Wilson A. - Ogrody. Projekty, realizacje

PROJEKTY REALIZACJE dzięki którym możesz zmienić swój ogród

150 planów,

Andrew Wilson

WYDAWNICTWO ARKADY

Jak posługiwać się tą książką 6 Wstęp

8

Ogrody tematyczne 17 Ogrody miejskie 45 Ogrody o swobodnym charakterze 87 Małe

ogrody 127

Ogrody wodne 175 Ogrody regularne 193 Ogrody wiejskie 217 Lista projektantów 252 Indeks 254 Podziękowania

256

Spis

treści

Jak

posługiwać się tą książką

Najczęściej każdy

z projektów prezentowany jest na osobnej

stronie, niekiedy jednak - w przypadku konieczności zawarcia dodatkowych informacji - rozwiązania przedstawiono na rozkładówkach.

•'

otwierające

W ten sposób na

przykład

ilustrowane

są

projekty

poszczególne rozdziały.

Aby ułatwić Czytelnikowi korzystanie z książki, podzielono ją na rozdziały, omawiające

poszczególne rodzaje ogrodów. Dlatego też

w pierwszej kolejności należy odszukać te rozdziały, które dotyczą ogrodów najbardziej podobnych do naszego, a następnie zapoznać się

z

pozostałymi

projektami,

gdyż mogą zawierać pomysły łatwe

do zaadaptowania na innej powierzchni lub w ogrodzie odmiennego rodzaju. Dobrze jest więc przestudiować jak najwięcej

Nazwisko projektanta lub nazwa

koncepcji i nie ograniczać zakresu swych zainteresowań tylko do

firmy.

--

ogrodów przypominających nasz własny. Każdy

projekt jest przedstawiony w postaci planu, opatrzonego

dodatkowymi ilustracjami. Prezentacje

I,

istniejących

ogrodów

wzbogacają zdjęcia ich fragmentów. W celu zilustrowania lub wyjaśnienia założeń było się posłużyć

niezrealizowanego projektu niekiedy trzeba

fotografiami kompozycji lub konstrukcji

podobnych do przewidzianych przez architekta zieleni. W tych

---------------+-Metryczka omawianego ogrodu, zawierająca określenie

jego

powierzchni lub wymiarów, rodzaju gleby, usytuowania oraz innych jego istotnych cech.

W książce zebrane zostały dzieła znakomitych projektantów, którzy opisali je pokrótce, opowiadając o źródłach inspiracji, o życzeniach zleceniodawców oraz o charakterze i kontekście sytuacyjnym opracowywanych przez siebie miejsc. Dodatkowe informacje, podane w punktach, pomogą Państwu zrozumieć,

Rysunek

dlaczego dany ogród został stworzony w ten, a nie w inny sposób.

ogrodu, ukazujący usytuowanie

Pozwoli to zapoznać się z procesem twórczym i finalną koncepcją

jego poszczególnych elementów,

projektanta. Aby objaśnić Czytelnikowi zasadę korzystania z tej

zwykle w relacji do zabudowań,

obok zamieszczono przykład typowego rozkładu strony

wraz z objaśnieniami.

JAK

POSŁUGIWAĆ

SI~

TĄ

KSIĄZKĄ

..

wielkość: ok . 1S x 10 m rodzaj gleby: alkaliczna

przypadkach pojawiały się też rysunki z opisem.

książki,

Ogród z widokie m

oraz

przedstawiający

kształt

ogrodu.

plan

usytuowanie: wystawa południowo-wschodnia gtówne cechy: stok opadający od domu ku ogrodzeniu, tar

sadzawka

1sy,

Właściciele

Krótki opis projektu, najczęściej zawierający

Fotogra fia ukończonego ogrodu. Jeśli ogród nie

wytyczne otrzymane od klienta lub precyzujący

zos tał

jego życzenia i wymagania oraz szczególne

dostępn e,

cechy opracowywanego miejsca bądź trudności,

lub materiały o kluczowym znaczeniu dla

które projektant musiał pokonać.

projektu.

posesji zamówili projekt ogrodu

intensywnej opieki, który

będzie

at rakcyjnie

domu i będzie wkomponowany w

niewymagającego

którego koloryt dobrano tak, by

wyglądał

Stopnie,

z okien ich

otaczający posiadłość

krajobraz.

z

prowadzące

podkładów

z tarasu w

pasował dół

do ceglanych

ścian

różniących się

domu.

położonych obok desek. Różnice poziomów podkreślono poprzez

zmiany kierunku

w nim

rośliny

ułożenia

desek na kolejnych tarasach,

balustr~da

pnące, sadzawka i niewielkie miejsce do odpoczynku, w którym

jest wystarczająco wysoka, by można się na niej oprzeć, a poręcz

można byłoby korzystać

dostateczn ie szeroka .

z

popołudniowego słońca.

Ogród położony na stoku opadającym od domu miał być w

niższej części

przed w

wglądem

pobliżu

ogrodzony murem, w celu z zewnątrz . Ponadto

osłonięcia

domu na betonowej podstawie zbiornik na

widoczny z

każdego

tego miejsca

należało zasłonić

żeby postawić szklankę.

W niższej części ogrodu najważniejszym elementem kompozycji jest sadzawka,

odwracająca uwagę

od wysokiego ogrodzenia.

ustawiony

Z trzech stron jej zbiornik ujmują ściany betonowe, z czwartej zaś

ropę

przegrodę

punktu posesji .

Betonowe płyty nawierzchni zastąpiono imitacją kamienia,

roślinn ości

wyrazem od

(zwłaszcza podkłady

miały znaleźć się

miejsce to zajmuje widok

do ogrodu, zrobiono

kolejowych, zdecydowanie

W ogrodzie ważną ro!ę miało odegrać drewno jako budulec kolejowe),

zrealizowany albo jego zdjęcie nie było

nadbudowano

powstała „plaża"

Zbiornik na

z

podkładami

i

powstały

obok nowy schowek

zasłonięte płotem z ozdobnych desek

lubiane przez

kolejowymi, za którymi

rosnącymi nań roślinami.

ropę

i

zostały

pergolą, którą upiększają

'Ar'łaścicieli rośliny pnące.

powyżej

Na

zdjęciu

widoczne

kolejne poziomy tarasów i poręcz, która jest na tyle wysoka, że można się

i

o nią

oprzeć

spoglądać

OGRODY

na

bez pochylania

sadzawkę.

OS

pon i żej

Na tym rysunku

aksonometrycznym w;ratnie widać sadzawkę, gplażę• ro~lin

i

wznoszące się

w

stronę

domu

pomosty.

IOBODNYM

CHARAKTERZE

Dodatkowa ilustracja wyjaśn iająca, j ak ma ogród

wyglą dać;

w tym

przypadku - aksonometria.

J A K

P OSŁUGIWAĆ

SIĘ

TĄ

KSIĄŻKĄ

Na kolejnych stronach tej książki przedstawione są rozwiązania autorstwa 72 znanych projektantów ogrodów z Wielkiej Brytanii i innych krajów. Wiele z tych prac nie było dotąd znanych szerszej publiczności; powstały z myślą o konkretnej lokalizacji oraz zgodnie z założeniami i potrzebami różnych zleceniodawców. Na prezentację projektu składa się zwykle plan, któremu towarzyszą szkice i rysunki perspektywiczne. Zrealizowane ogrody są również przedstawione na zdjęciach ukazujących widok ogólny lub szczegóły dotyczące roślinności, nawierzchni, urządzeń wodnych, rzeźb. Jeśli dany projekt nie doczekał się realizacji, starano się ·dobrać do jego prezentacji odpowiednie ilustracje, które byłyby pomocne w zrozumieniu założeń przyjętych przez autora koncepcji ogrodu. Celem tej książki jest udostępnienie szerszej publiczności bogactwa twórczej wyobraźni współczesnych projektantów, stanowiącej ich wkład w dzieje sztuki kształtowania ogrodów.

Wstęp

Jak Język

porozumiewają się

poświęcona

projektanci środkiem

pisany i mówiony jest znakomitym

przekazu.

Ma jednak swoje ograniczenia, szczególnie kiedy ma z objaśnieniem

kształtów,

wzorów i form o bardziej

charakterze. Toteż projektanci

działający

zrozumiałym środkiem założeń

bądź

skuteczniejszym i bardziej

szybko i efektywnie. Projektanci ogrodów

dwóch podstawowych form przekazu: rysunków technicznych

architektonicznych oraz

Rysunek tego typu,

odręczny

często

rzeczywistość

i

odręcznych

szkiców i rysunków.

jest bardziej

zrozumiały

dla klientów. Rysunki

w formie szkicu,

wydają się

lepiej

ukazywać

nastrój

przyszłego

techniczny albo architektoniczny odgrywa

więc

rzeczywiste wymiary

pomniejszane, by rysunek w

są

całości zmieścił się

znacznie

większy

posłużyć się

proporcjonalnie na

poręcznych

mieście,

przedstawia

się

że

zazwyczaj w skali 1:50, co oznacza

narysowany ogród jest 50 razy mniejszy od ogrodu rzeczywistego. Dla ogrodów podmiejskich lub wiejskich projektanci przyjąć skalę

ogrodu. Jednak rysunek

Plan

w procesie

odczytać

arkuszach papieru . Niewielkie ogrody, takie jak przydomowe ogrody

będą

kluczową rolę

rzeczywistości

arkusze papieru, jakimi mogliby

projektanci. Tak

oddawać

tworzenia udanych projektów i takim pracom przede wszystkim

techniki

Skala niż największe

stosowanie

objaśnia

i zrozumieć przedstawione w niej rysunki.

preferują

opisu . Wizualna czy graficzna prezentacja

pracować

Niniejszy wstęp

Nawet najmniejszy ogród jest w

projektu, poprzez rysunek wykonany w odpowiedniej skali,

pozwala twórcy używają

dużo

do czynienia

książka.

w przestrzeni trójwymiarowej

do przedstawiania swych idei i koncepcji komunikacji wizualnej, która jest

się

złożonym

jest ta

stosowane przez projektantów ogrodów, co pozwoli lepiej

1: 1OO, 1:200 lub 1:500, co oznacza,

że

mogą

ogrody te

narysowane jako 1OO, 200 lub 500 razy mniejsze.

Narysowanie planu (rzutu) ma kluczowe znaczenie w pracy projektanta. Aby

,_

zrozumieć,

co to jest plan, trzeba

wyobrazić

sobie,

__ _ "1

~

..Ili h1

~

lh 111 li

~

111

"' I

'

WS

TĘ

P

'-

______ ...,,.,.,-

./

/

że

podczas unoszenia się w powietrzu spoglądamy w dół na ogród,

podobnie jak patrzyłby nań przelatujący ptak . Widziana z góry przestrzeń Dzięki

jest post rzegana jako płaski wzór. takiemu spojrzeniu, projektant może dokładnie .okreś l ić

umiejscowienie poszczególnych elementów i obiektów w granicach ogrodu, co z kole i pozwa la na ich odtworzenie w rzeczywistości. Jednak dla laika takie przedstawienie często bywa trudne do zrozumienia, ponieważ zazwyczaj patrzymy na ogród z zupeł nie innej perspektywy. Przy tworzeniu rzutów operuje się dwoma wymiarami . P rzyjęta skala rysunku pozwala na precyzyjny odczyt tych wymia rów. Na planach nie ma informacji dotyczącej wysokości obiektów. Żeby pokazać

ten trzeci wymiar, projektanci muszą posłużyć s i ę innym i

formami komunikacji. Wysokość

struktur,

roślinności

i wszelkich konstrukcj i

ogrodowych można sugerować różną grubością i rodzajem kresk i. Również użycie

koloru, a

zwłaszcza

ukazanie na rysunkach

światła

\

I

I

I

\ I

\

''

powyżej Ręcznie rysowany plan

u góry Widok ogrodu

o charakterze szkicu. Kolorem

przylegającego

zaznaczono główne obszary

widoczne rabaty okolone

ogrodu.

bukszpanem (Buxus) i ogrodzenie.

do jadalni domu;

I

powyżej

i

poniżej

Plan (u góry)

ukazuje rozkład ogrodu, natomiast na przekroju pionowym (u dołu) widoczne są wysokość ogrodzenia

i drzew oraz

W S

TĘ

P

różnice

poziomów.

Nie należy mylić widoku bocznego z rysunkiem perspektywicznym, na którym gabaryty przedmiotów - a więc także wysokość -

zmniejszają się

wraz ze wzrostem

odległości

od

patrzącego.

W widoku z boku wszystkie wysokości przedstawione są w tej samej, przyjętej do wykonania rysunku skali, niezależnie od tego, jak daleko znajdują się poszczególne obiekty. Głębię przestrzeni i usytuowanie w niej elementów podkreśla się stosując różne grubości

i rodzaje kreski -

znajdujące się bliżej,

na pierwszym

planie, są rysowane grubszą kreską. W widokach z boku ukazuje się też różnicę poziomów, jeżeli w ogrodzie występują stopnie i pochyłości. Projektanci posługują się takimi rysunkami, by zaznaczyć na nich przewidywaną wysokość drzew i ogrodzenia, określić proporcję obiektów albo też pokazać na przykład nowy ogród, który będzie otaczał istniejący już dom.

Przekrój pionowy Przekrój to rysunek ukazujący hipotetyczny widok, jaki powstałby w wyniku przecięcia projektowanego ogrodu pionową płaszczyzną. Najczęściej używa się

go w rysunkach o bardziej technicznym

charakterze, by pokazać fundamenty oraz wszelkie inne elementy i urządzenia znajdujące się pod powierzchnią ziemi. Stosowany jest jednak

również

z powodzeniem do zilustrowania

rozrysowania stopni lub W

książce

różnic

poziomów,

zagłębień.

tej zamieszczono liczne

przykłady połączenia

przekroju pionowego z widokiem.

Aksonometria Na omawianych dotychczas typach rysunków przedstawione są zawsze wyraźnie tylko dwa wymiary. Aksonometria natomiast pozwala na przedstawienie przy zachowaniu odpowiedniej skali wszystkich trzech wymiarów i unaocznienie form oraz relacji przestrzennych. Aksonometria ukazuje plan obiektu ustawiony pod kątem do płaszczyzny

i cienia

sprzyjają

stworzeniu bardziej realistycznego obrazu ogrodu,

a więc tym samym uczytelniają trójwymiarowość jego form i ich wysokości. posługują się kreską ciągłą

- jak na rysunkach

lub architektonicznych - by przedstawić materiały

twarde i elementy konstrukcji. Przerywana, bardziej „organiczna" kreska sugeruje

miękkie materiały

lub

roślinność.

Kiedy oba rodzaje

w ten sposób rysunek przestrzenny przedstawia ogród widziany cieniowanie i kolory mogą wzmóc wrażenie realizmu. Ogólnie rzecz biorąc, aksonometrię chętnie

stosuje się do ilustrowania projektów

o regularnych, prostokreślnych rzutach, a także tych, dla których istotne

są

proporcje poszczególnych elementów projektowanych

kreski stosuje się jednocześnie, można wywołać sugestywny efekt

konstrukcji lub budowli . Wykorzystuje się ją także w celu ukazania

ukazania nastroju i charakteru ogrodu.

różnic

Wielu projektantów umieszcza na planach opisy

zawierające

informacje dodatkowe lub wyjaśniające zmiany, jakich dokonano

poziomów, zwłaszcza tam, gdzie występują równomierne

stopnie.

Przykład

aksonometrii znajduje

się

na stronie 7.

Perspektywa

w trakcie procesu projektowania.

Istnieją różne

Widok z boku

ogrodu, którymi projektant może posłużyć się do zilustrowania

Widok boczny (rozwinięcie) jest uzupełnieniem i wyjaśnieniem planu.

swojej pracy.

Dostarcza informacji o wymiarach w pionie, czyli wysokości

- I

rysunku, wzbogacony o wszystkie - dzięki naniesieniu

- obiekty pionowe znajdujące się w projekcie. Powstały

w całości pod jednym określonym kątem, a wprowadzone doń

Projektanci inżynierskich

wysokości

metody prezentacji przestrzeni nowo tworzonego

Gdy chodzi o rysunek bardziej dokładny i sformalizowany,

poszczególnych obiektów, której nie można pokazać na planie. Nie· jest

projektant może stworzyć tak zwaną perspektywę wykreślną .

on odpowiednikiem „normalnego" widoku ogrodu, ma jednak bardzo

Elementy zawarte w projekcie są w niej przedstawiane z dużą

realistyczny charakter. Pozwala zorientować się w skali projektowanego

dokładnością. Całość

zespołu

Perspektywa odręczna ma bardziej szkicowy charakter, a jej celem

oraz ukazać przyszły ogród w otoczeniu istniejącego domu.

stanowi czytelną i przejrzystą ilustrację.

1 W S T

ę

P

~,

jest pokazanie istoty i indywidualności projektu. Można powiedzieć, że tym wypadku dokładność jest mniej ważna niż atmosfera czy jakość

zaprojektowanej przestrzeni.

Najprostszym typem perspektywy jest tak zwana perspektywa jednozbiegowa , na której przedstawiany obiekt ukazany jest tak, jakby był widziany na wprost. Wszystkie linie prostopadłe do płaszczyzny

kartki zbiegają się na niej w jednym punkcie na

horyzoncie . Bardziej złożoną formą rysunku perspektywicznego jest perspektywa dwuzbiegowa, w której przedmiot, w tym wypadku ogród, widziany jest pod

kątem. Równoległe względem

siebie

w rzeczywistości linie zbiegają się na rysunku w dwóch punktach na horyzoncie, przez co przedstawienie wydaje się bardziej realistyczne. W perspektywach najczęściej stosuje się ujęcia, jakby były widziane z wysokości oka ludzkiego, czyli z tej, z której postrzegane człowieka stojącego

lub

są

przez

przechadzającego się .

Widok z lotu ptaka w perspektywie jednozbiegowej tworzy obraz przypominający plan, ale stwarza wrażenie bardziej rea listycznego . Ilustracja na stronie 15 przedstawia ogród w takim właśnie ujęciu,

które było najkorzystniejsze dla ukazania jego bardzo

ograniczonej przestrzeni. Można sobie wyobrazić , że jest on oglądany

ze znajdującego się ponad nim balkonu.

W niniejszej książce znajdują się przykłady wszystkich wymienionych typów rysunku. Projektanci starają się wybierać te z nich, które najlepiej objaśniają założenia projektu. Sposób rysowania staje się również z czasem symbolem i znakiem rozpoznawczym indywidualnego stylu projektanta; inaczej mówiąc, z narysowanej lub namalowanej pracy wyłania się jego osobowość.

po lewej i po prawej Rysunek po prawej to perspektywa jednozbiegowa ogródka widzianego z lotu ptaka, ukazująca w możliwie najczytelniejszy sposób jego ciasną przestrzeń. Podobny ogródek jest pokazany na zdjęciu po lewej stronie.

W S T

Ę

P

--W ST

I

Ę

P -·

W tym rozdziale pokazane są ogrody, których projekt podporządkowany był określonemu założeniu

tematycznemu czy konceptualnemu . Mają różną wielkość i są rozwiązane nietypowo. Zostały stworzone przez pełnych wyobraźni projektantów, przejawiających znacznie mniej praktyczne podejście do zagadnienia niż oczekiwałby tego przeciętny właściciel ogrodu . Wiele z tych ogrodów powstało z myślą o pokazach i wystawach, więc w ich rozwiązaniach liczyła się innowacyjność, silny i dobitny przekaz idei oraz zastosowanie nowych technologii. Przez wiele lat londyński Chelsea Flower Show był najważniejszym miejscem spotkań projektantów, choć w zasadzie głównym motywem odbywających się tam wystaw była hodowla roślin . Ostatnimi czasy znaczenia nabierają wystawy ukierunkowane na design, na przykład takie jak Chaumont we Francji albo Jardins Metis w Kanadzie, wyznaczające kierunki we współczesnym projektowaniu na skalę międzynarodową. W świecie mody kreacje noszone przez modelki podczas pokazów znajdują z czasem swe odbicie w strojach, które widzimy na ulicach. Tak samo rzecz się ma z ogrodami - rozwiązania z najważniejszych pokazów świata pojawiają się potem w naszych przydomowych ogrodach . Do pokazanych w tym rozdziale ogrodów zostały właśnie przeniesione śmiałe i niezwykle efektowne prezentowane założenia tematyczne. W „Ogrodzie ognia" Vladimira Sitty, którego prezentacja otwiera ten rozdział, za główny element kompozycyjny zostały przyjęte płomienie. Ogólne założenie tego przydomowego miejskiego ogrodu w Sydney jest proste - rośliny stanowią tam ciemne tło dla świetlistego tańca płomieni .

Ogrody tematyczne

li

Ogród ognia

/1

wielkość:

9 x 8,5 m (wymiary dziedzińca) rodzaj gleby: ziemia nawieziona usytuowanie: wystawa zachodnia główne cechy: cynamonowiec kamforowy (drzewo), budynek jako tło

Właściciel

posesji zażyczył sobie, by stworzono mu ogród

ekscytujący,

a zarazem emanujący spokojem . W niewielkiej

przestrzeni istniejącego ogrodu dominowa ło jedno duże drzewo, które należało zachować. Poza tym nie było żadnych ograniczeń dotyczących

projektu.

Rośliny zostały

umieszczone tylko na

obrzeżu

ogrodu, a do

zagospodarowania jego środkowej części zastosowano różnego rodzaju materiały mające ożywić rozwiązanie na poziomie gru ntu . Obtłuczone płyty

granitowe ustawiono na sztorc

rozchodzących się promieniście zostały

dysze gazowe, z których

uzyskać

u góry „ Ogród ognia" w

wzdłuż

linii. Na jednej z tych lini i ukryte wydobywający się płomień

pozwa la

dramatyczny efekt o zmierzchu. U podstawy drzewa

ułożono ł upki

skalne, obok posadzono roś l iny, co pozwo l iło na

wtopienie drzewa w całość nowego projektu . W pobliżu, na postumencie z duże

jajo z

bia łego

marmuru w

brązu, tworząc

kształcie krzyża,

um ieszczono

kompozycji - jajo z brązu na krzyżu z białego marmuru i zielona roślinność.

rząd

Granitowe

płyty skrywają

dysz gazowych, które po

zapadnięciu

zmroku budzą do życia

płomienie.

tym samym kluczowy punkt kompozycji,

szczególnie spektaku larny gdy oświet l ają go płomien i e z linii og nia. Rośliny są głównie

dzień;

widoczny kluczowy punkt

zielone, dobrane zarówno pod wzglę d em

gradacji odcieni, jak i budowy. Najważniejsze z nich to: Pleioblastus

po prawej Plan

całości

ogrodu

i szkic przedstawiający pionowe płyty przylegające

do muru ogrodzenia.

pygmeus, Chimonobambusa quadrangularis, Bambusa multiplex „Alphonse Karr'', Lomandra hystrix, Eustrephus latifolius, Shibataea

poniżej

kumasasa, Phyllostachys nigra, Osmanth us fragrans, Aspidistra

dominują płomienie

elatior, Pandorea jasminoides „Lady Di", Cissus rhombifolia oraz Trahelospermum jasminoides .

TEMATYCZNE

W nocy w ogrodzie linii ognia,

oświetlając znajdujące się

rośliny

i wielkie drzewo.

w

pobliżu

,,,..

.. ..

,I

L

..., I

,..,.

,.

.

; . ./•te „., •' l \,'

., . ' • ·~

,1 I

.. ' '

t

\

I

•• • • •• • • • • • •

f

I

1

I z.... (

)'

'

• ~

.,

• .; , I

,„

,

duży cynavionowiec kamfo~owy obłożony łupkami

skalnymi

t

... . .

,

,.J„' „

-

,. „.

't.

~.„

r ·-. ..·' ...;••

··-'

, ,„

,,- "'„

. , . '/. f „ ,„·„ '

,...

I

.....

I

-r

(/

l ••

.

~

.l

··.

.

r'

i

(.

I ~

linia ognia jajo z brązu na marmurowym krzyżu

.

~

·"' '

• • •• • •

obtłuczone płyty

granitowe

:

.. I'

...

.. •••• ·.· :.•

,„:-

.

~.

-,•'

...--ś..,,

\ \.

.....

żwir

„

,I

komora dźwiękowa

bambus

taras

OGRODY

TEMATYCZNE

„Ogród pokoju" Arabella Lennox-Boyd Zamówienie dotyczyło zaprojektowania „Ogrodu pokoju" na

wielkość : ok. 4000 m2 (0.4 ha)

terenie londyńskiego Imperial War Museum i polegało na wpisaniu

rodzaj gleby: gliniasta usytuowanie: wystawa północno-wschodnia główne cechy: żywopłoty, kręte ścieżki

istniejącego wcześniej kręgu z płyt chodnikowych w kontekst płaskiego pejzażu, już

w którym występowały tylko trawniki i rosnące

drzewa. Koncepcja ogrodu była odzwierciedleniem himalajskich

korzeni „Ogrodu pokoju". Chłodny klimat na dużych wysokościach powoduje, że flora Himalajów jest stosunkowo uboga, ale takie po lewej: W środku „Ogrodu pokoju" posadzono podwójny żywopłot

z grabu zwyczajnego

rośliny jak brzozy miewają się tam znako,micie. Dobrano więc kilka

gatunków brzóz o pięknej korze, między innymi Betulę ermanii i Betuelę uti/us odmiana jacquemontii. Posadzono je w miejscach

(Carpinus betulus). Na zdjęciu

porosłych długą trawą, stanowiącą nawiązanie

widoczne są strzyżony żywopłot

Liczba drzew w każdej grupie odnosi s ię do świętych liczb

i

przycięte

gałęziami.

drzewa splecione

do górskich łąk.

buddyzmu - 6, 7, 8, 12, 16, 21, 37 i 49 . Podwójny

żywopłot

z grabów umiejscowiony w centrum ogrodu

jest swoistym wewnęt rznym sanktuarium : daje poczucie schronienia i prywatności . Istniejący trejaż wewnątrz żywopłotów okalających tę przestrzeń został

wcześniej

ogrodu

pokryty

roślinami pnącymi,

a na

powstałych

rabatach posadzono kwitnące krzewy i byliny, żeby do

wprowadzić

kwiaty.

centralna

przestrzeń

wyłożona płytami

podwójny

żywopłot

z grabu

A OGRODY

TEMATYCZNE

Ogród postkolonialny Balmori Associates Zleceniodawcą

tego projektu jest prowadzący ożywione życie

towarzyskie klient, często przyjmujący gości w niewielkim ogrodzie o zróżnicowanych poziomach. Ogród jest wciśnięty między dom i wysoki mur

otaczający sąsiednią posiadłość. Rozwiązując

należało również uwzględnić

go,

wi elkość : 125 m2

rodzaj gleby: brak danych usytuowanie : od strony północnej główne cechy: trejaż, kratownica na

ścianie,

zestaw

roślin

wymóg czysto funkcjonalny

- przewidzieć miejsce na podjazd. ścieżki

Wszystkie

w ogrodzie

wyłożono szarobłękitnymi

kamieniami różnej wielkości, uzyskując miejsca o zróżnicowanych

rabat. Są one szersze w środku ogrodu, a zwężają się na obu jego

wzorach i fakturach nawierzchni. Zabieg ten miał służyć

końcach,

umownemu wydzieleniu poszczególnych fragmentów ogrodu, bez zakłócania

widoku ca ło ści. Dodatkowo przestrzeń została

ukształtowana

największej

za pomocą trejaży, tworząc ciąg gabinetów

Pnące się

pomyślane,

roślinie

po kratownicach rośliny złagodziły przygnębiające

pustej by

płaszczyzny

przyciągać

muru ogrodzenia.

wzrok i subtelnie

Trejaże zostały

tak

korygować perspektywę,

która dodatkowo została poszerzona dzięki manipulacji wie lko śc ią

poniżej : Rysunek perspektywiczny

liczby rozmaitych gatunków. Rośliny zestawiono w pary

według przyjętego

ogrodowych, przykrytych swoistym sufitem z pnących roślin . wrażen ie

co w rezultacie sprawia wrażenie większej skali założenia.

Strategia rozplanowania roślin miała na celu wprowadzenie jak kodu kolorystycznego oraz założenia, że każdej

jadalnej towarzyszy dekoracyjny odpowiednik . Zadbano też

o to, by ogród właściciela

„żył"

przez

cały

rok. Dodatkowym wymogiem

tego ogrodu o „bankietowym" charakterze

stworzenie takiego schematu upraw,

żeby

plony

było

mogły posłużyć

jako prezenty dla gości.

wnętrze domu

ukazujący różne poziomy ogrodu;

na planie (po prawej) widoczne są schematy rozmieszczenia roślin oraz urozmaicone wzory i typy kamiennych nawierzchni.

OGRODY

TEMATYCZNE

po lewej i

pon i żej: Charakter

ogrodu tworzą posadzone w kępach rośliny i nieregularny trawnik zaprojektowany na liniach falistych. Jego plan jest elegancki i prosty. Wzdłuż ca/ego ogrodu

Carpinus betu/us

biegnie mur z charakterystycznymi uskokami.

;. . ··-- ·

\

Magnolia grandiflora - żywo płot

OGROTY

J

.1-1

ścian a

wodna

taras z

płyt

wapiennych

ścieżka wyłożona

drewnianymi belkami

TEMATYCZNE

li

Ogród sanktuarium

/1

Woodhams Landscape wielkość :

mur z uskokami

taras z

płyt

18 x 6 m rodzaj g leby: brak danych usytuowanie : nie dotyczy (ogród pokazowy) główne cechy: urządzenia wodne, mur z uskokami wzdłuż ogrodu

wapiennych

biegnący

Ten ogród pokazowy został zaprojektowany jako miejsce, w którym panuje spokój i cisza, miejsce do wypoczynku dające ulgę zmysłom i wytchnienie od

zgiełku życia

codziennego. Kluczowym elementem

ogrodu jest woda, jako źródło życia roślin. Ściana wodna u szczytu ogrodu ożywia wizualnie kompozycję oraz wzbogaca ją o element

.. ···--.ii . ._.__

,. i

I

Rytmicznie usytuowane drzewa Carpinus betu/us w połączeniu

!

-···+· ..-··· -·

dźwięku .

z regularnymi liniami wapiennego tarasu stanowią „zrównoważony " element kompozycji ogrodu,

1· . . ·----.,

uzupełniający

organiczny

kształt

powierzchni trawnika oraz „ unoszących się" na nim kęp roślinno ś ci .

)

Lśniącą sadzawkę

1···

woda, co

na wapiennym tarasie wypełnia idealnie spokojna

podkreśla

nastrój

panujący

w ogrodzie.

Jeden bok ogrodu zamyka żywopłot z Magnolia grandiflora,

I

doskonale współgrający z głównym urządzeniem wodnym

l

- ścianą wodną, wykonaną z polerowanej stali nierdzewnej. Umieszczony w niej szklany dysk, w dzień symbolizuje słońce, a kiedy podświetli się go w nocy - księżyc. Uskoki muru biegnącego wzdłuż ogrodu dodają kompozycji głębi i dynamizmu ; nadają

ponadto nową jakość przestrzeni, gdyż wykorzystano je jako znakomite tło dla ekspozycji rzeźb Stephena Coxa. Wyłożone

l.!====:::.i - .--1- ....

-I

drewnianymi belkami alejki biegną łagodnymi zakolami pośród ro ś linności. Ułatwiają też pielęgnowanie

trawami, srebrzystymi różnobarwnie

krągłymi

klombów obsadzonych

krzewinkami i

kępami kwitnących

bylin.

sadzawka z obrzeżem pokrytym blachą cynkową

po prawej W głębi widoczne główne urządzenie (ściana

wodne ogrodu

wodna) wraz ze szklanym

dyskiem, który w dzień symbolizuje słońce,

a po zmroku księżyc.

I

l

OGRODY

TEMATYCZNE

urządzeniami

Taras na dachu z wielkość :

ogród na dachu 20 x 2 m i urządzen i e wodne na pa rterze 3 x 1,8 m rodzaj gleby: ziemia nawieziona, ilasta usytuowanie: wystawa północno-wschodnia główne cechy: dwa płytkie zbiorniki wodne Ueden ze „stoł em wodnym"), st ylizowany wodospad

wodnymi

Zlecone przez właścicie l a przedsięwzięcie posesji polegało na zaprojektowaniu dwóch obszarów mieszka lnym:

przyciągaj ącego

związanych

wzrok

z budynkiem

urządzenia

wodnego na

parterze w pob l iżu wejścia do domu oraz ogrodu na dachu - jako miejsca, w którym można spożywać posiłki pod gołym niebem i wypoczywać - będącego przedłużeniem penthouse' u znajdującego się

na ostatnim

piętrze .

Ogród na dachu (pat rz plan poniżej) został zaprojektowany jako ciąg połączonych

ze sobą przestrzeni, do których zagospodarowania

zastosowano drewno, kam i eń i beton oraz wprowadzono wodę strefa relaksacyjna

i roś l iny. Po lewej stronie, na skraju tarasu znajduje się wyłożona drewnem strefa re laksacyjna, wykluczona z amfiladowego rozmieszczenia funkcji. Do ca łości dodano element wody, która pojawia

się

w tym ogrodzie w dwóch miejscach: w zbiorn iku ze

„ stół wodny" z dysza mi zbiorni k dozującymi dopływ wody

wodny

/ po prawej Nerecznica samcza Dryopteris filix-mas jest jednym z kilku rodzajów paproci rosnących na wyniesionych rabatach stanowiących część urządzenia

wodnego .

da lej po prawej

Długie i lśniące

liście języcznika zwyczajnego

(Phyllitis scolopendrium) żywo kontrastują

z lancetowatymi liśćmi

nerecznicy samczej.

OG R ODY

TE M ATYCZ N E

„stołem

wodnym", oraz w równie płytkim zbiorniku przy oknach

gabinetu. Przez ten ostatni przechodzi się po kamiennych blokach do obszaru jadalnego, gdzie ustawiono stół odlany z betonu. Obszar jadalny

otaczają rośliny

doniczkowe. Znajduje

się

tu

też

figowiec przymocowany do ściany. Efektowna panorama Londynu widziana z tego miejsca we wnętrzu mieszkania jest obramiona z drugiej strony drzewem rosnącym w żardinierze. W zatoczce tarasu za występem salonu znajduje się drewniane siedzisko otoczone

żardinierami

Na parterze, przy

-

przestrzeń

wejściu

do cichej kontemplacji.

do budynku

powstał

stylizowany

wodospad zbudowany z granitowych bloków ustawionych pod ścianą.

Z przodu znajduje się płytki basen. Tylna ściana jest

wyłożona płytami

podświetlają

granitowymi, a

gładkie ściany

boczne

ukryte reflektorki.

figowiec

zbiornik wodny wnętrze

obszar jada lny

mieszkania

drzewo w

u góry po prawej

żardinierze

Urządzenie

wodne na parterze, w pobliżu wejścia do budynku. Bambusy

i paprocie rosną tu na obmurowanych, podwyższonych rabatach biegnących wzdłuż płytkiego zbiornika wodnego

siedzisko drewn iane

z granitowymi blokami. Na ścianie z tylu znajduje się przyciągający wzrok wodospad.

OGRODY

TEMATYCZNE

„ Ogród księżycowy"

wielkość: średnica

i niebieski - automatycznie ograniczyły zestaw materiałów. Starano

11 m

się

rodzaj gleby: na podłożu kredowym usytuowanie: wystawa południowa główne cechy: stromy stok z widokiem na morze

przy tym w miarę możliwości używać surowców dostępnych

lokalnie. Jednym z nich jest krzemień łupany, z którego zbudowano kolisty mur otaczający ogród. Alejki, miejsca do siedzenia, stopnie i łukowate wejścia do groty zrobiono ze srebrzystoszarych otoczaków. Sierpowata sadzawka została wyłożona mozaiką z niebieskich płytek, przedstawiającą nocne niebo o północy 1 stycznia 2000 roku. Bezpośrednio

Ogród ten należy do zespołu ogrodów stanowiących jedną

za sadzawką, wzd łu ż jej krzywizny, znajduje się

z atrakcji turystycznych regionu Devon w południowo-zachodniej

wyniesiona rabata. Jej frontowa i czołowa część zostały pokryte

Anglii . „Ogród księżycowy" jest więc jednym z wielu ogrodów

blachą ze stali nierdzewnej, materiałem zgodnym z kodem

składających się

kolorystycznym całości, kontrastującym zarazem z naturalnym

na całość i stanowi ilustrację faktu, że przyjęcie

określonego założenia tematycznego nie tylko dostarcza satysfakcji,

refleksy światła i odbicia mozaiki, którą wyłożono dno sadzawki,

ale również upraszcza w znacznym stopniu jego projektowanie i kolorów, jakimi

wywołują interesujący

rozmaitości materiałów

z racji jednoznacznego ograniczenia

Nawiązując

można się posłużyć .

księżycowe

sierpy. Zastosowane

materiały

dobrano ze

względu

efekt.

do założenia tematycznego, dobrano rośliny utrzymane

w tonacji błękitnej, srebrzystej i białej, co w praktyce oznaczało

Zgodnie z założeniem, ogród został podzielony na okręgi i

kamieniem otoczenia . Rzucane na jej gładką powierzchnię żywe

na

kolor i fakturę . Dominujące kolory - srebrny, szary, biały, czarny

posłużenie s ię

srebrzystym i sinym kolorem li ści jako tłem dla białych

i niebieskich kwiatów, takich jak niebieski agapant i biała lawenda .

sierpowata sadzawka z dnem wyłożonym mozaiką

u góry i po prawej Sadzawka o sierpowatym kształcie (widoczna w górnej części planu) jest wyłożona mozaiką z drobnych błękitnych

kostek.

półkole ścieżki

przy do groty

wejściu

wyłożone

otoczakami półkole ścieżki przy zamontowanym w murze wodotrysku kręgi wyłożone

srebrzystoszarymi otoczakami

półkole śc ie żki

przy

OGRODY

TEMATYCZNE

wejściu

do groty

„ Ogród

kwadratów"

Barbara Hunt - Hunt Design wielkość:

miejsce ustawienia lustra nad żywopł otem

12,5 x 12,5 m rodzaj gleby: g lin iasta, obojęt n a usytuowanie: wystaw a połud niowa , wejś cie w p ółcie n iu główne cechy: sztuczni e k s zt a łtowana roślin n ość, sa dzawki i korytko wodn e

fontanna w kształcie sześcianu

lawendowy żywopłot

korytko wodne przelewy wody

altana wyłożony płytami

obszar centralny lustro ustawienie nad żywopłotem

łańcuchy

ze

spływającą

po nich

wodą

powyżej: Jedną z głównych roślin

w „Ogrodzie kwadratów" jest prosty grab zwyczajny (Carpinus betulus ,,Fastigiata "), jak jeden z tych pokazanych na zdjęciu.

sa dzawka

łuki

wznies ione przy wej ści u

sadzawka

Celem projektanta było stworzenie regularnego ogrodu we

betonu jako surowca wtórnego i błękitnych płyt chodnikowych

współczesnym

typu „ tabliczka czekolady". Lśniąca kubiczna fontanna pokryta

materiałów była

stylu, niskobudżetowego, z użyciem nowoczesnych

i surowców wtórnych. Motywem przewodnim projektu

geometria kwadratu. W ogrodzie zastosowano tradycyjne

aluminium została tak umieszczona, by stanowiła najważniejszy element kompozycji. Jej odbicia w ustawionych pod kątem lustrach

elementy ogrodowe, takie jak zróżnicowana struktura poziomów,

sprawiają wrażenie, że

sztucznie kształtowana roślinność i sadzawki o geometrycznych

a nie jeden. Woda spływa po nim i trzema przelewami zrobionymi

kształtach.

Oprócz tego posłużono się lustrami w celu uzyskania

ze starych gąsiorów spada do długiego korytka wodnego, wyłożonego płytkami,

zjawiska złudzenia optycznego. Przy wejściu ścieżka z ułożonych ukośnie kwadratowych płyt granitowych i dwa luki „ wciągają" odwiedzających do ogrodu.

pływackiego.

do zbironiczków woda. Obszar centralny, otoczony

lawendowym

żywopłotem, został wyłożony

na zasadzie

„ kwadratów w kwadratach", przy zastosowaniu drobno tł uczonego

które kiedyś było obrzeżem basenu

Altana i luki zostały zbudowane z polistyrenu

pochodzącego

z odzysku.

W ogrodzie dominują rośliny wiecznie zielone i na nich opiera

Po zwisających po bokach luków łańcuchach ze stali nierdzewnej spływa

w ogrodzie są jeszcze cztery takie kubiki,

się

kod kolorystyczny, ożywiony barwą srebrną i żółtozieloną.

Główne rośliny

to Magnolia grandiflora „Gallissonniere", Lavandula

angustifolia „Vera", Phyllostachys aurea, rozmaite hosty i tawułki.

i OGRODY

TEMATYCZNE

..

Eksperymentalny ogród pokazowy Bernard Trainor Design Associates wielkość: 152 m2

rodzaj gleby: brak danych usytuowanie: nie dotyczy (ogród pokazowy) główne cechy: falista blacha stalowa, ścianki gipsowe

Oto plan kompozycji eksponowanej na San Francisco Landscape Show, która jako ogród pokazowy stała się okazją do nowatorskich eksperymentów.

Próbując stworzyć

się rozwiązaniami

nietypowy projekt,

posłużono

krajobrazowymi nie naruszającymi równowagi

ekologicznej, przy czym jedną z inspiracji twórców była „sztuka ziemi" - land art. Istotnym wymogiem służył

m.in. do produkcji

było też,

by stworzony ogród

żywności.

Trwałymi elementami ogrodu są ścianki gipsowe pomalowane

na jasne, „gryzące się" kolory i blacha falista. Tak że roślinność stanowi istotny element struktury, włączając w to okazy o charakterze architektonicznym, takie jak Phormium „ Dazzler". Z tego

wzg lędu , że

pokaz

odbywał się

w ciemnym

wnętrzu

budynku, dobór roślinności był ograniczony i miał charakter raczej eksperymentalny, o czym świadczy choćby przykład zestawienia Olea europaea „ Manzanillo", Centranthus ruber, różnych odmian Anigozanthus i łąkowej roślinności nadbrzeżnej.

Instalacje krajobrazowe postrzegane jako dzieło sztuki o charakterze ulotnym dają możliwość rozmaitych twórczych poszukiwań. Są

one rozwijające zarówno dla samych projektantów,

jak i szerokiej publiczności. Wcielając w życie nowe pomysły, twórcy zaspokajają własną ciekawość, a przy tym tworzą potencjalne

wzorce dla przyszłych projektów. Tego typu doświadczenia nie raz już doprowadziły

do powstania nowych koncepcji w tworzeniu

krajobrazu. Dla projektantów ciekawa była obserwacja reakcji publiczności

na ich pracę. Bywa, że jest to połączenie bardzo

sprzecznych odczuć, jednak, podobnie jak we wszystkich innych dziedzinach sztuki, nie sposób stworzyć innowacyjnych koncepcji bez podejmowania prób podążających w nowych kierunkach. Projektanci zalecają eksperymentowanie - popełnia się wówczas błędy,

ale nawet z tych błędów można wyciągnąć konstruktywne

wnioski .

po lewej Zastosowanie w ogrodzie wibrujących

kolorami ścianek ma

przyczynić się

do uzyskania pełnego

kontrastów efektu Roślinność

drugoplanową .

OGRODY

TEMATYCZNE

rzeźbiarskiego.

odgrywa tu rolę

po prawej Bogata wejściu

roślinność

przy

do ogrodu tworzy miękką

strukturę,

która tutaj dominuje nad

elementami architektonicznymi.

I

OGRODY

TEMATYCZNE

li

Ogród Millenium

11

Olin Partnership wielkość: 22 500 m2 (2,25 ha)

rodzaj gleby: ziemia nawieziona usytuowanie: teren otwarty główne cechy: ozdobne trawy, roślinność preriowa

po prawej i

poniżej Mały

szkic

(z prawej strony) ożywia projekt

i pozwala

zorientować się w skali

założenia. Przekrój (poniżej) ukazuje grubość warstwy ziemi usypanej na

dachu parkingu podziemnego. Artyści

zostali zaproszeni do

projektu niewielkiej

części

udziału

w konkursie na opracowanie

„ Millenium Park", który

miał powstać

w Chicago na dachu nowego parkingu podziemnego i torowiska kolejowego. Ogród

został pomyślany

jako impresja na temat kultury

i krajobrazu miasta, zawarta w kolażu sześciu łączących się ze sobą

nawiązującym

do trawiastej prerii, która kiedyś znajdowała się

w miejscu powstania miasta. Znajdują się na nim miejsca do wypoczynku i zabawy. Spośród mniejszych ogrodów, „Ogród prerii" jest stylizowaną kompozycją złożoną z rodzimych traw i roślin preriowych. W kontraście do niego, „Ogród impresjonistyczny"

ogrodów inspirowanych różnymi instytucjami kulturalnymi Chicago.

nawiązuje do barwnych obrazów ze słynnego Art Institute of Chicago,

Kameralne ogrody towarzyszą obszernej przestrzeni centralnej od

którym odpowiadają zestawienia kolorów roślin ozdobnych. Ko l aż sześciu łączących się

strony wschodniej i zachodniej. Z racji zakładania parku na dachu obiektu, ważnym czynnikiem projektu było nieprzekraczanie ciężaru, jaki mogła wytrzymać niosąca

go konstrukcja. Wpłynęło to na grubość warstwy ziemi,

jaką można było położyć

na różnych częściach dachu, co określiło

miejsca obsadzeń większymi drzewami. Znajdujący się

w centrum „Ogród traw i nieba" jest rozległym

otwartym trawnikiem z

OGRODY

kompozycją

z traw ozdobnych,

TEMATYCZNE

ze sobą ogrodów zaprojektowano

jako odrębną i niezależną część większego obszaru Millenium Park. Jego szerokie aleje i rozległe przestrzenie przechodtą płynnie w obszary sąsiadujące. Został on fizycznie i wizualnie połączony z parkiem

dzięki

konsekwentnemu zastosowaniu chodników

i odpowiedniego wyposażenia, a także osadzony w szerokim kontekście materiałów

miejskim poprzez dobranie założeń tematycznych, i gatunków

roślin.

OGRODY

TEMATYCZNE

Ogród z odzysku Alistair Baldwin wielkość:

8x8m rodzaj gleby: piaszczysto-ilasta, dobrze przepuszczalna usytuowanie: południowa wystawa altany główne cechy: pergola, altanka z miejscem do siedzenia

płytek

z kamienia Yorkshire. Altankę - również z angielskiego dębu

z odzysku - zwieńczyła kopuła z galwanizowanego drutu, na który nawleczono zmatowiałe niebieskie szklane paciorki. Alejki wyłożono elementami stalowych podłóg z wind, a ogrodzenie wykonano z wiktoriańskich ram okiennych, z których usunięto oryginalne przeszklenie, umieszczając w górnych częściach szło w kolorze niebieskim.

Projekt ogrodu jest połączeniem materiałów architektonicznych

ogrodu dobrano odpowiednio do panujących w tym

rejonie warunków klimatycznych, zwracając jednocześnie uwagę na

geometrycznych kształtów, oraz śmiałych form „organicznych"

to, by nie wymagała częstej ani troskliwej pielęgnacji. Z istniejącego

tworzonych przez

kępy

traw i bylin, inspirowanych wzorami

i rytmami spotykanymi w naturze. Wynikiem tego jest ogród

w ogrodzie zbiorowiska roślin wyróżniają się trzy kępy Betu/a papyrifera, posadzone blisko siebie i przystrzyżone w kule, oraz

o zmiennym krajobrazie, gdzie ścieżki ukryte są wśród roślinności.

Yucca filamentosa. Uzupełnieniem tych dominujących elementów

Ogród uzupełniają dwie struktury: obszerna pergola przykrywająca

kompozycji jest mieszany zestaw roślin składający się z traw ozdobnych

taras przeznaczony na spotkania towarzyskie i rozrywkę oraz

Ryngium x tripartitum i Euphorbia characias, z podgatunku wulfenii,

altanka z miejscami do siedzenia, na bardziej kameralne okazje.

wraz z wonną Perovskia atriplicifo/ia „ Blue Spire", Thymus vulgaris

Nawierzchnia pod

przylegającą

do domu

pergolą

-

zbudowaną

z angielskiego dębu z odzysku - została ułożona z oczyszczonych

powyżej: Odręczny rysunek

projektanta przedstawia jedną z dwóch głównych struktur ogrodu - altankę, pomyślaną jako miejsce kameralnych spotkań.

altana

•

Roślinność

z odzysku, których użycie łączyło się z uzyskaniem wyraźnie

pergola przylegająca

do domu

OGRODY

TEMATYCZNE

i Salwia x superba.

Dyskretną nutę

koloru

wnoszą

Knautia

macedonica, Verbena bonariensis i Heuchera „ Palace Purple ".

li

Ogród Erosa

11

Julie Toli wielkość:

8x9m rodzaj gleby: ilasta, ale dobrze przepuszczalna usytuowanie : południowy zachód główne cechy: płot i altana z żywych roślin

altana z żywego

jarzębu mącznego

rzeźba

ławka

kanał

wodny

patio z kamienną nawierzchnią

ścieżka wyłożona

kamieniem naturalnym

kanał

wodny

trawy i okrywa

,..__-+illll--

posąg

powyżej Altana w „Ogrodzie Erosa" została stworzona jako baldachim z połączonych gałęziami jarzębów (Sorbus aria „ Lutescens").

roślinna

Erosa stojący sadzawki

pośrodku

Celem było stworzenie zamkniętej, przepełnionej zielenią przestrzeni

W sezonie każdy pień oplata biała glicynia, którą również trzeba

z ustronnymi, niewidocznymi z okien sąsiadów, miejscami do

regularnie przycinać, aby nie zdominowała drzew. Taras z altaną jest otoczony wodą, która płynie przez cały ogród

wypoczynku. Gdzie tylko było to możliwe, należało wprowadzić aż

płynącą wodę i utworzyć żywe struktury roślinne.

Ogród otoczono żywopłotem ze splecionych gałęziami wierzb,

Salix viminalis. Spleciono je w zimie, po umieszczaniu

pędów

w gruncie

do sadzawki znajdującej się w przeciwległym rogu . Woda

pokonuje kolejne progi, co daje miły dla ucha szmer płynącego strumyka. Innymi elementami kompozycji ogrodowej

są

kula ze

i kiedy były jeszcze bardzo giętkie. Rosną tak szybko, że trzeba je

splecionych wierzb,

przycinać

statuetka Erosa na postumencie pośrodku sadzawki, przywodząca

dwa albo trzy razy w roku, więc utrzymanie wymaga

roślinności,

oraz

Zamiast trawnika, ogród wysypano żwirem, który stanowi tło

Altana została ukształtowana z jarzębów, Sorbus aria „ Lutescens" . Młode drzewa przygięto w ten sposób, że utworzyły gałęzi

innej

na myśl słynną rzeźbę z londyńskiego Piccadilly Circus .

jednak pracy.

baldachim z

występująca pośród

splecionych na górze. Struktura jest utrzymywana

w stan ie mało zmienionym dzięki ciągłemu przycinaniu pędów.

dla

ro snących

tu

złotej

i

błękitnej

kostrzewy, macierzanki,

białego

i różowego zawciągu pospolitego oraz pstrej miecznicy - będących dominującymi

elementami kompozycji roślinnej.

OGRODY

TEMATYCZNE

metalowe pałąki

wyjście

ekrany

TE M A TYCZNE

przestrzen. do medytacji

·· roślinnosc

w srebrnej· tonacji

kurtyna wodna

li

bambusy i byliny

Ogród ziemskiej

wędrówki

11

Julia Fogg/ David May wielkość:

ok. 10 x 6,5 m rodzaj gleby: obojętna, dobrze przepuszczalna usytuowanie: wystawa południowo -zachodnia główne cechy: kurtyna wodna, łuki z galwanizowanych rur stalowych

Ogród został zaprojektowany jako miejsce do odbywania podnoszących

na duchu przechadzek, stanowiące jednocześnie

metaforyczny obraz wędrówki przez życie. Wiedzie przez niego spiralna śc ieżka, a podążający nią spacerowicz nie widzi, co go czeka na dalszym przebiegu drogi. C h oć był to projekt wystawowy, z powodzeniem został przeniesiony do domowego otoczenia. Do wykonan ia elementów stałych ogrod u użyto materia łów g łówn i e

pochodzenia

p rzemysłowego. Są związane żywicą,

syntetyczne miejscami ściółka

to m.in.: powierzchnie

sklejone gumowe granu lki,

kruszywa budowlanego i stalowe obramowania stopni.

Kon t rastują

one z gęstą roślinnością . Trzy łuki, zrobione z dwóch

połączonych

ze sobą pałąków z galwanizowanych rur sta lowych,

tworzą po dp orę dla roś l in pnących. Tego samego materia ł u użyto

na słu py podtrzymujące barwne sztywne „c h orągw i e", które w za łożen iu maj ą być zm ien iane odpowiednio do pór roku. Gumowe granu lki nawierzchni ścieżki w początkowej sekcji ogrodu two rzą ko l orową i sp rężystą powierzchnię, nawiązującą do energii i entuzjazmu dzieciństwa. W miarę kontynuowania „węd rówki

przez życie", nawierzchnia staje się coraz twardsza.

W sercu ogrod u znajduje się ukryta przestrzeń do medytacji, wraz z ku rtyną wod n ą - elementem zarazem stałym, jak i bezustannie zmiennym. D ominująca tu roślinność o srebrnej tonacji i połysk l iwe faktury użytych materia łów mają przywodzić na myś l gwiaździste „niebo na ziemi". Wygodne ławki zachęcające odwiedzających do wypoczynku. Nieprzejrzyste ekrany symbolizują koniec tej podróży i początek kolejnej. Także ich ustawienie sprawia, że rezu ltat ziemskiej węd rówki

pojawia się przed odwiedzającymi dopiero w chwili

opuszczan ia ogrodu .

po prawej

Łuki pałąków

ustawionych w ogrodzie zostały wykonane z galwanizowanych rur stalowych; tego samego użyto

materiału

na slupy podtrzymujące

wymienne „chorągwie" (na zdjęciu wej ś cie

założone są

niebieskie).

OGRODY

TEMATYCZNE

Ogród z 11 dżunglą wielkosc. 34 x 40 m rodzaj gleby obojętna, do kwaśnej usytuowanie wystawa północno-wschodnia, teren działanie zimnych wschodnich wiatrów główne cechy zróżnicowanie poziomów

11

narażany

na

J

- Okolica Kornwalii, w której powstał ten ogród, obfituje co prawda w przepiękne widoki na morze, ale zarazem jest wystawiona na działanie zimnych wiatrów, mogących uszkodzić roślinność. Przestrzeń ogrodu za domem rozciąga się na dwóch poziomach, toteż w projekcie przewidziano górny „uporządkowany" obszar z trawnikami, polączony granitowymi stopniami z położonymi niżej „ogrodem dżungli" i żwirowatą plażą, miejscem zabaw siedmioletniej córki właściciela. Oktogonalny domek letni został przeniesiony i wpasowany w kompozycję roślinną . Domek przy placu zabaw i drewniana schodnia łącząca ten poziom z leżącym wyżej trawnikiem zostały pomalowane na kolor ciemnego drewna tekowego. Dopasowano je w ten sposób do domku letniego i przestrzeni wyłożonych deskami, które z kolei stanowią odzwierciedlenie koloru drzwi i ram okiennych domu. Zakończenie tarasu wykonano w postaci ławki, nadwieszonej nad położonym niżeJ ogrodem, która zarazem służy jako bariera tarasu, a wygląda przy tym znaanie lżej i mniej ogranicza przestrzennie niż tradycyjna balustrada. Aby otworzyć widok na morze. nieco przycięto istniejący już mieszany żywopłot z fuksji i Cupressocyparis /eylandii. W górnej części ogrodu dominują rośliny wiecznie zielone, takie jak Viburnum tinus, rośliny z rodziny gynerium (kortaderie), kordylina i trytomy, oraz Fuchsia mage/lanica „Versicolor", Lavandu/a „Vera", Rosmarinus officinalis „Miss Jessop's Upright" i Perovskia atriplicifolia. Niżej położoną „dżunglę" porastają, oprócz trytomów, kępy lnu nowozelandzkiego, kordylina i kanny o fioletowych liściach, Eriobotrya japonica, Agapanthus „Purple Cloud" oraz grupki lilii kafrskich (Schizostylis coccinea).

o c,

P.

o

Li Y

1 E. 1-.1 11

r

Y ,- l N 1:

domek letni

trawnik

wysypany :żwirem placyk zabaw

granitowe schody

ścieżka

.nadwieszona• wnętrze

przez

dżunglę

ławka

domu taras z desek.

po lewej Taras z ławką stanowią wyraźne wydzielenie przestrzeni zagospodarowane} architektonicznie od kontrastującej z nią części ogrodu wypełnionej organicznymi kształtami bujnych kęp roślinności. ~~~~~~~~~~~~

OGRODY

fEMATYrZNF

trejaż między ścianam i

pokrytymi plaskimi, galwanizowanymi arkuszami blachy

rzeźba

kanal centralny (po obu jego stronach są węższe kanaly)

kratownice z d rewna bukowego

cis angielski (Taxus baccata)

/

platany londyńskie {Platinus acerifo/ia)

powyżej 1 po prawej Fragment ogrodu na zdjęciu i rysunek aksonometryczny całości ukazują geometryczność koncepcji założenia i jego strukturę.

