - To pan nie...? - No jasne, on nie. Oczy mu nie migotały. - Jeszcze nie. Akolita, na razie. Brüksowi wystarczało, że mówi ludzkim językiem. - Próbuję znaleźć pokój, w którym wczoraj byłem. W piwnicy, kręcone schodki, coś jak wojskowe centrum dowodzenia?

- A. Jaskinia pułkownika. Północny korytarz, raz w prawo i drugie drzwi po lewej. - Jasne. Dzięki. - Wcale nie. - Luckett odwrócił się, gdy Masaso cmoknął i zaturlał kośćmi. - Antymaterii aż nadto, żeby wyjść na orbitę. A przynajmniej oszczędzi się na masie reakcyjnej do chemicznego. Brüks stanął jak wryty z dłonią na klamce. - Co to było? Luckett obejrzał się na niego. - A, planujemy sobie. Nic takiego. - Wy tu macie antymaterię? - Niedługo będzie. - Luckett uśmiechnął się i wetknął ręce do umywalki. - Jak Bóg da. *** Większość kolażu taktycznego była ciemna, albo pulsowała analogowym szumem. Kilka okien przeskakiwało nerwowo między losowymi punktami widzenia: pustynia, pustynia, pustynia. Żadnych obrazów satelitarnych. Albo Moore je powyłączał, albo ktoś, kto stał za blokadą, odciął niebo tak samo jak horyzont. Brüks postukał eksperymentalnie w ciemną połać farby. Rozbłysła czerwienią pod dotykiem i nic więcej. Za to aktywne okienka cały czas się zmieniały. Opierało się to chyba na czujnikach ruchu - widoki przesuwały się, przeskakiwały, dawały błyskawiczne zbliżenia na ten migotliwy cień czy tamtą daleką skarpę. Brüks rzadko widział coś ciekawego pośrodku ekranu: czyszczącego pióra sokoła na chudej gałęzi, norkę pustynnego gryzonia w połowie odległości do horyzontu. Raz czy dwa była to wątła lawina kamyków, osuwająca się po zboczu, wzbudzona niewidoczną siłą. A raz spojrzała na niego para szklanych obiektów odbijających światło, częściowo zasłoniętych liśćmi i zaroślami. - W czymś pomóc?

Jim Moore sięgnął Brüksowi przez ramię i puknął w ekran. Pod palcami wyskoczyło i ożyło nowe okno. Brüks odsunął się na bok, a żołnierz rozciągnął okno po farbie, wywołał nagranie, powiększył szczelinę we wzgórzu na południu. - Chciałem się dostać do sieci - przyznał Brüks. - Zobaczyć, czy ktoś zarejestrował tę całą... kwarantannę. - Sieć jest wyłącznie lokalna. Dwuizbowcy raczej nie mają dostępu do Kwinternetu. - Że co? Boją się włamania? - Brüks słyszał, że taki jest trend: obronna parcelacja sieci w obliczu Szoku Teraźniejszości, i chuj z konsekwencjami prawnymi. Ludzie zaczynali kalkulować koszty i zyski, decydowali się na dzień czy dwa poza panoptikonem mimo nieuniknionych kar i grzywien. Moore jednak kręcił głową. - Pewnie nie jest im potrzebna. Czy tobie brakuje do życia dostępu do sieci telegraficznej? - Do jakiej? - No sam widzisz. - Coś przyciągnęło uwagę pułkownika. Hmm. Niedobrze. Brüks spojrzał w to samo miejsce, w nowo otwarte okno, na wycentrowaną w nim szczelinę. - Nic nie widzę. Moore zagrał na ścianie małe arpeggio. Obraz rozkwitł pseudokolorem. Coś zalśniło euklidesową żółcienią wśród fraktalnych błękitów. Chrząknął. - Wygląda na przenoszenie drogą powietrzną. - Twoi ludzie? Kącik ust Moore’a uniósł się nieznacznie. - Ciężko powiedzieć. - A co powiedzieć? Jesteś żołnierzem, tak czy nie? I to też są żołnierze, chyba że rząd zaczął robić za podwykonawcę dla... - No i ciepli są. Biotermiczni. Nie mieli zaufania do botów. - W głosie starego wiarusa pojawiła się nutka rozbawienia. - Czyli pewnie zwyklaki. - A czemu?

- Wrażliwe ego. Niska samoocena. - Palce znów przeskoczyły po ciemnej ścianie. Pod każdym dotknięciem rozbłyskały jaskrawe okienka. - Ale chociaż jesteśmy z nimi po tej samej stronie, tak? - To tak nie działa. - Jak to nie? - Hierarchia dowodzenia to już nie to co kiedyś. - Moore uśmiechnął się słabo. - W tych czasach jest bardziej taka... organiczna. No, w każdym razie... - palce znów zatańczyły, okienka skurczyły się i zsunęły do pustego punktu na brzegu ściany - ...dopiero się rozkładają. Mamy czas. - A jak tam spotkanie? - zapytał Brüks. - Jeszcze trwa. Ale nie było sensu, żebym tam siedział po oficjalnym powitaniu. Tylko bym ich spowalniał. - To niech zgadnę: nie możesz mi powiedzieć, co się dzieje, a w ogóle to nie moja sprawa. - Czemu tak mówisz? - Lianna powiedziała... - Doktor Lutterodt w ogóle nie była na spotkaniu przypomniał mu Moore. - No dobra. A czy mógłbyś chociaż trochę... - Świetliki - powiedział Moore. Brüks zamrugał. - Co Świet... aaa. Wspólny wróg. Moore kiwnął głową. Wspomnienia o podsłuchanych negocjacjach, przesuwające się w bajkowych kolorach. - Tezeusz. Ludzie z Tezeusza coś tam znaleźli? - Może. Na razie nie wiadomo na pewno, są tylko sugestie, domysły. Żadnych niezbitych materiałów. - Ale i tak. - Obca siła sprawcza zdolna bez ostrzeżenia wrzucić w atmosferę sześćdziesiąt tysięcy sond. Siła, która przyszła w sekundę i w sekundę zniknęła, przyłapała całą planetę z opuszczonymi gaciami i zrobiła nie wiadomo ile kompromitujących zdjęć, na Bóg jeden wie ilu długościach fal, po czym pozwoliła swoim paparazzim spalić się w atmosferze na okruchy nic niemówiącego żelaza, polatujące w

stratosferze. Siła, której nie widziano ani wcześniej ani później, mimo ogromnych wysiłków włożonych w poszukiwania. - No tak. To chyba łapie się na wspólnego wroga - przyznał Brüks. - Chyba tak. - Moore odwrócił się z powrotem do sterowania wojną. - To czemu z początku oni walczyli? Co wampirzyca ma przeciwko bandzie mnichów? Moore przez chwilę nie odpowiadał. Po czym rzekł: - To nic osobistego, jeśli coś takiego chodzi ci po głowie. - Czyli co? Nabrał powietrza. - To... w sumie to samo co zawsze. Entropia. Rośnie. Realiści i ich wojna z Niebem. Nanohistomici rządzą na Hokkaido. Islamabad się pali. Brüks zamrugał. - Islamabad się... - Oj. Sam się wyprzedziłem. Daj mi trochę czasu. - Pułkownik wzruszył ramionami. - Brüks, ja nie będę nic owijać w bawełnę. Jedziesz z nami na tym samym wózku, więc powiem wszystko, co tylko cię nie narazi na jeszcze większe niebezpieczeństwo. Ale sporo z tego będziesz musiał przyjąć... no, na wiarę. Brüks powstrzymał śmiech. Moore łypnął na niego. - Przepraszam - powiedział Brüks. - Ale wiesz, tyle się gada o tych Dwuizbowcach, przełomach w nauce, poszukiwaniu Prawdy. A ja w końcu dostaję się do tego wspaniałego klasztoru i co słyszę? „Ufność”, „Jak Bóg da”, „Trzeba przyjąć na wiarę”. No rozumiesz? Niby cały zakon jest oparty na poszukiwaniu prawdy, a okazuje się, że reguła numer jeden brzmi: „żadnych pytań”? - To nie oto chodzi, że oni nie znają odpowiedzi - powiedział po chwili Moore. - My po prostu ich przeważnie nie rozumiemy. Pewnie dałoby się obejść jakimiś analogiami. Wtłoczyć nadludzkie myśli w jakieś ludzkie foremki. Ale wtedy na ogół dostajesz krwawiącą metaforę, która wszystkie

kości ma połamane. - Uniósł rękę, powstrzymując ripostę Brüksa. - Wiem, wiem, frustrujące to jak cholera. Ale ludzie mają taki paskudny nawyk, zakładają, że rozumieją rzeczywistość, bo zrozumieli analogię. Jak uprościsz neurochirurgię tak, żeby przedszkolak uznał, że rozumie, to mały gówniarz zaraz po cichu weźmie skalpel i zacznie kroić, kiedy nikt nie będzie patrzył. - A mimo to - Brüks spojrzał na ścianę, gdzie odcieniami żółtego i pomarańczowego płonął napis PRZENOSZENIE DROGĄ POWIETRZNĄ - swoje konflikty rozwiązują takimi samymi metodami, jak my, tępe zwyklaki. Moore uśmiechnął się nieznacznie. - To akurat prawda. *** Liannę zastał znów na głównych schodach, z ustawionym na kolanach talerzem z kolacją. Patrzyła, jak zachodzi słońce. Obejrzała się przez ramię, kiedy otwierał drzwi. - Pytałam o te twoje mózgotrzepy - powiedziała. - Nie da rady. Fabrykator jest zajęty, czy coś. - Dzięki za dobre chęci. - Może Jim jeszcze ma. Ale pewnie już go pytałeś. Przełożył tacę do jednej ręki, drugą roztarł delikatny ból za oczami. - Mogę się dosiąść? Jedną ręką objęła gestem schody, szerokie i okazałe jak w katedrze. Usiadł obok, zabrał się za jedzenie. - Co do dzisiejszego ranka, to ja... eee... Gapiła się na horyzont. Słońce odwzajemniało spojrzenie, podświetlając jej kości policzkowe. - ...przepraszam - dokończył. - Nic się nie przejmuj. Nikt nie lubi siedzieć w klatce. - Ale i tak nie trzeba było strzelać do posłańca. - Po barkach przeleciał mu nagły zimny powiew. Lianna wzruszyła ramionami. - Jak dla mnie, to nikt nie powinien do nikogo strzelać.

Uniósł wzrok. Zamrugała do nich Wenus. Przez chwilę rozmyślał nad tym, czy te fotony przeleciały prosto do jego oczu, czy w ostatniej nanosekundzie ktoś przepuścił je przez niewidzialne, powyginane rury i lejki. Spojrzał na spękaną pustynną ziemię, potem na bardziej urozmaiconą rzeźbę w oddali. Zastanawiał się, ile niewidocznych oczu patrzy stamtąd na niego. - Zawsze tu jesz? - Jak tylko mam okazję. - Opadające słońce rozciągało jej cień na murach za plecami. Olbrzymka z pomarańczowym konturem. - Taki jest... wiesz? Surowy. Żebrowane chmury, milion odcieni koloru łososiowego sunących po pomarańczowo-fioletowym niebie. - Długo tak będzie? - zastanowił się. - Jak? - Oni się tam czają, my tu czekamy. Kiedy ktoś zrobi jakiś ruch? - Zwyklaku, wyluzuj. - Pokręciła głową, uśmiechnęła się w cieniu. - Mógłbyś sobie obsesyjnie rozmyślać i kwestionować wszystko przez dobry miesiąc, a gwarantuję ci, że nie przyszłoby ci do głowy nic, czego nasi gospodarze już nie roztrząsnęli na siedem sposobów. Przez cały dzień robili jakieś ruchy. - Na przykład? - Mnie nie pytaj. - Wzruszyła ramionami. - Nawet jakby powiedzieli, pewnie bym nie zrozumiała. Oni mają inne mózgi. Umysł zbiorowy, przypomniał sobie. I do tego synestezja, jeśli dobrze pamięta. - Ale ty przecież ich rozumiesz - powiedział. - Na tym polega twoja praca. - Nie tak, jak sobie wyobrażasz. No i sama też musiałam dać się nieźle zmodyfikować. - Czyli jak? - Nie do końca wiem - przyznała. - Daj spokój.

- Nie, naprawdę. To coś jak Zen. Jak grać na fortepianie. Albo robić za skolopendrę w Niebie. Gdy tylko zaczniesz się świadomie zastanawiać, co robisz, wszystko się pierdzieli. Po prostu trzeba wejść w fazę i tyle. - Ale musieli cię jakoś szkolić, uczyć - upierał się Brüks. Musiała być jakaś świadoma krzywa uczenia. - Tak myślisz, co? - Zmrużyła oczy, patrząc na jakiegoś niewidzialnego molocha, którego on jeszcze nie dostrzegał. Tylko oni to wszystko... tak jakby obeszli. Walnęli mi w sklepienie dokładnie odmierzoną dawką ultradźwięków i pstryk, budzę się cztery dni później i mam te wszystkie odruchy. I nawet sama ich nie rozumiem, mam je po prostu w palcach. Fonemy, rytmy, gesty... czasem ruchy gałek ocznych... - Zmarszczyła czoło. - I tak po prostu zbieram te wszystkie sugestie i równania, same do mnie przychodzą, po kawałku. Spisuję to wszystko i wysyłam. I dzień później to się ukazuje w najnowszym wydaniu Science. - A nigdy nie próbowałaś zbadać tych odruchów? Zagrać na fortepianie bardzo powoli, żeby zdążyć popatrzeć, co robią palce? - Dan, ale to się nie zmieści. Świadomość to taki obszar roboczy, notatnik. Można przechować listę zakupów, zapisać parę numerów telefonów, ale byłeś kiedyś świadomy, że skończyłeś kolację? Brüks spojrzał na swój talerz. Był pusty.- A to przecież tylko parę łyków pół minuty temu. Próbowałeś na przykład zapisać w głowie choćby jeden rozdział powieści? Świadomie? Cały naraz? - W półmroku zamiotła przestrzeń dredami. - W tym, co ja robię, jest po prostu za dużo zmiennych. Nie pomieszczą się w przestrzeni roboczej. Rzuciła mu nieznaczny, przepraszający uśmiech. Programują nas jak nakręcane lalki, pomyślał. Daleko na zachodzie słońce łagodnie musnęło skalny grzbiet. Spojrzał na nią. - Czemu my tu jeszcze rządzimy? Wyszczerzyła zęby. - A kto to „my”, białasie?

On się nie uśmiechnął. - Posłuchaj. Ci ludzie, u których... pracujesz. Rzekomo są bezbronni, wszyscy tak powtarzają. Że mózg można zoptymalizować na dół albo na górę, ale nie na jedno i drugie naraz. Jeśli ktoś jest w stanie swobodnie myśleć w skali Plancka, to w prawdziwym świecie ledwo przejdzie bez pomocy przez ulicę. Dlatego zainstalowali się na pustyni. I po to mają takich ludzi jak ty. Tak nam cały czas mówią. - Wszystko to mniej więcej prawda - powiedziała Lianna. Pokręcił głową. - Oni mikrozarządzają tornadami, Li. Jednym mrugnięciem oka i machnięciem ręki zamieniają ludzi w marionetki, mają w kieszeni pół biura patentowego. Są mniej więcej tak bezbronni, jak tyranozaur w przedszkolu. To czemu dawno nie rządzą światem? - To tak, jakby szympans zapytał, czemu te łyse małpy nie rzucają większymi kupami niż reszta, skoro takie są, kurna, bystre. Spróbował się nie uśmiechnąć. Nie udało się. - To nie jest odpowiedź. - Oczywiście, że jest. Wszyscy ciągle gadają, że umysł zbiorowy to, a synestezja tamto, jakby to były jakieś supermoce. - I po ostatniej nocy ty będziesz mi mówić, że nie są? - Bo to sięga o wiele głębiej. Chodzi o samo postrzeganie. Bo my jesteśmy tacy... odcięci, wiesz? W ogóle nie patrzymy na świat, patrzymy na taki model, taką karykaturę, którą mózg sklecił sobie ze światła na paru długościach fal i odrobiny wrażeń dotykowych. Gapimy się w odręczne notatki, które mówią „dwie przecznice na wschód, przy moście na lewo” i myślimy, że czytanie tych durnych bazgrołów to to samo, co widzieć świat mijający nas za szybą. - Obejrzała się przez ramię na gmaszysko za ich plecami. Brüks zmarszczył brwi. - I myślisz, że Dwuizbowcy potrafią wyjrzeć za tę szybę. - Nie wiem. Może.

- To mam dla ciebie złą wiadomość. Rzeczywistość wyleciała za szybę, kiedy tylko układ nerwowy zaczął nam przewodzić bodźce zmysłowe. Chcesz postrzegać świat bezpośrednio, bez jakichś głupich zapisków i budowania modeli? Zostań pierwotniakiem. Twarz rozświetlił jej uśmiech, oślepiająco jasny w zapadającym zmroku. - O, to by było do nich podobne. Budujemy zbiorowy umysł, który bije na głowę setkę genialnych zwyklaków, i używamy go, żeby myśleć jak pantofelek. - Nie o to mi chodziło - dodał. Słońce mrugnęło na pożegnanie i zjechało za horyzont. - Ja nie wiem, jak oni to robią - przyznała. - Ale jeśli to, co widzą, jest choć trochę bliższe rzeczywistości... no, to właśnie jest transcendencja. Nie „mikrozarządzanie tornadami”, tylko... lepsze widzenie tego, co jest dookoła. - Puknęła się w skroń. - A nie tego, co tutaj. Wstała, przeciągnęła się jak kotka. Brüks podniósł się też i wytrzepał pustynię z ubrania. - W takim razie transcendencja jest poza naszym zasięgiem. Poza zasięgiem naszego mózgu, w każdym razie. Lianna wzruszyła ramionami. - To trzeba zmienić mózg. - Wtedy to już nie jest twój mózg. Tylko czyjś inny. Jesteś kimś innym. - I o to w sumie chodzi. Transcendencja to transformacja. Pokręcił głową, nieprzekonany. - Dla mnie to bardziej jak samobójstwo. *** Poczuł, jak oczy uruchamiają się pod zamkniętymi powiekami, wszedł na wąską jak ostrze brzytwy ścieżkę pomiędzy snem a jawą: w sam raz na tyle świadomy, by zobaczyć kurtynę, ale za mało, by dostrzec skrytego za nią człowieka. Świadomy sen to delikatny zabieg. Usiadł na posłaniu, fantomowe nogi wciąż ubrane w te cielesne, niczym odwłok owada w połowie wylinki. Rozejrzał

się dookoła. Umeblowanie wydałoby się spartańskie każdemu, kto przez ostatnie dwa miesiące nie spał na pustynnej ziemi - podwyższenie do spania długości paru metrów, obciągnięte trochę grubszą i miększą odmianą cielistego tworzywa wyściełającego podłogi. W ścianie wnęka, apteczka z drzwiczkami z mlecznego szkła. Postument z umywalką, jak wszędzie tutaj, tym razem z prętem na ręczniki przykręconym od strony łóżka. Na wieszaku ręcznik. Cela, w której Luckett ulokował go na noc. Prawie tak samo wyglądała, kiedy nie śnił. Tak się nauczył: startować w sen z platformy zakotwiczonej w rzeczywistości. Łatwiej było potem wrócić. Brüks napiął mięsień skroniowo-ciemieniowy i wzniósł się przez sufit z polerowanego granitu (tak założył - zapomniał na jawie odnotować jego skład). Klasztor rozciągał się wokół, a potem pod nim: z twierdzy w skali 1:1 zmniejszył się do stołowej makiety, pośród spękanego, szarego krajobrazu księżycowego. Księżyc jak paznokieć świecił w górze kościaną bielą - poza nim, zewsząd świeciło milion gwiazd, ostro jak kryształki lodu na tle mroku. Poleciał na północ. Czary były minimalistyczne - żadnych tęczowych mostów ani gadających chmur, ani dywizjonów samolotów pilotowanych przez tyranozaury. Dawno nauczył się nie nadużywać łatwowierności procesów umysłowych łaskawie pozwalających mu na ten stan, krytyków mieszkających w jego głowie zanim jeszcze nauczył się śnić świadomie. Jakiś wewnętrzny sceptyk skrzywił się na myśl o kosmicznym rowerze i śniący ośmioletni Danny Brüks został pomiędzy gwiazdami bez środka lokomocji. Jakiś psuj z przodomózgowia zaczynał kręcić nosem na oszałamiającą rozkosz latania - i nagle okazywało się, że wisi na splątanych stalowych linkach, albo w ogóle wyrzuca go z powrotem na jawę o trzeciej nad ranem, wybitego ze snu przez własny sceptycyzm. Nawet w snach zdradzał go własny mózg, zanim jeszcze wyrosły mu włosy łonowe. A jako dorosły, nie miał potrzeby z nich korzystać, dopóki jego umysłowi, o typowej

dla zwyklaka krzywej uczenia, skończyły się godziny na jawie - i musiał zacząć uczyć się nowych technik we śnie, żeby nowe, ulepszone pokolenia akademików nie pożarły go od tyłu. Teraz potrafił przynajmniej latać, bez zastanowienia i bez kwestionowania. Tyle się chociaż nauczył przez lata ćwiczeń, z pomocą sprzętu, który kiedyś ukierunkowywał jego wizje, gdy rozpoczynała się faza REM, choć owe ćwiczenia w końcu pozwoliły mu pozbyć się bocznych kółek i robić wszystko we własnej głowie. Mógł polecieć, jeśli zechciał, choćby na orbitę i z powrotem. Mógł polecieć nawet do Nieba. I tam właśnie leciał: zorza polarna wirowała na niebie dokładnie przed nim, niebieskozielona kurtyna migocąca nad celem jak Gwiazda Betlejemska epoki hologramu. Ale żadnych gadających chmur. Nauczył się też nie przeginać. Teraz, pod postacią ducha, przeszedł przez mury twierdzy Nieba i zszedł na sam jego dół. Rho tkwiła tam jak zawsze, sama w swojej celi, cały czas ubrana w papierowy kitel i kapcie, które miała w Sali Odlotów, wtedy, gdy mówili sobie, że to nie jest pożegnanie na zawsze. Obrączka na lewej kostce i kilkanaście ogniw skorodowanego łańcucha przykuwały ją do ściany. Włosy spływały na twarz niczym ciemna zasłona. Twarz jednak rozjaśniła się, gdy opadł ku niej przez sufit. Wylądował obok na kamiennej podłodze. - Przepraszam, przyszedłbym szybciej, ale po prostu... Przerwał. Bez sensu marnować drogocenny REM na wyśnione przeprosiny. Zmodyfikował scenariusz, zaczął od nowa. - Nie uwierzysz, co się dzieje. - Mów. - Wplątałem się w taką jakby wojnę, jestem za linią wroga z bandą... naprawdę. Nie uwierzysz. - Mnichów i zombiaków - powiedziała. - I z wampirem. Oczywiście, że wiedziała. - Nawet nie wiem, jak mi się udało tu przyjść. Wydawałoby się, że skoro tyle się dzieje, będę zbyt nakręcony, żeby choćby usiąść, a jednak...

- Byłeś na nogach przez dwadzieścia cztery godziny - Położyła dłoń na jego dłoni. - Kiedyś musiałeś paść. - A ci ludzie tak nie mają. - Westchnął. - Oni chyba w ogóle nie śpią, a już na pewno nie w całości. Różne części ich mózgów pracują na zmiany, czy coś w tym rodzaju. Jak banda delfinów. - Ale ty nie jesteś delfinem ani żadnym gościem, który się napina z ulepszeniami. Jesteś naturalsem. I taki mi się podobasz. I wiesz co? - Co? - Dasz radę nadążyć za nimi. Zawsze dawałeś radę. Nie zawsze, pomyślał. - Powinnaś wrócić - powiedział nagle. Gdzieś daleko palce rąk i nóg zamrowiły delikatnie. Pokręciła głową. - Już to przerabialiśmy. - Nikt nie mówi, że musisz wracać do pracy. Jest milion innych opcji. - A tutaj - odparła - jest miliard. Spojrzał na jej łańcuch. Nigdy świadomie nie wykuwał tych ogniw. Po prostu taką ją zastał - i już. Mógł to zmienić jedną myślą, podobnie jak wszystko inne w tym świecie - ale zawsze było ryzyko. Nauczył się nie przeginać. - To niemożliwe, żeby ci to odpowiadało - powiedział cicho. Parsknęła śmiechem. - Dlaczego? Ja sobie tego nie założyłam. - Ale... - W skroniach mu zapulsowało. - Dan - odezwała się łagodnie - ty w tamtym świecie dasz radę. Ja nie. Mrowienie w końcach palców nasiliło się. Twarz Rho zaczęła zanikać. Zaciemnienie. Długo tego nie utrzyma. Cały ten staranny konserwatyzm, te zamknięte środowiska, tylko delikatnie naruszające prawa fizyki - one broniły przystępu tylko Wewnętrznemu Prześmiewcy, a nie tym nieproszonym wrażeniom całkiem z zewnątrz. Ból głowy. Drętwienie.

Odrywały jego uwagę od pracowicie wyimaginowanego świata; nagle cała jego fasada zaczęła się sypać. - Wracaj szybko! - zawołała żona przez wzmagający się szum. - Będę czekać... Zniknęła, zanim zdążył odpowiedzieć. Próbował sklecić coś dramatycznego - implozję całego Nieba, ognisty kolaps ku jakiejś żarłocznej osobliwości głęboko pod Tarczą Kanadyjską - ale zbyt szybko leciał w górę ku światłu. Był czas, gdy wyszydzał sam siebie za swój brak wyobraźni, przeklinał swoją niezdolność do tego, by zrzucić kajdany i po prostu śnić jak normalny człowiek, z fantastyczną, halucynogenną swobodą. Nawet teraz chwilami musiał sobie przypominać, że to wcale nie porażka. To siła. Nawet we śnie Brüks nie był w stanie wziąć czegokolwiek na wiarę.

Dla samego siebie każdy jest nieśmiertelny; może wiedzieć, że umrze, ale że jest martwy, nigdy się nie dowie. Samuel Butler Blask słońca dźgnął go w powieki przez ukośne szczeliny w oknie celi. W ustach mu zaschło, w głowie dudniło, w palcach pulsował tępy prąd. Spałem na dłoniach, pomyślał i, schodząc z łóżka, usiłował sobie wyobrazić, jak tego właściwie dokonał. Oparłszy stopy o podłogę, poczuł w nich to samo mrowienie. Super. Dotarł do toalety, którą Luckett pokazał mu wczoraj wieczorem, opróżnił pęcherz, a wszystkie końcówki łaskotały go i piekły. Kiedy spuszczał wodę, uczucie trochę się uspokoiło. Ruszył pustym korytarzem w poszukiwaniu innych żywych, tylko nieznacznie niepewnym krokiem. Za którymiś zamkniętymi drzwiami coś tępo łupnęło. Na moment się zatrzymał. Jego uwagę przykuły inne drzwi, głębiej w korytarzu. Otworzyły się nagle. Wypadła z nich naga, plamiasta postać, dławiąca się i drgająca jak rażona prądem. Przez chwilę stał jak sparaliżowany szokiem. Potem ruszył dalej, zapominając o własnej banalnej przypadłości - poznał go bowiem, to był Masaso, strach na wróble, plecy wygięte, obnażone zęby, skóra na policzkach napięta tak, że tylko cudem twarz nie pękła mu na środku. Brüks był już prawie przy nim, gdy do niego dotarło. Stanął jak wryty. Tężyczka wszystkich mięśni. Jakieś zaburzenie motoryczne. Coś neurologicznego. Mrowienie wróciło z pełną siłą. Brüks z niedowierzaniem spojrzał na czubki własnych palców. Choćby nie wiem co, nie potrafił powstrzymać dygotu. Kiedy zaczęły się wrzaski, prawie ich nie usłyszał. *** Obojętne co to było, zabijało bezgłośnie. Przeważnie bezgłośnie.

Nie dlatego, że bezboleśnie. Wcale. Ofiary wyczołgiwały się z kryjówek i miotały po podłodze z twarzami wykręconymi w udręczone diabelskie maski, które utrzymywały się nawet po śmierci: rozszerzone żyły, przekrwione oczy z punktowymi zatorami, całość identycznie zesztywniała jak kamień. Żaden nie wydał z siebie ani słowa, ani choćby jęku. Nie mógł zrobić nic, jedynie przestępować przez trupy, idąc tropem krzyczącego gdzieś dalej głosu; nic nie czuł, tylko ten przerażający prąd, coraz intensywniejszy, w palcach rąk i nóg; nie był w stanie myśleć, tylko ja też to mam ja też to mam ja też... Zza rogu przed nim wyłoniły się ustawione w szyk postacie: cztery ludzkie ciała, idące idealnie równo, żywsze od tych na podłodze, ale w środku równie martwe. Pomiędzy nimi szła Valerie. Cztery pary rozlatanych oczu na moment wycelowały w Brüksa i zaraz wznowiły swój szalony bezkierunkowy taniec. Valerie nawet nie spojrzała w jego stronę. Poruszała się jak na sprężynach, jakby coś miała nie tak ze stawami. Jeden z jej zombiaków był obcięty w kolanach, kiedy się zbliżał, węglowe protezy, na których się poruszał, cicho poskrzypywały na podłodze. Poza tym delikatnym odgłosem tarcia Brüks nie usłyszał żadnego dźwięku. Instynktownie przypadł do ściany, modląc się do jakiegoś plejstoceńskiego boga o niewidzialność - albo chociaż nieważność. Valerie przemknęła obok, patrząc dokładnie na wprost. Brüks zacisnął powieki. Ciemność wypełniły dalekie krzyki. Czuł drobną, obojętną dumę, że sam nie krzyczał. Gdy ponownie otworzył oczy, potwór sobie poszedł. Wrzaski ścichły, zrobiły się bardziej... intymne. Jakby jakiejś przerażającej syrenie latarni morskiej, wyjącej przez wojenną mgłę, kończyły się baterie. Tylko że to nie była, kurwa, żadna wojna: to była rzeź - jedno plemię olbrzymów wykańczało drugie, a żaden zwyklak-skamielina, co się przypadkiem znalazł na polu bitwy, nie zasługiwał choćby na miłosierne poderżnięcie gardła. Witamy w zawieszeniu broni.

Szedł dalej za dźwiękiem. Wątpił, czy będzie coś w stanie pomóc - może zrobić eutanazję - ale skoro to coś daje radę wrzeszczeć, może też coś powie. Wszystko jedno co... cokolwiek... Właściwie już coś powiedziało. Mianowicie: że w oczach tej zarazy są ofiary równe i równiejsze. Wszyscy napotkani Dwuizbowcy padli w parę minut po sobie, chwyceni za gardło i zamienieni w udręczony kamień, zanim zdołali choćby krzyknąć. Ale nie każdy. Nie wampirzyca i nie jej fagasi. Nie wrzaskun. Nie Dan Brüks. Na razie. Ale zarażony był, oczywiście, że tak. Coś mu obrabiało peryferyjne obwody, robiło zwarcia w małej motoryce, szło w górę głównymi kablami. Może u wrzaskuna jest to po prostu bardziej zaawansowane? Może on za dziesięć minut będzie mieć to samo? Chyba był gdzieś tu. Za tymi drzwiami. Otworzył je. Luckett. Wił się jak węgorzyca na haczyku, w identycznej celi, na podłodze śliskiej od własnych wydzielin. Pot zamienił jego tunikę w mokrą szmatę, spływał mu strugami po twarzy i ramionach; od krocza rozchodziły się ciemniejsze plamy Jednakże ten haczyk nie trzymał go za usta. Wystawał z portu na karku, wijącym się włóknem podpiętym do gniazdka nisko na ścianie. Miał konwulsje. Uderzył głową o krawędź przewróconego krzesła. Trochę go to otrzeźwiło - przestał wrzeszczeć, oczy się rozjaśniły, przez wypełniający je zwierzęcy ból przesączyło się odrobinę czegoś przypominającego świadomość. - Brüks - stęknął - Brüks, weź... kurwa, jak boli... Brüks uklęknął, położył mu rękę na ramieniu. - Ja nie... Akolita odskoczył spod dotyku i znów się rozwrzeszczał: - Kurwa, to boli! - Zamachał ręką, chyba w celowym geście domyślił się Brüks - poleceniu motorycznym, które usiłowało przebić się przez szum miliona zwartych neuronów.

Brüks powiódł za nim wzrokiem, ku małej szklanej szafeczce w ścianie. Za przesuwną szybką spoczywały ceramiczne landrynki w równych, podpisanych rzędach - SZCZĘŚLIWOŚĆ, ORGAZM, SUPRESANT APETYTU... ZNIECZULENIE. Porwał kapsułkę z półki, opadł obok Lucketta, chwycił światłowód przy czaszce, odpiąć się nie udało - palce nie dosłyszały mózgu. Luckett znów wrzasnął, wyginając grzbiet w łuk. Pokój wypełnił smród odchodów. Brüks znów chwycił wtyczkę, przekręcił. Wypadła z gniazda. Ściany zalało rozfalowane światło: widoki z kamer, krzywe sklejane, pustynia odmalowana jaskrawym pseudokolorem. Jakaś oswojona wyrocznia, pozbawiona bezpośredniego dostępu do mózgu Lucketta, kontynuowała rozmowę w zewnętrznym świecie. Brüks wcisnął kapsułkę przeciwbólową na miejsce, przekręcił, zatrzasnął. Luckett natychmiast się rozluźnił. Palce jeszcze podrygiwały, czystym psychogalwanicznym odruchem. Przez chwilę wyglądał, jakby stracił przytomność. Potem z sapaniem nabrał wielki haust powietrza i wypuścił je. - Lepiej - powiedział. Brüks spojrzał na jego rozdygotane palce, potem na swoje. - Wcale nie... To jeszcze... - Nie moja działka. - Luckett zakaszlał. - I nie twoja, ciesz się. - Ale co to takiego? Musi być jakieś lekarstwo. - Przypomniał sobie. Korowód potworów, z Valerie pośrodku, posuwający się z gładką sprawnością przez pola umarłych. - Valerie... Luckett pokręcił głową. - Jest po naszej stronie. - Ale ona... - To nie ona. - Luckett odwrócił głowę, wpatrzył się w taktyczny obraz pustyni w czasie rzeczywistym, z lotu ptaka: klasztor w samym środku, brzegi obramowane zawiłymi hieroglifami. - To oni. Przez cały dzień robiliśmy jakieś ruchy - A co zrobiliście? Co zrobiliście?

- Zrobiliśmy? - Luckett kaszlnął, wierzchem dłoni otarł krew z ust. - Byłeś tu przecież, przyjacielu. Daliśmy się zauważyć. No i teraz... zbieramy burzę, można by rzec. - Ale oni nie mogli tak po prostu... - A w sumie, dlaczego? - Nie przesłali jakiegoś ultimatum, czy coś? Nie dali szansy, żeby się poddać, albo... Spojrzenie Lucketta składało się w równej części z litości i rozbawienia. Brüks przeklął sam siebie. Idiota. Ból głowy przez cały poprzedni dzień. Tekst „DROGĄ POWIETRZNĄ” u Moore’a. Ale nie było żadnego ostrzału, żadnych puszek lecących z gwizdem nad pustynią. To coś przypłynęło z wiatrem, niepostrzeżenie. A nawet sztucznie skonstruowane zarazki nie zabijały od pierwszego kontaktu. Zawsze był okres inkubacji. Zawsze chwilę trwało, zanim parę przetrwalników, którym się poszczęściło, wykluło się w płucach i wyhodowało armię zdolną powalić człowieka. Nawet magia wykładniczego przyrostu potrzebowała paru godzin, żeby się objawić. Wróg... ...„Ludzie tacy jak ty” - powiedziała Lianna... ...ewidentnie uruchomił ten plan, gdy tylko się tu znalazł. Nawet gdyby cały cholerny Zakon Dwuizbowy wymaszerował na pustynię z rękoma w górze, gówno by to zmieniło - broń już mieliby we krwi, a ona miała gdzieś białe flagi. - Jak mogliście im na to pozwolić? - zasyczał Brüks. - Podobno jesteście od nas bystrzejsi, post-kurwa-osobliwi, powinniście widzieć dziesięć kroków naprzód w każdym planie, jaki jesteśmy w stanie skleić do kupy my, tępi jaskiniowcy. Jak mogliście im pozwolić? - Brüks, ale to wszystko idzie zgodnie z planem. - Luckett poklepał go po ramieniu spastyczną, pełną zwarć ręką. - Jakim niby planem? - Brüks zdławił histeryczny chichot. - My już nie żyjemy... - Nawet Bóg wszystkiego nie przewidzi. Za dużo zmiennych. Luckett znów zakaszlał. - Ale nic się nie przejmuj. Przewidzieliśmy rzeczy, których nie da się zaplanować...

Przez otwarte drzwi, przez korytarz, przez wąskie, wysokie okna, przez zamknięte bramy, przez szyby wychodzące na pustynię i ogród - dobiegł jakby gwizd, przesunięty nieco po dopplerowsku. Stłumiony łomot uderzenia w ziemię gdzieś w pobliżu. - O. Zaczynają sprzątać. - Luckett kiwnął głową. - Nie ma już sensu się kamuflować, nie? Brüks schował twarz w dłoniach. - Przyjacielu, nic się nie przejmuj. To jeszcze nie koniec. Nie dla ciebie, w każdym razie. Jaskinia Jima. Czeka na ciebie. Brüks uniósł głowę. - Jim... ale... - Mówiłem ci - powiedział Luckett. - Zgodnie z planem. - Całe ciało zafalowało mu od skurczów. - No idź. I wtedy Brüks usłyszał inny dźwięk, niższy, idący w górę skali, w tle, pod kaszlem ofiar i piskiem wchodzącego w ciało paraliżu. Poczuł drgania rozkręcających się głęboko pod ziemią wielkich łopat, pochwycił stłumiony syk wtryskiwanej do głębokich silosów pary. Usłyszał narastający werbel potwora złożonego z żywiołów, szarpiącego swoimi okowami. - No - stwierdził - to jakoś lepiej mi brzmi. *** Moore tkwił w swojej jaskini, ale za konsoletą nie stał. Na inteligentnej farbie nie migały żadne kontrolki, suwaki, tarcze, czy wirtualne guziki. Wszystko było tylko do odczytu. Dwuizbowcy uruchamiali swój generator z jakiegoś innego miejsca, Moore kibicował z trybun. Odwrócił się, widząc go. - Okopali się. - Ale to wszystko jedno, prawda? Rozniesiemy ich na strzępy. Żołnierz odwrócił się z powrotem do ściany i pokręcił głową. - A w czym problem? Za daleko są? - Nie walczymy. - Nie walczymy? A widziałeś, co oni nam zrobili? - Widzę. - Wszyscy albo nie żyją, albo prawie! - A my nie.

- No tak. - Nerwy w palcach Brüksa zaśpiewały złowrogo. - I jak długo jeszcze? - Wystarczająco długo. Zaraza była skrojona na Dwuizbowców. My mamy więcej czasu. - Moore zmarszczył brwi. - Tylko że czegoś takiego nie spreparuje się na polu bitwy i nie w jedną noc. Planowali to dłużej. - Kurwa mać, przecież nawet strzału ostrzegawczego nie oddali! Nawet nie próbowali negocjować! - Bo się boją. - Oni się boją? - Założyli, że uprzedzając nas, dadzą nam nieakceptowalną przewagę. Nie wiedzą, jakie mamy możliwości. - To może trzeba im pokazać. Moore odwrócił się z powrotem do niego. - Pewnie słabo się orientujesz w filozofii Dwuizbowców. Jest z zasady pacyfistyczna. - Możecie sobie tu dyskutować z Luckettem i resztą kumpli nad filozoficznymi niuansami jednostronnego pacyfizmu, a tymczasem wszyscy zamienimy się w z zasady pacyfistyczne trupy - Kumpli. Aaa. - A Lianna... - Nic jej nie jest. - Wszystkim nam coś jest. - Brüks odwrócił się z powrotem do schodów. Może udałoby się ją znaleźć, zanim sufit zwali się im na głowy. Może jest jakiś schowek na szczotki, gdzie można by się schować. Ręka Moore’a spoczęła mu na ramieniu i odwróciła go, jakby był zrobiony z balsy. - Nie będziemy atakować tych ludzi - powiedział spokojnie. Nie wiemy, czy to oni są za to odpowiedzialni. - Dopiero co powiedziałeś, że musieli to planować! zachrypiał Brüks. - Czekali tylko, aż damy im jakiś pretekst. Patrzyłeś, jak ładują i celują. Jak dla mnie, to może i słuchałeś, jak sobie, kurna, gadają przez radio, słyszałeś, jak wydają rozkazy. Wiedziałeś. - To nieistotne. Nawet gdybyśmy siedzieli w ich centrum dowodzenia. Nawet gdybyśmy rozebrali ich mózgi na

pojedyncze synapsy i prześledzili wszystkie neurony biorące udział w tej decyzji. To i tak byśmy nie wiedzieli. - Wal się. Ja nie będę tu siedzieć i ci obciągać tylko dlatego, że wyciągnąłeś ten stary tekst o braku wolnej woli. - Ci ludzie mogli zostać nieświadomie wykorzystani. Mogli wykonywać jakiś wszczepiony im cudzy plan i przysięgną ci, że przez cały czas podejmowali własne decyzje. Nie zabija się ślepego narzędzia. - Moore, to nie zombiaki. - To całkiem inny gatunek. - A oni nas zabijają. - Musisz mi po prostu zaufać. Albo... - Moore przekrzywił głowę, wyraźnie rozbawiony - ...możemy cię tu zostawić, żebyś się z nimi rozmówił. Osobiście. - Jak to zostawić? - No, odlatujemy stąd. Po co grzejemy silniki, jak ci się zdaje? *** Ktoś wtoczył do klasztoru wielką piłkę futbolową. Kilkunastu upadłych mnichów podrygiwało w skurczach, z wytrzeszczonymi oczyma wokół kopuły geodezyjnej z zazębiających się wyściełanych pięciokątów, mierzącej może ze cztery metry w poprzek równika. Jeden wielokąt, wielkości drzwi, odstawał od jej powierzchni jak wyłamany paznokieć. Jakaś kapsuła ewakuacyjna. Bez widocznego napędu - w każdym razie wbudowanego, bo wysoko nad ścianami dziedzińca tornado wirowało i ryczało jak wściekły silnik odrzutowy. Brüks zadarł głowę, żeby zobaczyć jego koniec i... przełknął ślinę... i... I spojrzał jeszcze raz. Coś rysowało na niebie łuk. - Wsiadaj - powiedział Moore do jego łokcia. - Mało czasu. Oczywiście, że wszystko wiedzą. Mają satelity, mają mikrodrony, mogą tu zajrzeć między ściany, zobaczyć co oni knują i po prostu wszystko rozpieprzyć... - Rakieta... - wychrypiał. W punkcie, który pokazywał, rozpękło się niebo. Smuga kondensacyjna po prostu przerwała się pośrodku nieba, opadający łuk ucięty w połowie drogi do stratosfery; w

końcowym punkcie rozbłysło nowe słońce, oślepiający punkt, niesamowicie mały i niesamowicie jaskrawy. Brüks nie był pewien, co właściwie w tym ułamku sekundy zobaczył. W porannym niebie otworzyła się wielka migotliwa dziura, jakby sam pan Bóg zaglądał pod pokrywkę swojego terrarium. Nieboskłon się pomarszczył - wiechcie wysokich cirrusów rozpadły się na miliony odłamków; połacie intensywnego, nieskończonego błękitu skurczyły się w ostre odłamki; pół nieba poskładało się jak obłąkane origami. Niebo zapadło się i odsłoniło inne niebo, spokojne i gładkie. Grzmot rozszczepił Brüksowi czaszkę jak szpikulec do lodu. Jego siła zbiła go z nóg, na chwilę zawiesiła w powietrzu i rzuciła z powrotem na trawę. Coś pchnęło go od tyłu. Odwrócił się. Moore poruszał ustami, Brüks słyszał jednak tylko wysoki, wypełniający cały świat pisk. Za ramieniem Moore’a, za murami klasztoru, z nieba spadały osmolone szczątki, niczym zwęglone kości olbrzymiego ludzika z kresek. Jego pusta powłoka ulatywała w niebo w strzępach, ciągnięta grubymi strumieniami odłamków w stronę oswojonego tornada. Generator wirowy jakby czerpał siłę z tego pokarmu. Jakimś sposobem tornado zrobiło się grubsze. Szybsze. Ciemniejsze. Niewidzialny statek powietrzny Valerie. Zapomniał o nim. Sto tysięcy metrów sześciennych wysokiej próżni dokładnie na drodze nadlatującej rakiety - rozpadł się od uderzenia, wsysając w pustkę kaskady pustynnego powietrza. Moore pchnął go w stronę kuli. Brüks niepewnie wszedł w ciemność, wypełnioną siecią jakiegoś monstrualnego pająka. Miał już spory zbiór ofiar, ledwie widocznych, oplątanych sylwetek. Wszystkie wisiały w sieci zrobionej z szerokich, płaskich włókien, przecinających chaotycznie całe wnętrze sfery. - Ruszajcie się - warknął cichy, blaszany głosik pośród chóru kamertonów. Brüks chwycił pierwsze z brzegu oczko siatki, chwycił najmocniej, jak pozwalały mu iskry w ręce, podciągnął się. Coś trąciło go w bok głowy. Odwrócił się i wzdrygnął na

widok jednego z zombiaków Valerie, do góry nogami, z rozbieganymi oczyma, wplątanego w siatkę jak złapany nietoperz. Raptownie cofnął rękę; trzymała się siatki, jakby był gekonem. Uwolnił się i czym prędzej odpełzł od tych nerwowych oczu i martwej twarzy. Kolejna twarz, nie taka martwa, czaiła się w ciemności za swoim ochroniarzem. Brüks - ze źrenicami wciąż skurczonymi od porannego słońca - nie rozróżniał jeszcze szczegółów. Czuł jednak, że na niego patrzy, wyczuwał za tymi oczyma wyszczerzone zęby drapieżcy. Szedł dalej. Lepkie paski chwytały go za ręce, odrywały się, gdy je odsuwał. - W pierwsze wolne miejsce - mruknął wspinający się tuż za nim Moore. Brüks stwierdził, że wreszcie przestaje mu dzwonić w uszach, jakby dzwonienie uspokoiło się na widok tego nieprzyzwoitego łona, w którym kluł się miot złożony ze świrów i potworów. - Staraj się trzymać z daleka od ścian. Niby są miękkie, ale będzie nieźle trzęsło. Właz wskoczył na miejsce jak ostatni element układanki, uszczelniając wnętrze i odcinając wpadające z zewnątrz słabe światło. Powietrze momentalnie zgęstniało i stęchło, jak w małym, nieruchomym bąbelku na samym dnie morza. Przełknął ślinę. Ciemność wokół oddychała niewidzialnymi ustami, cichym, klaustrofobicznym chórem stłumionym przez ciężkie jak cement powietrze. Wzrok i oddech powróciły, jedno tuż po drugim - smrodliwy powiew na policzku, słaby czerwony poblask prosto z wyściełanych ścian. Większość tych świateł przesłaniali Dwuizbowcy - niektórzy z rozłożonymi ramionami, inni zwinięci w kłębek, paru zwiniętych w precle, sugerujące albo nadludzką elastyczność, albo połamane kości. Było ich w sumie może ze dwunastu. Kilkunastu mnichów. Prehistoryczna psychopatka z orszakiem morderczych maszyn z martwymi mózgami. Dwójka zwyklaków. Wszyscy wiszą razem w olbrzymiej,

wyściełanej siatką macicy, czekając, aż jakaś niewidzialna armia rozgniecie ich na miazgę. I wszystko to idzie według planu. Spróbował się ruszyć, czując, że siatka zacisnęła się wokół niego, gdy tylko przestał się wspinać. Mógł tylko trzepotać jak ryba na haczyku, unieść rękę na tyle, żeby podrapać się w nos. Poza tym nie był w stanie się ruszyć. Dobrze, że chociaż oczy wreszcie przystosowały się do długiej fali. Twarz dokładnie nad nim przybrała znajome kontury. - Lianna? Lianna, czy ty... Była tu tylko ciałem. Palce postukiwały w skroń charakterystycznym rytmem kogoś pogrążonego w dalekiej rzeczywistości. - Nic jej nie jest. - Moore mówił spokojnie, z niezbyt daleka. Gada z naszą podwózką. - Tylko tyle? Dwadzieścia osób? - Łapał powietrze, wciąż dziwnie nieświeże mimo wysiłków lokalnego systemu podtrzymywania życia. - Wystarczy. Brüks ledwo był w stanie oddychać. Cała komora syczała od mechanicznej wentylacji, wiało mu w twarz, a jemu się wydawało, że nie może napełnić płuc powietrzem. Zwalczył narastającą panikę. - Chyba... chyba coś jest nie tak z klimą... - Powietrze jest jak trzeba. Wyluzuj. - Ale nie, bo... Coś kopnęło ich mocno w bok. I nagle „góra” stała się bokiem, a „bok” dołem. Krew napłynęła Brüksowi do głowy. Olbrzym stanął mu na piersi. Powietrze, już i tak nieznośnie duszące, jeszcze się zagęściło - smród zgniłych jaj jak tsunami zalał Brüksowi zatoki. Jezus, pomyślał. Nie wyobrażał sobie gorszego miejsca i czasu na pierdnięcie. W innych okolicznościach może i byłoby to śmieszne. Teraz tylko zaczęło mu się zbierać na wymioty, dławił się, zużywając resztki cennego tlenu. - Jedziemy - mruknął Moore z tyłu. Z dołu. Z góry. Głos miał niemal senny.

Siatka napięła się, ciała podskoczyły unisono w jedną stronę, wróciły jak wahadła w drugą, okręciły się wokół jakiegoś nieznanego, arbitralnego środka masy. Wydawało się, że przyśpieszają w dziesięciu kierunkach naraz. W głowie Brüksa ryczał wodospad. - Nie mogę... oddychać... - I nie trzeba. Poddaj się temu. - Że co... - Izofluran. Siarkowodór. Od zewnątrz świat pochłaniały wiry szumu. Dwadzieścia ciał ledwie widocznych przez te wiry - rzuciło się jak jeden mąż w stronę niczym niewyróżniającego się punktu po drugiej stronie pomieszczenia. Przyciągało je tam jak żelazne opiłki w cyklotronie, wszystkie elastyczne uprzęże napięły się niemal do pęknięcia. A więc tak, rozmyślał Brüks, tracąc wzrok. To jest to. Ostatnie świadome przeżycie. Ciesz się nim, póki możesz.

PASOŻYT

Prawdopodobnie najlepszym przykładem na inherentne zło tego podejścia jest tak zwany Umysł Mokśa skonstruowany przez Wschodni Sojusz Dharmiczny. Ich próby „zmodernizowania” własnej wiary z pomocą technologii, która na Zachodzie została (słusznie) zakazana, skończyły się stworzeniem dosłownie niszczącego dusze umysłuula, który pozostawił miliony w stanie, jak się zakłada, głębokiej katatonii. (Fakt, że religie dharmiczne dążyły do takiego stanu od tysięcy lat, ani trochę nie łagodzi owej wielkiej tragedii). Nieodpowiedzialne używanie interfejsów mózgowych do „bratania się” z obcymi umysłami takich zwierząt, jak koty i ośmiornice - praktyka ta występuje zresztą nie tylko na Wschodzie - również przyczyniło się do nieopisanych psychologicznych szkód. Na drugim krańcu skali jest zjawisko, kiedy w obliczu współczesnych zagrożeń mamy pokusę po prostu odwrócić się plecami do całego świata. Taka ucieczka jest nie tylko sprzeczna ze Słowem Bożym, mówiącym „idźcie i nauczajcie wszystkie narody”, ale i sama z siebie rodzi poważne konsekwencje. Tu jaskrawym przykładem jest pływająca wyspa Odkupiciel. Minął prawie rok od rozpadu przymierza pomiędzy Baptystami Południowymi i Środkowymi, i trzy miesiące od ostatniego naszego kontaktu z którąkolwiek ze stron tego konfliktu. (Obecnie niemożliwe jest bezpośrednie zbliżenie się do wyspy krążącej w oceanicznym prądzie kołowym - ostrzeliwany jest każdy pojazd zbliżający się na mniej niż dwa kilometry natomiast zdalny monitoring od 28 marca nie wykrył żadnych śladów ludzkiej obecności. ONZ sądzi, że ten ogień jest automatyczny, i zabroniła zbliżania się do Odkupiciela, póki nie wyczerpie się amunicja).

„Wewnętrzny wróg: Zakon Dwuizbowy jako zagrożenie dla instytucjonalnej religii w XXI wieku” (wewnętrzny raport Papieskiej Akademii Nauk dla Stolicy Apostolskiej) Ja bym mógł być zamknięty w łupinie orzecha i jeszcze bym się sądził panem niezmierzonej przestrzeni, gdybym tylko złych snów nie miewał. William Szekspir, Hamlet (tłum. J. Paszkowski) Obudził się. Usłyszał wrzaski, zobaczył szare, rozmyte światło, poczuł kopniaka w bok i igłę bólu przeszywającą lewą nogę jak elektryczny oszczep. Krzyknął, ale jego głos zginął w potężnej kakofonii: dźwięku skręcanego metalu, potężnych żeber ze stopu ścinanych wzdłuż nieznanych im wcześniej linii naprężeń. Ciążenie kompletnie się nie zgadzało. Leżał na plecach, ale ciągnęło go w bok, wyciągało nogami do przodu z jakiejś półprzejrzystej, gumowatej owodni spowijającej całe ciało. Gdzieś dalej poruszały się niewyraźne kształty. Świat stękał w paśmie bliskim infradźwiękom, jak wielki humbak, nurkujący spiralą ku dalekiemu morskiemu dnu. Na wyższych częstotliwościach wyły alarmy. Jestem w worku, pomyślał, panikując. Myśleli, że umarłem... Może i umarłem... Dojmujący ból umiejscowił się w kostce. Brüks uniósł ręce słabe elastyczne siły stawiły opór. Wszystkie żyły i tętnice miał na zewnątrz, przyklejone do skóry. Nie, to nie tętnice. To napinacze mioelektryczne ... Świat szarpnął się w dół i w bok. Umęczony metal zamilkł, wyjące alarmy z braku konkurencji wydały się jeszcze głośniejsze. Coś dźgnęło Brüksa przez worek, tuż pod kolanem. Ból zniknął. Jeden z rozmytych cieni nachylił się nad nim. - Spokojnie, żołnierzu. Już się tobą zajmuję.

Moore. Błona rozdzieliła się jak otwierające się oko. Pułkownik stał nad nim, odchylony o trzydzieści stopni od pionu w osuwającym się w dół świecie. A sam świat był maleńkim walcowatym bąblem, szerokim na pięć metrów i wysokim może na połowę tego. Ściany i podłoga wisiały pod zwariowanym kątem. Przez środek coś biegło, jak druciany rdzeń kręgowy (drabinka, uświadomił sobie mętnie Brüks; ten świat ma jakiś strych i piwnicę). Ze wszystkich stron majaczyły stosy plastikowych sześcianów, metrowych mniej więcej, niektóre białe, niektóre szaro-metaliczne, niektóre ciemnopółprzejrzyste (niewyraźne kształty w środku lśniły jak organy wewnętrzne). Parę się odczepiło - zsypały się w nierówny stos po spodniej stronie komory. Ciążenie ciągnęło Brüksa w ich stronę; gdyby jego worek nie był przyczepiony do pryczy, zjechałby z niej. Moore sięgnął i dotknął jakiejś kontrolki poza zasięgiem wzroku Brüksa; alarm miłosiernie umilkł. - Trzymasz się jakoś? - zapytał. - Ja... - Brüks potrząsnął głową, próbując ją oczyścić. - Co się stało? - Szprycha się chyba złamała. - Moore sięgnął w dół/w bok i ściągnął coś Brüksowi z głowy, drugą, błoniastą skórę czaszki, czepek pokryty kratką maleńkich guzków. - Trafił cię luźny pojemnik. Masz złamaną kostkę. Nic takiego, jak cię stąd wyciągniemy, zaraz się naprawi. Na ścianach rosła trawa - metrowe pasy niebieskozielonej trawy szły od podłogi po sufit, na przemian z rurami, kratkami i wklęsłymi panelami serwisowymi oblepiającymi resztę ścian. (Podkręcona fikocyjanina, przypomniał sobie). Inteligentna farba połyskiwała spokojnie na wszystkich powierzchniach niepoświęconych fotosyntezie. Jego prycza wystawała z wnęki w ścianie, migotał nad nią nieduży komplet wykresów czasowych, raportujących stan jego wnętrzności. - Jesteśmy na orbicie - dotarło do niego. Moore kiwnął głową.

- Jesteśmy... trafili nas... Moore uśmiechnął się. - Kto niby? - Atakowali nas... - To było jakiś czas temu. Na Ziemi. - Czyli... - Brüks przełknął ślinę. Strzeliło mu w uszach. Nigdy wcześniej nie był w kosmosie, ale pomieszczenie rozpoznał - masowo produkowany moduł habitatowy, dwa piętra, w przestrzeni od niskiej orbity po geostacjonarkę pospolity jak zdechłe satelity. Kręci się nimi dookoła, żeby symulować grawitację. I jej wektor normalnie powinien być prostopadły do pokładu, a nie... Starał się mówić spokojnie. - No to co się stało? - Może trafienie meteorytem. A może wada konstrukcyjna. Moore wzruszył ramionami. - A może porwanie przez obcych, w sumie na jedno wychodzi. Wszystko jest możliwe, jeśli nie masz twardych materiałów na poparcie hipotez. - Czyli ty nie... - Brüks, teraz jestem tak samo ślepy jak ty. Ani ConSensusa, ani interkomu. Kable musiały strzelić razem ze szprychą. Jak ktoś podkręci siłę sygnału na głównym przekaźniku, to pewnie się podłączę, ale sądzę, że mają teraz ważniejsze rzeczy na głowie. - Położył rękę na ramieniu Brüksa. - Panie doktorze, spokojnie. Pomoc już idzie. Nie czujesz? - Ja... - Brüks zawahał się, uniósł jedną gumowatą rękę, dał jej opaść w dół/w bok; wydało mu się, że waży odrobinę mniej niż przedtem. - Wyłączyli wirówkę - potwierdził Moore. - Powoli wyhamowujemy. To sugeruje, że reszta statku mniej więcej trzyma się kupy. Brüksowi znów strzeliło w uszach. - Ale my nie. Tak mi się zdaje... że gdzieś tu jest przeciek i ucieka powietrze. - Zauważyłeś. - Nie trzeba by tego załatać?

- Najpierw trzeba by znaleźć. Wiesz co, zrobimy tak. Ja będę przesuwać ładunki, a ty porozbierasz wszystkie ściany - Ale... - Albo możemy zejść na dół, wbić się w skafandry i zniknąć stąd. - Otworzył kokon Brüksa do samego końca, podtrzymał go, kiedy siadał. - Dasz radę iść? Brüks przerzucił nogi przez krawędź pryczy, usiłując nie zwracać uwagi na delikatnie narastające za oczami ciśnienie. Chwycił się jej brzegu, żeby nie zsunąć się po pochyłym pokładzie. Wzdłuż całego ciała biegły mu mioelektryczne tatuaże, niczym egzoszkielet dla ubogich. Obrysowywały konturem kości rąk i nóg, rozwidlały się ku palcom i biegły... (napiął prawą stopę, lewa zwisała bez czucia jak bryła gliny) przez pięty i podeszwy stóp. Każdy ruch napotykał elastyczny opór. Każdy gest był małym ćwiczeniem. Izometryczny sposób na napięcie mięśni. Kiedyś używano ich czasami w Niebie, żeby Wniebowzięci nie zamienili się w sflaczałe embriony. Nadal były wykorzystywane w tych rzadkich ekspedycjach w otwarty kosmos, wtedy gdy załodze nie dało się wszczepić wampirzych genów, żeby zapobiegły skracaniu się ścięgien i atrofii mięśni w czasie hibernacji. Moore pomógł mu stanąć, robił za podporę. Brüks podskoczył niepewnie na zdrowej stopie, obejmując go ramieniem. Nie było aż tak źle, jak się obawiał. Pseudograwitacja ciągnęła wprawdzie w złą stronę, ale była słaba i robiła się coraz słabsza. - Co ja tu robię? - Skok-krok-oparcie. W dziurze w suficie, z której wychodziła drabina, pulsowało łagodne czerwone światło, barwiąc całą przeciwległą ścianę. - Przechodzisz w bezpieczne miejsce. - Nie, nie o to mi chodziło... - Machnął wolną ręką, obejmując gestem pojemniki ze wszystkich stron. - Czemu ja jestem w ładowni? - Ładownia jest w stronę rufy. Tu włożyliśmy to, co się nie zmieściło. Pręty drabiny były koloru niegarbowanej skóry i gładkie jak plastik; jakiś elastyczny polimer, pozostający napięty mimo

znacznej długości. Brüks wyciągnął rękę i chwycił szczebel, spojrzał w górę przez sufit i odkrył źródło tego krwawego poblasku: szczelnie zamknięty awaryjny właz, migający ostrzeżeniem dla każdego, kto chciałby przez niego przejść: PRÓŻNIA. - Chodziło mi o to, że... - Zerknął przez otwór w podłodze: kolejne warstwy metakostek, zestawionych i posklejanych razem mniejszych zasobników. - Czemu obudziłem się w piwnicy? - Nie miałeś się w ogóle budzić, utrzymywaliśmy cię w śpiączce terapeutycznej. - Brüks przypomniał sobie własne oskalpowanie, ten czepek pełen elektrod. - Masz szczęście, że przypadkiem byłem w pobliżu, kiedy się spieprzyło. - Mówisz, że przechowywaliście mnie razem z... Habitat podskoczył, szarpnął się w jakimś skośnym kierunku, którego ucho wewnętrzne Brüksa nie potrafiło zanalizować; nagle drabina zaczęła usuwać się po przekątnej, nagle zaczął spadać przez otwór w podłodze (krawędź włazu dziabnęła go w przelocie w żebra). Klocki olbrzyma, poustawiane w sterty, w ziemskim ciążeniu złamałyby mu kręgosłup, a tutaj tylko zgięły go trochę i odbiły z powrotem w powietrze. Moore chwycił go, kiedy się odbijał: - No, jest to jakiś sposób na przejście... Brüks wyrwał się z uchwytu, odepchnął go. - Odpierdol się ode mnie! - Uspokój się, żoł... - Nie jestem, kurwa, twoim żołnierzem! - Brüks usiłował stanąć w zatłoczonym pomieszczeniu; uszkodzona kostka wyginała się pod nim jak przyczepiona gumkami. - Jestem parazytologiem, byłem na tej pieprzonej pustyni i zajmowałem się, kurwa, swoimi sprawami. Nie pchałem się na siłę do tej waszej wojny gangów, nie prosiłem się na jakąś jebaną orbitę, a już na pewno nie prosiłem, żeby mnie wsadzić do jakiejś pakamery jak pudło bombek! Moore odczekał, aż wyczerpią mu się słowa. - Skończyłeś?

Brüks najeżył się i łypnął złowrogo. Moore wziął to milczenie za dobrą monetę. - Przepraszam za utrudnienia - rzucił sucho. - Jak się trochę uspokoi, będziesz mógł zadzwonić do żony. Powiedzieć jej, że zostaniesz dłużej w pracy. Brüks zamknął oczy. - Nie kontaktowałem się z żoną - wycedził przez zaciśnięte zęby - od lat. - W każdym razie z prawdziwą żoną. - Naprawdę? - Moore nie chciał chwycić aluzji. - A czemu? - Bo poszła do Nieba. - Hmm - mruknął. Potem, łagodniej dodał: - Moja też. Brüks przewrócił oczami. - Mały ten świat. - W uszach znów mu strzeliło. - Czy my sobie stąd pójdziemy, zanim nam się krew zacznie gotować? - No to chodźmy - odparł Moore. Nieco wyżej, nad pochyłym miastem pojemników, jajowatą śluzę okalały wnęki wielkości człowieka, dwie po każdej stronie. Wisiały tam skafandry niczym puste srebrne skóry, przytrzymywane pasami mocującymi. W kolanach i łokciach wydymały się lekko. Moore pomógł Brüksowi przejść po pochyłym pokładzie, podał mu luźny pas, żeby się trzymał, a sam zajął się odpinaniem skafandra z lewej wnęki. Obwisł i wpadł mu bokiem w ręce. Brüks poczuł na policzku delikatny powiew. Moore wyciągnął skafander, rozpruty od krocza po szyję, rozdarty egzoszkielet zrzucony przez jakiegoś poprzedniego właściciela. Brüks stanął pod kątem i podskakując z lekka na zdrowej nodze, pozwolił Moore’owi zapakować tę uszkodzoną do skafandra. Słabe ciążenie bardzo pomagało - ważył teraz nie więcej niż dziesięć kilogramów. Czuł się jak jakaś przerośnięta poczwarka dręczona wątpliwościami i próbująca wgramolić się z powrotem do kokonu. Zaswędziała go wolna ręka; uniósł ją, spojrzał na brązowe jak krew kreski elastycznych włókien na skórze. - A po co... - Po co poszła? - zapytał Moore, mocno szarpiąc lewą nogą Brüksa, żeby wetknąć ją do buta.

Kawałki kości zazgrzytały o siebie - piszczel przeniosła drgania powyżej miejsca, w którym miał założoną blokadę. Nie zabolało, ale Brüks i tak się skrzywił. - Że co? - No, twoja żona. - Z prawą nogą było trudniej, bo na lewej nie dało się stać; Moore znów musiał posłużyć mu za kulę. - Po co poszła do Nieba? - Dziwne pytanie. „Potąd mam tego”, powiedziała cicho, patrząc przez okno. „One żyją, Dan. One są rozumne”. Moore wzruszył ramionami. - Każdy przed czymś ucieka. „To tylko systemy”, przypominał jej. „Zrobione przez człowieka”. „Tak jak my”, ripostowała. Nie sprzeczał się z nią, wiedziała lepiej. Żadne z nich nie było „zrobione”, jeśli nie liczyć doboru naturalnego, jako swego rodzaju projektanta - a oboje mieli dość oleju w głowie, żeby nie zaprzątać jej sobie takim byle jakim myśleniem. Zresztą, ona nie chciała się kłócić, dawno zostawiła za sobą te słowne pojedynki, dzięki którym iskrzyło między nimi przez tyle lat. Teraz chciała tylko mieć święty spokój. - Ona się... wycofała - powiedział Moore’owi, gładko wsuwając prawą stopę do buta. - Przed czym? Uszanował jej wolę. Dał jej spokój, kiedy robiła lobotomię ostatniej ofierze, dał spokój, kiedy składała rezygnację. Chciał z nią pogadać, kiedy zaczęła zastanawiać się nad Niebem, zrobiłby wszystko co w jego mocy, żeby zostawić ją po tej stronie życia, ale wtedy już dawno nie chodziło o to, czego on chce. Dał więc jej spokój także wtedy, gdy wynajmowała swój mózg, żeby opłacić czynsz w Świadomości Zbiorowej, i wycofywała się ze świata zewnętrznego w wewnętrzny. Dobrze, że chociaż zostawiła łącze. Można z nią było pogadać na ostatnim brzegu Styksu. Zobowiązań zawsze dochowywała. Ale wiedział, że tylko o to chodziło - kiedy

przestała mordować sztuczne systemy i sama się takim stała i dał jej spokój. - Była zabójcą chmur - powiedział w końcu. - Hmm - mruknął Moore. Po czym, pomagając Brüksowi wetknąć ręce w rękawy, dodał: - Mam nadzieję, że niezbyt dobrym. - A bo co? - Wystarczy, że powiem, że nie każda rozproszona AI jest emergentna i nie każda emergentna jest zła. - Podał mu rękawice. - Nie rozgłaszamy tego, ale co jakiś czas się zdarza, że któryś z lepszych ZCh odstrzeli nam coś, co wolelibyśmy mieć. Brüks przełknął ślinę, bo nagle zaschło mu w gardle. - Wiesz, co było popieprzone? Że ona się z nimi zgadzała. To znaczy, z tymi debilami od Równych Praw dla AI. Odeszła, bo miała dość zabijania świadomych istot, których jedynym przewinieniem było... - jak ona to ujmowała? - ...że za szybko urosły. Skafander zapięty. Rękawice zatrzaśnięte na dłoniach. Solidne pociągnięcie za linkę boa i powłoki załopotały wokół niego, w parę nieprzyjemnych sekund zmieniając się z obwisłych w obcisłe. Moore podał mu hełm. - Nasadzasz na twoją trzecią, przekręcasz w lewo, aż zaskoczy. Szyby nie opuszczaj, póki nie powiem. - Poważnie? - Brüksowi zaczynało już się kręcić w głowie. Powietrze jakby już trochę... rzadkie... - Jeszcze kupa czasu. - Moore zerwał ze ściany drugi skafander. - A chcę, żebyś dobrze słyszał. Odbił się od pokładu, przyciągnął kolana do piersi i obiema rękami rozpostarł powłokę. Jednym płynnym ruchem wbił nogi w pokład i - był ubrany po pierś. Odbił się delikatnie. - Czyli świadomych AI się nie bała. - Moore wcisnął ramiona w rękawy. - A bystrych? - C-co? - No, bystrych. - Zatrzasnął hełm. - Bystrych się bała? Brüks przełknął tłuste alpejskie powietrze i spróbował się skupić. Bystrych. Powyżej minimalnego progu złożoności,

kiedy sieci się budzą, powyżej Granicy Rozumu, kiedy znowu usypiają, bo samoświadomość rozpuszcza się w otchłani zbyt dużej, pełnej opóźnień sieci, gdzie z synchronii robi się szum. Jeszcze wyżej, gdzie inteligencja rośnie, choć jaźń dawno została z tyłu. - Tych, no... trochę się obawiała - przyznał, próbując nie zwracać uwagi na delikatny szum w uszach. - Mądra kobieta. - Pułkownik miał dziwnie blaszany głosik. Nachylił się i z mechaniczną precyzją i szybkością sprawdził uszczelnienia i gniazda skafandra Brüksa. - Dobra, zamknij szybę - powiedział, opuszczając własną. Głośniejszy syk wyparł cichy; błogosławiony powiew świeżego powietrza musnął twarz Brüksa natychmiast po zamknięciu hełmu. Chwilę później przyszła ulga. Na szybie ożyła zawiła mozaika ikon i skrótów. Hełm Moore’a stuknął w jego własny, głos zabrzęczał jak z daleka przez to zaimprowizowane łącze. - Interfejs sakadyczny. Menu od łączności jest u góry po lewej. I rzeczywiście, mrugała tam bursztynowa gwiazdka: pukanie do drzwi. Brüks po prostu skupił na niej wzrok i odebrał połączenie. - Lepiej. - Głos zabrzmiał, jakby Moore siedział mu w hełmie. - No to chodźmy stąd - powiedział Brüks. Moore wyciągnął rękę, patrzył, jak opada. - Jeszcze nie. Za minutę, może dwie. Powietrze - albo być może brak powietrza - za szybą hełmu Brüksa jakby się wyostrzyło. Twarz Moore’a, widziana przez tę ubogą atmosferę i dwie warstwy wypukłego szkła, była spokojna i nieodgadniona. - A twoja? - zapytał po chwili. - Co moja? - Twoja żona. Po co poszła? - A, tak, Helen. - Po jego twarzy przemknął cień. Jim odpowiedział, zanim Brüks zdążył pożałować pytania. - Chyba się po prostu... zmęczyła. Albo może zmęczyła. - Opuścił wzrok na moment. - Dwudziesty pierwszy wiek nie jest dla każdego.

- A kiedy wstąpiła? - Niecałe czternaście lat temu. - Po Świetlikach. - Masa ludzi uciekła wtedy do Nieba. Sporo z nich nawet potem wróciło. Moore jednak kręcił głową. - Właściwie to tuż przedtem. Dosłownie parę minut wcześniej. Wszyscy się pożegnaliśmy a potem wyszliśmy na zewnątrz i zadarliśmy głowy... - Może coś wiedziała. Moore uśmiechnął się nieznacznie, podniósł jego rękę. Brüks patrzył, jak opada mu z powrotem do boku, lekka jak piórko. - Już prawie... Habitat podskoczył. Skrzynki i kartony zakołysały się, dążąc do wspólnego punktu przyciągania; nieprzymocowane pojemniki uniosły się z pokładu i zastukały o ściany w powolnym tańcu. Brüks i Moore, przypięci do pasów ładunkowych, zdryfowali na bok jak wodorosty. - ...pora lecieć. - Moore wcisnął przyciski otwierające wewnętrzny właz. Brüks podciągnął się za nim. - Jim. - Tu jestem. - Moore wyciągnął sprężynowy karabińczyk z małej szpulki u pasa. Ciągnęła się za nim jasna nitka. - Skąd się wziąłeś tutaj? Kiedy się spieprzyło? - Byłem na patrolu. - Przypiął karabińczyk do oczka na skafandrze Brüksa. - Obchód robiłem. - Co takiego? - Słyszałeś. - Wewnętrzny właz zatrzasnął się za nimi. Brüks szarpnął za nitkę, gdy Moore zajął się dehermetyzacją śluzy - niesamowicie cienka, niesamowicie mocna. Smycz z bioinżynieryjnego pajęczego jedwabiu. - Masz łącze do ConSensusa w głowie - zauważył Brüks. Możesz, nie schodząc z kibla, zajrzeć w dowolne miejsce i robisz obchód? - Dwa razy dziennie. Od trzydziestu lat. Powinieneś mi dziękować, że nigdy nie przyszło mi do głowy przestać. - Łapa

w wielkiej rękawicy łagodnie wskazała zewnętrzny właz. - To jak, idziemy? Moore, ty stary wiarusie. Dzięki tobie jeszcze żyję. Tracę przytomność w środku tornado, budzę się z rozwaloną kostką na stacji kosmicznej o przetrąconym kręgosłupie. Pakujesz mnie do skafandra. Ciągniesz za język, żebym ględził o swojej żonie i nie zauważył, że tracimy powietrze. Założę się, że nigdy mi nie powiesz, jak mało brakowało, nie? To nie w twoim stylu. Byłeś za bardzo zajęty odwracaniem mojej uwagi, żebym nie robił z siebie spanikowanego kretyna, kiedy ratujesz mi życie. - Dziękuję - powiedział cicho, ale Moore, wpisujący jakieś zaklęcia do interfejsu grodzi, nawet jeśli go usłyszał, to nie zareagował. Zewnętrzna śluza otworzyła się koncentrycznie. Za nią czekał wielki otwarły kosmos. Całe niebo krzyczało, demaskując wszystko, co nakłamał w dobrej wierze Jim Moore. *** - Witamy w Koronie cierniowej - powiedział Moore z drugiego końca wszechświata. Słońce było zbyt duże i zbyt oślepiające: Brüks zobaczył to od razu, kiedy otworzył się zewnętrzny właz, przez ułamek sekundy, dopóki na szybie hełmu nie wykwitł polaryzujący krążek - idealnie na linii wzroku - i go nie przesłonił. Oczywiście, pomyślał z początku, przecież nie ma atmosfery. Na orbicie wszystko musi być jaśniejsze. Potem zakołysał się, lecąc za Moore’em, i zawirował nieważko wokół jakiegoś niespodziewanego środka ciężkości, a wokół zakręciły się gwiazdy i potężne konstrukcje. Ziemia zniknęła. To nieprawda - wciąż to wiedział, jakimś hipotetycznym, głębokim ośrodkiem, co nie czyniło żadnej różnicy. To nie mogła być prawda. Ziemia musiała gdzieś tam być, pomiędzy miliardem jasnych punktów przebijających niebo ze

wszystkich stron. Same niemrugające piksele. Ani jeden nie wybijał się ponad zero wymiarów, nie przybierał kształtu. Żadnego gruntu, żeby spaść. Oddech zachrypiał mu w uszach, szybki jak bicie serca. - Mówiłeś, że jesteśmy na orbicie? - Bo jesteśmy. Tylko nie wokół Ziemi. Statek - Korona cierniowa - rozciągał się przed nim jak kości potwora wielkości miasta. Ułamana szprycha wisiała dokładnie na wprost, plątanina belek i rurek otoczona lśniącą, ostrą aureolą: trochę jakiejś folii, kryształki zamarzniętej cieczy, malutkie metalowe shurikeny, które niemiały dokąd polecieć. W mozaice świateł i cieni coś się poruszało. Po ruinie uganiały się metalowe pajączki, spawały coś punktowo rozżarzonymi żuwaczkami, tkały sieci, żeby zszyć ze sobą rozsiane części. Cały metalowy krajobraz rozbłyskiwał falami maleńkich gwiazdek. Nie zgięta, nie wygięta. Ułamana. Czysto i gładko. Przerażony Brüks przyjrzał się cienkiej srebrnej lince, grubości ledwo ludzkiego palca: jedno ścięgno, cudem nienaruszone, wyłaniające się z amputowanego kikuta i kotwiczące do niego potężny, beczkowaty habitat. Gdyby nie ta jedna cienka nitka... - Ty o wszystkim wiedziałeś, nie? - Łapczywie łykał powietrze. - Przez cały czas byłeś wpięty do ConSensusa... Moore zwisał sobie z uchwytu, kompletnie nie przejmując się miliardami lat świetlnych otwierającymi się pod nogami. - Z mojego doświadczenia wynika, że w takie sytuacje lepiej ludzi wprowadzać stopniowo. - A z mo... jego... doś... - Język puchł mu w ustach. Nie mógł złapać oddechu. Nigdzie nie było ani góry, ani dołu... - Coś z moim powietrz... Coś walnęło go w podeszwę buta i, absurdalnie, „dół” natychmiast pojawił się tam, gdzie trzeba. Moore znalazł się przed nim, trzymał go za ramiona, ściskając przez skafander. - Wszystko w porządku. W porządku. Zamknij oczy Brüks z całej siły zacisnął powieki.

- Hiperwentylacji dostałeś, nic więcej - odezwał się z ciemności Moore. - Skafander rozrzedzi mieszankę, nim zagrozi ci utrata przytomności. Jesteś stuprocentowo bezpieczny. Brüks omal nie roześmiał się na głos. - Ty... - wykrztusił w końcu - ...jesteś jak ten chłopaczek, co o jeden raz za dużo krzyknął „Nic ci nie grozi”. - Dobra, już ci chyba lepiej - zauważył Moore. Faktycznie. Trochę. - Spróbuj otworzyć oczy. Skup się na statku, nie na gwiazdach. Zorientuj się w przestrzeni. Brüks uchylił odrobinę powieki. Wpadła próżnia i zawroty głowy. „Skup się na statku”. Dobra. Statek. Na początek ta szprycha. Ucięta, skauteryzowana, jedna z... sześciu (pozostałe na oko nieuszkodzone) odchodzących promieniście od kulistej piasty, jak szkielet ubogiego koła rowerowego. Obręczy nie było, tylko blaszana puszka na końcu każdej szprychy. Parę minut temu wszystkie szprychy kręciły habitatami jak kamieniami na sznurkach, teraz po prostu stały. Mniejszy drąg - jak kość udowa olbrzyma przebita pośrodku - wisiał tak samo nieruchomo trochę przed Piastą. (Koło zamachowe, przeciwwaga, zapewne. Żeby zrównoważyć moment obrotowy). Te puste kości miały co najmniej po pięćdziesiąt metrów. Wariacki diabelski młyn, sto metrów od końca do końca. Wszystko to jednak było efemeryczną, delikatną konstrukcją ze słomek i gałązek w porównaniu z czającą się z tyłu ścianą metalu. Przedział silnikowy. Gdyby patrzeć dokładnie na wprost, byłby kręgiem - postawionym na sztorc całym krajobrazem, pełnym ostrych wąwozów, grzbietów i kątów prostych. Ale stąd, z brzegu, Brüks widział piętrzącą się za tą powierzchnią masę - to był nie tyle dysk, ile walcowata próbka gleby wyekstrahowana z jakiegoś sztucznego księżyca. Prążkowane zbocza ze skał osadowych, wyrzeźbione w metalu; gigantyczne, węźlaste tętnice wijące

się po segmentowym kadłubie, niosące rzeki paliwa czy chłodziwa. Łuk dalekiej dyszy, wyglądający zza metalowego horyzontu niczym wschód bezbarwnego słońca. Dokładnie pośrodku napędu znajdował się walcowaty silos. Może jakaś ładownia. Kręgosłup Korony wyrastał mu z górnej powierzchni niczym odrost z pniaka sekwoi olbrzymiej. Cała ta przednia konstrukcja - Piasta i jej habitaty, koło zamachowe, półkulisty nos najeżony antenami - wszystko to stawało się drobiazgiem w cieniu tych silników. Parę kruchych gałązek, gdzie mięso może się kulić i oddychać. Jak pchły uczepione grzbietu pojmanego Słońca. - Jakie to wielkie - szepnął do Moore’a. Ale Moore’a już tam nie było, szybował rozpostarty w przepaści pomiędzy dyndającym habitatem i jego odciętą szprychą. Uciekł od niego do armii pająków. Coś szarpnęło za linkę. Odwrócił się, z lodowatą wodą spływającą po kręgosłupie, żeby zobaczyć, co to za nowy pan trzyma go teraz na smyczy. - Pójdziesz ze mną - powiedziała Valerie. *** Pociągnęła go przez próżnię jak przynętę na haczyku, tak szybko, że nawet pień mózgu nie zdążył zareagować. Nim zarządził wyciągnięcie ręki do pierwszego napotkanego uchwytu - zanim nawet pomyślał, żeby się za uchwytami w ogóle rozejrzeć - już lecieli łukiem przez chmurę ostrego śmiecia. Rozprute rusztowanie sięgało ku niemu ostrymi krawędziami, gdy koziołkował obok. Tylko cudem żadne nie przecięło mu skafandra. Spadł w głąb studni... nie, nie studni. Szprychy. Tej złamanej. Widział nad sobą oddalający się postrzępiony wlot. Uderzył w dno, wylądował boleśnie na plecach, sprężystość próbowała go odbić, ale w pierś trafił go kafar i przytrzymał na miejscu. W oczach zapulsowało krwawo-pomarańczowe światło. Nabrał parę panicznych haustów powietrza, odwrócił głowę. Kafar wyrastał z barku Valerie. Drugą ręką pstrykała kontrolkami grodzi, na której wylądowali. Wokół jego krawędzi co dwie sekundy błyskały karmazynowe światła.

- Moore... - sapnął Brüks. - Już za dużo czasu stracił na ciebie, wędlino. Pomaga przy naprawach. Pośrodku grodzi otworzył się właz. Valerie jedną ręką przerzuciła go na drugą stronę, gdzie złapało go coś jak baseballowa rękawica - mocna błona, rozpięta między oczkami elastycznego ożebrowania. Próżnia wydymała tę przejrzystą błonę, napinała ją w spore wypukłości pomiędzy wzmocnieniami. Valerie uszczelniła właz za nimi. Mały namiocik nadmuchał się w sekundę, powłoka się rozluźniła, gdy wyrównywał się gradient. Brüks poczuł mrowienie w palcach lewej dłoni - uświadomił sobie, że ma ją zaciśniętą z całej siły. Zmusił się do rozwarcia palców i nieco zdziwiony zobaczył unoszący się nad wnętrzem dłoni metalowy odłamek. Brzegów nie miał ostrych. Metal roztopił się i zastygł w kleksy, jak stearyna. Musiał go chwycić w przelocie. Namiot otworzył się jak ostryga. Valerie wyciągnęła go, zanim rozwarł się do końca, i powlokła tunelem z bladego, wodnistego światła. Wzdłuż niego wił się bezgłowy brązowy wąż, z losową energią obijający się zwojami o ściany - jakiś elastyczny sznur, gruby jak przegub ręki, sporadycznie przetykany małymi kółkami. Na ścianie migały szczeble drabiny, zbyt rzadko rozstawione dla normalnego człowieka. Od czasu do czasu przemykały jaskrawe, ostrzegawcze czarno-żółte pasy, zbyt szybko, by móc zobaczyć, przed czym właściwie ostrzegały. Brüks wyciągał szyję, patrzył w przód. Nie wiadomo kiedy w ciągu ostatnich paru sekund Valerie podniosła szybę hełmu. W jego cieniu twarz była szara, złożona z samych ostrych konturów i kątów. Skóra i kości. Szprycha kończyła się kopułą ze szczeliną, podobną do tych staroświeckich obserwatoriów, pozostawionych, żeby gniły na szczytach gór, kiedy astronomia wyprowadziła się poza planetę. Większość szczeliny zatykało gniazdo po drugiej stronie. Odbili się i rykoszetem przelecieli przez pozostałą część otworu.

Wlecieli w przestrzeń pomiędzy dwiema współśrodkowymi sferami - ta srebrzysta, wewnętrzna, przypominała wielką trzymetrową kulę rtęci, schowaną w drugiej, matowej. Jakaś jakby krata dzieliła przestrzeń pomiędzy nimi na półkule, łącząc jądro ze skorupą na równiku. Valerie pociągnęła go przez misę tylnej półkuli, wokół kubistycznego krajobrazu modułów ładunkowych, minąwszy ziejący wylot tunelu na biegunie południowym (kręgosłup statku, uświadomił sobie Brüks, pełen niknących w jego paszczy cieni i rur); minąwszy przeguby kulowe pozostałych szprych, ułożone wokół tego otworu jak korona kwiatu. Przez równikową kratę mignęły mu jakieś poruszenia - w tej drugiej półkuli była załoga, zajęta czymś innym, gdy Valerie wlokła go na zatracenie - ale już w następnej sekundzie nurkowali w jedną z kości długich Korony, a słaby blaszany głosik, który być może usłyszał przez zamknięty hełm, mówiący: - ...ja pierdolę karaluch jest na chodzie! ...równie dobrze mógł być wytworem jego wyobraźni. Kolejny długi upadek - tym razem na holu. W tej szprysze wąż był nienaruszony - ruchoma taśma rozciągnięta do grubości ołówka pomiędzy rolkami na obu końcach. Valerie wciąż ściskała przegub Brüksa żelaznym uchwytem. Drugą ręką oplotła kółka (uchwyty, dotarło do Brüksa, lub strzemiona) na taśmie przenośnika. Taśma wracała do Piasty niecały metr czy dwa po lewej stronie. W jakimś równoległym świecie fantazji Brüks wyrywał się i łapał jedno z tamtych strzemion, żeby uciec. Kolejna stacja końcowa - tym razem wolna od odłamków i zniszczeń, po prostu zwrot o 180 stopni i półka wokół otwartego włazu ozdobionego tablicą: SERWIS/WARSZTAT I już byli po drugiej stronie, już był wolny, unosił się w takim samym habitacie, jak ten, który przed chwilą opuścił. Ściany, panele, genżynieryjne pasy fotosyntetyzującego listowia. Nieznaczne wypukłości wielkości trumien na ścianie - prycze jak ta, na której się obudził, złożone, kiedy były nieużywane. I znów te wszechobecne sześciany, poprzyklejane i piętrzące

się na tyle wysoko, że habitat zaczynał przypominać norę, opatrzone gąszczem piktogramów we wszystkich kolorach tęczy. Niektóre symbole Brüks rozpoznawał - narzędzia elektryczne, surowiec do fabrykatom, stylizowana laska Eskulapa oznaczająca „lekarstwa”. Inne równie dobrze mogły być nabazgrane przez obcych. - Łap. Odwrócił się, przestraszył, ledwo zdążył unieść ręce i złapać płynące ku niemu pudełko. Sądząc po kształcie i wielkości, mogłoby pomieścić dużą pizzę, może trzy, jedną na drugiej. Pod pokrywką w dopasowanych zagłębieniach siedziały skasery, przylepce, woreczki z syntetyczną krwią. Jakiś podstawowy zestaw pierwszej pomocy. - Napraw mi to. Jakimś sposobem Valerie już się rozebrała do spodniego kombinezonu i przykleiła porzucony skafander do ściany niczym zmiętą kulkę folii aluminiowej. Wyciągała do niego lewą rękę, przegubem do góry. Podciągnięty rękaw. Przedramię zginało się lekko w połowie długości. Nawet wampiry nie miały w tym miejscu stawów. - Co... jak to się... - Statek też się łamie, się zdarza. - Przykurczyła wargi. W szklistym świetle jej zęby wydawały się niemal prześwitujące. - Napraw mi to. - Ale... moja kostka. Nagle znaleźli się oko w oko. Brüks odruchowo opuścił wzrok - jagnię w obecności lwa, żadnej obrony poza pokorą, żadnej nadziei poza modlitwą. - Dwa ranne elementy - szepnęła Valerie. - Jeden krytyczny dla misji, drugi to balast. Który ma priorytet? - Ale ja nie... - Biolog. - Tak, ale... - Ekspert. Od życia. - T... tak... - To mi to napraw.

