Z Excelem się kalkuluje! Automatyzacja pracy Wprowadzanie i edycja danych Tworzenie wykresów i drukowanie arkuszy Stosowanie formuł i funkcji obliczeniowych
m
Su
Spis treści W s tę p ............................................................................................................................7 R o zd ział 1.
Id e a ln y p ra c o w n ik , czyli p r z e z n a c z e n ie a r k u s z a k a lk u la c y jn e g o .................................................................................... 13 Liliput i G uliw er......................................................................................................... 14 Na cebulkę................................................................................................................... 14 Lek na wszystkie dolegliw ości................................................................................ 16 Rodzina Microsoft O ffice.........................................................................................17 W królestwie k rasn o lu d k ó w ....................................................................................18 Trochę fajerwerków................................................................................................... 20 Nie tylko Excel............................................................................................................ 22 Moc z w am i................................................................................................................. 24 Praktyczne dow ody................................................................................................... 24 Bajka z m orałem .........................................................................................................30 Podsum owanie............................................................................................................ 30
R o zd ział 2.
D w a ta tw e k r o k i................................................................................................... 33 Rozpoczynanie p ra c y ................................................................................................ 33 Program dla u ży tk o w nika....................................................................................... 35 Bezpieczeństwo d a n y c h ............................................................................................36 Zapisywanie in fo rm acji............................................................................................36 Przykłady.....................................................................................................................37 Podsum owanie............................................................................................................47
R o zd ział 3.
E lim in acja n ie b e z p ie c z e ń s tw a utraty d a n y c h ....................................... 49 Co jest najcenniejsze.................................................................................................50 Przykłady.....................................................................................................................51 Podsum owanie............................................................................................................55
R o zd ział 4.
J a k o s z c z ę d z a ć c z a s ...................................................................................... 57 Przykłady.....................................................................................................................58 Podsum ow anie........................................................................................................... 63
R o zd ział 5.
N ie w ia ry g o d n e m o ż liw o ś c i............................................................................ 65 Przykłady.................................................................................................................... 69 Podsum ow anie........................................................................................................... 74
R o zd ział 6.
t a t w e s p o s o b y z a z n a c z a n i a ........................................................................ 75 Przykłady.................................................................................................................... 78 Podsum owanie........................................................................................................... 83
R o z d z ia ł 7.
M istrz o w sk ie w p r o w a d z a n ie d a n y c h ........................................................85 K rnąbrne m aszyny....................................................................................................87 Przykłady.....................................................................................................................88 Podsum ow anie........................................................................................................... 94
R o z d z ia ł 8.
E d y c ja d a n y c h ..................................................................................................... 97 Przykłady.................................................................................................................... 99 Podsum ow anie......................................................................................................... 108
R o z d z ia ł 9.
W y jaw iam y s e k re ty f o r m a to w a n ia k o m ó r e k ...................................... 109 Prosta instalacja....................................................................................................... 109 Łatwa o b słu g a .......................................................................................................... 110 Podstępne pułapki................................................................................................... 110 Mozolne prace.......................................................................................................... 110 Straszne form aty...................................................................................................... 111 Zanim wyrzucisz k o m p u ter.................................................................................. 112 Przykłady .......................................................................................................112 Podsum ow anie......................................................................................................... 121
R o z d z ia ł 10. 100% g w a ra n c ji n a p r z e k o n a n ie a u d y to r iu m ......................................123 ........................................................................................................ 126 Przykłady Podsum owanie......................................................................................................... 129 R o z d z ia ł 11. D ru k o w a n ie .......................................................................................................... 131 Przykłady.................................................................................................................. 132 Podgląd w y d ru k u .................................................................................................... 136 Podsum owanie......................................................................................................... 141 R o z d z ia ł 12. Excel ja k o b a z a d a n y c h ................................................................................ 143 Projektowanie bazy danych................................................................................... 144 Przykłady.................................................................................................................. 145 Podsum owanie......................................................................................................... 152 R o z d z ia ł 13. F o rm u ły w p r a k ty c e ......................................................................................... 153 Budowa fo rm u ł........................................................................................................ 154 Błędne działanie fo rm uł.........................................................................................154 Przykłady.................................................................................................................. 155 Program magazynowy............................................................................................158 Podsum owanie.........................................................................................................162 R o z d z ia ł 14. S a m o d z ie ln e ro z w ią z y w a n ie p r o b le m ó w ..............................................165 Przykłady.................................................................................................................. 166 Podsum owanie.........................................................................................................168
R o zd ział 15. S k a r b y w s ie c i? ..................................................................................................169 M icrosoft Office........................................................................................................169 Pom oc techniczna M icrosoftu.............................................................................. 171 Excel nie potrafi cerować skarpet.......................................................................... 172 W łasny biznes...........................................................................................................174 Podsum ow anie..........................................................................................................176 R o zd z ia ł 16. F u n k c je c z a s u i d a t y ....................................................................................... 177 O pisy funkcji.............................................................................................................178 Przykłady...................................................................................................................181 Podsum ow anie............................. 193 R o zd ział 17. P r o s te o b lic z e n ia f in a n s o w e ......................................................................195 Opisy funkcji.............................................................................................................196 Przykłady...................................................................................................................196 Podsum owanie......................................................................................................... 202 R o zd ział 18. K o re p e ty c je z m a tm y ..................................................................................... 2 0 3 O pisy funkcji............................................................................................................ 204 Przykłady.................................................................................................................. 206 Podsum owanie.........................................................................................................217 R o zd ział 19. M iark a z a m ia r k ę ............................................................................................. 2 1 9 Instalacja Analysis ToolPak...................................................................................219 O pis funkcji.............................................................................................................. 221 Przykłady.................................................................................................................. 225 Podsum owanie.........................................................................................................227 R o zd ział 2 0 . F u n k c j e .................................................................................................................2 2 9 Funkcje finansowe...................................................................................................229 Funkcje daty i czasu................................................................................................237 Funkcje m atem atyczne.......................................................................................... 242 A Z a k o ń c z e n i e ...................................................................................................... 2 8 3 B P o b ie ra n ie plików ć w ic z e n io w y c h ........................................................... 2 8 5
•
Twój kurs Excela
•
Liczenie i postęp
•
Wyścig
•
Jedno narzędzie do wszystkiego
Wstęp Twój kurs Excela Pisząc książkę, m u siałe m założyć p e w ie n stopień w tajem n iczen ia czytelnika.
Przyjąłem, że masz opanowane podstawy pracy w środowisku Windows: urucha mianie i zamykanie programów, wczytywanie i zapisywanie plików, wpisywanie tekstu z klawiatury, posługiwanie się myszą. Resztę informacji potrzebnych do wykonania ćwiczeń znajdziesz w książce.
Kurs został n ap isa n y tak, abyś w szystkie ćw iczenia m ógł w y k o n ać sam odzielnie. W ybacz, jeśli jakieś zag ad n ien ie tłu m a c z ę zbyt szczegółow o. W olę opisać d o k ład n ie, co trzeba zrobić, niż założyć, że czegoś się dom yślisz. Z książki m ożesz korzystać bez p o m o c y nauczyciela. N a p o c z ą tk u każdego ro zd ziału p o d an e są in fo rm acje w ykorzystyw ane w dalszej jego części. Ć w iczenia są b o g ato ilustrow ane. P o kazują krok po kroku, jak ie czynności n ależy w ykonać, aby osiąg n ąć zam ierzony efekt.
i
Wstęp
P ierw o w zo rem e lek tro n ic zn y ch arkuszy kalkulacyjnych były ry so w an e na p ap ierze tabele. Służyły one do w pisyw ania inform acji i w y konyw a nia obliczeń. U żyw ali ich księgow i, analitycy finansow i, in ż y n ie rowie, naukow cy. K orzystanie z tabel nastręczało problem y. Pom yłkę m o żn a było p o p e łn ić ju ż przy w pisyw aniu d a nych. R ac h u n k i należało w ykonyw ać w pam ięci lu b z wy k o rzy stan iem k alk u lato ra. O bliczenia czasam i w y m ag ają uw zględniania różnych w arunków . Zm iana np. o p ro cen to w an ia k re d y tu czy p rzed ziału u fn o ści w ym agała u tw o rzen ia od p o czątk u nowej ta beli. Łączyło się to ze w zrostem p raco ch ło n n o ści i stw arzało kolejne m ożliw ości w y stąp ien ia błędu. Gdy na ry n k u pojawiły się k o m putery osobiste, zaczęto zastanawiać się nad ich wy korzystaniem . K om puter w spaniale nadaje się do wykonywania pow tarzalnych czyn ności w edług zadanego schem atu. Idealnym zastosow aniem jest w ykonyw anie ob liczeń. A rkusz papieru został zastąpiony ekranem kom putera, zostawiające kleksy pióro — klaw iaturą. I tak do użytku weszły elektroniczne arkusze kalkulacyjne. U spraw nienie obliczeń przy użyciu kom putera było strzałem w dziesiątkę. Użytkow nicy chcieli korzystać z arkuszy kalkulacyjnych. Firmy prześcigały się w opracow yw aniu programów, k tóre będą lepiej zaspokajały potrzeby użytkowników niż p ro d u k ty konkurencji. Liderem na rynku oprogram owania dla komputerów osobistych jest Microsoft. Jego pakiet Office jest zainstalowany na większości pecetów. Jednym ze składników pakietu jest arkusz kalkulacyjny M icrosoft Excel. Pozwala on na tworzenie trójwymiarowych arkuszy kalkulacyjnych, korzystanie ze zdefiniowanych funkcji i kreatorów, generowa nie wykresów. Użytkownicy wykonujący bardziej zaawansowane prace cenią Excela za możliwość używania formularzy, pracę z bazami danych, śledzenie scenariuszy, możli wość pisania programów w języku Visual Basic. Elektroniczny arkusz kalkulacyjny został opracowany, aby ułatwiać wykonywanie żmudnych obliczeń. M imo m etam orfozy, jaką przeszedł na przestrzeni lat, nie zatra cił swej głównej cechy. Do obliczeń nadaje się znakom icie. Excel znajduje zastosowa nie w obliczeniach: finansowych, księgowych, statystycznych, inżynierskich, nauko wych itd.
10
Wstęp
Narzędzie na miarę czasów Żyjem y c o ra z szybciej. M am y m n iej wolnych chwil. M usim y coraz lepiej organizow ać sobie p racę. Excel jest n arzęd ziem na m iarę czasów. Z a p om ocą arkusza k alk u lacy j nego m o ż n a kalkulow ać — w yliczać w spółczynniki, obliczać wzory, w yznaczać w ar tości fu n k cji. O p ró c z tego Excel um ożliw ia p rzetw arz an ie tekstów, so rto w a n ie i w y szu k iw an ie d an y ch , g en ero w an ie wykresów.
D odatkow ą zaletą arkuszy elek tro n icznych jest to, że raz opracow anej i p rzetesto w a nej fo rm u ły m o ż n a używ ać n ieo g ran iczo n ą liczbę razy. W ystarczy ją kopiow ać d o in nych k o m ó re k , zeszytów czy arkuszy. K onstrukcja ark u sza zezwala n a to, aby a rg u m en tam i funkcji bardziej złożonych były funkcje p ro stsze. W yliczane w arto ści m ogą być zależn e o d innych. Z m ia n a danych pow oduje au to m a ty c zn ą aktualizację w szystkich w yliczeń p o śred n ich i w y n ik ó w końcow ych. A rkusz m o ż n a zapisać d o pliku. Z n ajdow ać się w n im będą: d an e, k o m en tarze, fo r muły, w y n ik i w yliczeń, wykresy. P lik m ożna przesłać za p o m o cą poczty e lek tro n ic z nej. D o trze o n d o dow olnego m iejsca na Z iem i w ciąg u kilku sekund. S zalenie u ła twia to p ro w a d ze n ie firmy, k tó ra m a wiele oddziałów , u d o stęp n ian ie k lie n to m ofert i cenników , w y m ia n ę d o św iad czeń naukow ych.
Wstęp
11
Jedno narzędzie do wszystkiego Excel je st w szech stro n n y m n arzęd ziem . G łó w n y m ograniczeniem w jeg o sto so w an iu je s t... w yobraźnia użytkow nika. Każdy ro d zaj danych, k tó re m o ż n a zapi sać w w ierszach i k o lu m n ach , m oże być u p o rząd k o w an y w elek tro n iczn y m arkuszu kalku lacy jn y m . Jeżeli zbierając dane, nie m asz gotow ej wizji ich w ykorzystania, Tw oja praca nie idzie na m arn e . G dy p o w y k o n an iu analizy inform acji o każe się, że g ru p y dan y ch trzeba zapisać inaczej — nie jest to p ro b lem em . K o lum ny i wiersze m ogą być dodaw ane, u su w an e lub przeorganizow yw ane. N ajw ażniejsze, że dane m ają p o sta ć elektroniczną A rkusze kalkulacyjne m ają ro zb u d o w an e m o żliw o ści zarządzania danym i. Pozwala to w yszukiw ać rekordy zaw ierające d an e typy in fo rm acji, zm ieniać ich kolejność itp. P isanych je st wiele program ów , k tó re stanow ią rozszerzenie Excela, auto m aty zu ją pracę. W p o staci arkusza m o żn a w ykonać m iędzy in n y m i: • an alizę ekonom iczną o płacalności przedsięw zięcia, • an alizę statystyczną w y n ik ó w osiąganych p rz e z sportow ców , • h arm o n o g ra m spłat zaciągniętej pożyczki, • kalkulację b udżetu dom ow ego, • k alk u lato r kredytowy, • k a rtę ocen uczniów, • listę płac, • m iesięczną ew idencję g o d zin pracy, • m iesięczną listę obecności, • p o d su m o w an ie w yników p o m ia ró w lub dośw iadczeń, • p ro g ra m d rukujący faktury, rach u n k i, przelew y, przekazy pocztow e, d o k u m en ty KP, KW, • p ro g ra m wyliczający o d setk i o d zo b o w iązań podatkow ych, • ra p o rt kasowy, • tab elę am ortyzacji śro d k ó w trw ałych,
12
Wstęp
• w ykaz towarów, • w ykres funkcji, • w yliczenie p o d atk u dochodowego. A rk u sze kalkulacyjne zn alazły wiele specjalistycznych zastosow ań. O bszerną, stale ak tu alizo w an ą in fo rm ację m ożna znaleźć w internecie p o d ad resem h ttp ://w w w .m a th to o ls.n et/E xcel/in d ex.h tm l.
O
•
e
*
«
-
n
*
—
"—
~ *
P M n c tk n * . M M ttM o o fe jK t: I n t l H osted by The M athW orhs owe .m atheorka.com
M athtools.net > U f* Exchange to r The Tadtn*c»l Compute? Community
S«arch|
1 Eacd
( 3
• Update • Unk
' Recant U nk*
- Neeslatter
horn*
W h a ts H o t: e • • •
H A T I A3 V id e o s O n Demand F re e In te ra c tiv e H A U AB CD M id T echnical Kit F re e W rb in a rs O /G n d E*cel Forum
C a te g o r ie s : A ccounting a n d o rg a n ize rs (X>
HTML to o ls ift»
Add o n fu n c tio n s rO
Im a g e P rocessing ,c?
A lgorithm s a n d D a'a structures *-f)
L lb r a rie t r *
Astronom y (t)
1 o a n s a n d M ortgages 7)
A u d itin g ,T,
M a th e m a tic s rtft
B iotechnology ft;
M e d ic a l [ n g in e rrin g and Research t*
Book H oo p in g Hi
N e u ra l N etw orks ( ft;
Books a n d T u to ria k 'f t
N ew sgroups ,i>
C a l Tools /?3>
N e w s le tte rs ,»»
Chom om atrics t*i
O p tim iz a tio n »
C om m u n ica tio n <4
P hysics k
Converters
P iv o t ta b le s i Si
Data A c q u is itio n ,4
P ie s e n ta tio n s and R oports n X
Data A n alysis -to»
O u a lity C o n tro l n
ZahoAaoao
•
Liliput i Guliwer
•
Na cebulkę
•
Lek na wszystkie dolegliwości
•
Rodzina Microsoft Office
•
W królestwie krasnoludków
•
Trochę fajerwerków
•
Nie tylko Excel
•
Moc z wami
•
Praktyczne dowody
•
Bajka z morałem
•
Podsumowanie
14
Liliput i Guliwer
Na cebulkę
15
niezależn ie o d in n o w acy jn o ści ro zw iązań . Rolą BIO S-u je st ujednolicenie w yglądu sp rzętu z p u n k tu w id zen ia k olejnych w arstw o p ro g ram o w an ia. N astęp n ą w arstw ą je st system operacyjny. N ajp o p u larn iejszy m i system am i o p eracyj n y m i dla k o m p u te ró w osobistych są W indow s i Linux. S ystem operacyjny p o śre d n i czy pom ięd zy k o m p u te re m a u ż y tk o w n ik iem . Ludzkość p o w ynalezieniu k o m p u te ró w znów w raca d o pism a obrazkow ego. R ysunki m o g ą być odczytyw ane p rzez ludzi po słu g u jący ch się różnym i językam i. P ro g ram iści starają się uczynić k o m p u ter ja k najłatw iejszym w obsłudze. W iększość poleceń m o żem y w ydaw ać m aszynie, k lik ając ikony. D o p o d staw o w ej o bsługi k o m p u te ra nie je st p o trz e b n a u m ie ję tn o ś ć ... c z y ta nia. N iech zatem n ie zdziwi C ię k o rzy stający z k o m p u tera m alu ch , który jeszcze nie u m ie pisać ani czytać. K olejną w arstw ą są aplikacje. C zęść z n ich jest w gryw ana w raz z system em o p e ra c y j nym . Są to u łatw iające życie d ro b iazgi: kalkulator, p ro sty ed y to r, przeglądarka stro n W W W itp. In n e trz e b a zainstalow ać o d d zieln ie. W ty m sam y m k o m p u terze m o że znajdow ać się w iele aplikacji, np.: a rk u sz kalkulacyjny, g ra przygodow a, p ro g ra m d o o d tw arzan ia m u zy k i. To, czy k o m p u te r zam ieni się w m a sz y n ę do liczenia, pole w alki, czy szafę g rającą, zależy o d u ru c h o m io n e g o o p ro g ra m o w a n ia . Dzięki w ielozadaniow ości k o m p u te r m oże m ieć u ru c h o m io n y c h kilka program ów . M ożna je d n o cześnie słuchać m u zy k i i pracow ać z a rk u sz e m kalkulacyjnym .
S z ta lu g ^ t
i
I ■
M a sz do pisania
Program malarski
\
% i i
Księga rachunkowa
16
Lek na wszystkie dolegliwości
Lek na wszystkie dolegliwości K om putery mają du że m ożliw ości. O bserw ując w ykonyw ane za ich pom ocą prace, m ożem y odnieść w rażenie, że potrafią one wszystko. To tylko złudzenie. PC jest jedynie narzędziem . Nadaje się dosk o n ale do w ykonyw ania czynności pow tarzal nych, których zasady m o żn a opisać. Samo narzędzie nie jest w stanie przejaw ić inicjatywy lub wykonać pracy. P otrzebny jest jeszcze pom ysł, jak to narzę dzie w ykorzystać. W przypadku k o m p u tera tę rolę odgrywa oprogram ow anie. W ykonywanie prac przy użyciu kom puterów m a wiele zalet: Program nie m ęczy się, nie myli, nie bierze urlopu itp. Jednym słowem — nie m a ludzkich cech. Gdy pom ylisz się, wystawiając np. fakturę VAT, m usisz przepisać cały d o k u m ent od początku. Popełnienie b łęd u przy w pisyw aniu danych do elektro nicznego form ularza wymaga jed y n ie skorygow ania błędnego zapisu. Jeżeli d o k u m en t jest obszerny i trzeb a przekazać go w m iejsce dość odległe, dużo szybciej, taniej i w ygodniej jest przesłać plik niż w ydruk. Na jednej pły cie CD m ożna zapisać tekst, k tó ry p o w ydrukow aniu będzie zajmował kilka set tysięcy stron. Podczas redagow ania d o k u m en tu , którego poszczególne części opracowywali różni autorzy, łatwiej jest posługiw ać się postacią elektroniczną niż rękopisem czy w ydrukiem . Zadanie redaktora polega wówczas na kopiow aniu danych z dokum entów źródłow ych d o docelowego. Nie jest p o trzeb n e żm udne prze pisyw anie tekstu. M odyfikacja form y d o k u m entu, k tó ry m a postać elek tro n iczn ą, jest b a n a l nie p ro sta w porów naniu ze z m ia n ą w yglądu d o k u m e n tu pisanego ręcznie. W p rzy p ad k u m odyfikacji k ro ju lub wielkości czcionki w ystarczy zaznacze nie całego d o k u m en tu i w y b ran ie now ych a try b u tó w pism a. Aby zm ienić np. o d stęp m iędzy liniam i w m aszynopisie, należy p rzep isać dokum ent od początku.
Rodzina Microsoft Office
11 17 i À
K o m p u ter to n ie p a n n a m ło d a. O p ró c z licznych zalet m a też wady: •
B rakuje m u: intuicji, zd ro w eg o rozsądku, pom ysłow ości. M aszyna w ykona d o k ła d n ie to, co zadał jej użytkow nik. G dy a d resu jąc list, napiszesz przecinek za m iast kro p k i lub z ro b isz literów kę, listo n o sz doręczy list. Użycie niew łaści w ego zn a k u w d o k u m e n c ie elektronicznym p o w o d u je w yśw ietlenie k o m u n i k atu o błędzie. N iestety — k o m p u te r jest p e d a n te m .
•
M aszy n a nie jest w sta n ie o d g ad n ąć, co m asz n a myśli. W szystkie inform acje n ie z b ę d n e do w y k o n an ia z a d a n ia trzeba jej s ta ra n n ie przygotow ać i nak arm ić ją n im i. P od tym w zg lęd em p rzy p o m in a n iem o w lę.
•
K o m p u te r nie p rzerw ie d zia ła n ia , gdy okaże się o n o bezcelow e. P o słu szn ie w y k o n a to, co zlecił m u człow iek. N iekiedy p ro g ra m schodzi na m anow ce. W y k o n u je w kółko te sa m e czynności i sp raw d za np. w arunek, k tó ry nigdy nie zajdzie. M ów im y w ów czas, iż program z a p ę tlił się. K om puterow i to nie p rzeszk ad za. N iczym m ity c zn y Syzyfa w y k o n u je sw oją pracę. N a jeg o o b u do w ie n ie pojaw i się k ro p e lk a p o tu . C zasam i je d y n ą m ożliw ością p rzerw an ia bezcelow ej pracy jest n ac iśn ię cie klawisza Reset.
•
M aszy n a nie zorganizuje so b ie lepiej stan o w isk a pracy. C złow iek m u si p rz e w idyw ać i myśleć za nią.
P ed an ty czn e n iem o w lę o w ielkiej sile. H m ... tak ie są w ła śn ie k o m p u tery . Jeśli będziesz w łaśn ie tak je p o strzeg ać, trak to w ać n ieu fn ie — n ie p o w inny Ci zro b ić krzywdy.
Rodzina Microsoft Office Pora p rzed staw ić tytułow ego b o h a te ra . C zym jest E xcel? Excel jest p ro g ra m e m k o m puterow ym . N ie w chodzi w sk ład system u operacyjnego. M ożna go kupić sam eg o lub w raz z p a k ie te m o p ro g ra m o w a n ia M icrosoft Office. D ru g a op cja jest bard ziej opłacalna. K upując kilka p ro g ram ó w , płacim y za nie m n ie j niż za każdy n ab y w an y osobno. P akiet M icrosoft Office zaw iera aplikacje, dzięki k tó ry m k o m p u te r m o ż n a w ykorzystyw ać d o redagow ania tekstów , w ykonyw ania obliczeń i p rezen tacji, obsługi poczty elek tro n iczn ej itp. Co to znaczy M icrosoft Office7. P ierw szy człon nazw y o k re śla p ro d u c e n ta . Jest n im firm a M icro so ft. D rugi człon o z n a c z a nazw ę p ro d u k tu . W tym p rz y p a d k u je st to pakiet p ro g ra m ó w biurow ych — Office.
18
W królestwie krasnoludków
Każdy p ro d u cen t rozwija swoje produkty. Tak też jest w przypadku firmy Microsoft. W użyciu są jeszcze najstarsze wersje programów, przeznaczone do pracy w śro dowisku W indow s 3.11. W handlu m ożna zwykle spotkać dwie wersje produktu — najnowszą i poprzednią. Wersję oprogram ow ania m ożna rozpoznać na podstawie oznaczenia liczbowego lub literowego. Najczęściej używane są edycje 2007 i 2010. Znajom ość wersji oprogram owania jest istotna z dw óch względów. Po pierwsze, do kum ent utw orzony i zapisany w nowszej wersji m oże nie zostać odczytany lub zostać odczytany niepopraw nie przez starsze wersję program u.
1
Aby uniknąć niezgodności formatów plików, należy w całej firmie używać tej samej wersji aplikacji. Można również zapisywać dokumenty w formacie rozpoznawanym przez najstarsze oprogramowanie. Często wiąże się to z utratą funkcji, które nie były dostępne w poprzednich wersjach.
Po drugie, kolejne wersje różnią się między sobą. Różnice mogą polegać na zawarto ści poleceń w m enu, kolejności ich ustawienia, wyglądzie okien itp. Z tego względu istotne jest, aby wersja opisana w książce była identyczna z tą, której używasz. Dla użytkow nika arkusza kalkulacyjnego istotne są trzy informacje: 1. Nazwa Excel (gdyż istnieją arkusze innych firm i noszą inne nazwy). 2. N um er wersji, którego znaczenie zostało objaśnione powyżej. 3. Wersja językowa programu. W książce opisano wersję polskojęzyczną. Na pocieszenie dobra wiadomość! A rkusz kalkulacyjny Excel jest w każdej wersji pakietu M icrosoft Office.
W królestwie krasnoludków
19
W s p ó łr z ę d n e k o m ó rk i są a d re se m d o m k u . G d y pow iem y: k o lu m n a B , w iersz 2 — b e z tr u d u tra fim y p o d w łaściw y ad res. T y lk o k o lu m n y n o sz ą o z n a c z e n ia lite row e. Jed y n ie w iersze są p o n u m e ro w a n e . D la te g o przy jęto , że z a m ia s t k o lu m n a B, w ie rsz 2 u ży w a się a d re s u B2. r
u
B2 -------Li ■■
c
B
A
1. Kliknij k o m ó rk ę B2. 2. Jej adres w yśw ietlony został w Polu nazwy.
D
i l-------
2 '
3. W yróżnione zostały etykiety: wiersza i kolum ny, w’ których znajduje się zaznaczona kom órka.
w
3 4
K rasn a lo w i m o żn a p o w ie rz a ć d o z a p a m ię ta n ia liczby i fra g m e n ty tek stu . M ożna ró w n ie ż p ro sić go o w y liczan ie jakiejś w a rto śc i n a po d staw ie z a w a rto śc i innych k o m ó re k . Skrzatów w arkuszu m ieszka m nóstw o. W k ażd ej kom órce jest je d e n . W arkuszu w iele rzeczy m oże dziać się jed n o cześnie. K ażdy k rasn al w ykonuje sw oją pracę. Jeżeli w k o m ó rce C l m ieszka krasnal, k tó ry m a zsum ow ać zaw artość kom órek A i o raz B I, zaś zadaniem m ieszk ań ca k om órki D l jest p o m n o żen ie zaw artości k o m órek A l o ra z B I, w ynik po w p isa n iu danych pojaw i się natychm iast. 4 . W kom órce AJ w p isan o liczbę 2. 5. W kom órce B I w p isa n o liczbę 3. 6. W kom órce C l w id o c z n y jest w ynik su m o w an ia danych z k o m ó re k AJ i BI. 7. W kom órce D l w id o cz n y jest w ynik m n o ż e n ia danych z k o m ó re k AJ i BI. 8. F orm uła, w edług k tó rej w yliczana jest w arto ść w kom órce D l w idoczna jest w pasku formuły.
Dl
▼ -
A 2
1 2 3 3
B
£ C
.3
= IL O C Z Y N (A l;B l) D
5
\ E 6] V?J
(j)
(s )
(6 )
(7 )
F
20
Trochę fajerwerków
Trochę fajerwerków
21
22
Nie tylko Excel
Nie tylko Excel P ie rw szy m a rk u sz em kalkulacyjnym był VisiCalc, napisany d la sy stem u CP/M. M ożliw ości, jakie o n stw arzał, przy jed n o czesn ej prostocie o b słu g i, zyskały mu w ielu zw olen n ik ó w . P ro d u c e n c i o p ro g ram o w an ia podchwycili pom ysł. Zaczęli opracow y w ać arkusze. We w łasn y ch p ro d u k tach starali się usunąć n ied o g o d n o ści, które były w p ro g ra m a c h k o n k u re n c ji. Tak pow staw ały różne arkusze. N a ilustracjach pokazano o k n a p ro g ram ó w : C ale z p ak ietu OpenOffice, GS-Calc oraz Excel 2007. B ez t y t u łu l - OpenOffice.UK.pl Cale Pik
£dyc|a
Stfdok
Wjtaw
zl
|a i A
z
(¡(arzędzti
«alEl
i s " c_y
i
Eormat
ßane
Qkno
X
Pomoc
"•* : £ tfe «b •
fl*» E E
ii U
(?)
=
c
0
E
E
G
[
H
1
,
3 4 5 6 7 8 9 10 U 12 13 14 1S 16 17 18 19 20 21 22 23 !il i
iW 0 ÈJ ą
J v
v I • I» |\A rfcu*zl /Artusz2 / A i+u îz 3 /
||
1
1
iT
N ajpopularniejszym ark u szem jest Excel firm y Microsoft. A rkusze są nieustannie u d o skonalane. Prace n ad n im i są w ym uszane przez coraz większe p o trz eb y użytkowników. R osnące m oce obliczeniow e kom puterów stwarzają możliwości udoskonalania. D o d atk o w ą zaletą E xcela jest to, że m oże być instalowany w raz z p a k ietem pro g ram ó w M icrosoft O ffice. W skład p ak ietu w chodzą m iędzy in n y m i ed y to r tekstu o raz p ro g ram do o b słu g i p o czty elektronicznej. Użytkownik, k tó ry potrzebuje z e brać dane, w yciągnąć z n ic h w nioski, opisać je i przesłać drogą elektroniczną, d y sp o nuje kom pletem n arzęd zi. D zięki integracji w stawianie obliczeń i w ykresów do d o k u m en tu redagow anego w edytorze nie b ędzie nastręczało tru d n o ści.
23
m
Nie tylko Excel
Praktyczne dowody
25
W ykonując ćw iczen ia opisane w p u n k c ie „Podatność na zm ia n y ”, zorientujesz się, jak łatw o m o ż n a zm ien iać d an e w a rk u szu kalkulacyjnym .
Szybkie sortowanie Użyjem y teraz je d n eg o z wcześniej przygotow anych plików, które zostały u m ie sz czone na FTP. Skorzystaj z in stru k c ji um ieszczonych w d o d a tk u B., a następnie w śród rozpakow anych plików odszukaj i d w u k ro tn ie kliknij plik bankom aty. P om iędzy za instalow anym i w k o m p u terze p ro g ra m a m i i typam i doku m en tó w , które m o żn a e d y tow ać przy ich użyciu, tw orzone są je d n o zn aczn e pow iązania. Zam iast otw ierać p ro gram i wczytywać d o k u m en t, w ystarczy d w u k ro tn ie klik n ąć plik. Po chwili zo stan ie on w czytany d o ark u sza Excel. 1. Z a n im p ro g ra m w ykona z a d a n ą p rzez u ży tk o w n ik a pracę, należy zaznaczyć dane, k tó re m ają zostać p rz e k sz ta łc o n e . K liknij p u s ty p ro sto k ąt z n a jd u ją cy się n a p rzecięciu n u m e ró w w ierszy i etykiet k o lu m n . C ały ark u sz z o sta ł zaznaczony. Św iadczy o ty m z m ia n a koloru ety k iet w szystkich k o lu m n i wierszv. i 2. Teraz n ale ży w skazać p ro g ra m o w i, co m a zrobić z zazn aczo n y m i d an y m i. N ajczęściej używ ane fu n k cje są p rzy p isan e d o ikon. K liknij ikonę S o rtu j od A do Z. SUB
v
bankomatyjds [Tryb zgodności) - Microsoft Excel (Wersja próbna)
Harzędzw głó w n e
e
t
Wklej
Jj/
Schowek
Układ strony
* 10
Arial
BI
W stawianie
U ■
A'
Formuły
Dane
Recenzja
a'
O-A'
i
5
«_______ Czcionka________ Wyrównanie
f*
Al
3
^
ir ik
- V. 000
TiSi5 ~m
Liczba
JPKOBP IBPHPBK Ibsk
a ©
2*^7
rm
Sieć
,
a Yk
&
1 Sierpnia 2-14 - 'Carserwis' 17 Stycznia 32 - Hotel Gromada' 17 Stycznia 39 - Polskie Linie Lotnicze 1 « ' 17 Stycznia 39 - Polskie Linie Lotnicze Lot' 17 Stycznia 39 - Polskie Linie Lotnicze Lot"
a
S3
—
I^S o rtu j od A do Z
ą
§ E
Czynny Miasto 24h Warszawa 24h Warszawa 24h Warszawa 24h Warszawa 24h Warszawa
Widok
E * Wj\
Ogólne
^
Sortuj od Z do A Sortowanie niestandardow e... Filtruj
Wyczysc Zastosuj ponow nie
Praktyczne dowody
^ »
Wprowadzenie zmiany w dokum encie powoduje, że przy zamykaniu program zadaje pytanie o zapisanie zmian.
Praktyczne dowody
27
Bezbłędne sumowanie W śró d p lik ó w ściągniętych z se rw era FTP (patrz d o d a te k B.) odszukaj i d w u k ro tn ie kliknij plik helion_cennik. W czytany zo stał cennik w y d aw n ictw a H elion. Policzym y, ile kosztują w szy stk ie książki zn ajd u jące się w ofercie. 1. U m ieść k u rso r na pasku przew ijania. Jest o n w id o czn y przy praw ej kraw ędzi ark u sza. P rzeciągnij go w dół. 7
B
/
Wklej
U •
A
d3IW IM 9 /-
B * Tytuł ksi ążki
10 NETCLR
101PSW 3DMAXB MAX4BI CWMAX4
Recenzja
Widok.
Q
r
o
í
S3
•
♦aO AO aOO ♦,© liczb»
u
B615
A
Dane
i f l - V, coo
Aycwnime
r.
Czcionka
ii
Formuły Ogólne
a’
■> * A •
Schc.ver
UHad strony
Wstawianie
. 10 •
An«l
A
o : .
'----' M * * ?
hdion.cenniluds [Tryb zgodności) - Microsoft Excel (Wersja próbna)
Narzędzia główne
C D * Cena detalicz * Owa - URL
NET CLR Księga eksperta 101 praktycznych skryptów 30 Studio MAX Czarna ksi 3ds max 4 Techniki modeli 3DS MAX 4 Ćwiczenia oral
125 00 22 50 95 00 45 00 14 00
zł zł zł zł zł
E -
http //heban ol/ksiazki/netclr htm PROM' http //helion pl/ksia zki/IO lD Sw htm Nip //helion płflcsiazki/3dmaxb htm http//helton ol/ksiazkVmax4t>i him http //helion pt/ksiazki/cwmax4 htm
2. Przesuwaj pasek w dół tak długo, aż wyświetlony zostanie ostatni wiersz cennika. 3. Kliknij kom órkę C607. Została o n a wyróżniona za p om ocą czarnego obram ow ania. 4. K liknij ik o n ę Sum a. i.cenmkjds [Tryb zgodności) - Microsoft Excel (Wersja próbna)
ÍXJ! A Narzędzia 9*0 .vne
A
Wstawianie X0
*
Ao*1
/
EL* > ’ A-
•—* 44 -
■Vklej
5chow* k
;
B I
IZ *
*
a ’ a'
Czcionka
Układ strony
“
m m ^
w
m m
Formuły Ogołne
Dane *
A
* % 0»
j m «•'
%# a
Wyiownanic
Recenzja
Widr
Usun * ¿ j j Format -
liczba
©
f i-
3- wstaw •
Komórki
jf ' ^
^ -
*
Foi**ltefZ
Edyt o w art*
C607
A 602 603 604 605
XSLTVP ZAPRLI CWTWW2 ZAMAIN
606 WMMER
C
B XSLT Vademécum prołesjc Zaawansowane programowi Zaawansowane tworzenie s Zagadnienia maturalne z inł Zostań webmasterem'
607
60 00 149.00 16 20 25 00 35 10
zł zł zł zł zl
htto helion pl/ksiazki/xsltvD hlm • http//helion ol/ksiazki/zaorli hlm • 'PROM' ntlp //helion pt ksiazki/cwtww2 htm htlo //hekon pł/ksiazki/zamam htm PROM ' htto /'helion ol/ksiazkt/wimmer Nm
3— ■m '.Vyóaw^frwo |
Zamówione książki wysyłamy za pobraniem pocztowym Wyóawa^stwo pokrywa koszty wysyłki a zamawiający koszty pobrania pieniężnego (3 50 zł) Podane ceny obowiązują na terenie Polski Przy zamówieniach przekraczających 10 egz mcZna negocjować ceny Zapraszamy do skorzystania z naszej oferty
*_ w Gotowy
Cenrofc W yd a w n ictw a Helion 03-03
Eli _________
100% (-) ■
►EL
Praktyczne dowody
5. W k o m ó rc e C607 została w staw io n a funkcja m atem aty czn a. W ykona ona s u m o w a n ie zaw artości k o m ó re k z zakresu o d C2 d o C606 w łącznie. 6. Z a tw ie rd ź w staw ioną funkcję. Kliknij ik o n ę W pis. POTĘGA
602 603 604 \ 605 606
A XSLTVP ZAPRLI CW TW W 2 ZAMAIN W IM M E R
X > / f*
-
=SUMA(C2:C606)
_______C________ D W XSLT Vadfeiw4cum profes^ 60 00 z łjhttp //helion Zaawansowane proqramow^ 149.00 zł{http //helion Zaawansowane tworzenie sj 16.20 zł! IP R O M ' http //helion Zagadnienia maturalne z inf? 25 00 z ł ! - ( s ) http //helion Zostań webmasterem! f 3 M O z jj¿ tP R O M 'httD//helion i =ś u m a M
| 607
E pl/ksiazki/xsltvp htm pl/ksiazki/zaprli htm pl/ksiazki/cwtww2 htm Dl/ksiazki/zamain htm pl/ksiazki/wimmerhtm
M !I
7. S p ó jrz n a k o m ó rk ę C607. M iejsce form uły zajął w ynik. Excel w iście m i strz o w sk im tem pie zsum ow ał liczby zn ajd u jące się w 605 kom órkach! U
C 60 7
602 603 604 605 606 607
A XSLTVP ZAPRLI CWTWW2 ZAMAIN WIMMER
=S U M A (C 2:C 606)
J
C
B XSLT Vademécum profesje Zaawansowane programowi Zaawansowane tworzenie s Zagadnienia maturalcsz inf Zostań w ebm asterew ^\^ >
60,00 149,00 16,20 25,00 35.10 28645.19
zł zł zł zł zł z łl
Podatność na zmiany W yobraźm y sobie, że cen n ik z p o p rzed n ieg o p rz y k ła d u nie ma p o staci arkusza kal kulacyjnego i zachodzi p o trzeb a zm ian y ceny kilku artykułów . Jeżeli d o k u m e n t byłby zapisany na papierze, m usielibyśm y pow tórzyć całe sum ow anie. Z o b aczm y jak na taką sam ą zm ian ę zareaguje arkusz kalkulacyjny. 1. K liknij k o m ó rk ę C602. W okół w ybranej k o m ó rk i pojaw iło się czarn e o b ra m o w anie. --------------------C602 602 603 604 605 606 607
A XSLTVP ZAPRLI CWTWW2 ZAMAIN WIMMER
-
Jfc
2. Z aw arto ść k om órki została w yśw ietlona
60 C
XSLT Vademe\>^T\ profesiJ Zaawansowane programowi Zaawansowane tworzenie s Zagadnienia maturalne z inf Zostań webmasterem!
O,
60,00 złl 149,00 zł A■ n 16.20 zł !P J 25,00 zł 35,10 zł !P 28645.19 zł -
-
-
w p ask u form uły.
Praktyczne dowody
29
3. K liknij za liczbą w id o czn ą w pasku form uły. 4. Po w staw ien iu k u rso ra d o paska form uły w yśw ietlone zostały ikony: W pis (V) o raz A n u lu j (X). — »
C602 602 603 604 606 606 ¡607
A XSL7VP ZAPRLI CWTWW2 ZAMAIN WIMMER
X ✓
A
60 —
b/ XSLT Yad^nąecum profesj<|60 Zaawansow^Jb programów. Zaawansowane tworzenie s Zagadnienia maturalne z inf Zostań webmasterem!
c 149 00 16.20 25 00 35.10 28645 19
. i zł zł zł zł zł
D IPROM' IPROM'
5. W p a sk u form uły k o m ó rk i C602, za p o m o cą klaw isza Backspace u su ń dotych czasow e d a n e i w pisz liczbę 50. 6. Z a tw ie rd ź w ykonaną zm ian ę. K liknij ikonę W pis. -
C602
I
A XSLTVP ZAPRLI n
602 603 604 605 606 ¡607
ZAMAIN WIMMER
X
Jt
5 0 ----
b/
C
XSLT Vade«ecum profesiq50 Zaawansowane programów; Zaawansowane tworzenie s Zagadnienia maturalne z inf Zostań webmasterem!
149 00 16 20 25.00 35 10 28645.19
I zł zł zł zł zł
!-
D
IPROM' IPROM'
7. W y n ik obliczeń au to m a ty c zn ie został zaktualizow any. Ta cecha czy n i ark u sz k alk u lacy jn y szczególnie p rz y d a tn y m do zasto so w ań , w których często w yko n y w an e są zm iany (sp o rz ą d z a n ie kosztorysów , o b liczeń p rojektow ych itp.). C602
▼( *
— ------------—
602 603 604 605 606 607
A XSLTVP ZAPRLI CWTWW2 ZAMAIN WIMMER
n _ B
A | 50 — ii
C
50 00 XSLT Vademécum profesf({_ 149 00 Zaawansowane programów; 16 20 Zaawansowane tworzenie s 25 00 Zagadnienia maturalne z inf 35.10 Zostań webmasterem! / C \ ------ 28635 19
D z łlzł zł IPROM' zł zł IPROM' zł
30
Bajka z morałem
Bajka z morałem W są sie d n ic h wsiach w yschły studnie. T rzeba b y ło rozw iązać p ro b le m dostarczenia wody. Z a tru d n io n o nosiw odów . Pierw szy o c h o c z o z ab rał się d o pracy. O d pierw szego d n ia , a ż do końca swego życia nosił w ia d ra m i w odę ze s tru m y k a d o wsi. D rugi ułożył ru ry , k tó ry m i w oda płynęła ze stru m y k a d o wsi. Z a m o n to w a ł k ra n ik i pobierał o p łaty za k o rzy stan ie z niego. Jeśli m asz n iew ielk ie do św iad czen ie w posługiw aniu się a rk u sz e m kalkulacyjnym , wiele czyn ności w ykonasz szybciej, posługując się p a p ie re m i ołów kiem . Jeśli je d n a k nie za dasz so b ie tru d u p o z n a n ia efektyw nego n a rz ę d z ia , nadal będ ziesz pracow ać tra d y cy jn y m i przy b o ram i. Z a te m w iaderko czy k ra n ik ?
Podsumowanie •
Jakie czynności najlepiej w ykonyw ać p rzy uży ciu kom putera? K o m p u te r św ietnie nadaje się do w y k o n y w an ia czynności pow tarzalnych, k tó re m ożna w prosty sp o só b opisać. C zas pośw ięcony n a o p raco w an ie sp o so b u p rzetw o rzen ia danych zw róci się z n aw iązk ą, gdy m aszy n a błyskaw icznie i b e zb łęd n ie w ykona ż m u d n ą pracę.
•
Jakiego rodzaju dane m o ż n a zapisyw ać i p rzetw arzać w Excelu? W ark u szu kalkulacyjnym m o żn a p rz e tw a rz a ć liczby o ra z teksty.
•
C zy k o m p u ter jest w sta n ie dom yślić się, ja k i obszar d a n y ch n ależy p rze kształcić? N ie, m aszyna m o że w yk o n ać tylko to i d o k ła d n ie to, co kazał jej użytkow nik. P rz e d przekształceniem należy p rzez z a z n acz en ie w skazać ko m p u tero w i, k tó re g o obiektu m a dotyczyć w yk o n y w an a operacja.
•
W ja k i sposób m o żn a u ru c h o m ić proste, często używ ane funkcje? P o p u la rn e funkcje (Sortuj o d najm niejszych do najw iększych, S u m a itp.) m o ż na u ru c h am iać k lik n ięciem ikon u m ieszc zo n y ch na p ask u E dytow anie.
Podsumowanie
•
1l 31 i A
W ja k i sposób zasto so w an ie arkusza k alk u lacy jn eg o m oże p o d n ie ść w ydaj n o ść pracy? W y ko rzy stan ie ark u szy kalkulacyjnych w tw o rz e n iu zestaw ień, w ykonyw aniu o b liczeń i p rz etw arz a n iu d an y ch potrafi zw iększyć efektyw ność o k o ło kilka d ziesią t razy. W y szukanie b łęd u w tra d y cy jn y ch d o k u m en tach papierow ych czasam i p o c h ła n ia wiele g o dzin. Za p o m o c ą n arzęd zi w b u d o w an y ch d o ark u sza kalkulacyjnego b łąd m o ż n a w yszukać w ciąg u kilku m in u t. K olejną zaletą elek tro n iczn eg o p rze tw a rz a n ia danych jest m ożliw ość ich w ielo k ro tn eg o w y k orzystania. R az w p isan e dan e m o żn a w staw iać do różnych d okum entów , w ykorzystyw ać w ielo k ro tn ie. Pozw ala to n a oszczędność czasu pracy.
•
C o jest największym problem em w stosow aniu w pracy arkusza kalkulacyjnego? U niw ersaln o ść i ro zb u d o w an ie w spółczesnych arkuszy kalkulacyjnych czynią je p rzy d atn y m i w licznych zastosow aniach. W chw ili obecnej podstaw ow ym p ro b lem e m w p o w szech n y m stosow aniu a rk u szy kalkulacyjnych n ie jest o d p o w ied ź na p y tan ie „Czy?”, ale „jak?”
Dwa tatwe kroki U m iejętnościam i, które n ab ęd ziesz po przeczytaniu tego rozdziału, są u ru c h a m ia nie i zam ykanie program u. A plikację należy u ru ch o m ić , aby m óc z niej korzystać. N iektóre p ro g ram y u ru ch am iają się sam oczynnie p o w łączeniu k o m p u tera , np. sy stem operacyjny. Inne trzeba w łączyć oddzielnie. D o tej grupy należy Excel. Popraw ne zapisyw anie d o k u m e n tu i zam ykanie p ro g ra m u pom ogą C i u ch ro n ić się przed u tra tą danych. Nawet jeżeli opanow ałeś już tę um iejętność, zachęcam do przej rzenia rozdziału. Pozwoli to n a p rzy p o m n ien ie w iadom ości.
Rozpoczynanie pracy P rogram w trakcie instalacji w p ro w adza wiele zm ia n w system ie o p eracyjnym . N ajbardziej w idoczne to: •
D o d an ie poleceń d o m e n u .
•
Z ałożenie folderów n a dysku tw ardym i w g ran ie do nich plików.
P rogram zainstalow any, ale n ie u ru c h o m io n y p rz y p o m in a śpiącego du szk a. C zeka na polecenie, k tó re m u wydasz. Po u ru ch o m ien iu , aplikacja jest w czytyw ana do pam ięci kom putera. Instrukcje zaw arte w plikach p ro g ram u są przetw arzane p rz e z m ózg m a szyny — procesor. Na ek ran ie w id o czne jest okno p ro g ram u .
34
Rozpoczynanie pracy
Excela m o żem y u ru c h o m ić na trzy sposoby: •
Tw orząc p usty arkusz. Po u tw o rzen iu p u steg o arkusza w o k n ie program u pojaw ią się z n ajo m e kratki. Z d o k u m e n tu m o żem y k o rzy stać od razu. Dzięki w czytaniu p ara m e tró w dom yślnych: czcio n k a m a o k reślo n y krój i wielkość, d o k u m e n t liczbę arkuszy w skoroszycie itp. W ystarczy k lik n ięciem wskazać p ro g ram o w i m iejsce, w którym m a ją się pojaw iać dane. In fo rm acje m ożna w prow adzać z klaw iatury.
1ęj-j
, - ' '.«.id:'. w , h M A w*» •» ’ -J « !• • / U A' V 1 / _ • >-ASEh o wr t
E.,
1
•
CdCOl *
A l
• I
*
Oku
■ ■ w S’
OfCKu
m m m 9 9 *'■
■*} V. W , ^2 •
Wy? o w n ł n i e
.
iiubł
’
K
•
■- -Ł w * mow t O o | O WM»y. • 1 • i f ““ H 3 ' i* ’ 5) fen»«« • K omof k i
tdyt ow«nu
New Gi oup
A D
C
<*m*r
U M M
f
»
e
m
i
i
i ▼ Im U
.
» »
A r k iM / 1
M uv2
M m i . <0
<
*
« « *w r
•
Tw orząc ark u sz n a podstaw ie szablonu. P usty ark u sz k alk u lacy jn y jest o d p o w ied n ik iem czystej kartk i p ap ieru . Jest to m iejsce do w pisyw ania danych. S poro trzeb a się n a tru d zić , zan im u d a się n ad ać m u w ygląd profesjonalnego d o k u m en tu . W ielu użytkow ników tw orzy w Excelu fo rm u larze, zestawienia w ydatków, fa k tu ry VAT itp. W ychodząc im naprzeciw , d o p a k ie tu M icrosoft Office d o łączo n o szablony najczęściej używ anych d o k u m en tó w . A rkusz utw o rzo ny na p o d staw ie szablonu zaw iera w szystkie ru b ry k i, k tó re są niezbędne w d o k u m en cie d an eg o typu. W ystarczy kliknąć pole, w k tó re m ają zostać w staw ione d a n e, i w pisać je z klaw iatury.
alOJ W* ,Jt . jł,
Jłi
Program dla użytkownika
xt
u
O tw ierając istniejący d o k u m e n t. D w ukrotne k lik n ięcie ikony pliku p o w o d u je u ru ch o m ie n ie Excela i w czytanie do niego pliku.
U
ll i »mortyriCjäJilö
acashjdn
äcosj I sx
35
Program dla użytkownika Excel 2010 różni się o d p o p rz e d n ic h w ersji ark u sza zm ienionym w yglądem okna p ro g ra m u . Z m iana jest re zu ltate m innego sp o jrzen ia na pracę z k o m p u terem . We w cześniejszych w ersjach najw ażniejsza była p ra c a z plikiem . W m e n u znajdow ały się pozycje: Pliky Edycja. Począw szy od wersji 2007 p rzystosow ano w ygląd m enu i ikon d o czy n n o ści w ykonyw anych przez użytkow nika. Z aow ocow ało to w prow adzeniem w m e n u pozycji: W staw ianie, U kład strony. Narzędzia główne p ł — '
Calibri
* - ii *
W k le j
Schowek
J
B
03 r;
/
Wstawianie - U
a
-
a
Układ strony
* *
a
*
Data
m m m m '
f| * %
Dane OOO
*.o .00 ,00 ».0
i ł * .A ' Czcionka
Formuły
W yró w n a n ie
"i
Liczba
p
Recenzja
<2> Q c3 (Æ £2
W idok
Wstaw -
r
Usuń -
a -
Style
*
zr '
“ Form ularz
|§ £ Form at -
r.j
Komórki
Edytowanie
N e * Group
Aby u tw o rzy ć now y arkusz, kliknij etykietę Plik w idoczną w lew y m górnym rogu okna. S po w o d u je to w yśw ietlenie m e n u z listą d o stęp n y c h kategorii p o leceń .
N ow e
Z m ian a organizacji o k n a p ro g ra m u ułatw i k o rzy stan ie z Excela użytkow nikom p oczątkującym . N ajpierw b ęd ą m usieli określić, co chcą zrobić, i w y b ra ć polece nie z głów nego m enu, a n a stę p n ie uszczegółow ić je, w ybierając kolejne polecenie z p o d m en u .
36
Bezpieczeństwo danych
Bezpieczeństwo danych Po u ruchom ieniu program znajduje się w pamięci k o m p u tera. Jest to pam ięć ulotna. Jeżeli: •
zakończym y pracę z program em bez zapi sywania,
•
w yłączone zostanie zasilanie lub
•
kom puter się zawiesi i będziem y zm uszeni nacisnąć przycisk Reset,
efekty pracy zostaną utraco n e bezpowrotnie. Taki stan rzeczy m a wady, ale i zalety. D o d atn ią stroną braku śladów po niezapisanych plikach jest niezaśm iecanie dysku. G dy w ykonujem y próby, sprawdzam y coś i nie chcemy zapisywać arkusza, w ystarczy go zam knąć bez zapisywania. U jem ną stroną braku kopii danych jest m ożliw ość ich bezpow rotnej utraty. Excel wy posażony jest w m echanizm autom atycznego zapisywania w yników pracy na dysku tw ardym . Stwarza to szansę odzyskania pracy po awarii, nie daje jednak pew ności odtw orzenia danych i ich bezbłędności. P rzed wejściem na jezd n ię rozglądamy się. Pozwala to na bezpieczne przejście na d ru g ą stronę. Po p ew nym czasie rozglądanie się staje się naw ykiem . Nie zastana w iam y się, ale robim y to. Pracując z kom puterem , także m usim y wyrobić w sobie pew ne nawyki. D latego ważne jest, aby o d początku pracy z kom puterem starać się przestrzegać zasad pracy bezawaryjnej. D o nich należy zapisyw anie danych.
Zapisywanie informacji A rkusz po utworzeniu istnieje tylko w pam ięci kom putera. Dobrze jest o d razu go zapisać. Dzięki tem u na dysku tw ardym kom putera pow stanie plik. Nazwa pliku jest identyczna z n a zwą arkusza. Aby zapisać d o k u m en t do pliku, trzeba kliknąć ikonę Zapisz lub kliknąć kartę Plik i wybrać polecenie
Przykłady
37
szczegółowe. W obu przypadkach w yśw ietlone zo stan ie okno Zapisywanie ja ko um ożliw iające w ybranie: n ap ęd u , folderu i nazw y pliku.