- --OG,OOY

TEM/\TYC ZNf

„Ogród

rzeźb"

George Carter Garden Design

I

ł

Zleceniodawca 1 sponsor, Christie's Fine Art Auctioneers, zamówi! proiekt ogrodu stanowiącego tło dla ekspozycji nowoczesnych rzeźb, a więc ogrodu kolekcjonera. Sam projekt również miał mieć walory rzeżbiarsk1e dzięki kształtom nadawanym bryłom roślinności oraz wzajemnym relaqom występujących w nim elementów. Jako ogród pokazowy, jest przewidziany do oglądania przede wszystkim z jednego punktu - jest to jednak zasada, według której tworzy si ę wi ększość zamkniętych ogrodów miejskich, a wi ęc wystarczyłyby jedynie niewielkie modyfikacje, by móc zastosować projekt w rzeczywi stości. Glównymi elementami kompozycji są trzy równoległe kanały z czarnymi obrzeża mi , co dodatkowo wyodrębnia odbijającą otoczenie taflę wody. Na pierwszym planie znajdują się cztery spore, oblicowane kamieniem, rustykowane postumenty z umieszczonymi na nich czterema metalowymi rzeżbami symbolizującymi różne rodzaje pogody. Alejki i tarasy, ujęte w drewniane krawężniki-obramienia, zostały wysypane żwi rem z Cotswold. W południowym krańcu ogrodu znajduje się ściana pokryta galwanizowanymi arkuszami blachy stalowe), ozyw1ona wizualnie osadzonymi w niej trejażami . Na strukturę roślinną ogrodu składają się angielski cis rozpięty na długości ogrodu w treiazach, stanowiący tło założenia, oraz osiem parasolowato ukształtowanych platanów londyńskich, tworzących górną ramę dla całości; pod nimi posadzono rośliny przystrzyzone w geometryczne formy. Z przodu ogrodu znajdują się cztery rabaty obsadzone szarymi i srebrnymi mieszanymi roślinami w1eloletnim1i sztucznie kształtowaną przez podcinanie roślin nością oraz Phillyrea latifolia . Większość roślin to byliny.

11 x 26 m rodzai gleby dobra ogrodowa ziemia piaszczysto-ilasta,

w1elkosć

o bojętna

usytuow.rnie nie dotyczy (ogród pokazowy) główne cechy post umenty z rzeźbam i, kratownica z galwanizowanych płaskown ików stalowych , kanały wodne

po lt'WeJ Lśniące lustro wody, niemal występujące z brzegów kana/u, sprawia wrazenie, że roślinność plywa po powierzchni

wody.

powyzej Efektowna rzeźba przedstawiająca

dzika dominuje nad ogrodu, w które1 istotną rolę odgrywa obraz odbijającego się w wodzie otoczenia. osią

() G R O D Y

T E lv1 A T Y C l. N [

I

li

Sznurkowa

przestrzeń

/1

Bonita Bulaitis 20 x 10 m rodzai gleby: utrzymująca wi lgoć, ale przepuszczalna u~ytuowanie; teren otwarty, nasłoneczniony g łówne cechy. uniesiona czworoboczna struktura obwini ęta sznurkiem, lustrzane pulpity, ławka z gład zonego drewna wielkość

Ten ogród pokazowy został pomyślany iako miejsce do prowadzenia obserwacji gry światła i cienia, postrzegania kontrastów 1 doznawania iluzji, słowem - miał pełnić funkcję przestrzeni doświadcza l nej. Zbl iżając się do ogrodu, widać masę „linearnych" traw na tle równomiernie rozmieszczonych stożkowych drzew. Widoczna też już jest czworoboczna struktura umieszczona w sercu ogrodu. Kiedy wchodzi się do środka, ściezka wysypana czarnym kruszywem kamiennym poszerza się i prowadzi odwiedzającego ku te1 strukturze. Wzdłuz ścieżki biegnie pasmo czerwonych liliowców (Hemerocal/is), towarzyszące w „podróży" przez tę przestrzeń. Wyrazista linia ławki, wykonanej z gładzonego drewna, bejcowanego na czerwonobrunatny kolor. wnika w kubiczną przestrzeń, kontrastując gładkością powierzchni z pozostałymi fakturami. Usytuowana w środku ogrodu struktura sprawia wrażenie lekkie1 i unoszącej się nad ziemią. Tworzące Ją metalowe ramy zostały owinięte białym sznurkiem, który rozświetlają promienie słońca. Zwoje sznurka są na tyle gęste, że nie widać wyraźn ie wnętrza czworobocznej przestrzeni, ale przy wejściu odwi edzający dostrzega umieszczone na stalowych prętach pulpity luster odbijających światło. Trzy z nich umieszczono pośród traw rosnących za lawką . Na niektórych odcinkach ścian struktury sznurek owinięty iest nie tak gęsto i pozwala dostrzegać to, co znajduje się po zewnętrznej stronie - widać liliowce oraz bl iższe i dalsze otoczenie.

cespitosa „Goldtau", Calamagrostis x acutiflora „Karl Foerster", Miscanthus sinelsis 1 Mo/inia caerulea „ Windspiel". Dodatkowo, aby ogród żył przez cały rok, rozmieszczono w nim wydzielone kępy bukszpanu wieczniezielonego (Buxus sempervirens).

czerwone liliowce

(Hemerocallis)

Poza czerwonymi liliowcami w ogrodzie występuje niewielka liczba gatunków roślin zajmujących wydzielone i przeznaczone im w projekcie stanowiska. Są to: ozdobne trawy Deschampsia

po lewej Ten ogród, nazwany „Sznurkową przestrzenią", został

stworzony w Jardins de Metis, w Quebecu w Kanadzie.

po prawej Szkic koncepcyjny ogrodu ukazujący jego rozwiązanie w widoku z lotu ptaka - rysunek aksometryczny

OGRODY

TEMATYCZNE

pulpity pokryte akrylowym lustrem

gęste

trawy

wnęrrze i Stfi

~ęc1a ukazuj~

po prawej Te dwa zd

Ś

.

.

•

.

onę zewnęrrzn~ białej

wtertrsrey o:worotxx:z . . Nazwa ogrodu na . ney srruktury. owinięt WliJZUfe do sznurka ego vvokól n.von;vu-h . ram. ' t ' J '' Ją ławka

z kolorowego gładzonego drewn po:· owiniętą sznurkiem

prze~hodząca

gęste

ramą

biały

sznurek owinięty wokół metalowych ram

trawy

aarne lub ciemnoszare kruszywo kamienne

OGRODY

T EMA T YCZNE

Ogród do pracy wypoczynku wielkosć ok. 10 x 8 m rodzai gleby obojętna usytuow,1rue nie dotyczy (ogród pokazowy) głowne rechy podniesiona oranżeraia, taras z „łożem" do odpoczynku, mur pełniący funkcję ekranu dla ogrodu

Na końcu głównego tarasu o nawierzchni zbudowanej z płyt znajduje się rodzai łoza. na którym można umieścić materac z poduszkami 1 odpoczywać w ciepłe wieczory. Roślinność dobrano w tej samei łagodnej tonacji co konstrukcje stałe, zestawia1ąc trawy z bylinami, takimi jak dziewanny i formia, oraz wprowadzając Eucalyptus gunnii jako element wysokości i koloru.

Zadaniem projektowym bylo stworzenie nowoczesnego ogrodu łączącego funkcję domowego biura jako miejsca do pracy z przestrzenią dedykowaną przyjemnościom i wypoczynkowi. Na leżało więc skomponować w jego strukturze element zamkn iętego wnętrza z otwartą przestrzenią zewnętrzną. Najważniejszym ograniczeniem były skromne rozmiary ogrodu oraz fakt. że miał być oglądany z trzech różnych stron - jako jedna z instalacji na Chelsea Flower Show. Znajdujący się w niewielkim budynku oranżeryjnym gabinet otwiera się na ogród, w którym zna1dują się: główny taras z podwyższeniem pełniącym funkcję łoża, podzielona rusztem na kwadraty sadzawka z wodą 1druga - z szachownicą roślin wodnych. Zarówno konstrukqe, jak i roślinność są utrzymane w odcieniach szarozielonych. Stojąca w pobliżu sadzawki strukturalna rzeźba z nierdzewnej stali odbija się w wodzie. Z zaw1eszone1 nad z1em1ą oranzeni wyłania się stalowa belka. Wraz z podp1eraiącym ją na końcu slupem, tworzy rodzaj ramy dla widoku ogrodu i figuratywnej rzeźby naturalnej wielkości. Ekranem dla całego ogrodu 1est mur, na tle którego dobrze widoczne są rośliny. Został on pomalowany na kolor szarozielony, przypominający patynę wytwarzającą si ę na powierzchni miedzi. Gładka płaszczyzna jego lica o neutralnym kolorze doskonale współgra z fakturą l iści . Detale architektoniczne wykonano ze stali nierdzewnej, w której w dzień odbija si ę światło, a podświetlona po zmroku tworzy in teresujące re fl eksy na powierzchni stawu i cienie na chodnikach.

podwieszona mieszcząca

µo lewej Ten rysunek perspektywiczny. będący uzupełnieniem planu ogrodu, ukazuje najważniejsze elementy zagospodarowania oraz skalę różnych roślin.

fJGROUY

TE.MAT'iCLNI:

oranżeria

gabinet do pracy

rzeźba

główny

taras

strukturalna

sadzawka

mur-ekran

sadzawka z roślinami wodnymi

rzeżba

figuratywna

I•

ł oże"

na tarasie

---u c,

R O D y

Wraz z rosnącą tendenqą do tworzenia skupisk miejskich wykształcił się nowy typ ogrodu . Zwykle niew1elk1, otoczony murami, będący - wobec braku prywatności w m1eśc1e - spoko1ną przystanią w w1elkomiejsk1m zgiełku Historycznie rzecz UJmuiąc, ogrody miejskie zawdzięczają wiele swym wiejskim odpowiednikom - zazwyczaj są pełne zielem, niekiedy wręcz romantyczne, występuje w nich wonna roślinność. Jednak w XX wieku ogrody te nabrały nowego charakteru - stały się błyskotliwe, eleganckie 1teatralne . Przy aranżaqi tych ograniczonych przestrzeni sięgnięto po zdobycze techniki, stosując na przykład efekty świetlne do uzyskania oryginalnego tła. W kompozycjach miejskich ogrodów znajduiących się na dachach budynków wykorzystuje się takze możliwość wizualnego potączen1a z pejzażem miejskim W zurbanizowanej przestrzeni, całkowicie ukształtowanej przez człowieka, może się znaleźć dosłownie niemal wszystko, tak więc i w ogrodach miejskich zaczęły dominować rozmaite konstrukqe oraz '>truktury. Współczesrn tworcy często kierują się takim własnie architektonicznym podejściem, co owocuie powstaniem wyrafinowanych przestrzeni ozdobionych konstrukcjami z wyszukanych materiałów, z zastosowaniem szkła, wody i zywych barw Rozdział ten otwiera słynny amerykański projektant Bernard Trainor i jego rnieJsk1 ogród w Kalifornii. W tym e!eganck1m projekcie, łączącym w jedną całość dom 1otaczający go ogród, dostrzec można typowo amerykańskie integracyjne podejście, dzięki któremu ograniczona i często niełatwa do zagospodarowania przestrzeń staje się ciekawa 1 urozmaicona.

Ogrody miejskie

Ogród suchego klimatu wym1
łukowata ściana

betonowa

zaprojektowany jako odzwierciedlenie upodobań Poza nietypową roślinnością, znajduje się tu basen kąpielowy, teren do gry w bocce oraz łukowato wygięte betonowe ści any. Nowoczesny dziedziniec, gdzie spożywa się positki, stanowi jed nocześn i e wystawę rośl in jadalnych. Przy basenie znajduje się rzeźba Franka Morbillo, rosną tam też sukulenty i wysokie trawy ozdobne. Ogród, wymagający w poprzedniej aranżacji intensywnej pielęgnacji, został teraz dostosowany do suchego klimatu. Nie wymaga więc intensywnego podlewania ani nawożenia. Stanowi natomiast wspaniale miejsce schronienia przed ulicznym zgiełkiem kalifornijskiej Doliny Krzemowej w Palo Alto. Yukki, figowce, dęby 1akki zachowano z poprzedniej wersji ogrodu. Pomysły dotyczące rozwiązania urządzeń wodnych, wprowadzenia odpow1edn1ch nawierzchni 1roślinności zaczerpnięto z innych regionów o klimacie podobnym do panującego w Kalifornii - południowej Afryki, Austral11 1basenu Morza Śródziemnego . Zgodnie z zyczeniem właściciela, wokół domu powstało kilka odrębnych obszarów. Zewnętrzny dziedziniec jadalny został zaprojektowany Jako przedłużenie kuchni. Znajdują się tu stalowy stół na betonowej podstawie i niskie betonowe ławy, rośnie hebanowiec i rozmaite rośliny jadalne. W pobliżu tej części ogrodu ustawiona zostala duża fontanna w ksztalcie wazy - źródło kojącego szumu wody, do której zlatują się z okolicy kolibry. Z tyłu domu mieści się uroczy, przekryty dachem pokój zewnętrzny z tapicerskimi meblami i ze stolami, udekorowany w stylu nawiązującym do sztuki indonezyjskiej. Przestrzeń wokół basenu jest duża i dobrze zagospodarowana. Rosną tu sukulenty, wysokie trawy ozdobne i wonne zioła, takie jak oregano, koper włoski, mięta meksykańska (Agastache). melisa lekarska i macierzanka cytrynowa. Ogród ten

został

właściciela.

po lew ej Sukulenty.

zioła

i ozdobne trawy rosną

wśród

konstrukcji otaczających basen.

- - - oc•on' " " '

t, I l

teren do gry w bocce

basen kąpielowy

łukowata ściana

betonowa

powyże1 W jednym z wydzielonych obszarów tego przystosowanego do suchego klimatu ogrodu znajduje się fontanna w kształcie dużej wazy, z której dobiega cichy szmer bijącej wody.

miejsce ustawienia fontanny o kształcie wazy

() Ci k O

[J ':

f.,1 I

rJ

<,

Ogród medytacyjny wiel kość:

5.4 x 15,5 m razem z miejscem do pracy rodlaJ gleby: gliniasta usytuowanie: wyst awa poludniowo-zachodnia główn e cechy: różnica poziomów, roślinność orientalna

Zadaniem projektanta było stworzenie dającego poczucie swobody, nowoczesnego i skłaniającego do medytacji ogrodu dla pracującego małżeństwa z małym dzieckiem, przy czym w ogrodzie m iało zna leźć si ę też miejsce do pracy. Problemy, z jakimi n a leżało si ę uporać. to istn iejąca znaczna różnica poziomów i fakt, że ogród jest widoczny z okien sąsiadów. Aby stworzyć nastrój niezmąconego spokoju, na obu poziomach

sadzawki

zaprojektowano funkcjonalne i elastyczne przestrzenie przeznaczone na mreisce zabaw oraz na służące kontemplacji, otoczone wybujałą i rzeźbia rską w formie roślinnością. Ponieważ ogród jest widoczny zarówno z tarasu na pierwszym pi ętrze, jak i z górnych pięter budynku, konieczne było staranne opracowanie planu. Równie istotne było jego rozwiązanie przestrzenne, ponieważ jest także wizualnie penetrowany przez wysokie i szerokie oszklone drzwi oraz okna na parterze. Brzozy i bambusy, jako pełen wdzięku pionowy element kompozycji, zapewniły mu częściową osłonę przed wg lądem, tymczasem inne rośliny oraz bazaltowa kostka z bijącym źródełkiem przyciągają wzrok osób przebywających w ogrodzie. Geometrycznie formy przystrzyżonych rośl i n są elementem łączącym architekturę, surową sceneri ę i rośl iny swobodnie rosnące.

korytko wodne

•.

Wariant I

I

I

powyżej i po prawe1 Plan i widok z boku ogrodu, prezentowanego na tey stronie ksiązki, były punktem wyjścia do stworzenia drugiej jego wersii, pokazanej na następnej stronie.

.-:-'\ODY

MIE.JSKI ·

widok z boku

trawnik

„ .•

•·.

Rośliny zostały

dobrane głównie według klucza orientalnego, łagodząc działanie elementów skulpturalnych trawami i bylinami, które zmieniaJą SWÓJ wygląd w miarę upływu pór roku. Ciemnozłotawym akcentom przeciwstawiono zywą zieleń. Najważniejsze rośliny to Betu/a uti/is odmiana jacquemontii, klon palmowy (Acer palmatum „Bloodgood"), Phormium tenax „Purpureum", Phy/lostachys nigra, Astelia „Silver Spear" i Buxus sempervirens (pod klonem nieregularny, natomiast obok bazaltowej kostki ze źródełk iem przycięty w kształty geometryczne jako jej rośli nny odpowiednik). Pom iędzy schodami i łupkowymi kamiennymi płytam i posadzki posiano płożącą się po ziemi Soleirolia solerolii. Harmon ij ną całość uzyskano dzięk i zastosowaniu ograniczonej liczby kolorów i materiałów oraz przyjęciu wyrazistego założenia tematycznego dla tej niewielkiej przestrzeni.

drewniany taras

schody

źródełko

brzoza

Wariant li (wybrany przez klienta) ławka

po lewej i powyżej Rysunek perspektywiany wykonany przez projektanta ukazuje ogród od strony drewnianego tarasu (znajdującego się na planie - umieszczonym u góry - po lewej stronie).

magazyn/pracownia

u gory Jedna z kluczowych roślin w ogrodzie - klon palmowy (Acer palmatum), charakteryzujący się

mocnym, czerwonym zabarwieniem liści na jesieni

O CJ R U D

~

·,1

- -~----~-------

------

. P łożenie ogrodu nad po lewej o . d bór roślin do ran1czylo o morzem og c eh słone powietrze. dobrze znoszą y . oplot został tego też powodu . zyw zastąpi·ony santo/mą.

źródełko

z

w murze przycięty

. . poprzerastany zwir

w geomet ryczną bukszpan

rośl inami

panele trejażowe

\

• ... . , .o ... „ ' ;

~

nawierzchnia . z kostki porfirowej panele trejażowe

OGRODY

formę

Ogród weekendowy Jest to ogród niewymagający intensywnej pielęgnacji, będący własnością samotnej kobiety przebywającej w domu tylko podczas weekendów W projekcie przewidziano przestrzeń służącą do przy1mowania gości, bijące żródełko i oświetlenie. Ogród znajduje się w mieście, ale zarazem bardzo blisko brzegu morza i jest otoczony murem, co jest przyczyną występujących

wym1. 9x 5m rodza 1 b· piaszczysto-ilasta, dobrze przepuszczalna usyt11owan1 wystawa południowa, ale teren otoczony murem al ·~;111• c• ch 7 roślinność nadmorska, źródełko w murze ogrodzenia

w nim zawirowań slonego powietrza. Dobór roślin zostal więc ograniczony do tych, które będą w stanie rozwijać się w istniejących warunkach. Miały to być jednocześnie rośliny o łagodnych kształtach, porastające rabaty i wyżwirowane powierzchnie, które w różnych porach roku byłyby źródłem przyjemnych wrażeń estetycznych. tak pod wzg l ędem zmieniających się kolorów, jak wydzielanych zapachów. Rośliny przycięte w geometryczne kształty pełnią w kompozycji ogrodu funkcję akcentów, a bambusy, santoliny, zimozielone rośliny pnące oraz wielopędowe Amelanchier spicata stanowią elementy strukturalne, ozyw1ające surową scenerię. Prostokątne płyty kwarcytu Donegal zostały ułożone w ten sposób, by wydłuzyć ogród optycznie; utworzone z nich pasma kończą się nieregularnie w miejscach wyłożonych otoczakami lub centralnym kręgu z kostki poń1rowej, co sprzyja zachowaniu ządanego poczucia swobody i dodaje rozwiązaniu miękkości Pochodzące z odzysku granitowe krawężniki, położone płasko i wkopane w zwir, sprawiają wrażenie stopni prowadzących do ogrodowe1 ławeczki w niewielkiej drugiej „komnacie" ogrodu. Drewniane treiazowe panele. pomalowane na ciemny błękitnozielony kolor, mają za zadanie rozdzielać poszczególne przestrzenie ogrodu. Półka i panele tego samego kształtu i koloru, przymocowane do wysokiej ściany sąsiedn iego domu, łagodzą przytłaczający widok gołej ściany ceglanej. Na półce ustawiono puste naczynia i inne przedmioty. Istniej ąca wcześniej wyniesiona rabata została przekształcona w zbiornik wodny żródetka bijącego z muru z dyszy w kształcie węża. Woda tryska na ułożone tu duże otoczaki o owalnych kształtach. Ceg laną ścianę narażoną na zawilgocenie uszczelniono wewnętrzną powłoką bitumiczną.

nawierzchnia z płyt kwarcytowych

po prawej

Każdy ogród,

nawet znikomej pielęgnacji, powinien mieć jakąś cechę czy element znamienny - tutaj jest nim umieszczone w murze ogrodzenia źródelko. wymagający jedynie

Ogród architektoniczny - - -:: - Guilfoyle; ~_creath,1e landscapes .::::--==::~~~~.:~~::~.:- :-- : -".;_ w1e lkosć.

14,S x 11,5 m rodzai gleby zbita, gliniasta, obojętna usytuowanie wystawa północno-wschodnia głowne cechy· zaokrąglona ściana, taras, urządzenia wodne, oszkołony pokój śniadaniowy

Projekt tego ogrodu miał być minimalistyczny, śmiały i nowoczesny, musiał dobrze współgrać z modyfikacjami, jakim poddano późnowiktoriański e domostwo. Dom, choć gruntownie odnowiony, zachowa ł jednak oryginalne wiktoriańskie cechy. Ważnym elementem w projekcie ogrodu był dobudowany oszklony pokój śniadan iowy o niewidocznej na pierwszy rzut oka konstrukcji. Właściciele regularnie przyjmują gości i potrzebują na zewnątrz dużo miejsca przeznaczonego do spożywania posi łków i spotkania towarzyskie, przy tym ogród winien zaspokoić potrzeby ich dwojga dzieo i kota. Właściciele, będący miłośnikami sztuki i rzeźby nowoczesnej, życzyli sobie, by ich ogród miał skulpturałny charakter.

Rośliny należało ograniczyć do mających proste i „architektoniczne formy" . Ponadto ogród i system irygacyjny miały być łatwe w utrzymaniu. Należało też osłonić go przed spojrzeniami sąsiadów. Najważniejsze cechy kompozycji to wybudowana w ogrodzie pokaźnych rozmiarów ściana o zaokrąglonym narożniku. pod którą znajduje się fontanna 1 otoczony wodą taras - woda stanowi kontrapunkt dla lśn iącego szklanego sześcianu. Taras wykonano ze sprasowanego miękkiego drewna, a nawierzchnię obok wyłożono imitacją kamienia Yorku, przyciętego w równe, podłużne pasy, nawiązujące do wylożenia tarasu. Ogród osłan ia zimozielony żywopłot z Magnolia grandiflora. Na strukturę roślinną ca lości składają si ę Buxus sempervirens, Eleagnus x ebbignei, Cordiline australis, Phyllostachys nigra, Trachycarpus fortunei, Phormium tenax, Pseudosasa metake, Garrya elliptica, Fatsia japonica, Olea europaea i Choisya ternata. Całości dopełniają rośliny takie jak Dicksonia antarctica, Hyndrangea quercifolia i Amelanchier lamarckii.

stopień piętrzący wodę ścia na

o zaokrą­ glonym narożniku

żywopłot

z bukszpanu i lawendy

powyżej Wśród roślm tego ogrodu znalazla się świdośliwa Lamarcka (Amelanchier lamarki1J, występująca jako krzew lub nieduże drzewo. którego liście jesienią przybierają efektowne barwy oranzu 1 czerwreni.

nakryty szklanym dachem korytarz Phyl/ostachys nigra, zieleni

tworzący ścianę

taras i schody do ogrodu

wiodące

„szk lany sześcian" - pokój śniadaniowy

OGkO[}'(

M.Ll'\Kll:

Przystrzyżony

trawnik

li

dżungla

/1

Andrew Fisher Tomlin wyłoźony łupkiem krąg

rzeźba

dębowe siedzisko na planie

wymiary 15 x 14,5 m oraz istniejący taras rodiaj g lehy: ilasta, obojętna

z miejscem na ognisko ukryta ścieżka na niższym poziomie

usyt uowanie wystawa południowo-wschodnia qłówne (echy· krąg na ognisko, trawnik, ści eżka przez

„ dżungl ę"

niepełnego koła

powyżej W ostatnich latach Jedną z najbardziej popularnych roślin tworzących efekt .dżungli" jest paproć drzewiasta (01ckson1a antarctica), która w umiarkowanym klimacie może rosnąć na zewnątrz.

cisowy

żywopłot

ścieżka wyłożona

piaskowcem o czerwonawym odcieniu

3/4 koła, podświetlony lampami. Biegnąca poniżej ścieżka przez „dżung lę" stanowi żywy kontrast wobec t ej uporządkowanej

kompozycji. Właściciele zamówili nietypowy projekt „zielonego ogrodu" z dużą ilością listowia, łączącego w sobie cechy ogrodu tradycyjnego

Aby wyrównać poziom trawnika. trzeba było przywieźć znaczną ilość ziemi, sporo czasu zajęło też umocnienie powstałego uskoku

i „dżungli". z wyraźnymi elementami strukturalnymi. łatwego

terenu na skraju cisowego żywopłotu. Chodziło również o to. by

w utrzymaniu.

poziom trawnika wypadał na tyle wysoko. żeby dzieci mogły na

Ogród iest położony na stoku nachylonym od lewej strony domu w kierunku wschodnim (diagonalnie ku lew emu górnemu

niego wbiegać bezpośrednio z istniejącego już wcześniej tarasu. Dobór roślin podkreśla odrębny charakter obu poziomów

rogowi planu). Tak więc, aby uzyskać poziomy trawnik, trzeba było

ogrodu. W nizej położonym obszarze „dżungli" pożądany efekt

dokonać znacznego podwyższen ia opadającej w jego obrysie partii

uzyskano dzięk i różnym paprociom drzewiastym, bambusom,

terenu. Wokół tego wyniesienia biegnie nietypowa. ukryta ścieżka.

Phormium purpurea i Fatsia japonica. Trawnik jest otoczony żywopłotem z przystrzyżonych cisów , Taxus baccata, podczas gdy

Największą część now ego ogrodu zaj muje zwykły, otoczony

cisowym żywopłotem traw nik. Jego kluczowym elementem jest

inne rośliny rosnące na tym poziomie mają bardziej „miękki "

wyłożony łupkiem krąg z miejscem do palenia ogniska pośrodku,

charakter - są to Allium christophii, Anemone „ Honorine Jo bert "

otoczony pomalow anym na zielono dębowym siedziskiem na planie

i Crocosmia „Sol fatare" .

oo•OOY

"'"""u

Ogród z betonu ------------~~~~~

wymiar 600 m2 rodz,11 gleby górna warstwa gleby nawieziona, obojętna u5ytuowan wystawa południowa głowrw cerhy· kolisty trawnik, betonowe ściany z otworami, pergole z betonu, kanał, nachylenie z północy na południe

Właściciele życzyli sobie ogrodu, który współg rałby z nowoczesnie zaproj ektowanym betonowym domem, o wzajemnie przenikających si ę przestrzeniach wewnętrznych i zewnętrznych . Założenie polegało na tym, żeby ten sposób gospodarowania przestrzen ią kon tynuować w całej posiad lości, uwzg lędn iając wodę i interesującą pa letę rośli nności ogrodowej. Jedynym praktycznym utrudnieniem bylo usytuowanie dz1alki na stromym stoku opadającym od pólnocy ku południowi . Najwazniejszym1 elementami ogrodu są: kolisty trawnik z dużą stojącą przy nim rzeźbą, betonowe ściany z pozostawionymi otworami, betonowe pergole 1kanał ze stopniami wodnymi. Od frontu. czyli od strony ulicy, przed domem rośnie Catalpa bignonioides oraz kępa Gmgko bi/oba. Garaże od glównego wejścia oddziela rzadziej spotykany Aesculus flava . W części posiadłości, po drugiej stornie domu, dominuie rosnąca tu od dawna lipa. Posadzono tez grusze 1Jabłonie, nawiązując do starych sadów charakterystycznych dla tej części St Cloud pod Paryżem. Bliżej domu w kluczowym miejscu rośnie Acer platanoides „Drummondii" . Po bokach umieszczono tuje, nadając w ten sposób kompozycji charakter bardziej kameralny. Dolną część ogrodu, od południa, zdobi podwójny szpaler ch iński ch jałowców. Wokół kolistego trawnika i na górnym tarasie posadzono rozmaite krzewy i rośliny trawiaste. Przy samym domu wiotkie i m iękko układające się pędy roślin pnących kontrastuj ą z precyzyjnymi liniami znakomicie wykonanych konstrukcji betonowych.

po lew e1 Ten rysunek aksonometryczny pokazu1e wyrain1e skomplikowane różnice poziomów na terenie ogrodu. Widoczne są również roślinność i strukturalne elementy zagospodarowania.

-· r--i

F ·

j •

.

,

pergola z betonu

pergola ściana

betonowa

OGROIJY

Ogród wielopoziomowy Youn-sun Chun wymiary· 20 x 6 m rodzai gleby gliniasta na podłożu wapiennym usyi uowa nie teren częściowo nasłonec.zniony, częściowo zacieniony główne cechy taras, urządzenie wodne ze spiętrzeniem

nie tylko widoczny z okien sąsiadów, ale również docierały doń hałasy i zanieczyszczenia środowiska . Wymagania wlaściciela były sformułowane wyraźnie: odgrodzenie od otoczenia i zastosowanie prostych, lecz urozmaiconych materi ałów. By stworzyć więc wiecznie zielon ą oslonę wokół ogrodu, dobrano rośliny odporne na zanieczyszczenia, takie jak bambusy i sosny. Dodatkową za letą liści bambusa jest właściwość wytłumienia dźwięków. Zasadzane gatunki bambusów i sosny stanowią też doskonałe uzupełnienie dla rosnącej tu od dawna robinii akacjowej (Robinia pseudoacacia). Ten miejski ogród

był

Łagodne zróżnicowanie

poziomów zostało określone według padania promieni słonecznych w południe. W miejscu nasłonecznionym, w pobliżu domu, zaplanowano taras do odpoczynku i spożywania posiłków; o nawierzchni z łupka w oliwkowym kolorze. Taras jest oświetlony w nocy. Obszar nasłoneczniony łączy ze strefą cienia powierzchnia, na której ustawiono urządzenie wodne. Jest ono skonstruowane z podłużnych basenów, umieszczonych jeden powyżej drugiego, co pozwoliło uzyskać spadek wody. Szmer wody spływaj ącej na ukośn i e ustawioną m i ędzy nimi płytę skutecznie „maskuje" hałasy zewnętrzne. Drewniane stopnie przechod zą w szerokie tarasy, sp rzyj ające wypoczynkowi i rozmyślaniom . M a teriały zostaly dobrane tak, by ich faktury kon trastowały ze sobą - ciepłe w odbiorze drewno, gładki metal, twarde płyty kamienne. Zostały one połączone wapiennym kruszywem, wysypanym w obszarze, gdzie rosną rośliny. Rabaty wydziel ają wkopane dlug1e deski. podkreślające linie projektu. kąta

miejsce odpoczynku i

czarny bambus (Phyllostach}'5 nigra)

spożywania posiłków

kolumna

oświetleniowa

zbiorniki z wodą nawierzchnia z nieregularnych płyt kamiennych, w oliwkowym kolorze

czarny bambus (Phyllostach)l5 nigra) kolumna

OGKODY

MllJSKlf.

oświ etl eni owa

po prnwej Sosna gęstokwiatowa (Pmus densrflora) cechuje się ciekawą korą,

szyszkami i igłami. Jej korona jest na tyle gęsca, ze moze posłużyć jako osłona od góry. dalej po prawei Czarne łodygi dojrzałego

nigra)

bambusa (Phyllostachys z jego zielonymi

kontrastują

kolumna

liśćmi.

meble ogrodowe

wyniesione tarasy

oświetleniowa rośliny

w skrzynkach

dom

sosna

gęstokwiatowa

(Pinus densiflora)

płyta ze spływającą wodą z wyżej położonego basenu do znajdującego się niżej

przekrój z widokiem taras wyłożony czerwonym drewnem

ściany

wschodniej

obszar otoczony zielenią

Robinia pseudoacacia „Frisia"

OG R ODY

MI EJSKI[

Ogród imprezowy 5 x 15 m rodzaj gleby al kaliczna/obojętna usytuowanie· wystawa południowa glowne cechy parkiet taneczny, wielofunkcyjne ekrany, kurtyna wodna, sadzawki przykryte rusztem

w1 el kośc:

______

___;

Zadanie projektowe polegało na stworzeniu ogrodu będącego miejscem do rozrywki dla młodych ludzi. z myślą o .,imprezach" przewidziano tam sprężysty parkiet do tańca i wysuwany ekran do projekcji. Ogród wychodzi na ruchliwy supermarket, należało go więc nieco osłonić, ale klienci nie chcieli się całkowicie odizolować od miejskiego otoczenia. Trzeba było jednak w jakiś sposób wyciszyć hałasy dochodzące od strony supermarketu, co udało się osiągnąć dzięki zastosowaniu rośli n tłumiących dźwięki i kilku urządzeń wodnych. Odgłos spadającej wody, łącznie z kurtyną wodną, miał odwrócić uwagę od niepożądanych hałasów z zewnątrz. Obie sadzawki, górna i dolna, zostały pokryte stalowym rusztem integrującym je z ogrodem. w którym kurtyna wodna stanowi dynamiczny element kompozycji. Wzdłuż jednego z boków parkietu do tańca, łączącego się bezpośrednio z wnętrzem domu, umieszczono efektownie świecące od dołu lampy. Wysuwane kolorowe ekrany mogą służyć do kreowania rozmaitych efektów. W ogrodzie przewidziano również dmuchawę ukrytą pod deskami tarasu, której uruchomienie wprowadza element humoru poprzez „efekt Marilyn Monroe" . Z jednego drewnianego tarasu na drugi przechodzi się po płaskich kamieniach nad pokrytą rusztem wodą. Wszędzie, gdzie było to możliwe, przewidziano miejsca na przechowywanie poduszek i innych akcesoriów przydatnech podczas ogrodowych przyjęć. Jeśli chodzi o roślinność, zna lazły się tam między innymi Elaeagnus x ebbignei, wiecznie zielona roślina znakomicie wytłumiająca dźwięki, czarny bambus (Phy/lostachys nigra) o podobnych właściwościach, oraz Rubus thibetanus „ Silver Fern".

drewniany taras z miejscami do siedzenia

sadzawka dolna

płaskie

-

kamienie przez

przejście

wodę

sadzawka górna

parkiet do tańca

po

lewej Widok ogrodu od strony

domu ukazuje fragmenty sadzawki (w glębi), drewnianego tarasu z miejscami do siedzenia i parkietu do tanca (na pierwszym planie).

------- - - - OGROlJY

MIEJSKIL

wnętrze

domu

-- -------------- _______________________,, _

-1

Ogród wiatru w1elko:.c 10 x 30 m rodzai qleb~ nieistotny usywowan•t ogród osłonięty, ale nasłon eczniony qłowrw .P(hy brak roślinności, użycie naturalnych pergola, urządzenie wodne

Założenie

tego ogrodu

polegało

materiałów,

na stworzeniu w jałowej przestrzeni

wrażenia ruchu. Żródłem inspiracji - tego pozbawionego roślinności

ogrodu, co zapewne jest niezwykle - była natura, rabaty traw ozdobnych w pewnym ogrodzie botanicznym i sztuka, szczególnie rzeżba japońska. Wpływy te są zauważaln e w finalnym rozwiązaniu projektowym. Ruch wiatru, dżwięki , a nawet cisza - oto czego ma doświadczać gość odwiedzający ten ogród. Kompozycja powstała z ograniczonej liczby naturalnych materiałów i z wykorzystaniem wody (niekiedy nawiązaniem do niej). Odwiedzającego wita lśniąca powierzchnia stawu. ścieżka jest lekko falu1ącą powierzchnią, wyłożoną drewnem polakierowanym na kolor srebrzysty, wznoszącą się i opadającą na całej długości przebiegu - jak wiszący chodnik z desek. Różnej wielkości otoczaki o rozmaitych tonaqach kolorystycznych zostały ułożone na ziemi, tworząc jakby łożysko rzeki. Smukłe, kanciaste pylony nawiązują do morza, a najlzeJszy powiew kołysze giętkimi prętami z aluminium, będącymi 1akby żdżbłam1 stalowej trawy. Z pergoli, wijącej się nad głowami odwiedzających, zwisają dzwoneczki pobrzękujące na wietrze. Usytuowane na końcu ogrodu miejsce do wypoczynku emanu1e spokojem, przywodząc na myśl „pustkę wiatru". Za miejscem do siedzenia znajduje się granitowa plyta z urządzeniem wodnym, której gładkość powierzchni zaklóca tylko nieznaczny ruch spływającej po niej wody - lekki jej szmer sprzyja kontemplacji. Ustawiona pionowo tafl a m rożonego szkła symbolizuje znaj d ującą się z tyłu ogrodu roślinność.

po prcJWl'J Z kamieni naturalnych ma.zna tworzyć w ogrodcch nawierzchnie o rozmaitych wzorach i fakturach Różne wielkości otoczaków, koloryt i sposób ułożenia pozwalają uzyskać dowolny rysunek na podlożu. Na zdjęciu widać nawierzchnię z kamieni ułożonych w prostokąty, natomiast na planie ich układy mają płynne, miękkie linie.

Nowy taras dla domu w stylu high-tech 15 x 20 m rodzai glPby· lekko kwaśna usytuowani(." wystawa zachodnia, teren silnie nasłoneczniony głowne cechy stalowa kolumna wodna, kontrastowe nawierzchnie wielkosć

_ __J

Teren widoczny na planie przylega bezpośrednio do domu i prowadzi do głównego ogrodu. rozciągającego się po prawej stronie. Cała posiadłość została odnowiona, konieczny więc był nowy taras. który pasowa łby do wnętrza urządzonego w stylu high-tech. Dobrano dwa rodzaje nawierzchni - nierównej szerokości belki z jasnego kamienia Blanc de Bierge i brązową ceg łę k l inkierową - w celu uzyskarna w ten sposób silnego kontrastu kolorystycznego. Wąski pas przy domu, którym wiedzie droga z kuchni, stwarzał istotny problem natury wizualnej. toteż ułożono tu kamienne belki tworzące wyraźny wzór linearny przydaiący mu szerokości.

W połowie ściany domu wybito nowe okno. sięgające wysokością pierwszego piętra. Pod nim ułożono nawierzchnię z cegieł, prowadzącą wzdłuznym spoinowaniem do prostego basenu i kolumny wodnej ze stali nierdzewnej, będącej mocnym akcentem kompozycji i przyciągającej wzrok. DaleJ taras opada na niższy poziom pomiędzy dwoma ścianami. Utworzony tu dość niefortunnie ukształtowany zakamarek został gęsto obsadzony ozdobnymi klonami. pełniącymi funkcję tła dla pokrytej szkliwem kuli, głazów, kamieni i roślin

·-

płożących się.

U szczytu budynku zaproponowano przeszkl oną ścianę. od której szerokie stopnie prowadzą na poziom ogrodu. Na obu końcach jego rozległej przestrzeni, wybrukowanej cegłą i belkami Blanc de Bierge, znajdują się trawniki. Biegnące wzdłuż tego tarasu długie pasmo ceglanej nawierzchni prowadzi do posągu, który widoczny jest także z bocznej częfo ogrodu, a więc stanowi element łączący wizualnie oba obszary.

po lewej Cegła w ścieżce może być

tak ulozona, by podkreśla/a jeden z IN}'miarów pokrywanej powierzchni, na przyklad długość lub szerokość, lub tworzyła na niej atrakcyjny wzór.

nawierzchnia ceglana nawierzchnia z kamienia Blanc de Bierge

kuchnia

sadzawka

stalowa ko lumna wodna

Of1RODY

MIEJ'.;KIŁ

powyżej

Klony palmowe (Acer

palmatum) sadzi się w ogrodach

zarówno jako ich osłonę, jak i w celu ogniskowania kompozycji,· często służą też za tło dla ozdób

i rzeib.

przeszklona budynku

ściana

nawierzchnia z kamienia Blanc de Bierge kula pokryta szkliwem, glazy i kamienie

a

trawnik

pasmo ceglanej nawierzchni

posąg

O G ~. :; D Y

'v'l I

I S f; I F

Ogród

śródziemnomorski

22 x 10 m rodzai gleby gliniasta usytuowanie wystawa wschodnia głowne cechy· spadek terenu, tarasy. pergola

wiel kość

powyżej Wazny element kompozycji ogrodv, jak w tym przypadkv pergola, wymaga vwaznego doborv roślin. Clematis armand111est pelną wigoru, wiecznie zieloną rośliną o pięknie pachnących kwiatach.

z Sycyl11, pragnął mieć ogród, który swym charakterem przypominalby mu ojczyznę. Zyczył też sobie wygospodarowania sporej przestrzeni do przyjmowania gości, wprowadzenia wody i stworzenia obszernego mieisca przeznaczonego na hodowlę roślin jadalnych. Ogród jest położony na stromym stoku nachylonym w stronę domu, od północy wystawiony na spojrzenia sąsiadów. Rósł tam atrakcyjny ze względu na pokrój i listowie eukaliptus, ale poza tym nie było roślinności. którą warto byłoby zachować. Wykorzystując spadek terenu, utworzono na nim tarasy o swobodnych kształtach, wylaniające si ę spod pergoli biegnącej w jednym poziomie po luku wzdłuż boku ogrodu. Każdy taras pelni od rębn ą funkcję: najwyższy przeznaczono pod uprawę warzyw, na polożonym niżej znajduje się trawnik, a najniższy służy do spożywan ia posiłków 1przyjmowania gości . Przy każdym tarasie znajduje się żywopłot z lawendy, stanowiący nawiązanie do roślinności regionu Morza $ródziemnego. Wzdłuż calego ogrodu występuje woda. której nadano inny charakter na kazdym tarasie W części, gdzie znajduje się trawnik, 1est to swobodnie płynący, oblożony kamieniami strumyk obrośnięty miejscową roślinnością. W przestrzeni „ bawialnianej", która z racji swej funkq1 1est bardz1e1 uporządkowana, utworzono dla kontrastu obmurowaną sadzawkę o wysokich brzegach. Pergola dominu1e w ogrodzie, toteż starannie dobrano pnące się po nie1 rośliny, takie jak Clematis „Mrs N. Thompson''. Clematis Parmandii, Jasminum polyanthum oraz winorośl Vitis winifera „Purpurea". jako kolejny akcent śródzi emnomorski. Klient,

pochodzący

śródziemnomorskim

trejaż

ogród

(J

<,

R 0 O Y

śród ziemnomorski

M I F J ' t, I l

ogród wiejski

ogród wodny

przyjęć

Ogród James Aldridge

wielkość 15 x 6,8 m rodzaJ qleby gliniasta u~ytuowanie : wystawa południowo-wschodnia głowne cechy: tarasy na różnych poziomach, twarde nawierzchnie, miejsca do siedzenia jako stały element

przekrój podłużny; widoczne siedziska i stół

po lewej Przekrój podłużny wyrainie pokazuje różnice poziomów w tym niewielkim ogrodzie. Rozpięty baldachim i wiodące na dól wspornikowe schody są atrakcyjnymi

elementami zatrzymującymi wzrok; roślinność i tródelko wody na dolnym tarasie przydają prywatności przestrzeni przeznaczonej do przyjmowania gości. brzozy himalajskie

taras pokryty drewnem iroko

ściana

(Betu/a uti/is)

wiecznie zielonego jaśminu 2ródetko z

pieniącą się wodą

ba ldachim

...

schody wspornikowe

Ogród ten został przewidziany przede wszystkim jako przestrzeń do przyjmowania gości pod gołym niebem. Priorytetem była łatwość utrzymania ogrodu w nalezytym stanie, ponadto właściciele wyrażnie podkreślili, że chcą mieć w nim jedynie twarde nawierzchnie, wykluczaiąc nawet istnienie trawnika. Opadający ukośnie teren należało przekształcić w układ tarasów. Ponadto zleceniodawcy zażyczyli sobie stołu dla sześciu osób oraz takiej aranżacji, by istniała możl iwość przyjmowania do dwudziestu osób przy bardziej nieformalnych okazjach, takich jak np. grill. Na projektowanym terenie mia ła si ę pojawić również woda i, co najważniejsze - ogród m iał być atrakcyjny przez cały rok. Ca łość podzielono na trzy odrębne poziomy. Najwyższy z nich stanowi taras pokryty deskami z egzotycznego drewna iroko, które ułożono prostopadle do ściany domu. Stół i siedziska

najniższy

poziom ogrodu

ocieniono baldachimem z płótna żaglowego, podtrzymywanym przez aluminiowy maszt wbudowany w stół. Cały taras górny otacza barierka ze stalowych lin. z poręczą z iroko. Na niższy poziom prowadzą stąd schody wspornikowe. osadzone w murze oporowym górnego tarasu, pod którymi znajduje się sadzawka. Drugi i trzeci poziom ogrodu zostały wyłożone wapieniem portlandzkim. Dwa boki na1niższego tarasu obudowano lawami. Na ich styku umieszczono niewysoki stół ze źródełkiem pośrodku, które wykorzystywać można również do chłodzenia wina i napojów. Rośli nność składa się z niewielkie1 liczby przemieszanych ze sobą, efektownych gatunków. Głównym jej elementem jest rząd wielopiennych białych brzóz himalajskich (Betu/a uti/is odmiana jacquemontil), który stanowi tło ogrodu. Czysto b iała kora brzóz będzie ozdobą tego miejsca przez cały rok.

OG~f)DY

M l (l '.> KIF

Wysokie podwórko w1elkosc 8 x 8 m rodzaj gleby gliniasta usytuowanie wystawa południowa głowne rPchy· wyniesione podwórko, taras do opalania

J Zadaniem proiektanta było stworzenie przestrzeni, w której wieczorami byłyby wydawane przyjęcia na wiele osób i która w dzień służyłaby wypoczynkowi oraz gotowaniu na wolnym powietrzu. Pod wzg lędem stylistycznym ogród miał być odzwierciedleniem nowoczesnego wnętrza domu, należącego do dwojga pracujących młodych ludzi, nie mających dzieci. Głównym elementem nowego ogrodu jest brzoza himalajska (Betu/a uti/is odm. jacquemonti1) rosnąca pośrodku obszernego, wyniesionego dziedzińca. W nocy bia ły pień drzewa jest podświetlany reflektorami poprzez wpuszczoną w nawierzchnię kratę z kutego żelaza. Na murze w tle zawieszono duże lustro, dzięki któremu ogród wydaje się większy i w którym odbija się balkon obramiony ozdobną żeliwną balustradą na piętrze domu. Na niższym poziomie urządzono taras do opalania, z przejściem do sauny zna1du1ące1 się w piwnicy. Właściciele początkowo niechętnie odnosili się do pomysłu zlikwidowania istniejącego trawnika i pokrycia go twardą nawierzchnią, w końcu jednak ze względów praktycznych i estetycznych zgodzili się na wyłożenie naturalnym piaskowcem o czerwonawym odcieniu. Szerokie 1niewielkie stopnie, wiodące na wyniesienie, dają wrażenie istnienia przestrzeni znacznie większej niż w rzeczywistości . Stopnie są wykorzystywane jako siedziska podczas większych przyjęć (w tym celu zamówiono specjalne poduszki). Niewielkie reflektory punktowe wbudowane w boczną ści a nę ogrodu oświetlają schodki w nocy, co stanowi atrakcyjny widok. gdy patrzy się na nie z poziomu sauny. Poza Betu/a uti/is odmiana jacquemontii, w ogrodzie wyróżnia się równ omiernie posadzona w dużej ilości Crocosmia „ Lucifer" .

Hosta „Big Ears" o wielkich liściach, która czyni łagodnym stylu muru z kamienną nawierzchnią . M1e1sca zacienione porastają pierzaste paprotniki (Polystichum). Na półkach ściennych i stopniach wiodących na nizszy poziom ustawiono doniczki z aromatycznymi ziołami i przyprawami. duże

•

drzewo

pośrodku dziedzińca

gęste kępy roślin liściastych

•

•

•

• wbudowane w ścianę lustro udające bramę

z niskimi

ławeczkami

= , . _ . ._,_

.

..kępa gęstej roślinności;

sugerowana Hosta

1\1 I

Ł

J

po prawej Byliny mogą stanowić równie istotne elementy kompozycji jak drzewa i krzewy - w tym ogrodzie dużą przestrzeń porasta Crocosmia „Lucifer" o ognistoczerwonych kwiatach.

_...,.___ .

I

•

•

·-----

•

donica z wysoką, przystrzyżoną rośliną

I

I .

I\

taras do opalania

I !

I1i I

I • osobliwa

duża

waza

•

I •

I

-

I

I

I I I

•

-

·-

kępa bujnej roślinności; sugerowana ka rłowata, w iecznie zielona aza lia

OGRODY

MIEJSK I !:

Ogród w stylu wiejskim wielkosc 36,5 x 26,5 m rodzai gleby ziemia nawieziona, ilasta usytuowanie od strony północnej główne cechy rzeźba, taras, wolno rosnące drzewa

Zadaniem projektanta było stworzenie bezpretensjonalnego krajobrazu przypominaiącego ogród wiejski oraz oddzielenie posiadlości od otaczających ją budynków wysokich. Należało wziąć pod uwagę historyczne cechy domu i ogrodu, upodobania wlaściciela i potrzeby jego trzech psów. I nspiracją dla projektanta były geometryczne formy tworzone przez XIX-wiecznego angielskiego architekta Edwina Lutyensa. Ponieważ ogród ma ekspozycję północną i ze wszystkich stron otaczają go budynki wysokie, nie ma w nim wiele światła. Wyznaczenie w projekcie nowych poziomów ogrodu było podporządkowane zachowaniu 1stnie1ącego poziomu gruntu wokół leciwej morwy. W ogrodzie pozostała znajduiąca się tam wcześniej rzeźba Sir Thomasa More'a, kanclerza Angl11 na dworze króla Henryka VIII, i poiawiła się też nowa rzeźba . Nawierzchnia z tradycyjnego w Anglii kamienia York została ułozona na nowo, tworząc przy salonie i kuchni domu szeroki taras Mieisce to wykorzystano do ustawienia stołu dla dziesięciu osób. Na dz1edz1ńcu umieszczono fontannę, dominuiącą w mieiscu centrycznie zbiegających się kieżek wyłozonych małymi otoczakami, poprowadzonych faliście między płytami z kamienia York. Właściciel posesji ceni rzadkie gatunki roślin, co zdecydowało o doborze drzew ma1ących oddzielać posiadłość od otoczenia, i nietypowych iglaków. Rosnąca wcześn iej w ogrodzie morwa (Morus nigra) zos ta ła nieregularnie przycięta i stanowi teraz istotny punkt kompozycji pośrodku trawnika. Gęste krzewy oraz poszycie z ziół i rośl i n cebulkowych tworzą ramę dla rzeźb i zasła n iają magazyn-schowek.

po n i żej

Rysunek perspektywiczny

częśo ogrodu zna1du}<1Ce1 Się

w prawym górnym rogu planu pokazu1e, ze nie tylko roślinność

otacza1ąca tę przestrzeń, ale nawet u/ozona z kamienia York nawierzchma może przydać swobody kompozycji.

------------ - - -

rzeźba

Sir Thomasa More'a

o nowa

rzeźba

obrzeże

z ziół

nawierzchnia z kamienia York poprzecinana ścieżkami wyłożonymi małymi

otoczakami

fontanna na dziedzińcu

splecione lipy

gałęziami

OGRODY

MIFJSl
Ogród

służący

rozrywce

zabawie stopnie

wielko~I'.

30 x 14 m, zwężający się do Sm rodzai gleby ciężka gliniasta usyt 1owaniP wystawa zachodnia na tyłach domu i pólnocnowschodnia od frontu główne cechy stopnie łączące tarasy, ławy jako element stały, domek dla dzieci Właściciele

posesji o bardzo nietypowym kształcie, mający dwoje dzieci, chcieli stworzyć na niej ogród, który mógłby być używany przez cały rok i w którym miał się również znaleźć domek do zabawy dla ich pociech. Edwa rdiański dom zostal urządzony nowocześn ie, toteż klienci chcieli, żeby ogród widziany z wychodzących na zachód okien bawialni nawiązywał charakterem rozwiązania do wnętrza i byl atrakcyjny przez cały rok. Ogród zaś od frontu i z boku domu miał natomiast odzwierci edlać wyg ląd zewnętrzny pięknego domu z czerwonej cegły. Nawiązując do uksztaltowania terenu, na tyłach domu stworzono ciąg tarasów połączonych schodami, których boczne ściany są jednocześnie obramieniami rabat i służą jako dodatkowe miejsca do siedzenia. Tę drugą funkcję wykorzystano w załomie jedneJ z tych ścianek tworząc przestrzeń jadalną z wbudowanym na stałe stolem. Ale1ka wiodąca od furtki do domu została wyłożona londyńską cegłą z odzysku, zakomponowaną w pleciony, koszykowy wzór. Osadzono w niej dwie plowozólte płyty z wapienia, w których widać skamieliny. Teren zabaw, przy którego ogrodzeniu rosną rośliny leśne, wysypano pokruszoną korą . Powstał tam też domek dla dzieci z efektownym czterospadowym dachem i skrzynkami na kwiaty przy oknach. Ogród frontowy został wylożony tym samym co przy wejściu wapieniem, ułożonym w swobodny wzór, odpowiadający charakterowi epoki. Oryginalne murowane ogrodzenie zwieńczono eleganckim plotkiem ze sztachet. Rośli nność dobrano tak, by jej widok byl atrakcyjny przez cały rok, czemu przyslu żyły się też włączone w kompozycję okazy o wyrazistej, architektonicznej formie. małych

po lewei Wśród roślin tego ogrodu - zaprojektowanego tak, by wyglądał atrakcyjnie przez cały rok - znalazła się brzoza himalajska (Betula utilis odm. jacquemontii), której biały pień wspaniale wygląda w zimie.

- . 0Gf'0DY

Mlfl„d'.ló

stopnie

rabata obsadzona wysokimi roślinkami

ławka

Dwa po prawej Obrzeza terenu obe1mujqcego obszar campusu zostały obsadzone roślinami o wyrazistych kształtach, tak1m1 jak Cornus alternrfoha . Argentea", którego ułożone warstwowo gałęzie moją zdecydowanie układ horyzontalny.