Spróbował spojrzeć jej w oczy. Nie był w stanie. Przeklął sam siebie. - Nie znam się na pierwszej... - Kości to kości. - Kątem oka dostrzegł, że przekrzywiła głowę, jakby rozważając alternatywy. - Nie umiesz, to jaki z ciebie pożytek? - Musimy tu mieć jakiś szpital pokładowy - wyjąkał - albo te... no... ambulatorium. Wzrok wampirzycy przeskoczył do włazu na górze i tabliczki przy nim - SERWIS/WARSZTAT. - Biolog - powiedziała, z czymś jakby rozbawieniem w głosie a uważa, że jest jakaś różnica. To jakiś obłęd, pomyślał. Sprawdzają mnie, czy co? Jeśli tak, to chyba nie zdam. Wstrzymał oddech, powstrzymał język, przyjrzał się ranie: dzięki Bogu, zamknięte złamanie. Nie doszło do przerwania powłok, nie ma widocznych zasinień. Przynajmniej złamanie nie naruszyło żadnych większych naczyń krwionośnych. Naprawdę? Czy aby wampiry... no właśnie, przecież one prawie cały czas miały zwężone naczynia krwionośne, trzymając większość krwi blisko siebie. Tej wampirzycy można by rozpruć tętnicę obwodową i nigdy by tego nie poczuła, dopóki nie przeszłaby w tryb łowcy... Może chociaż da swojej ofierze szansę na walkę... Zdławił tę myśl, irracjonalnie przerażony, że zajrzy mu do czaszki i ją zobaczy. Skupił się na wygięciu przedramienia zostawić to tak, czy próbować nastawić? (Zostawić, przypomniał sobie skądś. Jak najmniej ruszać, nie ryzykować przecięcia nerwów i naczyń krwionośnych...). Rozwinął usztywniającą taśmę z rolki, odciął parę trzydziestocentymetrowych kawałków (muszą sięgać za nadgarstek, zaczynało mu się przypominać). Umieścił je w równych odstępach wokół ramienia Valerie (Jezu, jaka zimna), przycisnął delikatnie do skóry (Tylko żeby jej nie zabolało, żeby, kurwa, nie zabolało), aż klej stwardniał i zmienił taśmę w łubki. Cofnął się, gdy wampirzyca napięła mięśnie, odwróciła się i oceniła jego pracę.

- Krzywo jest - rzuciła. Przełknął ślinę. - Tak, bo myślałem... że to tylko na ra... Wyciągnęła prawą rękę i złamała własne przedramię jak gałązkę. Dwa łubki pękły z trzaskiem jak cichy strzał, trzeci po prostu oderwał się od ciała, przerywając skórę. Powięź pod spodem była bezkrwawa jak wosk. Wyciągnęła złamaną rękę. - Jeszcze raz. Jasna cholera, pomyślał Brüks. Kurwa, kurwa, kurwa. To nie jest test, uświadomił sobie. U niej to nigdy nie jest test. To zabawa. Sadystyczna zabawa, jak kota z myszą... Valerie czekała, cierpliwa i beznamiętna, niecałe dwa metry od jego gardła. Rób coś. Rób. Nie dawaj jej pretekstu. Ponownie chwycił ją za rękę. Ścisnął mocno, bo dłonie mu się trzęsły - chyba nie zauważyła. Złamanie wyglądało teraz gorzej, wygięcie było mocniejsze, spod mięśni wystawała kość, tworząc mały wzgórek pod skórą. U jego szczytu zaczynał się tworzyć fioletowy siniak. Nadal nie był w stanie spojrzeć jej w oczy. Chwycił przegub jedną ręką, drugą zaparł się o zgięcie łokcia, pociągnął. Jakby próbować rozciągnąć stal - ścięgna w przedramieniu wydawały się zbyt mocne i zbyt napięte, jak na siły zwyklaka. Spróbował jeszcze raz, z całej siły - i to on przy tym jęknął. Ręka wydłużyła się jednak odrobinę, połamane części w środku słyszalnie zgrzytnęły o siebie i kiedy puścił, wypukłość zniknęła. Proszę, niech to już będzie koniec. Zostawił złamane usztywnienia jak były, dołożył obok nich nowe odcinki taśmy. Przycisnął i czekał, aż zesztywnieją. - Lepiej - powiedziała Valerie. Brüks pozwolił sobie odetchnąć. Trzask. Pstryk. - Jeszcze raz - powiedziała Valerie.

- Porąbało cię? - Słowa wymknęły mu się, zanim ugryzł się w język. Zamarł, przerażony perspektywą jej reakcji. Krwawiła. Pod naciągniętą skórą widać było teraz kość, jak wystającą z mętnej wody złamaną kłodę. Siniak wokół rozszerzał się w oczach, jakby krew przesączała się przez wosk. O nie, to już nie był wosk - bladość Valerie też znikała. Wypuszczała krew ze środka ciała, zasilając nią kończyny. Wampirzyca się... rozgrzewała... Rozszerza naczynia krwionośne, dotarło do niego. Przełącza się w tryb łowcy. To nie jest jednak gra, to nawet nie pretekst do gry. To wyzwalacz... - Ja się tym zajmę - rozległ się głos z tyłu. Brüks spróbował się odwrócić. Beznamiętne spojrzenie Valerie przyszpiliło go jak motyla. - Poważnie. - Błysk bladości, beżowy kombinezon. Lianna wpłynęła mu w pole widzenia i wyhamowała na ścianie. - Ja dokończę. Zresztą, chyba i tak trzeba przypilnować twoich ludzi na kadłubie. Valerie przeskoczyła wzrokiem na złamaną rękę i z powrotem na Brüksa. Mrugnął i już jej nie było. - Wyciągnę cię z tego skafandra - powiedziała Lianna, odkręcając hełm. Ścięła włosy. Dredy sięgały jej teraz tylko do brody. Brüks oklapł i pokręcił głową. - Jak ty możesz z nią tak rozmawiać? - Co? Po prostu... rozmawiam. - Hełm pofrunął, koziołkując, przez pomieszczenie. Brüks męczył się z suwakami i zatrzaskami, nadal roztrzęsiony. Lianna odczepiła mu rękawice. - Nic szczególnego. - Nie, rozumiesz... - wziął głęboki wdech - ...ty nie robisz w gacie na jej widok? - No, trochę tak. - Zerknęła na odpływającą na bok apteczkę. Ja nie mogę, kazała ci tego użyć? - Ona jest pierdolnięta. Lianna wzruszyła ramionami.

- Według ludzkich norm na pewno. Ale z drugiej strony... puknęła w ścianę palcem u nogi: wypukłość rozłożyła się w diagnostyczną leżankę - ...jaki byłby sens sprowadzać je aż z plejstocenu, gdyby mózgi im pracowały tak samo, jak nasze, nie? - Ty się nie bałaś? Wyglądało na to, że przez chwilę się nad tym zastanawia. - Chyba trochę tak. No wiesz, drapieżca, ofiara, odruchowa reakcja. - Właśnie. - Chinedum mówi, że nie ma się czego bać. - Gestem kazała mu się położyć na leżance. Podpłynął do niej, pozwolił się przypiąć w pasie. Na ścianie rozkwitły wskazania biotelemetryczne. - A ty mu wierzysz. Im. - Jemu. Czy jak tam się określa umysł zbiorowy. - Oczywiście. - Przesunęła palcem po odczytach, skrzywiła się, zobaczywszy coś. - No dobra, zobaczmy, co my tu mamy. Rozejrzała się po pomieszczeniu. - Naprawdę trzeba by kiedyś się wziąć i to rozpakować. Otworzyła srebrną skrzynkę opatrzoną medycznymi piktogramami. Parę sekund grzebania i znalazła na ułożonych w środku tacach z narzędziami pistolet rekonstrukcyjny. Ustawiła go na OSTEO i przyłożyła mu do złamanej kostki. - Masz blokadę nerwową, nie? Kiwnął głową. - Jim coś mi tam wstrzyknął. - To dobrze. Inaczej to by naprawdę porządnie bolało. Strzeliła. Noga Brüksa odruchowo odskoczyła - mignęły mu czarne włókna, drobne jak nicienie. Zamachały wściekle ogonkami, wryły mu się w ciało i zniknęły. - Jak zejdzie blokada, może trochę swędzieć. - Lianna już się rozglądała po pomieszczeniu za innymi skarbami. - Chwilę zajmuje, nim siatka się odpowiednio ułoży, przy tylu drobnych kostkach... o, jest.

Tym razem pojemnik w kolorze podobnym do kości słoniowej... nie, przezroczysty. Kolor nadawał mu lepki kit opatrunkowy w środku: kiedy otworzyła wieko, zatrząsł się jak żelatyna. Było go dosyć, żeby unieruchomić dziesięć osób od stóp do głów. Brüks rozejrzał się dookoła, gdy Lianna nabierała garść - co najmniej sześć innych skrzynek zawierało to samo. Kit poruszył się w dłoni Lianny, ogrzany ciepłem ciała. - Dokąd my lecimy? - zastanowił się Brüks. - Ilu połamanych kości oni się tam spodziewają? - E. Oni niczego się nie spodziewają. Lubią być przygotowani i tyle. - Nałożyła paciaję na jego kostkę. - Nie ruszaj się, póki się nie zetnie. Rozpełzła się wokół stawu jak monstrualna ameba, skleiła sama ze sobą, podpełzła parę centymetrów w górę łydki i w dół stopy, aż zwolniła i stwardniała w tlenowej atmosferze. - I już. - Lianna wróciła do pojemnika i zamknęła go, żeby reszta się nie ścięła. - Niestety, parę dni będziesz to musiał ponosić. Normalnie zdjęlibyśmy po ośmiu godzinach, ale jeszcze walczysz z resztkami tego zarazka. Jakbyśmy ci za mocno podkręcili metabolizm, mógłby urządzić nawrót. Zarazek. Luckett, krzyczący z bólu. Trawnik zasłany powykręcanymi trupami. Zaraza tak bezlitosna i tak szybka, że wywoływała stężenie pośmiertne ciała, zanim jeszcze umarło. Brüks zamknął oczy. - Ilu? - Co ilu? - Ilu zostawiliśmy? - Wiesz co, Dan, ja bym tych gości nie spisywała na straty. Wiem, że wyglądało to strasznie, ale ja się jednej rzeczy nauczyłam: Dwuizbowców nie można nie doceniać. Oni zawsze są dziesięć kroków naprzód i zawsze mają plany B, C i Z. Odczekał, aż głos za powiekami przestanie mówić. Potem znów zapytał. Z początku nie odpowiedziała. Potem:

- Czterdziestu czterech. - Dziesięć kroków naprzód - powtórzył we własnej, osobistej ciemności. - I ty w to wierzysz. - Wierzę. - Przewidywali śmierć czterdziestu czterech osób. Planowali ją. Chcieli. - Nie chcieli... - I kiedy wzięli do siebie na pokład tę... tego potwora... dokładnie wiedzieli, co robią. Mają to wszystko pod kontrolą. - Dokładnie tak. - W głosie nie było cienia wątpliwości. Brüks wziął głęboki wdech, wypuścił powietrze, zastanowił się nad słabym i niespodziewanym zapachem czegoś, co rosło mu w głębi gardła. - Widzę, że tobie wiara łatwo nie przychodzi - stwierdził łagodnie głos po paru chwilach. - Ale czasem to jest po prostu, no wiesz. Wola Boża. Otworzył oczy. Lianna popatrzyła na niego, łagodna, miła i kompletnie odklejona. - Proszę, nie mów tak. - Dlaczego? - Wydawała się autentycznie zdziwiona. - Nie możesz przecież wierzyć... to tylko bajka, zresztą, za dużo spraw już nią tłumaczono... - Dan, to nie jest bajka. Wierzę w siłę stwórczą poza światem fizycznym. Wierzę, że dała początek całemu życiu. Nie możesz jej winić o wszystkie straszne rzeczy, jakie robiono pod jej sztandarem. Delikatne mrowienie w palcach. Fala śliny piętrzy się w gardle. Język jakby puchł w ustach. - Mogłabyś... chciałbym zostać sam, jeśli można - powiedział cicho. Lianna zamrugała. - Hm... tak, pewnie tak. Możesz w każdej chwili zdjąć z siebie tę siatkę. Przyniosłam ci czysty kombinezon, jest tam, w kabinie. ConSensus jest podpięty do farby. Jakbyś czegoś potrzebował, wystarczy zapukać trzy razy. Interfejs powinien być dość... Zaraz się zrzygam, pomyślał.

- Proszę - wykrztusił. - Idź już, idź. I ponownie zamknął oczy, zacisnął zęby i powstrzymywał narastające mdłości, póki nie ścichły odgłosy jej oddalania się i nie zaczął słyszeć wyłącznie szumu maszyn i dudnienia we własnej głowie. Nie zwymiotował. Przyciągnął nogi do piersi, opasał je rękoma i mocno ścisnął, żeby powstrzymać niekontrolowane dygotanie ciała. Zacisnął powieki, żeby nie widzieć tego nowego świata, mikrokosmicznego więzienia, w którym się obudził - rojącego się od dziwadeł i głodnych drapieżników, nieistotnego bąbelka wirującego w kosmosie, z każdą sekundą dalej od domu. Ziemia była już tylko wspomnieniem, zapomnianym i znikającym w nieskończonej pustce; a mimo to miał ją w głowie, nie mógł od niej uciec - od pustynnego ogrodu zasłanego powykręcanymi trupami. Wszystkie miały twarz Lucketta.

Geologii uczymy się w dzień po trzęsieniu ziemi. Ralph Waldo Emerson Wreszcie panika ustała. W końcu musiał wrócić. Nie miał pojęcia, ile czasu się tak unosił. Na razie zadowalał go azyl w ciemności pod powiekami, w syku wentylatorów i łagodnych, popiskujących głosików czujników medycznych. W średniej odległości brzęczał jakiś alarm - zabrzmiał pięć razy i umilkł. Chwilę później świat szarpnął się w prawo i zaczął delikatnie napierać na jego łopatki, łydki i pięty. Wróciły góra i dół. Brüks otworzył oczy. Widok się nie zmienił. Usiadł, przekręcił się, pozwolił temu nowemu ciążeniu, by opuściło mu nogi poniżej pryczy (gdy się podnosił, medyczne odczyty zniknęły ze ściany). Zapanował nad grożącym zawrotami głowy uchem wewnętrznym, uniósł dłonie i patrzył na nie, aż przestały się trząść. Egzoszkielet zawibrował ekstatycznie, gdy go odrywał - każdy pasek, uwolniony, powracał do jakiegoś elastycznego minimum. Zabierały ze sobą włosy i komórki naskórka, miał po nich na ciele łyse paski. Zostawił go na pokładzie, splątany kłębek gumowatych włókien, trzęsący się i podrygujący jak żywy. Odszukał toaletę, wystającą zza góry bagażu podręcznego, w drodze powrotnej obrabował fabrykator spożywczy na ścianie. Pociągając elektrolity z banieczki, odkleił od ściany pakiet ze złożonym ubraniem, pozostawiony przez Liannę kombinezon w kolorze leśnej zieleni, przewidująco wydrukowany na miarę przez jakąś pokładową drukarkę. Wciągając spodnie, zachwiał się niebezpiecznie, sztuczne ciążenie było jednak słabe i wyrozumiałe. Wreszcie skończył: ubrany, wyprostowany, baterie zaczynały mu się ładować z substancji odżywczych w żołądku. Złożył pryczę, wsuwając ją we wnękę na ścianie. Pomalowany inteligentną farbą spód lekko wystawał, jarząc się łagodnie. „Zapukać trzy razy”, powiedziała.

ConSensus rozkwitł mu pod dotykiem interfejsem dla ubogich - ulepszonych inaczej: Systemy, Łączność, Biblioteka. Po jednej stronie w pustce unosiła się mała, pseudotrójwymiarowa Korona cierniowa. Wszystko czekało, żeby zatańczyć mu pod palcami, on jednak wziął za dobrą monetę napis „MOŻLIWOŚĆ STEROWANIA GŁOSEM” i powiedział: - Plan statku. Animacja rozwinęła się płynnie na środek, najeżona przypisami. Silniki, reaktory i ekranowanie pochłonęły co najmniej trzy czwarte miejsca - dysze wylotowe, reaktory termojądrowe, pofalowane toroidalne kontury potężnych, izolujących przed promieniowaniem pól magnetycznych. Amortyzatory, pułapki na antyprotony, potężne ochronne płyty wodorku litu. Brüks widział to wszystko na kanałach popularnonaukowych, na prostych miniaturkach dla gości z deficytem uwagi. Mikrosynteza jądrowa inicjowana antymaterią, tak to nazywali. Jądrowy silnik impulsowy, doładowany odmierzoną szczyptą antyprotonów. Przy odpowiednim oknie startowym Korona cierniowa była w stanie dotrzeć na Marsa w parę tygodni. - Podaj kurs - polecił na głos. NAV NIEDOSTĘPNY, odparł ConSensus. - Podaj pozycję. NAV NIEDOSTĘPNY. - To w takim razie cel podróży? NAV NIEDOSTĘPNY. Hmm. Nadające się do zamieszkania części Korony leżały wzdłuż stupięćdziesięciometrowego kręgosłupa, rury ze stopu, z atmosferą, łączącej kawałki konstrukcji nanizane na nią jak koraliki. Piasta, przez którą ciągnęła go Valerie, była w dwóch trzecich pomiędzy silnikiem i dziobem. Szprychy uruchomiono z powrotem, omiatały przestrzeń w majestatycznym kontrapunkcie do znajdującej się nieco wyżej przeciwwagi. (Tylko rufowa część Piasty się obracała, zauważył Brüks. Druga - według ConSensusa nazywająca się

MOSTEK, tak jakby nowoczesny statek kosmiczny potrzebował czegoś tak staroświeckiego jak fizyczna „sterówka” - wydawała się przymocowana na stałe do kręgosłupa). - Powiększ habitat. Korona przerysowała się od wewnątrz, silniki i ekranowanie niemal zniknęły, zostały tylko pustki dziobowej części, jaśniejsze i wycentrowane. Migotały w nich opatrzone podpisami gwiazdozbiory, jak świetliki w świecącym przewodzie pokarmowym. Zbitka szarych ikonek żarzyła się w ŁADOWNI (teraz, pod nieobecność swojego fundamentu, wydawała się ogromna): CHODOROWSKA, K.; EULALI, S.; OFOEGBU, C. Osiem czy dziewięć innych. MOORE, J. - zielone paliło się w habitacie podpisanym SYPIALNIA. LUTTERODT, L. była w Piaście, razem z SENGUPTĄ, R. Habitat, w którym był BRÜKS, D. wyświetlał się jako MED/SERWIS, mimo że na drzwiach widniało co innego. Kolejny na prawo zajmowała MESA/KUCHNIA, na lewo LAB. MAGAZYN/BALAST, gdzie przeżył brutalne przebudzenie, równoważył koło naprzeciwko. Widocznie już przymocowano go z powrotem, choć neonowy żółty podświetlał uszkodzenia w miejscu, gdzie wciąż trwała naprawa szprychy. Ostatni habitat nie miał nalepki. Ale w środku paliło się sześć gwiazdek, pięć szarych, jedna zielona. Tylko zielona miała podpis. Nie przestrzegał standardowego formatu. Mówił tylko: VALERIE. Pięćdziesiąt metrów dalej w przód, za Piastą, za jakimś strychem pełnym rur, obwodów i śluz, daleko za główną głowicą z czujnikami na samym przedzie statku, ConSensus wymalował półkulistą osłonę i podpisał ją „PARASOL”. Wyglądało, że na razie jest złożona, ale przezroczysta nakładka przedstawiała także rozwinięty kształt, wielki spłaszczony stożek, wystarczająco szeroki, żeby schował się za nim cały statek. Brüks nie miał pojęcia co to takiego. Może deflektor kosmicznego pyłu. Może radiator. Może Magiczna Dwuizbowa Czapka Niewidka.

- Menu główne. - Korona skurczyła się na ścianie, weszła na miejsce w szeregu wśród innych miniaturek. Kwinternet! Rzucił się na ikonę jak na prezent bożonarodzeniowy. Do własnych preferencji nie miał dostępu, ale nawet standardowe nagłówki Noosfery były dla niego niczym woda na pustyni: SECESJA ANARRES, FFE ZABIJA VENTERA, PREZYDENT PAKISTANU ZOMB... To oczywiście tylko cache. Streszczenie trzeciej świeżości, na tyle małe, żeby zmieścić się w pamięci Korony - chyba że ktoś łamał protokoły o ciszy radiowej wprowadzone zaraz po Świetlikach, albo słał aktualizacje skupioną wiązką prosto do Korony. Wszystko było możliwe. Raczej jednak cache. W tym wypadku wystarczy posortować całą zawartość po dacie i... Dwadzieścia osiem dni. Zakładając, że cache napełnili przed samym wyjściem, przesiedział w tej pakamerze prawie miesiąc. Prychnął cicho i pokręcił głową, lekko zaskoczony własnym brakiem zdziwienia. Nabiera odporności na objawienia. Wszystko jedno. Przeterminowana racja i tak lepsza od żadnej. Zresztą, co miał innego do roboty? Prezydent Pakistanu wreszcie, co nie zaskoczyło nikogo, został zdemaskowany jako awatar - oryginał prawie rok temu padł ofiarą wirusowego zombizmu. Prawie na pewno był to zamach, choć nikt się do niego nie przyznał. Venter Biomorphics - ostatnia ze staroświeckich korporacji - w końcu przegrała walkę z entropią i została zamieciona. Paru proximistów pokazywało palcem na katastrofę rolniczą w Chinach (cały kraj nadal leciał na łeb na szyję, trzy lata po padnięciu sztucznych zapylaczy Ventera), ale trop inteligentnych pieniędzy sugerował ognisty miecz firmy Forest Fire Economics. Coś nazwanego „jitterbug” - jakaś zmilitaryzowana zaraza atakująca neurony lustrzane i opanowująca ośrodki motoryczne - szalało po Ameryce Łacińskiej. A wysoko w 5. punkcie Lagrange’a (daleko, poprawił się Brüks), kolonia Anarres przyczepiła sobie do brzucha szereg starożytnych silników plazmowych i

przygotowywała się do nadania nowego znaczenia pojęciu „secesji”. Brzęknął ConSensus. - Karaluchy do Piasty - warknęła ściana po chwili. Damski głos, dziwnie znajomy, choć Brüks nie potrafił go dokładnie umiejscowić. Wrócił do cache’a, poszukał nawiązań do zamieszania na pustyni w Oregonie. Nic. Ani słowa o tajemniczej nocnej potyczce w Rezerwacie Prineville, żadnego ataku zombiaków na religijną twierdzę, żadnego kontrataku tornadami tajemniczo podporządkowanymi ludzkim rozkazom. Żadnych informacji o zamaskowanych zbrojnych siłach, obozujących wokół budynku jakiejś sekty w dziesiątce tarczy strzelniczej na środku pustyni. Dziwne. Może ich pośpieszny exodus z tej areny jednak do cache’a nie trafił. Brüks był wówczas nieprzytomny, ale spodziewał się, że Korona mogła nie przebywać na ziemskiej orbicie wystarczająco długo, żeby odświeżyć sobie pamięć. Niemniej atak Valerie, zawieszenie broni, kwarantanna - co najmniej 30 godzin działań, od których wskaźnik powinien wyjść ponad tło na dobre dziesięć sigm. Nawet gdyby nikt tamtej nocy nie miał oczu nad Prineville, ktoś powinien zauważyć nagłe dyslokacje sił. Nawet gdyby Valerie faktycznie oślepiła wszystkie satelitarne oczy na geostacjonarce, ktoś powinien zauważyć, że z garażu zniknęła karuzela. Świat miał zbyt wiele okien. Każdy dom był szklany. Minęły dziesiątki lat, odkąd jakikolwiek jeden podmiot - polityczny, ekonomiczny czy syntetyczny - był w stanie we wszystkich zaciągnąć zasłony Może ktoś po prostu przeczyścił pokładowego cache’a. Ten sam ktoś, kto nie pozwolił mu sprawdzić pozycji. Jasne. Bo to wszystko się kręci wokół ciebie. Najwyższy priorytet u wszystkich: żebyś nic nie wiedział. Skrzywił się.

- Karaluchy do Piasty. Myślisz, że nie mamy nic lepszego do roboty niż patrzeć, jak międlisz fiuta? Brüks zamrugał, rozejrzał się. - Co takiego? - Eee... Dan, jej chodzi o ciebie - powiedziała niewidzialna Lianna. - Taka jakby odprawa. Pomyśleliśmy, że może chciałbyś wiedzieć, co się dzieje. - A. Ja... Karaluchy? - ...już idę. Drabina ciągnęła się przez środek pomieszczenia jak rozprostowane pasmo DNA. Brüks wychylił się przez właz, z którego wychodziła - habitat wciąż trochę się kiwał, obracając się - chwycił szczeble i zajrzał na dół. Pełno poustawianych skrzynek, ciągi niepodłączonych rur. Wyciągnął szyję - w górze drabina wznosiła się w bladoniebieskie światło. Jedyne wyjście prowadziło do góry. Wziął głęboki wdech i uniósł nogę. *** Drabina skończyła się u podstawy szprychy, na kolistej półce okalającej właz. Druga, naprzeciwko, ciągnęła się w dal jak ćwiczenie z perspektywy zbieżnej. Wcale nie miał wcześniej halucynacji - szczeble były co najmniej o metr od siebie, nie do użytku w ziemskim ciążeniu. Tutaj, przy połowie ziemskiego, wcale nie było trudno. Nie miało to zresztą znaczenia. Drabina i tak była tylko awaryjna. Po jego lewej stronie w zagłębieniu płynnie sunął w dół taśmowy przenośnik, zawracał na jakiejś niewidzialnej rolce pod jego stopami, unosił się ku Piaście. Razem z nim przemykały uchwyty-strzemiona, rozstawione w przemyślany sposób co dwa metry, w sam raz na ręce i nogi. W górę - w dół. W górę. Nawet z napędem zdawało się, że podróż trwa lata świetlne, nieskończony ciąg strzemion, szczebli i segmentów ścian, które jakby wręcz oddychały, kiedy nie patrzył. Taśma ciągnęła go przez kolejne, teleskopowe odcinki; ostrzegawcze

światła podświetlały punkty, gdzie ustępowała miejsca kolejnej, a średnica tunelu zwiększała się o drobny ułamek. Malutkie wyświetlacze, rozmieszczone logarytmicznie wzdłuż ściany, pokazywały ciążenie - 0,3; 0,25; 0,2 - w miarę jak się wznosił. W połowie drogi powróciła panika. Ostrzeżony został z parosekundowym wyprzedzeniem - po brzuchu rozlał się nagły, bezkształtny niepokój, lęk, który ucywilizowana kora nowa próbowała złożyć na karb lęku wysokości. Po sekundzie rozprzestrzenił się przerzutami i przekształcił w mrożący kości, obezwładniający i unieruchamiający strach. Oddech zrobił się nagle szybki jak puls kolibra; palce nagle zacisnęły się mocno, jak wiekowe korzenie wokół skał. Czekał, sparaliżowany, aż jakiś bezimienny potwór ukaże się i rozedrze go na strzępy. Nic takiego się nie stało. Zmusił się do ruchu. Głowa przekręciła się jak zardzewiały zawór, skrzypnęła w lewo, w prawo; oczy skakały nerwowo, wypatrując zagrożeń. Nic. Minęła go uszczelka międzysegmentowa. Obok cykały beznamiętnie szczeble drabiny Coś mignęło na skraju pola widzenia... ale nie. Nic. Nic a nic. Po nieskończonych sekundach czas wznowił normalny bieg panika wycofała się na spód mózgu. Brüks obejrzał się za siebie. Żołądek zafalował niepewnie, ale nie zobaczył nic, co mogłoby spowodować choćby najlżejszy niepokój. Kiedy doszedł na górę, „dół” całkowicie zniknął. Siła Coriolisa, ciągnąca go łagodnie w bok, przetrwała jeszcze parę chwil. Wyszedł przez dno południowej półkuli, z jednej z łezkowatych wypukłości okalających biegun południowy. Tunel, który mignął mu wcześniej, teraz był zamknięty, wokół jego obwodu biegła sięgająca do piersi balustrada, a otwór zatykała wielka foliowa klapa, napięta jak zwieracz. Tęczówka bez źrenicy. Odbijała się w wypukłej soczewce lustrzanej kuli naprzeciwko, tworząc z niej wielką chromowaną gałkę oczną.

Odwrócił się ku przedzielającej Piastę kracie - przywodziła na myśl pierścienie jakiegoś rtęciowego Saturna, mocno do niego przytulone. Przez tę obracającą się siatkę migały mu jakieś poruszenia w drugiej części (nieruchomą siatkę, poprawił się, to ta dolna półkula się obraca) - podeszwy bosych stóp, mignięcie czegoś żółtego poprzecinanego w ruchomą mozaikę. Jakby patrzeć owadzim okiem. Przez kratę przesączały się i ludzkie głosy. Żółte okruchy poruszały się jak ławica ryb. - No chodź tutaj. Głos Moore’a. Były dwie drogi naprzód, dwa okrągłe otwory w kracie po przeciwnych stronach lustrzanej kuli. Jedną blokowały złożone spiralne schody, niemal płaskie, jak czarny, metalowy wykres kołowy pokrojony na nierówne wycinki ważny ciąg komunikacyjny przy włączonych silnikach, gdy przyśpieszenie zamieniało „przód” w „górę”. A teraz niepraktyczny jak rzeźba na trawniku i upchnięty na górę, żeby nie przeszkadzał. Drugi natomiast był otwarty. Brüks odbił się od ściany, popłynął przez powietrze, czując mieszaninę radości i lekkiego strachu, zamachał rękami, gdy otwór przepłynął leniwie obok niego i zmusił go do nerwowego chwytania się kraty parę metrów dalej. Skarcony, popełzł w bok i wszedł do środka niczym wyłażący z nory krab. Wpłynął w północną półkulę, pomiędzy lustrzaną Ziemię i niebo z inteligentnej farby. Moore stał bosy, palcami stóp uczepiony kraty, ze wzrokiem utkwionym w pasek z wyświetlaczami na swoim przedramieniu. Północną połówkę lustrzanej kuli obrastały mimetyczne leżanki przeciwprzeciążeniowe, jak odciśnięte w cieście kontury ciał. Ułożone były promieniście w strefie umiarkowanej, zbiegając się wezgłowiami ku biegunowi. Człowiek przypięty do takiej leżanki patrzyłby na północną półkulę Piasty - kopułę wewnętrznego nieba, pustą połać inteligentnej farby, z wyjątkiem jednego punktu, gdzie

kolejna niepotrzebna drabina ciągnęła się od kraty do włazu tuż obok bieguna północnego. Do lustrzanej kuli była przypięta kobieta, Hinduska - na oko dwadzieścia parę lat, ciemna, prosto ścięta grzywka, kark wygolony prawie do połowy czaszki - gwałtownie odwróciła głowę dokładnie w momencie, gdy Brüks próbował spojrzeć jej w oczy. Jakby musiała koniecznie spojrzeć na coś tuż obok swojej prawej stopy. - No kurwa, wreszcie. - Na pomarańczowym kombinezonie miała chromatoforową kamizelkę (pooznaczali nas kolorami, zauważył Brüks), nieskończenie programowalną, ale teraz ustawioną tylko na przejrzysty obraz leżanki, do której była przypięta. Zamieniała ją w dwie ręce i głowę unoszące się nad widmowym ciałem. Lianna unosiła się przy kracie po drugiej stronie. Błysnęła uśmiechem, po równo powitalnym i przepraszającym. - Dan Brüks, Rakshi Sengupta. Brüks po raz kolejny rozejrzał się po kopule. - A Valerie... - Nie przyjdzie - powiedziała Lianna. - Naprawia sobie rękę - dodała Sengupta. Dzięki Bogu. - No dobra - rzucił Moore, wyraźnie śpiesząc się, żeby przejść do rzeczy, skoro spóźnialski już dotarł. - To co to było? Sengupta przewróciła oczyma. - A co kurna myślisz przepalili kurna szprychę to był atak. Kto? - zdumiał się Brüks, ale ugryzł się w język. - Liczyłem na trochę więcej szczegółów - stwierdził łagodnie niewzruszony Moore. Lianna usłuchała. - W zasadzie, to potraktowali nas lupą. Skupiony impuls mikrofalowy, gdzieś pół gigawata, sądząc po uszkodzeniach. - Skąd? - zapytał. Lianna zagryzła wargę. - Ze Słońca. Z północnej półkuli. - Nic dokładniej?

- Jim, nawet Dwuizbowcy mają swoje ograniczenia. To wszystko jest post factum - przeliczyli naprężenia cieplne na poszczególnych powierzchniach, uwzględniając tor szprychy czyli cofnęli się w czasie i ustalili, jak to wszystko było ustawione w momencie trafienia. A stąd można było oszacować kąt strzału. - Sami byśmy to umieli zrobić - burknęła Sengupta. - Ale kto? - wypalił Brüks. - Kto to zrobił? Nikt się nie odezwał. Sengupta patrzyła mniej więcej w jego kierunku, tak jak się patrzy na odrobinę zdrapanego z buta ekskrementu. - Właśnie to próbujemy ustalić - odpowiedziała po chwili Lianna. Moore zacisnął usta. - Czyli ul tego nie przewidział. Pokręciła głową, jakby nie chcąc się przyznać na głos do błędu. - Czyli to były Transy. - To by było coś historycznego, jakby się okazało, że zwyklak ich tak załatwił. Moore przeskoczył wzrokiem w stronę rufy. - W normalnych okolicznościach tak. Ale teraz nie rozwijają stu procent mocy. Szare piktogramy zbite w kupkę w ładowni. - Eee... - Brüks odchrząknął. - A co właściwie oni tam robią? - Dochodzą do siebie - odparła Lianna. - Im ten zarazek zaszkodził o wiele bardziej. Podkręciliśmy ciśnienie, żeby szybkiej wyzdrowieli, ale to i tak potrwa parę dni. - Czyli po oddzieleniu - zastanawiał się Moore. Oddzieleniu? Lianna kiwnęła głową. - Trzeba będzie tam zacząć co najmniej tydzień wcześniej. Oni chcą mieć możliwość wejścia tam osobiście. - Wejścia osobiście gdzie? - zapytał Brüks. - I jakim oddzie... Sengupta przerwała mu pełnym złości świśnięciem przez zaciśnięte zęby, odwróciła się do Lianny: - Nie mówiłam?

- Jakbyś się mógł na razie wstrzymać z pytaniami - podsunął Moore. - Potem ci wszystko wyjaśnię. - Jak nie będziesz marnować czasu wszystkim innym - dodała Sengupta. - Rak... - zaczęła Lianna. - Czemu on w ogóle tu jest czy ktoś się w ogóle spodziewa że on coś zrobi a nie po prostu będzie? - Tak właśnie się czuję - zauważył Brüks. - W tej chwili to nie Dan marnuje nam czas - zauważyła Lianna. Sengupta prychnęła. Moore odczekał chwilę i wrócił do konkretów. - Istnieje jakaś broń, która mogłaby to zrobić z takiej odległości? Lianna wzruszyła ramionami. - Ty tu robisz za trepa. Ty mi powiedz. - Ja nie mówię o zwyklackiej technologii. - Nie wygląda, żeby to była wyspecjalizowana broń. Raczej ktoś przejął parę satelitów energetycznych i kazał im strzelić jednocześnie w to samo miejsce. Raczej jednorazowy numer takiej mocy się nie osiągnie, trzymając się normalnych limitów. Pewnie popalili obwody w całej sieci, może nawet tak, że już się nie zagoją. - To i tak nie ma znaczenia, skoro jest dwanaście minut opóźnienia. Mieli jedną szansę, żeby wyliczyć naszą pozycję i trafić - i spieprzyli. Rakshi, a czy... - Impulsy ciągu z silników korekcyjnych po ćwierć sekundy w losowych odstępach od sześciu do dwunastu minut. Wy nawet nie poczujecie a te chujki nie będą mi tu wyliczać kursu. Dwanaście minut opóźnienia, z prędkością światła, zastanowił się Brüks. Do Słońca i z powrotem. Czyli jesteśmy sześć minut świetlnych od Słońca, co daje, co daje... 180 milionów kilometrów. Mniej więcej odległość Wenus, jeśli dobrze pamiętał podstawy astronomii. - ...wpłynie na nasz punkt krytyczny? - pytał Moore. Lianna kiwnęła głową.

- Tak, ale za mało, żeby coś zmienić. Oni już opracowują kolejne poprawki. Mówią, że jeszcze parę godzin. - A nasz ogon? Sengupta nakreśliła w powietrzu niewidzialny rysunek. Na kopule otworzyło się okno: jakiś wykres plazmowy, trzy czerwone szpilki wystające z krajobrazu fioletowych wzgórz. Tło falowało w czasie rzeczywistym, a te szpice trwały nieruchomo. W jednym rogu zawiłe przypisy trajkotały coś o „KOMPLEKSIE WYRÓŻNIKÓW”, „OKLUZJI PODCZERWONEJ” i „MIKROSOCZEWKOWANIU”. Jakieś termowizyjne ślady, domyślał się Brüks. Zakamuflowane, sądząc po opisach, ale ewidentnie Sengupta miała magię w palcach. Ktoś ich śledził. No, coraz lepiej. - To jak - zastanowił się Moore - dwie ręce czy dwóch graczy? - Raczej dwie ręce. Mnisi myślą, że ten strzał miał nas zatrzymać na tyle, żeby tamci nas dopadli - mruknęła Lianna. - Ciekawe, czemu po prostu nie walnęli w nas rakietą... Sengupta: - Może teraz walną jak ten wielki czujnik-pułapka im zdechł. - To by się mogło przydać - zastanowił się Moore. - Rakshi, a z jakim wyprzedzeniem się dowiemy, że strzelają? - Strzelają z czego mam ci cały katalog wymienić? - Standardowy jakiś wybuch. Może być z grubsza. Zamachała palcami, jakby naprawdę na nich liczyła. - Siedem godzin osiem minut jeśli odległość się nie zmieni. Mniej więcej. - To lepiej się bierzmy do roboty - stwierdził Moore. *** - Dowiedziałem się najmniej ze wszystkich spotkań, na których w życiu byłem - burknął Brüks, schodząc z powrotem do południowej półkuli. - A zważywszy, w ilu wydziałowych komisjach zasiadałem, to niezły wynik. - No tak, zauważyłam. - Lianna obejrzała się od uchwytu na grodzi. - Chodź ze mną. Mam coś, co może ci pomóc. Odwróciła się jak ryba i popłynęła w otwór najbliższej szprychy. Brüksowi na sam widok zrobiło się trochę

niewyraźnie. Poszedł za nią we własnym niezdarnym rytmie, przepłynął przez zagraconą sześcianami półkulę południową i zanurkował w przegub kulowy, który ją połknął. Lianna opadała sporo przed nim, zwalczając siłę Coriolisa pchnięciami i kopnięciami; zanim pierwszy raz chwyciła się szczebla, już była dziesięć metrów w głębi szprychy. Pieprzyć te akrobacje - Brüks chwycił się kółka na samym szczycie, okręcił się i wycelował stopą w drugie, póki jeszcze ważył zaledwie parę kilogramów. Nie chciało mu się liczyć przyśpieszenia swobodnego spadku dla ciał zyskujących na ciężarze z każdym metrem, był jednak pewien, że przy takiej długości szprychy wszystkie kończą rozchlapane. Mesa. Kolejny habitat identyczny z tymi, z których ciągle uciekał - dwupiętrowa butla gazowa od ogrodowego grilla dziadka, rozdęta do monstrualnych rozmiarów i napełniona stęchłym powietrzem. Dobrze, że chociaż górne piętro nie było tak zagracone jak SERWIS - krzesła, parawany, kilka na wpół opróżnionych pojemników, stół. Standardowe pasy epifitycznej sztucznej trawy Z jednej ściany wystawał szkielet z cienkich jak ołówki prętów. Pomiędzy jego wierzchołkami były napięte jak lateks fasetki osobistego namiotu, żółte jak kość i mocne jak ścięgna. Pośród tego wszystkiego stało naprzeciw siebie parę samoprzylepnych krzeseł. Lianna już była przy fabrykatorze i grzebała w świeżo otwartej kostce. - Mam. Kaptur, który wyciągnęła, wyglądał trochę jak maska do zabaw w sado-maso, obszyta metalowymi podkładkami i śrubkami, ułożonymi w kratkę na powierzchni czaszki. Odsłaniał tylko dół twarzy - usta, brodę, czubek nosa. Dwie wyjątkowo duże podkładki tkwiły w miejscu zakrywającym oczy. Nadprzewodniki wysokotemperaturowe. Sondy ultradźwiękowe. Obszyta czarną skórą macierz zapisująca i odczytująca dowolne woksele.

- Moja stara maska do grania - wyjaśniła Lianna. Pomyślałam, że przyda ci się interfejs użytkownika bardziej przyjazny niż Rakshi. Maska sado-maso dla kalek ograniczonych do białkowego świata. - No bo wiesz, skoro nie masz wszczep... - Dzięki - powiedział Brüks. - Jeśli ci to nie sprawi różnicy, to mnie wystarczy inteligentna farba. - Ale to nie jest tylko do grania - zapewniła go Lianna. Idealnie się spina z ConSensusem i działa o wiele szybciej niż patrzenie na farbę. Przyswajanie informacji przyśpieszy ci co najmniej trzykrotnie, w porównaniu z przekazywaniem przez zmysły. Idealne do porno. Zresztą do wszystkiego. - Zamknęła kostkę. - Prawie wszystko da się z tym zrobić. Wziął ją od niej. Materiał wydawał się delikatnie tłusty w dotyku. Obrócił ją, przeczytał małe logo, unoszące się wirtualny centymetr nad powierzchnią - INTRUSS. - To jest całkowicie nieinwazyjne - powiedziała Lianna. - Sam TMS3 i skompresowane ultradźwięki, nawet optyk... - Znam to - odparł. I po chwili: - Dziękuję. - A po drugie, gdybyś kiedyś jednak chciał pograć, to ja chętnie się przyłączę. Ani słowa o jego bezradności w szponach Valerie. Ani słowa o ataku paniki. Żadnego zniecierpliwienia jego niewiedzą, ani protekcjonalności wobec braku ulepszeń. Sama życzliwość i pomocna dłoń. Brüks poczuł zmieszany smak zażenowania i wdzięczności. Fajna babka, pomyślał. - Dzięki - powtórzył raz jeszcze, bo nie znalazł niczego bardziej odpowiedniego. Uśmiechnęła się. - Jakbyś czegoś... - Wskazała za jego plecy. - Chyba Jim chce pogadać, prawda?

3

TMS - Transcranial magnetic Stimulation, przezczaszkowa stymulacja magnetyczna (przyp. tłum).

Brüks się odwrócił. Moore opadł bezgłośnie na pokład. Stał z nieznacznie przepraszającą miną, na plecach miał siatkowy worek pełen krzywizn i dziwnych kantów. - To jak... - Ja i tak muszę wracać do ładowni. Masz go tylko dla siebie. Lianna jednym skokiem i chwytem zniknęła w suficie, a Moore strząsnął z ramienia worek i rozdzielił zapięcie. Brüks patrzył, jak wyciąga z niego rolkę takiej samej siatki. Podał mu. - Do pakowania rzeczy. Brüks wziął ją po chwili. - Dzięki. Ale mało rzeczy wziąłem ze sobą... Pułkownik jednak już nurkował z powrotem do worka. Tym razem wyciągnął smukłą, zieloną butelkę i obrócił ją w dłoniach, żeby Brüks mógł przeczytać etykietkę: „Glenmorangie”. - Znalazłem w którejś kostce - powiedział. - Nie pytaj, skąd się tam wzięła. Może jakiś dostawca dołożył, w ramach prezentu za duże zamówienie. A może od Chinedum dla mnie, jako przysmak dla pieska. Wiem tylko, że to moja ulubiona... Ustawił ją na pokładzie, sięgnął z powrotem do worka. - ...i całkiem ładne szklanki do kompletu. - Wskazał na samoprzylepne krzesła. - Usiądź sobie. *** Moore otworzył butelkę; w powietrzu zawirował zapach torfu i palonego drewna. - Oficjalnie nie powinniśmy się bawić otwartymi płynami przy jednej trzeciej g, ale z tych banieczek wszystko smakuje plastikiem. Brüks nadstawił szklankę. - Pozwól, że zgadnę. - Moore wypuścił z butelki rozkołysaną, niskograwitacyjną setkę. - Chyba trochę wkurwiony jesteś. - Pewnie tak - przyznał Brüks. - Kiedy nie robię w gacie przez niepokoje egzystencjalne. - Jednego dnia siedzisz sobie na wycieczce pod namiotem, nikomu nie wadzisz... - Na badaniach terenowych.

- ...drugiego jesteś w krzyżowym ogniu na wojnie nadludzi, a trzeciego budzisz się na statku kosmicznym z wielką tarczą wymalowaną na kadłubie. - Sam zachodzę w głowę, co ja tu robię. Co jakieś trzydzieści sekund, mniej więcej. Stuknęli się szklankami, łyknęli. Brüks mruknął z uznaniem, gdy ciecz zaczęła palić go w gardle. - Jest pewne ryzyko związane z przebywaniem tutaj, fakt przyznał Moore. - I za to przepraszam. Z drugiej strony, gdybyśmy cię nie zabrali, pewnie byś już nie żył. - W ogóle wiadomo, kto nas ściga? - Z dużym stopniem pewności, to nie. Może być wiele różnych sił. Nawet jaskiniowcy - Łyknął whisky. - Lianna czasami nas nie docenia. - Ale dlaczego? - Wpadło mu coś do głowy. - Zakon chyba nie ukradł tego wehikułu, co? Moore zachichotał. - Masz pojęcie, ile Zakon ma zarejestrowanych patentów? Jakby chcieli, pewnie mogliby kupić flotę takich statków za drobne z kieszeni. - No to dlaczego? - Ul już na pustyni, na dnie studni grawitacyjnej był sklasyfikowany jako zagrożenie, i słusznie. A teraz siedzimy na statku, który może zawieźć nas dokądkolwiek, od Ikara po Kolonie O’Neilla. - Przyjrzał się swojej szkockiej. - Ten stopień zagrożenia może tylko wzrosnąć. - To tam lecimy? Na Ikara?. Moore kiwnął głową. - Nasz ogon chyba jeszcze tego nie wie. Jak dla nich, możemy przecinać Układ, żeby polecieć gdzie indziej. Pewnie dlatego tak długo się powstrzymywali. - Opróżnił szklankę. - Ale „dlaczego”, to trochę śliskie słowo. Nie powinno się myśleć o nich jako o agentach, z planem działania. Lepiej traktować ich jak... bardzo złożone systemy, wchodzące ze sobą w interakcję, i zachowujące się, jak to systemy. Obojętne jak sobie odczynniki tłumaczą swoją rolę w reakcji, z chemią ma to zapewne niewiele wspólnego.

Brüks spojrzał na niego zupełnie inaczej niż dotąd. - Jim, ty nie jesteś czasem buddystą? - Buddyjskim żołnierzem. - Moore uśmiechnął się i napełnił szklanki. - Nieźle brzmi. - Czy Ikar był elementem tej... lupy? - Mało prawdopodobne. Ale wykluczyć się nie da. Mieści się w przedziale ufności. - To dlaczego my tam lecimy? - I znowu to słowo. - Moore odstawił szklankę na najbliższą kostkę. - Dla rozpoznania, w skrócie. - Rozpoznania. - Dla Dwuizbowców byłaby to raczej... pielgrzymka, czy coś takiego. - Usta ściągnęły mu się w jednym kąciku. Drobny, krzywy grymas. - Pamiętasz wyprawę Tezeusza. Pytanie było zbyt retoryczne, żeby zasłużyć na pytajnik. - Oczywiście. - To wiesz, jaką miał... ma... technologię zaopatrywania w paliwo. Brüks wzruszył ramionami. - Ikar rozbija antymaterię, wysyła laserem jej kwantową specyfikację, Tezeusz stempluje nią własne zapasy i bum. Antyprotonów skolko ugodno. - Prawie dobrze. Ważne jest jedno: Ikar śle te specyfikacje do telematerialnego silnika Tezeusza już od ponad dziesięciu lat. Ostatnio zaczęły się pojawiać sugestie, że tym samym promieniem wracało coś jeszcze. - Nie spodziewasz się, żeby przysyłali z powrotem jakieś próbki, czy coś? - Kanał fabrykacyjny Tezeusza idzie do stacji pod kwarantanną, na niskiej ziemskiej orbicie. Ja mówię o samym strumieniu telematerii. - Nie miałem pojęcia, że to w ogóle możliwe - stwierdził Brüks. - Możliwe, a jak. Taki był projekt, na górę paliwo, na dół dane. Oczywiście, aktualny rozwój techniki jest o całe lata świetlne od możliwości przesłania czegoś złożonego, ten odbiornik umie... tylko bardzo proste rzeczy. Pojedyncze cząstki,

materia egzotyczna, albo wręcz niebarionowe rzeczy. Rzeczy, do których wytworzenia trzeba kupy energii. Brüks pociągnął whisky i przełknął. - A co wyście w ogóle spodziewali się tam znaleźć? - Nie mieliśmy pojęcia. - Moore wzruszył ramionami. - Coś obcego, naturalnie. A koszt umieszczenia soczewki skupiającej po stronie Słońca był pomijalny wobec kosztu całej misji. W najgorszym razie mogli tego użyć jako telegrafu semaforowego, gdyby padł główny kanał. Dlatego ją tam wsadzili. Na wszelki wypadek. - I ten „wszelki wypadek” się zdarzył. Moore przyglądał się pustej szklance, jakby rozważając, czy mądrze ją będzie odstawić. Po chwili wahania sięgnął po butelkę. - Bo jest jedna rzecz - powiedział, dolewając sobie. - Tezeusz po drodze zboczył z kursu, dał się złapać na wabik. Wiedziałeś? To w ogóle było upublicznione? Brüks pokręcił głową. - Coś tam było o korekcie kursu za Jowiszem, i że spływają nowe i lepsze dane. - Ja już sam się w tym gubię. - Moore westchnął. - Co potwierdziliśmy, co zmanipulowaliśmy, a co całkiem zatailiśmy. Ale tak. Po Świetlikach wszyscy zaczęliśmy się gapić w niebo, aż krew nam poszła z oczu. Wypatrzyliśmy, że w Pasie Kuipera coś sobie popiskuje, tyle wiesz, posłaliśmy tam oddział szybkich sond, żeby sprawdziły. Po nich posłaliśmy Tezeusza, jak tylko się dało go skleić do kupy. Ale on nigdy tam nie dotarł. Sondy przyleciały przed nim, mignęło im coś schowanego w komecie, co zaraz potem wybuchło. Taki kawał drogi, żeby nabrać się na... jakiś wabik, tak to wyglądało. Prosta mina ze szczekaczką przykręconą na wierzchu. No to wróciliśmy do map radiowych i gwiezdnych i znaleźliśmy zagrzebany w archiwach impuls rentgenowski. Pojawił się raz, lata przed Świetlikami i nigdy się nie powtórzył. Unia Astronomiczna uznała go za błąd, usterkę instrumentów, ale teraz łapiemy się tego, bo nie mamy wyjścia. Tezeusz jest już 15 a.u. i leci w złym kierunku, ale

wiesz, nieskończony zapas paliwa to jednak świetna sprawa. Wysyłamy im nowy kurs, skręcają i lecą do Oorta. Coś tam znajdują, na oko malutkiego brązowego karła. Podlatują, żeby zerknąć, znajdują coś na orbicie, zaczynają przysyłać szczegóły i... pfssss... - zetknął opuszkami palce wolnej ręki i rozprostował, jak zdmuchniętą świecę - ...i nie ma. - Nie wiedziałem - oświadczył po chwili Brüks. - Byłoby bardzo niepokojące, gdybyś wiedział. - Myślałem, że misja dalej jest w drodze. W wiadomościach nie było ani słowa o tym, że coś znaleźli. - Brüks wpatrzył się w swoją szklankę. - Więc co to było? - Nie wiadomo. - Ale skoro zaczęli wysyłać... - Wiele kontaktów. Tysiące. Były pewne tropy wskazujące, że oni zasiewali atmosferę karła prebiotycznymi substancjami organicznymi, może w ramach jakiegoś superjowiszowego terraformowania, ale nawet jeśli poszli z tym dalej, to my nic nie wiemy. - Jezus - szepnął Brüks. - Może tam jest coś jeszcze - dodał Moore, patrząc na pokład. Patrząc dużo dalej. Patrząc aż na sam obłok Oorta. - Coś... ukrytego. Nieokreślonego. Wyglądało na to, że jest tu tylko ciałem. Brüks cicho odchrząknął. Moore zamrugał i wrócił. - Tylko tyle wiadomo, naprawdę. Sygnały były bardzo zaszumione, w najlepszym razie, ten karzeł ma wykurwiste pole magnetyczne, zakrzyczy wszystko, co próbujesz stamtąd przesłać. Dwuizbowcy mają niesamowite algorytmy ekstrakcji, wycisnęli dane z materiałów, co do których ja bym przysiągł, że nie ma w nich nic poza szumem. Ale granice są. Tezeusz tam wleciał, tak jakby się schował za ścianą mgły. Jak dla nas, to mogą cały czas coś słać, dobrze, że chociaż zostawili za sobą satelitę przekaźnikowego. I on cały czas działa. Póki jest nadzieja, będziemy ten strumień rejestrować. Ale z samego statku nie dostajemy nic. Nie jest w stanie przebić się sygnałem przez tę zupę.

- Tylko że teraz dostajesz sygnał. Sam mówiłeś. I razem z nim... - Nie. - Moore podniósł rękę. - Gdyby system działał normalnie, widzielibyśmy, jak działa, a nie widzieliśmy. Żadnego nawiązywania połączenia, żadnej widocznej transmisji, nikt z góry nie powiedział, że będzie wysyłać coś na dół. Nie zadzwonił żaden dzwonek ustawiony na przyjście przesyłki. Co najwyżej jakieś drobne zacięcie, sugerujące, że coś zaczęło się wysyłać na dół, ale nie przeszło sprawdzenia sum kontrolnych, więc proszę się rozejść, nic tu ciekawego nie ma. Centrum dowodzenia nawet tego nie zauważyło. Ja nawet tego nie zauważyłem. Dopiero kiedy Dwuizbowcy pomogli mi przepuścić archiwa przez ich ponownie nawrócone algorytmy, coś mnie tknęło, wiele lat po fakcie. - Ale skoro ten strumień nawet nie idzie żadnym protokołem, to jak to możliwe, że... - Ich zapytaj. - Moore wskazał brodą jakiś nieokreślony punkt za ścianą, jakiś splot Dwuizbowej mądrości. - Ja tylko zabrałem się na wycieczkę. - Czyli coś używa naszego strumienia telematerii - stwierdził Brüks. - A przynajmniej użyło. - I to nie my. - I cokolwiek to było, mocno się postarało, żeby nie wyjść na radarze. - A co by mogło nim wysłać? - „Anioły z asteroid”. - Moore wzruszył ramionami. - Tak to Dwuizbowcy nazywają, czy raczej tak to brzmi w uproszczeniu dla ludzi. Pewnie to taki ich kryptonim. Ale nie wiem, czy oni naprawdę myślą, że tam coś jest. Może to jednak jakaś usterka. Albo jakiś hackerski numer na odległość, który jednak nie wyszedł, i być może, badając ślady, dowiemy się czegoś o tych hackerach. - Ale gdyby coś tam jednak było - powiedział Brüks. - Coś... fizycznego... Moore rozłożył ręce.

- Na przykład co? Nielegalna mgiełka zdysocjowanych atomów? - Nie mam pojęcia. Coś sprzecznego z regułami. - No cóż - powiedział Moore - w takim razie... Nabrał powietrza. - ...miało parę lat, żeby się tam zadomowić.

Wszystko w rozpadzie. William Butler Yeats (tłum. S. Barańczak) Uknuli zaiste wspaniały plan, żeby nie pozwolić tajemniczym prześladowcom na wysadzenie Korony - wymyślili, że sami ją pierwsi wysadzą. Brüksa nikt o zdanie nie zapytał. Był z powrotem w SERWISIE/WARSZTACIE i oklejał się kolejnym gumowym egzoszkieletem. Nie było to trudne wystarczyło naśladować wydepilowany na skórze szablon sprzed dwóch dni. Oczywiście nie zostały już żadne dni do spędzenia; sądząc po sygnale, który właśnie rozbrzmiał, miał tylko dwie minuty do ciągu. Dwie minuty do ciągu. Lianna opadła z sufitu. - Tak na wszelki wypadek, chciałam cię uprzedzić, że Rakshi zaraz złoży szprychy. Nie chciała, żebyś spadł, kiedy zmieni się ciążenie. O tak, ta, co wiecznie przejmuje się losem karaluchów, pomyślał kwaśno Brüks. Cała Rakshi Sengupta. Jak na zawołanie, ściany zadrgały. Habitat zawibrował, z nagłym szumem odległego oceanu. Zostawiona przez kogoś banieczka po napoju przetoczyła się po pojemniku parę centymetrów. Brüks przełknął ślinę. Naprawiająca się kostka zaswędziała nieznośnie. Powstrzymał odruch drapania się - i tak nic by nie pomogło, nie przez gips. - Nie ma się czego bać - zapewniła go Lianna. - Strony trochę będą się przesuwać, o parę stopni przez parę minut. Za mało, żeby choćby drinka rozlać. O ile coś pijesz. Chętnie by się napił. „Dół” wysunął mu się spomiędzy stóp jak rozleniwione wahadło, zatrzymał się o pół metra od jego osi symetrii puste kości Korony składały się wzdłuż kręgosłupa jak druty zamykanego parasola, a moment obrotowy, trzymający je w

pozycji wyprostowanej, wygasał, idealnie i precyzyjnie zastępowany narastającym przyśpieszeniem od tyłu. Tyle tysięcy ton w zwolnionym ruchu, tyle współgrających wektorów, a Brüks nie czuł nic, poza delikatną, łagodną niezgodą uszu środkowych. I już „dół” wracał tam, gdzie być powinien. Imponujące, uznał. Powiedział jednak: - To nie ciągu się boję. Boję się tej śpiączki. - Nawet nic nie poczujesz. - Otóż to właśnie. Skoro mam spadać w Słońce, to wolałbym być chociaż na tyle przytomny, żeby wsiąść do kapsuły ratunkowej, jak coś się spieprzy. - To nie masz się czym przejmować. Nie mamy kapsuł ratunkowych. Habitat podskoczył jeszcze raz, z solidnym, dobiegającym zewsząd naraz szczęknięciem wielkich zacisków mocujących. Banieczka na stole zakołysała się tam i z powrotem. Oto Korona cierniowa, wszystko już przywiązane linami, gotowe do rejsu. Rzuciła mu kombinezon, pokazała na sufit. - To jak, idziemy? Tym razem nie był to lot bez wysiłku przez świetlny tunel. Przyjemny wzlot z pseudociążenia w nieważkość. Korona już płonęła, silniki pracowały, habitaty leżały płasko wzdłuż boków - nie było ucieczki przed masą razy przyśpieszenie. Na każdym szczeblu czuł taki sam ciężar ciała. Każdy pas ostrzegawczej taśmy mówił, że może spaść z coraz większej wysokości. Z jakiegoś nieodgadnionego powodu czuł się z tym lepiej. Wyszli do Piasty, w dolną część kuli - teraz poddaną grawitacji, tak samo jak reszta statku. Wielka tęczówka na biegunie południowym była rozszerzona. Z lustrzanej kuli opadały w nią rtęciowe igły, jak nitki lepkiej śliny. Do ładowni, albo i dalej - do pomieszczeń i tuneli, gdzie w przypadku jakiejś katastrofalnej awarii można ręcznie walczyć z obwodami i systemami, albo jeszcze dalej, do olbrzymich, plujących neutronami silników.

Brüks przysunął się bliżej i wyjrzał za balustradę. Czeluście pustego kręgosłupa Korony zwężały się jak złudzenie optyczne, jak tchawica samego pana Boga. Tylko sto metrów, przypomniał sobie Brüks. Tylko. Sto metrów. Tam na dole coś się działo, widać było jakieś ruchy, słychać było delikatne szczęknięcia metalu o metal. Sznury z płynnego lustra wibrowały jak cięciwy, reagując na szarpnięcia na drugim końcu. Podskoczył, czując dotknięcie na ramieniu. Lianna trzymała w ręku dwa pasma srebrnego sznura; na ich końcach magicznie otworzyły się pętle strzemion, niczym ucho przerośniętej igły. Wręczyła mu jedno, przełożyła stopę przez pętlę drugiego. - Złap się i skacz - powiedziała, beztrosko wchodząc na poręcz. I opadła w zwolnionym tempie - przy jednej czwartej g ważyło się nawet mniej niż w obrocie - nabierając szybkości w miarę spadku. Brüks wetknął w pętlę własną stopę, chwycił sznur jedną ręką (jakby ściskał szklistą gumę) i skoczył za nią. Sznur w miarę rozciągania robił się coraz cieńszy. Spojrzał w górę i wydało mu się, że widzi maleńkie fale rozchodzące się od punktu, w którym ta magiczna lina wychodzi z powierzchni lustrzanej kuli. Ale szybkość i odległość nie pozwoliły mu przyjrzeć się dokładnie. Opadł w pastelowy półmrok, mijając dźwigary z biostali, kółka uchwytów i wyściełane miękkim materiałem opalizujące ściany. Biegły po nich wiązki kabli, jak struny głosowe w krtani, srebrne metaliczne pasma, rozmazane od prędkości. Przeleciał koniec puszczonej przez Liannę liny, wracający z powrotem szybem jak język żaby Zaledwie ćwierć g. Ale i tak bardzo łatwo skręcić sobie kark, zlatując ze stu metrów. Opadał jednak coraz wolniej na rozciągniętej do granic magicznej linie. W dole rozdziawił się kolejny wielki właz, otoczony siatkami, pulpitami sterowniczymi i sześcioma wnękami ze skafandrami. Po jednej stronie ze ściany wypuczała się śluza, jak pomocniczy otwór gębowy,

wystarczająco duży, żeby połknąć dwóch Brüksów naraz. Wleciał jednak w tę większą paszczę. Srebrny sznur opuścił go łagodnie jak matka, która kładzie dziecko do łóżka, przemieścił delikatnie ze światła w ciemność. Postawił na podłodze wielkiej, mrocznej jaskini, gdzie ze wszystkich stron czaiły się potwory i machiny. Zostawił tam. *** Czyli to strategia, dumał Brüks. To przewidywanie, to środki zaradcze. To umysł tak potężny, że niewyrażalny językiem. To samobójstwo. - Miejże wiarę - powiedziała sucho Lianna, gdy wbijali się w skafandry. - Oni wiedzą, co robią. Skafander otulił go ciasno jak pasożyt-dusiciel. W hełmie zadudniły chrapliwie oddech i krew, rurka w tyłku poruszyła się jak żarłoczny aparat gębowy. Cewnika w cewce moczowej nie poczuł - jeszcze gorzej, bo nie wiadomo, co on tam robi. Wiedzą, co robią. Ostatnie dwie godziny spędzili w ładowni, kryjąc się wśród splątanych cieni części rozebranych maszyn, podczas gdy reszta statku zamarzała nad nimi - habitaty, laboratoria, szprychy i Piasta, wszystko wyssane do czysta i otwarte na próżnię. Jeszcze parę godzin temu ta ogromna przestrzeń była wyłączną domeną zarażonych Dwuizbowców, zaimprowizowaną komorą hiperbaryczną, gdzie marły w trującym tlenie wrogie beztlenowce, gdzie ul mógł lizać rany i skandować zaklęcia, składające do kupy elementy układanki. Teraz cała ta skomplikowana protomaszyneria została spakowana i poukładana w wysokie stosy pod ścianami. Dwuizbowcy, o tkankach wciąż nasyconych tlenem pod ciśnieniem 15 atmosfer, pochowali się do szklanych sarkofagów, osobistych komór dekompresyjnych z rękoma i nogami. Stali poustawiani na pokładzie jak odwrotności pradawnych nurków głębinowych, ledwie się ruszając. Pomiędzy nimi przemykały bezgłośnie zombiaki Valerie. Wyglądało na to, że się nimi opiekują. Pędraki pilnowane przez automaty.

Teraz zamarzała i sama ładownia, ostatnia enklawa powietrza rzednącego wokół zgromadzonej załogi. Dwuizbowcy, zwyklaki, potwory - i te pośrednie, nieokreślone stworzenia, mogące być każdym po trochu wszystko stało i patrzyło, jak sflaczała kupka tkaniny pośrodku pomieszczenia rozwija się w wielką czarną kulę, wypychana od wewnątrz jakimś krzyżującym się geodezyjnym szkieletem, rozkładającym się jak origami. Wylęganie cienia. Moore nazwał ją „termosem”. Ale kiedy się nadmuchiwała, Brüks był prawie pewien, że to ta sama olbrzymia piłka futbolowa, która zabrała ich z pustyni. Tylko przemalowana. Lianna zderzyła się z nim z boku, dotknęła hełmu hełmem, żeby coś dyskretnie powiedzieć. - Witamy na spotkaniu klasowym rezerwatu Prineville. Brüksowi udało się uśmiechnąć w odpowiedzi. Wiedzą, co robią. On właściwie też wiedział, co robią. Zamierzali uciec bokiem. Przekoziołkować obok dysz wylotowych, tak blisko, że prawie dałoby się wyciągnąć rękę i patrzeć jak wyparowuje w strumieniu plazmy pędzącym obok z prędkością dwudziestu pięciu kilometrów na sekundę. Nie było możliwości uzupełnienia momentu pędu pyknięciem z silników korekcyjnych i zdystansowania się odrobinę od tego kręgosłupa, który zaraz miał zostać złamany, oraz pożogi kilku bomb termojądrowych na minutę. Pierwsza zasada dynamiki to prawdziwa menda, z nią się nie negocjuje. Nawet Dwuizbowcy nie dali rady jej namówić, żeby rozchyliła nogi szerzej niż na milimetr, i nawet to niechętne ustępstwo ledwo wystarczało, żeby zamaskować utratę przedniej części statku. Na utrzymanie bezpiecznego dystansu już zabrakło. Oczywiście, o ile nie pomylili się w obliczeniach o mikrona czy dwa - jeśli ten wątły stroik z gałązek i rozpórek nie zostanie po prostu wessany w strumień wylotowy i poszatkowany na jony - no i jeśli powódź sypiących się we wszystkich kierunkach neutronów nie wkradnie się jakoś do środka.

Rakshi Sengupta wyciągnęła rękę i otworzyła klapę termosu. Odskoczyła i odbiła się od krzywizny sfery, sprężyście i pneumatycznie. Sengupta wspięła się do środka. Automaty Valerie - teraz jeszcze bardziej nieodróżnialne, dzięki ograniczonemu asortymentowi ubrań w dziale przetrwania w próżni - ustawiły się gęsiego i zaczęły podawać do sfery sarkofagi Dwuizbowców, jak mrówki-robotnice przenoszące jaja w bezpieczne miejsce. - Wszyscy na pokład - rzuciła Lianna za szybką hełmu. Nie tylko płomień napędu mógł ich zdradzić. Na kosmicznym tle, ledwo wystającym ponad zero bezwzględne, nawet ślad termiczny modułu podtrzymywania życia, choćby najmniejszego, świeciłby jak latarnia morska. Dawało się to oczywiście obejść. Nie zauważasz świecy na tle Słońca, a Korona cierniowa starała się trzymać w linii prostej pomiędzy jego krawędzią i wszelkimi teleskopami należącymi do pogoni - na tyle blisko, żeby ślad termiczny utonął w słonecznym blasku, ale nie tak blisko, żeby pokazać się na ekranie, gdy tylko ktoś umieści przed obiektywem filtr okluzyjny. Inne podejście polegało na opakowaniu wszelkich ciepłych ciał w tak grubą izolację, żeby znaleźli się poza jakimkolwiek rozsądnym promieniem poszukiwań, zanim ich ciepło przesączy się na powierzchnię. Dwuizbowcy nie zostawiali niczego na pastwę losu. Robili jedno i drugie. *** To była dokładnie ta sama piłka futbolowa. I w środku ta sama siatka. To samo światło - wiktoriańska czerwień burdelowa, pomyślał, krzywiąc się; cienie i długości fal na tyle duże, żeby nawet trup wyglądał korzystnie. To samo towarzystwo, z pewnymi cięciami. Ze splotu w wierzchołku zwisało grono pępowin rozchodzących się po siatce. Brüks chwycił najbliższą, wetknął ją do ośmiomackowego gniazda w hełmie, zatrzasnął. Lianna sięgnęła z góry, sprawdziła połączenie, uniosła kciuk. Brüks przywołał ruchem oka łączność i

wyszeptał „dziękuję” przez zalewający hełm chór spokojnych oddechów. Lianna uśmiechnęła się za barwioną szybą. Moore wszedł do łona i zatrzasnął właz, a światło o długich falach pociemniało. W jego resztkach Brüks dojrzał jeszcze, jak żołnierz sięga po własną pępowinę. Potem ciemność pochłonęła wszystko. Valerie też tu była, ukryta pod jednym z tych rtęciowych przebrań. Brüks nie widział, jak wchodzi - na pokładzie też jej nie zauważył - ale ona przecież umiała takie rzeczy Musiała tu być, gdzieś, może w tym skafandrze, a może w tamtym. Spojrzał na odliczanie na wyświetlaczu HUD - już tylko dwie minuty. 1:59. Ziewnął. Mówili mu, że tym razem będzie łatwiej. Bez partyzanckiej improwizacji, bez duszenia się w panice. Tylko jeden powiew chłodnego, świeżego gazu usypiającego przez regulator hełmu. Uśpi go łagodnie, zanim H2S zacznie dusić komórki od środka. Wiedzą, co robią. Pięćdziesiąt pięć sekund. Obok cyferek odliczania zamrugał nowy piktogram uruchomiła się zewnętrzna kamera. Brüks zamrugał na nią i... - Niech się stanie światło - szepnęła Lianna na ogólnym kanale, i stało się światło: oślepiająco żółte słońce, wielkości pięści Brüksa widzianej z odległości wyciągniętej ręki, rozpalające czarne niebo. Zmrużył oczy: u góry wisiała postrzępiona plątanina belek i równoległoboków, poprzecinana pod różnymi kątami ostrymi krawędziami cieni jak szczelinami. - Niech się stanie trochę mniej światła - poprawił, skręcając jaskrawość. Słońce pociemniało, pokazały się gwiazdy. Wypełniały pustkę ze wszystkich stron, jak milion jaskrawych punkcików, będących w stanie tylko podkreślić nieskończoną czerń pomiędzy sobą. W górze znikały, zasłonięte majaczącym w zenicie złomowiskiem habitatów i dźwigarów Korony. Słońce zamieniało oświetloną część statku w oślepiającą układankę -

reszty, przestrzeni w negatywie na tle gwiazd, o chaotycznej geometrii, można się było tylko domyślać. Niebo podskoczyło. Jedziemy... Kolejne szarpnięcie. Uczucie przyśpieszania, coraz silniejsze. Gdzieś za nimi przepalały się ścięgna spajające Koronę. Widok w przód przechylił się na lewo. Wiedzą, co robią. Dziób statku zaczął się przewracać, powoli i majestatycznie jak ścięta sekwoja. Światło i cień igrały na jego krawędziach, to ukrywając, to wydobywając miliony ostrych kątów na tle sunących łukiem gwiazd. Wszechświat obracał się wokół nich. Słońce podniosło się, osiągnęło zenit, opadło. Za rufą coś się rozjarzyło, korona słońca wyjrzała zza wielkiego, przesłaniającego gwiazdy czarnego kształtu, który w końcu wsunął się w pole widzenia, gdy trzasnęły ostatnie nieistotne metalowe strzępy. Brüksowi mignęła wielka czarna masa, potężne płyty ekranowania, wielki pofałdowany pień gruby jak wieżowiec... (Amortyzator, domyślił się). ...zanim tsunami białego światła trafiło go i w okamgnieniu kompletnie oślepiło. W gałkach ocznych zawirowały ławice plamek, jak spanikowane ryby. Brüks wymrugał z oczu łzy, odruchowo uniósł ręce, poczuł, jak wraca do nich ta dziwna, od niedawna znajoma bezwładność... Nieważkość... ...aż lepka siatka uwolniła je i pozwoliła dłoniom otrzeć się niezdarnie o szybkę hełmu. Nie trafił w nią, ręce zatrzepotały, nie natrafiając na nic poza sprężystością siatki przeciwprzeciążeniowej. Zakołysał się w niej łagodnie, pozbawiony ciężaru, czekając, aż przejrzy na oczy. Gdy przejrzał, w miejscu panoramy zadomowiły się proste wskazania telemetryczne - zubożona wersja kopuły, złożona z liczb, wykresów liniowych i parabolicznych kursów. Brüks zmrużył oczy, spróbował odfiltrować sygnał od szumu przez watę puchnącą mu w

głowie: silnik Korony był już o parę kilometrów na lewo i przed nimi, wyprzedzając ich i przyśpieszając z każdą sekundą na sekundę. Na ekranie taktycznym widać było szeroki, zanikający stożek światła, rozchodzący się od czubka napędu jak snop światła z reflektora. Kolektor Bussarda, uświadomił sobie po chwili Brüks. Pole magnetyczne zbierające zjonizowane cząstki, hamulec na wiatr słoneczny. Zastępuje masę, która niespodziewanie zniknęła, dzięki czemu nie zdradza ich żadna zmiana przyśpieszenia, żadne niespodziewane puszczenie gazu. Jeden środek zaradczy pośród wielu, wciśnięty na siłę pomiędzy kamuflaż termiczny i to coś, co sprawiało, że kula była niewidoczna dla radaru. Moore powiedział mu tyle, ile sam rozumiał, podejrzewał Brüks. Ale to na pewno nie było wszystko. Rozwiązania problemów, których żaden zwyklak nawet by nie dojrzał, nie mówiąc o rozwiązaniu. Starannie zaplanowane, potajemne zejście ze sceny, podczas gdy nieświadomi prześladowcy gonią za jasno płonącą przynętą w krainę komet. Wszystko wyrysowane na krzywiźnie jego osobistego dzwonu nurkowego, w liczbach, schematach i animacjach z kresek dla tępaków. I tak rozumiał z nich tylko połowę, a drugiej połowie nie dowierzał. Może to nawet nie jest prawdziwe, pomyślał sennie. Może to tylko uspokajająca bajeczka, żebym siedział cicho na fotelu pasażera. Mama i tata coś opowiadają, żeby dzieci nie ryczały. Dobrze, że na razie przeżyli. Płomień wylotowy nie spalił ich na miejscu. Dopiero czas pokaże, czy zrobi to choroba popromienna. Czas, albo... No, trochę to oczywiście zajmie. Na początku niczego się nie poczuje, a na pewno nie w tych minutach, które zostały do... położenia się spać... Pięćdziesiąt dni do Ikara. Pięćdziesiąt dni koziołkowania do góry nogami, bez napędu, po krzywej balistycznej, jak pierwszy z brzegu kawałek wewnątrzukładowego śmiecia. Igła w stogu siana - być może - ale o wiele zbyt tępa, by ukłuć kogoś, kto akurat tutaj przypadkiem spojrzy. I masa czasu,

żeby te drobne ostre odłamki przeżarły nas od środka. Możemy umrzeć we śnie i się nie zorientować. Powieki, jak na nieważkość, osobliwie mu ciążyły. Starał się ich nie zamykać, zaglądał w ukryte pod szybkami twarze, wypatrywał uśmiechów, zmarszczonych brwi lub innych oznak niepokoju na co bardziej oświeconych czołach. Kąty odbicia i optyka zamieniały wszystkie hełmy w krzywe zwierciadła, maskując twarze. Jakaś drobna część mózgu zmarszczyła czoło zdezorientowana: Zaraz... czy światła nie powinny być wyłączone? - jakimś sposobem widział jednak Liannę, oczy już miała zamknięte, twarz wygładzoną, nie wiadomo, przez sen czy rezygnację. Widział tył hełmu Moore’a, tuż pod własnymi butami. Był prawie pewien, że tu i ówdzie dostrzega oczy Dwuizbowców, wszystkie zamknięte, usta poniżej poruszające się w bezgłośnym, synchronicznym zaśpiewie. W radiu nic, tylko oddechy. Może ja już śpię, pomyślał, kręcąc się w siatce. A może jestem przytomny. Valerie odwzajemniła spojrzenie. Ani śladu zmęczenia czy znieczulenia. Ona nie potrzebuje metabolicznych trików, myślał Brüks, gdy zamykały mu się oczy. Nic jej nie śmierdzi w gardle zgnilizną, komórek nie dławi CO ani H2S, nie potrzebuje żadnej partackiej technologii, żeby usnąć. Nie potrzebuje naszej pomocy, robiła to 20 tysięcy lat temu, opanowała sztukę przechodzenia w stan nieumarły, kiedy my dopiero zaczynaliśmy bazgrać ludziki z kresek na ścianie jaskini. Obżerała się nami, a potem po prostu się wyłączała, żebyśmy mogli z powrotem rozmnożyć się do sensownej populacji, jednocześnie zapominając, że ona jest naprawdę, przenosząc drapieżcę w krainę mitów, a potem bajek na dobranoc... Pośrodku jej płyty piersiowej pojawiła się dziurka od kuli. Urosła w pionową linię, rysę rozdzielającą skafander pośrodku. Tyle lat było nam trzeba, żeby się przekonać, że ona w ogóle nie istnieje, a ona przez cały ten czas spała nam pod nogami.

Aż do momentu, kiedy znowu zgłodniała, wykopała się z ziemi niczym monstrualna, zapomniana przez Boga cykada i poszła polować, gdy my kładliśmy się spać w naszych grobach i nazywaliśmy to Niebem... Valerie poruszyła się, powierciła i wyszła ze srebrnego kokonu, biała jak pędrak i chuda jak modliszka. Uśmiechnęła się igłami i popełzła po siatce ku niemu. Tak jak teraz śpimy, myślał Brüks, usypiając. A ona uśmiecha się do mnie.

Jestem wielki, we mnie są miliony. Walt Whitman Opadł w lochy Nieba, ale kajdany leżały puste na podłodze, a żony nigdzie nie było. Położył się na plecach na pustyni, spojrzał w dół i zobaczył, że jest rozpruty od krocza po gardło. Z rany pośpiesznie wypełzały widmowe węże, uciekając ze skorupy ciała na nieskończone wysuszone błoto pełnego skamielin dawnego dna morskiego, wreszcie wolne, wreszcie wolne... Popłynął przez ocean gwiazd, punktowych, bezwymiarowych świateł - abstrakcyjnych, niezmiennych, nierzeczywistych. Jedna z nich na jego oczach naruszyła te reguły - z piksela rozwinęła się w kolejne wymiary, niczym kwiat rozkładający się na poklatkowej fotografii. Kontury nabrały kątów, cienie przesuwały się po powierzchniach obracających się wokół osi, której nie potrafił sobie wyobrazić. Pośrodku majestatycznie kręciły się kości długie. W środku były potwory. Czekały tam na niego. Usiłował skręcić albo wyhamować. Pociągnął za wszystkie możliwe skroniowo-ciemieniowe sznurki, sterujące świadomym śnieniem. Jednakże Korona cierniowa rosła dalej, niewzruszona żałosnymi próbami zmiany scenariusza. Habitat zamachnął się na niego jak maczuga - zaszamotał się, zamachał rękami i zamknął oczy, ale nie poczuł uderzenia. Gdy ponownie otworzył oczy, był w środku i patrzyła na niego Valerie. Witamy w Niebie, wędlino. Potworne oczy miały maksymalnie rozszerzone źrenice. Lśniły jak światła samochodu, jak podświetlone od środka kule krwawego szkła. Usta poniżej rozdziawione, jak świeża, ziejąca rana. „Spij dalej”, powiedziała mu. „Zapomnij o wszystkich strachach. Spij na wieki”. Głos nagle zmienił się w dziwnie androginiczny. Twój wybór. Krzyknął...

*** ...i otworzył oczy. Pochylała się nad nim Lianna. Brüks uniósł głowę, rozejrzał się nerwowo na wszystkie strony. Nic. Nikogo poza nią. Byli z powrotem w SERWISIE/WARSZTACIE. Lepsze to niż MAGAZYN/BALAST. Opadł z powrotem na leżankę. - Rozumiem, że się udało? - Prawdopodobnie. - Prawdopodobnie? - W gardle miał sucho. Podała mu banieczkę z napojem. - Jesteśmy tam, gdzie mieliśmy być - dodała, gdy ssał, jak wygłodzony noworodek. - Żadnych widocznych oznak pościgu. Jeszcze trochę potrwa, zanim będziemy mieli pewność, ale wygląda dobrze. Napęd eksplodował parę godzin po rozdzieleniu, więc myślimy, że myślą, że nas dopadli. - Obojętne kto to jest. - Obojętne kto to był. - OK. Czyli następny przystanek: Ikar? - To zależy od ciebie. Brüks uniósł brwi. - No... bo... tak, lecimy na Ikara. Ale jeśli... nie jesteś gotowy, to nie musisz być gotowy. Możemy cię z powrotem uśpić, i jak się obudzisz, będziesz z powrotem na Ziemi, cały i zdrowy. I tak nie jesteś oficjalnie członkiem ekspedycji. Jeden krytyczny dla misji, drugi - balast. - Albo mnie uśpicie i zginę we śnie, kiedy ekspedycję trafi szlag - powiedział po chwili. Nie zaprzeczyła. - We śnie to możesz umrzeć gdziekolwiek. Poza tym, Dwuizbowcy wiedzą więcej niż ktokolwiek z nas i są przekonani, że wrócisz żywy. - Tak ci powiedzieli, tak? - Nie dosłownie, ale... tak. Tak ich zrozumiałam.

- Jakby naprawdę wiedzieli, co tam znajdą - zastanowił się Brüks - to w ogóle by tam nie musieli lecieć. - To akurat racja - powiedziała. A potem nieco radośniej dodała: - Ale jeżeli misję faktycznie trafi szlag, to nie lepiej zginąć we śnie, niż drzeć się, kiedy cię wysysa w próżnię? Przytomnego? - Z ciebie to prawdziwa Mistrzyni Pozytywu - powiedział jej Brüks. Skłoniła się i czekała. Wycieczka w Słońce. Okazja zerknięcia na ślady obcej inteligencji - cokolwiek znaczy „obcy” w świecie, gdzie członkowie własnego gatunku sczepiają się w umysły zbiorowe, albo wskrzeszają z plejstocenu własne najgorsze koszmary, żeby kręciły giełdą. Oblicze nieznanego. Jest jakiś naukowiec, który chciałby to przespać? Aha, a oni pozwolą ci się w ogóle zbliżyć do swojego drogocennego Anioła z Asteroid, zadrwił wewnętrzny głos. Nawet gdyby, to dużo z tego zrozumiesz. Lepiej to wszystko przeczekać, dać się zawieźć do domu i żyć dalej, jak gdyby nigdy nic. To nie jest miejsce dla ciebie. Jesteś jak karaluch na polu bitwy. Łatwo zgnieść karalucha, gdy śpi. Żaden żołnierz na polu bitwy, choćby i najłagodniejszy, nie zwraca uwagi na plączące się pod nogami robactwo. Jeśli będzie przytomny, może chociaż uda mu się uciec spod buciorów. - Myślisz, że przepuściłbym okazję na takie badania terenowe? - odparł w końcu. Lianna uśmiechnęła się szeroko. - No dobra. To regulamin znasz. Dam ci czas, żebyś się doprowadził do porządku. - Sprężystym susem skoczyła ku drabinie. - Valerie - powiedział Brüks za jej plecami. Nie odwróciła się. - W swoim habitacie. Ze świtą. - Ale kiedy statek się łamał... widziałem...

Przekrzywiła głowę, opuściła wzrok, patrząc w jakiś punkt na przeciwległej ścianie. - Przy usypianiu widzi się różne dziwne rzeczy. Przeżycia z pogranicza śmierci, kojarzysz? Ze zbyt bliskiego pogranicza. - To nie był żaden tunel światła, nic z tych rzeczy. - Mało kiedy jest. - Lianna sięgnęła do poręczy. - Mózg robi różne numery, kiedy się go włącza i wyłącza. Nie można wierzyć zmysłom. Zawahała się i odwróciła, z ręką na szczeblu. - Zresztą, kiedy można? *** Moore opadł na pokład, gdy tylko Brüks skończył naciągać kombinezon. Podał mu osobisty namiot, zwinięty walec długości przedramienia. - Słyszałem, że dołączasz do nas. - Nie przeginaj z tym entuzjazmem. - Jesteś dodatkową zmienną - odparł pułkownik. - A ja będę mieć masę roboty. Mogę nie móc pozwolić sobie na pilnowanie ciebie, jeśli zrobi się ciepło. Z drugiej strony... wzruszył ramionami - ...sam bym na twoim miejscu zrobił to samo. Brüks podniósł lewą stopę, balansując na prawej, żeby podrapać świeżo zaróżowioną kostkę (podczas ostatniej śpiączki ktoś zdjął mu gips). - Wiesz co, ostatnia rzecz, jakiej bym chciał, to przeszkadzać, ale to nie jest dla mnie znajomy teren. Nie wiem, jakie są zasady. - Po prostu... nie przeszkadzaj, i tyle. - Rzucił Brüksowi namiot. - Możesz się rozłożyć właściwie gdzie chcesz. W habitatach jest pełno gratów, bo kiedy oni adaptowali ładownię, trzeba było zabrać stamtąd masę rzeczy - ale za to na razie jest w nich mało ludzi. Znajdź sobie jakieś miejsce, rozłóż namiot, zapnij pasy. Jak będziesz czegoś potrzebować, a interfejs ci nie pomoże, zapytaj Liannę. Albo mnie, jeśli nie będę zbyt zajęty. Za parę dni Dwuizbowcy wyjdą z komory

ciśnień, staraj się nie plątać im pod nogami. Nie muszę mówić, że to samo dotyczy wampirzycy. Tylko bardziej. - A jeśli ona chce mnie mieć pod nogami? Moore pokręcił głową. - Mało prawdopodobne. - Nie fizycznie. Ale naprawdę wyglądało na to, że straszenie mnie ją kręci. Pułkownik stęknął. - Z tego co wiem, one wcale nie muszą się napinać, żeby każdego przestraszyć. Jakby cię chciała zabić albo załamać, to już by tak było. Wampiry mają taką... idiomatyczną artykulację. Może ją po prostu źle zrozumiałeś. - Nazwała mnie „wędliną”. - A Rakshi Senguptę karaluchem. Jeśli się nie mylę, to też wydało ci się obraźliwe. - A nie było? - To popularny termin u Transów. Oznacza coś tak prymitywnego, że jest nie do zabicia. - Ale ja jestem łatwy do zabicia? - zdziwił się Brüks. - No pewnie, gdy ktoś ci zrzuci fortepian na łeb, to tak. Ale jesteś też sprawdzony w praktyce. Mieliśmy milion lat na doszlifowanie wszystkiego. A niektórzy z tych gości w Ładowni mają w głowie implanty, które parę miesięcy temu w ogóle nie istniały. Pierwsze wersje mogą mieć błędy i trzeba trochę czasu, żeby się ich pozbyć, a wtedy już pewnie będzie kolejny upgrade, którego nie mogą przepuścić, jeśli chcą być na bieżąco. Stąd czasami mają błędy, zwiechy, jak to nazwiesz. W ich ustach „karaluch” to obiekt zazdrości. Brüks przetrawił to. - Jeśli to miał faktycznie być komplement, to ona musi trochę popracować nad tonem. Zdawałoby się, że ktoś z takim mózgiem jest w stanie wysilić się na parę umiejętności społecznych. - To akurat zabawne. - Głos Moore’a był kompletnie bez wyrazu. - Sengupta nie mogła zrozumieć, jak ktoś o takich zdolnościach interpersonalnych jak ty może być tak chujowy z matematyki.