ER A
Po zapisaniu d o k u m e n tu d o pliku dane znajdujące się w p am ięci kom putera i w pliku są identyczne. G dy w piszesz now e inform acje, znajdują się one tylko w wersji d o k u m e n tu istniejącej w p am ięci. Aby zaktualizow ać kopię na dysku (plik), kliknij ikonę Z a p isz lub kliknij k artę Plik i w ybierz p o lecen ie szczegółowe. X
: Z a p is y w a n ie ja k o
Crgarvzoj ■
N o w y fold«»
Biblioteka Dokumenty
|X | M ic r o s o f t E*ceł
R czn»eśc w e d łu g
Folder w
Zaw iera: lo k a liz a c ji— 2 V
U lu b io n e
N azw«
Data m o d y fA
k j>
T> -
¿ i . O s t a t n i e m ie js c a #
2009-11*22 17:51
M 1
ASUS
2009-1M 6 1638
Felg
D o k u m e n t, sta rto w a n e
2009-12-25 1202
fr i
2 01 0-03 -0 5 12 10
Foli j
■ m ic ro s c ft
P o b ran e
A
K L P u lp it
A Ftt
■s B ib lio te k i
sp rze d a : suszonych śliwek o łs i
_* D o k u m e n ty
■31 sp rze d a : suszonych sim ek * stvczruu 2010.xłs*
W * Muzyka b ła z w a pliku Zapisz ja k o Syp
2010-01-0511 O i
A /l
201 0-01 -0 5 11 13
A rl -
-"5
Skoroszyt p ro g ra m u fcicel
Autorzy. WW
Tagr. D odaj ta g
j ^ j Z apisz m in ia tu r*
A
N a rje d z ia
U k ry j fo ld e ry
¿ s pm i sszz
A n u lu j
D o k u m e n t w czytany z p lik u m a tytuł id en ty czn y z nazwą pliku. P o w ydaniu polece nia zapisu postać d o k u m en tu , k tó ra jest w p am ięci k om putera, zastępuje wersję, k tó ra była zapisana w pliku.
OH
Aby zapisywanie nie powodowało zm iany pliku źródłowego, należy nowym plikom nadawać inne nazwy, niż nosi plik źródłowy.
Przykłady P oniżej pokazano, w jaki sposób: tw orzyć p u sty arkusz, tw orzyć ark u sz na podstaw i szablonu, wczytywać ark u sz z pliku, u ru c h a m ia ć program z w czy tan y m plikiem , za m ykać program . Jeżeli to m ożliw e, przeczytaj dalszą część ro z d z ia łu w św ietle m o n i to ra, a nie lam pki nad łóżkiem . W obsłudze k o m p u te ra w ażne je st nabycie u m iejęt n o ści praktycznych.
Przykłady
Aby utworzyć pusty arkusz po uruchom ieniu Excela, należy kliknąć kartę Plik, a w ko lejnych oknach ikony: Nowe, Pusty skoroszyt.
Przykłady
39
Tworzenie arkusza na podstawie szablonu A by utw orzyć ark u sz na p o d staw ie szablonu: gJFH
1. U ru c h o m Excela. K liknij k a rtę Plik.
2. Po ro zw in ięciu o k n a z listą op eracji na plikach kliknij N ow e. 3. S k o rzy stam y z szablonu zainstalow anego w raz z ark u sz e m . Kliknij pozycję P rzykładow e szablony.
Prz/fctedowe
fiabton-/ I tB fU
li-
I
Iłir iM S )
AitM rtW M
•' tiOMri
4. W śro d k o w ej części o k n a N o w y skoroszyt w y św iet lona z o sta ła lista szablonów . O dszukaj i d w u k ro t nie k lik n ij szablon E w idencja ciśnienia krwi.
U lM fb o n ,
(¿i ZMOHlttM *
(jf 0*rt« ci 2*“ "< M onug>
O Strona j ł t .
©
Ottatmo u2/<*jn*
\
Ł~*4tnąi Cir+trut
b*i
Druki*
g
c itn tr u a b * d - % A crov* £ « «
J
)WnN ->
• tf -
a ■ ■
-j -
* /
A a’
f
/
i- > i-
D
p/cbna
0«n«
fiitim u r
•
ł
OtaiN jd -
*3
*
A Q
^
T ■JT-
% W
1* i*«*» *
-
jfl - IV
-x-
•
c
E w id e n c ja c iśn ie n ia k rw i
As*ur<
MAMMW
IM
i:
M
Z i d r - o * 4o takAr-n. ft»fc p r a H r r t c a * ł r t 3 t c
« <• - PmedotycMMatntmakrm »»nltam lr.
<
i
t^towiw NewC«wp
A
04 A
AtttKOnw
____
J j j »?«■ -
5. W yśw ietlone zostało o k n o z arkuszem u tw o rz o n y m na p o d staw ie w y b ran eg o szablonu. P o zastąp ien iu tekstu s z a b lo n u rzeczyw istym i d a n y m i uzyskam y s ta r a n n ie zaprojektow any d o k u m e n t.
Przykłady
Przykłady
41
42
Przykłady
Przykłady
43
Przykłady
, / ) Zap«»ywaoi*jeko «* Books » Excel Kun » 2010 ang » Przykłady O gam zuj » *
Dala m o d y fik a c ji
N łlM
2006-12-29 1706
Arkusz
2007-01-U 16:20
Arkusz
41) ac o s h «Jsj
2007-01-14 16:43
Arkusz
2007 01-13 2Ó49
Arkusz
¿ fi) asm
2007-01-14 17.02
Arkusz
Ä ] iim h .łlta
2007-01-14 17 39
Arkusz
S ) a t a n .ils i
2007 01-14 1604
Arkusz
200701-14 18:19
Arkusz
Grup« domowa
ł
a m o fty z a c ja .il»
s
Komputer £•
os
^
DATA (Ot)
-aha
® ) acos-aha
« M e j p ta rw s z y a ii u u s
(C:)
J
*)c 0 S x h -
V Stecja dysków DVD RW (£:)
— 5
ftarwa pliku:
^
—
........
m ó j nowy arkusz lj«h>
Zaptsz jako typ
Skoroszyt programu U c d (Vdsa)
A u to rz y W W
Tage D o d a j t a g
Narzędzia
Ä Ukryj foldery
*
“ Organizuj
»
£ap-s: ^
mój nowy arkusz ljd sx - Microsoft Excel
Narzędzia główne
Wstawianie
Układ strony
Formuły
Umiesc w bibliotece '
Udostępnij ▼
Nagraj
U
Grupa domowa
'*■ Komputer
SL oste) ^
mój nowy arkusz 1x1»
D A T A (D :)
OH
4. W ybierz d la nowej wersji pliku in n ą lokalizację lub zm ień jego nazw ę (pole N azw a pliku:). Na ry sunku z m ien io n o nazwę
Anuluj
5. Kliknij przycisk Zapisz. 6. Tytuł d o k u m en tu został zm ie niony.
7. W yświetl zaw artość foldera, do którego został zapisany arkusz.
2010 ang » Prrykljtty_____
w
Excel.
pliku.
¡Z a p is z n u n u t u r t
xj' A
3. W yśw ietlone zostało okno Z apisyw anie jako. Z listy Z a p isz ja k o typ w y bierz Skoroszyt programu
8. Z o stał utw orzony now y plik. N azw a d o k u m e n tu została zm ieniona. Jest o n a identyczna z nazw ą now ego pliku.
W trakcie aktualizacji zawartości pliku zm ieniane są dane w pliku o nazwie identycz nej z tytułem dokum entu.
Zamykanie programu Jeżeli w otworzonym pliku wprowadziłeś zmianę, a później ją anulowałeś, program za pamiętał, że treść arkusza była modyfikowana. Przed zamknięciem arkusza przypomni o zapisaniu aktualnej wersji.
Aby za m k n ą ć arkusz: M =U
Q
(S.S3
b
1. K liknij ikonę Z a m k n ij o kno w idoczną w p raw y m gór n y m rogu arkusza.
Przykłady
45
Przykłady
5. Jeżeli w o k n ie sprawdzanie zgod ności nie pojaw i się in fo rm acja o n iezgodnościach, oznacza to, że ark u sz nie zawiera funkcji nieobsługiw anych przez p o p rzed n ie w ersje Excela.
[w] J *0 - O Plik
02.doc [ ostosuj pasek narzędzi Szybki dostęp
1 "»H
Now>
A W ytnij
■_J Wklej
Otwórz
ko piu j , / Malarz Schowek
Szybkie drukowanie Wyświetl podgląd w ydruku i drukuj Pisownia i gramatyka
I I
V
Cofną
V
Wykonaj ponownie Rysujtabele Otwórz ostatnio używany plik ^ i
Nad kartą Plik znajduje się pasek narzędzi Szybki dostęp. Do małych ikonek przypi sane są często używane funkcje: zapisywa nie, anulowanie lub powtarzanie operacji, szybkie drukowanie. Pasek można w sze rokim zakresie modyfikować, dodając lub usuwając funkcje oraz zmieniając je g o po łożenie.
Podsumowanie
47
11 i
A
Podsumowanie •
D laczego niektóre polecenia możemy uruchom ić, w ybierając je z m enu, p o sługując się sk ró tem klawiaturowym lub klikając ikonę? P odczas pracy z ark u szem Excel wiele czynności m ożna w y k o n ać na różne sposoby. Pusty d o k u m e n t możemy utw orzyć, wybierając p o le c e n ia z m en u Start. Jeżeli p ro g ram jest uruchomiony, należy kliknąć k a rtę Plik, a następnie ikonę Nowe lub n acisn ąć klawisze Ctrl+N. Jest to p o d y k to w an e w ygodą użyt kow nika. W ybór sp o so b u zależy od Ciebie.
•
C zy m się różni tw o rzen ie nowego arkusza przez w ybieranie poleceń z m enu S ta rt i z poziom u o k n a Excela? Tylko w ybierając polecenia z menu Start, uzyskasz dostęp d o o k n a w yboru szablonów dokum entów .
•
C o się stanie z zaw artością dokumentu w idocznego na ek ra n ie , gdy zam k n ie m y program bez zapisywania? Inform acje zostaną bezpowrotnie utracone.
•
Jak zachować dane? A by zachować bieżącą wersję dokumentu, należy przed z a m k n ięciem arkusza lub program u zapisać ją do pliku.
•
C zy zm iany w prow adzane w dokumencie w idocznym na e k ra n ie są a u to m a tycznie w prow adzane d o pliku? N ie, zm iany są w prow adzane tylko w dokum encie. Plik jest aktualizow any po w ydaniu polecenia zapisu.
•
W jaki sposób w ym usić na programie zapisyw anie arkusza d o pliku o innej nazw ie niż dotychczasow a? N ależy kliknąć k artę Plik, a następnie w ybrać polecenie Z a p isz jako.
•
Jak m ożna spraw dzić, czy funkcje użyte w arkuszu są o b słu g iw an e przez star sze wersje Excela? O tw ó rz arkusz, którego zgodność z pop rzed n im i wersjam i E xcela chcesz spraw dzić. Kliknij k a rtę Plik. Wybierz kolejno: Inform acje, W yszukaj prob lemy, Sprawdź zgodność. Zapoznaj się w inform acjam i o b łę d a c h w idocznym i w o knie szczegółow ym sprawdzanie zgodności.
Eliminacja niebezpieczeństwa utraty danych D o k u m en t w idoczny w o k n ie arkusza kalkulacyjnego jest zapisany w pam ięci RAM ko m p u tera. Nie m a ona elem en tó w m echanicznych. Jest podzespołem elektronicz nym . Z tego w ynikają jej zalety — duża szybkość działania i wysoka niezaw odność. RAM um ożliw ia w ielo k ro tn e zapisyw anie i odczytyw anie zawartości. Z apis do p a m ięci w ykonyw any jest p rzy każdym u ru ch o m ien iu program u, w czytaniu danych itp. O dczyt m a m iejsce np. w ów czas, gdy przew ijasz d o k u m en t w oknie program u. N ad tym , aby dane były u m ieszczan e tylko w pustych kom órkach, a następnie bez błędnie odnajdyw ane, czuw a oprogram ow anie kom putera. Zaw artość pam ięci RAM z o sta n ie bezpow rotnie utraco n a po niekontrolow anej prze rw ie w p racy o p ro g ram o w an ia. Taka przerw a m oże być spow odow ana: zawieszeniem się p ro g ram u , awarią k o m p u te ra , zanikiem napięcia zasilającego itp. Aby u n ik n ąć utraty bieżącej w ersji dokum entu, należy zapisywać d an e d o pliku. Pliki zakładane są na dysku tw ard y m , dyskietkach, pły tach CD, pendrivach itp. Zaletą tych nośników jest zachow yw anie zaw artości nawet p o wyłączeniu zasilania kom putera.
50
Co jest najcenniejsze
Wadą dysków tw ardych i dyskietek jest obecność w nich elementów mechanicznych, co pow oduje, że działają wolniej od pam ięci RAM. Częściej również ulegają awariom. W' trosce o bezpieczeństw o danych użytkow nika Excel okresowo zapisuje kopię pliku. Może być o n a w ykorzystana do odzyskania danych np. po zawieszeniu program u.
Co jest najcenniejsze W poprzednim rozdziale pokazano, w jaki sposób należy w ykony wać pierwszy zapis pliku, aktualizację jego zawartości i ja k zapisać plik po d inną nazwą. Zachęcam do wykonywania częstych zapisów. D obrze jest m ieć te sam e dane zapisane w kilku miejscach, np. na dysku kom putera, dysku sieciowym, płycie CD. Po awarii kom putera uszkodzony p o dzespół można wym ienić. Zwykle odbyw a się to z korzyścią dla sprzętu — nowszy podzespół jest szybszy i m a więcej możliwości. O program ow anie m ożna zainstalow ać ponow nie. Rzeczą, która m oże zostać bezpow rotnie utracona, są dane użytkownika. Żyjąc w p o śpiechu, oszczędzam y czas na w ykonyw aniu kopii zapasowych. W dłuższym okresie nie zawsze jest to opłacalne. Jedyną rzeczą, której możesz być pew ien, jest to, że aw aria sprzętu nastąpi. N ie wia dom o tylko kiedy. Może się to zdarzyć za chwilę lub za kilka lat. Zastanów się, z jakim i konsekw encjam i m usiałbyś się liczyć, gdybyś w tej chw ili bez pow rotnie u tracił dane zgrom adzone w kom puterze. Kiedy ostatni raz wykonywałeś kopię zapasow ą najważniejszych plików?
ąc aktualną kopią, możesz uszkodzony sprzęt oddać do serwisu, a pracować nnym komputerze.
W ykonywanie kopii zapasowych jest istotne dla osób, które posługują się k o m p u te rami przenośnym i. Utrata sprzętu oznacza utratę danych. Jeżeli masz kopie plików, utrata kom p u tera oznacza jedynie w ym ierną szkodę m aterialną. D ysponując ak tu alną kopią danych przechowywaną w bezpiecznym m iejscu, możesz ocalić w yniki swojej pracy.
Przykłady
51
52
Przykłady
Przykłady
53
Przykłady
Aby zapisać dokument pod inną nazwą, należy kliknąć kartę Plik i wybrać polecenie Zapisz jako. Po wyświetleniu okna Zapisywanie jako można zm ienić folder docelowy, nazwę oraz form at pliku.
I «
Zapisanie dokumentu do pliku pow oduje nadpisanie zawartości pliku. Nie jest rówmm nież możliwe anulowanie przekształceń, które były wykonane przed zapisem.
Aby zachować istotny etap pracy, należy zapisać bieżący dokum ent do pliku, a na stępnie zapisać go pod inną nazwą. Pracę należy kontynuować z dokum entem o no wej nazwie. Gdy zajdzie konieczność pow rotu do dawnej wersji dokum entu, wystar czy ją wczytać.
Podsumowanie
55
11 i
A
Podsumowanie •
Jaka jest ró żn ica p o m ię d zy d anym i znajdującym i się w p am ięci R A M a z a p i san y m i d o pliku? P am ięć RA M jest p o d o b n a d o pam ięci człowieka. M oże się przez n ią w z a w ro tn y m tem p ie przew ijać m nóstw o obrazów, tekstów, liczb. N ie o d b y w a się to ze sz k o d ą dla niej. N o w e inform acje zajm ują m iejsce starszych. A by o calić o d z a p o m n ie n ia d o b ry p o m y sł, zapisujesz go. Efektem p racy człow ieka je st p lik p a p ie ró w — no tatek , obliczeń. Posługując się k o m p u tere m , m o ż e m y w d o k u m e n c ie d o k o n y w ać w ielu zmian. Dane, kroje czcionek, k o lo ry w y k resó w itp. są z am ien ia n e n a bity, a one zapisywane w p am ięci RA M . D zięk i m o żliw o ści w ielo k ro tn eg o zapisu i odczytu nowa wersja d o k u m e n tu zastęp u je starszą. G d y n ad asz ark u szo w i satysfakcjonujący wygląd, chcesz go zach o w ać. Z apis d o p lik u polega n a skopiow aniu w ybranych danych z p am ięci R A M na n o śn ik o in n ej tech n o lo g ii zapisu. Najczęstszym sposobem jest m a g n e so w a n ie p o d ło ża. N a tej zasadzie działają np.: dyskietki i dyski tw arde. D an e z a p isa n e na n am ag n e so w an y m p o d ło ż u nie znikną po w yłączeniu k o m p u te ra . Z b ió r d an y ch zap isan y na n o śn ik u n o si nazwę pliku.
•
Czy w je d n y m folderze m o g ą znajdować się pliki o identycznych n azw ach ? Nie, pliki m u szą różnić się n azw ą lub jej rozszerzeniem .
•
Jak zap isać k ilk a w ersji p lik u o tej samej nazwie? Z a p isu n ależy d o k o n ać d o różnych folderów.
•
Czy m o ż n a o d tw o rzy ć p o p rz e d n ią wersję pliku, jeżeli d o k o n a n o zapisu? Nie, jest to niem ożliw e.
•
Skąd k o m p u te r p o b iera in fo rm acje wykorzystywane do o zn aczan ia d a ty i czasu u tw o rz e n ia o ra z m odyfikacji plików? Ź ró d łe m in fo rm acji je st zeg ar kom putera.
Jak oszczędzać czas Excel, tak jak w iększość program ów , zaraz po zainstalow aniu jest gotowy do pracy. Nie m usisz nic ustawiać. W ystarczy, że klikniesz ikonę program u. Dzieje się tak dlatego, że w trakcie instalacji p aram etrom nad aw an e są w artości d o myślne. O p raco w y w an e są one na p odstaw ie ustaw ień, które najczęściej w ybierają użytkow nicy Ze statystyką je st tak, że jeśli A backi zjadł 2 batoniki, a Babacki żadnego, to średnio zjedli po jed n y m . W niosek z tego je st taki, że nie zaw sze w artości statystyczne najle piej oddają stan rzeczywisty. U staw ienia najczęściej stosow ane nie m uszą o d p o w ia dać Twoim p o trz eb o m . U stawienia d o m y śln e nie uniem ożliw ią w ykonania k o n k retn y ch czynności. M ogą je skom plikow ać. Jeżeli np. w szystkie pliki trzym am y w folderze utw orzonym na dysku sieciowym, chcielibyśm y, aby przy o tw ieraniu d o k u m en tó w jako pierwszy w yśw iet lany był ten folder. Zapis nowych d o k u m en tó w rów nież pow inien być w ykonyw any do tego m iejsca. U staw ienia d o m y ślne pow odują, że Excel wyświetla najpierw folder C :\U żytko w n icy\N a zw a _ u żytko w n ika \M o je dokum enty. Im i
1»
Organizuj »
► Komputer ► OS (C:) ► Użytkownicy ► WW ► Moje dokumenty ► Umieść w bibliotece »
Ulubione Ł
Ostatnie miejsca
Ś Pobrane £
P u lp *
Udostępnij »
Jk ASUS
A Dokumenty skanowane ¿' Fa* iS}ExpenseRepoitl.«ls S ] m ój pierwszy arkusz.xlsx
Nagraj
Nowy folder
58
Przykłady
P a ra m e try k o n fig u racy jn e p ro g ram u Excel m o ż n a zm ieniać. Są one zapam iętyw ane p rz e z p ro g ram . P rzy kolejnym u ru c h o m ie n iu ark u sza zostają w czytane. Jeżeli się o k aże, że zachodzi p o trz e b a zm iany k o n fig u racji, wystarczy ustaw ić nowe param etry. P o zam k n ięciu i u ru c h o m ie n iu arkusza b ę d ą obow iązyw ać now e w artości. O p ła c a się p ośw ięcić czas na d o p asow anie p ro g ra m u . Raz w prow adzonych w artości n ie będziesz m u siał w pisyw ać przy każdej sesji z p rogram em . K orzystanie z aplikacji s ta n ie się w y godniejsze, a w ykonyw anie z a d a ń szybsze. Z p u n k tu „O pcje o g ó ln e ” dow iesz się, jak u zy sk ać dostęp do m e n u konfiguracyjnego i u staw ić p a ra m e try w pływ ające m iędzy in n y m i na wygląd now ego arkusza. W p u n k cie „O pcje edy cji” opisano, jak sp o w o d o w ać, aby Excel p rzed zastąpieniem w arto śc i w pisanej w k o m ó rce w yśw ietlał k o m u n ik a t ostrzegawczy. Pozwoli to u n ik n ą ć przypadkow ej m odyfikacji zaw artości ark u sza. P odczas pracy z arkuszem zawierającym w iele danych pow ierzchnia okna program u m o ż e okazać się zbyt m ała, aby wyświetlić w szystkie inform acje. W punkcie „Opcje w yśw ietlania” znajdziesz inform acje o tym , ja k u kryć zbędne elem enty okna program u. Excel m a w budow aną funkcję regularnego w ykonyw ania kopii zapasow ej danych. Jak jej działanie dostosow ać do swoich potrzeb, dow iesz się z p u n k tu „O pcje zapisywania”.
Przykłady Jeżeli w komputerze utworzono więcej niż jedno konto użytkownika, zmiany wykony wane na jednym koncie nie mają w p ływ u na konfigurację program u dla innych użyt kowników.
Opcje ogólne K onfigurow anie p ro g ram u najlepiej jest ro zp o c z ą ć o d opcji o gólnych.
Jeżeli chcesz wprowadzić zmiany w program ie, wykonuj je pojedynczo. Następnie za mknij Excela i uruchom go ponownie. Sprawdź, czy zachowuje się zgodnie z oczeki waniami. Wprowadzenie kilku zmian m oże utrudnić rozpoznanie, która jest źródłem problemów.
Przykłady
59
Aby w yśw ietlić o k n o w yboru opcji: 1. Kliknij przy cisk Plik.
Narzędzia jj
Zapisz^
2. W dolnej części w yśw ietlonego o k n a kliknij przycisk O pcje.
UL Zapisz jako i. j Otwórz ¡ J Zamknij
Ostatnio używane N ow e
Drukuj Zapisz i
P om oc
J Opge[^
: 3. W yśw ietlone zo sta ło o k n o Opcje program u Excel. K liknij przycisk Ogólne.
Opcje programu Excel
Ogólne
4. W p o lu D ołącz następującą liczbę arkuszy u staw liczbę arkuszy w n o w y m skoroszycie. 5. Z listy U żyj tej czcionki w y b ierz krój czcionki, k tó ry dom yślnie b ęd zie u ży w a ny w ark u szu . Podczas tworzenia nowych skoroszytów «.»dunr ztekstu t e m u podstaw. p uu zic Czcionka
Uzyj tej czcionki: Rozmiar czcionki:
11 jtG------
ffiidok domyślny dla nowych arkuszy
ny Widok normalny
Djjiacz na stepują ca liczbę arkuszy
3
Opcje programu Exce
s
6. Z listy R ozm iar czcio n k i w y b ie rz rozm iar czcionki, k tó ry d o m y śln ie będzie używ any w arkuszu. G dy w piszesz tekst w k o m ó rce arkusza, z o sta n ie on sfo rm ato w an y przy w y k o rzy sta n iu dom yślnego k ro ju czcionki.
Ogólne
(7 )
Formuły Sprawdzanie Zapisywanie
»
;
7. W o k n ie Opcje p ro g ra m u Excel kliknij p rzy cisk Z a pisyw anie. W y św ietlo n a zostanie część o k n a zaw ie rająca opcje z ap isy w an ia d o k u m e n tu do pliku.
60
Przykłady
8. W p o lu L o ka liza cja p liku A u to o d zysk iw a n ia zapisana jest ścieżka d o stęp u do fo ld era zaw ierająceg o a u to m a ty c z n ie w ykonyw ane kopie. 9. W p o lu D o m y ś ln a lokalizacja p lik u zap isa n a je st ścieżka dostępu do fo ld e ru , w k tó ry m d o m y śln ie b ęd ą z a p isy w a n e pliki. Ten folder będzie w yśw ietlany p o w y d a n iu p o le ce n ia o tw o rz e n ia pliku. J
Zachowaj ostatni# wersje zapisań# automatyczni«, jeśli program zostanie zamknięty bez zapisywania
lokal zaga pliku Autoodzyskiwania Qomyslna lokalizaga pliku
C:\UsersvVVW\AppData\Roaming\Microsoft\Eicef\ ----- ' C:\UsersvWW\Occuments
10. W o k n ie O pcje programu Excel kliknij przycisk Zaawansowane. W yśw ietlone zostały zaaw an so w an e o p cje k o n fig u racji arkusza. 11. W p o lu P o k a ż tę liczbę n ied a w n o używ anych d o ku m en tó w wpisz liczbę d o k u m entów , k tó re będą w yśw ietlane n a liście o sta tn io otw ieranych dokum entów . 12. P o w ie rzc h n ię obszaru ro b o czeg o m ożesz zw iększyć, ukryw ając zbędne e le m enty. A u to rz y p ro g ram u u m ożliw ili naw et ukrycie p aska formuły. Z n ik n ie on z e k ra n u p o usunięciu zazn acz en ia z pola Pokaż pasek fo rm u ły. 13. Lista o s ta tn io używ anych p lik ó w jest w id o czn a po kliknięciu przycisku Plik.
Opcje edycji O p cje edycji m ają w p ły w na zach o w anie p ro g ra m u po d czas w pisyw ania i p o p ra w ia nia danych. 1. W o k n ie O pcje programu Excel w ybierz kategorię Zaaw ansow ane. 2. Jeżeli chcesz, aby po naciśn ięciu klaw isza E nter zazn aczan a była in n a k o m ó r ka, w y b ierz o p c ję Przenieś za zn a c ze n ie po naciśnięciu klaw isza Enter. 3. Z listy K ieru n ek wybierz k ie ru n e k zaznaczenia. Aby zaznaczana była k o m ó rk a znajd u jąca się poniżej bieżącej, w y b ierz opcję W dół. Z a p isyw a n ie J«zyk Zaaw ansow ane
Przenieś za zn a cze n ie p o n a c iś n ię c iu k la w is z a E n te r
© —A
Kierunek:
nf - - :
W dół
□ —
©
O*
A u to m a ty c z n ie w s ta w p rz e c in e k d z ie s ię tn y
M uieisca:
b
¡-¿ I____________________
Przykłady
61
Opcje wyświetlania O p cje w yśw ietlania ok reślają w ygląd o k n a p ro g ram u . 1. W oknie Opcje program u Excel w ybierz kategorię Z aaw ansow ane. 2. Aby określić liczb ę o statn io w yśw ietlanych d o k u m en tó w w pisz ją w polu Pokaż tę liczbę ostatnio używ anych d o ku m en tó w . Zaaw ansow ane
s.
W y ś w ie tla n ie
Dostosowywanie Wstążki Y - j
P okaz t e liczbę o s ta tn io u ż y w a n y c h d o k u m e n tó w :
20
3. Jeżeli chcesz, aby w yśw ietlany był p o zio m y pasek przew ijania, w ybierz opcję Pokaż pasek p rzew ija n ia poziom ego. 4. Jeżeli chcesz, ab y w yśw ietlany był p io n o w y pasek przew ijania, w ybierz opcję Pokaż pasek p rzew ija n ia pionowego. Opcje wyświetlania dla tego skoroszytu: Zaaw ansow ane D o s to s o w y w a n ie W stą ż k i
J
P jjk a : pasek p r z e w ija n ia p o z io m e g o
V l P okaz pasek p rz e w ija n ia p io n o w e g o
Autozapisywanie D ziałan ie autozap isy w an ia polega na tym , że co zadany przedział czasu we w skazane m iejsce zapisyw ana jest k opia bieżącego d o k u m e n tu . Dzieje się to całkow icie bez a b so rb o w an ia u ży tkow nika. Po aw arii k o m p u te ra m o żn a próbow ać odzyskać dane z ko p ii utw orzonej p rz e z autozapisyw anie. G d y operacja się pow iedzie, straconych jest m ak sy m aln ie tyle z m ia n w d o k um encie, ile zostało w ykonanych o d ostatniego au to m aty czn eg o zapisu. A by uzyskać dostęp d o o k n a w y boru opcji zapisyw ania: 1. W o k n ie Opcje p ro g ra m u Excel w ybierz kategorię Zapisyw anie. 2. Jeżeli chcesz, ab y bieżący d o k u m e n t był autom atycznie zapisyw any do pliku co określony czas, zaznacz opcję Z a p isz informacje A utoodzyskiw ania co. 3. W po lu na p ra w o o d napisu Z apisz inform acje A utoodzyskiw ania co wpisz przed ział czasow y, co k tó ry m ają być w ykonyw ane kopie. Zap isyw anie skoroszytów
Sprawdzanie Z a p isyw a n ie
Zapisz p lik i w następującym fo rm acie
d>
7^
Skoroszyt proo g ja m u E«c< Excel r.x ls x )
Zapisz in fo rm a c ji A u to o d z y s k iw a n ia co
10
m in
62
o -
W pisanie zbyt małego odstępu czasu pomiędzy zapisami spowoduje utrudnienie pracy. Podczas zapisywania kom puter spowalnia wykonywanie innych czynności. O kreślenie zbyt dużego odstępu czasu pomiędzy autozapisami grozi utratą dużej czę ści pracy w przypadku zawieszenia komputera.
Domyślny format pliku W użyciu m o ż n a sp o tk a ć kilka w ersji ark u sza Excel. W starszych w ersjach p ro g ra m u nie m ożna o d c z y ta ć plików u tw o rz o n y ch przy w ykorzystaniu Excela 2010. Jeżeli w iększość o só b , z k tó ry m i w sp ó łp racu jesz, używ a Excela 97 lub 2003, trz eb a arku sze zapisyw ać w fo rm a c ie , który po zw oli im na korzystanie z dokum entów . Aby zm ienić d o m y śln y form at plików : 1. W o k n ie O pcje program u E xcel w ybierz kategorię Zapisyw anie. 2. Rozw iń listę Zapisz pliki w następującym form acie. 3. Z aznacz fo rm a t Skoroszyt program Excel 97-2003(*.xls). Zapisyw anie
Zapisz pliki w następującym formacie:
Jtzyk
i7] Zapisz inform acje Ąutoodzyskiwam z Skoroszyt programu Excel C.xlsx)
Zaawansowane
0
m
Zachow aj o s ta tn i, wersję zap.sa,
Skoroszyt programu Excel C.xlsx)
Skoroszyt P'°0'8I"U&“ «' * «***»«« makf «■■*•*») Skoroszyt binarny programu Excel C.xtsb)
lokalizacja pliku Auioodzyskiwam a:
Skoroszyt programu Excel9 7 -200 3 Ç.xlsl
Podsumowanie
63
1 1 i
A
Podsumowanie •
C zy u żytkow nik m o że z m ie n ia ć w artości p a ra m e tró w ustaw ionych p o d c z a s in sta la c ji program u? Tak, korzystając z o k n a O pcje program u Excel.
•
Jak d łu g o obow iązują z m ie n io n e ustaw ienia? Aż d o ponow nego u sta w ie n ia param etrów w o k n ie Opcje program u Excel.
•
C zy jeżeli z kom p u tera k o rz y sta wiele osób, z m ia n a konfiguracji w y k o n a n a p rz e z je d n eg o u ży tk o w n ik a m a wpływ na d z ia ła n ie p ro g ram u u ru c h a m ia n e g o p rz e z in n y c h użytkow ników ? Nie, p o d w arunkiem , że k ażd y użytkow nik lo g u je się n a in n e konto.
•
C zy k o rzy stn e jest za p isy w an ie inform acji A u to o d zy sk iw an ia do 1 m in u tę? W p isa n ie zbyt m ałego o d s tę p u czasu pom iędzy zapisam i spow oduje u t r u d n ie n ie pracy. Podczas zap isyw ania k om puter sp o w aln ia w ykonyw anie inn y ch c z y n n o śc i. O kreślenie zb y t d użego odstępu czasu p o m ięd zy au to zap isam i g ro zi u tra tą dużej części p ra c y w przypadku zaw ieszenia k om putera.
•
K ied y n ie w arto zapisyw ać arkuszy w form acie Excel 2010? Jeżeli w iększość osób, z k tó ry m i w spółpracujesz, używ a Excela 97 lub 2003, trz e b a ark u sze zapisyw ać w form acie, który p o zw o li im na korzystanie z d o k u m e n tó w .
66
Niewiarygodne możliwości
Excel m a w iele m ożliw ości. Aby łatw iej było z n ic h k o rzy stać, polecenia zo stały p o dzielone na g ru p y . N oszą one nazw ę w stęg. K liknięcie k a rty N arzędzia g łó w n e p o w oduje w y św ietle n ie karty, w której z e b ra n o p o le c e n ia słu żą ce do form atow ania kom órek. Narzędzia głów ne l
Układ »trony
Wstawianie
Celibn
• 11
*
-ii * B / H - A Wklej > *a * a *Czcionka Schowek r.
a
■
» M a p
B
I
Dan«
Ogólne
- łj'
1
5 F >
'•
Formuły
f "
•
Usuń Style
c> Q
o
z • IrU- * -
Komórki
r.
&
£3
. ‘S i formulaic
[5 J form at -
liczba
.
A.
W)
w ib o k
u— Wstew *
n
a
Wyrównanie
’
•/.
Rtcenga
Edytowanie New Group
Na karcie W sta w ia n ie znajdują się fu n k c je dające m o żliw o ść w stawiania różnych obiektów (zd jęć, klipartów , w y k resów itp.). Wstawiani«
Układ strony
Formuły
Oent
P.«cenrja
W idok
ifcjLai u?* O b r«
Wykresy Wykresy przebiegu ♦ w czasie *
Obiekl _ d ip a it
Fragmentator
Miperł«cze
Filtr
t#cza
llu stia g e
A
Q
o
A
n
Tekit
Symbole
0
£3
Kolejna k arta n o s i nazw ę Układ strony. Z n a jd u je się n a n iej wiele szczegółow ych o p cji dotyczących w y g ląd u strony: s c h e m a t kolorów , ro z m ia ry m arginesów , o rie n ta cja strony itp. Narzędzia głów ne
m pHem
Aą
■* LaJ■
Motywy
Marginesy
Lklad strony
Wstewsanle
_ [_ ) h Rormiw [Q otmter ** j|łło ^ ot),jir yyyOruku • iQj| W W
Dene
wydruku
w idok
Recenzje
Szerokość Autometyc ’
£J Wysokość ( j j Skala: Skal*
100%
e> Q
41
Automatyc •
Skalowanie do lozm m u
Ustawienia strony
Motywy
fo rm u ły
»¡ej Znaki podziału
Orientacje -
C
o
&
£3
%
Opcje Rozmieszczane •rkusze •
.
Na karcie F o rm u ły znajdują się n a rz ę d z ia um ożliw iające w staw ianie fo rm u ł. ■ ^^■ 1
fłer?«Jz»e głów ne Z Autosumowame *
Wstawiani«
yf
Układ strony
Formuły
Dane
Recenga
Widok
•f p - Niedewno używane • j k tekstowe • U • Wstew ^ lu n k g t V> finansowe ’ E J Pet» i godzina * B r
1----- r fi3 U ryj w toimule • Manadzei i- n nazw W Utwórz z zaznaczeni*
Biblioteka funkcji
Nazwy zdefiniowane
G>
O
ca
&
£3
a
- O D efiniuj nazwę *
logiczne *
Inspekcja Obliczanie * formuł ’
N a karcie D a n e z n ajd u ją się n a rz ę d z ia um ożliw iające zarząd zan ie danym i. M o ż n a tu taj w ybrać ź ró d ło d an y ch (np. b az a A ccessa, in te rn e t). Z a im p o rto w an e d a n e m o ż n a sortow ać, filtrow ać, usuw ać d u p lik a ty itp. Marudna głów ne A
iii ?
Dene Odśwież zewnftrzn* • wszystko ’ “ Policzenia
Wstawianie
Ul Sortuj
Ukltd strony s ir
*
* ^ filtru j ^
i/ Sortowanie i filtrowanie
form uły
31
Dane
2ŚS>
tekst jako llsuń kolumny duplikaty « ? " Narzędzie danych
Recenzja Recenzia w
w id o k
is £
i j 3 Analiza danych
konspekt Analiza
) a
& a
Niewiarygodne możliwości
67
N a k arcie R ecen zja zn ajd u ją się n a rz ę d z ia u m o żliw iające wstawianie k o m en tarzy oraz zab ezp iecze ń . Naizędzia główne Pisownia u
Wstawianie -1
%>
Poszukaj
Formuły
Chroń arkusz
Oane
Język
Recenzja
W idok
û Q
<¡¡3 Chroń i udostępnij skoroszyt Zezwalaj użytkownikom na edyqę akr esów
-----“ N° * » » . ■ komentarz - > komentarze
Przetłumacz Tezaurus Sprawdzanie
:ład strony Układ
2 J -1
Zmiany
N a karcie W id o k znajdują się o p c je w id o k u i z a rząd zan ia poszczególnym i oknam i. Narzędzia główne
Plik
nu
Wstawanie
Układ strony
Formuły
Nowe okno «
■ ij i Układ . strony J3I Widoki skoroszytu
Pokazywanie Powiększenie '
Dane 3
_L)
^ Rozmiesi! wszystko . , J l i Zablokuj okienka ’ J J
ił* z) j
Okno
Recenzja
Widok
" P
m g
^ Zapisz obszar Przełącz roboczy okna *
< *©
=
&
S3
m
Mikra
Mikra
N ajczęściej u ży w an e p o lecen ia (zapisyw anie d o pliku, anulow anie i pow tarzanie o s ta tn io w y k o n a n e j o p eracji, szy b k ie d ru k o w a n ie ) m ożem y rów nież u ru ch am iać, k likając ik o n y w idoczne na p a sk u n arzęd zi S zyb ki dostęp. iy
*7 m m m m
D o m y śln ie n a pask u narzęd zi S zy b k i dostęp nie są w yśw ietlane wszystkie dostępne ikony. M o ż n a je w szerokim zak resie zm ieniać. Po kliknięciu strzałki w idocznej po praw ej s tro n ie n arzędzi S zy b k i dostęp w yśw ietlane je st menu. W ybranie z niego pole cen ia W icej poleceń p o w o d u je w y św ietlenie o k n a O pcje programu Excel. Zeszyt2 - Microsoft En Dostosuj pasek narzędzi Szybki dostęp
Nowy Otwórz Układ strony
Zapisz Wiad. e-matl
d o k i skoroszytu
Szybkie drukowanie
H4
Wyświetl podgląd wydruku i drukuj Pisownia ✓
•J
Cotmj Wykonaj ponownie Sortuj rosnąco Soituj malejąco Otwórz ostatnio używany plik Więcej poleceń... Pokaz poniżej Wstążki
68
Niewiarygodne możliwości
Po prawej stro n ie o k n a w i doczne są ikony z n a jd u ją c e się na pasku. Po lewej s tro n ie okna są ikony, k tó re m o ż n a u m ie ś cić na pasku n arzęd zi S zyb ki dostęp.
Z a rzą d za n ie ik o n a m i przez p rz e n o sz e n ie ich na prawą stronę o k n a jest ro zw iązan iem szybkim . W te n s p o só b m o żn a włączyć (w yłączyć) ikony na jed n y m p a sk u n arz ę d z i S zyb ki dostęp. Jeżeli trz e b a w prow adzić w ięcej zm ian w wyglądzie o k n a p ro g ra m u , n ależy sk o rzy stać z efek ty w n iejszego narzędzia. Wskazówki dotyczące p o słu g iw a n ia się n im z n a jd z ie sz w p u n k cie „W ygodne zarządzanie Wstążką”. W trakcie p rac y z p ro g ram em k o m puterow ym to samo polecenie m o żn a w y d ać na kilka sposobów . M o żn a w ybrać je z karty. Dzięki temu widać, jakie są p o z o sta łe m o żli wości. Jeśli je d n a k d o tarcie do polecenia w ym aga przebrnięcia przez wiele m e n u szcze gółow ych, nie jest to w ygodne. N ow y arkusz zostanie utworzony p o n aciśn ięciu k o m b i nacji klaw iszy Q r /+ N , a zapisany p o naciśnięciu kombinacji klawiszy Ctrl+S. N iek tó re z poleceń m o ż n a rów nież u ru ch a m iać kliknięciem ikony. W ydawanie p o leceń p ro g ra m ow i Excel zo sta ło opisane w punkcie „W ydawanie poleceń”. W ark u szu k a lk u lac y jn y m a rg u m e n tem funkcji może być zaw artość k o m ó rk i. K om órki są je d n o z n a c z n ie o k reślan e przez n u m er wiersza i etykietę k o lu m n y . Jak należy o d cz y ty w a ć w sp ó łrz ę d n e kom órek, możesz się dow iedzieć z p u n k tu „O dczytyw anie w sp ó łrz ęd n y c h k o m ó rk i”. W zeszycie m o ż e znajdow ać się kilka arkuszy. Używając analogii z b iu ra — a rk u sz jest k o m p u te ro w y m o d p o w ied n ik iem k a rtk i papieru, zaś zeszyt je st w irtu a ln y m o d p o w ie d n ik ie m skoroszytu. D om yślnie zak ład an e są trzy arkusze o n azw ach : A r k u s z l , A rkusz2, A rk u sz3 . Z am iast n azw dom yślnych arkusze mogą nosić n azw y k o ja rz ą c e się z ich zaw arto ścią. D zięki tem u łatwiej b ędzie w zeszycie odnaleźć p o trz e b n y ark u sz. Jak zm ienić n azw ę arkusza, d o w iesz się z p u n k tu „Zmiana nazwy ark u sza”. Bez p isan ia fo rm u ł i d o b ie ran ia funkcji w arkuszu Excel można w y k o n ać p r o s te o b liczenia. W y starczy d o tego k ilk a kliknięć myszą. Informacje na te n te m a t z n a jd z ie sz w p u n k cie „B łyskaw iczne o b liczen ia”.
Przykłady
69
Przykłady Wygodne zarządzanie Wstążką Excel jest p ro g ra m e m u n iw ersaln y m . Jak przystało n a aplikację z ro d z in y W indow s, m a m ożliw ość u ru c h am ian ia w iększości narzędzi za p o m o c ą ikon w id o czn y ch na k artach. K art je st tak wiele, że tru d n o zlokalizow ać p o trz e b n ą ikonę. Aby u n ik n ą ć żm u d n eg o szu k an ia, m o żn a ikony u m ieścić na pasku n a rz ę d z i S zybki dostęp. P asek ten jest zawsze w idoczny. M oże zn ajd o w ać się n ad W stążk ą (lokalizacja dom yślna) lub p o d W stążką. Aby zm ien ić lokalizację paska n arzęd zi Szybki dostęp: ® 'A Plik ’G ^t
6 Wklej
______________________ arz c dz i D ostosuj pasek narzędzi Szybki dostęp
r rr
Nowy C alib
O tw ó rz
-ii * B
J Schowek
0
Zapisz
2. W y b ierz p o lecen ie P okaż p o n iż e j W stą żki.
W iad. em ail
-
Szybkie drukowanie
H6
1. K liknij strzałkę znajdującą się p o prawej stro n ie p ask a narzędzi S zyb ki dostęp. R o zw in ięte zostało m e n u p o d ręczn e .
W yśw ietl podgląd w yd ru ku i d ru k u j
A
Pisownia
i
0 0
2 3
C ofnij W ykonaj ponow nie
4
S ortuj rosnąco
5
S ortuj malejąco
6
OtwOrz ostatnio używany p lik
7 i^ ie c e j poleceń... 8 Pgkaz poniżej Wstążki
9
N arzę d zia g łó w n e
Calibrl
1 - j • W klłj * ScM owt.
A
B
.
I
U (3 J C
•
w
' zck
3. P asek z o sta ł w y św ietlo n y p o d w stęgam i. Po z m ia n ie m ie jsc a u leg ł on w y d łu ż e n iu . Z opcji tej w a rto korzystać, g d y n a p a sk u n arzęd zi S z y b k i dostęp zn ajd u je się w iele ik o n .
70
Przykłady
N arzędzia g łó w n e
il ñ
W stawianie
Calibri
* *
Wklej
- U
i
u -
-
A*
tB '
4. W rów nie prosty sposób m o ż n a p o n o w n ie wyświetlić pasek w dotychczasow ej lokalizacji. K liknij narzędzi Szybki dostęp prawym przyciskiem myszy. R ozw inięte zostało m en u p o d
U kła d strony
K
m
B
S
A '
Czcionka
r¿
Usuń z paska narzędzi Szybki dostęp g o s to s u j pasek narzędzi Sz/bki dostęp...
ręczne.
Pokaz pasek narzędzi Szybki dostęp p o w yżej Wstążki
5. W y b ierz polecenie Pokaż pasek n a rzę d zi Szybki dostęp p ow yżej
D ostosuj W stążkę... M in im a liz u j W stążkę
W stą żki.
Wydawanie poleceń W tak z ło ż o n y m p ro g ram ie jak Excel wiele czynności m o żem y w ykonać na kilka sposobów: w y b ierając p o lecen ia z m e n u , klikając ikonę czy posłu g u jąc się sk rótem klaw iaturow ym . Są one ró w n o rz ę d n e . W ybór jed n eg o ze sp o so b ó w zależy od u p o d o bań u ży tk o w n ik a . Aby w y d ać p ro g ra m o w i polecenie: I
Narzędzia
1. K liknij k a rtę Plik. 2. Z m e n u w y b ierz p olecenie O tw órz.
Zapisz
s2 ) W. Zapisz jako}
J? Otwórz
3. W o k n ie O tw ieranie
( * j Otwieranie p
P c e s a /k o / D o k u m e n ty
Organizuj w
ej*
Now y folder
Biblioteka Dokumenty
M krosoft Excel
Rozmieść według.
Zawiera lo kalizacji— 2 liz Ulubione
Nazwa
Data m o d yfika cji
Typ
J» • Folder w
m icro jo tt
2009 11-221751
Folder plików
i» ASUS
2009 12 16 1658
Folder plików
p Dokumenty skinów ane
2009 12-251202
Folder plików
i.
2010-03-0512:10
Folder plików
2010-01-05 U 04
Arkusz programu ...
§ Pobrane
m ftblioteki
■żj sprzedaż suszonych śliwek j J sj
• Dokum enty J 1 Muzyka Obrazy H Wideo
• 4 Grupa dom ow a
Fax
-
sprzedaż suszonych Śliwek w sty...
2010 01 05 11 18
Arkusz progrw nu ...
ExpenseReportl .rfs
2010-01-0511:57
Arkusz programu m
m o j pierwszy arkuszjdsx
2010-05-17 10 48
Arkusz programu —
4
ftazwa pliku: sprzeda: suszonych slwetuds* Nagedzia
w
¿tw órz
i zaznacz go. 4. K liknij przycisk O tw órz.
i . Ostatnie miejsc«
H Pulpit
odszukaj plik, k tó ry chcesz otw orzyć,
Anuluj
Przykłady
71
Odczytywanie współrzędnych komórki W ark u szu w sp ó łrzęd n e k o m ó rk i określają ją jed n o zn aczn ie. P o d an ie w spółrzędnych um ożliw ia je d n o z n a c z n e zidentyfikow anie k o m ó rk i. 1. K liknij kom órkę znajd u jącą się w lew ym g ó rn y m rogu arkusza. W okół niej p o jaw iło się czarne o b ram o w an ie. A l
—
A
\ 1 3 4
^ B
r
1* I 3 ( 2 )
3. E ty k ieta kolum ny, w której znajduje się w y b ra n a kom órka, zo stała wyróżniona z m ia n ą tła. O dczytaj ją.
(
5
4. W s p ó łrz ę d n e aktyw nej kom órki zapisa ne w p o stac i num er_w iersza_etykieta_ k o lu m n y są w yśw ietlane w Polu nazwy. O d czy taj je.
6
(?
2. N u m e r w iersza, w k tó ry m znajduje się w y b ra n a kom órka, zo stał w yróżniony z m ia n ą tła. O dczytaj go.
w
w---- - B5 ~ A
r
r
1 2
r?\
3 4
Jś>
6 -------©
1
Y
1
5. K liknij in n ą kom órkę. W okół niej poja w iło się obram ow anie. 6. W raz ze zm ianą aktyw nej kom órki w y ró żn io n y został inny n u m e r wiersza. O d czy taj go. 7. O d czy taj n u m er kolum ny, w której znaj d u je się aktyw na kom órka. 8. O d czy taj w spółrzędne aktyw nej kom ór ki w id o c z n e w P o lu nazw y.
72
Przykłady
Zmiana nazwy arkusza Excel dom yślnie tw o rz y trzy a rk u sze. N ad aje im nazwy: A r k u s z l, A r k u s z 2 , A rku sz3 . D om yślne nazw y n ic nie m ów ią o tre śc i arkusza. Aby o d n aleźć p o trz e b n e in fo rm acje, m u sim y p am iętać, co zaw iera a rk u sz o określonym n u m e rz e , lub o tw ie ra ć p o sz c z e g ó ln e arkusze. N a szczęście d o m y śln ą nazwę m o ż n a zm ienić. Ależ to praktyczne! A by zm ienić n a z w ę arkusza:
^ 5un
1. Kliknij praw ym p rzy cisk iem m y szy ety k ietę arkusza, k tó reg o nazw ę c h c e sz z m ie n ić .
Zmień nazwę
2. Z menu p o d ręczn eg o w y b ie rz p o le c e n ie
w^taw...
Zmień nazwę.
Przenieś lub kop uj... <^J
Wyświetl kod £hroń arkusz... Kolor karty
►
Ukryj Odkryj.,.
Zaznacz wszystkie arkusze
3. Przejazdy czerwiec 2010 , Arkutz2 , Arkusz3
5»
A by zakończyć e d y c ję etykiety, naciśnij klaw isz E n ter.
Przykłady
73
ff { 74
Podsumowanie
L
P odsum ow anie •
C z e g o o d p o w ie d n ik ie m są wstęgi? W stę g i są o d p o w ie d n ik ie m m enu.
•
C o to je s t sk ró t k la w ia tu ro w y ? Jest to k o m b in ac ja klaw iszy, k tó rą trzeba nacisnąć, aby w y d an e z o s ta ło p rz y p is a n e d o skrótu p o le c e n ie .
•
D la c z e g o w arto u ży w ać sk ró tó w klawiaturowych? N a c iś n ię c ie k o m b in a cji klaw iszy jest szybsze n iż w y b ran ie p o le c e ń z m e n u . W n o te b o o k a c h k o rz y s ta n ie z klawiatury jest w y g o d n iejsze n iż p o s łu g iw a n ie się u rz ą d z e n ie m w sk a z u ją c y m .
•
Jak n a le ż y ro zu m ieć z a p is Ctrl+N? Z a p is te n oznacza: p rz y trz y m a j klawisz Ctrl, n aciśn ij klaw isz N , z w o ln ij o b a k law isze.
•
W jak i s p o só b m o żn a o p isa ć położenie kom órki? N a le ż y p o d a ć n u m e r w ie rsz a i etykietę kolumny, n a przecięciu k tó ry c h z n a j d u je się kom órka.
•
Jak n ajp ro ście j w y k o n ać o b liczen ia na liczbach zn ajd u jący ch się w je d n e j k o lu m n ie ? A b y w y k o n ać o b liczen ia n a liczbach znajdujących się w jed n ej k o lu m n ie , n a le ż y je zaznaczyć, k lik n ą ć praw ym przyciskiem m y szy p asek s ta n u i o d c z y ta ć wynik: p o d s ta w o w y c h obliczeń z m en u p o d rę c z n e g o .
Łatwe sposoby zaznaczania Z an im w ydasz program ow i k o n k retn e polecenie, m usisz wskazać, k tó re kom órki za w ierają d a n e do w ykorzystania. Przy podliczaniu rach u n k u w restau racji nie trzeba sum ow ać nazw ani g ra m a tu ry i objętości potraw . Isto tn a jest tylko cena. A rg u m en tem funkcji m oże być zarów no p o jedyncza kom órka, jak i g ru p a komórek. W ybrane kom órki są w yróżnione za pom ocą czarnego obram ow ania. A
B
Gram atura
1 Zupa 2 Pomidorowa z ryżem 3 Bulion z kołdunami 4 Sztuka mięsa w rosole z makaronem 5 Barszcz z pasztecikiem 6 Bulion z pasztecikiem 7 Zupa gulaszowa 8 Żurek staropolski 9 Krem z pieczarek z grzankami 10 Krem z pieczarek z groszkiem ptysiowym
250/50 g 200/100 g 100/250/100 c 250/50 g 250/50 g 300 ml 300 ml 200/20 g 200/20 g
AA
o c n ic n
U
►w
zupy
E
13 4 5
7 5
4 4 o j
Licznik wartości liczbowych: 15
D
5
„
ŁJ
Średnia: 5,066666667
c * Cena (zł) 3
3< I
Minimum: 2
Maksimum: 13
Uli Suma. 76
76
Łatwe sposoby zaznaczania
A by zazn aczy ć p o jed y n czą k o m ó rkę, w ystarczy ją kliknąć. Bardziej skom plikow ane jest z a z n a c z a n ie o b szaró w o ra z zm iana rozm iarów obszarów. Kliknięcie innej k o m ó rk i p o w o d u je usu n ięcie d o tychczasow ego zaznaczenia i pojaw ienie się o b ram o w a n ia w o k ó ł o s ta tn io k likniętej kom órki. Jak zaznaczyć pojedynczą kom órkę, dow iesz się z p u n k tu „Z azn aczan ie k o m ó rk i”. P o dobnie przebiega zaznaczanie obszarów k o m ó re k . M o żesz o n im p rzeczy tać w p u n k c ie „Z aznaczanie sąsiednich k o m órek”. Z a z n a c z e n ie kolejnej k o m ó rk i nie będzie pow odow ało usunięcia w cześniejszego za z n a c z e n ia , d o p ó k i będziesz trzy m ać w ciśnięty klaw isz Ctrl. W jaki sposób m o żn a s u m o w ać za z n a c z a n e obszary, dow iesz się z p u n k tu „Z aznaczanie niesąsiadujących k o m ó re k ”. A co p o c zą ć, gdy trzeb a zazn aczy ć cały arkusz? Jest to niezbędne, aby np. z m ie nić w ielk o ść cz cio n k i w ca ły m d o k u m en cie. Czy należy kliknąć każdą z kom órek? Na szczęście nie! Istnieją sp o so b y szybkiego zaznaczania obszarów kom órek. Aby z a znaczyć w szy stk ie k o m ó rk i leżące w ty m sam ym w ierszu lub kolum nie, należy k lik nąć n u m e r w iersza lub ety k ietę kolum ny. W celu zaznaczenia całego arkusza trzeba k lik n ąć p ro sto k ą t zn ajd u jący się na przecięciu pól z n u m eram i wierszy i etykietam i k o lu m n . In fo rm a c je na ten te m a t znajdziesz w punktach: „Z aznaczanie w iersza”, „Z az n a c z a n ie k o lu m n y ”, „Z azn aczan ie arkusza”. K o m ó rk i m o ż n a w ybierać n ie ty lk o za p o m o cą myszy. N otebooki m ają w b u d o w an e u rz ą d z e n ia w skazujące, k tó re n ie zapew niają kom fortu pracy. D rgnięcie d ło n i p o d czas k lik a n ia m oże zostać z in te rp re to w a n e przez p ro g ram jako przesunięcie myszy. Ł atw iejsze jest k orzystanie ze sk ró tów klaw iaturow ych. N aciskanie klaw iszy w ym aga m niejszej precyzji ruchów .
