Znalezione nie kradzione - Stephen King

O książce GDY FASCYNACJA LITERATURĄ ZMIENIA SIĘ W OBSESJĘ… Genialny autor i psychofan, który nie cofnie się przed niczym… Detektywi znani z powieści Pan Mercedes znowu ruszają na ratunek! Rok 1978. Morris Bellamy napada na farmę, gdzie przed światem ukrywa się genialny pisarz, John Rothstein. Naraził się Bellamy’emu nie tylko tym, że od lat niczego nie wydał. Zrobił coś gorszego: zmienił swojego zbuntowanego bohatera – idola Morrisa i jego pokolenia – w oportunistę. Czyż nie zasłużył na śmierć? Znalezione pieniądze są tylko dodatkiem do łupu. Prawdziwy skarb to sejf pełen rękopisów Rothsteina. Ale Morris długo nie będzie mógł ich przeczytać, bo trafia do więzienia – i to z całkiem innego powodu. W 2010 roku Peter Saubers, syn jednej z ofiar ataku Pana Mercedesa, przypadkiem znajduje kufer, a w nim gęsto zapisane notesy i… 20 000 dolarów. Kiedy wkrótce Bellamy wychodzi na wolność, Peterowi zaczyna grozić śmiertelne niebezpieczeństwo. Detektyw Bill Hodges i jego dwoje pomocników muszą znowu stanąć oko w oko z szaleńcem, w dodatku mocno zdesperowanym. Tymczasem Zabójca z Mercedesa wciąż żyje…

STEPHEN KING Wybitny pisarz amerykański, nazywany Królem Horroru, został w 2003 r. uhonorowany prestiżową nagrodą literacką National Book. Światową sławę przyniosła mu wydana w 1973 r. powieść Carrie. Kolejne utwory – powieści, zbiory opowiadań i komiksy – opublikowano w setkach milionów egzemplarzy i przełożono na kilkadziesiąt języków. Są wśród nich tak znane książki, jak: Lśnienie, Sklepik z marzeniami, Bastion, Zielona Mila, Desperacja, Komórka, Uciekinier, Pod kopułą, Czarna bezgwiezdna noc, To, Cujo, Pan Mercedes i ośmiotomowy cykl fantasy Mroczna Wieża. Proza Kinga należy do najczęściej ekranizowanych, a wśród reżyserów, którzy podejmowali się tego zadania, znaleźli się Brian de Palma, Stanley Kubrick czy David Cronenberg. Pod pseudonimem Richard Bachman King opublikował siedem powieści. Na podstawie Pana Mercedesa – odznaczonego Edgar Allan Poe Award dla najlepszego kryminału 2014 r. – powstaje miniserial w reżyserii Jacka Bendera (twórcy Lost).

www.stephenking.com www.stephenking.pl

Tego autora w Wydawnictwie Albatros ROSE MADDER DOLORES CLAIBORNE GRA GERALDA DESPERACJA REGULATORZY SKLEPIK Z MARZENIAMI BEZSENNOŚĆ ZIELONA MILA MARZENIA I KOSZMARY KOMÓRKA CZWARTA PO PÓŁNOCY CHUDSZY TO BASTION OCZY SMOKA PO ZACHODZIE SŁOŃCA CZTERY PORY ROKU UCIEKINIER CZARNA BEZGWIEZDNA NOC CUJO PODPALACZKA ROK WILKOŁAKA MROCZNA POŁOWA WOREK KOŚCI DZIEWCZYNA, KTÓRA KOCHAŁA TOMA GORDONA NOCNA ZMIANA ŁOWCA SNÓW OSTATNI BASTION BARTA DAWESA BLAZE PAN MERCEDES ZNALEZIONE NIE KRADZIONE

MROCZNA WIEŻA ROLAND (oraz SIOSTRZYCZKI Z ELURII) POWOŁANIE TRÓJKI ZIEMIE JAŁOWE CZARNOKSIĘŻNIK I KRYSZTAŁ WIATR PRZEZ DZIURKĘ OD KLUCZA WILKI Z CALLA PIEŚŃ SUSANNAH MROCZNA WIEŻA Powieści graficzne MROCZNA WIEŻA NARODZINY REWOLWEROWCA DŁUGA DROGA DO DOMU ZDRADA UPADEK GILEAD BITWA O JERICHO HILL POCZĄTEK PODRÓŻY Wkrótce SIOSTRZYCZKI Z ELURII BITWA O TULL Wyłącznie jako audiobook i e-book Stephen King, Joe Hill W WYSOKIEJ TRAWIE Stephen King, Stewart O’Nan TWARZ W TŁUMIE

Tytuł oryginału: FINDERS KEEPERS

Copyright © Stephen King 2015 All rights reserved Polish edition copyright © Wydawnictwo Albatros Andrzej Kuryłowicz s.c. 2015 Polish translation copyright © Rafał Lisowski 2015

Redakcja: Monika Strzelczyk Ilustracja na okładce: © Rhett Podersoo Projekt graficzny okładki: Mark Read Opracowanie graficzne okładki polskiej: Wydawnictwo Albatros Andrzej Kuryłowicz s.c. Projekt graficzny serii: Andrzej Kuryłowicz

ISBN 978-83-7985-196-6

Wydawca WYDAWNICTWO ALBATROS ANDRZEJ KURYŁOWICZ S.C. Hlonda 2a/25, 02-972 Warszawa www.wydawnictwoalbatros.com

Niniejszy produkt jest objęty ochroną prawa autorskiego. Uzyskany dostęp upoważnia wyłącznie do prywatnego użytku osobę, która wykupiła prawo dostępu. Wydawca informuje, że publiczne udostępnianie osobom trzecim, nieokreślonym adresatom lub w jakikolwiek inny sposób upowszechnianie, kopiowanie oraz przetwarzanie w technikach cyfrowych lub podobnych – jest nielegalne i podlega właściwym sankcjom. Przygotowanie wydania elektronicznego: Michał Nakoneczny, 88em

Spis treści Część 1. Zakopany skarb Część 2. Starzy kumple Część 3. Piotruś i wilk Potem Od autora

Z myślą o Johnie D. MacDonaldzie

Tylko schodząc w otchłań, możemy odnaleźć skarby życia. Joseph Campbell Wszystko gówno znaczy. Jimmy Gold

CZĘŚĆ 1 ZAKOPANY SKARB

1978

– Pobudka, geniuszu. Rothstein nie chciał się obudzić. Miał zbyt przyjemny sen. Śniła mu się pierwsza żona parę miesięcy przed tym, zanim została jego pierwszą żoną: siedemnastoletnia, idealna od stóp do głów. Naga i lśniąca. Oboje byli nadzy. On miał dziewiętnaście lat i brud za paznokciami, ale jej to nie przeszkadzało, przynajmniej jeszcze wtedy, bo w głowie roiło mu się od marzeń i tylko to ją interesowało. Wierzyła w te marzenia jeszcze mocniej niż on, i miała rację. We śnie śmiała się i chwytała go za tę część ciała, za którą najłatwiej złapać. Chciał się zagłębić w tym śnie, ale jakaś ręka zaczęła go szarpać za ramię i sen prysł jak bańka mydlana. Nie miał już dziewiętnastu lat i nie mieszkał w dwupokojowym mieszkaniu w New Jersey. Brakowało mu pół roku do osiemdziesiątych urodzin. Żył na farmie w New Hampshire, gdzie chciał zostać pochowany. W jego sypialni byli jacyś mężczyźni. Mieli na twarzach kominiarki: jeden czerwoną, drugi niebieską, a trzeci kanarkową. Gdy ich zobaczył, próbował uwierzyć, że to kolejny sen – że tamten uroczy zmienił się w koszmar, jak to czasem bywa – wtedy jednak ręka puściła jego ramię, chwyciła za bark i ściągnęła go na podłogę. Uderzył się w głowę i krzyknął. – Zamknij się – powiedział ten w żółtej masce. – Może go ogłuszymy? – Patrzcie, jak dziadkowi sterczy pałka. – Ten w czerwonej wskazał palcem. – Musiał mieć niezły sen. – To na sikanie – stwierdził ten w niebieskiej, który wcześniej potrząsnął Rothsteinem. – W tym wieku tylko wtedy staje. Mój dziadek… – Stul pysk – odparł ten w żółtej. – Nikogo nie obchodzi twój dziadek. Chociaż Rothstein był oszołomiony i wciąż otulony rzedniejącą kotarą snu, wiedział, że ma kłopoty. W jego myślach pojawiło się jedno słowo: napad. Spojrzał z podłogi na trio, które zmaterializowało się w jego sypialni. Bolała go głowa (z powodu leków przeciwzakrzepowych będzie miał wielki siniak na prawej skroni), a serce o niebezpiecznie cienkich ściankach waliło o lewy bok klatki piersiowej. Górowali nad nim trzej mężczyźni w rękawiczkach, ciepłych kraciastych

kurtkach i tych strasznych kominiarkach. Włamywacze, a on był tu sam na zadupiu. W promieniu wielu kilometrów ani żywej duszy. Pozbierał myśli, na ile potrafił, odegnał sen i powiedział sobie, że sytuacja ma jeden plus: skoro nie chcą pokazać twarzy, to nie zamierzają go zabić. Chyba. – Panowie – powiedział. Żółty parsknął śmiechem i wyprostował kciuk. – Niezły początek, geniuszu. Rothstein kiwnął głową, jakby to był komplement. Zerknął na zegar przy łóżku, który wskazywał kwadrans po drugiej nad ranem, a potem znowu spojrzał na Żółtego, chyba szefa tej bandy. – Mam niewiele pieniędzy, ale chętnie wam je oddam, tylko nie róbcie mi krzywdy. Powiał wiatr, jesienne liście zaszeleściły, uderzając o zachodnią ścianę domu. Rothstein wiedział, że piec grzeje po raz pierwszy w tym roku. Przecież dopiero co było lato. – Z tego, co wiemy, masz znacznie więcej niż niewiele. – To mówił Czerwony. – Cicho. – Żółty wyciągnął rękę do Rothsteina. – Wstawaj, geniuszu. Rothstein ją chwycił, podniósł się chwiejnie, a potem usiadł na łóżku. Ciężko oddychał, ale był nader świadomy (samoświadomość przez całe życie była zarazem jego przekleństwem i darem), jak wygląda: stary człowiek w luźnej niebieskiej piżamie, który zamiast włosów ma już tylko białe chmurki popcornu za uszami. Tyle zostało z pisarza, który w tym samym roku, kiedy Kennedy został prezydentem, trafił na okładkę „Time’a”: JOHN ROTHSTEIN, GENIALNY SAMOTNIK AMERYKI. Pobudka, geniuszu. – Odsapnij sobie – powiedział Żółty. Z jego głosu przebijała troska, ale Rothstein w nią nie wierzył. – A potem pójdziemy do salonu, gdzie prowadzą dyskusje normalni ludzie. Nie śpiesz się. Otrzeźwiej. Rothstein odetchnął powoli, głęboko, i serce trochę mu się uspokoiło. Usiłował pomyśleć o Peggy, o jej piersiach jak filiżanki do herbaty (małych, lecz idealnych), o jej długich, gładkich nogach, ale sen już zniknął, tak samo jak Peggy, która teraz była starą raszplą i mieszkała w Paryżu. Za jego pieniądze. Przynajmniej Yolande, jego drugie podejście do małżeńskiej szczęśliwości, umarła, więc przestała brać alimenty.

Czerwony wyszedł z pokoju i wkrótce Rothstein usłyszał, jak przetrząsa mu gabinet. Coś upadło. Szuflady otwierały się i zamykały. – Już ci lepiej? – zapytał Żółty, a kiedy Rothstein kiwnął głową, dodał: – No to chodźmy. Rothstein pozwolił zaprowadzić się do niewielkiego salonu. Po jego lewej ręce szedł Niebieski, a po prawej Żółty. Przeszukiwanie gabinetu trwało. Wkrótce Czerwony otworzy szafę, odsunie na bok dwie marynarki oraz trzy swetry i odsłoni sejf. To nieuniknione. W porządku. Byleby zostawili notesy, ale po co mieliby je brać? Takich łobuzów interesują tylko pieniądze. Pewnie nawet nie potrafią czytać nic trudniejszego niż listy do redakcji w „Penthousie”. Tylko że Rothstein nie miał pewności co do tego w żółtej masce. Ten brzmiał jak ktoś wykształcony. W salonie paliły się wszystkie światła, a zasłony nie były zaciągnięte. Sąsiedzi, którzy akurat nie spali, zastanawialiby się, co się dzieje w domu starego pisarza… gdyby miał sąsiadów. Najbliżsi mieszkali trzy kilometry stąd, przy głównej szosie. Rothstein nie miał przyjaciół, nikt go nie odwiedzał. Akwizytorów posyłał do diabła. Był po prostu takim dziwacznym staruszkiem. Pisarzem na emeryturze. Pustelnikiem. Płacił podatki i nikt go nie nachodził. Żółty i Niebieski doprowadzili go do fotela naprzeciwko rzadko włączanego telewizora; Rothstein nie usiadł od razu, więc Niebieski pchnął go na siedzenie. – Spokojnie! – rzucił ostro Żółty i Niebieski cofnął się, coś tam mamrocząc. Czyli rzeczywiście to Żółty tu rządził. To on był przywódcą stada. Pochylił się nad Rothsteinem, oparł dłonie na nogawkach sztruksów. – Chcesz coś sobie chlapnąć na uspokojenie? – Jeśli chodzi o alkohol, to nie piję od dwudziestu lat. Zalecenie lekarza. – Brawo. Chodzisz na mityngi? – Nie byłem alkoholikiem – odparł Rothstein rozzłoszczony. Chyba zwariował, że wścieka się w takiej sytuacji… A może wcale nie? Kto to wie, jak należy reagować, kiedy faceci w kolorowych kominiarkach wyciągną cię z łóżka w środku nocy? Zastanawiał się, jak skonstruowałby taką scenę, i nie miał pojęcia. Nie pisywał o takich sytuacjach. – Ludzie od razu zakładają, że w dwudziestym wieku każdy biały pisarz na pewno jest alkoholikiem. – No dobrze, dobrze – powiedział Żółty, jakby uspokajał naburmuszone dziecko. – Wody?

– Nie, dziękuję. Chcę, żebyście sobie poszli, więc będę z wami szczery. – Rothstein zastanawiał się, czy Żółty zna najbardziej podstawową zasadę społecznej interakcji: kiedy ktoś mówi, że będzie szczery, to zwykle znaczy, że zacznie kłamać szybciej, niż koń galopuje. – Mój portfel leży na komodzie w sypialni. Jest w nim osiemdziesiąt parę dolarów. Na kominku stoi czajnik z ceramiki… – Wskazał palcem. Niebieski się obrócił, ale Żółty nie. Żółty nadal przyglądał się Rothsteinowi, a jego spojrzenie zza maski było niemal rozbawione. Nie działa, pomyślał Rothstein, lecz się nie poddawał. Teraz, gdy już się rozbudził, nie tylko się bał, ale był wkurzony, chociaż wiedział, że lepiej tego nie okazywać. – Tam trzymam pieniądze na życie. Pięćdziesiąt, może sześćdziesiąt dolarów. To wszystko, co jest w domu. Bierzcie i idźcie sobie. – Pieprzony kłamco – odparł Niebieski. – Masz dużo więcej forsy, koleś. Wiemy o tym, możesz nam wierzyć. Jakby to było przedstawienie teatralne, a powyższa kwestia była sygnałem, Czerwony zawołał z gabinetu: – Bingo! Znalazłem sejf! I to duży! Rothstein wiedział, że mężczyzna w czerwonej masce go odnajdzie, ale i tak zakłuło go serce. To głupota trzymać pieniądze w domu, nie miał na to wytłumaczenia oprócz niechęci do kart kredytowych, czeków, akcji i instrumentów finansowych, wszystkich tych kuszących łańcuchów, które przykuwają ludzi do przytłaczającej i ostatecznie niszczycielskiej amerykańskiej machiny długów i wydatków. Ale teraz ta gotówka mogła się okazać jego zbawieniem. Gotówkę można odtworzyć. Ponad stu pięćdziesięciu notesów – nie. – A teraz szyfr – powiedział Niebieski. Pstryknął palcami w rękawiczkach. – Dawaj. Rothstein z wściekłości był niemal gotów się postawić – zdaniem Yolande gniew stanowił przez całe życie jego pozycję wyjściową („Pewnie nawet w cholernej kołysce”, powiedziała kiedyś) – ale jednocześnie był zmęczony i przestraszony. Gdyby się wzbraniał, wyciągnęliby z niego ten szyfr przemocą. Może nawet znowu dostałby zawału, tym razem niemal z pewnością śmiertelnego. – Czy jeśli dam wam kod do sejfu, to weźmiecie pieniądze i pójdziecie? – Panie Rothstein – odparł Żółty z życzliwością, która wydawała się szczera (a przez to groteskowa) – w pana sytuacji nie ma miejsca na targi. Freddy, idź po torby.

Rothstein poczuł powiew chłodnego powietrza, kiedy Niebieski, znany również jako Freddy, wyszedł przez drzwi kuchenne. Tymczasem Żółty znowu się uśmiechał. Rothstein zdążył znienawidzić ten uśmiech. Te czerwone wargi. – No dalej, geniuszu, gadaj. Im szybciej zaczniemy, tym szybciej będzie z głowy. Rothstein westchnął, a potem wyrecytował kombinację do sejfu Gardall w gabinecie: – Dwa obroty w lewo do trzydziestu jeden, dwa obroty w prawo do trójki, jeden obrót w lewo do osiemnastu, jeden obrót w prawo do dziewięćdziesięciu dziewięciu, a potem z powrotem do zera. Czerwone usta pod maską rozchyliły się szerzej, ukazując zęby. – Mogłem się domyślić. Twoja data urodzin. Kiedy Żółty głośno przekazał szyfr mężczyźnie w gabinecie, Rothstein doszedł do pewnego nieprzyjemnego wniosku. Niebieski z Czerwonym przyszli tu po forsę, a Żółty pewnie też dostanie swój udział, ale to raczej nie pieniądze były głównym celem mężczyzny, który wciąż mówił do niego „geniuszu”. Jakby dla podkreślenia tej konkluzji, wrócił Niebieski w towarzystwie kolejnego chłodnego powiewu z dworu. Miał ze sobą cztery worki marynarskie, po dwa na każdym ramieniu. – Posłuchaj. – Rothstein spojrzał Żółtemu w oczy i nie pozwolił odwrócić wzroku. – Nie rób tego. Oprócz pieniędzy w tym sejfie nie ma nic, co warto zabrać. Reszta to tylko czcza bazgranina, ale dla mnie jest ważna. Z gabinetu dobiegł krzyk Czerwonego: – Rany Julek, Morrie! Rozbiliśmy bank! Kurka wodna, tu jest kupa forsy! I to w kopertach prosto z banku! Jest ich kilkadziesiąt! Co najmniej sześćdziesiąt, mógłby dodać Rothstein, a może nawet osiemdziesiąt. A w każdej po czterysta dolarów. Od Arnolda Abla, mojego księgowego z Nowego Jorku. Jeannie spienięża czeki i przywozi koperty z gotówką, a ja chowam je w sejfie. Tylko że mam niewiele wydatków, bo najważniejsze rachunki również płaci Arnold w Nowym Jorku. Od czasu do czasu daję napiwek Jeannie, a na Boże Narodzenie listonoszowi, ale poza tym rzadko wydaję forsę. Jest tak od lat. A dlaczego? Arnold nigdy nie pyta, co robię z pieniędzmi. Może myśli, że mam układ z panienką na telefon albo i dwiema. Może myśli, że gram na kucykach w Rockingham. A teraz najśmieszniejsze, mógłby powiedzieć do Żółtego (znanego również jako Morrie), sam też nigdy siebie o to nie pytałem. Ani o to, dlaczego zapełniam notes za notesem. Z pewnymi rzeczami tak po prostu jest.

Rothstein mógłby to wszystko powiedzieć, ale milczał. Nie dlatego, że Żółty by tego nie zrozumiał, ale przeciwnie – bo te jego uśmiechnięte czerwone usta podpowiadały, że owszem. I że nic by go to nie obchodziło. – Co tam jeszcze jest? – zawołał Żółty. Nie spuszczał wzroku z Rothsteina. – Pudełka? Pudełka z rękopisami? Takiej wielkości, jak mówiłem? – Nie pudełka. Notesy! – odkrzyknął Czerwony. – Ten pieprzony sejf jest ich pełen. Żółty uśmiechnął się, wciąż patrząc w oczy Rothsteina. – Z odręcznym pismem? W ten sposób to robisz, geniuszu? – Proszę – powiedział Rothstein. – Zostawcie je. Tego materiału nikt nie powinien oglądać. Jeszcze nie jest gotowy. – I tak sobie myślę, że nigdy nie będzie. Ty tylko chomikujesz. – Ów błysk w oku, błysk, w którym Rothstein widział coś irlandzkiego, teraz już znikł. – Bo nic już nie musisz wydawać, no nie? Nie goni cię konieczność finansowa. Dostajesz tantiemy za Uciekiniera. I za Uciekinier staje do walki. I za Uciekinier zwalnia. Słynna trylogia Jimmy’ego Golda. Stale wznawiana. Wciąż na akademickich listach lektur w całym naszym pięknym kraju. Paru wykładowców, co ciebie i Saula Bellowa mają za ósmy cud świata, załatwiła ci posłuszną publiczność studenciaków. Więc jesteś ustawiony, co? Po co ryzykować wydanie książki, która mogłaby nadszarpnąć tę twoją cudowną reputację? Lepiej się tu chować i udawać, że świat nie istnieje. – Żółty pokręcił głową. – Mój drogi, przy tobie słowo „asekuranctwo” nabiera nowego znaczenia. Niebieski wciąż stał w progu. – Co mam robić, Morrie? – Idź do Curtisa. Spakujcie całość. Jeśli wszystkie notesy nie zmieszczą się do worków, to się rozejrzyjcie. Nawet taki odludek jak on musi mieć co najmniej jedną walizkę. Nie marnujcie czasu na liczenie pieniędzy. Chcę się stąd zmyć jak najszybciej. – Dobra. Niebieski – Freddy – wyszedł. – Nie rób tego – powiedział Rothstein i przeraził się drżeniem własnego głosu. Czasami zapominał, jaki jest stary, ale nie dziś. O nie, dziś nie. Mężczyzna o imieniu Morrie nachylił się ku niemu. Z otworów żółtej maski patrzyły zielonkawoszare oczy.

– Chcę się czegoś dowiedzieć. Jeśli będziesz szczery, to może zostawimy notesy. Będziesz ze mną szczery, geniuszu? – Spróbuję – odparł Rothstein. – I ja nigdy tak o sobie nie mówiłem. To „Time” nazwał mnie geniuszem. – Ale sprostowania pewnie też nie wysłałeś. Rothstein milczał. Ty sukinsynu, pomyślał. Ty pieprzony mądralo. Nic mi nie zostawisz, prawda? I nie ma znaczenia, co ci powiem. – Jedno mnie interesuje: dlaczego, na Boga, nie mogłeś zostawić Jimmy’ego Golda w spokoju? Dlaczego musiałeś pogrążyć go w szambie? To pytanie było tak niespodziewane, że w pierwszej chwili Rothstein nie miał pojęcia, o czym Morrie mówi, mimo że Jimmy Gold to jego najsłynniejszy bohater, dzięki któremu ludzie będą go pamiętać (jeśli w ogóle będzie za coś pamiętany). W tym samym artykule w „Time”, w którym okrzyknięto go geniuszem, nazwano Jimmy’ego Golda „amerykańską ikoną rozpaczy w krainie dostatku”. W gruncie rzeczy pieprzenie, ale nakręcało sprzedaż książek. – Jeśli uważasz, że powinienem był poprzestać na Uciekinierze, to nie jesteś jedyny. Ale nie ma was wielu, mógłby dodać. Uciekinier staje do walki umocniło pozycję Rothsteina jako ważnego amerykańskiego pisarza, a Uciekinier zwalnia było ukoronowaniem jego kariery. Krytyka właziła mu w dupę, książka nie schodziła z listy bestsellerów „New York Timesa” przez sześćdziesiąt dwa tygodnie. No i dostał za nią National Book Award, tyle że nie przyszedł jej odebrać. „Iliada powojennej Ameryki” – tak napisano w uzasadnieniu nagrody i nie chodziło tylko o ostatni tom, ale o trylogię jako całość. – Nie mówię, że powinieneś był skończyć na Uciekinierze – odparł Morrie. – Uciekinier staje do walki był równie dobry, może nawet lepszy. Te książki były prawdziwe. Ale ta ostatnia? Rany, co za szajs! Robota w reklamie? Serio, w reklamie? Żółty zrobił coś, od czego Rothsteina ścisnęło w gardle, a jego żołądek zrobił się ciężki jak z ołowiu: powoli, niemal z czułością ściągnął żółtą kominiarkę, odsłaniając twarz młodego mężczyzny o urodzie bostońskiego Irlandczyka: rude włosy, zielonkawe oczy, blada cera, na której zamiast opalenizny zawsze będą oparzenia. No i te dziwne czerwone usta. – Dom na przedmieściach? Ford sedan na podjeździe? Żona i dwójka dzieciaczków? Każdy się w końcu sprzedaje, to chciałeś powiedzieć? Każdy zje

truciznę? – W notesach… Rothstein chciał powiedzieć, że w notesach są jeszcze dwie powieści o Jimmym Goldzie, które dopełniają cykl. W pierwszej Jimmy dostrzega nijakość swego podmiejskiego życia, więc zostawia rodzinę, pracę i wygodny dom w Connecticut. Odchodzi pieszo, bierze tylko chlebak i ubranie, które ma na sobie. Staje się starszą wersją tego chłopaka, który rzucił szkołę, odwrócił się od materialistycznej rodziny i po weekendzie pijaństwa w Nowym Jorku postanowił wstąpić do wojska. – Co w notesach? – zapytał Morrie. – No, geniuszu, wypluj to z siebie. Powiedz, dlaczego musiałeś go powalić na ziemię, wleźć mu na głowę i wytarzać mu twarz w błocie? W Uciekinier jedzie na zachód Jimmy Gold znowu staje się sobą, chciał powiedzieć Rothstein. Kwintesencją siebie. Tylko że Żółty pokazał mu swoją twarz, a teraz wyjmował pistolet z prawej kieszeni kraciastej kurtki. Wydawał się zasmucony. – Stworzyłeś jednego z najwspanialszych bohaterów literatury amerykańskiej, a potem go obsrałeś – powiedział Morrie. – Ktoś, kto jest do tego zdolny, nie zasługuje, żeby żyć. Gniew zawrzał w Rothsteinie jak miła niespodzianka. – Jeśli tak uważasz, to znaczy, że nie zrozumiałeś z tych książek ani słowa. Morrie wycelował pistolet. Wylot lufy był czarnym okiem. W odpowiedzi Rothstein wymierzył w niego swój poskręcany artretyzmem palec, jakby również miał broń. Poczuł satysfakcję, kiedy Morrie mrugnął i nieco się wzdrygnął. – Nie wciskaj mi tu swojej durnej krytyki literackiej. Dość już się tego nasłuchałem, kiedy ciebie jeszcze nie było na świecie. Ile ty w ogóle masz lat? Dwadzieścia dwa? Dwadzieścia trzy? Co ty wiesz o życiu, nie wspominając o literaturze? – Wystarczająco dużo, żeby wiedzieć, że nie każdy się sprzedaje. – Rothstein ze zdumieniem dostrzegł łzy w tych irlandzkich oczach. – Nie praw mi kazań o życiu, skoro od dwudziestu lat kryjesz się przed światem jak szczur. Ta stara krytyka – „jak śmiesz odchodzić od Stolika Sław?” – sprawiła, że złość Rothsteina rozgorzała pełnią gniewu, takiego gniewu z rzucaniem szklankami

i rozbijaniem mebli, który rozpoznałyby Peggy i Yolande – i bardzo się z tego cieszył. Lepiej umrzeć we wściekłości, niż kuląc się i błagając o litość. – W jaki sposób spieniężysz moją twórczość? Zastanawiałeś się nad tym? Zakładam, że tak. I na pewno rozumiesz, że równie dobrze mógłbyś próbować sprzedać skradziony notatnik Hemingwaya albo obraz Picassa. Ale twoi koledzy nie są tacy wykształceni, prawda? Poznaję to po tym, jak mówią. Czy wiedzą to, co ty? Na pewno nie. Ale ty wcisnąłeś im czek bez pokrycia. Obiecałeś im gruszki na wierzbie i powiedziałeś, że wszyscy się nimi najedzą. Myślę, że jesteś do tego zdolny. Myślę, że masz do dyspozycji całe jezioro słów. Ale, moim zdaniem, to płytkie jezioro. – Zamknij się. Gadasz jak moja matka. – Jesteś pospolitym złodziejem, kolego. I do tego głupim, bo kradniesz coś, czego nie można sprzedać. – Zamknij się, geniuszu. Ostrzegam cię. A jeśli pociągnie za spust? – pomyślał Rothstein. Koniec lekarstw. Koniec wypominania sobie przeszłości, pobojowiska zniszczonych związków, zostawionych po drodze jak rozbite samochody. I koniec z obsesyjnym pisaniem, koniec z gromadzeniem tych notesów jak kupek króliczego gówna rozsianych wzdłuż leśnej ścieżki. Kulka w łeb może wcale nie byłaby taka zła. Lepsza niż rak albo alzheimer, ten największy postrach każdego człowieka, który zawsze zarabiał na życie intelektem. Oczywiście pojawią się nagłówki, było ich mnóstwo jeszcze przed tym cholernym artykułem w „Time”… Ale jeśli pociągnie za spust, nie będę ich musiał czytać. – Jesteś głupi – rzucił. Naraz ogarnęła go swoista ekstaza. – Masz się za mądrzejszego niż tamci dwaj, ale to nieprawda. Oni przynajmniej rozumieją, że gotówkę można wydać. – Nachylił się i spojrzał w tę bladą, piegowatą twarz. – Wiesz co, dzieciaku? To właśnie przez takich jak ty czytelnictwo pada. – Ostatnie ostrzeżenie – powiedział Morrie. – Pieprzyć twoje ostrzeżenie. I pieprzyć twoją matkę. Albo mnie zastrzel, albo won z mojego domu. Morris Bellamy go zastrzelił.

2009

Do pierwszej kłótni o pieniądze w domu Saubersów – a w każdym razie pierwszej, którą słyszały dzieci – doszło wieczorem dziewiątego kwietnia 2009 roku. Nie była to duża kłótnia, ale nawet największy sztorm zaczyna się od łagodnego wietrzyka. Peter i Tina Saubers byli w salonie. Pete odrabiał lekcje, a Tina oglądała SpongeBoba na DVD. Te odcinki oglądała już wcześniej, i to wiele razy, ale nigdy jej się nie nudziły. Całe szczęście, bo obecnie w domu Saubersów nie było dostępu do Cartoon Network. Tom zrezygnował z kablówki dwa miesiące wcześniej. Tom i Linda Saubersowie byli w kuchni. On właśnie zapinał swój stary plecak, do którego załadował parę batonów energetycznych, plastikowy pojemnik z pokrojonymi warzywami, dwie butelki wody i puszkę coli. – Oszalałeś – powiedziała Linda. – Zawsze wiedziałam, że masz osobowość typu A, ale to już przesada. Chcesz nastawić budzik na piątą? Proszę bardzo. Zabierzesz Todda, będziesz pod City Center przed szóstą, a i tak staniesz w kolejce pierwszy. – Chciałbym – odparł Tom. – Todd mówi, że w zeszłym miesiącu w Brook Park były targi pracy i ludzie zaczęli się ustawiać poprzedniego dnia. Poprzedniego dnia, Lin! – Todd mówi różne rzeczy. A ty go słuchasz. Pamiętasz, jak mówił, że Pete i Tina będą zachwyceni tą imprezą z monster truckami… – To nie są monster trucki, koncert w parku ani pokaz fajerwerków. Tu chodzi o nasze życie. Pete podniósł wzrok znad pracy domowej i na moment spojrzał młodszej siostrze w oczy. Wzruszenie ramion Tiny mówiło wszystko: cali nasi rodzice. Pete wrócił do algebry. Jeszcze cztery zadania i będzie mógł pójść do Howiego. Ciekawe, czy Howie ma nowe komiksy. Pete nie miał nic na wymianę; jego kieszonkowe spotkał ten sam los co kablówkę. W kuchni Tom zaczął chodzić tam i z powrotem. Linda dogoniła go i lekko chwyciła za ramię. – Wiem, że chodzi o nasze życie – powiedziała.

Mówiła cicho, częściowo dlatego, żeby nie usłyszały jej dzieci i nie zaczęły się denerwować (wiedziała, że Pete już się denerwuje), a częściowo, żeby ostudzić nastrój. Rozumiała, co czuje Tom, i sercem była z nim. Strach jest zły. Poczucie upokorzenia, że nie można wypełnić tego, co uważa się za swój podstawowy obowiązek – utrzymanie rodziny – jest jeszcze gorsze. Zresztą „upokorzenie” to niewłaściwe słowo. Tom odczuwał wstyd. Przez dziesięć lat pracował w agencji nieruchomości Lakefront Realty, zawsze był jednym z najlepszych handlowców, jego uśmiechnięte zdjęcie często wisiało przy wejściu do lokalu. Pieniądze, które zarabiała Linda, ucząc w trzeciej klasie podstawówki, były tylko dodatkiem. A potem jesienią 2008 roku pod gospodarką zapadł się grunt i Saubersowie mieli już tylko jednego żywiciela. Toma nie zwolniono bynajmniej z perspektywą powtórnego zatrudnienia, jeśli sytuacja się polepszy. Siedziba Lakefront Realty była teraz pustym budynkiem pomazanym graffiti, przed którym wisiała tablica: SPRZEDAM LUB WYNAJMĘ. Bracia Reardonowie, którzy odziedziczyli interes po ojcu (on zaś po swoim ojcu), mocno inwestowali na giełdzie i gdy załamał się rynek, stracili prawie wszystko. Lindy wcale nie pocieszało to, że Todd Paine, najlepszy przyjaciel Toma, jedzie na tym samym wózku. Uważała, że Todd to dureń. – Widziałeś prognozę pogody? Bo ja tak. Będzie zimno. Rano mgła znad jeziora, może nawet marznąca mżawka. Marznąca mżawka, Tom! – Dobrze. Oby się sprawdziło. Przyjdzie mniej ludzi i będę miał większe szanse. – Chwycił ją za ramiona, ale łagodnie. Bez potrząsania, bez krzyków. To było później. – Muszę coś znaleźć, Lin. A te targi to najlepsza okazja tej wiosny. Szukałem roboty już wszędzie… – Wiem… – I guzik. Nie ma nic. To znaczy jasne, jest trochę pracy w porcie albo na budowie centrum handlowego koło lotniska, ale wyobrażasz mnie sobie w czymś takim? Mam piętnaście kilo nadwagi i od dwudziestu lat nie jestem w formie. Może latem znalazłbym coś w centrum, jakąś robotę w biurze, jeśli sytuacja trochę się poprawi… Ale to by była słabo płatna posada i raczej tymczasowa. Dlatego jedziemy tam z Toddem o północy i będziemy stać w kolejce aż do rana, kiedy otworzą drzwi. I obiecuję, że wrócę z pracą, która daje prawdziwe pieniądze. – I z bakcylem, którym wszyscy się zarazimy. A wtedy zaczniemy oszczędzać na jedzeniu, żeby było na lekarza. Właśnie wtedy naprawdę się na nią zdenerwował.

– Nie zaszkodziłoby mi trochę wsparcia. – Na litość boską, Tom, przecież próbuję… – Mogłabyś mnie nawet poklepać po plecach. „Brawo, Tom. Świetnie, że wykazujesz inicjatywę. Cieszymy się, że dajesz z siebie wszystko dla rodziny, Tom”. Coś w tym stylu. Chyba że oczekuję za wiele. – Chodzi mi tylko o to… Ale drzwi kuchenne otworzyły się i zamknęły, zanim zdążyła dokończyć. Tom poszedł za dom zapalić papierosa. Tym razem, kiedy Pete podniósł wzrok, na twarzy Tiny zobaczył zmartwienie i niepokój. Przecież miała dopiero osiem lat. Uśmiechnął się i puścił oko do siostry. Odpowiedziała niepewnym uśmiechem, a potem wróciła do wydarzeń w podwodnym królestwie Bikini Dolnego, gdzie ojcowie nie tracą pracy i nie podnoszą głosu, a dzieci nie tracą kieszonkowego. Chyba że są niegrzeczne. *** Tego wieczoru przed wyjazdem Tom zaniósł córeczkę na górę do sypialni i ucałował ją na dobranoc. Dołożył drugiego buziaka dla Pani Beasley, ulubionej lalki Tiny. – To na szczęście – powiedział. – Tatusiu, czy wszystko będzie dobrze? – Jasne, skarbie. – Zapamiętała to. Tę pewność w jego głosie. – Wszystko będzie jak się patrzy. A teraz idź spać. Wyszedł normalnym krokiem. To również zapamiętała, bo to był ostatni raz, gdy widziała, jak tak chodzi. *** U szczytu stromego podjazdu od Marlborough Street na parking przed City Center Tom zawołał: – O rany! Czekaj, zatrzymaj się! – Nie mogę, za mną są samochody – odparł Todd. – Tylko na sekundę. Tom uniósł telefon i sfotografował ludzi stojących w kolejce. Była ich już setka. Co najmniej. Nad wejściem do hali wisiał baner z napisem: GWARANTUJEMY 1000

MIEJSC PRACY! oraz Popieramy ludzi z naszego miasta! – BURMISTRZ RALPH KINSLER. Za pordzewiałym subaru Todda z 2004 roku ktoś zatrąbił. – Tommy, nie chcę ci psuć zabawy, gdy uwieczniasz to wspaniałe wydarzenie, ale… – Jedź, jedź. Już zrobiłem. – Kiedy Todd wjechał na parking, gdzie większość miejsc najbliżej budynku była już zajęta, Tom dodał: – Muszę pokazać to zdjęcie Lindzie. Wiesz, co powiedziała? Że gdybyśmy przyjechali o szóstej, bylibyśmy pierwsi w kolejce. – Mówiłem ci, chłopie. Toddzisko nie kłamie. – Toddzisko zaparkował. Silnik subaru pierdnął, zipnął i zgasł. – O świcie będzie tu parę tysięcy ludzi. I telewizja. Wszystkie stacje. City at Six, Morning Report, MetroScan. Może zrobią z nami wywiad. – Mnie wystarczy jakaś praca. Co do jednego Linda miała rację: było wilgotno. W powietrzu czuło się zapach jeziora, tę lekko ściekową woń. I było zimno. Tom prawie widział parę z własnego oddechu. Rozstawiono słupki z żółtą taśmą z napisem NIE PRZEKRACZAĆ, które wyginały tłum szukających pracy w tę i z powrotem niczym miech ludzkiego akordeonu. Tom z Toddem zajęli miejsca między ostatnimi słupkami. Za nimi natychmiast ustawili się inni ludzie, głównie mężczyźni. Jedni mieli robociarskie kurtki z grubego polaru, inni – płaszcze à la Pan Biznesmen i fryzury à la Pan Biznesmen, które zaczynały tracić formę. Tom domyślał się, że do świtu kolejka dojdzie aż na koniec parkingu, a do otwarcia drzwi i tak zostaną jeszcze cztery godziny. Zwrócił uwagę na kobietę z dzieckiem w nosidełku na piersiach. Stała parę zakrętów kolejki dalej. Zastanawiał się, jak wielkiej trzeba desperacji, żeby przyjść tu z niemowlakiem w środku zimnej, wilgotnej nocy. Z kobietą rozmawiał barczysty mężczyzna ze śpiworem przewieszonym przez ramię. Maleństwo spoglądało to na niego, to na nią, niczym najmniejszy fan tenisa na świecie. Dość to było komiczne. – Rozgrzejemy się, Tommy? – Todd wyjął z plecaka półlitrówkę bell’s i właśnie mu ją podawał. Tom prawie odmówił, pamiętając, co Linda rzuciła mu na pożegnanie – „Żebym tylko nie poczuła od ciebie gorzały, kiedy wrócisz” – a potem wziął

butelkę. Zimno, więc łyczek nie zaszkodzi. Poczuł, jak whisky spływa mu do gardła, rozgrzewa przełyk i żołądek. Zanim podejdziesz do jakiegoś stoiska, przepłucz usta, powiedział sobie. Nikt nie zatrudni gościa, który cuchnie whisky. Kiedy Todd znów go poczęstował – to było koło drugiej – Tom odmówił. Ale gdy o trzeciej padła kolejna propozycja, wziął butelkę. Sprawdziwszy zawartość, stwierdził, że Toddzisko bynajmniej nie żałuje sobie na rozgrzewkę. A co tam, pomyślał, a potem wypił znacznie więcej niż mały łyk. Tym razem był to solidny haust. – Zuch chłopak – skomentował Todd ociupinkę już niewyraźnie. – Posłuchaj wewnętrznego diabełka. Napływali kolejni poszukiwacze pracy, ich auta powoli brnęły od strony Marlborough Street przez gęstniejącą mgłę. Kolejka kończyła się daleko za słupkami i nie biegła już zygzakiem. Do tej pory Tomowi wydawało się, że rozumie trudności ekonomiczne, jakie obecnie nękały ten kraj – przecież sam stracił pracę, i to bardzo dobrą – ale w miarę jak nadjeżdżały następne samochody, a kolejka rosła (nie widział już jej końca), zyskiwał nową, przerażającą perspektywę. Może „trudności” to nieodpowiednie słowo. Właściwym było: „katastrofa”. Po jego prawej ręce, wśród labiryntu słupków i taśm wiodących do ciemnej hali, rozpłakał się tamten niemowlak. Tom spojrzał w jego stronę. Mężczyzna ze śpiworem podtrzymywał boki nosidełka, żeby kobieta (Boże, pomyślał Tom, to chyba jeszcze nastolatka) mogła wyjąć malucha. – Sso jess, kurwa? – zapytał Todd jeszcze bardziej niewyraźnie niż dotychczas. – Dziecko – odparł Tom. – Kobieta z dzieckiem. Dziewczyna z dzieckiem. Todd zerknął w tamtą stronę. – Ja cię kręcę – powiedział. – Co za nieodpy… niedopo… No wiesz, lekkomyślność. – Upiłeś się? Linda nie lubiła Todda, nie dostrzegała jego zalet, i w tej chwili Tom też nie był przekonany, że je widzi. – Troszeszke. Ale wytrzeźwieję, zanim otworzą. Zresztą mam miętówki. Tom chciał spytać, czy Toddzisko zabrał też krople Visine – miał solidnie zaczerwienione oczy – ale uznał, że w tym momencie nie będzie prowadził takich dyskusji. Spojrzał z powrotem w kierunku kobiety z płaczącym dzieckiem.

W pierwszej chwili myślał, że zniknęli. Potem jednak popatrzył niżej i zobaczył, że dziewczyna z maluchem na piersi wsuwa się do śpiwora barczystego mężczyzny. Ten zaś przytrzymywał wlot. Dziecko ciągle darło się wniebogłosy. – Nie możecie uciszyć tego bachora?! – zawołał jakiś mężczyzna. – Powinno się wezwać opiekę społeczną – dodała kobieta. Tom przypomniał sobie Tinę w tym wieku, wyobraził ją sobie w ten zimny, mglisty poranek i musiał się powstrzymać, żeby nie kazać im się zamknąć… a najlepiej pomóc tej matce. Przecież wszyscy jadą na tym samym wózku, prawda? Wszystkich spotkał ten sam porąbany pech. Płacz osłabł i ucichł. – Pewnie go karmi. – Todd ścisnął się za pierś, żeby to zademonstrować. – Aha. – Tommy? – Co? – Wiesz, że Ellen straciła pracę, prawda? – Jezu, nie. Nie wiedziałem. Tom udał, że nie widzi strachu w twarzy Todda. Ani jego wilgotnych oczu. Może to od gorzałki lub z zimna. A może nie. – Powiedzieli, że do niej zadzwonią, gdyby się poprawiło, ale mnie mówili to samo, a już pół roku nie mam pracy. Spieniężyłem polisę. Już wszystko poszło. Wiesz, ile nam zostało w banku? Pięćset dolców. A wiesz, na ile starczy pięćset dolców, skoro chleb w supermarkecie kosztuje dolara? – Nie na długo. – Właśnie, kurwa, nie na długo. Muszę tu coś znaleźć. Muszę. – Znajdziesz. Obaj znajdziemy. Todd wskazał głową barczystego mężczyznę, który teraz chyba pilnował śpiwora, żeby nikt przez przypadek nie nadepnął na kobietę i dziecko. – Myślisz, że są małżeństwem? Tom nie zastanawiał się nad tym. Teraz pomyślał. – Pewnie tak. – To znaczy, że oboje są bez pracy. Inaczej któreś zostałoby z dzieckiem. – Może uznali, że przychodząc z dzieckiem, będą mieli większe szanse. Todd się rozpromienił. – Gra na litość! Niezły pomysł! – Wyciągnął rękę z butelką. – Chcesz łyka? Tom wypił odrobinę. Jak ja tego nie zrobię, pomyślał, to Todd na pewno.

*** Ze wspomaganej alkoholem drzemki zbudził Toma entuzjastyczny okrzyk: – Odkryto życie na obcych planetach! Dowcipną uwagę nagrodziły śmiechy i brawa. Rozejrzał się i zobaczył, że nastał dzień. Szary, mglisty, ale jednak dzień. Za barierą drzwi hali facet w szarym kombinezonie – farciarz, który miał pracę – pchał kubeł z mopem przez hol. – Co jest? – zapytał Todd. – Nic – odparł Tom. – To tylko woźny. Todd spojrzał w stronę Marlborough Street. – Jezu, wciąż ich przybywa. – Aha – przyznał Tom. A gdybym posłuchał Lindy, pomyślał, stalibyśmy na końcu kolejki, która ciągnie się stąd do Cleveland. To była dobra myśl, zawsze dobrze robi utwierdzić się w swojej racji, żałował jednak, że nie odmówił whisky. W ustach czuł taki niesmak, jakby jadł żwir z kociej kuwety. Nie żeby kiedyś próbował, ale… Ktoś parę zakrętów dalej – niedaleko śpiwora – zapytał: – Czy to benz? Wygląda jak benz. Tom zobaczył długi kształt przy wlocie podjazdu od Marlborough Street. Żółte światła przeciwmgielne świeciły jasno. Samochód się nie poruszał, po prostu tam stał. – Co on wyrabia? – zapytał Todd. Kierowca następnego auta najwyraźniej zadawał sobie to samo pytanie, ponieważ wcisnął klakson – długie, wściekłe trąbienie sprawiło, że ludzie drgnęli, parsknęli i rozejrzeli się. Przez moment samochód z żółtymi lampami przeciwmgielnymi się nie ruszał. A potem wystrzelił naprzód. Nie na lewo, w stronę przepełnionego już parkingu, ale wprost na ludzi zamkniętych w labiryncie słupków i taśm. – Hej! – krzyknął ktoś. Tłum zafalował do tyłu. Tom został pchnięty na Todda, który upadł na tyłek. Tom próbował zachować równowagę, już mu się to prawie udało, ale wtedy facet przed nim – krzycząc, nie, wrzeszcząc! – wpadł mu tyłkiem w krocze i, wymachując ręką, walnął go łokciem w tors. Tom upadł na swojego kumpla,

usłyszał chrzęst tłukącej się między nimi butelki bell’s i poczuł ostrą woń resztki whisky, która popłynęła po ziemi. Świetnie, teraz będę cuchnął jak speluna w sobotni wieczór. Dźwignął się na nogi w samą porę, żeby zobaczyć, jak samochód – to rzeczywiście był mercedes, wielki sedan, szary jak ten mglisty poranek – pruje przez tłum, rozpycha fruwające ciała, kreśli pijany łuk. Z osłony chłodnicy ściekała krew. Po masce turlała się bosa kobieta z rozłożonymi rękami. Waliła dłońmi w szybę, chciała chwycić za wycieraczkę, chybiła i stoczyła się na bok. Trzaskały żółte taśmy z napisem NIE PRZEKRACZAĆ. Bok wielkiego sedana uderzył ze zgrzytem w słupek, ale auto wcale nie zwalniało. Tom zobaczył, jak przednie koła przetaczają się po śpiworze i barczystym mężczyźnie, który kucał nad nim troskliwie z uniesioną ręką. A teraz samochód jechał wprost na niego. – Todd! – krzyknął Tom. – Todd, wstawaj! Wyciągnął rękę, złapał dłoń przyjaciela i pociągnął. Ktoś na niego wpadł, znów powalając go na kolana. Tom słyszał ryk silnika oszalałego auta, wyjącego na pełnych obrotach. Już bardzo blisko. Próbował się czołgać, ale jakaś stopa grzmotnęła go w skroń. Zobaczył gwiazdy. – Tom? – Todd był teraz za nim. Jak to się stało? – Tom, co jest, kurwa? Wylądowało na nim czyjeś ciało, a potem przygniotło go coś jeszcze, olbrzymi ciężar, który napierał, grożąc, że rozgniecie go na miazgę. Trzasnęła mu miednica. Zabrzmiało, jakby pękała sucha kość indyka. Potem napór ustał. Natychmiast zastąpił go ból ze swoim własnym ciężarem. Tom spróbował unieść głowę. Udało mu się oderwać ją od ziemi na tyle, żeby ujrzeć tylne światła znikające we mgle. Widział połyskujące odłamki szkła roztrzaskanej półlitrówki. Widział Todda rozciągniętego na plecach, krew płynęła mu z głowy i zbierała się na asfalcie. Szkarłatne ślady opon niknęły w mglistym półmroku. Pomyślał: Linda miała rację. Powinienem był zostać w domu. Pomyślał: Umrę, i może tak będzie najlepiej. Bo w przeciwieństwie do Todda Paine’a nie spieniężyłem polisy. Pomyślał: Chociaż pewnie w końcu bym to zrobił. A potem ciemność. ***

Kiedy czterdzieści osiem godzin później Tom Saubers obudził się w szpitalu, Linda siedziała obok niego. Trzymała go za rękę. Zapytał ją, czy będzie żył. Uśmiechnęła się, ścisnęła jego dłoń i powiedziała, że jasna sprawa. – Czy jestem sparaliżowany? Powiedz mi prawdę. – Nie, kochanie, ale masz dużo połamanych kości. – A Todd? Linda odwróciła wzrok i przygryzła wargę. – Jest w śpiączce, ale sądzą, że w końcu się ocknie. Stwierdzili to na podstawie jego fal mózgowych albo coś w tym stylu. – Tam był samochód. Nie mogłem uciec. – Wiem. Nie ty jeden. To jakiś szaleniec. Nie złapali go, przynajmniej na razie. Kierowca mercedesa nic go nie obchodził. Brak paraliżu to dobra wiadomość, ale… – Jest bardzo źle? Bez chrzanienia, mów szczerze. Spojrzała mu w oczy, ale wytrzymała tylko chwilę. Znów spoglądając na szafkę pełną kartek z życzeniami powrotu do zdrowia, powiedziała: – Masz… no… Trochę potrwa, zanim znowu będziesz chodził. – Jak długo? Uniosła mocno podrapaną dłoń męża i ją ucałowała. – Nie wiedzą. Tom Saubers zamknął oczy i zaczął płakać. Linda słuchała go przez chwilę, ale gdy nie mogła już dłużej wytrzymać, pochyliła się, żeby wcisnąć przycisk pompy morfinowej. Wciskała go tak długo, aż urządzenie przestało wydawać płyn. Wtedy Tom już spał.

1978

Morris wziął koc z górnej półki szafy w sypialni i przykrył nim Rothsteina, bez górnej części czaszki, rozciągniętego na ukos w fotelu. Mózg, który wymyślił Jimmy’ego Golda, jego siostrę Emmę, jego egocentrycznych rodziców półalkoholików – jakże podobnych do rodziców Morrisa – zasychał teraz na tapecie. Morris nie był w zasadzie zszokowany, lecz z pewnością zdumiony. Spodziewał się krwi oraz dziury między oczami, ale nie tej krzykliwej brei chrząstek i kości. Chyba zawiodła go wyobraźnia, stwierdził. Właśnie dlatego mógł czytać gigantów współczesnej literatury amerykańskiej – czytać ich i doceniać – ale nigdy nie zostanie jednym z nich. Freddy Dow wyszedł z gabinetu z dwoma wypchanymi workami przewieszonymi przez ramiona. Za nim wyłonił się Curtis, miał spuszczoną głowę i nie niósł nic. Naraz przyśpieszył, wyminął Freddy’ego i pomknął do kuchni. Drzwi na podwórko porwane przez wiatr trzasnęły o ścianę domu. Potem rozległy się odgłosy wymiotów. – Trochę mu niedobrze – skwitował Freddy. Miał talent do stwierdzania rzeczy oczywistych. – Ty się dobrze czujesz? – spytał Morris. – No… Freddy wyszedł przez frontowe drzwi, nie oglądając się za siebie. Przystanął tylko po to, żeby podnieść łom oparty o huśtawkę na werandzie. Przyjechali przygotowani do włamania, ale drzwi od frontu były otwarte. Kuchenne zresztą też. Najwyraźniej Rothstein święcie wierzył w ten swój sejf. Jego to dopiero zawiodła wyobraźnia. Morris wszedł do gabinetu, spojrzał na schludne biurko i przykrytą maszynę do pisania. Popatrzył na zdjęcia na ścianach. Wisiały tam obie jego byłe żony, roześmiane, młode i piękne w swoich strojach i fryzurach z lat pięćdziesiątych. To ciekawe, że Rothstein trzymał te odrzucone kobiety w takim miejscu, że mogły na niego patrzeć, kiedy pisał, ale Morris nie miał czasu o tym myśleć ani zbadać zawartości biurka pisarza, choć ogromnie by chciał. Ale czy to było w ogóle potrzebne? W końcu miał notesy. Miał zawartość umysłu pisarza. Wszystko, co napisał Rothstein, odkąd przed osiemnastu laty przestał publikować.

W pierwszej kolejności Freddy zabrał stosy kopert z gotówką (oczywiście gotówka to coś, co on i Curtis rozumieli), ale na półkach sejfu zostało jeszcze mnóstwo notesów. To były moleskiny, takie jakich używał Hemingway, o jakich Morris śnił w poprawczaku, gdzie marzył też o tym, by zostać pisarzem. Ale w Zakładzie Poprawczym Riverview przydzielano mu tylko pięć kartek obrzydliwego papieru Blue Horse tygodniowo, stanowczo za mało, żeby zacząć pisać Wielką Amerykańską Powieść. Na nic było błaganie. Raz, kiedy obiecał Elkinsowi, którego przydzielono do kantyny, że za parę dodatkowych kartek zrobi mu laskę, Elkins uderzył go w twarz. Dość zabawne, jeśli pomyśleć, ile razy podczas dziewięciomiesięcznego pobytu Morris był zmuszany do seksu, zwykle na kolanach, nieraz z własnymi brudnymi majtkami wciśniętymi do ust. Nie żeby całą winę za te gwałty przypisywał matce, ale częściowo była za to odpowiedzialna. Anita Bellamy, słynna profesor historii, której książkę o Henrym Clayu Fricku nominowano do Nagrody Pulitzera. Tak słynna, że we własnym mniemaniu o współczesnej literaturze amerykańskiej też wiedziała wszystko. To właśnie po kłótni o trylogię Golda pewnej nocy Morris wyszedł wściekły z domu, żeby się upić. Co mu się udało, chociaż był nieletni i wyglądał na swój wiek. Picie mu nie służyło. Kiedy pił, robił rzeczy, których później nie pamiętał, i nigdy nie były to rzeczy dobre. Owej nocy należały do nich: włamanie, wandalizm oraz bójka z osiedlowym ochroniarzem, który próbował go obezwładnić do czasu przyjazdu policji. Od tamtej pory minęło prawie sześć lat, ale wspomnienie pozostało świeże. To wszystko było takie głupie. Kradzież samochodu, przejażdżka po mieście, a potem porzucenie go (możliwe, że po obsikaniu deski rozdzielczej) to jedno. Niezbyt mądre, lecz przy odrobinie szczęścia można z tego jakoś wyjść. Ale włamanie do domu w miejscu takim jak Sugar Heights? Głupie do kwadratu. Przecież niczego stamtąd nie chciał (a przynajmniej niczego, co pamiętałby później). A kiedy rzeczywiście czegoś chciał? Kiedy zaoferował dziewictwo swoich ust w zamian za parę marnych kartek? Wtedy dostał pięścią w twarz. Więc się roześmiał, bo tak zrobiłby Jimmy Gold (w każdym razie zanim dorósł i sprzedał się, jak mawiał, za Złotego Dolca). I co było potem? Znowu dostał w twarz, jeszcze mocniej. Dopiero stłumiony trzask łamanego nosa sprawił, że zaczął płakać. Jimmy nigdy by się nie rozpłakał. ***

Morris wciąż patrzył chciwie na moleskiny, kiedy do gabinetu wrócił Freddy Dow z dwoma pozostałymi workami. Przyniósł też wytartą skórzaną torbę podróżną. – Znalazłem ją w spiżarni. I jeszcze milion puszek fasoli i tuńczyka. Niezłe, nie? Co za dziwak. Może czekał na akropolipsę. Daj spokój, Morrie, weź się pośpiesz. Ktoś mógł usłyszeć strzał. – Tu nie ma żadnych sąsiadów. Najbliższa farma jest trzy kilometry stąd. Wyluzuj. – W pierdlu jest pełno gości, którzy wyluzowali. Musimy stąd zjeżdżać. Morris zaczął zbierać notesy, ale nie mógł się powstrzymać przed zajrzeniem do jednego z nich na wszelki wypadek. Rothstein rzeczywiście był dziwakiem, więc nie dało się wykluczyć, że wyładował sejf pustymi zeszytami z myślą, że kiedyś je wykorzysta. Ale nie. W każdym razie ten był wypełniony drobnym, zgrabnym charakterem pisma Rothsteina, każda strona zapisana od góry do dołu i od lewej do prawej, marginesy cienkie jak nitki. …nie był pewien, dlaczego to dla niego ważne i dlaczego nie mógł spać, kiedy pusty wagon towarowy niósł go przez wiejskie pustkowie w stronę Kansas City i dalej, ku śpiącej krainie, sytemu brzuchowi Ameryki, który jak zwykle spoczywał pod swą kołdrą nocy, ale myśli Jimmy’ego uparcie powracały do… Freddy szturchnął go w ramię, i to wcale nie łagodnie. – Odpuść sobie lekturę i pakuj torby. Wystarczy, że jeden rzyga i nie ma z niego pożytku. Morris wrzucił notes do worka, a potem bez słowa chwycił dwie kolejne garści, ale w jego myślach skrzyło się od możliwości. Zapomniał o krwawej miazdze pod kocem w salonie, zapomniał o Curtisie Rogersie, który właśnie rzygał do róż, cynii, petunii czy co tam rosło za domem. Jimmy Gold! Jechał na zachód wagonem towarowym! Rothstein jednak z nim nie skończył! – Te worki są już pełne – powiedział Morris Freddy’emu. – Weź je. Resztę włożę do nesesera. – Tak się mówi na taką torbę? – Myślę, że tak. – Wiedział, że tak. – Idź już. Prawie skończyłem.

Freddy przerzucił sobie worki przez ramię, ale zawahał się jeszcze chwilę. – Jesteś pewien z tymi zeszytami? Bo Rothstein mówił… – To był ciułacz, który próbował ratować swój zbiór. Powiedziałby cokolwiek. Idź. Freddy poszedł. Morris załadował ostatnią partię moleskinów do nesesera i wrócił do gabinetu. Curtis stał przy biurku Rothsteina. Nie miał już kominiarki; wszyscy je zdjęli. Jego twarz była blada jak ściana, a wokół oczu malowały się ciemne koła przerażenia. – Nie musiałeś go zabijać. Miałeś go nie zabijać. Tego nie było w planie. Dlaczego to zrobiłeś? Bo przez niego poczułem się głupi. Bo wyzywał moją matkę, a to moja rola. Bo nazwał mnie dzieciakiem. Bo zmienił Jimmy’ego Golda w jednego z nich, więc musiał zostać ukarany. A przede wszystkim: bo nikt o tak wielkim talencie nie ma prawa chować się przed światem. Tyle że tego Curtis by nie zrozumiał. – Bo dzięki temu notesy będą więcej warte, kiedy je sprzedamy. – Czyli dopiero kiedy on przeczyta każde słowo, ale Curtis nie zrozumiałby tej potrzeby, więc nie musiał o niej wiedzieć. Ani Freddy. Morris starał się okazać cierpliwość i rozsądek. – Teraz mamy całą twórczość Johna Rothsteina do końca życia. Dlatego niewydany materiał stał się jeszcze bardziej wartościowy. Rozumiesz to, prawda? Curtis podrapał się w blady policzek. – No… chyba tak. – Do tego Rothstein nie stwierdzi, że to falsyfikaty. A na pewno by to zrobił z czystej złośliwości. Dużo o nim czytałem, Curtis, właściwie wszystko, co się dało, i to był naprawdę złośliwy skurwiel. – No… Morris ugryzł się w język, żeby nie dodać: To niezwykle głęboki temat dla umysłu tak płytkiego jak twój. Podaj tylko Freddy’emu neseser. – Trzymaj. I nie zdejmuj rękawiczek, póki nie wsiądziemy do samochodu. – Trzeba to było z nami obgadać, Morrie. Jesteśmy twoimi wspólnikami. – Curtis ruszył do drzwi, ale zawrócił. – Mam pytanie. – O co chodzi? – Nie wiesz, czy w New Hampshire mają karę śmierci? ***

Jechali bocznymi drogami przez wąski przesmyk New Hampshire i dalej, do Vermontu. Freddy prowadził chevroleta biscayne, starego i nierzucającego się w oczy. Obok kierowcy siedział Morris z atlasem na kolanach. Raz po raz włączał lampkę pod sufitem, żeby sprawdzić, czy nie zboczyli z zaplanowanej trasy. Nie musiał przypominać Freddy’emu o nieprzekraczaniu dozwolonej prędkości. To nie pierwsze rodeo Freddy’ego Dowa. Curtis leżał na tylnym siedzeniu i wkrótce usłyszeli, jak chrapie. Morris przyjrzał mu się przelotnie; chyba wyrzygał całe przerażenie. Morris uznał, że pewnie minie trochę czasu, zanim sam porządnie się wyśpi. Ciągle widział ten mózg ściekający po tapecie. To nie morderstwo nie dawało mu spokoju, ale zmarnowany talent. Całe życie kształtowania i doskonalenia rozerwane w ułamku sekundy. Te wszystkie historie, te obrazy, a wyszło z tego coś, co wyglądało jak kupa owsianki. Jaki w tym sens? – Więc naprawdę myślisz, że sprzedamy te jego książeczki? – zapytał Freddy. Znowu wrócił do tematu. – Za prawdziwą kasę? – Tak. – I nie wpadniemy? – Nie, Freddy, jestem tego pewien. Freddy Dow milczał tak długo, że Morris sądził, że sprawa jest zamknięta. A potem znów coś powiedział. Dwa słowa. Suche i bezbarwne. – Mam wątpliwości. Później, gdy Morris znów był za kratkami – choć tym razem już nie w poprawczaku – myślał: to właśnie wtedy postanowiłem ich zabić. Ale czasem w nocy, kiedy śliski odbyt piekł go po kolejnym wspomaganym mydłem gwałcie pod prysznicem, przyznawał, że to nieprawda. Od początku wiedział, że to zrobi. To byli kretyni i zawodowi przestępcy. Wcześniej czy później (raczej wcześniej) któryś z nich dałby się złapać za inne przestępstwo, a wtedy miałby pokusę, żeby podzielić się wiedzą o tej nocy w zamian za lżejszy wyrok albo i zwolnienie. Wiedziałem, że trzeba się ich pozbyć, myślał nocami w celi, kiedy syty brzuch Ameryki jak zwykle spoczywał pod swą kołdrą nocy. To było nieuniknione. ***

W stanie Nowy Jork, kiedy świt jeszcze nie nastał, ale za nimi zaczynała się już rysować ciemna linia horyzontu, skręcili na zachód na drogę numer 92, szosę biegnącą mniej więcej równolegle do autostrady I-90 aż do Illinois, gdzie skręcała na południe i urywała się w przemysłowym mieście Rockford. O tej godzinie droga wciąż była praktycznie pusta, chociaż po lewej stronie słyszeli (i czasem widzieli) duży ruch ciężarówek na autostradzie. Minęli tablicę z napisem PARKING 3 KM i Morris pomyślał o Makbecie. Jeśli to ma się stać, niechby przynajmniej stało się niezwłocznie1. Może cytat niedokładny, ale ujdzie w tłumie. – Zjedź tutaj – nakazał Freddy’emu. – Muszę się odlać. – Pewnie mają automaty z jedzeniem – odezwał się rzygacz z tylnego siedzenia. Teraz już siedział. Szaleńczo zmierzwione włosy okalały mu głowę. – Nie pogniewałbym się na krakersy z masłem orzechowym. Morris wiedział, że musi odpuścić, jeśli na parkingu będą inne samochody. I-90 przejęła z tej szosy większość ruchu przelotowego, ale z nastaniem świtu zacznie się duży ruch lokalny. Miejscowi będą się nosić z pipidówy do pipidówy. Chwilowo parking był pusty, przynajmniej po części dzięki tablicy z napisem ZAKAZ PARKOWANIA WOZÓW KEMPINGOWYCH NA NOC. Zatrzymali się i wysiedli. Ptaki ćwierkały wśród drzew, omawiały noc, która właśnie minęła, i robiły plany na nowy dzień. Kilka liści – w tej części świata dopiero zaczynały żółknąć – spadło z gałęzi i poniosło się po asfalcie. Curtis poszedł sprawdzić automaty, a Morris z Freddym ruszyli ramię w ramię do męskiej części toalet. Morris nie był szczególnie zdenerwowany. Może to prawda, że po pierwszym razie jest już łatwiej. Jedną ręką przytrzymał drzwi Freddy’emu, a drugą wyjął pistolet z kieszeni kurtki. Freddy podziękował, nie patrząc za siebie. Zanim Morris podniósł broń, poczekał, aż drzwi się zatrzasną. Zatrzymał lufę ze dwa centymetry od tyłu głowy Freddy’ego Dowa, a potem pociągnął za spust. W wyłożonym płytkami pomieszczeniu wystrzał był głośnym, płaskim hukiem, ale każdy, kto usłyszałby go z daleka, pomyślałby, że to gaźnik motocykla na autostradzie. W tej chwili Morris martwił się tylko Curtisem. Niepotrzebnie. Curtis wciąż stał przy automatach pod drewnianym daszkiem i rustykalną tabliczką z napisem PRZYDROŻNA OAZA. W ręku trzymał paczkę krakersów z masłem orzechowym.

– Słyszałeś? – spytał Morrisa. A potem, na widok broni, dodał ze szczerym zdziwieniem: – Na co ci to? – Na ciebie – odparł Morris i strzelił mu w pierś. Curtis upadł, ale – co zaskakujące – nie umarł. Chyba nawet nie był tego bliski. Wił się na asfalcie. Przed nosem wirował mu suchy liść. Spod jego ciała zaczynała się sączyć krew. Nadal ściskał krakersy. Podniósł wzrok, tłuste czarne włosy spadały mu na oczy. Za zasłoną drzew jakaś ciężarówka z monotonnym pomrukiem mknęła na wschód drogą numer 92. Morris nie chciał strzelać ponownie. Tutaj, na zewnątrz, nie będzie tego głuchego pogłosu gaźnika, a poza tym lada chwila ktoś mógł wjechać na parking. – Jeśli to ma się stać, niechby przynajmniej stało się niezwłocznie – powiedział i przykląkł na jedno kolano. – Postrzeliłeś mnie – odezwał się Curtis. Był osłupiały i brakowało mu tchu. – Kurwa, Morrie, ty mnie postrzeliłeś! Myśląc o tym, jak bardzo nienawidzi tego zdrobnienia – nienawidził go całe życie, a używali go nawet nauczyciele, jakby nie wiedzieli, że nie powinni – Morris obrócił pistolet i zaczął walić rękojeścią w czaszkę Curtisa. Trzy mocne ciosy zdziałały niewiele. Bądź co bądź, to tylko kaliber .38, zbyt lekki, by wyrządzić większą szkodę. Krew przesiąkała przez włosy Curtisa i ciekła po jego nieogolonych policzkach. Jęczał, patrzył na Morrisa zrozpaczonymi błękitnymi oczami. Bezsilnie machał ręką. – Przestań, Morrie! Przestań, to boli! Szlag, szlag, szlag! Morris wsunął pistolet z powrotem do kieszeni. Rękojeść była teraz śliska od krwi i włosów. Wrócił do chevroleta, wycierając dłoń o kurtkę. Otworzył drzwi od strony kierowcy, zobaczył pustą stacyjkę i mruknął pod nosem: „kurwa”. Szeptał to słowo jak modlitwę. Drogą 92 przejechało kilka samochodów, a potem brązowa ciężarówka UPS. Pobiegł z powrotem do toalety, otworzył drzwi i zaczął przetrząsać kieszenie Freddy’ego. Kluczyki znalazł w lewej przedniej. Podniósł się i popędził do PRZYDROŻNEJ OAZY przekonany, że na parking musiał już zajechać jakiś samochód, że ktoś potrzebował się odlać po porannej kawie, więc i jego trzeba będzie zabić, a potem pewnie kogoś następnego. Oczyma wyobraźni widział łańcuszek lalek z papieru. Ale jeszcze nikogo nie było.