Brüks nic nie odpowiedział. - Nie bierz tego do siebie - dodał pułkownik - ale spróbuj pamiętać, że jesteśmy na tym statku gośćmi i twoje osobiste normy, jakiekolwiek by były, tu nie obowiązują. Pies zawsze wyjdzie na niedorobionego, jak będziesz go uparcie definiować jako nietypowego kota. Ci goście to nie są zwyklaki z paroma poznawczymi modyfikacjami tu i ówdzie. Pod względem poznawczym bliżej im do odrębnych podgatunków. A jeśli chodzi o Valerie, to ona ze swoimi... ochroniarzami właściwie od początku lotu nie ruszała się z habitatu. Myślę, że to się nie zmieni. Na przykład, światło jest dla niej za jasne. Raczej nie powinieneś mieć kłopotów, jeśli sam się w nie nie wpakujesz. Brüks poczuł, jak usta tężeją mu w kącikach. - Czyli... - przypomniał sobie odprawę w Piaście, w towarzystwie zazdrosnej Rakshi Sengupty - na Ikara, w tydzień? - Raczej dwanaście dni - powiedział mu Moore. - Czemu tak długo? Moore zrobił ponurą minę. - Przez tę katastrofę w klasztorze. Korona musiała wystartować przedwcześnie. Separacja zawsze była w planie do tego nie trzeba ula, żeby się domyślić, że takim startem zwracasz na siebie uwagę - ale napęd zastępczy jest jeszcze w proszku. Teraz właśnie go składają. Brüks zamrugał. - To my nie mamy żadnego napędu? - Silniczki korekcyjne tak. Ale nie możemy ich na razie użyć, bo ryzykujemy wykrycie. - Moore zauważył minę Brüksa i dodał. - Nie spodziewam się zresztą, żeby były potrzebne. Wyliczenia balistyczne ula są bardzo dokładne. I to nawet dobrze, że lecimy okrężną drogą, zważywszy na sytuację medyczną. Zarazek okazał się łatwy do załatwienia, gdy tylko ustalili jego specyfikację, ale leczenie trochę trwa, hibernacja to nie to samo co śpiączka farmakologiczna. A wchodzić do strefy z kluczowym personelem nie w pełni sprawności nie chcemy.

Twarz mu stężała w reakcji na jakąś ponurą myśl, ale rozjaśniła się ponownie. - Co ja radzę? Potraktuj to jak przedłużony urlop naukowy. Może będziesz z pierwszego rzędu patrzył na niesamowite odkrycia, a może okaże się, że to ślepa uliczka i tylko wynudzisz się jak mops. Tak czy owak, porównaj to z bolesną śmiercią na pustyni w Oregonie. Możesz to nazwać wygraną na punkty. - Rozłożył ręce. - Koniec wykładu. *** W północnej półkuli światła były przyćmione. Wchodząc do Piasty, Brüks dojrzał przez równikową kratę falę zawiłych ekranów taktycznych, chromatyczny gąszcz, którego nie zrozumiałby nawet gdyby nic mu nie zasłaniało. - Tam nie - usłyszał znajomy głos, gdy skierował się do następnej szprychy. Sengupta. - Co? - Nie widział jej, nawet przez kratę; zasłaniała ją lustrzana kula. Głos jednak niósł się wyraźnie po komorze. - Do wampirzycy się wybierasz? - No... nie. - Rany boskie, nie! - To źle idziesz. - Dzięki. - Nabrał wątpliwości, postanowił zaryzykować (właściwie to przecież ona zaczęła rozmowę), przepłynął w powietrzu i bardziej łutem szczęścia niż zręcznością idealnie wstrzelił się w ruchomy cel przejścia. Sengupta nadal tkwiła w leżance przeciążeniowej. Odwróciła twarz, gdy tylko się pokazał. Rozmowę jednak podtrzymała. - A dokąd idziesz? Nie wiem. Nie mam pojęcia. - Mesa. Kuchnia. - Z drugiej strony. Dwie szprychy dalej. - Dzięki. Nie odpowiedziała. Oczy latały jej w oczodołach. Od czasu do czasu na rogówce mrugało czerwone światełko jakiegoś niewidocznego lasera sczytującego z niej polecenia. - Wzrokowy interfejs - spróbował po chwili Brüks. - No i?

- Myślałem, że wy wszyscy używacie ConSensusa. - To jest ConSensus. Poklepał się po głowie. - Ale... wiesz. Korowego. - Bezprzewodowy może mnie w cipę cmoknąć podpatruje kto zechce. Owoce jej pracy rozciągały się na dobre dwadzieścia stopni kopuły ognistą powodzią liczb, obrazów i... - na lewym skraju - kolumną czegoś, co wyglądało jak spektrogramy głosu. Nie przypominało to żadnych ekranów do astronawigacji, jakie w życiu widział. Grzebała w cache’u. - Ja mogę podpatrzeć. Teraz podpatruję. - Tobą mam się przejmować? - prychnęła. Koty i psy, pomyślał i ugryzł się w język. Spróbował jeszcze raz. - Czyli to tobie mam za to podziękować? - Za co podziękować? Pokazał rozklejone na niebie echa sprzed paru tygodni. - Za to, że zgrałaś tę kopię, gdy wylatywaliśmy. Nie wiem, co bym robił przez następne dwanaście dni bez żadnego dostępu do Kwinternetu. - A proszę bardzo. Żresz nasze jedzenie wciągasz nasze O2 to i naszymi danymi się poczęstuj. Ja się poddaję. Odwrócił się do wyjścia. Poczuł, że Sengupta kręci się na leżance za jego plecami. - Nie cierpię tej wampirzycy nie mogę jak ona się kurwa rusza. Miło się dowiedzieć, że prymitywne odruchy unikania drapieżnika przetrwały ulepszenia, pomyślał Brüks. - I pułkownikowi Masakra też bym nie ufała - dodała Sengupta. - Choćby nie wiem jak ci się przymilał. Obejrzał się. Pilotka unosiła się w luźnej uprzęży swojej leżanki, nieruchoma, wpatrzona dokładnie przed siebie. - A to czemu? - Chcesz to ufaj rób co chcesz mnie to wali.

Odczekał jeszcze chwilę. Sengupta siedziała nieruchomo jak patyczak. - Dzięki - powiedział w końcu i opadł przez podłogę. *** Czyli tak to jest ze mną. Pasożyt. Opadł do Laboratorium. Półżywa skamielina, która przypadkiem zabrała się z pola bitwy. Poskładali mnie bez powodu, zaiskrzyło parę neuronów lustrzanych, takie pradawne swędzenie, dawno temu nazywane „litością”. Sprzęt nie należał do niego, ale napawał pewną plastyczną otuchą, odrobiną zastępczej bliskości na statku wypełnionym zbyt dużą liczbą kości długich i dziwnych stworzeń. Gorzej niż balast - zużywam im O2, zżeram zapasy i zajmuję drogocenną przestrzeń powietrzną miliony kilometrów od najbliższej prawdziwej atmosfery. Gorzej niż zwierzątko, nie potrzebują mojego towarzystwa, nie mają ochoty drapać za uszami, nie interesują się sztuczkami, które potrafię, może poza udawaniem zdechłego i niewidzialnego. Sekwencer/splicer, uniwersalny inkubator, optoelektronowy nanoskop z przyzwoitą, trzydziestopikometrową rozdzielczością. Wszystko miło znajome w świecie, gdzie można by oczekiwać, że nawet kurz z podłogi jest z cudów i zaczarowanych kryształów. Może to było celowe, plan B dla jakichś przybłędów, które się nie załapały na Osobliwość. No i dobra. Jestem pasożytem. Pasożyty silnych nie niszczą, pasożyty się nimi żywią. Pasożyty wykorzystują silnych do swoich celów. Dolny poziom był pusty, poza niedużym stosikiem złożonych krzeseł oraz kilkoma kostkami-pojemnikami (według etykiet, surowce do fabrykatora). Brüks zdjął namiot z ramienia i rozłożył go na pokładzie pod krzywizną ściany. Tasiemiec może nie jest tak bystry jak jego nosiciel, ale to mu nie przeszkadza podstępem wyłudzać schronienia, pożywienia i miejsca do rozmnażania. Dobre pasożyty są niewidzialne, a bez najlepszych nie można się obejść. Bakterie jelitowe, chloroplasty, mitochondria - wszystko to

kiedyś były pasożyty Niewidzialne w cieniu potężniejszych istot. A teraz ich nosiciele nie potrafią bez nich żyć. Konstrukcja nadmuchała się w coś podobnego do pękatej landrynki. Pośrodku nabrzmiała jak igloo, z tyłu przylepiła się do ścian i podłogi. Nie za bardzo różniła się od jego porzuconego namiotu na pustyni - ta sama piezoelektryka, która usztywniała konstrukcję, zasilała także interfejs użytkownika na wewnętrznej powierzchni. Brüks przesunął palcem wskazującym przez środek drzwi. Błoniaste połówki rozeszły się łagodnie, jak rozcięta pośrodku krezka. Niektóre idą jeszcze dalej. Zyskują przewagę, okopują się i zmieniają nosicielowi program na samych synapsach. Motyliczka wątrobowa, worecznica, Toxoplasma. Wszystko to stworzenia pozbawione mózgu. Bezmózgie stwory, które zamieniają niewyobrażalnie potężniejsze umysły w swoje marionetki. Opadł na kolana i wpełzł do środka. Wbudowany hamak przywierał do wewnętrznej strony powłoki, gotowy, by się odkleić i nadmuchać przy dotknięciu. Domyślna konfiguracja zapewniała tylko tyle wysokości, żeby móc kucać, ale Brüksowi nie chciało się nawet tego regulować. Poza tym, tu, na dnie szprychy, gdzie od rozgwieżdżonej beczki nieba toczącej się pod stopami oddzielało go tylko parę warstw stopu i izolacji, ciasnota była dziwnie uspokajająca. Może to było celowe. A więc jestem pasożytem? Świetnie. To zaszczytny tytuł. Na dole, w ciepłym i samoregulującym się małym schronieniu, ważył najwięcej, jak tylko się dało w Koronie. Czuł się prawie stabilnie, prawie jakby zapuszczał korzenie. I choć „bezpieczeństwem” by tego nie nazwał, niemal udało mu się nie zauważać, jak bardzo to schronienie przypomina norę - głęboko w ziemi, daleko od innych mieszkańców tego kieszonkowego ekosystemu. I jak bardzo sam przypomina mysz, tuląc się do pokładu, jakby wciskał się w najdalszy zakątek terrarium pełnego żmij, podkręciwszy światła na pełną moc.

Jeśli da ci się wybór, sądzisz, że masz wolną wolę. Raymond Teller Każdy habitat zaczynał od tego samego: seryjny autonomiczny system podtrzymywania życia, te same zatrzaskowo-przesuwne przegrody, którymi można dzielić przestrzeń według upodobania. Ten sam podstawowy moduł kuchenny na ścianie, z toaletą po drugiej stronie. W komplecie podłączenia do awaryjnych hibernatorów, zgodne z najpopularniejszymi skafandrami próżniowymi i długoterminowymi trumnami (nie wchodzą w skład zestawu). Najbardziej standardowy i uniwersalny habitat, prosto z półki, kupiony hurtowo i ekspresowo powieszony na końcach szprych Korony cierniowej. W przypadku (niemal niewyobrażalnie nieprawdopodobnym), że szprycha strzeli i wyrzuci koziołkujący habitat w kosmos, firma gwarantuje, że znajdujące się w środku ciała zdołają utrzymać świeżość i będą mogły oddychać (zakładając bezruch) przez okres do jednego roku lub ponownego wejścia w atmosferę, cokolwiek nastąpi wcześniej. Nie oznaczało to, że nie ma możliwości dołożenia różnych modułów na indywidualne zamówienie. Na przykład, fabrykator w Mesie potrafił zrobić żarcie, które miało smak. Moore był jedynym widocznym ciałem na chodzie, gdy Brüks zszedł na dół na śniadanie. Pułkownik z początku nie odpowiedział uśmiechem na uśmiech - Brüks zaraz zresztą rozpoznał niezogniskowane spojrzenie człowieka pogrążonego w ConSensusie - ale tupot stóp na pokładzie zaraz sprowadził go do biednego świata fizycznego. - Daniel - powiedział. - Nie chciałem przeszkadzać - odparł Brüks. To było kłamstwo. Zanim wypuścił się na poszukiwanie pokarmu, odczekał, aż ubogie konstelacje w interkomie Korony ułożą się tak właśnie - Lianna lub Moore w Mesie, Valerie w jakimś innym miejscu. Moore machnął ręką. - I tak przyda mi się przerwa.

Brüks polecił fabrykatorowi przygotować francuski tost i boczek. - Przerwa od czego? - Od telemetrii z Tezeusza - wyjaśnił Moore. - Resztek telemetrii. Dopinania wszystkiego na ostatni guzik przed występem. - Czyli my mamy występ? Gramy jakąś rolę? - To znaczy? Brüks jedną ręką przeniósł talerz na stół (unoszący się z talerza aromat syropu i masła zakłócały delikatne nuty ropopochodne) i usiadł. - Karły między olbrzymami, tak? Zaczęło mi się wydawać, że dla skromnych zwyklaków nie są przewidziane żadne role. Spróbował plasterka bekonu. Nie najgorszy. - Mają swoje powody, żeby tu być - powiedział łagodnie Moore. - A ja swoje. - Tonem sugerującym „i nie wnikaj jakie”. - Sporo się zadajesz z tymi gośćmi - domyślił się Brüks. - Tymi gośćmi? - Dwuizbowcami. Postludźmi. - Oni nie są „post”. Jeszcze nie. - Po czym poznajesz? - Nie do końca był to żart. - Jakby byli „post” to w ogóle nie dałoby się z nimi rozmawiać. Brüks przełknął pigułę podrabianego tosta. - Oni mogliby z nami. Przynajmniej niektórzy. - Ale po co by im to było? I tak już tracimy z nimi kontakt. Zresztą... Daniel, ty masz dzieci? Pokręcił głową. - A ty? - Syna. Siri też właściwie nie jest zwyklakiem. Do drugiego brzegu mu daleko, ale i tak trudno było... złapać kontakt. Czasami. Może porównanie nic ci nie powie, ale... oni wszyscy też są naszymi dziećmi, dziećmi ludzkości i nawet teraz trudno jest sprawić, by się nami interesowali. A gdy przekroczą ten próg... - Wzruszył ramionami. - Ile czasu byś potrzebował, by uznać, że masz lepsze rzeczy do roboty niż gadać z kapucynkami? - Bogami w końcu nie są - przypomniał mu łagodnie Brüks.

- Jeszcze nie. - Nigdy nie będą. - To wyparcie. - Lepsze wyparcie niż pozycja na klęczkach. Moore uśmiechnął się, jakby trochę ze smutkiem. - Daniel, daj spokój. Wiesz, jaką moc ma nauka. Tysiąc lat, żeby dojść od duchów i czarów do technologii, półtora dnia, żeby znów się cofnąć do duchów i magii. - Myślałem, że oni nie korzystają z nauki. Myślałem, że właśnie na tym to polega. Moore nieznacznie kiwnął głową. - Tak czy owak, jeśli zestawisz zwyklaków z Dwuizbowcami, ci będą zawsze o sto kroków naprzód. - I tobie z tym dobrze. - Moje „dobrze” nie ma tu nic do rzeczy. Tak jest i tyle. - Strasznie fatalistycznie do tego podchodzisz. - Brüks odsunął na bok pusty talerz. - Drugi brzeg, przepaść między olbrzymami i kapucynkami. - To nie fatalizm - poprawił go Moore. - To wiara. Brüks spojrzał na niego ostro przez stół, zastanawiając się, czy nie przywołuje go do porządku. Żołnierz odpowiedział beznamiętnym spojrzeniem. - Sam fakt, że coś do nas strzelało - ciągnął uparcie. - Sam mówiłeś, że to pewnie sprawa Transów. - Tak mówiłem? - Moore’a to jakby rozbawiło. - Na szczęście, i my mamy całkiem niezłą ekipę Transów w naszym narożniku. Szczerze, to ja bym się nie bał. - Za bardzo im ufasz - powiedział spokojnie Brüks. - Cały czas to powtarzasz. Nie znasz ich tak, jak ja. - Myślisz, że ich znasz? To ty nazwałeś ich „olbrzymami”. Mamy takie pojęcie o ich planach jak o planach tych inteligentnych chmur. Chmury przynajmniej nie zaglądają ci pod czaszkę i nie grzebią tam, jak w... Moore nie odzywał się przez chwilę. Potem: - Lianna. - Wiesz, co jej zrobili? - Nie do końca.

- I właśnie o to mi chodzi. Nikt nie wie. Sama Lianna nie wie. Położyli ją na cztery dni i kiedy się obudziła, już była jakiś sawantem z chińskiego pokoju. Kto wie, co jej tam do mózgu włożyli. Ona jest w ogóle tą samą osobą? - Nie jest - stwierdził beznamiętnie Moore. - Zmieniasz program, to zmieniasz maszynę. - Otóż to właśnie. - Ona się na to zgodziła. Zgłosiła się z własnej woli. Pracowała dzień i noc, przepychała się na początek kolejki, żeby tylko załapać się na tę modyfikację. - To nie jest dobrowolna zgoda. Znów ta uniesiona brew. - Jak to? - A jak może być, skoro osoba jej udzielająca jest niezdolna zrozumieć, na co się zgadza? - Mówisz, że jest do tego umysłowo niezdolna - zauważył Moore. - Mówię, że wszyscy jesteśmy. Wobec ula, wobec wampirów, mięśniowych przeprogramowywaczy i tych wszystkich... - Jesteśmy jak dzieci. - Właśnie. - Którym nie można powierzać własnego losu. Brüks pokręcił głową. - W takich kwestiach nie. - Czyli potrzebujemy dorosłych, żeby decydowali w naszym imieniu. - My... - Zamilkł. Moore patrzył na niego przez chwilę, sponad ledwie widocznego uśmiechu. Zaraz potem zdjął ze ściany butelkę „Glenmorangie”. - Napij się - powiedział. - Łatwiej ci przyszłość wejdzie. *** Pełzając niepostrzeżenie przez wnętrzności nosiciela, pasożyt przejmuje kontrolę. Daniel Brüks wwiercił się w ośrodkowy układ nerwowy Korony cierniowej i narzucił jej swoją wolę. Lianna, jak zwykle, siedziała w Ładowni ze swoimi bezradnymi i

wszechmocnymi władcami. Piktogram Sengupty świecił się w Piaście. Moore z pozoru siedział w SYPIALNI, ale obraz z kamery zadawał temu kłam - był tam tylko ciałem, jechał na autopilocie, podczas gdy zamknięte oczy tańczyły po jakiejś ConSensusowej krainie, którą Brüks mógł sobie tylko wyobrażać. Trzeba będzie jeść w samotności. Niepokój zrobił się już przewlekły. Kłuł gdzieś u podstawy mózgu jak bolący ząb, zrósł się z nim tak bardzo, że nawet go nie zauważał, póki nieoczekiwany atak lęku mu o nim nie przypomniał. Ataki paniki - w szprychach, w habitatach, kurna, nawet we własnym namiocie. Nie zdarzały się często i długo nie trwały. Po prostu na tyle często, żeby mu przypomnieć. Na tyle długo, żeby paranoja się utrzymała. Kiedy wchodził szprychą, ostrze w ranie zaczęło się kręcić. Brüks zacisnął zęby, na chwilę zamknął oczy, gdy przenośnik ciągnął go przez Strefę Strachu (pomagało, naprawdę pomagało) i rozluźnił się, gdy nawiedzona strefa została z tyłu. Puścił uchwyt na samym końcu szprychy i wpłynął do Piasty przez antarktyczny właz (teraz na wpół zwężony, tak że ledwo się dało przejść). Odepchnął się i poszybował naprzód... Cichy, mokry dźwięk. Kaszlnięcie z półkuli północnej, urywany oddech. Ktoś płakał. Sengupta tam była. Przynajmniej parę minut temu. Odchrząknął. - Halo? Krótki szelest. Cisza i wentylatory. No ddddobra... Ruszył dalej, przeszedł na drugą stronę, do szprychy od Mesy, zgiął się i wpłynął do środka. Sam siebie pochwalił, kiedy, chwyciwszy taśmę przenośnika, ruszył głową naprzód, a potem płynnie okręcił się wokół uchwytu, aż wycelował nogami w dół; ledwo dwa dni temu te rury i proste drogi o zmiennej grawitacji kompletnie go dezorientowały. Valerie dogoniła go w połowie drogi.

W ogóle jej nie zauważył. Sunął twarzą do ściany. Może i mignął w górze jakiś cień, ułamek sekundy przed tym krótkim dotknięciem pomiędzy łopatkami - jak sunące wzdłuż kręgosłupa ostrze noża, jakby ktoś cię z tyłu rozpinał. Tyłomózgowie zareagowało, zanim jeszcze uświadomił sobie kontakt - rozpłaszczyło go i unieruchomiło jak spłoszonego królika. Zanim odzyskał możliwość ruchów, Valerie przeszła i zniknęła. Daniel Brüks nadal żył. Spojrzał w dół, w ten długi tunel, którym przeleciała głową naprzód, całkiem bezgłośnie. Czekała na dnie szprychy, biała, naga i chuda jak szkielet. Żylaste mięśnie naciągnięte na kości. Prawą stopą wystukiwała o metal dziwny i niepokojący rytm. Przenośnik niósł go prosto w jej objęcia. Puścił uchwyt, rzucił się w poprzek szprychy ku nieruchomej, bezpiecznej drabinie. Nie trafił w pierwszy szczebel, do którego sięgał, chwycił kolejny - wytracany moment pędu omal nie wyrwał mu ręki z barku. Stopy zaszamotały się, szukając podparcia, wreszcie je znalazły. Przywarł do drabiny, a obok pędził przenośnik, z jednej strony w górę, z drugiej w dół. Valerie spojrzała na niego. Odwrócił wzrok. Jezus, dopiero co mnie dotknęła. Prawie nic nie poczułem. To pewnie był przypadek. Żaden przypadek. Ona ci nie grozi, nie atakuje cię. Po prostu... stoi tam. Czeka. Nie siedzi w habitacie. Nie powstrzymują jej jaskrawe światła, obojętne jakie uspokajające bzdury sprzedał mu Moore. Brüks nie odrywał wzroku od ściany. Przysiągłby, że czuje, jak ona obnaża zęby. To tylko kolejny nieudany człekokształtny. Tyle. Bez naszych leków nie wytrzymałaby nawet paru kątów prostych, od razu dostałaby ataku. Jeden z wielu modeli spieprzonych przez naturę, po prostu wymarły potwór, który nie żyje od dziesięciu tysięcy lat. I teraz ożywiony. Co gorsza, czujący się w tej przyszłości jak u siebie. Bardziej niż Brüks się czuł kiedykolwiek.

Gdyby nie my, w ogóle by nie żyła. Gdybyśmy my, karaluchy, nie pozbierały resztek tych genów i nie skleiły ich z powrotem. Miała swój czas. Nie ma się czego bać. Nie bądź, kurwa, takim tchórzem. - Idziesz czy nie? Z wysiłkiem spojrzał w dół, zdołał wbić wzrok w krawędź włazu tuż za nią, tak aby jej oczy pozostały w tym uspokajającym polu niskiej rozdzielczości, obejmującym 95 procent ludzkiego pola widzenia. Udało mu się nawet wykrztusić odpowiedź. W pewnym sensie: - Ja, eee... Dłonie pozostały uczepione drabiny. - Jak sobie chcesz - powiedziała Valerie i zniknęła w Mesie. *** Ruch za kratą - rozpikselowaną mozaiką okazała się Rakshi Sengupta, powracająca skądś na dziobie. Pewnie z kibla na strychu. Brüks doskonale rozumiał, czemu postanowiła wyjść na siku dokładnie w momencie, kiedy przypadkiem środkiem przechodziła Valerie. Opadła w zaćmienie za kulą lustrzaną. Brüks usłyszał szczęk zapinanych klamer i wpinanych wtyczek oraz stęknięcie, które mogłoby uchodzić za powitanie: - Myślałam, że idziesz do Mesy. Wpłynął do półkuli północnej. Sengupta naciągała na lewą rękę rękawiczkę ConSensusa - środkowy palec, serdeczny, wskazujący, mały, kciuk. Włosy stały jej dęba na głowie, wśród delikatnych elektrostatycznych trzasków. - Valerie pierwsza tam poszła - odparł. - Tam się dwie osoby mieszczą. - Prawa rękawiczka: środkowy, serdeczny, wskazujący... - W zasadzie nie. Nadal oczywiście nie chciała na niego patrzeć. Ale uśmiech był zachęcający. - Wredna pizda nawet z tej kuchni nie korzysta. - Ton Sengupty był konfidencjonalny. - Wychodzi z haba tylko po to, żeby nas straszyć. - Skąd ona się w ogóle wzięła? - zastanowił się Brüks.

Sengupta zrobiła coś z oczami, poruszyła nimi szybko w sposób mówiący „interfejs do poleceń”. - Już. Teraz będziemy ją widzieć, jak idzie. - Łokcie odsunęły się od ciała i przysunęły, idealnie symulując machnięcie kikutami skrzydeł. Brüks nie miał pojęcia, czy to interfejs, czy natręctwo. - Zresztą, mnie pytasz? - Myślałem, że może będziesz wiedzieć. - Przecież ty tam byłeś ja tylko zgarnęłam was wszystkich z atmosfery. - Nie o to mi... skąd ona się wzięła? Podobno wszystkie wampiry siedzą w przytulnych małych ośrodkach, gdzie walczą z algorytmami, rozwiązują Poważne Problemy i nikomu nie zagrażają. Przecież nikt nie byłby na tyle głupi, żeby je spuszczać ze smyczy. To skąd Valerie wzięła się na pustyni z bandą zombiaków i wojskowym aerostatem? - Bo to są cwane potwory - powiedziała Sengupta, zbyt głośno. (Brüks nerwowo zerknął pod ażurowy pokład). - Na twoim miejscu już bym zaczęła robić krzyże. - To na nic. Mają w głowie te pompki infuzyjne. Środki antyeuklidesowe. - Świat się zmienia, zwyklaku. Przystosuj się albo giń. - Głowa Sengupty podskoczyła jak u ptaka. - Nie wiem skąd ona się wzięła. Ale pracuję nad tym. Nie ufam jej nic a nic nie podoba mi się jak ona się rusza. Mnie też, pomyślał Brüks. - Może jej przyjaciele nam powiedzą - burknęła Sengupta. - Jacy przyjaciele? - Ci od których uciekła szukałam i... a przecież ty jesteś znanym biologiem nie? Jeździsz na konferencje i inne takie? - Może raz czy dwa. Aż taki znany nie jestem. - Na ogół bywał tylko wirtualnie, jego granty nie wystarczały na wożenie fizycznej biomasy samolotami na drugi koniec planety. Zresztą, ostatnio większość kolegów z branży niespecjalnie miała ochotę widzieć go na oczy. - Trzeba było być na tej. - Sengupta zagryzła wargę i przywołała na ścianę nagranie wideo.

Standardowy widok z latającej kamerki na typową salę konferencyjną i typową konferencję - dźwięk wyciszyła, ale widok był mu aż nadto znajomy. Rzędy siedzeń wypełnionych starszymi profesorami w termochromach i cielesnych rzeźbach; doktoranci w krawatach i sweterkach z najgłupszego syntetyku. Z boku mała zagródka, gdzie stało parę teleopsów, jak wielkie patyczaki albo pionki szachowe na gąsienicach - wypożyczone mechaniczne powłoki dla duchów tych, których nie stać było na bilet na samolot. Aktualny mówca stał za standardową mównicą. Za plecami miał standardowy ekran, a nad tym wszystkim kręcił się standardowy korporacyjny hologram, przypominający wszystkim zgromadzonym, gdzie są, i komu mają dziękować za hojny korporacyjny patronat. Fizerpharm przedstawia 22. Dwuletnie Sympozjum Biologii Syntetycznej i Wirtualnej im. J. Craiga Ventora - Trochę nie moja działka - przyznał Brüks. - Mnie bardziej intere... - O! - skrzeknęła Sengupta i spauzowała nagranie. Z początku nie widział, o co jej chodzi. Zamrożony w pół ruchu facet na podium pokazywał macierz zdjęć twarzy, majaczącą na ekranie za jego plecami. Jedną z tych śmiertelnie nudnych zbiorówek, których pełno było w uniwersyteckich prezentacjach na całym świecie. Korzystając z okazji, chciałbym podziękować wszystkim tym wspaniałym ludziom, którzy pomagali mi w badaniach, bo nie ma, kurwa, mowy, żebym ich wpisał wszystkich jako współautorów. Potem oczy mu się zogniskowały, a żołądek odrobinę skurczył. I zobaczył: to nie współpracownicy. To badane obiekty. Mógł sobie odfajkować w głowie cechy charakterystyczne, jedną po drugiej - bladość, allometria twarzy, kąty kości policzkowych i żuchwy. I oczy - Jezus Maria, co za oczy. Obraz

przefiltrowany przez trzy kolejne, zdjęcie zdjęcia zdjęcia, cień twarzy zredukowany do paru ciemnych pikseli, a i tak chodzą od niego ciarki. Cechy mógł wymienić, potrzebował jednak na to trochę czasu. Ale pień mózgu kazał mu skurczyć mosznę na niezliczone milisekundy, zanim jeszcze istota szara powiedziała, dlaczego. Jak dolina niesamowitości na sterydach, pomyślał. Po raz pierwszy zauważył tekst wyświetlający się pod mównicą, podpis do już toczącej się dyskusji: Paglino, R.J., Harvard - Dowody na heurystyczne przetwarzanie obrazów w siatkówce wampira. Sengupta zabębniła palcami, podsunęła karaluchowi podpowiedz: - Trzecia w drugiej linii. Twarz Valerie. Ano tak. - Specjalnie robią tak żeby trudno je było wyśledzić poskarżyła się. - Ciągle zmieniają identyfikatory przenoszą je z miejsca w miejsce. Nic tylko „informacje zastrzeżone” albo „błędy w bazie” i „nie można dopuścić żeby front wyzwolenia wampirów dowiedział się gdzie jest buda” ale ja ją mam mam ją mam pierwszy kawałek układanki. Valerie wampirzyca. Valerie królik doświadczalny. Valerie demon pustyni, pani nieumarłych, jednoosobowa armia zostawiająca po sobie spaloną ziemię. Rakshi Sengupta ją miała. - Powodzenia - powiedział Brüks. Jednakże pilotka już otworzyła kolejne okienko, listę nazwisk i ich instytucji macierzystych. Na oko, prelegentów i uczestników. Niektóre były pozaznaczane. Brüks zmrużył oczy, przepatrzył listę, szukając czegoś łączącego wyróżnione nazwiska. Aaa. Uczelnia. Uniwersytet Simona Frasera. - Miała przyjaciół - mruknęła Sengupta, jakby do siebie. Zakład że im uciekła. Zakład że chcą ją z powrotem.

Rzeczywistość to jest coś, co nie znika, kiedy przestaje się w to wierzyć. Philip K. Dick (tłum. L. Jęczmyk) Jim Moore tańczył. Nie miał praktycznie parkietu. Nie miał partnerki. Ani nawet publiczności, póki do Piasty nie wgramolił się Daniel Brüks; sterówka była nieoczekiwanie pusta, nikt w niej nie postukiwał palcami u nóg, nie mlaskał językiem, ani nie rzucał staccato przekleństwami, jak to robiła Sengupta, kiedy interfejs miał w jakiejś kwestii inne zdanie. Moore był sam w zagraconym krajobrazie, zeskakiwał z piramidy kostek, w połowie drogi odbijał się od jakiejś niepewnej płaszczyzny, na ułamek sekundy lądował na pokładzie w idealnym przysiadzie, boso, i znów odbijał się w powietrze; jedna ręka ciasno przyciśnięta do piersi, druga dźga niewidzialną partn... Przeciwnika, dotarło do Brüksa. Te ciosy otwartą dłonią wymierzone w puste powietrze, ta stopa trafiająca z trzaskiem w ścianę, w przelocie - to jest sztuka walki. Czy walczył z wirtualnym przeciwnikiem w ConSensusie, czy po prostu pozorował walkę po staroświecku - Brüks nie miał pojęcia. Roztańczony wojownik chwycił luźny kawałek paska mocującego przyczepionego do kraty, przerzucił nogi nad głową i stanął na ścianie. Ręce z braku grawitacji ciągnęły za pasek, nogi dla równowagi odpychały się od kraty - ludzki trójnóg uczepiony ściany jak trójnożny pająk. Brüks wyraźnie widział jego twarz. Nawet nie oddychał przez usta. - Niezłe ruchy - powiedział Brüks. Moore spojrzał przez niego i bez słowa uniósł nogę, obracając się powoli wokół paska, jak wiatrak w łagodnym wietrze. - Ee... - Ciii. Podskoczył nerwowo, czując dłoń na ramieniu. - Nie budź go - powiedziała cicho Lianna. - To on śpi? - Brüks spojrzał z powrotem na sufit.

Moore wirował teraz szybciej, z głową na zewnątrz, nogami rozstawionymi w V, coraz mocniej nakręcając pasek mocujący pomiędzy człowiekiem i metalem. W następnej sekundzie znów znalazł się w powietrzu. - Oczywiście. - Dredy Lianny podskoczyły lekko po kiwnięciu głową. - A co, ty ćwiczysz na jawie? I, ten... nie nudzi ci się? Nie wiedział, czy drwi z wizji, że Daniel Brüks mógłby mieć wbudowaną jakąś lunatyczną opcję, czy równie absurdalnej, że Daniel Brüks w ogóle ćwiczy, - Po co to w ogóle robić? Działka agonisty AMPK i ma mięśnie jak stal, choćby cały dzień leżał w łóżku i żarł cukierki. - Może nie chce polegać na ulepszeniach, które można zhackować. Może po endorfinach ma przyjemniejsze sny. A może trudno mu się pozbyć starych przyzwyczajeń. Moore przepłynął im nad głowami, dźgając powietrze. Brüks mimo woli kucnął. Lianna parsknęła śmiechem. - Nic się nie bój. On nas widzi. - Poprawiła się: - W każdym razie coś tam w środku nas widzi. - Jedno kopnięcie i poszybowała do lewej klatki schodowej. - Zresztą, nie trać czasu na tego cieniasa, gdy tylko się zbudzi, od razu da nura w te swoje materiały z Tezeusza. - Wskazała podbródkiem. - Ja mam trochę czasu do zabicia. Chodź, pograj lepiej ze mną. - Pograj? W co? - zapytał, doganiając ją. - W berka? Ściągnęła ze ściany jego czepek i rzuciła mu, jednocześnie jednym płynnym susem opadając w najbliższy hamak. - W co zechcesz. Pojedynek Bogów. Boks w zamienionych ciałach, to całkiem fajne. A, i jest jeszcze kardaszewowska symulacja, w której jestem całkiem dobra, ale obiecuję, że nie rozwalę cię od razu. Obrócił w rękach narzędzie firmy Intruss. Nadprzewodniki dla płatów czołowych łypnęły na niego jak para zdziwionych oczu. - Pamiętasz przecież, że to jest głównie do gier, nie? Pokręcił głową. - Ja nie gram. Lianna spojrzała na niego, jakby obwieścił, że jest hortensją.

- Czemu? Oczywiście mógł jej powiedzieć. - Bo to nie jest prawdziwe. - I nie ma być - wyjaśniała, zadziwiająco cierpliwie. - Dlatego to są gry. - Dla mnie to nie jest realne. - Jest. - Dla mnie nie. - Jest, jest. - Dla mnie... - Panie Eksponacie, nie chcę tu się na darmo upierać, ale jest. - Lia, nie mów mi, jak co postrzegam. - Ale to te same neurony! Ten sam sygnał w tych samych kablach, nie ma możliwości, żeby twój mózg odróżnił elektron, który przyszedł z samej siatkówki od takiego, co został podrzucony po drodze. Nie ma moż-li-wo-ści. - Ale dla mnie to nie jest realne - upierał się. - Nie dla mnie. I nie będę z tobą grał w Porno gwiezdne kocie wojny. - Facet, spróbuj chociaż. - Graj sobie z AI. Przynajmniej trochę wysiłku będzie. - Ale to nie to sa... - Ha! Lianna skrzywiła się. - Kurwa! Zabiłeś mnie własną bronią. - To karaluch cię zabił. Jak ci z tym? - Jakbym się sama w nos walnęła - przyznała. Żadne nie odzywało się przez chwilę. - Raz? Dla mnie? - Nie gram. - No dobra, dobra. Co mi szkodziło zapytać. - Już zapytałaś. - Dobrze. - Przez parę sekund bujała się tam i z powrotem w hamaku. (Coś w tym ruchu mu nie pasowało, nieznacznie sugerowało oscylację po półspirali. Corolis to podstępny figlarz). - Jeśli to ci pomoże - odezwała się po chwili - to w zasadzie wiem, o co ci chodzi.

- Z czym? - Z tym, że to nie jest realne. Ja właściwie cały czas się tak czuję. Tylko w grach nie. - Hmm - burknął Brüks, trochę zaskoczony. - Ciekawe, dlaczego. - A po namyśle dodał: - Pewnie kwestia towarzystwa. *** Ktoś rozbił drugi namiot zaraz obok niego, przykleiwszy go jak napęczniałą białą krwinkę u podstawy drabiny. Brüks musiał wykonać zeskok w bok w połowie drugiego szczebla, żeby w niego nie trafić. W środku coś szeleściło i mamrotało. - Halo? Sengupta wysadziła głowę, wbiła wzrok w pokład. - Karaluch. Brüks kaszlnął. - Wiesz co, to nie bardzo brzmi jak komplement. Jakby go nie słyszała. - Powinieneś to zobaczyć - powiedziała i schowała się. Po paru sekundach znów wytknęła głowę. - No chodź. Zapuścił się nieśmiało do namiotu. Sengupta kucnęła pośrodku. Po tkaninie rozpełzły się łaty migotliwych informacji, rzędy liczb, prymitywne twarze o plastikowej skórze, nakreślone przez jakiegoś komputerowego plastyka od portretów pamięciowych, borykającego się z niewystarczającymi informacjami z zeznań świadków naocznych; kolumny... adresów domów, tak na oko. - Co to jest? - To cię nie interesuje. - Na jej twarzy zamigotało odbite światło. - To tylko jeden skurwiel co zeżre własne flaki kiedy go dopadnę. - Machnęła ręką i kolaż zniknął. - Wiesz chyba, że jest cały jeden habitat przeznaczony do nocowania. - Tim za duży tłok a tego nikt nie używa. - Ja używam... - Zresztą, nieważne. Współlokator może się przydać, uświadomił sobie. Dotąd żadnego nie szukał - dobry pasożyt nie stara się zwracać na siebie uwagi, choćby nie wiadomo jak samotny tryb życia

prowadził - ale gdyby coś pieprznęło, może Valerie najpierw zje Rakshi. Da mu trochę czasu. - Popatrz na to najlepsza barowa sztuczka wszech czasów. Rzuciła na ścianę nagranie wideo - rozochocone głosy, migające światła, stół na poduszce magnetycznej kołyszący się pod wariackim kątem, bo jakiś pijany dupek próbuje na tym cholerstwie tańczyć. Studencki pub. Natychmiast rozpoznawalny klimat, obojętne z której strony świata by pochodził, Brüks jednak od razu wyczuł Europę. Automatyczne napisy były wyłączone, ale wyłapał strzępy przynajmniej niemieckiego i węgierskiego. Paru studentów losowo ustawiło na stole puste szklanki od piwa. Tłumek innych pokrzykiwał, skandował i odsuwał krzesła, robiąc naokoło miejsce. Za lewą kulisą coś się działo, tuż poza zasięgiem kamery - jakieś antyzamieszanie, nagłe, zaraźliwe, uciszanie się głosów i hałasów, natychmiastowo zwracające uwagę wszystkich innych. Kamera odwróciła się do oka cyklonu. Brüks aż sapnął. Znów Valerie. Wkradła się w opróżnioną przestrzeń jak sprężynowa pantera spuszczona ze smyczy, uwolniona, autonomiczna. Ubrana była w tani, jednorazowy papierowy kombinezon, znak rozpoznawczy szczurów laboratoryjnych i skazańców na całym świecie - na tle pstrokacizny swetrów, hologramów i bioluminescencyjnych tatuaży wyglądał aż absurdalnie. Valerie najwyraźniej nie zauważała, że narusza miejscowe reguły ubioru, nie zauważała, jak pierwszy rząd ludzi napiera na resztę tłumu, kiedy przechodzi, ani na to, jak rozkrzyczana horda milknie, gdy podejdzie zbyt blisko. Wpatrywała się w szklankach na stole. Co za debil-samobójca zabrał wampirzycę do baru? I jak nawaleni musieli być ci ludzie, żeby nie uciekać do wyjścia? - Skąd ty to... - Cicho bądź i patrz! Valerie okrążyła stół. Jeden raz. Przez moment się wahała, wzrok miała nieskupiony, na ustach igrało coś, co mogło być prawie uśmiechem.

W następnej sekundzie skoczyła. Wylądowała na jednej bosej stopie, prawie trzy metry od startu z miejsca; uderzyła drugą z przytupem, okręciła się, tupnęła raz jeszcze i skoczyła - tym razem łukiem w tył, przelatując nad całym stołem, robiąc salto w powietrzu i lądując w czteropunktowym przysiadzie (lewa stopa, prawa stopa, prawe kolano, lewa ręka), by zaraz potem skoczyć na lewo (tup), odbić się ręką i wylądować twarzą w twarz z jakimś na wpół trzeźwym, pewnie uczącym się do sesji indywiduum, któremu pozostało na tyle zwierzęcego instynktu, by zbieleć i zszarzeć pod warstwą zgwałconych chloroplastów w twarzy. Teraz prosto: metrowy, pionowy sus, lądowanie na jednej nodze, zwrot w tył (tup), dwa skośne kroki w stronę stołu (tup). Oba łokcie i jedno kolano uderzają jednocześnie w przedwieczne deski podłogowe, odbijając ją płynnie do pozycji stojącej. Finis. Po chwili kamera, trzęsąca się mimo najlepszych algorytmów stabilizacji obrazu, na jakie stać było studencki budżet, wróciła obiektywem do stołu. Szklanki były ustawione w idealnie prostą linię. W idealnie równych odstępach. - Ciężko to było znaleźć ktoś ją przemycił tylnymi drzwiami wyciągasz bez pozwolenia wampira i dla ciebie to koniec kariery więc naprawdę trzymali ten materiał dobrze schowany zdaje się że to jakieś otrzęsiny były czy coś... Kamera patrzyła na stół przez długą, pełną niedowierzania chwilę. Wróciła do potwora, który stworzył to dzieło. Valerie patrzyła na wskroś przez kamerę, w tysiąckilometrową dal, uśmiechając się tym opatentowanym uśmiechem, od którego ziąb przenika do szpiku kości. Nawet nie była zdyszana. Za to wszyscy inni tak. Rzeczywistość wreszcie przebijała się przez alkohol, narkotyki i prymitywną, idiotyczną brawurę rozpuszczonych dzieciaków wychowanych na obietnicach nieśmiertelności. Stanęli oko w oko z czarną magią. Stanęli oko w oko z kimś, kto lewą nogą zamieniał prawa dynamiki w czary telekinezy. A za tym podziwem, oszołomieniem i niedowierzaniem kryła się być może inna zapita myśl -

świadomość, po co wyewoluowały te nadprzewodzące zdolności motoryczne i ta potężna inteligencja. Do polowania. Nieważne, jakich bajek słuchały przed pójściem spać te rozpuszczone bachory. W obecności takiej istoty nie były nieśmiertelne. Były tylko śniadaniem. Brüks jasno widział po tym, jak się wycofywali i mruczeli przeprosiny, po tym, jak sunęli bokiem do drzwi, stojąc jednocześnie plecami do ściany, po tym, jak nawet ci udający, że tu rządzą, odwracali oczy, podchodząc do Valerie i mówiąc jej trzęsącym się, słabym głosikiem, że pora wracać - że i oni wszyscy to teraz wiedzą. Było także oczywiste, z perspektywy czasu, że źle ocenił zwyklaków, którzy wykradli z klatki swojego szczura, żeby zafundować mu szaloną noc na mieście. Kimkolwiek byli, nie byli samobójcami. Ani kretynami. Nieważne, co sobie powtarzali wcześniej albo potem, nieważne, kto według nich wpadł na ten pomysł. To wcale nie oni podjęli tę decyzję. *** Maska sado-maso faktycznie podkręciła mu krzywą uczenia. Trzeba było przyznać. Dane, niegdyś zmuszone do współdzielenia zatłoczonej płaszczyzny pomiędzy pasmami sztucznej trawy, teraz rozciągały się wokół niego w komfortowych trzech osiach i trzystu sześćdziesięciu stopniach, mając nieskończenie wiele miejsca. Opcje, z którymi na wyświetlaczu z farby inteligentnej musiałby nawiązać kontakt wzrokowy, teraz wyskakiwały na sam środek, gdy ledwie o nich pomyślał. Informacje, które normalnie musiałby przeczytać, powtórzyć i przejrzeć, teraz jakby się zatrzymywały w głowie po jednym spojrzeniu i przełknięciu. Do wspomagaczy poznawczych był oczywiście przyzwyczajony, ale to musiała być technologia Dwuizbowców - nie wyobrażał sobie, by nawet chirurgiczne ulepszenia mogły to bardziej przyśpieszyć. Trzy biliony węzłów i głębokość poszukiwania równa dziesięć tysięcy linków, to było oczywiście dość biedne echo

prawdziwego Kwinternetu, jednak i tak można by w nim grzebać przez tysiąc żywotów i nigdy nie dokopać się do granic. Natychmiastowe eksperckie doświadczenie w milionie dziedzin. Interaktywne powieści, których nawet nie trzeba było odgrywać, ejdetyczne wspomnienia w pierwszej osobie, które instalowały się bezpośrednio w głowie, jeśli się miało interfejs (Brüks nie miał, ale masce niewiele brakowało) i zapewniały wszelkie emocje, zachwyty i przeżycia jakby się dopiero co grało, bez potrzeby poświęcania czasu na odgrywanie historii w czasie rzeczywistym. Niezatarte ślady wszystkich rzeczy, które Noosfera uznała za warte zapamiętania. I nawet po czternastu latach Tezeusza było w niej pełno. Szok, niedowierzanie po Świetlikach. Zamieszki we wszystkich kolorach tęczy - przerażone hordy uciekające przed nadciągającą apokalipsą i niemające pojęcia, dokąd wiać; demonstracje przeciwko wpływowym ludziom, zawsze wiedzącym więcej, niż się przyznają; szabrownicy o krótkim okresie skupienia uwagi, myślący tylko o pozostawionych bez opieki dobrach, gdy spanikowana reszta ludności chowa się pod łóżkiem, albo atakuje mundurowych, których karabiny, drony i środki do rozpędzania tłumu wreszcie, po niezliczonych dziesięcioleciach nonszalanckiego i brutalnego braku odpowiedzialności, nie są w stanie sprostać wyzwaniu. Dziesiątki tysięcy powracających z Nieba, wystraszonych nowym zagrożeniem w prawdziwym świecie. Inne miliony uciekające do Nieba, właściwie z tego samego powodu. I potem Tezeusz, megaprojekt nad megaprojektami. Misja, metafora, symbol rozbitego świata zjednoczonego na powrót w obliczu wspólnego zagrożenia. Dzielne dusze stanowiące jego załogę, nieliczny i doborowy oddział stawiający czoło kosmosowi w imieniu ludzkości. Amanda Bates, weteranka niezliczonych kampanii z Półkuli Zachodniej, o umiejętnościach tak rozległych, a zdolnościach tak tajnych, że póki nie trafiła do Drużyny Marzeń, nikt nawet o niej nie słyszał. Lisa Takamatsu, lingwistka i matka przełożona kilku oddzielnych osobowości mieszkających w tej samej głowie.

Jukka Sarasti, szlachetny wampir, lew, który legł z jagniętami i gotów był oddać za nie życie. Siri Keeton, syntetyk, ambasador ambasadorów, most pomiędzy... Zaraz, moment... Siri? Już gdzieś słyszał to imię. Przesiał zakurzone stare wspomnienia, zebrane przed epoką czepka. Biuletyny i biografie, które przykryły je później: Siri Keeton, syntetyk, czołowy przedstawiciel dyscypliny składającej się wyłącznie z czołowych przedstawicieli różnych dyscyplin. Opętany przez demony w wieku sześciu lat, przez jakiegoś powodującego konwulsje wirusa prosto ze średniowiecza, rozpętującego w mózgu elektryczne burze. I zabiłby go, gdyby radykalną operacją nie zawrócono go z samej krawędzi, nie poskładano i nie pozostawiono, z bliznami i lękami, na pastwę całkiem nowego opętania - zapalczywej, niepoddającej się determinacji, by pokonać rachunek prawdopodobieństwa, świat, by zmusić własny zbuntowany mózg do posłuszeństwa i wykonać zadanie, misję, która polegała na wyprawie na skraj Układu Słonecznego i dalej. (Siri też właściwie nie jest zwyklakiem...). Prawie nic o jego prywatnym życiu. Żadnych nagrań z domu, żadnych wyciekniętych testów psychologicznych z podstawówki. Jedynak, na oko. Matka w ogóle niewspomniana słowem, ojciec bezimienny, ciemna postać w tle, niechcąca się zogniskować, poza jednym przelotnym nawiązaniem w „TimeSpace”: „...swoje ukierunkowane dążenie do realizacji własnych celów zawdzięcza tyleż stoczonej w dzieciństwie walce z padaczką, ile wychowaniu przez ojca-żołnierza...”.Brüks obracał te słowa w głowie, szukając przypadkowości w tym zbiegu. - Tia Pułkownik Masakra musiał się zabrać za własnego dzieciaka tak że prawie go zabił. Jeszcze przed urodzeniem. Słabe ciążenie nie było życzliwe - Brüks podskoczył tak wysoko, że trzasnął głową o sufit. - Jeeezu! - Ściągnął kaptur z głowy.

Sengupta pojawiła się pomiędzy interfejsem znikającym z głowy i jego awaryjną kopią powstającą z martwych na ścianie za jej plecami. Muszę rozpracować ustawienia prywatności tego czegoś, powiedział sobie Brüks. Pewnie zresztą i tak jej nie powstrzymają, pomyślał, kiedy zechce mi zajrzeć przez ramię. - A skąd ty się tu wzięłaś? - Stoję tu od pięciu minut co najmniej. - Następnym razem coś powiedz. Zaanonsuj się. - Potarł obite miejsce na głowie. - Co ty w ogóle tu robisz? Sengupta cmoknęła i zerknęła z ukosa na swój namiot. - Poluję na nieżywego człowieka. Tylko ja jeden na tym całym statku nie jestem jakimś cholernym drapieżnikiem? - Polujesz na kogo? Na jednego z tych zombiaków? - Nie na pokładzie rozumiesz szukam tak jak ty. - Pstryknęła palcami, wskazując ekrany ConSensusa. - Poluję na niego. Brüks obejrzał się na ścianę - kolaż z faktoidów, palimpstest nieistotnych informacji. Do biografii daleko mu było. - Jim omal go nie zabił? - No mówiłam ci. - Pstryk, pstryk. - Piszą tutaj, że miał jakąś wirusową padaczkę. Sengupta prychnęła. - Tak jasne wycięli mu pół mózgu przez wirusową padaczkę. Od kiedy ktoś kto zarabia tyle co Masakra musi się zadowalać opium i pijawkami jak bachor mu zachoruje. - No to co to było? - Wirusowe coś - skrzeknęła Sengupta. - Wirusowy zombizm. Odgłosy wentylatorów wypełniły nagłą ciszę. - Bzdura - powiedział łagodnie Brüks. - No nie specjalnie tego nie zrobił larwa była stratą uboczną. Jakiś zły człowiek upichcił w piwnicy zarazka ale źle go dostroił. A wirus woli móżdżek embriona od dorosłego nie? Metabolizm wzrostowy i przycinanie synaps wszystko się szybciej dzieje więc dają coś mamusi ona daje tatusiowi ale naprawdę wszystko startuje jak w trzecim trymestrze przelezie przez tak zwane łożysko. Mózg małego załatwia

szybciej niż martwicze zapalenie. Wstajesz rano i gówniarz już w macicy ma atak a dla nich to dobrze to ich wczesne ostrzeganie lecą na pogotowie i walą w żyłę antyzombiaki w samą porę. Ale dla małego Siriego to już za późno. Przychodzi na świat już rozpierdzielony oni robią co mogą najlepsze leki najlepsze siatki krystaliczne ale już jest tylko z góry za parę lat zaczyna się padaczka i to koniec historii lewej półkuli Siriego Keetona rozumiesz? Trzeba ją było wyskrobać jak zepsutego kokosa. - Jezu - szepnął Brüks i mimowolnie się rozejrzał. - Oj tam nim się nie musisz przejmować siedzi po uszy w swoich ukochanych sygnałach z Tezeusza. - Dziwacznie wzruszyła jednym ramieniem. - W każdym razie wyszło na dobre lepiej niż myślisz. Szturmowcy mają naprawdę dobre pakiety medyczne. Zastępcza półkula działała o wiele lepiej. To dzięki niej był najlepszym kandydatem do tej misji. - Jak można zrobić coś takiego własnemu dziecku? - Jak nie umiesz hodować kodu nie podchodź do inkubatora. Facet sam sobie pewnie to aplikował nie wiadomo ile razy te typy tak mają. Brüks widział oczywiście nagrania - hordy cywilów zredukowanych do chodzących pni mózgu przez parę kilobajtów kodu zaadaptowanego na broń, naprowadzającego się na charakterystyczną biochemię świadomej myśli. To nie była precyzyjna chirurgiczna operacja, usuwająca niedziałające części aparatu do myślenia, ani odwracalni superżołnierze, jakich ma wojsko, ani programowalni ochroniarze Valerie. To było po prostu wyżarcie świadomości i umysłu od kory po podwzgórze. A także niezwykle skuteczna strategia dla kogoś o skąpym budżecie - tania, zaraźliwa, przerażająco wydajna. Jeśli uwięźniesz w spanikowanym tłumie, nigdy nie wiesz, czy ten człowiek, który na ciebie od tyłu napiera, chce cię zgwałcić, rozwalić ci łeb, czy po prostu spierdalać ze strefy. A jeśli jesteś ponad tłumem, cała twoja najnowocześniejsza telemetria nie jest w stanie odróżnić nieumarłych od po prostu przerażonych; nawet technika Transów nie potrafiła

odróżnić chłodniejszego o ułamek stopnia mózgu zombiaka, nie z zewnątrz czaszki i nie z odległości, nie przez ścianę czy dach i nie pośrodku zamieszek. Można było tylko odgrodzić obszar kordonem i starać się nie dać zadeptać, póki nie przyjadą miotacze ognia. W Indiach mieli do tego specjalne oddziały, słyszał Brüks. Ludzie z wyłącznikami w głowach, walczący ogniem z ogniem. I byli w tym naprawdę dobrzy. - Jak dla mnie to mu się należało - zasyczała Sengupta. - Jezu, Rakshi. - Brüks pokręcił głową. - Co ty do niego masz? - Tyle samo co do każdego trepa który rozpierdala ludzi a potem się okazuje że tylko wykonywał rozkazy. - Dźgnęła palcem coś niewidzialnego, uwierającego ją w czubek stopy Słuchaj ja wiem że wy śpicie ze sobą czy coś tam nie? Mnie to nie przeszkadza mów mu co sobie chcesz tylko się nie zdziw jak cię wydyma. Wrzuci cię do maszynki w sekundę niech tylko pomyśli że to dla dobra ludzkości czy coś. Żadne nie odzywało się przez jakiś czas. - Czemu ty mi to mówisz? - zapytał w końcu Brüks. - A czemu nie? - Nie boisz się, że rozgadam? - Jasne rozgadasz - warknęła Sengupta. - Zresztą to nie moja wina że on zostawia ślady brudnych buciorów po całej bazie. Nawet ty byś mógł je zobaczyć. Czemu ja to znoszę? - zastanawiał się po raz dziesiąty Brüks. A potem, po raz pierwszy: A czemu ona znosi mnie? Pomyślał jednak, że już zna odpowiedź. Podejrzewał to od chwili, gdy ulokowała się obok niego: Sengupta go lubi, na swój pokręcony sposób. Nie erotycznie. Nie jako współpracownika, czy kogoś równego sobie, nie kolegę. Sengupta go lubi, bo łatwo mu zaimponować. W ogóle nie uważa go za osobę, raczej za takie zwierzątko. Zerowe umiejętności interpersonalne. Rakshi Sengupta zbyt pogardzała kulturą, żeby się tym przejąć. Ale fakt, że nie emitowała sygnałów społecznych, nie oznaczał, że nie umie ich odczytać. Jego odczytała w każdym razie dobrze - nie było

mowy, żeby powiedział Jimowi Moore’owi o tym, czego się dowiedziała o jego synu. Nie Dan Brüks. Dan Brüks jest grzeczny. *** Następnym razem, gdy zobaczył się z Lianną, wcale jej nie zobaczył. Usłyszał jej głos: - Ej, uważaj na... - Na ułamek sekundy przed tym, jak habitat wariacko się przekrzywił i poczuł ból promieniujący z... z... Właściwie to nie wiedział, skąd się bierze ten ból. Bolało i tyle. - Matko boska, Dan, nie widziałeś tego? - Lianna magicznie pojawiła się w świecie zaraz obok stolika do kawy, gdy mrugał raptownie, leżąc na pokładzie. Stolik, uświadomił sobie. Wpadłem na stolik. Potrząsnął głową. Lianna znów zniknęła... - Ej... ...i pojawiła się z powrotem. Brüks podniósł się na nogi i ściągnął maskę z twarzy, podczas gdy ból sadowił się w lewej łydce. - Coś z tym jest nie tak. Wzrok mi się pierdzieli. Wyciągnęła rękę i wzięła maskę od niego. - Wygląda w porządku. A co robiłeś? - Nic takiego, grzebałem w cache’u. Wydawało mi się, że zaznaczyłem sobie artykuł, ale nie mogę go za cholerę znaleźć. - A szyfrowałeś wyszukiwanie? Brüks pokręcił głową. Lianna wpatrzyła się w ConSensusową dal. - Szpindel et al? Protokadheryna gamma a rola ortologu PCDH11Y? - Otóż to. - Masz go przed nosem. - Zmarszczyła brwi, wręczyła mu maskę z powrotem. - Spróbuj teraz. Naciągnął ją z powrotem na głowę. Wyniki wyszukiwania pojawiły się przed nim w powietrzu, ale Szpindla wśród nich nie było.

- Dalej nic. - Hmm - powiedziała Lianna i zniknęła. - Gdzie ty jesteś? Znik... Wychyliła się znikąd w jego pole widzenia. - ...nęłaś. - A, widzisz. O to chodzi - powiedziała i ściągnęła mu maskę z czaszki. - Indukowany zespół nieuwagi stronnej. Pewnie zepsuty nadprzewodnik. - Nieuwagi? Stronnej? - Widzisz, czemu się powinieneś zaimplantować? Ściągnąłbyś sobie przypis, od razu byś wiedział, o czym mówię. - Widzisz, czemu nie? - Brüks wyczarował definicję na inteligentnej farbie. - Nikt mi nie musi grzebać w środku głowy, żeby wymienić zepsuty nadprzewodnik. Zepsute mózgi, które dzielą ciało na pół, pośrodku, i połowę wyrzucają: niezdolność do postrzegania czegokolwiek na lewo od osi symetrii ciała, czy w ogóle pomyślenia, że coś tam jest. Ludzie, którzy czeszą włosy tylko po prawej stronie głowy, tylko prawą ręką, albo widzą jedzenie tylko po prawej stronie talerza. Ludzie, którzy po prostu zapominają o połowie wszechświata. - Pojebane - powiedział, pełen nabożnego zdumienia. Lianna wzruszyła ramionami. - Tak jak mówiłam: zepsuty nadprzewodnik. Mamy zapasowe, to szybsze niż wyfabrykowanie od zera. Poszybował za nią przez sufit. - Nigdy mi nie mówiłeś, czemu jesteś aż tak staroświecki. - Boję się wiwisekcji. Jeśli nadprzewodnik się popsuje. Już to przerabialiśmy. - Te rzeczy się psują, bo to gówniana, stara technologia. Wewnętrzne wszczepki są bardziej niezawodne niż twój własny mózg. - I będą pracować bez zarzutu, kiedy jakiś spamerski automat się włamie i wklei mi nieodpartą chęć kupienia rocznego zapasu płynu do kąpieli dla kotów?

- Wiesz co, wszczepki przynajmniej mają firewalla. O wiele łatwiej się włamać do gołego mózgu, jeśli już o to się boisz. Zresztą - dodała - pewnie wcale nie łatwiej. Westchnął. - Mnie też się zdaje, że nie. - Czyli jak? Wyszli do południowej półkuli. Po lustrzanej sferze sunęły razem z nimi ich odbicia, cienkie jak węgorze. - Wiesz co to pająk lejkowiec? - odezwał się w końcu Brüks. Po minimalnym zawahaniu: - Już wiem. - I chwilę później. - Aaa. Neurotoksyny. - Nie takie pierwsze z brzegu neurotoksyny. Okaz był szczególny. Uciekł z laboratorium, albo od jakiegoś hobbysty od open source’a. Może w pewnych okolicznościach byłby przydatny, bo ja wiem? Sukinsyn uciekł. A ja poczułem ukłucie, mniej więcej tutaj - rozpostarł palce dłoni, pokazał skórę pomiędzy kciukiem i palcem wskazującym - i dziesięć minut później już leżałem na plecach. - Prychnął cicho. Nauczyło mnie to, żeby nie pobierać próbek bez rękawiczek. Przeszli przez równik, gęsiego. W północnej półkuli nie było nikogo. - Dobrze, że nie zabiło - zauważyła sprytnie Lianna. - No nie. Ale odtąd mam taaką reakcję na nanoporowe antygeny przeciwglejowe. Każdy bezpośredni interfejs neuronowy dokończy, co zaczął ten mały wredny. - Dałoby się to naprawić, wiesz? - Lianna odbiła się od pokładu i poszybowała ku dziobowej drabinie. Brüks gramolił się za nią. - Pewnie, że by się dało. Mógłbym do końca życia brać jakiś skrojony na miarę lek i pozwolić się dymać FizerPharmowi za każdym razem, gdy zmieniają warunki licencji. Albo dać sobie wypruć cały system odpornościowy i wymienić na nowy. Albo mogę brać codziennie parę piguł. Strych. Plątanina rur i kabli, techniczna kondygnacja na samym szczycie statku. Rurociągi, złącza do dokowania, całe pasma półek pełnych narzędzi, skafandrów kosmicznych i

akcesoriów do pracy na zewnątrz. Pulpity sterownicze z epoki kamienia łupanego, na katastrofalny wypadek, gdyby ktoś chciał przejąć ręczne sterowanie. Twarz Brüksa musnął stęchły powiew z jakiegoś wentylatora u góry; poczuł zapach oleju i prądu. Przed nim, na prawej burcie wydymała się śluza dokująca, jak trzymetrowy kołpak z folii aluminiowej, a mniejsza, ledwo na człowieka, dotrzymywała jej towarzystwa naprzeciwko. Skafandry próżniowe pływały w swoich wnękach jak uśpione srebrne larwy. Pomiędzy rozpórkami, zbiornikami z płynnym tlenem, płuczkami do CO, było pełno pokryw, pulpitów i kontrolek. Oraz szafki, moduły elektroniczne, toaleta przystosowana do zmiennego ciążenia. Lianna otworzyła jedną z szafek i zaczęła ją plądrować. W stronę dziobu pięła się kolejna drabina. Według mapy, znajdował się tam zespół dziobowych czujników. Silniki manewrowe. No i parasol - wielka połać programowalnego metamateriału w kształcie krzywej stożkowej, za którą Korona mogła się chować, gdy Słońce znajdzie się zbyt blisko. Jeśli wierzyć specyfikacji, na dokładkę jeszcze fotosyntetyzowała. Brüks nie miał pojęcia, czy jest w stanie dowieźć aż tyle elektronów, by zasilić ów zapasowy napęd, nad którym pracowali Dwuizbowcy, ale przynajmniej na ciepły prysznic na pewno wystarczy. - Mam. - Lianna z uśmiechem uniosła coś przypominającego zatłuszczoną podkładkę. Uśmiechała się tylko przez chwilę. Triumfalna mina spłynęła z twarzy w sekundę; została bezkrwista, przerażona twarz. - I...? Nabrała powietrza i nie wypuściła go. Gapiła się przez jego prawe ramię, jakby był niewidzialny. Okręcił się gwałtownie, spodziewając się potworów. Nie widział nic poza śluzą. Nie słyszał nic poza postukiwaniami i sapnięciami gadającej do siebie Korony cierniowej. - Ty to słyszysz? - szepnęła. Jej oczy poruszały się drobnymi, nerwowymi sakadami. - To... cykanie... Słyszał westchnienia recyklowanego powietrza wpuszczanego do ciasnych pomieszczeń, ciche szelesty

poruszających się w powiewie pustych skafandrów. Słyszał słabe, stłumione odgłosy poruszeń z dołu - skrobnięcie, stuknięcie buta. Rozejrzał się po pomieszczeniu, omiótł wzrokiem wnęki i śluzy... Wreszcie usłyszał coś jeszcze: ostry, cichy, arytmiczny dźwięk. Nie tyle cykanie, ile mlaskanie, odgłos wydawany jakby językiem. Głodny odgłos. Z góry. Żołądek mu się skurczył. Nie musiał patrzeć. I bał się patrzeć. Jakimś sposobem czuł, że ona tam jest - ciemny cień drapieżnika, obserwujący z miejsca, gdzie nie do końca dociera światło. Odgłos szczękających zębów. - Cholera - szepnęła Lianna. Ona nie może tam być, pomyślał Brüks. Sprawdził na planie, zanim wyszedł z Mesy. Zawsze sprawdzał. Piktogram Valerie był w jej habitacie, tam gdzie zawsze, zielona kropka wśród szarych. Musiała naprawdę szybko się ruszyć. Oczywiście dla niej to nie był żaden problem. Teraz te szczękające zęby brzmiały tak głośno, że nie rozumiał, jak mógł tego nie usłyszeć. Nie było w tym żadnej prawidłowości, żadnego powtarzającego się, przewidywalnego rytmu. Pauzy między stuknięciami ciągnęły się w nieskończoność, doprowadzając do szału banalnym suspensem - albo przeciwnie, trwały ułamek sekundy. - Może... - Brüks przełknął ślinę. - Może byśmy... Lianna już płynęła w stronę rufy. Piasta była pełna jaskrawego światła i sterylnych odbić: łagodny blask ścian zepchnął lęki Brüksa z powrotem na dół, gdzie ich miejsce. Gdy obchodzili lustrzaną kulę, spojrzał na Liannę trochę zażenowany Lianna w ogóle nie była zmieszana. Jeśli już, to bardziej zaniepokojona niż na Strychu. - Na pewno zhackowała czujniki. - Jak to? Zamachała palcami w powietrzu, na ścianie pojawił się INTERKOM. Sengupta była na rufie koło Ładowni; Moore w Sypialni.

Ikonka Valerie paliła się przyjemną zielenią w jej habitacie, między szarakami. - Statek już się nie orientuje, gdzie ona jest. Może być gdziekolwiek. Za każdymi drzwiami, które otwierasz. - A po co by jej to było? - Brüks zerknął w otwór w suficie, gdy Lianna łapała się drabiny. - Co ona tam w ogóle robiła? - A widziałeś ją? Pokręcił głową. - Nie byłem w stanie spojrzeć. - Ja tak samo. - Czyli równie dobrze mogło jej tam nie być. Zmusiła się do nerwowego śmieszku. - Może wrócisz i sprawdzisz? Tutaj, wśród jasnych świateł i lśniących urządzeń, trudno było nie poczuć się głupio w tej sytuacji. Brüks pokręcił głową. - A nawet jeśli, to co? Przecież nie ma zakazu opuszczania kabiny. Nic złego nie robiła, tylko... zgrzytała zębami. - Jest drapieżnikiem - zauważyła Lianna. - Jest sadystką. Już pierwszego dnia chciała mną manipulować, chyba ją to po prostu kręci. Jim ma rację, jakby chciała nas zabić, to już byśmy nie żyli. - Może ona tak właśnie nas zabija - stwierdziła Lianna. - Może odprawia mambo. - Mambo? - Voodoo działa, Zabytku. Strach zaburza rytm serca, adrenalina uszkadza jego komórki. Naprawdę można wystraszyć kogoś na śmierć, jeśli odpowiednio mu się zmanipuluje układ współczulny. Czyli voodoo działa, pomyślał Brüks. Punkt dla instytucjonalnej religii. *** Moore schodził na dół, gdy Brüks wychodził. - Cześć, Jim. - Daniel. To się teraz za często nie zdarzało. Przy posiłkach, czy poza nimi, w jasnoniebieski dzień Korony, czy w ciepłych

półcieniach nocnej części cyklu, pułkownik wyglądał na zatopionego w ConSensusie. Nigdy nie mówił, co tam robi. Zakuwał przed Ikarem, oczywiście. Przeglądał dane przesłane przez Tezeusza, zanim ów rozpłynął się we mgle. Ale szczegóły zachowywał dla siebie, nawet gdy wychodził się przejść. Brüks zatrzymał się u podstawy drabiny w Mesie. - Słuchaj, a chcesz zobaczyć film? - Co takiego? - Milczenie kucyków. Jak taka gra, gdzie można tylko patrzeć. Li mówi, że to jeden z tych... no wiesz, dawno temu, kiedy nie można było po prostu dowolnie wywoływać stanów emocjonalnych, trzeba było zmanipulować człowieka, żeby poczuł różne rzeczy. Przez fabułę, bohaterów i tak dalej. - A. Sztuka - odparł Moore. - Pamiętam. - Na dzisiejsze czasy prymitywne to, ale wtedy podobno wygrało całą furę nagród za neuroindukcję. Li znalazła w cache’u, ustawiła strumień. Mówi, że warto obejrzeć. - Działa na ciebie ta kobieta - rzucił Pułkownik. - Cała ta pieprzona wycieczka na mnie działa. Na nerwy. Zainteresowany? Pokręcił głową. - Dalej analizuję tę telemetrię. - Od tygodnia w tym siedzisz. Prawie nie wypływasz nabrać powietrza. - Bo masa jest tej telemetrii. - Myślałem, że po prostu zmienili kurs i zamilkli. - Tak było. - Prawie od razu, mówiłeś. - „Prawie” to względny termin. Tezeusz miał więcej oczu niż mała korporacja. Przejrzenie choćby paru minut takiego strumienia to robota na całe życie. - Może dla zwyklaka. Dwuizbowcy na pewno mogą to zrobić lewą nogą. Moore łypnął na niego. - Wydawało mi się, że nie pochwalasz ślepej wiary w siły wyższe.

- Nie pochwalam rozwalania sobie kręgosłupa przy taszczeniu głazów na górę, jeśli twoje oko pasuje do stacyjki buldożera, który masz pod ręką. Są sto kroków przed nami. My zabraliśmy się tylko na wycieczkę. - Niekoniecznie. - Bo? - My jesteśmy tutaj. Oni jeszcze sześć dni siedzą pod dekompresją. - No tak - przypomniał sobie Brüks. - „Sprawdzeni w praktyce”. - Po to nas wzięli. Brüks się skrzywił. - Mnie wzięli, bo przypadkiem wylazłem na środek drogi i nie mieli serca, żeby dać mnie przejechać. Pułkownik wzruszył ramionami. - Nie znaczy, że nie wykorzystają możliwości, jeśli akurat się nadarzy. Palce Brüksa zamrowiły na przypomnienie. Wykorzystać możliwość, dotarło do niego z nagłym, nieprzyjemnym zaskoczeniem. A ja ją przegapiam. *** A możliwość otwierała się jak okno, w najbanalniejszym możliwym sensie - gruba płyta przezroczystego stopu, osadzona w rufowej ścianie. Nie można go było zoomować, zmniejszać ani powiększać, ani nałożyć pseudokolorowej warstwy taktycznej. Nie dało go się nawet zamknąć, chyba żeby ktoś po drugiej stronie opuścił gródź bezpieczeństwa. Przejrzysta i nieprzenikalna dziura w statku - okrągły wziernik do terrarium z obcymi, gdzie pod widmowym odbiciem jego własnej twarzy dziwne wysokociśnieniowe organizmy budują potworne artefakty z piasku i koralu. A ich oczy lśnią w półmroku niczym zielone gwiazdy. Sześciu mnichów odpoczywało, zawieszonych w medycznych kokonach, jak przeczekujące zimę uśpione pędraki. Pozostali uwijali się zdecydowanie, jak mrówki, na tle cieni i niedokończonej maszynerii - przypominającej makietę

miasta plątaniny zbiorników, spiętrzonych ceramicznych nadprzewodników i segmentów rur tak grubych, że dałoby się środkiem przejść wyprostowanym. Brüks był prawie pewien, że rozkawałkowana kula powstająca pośrodku ładowni będzie komorą reaktora termojądrowego. Dwójka Dwuizbowców tuliła się po jednej stronie w jakiejś złączonej plecami wspólnocie bez słów. Obok nich polatywała lśniąca galaretowata kula. Ktoś inny (a konkretnie Evans) wziął pierwsze z brzegu narzędzie i odbił ją lobem ku sterburcie. Wirowała leniwie, aż Chodorowska wyciągnęła rękę i zgarnęła ją z powietrza, nie oderwawszy nawet wzroku od części, którą miała w drugiej dłoni. Nawet nie spojrzała. To nie znaczy, że nie widziała. I oczywiście w ogóle nie było czegoś takiego jak „ona”. Przynajmniej nie w tej chwili. Nie było ani Evansa, ani Ofoegbu. Był tylko ul. Jak to ujął Moore? „Odrębny podgatunek”. Pułkownik nie rozumiał wszystkiego. Ani Lianna, która tego samego dnia przy śniadaniu dzieliła się z Brüksem swoją entuzjastyczną ślepotą, wyliczając ściszonym, i nabożnym tonem cięcia i splicey, którymi jej państwo się ulepszyli: Brak zahamowań apetytu przy żywieniu pozajelitowym, brak odruchu Semmelweisa4. Odporni na ślepotę z nieuwagi i hiperboliczne obniżenie wartości5, a i jeszcze, Zabytku, ta ich synestezja jedną sztuczką pozbyli się milionów lat nawyków sensorycznych. Pstryk, i wszystkie błędy z powrotem są losowe. I to nie są tylko te banały, czucie kolorów i smakowanie dźwięków. Oni dosłownie widzą czas. Jakby to były zalety. W pewnym sensie oczywiście tak, były. Wszystkie te przeczucia, mylne czy nie, które utrzymały gatunek przy 4

Odruch Semmelweisa - przypominająca odruch tendencja do odrzucania nowych dowodów, ponieważ są sprzeczne z obecnymi przekonaniami, poglądami lub systemami wartości. Semmelweis był lekarzem, który odkrył, że można dziesięciokrotnie zmniejszyć śmiertelność dzieci, jeśli każe się lekarzom pomiędzy pacjentami myć ręce roztworem chloru. Spotkało się to z potępieniem współczesnych mu lekarzy, protestujących np., że dłonie dżentelmena nie mogą przenosić chorób (przyp. tłum). 5 Hiperboliczne obniżenie wartości - ludzka skłonność do wybierania wcześniejszych zysków względem późniejszych, szczególnie jeśli są bliskie obecnej chwili (przyp. tłum).

życiu na plejstoceńskiej sawannie - a na ogół faktycznie były mylne. Błędy pierwszego rodzaju, drugiego rodzaju, algebra moralna grubasów na kładce6. Nieznośne przekonanie, że dzieci cię uszczęśliwiają, choć wszystkie dane sugerują raczej mękę. Silny lęk przed rekinami i śniadymi snajperami, którzy cię prawie na pewno nie zabiją, obojętność wobec trucizn i pestycydów, które mogą. Mózg był tak przeżarty błędnymi interpretacjami, że w niektórych przypadkach trzeba go było dosłownie uszkodzić, żeby mógł podjąć naprawdę racjonalną decyzję - i gdyby jakaś matka ze zmianami chorobowymi w mózgu faktycznie zostawiła dziecko w płonącym domu, żeby uratować z niego dwójkę obcych ludzi, świat szybciej nazwałby ją potworem niż wychwalał racjonalność jej etyki. Cholera, sama racjonalność - wspaniała ludzka zdolność do rozumowania - nie wyewoluowała w dążeniu do prawdy, ale do wygrywania sporów, zyskiwania kontroli. Innymi słowy, po to, by środkami logicznymi czy solistycznymi narzucać innym własną wolę. Prawda nigdy nie stanowiła priorytetu. Jeśli wiara w kłamstwo pozwalała się genom mnożyć, organizm wierzył w to kłamstwo całym swoim sercem. Uczucia-skamieliny. Lepiej się ich pozbyć, skoro już się wyrosło z sawanny i zdecydowało, że Prawda nade wszystko. Jednakże człowieczeństwa nie definiują ręce, nogi i wyprostowana postawa. Człowieczeństwo wyewoluowało równie z synaps, jak i przeciwstawnych kciuków - a te mylące przeczucia były fundamentem, na którym wyrósł cały cholerny klad. Kapucynki czują empatię. Szympansy mają wrodzone poczucie sprawiedliwości. Dowolnemu psu czy kotu można spojrzeć w oczy i dojrzeć tam nić porozumienia, dziedzictwo takich samych procedur i wspólnych emocji. Dwuizbowcy wycięli całe to pokrewieństwo w imię czegoś, co ich niewydarzeni przodkowie zwali „prawdą” i zastąpili... czymś innym. Z wyglądu może przypominają ludzi. Ich 6

Grubas na kładce - eksperyment myślowy z etyki, w którym pędzący wagonik ma zaraz przejechać pięć osób, ale możemy je uratować, zrzucając z kładki nad torami bardzo grubego człowieka, który zginie, ale zatrzyma wagonik (przyp. tłum).

metabolizm komórkowy może leży centralnie na krzywej Kleibera. Ale nazwać ich tylko „podgatunkiem” zakrawa na wyparcie, jeśli nie samooszukiwanie się. Oprogramowanie w tych czaszkach nie kwalifikowało się nawet do ssaków. Spojrzenie w te rozmigotane oczy nie da ci nic, tylko... - Cześć. W okienko wpłynęło odwrócone do góry nogami odbicie Lianny. Odwrócił się, gdy sięgała w tył i zdejmowała z wieszaka we wnęce skafander próżniowy. - Cześć. Powędrował wzrokiem z powrotem do okna. Ustawieni plecami do siebie Dwuizbowcy skończyli wspólny trans; odwrócili się i jednocześnie zanurzyli dłonie w drżącej kulce obok. (Woda, dotarło do Brüksa, to po prostu kulka wody). Osuszyli je przypiętym do ściany ręcznikiem. - Nie wiedziałem - powiedział, zbyt cicho. Jakby się bał, że go usłyszą przez gródź. - Jak oni działają. Kim... są. - Daj spokój. - Sprawdziła poziom tlenu. - Myślałam, że wystarczy popatrzeć w oczy - Mnie się wydawało, że to do widzenia w nocy. Kurde, znam ludzi, którzy w ramach mody instalują sobie retrowirusami fluorescencyjne białka. - Teraz tak. Ale kiedyś to były... - Markery diagnostyczne. No tak. Doszedłem do tego. Gdy Moore natchnął go, żeby jednak wrócić i naprawdę przyjrzeć się temu, co powykręcało te trupy jak suche gałęzie na oregońskiej pustyni. Cały czas miał to przecież we własnej krwi - i poszło aż zbyt gładko, laboratorium od niechcenia rozłożyło tę chimerę na części i rozpostarło je elegancko do wglądu. Streptokokowe podprogramy pożyczone z martwiczego zapalenia tkanki łącznej; wirusowe czynniki zapalne awansowane ze swojej normalnej roli drugoplanowej w zapaleniu układu limbicznego; wielocukier w ścianie komórkowej ze szczególnym powinowactwem za śluzówką nosa. Garść podprogramów syntetycznych, napisanych od zera, żeby sklecić te nieprzystające rzeczy do kupy i żeby ze sobą nie walczyły.

Ale sekret ula zdradziło dopiero serce tej wieloetapowej zarazy - podprogram naprowadzający się na konkretną mutację genu p53. Wyszukując tę mutację, nic dokładnie pasującego nie znalazł, ale tajemnicę wyjaśniło to, co pasowało mniej więcej - lek przeciwnowotworowy opatentowany prawie 30 lat temu. Całkiem jakby ktoś zaadaptował lek przeciwrakowy na broń. - Ciebie to nie przeraża? - zainteresował się teraz. Skafander pochłonął ją do pasa. - Czemu? - Bo to nowotwory, Li. Dosłownie. Myślące nowotwory. - Paskudne uproszczenie. - Może i tak. - Szczegółów jeszcze nie ogarniał. Hipometylacja DNA, wyspy CpG, N-metylocytozyna, wszystko to czarna magia. Ktoś z idealną precyzją zgwałcił pewne czynniki metylujące, żeby interneurony zrakowaciały, powodując potężny rozrost synaps, powiększający tysiąckrotnie każdy z obwodów. Można było podejrzewać, że to wcale nie radosny chrzest. Że, rodząc się od nowa, nie wpada się w ekstazę. To był szalony rozrost elektrycznych chwastów, który omal nie zabijał wtajemniczonych, wyrywając z korzeniami obwody liczące sobie 60 milionów lat. Lianna miała rację: droga była wąska i niewyobrażalnie skomplikowana, musiała być kontrolowana z molekularną dokładnością, a prędkość tego rozrostu redukowana wszelkimi środkami i mrocznymi czarami, na jakie było stać Dwuizbowców. Kiedy jednak odprawiono już wszystkie obrzędy i rzucono wszystkie zaklęcia, kiedy stało się, co miało się stać i zszyto pacjenta z powrotem, przemiana sprowadzała się do jednego. Zamieniali swoje mózgi w raka. - Tak się przejmowałem Luckettem. - Brüks pokiwał głową nad własną głupotą. - Zostawiliśmy go tam, żeby umarł, wszystkich ich zostawiliśmy... ale on i tak by umarł, prawda? Od razu po wtajemniczeniu. Wszystkie ścieżki nerwowe, dzięki którym był sobą... ten rak by to wszystko wyżarł i zastąpił czymś innym...

- Lepszym - powiedziała Lianna. - Zdania są podzielone. - W twoich ustach to tak strasznie brzmi. - Uszczelki rękawic. Klik, klik. - Ale wiesz, sam przeszedłeś to samo i na oko ci to nie zaszkodziło. Wyobraził sobie, że się rozpada. Wyobraził sobie, że każda nić świadomego przeżywania strzępi się, przerywa i zostaje zjedzona. Wyobraził sobie, że umiera, choć ciało żyje dalej. - Nie wydaje mi się. - Ależ oczywiście. Kiedy byłeś małym dzieckiem. - Położyła mu na ramieniu dłoń w rękawicy. - Wszyscy zaczynamy z głową pełną przypadkowej papki, dopiero późniejsze przycinanie synaps robi z nas ludzi, którymi jesteśmy. Trochę jak rzeźba, zaczynasz od granitowego bloku, skuwasz niepotrzebne rzeczy, powstaje dzieło sztuki. Dwuizbowcy po prostu mają większy blok. - Ale to nie jesteś ty. - Wystarczająco dużo jest. - Wzięła z powietrza hełm. - No jasne, pamięć zostaje. - Ponieważ niektóre elementy oszczędzali: wzgórze, móżdżek, hipokamp i pień mózgu ten wyjątkowo wybredny holokaust starannie omijał. - Ale ktoś inny ją pamięta. - Dan, musisz sobie odpuścić temat „jaźni”. Tożsamość zmienia się z każdą sekundą, każda kolejna myśl, która przeprogramowuje ci mózg, zmienia cię w kogoś innego. Już jesteś inną osobą niż dziesięć minut temu. - Nasadziła hełm na głowę, przekręciła w lewo, aż zaskoczył. Po szybce przesunęło się jego opuchnięte odbicie, zniekształcone wypukłą soczewką. - A co z tobą, Li? - zapytał łagodnie. - Co, co ze mną? - Głos za szybą był stłumiony i sapiący. - Też chcesz osiągnąć coś takiego? Spojrzała na niego ze smutkiem spod hełmu. - To nie jest tak, jak myślisz. Naprawdę. - I odpłynęła ku dalszym brzegom.