Łatwe sposoby zaznaczania
77
W tab e li 6.1 zebrano sp o so b y zaznaczania obszarów. T a b e la 6 .1 . Z aznaczanie o b szaró w arkusza za p o m o cą klaw iszy Efekt
Klaw isze
Zaznacza cały arkusz. Jeśli arkusz zawiera dane, użycie klawiszy Ctrl+A powoduje zaznaczenie bieżącego regionu. Powtórne naciśnięcie klawiszy Ctrl+A powoduje zaznaczenie całego arkusza. Gdy punkt wstawiania znajduje się po prawej stronie nazwy funkcji w formule, wyświetla okno dialogowe Argumenty funkcji.
Ctrl+A
Kombinacja klawiszy Ctrl+Shift+A umożliwia wstawienie nazwy argum entów i nawiasów, jeśli punkt wstawiania znajduje się na prawo od nazwy funkcji w formule. Zaznacza bieżący obszar wokół aktywnej komórki (obszar danych otoczony pustymi wierszami i pustymi kolumnami).
Ctrl+Shift+*
W tabeli przestawnej zaznacza cały raport w formie tabeli przestawnej. Zaznaczenie całego wiersza
Shift+Spacja
Zaznaczenie całej kolumny
Ctrl+Spacja
Zaznaczenie wszystkich kom órek zawierających komentarz
Ctrl+Shift+O
Zaznaczenie wszystkich obiektów w arkuszu
Ctrl+Shift+Spacja
P o słu g u jąc się klaw iaturą, m o ż n a dołączyć in n e k o m ó rk i do zazn aczo n eg o obszaru W tab e li 6.2 znajdują się słu żące d o tego w ybrane k o m b in acje klawiszy. T a b e la 6.2. K om binacje klaw iszy służące d o po szerzan ia zazn aczo n eg o obszaru Efekt
Klaw isze
Kombinacja klawiszy rozszerza zaznaczenie do ostatniej używanej komórki w arkuszu (prawego dolnego rogu). Jeśli kursor znajduje się w pasku formuły, naciśnięcie klawiszy Ctrl+Shift+End powoduje zaznaczenie całego tekstu w pasku formuły od położenia kursora do końca — nie ma to wpływu na wysokość paska formuły.
Ctrl+Shift+End
Poszerzenie zaznaczenia do początku arkusza
Ctrl+Shift+Home
Poszerzenie zaznaczenia do ostatniej niepustej komórki w kolumnie lub wierszu wyznaczonym przez położenie aktywnej komórki
Ctrl+Shift+Strzałka
W łączenie (wyłączenie) trybu rozszerzonego. W trybie rozszerzonym na pasku stanu widoczny jest napis Extended Selection. Naciskanie klawiszy sterowania ruchem kursora powoduje poszerzanie zaznaczonego obszaru
F8
78
Przykłady
Przykłady Poniższe p rz y k ła d y d e m o n stru ją podstaw ow e sposoby z a z n a c z a n ia kom órek.
Zaznaczanie komórki Z a z n ac zo n a k o m ó rk a w yró żn io n a jest czarnym o b ram o w an iem . P o w czytaniu a r k u sza ak ty w n a m u si być przynajm niej jedna kom órka. Aby zaznaczyć k o m ó rk ę: A l
^
A
B
1 1
1. Kliknij kom órkę, k tó rą c h c e sz zaznaczyć.
C* C
(Tó
2i
O
3 3
mm
C3 .....
2. O bram ow anie zo sta ło u s u n ię te z do ty ch czas a k tywnej kom órki. P ojaw iło się o n o w okół k o m ó r ki, która została k lik n ięta.
C
A
H
3. W spółrzędne aktyw nej k o m ó rk i w id o czn e są Polu nazwy.
Li !
Zaznaczanie sąsiednich komórek Z azn aczen ie o b sz a ru jest n iezb ęd n e wówczas, gdy m a zo sta ć u w z g lę d n io n a zaw ar tość w szystkich k o m ó rek , np. przy sum ow aniu listy spraw unków . Aby zaznaczyć są sie d n ie kom órki: A
1 2 3 4 5
6 7
83
B
r®
1
(V
c
1
D
E
1. K liknij k o m ó rk ę z n a jd u ją c ą się w n a ro ż n ik u o b s z a ru , k tó ry m a zo stać zazn aczo n y .
Przykłady
79
2. Wciśnij i p rzy trzy m aj lewy przy cisk myszy. 3. Przesuń k u rs o r w poziom ie, aby zaznaczyć całą szerokość obszaru.
A
B
C
D
E
1
4. Przesuń k u rs o r w pionie, aby za znaczyć w ysokość obszaru.
2 3 4 5 6
O
7 8
A
B
|
C
0
E
1 2 3 4 5 6 7 8
? O
5. Zwolnij lew y p rzy cisk myszy. P rzesuń m ysz. K u rso r prze m ieszcza się, ale p o zw olnieniu przycisku k sz ta łt obszaru nie zm ienia się.
80
Przykłady
Przykłady
A 1 2 3
A
B
L
D
3. W ciśnij i przytrzym aj k law isz Shift. K liknij lewym p rzy cisk iem myszy. Z azn aczo n y został o b sz a r o g ran iczo n y d w iem a kom órkam i.
D
4. Zwolnij klawisz Shift i p rzesu ń kursor. Zaznaczenie kom órek nie uległo zmianie.
C
4
5 6
81
o
A 1 2 3
A
B
_L
c
4
5 6
f
1
O
Zaznaczanie wiersza A by zaznaczyć w szystkie k o m ó rk i leżące w ty m sam ym wierszu: A
A i 2
B
1. U m ieść k u rs o r nad polem z n u m e re m wiersza. P rzyjm ie o n kształt czarnej p o z io m e j strzałki.
C
B
C
2. Kliknij m yszą. Cały wiersz z o sta ł zaznaczony.
(2)
L. v Zaznaczanie kolumny Aby zazn aczy ć w szystkie k o m ó rk i leżące w tej sam ej kolum nie: A
2 3
C*
1. U m ieść k u rs o r nad polem z ety k ie tą kolum ny. Przyjm ie o n kształt czarnej pio n o w ej strzałki.
c*
2. Kliknij m yszą. Zaznaczone zo stały wszystkie kom órki leżące w tej samej k o lu m n ie.
1 rr
A
1 2 3
B
B
© —
i'
Podsumowanie
83
1 1 i
A
Podsum owanie •
W jak i sposób p rze k az y w an a jest prog ram o w i in fo rm acja o ty m , zaw artość k tó ry c h k o m ó re k m a zo stać p o d d an a d z iałan iu w y bieranych poleceń? U ru ch am ia n e p o le c e n ia dotyczą tylko zaw arto ści k o m ó re k zaznaczonych.
•
W ja k i sposób m o ż n a p o zn ać, k tó ra k o m ó rk a je st zaznaczona? W o k ó ł w ybranych k o m ó re k w idoczne je st c z a rn e o b ram o w an ie.
•
Ile k o m ó re k m oże być zaznaczonych w ark u szu ? W a rk u szu m oże być zazn aczo n a dow olna liczb a kom órek: o d jed n ej d o całego arkusza.
•
Jak u su n ąć zazn aczen ie kom órek? A by u su n ąć d o ty ch czaso w e zaznaczenie, trz e b a kliknąć d o w o ln ą kom órkę ark u sza. Z a zn a cz o n a b ęd zie tylko ostatnio k lik n ię ta k o m ó rk a .
•
Jak zaznaczać ciąg łe o b szary kom órek? N ajp ro stszy m s p o so b e m jest przeciąganie k u rso ra.
•
Jak zaznaczyć ciągły o b szar kom órek leżących w jednym w ierszu lub kolum nie? N ależy kliknąć p ie rw sz ą k o m ó rk ę obszaru, w cisnąć i p rz y trz y m a ć klaw isz Shift, a n astęp n ie k lik n ą ć o statn ią kom órkę o b szaru .
•
C zy m o żn a je d n o c z e śn ie zaznaczyć niesąsiadujące ze so b ą k o m ó rk i? Tak. N ależy k lik n ąć p ierw szą kom órkę, w cisn ąć i p rzy trzy m ać klaw isz Ctrl, k lik ać kolejne k o m ó rk i. Po zaznaczeniu w szystkich k o m ó re k trz eb a zw olnić klaw isz Ctrl.
•
Jak zaznaczyć w szy stk ie k o m ó rk i w kolum nie lu b w ierszu? A by zaznaczyć w szy stk ie k o m ó rk i w danej k o lu m n ie lub w ierszu , należy k lik n ą ć p o le z n u m e re m w iersza lub etykietą kolum ny.
•
Jak zaznaczyć k o m ó rk i leżące w kilku k o lu m n ach ? N ależy kliknąć e ty k ie tę pierw szej kolum ny, w cisnąć i p rz y trz y m a ć klawisz Ctrl, klik ać ety k iety kolejnych kolum n. Po zazn aczen iu w szystkich k o lu m n trz e b a zw olnić k law isz Ctrl.
Krnąbrne maszyny Przykłady Podsumowanie
Mistrzowskie wprowadzanie danych P oznaw anie świata i o d k ry w a n ie rządzących nim reguł bardzo często polega na zbie ran iu inform acji i w yciąganiu na ich podstaw ie wniosków. Tabele zapełnione licz b am i nie bardzo nadają się d o form ułow ania praw. Potrzebne jest efektywne n a rzędzie, które um ożliw i g ro m ad zen ie danych, wykonywanie na nich obliczeń oraz in terp retację wyników. 9
D o tej roli św ietnie nadaje się arkusz kalkulacyjny. W ko m ó rk ach m ożna wpisywać wartości liczbowe i tekst. M ożna ró w n ież um ieszczać w nich wyrażenia m atematyczne, k tó ry ch argum entam i jest zawartość innych kom órek.
9
Z a n im za p o m o cą Excela będziesz odkrywać now e prawa przyrody, m usisz opanow ać mniej pasjonującą czynność — przygotow yw anie danych. Chwilowo na arkusz kalkulacyjny b ędziem y patrzeć jak na czarną skrzynkę. Z jednej strony w prow adzam y dane, a z drugiej otrzymujemy wyniki.
86
Mistrzowskie wprowadzanie danych
W p ro w ad z an ie danych spraw ia n iespodzianki początkującym użytkow nikom arkusza kalkulacyjnego. C zy n n o ść przypom ina w pisyw anie tekstu w edytorze tekstu, ale tylko częściow o. A rkusz kalkulacyjny form atuje d an e zapisane w kom órkach. F o rm ato w a n ie in fo rm u je program , jak m a in terp reto w ać znaki znajdujące się w k o m ó rk a c h . Z astanów m y się, co może oznaczać liczba 2010. Ta sam a liczba m oże być ro k ie m , kw otą zarobków , lub też w spółczynnikiem inform ującym o procentow ym p rzy ro ście w artości. C złow iek z kontekstu użycia inform acji w yw nioskuje, czego o n a dotyczy. K om puter n iestety tego nie zrobi. O p ró c z w pisania d anych należy o d p o w ie d n io je sform atow ać — dodać do nich in fo rm ację o sposobie interpretacji. K on ieczn e jest jeszcze ustaw ienie szerokości k o lu m n , w yróżnienie innym kolorem lub k ro jem czcionki n a zw kolum n, w yników końcow ych itp. W y rażeń nie m usim y definiow ać sami. Excel udostępnia użytkow nikom ponad 300 funkcji! O p ró cz czterech podstaw ow ych d ziałań w arkuszu dostęp n e są m iędzy in n y m i funkcje: finansow e, daty i czasu, statystyczne i logiczne. W yniki obliczeń m o żn a zinterpretow ać graficznie, tw orząc wykresy. Podczas w pisyw ania danych w id o czn a jest przew aga człowieka nad k o m p u terem . K om puter nie myśli. M aszyna bezkrytycznie w ykonuje p o lecen ia człowieka, naw et gdy na pierw szy rzu t oka widać, że ich rezu ltaty w w yniku p o p ełn io n eg o błędu są niepraw idłow e. Z kolei w trakcie w ykonyw ania obliczeń i w ykresów daje znać 0 sobie przewaga k o m p u te ra nad człow iekiem . M aszyna liczy 1 w ykreśla o wiele szybciej niż człowiek. O p ró cz tego nie m ę czy się i nie myli. Jeżeli d a n e zostały w prow adzone popraw nie i d o b rze sprecyzow ano w aru n k i obliczeń — interp retacja w y n i ków będzie czystą przyjem nością. Jakiego rodzaju dane m o żn a grom adzić i przetw arzać w arkuszu kalkulacyjnym ? M ogą to być zarów no w y n ik i ek sp erym entów naukow ych, kalkulacje przedsięw zięć, stany m agazynów, jak i książki adresowe. Excel jest program em niezw ykle u n iw ersal nym , w związku z czym św ietnie nadaje się d o rozm aitych zastosow ań. D ane m ogą być w p ro w ad zo n e do arkusza kalkulacyjnego z plików zapisanych na nośnikach, przesłanych siecią kom puterow ą, utw orzonych p rzez u rządzenia p o m iarow e. Nie m uszą być o n e zapisane w form acie *.xls. Excel m a w bu d o w an e filtry um ożliw iające w czytyw anie plików w ró ż n o ro d n y ch form atach (tekstow ych, baz d a nych, arkuszy kalkulacyjnych, edytorów ). D ane m o żn a również w pisyw ać z klaw ia tury i kopiow ać p o m ięd zy obszaram i z w ykorzystaniem schow ka.
Krnąbrne maszyny
87
Jeżeli w kolejnych k o m ó rk a c h p o w in n y zn aleźć się d a n e tw orzące lo g iczn y ciąg — k o lejn e liczby, litery a lfab e tu — n ie trz eb a ich pracow icie w pisyw ać. W ystarczy w y p e łn ić k ilk a k o m órek, ta k aby n a ich p o d sta w ie jed n o zn aczn ie m o ż n a było o k re ślić w a rto ść po czątk o w ą i k ro k , k tó ry m ró ż n i się w arto ść kolejnych k o m ó re k . D ane te tw o rz ą serię. N a ich p o d sta w ie p ro g ra m m o że w y p ełn ić p o zo sta łą część zaznaczo n eg o o b sz aru . D o a rk u sz a m o żn a w p ro w ad zać n astęp u jące ro d zaje danych: •
teksty — tytuły, k o m e n ta rz e , uw agi itp.;
•
w artości a lfa n u m eryczn e — w yniki p o m iaró w , w ydatki, w sp ó łc z y n n ik i itp.;
•
w artości d a ty i cza su — daty, godziny;
•
w artości logiczne — w arto ści określające zależności p o m ię d z y zd arzen iam i u m ożliw iające p raw id ło w e w n io sk o w an ie.
O s o b n ą g ru p ę in fo rm acji w p ro w ad zan y ch d o ark u sza stanow ią fo r m u ły . Form uła to ciąg o p eracji m atem aty czn y ch na w skazanych p rzez u ży tk o w n ik a arg u m en tach . Z w raca o n a w ynik w y k o n an eg o obliczenia.
Krnąbrne maszyny W iększość u ży tk o w n ik ó w k o m p u te ró w m a aw ersję d o czytania in stru k c ji. M uszę Ci się p rz y z n a ć , że ja nie je ste m w yjątkiem . D o p ie ro g dy coś nie d z ia ła tak, ja k p ow inno, s z u k a m przyczyn w d o k u m e n ta c ji. W p isyw anie d an y ch do a rk u sz a k alkulacyjnego je s t czynnością, k tó ra najczęściej p rz y sp a rz a k ło p o tó w . W pisyw anie ja k w pisyw a nie — c z y n n o ść je st d o b rz e z n a n a z edytora te k s tu . T ym czasem przy w p ro w a d z a n iu d a n y c h u jaw n ia się specyfika ark u sza, dają o sobie z n a ć sk u tk i fo rm a to w a n ia kom órek. O k a z u je się, że nie za wsze 2+ 2 = 4. = S U M A (D 1 :D 2 )
* D
E 2 2
1
___ ń
Z a n im definityw nie ro zp raw isz się z k rn ą b rn y m k o m p u te re m , z a p o z n a j się z n in ie j szym ro zd ziałem .
88
Przykłady
Przykłady Poniżej p o k a z a n o kilka zasad p o p ra w n e g o w pisyw ania d a n y c h i sposobów n a u p ro sz czenie tej ż m u d n e j czynności.
Wpisywanie danych Aby w pisać d a n e : 1. K liknij k o m ó rk ę, w k tó rej dane m ają się znaleźć. D a n e w p ro w ad zan e z k law iatu ry pojaw ią się tylko w k o m ó rc e , k tó ra z o sta ła w yróżniona.
A
SH
2. N aciśnij n a klaw iatu rze klaw isz oznaczony literą a. L itera pojaw iła się w zaznaczonej kom órce.
X ✓ A
r*M■■■■»■
m
D L L ^ J
3. W p isa n y zn ak pojaw ił się w Pasku fo rm u ły .
«T
4. M ig ająca czarn a kreska, zw ana p u n k tem w staw ia nia, w sk azu je m iejsce, w k tó ry m pojaw i się kolejny w p isan y znak. Po w p isa n iu pierw szego z n a k u p rz e s u n ą ł się w prawo.
C j* l|
3 1
' i
D ,
6. W p isan y zn ak w id o czn y je st rów nież w P asku fo r m u ły.
‘ C
(z /
D
5. W pisz z k law iatu ry literę s. Pojawiła się o n a w a k ty w n ej kom órce.
E --< 5 )
7. P u n k t w staw iania zn ó w p rzesu n ął się o je d n ą p o zy cję w praw o. 8. N aciśn ij klaw isz Enter. W pisane znaki p o z o sta ły w k o m ó rc e.
A ktyw na jest k o m ó rk a znajdująca się p o n iżej tej, d o której w pisano dane.
Przykłady
89
Jeżeli w trakcie w pisyw ania popełnim y błąd, znak znajdujący się na lewo od kursora m ożem y usunąć, naciskając klawisz Backspace. Znak znajdujący się na prawo od kur sora m ożem y usunąć, naciskając klawisz Del.
90
Przykłady
3. W sk a ż m iejsce, d o k tó re g o m ają zostać skopiow ane d a n e. Jeżeli lewa g ó rn a k o m ó rk a kopiow anego obsza ru m a zostać u m ieszczo n a w kom órce B I, należy ją zazn aczy ć kliknięciem .
y
4. K liknij ikonę Wklej. Z a w a rto ść schowka z o sta ła sko p io w a n a we w skazane m iejsce.
BI
A
t| B
A i 2 : 3 :
1
2J 3! A
B
1 2
1 2 3
1 2 3 ________ 3 4
\ ©
Plik
|
V
k
(Ctrl) -
X
W staw ian ie
Narzędzia główne W f \ — C ® ia lib r i
Wklej ▼
j
Schowek
B
Z
” U
r;
’
A*
| 3 »-
a'
,A ’
T
7z B
A
D
C
i! 2!
1 2
3'
3
1
1 ____________________
7. Z a z n a c z kom órkę k lik n ięciem .
Czcionka
* )
1 2
l
8. K liknij ikonę Wklej.
11
i ±j ’
’
D2
3
6. U m ieść kursor nad pustą kom órką.
O
0
5
y
5. D a n e pojaw iły się w ark u szu . Są o n e rów nież nadal w schow ku.
D
C
!
© (Ctrl) 5
Ó
1 2 ; 3 ! 4
C
B
,- A ll
2; 3!
w io n a d o arkusza ro b o c z e g o .
1 2 3
9. Z a w arto ść schow ka z o s ta ła w s ta
D
0 -------
1 2 3
Przykłady
91
S c h o w e k p rz y p o m in a swym działaniem pieczątkę. Z a z n a c z a ją c o b s z a r ź ró d ło w y , o k reślam y treść pieczątki. Kliknięcie ikony W klej p o w o d u je u m ie s z c z e n ie w zoru w arkuszu.
C
Serie danych W p ro w a d z a ją c d a n e , m o ż e m y stanąć przed zadaniem w ypełnienia s ą sie d n ic h k o m ó r e k k o le jn y m i lic z b a m i, d a ta m i itp. Komputer może nas wyręczyć. W y sta rczy w y p e ł n ić ty le k o m ó re k , a b y jed n o zn aczn ie można było określić, co p o w in n o się z n a jd o w a ć w k o m ó rk a c h k o le jn y c h . P ro g ram pomoże nam w ich w ypełnianiu. W c e lu w y p e łn ie n ia o b s z a ru serią danych:
1 2
A "
c
12 1 122 123
3
—
i —
4
® ®
1. Wpisz w komórkach d a n e p o z w a la ją c e n a jednoznaczne w yliczenie z a w a rto śc i n a s tę p nych komórek. 2. Zaznacz obszar wzorcowy. 3. Umieść kursor w n a ro ż n ik u z a z n a c z o n e g o obszaru. Gdy zmieni k sz ta łt, w ciśn ij i p r z y
5
trzymaj lewy przycisk myszy. r z
A
B
1 2
121 122
3
123
4
C
jest wyszarzoną ram ką. 5. Obok kursora w yśw ietlana jest w arto ść, która zostanie w pisana d o bieżącej k o m ó rk i.
____ ( 4 ^
5
6
4. Przeciągnij myszą w k ie r u n k u , w k tó ry m mają zostać w ypełnione k o m ó rk i. O b s z a r przeznaczony do w y p ełn ien ia w y ró ż n io n y
■¿123----- ( £ )
7 [ ' -----
A
B
1 2
121 122
3
123
4
124
5
125
6
126
7
C
6. Po zaznaczeniu obszaru, k tó ry m a z o s ta ć w ypełniony serią d an y ch , zw olnij lewry przycisk myszy. W k o m ó rk a c h p o ja w ią się dane.
m
92
Przykłady
O sobie, która nie z n a Excela, w ypełnianie komórek serią danych m oże kojarzyć się z czarn ą magią. P rogram kom puterow y sam odga duje, co po w in n o być w pisane w kolejnych kom órkach. Jest to je d nak tylko je d n a z w ielu ciekawych właściwości arkusza. Pozwala ona zaoszczędzić czas i uniknąć błędów.
Formuły Excel p o zw ala użytkow nikow i n a k o rzy stan ie z ponad 300 predefiniow anych funkcji. .. W ybrane z n ic h p oznam y w dalszej części książki. Teraz zapoznam y się ze sposobam i ii w pisyw ania fo rm u ł. Aby w staw ić d o arkusza form ułę: 1. Z azn acz obszar zawierający dane, które m ają być a rg u m e n ta m i funkcji.
B
A
1 2
1 2
3
3
4
4
5
5
O
—
6 Z
2. K liknij ikonę Autosumowanie.
Au utosu to s u m mo ow wa an n ie '
ypełnij ^ ^ 2 Wy czyś c *
7 J \Sortuj i V t A i lt r u j Edytow anie
- (\ *
A6 A
1 2
1 2 3
B
4
^ ©
3 4
5
T
5
6 L Ł
- ś
.. . ..... c
f * i,=SUMA(Al:A5)
( sY
d
E
3. Pod kolum ną sum ow a nych w artości pojawiła się nowa liczba. Jest ona rów na sum ie liczb w zaznaczonym obszarze, e. 4. Kliknij k o m ó rk ę , w któ- rej znajduje się w ynik sum ow ania.
5. N a pasku formuły wyświetlona została zawartość komórki. Do kom órki A 6 wsta- . w ioną została formula. Każda form uła programu Excel musi rozpoczynać się od znaku równości (=). Po n im znajduje się nazwa funkcji oraz jej argum enty.
Przykłady
6. Wyliczymy teraz in n ą w artość. U s u ń w y n ik sumowania, naciskając klaw isze C trl+ Z .
B
3
1 2 I
4
4
5
5
1 2
93
7. Zaznacz obszar zaw ierający d a n e.
©
6
'©
7
£
A utosum ow anie *
£
8. Kliknij czarną strzałkę w id o czn ą n a p ra w o od ikony Autosum ow anie.
A y fg J Ą
Jurna Średnia
f\
Zliczanie
uj i Znajdź i u j ' zaznacz »
9. Z menu wybierz pozycję Średnia.
N ,
Maksimum M inim um W iccej funkcji...
S
10. P o d k o lu m n ą w p isan y ch cyfr pojawiła się now a liczba. W id o czn a w niej w a r to ś ć je s t ró w n a śred n iej arytm etycznej liczb w zaznaczonym o b szarze. A6
=SREDNIA(A1:A5)
B 4 A 1 1 9
9
a3. (^3li 5 \
3 a 5
c
y» <2
11. Kliknij k o m ó rk ę , w której z n a jd u je się w ynik fo rm u ły . 1 2 . N a pasku fo rm u ły
w yśw ietlona z o sta ła zaw artość k o m ó rk i.
©3) 13. Kliknij pustą kom órkę arkusza. 14. Po kliknięciu czarnej strzałki w id o c z n e j n a prawo od ikony rozw ijane je st m e n u z p ię cioma funkcjam i. W ten sam s p o s ó b m o ż n a uzyskać dostęp d o większej liczb y fu n k cji. Kliknij czarną strzałkę w id o czn ą n a p ra w o o d ikony A utosum ow anie. 15. Z menu w ybierz pozycję W ięcej fu n k c ji ....
94
Podsumowanie
Wstawianie funkcji Wyszuka) funkcje:
I
:
— —
—
—
B 1 &*** 1 M jp il
Lub wybierz kategorie: Ostatnio używane Wybierz funkcje:
16. W o k n ie W staw ianie Funkcji odszukaj pole W ybierz fu n k c ję i kliknij nazw ę funkcji. 17. Pod polem W ybierz fu n k c ję w idoczny jest s k ró c o n y opis zaznaczonej fun k cji.
i
POTĘGA SILN IA .D W U KR
PIERWIASTEK SUMA
18. Aby wstawić w y b ra n ą funkcję do arkusza, kliknij p rzy cisk OK.
JEŻELI HIPERŁĄCZE Ś R E D N lA (b c z b a l;k c z b a 2 ;...) '
Zwraca w artość średnie (średrte arytmetyczne) podanych argumentów, które mogę być liczbami lub nazwam, tabkcam ab> odwołanarm zaynerajecymi liczby.
18) Pom oc dotyczącą tei tunkc»
OK
3
AmJu]
Aby wyszukać funkcję, nie znając jej nazwy, wpisz wykonywaną przez nią czynność w polu Wyszukaj funkcję okna Wstawianie funkcji, a następnie kliknij przycisk Przejdź. W yświetlone zostaną nazwy funkcji, w których opisie znajduje się szukany term in.
Podsumowanie •
D laczego form atow anie k o m ó re k jest isto tn e dla praw idłow ości obliczeń? F o rm ato w an ie inform uje p ro g ram , jak m a interpretow ać zn ak i z n a jd u ją c e się w k om ó rk ach .
•
W ja k i sposób m ożna w p ro w adzać d an e do arkusza kalkulacyjnego? D a n e m ogą być w prow adzone d o arkusza kalkulacyjnego z p lik ó w zapisanych n a n o śn ik ach , przesłanych siecią kom puterow ą, u tw o rzo n y ch p rz e z u rz ą d z e n ia pom iarow e. Excel m a w b u d o w an e filtry um ożliw iające w czy ty w an ie p lik ó w w ró żn o ro d n y ch fo rm atach (tekstowych, b a z danych, a rk u sz y k a lk u lacyjnych, edytorów ). D an e m o żn a rów nież wpisać z k law iatu ry i k o p io w ać p o m ię d z y obszaram i z w ykorzystaniem schowka.
•
C zy w szystkie dane serii trz eb a wpisywać? Jeżeli w kolejnych k o m ó rk ach p o w in n y znaleźć się dane tw o rz ą c e lo g iczn y ciąg — kolejne liczby, litery alfabetu — nie trzeba ich pracow icie w pisyw ać. W ystarczy w ypełnić kilka k om ó rek , tak aby na ich po d staw ie je d n o z n a c z n ie m o ż n a było określić w artość początkow ą i krok, k tó ry m ró ż n i się w a rto ść ko lejn y ch kom órek. D an e te tw orzą serię. Na ich po d staw ie p ro g ra m m o że w y p ełn ić pozostałą część zaznaczonego obszaru.
Podsumowanie
95
1 1 i
A
•
Jakiego rodzaju d a n e m o żna um ieszczać w ark u szu kalkulacyjnym ? D o arkusza m o żn a w prow adzać: tek st (tytuły, kom entarze, uw agi), w artości alfan u m ery czn e (w yniki pom iarów , w ydatki, w spółczynniki), w arto ści daty i czasu (daty, g o d zin y ), w artości logiczne (zależności p o m ięd zy zd arzen iam i um ożliw iające praw id ło w e w nioskow anie). O so b n ą g ru p ę in fo rm acji w p ro w adzanych do a rk u sz a stanow ią form uły. F o rm u ła to ciąg o p era c ji m atem a tycznych na w skazanych przez u żytkow nika arg u m en tach . Z w raca o n a w ynik w ykonanego obliczenia.
•
Jak sp o śró d p o n a d 300 funkcji w ybrać tę, k tó ra najlepiej b ędzie o d p o w iad ała naszym p o trzeb o m ? A by wyszukać fu n k cję, nie znając jej nazw y, m u sim y w yśw ietlić o k n o W staw ianie fu n k c ji. W polu W yszukaj fu n k c ję trzeb a w pisać słow a kluczow e, a następ n ie kliknąć przycisk Przejdź. W yśw ietlone zostaną n azw y funkcji, w których opisie znajd u je się szukany te rm in .
98
Edycja danych
Przykłady
99
K olejną w łaściw ością decydującą o p rz ew ad ze pracy z arkuszem kalkulacyjnym n a d obliczeniam i w ykonyw anym i n a p a p ie rz e jest m ożliwość u su w an ia kom órek. U su n ięte k o m ó rk i znikają z arkusza. N a ich m iejsce program przesu w a k om órki sąsied n ie. Z apełniają o n e zw olnione m iejsce. In n ą p rzy d atn ą o p cją je st m ożliw ość czyszczenia kom órek. N ie p o w o d u je to ich zn ik n ięcia, lecz u su n ięc ie ich zaw artości. K om órki m ożna czyścić selektyw nie. Z zaznaczonego o b sz a ru m ogą zostać u s u n ię te np. tylko k o m en tarze, tylko fo rm a to w anie, tylko zaw artość k o m ó rek lu b ... w szystko. Ile czasu m o ż n a zaoszczędzić dzięk i tej funkcji, będziesz w iedzieć, gdy sobie uśw iadom isz, że ark u sz m o że liczyć p o n a d 16 m ilio n ó w kom órek.
G d y arkusz zaw iera w iele danych, p raca z n im i jest kłopotliw a. C złow iek w takiej sy tu acji łatw o m oże się pom ylić. W yszukiw anie, zam ianę czy filtrow anie danych należy pow ierzyć kom p u tero w i. M aszyna w y k o n a je szybko i bezbłędnie.
Przykłady P oniższe przykłady d e m o n stru ją , w jaki sp o só b m ożna edytow ać zaw artość k o m ó re k ark u sza kalkulacyjnego.
Wprowadzanie zmian A by zm ienić dane w pisan e w kom órce: 1. D w uk ro tn ie kliknij ko m ó rk ę, k tó rej zaw artość ma zostać zm ieniona. 2. W okół k o m ó rk i pojaw iło się o b ra m o w a n ie . W ew nątrz k o m ó rk i w idoczny jest znak w staw iania.
A6
X
f* X
Ksigamia internetow a A
1 Dział 2
Sekretariat
© 9 TH
3 Dyrektor działu sprzedaży regionalnej (rynek księgarski) 4 Dyrektor ds klientów kluczowych 5 Dyrektor ds sieci handlowych (markety sklepy komputerowe) 6
Ksigamia internetowa
3. Z aw artość kom órki została w yśw ietlona n a pasku form uły. W p ie rw szym słow ie brakuje litery ę . W staw im y ją.
100
Przykłady
4. N acisk ając k la w isz stero w an ia kursorem, przesuń p u n k t w staw iania d o m ie j sca, w k tó r y m b ę d z ie w ykonana edycja. 5. W pisz z n a k z k la w ia tu ry 6 . K liknij p rz y c is k W pis. X y / & j Księgarnia internetowa
A6
1 Dział 2
Sekretariat
6
i sprzedaży regionalnej (rynek księgarski) pntów kluczowych Teci handlowych (markety sklepy komputerowe) Ksifefaamia internetowa T
^
7. D a n e z o s ta ły z a p is a n e d o k o m ó rk i. 8 . O b o k P aska f o r m u ł y p rzestały być wyświetlane dw a przyciski. f*
A6
8
1 Dział 2 3 4 5
Księgarnia internetowa
■fc-
Sekretariat Dyrektor działu sprzedaży regionalnej (rynek księgarski) Dyrektor ds klientów kluczowych D^ręktor^ds^jsięęijTąndlow^hJmąrkę^
\J j
6 lKsię2arnią_intęrnętową_^^____>^ _ ^ _ _ _ ^ _ ^ _ _ ^ _ / _ J
Blokowanie wprowadzania zmian O p isa n y w ty m p u n k c ie s p o só b p ostępow ania pozwala n a o c h r o n ę ark u sza p r z e d w p ro w a d z e n ie m p rz y p a d k o w y c h zm ian . Modyfikacja nie u n ie m o ż liw ia ed y cji d o k u m e n tu . Aby u n ie m o ż liw ić p r z y p a d k o w e w prow adzenie zmian w ark u sz u : (jfl
J^ T ) &
1. K lik n ij p rzy cisk Plik.
N ł r z t d r ll
d
Zapisz
Pomoc
A 0pq,A £3 Zakończ'v_N. U (2)
2 . P o ro z w in ię c iu m e n u kliknij przycisk O p cje.
Przykłady
Ogólne
Zaaw ansow ane o pcje p racy z program em Excel
F o rm u ły
Sprawdzanie
3. Po w y św ietlen iu o k n a O p cje p ro g ra m u Excel k lik n ij p rzy cisk Z a a w a n so w a n e.
Opcje edycji
4. U su ń zazn aczen ie z p o la Z ezw a la j na ed yto w a n ie bezpośrednio w ko m ó rka ch .
[i/j Przegies zaznaczenie po nociimgciu klawisza Enter
Z a p is y w a n ie
J^erunek:
J<2yk
W dół
f ▼|
Automatycznie wstaw przecinek dziesiętny
Zaawiniowinc
2
ŁJiejica
i ' / Ostrzegaj przy zastępowaniu komórek
P a s e k n a r z ę d z i S zyPki d o s t ę p V
4-
[j/j W t|a ucfcwyt v/>pełniama oraz przeciąganie i upuszczar
D o s t o s o w y w a n ie W s t4 2 ki
D o d a tk i
101
¿ezwałaj na edytowanie bezpośrednio w komoikach
4
fninutfv i fArmiW r*trt*< n rUrwrh
5. Z a p isz zm ian y k lik n ię c ie m p rzy cisk u OK. 6. S praw dzim y, jak i rezu ltat spow odow ała w p ro w ad zo n a zm ian a. D w u k ro tn ie kliknij k o m ó rk ę. Jar
A6
Księgarnia internetowa
Dział Sekretariat »nalnej (rynek księgarski) Dyrektor działu sprzedaZy regionalnej Dyrektor ds kliento,'/g\zowych Dyrektor ds sieci hanaTt&ycfi market Ts-depy komągtfrowe) 6 [Ksæ^arniajntemetowa^
ch 0
f*
A6
8. K u rso r n ie z a m ie n ił się w z n a k w staw iania.
®
9. K liknij Pasek fo r m u ły . Z a te k ste m pojaw ił się z n a k w staw iania.
Księgarnia Internetów
1 Dział 2
Sekretariat
3 Dyrektor działu sprzedaZy regionalnej (rynek księgarski) 4 Dyrektor ds klientów kluczowych 5 D^rękto^ds^sięojTąndlow^ęhjmąrkęt^skJ^
10. O b o k Paska fo r m u ły w y św ietlo n e zostały dw a przyciski.
6 jKsię
A6 1 Dział
(1
K* E r~ 1WpisI
Księgarnia internetowa Helion
4 Dyrektor ds klientów kluczowych
W tra k c ie w pisyw ania z n a k
D^rektords_sieciJiandlow^cMmarkety sklepy komputerowe!
6 [Księgąrni^ntęmęt^^ęlio^
1 1. W pisz d an e z klaw iatury. W p ro w ad zan e zn ak i p o ja w iają się w Pasku fo r m u ły i zazn aczo n ej kom órce.
2 Sekretanat 3 Dyrektor działu sprzedaZy regionalnej (rynek księgarski) 5
7. W o k ó ł niej pojaw iło się o b ram o w an ie.
3
w staw ian ia p rzesu w an y je st w praw o.
12. Po w prow adzeniu danych kliknij przycisk W pis. Z m ia n a została zatw ierdzona.
102
Przykłady
A6
Księgarnia internetow a Helion
D z ia ł
Sekretariat Dyrektor działu sprzedaży regionalnej (rynek księgarsko Dyrektor ds klientów kluczowych
D^ekto^ds^ieęjJiandjow^ęhjmąrkęt^sklew le^y l CsjegamjajnternetowąJHęlior^^^
OH
A
13. Kliknij d w u k ro tn ie e d y to w aną k o m ó rk ę . N a d a l n ie jest m ożliw e u m ie s z c z e n ie w niej z n a k u w sta w ia n ia .
Zabezpieczenie komórek przed zapisem uniemożliwia ich edycję w kom órce. M o ż liw e je s t wprowadzanie zmian na pasku formuły.
A b y przywrócić możliwość edycji danych bezpośrednio w kom órkach, w y ś w ie tl o k n o Opcje programu Excel. Kliknij przycisk Zaawansowane. Zaznacz o p cję Zezw alaj na edytowanie bezpośrednio w komórkach.
Usuwanie komórek A rkusz w y k o n a n y na papierze po usunięciu komórek m o że p ełn ić ro lę b r u d n o p is u , służyć do o b lic z e ń roboczych. D ok um ent elektroniczny p o takiej m o d y fik a c ji n a d a l ma p ro fe s jo n a ln y wygląd. Aby u s u n ą ć k o m ó rk i: 1 2 3 4 5
6 7
A Zupa Pomidorowa z ryżem f ] J Bulion z kołdunami Sztuka mtesa w rosole z makaronem Barszcz z pasztecikiem Bulion z pasztecikiem Zupa gulaszowa
B c Gramatura Cena (zł) 2S0/50g 3 200/ 100g 5 100/250/100a 13 250/50g 4| 2S0/50Q O s| 300ml 300ml
do usunięcia.
?
(
| ________ Narzędzia g ł ó w n e j
Y .
Autosumow
4} ^
pełnij '
^/yczysc
: j*
Usuń kom órki... ^
&
Usuń wiersze arkusza
JT
Usuń kolumny arkusza
J
1. Zaznacz o b sz a r p rz e z n a c z o n y
Usuń jrkusz
2. W yświetl k a rtę N a r z ę d z ia głów ne. 3. Na karcie N a rzę d zia g łó w n e o d szukaj p o lecen ie U suń. K lik n ij czarną strzałk ę w id o c z n ą p o n i żej p o lecen ia. 4. W ybierz polecenie U suń k o m ó rk i.
Przykłady
5. W oknie U su w a n ie zaznacz, w jaki sp o só b m a zostać w y k o nane usunięcie.
Usuwanie
\ k o m ó r k i w le w o ' jP i^ e s Ł w ^ k o m ó r t a ^ 0 g ó r y i
6. Z atw ierdź u staw ien ia k lik n ię ciem przycisku OK.
Q a ły w ie r s z O
A
A5
C ^ l a k o ilhu m n a
( 6 1
Zupa gulaszowa
1 2 3
Zupa Pomidorowa z ryżem Bulion z kołdunami
B Gramatura 260'50 g 200'100 g
5
Zupa gulaszowa Żurek staropolski Krem z pieczarek z grzankami Krem z pieczarek z groszkiem ptysiowym
300 ml 300 ml \ 200'20 g 200'20 g
A
6
OH OH OH
C Cena (zł) 3 5 13
1 - 1
W
103
7. K om órki, k tó re znajdow ały się nad zaznaczonym obszarem , p ozostały n iezm ien io n e. 8. Zaw artość kom órek pod u su n ię tym obszarem została przesunięta tak, aby w ypełnić puste miejsce.
Aby cofnąć wprowadzone w arkuszu zmiany, należy nacisnąć kombinację klawiszy Ctrl+Z.
Jeżeli zm iany zostały w prow adzone w komórce, ale nie zaakceptowano ich naciśnię ciem klawisza Enter, możemy je anulować, naciskając klawisz Esc.
Aby pow tórzyć ostatnio wykonaną i anulowaną czynność, należy nacisnąć kom bi nację klawiszy Ctrl+Y.
Wyszukiwanie ciągu znaków G d y w arkuszu n ie m a w pisanych d an y ch , nie m ożem y nic zrobić. G dy danych je st m n ó stw o — te ż źle. Z nalezienie czegoś w ym aga p rzeszu k an ia w ielu kom órek. N a szczęście a rk u sz jest w yposażony w funkcję, która u m o ż liw ia ... zlecenie w y sz u k i w an ia ciągu z n a k ó w kom puterow i. N a tym p rzy k ład zie do b rze jest w id o c z n a przew aga k o m p u tera n a d człow iekiem . G dy b y ręcznie sp raw d zać zaw artość każdej k o m ó rk i i gdyby zajm ow ało to tylko je d n ą sekundę, to sp raw d zen ie całego arkusza trw ałoby p o n ad p ó ł roku! O czyw iście b ez żadnych p rzerw .
104
Przykłady
A by w ark u szu wyszukać zad a n y c ią g znaków : 1. Naciśnij kom binację klawiszy Ctrl+F. Wyświetlone zostało o k n o Znajdowanie i zam ienianie. 2. W polu Znajdź w pisz szu k an ą sekwencję znaków. 3. Kliknij przycisk Z n a jd ź w szystko. 1
Zvxa Zets^ Znę& :
W *
3
flp c * »
Z r w d j« « * * o Skorosrvt
Arkusz
Narwę
A14 1 2 3 4 5
6 7
8 9 10 11 12 13 14
Komórka
■»
2 n q d > n w tc D n v ;
|
I
Z m *n >
Wartnc
*
Flaki w oło w e
B C A Zupa G ram atu ra Cena (zł) Pomidorowa z ryżem 250/50 g 3 Bulion z kołdunami 200/100 g 5 Sztuka mięsa w rosole z makaronem 100/250/100 g 13 4 Barszcz z pasztecikiem 250/50 g Bulion z pasztecikiem 250/50 g 5 300 ml 7 Zupa gulaszowa Żurek staropolski 300 ml 5 4 Krem z pieczarek z grzankami 200/20 g Krem z pieczarek z groszkiem ptysiowym 200/20 g 4 Owocowa z kluskami 250/50 g 3 250 m l ^ A ¿ / Bulion czysty 3 SOUT 2 Barszcz czysty -1300 ml 7 IFIąki wołowe
/ e \__ Znajdź
4. W dolnej części o k n a Z n a jd o w a n ie i zam ienianie w yśw ietlony zo stał wynik w yszukiw ania.
- - ¿najdź następny K
Zamknę
5. R ów nocześnie zazn aczo n a została kom órka zaw ierająca poszukiw aną sekw encję.
6. Aby kontynuow ać w y sz u k iw a nie, kliknij przycisk F in d N ext.
Przykłady
105
Zastępowanie ciągu znaków A b y zastąpić ciąg zn ak ó w :
1 . Naciśnij kom binację klaw iszy
Znajdowanie
C t r l+ F . W yśw ietlone zostało
i
a
ZnajjJr
ÛPQC :
1 Z n a jd i w M rttto
Zoijdi Z n a jd * :
Bukn *
Zamtęr na:
Ro«ół .
Z a m ie ń .
3. W polu Z n a j d ź wpisz szukaną
_____
3
Zantrf
2 . K lik n ij k a rtę
Z m *n )
Zn«dż n**t
Znajdowanie i zamienianie
okno Z n a jd o w a n ie i z a m ie n ia n ie .
sekwencję znaków. 4. W polu Z a m ie ń n a w pisz d o c e
(T !
low ą sekwencję znaków. : ¡r *p l r« n p ry
Z n i)flj
;
Z łm kn ,
5. K liknij przycisk Z a m ie ń w s z y s tk o . M icroso ft Excel
H
6. Po w ykonaniu polecenia program
i
Program Excel Jcońerył *y s & J o *« n * i dokonał zaman w kcztxe 3.
_
( ^ ) -------
*
fe
zam elduje ja k bardzo m usiał się napracować. Zapoznaj się z in fo r macją. K lik n ij przycisk O K .
Filtrowanie F iltro w a n ie u łatw ia pracę z arkuszam i, k tó re zaw ierają dużą lic zb ę danych. Jeżeli in te resują nas dane spełniające jakieś k r y te r iu m — m o żn a je odfiltrow ać.
Filtr działa ja k czapka niewidka. Dane, które nie spełniają wyspecyfikowanych kry teriów, znajdują się w arkuszu, ale zostały ukryte. Po cofnięciu działania filtru będą znów widoczne.
A b y odfiltrow ać i w yśw ietlić dane spełniające zadane k ry te riu m :
A
-7 ^ - i llD
“
10
1. W c z y ta j arkusz h e lio n _ c e n n ik . K lik n ij etykietę
B Tytuł .3
w ie rs za z n a zw a m i kom órek.
la ig ik i
2 . K lik n ij czarną strzałkę w id o c zn ą w praw ym d o l Sortuj / 2najd: fiftru j iz a z n a u
1
n y m rogu przycisku S o r t u j i f i l t r u j .
106
Przykłady
2 1
\
1
3B
Sortuj od A do Z Sortuj od Z do A Sortow anie niestandardowe...
fu
Filtruj [
&
W y czys/
'$►
Zastosuj ponownie
3. Z rozw iniętego m enu wybierz p o lecen ie Filtruj.
Przykłady
107
8. Filtr d zia ła natychm iast po zdefiniow aniu. W yśw ietlone zo sta ły tylko te w ie r sze, k tó re sp ełn iają zadany w aru n ek . *
Al
JL
10
E B C D w ~Tvruł książki i • Cena detalicz t Uwa - URL 1 UD Excel 2000 PL ćwiczenia i 7 00 zł pł.'ksiazki/cwex20 htm 170 CWEX20 http //helion cł/k5iazKi/cwex97 htm 7 00 zł Excel 97 PL Ćwiczenia pa 173 CWEX97 609
,
A
C
B Tvtuł książki
11
1"• Cena detalicz J
Sortuj od najmniejszych do największ Sortuj od największych do najmrj>
* /
10. Po rozwinięciu listy k ry te rió w kliknij o p c ję Wyczyść filtr „Cena d eta liczn a ”.
Wyczyśc filtr z .Cena detaliczna' Fjitruj według i oloiu Ełltry liczb
11. Zatwierdź w y b ó r kliknięciem przycisku OK.
jWyszukaj
IB (Zaznacz wszystko) 0 7,00 zł
□
□ 7,11 zł □
8,00 zł
□ 8,91 zł □ 9,00 zł □ 9,50 zł □ 9,90 zł □
10,00 zł
-••□ 10,80 zł
(vj>-
9. Aby ponow nie w yśw ietlić w szystkie w ie r sze, kliknij strzałkę w id o c z n ą w k o lu m n ie, na którą n a ło żo n o filtr. Jest w yróżniona przez w yśw ietlenie sy m b o lu lejka.
Ok
Anuluj
108
Podsumowanie
Podsumowanie •
Jak można utworzyć nową wersję dokumentu? Po wprowadzeniu zm ian do dotychczasowej wersji należy zapisać ją do pliku o nowej nazwie.
•
Czy po zablokowaniu edytowania danych bezpośrednio w kom órce m ożna wprowadzać zmiany w arkuszu? Tak, trzeba w tym celu zaznaczyć komórkę, ale dan e edytow ać w pasku for muły, lub po usunięciu blokady edytować dane b ezp o śred n io w kom órkach arkusza.
•
Czym się różni wyczyszczenie od usunięcia kom órek? Po wyczyszczeniu kom órek ich zawartość znika. W artość wyczyszczonej komórki jest równa zero. Form uła odwołująca się do wyczyszczonej kom órki m a wartość zero. Zawartość usuniętych komórek znika, a pozostałe kom órki zostają przesunięte tak, aby wypełnić puste miejsce.
•
Czym skutkuje włączenie filtrowania danych? W arkuszu wyświetlane są tylko wiersze spełniające zadane kryterium .
•
Czy filtrowanie danych jest odwracalne? Tak — aby przywrócić wyświetlanie wszystkich danych, należy wyłączyć filtrowanie.
110
Łatwa obsługa
Straszne formaty
111
jednej kolu m n y zajm ie tylko dziesięć sekund, to na klikaniu w zaledwie 256 k o lu m n spędzim y praw ie trzy kwadranse! N a szczęcie nie m usim y regulować szerokości każdej kolum ny z osobna. Excel pozwala na dopasow anie szerokości kolum n do ich zaw artości w całym arkuszu. Po zaznaczeniu całego arkusza należy dw ukrotnie kliknąć je d n ą z linii rozdzielających kolumny. Jeżeli ro z m ia r k o m ó re k nie p o w in ien być m odyfikow any, a chcemy, aby w yśw ietlanych było więcej znaków , m o żn a zm ienić w ielkość czcionki. P odczas w pisyw ania w arto ści w części C zcionka wstęgi N a rzę d zia główne trzeba w ykonać wiele prób. O d czego m am y k o m p u ter? M aszynie m o ż n a kazać dobrać o d p o w ied n ią w ielkość czcio n k i. Zrobi to zn aczn ie szybciej niż człow iek. N ow y ark u sz Excela jest tw o rzo n y z p aram etram i dom yślnym i. Należą d o n ich m iędzy innym i: krój, rozm iar o ra z k o lo r czcionki. G d y w tw orzonych d o k u m e n ta c h chcem y używ ać pism a o innym w yglądzie, zam iast każdorazow o je zm ien iać, m ożna raz zm odyfikow ać w artości dom yślne. N ow e arkusze b ęd ą tw orzone z zad an y m i przez u ży tk o w n ik a p aram etram i tekstu.
Straszne formaty K om puter n ie m a intuicji. PC n ie p o tra fi z k o n tek stu odczytać d o datkow ych inform acji. W pisując dane, m u sim y p o in fo rm o w ać p ro g ram , ja k m a je traktow ać. Form at O gólne jest dom yślnym fo rm a te m liczbow ym . Jeśli w pisyw ana liczba zawiera tak dużo znaków , że nie m ieści się w kom órce, z o sta n ie zaokrąglona. D o jej zapisu zostanie użyty fo rm at Naukowe. Na w artość w yśw ietlaną na ek ran ie i d ru k o w an ą w p ły w m a szerokość k o m ó rk i. W pisanie d an y ch do zbyt wąskiej k o m ó rk i p o w o d u je w yśw ietlanie liczby różnej od w prow adzonej. D o obliczeń b ra n e są w artości w p isan e (w idoczne w pasku form uły po kliknięciu kom órki). Dla p o p raw n o ści obliczeń isto tn e je st w ybranie w łaściw ego form atu i zakresu w artości. Excel pozw ala na k o rzy stan ie z n astęp u jący ch form atów : Ogólne, Liczbow e, Walutowe, Księgowe, Data, Czas, Procentowe, U łam kow e, Naukowe, Tekstowe, Specialne, Niestandardowe. W k ateg o rii Special m o ż n a znaleźć form aty k o d ó w pocztow ych i n u m eró w telefonicznych, PESEL i NIP.
112
Zanim wyrzucisz komputer
Przykłady 113
n
- A\
A 60
....
-------- -- -
A
------------
4. Zwolnij lew y przycisk myszy. L inia ro zd ziela jąca pojaw i się w m iejscu, w k tó ry m z n a jd o wał się kursor.
o<
A -_____3 /- > . \¿ /te le f< Nazwa tQi Adret 2 STAJNIA TRAKT Warszawa-Was (602) 3 L K S "WOLTA" Zółwin k Podk (22) 7
i
5. Jeżeli w szystkie w iersze n ie są jed n o cześn ie w idoczne na ekranie, p rzew iń ark u sz. 6. Jeżeli zauważysz, iż zaw arto ść niektórych k o m ó re k nie jest w yśw ietlana w cało ści, ponow nie z m ień szerokość kolum ny. A60 18 19 20 21 22 23
-(y
▲ ▼
Jt | C Szerokość 33.14 (237 piksele) d SZKOŁY ROLNICZO-
B Ć A ( ö ) ------- * t * Dkumew k/Sule (501) 93-09-86 KLUBS K F "DWOREK" C W K S LEGIA WARSZAWA SEKCJ/ (Warszawa ul I (22) 838-95-27 Aleksandrów u (22) 610-85-33 KLUB JEŹDZIECKI "BRYT KLUB JEŹDZIECKI "STANGRET' (Warszawa ul ’ (604)86-54-02 GOSPODARSTWO HODOWLANE "JACJagodne 45 (601) 33-0843 OŚRODEK SPORTOW KONNYCH flowy Ciechocii (54) 83-38-78
D
E
d
F
( 5 >—
V
—
Automatyczna zmiana szerokości kolumny O pisany p o p rz e d n io sposób z m ia n y szerokości k o lu m n y jest bardzo p raco ch ło n n y . K łopotliw ość posługiw ania się n im jest tym w iększa, im więcej w ierszy je st w y p ełnionych. Excel m a w b u d o w an y m ech an izm au to m aty czn eg o d o sto so w y w an ia szerokości k o lu m n y do liczby w p isanych znaków . Aby p ro g ra m autom atycznie d o sto so w ał szerokość k o lu m n y do jej zaw artości: A
A4
1. U m ieść k u rs o r n ad linią ro z d z ie la ją cą k o m ó rk i. G dy zm ien i k sz ta łt ze strz a łk i n a linię p io n o w ą z d w iem a strz a łk a m i, kliknij d w u k ro tn ie .
O Ś R O D E K JEŹDZIECKI "F A R M A
Nazw a Adres telefo n STAJNIA TRAKT Warszawa-Wa* (602) 66-32-97 Zółwin k Podk (22) 758-91-27 3 L K S "WOLTA" 4 OŚRODEK JEŹDZIECKI "FłWarka ul Łakc (48) 667-89-07 5 ANKA RANCHO OSRODEI Glinianka II ul (6 0 2 )3 0 4 8 -6 1 6 LUDOWY KLUB JEŹDZIEC Ksiąźenice 51 (22) 792-0842 Truskaw ul Fa (501) 02-30-18 7 STAJNIA M O NIKA (24) 261-01-19 8 OŚRODEK WYPOCZYNKC Soczewka 9 U KASI Marków Towarzystw ul Skiemiewtck (46) 857-2440 10 OGNISKO T K K F "HUBE Warszawa ul : (22) 842-15-10 Manew 103 (22) 752-08-99 11 STAJNIA "MARIEW " i
2
12
STAJNIA "DORADO"
« •i
O T A M I I I 1 /0 4 1 1 » » n r m A i i / M I l . l .
i«
►w
Macrol
stajnie £
Secymm Nowy (501) 25-92-81 ? J
C i rT
r A O T f t f t __
n 4
...
