wyklad 6 rozwoj [tryb zgodnosci]

Biologia rozwoju  Łączy wszystkie działy biologii i wywiera coraz

większy nacisk na takie dziedziny nauki, jak medycyna, rolnictwo, psychologia i pedagogika  Rozwój – stały postęp  nie obserwujemy powrotu do stanu wyjściowego  różnorodność pod względem zmian zarówno

ilościowych, jak i jakościowych; zmian poziomu na jakim przebiega i natężenia zachodzących procesów

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

ROZWÓJ

FILOGENEZA zmiany w szeregach międzypokoleniowych (ewolucyjne) = rozwój rodowy

ROZWÓJ FIZYCZNY = całokształt procesów biologicznych zachodzących w rozwijającym się organizmie

ONTOGENEZA zmiany organizmów w okresie życia osobniczego (rozwój organizmu od momentu zapłodnienia do śmierci) = rozwój osobniczy

ROZWÓJ PSYCHICZNY

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

Rozwój  Proces ukierunkowanych zmian, w których można

wyodrębnić następujące po sobie etapy przemian (fazy rozwojowe) danego obiektu  różnicowanie się tego obiektu pod określonym względem

 Rozwój progresywny – rozwój, w którego wyniku

powstaje nowa wyższa jakość

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

Rozwój fizyczny - biologiczny  Całokształt procesów biologicznych

(biofizycznych i biochemicznych), które są właściwe organizmom żywym

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

Rozwój • Cechą rozwoju jest stały postęp uniemożliwiający cofanie się i powrót do pierwotnego stanu wyjściowego

• Cechą charakterystyczną zjawiska rozwojowego jest zmiana progresywna, czyli przechodzenie od prostych do coraz bardziej złożonych poziomów organizacji

• Rozwój jest procesem zintegrowanym to znaczy, że osiągany kolejny poziom organizacji w trakcie rozwoju jest wynikiem interakcji, które zachodzą w ściśle określonej kolejności i których źródło znajduje się w genetycznym podłożu organizmu

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

Definicje rozwoju Rozwój - to proces uporządkowanego wzrostu i różnicowania, będący wynikiem współdziałania genomu, cytoplazmy, środowiska wewnątrzkomórkowego i środowiska zewnętrznego

Rozwój - jest zaprogramowanym na drodze genetycznej następstwem zmian fenotypowych powstających w wyniku interakcji między genotypem a środowiskiem zewnętrznym. W normalnych warunkach zmiany te są na ogół nieodwracalne

Rozwój - prowadzi do przekształcenia się prostych struktur w formy złożone i bardziej skomplikowane; jest ciągiem wzajemnych oddziaływań kolejno między komórkami, tkankami, narządami, układami i całym organizmem a środowiskiem zewnętrznym

Istota rozwoju polega na doskonaleniu organizmu prowadzącym do jego optymalnej samodzielności i możliwości przedłużenia istnienia gatunku You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

Ontogeneza (rozwój osobniczy)  Zmiany organizmów w okresie ich życia    

osobniczego Proces rozwoju organizmu od momentu zapłodnienia do śmierci osobnika Stałe, nieodwracalne zmiany kierunków Stała kolejność etapów rozwojowych Stałe przystosowywanie się do zmieniających się warunków środowiska

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

Procesy ontogenetyczne (J.T. Bonner)  Twórcze  Wzrost  powiększanie masy żywej substancji, synteza coraz to nowych ilości

protoplazmy  powiększanie się wymiarów ciała  Morfogeneza  wędrowanie grup komórek powodujące zmiany kształtu

 Różnicowanie  stopniowe pojawianie się różnic między poszczególnymi częściami

zarodka

 Hamujące (ograniczające)  Wewnętrzne  aktywizacja i genetyczna determinacja rozwoju

 Zewnętrzne  czynniki środowiskowe

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

Procesy ontogenetyczne (S.M. Garn)  Równoległy i skorelowany przebieg procesów

rozwoju i wzrastania  Rozwój – różnicowanie tkanek i zmiany

w proporcjach ciała  Wzrastanie – zmiany rozmiarów poszczególnych

tkanek, narządów i ciała jako całości

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

Biologiczne aspekty ontogenezy - aspekty ilościowe i jakościowe (N. Wolański)  Wzrastanie  zwiększanie liczby komórek (rozplem)  zwiększanie wymiarów i masy ciała (rozrost)  Różnicowanie (doskonalenie struktur)  przebudowywanie struktur komórek i tkanek – histogeneza i cytogeneza  grupowanie się tych tkanek w określone układy i narządy organogeneza  Dostrajanie się tych układów względem siebie  Dojrzewanie (doskonalenie funkcji)  specjalizacja (kształtowanie się specyficznych funkcji narządów i układów)  integracja (dostrajanie się funkcji w ramach organizmu)  Postęp (doskonalenie organizacji organizmu) You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

Biologiczne aspekty ontogenezy – aspekty ilościowe i jakościowe  Kinetyka  poziom na jakim przebiega rozwój  Rozmach  wielkość zmian względem wielkości cechy wyjściowej (urodzeniowej lub maksymalnej)  Dynamika  szybkość zmian i zmiany tempa rozwoju (spowolnienie lub przyspieszenie)  Rytm  kolejność występowania odmiennego kierunku i szybkości rozwoju

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

Biologiczne aspekty ontogenezy – aspekty energetyczno-informacyjne  Energetyka  źródła energii i koszt energetyczny działalności organizmu  Informatyka  źródła, charakter i mechanizmy przekazywania informacji  Metabolika  mechanizmy stymulacji i charakter przemiany energii  Dystrybucja  ekonomika – sposób wykorzystania energii i materii

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

Rodzaje zmian rozwojowych

• zmiany w wielkości • zmiany proporcji • zanikanie pewnych właściwości (np. grasica, zęby mleczne) • nabywanie pewnych właściwości

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (http://www.novapdf.com)