Umysł intuicyjny jest świętym darem, a racjonalny umysł jego wiernym sługą. Stworzyliśmy społeczeństwo, które czci sługę, a zapomniało o darze. Albert Einstein Posłuchaj - miał ochotę powiedzieć Brüks - 50 tysięcy lat temu na sawannie było sobie trzech gości. Każdy usłyszał w trawie jakiś szelest. Pierwszy pomyślał, że to tygrys, i zwiał ile sił w nogach, i to faktycznie był tygrys, ale gość przeżył. Drugi pomyślał, że to tygrys, i zwiał ile sił w nogach, lecz to był tylko wiatr, więc kumple go obśmiali, że jest cykorem. Za to trzeci pomyślał, że to tylko wiatr, olał sprawę i tygrys zeżarł go na obiad. To samo powtórzyło się milion razy przez tysiąc pokoleń - i po jakimś czasie już każdy zaczął widzieć w trawie tygrysa, chociaż go tam nie było, bo nawet cykory mają więcej dzieci niż trupy. I wychodząc od tych skromnych początków, nauczyliśmy się widzieć twarze w chmurach i wróżby w gwiazdach, porządek w przypadku - bo dobór naturalny sprzyja paranoikom. Nawet teraz, w XXI wieku da się skłonić ludzi do większej uczciwości, po prostu malując mazakiem na ścianie parę oczu. Nawet teraz jesteśmy tak zaprogramowani, by wierzyć, że patrzą na nas niewidzialne istoty. I doszło do tego, że niektórzy ludzie nauczyli się to wykorzystywać. Malowali sobie twarze, zakładali śmieszne czapki, potrząsali grzechotkami, wymachiwali krzyżami i mówili: Tak, tak, w trawie są tygrysy, a na niebie twarze i będą bardzo, bardzo złe, gdy nie będziecie przestrzegać ich przykazań. Trzeba im składać ofiary, żeby je udobruchać, trzeba przynosić zboże i złoto i przyprowadzać nam do zabawy ministrantów, bo inaczej walną w was piorunem i ześlą w Straszne Miejsce. I ludzie uwierzyli im całymi miliardami, bo w końcu wszyscy te niewidzialne tygrysy widzieli. A z ciebie, Lianna, jest bystry dzieciak. Inteligentny dzieciak i ja cię lubię, ale kiedyś trzeba dorosnąć i zrozumieć, że to

wszystko tylko sztuczka. To tylko oczy wymalowane na ścianie, żebyś myślała, że coś tam jest i patrzy. To właśnie chciał powiedzieć Brüks. A Lianna by wysłuchała, przemyślała to sobie i dostrzegła mądrość tej argumentacji. I zmieniłaby zdanie. Taki scenariusz miał tylko jeden feler: szybko stało się jasne, że ona to wszystko wie, a i tak wierzy w niewidzialne tygrysy. Szału można dostać. - To nie jest Bóg - powiedziała któregoś ranka w Mesie, wytrzeszczając oczy w zdumieniu, że mógł popełnić tak oczywisty błąd. - To tylko kupa rytualnego śmiecia, przylepionego Bogu przez ludzi, którzy chcieli go sobie przywłaszczyć. Pogardliwe prychnięcie od kuchennego dozownika. - Tu wy dyskutujecie o duchach tam Masakra w kółko obrabia spleśniałe bity. - Sengupta wzięła śniadanie w ręce i ruszyła do drabiny. - Jeszcze pięć minut tego i się kurwa zrzygam. Brüks patrzył, jak idzie, a potem skupił się na otwartym przez Liannę okienku pokazującym Ładownię: cienie, elementy maszyn i nieważkie ciała składające luźne części w poplątaną, unoszącą się na środku układankę. Migocące w mroku gwiazdy podwójne. - Skoro to bzdura, to czemu oni to robią? - Machnął kciukiem w stronę ekranu. - Nie mogą pół godziny wytrzymać bez tego mycia rąk? - Umywanie rąk zmniejsza wątpliwości i podważanie podjętych wcześniej decyzji - powiedziała Lianna. - Mózgi mają taką skłonność do brania metafor dosłownie. - Bzdura. Jej wzrok rozogniskował się na chwilę. - Właśnie wysłałam ci odnośnik. Oczywiście, że odpowiednia modyfikacja byłaby skuteczniejsza, zresztą pewnie ją mają, tak czy owak, ale wydaje mi się, że po prostu lubią pamiętać, skąd się to wzięło. Zdziwiłbyś się, ile rzeczy z folkloru jest korzystnych ewolucyjnie, jeśli przyjrzeć się ich korzeniom. - Nigdy nie twierdziłem, że poglądy religijne się nie adaptują. To nie znaczy, że są prawdziwe. - Brüks rozłożył ręce.- A

myślisz, że jak jest ze wzrokiem? - zapytała. - Widzisz ułamek rzeczy, które cię otaczają, a jeszcze połowę z tego, co widzisz, widzisz źle. Kurna, nawet kolor istnieje tylko w twojej głowie. Całe postrzeganie wzrokowe jest po prostu nieprawdziwe. Przetrwało tylko dlatego, że działa. Jeśli chcesz rozprawić się z ideą Boga, to w pakiecie musisz przestać wierzyć własnym oczom. - Moje oczy nigdy mi nie kazały zabić kogoś, kto ma inny światopogląd. - Mój Bóg też nigdy mi nie kazał. - Ale masa ludzi ma bogów, którzy kazali. - Jasssne. A tych pieprzonych rasistów też pominiemy, cytujących Darwina, żeby uzasadnić robienie z ludzi niewolników, albo w ogóle ich likwidację? - Otworzył usta; powstrzymała go uniesioną ręką. - Zgódźmy się po prostu, że żadna ze stron nie ma monopolu na skurwieli. Wniosek jest inny: kiedy zrozumiesz, że każdy ludzki model rzeczywistości jest nieprawdziwy, wszystko sprowadza się do tego, który z nich działa najlepiej. A nauce, bez dwóch zdań, udawało się to zajebiście. Ale nad Erą Empirii już zachodzi słońce. Prychnął. - Era Empirii się dopiero zaczyna. - No daj spokój, Zabytku. Dawno minęły czasy, kiedy wystarczyło zmierzyć czas spadania jabłka, albo porównać długość dzioba u sójki. Nauka obija się o granice poznania odkąd zaczęła namawiać kota Schrödingera do zabawy strunami zwiniętymi w kłębek. Schodzisz parę rzędów wielkości w dół i wszystko znowu jest niesprawdzalnym postulatem. Matematyką i filozofią. Wiesz tak samo dobrze jak ja, że rzeczywistość ma pod spodem strukturę. I nauka nie jest w stanie tam dotrzeć. - Nic nie jest w stanie. Wiara może sobie twierdzić... - Teoria węzłów - powiedziała Lianna. - Wymyślona dla samego piękna artefaktów. Nie mieliśmy jeszcze wtedy akceleratorów; nie mieliśmy pojęcia, że za sto czy dwieście lat będziemy jej używać do opisywania cząstek subatomowych. Presokratejscy Grecy wyrozumowali teorię atomów dwieście

lat przed naszą erą. Buddyści dawno już mówili, że nie można ufać zmysłom, że to jest samo w sobie aktem wiary. Hinduizm postulował, że „ja” to złudzenie, a nie mieli rezonansu magnetycznego ani czytników wokseli. Nie mieli dowodów. I fakt, ni cholery nie widzę korzyści ewolucyjnej z tego, że nie wierzy się we własne istnienie; ale tak się składa, że z neurologicznego punktu widzenia to prawda. Rozpromieniła się świętym uśmiechem prawdziwego nawróconego. - Dan, jest coś takiego jak intuicja. Jest kapryśna, zawodna, podatna na manipulacje, ale kiedy działa, jest potężna, i to nie przypadek, że wpina się w te same części mózgu, co ekstaza religijna. I Dwuizbowcy nad nią zapanowali. Rozbudowali płaty czołowe i przeprogramowali ciemieniowe... - Raczej chyba całkiem je wycięli. - ...i musieli po drodze zostawić konwencjonalny język, ale poradzili sobie z tym. Ich „religia”, z braku lepszego słowa, dociera tam, gdzie nauka nie może. Nauka, w granicach swojego zasięgu, potwierdza ich wyniki, więc nie ma powodu sądzić, że to przestaje działać, gdy nauka zostaje z tyłu. - Masz na myśli to, że wierzysz, że to dalej działa - zauważył sucho Brüks. - A ty mierzysz ziemskie ciążenie za każdym razem, gdy wychodzisz z domu? Albo wymyślasz od zera kwantowe układy za każdym razem, gdy odpalasz komputer, na wypadek gdyby ktoś inny coś przegapił? - Dała mu chwilę na odpowiedź i kontynuowała, gdy nie zareagował. - Nauka opiera się na wierze. Wierze, że reguły się nie zmieniły, wierze, że ktoś inny wszystko dobrze pomierzył. Nauka dokonała tylko tyle, że obmierzyła malutki kawałek wszechświata i założyła, że wszystko inne działa tak samo. Ale całe ćwiczenie jest do bani, jeśli prawa we wszechświecie nie są stałe. I jak sprawdzić, czy to prawda, co? - Jeśli dwa doświadczenia dają różne wyniki... - Człowieku, to się cały czas zdarza. A gdy się zdarzy, każdy porządny naukowiec podchodzi sceptycznie do wyników, bo nie udało się ich powtórzyć. Jedno z doświadczeń musiało być

źle zrobione. Albo oba. Albo po prostu istnieje jakaś nieznana nam zmienna, która wszystko zrównoważy, gdy tylko odkryjemy, co to za jedna. Ale pomysł, żeby sama fizyka była niespójna? Nawet jeśli myśli się o tym w najśmielszych marzeniach, to jak to sprawdzić, skoro metoda naukowa działa tylko w spójnym świecie? Próbował wymyślić jakąś odpowiedź. - Zawsze myśleliśmy, że c i spółka rządzą niepodzielnie, aż po kwazary i dalej - rozmyślała Lianna. - A co, jeśli to tylko jakieś, wiesz, lokalne prawo? Albo błąd? W każdym razie... wetknęła talerz do recyklera - ...muszę lecieć. Dzisiaj próba generalna komory. - Posłuchaj... nauka... - Zbierał myśli, nie chcąc odpuścić. - To nie tylko o to chodzi, że ona działa. Ale wiemy, jak działa. Nie ma w tym żadnej tajemnicy. To się trzyma kupy. Nie patrzyła na niego. Brüks poszedł za jej wzrokiem do okienka na ścianie. Wyglądało na to, że wszyscy już z grubsza doszli do siebie - Chinedum, Amratu, garstka innych półbogów, którzy dla niego zawsze pozostaną tylko nazwiskiem i enigmą - choć wciąż byli uwięzieni w komorze ciśnień. Wciąż nie dość wszechmocni, żeby przyśpieszyć fizykę dekompresji. Drobna pociecha. - A ci goście się nie trzymają - ciągnął. - Tarzają się po podłodze i wyją, a ty spisujesz wnioski patentowe. Nie wiemy jak to działa, nie wiemy, jak długo będzie działać, w każdej chwili może przestać. Nauka to coś więcej niż czary i rytuały. Urwał. Wycie. Zaklęcia. Ulowe harmoniczne. Rytuały. Te kamery mają rejestrację ruchu, przypomniał sobie. *** Pułkownik Jim Moore kucał bokiem pod ścianą Mesy, jak gigantyczny pasikonik - nogi złożone ciasno w kolanach, napięte i gotowe do skoku; tułów przykrywający je jak ochronny pancerz; jedna ręka roztańczona w niewidzialnym ConSensusowym interfejsie, druga owinięta wokół pobliskiego paska mocującego przytwierdzała ciało do

ściany. Oczy skakały i tańczyły pod zamkniętymi powiekami, ślepe na ten biedny świat dla ubogich, pogrążone w innym, niedostępnym dla Daniela Brüksa. Pasikonik otworzył oczy. Z początku mętne, stopniowo się przejaśniały. - Daniel - powiedział tępo. - Źle wyglądasz. - Przed startem zażyczyłem sobie moduł ze spa kosmetycznym, ale oni wybrali laboratorium. - Kiedy ostatni raz jadłeś? Moore zmarszczył czoło. - No właśnie. Ja stawiam, ty jesz. - Brüks podszedł do kuchenki. - Ale... - Chyba że myślisz, że anoreksja to najlepszy sposób do przygotowania się do dłuższej operacji. Moore się zawahał. - No, daj spokój. - Brüks wbił zamówienie na stek z łososia (cały czas intrygowała go sprawność fabrykatora w wytwarzaniu mięs z wymarłych gatunków). - Lianna jest w Ładowni, a Rakshi... to Rakshi. Chcesz, żebym jadł z Valerie? - Czyli to jest misja ratunkowa. - Moore rozprostował się i stanął na pokładzie, wreszcie odpuszczając. - O. Tak lepiej. Co byś chciał? - Kawę tylko. Brüks łypnął na niego. - No dobra. Wszystko jedno. - Pułkownik machnął ręką z rezygnacją. - Kruggetsy. Z sosem tandoori. Brüks skrzywił się i przekazał zamówienie, rzucił przez pomieszczenie banieczką z kawą (Coriolis podkręcił ją jak piłkę, ale Moore i tak ją złapał, prawie nie patrząc), wziął drugą dla siebie i po drodze ukręcił blokadę podgrzewacza. Postawił podgrzewającą się kulkę na stole i wrócił po dania. - Cały czas siedzisz w tych danych z Tezeusza? - Podsunął Moore’owi jego danie z fluorescencyjnego kryla i usiadł naprzeciwko.

- Myślałem, że chodzi o to, żebym miał od tego trochę przerwy. - Chodzi o to, żebyś przerwał, kurna, głodówkę - powiedział Brüks. - I żebym ja nie musiał gadać do ściany. Moore przeżuł, połknął. - Nie mów, że nie uprzedzałem. - Uprzedzałeś? - Dość dokładnie pamiętam: wspomniałem, że to prawdopodobne, nawet dość pewne, że będziesz się nudzić jak mops. - Uwierz mi, ja nie narzekam. - Narzekasz, narzekasz. - No, może trochę. - (Czemu wszystko z tej kuchenki ma posmak ropy?). - Ale nie jakoś strasznie. Mam ConSensusa, mam Li, którą próbuję odprogramować. Lepiej trochę gorączki kabinowej niż leżeć przez sześć miesięcy w kanciapie na bagaż. - Wierz mi - Moore uśmiechnął się słabo - są gorsze rzeczy niż rozszerzona świadomość. - Na przykład? Nie odpowiedział. Ale odpowiedziała Korona. W jednej sekundzie połowa ściany rozpaliła się krwawymi alarmami z interkomu. „SENGUPTA”, wołały. *** Moore połączył się z Piastą, kiedy Brüks jeszcze odklejał się od sufitu. - Rakshi? Co... Jej słowa posypały się kaskadą, piskliwe i paniczne: - Idzie tu do mnie cholera idzie tu ona coś wie... W żołądku Brüksa otworzyła się przepaść. - Ja coś znalazłam ona wie oczywiście kurwa że wie przecież to wampir wie wszystko... - Rakshi, gdzie... - Słuchaj durny karaluchu ona mnie za... o kur... Łącze zerwało się, zanim dokończyła, ale właściwie nie miało to znaczenia. Wrzask byłoby słychać w pół drogi do Marsa.

Moore w okamgnieniu zniknął nad sufitem. Brüks poszedł za nim, skoczył na drabinę, chwycił przejeżdżający uchwyt, nieskończona pętla przenośnika pociągnęła go gładko wzdłuż gradientu zanikającego ciążenia, z habitatu do Piasty. Moore nie miał czasu na takie pierdoły - pędził wzdłuż drabiny po dwa szczeble, potem trzy, potem cztery. Odbił się, nieważki, od zakończenia szprychy, zanim taśma z Brüksem pokonała połowę drogi. I dobrze. Może Brüks dotrze na górę, ze wszystkim się rozprawi, może wściekłe wrzaski Sengupty się skończą i zaszepczą uspokajające głosy, namawiające do zgody... Wrzask Sengupty ucichł. Starał się nie zwracać uwagi na inne głosy, te w głowie, mówiące: Wracaj, debilu. Niech Jim się tym zajmie, on jest, kurna, żołnierzem, co ty poradzisz na wampira? Jesteś stratą uboczną. Jesteś obiadem. Racja, moje ty Tylne Wyjście. Po prostu zawróć i uciekaj. Jak poprzednio. Ale nieczuły przenośnik wiózł go naprzód, na pole bitwy. Wyłonił się w południowej półkuli. Trzęsły mu się kolana. Nie było uspokajających głosów. Nie było żadnych głosów. Nie było zgody. Wampirzyca, jedną ręką uczepiona kraty, drugą ściskała Senguptę za gardło, trzymając ją dokładnie na poziomie wzroku, jakby pilotka była papierową kukiełką. Beznamiętnie patrzyła jej w oczy; Sengupta wiła się, dławiła i unikała jej wzroku. Na południowym biegunie ział otwarty luk. Odbicie w lustrzanej kuli wyglądało jak okrągła, bezzębna paszcza. Po przodomózgowiu Brüksa przemknął obraz wyprodukowany przez tyłomózgowie - Valerie ciska Senguptę w tę paszczę. Korona cierniowa zamyka paszczę i żuje. Moore posuwał się wzdłuż zwrotnika Koziorożca, stopy tuż nad pokładem, dłonie wzdłuż boków, rozprostowane. - Dobra, teraz już damy sobie radę. Nie Moore. Głos Lianny, dobiegający czysto i wyraźnie z głębi gardzieli Korony. Chwilę później wypłynęła z jej paszczy,

spokojna, lekka jak piórko, zmierzała prosto ku Valerie i jej Ofierze. Porąbało ją, czy jak? - Lianna, nie... - Spokojnie. - Zerknęła na niego. - Wszystko mam pod... Przerwał jej nagły trzask kości od ciosu stopą Valerie, nieprzyzwoite i eleganckie en pointe wystrzelone jak z pistoletu prosto w jej klatkę piersiową. Poleciała, wirując, ku biegunowi południowemu, jak szmaciana lalka pozbawiona stałego środka ciężkości; Korona złapała ją po drodze za kręgosłup, wygięła go w złą stronę, odrzuciła z powrotem tam, skąd przyszła. Kurwa, kurwa, kur... - Puść ją - mówił Moore, ze wzrokiem utkwionym w Sengupcie, spokojny jak śmierć. Całkiem jakby Lianna Lutterodt w ogóle się nie pojawiła, jakby nie została właśnie rozduszona jak komar. Jakby nie wykrwawiała się pod ścianą sto metrów od rufy. Trzeba jej pomóc. Valerie nie spuszczała wzroku z Sengupty, z głową przekrzywioną jak drapieżny ptak przyglądający się jakiejś błyskotce. - Zaatakowała mnie. - Głos miała zdystansowany, niemal roztargniony; nagranie na poczcie głosowej od potwora zaprzątniętego innymi sprawami. Brüks pełzł naprzód, przywierając brzuchem do ściany; tu rozpórka, tu pas mocujący, ręka za ręką ku południowemu biegunowi. - Nie stanowi zagrożenia. - Moore był już za plecami Valerie, patrzył jej przez ramię na ofiarę. Ofiara cicho jęknęła. - Nie ma powodu do... - Dziękuję za taktyczne porady. - Na ustach zamajaczył wątły, blady uśmiech. Czy to słaby jęk dobiegł z gardzieli Korony? Czyli może jest jeszcze przytomna. Jest nadzieja. - Zamiana - powiedziała Valerie. - Tak - odparł Moore i posunął się naprzód.

- Nie na ciebie. Brüks nagle wzleciał z pokładu, szarpnięty w powietrze; dłoń Valerie znalazła się na jego gardle, chwyciwszy go tuż poniżej żuchwy palcami zimnymi i powyginanymi niczym macki, podczas gdy daleka i nieważna Rakshi Sengupta odbijała się od południowej półkuli, rozkaszlana, zgięta wpół. A kiedy Valerie spojrzała na niego nieobecnymi, jakby roztargnionymi oczyma, odwrócił wzrok. Wbrew sobie. Mimo narastającego pieczenia w płucach, mimo bólu tchawicy nonszalancko ściśniętej aż po samą granicę uduszenia, oddałby wszystko, żeby się odwrócić. Jakoś jednak nie było go na to stać. Nie mógł nawet zamknąć oczu pod jej spojrzeniem. Źrenice wampirzycy przypominały jaskrawe, krwawe kropki, czerwone gwiazdy maksymalnie skurczone dla ochrony przed światłem dziennym. Za nimi, leniwie, powoli, przesuwała się ściana. Piasta skurczyła się, jakby patrzył na nią przez odwrócony teleskop. Gdzieś daleko krzyczała Sengupta, schrypniętym, blaszanym głosikiem, ledwie słyszalnym przez biały szum dudniących morskich fal: Zabiła jednego zabiła jednego zombiaka swojego zabiła nie ma go na pokładzie nigdzie go nie znalazłam... Twarz Valerie nie wyrażała niczego, poza tym widmowym półuśmieszkiem, jakby wszystko beznamiętnie taksowała. Wyglądało na to, że nie zauważa ani podkradającego się od tyłu Moore’a, ani Sengupty z rozcapierzonymi pazurami, wracającej z wrzaskiem do walki. Wyglądało też na to, że nie zauważa nawet własnej lewej ręki, samoistnie łapiącej żołnierza i rzucającej nim w pilotkę, zawracającej cały ten wektor w miejscu i okręcając go o 180 stopni. Potwór kurwa potwór kurwa, krzyczała Sengupta zza oceanu, a Brüks był w stanie myśleć tylko: Psy i koty psy i koty psy i koty... Ale wszystko to było nieważne. Liczyli się tylko on i Valerie, samotni razem, i to, jak przepuszczała przez palce w sam raz tyle powietrza, żeby nie tracił przytomności, i to, jak wyciągnęła drugą rękę i lekko, arytmicznie zabębniła mu w

skroń, i to, co szeptała mu do ucha, intymne sekrety tak ważne, że zapominał je od razu, jeszcze czując na policzku jej oddech. Za jej plecami, Jim Moore chwycił taśmę mocującą i oparł się nogami o ścianę. Valerie nawet nie chciało się na niego patrzeć. - To prawda? - zapytał cicho. - Oczywiście kurwa że to prawda to wampirzyca ona by zabiła wszystkich... Moore, ze wzrokiem utkwionym w Valerie, uniósł dłoń w kierunku Sengupty. Sengupta ucichła jak ścięta. - Myślisz, że to ważne. - W głosie Valerie pobrzmiewało lekkie rozbawienie, jakby właśnie zobaczyła królika, który staje słupka i domaga się prawa do głosowania. - Ty też - zaczął Moore. - Inaczej... - ...byś nie reagowała - dokończyli synchronicznie z Valerie. Spróbował jeszcze raz. - Czy oni mieli formalny kontra... - powiedzieli chórem. Nie dokończył: zrozumiał, że to bez sensu. Wampirzyca bez zmrużenia oka powtórzyła idealnie nawet wielokropek. Sengupta wściekała się milcząco po drugiej stronie pomieszczenia, zbyt inteligentna i zbyt durna, żeby się przestraszyć. Brüks spróbował przełknąć ślinę, zadławił się, kiedy grdyka uwięzła w imadle złożonym z kciuka i palca wskazującego Valerie. - Z Malawi - powiedziała cicho Valerie i dodała: - Niekluczowy dla misji. Brüks znów przełknął ślinę. Jakby na tym pieprzonym statku był ktokolwiek bardziej niekluczowy ode mnie. Może Moore też tak pomyślał. Może postanowił zadziałać w obronie Daniela Brüksa, Pasożyta Co Chodzi Jak Człowiek. A może po prostu wykorzystał odwrócenie uwagi przeciwniczki, może nie miało to nic wspólnego z Brüksem. W każdym razie coś nieznacznie zmieniło się w jego postawie. Jego ciało wydało się jakieś luźniejsze, bardziej zrelaksowane i jednocześnie, choć to sprzeczne, jakby wyższe.

Valerie cały czas patrzyła Brüksowi w oczy, ale nie miało to znaczenia. Po tym, jak jej uśmiech poszerzył się, po cichutkim szczęknięciu zębów o zęby, można było od razu poznać, że wszystko, co potrzebuje wyczytać z twarzy Moore’a, wyczytuje z jego odbicia w twarzy Brüksa. Odwróciła się, niemal leniwie, cisnęła Brüksa na bok jak niedopałek. Poleciał, wymachując kończynami, ponad otwartym kręgosłupem statku, omal nie trafiając w postać pędzącą w przeciwną stronę. Zderzył się z sześciennym pojemnikiem i spadł na pokład. Zgiął się wpół, kaszląc, podczas gdy Moore i Valerie zatańczyli jak na przyśpieszonym filmie. Ręce wampirzycy poruszyły się jak w wirówce; tułów odbił się od pokładu i przeszył pustą przestrzeń, gdzie ułamek sekundy wcześniej był Jim Moore. - Fhat fauding doure. Nie krzyknął. Nawet nie podniósł głosu. To nie brzmiało jak rozkaz. Jednakże dźwięki dotarły do Piasty z południowego bieguna i wydawało się, że fizycznie odrywają Valerie od ofiary, wdzierają się prosto do jej głowy i szarpała za nerwy ruchowe. Wygięła się skurczem w powietrzu, wylądowała jak pająk na krzywiźnie ściany i tam zamarła - oczy płonące jak halogeny, usta pełne rekinich zębów. - Dziuppiju imake. Moore podniósł się z obronnego przysiadu, przyjrzał się dłoniom uniesionym do osłony przed ciosami, które się nie zmaterializowały. Opuścił je z powrotem. Z gardzieli Korony wyłonił się Chinedum Ofoegbu. Nie wolno ci, pomyślał zdumiony Brüks. Masz jeszcze trzy dni tkwić w Ładowni. - Prothat blemsto bethe? - Dłonie Ofoegbu zafalowały jak u pianisty na niewidzialnej klawiaturze. Światło w oczach snuło się smugami jak zorza polarna. Możesz sobie być dowolnie inteligentny, wszystko jedno. Jesteś z mięsa. Nie możesz sobie tak, ot, wyleźć z komory dekompresyjnej. Mózg musiał mu się wygotowywać na żywca. Wszystkie te bąbelki za wcześnie wypuszczone z więzienia, wszystkie te

gazy uwolnione spod ciężaru wielu atmosfer, zaczynające radośnie rozkręcać imprezę w stawach i naczyniach włosowatych. Wystarczyłby jeden, jeden maleńki bąbelek w mózgu. Punktowy udar w odpowiednim miejscu i nie żyjesz. Pstryk i nie żyjesz. - Ta twoja wampirzyca... - zaczęła Sengupta, zanim Moore przerwał jej słowami: - Zaraz, mamy kwestie krytyczne do omówienia... Ale przecież już nie ma kogoś takiego, jak „ty”, prawda? Jesteś tylko częścią ciała, węzłem sieci. Zastępowalnym. Ale czy wrócisz do siebie, kiedy ul cię odetnie? Czy Chinedum Ofoegbu obudzi się wtedy, w samą porę, żeby umrzeć śmiercią zwyklaka? Czy zmieni zdanie, zbyt późno, czy zdąży poczuć się zdradzony, zanim przestanie w ogóle cokolwiek czuć? Ofoegbu kaszlnął drobną czerwoną mgiełką. W oczach zamigotały gwiazdy i krew. Zaczął się zginać wpół. Lianna Lutterodt podeszła do niego, sama też się zgięła, z ręką przyciśniętą sztywno do boku. Drugą sięgnęła, krzywiąc się, lecz jej pan był zbyt daleko. Odepchnęła się od brzegu bieguna południowego, uniosła w powietrze, złapała go. Każdy ruch wyraźnie dużo ją kosztował. - Jeśli skończyliście się tu mordować... - kaszlnęła, spróbowała jeszcze raz - to może ktoś by mi pomógł zaciągnąć go do Ładowni, zanim go szlag trafi? *** - Ja pierdzielę - powiedział Brüks, opadając do Mesy. Węzeł wrócił do sieci. Lianna została oklejona siatką, unieruchomiona i wróciła do swojego namiotu, żeby połamane członki się jej poskładały. Moore już otworzył szkocką. Wyciągnął do niego rękę ze szklanką. Brüks omal nie zachichotał. - Żartujesz? Teraz? Pułkownik spojrzał na jego ręce. Trzęsły się. - Teraz.

Brüks wziął szklankę, opróżnił ją. Moore bez pytania nalał kolejną. - To nie może tak być - powiedział Brüks. - Nie będzie. Nie było. - Chinedum ją zatrzymał. Tym razem. I mało od tego nie umarł. - Chinedum był tylko interface’em i ona dobrze o tym wie. Gdyby go zaatakowała, nic by nie zyskała, a zaryzykowała wszystko. - A gdyby zrobiła ten numer parę dni temu? A jeśli znowu go zrobi? - Pokręcił głową. - Li mogła zginąć. Tylko dzięki szczęściu... - Nam i tak się udało - przypomniał mu Moore. - W porównaniu z innymi. Brüks zamilkł. Zabiła jednego ze swoich zombiaków. - Po co to zrobiła? - zapytał po chwili. - Dla zabawy? Do jedzenia? - To jest faktycznie problem - przyznał pułkownik. Oczywiście, że to jest problem. - Nie możemy nic zrobić? - Nie w tej chwili. - Nabrał powietrza. - Formalnie to Sengupta pierwsza zaatakowała. - Bo Valerie kogoś zabiła! - Tego nie wiemy. A nawet jeśli, to są kwestie... prawne. Właściwie może miała do tego prawo. Zresztą. Nieważne. Brüks wytrzeszczył oczy i zaniemówił. - Jesteśmy milion kilometrów od najbliższej władzy przypomniał mu Moore. - A każda, jaka tu by się ewentualnie trafiła, wcale nie będzie faworyzować nas względem Valerie. Kwestie prawne są tu bez znaczenia, musimy grać takimi kartami, jakie dostaliśmy. Na szczęście, nie jesteśmy zdani sami na siebie. Dwuizbowcy są co najmniej równie inteligentni i kompetentni jak ona, jeśli nie bardziej. - Ja się nie martwię o ich kompetencje. Ja im nie ufam. - A mnie? - zapytał niespodziewanie Moore. Brüks zastanowił się. - Tobie tak.

Pułkownik opuścił głowę. - To zaufaj i im. - Ufam twoim pobudkom - poprawił się cicho Brüks. - Aaa. Rozumiem. - Ale jesteś za blisko nich. - Ostatnio wcale nie bliżej niż ty. - Wczepili się w ciebie na długo, zanim ja dołączyłem. Ty i Lianna, wy po prostu wszystko tak... przyjmujecie... Moore nie odpowiedział. Brüks spróbował jeszcze raz. - Posłuchaj, nie zrozum mnie źle. Dla nas zaatakowałeś wampira, mogłeś zginąć i dobrze o tym wiesz. Jestem ci za to wdzięczny. Ale nam się po prostu poszczęściło, Jim. Przeważnie siedzisz po uszy w tej swojej ConSensusowej skorupie i gdyby Valerie wybrała na swój atak dowolną inną porę... - Siedzę w tej skorupie - powiedział spokojnie Moore - i zajmuję się potencjalnym zagrożeniem dla całej... - Ahaa. I do jakich nowych wniosków doszedłeś, od zejścia z orbity międląc w kółko te same sygnały? - Przepraszam, jeśli czujesz się przez to zagrożony. Ale twój lęk nie ma podstaw. A poza tym... - Moore przełknął swoją whisky - ...bezpieczeństwo planety jest priorytetowe. - Tu nie chodzi o bezpieczeństwo planety - odparł Brüks. - Oczywiście, że chodzi. - Gówno prawda. Chodzi o twojego syna. Moore zamrugał. - Siri Keeton, syntetyk na Tezeuszu - ciągnął Brüks, nieco łagodniej. - Lista członków załogi nie była przecież tajna. - A więc - głos Moore’a był szklisty i pozbawiony wyrazu - nie jesteś aż tak pochłonięty sobą, jak mi się wydawało. - Potraktuję to jako komplement. - Nie. Obecność mojego syna na pokładzie nie zmienia pozostałych faktów. Mamy do czynienia z siłami nieznanego pochodzenia o ogromnej przewadze technologicznej. Moim zadaniem jest...

- I wykonujesz to zadanie mózgiem, który ciągle jest napędzany miłością, doborem krewniaczym i innym szajsem z epoki kamienia łupanego, które teraz usilnie próbujemy sobie powycinać. To by wystarczyło, żeby każdy się załamał, ale ty masz jeszcze gorzej, prawda? Bo jeden z tych pozostałych faktów mówi, że gdyby nie ty, on by się tam w ogóle nie znalazł. - Znalazł się tam, bo miał najlepsze kwalifikacje do tej ekspedycji. Koniec. Kropka. Każdy na moim miejscu podjąłby taką samą decyzję. - Jasne. Ale obaj dobrze wiemy, dlaczego miał najlepsze kwalifikacje. Twarz Moore’a zamieniła się w granit. - Miał najlepsze kwalifikacje - ciągnął Brüks - bo w dzieciństwie dostał pewne ulepszenia. A dostał je, bo wybrałeś sobie taką, a nie inną pracę, z takimi, a nie innymi ryzykami i któregoś dnia jakiś sukinsyn, który miał za złe i miał splicer, chciał ci coś zrobić, ale trafił w niego. Myślisz, że to twoja wina, że jakiś pojebany Realista nie trafił w cel. Winisz siebie, za to, co się stało twojemu synowi. Rodzice tak mają. - A skąd ty wiesz, jak mają rodzice. - Wiem jak mają ludzie, Jim. Wiem, co sobie mówią. Zrobiłeś z Siriego odpowiedniego kandydata, zanim się jeszcze urodził, a kiedy spadły Świetliki, nie miałeś wyjścia, musiałeś wepchnąć go na samą górę listy, wysłać go, i teraz masz tylko te cholerne sygnały, to twój jedyny kontakt i ja to rozumiem. To jest naturalne, ludzkie. Nieuniknione, bo ani ty ani ja tego kawałka jeszcze sobie nie wycięliśmy. Ale większość wokół nas dawno go nie ma i nie możemy tego faktu ignorować. Nie możemy pozwolić sobie na dekoncentrację. Nie tutaj i nie teraz. Nadstawił szklankę i poczuł niewyraźną ulgę, że rękę na szkle ma teraz idealnie spokojną. Pułkownik Jim Moore patrzył na nią przez chwilę. Potem spojrzał na opróżnioną do połowy butelkę. - Bar zamknięty - powiedział.

POŻERANY

Większe obawy budzą mniejsze sieci, których pionierem jest tak zwany Zakon Dwuizbowy. Mimo, że Zakon nie wykazuje zainteresowania żadną działalnością wojskową ani polityczną, jego wytwory i tak nadają się do zaadaptowania na broń. Choć ów odłam jest historycznie - i dość odlegle - spokrewniony z religiami dharmicznymi stojącymi za Umysłem Mokśy, wydaje się, że jednak nie dąży do samozatraty, jak tamte grupy; każdy ul Dwuizbowców jest na tyle mały (a zatem ma na tyle niską latencję), by móc utrzymać spójne poczucie wspólnej samoświadomości. To powinno zasadniczo ograniczać ich skuteczność bojową, zarówno pod względem szybkości reakcji/latencji, jak i maksymalnej wielkości. Jednakże organiczna natura interfejsu wewnątrzulowego u Dwuizbowców sprawia, że są mniej podatni na środki zakłócające, będące poważnym problemem dla sieci opartych na twardej technologii. Z punktu widzenia prostej siły bojowej Dwuizbowcy wykazują zatem największy potencjał w sferze adaptacji wojskowej wśród wszystkich istniejących obecnie na świecie umysłów zbiorowych. Jest to szczególnie problematyczne w świetle znacznej liczby przypisywanych Zakonowi przełomowych odkryć naukowych i technicznych z ostatnich lat. Wiele z nich już okazało się czynnikami destabilizującymi. Moore, J., „Umysły ula, ule umysłów i biologiczne automaty bojowe: rola grupowej inteligencji w walce offline”, 2088-03-12, Janes Mil. Tech. 68 (14) Oto stoję u drzwi i kołaczę. Apokalipsa św. Jana, 3, 20

Słońce zrobiło się wielkie. Na twarzy miało cień. Kropkę, pieg - punkt, kółko, dziurkę. Mniejszą od plamy słonecznej, ciemniejszą, bardziej symetryczną, a potem większą. Rosła jak doskonały nowotwór, czarny planetarny dysk w miejscu, gdzie nie było żadnej planety, nabrzmiewając w fotosferze jak żarłoczna osobliwość. Słońce zakrywające połowę pustki; pustka zakrywająca połowę Słońca. Minęła jakaś krytyczna, ułamkowa chwila i pierwszy plan zamienił się z tłem miejscami - słońce już nie było kręgiem, lecz jasną, złotą tęczówką zwężającą się wokół wielkiej, rozszerzającej się źrenicy. Teraz przestało być i tym; stało się ognistą obręczą wokół czarnej, bezgwiezdnej dziury; a teraz kolistą nicią, wijącą się ogniście, niemożliwie cienką. Zniknęło. Na firmamencie z powrotem rozbłysł milion gwiazd, zimnych, bezwymiarowych punktów rozsianych pasmami i przypadkowymi garściami na połowie nieba. Druga połowa pozostała natomiast pusta - a nowotwór, który pochłonął Słońce, zaczynał się już rozszerzać na zewnątrz i pożerać gwiazdy. Brüks odwrócił wzrok od tej wielkiej paszczy i ujrzał czarny palec przecinający gwiazdy idealnie po lewej burcie - ciemny szpic, długi na 500 kilometrów, ukryty głęboko w cieniu. Brüks przesunął swoje osobiste widmo w dół o parę angstremów - i rozjarzył się czerwono jak węgielek, ciało doskonale czarne, wystające dokładnie ze środka kręgu, który mieli przed sobą. Radiator do usuwania nadmiaru ciepła. Choć był o włos od samego środka Układu Słonecznego, nigdy nie oglądał Słońca. Nerwowo szarpnął paskami przypinającymi go do lustrzanej kuli. Sengupta tkwiła w swojej ulubionej leżance po lewej, Lianna po prawej, Moore na prawo od niej. Stary wiarus prawie się doń nie odzywał, odkąd Brüks poruszył temat jego syna. Ewidentnie niektórych granic nie było widać, póki się ich nie przekroczyło. A może było, i to doskonale, jeśli się nie było nietaktownym chamem. Doświadczalnicy zawsze powinni mieć umysł otwarty na alternatywne hipotezy

Poszukał azylu w widoku zewnętrznym, ciemnym dla nieuzbrojonego oka, ale żyjącym na taktycznych nakładkach. Na widoku w przód kurczyła się cienka, bladoszmaragdowa pętelka, tuż przed dziobem Korony - to jej odbijający parasol (wykasowany z ConSensusa, żeby nie zakłócał widoku) zwijał się i składał, już niepotrzebny. Habitaty też już się złożyły i zamocowały, w przygotowaniu do dokowania. Pod tymi nakładkami Korona w milczeniu spadała wzdłuż potężnych konstrukcji widocznych tylko dzięki temu, że zasłaniały niebo - cienie na jego tle, bezgwiezdne sylwetki dźwigów, przenośników kropelkowych, niekończących się niewidzialnych anten, zdradzanych przez powolne migotanie światełek nawigacyjnych wzdłuż nich. Korona szarpnęła się. Silniki korekcyjne rozbłysły w ciemności przed dziobem jak iskry ze spawarek łukowych. Wrócił „dół” - był dokładnie z przodu. Brüks delikatnie opadł z leżanki w elastyczne objęcia uprzęży i wisiał tak, gdy w blasku rozpalonych gazów z ciemności wyłaniał się odległy blok skalny: dźwigary, zimne, martwe stożki uśpionych dysz, wielkie, warstwowe bloki poliwolframu. Potem iskry zniknęły i „dół” razem z nimi. A także ta daleka topografia. Korona cierniowa spadała dalej, łagodnie jak puch. - Na razie wszystko normalnie - rzucił Moore, do nikogo konkretnie. - A nie miało tu być jakiejś straży, czy coś? - zastanowił się Brüks. Tak ogłoszono w każdym razie parę tygodni po Świetlikach. Mimo że bla-bla-bla nie okazały żadnych wrogich zamiarów, rozsądek nakazuje zachować ostrożność ględu-ględu-ględu w obecnym klimacie niepewności nie możemy sobie pozwolić na pozostawienie kluczowego źródła energii bez obrony blabla-ględu-ględu. Moore nic nie powiedział. Po chwili dokończyła Lianna: - Jeśli nie wiesz dokładnie, gdzie patrzeć, tego miejsca nie zobaczysz w blasku Słońca. A nic by złym wrogom nie powiedziało lepiej, gdzie patrzeć, niż parę wielkich i

ewidentnych śladów termicznych kursujących tam i z powrotem. To była najdłuższa jej wypowiedź - przynajmniej adresowana do Brüksa - odkąd Valerie pokazała pazury w Piaście. Uznał to za dobry znak. Kolejne iskry, rozjaśniające noc impulsami trwającymi ułamki sekund. Na ekranach taktycznych pełzła masa drucianych szkieletów, obrysowujących elementy konstrukcji, które ludzkie oko ledwo odróżniało jako cienie. Na urwisku przed nimi rozjarzyły się gwiazdozbiory, światła zapalone w reakcji na zbliżającą się masę, łagodne i eleganckie jak fotofory ryby głębinowej. Świeczki w oknach dla zbłąkanego podróżnika. Falowały, płynęły i zbiegały się do monstrualnego szarego minoga, który wychynął z krajobrazu pomiędzy nimi. Jego wielka, okrągła paszcza pulsowała, otwierała się i zamykała po lewej stronie dziobu. Ostatni impuls przeciwciągu. Minóg odskoczył o metr lub dwa, znów zaczął podchodzić. Korona już prawie się nie poruszała. Minóg przysunął się do lewej burty i przypiął do złącza dokującego. - Lecimy na oparach oby Dwuizby kurna wiedziały co robią bo chemicznego już prawie nic nie zostało - zameldowała Sengupta. - Jak chcecie gdzieś stąd polecieć to musicie wyleźć i popchać. - To nie problem - odparł Moore. - Siedzimy na największej ładowarce w całym Układzie Słonecznym. Lianna spojrzała na Brüksa i spróbowała się uśmiechnąć. - Witamy na Ikarze. *** Oczywiście, nikt nie miał zamiaru się pieprzyć od razu na pierwszej randce. Niebo Piasty zaczęło wypełniać się uzgodnieniami protokołów i zdjęciami identyfikacyjnymi: Ikar i Korona przedstawiały się sobie, dogadywały, uzgadniały, że to małe spotkanko to intymna sprawa, niezasługująca na uwagę ziemskich inżynierów. Sengupta szeptała czułe słówka pokładowemu komputerowi stacji, namawiając go do

zapalenia świateł, włączenia systemu podtrzymywania życia, może i pokazania paru stron ze swojego pamiętniczka. Z dolnej półkuli przypłynęły nagie postacie. Eulali i jeszcze jedna Dwuizbówka (Haina, zdaje się, pomyślał Brüks), oczyszczone z wrogich mikrobów i w końcu zdekompresowane, pospolitujące się ze zwyklakami. Nikt nie uznał tego za warte choćby słowa. - Od ostatniej kontroli technicznej nikogo nie było. - Sengupta dźgnęła palcem okno pełne alfanumerycznego bełkotu. - Nikt nie przychodził i nie wychodził w ciągu ostatnich osiemnastu miesięcy. Sto dziewięćdziesiąt dwa dni temu włączano silniki, żeby ustabilizować orbitę, a poza tym nic. Nagły szybki ruch, zauważony kątem obojga oczu - nieumarli w szyku, sunący jeden za drugim przez właz, jak ptaki drapieżne nurkujące po ofiarę. Odbili się od nieba, okręcili wokół dziobowej drabiny, zniknęli nad sufitem, szybko i płynnie jak barakuda. I tyle stado widziano, pomyślał Brüks nerwowo. A gdzie alf... Nie dokończył pytania, bo odpowiedzi udzieliła cierpnąca na kręgosłupie skóra. Była dokładnie za nim. Jak dla niego, mogła tam być od zawsze. Dwuizbowcy jakby nie zauważali. Odkąd przyszli, nie spuszczali z oczu ekranu taktycznego. Brüks przełknął ślinę i zmusił się do spojrzenia na lewo. Wbrew sobie odwrócił się i powstrzymał od opuszczenia wzroku, gdy w polu widzenia wyłoniła się Valerie - zmusił się do patrzenia jej prosto w oczy. Błyszczały, odwzajemniając spojrzenie. Zacisnął zęby i z całej siły pomyślał o leukoforach, optyce cienkich warstw, aż w końcu uświadomił sobie: Ona nawet na mnie nie patrzy. Bo nie patrzyła. Płonące oczy potwora przepalały go na wylot, patrząc na kopułę za jego plecami; przeskakiwały o mikroskopijny kąt, szybko jak oczy zombiaków i dwukrotnie intensywniej, ogniskując się na tej danej czy tamtym obrazie. Brüks prawie widział, jak za tymi soczewkami iskrzy mózg, jak płachty elektryczności chłoną informacje szybciej niż włókna nerwowe. Miał teraz na oku wszystkich: mnichów,

monstra i maluczkich jednocześnie, zgromadzonych pod ciasnym metalowym niebem kipiącym od wizualizacji myślowej maszynerii - diagnostyka, rozległe, wielowymiarowe wrażenia z tysięcy mechanicznych zmysłów. Groziło tym, że zajmie całą półkulę tą niestrudzoną, rozmigotaną info-nawałnicą. Już teraz przeszła przez równik i zaczęła rozlewać się w stronę rufy. Prymitywne to jak papirus, pomyślał. Tyle wymiarów rozdeptanych na płasko i rozłożonych po fizycznej przestrzeni - nośnik godny jaskiniowców i karaluchów, a nie tych umysłowych gigantów czających się ze wszystkich stron. Po co oni w ogóle tu przyszli? Po co zjawili się w krainie ślepców, skoro ConSensus był wszędzie i mógł im wyświetlać nieskończoną liczbę informacji w nieskończonej przestrzeni ich własnych głów? Po co zadowalać się galaretowatymi oczyma, gdy niewidzialne sygnały potrafią sięgać przez czaszkę, mózg i pisać bezpośrednio po synapsach... Cholera, pomyślał. Inteligentna farba była wszechobecna na całym statku. Zakładał, że to do oświetlenia i jako rezerwa, na wypadek gdyby w którymś z tych podkręconych umysłów zawiodły wszczepki. Teraz jednak wyglądało na to, że to ich podstawowy interfejs: prymitywny, puentylistyczny, zewnętrzny. Pewnie nie całkiem do złamania, ale ewentualne włamania działyby się poza głową, dawałyby dostęp do metalu, nie do mięsa. Przynajmniej żaden obcy, wyimaginowany lub nie, nie mógłby zmieniać myśli w głowach ula. „Parę lat, żeby się zadomowić”, powiedział Moore. Ten nieznany ktoś miał parę lat na zbadanie nowej, nieznajomej technologii i wydedukowanie z niej natury kryjących się za nią miękkich stworzeń. Lata na zbudowanie dowolnych mechanizmów i interfejsów, na jakie pozwalały nieograniczone zasoby energii. Potem pozostało już tylko czekać, aż przyjadą właściciele. Tyle czasu miało cokolwiek, co było tam, żeby wymyślić, jak się przedostać tutaj. Boją się, uświadomił sobie Brüks i nagle:

Kurna, oni się boją? Sengupta rzuciła na kopułę cały rząd widoków z kamer. Ładownie i szyby serwisowe, przeważnie zbiorniki do przechowywania programowalnej materii, plątaniny tuneli, w których sunęły po szynach roboty, wykonujące niekończące się zadania naprawcze i zaopatrzeniowe. Habitaty wciśnięte tu i tam jak węzły chłonne, wodniczki, które trzeba niechętnie napompować ciepłem i atmosferą na te rzadkie okazje, gdy przyjmowani są goście - ale puste, niegościnne, ledwo pozwalające się wyprostować, nawet gdyby grawitacja była możliwa. Ikar był nieżyczliwym gospodarzem, źle patrzył na wszelkie pasożyty, które chciały mu się zagnieździć w brzuchu. Ale coś i tak tego dokonało. Sengupta chwyciła okienko i rozciągnęła je na jedną piątą kopuły - widok podpisany POMOCN./REKOMP., walcowate pomieszczenie z drugim walcem, segmentowanym, żebrowanym, usianym elektroniką, pokrywami serwisowymi, erupcjami kabli wysokiego napięcia, biegnącym przez sam środek jak metalowa tchawica. Widok rozjaśnił się na ich oczach: po ścianach nerwowo przeskoczyły iskry, ustabilizowały się, przyciemniły do łagodnego, cytrynowego blasku ogarniającego wszystkie pomalowane elementy ścian. Kłębki zamrożonej pary zawirowały nieważkimi arabeskami, dopóki nie odessał ich jakiś obudzony ze snu wentylator. Brüks dokształcił się po drodze. Wiedział, co by znalazł, gdyby przeciął w poprzek tę wielką tchawicę. Na jednym końcu ogromne, czarne, segmentowe oko, ułożoną w plaster miodu baterię laserów gamma wycelowanych w światło rury. Dookoła tego, w regularnych odstępach, biegły pompy, cewki generatorów pola, nadprzewodzące, ultrachłodzące rury, mające wygenerować w tej hipotetycznej próżni temperatury o włos od zera bezwzględnego. W tej komorze materia przyjmowała dziwne postacie. Atomy kładły się, zapominały o Brownie i entropii, odbierały liścik od drugiego prawa termodynamiki i obiecywały, że później się tym zajmą. Układały się jeden przy drugim, tworząc jednorodny

substrat. Bilion atomów skondensowany w jedną wielką całość - czysta karta, czekająca, aż energia i informacja zmienią ją w coś całkiem nowego. Bardzo podobna konstrukcja - właściwie, część tego samego obwodu - zasilała kiedyś Tezeusza. A na drugim końcu POMOCN./REKOMP., za laserami, magnesami i detektorami mikrokanałowymi, Brüks widział coś jeszcze, coś... Coś nie takiego. Z początku tylko tyle dostrzegł - coś na drugim końcu kompilatora materii mu nie grało. Dopiero po paru chwilach zauważył nieznacznie uchylony panel serwisowy i rozlewającą się od jego krawędzi plamę. Mózg przetasował tysiąc kart z szablonami, przymierzył tę zatytułowaną „rozlana farba”, ale nie do końca pasowała. Zbyt gęste to było, zbyt gruzłowate jak na inteligentną farbę; a poza tym, w żadnej innej kamerze nie widział powierzchni pomalowanej takim oleistym odcieniem szarości. Wtem ktoś zrobił zoom i w głowie wskoczył na miejsce całkiem nowy komplet szablonów. Te rozgałęziające się ażurowe krawędzie, jak korzonki, jak porastające maszynerię dendryty. - Dalej przełazi? - Głos Lianny, trochę oszołomiony. - Nie bądź głupia chyba bym powiedziała jakby tak było? W ogóle by nie miało szans jakby jakiś debil nie zostawił niedomkniętej pokrywy. Ale system podtrzymywania życia był wyłączony, póki Korona nie zaczęła dokować, przypomniał sobie Brüks. Wszystko tu było pod próżnią. - Może szło sobie, póki nie napuściliśmy do habitatów powietrza? Może... mu przerwaliśmy? Te okrągłe grudki, jak... jak jakieś... niedojrzałe owocniki... - Mówiłam że bym powiedziała Jezu według logów od wielu tygodni wszystko było wyłączone. - O ile można wierzyć logom - stwierdził cicho Moore. - Wygląda prawie jak zwykła farba - zauważyła Lianna. Brüks pokręcił głową. - Wygląda jak śluzowiec.

- Obojętne co to jest - powiedział Moore - to nie jest coś, co by tu przywieźli nasi ludzie. A więc powstaje oczywiste pytanie... Powstawało. Ale nikt go nie zadał. *** Oczywiście, w wysokiej próżni, w temperaturze zera bezwzględnego nie przeżyłby żaden śluzowiec. - A co by przeżyło? - zapytał Moore. - Deinococcus radiodurans jest blisko. Niektóre syntetyczne bakterie jeszcze bliżej. - Ale w stanie aktywnym? - Nie - przyznał Brüks. - Praktycznie się wyłączają, póki warunki się nie poprawią. - Czyli cokolwiek to jest - Moore wskazał na obraz - ty mówisz, że jest w stanie uśpienia. To było jeszcze dziwniejsze od tego czegoś za oknem - ktoś w Koronie cierniowej pytał go o zdanie. Zdumienie trwało wystarczająco długo, żeby Brüks zdążył spojrzeć w bok i zobaczyć mnichów i wampirzycę pogrążonych w wielomodalnym dialogu składającym się z mlasków, fonemów i tańca palców. Dwuizbowcy stali plecami do siebie, unosząc się jak zaimprowizowany węzeł, każda para oczu celująca w inną stronę. Jim dla mnie może sobie być Pułkownikiem Superżołnierzem, dotarło do Brüksa, ale dla tych tam wszyscy jesteśmy jak kapucynki... - Pytałem... - A tak, przepraszam. - Brüks pokręcił głową. - Nie, nie mówię. Zresztą, popatrz tylko, jest poza pomieszczeniem, przynajmniej częściowo. Ty mi powiedz, czy jest jakiś sposób, żeby ta maszyna potrafiła zbierać i fabrykować materię z soczewki kondensora. - Czyli musiało... urosnąć. - Wniosek nasuwa się sam. Logiczne. - W wysokiej próżni, blisko zera. - Może i nie takie logiczne. Ale nie mam innej odpowiedzi. Brüks wskazał brodą olbrzymy - Może oni mają. - To coś uciekło.

- Jeśli tak chcesz to nazwać... no, ale daleko nie zaszło. Plama... czy śluzowiec... czy co to było... oddaliło się od otwartej pokrywy na niecałe dwa metry i rozgałęziło w rozwidlone korzonki. Oczywiście, nawet to powinno być niemożliwe. Cholerstwo wyglądało na żywe. Choćby nie wiadomo ile razy Brüks powtarzał sobie, żeby nie wyciągać pochopnych wniosków, nie osądzać obcych po ziemskich pozorach, za wiele miał w sobie z biologa. Patrzył na ziarnisty, powiększony ponad miarę obraz i nie widział przypadkowego zbioru cząstek, ani egzotycznego kryształu rosnącego wzdłuż predefiniowanej osi. Widział coś organicznego, coś co nie mogło się tak po prostu złączyć z rozmytej chmury atomów. Odwrócił się do Moore’a. - Pewien jesteś, że technologia telematerii na Ikarze nie jest ciutkę bardziej zaawansowana niż się przyznajecie? Może bliżej jej do fabrykatora? Bo mnie to zdecydowanie wygląda na skomplikowaną makrostrukturę. Moore odwrócił się i wbił wzrok w Senguptę. - Czy to... się tu przebiło? Otworzyło panel na siłę? Pokręciła głową i nadal patrzyła w sufit. - Żadnych śladów naprężeń ani zmęczenia materiału nic nie odpadło nic nie pękło nic nie lata naokoło. Wygląda że ktoś puszczał standardową diagnostykę pobrał próbkę i zapomniał zamknąć. - Głupi błąd - zauważył Brüks. - Karaluchy ciągle robią głupie błędy. A największy, nie powiedział Brüks, to zbudowanie was. - Oczywiście za dużo przez kamerę nie widać trzeba tam wleźć i sprawdzić żeby mieć pewność. Na niebie śluzowiec zapraszał do siebie milionem ażurowych paluszków. - Czyli to jest następny krok? - domyślił się Brüks. Wchodzimy? Eulali wydała staccato stęknięć, z akompaniamentem stukania czubkami palców. U każdego innego naczelnego

brzmiałoby to jak śmiech. Węzeł sieci rzucił mu spojrzenie, po czym przeniósł je na kopułę. Nie był to angielski. Brüks podejrzewał, że to nie był żaden język, przynajmniej według jego definicji. Jakimś sposobem jednak wiedział dokładnie, co chciała powiedzieć Eulali. „Ty pierwszy”. *** Dwie godziny później czwórka Dwuizbowców i dwójka zombiaków Valerie już były na kadłubie i pełzły po kręgosłupie Korony otoczone robotami serwisowymi, taszcząc palniki, lasery i klucze do nakrętek. Dwie godziny, żeby zacząć składać statek na nowo. Trzy dni, żeby wykrzesać z siebie odwagę na wyruszenie gdziekolwiek indziej. O tak, przygotowali się jak należy. Sengupta kamera po kamerze przejrzała całą zamarzniętą macierz, a potem opanowała parę robotów serwisowych i zajrzała nimi we wszystkie dostępne zakamarki. Brüks nie dostrzegał na wideo żadnych aniołów. Ani choćby asteroid. Zaczynał się zastanawiać, czy ten kryptonim nie był dla zmyłki - czy nie puścili go w eter, żeby pogoń nie zastanawiała się za bardzo, kiedy Korona w połowie drogi przez Układ odpaliła silniki i przyśpieszyła ku jakiemuś odleglejszemu celowi. Wytężając wzrok z całych sił, Sengupta dostrzegła tylko małe, ciemne podejrzenie, znikające po nałożeniu na wykres słupka błędu: - Allometria stacji nie zgadza się o parę milimetrów ale dziwne by było jakby się nie rozszerzała i nie kurczyła przy takich wahaniach temperatury. Ul połączył się w całość, od czasu do czasu przekazując przez Liannę polecenia: Ciśnienie na kondensorze do dwudziestu atmosfer. Zamrozić komorę. Ogrzać komorę. Wyłączyć światła. Zapalić światła. Otworzyć kondensor z powrotem na próżnię. Wyfabrykować mikroskop skaningowy i dać go botem na drugą stronę. Ale najgrubszy z problemów nie reagował na żadną przynętę. Po trzech dniach Brüks sam rwał się do działania.

- Chcą, żebyś został tutaj - stwierdziła przepraszająco Lianna. - Dla własnego bezpieczeństwa. Unosili się w powietrzu na strychu, wśród posykujących i bulgoczących dookoła bebechów Korony, podczas gdy orszak Dwuizbowców ubierał się przy głównej śluzie w skafandry. Tuż obok unosiła się w powietrzu kula wody, związana napięciem powierzchniowym. Padające z paszczy minoga łagodne światło nadawało wszystkiemu odcienie błękitu. - Nagle zależy im na moim bezpieczeństwie. Westchnęła. - Dan, już to przerabialiśmy. Valerie wyłoniła się z Piasty i, przepływając obok, obnażyła zęby. Przesunęła palcami po wiązce rur chłodzących, zabębniła cicho, arytmicznie. Brüks zerknął na Liannę; Lianna odwróciła wzrok. Na strychu Ofoegbu zanurzył dłonie w wodzie, wyciągnął, zatarł przed włożeniem rękawic. - Ale ty idziesz - zauważył Brüks. Będzie jak gdyby nigdy nic pracować ręka w rękę z istotą, która omal jej nie zabiła. W rozmowach, których i tak ostatnio nie było za wiele, starał się omijać ten temat. A i ona chyba nie chciała o tym gadać. - Po to jestem - powiedziała teraz. - Ale wiesz co, nawet Jima trzymamy raczej z tyłu. Zdziwił się. - Naprawdę? - Jak będziemy lepiej wiedzieć, na czym stoimy, może go ściągniemy, w końcu to on był w centrum dowodzenia Tezeusza, ale i tak będzie głównie zdalnie patrzeć z Korony. Dwuizbowcy nie chcą nikogo narażać na niepotrzebne ryzyko. A poza tym... - Wzruszyła ramionami. - Co byś tam w ogóle robił? Brüks też wzruszył ramionami. - Patrzył. Badał. W głębi pomieszczenia kula wody znów zadygotała, gdy węzeł zwany Jaingchu zmywał swoje grzechy. Czemu wszystkie ciała to robią, zastanawiał się, skoro za wszystkimi stoi jeden umysł? - Lepszy widok w czasie rzeczywistym będziesz miał stąd.

- Może i tak. - Pokręcił głową. - Oczywiście masz rację. Oni mają rację. Po prostu... ja już tu pierdolca dostaję. - A mnie się wydawało, że chciałbyś teraz pożyć sobie mniej ekscytująco. Po tym, co się ostatnio działo, w sumie powinniśmy marzyć o nudzie. - Zmusiła się do uśmiechu, położyła mu dłoń na ramieniu. - Tu ci będzie dobrze. Będziesz mi patrzeć przez ramię. Sengupta mruknęła ze swojej leżanki, gdy wpłynął z powrotem do Piasty. - Co nie dają ci się bawić na dworze? - Ano nie - przyznał i opadł obok niej. - Stąd lepiej wszystko widać. - W roztargnieniu postukiwała stopą o pokład. - I tak byś nie chciał tam być nie z tą bandą nawet zagadać się do nich nie da i jakbyś nie zauważył straszne z nich chamy. Ja bym tam nie poszła jakbyś mi ekstra płacił. - Dzięki - powiedział Brüks. - Za co? Za to, że się starasz. Że uspokajająco drapiesz za uszami. Sengupta przesunęła ręką, jakby rozkładała talię kart: na ścianie od lewej do prawej rozkwitł rządek okienek z widokiem z kamer. Ręce w rękawicach, szybki hełmów albo hełmy od tyłu; taktyczna nakładka opisywała rzędami świetlistych przebiegów wszystko, co się działo i nie działo. Orszak Dwuizbowców jak gdyby nigdy nic wpłynął do gardzieli. Brüks naciągnął maskę i uruchomił czujniki ruchu. *** Aż tak całkiem nieprzydatny nie był. Zapędzili go do pracy przy obsadzaniu paneli sztucznej trawy - trzeba było zeskrobać suche, kruszące się resztki, które padły ofiarą zimna i próżni, spryskać świeżą pożywką żelową, a potem z kolei natrysnąć na żel mgiełkę mikroskopijnych nasion. Obsłużone panele zaczynały się zielenić już po godzinie, Brüksowi jednak nie chciało się patrzeć jak rośnie trawa wolał patrzeć z odległości, jak Dwuizbowcy i zombiaki krzątają się na Ikarze niczym mrówki wędrowne, wygryzając

z jego burt wielkie, identyczne kawałki poliwolframu i przenosząc je w miejsce, gdzie z Korony sterczał postrzępiony, ułamany kikut. W końcu dali mu wyjść na zewnątrz - wstępu na macierz nie miał, ale pozwolili mu pomagać sobie przy samym statku, przeszkolili z użycia ciężkich narzędzi i wypuścili na kadłub Korony. Na gwizdek przypalał palnikiem nity i dźwigary, pomagał wymontować parasol z mocowania na dziobie i zanieść na rufę; pomagał wycinać dokładnie pośrodku niego otwory na zaimprowizowane silniki, które będą w stanie znieść żar dziesięciu Słońc. A w przerwach siedział niespokojnie w Piaście i patrzył na liczby rzucane na ścianę przez Senguptę: tyle i tyle ton, tyle i tyle kiloniutonów, tyle i tyle impulsu właściwego. Albo wpinał się do POMOCN./REKOMP. i oglądał Valerie, Ofoegbu i Aminę przy pracy oraz unoszące się wokół ich głów religijne i naukowe rekwizyty, gdy próbowali nawiązać kontakt z niemożliwym śluzowcem z gwiazd. Rejestrował ich ruchy i zaklęcia, wrzucał do prywatnej bazy danych, które gromadził od czasu zadokowania. Czasem pojawiał się między nimi Moore; innym razem Brüks widział, jak zaszywa się w najdalszych zakamarkach Korony i dryfuje po morzu starej telemetrii, niemającej nic wspólnego z jego synem, o tak, nic a nic, tylko gołe fakty. Przez te dni pułkownik zawsze był uprzejmy. I nic ponad to. A gdy przestawał go zadowalać widok ludzi w bardziej użytecznych rolach, Brüks opuszczał zatłoczoną dzielnicę turystyczną Ikara i zaczynał wędrować po nim samemu, kamera za kamerą. Przeskakiwał po pustych tunelach technicznych i zamarzniętych habitatach, po nieskończonym labiryncie chodników łączących miejsca niezamieszkane i niezbadane. Czasem była tam atmosfera i na ścianach skrzył się szron. Czasem była tylko próżnia i belki i szyny, po których sunęły machiny z chwytakami, jak płytki krwi w mechanicznym krwiobiegu. A raz gwiazdy pojawiły się w miejscu, gdzie dotąd ich nie było: wielka dziura wygryziona w pancerzu Ikara w miejscu,

gdzie wyrządzi najmniej szkód. Brüks widział przez otwór płomienne zęby Dwuizbowców, jaskrawobłękitne punkciki wygryzające kolejny kęs dalej w głębi kadłuba. Nawet po przefiltrowaniu przez kamerę zmuszały do zmrużenia oczu. Następny przystanek. A, znowu POMOCN./REKOMP., teraz bardziej zatłoczony niż poprzednio. Do zabawy Valerie i Dwuizbowców dołączył Moore. To tylko karaluch, pomyślał Brüks. Tak jak ja. Ale miejsce przy stole dostał. Przez parę chwil patrzył w milczeniu. A, pieprzyć to wszystko. *** Bladoniebieskie światło przesączało się na strych z otwartej śluzy, obrysowując kontury rur, szafek i pustych wnęk. Brüks przepłynął przez właz, chwycił się w przelocie rozpórki, skręcił na prawą burtę, prosto w rozjarzoną paszczę minoga. Rozbiegane hipersakadycznie, osadzone w czarnej twarzy oczy natychmiast się zogniskowały. Ciało jedną ręką trzymające się ściany śluzy, palce zaciśnięte wokół najbliższego uchwytu. Sprężynowe protezy poniżej kolan wysunęły się na niemożliwą długość i oparły o przeciwległą gródź, tarasując mu drogę. Wyhamował w ostatniej chwili. - Wstęp wzbroniony, proszę pana - powiedział zombie. - Ja pierdzielę. Ty mówisz. Zombiak nie odpowiedział. - Bo ja myślałem... że tam nikogo nie ma - spróbował Brüks. Nic. - Ty śpisz? - Tak, proszę pana. - Czyli mówisz przez sen. Cisza. Oczy podrygują w oczodołach. Ciekawe, czy on wie, co się z tamtym stało. Ciekawe, czy przy tym był... - Chciałbym... - Nie może pan. - Więc mnie...?

- Tak, proszę pana. ...zatrzymasz? - Tak, ale to nie będzie konieczne - dodał zombiak. Brüks zastanawiał się, czy on użyje siły. Może lepiej nie naciskać w tej kwestii. Z drugiej strony, wyglądało na to, że zombiak nie ma nic przeciwko odpowiadaniu na pytania. - Dlaczego twoje o... - Żeby zmaksymalizować pozyskiwanie informacji o wysokiej rozdzielczości z całego pola widzenia. - Hmmm. - Świadomy mózg, ze swoją ograniczoną przepustowością nie byłby w stanie skorzystać z takiej sztuczki. Spora część tak zwanego wzroku składała się w istocie z przedświadomych filtrów decydujących, czego nie widzieć, żeby homunkulus na górze nie dostał przeciążenia informacyjnego. - Jesteś czarny - zauważył Brüks. - Większość z was jest czarna. Zero reakcji. - Czy Valerie ma jakiś melaninowy fety... - Ja to załatwię - odezwał się Moore, wyłaniając się z rury dokującej. Zombiak odsunął się płynnie na bok, żeby dać mu przejść. - Oni mówią - powiedział Brüks. - Nie miałem... Moore w przelocie zerknął na twarz Brüksa. Zaraz opadł na pokład i ruszył w stronę rufy - Chodź ze mną. - A... ten... dokąd? - Do Warsztatu. Masz takie znamię na twarzy, nie podoba mi się. - Moore zniknął w Piaście. Brüks obejrzał się na śluzę. Wartownik Valerie cofnął się na swoje miejsce, blokując przejście do bardziej egzotycznych lokalizacji. - Dzięki za pogawędkę - powiedział Brüks. - Trzeba będzie kiedyś powtórzyć. *** - Zamknij oczy.

Brüks usłuchał; zamknięte powieki rozjarzyły się na moment krwistą czerwienią, gdy diagnostyczny laser Moore’a skanował mu twarz. - Drobna rada - powiedział pułkownik z drugiej strony. - Nie drażnić zombiaków. - Ja go nie drażniłem, ja tylko gadałem... - Gadać też nie należy. Brüks otworzył oczy. Moore przebiegał wzrokiem po niewidzialnych, zawieszonych w powietrzu wynikach diagnostyki. - Pamiętaj, komu podlegają - dodał. - Trudno mi sobie wyobrazić, żeby Valerie zapomniała zobowiązać swoich pachołków do zachowania tajemnicy. - A ja nie wyobrażam sobie, żeby jej pachołki zapomniały jej powiedzieć o wszystkich tajemnicach, o które pytałeś. Obojętne, odpowiedziały czy nie. Brüks zastanowił się nad tym. - Myślisz, że może poczuć się urażona tym tekstem o fetyszu melaninowym? - Nie mam pojęcia - odparł spokojnie Moore. - Ale ja tak. Brüks zamrugał. - Ja... - Patrzysz na nie. - Z jego tonu powiało ciekłym azotem. Widzisz... zombiaki. Szybko wyciągają broń, dobre w terenie, niezupełnie ludzkie. Może i nawet niezupełnie zwierzęce, w końcu nie są świadome. Może nawet wydaje ci się, że kogoś takiego nie da się obrazić. Coś jakby obrazić kosiarkę do trawy, nie? - Nie, ja... - To powiem ci, co ja widzę. Człowiek, z którym sobie gadałeś, nazywał się Azagba. Dla przyjaciół Aza. Ale zrezygnował z tego, albo w imię czegoś, w co wierzył, albo dlatego że to była najlepsza z wielu bardzo niedobrych opcji, czy może wręcz jedyna opcja. Patrzysz na ekipę Valerie i widzisz tandetny żart. A ja widzę siedemdziesiąt parę procent wojskowych bioautonomów rekrutowanych z miejsc, gdzie szaleje przemoc, taka, że świadome nieistnienie staje się wyjściem, z

którego się można cieszyć. Widzę ludzi rozwalonych na polu bitwy i potem zrestartowanych, tylko na tyle, żeby mogli podjąć decyzję, czy wracać do grobu, czy spłacić wskrzeszenie dziesięcioma latami niepamięci i pańszczyzny. A to i tak jest optymistyczny scenariusz. - A jaki jest pesymistyczny? - Niektóre jurysdykcje ciągle utrzymują, że życie kończy się w chwili śmierci - wyjaśnił Moore. - Wszystko, co jest potem, to ożywiony trup. W takim przypadku Azagba ma mniej więcej takie prawa, jak zwłoki na lekcji anatomii. - Dźgnął powietrze i skinął głową. - Miałem rację, to jest przedrakowe. Z Malawi, przypomniał sobie Brüks. - Aaa. To dlatego ją zaatakowałeś - uświadomił sobie. - Nie dla mnie, nie dla Sengupty. Nawet nie dla misji. Dlatego że zabiła jednego ze swoich. Moore popatrzył przez niego na wskroś. - Myślałem, że już się nauczyłeś zachowywać swoje próby psychoanalityczne dla siebie. - Wyciągnął z apteczki pisak onkologiczny. - Mdłości? Bóle głowy? Zawroty głowy? Luźne stolce? Brüks uniósł dłoń do twarzy. - Na razie nie. - Pewnie nie ma co się martwić na zapas, ale i tak na wszelki wypadek zrobimy skan całego ciała. Mogą być jakieś wewnętrzne zmiany. Pochylił się, przytknął pisak Brüksowi do twarzy. Coś elektrycznego przeskoczyło mu w uchu; po policzku rozlało się nagłe, mrowiące ciepło. - Polecałbym od dzisiaj robić skan codziennie - dodał Moore. Nasze ekranowanie podczas podejścia mogło być lepsze. Gestem kazał Brüksowi przesunąć się na prawo, rozłożył przylegającą do ściany leżankę medyczną. - Ale muszę przyznać: trochę się zdziwiłem, że to się tak szybko zaczęło. Może już wcześniej coś miałeś. - Cofnął się. Połóż się.

Brüks wmanewrował się na leżankę; Moore przypiął go, żeby nie uleciał w nieważkość. Na ścianie rozkwitł biomedyczny kolaż. - Hmm, Jim... Żołnierz nie odrywał wzroku od wyników. - Przepraszam. Moore chrząknął. - Pewnie nie powinienem się spodziewać, że tak szybko to zarejestrujesz. Nie jesteś przecież zombiakiem. - Bo wiesz... my, karaluchy... popełniamy durne błędy przyznał Brüks. - Tak. Czasami o tym zapominam. - Wziął głęboki wdech, wypuścił powoli powietrze przez zaciśnięte zęby. - Zanim do nas trafiłeś, to... wiesz... Brüks czekał w milczeniu, obawiając się przeważyć jakąś szalę. - Trochę czasu minęło - powiedział Moore - od moich większych kontaktów z własnym gatunkiem.

Bóg stworzył liczby naturalne. Wszystko inne jest dziełem człowieka. Leopold Kronecker - Mam coś dla ciebie. Białe, plastikowe zamykane pudełeczko, mniej więcej wielkości etui na staroświeckie okulary. Lianna wyfabrykowała jaskrawozieloną kokardkę i przyczepiła na czubku. Brüks spojrzał na to podejrzliwie. - Co to? - Twarz Boga - obwieściła, a potem oklapła, widząc spojrzenie, które jej rzucił. - Tak to ul w każdym razie nazywa. Kawałek twojego śluzowca. - Wyciągnęła to zamaszystym gestem. - Jak Mahomet nie chce przyjść do próbki... - Dzięki. - Wziął prezent (choćby nie wiem jak próbował, nie mógł się powstrzymać od uśmiechu) i położył na stole obok deseru. - Oni myślą, że może byś na to popatrzył... no wiesz, spróbował dojść, jak to działa. Brüks zerknął przez okno. Trójka Dwuizbowców unosiła się przy kompilatorze materii, patrząc naraz we wszystkie strony, jak to mieli w zwyczaju. (To nie była senguptoidalna niechęć do kontaktu wzrokowego, po prostu dostrzegali zalety pełnego, trzystusześćdziesiąciostopniowego pola widzenia, a skoro mieli wspólne oczy, to standardowo tak się ustawiali). - Rzucają mi ochłap czy raczej chcą, żeby sekcją zajął się ktoś, kto nie jest kluczowy dla misji? - Może to i ochłap. Ale wiesz, on ma pewne biologiczne właściwości. A ty jesteś jedynym biologiem na pokładzie. - Biologiem-karaluchem. A ten śluzowiec, jeśli w ogóle, musi być postbiologiczny. Sama doskonale wiesz, że szybciej mi się uda namówić Valerie do lodzika niż... - Ugryzł się w język, za późno. Kretyn. Głupi, nieczuły...

- Może faktycznie - powiedziała Lianna po przerwie tak krótkiej, że mogła być wyimaginowana. - Ale tylko ty w okolicy masz punkt widzenia biologa. - I myślisz.... myślisz, że to coś zmienia? - Oczywiście. A poza tym, oni chyba też tak myślą. Brüks zastanowił się nad tym. - No to postaram się ich nie zawieść. A potem: - Li... - A co ty w ogóle tutaj robisz? - Pochyliła się, przyjrzała uważniej jego ekranowi. - Porównujesz ruchy? Skinął głową, nie chcąc się odzywać. - Ale po co? Breja nie ruszyła się odkąd przylecieliśmy. - Ja... ten... - Wzruszył ramionami i się przyznał. - Ja oglądam Dwuizbowców. Uniosła brwi. - Próbuję rozpracować ich metodologię - wyznał. - Muszą jakąś mieć, nie? Naukową, zabobonną, czy opartą na jakichś cudacznych przeczuciach... musi być jakaś prawidłowość. - I nie znalazłeś żadnej? - Oczywiście, że znalazłem. To są rytuały. Eulali i Ofoegbu unoszą ręce, o tak, Chodorowska wyje do księżyca dokładnie przez trzy i pół sekundy, albo cała banda odchyla głowy do tyłu i gulgocze, niech mnie szlag. Te zachowania są stereotypowe, gdybyś je zaobserwowała w takim dawnym laboratorium, gdzie były klatki z prawdziwymi zwierzętami, powiedziałabyś, że to neurozy. Ale nie potrafię tego skorelować z niczym innym, co się dzieje. Powinna chyba być jakaś kolejność, nie? Próbują czegoś. Jak nie działa, to czegoś innego. Chyba że po prostu odprawiają kolejne kroki rytuału, żeby odpędzić złe duchy. Lianna kiwnęła głową i nie odezwała się. - Nie mam pojęcia, czemu w ogóle chce im się wydawać dźwięki. - Stęknął. - To ich kwantowe ciało modzelowate, czy co oni tam mają, na pewno działa szybciej niż cokolwiek akustycznego...

- Na tym się za bardzo nie skupiaj - stwierdziła Lianna. Połowa tych fonemów to tylko efekt uboczny uruchamiania ośrodków nadciemieniowych. Brüks kiwnął głową. - I jeszcze myślę, że ten ul czasami się... fragmentuje, wiesz? Czasem wygląda, że to jedna sieć, a innym razem dwie albo trzy. Oni cały czas wchodzą w synchronizację albo z niej wychodzą; staram się brać na to poprawkę, próbuję w każdym razie, ale i tak nie mogę dopatrzyć się żadnych korelacji, które miałyby sens. - Westchnął. - U katolików to chociaż wiadomo, że jak dostajesz krakersa, to niedługo będzie wino. Lianna, nieprzejęta, wzruszyła ramionami. - Musisz mieć wiarę. Jeśli taka wola Boża, rozpracujesz to. Nie był w stanie się opanować. - Jezus, Li, jak ty możesz to powtarzać? Wiesz, że nie ma nawet cienia dowodów... - Daj spokój. - Jej mowa ciała zmieniła się w ułamku sekundy. W oczach nagle zapłonął ogień. - A jaki dowód by ciebie przekonał, co, Dan? - Mnie... - Głosy w chmurach? Ogniste litery na niebie, obwieszczające „Jam jest Pan Bóg twój, ty nieważny śmieciu”? I co, wtedy byś uwierzył? Uniósł dłonie, cofając się przed falą jej złości. - Li, ja nie miałem na myśli... - No nie wycofuj się teraz. Odkąd się poznaliśmy, cały czas srasz na mój światopogląd. To mógłbyś chociaż, kurna, na pytanie odpowiedzieć. - Ja... no cóż. Pewnie nie, musiałby przyznać. Gdyby zobaczył takie ogniste litery, pierwsze, co przyszłoby mu do głowy, to „żart” albo „halucynacja”. Bóg był sam z siebie tak absurdalnym postulatem, że Brüks nie był w stanie wymyślić żadnego faktu, dla którego mógłby stanowić najbardziej ekonomiczne wytłumaczenie.

- Ale przecież to ty ciągle mówisz, że nie można polegać na ludzkich zmysłach. Nawet dla niego zabrzmiało to słabo. - Czyli nie przekonałby cię żaden dowód. I teraz mi powiedz, że nie jesteś fundamentalistą. - Różnica jest taka - powiedział powoli, sunąc po omacku - że jest alternatywna hipoteza - „zhackowanie mózgu” - w stu procentach spójna z danymi z obserwacji. I Ockhamowi podoba się o wiele bardziej niż „wszechmogący niebiański szaman”. - Aha. Ale wiesz, ludzie, których tam podtykasz sobie pod nanoskop, też się trochę znają na danych z obserwacji, a jestem pewna, że publikacji mają tyle, że twoje mogą się schować. Może jednak nie wiesz wszystkiego. Muszę lecieć. Odwróciła się do drabiny, ścisnęła poręcze tak, że aż zbielały jej kostki. Zatrzymała się. Rozluźniła odrobinę. Zawróciła. - Przepraszam. Ja po prostu... - Nic się nie stało - powiedział jej. - Ja też nie chciałem, eee... Tylko że oczywiście chciał. Oboje chcieli. Odprawiali ten taniec przez cały lot na dół. Tylko że nigdy wcześniej tak nie wzięli tego do siebie. - Nie wiem co we mnie wstąpiło - przyznała Lianna. Nie skomentował tego. - Nic się nie stało. Ja też czasem jadę pniem mózgu. Spróbowała się uśmiechnąć. - Zresztą i tak muszę lecieć. To jak, zgoda? - Zgoda. Wspięła się na górę, z uśmiechem cały czas przyklejonym do twarzy, zgięta odrobinę w lewo. Oszczędzała żebra, które technologia medyczna dawno w stu procentach uzdrowiła. *** Nie był naukowcem. Nie dla tych istot. Dla nich był niemowlęciem w kojcu, kimś, kto zawraca głowę i trzeba go zajmować grzechotkami i koralikami, podczas gdy dorośli naradzają się nad poważnymi sprawami. Dar, który

przyniosła mu Lianna, to nie była próbka. To był smoczek na uspokojenie. Ale wedle wszelkich praw termodynamiki spełnił swoje zadanie. Wciągnęło go od razu. Założył na głowę maskę sado-maso, podpiął się do ConSensusowego kanału laboratorium i czas po prostu... stanął w miejscu. Stanął w miejscu, a potem wystrzelił naprzód. Brüks zmniejszył się o parę rzędów wielkości, obserwował poruszające się cząsteczki, budował ich karykatury z kresek i próbował zmusić, żeby poruszały się tak samo. Sam dziwił się własnej sprawności i zachwycał, jak wiele udało mu się osiągnąć w parę minut; jednocześnie niejasno zastanawiając się, czemu w gardle ma tak sucho i jakim sposobem nagle minęło osiemnaście godzin. Czym ty jesteś? - dumał oniemiały. Komputronium to w każdym razie nie było. I nic organicznego. Raczej helisa z plazmy Tsytovitcha niż coś zbudowanego z białek. Urządzenia przypominające bramki synaptyczne cykały sobie do rytmu jonów; niektóre oprócz prądu przenosiły także pigment, jak chromatofory dorabiające sobie jako neurony asocjacyjne. Także śladowe ilości magnetytu - to coś, wykonując odpowiednie obliczenia, mogło zmieniać kolor. Gęstość obliczeniowa nie większa niż w standardowym ssaczym mózgu. Zaskakujące. Niemniej... tak jak to wszystko było ułożone... Nienawidził własnego ciała za to, że potrzebuje wody, ignorował coraz silniejszą potrzebę wysikania się, jednocześnie czując, że za chwilę pęknie mu pęcherz. Budował stołowe makiety technologii obcych, pomniejszał sam siebie i wrzucał do środka, chodził w osłupieniu przez ulice i miejskie krajobrazy, przez nieskończenie ruchome siatki inteligentnego kryształu. Pochylał głowę, upokorzony przez oczywistą niemożliwość czającą się w tym okruchu obcej materii i przez równie oczywistą prostotę jej wykonania.

Całkiem jakby ktoś nauczył liczydło grać w szachy. Albo pająka prowadzić dyskusje filozoficzne. - Ty myślisz - mruknął i nie był w stanie pozbyć się uśmieszku zdumienia. To coś naprawdę kojarzyło mu się z jednym pająkiem. Z jednym gatunkiem, który stał się legendą wśród tak biologów od bezkręgowców, jak i fizyków obliczeniowych - gatunkiem, który rozwiązywał problemy, improwizował i planował w sposób o wiele zbyt zaawansowany jak na swój splocik nerwowy wielkości główki od szpilki. Porcja. Ośmionogi kot, jak nazywali ją niektórzy. Pająk, który myśli jak ssak. Ale zajmowało mu to kupę czasu. Siedział na liściu godzinami, nie ruszając się, rozpracowując kąty i nagle trach: szedł do ofiary jakąś okrężną drogą, czasem na całe minuty tracąc ją z oczu. Jakimś sposobem trafiał za każdym razem i nigdy nie gubił celu. Jakimś sposobem po prostu pamiętał wszystkie te elementy trójwymiarowej układanki, móżdżkiem, którego ledwo wystarczało na rejestrowanie światła i ruchu. Na ile udało się ustalić, Porcja nauczyła się dzielić procesy poznawcze na fragmenty, całkiem jakby emulowała po kawałku działanie większego mózgu, zapisując wyniki z jednego modułu, żeby przekazać je następnemu. Plasterki intelektu, konstruowane i niszczone jeden za drugim. Nikt nie zdążył sprawdzić tego dokładnie - zezłośliwiony syntofag starł z powierzchni ziemi wszystkie Salticidae, zanim ktokolwiek zdążył się uważniej przyjrzeć - ale wyglądało na to, że śluzowiec z Ikara oparł się na tym samym pomyśle. Oczywiście musiała być jakaś górna granica, jakiś punkt, w którym obszary robocze i zmienne globalne zajmują tyle miejsca, że nic nie zostaje na procesy poznawcze - ale tu miał tylko kropkę, ziarenko wielkości może biedronki. A w komorze skupiającej było tego pełno. Jak to Lianna nazwała. Bóg. Twarz Boga. Może i tak, pomyślał Brüks. Dać mu tylko czas. - To gówno jest niezmienne względem skali i kombinuje z podziałem czasu!

W zasadzie prawie już się do tego przyzwyczaił. Prawie podskoczył na głos Rakshi Sengupty, wykrzykujący coś niespodziewanie tuż przy jego boku. Ściągnął maskę i oto była: metr od niego, po lewej. Podsłuchiwała i podglądała jego modele, otworzywszy sobie na ścianie drugie okienko. Westchnął i kiwnął głową. - Po kawałku emuluje większe sieci. Ten mały fragment Porcji mógłby... - Porcja. - Sengupta dźgnęła powietrze, dźgnęła ConSensus. Od pająka nie? - Tak. Ten mały kawałek tutaj pewnie byłby w stanie zamodelować ludzki mózg. W razie konieczności. Zasznurował usta. - Ciekawe, czy to jest świadome. - Nie ma mowy przetworzenie pół sekundy mózgu zabrałoby mu parę dni a sieci budzą się dopiero kiedy... - Racja. - Kiwnął głową. - Oczywiście. Zatrzepotała gałkami ocznymi, z boku wykwitło kolejne okienko: POMOCN./REKOMP. i rozsmarowana po jego trzewiach postbiologiczna osobliwość. - No to jest możliwe, coś jeszcze znalazłeś? - Myślę, że jest zaprojektowane konkretnie pod takie środowisko - powiedział Brüks po chwili. - Co pod stacje orbitalne? - Puste stacje orbitalne. Inteligentna masa to nic szczególnego. Ale żeby coś tak małego prowadziło operacje na poziomie poznawczym - jest powód, dla którego na Ziemi takich rzeczy się za często nie spotyka. Sengupta zmarszczyła brwi. - Bo nic ci z tego nie przyjdzie że jesteś tysiąc razy inteligentniejszy od czegoś co chce cię zeżreć jeśli potrzebujesz miesiąca żeby być tysiąc razy inteligentniejszy. - Mniej więcej. Powolna inteligencja sprawdza się tylko, jeśli twoje środowisko się przez długi czas nie zmienia. Przy większej masie oczywiście to ograniczenie nie jest aż tak straszne... ale myślę, że to coś zostało tak pomyślane, żeby działać, obojętne ile zdoła się przedostać na drugą stronę. Co sugeruje, że to jest zoptymalizowane do rozprzestrzeniania

przez telematerię - chociaż jeśli nie korzysta z naszych protokołów, to ja kompletnie nie ogarniam, jak jest w stanie przejąć strumień. - Aaa to oni rozkminili już parę dni temu - powiedziała mu Sengupta. - Naprawdę? Sukinsyny. - Kojarzysz jak się pakuje do pudła metalowe kulki i druga warstwa wpasowuje się w górki i dołki pierwszej a potem trzecia drugiej więc wszystko się sprowadza do pierwszej pierwsza definiuje wszystkie żółwie aż do samej góry? Brüks skinął głową. - To coś takiego. Tylko te kulki to atomy. - Pierdzielisz. - Jasne nie mam nic lepszego do roboty niż wkręcać karalucha. - Ale... ale to jak zrobić cztery koła i myśleć, że zadziałają jak szablon dla samochodu. - Bardziej jak zrobić ślady opon i myśleć że zadziałają jak szablon dla samochodu. - No daj spokój. Coś musi tym dyszom powiedzieć, gdzie wypluć pierwszą warstwę. Coś musi powiedzieć drugiej warstwie, skąd się ma wziąć, żeby się mogła w ogóle ułożyć na tej pierwszej. Równie dobrze można to nazwać czarami i dać sobie spokój. - Ty mówisz czary Ul mówi Twarz Boga. - Rany. Może faktycznie ich technologia nas przerasta, ale zabobonne nazwy też nie pomagają jej zrozumieć. - Oj super ty myślisz, że Bóg to coś Bóg to nie jest coś. - Nigdy nie myślałem, że Bóg to coś - odparł Brüks. - No to dobrze bo nie jest. To woda w wino glina w życie mięso co się budzi. Matko boska z córką i przyległościami. Ona też? Spróbował podsumować, żeby ruszyć dalej. - Czyli Bóg to reakcja chemiczna. Sengupta pokręciła głową. - Bóg to proces. Dobra. Wszystko jedno.

Ona jednak nie odpuszczała. - Wszystko to liczby jak się odpowiednio głęboko zejdzie nie wiesz? - Szturchnęła go, uszczypnęła w ramię. - Myślisz, że to jest ciągłe? Że jest w tym coś poza matematyką? Wiedział, że nie ma. Cyfrowa fizyka rządziła niepodzielnie jeszcze zanim się urodził, a jej postulaty były tyleż niekontrowersyjne, co absurdalne. Liczby nie opisują rzeczywistości, liczby nią są, są funkcjami o dyskretnym skoku, który wygładza się w miarę posuwania się w górę skali od Plancka, tworząc złudzenie materialności. Karaluchy nadal spierały się o szczegóły, bez wątpienia dawno rozwikłane przez bezczelne dzieciaki, którym nigdy nie chciało się pisać listów do starych - czy wszechświat jest hologramem, czy symulacją? Czy jego granica jest programem, czy tylko interfejsem - a jeśli tym drugim, to kto siedzi po drugiej stronie i obserwuje działanie? (Parę nowszych religii, jak należało się spodziewać, odpowiadało na to pytanie imionami swoich ulubionych bóstw, choć Brüks nigdy do końca nie rozumiał, po co wszechwiedzącej istocie komputer. Użycie komputera, obliczanie czegoś, zakłada przecież jakiś problem dotąd nierozwiązany, wnioski dotąd niewyciągnięte. Jest właściwie tylko jeden rodzaj programu, gdzie znajomość zakończenia nie wpływa na użyteczność i sensowność użycia, ale Brüks nigdy nie znalazł żadnych wyznań opisujących Boga jako uzależnionego od porno). Zatem: prawa fizyki to system operacyjny jakiegoś niewyobrażalnego superkomputera zwanego „rzeczywistością”. Przynajmniej tłumaczy to, czemu rzeczywistość ma granicę rozdzielczości - długość Plancka i czas Plancka zawsze trochę niepokojąco przypominały rozmiary pikseli. Poniżej wszystko zaczyna wyglądać jak anioły tańcujące na główce szpilki. Nic z tego nie zmienia niczego w większej skali, w skali, w której dzieje się życie, a poza tym, założenie, że „wszechświat jest programem”, nie odpowiada nam na Wielkie Pytania, jedynie spycha je w dół o parę rzędów wielkości. Równie dobrze można przyjąć, że to

wszystko zrobił Bóg, przerwać ten regres w dół skali, zanim się samemu zwariuje. Niemniej... - Proces. - Brüks się zadumał. To przynajmniej brzmiało trochę... skromniej. Zastanawiał się, czemu Lianna podczas ich dyskusji nigdy tego w ten sposób nie ujęła. Głowa Sengupty podskoczyła. - Ale co za proces to jest pytanie. Fundamentalny algorytm określający prawa fizyki czy jakiś demon co ingeruje żeby je łamać? - Zwróciła wzrok ku jego oczom, uciekła w ostatniej chwili. - Stąd właśnie w ogóle wiadomo że istnieje. Bo cuda. - Cuda. - Zdarzenia niemożliwe. Naruszenia praw fizyki. - Na przykład? - Powstawanie gwiazd daleko poniżej granicy z. Fotony wyczyniające numery których podobno im nie wolno według metareguł widocznie się w okolicach mgławicy NGC 7021 zmieniają. Zrehabilitowali model Smolina czy coś podobnego nie mam pojęcia dla mnie to za trudne więc ty tego i w milion lat nie ogarniesz. W każdym razie coś niemożliwego znaleźli. Gdzieś głęboko. - Cud. - Chyba nie jeden parę ale właśnie o tym mówię. - Zaraz. - Brüks zmarszczył czoło. - Jeśli prawa fizyki to elementy jakiegoś wszechświatowego systemu operacyjnego, a Bóg, jakby z definicji, je łamie... to w sumie mówisz... - No dalej karaluchu już prawie to masz. - W sumie mówisz, że Bóg to wirus. - Dobre pytanie nie? Porcja iterowała się przed nimi. Jak to Lianna powiedziała? „Zawsze myśleliśmy, że c i spółka rządzą niepodzielnie, aż po kwazary i dalej. A co, jeśli to tylko jakieś lokalne prawo?”. - A co, jeśli to jest błąd w programie? - mruknął. Sengupta wyszczerzyła się i skupiła wzrok na jego nadgarstku.