Ü 3
114
2. Jeżeli w szystkie wiersze n ie są jed n o cześn ie w id o c z n e na e k ra n ie , p rz e w iń arkusz. 3. S zero k o ść k o lu m n y z o sta ła d o sto s o w a na d o w y św ietlen ia k o m ó rk i zaw ie rającej najw ięcej znaków .
OŚROOCK JEŹDZIECKI WY2SZEJ SZKOŁY ROLNICZO-
A60
A
B C Podkowa L a iru (22) 758-94-38 Błądowo 30 A (22) 786-54-44 Kamionki 29 (24) 262-92-56 Ciopan 5 (26) 73 Radom ul W » (4 8 )/ - } \ l S
53 KLUB JEŹDZECKIKAWALKATOR" 64 OŚRODEK JEŹDZECW "RICO’ 55 KLUB JEŹDZIECKI "ECO MILK' 56 OŚRODEK JEŹDZIECKI ^ 57 MĘDZYSZKOLNY KLUB JEŹDZECKI “CWAŁ.‘ i 58 STADNIKA KONI DRAGON* Radzymin ul V(22) Ź 59 ZAKŁAD W Y O^ROO^H JE ŹjfflĘ gł ;r \ \ S a c ia l (90) 25 0T46 ' 60 lOSRODEK JEZDZECKl VW2SZEJ SZKOŁY ROLNICZO-PEDAGOGICZNEJ [ Siedlce ul Ka; (25) 44-19-98 61 O S S K iR "SZWADRON’ Stara Miłosna (22) 773-30-67 62 KLUB JEŹDZIECKI "WIARUS’ Warszawa ul *M CCl/n IA c łn n C IV A X /M IIT * ' l i i . . . , - . - . i i m iT T n m •>* ► * « » « »tajn ie > J 4 • Ł________ ■________ coiowi ioo%
______________________________ i a g ą
-_____
+
Automatyczna zmiana szerokości kolumn w całym arkuszu Praw da, że autom atyczna zm iana szerokości kolum ny je s t w y g o d n iejsza n iż ręczna? Jeżeli jesteś tego sam ego zdania, m a m dla C iebie miłą n iesp o d z ia n k ę. M o ż liw a je st autom atyczna zm ian a szerokości w szystkich kolum n w całym ark u szu . Aby p ro g ram autom atycznie dostosow ał szerokość w szystkich k o lu m n w a rk u sz u d o ich zawartości: A B C Adres telefon 1 Na 2 STAJNftsJJlAK Warszawa-lAav (602) 66-32-97 3 LK S "WOLTA Żółwm k P o jk (22) 758-91-27
1. Kliknij p o le znajdujące się n a p rz e c ię c iu oznaczeń k o lu m n i wierszy.
B / Adres .^telefon 2 STAJPTVfRAK WarsrTY^Vav (602) 66-32-97 j l L K S O ł a T A Źółw irkdA ^k (22) 758-91-27 4 OŚRODEK JEŻ Warka ul Łakt (48) 667-89-07
2. Z aznaczony został cały a rk u sz . Ś w iadczy o ty m zm ie n io n y k o lo r tła k o m ó re k o ra z etykiet w ierszy i kolu m n .
1 Nazwa
3. Kliknij d w u k ro tn ie linię rozdzielającą kolum ny. 4. Szerokość kolum n w arkuszu została zm ieniona. Al
»• . ’
f*
V
Nazwa ___B
1 IŃozwa 2 | STAJNIA TRAKT 3 J l k s -w o l t a -
\ A \r ~ V —
rWSwei ul Skalnic owa 21 Zólwin. k Podkowy Leśnej
---------- c telefon
3 .« F
(602) 66-32-97 (22) 758-91-27
Przykłady 115
R e c e n z ja
Formuły
ony
5
^
N o w e okno
t^ n
P ow iększenie
5 100°-o
5. Spraw dzim y, jaki wpływ m ia ła w p ro w a d z o n a zm iana na wygląd ark u sza. Rozw iń k a rtę Widok.
W idok
Powiększ do zaznaczenia
Rozmieść wszy
J £ ] Z a b lo k u j okier
6. K liknij ikonę P ow iększenie.
Powiększenie
I ffliilw ^i J/ 1----------_
Powiększenie
7. W ybierz w yśw ietlanie arkusza w p o m n ie jsz e n iu .
v
Powiększenie
8. K liknij przycisk OK.
© 20fl% © 100%
9. P rzew iń ark u sz tak, aby sprawdzić, czy zaw arto ść w szystkich k o m ó re k jest w yświetlana w całości.
Ją)
©Z5%
eao>^ ar55%j (l i )
D opasuj dć zaznaczenia Niestanżar dowe:
°*
Anuluj
D
Dostosowywanie wielkości czcionki W p o p rz e d n ic h przykładach szero k o ść k o lu m n była dostosow yw ana d o ich zaw artości. M ożliw a jest ró w n ież zm ian a ro z m ia ru czcionki, aby d a n e zm ieściły się w k o m ó rk a c h o zadanej szero k o ści. Aby z m ie n ić w ielkość czcio n k i na pozw alającą na zm ieszczenie w k o m ó rc e całego tekstu: Narzędzia główne Arial
V
B / Ü -
Czcionka
A
*1 '
Ut
Wstawianie
io
- A*
a'
& Í 3 ) -------
2. K liknij kartę N a rzę d zia głów ne. i \
~ A2
Jfc | STAJNI
▼ |CD
<
..
C te le fo n Nazwa /A d r e s 2 |STAJNIA TRAKlWarszawa-Wak (602) 66-32-S 3 L K S "WOLTA" Zółwtn, k Podk (22) 758-91-5 1
1. K liknięciem z a z n a c z k o m ó r kę, w której ch cesz d o sto so w a ć czcionkę.
3. K liknij strzałkę z n a jd u ją c ą się w praw ym d olnym ro g u sekcji C zcionka.
116
Przykłady
4 . W o k n ie Form atow anie komórek k lik n ij k artę W yrów nanie. ♦ .
#
5. W sekcji Sterowanie tekstem za zn acz opcję Z m niejszaj, a b y dopasować.
♦ 1
« 1 • t
---- ♦ ♦ ♦ * *
o
n A 1 2 3
N a z w a
K
S
6. K liknij przycisk OK.
—
♦
7. Z m ie ń szerokość k o m ó rk i, której n a d a n o now e w łaściw ości.
C A d re s
,
| s t a j n i a t * a *ct n T a r s z a Z ; I
: i» « (» i
" W C Ż ó łw in , k
te le fo n (6 0 2 ) 6 6 -3 2 -9 7 P o d k (2 2 ) 7 6 8 -9 1 -2 7
8. W ielkość czcionki w zaznaczonym o b szarze została d o sto so w a n a do szerokości ko m ó rk i i długości tekstu.
Zmiana domyślnych parametrów tekstu Jeżeli ch cesz w arkuszach używ ać czcio n k i o in n y m w yglądzie niż stan d a rd o w y , nie m usisz za każdym razem fo rm ato w ać w pisanego tekstu. M ożesz zm ie n ić d o m yślne p a ra m e try czcionki. Po u tw o rz en iu n ow ego d o k u m e n tu w pisyw ane zn a k i b ę d ą m iały w ygląd z g o d n y z w p ro w ad zo n y m i ustaw ieniam i. Aby w yspecyfikow ać p a ra m e try tek stu , które będą uw zględniane w k ażd y m now ym arkuszu: Narzędzia głown«
Wstawianie
io
' A*
Uk
a”
1. K liknij strzałkę z n ajd u jącą się w praw ym d o ln y m ro g u sekcji C zcionka.
Przykłady 117
F o rm rto w tn * kom ór«fc
2. W oknie F o rm a to w a n ie Kom órek kliknij k artę C zcionka. 3. Na liście C zc io n k a zaznacz nazwę kroju, k tó ry m a być krojem dom yślnym .
B<2poAitM ru
»,
AutomfttyCffty
a o o rk ś
»
Efekty
f
l ind«k»0ar*Y |
4. Na liście S ty l czcionki zaznacz styl czcionki dom yślnej.
Prieo-e«e>* AjBbCcYyZi
¡Qd«Wóo*y
To )est c to o n u TrueType, t « u m c z o o rk j t x £ M LTywene n* e w r e • ne P \J c jrc *
C>
5. Na liście R o zm ia r zaznacz rozm iar czcionki dom yślnej. 6. Kliknij przycisk OK.
U staw ienia d o m yśln e za czn ą o b o w ią zy w a ć po p o n o w n ym u ru ch o m ie n iu program u Excel. Nie mają one w p ły w u na w ygląd d o ku m e n tó w u tw o rzo n ych przed w prow a d ze n ie m zm iany.
Wpływ szerokości komórki na wyświetlanie jej zawartości K o m ó rk i Excela m ają o k re ślo n ą szerokość. Pozw alają na w yśw ietlanie ograniczonej liczby znaków . A rkusz stara się w yśw ietlić w p isan e dane z jak najw iększą d o k ła d n o śc ią . G dy nie jest to m ożliw e — sygnalizuje błąd. A by sp raw d zić, jaki w pływ n a w yśw ietlanie zaw artości ko m ó rk i m a jej szerokość: 1. K liknij kom órkę. W pisz z klawiatury liczbę
1 C
B
(T V "-
D
E
1234567890|
1234567890.
2. K liknij przycisk Enter.
3. Z m ie ń szerokość k o m ó rk i zaw ierającej liczbę tak, aby zm ieściły się w niej ty lk o trzy znaki. 4. Z p o w o d u zbyt m ałej ilości m iejsca zam iast liczby w yśw ietlana jest sygnaliza cja błędu.
15
1234567890
5. W rzeczyw istości w kom órce nadal w pisana jest liczba 1234567890.
118 1234567890
* B
c
D *fe
-
C
F
E
6. Z w iększ szerokość k o lu m n y tak, aby w y św ietla n e w niej było pięć znaków.
|lE + 0 9 l\^ \2 y
7. Liczba 1234567890 zo sta ła zaokrą glona d o 1 *10+9.
U
8. Z w iększ szerokość kolum ny, aby w id o c z n y c h było dziew ięć znaków.
1234567890
D
E
F
9. Liczba 1234567890 zo sta ła zaokrą glona d o 1,235*10+9.
Wptyw formatu na wyświetlanie zawartości komórki P o czątk u jącem u użytkow nikow i Excel m oże spraw ić p sik u sa. C hoć n a ekranie będzie w idać, że dodaje on 2 i 2, to w ynik nie m usi w y n o sić 4. Ź ró d łe m b łęd u jest fo rm at k o m ó rk i i zaokrąglanie liczb. Form at k o m ó rk i o k reśla, czy ciąg znaków ma być tra k to w a n y jako data, k w ota, w artość w y rażo n a w p ro cen tach , n u m e r N IP itp. Dla n ie k tó ry c h form atów m o żn a określić liczbę m iejsc znaczących, d o których będzie zao k rąg lan a liczba. F o rm ato w an ie w ym yślono n ie p o to, aby u ży tk o w n ik a rk u sz a kalkulacyjnego m iał d o d atk o w e problem y. In fo rm u je o n o program , ja k m a trak to w ać dane. Inaczej są su m o w an e godziny, inaczej daty, a jeszcze inaczej procenty. N iepraw idłow e zastosow anie fo rm ato w an ia niesie ze so b ą niebezpieczeństw a. W k o m ó rc e w yśw ietlana jest liczba p o uw zględnieniu form atow ania. D o obliczeń w ykorzystyw ana jest w pisana w artość. M ożna ją o b ejrzeć tylko w p ask u form uły po kliknięciu kom ó rk i. A 1 |Nazwa formatu
B Zapis liczby
2 Ogólne
/
3 Uczbowe 4 Walutowe 5
Księgowe
6 Data 7 Czas 8 Procentowe 9 Ułamkowe 10 Naukowe 11 Tekstowe 12 Numer telefonu 6-cyfrowy 13 Numer telefonu 7-cyfrowy 14 PESEL 15 NIP
- 0
1. W k o lu m n ie A w pisz nazw y form atów danych. 2. W kom ó rce B I wpisz tekst Zapi s 1i czby.
Przykłady 119
N a r z ę d c i^ ło w n e
W s ta w ia n ie
C a libri W k le j
L>
Schow ek
J
B
Z
*1 1 U
ii
<) ’
*
’
m *
A
a
śf c * , £
'
”
:
*
W
:
4. Skopiuj ją do sch o w k a.
rM
Czcionka
v B2
.
3. W kom órce £ 2 w pisz liczbę 1234567890.
Układ sti
JŁ
A 1 Nazwa formatu 2 Ogólne
1234567890
B
(J \
C
Zapis liczby 1234567890]
5. Z azn acz obszar od B3 d o B I 6. 6. K liknij przycisk W klej. Z a w a rto ść sch o w ka zostanie w staw iona d o zazn aczo n eg o o b szaru .
A
V B3
-
s
A 1 Nazwa formatu 2
Ogólne
B Zapis liczby 1234567890*
3 Liczbowe 4
W alu to w e
5
Księgowe
6
Data
7 Czas 8
Procentowe
9
Ufam kowe
10 Naukow e 11 Tekstow e 12 N u m e r telefonu 6-cyfrowy 13 N u m e r telefonu 7-cyfrowy 14 PESEL 15 NIP
»
120
Przykłady
Podsumowanie
B15 “
- (* A
1 Nazwa formatu 2 Ogólne 3 Liczbowe 4
Walutowe
5
Księgowe
6 Data 7 Czas 8 Procentowe 9 Utamkowe
U
1234567890 B
C
E
f
Zapis liczby 1234567890 1234567890,00 1234 567 890,00 zł 1 234 567 890,00 zł pm>mcymmtn»tmn9 12 14 Daty i czasy u je m n e lu b za d łu g ie s* w yśw ietlane ja k o * * * * * * j
1234567890
1.23E+09 10 Naukowe 1234567890 11 Tekstowe (1234) 567-890 12 Numer telefonu 6-cyfrowy (123)456-78-90 13 Numer telefonu 7-cyfrowy 14 PESEL 01234567890 15 NIP
D
\
\ (15*
123-456-78-901
121
14. W kom órkach od B2 do B I 6 w idoczny jest w pływ form atow a nia n a postać liczby. W kom órkach B6 i B7 sygnalizow any jest błąd. N aprow adź k u r sor nad kom órkę B7. 15. W yśw ietlona została info rm acja o przyczy nie błędu.
Podsumowanie K iedy w kom órce je st w yśw ietlany znak błędu? Z n a k błędu pojaw ia się w ów czas, gdy k o m ó rk a m a zbyt m ałą szerokość, aby wyśw ietlić liczbę, lu b gdy liczba m a w artość niezgodną z form atow aniem kom ó rk i. W jaki sposób in fo rm u je m y p ro g ram , że w pisaną liczbę m a trak to w ać jak n u m e r telefonu, a n ie w y nik pom iarów , k tó ry m ożna zaokrąglać? O sposobie in terp re ta cji danych p ro g ram jest inform ow any za p o m o c ą form atow ania. K tóra w artość jest u w z g lę d n ian a w obliczeniach: w idoczna w kom órce czy pasku form uły? N a ekranie i na w y d ru k a ch są w idoczne d a n e uw zględniające szerokość k o m órek. D o obliczeń używ ana je st rzeczyw ista zaw artość k o m ó rek — w idocz na w pasku form uły p o k lik n ięciu kom órki.
124
100% gwarancji na przekonanie audytorium
Excel m o że w ykonać w ykres na p o d sta w ie d a n y c h . N ależy je w pisać do arkusza. N ajw y g o d n iej będzie posługiw ać się n im i, g d y zo sta n ą um ieszczone w sąsiednich k o lu m n a c h lub wierszach. N aw et m ało w praw ny użytkow nik m o że s o b ie p o ra d z ić z graficzną interpretacją d a ny ch . Z a d an ie m użytkow nika jest z a z n a c z e n ie d an y ch , które będą użyte do w y k o n a n ia w ykresu. N astępnie należy w yśw ietlić k a r tę W sta w ia n ie i w sekcji Wykresy w y b ra ć ty p w ykresu. Narzędzia główne
^7 Tabela Tabela przestawna Tabele
bJ
Wstawianie
Układ strony
sS 4 ? ^ 5
ja ■
Obraz Obiekt Kształty SmartArt Zrzut dipart * ekranu * Ilustracje
Formuły
IJB
Dane
$c
Recenzja
Widok
*
/-c
O
Kolumnowy Liniowy Kołowy Słupkowy Warstwowy Punktowy Inne * • ’ N ' ' wykresy * W Wykresy
O b o k nazw y każdej kategorii w ykresów z n a jd u je się ciem n a strzałk a skierow ana ku d o ło w i. Jej kliknięcie spow oduje w y św ietlen ie galerii wykresów. Kołowy 2-W
(3
0 Cis
Kołowy ] w
m * A
Wszystkie typy wykresów...
T ru d n o w yobrazić sobie na podstaw ie szk icu w ygląd k o n k retn eg o w ykresu. P a ra m e try dom yślne (np. kolory) nie zaw sze są o p ty m aln e. W ygląd w ykresu m o żn a zm odyfikow ać. Szybki d o stęp do w łaściw ości w ykresu dają karty, k tó re pojaw iają się p o jeg o zaznaczeniu. Noszą one w sp ó ln ą n azw ę N a rzędzia w ykresów. Narzędzia wykresów te
Recenta
Widok
Projektowani;
|
Układ
Formatowanie
Style wykresu
100% gwarancji na przekonanie audytorium
125
P osługując się k a rtą Projektowanie, m o żn a zm ienić schem at kolorystyczny i o g ó ln y w ygląd w ykresu. awianie
Układ strony
<3> Wstawianie
Formuły
S I "sl -----L—— 1 Tytuł wykresu -
Dane
Recenzja
.1l
iljjj Etykiety danych -
Tytuły osi
W idok
,-jl i j
Osie *
j i l Tabela danych
Etykiety
Projektowanie
U k ła d tJ H
Formatowanie
Ściana wykresu -
.r łiil Linie siatki •
Osie
■ Obszar kreślenia -
Fodłoze wykresu *
Ul
<2>
Q
CD
2 Analiza Właściwości
O brót 3-W Tło
....... ...
K orzystając z k a rty Układ, m ożna z m ien iać szczegółow e o p cje dotyczące p o szczeg ó l nych elem entów składow ych w y k resu (np. ty tu ł w ykresu, ety k iety osi, tabele d an y ch ). K liknięcie ciem nej strzałki w idocznej o b o k ikony p o w o d u je rozw inięcie listy k a te g o rii szczegółow ych.
Format 3 -W Smto tí.
Kolor kxff-tĆP Sty* krowtdzi
Geń
opkt
:
ant**: Oett
:
ttns&K.
■wygtafcone krtr^etar
Opkt
-T-
Form at ) W gqlcr:
¡ '■* - |
S tto O K
|0 l* l
|g j
Kontu
*I łś“»"*:
-r;
Jeżeli żaden z zestaw ów p a ra m e tró w n a m nie o d p o w ia d a , z m ia n y m ożem y w p ro w a dzić ręcznie. Usun serio Resetuj, aby dopasować do stylu Zmień typ wykresu seryjnego... Zaznacz dane...
(3
Obrót 3-W... Dodaj etykietę danych Dodaj linię trendu...
■ ¿2 Formatuj punkt danych...
126
Przykłady
Przykłady
127
128
Przykłady
Podsumowanie
m
2003-07-10' 2003-07-09 2003-07-08 2003-07-07 200307-04 20030703 20030702 20030701 200306-30 200306-27 200306-26 200306-25 200306-24 200306-23 200306-20 200306-18 200306-17 200306-16 « » m Arkusz 1
65 65 65 63 62 61 61 61 61 62 61 61 61 61 61 60 60 60
71? 06 41 45 21 68 04 94 77 05 89 06 54 81 46 89 55 58
Arfcusz2
8. W ykres o z m o d y fik o w an y m w y g ląd zie zo stał w staw io n y d o ark u sza.
Wartość
a a a a * 8
8
8
8
i
<
S
ó
ó
*i
•■<*
*
S
—
o
et
o
—
o
e%
a —.
o
et
3
-1 o
et
3 i
5 3
—. —
§
et
129
§
et
—
o
et
o
— et
Aft.r3
Podsumowanie •
O d czeg o należy ro z p o c z ą ć tw o rz e n ie w y k resu ? P ierw szą czynnością je st z a z n a c z e n ie o b s z a ru d an y ch .
•
W y m ie ń trzy typy w y k resó w . W y k resy m ogą być: k o lu m n o w e , słu p k o w e, lin io w e.
•
G dzie m o że zostać u m ie sz c z o n y w ykres? W ykres m oże zostać u m ie sz c z o n y w ty m sa m y m ark u szu , w k tó ry m znajdują się d an e, lub w a rk u szu o d d z ie ln y m .
•
C zy p o zm ianie d a n y c h w y k re s należy w y k o n a ć p o n o w n ie? N ie trz eb a . Jest o n a k tu a liz o w a n y sa m o c z y n n ie .
•
C zy w y g ląd w y k resu u m ie sz c z o n e g o n a a rk u s z u m o ż n a zm ienić? Tak, n a leż y w tym c e lu g o z a zn acz y ć i p o s łu g iw a ć się n a rz ę d z ia m i z g ru p y N a rzę d zia wykresów.
Drukowanie D o k u m e n ty w p o stac i e le k tro n ic zn ej zyskują c o ra z w iększą p o p u la rn o ść , lecz n iek ied y k o n ie c z n e jest jeszcze w y k o n an ie w y d ru k u . D ru k o w a n ie w W in d o w s jest u łatw io n e. P rogram y dla teg o śro d o w isk a działają w trybie W Y SIW Y G . O znacza to, że o b ra z w id o czn y n a ek ran ie pojaw i się n a papierze. Excel jest p ro g ra m e m p racu jący m w śro d o w isk u W indow s, ale sp ecy fik a ark u sza kalkulacyjnego p o w o d u je ... o d s tę p s tw o o d tej reguły. D o k u m e n t tw o rz o n y za p o m o cą e d y to ra W o rd jest um iesz czan y n a w irtu a ln e j k a rtc e p ap ieru . Pisząc tek st, widzimy, w k tó ry m m iejscu s tro n y się znajdzie. A rkusz kalkulacyjny m a w y m ia ry w ie lo k ro tn ie w iększe niż k a rtk a . Podczas w pro w adzania danych tru d n o się z o rie n to w a ć , w k tó ry m m iejscu rzeczyw istego arkusza papieru zo stan ą one w y d ru k o w an e. W tra k cie w y d ru k u arkusz m usi być podzielony na fizyczne kartki. Podział je s t w y k o n y w an y w e d łu g sztyw nych reguł. P rogram nie rozum ie przetw arzanych treści. W re z u lta c ie m o ż e rozdzielić d an e, k tó re pow inny być w y d ru k o w an e obok siebie. D ru k o w an ie dużego arkusza je st c z a s o c h ło n n e . W iąże się o n o z p o n o szen iem kosz tów. Z a n im u ruchom isz z a d a n ie w y d ru k u , w a r to obejrzeć, jak d o k u m e n t zostanie w ydrukow any, i zawczasu w p ro w a d z ić p o p ra w k i.
132
Przykłady
P o d ział d o k u m e n tu n a strony jest zależn y od typu zainstalow anej d rukarki. R óżnią się o n e bo w iem fo rm atem p ap ieru , w ielkością m arginesów itp. Jeżeli w system ie zainstalow anych jest k ilk a drukarek, przy podziale na stro n y u w zg lęd n ia n a jest d ru k a rk a d o m y ślna. P rzed spraw dzeniem , jak p ro g ram ch ce p o dzielić na stro n y d an e zawarte w a rk u sz u , należy w ybrać tę dru k ark ę, n a której ch cem y w yk o n ać w ydruk. Ik o n a d ru k a rk i dom yślnej w y ró żn io n a je s t za p om ocą „ptaszka” w czarn y m kółku. Aby zm ien ić d ru k ark ę dom yślną, należy kliknąć jej ikonę prawym przyciskiem myszy. N astęp n ie z m enu pod ręczn eg o trz e b a w y b rać polecenie pow odujące u c zy n ien ie z niej d ru k a rk i dom yślnej. Zm iana drukarki dom yślnej d o ty c z y w ykonyw ania w yd ru kó w z w szy stk ich p ro g ra m ów zainstalow anych w d a n y m kom puterze.
Excel u m o żliw ia w yśw ietlenie a rk u sz a w trybie podziału n a strony. D o k u m e n t w y św ietlany je st w pom niejszeniu. G ra n ic e stro n są w yśw ietlane jako ciągłe n ieb iesk ie linie. In n ą m ożliw ością spraw dzenia, ja k b ę d z ie wyglądał d o k u m en t po w y d ru k o w a n iu , jest w łączen ie p o d g ląd u w ydruku. W ty m trybie centralne m iejsce zajm uje o b ra z kartk i p ap ieru . D o k u m en t w yśw ietlany je st w takiej skali, aby była w id o czn a cała strona. G dy w y k onujem y w ydruki, zazn aczam y n a nich błędy, w prow adzam y w p lik u p o praw ki i z n ó w dru k u jem y ; po p e w n y m czasie m am y m n ó stw o w ydruków . A by nie pom ylić w ersji d o k u m en tó w i k o le jn o śc i stro n , trzeba je w y raźn ie oznaczać. Excel um o żliw ia um ieszczen ie na każdej s tro n ie jej num eru , liczby w szystkich s tro n w d o ku m en cie, daty i godziny w y d ru k u , ścieżk i dostępu do pliku itp.
Przykłady Poniższe p rzy k ład y d e m o n stru ją , ja k w y b rać dom yślną d ru k ark ę, spraw dzić p o d z ia ł ark u sza n a strony, w yśw ietlić d o k u m e n t w trybie p o d g lą d u w y d ru k u , u m ie ś c ić n a arkuszach in fo rm acje p o m o cn icze i w y k o n ać w ydruk. P rzen iesien ie d o k u m en tu na k a rtk i p a p ie ru jest tylko jed n ą z łań cu ch a c z y n n o śc i. W ykonanie pozostałych zabiegów p o zw o li na uniknięcie p o w tarzan ia w y d ru k ó w .
Przykłady
133
Wybór drukarki domyślnej D ru k a rk a dom yślna to ta, n a k tó rą przesyłane są zadania w ydruku p o kliknięciu ikony D ru ku j. Jej p ara m etry decy d u ją o w yglądzie d o k u m e n tu w try b ie p o d g lą d u w ydruku. A by w y b rać d ru k a rk ę d om yślną: 1. Kliknij ikonę Start.
o
Panel sterowania
2. Z rozw iniętego m e n u w ybierz p o le c e n ie U rządzenia i drukarki.
1J"'W" '— •
k
Urządzenia i drukarki Programy domyślne
3. Spraw dź, przy k tó ry m u rząd zen iu w id o c z n y jest „p taszek ” — w yróżnienie d ru k a rk i dom yślnej.
i
4. Kliknij p ra w y m przyciskiem m yszy d ru k a rk ę , k tó rą chcesz uczynić d o m y śln ą.
HP LaserJet 1018
M icrosoft XPS Document Writer
PDFCreatcr
5. Z m e n u p o d rę c z n e g o w y b ie rz p o lecen ie Ustaw ja k o d r u k a rk ę dom yślną. Z o b a a co jest drukow ane ' P D F C r,i
Ustaw jako drukarkę domyślną Preferencje drukowania Właścrwosci drukarki Utwórz skrót Rozwiązywanie problemów Usuń urządzenie W ła ś c iw o ś c i
iBÉfil ■ M i ^ Ur \
ii
i
S p rt..
► Urządzę...
m
i
■ k ,
Dodaj urządzenie
Dodaj drukarkę
w
Drukarki i faksy (S)
' HP LaserJet 1018
P D fC re a to r J
Stan
O Domyślny
M ode* PDfCreatOł kategoria. Drukarka
r
6 . S praw dź, k tó ra d ru k a rk a jest o z n a c z o n a ja k o dom yślna.
%
7 . Z a m k n ij o k n o D ru ka rki i faksy.
134
Przykłady
Podziat na strony R o zm iary arkusza są w ie lo k ro tn ie w iększe o d kartki p ap ieru . Podział n a strony polega n a p o p rz e c in a n iu a rk u sz a w irtualnym i nożyczkam i. L inie cięcia p rze b ieg ają d o k ła d n ie w z d łu ż kraw ędzi fizycznego arku sza. Program nie w n ik a w treść d o k u m e n tu . Często d an e, k tó re p o w in n y znaleźć się o b o k siebie, są u m ieszc zan e na o d d zieln y ch kartk ach . K orzystanie z p o d g lą d u p o d z ia łu na strony m a n a celu w yelim inow anie ta k ic h n iesp o d zian ek . Aby sp raw d zić, ja k d o kum ent z o s ta n ie p o d zielo n y n a s tro n y fizyczne: 1. R ozw iń k a rtę Widok. 2. K liknij przycisk Podgląd p o d z ia łu stron. W s tiw is n ie
Podgląd podziału stron
W id o k i n ie sta n d
Pełny ekran
Układ strony
Formuły
Dane
l
E l Pasek fo rm u ły
0
Unijka
0
leiie siatki [ 0 N a g łó w k i
__________ Pokazywanie______
W idoki skoroszytu
Recensa Powiększę ks zP m
100%
Pow zazi
Powiększenie
3. W y św ietlo n e zostały linie p o d z ia łu strony. Pod w y k resem znajduje się p io n o w a lin ia p o d ziału stron.
&
95 7« 96 0« 95 41 93 45 «2 21
200347-1« 200347-09 2003474« 20034747 20030744 20034743 20030742 20030741 200309-30 200349-27 200309-2« 200349-29 200349-24 200349-23 200309-20 200309-1« 2003-09-17 200309-19
«16« 91 91 «1 92
04 »4 77 06
iii I
«100
6106 «164 6111
«14« 9010
«065
a
a r
llll
i Ś6
iIi
a a
«0 5«
Rerenga
.'.id o l
Projeki
%ne^iQQ^>Pow ui i , i
ęfcsz do aczerua
J jsjt
a a a a
i t i t s ; I Iliii
4. W y k res zostanie w y d ru k o w a n y na d w ó ch stronach. A by in te g ra ln e części arkusza m ieściły się n a poszczególnych stro n ach , n ależy je poprzesuw ać i przeskalow ać. Praw a k raw ęd ź w ykresu p rzek rac za linię g ra n ic z n ą .
5. A by d o k ła d n ie w yśw ietlić k raw ęd zie strony, n a le ż y o g lą dać ją w pow iększeniu. K liknij ikonę Pow iększenie.
Przykłady
135
136
Podgląd wydruku
Podgląd wydruku
137
Przeciągając m a rg in e sy w kierun ku k ra w ę d zi strony, m o że m y zw iększyć obszar w y druku. M in im aln a szerokość m a rg in e su za leżn a jest od m ech a n iczn e j konstrukcji drukarki.
138
Podgląd wydruku
Informacje pomocnicze N u m e ry s tro n , daty w ydruków czy lo k alizacje p lik ó w są inform acjam i, k tó re znacz nie u ła tw ia ją p racę. Jeżeli jeszcze są u m ie sz c z a n e n a k ażd y m w y d ru k u sam oczynnie, b ez a n g a ż o w a n ia użytkow nika — ty m w ięk sza je st ich użyteczność. Aby u m ie śc ić n a w ydruku in fo rm a cje p o m o c n ic z e : Narzędzia główne
a
*
Arial
-W Pole N agłó w ek tekstow e i stopka
M
i
1. K lik n ij w stęg ę W stawianie.
Wstawianie
'1 0
' A
2. K liknij ik o n ę N agłów ek i stopka.
-4 W o , Wi fh^odpisu ' Obiekt
Tekst
3. K liknij ik o n ę N u m e r strony.
Narzędzia główne
Nagłówek S t o p ł a / Numer liczba ' strony stron Nagłówek i
4. W sta w io n y z o s ta ł k o d , k tó ry p o w o d u je w yśw ietlenie a k tu a ln e g o n u m e r u strony.
¿.[Strona]
5. N aciśnij klaw isz Enter. K ursor przesk o czy ł d o ko lejn e go w iersza.
&[Strona]
i
©
6 . K liknij o b o k nagłówka, w k tó ry m z o sta ł w staw io n y k od w yśw ietlający n u m e r strony. 7. W d o k u m en cie pojaw ił się n u m e r strony. B ędzie o n rów nież u m ieszc zan y n a w y d ru k u . rn —
, « 1 ~ 2 - 3
W artość 65 78 65 06
1
" l
1 i m 1'
i hi
Podgląd wydruku
139
140
Podgląd wydruku
Podsumowanie
11
141 i J
7. W ydruk m oże być w ykonany na ark u szu u staw ionym dłuższą kraw ędzią w pionie. W tak im p rzy p ad k u w ybierz opcję O rientacja pionow a. Aby d r u kow ać na ark u szu ustaw io n ym d łu ższ ą kraw ędzią w p o zio m ie, w ybierz o p cję O rientacja p o zio m a . 8. D ru k ark a um ożliw ia d ru k o w a n ie na arkuszu o w y m iarach m niejszych niż m aksym alny, k tó ry m ieści się w p o d ajn ik u . Aby sk o rzy stać z tej opcji, n ależy w skazać fo rm at arkusza. 9. Po k liknięciu p rzy cisk u o znaczonego sy m b o lem d ru k ark i zo stan ie rozpoczęte d ru k o w an ie.
Podsumowanie •
Dlaczego przed ro zp o częciem d ru k o w a n ia d o k u m e n tu Excela należy sp ra w dzić, jak będzie w yglądał w y d ru k ? Pow ierzchnia arkusza k a lk u lacy jn eg o jest w ie lo k ro tn ie w iększa od kartki papieru. W czasie w y d ru k u Excel dzieli d o k u m e n t na strony. Program nie uw zględnia inform acji u m ieszc zan y ch na poszczeg ó ln y ch kartkach. N iekiedy konieczne jest p o p rze su w a n ie obiektów , aby p o p ra w ić w ygląd w ydruku.
•
Czy w trybie p o d ziału na s tro n y m o ż n a zm ieniać p o ło ż e n ie obiektów na arkuszu? Tak, m ożliwe jest p rz esu w an ie o r a z skalow anie obiektów . W trybie p o d ziału na strony nie jest isto tn a w a rto ść m e ry to ry c z n a d o k u m e n tu , ale jego w ygląd.
•
Czy Excel um ożliw ia s a m o c z y n n ą n u m e ra c ję stro n ? Tak, um ożliw ia to fu n k cja, k tó rą m o ż n a um ieścić np. w nagłów ku arkusza.
•
Jak należy rozpocząć d ru k o w a n ie , aby m ó c zm ien ić p a ra m e try dom yślne drukarki? W tym celu należy k lik n ą ć k o lejn o : Plik, D rukuj.
•
Projektowanie bazy danych
•
Przykłady
•
Podsumowanie
144
Projektowanie bazy danych
Projektowanie bazy danych Aby baza d a n y c h m o g ła p o p ra w n ie funkcjonow ać, k o nieczne je st p rz e strz e g a n ie p o n iższy ch reguł: •
W k ażd ej k o lu m n ie m u szą znajdow ać się d an e tego sam ego ty p u , np. ty tu ł książki, cena detaliczna itp.
•
W p ie rw sz y m w ierszu n ależy wpisać nazw y k o lu m n .
•
W tab e li n ie p o w in n y w ystępow ać puste k o m ó rk i.
Z a n im p rzystąpim y d o tw orzenia tabeli w p ro g ra m ie M icro so ft Excel, p o w in n iśm y pośw ięcić nieco czasu n a zaprojektow anie b azy danych. Jeśli nie m asz do św iad czen ia w p o sługiw aniu się arkuszem k alk u lacy jn y m , nie p rzejm u j się — po utw orzeniu bazy dan y ch m ożna ją p ó źn iej m odyfikow ać i p o w ięk szać w dow o ln y m czasie. Z tego p o w o d u p rogram k o m p u tero w y św ietnie sp ra w d z a się p o d czas pró b ponaw ianych d o ść często przez początk u jący ch użytkow ników . P rojektow anie należy rozpocząć o d o k re śle n ia celu, k tó re m u m a służyć baza d an y ch . D o b rze jest p rzean alizo w ać istniejące d o k u m e n ty . P om ogą o n e wychwycić w szyst kie d an e, które m ają być g ro m ad zo ne w tab eli. D la każdego rodzaju danych m usi być przeznaczona o d d z ie ln a kolum na. D o b rze jest p o d zielić inform acje na ja k n ajm n ie jsz e części. A dres nie p ow inien być zapisany w jed n ej kom órce. O d d zieln ą k o lu m n ę należy zarezerw ow ać na nazw ę ulicy, n u m e r dom u i m ieszkania. W kolejnej n ale ż y w pisać kod pocztow y. Pozostałe k o lu m n y pow inny zaw ierać takie d a n e ja k m ia sto czy państw o. A nalogicznie, gdy w pisujem y p e rso n a lia o só b , nie należy um ieszczać w szystkich w k o lu m n ie „ D a n e o so b o w e” W y g o d n ie je st je p o d zielić n a najm niejsze je d n o s tk i logiczne. W o d d zieln y ch kolum nach p o w in n y być w pisane: zajm ow ane stanow isko, pierw sze imię, d ru g ie im ię, nazw isko itp.
r
Gdy w bazie ma być w iele kolum n, d o b rz e jest w ykonać szkic na papierze. Ekran k o m putera ma ograniczone w y m iary i n ie w szystkie kolum ny m ogą być na nim w id o czn e . W rezultacie niektóre m ogą zo stać p o m in ię te , zaś inne w ystępow ać więcej niż raz.
Jeżeli z bazy d an y ch m asz korzystać n ie ty lk o Ty, należy porozm aw iać z w szystkim i przyszłym i uży tk o w n ik am i. D obrze je st zo rg an izo w ać „b u rzę m ózgów ” dotyczącą py tań , na które b aza danych m iałaby o d p o w ia d a ć . Zw ykle każde pytanie o zn acza k o nieczność d o d an ia d o bazy jednej k o lu m n y . G d y baza m a być używ ana przez k ilk a działów w firm ie, trz e b a zebrać w szystkie d o kum enty, z k tórych m ają być do niej w pisyw ane dane.
Przykłady
145
Projektując bazę danych, m usim y dać jej użytkow n iko m m ożliw ość sortow a n ia da nych w edług jak największej liczby kryteriów.
O -
Po zap ro jek to w an iu bazy trzeb a w p ro w ad zić do niej in fo rm acje. Podczas w p isy w a nia danych lub n a początku u ży tk o w an ia bazy d an y ch m oże się okazać, że p o trz e b n a jest m odyfikacja projektu. Na szczęście w p rzy p ad k u p ro g ra m u k o m p u tero w eg o nie oznacza to k o n ieczn o ści w ykonyw ania całej p racy o d p oczątku. Testow anie p ro je k tu najlepiej w y k o nać z o g ra n ic z o n y m zestaw em d an y ch . Jeśli okaże się, że m im o w szystko popełniliśm y b łąd , łatw iej p o p ra w ić bazę zaw ierającą m niej danych niż p o w ypełnieniu jej w całości. Jeśli się okaże, że s tru k tu ra k o lu m n spełnia przyjęte założenia, m ożna w prow adzić w szystkie d a n e. D ane będziem y wpisywać do bazy w m iarę ich p o ja w ia n ia się. Z aw artość ark u sza m ożna u p o rząd k o w ać w dowolnym czasie. W ty m celu w ystarczy p o so rto w a ć wiersze w kolejności rosnącej lub malejącej w e d łu g z a w a rto śc i w ybranego pola.
Przykłady Na praktycznym przykładzie zobaczymy, w jak i s p o só b utw orzyć bazę danych książek. Na podstaw ie n azw kolumn w ygenerow any z o s ta n ie form ularz. W ykorzystam y go do wpisywania i wyszukiwania danych. N a k o n iec u p o rz ą d k u je m y zaw artość tabeli.
Projektowanie bazy danych Aby zaprojektow ać bazę danych w a rk u s z u k a lk u la c y jn y m Excel: 10
Al
_5 _
i |id Q O
\ #
...
C
D
rytu! ksią, Cena deta Uwagi [Tytut
U R L
1. W p isz w pierw szym w ierszu n a z w y kolum n. O kreślają one d a n e , które b ęd ziem y zbierać.
Kolum ny można dodać, gdy za jd zie p o t r z e b a d o łą c ze n ia kolejnych kategorii danych. Aby baza funkcjonowała praw idłow o, w n o w y c h k o lu m n a c h nie p o w in n y w ystępow ać puste komórki.
146
Przykłady
Przykłady
147
7. P o lecen ia m o ż n a d o d aw ać ty lk o d o g ru p u tw o rz o n y c h p rzez u ży tk o w n ik a. Z azn acz k ateg o rię N a rzędzia głów ne.
Narzędzia g łó w ne ffi Schowek 51 Czcionka ffi W yró w nan ie
8. K liknij p rzy cisk N ow a grupa.
El Liczba ffl Style ffl Komórki 13 Edytowanie ffi New G roup (Niestandardowa) (9 [Tl W stawianie (9 [ / ] Układ strony ffl g ] Formuły O [ V ] Dane ffl @ Recenzja 19 ® W idok 19 0
Deweloper
19 (?) Dodatki El [•/ Usuwanie tła
g ru p a N o w ail grupa
Jjowa karta
Z mi en n azw ę,
9 . N ow a g ru p a została utw orzona.
Karty głów ne B [V Narzędzia g łó w ne
10. K liknij przycisk Dodaj.
ffi Schowek ffi Czcionka
11. W now ej g ru p ie pojaw iła się pozycja Formularz.
ffi W yrównanie ffi liczba ffi Style ffi Komórki ffi Edytowanie ffi New G roup (N ie s ta n d a rd o w a ) B Nowa g ru p a (N ie s ta n d a rd o w a )
(g )
3
Form ularz
ffl 07) W stawianie ffi g ] Układ strony IX) F i l ( A r m n l u
OK
c>Q co & Zł
b
No w * g r u p ł
¡3
A n u lu j
12. K liknij przycisk OK.
13. Ikona F o r m u la r z pojaw iła się n a pasku. Kliknij ją.
148
Przykłady
Przykłady
A ID 2 NETCLR
B C D Jry tu ł ksią; Cena deta llwagi Księga ek:
125
E _URL
<3?
3 4 5
P:
7
I y t u ł ka*2k):
S
C
-
3. D ane zostały p rzen iesio n e z fo rm u larza do arkusza. 4. Pola fo rm u larza są przygotow ane d o w pisy w ania n astęp n y ch danych.
Cennik W ydawnictw * Helion 02-0
6
149
Mowy rekord
Cena d e ta l:
9 10
11
UK*»:
Przywróć
UBl:
Z^)Ć2 pfiprzed
12 13
;
Inajtft następn
14
i
15 16
Kryteria
)
łartmo
j
17 18 19
Wyszukiwanie danych F orm ularz m o żn a w ykorzystać d o w yszukiw ania danych. Aby znaleźć za pom ocą fo rm u la rz a d an e zapisane w arkuszu: 1. K liknij komórkę A i . Al
f l Y (* A ID E A > f C B D Uwa ▼ URL [-J Tytuł książki [ t Cena detalicz 7 1 ID O ' 7 J h ttp ://h e lio n D ł /k s ia z k i/n e tc lr h tm 125.00 zł NET CLR Księga eksperta NETCLR 2 22,50 zł IPROM h t t a / / h e l i o n Dl/ksiazki/101psw.htm 101 praktycznych skryptów 3 101PSW
2. K lik n ij ik o n ę Formularz.
Formularz
&
Nowa grupa
150
Przykłady
3. W y św ietlo n y z o s ta ł fo rm u la rz . W je g o p o lach w id o c z n e są d an e z pierw szeg o w ie rsz a ark u sza. 4. W p ra w y m g ó rn y m ro g u w y św ietlan y je st n u m e r k o le j n y w iersza i liczb a w szy stk ich w ierszy w bazie. 5. P rzełącz fo rm u la rz w try b w y szu k iw an ia. K lik n ij p rzy cisk K ryteria.
6. W p o lu T ytu ł k s ią ż k i w p isz s zu k an y ciąg zn ak ó w . 7. K liknij przycisk Z n a jd ź następny.
8. W p o lach fo rm u la rz a w y św ie t lo n e zostały in fo rm a c je z a w a rte w w ierszu s p e łn ia ją c y m z a d a n e k ry te riu m . 9. W p raw y m g ó rn y m ro g u fo r m u la rz a w id o c z n y je s t n u m e r zn alezio n eg o w ie rsz a . 10. A by k o n ty n u o w a ć w y s z u k i w an ie, kliknij p rz y c is k Z n a jd ź następny.
Przykłady
151
152
Podsumowanie
Al 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 TT
A ID CWEX20 CWEX97 CWFP20 CWWO20 C W W 097 PHP4LK CWPROC SE MALE CWWI98 CWW2PR CWWIXP APAI FK
3
Z S l° (\2ï
m
B X c Tytuł książki C ena\letalic;na \ 7 00 zł Excel 2000 PL ćwiczenia | \ 7 00 zł Excel 97 PL Ćwiczenia prr FrontPage 2000 Ćwiczenia 7.11 zł 8 00 zł Word 2000 PL Ćwiczenia f 8 00 zł Word 97 PL Ćwiczenia pra PHP4 Leksykon kieszonki 8.91 zł 9 00 zł Programowanie wjęzyku C Sendmail Leksykon kieszc 9 00 zł 9.00 zł Windows 98 PL Ćwiczenia MS Wndows 2000 (PL) Pn 9 50 zł 9 50 zł Windows XP Prcłessional F 9 90 zł Anarhp 1nksvkni kiecznn
12. D a n e zostały u p o rz ą d k o w a n e ro sn ą c o w ed łu g w a rto śc i w k o lu m n ie Cena d eta liczn a . 13. K siążki o id e n ty c z n e j cenie są u p o rz ą d k o w a n e w e d łu g k o le jn o ści alfabetycznej tytułów .
Podsumowanie •
W y m ień kilka najczęściej używ anych baz danych. B azam i danych są np.: katalog książek w bibliotece, książka te le fo n ic z n a , ro z k ła d jazdy pociągów.
•
Jakie rozm iary może m ieć b aza danych u tw o rzo n a w ark u szu Excel? O g ran iczen ia są takie sam e ja k w p rzy p ad k u ark u sza k alk u lacy jn eg o . M ak sy m a ln a liczba kolumn — 16 384. M aksym alna liczba w ierszy — 1 048 576.
•
O d czego należy rozpocząć p rojektow anie bazy danych? T w o rzen ie bazy danych trzeba rozpocząć od określenia in fo rm a c ji, które ch cesz gromadzić w bazie. W każdej kolum nie m u szą z n a jd o w a ć się d a n e je d n e g o rodzaju, np. tytuły książek, ceny detaliczn e itp.
•
C zy w bazie mogą znajdow ać się p u ste kom órki? Jest to dozwolone, ale przy so rto w an iu danych m o ż e p o w o d o w a ć b łę d n e rezultaty.
•
D o czego służy form ularz? F o rm u larz ułatwia w pisyw anie i w yszukiw anie danych.
Formuty w praktyce >o arkusza k alk u lacy jn eg o m o ż n a w pisyw ać d an e, porządkow ać je, w ykonyw ać n a n ich p ro s te obliczen ia. A le to jeszcze nie wszystko! W kom órki ark u sza m o ż n a w pisyw ać fo rm u ły. Tak nazyw ane są rów nania, k tó re do o b lic z e ń w y k o rzy stu ją w arto ści um ieszczone kom órkach arkusza. W fo rm u łach występują funkcje. U ż y tk o w n ik nie m u si ich sam definiow ać. Ponad 300 fu n k cji jest instalow anych ra z e m z a rk u s z e m . F u n k cje są w stępnie zd efiniow anym i fo rm u ła m i. M ogą one w yk o n y w ać oblicze nia o d b ard zo prostych p o sk o m p lik o w an e. Z n a c z e n ie n ie k tó ry c h m o ż n a odgadnąć na p o d staw ie nazwy (np. SUMA). I n n e są d o s y ć ta je m n ic z e (np. XNPV).
154
Budowa formuł
Przykłady
155
T a b e la 13.1. Z naczenie sygnalizacji błędów Kom unikat
Najczęstsza przyczyna
#####
Komórka zawiera liczbę, datę lub czas albo formułę daty i (lub) czasu zwracającą wynik ujemny Zbyt mała szerokość kolumny
#ARG!
Używany jest błędny typ argum entu lub operand Funkcja Autokorekta form uł nie może poprawić formuły
#DZIEL/O!
W formule była wykonana próba dzielenia przez zero
#NAZWA
Excel nie rozpoznaje tekstu w formule
#N /D !
Komórki arkusza roboczego zawierają dane, które nie są jeszcze dostępne
#ADR!
Błędne odwołanie do komórki
#LICZBA!
Użycie nieprawidłowego argum entu w funkcji
#ZER0!
Odwołanie do przecięcia dwóch obszarów, które nie mają części wspólnej
P o p ełn ien ie b łędu jest d ep ry m u ją ce. N ie zaw sze wiemy, gdzie szukać jego źródła. C zasam i przyczyna jest b a rd z o prozaiczna. P oszukiw anie jej p ro p o n u ję rozpocząć o d spraw dzenia: •
Liczby naw iasów o tw ierający ch i zam ykających.
•
Czy d o o zn aczen ia zakresów u ży ty je s t dw ukropek.
•
Listy w ym aganych a rg u m e n tó w fu n k cji.
•
M aksym alnej liczby a rg u m e n tó w fun k cji.
Przykłady W ty m rozdziale ro zb u d u jem y c e n n ik w y k o n a n y w rozdziale p o p rz e d n im . D odam y do niego kolum ny służące d o w p isy w an ia m in im a ln e g o zap asu i aktualnego stanu m agazynow ego. N a p o d sta w ie p o ró w n a n ia o b u w artości b ęd zie podejm ow ana decy zja o p o trzeb ie w ystaw ienia zam ó w ien ia. i
Wyszukiwanie funkcji i Excel w yposażony jest w narzędzia u ła tw ia ją c e w yszukiw anie odpow iednich funkcji. W yszukiwanie m ożna w ykonyw ać n a d w a sposoby. Pierw szym jest wpisywanie w ok nie dialogow ym słów kluczow ych o p is u ją c y c h działanie funkcji. W d ru g im m ożna
156
Przykłady
Przykłady
157
158
Program magazynowy
Program magazynowy D o p o ró w n y w a n ia d w ó ch w artości m ożna w ykorzystać funkcję Jeżel i . M a o n a następ u jącą składnię: = Jeże li(w aru n ek ;p raw d a;fa łsz ) G dzie: warunek — o k re ślo n y przez użytkow nika w aru n ek logiczny, prawda — o p e ra c ja w ykonyw ana, gdy w a ru n e k logiczny je st spełniony, f a łs z — o p eracja w ykonyw ana, gdy w a ru n e k n ie jest spełniony. W a ru n e k logiczny m o że być określony za p o m o c ą o p eratorów p orów nania. O p e ra to ry zostały zebrane w tabeli 13.2. T a b e la 13.2. O p e ra to ry porów nania Operator
Znaczenie
=
Równy
>
Większy niż
<
Mniejszy niż
>=
Większy niż lub równy
<=
Mniejszy niż lub równy
<>
Różny
A by utw orzyć p ro g ra m inform ujący o po trzeb ie w ystaw ienia zam ów ienia: 1. W kom órce F I w pisz Minimum. W k o lu m n ie F zostaną w p isan e m in im aln e stany m agazynow e poszczególnych książek. 2. W k o m ó rc e G1 w pisz Stan. W k o lu m n ie G zostaną w p isan e bieżące stan y m agazynow e tow aru. 3. W kom órce H I wpisz Zamówi eni e. W kolum nie H ark u sz b ędzie generow ał inform ację o p o trzeb ie u zu p ełn ien ia zapasów. E URL http //helion pl/ksiazki/netclr htm http://helion pl/ksiazki/101 psw htm http //helion pl/ksiazki/3dmaxb Hm
G H Minimum Si anIZamówieniel
©
©
©
Program magazynowy
159
4 . W k o lu m n ie M in im u m w pisz m in im aln e w artości stan u m agazynu. 5. W k o m ó rc e H 2 w pisz fo rm u łę =JEŻELI (G2
X i
F G | H M in im u m S tan Z am ów ien ie
^ _ ę _ D | w _.s|\ i > C e n a d e ta lic z n a U w a g i URL
N 7 \ E / 125 00 z ł http //helion pl/ksiazki/netclr htm 2 2 ,50 z l !PROMi htt p //helion pt/ksiaz ki/10 1 psw ht m
.lęga^Kspertć łych skryptów .X Czarna ksi
95 00 z ł -
f/
i
http//helion pl/ksiazki/3dmaxb htm
0|; °I
/, )J'aM" akT “Nie’ "Nu )
é
© ©
9. Kliknij k o m ó rk ę , w której w pisana je st form uła. 10. Kliknij ik o n ę Kopiuj. Z aw artość klikniętej k o m ó rk i została skopiow ana do schow ka. ^
-A * zcionka
^ n¡*
Wyrównanie
H2
JŁ
C
I
*/-
D I
• %
Liczba
'■» I
<2Edyt ow inie
F
G
y
H
M in im u m Stan Z a m ó w ie n ie 0 | N i e 11 ]
11. W okół k o m ó rk i, której zaw arto ść została skopiow ana, w yśw ietlona zo stała lin ia przeryw ana.
11
•Nie
B XML Almanach XML Leksykon kieszonko«1 XML Vademécum pcofesjot XML Ćwiczenia praktyczne XSLT dla każdego XSLT Vademécum profesje Zaawansowane programowi Zaawansowane tworzenie s Zagadnienia maturalne z mf Zostań webmasterem*
Komorki *
W
=JEŻELl(G2
E
|—
597 598 599 600 601 602 603 604 605 606
Style
:,00 ó o ° >,0
•na d e ta lic z n a U w a g i URL 125 00 z ł http //helion pl/ksiazki/netclr htm
G H Stan Zam ówienie
***
000
12. K liknij k o m ó rk ę zn ajd u jącą się poniżej ko m ó rk i w z o r cowej.
C
D E 60 00 21 hitfijhelion Bl/ksiazkyxmlalm htm 9,30 zl hito «hehon oOksiazky.nmllh him 60 00 21 16 00 21 NtíV/ht!iOT.pHi5'szhi/c«x.mi Mm 65 00 zl • WBiaMHisílJil/ksiazktóasláh.htm 60 00 zl Mto "M io n Dl/k5iazky*slto> nim 149 00 21hlto helion rt/ksiazta/zawii htm 16 20 zl iPROM' htto //helion B0ks!azki/cyvtww2htm 25 00 zl htta /hcHion Dl/ksiazki/zamain him 35 10 zl iPROM'httD //helion Bl/ksiazki/wimmer htm
F
G
H
E
608 a
609 610'
(1 3 1 \J 4 i 611 $12 $13 M « ► M Conn* Wydawnictwa Hefcon 02 03
n«
t ■
►r
13. P rzew iń ark u sz tak, aby w i doczny był o statn i zaw ie rający d an e wiersz tabeli.
160
Program magazynowy
14. W ciśnij i przytrzymaj klawisz Shift. K liknij k o m ó rk ę H 606. 15. Zw olnij klawisz Shift. Z aznaczony zo sta ł o b s z a r o d k o m ó rk i H 3 d o H 606. 16. N u m e ry wierszy, w których znajduje się z a z n a c z o n y o b sz a r zostały w yśw ietlone na ciem niejszym tle. C
F
E
D
597
60 00 zł -
598 599 600
9 90 z ł -
httD//łv>l>on p ł/k s ia z k i'x m lll: h tm
60 00 z ł -
httD //hilion D l/ksiazkt'xm łvD htm
16 0 0 z ł -
h ttc //bilion D t/ksia zkL/cw xn l h tm
H
G
http7/hłlion D l/ksia zki'xm la lm h tm
601
/T > £ 5 00 z ł -
http7/łwlion p ł/k s ia z k i'x ls td k h tm
602 603 604
V Ü Îe O 0 0 z ł -
h ttD //h ilio n D l/ksiazki/xsltvD h tm
605 606
25 00 z ł -
*
http7/h*lion o t'k s ia z k i'z a p tli h tm 149 0 0 z ł 16 2 0 z ł tP R O M i httD7/helion t>l/ksiazki/cw tw w 2 h tm h ttc //helion p ł/k s ia z k i/z a m a in h tm
Qi)—
35 10 z ł łP R O M ' h ttp //twlion p l/ksia zki/w im rn e r h tm
17. K liknij ik o n ę Wklej. dâ»
Arial
« 0 s-V ; W klej
* 10
I
U
3
Schowek
A
•
3» * (i
A
A
•
*
“
-
-
a’
£
1
1
i k
O gólne
j -
^
» %
» ooc
JM
9”
Wyiownanit
Czcionka
■w
ï
ï
A S ty li
T -
Si K om oiki
Liczba
•» '
a .'