*** Wsiadł

do

chevroleta,

kupionego

legalnie,

ale obecnie jeżdżącego

na

kradzionych numerach z Maine. Curtis Rogers pełzł powoli po betonowej ścieżce w stronę ubikacji, podciągał się rękami i słabo odpychał stopami, zostawiając za sobą ślimaczą smugę krwi. Morris nie miał pewności, ale przypuszczał, że próbuje dotrzeć do automatu telefonicznego, który wisiał między męską a damską toaletą. To nie tak miało być, pomyślał, uruchamiając silnik. Pod wpływem impulsu zachował się głupio, pewnie go złapią. Od razu przypomniał sobie słowa Rothsteina: Ile ty w ogóle masz lat? Dwadzieścia dwa? Dwadzieścia trzy? Co ty wiesz o życiu, nie wspominając o literaturze? – Wiem, że nie jestem sprzedajny – powiedział. – To wiem na pewno. Wrzucił bieg i chevrolet powoli potoczył się ku mężczyźnie, który wił się jak węgorz po betonowym chodniku. Morris chciał się stąd wynieść, jego umysł wprost wrzeszczał, żeby się wynosić, ale tę sprawę trzeba było wykonać powoli, ostrożnie i nie narobić więcej bałaganu, niż to absolutnie konieczne. Curtis obejrzał się za siebie. Jego oczy za dzikim gąszczem brudnych włosów były wielkie i przerażone. Bezradnie podniósł dłoń, jakby chciał powiedzieć: „stój”, a potem Morris już go nie widział, bo zasłoniła go maska. Ostrożnie kierował autem i ciągle sunął naprzód. Front samochodu podskoczył na krawężniku. Zakołysała się pachnąca choinka pod lusterkiem wstecznym. Nie było nic… i nic… a potem samochód znowu podskoczył. Rozległo się stłumione pyknięcie, dźwięk małej dyni eksplodującej w mikrofalówce. Morris ostro skręcił w lewo. Chevrolet podskoczył ponownie, wjeżdżając z powrotem na parking. Morris zerknął w lusterko i zobaczył, że Curtis nie ma głowy. To znaczy nie. Niezupełnie. Wciąż tam była, tylko że rozsmarowana. Curtis już się nie ruszał. Przynajmniej tym razem nie zmarnował się żaden talent, pomyślał Morris. Ruszył w stronę wyjazdu, a gdy się upewnił, że droga jest pusta, przyśpieszył. Powinien się zatrzymać i obejrzeć przód samochodu, zwłaszcza oponę, która przejechała po głowie Curtisa, ale najpierw chciał ujechać ze trzydzieści kilometrów. Co najmniej trzydzieści. – W mojej przyszłości widzę myjnię – powiedział. Wydało mu się to śmieszne (niewspółmiernie śmieszne – oto słowo, którego nie zrozumieliby Freddy ani Curtis), więc śmiał się długo i głośno. Pilnował

ograniczenia prędkości. Patrzył na drogomierz, ale choć jechał dziewięćdziesiąt na godzinę, kilometrów prawie nie ubywało. Był pewien, że po wyjeździe z parkingu za oponą ciągnęła się smuga krwi, ale dawno musiała się urwać. Bardzo dawno. Mimo to pora zjechać z powrotem na drogi drugorzędne, a może nawet trzeciorzędne. Mądrze byłoby się teraz zatrzymać i wyrzucić wszystkie notesy – razem z gotówką – do lasu. Ale tego nie zrobi. Nigdy by tego nie zrobił. Pięćdziesiąt procent szans, powiedział sobie. Może nawet więcej. Przecież nikt nie widział samochodu. Ani w New Hampshire, ani na parkingu. Gdy dotarł do opuszczonej restauracji, zjechał na boczny parking, żeby obejrzeć przód chevroleta i prawe przednie koło. Ogólnie wszystko wyglądało całkiem dobrze, choć na zderzaku było trochę krwi. Wyrwał kilka chwastów i ją starł. Znowu wsiadł do samochodu i ruszył dalej na zachód. Przygotował się na blokady drogi, ale ich nie było. W Gowandzie na granicy z Pensylwanią znalazł myjnię na monety. Szczotki szorowały, dysze płukały i samochód wyjechał czyściusieńki – i pod spodem, i na wierzchu. Morris jechał na zachód w kierunku zapyziałego miasteczka, które jego mieszkańcy nazywali Klejnotem Wielkich Jezior. Musiał się na trochę przyczaić i spotkać ze starym przyjacielem. Poza tym dom to jest takie miejsce, w które, kiedy musisz przyjść, to muszą cię tam wpuścić – jak mówi ewangelia według Roberta Frosta 2 – a zwłaszcza gdy nie ma kto gderać na powrót syna marnotrawnego. Ojczulek dał nogę lata temu, a mateczka w semestrze jesiennym gościnnie uczyła w Princeton o dziewiętnastowiecznych rekinach kapitalizmu, więc dom przy Sycamore Street stał pusty. Niezbyt okazały jak na elitarną profesor – a zwłaszcza autorkę nominowaną do Pulitzera – ale to już wina ojczulka. Zresztą Morris nigdy nie skarżył się, że tam mieszka. To matka miała żal, nie on. Słuchał wiadomości, ale nie było informacji o morderstwie pisarza, który według artykułu w „Time” był „głosem krzyczącym na dzieci milczących lat pięćdziesiątych, żeby zbudziły się i same podniosły głos”. Ta cisza radiowa to dobra wiadomość, ale go nie zaskoczyła. Według jego źródła z poprawczaka, gosposia odwiedzała Rothsteina tylko raz w tygodniu. Był jeszcze majster, ale ten przychodził tylko na wezwania. Morris i jego świętej pamięci wspólnicy wybrali moment właściwie, więc należało się spodziewać, że ciało nie zostanie znalezione jeszcze przez sześć dni.

Tego popołudnia gdzieś na prowincji w Ohio Morris minął stodołę z wyprzedażą staroci. Zawrócił. Rozejrzawszy się trochę, nabył używany kufer za dwadzieścia dolarów. Był stary, ale wyglądał solidnie. Morris uważał, że kupił go za frajer.

2010

Teraz rodzice Petera Saubersa kłócili się często. Tina mówiła o tych kłótniach „szczekawki”. Pete uważał, że rzeczywiście coś w tym jest, bo tak właśnie brzmieli, kiedy się rozkręcili: hau-hau-hau, szczek-szczek-szczek. Czasami miał ochotę stanąć u szczytu schodów i wrzasnąć na dół, żeby przestali, żeby po prostu przestali. Straszycie dzieci! – chciał krzyknąć. Tu są dzieci, zapomnieliście o tym, durnie? Dzieci! Pete był w domu, bo uczniowie z wysoką średnią, którzy po południu mieli tylko ćwiczenia i odrabianie lekcji, mogli wcześniej wyjść ze szkoły. Miał otwarte drzwi do pokoju, więc słyszał, jak ojciec ze stukotem pędzi o kulach przez kuchnię, gdy tylko samochód matki wjechał na podjazd. Pete był pewien, że dziś spektakl zacznie się od tego, że tata powie: „Ojejku, ale wcześnie wróciłaś”. Mama odpowie, że on ciągle zapomina, że teraz w środy pracuje krócej. Na to tata stwierdzi, że jeszcze nie przyzwyczaił się do mieszkania w tej okolicy, i powie to takim tonem, jakby przeprowadzili się w najgorszy zaułek Lowtown, a nie po prostu w rejon Tree Streets w Northfield. Kiedy uporają się już z przymiarkami, będą mogli przejść do właściwego szczekania. Pete też nie był zachwycony północną stroną miasta, ale nie robił z tego tragedii i chociaż miał dopiero trzynaście lat, chyba rozumiał sytuację finansową rodziny lepiej od ojca. Może dlatego, że w przeciwieństwie do niego nie łykał cztery razy dziennie oxycontinu. Mieszkali tutaj, ponieważ rada miasta w ramach programu oszczędnościowego zamknęła gimnazjum imienia Grace Johnson, w którym uczyła matka Pete’a. Wielu nauczycieli z Grace Johnson znalazło się bez pracy. Linda przynajmniej dostała etat bibliotekarki i opiekunki sali do cichej nauki w podstawówce Northfield. W środy kończyła wcześniej, bo tego dnia biblioteka działała tylko do południa. Tak jak wszystkie biblioteki szkolne – to kolejny element programu oszczędnościowego. Tata Pete’a pomstował na to rozwiązanie. Mówił, że sobie samym radni nie obniżyli uposażenia, i wyzywał ich od cholernych hipokrytów z Partii Herbacianej. O tym Pete nie wiedział. Wiedział tylko tyle, że ostatnio Tom Saubers pomstował na wszystko.

*** Ford focus, jedyny samochód, jaki teraz posiadali, zatrzymał się na podjeździe. Wysunęła się z niego mama, ciągnąc za sobą starą, wytartą teczkę. Obeszła lód, który zawsze zamarzał w cieniu pod rynną na frontowym ganku. Tym razem to Tina miała posypać go solą, ale jak zwykle zapomniała. Mama weszła po schodkach powoli, była zgarbiona. Pete nie cierpiał patrzeć, jak tak chodzi, zupełnie jakby z workiem cegieł na plecach. Tymczasem kule taty wystukiwały szybki rytm w salonie. Otworzyły się drzwi frontowe. Pete czekał. Miał nadzieję, że usłyszy coś miłego w stylu: „Cześć, kochanie, jak ci minął poranek?”. Jeszcze czego! Właściwie nie chciał podsłuchiwać szczekawek, ale dom był mały, więc praktycznie nie mógł ich nie słyszeć… chyba żeby wyszedł, co tej zimy robił coraz częściej. Poza tym czuł, że jako starsze z dzieci ma obowiązek słuchać. Na lekcjach historii pan Jacoby lubił powtarzać, że wiedza to władza, i chyba właśnie dlatego Pete czuł się odpowiedzialny za nadzorowanie narastającej rodzicielskiej wojny na słowa. Bo każda szczekawka coraz bardziej napinała cienką tkaninę małżeństwa, która pewnego dnia w końcu się rozerwie. Lepiej być przygotowanym. Ale na co? Na rozwód? To chyba najbardziej prawdopodobny rezultat. W pewnym sensie może nawet byłoby lepiej, gdyby się rozstali – Pete był o tym coraz bardziej przekonany, chociaż nie ubrał tego jeszcze w świadomą myśl. Ale co właściwie oznaczałby rozwód (tu kolejne z ulubionych określeń pana Jacoby’ego) „w kategoriach rzeczywistych”? Kto by odszedł, a kto został? Gdyby odszedł tata, to jak radziłby sobie bez samochodu, skoro ledwo chodzi? A zresztą czy któreś z nich stać na to, żeby odejść? Przecież i tak są spłukani. Przynajmniej dzisiaj tej ożywionej rodzicielskiej wymiany zdań nie musiała słuchać Tina. Była jeszcze w szkole, a potem pewnie nie od razu wróci do domu. Może dopiero na kolację. Wreszcie znalazła przyjaciółkę: Ellen Briggs, dziewczynkę z wystającymi zębami, która mieszkała na rogu Sycamore i Elm. Pete uważał, że Ellen ma mózg jak u chomika, ale przynajmniej Tina przestała snuć się po domu, tęsknić za koleżankami z dawnej dzielnicy, a czasem nawet płakać. Nie cierpiał, kiedy siostra płakała.

Tymczasem prosimy szanownych państwa o wyłączenie pagerów i wyciszenie telefonów komórkowych. Gasimy światła i rozpoczynamy dzisiejszą odsłonę przedstawienia pod tytułem Mamy przesrane. TOM: Hej, wcześnie wróciłaś. LINDA (znużona): Tom, przecież dziś… TOM: Wiem, środa. Wcześniej zamykają bibliotekę. LINDA: Znowu paliłeś w domu papierosy. Czuję dym. TOM (zaczyna się dąsać): Tylko jednego. W kuchni. Przy otwartym oknie. Na schodkach za domem leży lód, bałem się, że spadnę. Pete znowu zapomniał posypać je solą. PETE (do publiczności): Sam robił plan, więc powinien wiedzieć, że w tym tygodniu kolej Tiny. Ten jego oxycontin to nie są zwykłe proszki przeciwbólowe. To proszki ogłupiające. LINDA: Ciągle czuć zapach. Przecież wiesz, że w umowie najmu jest punkt zakazujący… TOM: No dobra, rozumiem. Następnym razem wyjdę na dwór, ryzykując, że wywrócę się z kulami. LINDA: Tommy, przecież nie chodzi tylko o umowę najmu. Palenie bierne szkodzi dzieciom. Już o tym rozmawialiśmy. TOM: I rozmawialiśmy, i rozmawialiśmy… LINDA (brnąc coraz głębiej): A tak w ogóle, to ile teraz kosztuje paczka papierosów? Cztery pięćdziesiąt? Pięć dolarów? TOM: Palę jedną paczkę na tydzień, na litość boską. LINDA (pokonując jego obronę arytmetycznym atakiem pancernym): Przy cenie pięciu dolarów za paczkę to daje dwadzieścia dolarów miesięcznie. A wszystko z mojej pensji, bo tylko ją… TOM: Oho, zaczyna się… LINDA: …teraz mamy. TOM: Podkreślanie tego nigdy ci się nie znudzi, prawda? Pewnie myślisz, że specjalnie dałem się przejechać, żeby lenić się w domu. LINDA (po długiej przerwie): Zostało trochę wina? Przydałoby mi się pół kieliszka. PETE (na stronie): Powiedz, że zostało, tato. Powiedz, że zostało. TOM: Nie zostało. Może mam potelepać się o kulach do Zoney’s i kupić nową butelkę? Oczywiście musiałabyś mi wypłacić zaliczkę na kieszonkowe.

LINDA (nie płacze, ale jest na skraju łez): Zachowujesz się tak, jakby to, co się stało, było moją winą. TOM (krzyczy): To niczyja wina i właśnie to mnie doprowadza do szału! Nie rozumiesz? Faceta, który to zrobił, nawet nie złapali! W tym momencie Pete uznał, że ma dość. Głupia ta sztuka. Może oni tego nie rozumieli, ale on owszem. Zamknął podręcznik do literatury. Zadaną lekturę – opowiadanie jakiegoś Johna Rothsteina – przeczyta wieczorem. Teraz musi wyjść na dwór i zaczerpnąć niekłótliwego powietrza. LINDA (cicho): Przynajmniej nie zginąłeś. TOM (wchodząc w tryb totalnej telenoweli): Czasami myślę, że lepiej by było. Popatrz na mnie! Uzależniłem się od oxycontinu, a i tak mnie boli. Gówno mi pomaga, chyba że łyknę tyle, że można wykitować. Żyję z pensji żony, i to o tysiąc dolarów za niskiej przez tych jebanych herbaciarzy… LINDA: Nie wyrażaj… TOM: Dom? Poszedł. Wózek elektryczny? Poszedł. Oszczędności? Właśnie się kończą. A teraz nie mogę sobie nawet, kurwa, zapalić. LINDA: Jeśli myślisz, że gderaniem coś rozwiążesz, to się nie krępuj, ale… TOM (krzyczy): Tak to nazywasz?! Bo ja to nazywam realizmem. Mam spuścić spodnie, żebyś mogła się dobrze przyjrzeć, co mi zostało z nóg? Pete zszedł na dół w skarpetkach. Rodzice go nie zauważyli, choć salon był tuż przy schodach. Stali naprzeciw siebie zajęci odgrywaniem kretyńskiej sztuki, na którą nikt nie kupiłby biletów. Ojciec niezdarnie stał o kulach, oczy miał czerwone, a policzki zarośnięte. Matka trzymała przed sobą torebkę niczym tarczę i przygryzała wargi. Okropny widok, a co było w tym najgorsze? Pete ich kochał. Ojciec nie napomknął o funduszu ratunkowym, który po miesiącu od masakry pod City Center uruchomiła jedyna wciąż działająca w mieście gazeta przy współpracy z trzema lokalnymi stacjami telewizyjnymi. Brian Williams z NBC Nightly News zrobił nawet materiał na ten temat – o tym, jak to małe zawzięte miasteczko dba o swoich w obliczu katastrofy, o tych troskliwych sercach, o tych pomocnych dłoniach, o tych bla, bla, bla, a teraz przerwa na reklamę. Dzięki funduszowi ratunkowemu wszyscy mieli doskonałe samopoczucie przez jakieś sześć dni. W mediach nie wspomniano o tym, jak niewiele pieniędzy tak naprawdę udało się zebrać, i to mimo charytatywnych marszów, charytatywnych przejazdów rowerowych i koncertu finalisty Idola. Fundusz ratunkowy był skąpy,

bo dla wszystkich nastały ciężkie czasy. No i oczywiście to, co udało się zebrać, należało podzielić między tyle osób. Saubersowie dostali czek na tysiąc dwieście dolarów, potem na pięćset, a potem jeszcze na dwieście. Czek z zeszłego miesiąca, oznaczony jako OSTATNIA RATA, wyniósł pięćdziesiąt dolarów. Wielkie halo. *** Pete przemknął do kuchni, wziął buty i kurtkę i wyszedł na dwór. Od razu zauważył, że na schodkach za domem wcale nie ma lodu. Ojciec kłamał. Dziś było za ciepło, żeby lód się utrzymał, przynajmniej na słońcu. Do wiosny zostało jeszcze półtora miesiąca, ale roztopy trwały już od prawie tygodnia, więc w ogródku zostało zaledwie parę sztywnych łat śniegu pod drzewami. Pete podszedł do ogrodzenia i otworzył sobie furtkę. Jedną z zalet mieszkania w rejonie Tree Streets na północy miasta była duża niezagospodarowana przestrzeń za Sycamore: dwa hektary gęstych krzaków i karłowatych drzew opadające ze wzgórza w stronę zamarzniętego jeziora. Tata Pete’a mówił, że te grunty leżą odłogiem już od dawna i jeszcze długo nic się tam nie zmieni z powodu jakiegoś niekończącego się sporu o własność i prawo do budowy. „Ostatecznie na takich konfliktach wygrywają tylko prawnicy – powiedział Pete’owi. – Zapamiętaj to sobie”. Chłopak uważał, że wygrywają również dzieci, które dla zdrowia psychicznego potrzebują chwili odpoczynku od rodziców. Na ukos, wśród ogołoconych zimą drzew, biegła kręta ścieżka dochodząca do Birch Street Rec, istniejącego od dawna młodzieżowego domu kultury, którego dni były policzone. W ciepłe dni w okolicach ścieżki kręciła się starsza młodzież – palili papierosy i trawę, pili piwo, pewnie bzykali się z dziewczynami – ale nie o tej porze roku. Brak starszych oznaczał brak problemów. Czasem, jeśli rodzice pokłócili się na poważnie, co zdarzało się coraz częściej, Pete brał ze sobą siostrę. W domu kultury grali w warcaby, w kosza albo oglądali filmy. Nie miał pojęcia, dokąd będzie ją brał, kiedy zamkną Birch Street Rec. Oprócz sklepu spożywczego Zoney’s nie było tu żadnych innych atrakcji. Sam zwykle chodził nad strumyk. Kiedy płynęła woda, rzucał do niej kamienie, a gdy zamarzła, odbijał je od lodu, próbując zrobić dziurę, i delektował się ciszą.

Szczekawki były okropne, ale Pete najbardziej bał się tego, że tata – teraz stale na lekkim haju od oxycontinu – któregoś dnia uderzy mamę. To niemal na pewno rozerwałoby cienką tkaninę małżeństwa. A jeśli nie? Gdyby tolerowała bicie? To byłoby jeszcze gorsze. To się nigdy nie stanie, mówił sobie Pete. Tata nigdy by tego nie zrobił. A gdyby jednak? *** Tego popołudnia strumyk wciąż był zamarznięty, ale lód wydawał się niepewny. Były na nim duże żółte plamy, jakby odlał się tam jakiś olbrzym. Pete nie odważyłby się stanąć na tafli. Gdyby się zarwała, wcale by się nie utopił, bo woda sięgała tylko do kostek, ale nie chciał tłumaczyć w domu, dlaczego ma mokre spodnie i skarpetki. Usiadł na leżącej kłodzie, rzucił parę kamieni (te małe odbijały się i toczyły, a duże przebijały się przez żółte plamy), a potem przez jakiś czas po prostu patrzył w niebo. Sunęły po nim duże puchate chmury, takie bardziej wiosenne niż zimowe, płynęły z zachodu na wschód. Jedna wyglądała jak garbata staruszka (a może to nie garb, tylko mały plecak), inna jak zając, jeszcze inna jak smok, kolejna jak… Zdekoncentrowało go ciche tąpnięcie, jakby coś się sypało. Kiedy się odwrócił, okazało się, że zarwał się wystający kawałek nabrzeża, obluzowany przez śnieg, który topniał od tygodnia. Odsłonił korzenie drzewa, i tak podejrzanie pochylonego. Powstała przestrzeń przypominająca jaskinię i jeśli Pete się nie mylił – bo może to tylko cień – coś było w środku. Podszedł do drzewa, złapał bezlistną gałąź i zgiął się, żeby lepiej się przyjrzeć. Rzeczywiście coś stamtąd wystawało, i to całkiem dużego. Czyżby to jakieś pudło? Ostrożnie zszedł po skarpie. Robił sobie prowizoryczne stopnie, wbijając pięty w błotnistą ziemię. Gdy znalazł się poniżej wyłomu, przykucnął. Zobaczył spękaną czarną skórę i metalowe pasy z nitami. Na końcu znajdowała się rączka wielkości strzemienia siodła. To kufer. Ktoś zakopał tam kufer. Pete, ciekawy i podekscytowany, złapał za rączkę i szarpnął. Kufer ani drgnął. Tkwił mocno w ziemi. Chłopak szarpnął jeszcze raz, ale tylko dla porządku. Nie wyciągnie tej skrzyni. Nie bez narzędzi. Przykucnął z dłońmi między udami, jak często robił ojciec, zanim nie skończyły się dla niego czasy kucania. Wpatrywał się w kufer wystający z czarnej

ziemi pełnej splątanych korzeni. Pewnie tylko wariat myślałby teraz o Wyspie skarbów (i o Złotym żuku, opowiadaniu, które w zeszłym roku czytali na angielskim), ale on właśnie o tym pomyślał. Czy to rzeczywiście wariactwo? Czy na pewno? Pan Jacoby nie tylko mówił uczniom, że wiedza to władza, ale także podkreślał znaczenie logicznego myślenia. Czy to nie było logiczne, że nikt nie zakopałby kufra w lesie, gdyby nie znajdowało się w nim nic wartościowego? Zresztą skrzynia spędziła w ziemi trochę czasu. Było to widać na pierwszy rzut oka. Skóra popękała, a tu i ówdzie zrobiła się szara zamiast czarnej. Pete pomyślał, że gdyby zaczął ciągnąć za rączkę z całej siły, mogłaby się urwać. Metalowe wiązania były matowe i pordzewiałe. Podjął decyzję, a potem pobiegł ścieżką do domu. Otworzył sobie furtkę, przeszedł przez podwórko, stanął pod drzwiami kuchennymi i nasłuchiwał. Nie słyszał ani głosów, ani telewizji. Ojciec pewnie poszedł do sypialni (tej na parterze; była mała, ale rodzice musieli tam spać, bo teraz tata słabo chodził po schodach), żeby się zdrzemnąć. Może mama poszła razem z nim, czasem w ten sposób się godzili, ale raczej siedziała teraz w pralni, która robiła również za gabinet, pracowała nad CV i składała podania o pracę przez internet. Może tata już się poddał (Pete musiał przyznać, że miał ku temu powody), bo mama nie. Chciała wrócić do nauczania na pełny etat, i to nie tylko dla pieniędzy. Obok domu stał nieduży garaż, mama jednak nigdy nie wprowadzała do niego focusa, chyba że zapowiadali śnieżycę. Saubersowie trzymali tam mnóstwo rzeczy ze starego domu, które nie mieściły się w tym nowym, mniejszym. Była tu skrzynka z narzędziami (tata próbował sprzedać je przez internet, ale nikt nie chciał zapłacić za nie ceny, którą on uważał za uczciwą), trochę starych zabawek Tiny i Pete’a oraz kubeł soli z szufelką, a pod ścianą w głębi stały narzędzia ogrodowe. Pete wziął stamtąd łopatę, a potem, trzymając ją wysoko jak żołnierz karabin, pobiegł z powrotem ścieżką. Po wyżłobionych wcześniej stopniach ostrożnie zszedł ze skarpy prawie aż nad strumień, po czym wziął się do pracy w wyłomie, gdzie znajdował się kufer. Jak najwięcej osypanej ziemi przerzucił z powrotem do dziury pod drzewem. Nie udało mu się jej zapełnić aż do poskręcanych korzeni, ale zdołał zakryć koniec skrzyni, a tylko na tym mu zależało. Chwilowo. ***

Przy kolacji było trochę szczekawki, ale nie za dużo, i Tinie chyba to nie przeszkadzało. Weszła do pokoju brata, kiedy kończył odrabiać pracę domową. Miała na sobie piżamę ze stópkami, a po ziemi ciągnęła Panią Beasley, jej ostatnią, najważniejszą lalkę przytulankę. Zupełnie jakby cofnęła się do etapu pięciolatki. – Petie, mogę trochę poleżeć w twoim łóżku? Miałam zły sen. Chciał kazać siostrze wracać do siebie, ale uznał (wciąż towarzyszyły mu myśli o zakopanym kufrze), że mogłoby to przynieść pecha. No i byłoby wredne, stwierdził, patrząc na sińce pod ślicznymi oczami siostry. – Dobra, na trochę. Ale niech nam to nie wejdzie w nawyk. – To jedno z ulubionych powiedzeń mamy. Tina skoczyła po materacu i przylgnęła do ściany, gdzie najbardziej lubiła sypiać – zupełnie jakby zamierzała tu spędzić noc. Pete zamknął podręcznik do przyrody, usiadł obok niej i się skrzywił. – Tinka, ostrzeżenie lalkowe. Głowa Pani Beasley mi się wbija. – Wcisnę ją sobie przy nogach. Już. Lepiej? – A jak się udusi? – Głuptasie, przecież ona nie oddycha. To tylko lalka, a Ellen mówi, że niedługo się nią znudzę. – Ellen jest durna. – To moja przyjaciółka – odparła Tina. Pete pomyślał z rozbawieniem, że jedno drugiemu nie przeszkadza. – Poza tym pewnie ma rację. Ludzie dojrzewają. – Ale nie ty. Ty zawsze będziesz moją małą siostrzyczką. I nie zasypiaj. Za pięć minut wracasz do siebie. – Dziesięć. – Sześć. Tina zastanowiła się chwilę. – Dobra. Z dołu dobiegło stłumione stęknięcie, a po nim stukot kul. Dźwięk przemieścił się do kuchni. Tata zaraz tam usiądzie i zapali papierosa, a dym będzie wydmuchiwał przez tylne drzwi. Wtedy włączy się piec, w którym – jak mówiła mama – wcale nie pali się olejem, ale banknotami. – Myślisz, że się rozwiodą? Pete był podwójnie zaskoczony: po pierwsze samym pytaniem, a po drugie jego dojrzałą rzeczowością. Już chciał powiedzieć: „Oczywiście, że nie”, ale

przypomniał sobie, jak bardzo nie lubi filmów, w których dorośli okłamują dzieci, czyli w zasadzie wszystkich. – Nie wiem. W każdym razie nie dzisiaj. Sądy są już zamknięte. Tina zachichotała. To chyba dobrze. Czekał, aż powie coś jeszcze. Nie powiedziała. Jego myśli wróciły do kufra zakopanego pod drzewem na skarpie. Odgonił je, kiedy odrabiał lekcje, ale teraz… Wcale ich nie odgoniłem. Były ze mną cały czas. – Tinka? Lepiej nie zasypiaj. – Nie zasypiam… – Ale sądząc po głosie, niewiele brakowało. – Co byś zrobiła, gdybyś znalazła skarb? Zakopaną skrzynię pełną klejnotów i złotych dublonów? – Co to są dublony? – Takie stare monety. – Dałabym mamie i tacie. Żeby nie musieli się kłócić. A ty nie? – Tak – odparł Pete. – A teraz wracaj do siebie, zanim cię stąd wyniosę. *** Obecnie ubezpieczenie Toma Saubersa pozwalało mu na terapię tylko dwa razy w tygodniu. W poniedziałki i piątki specjalna furgonetka przyjeżdżała po niego o dziewiątej rano i odwoziła go z powrotem o szesnastej po hydroterapii oraz spotkaniu, na którym ludzie z długotrwałymi urazami, cierpiący na chroniczny ból, siedzieli w kręgu i opowiadali o swoich problemach. To wszystko oznaczało, że w te dni przez siedem godzin dom był pusty. W czwartek wieczorem Pete poszedł do łóżka, skarżąc się na ból gardła. Kiedy obudził się nazajutrz rano, powiedział, że dalej go boli i chyba ma temperaturę. – Rzeczywiście jesteś gorący – stwierdziła Linda, przyłożywszy mu do czoła wewnętrzną stronę nadgarstka. Pete miał taką nadzieję, w końcu zanim zszedł na dół, trzymał twarz pięć centymetrów od lampy. – Jeśli do jutra nie będzie lepiej, chyba powinieneś iść do lekarza. – Świetny pomysł! – zawołał Tom zza stołu, gdzie przesuwał kawałki jajecznicy po talerzu. Wyglądał tak, jakby przez całą noc nie zmrużył oka. – Może nawet do specjalisty! Niech no tylko zadzwonię po szofera. Tina zaklepała rollsa, bo jedzie na tenisa do country clubu, ale lincoln jest chyba wolny.

Tina zachichotała. Linda rzuciła Tomowi surowe spojrzenie, ale zanim zdążyła coś powiedzieć, Pete odparł, że nie czuje się aż tak źle, więc jeden dzień w domu powinien mu wystarczyć. A jeśli nie, to weekend na pewno. – Pewnie masz rację. – Linda westchnęła. – Chcesz coś zjeść? Chciał, ale stwierdził, że lepiej się do tego nie przyznawać, skoro rzekomo boli go gardło. Zasłonił usta dłonią i zmusił się do kaszlu. – Może napiłbym się soku. A potem chyba wrócę na górę i jeszcze trochę pośpię. *** Tina wyszła z domu jako pierwsza. W podskokach pobiegła na róg ulicy, gdzie razem z Ellen gadały o jakichś dziwactwach, o jakich gadają dziewięciolatki, czekając na szkolny autobus. Potem mama pojechała do pracy focusem. Wreszcie tata ruszył o kulach do czekającej furgonetki. Pete obserwował go z okna swojego pokoju i miał wrażenie, że ojciec zrobił się mniejszy. Jego włosy sterczące spod czapki Groundhogsów zaczynały siwieć. Gdy furgonetka odjechała, Pete prędko się ubrał, wziął jedną z wielorazowych siatek na zakupy, które mama trzymała w spiżarni, a potem wyszedł do garażu. Ze skrzynki z narzędziami taty wybrał młotek oraz dłuto i wrzucił je do siatki. Złapał łopatę, ruszył do wyjścia, ale zawrócił jeszcze po łom. Chociaż nigdy nie był w harcerstwie, wierzył, że warto być dobrze przygotowanym. *** Ranek był na tyle chłodny, że widział swój oddech, ale zanim na tyle odkopał kufer, żeby mieć szansę go wyciągnąć, zrobiło się cieplej, parę stopni powyżej zera, więc w kurtce zaczął się pocić. Przewiesił ją przez niską gałąź i rozejrzał się, żeby się upewnić, że nad strumykiem nadal jest sam (robił to już kilkakrotnie). Uspokojony wziął garść ziemi i roztarł ją sobie w dłoniach jak pałkarz przed odbiciem piłki. Chwycił rączkę na końcu kufra, pamiętając, że musi być gotów na wypadek, gdyby się urwała. Naprawdę nie chciał się spieprzyć ze skarpy. Gdyby wpadł do strumienia, rzeczywiście mógłby się rozchorować. Zresztą w środku pewnie i tak nie ma nic oprócz starych spleśniałych ciuchów… tylko po co ktoś miałby zakopać kufer ze starymi ciuchami? Przecież

mógłby je po prostu spalić albo oddać do sklepu charytatywnego. Pete mógł się o tym przekonać tylko w jeden sposób. Głęboko odetchnął, zebrał się w sobie, a potem pociągnął. Kufer się nie wysunął, rączka skrzypnęła ostrzegawczo, ale Pete nabrał optymizmu. Okazało się, że skrzynia trochę rusza się na boki. Przypomniał sobie, jak Tinie nie chciał wyjść ząb mleczny, więc tata owinął go nitką i mocno szarpnął. Pete upadł na kolana (musiał pamiętać, żeby albo uprać potem dżinsy, albo schować je głęboko w szafie) i zajrzał do dziury. Zobaczył, że wokół tylnej części kufra jakiś korzeń oplótł się jak ramię. Sięgnął po łopatę, wysoko chwycił trzonek i zaczął uderzać. Korzeń był gruby, więc Pete musiał kilka razy odpocząć, ale w końcu go przeciął. Odłożył łopatę i ponownie złapał za rączkę. Kufer miał teraz więcej luzu i już niewiele brakowało, żeby wyszedł. Pete zerknął na zegarek. Piętnaście po dziesiątej. Pomyślał, że w przerwie w pracy mama może zadzwonić do domu, żeby zapytać go, jak się czuje. Żaden problem, bo jeśli nie odbierze, powinna uznać, że zasnął, ale po powrocie do domu trzeba sprawdzić automatyczną sekretarkę. Pete wziął łopatę i zaczął gmerać wokół kufra, rozgarnął ziemię i przeciął parę mniejszych korzeni. Potem znowu chwycił rączkę. – Tym razem, skubany – powiedział. – Tym razem na pewno. Pociągnął. Kufer wysunął się tak nagle i z taką łatwością, że gdyby Pete nie rozstawił szeroko nóg, wywaliłby się. Teraz skrzynia wystawała z dziury, przysypana grudkami ziemi. Z przodu widział zatrzaski, takie staromodne, jak w robociarskim pojemniku na kanapki. A także duży zamek. Znów chwycił za rączkę i tym razem pękła. – Kurza dupa! – mruknął, patrząc na swoje dłonie. Były czerwone i pulsowały. No cóż, jak się powiedziało A, to trzeba powiedzieć B (kolejne z ulubionych powiedzeń mamy). Odchylił się na piętach i niezdarnie objął boki kufra, który tym razem w całości wyszedł ze swej kryjówki na światło dzienne, z całą pewnością po raz pierwszy od lat: brudny, wilgotny klamot z zardzewiałymi okuciami. Miał niecały metr długości i co najmniej pół metra szerokości. Albo więcej. Pete dźwignął jeden koniec. Stwierdził, że kufer waży chyba ze trzydzieści kilo, czyli połowę tego co on, ale nie wiadomo, ile przypada na zawartość, a ile na samą skrzynię. W każdym razie to na pewno nie dublony. Gdyby kufer był pełen złota, Pete nie zdołałby go wyciągnąć, a tym bardziej unieść.

Odchylił zatrzaski, wzbijając przy tym małe kłęby pyłu, a potem nachylił się nad zamkiem, gotów rozwalić go młotkiem i dłutem. A gdyby i wtedy kufer się nie otworzył – co prawdopodobne – Pete zamierzał posłużyć się łomem. Ale najpierw… bo nigdy nie wiadomo… Chwycił wieko. Otworzyło się z jękiem brudnych zawiasów. Później Pete się domyślił, że ktoś kupił tę skrzynię z drugiej ręki – pewnie za dobrą cenę, bo zgubił się klucz — ale na razie tylko się gapił. Nie czuł, że ma bąbel na dłoni, że bolą go plecy i uda ani że po umazanej twarzy cieknie mu pot. Nie myślał o matce, ojcu ani siostrze. Nie myślał też o szczekawkach, w każdym razie nie w tej chwili. Kufer był do połowy wypełniony. Dla ochrony przed wilgocią wyłożono go przezroczystą folią. Pod spodem leżały chyba stosy notesów. Pete użył dłoni jak wycieraczki w samochodzie i półkolistym ruchem zmazał z plastiku drobne kropelki. To rzeczywiście notesy, i to ładne, niemal na pewno w okładkach z prawdziwej skóry. Było ich ze sto. Ale to nie wszystko. W skrzyni znajdowały się również takie koperty, jakie mama przynosiła do domu, kiedy spieniężała czeki. Pete podniósł folię i patrzył do środka. Na kopertach wydrukowano napisy GRANITE STATE BANK i „Twój miejscowy przyjaciel!”. Później zauważył pewne różnice w porównaniu z kopertami, które mama przynosiła z Corn Bank and Trust – brakowało adresów e-mail czy informacji o wypłacaniu gotówki przy użyciu kart bankomatowych – ale na razie tylko się gapił. Serce waliło mu tak mocno, że miał czarne plamy przed oczami, i zastanawiał się, czy nie zemdleje. Gówno prawda, tylko dziewczyny mdleją. Możliwe, ale mocno kręciło mu się w głowie. Zrozumiał, że to między innymi dlatego, że odkąd otworzył kufer, zapomniał o oddychaniu. Głęboko wciągnął powietrze, potem je wypuścił i zrobił kolejny wdech, taki chyba aż po czubki stóp. W głowie trochę mu się przejaśniło, ale serce waliło jeszcze mocniej. Kiedy do końca ściągnął folię, drżały mu ręce. Koperty z banku będą puste. Wiesz o tym, no nie? Ludzie znajdują zakopane pieniądze w książkach i filmach, ale nie w prawdziwym życiu. Tylko że te koperty wcale nie wyglądały na puste. Wyglądały na wypchane. Pete sięgnął po jedną z nich, a potem aż stęknął, gdy po drugiej stronie strumienia usłyszał jakiś szelest. Obrócił się gwałtownie i zobaczył dwie wiewiórki, które pewnie myślały, że tydzień roztopów oznacza nadejście wiosny, więc bawiły się wśród suchych liści na drugim brzegu. Wbiegły po drzewie, kołysząc kitami.

Pete znowu skupił się na kufrze i podniósł jedną z kopert. Nie była zaklejona. Uniósł skrzydełko kompletnie zdrętwiałym palcem, choć musiało być już z pięć stopni Celsjusza. Rozchylił kopertę i zajrzał do środka. Pieniądze. Dwudziestki i pięćdziesiątki. – Jezu Chryste przenajświętszy – szepnął Pete Saubers. Wyciągnął plik banknotów i próbował je policzyć, ale w pierwszej chwili tak bardzo trzęsły mu się ręce, że część upuścił. Sfrunęły na trawę, a zanim zdążył je podnieść, przegrzany mózg zapewnił go, że Ulysses Grant puścił do niego oko z pięćdziesięciodolarówki. Pete policzył pieniądze. Czterysta dolarów. Czterysta tylko w tej jednej kopercie, a były ich dziesiątki. Wcisnął banknoty z powrotem do koperty – co wcale nie było łatwe, bo teraz ręce trzęsły mu się bardziej niż dziadkowi Fredowi w ostatnim roku życia. Wrzucił kopertę do kufra, a potem rozejrzał się wielkimi wybałuszonymi oczami. Odgłosy samochodów, które na tej zarośniętej działce zawsze wydawały się ciche, odległe i nieistotne, teraz robiły wrażenie bliskich i groźnych. To nie wyspa skarbów, ale miasto z ponad milionem mieszkańców, z których wielu nie ma teraz pracy i chętnie wzięłoby sobie to, co jest w tej skrzyni. Myśl, powtarzał sobie Pete Saubers. Myśl, na litość boską. To najważniejsze, co cię kiedykolwiek spotkało, może nawet najważniejsze, co cię w ogóle w życiu spotka, więc myśl zawzięcie i coś wymyśl. Od razu przypomniał sobie Tinę przytuloną do ściany w jego łóżku. Co byś zrobiła, gdybyś znalazła skarb? – zapytał. Dałabym mamie i tacie, odpowiedziała Tina. A gdyby mama chciała te pieniądze zwrócić? To ważne pytanie. Tata na pewno nie – Pete o tym wiedział – ale mama była inna. Miała niezachwiane przekonania o tym, co dobre, a co złe. Gdyby pokazał rodzicom kufer oraz jego zawartość, mogłoby to wywołać szczekawkę o pieniądze, jakiej jeszcze nie było. – A poza tym komu zwrócić? – szepnął Pete. – Bankowi? Bez sensu. Ale czy na pewno? A jeśli te pieniądze to naprawdę piracki skarb, tyle że z napadu na bank, a nie na statek? Tylko dlaczego były w kopertach, tak jakby ktoś je wypłacił? No i co to za czarne notesy?

Nad tym wszystkim Pete mógł się zastanawiać później. Teraz musiał działać. Spojrzał na zegarek: już za kwadrans jedenasta. Zostało mu jeszcze trochę czasu, ale musiał go dobrze wykorzystać. – Albo działasz, albo spadasz – szepnął sam do siebie, a potem zaczął wrzucać koperty z pieniędzmi z Granite State Bank do materiałowej siatki, w której miał młotek oraz dłuto. Położył ją na skarpie i przykrył kurtką. Wcisnął folię do kufra, zatrzasnął wieko, po czym wepchnął kufer z powrotem do dziury. Otarł czoło tłuste od brudu i potu, chwycił łopatę i zaczął szuflować jak opętany. Zasypał skrzynię – prawie – a potem złapał torbę oraz kurtkę i pognał ścieżką do domu. Zamierzał schować torbę na dnie szafy, na początek tyle wystarczy, no i sprawdzić, czy mama nie nagrała się na sekretarkę. Jeśli z mamą wszystko w porządku (i jeśli tata nie wrócił wcześniej z terapii, co byłoby straszne), Pete mógł potem pójść nad strumień i lepiej ukryć kufer. Później może sprawdzi notesy, ale wracając do domu w ten słoneczny lutowy poranek, myślał o nich tylko dlatego, że wśród nich albo pod spodem mogło leżeć jeszcze więcej kopert z forsą. Muszę wziąć prysznic, pomyślał. A potem obmyć wannę z brudu, żeby matka nie pytała, co robiłem na dworze, skoro niby jestem chory. Muszę bardzo uważać i nikomu nic nie mówić. Absolutnie nikomu. Pod prysznicem wpadł na pewien pomysł.

1978

Dom to jest takie miejsce, w które, kiedy musisz przyjść, to muszą cię tam wpuścić. Tak przynajmniej mówiła ewangelia według Roberta Frosta, ale kiedy Morris dotarł pod dom przy Sycamore Street, wieczornego mroku nie rozjaśniały żadne światła i nikt nie witał go przy drzwiach. Bo niby dlaczego? Ojciec był Bóg wie gdzie, a matka w New Jersey, gdzie wykładała o bandzie dziewiętnastowiecznych biznesmenów, którzy próbowali ukraść Amerykę. Opowiada o tym studentom, którzy pewnie w przyszłości ukradną, co tylko im wpadnie w ręce, goniąc za Złotym Dolcem. Niektórzy ludzie na pewno byliby zdania, że w New Hampshire Morris także gonił za paroma Złotymi Dolcami, ale to nieprawda. Nie pojechał tam dla pieniędzy. Chciał zaparkować chevroleta w garażu, gdzie nikt go nie zauważy. Cholera, tak naprawdę to chciał się go całkiem pozbyć, ale z tym musiał jeszcze poczekać. Priorytetem była teraz Pauline Muller. Gdy tylko nadchodził wieczór, większość mieszkańców Sycamore Street tak bardzo przylepiała się do swoich telewizorów, że nie zauważyliby nawet UFO lądującego przed ich domem, ale pani Muller to nie dotyczyło. Najbliższa sąsiadka Bellamych wyniosła wścibstwo do rangi sztuki. Dlatego najpierw poszedł do niej. – Kogo ja widzę! – zawołała, otworzywszy drzwi… zupełnie jakby nie podglądała przez okno w kuchni, kiedy zajechał przed dom. – Morrie Bellamy! Wielki jak dąb, a jaki przystojny! Morris zdobył się na najlepszy uśmiech zażenowania. – Jak się pani miewa? Pani Muller, pachnąca aromatycznymi saszetkami, uściskała go mocno, bez czego wolałby się obejść, ale posłusznie odwzajemnił ten gest. Potem obróciła głowę, od czego zakołysało się jej podgardle, i wrzasnęła: – Bert! Bertie! Morrie Bellamy przyjechał! Z salonu dobiegła seria stęknięć, która być może układała się w „jak się masz”. – Wejdź, Morrie! Wejdź! Nastawię kawę! I wiesz co? – Pani Muller przerażająco zalotnie poruszyła swymi nienaturalnie czarnymi brwiami. – Mam babkę piaskową Sary Lee!

– Na pewno pyszna, ale właśnie wróciłem z Bostonu. Jechałem bez postoju i jestem skonany. Po prostu nie chciałem, żeby przestraszyło panią światło w domu i wezwała pani policję. Kobieta się zaśmiała, co brzmiało jak małpi pisk. – Aleś ty troskliwy, Morrie! Zawsze taki byłeś. Jak mama? – Dobrze. Nie miał zielonego pojęcia. Odkąd jako siedemnastolatek poszedł do poprawczaka, a potem cztery lata później nie dostał się do City College, kontakty Morrisa i Anity Bellamy ograniczały się do sporadycznych rozmów przez telefon. Te były chłodne, lecz uprzejme. Po ostatniej kłótni, zanim został aresztowany za włamanie i resztę dokonań – tak się złożyło, że była to kłótnia o trylogię Rothsteina – właściwie położyli na sobie nawzajem krzyżyk. – Przybyło ci muskulatury – stwierdziła pani Muller. – Dziewczyny muszą być zachwycone. A kiedyś byłeś taką chudziną! – Budowałem domy… – Budowałeś domy! Ty! Wielkie nieba! Bertie! Morris budował domy! Odpowiedziało jej kolejne kilka stęknięć z salonu. – Ale roboty zabrakło, więc wróciłem. Mama mówi, że mogę tu mieszkać, chyba że uda jej się wynająć ten dom, ale raczej długo nie zabawię. Jakże prawdziwe okazały się te słowa. – Morrie, chodź do salonu i przywitaj się z Bertem. – Może później – odparł, a żeby uniknąć dalszych nacisków, zawołał: – Hej, Bert! Kolejne stęknięcie, zagłuszone śmiechem z sitcomu Welcome Back, Kotter. – W takim razie jutro – powiedziała pani Muller, znów poruszając brwiami. – Zostawię ci kawałek babki. Może nawet ubiję trochę śmietany. – Świetnie – zgodził się Morris. Mało prawdopodobne, że do jutra pani Muller umrze na zawał, ale niewykluczone. Jak napisał inny wielki poeta, nadzieja jest wieczna w sercu człowieka. *** Klucze do domu i garażu były tam gdzie zawsze: wisiały pod okapem na lewo od schodków. Morris zaparkował chevroleta w garażu, a potem wystawił na

beton kufer z wyprzedaży staroci. Świerzbiło go, żeby natychmiast zabrać się do czwartej powieści o Jimmym Goldzie, ale notesy były pomieszane, a poza tym prędzej dostałby zeza, niż przeczytał stronę tego drobnego pisma Rothsteina – był naprawdę zmachany. Jutro, obiecał sobie. Porozmawiam z Andym, dowiem się, jak chce do tego podejść, a potem ułożę je po kolei i zacznę czytać. Wepchnął kufer pod stół roboczy ojca i przykrył go plastikową płachtą, którą znalazł w kącie. Potem wszedł do domu i zrobił rundkę po starym gospodarstwie. Wszystko wyglądało w zasadzie tak samo jak dawniej, czyli do dupy. W lodówce nie było nic oprócz słoika ogórków w occie i pudełka z sodą do pieczenia, ale w zamrażalniku zostało parę gotowych obiadów Hungry Man. Włożył jedną porcję do piekarnika, ustawił termostat na sto osiemdziesiąt stopni, a potem wszedł po schodach do swojej dawnej sypialni. Udało mi się, pomyślał. Zrobiłem to. Mam wszystkie niepublikowane rękopisy Johna Rothsteina z ostatnich osiemnastu lat. Był zbyt zmęczony na euforię, a właściwie nawet na zadowolenie. O mało nie zasnął pod prysznicem, a potem znowu nad wyjątkowo gównianym klopsem i ziemniakami instant. Spałaszował jednak to wszystko, a później powlókł się z powrotem na górę. Zasnął po czterdziestu sekundach od przyłożenia głowy do poduszki, a obudził się dopiero nazajutrz o dziewiątej dwadzieścia. *** Kiedy wypoczął, a snop promieni słonecznych rozlewał się po jego łóżku z dzieciństwa, wreszcie poczuł euforię i nie mógł się doczekać, aż się nią z kimś podzieli. To oznaczało wizytę u Andy’ego Hallidaya. W szafie znalazł spodnie khaki oraz ładną koszulę z madrasu, przygładził włosy, a potem na moment zajrzał do garażu, żeby mieć pewność, że wszystko jest na swoim miejscu. Pomachał do pani Muller (która znowu podglądała zza zasłony) i miał nadzieję, że wypadło to dziarsko, a potem ruszył ulicą do przystanku autobusowego. W centrum był tuż przed dziesiątą, przeszedł do następnej przecznicy i spojrzał wzdłuż Ellis Avenue w kierunku Happy Cup, gdzie stoliki stały na ulicy pod różowymi parasolami. Tak jak przewidział, Andy miał przerwę na kawę. Na dodatek siedział odwrócony plecami, więc Morris mógł zbliżyć się niepostrzeżenie.

– A kuku! – zawołał, łapiąc Andy’ego za ramię starej sportowej marynarki ze sztruksu. Jego stary przyjaciel – właściwie jedyny jego przyjaciel w tej zapyziałej parodii miasta – podskoczył i obrócił się, rozlewając kawę. Morris cofnął się o krok. Chciał przestraszyć Andy’ego, ale nie aż tak. – Przepra… – Coś ty zrobił? – spytał Andy cichym, zgrzytliwym szeptem. Oczy płonęły mu zza okularów w rogowej oprawie, które Morris zawsze uważał za dość pretensjonalne. – Coś ty, kurwa, zrobił? Nie takiego powitania spodziewał się Morris. Usiadł. – To, o czym rozmawialiśmy. Przyjrzał się twarzy Andy’ego i nie dostrzegł w niej ani śladu typowej dla przyjaciela intelektualnej wyższości podszytej rozbawieniem. Andy chyba się bał. Morrisa? Może. O siebie? Niemal na pewno. – Nikt nie powinien mnie z tobą zob… Morris miał ze sobą brązową torbę z papieru, którą zabrał z kuchni. Wyjął z niej jeden z notesów Rothsteina i położył go na stoliku z dala od rozlanej kawy. – Próbka. Jedna z wielu. Jest tego co najmniej sto pięćdziesiąt. Jeszcze nie zdążyłem policzyć, ale bomba. – Schowaj to! – Andy ciągle szeptał jak bohater kiepskiego filmu szpiegowskiego. Jego wzrok biegał na boki i stale wracał do notesu. – Idioto, o morderstwie Rothsteina piszą na pierwszej stronie „New York Timesa” i trąbią w telewizji! Ta wiadomość była dla Morrisa szokiem. Przecież ciało pisarza miało zostać znalezione za co najmniej trzy dni, a może nawet za sześć. Reakcja przyjaciela zaskakiwała jeszcze bardziej. Zachowywał się jak osaczony szczur. Morris rzucił mu uśmiech, który w zamierzeniu był możliwie wierną kopią firmowej miny Andy’ego pod tytułem „jestem taki bystry, że sam siebie nudzę”. – Spokojnie. W tej okolicy dzieciaki z notesami są wszędzie. – Wskazał na drugą stronę ulicy w kierunku Government Square. – O, tam idzie jeden. – Ale nie z moleskinami! Jezu! Gosposia Rothsteina wiedziała, jakich używał, a w gazecie jest napisane, że sejf w sypialni był otwarty i opróżniony! Schowaj… to… natychmiast! Zamiast schować notes, Morris popchnął go w stronę Andy’ego, wciąż uważając na rozlaną kawę. Był na niego coraz bardziej zły – wnerwiony, jak

powiedziałby Jimmy Gold – ale czerpał również pewną perwersyjną przyjemność z patrzenia, jak Andy wije się na krześle, tak jakby notes był fiolką z zabójczymi zarazkami. – No dalej, zajrzyj. Akurat w tym jest głównie poezja. Przeglądałem ją w autobusie… – W autobusie?! Czyś ty oszalał?! – …i jest niezbyt dobra – ciągnął Morris, jakby w ogóle go nie usłyszał. – Ale z całą pewnością jego. To jego rękopis. Niezwykle wartościowy. Rozmawialiśmy o tym. Kilka razy. Mówiliśmy o tym, że… – Schowaj to! Morris nie chciał przyznać, że paranoja Andy’ego jest zaraźliwa, ale trochę tak było. Schował notes do torby i chmurnie spojrzał na starego przyjaciela (swego jedynego przyjaciela). – Przecież nie sugeruję, żebyśmy handlowali tym na ulicy. – Gdzie reszta? – zapytał Andy, lecz zanim Morris zdążył odpowiedzieć, dodał: – Nieważne. Nie chcę wiedzieć. Nie rozumiesz, że te rzeczy są teraz gorące? Że sam jesteś gorący? – Nie jestem gorący – odparł Morris, ale był, przynajmniej dosłownie; nagle paliły go policzki i kark. Andy zachowywał się tak, jakby zesrał się w gacie, a nie dokonał zbrodni stulecia. – Nikt nie może mnie powiązać z Rothsteinem, no i przecież wiem, że minie trochę czasu, zanim będziemy mogli je sprzedać prywatnemu kolekcjonerowi. Nie jestem głupi. – Sprzedać kol… Morrie, czy ty słyszysz, co mówisz? Morris skrzyżował ręce na piersiach i spojrzał na przyjaciela. A przynajmniej na człowieka, który niegdyś był jego przyjacielem. – Zachowujesz się tak, jakbyśmy w ogóle o tym nie rozmawiali. Jakbyśmy tego nie planowali. – Niczego nie planowaliśmy! To była tylko taka historyjka, którą sobie powtarzaliśmy. Myślałem, że to rozumiesz! Owszem, Morris rozumiał, że gdyby go złapano, Andy Halliday właśnie to powiedziałby policji. A także to, że Andy spodziewał się, że go złapią. Po raz pierwszy w życiu Morris pojął, że Andy to nie gigant intelektu gotów dołączyć do niego w egzystencjalnym akcie łamania prawa, ale kolejny neptek. Sprzedawca z księgarni, tylko o parę lat starszy od niego.

Nie wciskaj mi tu swojej durnej krytyki literackiej, powiedział Rothstein do Morrisa w dwóch ostatnich minutach życia. Jesteś pospolitym złodziejem, kolego. Zaczęły mu pulsować skronie. – Powinienem był wiedzieć. To twoje gadanie o prywatnych kolekcjonerach, gwiazdach filmowych, saudyjskich szejkach i kim tam jeszcze to były tylko przechwałki. Jesteś mitoman, i tyle. Trafił w sedno, bez dwóch zdań. Widział to wyraźnie i cieszył się tak jak wtedy, gdy podczas ostatniej kłótni raz czy dwa razy zdołał dogadać matce. Andy się pochylił, płonęły mu policzki, lecz zanim się odezwał, pojawiła się kelnerka ze zwitkiem serwetek. – Wytrę stolik – powiedziała i wyczyściła plamę. Była platynową blondynką, młodą, bladą, ale ładną, a może wręcz piękną. Uśmiechnęła się do Andy’ego. Odpowiedział jej zbolałym grymasem i odsunął się od niej jak wcześniej od moleskina. To pedzio, pomyślał Morris ze zdziwieniem. Cholerny pedzio. Że też o tym nie wiedziałem. Że też nie zauważyłem. Równie dobrze mógłby nosić kartkę na szyi. Cóż, Morris nie zauważył u Andy’ego wielu rzeczy. Przypomniało mu się powiedzenie jednego z facetów na budowie: „To taki pistolet, co nie ma kul”. Gdy kelnerka odeszła, zabierając ze sobą toksyczną kobiecość, Andy znowu nachylił się nad stołem. – Ci kolekcjonerzy istnieją naprawdę – powiedział. – Zbierają obrazy, rzeźby, pierwsze wydania książek… Pewien nafciarz z Teksasu zgromadził wczesne nagrania na woskowych cylindrach warte milion dolarów, a inny ma każdy numer wszystkich pulpowych westernów, science fiction i horrorów wydanych między rokiem tysiąc dziewięćset dziesiątym a pięćdziesiątym piątym. Myślisz, że to wszystko jest z legalnego handlu? Takiego wała. Kolekcjonerzy są nienormalni, a tych najgorszych nic nie obchodzi, czy to, czego tak pożądają, pochodzi z kradzieży, a już na pewno nie chcą się tym dzielić z resztą świata. Morris już wcześniej słyszał tę gadkę i chyba dał to po sobie poznać, bo Andy jeszcze bardziej pochylił się nad stołem. Teraz ich nosy prawie się stykały. Morris czuł zapach English Leather i zastanawiał się, czy to ulubiona woda kolońska pedziów. Tajny znak rozpoznawczy albo coś w tym stylu. – Myślisz, że któryś z nich chciałby mnie słuchać? Morris Bellamy, który patrzył teraz na Andy’ego Hallidaya w całkiem nowym świetle, odparł, że pewnie nie.

Andy wydął dolną wargę. – Ale pewnego dnia posłuchają. Jasne. Kiedy otworzę własny sklep i zgromadzę klientelę. Tylko że na to potrzeba lat. Myślałem, że to rozumiesz. – Rozumiem. Mówiliśmy, że poczekamy pięć lat. – Pięć?! – Andy prychnął śmiechem i usiadł prosto. – Za pięć lat to ja dopiero mogę otworzyć swój sklep. Mam na oku taki mały lokal przy Lacemaker Lane, teraz sprzedają tam tkaniny, ale kiepsko im idzie. Znalezienie bogatych klientów i zdobycie zaufania potrwa znacznie dłużej. Sporo tych „ale”, choć wcześniej nie było żadnych. – Jak długo? – Wróć do mnie z tymi notesami na przełomie dwudziestego pierwszego wieku, jeśli wciąż będziesz je miał. Zresztą nawet gdybym teraz, dzisiaj, dysponował listą prywatnych kolekcjonerów, nawet największy świr nie tknąłby czegoś tak gorącego. Nie pojmujesz tego, chłopie? Morris wpatrywał się w niego, z początku nie mogąc się odezwać. W końcu powiedział: – Nie mówiłeś nic takiego, kiedy planowaliśmy… Andy złapał się za swą wąską głowę. – Niczego nie planowaliśmy! I nie próbuj zrzucić tego na mnie! Ani się waż! Morrie, ja cię znam. Nie ukradłeś ich po to, żeby je sprzedać, a przynajmniej zanim ich nie przeczytasz. Wtedy może podzielisz się nimi ze światem, pod warunkiem że dostaniesz dobrą cenę. Ale przede wszystkim masz świra na punkcie Johna Rothsteina. – Nie mów tak o mnie. – Skronie Morrisa pulsowały jeszcze mocniej niż dotąd. – Będę tak mówił, bo to prawda. Na punkcie Jimmy’ego Golda też masz świra. To dlatego trafiłeś do więzienia. – Trafiłem do więzienia przez matkę. Równie dobrze sama mogła mnie wsadzić za kratki. – Mniejsza z tym. Było, minęło. Liczy się teraźniejszość. Pewnie niedługo odwiedzi cię policja, chyba że będziesz miał mnóstwo szczęścia. I pewnie przyjdą z nakazem rewizji. Jeśli znajdą u ciebie te notesy, to masz przechlapane. – Niby dlaczego mieliby do mnie przyjść? Nikt nas nie widział, a moi wspólnicy… – Morris mrugnął okiem. – No, powiedzmy, że trup jeszcze nigdy nie puścił pary z ust.

– To znaczy… co? Zabiłeś ich?! Ich też?! – Na twarzy Andy’ego malowało się coraz większe przerażenie. Morris wiedział, że nie powinien był tego mówić, ale – zabawne, jak ciągle wracało to „ale” – Andy zachowywał się jak dupek. – Jak się nazywa ta miejscowość, w której mieszkał Rothstein? – Andy znowu zerkał na boki, jakby przypuszczał, że zaraz okrążą ich gliniarze z bronią w ręku. – Talbot Corners, prawda? – Tak, ale tam są głównie farmy. Corners to tylko jedna knajpa, sklep spożywczy i stacja benzynowa na przecięciu dwóch dróg stanowych. – Ile razy tam byłeś? – Może z pięć. Tak naprawdę to ze dwanaście, między 1976 a 1978 rokiem, najpierw sam, a potem z Freddym albo z Curtisem, albo z jednym i drugim. – Wypytywałeś o najsłynniejszego mieszkańca? – Jasne, raz czy dwa. I co z tego? Pewnie każdy, kto zatrzymuje się w knajpie, pyta… – I tu się mylisz. Większość przejezdnych w dupie ma Johna Rothsteina. Jeśli o coś pytają, to o początek sezonu na jelenie albo o to, jakie ryby można złowić w tamtejszym jeziorze. Myślisz, że miejscowi nie będą cię pamiętać, kiedy policja spyta o obcych ludzi zainteresowanych facetem, który napisał Uciekiniera? O ciekawskich przyjezdnych, którzy byli tam kilka razy? Poza tym przecież ty jesteś notowany! – Jako nieletni. Już się przedawniło. – Przy tak dużej sprawie przedawnienie może nie wchodzić w grę. A twoi wspólnicy? Czy któryś z nich był karany? Morris nie odpowiedział. – Nie wiesz, kto cię widział ani komu twoi wspólnicy mogli się chwalić, że planują wielki napad. Policja może cię przyskrzynić choćby dziś. A jeśli tak się stanie i podasz moje nazwisko, to zaprzeczę, że kiedykolwiek rozmawialiśmy na ten temat. Ale dam ci dobrą radę: pozbądź się tego. – Wskazał na papierową torbę. – Tego i reszty notesów. Ukryj je gdzieś. Zakop! Jeśli to zrobisz, może jakoś się wyłgasz, gdyby przyszło co do czego. Oczywiście zakładając, że nie zostawiliście odcisków palców ani nic takiego. Nie zostawiliśmy, pomyślał Morris. Nie byłem głupi. No i nie jestem tchórzliwym pedziem i mitomanem.

– Może wrócimy do tej sprawy – powiedział Andy. – Ale musi minąć dużo czasu, naturalnie jeżeli cię nie złapią. – Wstał. – Na razie trzymaj się ode mnie z dala albo sam wezwę policję. Odszedł szybko ze spuszczoną głową, nie oglądając się za siebie. Morris siedział bez ruchu. Wróciła ładna kelnerka, żeby spytać, czy coś mu podać. Pokręcił głową. Kiedy sobie poszła, zabrał torbę z notesem i również odszedł. W przeciwnym kierunku. *** Wiedział oczywiście, co to psychologizacja pejzażu – odzwierciedlanie ludzkich uczuć przez naturę – i uważał ją za tani trik, którym budują nastrój podrzędni pisarze, ale tego dnia miał wrażenie, że to prawda. Jasne słońce poranka odbijało i potęgowało jego podniecenie, w południe było już tylko bladym krążkiem za mleczną warstwą chmur, a o trzeciej, gdy nasiliły się jego zmartwienia, dzień stał się ciemny i zaczęło mżyć. Morris udał się chevroletem do centrum handlowego przy lotnisku, stale wypatrując radiowozów. Kiedy na Airline Boulevard jeden z nich nadjechał z rykiem, błyskając kogutami, Morrisa ścisnęło w żołądku, a serce podeszło mu do gardła. Wcale nie poczuł ulgi, gdy wóz policyjny przemknął obok niego, nie zwalniając. W radiu BAM-100 trafił na wiadomości. Najważniejszym wydarzeniem były rozmowy pokojowe między Sadatem a Beginem w Camp David (akurat coś z tego wyjdzie, pomyślał rozkojarzony), potem jednak mówiono o morderstwie znanego amerykańskiego pisarza Johna Rothsteina. Policja informowała, że sprawcami był „gang złodziei” i że badanych jest kilka poszlak. To pewnie tylko PR-owe pieprzenie. A może nie. Bez względu na to, co mówił Andy, Morris nie sądził, że można go namierzyć na podstawie rozmów z półgłuchymi dziadygami przesiadującymi w barze Yummy Diner w Talbot Corners, ale znacznie bardziej niepokoiło go coś innego. On, Freddy i Curtis pracowali w Donahue Construction, które budowało domy w Danvers i North Beverly. Ekipy były dwie; przez większość z szesnastu miesięcy pracy Morris nosił deski i zbijał słupki w Danvers, a Curtis i Freddy zasuwali na

drugiej budowie, osiem kilometrów dalej. Jednak na pewien czas wszyscy trzej trafili do tej samej ekipy, a nawet gdy się rozdzielili, zwykle razem jadali lunch. Wiedziało o tym wiele osób. Zaparkował chevroleta obok tysiąca innych aut pod sklepem J.C. Penney na końcu ciągu handlowego, wytarł wszystkie powierzchnie, których dotykał, a kluczyki zostawił w stacyjce. Postawił kołnierz, naciągnął na oczy czapkę Cleveland Indians i szybko odszedł. Na ławce przy głównym wejściu poczekał na autobus z Northfield. Kiedy przyjechał, Morris wrzucił pięćdziesiąt centów do skrzynki i wsiadł. Deszcz się nasilał, droga powrotna była powolna, jemu to jednak nie przeszkadzało. Przynajmniej miał czas, żeby pomyśleć. Andy był zarozumiałym tchórzem, ale co do jednego miał rację: należało ukryć notesy, i to natychmiast. To nic, że Morris bardzo chciał je przeczytać, począwszy od tej nieznanej powieści o Jimmym Goldzie. Jeśli przyjdzie do niego policja i nie znajdzie zeszytów, nic mu nie będzie mogła zrobić… prawda? Podejrzenia to za mało. Prawda? *** Nikt z sąsiadów nie wyglądał przez okno, co oszczędziło mu kolejnej rozmowy z panią Muller i konieczności wytłumaczenia, że sprzedał auto. Deszcz zmienił się w ulewę i bardzo dobrze. Nikt nie będzie się kręcił po niezabudowanej działce między Sycamore a Birch Street. Zwłaszcza po ciemku. Morris całkowicie opróżnił kufer, opierając się niemal przytłaczającej chęci, żeby zajrzeć do notesów. Nie mógł tego zrobić, chociaż bardzo pragnął, bo gdyby zaczął, już by się nie powstrzymał. Później, pomyślał. Odłóż satysfakcję na później, Morrie. Dobra rada, ale wypowiedziana głosem matki, od czego znów zaczęły mu pulsować skronie. Przynajmniej nie musi czekać długo. Jeśli policja nie pojawi się przez trzy tygodnie – góra miesiąc – wreszcie się odpręży i rozpocznie badania. Wyścielił kufer folią, żeby zawartość nie zamokła, a potem włożył do środka notesy, włącznie z tym, który pokazał Andy’emu. Na wierzch wrzucił koperty z pieniędzmi. Zamknął wieko, zastanowił się chwilę, a potem znowu je otworzył. Odgarnął plastik, żeby z jednej z kopert wziąć kilkaset dolarów. Nawet jeśli go

przeszukają, żaden gliniarz nie uzna, że to za dużo. Zawsze można powiedzieć, że to odprawa albo coś w tym stylu. Bębnienie deszczu o dach garażu nie było uspokajające. Morrisowi wydawało się, że to jakiś szkielet stuka kościstymi palcami. Zamierał w miejscu, ilekroć przejeżdżał samochód. Tylko czekał, aż ulicę przed domem zaleje blask reflektorów i niebieskich kogutów. Pieprzyć Andy’ego Hallidaya, który nawtykał mi do głowy tych idiotycznych obaw, pomyślał. Pieprzyć Andy’ego Hallidaya, pedzia nadętego. Tylko że te obawy może wcale nie były idiotyczne. W miarę jak popołudnie przechodziło w zmierzch, myśl, że policja mogłaby skojarzyć Curtisa i Freddy’ego z Morrisem Bellamym wydawała się coraz bardziej prawdopodobna. Ten pieprzony parking! Dlaczego przynajmniej nie zaciągnął zwłok do lasu? Nie żeby to szczególnie opóźniło pracę gliniarzy, kiedy już ktoś zajechał na parking, zobaczył krew i zadzwonił do nich. Przecież mieli psy… – Poza tym – powiedział Morris do kufra – przecież się śpieszyłem. Prawda? W kącie garażu wciąż stał wózek taczkowy ojca, a obok jeden pordzewiały kilof i dwie pordzewiałe łopaty. Morris postawił kufer pionowo na wózku, owinął paskami, a potem wyjrzał przez okno garażu. Jeszcze za jasno. Teraz, gdy był już tak blisko pozbycia się notesów i pieniędzy – tymczasowo, uspokajał się, to tylko chwilowe rozwiązanie – nabierał coraz głębszego przekonania, że wkrótce przyjadą gliniarze. Może pani Muller doniosła, że zachowywał się podejrzanie? Mało prawdopodobne, ta baba była tępa jak noga stołowa, ale kto wie? Zmusił się do zjedzenia kolejnego mrożonego posiłku, sądząc, że trochę to go uspokoi, ale tylko bardziej rozbolała go głowa. Zajrzał do apteczki matki w poszukiwaniu aspiryny lub ibuprofenu i… nie znalazł nic. Pieprz się, mamo, pomyślał. Serio. Pieprz się z całego serca. W wyobraźni zobaczył jej uśmiech. Wąski jak sierp. O dziewiętnastej było jeszcze jasno – cholerny czas letni, co za geniusz to wymyślił? – a w oknach po sąsiedzku wciąż nie paliły się światła. To dobrze, ale Morris wiedział, że Mullerowie mogą wrócić lada chwila. Poza tym i tak był zbyt zdenerwowany, żeby czekać dłużej. Z szafy w przedpokoju wygrzebał pelerynę. Otworzył tylne drzwi garażu i pociągnął wózek przez trawnik za domem. Trawa była mokra, a ziemia gąbczasta, więc nie było łatwo. Ścieżkę, którą tyle razy chodził w dzieciństwie – zwykle do Birch Street Rec – osłaniały drzewa, więc ten odcinek pokonał szybciej. Zanim dotarł do niewielkiego strumyka, który płynął na skos przez zdziczałą parcelę, już całkiem zapadł zmrok.