Projektant ogrodu miał za zadanie stworzyć plan zagospodarowania terenu nowego internatu powstającego w ramach zespołu budynków college'u w Pensylwanii. Chodziło o zaprojektowanie otoczenia budynków - wygodnego i atrakcyjnego dla studentów, a zarazem stosującego się do wymagań Scott Arboretum, instytucji będącej współgospodarzem terenu. W pro1ekcie przewidziano dwa dziedzińce: jeden jest spokojnym, kameralnym placem ograniczonym wzniesionymi budynkami, drugi zaś ma charakter ogrodu otwartego, znajdującego swą kontynuację na rozległych trawnikach. Mniejszy dziedziniec znajduje się na końcu „miejskiego" w wyrazie korytarza utworzonego między ścianami dwóch budynków. Został wyłożony oszlifowanymi kamieniami polnymi lokalnego pochodzenia o nieregularnych kształtach, zna lazły się tam lawki, grill i rośl iny dobrze znoszące cień . Większy dziedziniec

dziedzińce

rodzai gleby lekko kwaśna usytuowanie. teren nasłoneczniony z miejscami całkowicie zacienionymi qłównt <.cchy· dziedziniec kameralny i dziedziniec o charakterze otwartym ~~~~~~~~~~~~~~~ - -

tworzą rozległy kwadratowy trawnik, szerokie terenowe stopnie, na których można siadać, oraz taras, zbudowane z tego samego szlifowanego kamienia polnego. Dla tego obszaru dobrano rośliny światłolubne 1 odporne na brak wilgoci. Przedstawiciele Arboretum sugerowali zastosowanie nietypowych gatunków roślin, co stanowiło odświeżającą ideę dla przewidywanego zestawienia. Dzięki temu, zamiast pospolitszych roślin płożących, pojawiły się tam Acorus gramineus, Euphorbia amygdaloides i Hypericum ca/ycinum. Posadzono tam także ciekawe drzewa, takie 1ak Cladrastris lutea „Sweetshade", Gymnoc/adus dioica, Liquidambar styraciflua, Liriodendron tulipifera oraz specjalnie dobrane magnolie. Jak widać, zawsze warto zasięg nąć rady profesjonalistów z lokalnych ogrodów botanicznych i arboretów, bo może to zaowocować pomysłami wzbogacającym projekt.

OGRODY

t\11FJ 5 i
Ogród

afrykańsk i

Stephen Woodhams

duża

betonowa waza, w której rośnie skalnica

wielkos< ok. 19 x 5 m rodzaj gleby· brak danych usytuowanie wystawa wschodnia główne cc
•

tego polożonego na dachu ogrodu pragnął stworzyć krajobraz afrykański w samym sercu lon dyńskiego City. ponieważ wnętrze jego mieszkania - wyrosłego wcześniej na tymże dachu jako nadbudówka mieszkalna - również zaprojektowane zostało na motywach sztuki afrykańsk iej. Czynnikiem. który zawsze musi być wzięty pod uwagę przez projektanta ogrodu położonego na dachu, jest wiatr, którego niepożądan e d ziałanie może znacznie pomniejszyć zalety stworzonego rozwiązania . Podstawowym elementem kompozycji tego ogrodu jest wyłożona drewnem iroko nawierzchnia z trzema wpuszczonymi w nią kwadratowymi panelami. Wierzchnią warstwę paneli tworzą ułożone w jodełkę deszczułki z trzech różnych gatunków drewna. Wszędzie tu pojawiają się kolory przywodzące na myśl pręgi na skórze zwierząt - jak np. kremowe, beżowe 1 rudawe barwy betonowych donic. Całość zostala otoczona balustradą z tafli szkła, tak by nie zakłócać widoku, ale osłonić rośliny 1 uzytkowników od wiatru. Ośrodkiem kompozyqi jest dziesięć stalowych tarcz oraz ołowiane rzeźby przypominające afrykańskie rzeźby w drewnie. Umieszczono je w sadzawce na tle bambusów. W przestrzeni jadalnej stoi obity cynkiem stół i zrobione z podkładów kolejowych ławki na stalowych nóżkach . Po przeciwnych stronach stołu, u jego szczytu umieszczono trony zuluskiego króla i królowej, zrobione z rzeźbionych dębowych bali. z oparciami ze szczotkowanej stali nierdzewnej. Rośl iny, które zasadzono w pojemnikach, to Arundinaria „ Meteque". sukulenty, Phormium „Platt's Black". Astellia chathamica, Pennisetum villosum, biaty Agapanthus. Carex buchananii, Fesctuca glauca i Stipa gigantea.

stalowa skrzynka z kępami traw

J

Właściciel

po lewej Specyfika ogrodów dachowych polega na tym, że rośliny trzeba sadzić w skrzynkach i różnego rodzaju pojemnikach. co pozwala projektantowi na eksperymentowanie. Atrakcyjnym elementem zagospodarowania tego ogrodu na dachu są wazy do kwiatów w kształcie odwróconych stożków.

OGHODY

MlfJSK I !:

I

!I I

I !

duża

I

I

betonowa waza, rośnie ska lnica

w której

stalowa skrzynka z kępa mi t raw

betonowa donica z okazami roślin o atrakcyjnych kształtach

stalowa podłużna skrzynka z rosnącym bambusem, stanowiącym tło dla totemicznych rzeźb

stalowa skrzynka z kępami traw

stalowa pomalowana (przemiennie betonowa donica - raz na brązowo, raz na kremowo) z okazami roślin skrzynka z kępami roślin o atrakcyjnych kształtach

,„,->.. \

,_

"'J )•

tv

'-~'"'-.._,..f'

drewniane pokrycie tarasu

ri!'·

.-..,,_.~·„~ ;fi'!"'~

(f,.

; ł

„-~~~~-

·~~ ~ J

,"

, •.i

•

„Jt:/'. .

~· / '~ '

„~.

:1

~-~~~~

==:..-===l=c~-~-===-=1-bc==~~b======C=>=ł=====:!=:~~-'~·~·:~··..}

j r::...,.._ .„.

panel z deszczółek drewnianych

krzesła

z drewna i st ali oraz stół obity blachą

panel z deszczułek drewnianych

panel z deszczułek drewnianych

metalowe rzeźby stylizowane na tarcze wojowników afrykańskich

cynkową

po prawei

Rzeźby ołowiane

i stylizowane na afrykańskie tarcze stanowią atrakcyjne tło dla przestrzeni jadalnej tego ogrodu.

OGHODV

MIEJ

f.lf:

wiatromierze

sadzawka

deski pokrycia tarasu

basen z gorącą wodą

or,RODY

Ml~JSKIE

Taras na dachu --

Andy Sturgeon Garden Design Klientem był młody, samotny mężczyzna pracujący w londyńskim City, który zyczył sobie stworzenia na dachu wysokiego budynku naprawdę „ odjazdowego" ogrodu. Ogród miał służyć również jako miejsce spotkań towarzyskich, należało więc wykorzystać fakt, że roztacza się stamtąd wspaniały widok na Londyn. Projektant, zainspirowany zakolem Tamizy płynącej pod budynkiem, stworzył w ogrodzie rodzaj plaży, wysypanej żwirem i kamykami, z pojawiającymi się gdzieniegdzie większymi kamieniami. Miejsce tym bardziej przypomina brzeg rzeki, że rosną tam wysokie trawy, kołyszące się na wietrze, drewniane pokrycie przypomina pomost, a obok niego znajduje się sadzawka, w której odbija się niebo. Ponieważ na wysokości realizowanego ogrodu niemal stale wieje wiatr, projektant nawiązał do tego w humorystyczny sposób, umieszczając na słupkach kilka umocowanych na stale rękawów wiatromierzy. Zostały wykonane z materiałów o różnych intensywnych kolorach, co sprzyja ich ekspozycji na tle szarego londyńskiego nieba. W ogrodzie przewidziano też ekran z drewnianych listewek, który osłania od wiatru, tworząc bardziej ustronną część ogrodu. Do kompozycji włączono istniejący już basen z gorącą wodą, powstało też m1e1sce na „ognisko" zasilane z sieci gazowej, wokół którego rozstawiono kubiczne siedziska z dębowego drewna. Pozostało też sporo przestrzeni, w której można ustawić stół i krzesła. Jak zwykle w przypadku ogrodów dachowych, czynnikiem decydującym o realizacji takiego założenia jest wytrzymałość stropu i konstrukcji nośnej budynku. Cięższe elementy rozłożono bliżej krawędzi tarasu, czyh bliżej ścian zewnętrznych domu, zastosowano specjalną. lekką g l ebę. Rośliny dobrano pod względem odporności na wiatr. Są to rośliny wiecznie zielone, takie jak formium, rozmaryn, Pittosporum tobira, eskatonia, lawenda i Agave

w1elko~c średn ica

ok. 14,5 m rO
po lewej Pośród roślin przewidzianych przez projektanta do tego ogrodu znajduje się lawenda; ukazana na zdjęciu odmiana o zwartym pokroju to Lavandula angustifolia „Hitcote•.

americana; brzoza himalajska (Betu/a uti/is, odm. jacquemontit) uzupełnia kompozycję o akcent pionowy. Ponadto w ogrodzie zna lazły się gatunki bylin obficie kwitnących: Kniphofia „Torchbearer", Verbena bonariensis, Achillea „ Terracotta" i Rudbeckia odm. sullivanti „Goldsturm" .

,

po lewej Na tym rysunku perspektywicznym widać fragment tarasu wyłożony deskami wraz z miejscem przewidzianym na ognisko i sześciennymi siedziskami z drewna dębu.

or1RODY

MIFISl<'lf.

li

Przestrzeń

miejska

/1

Mark Anthony Walker Associates wiełkośc

zaprojektowany tak, żeby wykorzystać ograniczoną miejskiego ogródka. Jest to co prawda ogród pokazowy, ale projektant nie uchylił się od rozwiązania powszechnie spotykanych trudności, takich jak wysokie mury ogrodzenia i cień padający na część lub całość przestrzeni. Założenie polegało na zestawieniu nowego ze starym. Tak więc nudna, ceglana ściana w głębi ogrodu została wyłożona cegłami pokrytymi niebieskim szkliwem, druga - niższa - została zastąpiona wałem ziemnym. Ogród można byto og lądać z dwóch pozostałych stron przez przeszklone ściany, w których znajdowały się wejścia, co zwiększało wrażen ie zamkni ętej przestrzeni. Stopnie tarasu. obramienie sadzawki i obszern a centralna przestrzeń z miejscami do siedzenia zostały wyłożone czarnym wapieniem, podkreślającym żywy kolor ścian. Zrealizowano długie kanały z wodą stojącą i płynącą, wzbogacając w ten sposób kompozycję o element ruchu i odbicia w tafli wody. U szczytu jednego z kanałów ustawiono zabytkową kamienną studnię. W ogrodzie geometrycznie posadzono osiem, wysokich i stożkowatych dębów o nagich pniach. Chodziło o to, żeby cień przez nie rzucany był 1ak najmniejszy i by spotęgować wrażenie perspektywy. Stojące w głębi, splecione gałęziami lipy również miały nagie pnie. aby nie przesłaniały niebieskiego szkliwa ściany z tyłu. Dla kontrastu w znajdującym się za przeszkloną ścianą ogrodzie umieszczono drzewa o bardziej naturalnych kształtach. Pozostała roślinność składa się głównie z gatunków lubiących cień, o ciemnozielonych liściach, takich jak akant, ciemierniki i paprocie, pogrupowanych w bujne kępy. Ogród ożywia plama intensywnego koloru utworzone przez czerwone róże pnące się, po błękitnej ścianie.

Ogród

10,5 x 14 m

rodzaj głe>by· obojętna usytuowanie brak danych (ogród pokazowy) główne cechy centralna przestrzeń z miejscami do siedzenia, kanały wodne

został

przestrzeń

t

powyżej i po prawej Aby uzyskać kontrast kolorystyczny i formalny, w ogrodzie umieszczono zabytkową kamienną studnię. Ustawiona u szczytu kana/u na tle mebreskie1 szkliwionej ~oany, w otoaemu lip splecionych galęz1am1, przyciąga

OGl1UDY

Mll::J~Klf

wzrok odwiedzających. Proste kąty tej kompozycji ogrodovvej, nazwanej przekornie . Przestrzenią miejską", podkreślają~ przystTzyżonych

bukszpanów (BuxusJ. pomiędzy którymi rozmieszczono rośliny rosnące swobodnie.

lipy splecione gałęziami

zabytkowa studnia

dąb

o

stożkowej

koronie

kanał

wodny

OGRODY

MIEJ S KIE

Nowoczesny dziedziniec w1elkosc 7 x 5 m rodzai gleby· obojętna ilasta, pod usytuowanie teren zacieniony główne cechy trejaż, oświetlenie,

na maleńkim podwórku otoczonym wysokimi poiawia się tam tylko w lecie w środku dnia. Właściciel życzył sobie, by stal się on miejscem do wypoeżynku, prżyjmowania gości oraz by nie wymagał intensywnej opieki. Projekt miał poprawić atmosferę zamkniętej przestrzeni dziedzińca, co uzyskano dzięki kompozycji skośnie usytuowanych wysokich trejaży. Ich ażurowa lekka konstrukcja sprawia wrażenie, że przestrzeń oddycha i że coś ciekawego znajduje się za nimi z tyłu. Jeden z trejaży jest otwarty i widać przez niego rosnące w cieniu rośliny. W drugiej części umieszczono z tyłu lustra, by złapać w nie jak najwi ęcej światła słonecznego. Posadzono za nim cieniolubne rośliny. Dziedziniec wyłożono imitacją kremowego kamienia z Cotswold. Oświetl enie stanowi ważny element ogrodu - na jego obszarze umieszczono sześć wysokich wąskich lamp, zaprojektowanych tak, by nie oślepialy patrzącego. Klient życzył sobie też - mimo małej powierzchni dziedzińca - zainstalowania urządzenia wodnego. Składa się ono z trzech kolumn wodnych o trójkątnym przekroju (powtarzających kształt latarni) ustawionych pośród otoczaków. Pomiędży kam1eniam1 rosną rośliny. Rabaty są otoczone niskimi żywopłotami z bukszpanu, podkreślającymi prżyjęte skośne linie projektu i jego prostotę. Posadzone w ogrodzie rośliny dobrze znoszą cień i wyglądają atrakcyjnie przez cały rok, zmieniając kolory wraz z porą roku. Pędy roślin pnących ożywiają puste ściany.

Ogród nią

gliniasta

urządzenie

po prawe1 Linie kompozycy1ne ogrodu zostały podkreMone nisk1m1 żywopłotami z bukszpanu IBuxus sempervirens). Na zdjęciu widoczny przykład takiego zywop/otu.

wodne

mieści się

ścianami, slońce

trejaż

niski żywopłot bukszpanowy

oświetl enie

urządzenie

wodne

trejaż

---------------------------------OC,HO[')Y

M l tJ~dl~

-t

Ogród pionowy Balmori Associates Projektant dostający zlecenie zaopatrzenia w zieleń miejski dom tego typu - patrz rysunek poniżej - ma zwykle do dyspozycji n1ew1elk1e przestrzenie. W tym przypadku klient polecił jednak wykorzystać wszystkie możliwe elementy - poziom gruntu, dach i powierzchni ę ści an - co określiło ksztalt calości założenia. Aby uzyskać ten nowatorski efekt, posłużono się ekologicznymi technologiami, takimi jak dywan z rozchodnika na dachu i wymyślny system pozwalający na ograniczenie ciężaru gleby oraz roślinności na tarasach. Połacie pionowe zieleni tworzy bluszcz, pnący się po specjalnie uksztaltowanych metalowych kratownicach; także winorośl i inne pnącza porastają ściany budynku, „otul ając go ogrodem" . W przyziemiu budynku, w części przeznaczonej na zieleniec, wykonano ścianę z mchu. który przy użyciu leciutkiej siatki plastikowej został przymocowany do maty drenażowej, umieszczonej na murze. Urządzono też trawnik - w miejscu przeznaczonym do przyjmowania gości na tarasie drugiego piętra. Ogród ten jest doskonałą ilustracją zasady mówiącej, że w kształtowaniu krajobrazu należy działać we wszystkich trzech wymiarach przestrzeni oraz tego, że innowacje technologiczne pozwala1ą posłużyć się roślinami w sposób niekonwencjonalny, owocujący nieoczekiwanymi efektami. Choć roślinność tu to pospolite gatunki (bambus, darń, mech, brzoza czarna, trawy i bluszcz), wynik końcowy jest rzeczywiście niezwykly.

woelkosc 855 m2 rodzai gleby brak danych u~ytuowaniC'' wystawa połudn iowo-wschodnia głowne cechy. ogród pionowy, ściana z mchu, zieleń na dachu

powyiej Na wizualizacji ogrodu w przyziemiu budynku widać, jak efektownie może wyglądać pokrywa ścienna z mchu umocowanego plastikową sia tką. Przestrzeń staje się galerią, w której eksponatami są rośliny. Odbicie mchu w znajdującej się tu sadzawce można podziwiać z różnych miejsc.

OcROUY

M""'"

u

Ogród penthouse'ów wielkosć. 215 m2

rodzai gleby· brak danych usytuowanie odsłonięty i nasłonec.z niony główne cechy· nawierzchnia z wapienia i drewna,

żardiniery

Klientem projektanta zieleni byto przedsiębiorstwo deweloperskie, które zamówiło wstępne założen ia dla prywatnych ogrodów położonych przy czterech luksusowych penthouse' ach powstałych na dwóch ostatnich kondygnacjach wysokiego londyńskiego budynku z lat 40. minionego wieku. Zleceniodawcy zależało na tym, by w zaproponowanym rozwi ązaniu nie został zaprzepaszczony atut takiej lokalizacji, jakim jest wspaniały, roztaczający się wokól widok Londynu. Pewne ograniczenia stwarzały, panujące zwykle na dachach budynków wysokich, niesprzyjające warunki na skutek wiejących wiatrów. Końcowy projekt jest w rezultacie rozwiązaniem uwzględniającym życzenia klienta i wymogi, Jakim muszą odpowiadać ogrody na

Wariant I

--~ ODY"""""

dachu. Na leżało bowiem jeszcze uwzględnić i stn iejącą strukturę dachu, której nie można byto zmodyfikować i która ograniczała możliwości dzia łań twórcy dość małą wytrzymałością na obciążenia. Opracowano dwie różne propozycje: w wariancie I ukształtowano przestrzeń w sposób bardzo uporządkowany, natomiast w wariancie li występują linie faliste, szczególnie uwidaczniające się na styku powierzchni pokrytych odmiennymi materiałami. W obu zaproponowano wykorzystanie tych samych materiałów. Przewidziano utworzenie rozległych przestrzeni wyłożonych płytami z wapienia, poprzedzielanych pasami drewna, oraz większe płaszczyzny wykończone tylko drewnem. Rośliny umieszczono w drewnianych lub cynkowych żardinierach .

=

Wariant li

==r--J -- :JJ I

po lewej 1 u góry Klientowi przedstawiono dwa warianty projektu: pierwszy z nich przedstawia/ rozwiązanie ortogonalne, do drugiego zaś wprowadzono dynamiczne linie faliste, kontrastujące z występującymi także w rej wersji prostokątami.

powyżej

i po prawej Wszystkie tym ogrodzie na dachu umieszczono w żardinierach. Pojemniki te, zarówno metalowe galwanizowane, jak i drewniane pomalowane na niebiesko - widoczne na zdjęciach - dobrze spełniają swe zadanie. roś/my w

OGRuDY

M I F J '.;K I ~

Ogród w przestrzeni trudnej do zagospodarowania Jan King wi el kosć. 184 m2

rodzai gleby. nieurodzajna usytuowanie wystawa południowa, teren częściowo zacieniony główne cechy· nawierzchnia z desek, sadzawka z fontannami

Klienci zamówili pro1ekt intymnego ogrodu, w którym znalazłaby się do przyjmowania gości i spożywan ia posiłków; miało w nim być również urządzenie wodne. Ogród co prawda wychodzi na połudn ie, ale mur starej fabryki zacienia jed ną jego stronę. Tę część ogrodu z racji wyższego jej posadowienia nazwano ogrodem górnym. W rogu ogrodu n i ższego rosła brzoza. którą zachowano. Pon ieważ dom był zbudowany z cegieł, z użyciem drewna dębowego i stali nierdzewnej, żądano, by te same materia ły pojawiły się w ogrodzie. Dzięki murowi fabrycznemu ogród górny jest najbardziej ustronną częścią posiadłośc1. Odbywają się tu spotkania rodzinne i przyjmowani są goście . Nawierzchnia z desek tworzy miłą w odbiorze powierzchnię (ze stopniami wystarczająco szerokimi i wysokimi, by mozna na nich siedzieć). Duze terakotowe donice, stojące przy ścianie przybudówki, są widoczne z sieni domu. W projekcie przew1dz1ano drewniany taras wychodzący na trawnik, obudowany dookoła betonowymi płytami chodnikowymi. Na końcu trawnika urządzono sadzawkę z dwoma fontannami. Za nią, między dwoma smukłymi Jałowcami, ustawiono wysoki obelisk ze stali nierdzewną Pozostałe powierzchnie dolnego ogrodu zostały wysypane żwirem . Na placyku pod brzozą ustawiono ławeczkę, z której można spoglądać na trawnik i rząd wykonanych ze stali żardin ier. U szczytu obu wąskich ścieżek stoi duża terakotowa urna. Aby ogród tworzył z domem części kompatybilne, przy opracowywaniu planu zagospodarowania za wi odące uznane zosta ły dwa elementy: jednym z nich był kierunek wychodzącego na południe okna bawialni, drugim - przybudówka usytuowana pod kątem w stosunku do głównego budynku. przestrzeń

po lewej Wykorzystuj'JC stary

fabryczny mur, projektant stworzył

ustronny górny ogród, gdzie można jeść posiłki i przyjmować gości.

--

(J

r,

fl C; D Y

M I f J ~ K I E

donice z terrakoty

betonowe płyty chodnikowe

iardiniery z galwanizowanej stali z Convolvulus cueorum

przybudówka

płot

z przylegających do siebie desek, pomalowany na kolor perłowoszary

ławka

warzywnik

dziki ogród

donica

O (, '' U D '

M ' [ ' , '

~ :1~J

ławka na wspornikach

pokrycie z desek

waza z czarne o lastryko J'ako zb'1ornik 9 urządzenia wodnego

ściana

d

n

G I< r; D '{

kl I L I 5 ~. I F

miejsce o przechowywan ia rowerów

Zwarty dziedziniec Catherine Heatherington Designs Właściciel

jednego z domków szeregowych w gęsto zabudowanym obszarze miejskim chciał przekształcić swój płaski 1do~ odsłonięty ogród. Zamówił projekt nowoczesnego i nie wymagającego specjalnej dbałości d ziedzińca, gdzie zamierza ł przyjmować gości . Ogród miał wyglądać atrakcyjnie, zwłaszcza od strony domu, należało ponadto przewidzieć miejsce do przechowywania rowerów i zaprojektować nowe ogrodzenie. Bi orąc pod uwagę og ran iczoną powierzch ni ę ogrodu, zastosowano proste, geometryczne kształty, które w takich warunkach zazwyczaj sprawdzają się najlepiej Około połowy powierzchni wyłożono deskami, tworząc w ten sposób sporą przestrzeń gościnną. tawka przy ścianie została zamontowała na wspornikach, a nie ustawiona na podłożu. Dzięki temu nie zakłóca rytmu biegnących poprzecznie desek, poszerzających optycznie przestrzeń. Nowo wybudowane ściany tworzą spoko1ne tło dla rabat o prostych, geometrycznych kształtach. Głazy i otoczaki ułożone z boku tarasu dobrze komponują się z nieregularnymi bryłami kęp roślinności i czarną lastrykową wazą, wypełnianą wodą płynącą ze stalowej rury. Po zmroku u rządzen ie wodne oświetla reflektor punktowy. Zgodnie z prostotą założenia, według którego dobrano formy 1materiały w tym ogrodzie, zestaw rośhn również ograniczono do minimum. Główną rolę odgrywają. tam rośl iny wiecznie zielone: Pseudosasa japonica, Hebe topiaria, Phormium tenax „Dazzler", Stipa tenuissima i Trahelospermum jasminoides. Ponadto Rhus typhina „Dissecta", Heuchera „Pewter Moon" i Sedum „Autumn Joy" ożywiają ogród przez ca ły rok, subtelnie jedynie zmien i ając swój wyg ląd. Koloru i woni dodają w lecie róże - „Mme Alfred Carriere" i „ Gh1slaine de Feligonde".

4, 1 x 7,5 m rodzai qleby gliniasta usytuowanie: wyst awa południowo-zachodni a główne techy: drewniana nawierzchnia, ławka na wspornikach, u rząd zenie wodne, ściana poprzeczna wielko~

pn łPwei Jedną z roślin, przewidzianych w schemacie nasadzeń tego ogrodu, był niezwykle efektowny, osiągający metr wysokości czosnek ozdobny Alhum .Purple Sensot1on"

pon1że1 Przekrój poprzeczny z widokiem od strony domu ukazuj<1cym obszar swobodnie rosni/(ej roślinności i wazę z czarnego lastryko, do której stalową rurą spływa woda.

Ogród wielu przestrzeni Według nowego projektu podzielono ogród na trzy odrębne

wielkość:

24 x 6 m rodzaj gleby: gliniasta, obojętna usytuowanie: od strony północnej główne cechy: kolorowy beton, pergola z linek stalowych

przestrzenie, każda z nich została pokryta inną nawierzchnią. Sekcje ogrodu łączy roślinność, a także płytkie stopnie, urozmaicające dodatkowo przestrzeń, która przedtem była całkiem płaska. Pierwsza sekcja została pokryta betonem z dodatkiem

!

________1

stalowoniebieskiego pigmentu. Nawierzchnia betonowa dochodzi do jednej z bocznych ścian, żeby dzieci mogły odbijać od niej piłkę .

Ogród jest własnością projektanta i zmi en iał się przez lata - najpierw

był

miejscem wypoczynku i

spotkań przyjaciół,

Dalej ścieżką„ pod pergolą zrobio ną z linek stalowych, przechodzi się

potem

stał się łatwym w utrzymaniu ogrodem odpowiednim dla założonej

przed kilku laty rodziny. Zawsze

było

tam sporo miejsca dla

roślin,

ponieważ właściciel jest zamiłowanym ogrodnikiem.

do drugiej

duży

ogrodu.

Zajmują ją

dwa tarasy pokryte

drewniany stół, zrobiony z wygładzonych papierem

desek - tu

właśnie

znajdująca się

Z początku część ogrodu zajmował trawnik, ale ponieważ

części

grubymi deskami impregnowanymi ciśnieniowo; ustawiono tam

w

przyjmuje

końcu

się gości.

Trzecia i ostatnia

ściernym przestrzeń,

ogrodu, jest przeznaczona do wypoczynku.

obszar ten znajduje się w głębokim cieniu i absorbował w zimie

Pośrodku znajduje się krąg ułożony z cegieł, otoczony bujną

dużo wilgoci, bardzo długo wysychał. Tak więc trawnik

rośl innością. Jest to najbardziej nasłoneczn ione miejsce w ogrodzie.

zlikwidowano, by przystosować ogród na potrzeby wszystkich członków

rodziny.

Roślinność w ogrodzie jest gęsta i urozmaicona. Są tam gatunki

dobrane zarowno ze

kolorowy beton

pierwsza sekcja ogrodu

względu

na

kształt

- jak np. banan (Ensete)

pergola z linek sta lowych

i Agave americana, kilka odmian bambusa. duży prusznik, Acer palmatum „Sango-kaku", jak i trawy, m.in. Helictotrichon sempervirens. Po ośmiu stalowych linkach, tworzących pergolę pomiędzy pierwszą i drugą sekcją ogrodu, pną się glicynie i chmiel „Aureus". Linki - rozpięte na całej szerokości ogrodu na tyle wysoko, by nie zakłócać widoku - zostaly wprowadzone w celu wzbogacenia kompozycji zieleni na wyższym poziomie.

po prawej

Centralną przestrzeń

ogrodu sranowi wyniesiony drewniany taras z duzym stołem, otoczony bujną roślinnością.

druga sekcja ogrodu

przestrzeń

przeznaczona do wypoczynku

OGRODv

MIEJSKIE

Nieformalne projekty ogrodów pozwalają ich autorom 1n1qatywy w pode1sou do zagadnienia. Historycznie rzecz biorąc. twórcy ogrodów skłaniali się raczej do ich uporządkowania 1 wprowadzania motywów geometrycznych. Ang1elsk1 styl ogrodów zmienił nieco to podejście, wciąż jednak pozostało w nim dązenie do przepychu. Wraz z nadejśoem XX wieku i modernizmu, symetryczne schematy zostały zastąpione przez projekty asymetryczne, wynikające z nowego pojmowania równowagi 1harmon11, często inspirowanego -;ztuką wykazać więcej

Japońską

Pro1ektano z amerykańskiego zachodniego wybrzeza ten sposób myślenia. odzwierciedlający nowoczesne i beztro'>kie postrzeganie świata Pojawiło się pojęoe „ pokoju zewnętrznego", czyli ogrodu, który zaczął służyć jako miejsce wypoczynku i zabawy oraz stał się jadalnią pod gotym niebem; jego funkcja uległa ewolucji wraz z przemianami obyczajowymi. Ciasny gorset projektu bazującego na osi 1symetrycznych powtórzeniach ustąpił organicznym ksztaltom, spiralom, przekątnym 1zachodzącym na s1eb1e prostokątom W ogrodzie o swobodnym charakterze śc1ezki wiją się zakolami, trawniki rozkładają się po łukach, a obrzeża zmieniają swą głębię 1kształt. wprowadzając element zaskoczenia i różnorodności. Takze rośliny są gromadzone w swobodnych lub nachodzących na siebie kępach o różnych wysokośc.iach 1fakturze. odchodzi się natomiast od pro1ektowania wyraźnie oddzielonych rabat. Projekt Elizabeth Banks, od którego prezentaq1 zaczyna się ten rozdział, pokazuje, jak znakomite wyniki można osiągnąć przy niesformalizowanym podej5C1u do tworzenia ogrodu. Zestawienie krzywych 1okręgów sprawia. że niedogodny, trapezoidalny kształt ogrodu staje się niewidoczny przyjęli

Ogrody o swobodnym charakterze

- --

Ogród

okręgów

Elizabeth Banks Associates 15 x 17 m w najszerszym miejscu rodzaj gleby: wzbogacona gliniasta; w nowych miejscach nawieziona ilasta usytuowanie: wystawa południowo-zachodnia główne cechy: różnice poziomów, nawierzchnie z desek, motyw okręgu w1elko~c

cyprysy Cupressus sempervirem

jako otwarta przestrzeń dla mającej go rodziny i eleganckie miejsce do przyjmowania gości . Projekt musiał połączyć w jedną całość trzy odrębne przestrzenie: ogród już istni ejący. teren niżej polożony, podmokly, który przedtem był niewykorzystany, oraz nową przestrzeń stworzoną przez wybudowanie tarasu na dachu jednop iętrowego budynku . W projekcie wykorzystano trudne warunki topograficzne do stworzenia ogrodu o kilku poziomach. Ponieważ różnice wysokości dochodziły do 1,35 m, poziomy trzeba było połączyć schodami. W całym założeniu posłużono się motywem okręgu, który jako główny element kompozycyjny powtarza się w różnych miejscach, postaciach i skali - począwszy od głównych części planu po wprowadzane detale. Poszczególne fragmenty ogrodu dzielą wybudowane ściany 1 rózni dobór roślin i użytych materiałów. Na obszarze położonym w pobliżu domu znajduje się duża okrągła sadzawka, przestrzeń 1adalna i niewielki obszar wyłożony deskami. Kolejny sektor składa się z ciągu tarasów na dachu jednopiętrowego budynku - jest to przestrzeń do przyjmowania gości i zabawy. Niewielki obszar na skraju tarasu jest przeznaczony do opalania się; można też stąd spog lądać na ulicę poniżej. Ocieniony i nieuzywany przedtem fragment terenu, położony na działce najniżej, zostal gęsto obsadzony roślinami i stał się miejscem, po którym możn a się przechadzać, pogrążyć w kontemplacji lub przyg lądać mu się z innych części ogrodu. W projekcie wykorzystano i stn iejący platan oraz dodano wielopienne brzozy, pa l mę, sosnę i cyprysy wiecznie zielone. Ponadto znalazły się tam bambusy, paprocie i trawy. Ogród

został pomyślany

użytkować

brzoza Betu/a

urządzenie

po

lewej Cyprysy wiecznie zielone

zostały

wybrane do tego ogrodu ze względu na elegancką, przypominającą kolumnę sylwetkę

i w celu wprowadzenia pionowego akcenlu do kompozycji.

OGRODY

O

wodne

S WOliCJDNYM

C H ARAKTERZE

palma

s

główny

taras na planie kola wnętrze

domu

brzoza Be cuia

-1

drewniany taras

sadzawka

OGRODY

O

'.JWOBODNYM

f.HAKAl
Tajemniczy ogród - - - - - - - - - - - - - - -..;.

Jill Billington .tajemniczy ogród• dla dzieci

9,2 x 7 m rodzaj gleby ilasta na glinach usytuowanie: wystawa zachodnia głowne cerhy. drewniane tarasy, głazy jako siedziska, regulowane pionowe żaluzje

wielkość.

Projekt nawiązuje do staromodnych ogrodów z trawnikiem otoczonym kwitnącymi krzewami. Zos tał rozplanowany w sposób prosty i nowoczesny, przewidziano tam też dużo miejsca na kwiaty. Początkowo ogród był widoczny z zewnątrz, ponadto zarośnięty krzakami, a wchodziło się do niego z domu dwoma ciągami małych schodków. Zróżnicowanie poziomów uproszczono, tworząc przy wyjściu z domu jeden stop ień ciąg nący się na całej jego szerokości, który stał się zarazem „platformą" dla roślin w skrzynkach. Drugi, znacznie szerszy i położony nieco niżej taras - z ukośn ie ułożonymi deskami pokrycia - jest sprawcą istnienia kolejnego stopnia, również przebiegającego na całej szerokości ogrodu. Kolejny, bardzo niski stopień, prowadzi JUŻ na trawnik. Również na tym poziomie znalazło się miejsce na skrzynki z roślinami. Brzegi wszystkich tarasów mogą słuzyć jako siedziska. Wysunięta w głąb ogrodu przestrzeń Jadalna pozwala mieszkańcom tego starego domu odetchnąć świeżym powietrzem, a drewniana nawierzchnia tarasu nagrzewa się w letnie dni i można po niej chodzić boso. Została ona zasłonięta przed spojrzeniami sąsiadów za pomocą specjalnych drewnianych ża luzji, których pionowe regulowane panele można u stawiać w dowolny sposób względem padających promieni słonecznych . Za nimi widoczne są rośl iny, których won umila pobyt na tym tarasie. Pokaźnych rozmiarów płask ie głazy słu żą jako dodatkowe siedzenia, a także dzieciom do zabawy, dodając ogrodowi rustykalnego charakteru. Właścici ele chcieli m ieć trawnik; jego krańce są niewidoczne z domu, co sprawia, że ogród wydaje si ę większy niż jest w rzeczywistości. Jego część za przestrzenią jada l ną to pozostający w ukryciu fragment ogrodu przeznaczony na użytek dzieci - tzw. tajemniczy ogród. Konieczne bylo też uwzględnienie schowka, który zasłoniła kępa wysokich bambusów.

schowek ukryty za bambusami

po lewej Aby ukryć schowek, projektant posłużył się wysokimi bambusami Phyllostachys nigra.

O G f\ O D Y

(J

'i W Il

[I O

Li M Y M

r

H A R A K T i: R Z (

taras - miejsce do spożywania posiłków

głazy jako

siedziska

drewniane pokrycie tarasu

rośliny

w skrzynkach

OGRODY

CJ

SWOBODNYM

CHARAi\TEf\Zt

"Kraina kontrastów" w•clkos<': 12 x 10 m rodzaj gleby obojętna usytuowanie teren otwarty od północy główne cechy roślinność z antypodów, alejki o swobodnym przebiegu, kopiec porośnięty roślinami, wysepka z pseudofosą

atrapa fosy - beton krzesło uplecione pomalowany na kolor wody z witek brzozy na kształt kopalnego ptaka moa powyżej Jedną

z nowozelandzkich przewidzianych do tego ogrodu, jest rosnący w dużych zwartych kępach, wiecznie zielony krzew Hebe albicans. roślin,

zakrzywiona alejka

obszar wysypany malymi otoczakami i korą dwuwijka antarktyczna Dicksonia antarctica

rzeźba

z pleksiglasu

płot z pomalowanych na czarno paneli drewnianych

Jest to szkolny proiekt ogrodu, zgłoszony w kategorii open na pokaz RHS Hampton Court Flower Show, nazwanego „Kraina kontrastów„ To zalozenie przewiduje scenerię otwartą. z występującą w niej bujną roślinnością, zlożoną także z gatunków pochodzących z Nowej Zelandii 1innych roślin z antypodów. W ogrodzie główną rolę odgrywaJą bryły roślinności, podczas gdy kształtowanie krajobrazu schodzi na drugi plan. mimo że trzy duże rzeźby z pleksiglasu stanowią w nim ważne punkty kompozycji. Do centrum ogrodu prowadzi wygięta na kształt łuku alejka wyłożona deskami z twardego drewna. Resztę nieporośniętej roślinami przestrzeni wysypano małymi szarymi otoczakami i korą. Obszar opasany z jednej strony krzywizną alejki tworzy kopiec

o naturalnym wyglądzie, porośnięty roślinami przypominającymi mech i trawami pogromadzonym1 w rozrzucone kępy. Wyżej wznoszą się lilaki i agapanty wokół formium rosnącego na samym szczycie. Po drugiej stronie ogrodu znajduje się wysepka otoczona pseudofosą. zrobioną z betonu pomalowanego na kolor wody. Sama wysepka została uformowana z gleby gliniastej umocnionej siatką drucianą i pokrytą warstwą torfu; na szczycie pagórka posadzono w skrzynce wyrośniętą kordylinę. Przymocowane do podłoża metalowymi prętami nowoczesne pleksiglasowe rzeźby podkreślają świetlistość i kolory ogrodu. Nieopodal znajduje si ę wielkie krzesło uplecione z witek brzozy, któremu towarzyszy skupisko surrealistycznie splecionych Pseudopanax ferox.

----------OGP.OUY

()

'.,,W()BOON>'M

,-;1r,R11'-.rFr
Ogród ery kosmicznej Andrew Fisher Tomlin Właściciele posesji dokonali przebudowy wnętrza domu w nowoczesnym stylu i pragnęli, by przestrzeń patia była równie efektowna. Ogród tam założony miał być niekłopotliwy w utrzymaniu, a jednocześnie atrakcyjny przez cały rok, i zapewniać ładny widok z okien domu. Podstawą projektu są trzy „ kapsuły", jakby trzy obszary o kształtach wywodzących się ze wzorów tkanin obiciowych z lat SO. minionego wieku, którym dowolnie przypisano funkcje takie jak zabawa, kąpi el słon eczna i przyjmowanie gości. Najlepiej byłoby „ wyciąć" krzywizny nawierzchni w naturalnym kamieniu, który zawsze dobrze wyg ląda w ogrodzie, ale ze wzgl ędu na ograniczony bu dżet trzeba było z tego pomysłu zrezygnować. Płyty betonowe są wyrobem, który także pozwol i ł osiąg nąć pożądany efekt. O błemu zarysowi obszarów wyłożonych płytami odpowiada krzywizna żwirowanej alejki. Ogród można podziwiać też w nocy, ponieważ przewidziano odpowiedni system oświetlenia. W celu uzyskania wyrazistego, ale nie przeładowanego roślinami ziel eńca, ich zestaw ograniczono do niewielkiej liczby

obszar patia

wielkoK 12,S x 12,S m rodzaj glPhy: gliniasta i obojęt na ilasta usytuow<1n1e wystawa zachodnia q łówrit• CC'chy „kapsuły" o dowolnie przypisanych funkcjach, krzywizny nawierzchni

gatunków, wyglądających atrakcyjnie przez cały rok. Składa się n ań grupa siedmiu Betu/a uti/is odm. jacquemontii, niskie żywopłoty i kule z przyciętego bukszpanu oraz wybrane paprocie i trawy ozdobne. Odcienie stalowoszare i delikatnego fioletu oraz walory zapachowe wprowadzają lawenda, perowskia i rozmaryn. Wśród roślin pnących znalazly się Clematis armandii i Jasminum officinale, a wśród zielnych „ pewniaki", takie jak Alchemii/a mol/is, Anemone „ Honorine Jobert". Crocosmia „Solfatare" i Ligu/aria „ The Rocket''. Ponadto w ogrodzie posadzono dużą ilość roślin cebulkowych, m.in. Galanthus niva/is 1 Narcissus „Pheasant's Eye".

główny

. kapsuła "

gokinna

„kapsu ła"

do zabawy powyżej Ponieważ

ogród ma

funkcjonować przez cały rok, znalazły się w nim rośliny wiecznie zielone, takie jak bukszpan przycięty w kule i niskie żywopłoty, oraz rośliny pnące, jak Clematis armandi1. żwirowana

alejka

.kapsuła"

do opalania

OGROLi'f

u

~·1VrJLlODMfM

iHARA~1Lf.:lE

Ogród z widokiem w1elkosr ok. 15 x 10 m rodzaj gleby alkaliczna usytuowanie wyst awa południowo-wschod n ia główne cechy· st ok opadający od domu ku ogrodzeniu, tarasy, sadzawka

posesji zamówili pro1ekt ogrodu niewymagającego intensywnej opieki, który będzie atrakcyjnie wyglądał z okien ich domu i będzie wkomponowany w otaczający posiadłość krajobraz. W ogrodzie ważną rolę miało odegrać drewno jako budulec (zwłaszcza podkłady kolejowe), miały znaleźć się w nim rośliny pnące, sadzawka i niewielkie miejsce do odpoczynku, w którym mozna byłoby korzystać z popołu d niowego słońca. Ogród położony na stoku opadającym od domu miał być w niższej części ogrodzony murem, w celu osłonięcia tego miejsca przed wg lądem z zewnątrz. Ponadto na leżało zasłonić ustawiony w pobl iżu domu na betonowej podstawie zbiornik na ropę widoczny z każdego punktu posesji. Betonowe płyty nawierzchni zastąpiono imitacją kamienia, Włafociele

wnętrze

-- -

pergola i płot z ozdobnych desek

obsza r obsadzony roślinami, wysypany żwirem

..

u ., R CJ D 'r

(J

~V"•

JBOOr.J fM

,-H,,R1>f;Tf.ll/'L

domu

którego koloryt dobrano tak. by pasował do ceglanych ścian domu. Stopnie, prowadzące z tarasu w dół do ogrodu, zrobiono z podkładów kolejowych, zdecydowanie różniących się wyrazem od położonych obok desek. Różnice poziomów podkreślono poprzez zmiany kierunku ułoże nia desek na kolejnych tarasach, balustrada jest wystarczaj ąco wysoka, by można si ę na niej oprzeć. a poręcz dostatecznie szeroka, żeby postawić szklankę . W niższej części ogrodu najwaznie1szym elementem kompozycji jest sadzawka, odwracająca uwagę od wysokiego ogrodzenia. Z trzech stron 1ej zbiornik ujmują ściany betonowe, z czwartej zaś przeg rodę nadbudowano podkładami kolejowymi, za którymi powstała „plaża " z rosnącymi nań roślinami. Zbiornik na ropę i powstały obok nowy schowek zostały zasłon ięte płotem z ozdobnych desek i pergolą, którą upiększają łubiane przez właścicieli rośliny pnące rośliny rosnące

kamienistej

powy7eJ Na zd1ęc1u widoczne kolejne poziomy tarasów i poręcz, która jest na tyle wysoka, ze mozna się o nią oprzeć bez pochylania i spoglądać na sadzawkę.

na

plaży

ponizej Na tym rysunku aksonometrycznym wyraznie widać sadzawkę, .plażę• ro~lm

i wznoszące się w stronę domu pomosty.

taras pokryty deskami, wzniesiony na podkładach kolejowych

czworoboczny trawnik

żywopłot

z lawendy

obszar obsadzony roślinami, wysypa ny żwirem

O

(J "

O O Y

O

<; Vv O B O D '4 Y tv'

' R Ar r [ Rl (

Ogród spiralny 9 x 5,5 m rodzai gleby piaszczysto-ilasta, lekko kwaśna usytuowanie wystawa południowo-wschodnia główne cechy: spiralnie ułożona nawierzchnia, wodne

I I

w1elko~

urządzenie

J

Właściciele

chcieli, by ogród przy oranżerii nawiązywał do niej w nim też znaleźć niestwarzające zagrożenia dla małego dziecka urządzenie wodne. Organiczne krzywizny prowadzą wzrok patrzącego do środka ogrodu, wprowadzając odczucie przestrzeni większej od rzeczywistej. Wrażenie to wzmagają różnice poziomów zagłębiających si ę centrycznie. Granica między wnętrzem oranżerii m ieszczącej też kuchnię a ogrodem została zatarta przez podniesienie terenu tuż przy wyjściu z budynku niemal do wysokości jego podłogi i zastosowanie jasnej nawierzchni oraz iasnego wykończenia murów choćby kolorystyką. Miało się

ułożona

spiralnie nawierzchnia

zakrzywiona ~ci ana

główna przestrzeń

wypoczynkowa

zakrzywiona ściana

kamienny murek, służący też jako siedzisko

schowek wybudowany na zamówienie z

urząd zenie

w ogrodzie, odpowiadających kolorystyce wnętrza kuchni. Także kolory niektórych roślin nawiązuią do palety barw użytych w kuchni. Obszar połozony bezpośrednio przy drzwiach jest oświetlony porannym slońcem, natomiast główny obszar przeznaczony do wypoczynku jest nasłoneczniony lub zacieniony, zależnie od pory dnia. Biegnący spiralnie wokół tego miejsca murek może służyć jako dodatkowe siedzisko dla gości, podobnie jak stopnie pomiędzy poszczególnymi poziomami. Wybudowane w ogrodzie zakrzywione ściany stanowią pionowe urozmaicenie kompozycji i wraz z urząd zeniem wodnym odwracają uwagę od przytłaczającej, wysokiej ścia ny sąsiedniego domu. Posadzone za nimi bambusy z czasem wyrosną i będą sta nowić ich pionowe przedlużenie. Za ścianami ukryty jest schowek na rowery i h uśtawka dla dziecka. Roślinność sklada się z krzewów wiecznie zielonych, kolorowo kwitnących bylin i traw. Elementami oddziaływającymi w pionie są: klon (Acer griseum), nieduży Sorbus i czarny bambus.

nawierzchnia Blanc de Bierge

płyt

wodne

po prawf•j Byliny i tra\!';}'. takie jak

trzcinowata (St1pa arundinacea), wprowadzają kolor w porze kwitnienia tego „zewnętrznego pokoju".

Ogród dla osoby niepełnosprawnej --------------------~--------

-- - ---------

Zadaniem projektanta było stworzenie nowoczesnego ogrodu. dostosowanego do potrzeb niepełnosprawnej żony właściciela posesji. Miał więć być niekłopotliwy w utrzymaniu i umożliwiać poruszanie się na wózku inwalidzkim. Należało też w nim przewidzieć miejsce przeznaczone na duże donice i zacieniony obszar do wypoczynku. Dopiero po zapoznaniu się ze wszystkimi zagadnieniami dotyczącymi dostępności terenu przez inwalidę, architekt podjął pracę twórczą. Nawi erzchn ię - zgodnie z jego projektem - wyłożono dużymi płytami chodnikowymi, rośliny natomiast umieszczono na uboczu, by nie przeszkadzały w poruszaniu się wózka. W miejscach do wypoczynku cień zapewnila drewniana pergola. Ostateczny projekt jest dosyć prosty i polega głównie na stworzeniu kompozycji ustawionej pod kątem 45° względem domu .

urządzenie

"' /

/<

/

/

wodne

obszar nasadzeń pokryty żwirem

wielkOS( 13,S X 12 m rodza, qleby obojętna u~ytuowaniE wystawa północno-wschodnia glnwne techy: ogród dostosowany do poruszania inwalidzkim, pergola

y

/

/

na wózku

_ _ __ drewniana pergola

u góry Ukośne względem domu linie styku płyt chodnikowych powiększają optycznie przestrzeń tego nowoczesnego ogrodu, natomiast pergola zapewnia cień.

., /

się

'>

'

"'

plyty ctiodni,~9we

"

"'

pochylnia

/ oranżeria

taras

drewniana pergola wnętrze

domu

0l>fl01JY

()

'>WOB(JONiM

CHt•P.Af:TERlE

Ogród do

oglądu

z lotu ptaka

1O x 8 m rodza; gi{'L/' gliniasta, alkaliczna U$ytuowanie wystawa pólnocno-wschodnia główne ct-thy półkoliste stopnie, misa ze stali nierdzewnej w1elko~c

Właściciele

chcieli

mieć

nowoczesny ogród bez trawy, optymalnie do nich przestrzeń i tworzący całość z nowoczesnym domem. Aby ogród był korzystnie postrzegany z górnych pięter domu, musiał mieć interesującą formę, co jest szczególnie istotne w okresach zimowo-wiosennych nieobfitujących w zieleń, a także w porach nocnych. Poza balkonem na pierwszym piętrze i ułożonymi paroma płytam i chodnikowymi, ogród był zupełnie nieurządzony, w przeciwieństwie do znajdujących się w pobliżu okazałych zieleńców z duzym1 drzewami. Osobom przebywającym w nim należało zapewnić intymność, gdyż cały jego obszar był nieosłonięty przed spo1rzen1ami sąsiadów. Ogrodzenie oddzielające od posiadłości jednego z nich było zrobione ze zwykle1 siatki drucianej, która w na1mnie1szym stopniu nie ograniczała kontaktu wzrokowego Dzięki ograniczeniu liczby gatunków roślin kompozycja ogrodowa stała się bardziej spó1na niz gdyby zmieszano w niej więcej okazów. Dobrane kolory są stonowane. Tło stanowią rośliny wiecznie zielone, takie iak Choisya ternata, Corokia cotoneaster, Hebe rakaiensis, Callistemon pallidus, Ceanothus „Blue Mound" i Carpenteria californica. Do ich zestawu dołączono niewielką liczbę bylin, atrakcyjnych o różnych porach roku, m.in. Crocosmia masoniorum, Kniphofia galpinii i Anemone blanda, wraz z ozdobnymi trawami Stipa pinnata i Festuca „Eliah Blue".

I

wykorzystujący niewielką należącą

„1

oczko wodne w

kształcie

liścia dębu

•

misa ze sta li nierdzewnej i ku le

• umocnione pólko liste stopnie

po lew ej Półkoliste stopnie łączą przydomowy taras z ogrodem i wyglądają wyjątkowo efektownie, zwlaszcza z górnych pięter domu.

trejaż

z pionowych

prętów

na tle

nietłukącego się

lustra

wyłofona płytami przestrzeń

pod

pergolą

wypoczynkowa z linek stalowych

możliwe przedłużenie

ogrodu

stopnie umocnione blokami kamiennymi

-hrośliny

po z siatki drucianej

pnące się

płocie

rąg

z kamiennej kostki

4 .; Ci R 0 L1 Y

{;

5 W O U ()

!) t~

Y M

r H

p,

P. A ' T E R Z l

Ogród podzwrotnikowy 65 x 25 m rodzai gleb' obojętna i kwaśna usytuowanie teren osłonięty, ale narażony na wschodni wiatr glowne re hy tarasy. basen. fontanna, ukryte przestrzenie

w1elko~(

Teren ten, znajdujący się w Kornwalii w południowo-zachodniej Anglii, był przez długie łata zaniedbany. Właściciele postanowili to zmienić i stworzyć tam podzwrotnikowy ogród dla gości hotelowych i otwarty dla publiczności. Teren w przekroju poprzecznym obniża się o około jeden metr. Pochyłość wykorzystano do stworzenia ogrodu o urozmaiconych formach tarasów, centralnym obszarze wypoczynkowym, szerokich podestach i stopniach sprowadzających do otoczonych lawendowym żywopłotem urządzeniom wodnym (basen i fontanna). Ideą projektu, opartego w całości na liniach krzywych. była taka organizacja przestrzeni otwartych. by prowadziły do ukrytych w zieleni tajemniczych miejsc, odznaczających się specyficzną cechą, jaką jest element zaskoczenia.

Ogólne założenie polegało na tym, by w typowym kornwalijskim ogrodzie stworzyć nastrój przywodzący na myśl okolice podzwrotnikowe. Aby ogród od razu wyglądał na będący w pełni rozwoju, a nie nowy, posadzono w nim duże kordyliny. Ponadto roślinność składa się z różnych odmian formium, bambusa. Pittosporum tobira i drzewa oliwkowego. Chcąc odtworzyć zapachy znad brzegów Morza Śródziemnego, wprowadzono do ogrodu rośli ny takie jak czystek. lawenda i rozmaryn. Żywopłoty tworzą eskalonia, lawenda i bukszpan. Przy fa liście ukształtowanym obrzeżu ogrodu niski żywopłot z bukszpanu (Buxus serpenvirens) został ukośnie przycięty, tak by rozrastał si ę u podstawy. Za tym żywopłotem rosną kwitnące krzewy oraz posadzone przemiennie fi oletowe i pstre kordyliny oraz rośl iny pnące. jak powojnik i passiflora (męczennica cielista).

fontanna

po prawe1 Otaczający kordy/my żywopłot z

bukszpanu IBuxus

sempervirens) został przycięty ukośnie,

co dało zdecydowanie od utworzonej przez bujne rośliny rosnące ponad nim. odmienną formę przestrzenną

taras

schody terenowe prowadzące do basenu

basen

miejsce do wypoczynku

O G Il

(J

D Y

O

S V'J (J B O D N Y M

C H A R ;\ K T F R Z f-

Ogród w „amfiteatrze" Rył

Noweli

w1elkos 19 x 17 m rodzaj gleby gliniasta usytuowanie od strony północnej główrw cechy strome zbocze, zakrzywiona schody terenowe, pergole

wnętrz e

domu pochyła

alejka,

wyniesiona rabata warzywna z pergolą

powyzei W tym ogrodzie ukryte pod drewnianą pergolą siedzisko - podobne do ukazanego na zdjęciu powyżej - kusi, by za1ąć na nim miejsce i prowadzić dyskretną obserwację tego, co dzieje się poniżej posesji

rzeźba

Klient chciał stworzyć ogród na terenie tak stromym, że wydawało to niewykonalne; chc1al również połączyć dom z tą nieprzystającą do niego dz1alką. Ogród miał zapewnić prywatność właścicielowi, osłaniając go przed spoJfZeniami sąsiadów; należało też przewidzieć m1e1sce na cieplarnię i ogród warzywny oraz obszar bawialny w pobliżu domu. Stromy stok o dwóch zboczach tworzących formę w rodzaju amfiteatru, z niewielkim płask i m skrawkiem ziemi, sta nowił właściwie miejsce nienadające się do użytku . Zadanie projektanta polegało na odpowiednim wykorzystaniu pochyłości i powiększeniu obszaru płaskiego. W celu pokonania różni cy wysokości terenu wybudowano alejkę o krętym przebiegu, tworząc w ten sposób możl iwie najd łuższą się

~ o"'""'

pergola i siedzisko

drogę lączącą poziomy górny i dolny. Istniejący już płaski placyk w pobliżu domu został tak powiększony, by zmieścił się tam stól i krzesła; jego forma stanowi odzwierciedlenie kształtu domu. Mury oporowe pocltrzymuiące stok ziemny ogrodu, podobnie jak budynek, zostały zrobione z żóltej londyńskiej cegły. Płaska przestrzeń, zna1dująca się u szczytu zbocza, została powiększona dzi ęki wybudowaniu solidnego muru oporowego na zarysie dwóch łuków, umożliwiającego przedłużenie górnego tarasu położonym nieco niżej kręgiem o kamiennej nawierzchni. U podnóża muru umieszczono ukryte pod pergolą siedzisko, tworząc kameralne miejsce, z którego można podziwiać widok rozciągający się daleko poza granice posesji. Na najn iższym poziomie ogrodu pows tał trawnik i rabaty o nieregularnych kształtach .