,00 -»,0 ii
a *
rm
E dytow anie
-
H3
i.
C 149 16 25 35
603 604 605 606
G
. 00 20 00 10
zł zł zł zł
htlp7/heion pl/ksiazki/zaprli htm >PROM< hltp //heion ri/ksiazki/cwtww2 him htlp //hewn pl/ksiazki/zamam htm 'PROMi http //heion pl/ksazki/wimmer Mm
18. K om órki w zaznaczonym obszarze zostały w y p ełn io n e fo rm u łą — z a w a rto śc ią schow ka. W kolumnie H pojaw iły się w y liczo n e w y n ik i. P o n iew aż w a rto ść pustej k o m ó rk i G2 wynosi 0, n ie jest o n a m n ie jsz a n iż m in im u m F2. W te n sp o só b n a towar nigdy nie zo stan ie w y staw io n e zam ó w ien ie. H3
1 2 3 4 5
C C ena detaliczna 125 00 zł 2 2 5 0 zł 9 5 0 0 zł 4 5 .0 0 zł
- (*
*
D Uw agi URL httD //hdion IPROMi h ttp //helion http/rtiełion htto //héion -
=JEŻEU(G3
/-> v H f« « E G Minim um Stan Zam ów ien ie 0 jflie • '
p l/ksia zki/1 0 1 p s w h tm
Nie
i
p t/ksia zki/3 d m a x b h tm
Nie [Nie
'
d /k s ia z k i/m a x 4 b i h tm
i
Program magazynowy
19. W k om órkach o d F3 d o F9 w pisz kolejno liczby: 5, 1 ,5 , 2 ,5 , 5 ,5 .
H ° r 5
1 / 5 /
l
[Nie Tak!\ Tak! \ Tak! \ Tak! Tak! Tak! Tak!
i
20. W kom órce H3 p o jaw iło się żąd an ie w ystaw ienia zam ów ienia. Stan zero w y jest niższy o d w arto ści progow ej, która w y n o si 5. &
21. K liknij kom órkę G2.
22. W kom órce G2 w p isz -1. Stan m agazynow y nie m o że m ieć w artości u je m n e j, ale w aru n ek w fo r m u le został spełniony. P ojaw iło się żądanie w y s ta w ien ia zam ów ienia.
F G H Minimum Stan Zamówienie -1 Tak! 6 Nie OTak! A '< s r A 5 4 Tak! 2|— Tlak! Tak! ” 5 5 Tak! Tak! Nie
23. W kom órce G3 w p isz 6. W m agazynie zn ajd u je się w ięcej sztuk niż n ie z b ę d n e m in im u m . Z a m ó w ie n ie n ie m usi zostać w ystaw ione. 24. G dy stan m agazynow y jest nieujem ny i m niejszy o d w artości progowej, zam ów ienie musi być w ystawione.
Cennik Wydawnictwa Helion 02-0 1 1 607
-
¡p:
im u
Jytuł lo a » ,:
J e r O R . Ksega eksoerta
1 !..
Cena detafczia: L25 U «»:
161
r
i*
t» w v
1
u « '
i
Praywróc
U gp
nttp:/*Telon.ol^c»az*a metdr .htm
ÇJrwnum:
0 v
1
25. W yśw ietl o k n o form ularza. D o d a n ie d o b azy danych trzech n o w y ch k o lu m n (M in im u m , Stan, Z a m ó w ie n ie ) sp o w o d o w ało zw iększenie liczby p ó l fo rm u larza.
(Z n e jd a p *r« e d ] [ ZnajflI n a * t* r i ]
¿tan:
H M
Cennik Wydawnictwa Helion 02-0 -
p: I y tjłk s e d o :
Kryteria
Ji
l
26. K liknij p rzy cisk Kryteria.
27. W y sz u k a m y towary, które p o w in n y zo sta ć zam ów ione. W polu Z a m ó w ien ie w p isz Tak!.
Jene detatczna: U W
□
US-:
.----------------------------
friy w r ó ć
28. K liknij p rzy cisk Z n a jd ź następny.
d
1
Znajda ogprred ¡Jnm a n: i Z h a j# n « t* n ^ S *n : Zam ówerw:
r a k 'U
1/
(g )
%
162
Podsumowanie
29. Po o d n alezien iu rekordu sp ełn iają cego zad an e k ry te riu m in fo rm acje o n im zostały w yśw ietlone w p o lach form u larza.
Cennik Wydawnictwa Helion 02-0 -
ff>:
3DMAŹB
Tytuł kanjto:
3DS tu ło MAX. Czarne kuega arenetnr.
£ene detabczna: 95 H i« :
32607
i
(
yw nr
(.
U «1
1*
| 1
Priywłóć
UBL:
http:/Awk>n.pl,t(iiMlo/3<*noxi>.rtT>
łjrwnum:
1
£tan:
0
Zamovngrwe:
Tak'
j
30. Aby k o n ty n u o w ać w yszukiw anie, kliknij przycisk Z n a jd ź następny.
Znajdź pfiprzed j \ i - . . . -----:----- 1 Z n g ft n a tts p n ^ ,
\
Srtfena J
[~ .... .
J
i
Podsumowanie •
C o p o w in n a zaw ierać form uła? Każda fo rm u ła m usi ro zp o czy n ać się o d zn ak u rów ności. Po nim p o w in n a zn ajd o w ać się nazw a funkcji, argum enty, o p e ra to ry arytm etyczne itd.
•
Czy u ż y tk o w n ik Excela m usi definiow ać funkcje, aby z nich korzystać? W raz z E x celem instalow anych jest p o n a d 300 fun k cji. D efiniow ać n ależy tylko te, k tó re nie są d o stę p n e w p ro g ram ie.
•
W jakiej kolejn o ści w y k o n y w ane są obliczenia w form u łach ? O peracje w form ule są w ykonyw ane o d lewej do praw ej. Kolejność d ziałań jest następująca: m nożenie, dzielenie, dodaw anie i odejm ow anie. M ożem y ją z m ie nić, stosując nawiasy. Jako p ierw sze w ykonyw ane są działania w naw iasach.
•
C o m oże być arg u m en tem form uły? A rg u m e n ta m i m ogą być: w arto śc i liczbow e, adresy kom órek, funkcje w b u dow ane d o p ro g ra m u Excel, fu n k cje zdefiniow ane przez użytkow nika. D o obliczeń b ra n a jest w artość w p isan a d o w yspecyfikow anej kom órki. D z ia ła nie fo rm u ły jest p o d o b n e d o fu n k cji m atem atycznej. F unkcje m ogą zaw ierać zm ien n e. Są to litery, k tó ry m m o ż n a przypisyw ać w artości. W fo rm u łach rolę zm ien n y ch m o g ą odgryw ać w sp ó łrz ę d n e k om órki.
•
N a jakie k ateg o rie p o d z ie lo n o fu n k cje p ro g ram u Excel? Funkcje p ro g ra m u Excel p o d zie lo n o n a kategorie: ogólne, liczbowe, w alutow e, księgowe, daty, czasu, p ro cen to w e, ułam kow e, naukow e, tekstow e, specjaln e i n iestan d ard o w e.
Podsumowanie
1
163
A
•
Jak m o ż n a z n a le ź ć o d p o w ie d n ią fu n k c ję d o b u d o w y fo rm u ły ? F u n k c ji m o ż n a p o sz u k iw a ć n a p o d s ta w ie słó w k lu c z o w y c h o p isu ją c y c h d z ia ła n ie fu n k c ji. D ru g ą m e to d ą je s t zaw ężen ie o b s z a ru p o sz u k iw a ń d o je d n e j k a te g o rii fu n k c ji, a n a s tę p n ie p rz e g lą d a n ie o p is ó w p o szczeg ó ln y ch fu n k c ji.
•
O d c z e g o n a le ż y ro z p o c z ą ć p o s z u k iw a n ie p rz y c z y n y b łę d u w fo rm u le? C z a sa m i p rz y c z y n a je s t b a r d z o p ro z a ic z n a . P o s z u k iw a n ie jej m o ż n a r o z p o c z ą ć o d s p ra w d z e n ia : a ) lic z b y n a w ia só w o tw ie ra ją c y c h i z a m y k a ją c y c h , b) czy d o o z n a c z e n ia z a k r e s ó w u ż y ty je st d w u k r o p e k , c) listy w y m a g a n y c h a r g u m e n tó w funkcji, d ) m a k s y m a ln e j lic z b y a r g u m e n tó w fu n k cji, e) c z y z a g n ie ż d ż o n o n ie w ięcej n iż s ie d e m p o z io m ó w fu n k c ji, f) czy n a z w y in n y c h ark u szy , d o k tó ry c h w y k o n y w a n e je s t o d w o ła n ie , są u ję te w p o je d y n c z y cu d z y słó w , g) czy do f o r m u ł w p r o w a d z o n o lic z b y b e z fo rm a to w a n ia .
•
Jaka m o ż e być p rzy czy n a w y ś w ie tle n ia k o m u n ik a tu #####? N ajc zę stszą przyczyną je s t to , iż k o m ó rk a z a w ie ra liczb ę, d a tę lub czas a lb o fo rm u łę d a ty i (lub) cza su z w ra c a ją c ą w y n ik u je m n y . Id en ty czn ie s y g n a liz o w an a je st zb y t m ała s z e ro k o ś ć k o lu m n y .
•
Jaka m o ż e być p rzy czy n a w y ś w ie tle n ia k o m u n ik a tu #ARG! ? N ajcz ęstszą przyczyną je s t to , iż u ż y w a n y je s t b łę d n y ty p a rg u m e n tu lu b o p e ra n d . F u n k c ja A u to ko re kta f o r m u ł n ie m o ż e p o p r a w ić form uły.
•
Jaka m o ż e być przyczyna w y ś w ie tle n ia k o m u n ik a tu #DZI EL/O! ? N ajczęstszą przyczyną je s t to , iż w fo rm u le b y ła w y k o n a n a p ró b a d z ie le n ia p rzez zero .
•
Jaka m o ż e być p rz ycz yn a w y ś w i e t l e n i a k o m u n i k a t u #NAZWA?
N ajczęstszą przyczyną je s t to , iż E xcel n ie r o z p o z n a je te k stu w fo rm u le . •
Jaka m o ż e być przyczyna w y ś w ie tle n ia k o m u n ik a tu #N/D ! ? N ajczęstszą przyczyną je s t b łę d n e o d w o ła n ie d o k o m ó rk i.
•
Jaka m o ż e być przyczyna w y ś w ie tle n ia k o m u n ik a tu #LICZBA! ? N ajczęstszą przyczyną je st u ż y c ie n ie p r a w id ło w e g o a rg u m e n tu w fu n k c ji.
•
Jaka m o ż e być przyczyna w y ś w ie tle n ia k o m u n ik a tu #ZER0 ! ? N ajczęstszą przyczyną je st o d w o ła n ie d o p r z e c ię c ia d w ó c h obszarów , k tó re n ie m ają części w s p ó ln e j.
Samodzielne rozwiązywanie problemów Czy potrafisz b ez zaglądania do książki pow tórzyć wszystkie ćw icze nia? H m ... ja też m iałbym z ty m problemy. M am nadzieję, że po lekturze p o p rzed n ich rozdziałów m asz w yobrażenie o m ożli wościach, ja k ie stw arza Excel, i obszarach jego zastosow ań. Nawet w n ajg ru b szej książce nie u d a się zawrzeć odpow iedzi na w szystkie pytania, jakie m o g ą nasu n ąć się p o d czas p racy z arkuszem k a lk u la c y jn y m . M o ż n a za to pokazać ogó ln e zasad y radzenia sobie z napotykanym i p ro b le m a m i. M ając taką w iedzę, będziesz u m ia ł swo bod n ie tw orzyć w łasne arkusze. Przyczyną w ielu problem ów jest b ra k w iedzy o o p cjach p ro g ram u , składni fu n k cji itp. Błędy zd arzają się zarów no p o c zątk u jący m , ja k i dośw iadczonym użytkow nikom . W spółczesne p ro g ram y są złożone. Ich o p an o w y w a n ie jest p o d o b n e d o n au k i rz e m iosła. M ożna wiele lat ćwiczyć, p o szerzać w iedzę, doskonalić um iejętności, ale nie sposób nauczyć się wszystkiego. C zeladnik p o w in ien m ieć swego m istrz a , o d k tó re g o b ęd zie czerpał wiedzę. Podczas poznaw ania Excela rolę w irtu a ln e g o m istrza m oże o d g ry w ać Pomoc. O k n o p o m o c y
166
Przykłady
um o żliw ia w p isy w an ie haseł, k tó ry c h znaczenie c h c e m y poznać, się z je d n e g o w y razu lub całej sekw encji.
O x
K orzystając z pom ocy, p o w in n iśm y pam iętać o tym , że Excel został opracow any przez p ro g ram istó w anglojęzycznych. W ersje zlokalizow ane pow stają przez przetłum aczenie aplikacji oryg in aln ej. O d p ow iedź n a interesujące nas p y tan ie m oże być zaw arta w h a śle zbliżonym d o tego, które wpisaliśm y. Aby uzyskać inform ację, trzeba w ykonać kilka p ró b w yszukiw ania. W arto p o ek sp ery m en to w ać z w pisyw aniem synonim ów .
Przykłady P om oc d y stry b u o w a n a razem z p ro g ra m e m jest w y g o d n y m źródłem w iedzy. Zawsze jest p o d ręką. W yszukiw anie w niej jest znacznie p ro stsz e niż w książkach trad y cy j nych. W aga i o b jęto ść książki elek tro n iczn ej nie sta n o w ią żadnego p ro b lem u . Jednym słow em — sa m e zalety. W p o n iższy ch p u n k tach p o k a ż ę Ci, jak korzystać z pom ocy. W szystkie d ro g i prow adzą d o celu 1. K liknij ik o n ę oznaczoną z n a k ie m zapytania lub naciśnij k la wisz FI.
2. W yśw ietlone zostało o k n o Excel - Pomoc.
c Office
Przeszukaj Porno i te inntcrn«
□
3. K liknięciem um ieść znak w staw ian ia w polu słu ż ą c y m do zad aw an ia p y tań . W pisz h asło .
tang
Plik» d o pobrani« | Obrazy | Szablony
4 . Naciśnij klaw isz W yszukaj. Rozpoczynanie pracy z programem Exce 2010 ’ Rozpoczynanie pracy z programem Excel 2010 ■ Tworzenie nowego skoroszytu ’ Ułatwienia dostępu
Przeglądanie zasobów pomocy technicznej programu
2010 a Wykresy
* Uzyskiwanie pomocy
• Dostosowywanie
• Rozpoczynanie pracy
• Formuły
• Makra
• Wykaz funkcji
• Arkusze zobacz wszystko
E itel — wszystkie tntormage
^
Policzono z w tryń « Ottice.com
l
Przykłady
167
5. W yśw ietlona została lista te m a tó w zw iązanych z podanym h asłem . P rz e w iń ją, aby wyświetlić tem at n a jb a r dziej zbliżony do pytania. 6. K liknij tem at.
7. P rzew iń zaw artość okna, aby ujrzeć in teresu jącą treść. 8. P rzech o d ząc do haseł coraz b ard ziej szczegółow ych, m ożesz u zyskać in fo rm acje na żądany tem at.
168
Podsumowanie
Elektroniczna książka Jeżeli w y szu k iw an ie in fo rm acji za p o m o cą słów k lu c z o w y c h nie da zadow alającego re zu ltatu , m o ż n a spróbow ać p rzeg ląd ać zaw artość P om ocy. %*, Ewrl —Pomoc
1. K lik n ij przycisk ozn aczo n y k siążk ą.
2. W yśw ietlona została u k ry ta dotychczas część o k n a — Spis treści. 3. P rzew iń zaw artość o k n a , aby znaleźć in te re su ją c y tem at.
* ♦*
a a Ai u « • P W )«uki| • X
t«q» 20i0— w w yp w ra » t»ca 3010—
Office
^ Watowane rfcmytti
■rgtrjU j» > H tm Ą * T«pc«r»t «pm »
H
Przeszukaj • Porno» te r h n to M
P li k i d o p o b r a n i « | O b r a z y | S z a b l o n y
^Dofcunentaga hrksj 4 * Drutowane
j p rttoHmrm. lacrtowene
0
—
Szybki start: tworzenie formuły
4ip ftx n w rtD v e r* war in k o » *
Fomuły to równania które mogą służyć rmętfey mnymi do wykonywania obliczeń zwracania informacji modyfikowania
^ jF o m a iły
zawartości rrmycń komórek i sprawdzania warunków Formuła
4 ^ P c p ra w e n e ferm uł ^
Praca x na zwami i odwokrnom od t t n o r
zawsze musi zaczynać s ę od znaku równości (-) — Poncsza tabela zawiera kilka przykładowym formuł wraz z opisem
^ D a H e n * nazwisk U)£o mocą Kreator;
QOm6w*ntc fo r r r u f
QSufekt>U_rtA#9£ifinieJ9ra»ttłY Q
tm Cfaałania
ORS
IGNUULA
Dodaje 5 do toczynu Iczfc 2 i 3
> ł» n - * * * y * a s t i *q
a ii
UZywe funicy W M iA S T E K aby Z w ró cć p e ł w e « * * kwadratowy w a rtD io znajdując«] a * w komórca A l
Q T w o r z e n * lu b u a m a n e fo rn u ły ^ P r z e n o s z e n ie lub kupow anie formuły T w o rz e ń * b b z m em an* o dw ołana d
-GZI&O
Zwraca bezeca d a *
-J tŹ F U
S pa w d za komort* A l w ccb Dkreólma czy za w a n on* w a rto ić w akazą ntf 0 Ja i* wyraz««« jaai prawdziwa w lomerr« w y iw e t ten*
*^3mpprtp«are i ctapprtprenc danycb
~r
5. Po praw ej stronie o kna pojaw iło się w yjaśnienie hasła.
Szybki s ta rt: J ł f l r a n e fu n ta * w form
Q ? m e r u n e spoaobu ponow ncpo obkg
^
4. P rzech o d ząc do haseł co raz bardziej szczegółow ych, m ożesz uzyskać in fo rm acje na żądany tem at. K liknij tytuł p o d ro zd ziału .
- '
*'
Łau* — wuytffcjr w*ormnjt
----
—
z Wtryni Office tow
Podsumowanie •
C zy do korzystania z P om ocy p rogram u Excel k onieczne jest w n o szen ie opłaty? N ie, p o m o c d o stę p n a je s t za d a rm o dla u ży tk o w n ik ó w p ro g ram u .
•
W ym ień dwa spo so b y p rz eszu k iw an ia P om ocy p ro g ra m u Excel. 1) W yszukiw anie in fo rm a c ji w edług słów kluczow ych. 2) P rzeglądanie spisu tre śc i elektronicznej książki.
•
Microsoft Office
•
Pomoc techniczna Microsoftu
•
Excel nie potrafi cerować skarpet
•
Poradnik Excela
•
Własny biznes
•
Podsumowanie
170
Microsoft Office
1. W pasku tytułu przeglądarki wpisz adres http://www.microsoft.com /poland/2010/ office/# i naciśnij klaw isz Enter. 2. Z apoznaj się z in fo rm acjam i. K liknij o d sy ła c z Excel. http://www.microsoft.com/poland/2010 /o ffice /* V
C
=
N—
sze kroki
i - P obierz...
+
Pakiet Office 2010 umożliwia pracę w wybrany sposob i w wybranym czasie przy użyciu komputera, przez przeglądarkę www, a nawet urządzenia typu smartphone*.
Office Professional 2010
Office Professional Plus 2010
Zobacz, co nowego w Twoich ulubionych aplikacjach pakietu Office
Jakie korzyści m oże przynieść pakiet O ffic e m ojej firmie? P a k ie t
W
Word
Aj
Access
tÜ3
PowerPoint
m
Publisher
o
Outlook
S 71
M ic r o s o f t O ffic e
p rz e z n a c z o n y d o
w y k o r z y s t a n ia
u m o ż liw ia
w
Info Path Sha rePoint Workspace
b iz n e s ie
szybszą
i w y g o d n ie js z ą
p o d r ó ż y , s a m o d z ie ln ie
lu b
w
ra m a c h
OneNote
p r a c ę w b iu r z e
i w
Communicator
z e s p o łu .
3. Z aład o w an a zo stała stro n a zaw ierająca m ię d z y innym i in fo rm acje o now oś ciach w p ro g ram ie Excel. C
h o p : / w ^ m K ro s o ft c o m poU nd 2010 o lfK e m e i '
«m boU
10 najważniejszych nowych możliwości arkuszy programu Excel
2010 1
W iz iM liZ K j. óanyth * po»«dyncj*| komo.ee
Wykresy pr:(fe«f)u w czawe to n o * i funkcja programu Excel 2010. Mota umcżfcwta tv%cuerue m m ięttich wybesó« •> pojedynczych lo m o iktch tabele D uch tem u można szybko identyfikować iMZOtce pojamajace uc * danych. żesl tc u y M i i M n y sposob a y ittn a n u istotnych tendencji np. wzicston lub spadków sezonowych cc pczwaU zaoszczedżK czas
1 Year H is to ry T re n d
C urrent
2
A il D e p a rtm e n ts
S
159.6
W o m a n 's A p p a re l
$
12.6
9* ^
H if h
^
Low
S 139.6
$
1103
$ 12.6
$
10.2
$ 16.9
$
15.1
S 15.7
S
113 ¡
P a tio & C ardan
$
16.2
T oys
$
15.7
9*
E lectron ics
$
14.9
Bab y A p p a re l
$
14 2
■Ö* -- ----- S 16.1 S 14.9 -, ^ ~ v * - s M i s
M a n 's A p p a re l
$
13.5
&
K .d s A p p a re l
$
12.6
^
F u r n itu r e
$
1L4
Ç>
B e d & Bath
$
1U
K itc h e n
$
9.9
H om e
S
7.5
i
^
-------- S 11.2
^
''— -V —
Szybkie w y w ukń *a**e w M c iw y c h p u n k t « danych
“-
7>J¡
S
12.8 1
$ 12.9
s
11.9 !
5 113
$
8 .7 ;
s i ai $
2J
$
O j
9.1
S
Pomoc techniczna Microsoftu
171
N a s tro n ie g łó w n ej m o żn a uzyskać podstaw ow e in fo rm a c je o p ro d u k cie. C e n n e są k a le n d a rz e szk o le ń oraz ad re sy g ru p dyskusyjnych. N ie znajdziesz tu je d n a k g o to w y ch ro z w ią z a ń problem ów , które napotkałeś p o d c z a s korzystania z ark u sz a M icro so ft Excel. W takich p rzy p ad k ach lepiej je st z a jrz e ć do stro n P o m o cy technicz nej M icrosoft.
Pom oc techniczna Microsoftu S tro n a p o m o c y technicznej je st redagow ana p rz e z u ży tk o w n ik ó w aplik acji i sp e c ja listów z firm y M icrosoft. P ro g ram p rzed w y p u sz c z e n ie m na ry n ek jest testow any, je d n a k w szy stk ich błędów nie d a się usunąć. Ż a d n a firm a nie jest w s ta n ie sp ra w dzić sw ojego p ro d u k tu na w szystkich typach k o m p u te ró w . D opiero p o ro z p o c z ę ciu sp rz e d a ż y m a m iejsce testo w an ie p ro g ram u n a m a so w ą skalę. U żytkow nicy, k tó rzy n a p o tk a ją p roblem , zgłaszają go p ro d u cen to w i. U ste rk a jest a n a liz o w a n a p rzez p ro g ra m istó w , a sposób jej u su n ięc ia jest o p isy w an y n a stro n ie p o m o c y te c h n ic z nej. R o zw ią zan ie niekiedy o g ra n ic za się do w y ja ś n ie n ia specyfiki d z ia ła n ia aplikacji, a k ied y in d ziej w ym aga zm ian y konfiguracji p r o g ra m u lu b d o g ran ia p o p ra w k i do sy stem u o p eracy jn eg o . Tego ty p u p raktyczne w sk azó w k i m o ż n a znaleźć n a s tro n ie p o m o cy te c h n ic z n e j M icrosoftu. 1. W p a s k u tytułu p rzeg ląd ark i wpisz ad res h ttp ://su p p o rt.m icro so ft.co m /? ln = p l i n ac iśn ij klawisz Enter. 2. W y b ierz rodzaj p ro d u k tu , o którym ch cesz u z y sk a ć inform ację.
f Ti http:/Vsupport.micro5cft.com/?1n=pl :e kroki
t
! +* znajdowanie rozwiązań proDiemow techncznycn w naszym centrum rozwiązań pomocy technicznej. Zacznij od wybrania produktu poniżej.
ES © W indow s 7
Windows V is t»
W Windows XP
i W indow s U p d a te
& '
na S
In te rn e t MS O ffic e E x p lo re r 2007
W o rd 2007
'•¿ /V Najnowsze in fo rm a c je • Co to jest aktualizacja W ybór przeglądarki 7 • Chroń swój komputer, używając program u Microsoft Secunty Essentials •
Uniknij problemów z zabezpieczeniami w starszej wersji orzeglądarki Internet Explorer, instalując przeglądarką IES
In n s p r o d u k t y
172
Excel nie potrafi cerować skarpet
3. N a stro n ie tej m ożna znaleźć o d p o w ie d z i n a najczęściej zad aw an e pytania doty czące oprogram ow ania, p o p ra w k i i u a k tu a ln ie n ia d o o p ro g ram o w an ia. W ybierz g ru p ę tematów. 4 . Z ap o zn aj się z inform acjam i. K liknij o d sy ła c z d o k o n k re tn e g o tem atu. Z a ła d o w an a zostanie stro n a z in fo rm a c ja m i.
Pom oc tech niczn a firm y M icro s o ft Stron ą
»vn a p o m o c y t e c h n ic z n e j
Centrum r o z n ązan
SZukäJ nr p o rn o
D o p o b r a n ia
C e n tru m rozw iązań d la programu Excel K lu c z o w e z a s o b y In s t a lo w a n ie , u a k tu a ln ia n ie i a k ty w o w a n ie P lik i d o p o b ra n ia i a k tu a liz a c je K o r z y s ta n ie z p r o g ra m u E xce l T w o r z e n ie , fo r m a to w a n ie , f ilt r o w a n ie i s o rto w a n ie danych F o r m u ły i ró w n a n ia T a b e le p rz e s ta w n e , w y k r e s y i n ie ty lk o
k3 J
Z a b e z p ie c z e n ia i p ry w a tn o ś ć
U ż y w a n ie fcrmuł i rów nań •
J a k u sun ąć o d w o ła n ie c y k lic z n e lu b z e z w o lić n a n ie
•
J a k p rzyp isa ć m a k ro d o p r z y c is k u o p c ji w p r o g r a m ie E x c e l
•
P r z e c z y a j, w ja k i s p o só b p r o g r a m E x c e l o k r e ś la b ie ż ą c y t r y b o b lic z a n ia
•
P o p ra w a m e fo r m u ły
(j.ang.)
•
U z y s k a i w c c c i in f o r m fla ijr v a te m a t f o r m u ł •
•
U ż y w a n e p rz y k ła d o a y c hhN V » fe k r' cd o u s u w a n ia d u p b k a tó w e le m e n tó w n a liś c ie
•
D o w ie d ; się, ja k z a p o m o c ą m a k r a z a s to s o w a ć f o r m a t c ie n io w a n ia k o m ó r k i d o c o d r u g ie g o w ie r s z a w w y b ra n y m z a k re s ie
•
P rz y p is y w a n ie m a k ra do p r z y c is k u o p c ji w p r o g r a m ie E x c e l
•
D o w ie d : się, ja k p rz e g lą d a ć lis tę d a n y c h w a r k u s z u p r z y u ż y c iu m a k r
•
U ż y w a n e m a k ra d o z m ie n ia n ia f o r m a t u d a t y / g o d z m y w n a g łó w k u
•
U ż y w a n e m a kra d o w y o d r ę b n ia n ia d a n y c h z w y k r e s u
•
U ż y w a n e fu n k c ji a rk u s z a IN D E K S o r a z P O D A J.P O Z Y C JĘ z w ie lo m a k r y t e r ia m i
lub s to p c e
Jeżeli za p ierw szym razem nie uzyskasz o d p o w ie d z i na żądany te m a t, nie zrażaj się. Baza w ied zy m a o lbrzym ie zasoby. Z a p e w n e k to ś ju ż zetk n ął się z ta k im p ro b le m e m ja k Ty. N ie w arto w yw ażać otw artych drzw i. Z a sta n ó w się, jak ich sy n o n im ó w m o ż n a użyć d la o p isan ia problem u. Ponów w y szu k iw an ie przy ich użyciu.
Excel nie potrafi cerow ać skarpet W iele serw isó w internetow ych jest tw o rz o n y c h p rz e z m iło śn ik ó w Excela. N ie żą dają o n i za u d o s tę p n ia n ą wiedzę żadnych o p łat. D zielą się nią z in n y m i en tu zjasta m i. O so b iście wolę takie strony niż w itryny u trz y m y w a n e p rzez firmy. M im o s k ro m n ie j szej szaty graficznej i um ieszczenia n a d a rm o w y m serw erze po ich lek tu rz e m o ż n a n a b ra ć p rzek o n an ia, że „Excel nie p o trafi cero w ać sk a rp e t”. Z w szy stk im in n y m da so b ie radę.
Excel nie potrafi cerować skarpet
173
174
Własny biznes
W łasny biznes W ie m z autopsji, że w szelkie czynności w y k o n u ję ch ę tn ie j, gdy m am ko n kretn y cel. U m ie ję tn o ś ć o b s łu g i Excela z pew nością jest b a rd z o cen na, je d n a k opanow anie p r o g ra m u jest celem dosyć m glistym . Jeżeli znajom ość arku sza kalkulacyjnego m a u m o ż liw ić pisanie p ro g ram ó w i w łasną d zia ła ln o ś ć za ro b k o w ą , to cel zaczyna się k o n k re ty z o w a ć . C z y p rzy użyciu p o p u la r nego Excela m o ż n a napisać program , k tó ry ktoś b ę d zie chciał kupić? 1. W pasku ty tu łu przeglądarki w pisz adres h t t p : / / w w w . t o m a s e n s . c o m . p l/ i naciśnij k la w is z E n te r. 2 . W y ś w ie tlo n a została strona S y s te m - X L — N a r z ę d z ia k s ię g o w o ś c i f i r m y . K lik n ij o d syłacz K r ó t k i o p is . £ lik
fcdycja
Jftidok
hlistoru
¿akładki
e x o a>
Często odwiedzane
_
tyarzędzia
Pomo£
http://www.tomasens.com.pl/ ■
&
- [ U l " poradnik excela
Pierwsze kroki
S y ste m XL • p ro g ram y o b s łu g i k się g o ..
System XL - pakiet programów obsługi wszystkich zagadnień księgowości i wspomagania zarządzania • Co noweoo? • K lflU S L iH fi ^
• Dlaczego EXCEL7
-A Z. i
'
I Średnich firm na bazie MS EACELA z podręcznikiem księgowości prawa gospodarczego i informatyki Syslam XL j« s t p ro g ra m a m tw o rz o n y m o d 199® roku P atrz hlstorta*
---------Od 2008
©
rofcu SvWeni XL | nowa generacja:
doflotawanig do Window? Vista
dostosowanie do Office
¡od/
Sa O ffice
• Nasze dane
fjS E B K Ę Ę ^
J jE E jB F t
S
L
To nie tylko program, ale też podręcznik:
n a sze g o p ra w a
S z a n o w n y C iło w ia k u ' J a z a li n i« m « u oo to ja s t S rsta m XL. k lik n ij n * T U T A J • zo b a c z y s z na jkró tszy t«*st w y ja ś n ia ją c y Jak n o iis z "p is m o o brazkow a" • ś c ią g n ij p r z y g o to w a n ą kiaóyś P o la w a j m a s z m a n u • DUŻO in fo r m a c ji
Ostatnia mtualizaga 13 00 2019 P IT y X L 2 0 0 9 /2 0 1 0 v 1 .2 - po 10 latach "aktualizacji’1- ostatni raz zrobiona aplikacja -) Nowość - kliknięcie myszką - wpis danych płatnika i podatnika na formularz PIT. więcej informac«.
14 012009
" S ta ra " U w aga!
i_L a— -- Hasłu roklamnwp -i " n t r r T o d r a i r z a « i k n a r t u H z ia łń w i n f n r m * t v k i " A n lik a ra PITw XI h ttp ://w w w tomascns.com. pl/start.php*Informa
J
3. W yśw ietlona została info rm acja o o ferow anych produktach. W szystkie one są arkuszam i Excela. M o żn a tu znaleźć m ię d z y in n y m i program y do: obsługi księgowości fir m y prow adzonej na podstaw ie księgi przychodów i rozcho dów , obsługi ro zlicza n ia kosztów p o jazd ó w używ anych w firm ie , obsługi prac z w ią zanych z p rzyg o to w yw an iem i ro zlicza n ie m różnego rodzaju u m ó w (zlecenia, o dzieło, agencyjnych itd.), w y p e łn ia n ia , obliczania i d ru ko w an ia co m ie sięcznych d eklaracji podatku dochodow ego, przygotow yw ania i d ru k o w a n ia przelew ów i przekazów , adresowania korespondencji itp.
W łasny biznes
175
176
Podsumowanie
Podsumowanie •
Jakie są d w ie grupy autorów s tro n W W W o p ro g ra m ie Excel? W itr y n y popularyzujące Excela tw o rz ą p ro d u cen ci o ra z u ży tk o w n ic y arkusza.
•
W ja k i sposób m ożna w y s zu k iw a ć interesujące w itr y n y dotyczące Excela? Po znalezieniu strony dotyczącej Excela w a rto zap o zn ać się z d ziałem o d s y łaczy lub linków . Z aw iera ona w yse le k c jo n o w a n e p rz e z autora adresy w a rto ś ciow ych stron W W W .
•
Jakie program y m ożna pisać w Excelu? Zasadniczym ograniczeniem je s t ty lk o w y o b ra źn ia au to ra. Z n aczen ie r y n k o w e m ają aplikacje ułatw iające p ro w a d z e n ie księgow ości firm y, au to m atyzu jące prace biurow e itp.
•
Zapisz na kartce dw adzieścia p ro g ra m ó w zw iązan ych z branżą, któ rą się z a j m ujesz, a m ożliw ych do n ap isan ia w Excelu.
Funkcje czasu i daty W iększość osób, m im o iż w szkole m ia ła a ry tm e ty k ę , algebrę i g e o m e trię , używ a na co d zie ń czterech podstawowych działań m ate m a ty c zn y c h . Tego o d n ich w ym aga otoczenie. Podobnie jest z arkuszem k a lk u la c y jn y m . Z d o b y te podczas le k tu ry p o p rze d n ic h roz d ziałów um iejętności wystarczą większości u ż y tk o w n ik ó w . Lata spędzone w szkole nie są zm arn o w an e. Z d o b y ta niegdyś w ied za, choć częściowo zap o m n ian a, um ożliw ia szybsze p rz y p o m n ie n ie sob ie pew nych zagadnień n iż pozna wanie ich o d początku. N aw et jeśli arkusza będziesz w w iększości u ży w a ć d o g ro m ad ze n ia dan ych , sortow a nia ich i w yszukiw ania in fo rm ac ji, zapo znanie się z fu n k c ja m i m o że być opłacalne. G dy staniesz przed koniecznością np. z s u m o w a n ia czasu pracy, znajom ość funkcji czasu i d aty m oże być nieoceniona. Z a p e w n e w p rz y p a d k u rza d k o używ anych funkcji nie będziesz pew ny ich składni. Będziesz w ie d z ie ć je d y n ie , że is tn ieją i znać ich obszary zastosowań. Pomoc p ro g ra m o w a p e łn i fu n k c ję suflera i p o d p o w ie C i, ja k p o p ra w n ie wpisać daną funkcję.
178
Opisy funkcji
Zachęcam , abyś nie przerw ał n au ki na ty m etapie. W k o lejn ych rozdziałach z n a j dziesz opisy i p raktyczn e przykłady zastosowań fu n k c ji. Z o s ta ły one p o g ru p o w an e tem atycznie. K ażd y rozdział rozpoczyna się od opisu u ży ty c h w nim fu n kcji. W d a l szej części znajdziesz instrukcje, ja k k ro k p o kro ku je zastosować. M a m nadzieję, że w ybrane fu n k c je i p rzykład y okażą się p rz y datne w używ anych p rzez C ieb ie arkuszach. Sposób, w ja k i dane są w yśw ietlane w arkuszu, zależy od fo rR
m atu liczbowego k o m ó rk i. D o m y ś ln y m form atem k o m ó re k Excela jest fo rm a t ogólny. G d y arkusz rozpozna, że w pisana zo stała data lub g o d zin a, zm ie n ia fo rm a t bieżącej k o m ó rk i. F o rm at
ogólny zastępowany jest form atem d a ty lub godziny. Jeśli Excel nie może rozpoznać form atu daty lub godziny, jest ona wprow adzana jako tekst.
Excel przechowuje d a ty jako liczby porząd ko w e. G o d z in y są przechow yw ane ja k o u ła m k i dziesiętne. Są one traktow ane ja k o część doby. D z ię k i takiem u zapisow i na wartościach czasu i d aty mogą być w yk o n y w a n e o b lic zen ia, a ich w y n ik i w łączan e do innych obliczeń.
Aby wyświetlić gcdzinę lub datę jako ułamek dziesiętny, należy zmienić form at zawie rającej je komórki na ogólny.
Excel m a w bu d o w an e funkcje. N ie trz e b a ich w szystkich zn ać , aby stosować fo rm u ły. Poniżej zn a jd u ją się p ra k ty c zn e opisy n a jp o p u la rn ie js zy c h fu n k c ji. Zap oznanie się z n im i przyniesie n a ty c h m ia s to w y efekt — u m o ż liw i w y k o rzy s ta n ie potęgi Excela.
Opisy funkcji Poniżej zebrano, u p o rzą d ko w an e w k o le jn o ś c i a lfa b e ty c zn e j, opisy w y b ra n y c h fu n k c ji, które p o z w a la ją w ykonyw ać o p e ra c je na dacie i czasie oraz p o ró w n y w a ć w artości. Z a p o zn a n ie się z n im i u m o ż liw i C i w y k o rz y s ta n ie m o żliw o ści d r z e m ią cych w Excelu.
Opisy funkcji
179
CZAS F u n k c ja m a następującą składnię: CZAS(godzi n a ;m in u ta ;s e k u n d a ) G o d z in a m o że być liczbą z p rze d zia łu od 0 do 32 767. W artości w iększe n iż 23 są d zie lo n e przez 24. Reszta z d zielenia jest w arto ścią godziny. M in u ta m o że być liczbą z p rze d zia łu od
0 do 32 767. W artość w iększa n iż 59
jest k o n w e rto w a n a na g o d zin y i m inuty. S ekunda m o że być liczbą z p rze d zia łu od 0 do 32 767. W artość w iększa n iż 59 jest k o n w e rto w a n a na godziny, m in u ty i sekundy.
DZIEŃ.TYG M a o n a następującą składnię:
DZIEŃ. TYG(1 i czba_kolej na;zwracany_typ) F u n kcja zw raca dzień tyg o d n ia o d p o w ia d a ją c y dacie. D zień jest w y ra żo n y jako liczba całko w ita. W artości 1 o d p o w ia d a niedziela, zaś w a rto ś ci 7 — sobota. Li czba kol e j na jest datą p o szukiw anego d n ia. D a ty p o w in n y być w prow adzane przy użyciu fu n k c ji DATA lub jako w y n ik i innych fo r m u ł b ą d ź funkcji. Zwracany typ jest liczbą, która określa typ zw ra can ej wartości. Jeżeli zw racany typ
1 , zw racana liczb a p rzy jm u je w arto ści od 1 ( n ie d z ie la ) do 7 ( s o b o ta ) . Jeżeli ja k o zw ra c a n y ty p wpisana jest liczba 2, zw ra cana liczb a p rzyjm u je w artości o d 1 ( p o n ie d z ia łe k ) do 7 ( n ie d z ie la ) . Jeżeli ja k o zw ra nie jest w yspecyfikow any lub w p is an a jest lic zb a
cany ty p w pisana jest liczba 3, zw ra c a n a liczb a p rz y jm u je wartości od 0 ( p o n ie d z ia łe k ) do
6 ( n ie d z ie la ) .
DZIŚ F unkcja zw raca bieżącą datę. M a ona następującą składnię:
DZIŚ( ) Jeśli k o m ó rk a m iała fo rm a t O g ó ln y p rzed w p ro w a d z e n ie m fu n k c ji, to w y n ik jest for m ato w an y jako data.
180
Opisy funkcji
GODZINA F u n kcja m a następującą składnię:
G0DZINA(1 ic z b a _ k o le j n a ) Liczba kol e j na jest zapisem czasu z a w ie ra ją c y m g o d zin y. F u n k c ja zw raca p e łn ą g o d zin ę zapisaną w
1 i c z b a k o l e j na. C za s m o ż e być w p ro w a d z a n y jako: ciąg te k s to w y
w cu d zysłow ie (n p . „6:45:32 P M ”), lic z b a w system ie d z ie s ię tn y m (np. 0 ,7 8 1 2 5 ) czy w y n ik in n ych f o r m u ł lub fu n kcji.
JEŻELI W ro z d z ia le trz y n a s ty m opisane z o s ta ło g e n e ro w a n ie k o m u n ik a tu po p o r ó w n a n iu d w ó c h w a rto ś c i. U ży ta b y ła w ó w c z a s fu n k c ja J e ż e l i . M a ona n a s tę p u ją c ą sk ła d n ię :
JEŻELI(test_logi c z n y ;w a rto ś ć _ je ż e li_ p ra w d a ;w a rto ś ć _ je ż e lifa łs z ) F u n kcja zw raca wart oś ć je ż e l i prawda, g dy w a ru n e k t e s t lo g ic zn y jest spełn io n y.
W p rze c iw n y m ra z ie funkcja zw raca w a r t o ś ć je ż e l i f a ł s z . F u n kcja Jeżel i m o ż e być stosowana d o p rze p ro w a d za n ia testów logicznych.
MINUTA F un kcja m a następującą składnię:
*
MINUTA(1 i c z b a _ k o le j n a ) Fun kcja zw raca p e łn ą m inutę zapisaną w
1 iczb a kol e j na. C zas m oże być w p r o w a
d zan y jako: ciąg te k s to w y w cu d zy s ło w ie (n p . „6:45:32 P M ”), liczba w system ie d z ie siętnym (np. 0 ,7 8 1 2 5 ) bądź w y n ik in n y c h fo rm u ł lub fu n k c ji.
Przykłady
181
SEKUNDA F u n k c ja m a następującą składnię:
SEKUNDA(liczba_kolejna) Li czba kol e j na jest zap isem czasu zaw ierającym sekundy. Czas m o że być w p ro w a d z a n y jako : ciąg te ksto w y w cudzysłow ie (np. „6:45:32 P M ” ), lic z b a w systemie d z ie s ię tn y m b ą d ź w y n ik in n y c h fo rm u ł lub fun kcji.
TEKST M a o n a następującą skład n ię:
TEKST(wartość; f o r m a t _ t e k s t ) F u n k c ja w yznacza w a rto ś ć n u m eryc zn ą albo odw ołanie d o k o m ó r k i zawierającej w arto ś ć n u m eryc zn ą. Wartość jest w artością num eryczną. Format te k s t jest fo rm a te m lic zb y w postaci tekstowej. Jest on d e fin io w a n y w polu K a t e g o r ie na karcie L ic z b y w o k n ie d ia lo g o w y m F o r m a to w a n ie k o m ó r e k .
TERAZ M a o n a następującą skład n ię:
TERAZ( ) F u n k c ja zw raca bieżącą d atę i g o d zinę. Jeśli k o m ó rka m ia ła fo r m a t O g ó ln y przed w p ro w a d z e n ie m fu n k c ji, to w y n ik jest fo rm a to w an y ja k o data.
Przykłady W dalszej części ro z d z ia łu na p o d sta w ie praktycznych p rz y k ła d ó w dowiesz się, ja k p o ró w n y w a ć wartości, s u m o w a ć m ia r y czasu, dodawać daty, k o n w e rto w a ć jed n o stki czasu i określać dni ty g o d n ia na po d staw ie d a t.
182
Przykłady
Porównywanie liczb A b y p o ró w n ać liczby: ✓ Jt
=JEŹELI(D1>E1;"0 jest większe od E'';"D nie jest większe od E”)| D
E
6
\
F
1. P rzyg o tu j testowy zestaw d a
H
nych. W ko m ó rka ch D l , D 2 , D 3 w p is z liczb y 1, 2, 3. 2 . W k o m ó rk a c h E l , E 2 , E 3 w pisz lic z b ę
2.
3. W k o m ó rc e C l wpisz =JEŻELI (D1>E1;"D j e s t większe od E";"D n ie j e s t większe od E"). G d y w a ru n ek D 1 > E 1 zostanie spełniony, w kom órce C l p o ja w i się tekst D j e s t większe od E. W pozo stałych przypadkach w yśw ietlan y b ęd zie tekst D nie j e s t większe od E. Po w p is a n iu naciśnij E n te r.
a
* 11
Wklej
£
Schowek
B
Z
U
’
’ A*
ffi ’
’ A
A*
■
■
3 ' Zawijaj ti
’
X
X
;jjj Scal i wyt
i» j__________ Czcionka___________ n j
W yrów nanie
4 . Z azn acz k o m ó rk ę F I . 5 . K lik n ij ikonę K o p iu j.
Z azn aczo n y obszar został sko pio w any
FI
A
=JEŻEU(D1>E1;"D jest większe od E”;"D r D
i]
1
2|d
2
2
3
3
2 2
* 11
Calibti
W
Wklej
1 ' Scijowek ■ti|ov
b
z
.
u
*
EB’
nie jest większe od E I
0 Zawijaj ti
■m
- A * a'
:
3>* A •
Czcionka
-
m
ipc ;PC
^ S c a l i wyj
Wiiównaii c
.
7. K lik n ij ik o n ę W k le j. Z a skopiow ana do każd ej
B
C
D
E
1 2
2
2
3
3 V i/
2
1
2iD nie jest większe od E J
.
=JEŻEU(D2>E2;"D je s t większe od E";''D nie jest w iększe od E") E
1
F 2 i F 3.
k o m ó rk i w za zn a c zo
A
D
6 . Zaznacz k o m ó rk i
wartość schow ka została
HZ_
-
F2
U
do schowka.
E
F 2!D n ie je s t większe od E j
X.
2
2 |D n ie je s t większe od E \ 2 0 je s t większe od E
! 8 . K lik n ij ko m ó rk ę
F2.
H
(9 )
\
3
-- -
n ym obszarze.
W
9. W pasku fo rm u ły w yśw ietlona została fo rm u ła . M im o że k o p io w a liś m y fo r m u łę z w iersza o num erze 1, d o wiersza drugiego w sta w io n a została fo r m u ła a n a lizu ją ca k o m ó rk i w w ierszu d ru g im .
Przykłady
JŁ =JEŻEU(D3>€3;"Ojest w.ękwe od E*;"D nie jest większe od E*) D
E 1
F
183
10. K lik n ij k o m ó rkę C3.
W
2 D n ie jest w iększe od E
2
2 Dmejen^wijkszeodE
3
2
^
e
^
------------( j U
1 1. W pasku fo rm u ły w yśw ietlona została zaw artość k o m ó rk i. Porównywane dane znajdują się w w ierszu o num erze 3.
Formuły daty i czasu Isto tn e znaczenie dla popraw ności obliczeń d a ty i czasu m a d o b ó r form atow ania k o m ó rk i. Sumując g o d zin y i przeliczając je na doby, m u s im y w ybrać form at, w k tó ry m liczb a godzin dzielona jest przez 24. Ilo ra z jest różnicą, a reszta z dzielenia liczbą g o d zin . P rzy obliczaniu praco chłonności należy w yb rać fo rm a t, w któ ry m m in u ty p rze liczan e są na godziny, ale dopuszczalna jest liczba g o d zin większa n iż 24.
Dodawanie dat 1. Przygotuj testow y zestaw danych. W ko m ó rk a c h A l , B I , C l wpisz liczby Data,
2 . W kom órce A 2 wpisz datę 2003 08-01 . Jeżeli po zatw ierdzen iu zaw artości k o m ó rk i pojaw i się w n iej liczb a 37834, p ow odem jest dom yślny form at k o m ó rk i — O g ó ln y . K lik n ij kom órkę p ra w y m przyciskiem myszy. W y b ie rz polecenie F o r m a t u j k o m ó r k i. W oknie F o r m a t u j k o m ó r k i w yb ierz fo rm at D a t a
ze skróconym zapisem roku.
184
Przykłady
A
1
—
/ 5
D at*
21
h----- 4
w
M
2003-08-01
C Formuła
lirfb a dni do dodania
D3-O8-0lJ
3. D a n e w yśw ietlane w arkuszu są zależne o d fo rm a tu ko m ó rki. W artość brana do o b liczeń jest w idoczna w P a s k u f o r m u ł y p o k lik n ię c iu k o m ó rki.
W "
A3 A
1 Dat* 03-08-01 2 2010-05-28( 3
jfc =oziśo
B / c Liczba dni do dodama Formuła
4. W ko m ó rce A 3 wpisz =D ZIŚ(). Funkcja zw raca aktualną datę.
(4 )
A3________ 7 ( •
=DZIŚ<)
5. R eprezentacja daty zależy od przyjętego
B / C 1 Data Liczba dni do dodaiyb Formuła 2 03-08-01 ✓ ->/ 3 [ ID-05-2^--------------
fo rm a to w a n ia k o m ó rk i. W y b ie rz form at
U
A
D a t a ze skróconym zapisem roku.
6 . W k o m ó rce A
B /Ć Liczba dni do dodani* Formuł*
1 Dat* 03-08-01 2 10-05-28 3 _______------- ( ó ) 03-08-01^ 4 1
A 4 wpisz 3003-08-01. W yb ierz
fo rm a t D a t a ze skróconym zapisem roku. D a ty w pisane w ko m órkach A 2 i A 4 różnią się n ie m a l o tysiąc lat. N a skutek skróconej p re ze n ta c ji liczb w yśw ietlany w y n ik jest identyczny.
A2 1 2 3 4
A Dat* 2003-08-01 2010-05-28 3003-08-01
* '
JŁ 2003-08-01
B C Liczba dni do dodania Formuła
7. Z a z n a c z k o m ó rk i od A 4 do A 2 . Z m ie ń ich fo rm a t na D a ta z pełn ym zapisem roku.
8 . Z a w a rto ś ć ko m ó rek i in fo rm ac ja w idoczna
M)
w P a s k u f o r m u ł y nie ró żn ią się od siebie.
Przykłady
185
17. N iezależn ie o d tego, czy wartość w k o lu m n ie A b y ła wpisana z k la w ia tu ry czy b y ła zw rócona przez funkcję =DZIŚ( ) , została ona zw ięk szona o w artość w pisaną w k o lu m nie B . W k o lu m n ie C wyświetlane są daty. W rzeczyw istości są to wartości zw racane p rze z form u łę.
C4
A
'< 1
=A4+B4
(17). f ■"
c
1 Data Liczba dni do dodania Formuła 2 2003-08-01 1 2003-08-02! 3
2010-05-28
30 2010-06-27
4
3003-08-01
366| 3004-08-0l|
186
Przykłady
Sumowanie czasu W ty m p rz y k ła d z ie skorzystam y z fo rm a tu czasu zezw alającego na zapis liczb y go d zin w iększej n iż 24. 1. W k o m ó rk a c h A l , B I i D l w pisz o d p o w ie d n io : Data, Godzi ny przepracowane i Suma godzin. ©
1
\
- (W
A2
JŁ
B
A
1
Data
2
2003-08-01
3
2003-08-02
i
Data
2
2003-08-01
C
G od ziny przepracowane
A* —
— -( © Godz d żiny p rzepracowane
2. W ko m ó rkach A 2 i A 3 w pisz n a
2003-08-01 D Suma godzin
stępujące po sobie daty. Zaznacz ten obszar.
3. Przeciągnij p ra w y n a ro ż n ik zaznaczonego o b szaru aż do w ie rs za o n u m erze 15. O b s za r został w y p e łn io n y d a ta m i.
3
2003-08-02
4
2003-08-03
5
2003-08-04
6
2003-08-05
7
2003-08-06
8
2003-08-07
9
2003-08-08
4 . K lik n ij n ag łó w ek k o lu m n y A . K o lu m n a została zaznaczona.
10 2003-08-09 11 2003-08-10 12 2003-08-11 13 2003-08-12 14 2003-08-13 15 2003-08-14 16
m
5. K lik n ij k o m ó rk ę należącą do zaznaczonego obszaru
Wytnij Kopiuj
p ra w y m p rzyciskiem myszy.
Opcje wklejania:
6 . Z m e n u p o d ręcznego w y b ie rz polecenie
A
k o m ó r k i.
Wklej speqalnie... Wstaw Usuń
©
Wyczysciawartosc
Formatuj komórki...^ Sierokośc kolumny...
Ukryj fldkryj
F o rm a tu j
Przykłady
187
7. Po w y ś w ie tle n iu okna F o r m a t o »V M W »
Lab y
I C le o n .
O b r« « « « ¡
■ l- * m r » c 2 0 0 l
14-03 2001-03-14 01-03-14 14 in » 14 m * 01
¡ OOron.
w a n ie k o m ó r e k w polu K a t e g o r ia
w y b ie rz pozycję D a ta .
f
8 . W p o lu 7yp w y b ierz pozycję
a
datę z p e łn y m zapisem roku. 9. K lik n ij p rzycisk O K .
u s tfm e r» » regonainc Ookafcrecji):
□
W form atach daty t a b v kolejne da ty
jt
10. K lik n ij k o m ó rkę D 2 . W p isz z k la w ia tu ry =SUMA(.
= S U M A (| S U M A tlk z b a l [liczba2J;...)