Morris miał ze sobą latarkę, więc błyskając nią raz po raz, wybrał dobre miejsce na skarpie w bezpiecznej odległości od ścieżki. Ziemia była miękka i kopał w niej bez trudu, dopóki nie dotarł do gąszczu korzeni wiszącego drzewa. Przeszło mu przez myśl, żeby poszukać innego miejsca, ale kufer już prawie mieścił się w dziurze, więc Morris nie miał zamiaru zaczynać wszystkiego od nowa, zwłaszcza że to tylko chwilowe rozwiązanie. Włożył latarkę do jamy, oparł ją na kamieniu, żeby świeciła na korzenie, a potem prędko rozprawił się z nimi kilofem. Wsunął kufer i szybko zasypał go ziemią. Na koniec ubił ją łopatą. Powinno być w porządku. Brzeg strumienia był niezbyt trawiasty, więc łysa plama nie rzucała się w oczy. Najważniejsze, że pozbył się tego z domu, prawda? Prawda? Ciągnąc wózek z powrotem po ścieżce, wcale nie czuł ulgi. Nic nie szło tak, jak powinno. Nic. Zupełnie jakby złośliwy los stanął między nim a notesami, tak jak między Romeem a Julią. To porównanie wydawało się zarazem niedorzeczne i doskonałe. Morris rzeczywiście był kochankiem. Książką Uciekinier zwalnia sukinsyn Rothstein zostawił go na lodzie, ale to niczego nie zmieniało. Jego miłość była prawdziwa. *** Gdy wrócił do domu, natychmiast wszedł pod prysznic, tak samo jak chłopiec nazwiskiem Pete Saubers wiele lat później w tej samej łazience, po wizycie na tej samej skarpie pod wiszącym drzewem. Morris stał pod prysznicem tak długo, aż pomarszczyła mu się skóra na palcach i skończyła się ciepła woda. Wtedy się wytarł i włożył świeże ubranie z szafy w sypialni. Wyglądało dziecinnie, zupełnie nie w jego stylu, ale nadal pasowało (mniej więcej). Umazane dżinsy i bluzę wrzucił do pralki, co również powtórzył wiele lat później Pete Saubers. Morris usiadł w fotelu ojca, który matka podobno zostawiła na pamiątkę, gdyby kiedyś znów kusiła ją głupota. Włączył telewizor i zobaczył zwyczajową porcję bredni napędzanych reklamami. Pomyślał, że każdą z tych reklam (ze śpiewającymi hamburgerami, wyfiokowanymi mamuśkami, podskakującymi butelkami ze środkiem na przeczyszczenie) mógł napisać Jimmy Gold, a wtedy jeszcze bardziej rozbolała go głowa. Postanowił pójść do Zoney’s po aspirynę.

I może nawet butelkę piwa albo dwie. Piwo by nie zaszkodziło. Tylko po mocnym alkoholu miał problemy i już otrzymał nauczkę. Kupił aspirynę, ale na myśl o piciu piwa w domu pełnym książek, których nie miał ochoty czytać, i telewizji, której nie miał ochoty oglądać, poczuł się jeszcze gorzej. Zwłaszcza że to, co chciał przeczytać, znajdowało się tak irytująco blisko. Morris rzadko pił w knajpach, nagle jednak uznał, że jeśli gdzieś nie pójdzie, nie znajdzie sobie towarzystwa i nie posłucha żwawej muzyki, to całkiem oszaleje. W tę deszczową noc gdzieś w tym mieście na pewno była jakaś młoda dama, która zechce zatańczyć. Zapłacił za aspirynę i zapytał chłopaka za ladą, niemal od niechcenia, czy jest jakiś bar z muzyką na żywo, do którego można dojechać autobusem. Chłopak powiedział, że tak.

2010

Kiedy w to piątkowe popołudnie Linda Saubers wróciła do domu o trzeciej trzydzieści, Pete siedział przy stole w kuchni i pił kakao. Włosy wciąż miał wilgotne po prysznicu. Linda powiesiła płaszcz na kołku przy tylnych drzwiach, a potem przyłożyła wewnętrzną stronę nadgarstka do czoła syna. – Chłodne – stwierdziła. – Lepiej się czujesz? – Tak – odparł. – Kiedy przyszła Tina, zrobiłem jej krakersy z masłem orzechowym. – Dobrego ma brata. Gdzie ona teraz jest? – U Ellen. A gdzie ma być? Linda przewróciła oczami, a Pete się roześmiał. – Matko Święta, czy ja słyszę suszarkę? – zapytała. – Tak. W koszu było trochę brudnych ubrań, więc je wyprałem. Nie martw się, trzymałem się instrukcji na drzwiczkach i wszystko wyszło jak trzeba. Linda schyliła się i pocałowała go w skroń. – Ale z ciebie pracowita pszczółka! – Staram się – odparł Pete. *** Pierwsza koperta przyszła w śnieżny wtorek niecały tydzień później. Adres – Pan Thomas Saubers, Sycamore Street 23 – był na niej wydrukowany. W prawym górnym rogu znajdował się znaczek za czterdzieści cztery centy z Rokiem Tygrysa. W lewym górnym nie było adresu zwrotnego. Tom – jedyny członek rodziny Saubersów, który w południe był w domu – rozerwał ją w przedpokoju. Spodziewał się jakiegoś wabika albo kolejnego wezwania do zapłaty. Bóg mu świadkiem, że dużo ich było ostatnio. Ale to nie wabik i nie wezwanie do zapłaty. To pieniądze. Reszta poczty – katalogi z drogimi rzeczami, na które nie było ich stać, i ulotki reklamowe adresowane do MIESZKAŃCA – wypadła mu z ręki i niezauważona z furkotem wylądowała u jego stóp. Niskim głosem powiedział, prawie warknął:

– O kurwa, co to ma być?! *** Kiedy Linda wróciła do domu, pieniądze leżały na równej kupce na środku stołu w kuchni. Tom siedział przed nią z brodą opartą na splecionych dłoniach. Wyglądał jak generał obmyślający plan bitwy. – Co to? – zapytała. – Pięćset dolarów. – Nadal wpatrywał się w banknoty: osiem pięćdziesiątek i pięć dwudziestek. – Przyszło pocztą. – Od kogo? – Nie wiem. Linda upuściła teczkę, podeszła do stołu i wzięła stos gotówki do rąk. Przeliczyła, a potem spojrzała na męża szeroko otwartymi oczami. – Boże, Tommy! Co było w liście? – Nie było listu. Tylko pieniądze. – Ale kto mógłby… – Nie wiem, Lin. Ale wiem jedno. – Co? – Na pewno się nam przydadzą. *** – O cholera! – zawołał Pete, kiedy mu powiedzieli. Tego dnia został dłużej na szkolnym meczu siatkówki i wrócił prawie na kolację. – Nie bądź wulgarny – powiedziała Linda w zamyśleniu. Pieniądze wciąż leżały na stole w kuchni. – Ile tego jest? – spytał Pete, a kiedy ojciec mu powiedział, dodał: – Kto je przysłał? – Dobre pytanie – odparł Tom. – Przechodzimy do drugiej rundy pytań, w której podwajamy punkty. – To pierwszy żart, jaki Pete słyszał z jego ust od bardzo dawna. Do kuchni weszła Tina.

– Ja myślę, że tatuś ma dobrą wróżkę. Mamo, tato, popatrzcie na moje paznokcie! Ellen miała lakier z brokatem i się ze mną podzieliła. – Ślicznie wyglądasz, mój cukiereczku – powiedział Tom. Najpierw żart, teraz komplement. To wystarczyło, żeby przekonać Pete’a, że postąpił właściwie. Absolutnie właściwie. Przecież nie mogli tych pieniędzy odesłać, prawda? Nie było adresu zwrotnego. A poza tym kiedy ostatnio tata nazwał Tinkę swoim cukiereczkiem? Linda wbiła w syna świdrujące spojrzenie. – Nie wiesz nic na ten temat, prawda? – Nie, ale mogę trochę dostać? – Chyba śnisz – powiedziała, a potem oparła dłonie na biodrach i odwróciła się do męża. – Tom, najwyraźniej ktoś się pomylił. Tom zastanowił się chwilę, a kiedy się odezwał, nie była to szczekawka. Miał spokojny głos. – To mało prawdopodobne – powiedział. Podsunął żonie kopertę, postukał palcem w swoje nazwisko i adres. – Tak, ale… – Żadnych ale, Lin. Mamy dług u dostawcy ropy, a zanim go spłacimy, musimy spłacić twoją kartę MasterCard. Inaczej ją stracisz. – Tak, ale… – Jak stracisz kartę, to stracisz zdolność kredytową. – Wciąż bez szczekania. Spokojnie i rozsądnie. Przekonująco. Pete miał wrażenie, że ojciec do tej pory miał wysoką gorączkę, która właśnie spadła. Nawet się uśmiechnął. Uśmiechnął się i dotknął dłoni żony. – Tak się składa, że w tej chwili tylko ty masz zdolność kredytową, więc musimy ją chronić. Poza tym może Tina ma rację. Może mam dobrą wróżkę. Nie, pomyślał Pete. Dobrego syna. – Czekajcie! – odezwała się Tina. – Wiem, skąd tak naprawdę wzięły się pieniądze! Obrócili się w jej stronę. Pete’owi nagle zrobiło się gorąco. Przecież nie mogła wiedzieć. To niemożliwe. Tylko że głupio palnął o zakopanym skarbie i… – Skąd, kochanie? – Z tego funduszu ratunkowego. Pewnie dostali więcej forsy, więc ją rozsyłają. Pete bezgłośnie wypuścił powietrze. Dopiero wtedy zorientował się, że wstrzymywał oddech.

Tom zmierzwił włosy córeczki. – Nie przysłaliby gotówki, cukiereczku, tylko czek. I kupę druczków do podpisania. Pete podszedł do kuchenki. – Zrobię więcej kakao. Kto chce? Okazało się, że wszyscy. *** Koperty przychodziły przez prawie cztery lata. Wzrosła cena znaczka, ale suma gotówki nigdy się nie zmieniła. Plus minus sześć tysięcy dolarów rocznie. Żadna fortuna, ale za to nieopodatkowana. Wystarczyło, żeby Saubersowie nie utonęli w długach. Rodzice kazali dzieciom nie mówić o tym nikomu. – Tina się wygada – rzekła Linda do męża pewnego wieczoru. – Zdajesz sobie z tego sprawę, prawda? Powie tej swojej durnej przyjaciółce, a Ellen Briggs rozgłosi każdemu, kogo zna. Ale Tina dochowała tajemnicy, po części dlatego, że brat, w którego była zapatrzona, zagroził, że jeśli puści farbę, to więcej nie wejdzie do jego pokoju, głównie jednak dlatego, że dobrze pamiętała szczekawki. Pete trzymał koperty z pieniędzmi w obwieszonej pajęczynami wnęce za obluzowaną listwą przypodłogową w swojej szafie. Mniej więcej co cztery tygodnie wyjmował stamtąd pięćset dolarów, które wkładał do plecaka wraz z zaadresowaną kopertą, jedną z kilkudziesięciu, które przygotował w szkolnej pracowni komputerowej. Zrobił to pewnego późnego popołudnia po meczu, kiedy pracownia była pusta. Wysyłał je do pana Toma Saubersa z Sycamore Street 23, korzystając z wielu skrzynek pocztowych w mieście. Prowadził tę prorodzinną działalność charytatywną z biegłością wprawnego przestępcy. Ciągle się bał, że mama go nakryje, sprzeciwi się (pewnie stanowczo) i znów wszystko będzie po staremu. Teraz też nie było idealnie, co jakiś czas zdarzały się szczekawki, ale idealnie jest chyba tylko w rodzinach ze starych sitcomów na kanale Nick at Nite. Mogli oglądać Nick at Nite i Cartoon Network, i MTV, i wszystko inne, ponieważ, panie i panowie, kablówka wróciła!

W maju znowu wydarzyło się coś dobrego: tata dostał pracę na pół etatu w nowej agencji nieruchomości jako „analityk przedsprzedażowy”. Pete nie wiedział, co to znaczy, ale totalnie miał to w dupie. Tata mógł to robić przez telefon i na komputerze, zarabiał trochę pieniędzy, i tylko to się liczyło. Przez kolejne miesiące, odkąd zaczęła przychodzić forsa, liczyły się jeszcze dwie rzeczy. Z nogami taty było coraz lepiej, to raz. W czerwcu 2010 roku (kiedy w końcu złapano sprawcę masakry pod City Center) Tom zaczął czasami chodzić bez kul, a także brać coraz mniej różowych proszków. Drugą rzecz trudniej było wytłumaczyć, ale Pete widział ją wyraźnie. Tina również. Mama i tata czuli się… cóż… obdarowani przez los, a kiedy się kłócili, wydawali się nie tylko zdenerwowani, ale i zawstydzeni, jakby w ten sposób srali na to szczęście, które ich spotkało. Często przerywali i zmieniali temat, zanim zabrnęli za daleko. Nieraz rozmawiali wtedy o pieniądzach; zastanawiali się, kto je przysyła. Z takich dyskusji nic nie wynikało, i bardzo dobrze. Nie dam się złapać, powtarzał sobie Pete. Nie mogę dać się złapać i się nie dam. *** Pewnego dnia w sierpniu tego roku rodzice zabrali Tinę i Ellen do zoo Happydale Farm, gdzie wolno głaskać zwierzęta. Właśnie na taką okazję cierpliwie czekał Pete, więc gdy tylko odjechali, wrócił nad strumyk z dwiema walizkami. Upewniwszy się, że nikogo nie ma, znowu wygrzebał kufer ze skarpy i załadował notesy do walizek. Z powrotem zakopał skrzynię, a potem wrócił do domu ze swą zdobyczą. W korytarzu na piętrze ściągnął drabinę i zaniósł walizki na strych. Była to niewielka, niska przestrzeń, chłodna zimą i duszna latem. Rodzina rzadko z niej korzystała; wszystkie dodatkowe rzeczy wciąż trzymali w garażu. Nieliczne przedmioty zostawili tam pewnie poprzedni lokatorzy domu przy Sycamore Street 23. Na strychu był brudny wózek dziecięcy przechylony na jednym kole, lampa stojąca z abażurem w tropikalne ptaki, stare numery czasopism „Redbook” i „Good Housekeeping”, obwiązane sznurkiem, oraz stos starych koców cuchnących, że fuj. Pete ułożył notesy w najdalszym kącie strychu, a potem przykrył je kocami, najpierw jednak wziął pierwszy lepszy, usiadł pod jedną z dwóch zwisających

żarówek i go otworzył. Odręczne pismo było drobne, ale staranne i czytelne. Nie było żadnych skreśleń, co Pete’owi wydało się nadzwyczajne. Chociaż patrzył na pierwszą stronę notesu, u góry znajdowała się mała liczba 482 w kółeczku, co kazało sądzić, że jest to ciąg dalszy nie tylko jednego z notesów, ale pewnie z sześciu. Co najmniej sześciu. Rozdział 27 Sala na zapleczu U Poganiacza była identyczna jak pięć lat wcześniej; ta sama woń starego piwa zmieszana ze smrodem zagród i zapachem oleju napędowego z baz ciężarówek, wizytówki tej części wielkiego pustkowia Nebraski. Stew Logan również wyglądał tak samo. Ten sam biały fartuch, te same podejrzanie czarne włosy, nawet ten sam krawat w papugi zaciśnięty na rumianej szyi. – Niech mnie, toż to Jimmy Gold – odezwał się Logan i uśmiechnął się tym swoim antypatycznym uśmiechem, który mówił: „nie lubimy się, ale poudawajmy”. – Wróciłeś, żeby spłacić mi dług? – Tak – odparł Jimmy, dotykając tylnej kieszeni, gdzie spoczywał pistolet. Wydawał się czymś małym i ostatecznym. Przedmiotem, który – wykorzystany właściwie i z odwagą – może spłacić każdy dług. – No to wejdź – powiedział Logan. – Napij się. Chyba jesteś zmachany. – Jestem – przyznał Jimmy – a oprócz drinka chętnie […]. Na ulicy zatrąbił klakson. Pete podskoczył i obejrzał się z miną winowajcy, jakby właśnie walił konia, a nie czytał. A jeśli wcześniej wrócili, bo ta durna Ellen dostała choroby lokomocyjnej albo coś w tym stylu? A jeśli znajdą go tutaj z notesami? Wszystko mogłoby się posypać. Zeszyt, który czytał, wepchnął pod stare koce (rany, ale cuchnęły!) i poczołgał się z powrotem do klapy w podłodze. Rzucił okiem na walizki. Nie miał na nie czasu. Na drabinie aż się wzdrygnął, przechodząc z nieznośnego żaru do zwykłej sierpniowej temperatury. Złożył drabinę, a potem wepchnął ją z powrotem na górę. Skrzywił się, gdy skrzypnęła zardzewiała sprężyna i zatrzasnęła się klapa. Wszedł do swojego pokoju i wyjrzał na podjazd. Nikogo tam nie było. Fałszywy alarm. Dzięki Bogu.

Wrócił na strych po walizki, które odłożył do szafy na parterze, wziął prysznic (i tym razem pamiętając o wymyciu wanny), ubrał się w czyste rzeczy i położył się na łóżku. To powieść, pomyślał. Na pewno, skoro ma tyle stron. I to może niejedna, bo żadna powieść nie jest taka długa, żeby zająć tyle notesów. Nie zapełniłaby ich nawet Biblia. Poza tym… to ciekawe. Chętnie pogrzebałby w notesach i poszukał początku. Żeby sprawdzić, czy to dobra książka. Bo przecież nie da się ocenić powieści po jednej stronie. Zamknął oczy i zaczął zapadać w drzemkę. Zazwyczaj nie sypiał w ciągu dnia, ale miał za sobą pracowity poranek, dom był pusty i cichy, więc postanowił się nie krępować. Bo i dlaczego? Wszystko było w porządku, przynajmniej w tej chwili, i to jego zasługa. Zapracował na drzemkę. Ale to nazwisko: Jimmy Gold. Dałby głowę, że już je kiedyś słyszał. Może w szkole? Kiedy pani Swidrowski opowiadała o którymś z przerabianych pisarzy? Możliwe. Lubiła to robić. Może potem to wygoogluję, pomyślał Pete. Mogę tak zrobić. Mogę… Zasnął.

1978

Morris siedział na stalowej pryczy, spuścił głowę pękającą z bólu, a ręce dyndały mu między udami odzianymi w pomarańczowy kombinezon. Wdychał trującą atmosferę szczyn, rzygów i środków odkażających. Jego żołądek był ołowianą kulą, która pęczniała tak długo, aż wypełniła go od jaj aż po grdykę. Oczy pulsowały mu w oczodołach. W ustach miał smak jak ze śmietnika. Bolały go jaja oraz twarz. Miał zatkane zatoki. Gdzieś jakiś chrypliwy, rozpaczliwy głos śpiewał w kółko: – Chcę mieć kochankę, z którą nie oszaleeeeję, chcę mieć kochankę, z którą nie oszaleeeeję, chcę mieć kochankę, z którą nie oszaleeeeję… – Stul psyk! – zawołał ktoś. – Przez ciebie zaraz sam oszaleję, gnoju! Cisza. A potem: – Chcę mieć kochankę, z którą nie oszaleeeeję! Ołów w żołądku Morrisa stopił się i zabulgotał. Morris zsunął się z pryczy, wylądował na kolanach (co wywołało kolejny piorun bólu w jego głowie), a potem zwiesił rozdziawione usta nad stalowym sedesem. Przez chwilę nic. Potem poczuł skurcz i wystrzelił coś, co wyglądało jak osiem litrów żółtej pasty do zębów. Przez moment ból głowy był tak silny, jakby miała po prostu eksplodować, i w tym momencie Morris miał nadzieję, że tak się stanie. Wszystko, byle tylko ustał ten ból. Zamiast umrzeć, znowu zwymiotował. Tym razem już nie parę litrów, tylko pół, ale za to go piekło. Potem były wyłącznie mdłości. Zaraz, nie wyłącznie; grube pasma śluzu zwisały mu z ust jak pajęczyna, kołysząc się na boki. Musiał je odgarnąć dłonią. – Ktoś się wczuwa! – krzyknął jakiś głos. Dowcipną uwagę nagrodziły okrzyki i rechot. W uszach Morrisa brzmiało to tak, jakby zamknięto go w zoo, co zresztą chyba odpowiadało prawdzie, tylko że to takie zoo, gdzie w klatkach trzyma się ludzi. Potwierdzał to jego pomarańczowy kombinezon. Jak on tu trafił? Nie umiał sobie przypomnieć, tak jak nie pamiętał, w jaki sposób trafił do domu, który zdemolował w Sugar Heights. Pamiętał natomiast własny dom, ten

przy Sycamore Street. I oczywiście kufer. To, jak go zakopał. Miał w kieszeni pieniądze, dwieście dolarów z gotówki Johna Rothsteina. Poszedł do Zoney’s po piwo, bo bolała go głowa i czuł się samotny. Rozmawiał ze sprzedawcą, tego był raczej pewien, ale nie pamiętał o czym. O baseballu? Raczej nie. Morris miał czapkę Groundhogsów, ale na tym kończyło się jego zainteresowanie tym sportem. A potem już prawie nic. Był jedynie pewien, że stało się coś potwornie niedobrego. Łatwo dojść do takiego wniosku, gdy człowiek budzi się w pomarańczowym kombinezonie. Doczołgał się z powrotem do pryczy, wdrapał się na nią, podciągnął kolana do piersi i objął je ramionami. W celi było zimno. Zaczął dygotać. Chyba zapytałem sprzedawcę o ulubiony bar. Taki, do którego można dojechać autobusem. A potem tam pojechałem, prawda? Pojechałem i się upiłem. Chociaż świetnie wiem, jak to na mnie działa. I nie, że trochę się wstawiłem. Narąbałem się w cztery dupy. O tak, z całą pewnością wiedział, jak to na niego działa. Co samo w sobie było złe, ale potem w ogóle nie pamiętał szaleństw, które wyczyniał, co było jeszcze gorsze. Po trzecim drinku (a czasem nawet drugim) wpadał w czarną dziurę, z której nie mógł się już wydostać, dopóki nie obudził się skacowany, ale trzeźwy. Jak to mówią, urywał mu się film. A wtedy niemal zawsze robił… cóż, powiedzmy: wygłupy. To przez wygłupy wylądował w Zakładzie Poprawczym Riverview i na pewno przez nie trafił tutaj. Gdziekolwiek teraz był. Wygłupy. Jebane wygłupy. Morris miał nadzieję, że zwyczajnie wdał się w bójkę i nigdzie się nie włamał. Innymi słowy, że nie powtórzył tej przygody z Sugar Heights. Bo już od dawna nie był nastolatkiem, więc tym razem nie trafiłby do poprawczaka, o nie. Ale skoro popełnił przestępstwo, to odsiedzi swoje. Byle tylko, dobry Boże, to przestępstwo nie miało nic wspólnego z zabójstwem pewnego geniusza literatury amerykańskiej. Bo jeśli tak, to bardzo długo nie odetchnie powietrzem na wolności. Może nawet nigdy. Przecież nie chodziło tylko o Rothsteina, prawda? Teraz z kolei coś mu się przypomniało: Curtis Rogers pytający, czy w New Hampshire mają karę śmierci. Morris leżał na pryczy i dygocząc, rozmyślał: To nie dlatego tu jestem. Niemożliwe. Czyżby?

Musiał przyznać, że nie było to wykluczone, zresztą nie tylko dlatego, że policja mogła powiązać go z trupami na parkingu. Potrafił sobie wyobrazić siebie w jakiejś spelunie albo barze ze striptizem – siebie, Morrisa Bellamy’ego, samozwańczego badacza literatury amerykańskiej, który rzucił studia – jak obala kolejnego burbona i opuszcza własne ciało. Ktoś zaczyna gadać o zabójstwie Johna Rothsteina, tego genialnego amerykańskiego samotnika, a wtedy Morris Bellamy, kompletnie nawalony i pełen wielkiego gniewu czarnej bestii o żółtych oczach, którą zwykle trzymał w klatce, odwraca się i mówi: Wcale nie wyglądał na geniusza, kiedy rozwaliłem mu łeb. – Nigdy bym tego nie zrobił – szepnął. Głowa bolała go bardziej niż kiedykolwiek i z lewą stroną twarzy też było coś nie tak. Piekła. – Nigdy. Ale skąd mógł to wiedzieć? Kiedy pił, mogło się zdarzyć wszystko. Czarna bestia wychodziła na wolność. Gdy był nastolatkiem, spustoszyła tamten dom w Sugar Heights, rozpierdoliła go w drobny mak, a po przyjeździe policji, wezwanej przez bezgłośny alarm, walczył z gliniarzami, dopóki jeden nie ogłuszył go pałką. W kieszeniach Morrisa znaleźli od cholery biżuterii, głównie sztucznej, ale kilka sztuk, których madame nieopatrznie nie schowała do sejfu, okazało się niezwykle wartościowych – i hopsa do Riverview, gdzie przedrylują nam młode, wrażliwe dupsko i nawiążemy wiele ekscytujących znajomości. Ktoś, kto potrafi odwalić takie przedstawienie, pomyślał Morris, jest w pełni zdolny do chełpienia się po pijaku, że zamordował twórcę Jimmy’ego Golda, i dobrze o tym wiesz. Choć równie dobrze to policja mogła wpaść na jego trop i przyjść z nakazem aresztowania. To też prawdopodobne. – Chcę mieć kochankę, z którą nie oszaleeeeję! – Stul pysk! – Tym razem odezwał się sam Morris. Chciał krzyknąć, ale wydał z siebie tylko zdławiony rzygami skrzek. Ależ go bolał łeb! I twarz, uuu. Potarł lewy policzek, a potem jak głupi patrzył na zaschniętą krew na dłoni. Ponownie zbadał twarz i namacał zadrapania, co najmniej trzy. Ślady paznokci, i to głębokie. Co z tego wynika, proszę wycieczki? Cóż, zazwyczaj – choć od każdej reguły są wyjątki – mężczyźni biją, a kobiety drapią. Panie robią to paznokciami, bo najczęściej mają długie i ładne. Czyżbym przystawiał się do jakieś cizi, która spławiła mnie pazurami? Morris próbował sobie przypomnieć, ale nie potrafił. Pamiętał deszcz, pelerynę i latarkę świecącą na korzenie. Pamiętał kilof. Chyba pamiętał, że chciał

posłuchać żwawej muzyki i rozmawiał ze sprzedawcą w Zoney’s Go-Mart. A potem? Tylko ciemność. Pomyślał: a może to samochód? Ten cholerny chevrolet biscayne. Może ktoś zobaczył, jak wyjeżdża z parkingu przy drodze 92 z zakrwawionym przodem, i może zostawiłem coś w schowku. Coś z moim nazwiskiem. Ale to wydawało się mało prawdopodobne. Freddy kupił chevroleta od podpitej pindy z baru w Lynn. Na auto zrzucili się we trzech. Na dokumentach baba miała podpis niejakiego Harolda Finemana – to nazwisko najlepszego przyjaciela Jimmy’ego Golda z Uciekiniera. Nie widziała Morrisa Bellamy’ego, który miał dość rozsądku, żeby się nie pokazywać, kiedy zawierali transakcję. Poza tym pod centrum handlowym Morris zrobił, co się dało. Brakowało tylko napisu PROSZĘ MNIE UKRAŚĆ na szybie. Nie, chevrolet stał teraz na jakieś pustej działce, w Lowtown albo nad jeziorem, rozebrany do osi. Więc skąd się tu wziąłem? Wrócił do tego pytania jak szczur w kołowrotku. Skoro podrapała mnie jakaś kobieta, to może jej oddałem? Może złamałem jej szczękę? Ta myśl przywołała mętne obrazy zza zasłony zamroczenia. Jeśli tak było, to pewnie oskarżą go o napaść i wyślą do Waynesville. Czekała go przejażdżka zielonym autobusem z siatką w oknach. W Waynesville będzie źle, ale jeśli to będzie konieczne, odsiedzi parę lat za napaść. Napaść to nie morderstwo. Błagam, niech tu nie chodzi o Rothsteina, pomyślał. Przede mną długa lektura, czeka sobie na mnie w bezpiecznym miejscu. A najlepsze, że mam dość pieniędzy, żeby utrzymać się w trakcie czytania, ponad dwadzieścia tysięcy dolarów w nieoznaczonych dwudziestkach i pięćdziesiątkach. To mi wystarczy na całkiem długo, jeśli nie będę hulał. Więc błagam, niech tu nie chodzi o morderstwo. – Chcę mieć kochankę, z którą nie oszaleeeeję! – Jeszcze raz to powtórz, skurwysynu! – wrzasnął ktoś. – Jeszcze raz to powtórz, a wyciągnę ci dupę przez gardło! Morris zamknął oczy. *** Choć w południe czuł się już lepiej, nie przyjął brei, którą rozdawano na lunch: klusek pływających w jakimś krwistym sosie. Potem, około czternastej,

korytarzem między celami przeszło czterech strażników. Jeden miał kartkę, z której wyczytywał nazwiska. – Bellamy! Holloway! McGiver! Riley! Roosevelt! Titgarden! Podejść do krat! – Teagarden, proszę pana – poprawił go rosły czarnoskóry mężczyzna z celi obok Morrisa. – Jeden chuj, dla mnie może być i John Skurwysyn. Jak chcesz gadać z prawnikiem z urzędu, to podejdź do krat. A jak nie, to możesz się tam dalej kisić. Sześciu więźniów podeszło do krat. Byli ostatni, przynajmniej w tym korytarzu. Innych przywiezionych tu zeszłej nocy (na szczęście włącznie z tym facetem, który masakrował piosenkę Johna Mellencampa) albo wypuszczono, albo z samego rana zawieziono do sądu. To były płotki. Morris wiedział, że poważniejsze akty oskarżenia zostawia się na popołudnie. Właśnie po południu stanął przed sądem po przygodzie w Sugar Heights. Sędzia Bukowski, co za pizda. Kiedy otworzyły się drzwi celi, Morris modlił się do Boga, w którego nie wierzył. Błagam, Boże, napaść. Zwykła, ale nie kwalifikowana. Byle nie morderstwo. Boże, niech oni nie wiedzą o tym, co się stało w New Hampshire i na parkingu w stanie Nowy Jork, dobrze? Pasuje ci? – Wychodzić, chłopcy – polecił strażnik z listą więźniów. – Wychodzić i obrócić się w prawo. Na wyciągnięcie ręki od szanownego obywatela przed wami. Żadnego ciągnięcia za gacie i łapania za jaja. Nie zadzierać z nami, to odwdzięczymy się tym samym. *** Zjechali windą tak wielką, że pomieściłaby nieduże stado bydła, potem przeszli kolejnym korytarzem, a potem – Bóg wie po co, bo przecież mieli na sobie kombinezony bez kieszeni i klapki – przez wykrywacz metalu. Dalej znajdowała się sala widzeń z ośmioma odgrodzonymi boksami, które przypominały stanowiska biblioteczne. Strażnik z listą więźniów przydzielił Morrisowi boks numer trzy. Morris usiadł naprzeciwko swojego prawnika z urzędu. Patrzył na niego zza pleksiglasu, który często czymś smarowano i rzadko czyszczono. Gość po tamtej stronie był ofermą z żałosną fryzurą. Miał opryszczkę pod nosem, a na kolanach trzymał wytartą teczkę. Wyglądał na góra dziewiętnaście lat. Proszę, co mi się trafia, pomyślał Morris. Jezu, co mi się trafia!

Prawnik wskazał mu telefon na ściance kabiny, a potem otworzył teczkę. Wyjął z niej pojedynczą kartkę papieru oraz obowiązkowy żółty notes. Ułożywszy je przed sobą na blacie, postawił teczkę na podłodze i sam podniósł słuchawkę. Jego głos nie okazał się niepewnym tenorem typowego młokosa, ale chrapliwym, pewnym siebie barytonem, zbyt dźwięcznym jak na tę cherlawą pierś pod fioletową szmatą krawata. – Tkwi pan po uszy w gównie, panie… – zerknął na kartkę na blacie – Bellamy. Myślę, że musi się pan przygotować na bardzo długi pobyt w więzieniu stanowym. No, chyba że może pan zaoferować coś w zamian. Chodzi mu o notesy, pomyślał Morris. Chłód przebiegł mu po ramionach jak stopy złych wróżek. Jeśli przyskrzynili go za Rothsteina, to również za Curtisa i Freddy’ego. A to oznaczało dożywocie bez prawa do zwolnienia warunkowego. Nigdy nie odkopie kufra, nigdy nie pozna ostatecznego losu Jimmy’ego Golda. A to było dla niego ważne. Może wręcz tylko to się już dla niego liczyło. – No słucham – burknął prawnik. – Najpierw chcę wiedzieć, z kim rozmawiam. – Elmer Cafferty, chwilowo do usług. Zostanie pan postawiony w stan oskarżenia za… – zerknął na zegarek, timexa jeszcze tańszego niż jego garnitur – pół godziny. Sędzia Bukowski jest bardzo punktualna. W głowie Morrisa eksplodował ból, który nie miał nic wspólnego z kacem. – Nie! Tylko nie ona! Niemożliwe! Przecież ta suka pamięta potop! Cafferty się uśmiechnął. – Mniemam, że miał pan już do czynienia z Wielką Bukowski. – Niech pan zajrzy do papierów – odparł chmurnie Morris. Chociaż pewnie nie było w nich nic na ten temat. Sprawa z Sugar Heights się przedawniła, tak jak mówił Andy’emu. Pieprzony Andy Halliday. To bardziej jego wina niż moja. – Pedzio. Cafferty zmarszczył brwi. – Co pan powiedział? – Nic. Niech pan mówi dalej. – W papierach mam tylko raport z wczorajszego aresztowania. Dobra wiadomość jest taka, że na rozprawie pański los znajdzie się w rękach innego sędziego. A jeszcze lepsza, przynajmniej dla mnie: że wtedy będzie pana

reprezentował ktoś inny. Ja i moja żona przeprowadzamy się do Denver, a pan, panie Bellamy, zostanie tylko wspomnieniem. Do Denver albo do piekła, dla Morrisa to bez różnicy. – Proszę mi powiedzieć, o co jestem oskarżony. – Nie pamięta pan? – Miałem zaćmienie. – Czyżby? – Owszem – odparł Morris. Może naprawdę mógłby zaoferować te notesy na wymianę – chociaż serce bolało go na samą myśl. Ale gdyby nawet złożył taką propozycję – albo zrobił to Cafferty – to czy prokurator pojmie znaczenie ich zawartości? Mało prawdopodobne. Prawnicy to nie uczeni. Dla prokuratora wielka literatura to pewnie Erle Stanley Gardner. Zresztą nawet gdyby te zeszyty – te piękne moleskiny – miały wartość dla prawnego przedstawiciela stanu, to co on, Morris, na tym zyska? Zamianę potrójnego dożywocia na pojedyncze? Wielkie halo. Nie mogę, choćby nie wiem co. Nie oddam. Może i Andy Halliday to pedzio pachnący English Leather, ale miał rację co do motywacji Morrisa. Curtisowi i Freddy’emu chodziło o pieniądze. Kiedy Morris zapewniał ich, że stary mógł zachomikować nawet sto tysięcy dolarów, uwierzyli. A teksty Rothsteina? Dla tych dwóch jełopów wartość dzieł Rothsteina powstałych po 1960 roku była tylko odległą ewentualnością, czymś w stylu zaginionej kopalni złota. To Morrisowi zależało na tekstach. Gdyby wszystko potoczyło się inaczej, zaproponowałby Curtisowi i Freddy’emu, że odda im swoją część forsy w zamian za notesy, a oni na pewno by się zgodzili. Gdyby teraz dał za wygraną – zwłaszcza że zeszyty zawierały dalszy ciąg historii Jimmy’ego Golda – wszystko poszłoby na marne. Cafferty postukał słuchawką o pleksiglas, a potem znów przyłożył ją do ucha. – Cafferty do Bellamy’ego, Cafferty do Bellamy’ego. Bellamy, zgłoś się. – Przepraszam. Zamyśliłem się. – Chyba trochę poniewczasie. Proszę mnie posłuchać, jeśli łaska. Zostaną panu postawione trzy zarzuty. Pańska misja, jeśli ją pan zaakceptuje, będzie polegać na tym, żeby nie przyznać się do żadnego z nich. Potem, podczas procesu, może pan zmienić zeznania, jeżeli okaże się to dla pana korzystne. Niech pan nawet nie myśli o kaucji, bo sędzia Bukowski się nie śmieje, ona rechocze jak stara wiedźma.

Sprawdzają się moje najgorsze obawy, pomyślał Morris. Rothstein, Dow i Rogers. Trzy zarzuty zabójstwa pierwszego stopnia. – Panie Bellamy? Czas ucieka, a ja tracę cierpliwość. Ręka ze słuchawką odpadła od ucha. Morris dźwignął ją z trudem. Teraz nic już nie miało znaczenia, a mimo to ten prawnik o prostodusznej twarzy Richiego Cunninghama i dziwnym barytonie faceta w średnim wieku nadal lał mu słowa do ucha i te słowa w pewnej chwili zaczęły mieć sens. – W sądzie zaczną od najmniej poważnego zarzutu, a skończą na najgorszym. Zarzut numer jeden: stawianie oporu podczas zatrzymania. Chwilowo nie przyznaje się pan do winy. Zarzut numer dwa: napaść kwalifikowana. I to nie tylko na tę kobietę. Nieźle przyłożył pan też policjantowi, zanim pana skuł. Nie przyznaje się pan do winy. Zarzut numer trzy: zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem. Może potem zmienią to na usiłowanie zabójstwa, ale na razie to tylko gwałt… O ile w przypadku gwałtu można użyć słowa „tylko”. Nie przyznaje… – Zaraz – przerwał mu Morris. Dotknął podrapanego policzka i poczuł… nadzieję. – Ja kogoś zgwałciłem? – Owszem – odparł Cafferty takim tonem, jakby się ucieszył. Pewnie dlatego, że klient nareszcie zaczął go słuchać. – Kiedy panna Cora Ann Hooper… – Sięgnął po kartkę z teczki i coś z niej przeczytał. – To było wkrótce po tym, jak opuściła restaurację, gdzie pracuje jako kelnerka. Szła w stronę przystanku autobusowego na Lower Marlborough. Twierdzi, że zaatakował ją pan i wciągnął do uliczki obok baru Shooter’s Tavern, gdzie przez kilka godzin wlewał pan w siebie jacka daniel’sa, a potem kopnął pan szafę grającą i został wyproszony. Panna Hooper miała w torebce urządzenie wzywające policję i zdołała go użyć. Podrapała panu twarz. Złamał jej pan nos, przycisnął do ziemi i, że tak powiem, włożył Johnsa Hopkinsa do jej Sary Lawrence. Kiedy posterunkowy James Ellenton pana z niej ściągnął, był pan w trakcie, że tak powiem, immatrykulacji. – Gwałt. Dlaczego miałbym… Głupie pytanie. A dlaczego przez trzy godziny demolował ten dom w Sugar Heights – z krótką przerwą na obsikanie dywanu z Aubusson? – Nie mam pojęcia – odparł Cafferty. – Gwałt jest obcy moim obyczajom. Moim też, pomyślał Morris. Zazwyczaj. Ale piłem jacka i zebrało mi się na wygłupy. – Ile dostanę?

– Oskarżenie będzie się domagać dożywocia. Jeśli podczas procesu przyzna się pan do winy i zda się na łaskę sądu, może dostanie pan tylko dwadzieścia pięć lat. *** Podczas procesu Morris przyznał się do winy. Powiedział, że żałuje tego, co zrobił. Winił alkohol. Zdał się na łaskę sądu. I dostał dożywocie.

2013–2014

Kiedy Pete Saubers był w drugiej klasie liceum, zdążył już obmyślić kolejny krok: dobry college w Nowej Anglii, gdzie literatura jest cenniejsza niż złoto. Zapoznawał się z uczelniami w internecie i zbierał broszury. Najbardziej prawdopodobnymi kandydatami wydawały się Emerson i Boston College, ale również Brown chyba nie był poza jego zasięgiem. Rodzice mówili, żeby nie robił sobie za dużych nadziei, ale Pete nie kupował takich rad. Uważał, że jeśli jako nastolatek nie robisz sobie nadziei i nie masz wielkich oczekiwań, to potem będziesz miał przejebane. Co do tego, że pójdzie na anglistykę, nie było dyskusji. Tę pewność zawdzięczał między innymi Johnowi Rothsteinowi i powieściom o Jimmym Goldzie. O ile się orientował, był jedyną osobą w Ameryce, która przeczytała dwie ostatnie powieści, i zmieniły one jego życie. Howard Ricker, który w drugiej klasie uczył Pete’a angielskiego, również miał na niego wielki wpływ, chociaż wielu uczniów się z niego naśmiewało. Nazywali go Ricky Hipis, ponieważ lubił nosić dzwony i koszule w kwiaty. (Gloria Moore, dziewczyna Pete’a, nazywała go Pastor Ricky, bo kiedy się podekscytował, wymachiwał rękami nad głową). Prawie nikt nie zrywał się za to z jego lekcji. Był dowcipny, był entuzjastyczny i w przeciwieństwie do wielu nauczycieli chyba naprawdę lubił swoich uczniów, o których mówił „moi młodzi panowie i moje młode panie”. Przewracali oczami, widząc jego ciuchy retro i słysząc jego piskliwy śmiech… ale te ciuchy miały w sobie coś wystrzałowego, a piskliwy śmiech był tak sympatycznie dziwaczny, że człowiek też miał ochotę się zaśmiać. Pierwszego dnia lekcji pan Ricker wpadł do sali, przywitał się z klasą, a potem napisał na tablicy coś, czego Pete Saubers nigdy nie zapomniał: To jest głupie! – Co wy na to, panowie i panie? – zapytał. – Cóż to może znaczyć? – Klasa milczała. – W takim razie wam powiem. Tak się składa, że to najczęstsza krytyka ze strony młodych pań i panów skazanych na kurs, w którym zaczynamy od

fragmentów Beowulfa, a kończymy na Raymondzie Carverze. Nauczyciele czasem określają takie kursy mianem GPW: Galopu Przez Wspaniałości. – Pan Ricker zapiszczał radośnie i pomachał rękami jak dawny konferansjer. Większość uczniów parsknęła śmiechem, Pete również. – Werdykt klasy na temat Skromnej propozycji Jonathana Swifta? To jest głupie! Young Goodman Brown Nathaniela Hawthorne’a? To jest głupie! Naprawianie muru Roberta Frosta? To jest umiarkowanie głupie! Obowiązkowy fragment Moby Dicka? To jest wyjątkowo głupie! Znowu śmiech. Nikt w klasie nie czytał Moby Dicka, ale wszyscy wiedzieli, że jest niełatwy i nudny. Innymi słowy: głupi. – I czasami! – zawołał pan Ricker, unosząc palec i dramatycznie wskazując słowa na tablicy. – Czasami, moi młodzi panowie i moje młode panie, taka krytyka trafia w sedno. Staję tu przed wami i szczerze przyznaję: muszę uczyć o pewnych starociach, o których wolałbym nie uczyć. Widzę, jak w waszych oczach gaśnie entuzjazm, i moja dusza jęczy. Tak! Jęczy! Ale biorę się w garść, ponieważ wiem, że wiele z tego, o czym uczę, nie jest głupie. Nawet niektóre starocie, z którymi, jak wam się wydaje, nie macie i nigdy nie będziecie mieli nic wspólnego, kryją głębokie znaczenie, które w końcu samo się objawi. Powiedzieć wam, jak odróżnia się głupie od niegłupiego? Zdradzić wam ten wielki sekret? Ponieważ zostało nam jeszcze czterdzieści minut lekcji i na razie brak nam ziaren, które można by zemleć we młynie naszych umysłów, chyba to zrobię. Pan Ricker nachylił się i oparł o blat biurka, a jego krawat kołysał się jak wahadło. Pete miał wrażenie, że nauczyciel patrzy wprost na niego, jakby znał, a przynajmniej wyczuwał, wielką tajemnicę, którą Pete ukrywał na strychu pod stertą koców. Coś znacznie ważniejszego niż pieniądze. – W którymś momencie tego kursu – ciągnął nauczyciel – może nawet dziś wieczorem, przeczytacie coś trudnego, co tylko częściowo zrozumiecie, i wydacie werdykt: to jest głupie. Czy nazajutrz w klasie będę z wami polemizował, kiedy przedstawicie tę opinię? Po co miałbym robić coś tak bezcelowego? Spędzę z wami mało czasu, zaledwie trzydzieści cztery tygodnie zajęć, więc nie stracę ich na dyskusję o wartości danego opowiadania albo wiersza. Po co, skoro każda taka opinia jest subiektywna i nie da się wyciągnąć ostatecznych wniosków? Niektórzy uczniowie – między innymi Gloria – wyglądali na zagubionych, ale Pete dokładnie rozumiał, o czym mówi pan Ricker vel Ricky Hipis, ponieważ odkąd natknął się na notesy, przeczytał kilkadziesiąt prac na temat Johna

Rothsteina. Wielu krytyków zaliczało go do najwybitniejszych pisarzy amerykańskich dwudziestego wieku, wymieniało jednym tchem z Fitzgeraldem, Hemingwayem, Faulknerem i Rothem. Inni – mniejszość, ale za to głośna – uważali jego twórczość za pustą i niższego sortu. W magazynie „Salon” Pete czytał artykuł, którego autor nazwał Rothsteina „królem dowcipnisiów i świętym patronem głupców”. – Odpowiedzią jest czas – powiedział pan Ricker pierwszego dnia. Przechadzał się tam i z powrotem, szeleszcząc nogawkami wiekowych dzwonów, a od czasu do czasu wymachiwał rękami. – Tak! Czas bezlitośnie oddziela głupie od niegłupiego. To naturalny darwinowski proces. To dlatego powieści Grahama Greene’a można dostać w każdej dobrej księgarni, a powieści Somerseta Maughama nie. Oczywiście te drugie wciąż istnieją, ale trzeba je zamówić, a można to zrobić tylko wtedy, gdy się o nich wie. A większość współczesnych czytelników nie wie. Ręka do góry, kto słyszał o Somersecie Maughamie. Nikt nie podniósł ręki. Pan Ricker pokiwał głową. Pete’owi wydało się, że dość ponuro. – Czas orzekł, że pan Greene jest niegłupi, natomiast pan Maugham… cóż, może nie tyle głupi, co niewart zapamiętania. Moim zdaniem, napisał kilka bardzo dobrych powieści. Księżyc i miedziak jest nadzwyczajny, moi młodzi panowie i moje młode panie, nadzwyczajny! Maugham ma też na koncie mnóstwo doskonałych opowiadań, ale żadne z nich nie znalazło się w waszym podręczniku. Czy powinienem płakać z tego powodu? Czy powinienem się wściekać, grozić pięścią i krzyczeć, że dzieje się krzywda? Nie. Nie zrobię tego. Taka selekcja to naturalny proces. U was też do niej dojdzie, młodzi panowie i młode panie, choć kiedy to nastąpi, ja już dawno zostanę za wami w tyle. Powiedzieć wam, jak to się stanie? Przeczytacie coś… może Dulce Et Decorum Est Wilfreda Owena. Posłużymy się tym przykładem? Czemu nie? Następnie, głębszym głosem, od którego Pete’owi ciarki przeszły po plecach i ścisnęło go w gardle, pan Ricker zawołał: – „Zgięci wpół, jak żebraczka pod ciężkim tobołem, zmęczeni, pokasłujący, brnęliśmy przez błoto…” 3. Itede, itepe. Niektórzy z was powiedzą: to jest głupie. Czy złamię obietnicę niepodejmowania dyskusji na ten temat, mimo że wiersze pana Owena uważam za najwspanialsze, jakie zrodziła pierwsza wojna światowa? Nie! Bo widzicie, to tylko moja opinia, a opinia jest jak dupa: każdy ma własną.

Wszyscy ryknęli śmiechem, i młodzi panowie, i młode panie. Pan Ricker się wyprostował. – Może każę wam zostać po lekcjach, jeśli będziecie przeszkadzać, bo nie mam problemów z przestrzeganiem dyscypliny, ale nigdy nie zlekceważę waszej opinii. A jednak! A jednak! – Palec znów był w górze. – Czas będzie płynął! Tempus będzie fugit! Może wiersz Owena uleci wam z pamięci, a wtedy wasz werdykt „to jest głupie” okaże się trafny. Przynajmniej dla was. Ale do niektórych ten wiersz pewnie będzie wracał. I wracał. I wracał. Za każdym razem wasza stale postępująca dojrzałość pogłębi jego znaczenie. Za każdym razem będzie wam się wydawał odrobinę mniej głupi i odrobinę bardziej istotny. Ważniejszy. Aż w końcu zalśni, młodzi panowie i młode panie. Aż w końcu zalśni. Tak oto kończy się ma inauguracyjna perora i proszę, abyście otworzyli na stronie szesnastej ów prześwietny tom zatytułowany Język i literatura. *** Jednym z opowiadań, którego lekturę zadał w tamtym roku nauczyciel, był Zwycięski koń na biegunach D.H. Lawrence’a. I rzeczywiście mnóstwo młodych pań i panów Howarda Rickera (w tym Gloria Moore, którą Pete był coraz bardziej znużony mimo jej naprawdę świetnego biustu) uznało je za głupie. Ale nie Pete, w sporej mierze dlatego, że wskutek wydarzeń ze swego życia był dojrzały ponad wiek. Kiedy rok 2013 ustąpił miejsca rokowi 2014 – rokowi słynnego wiru polarnego, gdy piece na północy Środkowego Zachodu działały na pełnych obrotach, paląc pieniądze całymi kartonami – opowiadanie Lawrence’a często do niego wracało, a jego znaczenie stale się pogłębiało. I wracało. Rodzina w opowiadaniu zdawała się mieć wszystko, ale nie była to prawda. Nigdy im nie starczało i bohater, mały chłopiec o imieniu Paul, wciąż słyszał w domu szepty: „Potrzeba więcej pieniędzy! Potrzeba więcej pieniędzy!” 4. Pete Saubers domyślał się, że zdaniem niektórych uczniów to jest głupie. Oni mieli szczęście, bo nigdy nie musieli słuchać nocnych szczekawek o to, które rachunki zapłacić. Albo o cenę papierosów. Młody bohater w opowiadaniu Lawrence’a znalazł nadprzyrodzony sposób na zdobywanie pieniędzy. Dosiadając konia na biegunach i jadąc do wyimaginowanej krainy szczęścia, mógł wybierać zwycięzców końskich gonitw

w prawdziwym świecie. Zarobił tysiące dolarów, a dom wciąż szeptał: „Potrzeba więcej pieniędzy!”. Po ostatnim imponującym galopie na koniu na biegunach – i ostatniej wielkiej zdobyczy – Paul umarł na wylew albo coś takiego. Pete po odnalezieniu kufra nie miał nawet bólu głowy, ale mimo wszystko to był taki jego koń na biegunach, prawda? Tak. Jego własny koń na biegunach. Jednak w 2013 roku, kiedy Pete poznał pana Rickera, koń zwalniał. Gotówka z kufra prawie się skończyła. Pomogła rodzicom przebrnąć przez trudne i straszne chwile, bez niej ich małżeństwo pewnie ległoby w gruzach. Pete wiedział o tym i nigdy nie żałował, że wcielił się w anioła stróża. Cytując słowa starej piosenki, pieniądze z kufra utworzyły most nad wzburzoną wodą, a na drugim brzegu było lepiej – dużo lepiej. Najgorszy kryzys minął. Mama znów pracowała jako nauczycielka na pełen etat, rocznie zarabiała o trzy tysiące dolarów więcej niż dawniej. Tata prowadził własną małą firmę, nie do końca zajmował się handlem nieruchomościami, ale ich wyszukiwaniem. Jego klientami było kilka agencji w mieście. Pete nie do końca rozumiał, jak to działa, ale wiedział, że przynosi trochę pieniędzy, a w kolejnych latach może przynieść jeszcze więcej, jeżeli tendencja zwyżkowa w branży mieszkaniowej się utrzyma. Tata sam również miał w obrocie kilka nieruchomości. A co najważniejsze, nie brał już leków i dobrze chodził. Kule leżały w szafie od ponad roku, a po laskę sięgał tylko w deszczowe albo śnieżne dni, kiedy bolały go kości i stawy. Wszystko było dobrze. Wręcz świetnie. A jednak, jak powtarzał pan Ricker co najmniej raz podczas każdej lekcji. A jednak! Trzeba było pomyśleć o Tinie, i to było duże „a jednak”. Wiele jej koleżanek z dawnego sąsiedztwa w zachodniej części miasta, w tym Barbara Robinson, w którą Tina była zapatrzona, szły do Chapel Ridge, prywatnej szkoły, której uczniowie często dostawali się na dobre uczelnie. Mama powiedziała Tinie, że razem z tatą nie wyobrażają sobie, żeby było ich stać na wysłanie jej tam wprost z gimnazjum. Może do drugiej klasy, jeśli rodzinne finanse wciąż będą się poprawiać. – Ale wtedy nikogo nie będę znała! – jęknęła Tina i zaczęła płakać. – Będziesz znała Barbarę – odparła mama, a Pete (który podsłuchiwał z sąsiedniego pokoju) poznawał po głosie, że sama jest bliska łez. – No i jeszcze Hildę i Betsy.

Tyle że Tinka była trochę młodsza niż tamte dziewczynki i Pete wiedział, że tylko Barbs naprawdę przyjaźniła się z jego siostrą, kiedy mieszkali na zachodzie miasta. Hilda Carver i Betsy DeWitt nawet jej nie pamiętały. A za rok czy dwa zapomni ją też Barbara. Matka chyba zapomniała, jak ważną sprawą jest liceum i jak szybko przestaje się tam myśleć o kolegach z dzieciństwa. Odpowiedź Tiny nadzwyczaj zwięźle podsumowała te myśli: – No tak, ale one nie będą znały mnie. – Tina… – Przecież macie te pieniądze! – zawołała dziewczynka. – Te dodatkowe, które przychodzą co miesiąc! Dlaczego nie mogę dostać trochę na Chapel Ridge? – Bo wciąż zbieramy się po trudnych czasach, kochanie. Na te słowa Tina nie miała riposty, bo była to prawda. Plany Pete’a dotyczące college’u to kolejne „a jednak”. Wiedział, że dla niektórych jego kolegów studia wydawały się równie odległe jak zewnętrzne planety Układu Słonecznego. Ale jeśli on chciał się dostać na dobrą uczelnię (Brown College, podszeptywał umysł, literatura angielska w Brown College), musiał wcześnie złożyć wnioski, w pierwszym semestrze ostatniej klasy. Wnioski były odpłatne, podobnie jak letni kurs, na który musiał się zapisać, jeśli chciał uzyskać co najmniej 670 punktów z części matematycznej egzaminu SAT. Dorabiał w bibliotece przy Garner Street, ale trzydzieści pięć dolców tygodniowo nie pozwalało na wiele. Firma taty na tyle się rozwinęła, że przydałoby mu się biuro w centrum, i to „a jednak” numer trzy. Wystarczyłby tani lokal na górnym piętrze, a dogodna lokalizacja przyniosłaby korzyści, ale należało wyłożyć więcej pieniędzy i Pete wiedział – choć nikt nie mówił tego głośno – że tata chce przetrwać krytyczny okres dzięki tajemniczej gotówce. Wszyscy zaczęli na niej polegać, ale tylko Pete zdawał sobie sprawę z tego, że fundusze wyczerpią się przed końcem 2014 roku. No dobra, to prawda, wydał ich trochę na siebie. Nie za dużo – to wzbudziłoby pytania – ale stówkę tu, stówkę tam. Marynarka i mokasyny na wycieczkę klasową do Waszyngtonu. Parę płyt. I książek. Oszalał na punkcie książek, kiedy przeczytał notesy i zakochał się w Johnie Rothsteinie. Zaczął od żydowskich pisarzy współczesnych Rothsteinowi, takich jak Philip Roth, Saul Bellow i Irwin Shaw (uważał, że Młode lwy są zajebiste, i nie mógł zrozumieć, dlaczego nie stały się klasykiem), a potem rozszerzył zainteresowania. Zawsze kupował książki

w miękkiej oprawie, ale nawet one kosztowały teraz po dwanaście do piętnastu dolarów, chyba że udało się trafić na używane. Zwycięski koń na biegunach naprawdę miał znaczenie, wielkie znaczenie, bo Pete słyszał, jak jego własny dom szepcze: „Potrzeba więcej pieniędzy”… a wkrótce miało ich być jeszcze mniej. Ale przecież w kufrze była nie tylko gotówka, prawda? Oto kolejne „a jednak”. Takie, nad którym z upływem czasu Pete Saubers rozmyślał coraz częściej. *** Na zaliczenie Galopu Przez Wspaniałości u pana Rickera Pete napisał szesnastostronicowy referat o trylogii Jimmy’ego Golda, w którym cytował różne recenzje i dodał materiał z nielicznych wywiadów, jakich udzielił Rothstein, zanim zaszył się na swej farmie w New Hampshire i zamilkł całkowicie. Na koniec opisał podróż Rothsteina jako reportera „New York Heralda” po niemieckich obozach zagłady cztery lata przed wydaniem pierwszej książki o Jimmym Goldzie. Uważam, że było to najważniejsze wydarzenie w życiu Johna Rothsteina – napisał Pete. – Z całą pewnością najważniejsze dla niego jako pisarza. Poszukiwanie sensu przez Jimmy’ego ma swój początek w tym, co Rothstein zobaczył w obozach. Właśnie dlatego, kiedy Jimmy próbuje wieść żywot zwykłego Amerykanina, czuje się pusty. Moim zdaniem, najlepiej zostaje to pokazane w Uciekinier zwalnia, kiedy bohater rzuca popielniczką w telewizor. Robi to podczas programu o Holocauście na kanale CBS. Kiedy pan Ricker oddawał prace, na okładce referatu Pete’a, na której znajdowało się zeskanowane na komputerze zdjęcie Rothsteina jako młodego człowieka w towarzystwie Ernesta Hemingwaya w restauracji Sardi’s, widniała wielka piątka z plusem. Pod spodem nauczyciel napisał: „Przyjdź do mnie po lekcji”. Po wyjściu innych uczniów pan Ricker spojrzał na Pete’a tak przeszywająco, że ten przez chwilę zaczął się bać, że ulubiony nauczyciel oskarży go o plagiat albo coś w tym stylu. Potem pan Ricker się uśmiechnął. – To był najlepszy referat, jaki czytałem przez dwadzieścia osiem lat pracy. Bo napisany z największą pewnością siebie i najgłębszym uczuciem. Pete zaczerwienił się ze szczęścia.

– Dziękuję. Naprawdę. Bardzo dziękuję. – Ale polemizowałbym z twoim wnioskiem – rzekł pan Ricker, opierając się na krześle i splatając palce na karku. – Ostatni tom trylogii nie uzasadnia określenia Jimmy’ego Golda mianem „szlachetnego amerykańskiego bohatera w typie Hucka Finna”. Owszem, Jimmy rzuca popielniczką w telewizor, ale to nie jest akt heroizmu. Wiesz, CBS w logo ma oko, więc czyn Jimmy’ego to rytualne oślepienie swego wewnętrznego oka, tego, które widzi prawdę. To nie moje spostrzeżenie, tylko prawie dokładny cytat z eseju Johna Crowe’a Ransoma pod tytułem Uciekinier się odwraca. Praktycznie to samo napisał Leslie Fiedler w Love and Death in the American Novel. – Ale… – Pete, nie próbuję obalić twojej tezy. Chcę ci tylko powiedzieć, że czytając każdą książkę, trzeba podążać za dowodami, dokądkolwiek prowadzą, a to znaczy, że nie wolno lekceważyć kluczowych wydarzeń tylko dlatego, że nie pasują nam do tezy. Co robi Jimmy, kiedy już rzuci popielniczką w telewizor? Po tym, jak jego żona wygłasza słynną kwestię: „Ty gnoju, jak teraz dzieci obejrzą Myszkę Miki?”. – Idzie kupić drugi telewizor, ale… – I to nie byle jaki telewizor. Pierwszy kolorowy telewizor w sąsiedztwie. A potem? – Tworzy kampanię reklamową środka czyszczącego Duzzy-Doo, która odnosi wielki sukces. Ale… Pan Ricker uniósł brwi, czekając na to, co nastąpi po tym „ale”. Jak Pete mógł mu powiedzieć, że rok później Jimmy pewnej nocy wkrada się do agencji reklamowej z zapałkami i puszką nafty? Że Rothstein wyprzedza protesty w obronie praw obywatelskich i przeciwko wojnie w Wietnamie, każąc Jimmy’emu wzniecić pożar, który właściwie niszczy budynek znany jako Świątynia Reklamy? Że Gold, nie oglądając się za siebie, zostawia rodzinę i autostopem wyjeżdża z Nowego Jorku, zwiewa do puszczy zupełnie jak Huck i Jim? Pete nie mógł tego powiedzieć, bo wydarzyło się to w Uciekinier jedzie na zachód, powieści istniejącej wyłącznie w postaci siedemnastu drobno zapisanych notesów, które ponad trzydzieści lat przeleżały zakopane w starym kufrze. – No dalej, przedstaw mi swoje „ale” – powiedział pan Ricker ze spokojem. – Nie ma nic lepszego od dobrej dyskusji o książkach z kimś, kto potrafi uargumentować swój punkt widzenia. Domyślam się, że już uciekł ci autobus, ale chętnie podwiozę cię do domu. – Postukał palcem w okładkę referatu Pete’a, na

której Johnny R. i Ernie H., ci bliźniaczy tytani literatury amerykańskiej, wznosili toast wielkimi kieliszkami do martini. – Abstrahując od nieuzasadnionej konkluzji, którą przypisuję wzruszającej chęci dostrzeżenia światełka na końcu niezwykle mrocznej ostatniej powieści, to nadzwyczajna praca. Naprawdę nadzwyczajna. Więc się nie krępuj. Przedstaw mi swoje „ale”. – Chyba nie mam żadnych „ale” – odparł Pete. – Może ma pan rację. Tylko że pan Ricker wcale jej nie miał. Jeśli po lekturze Uciekinier jedzie na zachód czytelnikowi mogły towarzyszyć wątpliwości co do tego, na ile Jimmy Gold potrafił się sprzedać, to rozwiewała je ostatnia i zarazem najdłuższa powieść cyklu, Uciekinier wznosi flagę. To najlepsza książka, jaką Pete w życiu czytał. A także najsmutniejsza. – W referacie nie wspominasz o tym, jak zginął Rothstein. – Nie. – Czy mogę spytać dlaczego? – Chyba dlatego, że to mi nie pasowało do tematu. No i praca byłaby za długa. Poza tym… no… to straszny pech, że zginął w ten sposób, podczas głupiego włamania. – Nie powinien był trzymać gotówki w domu – powiedział łagodnie pan Ricker – ale trzymał i wiedziało o tym wielu ludzi. Nie oceniaj go z tego powodu zbyt surowo. Wielu pisarzy postępowało głupio i nieroztropnie, jeśli chodzi o pieniądze. Charles Dickens utrzymywał rodzinę obiboków, w tym własnego ojca. Samuel Clemens niemal zbankrutował przez złe inwestycje w nieruchomości. Arthur Conan Doyle roztrwonił tysiące dolarów na oszukańczych spirytystów, a kolejne tysiące wydał na fałszywe fotografie wróżek. Rothstein przynajmniej ukończył swoje najważniejsze dzieło. Chyba że wierzysz, tak jak wiele osób… Pete zerknął na zegarek. – Wie pan co? Jak się pośpieszę, to jeszcze zdążę na autobus. Pan Ricker pomachał rękami niczym dawny konferansjer, jak to miał w zwyczaju. – Leć, leć, oczywiście. Chciałem ci tylko podziękować za wspaniałą pracę… i ostrzec cię po przyjacielsku: kiedy podejdziesz do czegoś podobnego za rok, a potem na studiach, nie pozwól, żeby twoja dobra natura zmąciła ci krytyczne spojrzenie. Krytyczne spojrzenie zawsze musi być jasne i chłodne. – Nie pozwolę – obiecał Pete i wybiegł z klasy.

Tylko tego brakowało, żeby wdał się z panem Rickerem w dyskusję o możliwości, że złodzieje, którzy pozbawili życia Johna Rothsteina, oprócz pieniędzy ukradli niepublikowane rękopisy, a później być może je zniszczyli, stwierdziwszy, że są bezwartościowe. Pete parę razy zastanawiał się, czy nie przekazać notesów policji, chociaż wtedy rodzice niemal na pewno dowiedzieliby się, skąd pochodziły tajemnicze pieniądze. Bądź co bądź, te notesy to nie tylko skarb literatury, ale także dowód zbrodni. Ale to dawna zbrodnia, stara historia. Lepiej do niej nie wracać. Prawda? *** Autobus oczywiście już odjechał, co oznaczało, że Pete’a czekał trzykilometrowy spacer do domu. Wcale mu to nie przeszkadzało. Wciąż promieniał od pochwały pana Rickera, a poza tym miał o czym myśleć. Głównie o niepublikowanych dziełach Rothsteina. Opowiadania stały na nierównym poziomie, tylko kilka okazało się naprawdę dobrych, a próby poetyckie Pete uważał za dosyć słabe. Ale te dwie powieści o Jimmym Goldzie były wprost znakomite. Sądząc z rozsianych w nich tropów, Pete domyślał się, że ostatnia z cyklu, w której Jimmy wznosi płonącą flagę na wiecu pokojowym w Waszyngtonie, została ukończona około 1973 roku, ponieważ Nixon cały czas jest w niej prezydentem. Nie mieściło mu się w głowie, że Rothstein nie opublikował ostatnich książek o Goldzie (oraz jeszcze jednej powieści, tym razem o wojnie secesyjnej). Były takie dobre! Pete brał ze strychu po jednym moleskinie. Czytał przy zamkniętych drzwiach, a gdy w domu byli inni członkowie rodziny, nasłuchiwał, czy nie czeka go niespodziewane towarzystwo. Zawsze miał pod ręką inną książkę, więc kiedy słyszał zbliżające się kroki, chował notes pod materac i sięgał po rezerwową lekturę. Tylko raz przyłapała go Tina, która miała niefortunny zwyczaj chodzenia w samych rajstopach. – Co to? – zapytała od progu. – Nie twój interes – odparł Pete, wsuwając notes pod poduszkę. – A jak powiesz coś mamie albo tacie, to będziesz miała ze mną na pieńku. – Czy to porno? – Nie!