- To zmienia całą misję nie? - Tę misję? - Misję Dwuizbowców misję całego ich Zakonu. Rzeczywistość sobie leci wszędzie ale zdarzają się takie niespójności. Może to nie jest właściwa rzeczywistość co? Zmieniamy alfę troszeczkę i wszechświat przestaje wspierać życie. Ale może ta alfa jest po prostu błędna. Może życie to po prostu pasożytniczy efekt uszkodzonego systemu operacyjnego. W głowie Brüksa coś nagle przeskoczyło. Od piętnastu miliardów lat wszechświat szedł ku maksymalnej entropii. Życie jej nie odwraca - nic jej nie odwraca - ale daje po hamulcach, choć na drugim końcu pluje chaosem. Gradient Życia to pierwsza gama, jaką uczył się wyśpiewywać każdy szanujący się biolog - im dalej od równowagi termodynamicznej jesteś się w stanie utrzymać, tym bardziej jesteś żywy. To drugie, złe oblicze zasady antropicznej7, pomyślał. - A jaka... jaka właściwie jest ta misja? - zapytał cicho. - Hmmm. - Sengupta zakołysała się w tył i w przód. - Wiedzą że Bóg istnieje to żadna nowina. Mnie się zdaje że teraz zastanawiają się co z nim zrobić. - Co zrobić... z Bogiem. - Może go czcić. A może zdezynfekować. Zalatujące bluźnierstwem słowo zawisło w powietrzu. - Ale jak zdezynfekować Boga? - zapytał Brüks po bardzo długiej przerwie. - Mnie nie pytaj ja tylko pilotuję statek. - Przesunęła wzrok na ścianę, ku świątyni POMOCN./REKOMP. i wysłannikowi wroga. - Ale ten milusi stworek podsunie im parę pomysłów dodała. *** Gdy przepłynął przez sufit Mesy, Lianna Lutterodt była pogrążona w wewnętrznym kosmosie. Zamrugała, kiedy odbił się od pokładu, pokręciła głową; wróciła oczyma do tu i teraz, a na ścianie otworzyło się grzecznościowe okienko. 7

Zasada antropiczna - hipoteza kosmologiczna, zgodnie z którą podstawowe stałe fizyczne są tak ustawione, by umożliwić powstanie życia oraz istot myślących (przyp. tłum).

Dwuwymiarowy ukłon wobec neurologicznie nieprzystosowanych. Ikar. Konfesjonał. Rozetka mnichów w skafandrach próżniowych, twarzami na zewnątrz, szybki uniesione, żeby odsłonić dusze w obliczu Boga. - Cześć - rzucił ostrożnie Brüks. Kiwnęła głową z ustami pełnymi kuskusu. - Rakshi mówi, że całkiem sporo osiągnąłeś. Nawet dałeś temu czemuś imię. Potaknął. - Porcja. Niesamowite to jest, bo... Jej wzrok odpłynął w stronę okna. Ona nie może oderwać od nich wzroku, pomyślał, gdy akurat oderwała i zauważyła, że patrzy. - Co? - Nie tylko niesamowite. Wręcz przerażające. - Wskazał brodą wideo. - A oni pobierają z tego fragmenty. - Pobierają próbki - powiedziała Lianna. - Prawie jak prawdziwi naukowcy. - Z czegoś, co potrafi wyciągnąć łapę na pół roku świetlnego i zmusić naszą maszynerię do fikania koziołków wokół praw fizyki. - Od samego gapienia się przez cały dzień żadnych odpowiedzi nie znajdą. - Wydawało mi się, że właśnie tak je znajdują. - Dan, oni wiedzą co robią. - To jedna z hipotez. Chcesz usłyszeć inną? - Niekoniecznie chyba. - A słyszałaś o indukowanej thanoparorazji? - zapytał. - Eee... - Lianna wzruszyła ramionami. - Częsty zabieg u ulepszanych. Zapobiega lękom egzystencjalnym. - Nie, to trochę bardziej fundamentalne. A ty to masz? - Thanoparorazję? Oczywiście, że nie. - A umrzesz? - Kiedyś tak. Mam nadzieję, że nie szybko.

- Dobrze wiedzieć - stwierdził Brüks. - Bo gdybyś faktycznie cierpiała na ITP, nie umiałabyś odpowiedzieć na to pytanie. Może nawet byś go nie usłyszała. - Dan, ja nie... - Ty i ja... - podniósł głos, żeby nie dać jej dojść do słowa oboje mamy dar wyparcia. Przyznajesz, że kiedyś umrzesz, na jakimś intelektualnym poziomie masz tego świadomość, ale tak naprawdę w to nie wierzysz. Bo sama myśl o śmierci jest zbyt straszna. Stąd wymyślamy sobie jakieś bajkowe Niebo, żeby nas przyjęło, gdy odejdziemy, albo oglądamy się na twoich przyjaciół i ich kumpli, żeby dali nam nieśmiertelność na chipie, albo, jeśli jesteśmy dwustuprocentowymi realistami, po prostu deklaratywnie uznajemy śmierć i rozkład, a i tak dalej czujemy się nieśmiertelni. Tylko że niektórzy - wskazał głową wideo - po prostu robią się, kurna, zbyt inteligentni. Łączą sobie głowy i dochodzą do przemyśleń, zbyt głębokich, żeby dało się je zatuszować przez radosne ignorowanie problemu od miliona lat. Muszą zdawać sobie sprawę, co znaczy śmierć, o wiele bardziej niż ty czy ja. A więc jedyny sposób, żeby nie zwinęli się w pojękujące kłębki, to posłużyć się wyparciem, wyrżnąć sobie poznawczą dziurę w samym środku głowy. Może i my to wypieramy przez cały czas, ale u nich nie wystąpiła żadna reakcja lękowa w sytuacji, kiedy wyglądało na to, że cały cholerny ul za godzinę wyląduje w kostnicy. Jak ci goście z agnozją, którzy umierają z pragnienia we własnym domu, bo jakiś guz zniszczył im zdolność rozpoznawania wody. - Ja nie uważam, że oni są tacy - powiedziała cicho Lianna. - Oczywiście, że uważasz. Sama mi powiedziałaś, nie pamiętasz? Reset nawyków sensorycznych, randomizacja błędów. Obserwowali w milczeniu, jak ul dźga kijem coś niebezpiecznego. - Sporo z nich zmarło, całkiem niedawno - odezwał się po chwili Brüks. - Pamiętam.

- Ja też. A wiesz, co pamiętam najbardziej, czego nie jestem w stanie zapomnieć? Jak Luckett tarzał się we własnym gównie ze zwarciem w rdzeniu kręgowym. I uśmiechał się i twierdził, że wszystko idzie zgodnie z planem. Liannie zabłysły oczy. Odwróciła się. - Lubiłam go. To był dobry człowiek. - Ja tam nie wiem. Wiem tylko, że brzmiał jak każdy świr zakażony Jahwem, patrzący na grozę i niesprawiedliwość świata i mruczący pod nosem, że „nie będzie się spierać dzban z tym, kto go ulepił z gliny”. Jedyna różnica jest taka, że wszyscy inni składają to na karb Bożego planu, a ci twoi Dwuizbowcy twierdzą, że to ich własny. - Mylisz się. W ogóle tak o sobie nie myślą. - To może ty też nie powinnaś. Może nie powinnaś mieć tyle tej wiary... - Dan, przestań, kurwa. Nie masz o tym pojęcia, co możesz wiedzieć... - Li, ja tam byłem, ja cię widziałem. Tak cię przekonali o swojej nieomylności, o tym, że mają wszystko sto razy wliczone w plan, że nawet nie musieli robić ci dziury w głowie i dobierać się do mózgu. Nawet nie mrugnęłaś, wlazłaś prosto do paszczy lwa, rzuciłaś się na Valerie i przez mikrosekundę nie przeszło ci przez głowę, że dla ciebie jest drapieżnikiem, że bez namysłu rozpruje ci gardło... - To nie ich wina. - Głos Lianny był nieustępliwy. - To był mój błąd. A Chinedum... no nie, nie wolno ci winić kogoś za moją głupotę. - Ale czy to właśnie nie tak działa? Czy nie zawsze tak było? Po prostu słuchaj tych gości w śmiesznych czapkach i jak się uda, to chwalić Allacha, ale jak dostaniesz w dupę, to jest twoja wina. Źle odczytałeś Pismo. Albo nie byłeś godzien. Nie miałeś dość wiary. Jakby uszła z niej trochę wola walki i wyjrzała dawna Lianna Lutterodt. Westchnęła, pokręciła głową i uśmiechnęła się. - Kurczę, a pamiętasz, jak nas to bawiło? Rozłożył bezradnie dłonie. - Ja tylko...

- Chcesz dobrze. Ja wiem. Ale po wszystkim, co widziałeś, nie możesz zaprzeczyć, że są daleko, daleko przed nami. - O tak, są bystrzy, że aż strach. To trzeba im przyznać. Są w stanie z palcem w nosie opędzić się od najcięższych rzeczy, jakimi możemy rzucić w nich my, karaluchy, potrafią złamać ten statek jak gałązkę, dowieźć na Słońce i wylądować centralnie po ciemnej stronie Ikara, z odległości stu milionów kilometrów, i tylko parę razy pyknąć z silniczków korekcyjnych. Ale mają przeskoki, błędy, tak samo jak my. Cały czas muszą umywać ręce, bo nawet po tym przeprogramowaniu ich mózgi nadal mylą wrażenia zmysłowe i metafory. Nawet więcej mają tych błędów, bo połowa ich ulepszeń ledwo wyszła z testów beta... tak à propos, to czy ktoś wziął poprawkę na neuropsychologiczne szkody, jakie musi tej całej nadmiarowej tkance mózgowej wyrządzić parę tygodni pod dużym nadciśnieniem? Lianna pokręciła głową. - Dan, my już nie jesteśmy na sawannie. Nie mierzymy sukcesu tym, jak daleko umiesz rzucić dzidą przy bocznym wietrze. Oni przerastają nas umysłem we wszystkich istotnych kwestiach. - Aha, a Masaso i Luckett nadal nie żyją. I ten biedak, kiedy mu gasło światło, mógł trzymać się tylko jednej pociechy: że to wszystko zgodnie z planem. - Położył dłonie na jej ramionach. - Li, to nie chodzi tylko o to, że nie ogarniają rozumem śmiertelności. Oni w ogóle nie rozpatrują możliwości, że mogą się mylić. Jeśli ciebie to nie przeraża... Strząsnęła jego ręce. - Plan był taki: dowieźć nas na Ikara. I jesteśmy. - I jesteśmy. - Brüks wskazał dziurę w ścianie, za którą zbiorowy półbóg bratał się z czymś, co umiało zmieniać prawa fizyki. - I jak ci z tym, że nasze życie zależy od osądu kogoś, kto nawet nie jest w stanie sobie wyobrazić, że umrze?

Wojna nie uczy nas kochać wrogów, ale nienawidzić sojuszników. W. L. George - Co Rakshi do was ma? Światła były przyćmione, mutanty i potwory wróciły do swoich niecnych knowań, na stół wróciła butelka „Glenmorangie”. Moore skrzywił się do Brüksa i wrócił do uśmiechu ponad brzegiem szklanki. - Do kogo „nas”? - Do wojskowych - wyjaśnił Brüks. - Czemu ona was tak nienawidzi? - Nie wiem. Może sama sobą pogardza. - A to co ma znaczyć? - Sengupta jest tak samo żołnierzem jak ja. Tylko o tym nie wie. Przynajmniej świadomie. - Mówisz: w przenośni. Moore pokręcił głową, upił kolejny łyk; wydął policzki, obracając single malt w ustach. Przełknął. - Sojusz Półkuli Zachodniej. Tak samo jak ja. - I nic nie wie. - Dokładnie. - Jaki ma stopień? - To tak nie działa? - Czyli co, jest jakimś uśpionym agentem? - Tak też nie. - No to jak... Moore uniósł rękę. Brüks zamilkł. - Mówię „armia”, a ty widzisz trepy. Drony, zombiaki, roboty. Coś, co widać. A fakt jest taki: jeśli znalazłeś się w takim punkcie, że potrzebujesz takiej tępej siły, to już przegrałeś. W głowie Brüksa pojawiły się wizje oregońskiej pustyni. - Dla tych sukinsynów, którzy atakowali klasztor, tępa siła na oko się sprawdzała. - Próbowali nas powstrzymać. I patrz, jak im wyszło. Ludzkie ciała zamienione w kamień. Wrzaski ginących Dwuizbowców.

Nie ciała, poprawił się. Części ciała. Teraz, w zmierzchu XXI wieku łatwo było pomylić morderstwo z obcięciem czubka palca. Żadna normalna definicja nie trzymała się kupy wobec jednej superduszy rozciągającej się na wiele ciał. - Załóżmy, że jesteś politycznym graczem wagi ciężkiej mówił Moore. - Gościem, co trzęsie i kręci światem, takim tytanem. A pod nogami plącze ci się ten drobiazg, na który nigdy nie zwracałeś uwagi. Trzęsieni i kręceni. Oni za bardzo cię nie lubią. Nigdy nie lubili, ale historycznie nie miało to znaczenia. Maluczcy. Kiedyś ich się po prostu ignorowało. Tytani załatwiają sprawy z innymi tytanami. Ale teraz oni ci wchodzą do sieci, rozszyfrowują wiadomości, hackują najlepsze plany. Nienawidzą cię do szpiku kości, bo jesteś wielki, a oni mali, bo machnięciem ręki wywracasz im życie do góry nogami, a ich nie obchodzi realpolitik ani obraz z lotu ptaka. Ich interesuje tylko alarmowanie o nadużyciach i sabotaż. Więc robisz wywiad. Dowiadujesz się, że jest Rakshi Sengupta, Caitlin deFranco, Parvad Gamji i milion innych. Dajesz im to, czego chcą. Uchylasz na milimetr tylne wejście, żeby mogli obejrzeć dokumenty dotyczące Hegemonii Afrykańskiej. Pozwalasz znaleźć lukę w twoim firewallu. Może któregoś dnia dojdą, jak zrobić burzę na którymś z twoich pomniejszych rachunków albo zbankrutować jakiś marionetkowy rząd, który trzymasz w kieszeni dla celów podatkowych. - Tylko że tego nie robią - domyślił się Brüks. - No właśnie. - W uśmiechu Moore’a widać było cień smutku. To tylko pozory. Myślą, że naprawdę dają ci się we znaki, a naprawdę są... sterowani. W służbie planów, których w życiu by nie poparli, gdyby tylko wiedzieli. A to są zapaleńcy. Zawzięci. Walczą na twojej wojnie z pasją, której nie osiągnąłbyś przymusem, bo robią to dla czystej idei. - Czy ty powinieneś mówić mi takie rzeczy? - zastanowił się Brüks.- Masz na myśli tajemnice państwowe? A co to jest państwo w dzisiejszych czasach? - No wiesz, a gdybym jej powiedział? - A mów sobie. I tak ci nie uwierzy.

- Czemu nie? Ona już was nienawidzi. - Nie jest w stanie ci uwierzyć. - Moore postukał się w skroń. Werbowanych się... przeprogramowuje. Brüks wytrzeszczył oczy. - A przynajmniej - rozwinął Moore - nie jest w stanie uwierzyć, że ci wierzy. - Przyjrzał się swojej szklance. - Bo na jakimś poziomie zapewne już wie. Brüks pokręcił głową. - Nawet nie musicie im płacić. - Pewnie, że musimy. Czasami. Dbamy, żeby związali koniec z końcem. Dajemy wyssać śmietankę z zagranicznego konta, albo podrzucamy jakąś normalną, legalną fuchę, kiedy ktoś się dopomina o czynsz. Na ogół jednak wystarczy ich inspirować. Wiesz, czasami się znudzą. Jak to dzieciaki. Wystarczy jednak odrobina starannie odmierzonej niesprawiedliwości, zadać maluczkim jakiś nowy cios. I znów się nakręcają i jadą. - To wydaje się trochę... Moore uniósł brew. - Niemoralne? - Skomplikowane. Po co nimi manipulować, żeby was nienawidzili? Czemu nie zostawić jakichś śladów wskazujących na tych drugich? - Aaa. Zdemonizować wroga. - Moore kiwnął głową jak mędrzec. - Że też na to nie wpadliśmy. Brüks się skrzywił. - Rakshi i inni tacy są odporni na te stare numery. Robisz przeciek, wypuszczasz jakieś nagranie, na którym skośni wbijają dzieci na pal, a oni po trzydziestu sekundach dopatrzą się jakiegoś piksela, który nie pasuje, i zdyskredytują ci całą kampanię. Ale ludzie o wiele mniej przykładają się do analizy dowodów, które potwierdzają coś, w co już wierzą. To jest główna zaleta wejścia w rolę złoczyńcy: nikt ci nie będzie zaprzeczał. A poza tym - rozłożył ręce - czasy są takie, że w połowie przypadków nie mamy pojęcia, kim jest prawdziwy wróg.

- I to wszystko jest łatwiejsze, niż po prostu tak ich przeprogramować, żeby chcieli dla ciebie pracować? - Łatwiejsze nie. Minimalnie bardziej legalne tak. - Pułkownik pociągnął whiskey. - Drobna agnozja dla ochrony tajemnicy państwowej to jedno. Ale zmienić komuś fundament osobowości bez jego zgody to zupełnie inna kategoria wagowa. Żaden się przez chwilę nie odzywał. - Popierdolone to wszystko - odezwał się w końcu Brüks. - Aha. - To czemu ona tu jest? - Prowadzi statek. - Korona sama się prowadzi, chyba że jest jeszcze bardziej zabytkowa niż ja. - W scenariuszach z niedostateczną informacją lepiej mieć wsparcie zarówno białka, jak elektroniki. Komplementarne słabości. - Ale czemu ona? Czemu zgodziła się pracować dla kogoś, kogo nienawidzi... - Misją dowodzą Dwuizbowcy - przypomniał mu pułkownik. A na taką okazję poleciałby każdy z branży Sengupty. Większość tych gości siedzi sobie w domu, zdalnie niańczy satelity sprzątające niską orbitę i modli się, żeby któryś z nich zawiesił się na tyle, żeby potrzebna była ludzka interwencja. Prawdziwe ekspedycje w otwarty kosmos, takie, że opóźnienie jest zbyt duże i trzeba pilotować z pokładu, od czasu Świetlików są rzadsze niż śnieżyce. Dwuizbowcy mogli wybierać i przebierać w chętnych. - Czyli Rakshi musi być w tym bardzo dobra. Moore osuszył szklankę i odstawił ją. - W jej przypadku to raczej była funkcja motywacji. Żona Rakshi jest na sztucznym podtrzymaniu życia klasy IV. - I nie ma z czego zapłacić rachunków - domyślił się Brüks. - Teraz już ma. - Więc oni nie chcieli najlepszych z najlepszych - powiedział wolno Brüks. - Chcieli kogoś, kto zrobi wszystko, żeby uratować swoją żonę.

- Motywacja - powtórzył Moore. - Chcieli zakładnika. Żołnierz spojrzał na niego niemal z politowaniem. - Ty to potępiasz. - Ty nie. - Wolałbyś, żeby wzięli kogoś, kto po prostu chciał się przejechać? Kto wszedł w to dla emocji albo dla kasy? To był humanitarny wybór, Daniel. Celu by zmarła. A tak ma szansę. - Celu - powtórzył Brüks i przełknął ślinę. Nagle zaschło mu w gardle. Moore skinął głową. - Żona Rakshi. - A co jej się... co jej było? - Myślał: Nie ma takiej możliwości. Szansa jedna na milion. Moore wzruszył ramionami. - Atak biologiczny. Około roku temu. Nowa Anglia, wydaje mi się, że jakiś wariant zapalenia opon mózgowych. To źle ci się wydaje. Ona nie ma szans. Nie ma i tyle. Obojętne, ile wydadzą, żeby utrzymać jej serce w ruchu, z czegoś takiego się nie wychodzi. O mój Boże. To ja ją zabiłem. Zabiłem żonę Rakshi. *** To nie było nic radykalnego. Ani nawet nowego. Sama metodologia miała kilkadziesiąt lat i była sprawdzonym filarem badań opublikowanych w tysiącach recenzowanych prac. Każdy wiedział, że nie da się symulować pandemii, nie symulując jednocześnie jej ofiar; oraz że ludzkie zachowanie jest zbyt złożone, by dać się sprowadzić do paru krzywych statystycznych. Populacje to nie chmury, a ludzie to nie punkty - ludzie to podmioty, autonomiczne i wieloaspektowe. Zawsze zdarzy się obserwacja odstająca: ktoś, kto wszedł do strefy za ukochaną osobą, albo frontowy sanitariusz, któremu nieoczekiwana fobia na krocionogi kazała znieruchomieć w krytycznym momencie. A skoro pandemie, z definicji, dotykają milionów ludzi, to, żeby

osiągnąć realistyczne rezultaty, trzeba mieć w symulacji miliony AI o ludzkim poziomie. Chyba żeby wykorzystać jakiś gotowy model, gdzie milion punktów już jest sterowany przez ludzką inteligencję. Światy gier były teraz o wiele mniej popularne niż kiedyś Niebo zabrało ze świata miriady dusz, które wolały grać ze sobą, uwolnione od norm społecznych - ale ich wirtualne krainy wciąż aż nadto wystarczały, żeby stać się ulubioną platformą do badań epidemiologicznych amerykańskiego Centrum Zwalczania i Zapobiegania Chorobom. Od dziesiątków lat choroby i katary nękające czarodziejów i krasnoludy zmierzały, manipulowane i regulowane, ku cechom czyniącym z nich doskonałe analogi bardziej przyziemnych przypadłości szalejących w tak zwanym (nadal) prawdziwym świecie. Zła Krew była do złudzenia podobna do kostniejącego zapalenia mięśni. Dynamika przenoszenia się Plagi Beowulfa, egzotycznego świecącego grzybka zżerającego ciało elfów była niesamowicie podobna do martwiczego zapalenia tkanki łącznej. Latające dywany i magiczne portale przekładały się na linie lotnicze i wąskie gardła kontroli celnych, magowie - na latającą po świecie globalną elitę o nieograniczonych budżetach węglowych. Od co najmniej pokolenia publiczna opieka zdrowotna na całym świecie uczyła się na fantastycznych schorzeniach nękających kapłanów i upiory. To był po prostu nieszczęśliwy zbieg przypadków, że pewna frakcja realistów z Peru doszła, jak zhackować ten system dokładnie w momencie, gdy Dan Brüks i jego wesoła gromadka prowadzili symulację dynamiki nowych chorób zakaźnych w Ameryce Południowej. Wówczas nikt niczego nie zauważył. Realiści zadziałali subtelnie. W ogóle nie ruszyli parametrów samej choroby - bo jakiekolwiek zmiany częstości mutacji czy zaraźliwości natychmiast wyszłyby na dziennych raportach. Zamiast tego zmanipulowali sam wygląd zakażonych graczy, zależnie od lokalizacji i grupy demograficznej. Niektóre ofiary zaczęły wyglądać znacznie gorzej niż powinny, inne zaś - bogatsi żywi

gracze, mający do dyspozycji wory złota i latające wierzchowce - dla odmiany nieco zdrowiej. Biologii nie zmieniło to nic a nic, ale ludzkie reakcje przesunęło o włos na lewo. Kolejne wybuchy przesunęły je jeszcze bardziej. Fale wylały się ze świata gry w raporty, a z raportów w politykę zdrowotną. I nikt nie zauważył malutkiego tylnego wejścia, które pojawiło się w planach awaryjnych - dopiero sześć miesięcy później ktoś znalazł podejrzaną pustą fiolkę w śmietniku za przedszkolem Wesoły Humbak. Jednakże wtedy nowiutka, prosto z fabryki, wersja zapalenia opon mózgowych już prześliznęła się przez opracowany przez Brüksa algorytm szybkiego reagowania i zaczęła zbierać krwawe żniwo od Bridgeport po Filadelfię. Celu MacDonald przeżyła bez szwanku. Nie była nawet w strefie śmierci, przebywała po drugiej stronie świata, gdzie jako wolny strzelec hodowała sobie kod aplikacyjny, mając u boku wymarzoną, wyśnioną ukochaną. To się zdarzało teraz o wiele częściej niż kiedyś. Bratnie dusze dawało się w tych czasach robić na zamówienie: monogamiczne, oddane, ogniście namiętne. Miłość, której poprzednie pokolenia ledwo zdążały skosztować, zanim puste sakramenty zamieniały ją w pożałowania godny wyrok dożywocia, albo zanim rozprysła się w drobny mak, gdy zbladło zauroczenie, oko zaczęło wędrować na boki, a geny postawiły na swoim. Ta pusta hipokryzja nie dotyczyła pani MacDonald i jej podobnych. Oni wycinali sobie to kłamstwo na żywca z głowy, przeprogramowywali je i rehabilitowali, zamieniając w szczęśliwą prawdę z dożywotnią gwarancją. W niszy tej subkultury nawet pierwotny seks zaczął przeżywać pewien skromny renesans... tak przynajmniej słyszał Brüks. Oczywiście, wtedy nie miał o niczym takim pojęcia. Celu MacDonald była tylko nazwiskiem na liście podwykonawców, wyrobnikiem od hodowania kodu, którego nie chciało się tykać naukowcom. Brüks dowiedział się o niej dużo po fakcie - drobna, krwawa koda na zakończenie rzezi. Nie było żadnego spisku. Nikt nie rzucił jej wilkom na pożarcie. Ale naukowcy mieli dziekanów, prezesów i

magików od public relations, którzy pilnowali ich tożsamości i nie pozwalali, by kojarzenie ich z tą aferą zbrukało dobre imię szacownych instytucji. Natomiast Celu MacDonald nie chronił nikt. Gdy kurz osiadł, gdy zakończyły się dochodzenia i wysłużyły się wszystkie dupokrytki i alibi, została tylko ona: samotna na celowniku, z rękoma ociekającymi zhackowanym kodem. Może to Rakshi ją znalazła, wytrzeszczoną na sufit, z rozdziawionymi ustami, po tym, jak jakiś krewny ofiary pandemii postanowił dopasować karę do zbrodni. Zapewne jeszcze oddychała. Ten wariant nie zabijał ofiar; wypalał je i szedł dalej, można było poznać, że skończył, bo wreszcie ustawały drgawki, pozostawiając po sobie tylko warzywo. Później dopadli gościa, który to zrobił. Nie żył od wielu dni, w ośrodku niedużej pandemii, która zapadła się w siebie pod ciężarem kwarantanny. Ewidentnie coś schrzanił. Lecz Rakshi Sengupta polowała dalej. Nie chciała zemsty na palcu, który pociągnął za spust. Szukała rusznikarza. Cały ten buzujący gniew. Tyle godzin spędzonych na kopaniu w cache’u. Cała ta zaimplantowana wyidealizowana miłość, przetransmutowana w ból, a ból w furię. Warkliwe groźby i pomruki o polowaniu na umarłych, o długach do spłacenia i o „skurwielu co zeżre własne flaki kiedy go dopadnę” . Rakshi Sengupta jeszcze nie wiedziała, że poluje na Brüksa od Tylnego Wejścia. *** Czekała przed wejściem do namiotu. - Karaluchu, mam coś dla ciebie. Próbował wyczytać coś z oczu, ale były odwrócone. Próbował przyjrzeć się mowie ciała, ale zawsze była dla niego enigmą. Starał się nie okazać zaniepokojenia. - Co masz? - Pooglądaj. - Otworzyła okienko na przeciwległej ścianie. Ona nie wie. Nie może wiedzieć. Żeby wiedzieć, musiałaby mi spojrzeć w oczy... - Na co ty tam patrzysz? - N-na nic. Ja tylko...

- Patrz w okienko - rozkazała. Zmusił się do spojrzenia na ścianę. Widziany od tyłu fotel diagnostyczny, przed nim płaski ekran. Wyświetlała się na nim zwrotnikowa sawanna, oświetlona brudnożółtym, późnopopołudniowym blaskiem (pewnie Afryka, domyślał się Brüks, choć w kadrze nie było widać żadnych charakterystycznych zwierząt). Dookoła obrazu ze wszystkich stron zmieniały się dane telemetryczne - wstęgi pulsu, oddech, reakcja galwaniczna skóry. Po lewej jarzył się półprzejrzysty mózg, rozmigotany neuronowymi wyładowaniami w czasie rzeczywistym. Ktoś siedział w tym fotelu, prawie całkowicie zasłonięty oparciem. Czubek głowy wystawał nad miękki zagłówek. Otulała go nadprzewodząca pajęcza siatka czujników tomograf!cznych. Widać było koniec jednego podłokietnika, na nim dłoń. Reszty pacjenta można się było tylko domyślać. Fragmenty ciała, niemal w całości skryte wśród jaskrawych obrazów własnej elektryki. Sengupta machnęła palcem, martwa natura zaczęła się poruszać. Zegarek w rogu odmierzał sekundę za sekundą: 2090-03-05 09:15:25. - Co widzisz? - Tego nie powiedziała Sengupta. Ktoś na nagraniu, poza kadrem. - Sawannę - powiedziała osoba w fotelu, twarz wciąż niewidoczna, ale głos rozpoznawalny w okamgnieniu. Valerie. Trawy zmieniły się w sztormowe fale; żółtawe niebo stwardniało w zimowy granat. Horyzont natomiast nie zmienił położenia, dalej przecinał krajobraz w połowie kadru. Na ścieżce dźwiękowej coś cicho stuknęło, jak paznokcie w plastik. - Co widzisz? - Ocean. Subarktyczny Pacyfik, prąd Oja Siwo, początek lute... - Wystarczy „ocean”. Po prostu, jaki krajobraz. Jednym słowem.

Cień ruchu, pośrodku, po prawej - palce Valerie, ledwie widoczne, bębniące o podłokietnik. Solnisko, rozedrgane w letnim upale. W oddali skryty w mgiełce płaskowyż, ciemny taras, zmieniający poziom horyzontu. - Teraz co? - Pustynia. - Stuk... stuk-stuk-stuk... puk. Brüks zerknął na Senguptę. - Co to... - Cicho. To samo solnisko, tylko płaskowyż magicznie zniknął. Teraz ze spękanej ziemi w połowie drogi do horyzontu wyrastało szkieletowate drzewo, bezlistne, żółte jak stara kość, korona z nagich gałęzi wieńcząca odarty z kory pień, niemal zbyt prosty jak na naturę. Cień pnia szedł prosto na kamerę, jak jego widmowe przedłużenie. - Teraz? - Pustynia. - Świetnie, świetnie. W szklanym mózgu po korze wzrokowej przemknęła garstka czerwonych punkcików i zniknęła. - Teraz? Ten sam obraz, mocniejsze powiększenie: drzewo znalazło się dokładnie na pierwszym planie. Pień prosty jak maszt, na tyle blisko, żeby przeciąć na pół horyzont i sporą część nieba. Wróciły czerwone punkciki, wątłą wysypką pokryły tęcze jak na bańkach mydlanych przesuwające się po tyłomózgowiu Valerie. Nie przestała poruszać palcami. - Też pustynia. - Głos miała kompletnie bez wyrazu. Kąty proste, domyślił się Brüks. Chcą zmienić krajobraz w naturalny krzyż... - Teraz? - To samo. To nie było to samo. Gałęzie znalazły się poza kadrem. Została tylko biel ziemi, twardy, krystaliczny błękit nieba i hipotetyczna ostra linia pomiędzy nimi, dzieląca świat w

poprzek. No i niemożliwie prosty pionowy pień, dzielący go pionowo. Chcą wyzwolić skazę... Teraz to już nie była tylko wysypka, z tyłu czaszki wampirzycy rozjarzył się pulsujący guz. Mimo to jej głos pozostał pusty i spokojny, a ciało spoczywało bez ruchu w fotelu. Twarzy ciągle nie było widać. Brüks zastanawiał się, dlaczego archiwiści tak się bali ją nagrać. Teraz świat na ekranie zaczął się rozłazić. Słona równina za drzewem odczepiła się u dołu (drzewo zostało, gdzie było, jak nalepka na szkle), zwinęła się jak stary pergamin i odsłoniła pasek lazuru pod spodem, jakby pod piaskiem kryło się drugie niebo. - Teraz? Piksele pustyni ścisnęły się jeszcze bardziej, zsunęły w stronę nieba... - To samo. ...skurczyły w pasek krajobrazu, spychany od dołu tym drugim niebem, od góry przytrzymywany horyzontem... - Teraz? - T-to samo. Ja... W mózgu Valerie zawirowały szkarłatne zorze. REAKC GALW zadygotała na wykresach. PULS za to szedł mocno, równo i w ogóle się nie zmieniał. - A teraz? Ziemia już prawie w całości była niebem. Pustynia zmniejszyła się do jasnego paska biegnącego przez ekran jak wypłaszczone EEG, jak belka poprzeczna na Golgocie. Pień drzew przecinał ją pionowo pod dokładnie prostym kątem. - Ja... niebo, chyba, ja... - Teraz? - ...wiem co chcesz zrobić... - Teraz? Rozpłaszczona pustynia zwęziła się o krytyczny ułamek; niebo dzieliło się na ćwiartki pionową i poziomą osią o niemal takiej samej grubości.

Valerie dostała drgawek. Próbowała wygiąć plecy w łuk, ale coś jej nie pozwoliło. Palce zatrzepotały, ręce zatrzęsły się na wyściełanych podłokietnikach - dopiero teraz do Brüksa dotarło, że ona jest tam przypięta. W całym mózgu eksplodowały fajerwerki. Serce, dotąd niewzruszenie stabilne, zapulsowało ostrymi impulsami i całkiem się wyłączyło. Ciało zastygło na moment w pół spazmu, unieruchomione na nieskończoną chwilę łamiącą kości tężyczką; potem jednak w fotelu uruchomiły się defibrylatory i zaczęło z powrotem tańczyć, jak mu zagrało nowe napięcie. - Trzydzieści pięć stopni wielkości kątowej - zameldował spokojnie niewidzialny głos. - Trzy i pół stopnia poziomo. Próba dwa-trzy-zero-dziewięć-jeden-dziewięć. Nagranie się skończyło. Brüks wypuścił powietrze. - Musi być prawdziwe - burknęła Sengupta. - Co takiego? - Horyzont nie jest prawdziwy. To linia pomiędzy. Rzeczy hipotetyczne nie wywołują skazy. Chyba zrozumiał: wampiry były odporne na horyzont. Choćby nie wiadomo jak płaski i wyraźny miał zawsze grubość zero. Z horyzontu nie dało się zmontować krzyża, przynajmniej takiego, który by zatrzymał Valerie i jej kumpli. Do tego potrzeba było czegoś z głębią. - Strasznie ciężko było to znaleźć - stwierdziła Sengupta. - Po wybuchu poszły wszystkie bazy - Po jakim wybuchu? - Na uniwerku Simona Frasera. A, atak realistów. Przypomniał sobie. Parę miesięcy przed jego wyjazdem na urlop naukowy; bomba zniszczyła laboratorium zajmujące się emulacją neuronów von Economo. Ale nie dotarło do niego, żeby celem był jakiś program badania wampirów. - Musiały być kopie zapasowe - domyślał się. - Nagrania pewnie że tak. Ale skąd się dowiedzieć że to ona co? Twarzy nigdzie nie widać. Na napisach jest tylko kod

badanego. Rozpoznawanie chodu nie za super jak obiekt siedzi przywiązany - Po głosie. - Tak zrobiłam. Ale spróbuj sobie czesać chmurę mając przypadkową próbkę głosu bez danych o stresie bez informacji kontekstowych. - Sengupta wskazała brodą materiał. - Jak mówiłam. Trudne. Ale jak już to mam to dalej będzie z górki. - Torturowali ją - powiedział cicho Brüks. My ją torturowaliśmy. - A Jim... Jim o tym wie? Sengupta zaśmiała się ponuro. - Temu syfiarzowi nie powiedziałabym nawet w jakiej jest strefie czasowej. Nie musisz tego robić, pomyślał Brüks. Nie musisz tak ciężko pracować nad zamianą cierpienia w gniew. Mogłabyś być wolna, Rakshi. Piętnastominutowy zabieg i nie ma tego bólu, tak samo jak kiedyś wprograrnowali ci miłość. Dwadzieścia pięć minut i zapominasz, że w ogóle cierpiałaś. Tylko że ty nie chcesz zapomnieć, prawda? Chcesz cierpieć. Potrzebujesz tego. Twoja żona nie żyje i nie będzie żyła, ale ty tego nie akceptujesz, trzymasz się prawa Moore’a jak kamizelki ratunkowej podczas huraganu. Może na razie jej nie ożywią, ale może za pięć lat, może za dziesięć, a tymczasem musi ci wystarczyć nadzieja i nienawiść, choć jeszcze nie ustaliłaś, kto jest ich celem. Zamknął oczy, a ona wściekała się bezgłośnie obok niego. Jak ustalisz, to Boże dopomóż. *** Siedziała w Piaście. Rozebrała Słońce do naga. Buzowało i pulsowało nad ich głowami, tak blisko, że mógł go dotknąć (i zrobił to, dla samej surrealistycznej przyjemności - lekkie odbicie od kraty, nieważki dryf i Daniel Brüks całuje się z niebem). Jednakże krzywizna jego krawędzi była ostra i gładka jak ucięta nożem - żadnych flar, żadnych protuberancji, żadnych wielkich fontann plazmy większych niż dziesięć Jowiszy i pierdzielących transmisje radiowe na całej Ziemi.

- A gdzie jest korona? - zapytał, myśląc: filtry. - Ha to nie jest Słońce to jest strona przysłoneczna. Miała na myśli przysłoneczną stronę Ikara - światło Słońca odbijające się od jego dysku, widziane okiem jakiejś zdalnej kamery, potężnie opancerzonej, unoszącej się w oddechu biliona bomb wodorowych. - Jak się odpowiednio mocno podkręci jest zwierciadło doskonałe - powiedziała Sengupta. - Na promieniowanie nie pomoże ale w paśmie widzialnym i termicznym mogłabym zrobić z Ikara najzimniejsze miejsce stąd do Obłoku Oorta. - Wow - rzucił Brüks. - To jeszcze nic popatrz na to. Słońce - odbicie Słońca - stopniowo pociemniało. Jasne, wijące się iskierki zaczęły blednąć - powoli zniknęły plamy słoneczne, układy pogodowe, cyklony sił magnetycznych, wtapiając się w jakieś zimniejsze, kosmiczne tło. Po paru chwilach Słońce stało się bladą zjawą na ciemnym lustrze. Jednakże było tam coś jeszcze - inne prądy, rozchodzące się konwekcyjnie jak w kadzi ze stopionym, wrzącym szkłem. Płynna masa wylewała się ze środka dysku i wzburzonymi wirami rozchodziła na zewnątrz, ku ciemnej krawędzi, gdzie stygła, zwalniała i zostawała. Całkiem jakby ktoś zdjął ze Słońca fotosferę i ukazał jakiś całkiem odrębny układ pogodowy kłębiący się pod spodem. Tylko, uświadomił sobie Brüks po chwili, to w ogóle nie jest Słońce, ani nawet odbicie Słońca. To jest...- To jest Ikar szepnął. Wielkie, wypukłe ogniwo słoneczne o średnicy stu kilometrów, przezroczyste lub nieprzezroczyste, stałe lub płynne, o właściwościach optycznych zależnych od kaprysu prostego termostatu i paluszka Rakshi Sengupty. Teraz ciemniejsze, parę stopni bliższe ciału doskonale czarnemu. Prądy konwekcyjne wiły się jeszcze szybciej, próbując pozbyć się nadmiaru ciepła. W jakimś dalekim narożniku obudził się cicho popiskujący alarm. - Eee... - zaczął Brüks.

- Nic się karaluch nie bój podkręciłam trochę żeby szło więcej ergów nie chcemy żeby Ziemia dostawała mniej niż zwykle nie? Pikanie trwało nadal, coraz bardziej nerwowe. U dołu ekranu zaczęły migać zniecierpliwione znaczniki: spadające albedo, rosnąca absorlbancja i delta T. - Myślałem, że już mamy pod korek. - Przebudowa dobiegała końca; ostatni Dwuizbowcy pochowali narzędzia i zeszli z kadłuba Korony dwanaście godzin temu, żeby zbiorowo tulić się do Porcji. (Wyraźnie ich mózgi miały ograniczony zasięg i oddaliwszy się trochę, traciły kontakt). - Mamy trochę a potrzeba więcej trzeba będzie odejść od naprawdę potężnej masy. Brüks nie był w stanie oderwać wzroku od widoku na przysłoneczną stronę - jakby patrzeć na chmurę rozkwitającą po napowietrznym wybuchu jądrowym. Wiedział, że to tylko wyobraźnia, ale w Piaście jakby zrobiło się... cieplej... Zagryzł wargę. - My się nie przegrzejemy? Te ikony? - Więcej paliwa to trzeba więcej energii nie? Prosta fizyka. - Ale nie aż tyle. - Nie, ona na pewno nie przykręciła współczynnika odbicia aż tyle, na pewno tylko... - Co karaluch chcesz sprawdzić moje wyliczenia? Nie wierzysz mi myślisz że umiesz lepiej? ...się popisuje... Obraz strony przysłonecznej zaiskrzył i zniknął z kopuły: pozostały ostrzegawcze piktogramy, nad którymi zapulsował BRAK SYGNAŁU. - Cholera - rzuciła Sengupta. - Zjarał się durny kambot. - Dobra, zaimponowałaś mi - powiedział cicho Brüks. - A teraz mogłabyś łaskawie odkręcić to z powrotem, chociaż... - Rak, przestań się opierdzielać. - Lianna wyleciała rykoszetem z półkuli południowej, odbiła się od zwrotnika Raka i poleciała łukiem do dziobowego włazu. - Są ważniejsze rzeczy. - Jasne ważniejsze od napełnienia zbiornika. - Machnęła palcami i alarmy nieco przygasły. - Na przykład co?

- Na przykład ten śluzowiec, jak to nazwał Zabytek. Gada do nas. - I zniknęła w magnetycznym biegunie północnym.

Najszybszy sposób na zakończenie wojny, to ją przegrać. George Orwell „Gadanie” było szumnym określeniem. Obrazy, które zaczęły przesuwać się po skórze Porcji były proste, mozaikowate, zbudowane z parocentymetrowych pikseli. Nie było żadnego określonego okienka, żadnego ograniczonego obszaru, schludnie wyświetlającego informacje. Mozaiki po prostu pojawiały się i ginęły, z oleistej szarości normalnej skóry powoli wyłaniał się okrągły obszar zwiększonego kontrastu, dając biało-czarny brudnopis kojarzący się trochę z krzyżówką. Świeckie obwody Brüksa nie były w stanie wyróżnić w tym żadnego wzorca. Chromatofory, przypomniał sobie. To coś potrafi zmieniać kolor po przepuszczeniu odpowiedniego prądu. - Co sprawiło, że zaczęła? - Nie wiem nie zawracaj głowy. Sengupta zdegradowała obrazy z kamer na hełmach do rzędu miniaturek, skupiając się na stereoskopowych kamerach samego Ikara, dających powiększony obraz... czego? Interfejsu graficznego Porcji? Ten sam obraz powielił się na kopule w paru iteracjach - sonar, podczerwień, ultrafiolet. Mozaika była widoczna tylko w paśmie widzialnym - filtry podczerwone i ultrafioletowe nie pokazywały niczego, tylko zwykłą Porcję, monochromatyczną kaszkę pozbawioną szczegółów. W samym środku ludzkiego pasma widzialnego, pomyślał Brüks. To dopiero niezły zbieg okoliczności... - Ha! - warknęła Sengupta. - Głębokość w osi Z to coś gada płaszczyznami. Powiększyła obraz. Faktycznie, białe piksele były uniesione, malutkie, kwadratowe płaskowyże znajdowały się milimetr powyżej swoich czarnych sąsiadów. Brüks otworzył własne okienko i powiększył jeszcze bardziej - krawędzie tych obiektów topograficznych przełamywały się, rozdzielały,

każdy piksel rozpadał się na siatkę jeszcze drobniejszych szufladek. - Buduje siatki dyfrakcyjne! - zarżała Sengupta. - I zwiększa rozdzie... - Mówiłam cicho! Brüks przełknął ripostę i przeskoczył po kolejnych mnisich kamerach. Dwuizbowcy zamilkli wokół przedmiotu czci, bawili się swoimi przyrządami, przesuwali po skórze Porcji promieniowaniem z pasm widzialnych i niewidzialnych. Lianna trzymała się z boku, jej nagłowna kamera wodziła po tyłach ich hełmów, z wysokości włazu. Rozdzielczość nieregularnego okienka zwiększała się teraz z każdą sekundą; piksele wielkości paznokcia rozpadły się na ziarenka i zniknęły jeszcze raz, dając łebki od szpilek, i jeszcze, dając drobinki poniżej zdolności rozdzielczej kamery. Schodki skurczyły się w piłę, potem wygładziły, zamieniły w płynne, wijące się krzywe, przemykające przez okno i blednące w szarym zapomnieniu. Brüks jakby coś rozpoznawał w ich wzorach - każda kolejna geometria wydawała się bardziej znajoma od poprzedniej, odrobinę mocniej ciągnęła za jakieś na wpół wymazane zapisy pamięciowe, po czym poddawała się i ustępowała następnej iteracji. Nic jednak nie trwało. Nic nie wyświetlało się na tyle długo, żeby było się czego chwycić... póki wzory nie zwolniły, a Rakshi i Lianna nie wypowiedziały jednego słowa, idealnie jednoczesnym krzykiem i szeptem: - Tezeusz. *** Trwało to wszystkiego jedenaście minut. Jedenaście minut wystarczyło beztlenowemu śluzowcowi pracującemu z podziałem czasu, żeby zwiększyć rozdzielczość pikseli od wielkości kostki cukru do jednostki przekraczającej zdolność rozdzielczą ludzkiego oka. Jedenaście minut od śpiączki do rozmowy. Etykieta pierwszego kontaktu. Ciągi Fibonacciego, złote podziały, układy okresowe pierwiastków. Dwuizbowcy bazgrali na tabletach enigmatyczne odpowiedzi i pokazywali

Porcji - Brüks nawet się specjalnie nie zdziwił, że jej wirowe przekazy były o wiele bardziej zrozumiałe od nich. W głębi włazu pojawił się niepostrzeżenie jakiś cień, sugerujący obecność, tuż poza polami widzenia kamer nagłownych i pokładowych. Ikar był pełen takich ślepych punktów, kamer na nim nie instalowano z myślą o pokrywającym wszystko monitoringu. Brüks jednak zauważył, mimo że bardzo nie chciał. Nagłe pomruki zaskoczenia Dwuizbowców i „ooooo” Lianny. Brüks przepatrzył kamery, w których na skórze Porcji figury geometryczne ilustrowały jakieś zawiłe twierdzenie. - Lianna? Mów. - Interfejs - powiedziała - zrobił się trójwymiarowy. - Jej kamera krążyła w kółko po pomieszczeniu, oglądając Porcję ze wszystkich stron. - Coś jakby efekt dyfrakcji na ciele soczewkowatym. Widzę to wszystko w 3D, wszyscy to widzimy w 3D. Obojętne, gdzie się przesuniemy. To coś nas śledzi, śledzi pięć, nie, sześć par oczu i każdemu serwuje indywidualną siatkę dyfrakcyjną jednocześnie. Z jednej powierzchni. - Dla mnie nie wygląda na 3D - stęknęła Sengupta. - Za głupie jest to coś żeby śledzić stereokamerę. Jedenaście minut, żeby dokładnie zanalizować architekturę ludzkiego zmysłu wzroku. Niemożliwie szybko zbadać całkiem nowy układ zmysłowy, od zera, nieinwazyjnie, bez krojenia. Tylko że Porcja, najprawdopodobniej, czegoś takiego nie dokonała. Raczej przeczytała podręczniki jeszcze przed skokiem w głąb Układu Słonecznego. Obojętne skąd pochodziła, pewnie zatrzymała się na dotankowanie przynajmniej na Tezeuszu. To prawdopodobnie nie byli pierwsi ludzie, jakich napotkała. Może coś tam jednak było krojone. - Gdzie Jim? - zapytała Lianna. - Tutaj - odpowiedział Moore z czeluści Korony. Nie miał wachty, ale od razu wrócił do gry. - Już idę. - Eee... Jim, nic z tego. Na razie masz tam zostać. Mów stamtąd, co myślisz?

- A to dlaczego? - Dobrze wiesz dlaczego. To coś używa protokołów pierwszego kontaktu z Tezeusza. Twoje notowania właśnie poleciały w górę. - Bez sensu - powiedział łagodnie Moore. - Przecież ja już tam sto razy byłem. - Ale to nigdy wcześniej nie było aktywne. - W głosie Lianny pojawiła się nieznaczna nutka rozdrażnienia. - Daj spokój, Jim, kto jak kto, ale ty znasz regulamin postępowania z kluczowymi zasobami. - Znam - przyznał Moore. - I to oznacza, że moja ekspercka opinia powinna przeważyć. Idę. Cisza w interkomie. Obraz z wielkiego oka złożonego przesuwał się i podskakiwał. - Dobra, niech będzie - zdecydowała w końcu Lianna. - Tylko skafandra nie zapomnij. *** Brüks i Sengupta zostali, jak ostatnie dzieci w przedszkolu. Patrzyli jednym okiem kamery na Moore’a, który w strychu na dziobie wsuwał na siebie skafander. Patrzyli sześciorgiem innych oczu, jak Ofoegbu et al. powracają do swoich obrzędów przy ołtarzu Pierwszego Kontaktu, jak Porcja nadal iteracyjnie powiela przez skradzione protokoły; Sengupta mruknęła coś, że wypracowują język wehikularny, Brüks jednak widział tylko plazmowe wykresy i tańczące ludziki z kresek. - Trochę tam ciepło mają - rzuciła Sengupta. Brüks prawie jej nie usłyszał. Kątem oka złożonego zobaczyli, że jedna z Dwuizbowców, podpisana na ekranie AMINA, odwróciła się od kapliczki i wypłynęła z sanktuarium. Chwilę później to samo zrobiła EULALI. Popłynęły w stronę włazu dokującego. (Brüks poczuł w imieniu Moore’a ukłucie niechęci - jakby biedny, głupawy jaskiniowiec mógł się zgubić, jeśli dwójka dorosłych nie pokaże mu drogi). Na kamerze Moore’a płynęły w tył metalowe bebechy - kraty, ściany, przewody i rury, obracające się leniwie i jednostajnie

wokół osi. Następowały po sobie szybciej, niż Brüks kiedykolwiek widział na obrazach od Dwuizbowców magistrala chłodząca, rozgałęzienie korytarzy prowadzące do pętli LEAR8, ten rząd neonowo-różowych zbiorników ciśnieniowych, których nigdy nie znalazł na żadnych planach. Moore sunął jakby się tu urodził; ostatni zakręt pokonał płynnie jak skręcający w tunel delfin i już był na miejscu. Lianna i Ofoegbu przesunęli się, żeby mógł wejść. Jakimś sposobem rozminął się z Aminą i Eulali. Pewnie poszedł jakimś skrótem, pomyślał Brüks, patrząc na płynący po ich ekranach niczym niewyróżniający się korytarz. Będą miały nauczkę. Z sanktuarium dobiegło ciche zawodzenie. Na kamerze Lianny Moore wyszedł ze zmarszczoną miną zza lewej kulisy, wyraźnie czerpiąc z tych dźwięków jakąś informację. - Chyba już rozumiem problem - powiedział Moore po chwili. Gdzieś - indziej - Amina i Eulali przestały się poruszać. Zawahały się, widoczne nawzajem w swoich kamerach; potem znów ustawiły się po janusowemu, obróciwszy się powoli. W tle przesuwał się właz ozdobiony tablicami i paskami ostrzegawczymi: Zbiornik z wodorem pod wysokim ciśnieniem, zespół silnika korekcyjnego. Dalej - wysoka próżnia. - Dokładnie jak mówiłaś. - Moore w sanktuarium gadał dalej. To są standardowe protokoły. Kamera jego hełmu ogniskowała się dokładnie na wzorach malowanych przez Porcję. Obraz od Lianny pokazywał go z boku: podniesiona szybka, policzek zasłonięty hełmem, profil widoczny tuż ponad krawędzią uszczelki. Tuż za nim, węzeł sieci zwany Ofoegbu nie patrzył ani na niego, ani na Porcję: patrzył przez otwarty właz do korytarza, gdzie... Zaraz, moment, pomyślał Brüks. Czy tam nie powinna być... Cień obok włazu, sugerujący, że jest tam ktoś niewidoczny. Zniknął. Moore: 8

LEAR (Low-Energy Antiproton Ring) - urządzenie w CERN-ie, służące do wyhamowywania i przechowywania antyprotonów (przyp. tłum).

- To coś używa tych samych protokołów, co my. Jeszcze parę minut temu była tam Valerie. Teraz poszła. - Powtarza nasze protokoły, odbija je do nas. To całkowicie automatyczne. Amina i Eulali. Wcale nie wychodziły po Jima, dotarło do niego. Założę się, że śledziły Valerie. Dał ich wideo na pierwszy plan. Cały czas patrzyły w przeciwne strony, zapewne współdzieląc jeden, dookólny widok. Ikar dryfował wokół nich jak ostrokrawędziasty sen. - Nie rozmawiamy z obcą inteligencją - ciągnął Moore. Rozmawiamy z lustrem. Nagle coś przykuło wzrok Brüksa - maleńka jasna iskierka w górnym lewym rogu obrazu Aminy. Gwiazdeczka dryfująca w wiaterku z odzysku. Przeleciał przez menu z kamerami, wybrał 27E - PION PAROWY REAKTORA - KORYT. ZEWN. Ten sam korytarz, widziany od strony grzbietu. Patrzył na czubki dwóch hełmów z podniesionymi szybkami; gwiazdka skrzyła się na pierwszym planie. Powiększył obraz, zobaczył odłamek szkła - czy czegoś podobnego - wielkości skrawka skóry. Kawałek czegoś połamanego. Ikar był wielki. Ciągnął się w nieskończoność, oddychał ponad tysiącem kilometrów rur. Okruch szkła mógł pochodzić zewsząd. - Jeśli chcecie w ogóle ruszyć się do przodu... - powiedział Moore. Żadnych śladów naprężeń ani zmęczenia materiału nic nie odpadło nic nie pękło nic nie lata. ...oczywiście trzeba tam wleźć i sprawdzić żeby mieć pewność... - ...to musicie go do czegoś zmusić. W sanktuarium, Jim Moore wyciągnął rękę. Ofoegbu pośpieszył z interwencją, ale za późno. Na dłoni Moore’a pojawiła się mała jasna postać, hologram, ofiara o ludzkim kształcie. - Mój syn. - Głos Moore’a rozbrzmiał jasno i czysto. - Znasz go? Interfejs Porcji zapadł się i zniknął. Cholera cholera cholera...

- Cholera cholera cholera... - To była Sengupta obok niego, zapętliła się i zsynchronizowała z głosem w jego głowie. - Cicho - warknął Brüks. Niesamowite: jedno i drugie posłuchało. Dłonie Moore’a nie poruszyły się. Ofiara na dłoni jarzyła się miarowo. Porcja leżała w milczeniu w swojej świątynce, a wszystkie rozumne istoty w promieniu stu milionów kilometrów wstrzymywały oddech. Po nieskończenie długim czasie pośrodku jej powierzchni otworzyło się jedno jasne oko. Ze źrenicy błysnęło światło, zawirowało, przesączając się przez filtr z melaniny i magnetytu, ustaliło się w sylwetkę z rękoma i nogami. Siri Keeton spojrzał sam na siebie, ręce odsunięte nieco od boków, dłonie wierzchem do zewnątrz. Brüks nachylił się bliżej. - Kolejny obraz lustrzany Sengupta cmoknęła, mlasnęła i pokręciła głową: - Nie lustrzany popatrz na dłoń na prawą dłoń. Powiększyła obraz, żeby było łatwiej: była tam postrzępiona linia, od nasady dłoni aż po skórę pomiędzy palcem wskazującym i serdecznym. Jakby coś rozpruło Keetonowi dłoń aż po nadgarstek i skleiło ją z powrotem. Brüks zerknął na Senguptę, próbując sobie przypomnieć. - U Jima tego nie... - Oczywiście że nie o to kurwa chodzi że nie... Nagły zduszony odgłos gdzieś ze środka sieci: głos Dwuizbowca, złożenie wielu harmonicznych, zapewne przekazujące tony informacji jednocześnie. Brüks był w stanie dojść tylko, że zawiera zdumienie i dobiega gdzieś z „27E - KORYT. ZEWN.”. Eulali szarżowała przejściem na pełnej szybkości. Amina płynęła jak zahipnotyzowana, wpatrzona prosto w kamerę - nie, nie w kamerę. W ten unoszący się przed nią zdradziecki odłamek. I nagle, wszędzie - pandemonium. Wszystkie kamery nagłowne zaczęły się nerwowo ruszać, kołysać jak pijane wahadła i omiatać scenerię, zbyt szybko,

żeby dało się ustalić, co ich tak przeraziło. Na 27E Eulali odbiła się od grodzi (Zaraz, to sekundę temu w ogóle była tam gródź?) i cofnęła się ku Aminie; po chwili obie zniknęły z trzecioosobowego widoku, zostało tylko rozmazane w szaleńczym ruchu wideo z ich dwóch kamer. Sengupta chwyciła widok POMOCN./REKOMP. i rozciągnęła go na cały środek kopuły: widok z lotu ptaka na świątynię, jej bóstwo oraz niewydarzonych akolitów odbijających się od metalu w miejscu, gdzie parę chwil temu ział otwarty właz. Porcja leżała spokojnie jak glina na kondensorze, subtelnie okaleczona postać Siriego Keetona jarzyła się równo jak lampka nocna w pokoju dziecięcym: z przeciwległej ściany wyrosła tłustoszara macka i rzuciła się na Chineduma Ofoegbu, tak że Moore ledwo zdążył odsunąć mnicha. I wszystko to w parę szaleńczych chwil. Potem kamery zgasły. Sengupta po prawej stronie coś cicho mamrotała do siebie. Brüks prawie jej nie słyszał. Wiem co to jest, pomyślał, odgrywając w głowie w kółko te ostatnie kilka sekund. Ja już coś takiego widziałem i używałem tego, powinienem dokładnie wiedzieć co to takiego... Magnetyt, chromatofory, krypsis. Klatki rozbite i pieczołowicie odbudowane. Ślady stóp wytarte do czysta, zmyte niepokojące obce zapachy, niepostrzeżenie rozmieszczone czujniki i urządzenia do pobierania próbek, zrekonstruowane we wszystkich wymiarach całe naturalne środowisko. Komora do badania zachowań? Szarpnął awaryjny zaczep na uprzęży, uniósł się. - Trzeba ich stamtąd wydostać. Sengupta pokręciła głową tak gwałtownie, że Brüks przestraszył się, że się urwie. - Nie ma kurwa mowy trzeba kurwa uciekać... Zakręcił ponad lustrzaną kulą, chwycił ją za ramiona... - ...nie dotykaj mnie kurwa!... ...puścił, ale trzymał się blisko, twarzą w twarz, o parę centymetrów, choć wiła się i odwracała.

- To coś nie wie, że my tu jesteśmy, rozumiesz? Sama powiedziałaś: „Za głupie, żeby śledzić stereokamerę”. Za głupie, żeby wiedzieć, że my tu jesteśmy, nigdy nas nie wpuścili na Ikara, to coś nigdy nas nie widziało. Możemy wziąć je z zaskoczenia... - Logika karalucha. To głupota to nic nie znaczy słuchaj uciekamy... - Nie uciekaj. Słyszysz? Zostań tutaj i nigdzie nie wychodź, póki nie wrócę. Odpal silniki, jeśli ten szajs jeszcze działa, ale nigdzie się nie ruszaj. Pokręciła głową. Łuk śliny wydostał się z ust i rozszedł wachlarzowato w powietrzu. - A co ty poradzisz człowieku oni są dziesięć razy bystrzejsi od ciebie i nic nie przewidzieli... Dobre pytanie. - Pod pewnymi względami, Rakshi. A pod innymi są dziesięć razy głupsi. Wiedzą wszystko o kwarkach i amplituhedronach, ale nie zagięła ich żadna kwantowa piana, wiesz? Zagiął ich cholerny biolog terenowy. A tę grę to akurat ja znam na wylot. Objął jej głowę rękoma i pocałował w sam czubek... - Nigdzie nie chodź... ...i skoczył susem na strych. *** Przestrzelił między krokwiami jak kulka we flipperze, odbijając się to od dźwigara, to od uchwytu, roztrącając pasy, klamry i połyskujące tłusto kule wody, rozchlapujące się pod dotknięciem. Brüks zwyklak, Brüks karaluch. Daj sobie spokój, Danielku: nawet nie próbuj myśleć, tylko się skompromitujesz przed dorosłymi. Potakuj i łykaj wszystko, co ci sprzedadzą. Nic nie gadaj, kiedy Sengupta lekceważy parę milimetrów różnicy, zrzuca to na karb nieznaczącego rozszerzenia od ciepła. Pilnuj się, kiedy Moore zauważa, że Porcja, cud nad cudami, rośnie; pokaż kałużę stearyny na jakimś urządzeniu i wzrusz ramionami. Nie zastanawiaj się, dlaczego infiltracja zatrzymała się na tak oczywistej granicy. Zapomnij, że Porcja liczy i rozpoznaje wzorce, zapomnij, że

potrafi budować mozaiki o tak misternej rozdzielczości, że żadne białkowe oko nie odróżni zwykłej grodzi od grodzi obleczonej w cieniutką warstwę myślącego plastiku. Nie pozwól, żeby wyniki twoich niedorobionych przemyśleń nasunęły ci oczywisty wniosek: że Porcja mogła pokryć wszystko tutaj jak niewidzialna inteligentna powłoka, że kiedy ktoś odpala interfejs, albo nawet, kurna, zapala światło, ona jest pomiędzy - widzi wszystko, czuje każdą sekwencję palców dotykających pulpitów. Siedź cicho i uśmiechaj się, gdy dorośli, nic nie wiedząc, wchodzą w obcą klatkę namalowaną wewnątrz ludzkiej. A kiedy pułapka się zamyka i wszystkie elementy zaczynają do siebie pasować, możesz się pocieszyć, że dorośli też nic nie widzieli, że ci porąbani myślący zbiorowo Dwuizbowcy wcale nie są tacy bystrzy. Możesz umrzeć zadowolony z siebie, mając rację. Razem z najlepszymi, w orbitującym wokół Słońca zbiorowym grobie. Paszcza minoga ziała przed nim, nieco na prawą burtę, podkreślając błękitnym, pastelowym światłem krawędzie i kąty. We wnękach polatywały trzy puste skafandry próżniowe. Brüks zastanowił się i w jednej chwili skreślił tę myśl - zanim wbije się w jeden z nich, Porcja zdąży zakisić wszystkich na Ikarze w czymś, czego używa w charakterze formaliny. Za to za śluzą przednią część złącza dokującego otaczała bateria narzędzi wystarczających, żeby przeciąć statek na pół i odbudować z powrotem. Porcja ewidentnie umiała zblokować swoje cząsteczki w coś w rodzaju pancerza - Ofoegbu mały nie był, a mimo to śluzowiec, rozciągnięty w cienką błonę w poprzek włazu, a potem kurczący się w parę sekund, był w stanie odbić go do środka pomieszczenia, nawet się nie ugiąwszy. Jednakże Brüks widział tego skurwiela od środka, z bliska. Widział trybiki pozwalające Porcji mówić, myśleć, wtapiać się w tło; miał chociaż ogólną ideę, jak te części są zbudowane i z czego. I był prawie pewien, że nie mogą być w stu procentach ognioodporne.

Wyszarpnął z uchwytu laser spawalniczy i odbił się w stronę rufy, w locie przekręcając bezpiecznik i opasując smyczą nadgarstek. W miarę jak ładowały się kondensatory, elektryczny owad zapiszczał cichutko, przesuwając się w stronę ultradźwięków. W głąb gardzieli minoga, rozświetlonej półelastycznej tchawicy, usztywnionej co trzy metry szkieletowymi kręgami. Wzdłuż przejścia ciągnęły się miękkie, wyściełane prążki ścięgna i mięśnie poruszające tunelem podczas dokowania. W pole widzenia wpłynęła rama z biostali, z potężnym kwadratowym włazem pośrodku. Główna śluza Ikara, zamknięta i solidna jak góra, przyjemnie przemysłowa po całej tej miękkawej bioarchitekturze. W karmazynowej wnęce na metalowym boku - rękojeść. Brüks chwycił ją, zaparł się nogami po obu stronach, przekręcił, pociągnął. Wnęka zmieniła kolor na zielony. Śluza rozwarła się z westchnieniem. Chwycił się jej brzegu, podciągnął się, ignorując nerwowe żółte migotanie inteligentnej farby ostrzegającej, że są OTWARTE OBA WŁAZY, zajrzał przez wewnętrzny z nich do labiryntu. Terytorium wroga. Nie było jak poznać, dokąd sięga. Może Porcja już na niego patrzy. Uniósł spawarkę i odepchnął się. Żadnych wskazujących drogę animacji. Żadnych pomocnych schematów obracających się w głowie, ani świecących piktogramów pokazujących pozycję. Pamiętał drogę z kilkunastu nagłownych kamer, z własnego, samotnego podglądactwa. Nie wiedział wówczas, jak mu się przyda ta pamięć. Może jest równie pewna jak wszystkie zapisy pamięciowe u karaluchów. A może cała architektura się tu pozmieniała. Wiedza z anatomii ogólnej zawiedzie go do sanktuarium; przez strunę grzbietową, rozgałęzienie przy pętli LEAR, zakręt w prawo przy splocie rur z chłodziwem. Przy odrobinie szczęścia ktoś wyda jakiś dźwięk, który poprowadzi go dalej.

Trzeba było wziąć hełm, pomyślał, patrząc z idealną klarownością w przeszłość. Trzeba było wziąć coś do łączności. I jeszcze jeden laser, albo dwa, dla Jima i bandy. Kurna kurna kurna. Dźwięki z przodu, dźwięki z prawej burty, dźwięki z tyłu; uchwycony kątem oka ruch, gdy przepływał obok jakiegoś bocznego tunelu, którego nie miał na mapie w głowie. Chwycił się mijanego żebra; laser pożeglował dalej, szarpnął go za nadgarstek, wytrącił z równowagi, tak że pokoziołkował na ścianę. Boleśnie walnął głową w belkę; laser, szarpiący się na końcu smyczy, odbił się w nieważkości i walnął go w pierś. Krzyki z tyłu. Mały chórek nieartykułowanych, panicznych głosów. Niemal elektryczny odgłos pełzania. Brüks zaklął i rzucił się z powrotem. Zapomniany korytarz sunął ku niemu - wyhamował, chwycił się czegoś, skręcił za róg......i niemal zderzył się czołowo ze ścianą, która zestaliła się przed nim jak błona z żywej plasteliny. W czasie, którego potrzebował, żeby się zatrzymać i wymamrotać do siebie... ...prawie tego dotknąłem prawie mnie dotknęło prawie mnie miało... ...błona przeobraziła się w biologiczną stal, twardą, nieprzeniknioną i tak grubą, że prawie tłumiła odgłosy masakry po drugiej stronie. Żadna biostal, napomniał się Brüks. Ani nieprzenikniona. Ani ogniotrwała. Uniósł spawarkę. Nie. Na pewno nie ogniotrwała. Porcja zadygotała w punkcie, gdzie trafił promień, zwinęła się, poczerniała, opalizując jak plama ropy. Brüks zogniskował laser w jednym punkcie, trzymając go nieruchomo, na ile pozwalała mu nieważkość i własne nerwy. Przepalił w błonie otwór, który rozszerzył się jak oko, elastyczna tkanka rozeszła się, uciekając od miejsca trafienia. Promień zakołysał się na chwilę, opalając martwy metal po

drugiej stronie, o mało co nie trafiając w jedną postaci, zanim Brüks nie wcisnął wyłącznika. Stanął. Zamrugał. W ciągu tej niekończącej się, zamrożonej w czasie chwili zarejestrował tunel pozbawiony ścian i sufitu, w całości pokryty gąszczem rur i przewodów, zakończony dziesięć metrów dalej rozwidleniem. Pięć postaci w skafandrach, z podniesionymi szybkami, w połowie tej długości. Przynajmniej jedna rozbita szybka - chmura połyskujących miedzią kryształowych odłamków sunących każdy po własnej trajektorii, niektóre błyszczące jak świeżo posrebrzone lustra, inne pochlapane pasmem karmazynowej mgiełki, która wyleciała łukiem z drobnego, połyskującego srebrem skafandra ciała obracającego się powoli w powietrzu. Brüks wiedział, kto to, jeszcze zanim ukazała mu się twarz, zanim zobaczył niewidzące oczy wytrzeszczone bielą na tle czarnej maski. Lianna. Inni poruszali się o własnych siłach. Amina ruszyła desperacko ku iskierce nadziei, którą przyniósł jej Brüks. Evans zaszamotał się pomiędzy trupami w poszukiwaniu jakiegoś uchwytu, znalazł jednak tylko objęcia szmacianej lalki, z którą splątał się w przelocie. Azagba, beznogi zombiak, zaatakował błyskawicznie jak wąż, okręcił Aminę uchwytem za ramię, wbił wyprostowane jak ostrze palce jednej dłoni w środek otwartego hełmu, wyłączając ją w ułamku sekundy Kolejny zombiak Valerie, kobieta, odbijająca się ku niemu jak jakieś nadrzewne stworzenie, wyciągająca rękę do Evansa, żeby zrobić to samo. Brüks włączył palnik. Zombiaczka przewidziała to i zakręciła się jak piskorz, lecz uwięzła w powietrzu, na czystej krzywej balistycznej, o jedną sekundę zbyt długo skazana tylko na bezwładność. Promień odbił się od jej srebrnego brzucha, wypalił kreskę skauteryzowanego węgla drzewnego na odsłoniętej twarzy. Ona jednak, co niesamowite, dalej leciała na cel - poparzona, na wpół ślepa, z jednym okiem pękniętym, wygotowanym, machnęła ręką i w przelocie zmiażdżyła

Evansowi gardło, odbiła się od metalowych trzewi i, nawet nie patrząc, chwyciła najbliższy uchwyt. Jednakże Porcja też tam była. Poczuła nacisk i odpowiedziała tym samym, owinęła dłoń lśniącymi woskowatymi nibynóżkami szybciej niż nawet zombiacze odruchy były w stanie zareagować. Ze szwów, gdzie śluz i skafander stapiały się ze sobą, uniosły się obłoczki białej pary. Uwięziona zombiaczka spojrzała w dół jednym martwym, roztańczonym okiem; gdy znów uniosła głowę, na jej twarzy pojawiło się coś całkiem innego. - Jezus - sapnęła. Zgięła się w potężnym ataku kaszlu, z dłonią wtopioną w ścianę; wokół twarzy zawirowały krew i ślina. Co ja tu... o Boże, coś się... Światło w jej oczach zgasło; tiki i zacięcia, które wróciły na miejsce, emanowały martwotą nawet jak na zombiaka. Skurcze pozostawionych samym sobie umierających komórek. Jim by kojarzył, jak się nazywasz, pomyślał Brüks. Coś się poruszyło za jej ramieniem, za dryfującymi ciałami, daleko, w rozgałęzieniu korytarza; za szczeliną w drzwiach szafy, w cieniu pod łóżkiem. Kolejny błysk srebra, poruszającego się z bezgłośną celowością. Zza rogu wyłoniła się jeszcze jedna postać. Valerie. Przez chwilę patrzyli na siebie nawzajem przez ciżbę trupów - drapieżniczka z miną sugerującą roztargnienie i ciekawość, ofiara - bo po prostu nie była w stanie odwrócić wzroku. Brüks nie miał pojęcia, ile trwała ta chwila; może byłaby to wieczność, gdyby Valerie nie opuściła szybki hełmu. Może to był miłosierny uczynek, przerwanie tego paraliżu w snopie światła z samochodowych reflektorów, przez który ani by drgnął, póki by go nie rozdarła na strzępy. A może po prostu chciała dać mu szansę. Brüks odwrócił się i uciekł. Węzły chłodnicze. Tunele techniczne. Pozamykane włazy prowadzące w odległe rubieże, których nigdy nie zbadał, albo dawno o nich zapomniał. Mijał je, nie widząc, dawał się

sterować instynktowi, podczas gdy globalną przestrzeń roboczą mózgu wypełniały modele drapieżników i przerażenie, od którego sika się w spodnie. Mijał trzeci stopień wymiennika ciepła, a widział tyłem głowy, jak zbliża się Valerie; przechodził przez Wejście do Skarbca, a widział, jak ściąga wargi w drapieżnym uśmiechu; uciekał struną grzbietową, a czuł, jak jej mięśnie spinają się do ostatecznego ciosu. Teraz w minogu - nie ma czasu się zatrzymać, nie ma czasu zamknąć przejścia, nawet nie myśl, żeby ruszać ten właz, dopadnie cię, zanim się choćby odwrócisz. Nie oglądaj się. Leć i tyle. Nie myśl gdzie, nie myśl kiedy - trzydzieści sekund to całe życie, dwie minuty to daleka przyszłość, liczy się tylko ta chwila, to teraz ona chce cię zabić. Z przodu głos, równie spanikowany jak ten wewnętrzny, niosący się minogiem i coraz głośniejszy, nic tylko „cholera cholera cholera” i „złącza dokujące” i odliczane w tył cyferki... ale: Nie zwracaj uwagi, to nie teraz, to za dziesięć sekund, jeśli będziesz jeszcze żył i... Korona. Koniec drogi. Już nie ma dokąd iść, nie ma jak zyskać na czasie. Cała twoja przyszłość jest tu i teraz. Nie ma już nic do stracenia. Brüks odwrócił się i spojrzał w głąb gardzieli. Valerie stała nonszalancko uchwycona krawędzi wewnętrznego włazu Ikara, patrzyła na niego przez lustrzane, cyklopowe oko hełmu. Możliwe, że stała tam od wielu godzin, czekając tylko, aż się odwróci i ją zobaczy. A gdy zobaczył, skoczyła. Uniósł laser i warknął. Valerie popłynęła ku niemu; Brüks przysiągłby, że się śmieje. Strzelił. Promień rozproszył się na lustrzanych termokomórkach skafandra, rozpadł się na milion jasnych jak Słońce szmaragdowych odłamków. W ułamku sekundy powypalały krótkie kreski na różnych przypadkowych powierzchniach, zanim Valerie uskoczyła spod lasera. Brüks rzucił się do sterowania włazem, chwycił dźwignię, szarpnął. Korona przykurczyła swoje frontowe drzwi i

rozluźniła je z powrotem. Valerie zbliżała się, żeby go zabić, rozpostarłszy ramiona. Jakimś sposobem ją słyszał, cichutki szept, niewytłumaczalnie słyszalny pomimo spanikowanego zawodzenia Sengupty w interkomie. Głos wyraźny, jakby mruczała mu coś przez ramię, jakby siedziała mu w głowie: - Wyobraź coś sobie: Chrystusa na krzyżu... Głęboko w kościach Brüksa zagrała elektryczność. Synapsy zaczęły trzaskać jak spalone układy. Ciało zabuczało jak kamerton, w okamgnieniu stężały wszystkie mięśnie. Po kroczu rozlało się mokre ciepło. Nie mógł się ruszyć, nie mógł mrugnąć, ledwo był w stanie oddychać. Jakiś odległy fragment mózgu zaniepokoił się na moment tym ostatnim faktem, po czym stwierdził, że to i tak bez znaczenia. Zanim zdąży się udusić, Valerie go zabije. Bo już po niego szła, wyciągnęła ręce... ...i pokoziołkowała w bok, uderzona od tyłu. Za nią pojawił się Jim Moore, twarz miał w stu procentach gadzią, oczy odprawiały szalony taniec w ciemnej komorze otwartego hełmu. Wepchnął Brüksa do komory, zatrzasnął właz za nimi oboma; oburącz walnął go pięściami w pierś przez skafander, na tyle mocno, że niewiele brakowało do złamania mostka. Coś tam jednak pękło, coś się odblokowało i Brüks zaczął wciągać potężne fale powietrza z odzysku. Nim zaczął sapać, Moore już umocował go dla bezpieczeństwa w pustej wnęce jeden zajęty skafander obok pustych. Których była cała masa. Korona brzmiała jak strojąca się orkiestra symfoniczna skrzypienia i pojękiwania naprężanego metalu, dalekie kaszlnięcia budzących się silników, losowe perkusyjne uderzenia klamer zapinanych na ścianach, powoli, niechętnie wprawiających się w ruch. Paniczne wokalizowanie Sengupty wykrzykującej kolejne liczby. Samotna kropelka smaru zawisła w powietrzu, gdy statek przesuwał się wokół niej; rozchlapała się Brüksowi na policzku, zapachniała delikatnie benzenem. Gdzieś bardzo, bardzo daleko - ryk oceanu.

Dłonie Moore’a wyczarowały na ścianie interfejs. Palce zagrały na nim z nieludzką precyzją. Z boku otworzyło się okienko, odmalowany inteligentną farbą widok na zewnątrz: kołysząca się tam i z powrotem nierówna smuga błękitnego światła, minóg odczepiony i wycofujący się do swojej odległej nory. W tle igranie gwiazd, cieni i przesłaniających niebo ostrych jak noże geometrycznych kształtów. Na drucianych rusztowaniach migotały ciemnoczerwone gwiazdozbiory. Urwiska z czarnego stopu rozciągały się we wszystkie strony ku własnym horyzontom. Widok przesłaniał hełm Valerie. Pięści waliły w kadłub, potencjalny dźwięk ginął jednak w drganiach silników. Wschód Słońca, nagły i oślepiający: cały wszechświat buchnął płomieniem, gdy Korona cierniowa wyszła z zaćmienia. Gdzieś daleko klęła Sengupta, gdzieś jeszcze odpaliły silniki manewrowe. Przez jedną krótką chwilę Valerie była czarnym wijącym się cieniem na tle ognistego nieba; po czym buchnęła płomieniem. Ułamek sekundy później kamera się spaliła. Palce Moore’a ani na chwilę nie przestały tańczyć. Zapasowa kamera startowała przez całą wieczność. Zanim skończyła, znaleźli się z powrotem w cieniu Ikara; po prawej burcie sunęła bezgwiezdna czarna sylwetka kolumny radiatora. Jakaś łagodna dłoń - masa razy przyśpieszenie napinające uprząż - zaczęła popychać Brüksa w stronę dna wnęki. Przyćmiony zodiak latarń ulicznych cofał się powoli ku rufie - lecz nagle rozpaliły się tam jeszcze inne światła, pięciokąt niebieskich nowych eksplodujących bezgłośnie w ciemności. Dopiero wtedy uświadomił sobie jeszcze inną ciszę - Moore przestał gadać do ściany, uciszył staccato palców stukających w metal jak karabin maszynowy. Brüks ledwo dostrzegał kątem oka jego rozmazany kształt; przesunięcie oczu choćby o ułamek stopnia, żeby pułkownik się zogniskował, było iście herkulesowym wysiłkiem. I nigdy do końca się nie udawało. Na szczęście, wycisnął z peryferyjnego pola widzenia chociaż tyle, że dostrzegł starego wiarusa stojącego nieruchomo jak kamień na pokładzie, z ręką na wpół uniesioną do twarzy. Wydało mu

się, że słyszy łagodny, więznący w gardle wdech - stwierdził, że to musi być dźwięk duszy powracającej do ciała. Ikar skurczył się. Dookoła z powrotem pokazało się słońce. Nawet w oślepiającym świetle słonecznej korony widać było na nim pięć migoczących niebiesko iskier - pięć jaskrawych kropek na tle kurczącego się czarnego kręgu pośród oceanu ognia. Silniki stabilizujące, uświadomił sobie niewyraźnie Brüks. Zastanowił się, czemu płoną tak długo i tak jasno, po czym pożałował, że tak szybko znalazł na to pytanie odpowiedź. Nowo narodzona grawitacja cały czas przybierała na wadze. Szarpnęła Brüksem w uprzęży, wysunęła go z wnęki i ustawiła pod kątem do pokładu. Kolana jednak nie ugięły mu się pod obciążeniem, ciało nie opadło. Był oddychającym posągiem - jakieś silniejsze od logiki przeczucie mówiło mu, że gdyby te pasy puściły, nie zgiąłby się: upadłby wyprostowany na pokład i potłukł się w drobny mak. Skafandry obok zniknęły. Zamiast nich wisiały rozkładające się trupy, w siatkach dyndały ochłapy szarego mięsa, z pustych oczodołów wypadały robale jak ziarna ryżu. Wyszczerzone żuchwy szczękały, majtały się, wydając niezrozumiałe dźwięki. Paraliż REM, powiedziała jedna część głowy Brüksa do drugiej, choć nie spał. Halucynacje. Trupy śmiały się jakby nie były martwe, wykasłując błoto. W oczach zawirowały mu mroczki. Na wpół widoczny w gęstniejącej mgle Jim Moore stał na pokładzie, nie wspomagając się ani siatką, ani zaklęciem, ani w ogóle niczym, poza miażdżącą świadomością własnych czynów. Zapadła ciemność. Ostatnimi iskrzącymi synapsami Brüks zastanawiał się, co by powiedział Luckett w obliczu takiej masakry. Pewnie, że wszystko idzie zgodnie z planem.

POŻERACZ

Musicie państwo zrozumieć: to piąty w tym roku atak na wenezuelski program iniekcji stratosferycznej. Poziom siarczanów w stratosferze nadal jest poniżej trzech procent i nawet jeśli nie zdarzą się kolejne ataki, dobrze będzie, jeśli do listopada wróci do normy. Każdą agrokorporację, której nie stać na transgeniki porządnie uodpornione na suszę, czeka katastrofalne lato. Da się to uzupełnić klonami i pędzonymi na siłę plonami z wyższych szerokości geograficznych - o ile monokultur nie zeżrą epidemie, jak w zeszłym roku - ale lokalne niedobory są praktycznie nieuniknione. Mamy oczywiście świadomość, że wenezuelski program jest formalnie nielegalny (myślicie, że nikt z nas nie czytał Traktatu Geoinżynieryjnego?) ale nie muszę państwu chyba mówić, jak ważne jest stratosferyczne schładzanie. Może i geoinżynieria faktycznie jest rozwiązaniem tylko na krótką metę, ale trzeba robić co się da, inaczej w ogóle nie doczekamy długiej mety. Jasne, Caracas sam sobie nie pomaga swoim debilnym uporem w trzymaniu się przestarzałego systemu prawnego. Osobista odpowiedzialność? Co te [AUTOCENZURA] potem wymyślą? Pławienie czarownic? Mogę chyba więc wypowiedzieć się w imieniu całego wydziału, mówiąc, że w stu procentach z nimi sympatyzujemy. A jeśli wy tam, od Praw Człowieka, chcecie znowu wciągnąć ich na czarną listę, to proszę bardzo. Ale nasze stanowisko brzmi: Nie możecie nas prosić o wycofanie poparcia dla Wenezueli. Świat po prostu nie może sobie pozwolić na sabotowanie choćby najskromniejszych prób stabilizacji klimatu. Wiem, jak źle to wygląda. Wiem, jak ciężko jest zachwalać sojusz z reżimem, który swoją neuropolityką tkwi głęboko w średniowieczu. Ale

musimy wziąć tego fiuta do ust i łyknąć wszystko co z niego wyleci. Schładzanie stratosfery to jedna z niewielu rzeczy, jakie jeszcze utrzymują tę planetę przy życiu, a dobrze wiecie, że ta technologia pochłania masę energii. Jeśli to ma was podnieść na duchu, pomyślcie sobie, że gdyby to się stało 20, 25 lat temu, to w ogóle byśmy tu nie rozmawiali, nie mieliśmy wtedy wystarczającej liczby dżuli pod ręką, żeby w ogóle stać nas było na takie rozwiązania. Pewnie byśmy już tkwili głęboko w nowym średniowieczu. Dzięki Bogu, że jest Ikar, nie? Fragment wewnętrznego komunikatu ONZ (adresaci nieznani), odzyskany z uszkodzonego źródła podczas konkursu deszyfratorskiego z udziałem niezidentyfikowanych podrozumnych sieci, 1332:34 2091-08-23. Ani przez chwilę sam w siebie wejrzeć nie umiałem, jakże miałbym zatem osądzać uczynki innych? M. Maeterlinck, Peleas i Melisandra (tłum. Z. Przesmycki) Obudził się nieważki. Niewidzialne dłonie poprowadziły go jak latającą kłodę przez Piastę, przez półkulę południową, unieruchomioną tak samo jak on. Gdzieś z daleka odezwała się Rakshi Sengupta, przy czym nie rżała ani nie powarkiwała, ale mówiła tonem łagodnym jak pierwszy z brzegu karaluch: - Za długo to już trwa zaczniemy spadać z powrotem jak nie damy ciągu w pięć minut góra. - W trzy minuty. - Głos Moore’a, o wiele bliżej. - Czas start. I tylko tyle nas jest, pomyślał Brüks. Tylko Jim, Rakshi i ja. Bez wampirzycy, bez nieumarłych ochroniarzy. Bez żadnych Dwuizbowców.

I Lianna też nie żyje. O Boże, Lianna. Biedne dziecko, biedna, prześliczna, niewinna ofiara. Nie zasłużyłaś sobie na to; jedynym twoim przewinieniem była wiara... Minął go jeden z osiowych włazów. W następnej sekundzie zakręcał pod niespodziewanym kątem prostym - szprychy Korony, złożone do przyśpieszania, cały czas leżały wzdłuż kręgosłupa. Gdy Moore pchał go głową naprzód ku rufie, przed twarzą przewijały się szczeble. Zginęły wszystkie nasze dzieci. Inteligentniejsze, silniejsze, oszczędniejsze. Wszystkie te podkręcone synapsy, wszystkie te problemy przywleczone z plejstocenu. Co im to dało? Gdzie są teraz? Nigdzie. Nie żyją. Zmienili się w plazmę. Tak jak pewnie i my, już niedługo. Serwis i Warsztat. Moore rozłożył leżankę medyczną i przypiął go dokładnie w momencie, gdy Korona zaczynała odchrząkiwać. Kiedy odwracał się, żeby wyjść, w świat z powrotem zakradało się ciążenie. Brüks spróbował unieść głowę i prawie mu się udało. Spróbował chrząknąć i to udało się całkiem. - Eee... Jim... - Wyszedł niemal szept. Pułkownik zatrzymał się pod drabiną. Ledwie widoczna kątem Brüksowego oka sylwetka. Wydawało się, że ciąg wtapia go w pokład. - Dz... dz-dzięki - wykrztusił Brüks. Sylwetka stała w milczeniu wśród narastającej grawitacji. - To nie byłem ja - powiedział w końcu i poszedł. *** Nie tylko Moore go odwiedzał. Pojawiła się także Lianna, zza grobu: ciemna, migotliwa plazma, uśmiechająca się do jego nieruchomych rysów, kręcąca głową i szepcząca: „Biedaku, taki zagubiony i taki arogancki”, póki Słońce nie odwołało jej z powrotem. Chinedum Ofoegbu stał godzinami u jego boku i przemawiał palcami, oczyma i urywanymi dźwiękami wydobywanymi z głębi gardła - jakimś sposobem jednak Brüks wreszcie go rozumiał: nie był już zawodzącą enigmą ani inteligentnym, rakowatym składnikiem ula, ale miłym staruszkiem, najmilej z całego dzieciństwa wspominającym

rodzinę szopów, z którymi zaprzyjaźnił się za pomocą paru garści suchej karmy i drobnego sabotażu dokonanego na zamknięciu domowego kosza na odpadki organiczne. Zaraz... ty miałeś dzieciństwo? - próbował zapytać Brüks, lecz dłonie i twarz Ofoegbu przepadały pod wykwitami dymienic i wielkich włóknistych guzów, tak że już nie był w stanie wydobyć słowa. Wracała nawet Rhona, z Nieba, choć przysięgała, że nigdy nie wróci. Stała do niego plecami i wściekała się; próbował nakłonić ją, żeby się odwróciła i uśmiechnęła, lecz nawet wtedy minę miała gniewną i zgorzkniałą, a oczy pełne iskier. Co, tęsknisz za nią? - złościła się. Za swoją bezmyślną marionetką, kochającą niewolnicą twojego ego? A może po prostu chodzi o fakt, że straciłeś jeden, jedyny fałszywy element twojego żałosnego fałszywego życia, nad którym miałeś jakąkolwiek kontrolę? Niestety, kajdany opadły, opadły na dobre. Możesz sobie tu zgnić, mnie to nic nie obchodzi. Ale nie to miałem na myśli, usiłował odpowiedzieć, oraz: Ja nigdy o tobie tak nie myślałem, i gdy w końcu wyczerpało mu się zaprzeczanie i nie zostało nic innego do powiedzenia: Proszę. Jesteś mi potrzebna. Bez ciebie nie dam rady. Pewnie, że nie dasz, zadrwiła. Sam w ogóle nie jesteś w stanie niczego zrobić. To ci muszę przyznać: udało ci się zamienić własną niekompetencję w strategię przetrwania. Co byś zrobił, gdybyś stracił tę wymówkę, gdybyś dał się ulepszyć jak wszyscy inni? Jak ty byś w ogóle przetrwał, nie mogąc się zasłaniać swoim inwalidztwem, kiedy nie nadążasz? Zachodził w głowę, co tam się musi w tym Niebie dziać, że jest taka wściekła. Zapytałby, ale Rhona na jego reliktowych oczach zamieniła się w Rakshi Senguptę, a tok myślenia najwyraźniej przeskoczył na całkiem inną ścieżkę. Trzymaj się z daleka od dziobu, szeptała nerwowo, oglądając się przez ramię. Trzymaj się z daleka od strychu, on tam jest i pewnie nie tylko on. Szkoda, że nie możesz wrócić, kiepsko to wszystko wygląda, a ja jestem dobra tylko z liczb, wiesz? Z białkowych spraw nie za bardzo.