Suma godzin
/arie
®
—
JEŻEU
X
»■ ( *
✓
¡ SUMyikzba 1. |hczb»2L...) I
T l
2003-08-01
3
2003-08-02
4
2003-08-03
5
2003-08-04
6
2003-08-05
7
2003-08-06
8
2003-08-07
9
2003-08-08
12. P rzeciąg an iu kursora to w a rz y
Suma godzin
Godziny przepracowane
Data
11. Z a zn a c z obszar od B 2 do B I 5 .
=SUMA(B2:B15
B
A
_4 1
■=SUMA<
MA( B2.B15
|
szy p o ja w ia n ie się in fo rm a c ji o ro z m ia rz e obszaru w k o m ó rce B 2 i na P a s k u f o r m u ł y .
10 2003-08-09 U
2003-08-10
12 2003-08-11
— (ñ )
13 2003-08-12 14 2003-08-13; 15 2003-08-14
------------f t .............j
=SUMA(B2:B15) W \ c Wpis e
C Tul '
C
0 j Suma godzin/ MA(B2:B15) 1
13. N a końcu d e fin ic ji fo r m u ły dopisz nawias z a m ykający ). 14. Po zaznaczeniu obszaru k lik n ij przycisk W p is z .
188
Przykłady
£
«SUMA(B2 815)
--------------------
c.,»„
Godziny prz»pr»cow*n*
1
Doto
2 3
2003-08-01
4 3
S¡¡ ■
.11 •
t
*•
•
• % ooca
• ui • -aS <3 /
>
7 T
15. W kom órkach od B 2 do B 1 5 nie są wpisane w artości. D o w y li
0.
czeń brana jest w artość
2003-08-03
Wyjn, Í09H4
2003-08-04
Optp* m m tm tm
W y n ik sum owania jest w idoczny
6
2003-08-05
7
A
2003-08-06
8
2003-08-07
2003-08-02
2003-08-08
W»!«w
10 2003-08-09
UUNS„.
9
w kom órce D 2 . K lik n ij ją
A 'V**J *P *Q *in if .
p ra w y m przyciskiem myszy.
11 2003-08-10
WjrciyÍ< ¡MrWtOK
12 2003-08-11
¿M ruj
13 2003-08-12 14 2003-08-13
Sottm
16. W y b ie rz polecenie F o r m a t u j k o m ó r k i.
•Vstlw ICQ«m»r;
13 2003-08-14 16
É g rm tfu j ko m p rti
17
A V tx ta i Hity lorwipntj
18
Qrfmiuj nuwi
^
19
í ormetow#n«« kom órek .« b y
W y ró w »
17. W okn ie F o r m a t o w a n ie k o m ó r e k | Ochron«
[ CzoorkA
w y b ie rz kategorię C z a s .
¡> t* g o n « : Prrykło d
/« VI / J
18. Jako typ w ybierz fo rm a t, w k tó
0 :00:00 *13:30:55 1 3 :» l: » P W 13:30:55 1:30:55 PM 30:55 2
r y m popraw na jest w artość (1 V
O yl
LCitOWC WAftDM*
pow yżej 24.
\0
Ogótnt
■ 19. K lik n ij przycisk O K .
^*e»t*n
a
w form «t»ch U M U fc a b v k o łe r « d # t v 1g o flm y H w yfreettone pfco w « rto 6 o cioty N# *orm #ty a o o u 'oxpoczyrv«;^ce h g w te a fc q ( * ) rr*ją wpływ p w «ny uftewm S rtg « n « ln y c h doty i gottony o*ae4*onych i # m te m u o p e r o c y r e g o No ^brm oty be t gwtw cfe n * " W w p ływ u u o to w ic n * f y f t e m j o p e ro c y re g o ___________________________________ __
<*1>1 C *"*« ) B2 A 1
Data
2
2003-08-01
3
2003-08-02
4
2003-08-03
5
2003-08-04
6
2003-08-05
7
2003-08-06
8
2003-08-07
9
2003-08-08
10 2003-08-09 11 2003-08-10 12 2003-08-11 13 2003-08-12 14 2003-08-13 15 2003-08-14
2 0 . Z a zn acz ko m ó rk i o d B 2 do B I 5. ----------- 8 G odziny przepracowane
c
D Suma godzin 0:00:00
Przykłady
189
21. N aciśnij klaw isze C t r l+ 1 . Po w yśw ietleniu o kn a F o r m a t o w a n ie k o m ó r e k w y b ie rz form at C z a s dopuszczający zapis godzin
i m in u t w c yk lu 24-g o d zin n y m . 2 2 . K lik n ij przycisk O K .
2 3 . W ko m órkach B 2 , B 3 i B 4 wpisz kolejno: 12:15, 12:10, 8:12. 2 4 . Sprawdź, czy w kom órce D 2 w y świetlana jest po p raw n a wartość.
2 5 . W kom órce B 5 w p isz 0:30. 2 6 . Po zatw ierd zen iu w pisu do k o m ó rk i B 5 liczba g o d zin w kom órce D 2 w zro sła o 1.
190
Przykłady
Zam iana sekund na minuty i godziny W ty m ć w ic zen iu skorzystam y z fo rm ató w p rzelic zają cych sekundy n a m in uty, a m in u ty na godziny. 1. W ko m órkach A l , B I , C l i D l w pisz o d p o w ie d n io : Liczba godzin, Liczba
mi nut, Liczba sekund i Czas sumaryczny. K o m ó rk i A 2 , B 2 i C 2 m ogą m ieć d o m yśln y fo rm a t O g ó ln y
X ✓
A/ 1
U
2. W komórce D 2 w pisz
=CZAS(A2;B2;C2)
|
D
=CZAS(A2;B2;C2). Naciśnij klawisz
Liczbagodzin Liczba minut Liczba sekund Czas sumaryczny
E n te r. W k o lu m n ie D będzie w y
1=CZAS( A2; B2;C2) |
świetlany czas zsum ow any z w p i sanych godzin, m in u t i sekund.
D2
A
1
JŁ
B
=CZAS(A2;B2;C2)
C
3 . K o m ó rk a D 2 p o w in n a m ieć
©
D
fo rm a t C z a s z m o żliw o ścią w y
Liczba godzin Liczba m inut Liczba sekund Czassum a^czn^
2
0:00
św ietlania g o d zin , m in u t i se
3 4
0:00
ku n d w try b ie 2 4 -g o d zin n y m .
0:00
Zazn acz k o m ó rk ę z wpisaną
0:00
I
0:00
7
0:00
8
0:00
4 . Umieść kursor w praw ym dolnym
9
0:00
10
0:00
narożniku zaznaczonego obszaru.
II
0:00
12
0:00
fu nkcją — D 2 .
5 . Przeciągnij k u rs o r aż do k o m ó r
E
13
ki D 1 2 . O b szar o d D 2 do D 1 2 został w y p e łn io n y funkcją.
1
012
▼'
A
B
(7
T
D
C
3 4 5 6 7 8 9
10 11
13
— (6>
j
D 12.
7 . W pasku fo rm u ły w y ś w ie tlo
Liczba godzin Liczba minut Tfczba sekund Czas sumaryczny
2
12
6 . K lik n ij k o m ó rk ę
jt=C Z A S (A 1 2 ;B 12 ;C 1 2 )
0:00 0:00 0:00 0:00 0:00 0:00 0:00 0:00 0:00 0:00 0:00|
na została zaw arto ść k o m ó rk i. A rg u m e n ta m i są k o m ó rk i A 12, B 1 2 i C12.
E
Przykłady
191
8 . W kom órkach w p is z w arto ści ja k na p o w yższy m rysunku. 9 . W kom órce D 3 w y ś w ie tlo n a została w artość 0:01, p o n iew aż 6 0 sekund zosta ło zam ienione n a je d n ą m in u tę. . -
A12
10. W kom órce D l i w yśw ietlona
26
została w artość Liczba godzin Liczba minut Liczba sekund Czas sumaryczny 2
0 : 00, poniew aż
6 0 sekund zostało zam ien io n e
na jed n ą m in u tę . Została ona
3 4
dodana do 59 m in u t. Spow odo
(
5
w ało to w y ze ro w a n ie k o m ó rk i
6
60
7
60
D l 1 i d o d an ie je d n e j godziny
61
do zaw artości k o m ó rk i A l i .
8 9
23
10
23
59
11
23
59
l2
G o d zin y zliczan e są w cyklu 2 4 -g o d zin n y m .
_______ 261
Obliczanie godzin, minut i sekund 1.
W kom órkach A l , B I , C l , D l w pisz o d p o w ie d n io : Czas, G odziny, M inuty, Sekundy. =SEKUNDA(A2)
=G0DZINA(A2).
D Godziny
M inuty
Sekundy
ol
2. W kom órce B 2 w pisz
o|
3. W komórce C 2 wpisz =MINUTA(A2). 4 . W kom órce D 2 w pisz =SEKUNDA(A2).
. 16:45:23
A2 1 Czas
5. W kom órce A 2 w p isz 16:45:23. Naciśnij klaw isz E n te r .
//Godzir Godziny
16:45:23|
16
M inuty
Sekundy 45_
23
6 . W artości p ełn yc h g od zin, m in u t i sekund zostały w yśw ietlone w poszczególnych kolum nach.
192
Przykłady
7. W kom órce A 2 w p isz 16:45:61. N a c iś n ij klaw isz E n te r .
8 . W kom órce
D 2 w yśw ietlona została reszta z p o d zielen ia lic zb y sekund
z k o m ó rki A 2 p rzez 60. A2
9 . W kom órce C 2 w yśw ietlona
16:46:01
* Ct \ — 0
A Gddziny
Czas 16:46:01
1
M inuty
A 2 zw iększona o iloraz liczby
Sekundy 46
16
została liczba m in u t z ko m ó rk i
E 1
sekund z k o m ó rk i A 2 przez 60.
3 ©
4
A2
(« )
10. W kom órce A 2 w pisz 24:60:00.
(10,
D
E
1 1. W artość czasu jest większa niż
Sekundy 2
24:60:00
N
1
3
dopuszczalna, w ięc w yśw ietlone
ffARG!
ffARG!
Ï ffARG!
zostały k o m u n ik a ty o błędach.
/
(u:
4
Określanie dni tygodnia na podstawie dat Excel na podstawie d aty m oże podać nazw ę d n ia tygodnia. 1. W kom órkach A l i B I w pisz o d p o w ie d n io Data i Dzień tygodnia. 2. W kom órce B 2 w pisz =TEKST(DZIEŃ.TYG(A2); „dddd"). Będzie w niej w yśw ietla na data w d łu g im form acie. Naciśnij klaw isz E n te r. Jako argum ent funkcji brana jest zawartość pustej kom órki, czyli zero. F o rm u ła zwraca wartość s o b o ta . *
B2
'
f*
c
B
1
Dzień tygodnia
Data
[sobota
2
=iÏKST(DZIEN.TYG(A2); "dddd") D
E
F
k
I
r
3
3.
W kom órce B 3 w p isz =TEKST(DZIEŃ.TYG(A2); „ddd"). B ędzie w niej w y św iet lana data w k ró tk im form acie. =TEKST(DZIEŃ.TYG(A2); "ddd")
B3 A i A 1 Data
B Dzień tygodnia
2
sobota
3
te —
C
______ i :--------------
D
©
/
E
F
Podsumowanie
1
193
j
A2
2012-12-24
i— = a
y
i
.........
i
Data
2
2012-12-24|poniedziałek —
D
C
do spraw dzenia, na ja k i dzień ty godnia p rzyp a d a W ig ilia . W pisz
/ D z i e ń tygodnia
w kom órce A 2 datę 2012-12-24.
------ 0
Pn
3
4. Funkcję m o ż n a w ykorzystać np.
5. Po k lik n ię c iu ik o n y W pis w y św ietlony został dzień tygodnia.
A2 A
1
Data
( i i Ł . ------------ ź _ = ° z 'ś < > /
H
-
c
-
0
/ 'Dzień tygodnia
2 12010-05-2 8 |p i*te k -------------------- ( ^ } Pt
3
6 . A rku sz m o że ró w n ież służyć p o m ocą o so bom , które nie w iedzą, ja k i jest dziś d zie ń tygodnia. W kom órce A 2 w pisz =DZ IŚ ( ) . Funkcja z w ró c i bieżącą datę. 7. D a ta z k o m ó rk i A 2 została za m ie n io n a n a d zień tygodnia.
Podsumowanie •
Jaką rolę o d g ry w a ją w arkuszu k a lk u la c y jn y m funkcje? U m o żliw iają o n e w y k o n y w a n ie obliczeń n a zaw artości ko m ó rek .
•
C o m oże być a rg u m e n te m funkcji? A rgu m entem fu n k c ji m o że być zaró w n o w artość (stała) w pisana do k o m ó rk i, ja k i w y n ik zw ra c a n y p rze z in n ą funkcję.
•
Jaka funkcja zw ra c a bieżącą datę? A ktu a ln ą datę zw raca fu n k c ja DZIŚ( ) .
•
W j a k i s p osób m o ż n a w y ś w ie t lić c z a s j a k o u ła m e k d z ie s ię tn y ?
A b y w yśw ietlić g o d zin ę lu b datę ja k o u ła m e k dziesiętny, należy zm ienić fo r m at zaw ierającej je k o m ó r k i na ogólny. •
N a co m a w p ły w fo rm a to w a n ie kom órki? Form atow anie k o m ó rk i w p ły w a na postać w yśw ietlanych danych. Sprawdza ono rów nież p o p ra w n o ś ć w artości w p ro w ad zo n ych danych. G d y dane m ają wartość n ie p o p ra w n ą, w y ś w ie tla n y jest k o m u n ik a t o b łędzie.
•
Jaka funkcja zw ra c a n a z w ę d n ia tyg o d n ia n a podstawie daty? D zie ń tyg o d n ia o d p o w ia d a ją c y dacie zw ra ca funkcja DZIEŃ.TYG.
Proste obliczenia finansowe Posługując się a rk u s ze m k a lk u la c y jn y m , m o że m y pro w ad zić kom pleksową księgo w ość firm y. Excel p o zw a la zautom atyzow ać p rzyg o to w yw an ie o fe rt, w ystaw ianie ra c h u n k ó w i faktur, e w id e n f
cjonow anie o b e cn o śc i pracow ników , ro z lic z a n ie czasu pracy, prow adzenie re je s tru zobo w iązań i należn o ści itp.
W yko n yw an ie o b lic ze ń na p a p ierze przy użyciu k a lk u la to ra jest m o zolne. Podczas pracy z a rk u s z e m kalku lacyjn ym w y s ta rc zy poświęcić ch w ilę na stw orzenie szablonu d o k u m e n tu i przetestow anie fo r m u ł, a potem p o zo staje ju ż tylko korzystanie ze za u to m a ty zo w a n e g o biura. Posługiw anie się arkuszem k a lk u la c y jn y m u łatw ia rów nież p ro w a d ze n ie księgowości firm y, która m a więcej niż jeden o d d z ia ł. Jeżeli wszyscy p ra c o w n ic y będą w y p e łn ia li arkusze w ykonane w edług tego s a m e g o szab lon u, sporządzenie zestaw ienia z b io r czego będzie polegało na p o łączeniu poszczególnych d o k u m e n tó w . W rozdziale zapoznasz się z w y k o rz y s ta n ie m arkusza do w y lic z a n ia salda na ra chunku. D ru g i p rzykład pokazuje, j a k m o ż n a w prosty sposób oceniać efektyw ność sprzedawców.
196
Opisy funkcji
Opisy funkcji W przykładach w ykorzystane zostały fu n k c je SUMA i SUMA. JEŻELI.
SUMA F u n k c ja zwraca sum ę w artości w szystkich liczb znajdujących się w w yspecyfikow a n y m zakresie. M a ona następującą składnię: S U M A (lic z b a l;lic z b a 2 ;...) L ic z b a l; lic z b a 2 .. . oznaczają argum enty, które należy zsum ow ać. M a k sy m a ln a lic zb a arg u m en tó w to 30.
SUMA.JEŻELI W y ra ż e n ie dodaje k o m ó rk i spełniające zad an e k ry te riu m . F u n k c ja m a następującą składnię: S U M A .J E Ż E L I(za k re s ;k ry te ria ;s u m a _ za k re s )
K r y t e r i a oznacza w a ru n e k , którego sp e łn ie n ie pow oduje, iż k o m ó rk a będzie sum ow ana.
Suma zakres określa zakres wszystkich s k ła d n ik ó w przeznaczonych do sum ow ania.
Przykłady N a w e t tak prosta fu n k c ja ja k SUMA m oże o d d ać nieocenione u słu g i w w y lic za n iu salda na rachunku. Isto tn ą cechą jest m o żliw o ść u żyw an ia w ielu arg u m en tó w , które m o g ą znajdow ać się w ró żn yc h miejscach arkusza.
i
Przykłady
197
Obliczanie salda W p rz y k ła d z ie u tw o rzy m y arkusz służący do p o d lic za n ia salda. Zało żym y, że istn ieją depozyty. Z każdego z nich m ożna w ycofać pew ną kwotę. Saldo w y lic z y m y ja k o sumę d ep o zytó w p o m niejszoną o k w o ty wycofane.
1. W k o m ó rka ch A J , B I , C l w pisz odpow iednio: Depozyty, Kwoty wycofane, Saldo. Będą to n ag łó w ki ko lu m n . 2. W k o m ó rc e C 2 w pisz =SUMA(A2;-B2). D la pierw szej lo k a ty saldem jest różnica p o m ię d z y k w o ta m i w p ła c o n y m i a w ycofanym i. W k o lu m n ie K w o t y w y c o fa n e b ę d zie m y wpisywać w artości w ypłacone. P o n iew aż będą to w artości dodatnie, do o b lic zen ia sum y w artość w zię ta jest ze z n a k ie m m inusa. 'r ( •
C2
(T \
jŁ | =SUMA(A2;-B2)
c
~ 1
d\
Depozyty Kwoty wycofane Saldo
2 j
L
/y v
'
3. W k o m ó rk a c h A 2 i B 2 w p is z kolejno: 250 i 50. Są to w artości przykładow e. Zo s tały ta k dobrane, aby m o ż n a b yło spraw dzić w y n ik obliczeń w pam ięci. Jeżeli ze zdeponow anej su m y 2 5 0 w yco fam y 5 0 , na rachu nku pozostaje 200. 4. A by w saldzie uw zględnić k o le jn ą lokatę, n ależy zsum ow ać p o p rzed n ią lokatę (k o m ó rk a C 2 ) i now ą lo katę (k o m ó rk a A J ) o ra z odjąć od sumy kw otę, która została w ycofana (k o m ó rk a B 3 ) . K o m ó rk i A 3 i B 3 są puste. M a ją wartość zero. Saldo nie uległo zm ia n ie . C3
Á i
A
-
■
JŁ
B
=SUMA(C2;A3;-B3}
C
D 1
E
Depozyty Kwoty wycofane Saldo 250
2
' W
50
1
200 H
5. W ko m ó rk a c h A 3 i B 3 w p is z kolejno: 750 i 600. Z tego depozytu na rachunku pozostaje 150. Saldo zw iększa się do 350.
6. Form ułę, która została u żyta do w yliczen ia salda p o drugiej lokacie, m ożna w ykorzystać do obliczania następnych sald. S u m o w an e są dotychczasowe saldo oraz bieżący depozyt. O d su m y od ejm o w an a jest kw ota wycofana z bieżącego depozytu. D la salda z w iersza n fo rm u ła m a postać =SUMA/SUM(Cn- l ; A n;-B n).
198
Przykłady
Przykłady
▼ '
A2 A
c...
B
14. L iczb y zostały w yśw ietlone
250
U
z dw om a m iejscam i dziesiętnym i
D
1 Depozyty Kwoty wycofane Saldo 2 250,00 zł 50,00 zł 200,00 zł 3
750,00 zł
4
1000,00 zł
600,00 zł
199
p o przecinku i sym bolem waluty.
350,00 zł
0,00 zł 1 350,00 zł
5
Sumowanie warunkowe Często m o żem y spotkać się z p rz y p a d k ie m , że transakcje n o to w a n e są w je d n y m arkuszu. Poniższy p rzy k ła d p o k azu je, ja k m o żn a w y ko n a ć ich prostą analizę.
1. W c zy ta j p lik d w o r c o w a .x ls . Z a w ie ra on w y k a z potraw , na które p rz y ję li za m ó w ie n ia kelnerzy. P o dliczym y, któ ry z k e ln e ró w sprzedał p o tra w y za najw yższą kw otę. a 1 Kelner 2 JM 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
MM PB AP AP PB JM KM MM AP AP PB JM JM KM MM PB AP JM KM PB AP AP
B Potrawa Pomidorowa z ryżem Bulion z kołdunami Sztuka mięsa w rosole z makaronem Barszcz z pasztecikiem Bulion z pasztecikiem Zupa gulaszowa Żurek staropolski Krem z pieczarek z grzankami Krem z pieczarek z groszkiem ptysiowym Owocowa z kluskami Bulion czysty Barszcz czysty Flaki wolowe Czernina z kluskami ziemniaczanymi Grzybowa z makaronem Bulion czysty Barszcz czysty Flaki wolowe Czernina z kluskami ziemniaczanymi Grzybowa z makaronem Barszcz z pasztecikiem Bulion z pasztecikiem żupa gulaszowa Żurek staropolski
T
Cena 3 00 zł 5 00 zł 13 00 zł 4 00 zł 5 00 zł 7 00 zł 5 00 zł 4 00 zł 4 00 zł 3 00 zł 3 00 zł 2 00 zł 7 00 zł 6 00 zł 5 00 zł 3 00 zł 2 00 zł 7 00 zł 6 00 zł 5 00 zł 4 00 zł 5 00 zł 7 00 zł 5 00 zł
\ J M K M M M PB AP
2 . W k o m ó rk a c h
od D 3 aż do D 7 w p is z in ic ja ły w szystkich keln eró w . 3. K lik n ij k o m ó r kę E 3 .
200
Przykłady
4. W k o m ó rc e E 3 wpisz fo rm u łę =SUMA.JEŻELI (A 2:A25; " J .M .,,;C2:C25). F o rm u ła zsum uje w obszarze od C 2 do C 2 5 zaw artość tych w ierszy, które w obszarze od A 2 d o A 2 5 zawierają tekst J .M .. JE2E1J
A 1 Kelner 2 T m 3 KM 4 MM 5 PB 6 AP 7 AP 8 PB 9 JM 10 K M 11 M M 12 A P 13 A P 14 P B 15 J M 1« J M 17 K M 18 M M 19 P B 20 A P 21 J M 22 K M 23 P B 24 A P 25 A » 3_________
»
X
✓
U
=SUMAJE2ELKA2:A25;”J.M.,‘;C2:C25)-------------- E
Potrawa ( 5J Pomułornwa z l y W m Buton z kołdunami Sztuka mięsa w rosole z makaronem Barszcz z pasztecikiem Buton z pasztecikiem Zupa gulaszowa Żurek staropolski Krem z pieczarek z gcankarm Krem z pieczarek z gnszkiem ptysiowym O w o c o m z kluskami Buton czysty Barszcz czysty Flaki wotom« Czernina z kluskami zemneczanym Grzybowa z makaronem Bulion czysty Barszcz czysty Flaki wolowe Czernina z kluskami zemniaczanymi Grzybowa z makaronem Barszcz z pasztecikiem Buton z pasztecikiem Zupa gulaszowa Żurek staropolski
6. K lik n ij k o m ó rk ę
C
H
a
)
D
cisk W pis.
Cena 3 00 z ł 5,00 zł J M 13 00 zł K M 4 00 zł M M 5 00 zł P B 7 00 zł A P 5 00 zł 4 00 zł 4 00 zł 3 0 0 zł 3 00 zł 2 00 zł 7 00 zł 6 00 zł 5 0 0 zł 3 00 zł 2 00 zł 7 00 zł 6 00 zł 5 00 zł 4 00 zł 5 00 zł 7 00 z ł 5 00 z |
5. K lik n ij p r z y
1 C2C25)
|
E 4. W pisz w n ie j fo rm u łę =SUMA.JEŻELI (A2:A25; "K .M ." ;C2:
C25). F o rm u ła zsumuje w obszarze od C 2 do C 2 5 zaw artość tych w ierszy, które w obszarze od A 2 d o A 2 5 zaw ierają tekst K.M..
JE 2 E L I
-
X V
f .
= 5 U M A JE 2H -K A 2 :A 2 5 ;" łC M .” ;C2:C2S) >
7. K lik n ij p rzycisk W p is .
2 JM 3 KM 4 M M
5_PB 6 7 8 9 10 11 12 13
AP AP PB JM KM MM AP AP
14 P B 15 16 17 1B 19 20 21 22 23 24
JM JM KM MM PB AP JM KM PB AP
25 / I P
Bulion z kołdunami Sztuka rraęsa w rosole z makaronem Barszcz z pasztecikiem Buton z pasztecikiem Zupa gulaszema Żurek staropolski Krem z pieczarek z grzankami Krem z pieczarek z groszkiem ptysiowym O w o c o m z kluskami Buton czysty Barszcz czysty Flaki wolowe Czernina z kluskami ziemniaczanymi Grzybowa z makaronem Buton czysty ~ irszcz czysty Flaki wolowe Czernina z kluskami ziemniaczanymi Grzybowa z makaronem Barszcz z pasztecikiem Buton z pasztecikiem Zupa g u i a s z o M MŻurek staropolski
7.00 z ł A P 5.00 z ł 4 00 zł 4 00 zt 3 00 zł 3.00 z ł 2 00 zł 7 00 zł 6 00 zł 5 00 zł 3 00 zł 2 00 zł 7 00 zł 6 00 zł 5.00 zł 4 00 zł 5 00 zł 7 00 zł
5.00 Ą
Przykłady
8 . W ko m ó rk a c h
201
E 5 , E 6 i E 7 w pisz instrukcję su m o w an ia w aru n k o w e g o . W a r
tość z k o m ó rk i C n (g d zie n jest num erem w ie rs za ) zostanie zsu m o w an a , jeżeli w k o lu m n ie A w ystępują ta k ie inicjały k e ln e ra ja k w kom órce k o lu m n y D . W e w szystkich p rzyp a d kach w arunek s p raw d zan y jest w obszarze o d A 2 do A 2 5 . W a ru n k o w o s u m o w an e są k o m ó rki z p rze d zia łu od C2 do C 2 5 . W a r u n
k ie m jest w ystąpienie in ic ja łó w kelnera z k o lu m n y D . 9 . S p raw dzim y, czy nie p o p e łn iliś m y błędu. W ko m ó rce D 8 w pisz Razem. Oęoln«
gai tekst
* !•
10. Z azn a c z obszar
:
%
ooo
Ul
liczba
jm
M
Format o * Formatuj Style warunk. * jako tabelę * komórki * Styl«
r-
8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21
35
<8> W ko m ó rc e E 8 w y ś w ie tlo n a została s u m a ry c zn a kw ota sprzedaży.
Kelner JM KM MM PB AP AP PB JM KM MM AP AP PB JM JM KM MM PB AP JM
22 KM
23 P B 24 A P 25 A P 26
L
28
A
6
K
16 18
C26
7
J
•
23
12.
1 2 3 4 5
Komórki
11. K lik n ij ik o n ę S u m a . H
JM KM MM PB AP Razem
od E 3 d o E 7 .
Wsta* Usuń f
U
13. W k o m ó rc e B 2 6
=SUMA(C2:C25) c
B
Potrawa Pomidorowa z ryZem Bulion z kołdunami Sztuka rraęsa w rosole z makaronem Barszcz z pasztecikiem Bulion z pasztecikiem Zupa gulaszowa Żurek staropolski Krem z pieczarek z grzankami Krem z pieczarek z groszkiem ptysiowym Owocowa z kluskami Bulion czysty Barszcz czysty Flaki wołowe Czernina z kluskami ziemniaczanymi Grzybowa z makaronem Bulion czysty Barszcz czysty Flaki wolowe Czernina z kluskami ziemniaczanymi Grzybowa z makaronem Barszcz z pasztecikiem (13)1 Bulion z pasztecikiem . Zupa gulaszowa \ Z u r e k staropolski Kazem
E
wpisz Razem.
C 1 ena 3 00 zł 500 zł JM 13 0 0 zł K M 4 00 zł M M 5 00zł P B 700 zł A P 5 00 zł Razem 40 0 zł 40 0 zł 300 zł 3 00 zł 200 zł 7 00 z) 6 00 zł 5 00 zł 3 00 zł 200 zł 7 00 zł 6 00 zł 5 00 zł 4 00 zł 5 00 zł 7.00 zł 5 00 zł 120 00 z<
23 16 18 28 35
120 / (l2 )
14. W k o m ó rc e C 2 6 w pisz =SUMA(C2:C25). 15. S u m o w a n ie w artości sp rzed aży (k o m ó rk a C 2 6) i s u m o w a n ie w arto ś ci sprzedaży z p o d z ia łe m na p o szczególnych k e ln e ró w (k o m ó r k a F 8 ) dało te n sam w y n ik . O b lic z e n ia zostały w y k o n a n e p ra w i dłow o .
Teraz m o ż n a w yło n ić lid e ra sprzedaży. Został n im k e ln e r o inicjałach A.P. G ra tu lu jem y!
202
Podsumowanie
Podsumowanie •
Jakiej m aks ym aln ej liczby a rg u m e n tó w m o żn a użyć w fu n k c ji SUMA? M a k s y m a ln a liczba a rg u m e n tó w fu n k c ji SUMA to 30.
•
Jaką s k ła d n ię m a fu n kcja SUMA. JEŻELI? F u n k c ja SUMA.JEŻELI m a następującą składnię: S U M A .J E Ż E L I(za k re s ;k ry te ria ; suma_zakres).
•
Jak n a le ż y ro zu m ieć zapis =SUM A.JEŻEL1(A2:A25;"J.M.";C2:C25)? F o rm u ła zsu m u je w obszarze o d C 2 do C 2 5 zaw arto ść tych wierszy, które w obszarze od A 2 do A 2 5 zaw ierają tekst J .M ..
Korepetycje z matmy A rku sz k a lk u la c y jn y m o żn a w y k o rzy s ta ć do n au ki. Ś w ie tn ie n a daje się d o p o z n a w a n ia p rz e d m io tó w ścisłych: fiz y k i, e le k tro te c h n ik i, m e c h a n ik i. O p isu jąc p ro b le m , m u sim y użyć w z o ru , zapisać go w p ostaci fo rm u ły . To p ie rw s z y etap nau ki. A rk u s z nie ro zu m ie opisów s ło w n y c h . M o ż n a się z n im k o m u n ik o w a ć ty lk o w języku , k tó ry o n ro z u m ie . W re z u lta c ie w y m u s za sto so w an ie aparatu m atem atyczn eg o do opisu zja w is k . Po p rze b rn ię c iu przez n ie w d z ię c z n e w p isyw an ie w z o ró w czekają nas sam e p rz y je m ności. Z m ie n ia ją c w artości d an ych , m o żem y o b serw o w ać ich w p ły w na w y n ik i ob liczeń. A b y łatw iej zauw ażyć i zapam iętać zależności, w arto na podstaw ie w y li czeń w y k o n a ć wykres. Po z m ia n ie danych w ykres jest autom atycznie aktualizow any. D o s ło w n ie — od razu w id a ć w p ły w danych na w y n ik i. W p o zn aw a n iu fiz y k i, e le k tro te c h n ik i czy m echaniki m ożna p o m a gać sobie d o ś w ia d c ze n ia m i. In a c ze j jest np. z m atem atyką i eko n o m ią. W d zie d zin a c h raczej teoretycznych n iż em pirycznych liczba d o ś w iad cze ń , które m o ż n a w ykonać, jest znacznie mniejsza. ► T y m w ię k s z y m oże być p o ż y te k z Excela.
204
Opisy funkcji
Ż e b y stosowanie pojęcia nie sprawiało kłopotu, n a le ży je zrozum ieć. Trzeba w iedzieć, ja k ie param etry na nie wpływają, co się dzieje w ra z z ich w zrostem lub spadkiem , w ja k im zakresie mogą się zm ieniać. Jeśli ucząc się, za p a m iętam y suche fakty z p o d ręcznika, taka w iedza zapewne szybko ulegnie z a p o m n ie n iu . G d y po p ew n ym cza sie przyjdzie n am znów z niej skorzystać, tru d n o b ę d zie wszystko sobie przypom nieć. Jeżeli podczas nauki zrozum iem y pojęcie, a jakieś in fo rm a c je ulegną zatarciu w p a m ięci, na podstawie skojarzeń będzie m ożna je o d tw o rzy ć . Taka w ied za jest bardzie użyteczna niż zdobyta według zasady trzech Z (Z a k u ć , Zaliczyć, Z ap o m n ie ć). Czy pamiętasz, ja k obliczyć m o d u ł lu b m edianę? Jeżeli nie stosu jesz tych pojęć na co dzień, a o d opuszczenia m u ró w szkoły u p ły nęło kilka lat, możesz m ieć p ro b lem y. W dalszej części ro zd ziału pokażę C i, jak wyliczać te w arto ś ci. N ie będzie to je d n a k w ykład z m atem atyki — raczej „ m a te m a ty k a dla p ra k ty k ó w ”. W y lic zy m y wartość funkcji dla k ilk u zestaw ów danych. W arto ści dobrałem tak, aby w pam ięci można było sprawdzić popraw ność w yliczeń . M a m nadzieję, że gdy dotrzesz do końca rozdziału, zgodzisz się ze m n ą , że taka form a nau ki m a te m a tyki jest skuteczniejsza niż, h m ... zasypianie nad p o d rę c zn ik ie m .
Opisy funkcji O biegłości w posługiwaniu się arkuszem i efektyw ności jego w ykorzystania decyduje używ anie funkcji. W rozdziale poznam y praktyczne zastosowania fu n k c ji zliczają cych kom órki spełniające podane kryteria, znajdujących w artości m in im a ln ą i m a k sym alną, wyliczających średnią i m edianę. B ę d zie m y ko rzystać z opisanych niżej funkcji.
UCZ.JEŻELI Funkcja zlicza w ew nątrz zakresu k o m ó rk i, które spełniają podane kry te ria . M a ona następującą składnię:
LICZ.JEŻELI(zakres;kryteria) Zakres oznacza zakres kom órek, w k tó ry m m ają być zliczane k o m ó rk i.
K r y te r i a to w arunki, jakie muszą spełnić liczby, aby b y ły zliczane.
Opisy funkcji
205
MAX F u n k c ja zw raca najw iększą w artość w zaznaczonym zakresie ko m ó re k . M a ona następującą składnię: MAX(1 i c z b a l;1 i c zb a 2 ;. . . ) Licz b a l ; 1 ic z b a 2 ;. . . ozn aczają liczby, dla k tó ry c h należy w yznaczyć w artość m a k sym alną. A kceptow anych jest o d 1 do 30 liczb.
MEDIANA F u n k c ja zw raca wartość m e d ia n y podanych liczb. M e d ia n a jest liczb ą w środku zb io ru liczb . Połowa liczb m a w artości większe n iż m ediana, a p o ło w a m a w artości m n iejs ze n iż m ediana. F u n k c ja m a następującą składnię: M E D IA N A (lic z b a l;lic z b a 2 ;. . . ) Li czba 1; l i czba2; . . . o zn aczają liczby, dla k tó ry c h n ależy w yznaczyć m edianę. A k cep to w an ych jest od 1 d o 3 0 liczb.
MIN Z w raca najm niejszą liczbę w zb io rze w artości. M a ona następującą składnię: MIN(1 ic z b a l; 1 ic z b a 2 ,. . . ) Li czba 1; l i czba2; . . . o zn a czają liczby, d la k tó ry c h należy w yzn aczyć w artość m in i m aln ą. A kceptow anych jest o d 1 do 30 liczb.
MODUŁ.LICZBY F u n kcja zw raca w artość b e zw zg lę d n ą liczby. M a o n a następującą składn ię:
MODUŁ.LICZBY(liczba) Li czba to liczba rzeczyw ista, k tó re j w artość b e zw zg lę d n ą należy obliczyć.
206
Przykłady
SUMA. ILOCZYNÓW Funkcja mnoży odpowiadające sobie składniki w podanych tablicach i zwraca sumę iloczynów. M a ona następującą składnię:
SUMA.ILOCZYNÓW(tabli cal;tabli ca2;tablica3;. . . ) Tablical; tablica2; tablica3;... oznaczają tablice, których elementy należy po mnożyć i następnie dodać. Liczba tablic może wynosić od 2 do 30.
ŚREDNIA Funkcja zwraca średnią arytmetyczną argumentów. M a ona następującą składnię:
ŚREDNIA(1iczbal;liczba2;. . . ) Li c z b a l; 1 i czba2; . . . oznaczają argum en ty, dla k tó ry c h należy w yzn aczy ć średnią. M a k s y m a ln a liczb a arg u m en tó w to 30.
Przykłady Obliczanie średniej W ty m p u n k c ie zajm iem y się in try g u ją c ą spraw ą — ś re d n ią zarobków w firm ie .
B19
w(* [
U
A 1 2 3 4 5
6 7
8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19
Stanowisko Prezes Kierownik działu sprzedaży Handlowiec Księgowa Kierownik działu transportu Asystentka prezesa Kierownik serwisu Pracownik serwisu Radca prawny Specjalista ds marketingu Magazynier Kierowca SamodZieln, specjalista ds zamówień SamodOeln, specjalista ds sprzedaż, Dozorca Monter Recepcjonistka
1 . W c zy ta j arkusz B Miesięczne wynagrodzenie netto 10 000 00 zł 6 000.00 zł 4 000 00 zł 3 500.00 zł 3 200.00 zł 2 700.00 zł 2 030 00 zł 1800 00 zł 1550 00 zł 1280 00 zł 1050 00 zł 970 00 zł 970.00 zł 950 00 zł (1 ) 760 00 zł W 1 670 00 zł \ 600 00 zł
L J _________________1
p la c e .x ls .
Z a z n a c z k o m ó rk ę B I 9. W niej zostanie w staw io n y w y n ik o bliczeń.
Przykłady
Narzędzia głó1 ia g ł ó w n j j Y Wstawiani«
38
i
Układ strony
2. K lik n ij kartę F o r m u ły .
Formuły
i
3. K lik n ij czarną strzałk ę w idoczną
vame Niedawno Finansowe Logiczne Tekstowa Data i L ' używane • » godzina *
Z
207
poniżej ikony A u t o s u m o w a n ie .
B ib lio te k a fu n k c ji
Suma
4. Z m enu w vb ierz Ś r e d n ia .
Średnia Zliczanie
Maksimum
— I
Miesięczne wynagrodź
M in im u m W ięcej fu n kcji...
X ✓
JEŻELI
6 7
U
S ta n o w isk o Prezes Kierownik działu sp Handlowiec Księgowa Kierownik działu transportu Asystentka prezesa
5. W kom órce B 1 9 została w staw io
= Ś H E D M A iB Ż B IS ;
Tcfooo odzłi 6 000 00 ztj
4 ooo.oo ztj
8 Kierownik serwisu 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
Pracownik serwisu Radca prawny Specjalista ds marketingu Magazynie! Kierowca Samodaęm, specjalista os zamówień Samodzielni specjalista ds sprzedaii Dozorca Monter Recepcjonistka
19
20 Narzędzi* główne
W sta w ia nie
,
,
J
Schowek
A
B
U kła d strony
k
’m
*
Formuły [
/
U
3 500.00 3 200.00 2 700.00 2 030.00 1 800 00 1 550.00 1 280 00 1 050.00 970.00 970.00 950.00 760.00 670.00 600„00
j=_SREDNwjm | SRLDMAiliifc^iKpSt -) |
Arial
VVkkj •
na form uła =ŚREDNIA(B2:B18).
M ie się c zn e w yn agro d ze n ie netto
f
tt, • <>• A ■
9^’
z łj ztj z li zli zli ztj złj zlj zlj zli z li z li z li zk
Wyrównam*
* B19
Jest on w y ró ż n io n y za pom ocą lin ii p rzeryw an ej. 7. K lik n ij ik o n ę W p is .
8 . Fo rm u ła została zatw ierdzona. tek
i :r -.w ^sciiwyu
Czcionka
nie w zięty ca ły zakres danych.
|
Dane 5 - Z a w ija j
6 . Sprawdź, czy do obliczeń zosta
W kom órce B I 9 miejsce fo rm u ły zajęła w y lic zo n a wartość. 9. O tym , ja k a wartość jest w yśw iet
A
=ŚREDNIA(B2:B18)
lana w ko m ó rce B I 9, m ożna zo 1 S ta n o w isk o 2 Prezes 3 Kierownik działu sprzedaży Handlowiec Księgowa Kierownik działu transportu
12 13
14 15
Asystentka prezesa Kierownik serwisu Pracownik serwisu Radca prawny Specjalista ds marketingu Magazynier Kierowca Samodziekij specjalista es zamówień SamodZJelr, specjalista ds sprztdaZ,
16 Dozorca 17 Monter 18 Recencionistka c.iooistxa r «—t - ^ tre gnia 19 £
12.
M ie się c zn e w yn a gro d z e n ie netto 10 000 00 z i 6 000 00 z! 4 000 00 z ł 3 500.00 z ł 3 200 00 zt 2 700 00 z ł 2 030 00 zt 1 800 00 zt 1 550 00 z ł 1 280 00 zł 1 050.00 z ł 970.00 z ł 970.00 zł 950.00 z ł 760 00 z ł 670.00 z ł 600.00 zł
^ "2*472.35 złj
rientować się tylko na podstawie analizy w pisanej w niej form uły. Info rm acji tej nie będzie ju ż na w ydruku. A b y uniknąć zgadyw a nia, w ko m ó rce A 19 opisz w yn ik. 10. W y n ik i jego opis w arto w y ró ż nić np. p o g ru b ie n ie m czcionki. K lik n ij k a rtę H o m e . 1 1. Zazn acz k o m ó rk i A l 9 i B I 9.
K lik n ij ikonę ozn aczo n ą literą B. Z a w a rto ś ć zaznaczonych ko m ó rek została w yśw ietlona czc io n k ą pogrubioną.
Z m ie ń wysokość w y n a g ro d ze n ia na poszczególnych stanow iskach. Zaobserw uj, ja k zm ie n ia się średnia.
208
Przykłady
Obliczanie średniej liczb w obszarze nieciągłym W p o p rz e d n im przykładzie w y lic za liś m y średnią z w arto ś ci, które były w pisane do k o m ó re k sąsiadujących z sobą. C o zrobić, jeśli trz e b a u śred nić wartości zapisane w nieprzylegających do siebie kom órkach? T a k im p rz y p a d k ie m za jm iem y się w tym przykład zie. JEŻELI
*
*
A 1 2 3 I 5 6 7 8 9 10 II 12 13 14 15
✓
*
1 SR£Df4AiBcafa»l. [ h c d x 2 t ■■■)
Stanow isko Prezes ( 3 } Kierownik działu sprzedaży Handlowiec Księgowa Kierownik działu transportu Asystentka prezesa Kierownik serwisu Pracownik serwisu Radca prawny Specjalista ds marketingu Magazynier Kierowca Samodzielny speqallsta ds zamówień Samodzielny specjalista ds sprzedaZ,
-
"
X ✓ JŁ
A 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
['
M iesięczno w y n a g ro d z e n ie netto 10 900 0 0 zt 6 900 00 zt 4 900 00 zt 3 500 00 zł 3 200 00 z ł 2 700 00 zł _ / 2 030,00 zł 800.00 zł 1 550 00 zł C l J 1 280 00 zł 1 050 00 zł \ 970 00 zł \ 970 00 zł \ 950 00 zł
16 Dozorca 17 Morter 18 Recepcjonistka 19 Średnia p ła c a 20 Średnia p ra c o w n ic y p ro d u kcyjni
JE2EU
1. W c zy ta j arku sz p la c e l. x ls . Z a ro b
=ŚREDNIA(|
/
\ 760 00 z ł N 670,00 zł ^ 600 00 zt \ ____________ 2 472.35 zł |=SREDNIAi; |
=ŚREDMA(B8;B9;B17j
k i p raco w n ikó w produ kcyjn ych zo stały w yróżnione p og ru bion ą czcionką. D o obliczenia użyjem y w a rto ś ci znajdujących się w ob szarze nieciągłym . 2. W y lic zy m y średnią zarobków pra co w n ikó w produkcyjnych. Zaznacz ko m ó rkę B 2 0 . D o niej zostanie w staw iony w ynik obliczeń. 3. W kom órce B 2 0 w pisz =ŚREDNIA(.
4. Z a zn a c zy m y k o m ó rk i, których
| SkEDMAdczbal. [Iiczfeażt I T T
S tan ow isk o M ie się c zn e w y n a g ro d z e n ie netto Prezes 10 000 00 zł Kierownik działu sprzedaży 6 900 00 z ł Handlowiec , 4 900 00 zł Księgowa Ća j 3 500 00 zł Kierownik działu transportu 3 200 00 z ł Asystentka prezesa \ ______________________ 2 _700_00_zt Kierownik serwisu . * * ___* * * * * . . . . " j j 2 030.00 z~f Pracownik serwisu y ________ ..!J 9 M 9 L 4 Radca prawny /— 1 550 00 zł Specjalista ds marketingu ( 5 T 1 280 00 zł Magazynier 1 050 00 zł Kierowca 970 00 zł Samodzieln, specjalista ds zamówień 970 00 zł Samodzieln, specjalista ds sprzedaZi 950 00 zł Dozorca 760 00 zł Monter . s7000- g j
18 Recepcjonistka i f i li 19 Średnia p ła c a 20 Średnia p ra c o w n ic y produkcyjni
|=ŚREDNIA(B8 B9 B17
&00 00 r ł 2 472.35 zł "1
zaw artość m a zostać u w zg lę d n io n a w obliczeniach. W ciśnij i p rzy trzy m a j klaw isz C t r l. K lik n ij k o m ó rk ę B 8 . W p o lu fo rm u ły p o ja w ił się adres k lik n ię te j ko m ó rki. 5. K lik n ij kom órkę B 9 . Z o stała ona zaznaczona. W polu fo rm u ły w id o c zn e są, odd zielone średn i k ie m , adresy obu ko m ó re k .
6 . K lik n ij kom órkę
B17.
7. A dres kolejnej k o m ó rk i został d o d an y do p o la fo rm u ły. Zw oln ij kla w is z C t r l i naciśnij klaw isz E n te r . W kom órce B 2 0 w yśw ietlan a jest w yliczo n a wartość.
8 . K lik n ij ko m ó rkę
B 2 0 . W p o lu fo rm u ły w id o c zn a jest kom pletna fu n k c ja .
Przykłady
620
"(*&
209
=Sl«£DVA( 88:19:117)
f-
A 1 2 3 4 S 6 7 8 9 10 11 12 13 U 15 16 17 18 19 20
S ta n o w isko Prezes K iero w n * d ru k i sprzedaży Handtowtec K sięgo*« K iero w n * dzutu transportu Asystentka prezesa K iero w n * serwisu P ra cow n * serwisu Radca pra*ny Specjafcstads marketingu Magazynier Kierowca SamoCMłn, «paqafesta as ¿amomari Samodaałn, spaciaksta as spOKSa^ Dozorca Monter Recepcjonistka Ś rednia płaca Ś rednia pracow nicy produkcyjni
|
id ie n ę c z if w yn a g ro d ze n ie n e tto 10 000 00 z ł 6 000 00 z ł 4 0 0 0 00 z ł 3 500 00 z ł 3 200 00 z ł 2 700 00 z ł 2 030.00 zt 1 M IJ O z ł 1 550 00 z ł 1280 00 z ł 1 050 00 z ł 970 00 z ł 970 00 z ł 950 00 z ł 760 00 z ł 671.00 z ł 600 00 z ł 2 4T2.15 z ł i w e ,a c *
GO
Z m ie ń wysokość w y n a g ro d ze n ia na stanow iskach zapisanych p o g ru b io n ą czcionką. Z ao b s e rw u j, ja k z m ie n ia się średnia. Z m ie ń wysokość w y n a g ro d ze n ia na stanow iskach zapisanych z w y k łą czcionką. S p raw dź, czy m a to w p ły w na średnią.
*
Średnia cena zakupu W y lic z a n ie średniej m o że być bardziej s k o m p lik o w a n e n iż w p o p rze d n ic h p rz y k ła dach. K u p u je m y p rz e d m io ty , każd y za k u p o d b y w a się p o in n e j c e n ie i za k a żd y m ra ze m nab yw am y in n ą liczb ę sztuk. Jak o kreś lić średnią cenę za je d n ą sztukę? W p rzy k ła d zie co m iesiąc in w estu jem y oszczędności w akcje obiecującej firm y „K la p k i na m u ch y SA”. K a żd a inwestycja jest n a in n ą kwotę. R ó żn a jest ró w n ie ż cena akcji. C h cem y w yliczyć średn ią cenę p o s iad an ych akcji. r
B13
»
A i 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Data zakupu
1. W czytaj arkusz k la p k i n a m u -
i c
B
1
Cena jednej akcji Liczba zakupionych akcji
2003-01-30 2003-02-28 2003-03-30 2003-04 30 2003-05-30 2003-06-30 2003-07-30 2003-08-30 2003-09-30
184 180 182 186 195 202 218 234 256
12 71 63 60 31 32 45 12 73
zł zł zł zł zł zł zł zł zł
5 3 2 0 2 3 1 -- --- V
J i1
12
13 Średnia cena: ¡
2 7
H
)
c h y .x ls . Z a z n a c z k o m ó rkę B I 3 .
D o niej zostanie w staw iony w y n ik o b lic zeń .
210
Przykłady
2 . W k o m ó rc e B 1 3 w pisz =SUMA.ILOCZYNÓW(B2: B 10;C 2: CIO)/SUMA(C2: C IO ). 3 . K o lo ro w y m o b ra m o w a n ie m został w y ró ż n io n y obszar od B 2 d o B 1 0 . Jest to p ierw s za tablica. 4 . O b ra m o w a n ie m w in n y m ko lo rze zo stał z a z n a c z o n y obszar o d C 2 do C IO . W ark u s zu zostanie p rz e m n o ż o n a lic zb a a k c ji p rze z cenę je d n o s tk o w ą w d a n e j transakcji. Po o b lic ze n iu su m y ilo c z y n ó w d o w ie m y się, ja k ą kw otę w y d a n o na akcje. =SUMA.ILOCZYNOWI B2:B10;C2:C10)/SUMA(C 2:C10)
JE2EU 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ii 1i
A ( ó łe D a la za k u p u C A łf d n 2003-01-30 2003-02-28 2003-03-30 2003-04-30 200305-30 200306-30 200307-30 2003-08-30 200309-30
G
13 Ś r e d n ia
C e j akcji L ic z b a z a k u p io n y c h akcji f-------------------------184 12 2i i 7 180 71 2) 182 63 21 5 3 186 60 21 2 195.31 2t 0 202 32 21 218 45 21 2 3 234 12 21 \ 256 73 21 ■ ■
*
r■|§UMA(C . 2 CIO)
B13
-
również sum owana. W ar
V
tość inwestycji jest dzielona przez liczbę nabytych akcji.
6 . Po w pisaniu fo rm u ły k lik nij ikonę W p is .
'0 £
=SUMPROOUCT
B C A Cena jednej akcji Liczba zakupionych akcji Dala zakupu 200301-30 184 1221 2 7 2003-02-28 180 71 zł 5 2003-0330 182 63 21 3 2003-04-30 186 60zł 2 200305-30 195 31 21 0 200306-30 202 32 21 200307-30 218 45 zł 2 3 200308-30 234 12 21 1 256 73 21 200309-30
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Średnia cena |
5. Liczba nabytych akcji jest
195 71 2^
D
E
7. W kom órce B 1 3 w yśw iet lona została śred n ia cena akcji.
Jz>
Spraw dź, ja k i w p ły w na w y lic z o n ą w artość m a zm n ie js z e n ie liczby a k c ji nabytych po cenie najw yższej oraz zw iększen ie liczby akcji n ab yty ch po cenie najw yższej.
Wyliczanie różnicy procentowej między dwiema liczbami W ty m p rz y k ła d z ie obliczym y, o ile procent z m ie n iła się w artość liczby. 1. W c zy ta j arkusz k u r s d o l. x ls . D la w artości z k o m ó r k i B 2 nie m o żn a oszacować p rzyro stu . W p rz y k ła d z ie n ie istnieje w arto ś ć po p rze d n ia . B ędzie o n a tylk o w a rto ś c ią odniesienia. K lik n ij ko m ó rk ę C 3 . 2 . W p is z fo rm u łę = (B3-B2) /MODUŁ. LICZBY (B 2 ). W y ra ż e n ie w naw iasie s łu ży do w y lic z e n ia ró żn ic y p o m ię d z y w artością bieżącą i po p rze d n ią . Is to tn a jest
Przykłady
211
kolejność o d je m n e j i od jem n ika. Z a m ia n a ich m iejscam i pow oduje zm ia n ę trendu. P o d zie len ie różnicy p rzez m o d u ł poprzedniej w artości u m o żliw ia odniesienie z m ia n y do wartości początkow ej.
JEZEU
2 3 4 5 6 7
2003 2003 2003 2003 2003 2003
01 02 03 06 07 08
-
=(B3-B2)/MODUŁ.UCZBY(B2)
U
A
( 3 i&
03 03 03 03 03 01
3 3 3 3 3 3
^
C
\
Data 2003 2003 2003 2003 2003 2003
01 02 03 06 07 08
D
84 zl 83 zj»DUŁUCZBY(B2) 96 zł 75 zł 87 zł 90 zł
O
4. W arto ść została w y li
A 1 2 3 4 5 6 7
3. K lik n ij przycisk W p is .
03 03 03 03 03 01
czona. N ie jest w yrażo n a
Kurs aw«ma i 3.84 zł 3.83 zł 3.96 zł 3 75 zł 3.87 zł 3.90 zł
w procentach. O d p o w ie d z ia ln e za to jest fo rm a to w a n ie k o m ó rk i. 5. K lik n ij etykietę k o lu m n y C. Z o s tała zaznaczona cała ko lu m n a.
Do wyliczania procentowej różnicy wartości, które zawsze są dodatnie, nie trzeba używać funkcji MODUŁ. LICZBY. Podany wzór jest uniwersalny i może być wykorzysty wany również do wyliczania różnic wartości ujemnych.
6 . Naciśnij klaw isze
formatowe« Liczby
W yrów nane 1 O w n k i j O bram ow ane
A y p e fr w te
j Ochrona
C t r l+ 1 . Po w y
św ietleniu o kn a F o r m a to w a n ie
•¿ategona: __________ OBÓłne la b o w e •V« u to w e n tągm i Data Czas Ułamkowe N aukowe
a
k o m ó r e k k lik n ij kartę L ic z b y .
Prrytóad Zn«ana procentowa
WepcideeKbe:
2 I• *' •
7. N a liście K a t e g o r ia zaznacz P ro c e n to w e .
\ V ~N .
8 . Ustaw w y ś w ie tla n ie dwóch
Specjalne
Standardowe
miejsc dziesiętnych. 9. K lik n ij p rzycisk O K . W fo rm atach procentowych war to to komdrio «a m nożone przez 100 1wysweBane z symbolem procentu.