Chociaż pan Rothstein potrafił pisać całkiem pikantne sceny, zwłaszcza jak na starszego faceta. Na przykład kiedy Jimmy i te dwie hipiski… – To dlaczego przede mną chowasz? – Bo to prywatne. Tinie zaświeciły się oczy. – Twoje? Piszesz książkę? – Może. A jak piszę, to co? – To super! O czym? – O robakach, które uprawiają seks na księżycu. Zachichotała. – A mówiłeś, że to nie porno. Będę mogła przeczytać, kiedy skończysz? – Zobaczymy. Ale buzia na kłódkę, okej? Zgodziła się, a jedno, czego nie można było odmówić Tince, to tego, że umiała dotrzymać obietnicy. Od tamtej pory minęły dwa lata i na pewno już o tym zapomniała. Podjechał Billy Webber na lśniącym rowerze z dziesięcioma przerzutkami. – Hej, Saubers! – Jak niemal wszyscy (pan Ricker był wyjątkiem), Billy wymawiał to nazwisko „Sobers” zamiast „Saubers”, ale mniejsza z tym. I tak było dość kretyńskie, jakkolwiek je wymawiać. – Co robisz latem? – Pracuję w bibliotece przy Garner Street. – Jeszcze? – Namówiłem ich na dwadzieścia godzin w tygodniu. – Kurwa, stary, jesteś za młody, żeby tak tyrać! – Nie przeszkadza mi – odparł Pete i była to prawda. Praca w bibliotece oprócz paru innych zalet oznaczała darmowy czas przy komputerze, gdzie nikt nie zagląda przez ramię. – A ty? – Jadę do naszego domku letniego w Maine. Nad jezioro China. Będzie kupa fajnych lasek w bikini, chłopie. A te z Massachusetts naprawdę wiedzą co i jak. To może cię nauczą, pomyślał Pete złośliwie, ale kiedy Billy wyciągnął dłoń, przybił mu piątkę, a potem z lekką zazdrością patrzył, jak odjeżdża. Dziesięcioprzerzutkowy rower pod tyłkiem, na nogach drogie buty Nike, domek letni w Maine. Najwyraźniej niektórzy już się pozbierali po kryzysie. Albo może kryzys całkiem ich ominął. Nie to co Saubersów. Radzili sobie, ale… „Potrzeba więcej pieniędzy” – szeptał dom do Paula w opowiadaniu Lawrence’a. „Potrzeba więcej pieniędzy”. I to dopiero jest głębokie znaczenie.

Czy notesy dałoby się spieniężyć? Czy istniał jakiś sposób? Pete nie chciał myśleć o rozstaniu się z nimi, ale jednocześnie rozumiał, jak niewłaściwe jest chowanie ich na strychu. Twórczość Rothsteina, zwłaszcza dwie ostatnie powieści o Jimmym Goldzie, zasługiwała na to, żeby dzielić się nią ze światem. Te książki odbudowałyby reputację Rothsteina – Pete nie miał co do tego wątpliwości – chociaż wcale nie była taka zła, a zresztą nie to najważniejsze. Przede wszystkim spodobałyby się ludziom. Ludzie tacy jak Pete byliby zachwyceni. Tylko że rękopisy to nie są nieoznaczone dwudziestki i pięćdziesiątki. Pete zostałby złapany i może nawet trafiłby do więzienia. Nie za bardzo wiedział, o jakie przestępstwo mogliby go oskarżyć – nie o przyjęcie skradzionej własności, ponieważ nie przyjął jej, tylko znalazł – ale próba sprzedania czegoś, co do ciebie nie należy, to na pewno rodzaj przestępstwa. W grę wchodziło podarowanie notesów uczelni Rothsteina, ale Pete musiałby to zrobić anonimowo, inaczej wszystko by się wydało i rodzice odkryliby, że syn wspierał ich kradzionymi pieniędzmi zamordowanego człowieka. Poza tym na anonimowej darowiźnie nie da się zarobić. *** Chociaż Pete nie napisał w referacie o morderstwie Rothsteina, to przeczytał o nim wszystko, głównie w pracowni komputerowej w bibliotece. Wiedział, że Rothsteina zastrzelono „jak na egzekucji”. Wiedział, że policja znalazła na podwórku dość różnych śladów, żeby stwierdzić, że w napadzie uczestniczyły dwie, trzy, może nawet cztery osoby, a sądząc po wielkości tych śladów, prawdopodobnie byli to sami mężczyźni. Uważano również, że dwaj z nich zginęli wkrótce na przydrożnym parkingu w stanie Nowy Jork. Margaret Brennan, pierwsza żona pisarza, niedługo po zabójstwie udzieliła wywiadu w Paryżu. „W tym jego prowincjonalnym miasteczku wszyscy o nim mówili” – powiedziała. – „No bo o czym tam jeszcze można rozmawiać? O krowach? O nowym siewniku do nawozu? Dla tych prowincjuszy John był kimś. Mieli mylne wyobrażenie, że pisarze zarabiają tyle co korporacyjni bankierzy. Wierzyli, że na tej swojej zapuszczonej farmie trzyma setki tysięcy dolarów. Jakiś przyjezdny usłyszał tę gadaninę i tyle. Małomówni Jankesi, gówno prawda! Winię miejscowych tak samo jak bandziorów, którzy to zrobili”.

Kiedy spytano ją, czy oprócz pieniędzy Rothstein mógł zachomikować rękopisy, Peggy Brennan zareagowała, jak to określił dziennikarz, „chrypliwym rechotem palacza”. „Kolejne plotki, mój drogi. Johnny schował się przed światem z jednego, jedynego powodu: wypalił się, ale był zbyt dumny, żeby to przyznać”. Co ty tam wiesz, pomyślał Pete. Pewnie rozwiódł się z tobą, bo miał dosyć tego „chrypliwego rechotu palacza”. W artykułach prasowych, które czytał, było mnóstwo spekulacji, ale on sam lubił coś, co pan Ricker nazwał „zasadą brzytwy Ockhama”, mówiącą, że zazwyczaj właściwa jest najprostsza i najbardziej oczywista odpowiedź. Do domu Rothsteina włamało się trzech mężczyzn, a jeden z nich zabił wspólników, żeby zatrzymać cały łup. Pete nie miał pojęcia, po co ten ktoś przyjechał potem do jego miasta i dlaczego zakopał skrzynię, ale jedno było pewne: bandyta, który przeżył, na bank po nią nie wróci. Pete był kiepski z matematyki – właśnie dlatego musiał się zapisać na letni kurs – ale nie potrzeba Einsteina, żeby przeprowadzić proste obliczenie i ocenić prawdopodobieństwo. Jeśli bandyta, który przeżył, w 1978 roku miał trzydzieści pięć lat, co wydawało się sensownym założeniem, to w 2010 roku, kiedy Pete znalazł kufer, miałby sześćdziesiąt siedem lat, a teraz siedemdziesiąt. Czyli był starym dziadem. Gdyby wrócił po łup, to chyba z balkonikiem. Pete uśmiechnął się, skręcając w Sycamore Street. Sądził, że ten człowiek nie wrócił po skrzynię z jednego z trzech powodów, a wszystkie były równie prawdopodobne. Po pierwsze, mógł trafić do więzienia za inne przestępstwo. Po drugie, mógł nie żyć. Trzecia możliwość to połączenie dwóch pierwszych: może zmarł w więzieniu. Tak czy siak, Pete raczej nie musiał się nim martwić. Co innego notesy. One dawały mu mnóstwo powodów do zmartwień. Siedział jak na kolekcji pięknych kradzionych obrazów, których nie da się sprzedać. Albo jak na skrzyni z dynamitem. *** We wrześniu 2013 roku – prawie trzydzieści pięć lat po zabójstwie Johna Rothsteina – Pete włożył do koperty zaadresowanej do ojca resztkę banknotów z kufra. Ostatnia przesyłka zawierała trzysta czterdzieści dolarów. Ponieważ

uznał, że zostawienie rodziców z nadzieją, która nigdy się nie spełni, byłoby okrutne, dodał dwuzdaniowy liścik: To już koniec. Przykro mi, że nie ma więcej. Pojechał autobusem miejskim do centrum handlowego przy Birch Street, gdzie skrzynka pocztowa znajdowała się między sklepem Discount Electronix a jogurtownią. Rozejrzał się, żeby sprawdzić, czy nikt go nie obserwuje, a potem pocałował kopertę. Wsunął ją do skrzynki i odszedł. Jak Jimmy Gold: nie oglądając się za siebie. *** Tydzień czy dwa po Nowym Roku Pete był właśnie w kuchni i robił sobie kanapkę z masłem orzechowym, kiedy z salonu usłyszał rozmowę rodziców z Tiną. Chodziło o Chapel Ridge. – Naprawdę myślałem, że będzie nas stać – mówił tata. – Tinka, jeśli narobiłem ci nadziei, to strasznie przepraszam. – To dlatego, że przestały przychodzić te tajemnicze pieniądze, prawda? – zapytała Tina. – Częściowo, ale nie tylko – odparła mama. – Tata złożył wniosek o kredyt, ale go odrzucili. Zbadali finanse jego firmy i zrobili coś takiego… – Dwuletnią prognozę zysków – powiedział tata. W jego głosie brzmiała nuta rozgoryczenia z czasów po wypadku. – Masa komplementów, bo komplementy nic nie kosztują. Powiedzieli, że może dadzą mi kredyt w dwa tysiące szesnastym, jeżeli obroty firmy wzrosną o pięć procent. A tymczasem przez ten cholerny wir polarny… dawno przekroczyliśmy budżet na ogrzewanie. Jak wszyscy od Maine po Minnesotę. Wiem, że to żadne pocieszenie, ale tak to wygląda. – Kochanie, tak nam przykro… – powiedziała mama. Pete spodziewał się, że Tina wybuchnie – im bliżej trzynastych urodzin, tym częściej zdarzały jej się dzikie napady złości – ale tak się nie stało. Powiedziała, że rozumie i że Chapel Ridge to pewnie i tak jest snobistyczna szkoła. Potem weszła do kuchni i poprosiła brata, żeby zrobił jej kanapkę, bo jego wyglądała apetycznie. Pete spełnił jej prośbę. Nastepnie wrócili do salonu przed telewizor i we czwórkę pośmiali się przy Teorii wielkiego podrywu.

Ale jeszcze później tego wieczoru przez zamknięte drzwi pokoju siostry Pete usłyszał, jak Tina płacze. Poczuł się okropnie. Wszedł do swojego pokoju, wyciągnął spod materaca jeden z moleskinów i ponownie zaczął czytać Uciekinier jedzie na zachód. *** W tym semestrze chodził na warsztaty kreatywnego pisania do pani Davis. Chociaż za opowiadania dostawał same piątki, już w lutym wiedział, że nigdy nie będzie pisarzem. Co prawda miał dobre pióro, o czym pani Davis bynajmniej nie musiała go zapewniać (choć często to robiła), ale brakowało mu twórczej iskry. Najbardziej interesowało go czytanie literatury, analizowanie tego, co przeczytał, umieszczanie tego w szerszym kontekście. Zasmakował w takiej detektywistycznej robocie, pisząc referat o Rothsteinie. W bibliotece przy Garner Street odnalazł jedną z książek, o których wspominał pan Ricker, Love and Death in the American Novel Fiedlera. Tak bardzo mu się spodobała, że kupił własny egzemplarz, żeby móc zaznaczać fragmenty i pisać po marginesach. Chciał studiować anglistykę bardziej niż kiedykolwiek, uczyć jak pan Ricker (choć może na uniwersytecie, nie w liceum), a kiedyś napisać taką książkę jak pan Fiedler, stawiającą czoło tradycyjnym krytykom i kwestionującą ich spojrzenie na różne kwestie. A jednak! Potrzeba było więcej pieniędzy. Szkolny doradca pan Feldman mówił, że pełne stypendium z uczelni Ivy League będzie „mało prawdopodobne”. Pete wiedział, że nawet takie określenie jest zbyt optymistyczne. Był przecież tylko pospolitym licealistą z takiej sobie szkoły na Środkowym Zachodzie, chłopakiem, który ma pracę na pół etatu w bibliotece i kilka niezbyt imponujących zajęć pozalekcyjnych, takich jak gazetka i księga pamiątkowa. Zresztą nawet gdyby się załapał, to trzeba jeszcze pomyśleć o Tinie. Z trudem brnęła przez szkołę, jechała na trójkach i bardziej niż nauką interesowała się butami, makijażem i muzyką pop. Potrzebowała odmiany, nowego początku. Chociaż Pete nie miał jeszcze siedemnastu lat, był na tyle mądry, by wiedzieć, że Chapel Ridge wcale nie musi naprawić jego siostry… ale może. Zwłaszcza że Tina nie była zepsuta. Jeszcze nie. Potrzebny mi plan, pomyślał, choć to nie do końca prawda. Tak naprawdę potrzebował historii – a choć nie było mu pisane zostać autorem tak świetnym

jak Rothstein czy Lawrence, to mimo wszystko potrafił tworzyć fabuły. I to właśnie musiał teraz zrobić. Tyle że każda fabuła opiera się na jakimś pomyśle, a tych wciąż mu brakowało. *** Zaczął spędzać dużo czasu w księgarni Water Street Books, gdzie kawa była tania, a nawet nowości sprzedawano z trzydziestoprocentowym rabatem. Pewnego popołudnia w marcu, po drodze do pracy w bibliotece, poszedł tam po szkole, żeby kupić jakąś książkę Josepha Conrada. W jednym z nielicznych wywiadów Rothstein nazwał Conrada „pierwszym wielkim pisarzem dwudziestego wieku, chociaż jego najlepsze dzieła powstały przed rokiem 1900”. Przed księgarnią ustawiono pod markizą długi stół. WIOSENNE PORZĄDKI, głosił napis. WSZYSTKO NA TYM STOLE: 70% RABATU! A pod spodem: KTO WIE, JAKI ZAKOPANY SKARB MOŻNA TUTAJ ZNALEŹĆ! Po bokach tej drugiej linijki znajdowały się duże żółte uśmiechnięte buzie na znak, że to żart, ale Pete’a wcale to nie rozbawiło. Nareszcie miał pomysł. Tydzień później został po szkole, żeby porozmawiać z panem Rickerem. *** – Świetnie cię widzieć, Pete. – Dziś pan Ricker miał na sobie koszulę w tureckie wzory z szerokimi rękawami oraz psychodeliczny krawat. Pete pomyślał, że to zestawienie poniekąd tłumaczy, dlaczego pokolenie miłości i pokoju w zasadzie się zawaliło. – Pani Davis mówi o tobie same dobre rzeczy. – Jest fajna – odparł Pete. – Dużo się uczę. Wcale nie uczył się od niej dużo i to samo dotyczyło chyba całej reszty grupy. Pani Davis była, owszem, sympatyczna i często miała coś ciekawego do powiedzenia, ale Pete dochodził do wniosku, że w kreatywnym pisaniu nie można kogoś wyszkolić. Trzeba się go nauczyć samemu. – Co mogę dla ciebie zrobić? – Kiedyś mówił pan o tym, ile byłby wart autentyczny rękopis Szekspira, pamięta pan? Pan Ricker uśmiechnął się szeroko.

– Zawsze o tym mówię, kiedy na lekcji robi się sennie. Nic tak nie rozbudza uczniów jak odrobina chciwości. Dlaczego pytasz? Znalazłeś jakieś folio, Malvolio? Pete uśmiechnął się uprzejmie. – Nie, ale w lutym podczas ferii byliśmy w Cleveland u mojego wuja Phila. W garażu znalazłem dużo starych książek. Większość o Tomie Swifcie. To taki chłopak wynalazca. – Dobrze pamiętam Toma i jego przyjaciela Neda Newtona – odrzekł pan Ricker. – Tom Swift i jego motocykl, Tom Swift i jego magiczna kamera… Kiedy sam byłem dzieckiem, żartowaliśmy o Tomie Swifcie i jego elektrycznej babci. Pete ponowił uprzejmy uśmiech. – Było tam jeszcze kilkanaście książek o Trixie Belden, dziewczynie detektywie, i o jeszcze jednej, Nancy Drew. – Chyba już wiem, do czego zmierzasz. Nie chcę cię rozczarować, ale nie mam wyboru. Tom Swift, Nancy Drew, bracia Hardy, Trixie Belden… to wszystko ciekawe relikty minionych czasów i wspaniała miara tego, jak bardzo przez ostatnie osiemdziesiąt lat zmieniła się literatura młodzieżowa, ale same w sobie są w zasadzie bezwartościowe, nawet w doskonałym stanie. – Wiem – odparł Pete. – Sprawdziłem potem na Fine Books. To taki blog. Ale kiedy oglądałem te książki, do garażu wszedł wujek Phil i powiedział, że ma coś jeszcze, co może mnie zainteresować. Bo mówiłem, że lubię Johna Rothsteina. Okazało się, że chodzi o Uciekiniera w twardej oprawie z autografem. Bez dedykacji, sam podpis. Wujek Phil podobno dostał tę książkę od jakiegoś Ala, który miał u niego dziesięć dolarów pokerowego długu. Wujek powiedział, że ma ją od prawie pięćdziesięciu lat. Zajrzałem do stopki. To pierwsze wydanie. Podczas rozmowy pan Ricker kiwał się na krześle, ale teraz opadł z hukiem. – O rany! Chyba wiesz, że Rothstein rzadko dawał autografy, prawda? – Tak. Mówił, że to „niszczenie zupełnie dobrej książki”. – Mhm. Pod tym względem był jak Raymond Chandler. I wiesz, że książki są więcej warte z samym podpisem, bez dedykacji? – Wiem. Czytałem o tym na Fine Books. – Za pierwsze wydanie najsłynniejszej książki Rothsteina z autografem pewnie można by dostać trochę forsy. – Pan Ricker zastanowił się chwilę. – W zasadzie to bez tego „pewnie”. W jakim jest stanie?

– Dobrym – odparł prędko Pete. – Lekka cętkowatość od pleśni po wewnętrznej stronie okładki i na pierwszej stronie, ale to wszystko. – Widzę, że naprawdę sporo o tym czytałeś. – Zainteresowałem się, kiedy wujek pokazał mi tego Rothsteina. – Pewnie nie jesteś w posiadaniu tej wspaniałej książki, prawda? Mam coś dużo lepszego, pomyślał Pete. Gdyby pan tylko wiedział… Czasami czuł ciężar tej wiedzy, ale nigdy nie doskwierał mu on bardziej niż teraz, gdy wypowiadał te kłamstwa. Konieczne kłamstwa, przypomniał sobie. – Nie, ale wujek mówi, że jeśli chcę, to mi ją da. Powiedziałem, że muszę o tym pomyśleć, bo on nie… no, wie pan… – Nie ma pojęcia, ile ona jest naprawdę warta. – Właśnie. Ale zacząłem się zastanawiać… – Nad czym? Pete sięgnął do tylnej kieszeni, wyjął z niej złożoną kartkę i podał ją panu Rickerowi. – Sprawdziłem w internecie, czy w mieście są handlarze zajmujący się kupnem i sprzedażą pierwszych wydań. Znalazłem tych trzech. Wiem, że pan też trochę kolekcjonuje książki… – Niezbyt czynnie. Przy mojej pensji nie stać mnie na kolekcję z prawdziwego zdarzenia, ale mam podpisany tomik Theodore’a Roethkego, który chcę zostawić dzieciom. The Waking. Doskonałe wiersze. I jeszcze Vonneguta, ale on nie jest cenny. W przeciwieństwie do Rothsteina tatuś Kurt podpisywał wszystko jak leci. – W każdym razie chciałem zapytać, czy zna pan któregoś z nich, a jeśli tak, to który jest najlepszy. Gdybym się zgodził, żeby wujek dał mi tę książkę… a potem, wie pan, chciał ją sprzedać. Pan Ricker rozwinął kartkę, zerknął na nią, a potem znów spojrzał na Pete’a. To spojrzenie, zarazem przenikliwe i pełne życzliwości, wprawiło go w niepokój. Może to jednak był zły pomysł. Pete naprawdę słabo sobie radził z wymyślaniem fabuł. Ale teraz uwikłał się już w tę fikcję, więc musiał w nią brnąć. – Tak się składa, że znam wszystkich. Ale rany boskie, dzieciaku, wiem również, ile Rothstein dla ciebie znaczy, i to nie tylko z twojego zeszłorocznego referatu. Annie Davis mówi, że na zajęciach z kreatywnego pisania często o nim wspominasz. Podobno trylogia Golda to twoja Biblia.

Pete pomyślał, że to chyba prawda, ale do tej pory nie zdawał sobie sprawy z tego, jak bardzo chlapie ozorem. Postanowił przestać gadać tyle o Rothsteinie. To mogło być niebezpieczne. Ktoś mógłby to sobie przypomnieć, gdyby… Gdyby. – Dobrze mieć literackich bohaterów, Pete, zwłaszcza jeśli chcesz studiować anglistykę. Twoim, przynajmniej na razie, jest Rothstein, a tą książką możesz zapoczątkować własną bibliotekę. Jesteś pewien, że chcesz ją sprzedać? Pete mógł szczerze odpowiedzieć na to pytanie, chociaż tak naprawdę wcale nie chodziło o książkę z autografem. – Jestem pewien. W domu jest dość ciężko… – Wiem, co spotkało twojego ojca pod City Center. Potwornie mi przykro. Przynajmniej złapali tego psychola, zanim zdołał wyrządzić więcej szkody. – Z tatą jest już lepiej, oboje z mamą znowu pracują, tylko że wie pan, pewnie będę potrzebował pieniędzy na studia… – Rozumiem. – Ale nie to jest największym problemem, przynajmniej teraz. Moja siostra chce iść do Chapel Ridge, a rodzice powiedzieli, że to niemożliwe, przynajmniej w tym roku. Nie stać ich. Mało brakuje, ale nic z tego. A moim zdaniem ona potrzebuje takiej szkoły. W tej chwili trochę, no, nie nadąża – powiedział Pete. Pan Ricker, który z pewnością znał wielu trochę nienadążających uczniów, poważnie pokiwał głową. – Ale gdyby przyjaźniła się z dzieciakami, które ciężko pracują, zwłaszcza z taką jedną dziewczyną, Barbarą Robinson, którą zna jeszcze z czasów, kiedy mieszkaliśmy w zachodniej części miasta, to może coś by się zmieniło. – To wspaniale z twojej strony, że myślisz o jej przyszłości. Wręcz szlachetnie. Pete nigdy nie myślał o sobie jako o kimś szlachetnym. Aż zamrugał. Być może na widok jego zawstydzenia pan Ricker ponownie skupił się na liście. – Dobrze. Najlepszym wyborem byłoby Grissom Books, kiedy jeszcze żył Teddy Grissom, ale teraz biznes prowadzi jego syn, trochę sknera. Uczciwy, dba jednak o każdy grosz. Powiedziałby, że takie są czasy, jego natura też robi swoje. – Rozumiem… – Domyślam się, że sprawdzałeś w internecie, na ile wycenia się podpisane pierwsze wydanie Uciekiniera w dobrym stanie? – Tak. Od dwóch do trzech tysięcy. Nie starczy na rok nauki w Chapel Ridge, ale to zawsze coś. Poważny pieniądz, jak mówi mój tata. Pan Ricker pokiwał głową.

– Suma chyba się zgadza. Teddy junior zacząłby od ośmiuset dolarów. Może namówiłbyś go na tysiąc, ale gdybyś naciskał dalej, wycofałby się i kazałby ci spadać. Następny sklep, Buy the Book, prowadzi Buddy Franklin. Buddy jest w porządku, to znaczy jest uczciwy, ale niezbyt interesuje go dwudziestowieczna proza. Najbardziej lubi sprzedawać stare mapy i atlasy z siedemnastego wieku dzianym gościom z Branson Park i Sugar Heights. Ale gdybyś namówił go na wycenę twojej książki, a potem poszedł do Teddy’ego juniora, to może dostałbyś tysiąc dwieście dolarów. Nie mówię, że na pewno, ale to możliwe. – A Andrew Halliday Rare Editions? Pan Ricker zmarszczył brwi. – Od Hallidaya trzymałbym się z dala. Ma mały sklepik przy Lacemaker Lane w tym pasażu handlowym, który odbija od Lower Main Street. Wąski jak wagon pociągu, ale długi prawie na kwartał. Halliday nieźle sobie radzi, ale jest trochę podejrzany. Podobno niezbyt się przejmuje proweniencją niektórych artykułów. Wiesz, co to znaczy? – Chodzi o poprzednich właścicieli. – Właśnie. A na końcu jest świstek papieru stwierdzający, że jesteś legalnym posiadaczem tego, co chcesz sprzedać. Na pewno wiem tylko tyle, że jakieś piętnaście lat temu Halliday sprzedał próbny egzemplarz Let Us Now Praise Famous Men Jamesa Agee’ego, a potem okazało się, że skradziono go Brooke Astor. To była taka bogata stara babka z Nowego Jorku, miała złodziejskiego agenta. Halliday pokazał rachunek i wiarygodnie wytłumaczył, skąd miał książkę, więc śledztwo umorzono. Ale wiesz, rachunki można podrobić. Trzymałbym się od niego z daleka. – Dziękuję panu – powiedział Pete. Natychmiast pomyślał, że gdyby się na to zdecydował, w pierwszej kolejności wybrałby się właśnie do Andrew Halliday Rare Editions. Ale musiałby być bardzo, bardzo ostrożny, a jeśli pan Halliday nie zgodzi się zapłacić gotówką, to nici z transakcji. Poza tym pod żadnym pozorem nie mógł poznać nazwiska Pete’a. Być może przydałoby się przebranie, choć nie należało przesadzać. – Nie ma za co, Pete. Ale skłamałbym, gdybym powiedział, że dobrze się z tym czuję. Pete świetnie to rozumiał. Sam czuł się tak samo. ***

Miesiąc później wciąż rozważał opcje. Prawie już doszedł do wniosku, że próba sprzedaży choć jednego notesu wiązałaby się ze zbyt wielkim ryzykiem przy zbyt małej korzyści. Gdyby książka trafiła do prywatnego kolekcjonera – czytał czasem o takich ludziach, którzy kupują cenne obrazy i wieszają je w tajnych pokojach, gdzie tylko oni mogą na nie patrzeć – to w porządku. Ale Pete nie mógł mieć pewności, że tak się stanie. Coraz bardziej skłaniał się ku temu, żeby anonimowo podarować notesy jakiejś instytucji, na przykład załadować je do pudełek i wysłać do Biblioteki Uniwersytetu Nowojorskiego. Kustosz takiego miejsca z całą pewnością rozpoznałby ich wartość. Ale takie rozwiązanie było nieco zbyt publiczne. To zupełnie co innego niż wrzucanie kopert z pieniędzmi do ulicznych skrzynek. A gdyby Pete’a zapamiętał ktoś na poczcie? A potem, pewnego deszczowego wieczoru pod koniec kwietnia 2014 roku, Tina znów przyszła do jego pokoju. Pani Beasley już dawno zniknęła, a piżamę ze stópkami zastąpiła za duża koszulka futbolowa Cleveland Browns, ale Pete wciąż widział w Tinie tę zmartwioną dziewczynkę, która kiedyś, w Erze Złych Przeczuć, pytała go, czy rodzice się rozwiodą. Włosy związała w warkoczyki, a po zmyciu lekkiego makijażu, na jaki pozwalała jej mama (Pete przypuszczał, że po przyjściu do szkoły siostra nakłada go więcej), wyglądała raczej na dziesięć lat, a nie na prawie trzynaście. Tinka to już nastolatka, pomyślał. Nie do wiary. – Mogę na chwilę wejść? – Jasne. Pete leżał na łóżku i czytał Kiedy była dobra Philipa Rotha. Tina usiadła na krześle przy biurku, naciągnęła koszulkę na łydki i zdmuchnęła kilka włosów z czoła, gdzie pojawiły się delikatne ślady trądziku. – Coś cię dręczy? – No… tak – odparła, ale nie mówiła dalej. Pete zmarszczył nos. – No już, gadaj. Jakiś chłopak, w którym się bujasz, kazał ci spadać? – To ty wysyłałeś te pieniądze – powiedziała Tina. – Prawda? Pete patrzył na nią w osłupieniu. Próbował się odezwać, ale nie był w stanie. Próbował przekonać samego siebie, że wcale nie powiedziała tego, co powiedziała, ale i tego nie potrafił. Tina pokiwała głową, jakby właśnie się przyznał. – Tak, to ty. Masz to wypisane na twarzy. – Nieprawda, Tinka, po prostu mnie zaskoczyłaś. Skąd ja bym miał taką kasę?

– Nie wiem, ale pamiętam, jak mnie pytałeś, co bym zrobiła, gdybym znalazła zakopany skarb. – Ja cię o to pytałem? Przecież ty już wtedy zasypiałaś, myślał. Nie możesz tego pamiętać. – Mówiłeś o dublonach. Monetach z dawnych czasów. A ja powiedziałam, że dałabym je rodzicom, żeby przestali się kłócić. I ty to zrobiłeś. Tyle że to nie był piracki skarb, ale zwykłe pieniądze. Pete odłożył książkę na bok. – Nie opowiadaj im o tym. Jeszcze ci uwierzą. Tina poważnie spojrzała na brata. – Nigdy bym tego nie zrobiła. Ale muszę cię zapytać… Naprawdę się skończyły? – Tak było napisane w liście – odparł ostrożnie Pete. – I od tamtej pory przestały przychodzić, więc pewnie tak. Westchnęła. – Aha. Tak myślałam. Ale musiałam zapytać. – Wstała, żeby wyjść. – Tina? – Co? – Strasznie mi przykro z powodu Chapel Ridge i w ogóle. Szkoda, że pieniądze się skończyły. Dziewczynka znowu usiadła. – Nie zdradzę twojej tajemnicy, pod warunkiem że ty nie zdradzisz tej, którą mam z mamą. Dobra? – Dobra. – W zeszłym roku w listopadzie zabrała mnie do Chap, tak mówią dziewczyny, na dzień otwarty. Nie chciała, żeby tata się dowiedział, bo mógłby się zdenerwować, ale wtedy jeszcze myślała, że może będzie ich stać, zwłaszcza gdybym dostała stypendium NEED. Wiesz, co to jest? – Pete skinął głową. – Tylko że wtedy jeszcze przychodziły pieniądze, no i to było przed śniegiem i tymi dziwnymi mrozami w grudniu i styczniu. Obejrzałyśmy klasy i sale komputerowe. Oni tam mają setki komputerów. Widziałyśmy też salę gimnastyczną, jest gigantyczna. I prysznice. W przebieralni są nawet indywidualne boksy, a nie takie przegrody dla bydła jak w Northfield. W każdym razie u dziewczyn. I zgadnij, kto był przewodnikiem mojej grupy. – Barbara Robinson? Tina się uśmiechnęła.

– Właśnie. Fajnie było ją znów zobaczyć. – Jej uśmiech zgasł. – Przywitała się ze mną, uściskała mnie i zapytała, co u wszystkich słychać, ale widziałam, że ledwo mnie pamięta. No bo i dlaczego? Wiesz, że razem z Hildą, Betsy i paroma innymi dziewczynami z naszej dawnej szkoły były na koncercie Round Here? Wtedy kiedy ten facet, który przejechał tatę, próbował wysadzić wszystkich w powietrze. – Wiem. Pete wiedział również, że starszy brat Barbary Robinson odegrał dużą rolę w uratowaniu Barbary, jej przyjaciółek i zapewne tysięcy innych ludzi. Dostał nawet medal, klucze do miasta albo coś w tym stylu. To jest prawdziwe bohaterstwo, a nie wysyłanie rodzicom po kryjomu kradzionych pieniędzy. – Wiedziałeś, że mnie wtedy zaprosiły, żebym poszła z nimi? – Co? Nie! Tina skinęła głową. – Wykręciłam się, że jestem chora, ale wcale nie byłam. Mama powiedziała, że nie stać ich na mój bilet. Parę miesięcy później się przeprowadziliśmy. – Jezu. Co ty powiesz… – No, wszystko przegapiłam. – I jak ci się podobało na tym dniu otwartym? – W porządku. Nie że super albo coś. W Northfield też będzie okej. Słuchaj, jak się dowiedzą, że jestem twoją siostrą, to pewnie będę miała fory, co, prymusie? Pete’owi nagle zrobiło się smutno, prawie zbierało mu się na łzy. To przez tę słodycz, która zawsze była częścią natury Tiny, połączoną z paskudnymi pryszczami na jej czole. Zastanawiał się, czy dokuczają jej z ich powodu. Jeśli jeszcze nie, to wkrótce zaczną. Wyciągnął ręce. – Chodź tutaj. – Podeszła i mocno ją uściskał. Potem przytrzymał ją za ramiona i spojrzał na nią stanowczo. – Ale te pieniądze… to nie ja. – Aha, dobra. Tamten notes, który wtedy czytałeś, był razem z kasą? Założę się, że tak. – Zachichotała. – Ale byłeś speszony, kiedy cię nakryłam. Pete przewrócił oczami. – Idź do łóżka, młoda. – Okej. – Odwróciła się na progu. – Ale te prywatne przebieralnie były fajne. I jeszcze coś. Powiedzieć ci? Pomyślisz, że to dziwne. – Dawaj.

– Uczniowie noszą mundurki. Dziewczyny mają szare spódnice, białe bluzki i białe podkolanówki. Jak ktoś chce, to są też swetry. Albo szare, tak jak spódnice, albo takie ładne ciemnoczerwone. Barbara mówiła, że nazywają to „czerwień łowiecka”. – Mundurki – powtórzył Pete zdumiony. – Podobają ci się mundurki. – Wiedziałam, że powiesz, że to dziwne. Bo chłopaki nie rozumieją, jakie są dziewczyny. Dziewczyny potrafią być wredne, kiedy ktoś nosi nie to, co trzeba, albo nawet to, co trzeba, ale za często. Można nosić różne bluzki albo we wtorki i czwartki wkładać tenisówki, można się różnie czesać, ale wcześniej czy później one, to znaczy te wredne dziewczyny, skumają, że masz tylko trzy swetry i sześć porządnych spódnic. I wtedy zaczną mówić różne rzeczy. Ale kiedy każdy codziennie nosi to samo, może oprócz swetra w innym kolorze… – Znów zdmuchnęła niesforny kosmyk z czoła. – Chłopaki nie mają takiego problemu. – Naprawdę to rozumiem – odparł Pete. – Mama nauczy mnie szyć z wykrojów, więc będę miała więcej ciuchów. No i mam koleżanki. Mnóstwo. – Na przykład Ellen. – Ellen jest w porządku. I jest na dobrej drodze do satysfakcjonującej pracy kelnerki w drive thru zaraz po liceum, pomyślał Pete, ale tego nie powiedział. Pod warunkiem że jako szesnastolatka nie zajdzie w ciążę, bo wtedy może zacząć karierę już wcześniej. Nie wspominając o narkomanii. – Chciałam ci tylko powiedzieć, żebyś się nie martwił. Jeśli się martwisz. – Nie martwię się. Wiem, że sobie poradzisz. I to nie ja przysyłałem pieniądze. Serio. Uśmiechnęła się do niego, zarazem smutno i porozumiewawczo. W tym momencie zupełnie nie wyglądała jak mała dziewczynka. – Dobra. Rozumiem. Wyszła, delikatnie zamykając za sobą drzwi. Tej nocy Pete długo leżał i nie mógł zasnąć. Wkrótce potem popełnił największy błąd w swoim życiu.

1979–2014

Morris Randolph Bellamy został skazany na dożywocie jedenastego stycznia 1979 roku. Wszystko potoczyło się bardzo szybko, żeby potem toczyć się wolno. I wolno. Do więzienia stanowego w Waynesville przyjęto go o osiemnastej tego samego dnia, w którym zapadł wyrok. Jego towarzysz z celi, odsiadujący karę za morderstwo Roy Allgood, zgwałcił go po raz pierwszy czterdzieści pięć minut po rozpoczęciu ciszy nocnej. – Leż spokojnie i nie zesraj mi się na chuja, młody człowieku – szepnął Morrisowi do ucha. – Bo inaczej obetnę ci nos. Będziesz wyglądał jak świnia, co ją ugryzł krokodyl. Morris, który był już wcześniej gwałcony, leżał bez ruchu i zagryzał przedramię, żeby nie krzyczeć. Myślał o Jimmym Goldzie, takim, jaki był, zanim zaczął gonić za Złotym Dolcem. Kiedy wciąż jeszcze był prawdziwym bohaterem. Myślał o Haroldzie Finemanie, przyjacielu Jimmy’ego z liceum (Morris w liceum nigdy nie miał przyjaciela), który powiedział, że wszystko, co dobre, kiedyś się kończy. W takim razie to samo musiało dotyczyć przeciwieństwa: także złe rzeczy się kończą. Ta konkretna zła rzecz trwała długo, a gdy trwała, w myślach Morris w kółko powtarzał mantrę Jimmy’ego z Uciekiniera: „Wszystko gówno znaczy, wszystko gówno znaczy, wszystko gówno znaczy”. Pomogło. Trochę. Przez kolejne tygodnie Allgood nie każdej nocy gwałcił go w dupę, bo w pozostałe gwałcił go w usta. W sumie Morris wolał w dupę, bo tam nie ma kubków smakowych. Tak czy inaczej, sądził, że Cora Ann Hooper, kobieta, którą w zamroczeniu tak głupio zaatakował, pewnie uznałaby, że dosięgnęła go sprawiedliwość. Choć z drugiej strony ona musiała znieść nieproszonego intruza tylko raz. Do więzienia w Waynesville przylegała fabryka ubrań. Produkowano tam dżinsy i koszule dla robotników. Piątego dnia pracy w farbiarni jeden z kumpli Allgooda złapał Morrisa za nadgarstek, zaprowadził go za kadź numer trzy i kazał rozpiąć spodnie.

– Ty się nie ruszaj, a ja zrobię resztę – powiedział przerażająco życzliwym tonem. Kiedy skończył, dodał: – Nie jestem pedałem ani nic z tych rzeczy, ale muszę sobie radzić tak jak każdy. Spróbuj komuś powiedzieć, że jestem pedałem, to cię zajebię. – Nie powiem – obiecał Morris. Wszystko gówno znaczy, powtórzył w myślach. Wszystko gówno znaczy. *** Pewnego dnia w połowie marca 1979 roku na spacerniaku podszedł do Morrisa wytatuowany mięśniak w typie harleyowca z Hell’s Angels. – Umiesz pisać? – zapytał z wyraźnym akcentem gościa z głębokiego Południa. – Słyszałem, że umiesz. – Umiem – odparł Morris. Zauważył, że gdy zbliżający się Allgood zobaczył, z kim rozmawia, skręcił w stronę boiska do koszykówki na drugim końcu placu. – Jestem Warren Duckworth. Mówią na mnie Duck. – Ja jestem Morris Bel… – Wiem, kim jesteś. Dobrze piszesz? – Tak. – Morris powiedział to bez wahania ani fałszywej skromności. To, jak prędko Roy Allgood znalazł sobie inne miejsce, bynajmniej nie umknęło jego uwadze. – Napiszesz list do mojej żony, jak ci powiem, co masz pisać? Tylko żebyś, no wiesz, znalazł lepsze słowa? – Mogę to zrobić i zrobię, tylko że mam mały problem. – Wiem, jaki masz problem – rzucił jego nowy znajomy. – Jak mi napiszesz taki list do żony, że będzie zadowolona i przestanie gadać o rozwodzie, to skończą się twoje problemy z tym chudym cwelem. To ja tu jestem chudym cwelem, pomyślał Morris, ale w jego sercu zaświecił promyk nadziei. – Szanowny panie, napiszę pańskiej żonie najpiękniejszy list, jaki w życiu dostała. Patrząc na wielkie łapska Duckwortha, przypomniał sobie coś, co widział na filmie przyrodniczym. Jest taki ptaszek, który mieszka w paszczy krokodyla

i zapewnia sobie przeżycie, wydziobując kawałki jedzenia spomiędzy zębów gada. Morris uznał, że taki ptaszek chyba nieźle się ustawił. – Będzie mi potrzebny papier. Pomyślał o poprawczaku, gdzie dostawało się tylko po pięć arkuszy podłego papieru Blue Horse z gulami pulpy wielkimi jak przedrakowe znamiona. – Załatwię ci. Ile chcesz. Ty tylko zmajstruj ten list, a na końcu napisz, że to wszystko moje słowa, a tyś je tylko wynotował. – Dobrze, powiedz, co najbardziej chciałaby usłyszeć. Duck zastanowił się chwilę, a potem się rozpromienił. – Że dobrze się rucha. – To już pewnie wie. – Teraz to Morris się zamyślił. – Którą część ciała najchętniej by zmieniła, gdyby mogła? Duck zmarszczył czoło. – No, nie wiem, ciągle mówi, że ma wielką dupę. Ale tego przecież nie napiszesz, bo będzie jeszcze gorzej. – Nie. Napiszę, że uwielbiasz ją za nią łapać i ściskać. Teraz Duck się uśmiechał. – Ty lepiej uważaj, bo sam cię zgwałcę. – Ma ulubioną sukienkę? – Ma, taką zieloną. Dostała ją w zeszłym roku od matki, zanim trafiłem do pierdla. Ubiera ją, jak chodzimy na tańce. – Duck spuścił wzrok na ziemię. – Lepiej, żeby teraz nie chodziła na tańce, ale pewnie chodzi. Dobrze o tym wiem. Może ledwo co się umiem podpisać, ale nie jestem kretyn. – Mógłbym napisać, że uwielbiasz łapać ją za tyłek, kiedy nosi tę zieloną sukienkę. Co ty na to? Że się napalasz, jak tylko o tym myślisz. Mina Ducka wyrażała coś zupełnie obcego egzystencji Morrisa w Waynesville. Szacunek. – Ty, całkiem niezłe. Morris jeszcze nie skończył. Seks to nie wszystko, co przychodzi kobietom do głowy, kiedy myślą o mężczyznach. Seks to nie romantyczność. – Jakiego koloru ma włosy? – Teraz to nie wiem. Jak nie farbuje, to takie brązowe. Brąz nie śpiewa, przynajmniej Morris tego nie czuł, ale takie rzeczy da się obejść. Pomyślał, że to zupełnie jakby próbował sprzedać jakiś produkt w agencji reklamowej, i szybko odegnał tę myśl. Przetrwanie to przetrwanie.

– Napiszę, że lubisz patrzeć, jak słońce świeci w jej włosach, zwłaszcza o poranku – zaproponował. Duck nie odpowiedział. Patrzył na Morrisa spod krzaczastych brwi. – Co? Niedobrze? Duck złapał go za ramię i przez potworną chwilę Morris był pewien, że złamie je jak suchą gałąź. Na knykciach wielkolud miał wytatuowane HATE – nienawiść. – Gościu, poezja – wydyszał Duck. – Jutro załatwię ci papier. W bibliotece jest go kupa. Tego wieczoru, kiedy Morris wrócił na blok po pracy w farbiarni – od trzeciej do dziewiątej – jego cela była pusta. Rolf Venziano z sąsiedniej celi powiedział, że Roya Allgooda zabrali na oddział szpitalny. Kiedy Allgood pojawił się nazajutrz, miał podbite oczy i złamany nos. Spojrzał na Morrisa ze swojej pryczy, a potem odwrócił się do ściany. Warren Duckworth był pierwszym klientem Morrisa. Przez kolejne trzydzieści sześć lat Morris miał ich wielu. *** Czasem, kiedy Morris leżał na plecach w swojej celi (na początku lat dziewięćdziesiątych miał już pojedynczą, a w niej półkę zaczytanych książek) i nie mógł spać, uspokajał się, wspominając, jak odkrył Jimmy’ego Golda. To było niczym jasny promień słońca w mrokach gniewnego, zbłąkanego dorastania. Wtedy rodzice kłócili się już cały czas i choć szczerze znielubił oboje, to matka miała twardszy pancerz chroniący przed światem, więc przejął od niej sarkastyczny krzywy uśmieszek i towarzyszące mu pogardliwe poczucie wyższości. Z wyjątkiem angielskiego, z którego miał piątki (kiedy chciał), był trójkowym uczniem. Anita Bellamy dostawała szału, wymachiwała wykazami ocen. Morris nie miał przyjaciół, za to mnóstwo wrogów. Trzy razy został pobity – dwa razy przez chłopców, którym ogólnie nie przypadła do gustu jego postawa, natomiast jeden chłopak miał bardziej konkretne zastrzeżenia. Był to Pete Womack, potężny futbolista z najstarszej klasy, któremu nie spodobało się, jak Morris patrzył na jego dziewczynę w stołówce. – Na co się tak gapisz, szczurzy ryju? – zapytał Womack. Przy stolikach otaczających samotnego Morrisa zapadła cisza. – Na nią – odparł Morris.

Bał się, a kiedy myślał trzeźwo, strach zwykle pozwalał mu choć trochę powściągnąć język. Nie umiał natomiast oprzeć się publiczności. – No to lepiej przestań – odparł Pete Womack dość nieprzekonująco. Dawał mu szansę. Może się zorientował, że ma metr dziewięćdziesiąt wzrostu i waży sto kilo, a ten chudy kot z czerwonymi wargami, który siedzi sam przy stole, mierzy gdzieś z metr siedemdziesiąt i waży góra sześćdziesiąt kilo, jak nasiąknie wodą. Mógł również uznać, że obserwatorzy – w tym jego wyraźnie zażenowana dziewczyna – zauważą tę dysproporcję. – Jeśli nie chce, żeby na nią patrzeć – powiedział Morris – to dlaczego się tak ubiera? Uważał to za komplement (owszem, dość niezdarny), ale Womack był innego zdania. Obiegł stolik, unosząc pięści. Morris zdążył go uderzyć tylko raz, ale za to mocno, tak że podbił mu oko. Oczywiście potem Womack skopał mu dupę, i to porządnie, ale ten jeden cios był jak olśnienie. Morris mógł się bić. Dobrze wiedzieć. Obu chłopców zawieszono, a wieczorem Morris wysłuchał dwudziestominutowego wykładu matki na temat biernego oporu. Nie obyło się też bez zgryźliwej uwagi, że „bójka w stołówce” zwykle nie należy do zajęć pozalekcyjnych, których dobre uczelnie wypatrują w formularzach zgłoszeniowych potencjalnych kandydatów. Za plecami matki ojciec Morrisa uniósł kieliszek martini i puścił oko do syna. To sugerowało, że choć George Bellamy zwykle tkwił pod pantoflem i chłodnym uśmiechem żony, to w pewnych okolicznościach również mógł się bić. Georguś preferował jednak ucieczkę, więc podczas drugiego semestru nauki Morrisa w Northfield zwiał z małżeństwa, przystając tylko po to, żeby opróżnić konto bankowe państwa Bellamy. Inwestycje, którymi się chwalił, albo w ogóle nie istniały, albo dawno się wypieprzyły. Anita Bellamy została ze stosem niezapłaconych rachunków i zbuntowanym czternastolatkiem. Po tym, jak mąż oddalił się w nieznanym kierunku, z aktywów zostały jej tylko dwie rzeczy. Pierwszą była oprawiona w ramkę nominacja do Pulitzera za tę jej książkę. Drugą – dom, w którym wychował się Morris, położony w tym lepszym kawałku północnej części miasta. Nie był obciążony hipoteką, ponieważ Anita stanowczo odmówiła podpisania papierów, które mąż przyniósł z banku. Choć raz oparła się jego opowieściom o okazji do inwestycji, której nie wolno przegapić.

Sprzedała dom wkrótce po odejściu George’a i przeprowadziła się z Morrisem na Sycamore Street. – To degradacja – przyznała synowi latem między pierwszą a drugą klasą liceum – ale odbudujemy zasoby finansowe. No i przynajmniej okolica jest biała. – Zamilkła, odtwarzając tę uwagę w pamięci, po czym dodała: – Nie żebym miała uprzedzenia. – No coś ty, mamuśka! – odparł Morris. – Komu by to przyszło do głowy? Zwykle nie cierpiała, kiedy mówił do niej „mamuśka”, i dawała to do zrozumienia, ale tego dnia nie powiedziała nic, więc to był dobry dzień. Dobry był każdy dzień, w którym Morris mógł wbić matce szpilę. Tak rzadko trafiała się okazja. Na początku lat siedemdziesiątych drugoklasistów w Northfield na angielskim wciąż obowiązywało pisanie raportów z lektur. Otrzymali odbitą na powielaczu listę tytułów. Zdaniem Morrisa większość zapowiadała się beznadziejnie i bynajmniej tego nie ukrywał. – Patrzcie! – zawołał ze swego miejsca z tyłu sali. – Czterdzieści smaków amerykańskiej owsianki! Niektórzy uczniowie się roześmiali. Owszem, Morris potrafił ich rozbawić, ale nie umiał sprawić, żeby go polubili. Wcale mu to nie przeszkadzało. To dzieciaki bez perspektyw, które czeka praca bez perspektyw i małżeństwo bez perspektyw. Wychowają dzieci bez perspektyw, potem będą zabawiać wnuki bez perspektyw, później bez perspektyw wylądują w szpitalach i domach starców, a wreszcie odlecą w ciemność, myśląc, że doświadczyli amerykańskiego snu, a po drugiej stronie czeka na nich Jezus z wozem powitalnym. Morrisowi było pisane coś lepszego. Jeszcze tylko nie wiedział co. Panna Todd – która wtedy była mniej więcej w tym wieku co Morris i jego kamraci, kiedy włamali się do domu Johna Rothsteina – poprosiła go, żeby chwilę zaczekał. Kiedy reszta uczniów wychodziła, Morris rozwalił się w ławce. Spodziewał się, że Todd każe mu zostać po lekcjach – już mu się to zdarzało za pyskowanie w klasie, ale nigdy na angielskim, więc było mu trochę przykro. Przez głowę przemknęła mu pewna myśl wypowiedziana głosem ojca – „Palisz za sobą zbyt dużo mostów, Morrie” – i z miejsca uleciała jak obłok pary. Ale zamiast dać mu karę, panna Todd (niezbyt ładna, ale za to jakie miała ciało!) sięgnęła do swej pękatej torby z książkami i wyjęła taką z czerwoną

okładką. Był na niej narysowany na żółto chłopak, który opierał się o ścianę i palił papierosa. Powyżej znajdował się tytuł: Uciekinier. – Nigdy nie przegapisz okazji, żeby wyjść na mądralę, co? – spytała panna Todd. Usiadła na biurku obok niego. Spódnicę miała krótką, nogi długie, pończochy lśniące. Morris nic nie powiedział. – Tym razem to przewidziałam. Właśnie dlatego przyniosłam dziś tę książkę. Mam dla ciebie dobrą i złą wiadomość, mój młody wszechwiedzący kolego. Nie każę ci zostać po lekcjach, ale za to nie będziesz miał wyboru. Masz przeczytać właśnie to i nic innego. Tej książki nie ma na szkolnej liście lektur i pewnie miałabym kłopoty, gdyby ktoś się dowiedział, że ci ją zadałam, ale liczę na twoją dobrą naturę, bo chcę wierzyć, że masz ją w sobie, choćby tylko odrobinę. Morris zerknął na książkę, a potem popatrzył na nogi panny Todd, nawet nie próbując ukryć zainteresowania. Zobaczyła, dokąd podąża jego wzrok, i się uśmiechnęła. Przez moment Morris wyobrażał sobie wspólną przyszłość, spędzaną głównie w łóżku. Słyszał, że takie rzeczy dzieją się naprawdę. Apetyczna nauczycielka szuka nastolatka do zajęć pozalekcyjnych z wychowania seksualnego. Balon tej fantazji pękł po chyba dwóch sekundach. Panna Todd przebiła go, nie przestając się uśmiechać. – Ty i Jimmy Gold na pewno się dogadacie. To sarkastyczny gnojek, który nienawidzi samego siebie. Zupełnie jak ty. – Wstała. Jej spódnica opadła z powrotem na dwa centymetry ponad kolanem. – Powodzenia z raportem. A kiedy następnym razem zajrzysz kobiecie pod spódnicę, powinieneś przypomnieć sobie słowa Marka Twaina: „Patrzeć może każdy próżniak, co dawno nie był u fryzjera”. Morris wymknął się z sali czerwony na twarzy. Nie tylko pokazała mu, gdzie jego miejsce, ale go tam usadziła i rozgniotła na płask. Miał ochotę wyrzucić książkę do ścieku, gdy tylko wysiadł z autobusu na rogu Sycamore i Elm, ale tego nie zrobił. Nie dlatego, że bał się kary albo zawieszenia. Przecież panna Todd nie mogła mu nic zrobić, skoro tej pozycji nie było na liście lektur. Nie wyrzucił jej z powodu chłopaka na okładce. Chłopaka, który spoglądał przez chmurę dymu z jakąś taką znużoną bezczelnością. To sarkastyczny gnojek, który nienawidzi samego siebie. Zupełnie jak ty. Matki nie było w domu i miała wrócić dopiero po dziesiątej. Dorabiała, ucząc dorosłych w City College. Morris wiedział, że nienawidzi tych zajęć, ponieważ

uważa, że to praca poniżej jej kwalifikacji, i całkiem mu to odpowiadało. Wal się, mamuśka. Wal się i kręć zadem. Najlepiej aż ci się zapali. Zamrażarka była pełna gotowych dań. Wziął pierwsze lepsze, wsadził do piekarnika i postanowił, że poczyta, dopóki nie będzie gotowe. Po kolacji może pójdzie na górę, wyciągnie spod łóżka jeden z „Playboyów” ojca (to mój spadek po staruszku, myślał czasami) i trochę poskrobie marchewkę. Zapomniał nastawić zegar w piecu i dopiero półtorej godziny później zapach spalonego gulaszu wołowego oderwał go od lektury. Morris przeczytał pierwsze sto stron i nie był już w gównianym powojennym domu w samym środku Tree Streets, ale włóczył się po ulicach Nowego Jorku z Jimmym Goldem. Niczym chłopiec we śnie wszedł do kuchni, włożył rękawice kuchenne, wyjął skrzepniętą masę z pieca, wyrzucił ją do śmieci i wrócił do Uciekiniera. Będę musiał przeczytać to jeszcze raz, pomyślał. Czuł się tak, jakby miał lekką gorączkę. I to przeczytać z mazakiem w ręku. Tak dużo tu fragmentów do podkreślenia i zapamiętania. Tak dużo. Dla czytelników jednym z najbardziej elektryzujących odkryć jest właśnie to, że są czytelnikami – że nie tylko potrafią czytać (co Morris już wiedział), ale że są w tym zakochani. Beznadziejnie. Bez reszty. Pierwszej książki, która to sprawi, nie zapomina się nigdy. Każda strona niesie nowe objawienie, nowy ogień i zachwyt: „Tak! Właśnie tak jest! Tak! Też to widziałem!”. I oczywiście: „Ja też tak myślę! Ja też tak CZUJĘ!”. Morris napisał o Uciekinierze dziesięciostronicowe wypracowanie. Dostał od panny Todd piątkę z plusem, której towarzyszyło jedno zdanie: „Wiedziałam, że ci się spodoba”. Drugi tom, Uciekinier staje do walki, był równie dobry jak Uciekinier, tylko że teraz Jimmy nie był już obcym w Nowym Jorku, ale obcym w Europie, walcząc, przedzierał się przez Niemcy, patrzył, jak giną jego przyjaciele, a w końcu pustym wzrokiem, wyzutym już nawet z przerażenia, zaglądał przez drut kolczasty do jednego z obozów koncentracyjnych. „Wędrujące szkielety ludzi, którzy przeżyli, potwierdziły coś, co Jimmy przeczuwał od lat” – napisał Rothstein. – „To wszystko było pomyłką”. Używając szablonu, Morris przepisał ten fragment czcionką Roman Gothic i przypiął pinezkami na drzwiach swojego pokoju, tego samego, w którym później miał zamieszkać chłopiec nazwiskiem Peter Saubers.

Matka zobaczyła napis, uśmiechnęła się tym swoim sarkastycznym krzywym uśmieszkiem i nic nie powiedziała. Przynajmniej wtedy. Ich kłótnia o trylogię Rothsteina nastąpiła dwa lata później, kiedy sama w pośpiechu przeczytała te książki. Kłótnia poskutkowała tym, że Morris się upił; upicie poskutkowało włamaniem i napaścią; te przestępstwa poskutkowały dziewięciomiesięcznym pobytem w Zakładzie Poprawczym Riverview. Ale zanim wydarzyło się to wszystko, ukazał się Uciekinier zwalnia. Morris czytał tę książkę z narastającym przerażeniem. Jimmy ożenił się z miłą dziewczyną. Jimmy dostał pracę w reklamie. Jimmy zaczął tyć. Żona Jimmy’ego zaszła w ciążę, urodziła pierwsze z trójki malutkich Goldów i przeprowadzili się na przedmieścia. Jimmy znalazł tam przyjaciół. Razem z żoną organizowali grille w ogródku. Jimmy grillował w fartuchu z napisem KUCHARZ MA ZAWSZE RACJĘ. Jimmy zdradzał żonę, a żona zdradzała Jimmy’ego. Jimmy brał na kaca alkaseltzer na nadkwasotę i coś, co nazywało się miltown. A przede wszystkim Jimmy gonił za Złotym Dolcem. Morris nienawidził tej pretensjonalnej gry słów. Czytał o tych strasznych rzeczach z rosnącym niepokojem i coraz większym gniewem. Chyba czuł się tak jak jego matka, kiedy odkryła, że mąż – którego, jak sądziła, miała pod pantoflem – po cichu opróżniał wszystkie konta bankowe, chociaż cały czas posłusznie ganiał tam i z powrotem na jej zawołanie i ani razu nie podniósł ręki, żeby zetrzeć ten sarkastyczny uśmieszek z jej przeedukowanej twarzy. Morris cały czas miał nadzieję, że Jimmy się ocknie. Że przypomni sobie, kim jest – a przynajmniej kim kiedyś był – i ciśnie w diabły to swoje głupie, puste życie. Zamiast tego na końcu Uciekinier zwalnia Jimmy fetował swą najbardziej udaną kampanię reklamową – środka czyszczącego Duzzy-Doo, na litość boską – i piał: „Tylko poczekajcie, co będzie za rok!”. W poprawczaku Morris raz w tygodniu musiał chodzić do psychologa. Psycholog nazywał się Curtis Larsen. Chłopcy mówili na niego Curd Smród. Curd Smród zawsze kończył spotkania tym samym pytaniem: „Czyja to wina, że tu jesteś, Morrisie?”. Większość chłopców, nawet tych katastrofalnie głupich, znała właściwą odpowiedź. Morris również, ale nie chciał jej udzielić. Ilekroć padało to pytanie, odpowiadał: „Mojej matki”. Podczas ostatniego spotkania, niedługo przed końcem jego pobytu, Curd Smród splótł dłonie na blacie biurka i w milczeniu wpatrywał się w Morrisa przez długie

sekundy. Morris wiedział, że Curd Smród czeka, aż spuści wzrok. Nie zrobił tego. – W mojej branży – powiedział w końcu psycholog – twoja odpowiedź ma nazwę: unikanie winy. Czy ponownie tu trafisz, jeśli tego nie zaniechasz? Niemal z pewnością nie. Za kilka miesięcy skończysz osiemnaście lat, więc kiedy następnym razem trafisz w dziesiątkę, a następny raz zdarzy się na pewno, będziesz sądzony jako dorosły. Chyba że coś zmienisz. Dlatego zapytam cię po raz ostatni: czyja to wina, że tu jesteś? – Mojej matki – odparł Morris bez wahania. Bo to nie unikanie winy, ale prawda. Logika była niepodważalna. Między piętnastym a siedemnastym rokiem życia Morris obsesyjnie czytał dwa pierwsze tomy trylogii o Goldzie, podkreślał i robił notatki. Uciekinier zwalnia przeczytał tylko dwa razy, a za drugim musiał się zmuszać, żeby dobrnąć do końca. Ilekroć sięgał po tę książkę, czuł się tak, jakby miał ołów w brzuchu, bo wiedział, co będzie dalej. Narastał w nim żal do twórcy Jimmy’ego Golda. Że też Rothstein mógł w ten sposób zniszczyć Jimmy’ego! Że też nie pozwolił mu nawet odejść w chwale, ale kazał żyć! Zawierać kompromisy, chodzić na skróty i myśleć, że wciąż jest buntownikiem, bo przespał się z tą tłustą zdzirą z sąsiedztwa! Morris chciał napisać do Rothsteina list i poprosić – nie, zażądać – żeby się wytłumaczył, ale z artykułu w „Time” pamiętał, że sukinsyn nawet nie czyta listów od wielbicieli, nie mówiąc już o odpisywaniu. Wiele lat później Ricky Hipis powiedział Pete’owi Saubersowi, że większość młodych ludzi, którzy zakochują się w dziełach konkretnego pisarza – Vonneguta, Hessego, Brautigana czy Tolkiena – w końcu znajduje nowych idoli. Morrisa po rozczarowaniu trzecim tomem trylogii pewnie spotkałoby to samo. Ale zanim mogło się to stać, doszło do tej kłótni z suką, która za wszelką cenę chciała mu zrujnować życie, odkąd wypuściła ze swych szponów mężczyznę, który zrujnował życie jej. Anita Bellamy, z tym swoim niezdobytym Pulitzerem oprawionym w ramki, farbowanym hełmem blond włosów usztywnionych sprejem i sarkastycznym krzywym uśmieszkiem. Podczas urlopu w lutym 1973 roku przeczytała wszystkie trzy powieści o Jimmym Goldzie w jeden dzień. To były jego egzemplarze, jego prywatne egzemplarze, zwędzone z półki w jego pokoju. Kiedy wszedł do domu, leżały rozrzucone na stoliku w salonie. W Uciekinier staje do walki wsiąkał mokry ślad po jej kieliszku do wina. Był to jeden z nielicznych przypadków w jego nastoletnim życiu, kiedy Morris zaniemówił.

Anita wręcz przeciwnie. – Gadasz o tych książkach od ponad roku, więc w końcu postanowiłam sprawdzić, czym się tak podniecasz. – Wypiła łyk wina. – Mam tydzień wolnego, więc je przeczytałam. Sądziłam, że zajmie mi to dłużej niż jeden dzień, ale tu w zasadzie nie ma dużo treści – Ty… – Na moment ścisnęło go w gardle. Potem: – Ty weszłaś do mojego pokoju! – Nigdy się nie skarżysz, kiedy tam wchodzę, żeby zmienić ci pościel albo schować ubranie do szafy, uprane i wyprasowane. Może myślałeś, że to wszystko robi dobra wróżka? – To moje książki! Leżały na mojej specjalnej półce! Nie miałaś prawa ich brać! – Bardzo chętnie odłożę je na miejsce. I nie martw się, nie ruszyłam czasopism pod łóżkiem. Wiem, że chłopcy potrzebują… rozrywki. Podszedł do stolika na nogach sztywnych jak szczudła i podniósł książki dłońmi, które były niczym haki. Tylna okładka Uciekinier staje do walki była nasiąknięta od jej cholernego kieliszka i Morris pomyślał: Skoro już któraś część trylogii musiała zamoknąć, to dlaczego nie Uciekinier zwalnia? – Przyznam, że to interesujące utwory – zaczęła Anita tym swoim wyważonym tonem wykładowczyni. – Można powiedzieć, że przynajmniej pokazują rozwój pisarza z krztyną talentu. Oczywiście dwie pierwsze części są boleśnie mdłe, tak jak Przygody Tomka Sawyera są mdłe w porównaniu z Przygodami Hucka Finna, ale ostatnia, choć to bynajmniej nie Huck Finn, pokazuje, że autor się rozwinął. – Ostatnia jest do kitu! – krzyknął Morris. – Nie musisz podnosić głosu, Morrisie. Nie musisz wrzeszczeć. I bez tego można bronić swojego zdania. – Dodała ten swój uśmieszek, którego tak nienawidził, chłodny i ostry. – Prowadzimy dyskusję. – W dupie mam dyskusję! – Ale powinniśmy ją odbyć! – zawołała Anita z uśmiechem. – Przecież poświęciłam, żeby nie powiedzieć, że zmarnowałam cały dzień, starając się zrozumieć mojego egocentrycznego i dość pretensjonalnego syna intelektualistę, którego średnia ocen wynosi obecnie trzy. – Czekała, aż Morris odpowie. Nie odpowiedział. Wszędzie czyhały pułapki. Jeśli tylko chciała, Anita potrafiła nie dać mu żadnych szans, a teraz chciała. – Zauważyłam, że dwa pierwsze tomy są sfatygowane, niemal zaczytane na śmierć. Pełno w nich podkreśleń i notatek, z których część zdradza pączkowanie, bo na razie jeszcze przecież nie rozkwit,

bystrego, krytycznego umysłu. Za to trzecia część wygląda prawie jak nowa i nie ma w niej żadnych podkreśleń. Nie podoba ci się, co go spotkało, prawda? Przestałeś lubić swojego Jimmy’ego, kiedy on, a wraz z nim również i autor, wydoroślał. – On się sprzedał! – Morris zacisnął pięści. Jego twarz była czerwona i pulsowała tak jak wtedy, gdy Womack sprał go w stołówce na oczach wszystkich. Ale wówczas Morris zdołał zadać jeden celny cios i teraz też chciał to zrobić. Musiał. – Rothstein pozwolił mu się sprzedać! Jeśli tego nie rozumiesz, to jesteś głupia! – Nie – odparła Anita. Jej uśmiech zniknął. Nachyliła się, postawiła kieliszek na stoliku i na moment spokojnie spojrzała na syna. – Właśnie tutaj tkwi twoje niezrozumienie sprawy. Dobry pisarz nie prowadzi swoich bohaterów, ale idzie za nimi. Dobry pisarz nie tworzy wydarzeń, ale obserwuje ich przebieg, a potem opisuje, co zobaczył. Dobry pisarz rozumie, że jest sekretarzem, a nie Bogiem. – To nie była postać Jimmy’ego! Ten skurwiel Rothstein go zmienił! Zrobił z Jimmy’ego pośmiewisko! Zrobił z niego… każdego! Morris był wściekły, że zabrzmiało to tak słabo i że dał się matce sprowokować do obrony stanowiska, które nie wymagało obrony, które było oczywiste dla każdego, kto ma choć trochę rozumu i jakieś uczucia. – Morrisie. – Powiedziała to bardzo cicho. – Kiedyś chciałam być żeńską wersją Jimmy’ego, tak jak ty teraz chcesz być Jimmym. Jimmy Gold albo ktoś taki jak on to wyspa, na którą ucieka większość nastolatków, żeby przeczekać ten okres, kiedy dzieciństwo zmienia się w dorosłość. Musisz zrozumieć, tak jak w końcu zrozumiał Rothstein, choć zajęło mu to aż trzy książki, że większość z nas staje się każdym. Ze mną tak właśnie było. – Rozejrzała się. – No bo inaczej dlaczego mieszkalibyśmy tutaj, przy Sycamore Street? – Bo byłaś głupia i pozwoliłaś, żeby ojciec do reszty nas okradł! Skrzywiła się (trafienie, wyraźne trafienie, ekscytował się Morris), ale sarkastyczny uśmieszek wnet powrócił. Niczym kawałek papieru, który dopala się w popielniczce. – Przyznam, że w twoich słowach jest trochę prawdy, choć jesteś nieżyczliwy, skoro mnie tym obciążasz. Ale czy zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego nas okradł? – zapytała. Morris milczał. – Bo nie chciał dorosnąć. Twój ojciec był brzuchatym Piotrusiem Panem, który znalazł sobie o połowę młodszą dziewczynę, a ona chciała być w łóżku jego Dzwoneczkiem.