----------o

, W O IJ r; [l N '( M

CHARA!
zakrzywiony bieg schodów terenowych

Ogród szwajcarski wielko~<

60 x 35 m (wymiary skrajne) rodzilJ g•eby aluwialny polodowcowy namuł 11\yt11owan1e wystawa południowa głowni CPrhy teren pochyły, niska roślinność, tarasy, zbiorniki wodne

Właściciel e zamówili projekt ogrodu mającego stanowić jedną całość z domem, ale zarazem wtapiającego się w otaczający go

powyżej Niska roślinność i równie niewysoki tatarak porastający wody stojące zbiorników na posesji wtapiają się w otaczający krajobraz.

pi ękny krajobraz. Widoki w tym miejscu są wspaniałe, a teren posesji jest odsłon ięty i pozbawiony drzew. Właściciel nie chciał wi ęc wprowadzać wyższej roślin ności, żeby nie zasłan iała otoczenia. W powstałym projekcie wykorzystano znaj dujące si ę na miejscu głazy narzutowe - ostańce polodowcowe. Od domu, pośród bujnej niskiej rośl inności, ciągnie się kaskada tarasów, usytuowanych kolejno na takich wysokościach, by różnica poziomów pozwalała wykorzystywać ich skraj na siedziska.

wiodąca

"\

do góry, wykladana drewnem ścieżka ,.-"\

/

./

/

„

/

\./ /

/

t rawa

drewniana platforma widokowa głazy

narzutowe

trawa

rzeźba

Of1ROl;Y

O

S'·NOl>Ol)NYfvl

CHAP.1>..KTF.RZE

Ogród „zwrócony do

środka"

w1elkosc 12 x 17 m rodzai g ·by· namul ilasty, dobrze przepuszczalna, lekko alkaliczna usytuo•JVar11l·: wystawa południowa, teren osłonięty od wiatru głowni' cerhy urządzenie wodne w środku ogrodu, pergola, spiralnie poprowadzona ścieżka Zleceniodawca życzył sobie mieć ogród o swobodnym charakterze i wyrazistej strukturze, łatwy i niedrogi w utrzymaniu. W projekcie należało uwzględnić istniejące wokót domu powierzchnie wyłożone płytami betonowymi. Właści ciel chciat także wymiany ogrodzenia, tak by, rezygnuj ąc części owo z pięknego widoku, zyskać w zamian ogród o bardziej prywatnym i kameralnym charakterze. Kluczowym elementem planu jest znajdujące się pośrodku okrągłe urządzenie wodne, do którego prowadzi spiralnie poprowadzona ścieżka. Uktad wyniesionych elementów pergoli i wkopanych w zwir podkładów kolejowych podkreśla ślimakowaty kształt kompozycji. Drewniany tuk, pod którym przechodzi się na wyłozoną płytami betonowymi przydomową powierzchnię. komponuie się z pergolą . Zna1duje się na osi, na której drugim końcu. w osłonięte1 części ogrodu, postawiono dwie ławki. Jest to zgodne z ogólnym załozen1em, ze pro1ekt osłoniętego i zwróconego .do wewnątrz" ogrodu powinien opierać się na wyrazistych liniach struktury, skupiających uwagę na wnętrzu ogrodu. Przy tym zadaniem gęstej roślinności jest złagodzenie efektu wywoływanego przez ogrodzenie, które w przeciwnym razie mogłoby dominować nad całością. Zamiast trawy, ogród wysypano płukanym żwirem, położonym cienką warstwą na sprasowanej 1 utwardzonej warstwie żwiru i tłucznia, tworząc w ten sposób este tyczną, solidną i przede wszystkim tatwą w utrzymaniu n awierzchnię. Istniejące betonowe płyty zostały ułożone na nowo we wzór zbliżony do układu cegieł w ścianie. Powstała koło domu nawierzchnia jest dobrym przykładem tego, jak surowce, które same w sobie są mało

OG~OOY

o

.woBODNY~

t H AR A KT[RlE

atrakcyjne. mogą zostać z powodzeniem użyte w zestawie z materiałem kontrastującym, a także jak zmieniają wyraz, jeśli ułoży się je w interesujący wzór. Roślinność w tym ogrodzie będzie cieszyć oko przez cały rok. Wida~ to było wyraźnie w przyjętym planie nasadzeń w centralnej, łukowato zakrzywionej rabacie. gdzie Rosmarinus officinalis „Miss Jessopp's Upright". Perovskia atripficifolia .Blue Spire" i Artemisia „Powis Castle" zostały zestawione z Phormium „Sundowner". które znalazto się tam ze względu na swój atrakcyjny kształt. Koniec rabaty przy drewnianym tuku akcentuje przystrzyżona kula bukszpanu Buxus sempervirens.

powyże1 Płukany żwir i cegły

to dwa rodzaje materia/u budowlanego, które zestawione w nawierzchni pasują do siebie i są łatwe w utrzymaniu.

poniżej Ten rysunek z widokiem ogrodu ukazuje wyraźnie pergolę składającą się z przęseł ustawionych centrycznie przy centralnym urządzeniu wodnym.

tarasy z boku i na

tyłach

domu

drewniany łuk

pergola obszar wypoczynkowy o nawierzchni z podkładów kolejowych

centralne wodne

przęsło

urządzenie

pergoli

wysypany żwirem obszar do siedzenia, z donicą na kwiaty

A OGRODY

O

SWOBODNYM

CHARAKTERZE

Połączone

trawniki

James Aldridge wielko;c 40 x 13,5 m rodzai glPby· gliniasta usytuOWdn1e wystawa południowo-zachodnia glowne rechy. podłużny kształt, pochyłość

_J

--po prawej Wielopienna brzoza himalajska (Betula utllis odm. jacquemontiiJ jest średniego rozmiaru drzewem nadającym się do każdego ogrodu; w zimie jej biała kora jest tak atrakcyjna, że rekompensu1e brak liści.

- - - OGkOP<

O


<.HAR'K ' ERZ!

Dzięki

temu, że właściciele posesji nie przedstawili projektantowi szczególnych wymagań odnośnie ogrodu. mógł on działać bez ograniczeń . Musiał 1edynie uwzględnić wydłużony kształt działki i pochyłość terenu. Ogród, rozplanowany w nawiązaniu do rzutu budynku, został rozwiązany jako ciąg oddzielonych przestrzeni o starannie dobranych proporcjach. Z domu przechodzi się doń przez dwupoziomowy taras, otwierający ciąg „komnat" z trawnikami, połączonych ze sobą podniesionymi pomostami z desek. W drugiej od domu wydzielonej przestrzeni znajduje się wyniesiony taras pokryty ceg łą. tej samej wielkości i kształtu, co taras główny. Roślinność składa się z grabowych żywopłotów (Carpinus betu/us), które z czasem dopiero urosną do odpowiedniej wysokości. Drzewa to wielopienne brzozy himalajskie (Betu/a uti/is odm. jacquemonti1) o atrakcyjnej białej korze. Reszta roślinności to mieszanina przystrzyżonych w kule różnej wielkości roślin wiecznie zielonych, takich jak bukszpan, cis i ostrokrzew. Pozostałą powierzchnię ogrodu porasta trawa. żadnych

Ogród promienisty ---+

waciki c 13 x 5,5 m

rodza g r lekko kwafoa usytuowCJ ' • wystawa północno-wschodnia c •ne t;. tarasy z desek, łukowate ściany, kolor, ścieżki z kamieni naturalnych

źródełko,

po lewe1 Ścieżki ułożone z dużych

kamieni nacuralych jak np. ta na zdjęciu są jednym z najbardziej atrakcyjnych nieformalnych rodzajów chodnika. donice

roślinność

taras

mieszana

donica

reflektorki

łukowate ściany

ścieżka wyłożona

reflektorki

źródełko

ułożonymi

kamieniami

To niewielkie podwórko na południu Londynu nie odznaczało się niczym szczególnym, poza widokiem na porośnięty drzewami nasyp kolejowy. Właściciel zyczył sobie przekształcić je w supernowoczesną przestrzeń, rozchodzącą się promieniście od oranżerii wybudowanej na tyłach domu. Przeszklone, rozsuwane drzwi oranżerii prowadzą na drewniany taras. pomalowany na dwa kolory: deski u łożone bliżej domu i wzdłuż ściany pokryto niebieską farbą, nawiązując do kolorystyki wnętrza, dalsze zaś, ułożone pod kątem prostym, zostały wykończone na żółto. Barwy im nadane powtórzą się jeszcze na d ziałce . W dalszej części ogród ma spokojniejszy charakter, a jego urząd zeni e dobrze komponuje się z zalesionym krajobrazem zewnętrznym . ścieżka wyłożona naturalnymi kamieniami wiedzie

z luźno

kamieniami

roślinność

mieszana

zygzakiem między dwoma łukowato wygiętymi ścianami. Jedna z nich jest pomalowana na żółto, druga na niebiesko - jest to powtórzeniem zestawu kolorów uzytych do wykończenia tarasu Podświetlane od dołu łukowate ściany są szersze na jednym końcu. Kluczowym elementem kompozycji w tej części ogrodu są trzy głazy nierównej wielkości, przez otwór wydrążony w najniższym z nich wypłyvva woda. Pomiędzy kamieniami źródełka zamontowano kolejny reflektor włączany w nocy. Roślinność w tym ogrodzie jest pokroju miękkiego, co zosta ło przyjęte z myślą o pomniejszeniu dominującego w nim rozwiązani a przestrzennego i przyjętego wzoru, a także ma stanowić nawiązan ie do widocznego na zewnątrz, porośniętego drzewami nasypu kolejowego.

() G R

(J

D Y

O

$ W O R 0 U N Y 1v1

C H A H /\ Io; T I: R L

~

li

Przestrzeń

woda

/1

Acres Wild w1elkosc· 600 m2 rodzai gleby ciężka, gliniasta usytuowaniP. wystawa południowo-wschodnia, teren odsłonięty

główne cechy staw, strumień, wodospad, ____ przydomowy, otwarta przestrzeń

żródełko,

taras

powyżej Półkolisty staw, w którego tafli odbija się otoczenie, jest obsadzony kępami rozplawu sercowatego (Pontederia cordata), strzałki wodnej (Sagittaria sagittifolia) i oczeretu pstrego (Scirpus tabernaemontanii .Zebrinus").

po prawej Widok ogrodu z przydomowego tarasu mieszczącego się nad stawem. Znajdujący się za nim trawnik otacza bujnie rosnąca roślinność.

Q(jROfJY

O

\ WOl10U"YM

CHAkAKi!:RZE

Właściciele

zamówili ogród pasujący do nowego domu, pełen bujnej - wielobarwnych kwiatów 1 listowia. Miał on chronić przed wiatrem i wytłumiać hałas uliczny, nie zasłaniać widoku na South Downs (w południowej Anglii). Miały się w nim też znaleźć taras do przyjmowania gości, kameralne mieisce do wypoczynku, woda stojąca i płynąca oraz przestrzeń do biegania dla psów. I nspirację tego śmiałego założeni a były północnoeuropejska architektura domu oraz malarstwo Kandinsky'ego. Duży półkolisty staw, w którym odbija si ę otoczenie, podkreśla wyrazistą geometrię domu i otacza sporych rozmiarów taras dla gości. Zasila go strum ień płynący na nieco wyżej położonym terenie. W drugiej części stawu został położony ogromny głaz, z którego bije źródełko wody. Szum wodospadu i fontanny tłumi ą hałas uliczny. Wzdłuż ogrodzenia usypano wał ziemny, na którym posadzono wytrzymałe na wiatr drzewa i krzewy, osłaniając tym sposobem zagospodarowywaną przestrzeń przed jego podmuchami. Nawierzchnia ścieżek jest wystarczająco odporna, by nie zniszczyły jej biegające psy. W ogrodzie zastosowano rozmaite rośliny tworzące tło i osłaniające mie1sca do odpoczynku, takie jak głóg, wierzby, kaliny, hortens1e i dereń. Wśród roślin ozdobnych znalazły się Cata/pa bignonioides . Aurea", Pennisetum a/opecuroides. Hosta sieboldiana „Elegans" 1 Euphorbia characias, podgat. wulfenni. Wśród kęp barwnych bylin znalazły się Euphorbia griffithii „Fireglow". Echinacea purpurea, Ligu/aria dentata „Desdemona" i Rudbeckia odm. sullivantii fu/gida „Goldsturm". Jako rośliny rozrastające się nisko przy ziemi zastosowano przywrotnik, bergenię i dąbrówkę o płożących pędach, a wokół stawu posadzono Pontederia cordata, Scirpus tabernaemontanii „Zebrinus" i Sagittaria sagittifo/ia. roślinności

______________ --

_ ...._

- ------------------------------- -- -po prawe1 Drevvniany mostek na pólkol;stym stawie, w głębi

widoczny wielki głaz, z którego bije iródelko wody

J

staw

wnętrze domu

strumień

wodospad

mostek

OGf(ODY

O

SWUBODNYM

(HAkf\KTFlł7F

Ogród korytarzowy 30 x 4 m rodzai q ~u1· ilasta, obojętna usytuowani od strony północnej glowne cechy gaj bambusowy wielkos~

Właściciel e

chcieli prze kształcić ten bardzo wąski ogród w ciąg oddzielonych przestrzeni, by zniwelować efekt „ korytarza" . Jego koloryt mial wyni kać raczej z barw listowia i odcieni zieleni niż z kolorów kwitnących kwiatów. Kolejnym wymogiem zleceniodawców było wprowadzenie wody płynącej wzdłuż ogrodu. N ajważn iej szą cech ą tej koncepcji jest prostota kompozycji. Poprowadzona ukośnie przez bambusowy gaj oraz sadzawkę ścieżka nie tylko wygląda efektownie, ale tworzy wrażenie ruchu w ogrodzie 1 poszerza go optycznie. Przestrzeń tego założenia o mocno wydłużonej formie została podzielona za pomocą ekranów, bambusów i wyniesionych rabat. przez co ogród nie wydaje się już tak długi i wąski Dobranymi ze względu na interesuiący ksztalt liści 1odcienie zieleni roślinami są Miscanthus sinensis u Graciłhmus" I Phyllostahys nigra Wszystkie drzewa to w1ełop1enne brzozy (Betu/a pendula).

ścieżka

wysypana korą

\.

\ \ ...

sadzawka

_

_____;_;Ll~ ~ A ~~

wyłożona granitem ścieżka bambusów wiodąca wśród

...... ,...

·o \. . ,

U• .\"··. \...

I ·~ ~„

.. ~

),....- ' ·\eV, u·

·-0

~·a· taras o kamiennej nawierzchni

po lewe1 W tym wąskim ogrodzie zrezygnowano 1 ros/in o intensywnych barwach na rzecz bambusów i traw, wprowad1ających subtelnie element ruchu.

() r

K () L.i

y

I

J

'

vv ) El o .; r.

I

M

!i • ": ,<.\

; l I\ L [

1

Ogród kąpieli słonec z nych wiPlkost 70 m2 rodz.1J tJleby· namuł ilasty, gliniasta, obojętny 1 J ~ytuowan1e · wyst awa wschodnia glownf CP< hy· taras do opalania na dachu, kręcone schodki, kolisty motyw pośrodku ogrodu

wyniesiona rabata

powyżej Materiały 1akie, ,,ak zastosowane w rym ogrodzie - cegła, żwir i lupek - nie przysparzają kłopotów w utrzymaniu i doskonale komponują się z oryginalnymi starymi cegłami ogrodzenia.

taras na dachu

podniesiona

część

ogrodu

wyłożona płytkami łupku,

z kolistym motywem z terakotowych i cegły

płytek

nawierzchnia żwirowa

Właścicielka życzyła

sobie dysponować ogrodem niewymagającym zbyt sumiennego doglądania, w którym mogłaby się opalać o dowolnych porach dnia. Ponieważ jej domek znajduje się w obszarze objętym ochroną 1 iest zabytkowy, a ogród otacza przepiękny ceglany mur, dołożono więc wszelkich starań, by użyte materiały współgrały z istnieiącym otoczeniem. Do opalania przeznaczono taras na dachu kuchni, do którego prowadzą kręcone schody. Został on pokryty deskami i otoczony żelazną barierką - tak dla bezpieczeństwa, jak i ze względów estetycznych. by kom ponował się ze schodami. Dostęp do ogrodu był utrudniony, co oznaczało. że wszystkie przewidziane w projekcie elementy musiały być montowane bezpośrednio na jego terenie - łączn i e ze schodami .

Można powiedzieć, że kręcone schodki zainspirowały projektanta, który powtórzył kolisty motyw pośrodku ogrodu. układaiąc go z płytek terakotowych oraz cegły, użytych w nawiązaniu do otaczającego muru. Teren był lekko pochyły, toteż na wyłożony łupkiem poziomy taras prowadzi jeden stopień. Użyte w tej części ogrodu płyty łupku zostały „ocalone" przez właścicielkę z jej poprzedniego domu. Na wspominanym tarasie znajdują się wyniesione rabaty. Zleceniodawczyni zażyczyła sobie, by znalazły się tam wyłącznie rośliny w kolorach fioletowym, niebieskim, bia łym i szarym, czego pieczołowicie dog lądano jeszcze w czasie realizacji ogrodu.

OCkODY

O

~WufiOIJNYM

lHAfl1\Y.fl'RL~

. --

_____________ ______________... "

-------- -basen

kąpielowy

ogród kwiatowy ogród kwiatowy

garaż

, --- -----

żywopłot

- -

" '• ' " o y

o

>'NOE!OONYM

obsad zona roślinnością utwardzona nawi erzchnia żwirowa

cisowy

I: R I. t

________.,_.

Ogród nadmorski wiel kość 30 x 22 m rod zaJ ąleby· piaszczysta, alkalic.zna u•;y1uowanie od strony północ.nej, teren wystawiony na wiat r od morza g ł ówne cechy roślinność nadmorska, t ara s widokowy, domek nadrzewny

domek zbudowany na wiśni wybetonowana przestrzeń do zabawy

-----------------------

Jest to ogród przeznaczony do zabawy dla dzieci, a przez resztę rodziny i jej przyjaciół użytkowany w lecie. Właściciele nie zajmują si ę ogrodnictwem, chociaż pani domu nie ukrywa, że zamierza spróbować swych sił w tej dziedzinie. Na razie jednak nal eżało stworzyć na tej położonej nad morzem posesji ogród nie wymagający wiele zachodu w utrzymaniu. Ponieważ za ogrodem przebiega ulica, trudno mówić o jakimś odosobnieniu domu, tym bardziej że właściciele nie zgodzili się na podwyższenie ogrodzenia z powodu pięknego widoku roztaczającego się na przystań. Chcieli jednak mieć bardziej kameralny kącik w ogrodzie - nasłoneczniony i niewidoczny z zewnątrz . Budynek garażu, w którym należało wygospodarować miejsce na kabinę kąpielową, także miał być z tyłu obsadzony roślinnością. W ogrodzie znalazły się taras wyłożony starym kamieniem York, platforma widokowa, wybetonowana przestrzeń do gry w piłkę, domek nadrzewny zbudowany na wiśni i basen kąpielowy. Całość ogrodzono zwykłym płotem. w pobliżu domu umieszczono drzewa w dużych donicach i wybudowano łódź z cegły, zasłaniającą właz kanalizacyjny i nawiązującą do nadmorskiego charakteru całości. Obszar przy głównym wejściu wysypano żwirem i otoczakami, tak że przypomina pobliski brzeg morza podczas odpływu. Tam w słonym błocie rosną trawy i wodorosty, a tu w ogrodzie wprowadzono bardziej dekoracyjne ich odpowiedniki - trawy, niskiego pokroju goździki i posłon ki. Wszystkie rośli ny muszą być odporne na słony wiatr wdzierający się od morza do przystani i do ogrodu. Wśród wybranych rośl in znal azły się hortensje, rozmaryn, ogniki, róże, kaliny, cisy, starce. hebe, oliwnik i eskalonia.

dom

po prawej JedniJ z najważniejszych roślin

w tym ogrodzie jest wiśnia, na

której zbuckmano domek n
- podobnie jak ta wiśnia Prunus inasa .Oshidori" na zdjęciu - wygliJdaiiJ w okresie

.

japońska

~t===:ll.~~~~~~IJll~tnrenia bardzo dekoracyjnie. ""'....,...,,.,_

taras wyłożony starym kamieniem York ceg lana łódź m askująca właz kana lizacyjny

taras widokowy

V

-------------------------() G R

o

LI '(

(J

sw o

[l

o [) rJ "{

M

r H A P. A "· i l R z l

Ogród industrialny Andrew Wilson - Pockett Wilson Garden Design wielkost 4000 m2 (0.4 ha) rodz aj g leby· lekko kwaśna usytuowanie: wystawa południowa i południowo-zachodnia główne cechy. ściany ekranujące, basen

Życzeniem właścicieli było takie zagospodarowanie ogrodu, by było

w nim du żo powierzchni do przyjmowania gości , a także by łączył si ę w jedną ca łość z domem. M i a ł m i eć nieco industrialny charakter, nawiązuj ący do wzniesionej niedawno przybudówki. Za leżało im na ściana ekranująca,

oświetlana

od góry

ciszy i spokoju. Chcieli też mieć urządzenie wodne. Główna część ogrodu została oddzielona od otoczenia

posadzonymi wzdłuż ogrodzenia sosnami i brzozami. Ściany ekranujące z granitowymi zwieńczeniami nadają rozległej przestrzeni

wyraz bardziej kameralny i tworzą atrakcyjną perspektywę. Szerokie stopnie stanowią eleganckie połączenie zróżnicowanych poziomów. ściana ekranująca, oświetlana

od góry

Najważniejszym elementem głównego tarasu jest basen o niezwykłe gładkim, odbijaiącym promienie słońca obramowaniu. Płyty głównego tarasu spojono betonowymi wylewkami.

ściana ekranująca,

Na całej ścianie domu znajdują się drzwi i okna, co do pewnego

oświetlana

stopnia ograniczyło możliwość umieszczenia tam roślin. Na poziome

od góry

elementy kompozycji ogrodu przeznaczono duże i podłużne masy bukszpanu (Buxus sempervirens), które są zarazem neutralnym, choć geometrycznym tłem dla innych roślin. Skulpturalne formy

basen oświetlana

ligustrów (Ligustrum delavayanum) i wiecznie zielonych krzewów Luma apiculata oraz byliny stanowią elementy przyciągają wzrok. Inne rośli ny to astelia, juka i t rytoma graniasta.

od góry

Deschampia cespitosa „Bro nze Veil" i Mo/inia caerulea

ściana

„ Moorhexe" tworzą geometryczne bloki o o dmiennych fa kturach, pod którymi rośnie bodziszek, ostrogowiec czerwony i szałwia . Rośliny cebulkowe w porze kwitnienia dodatkowo ożywiają ogród.

Drzewa to wielopienne brzozy brodawkowate i Eucalyptus

debeuzevillei. Wszystkie powierzchnie

nasadzeń wysypano żwirem,

dopasowanym kolorystycznie do betonowych płyt.

O G K O IJ (

r)

S W O Il O

(J

N Y M

C fi A fl

1\

K f F K 7 l

Ogród

hiszpański

Bernard Trainor Design Associates wielko~c.. 213.4 m2

rodzai gleby piaszczysto-ilasta usytuowanie nasłoneczniony teren od frontu domu oraz zacieniony i nasłoneczniony na tyłach glowne cechy· zamknięty dziedziniec przy wejściu, fontanna w kształcie wazy dziedziniec w ogrodzie frontowym kamienna waza z wodą

Właściciele życzyli

sobie stworzenia przestrzeni bawialnej od frontu i na tyle posesji, z uwzg lędnieniem motywów h iszpańskich, nawiązujących do stylu domu. Ponieważ obie przewidziane do zagospodarowania powierzchnie mają wielkość typowych niewielkich ogródków miejskich, jednym z zadań projektanta było optyczne powiększenie ich ograniczonej przestrzeni. Dzięki zróżnicowaniu „mikroklimatu" ogrodu frontowego i tylnego użytkownicy mogą doznawać różnych wrażeń, zależnie od pory roku 1 dnia. W obu częściach ogrodu, choć niewielkich, występują liczne interesujące detale, takie jak oryginalne skrzynki na kwiaty, ogrodzenie, furtki robione na zamówienie i wspaniała, wykuta w kamieniu waza z fontanną.

Każdy

z elementów kompozycji został zaprojektowany tak, by na wszystkie sposoby jednocześnie dzieciom i dorosłym. Przykładem tego wielokierunkowego myśl enia jest kamienna waza z wodą: starannie opracowano jej wielkość i umiejscowienie, jest atrakcyjna wizualnie dla młodszych i starszych, przyjemnie jest jej dotykać, dzieci mogą się w niej chlapać, a ponadto stanowi źród ło kojącego nerwy szmeru. W ogrodzie frontowym, który jest w zasadzie zamkniętym dziedzińcem, rosną mącznice, chróściny jagodne (czyli drzewka poziomkowe) i sukulenty. W ogrodzie na tyłach domu dominują wysokie trawy ozdobne 1 zioła, nad którymi góruje kasztanowiec kalifornijski <.Aesculus californica Nutt.). służyć

po lewej Waza z wodą jest elementem kompozycji ogrodu frontowego. Stanowi ona atrakcję dla dzieci i dla dorosłych. głównym

() 1; li

(J D Y

O

dalej po lewej Kasztanowiec, ozdobne travi.y i zioła w ogrodzie na ty/ach domu nadają mu swobodny, niesformalizowany charakter.

:, W O Cl O D N 'f l'v1

,- H f, R I• ~. T f R Z

r

Ogród za murem ławka

ok. 40 x 29 m (łącznie z domem) rodzaj gleby piaszczysto-gliniasta, ilasta, lekko kwaśna usytuowanie: nasłoneczniony teren na tyłach domu, cienisty od frontu i po bokach główne cechy· podłużna sadzawka, rośliny leśne, mur otaczający ogród ------------

nad

sadzawką

wielko5ć·

j

posesji życzyła sobie, by zlecany do zaprojektowania charakter epoki, w której powstał dom. Ponadto miał on być łatwy w utrzymaniu, uporządkowany i otwarty. Wnętrze domu jest eleganckie oraz wyrafinowane, i tymi właśnie cechami powinien wykazywać się nowo tworzony ogród, tak pod względem kolorystyki, jak założenia kompozycyjnego. Krajobraz miał być ukształtowany w tradycyjny sposób, przy zastosowaniu materiałów użytych we wnętrzu domu. Otoczony wysokim murem ogród jest zdecydowanie „zwrócony do wnętrza" i ku stojącemu w nim domowi. Korona dużego buku „Purpurea Pendula" rzuca cień na większą część ogrodu frontowego, co stworzyło okazję do wprowadzenia tam roślin leśnych . Tuż obok w kamiennym murze znajduje się brama prowadząca na wyżwirowany podjazd. Po obu stronach kamiennych stopni poprzedzających wejście do domu umieszczono zardiniery z przyciętym kuliście bukszpanem, przydając w ten sposób bardziej uroczystego wyglądu drzwiom frontowym. Głównymi elementami architektury ogrodu na tyłach domu są fontanna i prostokątna wydłużona sadzawka oraz ławka. Przestrzeń jadalna wybrukowana swobodnie ułożoną kostką i położony obok ogródek z ziolam1są oświetlone po zmroku. Utworzono tam też duże rabaty z warzywami i ogród z roślinami rodzącymi owoce jadalne. Nisko umieszczone oświ etlenie wzdłuż alejek calego ogrodu tworzy nastrój i zapewnia poczucie bezpieczeństwa w nocy. Nieuniknione naklady na utrzymanie trawników zostały ograniczone dzięki zabezpieczeniu ich boków obudową z kostki kamiennej, oddzielającej je także od żwirowanych alejek. Aby u niknąć konieczności pielenia, roślin ność została posadzona dość gęsto; dobrano też gatunki nie wymagające intensywnej opieki. Właścicielka

ogród

miał

przestrzeń

jadalna

rabaty warzywne

drewniane obramowanie rabat

ołowiana żardiniera

z bukszpanem

po lewej Boki trawników zostały zabezpieczone kamienną kostką, co ułatwia ich utrzymanie.

- - OG>OOY

o

~WOf!OllNYM

:· HARAKTl:R.c(

1

rośliny leśne rosnące

w cieniu

dużego

buku

kamienne stopnie przed wejściem do domu z ustawionymi po bokach żardinierami z bukszpanem żwirowana

alejka

wykończona kam ienną kostką

kamienny stopień wyjścia do ogrodu bocznego

4 O G

f~

O D Y

O

SW

(J

B O D N Y M

C H A R f\ K f f: R l f:

Trój k ątny

ogród na dachu

6 x 4,5 x 4 m (wymiary boków trójkąta) rodzai gleby· brak danych usytuowanie wystawa południowo-wschodnia główne cechy· ekrany z pleksiglasu, niebieskie oświetlenie po zmroku, fontanna naścienna, lawa ze schowkiem wielko~ć

matowe panele pleksiglasowe stabilizowane stalowymi mocowaniami

po lewej Ogród na dachu jest niewielki, ale sporo w nim nowatorskich rozwiązań. Znajduje się w nim także lawa w kształcie litery „L·ze schowkiem w środku.

Właściciel

ogrodu położonego na dachu zamówił projekt łatwego w utrzymaniu, nowoczesnego miejsca do przyjmowania gości, z prostym urządzeniem wodnym i miejscem na schowek. Trzeba było zasłonić klimatyzator i wysoki komin, należące do znajdującej się poniżej kawiarni, które dotychczas dominowały nad niewielką przestrzenią trójkątnego tarasu. Na taras i znajdującą się za nim sypialnię właściciela wychodziły cztery duże okna budynku stojącego naprzeciw. Projektant musiał więc zaproponować rozwiązanie uniemożliwia1ące wgląd sąsiadom, ale jednocześnie nie ograniczające dostępu światła. Do tej pory komin i okna przesłonięte były romboidalnym trejażem, który przede wszystkim wywoływał wrażenie ciasnoty 1 bałaganu. Kiedy istnieje wymóg zasłonięcia czegoś, trzeba pamiętać, żeby zrobić to w prosty i zdecydowany sposób. Zabieg taki zwykle odwraca uwagę od zabezpieczonego miejsca. W tym wypadku do ściany przytwierdzono jeden koło drugiego ekrany z matowego pleksiglasu, podświetlane od tyłu niebiesko promieniującymi świetlówkami. Uzyskano w ten sposób idealną zasłonę w ciągu dnia (nie zabierającą światła sąsiadom) i wywołującą, w nocy atrakcyjny efekt świetlny.

OGRODY

O

SWOBOl.INYM

CHARAKTf:!lZE

Proste, wykonane ze stali nierdzewnej urządzenie wodne umocowane do ekranu obudowanego skl ejką pomalowaną na niebiesko, który zakrył też przewód kominowy w narożniku . Ława w kształcie litery „L" zapewnia miejsca do siedzenia i służy jednocześnie jako schowek. Kupione w sklepie drewniane panele pokrywające dotąd taras zastąpiono twardym zaimpregnowanym drewnem; długie, proste linie desek w znacznym stopniu powiększyły optycznie cały taras. Projektując ogród na dachu, zawsze trzeba brać pod uwagę ograniczenia wynikające z wytrzymałości konstrukcji na obciążenia. Wszystkie rośl iny umieszczono w lekkich skrzynkach z galwanizowanej blachy stalowej, wyłożonych grubą fol ią plastikową i pokruszonym polistyrenem, zapewniającym drenaż . Na wierzchu znajduje się specjalna mieszanka humusu, z dodatkiem żelu, który stopniowo uwalnia substancję użyźniającą i długo utrzymuje wi l goć. W skrzynkach posadzono bambusy Phyllostachys nigra, bylinę Acanthus mol/is, pospornicę japońską (Pittosporum tobira i len nowozelandzki (Phormium tenax) . zostało

po prawe1 wykonana ze stali nierdzewnej naścienna fontanna ma prostą formę, podobnie jak ca/ość kompozycji, i dobrze prezentuje się na tle kolorowej ściany.

niebiesko świecące świetlówki za pleksiglasowym ekranem deski pokrycia tarasu z twardego drewna

galwanizowana blaszana skrzynia na kwiaty z Phyllostachys nigra

drewniana ława w kształcie litery „L", wykończona galwanizowaną blachą

po prawe1 Ekran z matowego pleksiglasu 1 umieszczone za nim niebiesko promieniujące świetlówki wywołują po zmroku zaplanowany przez projektanta efekt świetlny.

OGRODY

O

SWOBODNYM

CHARAKTl:RZE

dziedziniec podjazdu i parkowania samochodów

bukszpanowy żywopłot

z

O f'i

f(

O D Y

C)

S W O B O I) N Y M

C H A R A K T E R Z [

wyniesiona altana widokiem

rozległym

Ogród rodzinny Mark lutyens wil.:łl
75 x 20 m rorl.1aj glr·hy gliniasta usytuowd111e teren otwarty i nasłoneczniony qłównc cechy domek letni, altana, dziedziniec, tarasy

trawnik

oranżeria

z basenem

taras domek letni

Jedynym wymaganiem właścicieli posesji otwartych na sugestie projektanta było stworzenie rodzinnego ogrodu z bujną roślinnością . Dom zajmuje znaczną część posiadłości, ostatnio wybudowano tam tez oranżerię z basenem, ponadto należało przewidzieć miejsce przeznaczone na podjazd i parkowanie samochodów. Na działce rosło juz kilka drzew. Ogród jest otwarty i nasłoneczniony, ale dom rzuca cień na jego środkową część. Zadaniem projektanta było więc ułożenie poszczególnych istniejących już i mających powstać elementów w jedną spójną całość. Teren jest wystarczająco rozległy, by podzielić go na kilka obszarów o odrębnych profilach pod względ em doboru rośl inności. Strukturę poszczególnych fragmentów określają zestawy rośli n wieloletnich, takich jak bukszpan, cisy i buki, oraz strategicznie rozmieszczonych wiecznie zielonych drzew z rodziny

ostrokrzewowatych, dębów, chruścin jagodnych (drzewek poziomkowych) i cyprysów włoskich . Dziedzińce, gdzie parkują samochody, maią sformalizowany charakter i zostały obsadzone roślinami wiecznie zielonymi. Przestrzeń w pobliżu głównego wejścia równiez jest uporządkowana, ale tam z kolei posadzono sporo roślin kolorowych i pachnących, w głównej części ogrodu zaś jest więcej krzewów, a teren pośrodku został przystosowany do gry w piłkę . Tarasowi położonemu w najdalszej części posiadłości, poprzedzającemu budynek oranżerii z basenem, gdzie jest najwięcej słońca, nadano charakter śródziemnomorski, który podkreślają rosnące tam m.in. oliwki i posłonki rozesłane. W ogrodzie postawiono też domek letni, w myśl zasady, że w każdym rodzinnym ogrodzie powinno znal eźć się miejsce, w którym najmłodsi domownicy czują się „jak u siebie w domu".

OGROD'(

O

SWOl3CJONYM

CHARAf."1fK7E

Ogród zielny Pickard Garden & Landscape Design w1elkośc

16 x 16 m rodzaj gleby średn i o ziarniste iły, lekko kwaśne usytuowanie wystawa południowa główne cechy: teren pochyły, kolisty obszar wypoczynkowy

Właściciele

posesji opowiedzieli się za posiadaniem ogrodu przeznaczonego na przyjmowanie rodziny i większych grup przyjaciół, z kl asyczn ą, ale zarazem nowocześnie wykończoną altaną. Większość u żytkowników lubi slońce, ale pan domu, który kategorycznie domagał się grilla, chciał przygotowywać posiłki w cieniu. Dotychczasowe ogrodzenie było bardzo atrakcyjne; ogród z dwóch stron był otoczony murem, z dwóch pozostałych

wysokie trawy i wieloletnie rośliny zielne

po

-wyrośniętym żywopłotem.

Nowy ogród miał odzwiercied lać zamiłowanie właścicie li do sztuki nowoczesnej i nie popadać przy tym w kol izję z wiktoriański m stylem budynku Oba te wymogi pogodzono, stosując tradycyjne materiały dobrej 1akości, takie jak drewno dębowe 1kamień York, nada1ąc 1m jednak dość współczesny wyraz. Motywem spajającym całość są wieloletnie rośliny zielne. Plan ogrodu opiera się na figurach geometrycznych - kwadratach, prostokątach, kole i spirali. Istniejący żywopłot przycięto nad jednym z wejść w miękko zaokrąglony łuk, nawiązujący w pionie do wzoru tworzonego przez alejki. Główny obszar wypoczynkowy na zarysie koła umieszczono w środku ogrodu, aby móc w pełni wykorzystać słoneczne światło, operujące w tym miejscu od rana do wieczora. Biegnąca wokół niego ławka pelni jednocześnie funkcję muru oporowego podtrzymującego łagodni e opadający w tym kierunku stok ziemny. Bujna rośl inność o bogatej strukturze jest elementem przydającym wdzięku kompozycji. Ogród stał się spokojną przystani ą i zacisznym schronieniem. Rośl iny zielne, krzewy, p nącza i byliny współtworzą harmonijne połączenie tradycyjnego ogrodu zielnego z kwitnącą łąką.

istniejący wcześniej

nawierzchnia z kamienia York

ławka pełniąca funkcję

muru oporowego

po lewej

Główna czę~<'.

wypoczynkowa ogrodu została pom~lana tak, by można było cieszy<'. się słońcem o kazdej porze dnia.

~WOBODNYM

C H A R AKTERZ~

trawnik

-----------~----------

- - ----------- ·---

grządka

roślinność

mieszana

z ziolami przyprawowymi

oranżeria

nowy trawnik

roślinność mieszana

, ,,. ... · ·~ . ' .·..: ..

OGRODY

O

SWOllODNYM

CHARAKfERL~

- . oc,RODY

o

WOIJODNYM

C H ARAKT[f\ZF

Minimalistyczna architektura na

łące

Tom Stuart Smith

l

Projekt powstał z inspiracji tak różnych, jak pawilon niemiecki na wystawie w Barcelonie autorstwa Miesa van der Rohe, amerykańska preria, renesansowy ogród Villa Lante i współczesne budynki zrealizowane z betonu przez takich architektów jak Tadao Ando i David Chipperfield. Kompozycja opiera się na zestawieniu ograniczonych do minimum elementów architektonicznych z obfitą roślinnością łąkową. Elementy konstrukcyjne to betonowa ściana i centralny taras wyłożony miękkim czerwonawym piaskowcem. Taras wygląda jak szeroki tapczan ustawiony blisko środka ogrodu; obok dla kontrastu umieszczono podłużną ławę z białego wapienia. Znajduje się tam równiez korytko wodne, w którym można chłodzić wino czy szampana. Woda płynie dalej szerszym korytem do basenu poprzedzającego taras. Inspiracją tego pomysłu był stół w ogrodzie Villa Lante, której otoczenie stanowi być może najwspanialsze arcydzieło renesansowei sztuki ogrodowej. Wzdłuż dwóch krawędzi ogrodu występuje rząd lip; drzewa mają ponad 50 lat i ogławiano je regularnie co roku. W ogrodzie nie ma krzewów, rośliny zielne tworzą coś pomiędzy prerią a podmokłą łąką. Ponad 40% nasadzeń stanowią wysokie trawy, reszta to równie smukłe rośliny - m.in. rutewka, Anchusa, imperatora, bodziszki, dziewanny i orlik, rosnące w gęstych, naturalnych kępach, osiągających wysokość nieco ponad metr.

powyżej Taras centralny składa się z monolitycznej ściany betonowej i ławki z miękkiego piaskowca. Po prawej widoczna ława z białego wapienia, nadwieszona nad wodą

powyżej Widok makiety z lotu ptaka ukazuje cale za/ozenie z góry; widoczne są tez dwa rzędy ogłowionych lip VV'fSlęDUjących na obrzezach ogrodu

po prawej

wielkosc 15 x 15 m rodzaj glPby· dobrze utrzymująca wilgoć (ogród pokazowy) usyt uowanie teren otwarty i nasłoneczniony qlównc
Gęsto rosnąca

roślinność łąkowa,

w tym trawy i kępy bylin, to miękki element kompozycji ogrodu, zestawiane

z .twardym", architektonicznym.

o

G 11 {)

f)

y n s \N o

~

o

l)

l•l

y

M

c

H A RA K

r

ERl

r

Dla wielu ludzi. szczególnie mieszkańców miast, dostęp do powierzchni, na których można założyć prywatny ogród, jest bardzo ograniczony, uwarunkowany barierą finansową 1brakiem wolnych przestrzeni Jednak zaprojektowanie nawet najmniejszego ogródka moze okazać się śmiałym wyzwaniem Skala 1prostota są tu kluczowymi sprawami. gdyż skomplikowane projekty mogą stworzyć wrażenie przeładowania 1zatłoczenia, Jak w klaustrofobicznym sklepiku ze staroc:1ami. Najczęściej tez stosuje się niskie rośliny 1n1ew1elk1e elementy ozdobne. aby zachować właśowe proporqe W małych ogrodach mozna niekiedy znaleźć rośliny, które - choc niezbyt dobrze prezentują się w niew1elk1ch przestrzeniach - są w nich posadzone, bo udzielają schronienia przed słorkem i dodają sceneni odpowiedniej dramaturgii. Trzeba Jednak pamiętać, aby tego typu roślin byto jak najmniej, gdyż w ten sposób uzyska się wrażenie dysponowania wi ększą przestrzenią użytkową Dla posiadaczy ogródków, które mogą być obserwowane z górnych pięter, jednym z najważniejszych wymogów jest zapewnienie intymności. Pergole, pnącza i drzewa są tu dobrym rozwiązaniem. Jednocześnie rzucają one cień, który rozmywa rzeczywiste granice ogrodu. Istotne Jest także, aby wprowadzone roślrny oraz inne elementy byty proste 1nieskomplikowane, oświetlenie dodawało wyrazu, a caty ogródek stanowił raczeJ dalszy oąg wnętrza rnz wyodrębnioną część. Głównymi cechami małych ogrodów projektowanych przez Johna Brookesa - prezentacja jednego z nich otwiera tę część naszego opracowania - jest prostota 1oszczędność form. Geometryczne kształty są proporqonalne 1wyraźnie zaznaczone, a rozplanowanie elementów z1elen1 precyzyjnie określa przestrzeń .

Małe

ogrody

Francuski ogród letni wielkosc 8,5 x 9,5 m rodzai gleby· nie dotyczy u~ytuowan1 przewaga cienia główne cechy dwie przenikające z fontanną naścienną

się przestrzenie, basen

J

---------

powyżej Jeden z głównych elementów ogrodu - rosnące w donicy zimozielone pnącze Trachelospermum jasmino1des

Wariant I

basen z fontanną naścienną

„••"'.""'"••• weranda

robinia akacjowa, powszechnie zwana akacją (Robinia pseaudoacacia „Frisia"}

przenośne

siedzisko

stopni e

oranżeria

robinia akacjowa (Robinia pseaudoacacia .Frisia"}

M A I E

fJ

G

Ił

O O

'i

Projekt dotyczył ogrodu przylegającego do XVll-wiecznego francuskiego domu mie1sk1ego otoczonego murami budynków powstałych w miarę upływu lat w Jego sąsiedztwie. W XIX wieku 1stnie1ąca tu oranżeria o metalowej konstrukcji była wykorzystywana jako studio, ale współcześni właściciele chcieli częściowo zamienić ją w rodzai werandy, która stanowiłaby przedłużenie ogrodu zimowego. Oranżeria była nieproporcjonalnie duża w stosunku do całej powierzchni domu, ale za to stwa rzała możliwość intymnego wypoczynku i prywatności podczas posiłków w gorące dni dług iego lata. Francuzi chętnie łączą elementy bardzo nowoczesne z tradycyjnymi, co wyraźnie widać w wyposażeniu wielu domów. I ten właśn ie sposób urządzania miał obowi ązywać przy ara nżacji projektowanego ogrodu, choć klientom pozostawiono wolną rękę przy wyborze pewnej liczby mniej ważnych detali .

Wariant li

Otoczenie ogrodu, składające się głównie z wysokich budynków, kieruie uwagę patrzącego ku górze. Dlatego projekt jest bardzo prosty, a Jednocześnie ma wyrazisty charakter. Oranżerię i werandę potraktowano 1ak pokoje - w efekcie powstały przenikające się przestrzenie, co widać na rzucie. Ważnym elementem werandy jest basen z fontanną naścienną, który odciąga uwagę od otaczających budynków. Przenośne siedzisko umożliwia wykorzystanie go według potrzeb i uznania. Projekt zieleni jest prosty - przyjmuje nasadzenie wszystkich roślin w skrzynkach. Wybrane rośl iny to m.in.: robinia akacjowa (Robinia pseaudoacacia) „ Frisia", Trachelospermum jasminoides, narecznica samcza (Dryopteris filix-mas), bukszpan pospolity (Buxus sempervirens), glicynia ch i ńska (Wisteria sinensis), mirt (Myrtus communis) podgatunek tarentina i bambus (Sinarundinaria nitida).

kamienne

koło

basen z fontanną naścienną

robinia akacjowa (Robinia pseaudoacacia

„Frisia") przenośne

weranda

siedzisko

stopnie

oranżeria

robinia akacjowa {Robinia pseaudoacacia

.Frisia")

MAlf

UGROOY [ : ]

Zamknięty

ogród w charakterze srebrnoszarej zieleni. Całoroczne krzewy,

wielk~·sc

Sx12m rodza Jicby gliniasta usytuowanir wystawa południowo-wschodnia glowne cectiy trawnik/ żwirowy placyk, kamienne

przystrzyzone w rozmaite kształty, pnącza, rośliny cebulkowe oraz byliny są stałymi elementami „zielonego pokoju", w którym nastrój ściany

zmienia się wraz z porami roku dzięki odpowiedniej selekcji nasadzeń w donicach.

Właściciel tego ogrodu chciał, poprzez odpowiednie jego

zagospodarowanie i wykorzystanie tradycyjnych materiałów. nadać mu charakter zewnętrznego tarasu lub dodatkowego pokoju z zielenią. Inspiracją dla projektanta byt wiejski ogród otaczający dom, w którym mieszkał jako dziecko, odrobinę też opierał się na rozwiązaniu Wersalu (duże wazy, wypracowane kształty krzewów).

a także korzystał z doświadczeń swego poprzedniego zawodu scenografa. $cieżka wyłozona kamieniem York otacza prostokątny trawnik,

który łatwo można przemienić w powierzchnię pokrytą żwirem. Wąskie przejście bhsko domu wybrukowano poprzecznie, aby zmniejszyć wrazenie ciasnoty. Uży1o do tego starych cegieł

i połozono ie nierówno, co sugeruje, że leżą tu od dawna. Chcąc dodatkowo dodać łat kompozycji, zarówno boki wąskiego przejścia. jak i całego ogrodu, włącznie z donicami, wazami i murami zagruntowano starym mlekiem i jogurtem, co sprzyja pojawieniu się mchu. Przy odległej kamiennej ścianie umieszczono staromodny wiciokrzew. z lewej strony nieuzywanej bramy (z kamienną wazą otoczoną funkiami) zaprojektowano prostokątną rabatę na cokole, obrzeżoną bukszpanowym żywopłotem. W rogu rabaty

przewidziano wazę z kordyliną „ Torbay Dazzler", posadowioną na kolumnie. Odzielający dwa poziomy nasadzeń bukszpan przycięto w kształt pala totemowego. W tej części ogrodu, tuż nad ziemią ciągnie się rząd srebrnych wi etlic iseań skich

(Athyrium niponicum).

Wzdłu ż długiej ściany udekorowanej maskami z terakoty pnie się róża „Madame A lfred Carriere". W najbardziej nasłonecznionym narożniku ogrodu znajduje się donica pełna śród ziemnomorskiej

po lewej W tym ogródku naSiJdzono przede wszystkim rośliny biało kwrtniJce, przystrzyżono drze'Nka i krzew-t oraz wprowadzono ozdobne donice i wazy.

wyniesiona rabata na cokole

po prawe1 Widok z wnętrza domu podkreśla charakter ogrodu jako zewnętrznego

tarasu lub dodatkowego pokoju z zielenią.

ścieżka wyłożona

fontanna naścienna

kamieniem York

przejście

wybrukowane

starą ceg łą

wnętrze

trawnik (albo żwirowy placyk)

kamienna donica ze śródziemną roślinnością

domu

Ogród

poniżej

poziomu domu

wielko~ć 38 m2

rodzai gleby· ziemia nawieziona, obojętny humus usytuowanie wystawa wschodnia głowne cechy dwa poziomy zagłębionego ogrodu, mur oporowy, kamienne siedzisko, fontanna

półokrągła

Ii J

Pragnieniem właścicieli było posiadanie małego ogrodu miejskiego, przede wszystkim dekoracyjnego, ale z nasłonecznionym latem miejscem do odpoczynku. Chcieli także, aby pojawił się w nim „element wodny" oraz by użyta była stal nierdzewna, której płaszczyzny schodzilyby kaskadowo. Ważnym dla nich atrybutem było poczucie intymności, ale ze wzg l ędu na wymogi projektowe oraz istnienie wspólnej ściany z sąsiadami trudno było tu coś poprawić . W projekcie m iała też być przewidziana możliwość wybudowania w przyszłości zewnętrznych schodów wiodących w dół z wyzszego poziomu i ewentualnego ogrodu zimowego. Wła~iciele nie byli zawołanymi ogrodnikami, ale zależało im, aby ogród wyglądał ciekawie przez cały rok i nie wymagał regularnej pielęgnacji. Dz1alka, wciśnięta pomiędzy otaczające ją posesje, sprawiala wrażenie przytłoczonej. Konieczne było więc stworzenie silnego akcentu na nizszym poziomie, aby wzrok patrzącego skierował się właśnie ku niemu, omijając otaczające budynki. Na niższym

poziomie półokrągłego chodnika umieszczono postument, na którym ustawiono donice z kwiatami. Półokrągły mur oporowy z kamiennym siedziskiem tworzy uskok między dwoma poziomami ogrodu, z których wyzszy zawiera nasadzenia. Centralnie umieszczona fontanna ze stali nierdzewnej łączy oba poziomy, po trejażach zaś, wzniesionych wokół ~ian zagłębienia. wspinają się pnącza. Rośliny lubiące cień i wilgo( w większości zimozielone, sprawiają, że ogród wygląda oekawie przez cały rok. Derenie i klony stanowią elementy dominujące wśród bylin - paproci, funkii i żurawki tworzących niską warstwę roślinności. Pnące róże, hortensje, powoiniki 1 bluszcz oplatają trejaż okalający ogród. powyiej Na tym przekroju widać, jak z najmniejszego nawet miejskiego ogródka można. za pomocą zróżnicowania poziomów i wyrazistego rozplanowania roślin, stworzyć ciekawą kompozycję.

podest wyższy

poziom sadzawki

fontanna niższy

poziom sadzawki

kamienne siedzisko

postument

-.MA
OGl
chod nik

Ogród w stylu Bauhausu Youn-sun Chun wiclkosc. 6 x 6 m rodzaj gleby· ziemia nawieziona usytuowdnie teren zacieniony !J łów n e cechy· różnej wysokości pergole, niskie

ławk i

powyzej Przekroje pionowe pokazu1ą jak kępy czarnego

bambusa

{Phyłlostachys

nigra) do pergoli, sprawia1ąc wrażenie pełnienia funkcji konstrukcyjnej nie zaś typowo dekoracyjnej, i przyciągają wzrok do elementów pionowych. nawiązują

Zadanie polegało na stworzeniu ogrodu na podstawie istniejącego projektu lub dzieła sztuki Ten ogród bazuje na wzorze dywaników w stylu Bauhausu. Źródłem inspiracji są tu kompozycja i barwy. Ponieważ przestrzeń ogrodu jest mała, projektant musiał zachować prostotę i oszczędność form, opierając się na ograniczonej gamie kolorów 1 roślin. Chodniki w ogródku poprowadzono na różnych poziomach, a każda powierzchnia lub poziom ścieżk i jest w nieco innym odcieniu. Barwy ziemi i terakoty stworzyły ciepłą, przyjazną atmosferę. Poziome belki stalowych pergole poprowadzono, nad

----~--

ogrodem na róznych wysokościach, nie pełnią funcji podpór dla roślin pnących, ale elementów architektonicznych określających skalę i zwracaiących uwagę na rozplanowanie całości . Do siedzenia zaprojektowano niskie ławeczki. Pod ławeczkami i na stopniach zainstalowano oświetlenie dające przygaszone, tajemnicze światło. Jedyne rośliny to kępy czarnego bambusa (Phyllostachys nigra) współgrające z pergolami. Wybrano je z powodu czarnych łodyg. Ponadto, liści e poruszając się, szeleszczą przy powiewach wiatru. Rośliny są zimozielone i celowo mało rzucają.ce się w oczy. Po zapadni ęciu zmroku, oświetlenie z dołu daje ciekawy efekt wizualny.

---- ----------------------------MAŁF

OGRODY

Ogród o

leśnym

charakterze

wielkośc

20 x 7 m rodzai g!. ·by· uboga, lekko kwaśna, ulepszana składnikami organicznymi usytuow;ir ie: wystawa północno-wschodnia głowne crrhy podział ogrodu na dwie części, ścieżka o falistym przebiegu

----

taras

Ogród jest długi, wąski, zacieniony przez okoliczne domy i mury innych ogrodów. Poprowadzona wzdłuż niego brukowana ścieżka z łagodnymi zakolami stwarza pozór turystycznego szlaku wiodącego przez pachnący zalesiony ogród. Rozpoczyna swój bieg przy tarasie, przecina żywopłot z cisu pospolitego (Taxus baccata), aby dojść do małej polanki z ceglanym obrzeżem. Ta część ogrodu nie jest zacieniona przez budynki, stała się więc wspaniałym miejscem zabaw i odpoczynku w słońcu. W południowo-wschodniej części polanki w kształcie krzyża greckiego znajduje się mały taras wyłożonym płytami kamienia York. Zalesiona część ogrodu i ta z polanką zostały zaprojektowane w zupełnie różnych stylach. W zalesionym ogrodzie rosła już magnolia wielkolistna (Magnolia Grandiflora). Do niej dosadzono różne gatunki małych drzewek, z których każde, w określonej porze roku, nadawało ogrodowi charakter i barwę. Nasadzenia okrywowe

1 niskopienne dały głębię barw i bogactwo zapachów. Takie gatunki, jak jaśminowiec (Philadelphus), kalina, wiciokrzew, wawrzynek i oczar (Hamamelis) maj ą wspaniały zapach, a kamelie, hortensje, tawuły. zawilce, cieniężyce, irysy, glistenie i powojniki - kolor. Połączenie tych roślin oraz kombinacja iskimii, wilczomlecza, oliwników, 1ak też żywopłot cisowy nadają ogrodowi leśny charakter. Polankę obsadzono roślinami lubiącymi stanowisko słoneczne Gęsto posadzone róże dają wspaniałą barwę i zapach, tak samo 1ak ceanothus, rozmaryn, agapant (Agapanthus), bergenia, lawenda, powojnik i ostrogowiec (Centranthus). Niektóre rośliny z części leśnej pojawiają się równ ież i tutaj, aby stworzyć bardziej płynne przejście pomiędzy jedną partią ogrodu a drugą. Mury pokrywają pnącza, różnorodność zaś wiosennych i letnich roślin cebulkowych sprawia, że ten niewielki ogródek staje się ciekawy i w pewnym sensie magiczny.

rustykalny drewniany luk

obrzeże

powyżej Pomiędzy małymi

z cegły

drzewami. które ma14 nadawat. ogrodowi ba~ 1 charakter przez cały rok oraz zapewn1at mtymnośt, można znaleźć japońsk11 jabłoń

kwiecist11 (Maius flonbunda)

4 brukowana ścieżka

polanka

M '\ l E

O

Ogród w zabudowie szeregowej Catherine Heatherington Designs w1elkosc 5 x 13 m rodzai glehy· gliniasta usytuowanie· od strony północnej główne Cl'Chy pomost z desek, nawierzchnie chodnikowe

Włafociele zażyczyli

sobie, aby ogród był niedrogi w utrzymaniu, w nowoczesnym stylu i odpowiedni dla dzieci. Nie chcieli trawnika, woleli rośliny o jasnych kolorach i interesującej strukturze, np. trawę czy bambus. Najważniejszy mial być widok z jadalni - chcieli, aby ogród sprawia! takie wrażenie, jakby stanowi! część jej wnętrza. Ich dom, stojący w zabudowie szeregowej, ściśle przylega do innych domów i o ile wlaściciel e chcieli odg rodzi ć się od sąsiadów

z jednej strony, to druga strona miala zostać otwarta, porozumiewaly się ze sobą przez płot.

gdyż

pomost z desek

stopnie

dzieci

Uklad z dominacją skosów wybrano z tego powodu, by optycznie niewielką przestrzeń. Patrzący z wnętrza domu kieruje spoirzenie na kolejno pojawiające się w ogrodzie elementy, zamiast biec wzrokiem od razu na drugi koniec ogrodu. Stopnie są niskie i szerokie, wygodne i bezpieane dla malych dzieci. Układ ceg1el kontynuuie linie desek pomostu i tym samym łączy obie te zdecydowanie różne materialowo nawierzchnie. Zaprojektowano między innymi następujące krze-NY i byliny: Aucuba japonica „Crotonifolia", Ceanothus „ltalian Skies", Euonymus fortunei „Emerald Ga1ety", Alchemilfa mol/is i Milium effusum „ Aureum". Niektóre rośliny potraktowano jak elementy architektoniczne, np. trzcinnika piaskowego (Calamagrostis x acutiflora „Overdam"), bambusy oraz aralię japońską (Fatsia japonica). powiększyć

żywopłot

z bambusa

chodniki

jadalnia

po lewej Zgodnie z życzeniem zleceniodawców, pragnących zimozielonych roślin, wybrano takie krzeWj, jak: trzmielinę - Euonymus fortunei „Emerald Gaiety" o wielobarwnych liściach.