****
212
Przykłady
10 . W kom órce C 3 w yśw ietlo n y zo stał w y n ik w y ra ż o n y w procen tach. 11. F o rm u łę z k o m ó rk i C3 m usim y A 1 2 3 4 5 6 7
Data 2003 2003 2003 2003 2003 2003
01 02 03 06 07 08
C B Kurs dolara Zmiana procentowa 3 84 zl 3.83 zł| / -0.20%l 3 96 zl / ' 3 75 zl 3 87 zl (iq \ 3 90 zl
03 03 03 03 03 01
zędzia główne
’ A'
33’
ikonę K o p iu j.
12. W o k ó ł k o m ó rk i, której zawartość
Układ strony
W stawianie
’ 10
wpisać w pozostałe pola. K lik n ij
D
—
a’
s
m
A ’* ■ *
została skopiow ana do schow ka, pojaw iło się obram ow anie w postaci lin ii przeryw anej.
C zcionka
id *0 ’
13. Zazn acz obszar, d o którego
v „
C4 A
A
1 2 3 4
Data 2003 2003 2003 5 2003 6 2003 7 2003
■
m a zostać w staw io n a fo rm u ła.
/-
c
B
14. K lik n ij iko n ę W k le j.
Kurs dolara Zmiana procentowa 01 02 03 06 07 08
03 03 03 03 03 01
(¡2
Vs3r35TitJ
3.96 U 3 V -3 75 3.87 3 90
-5,20%!
zł zł zł zł
15. D o kom órek w zaznaczonym o b A 1 2 3 4 5 6 7
Data 2003 !2003 2003 2003 2003 2003
01 02 03 06 07 08
03 03 03 03 03 01
c
Kurs dolała Zmiana procentowa 3 .84 zl 3 83 zl -0.20% 3 96 zl (l5 ) ------------ 3 2 9 % -528% 3,28% 3 9 0 z l|r 0 76%1,
0
szarze została w k le jo n a form uła. 16. K lik n ij k o m ó rk ę C 7. 17. P rogram au to m a ty c zn ie zaktu alizo w ał n u m erac ję ko m ó rek w form u le.
Mediana grupy liczb C a ły r o z d z ia ł pośw ięcony jest w y lic z a n iu m e d ia n y . N ie będę w ię c te ra z tłu m a c z y ł, ja k ie m a o n a znaczenie. M a m nad zieję, że po p rzeczy ta n iu opisu przyznasz m i rację, że Excel jest w sp an iałym p ro g ra m e m . M o ż e służyć do pracy i d o n au ki.
Przykłady
213
1. Z an im o bliczym y medianę dla złożonego zestawu danych, zapoznam y się z jej działaniem na prostym przykładzie. W kom órkach A l , A 2 , A 3 wpisz liczby 1 , 2, 3.
2. W ko m ó rce A 9 wpisz =MEDIANA(A1 :A8). Tutaj będzie w yś w ie tla n y w y n ik . D o ob liczeń będzie brana zaw artość kom órek od A l d o A 8 . Zaznaczenie pustych k o m ó re k nie zm ie n ia w y n ik u obliczeń. D o m y ś ln ie jest im n ad aw ana w artość zero. JEŻELI
A
▼
^
—
A
B
1
1
2
2
3
3“
C ft
U
*
=MEDIANA (A1:A8) 0
3. K lik n ij ik o n ę W p is .
E
1 (V ( i)
4 5 6 7 8
X V
9 (A1:A8)
4. W y lic z o n a została m ed ian a
-----
A
A
B
C
D
E
zaznaczoneg o zakresu ko m ó re k .
1
1
W y lic z o n a m ediana m a w artość
2
2 3
4
2 . P o ło w a liczb m a w artości w iększe n iż m ediana (czy li 1
J
z k o m ó rk i A l ) , a połow a m a
6 7
w a rto ś c i m niejsze niż m e d ian a
3
(czy li 3 z k o m ó rk i A 3 ).
8 9
2!
K
®
A4
X ✓ /x B
fe -
5. D o zestawu d an ych d o d am y now ą w a r tość. W k o m ó rce A 4 w pisz liczbę 4.
6 . K lik n ij ik o n ę
8 j 9
W p is .
214
Przykłady
Jt
A9
B
A 1
1
2
2
3
3
4
4
= M E D IA N A (A 1 :A 8 )
D
C
7 . W y lic zo n a została m ediana zaznaczonego zakresu kom órek,
E
czyli liczb, w yznaczająca na osi liczbow ej środek zbioru liczb. W p o d obny sposób możesz
5
w ko m ó rka ch o d A 5 do A 8
6
wpisać in n e w artości. Sprawdź
7
w y n ik , obliczając w pam ięci
8 9 1
m edianę.
2,51
8 . W y lic z y m y m e d ia n ę dla zakresu
w C607
J 602 603 604 605 606
A XSLTVP ZAPRLI CWTWW2 ZAMAIN WIMMER
▼
danych, k tó ry c zy n i n ie m o żli
f*
B 1 XSLT Vademécum profesje Zaawansowane programowi Zaawansowane tworzenie s Zagadnienia maturalne z inf Zostań webmasterem!
c 60.00 149.00 16.20 25 00 35.10
w y m w y k o n a n ie obliczeń w p a zł zł zł zł zł
m ięci. W czytaj p lik h e lio n _ c e n n ik .x ls . K lik n ij k o m ó rk ę C 6 0 7 .
607
JEŻELI A 602 XSLTVP 603 ZAPRLI 604 CWTWW2 605 ZAMAIN 606 WIMMER 607]
C607 A 602 XSLTVP 603 ZAPRLI 604 CWTWW2 605 ZAMAIN 606 WIMMER 607:
w
fii
MEDIANA(C2:C606)
C XSLTvademecum profesje 60 00 zł Zaawansowane programów« 149 00 zł Zaawansowane tworzenie s 16 20 z ł ! Zagadnienia maturalne z int 25 00 zł Zostań webmasterami 35.10 zt! |\NA(C2 C606) ( i i --------
» V
=MEDIANA(C2:C606)
B ! c XSLT Vademécum profesje / 60 00 zł Zaawansowane programowi ^~S. 149 00 zł Zaawansowane tworzenie s v l ) 1 16.20 zł I Zagadnienia maturalne z inf \ 25.00 zł Zostań webmasterem! ^ 35.10 z ł! ' 44 10 złl I _
9 . W zaznaczonej ko m ó rce w pisz =MEDIANA(C2:C606). Jest to zakres ko m ó rek, w k tó r y m wpisane są ceny książek. 10. K lik n ij iko n ę W p is .
1 1 . W y lic zo n a została m ediana ceny 604 tow arów . N a ta k im zakresie danych w id o c z n e stają się zalety arkusza kalku lacyjn eg o .
Czy po przestu d io w an iu tego ro zd ziału zgadzasz się ze m ną, że b a rd zie j przekonujące od p o d a n ia definicji fu n k c ji jest pokazanie jej d zia ła n ia w Excelu?
Przykłady
215
Znajdowanie najmniejszej liczby w zakresie K o m p u te ro w i p o staw im y am b itn e zadanie. P oprosim y go o znalezienie najm n iejszej z pon ad 6 00 liczb. 1. Z n a jd z ie m y m in im a ln ą cenę tow aru . W czytaj p lik h e lio n _ c e n n ik .x ls . W k o m ó rce C 6 0 7 wpisz =mi n (c 2 : c 6 0 6 ). Fo rm u ła p rzean alizu je cały zakres k o m ó rek, w k tó ry m w pisane są ceny książek. JEZEU 602 603 604 605 606 607
A XSL7VP ZAPRLI CWTWW2 ZAMAIN WIMMER
min(c2:c606)|
/
A XSLTVP ZAPRLI CWTWW2 ZAMAIN WIMMER
C
( xh ie c u m* profesje XSLT \\^ 60 00 zł Zaawansowane programowi 1 149 00 zł Zaawansowane tworzenie s M j 16 20 zł Zagadnienia maturalne z in1 25 00 zł Zostań webmasterem! \ 35 10 zł =min(c2 c606)
C607 602 603 604 605 606 607
2. K lik n ij ikonę W p is .
k
A ¡ =MIN(C2:C606)
B XSLT Vademécum profesje Zaawansowane programowi Zaawansowane tworzenie s Zagadnienia maturalne z mf Zostań webmasterem!
C
3.
Z n a le zio n a została najniższa cena książki.
/
60 00 zł / 149 00 zł (3 j 16 20 zł 25 00 zł v 35 10 zł I______ N 7 00 z«
Znajdowanie największej liczby w zakresie W analogiczny sposób m o żn a znaleźć najw iększą w a rto ś ć w a n a lizo w a n ym zakresie danych. JEŻELI 602 603 604 605 606 607
A XSLTVP ZAPRLI CWTWW2 ZAMAIN WIMMER
X V
JŁ
=max(c2:c606)
C XSLT \\^ r ie c u m profesje Zaawansowane programów; Zaawansowane tworzenie s Zagadnienia maturalne z inl Zostań webmasterem!
60 00 zł 149 00 zł 16 20 zł 25 00 zł 35 10 zł =max(c2 c606)
1. Z n a jd źm y najwyższą cenę towaru. W czytaj p lik h e lio n _ c e n n ik .x ls . W kom órce C 6 0 7 w pisz =max(c2 : c 6 0 6 ). Form uła przeanalizuje cały zakres kom órek, w k tó ry m wpisa ne są ceny książek. 2. K lik n ij ikonę W p is .
C607 602 603 604 605 606 607
A XSLTVP ZAPRLI CWTWW2 ZAMAIN WIMMER
» (*
k
A
=MAX(C2:C606) C
B XSLT Vademécum profesje Zaawansowane programowi Zaawansowane tworzenie s Zagadnienia maturalne z mf Zostań webmasterem!
/
60 00 zł J 149 00 zł 16 20 zł 25 00 zł 35 10 zł 1______ '297 68 zfi
3. Z n a le z io n a została najw yższa cen a towaru.
216
Przykłady
Zliczanie liczb większych lub mniejszych od wartości progowej Z d w ó c h poprzednich p rzykład ó w d o w ie d zie liś m y się, ja k a jest m in im a ln a i m a k s y m a ln a cena tow aru. C iekaw e, ile jest to w a ró w tańszych lub droższych n iż 100 z ło ty c h . G d yb ym m ia ł znaleźć odpow iedź na to p ytanie, śledząc w y d ru k o w a n y cen n ik , n ie byłbym ta k s k o ry do jego zadania. A le jeśli całą niew d zięczn ą pracę w ykona k o m p u te r ... 1. W czytaj p lik h e lio n _ c e n n ik .x ls . K lik n ij k o m ó rk ę C 6 0 7 . 2 . W pisz z k la w ia tu ry =LICZ.JEŻELI (C 2:C 606;">100"). F o rm u ła będzie zliczała
wiersze o n u m erac h od 2 do 6 0 6 , w k tó ry c h ko lu m n ie C jest wpisana w artość większa od 100. =t<2jE2aKC2:C606r>iar')
JEŻELI
6 02 603 604 605 606 607
A XSLTVP ZAPRLI CW TW W 2 ZAMAJN W W M ER
X S l T V ^ n * c u m profesje Zaawansowane programo m Zaawansowane tworzenie s 111« maturalne IIW U I0 Zagadnienia z ni Zostań webmasterem* ebmaslęre
T b C6CT7
602 603 604 605 606 607
3. K lik n ij ik o n ę W p is .
4 -
A XSLTVP ZAPRLI CWTWW2 ZAMAIN W W M ER
=tlCZJEZEU10Cr")
U
B
C
XSIT Vademecum profesje v. Zaawansowane programów; Zaawansowane tworzenie Zagadnienia maturalne z n) Zostań webmasterem!
4. W ko m ó rce C 6 0 7 w yśw ietlo
D
na została w ylic zo n a wartość.
60 00 z ł b i 149 00 zł b 1620 zł «PROM-h 25 00 z ł h 35 .10 zł *PROM'h
28 pozycji w cen niku m a cenę większą n iż 100.
%
5.
O bliczym y, ile jest tow arów o cenie m niejszej lub rów nej 100 złotych. D w u krotnie k lik n ij ko m ó rk ę C 6 0 7 .
JEŻELI 4
602 693 604 605 606 607
A XSLTYP ZAPRLI CWTWW2 ZAMAIN WIMMER
-
X V ] *
* L C Z J i2 £ L H U : a > 0 6 ; " < = l O C r ')
UCZJEZELiizakres; “T*VrU)l XSL7 V /^ y ^ c u m profesje 50 00 zł . / T \ h U M http // Za— nak m A t* programów 149 00 zł 1620 zł P R O M http// Zaanansowane tworzenie s 25 00 zł http// Zagadnienia maturalne z ml Zostań webmasterem! 35 10 zł P R O M http // =LICZ JE2ELKC2 C606 ‘« 1 0 0 -)
( 5 1 ------ 1
6.
W w a ru n k u zastąp zn ak > z n a kiem <=.
7. K lik n ij ik o n ę W p is .
Podsumowanie
C607 602 603 604 605 606 607
A XSLTVP ZAPRII CWTWW2 ZAMAIN WIMMER
'" 5
b *
=UCZJEŻEU
8 . W kom órce
D
B XSLT Vademécum profesje 1 60 00 zł htl Zaawansowane programowi htt 149.00 zł Zaawansowane tworzenie s ( g j i 16.20 zł !PR0M' htl Zagadnienia maturalne z mf htl 25 00 zł Zostań webmasterem! V 35,10 zł iPROMihtt ' 5771
L.
217
C 6 0 7 w yśw ietlona
została nowa w artość. A n a liz o w a n y zakres o b e jm u je 605 k o m ó rek. K o m ó re k spełniających w a ru n e k jest 577.
Podsumowanie •
C o oznacza zapis C2: C606? O zn a c za k o m ó rk i w zakresie od C 2 do C 6 0 6 w łąc zn ie — ra ze m 605 kom órek.
•
C o oznacza zapis C2; C606? O zn a c za k o m ó rk i C 2 i C 6 0 6 — łącznie d w ie k o m ó rk i.
•
C o to jest m ediana? P o ło w a liczb an a lizo w a n eg o zbioru m a w a rto ś c i większe n iż m e d ia n a i p o ło w a m a w artości m n iejs ze n iż m e d ia n a .
Miarka za miarkę W p raktyce m o żem y spo tkać się z w ie lo m a je d n o s tk a m i m iar. Z w y k le p a m ię ta m y w ielkości najczęściej używ ane. C za sam i trzeba p rzeliczyć to w a r eksportow any d o U S A lub W ie lk ie j B rytan ii. Ile w a tó w ma angielski k o ń parowy? C o jest większe: kw arta , lit r c zy galon? W sytuacjach b ard ziej prozaicznych ró w n ie ż m o że m y n ap otkać p ro b le m y z określeniem w artości, gdy jednostką m ia r y są w ielokrotności lub p o d w ie lo kro tn o śc i jednostki podstaw ow ej, a zam iast po tęg i dziesięciu do zapisu u żyto p rze d rostka; k to pam ięta co jest m niejsze: e ksa , p e t a c z y a t t o ? Z p rzelic zan iem jednostek m ia r p o ra d zim y sobie, jeśli będziem y m ieć d o dyspozycji arkusz Excela. M a on w b u d o w a n ą funkcję k o n w e rs ji jednostek m iar. F u n kcja ta jest dostępna po zainstalow aniu d o d a tk u A n a ly s is T o o lP a k .
Instalacja Analysis ToolPak W trakcie s ta n d a rd o w e j in stala cji E xcela nie są w g ry w a n e wszystkie funkcje. N ie k tó re — rza d zie j używ an e — w y m ag ają in s ta la c ji d o d a tk u A n a ly s is T o o lP a k .
220
Instalacja Analysis ToolPak
A b y zainstalow ać A n alysis ToolPak:
mmm
i.
ij kartę P lik .
Narzędzia głów ne
2 . K lik n ij przycisk O p c je .
Pomoc
u
®
J
O p c je k
Q
Zakończ
3 . W o k n ie O p c je p r o g r a m u E x c e l k lik n ij
Opcje programu Excel
przycisk D o d a t k i.
O g ó ln e
Wyświetlanie dodatk
Form uły
4 . Z listy Z a r z ą d z a j w y b ie rz D o d a t k i Dodatki
Sprawdzanie
p r o g r a m u E x c e l.
Zapisywanie
Nazwa *
lezyk
A ktyw ne dod a tki aplikacji Analysis ToolPak
Zaawansowane N ieaktyw ne dodatki aplikacji Analysis ToolPak - V8A Data (
D ostosow yw anie Wstążki
H f
Pasek narzędzi Szybki dostęp
©
Dodatki C entrum zaufania
¿ a rz a d z a j
\
d
5.
D odatki p roaram u E
Dodatki — T Jostepne dodatki:
Y~ u
r
¿ E Z T "! 111 — t — Analyse ToolPak-VBA Dodatek Solver Narzędzia do waluty euro
j Er iw 7\
IW
-v
■" "
Ù,
s.
■
K lik n ij p rzy c is k P r z e jd ź .
6 . W o k n ie D o d a t k i zazn a cz A n a ly s is T o o lP a k .
V .
k— [ [
K
«C ----------------- 1 **A o
.1
Przegląda]... 71
[ ^utomatyzaoa.. . |
..............................................Analysa TooPak Udostepne narzędzia do anatzowana danych statystycznych i nzyraerdoch
7. K lik n ij przycisk O K .
Opis funkcji
221
222
Opis funkcji
Opis funkcji
Tabela 19.6. Jednostki energii Nazwa jednostki
Skrót
Dżul
„r
Erg
„da”
Kaloria termodynamiczna
„c”
Kaloria (międzynarodowa)
„cal”
Elektronowolt
„eV”
Koniogodzina
„HPh”
Watogodzina
„Wh”
Stopofunt
„flb”
Brytyjska jednostka ciepła
„BTU”
223
224
Opis funkcji
Tabela 19.10. Jednostki pojem ności Nazwa jednostki
Skrót
Łyżeczka
„tsp”
Łyżka stołowa
„tbs”
Uncja objętości
„oz”
Kubek
„cup”
Półkwarta am erykańska
„us_pt”
Półkwarta brytyjska
„uk_pt”
Kwarta
>»qt”
Galon
»gal”
Litr
„1”
K o n w e rs ji m o ż n a p od daw ać p o d w ie lo k ro tn o ś c i o ra z w ie lo k ro tn o ś c i jed n o s tek p o d staw ow ych. Z e b ra n e w tabeli 19.11 s k ró ty p rze d ro s tk ó w je d n o s te k m ia r m o g ą p o p rzed za ć k ażd ą m e try c z n ą je d n o s tk ę w e jś c io w ą lu b je d n o s tk ę wyjściową. Tabela 19.11. Oznaczenia podwielokrotności
oraz wielokrotności jednostek podstawowych Przedrostek
M nożnik
eksa
1E+18
peta
1E+15
P”
tera
1E+12
r-p» »A
g*ga
1E+09
„G”
mega
1E+06
„M ”
kilo
1E+03
„k”
hekto
1E+02
»h”
deka
1E+01
„da”
decy
1E-01
„d”
centy
1E-02
„c”
mili
1E-03
„m”
m ikro
1E-06
„u”
nano
1E-09
„n”
piko
1E-12
„p
femto
1E-15
»Af ”
atto
1E-18
„a
Oznaczenie
E”
»
»
Przykłady
225
226
Przykłady
8 . K lik n ij p rzycisk
1
W artość
2 *
W p is .
Opis
W ynik
l j stopień Celsjusza w skali Fahrenheita ma wartość | "C ;"F *)
9.
'
W ko m ó rce C 2 w yśw ietlony został w y n ik . K lik n ij ko m ó rkę .
10. Skopiuj fo rm u łę do schowka. W y k o rzy s ta m y ją do tw o rzen ia now ych fo rm u ł. W o k ó ł k o m ó rk i skopiowanej do schow ka p o jaw iło się o b ram ow anie w postaci lin ii p rze ryw an ej.
• Za w iji
% aSscaii. Czcionka
kd
*
W yrów nanie
1 1 . Z a zn acz kom órkę C3. 12. K lik n ij ikonę W k le j. Z a wartość schowka została
* *
umieszczona w kom órce C3.
Ci
A 1
B
Wartość
2
Opis
W ynik _
1 Stopień Celsjusza w skali Fahrenheita ma wartość !
3
©“
33,f3
- t
I
13. W ko m ó rce C 3 został w y św ietlo n y w y n ik przeliczenia 0 stopni w skali C e ls ju s z a n a wartość w skali F a h r e n h e ita . Skopiow aną fo rm u łę w y k o rzystam y
do u tw o rze n ia nowej form uły. W y m a g a ć to będzie edycji k ilk u znaków.
U
14. K lik n ij P a s e k f o r m u ł y .
•» C3
f*
=KONWERTUJ(A3;”C,';" F " )'X '
B
A
1 Wartość Opis 1 Stopień Celsjusza w skali Fahrenheita ma wartość 2
w C
W ynik 33,8 -
Jj
‘
321
15. W pisz =K0NWERTUJ(A2;"1" ; " t s p " ) . O bliczym y, ile łyżek stołow ych m ieści się w je d n y m litrze . XV
KONWERTUJ
1 Wartość Opis
( 16,
Stopień Celsjusza w skali Fahrenheita ma wartość 3
16. K lik n ij przycisk W p is .
=KONWERTUJ( A 2;T';"tsp ”) -
B Wynik /3 3 .8
n -ts p T l
17. W k o m ó rc e C3 w yśw ietlony został w ynik. 18. A b y za k ilk a d n i nie trzeba się b yło zastanawiać, co oznacza wartość w id o c zn a w k o lu m n ie C, dodaj o d p o w ie d n i opis. t
=KONWERTUJ(A2;T;*tsp")
Podsumowanie •
Jaki d o d a te k arkusza Excel jest niezbędny, aby d zia ła ła konwersja je d n o s tek m iary? D o d a tk ie m niezbędnym d o w y k o n y w a n ia ko n w e rs ji jednostek m ia ry jest Analysis Too lP ak.
•
Jaka fu n k c ja jest stosowana d o ko n w ersji je d n o s te k m iary? D o konw ersji jednostek m ia r y jest u żyw an a fu n k c ja KONWERTUJ.
•
Podaj składnię funkcji KONWERTUJ. M a ona następującą składnię: K0NWERTUJ(1 i czba;jedno stka_w ejścio w a; jednostka_wyjściow a), g d zie L iczb a oznacza w artość w yrażoną w je d n o s tkach_wejści owych, zaś je d n o s tk a wyjściowa jest jednostką, w której zostanie w yrażo n a w a rto ś ć po k o n w ersji.
•
Jaką objętość m a łyżka stołow a? W jed n ym litrz e mieszczą się 2 0 3 ,8 4 ły żk i sto ło w e. Jedna łyżka to 1 /2 0 3 ,8 4 litra, czyli 0 ,0049 2999 litra , c z y li 4 ,9 3 m l.
Funkcje T y m , co o d ró żn ia arkusz kalkulacyjny od pokratkowanej kartki papieru, są fu n k c je . To one p o w o d u ją, że Excel jest potężnym narzędziem. W pop rzednich ro zd ziałach kursu miałeś możliwość poznać sposób pracy z a r k u szem kalk u la c y jn y m . A b y główny wątek w ykładu nie został utracony, w p rzy k ła d a c h w yko rzystyw ałem k ilk a najprostszych funkcji. Efektywność w ykorzystania arkusza kalkulacyjnego zależy od właściwego d o b o ru fu n k cji. W kolejnych p o d ro zd ziałach przedstawię większość funkcji dostępnych w a r k u szu k a lk u la c y jn y m Excel 2003. Zostały one podzielone na grupy zależnie o d obszaru zastosowań. W gru p ach funkcje są uporządkowane w kolejności alfabetycznej.
Funkcje finansowe DB Funkcja służy do obliczania am ortyzacji środka trwałego w zadanym p rze d zia le czasu. O b liczen ia w ykonyw ane są z wykorzystaniem m etody rów nom iern ie m a le ją cego salda.
230
Funkcje finansowe
F u n k c ja m a n astęp u jącą składnię: D B (k o s z t;o d z y s k ;c z a s _ ż y c ia ;o k re s jm ie s ią c )
G dzie: Koszt to początk o w y koszt śro d k a trw ałego. Odzysk o zn acza w artość śro d k a trw ałego p o zak o ń czo n y m okresie am ortyzacji. Czas życi a to liczba okresów , w czasie k tórych ś ro d e k trw ały jest am ortyzow any. Okres o zn acza okres, dla k tó reg o zostanie o b lic z o n a am ortyzacja. A rg u m e n t okres m u si być w yrażony w tych sam ych jed n o stk ach co czas życia. M iesiąc to liczba m iesięcy w pierw szym roku. Jeżeli arg u m en t zo stan ie pom inięty, p rz y jm o w a n a jest liczba m iesięcy rów na 12. S praw d zen ie d ziałan ia funkcji ro zp o czn iem y o d w p isa n ia danych: 1. W k o m ó rk a ch A l i B I w p isz odpow iednio: Dane i Opis. 2. W k o m ó rk a c h A2, A 3 i A 4 w pisz w artość po czątk o w ą p rz e d m io tu , w artość o d z y sk an ą oraz okres użytkow ania. Są to z m ie n n e . W prow adzając now e w ar tości, będziesz uzyskiw ać in n e w yniki. W arto ści w przykładzie d o b ra n o tak, aby łatw o m o żn a było spraw dzić rach u n k i w pam ięci. Al
Dane B
*
]opis
1 [Dane_
a
10000 Wartość początkowa.
2
3. W k o m ó rk a c h B2, B3 i B4 w p ro w ad ź in fo rm a c ję o tym , jakie d a n e n ależy w pisać w k o lu m n ie A.
y 300 Wartość odzyskana
3 4 ^2 )
3 Okres użytkowania w latach
4. P o d d an y m i w pisz form uły. Część arkusza ze zm ien n y m i o d części arkusza z w y n ik am i o d d zielim y o p isem . W k o m ó rk a c h A 5 i B5 w pisz o d p o w ied n io : Formuła i Opis (wynik). A6
JŁ
=DB(A2;A3;A4;1;7)
B Opis 2
10000 Wartość początkowa 300 Wartość odzyskana
4r*T ^ ^ ^ O k r e s użytkowania w latach
5 ^ o rm u łi^ O p is (wyniki) ^ w Ó j^ ^ A m o rty z a c ja w pierwszym rok 7
4120.79 zł -Am łf'y\acja w drugim roku
8 1281,57 zł •AmoirTzacja w trzecim roku (5 miesięcy)
5. W kom órkach: A6, A 7 i A 8 w pisz o d p o w ied n io fo r m u ły : =DB (A 2;A3;A4;1;7), =DB(A2;A3;A4;2;7) o ra z =DB (A2;A3;A4;3;7).
6. W k o m ó rk ach B 6 , B 7 i B8 w p ro w ad ź inform ację o ty m , co jest w yliczane w k o lu m n ie A .
Funkcje finansowe
231
K alkulator am ortyzacyjny jest gotowy. Z m ień Koszt początkowy i zaobserw uj, jak w pływ a to na am ortyzację środka w poszczególnych latach. W pisz Wartość odzyskania w ięk szą niż Koszt początkowy. Z apam iętaj, w jaki sposób sygnalizow any jest błąd.
FV F unkcja służy do obliczania w artości przyszłej inwestycji. Z akładane są okresow e stałe płatn o ści i stała sto p a procentow a. F unkcja m a n astę p u jącą składnię: FV (stopa;1iczba_rat;rata;wa;typ)
Gdzie: Stopa jest sto p ą p ro cen to w ą dla o k resu obliczeń. Li czb a_ rat o zn acza całkow itą liczbę okresów płatności w okresie spłaty. Jeśli doko n y w an e są m iesięczne sp łaty czteroletniej pożyczki opro cen to w an ej na 12% rocznie, to arg u m en t sto p a m a w arto ść 12%/12. Liczba r a t m a w arto ść 4*12. Jeśli d o k o n y w an e są ro czn e sp łaty pożyczki, to a rg u m en t sto p a m a w arto ść 12%. L iczba_rat w ynosi 4. Rata to w p łata d o k o n y w an a okresow o. N ie ulega zm ianie w całym okresie p ła tn o ści. Rata o b ejm u je zazwyczaj k a p ita ł i o d setk i z w yłączeniem innych opłat i p o datków. Jeśli a rg u m e n t r a ta z o sta n ie po m in ięty , m usi zostać użyta z m ie n n a wa. Wa jest w artością obecną. M oże to ró w n ież być sku m u lo w an a w artość przyszłego strum ienia płatności w edług w yceny na dzień bieżący. Jeśli zm ienna wa jest p o m i nięta, p rzy jm u je się jako jej w a rto ść 0 (zero ). W tak im p rz y p a d k u n ależy w pisać arg u m en t r a ta . Typ to liczba 0 lub 1. Inform uje, k ie d y p ła tn o ść jest należna. Jeśli a rg u m e n t n ie zo stał określony, dom y śln ie p rzy jm u je o n w arto ść 0.
O -
Środki wypłacane (np. zasilenie konta) wyrażone są liczbami ujemnymi. Przychody (np. dywidendy) wyrażone są liczbami dodatnim i.
232
Funkcje finansowe
Spraw dzenie działania funkcji rozpoczniem y od w pisania danych: 1. W k o m ó rk ach A 1 i B I w pisz o d p o w ied n io : Dane i Opis. 2. W k o m ó rk a ch od A 2 d o A 6 wpisz kolejno: zak ład an ą stałą sto p ę o p ro cen to w an ia, liczbę w płat, w ysokość m iesięcznej raty, aktualną w artość inwestycji i p a ra m e tr in fo rm u jący o p rzypadaniu p ła tn o śc i na początku okresu. Są to zm ie n n e . Z m ieniając je, m ożesz w ykonyw ać obliczenia dosto so w an e do w łasn y ch potrzeb. W artości w przykładzie d o b ra n o tak, aby łatw o m ożna było sp raw d zić rach u n k i w pam ięci. ■ » (/* ' ( T
—
5
10
N T " - -1 0 0 \ >
- 5 \
6
3. W k om órkach od B 2 do B6 w pro w a d ź inform ację o ty m , jakie dane n ale ż y w pisać w k o lu m n ie A.
D a n e
B
Opis Dane 1 ^ - 12 % R o c z n a 2 < 2
A
A1
i
s to p a
p ro c e n to w a
L i c z b a p ł a t n o ś c i ------------------------------K w o ta
p ła t n o ś c i -
W a r t o ś ć b ie ż ą c a
0 1
^
—
P ła tn o ś ć p r z y p a d a
'
"
/
n a p o c z ą te k o k re s u
4. P o d d an y m i w pisz form uły. Część arkusza ze zm ien n y m i o d części arkusza z w y n ik am i oddzielim y opisem . W k o m ó rk a c h A 7 i B7 w pisz odpow iednio: Formuła i Opis (w y ni k ). 5. W k o m ó rce A 8 w pisz form ułę: =FV(A2/12;A3;A4;A5;A6). M im o 10 rat roczna s to p a procentow a jest p o d zielo n a przez 12, p o n iew aż dotyczy p łatn o ści nali czanych m iesięcznie. »
A 8
(j
B
A
1 Dane
.X ^ 1 0 0 -5 0
p ła t n o ś c i
K w o ta p ła t n o ś c i W
a r to ś ć ^ je f^ M
(5 lJ W a T n o s
7 \ Formuła
S 11 1 1 1 , 9 1
6. W kom órce B 8 w pisz infor m ację o tym , co jest wyliczane w kolum nie A.
R o f jf ia s to p a p r o c e n to w a
lt T u c z b a
3 4
C
Opis 12%
2
= F V (A 2 /1 2 ;A 3 ;A 4 ;A 5 ;A 6 )
i p r^ y fS a d a
/^ " ^ n a p o c z ą te k o k re s u
Opis (wynik) z ł l P r z y s z ła w a r t o ś ć in w e s t y c j i
-----------
Z m ień Liczbę p ła tn o ści na 12. Jako Wartość b ie ż ą c ą w prow adź 0. O trz y m a sz w ar tość rocznej inw estycji przy stały ch w płatach i zerow ej w artości p oczątkow ej. Z m ień w arto ść p a ra m e tru P ła tn o ść przypada na początek okresu z 1 n a 0. Zauw aż, jaki w pływ n a w artość inw estycji m a zm iana d aty w p łaty z p oczątku n a k o n iec okresu.
Funkcje finansowe
233
234
Funkcje finansowe
4. W kom órce A 7 w pisz form ułę =IPMT(A 2/12; A3*3; A4; A5). D o obliczenia ra ty m iesięcznej sto p a procentow a jest d zielo n a przez 12. Liczba spłat wyli czan a jest przez p o m n o ż e n ie liczby lat o k resu spłaty przez 12. U
A8
|
A
1
B
=IPMT(A2; 3; A4; A5).
5%
O d s e tk i ro c z n e
3
1
O k r e s , d la k t ó r e g o w y z n a c z a n e
4
3
L ic z b a l a t p o t y c z k i
(4 ^ 3 0 0 0
są
o d s e tk i
O b e c n a w a rto ś ć p o ty c z k i
( fi )
*
5)
A -1 3 .9 5 z ł O d s e t k i n a le t n e w O d s e tk i n a le t n e w
8
5. W kom órce A 8 w pisz form ułę
O p is
D a ne
2
= ip m T ( A 2 ; 3; A 4 ; A 5 )
p ie r w s z y m o s ta tn im
6. W kom ó rk ach B 7 i B8 wpisz objaśnienia na te m a t w yników w idocznych w k o m ó rk a ch A 7 i A8.
m ie s ią c u p o t y c z k i
ro k u p o ty c z k i
Z m ień w artość p aram etru Okres, dla którego są wyznaczane odse tki z l na 0. Zauw aż, jaki wpływ na o d setk i m a zm iana daty w p łaty z początku na ko n iec okresu. Zw iększ p a ra m e tr Odsetki roczne do 25%.
NPER F unkcja służy do obliczania liczby okresów d la inw estycji polegającej n a okresow ych, stałych w płatach przy stałym oprocentow aniu. M a o n a następ u jącą składnię: NPER( s t o p a ; r a t a ; w a ; w p ; t y p ) Gdzie: Stopa jest stałą stopą p ro c en to w ą dla całego o k resu inwestycji. Rata to w ysokość w płaty dokonyw anej okresow o. O bejm uje o n a k a p ita ł i odsetki z w yłączeniem innych o p łat i podatków r. Wa o d p o w iad a obecnej w artości. Innym i słowy, jest to całkow ita su m a bieżącej w arto ści serii przyszłych płatności. Wp to p ozio m finansow y, d o którego zm ierza się po d o k o n an iu o statn iej płatności. Jeśli p a ra m e tr nie zo stan ie w pisany, p rzy jm o w an a jest dom yślnie w arto ść 0 (zero). Typ to liczba 0 lub 1. In fo rm u je, kiedy p łatn o ść jest należna.
Funkcje finansowe
235
Spraw dzenie d ziałan ia funkcji rozpoczniem y o d w pisania danych: 1. W k o m ó rk a ch A l i BI w pisz odpow iednio: Dane i 0p‘ s. 2. W k o m ó rk a ch o d A 2 do A 6 wpisz kolejno: zakładaną stałą stopę p ro cen to w ą, stałą w ysokość raty, w arto ść początkow ą inwestycji, docelow ą w a rto ść inw e stycji i te rm in d okonyw ania płatności. f*
B6
P ła tn o ś ć d o k o n y w a n a n a p o c z ą t k u o k r e s u B
D ane
1
O p is
__ _ 5 %
2
■ Y £ i
5 Jj 5
XX
R o c z n a s to p a p ro c e n to w a P ła tn o ś ć d o k o n y w a n a w k a ż d y m
10000
---------
y '
W a r t o ś ć p r z y s z ła
U
A
= N P E R (A 2 /1 2 ;A 3 ;A 4 ;A 5 ;A 6 ) B
O p is
2
5%
3
-2 0 0
R o c z n a s to p a p ro c e n to w a P ła tn o ś ć d o k o n y w a n a w k a ż d y m o k r e s ie
0 W a rto ś ć o b e c n a 10000
4)
ą> D
0
3. W k o m ó rk a ch o d B2 do B6 w p ro w ad ź in form ację o ty m , jakie dane należy w pisać w k o lu m n ie A .
l| p ła t n o ś ć d o k o n y w a n a na p o c z ą tk u o k re s u
Dane
4
o k r e s i e ---------------------
W a rto ś ć o b e c n a
A8
1
C
1
W a r t o ś ć p r z y s z ła P ła tn o ś ć d o k o n y w a n a n a p o c z ą tk u o k r e s u
7
\
8
| 4 5 , 3 4 0 5 1 8 ] O k r e s i n w e s t y c j i ------------------
4. W k o m ó rc e A 8 w p is z fo r m u łę =NPER(A2/12; A3; A4; A5;A6). 5. W k o m ó rc e B 8 w p is z o b ja śn ie n ie n a te m a t w y n ik u w id o c z n e g o w k o m ó r c e A 8.
Zw iększ w a rto ść sto p y p ro c e n to w e j d o 24%. S p raw d ź, ja k i to b ę d z ie m ia ło w p ły w n a d łu g o ść o k re su inw estycji. Jako w a rto ść p o c z ą tk o w ą in w esty cji (W artość obecna) w p isz -5000. S p ra w d ź , ja k sk ró ci to o k re s inw estycji.
PV Funkcja służy d o obliczania w a rto śc i bieżącej inw estycji. O b liczo n a w a r to ś ć je st całkow itą s u m ą bieżącej w a rto śc i szereg u p rz y sz ły c h p ła tn o śc i. N a p r z y k ła d gdy pożycza się p ie n ią d z e , kw ota p o ż y c z k i je st w a rto ś c ią b ieżącą d la p o ż y c z k o d a w c y .
236
Funkcje finansowe
F u n k c ja m a n as tęp u ją cą składnię: P V ( s t o p a ;1 i c z b a _ r a t ; r a t a ; w p ; t y p )
G dzie: Stopa to stopa procentow a dla okresu inwestycji. Załóżmy, że pożyczka oprocento
w an a n a 24 p ro cen t rocznie jest spłacana w m iesięcznych ratach. K ażdego m ie siąca o p ro cen to w an ie w yniesie 24% /12, czyli 2%. Li czba r a t oznacza całkow itą liczbę o k resó w p łatn o ści w okresie spłaty pożyczki Z ałóżm y, że pożyczka udzielona została n a o k re s trzech lat. Jest o n a spłacana w ra ta c h m iesięcznych. Liczba rat w ynosi za te m 3*12 (czyli 36) okresów. Rata je st p łatn o ścią dokonyw aną w każdym okresie. Jej w ysokość n ie zm ienia się p rz e z cały okres pożyczki. Rata obejm uje k a p ita ł i odsetki. N ie uw zględnia ona d o d atk o w y ch o p łat i podatków . Jeśli a rg u m e n t r a t a zostanie po m in ięty , m usi zo stać d o łączo n y a rg u m en t wp. Wp je st w artością przyszłą. D o niej zm ierza się p o dokonaniu o statn iej p ła tn o ści. Jeśli arg u m en t zostanie pom inięty, d o m y śln ie przyjm ow ana je st w artość zero. W w ielu p rzy p ad k ach jest to praw dziw e, g d y w arto ść pożyczki po spłacie w ynosi w łaśnie 0. Jeżeli chcesz oszczędzać na określony cel, to założona w artość oszczędno ści je st w artością przyszłą. Jeśli arg u m en t wp je st pom inięty, m u si zostać podany a rg u m e n t ra ta . Typ to liczba 0 lub 1. In fo rm u je on, kiedy p ła tn o ś ć jest należna. S praw dzenie działania funkcji rozpoczniem y o d w p isan ia danych: 1. W kom ó rk ach A l i B I w pisz o d p o w ied n io : Dane i Opis. 2. W kom órkach o d A 2 d o A 4 wpisz k olejno: w ysokość k w o ty o d k ład an ej każ dego m iesiąca, o p ro cen to w an ie w skali ro k u i liczbę lat, w k tó ry c h każdego m iesiąca będą inw estow ane pieniądze. 3. W kom órkach o d B2 d o B4 wpisz o b ja śn ie n ia d o liczb w pisyw anych w k o lu m n ie A. U
1 Dane 2
L ic z b a l a t , w k t ó r y c h p i e n i ą d z e b ę d ą w p ła c a n e
Opis 200
K w o ta o d k ła d a n a n a k o ń c u k a ż d e g o
6%
O p r o c e n t o w a n i e __________________________
Funkcje daty i czasu
237
4. W k o m ó rc e A 6 w pisz fo rm u łę =PV(A3/12; 12*A4; A2; ; 0). A by uzyskać m ie s ię c z n ą sto p ę o p ro ce n to w an ia, roczną stopę oprocentow ania trz eb a podzielić p rz e z 12. Liczba lat o k re su inwestycji jest m n o ż o n a przez 12. U zyskana w ten s p o s ó b w arto ść jest liczb ą w płat. A6
- / *_
A
U
= P V (A 3 / 1 2 ;1 2 *A 4 ;A 2 ;;0 ) B
1 Dane
Opis
2
200
3
6%
K w o t a o d k ia d a n a n a k o ń c u k a ż d e g o m ie s ią c a O p r o c e n to w a n ie
1 0 L ic z b a la t , w k t ó r y c h p ie n ią d z e b ę d ą w p ła c a n e
5. W kom órce B6 w prow adź objaś nien ie d o obliczeń w ykonyw a nych w kom órce A 6 . U zyskany w y n ik m a w artość ujem ną, o zn a cza on bow iem w ypływ gotówki.
6 ^ ^ ^ ^ 6 ^ 3 K o ń c o w a wartość inwestycji -----------
Funkcje daty i czasu CZAS F unkcja słu ż y d o w yśw ietlania bieżącej daty jako liczby dziesiętnej.
M a o n a n astę p u ją cą składnię: CZAS(godzi na;mi n u t a ; sekunda)
Gdzie: Godzi na to liczba z zakresu o d 0 (zero) d o 32 767. R eprezentuje ona g o d zin ę. W artość w iększa od 23 jest d zie lo n a przez 24. R eszta z dzielenia jest w arto ścią godziny. Minuta je st liczbą z zakresu o d 0 (zero) d o 32 767. R ep rezen tu je o n a m inuty. W artość w iększa od 59 je st k o n w e rto w a n a na g o d z in y i m inuty. Sekunda o z n a c z a liczbę z z a k re su o d 0 (zero ) do 32 767. R ep rezen tu je o n a se
kundy. K ażda w artość w iększa niż 59 je st konw ertow ana n a godziny, m in u ty i sekundy.
238
Funkcje daty i czasu
S praw dzenie działania funkcji rozpoczniem y o d w pisania danych: 1. W k o m ó rk a ch A l , B I i C l wpisz o d p o w ie d n io : Godzina, Minuta, Sekunda. 2. W k o m ó rk a ch A 2 , B2 i C2 wpisz: 12, 0, 0. 3. W k o m ó rk ach A 3 , B3 i C3 wpisz: 15, 10, 0. A
1 2
A
B
15 30
4
0 0
5
6
) E
F
ii
0 0 --------- ® 0 — ■— ( a \ 0 — -
0 10 0
12
3
c
Minuta Sekunda -
Godzina
750
0
5. W k o m ó rk a ch A 5 , B5 i C5 wpisz: 0, 750, 0.
(?
1810
6. W kom ó rk ach : A 6 ,B 6 i C6 wpisz: 0, 0, 1810.
7
A
1 2
A
c
B
D
=CZAS(A2;B2;C2) E
7. W kom órce A 8 w pisz form ułę =CZAS(A2;B2;C2).
M inuta Sekunda
Godzina
750
0 0 0 0
0
1810
0 10 0
12
3
15
4
30
5
0 0
6
f*
» (*
4. W k o m ó rk a ch A 4, B4 i C4 wpisz: 30, 0, 0.
7 S
12:00 PM -------- C i)
Schowek
fi
y
/I
’ t" R il c
B
A
A
1 2
Godzina
M inuta Sekunda
3
15
4
30
0
5
0
750
0 0 0 0
0
0
1810
• 7
12
0 10
8 12:00 PMl
8. W p o zo stały ch k o m ó rk ach n ależy um ieścić a n a logiczną fo rm u łę . T rzeba jed y n ie zm ien ić adresy kom órek. D zięki tem u nie m u sim y w pisyw ać for muły. Z a zn acz k o m ó rk ę A 8 i k lik n ij ikonę Kopiuj. Z aw artość k o m ó rk i została sk o p io w an a d o schow ka. Świadczy o ty m p rzery w an a lin ia w id o czn a w okół sk opiow anego obszaru.
Funkcje daty i czasu
Narzędzia główne
f
U
w l* * Schowek
B
y
A _
9. Z a zn acz kom órki o d A 9 do A l 2.
W
— y 4 < i < )V b r i r
239
*) -
I
IZ -
r; |
0
EH-
Czcionka •w
-
A9
_
10. K liknij ikonę Wklej.
3
1
J
▼ r“1-----■■■■■■■ c
A ~ 7 B i Godzina Minuta Sekunda 2 12 0 0 3 15 10 0 4 30 0 0 5
0
750
0
6 7
0
0
1810
i 8 j 12:00V m I 9 10
/T \
11 12
A12 A
=CZAS(A6;B6;C6) B
E
D
C
4
1 Godzina Minuta Sekunda 12 2 0 0 3 15 10 0 4 30 0 0 0 750 5 0 0 6 0 1810
11. W kom órkach, d o k tó ry c h w p ro w ad zo n o form uły, w y św ietlone zostały w y n ik i k o n w ersji. 12. K liknij kom órkę A 12. 13. W pasku form uły w yśw ietlo na została jej zaw artość.
7
8 *12:00 PM; 9
3:10 PM
10 6:00 A M ------------ - © 1 1 12:30 PM 12 12:30 AM| »
bu
A
1 2 3 4
5 6
f*
B
Godzina
M inuta
Konwersja danych z wiersza 6. ---- ----- ' ” ....... c D Sekunda 10
0 0
30
0
0
0
750
12
o
15
0
0
0
12:00 PM Konwersja danych z wiersza 2. -
9
3:10 PM Konwersja danych z wiersza 3. - ------- ( V 5 )
10
6:00 AM Konwersja danych z wiersza 4. -
11 12:30 PM Konwersia danych z wiersza 5. 12 12:30 AM|Konwersja danych z wiersza 6. 1 ' '
danych z w ie rs za 2.
15. W k o m ó r c e B 9 w p isz Konwersja danych z w ie r s z a 3.
1810
7 8
14. W yniki obliczeń n ależy opisać. W k o m órce B8 w p isz Konwersja
<14)
16. A nalogicznie u m ie ść opis w kom ó rk ach o d B 10 d o B I 2.
240
Funkcje daty i czasu
17. Z m ień zestaw danych.
18. W artość w id o c z n a w kom órce A 8 p o w stała przez zam ian ę 61 sekund n a 1 m in u tę i 1 sekundę.
19. W artość w id o c z n a w kom órce A 9 p o w stała przez zam ian ę 61 m in u t na 1 g o d zin ę i 1 m inutę. 2 0 . Po w p isan iu w arto ści ujem nej w k o m ó rc e A 4, form uła sygnalizuje błąd. JŁ
A 10
21. 32 764 m in u t to 546,06(6)
= C Z A S (A 4 ;B 4 ;C 4 )
godzin. Po p rzekonw ertow aniu uzyskujem y w kom órce A l i w artość 06:04 PM.
C
Sekunda
1 Godzina Minuta 2
12
3
15
4
-30
0
0
5
6
0 61
32764
1
24
61
0 0 0 0
22. K onw ersja w arto ści z w iersza 6.
7 8
1 2 :0 1 P M
9
4 :0 1 P M
K o n w e r s ja d a n y c h z w ie r s z a 2 . ■ K o n w e r s ja d a n y c h z w ie r s z a 3 . -
1 0 fm J C Z B A i j ^ M w e r s j a d a n y c h z w ie r s z a 4 . 11
6 :0 4 P M
K o n w e r s ja d a n y c h z w ie r s z a 5 . -
12
1 2 :0 1 A M
K o n w e r s ja d a n y c h z w ie r s z a 6 . -
daje w y n ik b a rd z o p o d o b n y jak w idoczny w p o lu A9. W rze czyw istości w artości wyjściow e różnią się znacznie.
TERAZ F u n k cja służy d o w yśw ietlania bieżącej daty. D ata jest od czy ty w an a z zegara k o m p u tera. W arto ść funkcji TERAZ zm ien ia się tylko w tedy, kiedy arkusz je st obliczany lub gdy w ykonyw ana je st m a k ro in stru k c ja zaw ierająca tę funkcję.
Excel przechow uje d aty jak o kolejne liczby porządkow e. Jest to p o d y k to w an e m ożli wością używ ania ich w o b liczen iach. D acie 1 sty czn ia 1900 p rz y p o rz ą d k o w a n a je st liczba 1. D acie 2 sty c z n ia 1900 p rz y p o rz ą d k o w a n a jest liczb a 2 itd. F unkcja TERAZ m a n astę p u ją c ą składnię: TERAZ()
Funkcje daty i czasu
241
Spraw dzenie działania funkcji rozpoczniem y od w pisania danych: 1. W k o m ó rk a c h A l i BI w pisz o d p o w ied n io : Formuła i Opis. x|< / fi\ sTERazo
KONW ERTUJ
2. W k o m ó rc e A 2 w pisz fo rm u łę =TERAZ( ) . 3. K liknij przycisk Wpis.
1 Formula Opis
3
2 =TERAZ( )
3
4. W k o m ó rc e A 2 w yśw ietlone zostały (o d c z y ta n e z k o m p u tera) b ie ż ą c e data i czas. 82
-
( jy
U
Bieżąca data i godzina
S i
8
1
— ¿ r Formuła
2
2010-0 5 -3 1 16:48|Bie£jca dataj^odzm a
Opis
C
5. W k o m ó rc e B2 u m ieść o p is w yniku w id o c z n e g o w k o m ó rc e A 2 .
6. K liknij z e g a re k w idoczny n a p a s k u s y stem o w y m . ,goaan.
UsU*
?
i ącdune
Drtt 4
7. Po w y św ietle n iu okna W łaściwości: D ata i g o d z in a zm ień godzinę.
Godzina
8. Z a tw ie rd ź u staw ien ie k lik n ięciem p rzy cisk u O K .
maj >010
Pn
Wt Śc Cx Pt So N
26
27 28 29 30
3 10 17 24
4 5 11 12 18 19 25 26
(2)
W-
i
2
6 13 20 27
1 2 7 8 9 14 15 16 21 22 23 28 29 30
3
4
5
6
Zmieńa ja n iü É M É i
KONWERTUJ —
'
=TERAZ()|
A 1 Formula 2
=TERAZ()
A2
U T
» 1 Formuła
9. A by u a k tu a ln ić odczyt fu n k c ji TERAZ, k lik n ij p a s e k formuły.
—
10. Bez w p ro w a d z a n ia zm ian k lik n ij przy cisk W p is.
~~[bleząca data i godzina
» 0 © /O p is
£
=TERAZ()
B
2 [2010^05-3117:2l|Biezaca data i godzina
11. D a n e z o s ta ły odczy tan e z z e g a ra syste m o w eg o .
242
Funkcje matematyczne
Funkcje matematyczne ACOS F u n k cja służy do o bliczania w artości arcus cosinus lub o d w ro tn y cosinus liczby. M a o n a n astępującą składnię: ACOS(liczba)
G dzie: Liczba jest co sin u sem poszukiw anego kąta. Jej w artość p o w in n a należeć do p rz e działu o d -1 d o 1. A rcus cosinus jest w artością kąta, którego cosinus jest liczbą. O bliczona w artość podaw ana jest w radianach. Należy o n a do przedziału o d 0 (zero) do pi. S praw dzenie d ziałan ia funkcji ro zpoczniem y o d w pisania danych: JŁ
B2
= A C O S (A 2 )
N A i B 2 y Liczba ACOS
2. W kom órkach A 2 i A 3 wpisz -1 oraz -0 ,9 9 .
< ix 1| 3 141592654) 3 -0,99 4
199
200 201 202
A 0,97 0,98 0.99
3. W kom órce B2 w pisz form ułę =AC0S(A2). 4
w
A4
1. W kom órkach A l i B I wpisz o d p o w ied nio: Li czba i ACOS.
do A202.
B
1
203 w
B3
[
jŁ
199
200 201 202 203 204
B
A
C
0,97 0,245565518 0,98 0200334842 0,99 0,141539473
1
0
♦
5. Stosując przeciąganie, w ypełnij form ułą kom órki o d B2 d o B202.
Funkcje matematyczne
243
244
Funkcje matematyczne
ACOSH F u n k cja służy d o obliczania w artości arcus cosinus h ip erb o liczn y liczby. M a o n a n astęp u ją cą składnię: ACOSH(1 i c z b a )
G dzie: Liczba jest d o w o ln ą liczbą rzeczyw istą w iększą niż lub ró w n ą 1. A rcus co sin u s hiperboliczny jest w artością, której cosinus hiperboliczny jest liczbą, zatem ACOSH(COSH(1 i c z b a ) ) jest rów ny liczbie. Spraw dzenie d z ia ła n ia funkcji ro zp o czn iem y od w pisania danych: 1. W k o m ó rk a ch A l i B I w pisz o d p o w ied n io : Liczba i ACOSH. 2. W k o m ó rk a ch A 2 i A 3 w pisz liczby 1 i 2. 3. W k o m ó rce B2 w pisz fo rm u łę =AC0SH(A2).
4. Stosując przeciąganie, w ypełnij k o m ó rk i o d A 2 d o A 101 lic z b a m i o d 1 d o 100. 5. Stosując przeciąganie, w ypełnij k o m ó rk i o d B2 d o B I 01 fo rm u łą =AC0SH(An).
6. Kliknij kom órkę B101. A rg u m e n tem funkcji jest kom órka A 101. 7. Kliknij nagłów ek kolum ny B. Z aznaczony został zakres danych do z in te rp re to w ania n a w ykresie. 8. W yśw ietl w stęgę W staw ianie. 9. Kliknij c z a rn ą strzałkę o b o k przycisku Liniowy.
Funkcje matematyczne
245
246
Funkcje matematyczne
ASIN F u n k cja służy d o obliczania w artości a rcu s sin u s lub o d w ro tn y sinus liczby. Z w racany k ą t w ra d ia n a c h n ależy do p rzed ziału o d -p i/2 do pi/2. F u n k cja m a n astę p u ją c ą składnię: A SIN (liczba) G dzie: Liczba jest sin u se m po szu k iw anego kąta. Jej w artość p o w in n a należeć d o p rz e działu o d -1 d o 1. S praw dzenie d z ia ła n ia funkcji ro zp o czn iem y o d w pisania danych: 1. W k o m ó rk a c h A l i B I w pisz o d p o w ied n io : Liczba i ASIN. 2. W k o m ó rk a c h A 2 i A 3 w pisz liczby -1 i -0 ,9 9 . ( U
1
ASIN
r y . ------ 1 |
199
200 201 202 203
K
A
200 201 202 203
4. Stosując przeciąganie, w ypełnij k o m ó rk i o d A 2 d o A 2 0 2 liczbam i o d -1 do 1.
B
0,95 0,96 0,97 0,98 0,99 1
198
199
/
r W
197
198
3. W k o m ó rc e B2 w pisz fo rm u łę =ASIN(A2).
-l,S 7 0 8 j------------; D
A
197
=ASIN(A2) E
c
8
A Liczba
K Ł
U
z H
“
B
C
1,253236 1,287002 0,97 1,325231 0,98 1,370461 0,99 1,429257 0,95
0,96
/■—\
1 1,570796 ■f/ 5+
5. S tosując przeciąganie, w ypełnij k o m ó rk i o d B2 d o B 202 form ułą =ASIN(An).
Funkcje matematyczne
247
6 . Z a zn acz k o lu m n ę B . 7 . W y ś w ie tl wstęgę W s ta w ia n ie . Fotmuly
0*0«
P ecen ^i
A idoł
8 . K lik n ij czarną strzałkę o bo k p rz y
M IM ovqr lokowy Słupkowy Woritwo* przestaw na * _______ Tabele
A ■n-
cisku L in io w y .