– Odstaw moje książki na półkę albo wyrzuć do śmieci – powiedział Morris głosem, którego prawie nie poznawał. Ku jego przerażeniu był to głos ojca. – Wszystko mi jedno. Ja się stąd zwijam i już nie wrócę. – Och, myślę, że wrócisz – odparła Anita i miała rację, chociaż zanim wrócił, minął prawie rok, i wtedy już go nie znała. Nie chciała go znać. – Moim zdaniem, powinieneś przeczytać ostatni tom jeszcze kilka razy. – Resztę musiała powiedzieć podniesionym tonem, ponieważ Morris pędził korytarzem gnany emocjami tak silnymi, że niemal go oślepiały. – Znajdź w sobie trochę współczucia! Rothstein znalazł i to uratowało tę trzecią książkę! Przerwało jej trzaśnięcie drzwiami. Morris szedł ze spuszczoną głową, a gdy znalazł się na chodniku, zaczął biec. Trzy przecznice dalej znajdował się ciąg sklepów, wśród nich monopolowy. Dotarłszy na miejsce, usiadł na stojaku rowerowym przed Hobby Terrific i czekał. Dwóch pierwszych facetów mu odmówiło (drugi z uśmiechem, który Morris miał ochotę zetrzeć mu z twarzy pięścią), ale trzeci miał na sobie ciuchy ze sklepu charytatywnego i szedł z wyraźnym przechyłem na lewą burtę. Zgodził się kupić mu półlitrówkę za dwa dolary albo litr za pięć. Morris wybrał litr i zaczął pić nad strumieniem, który przecinał niezabudowany teren między Sycamore a Birch Street. Zdążyło już zajść słońce. Nie miał pojęcia, jakim cudem dostał się do Sugar Heights – pewnie autostopem – ale nie było wątpliwości, że kiedy się tam znalazł, trafił w dziesiątkę, jak mawiał Curd Smród, ponieważ ciemność zapadła wtedy nie tylko dookoła, ale także w jego głowie. Czyja to wina, że tu jesteś? Pewnie część odpowiedzialności ponosił pijaczyna, który kupił litr whisky nieletniemu, ale przede wszystkim była to wina matki. Wyszła z tego przynajmniej jedna dobra rzecz: kiedy ogłaszano wyrok, po tym sarkastycznym krzywym uśmieszku nie było ani śladu. Morris nareszcie starł jej go z twarzy. *** Kiedy więźniów izolowano w celach (co zdarzało się co najmniej raz w miesiącu), Morris leżał na pryczy z rękami nad głową i myślał o czwartej powieści z Jimmym Goldem. Zastanawiał się, czy zawierała odkupienie, którego tak pragnął po skończeniu Uciekinier zwalnia. Czy możliwe, że Jimmy odzyskał

dawne sny i marzenia? Ten dawny ogień? Gdyby tylko Morris mógł spędzić z notesami jeszcze dwa dni! Albo nawet jeden! Chociaż chyba nawet John Rothstein nie umiałby opisać czegoś takiego wiarygodnie. Ze spostrzeżeń Morrisa (pochodzących głównie z obserwacji rodziców) wynikało, że kiedy ogień gaśnie, to zwykle już na dobre. A jednak niektórzy mogą się zmienić. Pamiętał, że kiedyś wspomniał o tym Andy’emu Hallidayowi podczas jednej z wielu dyskusji przy lunchu. Siedzieli wtedy w Happy Cup niedaleko Grissom Books, gdzie pracował Andy. Morris niedawno rzucił studia w City College, uznawszy, że to, co uchodzi za wyższe wykształcenie, jest chuja warte. – Nixon się zmienił – powiedział. – Ten stary antykomuch nawiązał relacje handlowe z Chinami. A Lyndon Johnson przepchnął przez Kongres ustawę o prawach obywatelskich. Skoro taka stara rasistowska hiena potrafi zmienić skórę, to chyba wszystko jest możliwe. – Politycy! – fuknął Andy, jakby poczuł brzydki zapach. Był chudym, krótko ostrzyżonym gościem tylko o parę lat starszym od Morrisa. – Oni zmieniają się dla doraźnych korzyści, a nie z idealizmu. Zwyczajni ludzie nie robią nawet tego. Nie mogą. Kiedy nie chcą się grzecznie zachowywać, zostają ukarani. Po takiej karze mówią tylko: „dobrze, tak jest, proszę pana”, a potem wracają do szeregu, jak przystało na posłusznych darmozjadów. Popatrz tylko, co się stało z tymi, co protestowali przeciwko wojnie w Wietnamie. Większość prowadzi teraz spokojne życie klasy średniej. Są tłuści, szczęśliwi i głosują na republikanów. Ci, którzy się nie ugięli, siedzą w więzieniu. Albo uciekają jak Katherine Ann Power. – Jak możesz nazywać Jimmy’ego Golda zwyczajnym?! – zawołał Morris. Andy rzucił mu protekcjonalne spojrzenie. – Proszę cię. Cała jego historia to epicka opowieść o odwrocie od wyjątkowości. Celem amerykańskiej kultury, Morris, jest stworzenie normy. To oznacza, że ludzi nadzwyczajnych trzeba sprowadzić do parteru, i to właśnie spotyka Jimmy’ego. Gość zaczyna pracować w reklamie, na litość boską. Czy w tym popieprzonym kraju istnieje silniejszy czynnik forsowania normy? Właśnie o to chodzi Rothsteinowi. – Pokręcił głową. – Jeśli szukasz optymizmu, kup sobie harlequina. Morris uważał, że Andy dyskutuje dla samego dyskutowania. Zza gamoniowatych okularów w rogowej oprawce świeciły oczy fanatyka, ale Morris

już wtedy wyrobił sobie o nim zdanie. Fanatyzm Andy’ego dotyczył książek jako przedmiotów, a nie historii i idei zawartych pomiędzy okładkami. Jedli razem lunch dwa lub trzy razy w tygodniu, zwykle w Happy Cup, a czasem naprzeciwko sklepu Grissoma na ławkach na Government Square. To właśnie podczas jednego z takich lunchów Andy Halliday po raz pierwszy wspomniał o uporczywej pogłosce, że John Rothstein nie przestał pisać, ale w testamencie nakazał, żeby po jego śmierci całą twórczość spalono. – Nie! – krzyknął Morris autentycznie dotknięty. – To byłoby niemożliwe. Prawda? Andy wzruszył ramionami. – Jeżeli tak stoi w testamencie, to wszystko, co napisał, odkąd zniknął, już teraz można traktować jak popiół. – Zmyślasz. – Może ta historia z testamentem to tylko plotka, tego nie wykluczam, ale w kręgach księgarskich uważa się powszechnie, że Rothstein nigdy nie przestał pisać. – W kręgach księgarskich – powtórzył Morris z powątpiewaniem. – My mamy własną pocztę pantoflową. Gosposia Rothsteina robi mu zakupy. I to nie tylko spożywcze. Co miesiąc albo półtora jeździ do księgarni White River Books w najbliższym miasteczku, Berlinie, żeby odebrać książki, które zamówił przez telefon. Ludziom, którzy tam pracują, powiedziała, że Rothstein pisze codziennie od szóstej rano do drugiej po południu. Właściciel księgarni powtórzył to innym handlarzom na targach książki w Bostonie i wieści się rozeszły. – Jasna cholera – wydyszał Morris. Ta rozmowa odbyła się w czerwcu 1976 roku. Ostatnie opublikowane opowiadanie pisarza, Idealne ciasto bananowe, ukazało się w roku 1960. Jeśli Andy mówił prawdę, to oznaczało, że John Rothstein od szesnastu lat gromadził nowe teksty. Nawet jeśli dziennie pisał tylko osiemset słów, w sumie dawało to… Morris nie potrafił policzyć tego w głowie, ale na pewno bardzo dużo. – No właśnie: jasna cholera – odparł Andy. – Jeżeli naprawdę chce, żeby spalili to wszystko po jego śmierci, to oszalał! – Jak większość pisarzy. – Andy pochylił się z uśmiechem, jakby to był żart. I może był. Przynajmniej dla niego. – Wiesz, co ci powiem? Ktoś powinien zorganizować misję ratunkową. Może ty, Morris? W końcu jesteś jego fanem numer jeden.

– Nie ja. Nie po tym, co zrobił Jimmy’emu Goldowi. – Wyluzuj, gościu. Nie możesz winić człowieka za to, że tworzy w natchnieniu. – Oczywiście, że mogę. – To ukradnij jego teksty – powiedział Andy, wciąż się uśmiechając. – Nazwiesz to kradzieżą protestacyjną w imieniu literatury angielskiej. Przynieś mi je. Potrzymam je do czasu, aż dziad wykituje, a potem sprzedam. Jeżeli to nie jest starczy bełkot, może przynieść nawet milion dolarów zysku. Podzielę się z tobą po równo, pół na pół. – Złapią nas. – Nie sądzę – odparł Andy Halliday. – Są sposoby. – Ile musiałbyś czekać, zanim je sprzedasz? – Parę lat. – Andy machnął ręką, jakby mówił o paru godzinach. – Może z pięć. Miesiąc później Morris miał już serdecznie dość mieszkania przy Sycamore Street, a do tego dręczyła go myśl o tych wszystkich tekstach. Załadował rzeczy do swego poobijanego volva i pojechał do Bostonu, gdzie zatrudnił się w firmie budującej osiedla na przedmieściach. Z początku praca o mało go nie zabiła, ale potem nabrał trochę mięśni (nie żeby kiedykolwiek mógł wyglądać jak Duck Duckworth) i zaczął sobie dobrze radzić. Znalazł nawet dwóch kumpli: Freddy’ego Dowa i Curtisa Rogersa. Pewnego razu zadzwonił do Andy’ego. – Czy naprawdę byłbyś w stanie sprzedać niepublikowane teksty Rothsteina? – Z całą pewnością – odparł Andy Halliday. – Nie od razu, ale co z tego? Jesteśmy młodzi. On nie. Czas działałby na naszą korzyść, prawda? Prawda, i byłby to również czas na przeczytanie wszystkiego, co Rothstein napisał od Idealnego ciasta bananowego. Zysk – nawet pół miliona dolarów – to tylko skutek uboczny. Nie jestem najemnikiem, mówił sobie Morris. Nie interesuje mnie pogoń za Złotym Dolcem. To dla mnie gówno znaczy. Wystarczy mi tyle pieniędzy, żebym miał z czego żyć – coś w stylu grantu – i będę szczęśliwy. Jestem badaczem. Zaczął jeździć w weekendy do Talbot Corners w New Hampshire. Od 1977 roku zabierał ze sobą Curtisa i Freddy’ego. Plan stopniowo nabierał kształtu. Był prosty, bo takie są najlepsze. Zwyczajny napad rabunkowy. ***

Filozofowie od stuleci debatują nad sensem życia i rzadko dochodzą do tych samych wniosków. Przez lata spędzone w więzieniu Morris również badał ten temat, ale jego dociekania miały raczej charakter praktyczny niż kosmiczny. Chciał poznać sens życia w znaczeniu prawnym – to znaczy dożywocia. To, co odkrył, zakrawało na schizofrenię. W niektórych stanach dożywocie dosłownie oznaczało dożywotni wyrok: więzień odbywał karę aż do śmierci, bez prawa do wcześniejszego zwolnienia. W innych stanach wnioski o zwolnienie warunkowe rozpatrywano już po dwóch latach. W jeszcze innych po pięciu, siedmiu, dziesięciu lub piętnastu. W Nevadzie decyzję o zwolnieniu warunkowym (lub jego braku) opierano na skomplikowanym systemie punktowym. W 2001 roku średnia długość odsiadywania wyroku dożywocia przez mężczyznę w amerykańskim systemie więziennictwa wynosiła trzydzieści lat i cztery miesiące. W stanie, w którym siedział Morris, ustawodawca opracował własną skomplikowaną definicję dożywocia opartą na demografii. W 1979 roku, kiedy Morrisa skazano, średnia długość życia amerykańskiego mężczyzny wynosiła siedemdziesiąt lat. On miał wtedy dwadzieścia trzy lata, więc jego dług wobec społeczeństwa mógł zostać spłacony za lat czterdzieści siedem. Chyba że zwolniono by go warunkowo. Po raz pierwszy mógł się o to ubiegać w 1990 roku. Na przesłuchanie przyszła Cora Ann Hooper. Miała schludny niebieski kostium. Siwiejące włosy ściągnęła w kok tak mocno, że aż skrzypiało. Na kolanach trzymała dużą czarną torebkę. Zrelacjonowała to, jak Morris Bellamy złapał ją, gdy mijała uliczkę obok Shooter’s Tavern, i oznajmił, że „ją sobie skubnie”. Opisała pięciu członkom komisji, jak uderzył ją pięścią i złamał jej nos, kiedy udało jej się skorzystać z kieszonkowego urządzenia wzywającego policję, które miała w torebce. Opowiedziała o tym, jak zionął alkoholem i jak podrapał jej brzuch paznokciami, zrywając z niej bieliznę. Opowiedziała, że Morris „wciąż mnie dusił i krzywdził swoim narządem”, kiedy na miejsce przybył posterunkowy Ellenton i go z niej ściągnął. Powiedziała, że w 1980 roku próbowała popełnić samobójstwo i że nadal jest pod opieką psychiatry. Powiedziała, że czuje się lepiej, odkąd przyjęła Jezusa Chrystusa jako swego zbawiciela, ale ciągle ma koszmary. Nie, odpowiedziała członkom komisji, nigdy nie wyszła za mąż. Na myśl o seksie dostawała napadów lęku. Zgody na zwolnienie nie wydano. Na zielonym arkuszu, który tego wieczoru podano Morrisowi przez kraty, wymieniono kilka powodów, ale w oczach

komisji głównym był niewątpliwie ten na samej górze: Ofiara zeznaje, że nadal cierpi. Suka. Hooper ponownie pojawiła się przed komisją w 1995 roku, a potem w 2000. W dziewięćdziesiątym piątym miała na sobie ten sam niebieski kostium. W roku milenijnym – do tego czasu zdążyła przytyć co najmniej dwadzieścia kilo – jej kostium był brązowy. Z kolei w 2005 roku był szary, a na rosnącym cokole biustu wisiał duży biały krzyż. Podczas każdego przesłuchania trzymała na kolanach chyba tę samą dużą czarną torebkę. W środku pewnie miała urządzenie wzywające policję. I może jeszcze puszkę gazu pieprzowego. Nie dostawała wezwań na te przesłuchania; zgłaszała się sama. I opowiadała swoją historię. Zgody na zwolnienie nie wydawano. Główne uzasadnienie umieszczone na zielonym arkuszu brzmiało: Ofiara zeznaje, że nadal cierpi. Wszystko gówno znaczy, powtarzał sobie Morris. Wszystko gówno znaczy. Możliwe, ale na Boga, jak on żałował, że wtedy jej nie zabił! *** Kiedy wniosek Morrisa odrzucono po raz trzeci, na jego pracę jako pisarza było już duże zapotrzebowanie – w niewielkim świecie Waynesville stał się bestsellerowym autorem. Pisał listy miłosne do żon i dziewczyn. Pisał listy do dzieci osadzonych, nieraz takie, które we wzruszających słowach potwierdzały istnienie Świętego Mikołaja. Pisał podania o pracę więźniom wkrótce wychodzącym na wolność. Pisał wypracowania więźniom, którzy studiowali korespondencyjnie albo starali się o dyplom ukończenia szkoły średniej. Nie był więziennym prawnikiem, ale od czasu do czasu pisał w imieniu więźniów listy do prawdziwych prawników, przekonująco wyjaśniał daną sprawę i przedstawiał podstawę do odwołania. Czasami prawnicy byli pod wrażeniem takich listów i przyjmowali propozycje, wiedząc, ile można zarobić na udanych pozwach o bezprawne skazanie. Kiedy kluczowego znaczenia w procesach odwoławczych nabrały badania DNA, Morris często pisywał do Barry’ego Schecka i Petera Neufelda, założycieli Projektu Niewinność. Jeden z tych listów doprowadził w końcu do uwolnienia Charlesa Robersona, mechanika samochodowego i złodzieja na pół etatu, który spędził w Waynesville dwadzieścia siedem lat.

Roberson odzyskał wolność; Morris zdobył jego dozgonną wdzięczność i nic poza tym… chyba że liczyć rosnącą reputację, a to bynajmniej nie było niczym. Minęło już dużo czasu, odkąd został zgwałcony po raz ostatni. W 2004 roku napisał swój najlepszy list. Pracował nad nim bardzo długo, powstały kolejno aż cztery wersje, bo musiał być idealny. Był to list do Cory Ann Hooper. Napisał w nim, że żyje w straszliwym poczuciu winy za to, co zrobił, i obiecał, że jeśli zostanie warunkowo zwolniony, resztę życia poświęci zadośćuczynieniu za ten jeden brutalny czyn popełniony w trakcie alkoholowego zamroczenia. Cztery razy w tygodniu chodzę tutaj na mityngi AA – napisał – i obecnie jestem sponsorem sześciu trzeźwiejących alkoholików i narkomanów. Chciałbym kontynuować tę działalność na wolności w domu przejściowym św. Patryka na północy miasta. Droga Panno Hooper, przeżyłem przebudzenie duchowe i zaprosiłem Jezusa do mojego życia. Na pewno zrozumie Pani, jakie to ważne, ponieważ wiem, że i Pani przyjęła Chrystusa Zbawiciela. „Odpuść nam nasze winy – mówi Pan – jako i my odpuszczamy naszym winowajcom”. Czy odpuści mi Pani moją winę? Nie jestem już tym człowiekiem, który tak bardzo skrzywdził Panią tamtej nocy. Doznałem duchowego nawrócenia. Modlę się, aby odpowiedziała Pani na mój list. Dziesięć dni później jego modlitwa o odpowiedź została wysłuchana. Na kopercie nie było adresu zwrotnego, ale na tylnym skrzydełku widniał schludny napis: C.A. Hooper. Morris nie musiał rozrywać koperty; zajął się tym już jakiś klawisz, który sprawdzał korespondencję do więźniów. Wewnątrz znajdowała się jedna kartka z papeterii z nieobciętym brzegiem. W górnym prawym i dolnym lewym rogu puszyste kocięta bawiły się szarymi kłębkami sznurka. List nie zaczynał się od zwrotu grzecznościowego. Na środku strony było tylko jedno zdanie: Obyś tam zgnił. Rok później suka pojawiła się na jego przesłuchaniu. Tym razem na nogach miała rajstopy podtrzymujące, a jej kostki wylewały się na niemodne buty. Była niczym otyła, mściwa jaskółka powracająca do więziennego odpowiednika misji San Juan Capistrano. Znowu opowiedziała swoją historię i znowu nie wydano zgody na zwolnienie. Morris był wzorowym więźniem, więc teraz na zielonym arkuszu widniał już tylko jeden powód odmowy: Ofiara zeznaje, że nadal cierpi.

Zapewnił siebie samego, że wszystko gówno znaczy, i wrócił do celi. Miała tylko metr osiemdziesiąt na dwa czterdzieści, więc nie był to luksusowy apartament, ale przynajmniej znajdowały się w niej książki. Książki były ucieczką. Książki były wolnością. Leżał na pryczy i wyobrażał sobie, jak przyjemnie byłoby spędzić piętnaście minut sam na sam z Corą Ann Hooper oraz gwoździarką. Pracował już wtedy w bibliotece, co stanowiło cudowną zmianę na lepsze. Strażników niewiele obchodziło, jak wydaje swój skromny budżet, więc bez trudu zaprenumerował „Biuletyn Amerykańskiego Bibliografa”. Otrzymywał też szereg darmowych katalogów handlarzy rzadkich książek w całym kraju. Książki Johna Rothsteina często trafiały na sprzedaż po coraz wyższych cenach. Morris kibicował im tak, jak niektórzy więźniowie kibicują drużynom sportowym. Wartość większości autorów zwykle spada po ich śmierci, ale w przypadku nielicznych szczęściarzy zaczyna rosnąć. Rothstein stał się jednym z nich. Raz po raz w którymś z katalogów pojawiała się jakaś książka z jego autografem. Cena egzemplarza Uciekiniera z dedykacją dla Harper Lee – tak zwana association copy – w bożonarodzeniowym katalogu Baumana z 2007 roku wyniosła siedemnaście tysięcy dolarów. Przez wszystkie lata spędzone w więzieniu Morris miał również oko na miejską gazetę, a później, gdy dwudziesty pierwszy wiek przyniósł przemiany technologiczne – na miejskie strony internetowe. Zabudowę działki między Sycamore Street a Birch Street nadal uniemożliwiał niekończący się spór sądowy, co było po jego myśli. W końcu wyjdzie na wolność, a wtedy znajdzie tam swój kufer mocno opleciony korzeniami drzewa. Fakt, że te notesy miały teraz astronomiczną wartość, coraz mniej się dla niego liczył. Kiedyś był młody i sądził, że lubiłby wszystkie te rzeczy, za którymi uganiają się młodzi mężczyźni, gdy mają silne nogi i nieobwisłe jaja: podróże i kobiety, samochody i kobiety, wielkie domy jak te w Sugar Heights i kobiety. Teraz rzadko już o tym marzył, a ostatnia kobieta, z którą uprawiał seks, walnie przyczyniała się do tego, że wciąż tkwił za kratkami. Doskonale zdawał sobie sprawę z tej ironii losu. Ale to nic. Ziemskie sprawy idą w zapomnienie, człowiek traci dawną szybkość, bystry wzrok i pieprzoną technikę rzutu, natomiast literatura jest wieczna i właśnie ona na niego czekała: zaginiony ląd, którego nie oglądał dotąd nikt poza twórcą. Jeśli Morris zobaczy ten ląd dopiero po siedemdziesiątce, niech

i tak będzie. Były też pieniądze – te wszystkie koperty z gotówką. Żadna fortuna, ale całkiem miłe oszczędności. Mam po co żyć, mówił sobie. Ilu facetów może tutaj tak o sobie powiedzieć, zwłaszcza kiedy zwiotczeją im uda, a kutas stoi tylko do sikania? Kilkakrotnie pisał do Andy’ego Hallidaya, który prowadził już własny sklep – Morris wiedział o tym z „Biuletynu Amerykańskiego Bibliografa”. Wiedział również, że jego stary kumpel co najmniej raz wpadł w tarapaty, kiedy próbował sprzedać kradziony egzemplarz najsłynniejszej książki Jamesa Agee’ego, ale uszło mu to na sucho. Szkoda. Morris z wielką chęcią powitałby w Waynesville tego pedzia spryskanego wodą kolońską. Było tu mnóstwo niegrzecznych chłopców, którzy w imieniu Morrisa nader chętnie zrobiliby mu krzywdę. Ale to tylko takie marzenie. Nawet gdyby Andy został skazany, to pewnie tylko na karę grzywny. W najgorszym razie wysłano by go do tego country clubu na zachodzie stanu, gdzie za kradzież umieszcza się urzędników. Morris nie doczekał się odpowiedzi na żaden z listów do Andy’ego. W 2010 roku jego osobista jaskółka znów wróciła do San Juan Capistrano, ponownie ubrana w czarny kostium, zupełnie jakby szykowała się na własny pogrzeb. Który nastąpi wkrótce, jeżeli trochę nie schudnie, pomyślał złośliwie Morris. Cora Ann Hooper miała ziemistą cerę, jej sflaczałe policzki zwisały teraz po bokach szyi jak mięsiste naleśniki, a oczy niemal ginęły pod fałdami tłuszczu. Czarną torebkę zastąpiła niebieska, ale poza tym nic się nie zmieniło. Złe sny! Niekończąca się terapia! Życie zrujnowane przez straszliwą bestię, która tamtej nocy wyskoczyła z bocznej uliczki! I tak dalej, i tak dalej, bla, bla, bla. Jeszcze się nie ogarnęłaś po tym głupim gwałcie? – myślał Morris. Czy ty kiedykolwiek zajmiesz się czymś innym? Wrócił do celi, myśląc: wszystko gówno znaczy. Gówno, kurwa, znaczy. To był rok, w którym skończył pięćdziesiąt pięć lat. *** Pewnego dnia w 2014 roku strażnik przyszedł do biblioteki po Morrisa, który siedział za głównym biurkiem i po raz trzeci czytał Amerykańską sielankę. (Jego zdaniem, była to zdecydowanie najlepsza książka Philipa Rotha). Strażnik powiedział mu, że wzywają go do administracji. – Po co? – zapytał Morris, wstając.

Wyprawy do administracji zazwyczaj były złą wiadomością. Zwykle policja chciała, żebyś na kogoś zakablował, i groziła różnymi mrocznymi rzeczami, jeśli odmawiałeś współpracy. – Komisja od warunkowego zwolnienia. – Nie – odparł Morris. – To pomyłka. Moje następne przesłuchanie jest dopiero w przyszłym roku. – Ja tylko robię to, co mi każą – powiedział strażnik. – Jak nie chcesz dostać upomnienia, to znajdź kogoś na zastępstwo i ruszaj dupę. Komisja do spraw zwolnień warunkowych – która teraz składała się z trzech mężczyzn i trzech kobiet – obradowała w sali konferencyjnej. Philip Downs, radca prawny komisji, dopełniał szczęśliwą siódemkę. Odczytał list od Cory Ann Hooper. Był niesamowity. Suka miała raka. To dobra wiadomość, ale dalej było jeszcze lepiej. Cofała wszystkie zastrzeżenia wobec zwolnienia warunkowego Morrisa Bellamy’ego. Przepraszała, że zwlekała z tym tak długo. Następnie Downs odczytał list z Midwest Culture and Arts Center – Środkowozachodniego Centrum Kultury i Sztuki, znanego lokalnie jako MAC – gdzie przez lata zatrudniano wiele osób warunkowo zwolnionych z Waynesville. Jeśli komisja podejmie decyzję o zwolnieniu, od maja mogli przyjąć tam Morrisa na część etatu jako pracownika biurowego. – W świetle pańskiego wzorowego zachowania przez ostatnie trzydzieści pięć lat, a także wobec listu pani Hooper – powiedział Downs – uznałem za właściwe przedłożenie komisji pańskiego wniosku o zwolnienie warunkowe rok wcześniej. Pani Hooper informuje, że nie zostało jej już wiele czasu, a z pewnością chciałaby zamknąć ten rozdział. – Odwrócił się do członków komisji. – Panie i panowie, jak brzmi państwa decyzja? Morris już wiedział, co powiedzą panie i panowie. W przeciwnym razie nie zostałby tu wezwany. Decyzję o zwolnieniu warunkowym podjęto sześcioma głosami przy braku głosów sprzeciwu. – Jak się z tym czujesz, Morris? – zapytał Downs. Morris, który zwykle doskonale posługiwał się słowem, był zbyt oszołomiony, żeby coś powiedzieć, ale nie musiał. Zalał się łzami. Dwa miesiące później, po zaliczeniu obowiązkowych spotkań z psychologiem poprzedzających zwolnienie i tuż przed zaplanowanym rozpoczęciem pracy w MAC, wyszedł przez bramę A i znalazł się na wolności. W kieszeni miał dorobek

trzydziestu pięciu lat pracy w farbiarni, warsztacie meblarskim i bibliotece: w sumie dwa tysiące siedemset dolarów. Notesy Rothsteina wreszcie znajdowały się w zasięgu ręki.

CZĘŚĆ 2 STARZY KUMPLE

1

Kermit William Hodges – dla przyjaciół po prostu Bill – jedzie drogą na lotnisko. Ma opuszczone szyby, włączone radio i razem z Bobem Dylanem śpiewa It Takes a Lot to Laugh, It Takes a Train to Cry. Ma sześćdziesiąt sześć lat, nie jest już młodzieniaszkiem, ale całkiem nieźle wygląda jak na faceta po zawale. Odkąd go przytkało, zrzucił osiemnaście kilo i przestał się żywić śmieciowym żarciem, które z każdym kęsem powoli go zabijało. Chce pan dożyć siedemdziesiątego piątego roku życia? – zapytał go kardiolog. To było przy pierwszym badaniu, kilka tygodni po tym, jak Hodgesowi wstawili rozrusznik. Jeśli tak, to proszę zrezygnować ze skwarek i pączków. Niech pan się zaprzyjaźni z sałatkami. Nie jest to może rada tego samego kalibru co „kochaj bliźniego swego”, ale Hodges wziął ją do serca. Na fotelu pasażera leży biała papierowa torba z sałatką. Jeżeli samolot Olivera Maddena przyleci punktualnie, Hodges będzie miał mnóstwo czasu, żeby ją zjeść, popijając wodą Dasani. Pod warunkiem że Madden w ogóle przyleci. Holly Gibney zapewniła go, że facet już jest w drodze – pobrała jego plan lotu ze strony internetowej AirTracker – ale nigdy nie można wykluczyć, że Madden coś zwęszy i poleci w innym kierunku. Robi śliskie interesy nie od dziś, a tacy ludzie mają bardzo wyczulone powonienie. Hodges mija odnogę prowadzącą do głównych terminali oraz parkingu krótkiego postoju. Jedzie dalej, kierując się tablicami CARGO, SIGNATURE AIR i THOMAS ZANE AVIATION. Skręca przy tej ostatniej. Thomas Zane Aviation to niezależna firma handlingowa przycupnięta – niemal dosłownie – w cieniu znacznie większego sąsiada, Signature Air. Chwasty rosną w pęknięciach asfaltu niedużego parkingu, pustego z wyjątkiem pierwszego rzędu, zarezerwowanego dla kilkunastu wynajętych samochodów. Nad autami klasy ekonomicznej i średniej góruje czarny lincoln navigator z przydymionymi szybami. Hodges uznaje to za dobry znak. Jego facet lubi się wozić stylowo, co częste u kanalii. Wprawdzie ten koleś nosi garnitury za tysiąc dolarów, ale kanalią jest i tak. Hodges mija parking i wjeżdża do zatoczki przed wejściem. Zatrzymuje się przed tablicą z napisem TYLKO ZAŁADUNEK I WYŁADUNEK. Ma szczerą nadzieję na załadunek.

Zerka na zegarek. Za kwadrans jedenasta. Przypomina sobie matkę, która powtarzała mu: „Billy, na ważne spotkania zawsze trzeba przychodzić wcześniej”. Uśmiecha się do tego wspomnienia. Odpina iPhone’a od paska i dzwoni do biura. Telefon dzwoni tylko raz. – Uczciwi Znalazcy – mówi Holly. Zawsze podaje nazwę firmy, bez względu na to, kto telefonuje. To jedno z jej drobnych natręctw. Holly ma ich wiele. – Przyjechałeś na miejsce, Bill? Przyjechałeś na lotnisko? Przyjechałeś? Abstrahując od drobnych natręctw, Holly Gibney jest zupełnie inną osobą niż ta, którą poznał cztery lata temu, kiedy przyjechała do miasta na pogrzeb ciotki. Wszystkie zmiany są zmianami na lepsze. Przy czym czasem po kryjomu popala papierosy; wyczuł to w jej oddechu. – Przyjechałem. Powiedz, że mi się poszczęści. – Szczęście nie ma nic do tego – odpowiada Holly. – AirTracker to bardzo dobra strona. Może cię zainteresuje, że w tej chwili w przestrzeni powietrznej Stanów Zjednoczonych znajduje się sześć tysięcy czterysta dwanaście samolotów. Ciekawe, prawda? – Absolutnie fascynujące. Przylot Maddena wciąż planowany na jedenastą trzydzieści? – Jedenastą trzydzieści siedem, dokładnie mówiąc. Zostawiłeś chude mleko na biurku. Odstawiłam je do lodówki. Bo wiesz, w ciepłe dni chude mleko bardzo szybko się psuje. Nawet w klimatyzowanych pomieszczeniach takich jak to. Holly wymusiła na Hodgesie zainstalowanie klimatyzacji. Jest bardzo dobra w wymuszaniu różnych rzeczy, jeśli się do tego przyłoży. – Chlapnij sobie, Holly – mówi Hodges. – Ja mam dasani. – Nie, dziękuję. Piję swoją colę light. Dzwoniła Barbara Robinson. Chciała z tobą rozmawiać. Była bardzo poważna. Powiedziałam, żeby zadzwoniła do ciebie po południu. Albo sam do niej oddzwonisz. – W głosie Holly pojawia się niepewność. – Dobrze zrobiłam? Pomyślałam, że teraz chcesz mieć wolny telefon. – Świetnie, Holly. Czy mówiła, co to za poważna sprawa? – Nie. – Zadzwoń do niej i powiedz, że odezwę się, jak tylko z tym skończę. – Będziesz na siebie uważał, prawda? – Zawsze uważam. Holly wie, że to nie do końca prawda. Cztery lata temu cholernie mało brakowało, żeby wyleciał w powietrze on, Holly i Jerome, brat Barbary…

a kuzynka Holly rzeczywiście wyleciała w powietrze, choć to wydarzyło się wcześniej. Hodges, który był na najlepszej drodze do zakochania się w Janey Patterson, wciąż ją opłakuje. I wciąż się obwinia. Dba o siebie ze względu na siebie samego, ale również dlatego, że wierzy, że ona by tego chciała. Hodges mówi Holly, żeby miała rękę na pulsie, a potem chowa iPhone’a do pokrowca na pasku, gdzie kiedyś nosił glocka, zanim został Det. Em. Gdy był na emeryturze, ciągle zapominał komórki, ale te czasy minęły. Tego, czym się obecnie zajmuje, nie da się porównać z noszeniem odznaki, ale to i tak niezła robota. Większość ryb wpadających w sieci Uczciwych Znalazców to płotki, ale dzisiaj trafił się wielki tuńczyk, więc Hodges jest podekscytowany. Liczy na duże honorarium, ale nie to jest najważniejsze. Najważniejsze, że ma co robić. Właśnie po to się urodził, żeby przyskrzyniać takich łotrów jak Oliver Madden, więc zamierza to robić tak długo, jak tylko będzie w stanie. Przy odrobinie szczęścia może nawet przez osiem czy dziewięć lat i będzie się cieszył każdym dniem. Wierzy, że i tego chciałaby Janey. Słyszy ją, jak mówi „taa”, i tak śmiesznie marszczy nos. Barbara Robinson cztery lata temu o mało nie zginęła. Poszła na ten pamiętny koncert z matką i grupą koleżanek. Była wtedy pogodnym, wesołym dzieckiem, a teraz jest pogodną, wesołą nastolatką – Hodges widuje ją, gdy od czasu do czasu bywa na obiedzie u Robinsonów, chociaż odkąd Jerome wyjechał na studia, zdarza się to rzadziej. A może Jerome wrócił na wakacje? Hodges zapyta o to Barbarę, kiedy będzie z nią rozmawiał. Ma nadzieję, że nie wpakowała się w tarapaty. To mało prawdopodobne. Barbara to typowy dobry dzieciak, z tych, co przeprowadzają staruszki przez ulicę. Hodges rozpakowuje sałatkę – francuską, niskokaloryczną – i zaczyna ją wcinać. Jest głodny. Dobrze być głodnym. Głód to oznaka zdrowia.

2

Morris Bellamy w ogóle nie jest głodny. Na lunch daje radę zjeść bajgla z serkiem śmietankowym, i to niecałego. Po wyjściu z więzienia żarł jak świnia – big maki, pączki, pizzę w kawałkach, wszystko, za czym tęsknił za kratkami – ale tylko do czasu, aż rzygał przez całą noc po nierozważnej wizycie w knajpie Señor Taco w Lowtown. W młodości nie miewał problemów z meksykańską kuchnią, a wciąż mu się wydaje, że od tamtego czasu minęło tylko parę godzin, ale noc modłów na klęczkach przed porcelanowym ołtarzem wystarczyła, żeby uzmysłowić mu prawdę: Morris Bellamy ma pięćdziesiąt dziewięć lat i stoi na progu starości. Najlepsze lata życia spędził, farbując dżins, lakierując stoły i krzesła sprzedawane potem w outlecie Waynesville oraz pisząc listy dla niekończącego się strumienia głupków bez perspektyw, ubranych w więzienne drelichy. Teraz znalazł się w świecie, którego prawie nie poznaje, gdzie filmy wyświetla się na wielgachnych ekranach o nazwie IMAX, a na ulicy wszyscy albo noszą telefony w uchu, albo gapią się w małe ekraniki. Wydaje się, że w każdym sklepie obserwują cię kamery telewizyjne, a ceny większości zwykłych produktów – na przykład chleba, który kosztował pięćdziesiąt centów, kiedy Morris trafiał za kratki – są surrealistycznie wysokie. Wszystko się zmieniło; Morris czuje się jak oślepiony. Jest poważnie zapóźniony i wie, że jego urobiony w więzieniu umysł nigdy tego nie nadgoni. Ani jego ciało. Budzi się zesztywniały, a kładzie obolały. To chyba początki artretyzmu. Po nocy wymiotowania (a kiedy nie rzygał, to srał brązową wodą) apetyt Morrisa po prostu zniknął. Przynajmniej na jedzenie. Myślał o kobietach – jak mógłby nie myśleć, skoro są wszędzie, a w letnim upale te młode chodzą ledwo ubrane? – ale w jego wieku za taką poniżej trzydziestki musiałby zapłacić, a jeżeli wybrałby się w jedno z miejsc, gdzie odbywają się takie transakcje, złamałby warunki zwolnienia przedterminowego. Gdyby go złapali, trafiłby z powrotem do Waynesville, a notesy Rothsteina dalej tkwiłyby na tej niezagospodarowanej działce, nieprzeczytane przez nikogo oprócz samego autora. Wie, że wciąż tam są, i to jest jeszcze gorsze. Pragnienie, żeby je odkopać i wreszcie mieć dla siebie, to drażniące uczucie, które stale mu towarzyszy – jak

kawałek piosenki (Chcę mieć kochankę, z którą nie oszaleeeeję) wwiercający się w mózg i niedający spokoju – ale do tej pory Morris zachowuje się wzorowo, czekając, aż kurator odpręży się i trochę zluzuje. Tak nakazuje ewangelia według Warrena „Ducka” Duckwortha, przekazana Morrisowi, kiedy po raz pierwszy ubiegał się o zwolnienie. – Na początku musisz być superostrożny – powiedział mu Duck. To było jeszcze przed pierwszym posiedzeniem komisji i przybyciem mściwej Cory Ann Hooper. – Postępować jak z jajkiem. Bo wiesz, sukinsyn pojawi się akurat, jak się nie będziesz spodziewał. Masz to jak w banku. Gdyby przyszło ci do głowy coś, po czym mógłbyś dostać krechę za podejrzane zachowanie, bo naprawdę mają taką kategorię, to wyczekaj do niespodziewanej wizyty. Po niej raczej będziesz bezpieczny. Kumasz? Morris kumał. I Duck miał rację.

3

Po niecałych stu godzinach jako wolny człowiek (no, częściowo wolny) Morris wrócił do starego budynku, w którym teraz mieszkał, i zastał tam kuratora. Siedział na schodach przed wejściem i palił papierosa. Udekorowana graffiti rudera z betonu i pustaków, nazywana przez lokatorów Posranym Dworem, to dotowane przez państwo akwarium pełne narkomanów i alkoholików na odwyku oraz więźniów na zwolnieniu warunkowym, właśnie takich jak Morris. Widział się z kuratorem tego dnia w południe. Skończyło się na paru rutynowych pytaniach i „do zobaczyska za tydzień”. Nie minął tydzień, nie minął nawet jeden dzień, ale kurator wrócił. Ellis McFarland był tęgim ciemnoskórym jegomościem o spadzistym brzuszysku i lśniącej łysej czaszce. Tego wieczoru miał na sobie pół hektara dżinsów oraz koszulkę Harleya Davidsona w rozmiarze XXL. Obok leżał sponiewierany chlebak. – Siema, Morris – odezwał się kurator i poklepał beton obok swego olbrzymiego zadu. – Klapnij sobie. – Dobry wieczór, panie McFarland. Morris usiadł. Serce waliło mu tak mocno, że aż bolało. Błagam, niech to będzie tylko podejrzane zachowanie, pomyślał, chociaż nie miał pojęcia, co takiego zrobił, co byłoby podejrzane. Błagam, nie odsyłajcie mnie do więzienia, jestem już tak blisko. – Gdzieś ty się włóczył, ziomek? Kończysz robotę o czwartej. A teraz jest po szóstej. – Bo… bo zatrzymałem się na kanapkę. W Happy Cup. Nie mogłem uwierzyć, że Cup jeszcze działa, a tu niespodzianka. – Paplał. Nie mógł się powstrzymać, chociaż wiedział, że paplają ludzie, gdy się czymś narąbią. – Dwie godziny jadłeś kanapkę. Ja pierdolę, chyba metrową. – Nie, normalną. Z szynką i serem. Jadłem na ławce na Government Square, okruszkami karmiłem gołębie. Dawno temu robiłem tak z przyjacielem. I po prostu… wie pan, straciłem poczucie czasu. To wszystko prawda, ale jak żałośnie brzmiało!

– Wdychałeś powietrze – podpowiedział McFarland. – Rajcowałeś się wolnością. Coś w tym guście? – Tak. – To wiesz co? Pójdziemy na górę i dasz mi próbkę moczu. Upewnimy się, czy nie rajcowałeś się nie taką wolnością, co trzeba. – Poklepał chlebak. – Mam tu swój zestawik. Jak siuśki nie zrobią się niebieskie, to zaraz dam ci spokój i reszta wieczoru twoja. Nie przeszkadza ci taki plan, prawda? – Nie. – Morris prawie roześmiał się z ulgą. – I będę patrzył, jak robisz siusiu do słoiczka. To też ci nie przeszkadza? – Nie. – Morris przez trzydzieści pięć lat sikał przy innych. Przyzwyczaił się. – Nie ma sprawy, panie McFarland. Kurator cisnął papierosa do ścieku, wziął chlebak i wstał. – W takim razie darujemy sobie badanie. Morrisowi opadła szczęka. McFarland się uśmiechnął. – Jesteś w porządku, Morrie. Przynajmniej na razie. To co się mówi? Przez chwilę Morris nie wiedział, co powiedzieć. Potem go olśniło. – Dziękuję, panie McFarland. Kurator zmierzwił włosy podopiecznemu, mężczyźnie o dwadzieścia lat starszemu niż on, i powiedział: – Dobry chłopak. Do zobaczyska za tydzień. Potem, już w swoim pokoju, Morris w kółko odtwarzał w głowie to pobłażliwe, protekcjonalne „dobry chłopak”, słuchając zwierzęcych wrzasków i łomotów swych nowych współlokatorów i patrząc na nieliczne tanie meble oraz te parę książek, które pozwolono mu wynieść z czyśćca. Zastanawiał się, czy McFarland ma pojęcie, jak bardzo on go nienawidzi, i domyślał się, że tak. Dobry chłopak. Niedługo skończę sześćdziesiąt lat, a jestem „dobrym chłopakiem” Ellisa McFarlanda. Przez jakiś czas leżał na łóżku, potem wstał i zaczął chodzić po pokoju, rozmyślając o dalszej części rady Ducka: Gdyby przyszło ci do głowy coś, po czym mógłbyś dostać krechę za podejrzane zachowanie, to wyczekaj do niespodziewanej wizyty. Po niej raczej będziesz bezpieczny. Podjął decyzję i wciągnął dżinsową kurtkę. Zjechał na parter windą, w której waliło szczynami, przeszedł dwie przecznice do najbliższego przystanku

i poczekał na autobus z napisem NORTHFIELD nad przednią szybą. Znów łomotało mu serce i nie mógł się pozbyć poczucia, że pan McFarland jest gdzieś blisko. Że myśli: Ha, skoro uśpiłem jego czujność, to zawrócę i zobaczę, co łapserdak tak naprawdę knuje. Oczywiście to mało prawdopodobne. W tej chwili McFarland pewnie siedział już w domu i jadł obiad z żoną i trójką dzieci równie monstrualnych jak on. Mimo to Morrisowi działała wyobraźnia. A jeśli rzeczywiście zawróci i zapyta, dokąd poszedłem? Powiem, że chciałem obejrzeć swój dawny dom, to wszystko. W tej okolicy nie ma żadnych spelun ani barów ze striptizem, tylko kilka sklepów spożywczych, kilkaset domów zbudowanych po wojnie koreańskiej i kupa ulic noszących nazwy drzew. Ta część Northfield to zwykłe stare przedmieście. Plus jedna zarośnięta działka pogrążona w niekończącym się, dickensowskim sporze prawnym. Wysiadł z autobusu przy Garner Street, w pobliżu biblioteki, gdzie w dzieciństwie spędzał tyle godzin. To była jego bezpieczna przystań, bo więksi chłopcy, którzy lubili bić słabszych, unikali jej jak Superman kryptonitu. Przeszedł dziewięć przecznic do Sycamore Street, a potem rzeczywiście postał trochę pod swoim dawnym domem. Wciąż wyglądał on na dość zapuszczony, jak wszystkie domy w tej okolicy, ale trawa była skoszona, a farba robiła wrażenie dość świeżej. Morris spojrzał na garaż, gdzie trzydzieści sześć lat temu ukrył chevroleta biscayne przed wścibskim wzrokiem pani Muller. Pamiętał, że wyłożył kufer folią, żeby notesy nie zamokły. To był bardzo dobry pomysł, zważywszy na to, ile czasu spędziły w ziemi. Pod numerem 23 paliły się światła. Mieszkańcy – Saubersowie, jak sprawdził w internecie na komputerze w więziennej bibliotece – byli w domu. Spojrzał w okno na piętrze po prawej, to wychodzące na podjazd, i zastanawiał się, kto zajmuje jego dawny pokój. Na pewno jakiś dzieciak, którego w tych zepsutych czasach znacznie bardziej interesują gry na komórce niż czytanie książek. Morris ruszył dalej, skręcił w Elm Street, a potem skierował się w stronę Birch. Kiedy dotarł do Birch Street Rec (od dwóch lat zamkniętego z powodu cięć budżetowych, co również wiedział z internetu), rozejrzał się, by mieć pewność, że chodniki po obu stronach są puste, po czym pognał wzdłuż ceglanej bocznej ściany domu kultury. Za budynkiem przyśpieszył, powłóczystym krokiem przebiegł boiska do koszykówki – zapuszczone, lecz najwyraźniej wciąż używane – oraz zarośnięte chwastami boisko do baseballu.

Księżyc był prawie w pełni i świecił na tyle jasno, żeby za Morrisem ciągnął się jego cień. Przed nim znajdowała się teraz chaotyczna plątanina krzewów i karłowatych drzew, których gałęzie wiły się i walczyły o przestrzeń. Gdzie ścieżka? Morrisowi wydawało się, że doszedł tam, gdzie trzeba, ale nigdzie jej nie widział. Niczym pies, który próbuje złapać ulotny trop, zaczął chodzić wte i wewte po dawnym prawym zapolu boiska baseballowego. Serce znów waliło mu na całego, w ustach miał sucho i czuł miedziany posmak. Odwiedziny na starych śmieciach to jedno, ale przebywanie tutaj, za opuszczonym domem kultury, to całkiem inna sprawa. Podejrzane zachowanie bez dwóch zdań. Już miał się poddać, gdy z któregoś krzaka sfrunęła torebka po czipsach. Odgarnął na bok gałęzie i bingo, znalazł ścieżkę, chociaż była cieniem samej siebie sprzed lat. Uznał, że to logiczne. Pewnie wciąż chodziły nią dzieci, ale od zamknięcia Birch Street Rec było ich znacznie mniej. To dobrze. Chociaż – przypomniał sobie – przez prawie wszystkie lata, kiedy siedział w Waynesville, dom kultury był otwarty. Obok zakopanego kufra krążyło mnóstwo osób. Podążył ścieżką, szedł powoli, całkiem przystawał, ilekroć księżyc chował się za chmurą, a potem znowu ruszał, kiedy się pojawiał. Po pięciu minutach usłyszał cichy szept strumienia. Zatem i on wciąż tu płynął. Morris zszedł na brzeg. Strumyk znajdował się pod otwartym niebem, więc teraz, gdy księżyc świecił wprost nad nim, woda lśniła jak czarny jedwab. Morris bez trudu znalazł drzewo na drugim brzegu, to, pod którym zakopał kufer. Urosło od tamtego czasu i bardziej pochyliło się nad strumieniem. Pod spodem wystawało parę sękatych korzeni, a potem znowu znikało w ziemi, ale poza tym wszystko wyglądało tak jak dawniej. Przeprawił się po staremu, skacząc z kamienia na kamień, i prawie nie zamoczył butów. Raz się obejrzał – wiedział, że jest sam, bo gdyby w pobliżu ktoś był, Morris na pewno by go usłyszał, ale więzienna ostrożność stała się jego drugą naturą – a potem przyklęknął pod drzewem. Słyszał swój ostry, chrypliwy oddech. Jedną ręką dla równowagi przytrzymał się korzenia, a drugą wyrywał chwasty. Oczyścił niewielki okrągły skrawek ziemi i zaczął kopać. Odrzucał na bok kamienie. Zagłębił się w ziemi już prawie na pół łokcia, kiedy palcami napotkał coś twardego i gładkiego. Oparł rozpalone czoło o sękate zgięcie wystającego korzenia i zamknął oczy. Jest. Jego kufer wciąż tam jest.

Dzięki Ci, Boże. To mu wystarczyło, przynajmniej na razie. Na tyle było go stać i Boże, cóż to za ulga. Z powrotem zasypał dziurę ziemią, a potem przysłonił zeszłorocznymi liśćmi, które leżały na brzegu strumienia. Wkrótce wrócą chwasty – chwasty rosną szybko, zwłaszcza gdy jest ciepło – i gotowe. Niegdyś, kiedy cieszył się większą wolnością, poszedłby ścieżką dalej, do Sycamore Street, bo tamtędy bliżej do autobusu, ale teraz nie mógł tak zrobić, ponieważ dróżka kończyła się na podwórku Saubersów. Gdyby ktoś z nich go zobaczył i zadzwonił na policję, już jutro Morris trafiłby z powrotem do Waynesville. Pewnie z dobroci serca dolepiliby mu do pierwotnego wyroku dodatkowe pięć lat. Wobec tego zawrócił w stronę Birch Street, upewnił się, że chodniki wciąż są puste, po czym udał się na przystanek autobusowy przy Garner Street. Szedł na zmęczonych nogach, a ręka, którą kopał w ziemi, była podrapana i obolała, ale czuł się o pięćdziesiąt kilo lżejszy. Kufer wciąż tam jest! Morris był pewien, że go znajdzie, ale cudownie było to potwierdzić. Po powrocie do Posranego Dworu obmył ręce z ziemi, rozebrał się i położył. W budynku było głośniej niż kiedykolwiek, ale nie tak głośno jak w Bloku D w Waynesville, zwłaszcza w taką noc, gdy na niebie wisiał wielki księżyc. Morris niemal natychmiast odpłynął w sen. Teraz, gdy upewnił się, że kufer jest na swoim miejscu, musiał być ostrożny – to była jego ostatnia myśl. Bardziej ostrożny niż kiedykolwiek.

4

Przez prawie miesiąc rzeczywiście był ostrożny: codziennie rano punktualnie przychodził do pracy, co wieczór wcześnie wracał do Posranego Dworu. Jedynym znajomym z Waynesville, z którym się spotkał, był Chuck Roberson, który z jego pomocą wyszedł z więzienia dzięki analizie DNA. Chuck nie figurował w żadnym rejestrze, ponieważ od początku był niewinny. Przynajmniej tej zbrodni, za którą go zamknęli. Szef Morrisa w MAC to zarozumiały tłusty dupek, który ledwo potrafi obsługiwać komputer, ale pewnie zarabia sześćdziesiąt tysięcy rocznie. Co najmniej sześćdziesiąt. A Morris? Jedenaście dolców za godzinę. Korzysta z bonów żywnościowych i mieszka w pokoju na ósmym piętrze, niewiele większym od celi, w której spędził „najlepsze lata życia”. Nie ma pewności, czy jego stanowisko pracy nie jest na podsłuchu, ale wcale by się nie zdziwił. Odnosi wrażenie, że teraz wszystko w Ameryce jest na podsłuchu. Do kitu takie życie. A czyja to wina? W kółko powtarzał komisji do spraw zwolnień warunkowych, i to bez wahania, że jego; Curd Smród w końcu go wytresował. Przyznawanie się do niewłaściwych wyborów było koniecznością. Gdyby nie usłyszeli od ciebie mea culpa, to nigdy byś nie wyszedł, bez względu na to, co napisała w liście jakaś zżerana rakiem suka, która chciała podlizać się Jezusowi. Tego nie musiał Morrisa uczyć Duck. Jak to się mówi, Morris nie urodził się wczoraj. Ale czy to rzeczywiście była jego wina? Czy raczej tego dupka, o, tam? Po drugiej stronie ulicy, ze cztery budynki od ławki, na której siedzi Morris z resztką niechcianego bajgla, ze sklepu Andrew Halliday Rare Editions wyłania się łysy tłuścioch, który właśnie zmienił wywieszkę na drzwiach z OTWARTE na ZAMKNIĘTE. Morris po raz trzeci obserwuje ten rytuał w porze lunchu, ponieważ we wtorki pracuje w MAC po południu. Przychodzi tam o pierwszej i do czwartej zajmuje się dostosowywaniem przedpotopowego systemu rejestracji do aktualnych standardów. (Jest przekonany, że ludzie, którzy zarządzają Centrum, dobrze się znają na sztuce, muzyce i teatrze, ale gówno wiedzą o Mac Office

Managerze). O czwartej wsiądzie w autobus i pojedzie na drugi koniec miasta do swojego zasranego pokoju na ósmym piętrze. Tymczasem jest tutaj. Obserwuje starego kumpla. Jeśli dziś będzie tak samo jak w dwa poprzednie wtorki – Morris nie ma powodu przypuszczać, że coś się zmieni, bo jego stary kumpel zawsze był wierny przyzwyczajeniom – Andy Halliday pójdzie (no, raczej pokuśtyka) Lacemaker Lane do kawiarni Jamais Toujours. Kurewsko głupia nazwa, absolutnie nic nie znaczy, ale brzmi pretensjonalnie. I to właśnie cały Andy, czyż nie? Stary kumpel Morrisa, ten, z którym podczas wielu lunchów i przerw na kawę dyskutował o Camusie, Ginsbergu i Johnie Rothsteinie, przytył co najmniej pięćdziesiąt kilo, okulary w rogowej oprawie zastąpił drogimi designerskimi, a jego buty kosztowały chyba więcej, niż Morris zarobił przez trzydzieści pięć lat pracy w więzieniu. Morris jest jednak całkiem pewien, że w środku jego stary kumpel nie zmienił się wcale. Czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci – to kolejne powiedzenie. Kto kiedyś był pretensjonalnym dupkiem, ten będzie nim zawsze. Właściciel Andrew Halliday Rare Editions oddala się od Morrisa, zamiast iść w jego kierunku, ale nawet gdyby przeszedł przez ulicę i się zbliżył, Morris wcale by się tym nie przejął. No bo co takiego zobaczyłby Andy? Starszego gościa, który ma wąskie ramiona, worki pod oczami i przerzedzone siwiejące włosy, ubranego w tanią sportową kurtkę oraz jeszcze tańsze szare spodnie, jedno i drugie kupione w sklepie charytatywnym. Stary kumpel w towarzystwie swego brzucha minąłby Morrisa, nawet mu się nie przyglądając. Powiedziałem komisji to, co chciała usłyszeć, myśli Morris. Musiałem to zrobić, ale te wszystkie lata tak naprawdę straciłem przez ciebie, ty zarozumiały pedalski skurwysynu. Gdyby zamknęli mnie za Rothsteina i moich wspólników, byłoby inaczej. Ale nie. O panów Rothsteina, Dowa i Rogersa nikt mnie nigdy nie pytał. Te wszystkie lata straciłem z powodu wymuszonego siłą, nieprzyjemnego stosunku płciowego, którego nawet nie pamiętam. Dlaczego do niego doszło? To trochę taka piramida. Kiedy szła ta dziwka Hooper, byłem w uliczce, zamiast w barze. Wywalili mnie z baru, bo kopnąłem szafę grającą. Kopnąłem szafę grającą z tego samego powodu, dla którego w ogóle poszedłem do baru: bo byłem wkurzony na ciebie.

Wróć do mnie z tymi notesami na przełomie dwudziestego pierwszego wieku, jeśli wciąż będziesz je miał. Morris patrzy na człapiącego ulicą i zaciskającego pięści Andy’ego i myśli: Tamtego dnia byłeś jak dziewczyna. Jak rajcowna dziewica, którą człowiekowi uda się zaciągnąć na tylne siedzenie samochodu, a ona powtarza: „Tak, kochanie, och tak, och tak, jak ja cię bardzo kocham”. Ale tylko do momentu, aż chłop podwinie jej spódniczkę. Wtedy ona zaciska kolana tak mocno, że mogłaby mu złamać rękę w nadgarstku, i woła: „Nie, o nie, puszczaj, myślisz, że ja jestem z takich?”. Mogłeś przynajmniej zachować się trochę bardziej dyplomatycznie, myśli Morris. Odrobina dyplomacji mogłaby uratować te wszystkie stracone lata. Ale ciebie nie było na to stać, prawda? Nawet mi nie pogratulowałeś, bo do tego trzeba by mieć jaja. Doczekałem się tylko „nie próbuj zrzucić tego na mnie”. Stary kumpel Morrisa wchodzi w swoich drogich butach do Jamais Toujours, gdzie kierownik sali niewątpliwie będzie mu właził w tę jego obszerną dupę. Morris zerka na bajgla i myśli, że powinien go dojeść – a przynajmniej ściągnąć zębami serek śmietankowy – ale za bardzo skręca go w żołądku. Zamiast tego pójdzie do MAC i spędzi popołudnie, usiłując zaprowadzić odrobinę porządku w ich pochrzanionym, zacofanym systemie elektronicznej rejestracji. Wie, że nie powinien wracać tu, na Lacemaker Lane – teraz już nawet nie ulicę, ale raczej swego rodzaju drogie centrum handlowe na otwartym powietrzu, gdzie nie wpuszcza się samochodów – i wie także, że w następny wtorek pewnie znowu będzie siedział na tej ławce. A potem w kolejny wtorek. Chyba że zdobędzie notesy. Wtedy czar pryśnie. Morris nie będzie już musiał zawracać sobie głowy starym kumplem. Wstaje i wyrzuca bajgla do śmietnika. Zerka w kierunku Jamais Toujours i szepcze: – Jesteś do kitu, stary kumplu. Naprawdę do kitu. Chętnie bym cię… Ale nie. Nie. Liczą się tylko notesy, a jeśli Chuck Roberson mu pomoże, Morris pójdzie po nie jutro w nocy. Na pewno pomoże. Chuck wisi mu wielką przysługę, więc on zamierza z niej skorzystać. Wie, że powinien poczekać dłużej, aż Ellis McFarland upewni się, że Morris Bellamy to porządny gość, i skupi się na kimś innym, ale czar kufra i jego zawartości jest zbyt silny. Morris chętnie odegrałby się na tym

tłustym sukinsynu, który właśnie opycha się drogim, wykwintnym żarciem, ale zemsta nie jest tak ważna jak czwarta powieść o Jimmym Goldzie. A może i piąta! Morris wie, że to mało prawdopodobne, ale możliwe. W tych notesach było dużo tekstu, całe mnóstwo. Rusza w stronę przystanku, jeszcze raz gniewnie ogląda się na Jamais Toujours i myśli: Nigdy się nie dowiesz, jaki z ciebie farciarz. Stary kumplu.

5

Mniej więcej w tym samym czasie, kiedy Morris Bellamy wyrzuca bajgla i odchodzi na przystanek, Hodges kończy sałatkę i myśli sobie, że zjadłby jeszcze ze dwie. Wkłada styropianowe pudełko oraz plastikowy łyżkowidelec z powrotem do siatki i zostawia ją na podłodze przed fotelem pasażera. Musi pamiętać, żeby ją potem wyrzucić. Lubi swoje nowe auto, toyotę prius, która nie ma jeszcze piętnastu tysięcy kilometrów na liczniku, więc robi, co może, żeby utrzymać w niej czystość. To Holly wybrała ten samochód. „Spalisz mniej benzyny, a do tego będziesz dbał o środowisko” – powiedziała. Kobieta, która kiedyś ledwie miała odwagę wyjść z domu, teraz zarządza wieloma aspektami jego życia. Może trochę by mu odpuściła, gdyby miała chłopaka, ale Hodges wie, że raczej go nie znajdzie. To właśnie jemu najbliżej do tej roli. Dobrze, że cię kocham, Holly, myśli, bo inaczej musiałbym cię zabić. Słyszy szum nadlatującego samolotu, więc sprawdza godzinę. Jedenasta trzydzieści cztery. Wygląda na to, że Oliver Madden jest jak szwajcarski zegarek, to wspaniale. Hodges sam należy do ludzi punktualnych. Zabiera sportową kurtkę z tylnego siedzenia i wysiada. Trochę źle na nim leży, bo w przednich kieszeniach są ciężkie rzeczy. Nad drzwiami wejściowymi znajduje się trójkątny okap. W jego cieniu jest chłodniej o co najmniej pięć stopni Celsjusza. Z wewnętrznej kieszeni kurtki Hodges wyjmuje nową lornetkę i rozgląda się po niebie na zachodzie. Samolot, który podchodzi już do lądowania, pęcznieje, z punkcika zmienia się w plamę, a z plamy w określony kształt odpowiadający zdjęciom, które wydrukowała Holly: to czerwony beechcraft king air 350 z czarnym paskiem. Tylko tysiąc dwieście godzin na liczniku i dokładnie osiemset pięć lądowań. Maszyna, którą obserwuje Hodges, ma numer osiemset sześć. Orientacyjna cena: ponad cztery miliony. Głównymi drzwiami wychodzi mężczyzna w roboczym kombinezonie. Zerka na samochód Hodgesa, a potem na niego samego. – Tu nie wolno parkować – mówi. – Nie macie dziś za dużego ruchu – odpowiada łagodnie Hodges. – Zasady to zasady. – Zaraz odjadę.

– Zaraz to nie to samo co już. Przód jest tylko do odbiorów i dostaw. Musi pan jechać na parking. King air wisi nad końcem pasa startowego, już tylko kilkadziesiąt centymetrów ponad Matką Ziemią. Hodges kciukiem wskazuje maszynę. – Widzi pan ten samolot? Człowiek, który go pilotuje, to niezwykle wstrętny typ. Od lat szuka go wielu ludzi i oto jest. Facet w kombinezonie rozważa te słowa, a tymczasem niezwykle wstrętny typ ląduje, wzniecając kołami tylko niewielką niebieskoszarą chmurkę. Patrzą, jak samolot znika za budynkiem Zane Aviation. Mężczyzna – zapewne mechanik – odwraca się do Hodgesa. – Pan jest z policji? – Nie, ale blisko. A do tego znam paru prezydentów. Wyciąga lekko zgiętą dłoń wewnętrzną stroną do dołu. Przez palce widać pięćdziesięciodolarówkę. Mechanik sięga po banknot, ale się waha. – Będą z tego kłopoty? – Nie – odpowiada Hodges. Mężczyzna w kombinezonie bierze pięćdziesiątkę. – Mam mu podstawić tamtego lincolna. Właśnie tu, gdzie pan zaparkował. Tylko dlatego zawracam panu głowę. Po namyśle Hodges stwierdza, że to nawet niezły pomysł. – Wie pan co? Niech pan to zrobi. Proszę go zaparkować tuż za moim autem. A potem może ma pan inne ważne zajęcie na jakieś piętnaście minut? – W hangarze zawsze jest robota – przyznaje mężczyzna w kombinezonie. – Nie ma pan broni, co? – Nie. – A ten gość w king airze? – Też nie. To niemal na pewno prawda, ale jeśli jednak Madden ma broń, to zapewne w bagażu. Zresztą nawet gdyby miał ją przy sobie, nie zdąży jej wyciągnąć, a co dopiero użyć. Hodges ma nadzieję, że nigdy nie będzie za stary na emocje, ale absolutnie nie interesują go żadne durne strzelaniny. Teraz słyszy równy, narastający łomot śmigieł king aira, który podjeżdża pod budynek. – Lepiej niech no pan tu podstawi tego lincolna. A potem…

– Jasne, hangar A. Powodzenia. Hodges z wdzięcznością kiwa głową. – Miłego dnia panu życzę.

6

Hodges stoi na lewo od drzwi, prawą rękę trzyma w kieszeni kurtki, cieszy się tak cieniem, jak i łagodnym letnim powietrzem. Serce bije mu nieco szybciej niż zwykle, ale to nic. Właśnie tak być powinno. Oliver Madden to taki złodziej, który do rabunku używa komputera, a nie pistoletu (Holly odkryła, że ten aktywny społecznościowo skurwiel ma osiem różnych profili na Facebooku, każdy pod innym nazwiskiem), ale niczego nie należy zakładać z góry. W ten sposób łatwo sobie zrobić krzywdę. Hodges słyszy, że Madden wyłącza silnik king aira, a potem wyobraża go sobie, jak wchodzi do terminalu tej małej, niepozornej firmy handlingowej. Nie, nie wchodzi – wkracza. Sprężystym krokiem. Podchodzi do lady, żeby zlecić odstawienie swego drogiego turbośmigłowca do hangaru. Czy także zatankowanie? Pewnie nie dziś. Ma w mieście plany. W tym tygodniu kupuje licencje na kasyna. Tak mu się w każdym razie wydaje. Podjeżdża lincoln navigator, chrom połyskuje w słońcu, zadymione szyby odbijają front budynku… i samego Hodgesa. Ups! Hodges przesuwa się nieco w lewo. Mężczyzna w kombinezonie wysiada z auta, pozdrawia go ruchem ręki, po czym oddala się do hangaru A. Hodges czeka, zastanawiając się, czego może chcieć Barbara. Co ładna dziewczyna z mnóstwem przyjaciół może uważać za takie ważne, żeby zwrócić się do starego mężczyzny, który mógłby być jej dziadkiem? Czegokolwiek potrzebuje, Hodges zrobi wszystko, żeby jej to zapewnić. Dlaczego nie? Kocha ją niemal tak bardzo jak Jerome’a i Holly. We czwórkę byli razem na wojnie. To później, mówi sobie. Teraz priorytetem jest Madden. Nie zapominaj o celu. Drzwi się otwierają i z budynku wychodzi Oliver Madden. Pogwizduje, a jakże, i ma ten sprężysty chód Człowieka Sukcesu. Jest co najmniej dziesięć centymetrów wyższy od Hodgesa, który mierzy prawie metr dziewięćdziesiąt. Szerokie ramiona w letnim garniturze, koszula rozpięta pod szyją, luźno wiszący krawat. Wyraziste rysy, coś między George’em Clooneyem a Michaelem Douglasem. W prawej ręce trzyma teczkę, a na lewym ramieniu niesie torbę podróżną. Fryzurę ma rodem z takiego zakładu, do którego trzeba się umawiać z tygodniowym wyprzedzeniem. Hodges robi krok naprzód.

– Dzień dobry panu. Madden obraca się z uśmiechem. – I panu również. Czy my się znamy? – Bynajmniej, panie Madden. – Hodges odwzajemnia uśmiech. – Przyszedłem po samolot. Uśmiech Maddena blednie nieco w kącikach ust. Na czole między wypielęgnowanymi brwiami pojawia się zmarszczka. – Słucham? – Samolot. Beech king air trzysta pięćdziesiąt? Dziesięć miejsc? Numer November sto czternaście Delta Kilo? Faktyczny właściciel: Dwight Cramm z El Paso w Teksasie? Uśmiech nie znika, ale, kurczę, bardzo niewiele brakuje. – Z kimś mnie pan pomylił, kolego. Nazywam się Mallon, nie Madden. James Mallon. Co do samolotu, to rzeczywiście king, ale o numerze N czterysta dwadzieścia sześć LL i należy do mojej skromnej osoby. Pan pewnie chciał trafić do Signature Air, po sąsiedzku. Hodges kiwa głową, jakby Madden mógł mieć rację. Potem sięga po telefon. Wyjmuje go lewą rękę, bo prawą cały czas trzyma w kieszeni. – Może zadzwonię do pana Cramma? Wyjaśnimy to sobie. O ile mi wiadomo, w zeszłym tygodniu był pan u niego na ranczu. Przekazał mu pan czek bankowy na dwieście tysięcy dolarów. Wystawiony przez Pierwszy Bank Reno. – Nie mam pojęcia, o czym pan mówi. – Po uśmiechu nie ma już żadnego śladu. – Wie pan co? On pana zna. Jako Jamesa Mallona, a nie Olivera Maddena, ale kiedy przefaksowałem mu sześć fotografii, bez trudu zakreślił pańską. Teraz twarz Maddena jest całkowicie pozbawiona wyrazu i Hodges dostrzega, że ten człowiek wcale nie jest przystojny. Ani brzydki. Jest nikim i właśnie tak sobie radził, robił przekręt za przekrętem, nabierał nawet takie szczwane kojoty jak Dwight Cramm. Jest nikim i dlatego Hodges przypomina sobie Brady’ego Hartsfielda, który nie tak dawno nieomal wysadził w powietrze salę koncertową pełną młodzieży. Dreszcz przechodzi mu po plecach. – Pan jest z policji? – pyta Madden. Mierzy Hodgesa wzrokiem od stóp do głów. – Raczej nie, jest pan za stary. Ale jeśli tak, to proszę pokazać legitymację. Hodges odpowiada tak samo jak facetowi w kombinezonie: – Nie jestem z policji, ale blisko.