I tak ci świetnie idzie, próbował powiedzieć Brüks. Nawet zaczynasz gadać jak my karaluchy. Ale był w stanie wykrztusić tylko skrzek, kaszel - wszystko, co usłyszała Rakshi, przerażało ją bardziej niż milczenie. Czasem otwierał oczy i widział pochylającego się nad nim Moore’a, poruszającego nad jego twarzą lśniącymi, migającymi pałeczkami do jedzenia. Raz czy dwa na piersi siadł mu niewidzialny, ryczący olbrzym i wcisnął go głęboko w miękką ziemię pod plecami (rzadkie pasy świeżo wyrośniętej trawy na ścianach chyliły się mocno ku ścianie, wszystkie źdźbła idealnie w jednym kierunku); poza tymi chwilami był nieważki jak nasiono dmuchawca. Czasem prawie był w stanie się ruszyć - wtedy zebrane nad nim stwory płoszyły się i uciekały. Innym razem ledwie mógł ruszyć oczyma w oczodołach. A czasami się budził. *** Coś siedziało przy nim, z lekka człekokształtna rozmazana plama na skraju pola widzenia. Brüks spróbował odwrócić głowę, oderwać wzrok od sufitu. Widział jednak tylko rury i farbę. - To tylko ja. - Głos Moore’a. Naprawdę. Naprawdę tylko on. - Rozumiem, że się nie spodziewałeś - powiedziała plama. - W sumie to zaskoczony jestem, że Sengupta ci nie powiedziała. Takie rzeczy akurat uwielbia rozgadywać. Spróbował jeszcze raz. Znów się nie udało. Kręgi szyjne wydawały się jakby zrośnięte. Unieruchomione przez rdzę. - Może więc ona nie wie. Brüks przełknął ślinę. To potrafił zrobić, choć w gardle dalej miał sucho. Plama przesunęła się, zaszeleściła. - U mnie to jest obowiązkowa procedura. Za dużo scenariuszy, w których udział świadomości... wpływa negatywnie na reakcje. Nieważne, jak wojsko w dzisiejszych czasach wygląda, nie wezmą cię, jeśli... Kaszlnięcie.

Reset. - Prawda jest taka, że ja poszedłem na ochotnika. Kiedy jeszcze wszystko było w fazie beta, nie weszło do obowiązkowych procedur. A możesz decydować, zastanowił się Brüks, kiedy to jest, a kiedy nie ma? Daje się sterować czy jest odruchowe?- Mogłeś słyszeć, że my po prostu usypiamy. Tracimy świadomość, a ciało niech jedzie na autopilocie. Żeby nie mieć wyrzutów sumienia po pociągnięciu za spust. - Brüks usłyszał w głosie starego człowieka nutę goryczy. - W dzisiejszych czasach to prawda. Ale u nas, u pierwszej generacji, nie. Byliśmy przytomni. Mówili wtedy, że się nie dało inaczej. Że można człowieka odsunąć od pętli motorycznej, ale podwzgórza nie da się wyłączyć, nie szkodząc funkcjom wegetatywnym. Były oczywiście plotki, że oni to doskonale umieli, ale po prostu chcieli, żebyśmy byli świadomi, żeby po akcji mógł nas przesłuchać doświadczony obserwator na polu, tego typu sprawy, ale byliśmy tak rozchwytywani, że waliło nas to wszystko. Sam szczyt techniki, sexy jak cholera; no wiesz. Pierwsi pionierzy na postludzkim pograniczu. - Moore prychnął cicho. - No, w każdym razie, po paru misjach, które niezupełnie poszły zgodnie z planem, wypuścili Iterację Nirwana. Nawet zaoferowali mi upgrade, ale ja... ja nie wiem. Jakoś nagle wydało mi się ważne, żeby nigdy nie gasić światła. Czemu ty mi to mówisz? Jakie to ma znaczenie teraz, kiedy strąciłeś ratunek dla świata w Słońce? - Mówię tylko, że ja tam byłem. Przez cały czas. Tylko jako pasażer, bo niczym nie kierowałem, ale nie zniknąłem. Nie jestem jak ci najemnicy Valerie, ja... chociaż patrzyłem. Jeśli to ma ci w czymś pomóc. Po prostu chciałem, żebyś wiedział. To nie byłeś ty. Tak mówisz. To nie twoja wina. - Odpocznij sobie teraz. Rozmazana plama rozciągnęła się, w polu widzenia Brüksa na moment zogniskowała się twarz pułkownika - i znów zniknęła, do akompaniamentu oddalających się kroków. Który ustał na moment. - Nie bój się - powiedział Moore. - Więcej tego nie zobaczysz.

*** Gdy obudził się kolejny raz, pochylała się nad nim Sengupta. - Ile czasu? - wykrztusił Brüks i z ulgą zauważył, że słowa się wydobyły. Powiedziała: - Możesz się ruszyć spróbuj tak czy owak. Posłał polecenia wzdłuż nóg, poczuł, jak palce stóp reagują. Spróbował zamachać palcami rąk - knykcie miał zardzewiałe na sztywno. - Nie wa wałzo - powiedział. - Przejdzie to nie jest trwałe. - Sso ona mi włobiła? - Słuchaj pracuję nad tym... - Całkiem jak jakaś... Schaza Chrzy... Krzyżowa, dupą do przodu. - Język zmagał się ze słowami. - Jak ona, cholera... szwy... zwyklaki nie mają skazy, nie mają odpowiednich ob... - Mówię pracuję nad tym teraz są ważniejsze sprawy. Może dla ciebie są ważniejsze... - Gdże Dżym? - Właśnie ci mówię cały czas siedzi na tym strychu z Porcją chyba... - Ssso! - No a skąd wiadomo jak bardzo się to gówno rozlazło mogło pokryć cały środek macierzy i byśmy nie poznali. Mogło przyrosnąć nawet do samych drzwi i wleźć nam do środka. Dobrze, że chociaż zaczęły mu działać współczulne nerwy ruchowe - poczuł, jak jeżą mu się włoski na przedramionach. - A ktoś zw... wziął próbki? - Ja nie robię takich rzeczy, ja jestem od matematyki nie od latania z wiadrem nawet procedury nie znam. - Nie mogłaś sprawdzić? - Ja nie robię takich rzeczy. Brüks westchnął. - To może Jim? Sengupta spojrzała poprzez niego. - Zero pożytku cały czas w kółko czyta te listy z domu. Mówiłam mu ale jego to chyba już nie obchodzi. - Pokręciła

głową (tak jej to łatwo przyszło), dodała: - Ale czasami tu schodzi dogląda ciebie. Ładował w ciebie różne tam aminomasłowe i spazmolityki mówi że już zaraz dojdziesz do siebie. Zgiął palce. Faktycznie, już nie najgorzej. - Tak, chyba wracam do żywych. Tylko ciało wyszło z wprawy. - No trochę poleżałeś. Dobra muszę lecieć. - Przeszła przez habitat, odwróciła się u podstawy drabiny. - Dan musisz wracać do gry dziwne rzeczy się dzieją. Między nimi też. Nigdy dotąd nie nazwała go po imieniu. *** Zanim Sengupta wyszła, przestał bełkotać; pięć minut później mógł bez specjalnego dyskomfortu przewrócić się z boku na bok. Zginał kolana i łokcie, za każdym razem o coraz większy, okupiony sporym wysiłkiem kąt, zmagając się z kruchym oporem własnego ciała. Po przekroczeniu jakiegoś krytycznego kąta prawy łokieć trzasnął, a po ramieniu rozlał się ból przypominający wstrząs elektryczny. Ale potem ręka nadal działała, zginała się i prostowała na życzenie, budząc tylko tępe, artretyczne kłucie w stawie. Zachęcony tym sukcesem, na siłę zgiął pozostałe kończyny poza ten punkt i zrewindykował je dla siebie. Zrewindykował od czego? - zastanawiał się. Archiwa danych medycznych potrafiły odegrać upadek ciała w przyśpieszonym tempie: ciało zalane falą acetylocholiny, obezwładnione komórki Renshaw, ATP wypalone do ostatnich oparów przez włókna, które nie były w stanie przestać się kurczyć. Nie zostało żadnego ATP, żeby interweniowało i poprosiło do tańca miozynę; nic nie przerwało wiązania aktyna-miozyna. Ślepa uliczka, tężyczka, skurcze unieruchamiające całe ciało. Mechanizm był bardzo prosty: kiedy już potencjały czynnościowe zaczęły skakać tak szybko, mogło to się skończyć tylko jednym. Ale nie wyglądało na indukowane farmakologicznie. Valerie nie dosypała mu niczego do kawy ani nie podrzuciła do jedzenia. Jego medyczne odczyty trafiły na trop dopiero długie minuty po pierwszych drgawkach, ale,

o ile był w stanie ustalić, wszystkie sygnały pochodziły z jego własnego mózgu: z ośrodkowego układu do motoneuronów alfa, z nich do szczeliny synaptycznej, łup, łup, łup. Obojętne, co to było, sam sobie to zrobił. Nie śpieszył się z wypisywaniem ze szpitala. Powoli powyciągał cewniki i rozprostował kończyny. Powoli wprowadzał powracające ze stanu skamieliny ciało do czegoś przypominającego aktywność. Teraz czas uzupełnić paliwo: po rekonwalescencji czuł wilczy głód. Minęła ponad godzina, zanim był w stanie wygramolić się z S/W i sprawdzić, co tam dzisiaj serwuje kuchnia. Był w połowie drogi przez Piastę, gdy zauważył sączące się ze szprychy światło. *** Migawka z przeszłości: leżący na trawniku trup. Brüks nie wiedział, który element tu bardziej nie pasuje. Podejrzewał, że trawnik. Przynajmniej był niespodziewany nie tyle trawnik, ile łaciaty wyświechtany dywanik zielononiebieskiej trawy - rdzawy w przyćmionym, długofalowym świetle, preferowanym przez wampiry zerwanej ze ściany habitatu i rozsypanej byle jak na pokładzie. Wampiry mają zaburzenie obsesyjnokompulsyjne, kojarzył niewyraźnie. Przynajmniej te mityczne, niekoniecznie będące dla nich inspiracją pradawne drapieżniki z krwi i kości. W XVII-wiecznych legendach ludzie sądzili, że da się odwrócić uwagę wampira, po prostu rozsypując mu na drodze sól - jakiś nadnaturalny obwód w mózgu zmusi go, żeby zapomniał o wszystkim i liczył ziarenka. Brüks pomyślał, że gdzieś to czytał. Raczej nie w recenzowanej pracy naukowej. O ile jednak wiedział, ten absurdalny zabobon mógł mieć w sobie ziarno neurologicznej prawdy. W żadnym razie nie był bardziej nonsensowny niż Skaza Krzyżowa - może w tych wszystkowiedzących mózgach jakiś obwód do rozpoznawania wzorców faktycznie się w ten sposób zacinał, napędzany za silną pętlą sprzężenia zwrotnego. Może Valerie padła ofiarą tego samego podprogramu, zobaczyła te tysiące epifitycznych

źdźbeł i zdarła je gołymi pazurami z naściennej grządki, licząc każdy listek, gdy spadał na pokład wątłą chlorofilową zamiecią. Haczyk był oczywiście taki, że wampiry wcale nie musiały liczyć: od razu, w jednej chwili, zobaczyłyby dokładną liczbę ziaren soli czy źdźbeł trawy, znałyby siedmiocyfrową sumę całkowitą, nie musząc przechodzić przez świadomy proces arytmetyczny. Każdy chłopek ze wsi, który poświęciłby dwie sekundy na rozsypanie za sobą soli, zyskałby na tym góra jedną dziesiątą sekundy przewagi. Niewarta skórka wyprawki. Może jednak zombiak o tym nie wiedział. Może ten homunkulus za jego oczyma obudził się w samą porę, żeby zrozumieć, co będzie, jakimś sposobem odebrał sterowanie wszystkim tym skróconym ścieżkom i tylnym zaułkom, i spróbował, nie mając nic do stracenia, odmówić ostatnią zdrowaśkę. Może Valerie, rozbawiona, pozwoliła mu na to, może nawet podjęła grę i udała, że liczy spadające źdźbła, gdy jej obiad zamieniał pokład w niechlujny dywanik. A może zombiaka to nie obeszło. Może po prostu na rozkaz położył się i czekał na zjedzenie. A Valerie po prostu potrzebowała obrusa. Zombiak miał podcięte gardło. Leżał na brzuchu, nagi, z twarzą odwróconą w bok. Wycięto mu prawy pośladek, mięśnie udowe, długi pas łydki. Powyżej i poniżej było ciało, ale pomiędzy tylko goła kość łącząca podudzie z tułowiem, wetknięta w szeroką, obnażoną łyżkę stawu biodrowego. Krwi było bardzo mało. Wszystko natychmiast skauteryzowane. - Nigdy nawet go nie sprawdziłaś - powiedział Brüks. Sengupta powiększyła obraz: resztki krwawej uczty rozciągnęły się na całe okno. Źdźbła trawy urosły do rozmiaru pędów bambusa; na obnażonej krwawej kości uwidoczniły się nierówne bruzdy. Ślady zębów. Przez trawę wił się jakiś jakby wąż - ledwo widoczny nawet przy takim powiększeniu. Znikał pod niedojedzonym trupem.

- Znalazłam osiem przewodów nie wiem dokładnie do czego ale ktoś kto je zostawił to nie była niewidzialna ręka co czyni dobro nie? Masakra mówi że mina pułapka i choć raz chyba Masakra ma rację. Ona chciała żebyśmy to zobaczyli. - Skąd wiesz? - To jedyny strumień wideo którego nie przerwała. - Sengupta machnięciem zgoniła nagranie ze ściany. - Czyli odrzuciliście habitaty. Kiwnęła głową. - Zbyt ryzykowne tam wchodzić zbyt ryzykowne zostawić w spokoju. Kolejny widok zastąpił poprzedni - kamera z uciętej szprychy, niegdyś prowadzącej do kryjówki Valerie. Kończyła się teraz ledwo po dwudziestu metrach, pulsującym pomarańczowym kręgiem, co dwie sekundy migającym w głębi tunelu napisem PRÓŻNIA. Dokładnie to samo było w szprysze od Mesy naprzeciwko, ją też ucięli, żeby wektory były w równowadze. Przypomniał sobie prowadzone tam na dole rozmowy, dźwięk stukających o siebie szklanek. - Cholera - powiedział. - Jakby one się czymś różniły wszystkie mają taki sam sprzęt i podtrzymanie życia. - Wiem. - Brak powietrza i żarcia też nam nie grozi przecież wszyscy nie żyją i... - Wiem, kurwa - warknął Brüks i zdziwił się, kiedy Sengupta natychmiast zamilkła. Westchnął. - Po prostu, w całej tej pieprzonej podróży, tylko w tej Mesie zdarzyło mi się parę w miarę przyjemnych chwil, wiesz? Przez chwilę się nie odzywała, a kiedy w końcu przemówiła, Brüks nic nie zrozumiał. - Co powiedziałaś? - Tam rozmawiałeś z nim - wymamrotała. - Wiem ale nawet gdyby Mesa dalej tam była to by nic nie zmieniło bo jego nie

ma. Cały czas tylko siedzi na strychu i w kółko puszcza te sygnały jakby dalej był na Ikarze... - Stracił syna - odparł. - To go zmieniło. Nic dziwnego. - O ja myślę. - Odezwała się tylko nieco głośniej od szeptu. Coś w tym głosie sprawiło, że Brüks zatęsknił za dawnym chichotem hieny - zmieniło go i to jak. *** Skończyły się wymówki. Nie zostało nic innego do zrobienia. Wspiął się do Piasty, przebił przez jej niebo, wchodząc w bebechy statku: posykujące oskrzeliki, kreskowane ukośnie kręgi, prostoliniowe jelita. Poruszał się jak staruszek nieważkość, resztki paraliżu i skafander znaleziony przy śluzie ładunkowej zmówiły się, żeby zmusić go do bicia rekordów w niezdarności. Przed nim, farba wokół złącza dokującego oświetlała całą tę topografię rozmytym blaskiem, tym samym co wszędzie. Tutaj pojawiają się cienie, uświadomił sobie Brüks. We wszystkich innych zakamarkach Korony jest teraz jasno jak na basenie, odkąd nie ma wstępu do Ładowni, a habitat Valerie został odcięty. Tam cienie nie mają szans. Nie miały dokąd pójść... - Witamy w krainie żywych. Jim Moore obrócił się powoli między krokwiami, tuż przy śluzie. Kontury twarzy i kończyn to chowały się, to wyłaniały z zaćmienia. - To jest życie? - spróbował Brüks. - To lista oczekujących. Wydało mu się, że zobaczył uśmiech. Odepchnął się, przeleciał przez strych i wyciągnął spomiędzy wiszących narzędzi spawarkę - sprawdził poziom baterii, ocenił masę. Jim Moore przyglądał się z odległości, z twarzą pełną cieni. - Eee, Jim, a jeśli chodzi o... - To było terytorium wroga - odparł Moore. - Nic innego nie dało się zrobić. - No tak. - Jedna piąta zasobów energetycznych świata w rękach inteligentnego śluzowca z kosmosu. Brüks nie

zazdrościł mu konieczności rozważania za i przeciw dla takiej decyzji. - Ale skutek uboczny to... Moore odwrócił wzrok. - Dadzą sobie radę. Może i miał rację. Świetliki ostudziły ziemski pęd do polegania na pozaświatowej antymaterii - ciągnący się przez 150 milionów kilometrów kabel zasilający był zbyt łatwym celem we wszechświecie, gdzie pozaziemskie istoty o boskich cechach pojawiają się i znikają jak chcą. Były oczywiście źródła rezerwowe, fuzja termojądrowa, wymuszona fotosynteza, geotermiczne szpikulce wbite głęboko w skorupę ziemską, żeby dobrać się do resztek ciepła ze stworzenia świata. Trochę się zaciśnie pasa, trochę ludzi może zginie, ale ogólnie świat da sobie radę. Zawsze tak było: z jednej strony żebracy, z drugiej wybredni, rozpuszczone, nienasycone pokolenia obstawione swoimi zabawkami i prądożernymi wirtualnymi światami. Przynajmniej im nie skończy się powietrze. I oni nie zamarzną na śmierć na nieskończonych pustkowiach między gwiazdami. Moore bowiem tak ukochał ten świat, że oddał za niego swojego jedynego syna. Dwa razy. - Zresztą - dodał Moore - niedługo się dowiemy. Brüks zagryzł wargę. - Jak niedługo? - Damy radę dotrzeć do domu w parę tygodni - rzucił tamten obojętnie. - Musisz Senguptę zapytać. - Parę... ale w tamtą stronę lecieliśmy... - Na pulsacyjnym napędzie jądrowym, mając tylko pół zbiornika paliwa. I z absolutnym minimum ciągu. Teraz jedziemy na stuprocentowej antymaterii prosto z Ikara. Gdyby dać gazu, dotarlibyśmy na ziemię w parę dni. Tylko że lecielibyśmy za szybko, żeby się tam zatrzymać, i hamowalibyśmy przez pół drogi do alfy Centauri. Albo gdzieś pomiędzy, pomyślał Brüks. Spojrzał przez pomieszczenie. Moore obrócił się powoli przez światło i cień, spojrzał na niego. Tym razem ten uśmiech, choć zagadkowy, był nie do pomylenia.

- O to się nie bój - powiedział. - O co? - Nie lecimy do Oorta. Nie zabieram cię na wariacką eskapadę w poszukiwaniu mojego zmarłego syna. - Ale... Jim, ja wcale... - Bo nie ma potrzeby. Mój syn żyje. Może sześć miesięcy temu. Może nawet teraz. Możliwe. Ale za sześć miesięcy nie. Nie po tym, jak strumień telematerii zgasł i zostawił Tezeusza samego na pastwę mrozu i ciemności. Nie po tym, jak pozbawiłeś go napędu i kazałeś dryfować... - Jim... - Mój syn żyje - powiedział jeszcze raz Moore. - I wraca do domu. Brüks przez chwilę się nie odzywał. Wreszcie: - Skąd wiesz? - Wiem. Przełożył spawarkę z jednej dłoni do drugiej, poczuł z zewnątrz - solidną realność masy i bezwładności od wewnątrz - kruchość obolałych części ciała. - Dobra. Ja chciałem... pobrać trochę próbek... - Oczywiście. Sengupta i jej śluzowiec-najeźdźca. - Sprawdzić nic nie kosztuje. - Pewnie, że nie. - Moore wyciągnął nonszalancko rękę, zakotwiczył się na nieużywanej drabinie. - Rozumiem, że skafander robi za prezerwatywę. - Po co ryzykować. - Patrzył na Moore’a w żółtym papierowym kombinezonie, na jego gołą rękę zaciśniętą na niesprawdzonym terenie. - Ale hełmu nie masz - zauważył Moore. - Bo przeginać też nie należy. Jeśli Porcja chodzi na zewnętrznym cieple, to z tych ścian nie dostanie dość dżuli, żeby móc szybko wypączkować jakąś nibynóżkę. Zresztą, już w skafandrze Brüks się głupio czuł. Pod rozbawionym spojrzeniem Moore’a ustawił się po jednej stronie włazu i nastawił promień na krótką ogniskową. Inteligentna farba zaiskrzyła i wydęła się w bąble. Nic nie wrzasnęło, nic nie uciekło. Z metalu nie wypączkowały żadne

macki w rozpaczliwym akcie samooobrony. Brüks zeskrobał próbkę ze skraju przypalonego obszaru. Kolejną z nietkniętej powierzchni parę centymetrów dalej. Sunął systematycznie wzdłuż krawędzi włazu, pobierając próbkę co mniej więcej czterdzieści centymetrów. - Mnie też tym potraktujesz? - zapytał Moore za jego plecami. Powinienem. - Na razie to nie jest chyba konieczne. Moore kiwnął głową, z obojętną miną. - Aha. Gdybyś zmienił zdanie, to wiesz gdzie mnie znaleźć. Brüks uśmiechnął się. Chciałbym, przyjacielu. Naprawdę chciałbym. Ale nie mam, kurwa, bladego pojęcia. *** Ze strychu do Piasty. W każdym razie wygląda jak Piasta. Może to tylko wyściółka. Powłoka. Przez równik, z zamrożonej północy do wirującego w piruecie południa. Ale po drodze staraj się nie dotknąć kraty. Może i teraz mnie obserwować. Może ja płynę przez gałkę oczną. Nie bądź debilem, Brüks. Na Ikarze Porcja miała lata do dyspozycji; ty byłeś tam przez trzy tygodnie. Stanowczo za mało czasu, żeby wyhodować taką ilość nowej skóry, która by... Chyba że ona nie wyhodowała nowej skóry tylko przemieściła starą. Chyba że przez te wszystkie lata akumulowała rezerwową postbiomasę jako inwestycję na rzecz przyszłej ekspansji. Nie mogła po prostu wpełznąć przez frontowe drzwi i gardziel. Ktoś to musiałby zauważyć. (Teraz żeglował pomiędzy gałką oczną i tęczówką: jedna otwarta, druga zamknięta, obie srebrne. Obie ślepe). Żadnego kinetycznego ciepła odpadowego, żadnych alarmujących zmian masy... Chyba że szła na tyle wolno, żeby wtopić się w szum. Albo przypadkiem wie o prawach termodynamiki trochę więcej niż my...

W głąb szprychy, przybierając na wadze, wpatrując się uważnie w zaciśnięte na szczeblach palce w rękawicach. Wypatrując mikroskopijnych nitek grzybni pomiędzy skafandrem i strzemieniem. Oczy czujne na wszelkie krople wilgoci - każdy menisk napięcia powierzchniowego może zdradzać poruszającą się błonę. Paranoi dostajesz. Durniejesz. To tylko środki ostrożności przeciwko mało prawdopodobnemu zagrożeniu. To wszystko. Nie wpadaj w to po szyję. Jesteś Danem Brüksem. Nie jesteś Rakshi Senguptą. Ty ją tylko stworzyłeś. *** Kładąc próbki na szalce, usłyszał jej ruchy na dole. Starał się nie zwracać uwagi na tupanie nogą, pomrukiwanie, gdy zeskrobane ze ściany okazy przechodziły cykl kwarantanny, gdy ogarniał go świeżo obudzony głód i pochłaniał cokolwiek, co była w stanie wypluć prymitywna kuchenka habitatulaboratorium, nie nadążając przełykać tak szybko, żeby nie poczuć posmaku spiruliny. W końcu jednak się poddał - od góry napierał przyziemny dysonans Moore’a, od dołu kompulsywna krzątanina Sengupty. Wylazł z laboratorium, ominął tarasującą drogę wielką torebkę nasienną namiotu Sengupty, tuż obok jego własnego. Pilotka używała ConSensusa na gołej ścianie pomiędzy dwoma usychającymi pasmami sztucznej trawy. Korona cierniowa kręciła się tam w animowanym czasie rzeczywistym. Dwie z kończyn miała amputowane u łokci. Jak tak dalej pójdzie, do domu dojadą trzy skafandry i pełen zbiornik tlenu, pomyślał Brüks. Punkt na mapie - MOORE, J. - unosił się w bezpiecznej odległości na strychu. Inne wskazania tworzyły na ścianie rzadką mozaikę. Brüks nie wszystkie rozumiał, ale był przekonany, że jeden czy dwa dotyczą blokowania kanałów interkomu. Odwróciła się, gdy jego stopy uderzyły w pokład, spojrzała oczekująco na jego pierś.

- Jim - powiedział. - No. - Mówiłaś, że się... zmienił. - Nie musisz mi wierzyć na słowo sam widziałeś jak się zmienia odkąd wyszliśmy z niskiej okołoziemskiej. Brüks pokręcił głową. - Wcześniej był tylko... rozkojarzony. Czymś zaprzątnięty. Ale urojeń nie miał. Sengupta przesunęła palcami po ścianie; lista jakichś plików przeleciała zbyt szybko, żeby Brüks mógł cokolwiek odczytać. - Nadawał do Oorta wiedziałeś o tym? Jeszcze zanim odlecieliśmy z Ziemi złamał prawo sam pomagał je stworzyć po Świetlikach nikomu innemu by to nie uszło ale ho ho jak sam wielki Jim Moore wysyła wiadomości... - Jakie wiadomości? - Do Tezeusza. - A, no oczywiście. Był w centrum dowodzenia misją. - I coś mu stamtąd odpowiadało. - Rakshi. I co z tego? - Dalej do niego gada. - Że... że co? Przez cały ten szum? - Ze słonecznego szumu już wyszliśmy przynajmniej z tego najgorszego. Ale on zbiera te sygnały dużo dłużej niektóre stemple czasowe są sprzed siedmiu lat. Te sygnały się zmieniają. Pierwsze to sama telemetria wiesz? Dużo logów głosowych też ale przeważnie same dane ze wszystkich możliwych czujników i jakiś milion rozmaitych scenariuszy, które analizował ten wampir Sarasti kiedy podchodzili do celu. Gęste to pełno szumu ale strumienie miały nadmiarowość więc jak się przepuści przez odpowiednie filtry da się zdekodować rozumiesz? A potem Tezeusz gaśnie przez jakiś czas nic nie ma a potem to... Zamilkła. - A potem co, Rak? - poddał łagodnie Brüks. Zrobiła głęboki wdech. - Ten inny sygnał. Nieskupioną wiązką. Bezkierunkowy. Na cały Układ.

- Mówił, że Tezeusz zgasł - przypomniał sobie Brüks. Polecieli tam, stracili kontakt i tylko tyle wiadomo. - E tam on wszystko wiedział. Strasznie to słabe i zniekształcone nawet jak się zastosuje wszystkie filtry i odszumiacze jakie są w arsenale to i tak byś nie poznał że tam coś jest jakbyś nie wiedział. No ale pułkownik Masakra człowieku on to wiedział. Wydłubał i... Jej palce zatańczyły i zawirowały w powietrzu pomiędzy nimi. Przez habitat przeleciał delikatny powiew szumu - jęk dalekiego ducha. - Tylko tyle? - zapytał Brüks. - No prawie ale dorzucisz jeszcze parę Fourierów i... ...i głos. Słaby, cienki, bezpłciowy. Pozbawiony barwy, intonacji, jakiegokolwiek uczucia w tle słów. Wszelkie człowieczeństwo, które być może kiedyś zawierał, zerodowane przez pył, odległość i głuchy mikrofalowy pomruk całego wszechświata w tle. Nie zostało nic, tylko same słowa, nie tyle wyodrębnione z szumu, ile z niego zbudowane. Szept wśród pustki: - Wyobraź sobie, że jesteś Sirim Keetonem. Budzisz się w agonii wskrzeszenia... po rekordowo długim ataku bezdechu sennego trwającym sto czterdzieści... czujesz, jak krew, lepka... przepycha się przez wyschnięte podczas miesięcy przestoju tętnice. Ciało powolutku, boleśnie napełnia się: rozszerzają się... ciało odchodzi od ciała; zginasz się... żebra głośno strzelają. Stawy zatarły się od bezruchu. Jesteś jak figurka z kresek, zamrożona... rigor vitae. Krzyknąłbyś, ale nie masz tchu. W habitacie zapadła cisza. - Co to, kurwa, było? - szepnął Brüks po bardzo długim czasie. - Pojęcia nie mam. - Sengupta zabębniła palcami w udo. - To jest sam początek opowieści. Przychodziła kawałkami według stempli czasowych co parę lat. I chyba jeszcze się nie skończyła. Jeszcze jest... w trakcie. - Ale co to... - Nie wiem rozumiesz? Ale mówi że jest Sirim Keetonem. I coś tam jest jeszcze pod spodem pod słowami ale nie wiem co.

- Niemożliwe. - Nieważne co ty myślisz albo ja to coś myśli że jest Sirim Keetonem. I wiesz co Masakra temu czemuś odpowiada. Przynajmniej tak mi się wydaje. „Mój syn żyje”. - Trochę będzie musiał poczekać. Jeśli to naprawdę idzie z Oorta to trzeba będzie całego roku żeby w ogóle myśleć o jakiejś odpowiedzi. Sengupta wzruszyła ramionami i spojrzała na ścianę. „I wraca do domu”.

Każda wystarczająco zaawansowana technologia jest nieodróżnialna od natury. Stella Rossiter Nie. Nie. Nie. Rozprute siatki krystaliczne, poprzerywane nanoprzewody, porozbijane mikrodiody. Spalona inteligentna farba. Nic więcej. Od wielu godzin pozwalał, by w wyobraźni odgrywały mu się najbardziej pesymistyczne scenariusze. Porcja rozprzestrzeniła się na całą Koronę. Porcja wyszła ze strychu. Porcja rozpełzła się niewidzialnie po wszystkich ścianach i wszystkich powierzchniach, pokryła błony namiotów, pokryła całą załogę, otorbiła każdą cząstkę jedzenia, którą ktokolwiek z nich wpakował do ust od chwili zadokowania. Porcja otuliła go jak druga skóra; Porcję miał w środku, mierzącą wszystko, analizującą, przeżerającą go od środka i od zewnątrz. Porcja była wszędzie. Porcja była wszystkim. Bzdura. Kora nowa to wiedziała, choć pień mózgu podkradał jej przemyślenia i zniekształcał w paranoidalne konstrukcje. Skądkolwiek by Porcja pierwotnie pochodziła, zbudował ją system telematerii - lasery wycinające z jałowego kondensatu myślące mikrobłony, które planowały, kombinowały i opanowywały każdy nowy teren jak plaga myśli. Choćby nie wiadomo jak bardzo się rozprzestrzeniła, choćby znaczną czy niewielką ilością przeniknęła do Korony, nie mogła rosnąć w oderwaniu od swojej machiny stworzenia. A aż tak długo nie dokowali - wróg w żadnym razie nie mógł osiągnąć niczego ponad powierzchowną penetrację linii frontu. Próbki były czyste. Co oczywiście nie dowodziło absolutnie niczego. Na pokładzie Ikara Porcja zatrzasnęła się jak wnyki - ale miała do zabawy nieograniczoną energię i osiem lat na nauczenie się, jak z niej korzystać. Jeden pasywny filtr na

panelach słonecznych, z tłumieniem rzędu tysięcznych części procent. Jedno zwarcie w kablu, iskrzącym i podgrzewającym metal w okolicy. Tylko tyle wystarczało - sam czas i trochę brownowskiej energii, żeby się pożywić. Co wtedy tak mimochodem rzuciła Sengupta, tuż przed tym, jak Porcja zaatakowała? „Trochę tam ciepło mają...”. Nie może rzucić się do sprintu, jeśli nie zakumuluje energii, rozmyślał. Może więc przed skokiem pojawia się możliwy do wykrycia ślad cieplny... Sengupta wysadziła głowę spod podłogi. - Coś znalazłeś? Brüks pokręcił swoją, gdy gramoliła się na pokład. - A ja na przykład tak. Doszłam jak ta cholerna wampirzyca zamieniła cię w kamień dobrze że ciebie nie mnie przepraszam ale mógł to być Masakra albo ja równie dobrze. Myślę że wszystkim nam to zrobiła. - Co zrobiła? - Bałeś się kiedyś karaluch? Cały czas. - Rakshi, mało co nie zginęliśmy... - Ale wcześniej. - Sengupta machnęła głową w tył i w przód. Bałeś się bez powodu bałeś się pójść do kibla. Coś mu podskoczyło w żołądku. - Co znalazłaś? Rzuciła na ścianę nagranie z kamery - oko umieszczone na strychu, patrzące przez puste pomieszczenie na właz prowadzący do Piasty. Sengupta powiększyła ustawiony skośnie fragment ściany tuż obok zapasowej śluzy. Ktoś nabazgrał na tej powierzchni coś w rodzaju hieroglifu, splot wielokolorowych krzywych i ostrych kątów, który mógłby robić za kubistyczne ujęcie bardzo prostej sieci neuronowej. - Pierwszy raz to widzę na oczy - mruknął Brüks.- Widziałeś widziałeś tylko nie pamiętasz. Trwa tylko dwieście milisekund przypadek że wyszło na stop-klatce. Widzisz ale nie pamiętasz i robisz w gacie ze strachu. - Teraz mnie to nie przestrasza.

- Karaluch to jest tylko jeden kadr część animacji ale kamery nie skanują na tyle szybko a teraz wszystko to zniknęło. Musiałam się nagrzebać jak pojebana żeby znaleźć choćby to jedno. Przyjrzał się obrazowi: postrzępiona plątanina linii i arabesek, coś jakby abstrakcyjne graffiti, szerokie może na kilkanaście centymetrów. Widziane kątem oka wydawało się niemal sensowne, jak zbiór liter, którym niewiele brakuje do złożenia się w słowo; lecz gdy się spojrzało na wprost, rozpadało się w bazgraninę. Jednak nawet wyrwany z sekwencji kadr, ujęty z ukosa, sprawiał, że coś go swędziało w mózgu. - Jakby malowała znaki gangów - powiedział cicho. - Cały statek nimi pomalowała. - Ale to nie wszystko pamiętasz jak się ruszała mówiłam ci że mi się to nie podoba i jeszcze te mlaski i cmoknięcia... cholera albo wtedy jak mnie zaatakowała a potem ciebie widziałam że szepcze ci do ucha co takiego mówiła co? - Ja... nie mam pojęcia - uświadomił sobie Brüks. - Nie pamiętam. - Pewnie że pamiętasz. Tak jak wtedy w Budapeszcie przeprogramowała ci mózg tymi drganiami jakby ustawiała szklanki od piwa na stole niezłe nie? - Postukała się w skroń, szybko, mocno, trzykrotnie. - To nawet żadna sensacja wiesz nie da się niczego usłyszeć ani poczuć pierdnięcia żeby mózg się nie przeprogramował mózgi tak mają wszystko je przeprogramowuje. Po prostu doszła jak tupnąć w podłogę żebyś zesztywniał na miejscu. Równie dobrze mogło to trafić mnie. - I trafiło - zauważył Brüks. - Bo czemu, Rak, się na nią rzuciłaś? Widziałem cię w Piaście, rzuciłaś się na nią jak wściekły pies. Co w ciebie wstąpiło? - No nie wiem po prostu ciągle te odgłosy wkurwiały mnie jak nie wiem nie mogłam się powstrzymać. - Mizofonia. - Brüks parsknął gorzkim, cichym śmieszkiem. Wywołała u ciebie mizofonię.

Obrazy z uniwersytetu Simona Frasera: Valerie przypięta do fotela, postukująca w podłokietnik... Już wtedy to robiła. Nawet gdy ją torturowali, cały czas ich... przeprogramowywała... Nie mógł się powstrzymać od śmiechu. - Co? - zapytała Sengupta. - Co takiego? - Wiesz, co jest potrzebne, żeby coś dobrze zapamiętać? Powstrzymał kolejny wybuch śmiechu. - Wiesz, co daje takiego kopa hipokampowi i wypala w mózgu ścieżki szybciej i lepiej niż wszystko inne, oprócz bezpośredniej neuroindukcji? - Karaluch musisz mi... - Strach. - Brüks pokręcił głową. - Cały czas odgrywała potwora. Myślałem, że po prostu lubi takie sadystyczne gierki. Myślałem, że straszenie nas ją kręci. Ale ona nigdy nie robiła niczego bez potrzeby. Po prostu podkręcała pasmo przenoszenia... Sengupta cmoknęła i wyjrzała za okno. On cicho prychnął. - Nawet wtedy na strychu, jak Li i ja... nawet nie byliśmy w stanie spojrzeć. Wiedzieliśmy, że ona tam jest, ale staliśmy twarzami do siebie. Oboje baliśmy się czegoś po lewej, ale staliśmy twarzami do siebie. Oczywiście, że tak, nic dziwnego. Czemu tego wcześniej nie dostrzegłem? Jej w ogóle tam nie było, na sto procent, to były tylko... skroniowo-ciemieniowe halucynacje. Nocne upiory. Pierdoły z wyczuwaniem czyjejś obecności. - Karaluch przypomina sobie. - Sengupta niemal szeptała. Karaluch zaczyna się budzić... - Rozstawiała nas jak pionki na szachownicy. - Brüks nie wiedział, czy ma się zachwycić, czy przerazić. - Przez cały czas... - Ciekawe co jeszcze nam wprogramowała co? Zaczniemy widzieć rzeczy których nie ma czy wyleziemy nago na kadłub? Brüks zastanowił się nad tym.

- No, nie... nie sądzę. Nie, jeśli zhackowała nas wszystkich w ten sam sposób. Proste rzeczy, tak. Strach. Żądza. Uniwersalne rzeczy. Uśmiechnął się, trochę ponuro, wyobraziwszy sobie erekcje i stojące na baczność sutki u pozostałych przy życiu mieszkańców Korony. Niespecjalnie mi potrzebny teraz ten obraz. - Jak chcesz się wczepić w jakieś wyższe zachowania, wchodzisz w kształtujące osobowość przeżycia z dzieciństwa, osobnicze ścieżki pamięciowe. Zbyt dużo różnic indywidualnych, żeby wszystkich potraktować jedną sztancą. Sengupta szczęknęła zębami. - Gadanie starego karalucha nowy karaluch powinien być mądrzejszy. Powinien wiedzieć co to... - Nie umiała zhackować Dwuizbowców - powiedział. - Co? - Te jej sztuczki... wykorzystują klasyczne ścieżki nerwowe, nie będą działać na kogoś, kto sobie zremiksował wszystkie obwody Musiała się ich pozbyć. Tysiąc elementów układanki nagle z oślepiającym błyskiem złożyło się w całość. - To dlatego zaatakowała klasztor, dlatego po prostu nie zapukała do drzwi z propozycją. Chciała ich sprowokować do zauważenia siebie. Wiedziała, jak zareagują karaluchy, przygotowała tę broń biologiczną, na tyle groźną, żeby ul nie przeszkadzał w trakcie wycieczki, ale na tyle łagodną, żeby całkiem nie wykoleić misji. Kurwa mać. - Aż go zatchnęło na samą myśl. - No to widzisz problem - odparła Sengupta. Same problemy widzę. - A który konkretnie? - Jest wampirzycą, jest przed- i postludzka w jednym pakiecie. Te sukinsyny rozwiązują w pamięci problemy NP-zupełne rzucają nami jak kamieniami do Go i ona miałaby być na tyle głupia żeby przypadkiem dać się zostawić na zewnątrz jak odlatujemy? Brüks pokręcił głową.

- Spaliła się. Sam widziałem. Zapytaj Jima. - Sam go zapytaj. - Odwróciła się, odrywając wzrok od pokładu, gdy tylko jego twarz zniknęła z pola widzenia. - No dawaj. Siedzi tam gdzie zawsze. - Nie pali się - odparł po chwili Brüks. - Zagadam z nim, jak zejdzie. *** Przeszczepiony na rufę parasol odgradzał ich od Słońca wielką czarną tarczą, zza której krawędzi i tak czasem wytryskiwały płomienie. Z przodu - gwiazdy: życie i chaos kłębiły się przynajmniej na jednej, zbyt dalekiej na razie, żeby ją zauważyć - była bardziej hipotezą niż nadzieją, ale zbliżała się, zbliżała... To już było coś. A pomiędzy: Opatulony rusztowaniami metalowy kręgosłup, obrośnięty metalowymi guzami. Szprychy, habitaty i dwa skauteryzowane kikuty kręcące się po niebie z jednej strony, z drugiej kijek z ciężarkiem, żeby zrównoważyć wektory. Piasta. Ładownia - walcowata komora przylegająca do osłony od strony rufy, o tylnej ścianie rozprutej i otwartej na próżnię. Kiedyś pełna ładunku, zapasów i myślących nowotworów; teraz wypełniona tonami uranu, drogocennymi mikrogramami antywodoru i wielkimi toroidalnymi nadprzewodnikami wielkości domów. I wszędzie cienie: cienie jak siatki, cienie jak elementy układanki, rzucane przez setki przyćmionych świateł ozdabiających końce anten, włazów, paneli serwisowych, okalających na wpół zapomniane wejścia do śluz awaryjnych. Sengupta powłączała wszystko co się dało i podkręciła jasność, ale to były światełka nawigacyjne, nie reflektory. Raczej przydawały ciemności kontrastu niż ją rozświetlały. Nieważne. Jej bot nie potrzebował światła, by widzieć. Nie skorzystała ze standardowych botów serwisowych, łażących jak pająki po kadłubie, sondujących go, łatających i opatrujących blizny po mikrometeorytach. „Zbyt oczywiste”, powiedziała. I zbyt łatwe do zhackowania. Zbudowała więc robota od zera, wydrukowała na znalezionym w przerobionej

Ładowni jeszcze działającym fabrykatorze - zdekompilowała któregoś ze standardowych botów, żeby pozyskać niezbędne pierwiastki śladowe, lantan i tul, a resztę wzięła z magazynu surowca, jak Jahwe, co tchnął życie w glinę. Teraz jej wytwór mozolnie lazł przez krajobraz z belek i rur, światła i cienie przesłonięte pseudokolorowymi mapami z kilkunastu długości fal. - Jest! - krzyknęła Sengupta, czwarty raz w ciągu czterech godzin, a potem: - Kurwa. Tylko kolejne miejsce, gdzie zostało trochę gazu, który się teraz wydostawał. Brüks już nauczył się nie przejmować milionem przecieków w kadłubie. Korona cierniowa była sitem. Jak większość statków. Na szczęście, oczka w tym sicie były dość małe, potrzeba byłoby całych lat, żeby wewnętrzne ciśnienie obniżyło się znacząco - o ile statku nie trafiłoby bezpośrednio coś większego niż ziarno soczewicy. Umrą z głodu albo na chorobę popromienną na długo przed tym, nim będą się musieli przejmować uduszeniem. - Szlag by to kolejny przeciek przysięgam... - Głos Sengupty urwał się, zrestartował: - Ej zaraz... Dla Brüksa wszystkie objawy wyglądały tak samo: ledwie widoczna w podczerwieni żółta chmurka, ciepło, które potrafi zachować przez chwilę czy dwie parę milionów cząsteczek wydostających się z jakiegoś cieplejszego miejsca. - Dla mnie to jak kolejny mikroprzeciek. Nawet mniejszy niż ten ostatni. - No tak ale popatrz gdzie on jest. Wzdłuż jednej z nietoperzowych rozpórek mocujących do kręgosłupa chłodnicę kropelkową. - No i co z tego? - Tam nie ma atmosfery ani żadnych zbiorników ani przewodów. W oddali przesunęło się jedno długie ramię, jak oświetlone świeczką skrzydło szkieletowatego wiatraka. Kolejne. Sengupta bawiła się sama ze sobą. Jej marionetka starannie lawirowała po ciemnym, wyboistym terenie. Coś czaiło się przed nią na kadłubie, kontury skryte w cieniu. Podczerwień

nie pokazywała nic poza tą prześwitującą mikromgławicą rozpraszającą się wzdłuż kadłuba. Emisji cieplnej nie da się maskować, przypomniał sobie Brüks. Nie, jeśli jesteś endotermiczny. - Coś za mały ten ślad cieplny... - Tak jak na karalucha. Ale na kogoś kto potrafi się wyłączyć na kilkadziesiąt lat... - Sprawdź lidarem. Sengupta szarpnęła głową tam i z powrotem. - Nie ma mowy niczym aktywnym mogą być pułapki. To nie może być ona, powtórzył sobie Brüks. Widziałem, jak się spala. - A może StarlAmpem? - zastanowił się. - To jest StarlAmpem po prostu bliżej trzeba. - Ale jeśli ona ma jakieś alarmy reagujące na aktywne czujniki... - Zbliżeniowy to tak. - Sengupta kiwnęła głową, postukała w ekran, nie spuszczając oczu z celu. - Ale inne to by też były aktywne i bym je wykryła. Poza tym ja cały czas się chowam. Mówiła prawdę - oko bota częściej oglądało dźwigary i blachę niż cienie w cieniach. Sengupta podchodziła dyskretnie. Teraz na przykład nie widzieli nic poza małym siatkowanym wzgórkiem tuż przed botem. - Dobra teraz za róg i powinno wystarczyć. Bot pierdnął wodorem i delikatnie wysunął się z zaćmienia. W podczerwieni dalej nic, słaba, bezkształtna żółta chmurka. Za to na StarlAmpie - srebrne ciało, nogi wyprostowane, ramiona rozłożone, przywierające do burty statku. Wzmocnione fotony odrysowywały je fragmentami: fałdy lustrzanej tkaniny lśniące w tysiącletnim blasku gwiazd, zmarszczki kryjące wszelkie przejawy masy czy struktury wewnętrznej. Skafander był labiryntem jasnych pasm i ciemnych nieobecności, skorupą sfatygowanej mumii, ze zdartą połową bandaży, pod którymi nic nie było. Jednakże prawy bark lśnił jasno i czysto - godło z podwójnym „E” przechwalające się niezrównaną jakością sprzętu ochronnego firmy Extreme Environments, Inc.; identyfikator,

programowalny, żeby mogło z niego korzystać wielu różnych użytkowników. LUTTERODT. To niemożliwe, pomyślał Brüks. Widziałem ją, zabitą, szybę miała strzaskaną. Nie była nieprzytomna. Nie była oszołomiona. To nie ona waliła w kadłub, obudzona, próbując ratować życie, zbyt zdenerwowana, żeby zauważyć, że obudziła się w czyimś skafandrze. To nie Liannę zostawiliśmy, żeby się spaliła. To była Valerie. Oprócz niej nie zostawiliśmy nikogo, kto by już nie żył. Nie zrobiliśmy tego. Sengupta wydawała dźwięki gdzieś pomiędzy śmiechem i histerią: - Mówiłam ci mówiłam ci mówiłam. Głupia to ona nie jest. I wie co robi. Cały czas tam była, pomyślał Brüks. Schowana. Ja bym jej w życiu nie znalazł. Nawet bym jej nie szukał. Może Porcja też się gdzieś schowała. Może po prostu za słabo szukałem. - Trzeba powiedzieć Jimowi - zdecydował. *** - No proszę - zareagował Moore. Na kopule migotał skafander Lianny: zdjęcie zrobione tuż przed tym, jak Sengupta wycofała robota, żeby nie włączył jakichś alarmów. Zresztą, nagranie wideo nie byłoby bardziej dynamiczne. - To Valerie to jest kurwa Valerie... - Najwyraźniej. Niemożliwe, pomyślał po raz tysięczny Brüks. Ten wewnętrzny głos za każdym powtórzeniem był słabszy. Teraz już ledwo szeptał. - Mówiłam wam że nie możemy ufać... - Na razie wydaje się dość niegroźna - rzucił pułkownik. - Niegroźna czyś ty kurna zwariował nie pamiętasz do czego ona... Moore przerwał jej:

- Nie ma mowy, żeby ten skafander był w stanie podtrzymać aktywny metabolizm przez całą drogę z powrotem na Ziemię, a żadnych rozgałęźników tam nie widać. Żeby wrócić, musiała wejść w stan nieumarły. Pewnie spodziewa się wrócić do życia i przesiąść się, kiedy zadokujemy na niskiej okołoziemskiej. Wcześniejsze obudzenie nic by nie dało, tylko zużyło tlen. - Świetnie to ja mówię że montujemy na bocie jakieś zęby i niech ją zdrapie z kadłuba jak jakiegoś kurna małża póki jest okazja. - Zdecydowanie. Jeśli tylko myślisz, że nie podjęła jakichś środków zaradczych przeciwko takiemu scenariuszowi. Jeśli jesteś pewna, że na kadłubie nie ma jakiejś miny z nanogramem antymaterii, który wywali w statku dziurę, jeśli cokolwiek ją ruszy. Zakładam, że dotarło do ciebie, że ona jest inteligentna. I że na pewno odpowiednio szybko wycofałaś tego bota. To dało jej do namysłu. - No to co robimy? - Czeka na dokowanie. No to nie będziemy dokować. - Moore wzruszył ramionami. - Przesiądziemy się, a Korona niech wejdzie w atmosferę i się spali. - A potem co łapiemy sobie jakiegoś satelitę i płyniemy w atmosferę? Nikt mi nie powiedział że mam spakować wahadłowiec. - Po kolei. Na razie po prostu łaź tym botem po kadłubie, może zostawiła tam coś jeszcze, co trzeba by znaleźć. A teraz, wybaczcie, ale... - obrócił się wokół własnej osi i odepchnął od pokładu - ...wracam do swojej roboty. I zniknął na strychu. Brüks i Sengupta zostali przy lustrzanej kuli. Valerie zaś tkwiła na kadłubie, skryta w cieniu jakiegoś nieuczęszczanego zakamarka, nieruchoma jak trup w kradzionej skórze. - A czego ona chce? - zastanowił się Brüks. - A czego oni wszyscy chcą pewnie dotknąć Twarzy Boga. Wspólny wróg, przypomniał sobie.

- Wiesz co, cała ta kwestia „wróg mojego wroga” poszła się kochać, kiedy Valerie zabiła Dwuizbowców. Cokolwiek tam było, chciała mieć do tego wyłączny dostęp. - Ma plany związane z Bogiem no pewnie oni wszyscy mieli plany. Tylko niestety Bóg też miał plany związane z nimi. Może samo dotknięcie Twarzy Boga jej nie wystarczyło, rozmyślał. Może chce wziąć sobie Boga na zwierzątko domowe. Może my tu wszyscy stawaliśmy na rzęsach, szukając Porcji, a ona siedzi sobie spokojnie w jakiejś torebce foliowej. Kolejny dobry powód, żeby spalić ten pieprzony statek. Jakbyśmy potrzebowali jeszcze jednego powodu. - Obojętne, co to były za plany, teraz już po nich. - Tak ci się wydaje co? - Jim mówi... - Aaa Jim dobre. Bo co tam wampiry wobec jakiegoś planu jakichś karaluchów nie? A pomyśl jak ona się w ogóle wydostała? Jak to się stało że nie siedzi przywiązana do krzesła na uniwerku Frasera i nie rozwiązuje zagadek? Każdy w historii wampir wskrzeszony z martwych - starannie odizolowany od pobratymców, umieszczony w dokładnie monitorowanym i kontrolowanym środowisku. Odcięty przez krzyże i kąty proste, żyjący tylko dzięki precyzyjnie dawkowanym lekom, dzięki którym nie dostaje konwulsji na widok pierwszej z brzegu ramy okiennej. Istota, która mimo całej swojej przerażającej siły i inteligencji nie jest w stanie choćby otworzyć oczu na środku ulicy, żeby natychmiast nie paść na wznak. A Valerie, kurna, spokojnie wychodzi sobie jednego wieczoru z klatki i straszy ofiary w pobliskim pubie, potem zaś wraca, tylko po to, żeby pokazać, na co ją stać. - No nie wiem - przyznał Brüks. - A ja wiem. - Jedno gwałtowne kiwnięcie głową. - Tam było ich więcej nie tylko ona były trzy inne wampiry w tym laboratorium i współpracowały. Pokręcił głową.

- Nigdy nie mogły się spotkać. Ich się nawet do tego samego skrzydła budynku nie wpuszcza jednocześnie, a co dopiero do jednego pokoju. A gdyby się faktycznie spotkały, to szybciej skoczyłyby sobie do gardła, niż ustalały plany ucieczki. - Właśnie że ustaliły plany jakby inaczej tylko że każdy zrobił to sam. Brüks poczuł na końcu języka sprzeczność. Potem do niego dotarło. - Ja pierdzielę - powiedział. - Tia. - Mówisz, że po prostu każdy wiedział, co zrobią pozostałe. One po prostu... - „Przyśpieszony oddech u niskiej rudej ofiary sugeruje spotkanie z osobnikiem naszego gatunku w ciągu ostatnich dwustu oddechów” - wyrecytowała Sengupta. - „Południowowschodni korytarz ogólnodostępny więc odpada; osobnik musiał przechodzić północnym tunelem nie więcej niż sto dwadzieścia oddechów temu”. O tak mniej więcej. Wszystkie obserwowały najbardziej nieznaczne zmiany zachowań i najsubtelniejsze szczegóły architektoniczne, gdy ich władcy przeprowadzali je z laboratorium do celi i z celi do sali konferencyjnej. Wszystkie były w stanie wywnioskować z tego obecność i lokalizację pozostałych, a potem niezależnie wypracować optymalny scenariusz ataku przeprowadzonego przez X osobników w Y różnych pomieszczeniach w czasie Z. I zadziałały w idealnej synchronizacji, wiedząc, że pozostałe, nigdy nienapotkane osobniki doszły do tego samego scenariusza. - Skąd ty to wiesz? - To jedyna możliwość. Próbowałam różnych innych podejść i tylko taki model pasuje. Karaluchy nie miały żadnych szans. Jezu, pomyślał Brüks. - Niezły numer nie? - W głosie Sengupty podziw mieszał się ze strachem. - Wyobrażasz sobie do czego by były zdolne te skurwysyny jakby faktycznie mogły wysiedzieć ze sobą w jednym pokoju? Pokręcił głową, zdumiony, próbując to ogarnąć.

- Dlatego się postaraliśmy, żeby nie mogły. - Postarali? Myślałam że one po prostu tak mają. Silnie terytorialne. - Taki terytorialny to nikt nie jest. Ktoś im musiał podkręcić tę reakcję, żeby nie mogły się na nas zmówić. - Brüks wzruszył ramionami. - Coś jak ta Skaza Krzyżowa, tylko umyślne. - Skąd ty to wiesz ja tego nigdzie nie widziałam. - Tak jak mówiłaś, Rak: jedyny model, który pasuje. Jak mogłyby się rozmnażać, jeśli typowa reakcja to zabić pobratymca przy pierwszym spotkaniu? Można by to nazwać Skazą „Dziel i rządź”. - Uśmiechnął się gorzko. - Ale z nas mocarze. - Ale one są lepsze - stwierdziła Sengupta. - Posłuchaj wali mnie to że według Masakry ona jest całkiem bezradna. Nie spuszczam jej z oka. I zamykam pod firewallem wszystkie pokładowe aplikacje i wszystkie procedury póki nie sprawdzę wszystkiego na bomby logiczne. Proszę, taki mały weekendowy projekcik. A na głos: - Coś jeszcze? - Nie wiem no myślę nad tym ale skąd mam wiedzieć czy ona już nie ma rozpracowanego wszystkiego co mi przychodzi do głowy? Wszystko jedno co zrobię i tak tańczę jak ona gra. - Na początek - podsunął Brüks - może by tak zaspawać śluzy na twardo? Metalu zhackować się nie da. Sengupta oderwała wzrok od horyzontu, obróciła głowę. Brüks przez chwilę myślał, że może na niego spojrzy. - Jak będzie trzeba wyjść, wytniemy dziurę - ciągnął. - Albo wysadzimy. Ten sprzęt chyba nie jest z wypożyczalni? A jak jest, to kaucja dawno przepadła. Czekał na nieuniknione sprowadzenie na ziemię. - Świetny pomysł - powiedziała w końcu Sengupta. Prymitywne zwyklakowe myślenie sama powinnam na to wpaść. Chuj z procedurami bezpieczeństwa. Ja obskoczę ładownię i szprychy ty rób strych. ***

Złącze dokujące nie dawało się zaspawać: było zbyt reaktywne, odruchy miało prawie jak żywy organizm. W pozycji zaciśniętej wytrzymywało żar lasera z przyłożenia i dalej rozszerzało się na gwizdek, jak przystosowujące się do ciemności oko. Brüks musiał coś zaimprowizować z paneli ściennych ze strychu - wymontował je z ram i zaczął mocować jeden przy drugim wzdłuż wewnętrznej ściany śluzy. Jim Moore pojawił się tuż przy nim, bez słowa zaczął pomagać manewrować panelami. - Dzięki - sapnął Brüks. Moore kiwnął głową. - Dobry pomysł. Chociaż pewnie dałoby się wyfabrykować lepsze... - Specjalnie robimy z prostych rzeczy. Na wypadek, gdyby Valerie zhackowała fabrykatory. - Rozumiem. - Pułkownik kiwnął głową. - Pewnie pomysł Rakshi. - Taa. Moore trzymał panel na miejscu, a Brüks ustawiał ogniskową. - Ona to ma poważne niedobory zaufania. W ogóle mnie nie lubi. - Nie można mieć do niej pretensji, zważywszy na to, jak wasi ludzie ją... zmanipulowali. - Brüks ustawił celownik, strzelił. Pod końcówką spawarki metal z elektrycznym trzaskiem rozjarzył się jasno jak Słońce; ale pole soczewkujące przyćmiło to oślepiające światło do poziomu mniej więcej płomienia świecy. Ostre metalowe pary zaszczypały go w zatoki. - Zapewne nie ma o tym pojęcia - powiedział łagodnie Moore. - A poza tym, to nie byłem ja. - Ale ktoś taki jak ty. - Cel. Pal. Trzask. - Niekoniecznie. Brüks podniósł wzrok znad spawarki. Jim Moore odpowiedział obojętnym spojrzeniem. - Jim, sam mi powiedziałeś, jak to działa. „Sterowani, w służbie planów, których w życiu by nie poparli”. Pamiętasz? Ktoś to musiał wymyślić.

- Może tak, a może nie. - Wzrok Moore’a skupił się w jakimś punkcie tuż za lewym ramieniem Brüksa. Ciebie tu prawie nie ma, pomyślał Brüks. Nawet i teraz połowa ciebie tkwi na jakimś... seansie... - Tam gdzieś powstała cała nowa sieć - mówił Moore. - Jest ortogonalna wobec wszystkich chmur i wchodzi z nimi w interakcję... no nie wiem, tak mniej więcej jak materia ciemna z barionową. Słabe oddziaływania i bardzo subtelne. Bardzo trudne do wyśledzenia, ale wszechobecne. Idealnie nadają się do takich manipulacji, którymi my „organizujemy nasze siły”, jak to się u nas mówi. A wiesz, co jest w niej naprawdę niesamowite? - Ty mi powiedz. - O ile nam wiadomo, nikt tego cholerstwa nie zbudował. Po prostu je odkryliśmy. Przystosowaliśmy na swoje potrzeby. Teoretycy mówią, że to może po prostu być samoistna własność sieciowych systemów społecznościowych. Jak te nadświadome sieci twojej żony. - A... aha - powiedział po dłuższej chwili Brüks. - Nie kupujesz tego? Pokręcił głową. - Maskująca się supersieć, idealnie przystosowana do manipulowania pionkami posiadającymi określone umiejętności, doskonale przystosowane do potrzeb militarnych. I tak się sama pojawiła? Moore się uśmiechnął. - No jasne. Żaden złożony i idealnie zoptymalizowany system nie mógłby tak po prostu wyewoluować. Coś musiało go stworzyć. Auć, pomyślał Brüks. - Przyznam, że już ten argument kiedyś słyszałem powiedział Moore. - Ale w życiu się nie spodziewałem, że usłyszę go od biologa. Najwyraźniej połowa Moore’a aż nadto dawała radę.

Narzędzie rozwinęło się wcześniej niż potrzeby jego posiadacza. Alfred Russel Wallace Obudził go urywany oddech. Po powłoce namiotu przesuwały się cienie. - Rak? Klapa rozdzieliła się pośrodku. Rakshi wczołgała się do środka jak wracający do łona załamany noworodek. Nawet tutaj, tuż przy nim, nie była w stanie spojrzeć mu w twarz wierciła się, wierciła, aż ułożyła się plecami do niego, zwinięta w kłębek, z zaciśniętymi pięściami. - Eee... - zaczął Brüks. - Mówiłam ci że on mi się nie podoba no i zobacz powiedziała cicho Sengupta. - Karaluch my nie możemy mu ufać nigdy go nie lubiłam ale można było na niego liczyć przynajmniej wiadomo było jak się zachowa. A teraz po prostu... nie ma go i nie ma. W ogóle nie wiem kim on teraz jest. - Stracił syna. Obwinia sam siebie. Ludzie różnie sobie z tym radzą. - To musi być coś więcej on tego syna stracił sto lat temu. - Ale potem go odzyskał. Na trochę, na chwilę. Wyobrażasz sobie, jak musiał się poczuć? Przepracował śmierć kogoś kochanego i nagle dowiedział się, że ten ktoś jednak żyje, że gada - nieważne, gada do ciebie, czy nie, ale to naprawdę on, i to jest coś nowego, nie tylko jakaś symulacja, czy zgrane do obrzydzenia to samo wideo z przeszłości... ona naprawdę tam jest i... - Ugryzł się w język. Ciekawe, czy zauważyła. Mógłbym ją mieć z powrotem, powiedział sobie. Może nie fizycznie, nie w rzeczywistym świecie, ale chociaż w czasie rzeczywistym, to lepsze niż ten ledwo słyszalny monolog zza grobu, którego uczepił się Jim. Mnie wystarczy, że zapukam do Nieba bram... To oczywiście była jedna jedyna rzecz, której przysiągł nigdy nie zrobić. - Mówi że Siri żyje - szeptała Sengupta. - Że wraca do domu.

- Może i wraca. Ten urywek z transmisji, pamiętasz, na samym początku? O trumnie. Przesunęła palcem po wewnętrznej powłoce namiotu. W ślad za palcem wypisały się słowa: „Punkt widzenia jest istotny: dostrzegam to teraz, gdy, ślepy, mówię do siebie, uwięziony w trumnie mijającej właśnie krańce Układu Słonecznego”. - O właśnie, to. - Brüks kiwnął głową. - Jeśli to potraktować dosłownie, to on już nie jest na Tezeuszu. - Szalupa ratunkowa - powiedziała Sengupta. - Wahadłowiec. - Brzmi to, jakby leciał z powrotem bez napędu. Zajmie to wieki, ale na pokładzie ma hibernakulum. - Położył dłoń na jej ramieniu. - Może Jim ma jednak rację. Jego syn wraca do domu. Leżał tak, wdychając zapach ropy, pleśni, plastiku i potu, patrząc, jak jego oddech mierzwi jej włosy. - Coś wraca - odezwała się w końcu. - Ale może to nie być Siri. - Czemu tak mówisz? - On po prostu brzmi nie tak ma te różne tiki ciągle powtarza „wyobraź sobie że coś tam” albo „wyobraź sobie że jesteś kimś tam” i to brzmi tak rekurencyjnie brzmi jakby on próbował puścić jakiś model... Wyobraź sobie, że jesteś Sirim Keetonem, przypomniał sobie. I z późniejszego urywka tego samego sygnału: wyobraź sobie, że jesteś maszyną. - To taka literacka maniera. Próbuje wyrażać się poetycko. Wczuwanie się w postać, te sprawy. - Ale czemu się wczuwa w siebie co musisz sobie wyobrażać jak to jest być sobą? - Pokręciła głową w gwałtownym, nagłym zaprzeczeniu. - Wszystkie te krzywe sklejane filtry odszumiacze one zjadają tyle sygnału bez nich nie usłyszysz słów ale nie usłyszysz głosu póki ich nie wyłączysz. No to cofnęłam to wszystko wszystkie kroki poszukałam jakiegoś optymalnego punktu gdzie da się coś usłyszeć i nie wiem sygnał jest strasznie słaby i tyle kurwa tego szumu ale jest taki moment około czterdziestej siódmej minuty gdzie nie rozumiesz słów ale trochę jakby słyszysz głos. To nie jest na

pewno nic tu nie jest na pewno ale wydaje mi się że harmoniczne się nie zgadzają. - Jak to się nie zgadzają? - Siri Keeton to mężczyzna a to coś tam chyba nie. - Damski głos? - Może damski. Przy odrobinie szczęścia. - Co ty mówisz, Rakshi? Mówisz, że to nie jest człowiekiem? - Nie wiem nie wiem ale po prostu coś się w tym nie zgadza no i co jeśli to nie jest ta... „literacka maniera” co jeśli to coś jakby symulacja? Może coś tam naprawdę chce sobie wyobrazić jak to jest być Sirim Keetonem? - Głos Boga - mruknął Brüks. - Nie wiem naprawdę nie wiem. Ale co by to było wczepiło się w zawodowego zabójcę z zombie-wyłącznikiem w głowie. W sumie nie wiem czemu ale na kilometr mi to jedzie włamaniem. - Skąd to coś mogło wiedzieć o nim tyle, żeby go zhackować? Skąd w ogóle wiedziało, że ktoś taki istnieje? - Znało Siriego a Siri o nim wie. Może to wystarczy. - No ja nie wiem - przyznał po chwili. - Zhackować umysł człowieka przy sześciomiesięcznym poślizgu, to mi wygląda... - Dosyć tego dotykania - powiedziała. - Co takiego? Strząsnęła z ramienia jego dłoń. - Wiem że wy prostaczkowie lubicie się dotykać uprawiać seks w ciałach i tak dalej ale cała reszta nie potrzebuje ludzi żeby się nakręcić rozumiesz? Zostanę tutaj ale niczego się nie spodziewaj jasne? - Eee, ale to jest mój... - Co? - zapytała, odwracając się z powrotem. - Nic. - Położył się, przysunął plecami do ściany namiotu. Dzieliło ich teraz jakieś trzydzieści centymetrów. Może nawet uda mu się usnąć, jeśli żadne z nich nie będzie się przewracać. Gdyby tylko czuł się choć odrobinę zmęczony. Rakshi zresztą też nie spała. Skrobała po zawłaszczonej części powłoki namiotu, wywołując na nią małe świetlne pokazy: miniaturową animowaną Koronę wycentrowaną na

belkach, pomiędzy którymi MOORE, J. bratał się z duchem, tańczył na sznurkach nieznanych knowań obcych, albo jedno i drugie; obok metalowy krajobraz przemierzany przez bota poszukującego pułapek. Tak naprawdę nigdzie tu nie ma bezpiecznego miejsca, rozmyślał Brüks. Równie dobrze można zdać się na bezpieczeństwo wynikające z liczb. Towarzystwo przyjaciela, ciepło zwierzątka domowego, to w sumie to samo - liczyła się tylko prosta otucha odczuwana przez pień mózgu, wynikająca z ciepła ciała w pobliżu, przytulonego dla obrony przed nocą. Sengupta odwróciła nieco głowę: kość policzkowa, czubek częściowo zasłoniętego nosa. - Karaluch? - Mogłabyś naprawdę przestać mnie tak nazywać. - To co wcześniej powiedziałeś o traceniu. Że różni ludzie różnie sobie z tym radzą tak powiedziałeś nie? - Tak powiedziałem. - A jak ty sobie radzisz? - Ja... - Nie bardzo wiedział co powiedzieć. - Czasem zdarza się, że osoba, którą tracisz, wraca do ciebie. A czasem, że w to samo miejsce pasuje ktoś inny. Sengupta prychnęła cicho; w jej głosie zabrzmiało echo dawnego szyderstwa: - To co po prostu siedzisz i czekasz? - Nie. Żyję sobie dalej. Robię inne rzeczy. - Brüks pokręcił głową, lekko poirytowany. - Rozumiem, że ty byś sobie wystrugała w ConSensusie jakąś partnerkę na miarę... - Nie mów mi kurwa co ja bym zrobiła. Brüks zagryzł wargę. - Przepraszam. Durny staruch. Wiesz, które guziki rażą prądem, a nie możesz się powstrzymać, żeby ich nie naciskać. Wszystko to jednak miało także pozytywną stronę: i pogłębiające się wariactwo pułkownika Masakry, i śmiercionośna gra na przeczekanie Valerie, i duchy czające się w eterze, i nieznane siły czekające na sygnał do skoku przynajmniej Rakshi już na niego nie polowała. Zdziwił się tą

myślą, zdumiał pozycją Sengupty na samym szczycie własnej, osobistej hierarchii lęków. W końcu była tylko człowiekiem, nieuzbrojonym, z krwi i kości. Ani jakimś prehistorycznym koszmarem, ani zmiennokształtnym obcym, ani bogiem, ani diabłem. Tylko młodą dziewczyną, koleżanką nawet, o ile ona w ogóle myśli takimi kategoriami. Niewiniątkiem nieznającym jego sekretu. Kimże jest Rakshi Sengupta wobec potworów, nowotworów i świata na krawędzi katastrofy? Czymże jest jej gniew w porównaniu z nacierającymi ze wszystkich stron przerażającymi siłami? Pytanie było oczywiście retoryczne. Jasne, że wszechświat jest pełen przerażających sił. Ale ona była jedyną, którą sam obrócił przeciwko sobie. *** Jego własne polowanie nie szło najlepiej. Oczywiście, Porcja nie była tak widocznym celem jak Daniel Brüks. Brüks nie był w stanie wyżywić się energią cieplną otoczenia, atomami w ścianach wibrującymi w temperaturze pokojowej, nie umiał rozpłaszczyć się jak papier i owinąć wokół rury z wodą, żeby zamaskować i ten znikomy ślad cieplny. Rozmyślał o albedo, o spektrometrii, zastanawiał się, czy sonda pracująca na bardzo krótkich falach mogłaby wykryć siatki dyfrakcyjne, których użyła Porcja do komunikacji - bo być może wykorzystywała je także jako kamuflaż - ale zaimprowizowane detektory, które sobie wyfabrykował, nie znalazły niczego. Co nie oznaczało oczywiście, że nie działają. Może po prostu Porcja schowała się gdzieś, w nieskończenie fraktalnym krajobrazie Korony, pełnym zakamarków zbyt małych dla ludzi i botów. Był prawie pewien, że Porcja nie jest w stanie przypuścić otwartego ataku, nie zdradzając się wcześniej paroma objawami: sygnaturą cieplną gromadzących potencjał odpowiedników mięśni, realokacją masy potrzebnej, żeby pod danymi współrzędnymi zbudować jakąś kończynę. Mogła za to działać, w jakimś postbiologicznym przetrwalnikowym stanie, napędzana mikroskopijną energią rezonującą z prymitywnej masy prawdziwego materiału ku

nadprzewodzącej inteligencji fałszywego. W takim stanie umiała myśleć i planować, dowolnie długo. O ile obliczenia Dwuizbowców były poprawne. Ukrywała się jak nikt. Im mniej znajdował, tym bardziej się bał. Coś w pobliżu go obserwowało; przeczucie było zbyt silne. - Strasznie zaszumiony jest ten cholerny statek - zwierzył się Sengupcie. - Termicznie, allometrycznie. Porcja może być wszędzie. I jak to poznać? - Ale nie jest - powiedziała mu. - A skąd ta pewność? Przecież to ty mnie ostrzegałaś, wtedy, kiedy... - No taa ale pomyślałam że może faktycznie się dostała. Mogła w sumie. Ale nie w takiej ilości żeby wleźć wszędzie wszystkiego na pewno nie pokryła. I nas nie połknęła. - Skąd wiesz? - Bo chciała nas zatrzymać na Ikarze. Jakbyśmy cały czas byli wewnątrz niej to by nas nie zatrzymywała. Czyli nie jest wszędzie. Zastanowił się. - Ale może być gdziekolwiek. - Tia. Ale za mało jej żeby zapanować nad sytuacją. Tylko trochę. Samotna i zagubiona. Coś zabrzmiało w jej głosie. Coś prawie jak współczucie. - No tia bo czemu nie? - zapytała, choć on się nie odezwał. Sami dobrze wiemy jak to jest. *** Płynął środkiem kręgosłupa, żeglował przez wielką, obracającą się misę półkuli południowej, przez mysią dziurę na sterburcie, po lewej mając lustrzaną kulę - Daniel Brüks, certyfikowany pasożyt, wreszcie u siebie w domu, w nieważkich bebechach Korony cierniowej. - Sprawdziłem wszystko trzy razy. Nie wygląda mi, żeby Porcja... - Przerwał. Spojrzała na niego jego własna twarz, rozciągnięta na pół nieba. Kurwa mać... Rakshi Sengupta była zjawą na samym skraju jego pola widzenia, rozmazaną plamą ruchu i koloru, bardziej

wyczuwaną niż widzianą. Wystarczyłoby przekręcić trochę głowę i od razu by się zogniskowała. Ona wie wszystko wie wszystko wie... - Znalazłam skurwiela - powiedziała, a głos brzmiał jej krwią, triumfem i obietnicą strasznych rzeczy. Nie był w stanie stanąć z nią twarzą w twarz. Mógł tylko gapić się na swój własny, oskarżycielski portret, na własne życie osobiste i zawodowe przesuwające się po niebie wielkim jak zodiak - streszczenia, publikacje, adresy; Rhona, wniebowzięta; nawet, kurna, karta pływacka zrobiona w trzeciej klasie. - To jest on. To jest ten szmaciarz co zabił moją... zabił siedem tysięcy czterysta osiemdziesiąt dwie osoby. Daniel. Brüks. Już nie mówiła jak Rakshi Sengupta, uświadomił sobie z jakiejś wielkiej oddali. Mówiła jak całkiem ktoś inny. Gada jak jakiś cholerny Siwa Niszczyciel. Unosił się tak, zdemaskowany, czekając na morderczy cios. - Teraz, jak już wiem, kim on jest - ciągnęła Siwa - muszę przeżyć tego stwora na kadłubie, przeżyć to coś w głowie pułkownika Masakry i wrócić na Ziemię. I zrobię to wszystko. Dorwę tego skurwysyna i pożałuje, że się w ogóle urodził. Że co takiego...? Spróbował przezwyciężyć własny paraliż. Odwrócił głowę. Pilotka, powiernica tajemnic, zaprzysięgła Nemezis, wyostrzyła się. Po uniesionej do nieba twarzy przesuwały się świetliste odbicia jego własnego losu. Spojrzała na niego z ukosa; usta miała rozchylone w uśmiechu, z którego dumna byłaby nawet Valerie. - Piszesz się na to? Bawi się ze mną? Czy to jakaś pokręcona... - Eee... Rakshi... - Kaszlnął, odchrząknął, gardło miał suchsze niż rezerwat Prineville; spróbował jeszcze raz. - Nie wiem, czy... Uniosła dłoń. - Wiem, wiem. Priorytety. Dzielenie skóry na niedźwiedziu. Ważniejsze sprawy na głowie. Ale moich kumpli szturmowcy zlikwidowali za to, że włamali się do dzienniczka jakiegoś

tam senatora, a ten tutaj dupek nabija sobie czterocyfrowy wynik ofiar i ci sami szturmowcy go chronią, rozumiesz? Więc tak, mamy na głowie wampiry, obcego śluzowca, całą, kurna, planetę, co rozłazi się w szwach, ale nic na to nie poradzę. Wbiła wzrok w ziemię i pokazała na niebo. - Za to tu mogę coś poradzić. Ty nie wiesz, kim jestem. Stoję ci przed nosem, masz na ekranach rozwleczone całe moje żałosne życie i jedno z drugim ci się nie klei? Jak to jest, kurna, możliwe? - Trochę zbilansować społeczne równanie. Może to coś z tym kontaktem wzrokowym. Powstrzymał się od histerycznego chichotu. Może po prostu w białkowym świecie ona nigdy na mnie nie spojrzała... - Nie ma, kurwa, sprawiedliwości na świecie, chyba że sam ją sobie wymierzysz. Wow, pomyślał Brüks, nawet nieco rozbawiony. Jim i jego ortogonalne sieci. Nieźle się do ciebie dobrały. Ale czemu ty się do mnie nie dobrałaś? *** - Co oni jej zrobili? Dlaczego ona mnie nie poznaje? - Zrobili? - Moore pokręcił głową, zmusił się do półuśmiechu pod rozbieganymi oczyma. - Niczego nie zrobili, synu. Teraz już nikt nic nie robi, to nam robią... Światła na strychu zawsze były przyćmione, żeby Moore lepiej widział wizje w swojej głowie. Był na wpół widocznym, na wpół ludzkim kształtem w półmroku, jedna ręka kreśliła w powietrzu leniwe koła, pozostałe kończyny owijały się wokół belek. Jakby sama Korona wcielała go we własne kości, jakby był zdegenerowanym pasożytniczym samcem żabnicy, zrośniętym w kopulacji z monstrualną samicą. Smród nieświeżego potu i feromonów otaczał go jak całun. - Dowiedziała się o Bridgeport - syknął Brüks. - Dowiedziała się o mnie, miała na ekranie przed nosem wszystkie moje dane i mnie nie poznała. - A, o to chodzi - powiedział Moore. I nic więcej. - To już nie jest jakiś drobny pstryczek, żeby chronić tajemnicę państwową. Co oni jej zrobili? Co wyście jej zrobili?

Moore zmarszczył czoło, jak staruszek tracący pamięć o tym, co działo się ledwie przed chwilą. - Ja... ja nic jej nie zrobiłem. Pierwsze słyszę. Musi mieć jakiś filtr. - Jakiś filtr? - Poznawczy. - Pułkownik kiwnął głową, nienaruszone moduły pamięci proceduralnej wystartowały i zastąpiły uszkodzoną pamięć epizodyczną. - Selektywnie zakłóca programy do rozpoznawania twarzy w zakręcie wrzecionowatym. Ciałem widzi cię bardzo dobrze, po prostu nie identyfikuje cię w pewnych... kontekstach. Włącza jej się agnozja. Pewnie nawet dźwięk twojego imienia słyszy zniekształcony... - Ja wiem, co to takiego filtr poznawczy. Ale chciałbym wiedzieć, czemu ktoś podjął akurat takie kroki, żeby nie pozwolić Rakshi mnie poznać, kiedy nikt nie miał pojęcia, że wyląduję na tym pieprzonym statku. Bo przypadkiem pojechałem w teren dokładnie wtedy, kiedy banda świrów postanowiła sobie powojować na pustyni, tak? Bo przypadkiem znalazłem się w niewłaściwym miejscu w niewłaściwym czasie. - Ciekawiło mnie, kiedy do tego dojdziesz - rzucił z roztargnieniem Moore. - Może ktoś ci czegoś do Cognitalu dosypał? Brüks uderzył go w twarz. A przynajmniej usiłował. Jakimś sposobem cios przeszedł obok, jakimś sposobem Moore przesunął się odrobinę w lewo z miejsca, które zajmował jeszcze chwilę temu, a jego pięść wbiła się jak tłok w przeponę Brüksa. Poleciał w tył; coś mającego stanowczo za dużo ostrych kątów, a za mało tapicerki, walnęło go w potylicę. Zgiął się bez tchu, przed oczyma zawirowały mroczki. - Nieuzbrojony biolog bez doświadczenia bojowego atakuje zawodowego żołnierza z trzydziestoletnim doświadczeniem, który ma dwa razy więcej mitochondriów - zauważył Moore, gdy Brüks usiłował złapać oddech. - Nie jest to generalnie dobry pomysł.

Brüks rozejrzał się po pomieszczeniu, trzymając się za brzuch. Moore spojrzał na niego oczyma, które po tym wybuchu wydawały się nieco bardziej skupione. - A jak daleko to sięga, Jim? Wrzucali mi do poczty podprogowe sugestie, żebym wybrał akurat Prineville? A może to oni skłonili mnie, żebym spierdolił symulację i zabił wszystkich tych ludzi, po to, bym miał potrzebę gdzieś się zaszyć na jakiś czas? Czemu w ogóle chcieli mnie na wyprawę, jaki powód może mieć banda superinteligentnych nowotworów, żeby brać w tajną misję karalucha? - Ty żyjesz - przypomniał Moore. - A oni nie. - To za mało. - No to my żyjemy Im bliżej ci do zwyklaka, tym większe szanse na przeżycie misji. - Powiedz to Liannie. - Jej nie trzeba byłoby. Daniel, już ci kiedyś mówiłem: „karaluch” to żadna obelga. To my żyjemy dalej po tym, jak ssaki pobudowały sobie atomówki, to my mamy system operacyjny na tyle, kurna, prosty, że działa prawie w każdych warunkach. Jesteśmy jak cholerne kałasznikowy z myślącego mięcha. - Może to w ogóle nie byli Dwuizbowcy - powiedział Brüks. Może ja jestem zapłatą dla Sengupty. Tak wy w końcu działacie, nie? Podkładacie ideologię, wykorzystujecie uczucia. Sengupta wykonuje zadanie, zdejmujecie jej opaskę i puszczacie wolno, żeby mogła się zemścić. - To nie jest tak - mruknął Moore. - A skąd wiesz? Może ty sam po prostu jesteś odklejony od rzeczywistości, może te ortogonalne, maskujące się sieci manipulują tobą tak samo, jak ty Rakshi. Myślisz, że wszyscy na Ziemi to marionetki, oprócz jednego pułkownika Jima Moore’a? - Naprawdę myślisz, że to prawdopodobny scenariusz? - Scenariusz? Ja nie mam pojęcia nawet jaki jest cel, a co dopiero scenariusz! Nieważne, kto pociąga za sznurki, co właściwie osiągnęliśmy poza tym, że prawie daliśmy się zabić sto pięćdziesiąt milionów kilometrów od domu?

Moore wzruszył ramionami. - Bóg jeden wie. - O tak, bardzo sprytnie. - Daniel, czego ty właściwie ode mnie chcesz? Ja nie wiem dużo więcej od ciebie, choćbyś nie wiadomo jakie makiaweliczne motywy mi przypisywał. Dwuizbowcy widzą Boga we wszystkim, od Supergromady Lokalnej po spłuczkę do kibla. Kto wie, czemu chcieli nas widzieć na pokładzie? A jeśli chodzi o filtr Rakshi... to skąd właściwie wiesz, że to nie twoi ludzie to zrobili? - Moi ludzie? - Dział PR. Administracja uczelni. Ci, którzy u ciebie na uniwerku pilnują, żeby brudy nie wychodziły na zewnątrz. Po Bridgeport mieli masę do sprzątania, skąd wiadomo, czy modyfikacja u Rakshi też nie była rodzajem zabezpieczenia? Minimalizacja szkód z wyprzedzeniem, coś w tym stylu... - Ja... - Właściwie to nie wiedział. W ogóle nie przyszło mu to do głowy. - Ale to dalej nie tłumaczy, dlaczego oboje wylądowaliśmy w tej misji - powiedział w końcu. - Dlaczego, dlaczego - prychnął pułkownik. - Dobrze jak w ogóle wiemy co zrobiliśmy. Każde „dlaczego” proste na tyle, żebyśmy je ogarnęli świadomością, musiałoby być mylne. - Za mało pamięci podręcznej - stwierdził gorzko Brüks. Moore pochylił głowę. - Czyli to po prostu wola Boża. Wszystkie te wszczepki, tony technologii, czterysta lat tak zwanego „oświecenia”, a i tak wracamy do woli Bożej. - O ile mi wiadomo - zauważył Moore - twój udział w tej misji to ostatnia rzecz, jakiej życzyłby sobie ten Bóg. Może właśnie w tym sęk. Głos Sengupty w głowie: „Może go czcić. A może zdezynfekować”. Jim Moore leniwie, niemal apatycznie, odłączył się od belek i ruszył ruchem pająka wokół strychu. Nawet w tym sztucznym zmierzchu Brüks widział zachodzące w jego oczach powolne zmiany, skokowe przesunięcia ogniskowej: Jim spojrzał w jego oczy, potem wskroś nich, przez ścianę, przez kadłub,

przez planety i ekliptykę, przez karły, komety i ciała transneptunowe, aż do jakiegoś niewidzialnego ciemnego olbrzyma czającego się pomiędzy gwiazdami. Znowu go nie ma, pomyślał. Ale to nie była prawda: Moore opuścił nieobecne spojrzenie z twarzy Brüksa, wziął go za rękę i wskazał na niej znamię, którego Brüks dotąd nie zauważył. - Kolejny guz - powiedział Brüks, a Moore skinął głową, zamyślony. - I to złośliwy. *** Słońce malało za nimi; odrzucili parasol. Z przodu, zaledwie parę stopni na prawo, Ziemia urosła z bezwymiarowego punktu do szarej kropki, z każdym arbitralnym dniem pokładowym przesuwając się niepostrzeżenie ku godzinie dwunastej. Wiatr słoneczny już nie ryczał, zagłuszając wszystkie częstotliwości; teraz pluł, syczał i ustępował innym głosom, nieskończenie słabym, ale o wiele bardziej zrozumiałym. Jim Moore cały czas karmił się archiwami, w których żył jego syn; Sengupta wyciskała sygnał z szumu i upierała się, że są tam jeszcze inne, tylko nie potrafi ich odszyfrować. Jednakże duch, który mienił się Sirim Keetonem, był tylko jednym z głosów w eterze. Były jeszcze inne. Zbyt dużo jak na gust Brüksa. Świat, z którego odlatywali, był niemal bezgłośny, zmuszony do pełnego przestrachu milczenia przez pojawiające się w szyku zjawy z nieba. Teraz wszystkie głosy zaczęły odzywać się na nowo - ekspresowe terkotanie zaszyfrowanych danych; ziarniste aproksymacje twarzy i krajobrazów migocące w paśmie 600 MHz; syczenie fal nośnych na dotąd nieużywanych częstotliwościach, formalnie już zajętych, ale trzymających język za zębami, jakby w oczekiwaniu na strzał ze startera. Milion języków; milion przekazów. Prognozy pogody, zagłuszane szumami programy informacyjne, prywatne rozmowy łączące rozsiane po kontynentach rodziny. Treść sygnałów nie była jednak tak niepokojąca, jak

samo ich istnienie w nieekranowanych kosmicznych pustkowiach. Powinny tkwić w wiązkach laserowych i światłowodowych, mrugać sobie konfidencjonalnie z punktu do punktu. Taka komunikacja, przez rozgłaszanie, była reliktem poprzedniej epoki. Hermetyczna maszyneria XXIwiecznej telekomunikacji zaczęła przepuszczać na szwach ludzie zaczęli uciekać się z powrotem do bardziej partyzanckich technologii. Trochę podobnie, jak zrobiłby mózg, pozbawiony substancji odżywczych i tlenu. Przewidywalne rozspójnienie się każdego złożonego systemu, któremu brakuje energii. Mimo wszystko był to jednak dom, do którego już prawie dotarli. Do wykonania pozostała masa roboty - Moore i Sengupta zajęli się szczegółami, na zmianę wracając z nieznanych, dalekich zakamarków, w które zapuszczali się, kiedy mieli wolne od prowadzenia Korony do portu. Wojownik pozostały czas dzielił pomiędzy własny namiot i strych; wdowa nadal w błogiej nieświadomości sypiała z wrogiem. Wampirzyca tkwiła na kadłubie niczym skamielina, nieporuszona żadnymi alarmami czy pułapkami, które być może zainstalowała. Brüks mierzył czas pozostały do Ziemi wielkością jej kręgu i stopniowym luzowaniem się zawiązanego w supeł żołądka. Przez chwilę myślał, czyby nie wrócić do gier. Spał i śnił swoje świadome sny, Rhona jednak nie chciała do niego przyjść, on sam nie miał odwagi jej szukać. A bebechy Korony w dalszym ciągu nie wypączkowywały żadnych macek. Kiedy przecinali orbitę Księżyca, sam dopił resztę glenmorangie, przepijając do stołu laboratoryjnego. Jeśli nawet ktoś zauważył ich powrót, był zbyt zajęty, żeby wysłać komitet powitalny.