- - - - - -- - - Mfllr

OGKODY

Ogród z motywem koła po prawej Niewymaga1~e ptelęgnacJi rośliny

to,

między mnymt,

vvyrn1,1r• 7 x 5 m rodzai qleby ilasta usytuowanu wystawa

w rym ogrodzie bambusy - na

zdjęciu karłowaty gatunek o wielobarwnych liściach Płe1oblastus variegatus

główne cech~ okrągły

W tym projekcie najważniejszy punkt widokowy m ia ł znajdować si ę w miejscu, gdzie przez kuchenne szklane drzwi, zajmujące całą powierzchnię ściany, można było podziwiać ogród. Roślinność miała być nie wymagająca pielęgnacji . Ogród należało odg rodzić od kilku sąsiadów, aczkolwiek wlaściciele chcieli także, aby zaglądało do niego słońce. W wyraźnie prostokątny kształt działki została wpisana założona na planie koła forma obejmująca zarówno rośliny, jak i miejsca do odpoczynku. Drewnianą ławeczkę zaprojektowano na fragmencie obwodu tegoż koła, podobnie jak kontynuujący ten zarys żywopłot.

taras

bukszpanowy

południowa i południowo-zachodnia taras, elementy koliste

Nawi erzch ni ę

wybrukowano jasnymi płytami. Dzięki bukszpanowym i rośl inność podchodzą blisko domu - w ten sposób uzyskano ciekawy efekt wizualny, bez zacieśn iania przestrzeni. Żywopłot z początku jest niski, potem w miarę oddalania się od domu coraz wyższy, dzięki czemu w tym małym ogródku uzyskano wrażenie ruchu. Nasadzenia obejmują bukszpanowy żywopłot, bambusy, istniejącą wiśnię, trawy oraz trawiaste byliny, tak więc o każdej porze roku ogród ma inną paletę barw - wiosną jest żółty, latem ntebieskorózowy, iesientą czerwonopomarańczowy i biały zimą. żywopłotom zi eleń

żywopłot

byliny

wysokie nasadzenia (bambusy), zasłaniające przed wglądem sąsiadów

nowe ogrodzenie nadbudowane na istniejącym murze

bukszpa nowy żywopłot

nawierzchnia z

płyt

byliny

drewniana

ławka

------- -

li

Czciciele

słońca"

4,5 x 4,5 mi 1.4 x 6 m rodzaj gleby gliniasta i ilasta, lekko alkaliczna usytuowanie· teren w większości zacieniony, wystawa wschodnia glowne techy wyniesiona platforma, lustra na ogrodzeniu w1elkośc:

po prawej Roślinność ogrodu glównie byliny: paprocie, wilczomlecze i trawy. Na zdjęciu gatunek trawy rosnący w kępach, miskant chiński „Moming Light". stanowią

Wariant I

trzy lustra na tylnej ścianie

domu

drewniane pokrycie tarasu

MA~(

0(1f1(J(')Y

pnącza

i niskie rośl iny trawiaste

rośliny cieniolubne

ściana oporowa między wyższą

i

ni ższą częścią

ogrodu

Istn iejący

przy domu teren planowano przekształcić we wspaniały ogródek pełen liściastych, zielonych roślin. Właściciele chcieli, by znalazły się w nim mieisce do jedzenia i nasłoneczniona przestrzeń do opalania, poza tym ogród miał być bezpieczny dla dzieci. Centralnym punktem ogrodu uczyniono wyniesioną drewnianą platformę, nie zaś bardziej tradycyjny trawnik. Jej głównymi zaletami są: zwartość, wyprofilowanie pozwalające spływać wodzie w czasie deszczu oraz gładka powierzchnia ułatwiająca przesuwanie mebli ogrodowych i poruszanie się. Poza tym, po takiej platformie przyjemnie spaceruje się na bosaka, drewno bowiem szybciej niż trawa schnie i nagrzewa się. Podniesienie platformy w górę nad poziom terenu oraz przeznaczenie nań najbardziej nasłonecznionej części d ziałki pozwol iły zmniejszyć zacienianie przez mur i stworzyć przestronne miejsce do zażywania kąpieli słonecznych. Motyw okien

Wariant li

Wariant Ili

wychodzących na ogród powtórzono. mocując na tylnej ścianie ogrodzenia trzy kwadratowe lustra. W ten sposób powstały wirtualne okna na świat, przez które nikt z zewnątrz nie mógł zajrzeć . Niższy poziom ogrodu wybrukowano kamiennymi płytami z odzysku, ułożonymi w tradycyjny wzór, choć nieco bardziej nowoczesny tez byłby odpowiedni. Na powierzchnię użytkową został wykorzystany niemal cały obszar działki . Przy n asłonecznionych ścianach posadzono jedynie zimozielone pnącza i jedną warstwę rośli n na niższym poziomie ogrodu, nie zarastających zbytnio drewnianego tarasu. Głównie wykorzystano - z racji wys tępowania stanowiska nasadzeń w cieniu muru rośli nny cieniolubne: paprocie, trawy, wilczomlecze i inne byliny. Ciepła barwa ścian dopełniła przemiany poprzednio istni ejącego ogrodu w miejsce pełne słońca nawet w szare, deszczowe dni.

Wariant IV

powyżej Projektant zaproponował cztery koncepcje rozplanowania zieleni w ogrodzie. Do realizacji wybrano Wariant I.

kamienne płyty

miejsce na rowery zadaszone pasiastą kolorową tkaniną

MAŁE

OGROuY

Cztery ogrody regularne ---------- - ---

~-----

------------------------·-

Simon Oorrell ogród ok. 9 x 9 m rodzai gie hy gliniasta u~ytuowan1e wystawa południowa głowne ce• hy ogrody zagłębione, otoczone

Ciąg połączonych

wielko~ć. każdy

żywopłotem

Ogród I

M AI E

strzyżonym

niewielkich ogrodów zaprojektowano w taki sposób. aby w malej skali oddać charakter rozległych regularnych ogrodów historycznego założenia Hampton Court Pałace pod Londynem. Cztery ogrody miały dawać schronienie przed słońcem zarówno roślinom jak i odpoczywającym ludziom. Usytuowano je na skraju rozległego trawnika porosłego pojedynczymi drzewami. na którego drugim krańcu stoi okazały dom przyciągający wzrok. Z jednej strony całego tego założenia biegnie żywopłot z cisów we wczesnowiktoriańskim stylu, oddzielający ie od niedawno zaprojektowanego podwójnego pasa kwitnących bylin i ogromnych, nowo powstałych regularnych ogrodów wodnych znajdujących się poniżej. Zaprojektowano cztery położone pon i żej poziomu terenu ogrody, pogrupowane w pary przez łączące je „kwadraty" przekryte pergol ą. Chodniki w zagłębi onych ogrodach u łożono z kamiennych płyt, w geometryczne wzory, pozostawiając nieco przestrzeni na nasadzenia. Mury oporowe z cegły zwieńczono kamienną ławą dostępną od strony zewnętrznej .

Ogród li


-j

Dębowe ławki

w

zagłębionych

sposób, aby móc z nich

ogrodach ulokowano w taki

podziwiać również zieleń

na

zewnątrz.

Donice z terakoty stanowią wyraziste elementy zagospodarowania, zgodnie z regularnym układem ogrodów. a ponadto flankują prze1ścia wycięte we wspaniałym strzyżonym żywopłocie cisowym.

Oprócz

żywopłotu, wyznaczającego przestrzeń każdego

ogrodu, do

obsadzeń użyto wrażliwych i nieodpornych na mróz krzewów. bylin

i roślin jednorocznych, wybranych ze wzg lędu na ich niewielkie rozmiary, odpowiednie do skali zatożenia.

po pr
Ogród Ili

Ogród IV

rvl/\łf_

.JGP.OUY

LJ ~

Ogród z

oświetleniem światłowodowym

ogród ok. 10 x 10 m rodza1 gleby uboga usytuowilnie od strony północnej głowne cechy drewniany taras, oświetlenie światłowodowe wielkosć. główny

Właśociel zyczył sobie, aby projektant stworzył mu nowoczesny

ogród, będący rozszerzeniem oranżerii, w którym można by miło spędzać czas 1 jeść posiłki . Interesowały go nowinki techniczne dotyczące oświetlenia i nawadniania, a jednocześnie chciał mieć

drewniany, tradycyjny taras. Ogród był przestrzenią zamkniętą garażem i drewnianym ogrodzeniem. zaprojektowano więc odpowiednie ekrany, aby skutecznie oddziel ić teren od świata zewnętrznego. W projekcie

po prawej Prosty drewniany pomost wyratnie odróżnia się od obfitej, strukturalnej roślinności ogrodu.

należalo też uwzględnić różnicę poziomów posadowienia domu

i garażu oraz wykorzystać istniejący spadek terenu. Projekt bazuje na malym „amfiteatrze" . gdzie można usiąść i od nal eźć charakter zag lębion ego ogrodu. Główna przestrzeń użytkowa zostala odsunięta od domu. aby docierało do niej jak najwięcej słońca i światla. Mocny architektoniczny akcent stworzyła

pergola, nadając przestrzeni nowy wymiar. Projekt uwzględnia także niewielkie urządzenie wodne: z umieszczonej u góry pionowej

kolumny woda spada kurtyną do zbiornika w postaci odwróconego stożka . Wypolerowana stal nierdzewna obu części fontanny

wzbogaca ogród o koleiną fakturę. Architekt wykorzystał tu oświetlenie światłowodowe 1ako integralną kompozyqę, prowadząc

je pod stopniami schodów terenowych, po każdej krzywiźnie tarasu i wzdłuż pionowych elementów konstrukcji pergoli. Emitowane światło może być białe lub kolorowe (sterowane automatycznie).

pojedyncze drzewo .przebijające• taras

Rośliny miały przede wszystkim pełnić funkcję elementów

strukturalnych. Jednym z nich jest drzewo obudowane deskami tarasu tak, że wygląda jakby się przez nie przebijało . Wrażenie to wzmaga oświetlenie tego miejsca od dolu specjalnymi lampami chodnikowymi. Myślą przewodnią rozplanowania roślin było w prowadzenie coraz wyższych jej okazów w miarę zbli ża nia się do północnej granicy działki , których skala na tym krańcu ma wręcz odstraszać potencjalnych intruzów .

drewniany taras ze stopniami

D

drewniana pergola

drewniana ława na zwieńczeniu muru oporowego

o(, i< o u'(

wodę w post aci odwróconego pod spodem, wykonane z wypol erowanej stali nierdzewnej.

kolumn a i zbiornik na stożka, znajdujący się

chodnik wyłożony kamiennymi lub pokryty żwirem

płytami

/

Podzielony ogród Nigel Fuller wielko~ć 7 x 7 m rodnlj gleby: obojętna usytuowanie wystawa północno-zachodnia qłówn e cechy okrągły taras, basen, dwa poziomy ogrodu ławka

taras na

wyższym

poziomie

---------- -

powyżej Z niższego, położonego kolo domu tarasu wiodą schodki na okrągły wybrukowany taras na wyższym poziomie.

oczko wodne

Życzeniem właściciela było posiadanie w ogrodzie tarasu. a także wielu roślin i urządzenia wodnego. Chciał też, by część kompozycji była oparta na liniach miękkich . Na tyłach nowo wybudowanego domu - czyli terenie przewidzianym na ogród - istniała jedynie stroma ścieżka wiodąca pod górę do furtki w ogrodzeniu posesji. W powstającym projekcie dostęp do niej mia ł być zachowany. Budżet klienta był dość skromny. Zdecydowano więc zbudować mury oporowe z drewna z odzysku, a teren przed domem wyłożyć płytkami terakoty. Ogród podzielono na dwa poziomy połączone

schodkami w strategicznym punkcie, wykorzystując spadek terenu w stronę domu. Wyższemu poziomowi nadano formę okrągłego tarasu o nawierzchni z kostki brukowej. W najbardziej zacienionej części ogrodu, z myślą by „wnieść tam trochę nieba", powstało oczko wodne, widoczne z okna salonu. Dobru roślin posadzonych na wyższym poziomie dokonano, mając na względzie atrakcyjność ich form strukturalnych, które mają niewątpliwy wpływ na wyg ląd ogrodu przez cały rok.

-- -- --·---------· -----~,~~-ł-t-~J-·-G-P.-._O_D_Y_[:J

Ogród wielopoziomowy w•elko\ 15 x 7,5 m rodw1 gleby ciężka, gliniasta usytuowanie wystawa wschodnia głowne c~hy dwupoziomowy taras, najniżej położony ogród do użytku dzieci, zapewnienie bezpiczeństwa dzieciom, fontanna

wyższy poziom przydomowego tarasu

schody łączące dwa poziomy przydomowego tarasu

Przeprojektowany ogród należy do rodziny z trojgiem małych dzieci. Nie używano go od ponad czterech lat. ze względu na istniejący basen, a także dlatego, że spadek terenu był zbyt duży dla małych dzieci lub dorosłego niosącego dziecko na rękach. Wlaściciele chcieli zamien ić go w przyjazny, ciekawy ogród z wygodnymi schodkami. Miały się w nim znaleźć: miejsce do jedzenia posiłków, miejsce zabaw dla dzieci, dobrze widoczne, ale oddzielone od reszty ogrodu, urządzenie wodne oraz ciekawe i łatwe w utrzymaniu rośliny. Zasadniczą częfoą nowego ogrodu jest wyłożony drewnem dwupoziomowy taras przy domu, ze stopniami pośrodku. Powstała w ten sposób przestrzeń, gdzie można było na górnym poziomie rozstawić stół, mając jednocześnie widok na cały ogród i bawiące się pociechy, niższą zaś iego część wykorzystać na miejsce posiłków dziec1. U szczytu łączących oba poziomy schodów zaprojektowano bramkę, ograniczaiącą dzieciom dostęp do niższych partii ogrodu. Miejsce zabaw dla dzieci wysypano korą drzew i oddzielono od reszty ogrodu płotkami pomalowanymi na żywe kolory. Kora zapewniła dzieciom „miękkie lądowanie" i umożliwiła posadzenie roślin leśnych wokół placu zabaw i wzdłuż .,leśnej ścieżki" biegnącej po południowej stronie tej najniższej części ogrodu. Tutaj też niewielki placyk wyłożono płytami, aby dzieci mogły grać w piłkę i jeździć na rowerze. Dorośli mogą tu odpocząć na nasłonecznionej ławeczce obok fontanny w kształcie wazy. Za wyborem takiego urządzenia wodnego przemawiała zarówno kwestia bezpieczeństwa dzieci, jak i chęć słuchania plusku bieżącej wody. Posadzono tu głównie rośliny o wyrazistych kształtach, zarówno zimozielone, jak i gubiące liście na jesieni, które sprawiają, że ogród wygląda ciekawie przez cały rok.

przestrzeń

przeznaczona na jadalnię

po lewe1 Widok na mały, wyłożony

kamiennymi płytami placyk przewidziany głównie do użytku dzieci. W głębi znajduje się zacienione miejsce zabaw, wydzielone plotkami.

u

l)

niższy

poziom tarasu

nawierzchnie wyłożona

kamiennymi

płytami

nawierzchnia z luźno wysypanej kory

w

fontanna wazy

kształci e

A

ivl t, l l

() ,-, fi O IJ

'1

r:mT LJ

Ogród pod zielony na poziomy w1elk >~< ok. 250 m2 rodzai g ·by g liniasta, alkaliczna u~ytuowa 1 1e wystaw a północno-zachodnia i południowo­ -wschod nia główr ~ ced'Y' dwie części ogrodu przedzielonego werandą, t arasy na pochyłym teren ie, zb iorniki w odne

Właściciele posesji chcieli, by proiektowany ogród stanowił przedłużenie nowo zbudowanej werandy i zawierał miejsca, gdzie

można by miło spędzać czas. Życzyli sobie także przedstawienia

koncepcji na organizację przestrzeni z drugiej, południowo­ -wschodniej strony werandy, mniej z n ią związanej, bo przesłoniętej jej pełn ą ścianą. Cały ogród znajduje się na pochyłym terenie. który od domu podwyższa się w kierun ku północno-zachod nim . Północno-zachodnia ekspozycja terenu ogrodu zasadniczego.

a także przesłani ająca go od strony południowej bryła domu przyczyn iły się do zacienienia po dwórka. Można jednak byto

w zagospodarow aniu dalszej jego części wykorzystać mur oporowy o raz pochyłą powierzchnię w zniesienia. W projekcie przewidziano więc podział ogrodu na dwa poziomy. Na n i ższym znajduje się

pomost z miejscami do siedzenia, na który można wyj ść bezpośredni o z w erandy, z małym ozdobnym basenem obok dużej

skaty i kamieni oraz minimalistycznych nasadzeń bambusów i paproci. Szerokie stopnie wiodą do części na wyższym poziomie, gdzie zrealizowano okrągłą sadzawkę, z której woda odprowadzona wąskim kanalikiem w stronę domu tworzy wodospad nad zbiornikiem usytuowanym na niższym poziomie. Obfite nasadzenie bukszpanu (Buxus) po dwóch stronach okrągłej powyżej

Ogród po pólnocno-zachodniej srronie werandy zaprojektowano na dwóch poziomach; na niższym znajduje się mały ozdobny basen, na 1110f.ZSzym zaś okrągła sadzawka

sadzawki sprawia wrazenie częściowego zamknięcia otaczającej ją przestrzeni. Od północy, na końcu alejki „ kamiennych pasów". zasadzono zimozieloną bylinę - rumiankę japońską (Pachysandra). Na południowy wschód od werandy urządzono teren z szerokimi tarasami pokrytym i kamien iem, wyznaczającymi po skosie li nię dostępu do sadu. Drewniany podest po przedza wejście na wera ndę.

Nasadzenia w tej części ogrodu to przede wszystkim ozdobne krzewy z przewagą gatunków w iecznie zielo nych. wnętrze

domu ok rągła

pomost z desek na niższym poziomie

sa dzawka

mostek

szerokie tarasy kamienne

mały basen na przydomowym tarasie ------~----~--~~~--~~-..

Ogród ze śladami stóp 14 x 4 m rodziJje glf'l>y piaszczysta, ilasta, lekko kwaśna usytuowanie wyst awa południowo-zachodnia główne• Cl'chy ślady st óp u łożone z płyt chodnikowych, miejsce do odpoczynku przed budynkiem wielkosć

l__ _

po lewej Ten ogród zaprojektowano przede INSZ)IStkim jako miejsce odpoczynku, mimo że jest usytuowany między budynkiem a parkingiem. ślad

stopy bukszpanowy żywo plot

wnętrze

budynku

parking dla pracowników i klientów

ogrodzenie brama

Klienci, firma za1mu1ąca się projektowaniem obuwia, mieli do zagospodarowania wąski 1 nieforemny teren usytuowany między parkingiem a we1śc1em do biura. Chcreli stworzyć tam nowoczesny ogród. Goście często nie wiedzieli. do którego z dwóch wejść należy się udać i ogródek mial być tak zaprojektowany, by ich właściwie pokierować. Chcieli także, aby pracownicy mogli odpocząć na świeżym powietrzu. a nawet popracować tam w słoneczne dni. Prosili ta kże, aby ogród mial w sobie coś zabawnego, co nawiązywałoby do ich projektów butów . Architekci postanowili zmniejszyć niekorzystne oddziaływa nie parkingu na miejsca do odpoczynku w ogrodzie i biura.

Wprowadzenie jednorodnej przegrody sprawiłoby wrażenie pomniejszenia 1zacieśn ienia przestrzeni. Zdecydowano się zatem na płot i bramę z drewna zielonego dębu, materiału często spotykanego w tym regionie. To lekkie ogrodzenie z prześwitami oddzielilo część wypoczynkową ogrodu od parkingu. Z tego samego drewna zbudowano także ogrodowe ławeczki i stół. Po obu stronach bramy ustawiono dwa kosze do ognia zasilane gazem, które oświetlaią parking i schodki Na ścieżce prowadzącej do wejścia ułożono z płyt ślady stóp. Brama, kosze do ognia 1 ślady stóp, wkomponowane w niski żywoplot z bukszpanów o sinusoidalnym przebiegu, wiodą gości prosto do właściwego wejścia. Ogrodzenie i wysokie efemeryczne nasadzenia zapewniały komfortowe poczucie przestrzennego wydzielenia miejsc odpoczynku z law eczkami i stołem, nie zmni ejszając dostępu światła, a ograniczając jedynie wgląd w nie.

(; r,

RODY

fiffil LJ

po lewej Kształt betonowej ławki powtarza na pewnym fragmencie sv1ego przebiegu śdana zbudowana z gęsto osadzonych obok siebie elementów drewnianych. fa lista drewniana

betonowa

li

Al

(J

DY

rumiank i zasadzone posadzki

pomiędzy płytkami

ławka

sto pnie wiodące na drewni any pomost

ściana

pomost z twardego drewna wiśnia

płytki

ba se n

Niecodzienny ogród w1elko~'

płytki

we wrzosowym kolorze

6x4 m rodz.i · q:i.hy nawieziony humus u:.yt11owan1e wystawa południowo-zachodn ia grown• cr hy· falista drewniana ściana z wkomponowanym siedziskiem, domek-strudio, betonowy zbiornik basenu

Ogródek przy nowym domu był zaprojektowany standardowo, ale chcieli, by został zmieniony na bardziej ekstrawagancki. Miał być nowoczesny, z małym basenem, małym domkiem, drewnianym tarasem o owalnym kształcie i ich ulubionymi roślinami. Tylna ścian a domu jest w dużej części przeszklona. Za tą szklaną powierzchnią znajduje się też antresola, z której rozciąga się widok na ogródek. W związku z tym miał on wyglądać ciekawie również przy oglądzie z góry. Jednym z charakterystycznych elementów ogrodu jest trójkątny mały domek-studio wciśnięty w róg działki, którego dwie śoany zbudowano ze sklejki odpornej na wodę, trzecią zaś, frontową, ze wzmocnionego szkła bezpiecznego. Na dachu domku nasadzono rozchodnik. Siedziska, schody 1 basen zbudowano uzywając mieszanki betonowej na cemenoe portlandzkim wylewanej na miejscu. W basenie zainstalowano system filtracyjny służący utrzymaniu czyste) wody. Falista linia przebiegu drewnianej ściany, z której wyrastają siedziska i która otacza część ogrodu, jest kontynuowana przez schodki prowadzące do domku, by w końcu zakończyć się zewnętrzną foaną basenu. Do budowy ławki i basenu zużyto ogromną ilość cementu. Elementy te trzeba było pokryć kilkoma warstwami farby, aby uzyskać powierzchnie równe i pozbawione chropowatości. właściciele

nawierzchnia z twardego drewna

po wyzej Inny widok dynamicznej i pełnej życia przestrzeni ogrodu.

M A

Ł

f

O ,_, fi r; [)

<

Ogród na

dziedzińcu

przy

kościele

Victor Shanley ok. 90 x 42 m rodzai gleby piaszczysto-gliniasta usytuowan ' teren głównie zacieniony główne cechy ściana o fa listym przebiegu, urządzenia wodne, chodniki z podłużnych płyt, kompozycja z krzyży w1elko~c

po lewej Jedną z roślin ozdobnych w tym ogrodzie jest pokrywająca się corocznie okazałymi kwiatami azalia Rhododendron molle, zrzucająca liście

na zimę.

ściana

Ponieważ ogród miał być częściowo wykorzystywany jako miejsce prowadzenia katechez, zleceniodawca zażyczył sobie, by podzielić go na dwie części ścianą o falistym zarysie na całej długości, wydziela1ącą zaciszną strefę i 1ednocześnie ożywiającą całą kompozycję. Na ścianie miały znajdować się trzy urządzenia wodne. Dwa z nich zaprojektowano w miejscu przerwy w ścianie, trzecie zaś miało być podobne do oplecionego bluszczem muru ze spływającą wodą, jak w Paley Park w Nowym Jorku. Pom iędzy odcinkami ścian w kształcie nawiasów kwadratowych, po których wewnętrznych stronach sączy się obecnie woda, położono chodnik z podlużnych płyt. Proj ek tując fali stą linię przebiegu ściany, uhonorowano i om i n ięto rosnący tu od wielu lat zimozielony dąb ostrolistny (Quercus i/ex) . Nasadzenia obejmowały też inne rośl iny, takie jak azalia (Rhododendron molle) podgatunek japonicum, glediczia trójcierniowa (Gleditsia triacanthos) i runianka (Pachysandra terminalis). Wzdłuż ściany poustawiano kwadratowe skrzynki z bambusami. Gdzieniegdzie poprowadzono równolegle obok siebie chodniki z prostokątnych płyt, aby nieco wydłużyć ogród optycznie i nadać mu rys oryginalności . Po bokach chodników nasadzono derenie wynurzaiące się z warstwy bluszczu. Następnym ciekawym elementem jest zestaw siedmiu drewnianych krzyży wykończonych miedzianą blachą na bokach, ustawionych jako kompozycja rzeżbiarska na tle ściany kościoła i oświetlonych z tyłu lampami zasilanymi prądem o niskim napięciu. Do ogrodu wstawiono też kilka drewnianych ławeczek.

o fa listym

przebiegu

es~ -"'~,~~~ ·, ----~-..-tllll!I

ściany

MAtF

ze spływającą wodą

Q(jRQDY

chodnik i

. ·:.·

"!

Posmak egzotyki Natalya Scott Właścicielka chciała nadać

swemu ogrodowi wiejski charakter. przy tym zachować rośliny, które już tam rosły. życzyła sobie tez mieć zaciszne nasłonecznione miejsce do odpoczynku 1 pogawędki z przy1aciółm1. Kolejnym zleceniem była wymiana nawierzchni tarasu. Ponieważ pani ta lubiła podróże, postanowiła nadać swoiemu ogródkowi posmak egzotyki. Pożądane było też ograniczenie widoku wznoszącego się obok wieżowca. Od drzwi jadalni do nasłonecznionego tarasu przy ścianie domu położono ukośnie deski. Ich układ m iał optycznie poszerzać ogródek. Pergola zosta ła pomyślana jako integralna część platformy z desek. Pionowe słu pki ze stali nierdzewnej, stanowiące podporę dla roślin pnących, połączono z drewnianymi belkami. Powstało zaciszne miejsce do odpoczynku i częściowa przesłona widoku wieżowca. Dzięki rzeźbie ustawionej w przeciwległym krańcu ogrodu na tle oczka wodnego z fontanną, widok z okna jadalni stał się ciekawszy. Z fragmentu konstrukcji pergoli powstał łuk płaski obramowujący widzianą przestrzeń. Pergola nadała ogrodowi wrazenie ruchu, szum wody fontanny zaś działa relaksująco. Rząd zimozielonych oliwek przesłonił dodatkowo widok bloku mieszkalnego i przywodzi na myśl wakacje spędzone nad Morzem Śródziemnym Bananowiec zasadzony w donicy zacienia miejsce przeznaczone do odpoczynku, a palmy rosnące w linii skosu tarasu podkreślają układ desek jego pokrycia. Oczko wodne zostało umiejscowione na tle drzewa figowego i miskantu chińskiego. Rzadko posadzone bambusy pnące zacieniły wraz z pergolą miejsce koło domu. Nalezało

w1elkośc

rodzai gleby gliniasta, wzbogacona obornikiem u~ytuowanit·: wystawa połudn iowa głowne cechy: taras, pergola, urządzenie wodne

po prawe1 Rysunek perspektywiczny ogrodu ukazuje końcową jego część L fontanną, trawnik i fragment pergoli.

pergola

jadalnia

pokryty deskami

taras

MA

Ł

OG"""' LJ

Ogród na dachu z pergolami wi1~lkość: 18 x 4 m rodzai gleby: ziemia do kwiatów, odżywiona kompostem u~ytuowanie wystawa wschodnia, powierzchnia na rażona na wiatry i nieosłonięta glównf ci>chy: metalowe pergole, pomost, urządzenie wodne, lustra na ścianach

żardiniera

powyzej Przestrzeń ogrodu na dachu ograniczają dwie połączone z budynkiem solidne pergole. malowidło ~cienne

ławka

bez oparcia żardniera

. -· ··-···'l"--

-

żardni era

drewniany pomost

-11

MAU

OGRO!JY

pochylnia

- t - - - ---11--- · -

- - - --+----l-:aT

.

Właściciele chcieli urozmaicić swój ogród na dachu i uzyskać ciekawe rozwiązanie przestrzenne. Prosili projektanta, by stara! si ę osłon ić to miejsce przed wzrokiem sąsiadów. Preferowali rea lizacj ę w stylu nowoczesnym, pasującym do wystroju wnętrza mieszkania. życzyli sobie także, aby występowaly tam urządzenia wodne, miejsce do odpoczynku, stół dla ośmiu osób, by wprowadzone zostało oświetlenie i roślinność w zardinierach. Chcieli też mieć rodzaj podwyzszenia - pomostu i drewnianą pochylnię ulatw1a1ącą pokonywanie powstałej róznicy poziomów. Ogród zaprojektowano w taki sposób, aby stanowił rodzaj salonu, będącego przedłu żeniem domu. Pomysł ten odpowiadał zleceniodawcom i w rezultacie ogród został „ zagospodarowany" jak pokój. Aby stworzyć wyrazistą kompozycję wśród otaczającego pejzażu miejskiego, stworzono układ linii poziomych w drewnie, lącznie z meblami, i ze stali nierdzewnej, z wykorzystaniem lin z tego materialu. Pomost z desek zaprojektowano tak, aby otacza! róg mieszkania, przechodząc w pochylnię dla ewentualnych wózków. Dwie metalowe pergole, nawiązuiące do nowoczesnego wystroju wnętrza. dzielą główną przestrzeń ogrodu i dodają jej głębi .

lustro w cedrowej ramie; zamiast płytek przed lustrem ułożono czarne marmurowe kamienie

stalowe liny donica na postumencie

W miejscach, w których stykają się z budynkiem, zamocowano duże lustra. które dają zludzenie, że za nimi jest jeszcze ogród. Urządzenie wodne, stan owiące w ogrodzie kolejny element we wspólczesnym stylu, zostalo pomyślane jako pionowa płyta ze stali nierdzewnej, po której plynie woda do prostokątnej sztucznej sadzawki o dnie wyłozonym plytkam1. Wokół fontanny rośnie zywotnik zachodni. żardiniery zostały wykonane z pni pociętych na odcinki wymaganej długości, okorowane i zabarwione na kolor szary. Na tle szarości rośliny wyglądają wspaniale. Pergole pomalowano srebrną meta liczną farbą. I znów kolor harmonizuje z roślina mi o pomarańczowych i fioletowych kwiatach . Do nasadzeń wybrano azalie, bergenie, róże skalne, irgi, oliwniki, eskalonie, hebe. bluszcz. jaśmin, jałowce, l awendę, wiciokrzew, rozmaryn, iskimie i glicynie. Chociaż obawiano się, że glicynie nie będą dobrze rosly na otwartej przestrzeni ogrodu na dachu, po zasadzeniu bujnie rozkw1tly. Może dlatego, ze wiatr nie pozwalał za bardzo na rozwóJ liści . Zawsze warto poeksperymentować z roślinami kwitnącymi, które zazwyczaj rosną w odmiennych warunkach - często zdarza się bowiem, że nieoczekiwanie obsypią się kwieciem.

stalowa pergola z systemem lin ze stali nierd zewnej u góry

lustro w ced rowej ramie

stalowa pergola z systemem lin ze sta li nierdzewnej u góry

rozpięte między

słupkami istniejącej

ławka

balustrady urządzenie

wodne

MAłE

OGKOOv

Dwa ogrody Keith Pullan 10 x 6 m ogród dolny, 8 x 3,5 m ogród górny rodzaj gleby· lekko mulista glina, obojętna. dobrze zdrenowana usytuowanie: wystawa zachodnia, teren osłonięty głównl' cechy· obszary o nawierzchni z płyt kamiennych,

w1elkosć

trejaże

Ogród posesji, podzielony na dwie części, rozpościera się na dwóch poziomach. Właściciel chciał, by przydomowy ogród dolny stał się atrakcyjnym, sprzyjającym wypoczynkowi mie1scem. Miała się w nim tez znależć sta1ąca dotąd koło domu rzeżba. Aby

stworzyć wrażenie intymności

o drewnianych kratach obudowanych

wykorzystano

trejaże

takimiż słupami

i belkami.

Dwa z nich i zasadzone pomiędzy nimi bambusy, utworzyły swoistą po lew ej Na tym aksonometrycznym

rysunku ogrodu dolnego widać. jak atrakcyjnie zostal rozwiązany dzięki wlaściwemu wykorzystaniu niewielkiej jego przestrzeni oraz doborowi wyrazistych nasadzeń.

bramę do zielonego ogrodu. Usunięto istniejącą kamienną fontannę naścienną, zlożoną

z maski lwa i

stojącej

misy,

projektując

w zamian

u rządzeni e wodne w postaci napełnionej wodą prostopadłości ennej

niecki, usytuowanej w „przedsionku " ogrodu. Istniej ąca drewniana rzeźba człowieka zostala ustawiona tak, by była w idoczna przez caly

ogród, od utworzonego przez trejaże i bambusy wej ścia. Istotnym wymogiem bylo pozostawienie w ogrodzie dolnym jak najwi ęcej wolnej przestrzeni. Z tego względu przewidziano pnącza i wysokie pionowe rośliny. Na trejaże wybrano róże, gatunki Rosa „Veilchenblau" i Rosa „Goldfinch", powojnik i wiciokrzew. Bambusy gatunków

Fargesia dracocephala i Fargesia nitida,

spowodowały „wyciągnięcie"

przestrzeni w górę. Ogród górny to właściwie niewielki teren usytuowany z dala od domu, wykorzystywany jako ogródek warzywny, ze stopniami łączącymi dwa obszary na róznych poziomach. Na kompozycję ogrodu skladają się rząd karlowatych drzewek owocowych i centralnie

usytuowana ścieżka. wzdluż której ciągnie się motyw dekoracyjny utworzony z płytek posadzkowych i bukszpanów (Buxus) przyciętych w kształt kuli. Centralnie usytuowane schodki prowadzą

na podwyższone mie1sce do odpoczynku. Z obu jego stron znajdują się grządki sałaty i ziół, a także krzewy owocowe tak hodowane, by pięły się po wysokiej tylnej ścianie ogrodu. Nieregularna mieszanka,

bylin i traw dopełni a nasadzenia.

Ogód górny

MAtE

O (ifl OfJY

MAŁE

OGRODY

Nowocześnie

for ma Iistyczn ie

Cleve West w1elkosc. 25 x 11 m rodzaj gleby piaszczysto-gliniasta, lekko kwaśna usytuow.rn1e· wystawa zachodnia glówne cechy: pomost przy basenie, podniesione rabaty

-----~---~------J

Ogród o fromalistycznym układzie, nieznacznie nawiązujący do współczesności, mral stanowić dopelnrenie XVI-wiecznego domu. Korzenie rstnrejących klonów i sykomór (figowców) zaczęły podważać mur oporowy. Wymagał on więc takiej przebudowy, aby mógł oprzeć się naporowi korzeni. Należało także - ze względów bezpieczeństwa - pochyłą ścieżkę opadającą od frontowych drzwi zamienić na schody. Marzeniem właścicieli było posiadanie basenu z pomostem, na którym można by się opalać. Zażyczyli sobie też trawnika jako elementu dekoracyjnego. Chcieli także, aby w miarę rnożliwo~ci

powyzeJ Z1moz1elona bylina, znana jako wilczomlecz m1gdalolistny (Euphorbia amygdalo1des), zostala uwzgl~niona w mieszanych nasadzeniach ogrodu.

ścieżka wyłożona cegłą

lub kostką granitową

istniejące

---- M A < f

<>'• R O « >

klony

wykorzystać materiały zna1du1ące się w ogrodzie. W ten sposób dążyli do obnizenia kosztów 1śc1śle1szego nawiązania do charakteru domu. Pro1ekt architekta krajobrazu przewidywał poprzycinane drzewa, cisowe żywoploty (Taxus), obudowane drewnem podniesione rabaty z cisami pospolitymi, podgatunek „Hibernica" (Taxus baccata „Hibernica"), paprocie rosnące w zacienionych miejscach, ścieżki wyłożone cegłą lub kostką granitową, miejsca do siedzenia oraz pomost przy basenie. W projekcie nasadzeń określone były stanowiska dla konkretnych roślin .

cis pospoli ty

chodnik z

płyt

powy:że1 Część ogrodu w pobliżu domu. Widoczny jest trawnik i cisy pospolite na obudowanych drewnem podniesionych rabatach.

kam iennych

-1 I

·:

...

OD + pomost przy basenie

cis pospoli ty

przycięte

krzewy cytronu (Citrus medica)

MA<< nG•OO{ri

"Stara Plebania" wielkost· 8 x 8 m rodzai gleby ziemia nawieziona, obojętna usytuowanie wystawa południowa główne cechy· nawierzchnia z kamienia, fonta nna ogródek ziołowy, żywopłot

----

krzewy z rodziny bukszpanowatych

naścien na,

(Saracocca confusa) i róże

______

_,

Właściciele chcieli, aby na tyłach domu. na wydzielonej części wyasfaltowanego parkingu, stworzyć miejsce do jadania posiłków i odpoczynku. Ten nowy element zagospodarowania miał pasować zarówno do domu oblożon ego zniszczonym gruboziarnistym piaskowcem, jak i surowego krajobrazu okolicy. Wychodzące nań przeszklone drzwi nie miały progu, a asfaltową nawierzchnię cechowa! lekki spadek w stronę odpływu wód opadowych. Na leża ło więc zerwać asfalt i nawieźć ziemi w miejsca nasadzeń . Niedużą fontannę usytuowano centralnie na zachodniej ścianie domu, zalewaiąc uprzednio mieszanką betonową nieużywany już wsyp węgla. Ogródek ziołowy zaprojektowano jako 3/4 koła z renesansowym zegarem słonecznym pośrodku i obrzeżem z kostek granitowych. Płyty z kamienia naturalnego o trzech wielkościach zostały ułozone nieregularnie. $cieżka wyłożona jasnoszarą kostką granitową przecina kamienny chodnik w pobliżu fontanny. Pas takiej samej nawierzchni ulozono także na granicy z asfaltem. Aby oddzielić ogródek od parkingu oraz w celu zapewnienia bezpieczeństwa dzieciom przewidziano niski bukszpanowy żywopłot wyg radzający to zagospodarowywane miejsce. Na dwóch dużych rabatach posadzono lawendę. Koło fontanny rosną krzewy z rodziny bukszpanowatych (Sarcococca confusa) oraz róże. Pod połud niową ści a ną domu przewidziano stanowiska dla ziół, róż i powojnika.

płyty

lewej

Wyłożoną

kamienia naturalnego

kamiennymi na ty/ach domu okala niski bukszpanowy żywopłot tBuxus) oraz mieszane gatunki ziół, które rosnąc będą coraz bardziej odgradzały ogródek od części parkingowej. po

płytami częśt jadalną

- --

MAlf

O c; R 0 D Y

kostka granitowa

w

ogródek ziołowy 3/4 koła

kształcie

lawenda (Lavendula sroechas) żywopłot

z bukszpanu pospolitego

(Buxus sempervirens)

l

Ogród z

kręgami

w1elko~c 11 x 12 m rodz,1j qleby nie dotyczy usytuowanie wystawa południowo-zachodnia glówrw cechy otoczaki, pomosty, ściana z tafli

bale drewniane ułożone w żwirowej drodze

otoczaków po prawe1 Na rysunku wyraźniej widać koncepcję kola

z okrąglaków z dostępem do instalacji zakrytym buozą w stalowym pojemniku

szkła

koło

z otoczaków miejsce odpoczynku i spożywania wyznaczające

posiłków

wysypany żwirem dojazd do garażu

szklana Wana z urządzeniem wodnym i bambusami z przodu

pomost przy ogrodzie wodnym

główny

pomost przydomowy

I

'

,;~=~~~o~t~J I:~1; 1W I

'·„. .•

stodoły) !

i

I

.1il

1 11 I

Współczesny

ogród,

z nasadzeniami niewymagającymi częstego

doglądania, miał stanowić dopełnienie

nowoczesnego wnętrza przebudowanej stodoły. Należało maksymalnie wykorzystać niewielką przestrzeń. której część zajmował dojazd do garażu, zaaranzować miejsce do odpoczynku i spożywania posiłków, a także wprowadzić urządzenie z wodą bieżącą . Spadek terenu ogrodu wymagał doprowadzenia niektórych jego partii do poziomu. Wyżwirowana droga dojazdowa została poprzecinana pogrążonymi w ziemi balami drewnianymi. Pomagają one pokonać pochyłość terenu, stanowiąc jednocześnie nawiązanie do belek, z których zbudowany jest dom. Na środku, na małym kręgu wyłozonym otoczakami stanął poiemn1k z ocynkowanej stali, z rosnącymi brzozami wielopiennymi, maskującymi dostęp do

M AŁl

OGl<(.)Di

instalacji. Na większym kole utworzonym z otoczaków postawiono solidny, drewniany okrągły stół i zaokrąglone w kształcie ławeczki. Przy obwodzie tegoż kota znajdują się wachlarzowe ułożone stopnie prowadzące na pomost, którego nawierzchnia stanowi kontynuację ciemnych desek podłogi domu. Wszystkie nasadzenia zaprojektowano w pojemnikach. Wysokie, czworoboczne żardiniery ze stali nierdzewnej z krzakami jeżyn o srebrnych łodyżkach ustawiono na początku dojazdu. Na tle łukowato wygiętej ściany z tafli piaskowanego zielonkawego szkła, w nocy podświetlanej od dołu, powstało urządzenie wodne. Pomiędzy kwadratami gładkich fioletowoczarnych płyt kamiennych ułożonych ze spadkiem w zbiorniku, po których bez przeszkód spływa woda, rośnie czarny bambus (Phyllostachys nigra).

Wspólny ogród Barbara Hunt, Hunt Design Dwóch zaprzy1ażrnonych sąsiadów zapragnęło optymalnie powiększyć swoje, bardzo wąskie ogródki usytuowane na spadzistym terenie, pozbywając się płotków granicznych i decydując się na wspólny ogród. W pro1ekcie miały być przewidziane dwa nowe garaże. Jeden zleceniodawca zażyczył sobie nieduzego trawnika, drugi - basenu. Od przydomowych tarasów teren wznosi się dość stromo w stronę garażów i ulicy. Niewielką przestrzeń na środku działek sugerowano zaaranżować na miejsce do odpoczynku. Klienci chcieli też mieć

wiP.lkov 27 x 7,5 m rodzai gleby kreda u~ytuowan1e wystawa północno-wschodnia cc·chy glowne odrębne części wspólnego ogrodu, terenu, podział na strefy

po lewej Projekt nasadzeń w tym ogrodzie obejmował wonne pnącza. takie jak wiciokrzew pomorski (lon ie era periclymenu mJ, Trachelospermum jasminoides (ukazany na zdjęciu) i jaśmin (Jasmi num offici nale), które wprowadzone na malej przestrzeni wyglądają bardzo efektownie

możliwość odgrodzenia ogrodów, gdyby jeden z nich postanowił się wyprowadzić.

Istotnym elementem wspólnego ogrodu miało intymne miejsce do odpoczynku blisko każdego z domów.

być

Działki podzielono na d ługości na pięć stref, gdzie strefa 1 to ciemne zagłębione podwórka wymagające więcej światla. Niedaleko zainstalowano fontannę, zbudowaną na bazie miedzianej płyty, z której dobiega monotonny, uspakajający szum wody, porośnięte zaś pnączami tre1aże sprzyjają intymności. Pomiędzy trejaże

wkomponowano duże lustro, które przesyła padające nań wiązki światła na podwórka. Ze strefy 2 korzystają obie rodziny. Drewniane podkłady kołe1owe tworzą tu schodki wiodące na podwyższone tarasy. Kamienie ozdabiają ich wysypane żwirem nawierzchnie, poprzerastane m1e1scam1 roślinami. Żwirowe ścieżki poprowadzone z obu stron ogrodu. trawnik i basen z pomostem oraz wysokie nasadzenia przy ogrodzeniu tworzą strefę 3. Strefa 4, tuż przed garażami, to nasłonecznione miejsce do posiedzenia, z którego rozciąga się widok na ogród. Ułożone tu nieregularnie płyty z kamienia York pokrywają taras pod pergolą, po której pną się wonne pnącza .

chodnik z płyt kamiennych

trawnik

drewniany pomost

strefa 1

strefa 2

pochyłość

strefa 3

strefa 4

strefa 5

Ogród z

kolistą ścieżką

wielkosć

1O x 8 m rod zai gleby obojętna usytuowanie od strony północnej głowne cechy trejaże, kolista ścieżka, widok na park

Ogród przylega do domu przerobionego z dawnej powozowni podzielonej na małe pomieszczenia. Właściciel e chcieli, by z ich własnego, wydzielonego przestrzennie ogrodu roztaczał się widok na rozciągający się pon i żej park publiczny. W środkowej części dziatki najważn iejszym elementem została ścieżka biegnąca po okręgu . Aby odseparować ogród, nie zamykając go jednocześnie pod względem widoku, użyto na ogrodzenie trejaży. Znajdujący się na środ ku ogrodu niski trejaż oraz pnące się po nim rośliny, wraz z tajemniczą ścieżką wiodącą do fontanny i do zakątka, w którym można odpocząć, stanowią nie tylko pierwszy plan dla patrzącego, ale także kamuflaż kratki ściekowej odprowadzaiącej wodę z chodnika. Tuż przy wyjściu

trejaż

po lewej Krzewy zimozielone, 1ak Azara serrata (na zdjęciu), dominują wśród nasadzeń ogrodu.

z domu znajduje się podwyższenie, z którego ponad centralnym niskim trejażem widać fontannę naścienną i cały park znajdujący się poni żej . Z boku tego wyniesienia trejażowe ogrodzenie ogrodu - wzniesione na podmurówce i nakryte niebieskim daszkiem - jest najwyższe, gdyż ma oslaniać mieszkańców przed spojrzeniami sąsiadów, a na wprost niego zaś - najni ższe, mające formę zaledwie balustrady. Dzięki temu też dużo słońca wpada do ogrodu. Projekt roślinności głównie przewidywał krzewy Azara serrata, kaliny zimozielone (Viburnum davidii), aralię japońską i Osmanthus delavayi, oraz drzewa Sorbus vilmorinii i parczelinę trójlistkową (Ptelea trifoliata). pośród pnączy zaś wyróżniał akebię pięciolistkową (Akebia quinata).

żardiniera

niskie ogrodzenie balustradą

chodnik z kamienia York bwiedziony cegłą klinkierową

trejaż

fonta n na >
naścienna

w

kształcie

głowy

I

0

zenie na podmurówce z czerwonej

c~bt , ze slupam i wspierającymi trejaże

11 . „, "·'" "'

najwyżej położone miejsce, z którego widać park

lwa

Taras z

oświetleniem

neonowym

wiclk<" 8 x 5 m rodL,1' gl<'hy· me dotyczy us;rtuowanie wystawa wschodnia !]łowne
obszar

nasadzeń

główna przestrzeń

tarasu

..__

urządzenia

wodnego

______ ----

powyi:ej Przyjemne niebieskie i udająca urządzenie wodne, podświetlona pleksiglasowa kolumna ustawiona na białych kamieniach to dwie charakterystyczne cechy tego innowacyjnego współczesnego tarasu na dachu. światło

podświetlona kolumna z pleksiglasu ustawiona na kamieniach, sugerująca urządzenie wodne

pas niebieskich

obszar

nasadzeń

świetlówek

Życzeniem właściciela tego tarasu na dachu było posiadanie

po zewnętrznej ich stronie, ułożono pas miękkiej nawierzchni

mteresuiącego wizualnie, zewnętrznego „pokoju". Chciał, aby

w bladozielonym kolorze z wysypanymi luźno drobnymi otoczakami.

zarówno w dzień, 1ak 1w nocy przestrzeń tę organizowało sztuczne

l:agodne światło kolumny z pleksiglasu, ustawionej na białych

światło. Poniewaz taras jest usytuowany na dachu, najważniejszą

kamieniach 1 udającej urządzenie wodne, wpisuje się w spokojny

kwestią była mm1malizaqa obc1ązeń . Ograniczenie to sprawiło, że

wystrój tarasu. Aby w świetle dnia nawiązać do kreacji tworzone]

wszystkie rośliny zaprojektowano w pojemnikach ustawionych

przez neonowe światło nocą, meble pomalowano na „elektryczny"

obwodowo. Wokół tarasu, wyłożonego czarnymi płytkami

niebieski kolor.

terakotowymi na cementowej wylewce, poprowadzono pas

Chcąc urozmaicić formę tarasu o planie zwykłego prostokąta,

niebieskich jarzeniówek. Ich obudowę stanowią zatopione

zaprojektowano po przekątnej dwa obszary nasadzeń roślinnych.

w pod łodze metalowe rynny przekryte mrożonym szkłem.

Konwalnik (Ophiopogon planiscarpus) i ostnica olbrzymia (Stipa gigantea) rosną w chropowatych metalowych pojemnikach,

Emitowane

światło podkreśla kształt

„pokoju" i po zapaleniu po

zmroku stwarza specyficzną atmosferę. Wzdłuż linii świetlówek,

ustawionych na osadzonych w posadzce taflach mrożonego szkła.

lv"AŁE

OG~.ODY

„Ogród ze

skał"

wielko~ć

20 x 17 m rodzaj gleby· piaszczysta usytuowanie teren nasłonec.zniony do wczesnego główne cechy skały zbocza, mury oporowe

popołudnia

Forma ogrodu nawiązuje do rzeźby terenu. na którego bardziej powierzchniach powstały tarasy, a elementy architektoniczne do skalnych bloków. Wykorzystano przy tym immanentne prawa natury. Wprowadzone przez człowieka płyty piaskowca pokryła filigranowa warstwa mchów. Ze skałek pomału wycieka woda. W szczelinach rosną paprocie. Gdzieniegdzie przesypują się białe kamyki. Wzdłuz murów oporowych, pomalowanych w barwy kwiatów, powyrastały sukulenty i trawy. Kompozycja wznoszących się i opadających murów utworzyła szereg nisz i zagłębień, tak że spacerowiczom objawiają się nagle przed oczami na wpół sekretne miejsca. Trawa (wyczyniec). skrywająca poręcze uniemożliwiające prowadzenie niebezpiecznych zabaw i wyznaczające zaciszne przestrzenie dla dzieci, po osiągnięciu przez nie wieku dojrzałego, będzie tak wysoka, że płaskich

powyżej

Zaprojektowany

prostopadłościenny element

kamienny osadzony na naturalnej skale zbocza świadczy, że współgospodarzem ogrodu - obok natury - J(!St człowiek

zapewni dodatkową osłonę stoku. W projekcie przewidziano także inne rośliny, m.in. Eucalyptus haemastoma. paproć Doodia aspera. agawę (Agave attenuata). Liriope muscari. jaśmin niepachnący (Pandorea jasminoides). g licynię chińską (Wisteria sinensis) oraz gatunki Anigozanthos zwane kangurzą łapą . W ogrodzie zachowano też rosnącą tu wcześniej pa lmę z Wysp Kanaryjskich (Phoenix canariensis). po lewej Sukulenty i trawy zwisają z murów oporowych ogrodu, a ze skal wypływa woda. Celem nasadzeń roślinnych jest zmiękczenie ostrych krawędzi i regularnych kształtów architektonicznych. które nadają ogrodowi surowy wygląd.

mur oporowy

....

_

~

c s

........, "....

„

-

--J

(

I"' .

(

r , •• J-' -

r-

-

t ( -... - , I

...

I

_.-I

ł

<"

„

"

. ,

, ....J'

•

•,

.,~,.....·

/

..,

•

•

I \,

)

'

•

-,

, I.. •

•

• ..

1'- I

·.

i -

,~

'.

•

• • •

• •

• mur oporowy

przydomowy taras piaskowca

wyłożony płytami

skały

MAŁE

O
Minimalistyczny ogród miejski wiel kość

6 x 5m

rodzai g1eby· ilasta, obojętna u~ytuowanie wystawa północno-zachodnia główne cechy wyniesiony taras pokryty drewnem,

żardiniera roślina

oświetlenie

ze stali nierdzewnej drewniany

sezonowa kamienne

podkład

kolejowy

po prawei Prostotę pro1ektu dobrze widać na tym zdJęCiu ukazującym drewniany pomosr, na którym mozna milo spędzać czas wieczorami i w weekendy.

wyniesiony taras pokryty drewnem

płyty

fatsjobluszcz (x Fatshedera lize1)

/

.....-

/

lampa ogrodowa

hortensja pnąca Hydrangea petiolaris) poprzydnay bukszpan i wawrzyn

bambus czarny (Phyllostachys nigra)

drobny tłuczeń rozsypany na miękkiej nawierzchni

W ustaleniach z projektantem właściciele posesji zażyczyli sobie prostego, współczesnego ogrodu, odzwierciedla1ącego minimalistyczny i stylowy wystrój miejskiego domku. Ważnym elementem był dla nich drewniany taras nclWlązuiący do odnowt0nych długich desek podłogowych domu oraz oświetlenie, gdyż często wieczorami przebywali w ogrodzie. Złożyli także zamówienie na niewymagające regularnej pielęgnacji rośliny, szczególnie o ciekawych kształtach i meczme aelone, aby zdobrf'y ogród przez caftf rof... Zasadzenie nowego drzewa, które stworzyłoby pionowy akcent i nieco zasłoniło ogród od pólnocy, zostało uzgodnione na samym początku. Ogród był płaski i porośnięty trawą. Wyniesiony taras w centralnej części nowego ogrodu urozmaicił jego rozwiązanie przestrzenne. Z drzew i bambusów utworzono wertykalne elementy

MALF

OGl(ODY

kompozycyjne. Ławka, o siedzisku z naturalnego kamienia ustawionym na sześciennych kostkach z pełnego drewna, stanowiła element rzefbiarski i oddalone od domu miejsce odpoczynku. Przy wyjściu do ogrodu ułożono płyty z naturalnego kamienia, odpowiednio zaś dobrany tluczeń (ułatwiający utrzymanie roślin) wysypano pomiędzy nasadzeniami. Żardiniery ze stali nierdzewnej, z zimozielonymi palmami, karłatką niską (Chamaerops humilis),

,· kan'owacym bambusem,

nawiązuią

do wystroju domu

w styfu a la

bistro. Lampy na tarasie oświetlają w nocy stalowe żardiniery. Prosto wzniesiony bambus czarny Phyl/ostachys nigra osłonia taras. Hortensja pnąca .(Hydrangea petiolaris), fatsjobluszcz (x Fatshedera lize1) i bluszcze pną się po ogrodzeniu; zaplanowano także irysy i funkie.