– No to życzę powodzenia, panie Blisko. Mam ważne spotkania i już jestem trochę spóźniony. Rusza w stronę lincolna. Nie biegnie, ale idzie szybko. – Tak się składa, że przyleciał pan punktualnie – mówi grzecznie Hodges, dotrzymując mu kroku. Tuż po przejściu na emeryturę nie dałby rady za nim gonić. Żywił się wtedy nachosami i kabanosami Slim Jim, ciężko by zipał już po paru krokach. Teraz pokonuje pięć kilometrów dziennie, czy to piechotą, czy na bieżni. – Proszę mnie zostawić w spokoju – mówi Madden – bo wezwę prawdziwą policję. – Chciałbym tylko zamienić parę słów. Cholera, myśli Hodges, brzmię jak świadek Jehowy. Madden obchodzi lincolna od tyłu. Torba podróżna kołysze się w przód i w tył jak wahadło. – Nie ma mowy. Pan jest nienormalny. – Wie pan co – odpowiada Hodges, kiedy Madden sięga do drzwi od strony kierowcy. – Normalność jest przereklamowana. Madden otwiera drzwi. To się naprawdę świetnie układa, myśli Hodges, wyjmując z kieszeni Happy Slappera. Slapper to skarpeta zawiązana na supeł. Stopa pod supłem wyładowana jest kulkami łożyskowymi. Hodges bierze zamach i trafia Olivera Maddena w lewą skroń. To jest taki cios jak z bajki o trzech misiach: nie za mocny, nie za słaby, lecz w sam raz. Madden zatacza się i wypuszcza teczkę. Kolana się pod nim uginają, ale nie upada. Hodges łapie go nad łokciem silnym chwytem typu „proszę ze mną”, który opanował do perfekcji jako funkcjonariusz policji, i sadza go za kierownicą lincolna. Mężczyzna ma mętny wzrok boksera, który mocno oberwał, więc teraz liczy na koniec rundy, zanim przeciwnik pójdzie za ciosem i wykończy go na dobre. – Hopsa! – mówi Hodges, kiedy tyłek Maddena spoczywa na skórzanej tapicerce fotela kubełkowego. Zgina mu lewą nogę i wstawia ją do auta. Potem z lewej kieszeni swojej kurtki wyjmuje kajdanki i w okamgnieniu przykuwa Maddena do kierownicy. Kluczyki z dużym żółtym breloczkiem Hertza leżą w jednym z otworów na kubek. Hodges bierze je, zatrzaskuje drzwi kierowcy, podnosi teczkę z ziemi, a potem żwawym krokiem podchodzi do drzwi pasażera. Zanim wsiądzie, rzuca kluczyki na trawę niedaleko tablicy TYLKO ZAŁADUNEK I WYŁADUNEK. To dobry pomysł, bo Madden ocknął się już na tyle, że w kółko

wciska przycisk zapłonu w SUV-ie. Za każdym razem na desce rozdzielczej pojawia się napis: NIE WYKRYTO KLUCZA. Hodges zatrzaskuje drzwi pasażera i wesoło zerka na Maddena. – No to sobie siedzimy, Oliverze. Przytulnie jak u pana Boga za piecem. – Nie masz prawa – mówi Madden. Nieźle brzmi jak na faceta, któremu wokół głowy powinny latać ptaszki jak w kreskówce. – To jest napad. Mogę wnieść oskarżenie. Gdzie moja teczka? Hodges unosi ją. – Nic jej nie jest. Zaopiekowałem się nią dla ciebie. Madden wyciąga po nią nieskutą dłoń. – Daj mi ją. Hodges kładzie teczkę na podłodze auta i stawia na niej stopy. – Chwilowo jest w areszcie prewencyjnym. – Czego chcesz, gnoju? – To warknięcie zupełnie nie licuje z drogim garniturem i drogą fryzurą. – Daj spokój, Oliverze, aż tak mocno cię nie uderzyłem. Samolot. Samolot Cramma. – Sprzedał mi go. Mam umowę sprzedaży. – Na nazwisko James Mallon. – Tak się nazywam. Zmieniłem je legalnie cztery lata temu. – Oliverze, ty i „legalnie” nie spotykacie się nawet od święta. Ale to inna sprawa. Twój czek był bez pokrycia jak obietnice populisty. – To niemożliwe. – Madden szarpie kajdankami. – Zdejmij to ze mnie! – O kajdankach możemy rozmawiać, kiedy już pogadamy o czeku. Kurczę, to było zmyślne. Pierwszy Bank Reno istnieje naprawdę, więc kiedy Cramm zadzwonił, żeby potwierdzić czek, wyświetliło mu się, że dzwoni właśnie tam. Usłyszał typowe nagranie, że witamy w Pierwszym Banku Reno, gdzie klient jest królem, bla-bla-bla, a kiedy wcisnął właściwy numer, połączyło go z kimś, kto podawał się za doradcę klienta. Myślę sobie, że to był twój szwagier Peter Jamieson, aresztowany dziś rano w Fields w stanie Wirginia. Madden wzdryga się i mruga, jakby Hodges zamachał mu ręką przed twarzą. Jamieson naprawdę jest szwagrem Maddena, ale nie został aresztowany. Przynajmniej Hodgesowi nic o tym nie wiadomo. – Przedstawiając się jako Fred Dawlings, Jamieson zapewnił pana Cramma, że w Pierwszym Banku Reno masz ponad dwanaście milionów dolarów na kilku

rachunkach. Na pewno był przekonujący, ale to identyfikacja numeru była wisienką na torcie. Sztuczka z użyciem nielegalnego programu komputerowego. Moja asystentka dobrze zna się na komputerach, więc to wykombinowała. Sam ten numer zapewni wam od szesnastu do dwudziestu miesięcy w Club Fed. Ale to przecież dopiero początek. Pięć lat temu razem z Jamiesonem włamaliście się do systemu komputerowego Głównego Urzędu Obrachunkowego i ukradliście cztery miliony dolarów. – Jesteś szalony. – Większości ludzi cztery miliony na dwóch zupełnie by wystarczyły, ale ty nie należysz do takich, co spoczywają na laurach. Ty kochasz dreszczyk, prawda, Oliverze? – Nie będę z tobą rozmawiał. Napadłeś na mnie i pójdziesz za to do więzienia. – Daj mi swój portfel. Madden gapi się na niego wybałuszonymi oczami naprawdę zszokowany. Zupełnie jakby sam nie obrobił portfeli i kont bankowych Bóg wie ilu ludzi. Nie podoba ci się, że role się odwróciły? – myśli Hodges. Jakże mi przykro. Wyciąga rękę. – Dawaj. – Pierdol się. Hodges pokazuje Maddenowi Happy Slappera. Wyładowana skarpeta zwiesza się jak złowroga łza. – Dawaj, gnoju, albo wyłączę ci światło i sam go sobie wezmę. Twój wybór. Madden patrzy w oczy Hodgesa i widzi, że tamten mówi poważnie. Wtedy wkłada rękę do wewnętrznej kieszeni marynarki – powoli, niechętnie – i wyjmuje pękaty portfel. – O rany – mówi Hodges. – To ze strusia? – Tak się składa, że owszem. Hodges rozumie, o co chodzi Maddenowi: chce, żeby sięgnął po portfel. Przechodzi mu przez myśl, żeby kazać mu go położyć na konsoli między siedzeniami, ale tego nie robi. Wygląda na to, że Madden jest opornym uczniem i trzeba mu przypomnieć, kto tu rządzi. Hodges sięga więc po portfel, a kiedy Madden z całej siły ściska go za rękę, Hodges wali go Slapperem w wierzch dłoni. Miażdżący uścisk natychmiast ustaje. – Aua! Aua! Kurwa! Madden podnosi rękę do ust. Nad nią do zdziwionych oczu napływają łzy bólu.

– Nie sięgaj po to, czego utrzymać nie zdołasz – mówi Hodges. Schyla się i podnosi portfel, przez moment zastanawiając się, czy struś to gatunek zagrożony. Chociaż ten osioł, tak czy owak, miałby to w dupie. Następnie zwraca się do rzeczonego osła: – To był twój drugi grzecznościowy klaps. Więcej nie będzie. To nie jest układ policjant – podejrzany. Jak jeszcze raz mi podskoczysz, to stłukę cię jak psa, chociaż jesteś przykuty do kierownicy. Zrozumiano? – Tak. – To słowo pada z ust wciąż zaciśniętych z bólu. – Za ten numer z Głównym Urzędem Obrachunkowym ściga cię FBI. Wiesz o tym? Długa chwila milczenia, podczas której Madden zerka na Slappera. Potem znowu mówi, że tak. – W Kalifornii jesteś poszukiwany za kradzież rolls-royce’a silver wraith, a w Arizonie za kradzież sprzętu budowlanego o wartości pół miliona dolarów, który sprzedałeś potem w Meksyku. To też ci wiadomo? – Masz podsłuch? – Nie. Madden postanawia uwierzyć Hodgesowi na słowo. – Dobra, wiem. Chociaż na tych koparkach i buldożerach zarobiłem grosze. Cholerny szwindel. – Jeśli ktoś umie rozpoznać szwindel już na dzień dobry, to na pewno ty. – Hodges otwiera portfel. Prawie nie ma tam gotówki, w sumie może z osiemdziesiąt dolców, ale Maddenowi gotówki nie potrzeba. Ma co najmniej dwadzieścia parę kart na co najmniej sześć różnych nazwisk. Hodges patrzy na niego ze szczerym zdziwieniem. – Jak ty się w tym wszystkim nie gubisz? Madden nie odpowiada. Z tą samą ciekawością Hodges pyta: – Wstyd ci czasem? Wciąż patrząc przed siebie, Madden mówi: – Ten stary bydlak z El Paso ma sto pięćdziesiąt milionów dolarów. Większość zarobił na sprzedaży bezwartościowych umów na dzierżawę ropy. No dobra, odleciałem jego samolotem. Nie zostawiłem mu nic oprócz jego cessny sto siedemdziesiąt dwa i leara trzydzieści pięć. Biedaczysko! Hodges myśli sobie, że gdyby ten facet miał kompas moralny, to wskazywałby zawsze dokładnie na południe. Rozmowa nie ma sensu… ale czy kiedykolwiek go

miała? Grzebie w portfelu i znajduje szczegółowy rachunek za king aira: dwa tysiące z góry, reszta złożona w depozycie w Pierwszym Banku Reno, przeznaczona do wypłaty po satysfakcjonującym locie próbnym. W sensie praktycznym ten świstek jest bezwartościowy – samolot został kupiony pod fałszywym nazwiskiem za nieistniejące pieniądze – ale Hodges nie zawsze bywa praktyczny i wciąż nie jest za stary, żeby zebrać parę skalpów. – Zamknąłeś samolot czy zostawiłeś kluczyk obsłudze, żeby sami to zrobili, jak odstawią go do hangaru? – Obsłudze. – Aha, dobrze. – Hodges poważnie patrzy na Maddena. – Teraz będzie najważniejszy moment tej naszej pogawędki, Oliverze, więc słuchaj uważnie. Zostałem wynajęty, żeby znaleźć samolot i go odzyskać. To wszystko, cała historia. Nie jestem z FBI, z policji, nie jestem nawet prywatnym detektywem. Mam za to dobre źródła i wiem, że jesteś o krok od wykupienia pakietu kontrolnego dwóch kasyn nad jeziorem, jednego na wyspie Grande Belle Coeur, a drugiego na P’tit Grand Coeur. – Stuka stopą w teczkę. – Jestem pewien, że papiery są tutaj. I że jeśli chcesz zachować wolność, nigdy nie zostaną podpisane. – Chwileczkę! – Morda w kubeł. W terminalu Delta Airlines czeka bilet na nazwisko James Mallon. W jedną stronę do Los Angeles. Samolot odlatuje za… – zerka na zegarek – za około półtorej godziny. Masz dość czasu, żeby przejść przez kontrolę bezpieczeństwa. Albo wsiądziesz na pokład, albo dziś wieczorem wylądujesz w więzieniu. Zrozumiano? – Nie mogę… – Zrozumiano?! Madden – znany również pod nazwiskami Mallon, Morton, Mason, Dillon, Callen i Bóg wie iloma innymi – rozważa swoje opcje, stwierdza, że nie ma żadnych, i posępnie kiwa głową. – Świetnie! Teraz cię odepnę, wezmę kajdanki i wysiądę z twojego auta. Jeśli podczas którejś z tych czynności spróbujesz mnie załatwić, to tak ci przydzwonię, że obudzisz się za tydzień. Jasne? – Tak. – Twoje kluczyki leżą na trawie. Duży żółty breloczek Hertza z numerem jeden, na pewno zauważysz. Ale na razie rączki na kierownicy. Za dziesięć druga, jak cię

uczył tatuś. Madden kładzie obie dłonie na kierownicy. Hodges rozpina kajdanki, chowa je do lewej kieszeni kurtki i wysiada z lincolna. Madden się nie rusza. – Dobrego dnia życzę – mówi Hodges i zatrzaskuje drzwi.

7

Wsiada do swej toyoty prius, podjeżdża do zatoczki przed Zane Aviation, parkuje, a potem patrzy, jak Madden wygrzebuje kluczyki z trawy. Macha do niego, kiedy ten go mija. Madden nie reaguje, ale Hodges bynajmniej z tego powodu nie rozpacza. Rusza za lincolnem drogą dojazdową, nie siedzi mu na ogonie, ale mało brakuje. Kiedy Madden skręca w stronę głównych terminali, Hodges błyska mu światłami na pożegnanie. Niecały kilometr dalej zatrzymuje się na parkingu Midwest Airmotive i dzwoni do swojego dawnego partnera Pete’a Huntleya. Pete wita go uprzejmym „Cześć, Billy, jak leci?”, ale nikt nie nazwałby tego wylewnym pozdrowieniem. Odkąd Hodges poszedł własną drogą w sprawie Zabójcy z Mercedesa (i w rezultacie ledwo uniknął poważnych kłopotów prawnych), jego relacja z Pete’em bardzo się ochłodziła. Może to ją trochę ociepli. Z całą pewnością Hodges nie ma wyrzutów sumienia, że okłamał osła, który właśnie kieruje się do terminalu Delta Airlines. Jeśli ktokolwiek zasługuje na to, żeby odpłacić mu pięknym za nadobne, to właśnie Oliver Madden. – Masz ochotę capnąć bardzo smakowity kąsek, Pete? – Jak bardzo smakowity? – Ton wciąż chłodny, ale teraz przynajmniej zaciekawiony. – Z listy dziesięciu przestępców najbardziej poszukiwanych przez FBI. Może być? Właśnie odprawia się w terminalu Delty, odlatuje do Los Angeles lotem numer sto dziewiętnaście o trzynastej czterdzieści pięć. Posługuje się nazwiskiem James Mallon, ale naprawdę nazywa się Oliver Madden. Pięć lat temu ukradł kupę rządowych pieniędzy, a przecież wiesz, że Wuj Sam nie lubi, kiedy obrabiają mu kieszenie. – Potem dodaje jeszcze kilka barwnych szczegółów z życiorysu Maddena. – Skąd wiesz, że jest w terminalu Delty? – Bo sam kupiłem mu bilet. Wyjeżdżam z lotniska. Właśnie przejąłem jego samolot. Który wcale nie jest jego, bo zapłacił za niego gumowym czekiem. Holly zadzwoni do Zane Aviation i poda im szczegóły. Uwielbia ten kawałek roboty. Długie milczenie. Potem: – Billy, czy ty nigdy nie przejdziesz na emeryturę?

To trochę boli. – Mógłbyś mi podziękować. Krzywda by ci się od tego nie stała. Pete wzdycha. – Zadzwonię do ochrony lotniska, a potem sam tam pojadę. – Chwila ciszy. Potem: – Dziękuję… Kermit. Hodges uśmiecha się pod nosem. To niewiele, ale może w ten sposób zaczną naprawiać to, co nie do końca zostało zniszczone, ale mocno się nadwątliło. – Ukłoń się Maddenowi od Holly z Uczciwych Znalazców. To ona go namierzyła. Ciągle nerwowo reaguje na ludzi, których nie zna, ale przy komputerze wymiata. – Przekażę na pewno. – I pozdrów Izzy. Isabelle Jaynes to partnerka Pete’a, odkąd Hodges złożył odznakę. Wybuchowy rudzielec, a do tego diablo bystra. Nagle Hodges uświadamia sobie – i jest to dla niego prawie szok – że niebawem sama zacznie pracować z nowym partnerem, bo i Pete wkrótce przechodzi na emeryturę. – To też przekażę. Opiszesz mi tego gościa, żeby ochrona lotniska wiedziała, kogo szukać? – Trudno go przegapić. Dwa metry wzrostu, jasnobrązowy garnitur, pewnie jest teraz trochę skołowany. – Rąbnąłeś go? – Uspokoiłem. Pete się śmieje. Dobrze to słyszeć. Hodges kończy rozmowę i rusza do miasta. Jest na najlepszej drodze do wzbogacenia się o dwadzieścia tysięcy dolarów od pewnego tetryka z Teksasu, niejakiego Dwighta Cramma. Zadzwoni do niego z dobrą nowiną, jak tylko się dowie, czego chce Barbster.

8

Drew Halliday (teraz w niewielkim kręgu przyjaciół woli być nazywany Drew) je jajka z szynką na grzance przy swoim stałym narożnym stoliku w Jamais Toujours. Spożywa powoli, nie śpieszy się, chociaż byłby w stanie pożreć wszystko na cztery razy, a potem podnieść talerz i wylizać go z pysznego żółtego sosu jak pies miskę. Nie ma bliskiej rodziny, jego życie intymne nie istnieje od ponad piętnastu lat, a niewielki krąg przyjaciół – bądźmy szczerzy – to właściwie ledwie znajomi. Jedyne, co go teraz interesuje, to książki i jedzenie. To znaczy nie. Obecnie jest jeszcze coś trzeciego. W jego życiu ponownie pojawiły się notesy Johna Rothsteina. Do stolika podpływa kelner, młody chłopak w białej koszuli i obcisłych czarnych spodniach. Ma dość długie ciemnoblond włosy, czyste i związane na karku, żeby odsłonić ładnie zarysowane kości policzkowe. Drew od trzydziestu lat należy do małej grupy teatralnej (zabawne, jak ten czas leci… nie, to wcale nie jest zabawne) i uważa, że z Williama byłby bardzo udany Romeo, pod warunkiem że potrafi grać. A dobrzy kelnerzy zawsze trochę potrafią. – Podać coś jeszcze, panie Halliday? Tak! – myśli Drew. Dwie porcje tych jajek, potem dwa crème brûlée i kruche ciasto z truskawkami! – Chyba poproszę jeszcze jedną kawę. William uśmiecha się, odsłaniając zęby, o które dbają najlepsi dentyści. – Przyniosę ją panu rach-ciach. Drew z żalem odsuwa talerz, zostawiając na nim resztkę żółtka i sosu holenderskiego. Wyjmuje terminarz. Oczywiście to moleskin, taki w rozmiarze kieszonkowym. Kartkuje notatki z ostatnich czterech miesięcy – adresy, przypomnienia, ceny książek, które zamówił lub zamówi dla różnych klientów. Pod koniec, na oddzielnej pustej stronie, znajdują się dwa nazwiska. Pierwsze brzmi James Hawkins. Drew zastanawia się, czy to zbieg okoliczności, czy też chłopak wybrał je celowo. Czy w dzisiejszych czasach chłopcy czytają jeszcze Roberta Louisa Stevensona? Drew skłania się ku opinii, że ten owszem. Bądź co

bądź twierdził, że studiuje literaturę, a Jim Hawkins to bohater i narrator Wyspy skarbów. Pod nazwiskiem James Hawkins znajduje się nazwisko Peter Saubers.

9

Saubers – vel Hawkins – po raz pierwszy przyszedł do sklepu dwa tygodnie temu. Krył się za idiotycznym młodocianym wąsem, który jeszcze na dobre nie urósł. Na nosie miał czarne okulary w rogowej oprawie, podobne do tych, w jakich Drew (wówczas Andy) gustował w czasach, kiedy prezydentem był Jimmy Carter. Nastolatki z zasady nie pojawiają się w sklepie i Drew wcale to nie przeszkadza. Może od czasu do czasu wciąż pociąga go jakiś młody mężczyzna – jak na przykład kelner William – ale młodzież zazwyczaj nieostrożnie obchodzi się z cennymi książkami, nie uważa, odstawia je na półkę do góry nogami, a nawet upuszcza. Poza tym młodzi ludzie mają godną ubolewania skłonność do kradzieży. Ten natomiast wyglądał tak, jakby zamierzał zwiać w popłochu, gdy tylko Drew zawoła „buu!”. Miał na sobie kurtkę City College, chociaż dzień był na to za ciepły. Drew, który naczytał się dostatecznie dużo Sherlocka Holmesa, prędko połączył ją z wąsami oraz okularami i wydedukował, że chłopak chce udawać starszego, niż jest, jakby próbował się dostać do któregoś z klubów w centrum, a nie do księgarni specjalizującej się w rzadkich wydaniach. Chcesz, żebym myślał, że masz co najmniej dwadzieścia jeden lat, stwierdził Drew, ale jeśli ukończyłeś siedemnaście, to zjem własny kapelusz. I nie przyszedłeś tu oglądać książek, prawda? Wyglądasz mi na młodzieńca z misją. Pod pachą chłopak miał dużą książkę oraz szarą kopertę. W pierwszej chwili Drew sądził, że Wąsaty poprosi o wycenę jakiegoś zapleśniałego tomu, który znalazł na strychu, ale gdy chłopak zbliżył się niepewnie, Drew dostrzegł na grzebiecie książki fioletową naklejkę, którą natychmiast rozpoznał. Odruchowo chciał powiedzieć: „Cześć, synu”, ale ugryzł się w język. Niech się kryje pod tym swoim studenckim przebraniem. Co w tym złego? – Dzień dobry panu. Mogę w czymś pomóc? Przez chwilę młody Wąsaty nie odpowiadał. Ciemny brąz jego świeżego zarostu mocno kontrastował z bladością policzków. Drew zrozumiał, że młodzieniec waha się, czy zostać, czy też mruknąć „Chyba w niczym” i zwiać gdzie pieprz rośnie. Żeby się odwrócił, wystarczyło zapewne jedno słowo, ale Drew cierpiał na często spotykaną u antykwariuszy chorobę zwaną ciekawością.

Dlatego obdarzył gościa swym najłagodniejszym uśmiechem, splótł dłonie i milczał. – No… – powiedział w końcu chłopak. – Może. – Drew uniósł brwi. – Pan kupuje i sprzedaje rzadkie książki, prawda? Tak przeczytałem na pana stronie. – Owszem. Kupuję je pod warunkiem, że zdołam sprzedać je z zyskiem, ma się rozumieć. Na tym polega ten interes. Młodzieniec zebrał w sobie odwagę – było to niemal widoczne – i podszedł pod samą ladę, gdzie okrągły blask staromodnej lampy przegubowej padał na dość bezładną stertę papierów. Drew wyciągnął rękę. – Andrew Halliday. Chłopak uścisnął ją pośpiesznie i zaraz cofnął, jakby się bał, że Drew ją przytrzyma. – James Hawkins. – Miło mi pana poznać. – Yhy. Chyba… mam coś, co pana zainteresuje. Coś, za co kolekcjoner mógłby dużo zapłacić. Właściwy kolekcjoner. – Chyba nie chodzi o tę książkę, prawda? Drew widział teraz tytuł tomu, który chłopak przyniósł ze sobą: Depesze z Olimpu. Na grzbiecie nie było podtytułu, ale Drew od lat miał własny egzemplarz i dobrze go znał: Odręczne listy 20 wielkich pisarzy amerykańskich. – Ojejku, nie. To nie to. – „James Hawkins” zachichotał nerwowo. – To tylko dla porównania. – W porządku, proszę mówić dalej. Przez moment „James Hawkins” chyba nie wiedział, jak to się robi. Potem mocniej wetknął pod pachę szarą kopertę i zaczął kartkować błyszczące strony Depesz z Olimpu. Minął notkę Faulknera, w której ten karcił producenta paszy z Oxfordu w Missisipi za zagubione zamówienie, wylewny list Eudory Welty do Ernesta Hemingwaya, bazgroły Sherwooda Andersona na Bóg wie jaki temat oraz listę zakupów Roberta Penna Warrena ozdobioną rysunkiem dwóch tańczących pingwinów, z których jeden pali papierosa. Wreszcie znalazł to, czego szukał, położył książkę na blacie i odwrócił tak, by Drew mógł przeczytać. – Niech pan popatrzy – powiedział. Drew szybciej zabiło serce, kiedy zobaczył nagłówek: John Rothstein do Flannery O’Connor. Starannie sfotografowaną notkę napisano na kartce w linie.

Papier wyrwany z taniego notesu był poszarpany z lewej strony. Drobnego, schludnego pisma Rothsteina, jakże odmiennego od gryzmołów wielu pisarzy, nie sposób było nie rozpoznać. 19 lutego 1953 Moja droga Flannery O’Connor! Otrzymałem od Pani wspaniałą powieść „Mądrość krwi”, w której raczyła Pani umieścić dla mnie dedykację. Mogę ją nazwać wspaniałą, ponieważ sam nabyłem tę książkę, gdy tylko się ukazała, i natychmiast ją przeczytałem. Jestem zachwycony, że posiadam teraz egzemplarz z autografem, tak jak Pani z pewnością jest zachwycona tantiemami za kolejną sprzedaną kopię! Podobała mi się cała zbieranina postaci, szczególnie Hazel Motes i Enoch Emery, stróż w zoo, z którym z pewnością mógłby się zaprzyjaźnić mój Jimmy Gold. Panno O’Connor, jest Pani nazywana „koneserką groteskowości”, ale tym, czego krytycy nie zauważają – zapewne dlatego, iż sami są go pozbawieni – jest Pani szaleńcze poczucie humoru, które nikogo nie szczędzi. Wiem, że zdrowie Pani nie dopisuje, ale mam nadzieję, że mimo to nie zaniecha Pani twórczości. To ważna twórczość! Jeszcze raz dziękuję. John Rothstein PS Wciąż śmieję się ze Słynnego Kurczaka!!! Żeby się uspokoić, Drew wpatrywał się w list dłużej, niż to konieczne, a potem podniósł wzrok na chłopaka, który podawał się za Jamesa Hawkinsa. – Czy rozumie pan nawiązanie do Słynnego Kurczaka? Mogę wyjaśnić. To dobry przykład tego, co Rothstein nazwał jej szaleńczym poczuciem humoru. – Sam sprawdziłem. Kiedy panna O’Connor miała sześć czy siedem lat, miała kurczaka, który chodził tyłem, a przynajmniej tak twierdziła. Przyjechali jacyś ludzie z kroniki filmowej, żeby to nakręcić, i kurczak trafił do kin. O’Connor mówiła potem, że to był szczytowy moment jej życia i od tamtej pory wszystko było rozczarowaniem. – Zgadza się. Skoro już omówiliśmy Słynnego Kurczaka, to czym mogę służyć? – Drew znowu musiał się powstrzymać, żeby nie dodać: „synu”. Chłopak głęboko odetchnął, a potem odpiął zatrzask koperty. Wyjął z niej kserokopię i położył obok Depesz z Olimpu otwartych na liście Rothsteina. Kiedy

Drew patrzył to na jedno, to na drugie, jego twarz wciąż ujawniała łagodne zainteresowanie, ale pod blatem zacisnął palce tak mocno, że krótko przycięte paznokcie wbiły mu się w skórę. Od razu wiedział, na co patrzy. Te zawijasy na końcu każdego „y”, to „b”, które nigdy nie łączyło się z resztą liter, to wysokie „h” i to niskie „g”. Teraz pozostawało tylko pytanie, jak dużo wie „James Hawkins”. Może nie za wiele, ale z całą pewnością więcej niż nic. W przeciwnym razie nie chowałby się za świeżym wąsem i okularami podejrzanie przypominającymi zerówki, które można kupić w aptece albo sklepie z przebraniami. Na górze strony widniała liczba 44 zakreślona kółkiem. Poniżej znajdował się fragment wiersza: Samobójstwo zatacza koło, tak sądzę; ty możesz myśleć inaczej. Tymczasem zastanów się nad tym. Rynek tuż po wschodzie słońca, Można by rzec, że w Meksyku. Lub w Gwatemali, jeśli wolisz. W którymś z tych miejsc, gdzie w pokojach wciąż wiszą drewniane wiatraki. Tak czy owak jest blanco aż po błękitne niebo oprócz podartych pióropuszy palm i rosy, tam gdzie chłopak przed kawiarnią szoruje bruk, w półśnie. Na rogu czeka na pierwszy Tu się urywało. Drew podniósł wzrok na chłopaka. – Dalej autor pisze o pierwszym autobusie tego dnia – wyjaśnił „James Hawkins”. – Takim podłączonym do trakcji. Trolejbusie. Żona podmiotu lirycznego, a może dziewczyna, siedzi martwa w kącie pokoju. Zastrzeliła się. Właśnie ją znalazł. – Nie wygląda mi to na ponadczasową poezję – rzucił Drew. W obecnym stanie, w szoku, nic innego nie przyszło mu do głowy. Bez względu na jakość ten wiersz to pierwsze dzieło Johna Rothsteina, które ujrzało światło

dzienne od ponad pół wieku. Nie widział go nikt z wyjątkiem autora, tego chłopca oraz Drew. Chyba że zerknął na nie również Morris Bellamy, co wydawało się mało prawdopodobne, zważywszy na ogromną liczbę notesów, które ponoć ukradł. Ogromną liczbę. Mój Boże, ogromna liczba notesów. – Nie – odparł chłopak – to bynajmniej nie Wilfred Owen ani T.S. Eliot, ale myślę, że nie w tym rzecz. Prawda? Drew nagle zorientował się, że „James Hawkins” przygląda mu się uważnie. I co widzi? Pewnie niewiele. Drew miał wprawę w niezdradzaniu emocji – to konieczne w branży, w której zaniżanie ceny w oczach sprzedającego jest równie ważne jak zawyżanie jej w oczach potencjalnych nabywców – ale to było tak, jakby Titanic nagle wynurzył się na powierzchnię Atlantyku, zniszczony i zardzewiały, ale prawdziwy. No dobrze, przyznaj to. – Tak, chyba nie w tym. – Kserokopia i list do O’Connor wciąż leżały obok siebie. Drew odruchowo wodził pulchnym palcem od jednego do drugiego, porównując charakterystyczne elementy. – Jeśli to fałszerstwo, to doskonałe. – To nie fałszerstwo. – W tych słowach nie brakowało pewności siebie. – Skąd pan to ma? Chłopak zaczął chrzanić zmyśloną opowiastkę, której Drew ledwo słuchał, coś o zmarłym wuju Philu z Cleveland, który zapisał młodemu Jamesowi swoją kolekcję książek. Wśród wydań w miękkich okładkach i edycji z klubu książki było sześć moleskinów i uwaga, uwaga: okazało się, że te notesy, pełne przeróżnych ciekawych rzeczy – głównie poezji, ale także esejów i paru fragmentów opowiadań – to dzieła Johna Rothsteina. – Skąd pan wiedział, że to Rothstein? – Rozpoznałem jego styl, nawet w wierszach – odparł „Hawkins”. Oczywiście musiał być przygotowany na takie pytanie. – Studiuję literaturę amerykańską w City College i czytałem większość jego utworów. Ale to nie wszystko. Na przykład ten wiersz jest o Meksyku, a Rothstein po ukończeniu służby wojskowej spędził tam pół roku. – Podobnie jak kilkunastu innych znaczących pisarzy amerykańskich, w tym Ernest Hemingway i tajemniczy B. Traven. – To prawda, ale proszę spojrzeć.

Chłopak wyjął z koperty drugą kserokopię. Drew mówił sobie, że nie może sięgnąć po nią łapczywie… i łapczywie po nią sięgnął. Zachowywał się tak, jakby robił w tym interesie od trzech lat, a nie od trzydziestu, ale któż by się mu dziwił? To duża sprawa. Wielka! Trudność polegała na tym, że „James Hawkins” chyba zdawał sobie z tego sprawę. Ach, ale on nie wie tego, co ja, czyli na przykład skąd wzięły się te notesy. Chyba że to Morrie się nim wysługuje, ale czy coś takiego jest naprawdę możliwe, skoro gnije w więzieniu stanowym Waynesville? Na drugiej kserokopii z całą pewnością znajdowało się pismo tej samej osoby, ale już nie tak schludne. Na stronie z poezją nie było żadnych skreśleń i zapisków na marginesach, tutaj zaś całe mnóstwo. – Myślę, że mógł to napisać po pijaku – powiedział chłopak. – Wie pan, on dużo pił, a potem rzucił alkohol. Z dnia na dzień. Proszę przeczytać. Zobaczy pan, o czym to jest. W kółku na górze strony była liczba 77. Tekst zaczynał się w pół zdania. niespodziewane. O ile na krótką metę dobre recenzje są jak słodki deser, to w dłuższej perspektrywie powodują niestrawność – bezsenność, koszmary, nawet trudności z jakże ważnym wysraniem się po południu. Głupota jeszcze bardziej rzuca się w oczy w tych dobrych niż w tych złych. Uważać Jimmy’ego Golda za wzorzec, wręcz za BOHATERA, to jak nazywać Billy’ego Kida (albo Charlesa Starkweathera, jego najbliższy dwudziestowieczny odpowiednik) amerykańską ikoną. Jimmy jest taki, jaki jest, a nawet taki, jaki jestem ja albo jacy jesteście wy; jego modelem nie był Huck Finn, ale Stefan Lantier, największa postać literatury XIX wieku! Jeśli ukryłem się przed spojrzeniem opini publicznej, to dlatego, że jest to spojrzenie oczu zakażonych i nie ma powodu, żeby pokazywać im nowy materiał. Jak powiedziałby sam Jimmy, „wszystko gówno […]. Tu tekst się urywał, ale Drew wiedział, co będzie dalej, i był pewien, że „Hawkins” również. To słynne motto Jimmy’ego, które po tylu latach wciąż widywało się czasem na koszulkach. – Źle napisał „perspektywie”. – To wszystko, co przyszło mu do głowy. – Mhm, i „opinii”. To literówki, niepoprawione przez żadnego redaktora. – Chłopakowi świeciły się oczy. Drew nieraz widywał ten blask, ale nigdy u kogoś

tak młodego. – Myślę, że ten tekst jest żywy. Żywy i oddycha. Widzi pan, co napisał o Stefanie Lantierze? To główny bohater Germinala Émile’a Zoli. To coś nowego! Rozumie pan? Nowe spojrzenie na bohatera, którego wszyscy znają, i to pióra samego autora! Założę się, że są kolekcjonerzy, którzy zapłaciliby kupę forsy za oryginał i resztę moich notesów. – Mówi pan, że jest ich sześć? – Mhm. Sześć. Nie ponad sto. Jeśli chłopak miał ich tylko sześć, to na pewno nie działał w imieniu Bellamy’ego, chyba że Morris z jakiegoś powodu podzielił swój łup. Drew nie wyobrażał sobie, żeby jego stary kumpel zrobił coś takiego. – To notesy średniego formatu, po osiemdziesiąt stron każdy. W sumie czterysta osiemdziesiąt stron. Dużo wolnego miejsca, z wierszami zawsze tak jest, ale to nie tylko wiersze. Również opowiadania. W tym jedno o dzieciństwie Jimmy’ego Golda. Oto zasadnicze pytanie: czy on, Drew, naprawdę wierzył, że notesów jest tylko sześć? Czy możliwe, że chłopak zatrzymał najbardziej smakowite kąski? A jeśli tak, to czy dlatego, że chciał sprzedać je później, czy może nie chciał sprzedać ich w ogóle? Zdaniem Drew, błysk w oku wskazywał na to drugie, chociaż chłopak mógł sobie jeszcze nie zdawać z tego sprawy. – Proszę pana? Panie Halliday? – Przepraszam. Próbuję się przyzwyczaić do świadomości, że być może to naprawdę nowy materiał Rothsteina. – Bo tak jest. – W głosie chłopaka nie było wątpliwości. – No to ile? – Ile ja bym za to zapłacił? – Drew uznał, że teraz „synu” będzie na miejscu, skoro zaczynają się targować. – Synu, ja nie śpię na pieniądzach. I nie jestem do końca przekonany, że to na pewno nie fałszerstwo. Oszustwo. Musiałbym zobaczyć oryginały. Drew widział, że „Hawkins” przygryza wargę pod świeżym wąsem. – Nie pytałem, ile pan by zapłacił. Chodziło mi o prywatnych kolekcjonerów. Na pewno zna pan kogoś, kto jest gotów wydać dużo pieniędzy na wyjątkowe okazy. – Owszem, znam kilka takich osób. – Znał kilkanaście. – Ale nie napiszę do nich na podstawie dwóch kserokopii. Z kolei potwierdzenie autentyczności przez grafologa może być ryzykowne. Rothsteina zamordowano, co oznacza, że to kradzione rzeczy.

– Nie, jeśli dał je komuś przed śmiercią – prędko zripostował chłopak i Drew znów musiał sobie przypominać, że młodzieniec przygotował się na tę rozmowę. Ale na moją korzyść przemawia doświadczenie, pomyślał. Doświadczenie i wprawa. – Synu, nie da się udowodnić, że tak było. – Ani że nie było. A więc impas. Nagle chłopak chwycił obie kserokopie i wsadził je z powrotem do koperty. – Hola, hola! – zawołał Drew zaniepokojony. – Momencik! – Nie, myślę, że przychodząc do pana, popełniłem błąd. W Kansas City jest sklep Jarrett’s Fine Firsts and Rare Editions. Jeden z największych w kraju. Tam spróbuję. – Jeśli może pan zaczekać tydzień, zadzwonię do kilku osób. Ale musi pan zostawić kserokopie. Chłopak się wahał. – Jak pan myśli, ile pan by za to dostał? – zapytał w końcu. – Za prawie pięćset stron niepublikowanego… ba! niewidzianego materiału Rothsteina? Kupiec zapewne żądałby co najmniej komputerowej analizy grafologicznej, jest do tego kilka dobrych programów, ale gdyby się potwierdziło, to może… – Obliczył w myślach najniższą kwotę, którą mógłby rzucić, tak by nie zabrzmiało to absurdalnie. – Może pięćdziesiąt tysięcy dolarów. „James Hawkins” zaakceptował tę sumę lub tylko robił takie wrażenie. – A ile wyniosłaby pańska prowizja? Drew zaśmiał się uprzejmie. – Synu… James… za taką transakcję żaden handlarz nie wziąłby prowizji. Nie, kiedy twórca, w żargonie prawnym nazywany właścicielem, został zamordowany, a materiał być może skradziono. Podzielilibyśmy się po równo. – Nie. – Chłopak powiedział to błyskawicznie. Może nie był w stanie zapuścić wąsów harleyowca, jakie mu się marzyły, lecz miał nie tylko rozum, ale i jaja. – Siedemdziesiąt–trzydzieści. Na moją korzyść. Drew był gotów na to przystać, zainkasować za sześć notesów może nawet ćwierć miliona dolarów i dać chłopakowi siedemdziesiąt procent pięćdziesięciu tysięcy, ale czy „James Hawkins” nie oczekuje, że będzie się choć trochę targował? Czy w przeciwnym razie nie nabierze podejrzeń?

– Sześćdziesiąt–czterdzieści. To moja ostateczna oferta, oczywiście pod warunkiem znalezienia kupca. Trzydzieści tysięcy dolarów za coś, co znalazł pan w pudle ze starymi egzemplarzami Szczęk i Co się wydarzyło w Madison County. Moim zdaniem, niezły zysk. Chłopak przestępował z nogi na nogę. Wyraźnie miał wątpliwości, ale nic nie mówił. Drew wrócił do swego najłagodniejszego uśmiechu. – Proszę mi zostawić kserokopie. Wróci pan za tydzień i powiem panu, na czym stoimy. A tymczasem dobra rada: niech pan się trzyma z dala od sklepu Jarretta. Ten człowiek to ździerca. – Będę chciał gotówkę. Jak każdy, pomyślał Drew. – Nie tak szybko, synu. Chłopak podjął decyzję i położył kopertę na zagraconym blacie. – Dobrze. Wrócę do pana. W to nie wątpię, pomyślał Drew. I sądzę, że kiedy wrócisz, będę w lepszej pozycji przetargowej. Wyciągnął rękę. Chłopak znów ją uścisnął, tak zdawkowo, jak tylko możliwe, żeby nie wyjść na niegrzecznego. Jakby się bał, że zostawi odciski palców. Co w pewnym sensie i tak już zrobił. Drew nie ruszał się, dopóki „Hawkins” nie wyszedł ze sklepu, a potem opadł na krzesło biurowe (jęknęło z rezygnacją) i wybudził ze snu swego macintosha. Nad głównymi drzwiami lokalu znajdowały się dwie kamery, skierowane w przeciwne strony Lacemaker Lane. Patrzył, jak chłopak skręca w Crossway Avenue i znika z pola widzenia. Fioletowa naklejka na grzbiecie Depesz z Olimpu to było to. Oznaczała, że to egzemplarz biblioteczny, a Drew znał każdą bibliotekę w mieście. Kolor fioletowy wyróżniał egzemplarze z księgozbioru podręcznego przy Garner Street, a te nie powinny opuszczać biblioteki. Gdyby ów młody człowiek próbował wynieść książkę pod tą swoją kurtką City College, zadzwoniłaby bramka, ponieważ naklejka miała również działanie antykradzieżowe. To – po uwzględnieniu ewidentnego oczytania tego chłopaka – pozwoliło Drew na kolejną holmesowską dedukcję. Wszedł na stronę internetową biblioteki przy Garner Street, na której widniało wiele opcji: LETNIE GODZINY OTWARCIA, DZIECI I MŁODZIEŻ, NADCHODZĄCE

WYDARZENIA, SERIA KLASYCZYCH FILMÓW i wreszcie, co najważniejsze: POZNAJ NASZ PERSONEL. Drew Halliday klinknął na ten ostatni link i nie musiał już szukać dalej, przynajmniej chwilowo. Nad krótkimi biogramami widniała wspólna fotografia pracowników, w sumie dwudziestu kilku osób, na trawniku biblioteki. Za nimi górował pomnik Horace’a Garnera z otwartą książką w dłoni. Wszyscy byli uśmiechnięci, w tym i ten chłopak, bez wąsów i sztucznych okularów. Drugi rząd, trzeci od lewej. Według biogramu młody pan Peter Saubers chodził do liceum Northfield i obecnie pracował w bibliotece na część etatu. Zamierzał studiować anglistykę z dodatkową specjalizacją z bibliotekoznawstwa. Drew kontynuował poszukiwania, które ułatwiało dość nietypowe nazwisko. Odrobinę się pocił, ale czemu nie? Już teraz miał wrażenie, że sześć notesów to tyle co nic, tylko taka przystawka. Wszystkie – zawierające między innymi czwartą powieść o Jimmym Goldzie, jeśli jego pomylony przyjaciel miał przed laty rację – mogły być warte nawet pięćdziesiąt milionów dolarów, gdyby je podzielić i sprzedać różnym kolekcjonerom. Sama czwarta powieść o Jimmym Goldzie przyniosłaby ze dwadzieścia. A skoro Morrie Bellamy tkwił bezpiecznie w więzieniu, na przeszkodzie stał tylko jeden nastolatek, który nawet nie jest w stanie zapuścić porządnych wąsów.

10

Kelner William wraca z rachunkiem. Drew wsuwa kartę American Express do skórzanego etui. Nie zostanie odrzucona, o tym jest przekonany. Nie ma podobnej pewności co do dwóch pozostałych, dba natomiast o to, żeby konto American Express było dość czyste, ponieważ właśnie tej karty używa do biznesowych transakcji. W ostatnich latach interes nie szedł za dobrze, chociaż przecież powinien. Powinien iść doskonale, zwłaszcza między 2008 a 2012 rokiem, kiedy amerykańska gospodarka wpadła w dołek, z którego nie potrafiła się wygrzebać. W takich czasach wartość cennych towarów – rzeczy autentycznych, a nie komputerowych bajtów na nowojorskiej giełdzie – zawsze rośnie. Owszem, złota i diamentów, ale także dzieł sztuki, antyków i rzadkich książek. Ten skurwiel Michael Jarrett z Kansas City jeździ teraz porsche. Drew widział to na jego profilu na Facebooku. Wraca myślami do drugiego spotkania z Peterem Saubersem. Szkoda, że chłopak dowiedział się o trzecim kredycie hipotecznym. To był punkt zwrotny. Może wręcz kluczowy. Kłopoty finansowe Drew sięgają tej cholernej książki Jamesa Agee’ego Let Us Now Praise Famous Men. Przepiękny egzemplarz w idealnym stanie, nie tylko z autografem Agee’ego, ale i Walkera Evansa, który zrobił te zdjęcia. Skąd Drew mógł wiedzieć, że pochodzi z kradzieży? No dobrze, pewnie o tym wiedział, jasno zapłonęły wszystkie światła ostrzegawcze, więc powinien był się trzymać z dala od sprawy, ale sprzedający nie miał pojęcia, ile tak naprawdę wart jest ten tom, i Drew nieco stracił czujność. Dzięki Bogu nie na tyle, żeby dostać grzywnę albo trafić do więzienia, ale skutki okazały się długofalowe. Od 1999 roku na wszystkich konferencjach, sympozjach i targach towarzyszy mu pewien… smrodek. Renomowani handlarze i kupcy zwykle go omijają, chyba że – i to właśnie ironia losu – mają coś odrobinkę podejrzanego, na czym chcą szybko zarobić. Czasem, kiedy Drew nie może spać, myśli: To oni pchają mnie ku ciemnej stronie. To nie moja wina. Tak naprawdę to ja tu jestem ofiarą. Wszystko to nadaje Peterowi Saubersowi tym większego znaczenia.

William wraca ze skórzanym etui, twarz ma poważną. Drew się to nie podoba. Może jednak odrzuciło transakcję. Potem jednak jego ulubiony kelner się uśmiecha i Drew z cichym westchnieniem wypuszcza wstrzymywany oddech. – Dziękuję, panie Halliday. Zawsze miło pana widzieć. – Wzajemnie, Williamie. Wzajemnie, z całą pewnością. Podpisuje się zamaszyście i chowa kartę – lekko wygiętą, ale nie złamaną – do portfela. Na ulicy, gdy idzie z powrotem do sklepu (nigdy nie przyszłoby mu do głowy, że człapie), wraca myślami do drugiej wizyty chłopaka, która poszła nieźle, ale nie tak dobrze, jak na to liczył. Przy pierwszym spotkaniu młody człowiek był tak wstrząśnięty, że Drew bał się, że przyjdzie mu do głowy zniszczyć bezcenne rękopisy, które odnalazł. Ale błysk w oku wskazywał, że chłopak tego nie zrobi, zwłaszcza gdy mówił o drugiej kserokopii, tej z pijacką gadaniną o krytykach. Myślę, że ten tekst jest żywy, powiedział Saubers. Czy w takim razie mógłby go zabić? Takie pytanie zadaje sobie Drew, wchodząc do sklepu i zmieniając wywieszkę na drzwiach z ZAMKNIĘTE na OTWARTE. Nie sądzę. Tak jak pomimo swoich gróźb nie mógłby pozwolić, żeby te skarby zabrały władze. Jutro piątek. Chłopak obiecał przyjść zaraz po szkole, żeby dokończyć transakcję. Myśli, że to będą negocjacje. Myśli, że trzyma w ręku jakieś karty. Może i tak… ale karty Drew mają wyższą wartość. Miga lampka sekretarki automatycznej. Pewnie ktoś chce mu sprzedać ubezpieczenie albo przedłużoną gwarancję na jego forda fiestę (ego Drew przez moment rani wizja Jarretta, który wozi się po Kansas City w swoim porsche), ale żeby się przekonać, najpierw trzeba sprawdzić. Miliony dolarów są w zasięgu ręki, póki jednak nie będzie miał ich w garści, wszystko zostaje po staremu. Drew idzie sprawdzić, kto dzwonił do niego podczas lunchu. Już przy pierwszym słowie poznaje głos Saubersa. Słuchając, zaciska pięści.

11

Kiedy artysta znany dawniej jako „Hawkins” przyszedł do sklepu w piątek po swojej pierwszej wizycie, wąs miał nieco pełniejszy, ale krok wciąż równie niepewny – chłopak był jak nieśmiałe zwierzę, które podchodzi do apetycznej przynęty. Wtedy Drew wiedział już dużo o nim i jego rodzinie. I o stronach z notesów, o nich również. Trzy różne programy komputerowe potwierdziły, że list do Flannery O’Connor i pismo na kserokopiach wyszły spod ręki tego samego człowieka. Dwa programy porównały charakter pisma. Trzeci – mniej pewny ze względu na niewielki rozmiar próbki – wskazał pewne stylistyczne podobieństwa, z których większość chłopak zauważył już sam. Te wyniki to narzędzia, z których Drew zamierzał skorzystać, kiedy przyjdzie pora na rozmowę z potencjalnymi kupcami. Osobiście nie miał żadnych wątpliwości, ponieważ jeden z tych notesów widział na własne oczy trzydzieści sześć lat temu na stoliku przed Happy Cup. – Witam – powiedział Drew. Tym razem nie wyciągnął ręki. – Dzień dobry. – Nie widzę notesów. – Najpierw muszę usłyszeć kwotę. Miał pan zadzwonić do paru osób. Drew nie zadzwonił do nikogo. Na razie było na to stanowczo za wcześnie. – Przypominam, że już podałem kwotę. Obiecałem trzydzieści tysięcy dolarów. Chłopak pokręcił głową. – To za mało. Podział sześćdziesiąt–czterdzieści też mi nie wystarczy. Musielibyśmy się podzielić siedemdziesiąt–trzydzieści. Nie jestem głupi. Wiem, czym dysponuję. – Ja też wiem co nieco. Naprawdę nazywasz się Peter Saubers. Nie studiujesz w City College, tylko chodzisz do liceum Northfield i na część etatu pracujesz w bibliotece przy Garner Street. Młodzieniec szeroko otworzył oczy. Szczęka mu opadła. Zachwiał się na nogach i przez moment Drew sądził, że zemdleje. – Jak… – Ta książka, którą przyniosłeś, Depesze z Olimpu. Rozpoznałem naklejkę z księgozbioru podręcznego. Dalej było już łatwo. Wiem nawet, że mieszkasz przy Sycamore Street.

Co miało idealny, boski wręcz sens. Przy Sycamore Street, w tym samym domu, mieszkał Morris Bellamy. Drew nigdy tam nie był – Morris pewnie nie chciał, żeby poznał jego matkę wampirzycę – ale potwierdzały to miejskie archiwa. Czy notesy były ukryte za ścianą w piwnicy albo zakopane pod podłogą garażu? Drew domyślał się, że jedno z dwojga. Nachylił się tak bardzo, jak tylko pozwalał mu na to brzuch, i spojrzał w przerażone oczy chłopca. – Powiem ci coś jeszcze. Twój ojciec poważnie ucierpiał w masakrze pod City Center w dwa tysiące dziewiątym. Był tam, bo z powodu kryzysu w dwa tysiące ósmym stracił pracę. Parę lat temu w niedzielnej gazecie był artykuł o tym, jak radzą sobie ci, co przeżyli. Odszukałem go. Bardzo ciekawa lektura. Po tym wydarzeniu twoja rodzina przeprowadziła się do północnej części miasta, co musiało być dla was sporym ciosem. Na szczęście wylądowaliście na czterech łapach. Pracowała tylko twoja mama, więc trzeba było trochę zacisnąć pasa, ale wielu ludzi miało gorzej. Sukces w prawdziwym amerykańskim stylu. Upadłeś? To podnieś się, otrzep i wracaj do wyścigu! Tylko że w artykule właściwie nie napisali, jak wam się to udało. Prawda? Chłopak oblizał usta, próbował się odezwać, nie dał rady, odchrząknął i spróbował ponownie. – Wychodzę. Przyjście do pana to był wielki błąd. Odwrócił się od biurka. – Peter, jeżeli stąd wyjdziesz, to gwarantuję, że do wieczora trafisz za kratki. Ależ by było przykro, przed tobą przecież całe życie. Saubers odwrócił się, miał szeroko otwarte oczy, rozdziawione usta, drżał. – O zabójstwie Rothsteina też się czegoś dowiedziałem – ciągnął Drew. – Policja uważała, że złodzieje, którzy go zamordowali, wzięli notesy tylko dlatego, że znajdowały się w sejfie razem z pieniędzmi. Zgodnie z tą teorią, włamali się po to, po co zwykle włamują się złodzieje, czyli po gotówkę. W miasteczku wielu ludzi wiedziało, że stary trzyma w domu forsę, i to może dużą. Takie opowieści krążyły w Talbot Corners latami. W końcu niewłaściwe osoby postanowiły się przekonać, czy to prawda. I była to prawda, czyż nie? – Saubers wrócił do biurka. Powoli. Krok po kroku. – Myślę, że znalazłeś skradzione notesy, ale także skradzione pieniądze. Było ich dosyć, żeby utrzymać rodzinę, dopóki twój ojciec znów nie stanął na nogi. I to dosłownie, bo podobno mocno go pokiereszowało. Czy twoi

staruszkowie o tym wiedzą, Peter? Wtajemniczyłeś ich? Mamusia i tatuś przysłali cię do mnie z notesami, bo skończyła się forsa? W większości zgadywał – jeśli owego dnia przed Happy Cup Morris w ogóle wspominał o pieniądzach, to Drew tego nie pamiętał – widział jednak, że jego domysły trafiają w sedno niczym mocne ciosy w twarz i tułów. Poczuł radość każdego detektywa, który przekonuje się, że wybrał właściwą ścieżkę. – Nie wiem, o czym pan mówi. – Głos chłopaka bardziej przypominał automatyczną sekretarkę niż żywego człowieka. – Jeśli chodzi o liczbę notesów, których podobno jest tylko sześć, nie trzyma się to kupy. Rothstein zaszył się w tysiąc dziewięćset sześćdziesiątym roku po opublikowaniu ostatniego opowiadania w „New Yorkerze”. Zginął w siedemdziesiątym ósmym. Trudno uwierzyć, że przez osiemnaście lat zapełnił tylko sześć notesów po osiemdziesiąt stron. Dam głowę, że było ich więcej. I to znacznie. – Niczego pan nie udowodni. – Wciąż ten sam monotonny głos robota. Saubers już się chwiał. Jeszcze dwa, może trzy ciosy i padnie na deski. Było to dość ekscytujące. – Co znajdzie policja, jeżeli przyjdzie do twojego domu z nakazem przeszukania, mój młody przyjacielu? Zamiast upaść, Saubers zebrał się w sobie. Gdyby to nie było potwornie irytujące, byłoby nawet godne podziwu. – A pan, panie Halliday? Już raz miał pan kłopoty, kiedy chciał pan sprzedać coś, co do pana nie należało. No dobra, to był celny cios… ale niezbyt groźny. Drew wesoło pokiwał głową. – To dlatego do mnie przyszedłeś, prawda? Dowiedziałeś się o sprawie z Agee’em i pomyślałeś, że pomogę ci w czymś nielegalnym. Tylko że ja wtedy miałem czyste ręce i teraz też. – Uniósł dłonie, żeby to pokazać. – Powiem, że poświęciłem trochę czasu, żeby się upewnić, że to, co chcesz sprzedać, to autentyk, a gdy już wiedziałem, że tak, spełniłem obywatelski obowiązek i zadzwoniłem na policję. – Ale to nieprawda, i pan o tym dobrze wie! Witamy w prawdziwym świecie, Peter, pomyślał Drew. Nic nie powiedział, pozwolił chłopakowi zbadać granice tej klatki, w której się znalazł. – Mógłbym je spalić. – Saubers mówił chyba bardziej do siebie niż do Drew, badał tę myśl. – Mógłbym wrócić do d… do miejsca, gdzie je schowałem, i po

prostu je spalić. – Ile ich jest? Osiemdziesiąt? Sto dwadzieścia? Sto czterdzieści? Synu, znajdą osad. Popiół. A nawet jeśli nie, to mam te skserowane strony. Zaczną się pytania, jak właściwie wasza rodzina tak dobrze poradziła sobie z wielkim kryzysem, zwłaszcza wobec obrażeń twojego ojca i rachunków medycznych. Jak sądzę, wykwalifikowany księgowy ustali, że wydatki waszej rodziny znacznie przewyższały przychody. Drew nie miał pojęcia, czy to prawda, ale Saubers też nie. Dzieciak był bliski paniki, i bardzo dobrze. W panice ludzie nigdy nie myślą trzeźwo. – Nie ma dowodów. – Saubers z trudem mówił głośniej niż szeptem. – Pieniądze się skończyły. – Z pewnością, inaczej byś tu nie przyszedł. Ale został trop finansowy. Kto go zbada oprócz policji? Urząd skarbowy! Któż to wie, Peter, może twoi rodzice pójdą do więzienia za uchylanie się od podatków. Wtedy twoja siostra… ma na imię Tina, prawda? Zostanie całkiem sama. Ale może ma jakąś miłą ciotunię, u której zamieszka, dopóki staruszkowie nie wyjdą na wolność. – Czego pan chce? – Nie bądź głupi. Chcę notesów. Wszystkich. – Jeśli je panu dam, co będę z tego miał? – Świadomość, że nic ci nie grozi. W twojej sytuacji to bezcenne. – Pan żartuje?! – Synu… – Proszę tak do mnie nie mówić! – Chłopak zacisnął pięści. – Peter, przemyśl to. Jeżeli nie wydasz mi notesów, to ja wydam ciebie policji. Ale jak mi je oddasz, nie będę miał nad tobą władzy, bo przyjmę kradzioną własność. Będziesz bezpieczny. Kiedy to mówił, jego palec zawisł nad przyciskiem bezgłośnego alarmu pod biurkiem. Naciśnięcie go to ostatnie, na co miał ochotę, ale nie podobały mu się te zaciśnięte pięści. W panice Saubersowi mogło przyjść do głowy, że tylko w jeden sposób może zamknąć usta Drew Hallidayowi. W tej chwili nagrywała ich kamera monitoringu, ale chłopak pewnie o tym nie wiedział. – A pan odejdzie z setkami tysięcy dolarów – odparł gorzko Saubers. – Może nawet milionami. – Pomogłeś rodzinie przetrwać trudne czasy – powiedział Drew. Chciał dodać: „nie można być chciwym”, ale w tych okolicznościach zabrzmiałoby to… nie

najlepiej. – Myślę, że powinieneś się tym zadowolić. Chłopak miał wypisaną na twarzy niemą odpowiedź: Łatwo panu mówić. – Potrzebuję czasu do namysłu. Drew skinął głową, ale nie na zgodę. – Rozumiem, co czujesz, ale nie. Jeśli teraz stąd wyjdziesz, obiecuję, że pod domem będzie na ciebie czekał radiowóz. – A pan straci duży zarobek. Drew wzruszył ramionami. – Nie po raz pierwszy. – Chociaż nigdy aż tak wielki, to prawda. – Mój tata zajmuje się nieruchomościami, wiedział pan o tym? Nagła zmiana tematu nieco zbiła Drew z tropu. – Tak, zauważyłem. Ma teraz małą firmę, brawo dla niego. Choć przypuszczam, że część kosztów początkowych pokrył z pieniędzy Johna Rothsteina. – Poprosiłem, żeby przyjrzał się księgarniom w mieście – powiedział Saubers. – Powiedziałem, że piszę referat o wpływie e-booków na tradycyjne księgarnie. To było, jeszcze zanim do pana przyszedłem, kiedy zastanawiałem się, czy ryzykować. Dowiedział się, że w zeszłym roku zaciągnął pan na ten lokal trzeci kredyt hipoteczny i podobno dostał go pan tylko ze względu na lokalizację. Bo Lacemaker Lane jest prestiżowa i w ogóle. – To chyba nie ma związku z omawianym tema… – Ma pan rację, mamy za sobą trudne chwile. Ale wie pan co? W takiej sytuacji wyrabia się nosa do ludzi, którzy mają kłopoty. Nawet jeśli jest się dzieckiem. A może zwłaszcza wtedy. Myślę, że pan też kiepsko przędzie. Drew uniósł palec, który trzymał nad przyciskiem alarmu, i wycelował go w Saubersa. – Nie próbuj mi podsrywać, gówniarzu. Twarz Saubersa odzyskała kolor jaskrawymi plamami i Drew zobaczył w niej coś, co mu się nie podobało i zdecydowanie nie było jego zamierzeniem: rozgniewał chłopaka. – Wiem, że próbuje mnie pan zastraszyć, ale to się nie uda. Tak, to prawda, mam notesy Rothsteina. Jest ich sto sześćdziesiąt pięć. Nie wszystkie pełne, ale większość tak. I wie pan co? To nigdy nie była trylogia o Goldzie, tylko cały cykl. Są jeszcze dwie powieści, obie w tych notesach. Jasne, to brudnopisy, ale dość wyraźne. – Chłopak mówił coraz szybciej, a mówiąc, po kolei wszystko

odgadywał, choć dotąd Drew miał nadzieję, że przeoczy to ze strachu. – Są u mnie w domu. Schowane, ale pewnie ma pan rację, że policja by je znalazła. Tylko że moi rodzice o niczym nie wiedzieli i policja raczej w to uwierzy. A ja… ja jestem wciąż nieletni. – Nawet odrobinę się uśmiechnął, jakby właśnie teraz przyszło mu to do głowy. – Niewiele mogą mi zrobić, bo to nie ja ukradłem notesy i pieniądze. Nawet nie było mnie wtedy na świecie. Pan o wszystkim powie, ale niczym pan tego nie udowodni. Potem bank zajmie pański lokal, bo tata mówi, że prędzej czy później tak się stanie, a kiedy założą tu sieciową piekarnię, przyjdę zjeść croissanta na pana cześć. – Niezła przemowa – stwierdził Drew. – Już się skończyła. Wychodzę. – Ostrzegam, postępujesz bardzo niemądrze. – Mówiłem panu, że potrzebuję czasu do namysłu. – Ile? – Tydzień. Pan też musi się zastanowić. Może się jeszcze porozumiemy. – Mam nadzieję, synu. – Drew celowo użył tego słowa. – Bo jeśli nie, to wykonam ten telefon. Nie blefuję. Z chłopca uleciała brawura. Łzy napłynęły mu do oczu. Zanim zdążyły pocieknąć, odwrócił się i wyszedł ze sklepu.

12

Teraz na automatyczną sekretarkę przychodzi nagranie, które Drew odsłuchuje z wściekłością, ale również ze strachem, ponieważ głos chłopaka z pozoru jest chłodny i opanowany, a pod spodem zdesperowany. – Nie mogę przyjść jutro, tak jak obiecałem. Całkiem zapomniałem, że mamy wyjazd dla członków rad roczników, a w przyszłym roku będę wiceprzewodniczącym mojego. Wiem, że to brzmi jak wymówka, ale tak nie jest. Zupełnie mi umknęło, kiedy groził mi pan więzieniem i w ogóle. – Wymażę to natychmiast, myśli Drew. Paznokcie wbijają mu się w dłonie. – Jedziemy do River Bend Resort w hrabstwie Victor. Wyjeżdżamy autobusem jutro o ósmej rano. Nauczyciele są na szkoleniu, więc nie ma lekcji. Wracamy w niedzielę wieczorem. Jest nas dwadzieścioro. Myślałem, żeby się jakoś wykręcić, ale rodzice i tak się o mnie martwią. Siostra też. Jak nie pojadę, zorientują się, że coś jest nie tak. Mama chyba myśli, że zrobiłem dziecko jakiejś dziewczynie. – Chłopak unosi głos w krótkim, na wpół histerycznym śmiechu. Drew przychodzi na myśl, że nie ma nic bardziej przerażającego niż siedemnastoletni chłopcy. Nigdy nie wiadomo, do czego są zdolni. – Przyjdę w poniedziałek po południu – mówi dalej Saubers. – Jeżeli poczeka pan do tego czasu, to może się dogadamy. Znajdziemy jakiś kompromis. Mam pewien pomysł. Jeśli pan myśli, że oszukuję z tym wyjazdem, to proszę zadzwonić do ośrodka i sprawdzić rezerwację. Jest na samorząd uczniowski Northfield High School. Może zobaczymy się w poniedziałek. A jak nie, to nie. Do widz… Tu czas na wiadomość – bardzo długi ze względu na klientów, którzy dzwonią po godzinach, zwykle z Zachodniego Wybrzeża – wreszcie się kończy. Biip. Drew siada na krześle (jak zwykle nie zważając na jego rozpaczliwy jęk) i przez niemal minutę wpatruje się w automatyczną sekretarkę. Nie odczuwa potrzeby, żeby dzwonić do River Bend Resort… który, co zabawne, znajduje się zaledwie dziesięć czy jedenaście kilometrów od zakładu karnego, gdzie wyrok dożywocia odsiaduje właściwy złodziej notesów. Drew jest przekonany, że Saubers mówił prawdę, ponieważ tak łatwo to sprawdzić. Jeśli chodzi o powody niewykręcenia się od wyjazdu, nie jest już taki pewien. Może chłopak postanowił sprawdzić, czy Drew, grożąc zawiadomieniem policji, blefował. Ale nie blefował. Nie odda

Saubersowi tego, czego sam nie może mieć. Mały gnojek, tak czy owak, będzie musiał oddać notesy. Poczekam do poniedziałku, myśli Drew. Stać mnie na to, ale wtedy w ten czy inny sposób rozstrzygniemy tę sytuację. Przychodzi mu do głowy, że ten młody Saubers i jego stary przyjaciel Morris Bellamy, choć znajdują się na przeciwległych krańcach spektrum wiekowego, pod względem podejścia do notesów Rothsteina są bardzo podobni. Pragną tego, co w środku. To dlatego chłopak chciał sprzedać tylko sześć, zapewne, jego zdaniem, najmniej interesujących. Z kolei Drew nawet nie darzy Johna Rothsteina szczególnym uznaniem. Przeczytał Uciekiniera, ale tylko dlatego, że Morris miał świra na tym punkcie. Dwoma kolejnymi tomami i zbiorem opowiadań nie zawracał sobie głowy. Oto twoja pięta Achillesa, synu, myśli Drew. Kolekcjonerska żądza. Mnie natomiast zależy wyłącznie na pieniądzach, a pieniądze wszystko upraszczają. Więc proszę bardzo. Ciesz się tym swoim weekendem polityki na niby. Kiedy wrócisz, zagramy na serio. Drew pochyla się nad brzuszyskiem i kasuje wiadomość.

13

W drodze powrotnej do miasta Hodges ma czas się powąchać i postanawia wstąpić do domu na wegetariańskiego burgera oraz szybki prysznic. I jeszcze się przebierze. Harper Road jest prawie po drodze, a w dżinsach będzie mu znacznie wygodniej. Jego zdaniem, dżinsy to jedna z ważniejszych zalet samozatrudnienia. Kiedy wychodzi z domu, dzwoni do niego Pete Huntley, by powiadomić dawnego partnera, że Oliver Madden został zatrzymany. Hodges gratuluje mu, a potem właśnie siada za kierownicą priusa, gdy telefon dzwoni ponownie. Tym razem to Holly. – Gdzie ty się podziewasz, Bill? Hodges zerka na zegarek i widzi, że jakimś cudem zrobił się już kwadrans po trzeciej. Na dobrej zabawie czas szybko mija, myśli. – W domu. Właśnie jadę do biura. – Skąd się tam wziąłeś? – Wpadłem wziąć prysznic. Nie chcę urazić twojego wrażliwego węchu. Nie zapomniałem o Barbarze. Zadzwonię, jak tylko… – Nie musisz. Już tu jest. Z koleżanką Tiną. Przyjechały taksówką. – Taksówką? Zwykle taksówki w ogóle nie przychodzą dzieciom do głowy. Może Barbara chce pomówić o czymś nieco poważniejszym, niż przypuszczał. – Tak. Posadziłam je u ciebie. – Holly zniża głos. – Barbara po prostu się martwi, ale ta druga jest śmiertelnie przerażona. Chyba wpakowała się w jakąś kabałę. Bill, powinieneś tu natychmiast przyjechać. – Tak jest. – Pośpiesz się, proszę. Wiesz, że nie radzę sobie z silnymi emocjami. Pracuję nad tym z terapeutą, ale w tej chwili nie radzę sobie, i tyle. – Już jadę. Będę za dwadzieścia minut. – Mam iść na drugą stronę ulicy i kupić im colę? – Nie wiem. – Światło na dole zmienia się na żółte. Hodges dodaje gazu i przemyka przez skrzyżowanie. – Oceń sama. – Kiedy nie umiem – stęka Holly i zanim Hodges zdąży odpowiedzieć, powtarza, żeby się pośpieszył, po czym kończy rozmowę.

14

Podczas gdy Bill Hodges tłumaczył rzeczywistość oszołomionemu Oliverowi Maddenowi, a Drew Halliday zasiadał do jajek na grzance, Pete Saubers był w gabinecie pielęgniarki w liceum Northfield, gdzie skarżył się na migrenę i prosił o zwolnienie z popołudniowych lekcji. Pielęgniarka napisała je bez wahania, ponieważ Pete to jeden z tych porządnych uczniów: wysoka średnia, mnóstwo dodatkowych zajęć (poza sportem), prawie stuprocentowa obecność. Poza tym rzeczywiście wyglądał jak ktoś, kto cierpi na migrenę. Był blady i miał sińce pod oczami. Spytała, czy trzeba go podwieźć do domu. – Nie – odparł. – Pojadę autobusem. Zaproponowała mu ibuprofen – tylko to wolno jej dawać uczniom na ból głowy – ale podziękował. Powiedział, że na migrenę ma specjalne proszki. Tego dnia zapomniał wziąć ich ze sobą, ale łyknie, jak tylko wróci do domu. Nie miał wyrzutów sumienia, opowiadając tę historię, ponieważ naprawdę doskwierał mu ból głowy. Tyle że nie fizyczny. Ten ból głowy nazywał się Andrew Halliday i nie mogły go wyleczyć tabletki Zomig, które brała mama (w rodzinie to ona cierpi na migreny). Pete wiedział, że musi zająć się tym sam.