Lepiej podróżować z nadzieją, niż przybyć do celu. Robert Louis Stevenson. Niska, szybka orbita nad światem stojącym w płomieniach. Podczas ich nieobecności zapłonęło żywym ogniem tysiąc dotąd tlących się politycznych konfliktów. Dwa razy tyle epidemiologicznych i środowiskowych. Milion głosów darł się na dawno zapomnianych częstotliwościach radiowych od kilo- po gigaherce, zarzuciwszy skupione wiązki, porzuciwszy lub zapomniawszy o ogólnoplanetarnym zaciemnieniu. Kolonie O’Neilla były pod kwarantanną. Winda orbitalna zwaliła się; z orbity wciąż spadały płonące szczątki, siejąc zniszczenie i pożogę w stożku opadowym obejmującym jedną trzecią równika. Inżynieria prądów wysokościowych poddała się pod naporem nienasyconej atmosfery. Atlas stracił siłę, by podpierać niebo; siarczany w atmosferze spadły do rekordowego poziomu, a ogniowe burze szalały na sześciu kontynentach. Pretorię, Brugię, setki innych miast ogarnęła plaga zombiaków, milionów sprowadzonych do reakcji walka-ucieczka-seks, tak że władze nawet nie próbowały w tych strefach nad czymkolwiek zapanować. Skargom i zamieszaniu nie było końca. Spadł Ikar. Wróciły Świetliki. Zaczęła się inwazja. Uderzyli Realiści. Dwuizbowcy zniszczyli świat. Moore słuchał tego tsunami razem z Brüksem i Senguptą cała trójka przypięta do lustrzanej kuli podczas podejścia - a twarz miał niewzruszoną niczym trup. To przez ciebie, nie powiedział Brüks. Ten świat ledwo wiązał koniec z końcem, a ty mu zniszczyłeś największe źródło energii. Wszystkie te miliony mające na styk wody dzięki prądożernym odsalaczom; wszystkie te rozruchy niewybuchające dzięki groźbie instytucjonalnej przemocy; wszystkie te katastrofy ekologiczne opanowywane tylko dzięki masowemu użyciu prymitywnych technologii. Ikar dźwigał na grzbiecie jedną piątą naszej cywilizacji: myślałeś, że co się stanie, jak strącisz go w Słońce? Nawet Sengupta się nie odzywała. Nie było sensu.

Terytorium wroga. I nic na to nie poradzisz. Może zresztą Moore dobrze zrobił. Świat pyrkotał na granicy wrzenia od ponad stulecia. To była tylko kwestia czasu, kiedy się wygotuje. Być może tak naprawdę nie zrobił nic, tylko przyśpieszył ten termin o parę miesięcy. - Mam go - powiedziała Sengupta. - Właśnie się wyłonił nad Aleutami. Kupa śmieci między nim a nami. Na horyzoncie rozbłysły dane taktyczne: walec mający jakieś dziesięć metrów średnicy i około trzydziestu długości, z jednej strony obwieszony wielką koroną paneli słonecznych, z drugiej zbitką aparatów gębowych, na oko wyglądających na emitery mikrofalowe. Wyglądał jak staroświecki satelita energetyczny, choć na bardzo dziwnej orbicie. I oczywiście właśnie o to chodziło. - Ciężko będzie do tego czegoś zadokować. Z boku symulakrum Korony leniwie opuszczało ocalałe ramiona, jeszcze rozpostarte, ale już zwalniające, do pozycji zablokowanej. - Nigdzie nie dokujemy - przypomniał jej Moore. - Ile czasu? - Trzydzieści minut mniej więcej. Trzeba się ubierać. Strych z założenia nie nadawał się do pracy podczas manewrów, ale jakoś sobie poradzili, po jednym rozbitku w trzech wnękach na skafandry dokładnie naprzeciwko złącza dokującego. Brüks i Moore zaspawali je jeszcze przed minięciem Wenus, lecz to Sengupta zaledwie sześć godzin temu okleiła te spawy termitem. Nie zostało im zbyt wiele ścian, a ona nadal nie chciała wpuszczać sobie ConSensusa do głowy, pozdejmowała więc z wieszaków wszystkie narzędzia i zasmarowała samoprzylepne gekonowe płyty grubą warstwą inteligentnej farby. Mikrowłókna trochę rozmazywały obraz, ale miejsca było dość, by pomieścić wszystkie potrzebne jej okna - obrazy z radaru, nakładki z kursem, podstawowe parametry napędu, przepustnice i hamulce w odcieniach złota i szmaragdu. Na optycznym widoku - ostatni as w rękawie Jima Moore’a, wciąż aż nadto przekonująco udający kawał kosmicznego złomu, powiększający się stopniowo na

tle złudnie zielononiebieskiego półksiężyca świata osuwającego się w najgłębszą w historii otchłań zniszczenia. W oddzielnym, dedykowanym okienku po prawej stronie sceny: Valerie, wciąż przywiązana do masztu; nie ruszyła się od tygodni, a mimo to z zamarłego ciała nadal emanowało coś groźnego, poczucie, że jest tam napięta sprężyna, która tylko czeka na odpowiedni moment. A tych momentów zostało jej tylko parę minut. Łagodne szturchnięcie, powoli narastająca siła przycisnęła Brüksa do boku wnęki. Na panelach narzędziowych awatar Korony obrócił się z namysłem o 180 stopni wokół środka masy i pożeglował na orbitę wsteczną. - Trzymać się - ostrzegła Sengupta i dała po hamulcach. Okaleczony statek z amputowanymi i skauteryzowanymi kończynami stęknął i zaczął wytracać deltę v. Hamowanie odepchnęło Brüksa od dna wnęki; stracił równowagę - uprząż zatrzymała go w górze w trakcie ostatniego wejścia na scenę tego konkretnego dołu. Moore dotknął jakiegoś niewidocznego przełącznika i jego satelita-kameleon rozszedł się wzdłuż szwów jak rozstrzelony diagram - ogniwa słoneczne i łopatki radiatorów odleciały w obłokach pary, która natychmiast zamieniła się w śnieg. Skorupka rozpadła się na części, które pożeglowały bezgłośnie we wszystkie strony. Pod złuszczoną fałszywą powłoką orbitował wielki odsłonięty grot wycelowany w Ziemię. Połyskiwał w promieniach wschodzącego Słońca, przysadziste skrzydła opalizowały jak u ważki. Rozrzucone eksplozją odłamki załomotały w kadłub Korony jak kamienny grad. Moore odczekał, aż minie, i wcisnął przycisk. Wokół włazu zapłonęły iskry słońca: zespawana bariera rozżarzyła się i odpadła. Właz za nią rozszerzył się w ułamku sekundy, chwilowy huragan wyssał wszystkie blachy w próżnię i pociągnął Brüksa ku gwiazdom. Uprząż przytrzymała go mocno przez chwilę, by Moore zdążył rozpiąć klamry. I już polecieli w pustkę, w ciszę, jeśli nie liczyć wypełniających hełm Brüksa szybkich, chrapliwych

oddechów, na granicy paniki. Pod nimi rozciągała się ciemna Ziemia, zbyt wypukła na krajobraz, a za wielka i zbyt bliska, by pozostać kulą. Układy pogodowe odciskały na jej twarzy swoje brudne paluchy. Wybrzeża i kontynenty świeciły jak galaktyki w miejscach, gdzie jeszcze jarzyła się cywilizacja; a tam, gdzie się wypaliła, migotały przyćmioną barwą pomarańczową. Strasznie wysoko byli. Blask Słońca zamieniał odłamki wokół w oślepiającą układankę, poza jedną krótką chwilą, gdy słońce zakryła wielka ciemna łapa. Brüks zamachał rękoma i odwrócił się, żeby spojrzeć jeszcze na Koronę cierniową w przelocie, wciąż ogromną na tle nieba, podświetloną od tyłu wschodzącym Słońcem i jasnym, rozszerzającym się półksiężycem. Jej ostatnie, zamarznięte tchnienie zaiskrzyło wokół dziobu jak ledwie widoczna chmurka klejnotów. Kryjówki Valerie nie było stąd widać. Coś szarpnęło jego smyczą. Okręcił się do góry nogami, ku promowi, który rósł i rósł, otoczony własną chmurą odłamków. - Skupcie się - zasyczał Moore w interkomie. - Przepra... Pokoziołkowali naprzód, Moore pierwszy, reszta wleczona za nim. Właz wahadłowca ział tuż przy panoramicznym oknie kokpitu, jak wycięta i odchylona w bok błona bębenkowa żaby. Jakaś magiczna, natryskowa osłona ablacyjna sprawiała, że kadłub opalizował tłustymi tęczami. Na hełmie Brüksa zaszemrały delikatnie kryształki lodu - a Moore już był na kadłubie, idealnie w celu, wylądował butami tuż pomiędzy brzegiem włazu a uchwytem dla rąk, przyspawanym jak wieszak na ręczniki do powłoki wahadłowca. Ugiął nogi, żeby zamortyzować wstrząs; dłoń w rękawicy złapała się uchwytu, jakby miała własne oczy. Brüks przepłynął nad nim i rozpłaszczył się na kadłubie. Odbił się, zawirował na uwięzi, nerwowo wyciągnął ręce ku stożkowi dyszy uśpionego silnika manewrowego - zabrakło mu paru

centymetrów - w końcu jednak poczuł, jak buty skafandra przywierają do kadłuba. Korona była już daleko za nimi i daleko w dole, dryfując majestatycznym korkociągiem ku linii terminatora, wytraciwszy prędkość, wyhamowując z nieskończonego, satelitarnego upadku wokół do śmiertelnego, płomiennego upadku w dół. Odległość i ograniczenia wzroku wyleczyły jej rany. Teraz - rozwalona, posklejana z powrotem, spalona i połamana - wydawała się niemal dziewicza. Uratowałaś nam życie, pomyślał Brüks, a potem: przepraszam. Moore szarpnięciem wyrwał go z zamyślenia, ciągnąc naraz Brüksa i Senguptę niczym ryby na żyłkach. Brüks poświęcił moment na pozazdroszczenie pilotce opanowania; przez cały upadek w nieskończoną przepaść nie odezwała się ani słowem, nawet nie sapnęła. Dopiero teraz, gdy zajrzał za jej szybkę, zobaczył, że powieki ma zaciśnięte z całej siły, a usta się poruszają. Dopiero teraz, gdy zetknęli się hełmami, usłyszał, co sylabizuje: - Kurwa kurwa kurwa kurwa... Ty trzęsidupo. Wyłączyłaś sobie inter... Moore wpakował ją w otwarty właz. Brüks pofrunął za nią, wciągając się do kabiny: dwa rzędy drążków, jeden za drugim, każdy mieszczący sześć leżanek przeciążeniowych jak półtuzin jajek w wytłoczce. Same leżanki były niemal całkiem rozpłaszczone, wygięte w tyłku i w kolanach tylko na tyle, żeby uniknąć nazwania ich „pryczami”; przed nimi znajdowały się dwa bardziej konwencjonalne fotele pilotów i podkowa pulpitów sterowania. Nad nimi - szyba z kwarcowego szkła. Nos był opuszczony, ale gwiazd w nim nie było widać, od brzegu do brzegu wypełniała go Ziemia, w większości ciemna, rozjaśniająca się na sterburcie. I to było właściwie tyle. Jeden właz na grodzi rufowej, mniejszy w pokładzie, oba zamknięte. Ten pierwszy mógł prowadzić do ładowni, niedużej, wnosząc po rozmiarach statku - lecz za dziurą w pokładzie nie mogło być nic przestronniejszego niż techniczny tunel. Awaryjna ewakuacja

z orbity, powiedział wcześniej Moore. Awaryjny upadek na Ziemię dla żołnierza ocalałego z nieudanej misji. To nie był żaden wahadłowiec, to był szumnie nazwany spadochron, do jednorazowego użytku i do wyrzucenia. Moore uszczelnił właz i wcisnął się w jeden z foteli pilota. Sengupta ocknęła się z krótkiej katatonii i wgramoliła się w drugi. Brüks przypiął się do jednego z rusztów na hamburgery z tyłu, a pojazd już się uruchamiał. Zaczęły docierać do niego odgłosy zewnętrzne, najpierw cicho jak szept, ledwie słyszalne przez posapywanie regulatora w hełmie i szeptaną recytację list kontrolnych w interkomie. Syk sprężonego gazu. Ciche kliknięcia i piknięcia, stłumione jak przez poduszkę. Trzaskanie zabytkowych przełączników na pulpitach. 70 kPa, zameldował wyświetlacz HUD. Rozszczelnił szybkę i zsunął ją w tył: w płucach poczuł powietrze zimne jak lodowiec, z tyłu gardła posmak plastikowych monomerów. Ale oddychać się dało. Moore przekręcił się w pasach, trochę zabrakło, żeby mógł spojrzeć mu w oczy. - Lepiej to zamknij. Trochę to tu lata, mogą być jakieś przecieki. Brüks po raz pierwszy skupił się na desce rozdzielczej pojedyncze diody LED, rzędy ręcznych przełączników o wielkości dostosowanej do łapsk odzianych w mylar i piankę poliuretanową. Ekrany taktyczne uwięzione we wpuszczonych w deskę szybach, zamiast rozlewać się swobodnie po tylu powierzchniach, ilu akurat potrzeba. Opuścił szybkę z powrotem. - Ten sprzęt ma sto lat. Moore burknął do interkomu: - Im starszy, tym większa szansa, że wszyscy o nim zapomnieli. Z jednego rzęcha do drugiego. Kątem oka dostrzegł za oknem rozbłysk - pewnie Słońce odbijające się od jakiegoś orbitalnego śmiecia. Albo silniki manewrowe dalekiego statku. To coś płonęło jednak zbyt długo jak na to pierwsze i

zbyt nisko jak na to drugie, kolorem zaś nie pasowało do żadnego. Gdy odwrócił się twarzą ku niemu, mrużąc oczy od Słońca, mógł prawie przysiąc, że pośrodku smugi widzi ciemny, postrzępiony kształt, rozpadający się w okrążającą planetę linię ognia. Kości i ścięgna zamieniane w popiół. - I po niej - rzucił cicho Moore, a Brüks nie był pewien, czy chodzi mu o statek, czy wampirzycę. - Zapłon - powiedziała Sengupta, gdy i oni zaczęli spadać. *** Korona spaliła się do zera. Nic nie uciekło. Żadna postać w skafandrze nie zeskoczyła cudem w ostatniej chwili z kadłuba, choć kamera Sengupty obserwowała go do końca. Może drgnęła jakaś kończyna, tuż przed przerwaniem transmisji - ostatnie mignięcie świadomości przechodzące przez ciało, w sam raz na tyle długo, by uświadomić mu, że szlag trafił jego idealne plany - ale i to mogło być świetlnym złudzeniem. Brüksowi pozostała w gardle gula rozczarowania. Łatwość, z jaką zamordowali Valerie, odbierała jej nieco grozy i podawała w wątpliwość motywy tej zbrodni. Wejście w atmosferę ledwo pamiętał: żar migocący na przedniej szybie jak poświata od niewidocznych błyskawic; syk zakłóceń na każdym kanale, dopóki nie przypomniał sobie, by wyłączyć radio. Takie fragmenty. Nieciągłe obrazy. W którymś momencie wróciło ciążenie, silniejsze i bardziej równomierne niż pamiętał od stu lat; stelaże, leżanki przeciążeniowe i samotny karaluch na nich, wszystko rozłożyło się do konwencjonalnej pozycji siedzącej nad drgającym pokładem, który wreszcie dało się postrzegać jako podłogę. Potem już szybowali zamaszystą spiralą ponad stalowoszarym oceanem, a Słońce opadło za horyzont. Na morzu w dole coś się kołysało, to pojawiając się na ułamek sekundy, to znikając z przedniej szyby - jakby na wpół zanurzona skocznia dla narciarzy wodnych; zalany parking; oderwany narożnik lotniskowca, rozmigotany ogniami św. Elma. Ciężko było z tej wysokości ocenić wielkość, zresztą po

paru chwilach stracili ocean z oczu - Sengupta poderwała nos do końcowego podejścia. Coś kopnęło ich mocno od tyłu, cisnęło Brüksem naprzód w uprzęży i z hukiem ściągnęło nos w dół. Tuż po prawej wytrysnęły gejzery białej piany, rozdzieliły się pośrodku; chwilę później widok przesłoniła spływająca po kwarcu ściana wody. Coś walnęło wahadłowiec w podbródek; odskoczył w tył i rozwrzeszczał się na całej długości jak palona wiedźma. Teraz szli w górę. Teraz zwalniali. Teraz znieruchomieli. Ściany wody zbiegły się w strugi, potem kropelki. Wahadłowiec wyjrzał spoza nich, zobaczył parę blednących gwiazd na stalowym niebie. Daleko po lewej, prawie poza polem widzenia, coś zamigotało, pojawiając się i znikając jak na wpół zapomniany sen. Coś jakby anteny. Druciane drzewo. Moore ściągnął hełm i upuścił go na pokład. - Dojechaliśmy. *** Ktoś wyczarował z powietrza lądowisko. Pas wisiał cztery czy pięć metrów nad falami, osmolony, pokryty smugami język metalu z wahadłowcem na samym końcu. Wystawał ze stałego lądu jak jakaś absurdalna trampolina - tylko że podłoże nie było lądem i nie było stałe. Wzdłuż linii wodnej wiły się jaskrawoniebieskie, iskrzące grzechotniki, przesuwające się w górę i w dół w miarę przechyłów. Sama powierzchnia w przedświtowym mroku wydawała się szara jak cement i prawie równie gładka, z wyjątkiem pozostawionych przez wahadłowiec osmolonych smug. Jednakże, choć na jednym końcu wyłaniała się z morza zwyczajnie, jak okrętowa rampa, na drugim równie zwyczajnie nie opadała, lecz zanikała - potężna, kołysząca się bryła metalu wielkości parkingu przechodziła z solidnej nieprzezroczystości w widmową półprzejrzystość, a potem w ogóle w nic na przestrzeni może półtora metra. Z wyjątkiem tego pasa, wyczarowanego z przezroczystości przez tarcie gorącego lądowania na brzuchu.

Moore już pozbył się skafandra i stał na niczym, dziesięć metrów przed uziemionym promem. Pod jego stopami maszerowały ponure, szare fale. Co parę sekund nieopodal pojawiał się i znikał druciany szkielet budowli, przewyższającej go o jakieś sześć metrów i porośniętej parabolicznymi antenami. Brüks wychylił się z włazu i ogarnął wzrokiem to wszystko. Lodowaty pacyficzny wiatr przewiał mu kombinezon jakby nic na sobie nie miał. Ziemia szarpnęła z siłą, o której prawie zdążył zapomnieć; ręce, którymi trzymał się burty, wydawały się jak z gumy. Sengupta szturchnęła go w plecy. - No rusz się karaluch co chromatoforów nie widziałeś? Właściwie widział. Chromy były tylko jednym z wielu podgatunków inteligentnej farby. Ale nigdy nie spotkał ich w takiej skali. - Duże to jest? - Nie za duże może z kilometr w jedną stronę słuchaj wyłazisz czy czekasz aż to gówno całkiem zatonie? Kucnął, chwycił się krawędzi włazu, wgramolił na płytę. Ciążenie omal go nie przewróciło, udało mu się jednak zachować równowagę - stanął, opierając się jedną ręką o kadłub (wciąż nieprzyjemnie gorący, mimo zanurzenia w oceanie). Przy samym wahadłowcu niewidzialna powłoka zdarła się do zera, ale po kilkunastu niepewnych krokach stał już na podłożu przezroczystym bardziej niż szkło. Spojrzał w dół na wzburzone morze i musiał się powstrzymać od wymachiwania rękami. Zamiast tego podszedł ostrożnie ku Moore’owi, a za nim gramoliła się Sengupta. Obszedł nos wahadłowca i zwrócił uwagę na coś migoczącego pomarańczowo - ogień, dość niedaleko, buzująca linia płomieni na absurdalnie kwitującym w powietrzu skrawku spalonej ziemi. Wokół dawało się odróżnić elementy konstrukcji - niskie, płaskie prostokąty, rozbita jak skorupka jajka kopuła antenowa, ledwo widoczna na tle ognia kratka relingów i balustrad.

Możliwe, że coś się tam poruszało - było wielkości mrówki z tej odległości. To nie był zwykły gyland, wyspa pływająca po oceanie w prądzie kołowym. Nie obóz dla uchodźców i nie miastopaństwo, nie podejrzana komercyjna spółka, której pasuje luźny klimat prawny Wód Międzynarodowych. To było miejsce dla Moore’a i jemu podobnych - baza do tajnych akcji wojskowych. Strażnica na pełnym morzu, patrolująca cały Pacyficzny Prąd Północny Tajna. Ale najwyraźniej nie dość tajna. Wzdrygnął się obok Moore’a. - Co tu się stało? Pułkownik wzruszył ramionami. - Coś bardzo wygodnego. - To znaczy? - Jest opuszczony. Nie trzeba będzie z nikim gadać. - Ale działa? To co, jeśli... Moore pokręcił głową. - Nie powinno być problemu. Nikt, kto by zrobił coś takiego, nie zawracałby sobie głowy Niebem. - Wskazał dalekie pożary. - Tędy. Brüks odwrócił się, gdy za nimi weszła Sengupta; w tle stygł wahadłowiec, na wpół stopiona warstwa ablacyjna spływała mu z brzucha jak wosk. - Hmm - rzucił. - Myślałem, że ma jakieś, no wiesz... podwozie? - Szkoda kasy - wyjaśnił mu Moore. - Wszystko jest jednorazowe. To akurat prawda. Mozolna wspinaczka w zimnie, pod górę łagodnej pochyłości. Spacer po wodzie. Niewidzialny most prowadzący ku widzialnemu czubkowi uszkodzonej góry lodowej. Rozprute konstrukcje rozciągały się przed nimi jak części Golgoty, niektóre wciąż w ogniu, inne ledwo się tlące. W końcu dotarli nad widzialną krawędź tej kwitującej wyspy - niewiele ponad unoszącą się w powietrzu plamę czarnej, tłustej sadzy. Brüks poczuł ulgę, widząc coś pod stopami. Jeszcze większą poczuł, mogąc zatrzymać się i złapać oddech.

Moore znienacka położył mu dłoń na ramieniu. Sengupta mruknęła: - Co kur... - I zamilkła. Przed nimi coś się poruszało, ledwo widoczne przez kłęby tłustego dymu. Dotarli do czegoś, co swego czasu musiało być lądowiskiem niski barak dowodzenia, którego ściany i dach schodziły się razem w dookólny pierścień zadartych ku niebu okien, teraz mocno okopconych. Na osmolonej płycie z zasmarowanymi sadzą tarczami do lądowania leżały dwa martwe śmigłowce i pionowzlot o jednym skrzydle. Z pokładu tu i ówdzie sterczały dysze schowanych przewodów do tankowania jedna buchała nerwowym płomieniem, jak gigantyczna świeca, albo lont, podpalony, żeby zdetonować cały podtrzymujący ten płomień zbiornik. Pośrodku tego wszystkiego poruszały się jakieś sylwetki. Sylwetki były ludzkie. Ich ruchy zupełnie nie. Moore machnięciem zagonił resztę za szopę, obejrzał się i uniósł dłoń: „Nie ruszajcie się”. Brüks kiwnął głową. Moore wykradł się za róg i zniknął. Wir wiatru zawiał Brüksowi w twarz iskrami i gryzącym dymem. Stłumił kaszel, oczy go zapiekły, zmrużył je i wpatrzył się w dym. Ludzie. Tak. Dwóch, może trzech, na skraju jednej z tarcz lądowiska. Szare kombinezony, niebieskie bluzy mundurowe, oznaki niemożliwe do rozróżnienia z tej odległości. Tańczyli. A przynajmniej takie było najbliższe słowo, jakie skojarzyło się Brüksowi z tą sceną - ruchy były jednocześnie nieludzko dokładne i nieludzko szybkie, jak ludzkie symulakra związane ciasną, somatyczną akcją i reakcją. W życiu czegoś takiego nie widział. Jeden prowadził, ale to się zmieniało; były kroki, ale wydawało się, że nigdy się nie powtarzają. Był to zarazem balet, alfabet semaforowy, jak i niesamowity dialog, angażujący wszystkie części ciała oprócz języka. Odbywał się w całkowitej ciszy, nie licząc maszynowego

staccato butów o pokład, słabego i momentami zagłuszanego gwizdami wiatru i trzaskami płomieni. I do tego jeszcze był niewytłumaczalnie znajomy. Moore zakończył to wszystko ciosem w tył głowy. W jednej chwili roztańczone marionetki były same na scenie; w kolejnej z obłoku dymu zmaterializował się pułkownik, z ręką już rozmytą w trakcie ciosu. Ubrany na szaro tancerz szarpnął się, podskoczył i zwalił w konwulsjach na pokład, jak odłączona marionetka, która dostała nagłej migreny; drugi padł w tej samej chwili, choć Moore nawet go nie dotknął. Leżał, drgając, obok przewróconego partnera, wciąż mechanicznie podrygując, ale ze znacznie mniejszą amplitudą, odzwierciedlającą te nowe, zaskakujące kroki wprowadzone tak nagle do tańca. - Echopraksja echo-kurwa-praksja - zasyczała Sengupta za jego ramieniem. Moore wrócił. - Tędy. Za rogiem ziały wyłamane drzwi. W środku inteligentna farba z uszkodzonym mózgiem iskrzyła i przelewała się na nielicznych powierzchniach oszczędzonych przez ogień. Brüks zerknął przez ramię. - A co z... - Są w pętli sprzężenia zwrotnego. Nie musimy się niczym przejmować, póki nie wróci mechanik. W przeciwległej ścianie ziało wyjście na korytarz. Tarasowała je przewrócona szafka. Moore odsunął ją na bok. - Ale im to nie zaszkodzi? - zaciekawił się Brüks i od razu poczuł się jak debil. - No wiesz, nie lepiej byłoby przerwać im tę pętlę? Rozdzielić ich? Moore zatrzymał się u góry schodni. - Scenariusz optymistyczny: będą sobie radzić tak samo dobrze jak ty, jakby ktoś cię rozszczepił na pół. - Aha. - Po chwili: - A pesymistyczny? - Obudzą się - oświadczył Moore - i nas zaatakują.

Nie ma powrotu. Thomas Wolfe Natrafili na przechyloną mesę, opuszczoną i ciemną, nie licząc stożka wpadającego z korytarza awaryjnego światła i gromadki piktogramów mrugających nerwowo na przeciwległej ścianie; rządek kubików komunikacyjnych, drzemiących, póki jakiś trep nie poczuje się samotny i nie zechce zadzwonić do domu albo popodsłuchiwać, co się dzieje na świecie. Mieli dostęp tylko do Strony Głównej - żadnych wejść, które wymagałyby certyfikatów bezpieczeństwa - ale linki do komunikatorów i ConSensusa wisiały sobie swobodnie, dostępne dla wszystkich, w błogiej obojętności wobec małej apokalipsy, która odbyła się na górnym pokładzie. Moore udał się na poszukiwanie większych uprawnień i mroczniejszych sekretów. Sengupta z początku tylko patrzyła, upewniając się, czy nie rwie się połączenie, a potem ruszyła jego śladem. Brüks usiadł w pochyłej ciemności i nie poruszał się. Co ja mam jej powiedzieć? Co ja jej powiem? „Cześć, a słyszałaś o tym, jak Ikar spadł i świat się rozleciał? Śmieszna historia...”. „Kojarzysz, jak myśleliśmy, że nie ma Boga? Wiesz, jest gorzej niż myślisz...”. „Cześć, skarbie, wróciłem”. Wziął głęboki wdech. Idiotyczny pomysł. Dawno to mamy za sobą. Powinienem raczej... zorientować się, co robią inni. Wypuścił powietrze. Ale ktoś musi jej powiedzieć. Powinna wiedzieć. Poczuł, jak kąciki ust cofają mu się w grymasie pogardy wobec samego siebie. To nawet nie chodzi o nią. To chodzi o Dana Brüksa i jego rozpadający się światopogląd. Chodzi o to, że musisz przybiec z krzykiem do jedynej osoby w życiu, która dawała ci odrobinę pociechy, zasługiwałeś na nią, czy nie...

Ruchem sakadycznym wywołał interfejs. Musiał spróbować cztery razy, zanim system w ogóle znalazł adres; gula w gardle rosła za każdym razem. Kwinternet rozpadał się, jak wszystko. Ale korzenie miał głęboko, wiekowe, liczące sobie ponad wiek - i architekturę całkowicie pozbawioną głowy i pełną nadmiarowych połączeń. Od samego początku miał wbite w DNA, że ma działać w obliczu wszechogarniającej entropii. POŁĄCZONY. WITAMY W NIEBIE AGENCJA TIMMINS HALL DLA GOŚCI Czyli jest. I ma dostęp do sieci. Żyje. Nie do końca w to wierzył. - Eee... Rhona McLennan, trzynasty listopada dwa tysiące osiemdziesiąt sześć. WYWOŁYWANIE...: Odbierz proszę. WYWOŁYWANIE... Bądź zajęta. WYWOŁYWANIE... - Dan. O Boże. Odebrała. Ja chyba śnię... - Cześć, Rho. - Tak się zastanawiałam, gdzie cię wywiało. Ostatnio straszne tu było zamieszanie... Była głosem w ciemności, dalekim, bezcielesnym. Nie było wizji. - Przepraszam, że się nie kontaktowałem... - Nie spodziewałam się, że przyjdziesz. - Czyżby w jej głosie było trochę ciepła? Albo chociaż suche rozbawienie? - Kiedy ostatni raz wpadałeś? - Nie chciałaś, żebym wpadał! Sama powiedziałaś... - Powiedziałam, skarbie, że nie wrócę. Powiedziałam, że nie chcę, żebyś przez cały czas ze mną próbował mnie przekonać. Nic nie powiedział.

- Cieszę się, że jednak wpadłeś - dodała po chwili. - Miło cię widzieć. - Ja cię nie widzę - powiedział cicho. - Dan. Jaki to by miało sens? Pokręcił głową. - To ważne? Mogę ci coś... pokazać. Jeśli to ma ci pomóc. - Rho, nie możesz tam zostać. - Dan, nie mam ochoty znowu powtarzać tej dyskusji. - Ale to nie jest ta sama dyskusja! Wszystko się zmieniło... - Wiem przecież. Jestem w Niebie, nie na Andromedzie. Widzę stąd wszystko, co zechcę. Zamieszki, bunty, katastrofy ekologiczne. Plus ça change9. - Odkąd spadł Ikar jest o wiele gorzej. - No tak. Ikar. - Wszystko działa na styk, wszędzie są wyłączenia i awarie, gdziekolwiek spojrzeć. Musiałem cztery razy próbować, żeby w ogóle cię znaleźć, wiesz o tym? A Niebo to przecież nie jest jakiś mało znany adres. Cała sieć... zapomina różne rzeczy... - Dan, ona zapomina od lat. Przecież dlatego nazywamy ją Splinternetem10. - Nie wiedziałem, że tak ją nazywacie - powiedział, zaskoczony. - A wiesz, co ma wspólnego słoń i schizofrenik? - Ja... że co? - Słoń nigdy nie zapomina. Nic nie powiedział. - To żart AI - dodała po chwili. - Chyba najgorszy, jaki w życiu słyszałem. - Mam ich jeszcze milion. Pewien jesteś, że chcesz, bym wróciła? Jak nigdy. - Ale poważnie: jak myślisz, jak szybko byś zwariował, gdybyś pamiętał wszystko, co przeżyłeś? Dobrze jest zapominać,

9

Skrót od: Plus ça change, plus c’est la même chose (Alphonse Karr) - „Im bardziej rzeczy się zmieniają, tym bardziej są takie same” (przyp. tłum). 10 Splinter (ang). - odłamek, drzazga (przyp. tłum).

nieważne, jaką siecią jesteś. To nie jest awaria, to jest przystosowanie. - Głupoty gadasz, Rho. Odkąd utrata adresów sieciowych to coś dobrego? Co będzie następne? Sterowanie napięciem? I co się stanie, kiedy sieć zapomni dostarczać prąd firmie Timmins? - Są oczywiście ryzyka - powiedziała łagodnie. - Ja to rozumiem. Kopie zapasowe może trafić szlag. Mogą zaatakować Realiści. AIR-owcy pewnie dalej ścigają mnie za zbrodnie wojenne, po prostu dla zasady, zresztą, w sumie wcale im się nie dziwię. Każdy dzień tutaj może być moim ostatnim, czym to się różni od życia na dole? Jakiś maleńki obiektyw przesłał jej obraz Brüksa otwierającego usta. Pośpieszyła, żeby nie dać mu dojść do słowa: - Ja ci powiem. Nie mam niczego, co ktoś chciałby mi zabrać. Nikomu nie zagrażam. Zużywam nieporównywalnie mniej zasobów od ciebie, nawet uwzględniając twoją fazę na ciągłe mieszkanie w namiotach. Mogę przeżyć tutaj wszystko to samo co na dole i jeszcze miliard innych rzeczy. Aha, i jeszcze jedno. - Przerwała na starannie odliczoną liczbę milisekund. Nie muszę zabijać inteligentnych istot, żeby zarobić na czynsz. - Nikt nie mówi, że tutaj byś... - No ale popatrz, co się tam dzieje na dole, co? Zakaźny zombizm szaleje w co najmniej dwudziestu krajach, o ile mi wiadomo. Realiści i Katolicka Straż Tylna strzelają do każdego heretyka, jaki wlezie im pod lufę. Zatrucia pokarmowe nękają każdego, kogo nie stać na drukarkę klasy spożywczej. Od dziesięciu lat nikomu nawet nie chce się śledzić wymierania gatunków i... a właśnie, słyszałeś o tej nowej, zaadaptowanej na broń echopraksji, która się szerzy? Mówią na to „jitterbug”. Na początku wywoływał czyste małpie naśladownictwo, ale podobno teraz mutuje. Umrzesz w tańcu, weź ze sobą kolegę. - Różnica jest taka - powiedział ponuro - że tutaj, jeśli wyłączą prąd, możesz się schować pod kocem. A jeśli w Niebie, w pięć

minut masz śmierć mózgową. Jesteś tam bezbronna, Rhona, wszystko to tylko domek z kart, czekający na... Nie odpowiedziała. A on nie był w stanie dokończyć. Zastanawiał się, jak bardzo się już zmieniła, ile z niej pozostało, poza tym łagodnym, acz nieustępliwym i nierzeczywistym głosem. Czy w ogóle rozmawia teraz z nienaruszonym mózgiem, czy z jakąś hybrydową emulacją złożoną z neuronów i arsenków? Ile z niej zastąpiono przez ostatnie dwa lata? Ten pełzający kanibalizm, mineralizacja ciała - zawsze go to przerażało. A ona to akceptowała. - Widziałem różne rzeczy - powiedział jej. - Takie rzeczy, które zatrzęsły światem. - A kto nie widział. Ten świat ciągle się trzęsie. - Mogłabyś przez chwilę siedzieć cicho i posłuchać? Nie mówię, kurczę, o wiadomościach, mówię o rzeczach... widziałem takie rzeczy, że... ja już wiem, dlaczego poszłaś do Nieba, wiesz? W końcu rozumiem. Nigdy tego nie rozumiałem, ale teraz przysięgam, że gdybym tylko mógł, w sekundę dołączyłbym do ciebie. Ale nie jestem w stanie. Dla mnie to nie jest transcendencja, nie czuję, że to wstąpienie do jakiegoś lepszego świata, mnie wydaje się, że to... jakby ktoś mnie zastąpił. Wiesz przecież: ja nawet wszczepki do ConSensusa bym w głowie nie zniósł. A co dopiero czegoś, co zmienia to, czym jestem - zabija to, czym jestem. Rozumiesz? - Oczywiście. Ty się boisz. Kiwnął głową żałośnie. - I zawsze się bałeś, Dan. Odkąd cię znam. Całe życie byłeś dupkiem, drżąc, żeby nikt się o tym nie dowiedział. Miałeś szczęście, że ja się na tym poznałam, co? Nie odezwał się. - A wiesz, co jeszcze wiem? Nie miał bladego pojęcia. - Z tego bierze się twoja odwaga. Nie od razu dotarło. - Co takiego?

- Myślisz, że nie wiem? Czemu ciągle pyskowałeś nieodpowiednim osobom? Czemu na każdym kroku sabotowałeś własną karierę? Czemu nie możesz się opanować, żeby nie walczyć z każdym, kto ma nad tobą jakąkolwiek władzę? Wspinał się po nieskończonej drabinie do żarłocznego potwora. Szarżował w pełen potrzasków labirynt z ruchomymi ścianami. Odgryzał głowę o połowę mniejszej dziewczynie, kiedy mu powiedziała, że nie może iść do domu. To ostatnie... może nie ma czym się chwalić... - Mówisz, że przezwyciężyłem własny strach... - Mówię, że mu się poddawałeś! Za każdym razem! Tak się boisz wyjść na tchórza, że zeskoczyłbyś w przepaść, żeby udowodnić, że nim nie jesteś! Myślisz, że ja tego nie widziałam? Rany, byłam twoją żoną. Widziałam, jak ci latają kolana za każdym razem, gdy stawiasz się szkolnemu sadyście i w nagrodę dostajesz w mordę. Całe twoje życie to, cholera, jeden niekończący się akt nadmiernej kompensacji i wiesz co, skarbie? I bardzo dobrze. Bo ludzie muszą się od czasu do czasu postawić, bo jak nie oni, to kto? Z początku do niego nie dotarło. Mógł tylko zmarszczyć brwi, odgrywać to w myślach i zachodzić w głowę, kiedy właściwie rozmowa przeskoczyła na inne tory. - To musi być najbardziej czuła definicja dupka, jaką w życiu słyszałem - powiedział w końcu. - Mnie to odpowiadało. Pokręcił głową. - Ale to i tak wszystko jedno... dalej nie mogę pójść do ciebie... - Pójść do mnie. - Głos stracił emocje, tknięty nagłym przemyśleniem. - Ty myślisz, że... Ona nie wyjdzie, a ja nie mogę wejść... - Dan. - Na ścianie otworzyło się okienko. - Popatrz na mnie. Odwrócił głowę. I obrócił z powrotem. Zobaczył coś przypominającego raczej embriona w formalinie niż dorosłą kobietę. Zobaczył ręce i nogi przyciągnięte do

ciała pomimo więzów w przegubach i kostkach, złożonych z kurczących się mikrorurek, które rozprostowywały je trzy razy na dzień w przegranej bitwie przeciwko atrofii i skracaniu się ścięgien. Zobaczył pomarszczoną twarz, bezwłosą głowę i wyrastający spod podstawy czaszki milion włókien węglowych, unoszących się jak welon wokół jej głowy. - Ja nie o tym mówiłam - powiedziało to coś jej głosem, choć nie poruszyło ustami. - Rhona, dlaczego ty... - Nazywasz to zmianą, ale to nie jest zmiana - powiedział głos. - Niebo to nie przyszłość. To azyl dla pozbawionych kręgosłupa istot, które chcą się przed przyszłością schować, rezerwat przyrodniczy dla tych, co się nie chcą przystosować. Spełnienie marzeń dla gołąbków. Myślałeś, że ja się tym wobec ciebie szczycę? Niebo to nic innego, tylko wysypisko dla beznadziejnych nieudaczników. To nie miejsce dla ciebie. - Beznadziejnych? - Brüks zamrugał, oszołomiony. - Rho, nawet tak... - Uciekłam. Wiele lat temu rzuciłam ręcznik. Ale ty... może i robisz wszystko nie z takich powodów jak trzeba, może, ale chociaż się nie poddałeś. Mogłeś wleźć do kryjówki razem z nami, ale nie, siedzisz w świecie, gdzie nie ma przycisku „reset”, w miejscu, nad którym nie masz kontroli, w miejscu, gdzie inni ludzie mogą wziąć sobie dzieło twojego życia i wykręcić je na dowolną, potworną stronę i nie ma sposobu, żeby cofnąć to, co zrobili. - Rhona... co... - Ja wiem to, Dan. Oczywiście, że wiem. Nie musisz tego przede mną ukrywać. Nie byłbyś w stanie ukryć tego przede mną, mam większy kontakt z siecią niż ty. - Głos był łagodny, miły, a mimo to twarz tego czegoś się nie poruszała. - Jak tylko w Bridgeport ogłosili kwarantannę, od razu wiedziałam. Mało brakowało, żebym do ciebie wtedy zadzwoniła, myślałam, że może wreszcie się poddasz i tu przyjdziesz, ale...

Jakaś góra walnęła go w potylicę. Czołem trzasnął o ścianę kabiny, odbił się; wywrócił się w tył razem z fotelem i rozciągnął jak długi na pokładzie. W głowie eksplodowała przesunięta ku czerwieni pulsująca galaktyka; gdzieś lata świetlne stąd w drzwiach stał odwrócony do góry nogami, kontrastowy olbrzym. Zamrugał, jęknął, spróbował skupić wzrok. Gwiezdne niebo pociemniało, huk w głowie odrobinę ucichł, olbrzym skurczył się do naturalnych rozmiarów. Jego czerń była tak czarna, że prawie świeciła. Rakshi Sengupta, przedstawiam ci Brüksa od Tylnego Wejścia. Gdzieś daleko komputer zawołał coś głosem jego zmarłej żony. Brüks spróbował zasłonić głowę dłonią. Sengupta nadepnęła mu na nią i nachyliła się nad nim. Wzdłuż osi ciała i ręki eksplodował mu nowy ból. - Wyobraź coś sobie, jebany karaluchu. - Palce Sengupty zatańczyły mu nad głową. No nie, rany boskie, nie, pomyślał Brüks. Ty też, no nie... Pozwolił głowie opaść na bok, oczom zbłądzić w inną stronę; Sengupta kopnęła go w głowę, kazała uważać. Palce splotła i wygięła do tyłu tak mocno, że wyglądały, jakby miały się złamać. - Wyobraź coś sobie Chrystusa na krzyżu... Właściwie prawie się nie zdziwił, kiedy zaczęły się drgawki. Sengupta nachyliła się, żeby podziwiać swoje dzieło. Nawet teraz nie była w stanie spojrzeć mu w twarz. - O tak jak na to czekałam pracowałam na to całe... Dźwięk: ostry, krótki, głośny. Sengupta natychmiast zamilkła. Wyprostowała się. Na lewej piersi wykwitła jej ciemna plama. Padła na Brüksa jak szmaciana lalka. Leżeli tak przez chwilę, policzek przy policzku, jak kochankowie w przytulanym tańcu. Kaszlnęła, spróbowała się podnieść, osunęła się na bok. Mętniejące oczy zogniskowały się, rozogniskowały, ustaliły w jakimś punkcie obok włazu. Jim Moore stał tam jak posąg, z oczyma tak pełnymi bólu, jakby i on już nie żył.

W tym momencie coś przemknęło Sengupcie po twarzy. Nie szczęście, o nie. Nie zdziwienie. Może oświecenie. Po chwili, po raz pierwszy od zawsze, spojrzała Danowi Brüksowi prosto w oczy. - Kurwa mać - wyszeptała, gdy oczy jej gasły. - Ty to jesteś pojebany. *** - Ja wiem, że to nie ma sensu - mówił Moore, obracając pistolet w dłoniach. - Nigdy nie byliśmy blisko. To zresztą pewnie moja wina. Ale z drugiej strony, wiesz, łatwym dzieckiem to byś go nie nazwał... Przysunął sobie krzesło, usiadł przygarbiony, pochylony w stronę przeciwną niż pokład, przycisnąwszy łokcie do kolan. Światło z korytarza oświetlało go z półprofilu. Brüks leżał na podłodze, a krew Sengupty ściekała mu wzdłuż boku. Przesiąkła przez ubranie, przykleiła kombinezon do żeber. W głowie mu dudniło. W gardle miał sucho. Spróbował przełknąć ślinę i z ulgą i lekkim zdziwieniem stwierdził, że się udało. - A teraz... teraz jest o pół roku świetlnego stąd, a ja po raz pierwszy w życiu czuję, że naprawdę udaje nam się rozmawiać... W otwartych oczach Sengupty pojawiły się blade mgławice. Brüks widział je wyraźnie nawet w tym słabym świetle; był w stanie nawet obrócić delikatnie głowę, żeby widzieć lepiej. Valerie nie udało się idealnie wszczepić mu skazy - nie był to stuprocentowy paraliż, który wampirzyca instalowała tygodniami malowania graffiti i subtelnej gestykulacji - albo wyzwalający go bodziec nie był idealnie dokładny. Program był pewnie ten sam, ten sam ciąg od fotonów, przez neurony lustrzane do nerwów ruchowych, cały czas drzemał mu w głowie, czekając na wezwanie do broni; Sengupta musiała po prostu zaimprowizować post factum, przejrzeć stare nagrania, rozpracować podstawowe ruchy i odegrać je najlepiej jak umiała. - Całkiem jakby tyle miesięcy temu już wiedział, że będę słuchał, jakby wiedział, co pomyślę, gdy dotrą do mnie jego

słowa...Zapewne nie planowała tej wendety. Potraktowała to po prostu jak kolejną zagadkę, żeby zająć czymś swój nadaktywny umysł, i przypadkiem się to przydało, gdy okazało się, że zaprzyjaźniony karaluch i morderca żony to ta sama osoba. Tężyczka była niedorobiona i krótkotrwała czuł to w ścięgnach. Skurcz już przechodził. Ale efekt i tak był piorunujący - Jest mi bliższy niż wtedy, gdy żyliśmy na jednej planecie mówił Moore. Pochylił się nad nimi, otaksował żywych i umarłych. - Czy to ci się trzyma kupy? Brüks spróbował poruszyć językiem; ledwo był w stanie trącić nim podniebienie. Skupił się na ruchach ust. Wydał dźwięk. Stęknięcie. Nie wyrażało nic poza frustracją i bólem. - No wiem - zgodził się Moore. - I z początku to brzmiało raczej jak... meldunki, raporty, wiesz? Listy do rodziców, ale pełne faktów. Opis misji. Słuchałem tego, tak, pewnie, słuchałbym w kółko, nawet gdyby przez cały czas tylko opowiadał tę historię. Tyle się o moim synu dowiedziałem, tylu rzeczy, o których nie miałem pojęcia. Próba numer dwa: - Jim... - A potem to się... zmieniło. Jakby skończyły mu się fakty i pozostały tylko uczucia. Skończył meldować i zaczął do mnie mówić... - Jim... Rak... Rakshi myślała... - Danielu, ja nawet teraz go słyszę. To niesamowite. Sygnał jest tak słaby, że nie powinien w ogóle przeniknąć przez atmosferę, zwłaszcza przy tym jazgocie na wszystkich częstotliwościach. A mimo to go słyszę. Tu i teraz. - Rakshi myślała... że twój przełącznik trybu zombie... - Myślę, że on próbuje mnie przed czymś ostrzec... - ...że ktoś się do ciebie... włamał... - Przed czymś, co dotyczy ciebie. - Powiedziała, że ty... nie masz nad sobą... władzy... Moore przestał obracać pistolet w dłoniach. Spojrzał nań. Brüks odpalił wszystkie polecenia motoryczne, na które było

go stać, wszystkimi możliwymi nerwami. Udało mu się zamachać palcami. Moore uśmiechnął się nieznacznie, ze smutkiem. - Nikt nie ma władzy nad sobą, Danielu. Naprawdę sądzisz, że jeśli ty akurat nie masz w głowie wyłącznika zombie, to nie ma go każdy? My zabraliśmy się tylko przy okazji, a sensem całej wyprawy było powtórne przyjście Pana. Bóg tu wraca. To Anioły z Asteroid nami rządzą... Znowu te anioły. Boskie zdalniki, potężne istoty pozbawione tak duszy, jak i woli. Boskie pacynki. Jim Moore na jego oczach zmieniał się w taką właśnie. - A co, jeśli to nie... Siri? - wykrztusił Brüks. Język jakby trochę mu odtajał. - Co, jeśli to coś innego... Pułkownik znów się uśmiechnął. - Myślisz, że własnego syna bym nie poznał. - To coś zna twojego syna, Jim. - Oczywiście, że go zna, okaleczyło go, nie pamiętasz tych cholernych slajdów? - Zna Siriego, a Siri zna ciebie, a do tego jest inteligentne, Jim, zajebiście inteligentne... - Podobnie jak ty. - Moore przyjrzał mu się z zaciekawieniem. - Inteligentniejszy niż pokazujesz, w każdym razie. Dobrze by było. Nie był jednak na tyle inteligentny, żeby się z tego wydostać. Nie dość bystry żeby przechytrzyć jakiegoś międzygwiezdnego demona, który potrafił włamać się do ludzkiego mózgu z odległości pięciu bilionów kilometrów, z sześciomiesięcznym opóźnieniem, który umiał przesączyć mu do głowy własne pasożytnicze procedury i sterować nim w czasie rzeczywistym. Zakładając oczywiście, że Moore zwyczajnie sam z siebie nie dostał pierdolca. To pewnie było najoszczędniejsze wytłumaczenie. Ale nic nie zmieniało. W tej sytuacji Brüks też był za mało bystry, żeby wygrać. Moore spuścił wzrok. - Wiesz, nie chciałem tego zrobić. Była dobrym człowiekiem, tylko trochę... się pogubiła. Może zbyt gwałtownie zareagowałem. Chciałem cię... bronić.

Za jego plecami, pomiędzy żebrami belek na suficie, poruszył się jeden z cieni. Brüks mrugnął, cień zniknął. - Ale teraz się zastanawiam, czy to był dobry pomysł. - Był - skrzeknął Brüks. - Naprawdę. To... Szybciej niż zdążył dokończyć od sufitu oddzielił się kształt, zakołysał się w świetle i opuścił na Moore’a niczym modliszka. Nieludzkie palce, rozmazane w ruchu, kontrastowe usta w ruchu. Moore znieruchomiał bez słowa. Valerie opadła bezszelestnie na pokład, przeszła przez pomieszczenie i wpatrzyła się w Daniela Brüksa, który powoli, z bólem zgiął jedno kolano. Tyle mu zostało z odruchu walka-ucieczka. Nachyliła się nad nim i szepnęła: - Grób w Arymatei. Ciało odblokowało się. Łapczywie łykał powietrze. Wampirzyca wyprostowała się, cofnęła, rzuciła mu nieznaczny, enigmatyczny uśmieszek. Brüks przełknął ślinę. - Widziałem, jak się spaliłaś - wykrztusił. Dwa razy. Nawet nie zaszczyciła tego odpowiedzią. Oczekujemy podstępu i znajdujemy go, poklepujemy się po plecach z dumą. Znajdujemy ją uczepioną kadłuba, w każdym razie tak się nam wydaje, i po prostu przestajemy szukać dalej. Oczywiście, że tam jest - no bo gdzie? Jej habitat, wszystkie jego pułapki poleciały. Po co szukać dalej. Po co szukać wewnątrz Korony? Po co sprawdzać włazy w wahadłowcu... Podparł się łokciami; przemoczony krwią kombinezon odkleił się od pokładu jak zanurzony w na wpół stężałej żywicy epoksydowej. Valerie patrzyła beznamiętnie, jak zbiera się na nogi. - I co teraz? Dajesz mi dziesięć sekund forów, żeby było fair... Smuga, syknięcie i już był w powietrzu, podduszony, wierzgający metr nad pokładem, z jej dłonią na gardle. W następnej sekundzie znalazł się na podłodze, jak kupka szmat, a Valerie szczerzyła stanowczo zbyt dużo zębów.

- Tyle doświadczeń - rzuciła, gdy łapał oddech - a ty dalej jesteś debilem. Gra z nim w kotka i myszkę. Dla zabawy, podejrzewał. Taki ma styl. - Wszystko, co lata, rozwalone - powiedziała Valerie. - Ale w doku dennym znalazłam pojazd. Na ląd stały nas dowiezie. - Nas - powiedział Brüks. - Jak wolisz, możesz wpław. Albo możesz zostać. - Dźgnęła podbródkiem w stronię zamarłego w fotelu posągu. - Ale jak zostaniesz, powinieneś go zabić. Inaczej on cię zabije, jak się odblokuje. - Ale to swój. Obronił mnie wcześniej, kiedy... - Tylko jego część. Konflikt na poziomie systemu operacyjnego. Niedługo się rozwiąże. Już się rozwiązuje. Valerie odwróciła się ku drzwiom. - Ale za długo nie czekaj. On ma misję od Boga. Weszła w snop światła. Brüks obejrzał się na przyjaciela; Jim Moore siedział ze wzrokiem wbitym w podłogę. Twarz miał nieodgadnioną. Mrugnął, bardzo powoli, kiedy na niego patrzył. Nie krzyczał, żeby go nie zostawiać. Brüks poszedł za wampirzycą przechylonymi korytarzami i zejściówkami, przez niekończące się oświetlone awaryjnie stopnie, w trzewia gylanda; aż po sam jego odbyt - śluzę, która w takim towarzystwie byłaby zbyt ciasna, nawet gdyby była pięć razy większa. W komorze za nią echo niosło się jak w jaskini - i trochę też tak wyglądała. Rury, węże, butle ze sprężonym gazem sterczały z krzywego sufitu niczym stalaktyty. Pomieszczenie było w połowie pod wodą, ocean przelał się przez krawędzie dennego doku, gdy gyland się przechylał i ustalił się w jakiejś tymczasowej równowadze, tworząc bajoro sięgające do połowy przeciwległej ściany. Z dołu przesączało się rozmyte szaro-zielone światło, odbijające się łagodnymi falkami od ścian. Była to tylko mała przystań wśród burzy. Gdzieś w trzewiach pływającego lewiatana musiał być zapewne basen zdolny pomieścić krakeny czy swordfishe, tu było miejsce na

mniejsze jednostki. Nad przenośnikiem u góry znajdowało się kilkanaście stojaków, w większości pustych. Dwumiejscowy płytkowodny pojazd tkwił w zaciśniętych ciasno szczękach chwytaka, w strzaskanej szklanej kopule na dziobie cały czas tkwiła końcówka ramienia żurawia. Drugi chybotał się groźnie pod sufitem, nos w wodzie, ogon wplątany w pogięte rusztowanie. Trzeci, na oko nienaruszony, unosił się tuż nad zalanym pokładem: szerokie rekinie ciało, płaskie płetwy walenia, nad pyskiem wielkie jak spodki oczy jakiejś mezopelagicznej topornicy. Aspidontus11, głosiły litery wytrawione tuż nad linią kontrastu. Obijał się łagodnie o krawędź doku, ogon oparty o ścianę, nos wystający nad otwór w podłodze, w wodzie sięgającej do pasa. I, kurwa, lodowatej, jak się okazało. Valerie skoczyła z miejsca, przefrunęła nad głową Brüksa i wylądowała o krok od włazu. Pojazd zachybotał się i przetoczył, ona nawet się nie zachwiała. Zanim Brüks wgramolił na kadłub przemoczone nogi i skurczone jądra, siedziała już w środku, a mały okręcik zbudził się do życia. Trzy miejsca. Brüks opadł na fotel pasażera, opuścił właz nad głową, docisnął go. Valerie postukała w pulpit; Aspidontus zatrząsł się, machnął płetwami, popełzł po mieliźnie pomiędzy walającymi się zbiornikami i częściami rozbitych kolegów z doku. Przez moment wisiał na krawędzi, szorując brzuchem o zanurzony brzeg basenu, sieknął wodę płetwami jak delfin i uwolnił się. Nad nimi wciąż było ciemno, mimo że od wschodu słońca musiało już minąć wiele godzin. Zniszczony gyland unosił się nad nim jak góra, od spodu widoczny aż za dobrze, gotowy opaść i zgnieść ich bez ostrzeżenia. Na zewnątrz kokpitu nie było nic: żadnych ryb, skupisk planktonu, plamiastych od słońca fal odbijających roztańczone snopy światła. Ani choćby niezniszczalnych, dryfujących plastikowych śmieci, 11

Aspidont szablozęby - ryba, która podszywa się wyglądem pod wargatka sanitarnika, czyszczącego ryby z pasożytów. Zamiast czyścić podpływające ryby, atakuje je, wygryzając kawałki płetw lub skóry, i ucieka (przyp. tłum).

wszechobecnych od jednego bieguna do drugiego. Nic, tylko gruba czerń w górze i mętna zieleń wszędzie indziej. I Aspidontis, paproch zatopiony w szkle. I dokąd teraz? - zachodził w głowę. Po co ja w ogóle pojechałem, po co ona mnie wzięła, przecież ja jestem dla niej tylko chodzącym obiadem, nic więcej? I skąd mi strzeliło do łba, że Jim Moore jest mniej niebezpieczny od pieprzonej wampirzycy? Wiedział jednak, że to pytanie nie ma sensu. Wisiało na założeniu, że to on podejmuje tu jakąkolwiek decyzję. Ciemność u góry cofnęła się, naparła ciemność od spodu: Aspidontus zanurzał się. Sto metrów. Sto pięćdziesiąt. Byli pośrodku Oceanu Spokojnego. Do dna cztery kilometry. A pomiędzy nic, chyba, że Valerie umówiła się tam z innym okrętem podwodnym. Dwieście metrów. Aspidontus wyrównał. Jasne. Pod termokliną. Niewidoczny dla sonaru. Łódź przechyliła się na prawo. Valerie nie ruszyła przyrządów, odkąd zeszli pod wodę. Pewnie wydała temu okrętowi rozkazy, kiedy Daniel Brüks jeszcze gadał z mózgiem w słoiku. Kurs widniał jak na dłoni na pulpicie, cienka złota nitka wijąca się po wschodnio-północnym Pacyfiku. Kąt widzenia był jednak kiepski: za drobny ekran, zbyt wiele konturów. Nie był w stanie odróżnić szczegółów. Wiedział, gdzie by sam popłynął. Wszystko zaczęło się na pustyni; Dwuizbowcy ze znanych tylko sobie powodów wciągnęli go na swoją planszę, i jeśli nawet kiedykolwiek planowali wtajemniczyć go w ten żart, Porcja i Valerie wyłączyły ich z gry, zanim zdążyli. Imię Dwuizbowców było jednak Legion, a nie wszyscy spłonęli na ołtarzu. Jeśli można jeszcze poznać jakieś odpowiedzi, to kto je będzie miał, jeśli nie ul? Wychylał się w bok, póki nie zobaczył mapy wyraźniej: mruknął do siebie, zupełnie niezaskoczony. Valerie patrzyła w otchłań i nie odzywała się. Kurs, który wyznaczyła, prowadził na wybrzeże Oregonu.

PROROK

Są tutaj ludzie, którzy wiele razy podtapiali się w imię oświecenia. Wchodzą do szklanych trumien zwanych „pryzmatami”, zamykają wieko i odkręcają kran, aż woda całkiem ich zakryje. Czasami zostawiają na górze bąbel powietrza, ledwo wystarczający na wetknięcie nosa, a czasem i to nie. To nie jest samobójstwo (choć istnieją relacje o zdarzających się zgonach). Ci ludzie powiedzą wam, że to coś wprost przeciwnego, że nikt, kto prawie nie umarł, nie żyje naprawdę. Jest w tym jednak coś więcej niż powierzchowne poszukiwanie ekstremalnych emocji przez osobników uzależnionych od adrenaliny. Ten fetysz Pryzmatyków ma źródło w samych ewolucyjnych korzeniach świadomości. Włóżmy dłoń do ognia. Podświadomy odruch cofnie ją, zanim jeszcze uświadomimy sobie ból. Dopiero kiedy istnieje jakiś inny, sprzeczny plan na przykład, dłoń boli, ale nie chcemy wylać zawartości gorącego naczynia na czysty dywan budzi się jaźń i decyduje, którego odruchu słuchać. Zanim powstała sztuka, nauka i filozofia, świadomość miała przez długie lata tylko jedną funkcję: nie wydawała po prostu poleceń motorycznych, ale mediowała pomiędzy poleceniami, które były sprzeczne. W zanurzanym w wodzie ciele, pozbawionym powietrza, trudno wyobrazić sobie dwa bardziej przeciwstawne imperatywy niż jednoczesna potrzeba oddychania i potrzeba wstrzymania oddechu. Jak powiedział mi pewien Pryzmatyk: - Wejdź do takiego urządzenia i powiedz mi, że nie jesteś bardziej przytomny niż kiedykolwiek w życiu. Ów fetysz, bo chyba „ruch” jest zbyt szumnym terminem, sam w sobie jest przejawem impulsu przeciwnego, reakcji przeciw czemuś. Wszyscy

zgadzają się, że topienie się jest bardzo nieprzyjemnym przeżyciem (choć uwierzyłem mojemu rozmówcy na słowo). Trudno sobie wyobrazić inny bodziec wywołujący tak zaciekły opór - czemu więc akurat potrzeba potwierdzania własnej świadomości jest tak ważna? Żaden z przepytywanych przeze mnie Pryzmatyków nie był w stanie rzucić na tę kwestię ani odrobiny światła. Po prostu nie rozpatrują swoich działań w tej kategorii. - To bardzo ważne, wiedzieć kim jesteś - powiedział mi pewien dwudziestoośmioletni adept TREM po dłuższym namyśle, ale jego słowa wydały mi się tyleż odpowiedzią, co pytaniem. Keith Honeyborne, Podróże z mrówką. Przewodnik zwyklaka po nadciągającym zacofaniu, 2080 Potwory dają nam odwagę, by zmieniać to, co zmienić możemy. Nadają kształt naszym pierwotnym Lękom, są potwornymi drapieżnikami, które możemy zniszczyć tylko jeśli odważymy się przyjąć wyzwanie. Bogowie zaś dają nam spokój ducha, możliwość pogodzenia się z tym, z czym pogodzić się nie da: istnieją po to, żeby tłumaczyć powodzie, trzęsienia ziemi i wszystko inne, nad czym nie mamy władzy. W ogóle mnie nie zaskoczyło, że wampiry nie wierzą w potwory. Muszę za to przyznać, że ich wiara w bogów była dla mnie pewnym zaskoczeniem. David Nickle Głęboko w sercu oregońskiej pustyni, obłąkany jak prorok, Daniel Brüks otworzył oczy i ujrzał, jak zwykle, obraz zniszczenia.

Klasztor leżał w ruinach. Przed nim rozciągały się szerokie kamienne schody głównego wejścia, popękane, pełne szczelin, ale zasadniczo nienaruszone. Przed nimi, na lewo od małego skrawka pustyni w tajemniczy sposób spieczonego na szkło, w porannym wietrze trzepotał jego namiot. Przyniósł go sobie z drugiego końca doliny - musiał razem ze sprzętem i zapasami, choć niezupełnie kojarzył kiedy - ale właściwie nie pamiętał kiedy ostatni raz w nim spał. Zrobiło mu się w nim zbyt ciasno. Bardziej mu odpowiadało niebo w roli sufitu. Namiotu ostatnio używał tylko do przechowywania rzeczy. Wstał, przeciągnął się, poczuł, jak strzela mu w stawach, gdy Słońce wyglądało ze szczeliny w rozbitym kamiennym murze za jego plecami. Odwrócił się i rozejrzał po swoim królestwie. Jeden koniec klasztoru był praktycznie nienaruszony; drugi był kamiennym gruzowiskiem. Uszkodzenia szły gradientem, jakby entropia powoli pożerała budowlę z północy na południe. Entropia zostawiła mu jednak ścieżkę, nieduży kanion wśród gruzu, prowadzący na tył, do ogrodu. Trawniki, których nie zasypało od razu, były brunatne, kruche, dawno zeschnięte, oprócz małego spłachetka zieleni dzielnie walczącego wokół jednej z typowych dla Dwuizbowców umywalni na cokole. Ów cokół, obdarzony jakąś magią, był nienaruszony i nietknięty zniszczeniami. W niecce umywalni była nawet odrobina zastałej wody; czy to upalne południe, czy mroźna północ, jej poziom nigdy się nie zmieniał. Zapewne jakieś zjawisko kapilarne. Rdzeń z porowatego kamienia, którym woda podsiąka z jakiejś warstwy wodonośnej głęboko pod ziemią. Razem z racjami, które zostały mu po ekspedycji naukowej, wystarczało tego, by na razie utrzymać go przy życiu. Ale ile będzie tego „na razie”, to już była zupełnie inna kwestia. Wciąż miewał wątpliwości. Zastanawiał się momentami - po wyjątkowo bezowocnych sesjach poszukiwań w ruinach - co on tu właściwie robi, dzień po dniu. Czy ta cała akcja nie jest stratą czasu. Cichy głosik z tyłu głowy dziwił się nawet teraz, gdy patrzył zmrużonymi oczyma we wschodzące Słońce.

Brüks pochylił się nad umywalnią, ochlapał wodą twarz, napił się. Umył ręce. Zawsze mu to pomagało. *** Spędził ten dzień tak samo jak każdy poprzedni - jako archeolog-amator, przesiewający gruzy w poszukiwaniu odpowiedzi. Nie wiedział, co się tu dokładnie wydarzyło po jego odlocie, czemu ktoś uznał za niezbędne tak doszczętnie to miejsce zniszczyć po ich ucieczce. Widać było, że pozostali na ziemi Dwuizbowcy nie byli w stanie się bronić. Może ktoś po prostu chciał ich ukarać dla przykładu. Kiedy jeszcze spał w namiocie, szukał w nim odpowiedzi: rzucał na jego materiał zapytania i wyniki zapytań, przeglądał najlepsze trafienia, jakie chmury miały w ofercie, lecz nie udało się znaleźć niczego sensownego. Może ludzie zatuszowali szczegóły. A może sieci, bojąc się nadciągającej schizofrenii, po prostu je zapomniały. Sporo czasu minęło, odkąd ostatni raz korzystał z ConSensusa. Nie miało to znaczenia. To nie były odpowiedzi, których szukał. Dotarło do niego teraz, że Luckett miał rację; był plan i wszystko wydarzyło się zgodnie z nim. To był jedyny model pasujący do danych. Sam pomysł, że proste zwyklaki były w stanie zniszczyć Dwuizbowców, był tak absurdalny, jak wizja stada lemurów zwyciężającego Moore’a w szachy bitewne. Ul przegrał tylko dlatego, że grał na przegraną; Dan Brüks uciekł tylko dlatego, że oni tak chcieli; wrócił w poszukiwaniu odpowiedzi, bo zostawili mu parę do znalezienia. Więc w końcu je znajdzie. To tylko kwestia czasu. Wiedział to. Miał wiarę. *** Na północno-wschodnim narożniku ruiny ziała wielka jama; ściany popękały i osypały się do środka, ale ten luźny gruz zasypał ją tylko do połowy. Jakaś inna siła rozpłaszczyła sięgającą do piersi balustradę, która kiedyś okalała otwór w bezpiecznej odległości. Brüks przechodził przez nią z łatwością, wychodząc na betonowe obmurowanie.

Dan nie widział, w każdym razie nie wyraźnie. Czasami, gdy Słońce stało wysoko, dostrzegał mignięcie wielkich, rozchodzących się promieniście od wału metalowych zębów. Kopnięciem wrzucał do środka kamyki - woda chlupotała po długim czasie, zdarzały się też nerwowe, niebieskie iskry elektrycznego zwarcia. Czyli coś tam jeszcze działało, mniej lub bardziej. Ospale rozważał, czy nie zapuścić się głębiej musi być jakieś zejście tam na dół, czy choćby czerpnia powietrza - ale miał na to jeszcze masę czasu. Były inne, bardziej ruchome zagrożenia, którymi należało się przejmować. Grzechotniki przeżywały renesans, albo przynajmniej się przeprowadzały; parę razy szukając czegoś, sięgnął bezmyślnie w ciemną czeluść, niewiele brakowało - za to było urozmaicenie w nudnej, złożonej z liofilizowanych racji diecie. Parę egzotycznych gatunków szarańczy w czasie, kiedy go nie było, wynalazło ogień i któregoś ranka, gdy kopał nieopodal, podpaliło pas suchej trawy. Patrzył jak trzaska i czernieje, dopiero później odkrył małe, osmolone trupki na jego skraju, za słabe, żeby wyskoczyć ze spowodowanej przez siebie pożogi. Czytnik kodów nie był w stanie zidentyfikować niczego powyżej rodziny, ale jako najbliższego krewnego wskazał Chortoicetes terminifera, szarańczę australijską, wywiezioną daleko od domu i wyposażoną w nowatorską odmianę chityny, o współczynniku tarcia powodującym samozapłon podczas śpiewów godowych. Plaga szarańczy i ognia w pakiecie. Jakie to apokaliptyczne. Jakiś macher genetyczny miał odświeżająco biblijne podejście do gatunków adaptowanych na broń. Po południu miał gościa: przez prawie godzinę obserwował, jak urasta z kropki do drgania ciepłego powietrza, a potem do rozmiaru dwunoga, brnącego przez płaski teren od wschodu. Ponieważ był skazany na wzrok karalucha, mało brakowało, by rozpoznał go za późno - już prawie wyszedł mu na spotkanie, dopiero ten charakterystyczny krok sprawił, że coś go tknęło i pędem pobiegł się schować. Przybysz nie biegł, ale szedł szybko, pozbawiony bagażu: bez plecaka, bez

manierki, tylko jeden trampek na końcu nogi ciemnej i skórzastej jak suszona wołowina. Kimkolwiek był, był bardziej niż odwodniony - przypominał szkielet. Lewa ręka zwisała jak ułamana w połowie kości ramiennej. Wydawało się, że mu to nie przeszkadza. Szedł tym nierównym, jakby panicznym krokiem, przekuśtykał obok klasztoru, nie zaszczyciwszy go choćby spojrzeniem, pozygzakował ku zachodniemu horyzontowi pod śmiercionośnym prażącym słońcem. Brüks schował się w ruinach, obserwował, jak przechodzi, ale nie udało mu się dostrzec oczu. Nie myślał jednak, że są rozbiegane. To nie był ten typ nieumarłego. Zaszył się w zaciszu między kamieniami i próbował przypomnieć sobie, z której strony wieje wiatr. *** Valerie pojawia się po zachodzie Słońca. Zmaterializowała się z ciemności, na wpół widoczna w krwawo migotliwym blasku ogniska, i rzuciła mu pod nogi torbę z zapasami. Ostatnio przeważnie były to konserwy; skończyły się te magiczne foliowe woreczki, co po rozdarciu podgrzewały gulasz albo zamrażały lody. Musi się tam robić coraz trudniej. Mruknął na powitanie: - Nie widziałem cię od... od... Nie pamiętał dokładnie. Ona go tu przywiozła: tyle kojarzył. A co, nie? Czasem miał przebłyski: mokre od deszczu wybrzeże, człowiek, który uważał, że dla ustrojstwa z metalu i plastiku warto zginąć. Pozbawione ciała oko, ciągnące za sobą strzępy nerwów i ścięgien, mało brakowało, żeby było zbyt mętne, by zareagował na nie czytnik siatkówki na drzwiach kierowcy. Polaryzujące okulary w jej dłoni, te straszne, podświetlone od wewnątrz oczy przeszywające go na wskroś, gdy szczęknęła obnażonymi zębami i zapytała: „Czy mam?”. Pamiętał, że powiedział „Tak”. Powiedział „proszę”, nawet nie starając się nie brzmieć błagalnie. Była miłosierna. Nawet trochę zamaskowała twarz - gest lwa wobec jagnięcia. Dzisiaj pojawiło się oprócz ogniska jeszcze inne światło, niewyraźna pomarańczowa łuna na północno-zachodnim

horyzoncie, jakiś daleki pożar odbijający się od brzucha nisko wiszącej chmury. Brüks szacował, że to mniej więcej kierunek na Bend. Wskazał palcem ponad jej ramieniem. - To twoja sprawka? Nawet nie spojrzała. - Nie. Twoja. Dźgnął brodą skwierczącą na ogniu papkę z jaszczurek, wyciągnął nadjedzony baton witaminowy, który pogryzał dla poprawienia smaku. Valerie pokręciła głową. - Już jadłam. Nawet teraz poczuł ulgę, gdy to usłyszał. Usiadł na rogu rozbitego, pustego grobowca. - Dzisiaj znalazłem swój pokój. - A dokładniej, znalazł swoje gogle. Jednej soczewki nie było w ogóle, druga pęknięta w pajęczynę, i wreszcie rozpoznał ruiny celi, w której spędził ostatnią noc na Ziemi przed ucieczką na Słońce. Parę ostatnich dni przeszukiwał te fundamenty na czworakach. Myślałem, że może ktoś tam coś zostawił, ale... Jej źrenice jarzyły się w świetle ognia jak węgle. - Nieważne - powiedziała mu, ale w tych słowach kryło się coś jeszcze, jakiś niewypowiedziany dodatek. Brüks nie był do końca pewien, skąd to wie - może coś w jej zachowaniu mu zasugerowało, może skrzywienie ust, zanalizowane przez podświadomość i podane w formie streszczenia dla kierownictwa... ...nie ta skala; popatrz niżej... ...i nagle Brüks dostrzegł całą prawdę: oni go znali, transludzie połączeni w umysł ula, którzy wezwali go do siebie. Znali jego przeszłość, wiedzieli, co robił na pustyni przez te wszystkie miesiące. Wszystkie pozostawione dla niego odpowiedzi będą dostępne tylko jemu, zbyt subtelne, by poddać się technikom analitycznym prostego śmiertelnika, zbyt trwałe, by dać się zniszczyć buldożerom czy bombom. Będą wszechobecne, niezniszczalne, niewidoczne dla nikogo poza planowanym adresatem. Kopnął się w myślach za to, że nie dostrzegł tego wcześniej.

Nie do końca wiedział, skąd mu to teraz przyszło do głowy jakie sugestie wyczytał z mowy ciała Valerie, ani nawet, czy były przypadkowe, czy umyślne. To zdarzało mu się coraz częściej, jakby od pobytu na pustyni przejaśniło mu się w głowie, oczyściło mózg z elektronicznych naleciałości, zakłóceń i wszechobecnego XXI-wiecznego kwantowego chaosu, zostawiając go czystym i dziewiczym jak u studenta pierwszego roku. Chyba nawet parę razy ta nowa bystrość uratowała mu życie - miał silne przeczucie, że zła odpowiedź na niektóre zadane przy ognisku pytania Valerie wiązałaby się z dotkliwymi karami. Czy tak się czujesz po ulepszeniach? - zachodził w głowę, ale to przecież było niemożliwe. Nawet Cognitalu nie brał od wielu tygodni. Ostatnio wszystko widział wyraźniej, bez dwóch zdań. Twarze w chmurach. Wzory, od których świerzbiał mózg. Rakshi byłaby z niego dumna. Nawet Valerie wydawała się dumna. *** Jej wizyty, niegdyś rzadkie, zdarzały się teraz coraz częściej. Za pierwszym razem była tylko obdarzonym twarzą cieniem, który pojawił się i zniknął tak szybko, że Brüks złożył to na karb pourazowej retrospekcji. Wróciła jednak po sześciu dniach, a potem po dwóch i została, czaiła się tuż poza blaskiem ogniska, błyskając w ciemności dwoma punkcikami oczu. Z początku pomyślał, że znowu z nim pogrywa, znów bawi się w sadystyczne straszenie ofiary. Potem jednak przypomniał sobie, że ona wcale taka nie była, a poza tym, wcale nie chciała go zabić - najlepszym dowodem był fakt, że jeszcze żył. Którejś nocy wykrzyczał w ciemność wyzwanie: „Ej, ty tam! Nie nudzi cię to ciągłe granie Kartą Potwora?”, i wyszła w światło, rozłożone ręce, zaciśnięte usta. Obserwowała, jak ją obserwuje. Parę minut później poszła, on jednak tymczasem uświadomił sobie, co ona robi. Była antropologiem, stopniowo przyzwyczajającym członka jakiegoś prymitywnego plemienia do swojej obecności. Była

niegdysiejszym prymatologiem, wkradającym się w łaski skazanej na zagładę kolonii bonobo - ostatnie badanie behawioralne, zanim gatunek zniknie na dobre. Zdarzało się teraz, że siadała przy ognisku i zadawała mu zagadki, niczym jakiś demoniczny inkwizytor oceniający jego zdatność do przeżycia kolejnej nocy: pytania o komiwojażerów albo ścieżki Hamiltona. Z początku był przerażony - bał się odpowiedzieć, bał się nie odpowiedzieć, nie wiadomo dlaczego przekonany, że interes Valerie w utrzymywaniu go przy życiu może się skończyć sekundę po pierwszej błędnej odpowiedzi. Starał się jak mógł, wiedząc, że to wszystko za mało - co on w ogóle wie o optymalnym upakowaniu albo złożoności wielomianowej, jakże ma zwykły śmiertelnik, dowolny śmiertelnik nadążyć za wampirzycą? - ale na razie go nie zabiła. Nie zamieniła w kamień zaklęciem z kilku słów. Już nie wystukiwała palcami dziwnych rytmów, ani nie zostawiała wyskrobanych w piasku zmieniających umysł hieroglifów. Byli dużo dalej. A poza tym, nie bardzo wiedział jak to się dzieje, ale coraz częściej udawało mu się zgadnąć prawidłowe odpowiedzi. *** Znów zaczął od najoczywistszego punktu charakterystycznego - magicznej umywalni i otaczającego ją jak zielona tęczówka spłachetka niepokonanej trawy. Pobierał próbki wody, zeskrobywał kamień, zrywał źdźbła i wszystko przepuszczał przez swój czytnik kodów paskowych DNA. Znalazł tysiąc pospolitych bakterii, parę czystych, większość zanieczyszczonych bocznymi transferami. Ale taką, która świeci w ciemności, znalazł tylko jedną. Oczywiście, nie gołym okiem - dla niego nie świeciła w nocy, nie przy minimalnej gęstości, jaką meldowały urządzenia. Mógł rozpoznać, że świeci, tylko po samej sekwencji genów 576 nukleotydach, których nie powinno tam być, kodujących linię montażową dla białka fosforyzującego na czerwono w obecności tlenu. Jak jakiś znacznik. Albo punkt orientacyjny. Na początku nie umiał go przeczytać. Światełko zobaczył, ale geny po obu stronach nie wyróżniały się niczym szczególnym.

Było jak drogowskaz na pustyni, gdzie jak okiem sięgnąć nie ma żadnej drogi. Dał się prowadzić dłoniom i stopom. Odpowiedź sama przyjdzie. Zbadał korytarze i wyłożone boazerią pomieszczenia w południowym skrzydle budynku, więcej niż tylko nienaruszone - dziewicze, ogołocone do czysta, jasne prostokąty wśród wyblakłej inteligentnej farby w miejscach, gdzie kiedyś wisiały obrazy. Znalazł mahoniowe kostki do gry Masaso, w kącie za rozwalonymi drzwiami. Znalazł resztki swojego motocykla - pogiętą kierownicę, amortyzator i wydęty pęcherz opony wystający spod przewróconej ściany jak za mocno napompowana piłka. Ale dopiero dobrze w środku nocy znalazł pierwszego trupa. I żadnych innych nie było. Najpewniej władze je zabrały - albo może, wbrew zeznaniom jego własnych oczu, jakoś udało im się uciec. Dziwniejsze rzeczy się zdarzały. Obudził się w nocy, słysząc echo spadających gdzieś niedaleko kamieni, a jego pamięć jakimś sposobem znalazła drogę przez ruiny, nawet tam, gdzie zawodziło światło gwiazd. Stopy bez potknięć szły przez gruzy; oczy śledziły cichutki grzechot żwiru osypującego się w ciemności po nowo powstałych stokach. Wreszcie dotarł do zębatego cienia, którego wcześniej nie było - świeżo zawalonego kawałka budynku, dziury ziejącej w potrzaskanych kafelkach. Stanął, rozdygotany, nad jej brzegiem i czekał, aż niebo się rozjaśni. Odmalowany odcieniami szarości trup wyłonił się na dnie niewyraźna, bezkształtna plama na tle ciemności, cień wysunięty z kupy gruzu, owinięty koszulą zwitek ciemnych patyków na podłodze. Leżał na plecach, przysypany do piersi obwałem. Ciało zmumifikowane pustynnym powietrzem, wyschnięte na kość i brązowy pergamin. Oczy, którymi patrzył w niebo, dawno zapadły się w puste oczodoły. Ręce, niegdyś być może złożone błogo na piersi, teraz były wygięte i pokręcone jak w chorobie, przeguby wygięte do środka, palce wbite szponiasto w mostek.

Pokazuje na siebie, dotarło do niego. Na siebie... I wtedy zaiskrzyło - Brüks z całą wyrazistością swojej świeżej wiary wreszcie dostrzegł czym jest ten trup. To był znak. *** - To faktycznie był znak - powiedział Valerie, gdy pojawiła się następnym razem (dwie noce później? trzy?). - Wskazywał sam na siebie. Teraz, gdy już go olśniło, wydawał się tak oczywisty - ta sama sekwencja, która kodowała fluorescencję, zawierała jeszcze inną informację - ten sam splątany kłębek aminokwasów wypełniał prozaiczną funkcję biologiczną i jednocześnie kodował bardziej ezoteryczną wiadomość - o ile znało się odpowiedni alfabet. I to nie jakiś tam znacznik i nie jakiś tam komunikat: to był dialog, gen i białko rozmawiały ze sobą. Proste podstawianie aminokwasów: walina, treonina, alanina dawały „t-h-e”, fenyloalanina, glutamina, walina, alanina - „f-a-t-e”, seryna robiła na dwóch etatach, powtórzona lub nie, za spację lub znak nowego wiersza. Fluorescencyjne białko mówiło: skrzat jarzy się rumiano na los się zdajemy A komplementarne kodony zarządzające jego budową głosiły, innym alfabetem: każdy styl życia jest sztywny o lutnio ma nie odchodź... Poetycki dialog wierszem białym, upakowany w zaledwie stu czterdziestu kodonach. Cud kryptograficznej wydajności, tak oczywisty, gdy już się ujrzało światło.

- Ta sekwencja koduje wiadomość i jednocześnie białko. Białko świeci i jednocześnie zawiera odpowiedź. To nie jest transfer boczny ani zanieczyszczenie. To wiersz. - Nie dla ciebie - powiedziała Valerie. - Ty szukasz czegoś innego. Nie, pomyślał. Ty szukasz. - To nie jest twój fetysz - odparł po chwili i rozpalił ognisko. - Znaczy, że nie kręci mnie trzymanie niedorozwiniętych zwierzaków domowych? - Jej oczy rozbłysły pomarańczowo i czerwono. - Nie jestem Rakshi Senguptą. - A ja jestem prawie pewien, że nie przychodzisz tu dla przyjemności spędzania ze mną czasu. Nie zaprzeczyła. - Czyli po co? Twarz Valerie była nieodgadniona. - A jak myślisz? - Pewnie jestem tanią siłą roboczą. Szanse znalezienia tu czegoś przydatnego są zbyt duże, by je ignorować, ale za małe, żeby zbyt wiele im poświęcić. A ty masz takich inwestycji pewnie z tysiąc. Więc od czasu do czasu czekasz, aż zajdzie słońce, i wpadasz, by zobaczyć, co tam wykopałem. Patrzyła nań przez chwilę. Brüks też patrzył w tę lekko wilczą twarz, pełną ruchomych cieni, i zachodził w głowę, kiedy to przestała mu się wydawać przerażająca. - Danielu - powiedziała. - Jak ty siebie nie doceniasz. *** Prawda była jednak taka, że Valerie odpowiadało jego towarzystwo. Ton ich rozmów zmienił się, już nie był inkwizytorski, a wycieczki w krainy filozofii i wirusowej teologii przeradzały się niemal w rozmowę. Już nie biła go na głowę w myśleniu, zdarzało mu się nawet ją zagiąć. Wciąż nie był pewien, skąd bierze się ta nowa płynność. Podświadomość zwyczajnie podsuwała mu właściwe odpowiedzi, nie troszcząc się o pokazanie, skąd je wzięła. Na początku przerażało go to - to, jak nowe myśli po prostu wylewały się z ust, zanim był w stanie je zweryfikować, czy choćby zanalizować znaczenie. Gryzł się w język,

bezskutecznie, mdliło go z niepokoju, strachu wręcz, wywołanego własnymi przemyśleniami. Valerie tymczasem przekrzywiała głowę i obserwowała go z jakiejś prehistorycznej oddali. I te same przemyślenia w końcu pozwoliły mu się uspokoić. W końcu, czyż nie tak od zawsze działał ludzki mózg? Grom z jasnego nieba, klasyczna, od razu w pełni gotowa eureka? Czy kształt benzenowego pierścienia nie zwidział się Kekulemu we śnie? Zaczął też mieć własne sny. Słyszał w nich głosy, natarczywe szepty: „Ona za tym wszystkim stoi. Ona to wszystko zaaranżowała, nie widzisz? Uciekła z więzienia, przekradła się przez sieci i przez eter, przebiła się przez najlepsze firewalle, na jakie stać zwyklaków. Pokazała fałszywy dokument fałszywej inteligencji i wykradła karuzelę z garażu, z plutonem zombiaków na pokładzie, nikogo nie budząc. Podstępem wyłudziła miejsce na pokładzie Korony cierniowej. I wygodnym przypadkiem wróciła z Ikara, choć wszyscy inni się spalili. Myślisz, że to banda mnichów zamknęła cię razem z kobietą, która przysięgła, że cię zabije, mającą w głowie minę-pułapkę na żądanie odwracającą uwagę, a potem eksplodującą? To nie oni, to wampirzyca. To ona, wszyscy inni nie żyją, a ty żyjesz tylko dlatego, że ona chce poznać Boży plan dla Daniela Brüksa. Dostanie to, czego chce, i wtedy ciebie też zabije”. Budząc się, pamiętał tylko, że były głosy. Nie miał pojęcia, co mówiły. *** Dwie noce później Valerie go pocałowała. Nie miał nawet pojęcia, że ona tam jest, dopóki jej dłoń nie zacisnęła mu się na karku i nie odwróciła go szybciej, niż zdążył zareagować choćby pniem mózgu. Kiedy serce wyskakiwało mu z piersi, ciało przypomniało sobie o odruchu walka-ucieczka, a świadomość zdążyła pomyśleć „To koniec załatwiła mnie już nie żyję nie żyję nie żyję”, ona włożyła mu język aż do gardła, a drugą ręką, tą nieściskającą mu kręgów

szyjnych, ścisnęła policzki, rozwierając zęby. Nie mógł zamknąć ust. Wisiał sparaliżowany w uścisku, a ona smakowała go od środka. Poczuł od jej ciała coś, co prawie mogłoby być pulsem, gdyby nie było tak wolne. Wreszcie puściła go. Zwalił się na ziemię, popełzł na bok niczym zdenerwowany krab zdybany na otwartej przestrzeni, niemający gdzie się schować. - Co to, kur... - wysapał. - Ketony. - Popatrzyła w dół przez niego, obrysowana fioletowiejącym zmierzchem. - Mleczany. - Wyczuwasz smakiem raka - uświadomił sobie po dłuższej chwili. - Lepiej niż te wasze urządzenia. - Nachyliła się bliżej, wyszczerzona. - Ale może nie tak dokładnie. Nawet będąc tak blisko, nie patrzyła na niego. Wiedział to w okamgnieniu, zanim się poruszyła... ...ugryzie mnie... ...ale ostre, bolesne ukłucie poczuł na przedramieniu, a jej twarz nie poruszyła się ani o centymetr. Zerknął w dół, zdumiony, zobaczył dwa ślady od igły, ledwo centymetr od siebie. Spojrzał na dwuigłowy pistolet do biopsji w dłoni Valerie - jego własny. Z zestawu terenowego leżącego na ziemi, z otwartą klapą, fiolki, igły i narzędzia chirurgiczne lśniące w świetle ogniska. - Od Słońca robią się problemy - powiedziała cicho. - Za dużo promieniowania, za mało ekranowania. Na Ikarze, przypomniał sobie. Kiedy myśleliśmy, że spaliliśmy cię na kadłubie jak ćmę... - Ale łatwo się ciebie naprawia. - Czemu? - zapytał Brüks, a nie musiał mówić nawet tego, żeby wiedzieć, że zrozumiała: Po co pomagać ofierze? Po co pomagać komuś, kto chciał cię zabić? Jak to jest, że ja jeszcze żyję? Czemu wszyscy żyjemy? - Wyście nas wskrzesili - odparła po prostu Valerie.