Ogród w

hiszpańskim

stylu

Bernard Trainor Design Associates Listę żądań przedstawioną przez właścicieli otwierała prośba, by projektant nadal ogrodowi charakter hiszpański, który nie tytko podkreśhlby styl architektoniczny ich domu zlokalizowanego w Kalifornu, ale wręcz stanowił kontynuację wystroju jego wnętrza. Pomimo że ogród ma niewielką powierzchnię, (niespełna 2300 m2), występuje na jego obszarze kilka mikroklimatów, z przewagą klimatu suchego panującego w tym regionie. Projektant, chcąc uhonorować życzenie zleceniodawców, przyjął zasadę „od wewnątrz na zewnątrz " i podporządkował hiszpańskiej

W tym projekcie fontanna została strategicznie umiejscowiona na

stylistyce wnętrz kompozycję krajobrazową. Ogród stal się kwintesencją pejzażu śródziem nomorskiego, z wpisaną weń bryłą domu.

wprost okien jadalni, przypominając stale swym widokiem, jak ważna w tym klimacie jest woda.

W nawierzchniach ścieżek, murach ogrodu i dużych wolno stojących

W dalszym ciągu, nawiązując do śródziemnomorskiego charakteru, pod drzewami owocowymi - figami, oliwkami i guawą ananasową - nasadzono roślinność dobrze znoszącą suchy klima t: lawendę, tymianek i rozmaryn. Nasadzenia o wymiarze architektonicznym, m.in. kordyliny, akantusy, oliwki i len doskonale wyglądają na tle murów i komponują się z elementami strukturalnymi ogrodzu.

wazach przeważają cieple barwy terakoty i odcienie płowożólte. Podstawowymi częściami składowymi ogrodu są wyodrębniony, zamknięty, podlużny ogród z fontanną oraz boczny taras z miejscem do spożywania posiłków. Oświetlenie ogrodowe również połączyło wnętrze domu z przestrzenią zewnętrzną i rozświetla ją po zmroku.

waza

waza

miejsce do spożywania

w1ełkosć 2286 m2 rodzai gleby gliniasta usytuowani!' teren od w pełni nasłonecznionego aż do cienistego główne techy podłużny ogród z fontanną. miejsce do spożywania posiłków

W hiszpańskich ogrodach podstawowym elementem jest woda.

fontanna

zamknięty podłużny

ogród pod murem

posiłków

po lewei To zdjęcie pokazuje,

jak dobrze sryl ogrodu został dostosowany do domu o hiszpańskim charakterze, szczególnie dzięki zastosowaniu roślin lubiących suchy klimat śródziemnomorski.

M A ;

~

O

r,

R 0 [) Y

Ogród przyjazny dzieciom Mark Lutyens wielkos<': 5 x 4 m rodzaj gleby ziemia nawieziona, wzbogacona kompostem usytuowanie· wystawa południowa główne cechy· plac zabaw dla dzieci, mała chatka

Przez ponad rok tylna część ogrodu była placem budowy. W ramach rekompensaty, nowi sąsiedzi zaproponowali, że na pustej końcowej ścianie ogrodu zbud ują prosty trejaż. Właściciele woleli jednak pieni ądze przewidziane na tę inwestycję p rzeznaczyć na pokrycie kosztów projektu ara n żującego tę przestrzeń na miejsce zabaw dla dzieci. Z tylu działki, w miejscu wyniesionym nad poziom głównego ogrodu rósł niezwykle duży i dekoracyjnie uksztattowany krzew ognika (Pyracantha), który decyzją właścicieli posesji miał być zachowany. Aby odciążyć korzenie rośliny, uzgodniono, że główna cześć powstającego tu ogródka będzie przykryta deskami. a nie płytami kamiennymi. Ponieważ ogród dostępny jest jedynie przez dom, szerokość prze1śc1a limitowała dobór materiałów i rozmiary elementów, które trzeba było przez nie przenieść. Konstrukcja trejażu była niestety nieco za duza 1 trzeba było ją rozebrać przed wniesieniem do ogrodu. W programie projektu znajdował się niewielki placyk na końcu ogrodu, częściowo skryty za roślinnością, fałszywe okno, mała chatka z platformą do zabawy na dachu i piaskownica. Miało tam być wiele trejaży, których kontynuacją w pionie byłaby kratka z prętów stalowych. W tym projekcie nasadzenia nie stanowiły najważniejszego elementu. Rośliny musiały jednak być na tyle mocne, by oprzeć się działan iom dzieci, a jednocześn i e nie byly trujące i klujące. Chodzilo o to, aby uzupełniły raczej właściwe nasadzenia w pozostałej części ogrodu i rosły dość szybko, aby przykryć mury i trejaże . Posadzono więc wiele winorośli i pnączy, a także aromatyczne zimozielone rośl iny, takie jak lawenda, rozmaryn i Lotus syn. Dorycnium .

po leweJ !)ciana z trejażem

i dorodnym krzewem ognika (Pyracantha), który by/ jednym z nielicznych elementów istniejących wcześniej i zachowanych w części ogrodu przewidzianej na miejsce zabaw dla dzieci.

M /\

ł

l

O ,,., k ri O Y

mała

chatka

o

- - --------pomost z desek będący placykiem zabaw

•

z

.. .

trejaże

Pyracantha

\

„

-·· - -„-...-- ...-

---- --

„

- - - - - ....... _

... ,.. ••

_„_... -

~•. „

,...,._

„ „.-

----·--„--··----·•. . . . „-·---

"""""·---··-

·-

------- „

------- -

--

' !!!l•••"mt--------.-.....- . . ----·-+---... ~~-------------- -

.L'f&..- -- - - - - - - - - -- - - - - - - - ----------„-----

----------· -

_.,

.i

-·

-

„ __ ... _ _ _ _ _ __

----...----- ....

.

_________ - -- -- - ---- -------- - --- - -------- - - -- - --

---------------------------MAŁE

OGROIJY

Ogród nad brzegiem morza Douglas Coltart w1elkosc 225 m2 rodzai gleby piaszczysto-ilasta, lekko kwaśna, przepuszczalna usytuowanie wystawa południowa terenu od frontu domu i wschodnia z boku głowne cechy okrągły placyk, miejsce na ognisko

tego nadmorskiego ogrodu zażyczyli sobie wygospodarowania miejsca do składowania kajaków oraz naczepy na kajaki. Chcieli wyrzucić żywopłot, aby mieć lepszy widok na morze i mieć półprywatne miejsce do odpoczynku. W ogrodzie miały być wprowadzone barwy, które byłoby widać wśród roślin ności , i urządzenie wodne. Preferowali materiały naturalne, np. kam ień czy metal, i lubili wszelkiego rodzaju linie krzywe i faliste. Chcieli wizualnie odgrodzić się od działki z boku, ale zachować z nią jakieś połączenie, gdyż sąsiad zajmował się koszeniem ich trawnika. Szopa, na tyle długa, by pomieścić 12 kajaków z naczepą, odciągałaby wzrok od głównej c7ęści ogrodu. Z tego względu przewidziano 1edyme miejsce do ich składowania, dostępne przez nową bramę ogrodową. Umożliwiło to zamknięcie dotychczasowej bramy w narozmku ogrodu 1wydzielenie tam na okrągłym placyku przestrzeni do odpoczynku Niewysoki mur, osłaniaiący również tę przestrzeń, nadal ogrodowi cech trwałośo 1 zwiększył poczucie bezpieczeństwa . Wzniesiono go z pustaków, ale w miejscu, gdzie Właścioele

po

łewe1

mając

morze,

tak

Nie ma

się

wspaniały

mogły do mego docierać fale uderzaiące zimą w brzeg - z pełnych bloczków betonowych i oblicowano kamieniem. W górnej części muru na całe1 1ego długości osadzono żardiniery, w celu utworzenia na nim kwietnika. Okrągły placyk wyłożono wielobarwnymi płytkami i okolono łupkiem. Takie samo obrzeze otrzymało przyległe miejsce na ognisko. Kwitnące w pobliżu muru byliny sprawiają, że kamień na murze jest w zasadzie widoczny jedynie zimą i wiosną. W obszarze nasadzeń zaprojektowano dwie mate bliźniacze sadzawki. Rzeźbiarsko wykończone, wolno stojące elementy drewniane oddzieliły ogródek od posesji sąsiada, ale nie pozbawiły go dostępu. Grządki i ścieżki zostały rozdzielone krawężnikami z blachy, dzi ęki czemu otrzymano znacznie bardziej płynną linię fa listą niż w przypadku obrzeża drewnianego wspieranego kotkami. Pomalowane na kolor ciemnobrązowy, tworzą układ linii podkreślających kształty ogrodu. Roślinność składa się głównie z gatunków nadmorskich i tolerujących sól oraz z roślin liściastych, które w okresie zimowym, kiedy podmuchy wiatru niosą powietrze zawierające najwięcej soli, zamierają. We frontowej części ogrodu zaproponowano byliny, które kolorowo kwitną na dość dużej powierzchni. W kwietniku, w zwieńczeniu muru. zasadzono głównie rośliny alpejskie, które są bardziej trwałe 1zm1ękcza1ą linie ściany frontowej. Z boku domu występują rośliny liściaste, trawy lub paprocie.

co dziwić, ze widok na

drewniana brama

właściciele zażądali

obniżenia żyvvopłotu.

miejsce do składowania kajaków

duże

owalne głazy pod drzewem

ułożone

MAtE

or, R
duże

owalne

głazy

rzeźbiarsko wykończony

drewniany element ogrodzenia

..

..~,;·. ..

nawierzchnia żwirowa

· ,~

.·..„„

poprzerastana roślinkami

powyzeJ Okrągły placyk wyłożony wielobarwnymi płyrkami kamienia, z przyległym mie1scem na ognisko, stanowi podstawowy element tego ogrodu

byliny kolorowo

kwitnące

front domu

placyk do odpoczynku, otoczony murem oblicowanym kamieniem z ciągłym kwietnikiem w zwieńczeniu

O G R O IJ Y

Właściciel

drugiego ogrodu zażyczył sobie na swej podmiejskiej posesji stworzenia współcześnie wyglądającego, fantazy1nego ogrodu z dziką rośli nnością. Ogród zaprojektowano wokół centralnego elementu - dużej owalnej sadzawki, na obwodzie której biegną pomost z desek. skalisty brzeg i ścieżka pod pergolą. Na samym końcu ogrodu znajduje się mała łączka, na której ustawiono trzy duże. oplecione taśmą drewniane kule, mające naśladować nasiona. Na środku sadzawki widnieją trzy kamienne rzeźby sprawiające wrażenie stworów przedzierających się na długich nogach przez wodę. Nasadzenia stanowią mieszankę wiecznie zielonych krzewów i roślin liściastych, których forma była coraz mniej istotna w miarę oddalania się od centralnej części ogrodu. W sadzawce posadzono pojedyncze rośliny wodne. Blisko domu położono płyty kamienne wyznaczające obszar miejsca do siedzenia. Od tego tarasu biegną pomost i ścieżki żwirowe. wiodące do mniej formalnych części ogrodu.

po prawej Podstawowe rośliny do dzikich ogrodów tom.in. : rosnil(a w kępach bylina - Języczka wąskoglówkowa (Ligularia „ The Rocket"). często sadzona na brzegu sadzawek.

Fantazyjny ogród

po lewej Centralna część ogrodu z dużą sadzawką 1 trzema kamiennymi rzeibami na ksztalt stworów człapiących przez wodę.

'.1 A l

r

OGROf'l

Wodd - od wieków wazny element ogrodów, decydu j ący o ich powodzeniu 1 uroku - cenne źródło zycia, a jednoczesn1e integralny składn i k przyrody, który prowktanci ogrodów mogli wykorzystać 1 ukształ tować wedle własnej woli Woda to materiał dynamiczny i pozbawiony Jednej formy. Zamykając ją w zb1orn1kach lub wlewając w kanały, można osiągnąć każdy efekt - od cichego stawu, w którego lustrze odbija się otoczenie, aż po tryskające strugi, kaskady czy znacznie leniwieJ płynące rzeczułki Poza tym, woda w ruchu szemrze. przyciągając uwagę. Właśnie takie szemrzące urządzenia wodne, na przykład nieduże fontanny, do<..konale nadaJą się do małych ogródków oraz ogrodów, w których przebywają dzieo. W większych założernach koniecznym elementem Jest spokojny staw, w którym odbija się niebo, a tafla wody cieszy oko w1elośc1ą wzorów i grą ~w1ateł Przy stawach porosn1ętych roślinności ą istotna jest głębokość niecki, gdyz różne gatunki roślin wodnych wymagają innych warunków na<..adzeń. Jaka by nie była przyczyna chęci posiadania w ogrodzie u rządLenia wodnego, na l eży maksymalnie wykorzystać możl iwości wyn i kające z Jego w1 el kośo, rozważyć szczegołowo wszystkie detale, gdyż to one przesądzają o Jakości projektu, i zastanowić się nad wgo usytuowaniem. Wprowadzenie bowiem do ogrodu wody może okazac się największym naszym przedsięwzięoem, z.::.irówno w aspekoe czasu, Jak 1 kosztów. Dość duzy basen w pierwszym projekcie prezentowanym w tej części książki. autorstwa pary architektów z1elet11 - del Buono 1Gazerw1tza, stanowi integralną częśc subtelnego i eleganckiego załozenia ogrodowego. Woda została tu wykorzystana jako płaszczyzna dopełniająca, wydłużająca optycznie ogród, a przy tym cJaJąca szansę wprowadzenia doń ciekawych gatunków rosim wodnych.

Ogrody wodne

Ogród

wyłożony płytami

del Buono·Gazerwitz Landscape Architecture wymiary. 12 x 7,5 m rodZdJ gleby gliniasta usytuowanie· wystawa zachodnia, teren otwarty głowne cerhy długi basen z wodą stojącą, klomby w nawierzchni ogrodu

wapienia metalowe schody

klomb

zaglębiony

p

w wyłożonej wapiennymi ami nawi rzchni o rodu

„wycięte"

powstał w związku z przeprowadzoną gruntowną domu. Miał współgrać z jego architekturą i stanowić kontynuację wystroju wnętrza. Dlatego też wapienna posadzka ułożona wewnątrz domu przechodzi w nawierzchn ię ogródka, nowo pobudowana zaś szklana część domu znajduje odzwierciedlenie w podłużnym basenie z wodą stojącą, rozciągającym się na prawie całą długość ogrodu. Nad taflą wody, ale poniżej jednak poziomu nawierzchni. zainstalowano na wspornikach nadwieszenie na kilka płytek - w ten sposób powstał nad basenem mały pomost. Aby jak najskutecznie1 odgrodzić się od otoczenia, zaplanowano wysoką konstrukcję z poziomo rozciągniętymi stalowymi linami. stanowiącymi podporę dla pnączy 1dającą poczucie odgrodzenia od otoczenia. Poniewaz ogród nie miał bezpośredniego połączenia z ogrodami pubhcznym1 zna1dującym1 się poniżeJ. zaproponowano wysuwane stalowe schody spuszczane po zboczu za domem 1wiodące do okolicznych obszarów leśnych . Mieisca nasadzeń zaplanowano 1ako duże prostokątne klomby w otworach „wyciętych" w wapiennej nawierzchni. Rzeźbiarskie w formie. wyższe wielolodygowe gatunki świdośliwy Lamarcka (Amelanchier lamarkit) wzbogaciły paletę barw w ogrodzie i sprawiły, że o każdej porze roku jest on pełen kwiatów. Wybrano różnorodne krzewy i byliny o dużych liściach, aby wyraźnie zaznaczyć kontrast między geometrycznymi formami ogrodu a miękk i mi plamami roślinności. Kosaćce mieczolistne (Iris ensata), posadzone w podłużnej skrzynce umieszczonej wzdłuż brzegu basenu, ozdobiły płaszczyznę tafli wody, dodając koloru i świeżej zieleni.

Nowy ogród

przebudową

......

obszar

nasadzeń

po lewej Aby poszerzyć gamę barw, w podłużnej skrzynce umieszczonej wzdłuż brzegu basenu posadzono kosaćce mieczolistne /Iris ensata). pomost pokryty wapiennymi płytami

W

n

D ·~ l

· ....................:. ....•..„ ••. „„•..•••.•

:'

i

j, . „_„._J

i

.:::r ..• "'"f''"

„.... ... „

„ ... ~ .. '"':" .. „ ...... :...... _

·'-···-y··· ...

' ' l' ........·........ „ .•..•.•.••.• ' . .T„ .• .... .... ......, . !

~.'

~ ··

! !

....L..

...L.

. l.

""i

„ ...•... :.• ··:

. „.l---y

i

...

••••..

..i..................: ..

••..... „ •... .

ł

i

••••• „„ •.

' ....„ ........... 1............ :.. _ l • .„ L j

; „

•

i

rośliny

wodne posadzone w podłużnej skrzynce w basenie

•.

'

metalowy ruszt

odgradzający

pływające rośliny

od obszaru czystej wody

basen

klomb w

zagłębiony

wyłożonej

płytami

wapiennymi nawierzchni ogrodu

po prawej Na tym rysunku perspekt>;wicznym widać, jak ważnym elementem ogrodu jest basen ciągnący się na niemal całej jego długości oraz rośliny w prostokątnych klombach pozostawionych w wapiennej nawierzchni.

OLROU'<

WOIJl)f

w

Dziedziniec w elektrycznym błękicie ------------------

Dracott Garden Oesigns wymiary 8 x 10 m rodzai glPby piaszczyste ily usytuowan e wystawa wschodnia glówne Clthy· chodnik ze stalowego rusztu, pergola

powyże1 To zdjęcie przedstawia ogród nocą, gdy pojawia się główny element jego wystroju błękitne

oświetlenie ścieżki.

po prawej W dzień dziedziniec len wydaje się być całkiem innym miejscem. Pergola ze stali nierdzewnej i lin sra/owych u góry sprawia wrazenie werandy lącz9cej biuro z ogrodem

{Jl'f,uOY

"/vOl.JN~

Właściciel

oświetlenie,

poses11 zaządał, aby w przydomowym ogrodzie stworzyć miejsce, które odzwierciedlałoby nowoczesny wizerunek prowadzone1 przez niego firmy i gdzie mógłby przyjmować klientów. Wymagał zastosowania nowoczesnych materiałów budowlanych, a także wprowadzenia wyrazistych barw oraz urządzenia wodnego bezpiecznego dla dzieci. Ideą projektu było stworzenie wrażenia przedłużenia biura w stronę dziedzińca przez zastosowanie mocnego akcentu, wiodącego tam klientów. Efekt ten osiągnięto w następujący sposób: na otynkowanej ścianie na wprost biura zamontowano fontannę ze stali nierdzewnej. Po obu jej stronach posadzono palmy konopne (Trachycarpus) i miskant (Miscanthus). Woda z fontanny spływa do płytkiego strumyka i pod przekrywającym go stalowym rusztem podąża dalej, wyznaczając w drewnianej podłodze tarasu ścieżkę wiodącą do domu. Ten fragment ogrodu zosta ł odzielony od części użytkowej dz1ałkiotynkowaną ścianą pomalowaną na fioletowo i bramą z galwanizowanej stali. Dziedziniec zyskał nowy wymiar dzięki liniowemu blękitnemu oświetleniu obramowującemu obustronnie ruszt nad strumykiem, niebieskim punktom świetlnym zainstalowanym u góry pergoli przed biurem oraz białemu podświetleniu fontanny, niektórych roślin i fragmentu ścian u szczytu ogrodu. Roślinność zapro1ektowano prostą, ale tworzącą formy strukturalne. Wybierano gatunki z wyrazistymi liśćmi. o liliowym zabarwieniu. Wszystkie miejsca ich występowania wysypano fioletowymi kamykami . Wybrano następujące krzewy: palmę karłatkę niską (Chamaerops humilis), bambus (Fargesia murielae), jukkę karolińską (Yucca filamentosa) oraz len nowozelandzki (Phormium tenax „Sundowner"). Byliny zaś ograniczono do epimedium pstrego (Epimedium x versico/or) i trzcinnika (Calamagrostis brachytricha).

pergola ze stali nierdzewnej taras z desek i lin sta lowych

chodnik z galwanizowanego rusztu stalowego

powyżeJ

Z tej perspektywy styk desek tarasu ze stalowym chodnikiem, pod którym płynie płytki strumyk. wyraźnie widać

trawy, bambusy i inne roś Ii ny o wyrazistych liściach

chodnik z ocynkowanego rusztu stalowego, pod którym plynie strumyk

podwórko

użytkowe

szopa

I

I,

otynkowana ściana· poma lowana na f io letowo

u

G P.. 0 [! '!

v'v {; f) N f

Wiejskie podwórko ..;-:::_

~----:-.::._-_:::;-:·-:.-.

:::· ::::_:_> ---:.- . • •=-

·_:.. __ ·-·

-.::.... :-:::~-::;-:_~

:.:::::.:-~~~~-=.~~~

Alison Dove wymiary 8,5 x 9,5 m rodzai gleby gliniasta, alkaliczna, wymieniona na humus usytuowanie wystawa południowo-zachodn ia główne cechy· sadzawka, kamienne mostki, taras

Zleceniodawcy złożyli zamówienie na nowoczesny ogród przy domu, niedrogi i mało kłopotliwy w utrzymaniu. Domek z ogrodem miały być wykorzystywane głównie w czasie wakacji i ferii szkolnych, kiedy przyjeżdża rodzina z Holandii. Ogródek jest małym podwórkiem, otoczonym z wszystkich czterech stron budynkami, począwszy od dwupiętrowego główn ego domostwa ze ścianami z tradycyjnych ciemnych smołowanych dech, poprzez przylegającą do niego stodołę zbudowaną ze starej omszałej cegły, a skończywszy na bardziej nowoczesnym domu z czerwonej cegły. Nie było tam więc żadnych widoków do podziwiania, a w środku lata podwórko zamieniało się w istną patelnię. Właściciele nie wyrazili jednak zgody na

wprowadzenie wysokich konstrukcji, ani drzew, ze względu na duże okna wychodzące na ogródek z nowocześnie urządzonego salonu. Na podwórku było też kilka studzienek do ukrycia. Ścieżki wysypano drobnym żwirem Cotswold i obwiedziono jasnym czerwonobrunatnym piaskowcem. Wąski, ale głęboki strumień wypływa ze źródła w kamieniu, przepływa pod mostkiem z piaskowca. by wpaść do dług iej wąskiej sadzawki, położonej naprzeciwko okien dużego domu. Następnie podąża do najbardziej zacienionego rogu ogrodu, gdzie znika w niszy wydrążonej poniżej poziomu terenu w kamieniu. W tym właśnie rejonie zorganizowano niewielkie miejsce do odpoczynku w pobli żu wejścia do biura. z wąskiego klombu usytuowanego równoległe do sadzawki wychyla si ę lawenda i powój (Convolvulus cneorum). Za klombem zaprojektowano taras wyłożony jasnym kamieniem, obok umieszczono cztery wysokie obeliski, po których pnie się połyskliwy Trachelospermum jasminoides, łącząc optycznie murowany cokół domu z ciemnymi deskami ściany powyżej. Pomiędzy obeliskami umieszczono prostą i elegancką żelazną ławeczkę. obelisk

obelisk sadzawka z bieżącą wodą

powyżej Długa wąska

kamienny taras o nawierzchni i. plyt kamiennych obelisk

miejs
i najbliższe otoczenie, to kluczoWj element tego ogrodu. Woda z niej wyplywa w stronę zacienionego rogu ogrodu, gdzie znika w niszy wydrążonej poniżej poziomu terenu w kamieniu.

obelisk

...:

--

<; r,

nu n (

w

uu

r,J E

sadzawka,

w której odbija się niebo

.

Ogród z ażurową

altaną

Christopher Maguire wymiary· 900 m2 rod1aj gleby· alkaliczna na podłożu kredowym usytuowanie wystawa od zachodniej do południowej główne cechy domek do picia herbaty w japońskim stylu, dwa stawy, mur oporowy, chodnik wyłożony drewnem

altana

powyżej

po

lewej Konstrukcja ze

słupów i be1ąz na kształt japońskich

bram, wkomp~wana w zalesioną część ogrodu, stan~wi jego najważniejszy eleme\

mur oporowy podtrzymujący

stok ziemny zachodniej części posesji

\

niższa

platforma mostek

wodospad

Właściciel

ogrodu zapragnął zbudować w nim altanę w stylu „domu do picia herbaty". Chciał, by altana stanęła wśród drzew, ale te porastały jedynie niewielką część dużego ogrodu. Od południa istniejącą granicę działki poprzedzał trawnik, od północy wznosił się ceglany mur ogrodzenia oraz mur oddzielający górny i dolny las na posesji właścicieli. Na działce rosło kilka dużych bukszpanów, akacja, dorodna sosna pospolita (Pinus sylvestris), sykomora, wawrzyny i bardzo stary cis. Przestrzeń została podzielona na dwie części murem oporowym biegnącym z północy na południe, gdyż teren w kierunku wschodnim dość wyraźnie opadał. Mury, duże drzewa i dwa zalesione obszary na różnych poziomach były pewnymi ograniczeniami, ale jednocześnie stanowiły konkretne punkty wyjściowe projektu. S pośród wielu propozycji zleceniodawcy wybrali ostatecznie japońskiego

ażurowy

„domek do picia herbaty" w drewnianej konstrukcji słupowo-belkowej, kryty cedrowym gontem, z zamykającymi ją z dwóch stron ścianami. Podłogę (podobnie jak nadwodny taras) ułożono z desek. Dwa pozostałe boki altany otwierają się na położone nizei taras 1 staw. Ze stawu wypływa strumień, który na skutek różnicy wysokości zamienia się po drodze w dwa wodospady i wpada do stawu na nizszym poziomie. W najwęższym miejscu jego brzegi połączono drewnianym mostkiem. Wysypana korą ścieżka wiedzie od mostku w stronę miejsca, z którego otwiera się wspaniały widok na okolicę. Brama w stylu japońskim znaczyła miejsce przejścia jednego poziomu w drugi. Od bramy do altany biegnie wyniesiony chodnik wyłożony drewnem. Do tego ogrodu wybrano mieszaninę odpowiednich drzew, krzewów, bylin, traw, paproci, pnączy, roślin okrywowych oraz wodnych.

OGRODI'

Ogród relaksacyjny wymiary 28 x 23 m

rodzaj gif by piaszczyste iły, lekko kwaśna usytuowanie wystawa poł udniowo-wschodnia, teren otwarty główne Ct'
J

- -Włafociel działki złożył zamówienie na projekt ogrodu z letnim domkiem oraz wydzieloną spokojną częścią dla grupy (maksymalnie dziesięciu) starszych osób. Poni eważ niektóre z nich korzystają z wózków inwalidzkich, w projekcie tego leżącego na stoku ogrodu należało przewidzieć rozwiązania u latwiające im przemieszczanie się. Zaprojektowano dwa polożone na różnych poziomach tarasy, wyłożone kamieniem i cegłą, oba dostępne dla osób na wózkach. Połączono je z jednej strony pochylnią, okalającą główny staw, z drugiej zaś - uformowanymi w terenowe tarasy schodami. Dzięki stopniom skalnym powoduiącym załamania spadku wody płynącej do stawu ogród stał się atrakcyjnym mie1scem do wypoczynku. Zaplanowano także pergolę. Oprócz rosnących już magnol11 i ialowca, zasadzono gruszę wierzbolistną (Pyrus salicdolia „Pendula"); przewidziano też rozmaryn, rózę skalną. lawendę, p1ęciorn1k i ceanothus oraz wiele gatunków byhn, a w okolicach stawu posadzono rośliny bagienne.

pergola w

taras na

kszta łcie łuku

wyższym

wyłożony

poziomie, kamieniem i cegłą

let ni domek

po lewej Kamienne stopme wiodą

z tarasu przed letnim domkiem do głównego stawu, przy którym można wyciszyć się i odpocząć. Po lewej widoczne progi skalne na spadku wody.

W OD N l

powyżej

Nieformalny uklad bylin tereny bagniste zmiękcza architektoniczne linie stopni i tarasu. i roślin

lubiących

grota, miejsce wody pod kamiennym tarasem wypływu

stopnie skalne na spadku wody

taras na niższym poziomie, o nawierzchni z cegły i kamienia

główny

staw

„

głaz

~ -~/,, ~-

na szklanym

sześcianie

sadzawka wykuta w skale

• •• • „ • • • • • • • „

•••••

„•

„ .•••

•,.

„

•• •• •• „ •• • ••• •• „.

• , . , • • • • • , • • • ••••••

„.„ • • ~ .„ • • „ ••• „ „ ...... „„ • •• , „ ..

•ł•

•• •

półka

ska ln a

odpływ

„ ......

wody

prostopadłościenny

blok skalny przykrywający szpecące

miejsce po usuniętym starym rurociągu

···· - ·· ••• • •.••• •. „.„

OGKOOY

WODNL

· -· · ··...

i

• - · -- · · ·· - - ·-.--....

~

·······~·····-···· ·-- ... -

.. .. ....... . ..,,_ .,.„ .. .• . .... „ .• ••„• •„

kuchnia

· · ··· -

~

Ogród na skale s'ił1~'/M~~~~-- p~~-;y -

- -· -

;: '_: ---~: :

- .

.

·-

-

wyrn1a11 6 x 4 m rodzai gleby ziemia nawieziona us7-tuowan1 teren osłon ięty glowne cecl•y. półka skalna, sadzawka wykuta w skale, elementy ze szkła

po lewej W szklanym sześcianie zanurzonym w wodzie polożona .Blękitną skalę': aby urozmaicić nieco gamę kolorów występujących w ogrodzie. Właściciele

tego ogrodu w Australii chcieli, by nowa aranżacja poczucie zamkniętej przestrzeni. Ich działka, otoczona brzydkim murem z cegły, nie dość, że w dziwnym kształcie, to była jeszcze usytuowane na masywie skalnym, bez grama ziemi. Ale właśnie obecność tej litej skaly czyniła ją szaególnie wyiątkową . Teren ogródka mozna było kształtować bez konieczności budowy murów oporowych. W skale zaplanowano więc wykuć sadzawkę. Pólka skalna. która pierwotnie kończyła się nieopodal kuchni, została cofnięta pod kątem i wydrążona, aby woda mogla pokryć prawie całą powierzchnię przed domem. Splywająca z niej woda wypełniała przestrzeń przyjemnym dla ucha szmerem. Wysokość półki skalnej i miejsca przelewu wykonano na poziomie oau osoby siedzącej, ażeby zwiększyć jeszcze efekty wizualne, odplyw wykonano ze szkła. Ten element przeźroczystości miał stanowi ć zmniejszyła

rodzaj rekompensaty za istnienie bardzo niewielkiej przestrzeni. W nocy splywająca woda i miejsce, z którego wyplywa, są oświetlone. „Błekitną skalę", osadzoną na szklanym sześcianie, dodano później, aby poszerzyć gamę kolorów widzianych z okien domu. W trakcie prac realizacyjnych, odkryto nieużywany rurociąg przecinający ogródek. Po iego usunięciu na powierzchni skaly pozostała szpetna dziura, którą przykryto dużym prostopadłośoennym blokiem skalnym. Jego zadaniem jest nie tyle maskowanie, ile raaei udawanie zawalonego weJ~ia do tajemniaego korytarza. Kontynuuiąc wystrój kuchni wychodzącej na ogród, ziemię w kwietnikach wysypano czarnymi kamykami i obramowano czarnymi granitowymi płytkami. Wybrano rośliny niewymagające dużej przestrzeni, ale osiągające pożądaną wysokość, m.in.: bambusy Phyllostachys nigra, i Phyllostachys edu/is oraz solejrolię (Soleirolia soleiroli1).

po prawej Sadzawkę, utworzoną

w

wydrążonej litej skale, dopelniają

m.in. bambusy Phyllostachys nigra i Phyllostachys edulis, odgrywające tu kluczową rolę rośliny,

OGRODY

WOUN'

L:J

Ogród

pełen

harmonii

Arabella Lennox-Boyd wymiary 10 x 23 m rodzai gleby· ziemia średnio urodzajna usytuowanie wystawa wschodnia głowne (echy osiowość założenia, kanał z wodą, kamienie-mostki

Zleceniodawca pragnął mieć ogród w nowoczesnym stylu. który dawalby poczucie spokoju i zawierał zharmonizowany układ elementów. Inspiracją do projektu stał się początek nowego tysiąclecia. Za motyw wiodący przyjęto wodę, zarówno ze względu na uspokajaj ące jej działa nie, jak i na po nadczasowość. Dla kontrastu niejako zaprojektowano w ogrodzie drzewa oliwne, które rosły na wybrzeżach Morza śródziemnego już w okresie dziejów najstarszych cywilizacji. Wszystkie te czynniki, subtelnie nawiązujące do nowego milenium. stały się inspiracją dla architekta zieleni. Powstały projekt przewiduje założenie osiowe. Centralnym jego elementem jest kanał z wodą o prostokątnym kształcie otaczający umieszczony pośrodku trawnik. Wewnętrzny i zewnętrzny jego obwód okala obrzeże z przyciętych łupków. Sześć drzewek oliwnych o szarych powykręcanych pniach. posadzonych w pojemnikach ze stali nierdzewnej, rozlokowano równomiernie wewnątrz kanału w taki sposób, aby sprawiały wrazenie. że unoszą się na wodzie. Na obu końcach kanalu. na osi załozenia, ułożono w wodzie prostopadlokienne bloki łupka, aby służyły jako przejście na śródwodny trawnik. Kolejnym elementem przyciągającym wzrok na tyły ogrodu jest rzeźba autorstwa Williama Pye, za tytułowana „Wir wodny" („ Vortex of Water"). Ustawiono ją na wzniesieniu pokrytym darnią, otoczonym dookola gazonami pierzastej ostnicy olbrzymiej (Stipa gigantea) i żóltobrązowych bylin. W tylnej części ogrodu strzeliste cyprysy włoskie (Cupressus sempervirens) z girlandami pnących róż wyznaczają rabaty irysów „lndia Chief", farbownika lazurowego (Anchusa azurea „Loddon Royalist") i maku wschodniego (Papaver orientale „Orangeade Maison"), otaczających niewielki trawnik. Precyzyjnie przystrzyżony żywopłot z wawrzynu wzdłuż zachodniej granicy stanowi ciemne kontrastowe tło dla srebrzystych ohwek, mieniącej się wody i roślin kwitnących.

Ogród z podmokłą łąką

drewniany pomost z

podłużnym wycięciem

wymiary 14 x 12 m rodz,1. gif h~ lekko kwaśna u~ytuow<1111e teren otwarty qłównt· cec hy drewniany pomost, ceramiczne tyczki, stawy

powyżej Pomalowane na Jasne kolory ceramiczne ryczki podkreślają układ wertykalnie komponujących się wierzb i trzcin rosnących wzdłuż sadzawek.

st aw

·ceramiczna tyczka z osadzonym kokonem

Architekt wpisał ten ogród z podmokłą łąką w pejzaż okolicy. Było to o tyle latwe, że, po pierwsze, czerpał do swego rozwiązania inspirację z ascetycznego i rzeźbiarskiego krajobrazu bagien, a po drugie - przylegly duży ogród 1okoliczne tereny porośnięte były właśnie roślinnością wodną.

Wzrok patrzącego biegnie ku centralnej części ogrodu, gdzie powstal drewniany pomost. widoczny z każdego miejsca na jego obwodzie. Pomost, funkqonalny i stworzony w duchu modernizmu, miał mieć niewyszukany kształt, tak aby formą kontrastował z powykręcanymi pniami oglowionych wierzb. Jego platforma - z wyciętym dużym otworem -wyraźnie „żegluje" po ląkowej roślinności rosnącej pod nią . Efekt ten wzmacn iają krzewy i trzciny pojawiające się w wycięciu. W ogrodzie przewidziano też elementy

rzeźbiarskie. Są to ceramiczne tyczki pomalowane na jasne kolory, z osadzonymi nań „kokonami" (autorstwo Jonathana Keepa). odzw1erciedla1ące wertykalizm wierzb i trzcin. W ogrodzie wprowadzono niewiele gatunków roślin. a spore jego przestrzenie porasta wręcz tylko jeden gatunek - w ten sposób uzyskano efekt właściwy naturze. Niektóre drzewa, posadzone specjalnie lub już rosnące, stanowią „żywe rzeźby". Wyraziste w kształcie, dojrzałe, 1uz ogłowione wierzby rosną wzdłuż dwóch linii tworzących kąt prosty, podkreślając „narożnikowy " układ kompozycyjny. Większość roślin to gatunki typowe dla terenów podmokłych. Rdzawe brązy i zielenie trzcin i wierzb kontrastują z kwitnącym i lokalnymi rośl inam i, takimi jak irysy, jaskry, firletki poszarpane i wodne kukliki.

"'''""'WODNE

I' I

Ogród z dwoma sadzawkami obrzeże

sadzawki z głazów

wymiary: 7,5 x 6 m rodzai gleby gliniasto-ilasta, kwaśna usytuowanie: wystawa północno-zachodni a, teren zacieniony główne cechy. sadzawki rozdzielone progiem skalnym, pomost, pergola

Niedaleko domu znajdował si ę niewielki chodniczek i trawnik, które nie wymagały zmian. Właściciel zaprag nął jednak, aby istniejący staw podzielić na dwa mniejsze zbiorniki, z których jeden bylby umiejscowiony na wyższym poziomie, za garażem . Przerzucony tu nad wodą mostek byłby kontynuacją wyżwirowanego przejścia do ogrodu przez bramę znajd uj ącą się na tyłach posesji. Złożono zamówienie na projekt ogrodu o kompozycji swobodnej, z naturalnie wyglądającymi małymi sadzawkami otoczonymi kamienistą plażą. Plan nasadzeń obejmował roślinność urozmaiconą i zakładał wykorzystanie istniejących rośli n tam, gdzie to możliwe. Sadzawki, z progiem wodnym na ich styku wynikającym z różnicy poziomów terenu, stały się centralnym punktem ogrodu. Drewniany taras i mostek z wysoką drewnianą konstrukcją słupowo­ -belkową pergoli uczyniły z sadzawki na wyzszym poziomie element zaplanowany, dolna zaś, obrzeżona kamieniami i plażą, pozostała zbiornikiem naturalnym. Na je1 brzegu, na wyżwirowanym podłożu postawiono niewielką ławeczkę. Jałowiec Chamaecyparis lawsoniana stanowi charakterystyczny element dominujący ogrodu, podczas gdy inne rośliny iglaste i krzewy - wiecznie zielone jego tło. Klon ja poński (Acer palmatum „Atropurpureum"), hortensja ogrodowa (Hydrangea macrophylla) oraz różnorodne byliny sprawiły, że ogród stał się barwny i ciekawy. Konstrukcję pergoli oplotły pnącza, m.in. glisteria i zimozielony powojnik. W doborze roślin wodnych kierowano się kontrastami, zarówno pod wzg lędem barwy liści, jak i kwiatów

sadzawka na poziomie

niższym

roślinność

po lewej

mieszana

Wśród roślin otaczających

sadzawkę dolną

znajduje się rodgersja IRodgersia pinnata .Superba"), widoczna na tym zdjęciu, a także kosaciec syberyjski ~ris sibirica) - oba gatunki zostały właściwie dobrane do miejsca.

--a-:~

RD O

<

W O D •H

rząd

kamiennych kostek oddzielających plażę od trawnika

miejsce do siedzenia

roślinność

bagienna i wodna wśród rozrzuconych głazów

drewniany mostek

na

wyższym

sadzawka poziomie

próg wodny pomiędzy sadzawkami

bambusy

drewniany pomost

drewniana konstrukcja pergoli obrośnięta pnączami

garaż

po prawej Na tym rysunku aksonometrycznym widać podstawowe elementy projektu, m.in. dwie sadzawki oraz taras i pergolę otaczające zbiornik górny.

O G

~:

G lJ '(

W O Li N

r

Ogród w stylu lat sześćdziesiątych Da-~i:ę~'. Ga~dę-~J)esign -?-._ ·~:~;:...::

Wariant I - ogród z roślinnością swobodnie rosnącą (wybrany do realizacji)

:;;::~=:~.:~

wyn11ary· 5 x 22 m mdzaJ qleby obojętna. lekko kwaśna usytuowani< od st rony p61nocnej główne cechy staw rybny

Właściciele domu zbudowanego w stylu lat sześćdziesiątych złożyl i zamówienie na ogród, który byłby odmienny w charakterze, ale sta nowił jego dopełnien ie. Nie chcieli m ieć trawy, natomiast interesowa ł ich staw rybny. Życzyli sobie też, by w projekcie wykorzystać różnej wi el kości płyty zebrane przez nich przez lata. W ogrodzie był j uż wąski , płaski otwarty taras i mury oporowe z kamienia York. Pomiędzy tymi elementami zaprojektowano wodny labirynt zbudowany ze zgromadzonych płyt, izolowany butylem. W projekcie prezentowana była barwna roślin ność o posmaku śródziemnomorskim lub egzotycznym, rośliny odporne na mróz i takie, które nie zajmowały zbyt dużo miejsca w wąskim ogrodzie. Spośród roślin wiecznie zielonych wybrano aralię japońską (Fatsia japonica), kaliny z1moz1elone (Vibumum davidit) i Choisya temata, które stanowiły trzon roślinności . Spośród roślin tracących liście na zimę wybrano hibiskusy i fuksje Zasadzono rośliny o dużych liściach, które dobrze prezentują się nad wodą: Hosta sieboldiana, akantus (Acanthus mol/is), krokosmia (Crocosmia „Lucifer"), Melianthus major, liliowiec (Hemerocallis) 1 pustynnik olbrzymi (Eremurus robustus). Latem w strategicznych miejscach wzdłuż tarasu ustawiane są donice z agawami 1z kolorowymi rośl inami jednorocznymi.

p o lewei Staw rybny w otoczeniu wyrazistych roślin o strukturalnych formach oraz donic z barwnymi agawami i roślinami jednorocznymi, wystawianych do ogrodu latem.

Wariant li - regularny ogród z elementami okrągłymi

Wariant Ili - labirynt w ogrodzie z elementami owalnymi

Q(,RODY

'NODNE

Ogrody regularne lub o osiowym układzie geometryc7nym od wieków istniały w sztuce ogrodowe1. począwszy od okazałych założeń w krajach muzułmańskich, poprzez renesansowe ogrody Włoch i barokowe Franqi, az do symetrn stylu Beaux-Arts w początkach 2. poi XIX wieku Choc1a7 epoka modernizmu wprowadzita asymetryczną alternatywę wobec zachodnich wzorców, symetria nigdy nie zaginęła 1 daje o sobie znać w pięknych, wyrazistych ogrodach współczesnych O doskonałości układu regularnego, w którym wszystkie osie założenia wytyoa się tak, aby były widoczne z okien domu. 1 k.tóre często wyznacza1ą główne szlaki w ogrodzie, decydują skala 1 proporqe. Rzeżby, fontanny 1inne motywy dekoracyjne często podkreślaią najwaznic1sze jego miejsca 1 odgrywają rolę punktów wyznaczających koniec szlaków lub zamykających przestrzen W niektórych projektach łączy 51ę zarówno układy regularne, jak i swobodne, gdzie asymetryczny układ określają przystrzyzone zywopłoty, krawędzie brukowanych nawierzchni i długie strumienie lub kanały. Takie połączenie moze wpłynąć korzystnie na rozwiązanie ogrodu dzięki zaostrzeniu kontrastów W częściach ogrodu o charakterze krajobrazowym istotna jest łączność z otoczeniem, co stanowi jedną z charakterystycznych cech ogrodu angielskiego. Za ekstrawagancką i romantyczną roślinnością w formie długich kolorowo kwitnących klombów, często ukrywa się rygorystyczny lub wyraźnie określony układ. Tę część książki otwiera prezentacja ogrodu autorstwa Michaela Balstona, który wpisał osiowe 1 symetryczne układy przestrzenne w szerszy kontekst przestrzenno-kompoLycyjny.

Ogrody regularne

Ogród w ogrodzie wielkmc 23 070 m2 rodzaj glt>by· iły, niektóre obszary z ziemią w pobliżu rzeki usytuowan•l wystawa południowa

głównP cP.rhy

kwaśną,

bagno

różany, ogro·_d_e_k_p_rz_y__ -- ---

owalny trawnik, ogród kuchni, sad, regularne rabaty

J'

po prawej Z przydomowego tarasu od strony ogrodu schodzi się na owalny trawnik otoczony roślinnością śródziemnomorską

i aromatycznymi ziołami.

Istniejący ogród stanowił pierwotnie część większego ogrodu, w którym rosły okazałe piękne drzewa, takie jak cedr, orzech włoski, dąb czy brzoza, i krzewy. W zmienianym na życzenie właściciela układzie ogrodu nalezalo uwypuklić walory najpiękniejszych okazów pozostawionei roślln~i. otworzyć przestrzeń w stronę rzeki, nawiązać do architektury XVIII-wiecznego domu. a także zaplanować ogród rózany, ogródek przy kuchni i długie rabaty kwiatowe. Istniejący basen miał być wpisany w nową kompozycję przestrzenną. Projektant zaplanował bukszpanowe żywopłoty i regularne rabaty kwiatowe, taras z ogrodu zimowego, trawnik w kształcie elipsy, zmiany poziomów terenu, metalowe luki wyznaczające ogród rózany, ogródek przykuchenny i gazon tymiankowy, zachowa! sad i ogród przy basenie. Część ogrodu przeznaczona do przyjmowania gości wymagała obsadzenia roślinami, które cieszą oczy przez cały rok, oraz kilkoma

gatunkami wiecznozielonymi. Wykorzystano też regulę, że na tle cisów dobrze prezentują się przede wszystkim krzewy z delikatnymi kwiatuszkami. Do nasadzeń na klombach dobrano rośliny tak, by czas ich kwitnienia był maksymalnie długi. Obok owocujących gatunków róż i późno kwitnących bylin, pięknie wyglądających jesienią, doznań estetycznych dostarczają na wiosnę kwiaty cebulowe. Tuz przy ogrodzie rózanym rozciąga się świetnie dopasowany kolorystycznie ogródek tymiankowy. Sad wygląda nieco bardziej naturalnie. Jest porośnięty wysokimi trawami, wśród których wykoszono ścieżki, jesiennymi i wiosennymi kwiatami cebulowymi oraz różami pnącymi się po drzewach. Rośliny na rabatach rozmieszczono według prostego schematu, zgodnie z którym poszczególnymi odmianami obsadzono dość duże przestrzenie. Owalny trawnik okolono roślinnością śródziemnomorską, wokół basenu zaś zaprojektowano zioła i krzewy.

po lewej Chociaż szczyt rozkwitu róż przypada na środek łata, dzięki kwiatom wieloletnim, takim jak penstemon, wiciokrzew i floksy, a także roślinom cebulowym kwitnącym na wiosnę, ogród wygląda pięknie także w innych porach roku.

- - c G k O U .,

R[ .,

V L' R N l

ogród

różany

powyze1 · · Klasyczn rabat przed• Y regularny układ i rontowy . domu w pól m we1ściem do nocnej częś . tworzą buk Cl ogrodu szpanowy · .. zardiniery .. zywop/ot 1 o z ros/mami sezono . gródek prz k wym1. s;,iii5"_ _ _ Y uchenny

o

I

'\ ~

. .„

~··

rzeka

_./

P. I:. (,

- - - - - - -- -- 0 (, R O lJ (

u

L ,\ P. N [

półkolista

z

tymianek

konstrukcja ze stali nierdzewnej poziomo linami - trejaż

rozpiętymi

bukszpany przystnyżone w k.ształt kuli

ławka

i

z oparciem

podłokietnikami

,

' bukszpan

rabaty kwiatów w ielo letnich kami enn e kule

li

plowożólte płyty

0'>><001

UGU

A

~. ~J

l

kam ienne

szachownicowy

układ płyt

i

roślin

Ogródek o kompozycji regularnej wiclkosc 5 x 5 m rodLaj glPby: obojętna, przepuszczalna usytuowanie wystawa południowa qlównl ((•(hy trejaż ze stali nierdzewnej, nawierzchnia z kamiennych

płyt

po lewej Nawierzchnię ogrodu wyłozono płytami płowożółtego

kamienia, pozostawiając puste kwadraty na rośliny zimozielone. Tym samym kamieniem wykończono obrzeża podwyższonych gazonów okalających ogród.

Zleceniodawcom projektu zależało, by koszt planowanej przez nich

płytami kamiennymi nawierzchni pozostawiono puste miejsca na

inwestycji nie był wygórowany i by zrealizowano ją w dwa dni.

rośliny. Tego samego kamienia użyto do wykończenia obrzeża

Choć ogród jest mały, właściciele zażądali stworzenia dlań

podwyższonych gazonów. Na chodniku z płyt, na tle stalowego

kompozycji regularnej, uwzględniającej istnienie jakiegoś siedziska,

trejaża, postawiono ławeczkę.

a także rośliny do rozpinania na specjalnej konstrukcji. Ogródek

Plan nasadzeń przewidywał rośliny zimozielone, aby

znajduje się na tarasie większego ogrodu, a na jego tyłach rośnie

wprowadzały do ogrodu w szacie zimowej odrobinę barw lata

żywopłot. Zgodnie z zyczeniem zleceniodawców, miał on być inny

i pelniły funkcje tła dla bylin. Ogródek otoczono niskim żywopłotem

niz wszystkie. Ponieważ iest dostępny jedynie przez dom, wszystkie

cisowym z wystającymi ponad jego poziom kulami ostrokrzewów.

użyte elementy przy wnoszeniu musiały się zmieścić w jego

Na granicy zasadzono także bukszpany (Buxus) poprzycinane

drzwiach 1 korytarzach .

w kształt kuli. Wybrano także cis pospolity (Taxus baccata),

Konstrukcję wsporczą dla roślin pomyślano jako półkole

z wygiętej rurki ze stali nierdzewnej. Przez wywiercone w niej w równych odstępach otwory przewleczono liny, również ze stali nierdzewnej. i naciągnięto, by utworzyły poziome linie. W wyłożonej

ostrokrzew Meservy (//ex meserveae „Blue Prince"), bukszpan zwyczajny (Buxus sempervirens), tymianek pospolity (Thymus vulgaris). li atrę kłosową (Liatris spicata „Floristan Violet") oraz funkię (Hosta „Sum and Substance ").

po prawej Ważnym elementem tego ogródka stała się półkolista konstrukcja ze stali nierdzewnej do rozpinania roślin. Zaplanowana jako tło miejsca do posiedzenia, ma być we właściwym czasie wykorzystana do rozpostarcia na jej szerokości drzew owocowych lub krzewów. ~~~--~~----

OGRODY

-

RfGUI

Ogród kolonialny Arabella lennox-Boyd bukszpanem (Buxus sempervirens) pośrodku . Bezpośrednio przy wejfou do domu znajdują się rabaty kwitnącej tatem Lagerstroemia „ Natchez", obudowane kamiennym obrzeżem.

wielkość:

dziedziniec frontowy 12,2 m2 rodzai gleby· piasek zmieszany z iłami, kwaśna usytuowanie od strony północnej główne cechy· regularny układ kompozycyjny przed domem

Obrzeżona żywopłotami ścieżka biegnąca wzdłuż południowej

trzy pozostałe elementy zagospodarowania Najbardziej na wschód wysunięty jest mały. kwadratowy trawniczek przeznaczony na miejsce do grillowania. Poniżej znajduje się przydomowy basen z tarasem na trawniku o nieregularnym zarysie. Trawnik ten jest wielofunkcyjną przestrzenią rekreacyjną . Na zachodzie ścieżka doprowadza do kolejnego miejsca do przyjmowania gości, którym jest ogródek przy domku gościn nym. Ogródkowi przy domku gościnnym projektant nadał intymny charakter, wygradzając go żywopłotem. środkową jego część, pokrytą kamienną nawierzchnią o rysunku współśrodkowych kwadratów, okalają gazony trawy i krzewów róż nawiązujące do otaczającej nadmorskiej roślinności. Drzewa tu rosnące stanowią elementy wertykalne, a jednocześnie dają gwarancję corocznego pojawiania się na nich kwiatów od wiosny do tata.

strony

dziedzińca łączy

działki.

Inspiracją dla projektu tego nadmorskiego ogrodu w Southampton (Nowy Jork), było piękno i klimat Long Island z zabudową w klasycznym kolonialnym stylu. Nowe rozwiązanie miało zaspokoić różnorodne potrzeby młodej rodziny. Ogród ma szereg zakątków obrzeżonych żywopłotem z ligustra owalnolistnego (Ligustrum ovaliofo/ium) i cisa pośredniego (Taxus x media „Hicksii "), oddzielającym teren rekreacyjny na trawniku i miejsce przyjmowania gości od głównego domostwa. Dorn był na tyle ważny w projekcie, że architekt poprzedził go regularnym układem kompozycyjnym. Tworzą go wlot szerokiej żwirowej drogi i nowy dziedziniec frontowy przed domem, wysypany żwirem, z przyciętym

kieżka obrzeżona żywopłotem

trawnik o nieregularnym zarysie

ani&--· ----

dom mieszkalny

,. bukszpany przycięte w kształt sześcianu

I

.

. .'. ~ . "l . (· ' „ ' ·,·_,~ ' ~ ~·

• „

•

---"'

dziedziniec frontowy

. \._,

-c.

• .

•

•

--·

~-

..

„ !'- .

domek gościnny

basen otoczony tarasem z plyt kamiennych

R(

(j

IJ L A R N (

Ogród farmerski ok. 35 x 35 m rodzai gleby humus nawieziony na podłoże kredowe usytuowan1p· wystawa północno-zachodnia, teren

w1el k osć

t aras wyłożony płytami kamienia York

krzewy róż i byliny

nasłoneczniony

żwir

qlówne rechy

okrągły

żywopłot

taras, wyniesiony staw

z cisów

powyże1 Okrągły taras obsadzono - podobnie jak na zdjęciu u góry gatunkami małych róz wieloletnich, m.in. gatunkami okrywowymi, oraz mieszanymi bylinami.

schody wykończone kamieniem

wyniesiony staw z

fontanną

bukszpany przycięte w kształt stożka schody wykończone kamieniem

~cieżka żwirowa

pas nawierzchni z czerwonej cegły

Dom zbudowano z pozostalości po zabudowaniach gospodarczych. W jego pobliżu me było właściwie nic - tylko obora na betonowym fundamencie i ziemia uprawna. Właściciele działki złożyli zamówienie na projekt tradycyjnego ogrodu, aby jak najlepiej wykorzystać lokahzaqę. Miał w nim być z taras, staw o regularnym kształcie. duzy ogród warzywny i ogródek różany. Projekt miał też uwzględniać rozmaite niecki, zegary słoneczne i donice zabrane przez właścicieli z poprzedniego domu. Zgodnie z życzeniem posiadania ogrodu nie odbiegającego od utartych schematów, nawierzch nię wybrukowano prostokątnymi plytami kamienia York, u lożonymi nieregularnie, oraz czerwoną, niejednoli tą w kolorze ceg lą , n awiązującą do zabudowy gospodarstwa wiejskiego. Mury oporowe sprawiają wrażen ie, jakby powstaly w sposób naturalny. Nakryto je elementami, które kojarzą si ę z zachowanymi fragmentami dawnej stodoły. Stopnie schodów

zbudowano z płyt kamiennych. Miejscami nawierzchnię ułożono z czerwonych dachówek pociętych w poprzek. Okrągły staw z fontanną został umiejscowiony pośrodku ogrodu na wyniesieniu i ujęty w kamienne obrzeze. Dla zegara słonecznego posiadanego przez właścicieli zbudowano specjalny postument. Wokół wyniesionego tarasu ze stawem założono, spełniając zyczenia zleceniodawcy, ogród rózany. Projekt nasadzeń przewidywał mnieisze, wiecznie kwitnące gatunki róż, m.1n. zaliczające się do roślinności okrywowej, wymieszane z bylinami. Bezpośrednio przed żywoplotem z cisów zaplanowano krzyżówki krzewów róży herbacianej (ulubionego gatunku właścicieli) na przemian z jukami, całość zaś obsadzono bylinami. żywopłot z cisów miał zamknąć przestrzennie frontową część ogrodu i odseparować ją od drogi dojazdowej. Pełn iąc funkcję osłonową , tworzył zarazem ciemne, kontrastujące tło dla pozostałych rośli n.

o

G " ' ' DY

"

G

u

I A "'" [

I

Ogród wiejski Simon Dorell 105 x 90 m rodzaJ gleby gliniasta usytuowanie od strony północnej, przestrzeń otwarta główne cechy sad z jabłoniami, sadzawki, parter w stylu Tudorów

Złożone zamówienie dotyczyło aranżacji nieogrodzonego parku

wiel kość.

publianego w niedużej miejscowości. Projekt miał przewidywać

_J

niewielkie ogródki działkowe, ściezki o twardej nawierzchni dla rowerzystów i spacerowiczów. a także przestrzeń na ewentualną późniejszą budowę miejsca spotkań publicznych.