Więcej na: www.ebook4all.pl

15

Nie zamierza jechać autobusem. Następny jest dopiero za pół godziny, a on może dotrzeć na Sycamore Street w piętnaście minut, pod warunkiem że będzie biegł. A będzie, bo ma tylko to czwartkowe popołudnie. Rodzice są w pracy i na pewno nie pojawią się przed czwartą. Tina nie wróci w ogóle. Mówi, że jej stara przyjaciółka Barbara Robinson z Teaberry Lane zaprosiła ją na parę dni do siebie, ale Pete przypuszcza, że siostra wprosiła się sama. Jeśli tak, to znaczy, że jeszcze nie porzuciła nadziei na naukę w Chapel Ridge. Może zdoła jej w tym pomóc, ale tylko, jeśli po południu wszystko wypali. To bardzo duży znak zapytania, ale przecież trzeba spróbować. Inaczej oszaleje. Odkąd nierozsądnie nawiązał znajomość z Andrew Hallidayem, schudł, trądzik z początków dojrzewania powrócił z wysiękami, no i oczywiście pojawiły się sińce pod oczami. Kiepsko sypiał, a gdy już udawało się zasnąć, dręczyły go złe sny. Kiedy się z nich budził – często zwinięty w pozycji embrionalnej i zlany potem – leżał na łóżku, usiłując wymyślić, jak uwolnić się z pułapki. Naprawdę zapomniał o wyjeździe dla członków rad roczników, więc kiedy przypomniała mu o nim pani Gibson, opiekunka grupy, jego przerażony umysł zaczął działać na wyższych obrotach. To było po zajęciach z francuskiego na piątej godzinie lekcyjnej. Zanim dotarł na zajęcia z analizy matematycznej dwie sale dalej, w głowie miał już zarys planu. Bardzo ważnym elementem był stary czerwony wózek, a jeszcze ważniejszym – pewne klucze. Po oddaleniu się od szkoły Pete dzwoni do Andrew Halliday Rare Editions, na numer, którego wolałby nie mieć na liście szybkiego wybierania. Odzywa się automatyczna sekretarka, więc przynajmniej obejdzie się bez kolejnej szczekawki. Pete zostawia długą wiadomość, pod koniec urządzenie mu przerywa, ale to nic. Jeśli uda się wynieść notesy z domu, policja nic nie znajdzie, nawet z nakazem rewizji. Jest pewien, że rodzice będą milczeć o tajemniczych pieniądzach, tak jak milczeli do tej pory. Kiedy chowa telefon do kieszeni spodni, przypomina mu się

sentencja z lekcji łaciny w pierwszej klasie. W każdym języku jest przerażająca, ale idealnie pasuje do jego sytuacji. Alea iacta est. Kości zostały rzucone.

16

Przed wejściem do domu Pete zagląda do garażu, żeby się upewnić, że staromodny drewniany wózek Tiny wciąż tam stoi. Sporo rzeczy poszło na wyprzedaży, zanim wyprowadzili się ze starego domu, ale o wózek Tinka zrobiła taką awanturę, że matka ustąpiła. W pierwszej chwili Pete go nie widzi i zaczyna się denerwować. Potem dostrzega go w kącie, pod plastikową płachtą, i oddycha z ulgą. Pamięta, jak Tinka usadziła w wózku wszystkie wypchane zabawki (Pani Beasley zajmowała oczywiście honorowe miejsce) i jeździła tam i z powrotem po trawniku, opowiadając, że wyruszają do lasu na nik-nik, gdzie dla grzecznych dzieci będą kaniapki i arbatniczki. To były piękne czasy, zanim szaleniec w skradzionym mercedesie wszystko odmienił. Wtedy skończyły się nik-niki. Pete wchodzi do domu i kieruje się wprost do maleńkiego biura ojca. Serce wali mu jak szalone, bo nadszedł najważniejszy moment. Nawet jeśli znajdzie te klucze, sprawy wciąż mogą się nie udać, ale jeżeli ich nie znajdzie, wszystko się skończy, zanim jeszcze się zacznie. Nie ma planu B. Chociaż działalność Toma Saubersa polega głównie na wyszukiwaniu nieruchomości – znajdowaniu takich, które są na sprzedaż albo będą niedługo, i wskazywaniu ich małym firmom oraz niezależnym przedsiębiorcom – to ojciec Pete’a zaczął się już z powrotem zajmować sprzedażą bezpośrednią, choć na razie w niewielkim zakresie i tylko tu, w północnej części miasta. W 2012 roku niewiele z tego wyszło, ale przez ostatnie dwa lata udało mu się zarobić parę przyzwoitych prowizji, ma też wyłączność na kilkanaście nieruchomości w rejonie Tree Streets. Jedną z nich – wszyscy dostrzegli tę ironię losu – jest dom przy Elm Street 49, który należał dawniej do Deborah Hartsfield i jej syna Brady’ego, nazywanego Zabójcą z Mercedesa. – Chyba minie trochę czasu, zanim go wreszcie sprzedam – powiedział kiedyś tata przy kolacji i nawet się zaśmiał. Na ścianie na lewo od komputera wisi korkowa tablica. Na pinezkach są tam przyczepione klucze domów, którymi ojciec obecnie handluje, każde z oddzielnym breloczkiem. Pete nerwowo wodzi wzrokiem po tablicy, znajduje to, czego szuka –

czego potrzebuje – i triumfalnie zaciska pięść. Napis na tym breloczku brzmi: BIRCH STREET REC. – Trudno będzie opchnąć tego słonia z cegieł – powiedział Tom Saubers podczas innej rodzinnej kolacji. – Ale jeśli mi się uda, pożegnamy to miejsce i wrócimy do krainy gorących kąpieli i bmw. – Zawsze tak nazywał zachodnią część miasta. Pete chowa klucze do kieszeni razem z komórką, a potem biegnie na górę po walizki, w których przeniósł notesy do domu. Tym razem są mu potrzebne tylko do krótkoterminowego transportu. Ściąga drabinę, wspina się na strych i pakuje notesy (mimo pośpiechu postępuje z nimi ostrożnie). Znosi walizki jedną po drugiej na pierwsze piętro, wyładowuje zawartość na swoje łóżko, potem chowa je z powrotem do szafy w pokoju rodziców i zbiega na sam dół do piwnicy. Poci się z wysiłku i pewnie cuchnie jak małpiarnia w zoo, ale dopiero później będzie czas na prysznic. Powinien za to zmienić koszulkę. Ma polo Key Clubu, idealne do kolejnego kroku. Key Club zawsze organizuje jakieś prace społeczne. Matka trzyma w piwnicy spory zapas pustych kartonów. Pete bierze dwa z tych największych i wraca na górę. Po drodze znów zahacza o gabinet ojca, żeby wziąć flamaster. Pamiętaj, żeby odłożyć go na miejsce, kiedy będziesz wieszał klucze, ostrzega sam siebie. Pamiętaj, żeby wszystko odłożyć na miejsce. Ładuje notesy do kartonów – wszystkie oprócz tych sześciu, które wciąż chce sprzedać Andrew Hallidayowi – i zagina klapki. Flamastrem na każdym pudle pisze dużymi drukowanymi literami: SPRZĘT KUCHENNY. Na razie wyrabia się w czasie… to znaczy pod warunkiem, że Halliday nie odsłucha wiadomości i na niego nie doniesie. Pete w to wątpi, ale nie może tego wykluczyć. Stąpa po nieznanym gruncie. Przed wyjściem z sypialni chowa sześć notesów za obluzowaną listwą w szafie. Mieszczą się idealnie, a jeśli wszystko pójdzie dobrze, nie poleżą tam długo. Taszczy kartony do garażu i ładuje do starego wózka Tiny. Rusza podjazdem, przypomina sobie, że zapomniał się przebrać, i biegnie z powrotem po schodach. Właśnie wciąga koszulkę Key Clubu przez głowę, gdy mrozi go taka myśl: zostawił notesy na podjeździe. Są warte kupę forsy, a teraz leżą na widoku, gdzie każdy może je sobie wziąć. Ty idioto, karci sam siebie. Ty pieprzony idioto!

Zbiega po schodach, świeża koszulka już mu się lepi do spoconych pleców. Wózek wciąż tam stoi, oczywiście, że stoi, no bo kto zawracałby sobie głowę kradzieżą pudeł ze sprzętem kuchennym? Ale to i tak było głupie, niektórzy ukradną wszystko, co nieprzybite gwoździami, a poza tym rodzi się istotne pytanie: ile innych głupstw robi? Nigdy nie powinienem był się w to wplątywać, myśli, trzeba było zadzwonić na policję, oddać kasę i notesy, jak tylko je znalazłem. Ponieważ jednak ma niekomfortowy zwyczaj bycia szczerym wobec siebie (przynajmniej zazwyczaj), to wie, że gdyby miał zacząć od nowa, prawie wszystko zrobiłby pewnie tak samo, ponieważ rodzice byli bliscy rozstania, a za bardzo ich kochał, żeby mu nie zapobiec. I udało się, myśli. Głupie było tylko to, że nie wycofałem się, dopóki wygrywałem. Ale. Już za późno.

17

Najpierw przyszło mu do głowy, żeby schować notesy z powrotem do zakopanego kufra, ale niemal natychmiast odrzucił tę możliwość. Gdyby przyjechała policja z nakazem rewizji, jak zagroził Halliday, to gdzie zaczęłaby szukać, nie znalazłszy nic w domu? Wystarczyło, że gliniarze weszliby do kuchni i zobaczyli przez okno połać niezagospodarowanej ziemi za ogródkiem. Idealne miejsce. Gdyby ruszyli ścieżką i znaleźli kawał świeżo skopanej ziemi nad strumieniem, byłoby po zabawie. Nie, tak jest lepiej. Tyle że straszniej. Pete ciągnie chodnikiem stary wózek Tiny i skręca w lewo w Elm Street. John Tighe, który mieszka na rogu Elm i Sycamore, właśnie kosi trawnik. Jego syn Bill rzuca psu frisbee. Krążek przelatuje nad zwierzakiem i ląduje w wózku między dwoma pudłami. – Rzuć go! – woła Billy Tighe, pędząc przez trawnik. Kasztanowe włosy podskakują mu na głowie. – Rzuć go mocno! Pete rzuca, a potem odmawia ruchem ręki, kiedy Billy chce to powtórzyć. Skręca w Birch Street. Ktoś na niego trąbi i Pete aż podskakuje, ale to tylko Andrea Kellogg, która raz w miesiącu strzyże Lindę Saubers. Pete pozdrawia ją wyciągniętym kciukiem i – ma nadzieję – promiennym uśmiechem. Ona przynajmniej nie chce bawić się frisbee, myśli. I oto dom kultury, trzykondygnacyjne ceglaste pudło z napisem NA SPRZEDAŻ oraz DZWOŃ DO THOMAS SAUBERS NIERUCHOMOŚCI i numerem komórki taty. Okna na parterze zabito sklejką, żeby dzieci nie potłukły szyb, ale poza tym obiekt jest w dobrym stanie. Jasne, parę tagów na murze, ale budynek był głównym celem grafficiarzy, nawet gdy jeszcze działał. Trawa przed wejściem jest skoszona. To robota taty, myśli Pete nie bez dumy. Pewnie zapłacił jakiemuś dzieciakowi. Ja bym to zrobił za darmo, gdyby mnie poprosił. Zatrzymuje wózek u stóp schodków, kolejno wnosi kartony i właśnie wyciąga klucze z kieszeni, gdy przy krawężniku zatrzymuje się obtłuczony datsun. To pan Evans, który był trenerem w dziecięcej lidze baseballu, kiedy jeszcze w tej części miasta w ogóle działała liga. Pete grał pod jego okiem w drużynie Zoney’s Go-Mart Zebras.

– Siemasz, środkowy! – Pan Evans pochylił się, żeby otworzyć szybę po stronie pasażera. Cholera, myśli Pete. Jasna cholera. – Dzień dobry, trenerze. – Co porabiasz? Znów otwierają dom kultury? – Chyba nie. – Pete przygotował odpowiedź na taką okazję, ale miał nadzieję, że z niej nie skorzysta. – W przyszłym tygodniu jest jakaś polityczna impreza. Liga Wyborczyń? Debata? Sam nie wiem. To przynajmniej w miarę prawdopodobne, bo jest rok wyborczy, prawybory już za kilka tygodni, wiec stale ktoś gada o sprawach miasta. – Jest się o co kłócić, to na pewno. – Pan Evans, otyły i przyjazny, kiepski strateg, ale za to wielki entuzjasta ducha drużyny, zawsze chętny do rozdawania napojów po meczach i treningach, ma na głowie starą czapkę Zoney Zebras, teraz już wyblakłą i poplamioną od potu. – Pomóc ci? O nie. Błagam, nie. – Nie trzeba, poradzę sobie. – Naprawdę chętnie pomogę. Dawny trener Pete’a gasi silnik datsuna i zaczyna przepychać cielsko przez fotel, żeby wyskoczyć z auta. – Serio, trenerze, daję sobie radę. Jak mi pan pomoże, to za szybko skończę i będę musiał wrócić na lekcję. Pan Evans śmieje się i wraca za kółko. – Rozumiem. – Przekręca kluczyk w stacyjce. Datsun pierdzi sinym dymem. – Ale jak skończysz, to dobrze pozamykaj, okej? – Jasne – odpowiada Pete. Klucze wyślizgują mu się ze spoconych palców i musi podnieść je z ziemi. Gdy się prostuje, pan Evans już odjeżdża. Dzięki Ci, Boże. I błagam, niech nie dzwoni do mojego taty, żeby pogratulować mu obywatelskiej postawy syna. Pierwszy klucz nie pasuje. Drugi – owszem, ale nie chce się przekręcić. Pete porusza nim na boki, pot spływa mu po twarzy i piecze w lewe oko. Nic z tego. Już się wydaje, że trzeba jednak odkopać kufer – co oznacza konieczność powrotu do garażu po narzędzia – kiedy stary oporny zamek wreszcie decyduje się na współpracę. Pete pcha drzwi, wnosi kartony do środka, a potem wraca po wózek. Nie chce, żeby ktoś zaczął się zastanawiać, dlaczego stoi przed wejściem.

Duże sale domu kultury niemal całkiem opróżniono, przez co wydają się jeszcze większe. Bez klimatyzacji w środku panuje upał, powietrze jest zatęchłe i pełne kurzu. Okna zabito deskami, więc jest także mroczno. Kroki Pete’a odbijają się echem, kiedy niesie pudła przez główną salę, w której kiedyś dzieci grały w gry planszowe i oglądały telewizję, a potem wchodzi do kuchni. Drzwi do piwnicy również są zamknięte, ale pasuje do nich ten pierwszy klucz, no i na szczęście wciąż jest tu prąd. To dobrze, bo Pete nie pomyślał o latarce. Znosi na dół pierwszy karton i widzi coś cudownego: piwnica jest pełna gratów. Pod jedną ścianą stoją dziesiątki stolików karcianych, a pod drugą co najmniej setka składanych krzeseł. Są stare komponenty sprzętu stereo, przedpotopowe konsole do gier, a co najlepsze – dziesiątki kartonów praktycznie takich samych jak te jego. Pete zagląda do kilku z nich. Znajduje stare trofea sportowe, fotografie szkolnych drużyn z lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, zajechany sprzęt baseballowy, kupę klocków Lego. Dobry Boże, jest nawet parę pudeł z napisem KUCHNIA! Pete stawia swoje kartony obok tamtych. Pasują idealnie. Lepiej nie będzie, myśli. Jeśli tylko uda mi się wyjść stąd tak, żeby nikt nie zapytał, co tu wyrabiam, to chyba wystarczy. Zamyka piwnicę, a potem wraca na parter. Słucha echa swoich kroków i wspomina te wszystkie dni, gdy przyprowadzał tu Tinę, żeby nie musiała słuchać kłótni rodziców. Żeby oboje nie musieli ich słuchać. Wygląda na Birch Street, widzi, że jest pusto, więc znosi wózek siostry ze schodków. Wraca do głównych drzwi, zamyka je, a potem rusza do domu. Po drodze pamięta, żeby pomachać do pana Tighe’a. Tym razem jest łatwiej, nawet parę razy rzuca frisbee z Billym. Za drugim razem pies porywa krążek. Wszyscy parskają śmiechem. Teraz, gdy notesy są bezpieczne w piwnicy opuszczonego domu kultury, ukryte wśród mnóstwa zwyczajnych kartonów, śmiech również jest prosty. Pete czuje się pięćdziesiąt kilo lżejszy. Albo i sto.

18

Kiedy Hodges otwiera drzwi recepcji maleńkiego biura na szóstym piętrze Turner Building przy Marlborough Street, Holly nerwowo chodzi w kółko z długopisem BIC w zębach. Zatrzymuje się na jego widok. – Nareszcie! – Holly, rozmawialiśmy przez telefon zaledwie kwadrans temu. Delikatnie wyjmuje długopis z jej ust. Zauważa ślady zębów odciśniętych na skuwce. – Mnie się wydaje, że to było znacznie dawniej. Są tam. Przyjaciółka Barbary na pewno płakała. Jak przyniosłam im colę, miała czerwone oczy. Jazda, Bill. Idź tam, idź. Kiedy Holly jest w takim stanie, Hodges nawet nie spróbuje jej dotknąć. Choć i tak znacznie jej się poprawiło od czasów, kiedy się poznali. Pod cierpliwą opieką Tanyi Robinson, matki Jerome’a i Barbary, pojawiło się nawet u niej coś w stylu gustu do ubrań. – Pójdę – odpowiada Hodges – ale przydałoby mi się jakieś wprowadzenie. Masz pojęcie, o co chodzi? Możliwości jest wiele, bo grzeczne dzieci nie zawsze są grzeczne. Może chodzi o drobną kradzież ze sklepu albo o palenie trawy. Może o prześladowanie w szkole albo wujka o wszędobylskich dłoniach. Przynajmniej Hodges może być pewien (stosunkowo pewien, nic nie jest niemożliwe), że przyjaciółka Barbary nikogo nie zamordowała. – Chodzi o brata Tiny. Bo tak się nazywa przyjaciółka Barbary. Tina, wspomniałam już? – Holly nie zauważa kiwnięcia głową. Wpatruje się tęsknie w długopis. Pozbawiona go, zaczyna żuć dolną wargę. – Tina sądzi, że ukradł jakieś pieniądze. – Ile on ma lat? – Chodzi do liceum, tyle wiem. Mogę dostać mój długopis? – Nie. Idź na dwór zapalić papierosa. – Już nie palę. – Holly unosi wzrok i patrzy nieco w lewo. To zdradliwy odruch, który Hodges widział wielokrotnie jako gliniarz. Nawet Oliver Madden zrobił tak parę razy, a jeśli chodzi o kłamstwo, był przecież zawodowcem. – Rzuci…

– Tylko jednego. Pomoże ci się uspokoić. Przyniosłaś im coś do jedzenia? – Nie pomyślałam. Przepra… – Nie ma sprawy. Idź naprzeciwko i kup jakieś przekąski. Nutrabars albo coś takiego. – Bill, nutrabars to karma dla psów. – No to batony energetyczne – odpowiada cierpliwie Hodges. – Coś zdrowego. Żadnej czekolady. – Dobrze. Holly wychodzi. Śmiga spódnica, migają niskie obcasy. Hodges oddycha głęboko i otwiera drzwi swojego gabinetu.

19

Dziewczynki siedzą na kanapie. Barbara jest czarnoskóra, a jej przyjaciółka Tina biała. W pierwszej chwili Hodges z rozbawieniem myśli, że to solniczka i pieprzniczka z jednego zestawu. Tylko że nie do końca z jednego. Owszem, włosy związały w niemal identyczne kucyki. Owszem, mają podobne trampki, pewnie takie, jakie w tym roku są w modzie wśród nastolatek. I owszem, obie trzymają w rękach po numerze czasopisma, które wzięły ze stolika: „Pursuit”, magazyn branżowy ludzi odnajdujących osoby poszukiwane, niezbyt stosowna lektura dla takich dziewczynek, ale to nic, bo widać wyraźnie, że wcale go nie czytają. Barbara ma na sobie szkolny mundurek i wygląda na dość spokojną. Ta druga ubrana jest w czarne spodnie i niebieską koszulkę z naszytym motylem. Twarz ma bladą, a zaczerwienione oczy patrzą na Hodgesa z mieszanką nadziei i przerażenia, od której serce się kraje. Barbara zrywa się z miejsca i mocno go tuli, chociaż kiedyś przybiłaby z nim żółwika i to by jej wystarczyło. – Cześć, Bill. Świetnie cię widzieć. Ależ ona dorośle brzmi, ależ urosła. Czy naprawdę ma już czternaście lat? Czy to możliwe? – Też się cieszę, że cię widzę, Barbs. Co u Jerome’a? Przyjeżdża na lato do domu? Jerome jest teraz studentem Harvardu i jego gadające czarnym slangiem alter ego przeszło na emeryturę. Kiedy chodził do liceum i wykonywał dla Hodgesa różne roboty, tamten delikwent bywał częstym gościem. Hodges raczej za nim nie tęskni, zawsze miał go za dość dziecinną postać, tęskni za to za Jerome’em. Barbara marszczy nos. – Przyjechał na tydzień i znowu pojechał. Zabiera swoją dziewczynę, która jest gdzieś z Pensylwanii, na bal debiutantek. Twoim zdaniem, to brzmi rasistowsko? Bo moim tak. Hodges nie zamierza wdawać się w ten temat. – Przedstawisz mi koleżankę? – To jest Tina. Kiedyś mieszkała na Hanover Street, jedną przecznicę od nas. W przyszłym roku chce chodzić ze mną do Chapel Ridge. Tina, to Bill Hodges. Może ci pomóc.

Hodges lekko się skłania, żeby podać dłoń białej dziewczynce na kanapie. Ta najpierw się kuli, ale potem ściska ją nieśmiało. Kiedy puszcza, zaczyna płakać. – Niepotrzebnie tu przyszłam. Pete będzie na mnie wściekły. Cholera jasna, myśli Hodges. Bierze garść chusteczek z pudełka na biurku, ale zanim zdąży podać je Tinie, zabiera mu je Barbara, żeby otrzeć jej oczy. Potem znów siada na kanapie i tuli przyjaciółkę. – Tina – mówi dość stanowczo – przyszłaś do mnie, bo potrzebowałaś pomocy. To właśnie jest pomoc. – Hodges jest oszołomiony tym, jak bardzo Barbara przypomina teraz swoją matkę. – Wystarczy, że powiesz mu to samo, co mnie. – Potem odwraca się do Hodgesa. – A ty, Bill, nie możesz o tym wspomnieć moim rodzicom. Ani ty, ani Holly. Bo jak powiecie mojemu tacie, to on powie tacie Tiny. A wtedy jej brat naprawdę będzie miał kłopoty. – Na razie zostawmy ten temat. – Hodges wyciąga obrotowy fotel zza biurka. Jest ciasno, ale daje radę. Nie chce, żeby biurko odgradzało go od przestraszonej przyjaciółki Barbary. Wyglądałby wtedy jak dyrektor szkoły. Siada, splata dłonie między kolanami i uśmiecha się do Tiny. – Na początek powiedz, jak się dokładnie nazywasz. – Tina Annette Saubers. Saubers. To chyba brzmi znajomo. Jakaś stara sprawa? Możliwe. – Co cię dręczy, Tino? – Mój brat ukradł pieniądze – szepcze. Jej oczy znów wypełniają się łzami. – Może nawet dużo. Nie odda ich, bo już ich nie ma. Powiedziałam o tym Barbarze, bo wiem, że jej brat pomógł powstrzymać tego wariata, który zrobił krzywdę mojemu tacie, kiedy ten wariat, chciał wysadzić w powietrze ludzi na koncercie w MAC. Pomyślałam, że może Jerome mógłby mi pomóc, bo dostał specjalny medal za odwagę i w ogóle. Był w telewizji. – Tak – mówi Hodges. Holly też powinna być w telewizji – była równie odważna i bardzo chcieli ją pokazać – ale na tamtym etapie życia Holly Gibney prędzej wypiłaby płyn do czyszczenia rur, niż stanęła przed kamerą i odpowiedziała na jakieś pytania. – Ale Barbs powiedziała, że Jerome jest w Pensylwanii, więc powinnam porozmawiać z panem, bo pracował pan kiedyś w policji. – Patrzy na niego wielkimi załzawionymi oczami. Saubers, zamyśla się Hodges. No tak. Nie pamięta imienia tamtego faceta, ale nazwisko trudno zapomnieć. Już wie, dlaczego brzmiało znajomo. Saubers to

jedna z osób, które ucierpiały pod City Center, kiedy Hartsfield wjechał w tłum bezrobotnych. – Najpierw miałam pogadać z tobą sama – dodaje Barbara. – Tak się umówiłyśmy z Tiną. No wiesz, wybadać, czy chciałbyś jej pomóc. Ale dzisiaj Tinka przyszła zrozpaczona do mojej szkoły… – Bo z nim teraz jest coraz gorzej! – wyrzuca z siebie Tina. – Nie wiem, co się stało, ale jest gorzej, odkąd zapuścił te głupie wąsy! Mówi przez sen, sama słyszałam, chudnie, znowu ma pryszcze, a na lekcji o zdrowiu nauczycielka mówiła, że to może być ze stresu i… i… i on chyba czasami płacze! – Dziewczynka ma oszołomioną minę, jakby nie mogła pogodzić się z myślą, że jej starszy brat mógłby płakać. – A jak się zabije? Tego się boję, bo samobójstwa wśród nastolatków to ogromny problem. Kolejna miła informacja z lekcji o zdrowiu, myśli Hodges. Co nie zmienia faktu, że to prawda. – Tina nie zmyśla – mówi Barbara. – To niesamowita historia. – No to posłuchajmy – odpowiada Hodges. – Od początku. Tina oddycha głęboko, a potem zaczyna.

20

Gdyby ktoś go spytał, Hodges powątpiewałby, że rozpaczliwa opowieść trzynastolatki może go zaskoczyć, a co dopiero zadziwić, a jednak jest zadziwiony. Wręcz, kurczę, oszołomiony. I wierzy w każde słowo, bo to zbyt szalone, żeby dało się zmyślić. Kiedy Tina kończy opowieść, jest już znacznie spokojniejsza. Hodges widzi to nie po raz pierwszy. Nie do końca wiadomo, czy spowiedź leczy duszę, ale na pewno koi nerwy. Hodges otwiera drzwi do sekretariatu. Widzi, że Holly siedzi przy komputerze i stawia pasjansa. Obok niej leży siatka z takim zapasem batonów energetycznych, że cała czwórka mogłaby się nimi żywić podczas oblężenia przez zombie. – Chodź tu, Hols – prosi. – Jesteś mi potrzebna. I przynieś batony. Holly wchodzi do gabinetu niepewnie, zerka na Tinę Saubers i chyba oddycha z ulgą. Dziewczynki biorą od niej po batonie, co jeszcze bardziej ją uspokaja. Hodges również sięga po swój. Ma wrażenie, że sałatkę, którą zjadł na lunch, strawił już miesiąc temu, a i wegetariański burger nie był zbyt sycący. Czasem wciąż mu się marzy, że pójdzie do McDonalda i zamówi wszystko, co mają. – Dobry – mówi Barbara, przeżuwając. – Ja dostałam malinowy. A ty, Tinka? – Cytrynowy. Rzeczywiście dobry. Dziękuję, panie Hodges. Dziękuję, pani Holly. – Barb – odzywa się Holly. – Twoja mama myśli, że gdzie teraz jesteś? – W kinie. Znowu na Krainie lodu, w wersji do śpiewania. Leci codziennie w Cinema Seven. Już chyba od stu lat. – Zerka na przyjaciółkę i przewraca oczami, a Tina odpowiada tym samym. – Mama pozwoliła nam wrócić autobusem, ale musimy być w domu najpóźniej o szóstej. Tina u mnie nocuje. To znaczy, że mamy trochę czasu, myśli Hodges. – Tino, opowiedz wszystko jeszcze raz, żeby usłyszała to Holly. To moja asystentka i jest bardzo mądra. A poza tym umie dotrzymać tajemnicy. Tina powtarza opowieść, tym razem bardziej szczegółowo, ponieważ się uspokoiła. Holly słucha z uwagą, jej tiki kojarzące się z zespołem Aspergera praktycznie znikają, tak jak zawsze, gdy jest czymś pochłonięta. Tylko palce wciąż

poruszają się niespokojnie, bębnią w uda, jakby pisała na niewidzialnej klawiaturze. Gdy Tina kończy mówić, Holly pyta: – Pieniądze zaczęły przychodzić w lutym dwa tysiące dziesiątego? – W lutym albo w marcu. Pamiętam, bo nasi rodzice często się wtedy kłócili. No bo tatuś stracił pracę… i miał chore nogi… a mama ciągle na niego krzyczała, że pali papierosy, a one tyle kosztują… – Nie cierpię krzyku – oznajmia rzeczowo Holly. – Robi mi się od tego niedobrze. Tina patrzy na nią z wdzięcznością. – Ta rozmowa o dublonach – wtrąca Hodges. – To było, zanim zaczęły się przesyłki z pieniędzmi, czy już potem? – Zanim. Ale niedługo wcześniej. – Tina mówi to bez wahania. – Co miesiąc pięćset dolarów – upewnia się Holly. – Czasami trochę częściej, na przykład po trzech tygodniach, a czasami trochę rzadziej. Kiedy mijał ponad miesiąc, rodzice myśleli, że już po wszystkim. Raz przesyłki nie było chyba przez sześć tygodni i tata powiedział do mamy: „No, miło było, ale się skończyło”. – Kiedy to było? – Holly pochyla się, oczy jej świecą, palce już nie bębnią o uda. Hodges uwielbia ją taką. – Hmm… – Tina marszczy czoło. – Na pewno w okolicach moich urodzin. Kiedy miałam dwanaście lat. Pete’a nie było na mojej imprezie. W ferie wiosenne pojechał ze swoim kolegą Rorym i jego rodziną do Disney World. Miałam okropne urodziny, bo strasznie mu zazdrościłam, że pojechał, a ja… – Przerywa, patrzy najpierw na Barbarę, potem na Hodgesa, a w końcu na Holly, w której widzi chyba matkę kwokę. – To dlatego pieniądze przyszły później! Prawda? Bo był na Florydzie! Holly zerka na Hodgesa z leciutkim uśmieszkiem w kącikach ust, a potem znów koncentruje uwagę na Tinie. – Zapewne. Zawsze dwudziestki i pięćdziesiątki? – Tak. Często je widziałam. – I kiedy się skończyły? – W zeszłym roku we wrześniu. Chyba na początku roku szkolnego. W ostatniej przesyłce była kartka. Coś w stylu: To już koniec, przykro mi, że nie ma więcej.

– Ile czasu minęło, zanim powiedziałaś bratu, że, twoim zdaniem, to on przysyłał pieniądze? – Nie za dużo. W zasadzie nigdy się do tego nie przyznał, ale ja wiem, że to on. I może to wszystko moja wina, bo ciągle rozmawiałam z nim o Chapel Ridge… A on mówił, że szkoda, że pieniądze się skończyły, bo inaczej mogłabym tam pójść… I może zrobił coś głupiego, a teraz żałuje, ale już za póóóźno! Znowu zaczyna płakać. Barbara obejmuje ją i pomrukuje uspokajająco. Palce Holly ponownie idą w ruch, ale nie widać innych oznak nerwowości; Holly jest pogrążona w myślach. Hodges niemalże widzi, jak obracają się trybiki w jej głowie. Sam także ma pytania, ale chwilowo chętnie odda jej pierwszeństwo. Kiedy Tina już tylko lekko pociąga nosem, Holly mówi: – Powiedziałaś, że któregoś dnia weszłaś do pokoju brata i zobaczyłaś u niego jakiś notes, a Pete zachowywał się tak, jakby miał coś na sumieniu, i schował go pod poduszkę. – Zgadza się. – Czy to było pod koniec pieniędzy? – Chyba tak. – To był jego szkolny notes? – Nie. Był czarny i chyba drogi. No i miał taką elastyczną gumkę. – Jerome ma takie notesy – wtrąca Barbara. – To moleskiny. Mogę jeszcze jednego batona energetycznego? – Nie krępuj się – odpowiada Hodges. Bierze notes z biurka i zapisuje: moleskin. Potem znowu zwraca się do Tiny: – Czy to mogła być książka z rachunkami? Tina marszczy brwi. Otwiera kolejnego batona. – Nie rozumiem. – Czy to możliwe, że zapisywał, ile pieniędzy już wypłacił, a ile zostało? – Może, ale to wyglądało raczej jak drogi pamiętnik. Holly patrzy na Hodgesa. On kiwa głową: mów dalej. – Świetnie, Tina. Jesteś doskonałym świadkiem. Prawda, Bill? – Hodges przytakuje. – No dobrze. Kiedy zapuścił wąsy? – W zeszłym miesiącu. Albo może pod koniec kwietnia. I mama, i tata mówili mu, że to głupie. Tatuś powiedział, że wygląda jak podrabiany kowboj, cokolwiek to znaczy, ale Pete nie chciał ich zgolić. Myślałam, że po prostu wszedł w taką fazę. – Tina odwraca się do Barbary. – Wiesz, tak jak wtedy, kiedy byłyśmy małe i sama próbowałaś się ostrzyc, żeby wyglądać jak Hannah Montana.

Barbara się krzywi. – Proszę cię, nawet o tym nie przypominaj. – A potem zwraca się do Hodgesa: – Moja matka dostała szału. – I od tamtej pory jest przygnębiony? – pyta Holly. – Od czasu tych wąsów? – Nie od początku, chociaż już wtedy widziałam, że jest nerwowy. Ale od paru tygodni się boi. A teraz i ja się boję! I to bardzo! Hodges zerka na Holly, żeby sprawdzić, czy ma więcej pytań. Ona odpowiada mu spojrzeniem, które mówi: twoja kolej. – Tino, jestem gotów się tym zająć, ale musimy zacząć od rozmowy z twoim bratem. Wiesz o tym, prawda? – Tak – szepcze dziewczynka. Ostrożnie kładzie swój drugi baton, ledwie nadgryziony, na oparciu kanapy. – O Boże, będzie na mnie wściekły. – Możesz się zdziwić – odpowiada Holly. – Może odetchnie z ulgą, że ktoś w końcu wyciągnął z niego prawdę. Hodges wie, że Holly mówi to z doświadczenia. – Tak pani myśli? – pyta Tina cichutkim głosem. – Tak. – Holly energicznie kiwa głową. – Dobrze, ale w ten weekend się nie da. Jedzie do River Bend Resort. To wyjazd dla członków rad roczników, a Pete’a na przyszły rok wybrali na wiceprzewodniczącego. To znaczy pod warunkiem, że w przyszłym roku będzie jeszcze chodził do szkoły. – Tina przykłada dłoń do czoła w geście zatroskania tak dorosłym, że Hodgesowi bardzo jej żal. – Że nie pójdzie do więzienia. Za kradzież. Holly wygląda na równie zdenerwowaną jak on, ale jest nietykalska, a Barbarę za bardzo przeraża ta myśl, że miałaby matczyne odruchy. Został tylko on. Wyciąga ramiona i bierze małe dłonie Tiny w swoje duże dłonie. – Wątpię, żeby do tego doszło. Ale sądzę, że Pete potrzebuje pomocy. Kiedy dokładnie wraca do miasta? – W n… niedzielę wieczorem. – A gdybym chciał się z nim spotkać w poniedziałek po lekcjach? Dałoby radę? – Chyba tak. – Tina wygląda na zupełnie wyczerpaną. – Zwykle jeździ autobusem, ale pewnie złapie go pan przy wyjściu ze szkoły. – A czy ty sobie poradzisz w ten weekend, Tino? – Ja tego dopilnuję – mówi Barbara i całuje przyjaciółkę w policzek. Tina odpowiada bladym uśmiechem. – Co teraz zrobicie? – pyta Hodges. – Na film pewnie już za późno.

– Wrócimy do domu – postanawia Barbara. – Powiem mamie, że zrezygnowałyśmy. Nawet nie skłamię, prawda? – Prawda – zgadza się Hodges. – Macie dość pieniędzy na drugą taksówkę? – Jeśli nie, to mogę was podwieźć – proponuje Holly. – Pojedziemy autobusem – mówi Barbara. – Mamy bilety. Przyjechałyśmy taksówką tylko dlatego, że się śpieszyłyśmy. Prawda, Tina? – Tak. – Jej przyjaciółka patrzy na Hodgesa, a potem znowu na Holly. – Strasznie się o niego martwię, ale nie możecie nic mówić naszym rodzicom, przynajmniej jeszcze nie teraz. Obiecujecie? Hodges obiecuje w imieniu obojga. Uważa, że to żadne ryzyko, skoro chłopak przez cały weekend będzie poza miastem z kolegami ze szkoły. Pyta Holly, czy zejdzie z dziewczynkami na przystanek i upewni się, że bez kłopotu wsiadły do autobusu na West Side. Holly się zgadza. Każe dziewczynkom zabrać resztę batonów energetycznych. Zostało ich jeszcze kilkanaście.

21

Kiedy Holly wraca, trzyma w ręku swojego iPada. – Misja wykonana. Odjechały czwórką na Teaberry Lane. – Jak zachowywała się ta mała Saubers? – Znacznie lepiej. Czekając na autobus, ćwiczyły z Barbarą jakiś krok taneczny, którego nauczyły się z telewizji. Chciały, żebym ćwiczyła razem z nimi. – I ćwiczyłaś? – Nie. Ta laska nie tańczy. Holly mówi to bez uśmiechu, ale możliwe, że jednak żartuje. Hodges wie, że ostatnio czasem jej się to zdarza, ale zawsze trudno poznać. Pod wieloma względami Holly Gibney wciąż jest dla niego tajemnicą i pozostanie nią zawsze. – Myślisz, że matka Barb wyciągnie z nich tę historię? Jest spostrzegawcza, a weekend to szmat czasu, jeśli trzeba ukryć wielką tajemnicę. – Możliwe, ale wątpię – odpowiada Holly. – Kiedy Tina wyrzuciła to z siebie, bardzo się odprężyła. Hodges się uśmiecha. – Skoro tańczyła na przystanku, to chyba rzeczywiście. To co o tym sądzisz, Holly? – O czym konkretnie? – Zacznijmy od pieniędzy. Holly stuka w iPada. W zamyśleniu odgarnia włosy, żeby nie wpadały jej do oczu. – Gotówka zaczęła przychodzić w lutym dwa tysiące dziesiątego, a skończyła w zeszłym roku we wrześniu. Czterdzieści cztery miesiące. Jeśli ten brat… – Pete. – Jeśli Pete przez ten czas wysyłał rodzicom pięćset dolarów miesięcznie, to daje dwadzieścia dwa tysiące. Plus minus. Nie jest to fortuna, ale… – Ale dużo jak na dzieciaka – kończy za nią Hodges. – Zwłaszcza jeśli zaczął je wysyłać, kiedy był w wieku Tiny. Patrzą na siebie. To, że czasem Holly w taki sposób odwzajemnia jego spojrzenie, w pewnym sensie jest najbardziej niezwykłym elementem jej

przemiany z tej przerażonej kobiety, którą poznał. Po pięciu sekundach milczenia odzywają się jednocześnie: – Więc… – Jak… – Ty pierwsza – proponuje ze śmiechem Hodges. Nie patrząc na niego (jest do tego zdolna tylko przez moment, nawet gdy absorbuje ją jakiś problem), Holly mówi: – Ta jego rozmowa z Tiną o zakopanym skarbie, o złocie, klejnotach i dublonach. Myślę, że to ważne. Myślę, że nie ukradł pieniędzy. Myślę, że je znalazł. – Na pewno. Niewielu trzynastolatków obrabia banki, nawet tych bardzo zdesperowanych. Ale gdzie dzieciak mógł trafić na taki łup? – Nie wiem. Pewnie mogłabym zdefiniować wyszukiwanie komputerowe na dany okres i wygenerować listę kradzieży gotówki. Na pewno było to przed dwa tysiące dziesiątym, skoro pieniądze znalazł w lutym. Dwadzieścia dwa tysiące dolarów to dostatecznie duża suma, żeby pisano o tym w prasie. Ale jakie przyjąć założenia? Jakie parametry? Jak daleko sięgnąć wstecz? Pięć lat? Dziesięć? Nawet lista tylko od dwa tysiące piątego byłaby spora, bo musiałabym przeszukać cały teren trzech stanów. Prawda? – Nawet gdybyś przeszukała cały Środkowy Zachód, dostałabyś tylko częściowe wyniki. Hodges myśli o Oliverze Maddenie, który w trakcie swej kariery oszukał zapewne setki ludzi i dziesiątki organizacji. Był ekspertem w dziedzinie tworzenia fałszywych kont bankowych, ale Hodges mógłby się założyć, że kiedy chodziło o własne pieniądze, Ollie niezbyt ufał bankom. Nie, musiał sobie zrobić jakiś bezpieczny zapas gotówki. – Dlaczego tylko częściowe? – Mówisz o bankach, punktach kredytowych, może o wyścigach chartów albo punkcie sprzedaży na meczu Groundhogsów. Ale kto powiedział, że to w ogóle były publiczne pieniądze? Złodziej albo złodzieje mogli obrobić graczy w pokera na wysokie stawki czy handlarza metamfetaminy na Edgemont Avenue w Raju Kmiotów. Równie dobrze forsa mogła pochodzić z napadu na dom w Atlancie, San Diego albo każdym innym miejscu. Może kradzieży tych pieniędzy w ogóle nie zgłoszono. – Zwłaszcza jeśli wcześniej nie wiedział o nich urząd skarbowy – dodała Holly. – No tak, no tak. To co nam zostaje?

– Rozmowa z Peterem Saubersem. Szczerze mówiąc, nie mogę się jej doczekać. Myślałem, że widziałem już wszystko, ale czegoś takiego jeszcze nigdy. – Mógłbyś z nim pomówić jeszcze dziś wieczorem. Na wycieczkę jedzie dopiero jutro. Zapisałam numer Tiny. Mogę do niej zadzwonić i poprosić o numer brata. – Nie. Niech ma ten swój weekend. Zresztą pewnie już wyjechał. Może trochę się uspokoi, będzie miał czas pomyśleć. Tinie też się przyda. Poczekamy do poniedziałku. – A ten czarny notes? Moleskin? Jakieś pomysły? – Pewnie nie ma związku z pieniędzmi. Może to jego pamiętnik Pięćdziesiąt twarzy zabawy z fantazjami o dziewczynie, która siedzi za nim na lekcjach. Holly odchrząkuje znacząco, pokazując, co myśli na ten temat, a następnie zaczyna chodzić tam i z powrotem. – Wiesz, co mi nie daje spokoju? Ten poślizg. – Poślizg? – Pieniądze skończyły się we wrześniu, była kartka z przeprosinami, że więcej nie ma. Ale z tego, co wiemy, Peter zaczął się dziwnie zachowywać dopiero w kwietniu albo w maju. Przez siedem miesięcy wszystko jest w porządku, a potem chłopak nagle zapuszcza wąsy i wykazuje oznaki niepokoju. Co się stało? Masz jakiś pomysł? Nasuwa się jedna możliwość. – Postanowił zdobyć więcej pieniędzy, może po to, żeby siostra mogła zapisać się do szkoły Barbary. Sądził, że wie, jak je zdobyć, ale coś poszło nie tak. – Tak! Uważam tak samo! – Holly krzyżuje ramiona na piersiach i nakrywa łokcie dłońmi. Hodges nieraz już widział, jak tym nerwowym gestem dodaje sobie otuchy. – Ale szkoda, że Tina nie zajrzała do notesu. Do tego moleskina. – Nos ci to podpowiada czy kierujesz się jakąś logiką, której ja nie dostrzegam? – Ciekawa jestem, dlaczego tak go przed nią ukrywał, to wszystko. – Z powodzeniem uchyliwszy się od pytania, Holly rusza do drzwi. – Zaprogramuję komputerowe wyszukiwanie kradzieży między rokiem dwa tysiące pierwszym a dwa tysiące dziewiątym. Wiem, że to pewnie nic nie da, ale od czegoś trzeba zacząć. A ty? – Idę do domu. Przemyślę to wszystko. Jutro zajmuję samochody i szukam niejakiego Dejohna Frasiera, który wyszedł za kaucją i zwiał, a teraz niemal na pewno mieszka u swojej macochy albo byłej żony. W weekend obejrzę mecz Cleveland Indians i może pójdę do kina.

Holly się rozpromienia. – Mogę iść z tobą? – Jeśli chcesz. – Mogę wybrać film? – Tylko pod warunkiem, że nie zaciągniesz mnie na jakąś durną komedię romantyczną z Jennifer Aniston. – Jennifer Aniston to doskonała aktorka i bardzo niedoceniana komiczka. Czy wiesz, że w dziewięćdziesiątym trzecim roku grała w pierwszym filmie z cyklu Karzeł? – Holly, jesteś istną krynicą wiedzy, ale unikasz tematu. Albo obiecasz, że nie pójdziemy na rom-kom, albo idę sam. – Na pewno znajdziemy coś, co obojgu nam się spodoba – mówi Holly, nie całkiem patrząc mu w oczy. – Czy brat Tiny jest bezpieczny? Nie wierzysz, że mógłby się zabić, prawda? – Jego postępowanie na to nie wskazuje. Naprawdę naraził się dla rodziny. Tacy ludzie, odczuwający empatię, zwykle nie bywają samobójcami. Holly, czy nie wydaje ci się dziwne, że mała dziewczynka wykombinowała, że za pieniędzmi stał Peter, a rodzice najwyraźniej nie mają o tym pojęcia? Blask w jej oczach gaśnie i przez moment znów wygląda jak ta dawna Holly, która większość okresu dorastania spędziła w swoim pokoju, pogrążona w samotniczej neurozie, którą Japończycy nazywają hikikomori. – Rodzice bywają bardzo głupi – mówi i wychodzi. Cóż, myśli Hodges, twoi z pewnością tacy byli, w tym raczej się zgadzamy. Podchodzi do okna, splata dłonie za plecami i spogląda na dolną część Marlborough Street, gdzie zaczyna się popołudniowy korek. Zastanawia się, czy Holly wzięła pod uwagę drugą możliwą przyczynę niepokoju chłopca: że goście, którzy ukryli pieniądze, odkryli ich brak. I jakimś cudem wykombinowali, kto je zabrał.

22

Statewide Motorcycle & Small Engine Repair wbrew nazwie nie ma placówek w całym stanie ani nawet w całym mieście. To waląca się katastrofa z pordzewiałej blachy falistej w południowej części miasta, rzut kamieniem od stadionu, na którym grają Groundhogsi. Przed wejściem stoją rzędem motory na sprzedaż, nad nimi na obwisłym kablu apatycznie powiewają proporczyki. Morris stwierdza, że większość tych motorów wygląda podejrzanie. O boczną ścianę budynku opiera się grubas w skórzanej kurtce. Z posępną miną obmywa otarcia na skórze garścią chusteczek higienicznych. Podnosi wzrok na Morrisa i nic nie mówi. Morris odwzajemnia się tym samym. Musiał przyjść tu pieszo z Edgemont Avenue, pokonać prawie dwa kilometry w ostrym porannym słońcu, bo autobusy jeżdżą tak daleko, tylko kiedy grają Hogsi. Wchodzi do garażu i oto Charlie Roberson siedzi na umazanym smarem fotelu samochodowym przed na wpół rozmontowanym harleyem. W pierwszej chwili nie widzi Morrisa; trzyma akumulator harleya i bacznie mu się przygląda. Morris natomiast przygląda się jemu. Roberson to wciąż umięśniony, krępy facet, chociaż musiała mu już stuknąć siedemdziesiątka, jest łysy na czubku głowy i siwieje. Ma na sobie T-shirt z obciętymi rękawami. Na bicepsie Morris widzi wyblakły więzienny tatuaż: WHITE POWER 4EVER. Tak wyglądają moje sukcesy, myśli z uśmiechem. Roberson odsiadywał w Waynesville dożywocie za to, że zatłukł pałką bogatą starszą panią przy Wieland Avenue w Branson Park. Podobno obudziła się w nocy i nakryła go na tym, jak chodził po jej domu. Ponadto ją zgwałcił, być może zanim ją zatłukł, a może już później, kiedy konała na podłodze korytarza na piętrze. Sprawa była bezdyskusyjna. Przed napadem Robersona kilkakrotnie widziano w okolicy, a na dzień przed tym wydarzeniem kamera ochrony sfotografowała go przed tą właśnie furtką. Możliwość włamania do tego właśnie domu i obrabowania tej właśnie pani omawiał z paroma kumplami spod ciemnej gwiazdy (z których każdy sam miał kłopoty z prawem, więc prokurator dostarczył im dobrych powodów do złożenia zeznań), a poza tym był wielokrotnie notowany za kradzieże i napady. Przysięgli powiedzieli: winny.

Sędzia powiedział: dożywocie bez prawa do zwolnienia warunkowego. Roberson zamienił naprawianie motorów na szycie dżinsów i lakierowanie mebli. – Dużo zrobiłem, ale tego nie – powtarzał w kółko Morrisowi. – Zrobiłbym, kurwa, już miałem kod do alarmu, ale ktoś mnie ubiegł. Nawet wiem kto, bo podałem kod tylko jednemu gościowi. Potem zeznawał przeciwko mnie. Jak stąd kiedyś wyjdę, to go, kurwa, zatłukę. Słowo honoru. Morris ani mu nie uwierzył, ani nie myślał, że kłamie – pierwsze dwa lata w Ville nauczyły go, że więzienie jest pełne ludzi niewinnych jak baranki – ale kiedy Charlie poprosił o napisanie listu do Barry’ego Schecka, Morris chętnie się zgodził. Tym się przecież zajmował, to była jego prawdziwa praca. Okazało się, że włamywacz, morderca i gwałciciel zostawił ślady nasienia na majtkach starszej pani, które to majtki wciąż znajdowały się w przepastnych magazynach materiałów dowodowych, i odnalazł je prawnik z Projektu Niewinność wysłany do zbadania sprawy Charliego Robersona. Badania DNA, niedostępne, kiedy Charliego skazano, wykazały, że to nie jego sperma. Prawnik zatrudnił detektywa, który odnalazł kilku świadków oskarżenia. Jeden z nich, umierający na raka wątroby, nie tylko cofnął swoje zeznanie, ale sam przyznał się do zbrodni, być może w nadziei, że w ten sposób zarobi na przepustkę do bram raju. – Hej, Charlie – mówi Morris. – Niespodzianka. Roberson się obraca, mruży oczy, wstaje. – Morrie? Morrie Bellamy? – We własnej osobie. – Ja pierdolę! Wątpię, myśli Morris, ale gdy Roberson odstawia akumulator na siedzenie harleya i rusza do niego z wyciągniętymi ramionami, posłusznie tonie w jego braterskich objęciach wraz z obowiązkowym klepaniem po plecach. Nawet je odwzajemnia, na ile potrafi. Masa mięśni pod brudną koszulką jest dość niepokojąca. Roberson cofa się i obnaża w uśmiechu nieliczne zęby. – Jezu Chryste! Warunek? – Warunek. – Staruszka wreszcie ci odpuściła? – Ano. – Cholera, super! Chodź do biura, napijemy się! Mam burbona.

Morris kręci głową. – Dzięki, ale gorzała źle mi robi. Poza tym facet w każdej chwili może przyjść po próbkę moczu. Dzisiaj rano zadzwoniłem do pracy, że jestem chory, to i tak ryzyko. – Kto jest twoim kuratorem? – McFarland. – Ten wielki asfalt? – Owszem, czarnoskóry. – Nie jest najgorszy, ale na początku na pewno dobrze cię pilnują. Tak czy siak, chodź do biura, wypiję za ciebie. Ej, słyszałeś, że Duck umarł? Rzeczywiście, Morris słyszał o tym wkrótce przed zwolnieniem. Duck Duckworth, jego pierwszy obrońca, ten, dzięki któremu współlokator z celi oraz jego kumple przestali gwałcić Morrisa. Nie zrobiło mu się z tego powodu szczególnie żal. Jedni przychodzą, inni odchodzą; wszystko gówno znaczy. Roberson kręci głową, sięgając po butelkę, która stoi na górnej półce metalowej szafki z narzędziami i częściami zamiennymi. – Miał coś z mózgiem. No, jak to mówią: w środku, kurwa, życia tkwimy, kurwa, w śmierci. – Nalewa burbon do kubka z napisem NIKT NIE TULI TAK JAK JA i podnosi naczynie. – Za Ducky’ego. – Wypija, cmoka, a potem znów unosi kubek. – A teraz twoje zdrowie. Za Morrisa Bellamy’ego znowu na rewirze. Co za robotę ci załatwili? Pewnie coś z papierami. Morris opowiada o swojej pracy w MAC i prowadzi pogawędkę, podczas gdy Charlie nalewa sobie jeszcze kolejkę burbona. Morris nie zazdrości mu tej swobody picia, za dużo lat stracił przez alkohol, uważa natomiast, że kiedy Roberson lekko się wstawi, chętniej przystanie na jego prośbę. Gdy ocenia, że nadszedł właściwy moment, mówi: – Powiedziałeś, żebym do ciebie przyszedł, jeśli mnie wypuszczą i będę potrzebował przysługi. – Fakt, fakt… ale nie myślałem, że cię wypuszczą. Ta dewota, coś ją przerżnął, jeździła na tobie jak na łysej kobyle. – Roberson rechocze i nalewa sobie następną kolejkę. – Charlie, chcę od ciebie pożyczyć samochód. Na niedługo, nie zejdzie mi nawet dwanaście godzin. – Kiedy?

– Dzisiaj w nocy. To znaczy… dzisiaj wieczorem. W nocy jest mi potrzebny. A potem zwrócę. Roberson przestał się śmiać. – To większe ryzyko niż głupi drink, Morrie. – Nie dla ciebie, ty jesteś czysty. – No, nie dla mnie, tylko pogroziliby mi palcem. Ale jazda bez prawka to poważne złamanie warunków zwolnienia. Możesz wrócić do pierdla. Nie zrozum mnie źle, chętnie ci pomogę, ale muszę być pewien, że rozumiesz sytuację. – Rozumiem. Roberson dolewa sobie burbona i sączy, rozmyślając nad sprawą. Morris nie chciałby być właścicielem motoru, który Charlie będzie naprawiał, gdy zakończą tę nasiadówkę. W końcu Roberson mówi: – Może być furgonetka? Mam taką jedną małą. Z automatyczną skrzynią biegów. Z boku jest napis KWIACIARNIA JONESA, ale już go prawie nie widać. Wóz stoi z tyłu. Jak chcesz, to ci pokażę. Morris chce. Wystarczy jeden rzut oka, żeby był pewien, że ten mały czarny furgon to dar od Boga… pod warunkiem że jest na chodzie. Roberson zapewnia, że tak, chociaż miał już cofnięty licznik. – W piątki zamykam wcześniej. Koło trzeciej. Trochę go zatankuję i zostawię kluczyki pod prawym przednim kołem. – Doskonale – mówi Morris. Pojedzie do MAC, powie temu tłustemu knurowi, co robi za szefa, że miał coś z żołądkiem, ale już mu przeszło, popracuje do czwartej jak grzeczna mrówka, a potem tu wróci. – Słuchaj, dzisiaj grają Groundhogsi, no nie? – Tak, z Dayton Dragons. A co? Stęskniłeś się za meczem? Bo chętnie się przejdę. – Może innym razem. Myślałem sobie, że mogę przywieźć samochód koło dziesiątej, zaparkować w tym samym miejscu, a potem wrócić do miasta stadionowym autobusem. – Stary dobry Morrie – mówi Roberson i stuka się w skroń. Ma wyraźnie przekrwione oczy. – Ty to zawsze dobrze kombinujesz. – Pamiętaj, żeby zostawić kluczyki pod kołem. Tylko tego brakowało, żeby Roberson urżnął się tanim burbonem i zapomniał. – Zostawię. Dużo ci zawdzięczam, brachu. Życie ci, kurwa, zawdzięczam.

Takie stwierdzenie wymaga kolejnego braterskiego uścisku cuchnącego potem, burbonem i tanią wodą po goleniu. Roberson ściska tak mocno, że Morris ledwo oddycha, ale w końcu go puszcza. Razem wracają do warsztatu. Morris myśli o tym, że dziś wieczorem – za dwanaście godzin, może nawet prędzej – notesy Rothsteina znów będą w jego rękach. Wobec tak upajającej perspektywy na co komu burbon? – Mogę cię zapytać, po co tu pracujesz, Charlie? Podobno miałeś dostać od stanu kupę forsy za niesłuszne pozbawienie wolności. – O, stary, zagrozili, że wygrzebią mi kupę dawnych zarzutów. – Roberson siada z powrotem przed harleyem, nad którym wcześniej pracował. Bierze klucz nastawny i stuka nim o umazaną smarem nogawkę. – W tym jeden wredny z Missouri, za który mógłbym siedzieć do końca życia. Prawo trzech przestępstw albo coś takiego. Więc dobiliśmy targu. Patrzy na Morrisa przekrwionymi oczami. Ten widzi, że Charlie mimo mięsistego bicepsa (widać, że nie zaniedbywał więziennego nawyku regularnych ćwiczeń) jest naprawdę stary i wkrótce będzie też chory. Jeśli już nie jest. – W końcu i tak cię wyruchają, brachu. Prosto w dupsko. A jak się będziesz stawiał, to wyruchają cię jeszcze mocniej. Więc bierzesz, co ci dają. Mnie dali to i mi wystarczy. – Wszystko gówno znaczy – mówi Morris. Roberson parska donośnym śmiechem. – Zawsze to mówiłeś! Święta, kurwa, prawda! – Tylko nie zapomnij o kluczykach. – Nie zapomnę. – Roberson celuje w Morrisa palcem czarnym od smaru. – A ty nie daj się złapać. Słuchaj taty. Nie dam się, myśli Morris. Za długo czekałem. – Jeszcze jedna sprawa – mówi. Roberson czeka. – Pewnie nie załatwiłbyś mi spluwy? – Widząc minę Charliego, Morris dodaje pośpiesznie: – Tylko na wszelki wypadek, nie będę jej używał. Roberson kręci głową. – Nie ma mowy. Za coś takiego nie skończyłoby się na pogrożeniu palcem. – Nikomu bym nie powiedział, że mam ją od ciebie. Przekrwione oczy wnikliwie patrzą na Morrisa. – Mogę być szczery? Za długo siedziałeś w pierdlu, żeby bawić się bronią. Postrzeliłbyś się w jaja. Samochód? Jasne, jestem ci to winien. Ale jak chcesz

spluwę, to szukaj jej gdzie indziej.

23

W to piątkowe popołudnie o piętnastej Morris jest o włos od zniszczenia dzieł sztuki nowoczesnej wartych dwanaście milionów dolarów. No, właściwie to niezupełnie, ale niewiele brakuje, żeby wymazał informacje na ich temat, włącznie z pochodzeniem oraz danymi o tuzinie bogatych darczyńców MAC. Tygodniami tworzył nowy protokół wyszukiwania obejmujący wszystkie nabytki centrum sztuki od początku dwudziestego pierwszego wieku. Ten protokół sam w sobie jest dziełem sztuki, ale tego popołudnia, zamiast przenieść największy podfolder do głównego folderu, Morris przeciąga go myszą do kosza razem z mnóstwem szajsu, którego trzeba się pozbyć. Niemrawy, przestarzały system komputerowy MAC jest przeładowany niepotrzebnym gównem, w tym masą rzeczy, których już w ogóle tu nie ma. Rzeczoną masę w 2005 roku przewieziono do Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku. Morris już ma opróżnić kosz, żeby zrobić miejsce na nowy szajs, już trzyma palec na spuście, kiedy dociera do niego, że zaraz wyśle bardzo cenne pliki do cyfrowego raju. Przez moment znowu jest w Waynesville, chodzą słuchy, że będzie inspekcja w celach, a on próbuje schować kontrabandę. Może to nic groźniejszego niż paczka ciasteczek, ale wystarczy, żeby dostał upomnienie, jeśli klawisz będzie w złym humorze. Patrzy na swój palec zawieszony może trzy milimetry nad tym cholernym przyciskiem Delete, przyciąga dłoń do piersi i czuje, jak serce wali mu szybko i mocno. O czym on myślał, na Boga? Tłusty knur, co robi za szefa, wybiera sobie właśnie ten moment, żeby wetknąć łeb do ciasnego boksu Morrisa. Boksy, w których spędzają dni inne mrówki w biurze, oblepione są zdjęciami chłopaków, dziewczyn, rodzin, nawet pieprzonych psów, ale Morris nie powiesił nic oprócz pocztówki z Paryża, bo zawsze chciał tam pojechać. Akurat. – Wszystko w porządku, Morris? – pyta tłusty knur. – Tak jest – odpowiada Morris i modli się, żeby szef nie spojrzał na monitor. Chociaż pewnie nawet nie wiedziałby, na co patrzy. Tłusty knur umie wysyłać e-maile, nawet mniej więcej kojarzy, do czego służy Google, ale poza tym jest jak dziecko we mgle. Mimo to mieszka na przedmieściu z żoną i dzieciaczkami, a nie

w Posranym Dworze, gdzie po nocy świry wydzierają się na niewidzialnych wrogów. – Dobrze słyszeć. Tak trzymaj. Ty trzymaj tłuste dupsko byle dalej stąd, myśli Morris. Tłusty knur spełnia jego życzenie i odchodzi, pewnie do stołówki, gdzie napcha swój tłusty ryj. Gdy się oddala, Morris klika na ikonę kosza i przenosi do głównego folderu to, co prawie skasował. Niewielka operacja, ale kiedy ją kończy, oddycha ciężko, jak człowiek, który właśnie rozbroił bombę. Gdzieś ty miał głowę? – karci sam siebie. O czym ty myślałeś? Pytania retoryczne. Myślał o notesach Rothsteina, które są już tak blisko. A także o małym furgonie, o tym, jak strasznie będzie siedzieć za kółkiem po tylu latach w pierdlu. Wystarczy najmniejsza stłuczka… wystarczy jeden gliniarz, który spojrzy na niego podejrzliwie. Muszę wytrzymać jeszcze tylko trochę, myśli Morris. Muszę. Ale jego mózg jest przeciążony, ledwie wyrabia. Morris sądzi, że wszystko będzie dobrze, kiedy notesy znajdą się już w jego rękach (a także pieniądze, ale one są dużo mniej ważne). Odpręży się, gdy tylko schowa je na dnie szafy w swoim pokoju na ósmym piętrze Posranego Dworu, ale na razie zżera go stres. Nie bez znaczenia jest też życie w odmienionym świecie, prawdziwa praca oraz szef, który nie nosi szarego uniformu, ale i tak trzeba przed nim bić czołem. I na dodatek jeszcze perspektywa, że dziś w nocy czeka go podróż bez prawa jazdy niezarejestrowanym samochodem. Po dziesiątej wieczorem będzie lepiej, myśli. A tymczasem weź się w garść. Wszystko gówno znaczy. – Dobra – szepcze i ociera kroplę potu spomiędzy nosa i ust.

24

O szesnastej zapisuje pracę, zamyka wszystkie używane programy i wyłącza komputer. Wychodzi do okazałego holu MAC, a tam – niczym zły sen, który się ziścił – na szeroko rozstawionych nogach stoi Ellis McFarland z dłońmi splecionymi za plecami. Wpatruje się w obraz Edwarda Hoppera okiem wielbiciela sztuki, którym z pewnością nie jest. Nie odwracając się (Morris rozumie, że kurator musiał zobaczyć jego odbicie w szkle przykrywającym obraz, ale to i tak upiorne), mówi: – Siema, Morrie. Co słychać, ziomek? On wie, myśli Morris. I to nie tylko o furgonie. O wszystkim. Nieprawda. Morris wie, że to nieprawda, ale ta część jego duszy, która wciąż jest w więzieniu i na zawsze tam pozostanie, zapewnia go, że owszem. Dla McFarlanda czoło Morrisa Bellamy’ego jest przejrzystą szybą. Widać wszystko w środku, każde koło zębate, każdy przegrzany trybik. – Wszystko w porządku, proszę pana. Dzisiaj McFarland ma na sobie sportową marynarkę w szkocką kratę, wielką jak dywan w salonie. Mierzy Morrisa od stóp do głów, a potem spogląda mu w oczy. Morris z trudem wytrzymuje ten wzrok. – Nie wyglądasz w porządku. Jesteś blady i masz ciemne wory pod oczami jak porąbaniec. Morrie, czyżbyś brał coś, czego brać nie powinieneś? – Nie, proszę pana. – A może robisz coś, czego nie powinieneś robić? – Nie. Morris myśli o aucie z wciąż widocznym napisem KWIACIARNIA JONESA, które czeka na niego na South Side. Kluczyki pewnie leżą pod kołem. – Co nie? – Nie, proszę pana. – Mhm. Może to grypa. Bo szczerze mówiąc, wyglądasz jak dziesięć kilo gówna w pięciokilowym worku. – O mały włos nie popełniłem błędu – mówi Morris. – Pewnie można by go naprawić, ale trzeba by ściągać informatyka z zewnątrz, może nawet wyłączyć główny serwer. Miałbym kłopoty.

– Witamy w świecie pracy – odpowiada McFarland bez cienia współczucia. – Ale ja mam gorzej! – wybucha Morris. Boże, jaka to ulga wreszcie móc wybuchnąć, i to na bezpieczny temat. – Kto jak kto, ale pan powinien to wiedzieć! Ktoś inny na moim miejscu dostałby tylko reprymendę, ale nie ja. A gdyby mnie zwolnili, za zwykłą nieuwagę, nic umyślnego, trafiłbym z powrotem za kratki. – Może – mówi McFarland i odwraca się z powrotem do obrazu. Obraz przedstawia mężczyznę i kobietę, którzy siedzą w pokoju i najwyraźniej bardzo się starają, żeby na siebie nie patrzeć. – A może nie. – Mój szef mnie nie lubi – stwierdza Morris. Wie, że brzmi to tak, jakby się skarżył, i może rzeczywiście się skarży, ale ma to gdzieś. – O działaniu tutejszego systemu komputerowego wiem cztery razy więcej niż on, i to go wkurza. Chętnie by się mnie pozbył. – Chyba deczko wpadasz w paranoję – odpowiada McFarland. Znowu splata dłonie nad swymi doprawdy imponującymi pośladkami i nagle Morris rozumie, co tu robi jego kurator. Pojechał za nim do warsztatu i uznał, że on coś knuje. Morris wie, że to nieprawda. Jest o tym przekonany. – Co im strzeliło do głowy, że pozwalają takiemu gościowi jak ja grzebać w swoich plikach? Skazańcowi na zwolnieniu warunkowym. Jak zrobię coś nie tak, a niewiele brakowało, to mogą stracić kupę pieniędzy. – A wyobrażałeś sobie, że co będziesz robił na wolności? – pyta McFarland, wciąż wpatrując się w obraz Hoppera zatytułowany Mieszkanie 16-A. Wydaje się nim zafascynowany, ale Morris nie daje się nabrać. McFarland znowu przygląda się jego odbiciu. Ocenia go. – Jesteś za stary i za miękki, żeby tachać kartony w jakimś magazynie albo robić za ogrodnika. – Odwraca się. – To się nazywa integracja, Morris, nie ja to wymyśliłem. Jak chcesz biadolić, to znajdź sobie kogoś, komu tu zwisa. – Przepraszam – mówi Morris. – Co przepraszam? – Przepraszam pana. – Dziękuję, Morris, od razu lepiej. A teraz chodźmy do ubikacji, gdzie nasiusiasz do słoiczka, żeby mi udowodnić, że ta paranoja to nie po narkotykach. Z biura wychodzą ostatni maruderzy. Niektórzy zerkają na Morrisa i wielkiego czarnoskórego faceta w krzykliwej marynarce, a potem szybko odwracają wzrok. Morris ma ochotę wrzasnąć: „Tak jest, to mój kurator, dobrze się przyjrzyjcie!”.