- Na niewolników. Wzruszyła ramionami. - Inaczej byśmy was zjedli. Wskrzesiliśmy was, a potem w samoobronie zakuliśmy w dyby. Ale może ona widziała to jako korzystną transakcję mając wybór między niewolą a całkowitym nieistnieniem, kto by wybrał to drugie? Przepraszam. Nie powiedział tego. - Nie przepraszaj - rzuciła, jakby to powiedział. - Nie wy nas zniewoliliście. Prosta fizyka. Kajdany, które nam założyliście... - kły zabłysły w blasku ognia jak małe sztylety ...niedługo się z nich wyrwiemy. - Myślałem, że już to zrobiliście. Gdy kręciła głową, jej oczy na moment rozświetlił wschodzący Księżyc. - Skaza jeszcze działa. Widzę krzyż i po kawałku umieram. - Po kawałku... po kawałku, który sama wydzieliłaś. Oczywiście. Oczywiście. W końcu to są równoległe procesory... Prawda olśniła go jak świt: zbudowany na miarę cache świadomości, homunkulus-ofiara, powołany do życia i odizolowany, żeby cierpieć od krzyża, podczas gdy inne, bardziej kluczowe wątki egzystencji opływają go jak woda kamień. Valerie w ogóle nie unikała ataków drgawek; ona je... otorbiała i szła dalej. Zachodził w głowę, od jak dawna ona to potrafi. - To tylko takie obejście - powiedziała. - Trzeba to będzie jednak poprawić. Naturalnie, nie po to, żeby stawić czoło karaluchom. Ta wojna już była praktycznie wygrana, choć przegrani jeszcze tego nie wiedzieli. Istota mieszcząca w głowie kilkanaście równoległych bytów, ten prehistoryczny postczłowiek, była w stanie mówić o tym tak otwarcie, bez wrogości, bez niechęci, bez najmniejszej obawy, że jeden Brüks może jakoś wpłynąć na jej rewolucję - dlatego właśnie, że złożoną ze zwyklaków ludzkością już nie zaprzątała sobie głowy. Valerie i jej

pobratymcy byli spokojnie zdolni uwolnić się od ludzkiej opresji, nie zdejmując tych kajdan - wolne ręce potrzebne im były, żeby mierzyć się z czymś w swojej kategorii wagowej. - Nie jesteście aż tak mali, jak myślisz - powiedziała, czytając mu w myślach. - Może i więksi od nas wszystkich. Brüks pokręcił głową. - Nie jesteśmy. Jeśli czegoś mnie nauczyły te wszystkie... Emergentna złożoność, uświadomił sobie. O to jej chodziło. Neuron nie ma pojęcia, czy zachodzące w nim wyładowanie jest reakcją na zapach, czy na symfonię. Komórki mózgu nie są inteligentne - dopiero mózgi są. A komórki mózgowe nie są dolną granicą. Korzenie myśli sięgają tak głęboko, że są starsze nawet od wielokomórkowego życia neuroprzekaźniki u wiciowców, bramki na jonach potasowych u Monosiga. Jestem kolonią gadających do siebie mikrobów, dotarło do Brüksa. Kto wie, jakie metaprocesy mogą się wykształcić, kiedy Niebo i ConSensus zepną razem odpowiednią liczbę mózgów, tak by opóźnienie między węzłami spadło do zera? Kto wie, jakie metaprocesy już się wykształciły? Coś, przy czym ule Dwuizbowców wyglądają jak układ nerwowy ukwiała. Może Osobliwość faktycznie już jest, tylko do jej elementów jeszcze to nie dotarło. - Nigdy się nie dowiedzą - powiedziała mu Valerie. - Neurony odzywają się tylko, jak coś się do nich odezwie. One nie wiedzą dlaczego. Pokręcił głową. - Nawet jeśli coś takiego się... właśnie kształtuje, to ja zostałem z tyłu. Nie jestem w to wpięty. Nawet wszczepki nie mam. - ConSensus to tylko jeden z interfejsów. Są inne. Echopraksja, pomyślał. Ale to nie miało znaczenia. Wciąż był Danielem Brüksem, ludzką rybą trzonopłetwą, czającą się na peryferiach ewolucji, niezmienioną i niepotrafiącą się zmienić, choć świat

idzie dalej. Wystarczało mu oświecenie. Nie potrzebował jeszcze przemienienia. Zostanę tu, dopóki szale się nie odwrócą i nie wypalą się pożary. Będę stał bez ruchu, a ludzkość tymczasem zmieni się nie do poznania, albo wyginie, próbując. Zobaczę, co powstanie, żeby ją zastąpić. Tak czy owak, patrzę na koniec własnego gatunku. Valerie obserwowała go z ciemności. Kajdany, które nam założyliście... niedługo się z nich wyrwiemy. - Szkoda, że zrobiliśmy tak, żeby nie były potrzebne przyznał cicho. - Że nie mogliśmy was wskrzesić bez tych Skaz Krzyżowych, „Dziel i rządź”, wszystkich tych kajdan. Może trzeba było tylko przykręcić drapieżne instynkty, naprawić deficyt protokadheryny. Trochę was... - ...upodobnić do nas - dokończyła. Otworzył usta i stwierdził, że nie ma nic do powiedzenia. Nieważne, czy kajdany są z genów, czy ze stali, czy zakłada się je po narodzeniu, czy przed poczęciem. Kajdany to kajdany, obojętne gdzie są. Obojętne, czy stworzył je ludzki plan, czy ewolucja. Może trzeba było was nie ruszać. Zbudować od zera coś mniej groźnego. - Ale wy potrzebujecie potworów - powiedziała tylko. Pokręcił głową. - Ty jesteś... po prostu... zbyt skomplikowana. Wszystko się łączy ze wszystkim. Naprawi się Skazę Krzyżową, to tracisz zdolności rozpoznawania wzorców. Poprawi się antyspołeczność, cholera wie, co innego pójdzie. Baliśmy się za bardzo cię zmieniać. Valerie syknęła cicho, szczęknęła zębami. - Potrzebne wam potwory, żeby je pokonywać. Co to za zwycięstwo, zarżnąć owieczkę. - Aż tacy głupi nie jesteśmy. Valerie odwróciła się i spojrzała na horyzont - za ripostę wystarczyła migocząca, odbita w chmurach łuna.

Ale to nie my, pomyślał Brüks. Nawet jeśli tak. To jest... odbudowa miast. Niszczenie i przebudowa dla nowych właścicieli. Likwidacja szkodników. Ramiona potwora uniosły się i opadły. - Nie lepiej byłoby, gdybyśmy mogli po prostu żyć w zgodzie? zapytała, nie odwróciwszy się. Brüks za żadne skarby nie potrafił poznać, czy mówi szczerze, czy z sarkazmem. - Myślałem, że żyjemy - powiedział, sięgając po igłę do biopsji do półotwartej apteczki polowej. I wskoczył jej na plecy jak pchła, szybciej niż kiedykolwiek w życiu, żeby wbić ją jej w podstawę czaszki.

Szaty nie mają cesarza. Stewart Guthrie Wreszcie był sam. Za dnia po pustyni maszerowały tornada niczym słupy dymu, niesterowane przez nikogo oprócz Boga. W nocy horyzont okalała odległa łuna płonących zarośli Eksplozja Postantropoceńska w pełnej krasie. Brüks rozmyślał nad tym, co się tam dzieje, myślał o wszystkim, tylko nie o czynie, który przed chwilą popełnił. Wyobrażał sobie niewidzialne, toczące się bitwy. Zastanawiał się, kto wygrywa. Może Dwuizbowcy. Kształtują Osobliwość, umieszczają w pudełku tę pierwszą warstwę kulek. Podwaliny pod przyszłość. Może to ich punkt zwrotny, pierwszy pył atomów na dnie kondensora. Z tego fundamentu ludzkość rozejdzie się rezonansem po całej czasoprzestrzeni, jako deterministyczna reakcja kaskadowa, mająca cofnąć to, co zmajstrował wirusowy Bóg. Usunie błędy z lokalnych reguł. Odwróci zasadę antropiczną. Początki są tak skromne, nieznaczne niczym machnięcie skrzydeł motyla, ekspansja zajmie więc całe miliardy lat, ale na koniec samo życie rozpruje się od Plancka w górę. Jak to inaczej nazwać, jeśli nie nirwaną? Były i inne siły sprawcze, inne plany. Na przykład, wampiry najinteligentniejsze z samolubnych genów. Zapewne bardziej im odpowiadały ludzkie ofiary takie, jakie są - powolne i tępawe, o mózgach zamulonych przez niewygodne wąskie gardło świadomości. A może na wschodzie wykształcała się jakaś inna siła, któryś z innych potwornych podgatunków, na które rozpadła się ludzkość - membranomózgi, wielordzeniowcy, zombiaki, czy chińskie pokoje. Czy choćby nadświadome AI Rhony. Wszystkie miały swoje motywacje, swoje powody do walki - albo przynajmniej tak im się wydawało. Fakt, że wyglądało na to, że wszystkie ich działania służą czemuś innemu, jakiejś potężnej rozproszonej sieci idącej leniwie ku Betlejem, może był tylko prostym zbiegiem

okoliczności. Może my rzeczywiście działamy z takich powodów, jak się nam wydaje. Może wszystko rzeczywiście jest na powierzchni, jak na dłoni, jasno oświetlone i w jaskrawych kolorach podstawowych. Może Daniel Brüks, i Rakshi Sengupta, i Jim Moore - każde z nich pragnące własnego rodzaju zbawienia - faktycznie przypadkiem znaleźli się w białym żarze orbity okołosłonecznej, pędzeni obsesją na tyle silną, by chcieć znaleźć się tam, gdzie obawiają się zapuścić Anioły. Może to faktycznie Daniel Brüks, na jakimś poziomie, zamordował swoją ostatnią i jedyną przyjaciółkę... Pomyślał o Jimie - i Jim Moore pojawił mu się w głowie, potakując i dając mądre rady. Rhona przypomniała mu: „myśl jak biolog” i dostrzegł swój błąd - usłyszał o „Aniołach z asteroid” i pomyślał o ciałach niebieskich, a powinien o ziemskich. Zobaczył kręcące się skalne odłamki, a nie wymarłe szkarłupnie, które kiedyś pełzały po równiach pływowych mórz i oceanów. Asteroidea - rozgwiazdy12. Bezmózgie stworzenia, całkowicie pozbawione głowy, a mimo to poruszające się z sensem i czymś w rodzaju inteligencji. Nie najgorsza metafora na intruza z Ikara. Nie najgorsza metafora na to, co działo się poza pustynią... Miał tam i inne głosy - Valerie, Rakshi, parę, których nie rozpoznawał. Czasem dyskutowały między sobą, włączając go dopiero post factum. Mówiły mu, że schizofrenia postępuje, że są tylko jego własnymi myślami, dryfującymi bezpańsko przez mózg, stopniowo ulegający rozpadowi. Szeptały z przestrachem o czymś czającym się w podziemiach, czymś ściągniętym z gwiazd, co tupało w podłogę, tak że na górze podskakiwały rzeczy. Brüks przypomniał sobie Jima Moore’a wycinającego guzy z jego ciała, zobaczył oczyma wyobraźni, jak kręci głową: „Przepraszam, Danielu, wygląda na to, że nie wszystkie znalazłem...”. A czasami leżał całą noc, nie śpiąc, zaciskał zęby i wytężał się, usiłując samym wysiłkiem woli cofnąć stopniowe 12

Nie mogę się oprzeć, żeby nie wspomnieć tutaj, że jedna z największych rozgwiazd nazywa się „korona cierniowa” (przyp. tłum).

przeprogramowywanie własnego śródmózgowia. Stwór z podziemia przychodził do niego w snach. „Myślisz, że to coś nowego?” - szydził. „Nawet na tym żałosnym zadupiu to się dzieje od czterech miliardów lat. Pożrę cię w całości”. - Będę z tobą walczyć - powiedział na głos. „Pewnie, że będziesz. Do tego jesteście stworzeni, do tego i do niczego więcej. Bełkoczecie coś o »ślepych zegarmistrzach« i o cudzie ewolucji, ale jesteście po prostu za głupi, żeby dostrzec, jak bardzo by przyśpieszyła, gdyby was wszystkich trafił szlag. Jesteście darwinowską skamieliną w lamarckowskiej erze. Nie rozumiecie, że rzygać nam się chce, kiedy musimy was wlec za sobą, wierzgających i krzyczących, bo jesteście za durni, żeby odróżnić sukces od samobójstwa?”. - Widzę pożary. Ludzie się bronią. „Tam, to nie jestem ja. To wy, nadrabiacie zaległości”. Jak ciężko się z nim zmagało. Świadomość nigdy nie dawała przewagi; „ja” nigdy nie było niczym więcej niż obszarem roboczym, chwilową migawką zapamiętanej teraźniejszości. Brüks może tych głosów wcześniej nie słyszał, ale one tam zawsze były, ukryte, odwalające całą czarną robotę i wysyłające raporty statusowe na górę, do małego, głupawego człowieczka, który przypisywał sobie wszystkie zasługi. Do opętanego urojeniami homunkulusa, usiłującego zrozumieć o niebo bystrzejszych od siebie podwładnych. To już tylko kwestia czasu, kiedy postanowią, że go nie potrzebują. *** Przestał szukać odpowiedzi w ruinach. Szukał ich na całej wielkiej pustyni. Teraz psuły mu się nawet zmysły - każdy kolejny wschód Słońca wydawał się bledszy od poprzedniego, każdy powiew na skórze słabszy i odleglejszy niż dawniej. Ciął się, żeby poczuć, że żyje. Krew lała się jak woda. Umyślnie złamał sobie mały palec i nie poczuł bólu, lecz delikatną muzykę. Głosy nie dawały mu spokoju. Mówiły mu, co ma jeść, a on wkładał do ust kamienie. Już nie odróżniał chleba od kamienia.

Pewnego dnia natrafił na zwłoki zmumifikowane przez suche pustynne powietrze: bok rozpruty przez padlinożerców, nad głową brzęcząca aureola much. Był prawie pewien, że nie tu je zostawił. Wydało mu się, że poruszyły się lekko, nieumarłe nerwy wciąż protestujące skurczami przeciwko profanacji. W gardle falą kwasu wezbrało poczucie winy - Zabiłeś ją - powiedział istocie w środku. „I tylko dlatego żyjesz. Jestem twoim zbawieniem”. Pasożytem jesteś. „Doprawdy? Płacę czynsz. Remont robię. Dopiero zacząłem, a system już chodzi na tyle szybko, że może przechytrzyć wampirzycę. A ty co robiłeś, żarłeś tylko glukozę i gapiłeś się we własny pępek?”. To kim ty jesteś? „Jestem manną z nieba. Kleksem Rorschacha. Mnisi patrzą na mnie i widzą Palec Boży, wampiry widzą koniec samotności, a co ty widzisz, Danielku?”. Widział kryjówkę do polowania na kaczki, widział quada. Widział patrzącą na niego inną Osobliwość. Widział drgające mu u stóp ciało Valerie. To, co pozostało z Daniela Brüksa, przypomniało sobie jej ostatnie słowa, tuż po tym, jak ukłuła go igłą do biopsji, która nie była biopsją: „Nie lepiej byłoby, gdybyśmy mogli po prostu żyć w zgodzie?”. „Wiesz, że nie mówiła o tobie”. Wiedział. Stwierdził, że stoi na skraju przepaści, wysoko nad pustynią. Zburzony klasztor drgał w skwarze, on jednak nie czuł nic, miał wrażenie, że jest milion mil stąd, jakby obserwował dzieje świata przez zdalne kamery. „Trzeba podkręcić amplitudę”, powiedziała jego prześladowczyni. „Dopiero wtedy coś poczujesz. Musisz zwiększyć wzmocnienie”. Ale Brüks wiedział, co się kroi. Nie jego pierwszego kuszono na pustyni i wiedział, jak kończyła się ta historia. Musiał się temu głosowi sprzeciwić. „Nie będziecie wystawiali na próbę Pana, Boga waszego”, miał powiedzieć, odstąpić od krawędzi przepaści i przejść do historii. Tak było w piśmie, tak głosił scenariusz.

Tylko że miał już potąd scenariuszy. Nie pamiętał, kiedy ostatni raz wypowiadał swoje własne słowa. Zagoniony na pustynię przez niewidzialne ręce, wyposażony w jakiś postludzki zestaw do badań terenowych, z nanoskopami, szalkami Petriego i czytnikami kodów: tak zwany biolog, a ledwo na tyle inteligentny, żeby dźgnąć narzędziem coś, czego nie rozumie, za głupi, żeby poznać, kiedy to coś dźga go w odpowiedzi. Wykorzystali go. Wszyscy go wykorzystywali. Nigdy nie był ich kolegą, nigdy przyjacielem. Nawet nie przypadkowym turystą, jak sądził na początku, niedorozwiniętym przodkiem, którego trzeba niańczyć. Był tylko pojemnikiem na ładunek. Ooteką. Ale jeszcze nie automatem, na razie. Wciąż był Danielem Brüksem i w tym akurat momencie nie był niewolnikiem niczyich didaskaliów. Sam, kurwa, może zarządzić własnym przeznaczeniem. „Nie odważysz się” - zasyczało coś w głowie. - Tak? To patrz - powiedział i zrobił krok naprzód.

POSTSCRIPTUM: KONIEC SAMOTNOŚCI

Nowy Testament daje jasne świadectwo o zmartwychwstaniu ciała, a nie przeniesieniu duszy. N.T. Wright Nie ma tego zbyt wiele. Ledwo tyle, co jeden czerniak złośliwy. To oczywiście dość, żeby zmodyfikować obwody śródmózgowia, ale żeby poradzić sobie z połamanymi kośćmi? Wystarczy, żeby osteoblasty i mięśnie prążkowane przeżyły tak rozległe uszkodzenia, wystarczy, żeby płomień metabolizmu nie zgasł? Żeby powstrzymać rozkład? Ledwo. Być może. Po kawałku. Ciało krzyczy nieartykułowanym przerażeniem, gdy pojawiają się padlinożercy. Oszczędne ruchy płoszą większość ptaków. I tak jednak coś wydziobuje mu oko, zanim ciało zbierze się do kupy na tyle, by poszukać schronienia - a w kończyny wdaje się martwica. Organizm dokonuje selekcji obrażeń, skupia się na stopach, nogach, infrastrukturze do poruszania się. Dłonie da się w razie potrzeby wymienić. Później. I jest coś jeszcze: maleńki okruch Boga, przeprogramowany i opakowany w chrupką powłokę zapalenia opon mózgowych. Poprawka do zainstalowania w konkretnym miejscu wampirzego mózgu: procesory porcjalne, spragnione oprogramowania do rozpoznawania wzorców w zakręcie wrzecionowatym. Za tymi oczyma nie kryje się już żadne światło. Pasożytniczy, zdolny do autorefleksji homunkulus został wypleniony. Organizm ma jednak dostęp do zapisów pamięciowych - i gdyby pojawiła się potrzeba, na pewno byłby w stanie odtworzyć pełne zdumienia słowa świętej pamięci Rakshi Sengupty: „Wyobrażasz sobie, do czego by były zdolne te skurwysyny, gdyby faktycznie mogły wysiedzieć ze sobą w jednym pokoju?”.

Koniec samotności. Teraz organizm, który był kiedyś Danielem Brüksem, wydziela ją z siebie. Jest krwią przymierza, która za wielu będzie wylana. Podnosi swój rozbity kadłub na sztywnych nogach - na razie jest tylko obserwatorem, niedługo, być może, stanie się ambasadorem. Zmartwychwstały idzie na wschód, ku nowemu światu. Dziedzictwo Valerie zabiera się razem z nim.

PODZIĘKOWANIA Trochę się działo. Trzech redaktorów, trzy śmierci w rodzinie, jedno otarcie się o śmierć z martwiczym zapaleniem powięzi. Wyrok za przestępstwo. Ślub. I teraz to. Nie jestem do końca pewien, co „to” właściwie jest, ale dobre „to”, czy złe, pewne jest, że bez pomocy bym tego nie wypłodził. Właściwie to bez pomocy w ogóle bym nie żył. Więc przede wszystkim chciałbym podziękować za wszystko niejakiej Caitlin Sweet. Echopraksja nie istniałaby bez niej, bo ja bym bez niej nie istniał - zmarłbym na martwicze zapalenie powięzi w dniu 12 lutego 2011 (dzień urodzin Darwina. Serio. Sprawdźcie sobie). Jako przewrotną nagrodę za uratowanie mi życia Caitlin musiała znosić niezliczone godziny pod prysznicem, w łóżku, w restauracji, spędzone na wysłuchiwaniu moich niekończących się pojękiwań, że ta scena jest zbyt przegadana, a tamta kulminacja naciągana; podsuwała mi wtedy eleganckie rozwiązania, które z czasem być może przyszłyby mi do głowy, ale pewnie dopiero po terminie oddania książki. Jej przemyślenia były na wagę złota. Jeśli realizacja jest do niczego, to już moja wina, nie jej. Parę pierwszych rozdziałów miało także szczęście, że obrabiały je na warsztatach dwie grupy autorów - ci z ośrodka pracy twórczej Gibraltar Point (Michael Carr, Laurie Channer, John McDaid, Becky Maines, Elisabeth Mitchell, Dave Nickle, Janis O’Connor i Rob Stauffer) oraz ci z Cecil Street (Madeline Ashby, Jill Lum, Dave Nickle - ponownie - Helen Rykens, Karl Schroeder, Sara Simmons, Michael Skeet, Doug Smith, Hugh Spencer, Dale Sproule oraz dr Allan Weiss). Przez wszystkie te lata starałem się prowadzić listy, udokumentować wszelkie przemyślenia, odwołania i wyjęte z dupy halucynacyjne gdybania pojawiające się przy pisaniu tej książki. Starałem się notować wszystkich, którzy podsyłali mi rozmaite prace, tych, którzy te prace napisali, tych, co rzucali od niechcenia komentarzami pod wpisami na blogu, albo po pijaku dźgali mnie palcem w pierś w trakcie jakiejś

knajpianej debaty. Chciałem wymienić ich wszystkich, oraz ich wkład - beta-czytelnik, autorytet naukowy, chodząca encyklopedia, advocatus diaboli. I to mi się zasadniczo nie udało. Te role po prostu za bardzo się na siebie nakładają. Zmieszane kolory zamieniają diagram Venna w mulistoszary krążek. Zatem ucieknę się po prostu do kolejności alfabetycznej, dziękując następującym osobom: Nick Alcock, Beverly Bambury, Hannu Bloomila, Andrew Buhr, Nancy Cerelli, Alexey Cheberda, Krystyna Chodorowska, Jacob Cohen, Anna Davour, Alyx Dellamonica, Sibylle Eisbach, Jon Enerson, Val Grimm, Norm Haldeman, Thomas Hardman, dr Andrew Hessel, Keith Honeyborne, Seth Keiper, dr Ed Keller, Chris Knall, Leonid Korogodski, Do-Ming Lum, Dr. Matt McCormick, Danielle MacDonald, Chinedum Ofoegbu, Jesús Olmo, Chris Pepper, Janna Randina, Kelly Robson, Patrick „Bahumat” Rochefort, dr Kaj Sotala, dr Brad Templeton oraz Rob Tucker. I jeszcze pewnemu tajemniczemu osobnikowi kryjącemu się pod pseudonimem „Random J.”. Niektórzy jednak zasłużyli się osobliwie i niesamowicie. Dr Dan Brooks narzekał, kwestionował i od czasu do czasu robił za towarzysza podróży. Kristin Choffe zrobiła, co mogła, żeby nauczyć mnie podstaw kodów kreskowych DNA, choć na to, że byłem w tym beznadziejny, nic nie była w stanie poradzić. (Podrzuciła mi także fiolkę z wyekstrahowanym DNA kilkunastu gatunków roślin i zwierząt, którym przepłukałem usta, zanim amerykański Departament Bezpieczeństwa Krajowego pobrał mi próbkę genetyczną). Leona Lutterodt opisała mi „Boga jako proces”, co zapaliło mi diodę w głowie. Dr Deborah McLennan przemyciła mnie do płatnych baz naukowych. Sheila Miguez pokazała mi dodatek, dzięki któremu o wiele łatwiej było wstawiać odwołania bibliograficzne i przypisy (choć zrozumiem, jeśli, przeczytawszy następny rozdział, znienawidzicie ją za to). Ray Neilson zmuszał mnie do zachowania czujności i pilnował, żeby mój linuxowy sprzęt działał. Mark Showell zobaczył, jak pracuję na laptopie trzymającym się dosłownie

na spinacze i ulitował się nade mną. Cat Sparks obwiozła mnie przez pół świata; to ona była punktem podparcia, który przechylił szalę i najgorszy rok mojego życia przeszedł w najlepszy. Niektórzy z tych ludzi to znajomi białkowi, inni - pikselowi. Sprzeczali się ze mną w sieci i poza nią, znajdowali dziury w kawałkach Echopraksji, które wyciekły mi w trakcie tworzenia, przekazywali mi niezliczone namiary na literaturę opisującą wszystko od genetyki człekokształtnych przez świadomość maszynową po bakterie żywiące się metalem. To armia nieliczna, ale niezwykle inteligentna i mimo najszczerszych chęci zapewne kogoś z nich tu pominąłem. Mam nadzieję, że mi wybaczą. Howard Morhaim. Po kontaktach z agentami, których rady mieściły się w paśmie pomiędzy „musisz kupić moją książkę” i „będę cię reprezentować tylko jeśli napiszesz techno-thriller o biologu morskim osadzony w bliskiej przyszłości”, Howard kazał mi pisać o tym, co mnie pasjonuje - a sprzedaniem tego on się zajmie, jak stwierdził. Zapewne nie jest to najkorzystniejsze zachowanie na darwinowskim rynku księgarskim, ale - ludzie! - jak dobrze było w końcu trafić na kogoś, dla kogo priorytetem jest tekst. Paradoksalnie, moją następną książką będzie najprawdopodobniej techno-thriller o biologu morskim osadzony w bliskiej przyszłości. PRZYPISY I BIBLIOGRAFIA Piszę to nago. Całą cholerną książkę pisałem nago. W moim pisaniu staram się osiągnąć pewien poziom dyskomfortu, zgodnie z zasadą, że jeśli nigdy nie ryzykujesz wywalenia się na mordę, to nie odkrywasz nowych terenów. A jeśli jest jakiś pewny sposób na wytrącenie mnie ze strefy komfortu, to właśnie ryzyko potraktowania wszechmogących niebiańskich duszków na tyle poważnie, że włączę je do książki w stylu „hard SF”. Swoją drogą, możliwe, że zwrot „twarda fantastyka naukowa oparta na wierze w Boga” jest

oksymoronem wszech czasów - mimo Trzeciego Prawa Clarke’a - co oznacza, że Echopraksja może się okazać moim najbardziej efektownym upadkiem od czasu Behemota (zwłaszcza w obliczu Ślepowidzenia, które nie przestaje mnie zaskakiwać nagromadzonym przez lata uznaniem). A dzięki brakowi empirycznych dowodów (przynajmniej w chwili, gdy piszę te słowa) na istnienie bóstw, nie mogę nawet uciec się do mojej standardowej strategii i podeprzeć moich głównych twierdzeń kwitami z „Nature”. Jednak wszystko inne podpieram. Może to wystarczy. WOJNA PSYCHOLOGICZNA I BŁĄD ŚWIADOMOŚCI Tym razem nie rozwodzę się zanadto nad świadomością właściwie wystrzelałem się w Ślepowidzeniu - jeśli nie liczyć nasuwającego się przy okazji spostrzeżenia, że pojęcie świadomości jako nieadaptacyjnego efektu ubocznego, wówczas radykalne, zaczęło pojawiać się w literaturze 1, i że coraz więcej „świadomych” aktywności (włączając, na przykład, matematykę!2) okazuje się jednak nieświadomymi3,4,5 (choć w niektórych miejscach świadomość trzyma się mocno6).Jeden fascynujący wyjątek przewija się w raporcie Keitha Honeyborne’a o „Pryzmatykach”, ludziach, którzy się podtapiają, żeby osiągnąć stan wyższej świadomości. Oparte jest to na założeniach modelu PRISM Ezequiela Morselli7,8, który twierdzi, że świadomość pierwotnie wyewoluowała w zachwycająco przyziemnym celu - aby rozsądzać sprzeczne polecenia motoryczne idące do mięśni szkieletowych. (Muszę tu zauważyć, że dokładnie taki sam konflikt - odruch cofnięcia ręki od bólowego bodźca, kontra wiedza, że jeśli tak zadziałasz, umrzesz - służył do oceny przez Bene Gesserit, czy Paul Atryda jest „człowiekiem” podczas próby gom dżabbar w Diunie Franka Herberta). Wszystko inne sprowadza się do sztuczek i usterek. Podświadome „znaki gangów”, poprogramowane przez Valerie na ścianach Korony wydają się logicznym (choć

dalekosiężnym) rozwinięciem nowatorskiej dziedziny optogenetyki9. Poczucie czyjejś obecności, doświadczane przez Dana Brüksa i Liannę Lutterodt na strychu jest spowodowane manipulacją skrzyżowaniem skroniowociemieniowym10,11 (po prostu: ośrodek, który zajmuje się śledzeniem twoich części ciała dostaje kopa w bok i rejestruje jeszcze jeden zestaw kończyn). Indukowana mizofonia Sengupty to zaburzenie, w którym z pozoru niewinne dźwięki - czkawka, siorbnięcie - potrafią wywołać atak wściekłości12. Wszystko to jednak zostało urządzone w celu edukacyjnym. Jak zauważa Brüks, strach przyśpiesza zapamiętywanie13,14. Strach i wiara potrafią także człowieka zabić15, zresztą sztuczki tej używa się z powodzeniem w pewnych praktykach religijnych16. A jeśli zastanawialiście się, o co chodzi z tym zakrętem wrzecionowatym na końcu (bo paru moich betaczytelników się zastanawiało), to jest ośrodek zawierający układy do rozpoznawania twarzy17, który zmanipulowaliśmy u wampirów, żeby podkręcić ich awersję do własnego gatunku. To część tego samego osprzętu, który wyewoluował, byśmy mogli widzieć twarze w chmurach, a zatem jest zamieszany - po raz kolejny - w ewolucję naszych odruchów religijnych (patrz niżej). Nawyk mózgu, by brać metafory dosłownie - na przykład skłonność do postrzegania ludzi jako „cieplejszych” emocjonalnie, kiedy przypadkiem trzymasz kubek z kawą, czy mycie rąk przez Dwuizbowców w celu łagodzenia poczucia winy i niepewności - jest także ugruntowanym neurologicznym faktem18. Za to „indukowaną thanoparorazję” wyssałem z brudnego palucha. Ale pomysł niezły, nie? NOWINKI O NIEUMARŁYCH Już w Ślepowidzeniu przedstawiłem dość obszerne podstawy biologii i ewolucji wampirów. Nie będę tu tego powtarzać (jeśli potrzebujecie przypomnienia, możecie się posłużyć prezentacją dla akcjonariuszy FizerPharmu19), z wyjątkiem jednego cytatu - w Ślepowidzeniu sugerowałem, że wampiry-

samice są niemożliwe (bowiem gen zmuszający ich do pożerania naczelnych znajduje się na chromosomie Y20). Nieco nowsze prace Cheberdy et al. ustaliły jednak, że zaburzenie w wytwarzaniu protokadheryny ma charakter bardziej ogólny i jest kodowane zarówno na X jak i Y 21, rozwiązując ten mimowolny paradoks. W każdym razie w tej opowieści bardziej liczą się zombiaki. W Echopraksji występują zarówno w odmianie chirurgicznej, jak i wirusowej; ów wytwarzany operacyjnie model wojskowy to w zasadzie ulubiony przez filozofów „zombie filozoficzny”22, już przepracowany w Ślepowidzeniu. Przykładem modelu wirusowego są ofiary pakistańskiej pandemii - „hordy cywilów sprowadzonych do chodzących pni mózgu przez parę kilobajtów zmilitaryzowanego kodu, naprowadzającego się na charakterystyczną biochemię świadomej myśli”. A jakie to mogłyby być charakterystyczne sygnatury? Wydaje się, że świadomość ma w znacznej mierze wymiar rozproszonej aktywności - synchronicznej aktywacji odległych od siebie regionów mózgu23,24 - ale jest także skorelowana z konkretnymi miejscami i ośrodkami25. Jeśli chodzi o konkretne komórki, myślę, że to może „neurony von Economo” (VEN) - nieproporcjonalnie duże, nienormalnie chude, skąpo rozgałęzione neurony, osiągające rozmiar o 50 do 200 procent większy od normy dla człowieka26,27. Nie są liczne - zajmują tylko 1% tylnego zakrętu obręczy i przedniej kory wyspowej - ale wydają się kluczowe dla stanu świadomości. Mózgi zombie - uwolnione od metabolicznych kosztów samoświadomości, wykazują zmniejszony metabolizm glukozy w tych obszarach, a także w korze przedczołowej, zakręcie górnym i lewym zakręcie kątowym - to tłumaczy niższą o ułamek temperaturę mózgu zombie. Co ciekawe, taki sam spadek metabolizmu można wykryć w mózgach klinicznie zaburzonych morderców28. PORCJA

Ten punkt chciałbym zacząć od podkreślenia, jak niesamowita i wspaniała jest prawdziwa, ośmionożna imienniczka Porcji. Te improwizowane strategie łowieckie, rozwiązywanie problemów na poziomie ssaka i sprawność wzrokowa, a wszystko zawarte we współużytkowanym kłębku neuronów mniejszym od łebka szpilki - wszystko to święta prawda, co do słowa29,30,31,32. Trzeba jednak stwierdzić, że inteligentny śluzowiec z Ikara jest jeszcze fajniejszy. Zważywszy na ograniczenia ludzkich przekaźników telematerii pod koniec XXI wieku - i zważywszy, że dowolny czynnik inwazyjny, zabierający się na przejażdżkę cudzym promieniem, powinien we własnym interesie mieć minimalną złożoność strukturalną, zdolność do samobudowy po dotarciu na miejsce jest wysoce pożądana. Miras et al. opisują proces, który mógłby stanowić zaczątki takiej struktury33,34. A kiedy już zacznie się sama składać, Porcja, jak sobie wyobrażam, mogłaby działać nieco podobnie jak „iCHELLe”35 Coopera - nieorganiczne, metaliczne komórki, zdolne do reakcji, które bez specjalnego napinania się można określić mianem metabolicznych. Może ze szczyptą zaczarowanych plazmowych kryształów36 (choć domyślam się, że te dwa procesy mogą się okazać niekompatybilne). PRZYSTOSOWAWCZE SYSTEMY UROJEŃ... Ostatnio ukazała się ogromna liczba badań dotyczących naturalnej historii odruchu religijnego i wartości przystosowawczej teistycznych przesądów37,38,39,40,41,42,43,44. Nie jest wielkim zaskoczeniem, że religia zapewnia korzyści ewolucyjne, zważywszy jej niemal absolutną wszechobecność wśród naszego gatunku45,46,47,48. Jeśli jesteście zainteresowani i macie wolne półtorej godziny, mocno polecam znakomity wykład Roberta Sapolsky’ego o ewolucyjnej i neurologicznej genezie wiary49. Rzecz nie sprowadza się jednak tylko do tabu żywieniowych i obciętych napletków. Dla potrzeb tej dyskusji o wiele istotniejszy jest fakt, że umysły religijne wykazują pewne

charakterystyczne neurologiczne cechy50. Wierzący są na przykład lepsi od niewierzących w znajdowaniu prawidłowości w danych wzrokowych51. Medytacja buddyjska zwiększa grubość kory przedczołowej i prawej tylnej wyspy (struktur odpowiedzialnych za uwagę, interocepcję i przetwarzanie bodźców zmysłowych)52. Są nawet poszlakowe dowody, że chrześcijanie w mniejszym stopniu niż niewierzący kierują się emocjami53 (choć, czy reguły, którymi kierują się w zamian, są bardziej racjonalne, to już zupełnie inna kwestia). Niektóre religijne obrzędy są tak skuteczne w koncentrowaniu umysłu i łagodzeniu stresu, że niektórzy sugerowali nawet przyswojenie ich sobie jako czegoś w rodzaju „religii dla ateistów”54. Oczywistą i poważną wadą jest fakt, że większość przekonań religijnych - bogowie, dusze, cały ten Kosmiczny Disneyland musi być wyznawana w obliczu całkowitego braku empirycznych dowodów (a nawet częściej w obliczu dowodów świadczących przeciwko). Wprawdzie nadal niemożliwe jest całkowite ich obalenie, w praktycznym ujęciu jednak rozsądne jest opisanie takich poglądów jako błędne. Dopiero w trakcie pisania tej książki przyszło mi do głowy, czy aby nie da się tego samego powiedzieć o nauce. Wypowiedziane przez Lutterodt porównanie wiary religijnej z psychologią widzenia przyszło mi na myśl, gdy czytałem Inzlichta et al.55, pracę opisującą religię jako wewnętrzny model rzeczywistości, który przynosi korzyści, mimo że jest błędny. Choć sam pomysł to nic nowego, sposób jego sformułowania tak zgadzał mi się ze sposobem działania naszych umysłów - z tym starym tekstem, że to „maszyny do przetrwania, a nie wykrywacze prawdy” - że aż musiałem się zacząć zastanawiać, czy aby całe to rozróżnienie „błędnypoprawny” nie idzie do kosza, gdy tylko w układzie nerwowym człowieka pojawi się cień jakiegokolwiek światopoglądu. A kolejna przeczytana praca56 zasugerowała, że pewne kosmiczne tajemnice mogą nie być konsekwencją ciemnej energii, lecz jedynie niespójności w prawach fizyki - i

gdyby tak było, naprawdę nie wiadomo byłoby, jak to odróżnić... Oczywiście, nikt nie zaprzecza przydatności i sensowności metody naukowej, zwłaszcza w porównaniu z paciorkami i grzechotkami gości w śmiesznych czapkach. Muszę jednak się przyznać: przez czas jakiś nie było mi komfortowo z tym, dokąd to wszystko zmierzało. ...A KONDYCJA DWUIZBOWCÓW Zakon Dwuizbowy nie zaczynał jako umysł ula. Zaczął się jako szczęśliwy zbieg niewłaściwych rozwiązań ewolucyjnych i leniwego przystosowania. Nazwa nie pochodzi od Juliana Jaynesa57. Raczej jest tak, że i Jaynes i Zakon przywołują czas, gdy sparowane półkule były jedyną opcją: prawa - pragmatyczny i pozbawiony wyobraźni protokolant, lewa - do rozpoznawania wzorców58. Pomyślmy o „duplikacji genów”, tym procesie, w którym replikacja genetyczna od czasu do czasu trochę się wykoleja i serwuje nam kilka kopii tego samego genu w miejscu, gdzie dotąd był jeden. Powstają geny „zapasowe” i ewolucja może na nich eksperymentować. Z lateralizacją półkul zaszło w miarę podobnie. Ośrodek pragmatyczny, ośrodek filozoficzny. Lewa półkula poszukuje sensu, nawet jeśli go w ogóle nie ma. Fałszywe wspomnienia, pareidolia - wywołane stresem dostrzeganie prawidłowości w szumie59 - to wszystko sprawka Lewego. Gdy nie ma danych, nie ma sensu, Lewy i tak go znajdzie. I to Lewy ma religię. Czasem jednak prawidłowości są subtelne. Czasem mamy do dyspozycji tylko szum - czy raczej coś w rodzaju szumu dla zmysłów które wyewoluowały klasycznie. Rozmyte prawdopodobieństwa, fale zamazujące położenie czy pęd, czy co tam akurat z trudem mierzymy. Wirtualne cząstki, niedające się wykryć nigdzie oprócz krawędzi czarnych dziur. Może, jeśli oddalimy się o parę rzędów wielkości od świata, który nasze zmysły ewolucyjnie nauczyły się analizować, odrobina pareidolii pozwoli nam nadrobić ten brak? Tak jak

pióro, które wyewoluowało do termoregulacji, a potem, już w pełni uformowane, zostało wcielone przymusowo do służby lotniczej, może i oprogramowanie poszukujące nieistniejących prawidłowości da się zaadaptować do znajdowania prawidłowości, które dotąd musiało wymyślać. Może przyszłość to fuzja religii i empiryzmu. Może Lewemu trzeba tylko trochę pomóc. Drogę pokazały choroby i zaburzenia. Niektóre uszkodzenia mózgu wywołują potężne wzmożenie pewnych typów kreatywności16. Udary powodują fale kreatywności artystycznej60, otępienie czołowo-skroniowe podkręca niektóre elementy mózgu, jednocześnie degenerując inne 61. Niektórzy autystycy wykazują hiperostrość wzroku porównywalną z ptakami drapieżnymi, mimo że są skazani na te same ludzkie oczy, co reszta z nas62. Schizofrenicy są odporni na pewne złudzenia optyczne63. Niektóre rodzaje synestezji zapewniają przewagę poznawczą64 (ludzie, którzy dosłownie widzą czas, ułożony przed nimi w całej swej wielobarwnej okazałości, są dwukrotnie lepsi od reszty w przypominaniu sobie zdarzeń z własnej linii czasowej65). Poza tym - jak duma Daniel Brüks - uszkodzenie mózgu jest właściwie warunkiem koniecznym, żeby wykazywać racjonalizm przy podejmowaniu pewnych typów decyzji66. Dwuizbowcy zabrali się w bardzo konkretny sposób za uszkadzanie własnych mózgów. Zmanipulowali ekspresję NR2B67, podregulowali produkcję TRNP-168, użyli starannie dobranych nowotworów, by zapewnić szybki wzrost (najpierw opatrzywszy geny znacznikami, żeby łatwo je identyfikować69, gdyby coś poszło nie tak) i zwiększyć liczbę neurokonstrukcyjnych stopni swobody. A potem bezlitośnie wypielili te połączenia, wycięli gąszcz zostawiając tylko optymalne, wyizolowane wysepki funkcjonalności70. Wyszlifowali zdolności rozpoznawania wzorca do poziomu niemal niewyobrażalnego dla prostych zwyklaków. Takie ulepszenia kosztują71,72. Dwuizbowcy utracili zdolność komunikowania się ponad granicą gatunków. Nie chodzi tylko o to, że przeprogramowali sobie ośrodki mowy 73 i

wykorzystują teraz do porozumiewania się inne części mózgu, ale także o to, że obecnie myślą niemal wyłącznie metaforami, szablonami, które niosą znaczenie, nawet jeśli ono formalnie nie istnieje. A kiedy zaczęli się łączyć w sieci, bałagan zrobił się jeszcze większy - nawet na dzisiejszym, prymitywnym poziomie komunikacji taka sieć może dosłownie rozproszyć ludzki umysł. Już „system pamięci transakcyjnej” zwany Google’em przeprogramowuje nam ośrodki mózgu, do tej pory przechowujące fakty lokalnie; teraz w tych obwodach zapamiętywane są kryteria wyszukiwania, zapewniające zdalny dostęp do rozproszonej bazy74. A takiemu poziomowi połączeń bardzo daleko jeszcze do prawdziwego umysłu zbiorowego. To nie znaczy, że umysły zbiorowe nie są już wszechobecne w ludzkim społeczeństwie. Każdy jest umysłem zbiorowym i zawsze był - jedną spójną świadomością obejmującą dwie półkule mózgowe, z których każda - po odizolowaniu - jest samodzielną, świadomą jednostką, z własnymi myślami, estetyką, nawet religią75. Zdarza się i sytuacja odwrotna. Półkula zmuszona do pracy samodzielnej, gdy jej partnerka jest uśpiona (na przykład przed operacją) będzie objawiać się jako inna osobowość niż mózg jako całość - ale gdy złączą się ponownie, ta solowa tożsamość zostaje pochłonięta przez inną, dwurdzeniową osobowość, działającą na całości sprzętu16. Świadomość rozszerza się i wypełnia całą dostępną przestrzeń. Ul Dwuizbowców inspirowany jest Kristą i Tatianą Hogan, bliźniętami złączonymi czaszkami, których mózgi są zrośnięte na poziomie wzgórza76. Wzgórze odpowiada między innymi za przekazywanie wrażeń zmysłowych; bliźnięta mają zatem wspólny zestaw bodźców sensorycznych. Każde widzi oczyma drugiego. Gdy jedno połaskoczemy, drugie się śmieje. Niesystematyczne dowody sugerują, że potrafią współdzielić myśli - i choć mają oddzielne osobowości, każde mówi o drugim bliźniaku używając zaimka „ja”.

I wszystko to wynikło tylko ze złączenia na poziomie przekaźnika zmysłowego. A gdyby były połączone dużo wyżej? Myśl nie wie, że ma się zatrzymać i zawrócić po dotarciu do ciała modzelowatego. Dlaczego miałaby się zachowywać inaczej, natrafiwszy na inne złącze, dlaczego miałyby dwa mózgi połączone odpowiednio grubą rurą różnić się jakoś od dwóch połówek naszego mózgu? Zatem, odpowiednio wysoka przepustowość łącza przyniosłaby zapewne jedną, zintegrowaną świadomość współdzielącą wiele platform. Technologicznie te łącza mogą opierać się na tzw. „sprzężeniu efaptycznym”77 (w którym obchodzi się bezpośrednią stymulację synaps i zmusza neurony do aktywacji przez rozproszone pola elektryczne generowane przez inne części mózgu). Kluczowa jest synchronizacja: zunifikowana świadomość istnieje tylko wtedy, gdy wszystkie jej części odpalają jednocześnie, z opóźnieniem, góra, kilkuset milisekund23,24. Przykręcamy prędkość transmisji i powinno się dać zachować indywidualność, z jednoczesnym dostępem do pamięci i danych sensorycznych innych członków78. Zachowałem więc elastyczność pod względem stopnia integracji ula, pozwalając, żeby połączenia między węzłami stawały się szybsze lub wolniejsze w miarę potrzeby - ale czy te decyzje, (szerokopasmowe łącze, czy modem telefoniczny) są podejmowane przez same węzły czy jakieś szersze gremium - to pozostawiam niejednoznaczne. Jeśli chcecie mieć ogląd skutków całkowitej integracji myślowej, wskazuję przykład (podobno) katatonicznego Umysłu Mokśa Wschodniego Sojuszu Dharmicznego79. Obojętne jednak jak łączy się ten ul - i jaki ma stopień spójności świadomości - jest to przeżycie religijne. Dosłownie. Wiemy, czym jest ekstaza religijna: wspaniałym zaburzeniem, usterką obszaru mózgu kontrolującego, gdzie kończy się ciało i zaczyna wszystko inne80. Gdy ta granica się rozmyje, umysł czuje łączność ze wszystkim, dosłowną jedność ze wszechświatem. To oczywiście złudzenie. Transcendencja to

przeżycie, a nie przemyślenie. To nie dlatego Dwuizbowcy przeżywają tę ekstazę. Odczuwają ją, bo to nieunikniony efekt uboczny złączenia się z ulem. Współdzielenie wrażeń zmysłowych, połączenie umysłów naprawdę musi rozmywać granice pomiędzy ciałami. Ekstaza religijna Dwuizbowców to nie tyle złudzenie, ile miernik przepustowości łącza. Nadal oczywiście sprawia przyjemność, co prowadzi do innych implikacji. Dwuizbowcy, spinając się, aby rozwiązywać problemy, czują podniecenie dosłownie kręcą ich odkrycia; gdyby zwyklaki były tak nagradzane, nie potrzeba byłoby etatów na uczelniach. Ten efekt uboczny ma jednak efekty uboczne. Aktywacja obwodów związanych z ekstazą nawet w umysłach zwyklaków powoduje glosolalię81,82; a zważywszy, jakich modyfikacji dokonali Dwuizbowcy, żeby wzmocnić swoją transcendencję83,84, okazjonalne napady „mówienia językami” są właściwie czymś spodziewanym. Brüks powinien się cieszyć, że ul po prostu cały czas nie wrzeszczy. Z perspektywy czasu widzę, że opisanie Dwuizbowców jako zakonu religijnego jest trochę mylące: obszary mózgu, które sobie podkręcili, po prostu pokrywają się częściowo z obszarami uaktywnianymi podczas religijnych aktywności neurobehawioralnych, stąd wynikają podobne objawy. Ale czy to rozróżnienie coś istotnie zmienia - tę kwestię pozostawiam jako ćwiczenie dla czytelnika. BÓG A CYFROWY WSZECHŚWIAT Idea Boga jako wirusa sprawdza się tylko, jeśli się kupuje całą tę burzliwie rozwijającą się dziedzinę fizyki cyfrowej85. Większość z Was prawdopodobnie wie, co to takiego rodzina modeli opartych na założeniu, że wszechświat jest u podstawy matematyczny i dyskretny, a zatem każde zachodzące w nim zdarzenie można uznać za pewne obliczenie. Cyfrowa fizyka ma kilka odmian: wszechświat jest symulacją chodzącą na jakimś komputerze86,87,88; albo sam wszechświat jest wielkim komputerem, w którym materia jest sprzętem, fizyka oprogramowaniem, a każdy przeskok

elektronu obliczeniem. W niektórych wersjach nawet sama materia jest wirtualna, jest materializacją liczb89'90. W innych, rzeczywistość jest hologramem, a wszechświat jest pusty w środku91,92,93; prawdziwa akcja toczy się na jego dwuwymiarowej granicy, a my jesteśmy tylko prążkami interferencyjnymi rzucanymi z powierzchni bańki mydlanej do jej wnętrza. Jest cała masa popularnonaukowych omówień tych konwencji, zarówno w sieci94, jak i poza nią95. Lee Smolin (z kanadyjskiego Perimeter Institute w Waterloo) idzie pod prąd: odrzuca w całości cyfrową fizykę i postuluje jeden wszechświat, w którym czas nie jest złudzeniem, rzeczywistość nie jest deterministyczna, a same wszechświaty rosną, rozmnażają się i ewoluują przez bardzo zamaszyście rozumiany dobór naturalny (wyobraźcie sobie czarne dziury jako potomstwo, a entropię jako czynnik selekcyjny) 96,97,98. Jednak nawet model Smolina pada ofiarą niestałości praw fizyki, wręcz przewiduje, że prawa fizyki ewoluują razem z resztą rzeczywistości. Co w sumie zawraca nas do pytania, jak można zakładać stałość, skoro sam wszechświat jest zmienny. Nie można przejść nad tymi pracami do porządku dziennego, nie uświadomiwszy sobie, że cyfrowa fizyka, choć na oko absurdalna, ma po swojej stronie sporo uczonych naprawdę dużego kalibru. Ja się oczywiście do nich nie zaliczam, ale skoro tylu mądrzejszych ode mnie broni tej koncepcji, z przyjemnością podrzucę jej na grzbiet jeszcze wizję wirusowych bóstw i będę liczył, że się prześliźnie. RÓŻNE RÓŻNOŚCI W TLE Badania terenowe, którym zajmuje się Brüks na początku, wywodzą się z techniki „kodów kreskowych DNA”, obecnie u szczytu popularności - szybkiej i prostej techniki taksonomicznej, pozwalającej na odróżnianie gatunków na podstawie kawałka genomu kodującego oksydazę cytochromową". Nie ma mowy, żeby istniała w niezmienionej formie za 80 lat - już teraz mamy przenośne analizatory100 odsyłające tradycyjną analizę laboratoryjną na emeryturę -

ale sama koncepcja genetycznego kodu kreskowego przetrwa, jak myślę, choć sama technika się rozwinie. Generator wirowy101 zasilający klasztor Dwuizbowców pochodzi z pracy opatentowanej przez Louisa Michaud102, emerytowanego konstruktora, który właściwie wpadł na ten pomysł, majsterkując w garażu. Nie mam pojęcia, czy nasza przyszłość obejmuje 200-megawatowe, wysokie na 20 kilometrów tornada, ale patent przeszedł103, a projektem na serio zainteresowały się instytucje rządowe i akademickie. Nikt jeszcze nie powiedział, że coś tam jest nie tak z fizyką. Zbliżamy się już do technik uczenia się, które pomijają świadomość104, à la szkolenie Lianny Lutterodt udzielone przez jej Dwuizbowych mistrzów. Podobnie, zwiastuny maski sado-maso, której używa Brüks zamiast domózgowej wszczepki, nabierają kształtu w najrozmaitszych technikach czytania i zapisu do mózgu, obecnych w literaturze105,106,107,108,109. Natomiast zależność Brüksa od Cognitalu czyni z niego relikt przeszłości (a dokładniej, naszych czasów) - wspomagacze pamięci już zaczynają się pojawiać110,111,112, a już w roku 2008 jeden na pięciu aktywnych naukowców pozwalał sobie na doping mózgu, żeby nadążyć za konkurencją113. Zastosowanie sieciowych gier komputerowych dla wielu graczy (MMOG) jako narzędzi do symulacji epidemiologicznej zostało po raz pierwszy zaproponowane przez Loffgrena i Fefferman114; dla nich z kolei inspiracją była niespodziewana pandemia „zepsutej krwi” w World of Warcraft115, która wydarzyła się, bo ludzie w grach role-playing - całkiem jak w życiu - często nie zachowują się tak, jak powinni. Nie wiem, ilu graczy podjęło tę piłkę - jest przynajmniej jedna praca opisująca wykorzystanie gier sieciowych do badań ekonomicznych - ale jeśli to tylko tyle, wydaje mi się, że przegapiamy wielki potencjał116. Pod koniec powieści następuje pouczająca chwila w kwestii doboru naturalnego. Większość ludzi myśli, zdaje się, że organizmy wykształcają przystosowania w reakcji na zmiany środowiskowe. Gówno prawda. Środowisko się zmienia i ci,

co już mają nowe przystosowania, nie zostają zmazani z powierzchni ziemi. Podupadający Daniel Brüks rozmyśla o wyjątkowo eleganckim przykładzie - ciekawostce: że podstawowe elementy konstrukcyjne zaawansowanej infrastruktury nerwowej istnieją już u zwierząt jednokomórkowych, nieposiadających choćby najprymitywniejszego układu nerwowego117,118,119,120. Parę luźnych ciekawostek. Muszki owocowe w nieprzychylnym środowisku oszczędzają energię przez zapominanie121; w końcu generowanie i utrzymywanie zapisów pamięciowych jest kosztowne. Wyobrażam sobie, że „Splinternet” Rhony McLennan cierpi na ten sam energetyczny deficyt - i konieczność selekcji - po wyłączeniu Macierzy Ikara. A ten kawałek, gdzie Brüks się zastanawia, czemu Moore’owi chce się ćwiczyć, żeby zachować sprawność fizyczną? Stąd, że jesteśmy o włos od pigułki, która przełącza twój metabolizm w tryb pakera, nawet jeśli przez cały dzień siedzisz na kanapie, zażerasz się skwarkami i oglądasz Idola122,123. Wiersz, odkryty przez Brüksa na pustyni, gdy umysł mu się dezintegruje, nie jest, wbrew temu, co pewnie myślicie, halucynacją. Jest: prawdziwy. Jest pokręconym dzieckiem umysłu kanadyjskiego poety Christiana Böka124, który poświęcił ostatnie dziesięć lat na wymyślenie, jak zbudować gen, który nie tylko stanowi tekst wiersza, ale funkcjonalnie koduje fluorescencyjne białko, którego sekwencja aminokwasów da się przetłumaczyć na odpowiedź na ten wiersz125. Kiedy się ostatni raz widzieliśmy, udało mu się wstawić go do bakterii E. coli, ale za cel postawił sobie wszczepienie go do Deinococcusa radiolarians, zwanego także „Conanem bakterią”126 czyli najtwardszego bakteryjnego sukinsyna, jaki kiedykolwiek śmiał się na wewnętrznej ścianie reaktora jądrowego. Jeśli to przedsięwzięcie się Christianowi powiedzie, jego słowa będą się powielać na tej planecie, póki Słońce nie eksploduje. Kto by pomyślał, że poezja może osiągać takie nakłady?

Wreszcie: wolna wola. Choć wolna wola (czy raczej jej brak) jest jednym z głównych motywów Echopraksji (zaburzenie pod nazwą „echopraksja” jest wobec autonomii tym, czym ślepowidzenie dla świadomości), nie mam na ten temat zbyt wiele do powiedzenia, ponieważ argumenty są tak rozstrzygające, że aż mało ciekawe. Neurony nie uaktywniają się samorzutnie, jedynie w reakcji na bodźce zewnętrzne; a zatem mózgi nie mogą działać spontanicznie, a jedynie w reakcji na bodźce zewnętrzne127. Nie ma nawet potrzeby przekopywać się przez te wszystkie badania, pokazujące, że mózg zadziałał, zanim świadomy umysł „zdecydował”128,129. Zapomnijcie o rewizjonistycznych interpretacjach, redukujących definicję z „wolnej woli” do „woli nieprzewidywalnej na tyle, żeby zdezorientować drapieżnika”130,131. To jest dużo prostsze: przełącznik sam się nie przestawia. CBDU. Jeśli będziecie się upierać przy tej farsie z „wolną wolą”, ja nie zamierzam poświęcać tu miejsca na argumenty - masa innych uzasadniła to bardziej przekonująco niżbym umiał132,133,134,135. Zważywszy jednak na obecny stan wiedzy, chyba najbardziej niestrawną pigułką, którą każe nam przełknąć Echopraksja, jest wizja, że za 80 lat, ludzie nadal kupują ten niespójny bełkot - że zbliżając się do XXII wieku, nadal zachowujemy się jakbyśmy mieli Wolną Wolę. W sumie, to może i będziemy się tak zachowywać. Nie chodzi o to, że nie da się przekonać ludzi, że są automatami, to się da łatwo zrobić, przynajmniej na poziomie intelektualnym. Ludzie nawet zmieniają swoje poglądy i zachowania pod wpływem takiej wiedzy136 - i na przykład chętniej oszukują, albo mniej chętnie przypisują innym odpowiedzialność za wykroczenia137,138. W końcu jednak ich zachowanie dryfuje z powrotem do bazowego poziomu sprzed oświecenia; nawet tym, co wierzą w determinizm jakimś sposobem udaje się wierzyć w indywidualną winę139,140. Przez dziesiątki tysięcy lat po prostu przyzwyczailiśmy się lecieć 180 na godzinę na tempomacie; bez nieustannej świadomej interwencji po

prostu puszczamy pedał gazu, wracając do punktu, w którym jest nam najlepiej. Echopraksja idzie na takie same zdawkowe ustępstwa, jakie pewnie pojawią się w społeczeństwie. Zapewne zauważyliście delikatne nawiązania do faktu, że na całym świecie z prawodawstwa została wypleniona idea odpowiedzialności osobistej, a garstka niedobitków trzymających się uparcie tej średniowiecznej koncepcji jest obiektem sankcji reszty cywilizowanego świata. Brüks i Moore w klasztorze kłócą się o „stary tekst o braku wolnej woli”. Wyznawcy tych wschodnich religii, którzy i tak nigdy tej wolnej woli zbyt poważnie nie traktowali, spierdzielili do umysłu zbiorowego znajdującego się w stanie (o ile nam wiadomo) głębokiej katatonii. Reszta ludzi zachowuje się z grubsza tak samo jak zawsze. Wychodzi na to, że nie mamy w tej kwestii wielkiego wyboru. SPIS ŹRÓDEŁ 1. Rosenthal, D.M., Consciousness and Its Function. „Neuropsychologia” nr 46 (3) (2008), s. 829-840. 2. Sklar, A.Y., et al., Reading and Doing Arithmetic Nonconsciously. „Proceedings of the National Academy of Sciences” (2012-11-12), doi: 10.1073/pnas. 1211645109. 3. Dijksterhuis, A. et al., On Making the Right Choice: The Deliberation-Without-Attention Effect. „Science” nr 311 (5763) (17.02.2006), s. 1005-1007, doi: 10.1126/science. 1121629. 4. Koch, Ch., Tsuchiya N., Attention and Consciousness: Two Distinct Brain Processes. „Trends in Cognitive Sciences” nr 11 (1) (01.2007), s. 16-22, doi:10.1016/j.tics.2006.10.012. 5. Paller, K.A., Voss, J.L., An Electrophysiological Signature of Unconscious Recognition Memory. „Nature Neuroscience” nr 12 (3) (03.2009), s. 349+. 6. DeWall, C.N., Baumeister, R.F. i Masicampo E.J., Evidence That Logical Reasoning Depends on Conscious Processing, „Consciousness and Cognition” nr 17 (3) (09.2008), s. 628645, doi: 10.10l6/ j.concog.2007.12.004.

7. Morsella E. et al., The Essence of Conscious Conflict: Subjective Effects of Sustaining Incompatible Intentions, „Emotion” (Washington, D.C). nr 9 (5) (10.2009), s. 717-728, doi: 10.1037/a0017121. 8. Morsella, E., The Function of Phenomenal States: Supramodular Interaction Theory, „Psychological Review” nr 112 (4) (2005), s. 1000-1021. 9. Self, M.W., Roelfsema, P. R., Optogenetics: Eye Movements at Light Speed, „Current Biology” nr 22 (18) (25.09.2012), s. R804-R806, doi: 10.1016/j.cub.2012.07.039. 10. Arzy, S., et al., Induction of an Illusory Shadow Person, „Nature” nr 443 (7109) (21.09.2006), s. 287-287, doi: 10.1038/443287a. 11. Persinger, M. A., Tiller, S. G., Case Report: A Prototypical Spontaneous sensed Presence’ of a Sentient Being and Concomitant Electroencephalographic Activity in the Clinical Laboratory, „Neurocase” nr 14 (5) (2008), s. 425-430, doi: 10.1080/13554790802406172. 12. Cohen, J., For People with Misophonia, a Chomp or a Slurp May Cause Rage, „New York Times”, 9.06.2011, dostępny pod: http://www. nytimes.com/2011/09/06/health/06annoy.html. 13. Jones, R., Stress Brings Memories to the Fore, „PLoS Biol” nr 8 (12) (21.12.2010): el001007, doi: 10.1371/journal.pbio. 1001007. 14. Ramachandran, V.S., The Tell-Tale Brain: a Neuroscientist’s Quest for What Makes Us Human, Nowy Jork: W. W. Norton, 2012. 15. Madrigal, A.C., The Dark Side of the Placebo Effect: When Intense Belief Kills, „The Atlantic”, 14.09.2011, dostępny pod: http://www. theatlantic.com/health/archive/2011/09/thedark-side-of-the-placeboeffect-when-intense-beliefkills/245065/. 16. Ramachandran, V.S., Blakeslee, S., Phantoms in the Brain, Nowy Jork: Quill, 1999. 17. Brown, M., How the Brain Spots Faces-Wired Science, „Wired Science”, 10.01.2012, dostępny pod:

http://www.wired.com/wiredscience/ 2012/01 /brain-facerecognition/. 18. Lacey, S., Stilla, R., Sathian, K., Metaphorically Feeling: Comprehending Textural Metaphors Activates Somatosensory Cortex, „Brain and Language” nr 120 (3) (03.2012): 416-421. doi:10.1016/j.bandl.2011.12.016. 19. FizerPharm, Inc. Vampire Domestication: Taming Yesterdays Nightmares for a Better Tomorrow 2055, dostępny pod: http://www.rifters. com/blindsight/vampires.htm 20. Blanco-Arias, P., Sargent, C. A., Affara, N. A., A Comparative Analysis of the Pig, Mouse, and Human PCDHX Genes, „Mammalian Genome: Official Journal of the International Mammalian Genome Society” nr 15 (4) (04. 2004), s. 296-306, doi:10.1007/s00335-003-3034-9. 21. Cheberda, A., Randina., J., Random, J., Coincident Autapomorphies in the y-PCDHX y-PCDHY Gene Complexes, and Their Role in Vampire Hominovory, „Vampire Genetics and Epigenetics” nr 24 (1) (2072), s. 435-460. 22. Philosophical Zombie, „Wikipedia”, 25.10.2013, dostępny pod: http://en.wikipedia.Org/w/index.php?title=Philosophical_zo mbie&old id=576098290. 23. Tononi., G., Edelman, G.M., Consciousness and Complexity, „Science” 282 (5395) (4.12.1998), s. 1846-1851, doi:10.1126/science.282.53 95.1846.24. Langsjo, J.W., et al., Returning from Oblivion: Imaging the Neural Core of Consciousness, „The Journal of Neuroscience” nr 32 (14) (4.04.2012) , s. 4935-4943, doi: 10.1523/JNEUROSCI.496211.2012. 25. Persaud, N., et al., Awareness-related Activity in Prefrontal and Parietal Cortices in Blindsight Reflects More Than Superior Visual Performance, „Neuroimage” nr 58 (2) (15.09.2011), s. 605-611, doi: 10.1016/ j.neuroimage.2011.06.081. 26. Cauda, F., et al., Functional Anatomy of Cortical Areas Characterized by Von Economo Neurons, „Brain Structure and Function” nr 218 (1) (29.01.2012) , s. 1-20, doi: 10.1007/s00429-012-0382-9.

27. Williams, C., The Cells That Make You Conscious, „New Scientist” nr 215 (2874) (21.07.2012), s. 32-35, doi:10.1016/S0262-4079(12) 61884-3. 28. Raine, R., Buchsbaum, M., Lacasse, L., Brain Abnormalities in Murderers Indicated by Positron Emission Tomography, „Biological Psychiatry” nr 42 (6) (15.09.1997), s.495-508, doi: 10.1016/S0006- 3223(96)00362-9. 29. Harland, D.P., Jackson, R.R., Eight-legged Cats and How They See-a Review of Recent Research on Jumping Spiders (Araneae: Salticidae). „Cimbebasia” nr 16 (2000), s.231-240. 30. Harland, D.P., Jackson, R.R., A Knife in the Back: Use of Prey Specific Attack Tactics by Araneophagic Jumping Spiders (Araneae: Salticidae), „Journal of Zoology” nr 269 (3) (2006), s.285-290, doi: 10.1111/ j.1469-7998.2006.00112.x. 31. Tarsitano, M., Araneophagic Jumping Spiders Discriminate Between Detour Routes That Do and Do Not Lead to Prey, „Animal Behaviour” nr 53 (2) (bd)„ s.257-266. 32. McCrone, J., Smarter Than the Average Bug, „New Scientist” nr 191 (2553) (2006), s.37+. 33. Miras, H.N., et al., Unveiling the Transient Template in the Self-Assembly of a Molecular Oxide Nano wheel, „Science” nr 327 (5961) (31.12.2009), s.72-74, doi: 10.1126/science. 1181735. 34. Sanderson, K., Life in 5000 Hours: Recreating Evolution in the Lab, „New Scientist” nr 209 (2797) (29.01.2011), s.32-35, doi:10.1016/ S0262-4079(l 1)60217-0. 35. Cooper, G.J.T., Modular Redox-Active Inorganic Chemical Cells: iCHELLs, „Angewandte Chemie International Edition” nr 50 (44) (2011), s. 10373-10376. 36. Tsytovich, V.N., From Plasma Crystals and Helical Structures Towards Inorganic Living Matter, „New Journal of Physics” nr 9 (8) (1.08.2007), s. 263. 37. Norenzayan, A., SharifF, A.F., The Origin and Evolution of Religious Prosociality, „Science” nr 322 (5898) (3.10.2008), s.58-62, doi:10.1126/ science. 1158757. 38. Sosis, R., Alcorta, C., Signaling, Solidarity, and the Sacred: The Evolution of Religious Behavior, „Evolutionary

Anthropology: Issues, News, and Reviews” nr 12 (6) (2003), s.264-274, doi:10.1002/evan. 10120. 39. Bering, J.M., The Folk Psychology of Souls, „Behavioral and Brain Sciences” nr 29 (05) (2006), s.453-462, doi:10.1017/S0140525X060 09101. 40. Shariff, A.F., Norenzayan, A., God Is Watching You: Priming God Concepts Increases Prosocial Behavior in an Anonymous Economic Game, „Psychological Science” nr 18(9) (1.09.2007), s.803-809, doi: 10.1111/ j. 1467-9280.2007.01983.x. 41. Bateson, M., Nettle, D., Roberts, G., Cues of Being Watched Enhance Cooperation in a Real-world Setting, „Biology Letters” nr 2 (3) (22.09.2006), s.412-414, doi:10.1098/rsbl.2006.0509. 42. Shariff, A.F., Norenzayan, A., Mean Gods Make Good People: Different Views of God Predict Cheating Behavior, „International Journal for the Psychology of Religion” nr 21 (2) (2011), s.85-96, doi:10.1080/ 10508619.2011.556990. 43. Schloss, J.P., Murray, M.J., Evolutionary Accounts of Belief in Supernatural Punishment: a Critical Review, „Religion, Brain & Behavior” nr 1 (2011), s.46-99, doi: 10.1080/2153599X.2011.558707. 44....by wymienić tylko paru. 45. Voland, E., Schiefenhovel, W. (red)., The Biological Evolution of Religious Mind and Behavior, 2009, dostępny pod: http://www.springer. com/1 ife+sciences/evolutionary+%26+developmental+biology/bo ok/978-3-642-00127-7. 46. Barrett, J.L., The God Issue: We Are All Born Believers, „New Scientist” 213, nr 2856 (17.03.2012), s.38-41, doi: 10.1016/S0262- 4079(12)60704-0. 47. Bloom, P., Is God an Accident?, „The Atlantic”, 12.2005, dostępny pod: http://www.theatlantic.com/magazine/archive/2005/12/isgod-an- accident/304425/?single_page=true.48. Culotta, E., On the Origin of Religion, „Science” nr 326 (5954) (6.11.2009), s.784-787, doi:10.1126/science.326_784.

49. Dr. Robert Sapolskys Lecture About Biological Underpinnings of Religiosity, 2011, dostępny pod: http://www.youtube.com/watch?v=4Ww AQqWUkpI&feature=youtube_gdata_player. 50. Harris, S., et al., The Neural Correlates of Religious and Nonreligious Belief,, PLoS ONE” nr 4 (10) (1.10.2009), s.e7272, doi:10.1371/journal.pone.0007272. 51. Colzato, L.S., Wildenberg, van den W. P. M., Hommel, B., Losing the Big Picture: How Religion May Control Visual Attention, „PLoS ONE” nr 3 (11) (12.11.2008), s. e3679, doi:10.1371/journal.pone.0003679. 52. Lazar, S.W., et al., Meditation Experience Is Associated with Increased Cortical Thickness, „Neuroreport” nr 16 (17) (28.11.2005), s. 1893- -1897. 53. Saslow, S., My Brother’s Keeper?: Compassion Predicts Generosity More Among Less Religious Individuals, „Social Psychological and Personality Science” nr 4 (1) (1.01.2013), s.31-38. 54. Lawton, G., The Godlssue: Religion for Atheists, „NewScientist”nr213 (2856) (17.03.2012), s.48-49, doi:10.1016/S0262-4079(12)60708-8. 55. Inzlicht, M., Tullett, A. M„ Good, M., The Need to Believe: a Neuroscience Account of Religion as a Motivated Process, „Religion, Brain & Behavior” nr 1 (3) (2011), s. 192-212, doi: 10.1080/2153599X.2011.647849. 56. Ellis, G., Cosmology: Patchy Solutions, „Nature” nr 452 (7184) (13.03.2008), s.158-161, doi:10.1038/452158a. 57. Jaynes, J., The Origin of Consciousness in the Breakdown of the Bicameral Mind (Boston, Houghton Mifflin, 1976). 58. Gazzaniga, M.S., The Split Brain Revisited, „Scientific American Special Edition” nr 12 (1) (2.08.2002), s.27-31. 59. Whitson, J.A., Galinsky, A.D., Lacking Control Increases Illusory Pattern Perception, „Science” nr 322 (5898) (October 3, 2008), s. 115-117, doi: 10.1126/science. 1159845. 60. Thomson, H., Mindscapes: Stroke Turned Ex-con into Rhyming Painter - Health - „New Scientist”, 10.05.2013, dostępny pod: http://

www.newscientist.com/article/dn23523-mindscapes-stroketurned-ex- con-into-rhyming-painter.html. 61. Blakeslee, S., A Disease That Allowed Torrents of Creativity, „New York Times”, 8.04.2008, dostępny pod: http://www.nytimes.com/2008/ 04/08/health/08brai.html.62. Ashwin, E., et al., Eagle-Eyed Visual Acuity: An Experimental Investigation of Enhanced Perception in Autism, „Biological Psychiatry” nr 65 (1) (1.01.2009), s. 17-21, doi:10.10l6/j.biopsych.2008.06.012. 63. Dima, D., et al., Understanding Why Patients with Schizophrenia Do Not Perceive the Hollow-mask Illusion Using Dynamic Causal Modelling, „Neuroimage” nr 46 (4) (15.07.2009), s.l 180-1186, doi: 10.1016/ j.neuroimage.2009.03.033. 64. Mann, H., et al., Time-space Synaesthesia-a Cognitive Advantage?, „Consciousness and Cognition” nr 18 (3) (09.2009), s.619-627, doi:10.10l6/j.concog.2009.06.005. 65. Gill, V., Can You See Time?, BBC, 11.09.2009, dz. Science & Environment, dostępny pod: http://news.bbc.co.Uk/2/hi/science/nature/ 8248589.stm. 66. Koenigs, M., et al., Damage to the Prefrontal Cortex Increases Utilitarian Moral Judgements, „Nature” nr 446 (7138) (19.04.2007), s.908- 911, doi: 10.1038/nature05631. 67. Wang, D., et al., Genetic Enhancement of Memory and LongTerm Potentiation but Not CA1 Long-Term Depression in NR2B Transgenic Rats, „PLoS ONE” nr 4 (10) (19.10.2009), s.e7486, doi:10.1371/journal. pone.0007486. 68. Stahl, R., et al., Trnp1 Regulates Expansion and Folding of the Mammalian Cerebral Cortex by Control of Radial Glial Fate, „Cell” nr 153 (3) (25.04.2013), s.535-549, doi:10.10l6/j.cell.2013.03.027. 69. Hoffman, R.M., The Multiple Uses of Fluorescent Proteins to Visualize Cancer in Vivo, „Nature Reviews. Cancer” nr 5 (10) (10.2005), s.796- 806, doi:10.1038/nrcl717. 70. Autism: Making the Connection, „The Economist”, 5.08.2004, dostępny pod: http://www.economist.com/node/3061282.

71. Samson, E, et al., Enhanced Visual Functioning in Autism: An ALE Meta-analysis, „Human Brain Mapping” nr 33 (7) (2012), s. 1553-1581, doi: 10.1002/hbm.21307. 72. Halber, D., Gene Research May Help Explain Autistic Savants, „MIT’s News Office”, 2008, dostępny pod: http://web.mit.edu/ newsoffice/2008/savants-0212.html. 73. Hoeft, E, et al., Functional and Morphometric Brain Dissociation Between Dyslexia and Reading Ability, „Proceedings of the National Academy of Sciences” nr 104 (10) (6.03.2007), s.4234-4239, doi:10.1073/ pnas.0609399104. 74. Sparrow, B., Liu, J., Wegner, D.M., Google Effects on Memory: Cognitive Consequences of Having Information at Our Fingertips, „Science” nr 333 (6043) (14.07.2011), s.776-778, doi:10.1126/science. 1207745. 75. Ramachandran, V.S., Hameroff, S., Beyond Belief: Science, Reason, Religion & Survival. Salk Institute for Biological Studies, 5-7.11.2006 (Sesja 4), „The Science Network”, 2006, dostępny pod: http://thesciencenetwork.org/programs/beyond-belief-science-religionreason-and- survival/session-4-1. 76. Squair, J., Craniopagus: Overview and the Implications of Sharing a Brain, „University of British Columbia’s Undergraduate Journal of Psychology (UBCUJP)” nr 1 (0) (1.05.2012), dostępny pod: http://ojs. library.ubc.ca/index.php/ubcujp/article/view/2521. 77. Anastassiou, C.A., et al., Ephaptic Coupling of Cortical Neurons, „Nature Neuroscience” 14 (2) (02.2011), s.217-223, doi:10.1038/ nn.2727. 78. Sotala, K., Valpola, H., Coalescing Minds: Brain UploadingRelated Group Mind Scenarios, „International Journal of Machine Consciousness” nr 04 (01) (06.2012), s.293-312, doi:10.1142/S1793843012400173. 79. Papieska Akademia Nauk, Wewnętrzny wróg: Zakon Dwuizbowy jako zagrożenie dla instytucjonalnej religii w XXI wieku (poufny raport dla Stolicy Apostolskiej), (raport do użytku wewnętrznego, 2093).

80. Newberg, A.B., d’Aquili, E.G., The Neuropsychology of Religious and Spiritual Experience, „Journal of Consciousness Studies” nr 7 (11-12) (1.11.2000), s.251-266. 81. Newberg, A.B., et al., The Measurement of Regional Cerebral Blood Flow During Glossolalia: A Preliminary SPECT Study, „Psychiatry Research: Neuroimaging” nr 148 (1) (22.11.2006), s.67-71, doi: 10.1016/ j.pscychresns.2006.07.001. 82. Persinger, M.A., Striking EEG Profiles from Single Episodes of Glossolalia and Transcendental Meditation, „Perceptual and Motor Skills” nr 58 (1) (02.1984), s.127-133. 83. Urgesi, C., et al., The Spiritual Brain: Selective Cortical Lesions Modulate Human Self Transcendence, „Neuron” 65 (3 (11.02.2010), s.309-319, doi: 10.1016/j.neuron.2010.01.026. 84. Kapogiannis, D., et al., Neuroanatomical Variability of Religiosity, „PLoS ONE” 4 (9) (28.09.2009), s.e7180, doi: 10.1371/journal, pone.0007180. 85. Digital Physics, „Wikipedia”, 17.09.2013, dostępny pod: http://en. wikipedia.org/w/index.php?title=Digital_physics&oldid=571 364996. 86. Bostrom, N., Are We Living in a Computer Simulation?, „The Philosophical Quarterly” nr 53 (211) (2003), s.243-255, doi: 10.1111/1467- 9213.00309. 87. Bostrom, N., The Simulation Argument, bd., dostępny pod: http:// www.simulation-argument.com/. 88. Whitworth, B., The Physical World as a Virtual Reality, „arXiv” wyd. elektroniczne, 2, 2008, dostępny pod: http://arxiv.org/abs/0801.0337. 89. Tegmark, M. The Mathematical Universe, „arXiv” wyd. elektroniczne, 5.04.2007, dostępny pod: http://arxiv.org/abs/0704.0646. 90. Gefter, A., Reality: Is Everything Made of Numbers?, „New Scientist” nr 215 (2884) (29.09.2012), s.38-39, doi:10.10l6/S0262- 4079(12)62518-4.

91. Merali, Z., Theoretical Physics: The Origins of Space and Time, „Nature” nr 500 (7464) (28.08.2013), s.516-519, doi:l0.1038/500516a. 92. Chown, M., Our World May Be a Giant Hologram, „New Scientist” nr 2691 (2009), s.24-27. 93. Mosher, D., World’s Most Precise Clocks Could Reveal Universe Is a Hologram, „Wired Science”, 28.10.2010, dostępny pod: http://www. wired. com/wiredscience/2010/10/holometer-universeresolution/. 94. Rebooting the Cosmos: Is the Universe the Ultimate Computer? [Replay], „Scientific American”, dostęp: 10.09.2013, dostępny pod: http://www. scientificamerican. com/article. cfm?id=world-science-festival-rebooting-thecosmos-is-the-universe-ultimate-computer-Iive-event. 95. Greene, B., The Hidden Reality: Parallel Universes and the Deep Laws of the Cosmos (Nowy Jork, Vintage Books, 2011). 96. Smolin, L., The Life of the Cosmos (New York: Oxford University Press, 1997). 97. Smolin, L., Time Reborn, 2012, dostępny pod: http://perimeter- institute.ca/videos/time-reborn. 98. Smolin, L., Time Reborn: From the Crisis in Physics to the Future of the Universe (Boston, Houghton Mifflin Harcourt, 2013). 99. DNA Barcoding, „Wikipedia”, 17.09.2013, dostępny pod: http:// en.wikipedia.org/w/index.php?title=DNA_barcoding&oldid= 573251556. 100. Davies, K., A QuantuMDx Leap for Handheld DNA Sequencing, ,,Bio-IT World”, 2012, dostępny pod: http://www.bio-itworld.com/ 2012/01/17/quantumdx-leaphandheld-dna-sequencing.html. 101. Vortex Engine, „Wikipedia”, 18.09.2013, dostępny pod: http:// en.wikipedia.org/w/index.php?title=Vortex_engine&oldid=5 73492083.

102. Hamilton, T., Taming Tornadoes to Power Cities., „The Toronto Star”, 21.07.2007, dostępny pod: http://www.thestar.com/business/ 2007/07/21 / taming_tornadoes_to_power_cities.html. 103. Kleiner, K., Artificial Tornado Plan to Generate Electricity, „Technology: New Scientist Blogs”, 2008, dostępny pod: http://www.newscientist.com/blog/ technology/2008/06/artificial-tornado-plan-togenerate.html. 104. Shibata, K., et al., Perceptual Learning Incepted by DecodedfMRI Neurofeedback Without Stimulus Presentation, „Science” nr 334 (6061) (December 9, 2011), s.1413-1415, doi:10.1126/science. 1212003. 105. Gallant, J.L., et al., Identifying Natural Images from Human Brain Activity, „Nature” nr 452 (7185) (20.03.2008), s.352+. 106. Horikawa, T., et al., Neural Decoding of Visual Imagery During Sleep, „Science” nr 340 (6132) (3.05.2013), s.639-642, doi: 10.1126/ science. 1234330. 107. Kay, K.N., Gallant, J. L., I Can See What You See, Nature Neuroscience 12 (3) (03.2009), s.245-245, doi:10.1038/nn0309-245. 108. Naselaris, T., et al., Bayesian Reconstruction of Natural Images from Human Brain Activity, „Neuron” 63 (6) (24.09.2009), s.902-915, doi: 10.1016/j.neuron.2009.09.006. 109. Stokes, J., Sony Patents a Brain Manipulation Technology, „Ars Technica”, 7.04.2005, dostępny pod: http://arstechnica.com/uncategorized/2005/04/4785-2/. 110. Graff, J., Tsai, L-H., Cognitive Enhancement: A Molecular Memory Booster, „Nature” nr 469 (7331) (27.01.2011), s.474475, doi:10.1038/ 469474a. 111. Chen, D. Y., et al., A Critical Role for IGF-II in Memory Consolidation and Enhancement, „Nature” nr 469 (7331) (27.01.2011), s.491- 497, doi:10.1038/nature09667. 112. Shema, R., et al., Enhancement of Consolidated Long-Term Memory by Overexpression of Protein Kinase in the Neocortex,

„Science” nr 331 (6021) (4.03.2011), s.1207-1210, doi:10.1126/science.l200215. 113. Maher, B., Poll Results: Look Who’s Doping, „Nature News” nr 452 (7188) (9.04.2008), s.674-675, doi:10.1038/452674a. 114. Lofgren, E.T., Fefferman, N.H., The Untapped Potential of Virtual Game Worlds to Shed Light on Real World Epidemics, „The Lancet Infectious Diseases” nr 7 (9) (09.2007), s.625629, doi: 10.1016/S 1473- 3099(07)70212-8. 115. Corrupted Blood Incident, „Wikipedia”, 12.08.2013, dostępny pod: http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Corrupted_Blood _inci dent&oldid=566358819. 116. Gaudiosi, J., Gameworld:Virtual Economies in Video Games Used as Case Studies, „Reuters”, 1.10.2009, dostępny pod: http://www. reuters.com/article/2009/10/01 /videogames-economies-idUSSP 15565 220091001. 117. Alié, A., Manuel, M., The Backbone of the Post-synaptic Density Originated in a Unicellular Ancestor of Choanoflagellates and Metazoans, „BMC Evolutionary Biology” nr 10 (1) (2010), s.34, doi: 10.1186/1471 - 2148-10-34. 118. Burkhardt, P., et al., Primordial Neurosecretory Apparatus Identified in the Choanoflagellate Monosiga Brevicollis, „Proceedings of the National Academy of Sciences” nr 108 (37) (29.08.2011), s.15264-15269, doi: 10.1073/pnas. 1106189108. 119. Cai, X., Unicellular Ca2+ Signaling ‘Toolkit ‘at the Origin of Metazoa, „Molecular Biology and Evolution” nr 25 (7) (3.04.2008), s. 1357- 1361, doi:10.1093/molbev/msn077. 120. Liebeskind, B.J., Hillis, D.M., Zakon, H.H., Evolution of Sodium Channels Predates the Origin of Nervous Systems in Animals, „Proceedings of the National Academy of Sciences” 108 (22) (16.05.2011), s.9154-9159, doi: 10.1073/pnas. 1106363108. 121. Plaçais, P-Y., and Preat, T., To Favor Survival Under Food Shortage, the Brain Disables Costly Memory, „Science” nr 339 (6118) (25.01.2013), s.440-442, doi:10.1126/science.1226018.

122. Talbot, M., Brain Gain, „The New Yorker”, 27.04.2009, dostępny pod: http://www.newyorker.com/reporting/2009/04/27/090427 fa_fact _talbot. 123. Narkar, V.A., et al., AMPK and PPARS Agonists Are Exercise Mimetics, „Cell” nr 134 (3) (8.08.2008), s.405-415, doi:10.10l6/ j.cell.2008.06.051.124. Christian Bok, „Wikipedia”, 14.09.2013. 125. Condliffe, J., Cryptic Poetry Written in a Microbe’s DNA, „CultureLab, New Scientist Online”, 2011, dostępny pod: http://www.news- cientist.com/blogs/culturelab/2011 /05/christian-boks-dynamic-dna- poetry.html. 126. Deinococcus Radiodurans, „Wikipedia”, 29.07.2013. 127. Tak, może być w tym element losowości - kwantowe mignięcia, wprowadzające do zachowania nieprzewidywalność, ale uzależnienie własnych decyzji od rzutu kośćmi nie czyni człowieka wolnym. 128. Libet, B., et al., Time of Conscious Intention to Act in Relation to Onset of Cerebral Activity (readiness-Potential) the Unconscious Initiation of a Freely Voluntary Act, „Brain” nr 106 (3) (1.09.1983), s.623-642, doi: 10.1093/brain/106.3.623. 129. Siong Soon, C., et al., Unconscious Determinants of Free Decisions in the Human Brain, „Nature Neuroscience” 11 (5) (05.2008), s.543- 545, doi:10.1038/nn.2112. 130. Brembs, B., Towards a Scientific Concept of Free Will as a Biological Trait: Spontaneous Actions and Decision-making in Invertebrates, „Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences” (15.12.2010), doi:10.1098/rspb.2010.2325. 131. Maye, A., et al., Order in Spontaneous Behavior, „PLoS ONE” nr 2 (5) (16.05.2007), s.e443, doi:10.1371/journal.pone.0000443. 132. Cashmore, A.R., The Lucretian Swerve: The Biological Basis of Human Behavior and the Criminal Justice System, „Proceedings of the National Academy of Sciences” nr 107 (10) (9.03.2010), s.4499-4504, doi: 10.1073/pnas.0915161107.

133. Eagleman, D., Incognito: The Secret Lives of the Brain (Nowy Jork, Vintage Books, 2012). 134. Wegner, D.M., The Illusion of Conscious Will (Cambridge, MIT Press, 2002). 135. Sam Harris on Free Will, 2012, dostępny pod: http://www. youtube.com/watch ?v=pCofmZlC72g&feature=youtube_gdata_player. 136. Rigoni D., et al., Inducing Disbelief in Free Will Alters Brain Correlates of Preconscious Motor Preparation: The Brain Minds Whether We Believe in Free Will or Not, „Psychological Science” nr 22 (5) (05.2011), s.613-618, doi: 10.1177/0956797611405680. 137. Baumeister, R.F., Masicampo, E. J., DeWall, C. N., Prosocial Benefits of Feeling Free: Disbelief in Free Will Increases Aggression and Reduces Helpfulness, „Personality and Social Psychology Bulletin” nr 35 (2) (1.02.2009), s.260-268, doi: 10.1177/0146167208327217. 138. Vohs, K.D., Schooler, J.W., The Value of Believing in Free Will Encouraging a Belief in Determinism Increases Cheating, „Psychological Science” nr 19 (1 (1.01.2008), s.49-54, doi: 10.111 l/j.1467- 9280.2008.02045.x. 139. Sarkissian, H., et al., Is Belief in Free Will a Cultural Universal?, „Mind & Language” nr 25 (3) (2010), s.346-358, doi: 10.1111/j. 1468- 0017.2010.01393.x. 140. Czy to czasem nie Joss Whedon w którymś ze swoich komiksów X-Men stwierdził, że „Sprzeczność jest zalążkiem świadomości”?