W centralne1 „zielonej"

częfo zna lazła się aleja ze szpalerem

wymodelowanych ostrokrzewów i wiązów z regularnie po lewej

Pośród

wielu gatunków i iglastych

drzew liściastych w ogrodzie znajdują się lakźe wiśnie. GalUnek na zdjęciu to Prunus x subhirtella „Autumnalis".

rozlokowanym i garbami poprzecznymi na twardej nawierzchni uniemożliwiającymi szybką jazdę. Zaplanowano regularny sad

z jabłoniami oraz drzewa o stożkowatym pokroju zasadzone w taki sposób, aby utworzyły cztery czworokąty. W parku zaprojektowano także sadzawkę, okrąg łą i kwadratową, i parter w stylu Tudorów.

Ogródkom działkowym nadano kształt elipsy. Posadzono wiązy, jabłonie, grusze, brzozy, wiśnie, wierzby, ostrokrzew, bukszpan,

kaliny, hortensje, cisy. graby i cyprysiki oraz szereg bylin. parter w stylu Tudorów

garby poprzeczne na nawierzchni

Rl

r, U L A R N E

sadzawka w nowiu"

„Księżyc

uniemożl iwiające szybką jazdę

O G RO U f

kwadratowa sadzawka

Ogród dostosowany do stylu domu del Buono-Gazerwitz Landscape Architecture wielkość: 300 m2

sadzawka

żywopłot

z ósów

rodzaj gleby: gliniasta usytuowanie: teren zacieniony główne cechy: taras na niższym względem parteru domu poziomie, przydomowy taras z gazonami, basen z kamieniami do przejścia przez wodę

basen z kamieniami za stopnie

służącymi

taras położony poniżej poziomu domu trawnik

taras z gazonami przyprzwowych obszar z leśną rośl innością

Zadanie polegało na dostosowaniu dobrze zagospodarowanego ogrodu do wymogów nowych gospodarzy. Poprzedni właściciel był zapalonym ogrodnikiem. W ogrodzie znajdowało się więc wiele ładnych krzewów i pnączy oraz kilka drzew. Stary mur z cegły otaczający całe założenie zamykał przestrzeń i stwarzał atmosferę wiejskiej posiadłości . Nowy projekt miał uprościć układ ogrodu, ale jednocześnie zachować niektóre i stniejące rośli ny. Taras ulokowany na nieco niższym wzg lędem parteru domu poziomie, z widokiem na główny trawnik, wyłożono tym samym wypolerowanym kamieniem Acero, z którego ułożono posadzkę w jego wnętrzu. Kolo trawnika zaprojektowano basen z fontanną. Umieszczono w nim rząd sześcianów z kamienia służących do przejścia suchą nogą, wygląda1ących tak, jakby unosiły się na

ziół

powyżej

Na tarasie y,,yiożonym kamienia York i cegl'ł domownicy jadają posiłki. Rośliny wokól to ziola przyprawowe i rośliny aromatyczne.

płytami z

powierzchni wody. Scieżki ogrodowe i stopnie wylożono plytami kamienia York. Każda z niewielkich wydzielonych aęści ogrodu ma swój charakter. W cieniu starej gruszy posadzono jedynie paprocie i solejrolie (Soleirolia soleirolli1) na tle zimozielonego pnącza porastającego ceglany mur. Inny zacieniony zakątek pod brzozą jest obszarem porośniętym leśną rośl innością. Na niewielkim przydomowym tarasie, wyłożonym płytami kamienia York i cegłą, powstały gazony ziół przyprawowych i roślin aromatycznych. Na rabatach okalających główny trawnik kwitną zachowane z pierwotnego ogrodu róże, pięciorniki i peonie krzewiaste. Żywopłot z wyrośniętych cisów skrywa teren gospodarczy wraz z szopą.

OGRODY

REGULARNE

Wiejska

posiadłość

z ogrodem warzywnym

wielkość 736 m2 rodzai gleby piaszczysto-ilasta usytuowanll'· wystawa poludniowa g lówne cerhy układ linearny ogrodu, tarasy, ogród warzywny

Zleceniodawca złozył zamówienie na ogród, który nawiązywałby do dobudowanego nowoczesnego pawilonu, a jednocześnie zapewniał uzytkownikom poczucie intymności. Właściciel preferował roślinność 1

_____J

odpowiednią dla wie1skiej posiadłości. Z racji podłużnego kształtu

działki. poszczególne części ogrodu o odmiennych funkcjach miały być elementami kompozycji linearnej, wśród których pojawiłby się

nowy stalowo-szklany pawilon, usytuowany przy rozległym terenie, przeznaczonym do odbywania przyjęć. Właściciel ch ciał, aby połączyć te dwa miejsca. Projekt mial też obejmować ogród

warzywny i oranżerię. Położenie d ziałki nad morzem, na pochyłym terenie, także nal eżało uwzgl ęd nić w projekci e, jak również istn i ejące d rzewa i rabaty.

Obszarom wskazanym przez właści ciela nadano kształt kół, które rozpoczyna! wyłożony kam ieniem taras, a kończył ogród warzywny. Przechodzenie z jednego poziomu na inny wymagało zaprojektowania stopni, na tym nachylonym w stronę morza terenie.

stalowo-szklany pawilon, przy którym znajduje się niewielki basen

powyżej Na tym zd;ęciv widać kamienny taras znajdvjqcy się tuz przed domem, z garażami w rle.

rzeźba ze szkła na tarasie o wybrukowa nej nawierzchni

OGP.OJJY

l"llc<1UL/„RNE.

. rodu do nowego rowadz1 oszklonego pawilonu P alejka po prawej Z og

trawnik

urzą

. wodne w kształcie dzenie morskiego ostu

wyn iesione g rzą dk"1 ogrodu warzywnego

oranżeria

taras . pokryty deskami

OGkOD'f

k E Gu l

„Witaj

gościu"

Nigel L. Philips Landscape & Garden Design 15 x 17 m rodzai gleby: piaszczyste i gliniaste ily usytuowanie od strony północnej głowne cechy nawierzchnie brukowane, krzewy w kształt kuli wielkość

przycięte

powyżej i poniżej po prawej Prosty, ale intrygujący projekt ogrodu przed domem. Aby uzyskać ciekawy efekt i „złamać" symetrię fasady domu, z jednej strony alejki dodano prostokątne fragmenty nawierzchni. Sprawia to wrażenie, że bukszpanowe kule w swych klombach wgłębiają się w ścieżkę wiodącą do domu.

Właściciele te1 tró1kątnej działki złożyli zamówienie na projekt ogrodu, którego aranzacja sprawiałaby, że goście kierowaliby się wprost do drzwi frontowych domu. Ogród miał dać przekraczającym jego granice odczuć. że sq tu mile widziani. Roślinność zakładano jasną. od bieli, poprzez odcienie kremowe i jasnożółte, aż do błyszczących liści roślin zimozielonych. W projekcie nal eżało też uwzględnić występowanie niewielkich różnic poziomów terenu. Kontrastowy styk chodnika z płytek kamienia York z nawierzchnią z ceg ły wyraźnie wyznacza dojście prowad zące bezpośrednio do drzwi frontowych. Aby uzyskać precyzyjny ksztalt klombów z bukszpanami przyciętymi w kształt kuli, usytuowanych w równoleglych rzędach na terenie całego ogrodu, także obrzeżono je cegłą. W celu urozmaicenia oraz „zlamania" symetrii fasady domu kształt alejki urozmaicono. poszerzając ją rytmicznie wzdluż jednej krawędzi o prostokątne, też ułożone z kamienia, powierzchnie. Sprawia to wrażenie, że kuliste bukszpany okolone klombami wcinają się w ścieżkę . Jest to jednak tylko złudzenie, gdyż ścieżka jest wystarcza1ąco szeroka dla dwóch mijających się osób. Jeśl i chodzi o roślinność, w projekcie nasadzeń zostały uwzględnione rosnące już bukszpany pospolite (Buxus sempervirens). przycięte w określone kształty, i dodane kolejne ich okazy. Poza tym wprowadzono następujące gatunki: laurowiśnia (Prunus laurocerasus „Otto Luyken"), Sarcococca humilis, kalina zimozielona (Viburnum davidit), hortensja drzewiasta (Hydrangea arborescens „Annabelle"), pięciornik krzewiasty (Potentilla fruticosa „Vilmoriniana"), jaśminowiec (Philadelphus „Beauclerk") oraz krwawnik (Achillea „Moonshine"). Wśród bylin posadzono brodziszki Renarda (Geranium renardil). irysy (Iris „White City"), kokoryczkę (Polygonatum x hybridum) oraz miecznicę (Sisyrinchium striatum „Aunt Mary").

·-- ------------ ---R ( (, I J L /\ R N l

nawierzchnia z c~ły

bukszpany przycięte w kształt kuli

powyzej W.śród bylin porastających ogród występują rosnące w kępach brodziszki Renarda (Geranium renardii).

główna

alejka prowadząca do drzwi frontowych

nawierzchnia z piaskowca

zagłębiony

w ziemi taras o nawierzchni z kamienia York lub płyt francuskiego wapienia

roślinność

mieszana cis przycięty w kształt piramidy (2 szt.)

podwyższona

rabata (4 szt.)

bukszpan przycięty

sześcianu

w kształt (4 szt.)

ławka

(2 szt.)

brzoza Betu/a jacquemontii równomiernie zasadzona (4 szt.)

,,... _

zagłębiona

sadzawka I

/

J

' ' /·

I

rośłinnośt

mieszana

,

klon japoriski (Acer palmatum dissectum) w ceramicznej g lazurowa nej donicy (2 szt.)

Ol.ROY

R e.

L,Rl\ol

I

--

-

fa l ująca ściana

ze stali nierdzewnej

Ogród z

falującą ścianą

-.

Stevęns

Zlecenie obejmowało projekt współczesnego ogrodu o układzie regularnym. który wizualnie stanowiłby dopełnienie bryły domu. Właściciele zazyczyh sobie roślinności łatwej w utrzymaniu 1 urządzenia wodnego jako podstawowego elementu kompozycji. Ogród miał przede wszystkim służyć jako miejsce do odpoczynku i zabawy. Otacza go mur z cegły. Wyjście doń prowadzi z nowoczesnego salonu powstałego w zaadaptowanej piwnicy. Przy domu zaprojektowano spory zagłębiony w ziemi taras. wyłożony takimi samymi płytami kamienia York. nieregularnie ułożonymi, jak podłoga w salonie. Z tarasu. po szerokich schodach. ujętych cisami w kształcie piramid. wchodzi się na główny poziom ogrodu. Nawierzchnia żwirowa o płowożółtej barwie. wyłamującej się z kolorystyki ogrodu. poprzedza cen tralny akcent w postaci czterech bukszpanów przyciętych w kształt sześcianu, otaczających niewielki klomb tymianku. Po obu jego stronach ustawiono naprzeciwko siebie dwie ławki w zakolach murowanej obudowy podwyższonych rabat. Podstawowym elementem kompozycji ogrodu jest - umieszczona na samym jego końcu - wklęsło-wypukła ściana ze stali nierdzewnej, wypolerowana na wysoki połysk . Spływa po niej strumyczkami woda, która z podłużnego zbiornika podstawy fontanny spada przelewem do sadzawki umieszczonej poniżej poziomu ogrodu. Całą konstrukcję oparto na żelbetowej płycie, otynkowanej, przetartej i pomalowanej na kolor terakotowy. Po obu jej stronach ustawiono w niebieskich glazurowanych donicach klony japońskie. Tworzą one wyraźną formę rzeźbiarską, wyglądającą ładnie zarówno latem, jak i zi mą. Cztery brzozy. posadzone obustronnie w ogrodzie, są w nim najważniejszym i elementami wertykalnymi, przesłaniającymi jednocześnie sąsi ednie posesje. Mur ogrodzenia na obwodzie op lataj ą pachnące pn ącza. Projekt roślinności obejmował krzewy i byliny odporn e na mróz, o ciekawym pokroju i listowiu. które dzięki właściwemu ustaleniu stanowisk za pewniają atrakcyjne barwy i ciekawy wyg ląd ogrodu przez cały rok.

po prawej

w1elkosc' 9,5 x 15 m rodza1 ąleby gliniasta usytuowan1P wyst awa poł udniowa głowne cechy. urzą dzenie wodne z wklęsło-wypu kłą ścia ną. bukszpany przyci ęte w ks ztałt sześcianu

Najważniejszymi

elementami kompozycji tego ogrodu są stalowa falująca ściana w końcu ogrodu i poprzycinane w kształt sześcianu bukszpany (Buxus) rosnące pośrodku.

u '' P. U [) V

11 ;. .-, U L .4 ;, t, f

Ogród z widokiem na port Acres Wild w1elkoK 85 x 50 m rodzaj gleby piaszczysta i żwirowa usytuowanie. wystawa południowa, teren otwarty główne cechy· żywopłot na planie litery „S", wyżwirowany „labirynt"

Projekt miał połączyć w jedną całość dwa istniejące ogrody, przy czym zleceniodawcy chcieli zachować możl iwość ponownego ich rozdzielenia w przyszłości. Zamówienie dotyczyło również wzniesienia nowych obiektów (hangaru na łodzie z ga rażem i domku dla gości), przesunięcia parkingu w północno-zachod nią część posesji oraz doprowadzenia drogi dojazdowej w pobli że drzwi frontowych domu. Ogród miał być pełen zacisznych zakątków. Właścicielom zależało na zachowaniu panoramy portu, będącej tłem dla ogrodu, i niezatraceniu podmuchu bryzy morskiej. Czerpiąc inspiraqę z nadmorskiego pejzażu i rysunku fal, projektant wprowadził zimozielony żywopłot na planie litery „ S", który połączył oba ogrody i ułatwił zorganizowanie ich otwartej przestrzeni. w jednym m1e1scu iego linia została przerwana, dla widoku na port. W pobhzu domu przewidziano roślinność trawiastą. Pasy terenu obsadzono roślinkami odpornymi na wiatr i niesione przezeń drobinki soli Drewniane umocnienia brzegu i usypany wzdłuż niego wat przeciwpowodziowy chronią ogród przed wysokimi falami. We frontowej części założenia parking przeniesiono bardziej na zachód. a na iego przedłużeniu zaplanowano przedogródek, gdzie ścieżka prowadząca do wejścia głównego przecina centryczny plac. Rysunek jego wyżwirowanej nawierzchni przywodzi na myśl labirynt. W jego środku ustawiono dekoracyjny element nawiązujący formą do kompasu. Alejki wyłożone piaskowcem w ciepłym pomara ńczowym odcieniu i obrzeżone takąż cegłą, mury i stopnie schodów, płyty piaskowca, a nawet żwir na ścieżkach i na podjeździe - wszystko zostało tak dobrane, by dobrze komponowa ło się z domem. Wokół basenu zbudowano taras z drewna cedrowego. Nadmorski charakter ogrodu podkreślają parasole uszyte z żaglowego płótna i leżaki, jakie widywało się na pokładach parowców, oraz ozdoby i rzeźby.

garaż

i hangar na łodzie

'\ po lewej Rysunek przedstawiający widok na port od strony domu.

-11~ I•

() , , K ()

o

I

K ( li I J l A

f( ~J [

' ~------------------ --

wyżwirowany placyk o . labiryntowym• rysunku nawierzchni

ogród o

układzie

wejście

frontowe do domu

dom

domek letni

taras z drewna cedrowego

trawnik

------I

1---T--~ -~---.,.---- _ . -1-- -:.. ._

___l.__... ~

_ _ _ J ..._

--·-

I

-- -·i

-

1--------

- - --- - - --- - - - - --

_ __ JI

I

I

wał

ławka

ławka

przeciwpowodziowy

O 11\00Y

f.'fGlJI A~l-J

Ogród we

wstęgach

ok. 48 x 23 m rodzai gleby gliniasta usytuowanie teren nasłoneczniony głowne cechy tarasy, rzędy lip splecionych

splecionych

gałęzi

w1elko~c

gałęziami

plac zabaw dla dzieci

.srebrny ogród"

Właściciel

posesji chciał do nowej bryły przebudowanego domu ogród, w którym rosły lipy splecione gałęziam i, d uże platany londyńskie i kilka drzew kwitnących. Duże drzewa, mury oraz ściany budynków z cegły zdecydowanie zamykają przestrzeń . Ogród zdobiły też cisowe żywopłoty i wiele innych wartościowych gatunków rośli n, które zgodnie z prośbą zleceniodawcy miały być zachowane. Zmiana zagospodarowanego, zadbanego ogrodu oraz przystosowanie go do wymogów i potrzeb nowego właściciela, bez zatracenia jego atmosfery 1bez uszczerbku dla istniejących roślin, stanowi nie lada wyzwanie dla projektanta zieleni. Wszelkie zmiany --..::::::; nawierzchni oraz dobór materiałów muszą być dogłębnie przemyślane, tak by w trakcie prac nie doszło do uszkodzenia bryły korzeniowei 1stnie1ących drzew. Nowy taras na tyłach domu, a takze drugi pośrodku działki pokryto płytami kam1en1a York. Wszystkie ścieżki i plac zabaw dla dzieci w tylnej części ogrodu wysypano drobno tłuczonym kruszywem kamiennym i obwiedziono krawężnikami wykonanymi również z kamienia York. Z jednej strony ogrodu dodano rząd lip z gałęziami splecionymi w jedną wstęgę. W tylnej części ogrodu dosadzono również zawsze zielony dąb ostrolistny (Quercus i/ex), o trwałym ulistowieniu, ostrokrzewy oraz krzew Pittosporum tenuifolium, które podkreślają poczucie zamknięcia i i ntymności ogrodu. dostosować

ścieżka pokryta drobno tłuczonym kruszywem kamiennym

po !owej

Ta aleja o układzie regularnym, z rzędami Itp splecionych ga/ęziami. uzupelnia wspólczesną architekturę domu.

1,1J L;\RNf:

Rząd

Itp sp/eoonych na tle wysokich ścian ogrodzenia łagodzi wrazen1e zamknięcia przestrzeni. Na zd1ęciu widać male, okrągłe. przycięte klomby bukszpanowe. z których jak z podstawek srerczą pnie lip. po prawej

t)d~Ziami występu~

ścieżka

pokryta drobno kruszywem kamiennym

proponowana • ściana wodna •

tłuczonym

lipy splecione gałęziami

ogródek z ziolami

nowy taras na tylach domu pokryty płytami kamien nymi

nowy rziłd lip splecionych gałęziami

nowy taras ogrodu

pośrodku

Miejski ogródek z

kanałami

George Carter Garden Design z

2,5 x 5,2 m oraz 3,8 x 3,3 m rodzaj gleby ziemia nawieziona usytuowanie· teren głównie zacieniony, w południe, latem główne cechy· kanały z wodą

wodnymi

nawierzchnia kamiennych

płyt

rośliny

wielkosć·

Zleceniodawca

złożył

~-1-~~- ~--~~ -~~ . --:--...+~-.-~·--,.~~ i ~-,-~~....,---ł'

.... .

nasłoneczniony

zamówienie na opracowanie jasnej przestrzeni

z zielen ią, o kolorystyce i w stylu przypom inającym regularne założenia ogrodowe z początku XVIII wieku, nawi ązujące do klasycystycznego wystroju wnętrza i elewacji domów. Do ogrodu schodziło się z salonu na pierwszym p iętrze. W związku z tym, projekt musiał uwzg lędn ić i stniejący balkonik i schodki z kutego żelaza . Wszystkie wysokie rośliny umieszczono w tylnej części ogródka w taki sposób, że wystawały ponad mur oddzielający posesję od ulicy. Wysoki mur pomiędzy posesjami pomalowano na kolor kremowy, by współgrał z budynkiem. Nawierzchnię wyłożono płytkami z kamienia Portland. Wzdłużne kanały wypełnione wodą. w której odb11a się niebo, roziaśniły nieco ciemny ogródek. Zaplanowano też dębowe ławki pomalowane na szaro. Wśród rośhnńośc1 na1wazn1e1szą rolę odgrywaią po1edynae okazy w ołowianych pojemnikach. Kamienne wazy i obeliski nadały całemu założeniu charakter formalny. Aby dodać zieleni. wzdłuz murów wyznaczających posesję, zasadzono wysokie szczudłowate graby, które stworzyły tło ogrodu. W dolnych partiach. na wydzielonych rabatach rosną krzewy kwitnące i byliny w zielonoszarych odcieniach.

t rawa

w drugim ogrodzie

kana ł

z wodą

żwir

rośliny

po lewej Ten m1eyski ogródek

odzwierciedla paladiańską domu. Charakterysrycznymi akcentami są w nim kanały, obeliski, graby (Carpinus betu Ius) splecione gałęziami, o jasnozielonych liściach przebarwiających się jesienią na żółto, i zwykle cyprysy (C upressus arizonica). architekturę

R l G U LA R N l

„ Ogród złotych po prawej

Wśród roślin,

godów"

które

zostały zachowane ze starego

ogrodu, znajduje się tulipanowiec (liriodendron tulipera),

60 x 35 m rodzaJ gleby piaszczysta usytuowanie teren nasłoneczniony, otwarty główne cechy układ regularny ogrodu z motywem rzeźba wodna, żywopłoty z cisów

wielkość:

kwitnący

w samym środku lata.

wysoki

obelisk

żywopłot

stanowiący

podporę

dla

pnączy

z cisów

trawa

obelisk stanowiący

rzeźba

wodna

podporę

dla

kostka brukowa z kamienia York

Zlecenie dotyczyło fragmentu większego ogrodu publicznego i przewidywało utworzenie miejsca pełnego kwiatów w pełni łata, o pastelowych barwach - różach i jasnych fioletach, oraz w odcieniach bieli i srebra. Zleceniodawca chciał też zachować duży tulipanowiec. W nowym ogrodzie miały być powierzchnie wybrukowane wysokiej jakości materiałami, wygodne siedziska i urządzenia wodne, nie będące jednak basenem ani sadzawką. Sugerowano, by w przyjętym regularnym układzie pojawił się motyw kota. Mia! być ta kże zapewniony dostęp dla osób niepełnosprawnych . Płowożółte płyty i kostki brukowe z piaskowca wybrano na nawierzchnię głównego chodnika, ujętego w podwyższone krawężniki z szarego piaskowca. $cieżki biegnące po obwodzie kól pokryto żwirem spojonym żywicą, tworzącym nawierzchnię odpowied nią dla osób niepełnosprawnych . W ogrodzie

pnączy

żywopłot

niski żywopłot z bukszpanu

z cisów

płyty

koła,

trawa

kamienia York

zaplanowano też rzeźbę wodną z wypolerowanej stali nierdzewnej, autorstwa Barry Mason FRBS. zatytułowaną „Thałes ". Do ogrodu można wejść z dwóch stron. Idąc od glównego wejścia widać w oddali rzeźbę wodną. Fałszywa perspektywa zwężającej się ścieżki, przecinającej wysoki i niski żywopłot z cisów, wzdłuż której ciągną się lawendowe rabaty. wydłuża optycznie ogród. Drugie, zdwoione wejście prowadzi od zalesionej części parku. Z tej strony widać ści eżki porosłe trawą i wysokie żywopłoty z cisów. Dopiero po ich omin i ęciu oczom odwiedzającego ukazuje si ę ukwiecona centralna część za łożen ia z rzeźbą wodną . Tchnącą spoko1em główną część ogrodu otacza założony na okręgu niski żywopłot z cisów, w którym ustawiono proste ławki ze stali nierdzewnej i drewna tekowego. Inne ławki skryto w cieniu wysokiego cisowego żywopłotu na obwodzie kolistej ścieżki .

OGP.ODi

RfGIJt11P.NE

Ogród z ozdobnymi gruszami ------wielkosć·

9 x 29 m rodzai gleby gliniasta, uboga ilasta, nawożona usytuowanie wystawa wschodnia główne cechy· zagłębiony w ziemi przydomowy taras, chodniki, aleja wysadzana drzewami

nawierzchnia z kamienia York

żywopłot

z bukszpanu

siedzisko

Właściciele

posesji życzyli sobie, aby stworżyć ogród z regularnymi który współgrałby z prostym i formalnym w stylu domostwem i domem przerobionym ze stajni, znajdującym się w końcu ogrodu, również do nich należącym . Skomplikowany układ nowego domu wskażyWał, że najkorżystniej byłoby stworżyć jego połączenie z ogrodem na wysokości kondygnacji piwnicznej. Mieszczące się tu salon i kuchnię należało więc poprzedzić położonym poniżej poziomu terenu tarasem. Powierzchnie utwardzone wybrukowano w ogrodzie płytami kamienia York i - w niektórych tylko częściach - cegłą londyńską z odzysku. Urozmaicone formy zieleni, wprowadzone w rozleg lą przestrzeń, pozwoliły tak zagospodarować działkę, że stała się miejscem, gdzie można przyjemnie spędzać czas. Ozdobne grusze zasadzone w dwóch rzędach po bokach ogrodu utworzyły rodzaj alei, bukszpany (Buxus) zaś i inne rośliny posadzono w ten sposób, aby przesłaniały przerobiony ze stajni dom na tyłach działki i przydawały jej prywatnofo. żywopłotami,

szpa ler ozdobnych grusz nad bukszpanam i

przystrzyżonymi

Rl

(1 IJ

L f, R N t

po prawej Wśród pnączy - obok powojnika, hortensji 1 jaśminu występuje róża Rosa banksiae odmiana banksiae lutea.

skrajnie po prawej

Głównym

elementem tego ogrodu jest szpaler ozdobnych grusz okrywających się gęsto kwieciem. Odmiana na zdjęciu to grusza drobnoowocowa Pyrus calleryna „ Chanticleer".

rośli nność pnącza

rzeźba

Buddy z misą wody

zwisająca

żard iniery

gazony

pełną

O G RO O Y

Rf G U L A R Nr

ri--

Jak wynika z tej części książki. nie wszystkie ogrody wiejskie muszą być duże. Specyfika tego typu założeń polega na sposobie ich powiązania z otaczającym krajobrazem Związek ten jest podstawowym zagadnieniem. które architekt krajobrazu musi szczególnie mieć na uwadze opracowując projekt. W przypadku niepodjęcia tego tematu ogród może sprawiać wrazenie wyobcowanego 1sztucznego. Przed przystąpieniem do projektowania trzeba dokładnie zbadać okolicę, aby zorientować się, Jakie gatunki roślin 1rodzaie materiałów można wykorzystać w realizaq1, 1akie jest ukształtowanie terenu 1które widoki należy wykorzystać, a które ukryć lub zatuszować . Niezwykle ważne jest także usytuowanie terenu względem stron świata oraz ustalenie kierunków, z których najczęściej wieje tam wiatr. Na otwartej przestrzeni wiatry mogą czasami zniszczyć rośliny rosnące w ogrodzie. W większości udanych projektów ogrodów wiejskich w pobliżu domu przewidziane były założenia o układzie regularnym . W miarę oddalania się, zagospodarowanie staje się coraz swobodniejsze i bardziej naturalistyczne. Tak więc, ogród wiejski jest właściwie obszarem przejśoa między dziką przyrodą a okiełznaną przez człowieka Arabella Lennox-Boyd doskonale poradziła sobie z w1ększośoą tych zagadnień w projekcie otwierającym tę część ksiązk1. Regularne elementy i układy zostały zlokalizowane w pobliżu budynków lub stanowią główne akcenty ogrodu Ukształtowanie terenu zostało gdzieniegdzie nieznacznie zmodyfikowane i złagodzone, aby ogród stał się bardz1e1 użyteczny, łąka zaś i rośliny naturalne łączą załozenie z jego otoczeniem.

Ogrody wiejskie

Połączone

ogrody

wielkosc 50 OOO m2 (5 ha) rodzaJ gleby· przepuszczalna usytuowanie teren nasłoneczniony, otwarty główne cechy· tarasy, skarpy, żywopłoty z cisów, altana, sad, ogrody

Kilka sąsiednich posesji leżących nad jeziorem miało zostać w szeroko rozpościeraiący się ogród ze wspan iałym i widokami. Budynki i parcele są położone na różnych wysokościach wzg lędnych i nachyleniach terenu, co zapowiadało przy realizacji projektu prowadzenie rozległych robót ziemnych. Duża ciężka skarpa na tyłach g łównego domostwa została cofnięta i uksztaltowana w szerokie trawiaste stopnie, dzięki czemu domownicy zyskali ładniejszy widok z okien, a jednocześnie wrażenie większej i lepiej oświetlonej przestrzeni. U dołu skarpy, za trawnikiem, zbudowano taras wyłożony płytami kamiennymi, skierowany na południe. Brzegi i małe fragmenty tarasu wyłożono otoczakami, nawiązując do rozwiązań materiałowych głównego domu. Wokól tarasu zaprojektowano rozlegle gazony, tworząc w tym miejscu centralną część ogrodu, wykorzystywaną regularnie przez caly rok. Na południowy wschód od tarasu zbudowano małą altankę, pod której dachem można niedaleko domu odpocząć. Rozległe rabaty kwiatowe otaczające trawnik prowadzą do ogrodu warzywnego znajdującego się obok rozpościerającego się na południu sadu. Jego płaski teren był podbudowany osuwającą się skarpą, którą zastąpiono murem oporowym umacniającym uskok terenu. Wzdłuż muru i dalej na obwodzie ogrodu posadzono cisowy żywopłot, otaczający duże gazony warzywne. Inny ogród, usytuowany w pólnocno-zachodniej części założenia, z ośmiokątnym trawnikiem, z drzewami przystrzyżonymi w żywopłot o odpowiednim kształci e i szerokimi klombami, lączy pozostałe domy gościnne. Przebywającym w nim osobom nie przeszkadza sąsiedztwo ga rażu, gdyż skrywa go żywopłot z cisów, murki oporowe zaś, stanowiące zewnętrzną obudowę tarasu ziemnego, dają poczucie odosobnienia. Komunikacja kołowa została poprawiona poprzez przedłużenie drogi dojazdowej do głównych obiektów oraz zlikwidowanie różnych połączeń obsługujących niegdyś odrębne posesje. Koło garaży zbudowano natomiast parking i duży plac manewrowy. Dodatkowe drzewa parkowe oraz obfita roślinność występująca wzdłuż północnej granicy założenia osłaniają je z tej strony, stanowiąc jednocześnie obramowanie widoku na jezioro. połączonych

p o prawej

Przycięte żywoploty

z cisów (Taxus), podobne do tego na zdjęciu, występują w różnych miejscach prezentowanego założenia, pełniąc funkcję zarówno osłonową, jak i wydzielającą.

- . OGl! O DY

WI E J $ K I f

parking i plac manewrowy

taras trawnik

żywopłot

z cisów

główny

dom

taras

dom dla gości

ogród warzywny

taras południowy

altana

sad

sad

OGKODY

W I f. J" ;, I f

„ Rogal księżyca" James Aldridge

basen kąpielowy położony na skraju porosłej bylinami ląki

w1elkosc. 12 140 m2 (1,2 ha) rodzaj gleby piaszczysto-gliniaste iły usytuowanie wystawa południowo-wschodnia głowne cec.hy· łąka, baseny, wspornikowy taras, mury oporowe, punkt widokowy

ścieżka wysypana drobno tłuczonym kruszywem kamiennym

Z okien stojącego na tej posesji domu roztaczają się zachwycające widoki na South Down i Sussex Weald. Dzia łka jest położona na stoku, co sprzyja og lądowi terenu. Właściciele chcieli, aby ogród w projekcie nie został pozbawiony walorów widokowych. W n i żej położonej części działki zaprojektowano okrągły trawnik ze stopniami o sierpowatym kształcie. Obok zbudowano okrągły wspornikowy taras z basenem, stanowiący ważniej szy element kompozycji. Niskie mury oporowe o łukowatym przebiegu, kojarzącym się ponownie z nowiem księżyca, wiodą przez obszar leśny. Półkolisty basen i rozkowaty w planie domek przy basenie znajdują się iuz za lasem. Od tego miejsca rozciągała się rozległa łąka gęsto porośnięta roślinami zielnymi 1 kwiatami. Stworzono na nieJ ciekawy akcent w postaci pagórków usypanych na kształt wielorybich grzbietów wynurza1ących się z morza dziko rosnących kwiatów. Po zamocowane1 na większym z nich rzeźbie, utworzonej ze spiralnie skręconych stalowych lin, dochodzi się do najwyżej położonego punktu widokowego, z którego można bez przeszkód podziwiać krajobraz wokół.

po lewej Oprócz kwiatów łąkowych w ogrodzie znajdują się liczne drzewa. Są ~ród nich: olchy (Alnus), buki (Fagus) oraz dąb szypulkowy (Quercus roburJ, pokazany na zdjęciu.

() r,

RO D Y

W I E J ".> I. I f-

domek

niskie mury oporowe przekraczające i wznoszące się w miarę zapuszczania się w głąb łąki

drogę dojazdową

roślinno~

preriowa

nawierzchnia z płyt wapienia Purbeck poprzecinana pasami jasnoszarego granitu, o łukowatym przebiegu

wspornikowy taras z basenem i szklaną ścianą

OGRODY

WI

Ogród naturalistyczny 40 x 60 m rodZilJ gleby humus na podłożu kredowym usytuowanie· wystawa wschodnia, teren otwarty głównP cechy altana, tarasik, naturalne materiały budowlane, dobór roślin w1elko~<

-- _ _ _ _ J

Zlecenie obejmowało proiekt na ogród naturalistyczny, ze swobodnie poprowadzonymi przejściem, z punktami ogniskującymi na sobie uwagę i ukrytymi miejscami do odpoczynku, niedrogi w utrzymaniu. Właściciele zażądali także jakiegoś fascynującego elementu na końcu ogrodu, który przez cały rok zachęcałby do wdrapywania się na pagórek, po którym hula wiatr. Strome zbocze. podłoże z kredy, wiatry niosące drobinki soli oraz działka w najwyższym punkcie w okolicy - z której co prawda wszystko widać, ale też jest się ze wszystkich stron widzianym - wszystkie te elementy musiały zostać uwzględnione w projekcie. Projekt przewidywał miejsca schronienia, z których rozta czały się widoki na ogród i okol icę. Pomysł stworzenia m i ękkiego i płynnego w charakterze ogrodu powstał z inspira cji fa lującym i nizinami i wzgórzami nadmorskiego pejzażu. Odzwierciedl ają to biegnące zakolami alejki i pasy migocących traw oraz układy roślin odpornych na wiatr i dobrze znoszących podłoże kredowe. które otaczają rozmaite miejsca odpoczynku na końcu dróżek lub miejsca widokowe. Charakterystyczną cechą ogrodu jest powtarzające się wrażenie, że właśnie doszło się do iego końca, podczas gdy za chwilę znowu pojawia się otwarta przestrzeń. Centralnym akcentem projektu jest dębowa altana bez ścian . Czterospadowy dach pokryty dachówką kładzioną na glinę nawiązuje do dachu domu stojącego na posesji oraz dachu kościoła normandzkiego w wiosce leżącej poniżej .

powyżej twirowa ścieżka wspina się pod górę

w stronę altanki poprzez gęsto rosnące byliny, za którymi występują wyższe i trwalsze krzewy.

p :> prdWe• Drewno i lina konopna są

materia/ami nawrązującymi do charakteru miejsca. Roślinność . wkracza • na drewniane elementy, lagodząc ich geometryane formy.

Sztuczne materiały zostały w ogrodzie ograniczone do minimum i pojawiły się jedynie na alejkach oraz w miejscach odpoczynku. W ten sposób podk reślono różnorodność tych zakątków. Altanę, tarasik przy niej, solidne ławki, mury oporowe i słupki balustrady zbudowano z oheblowanego drewna dębowego. Drewniane słupki połączono konopną liną. Wznoszące się po stoku ścieżki wyłożono otoczakami i wysypano kruszywem Cotswold, płaskie nawierzchnie zaś pokryto cegłą Sussex i płytami z kamienia Purbeck. Rośliny występujące w ogrodzie są odporne na bryzę morską. Dobrano je tak, że są - zgodnie z życzeniem właścicieli - lśniące i w kolorach morskim, jasnozielonym i błękitnym, białym, srebrnym, fioletowym i żółtopłowym.

ogród

leśny

altana

ogród

pachnącyeh

kwiatów

trawnik

·. skarpa porośnięt~ ___ _,_ - ..... • . dzikimi kwiatami_.. ,- - - , ~ •. . J ;' ,,,..,,,pergola

'· di1 ·· ·k·m· kwiatami ' .„łą~a ."' po~o . śnięta , • ' i

~--+=~=----,

._ I

_l

·-'----

kort tenisowy

() c,

h

{J

D y

Ogród nowozelandzki Anthony Paul w1elkosc. 80 x 70 m rodzai g leby gliniasta usytuowi.lnie od strony

pół nocnej

(wystawa

południowa

na

półku li północnej)

głowne cechy

motyw wodny, naturalny basen kąpielowy, basen zdrojowy, pomosty, lokalne gatunki roślin

J.

kana I

- - - - -- basen zdrojowy basen kąpielowy

fontanna powyżej

Na tarasie za domem

połączono roślinność okrywową rosnącą w kępkach na gazonach z wyrazistym układem ścieżek, uzyskując efekt kompozycji architektonicznej, nawiązującej jednocześnie do otwartych trawiastych przestrzeni po7a granicami posesji.

drewniany taras

pergola

taras kamiennymi

wyłożony

płytami

Klient złożył zamówienie na nowoczesny projekt ogrodu na North Island w Nowe1 Zeland11. Za motyw przewodni przy1ęto element

Obszar wokół naturalnego basenu i basenu zdrojowego wyłożono płytami z kamienia. Oba one zostały usytuowane tak, by

wodny z naturalnym basenem. Na działce miało być dużo drzew,

były widoczne z domu. Kamienne chodniki prowadzą też do innych

a w ogrodzie jak najwięcej lokalnych gatunków roślin. Jednym

części ogrodu. W miejscu, z którego roztacza się piękny widok na

z zadań stojących przed pro1ektantem było też umiejętne połączenie

zatokę, zbudowano drewniany pomost, na którym odpoczywając

bryły domu z przestrzenią ogrodu i na leżyte wykorzystanie

mozna rozkoszować się słońcem i krajobrazem .

wspaniałego widoku na zatokę.

Ogród stanowił fragment większej parceli . Teren schodził ku morzu i, oprócz trawy, był zupełnie pozbawiony rośl inności .

Poza tym, w ogrodzie zaprojektowano fontannę, kanał wodny i pergolę. Na tarasach ustawiono rośl iny w pojemnikach. Kępy drzew mają za zadanie osłaniać teren od wiatru. Zgodnie

W nowym zagospodarowaniu na leżało wi ęc uwzg l ęd nić wiejące tu

z życzen i em wlaścici el i, w nasadzeniach przewidziano jak najwięcej

w iatry i występowanie ciężkiej gliniastej gleby.

lokalnych gatunków rośli n .

_________________

_,.__

„ Pięć

---- ---- - - - - - -

wymogów"

John Moreland Właścicielka

tego ogrodu złożyła zamówienie na projekt. który nieodzownych dla nieJ elementów. Wyliczyła: miejsce do urządzania przyjęł na świeżym powietrzu. sad. ogród warzywny, plac zabaw dla dzieci oraz padok dla szetlandzkich kucyków i osiołka. Należało też zasłonić jednopiętrowy budynek biurowy oraz składowisko przylegające z jednej strony do posesji. Działka jest położona przy ruchliwej drodze wiejskiej i przechodzi w nieduże pole. Z trzech stron otacza ją młody las, zapewniający jednocześnie ochronę przed dość często wiejącym i wiatrami . Płaskie powierzchnie przy domu wyłożono płytami kamiennymi Tegula Marshalla w kolorze b rązowym w cętki i prefabrykowanymi płytami Atłas barwy piaskowej, układając je w pasma. Ści eżki wysypano drobnym żwirem. Mury oporowe. otaczające położone wyżej „uformowane" powierzchnie, zostały oblicowane płytam i granitu o n iewypełnionych spoinach, aby uzyskać efekt „suchego muru". Prostym słupom i belkom pergoli nadano barwę podobną do stolarki okien i drzwi domu. zawierałby pięć

a

neczniony taras pergola

ogród warzywny

WiPikO\(. 43 X 40 m rodzaj gleby kwa śna u~yt uowan1e teren nasłoneczniony, osłonięty od wiatrów głownP cediy- pergola, żywopłot z eskalonii, tarasy. mur oporowy ~---~-------

--~------

Aby zasłonić budynek biurowy i składowi sko, usypano wały ziemne i obsadzono je dereniami i krzewami motylkowymi, nad którymi górują olchy (Alnus) i wierzby (Salix). Ogródek warzywny został otoczony niskimi, przyciętym i bukszpanami, żywopłot zaś z zimozielonej eskalonii (Escallonia). powyginany w kształt fal, określał pozostałe części założenia. Klientce szczególnie zal eżało na sadzie pełnym różnorodnych miejscowych odmian jabłoni . Pozostała roślin ność stanowiła m ieszan inę kwitnących krzewów i bylin, których sadzeniem właścicielka postanowiła zająć się sama.

plac zabaw dla dzieci

powyzej Wśród drzew i krzewów proponowanych dla tego założenia ogrodowego znajduje się też sumak octov.y (Rhus typhinaJ - na zdjęcw we wspaniałym je5iennym ubarwieniu.

wyloźony

drewnem taras przy placu zabaw

sad

krzewy w iecznozielone

u (,

RO D

f

W I f J < K I E

po lewe1 Z og~oduz1moweg .

roztacza

się widok o ló _na krótką rabatę

zawierającą

zimozielone gm ~me ~ośliny la , .m. w1lczomlecz wendę' „~„n m.>ł'I o1·ię 'prusznik. . ,

~arter wysadzany

ukszpanami

li

O

r,

h O D ·t

>N I l I

~ K I

f

taras wyłożony t erakot z kontrastowymy lorystycznie pasem

płytkami

Wiejski ogród z zabytkowym murem

krótka rabata

„Ogród perspektywiczny• ze szpalerem rabat i 12 ozdobnych drzew

wiei kok 7000 m2 (O, 7 ha) rodzaj gleby gliniasto-ilasta, na podłożu kredowym usytuow
Stary mur ceglany, będący zabytkiem li klasy, stał się dla projektanta zieleni źródłem inspiracji. Poprowadzony od domu w kierunku lasu i wzdłu ż dwóch boków posesji mur obramował ogród warzywny, ogród rekreacyjny z dużym trawnikiem i dającym i cień drzewami, „Ogród perspektywiczny" ze szpalerem rabat i drzew oraz kwadratowy taras o terakotowej nawierzchni. Z oranżerii roztacza się widok na krótką rabatę po wschodniej stronie muru obsadzoną roślinam i zimozielonymi, takimi jak lawenda, magnolia i prusznik, a także akantem klującym (Acanthus spinosus) i karczochem (Cynara carduncufus), dodatkowo urozmaica1ącym1 nasadzenia. Mur przy basenie jest konstrukcją, po której od słonecznej strony rosną obficie winorośta, po zacienionej stronie zaś - pachnący wiciokrzew, oliwnik (Efaeagnus x ebbinge1) 1późno kwitnący powojnik. Zdwojone rabaty „ Ogrodu perspektywicznego" są pełne bylin zielnych, ozdobnych traw i krzewów, nad którymi wznoszą się drzewa. W ogrodzie rekreacyjnym wzdłuż zabytkowego muru rosną : świdośliwa Lamarcka (Amefanchier lamarckit), różne odmiany kaliny (Viburnum Plicatum) 1perukowiec (Cotinus), hortensja (Hydrangea quercifolia) oraz leszczyna (Corylus) w bardziej zacienionym końcu . Powojnik (Clematis) o dużych kwiatach, dzikie wino oraz winorośl o liściach wielkości talerza obrastają sam mur. Ogródek warzywny zaprojektowano w postaci licznych, wypelnionych zi emią ratanowych koszy. Ich wysokie boki zabezpieczają rośliny przed królikami, a wyniesiony poziom obsadzeń ułatwia pielęgnację. Dzięki nim powstaly idealne warunki uprawy warzyw. Przy głównym wejściu posadzono bukszpany i cisy.

ogród warzywny w formie 20 ratanowych koszy z rosnącymi warzywami

po Ptilwej Zabytkowy zniszczony mur z cegieł oddzielający ogród warzywny od rosnącego poza działką lasu.

Ogród rozmaitych ogrodów wielkosc 5679 m2 rodzai qleby· piaszczysta, przepuszczalna usytuowanie poszczególne ogrody o wystawie południowo­ -zachodniej, zachodniej, północnej i wschodniej główne cPchy ogród różany i przykuchenny, płotek, żywopłot

po prawej W ogrodach wiejskich bardzo ważne jest otwarcie widoków 1 stworzenie dla nich ram. Tutaj, przycięte w kształt kuli bukszpany (Buxus) i żywoplot na granicy posesji wyznaczają kolejne plany pięknego pejzażu. Początkowo właściciele

chcieli tylko, aby architekt krajobrazu gdzie zasadzić zamówione rośliny na regularny żywopłot. W nowej aranżacji ich ogród miał być bardziej wyrazisty dzięki podziałowi na niezależne części . Wszystkie części tworzące nowy zespól, wraz z ogrodem przykuchennym na południowym zachodzie, zostały zaplanowane satehtarnie wokół domu. Jest wśród nich także rozległy trawnik skierowany na zachód, ogród różany od północy, a część z basenem kąpielowym od wschodu. Właściciele zaczęli realizować nowe założenie od ogrodu przykuchennego i rózanego. Następnie powstały ogród zielony, i ogród z basenem kąpielowym. Architekci zamienili także kamienną stodołę w salę bankietową 1zaprojektowali przestrzeń do przyjmowania gości z piecem na wolnym powietrzu. Przemyślane działania przestrzenne przy zastosowaniu odpowiednich struktur roślinnych zdecydował,

i specjalnych konstrukcji zaowocowa ły otwarciem określonych widoków i podkreśleniem wybranych elementów w poszczególnych ogrodach. Niski płotek od zachodniej strony obrzeża posesję. Przerywa w tym ogrodzeniu i w towarzyszącym mu żywopłocie otwiera widok na pola ciągnące się aż po horyzont. Taki sam drewniany płotek otacza ogród owocowy położony w pobliżu ogródka przykuchennego i uwydatnia jego eliptyczny ksztatt. Od północy, w obrzeżonei płotkiem i cisowym żywopłotem przestrzeni z trawnikiem pośrodku, znajdują się rabaty roślin mieszanych w otoczeniu dużych jałowców, świdośliwy i grusz gatunku Pyrus „Chant1cleer". Wygląd ogrodu urozmaicają też krzewy i rośliny zielne, takie jak okolcz (Cortaderia), dafinfylum i akantus, a zwłaszcza posadzone dość liczne rośliny późno kwitnące, jak barbula (Caryopteris). penstemon, rozchodnik (Sedum), gaura i śl azówka (Lavatera).

po lewej Powtarzalnym elementem w tym rozległym ogrodzie są przycięte bukszpany (Buxus sempervirens). Ich strukturalne formy zostały wykorzystane w ogrodzie zielnym (na zdjęciu) na roślinnym

.obudowę"

z fontanną.

- - .,G„00

·N I l

, KIE

podwfiszonego basenu

-------------------~--- „ „ - - - - -

I

trawnik

kort tenisowy

basen

kąpielowy

ogród

różany

A basen z fontanną w ogrodzie zielonym dziedziniec ogrodu zielonego trawnik

niski

płotek

ogródek owoc.owy

ogród przykuchenny

•,

------------------OGRO[)Y

Wl~J~Klf

Ogród na nadmorskiej skarpie ------------------------- -- -- - - - - - Naila Green 25 x 12 m rodzaj gleby· piaszczysta usytuowanie wystawa południowo-wschodnia głowne cechy widok na morze, weranda i drewniany taras, żwirowa nawierzchnia w1elkosć

Ten usytuowany nad brzegiem morza ogród miał ładnie wyglądać przez cały rok, być niedrogi w utrzymaniu i sprawiać wrażenie ogrodu naturalistycznego z mnóstwem roślin . Należało nieco złagodzić ukształtowa nie jego terenu i zachować wspaniały widok na morze. Trzeba bylo w nim zaplanować rozmaite miejsca do odpoczynku, ale właści cie le wyraźnie nie życzyli sobie trawnika. W ogrodzie wyznaczono nieskomplikowane ścieżki o żwirowej nawierzchni. Prócz tego, że wiodą one użytkown i ków do coraz to kolejnych miejsc w ogrodzie, mają też inne ważne zadanie, polegające na prowadzeniu wzroku ku najważniejszemu elementowi calego zalożenia - ku morzu. Na drewnianej werandzie można schronić się przed wiatrem, zjeść posiłek i miło spędzić czas. Drugi drewniany taras, z dwiema ławkami, usytuowano prawie na samym skraju skarpy 1 przeznaczono wyłącznie na kąpiele słoneczne. Pozostałe siedzisko umieszczono w strategicznym, bo osłoniętym od wiatru 1 zacienionym mie1scu. Innym elementem zagospodarowania terenu jest wysypany żwirem okrągly placyk, okolony cegłą, z nasadą kominową nad miejscem na ognisko pośrodku . Drugi wyzwirowany placyk w kształcie półkola, usytuowany na skraju skarpy, a więc najbliżej morza, udekorowano eksponatami fau ny morskiej w postaci prawdziwch muszli i pancerzy homarów. Jeśli chodzi o roślin ność, jej dobór musiał uwzględniać południowo-wschodnią (a więc bardzo słon eczną) ekspozycję skarpy, wiatry niosące drobinki soli oraz występowanie ubogiej gleby piaszczystej. Pon i eważ nal eżało też zachować roztaczający się widok na morze, zdecydowano się w rezultacie jedynie na rośliny przystosowane do istn i ejących warunków. W projekcie kompozycja

swobodna. Pewien ład osiągnięto jednak dzięki schematu nasadzeń przewidującego, że zimozielone kwitnące krzewy będą „podbudowane" różnorodnymi bylinami, samosiewnymi roślinami dwurocznymi i roślinami cebulowymi. Od strony nawietrznej wsadzono duże krzewy i nawet kilka drzew, które staly się trwałym motywem zieleni na tej nadmorskiej działce. Byliny posadzono w grupach i w pasmach, tak by mogły się same wysiewać. zieleni

była dość

przyjęciu wyraźnego

drewniana weranda

półokrągła ławka powtarzająca kształt

or,Rur>v

W ł FI S ~lf

placyku, na którym stoi

na popn:cdnicj stronie u

dołu

Na wysypanej żwirem ś<1ezce posadzono okazy roślin tworzących formy strukturalne oraz msk11 roślinność okrywowi/. odporni/ na silne wiatry 1 unoszi/(e się w powietrzu drobinki soli.

zacieniony ogródek

ogródek o żwirowej nawierzchni

donica ceramiczna

pomarańczowa

boja

drewniany taras

---- --------------OG R ODY

Wl t J'd~IE

Sielski ogród przy wiejskim domku wielkosc ok. 2000 m2 rodzai gleby· piaszczysta, wzbogacona kompostem, obojętna usytuowanie teren nasłoneczniony glowne <.echy części ogrodu wzajemnie się uzupełniające, kładka z balustradą z wierzby, taras, pergola

powyiej Ten krzew gubiący liście na zimę,

jarzębina

kaszmirska

(Sorbus cashmiriana), najatrakcyjniej Wjgląda późną wiosną,

gdy jest

obsypany kwiatami.

po prawej

Róża

.,Fru Dagmar Hastrup" jest gatunkiem róży pomarszczonej, charakteryzującym się silnym wzrostem. Ma skórzste, ciemnozielone liście, duże różowe kwiaty i szkarłatnoczerwone podłużne owocnie jesienią.

ur,noov

w1rJ~>1f:

Właściciele złozyli

zamówienie na ogród, który stanowiłby ich XVI-wiecznego domu będącego zabytkiem li klasy. Życzyli sobie otwartej przestrzeni, gdzie można by spędzać czas, oczka wodnego 1 pergoli. Wymienili też ulubione rośliny, m.in. róże, geranium, kwitnące wiśnie, jaśminowiec i jaśmin . Chcieli też mieć ogród z roślinami na kwiat cięty. Parking miał być tak rozwiązany, by nie był widoczny. Właściciele podkreślili też wyraźnie, że wolą nawierzchnie żwirowe i wyłożone cegłą (dlatego właśnie przy budowie tarasu użyto cegły i żwiru). Nawiązując do atmosfery wiejskiej posiad lości, projektant przewidział też kładkę, której boki miały tworzyć splecione ga lązki rosnącej obok wierzby. Kladka taka wymaga regularn ego przycinania i przeplatania nowych pędów pomięd zy poręczą i słupkami balustrady. Dzięki temu staje si ę coraz bardziej bezpieczna i stabilna. Rośl inność, a szczególnie drzewa, należało tak zaplanować, aby zgrabnie wpisały się w krajobraz. tworząc harmonijny element przestrzeni między bryłą domu a otaczającym go lasem. Wędrując wśród spokojnej roślinności zachodniej strony ogrodu, dociera się do ogrodu północnego, gdzie dla odmiany roślinność jest wykwintna - trawy mieszaią się tu z kwitnącymi bylinami, tworząc wrażenie ruchu. We wschodniej części ogrodu rosną przede wszystkim róże 1 geranium, z wyraźną przewagą róż stulistnych. Barwy mienią się od jaskraworóżowych, błękitnych, śliwkowych i głęboko fioletowych do kremowych bieli i bladoniebieskich odcieni w ogrodzie południowym . W ogródku na tarasie zasiano zioła używane w kuchni i sałatę, na stoku zaś, naprzeciw kuchennego okna - jednoi wieloroczne kwiaty występujące na przemian z kwi tnącym i na biało krzewami. dopełnienie

\

ogród

południowy

pergola

taras

:r~..

ogród

!