Liniowy -W
~
JŁ
A
BI ASIN 1 Lkzba •1 -1.5708 2 -0.99 -1.42926 3 -0,98 -1.37046 4 -0,97 -L32523 5 -1*287 -0.96 6 -0,95 -1,25324 7
_C
ASIN 0
9 . W y b ie rz w zó r
W
L______________
BI
w ykresu w id o c zn y
E
w le w y m górnym rogu listy w ykresó w
Lwowy)-W
L in io w y 2 -W . Wszystkie typy wykresów...
------
10. ASIN
r< H wk ^
J u )j
W ykres został wygenerowany. Zapoznaj się z jego w yglądem .
H H r. wL. {f* H
2 ■»--------
ASINH F u n kcja służy do obliczania w artości a rc u s s in u s h ip e r b o lic z n y liczby. M a o n a następującą składnię: AS INH(li czba) G dzie: Li czba to dow olna liczba rzeczywista.
248
Funkcje matematyczne
Spraw dzenie działania funkcji rozpoczniem y o d w pisania danych: 1. W k o m ó rk a c h A l i B I w pisz o d p o w ied n io : Liczba i ASINH. 2. W k o m ó rk a c h A 2 i A 3 w pisz liczby -10 i -9 . B2 ^
A
1
B
Liczba
c /
* T V - ------ 1 0 | -2,99822] 9
i---------- @
------
----------------------------------A2 wr A
4. S tosując przeciąganie, w ypełnij k om órki o d A 2 d o A 22 licz b am i o d -1 0 d o 10.
B
18
=ASINH(A2).
E
/ D
A S IN H .
3. W k o m órce B2 w p isz form ułę
=ASINH(A2)
6 7 8 9
19 20 21 22 23
10 ♦ R W
B2 A 18 19 20
6 7 8
c 1 1
B 2,49178 2,644121 2,776472 2,893444
5. Stosując p rzeciąg an ie, w ypełnij k o m ó rk i o d B2 do B22 fo rm u łą =ASINH (An).
9 10 2,998223
21 22 23 24
5»
6. Z a z n a c z k o lu m n ę B. 7. W yśw ietl wstęgę W staw ianie. N w r t d n » p ło w n «
13*3 Tabel#
W r t iw u n K
U W td rtro e iy
-m
|j J; feJŁ
TtOf it
Obr#: Ob«#ktKttttfty S«»rtA/i
M l
P«Z«>t»wn# *
Tftbftr
BI
D»n«
P ece n rj*
W id o k
y
błi
citp trl
F o rm u ł/
*
Z n \ń
Bustrog*_______________
f.
Kolumnowy Umowy IKołowy Słupkowy w»rsiwow
o k ro n u -
Umowy I W
A S IN H
•10 -2.99622 -9
-2.77647 -7 2.6*412 ■6 -2,49178 ■9 -2.312441
8. K liknij c z a rn ą strz a ł kę o b o k p rzy cisk u L iniow y.
Um owy 3 W
-8
,£ j
Wsrystfc* typy wykresów».
9. W ybierz w z ó r w ykresu w id o czn y w lew ym g ó rn y m rogu listy w ykresów L in io w y 2- W.
Funkcje matematyczne
249
ATAN F u n k c ja służy do o b lic z a n ia w arto ści arcus tangens lub odw rotny tangens liczby. Z w ró c o n y kąt w ra d ia n a c h n ależy do p rz e d z ia łu o d -p i/2 d o pi/2. M a o n a n astęp u jącą sk ła d n ię : ATAN(1 i czba)
G d zie: Li czba to tan g en s k ąta, k tó ry należy w yznaczyć. S p raw d zen ie d ziałan ia fu n k c ji ro z p o c z n ie m y o d w pisania d an y ch : 1. W k o m ó rk a ch A l i B I w pisz o d p o w ie d n io : Liczba i ATAN. 2. W k o m ó rk a ch A 2 i A 3 w pisz liczby -1 0 i -9 . 3. W k o m ó rc e B 2 w pisz fo rm u łę =ATAN(A2).
w ypełnij k o m ó rk i o d A 2 do A 2 2
250
Funkcje matematyczne
A
B
C
17
5
18
6 1,405648
1,373401
19
7
20
8 1,446441 9
22
5. Stosując p rzeciąg an ie, wypełnij k o m ó rk i od B2 do B22 fo rm u łą =ATAN(An).
1,428899
1,460139
10 1,471128 ♦
23
m
6. Z a zn acz k olum nę B. 7. W yśw ietl wstęgę W staw ianie. Narzędzia g łó w n e
W stawiam «
U kład strony
"MLI q ? « ¿ i . Tabela Tabela przestawna *
O braz O bte kt Kształty S nartA rt Zrzut cltpart » «kranu
Form uły
i*
Dane
Recensa
ifo •
K olum now y
W id o k
3r
liniowy Kołowy S łupkow y W a rs tw o *
________Tabele_________________________ Bu strągę
8. Kliknij cza rn ą strzał kę o b o k przycisku Liniowy.
M o w y 2-W
b:
kź
9. W ybierz w zó r w ykre su w id o czn y w lewym górnym ro g u listy w ykresów Liniow y
Liniow y Î W
2 - W. £
ATAN
jg ) /
-0.5
1 2 3 4 5 6 7 8
VAiryîtkie t>py w ykre só w —
10. U tw ó rz wykres. Z ap o zn aj się z jeg o w yglądem .
9 l t t t l 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21
*1.5
COS Funkcja słu ży d o obliczania w arto ści cosinus d anego kąta. M a ona n astęp u jącą składnię: COS(1 iczb a) Gdzie: Li czba to kąt w rad ian ach , dla k tórego należy obliczyć cosinus.
Funkcje matematyczne
251
Spraw dzenie działania funkcji rozpoczniem y o d wpisania danych: 1. W kom órkach A l i B I wpisz o d p o w ied n io : Liczba i COS. 2. W kom órkach A 2 i A 3 wpisz lic z b y -6 i -5 ,5 . (T \
82
U C
8
3. W kom órce B2 w pisz form ułę =C0S(A2).
=CO S(A2) UJ
\ Liczba
i
(m
"
COS
--------- 6|
0,96017]
0.J
i—
£ ^ . 5 . 5
A
4. Stosując p rzeciąg an ie, wypełnij k o m ó rk i od A 2 do A 2 6 liczbam i o d - 6 d o 6.
B 3.5
21 22
4
23
4.5
24
5
25
5.5 6 ♦
26 27
5*
28 W
82 L——— ■ 11 ■ .. .. A
C
B
4
-0,93646 -0,65364
23
4,5
-0,2108
24 i 25
5 0,283662 5,5 0,70867 6 0,96017
21
3,5
22!
26 27
5. S tosując przeciąganie, w y p ełn ij k o m ó rk i o d B2 d o B 2 6 fo rm u łą =C0S(An).
K
6. Zaznacz ko lu m n ę B. 7. W yświetl wstęgę W staw ianie. Plik
_ J
P
~ J
Tabela Tabela przestaw na• Tabele
g
a
U kła d strony
®
Obraz Obiekt kształty SmartArt Zrzut chpart • ekranu * Hustrage
Formuły
D ane
R ecen^a
W idok
*
i f l
Kolumnowy I
Kołowy Słupkowy Warstwow
B 1
A 1
Wstawianie
Narzędzia płow ne
I k ib *
COS 0,96017
2
-6
3
-3,5
0.70867
4
-5
0.283662
5
-4,5
-0.2108
6
-4
-0,65364
7
-3,5
-0,93648
lin io w y J-W
9. W ybierz w zór w y k resu w id o czn y w lew ym g ó rn y m ro g u listy w ykresów L in io w y 2 - W.
& ito
8. K liknij czarn ą s trz a ł k ę o b o k przycisku Liniow y.
Wszystfcre typy wykresów...
252
Funkcje matematyczne
10. U tw órz w ykres. Z apoznaj się z jeg o w yglądem .
EXP F u n k cja słu ży d o obliczania w artości liczby e p o d n ie sio n e j do potęgi liczba. Stała e jest p o d sta w ą lo g ary tm u n a tu raln e g o (2,71828182845904). EXP jest fu n k cją o dw rotną d o fu n k cji LN, lo g ary tm u n a tu raln eg o liczby. F u n k cja EXP m a n astęp u jącą składnię: EXP(1iczba) G dzie: Li czba to w ykład n ik p o tęg i o podstaw ie e. S p raw d zen ie d ziałania funkcji ro zp o czn iem y o d w p isan ia danych: 1. W k o m ó rk ach A l i B I w pisz o d p o w ied n io : Liczba i EXP. B2
f*
\ 1
B
Liczba
c
EXP
..
17
5
18
6
19
7
20
8
21
9
22
10
23
E
/
/
2 ^ _____ 1 0 | 4 ,5 3 9 9 9 E -0 5 ł-
A
=EXP(A2)
B
--------- O
D
2. W k om órkach A 2 i A 3 wpisz lic z b y -10 i -9 . 3. W kom órce B 2 w pisz form ułę =EXP(A2).
4. Stosując przeciąganie, w ypełnij k o m ó rk i o d A 2 do A 22 liczb am i o d -1 0 do 10.
Funkcje matematyczne
253
254
Funkcje matematyczne
ILOCZYN F u n k c ja m n o ży w szy stk ie liczby p o d a n e ja k o a rg u m e n ty i zw raca ich iloczyn. M a o n a następ u jącą składnię: ILOCZYN(liczba1 ;1 ic z b a 2 ;. . . ) G d zie: Li czb al, 1i czba2 to skład n ik i iloczynu. M ak sy m aln ie m oże ich być 30. S p raw d zen ie d ziałan ia funkcji ro zp o czn iem y o d w p isan ia danych: 1. W k o m ó rk ach A l i B I wpisz o d p o w ie d n io : Li czba i 11oczyn. /C
A3
V
^ 1
Liczba
2. W kom órkach A 2 i A 3 wpisz liczby 1 i 2.
D
C
B
2
Iloczyn
2
—
A2
3. Stosując przeciąganie, wypełnij k o m ó rk i o d A 2 do A 13 liczbam i od 1 d o 12.
W
A
B 8 9
11
10
12
11
13
12
©
9 10
m
14
~
KONWERTUJ A
1 Ucz ba 2 3
£
▼
B
X ✓ JŁ
£
c
Iloczyn
J
1 DCZYN( 2
i )
4
3
5
4
6
5
7
6
8
7
9
8
10 11 12
9
10 11
13
12
=ILOCZYN( ILOCZYN B c z b a l ; [l.czba2L ...)
4. W k o m ó rc e B2 w pisz fo rm u łę =1 LOCZYN(.
Funkcje matematyczne
KONW ERTUJ
A
^
B
1 Liczba 2
l 'J { A 2 : A 1 3
3 4
2 3
5
4
6
5
7
6
8
7
9
8 9
11 12
10
= IL O C Z Y N ( A 2 : A 1 3
q
IL O C Z Y N (IR z b a l;
[Iiczbł2j;...) |
c/
Iloczyn
10
JŁ
<1 * 4
255
5. Z aznacz obszar od A 2 do A 13. 6. K liknij ikonę Wpis.
1
11
13 L-____ M i-----------
B2
1
JŁ
A
B
Liczba
H
Iloczyn
4
3
5
4
6
5
7
6
8
7
9
8
10 11 12
11
13
12
J
r
E
r
7. W kom ó rce B2 w yśw ietlony został iloczyn liczb w pisanych w k o m ó rk ach od A 2 do A 1 3.
--------(7)
l|
2
3
C
= IL O C Z Y N ( A 2 : A 1 3 )
^2/
8. Z m ień w artości w pisane w k o m ó rk ach o d A 2 do A 13. Z a obserw uj, ja k i wpływ na w ynik końcow y m ają w prow adzane zm iany.
9 10
KOMBINACJE Funkcja oblicza liczbę kom b in acji d la dan ej liczby elem entów . K om binacja to d o w olny zbiór lub p o d z b ió r elem entów , w k tó ry m ich kolejność nie m a znaczenia, n a to m iast w przypadku p erm u ta cji isto tn a je st k o lejność elem entów . Funkcja m a następującą składnię: KOMBINACJE(1 i c z b a ; 1 i c z b a w y b r a n a )
G dzie: Li czba to liczba elem entów . Li czba wybrana jest liczbą elem en tó w w każdej z kom binacji.
256
Funkcje matematyczne
Spraw dzenie działania funkcji rozpoczniem y od wpisania danych: 1. W ko m ó rka ch A l , B I i C l w pisz o d p o w ie d n io : Liczba elementów, Liczba wybrana i Kombinacje. 2. W kom órce C 2 w pisz form u łę = KOMBI NACJE (. k o n w e rtu j
1
t 1
Liczba elem entów Liczba wybrana Kombinacje
2
| b in a c j e (
3
3. W ciśnij i p rzy trzy m aj klawisz Ctrl. Z a z n a c z kolejno k o m ó rk i A 2 i B2. Zw olnij klawisz C trl. =K0MBINACJE(A2;B2j
KONWERTUJ A 1
C
\ E l
4. K liknij ik o n ę Wpis.
D
Liczba elem en tpwNJczba wybrana Kombinacje
L
1IE(A2;B2
-----------
3
5. W kom órce A 2 w pisz liczbę 49. 6. W kom órce B2 w pisz 6. C2
U
£
=KOMBINACJE(A2;B2)
B Liczba elem entów Uczba wybrana Kombinacie 49
s r
6|
c r
13983816|
7. W k o m ó rc e C2 w idoczny jest w y n ik . 6 elem entów z 49 m o ż n a w y b rać na 13 983 816 sposobów .
—
LN Funkcja służy do o b liczan ia lo g ary tm u n a tu ra ln e g o danej liczby. P odstaw ą lo g ary tm u n atu raln eg o jest stała e. W ynosi o n a 2,71828182845904. LN jest fu n k c ją o d w ro tn ą d o funkcji EXP, funkcji w ykładniczej. Funkcja LN m a n a stę p u ją cą składnię: LN(liczba) Gdzie: Li czba to liczba rzeczyw ista d o d atn ia, k tó rej logarytm n a tu ra ln y należy obliczyć.
Funkcje matematyczne
257
Spraw dzenie działania funkcji rozpoczniem y od w pisania danych: 1. W k o m ó rk a c h A l i B I w pisz odpow iednio: Li czba i LN. t l K ® 2 1
Liczba
c
LN
2. W kom ó rk ach A 2 i A 3 w pisz liczby 1 i 2.
= LN (A 2)
*
-■
/
3. W kom órce B2 w pisz fo rm u łę =LN(A2).
C
4. Stosując przeciąganie, w ypełnij k om órki o d A 2 d o A 21 liczbam i od 1 do 20.
W
A2 B
A 17
16
18
17
19
18
20
19
21
20 ♦
22
K
C
5. Stosując przeciąganie, w y p ełn ij kom órki o d B 2 d o B21 fo rm u łą =LN(An).
W
B2 B
A 17
16 2 ,7 7 2 5 8 9
18
17 2.833213
19
18 2,890372
20
19 2,944439
21
20
2 ,9 95 7 3 2
ß
>
m
22
6. Z aznacz k o lu m n ę B. 7. W yśw ietl w stęgę W staw ianie. H a i:e d :« a p ło w n e
B
F o rm u ły
ÜS i
Tabeta Tabela przestawna * TaOeie
A *> ’
*
Obra: Obiekt »srtaar, Smaru* Zrait drpart * ekranu * bustrage a
U
J BI
A
D ane
R ecenga
w td o t
*
ai Umowy tołbwy Słu0kOw>
C
0
E
2
1
0
3
2
0,693147
4
3
1,098612
5
4
1.386294
6
5 1,609438
7
6 L 791759
Liniowy. 9. W ybierz w zó r w ykresu w id o c z n y w lew ym g ó rn y m rogu listy w y k re só w
LN /
LN
Lkzba
8. Kliknij c z a rn ą s tr z a ł kę o b o k p rzy cisk u
linłowy 2 W
A A
BI
1
U M ad s tro n y
W s ta w ia m *
L iniow y 2- W.
& f i
Wsiystfcre typy wykresów
258
Funkcje matematyczne
Funkcje matematyczne
259
LOG F u n k cja słu ży d o o b liczan ia lo g a ry tm u liczby p rzy zadanej podstaw ie. F u n k cja LOG m a n astę p u jącą składnię: LOG(1 iczb a;p o d staw a) G dzie: Liczba jest d o d a tn ią liczbą rzeczy w istą, której lo g ary tm należy obliczyć. Podstawa o zn a c z a p o d staw ę lo g a ry tm u . Jeśli a rg u m e n t z o sta ł p o m in ięty , d o m y śl n ie p rz y jm o w a n a jest w a rto ść 10. S praw dzenie d z ia ła n ia funkcji ro z p o c z n ie m y o d w p isan ia danych: 1. W k o m ó rk a c h A l i B I w p isz o d p o w ied n io : Li czba i LOG. B2
Q V
\ 1 Liczba
=
c
B -------SI
z } —
21
B
c
LOG
1 2
3 1,584963
5
4
6 7
5 2,321928
8
7 2,807355
9
8
6 2,584963 3
10 3,321928 11 3,459432
13
12 3,584963
14
13
15
14 3,807355
18
9 3,169925
G )
15
\
o
■
H
4. S to su jąc przeciąg an ie, w y p ełn ij k o m ó rk i o d A 2 do A21 lic z b a m i o d 1 d o 20. 5. S to su jąc p rzeciąg an ie, w y p ełn ij k o m ó rk i o d B 2 do B21 fo rm u łą =L0G(An;2).
2
10 11 12
17
=LOG(A21;2)
0 1
4
16
2. W k o m ó rk a c h A 2 i A 3 w p isz liczby 1 i 2. 3. W k o m ó rc e B 2 w pisz fo rm u łę =L0G(A2;2).
U
A
3
E
r
"
B21
1 Uczba 2
=LOG(A2;2)
r
LOG
_____ l l
&
U
.
3,70044 3,906891
©
4
16 17 4,087463 /
19
18 4,169925
20 21 22
20| 4,321928|
19 4,247928 E
260
Funkcje matematyczne
6. Z a zn acz k o lu m n ę B. 7. W yśw ietl w stęgę W staw ianie. UMad stro ny
F o rm u ły
Dar»«
Recenzja
W id o k
8. Kliknij cz a rn ą strzałkę o b o k p rz y cisku Liniow y. 9. W ybierz w zó r w ykresu w id o czn y w lew ym g ó rn y m rogu listy w ykresów Liniow y 2 - W.
>§Bi
LOG
^ 3.5
-----
Jg)
------LOG
1.5
/
f
1
/
2
3
4
5
6
7
8
W "
A2 A
B
2
0.1
LOG -3.32193
Liczba
3
0.2
-2.32193
4
0.3
-1,73697
5
0,4
-1,32193
6
0,5
-1
7
0.6
-0,73697
8
0,7
-0.51457
9
0.8
-0,32193
10
0,9
-0,152
11
0 1.1 0.137504 1.2 0.263034
12 11 14 15
1
0,378512
Ł3
1.4 0,485427
16
1.5 0,584963
17
1.6 0,678072 1.7 0,765535
18 19
0,847997
20
0.925999
21 22 *%*»
10. U tw ó rz wykres. Z ap o zn aj się z je g o w yglądem .
---
2.5
i
Wsrystfcie typy wykresów...
V
. m
1
9
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
11. W pisz w k o lu m n ie A liczby o d 0,1 d o 2 z krokiem 0,1.
Funkcje matematyczne
261
12. Spraw dź, jaki w pływ n a w ygląd w ykresu m iała z m ia n a zakresu w arto ści danych.
LOG 10 Funkcja służy d o obliczania lo g a ry tm u liczby p rzy p o d sta w ie 10. Funkcja LOGIO m a następującą sk ładnię: LOGIO(1 i czba)
Gdzie: Liczba je st d o d a tn ią liczbą rzeczyw istą, której lo g a ry tm przy p o d sta w ie 10 należy obliczyć. Spraw dzenie d ziałan ia funkcji ro z p o c z n ie m y o d w p isa n ia danych: 1. W k o m ó rk ach A l i B I w p isz o d p o w ied n io : Li czba i LOGIO. 2. W k o m ó rk ach A 2 i A 3 w p isz liczby 1 i 2. 3. W k o m ó rce B2 w pisz fo rm u łę =L0G10(A2).
2
262
U i
Funkcje matematyczne
▼ (•
B21
e
A Liczba
C
4. Stosując przeciąganie, w ypełnij k o m ó rk i o d A 2 do A21 liczbam i o d 1 d o 20.
=LOG10(A21) E
D
LOGIO
1
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 ^ 18 © 19 20 21 22
JŁ
2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
V\ 198
0 0,30103 0,477121 0,60206 0,69897 0,778151 0,845098 0,90309 0,954243 1 1,041393 1,079181 1,113943 1,146128 1,176091 1,20412 1,230449 1,255273 / 1,278754
20|
5. Stosując przeciąganie, w ypełnij k o m ó rk i o d B2 do B21 fo rm u łą =L0G10(An).
©
1,30031
m 6. Z a zn acz k o lu m n ę B. 7. W yśw ietl w stęgę W staw ianie.
Ptik
|
flarzedna płow ne
Z1 ^
P
Tabela Tabela przestaw na *
O b ra :
Wstawianie
Si i? O b ie k t K srtalty c lip a rt *
Układ strony
z <ł L . SmartArt
Zr ru t e kra n u *
Formuły
flJi K o lu m n o w y
Dane
Recenzja
•
Z t
Widok
*
liniowy kołow > S łu p k o w y W a rs tw o *
8. Kliknij c z a rn ą strzałkę o b o k przycisku Liniow y.
________Tabele__________________________ Uustrage______________
9. W ybierz w zó r w ykresu w id o czn y w lew ym g ó rn y m
A *)' BI
JŁ
A A 1 Liczba 2 3
1
B
LOGIO
■
LOGIO 1 2
0
rogu listy w ykresów Liniow y 2 - W.
0,30103
4
3 0,477121
5
4
0,60206
6
5
0,69897
7
6 0,778151
,j y
Wszystkie typy wykresów...
Funkcje matematyczne
263
264
Funkcje matematyczne
Funkcje matematyczne
265
20. S p ra w d ź , jak i wpływ na w ygląd w y k re s ó w m iała zmiana zakresu w a rto ś c i danych.
MOD F u n k c ja s łu ż y do obliczania w arto ści reszty po p o d z ie le n iu liczb y przez dzielnik. M a o n a n astępującą składnię: MOD(1 ic z b a ;d z ie ln i k)
Gdzie: Li czba oznacza liczbę, dla k tó rej należy wyznaczyć resztę. D ziel ni k jest liczbą, przez k tó rą należy podzielić lic z b ę .
S p ra w d z e n ie działania funkcji ro zp o czn iem y od w p isa n ia d an y ch : 1. W kom órkach A l i BI w p isz odpow iednio: Li czba i MOD.
=mod(A2;2) / D e
fx
c
2. W kom órkach A 2 i A3 wpisz
liczby 1 i 2. 3. W kom órce B2 wpisz formułę =M0D(A2;2).
266
Funkcje matematyczne
B21
U
T E
=MOD(A21;2)
ki o d A 2 d o A21 liczbam i o d 1 do 20.
B MOD
Ł Liczba
2 4
3
5
4
5
5
7
6
8
7
9
8
10 11 12
9
13
10 11 12
14
13
15
14
16
15
17
16
18
^
17
19
(a )
18
20 21 22
5. S tosując przeciąganie, w ypełnij k o m ó rk i o d B2 do B21 form ułą =M0D(An;2). Kolum na B w ypełniona z o sta ła w ynikam i dzielenia m odulo 2.
1 2
i
> v 19. 2°|
9+
C21 ^ i 1------------------A
i
fx
'
L Liczba
2
1 2 3
5
4
S
5
7
6
=MO D A21;3) E
D MOD 3
MOD 2
4
1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0
1 2 0 1 2 0 1 2 0 1 2 0 1 2 0
7
8
10
9
U 13
10 11 12
14
13
15
14
16
15
1
17
16
0
1
18
17
1
19
18
2 0 1 2l 1
20
19
0 1
2L 22
20
o|
O
7. W k o m ó rc e C l w pisz M0D3.
9. S tosując przeciąganie, w ypełnij k o m ó rk i o d C2 d o C21 fo rm u łą =M0D(An;3).
8
1 0
6. W k o m ó rc e BI w pisz M0D2.
8. W k o m ó rc e C2 w pisz fo rm u łę =M0D(A2;3).
9
12
4. Stosując przeciąganie, w ypełnij kom ór
(9 \ W r
m
Funkcje matematyczne
267
268
Funkcje matematyczne
Funkcje matematyczne
3. W arkuszu nie są w yśw ietlane w szystkie liczby stałej. Kliknij k o m ó rk ę A 2 praw ym
2 | 3,14159'* A
3
Wytnij Kopiuj
4 Ą
5
269
przyciskiem myszy.
Opcje wklejania:
6
A
7
Wklej specjalnie...
4 . Z m e n u w ybierz p o le c e n ie Form atuj k o m ó rki...
8 Wstaw...
9
Usuń...
10
Wyczysc zawartość
11
12
filtruj
13 14 15 16 17
Sortuj
l< abv
1 _5f*
Wstaw komentarz Formatuj komórki...
f
Wybierz z listy rozwijanej...
WyroMiant I Caaonfcj > Obr— cw—
Sotegona:
PrzyW ad
OflÓŁne IlJ L z bo A e
5. Po w yśw ietleniu okna F orm a tow anie kom órek kliknij k artę
| W y p tb m t | O tfron»
r
Liczby.
3.141592653589790000
depcą cne^etne: C :m
UtY} *oer»to»»
Procentowe
P
6. W p o lu Kategoria kliknij L icz bowe.
1000 ( )
Loby jyerrrt :
Soeg—e t*estand*rdowe
1234,7654321396 *6543210 •1234.7654321098 7*6543210 1234,76543210» 76543210
Form et k łb o w y je s t uZyweny d o wyswetlere» ł a b c*e n e r*» c t- u ferm aty w a n to w e i tocgow e.
S oeo— wn ło n n e u rr* do i »*/-ietlark# w a rto a o
- CK |s
A2
» A
1 PI
U b
21 3,14159265358979000011 — d j
=pi<) /
c
7. U staw w yśw ietlanie 18 m iejsc dziesiętnych. Stała Pi je st zapisa n a z d o k ład n o śc ią d o 15 m iejsc p o p rzecin k u . D odaw anie kolej nych liczb po w o d u je w yśw ietla n ie zer. 8. K liknij przycisk OK. 9. Po zm ian ie fo rm ato w an ia w a rk u szu w yśw ietlane są w szystkie m iejsca z n a czące.
270
Funkcje matematyczne
Funkcje matematyczne
271
6. Z aznacz k o lu m n ę B. 7. W yśw ietl w stęgę W stawianie. Nar 2«dzia g łó w n e
W sta w ia m «
U kła d s tro n y
F o rm u ły
ui
_ Obraz O b i« k t kształty Sm artArt
T a b łla T a b tla przestawna « s ta w n a * Tabele
D a n«
ctipmrt
*
Zrzut ekranu«
k o lu m n o w y
R ««nga
•
w id o k
a
«i
lin iow y k o ło w y S łu pko w y W a rs tw o * -- -
-
-
p ih
-
p jp
Lin io w y 3-W
8. Kliknij c z a rn ą strzałkę o b o k przycisku Liniowy. 9. W ybierz w z ó r w ykresu w idoczny w lew ym g ó rn y m rogu listy w y k re sów L iniow y 2 -W .
Wszystfcit typy wykresów.«
------------ *------------LaŁ----- ----- 1------------
’
--------------
10. U tw órz w ykres. Z apoznaj się z jego w yglądem .
Pierw iastek z
—
12 |a----
------------------------ i
1
" B Pierwiastek
1 Liczba 2
0
0
3 4
0.1 0,316227766 0,2 0,447213595
5 7
0,3 0,547722558 0,4 0,632455532 0,5 0,707106781
8
0,6 0,774596669
9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
0,7 0,836660027
6
23vi i i
-Pierw iastek
3 4 5 6 7 8 9 10111 21 3 14 15 16 1 71 81 92 0 21
A
21 22
®
0,8 0,894427191 0,9 0,948683298 1 1 U 1,048808848 1,2 1,095445115 1.3 1,140175425 1,4 1,183215957 1,5 1,224744871 1,6 1,264911064 1,7 1.303840481 1,8 1,341640786 ✓
1,9 1,378404875 2 1.414213562 EP □t
i
1 1. W p isz w k o lu m n ie A liczby o d 0 do 2 z k ro k iem 0,1.
272
Funkcje matematyczne
Funkcje matematyczne
273
SIN F unkcja słu ż y d o obliczania sin u sa podanego kąta. M a o n a n a stę p u ją c ą składnię: S IN (liczba)
Gdzie: Liczba o z n a c z a kąt w ra d ia n a c h , dla którego n ależy obliczyć sinus. S praw dzenie d z ia ła n ia funkcji rozpoczniem y o d w p isa n ia danych: 1. W k o m ó rk a c h A l i B I w pisz odpow iednio: Liczba i SIN. ®
\
▼
B2
c
B 1
Liczba
JŁ B
7
-3,5 0,350783 -2,5
-0,59847
10 11 12
-2
-0,9093
-1.5
-0,99749
-1
-0,84147
13
-0.5
-0,47943
14
0
0
15 16
0.5 0,479426 1 0,841471
17
1.5 0,997495
18
2 0.909297
19
2.5 0,598472
23
3
3'5 4
-0,7568 -0,97753 -0,95892
25
5.5
-0,70554
26
(
-0,35078
\4 .5 X 5
27
5 . S to su jąc przeciąganie, w y p ełn ij k o m ó rk i o d B2 do B 2 6 fo rm u łą =SIN(An).
0,14112
24
E
4 . S tosując p rzeciąganie, w ypełnij k o m ó rk i o d A 2 do A 2 6 liczb am i o d - 6 d o 6.
-0.14112
9
20 21 ^ 22 ©
0
C
-4 0,756802
8
=SlM(A26j
0,97753
6
2. W k o m ó rk a c h A 2 i A 3 w p isz licz b y -6 i -5 ,5 . 3 . W k o m ó rc e B2 w pisz fo rm u łę =SIN(A2).
©
B26
-4,5
e
/
---------- - 1 0,2794151 ;— V ^ ^ -5 ,5
5
/o
SIN
A
=SIN(A2)
U
6I -0,27942| m
5)
274
Funkcje matematyczne
6. Z a zn acz k o lu m n ę B. 7. W yśw ietl w stęgę W staw ianie. M a ir t t o a g łó w n e
.’/staw ian i«
U tła d stron,
F o rm u ły
BU
iJ
H U Tabela prze sta w n a •
Ot»»;
Tabela
O b ie k t kształty SmartAit Zrzut cłtp a rt • e k ra n u '
Tabele
Dane
y\-
k o łu m n o w y *
P«
.‘. id o ł
Sr
*
lawowy ko ło w y S łupkowy W a rstw o w *
8. Kliknij c z a rn ą strz a ł kę obok przycisku Liniowy.
Ilustracje
/v /
¡¿IH ig
9. W ybierz w zó r w ykresu w id o czn y w lew ym g ó rn y m rogu listy w ykresów Liniow y 2 - W .
,(fa
Wszystkie typ y w ykresów...
10. U tw órz w ykres. Z apoznaj się z jego w yglądem . N a w ykresie pun k ty , w k tó ry c h określona jest w arto ść funkcji, rozm ieszczone są rzadko. Spraw dzim y, jak i jest k sz ta łt k rzy wej p rz y p rzecięciu osi rzędnych.
SIN (3 ) 1
f
f
\
1 2 3 4 5 6
K8 v
\
9 1 0 1 1 1 2 1 3 1 4 1 5 1 6 1 7 1 8 1 9 (1 )2 1 2 2 2 3 2 4 2 5
y
v y
1*5 -
- -
f*
B22
*r
11. S tosując przeciąganie, w y p ełn ij k o m ó rk i o d A 2 d o A 2 2 liczb am i o d - 0 ,5 d o 0,5.
=SIN(A22) UJ
B
—
X o
u
A
-
0,1 0,099833
14 15
0,15
0,149438
12. Stosując przeciąganie, w ypełnij k o m ó rk i o d B2 d o B22 fo rm u łą =SIN(An).
0,2 0,198669
16 17
0,25
0,247404
18
0,3
0,29552
19
Oj
0,35
0,342898
0,4
0,389418
}
X^ 0'45. 0,434966 0,479426]
22
o .s |
-
— ■■■
---------- ■ -------.JIU..
-----
-
.
.
S !N
j ^ U
0.6
? )
0,2
1 2 3 4 5 6 7 r ^ i o i 11213141516171* 19202122232425 *0 2
-
----—---------------------------------------------------------------------------------------- - |
13. Z a p o z n a j się z w y g ląd em w y k resu .
Funkcje matematyczne
275
SINH F u n k c ja słu ży do obliczania sin u s a h ip erb o liczn eg o liczby M a o n a n astęp u jącą składnię: SINH(liczba)
G dzie: Liczba o zn acza d ow olną liczb ę rzeczyw istą. S p raw d zen ie działan ia fu n k cji ro z p o czn iem y o d w p isan ia danych: 1. W k o m ó rk a ch A l i B I w p isz o d p o w ied n io : Li czba i SINH. (T V
=SINH(A2)
B2 B
1
Liczba
C /
SINH
0
/
■■ ■
=SINH(A2).
2
B21
JŁ
r
A
B
c
1 Liczba SINH 2 1 1.175201194 3 2 3.626860408 4 3 10,01787493 5 4 27,2899172 6 5 74,20321058 7 6 201,7131574 8 7 548,3161233 9 8 1490,478826 10 9 4051,541902 11 10 11013,23287 12 11 29937,07085 13 12 81377,39571 14 13 221206,696 15 14 601302.1421 16 15 1634508,686 ( 5) 17 16 4443055,26 18 12077476,38 17 18 19 © 32829984,57 20 89241150,48 \ 19. 21 ' 2o| 242582597,71 22 §♦
liczby 1 i 2. 3. W kom órce B 2 w pisz fo rm u łę
1,175201194|— ( 3 ) 3^ - ^ —
2. W kom órkach A 2 i A 3 w pisz
=SINH(A21)
I
d
4 . Stosując przeciąganie, w ypełnij k o m ó rk i od A 2 do A 21 liczb am i o d 1 d o 20. 5. Stosując przeciąganie, w ypełnij k o m ó rk i o d B2 d o B21 fo rm u łą =SINH(An).
276
Funkcje matematyczne
6. Z aznacz ko lu m n ę B. 7. W yśw ietl wstęgę W staw ianie. 1
N i rze d n ą g łó w n e
1 o r~ ) )
f¥ m
j2 I
m
Tabela Tabela p rz f staw na *
W stawienie
P « c ,n z ji
0»
i i O braz
O b ie kt kształty S m a rtA /i Zrzut cRpart * (k r a n u
k o lu m n o w y U m o w y
________Tabele__________________________ Pustracje
A ■o*
Dane
Form uły
U k ła d s tro n y
I
« i
kołow y Słupkowy Warstwo w
8. K liknij czarn ą strzałk ę o b o k przy cisku Liniow y.
2W
8
-
W td o ft
9 . W y b ierz w zór
BI
w y k resu w idoczny w lew ym górnym ro g u listy w ykre só w L iniow y 2- W.
A
1 Liczba
JU
i
1,17 5 2 0 1 1 3 4
3
2
3.62686040»
4
3 4 5
10,01787493 27,2899172 74.20321058 201.7131574
i
6
6
A
SINH
Wszystkie typy wykresów...
10. U tw ó rz w ykres. Z ap o zn aj się z jego w yglądem .
^
300000000
1 1SOOOOOOO
----SflH
1
iOOOOOOOO scoooooc
0
J 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1011121314151617181920
STOPNIE F u n k cja służy d o zam ian y m ia ry kąta w yrażonej w rad ian ach na stopnie. M a o n a n astęp u jącą sk ład n ię: STOPNIE( k ą t )
G dzie: Kąt oznacza kąt, k tó re g o w arto ść w y rażo n o w rad ian ach .
S p raw d zen ie d ziałan ia fu n k cji rozpoczniem y o d w pisania danych: 1. W k o m ó rk ach A l i B I w pisz o d p o w ied n io : Radiany i Stopn ie.
COL \
1
B2
> \ Radiany — 0 ,l|
(2
*------— 0,2
=STOPNIE(A2)
▼(
c
...... B ...... StO £nie_
/ 1 /
5,72957795l| ---
1
@
D
2. W k o m ó rk a ch A 2 i A 3 w pisz liczby 0,1 i 0,2 . 3. W kom órce B 2 w pisz form ułę =ST0PNIE(A2).
Funkcje matematyczne
B21
JŁ
A 8 A 1 Radiany Stopnie 2 0,1 5,729577951 3 0,2 11,4591559 4 5
0,3 0,4
22,91831181
6
0,5
28,64788976
7
0,6
34,37746771
8
0,7
40,10704566
9
0,8
45,83662361
10 11 12
0,9
51,56620156 57,29577951
13
1 1,1 1,2
14
1,3
74,48451337
15
1,4
80,21409132
16
1,5
85,94366927
17
1,6
91,67324722
18
1,7
97,40282517
19
1,8
103,1324031
20 \ Z < 1 , 9 21 22
4. S to su jąc p rz e c ią g a n ie , w y p e łn ij k o m ó rk i o d A 2 d o A 2 1 lic z b a m i
=STOPNIE(A21)
O
c
277
o d 0,1 do 2. 5. S to su jąc p rz e c ią g a n ie , w y p e łn ij k o m ó rk i o d B 2 d o B21 f o rm u łą
17,18873385
=STOPNIE(An).
63,02535746 68,75493542
\ )
108,8619811 114,591559
L
m
r
6. Z a z n a c z k o lu m n ę B. 7. W y św ietl w stęgę W s ta w ia n ie . 8. K lik n ij c z a rn ą s tr z a łk ę o b o k p rzy cisk u L in io w y . 9. W y b ie rz w z ó r w y k re s u w id o c z n y w le w y m g ó rn y m ro g u listy w y k re só w L in io w y 2 -W . Narzędzia główne
U kład strony
W s ta w ia n ie
Formuły
|J
S3 Ta be la T a b e la p rz e s ta w n a «
O b ra z
O b ie k t K szta łty S m a rtA rt Z rz u t d ip a r t « e k ra n u
K o lu m n o w y
Włdck
Recensa
Dane
«*
Zi
*
Liniowy K o ło w y S łu p k o w y W a rs rw o w
Ta be le
A
V
*) *
BI A j B 1 Radiany Stopnie 2 0,1 5,729577951 3 0,2 11,4591559 4 0,3 17,18873385 0,4 22.91831181 5 0,5 28,64788976 6 0,6 34,37746771 7 A
U
C
Stopnie D
U
fe *
w
lin io w y 3 W
O W s z y s tk ie ty p y w y k r e s ó w ..
278
Funkcje matematyczne
10. U tw órz wykres. Z apoznaj się z jego w yglądem . Zależność po m ięd zy m iarą kąta wyrażoną w radianach a m ia rą kąta p o d a n ą w stopniach m a charakter liniowy.
SU MA. KWADRATÓW F u n k cja oblicza sum ę k w ad rató w argum entów . M a o n a n astęp u ją cą składnię: SUMA. KWADRATÓW(1 i c z b a l; 1 i c z b a 2 ;. . . ) G dzie: L ic z b a l;lic z b a 2 ;. . . oznaczają argum enty, k tó ry c h kw adraty b ę d ą sum ow ane. Jed n o cześn ie m ożna użyć d o 30 argum entów . S p raw d zen ie działania funkcji ro zp o czn iem y o d w p isan ia danych: 1. W k o m ó rk ach A l i BI w pisz o d p o w ied n io : Li czby i Suma kwadratów. 2. W k o m ó rk a ch A 2 i A 3 w pisz liczby 1 i 2. 3. W kom órce B2 w pisz fo rm u łę =SUMA.KWADRATÓW(A2;A3;A4;A5;A6;A7;A8;A9;A10). Liczby w pisane w k o m ó rk a c h o d A 2 d o A 10 są p o d n o szo n e d o k w ad ratu i sum ow ane. K o m ó rk a p u sta m a d o m y śln ie w arto ść zero. W k o m ó rc e A 2 w p i sa n a jest liczba 1. Jej k w ad rat w ynosi 1. W k o m ó rc e A 3 w p isan a jest liczba 2. Jej k w ad rat w ynosi 4. S u m a k w ad rató w liczb to 5. B2
=SUMA.KWADRATÓW(A2;A3;A4;A5;A6;A7;A8;A9;A10)
A 1
Liczby
L
B
Suma kwadratów
1
2
I
C
/
J
D
E
F
----u-'--- 1 G
H
Funkcje matematyczne
279
4. W k o m ó rce A 4 w pisz liczbę 3. Należy o n a d o zakresu k o m ó re k używ anych d o w yliczania fo rm u ły z kom órki B2. 5. W k o m ó rce A 2 w p isa n a jest liczba 1. Jej k w a d ra t w ynosi 1. W k o m ó rce A 3 w p isan a jest liczba 2. Jej kw adrat w ynosi 4. W kom órce A 4 w p isan a jest liczba 3. Jej kw adrat w y n o si 9. Sum a k w ad rató w liczb to 14. [------""
▼' * ____ V . ...
B2 A
JŁ
B
1 Liczby
=SUMA.KWADRATÓW(A2;A3;A4;A5;A6;A7;A8;A9;A10)
C
o
/
E
F
G
H
Suma kwadratów
2 0 3 ^
1 2
*1
3
H ----------- d j
TAN F unkcja służy do obliczania tan g en sa p o d a n e g o k ąta. F unkcja TAN m a następującą składnię: TAN(1iczba) Gdzie: Li czba to kąt w yrażony w rad ianach, d la k tó re g o należy obliczyć tangens. S praw dzenie działania fu n k cji ro zp o czn iem y o d w p isan ia danych: 1. W k o m ó rk ach A l i B I w pisz o d p o w ied n io : Liczba i TAN. 2. W k o m ó rk ach A 2 i A 3 w pisz liczby 0,1 i 0 ,2 . 3. W k o m ó rce B 2 w pisz fo rm u łę =TAN(A2). (T \
▼
B2
8
"_ 1
Jfc
c
1 Liczba Tan / ------------ - I 0,100334672| ------- ( 3 ) 0,2
=TAN(A2)
/
D
280
Funkcje matematyczne
B34 A
▼ **
fx
B 2,2 -1,373823057 2,3 -1,119213642 2,4 -0,91601429
23 24 25 26 27
4. Stosując przeciąganie, wypełnij kom órki od A 2 d o A 3 4 liczbam i
=TAN(A34)
C
Dl
o d 0,1 do 3,3. 5. Stosując przeciąganie, wypełnij k om órki od B2 d o B34 form ułą =TAN(An).
2,5 -0,747022297
28
2,6 -0,601596613 2,7 -0,472727629
29 30
2,8 -0,355529832 2,9 -0,246405394
31
3 -0,142546543 3,1 -0,041616655 3,2 0,058473854 0,159745748| <
32 ^ 3 3 ^ 34
(5 )
35
6. Z azn acz k o lu m n ę B. 7. W yśw ietl wstęgę W staw ianie. M»r:«an» ptowne
D an t
W i t »w inni«
ii
u Li i x T»b«i»
T»bei»
przestawne
Obr»: Obiekt KszUHy SmartArt Zriut elipert * etrunu»
tab ele
A
-o •
A
Tf
A Liczb«
2 3 4
5 t i
W
C
0
Tan 0,1 0,100334072 0,2 0,202710036 0,30933623 0,3 0,4 0,422793219 0,54030249 0,3 0,0 0,004130008
E ( \
'■jźś. i f e
A
____ J
•20 •30
•40
3
3
7
9
U
13 1
9. W ybierz wzór w y k resu w idoczny w lew ym górnym ro g u listy w ykre sów L iniow y 2- W.
Wszystkie typy wykresów..
10. U tw órz w ykres. Z apoznaj się z jego w yglądem .
10 0
jlŻ
umowy i w
20
1
4
8. K liknij czarną strzałk ę obok p rzy cisk u Liniowy.
lln lm » v ?W
T«n
Tan
•10
^
* BI
1
A « »
Widok
Kolumnowy Umowy kołowy Słupkowy w»fjtwow » • I * '
l Q \
Ilustracje
R#c«n*ja
23
23 27 29 31 33
Funkcje matematyczne
281
'TANH F unkcja służy do o b liczan ia tan g en sa h ip erb o liczn eg o po d an ej liczby. F unkcja TANH m a n a stę p u ją c ą składnię: TANH(liczba) G dzie: Liczba to d o w olna liczb a rzeczyw ista. S praw dzenie działan ia fu n k cji ro zp o czn iem y o d w pisania d an y ch : 1. W k o m ó rk a ch A l i B I w pisz o d p o w ied n io : Liczba i TANH. ▼ m
B2
RTV .
\
jSt | =TANH(A2)
B
1 Liczba
j
C
0,0996679951
f*
B
A 16
1,5
0,905148254
17
1,6
0,921668554
18
1.7
0,935409071
19
1,8
0,946806013
20 21 22
1,9
0,956237458 0,96402758
23
2 2,1 2,2
24
2,3
0,980096396
25
2,4
0,983674858
3. W kom órce B 2 w pisz form ułę =TANH(A2).
1-------- (\w D/
▼
B34
=TANH(A34)
p
c
5. Stosując przeciąganie, wypełnij kom órki o d B2 d o B34 form ułą =TAN(An).
0,970451937 0,97574313
26
2,5
0,986614298
2,6
0,989027402
28
2,7
0,991007454
29
2,8
0,99263152
1
2,9
0,993963167
(5 ) [
31
^
3
0,995054754
32
®
3,1 \3,2
0,996682398
33
3,3| 35
4. Stosując przeciąganie, w ypełnij kom órki o d A 2 d o A 3 4 liczbam i od 0,1 d o 3,3.
27
30
D
TANH
2. W k o m ó rk ach A 2 i A 3 w pisz liczby 0,1 iO ,2.
7
0,995949359 0,99728296 \
E
/
282
Funkcje matematyczne
Zakończenie K ażda książka m u si w jak im ś m o m e n c ie się skończyć. Excel 2 0 1 0 PL. Kurs to k siążk a p rzezn aczo n a d la osób ro z p o c z y n a ją cy ch k o rzy stan ie z arkusza. Skoro d o b rn ą łe ś aż do tego m ie j sca, p o czątki m asz ju ż za sobą. M a m nadzieję, że u d a ło m i się p o k a z a ć Ci korzyści p ły n ące z w yk o n yw ania w ielu czynności za p o m o cą Excela. E le k tro n ic z n e ark u sze kalkulacyjne d u p lik u ją funkcje arkuszy rę c z nych, lecz są p o z b a w io n e ich w ad. P ozw alają na w iększą d o k ła d n o ść obliczeń, d a ją m ożliw ość b ły sk aw ic z n eg o p rzeliczan ia kalkulacji przy ró ż n y c h założeniach, a d zięk i k o p io w an iu i w k le ja n iu zaw arto ści k o m ó re k elim inują m o żliw o ść p o p e łn ie n ia b łę d ó w przy p rz e p isy w a n iu złożonych fo rm u ł. Excel jest p ro g ra m e m b a rd z o ro z b u d o w an y m . Jako p o c z ą tk u ją c y u żytkow nik m o żesz czuć się n ie p e w n ie . G d y o g arn ie C ię zw ątpienie we w ła sn e siły — zajrzyj d o in te rn e tu . N au czy ciel czy p ra co d a w ca nie b ęd ą m ieli za złe, jeśli w piszesz w o k n ie p rz e gląd ark i h asło „ p rz y k ła d y zastosow ań Excela” lub „zasto so w an ia Excela” i pośw ięcisz k w ad ran s n a p o z n a n ie fascy n u jący ch m ożliw ości arkusza. W iele stro n jest a k tu a liz o w anych re g u la rn ie o d k ilk u lat. E ntuzjaści Excela p u b lik u ją n a nich swoje o sią g n ię cia, dzielą się w ą tp liw o śc ia m i i ro z w iązan iam i problem ów . M n ie taka w ędrów ka p o in tern e cie n a s tra ja b u d u ją c o . Z n ó w m a m n o w e pom ysły i o c h o tę na zm ierzen ie się z p ro b lem a m i.
284
Guru Excela
Guru Excela Poznaw anie a rk u sz a kalkulacyjnego jest zajęciem na wiele, wiele lat. Gdy Excel b ę dzie jed n y m z T w oich narzędzi pracy, wraz z upływem czasu będziesz zdobyw ał c o raz większe d o św iad czen ie. Po p ew n y m okresie, obserw ując zm agania inn y ch u ży t kow ników p ro g ra m u , pom yślisz: „Przecież to takie łatwe”. Z czasem zyskasz so b ie opinię osoby, k tó ra potrafi zrobić w Excelu wszystko. P otem ju ż tylko krok b ęd z ie dzielił Cię o d z o sta n ia excelow ym g u ru , do którego inni b ę d ą się zw racać o p o m o c , gdy trzeba b ę d z ie odzyskać d a n e z uszkodzonego arkusza, znaleźć złośliwy b łą d itp. A m o że zechcesz podzielić się sw oim i doświadczeniam i z in n y m i n a kartach książki? +
h ttp ://h e lio o .p l *u to r
ze kroki
)
w yszu k iw an ie
El
z a a w a n s o w a n e <•
}
k a ta lo g k siążek A p lik a cje biurowe B a z y d anych B izn es IT
□ )
In fo rm a cje dis autor«
Dobra książka - w s p ó ln y cel autora i w yd aw cy!
wmm
■ J e s te ś ekspertem w sw ojej d z ie d z in ie '
• Chcesz odnieść sukces, przekazując mnym cenną wiedzą7 ■ Chcesz umocnić swój autorytet7 P o trz e b u je s z promocji s w o jego w izerunku p ro fe s jo n a lis ty 7
■ Chcesz stać s * rozpoznawalnym autorem7 ■ Masz coś ciekawego do powiedzenia?
CAO/CAM a
DTP
Digital Lifestyle Elektronika F o to g ra fia cy fro w a G ra fik a kom puterowa Gry Hacking
le ś ll tak , proponujemy Ci współpracą w gronie n a jlep szych . D zia ła m y ju z 15 lat, jesteśmy je dn ym z najw iąkszych w yd a w n ictw sp ecjalistycznych. C z te ry ra z y z rządu 'P uls &
N a g ryw a n ie płyt P odrgcznikł szkoln e P o d sta w y kom putera
T Y - NAM Od C ie b ie o czeku je m y tylko napisania książki. To w s z y s tk o ' My z a jm u je m y sią całą resztą.
Excel jest na ty le popularny, że jego znajom ość jest ważnym atu tem zaw odow ym . Jeżeli przyjdzie C i korzystać z in n eg o arkusza, wiedza zdobyta przy obsłudze Excela nie pójdzie n a m a rn e . Szybko u d a C i się wychwycić różnice i opan o w ać now y p ro g ra m . Na ry n k u p ra c y w y so k o cenieni są fachow cy znający jakąś d z ie d z in ę (np. księgow ość, m arketing, b u d o w n ic tw o ) i o b słu g ę arkusza kalkulacyjnego. W ied zą oni, co n a le ż y policzyć i jak to trz e b a zrobić. Taki pracow nik jest cenniejszym nab y tk iem d la firm y niż księgow y i in fo rm a ty k , k tó rzy m a ją problemy ze z ro z u m ie n ie m w zajem n y ch p o trzeb i m o żliw ości.
Zatem Twój lo s jest w Twoich rękach. Pierwszy krok już zrobiłeś, kupując tę książkę.
Pobieranie plików ćwiczeniowych W archiw um u m ieszczo n y m p o d a d re s e m ftp ://ftp .h e lio n .p l/p rz y k la d y /e x l Oku.zip znajdują się n ie tylko pliki um o żliw iające w ykonanie poszczególnych zad ań , ale rów nież ich ro zw iązan ia, w tym go to w e w ersje opisyw anych baz danych. Żeby m óc z n ic h skorzystać w ykonaj poniższe in stru k cje: 1. U ru c h o m przeglądarkę in te rn e to w ą (na p rzy k ład In tern et E x p lo rer). 2. W o k n ie adresow ym przeglądarki wpisz:ftp://ftp.helion.pl/przyklady/exlO ku.zip i naciśn ij n a klaw iaturze klaw isz Enter. 3. Pojaw i się okienko dialogow e
pliku---------
P o b ra n ie pliku .
Czy chcesz otworzyć p ik . czy zapisać 90?
i
Nazwa Typ Od
exlOku.zip
1 3.Mi
Folder skompresowany tzipi
<&•*** J
ß
* _____
Z u m » p yl* ixzed otwarciem ptfcu tego typu
•w
Piki pochodzące z H em etu moga być użyteczne ale ryektóce z mch mogą być ezkodkwe da komputera -eeł me masz taufama do źródła me otwierai am me zapisu tego piku Jatoe leat zaorozeme'’
4. L ew ym przyciskiem m yszy kliknij Z apisz.
286
Pobieranie plików ćwiczeniowych
5. W ybierz katalog, gdzie m a zostać zapisany plik. Najlepiej, aby był to taki kata log, k tó ry łatwo będzie m o żn a odnaleźć. 6 . Z n ajd ź zapisany przed chw ilą plik, w skaż go m yszą i podw ójnie kliknij lewym przyciskiem . 7. O tw o rzy się okno w yśw ietlające zaw artość p lik u exlO ku.zip. P o w in ien się tam znajdow ać katalog p rzykła d y. 8 . Pojedynczym k lik n ięciem m yszy zazn aczm y k atalo g p rzykła d y, a następnie kliknijm y prawym przyciskiem myszy i z m e n u , które się wyświetli, wybierzm y K opiuj. 9. Przesuńm y w skaźnik m yszy n ad pulpit i z n o w u kliknijm y p ra w y m przyci skiem myszy, lecz tym razem z m enu w y b ierzm y Wklej.
![Witold Wrotek - Elektronika. Leksykon kieszonkowy [Ebook PL]](https://docer.tips/img/300x300/witold-wrotek-elektronika-leksykon-kieszonkowy-ebo_5ad2eff67f8b9a7e228b466e.jpg)
![adny Dom 06-2010[PL][.pdf]](https://docer.tips/img/300x300/adny-dom-06-2010plpdf_5a4ddbaad64ab2322b84c8ed.jpg)
![adny Dom 04-2010[PL][.pdf]](https://docer.tips/img/300x300/adny-dom-04-2010plpdf_5a4de3b7d64ab2af0df5d907.jpg)