··"'·. (

północny

OGRODY

WIEJSKIE

Ogród producentów ceramiki ----- -------------- ·- -------

Simon Oorrell w1elkosc 70 x SO m rodzai gleby gliniasta usytuowanie wystawa południowa główne cerhy: kanał, ro~łiny uformowane w kształty, sad, zagajnik leszczynowy

Projekt zakładał dalszy regularny podział założenia za pomocą wodnego, licznych zywopłotów, roślin uformowanych w określone kształty oraz ceramicznych donic. Ogrody owocowy i warzywny, sad i zagajnik leszczynowy są elementami kompozycji o układzie regularnym, w którym roślinność wyznacza kształty geometryczne. Z cisów, buków i bukszpanów zaprojektowano żywopłoty oddzielające poszczególne części ogrodu. Miejsce na ognisko także zostało wpisane w układ regularny, razem z czterema drzewami w narożnikach tej części ogrodu, stru mień zaś przeciwnie - ma przebieg swobodny. Wśród drzew zasadzono uformowane lipy, w sadzie - jabłonie, w zagajniku leszczynowym - leszczyny oraz cisy odmiany „Fastigiata". Cisy, bukszpany poprzycinano, nadając im rozmaite kształty. Rośli nność ogrodu dopełniają zróżnicowa ne gatunki krzewów gubiących liście i zimozielonych, przede wszystkim kaliny, ponadto hortensje, jaśminowce i magnolie oraz byliny odporne na mróz i rośliny jednoroczne. kanału

różnorodne

Producenci wyrobów ceramicznych chcieli, aby ich ogród pełn ił podwójną funkcję: byl ogrodem rodzinnym, a jednocześnie miejscem ogólnie dostępnym, gdzie można prezentować rozmaite zastosowanie wyrobów ceramicznych w założeniach ogrodowych. Życzyli sobie też, aby w części ogrodu rosly owoce, a w części warzywa, aby mieścił się tam sad i zagajnik leszczynowy, a także miejsce na ognisko. Pielęgnacja ogrodu miała być mało kłopotliwa. Należało jednak zachować w nim istniejący żywopłot bieg nący z południowego zachodu na północny wschód. Zachodnią granicę posesji wyznacza strumień .

kanał

wodny

kamienie tworzące przejście przez wodę

i

ogród owocowy warzywny

pon iżej

zagajnik leszczynowy

---...

". \! . iI. ; . I

o !]

a

/

~~~<

\

)'' '

I

O

r,

f\ O IJ Y

W I f I :. K I f

bukszpany sad z jabłoniami uformowane w ku le

l('

•/.,

"..;. .. -7 .,2".:'S..., \

/..

"\. miejsce na ognisko

I

'*··- :;;.: ?-- .

c ( '

;\:

j

Rozszerzony ogród -----------------.. .: Barbara Lumsden Landscape & Garden Design po prawej Dzika wifaia - na zd;ęcw

60 x 30 m rodz"i g1eby kredowo-gliniasta u~yt11owan1e na zboczu nachylonym w stron ę północną qlównt' C<'chy taras, plac zabwa dla dzieci, ogródek przykuchenny, miejsce do odpoczynku

gatunek Prunus av1um

w1e l ko~c

. Plena· - 10 jedno z ozdobnych drzew tego ogrodu

t'r-~

t

•

L

j J

miejsce do odpoczynku stara

waza

jabłoń

ogródek przykuchenny

t.

szklarnia

t sad

ogród połączyć z nowo kupionym gruntem wznoszącym się od domu w kierunku pól uprawnych. Chcieh mieć ogród wiejski z jak najmniejszą liczbą dodanych elementów, za to z alejkami w części przydomowej. Zależało im na takim układzie całego założenia, aby ogród wyglądał ładnie również zimą, a takze by nie od razu był widoczny w całości, tylko w miarę posuwania się w głąb odkrywane były wciąż nowe jego zakątki. Projekt miał obejmować istniejący dąb i jabłoń. Należało też ograniczyć wgląd na posesję z sąsiedniego domu. Na istniejącym przydomowym tarasie wymieniono nawierzchnię na ceg l aną. Zmieniono też przebieg istniejącego muru oporowego w taki sposób, by okalał starą jabłoń. Wokół drzewa zbudowano nowe stopnie, które też wyłożono ceg łą. Na wysokości zwieńczenia muru oporowego wzniesionego wzdłu ż tarasu powstaly dość

Właściciele zażyczyli

sobie, aby

istniejący

miejsce do zabawy pokaźne

rabaty kwiatowe, które

mają

taras

bardzo dobre

nasłonecznienie . Istn iejące stopnie wiodące na plac zabaw dla dzieo oraz domek do zabawy takze przebudowano i obok założono piaskownicę. Na zachód od domu wyrównano teren, aby utworzyć ogródek przykuchenny z inspektami oraz szklarnię. Stanowiska roślin rodzących miękkie owoce otoczono drewnianą kratą, na której rozpięto Jabłonie i grusze. W sadzie posadzono niespliki, morwy, pigwy i śliwy. Zaprojektowano także ozdobne drzewa, ogródek zielny, rabaty kwiatowe, róże rozpięte na trejażowych łukach oraz przestrzenie porośnięte wysoką trawą, kwiatami łąkowymi i roślinami cebulowymi. W najwyższym miejscu zbocza zaplanowano miejsce do odpoczynku, gdzie można się rozkoszować promieniami słońca i z którego rozciąga si ę widok na całą wieś, aż po odległy kościół.

O G >O D Y

W ' C'

$~~

Ogród otwarty na

okolicę

Christopher Maguire wi elkość 373 m2

rodzaj gleby: alkaliczna usytuowanie wystawa północn o-wschodn ia główne cech y pomost, sadzawki, platforma widokowa, niskie ogrodzenie

po prawej Proste. geometryczne

time pomostu prowadzą wzrok ku rozległym przestrzeniom łąk i pól.

Właściciele

tego ogrodu byli otwarci na wszelkie sugestie projektanta. Zastrzegli sobie jedynie wymóg dysponowania miejscem do siedzenia, miejscem do kąpieli i małą szklarnią. Ogród znajdował się przy nowo wybudowanym ekskluzywnym domu, wi ęc z wyjątkiem resztek naturalnego żywopłotu wzdłuż granicy z sąsiedn i ą posesją nie było tu żadnej roślinności. Niezaprzeczalnym walorem tego terenu, usytuowanego na krańcu osiedla domków, był otaczający krajobraz. Roztacza się stąd malowniczy widok na pola i nieduże wzniesienie w oddali. Usytuowanie domu wykluczało planowanie jakichkolwiek miejsc odpoczynku w jego pobliżu. gdyż szybko zjawiał się tam cień . Dlatego tez. a także z powodu możliwości podziwiania pejzażu. główne miejsce do odpoczynku zaprojektowano dalej od domu, we wschodniej części działki. To miejsce stanowi podstawowy element całego założenia. Znajdują się tu dwie spore sadzawki rozdzielone

pomostem służącym zarówno do spacerów, Jak i jako miejsce do siedzenia, z platformą widokową u szczytu. Ogrodzenie ogrodu zaprojektowano tak niskie, aby nie pojawiało się w widzianej aż po horyzont przestrzeni. Wzdłuż granicy posesji, wokół pomostu i stawów gęsto nasadzono miskant i ostn icę (odm. Stipa arundinacea). które łączą wizualnie ogród z okoli cą i pozwa lają obcować z pozostającą poza jego granicami przyrodą. Wokół sadzawek zasadzono rośliny wodne, m.m. irysy i lilie wodne. Bliżej domu ogród wygląda całkiem inaczej. Od południa porasta go soczysta trawa sięgająca od pomostu aż do granicy działki, a od północy wysypana żwirem powierzchnia. Wzdłuz biegnących przez ogród wyżwirowanych alejek rosną różne gatunki krzewów, bylin i pnączy. W obu częściach ogrodu występują pojedyncze okazy jarzębi ny, przyci ągające wzrok jako jedyne w całym założeniu elementy wertykalne.

. ..

--------- --- -----------O '1 R O D Y

W I E J S

~.

I E

------------------------------------------------

żwirowa

.. ,

nawierzchnia

,

'

.

trawnik

r „•.

pomost spacerowy gęsto rosnące rośliny

trawiaste

miejsce do siedzenia na

pomoście

OukODY

4

Dwa ogrody w jednym wiPlkosr ok. 3000 m2 rodzai qleby podłoże gliniaste o odczynie obojętnym, ulepszone usytuowt1nie wystawa południowo-wschodnia głowne
po prawe1 Pas niskich roślin zielnych posadzonych na skraju pola uprawnego podkreśla widok rozciągający się z ogrodu. Na pierwszym planie przyciąga wzrok pochyle drzewo.

Zgodnie ze zleceniem, frontowa i tylna część ogrodu miały zostać połączone . Tak więc zadanie miało obe1mować określenie kształtu przewidzianych tam trawników i rabat kwiatowych oraz wybór takich gatunków roślin, które - zgodnie z koncepcją projektanta - nawiązywałyby do otaczaiących pól. W ogrodzie był już taras oraz liczne drzewa, na które skląda1ą się jabłoń, wiśnia, dwie jarzębiny, brzozy, wierzba iwa, kilka śhw i innych ozdobnych drzew przed frontową elewacją domu. Po skosie od domu, na granicy działki znajduje się podłuzny staw. Zanim przystąpiono do sadzenia, poprawiono jakość gliniastej gleby i zwiększono jej przepuszcza l ność. Dodano doń piasek, łamany grys ogrodniczy i kompost pieczarkowy.

Dzięki

temu

łatwiej przyswajać składniki odżywcze znajdujące się

rośliny mogą

w glebie.

Roślinność zaprojektowano tak, aby komponowała się z polami uprawnymi otaczaiącymi posesję, a Jednocześnie zapewniała ogrodowi interesujący wygląd przez cały rok, ze szczególnym uwzględnieniem późnego lata i 1es1eni. Teren na obwodzie, znaczony pojedynczymi świdośliwami <.Amelanchier lamarakil), obsadzono lawendą wąskolistną (Lavendula angustifolia „Hidcote"). Wśród bylin uwzględniono gatunki zimozielone. W dużych kępach zasadzono anafalis perłowy l.Anaphalis margaritacea), karczocha hiszpańskiego (Cynara cardunculus) oraz Phormium „Sundowner", w szerokich pasach zaś bylicę pontyjską (Artemisia pontica). ieżówkę purpurową (Echinacea purpurea). mikołajka iberyjskiego (Eryngium bourgati1) i Mac/eaya microcarpa „Kelway's Coral Plume". Trawę, przewidzianą w rozległych połaciach , wybrano ze względu na jej zdol ność przetrwania zimy.

po lewej W swobodnym, ale uporządkowanym projekcie zieleni przewidziano rozlegle polacie bylin. Plaskie liście oraz kwiatostany rozchodnika i krwawnika stanowią elementy poziome na tle wyższych krzewów posadzonych z tylu.

O

<,

fł

O fJ Y

W

E J . I<' I E

ogród na

taras

tyłach

domu

ogród frontowy

OGKOD'f

szklana brama

ekran pomalowany na kolor złocisty

staw z liliami wodnymi

pawilon na stawie

ściana wykończona stałą nierdzewną

główny

deptak

z desek

roślinno~

w skrzynkach

li

O G K

o

O Y

Ogród odbijający promienie .domek cienia•

ściana

.

w•ell
z czarnego szkła

błyszczące koło

aluminiowe osadione w ścieżce o żwirowej nawierzchni

Ogród znajduje się na dwóch tarasach zbudowanych na łagodnym zboczu. Właściciel życzył sobie, by ogród kontrastował z otaczającymi go polami uprawnymi, ale był też gotów na eksperymenty. Z powodu wiej ących tu silnych wiatrów i grasujących lokalnych drapieżników całe założenie wymagało osłony.

Wszystkie elementy ogrodu, rośliny i konstrukcje zaprojektowano w taki sposób, aby stanowiły całościowo opracowane dzieło, w którym żaden ze szczegółów nie wybijałby się na pierwszy plan. Elementy sztuczne obejmują rząd szklanych i metalowych przesłon oraz ogrodzeń . Szkło Jest materiałem zapewniającym dyskretną przesłonę. a jednocześnie odb11ającym otoczenie. Dlatego też jako ekranów użyto przesłon ze szkła lustrzanego, przezroczystego, a także matowego. Pawilon ogrodowy um1ejscow1ono na środku stawu w taki sposób, by 1ego podłoga znajdowała się poniżej poziomu wody, a przeszklone ściany tuż nad 1eJ taflą. z pawilonu rozoąga się widok we wszystkich kierunkach na ogród i na otaczający pejzaż. Tuz nad wodą zawieszono grającą „harfę wodną". Oba tarasy rozdziela centralnie usytuowany deptak z desek, ze stopniami przy szklanej bramie u jego szczytu. Roślinność w tym ogrodzie to przede wszystkim trawy (ostnica i miskant). a także formium i bambus. Aby skon trastować wiecznie poruszane wiatrem trawy, zasadzono kilka statycznych bukszpanów pospolitych (Buxus sempervirens).

pomost z desek

ławka

sadzawka

po pr.;wej Na tym aksonometrycznym fotomontażu widoczne są różnorodne elementy ogrodu z całym bogactwem charakterystycznych im cech.

-------------

Włoski

,

ogród na wzgorzu

Bernard Trainor Design Associates

Właściciel

wiel kosć·

40 OOO m2 (4 ha) rodiaj gleby· górska, gliniasta usytuowanie: teren nasłoneczniony z miejscami zacienionymi g łówne cechy· istniejąca część ogrodu, nowy ogród naturalistyczny, rośliny suchego klimatu

dziedziniec wjazdowy

ogród przy basenie

tego kalifornijskiego ogrodu pragnął nie tylko stworzyć w nim atmosferę włoskiego grodu na wzgórzu. ale również ukształtować go według współczesnych zasad tworzenia ogrodów. Projekt mial także uwzględniać pewne elementy istniejącego ogrodu, założonego w 1930 roku. Pejzaż tego duzego ogrodu miało cechować harmonijne przejście starej części w nową. od elementów powstałych z udziałem człowieka do właściwych naturze. Zależen ie składa się z wielu części porosłych roślinnością charakterystyczną dla terenów suchych, która miesza się z rośl innością naturalnego środowiska i łączy się z lasami porastającymi pagórki otaczające posesję. Ogród zaprojektowano więc tak, by w pejzażu zata rły się granice rygorystycznie zaplanowanego fragmentu z domem, koło którego znajdowały się też część basenowa, dziedziniec wjazdowy, ogród położony poniżej poziomu terenu i naturalistyczny ogród kalifornijski. Położenie ogrodu na suchym terenie ułatwiło nadanie mu charakteru ogrodu o klimacie śródziemnomorskim. Wprowadzono różne gatunki roślin właściwe rozmaitym miejscom o suchym klimacie na calym świecie. Na ścianie przy dziedzińcu wjazdowym rozpościera się prusznik. W ogrodzie zagłębionym zasadzono oliwki i lawendę, czyli dwa gatunki roślin często kojarzone z klimatem śródziemnomorskim . Aby stworzyć z tego rozległego założenia ogrodowego spójny kompleks, wybrano kilka gatunków drzew, krzewów 1 bylin, które pojawiają się na calym terenie jako dominujący motyw roślinny.

kąpielowym

ogród położony poziomu terenu

poniżej

pov11yże1 W istniejącej częś
ogród naturalistyczny

OGKODY

WILJ'll
li

Fa Iujący og ród

/1

Barbara Hunt & Jill Billington prostokątne płyty

z kamienia York, ułożone nieregularnie

l

w1elkos( 60 x 20 m rodzai qleby alkaliczna, iły, kreda u~ytuowanie wystawa wschodnia, południowa i zachodnia główne cechy: motyw falującej linii, taras, cisowe żywopłoty, żwirowane ścieżki

żywopłot

z cisów

niski żywopłot z bukszpanów

niska

roślinność

o ciekawych formach strukturalnych

po prawej

Miękkie kępy

niskie1

roślinności obrzezają żwirowane ścieżki o żywopłot

falistym przebiegu,

przywodząc na myśl główny element

z cisów tworzące

mostek

Dom na tej posesji budowano w wielu różnych okresach. Największa. ostatnia część powstała na początku XX wieku. Zleceniodawca zazyczył sobie. aby cz~ ogrodu za domem rozwiązana została w sposób niekonwencjonalny oraz by znalazła się tam spora przestrzeń do odpoczynku i zabawy. Entuzjastyczne było też nastawienie właściciela działki do roślinności, czego wyrazem byto zatrudnianie przezeń na pełny etat ogrodnika. Tylna część posesji między domem a spokojnie płynącą poniżej rzeką stanowi fragment o wiele rozleglejszego założenia. Na jego obszarze ciągną si ę żywopłoty z dużych cisów i buczyny, stary mur o falistym przebiegu i kilka mniejszych strumyków powta rzających w terenie rysunek fa l ującej. miękk iej linii, która stała się myślą przewodn i ą projektu.

tego zalożenia

płynącą wodę.

Nowy taras. pokryty płytami kamienia York pochodzącymi z odzysku i otoczony niskim bukszpanowym żywopłotem. nawiązuje kształtem do architektury domu. Łuk tarasu jest fragmentem koła zakreślonego z centralnego punktu wnętrza wielobocznej werandy. Z tego samego punktu rozchodzą się promienie wyznaczające kierunek założenia cisowych żywopłotów o klinowatych formach. Z tarasu roztacza się widok na rzekę i ogród powstały na jej brzegu. Jego granicznym elementem jest niski żywopłot z bukszpanów, powtarzający kształt tarasu. Kończą tu bieg poprowadzone faliście żwirowe ścieżki, poprzecinane pasami ułożonymi z cegły, oraz trawniki i klomby roślinności ogrodowej. Prócz żywopłotów z bukszpanów i cisów. przewidziano głównie niskie krzewy i rośli ny zielne oraz gdzieniegdzie kępy traw.

(.) c,

R O fJ Y

W I EJ S K I

c

Ogród na tyłach nadmorskiego domu taras pokryty drewnem

30 x 22 m rodzaj gleby piaszczysto-ilasta, przepuszczalna, alkaliczna u .ytuowan1e wystawa poludniowo-wschodnia, teren

ściana

z miejscowego kamienia (po obu stronach schodów)

drewniane stopnie

wielko~ć

nasłoneczniony

--~ówne cechy· staw z k am ienistą plażą i w:dospade~::most --

j

trawnik

projekt ogrodu o swobodnym układzie na tyłach domu. Zakres opracowania obejmował obszar od tylnych drzwi domu do pomostu nad stawem, na którym właściciel chci ał zasiadać i podziwiać zachody słońca. Projektowane założenie miale być oazą spokoju i nie wymagać specjalnych zabiegów pielęgnacyj nych . Ponieważ posesja położona jest nad morzem, życzeni em właścicie la było także, aby ogród od zwierci ed lał kształt zatoki i by znajdowa ły się w nim elementy charakterystyczne dla plaży, jak kamienie wyrzucone przez morze, otoczaki i drewno. Dzięki bliskości morza ogród był pełen światła. Niestety, silne wiatry i przepuszczalna gleba ograniczały wybór gatunków roślin jedynie do tych, które radzą sobie w surowych warunkach. Teren nieco opadał, dzięki czemu można było wykorzystać wystającą skałę do stworzenia kaskadowego spadku wody. Głównym elementem założenia ogrodowego jest staw okolony ściezką z otoczaków, która jako „suche koryto strumienia" prowadzi, po pokonaniu drewnianych stopni. na położony w dole taras poprzedzający werandę . Drewniane pokrycie tarasu skrywa tu kanał odwadniający, biegnący wokól budynku. Do stawu. po wystającej na podwyższonym brzegu kaskadowo ukształtowanej skale, płynie struga wody. Szumu tego wodospadu można słuchać podziwiając zachody słońca na zbudowanym tuż obok pomoście. Drzewa i trawy o strukturalnych formach stanowią podstawowe elementy projektu zieleni. Wśród gęsto nasadzonych rośl in znajdują się też rośliny zielne, trawy, rośl inność wodna i podwodna oraz gatunki rosnące na podłożu żwirowym . Łagodnie opadające ku wodzie brzegi stawu porasta naturalna rośli nność. Zlecenie

obrzeżony krawężnikiem

obejmowało

położonego

--..

oci.:noy

"N1LJ~1<1Ł

donice i

duże

otoczaki

powyicj Kamienista plaża wygląda znakomicie w zestawieniu ze spokojną lustrzaną tonią stawu i prostymi krawędziami elementu architektonicznego, jakim 1est pomost.

żwirowa

alejka

,...

obrzeżona

krawężnikiem

po lewej Piękna strukturalna forma

kordyliny wywołuje skojarzenia z atrakcyjnymi roślinami pejzażu nadmorskiego.

...

trawnik ujęty krawężnikiem

kamienista plaża

.suche koryto strumienia", c;zyli główna ścieżka wysypana drobnymi otoczakami, prowadząca do stawu i pomostu

ścieżka ułożona

z kamieni biegnąca przez rabatę pomost

wystająca skała z kaskadowo opadającą strugą wody

OGRODY

WI[

~~I[

Ogród

le ś ny

Sasha Kennedy Svensson wielkosc 20 OOO m2 (2 ha) rodzai gleby piaszczysta, kwaśna usytuowanie: teren w znacznej części zacieniony główne cechy basen z ogrodem oddzielony murem, kompozycja gazonów z żywopłotami

Zgodnie z życzeniem właścicieli, założenie miało składać się z wielu części o odmiennym charakterze. W ogrodzie, stworzonym przede wszystkim do odpoczynku i odbywania dłuższych spacerów, miały się również pojawić urządzenie wodne i basen kąpielowy, a także miejsce, gdzie można by zjeść obiad lub u rządzić przyjęcie . Niezbędne było też zwiększenie liczby miejsc parkingowych oraz komórek i schowków w pobliżu domu. Posesja jest położona w dolinie. Wokół rośnie gęsty las, czyniący z niej miejsce ukryte i odosobnione. Na jej obszarze znajduje się kilka starych budowli, m.in. komórka na donice oraz mur otaczający ogród. Spacer wśród rosnących tu licznie wysokich drzew ma posmak przygody. Opadające zbocza ogrodu w niektórych miejscach pro1ektant traktował jako zaletę terenu i umiejętnie ją wykorzystywał, w innych zaś ograniczały one jego inwencję twórczą. Pon1ewaz z działki widać sąsiednie posesje i czasami słychać samochody prze1ezdża1ące drogą, w nowym opracowaniu należało pomnie1szyć te niedogodności . Taras przed domem wyłozono płytami kamienia York, wokół basenu zaś ułożono betonowy chodnik i zastosowano otynkowane betonowe elementy malej architektury. Basen kąpielowy usytuowano w części ogrodu odgrodzonej murem. Żwir wykorzystano do wykonania nawierzchni drogi wjazdowej i alejek w części z basenem oraz ogrodzie położonym bardziej na połud nie . Wąskie leśn e ścieżynki zostały wysypane korą. Komórce i ga rażowi wzniesionym blisko podjazdu nadano wyg ląd nawi ązujący do architektonicznego wystroju domu i domku dla gości . Z tarasu przed domem wzrok patrzącego biegnie wzd łuż falistej linii występowania drzew. Od tej linii promieniście w stronę środka basenu kąpielowego schodzą się regularne gazony przyciętych bukszpanów (Buxus) lub cisów (Taxus). W oddzielonej murem części króluje roślinność egzotyczna, leśny klimat zaś nadają jej jałowce, buki i brzozy oraz gatunki typowe dla tych terenów.

szklarnia

ogród ze

żwirową

nawierzchnią

sadzawka

O fi R O D Y

VV I

r

J ~ i. I F

taras przed domem wyłożony płytami kamienia York

domek dla gości

łąka

żywopłot

z cisów

oniże1· Wielopienne srebrne brzozy p .. Betula utilis odmiana jacquemont11 serpentine, występujące w wielu miejscach w ogrodzie, stanowią

element przejściowy między .. roślinnością o charakterze bardz1e1 regularnym a otaczającym je lasem.

powy:cej

Rośliny posadzone

ogródek w stylu celtyckim

w ogrodzie z czasem urosną i wykształcą płynny ciąg przestrzeni połączonych trawnikiem. półotwartych

ogródek w stylu włoskim

taras

okrągły

WIEJStlE

ogródek frontowy

-

.„..

••••-•n==••P"'""*. . . .

...........„„.

~

Ogród na zboczu wzgórza wiel kość: ok. 10 OOO m2 (1 ha)

rodzaj gleby obojętna usytuowanie: teren otwarty głowne CE>chy· podwyższone rabaty, taras, schody terenowe, ogródek w stylu celtyckim

Pierwotnie na zboczu wzgórza zbudowano dom gospodarski. Z wykopanej ziemi usypano tarasy. Gleba na wzgórzu nie nadawała się do sadzenia roślin, więc przy domu i we frontowej części zbudowano podwyższone rabaty z ziemią nawiezioną. Ogród na tyłach posesji jest narażony na północne wiatry dmące wzdłuż doliny. dlatego zaplanowano od tej strony ścianę topoli, dębów i sosen. Utworzyły one znakomite tło dla nasadzeń ogrodu i bezcenną zaporę przeciwwiatrową . Architekt wykorzystał w projekoe istnieiącą tu różnicę wysokości terenu Trzy biegi stopni wiodące do domu usytuowanego w naiwyzszym punkcie ogrodu zbudowano z kamiennych płyt z odzysku, starych kamiennych płyt i podkładów kolejowych. ~cieżki, dziedziniec i tarasy wyłożono płytkami terakotowymi lub wysypano grysem. Do budowy podwyższonych kwietników użyto miejscowego kamienia ociosanego w bloczki wielkości cegły, aby nawiązywały do farmerskiego charakteru domu. Założenie dzieli się na różne zakątki oddzielone od siebie grupami mieszanych jałowców, ozdobnych drzew, lip o przystrzyżonych koronach oraz niskimi kamiennymi murkami. Projekt przewidywał tez okrągły ogródek frontowy, rozległy trawnik z oczkiem wodnym otoczonym rabatami zielnymi, ogródek w stylu włoskim ze stopniami, tarasem 1 grotą, naturalną łąkę oraz surowy w wyrazie ogródek w stylu celtyckim z budowlą ogrodową. Rośli nność zaplanowano urozmaiconą. kladąc g łówny nacisk na formę i fakturę rośl in. W większofo byly to okazy o wyrazistych kształtach i dużych liściach oraz gatunki egzotyczne. Dla rabat kwiatów nie przyjęto wiodącej kolorystyki. choć było to możliwe, bo wiosenne wymieniano na jesienne. Byliny i trawy stopniowo zaięły ich miejsce na klombach.

po prawej

Rośliny o miękkich

formach i byliny ekspansywne otaczają bardziej regularne, uformowane strzyżeniem bukszpany, tworząc w tym ogromnym założeniu ciche i urocze zakątki.

OC1'ł0DY

Y.l [ JS f' ll

"Wielka łąka" wymiary· 20 x 16 m rodzaj gleby ciężka, obojętna usytuowanie wystawa zachodnia głowne cechy zaciszny kącik, altana, łąka z dzikimi kwiatami

po prawej Otwarta altana na

łące

porosłej . dziką" roślinnością. Fotografię zrobiono zakończeniu

zaraz po realizacji projektu,

Lanim rośliny urosły.

.„ •;'.

. .·.· ·:

--·~

:-.„,..„.

....

~

r,

.: i,'

..

~'l

:·.

"·

•

,. „

:. . „: :.:„ „„·.,, ..„:· . r -„ •. .,"' „,..

I '

.1; !

~, ·„

../r.

„,, „.

,„

,.

f'!..

/:: . ł- , -~ąka z naturalna roślinnośc~·~

'y•

~:u• . i i ••

'.

·;:.;

-• ·1 ·' 1

...

,„.

. . oraz m1e1sce za baw

salon

-<, ,

';::·tt wykoszonymi kieżkami ·ł~

..

::;..

"J

'-: .

,....

,,

. J.

,::.·

~ ..... „„.„

. .. '"'*;;· "-'.: #'

~

· ·~

~I

~

...

• • -:-

#

•,,

•

"

'•'

łuk

z bramką

W I l J 'i KI (

drewniana ławka

zaciszny kąci k z miejscem do siedzenia

Zleceniodawcy złożyli zamówienie na wiejski ogród otoczony żywopłotem z lokalnych gatunków roślin, niewyróżniający się z otaczającego dom pejzażu. Chcieli też mieć niewielki trawnik wykorzystywany do zabawy oraz wybrukowany taras, na który bezpośrednio wychod ziłyby przeszklone drzwi salonu. życzeniem właścicieli było też posiadanie dwóch urząd zeń wodnych: jednego postrzeganego z kuchennego okna, i drugiego - w dalszej części działki, widocznego z oranżerii. Dom jest usytuowany nieco niżej niz ogród, dlatego na działce musiały się pojawić elementy wynikające z tej różnicy poziomów - stopnie i niskie mury oporowe. Oprócz wysokiego, dobrze widocznego żywopłotu z głogu w ogrodzie nie było nic. W południowej części ogrodu zaplanowano zacieniony zakątek do odpoczynku, osłonięty kamiennym murkiem i koroną drzewa. Żwirowa ścieżka biorąca tu początek wiedzie do łuku z bramką, niewielkie

urządzenie

ustawionego w zywopłocie na granicy łąki porośniętej dzikim kwieciem. Na łąkę prowadzi też drugie wejście przez otwartą altankę, do której dochodzi się ścieżką ułożoną z kamieni pośród roślin lub wprost z trawnika i drugiej żwirowej ści eżki. Niski mur oporowy ze starego ogrodu przeniesiono na skraj nowego trawnika i na obu jego końcach zbudowano stopnie. Wzdłuż północnej elewacji domu pojawiły się dwa metalowe tuki naścienne i jeden wolno stojący. mający stanowić ramę dla rzeiby tub innego dzieła sztuki, które w przyszłości miał wybrać właściciel . W ten sposób zaznaczono wejście dla domowników i gości zmierzających prosto do ogrodu . W czasie realizacji projekt ogrodu ulegał korekcie ze względu na zm ianę kształtu i stylu budynku oranżerii. Krzewy zimozielone i tracące liście oraz takież byliny wybrano ze względu na ich zapach i kwiaty. Posadzono też punktowo kilka małych dekoracyjnych drzewek.

wodne

dwa metalowe

łuki

nakienne

obramowujące rzeźbę

kuchnia

A po prawej Krzewy i byliny do zasadzania w ogrodzie wybrano ze względu na zapach i wygl~d kwiatów - dobrym przykładem może tu być jaśminowiec o kwiatach w bardzo jasnym pomarańczowym odcieniu (Philadelphus . Manteau d'Hermine").

OGRODY

WIEJSKIE;

Indeks nazwisk projektantów Acres Wild - Debbie Roberts and Ian Smith 11 O High Street, Billingshurst, West Sussex RH 14 9QS

Clarke Associates - Marie Clarke 1-5 Offord Stree t, London N1 lDH tel. 020 7700 2027 e-mail [email protected]

tel./fax 01403 785 385 e-mail [email protected]

Douglas Coltart The Cottage, Wallceton, Maybole, Ayrshire KA 19 8LU tel. 01465 811 244 e-mail [email protected]

James Aldridge 61 Bellenden Road, Peckham SE 15 5BH tel./fax 020 7732 8959 e-mail [email protected] Alistair Baldwin Clema tis Cottage, Main Stree t, Grewelthorpe, Ripon, HG4 3BT

Paul Cooper Ty Bryn, Old Radnor, Presteigne, Powys LDB 2RN tel. 01544 230 374 e-mail [email protected]

tel. 0776 4221569 e-mail [email protected]

Cheryl Cummings Garden Design The Coach House. 13 St James Mews, Monmouth NP25 3BW tel./fax 01600 719 014 e-mail [email protected]

Diana Balmori - Balmori Associates 45 1 Broome Street, Ste 1lW New York, NY 1001 3, USA tel. 001 212 431 9191 e-mail [email protected]

Liz Davies Garden Design Croesllanfro Farm, Rogerstone, Newport. Gwent NP1 9GP

Balston & Company long Barn, Patney, Devizes, Wiltsh11e SN10 3RB tel. 01380 848 181 e-mail [email protected]

te l. 01633 894 343 e-mail [email protected]

Elizabeth Banks - Elizabeth Banks Associates 10-11 The Dove Centre, 109 Bartholomew Road, London NWS 2BJ tel. 020 7482 4545 e-mail [email protected]

Michael Day The C hałet, Marston Meysey, Swindon, Wiltshire SN6 6LQ

Helen Billetop Garden Design 58 Northcote Road. St Margarets, Tw1ckenham TW1 1PA

Simon Dorrell Bryan's Ground, Nr Stapleton, Preste1gne, Hertfordshire LDB 2LP

tel. 020 8892 3825 e-mail helen@helenbilletop com

tel. 01544 260 001 e-mai ł [email protected]

Jill Blllington 1OO Fox Lane, London N13 4AX tellfax 020 8886 0898 e-mail [email protected]

Alison Dove Partridge Hall Farm Cottage, Sandon, Buntingford, Hertfordshire SG9 ORA

tel. 01285 810 486 e-mai I [email protected]

tel./fax 01763 287 643 e-ma ił alisondove@gardendesignu k. net

Bonita Bulaitis 6 Watton Road, Ware, Hertfordshire SG 12 OAA tel. 01920 466 466 e-mail bonita@gardendesigns tudio.co. uk Del Buono-Gazerwitz Landscape Architecture - Tommaso del Buono and Paul Gazerwitz 1 Leinster Square. London W2 4PL telJfax 020 7243 6006 e-mail [email protected] John Brook.es Landscape Design Clock House, Denmans, F1ntwell, Nr Arundel, West Sussex BN1B OSU tel. 01243 542 808 e-mail [email protected]

Paul Dracott Garden Designs Poppy Cottage, 68 London Road. Sawston, Cambridge CB2 4XE tel. 01223 830 904 e-mai ł [email protected] Sarah Eberle, Hlllier Landscapes Ampf1eld House, Ampf1eld, Romsey, Hampshire S051 9PA tel. 0 1794 368 855 e-mail [email protected] Andrew Fisher Tomlin 74 Sydney Road. Wimbledon, London SW20 SEF tel. 020 8542 0683 e-mail [email protected]

nazw pracowni Jane Follis Garden Design Błithe Cottage, Eythrope Road, Stone, Buckinghamshire HPl 7 BPH tel. 01296 747 775 e-mail [email protected] Nigel Fuller Lower Burrow Farmehouse, Kingsbury, Episcopi, Somersel TA 12 6BS tel. 01460 242 760 e-mail [email protected] Naila Green, Corporate Gardens H1ghover House. Lady's Mile, Exeter Road, Dawhsh, Devon EX7 OXA tel. 0 1626 888 598 e-mail [email protected] Roderick Griffin, Sutton Griffin & Morgan The Long Sarn, Welford, Newbu ry, Berkshire RG20 8HZ tel. 01488 657 657 e-mail newbury@sgm_arch1tects.co.uk Annie Guilfoyle, Creative Landscapes Daisy Cottage, 40 Lutener Road, Easebourne, Midhurst, West Sussex GU29 9AT tel. 01730 8 12943 e-mail [email protected] Catherine Heatherington Designs 9 Cecil Road, Muswell Hill, London NlO 2BU tel. 020 8374 232 1 e-mail [email protected]< Dene Hohwieler 28 Multon Road, London SW1B 3LH tel. 020 874 841 8 Barbara Hunt, Hunt Design 91 Church Street, Staines, Middlesex TW18 4X5 tel./fax 01784 452 919 e-mail [email protected] Alex Johnson 3rd Fłoor 90 Wh1teladies Road, Chiton, Bristol BSB 2QN tel. 01179 730 023 e-mail al@elemen tal.freeserve.co.uk Jenny Jones, Highwater Jones Limited Garstons, Gatcombe, Newport, lsle of Wight P030 3EQ tel. 01983 721 752 e-mail [email protected] John Kenny 50 Otterfield Road, Yrewsley, West Drayton, Middlesex UB7 SPE tel./fax 01895 420 344 e-mail ja.l
George Carter Garden Design Silverstone Farm, North Elmham, Norfolk NR20 SEX

Julia Fogg I David May 56 Park East, Bow Quarter, London E3 2UT

Lotti Kierkegaard Charlotte Kierkegaard Design, 34 Boileau Road. London SW13 9BL

tel. 01362 668 130 e-mail [email protected]. uk

tel. 020 8980 3999 e-mail jułia@juha fogg. com

t el. 020 8255 7633 e-mail [email protected]

I

i~

r; F

~

S

~J

A l

~V

I

~ f

f' I<

(J

l f •; T ;\ N I () 'N

Jan King The Mill House, Lane Road, Wakes Colne, Colchester, Essex C026 2BP tel. 01787 222 540 e-mail [email protected] Sarah Layton at Allium Gardens 13 Purley Avenue, London NW2 1SH tel./fax 020 8450 1862 e-mail [email protected]

f

Arabella Lennox-Boyd 45 Moreton Stree t, London SW1V 2NY tel. 020 7931 9995 e-mail office@arabella lennoxboyd.com Barbara Lumsden Landscape & Garden Design Little Becketts. Arkesden, Saffron Walden, Essex CB 11 4HG tel./fax 01799 550 238 e-mail barbara.lumsden®virgin net Mark Lutyens 4a Cross Lane, Hornsey, London N8 7SA tel. 020 8347 5151 www.mark-lutyens.co.uk Christopher Maguire 15 Harston Road, Newton, Cambridge CB2 SPA tel. 01223 872 BOO

Olin Partnership - Dennis McGlade The PublK Ledger Building, Suite 1123. 150 S. Independence Mall W„ Philiadelphia PA, 19106, USA

Tom Stuart-Smith Landscape Design 43 Clerkenwell Road, London WlT 2RF tel. 020 7631 3185 e-mail [email protected]

tel. 001 215 440 0030 e-mail [email protected]

Andy Sturgeon Garden Design 15 Clermont Road, Bnghton, East Sussex BN 1 6SG

Anthony Paul Black & White Cottage, Stan don Lane, Ockley, Surrey RHS SQR

tel. o1273 553 336 e-ma iI [email protected]

tel. 0 1306 627 677 e-mail [email protected]

Sasha Kennedy Svensson do Guy & Sophie Williams 2O Spedan Close London NW3 7XF e-mail [email protected]

Nigel Philips Landscape & Garden Design Station Studio, Cooksbridge, Lewes, East Sussex BN8 4SW

Joe Swift I Sam Joyce - The Plant Room 47 Barnsbury Street, London N1 lTP

tel./fax 01273 400 983 e-mail [email protected]

tel. 020 7700 6766 e-mail [email protected]

Christopher Pickard Garden & Landscape Design 11 Tanners Yard, 239 Long Lane, London SE 1 4PT

Julie Toll Business and Technology Centre, Bessemer Dnve, Stevenage, Hertfordshire, SG 1 2DX

tel. 020 7378 7537 e-mail chństopher.plCkard@btmternetcom

tel. 01438 310 095 e-mail [email protected]

Keith Pullan Garden Design 1 Amotherby Close, Amotherby, Malton. North Yorkshire Y017 OTG tel. 01653 693 885 e-mail [email protected]

John Moreland Bay View, Alma Terrace, Penzance, Cornwall TR18 2BY

Michael Roberts Gardens & Landscape Designs 7 Caernarvon Close, Chesterfield, Derbyshire 540 3DY

also Studio Fiat 47 Wickham Road

tel. 01 246 209 609 e-ma iI [email protected]

Bernard Trainor Design Associates PO BOX 60127, Palo Alto, Cahforn1a 94306, USA tel. 001 650 569 3163 e-mail [email protected] Mark Anthony Walker Associates 4 Station Road, Haddenham, Ely, Cambridgshire CB6 3XD

Brockley, London SE4 1LT tel. 01736 367 525 e-mail [email protected] Rachel Myers Garden Design 56 Marsh Road, Temple Cowley, Oxford QX4 2HH

tel. 01353 749 007 e-mail [email protected]

Natalya Scott 30 Jasper Street, Bedminster, Bristol BS3 3DU tel. 01179 634 118 e-ma il [email protected]

Andrew Wenham 38 Hitchin Road, Weston, Hertfordsh1re SG4 7AY

tel./fax 01736 367525 e-mail [email protected]

Victor Shanley 6 Eastry Avenue, Hayes Bromley, Kent BR2 7PF

Robert Myers - Elizabeth Banks Associates 10-11 The Dove Centre, 109 Bartholomew Road, London NW5 2BJ

David R. Sisley Straight Mile Nursery Gardens, Ongar Road, Pllgnm's Hatch, Brentwood, Essex CM15 9SA

tel. 020 7482 4545 e-mail EBAOeba co.uk

tel. 01277 374 439

Anthony Noel 36 Parkv1ew Court, Fulham High Street, London SW6 3LP tel. 020 7736 2907 e-mail anthony.noel@virg1n .net Ryl Nowell - Cabbages & Kings Alexander Barn, Sotterley, Beccles, Suffolk NR34 BEZ tel./fax 01502 575 524 e-mail [email protected]

tel. 01462 790 079 e-mail [email protected] Cleve West 20 Blagdon Walk, Tedd1ngton, M1ddlesex TWl 1 9LN tel. 020 8977 6470 e-mail [email protected]

Vladimir Sitta Terragram Pty Ltd, 105 Reservoir Street, Surry Hills NSW 2010, Australia tel. 0061 292 116 060 e-mail room4 [email protected]

Andrew Wilson - Pockett Wilson Garden Design Laurel Cottage, 12 Bridge Road, Chertsey, Surrey KT16 8JL tel. 01932 563613 e-mail [email protected]

David Stevens Weil House, 60 Weil Street, Buckingham, Buckinghamshire MK17 OHE

Steven Woodhams - Woodhams Landscape 378 Brixton Road, London SW9 7AW

tel. 01280 82 1 097 e-mail [email protected]

t el. 020 7346 5656 e-mail [email protected] uk

1 N L: F- .;

'>

i·J A .:. · /·; 1 '

~

,. ' , , . L t.

r

r, 'J

r

0

„..,

Indeks Numery stron pisane kursywą odnoszą się do ilustracji.

A aleja (alejka) 23. 26, 32, 92, 93, 102. 116, 111. 203,204, 204,205,210, 214, 222,244 {patrz tez śc1ezka) altana 32, 32. 33, 33, 120, 121, 181, 218, 218, 222. 223, 250,250, 251 altana z żywych rośhn 33, 33 arboretum 69 atrapa fosy 92 atrapa urządzenia wodnego 163

w kurtynach (ścianach) wodnych 23, 142, 207 w urządzeniach wodnych 60, 60, 118, 119, 132, 153, 153, 178, 212

F fontanna 27, 27, 66, 80, 100, 100, 107, 108, 115, 118, 118, 128. 128, 129, 129, 131, 132, 132, 144, 145, 151, 151, 158, 158, 167, 167, 178, 178

B

G

bale drewniane 160, 160 baldachim 33, 33, 63, 63 blacha stalowa falista 28 bambus 19, 25, 35, 48, 56, 56, 57, 90, 90, 96, 110, 710, 114, 118, 118, 133, 133, 137, 151, 154, 160, 160, 166, 166, 179, 185, 185, 189 basen 100, 101, 114, 114, 128, 128, 143, 143, 146, 146, 148, 149. 156, 157, 176, 177, 194, 195, 198, 198, 201, 202, 209, 212, 221 basen kąpielowy 46, 220. 220, 224, 224, 246, 246 basen zdrojowy 224, 224 budynek 18, 25, 66, 69

gaj bambusowy 11 O głaz (głazy) 90, 91, 102, 109, 170, 171, 184 granit 18, 19, 25, 37, 59

c ceramiczna tyczka 187, 187 chodnik z desek 59, 92, 181 chodnik z rusztu stalowego 178, 178, 179 .chorągwie• 35

o dom 36, 52, 121, 167, 170, 180, 181, 247 dom gospodarski 248, 249 domek {dom) dla gości 208, 219, 246, 247 domek letni 36, 36, 121, 121, 149, 182, 182, 209, 222, 250, 251 domek na placu zabaw (domek dla dzieci) 36, 68 domek nadrzewny 113 domek-studio 149 drzewa istniejące 18, 62, 80, 125 jako istotne elementy kompozycji 18, 20, 64, 68, 74, 88, 106, 186 owocowe 54, 214, 215 splecione galęz1am133, 67, 210, 211, 212 dziedziniec 1podwórko 46, 64, 69, 76, 82, 178, 180, 242, 249

E ekran murowany 42, 114 wielofunkcyjny 58 z drewna 73 z pleksiglasu 118, 119 ze szkła 70, 241 elementy betonowe 25, 46, 47, 54, 55, 70, 81, 84,84,92, 92 elementy stalowe belka 42 łuk 27, 27, 35, 35, 104, 105, 122. 135 obłożenie rabat 1 ławek 26, 70 obramowanie stopni 35 pojemnik na kwiaty 7 1, 118, 118, 160, 160, 166 schody wysuwane 176, 176 trejaż 39, 176, 197 ściana pokryta blachą 39

li '"'""

K kamien ie tworzące przejście przez wodę 186, 186, 201, 201, 234, 243, 243 kamienna studnia 74 ka nał wodny 33, 38, 39, 54, 54, 74, 76, 178, 180, 186, 186, 212, 212, 224, 224, 234, 234 „kapsuła" 93, 93 kładka wierzbowa 232 kładka wierzbowa 232 kolumna oświetleniowa 56 kolumna wodna 60, 76, 142, 142, 163 konstrukcja z przeplatanych rośhn 33, 172, 173, 232 kopiec porośnięty rośhnam1 92 korytko wodne 27, 48, 125 .Kraina kontrastów" 92 kurtyna wodna 34, 35, 58, 58

L labirynt 190, 208, 209 linia faltsta 79, 79, 243, 243 lustro 27, 27, 40, 64, 76, 99, 138, 139, 153, 153, 161

Ł ławka

36, 40, 68, 81, 83, 104, 133, 144, 144, 149, 166, 195, 197, 197, 209, 222, 230, 231 łuk 35, 108, 135, 182, 195, 251, 257 łupek 18, 56, 111, 153, 166, 186

M mała

chatka 168 ogród 21, 45, 76-77, 83, 98, 107, 125-173 materiały z odzysku 27, 32, 94-95, 104 mieisce (placyk) do odpoczynku 94, 147, 161, 170, 171, 180, 180, 235 miejsce do przyjmowania gości 58, 63, 64, 80 miejsce do spozywania posiłków 46, 56, 70, 167, 167 miejsce do siedzema 32, 63, 73, 74, 90, 236, 237 (patrz także ławki) miejsce na ognisko 18, 53, 53, 73, 170, 171, 230,230, 234 mostek 180, 180, 188, 188, 232 motyw okręgu (koła) 88, 137 motywwodny27, 59, 96, 104, 158 muroporowy94, 102, 132. 156, 164, 164, 165, 199, 218, 220, 221, 222, 225, 235, 251 mały

N nawierzchnia betonowa 84, 84 nawierzchnia brukowana 60, 130, 147, 154, 160, 204, 214

naw1erzchma z desek kolorowa 70, 107. 107 na róznych poziomach 90, 91, 95, 95, 144, 146, 146 nad wodą 52, 52, 58, 58, 95, 95, 188, 188, 236,236, 244, 244 podwyzszona 80, 80, 138, 139, 166, 166, 187, 187 przeznaczona do kąpieli słonecznych 64, 65, 88, 111, 156, 157, 230 ukośna 136, 136, 151, 151 w miejscach przeznaczonych do przyjmowan ia gości 58, 58, 80, 82, 83, 88, 224,224 w miejscach przeznaczonych do spożywania posi łków 80, 230 w połączeniu z plażą 73

o obeltsk 80, 81, 180, 180, 213. 213 obszar leśny 116, 117, 134, 144, 181, 246 obszar różnych przeznaczeń 46, 93, 144 ochrona prywatności 48, 56, 66, 98, 102, 113, 127, 132 oczko wodne 143. 143, 151, 151 ogród eksperymentalny 28-29 ogród miejski 24-25, 30-31, 44-85, 166 ogród na dachu 30, 45, 70-71, 78-79, 118-119, 152-153 ogród na róznych poziomach 36, 48-49, 63, 88-89, 146 ogród nad brzegiem morza 35-37, 50-51, 112-113, 170-171, 208-209. 230-231, 244-245 ogród naturalistyczny 173, 242 ogród o swobodnym charakterze 86-125 ogród niedrogi w utrzymaniu 45-47, 50-51, 63, 104, 113, 136, 136, 160, 160. 230,231 ogród pionowy 77 ogród pokazowy 17, 22-23, 28-29, 38-43, 74-75, 92 ogród przyjazny dzieciom 36, 68, 11 3, 121, 136, 168-169 ogród przystosowany dla osób na wózkach inwalidzkich 97, 153, 182 ogród regularny 27, 140-141, 155-157, 192-2 15, 225-229 ogród różany 194, 195, 199, 228, 229 ogród suchego klimatu 45-47, 167, 242 ogród w stylu hiszpańskim 115, 167 ogród w stylu śródziemnomorskim 46, 62, 1OO, 115, 151, 167, 242 ogród wieiski 216-251 ogród wodny 62, 174-191 ogród zagłębiony w ziemi 102, 102. 132, 140-141, 142, 201, 242 „Ogród Erosa· 33 „Ogród księżycowy· 26 „Ogród kwadratów" 27 „Ogród M1llen1um" 30-31 „Ogród Ognia" 17, 18-19 „Ogród perspektywiczny" 227 „Ogród pokoju" 20 ogród przy sadzawce 224, 228 „Ogród rzeźb" 38-39 „Ogród sanktuarium" 22-23 „Ogród ziemskiej wędrówki" 34-35 ogródek przykuchenny 194, 235 ogródek w stylu celtyckim 248, 249

ogródek w stylu włoski m 248, 249 ogródek warzywny 62, 200, 20 2 ogródek z ziołami 46, 64, 158, 194, 201 okolice plaży 36, 73, 9 5, 113, 188, 244 oranzena 4 2, 42, 96, 97, 107, 128, 129, 129, 142, 202,203, 226,250, 251 oowietłenie 45, 76, 76, 118, 119, 142, 163, 166, 167, 178, 178, 185 ~1etlenie światłowodowe 142 otoczaki 26. 51, 59, 76, 83, 113, 146, 160. 244

p padok 225, 225 paprocie 24, 25 partery 194, 195, 200 patio 68, 170, 171 pawi lon 202, 218, 228, 240, 241 pergola betonowa 54, 55 biegnąca po łuku 62, 104 drewniana 32, 32, 97, 102, 104, 104, 105, 140, 142, 142, 151, 188, 189, 223, 225, 233 metalowa 35, 35, 59, 133, 133, 151, 152, 153, 153, 178, 178 z linek stalowych 84, 84 , 85, 15 1, 178 z żywych roślin 33, 33 plac (miejsce) zabaw dla dzieci 144, 144, 168, 169, 225, 225 platforma widokowa 236 pnące się rośliny 21, 197 pochylnie 97, 102, 153 pochyłość terenu 26, 53, 62, 94-95, 1OO, 102-103, 106, 122-123 podkłady kołeiowe 94, 95, 104, 110, 161 pojemnik 70, 79, 90, 118, 130, 160, 166 pomost z desek 106 posąg 60, 61 powierzchnie wysypane żwi rem 80, 104, 11 3, 230, 246, 249

R ratanowy kosz 227, 227 rośl inność dżungl i 36-37, 53 roślinność łąkowa 122, 125. 220. 250, 251 roślin ność miejscowa 30, 92, 224 rooliny z antypodów 92, 22 4 rooliny zielne 122. 125, 173 rooliny zimozielone 27, 39, 93, 121, 162. 194 rzeka 73, 195, 208, 243 rzeżba 39, 42, 42, 53, 59, 66, 67, 70, 71, 92, 92, 102, 154, 172, 173, 173, 186, 212, 251 rzeżba wodna 186, 21 3, 213

s

sad 54, 146, 194, 195, 200, 218, 219, 225, 234, 234, 235 sadzawka 26, 27, 27, 33, 43, 43, 62, 80, 8 1, 88, 89, 94, 95, 116, 116, 146, 182, 182, 183, 200,200, 228, 236. 236, 246 na nizszym poziomie 181, 181, 188, 188 na wyższym poziomie 181, 181, 188, 189 o b1ezącej wodzie 180, 180

o spokojnej tafli wody 23, 59, 59, 70 odbijające otoczenie 23, 73, 77, 114 z roślinami wodnymi 176, 188, 236 wykuta w skale 184, 185, 185 z nawierzchnią pokrytą deskami 95, 188, 236, 244 z płazą 73, 95, 188, 244 z rzeźbami 173 schody 52, 144, 144, 149, 799 schody kręcone 1 11, 11 I schody terenowe 101 , 102, 248, 249 schody wspornikowe 63, 63 schowek 66, 68, 90, 95, 96, 96, 118, 118, 154 skały 90, 107, 146, 164, 185 staw 108, 108, 109, 187, 187, 199, 799, 238, 239,24Q 241, 244, 245 staw rybny 190, 190 stopnie 63, 68, 95, 98, 98, 128, 149, 182, 202, 218,244 .stół wodny" 24, 24 strategia rozplanowania roolin 21 strumyk. 52, 62, 108, 108, 176, 178, 178, 208 sukulenty 46, 164 szklarnia 102, 122, 235, 235, 246 „ sznurkowa przestrzeń" 40-41 sztucznie uformowana roślinność 27, 39, 74, 130, 198, 204, 207, 234

ś ściana

z mchu 26

ściana

betonowa 46, 54, 125 drewniana 148, 149 ekranowa 42, 114 gipsowa 28 łukowato wygięta (o falistym przebiegu) 46, 46, 52, 52. 96, 132. 148, 149, 150, 150 kolorowa 28, 74, 139 obłożona płytami 24, 25, 70 po którei pną się rośliny 21 porośnięta mchem 77 tynkowana 22, 23, 52, 96 zaokrąglona (łukowa ta) 52, 52, 107, 107 z elementów stalowych 26, 28. 39, 176 ze szkła 160, 160, 221 ściana wodna 22, 23, 207 ścieżka 20, 26, 26, 33, 35. 37, 53, 53, 96, 97, 104, 107, 107, 131, 132, 134, 135, 162, 167, 178, 178, 199, 210, 211, 220, 222, 230, 230, 245, 249, 251 ślad stopy 147, 147

T tajemnicze ogrody 20, 53, 90-91, 100 taras murowany 106, 235 na różnych poziomach 62, 100, 106, 161 o drewnianej nawierzchni 22 4 o nawierzchni z łupka 56 o nawierzchni z piaskowca 125 o żwirowanej nawierzchni 249 okrągły 137, 143, 199, 202

z ,.łozem '' z kamienia York 66, 199, 210, 24 3, 246 zagłębiony 201 taras na dachu 72-73, 163 teren do gry w bocce 46. 46 trawnik 54, 90, 116, 130, 134, 186, 194 trawa 39, 40, 46, 110, 138, 164, 241 trejaż 20. 21, 39, 51, 76, 154, 155, 161, 162, 162, 168, 168, 169, 176. 196, 197, 197

u

uniesiona czworoboczna struktura 40, 41 urządzenie wodne 23, 56, 56, 58, 70, 104, 104, 150. 151, 203, 207

w wał

przeciwpowodziowy 208, 209 74, 176 waza 65, 70, 82, 11 5, 11 5, 144, 145, 167 waza wypełniona wodą 115, 180 weranda 128, 129, 729, 14 6, 146, 230, 230 wiatr 1ZWlązane z nim elementy 36. 59, 70, 72. 73, 241, 249 wigwam roślinny 172, 172 wodospad 24, 25, 33, 56, 108, 108, 109, 181, 18 1, 182, 182 wydzielona przestrzeń 21, 84-85, 115, 129, 134, 198, 201 wyniesiona raba ta 24, 25, 51, 66, 249 wytłumianie d żw1ęku 56, 58 wzór 21, 59, 147 wapień

zzabytkowy mur 227,

227

zagajnik leszczynowy 234, 234 zasłona wodna 35, 58, 142 zb1orn1k z wodą 24, 24, 25, 27, 56, 102, 142, 149, 188

ź źródełko

48, 49, 50, 51, 63, 63, 107, 107, 108,

109, 180

ż żardi niera

20, 78, 78, 80, 8 1, 11 6, 116, 152, 153. 162, 166, 166, 215

zywopłot

jako punkt ogniskowy 20, 23, 106, 122 na planie litery .s· 208, 209 z bambusa 136 z buka 234 z bukszpanu 76, 76, 93, 100, 101 , 115, 120, 137, 137, 147, 147, 158, 159, 2 13, 214, 2 14, 234, 243, 243 z cisa 53, 112 , 14 1, 141, 157, 199, 199, 201, 201 , 212, 2 13 , 218, 218, 219, 234, 243, 243 z eskaloni1225 z grabu 20, 20 z lawendy 27, 62, 95 z wawrzynu 186