Idzie za McFarlandem do toalety, która dzięki Bogu jest pusta. McFarland opiera się o ścianę, krzyżuje ramiona na piersi, a potem patrzy, jak Morris wyciąga swój stary interes i oddaje mocz. Kiedy mija pół minuty, a próbka nie robi się niebieska, oddaje plastikowy słoiczek Morrisowi. – Wylej to, ziomek. Morris wylewa. McFarland metodycznie myje ręce, mydli je aż po nadgarstki. – Nie mam AIDS, jeśli tego pan się boi. Zanim wyszedłem, badali mi krew. McFarland starannie wyciera wielkie dłonie. Przez chwilę ogląda się w lustrze (może żałuje, że nie ma włosów, które mógłby uczesać), po czym odwraca się do Morrisa. – Może i jesteś czysty, Morrie, ale naprawdę nie podoba mi się, jak wyglądasz. Morris milczy. – Powiem ci, czego nauczyłem się przez osiemnaście lat w tej robocie. Są tylko dwa rodzaje skazańców na warunkowym: wilki i baranki. Ty jesteś za stary na wilka, ale nie mam pewności, czy to kapujesz. Może sobie tego nie przyswoiłeś, jak mówią psychologowie. Nie wiem, co za wilcze numery chodzą ci po głowie, może tylko chcesz zwinąć parę spinaczy z magazynu, ale lepiej o tym zapomnij. Za stary jesteś na wycie, a już na pewno na zwiewanie. Wygłosiwszy tę pokrętną mądrość, McFarland wychodzi. Morris również rusza do drzwi, ale miękną mu nogi. Obraca się, chwyta się umywalki, żeby nie upaść, a potem wtacza się do jednej z kabin. Siada i opuszcza głowę, aż prawie dotyka nią kolan. Zamyka oczy, głęboko oddycha. Kiedy szum w głowie ustaje, podnosi się i wychodzi. On wciąż tam jest, myśli. Gapi się na ten cholerny obraz, trzymając ręce za plecami. Ale tym razem hol jest pusty. Tylko ochroniarz rzuca przechodzącemu Morrisowi podejrzliwe spojrzenie.

25

Mecz Hogsów z Dragonsami zaczyna się dopiero o siódmej wieczorem, ale autobusy z napisem MECZ BASEBALLU kursują od piątej. Morris jedzie na stadion, a potem rusza piechotą do Statewide Motorcycle. Zwraca uwagę na każdy przejeżdżający samochód i wyrzuca sobie, że posypał się w kiblu po wyjściu McFarlanda. Gdyby szybciej wyszedł, może zobaczyłby, czym jeździ ten sukinsyn. Ale tego nie zrobił, więc teraz do McFarlanda może należeć każde z tych aut. Samego kuratora ze względu na posturę łatwo byłoby zauważyć, ale Morris boi się zbyt dokładnie przypatrywać przejeżdżającym samochodom. Z dwóch powodów. Po pierwsze, wyglądałby wtedy podejrzanie. Jak facet, któremu wilcze numery w głowie, więc musi kontrolować otoczenie. Po drugie, mógłby zobaczyć McFarlanda, nawet gdyby go nie było. Znajduje się w stanie, w którym niewiele mu już brakuje do załamania nerwowego. To także nic dziwnego. Każdy człowiek ma jakąś granicę wytrzymałości na stres. Ile ty w ogóle masz lat? Dwadzieścia dwa? – zapytał go Rothstein. Dwadzieścia trzy? To był dobry strzał spostrzegawczego człowieka. Morris rzeczywiście miał wtedy dwadzieścia trzy lata. Teraz jest o krok od sześćdziesiątki, a lata pomiędzy zniknęły jak dym na wietrze. Słyszał, jak mówią, że sześćdziesiątka to nowa czterdziestka, ale gówno prawda. Kiedy większość życia spędziło się w więzieniu, sześćdziesiątka to nowa siedemdziesiątka piątka. Albo osiemdziesiątka. Według McFarlanda jest się za starym, żeby być wilkiem. Cóż, jeszcze się o tym przekonamy. Morris skręca na podwórze Statewide Motorcycle – rolety są zaciągnięte, nie ma motorów, które rano stały przed wejściem – i spodziewa się, że gdy tylko wkroczy na teren prywatny, za jego plecami trzasną drzwi samochodu. Spodziewa się usłyszeć głos McFarlanda: „Siema, ziomek. Co tam porabiasz?”. Słychać jednak tylko odgłos aut jadących na stadion, a kiedy Morris obchodzi budynek od tyłu, ucisk niewidzialnej obręczy, która zgniatała mu płuca, nieco słabnie. Tę część podwórza odcina od świata płot z blachy falistej i to go uspokaja. Wcale mu się to nie podoba, wie, że to nienaturalne, ale co począć? Człowiek składa się z sumy swoich doświadczeń.

Morris podchodzi do furgonetki – małej, zakurzonej, cudownie niezwracającej uwagi – i maca pod prawym przednim kołem. Są. Wsiada do auta i z przyjemnością stwierdza, że silnik odpala za pierwszym razem. Odzywa się radio, huczą rockowe dźwięki. Morris je wyłącza. – Poradzę sobie – mówi. Ustawia fotel i ściska kierownicę. – Poradzę sobie. Okazuje się, że rzeczywiście. To jak z jazdą na rowerze. Najtrudniej przebić się przez sznur samochodów jadących na mecz, ale i z tym nie ma tragedii; po minucie zatrzymuje się jeden z tych stadionowych autobusów i kierowca puszcza Morrisa ruchem ręki. Pasy w kierunku północnym są niemal puste, a centrum można ominąć nową obwodnicą. Prowadzenie samochodu po tylu latach jest prawie przyjemne. Byłoby naprawdę przyjemne, gdyby nie dokuczliwe podejrzenie, że śledzi go McFarland. Ale jeszcze go nie przyskrzynił. Nie zrobi tego, dopóki nie przekona się, co jego stary kumpel – jego ziomek – kombinuje. Morris zatrzymuje się pod centrum handlowym przy Bellows Avenue i wchodzi do Home Depot. Spaceruje powoli w jasnym świetle jarzeniówek, nie śpieszy się. Może zrobić swoje dopiero po zmroku, a w czerwcu jest jasno do ósmej trzydzieści albo dziewiątej. W dziale ogrodniczym kupuje łopatę, a także siekierkę na wypadek, gdyby trzeba było rąbać korzenie – drzewo nad brzegiem mogło mocno opleść kufer. Z wyprzedaży bierze jeszcze dwie mocne torby po dwadzieścia dolarów każda. Ładuje to wszystko na tył furgonetki, a potem idzie do drzwi kierowcy. – Halo! – To za nim. Morris zamiera, słucha zbliżających się kroków i czeka, aż McFarland złapie go za ramię. – Nie wie pan, czy tu jest supermarket? To głos kogoś młodego. I białego. Morris odkrywa, że znów jest w stanie oddychać. – Safeway – mówi, nie odwracając się. Nie ma pojęcia, czy jest tu supermarket, czy też nie. – Aha. Dobra. Dziękuję. Morris wsiada do furgonetki i włącza silnik. Poradzę sobie, myśli. Wiem, że sobie poradzę.

26

Morris jedzie powoli ulicami Northfield, które noszą nazwy drzew, a kiedyś były jego rewirem – chociaż niezbyt często po nim krążył, bo zwykle siedział z nosem w książce. Wciąż jest za wcześnie, więc na chwilę parkuje na Elm Street. W schowku jest stara zakurzona mapa. Udaje, że na nią patrzy. Po jakichś dwudziestu minutach jedzie na Maple Street i robi to samo. A potem pod miejscowy Zoney’s Go-Mart, gdzie w dzieciństwie kupował przekąski. I papierosy dla ojca. To było wieki temu, w czasach gdy paczka kosztowała czterdzieści centów, a dzieci kupujące fajki rodzicom były czymś naturalnym. Zamawia sok z lodem, sączy go powoli. Potem jedzie na Palm Street i znów udaje, że patrzy na mapę. Cienie się wydłużają, ale potwornie wolno. Powinienem był wziąć książkę, myśli, a potem: Nie, facet z mapą nie budzi podejrzeń, ale gość czytający książkę w starej furgonetce wyglądałby jak potencjalny pedofil. Czy to paranoja, czy spryt? Sam już nie umie powiedzieć. Wie tylko to, że notesy są teraz blisko. Dzwonią jak punkcik na sonarze. Światło tego długiego czerwcowego wieczoru pomału rozpływa się w zmierzch. Dzieci, które bawiły się na ulicach i trawnikach, wracają do domów, żeby oglądać telewizję, grać na konsoli albo spędzić pouczający wieczór na wysyłaniu do kolegów SMS-ów, w których roi się od durnych emotikonów i błędów ortograficznych. Przekonany (chociaż nie tak do końca), że McFarlanda nie ma w pobliżu, Morris uruchamia silnik i powoli jedzie do ostatniego punktu tej wyprawy: Birch Street Rec, do którego chadzał, gdy biblioteka przy Garner Street była zamknięta. Chudego mola książkowego z godną ubolewania skłonnością do pyskowania rzadko wybierali do gier na świeżym powietrzu, a kiedy już się to zdarzało, prawie zawsze na niego wrzeszczeli: Ej, niezdaro! Ej, głupku! Ej, ofermo! Z powodu czerwonych ust miał przezwisko Revlon. Kiedy chodził do domu kultury, zwykle siedział wewnątrz, czytał albo układał puzzle. Teraz z powodu cięć budżetowych miasto zamknęło ten ceglany budynek i wystawiło go na sprzedaż. Na tyłach kilku chłopców jeszcze parę razy rzuca piłkę do kosza na zarośniętych boiskach, ale nie ma tam już oświetlenia, więc zwijają się, gdy robi

się zbyt ciemno. Krzyczą, kozłują, wymieniają podania. Kiedy sobie idą, Morris uruchamia silnik i wjeżdża na podjazd, który biegnie wzdłuż budynku. Nie włącza reflektorów, a mała czarna furgonetka ma idealny kolor do tego typu roboty. Parkuje tuż przy ścianie, gdzie wyblakły napis wciąż głosi: TYLKO DLA POJ. SŁUŻBOWYCH. Gasi silnik, wysiada, czuje woń czerwcowego powietrza, które pachnie trawą i koniczyną. Słyszy świerszcze oraz szum ruchu na obwodnicy. Noc, która właśnie zapadła, należy do niego. Pierdol się, panie McFarland, myśli. Pierdol się uprzejmie. Zabiera narzędzia oraz torby z tyłu auta, po czym rusza w kierunku nieutwardzonej ziemi za boiskiem do baseballu, gdzie kiedyś wybił tyle piłek. Coś przychodzi mu do głowy, więc zawraca. Opiera dłoń na starym ceglanym murze, jeszcze ciepłym od żaru dnia, zsuwa ją i przykuca. Odgarnia chwasty, żeby zajrzeć przez okno do piwnicy. Tych okien nie zabito deskami. Właśnie wzeszedł pomarańczowy księżyc w pełni. Daje dość światła, żeby Morris widział przez szybę składane krzesła, stoliki karciane oraz stosy pudeł. Zamierzał zawieźć notesy do swojego pokoju w Posranym Dworze, ale to ryzykowne. Pan McFarland może przeszukać ten lokal, kiedy mu się żywnie podoba, taka jest część układu. Dom kultury znajduje się znacznie bliżej miejsca zakopania notesów, a piwnica, w której i tak leży mnóstwo bezużytecznego szmelcu, to idealna kryjówka. Morris mógłby zamelinować tu większość zeszytów i brać ze sobą do lektury tylko po kilka naraz. Jest na tyle chudy, że zmieści się przez to okno, choć zapewne będzie się musiał przeciskać. Ten zatrzask, który widzi po wewnętrznej stronie, z łatwością może rozwalić i podważyć. Wystarczy śrubokręt. Morris nie ma go przy sobie, ale w Home Depot jest ich mnóstwo. Wybór narzędzi widział nawet w Zoney’s. Nachyla się do brudnego okna, ogląda je. Wie, że musi się rozejrzeć za taśmą alarmową (więzienie stanowe to bardzo dobra placówka edukacyjna, jeśli chodzi o włamania), ale jej nie widzi. A jeśli system alarmowy wykorzystuje punkty styku? Tych by nie zauważył, alarmu też mógłby nie usłyszeć. Istnieją alarmy bezdźwięczne. Morris przygląda się jeszcze przez chwilę, a potem niechętnie wstaje. To raczej mało prawdopodobne, żeby taki stary budynek miał alarm – wszystko, co wartościowe, na pewno zabrano stąd dawno temu – ale nie śmie ryzykować. Lepiej trzymać się pierwotnego planu.

Bierze narzędzia oraz torby, a potem znowu rusza w kierunku zarośniętego nieużytku, starannie omijając boisko do baseballu. Nie wejdzie tam, nie ma mowy. W zaroślach pomoże mu księżyc, ale na otwartej przestrzeni świat przypomina jasno oświetloną scenę. Nie ma już torebki czipsów, która pomogła mu ostatnio, więc mija trochę czasu, zanim Morris trafia na ścieżkę. Chodzi tam i z powrotem po zaroślach za prawym zapolem (miejscem kilku upokorzeń z dzieciństwa), wreszcie odnajduje dróżkę i rusza przed siebie. Kiedy słyszy cichy szept strumyka, musi się powstrzymywać, żeby nie zacząć biec. Nadeszły ciężkie czasy, myśli. Może ktoś tu śpi, jacyś bezdomni. Jeśli któryś mnie zobaczy… Jeśli któryś go zobaczy, Morris użyje siekierki. Bez wahania. Pan McFarland może sobie myśleć, że on jest za stary na wilka, ale nie ma pojęcia, że zabił w życiu trzy osoby, a nie tylko z prowadzeniem samochodu jest jak z jazdą na rowerze.

27

Drzewa są karłowate, dławią się nawzajem, walcząc o przestrzeń i słońce, ale ich wysokość wystarczy, żeby zasłonić światło księżyca. Morris parę razy gubi drogę i szuka jej po omacku. To mu się nawet podoba. Gdyby naprawdę zabłądził, może kierować się dźwiękiem strumyka, a nikłość ścieżki potwierdza, że chadza tędy mniej dzieci niż kiedyś. Byleby tylko nie wlazł w trujące zarośla. Kiedy odnajduje ścieżkę po raz ostatni, strumień szemrze bardzo blisko i już po pięciu minutach Morris stoi na brzegu naprzeciwko charakterystycznego drzewa. Przystaje tam na moment w cieniu nakrapianym światłem księżyca, wypatruje śladów bezdomnych: koców, śpiwora, wózka z supermarketu, prowizorycznego namiotu z plastikowej płachty rozwieszonej na gałęziach. Nic takiego nie ma. Tylko woda, która ciurka po kamienistym dnie, oraz drzewo pochylone na brzegu po drugiej stronie. Drzewo, które przez tyle lat wiernie strzegło jego tajemnicy. – Stare, dobre drzewo – szepcze Morris, a potem przechodzi przez strumień. Klęka, odkłada narzędzia oraz torby i przez moment medytuje. – Już jestem – szepcze, kładąc dłonie na ziemi, jakby szukał tętna. I ma wrażenie, że je odnajduje. To tętno geniuszu Johna Rothsteina. Staruch zrobił z Jimmy’ego Golda sprzedajne pośmiewisko, ale któż to wie, czy przez lata pracy w samotności nie pozwolił mu się zrehabilitować? Jeśli tak… jeśli to zrobił… to wszystko, przez co przeszedł Morris, może miało sens. – Już jestem, Jimmy. Wreszcie jestem. Chwyta łopatę i zaczyna kopać. Prędko dociera do kufra, ale rzeczywiście oplotły go korzenie i mija niemal godzina, zanim Morris odrąbie ich tyle, żeby go wyciągnąć. Od lat nie wykonywał ciężkiej pracy fizycznej, jest więc wyczerpany. Myśli o tych wszystkich więźniach, których znał – na przykład Charlie Roberson – którzy stale ćwiczyli. Szydził z nich, uważając to za natręctwo (w każdym razie w myślach; nigdy tego nie okazywał). Teraz już z nich nie szydzi. Bolą go uda, bolą go plecy, a – co najgorsze – głowa łupie jak chory ząb. Zerwał się lekki wietrzyk, chłodzi mu skórę pokrytą lepkim potem, ale także porusza gałęziami, tworząc chwiejne cienie, które budzą w nim strach. Sprawiają, że znowu myśli o McFarlandzie. O McFarlandzie, który zbliża się ścieżką, porusza się upiornie cicho, tak jak potrafią niektórzy rośli ludzie, głównie żołnierze i byli sportowcy.

Kiedy Morris znów jest w stanie oddychać, a serce trochę mu się uspokaja, sięga po rączkę z boku kufra i odkrywa, że już jej tam nie ma. Opiera się na ziemi rozczapierzonymi dłońmi i pochyla się, żeby zajrzeć do dziury, żałując, że nie pamiętał o latarce. Rączka jednak jest na swoim miejscu, ale wisi w dwóch kawałkach. Coś nie w porządku, myśli Morris. Prawda? Sięga pamięcią wiele lat wstecz, próbuje sobie przypomnieć, czy któraś rączka była pęknięta. Raczej nie. Szczerze mówiąc, jest tego niemal pewien. Ale potem przypomina sobie, że w garażu postawił kufer na boku. Oddycha z ulgą tak głęboko, że aż wydyma policzki. Uchwyt musiał pęknąć, kiedy stawiał skrzynię na wózku. Albo kiedy ciągnął ją tutaj po nierównej ścieżce. Pośpiesznie wykopał dziurę i czym prędzej wepchnął tam kufer. Chciał się stąd szybko zmyć i za dużo miał na głowie, żeby zwracać uwagę na drobiazg taki jak pęknięta rączka. Tak właśnie musiało być. Na pewno. Bądź co bądź kufer nie był nowy, kiedy go kupował. Chwyta boki skrzyni, która wysuwa się z taką łatwością, że Morris traci równowagę i pada na plecy. Leży tak, patrząc w jasną misę księżyca, i próbuje sobie wmówić, że wszystko jest w porządku. Ale wie, że to nieprawda. Potrafił sobie wytłumaczyć pęknięty uchwyt, ale nie ten nowy fakt. Kufer jest za lekki. Morris siada. Ziemia przywiera do jego lepkiej skóry. Drżącą dłonią odgarnia włosy z czoła, zostawiając na nim świeżą smugę. Kufer jest za lekki. Morris wyciąga do niego dłoń, a potem ją cofa. Nie mogę, myśli. Nie mogę. Jeśli otworzę, a notesów tam nie będzie, to… eksploduję. Ale dlaczego ktoś miałby wziąć kupę notesów? Pieniądze owszem, ale notesy? Przecież w nich już nawet nie było wolnego miejsca do pisania; prawie wszystkie Rothstein zapełnił w całości. A jeśli ktoś wziął pieniądze, a notesy spalił? Jeśli nie rozumiał ich bezcennej wartości i chciał się pozbyć śladów? – Nie – szepcze Morris. – Nikt by tego nie zrobił. Wciąż tutaj są. Muszą być. Ale kufer jest za lekki. Patrzy na niego, na tę małą ekshumowaną trumnę, która leży przekrzywiona na brzegu strumienia, skąpana w świetle księżyca. A za nią jest dziura w ziemi

ziejąca niczym usta, które właśnie coś zwymiotowały. Morris znów wyciąga rękę, waha się, a potem rzuca się naprzód i otwiera zatrzaski, modląc się do Boga, którego tacy jak on w ogóle nie obchodzą. Zagląda do środka. Kufer nie jest całkiem pusty. Wciąż leży tam folia, którą go wyłożył. Morris wyszarpuje ją z chrzęstem, ma nadzieję, że pod spodem zostało jeszcze parę notesów – dwa czy trzy, albo, błagam, Boże, chociaż jeden – ale w rogach są tylko grudki ziemi. Morris przykłada brudne ręce do twarzy – niegdyś młodej, teraz porytej zmarszczkami – i zaczyna płakać w blasku księżyca.

28

Obiecał zwrócić furgonetkę do dziesiątej, ale kiedy parkuje ją za Statewide Motorcycle i chowa kluczyki pod prawym przednim kołem, jest już po północy. Nie zawraca sobie głowy narzędziami ani torbami, które miały być pełne. Niech Charlie Roberson je sobie weźmie. Światła na stadionie baseballowym cztery przecznice stąd wyłączono godzinę temu. Przestały kursować stadionowe autobusy, ale bary – w tej okolicy jest ich wiele – przy otwartych drzwiach huczą muzyką na żywo oraz z szaf grających. Mężczyźni i kobiety w koszulkach i czapkach Groundhogsów stoją na chodnikach, palą papierosy i piją z plastikowych kubków. Morris mija ich, powłócząc nogami, ignoruje przyjazne zawołania podchmielonych kibiców, którzy zapraszają go na drinka, rozochoceni piwem i zwycięskim meczem. Wkrótce zostawia bary za sobą. Przestał zadręczać się McFarlandem, a myśl, że czeka go trzykilometrowy marsz do Posranego Dworu, nawet nie przeszła mu przez głowę. Nie obchodzi go też ból w nogach. Zupełnie jakby należały do kogoś innego. Czuje się tak pusty jak ten kufer w świetle księżyca. Wszystko, co trzymało go przy życiu przez ostatnie trzydzieści sześć lat, zniknęło jak chałupa zmyta przez powódź. Dochodzi do Government Square i tam nogi wreszcie odmawiają mu posłuszeństwa. Nie tyle siada na jednej z ławek, co na nią pada. Tępym wzrokiem rozgląda się po pustej betonowej połaci i dociera do niego, że policjantom z przejeżdżającego radiowozu wydałby się mocno podejrzany. O tej godzinie w ogóle nie powinien być poza domem (ma ograniczenia jak nastolatek), ale jakie to ma znaczenie? Wszystko gówno znaczy. Niech wyślą go z powrotem do Waynesville. Czemu nie? Przynajmniej nie będzie już musiał się użerać z tłustym knurem, co robi za szefa. Ani sikać do słoiczka na oczach McFarlanda. Po drugiej stronie ulicy jest Happy Cup, gdzie Morris odbył tyle przyjemnych rozmów o książkach z Andrew Hallidayem. Nie wspominając o tej ostatniej, która absolutnie przyjemna nie była. Trzymaj się ode mnie z dala, powiedział Andy. Tak zakończyło się ich ostatnie spotkanie… Umysł Morrisa, który dotąd chodził na wolnym biegu, nagle znów zaczyna pracować. Z jego twarzy znika otumanienie. Trzymaj się ode mnie z dala albo sam

wezwę policję, powiedział Andy… ale nie tylko to wówczas powiedział. Stary kumpel dał mu również radę. Ukryj je gdzieś. Zakop. Czy Andy Halliday naprawdę tak powiedział, czy to tylko wyobraźnia Morrisa? – Powiedział – szepcze Morris. Patrzy na swoje dłonie i widzi, że zacisnęły się w brudne pięści. – Powiedział, na pewno. Ukryj je, powiedział. Zakop. – Co rodzi szereg pytań. Na przykład: kto jako jedyny wiedział, że Morris ma notesy Rothsteina? Na przykład: kto jako jedyny widział notes Rothsteina na własne oczy? Na przykład: kto wiedział, gdzie Morris mieszkał w dzieciństwie? I jeszcze – to bardzo ważne pytanie – kto wiedział o połaci niezagospodarowanej ziemi, o zarośniętej działce sparaliżowanej przez niekończący się spór prawny, używanej tylko przez dzieci chodzące tędy na skróty do Birch Street Rec? Odpowiedź na wszystkie te pytania jest taka sama. Może wrócimy do sprawy za dziesięć lat, powiedział jego stary kumpel. Może za dwadzieścia. No to, kurwa, minęło znacznie więcej. Czas płynął i płynął. Stary kumpel miał go dość na rozmyślania o cennych notesach, które nigdy nie wypłynęły – ani kiedy Morrisa aresztowano za gwałt, ani później, gdy jego dom poszedł na sprzedaż. Czy jego stary kumpel pewnego dnia postanowił odwiedzić dawną okolicę Morrisa? Może parę razy przespacerował się ścieżką między Sycamore a Birch Street? Może na te spacery zabrał wykrywacz metalu z nadzieją, że urządzenie zareaguje na metalowe okucia kufra? Czy tamtego dnia Morris w ogóle wspomniał o kufrze? Może i nie, ale w czym innym mógłby schować notesy? Co jeszcze miałoby sens? Nawet duża kaseta pancerna byłaby za mała. Torba z papieru albo płótna by przegniła. Morris jest ciekaw, ile dołów musiał wykopać Andy, zanim w końcu trafił na żyłę złota. Dziesięć? Pięćdziesiąt? Pięćdziesiąt dołów to sporo, ale w latach siedemdziesiątych Andy był dosyć szczupły, nie przypominał tego tłustego knura, który człapie jak kaczka. No i pewnie miał motywację. A może wcale nie musiał kopać dołów. Może była letnia powódź albo coś w tym stylu, brzeg uległ erozji i odsłonił kufer opleciony korzeniami. Czy nie jest to możliwe?

Morris wstaje i rusza przed siebie. Ponownie myśli o McFarlandzie i raz po raz rozgląda się, żeby upewnić się, że nigdzie go nie ma. To znowu ważne, ponieważ Morris znowu ma po co żyć. Ma cel. Możliwe, że jego stary kumpel sprzedał notesy, bo w końcu sprzedaż to jego fach, zupełnie jak Jimmy’ego Golda w Uciekinier zwalnia, ale równie możliwe, że część z nich – albo wszystkie – nadal ma. Jest tylko jeden sposób, żeby się o tym przekonać, i tylko jeden sposób, żeby sprawdzić, czy stary wilk jeszcze nie stracił kłów. Morris musi odwiedzić swojego ziomka. Swojego starego kumpla.

CZĘŚĆ 3 PIOTRUŚ I WILK

1

Jest sobotnie popołudnie i Hodges spędza czas w kinie z Holly. Prowadzą ożywioną negocjację, studiując repertuar w holu AMC City Center 7. Jego propozycja – Noc oczyszczenia: Anarchia – zostaje odrzucona jako zbyt straszna. Holly mówi, że lubi straszne filmy, ale tylko na komputerze, gdzie może je zapauzować i parę minut pochodzić po mieszkaniu, żeby się uspokoić. Jej kontrpropozycję – Gwiazd naszych wina – Hodges odrzuca, twierdząc, że będzie zbyt sentymentalnie. Tak naprawdę obawia się nadmiaru emocji. Film o kimś, kto umiera młodo, przypomni mu o Janey Patterson, która zginęła w wybuchu bomby przeznaczonej dla niego. Decydują się na 22 Jump Street, komedię z Jonahem Hillem i Channingiem Tatumem. Jest całkiem niezła. Dużo się śmieją i jedzą na spółkę wielki kubeł popcornu, ale Hodges stale wraca myślami do opowieści Tiny o pieniądzach, które pomogły jej rodzicom przetrwać trudne lata. Skąd, na Boga, Peter Saubers mógł wziąć ponad dwadzieścia tysięcy dolarów w dwudziestkach i pięćdziesiątkach? Podczas napisów końcowych Holly kładzie dłoń na dłoni Hodgesa, który z odrobiną niepokoju dostrzega łzy w jej oczach. Pyta, co się stało. – Nic. Po prostu miło mieć z kim pójść do kina. Cieszę się, że jesteś moim przyjacielem, Bill. Hodges jest szczerze wzruszony. Ściska ją za rękę i mówi: – Nawzajem, Holly. Jak spędzisz resztę soboty? – Wieczorem zamówię chińszczyznę i będę oglądać ciągiem Orange Is the New Black – mówi. – Ale najpierw poszukam następnych kradzieży w internecie. Mam już sporą listę. – Czy coś wygląda prawdopodobnie? Holly kręci głową. – Będę szukała dalej, ale myślę, że chodzi o coś innego, tylko nie mam pojęcia o co. Myślisz, że brat Tiny ci powie? W pierwszej chwili Hodges nie odpowiada. Idą przejściem między rzędami, za chwilę opuszczą tę oazę iluzji i wrócą do prawdziwego świata. – Bill? Ziemia do Billa!

– Mam nadzieję – mówi w końcu. – Dla jego własnego dobra. Bo pieniądze znikąd prawie zawsze oznaczają kłopoty.

2

Tina, Barbara i matka Barbary spędzają to sobotnie popołudnie w kuchni Robinsonów. Robią słodkie kule z popcornu, co oznacza dużo śmiechu i mnóstwo bałaganu. Świetnie się bawią i Tina po raz pierwszy podczas tej wizyty nie wydaje się zdenerwowana. Tanya Robinson uważa, że to dobrze. Nie wie, jaki problem ma Tina, ale mnóstwo drobiazgów – na przykład to, jak dziewczynka wzdryga się, kiedy przeciąg zatrzaskuje drzwi na piętrze, albo jej oczy, podejrzanie czerwone jak po płaczu – zdradza, że coś jest nie tak. Tanya nie orientuje się, czy to coś poważnego, czy błahego, ale jednego jest pewna: w tej chwili w życiu Tiny Saubers przyda się trochę śmiechu. Właśnie kończą – grożąc sobie nawzajem dłońmi lepkimi od syropu – kiedy odzywa się rozbawiony głos: – Patrzcie no tylko, jak białogłowy krzątają się po kuchni. To ci dopiero! Barbara obraca się na pięcie, widzi brata opartego o drzwi kuchni i woła: – Jerome! – Biegnie do niego i skacze mu w ramiona. Jerome ją łapie, dwa razy okręca w powietrzu i stawia na podłodze. – Przecież miałeś być na balu debiutantek! Jerome się uśmiecha. – Ubolewam, lecz mój smoking wrócił do wypożyczalni nienoszony. Po długiej i uczciwej wymianie poglądów Priscilla i ja zdecydowaliśmy się rozstać. Długa to historia i niezbyt interesująca. W każdym razie postanowiłem wrócić do domu, by zasmakować kuchni mej mamuśki. – Nie nazywaj mnie mamuśką – odzywa się Tanya. – To prostackie. – Widać jednak, że bardzo się cieszy na widok Jerome’a. Chłopak odwraca się do Tiny i lekko się skłania. – Miło mi cię poznać, młoda damo. Każdy przyjaciel Barbary i tak dalej… – Mam na imię Tina. Mówi to niemal normalnym tonem, ale przychodzi jej to z trudem. Jerome jest wysoki, Jerome jest barczysty, Jerome jest niesamowicie przystojny i Tina Saubers natychmiast się w nim zakochuje. Wkrótce zacznie liczyć, ile będzie musiała mieć lat, zanim on zobaczy w niej coś więcej niż młodą damę z lepkimi rękami, ubraną w za duży fartuch. Chwilowo jednak jest zbyt oszołomiona jego urodą, żeby

zdobyć się na taką matematykę. Tego wieczoru Barbara nie musi jej szczególnie przekonywać, żeby wszystko mu opowiedziała. Chociaż chwilami Tina gubi się w historii, kiedy Jerome wpatruje się w nią tymi ciemnymi oczami.

3

Sobotnie popołudnie Pete’a nie jest równie dobre. Szczerze mówiąc, jest raczej do dupy. O drugiej członkowie rad roczników i członkowie elekci z trzech liceów gromadzą się w największej sali konferencyjnej w River Bend Resort, żeby wysłuchać jednego z dwóch senatorów z tego stanu, który wygłasza długą i nudną przemowę pod tytułem Samorząd licealny: Wasz wstęp do polityki i służby publicznej. Ten koleś w trzyczęściowym garniturze, z bujnym siwym włosem zaczesanym do tyłu (fryzura jak u łotra z opery mydlanej, stwierdza Pete), chyba będzie gadał aż do kolacji. Albo i dłużej. Teza jego wystąpienia jest chyba taka, że są NASTĘPNYM POKOLENIEM, a członkostwo w radzie rocznika przygotuje ich do walki z zanieczyszczeniem środowiska, globalnym ociepleniem, wyczerpaniem zasobów naturalnych, a być może także do pierwszego kontaktu z kosmitami z Proxima Centauri. Każda minuta tego niekończącego się sobotniego popołudnia jest jak długa i bolesna śmierć. Pete’a nic nie obchodzi, że we wrześniu obejmie stanowisko wiceprzewodniczącego samorządu uczniowskiego w Northfield High. Wrzesień równie dobrze mógłby spędzić na Proxima Centauri z tymi kosmitami. Jedyna przyszłość, która go interesuje, to poniedziałkowe popołudnie, kiedy stawi czoło Andrew Hallidayowi, człowiekowi, którego z całego serca wolałby nigdy nie poznać. Ale mogę się z tego wyplątać, myśli. Pod warunkiem że zachowam zimną krew. I będę pamiętał o tym, co w Uciekinier wznosi flagę mówi stara ciotka Jimmy’ego Golda. Postanowił, że rozmowę z Hallidayem rozpocznie właśnie od tego cytatu: Mówią, że pół bochenka chleba jest lepsze niż nic, ale w świecie pełnym pragnień lepsza jest nawet jedna kromka. Pete wie, czego pragnie Halliday, i zaproponuje mu więcej niż jedną kromkę, ale nie pół bochenka, a już na pewno nie cały. Po prostu nie ma takiej opcji. Po ukryciu notesów w piwnicy Birch Street Rec stać go na negocjacje, a jeśli Halliday w ogóle chce coś z tego mieć, także będzie musiał negocjować. Koniec stawiania ultimatum.

Dam panu trzydzieści sześć notesów, wyobraża sobie swoje słowa Pete. Zawierają wiersze, eseje oraz dziewięć kompletnych opowiadań. Zgodzę się nawet podzielić zysk pół na pół, byle mieć pana z głowy. Musi nalegać na pieniądze, chociaż Halliday pewnie go okantuje, bo przecież Pete nie ma jak zweryfikować, ile zapłacą ostateczni nabywcy. Ale nie szkodzi. Najważniejsze to pokazać, że nie żartuje. Że nie będzie – posługując się dosadną frazą Jimmy’ego Golda – czyjąś dupą na urodziny. A jeszcze ważniejsze, żeby Halliday nie poznał, jak bardzo Pete się boi. Jaki jest zajebiście przerażony. Senator kończy paroma wzniosłymi zdaniami o tym, że WAŻNA PRACA, która czeka NASTĘPNE POKOLENIE, zaczyna się w AMERYKAŃSKIEJ SZKOLE, a oni, ci nieliczni, wybrani, muszą nieść naprzód POCHODNIĘ DEMOKRACJI. Aplauz jest entuzjastyczny, pewnie dlatego, że wykład dobiegł końca i wreszcie można wyjść. Pete bardzo chce opuścić salę, iść na długi spacer i jeszcze parę razy przemyśleć plan, poszukać w nim przeszkód i pułapek. Tylko że nigdzie ich nie puszczają. Dyrektor liceum, który zorganizował to niekończące się spotkanie z wielkim człowiekiem, występuje naprzód i ogłasza, że pan senator był tak miły i zgodził się zostać jeszcze godzinę, żeby odpowiedzieć na pytania. „Na pewno macie ich wiele” – mówi. Natychmiast wystrzeliwują w górę ręce lizusów i kujonów – na widowni najwyraźniej obrodziło w jednych i drugich. Pete myśli: To wszystko gówno znaczy. Patrzy na drzwi, oblicza szanse wymknięcia się niepostrzeżenie, a potem wraca na miejsce. Za tydzień i tak już będzie po wszystkim, mówi sobie. Ta myśl trochę go pociesza.

4

Pewien skazaniec na zwolnieniu warunkowym budzi się w tym samym czasie, kiedy Hodges i Holly wychodzą z kina, a Tina zakochuje się w bracie Barbary. Morris przespał całe rano oraz część popołudnia po bezsennej, niespokojnej nocy. Zmrużył oczy dopiero wtedy, kiedy do pokoju wpełzały pierwsze promienie sobotniego poranka. Sny miał gorsze niż złe. W tym, który go zbudził, kufer okazał się pełen tysięcy pająków, czarnych wdów, splecionych, jadowitych, pulsujących w świetle księżyca. Zaczęły się stamtąd wylewać, oblazły mu dłonie, wdrapywały się po ramionach. Morris, krztusząc się i dysząc, wraca do rzeczywistości. Ściska klatkę piersiową tak mocno, że ledwo oddycha. Spuszcza nogi z łóżka i siada ze zwieszoną głową tak samo, jak wczoraj siedział na sedesie, kiedy McFarland wyszedł z ubikacji w MAC. Wykańcza go niewiedza, ta niepewność, której nie może zaspokoić zbyt szybko. Na pewno zabrał je Andy, myśli. Tylko to ma sens. Lepiej, żebyś wciąż je miał, kolego. Bo jak nie, to niech Bóg ma cię w opiece. Wkłada świeże dżinsy, a potem jedzie autobusem do South Side, ponieważ stwierdził, że przynajmniej jedno z jego narzędzi jeszcze mu się przyda. Chce również zabrać torby, bo trzeba myśleć pozytywnie. Charlie Roberson znowu siedzi przed harleyem, teraz rozmontowanym już do tego stopnia, że prawie nie przypomina motoru. Chyba nie cieszy się na widok człowieka, który pomógł mu wyjść z więzienia. – Jak poszło wczoraj? Załatwiłeś, co chciałeś? – Wszystko w porządku – odpowiada Morris i rzuca mu uśmiech zbyt szeroki i zbyt luźny, żeby był przekonujący. – Byczo. Roberson nie odwzajemnia uśmiechu. – Byleby psy się nie interesowały. Kiepsko wyglądasz, Morrie. – Wiesz, jak jest. Rzadko udaje się załatwić wszystko od razu. Zostało mi jeszcze parę drobiazgów. – Gdybyś znowu potrzebował auta… – Nie, nie. Po prostu zostawiłem w nim parę rzeczy. Mogę je zabrać? – Nic, przez co potem będę miał kłopoty?

– Coś ty! Tylko dwie torby. I siekiera, ale o niej nie wspomina. Mógł kupić nóż, ale narzędzia ręczne mają w sobie coś okropnego. Wrzuca ją do jednej z toreb, żegna się z Charliem i wraca na przystanek. Przy każdym ruchu ramion siekiera przesuwa się tam i z powrotem. Nie zmuszaj mnie, żebym jej użył, powie Morris Andy’emu. Nie zmuszaj mnie, żebym zrobił ci krzywdę. Ale jakaś jego cząstka chce jej użyć. Jakaś jego cząstka chce zrobić krzywdę staremu kumplowi. Bo, abstrahując od notesów, Morris zasługuje na zemstę. A zemsta jest słodka.

5

W to sobotnie popołudnie Lacemaker Lane oraz mieszczący się przy niej pasaż handlowy są pełne ludzi. Mnóstwo tam sklepów o uroczych nazwach w stylu Deb and Buckle czy Forever 21. Jest też sklep Lids, w którym sprzedają wyłącznie czapki. Morris kupuje tam czapeczkę Groundhogsów z bardzo dużym daszkiem. Nieco bliżej Andrew Halliday Rare Editions przystaje ponownie, żeby nabyć okulary przeciwsłoneczne przy stoisku Sunglass Hut. Kiedy widzi pozłacane litery szyldu księgarni starego kumpla, przychodzi mu do głowy okropna myśl. A jeśli w soboty Andy zamyka wcześniej? Inne sklepy są otwarte, ale księgarnie z rzadkimi wydaniami miewają krótsze godziny otwarcia. To byłby pech zupełnie w stylu Morrisa. Ale gdy kołysząc torbami (siekiera robi brzęk i bum), bezpiecznie ukryty za nowymi okularami, przechodzi obok sklepu, na drzwiach widzi wywieszkę OTWARTE. Widzi też coś jeszcze: kamery skierowane wzdłuż chodnika na prawo i lewo. Kolejne są zapewne w środku, ale to nic; Morris ma za sobą parę dekad studiów podyplomowych ze złodziejami. Nieśpiesznie idzie ulicą, zagląda w okno piekarni i ogląda artykuły handlarza pamiątkami (chociaż nie ma pojęcia, kto chciałby kupić pamiątkę z tego brudnego miasteczka nad jeziorem). Przystaje nawet, żeby popatrzeć na mima, który żongluje kolorowymi piłkami, a potem udaje, że wspina się po niewidzialnych schodach. Morris rzuca mu do kapelusza parę ćwierćdolarówek. To na szczęście, mówi sobie. Z głośników na rogu ulicy sączy się muzyka popowa. W powietrzu czuć zapach czekolady. Morris zawraca. Widzi, jak dwóch młodych ludzi – może studentów – wychodzi z księgarni Andy’ego i rusza ulicą. Tym razem zatrzymuje się, żeby obejrzeć wystawę, na której stoją trzy otwarte książki oświetlone punktowym światłem: przechodzi obok sklepu Zabić drozda, Buszujący w zbożu i – to musi być znak – Uciekinier staje do walki, drugi tom trylogii o Jimmym Goldzie. Sklep za szybą jest wąski i ma wysoki sufit. Morris nie widzi innych klientów, widzi za to swego starego kumpla, jedynego i niepowtarzalnego Andy’ego Hallidaya, który siedzi przy biurku w połowie długości sklepu i czyta książkę.

Morris udaje, że wiąże but, żeby rozpiąć torbę z siekierą. Potem wstaje i bez wahania otwiera drzwi Andrew Halliday Rare Editions. Jego stary kumpel podnosi wzrok znad książki, mierzy wzrokiem okulary przeciwsłoneczne, czapkę z dużym daszkiem oraz torby. Marszczy brwi, ale tylko trochę, bo w tej okolicy wszyscy noszą torby, a dzień jest ciepły i jasny. Morris dostrzega ostrożność, lecz nie oznaki prawdziwego niepokoju. Świetnie. – Czy mógłby pan postawić torby pod wieszakiem? – pyta Andy. Uśmiecha się. – Zasady sklepu. – Oczywiście – odpowiada Morris. Stawia torby na podłogę, ściąga okulary, składa je i wsuwa do kieszeni koszuli. Potem zdejmuje swoją nową czapkę i przeczesuje dłonią krótkie siwe włosy. Myśli sobie: Widzisz? To tylko stary pierdziel, który wszedł, żeby schronić się przed słońcem i trochę pooglądać. Nie ma się czym martwić. – Kurczę! Ale dziś upał. – Znowu wkłada czapkę. – Tak, a jutro ma być jeszcze cieplej. Czy mogę panu w czymś pomóc? – Tylko się rozglądam. Chociaż… od jakiegoś czasu szukam dość rzadkiej książki pod tytułem Egzekucja. Napisał ją John D. MacDonald, autor kryminałów. – Książki MacDonalda cieszyły się dużą popularnością w więziennej bibliotece. – Dobrze go znam! – odpowiada ciepło Andy. – Pisał historie o Travisie McGee. Te z kolorami w tytułach. Jego książki wychodziły głównie w miękkiej oprawie, prawda? Nie handluję nimi z zasady, tylko nieliczne mają wartość kolekcjonerską. A notesy? – myśli Morris. Konkretnie moleskiny. Nimi handlujesz, ty zasrany tłusty złodzieju? – Egzekucję wydano w twardej – mówi, przyglądając się regałowi przy drzwiach. Chwilowo chce pozostać blisko wyjścia. I blisko torby z siekierą. – Na podstawie tej powieści nakręcono Przylądek strachu. Chętnie kupiłbym egzemplarz w doskonałym stanie. Oczywiście pod warunkiem, że za dobrą cenę. Andy wreszcie jest zainteresowany, no bo czemu nie? Ma rybę na haczyku. – Na pewno nie mam tego u siebie, ale mogę sprawdzić w BookFinderze. To taka baza danych. Jeżeli książka jest na liście, a powieść MacDonalda w twardej oprawie pewnie będzie, zwłaszcza skoro powstała ekranizacja… i jeśli to pierwsze wydanie… pewnie mógłbym ją dla pana sprowadzić na wtorek. Najpóźniej na środę. Mam poszukać? – Poproszę – mówi Morris. – Ale cena musi być dobra. – Naturalnie, naturalnie. – Jego rechot jest równie tłusty jak jego bebech.

Andy spuszcza wzrok na ekran laptopa. Gdy tylko to robi, Morris zmienia wywieszkę na drzwiach z OTWARTE na ZAMKNIĘTE. Schyla się i wyjmuje siekierę z otwartej torby. Rusza wąskim przesmykiem pośrodku sklepu, trzymając ją przy nodze. Nie śpieszy się. Nie musi się śpieszyć. Andy stuka w klawiaturę, pochłonięty tym, co widzi na monitorze. – Znalazłem! – woła stary kumpel Morrisa. – Egzemplarz w doskonałym stanie ma James Graham, tylko trzysta dol… Przestaje mówić, kiedy ostrze siekiery pojawia się najpierw na skraju jego pola widzenia, a potem na samym środku. Podnosi wzrok, twarz ma zastygłą z przerażenia. – Ręce na widoku – mówi Morris. – Pod biurkiem masz pewnie guzik alarmowy. Jeżeli chcesz zachować wszystkie palce, to radzę ci tam nie sięgać. – Czego pan chce? Dlaczego pan… – Nie poznajesz mnie, co? – Morris nie wie, czy powinno go to złościć, czy rozwścieczyć. – Nawet z bliska. – Nie, ja… ja… – W sumie nic dziwnego. Od naszych spotkań w Happy Cup minęła kupa czasu. Dużo wody upłynęło. Halliday z potworną fascynacją wpatruje się w wynędzniałą twarz pełną zmarszczek. Morris myśli: Jest jak ptak, który patrzy na węża. Ta przyjemna myśl, budzi jego uśmiech. – O Boże – mówi Andy. Jego twarz nabrała barwy starego sera. – To nie możesz być ty. Przecież siedzisz w więzieniu. Morris, wciąż uśmiechnięty, kręci głową. – W internecie oprócz listy rzadkich książek pewnie jest też lista więźniów na zwolnieniu warunkowym, ale domyślam się, że jej nie sprawdzałeś. Dobrze dla mnie, gorzej dla ciebie. Jedna dłoń Andy’ego powoli oddala się od klawiatury laptopa. Morris macha siekierą. – Nie rób tego, Andy. Połóż ręce po bokach komputera, dłońmi do dołu. I nie próbuj wciskać guzika kolanem. Poznam, jeżeli spróbujesz to zrobić. Konsekwencje będą dla ciebie straszliwe. – Czego chcesz? To pytanie złości Morrisa, ale jego uśmiech robi się jeszcze szerszy. – Jakbyś nie wiedział.

– Boże, Morrie, nie wiem! – Usta Andy’ego kłamią, ale jego oczy mówią prawdę, całą prawdę i tylko prawdę. – Chodźmy do twojego biura. Na pewno jest na zapleczu. – Nie! Morris znowu macha siekierą. – Możesz wyjść z tego cały i zdrowy albo zostawić parę palców na blacie biurka. Uwierz mi, Andy. Nie jestem tym człowiekiem, którego znałeś. Andy wstaje, nie odrywa wzroku od jego twarzy, ale Morris wcale nie jest pewien, czy jego stary kumpel nadal go widzi. Kołysze się jakby w rytm niewidzialnej muzyki, jest na skraju omdlenia. Jeżeli straci przytomność, nie będzie mógł odpowiadać na pytania, dopóki się nie ocknie. Na dodatek Morris musiałby go zaciągnąć na zaplecze. Nie wie, czy dałby radę; jeśli Andy nie waży stu czterdziestu kilo, to niewiele mu brakuje. – Odetchnij głęboko – mówi Morris. – Uspokój się. Chcę tylko usłyszeć odpowiedzi na parę pytań. Potem sobie pójdę. – Obiecujesz? Dolna warga Andy’ego jest wysunięta, lśni od śliny. Andy wygląda jak mały grubasek, który podpadł ojcu. – Tak. A teraz oddychaj. – Andy oddycha. – Jeszcze raz. – Masywna pierś Andy’ego unosi się, napręża guziki koszuli, a potem opada. Jego twarz zaczyna odzyskiwać kolor. – Biuro. Natychmiast. Idziemy. Andy obraca się i gramoli na zaplecze, idzie zygzakiem między pudełkami i stosami książek z karykaturalną gracją, jaka cechuje niektórych grubasów. Morris rusza za nim. Narasta w nim wściekłość. Napędza ją to dziewczęce kołysanie napiętych pośladków Andy’ego odzianych w szare spodnie z gabardyny. Obok drzwi jest klawiatura numeryczna. Andy wprowadza czterocyfrowy kod – 9118 – potwierdzony zieloną lampką. Kiedy przekracza próg, Morris odczytuje jego myśli przez tył łysej głowy. – Jesteś za wolny, żeby zatrzasnąć mi drzwi przed nosem. Jeżeli spróbujesz, to stracisz coś, czego nie da się zastąpić. Możesz na to liczyć. Ramiona Andy’ego, uniesione, bo spinał się do tego właśnie manewru, znowu opadają. Wchodzi do gabinetu. Morris również, a potem zamyka drzwi. Gabinet jest mały, oświetlony przez kule zwieszone z sufitu. Wzdłuż ścian ciągną się regały pełne książek, a na podłodze leży turecki dywan. Tutaj biurko

jest znacznie ładniejsze – z mahoniu, teczyny albo innego drogiego drewna. Stoi na nim lampa z kloszem, który wygląda na autentyczne szkło Tiffany’ego. Na lewo od biurka znajduje się kredens w tym samym stylu, a na nim cztery ciężkie kryształowe karafki. Morris nie wie, co może być w dwóch z przejrzystym płynem, ale w pozostałych jest na pewno szkocka i burbon. I to wysokiej jakości, jak zna swego starego kumpla. Morris pamięta tylko taki alkohol, który dostępny był w ciupie: sikacz śliwkowy i rodzynkowy. Co prawda pijał go tylko przy rzadkich okazjach, na przykład w swoje urodziny (i Johna Rothsteina, które zawsze świętował jednym głębszym), ale jego gniew się nasila. Dobre chlanie i dobre żarcie – oto, czym się cieszył Andy Halliday, podczas gdy on farbował dżinsy, wdychał opary barwników i żył w celi niewiele większej od trumny. Trafił do ciupy za gwałt, to prawda, ale nigdy nie znalazłby się w tamtej uliczce w stanie wściekłego pijackiego zamroczenia, gdyby nie odmówił mu ten człowiek, gdyby go nie spławił. Nikt nie powinien mnie nawet z tobą zobaczyć. Tak powiedział Andy tamtego dnia. A potem stwierdził, że Morris ma nasrane pod sufitem. – Luksusowa kwatera, przyjacielu. Andy rozgląda się, jakby po raz pierwszy dostrzegał ten luksus. – Tak to wygląda – przyznaje – ale pozory mylą, Morrie. W rzeczywistości jestem na skraju bankructwa. Ten sklep nigdy nie podniósł się po kryzysie i pewnych… oskarżeniach. Musisz mi uwierzyć. Morris rzadko myśli o kopertach z pieniędzmi, które Curtis Rogers znalazł tamtej nocy w sejfie Rothsteina razem z notesami, ale myśli o nich teraz. Jego stary kumpel wziął i notesy, i gotówkę. Niewykluczone, że właśnie nią zapłacił za to biurko, ten dywan i te frymuśne karafki z alkoholem. W tym momencie balon gniewu wreszcie pęka. Morris robi zamach siekierą po niskim ukośnym łuku, czapka spada mu z głowy. Siekiera przecina szarą gabardynę i – chrup! – zagłębia się w rozdętym pośladku. Andy wrzeszczy i zatacza się naprzód. Hamuje upadek, opierając się ramionami na biurku, a potem opada na kolana. Z piętnastocentymetrowego rozcięcia spodni leje się krew. Andy zakrywa ranę dłonią, ale krew przecieka mu przez palce. Przewraca się na bok i turla po tureckim dywanie. Morris z pewną satysfakcją myśli: Nigdy nie wywabisz tej plamy, ziomek. Popatrz tylko na siebie, wyglądasz jak wieloryb wyrzucony na brzeg. – Mówiłeś, że nie zrobisz mi krzywdy! – krzyczy Andy.

Morris zastanawia się nad tym i kręci głową. – Nie wydaje mi się, żebym wyraził to dosłownie, choć być może to sugerowałem. – Wpatruje się w wykrzywioną twarz Andy’ego ze szczerą powagą. – Nazwijmy to amatorską liposukcją. Wciąż możesz wyjść z tego żywy. Wystarczy, że dasz mi notesy. Gdzie one są? Tym razem Andy nie udaje, że nie wie, o czym mowa. Nie kiedy tyłek mu płonie, a krew wycieka już spod biodra. – Nie mam ich! Morris klęka na jedno kolano, pilnując, żeby nie wdepnąć w poszerzającą się kałużę krwi. – Nie wierzę ci. Zniknęły, został sam kufer, a wiedziałeś o nich tylko ty. Więc zapytam raz jeszcze, a jeśli nie masz ochoty obejrzeć z bliska własnych flaków i tego, co jadłeś na obiad, to dobrze zastanów się nad odpowiedzią. Gdzie są notesy?! – Znalazł je jakiś chłopak. To nie ja, to chłopak! Morrie, on mieszka w twoim dawnym domu! Pewnie znalazł je w twojej piwnicy albo coś w tym stylu. Morris wpatruje się w twarz starego kumpla. Szuka w niej kłamstwa, lecz jednocześnie stara się pogodzić z nagłą zmianą tego, czego dotąd był pewien. To jak gwałtowny skręt w lewo samochodem, który jedzie sto kilometrów na godzinę. – Morrie, błagam! Nazywa się Peter Saubers! – Skąd wiesz? – Bo próbuje mi je sprzedać! Morrie, potrzebuję lekarza! Krwawię jak świnia! Bo jesteś świnią, myśli Morris. Ale nie martw się, stary kumplu, wkrótce skończą się twoje cierpienia. Wyślę cię do tej wielkiej księgarni w niebie. Ale jeszcze nie teraz, bo widać promyk nadziei. Andy powiedział: „próbuje”, a nie „próbował”. Co sugeruje proces, który wciąż trwa. – Opowiedz mi wszystko. Wtedy stąd pójdę. Karetkę musisz wezwać sam, ale na pewno sobie z tym poradzisz. – Skąd mogę wiedzieć, że mówisz prawdę? – Bo skoro notesy ma ten chłopak, to już mnie nie interesujesz. Oczywiście musisz mi obiecać, że nikomu nie powiesz, kto zrobił ci krzywdę. To był zamaskowany napastnik, prawda? Pewnie narkoman. Chodziło mu o pieniądze, prawda? – Andy ochoczo kiwa głową. – To nie miało nic wspólnego z notesami, prawda?

– Nic! Myślisz, że chcę mieszać w tę sprawę swoje nazwisko? – Pewnie nie. Ale gdybyś zmyślił jakąś historię i pojawiłoby się w niej moje, musiałbym tu wrócić. – Nie zrobię tego, Morrie, obiecuję! – Potem Andy składa przysięgę równie dziecinną jak ta jego wysunięta, lśniąca od śliny dolna warga. – Słowo harcerza! – Opowiedz mi wszystko. Andy opowiada. O pierwszej wizycie Saubersa z kserokopiami z notesu oraz przyniesionymi dla porównania Depeszami z Olimpu. O tym, jak Andy wyłącznie dzięki naklejce bibliotecznej na grzebiecie Depesz zidentyfikował chłopaka przedstawiającego się jako James Hawkins. O drugiej wizycie, kiedy przycisnął go do ściany. O nagranej wiadomości, że Saubers jedzie ze szkolnym samorządem do River Bend Resort i że przyjdzie w poniedziałek po południu, czyli już za dwa dni. – O której w poniedziałek? – Nie… nie mówił. Pewnie po szkole. Chodzi do Northfield High. Morrie, ja ciągle krwawię. – Tak – odpowiada Morris w zamyśleniu. – Chyba rzeczywiście. Główkuje gorączkowo. Chłopak twierdzi, że ma wszystkie notesy. Może kłamie, ale raczej nie. Liczba, którą podał Andy’emu, chyba się zgadza. Do tego je przeczytał! Ta myśl rozpala w głowie Morrisa Bellamy’ego iskrę jadowitej zazdrości, która prędko przenosi się na serce. Ten Saubers przeczytał to, co przeznaczone było dla Morrisa, i tylko dla Morrisa. To olbrzymia niesprawiedliwość, której nie można puścić płazem. Nachyla się do Andy’ego i szepcze: – Czy jesteś gejem? Jesteś, prawda? Andy mruga. – Czy jestem… Jakie to ma znaczenie? Morrie, mnie potrzebna karetka! – Masz partnera? Jego stary kumpel jest ranny, ale nie jest głupi. Rozumie, co zwiastuje takie pytanie. – Tak! Nie, myśli Morris, i robi zamach siekierą: chrup! Andy wrzeszczy i zaczyna wić się po zakrwawionym dywanie. Morris znowu robi zamach i Andy znowu wrzeszczy. Całe szczęście, że ściany są wyłożone książkami, myśli Morris. Książki dobrze tłumią dźwięk. – Nie ruszaj się, do cholery – mówi, ale Andy się rusza.

W sumie potrzebne są cztery ciosy. Ostatni trafia powyżej grzbietu nosa, rozkrawa obie gałki oczne jak winogrona i w końcu szarpanie ustaje. Morris uwalnia siekierę z cichym zgrzytem stali o kość, a potem upuszcza ją na dywan obok wyciągniętej dłoni Andy’ego. – Już – mówi. – Gotowe. Dywan jest nasiąknięty krwią. Przód biurka jest nią spryskany. Tak samo jak jedna ze ścian oraz sam Morris. Gabinet przypomina teraz typową ubojnię. Wcale nie porusza to Morrisa; jest całkiem spokojny. To pewnie szok, myśli, ale co z tego? Musi być spokojny. W nerwach ludzie zapominają o różnych rzeczach. Za biurkiem jest dwoje drzwi. Jedne prowadzą do prywatnej łazienki jego starego kumpla, a drugie do garderoby. W garderobie wisi mnóstwo ubrań, w tym dwa garnitury, które wyglądają na drogie. Morrisowi jednak na nic się nie zdadzą. Utonąłby w nich. Szkoda, że w łazience nie ma prysznica, ale gdyby babcia miała wąsy i tak dalej. Musi wystarczyć umywalka. Gdy Morris ściąga zakrwawioną koszulę, a potem się myje, stara się sobie przypomnieć wszystko, czego dotknął od wejścia do sklepu. Chyba nie było tego dużo. Musi za to pamiętać, żeby wytrzeć wywieszkę na drzwiach wejściowych. A także klamki łazienki oraz szafy. Wyciera się, a potem wraca do gabinetu. Ręcznik i zakrwawioną koszulę rzuca obok ciała. Dżinsy też ma zakrwawione, ale ten problem łatwo rozwiąże dzięki znalezisku na półce w szafie: dwadzieścia parę starannie złożonych T-shirtów przedzielonych bibułkami. Znajduje koszulkę w rozmiarze XL, która sięgnie mu do połowy uda i zasłoni najgorsze plamy. Rozwija ją. Z przodu widnieją napisy: ANDREW HALLIDAY RARE EDITIONS, numer telefonu sklepu, adres strony internetowej oraz rysunek otwartej książki. Morris myśli: Pewnie Andy rozdaje te T-shirty bogatym klientom. Którzy je biorą, mówią „dziękuję”, a potem nigdy ich nie noszą. Zaczyna wkładać koszulkę, a potem dochodzi do wniosku, że naprawdę nie ma ochoty chodzić po mieście z adresem swego najnowszego morderstwa na piersi, więc przewraca ją na drugą stronę. Litery trochę prześwitują, ale nie na tyle, żeby je odczytać, a książka może być dowolnym prostokątnym przedmiotem. Problemem będą natomiast jego dockersy. Są pochlapane krwią, a podeszwy wręcz nią umazane. Morris przygląda się stopom starego kumpla, kiwa głową i wraca do szafy. W pasie Andy miał ze dwa razy więcej niż on, ale rozmiar buta wydaje się podobny. Morris wybiera parę mokasynów, żeby je przymierzyć.

Trochę uciskają, pewnie będzie miał odciski, ale to niewielka cena za to, czego się dowiedział, oraz za zemstę, na którą tak długo czekał. A poza tym to cholernie ładne buty. Dorzuca własne do lepkiej sterty na dywanie, a potem sprawdza czapkę. Ani jednej kropki. Tu mu się poszczęściło. Wkłada ją i zaczyna krążyć po gabinecie, wycierając wszystkie miejsca, których dotknął na pewno, oraz te, których mógł dotknąć. Po raz ostatni przyklęka przy ciele, żeby przejrzeć kieszenie. Wie, że znowu brudzi sobie ręce krwią i znowu musi je umyć. Cóż, zdarza się. To Vonnegut, nie Rothstein, myśli i się śmieje. Literackie aluzje zawsze sprawiają mu przyjemność. Klucze Andy’ego są w przedniej kieszeni, a portfel w tylnej na tym pośladku, którego Morris nie rozpłatał siekierą. Znowu się poszczęściło. Mało gotówki, niecałe trzydzieści dolarów, ale grosz do grosza i tak dalej. Morris chowa banknoty oraz klucze. Potem znów myje ręce i znów wyciera kurki kranu. Przed opuszczeniem świętego azylu Andy’ego spogląda na siekierę. Ostrze oblepiają włosy i krew. Na gumowym uchwycie na pewno jest odcisk jego dłoni. Pewnie powinien zabrać siekierę w torbie razem z koszulą i butami, ale coś – zbyt głębokiego, by wyrazić to słowami, coś bardzo mocnego – każe mu ją zostawić, przynajmniej na razie. Morris podnosi siekierkę, wyciera ostrze i uchwyt, a potem delikatnie kładzie ją na luksusowym biurku. Jak ostrzeżenie. Albo wizytówkę. – I kto mówi, że nie jestem wilkiem, panie McFarland? – wygłasza pytanie do pustego gabinetu. – Kto tak mówi? Potem naciska klamkę przez zakrwawiony ręcznik i wychodzi.

6

W sklepie chowa pokrwawione rzeczy do jednej z toreb i zamyka ją na suwak. Potem siada, żeby przyjrzeć się laptopowi Andy’ego. To mac, dużo ładniejszy od tego w więziennej bibliotece, ale w zasadzie taki sam. Ponieważ nie jest uśpiony, nie trzeba tracić czasu na poszukiwanie hasła. Na ekranie widnieje wiele służbowych plików, a na dolnym pasku program z etykietką ZABEZPIECZENIA. Morris będzie chciał mu się przyjrzeć, i to dokładnie, ale najpierw otwiera plik o nazwie JAMES HAWKINS. Rzeczywiście są tam informacje, których szuka: adres Petera Saubersa (który zna), a także jego numer telefonu komórkowego, zapewne pozyskany dzięki nagranej wiadomości, o której wspomniał stary kumpel Morrisa. Ojciec Petera ma na imię Thomas. Matka – Linda. Siostra – Tina. Jest tam nawet fotografia młodego pana Saubersa alias James Hawkins w towarzystwie gromady bibliotekarzy z filii przy Garner Street, dobrze znanej Morrisowi. Pod tą informacją – która może się przydać, kto wie, kto wie – znajduje się bibliografia Johna Rothsteina, na którą Morris ledwie zerka; twórczość Rothsteina zna na pamięć. Oczywiście oprócz tej, na której trzyma łapę młody pan Saubers. Którą ukradł prawowitemu właścicielowi. Obok komputera leży notatnik. Morris zapisuje numer komórki chłopaka i chowa kartkę do kieszeni. Potem uruchamia program zabezpieczeń i klika na KAMERY. Pojawia się sześć kadrów. Na dwóch widać Lacemaker Lane w całej komercyjnej okazałości. Dwie kolejne kamery zaglądają do ciasnego wnętrza sklepu. Piąta pokazuje biurko, za którym siedzi właśnie Morris w swoim nowym T-shircie. Szósta – gabinet na zapleczu i ciało rozciągnięte na tureckim dywanie. W czerni i bieli plamy krwi wyglądają jak atrament. Morris wybiera ten ostatni obraz, który wypełnia teraz cały ekran. Na dole pojawiają się strzałki. Klika na podwójną strzałkę przewijania w tył, czeka, po czym wciska play. Zaabsorbowany ogląda, jak ponownie morduje swego starego kumpla. Nie jest to jednak filmik, który chciałby pokazać każdemu, co oznacza, że laptopa weźmie ze sobą. Odpina różne kable, w tym ten biegnący do lśniącej skrzynki z napisem SYSTEMY MONITORINGU CZUJNA STRAŻ. Sygnał z kamer jest bezpośrednio

zapisywany na twardym dysku laptopa, więc nie powstają automatycznie nagrania na płytach DVD. Ma to sens. Taki system byłby nieco zbyt kosztowny dla tak małej firmy jak Andrew Halliday Rare Editions. Jeden z odłączonych przewodów biegł jednak do nagrywarki, czyli stary kumpel Morrisa mógł wykonać kopie zarejestrowanego materiału, jeśli tylko chciał. Morris metodycznie przetrząsa biurko w poszukiwaniu takich płyt. Szuflad jest pięć. W pierwszych czterech nie ma nic ciekawego, ale ostatnia jest zamknięta. To go intryguje. Przegląda klucze Andy’ego, wybiera ten najmniejszy, otwiera szufladę i trafia w dziesiątkę. Nie interesuje go kilka niedwuznacznych zdjęć, na których jego stary kumpel zadowala oralnie przysadzistego młodzieńca z mnóstwem tatuaży, ale oprócz nich jest tam pistolet. To wycackany, przesadnie zdobny sig sauer P238 – czarno-czerwony ze złotymi kwiatami, które wiją się wzdłuż lufy. Morris wysuwa magazynek i widzi, że jest pełny. Jeden nabój znajduje się nawet w komorze. Wsuwa magazynek z powrotem i kładzie broń na biurku – to kolejna rzecz, którą trzeba wziąć ze sobą. Sięga głęboko do szuflady. Na samym dnie trafia na nieopisaną białą kopertę z nieprzyklejonym skrzydełkiem, wetkniętym tylko do środka. Otwiera ją, spodziewając się kolejnych sprośnych fotek, ale z radością znajduje tam pieniądze – co najmniej pięćset dolarów. Szczęście wciąż mu dopisuje. Kładzie kopertę obok sig sauera. W szufladzie nie ma nic więcej, jest więc już w zasadzie przekonany, że jeśli Andy wypalił jakieś DVD, to schował je gdzieś w sejfie. Ale fortuna jeszcze nie skończyła obdarowywać Morrisa Bellamy’ego. Wstając, Morris trąca ramieniem przeładowany regał na lewo od biurka. Na podłogę sypią się stare książki. Za nimi znajduje się stos wąskich plastikowych pudełek z płytami DVD, spięty gumką recepturką. – Witam serdecznie – mówi cicho Morris. – Witam bardzo serdecznie. Siada z powrotem za biurkiem i prędko przegląda płyty, jakby tasował karty. Na każdej Andy czarnym markerem napisał jakieś nazwisko. Tylko to ostatnie mówi coś Morrisowi i jego właśnie szukał. Na lśniącej powierzchni widnieje napis HAWKINS. Morris miał tego popołudnia mnóstwo szczęścia (które pewnie miało mu zrekompensować potworne rozczarowanie wczorajszej nocy), ale nie warto kusić losu. Zanosi w stronę drzwi komputer, pistolet, kopertę z pieniędzmi oraz płytę z nazwiskiem HAWKINS i chowa to wszystko do jednej z toreb, nie zwracając uwagi na przechodniów. Jeśli zachowujesz się tak, jakbyś był na swoim miejscu,

większość ludzi pomyśli, że to prawda. Wychodzi ze sklepu pewnym krokiem i zamyka drzwi na klucz. Wywieszka ZAMKNIĘTE kołysze się przez chwilę, a potem się zatrzymuje. Morris naciąga na oczy duży daszek czapki Groundhogsów i się oddala. Przed powrotem do Posranego Dworu zatrzymuje się jeszcze w kafejce internetowej Bytes ’N Bites. Za dwanaście dolarów Andy’ego Hallidaya kupuje nieprzyzwoicie drogi kubek gównianej kawy oraz dwadzieścia minut przy komputerze z napędem DVD. Wystarczy niecałe pięć minut, żeby się upewnić, co jest na płycie: stary kumpel Morrisa rozmawia z chłopcem, który wygląda, jakby miał fałszywe okulary oraz wąsy własnego ojca. Na pierwszym nagraniu Saubers trzyma jakąś książkę, na pewno Depesze z Olimpu, i kopertę z paroma kartkami papieru – z pewnością kserokopiami, o których wspomniał Andy. Na drugim Saubers i Andy chyba się kłócą. Te krótkie czarno-białe filmiki nie mają dźwięku, ale to nic. Chłopak mógł mówić cokolwiek. Na drugim, tym z kłótnią, mógł nawet mówić: Następnym razem przyjdę tu z siekierą, ty tłusty knurze. Morris wychodzi z Bytes ’N Bites uśmiechnięty. Mężczyzna za ladą również się uśmiecha i mówi: – Chyba dobrze się pan bawił. – Tak – odpowiada człowiek, który dwie trzecie życia spędził w więzieniu. – Ale kawę macie chujową, gamoniu. Powinienem ci ją wylać na łeb. Uśmiech gościa za ladą gaśnie. Przychodzi tu sporo pomyleńców. Przy takich ludziach najlepiej się nie odzywać i liczyć na to, że już nie wrócą.

7

Hodges powiedział Holly, że przynajmniej część weekendu zamierza spędzić rozciągnięty w fotelu, oglądając baseball. W niedzielę po południu rzeczywiście ogląda trzy pierwsze zmiany meczu Indiansów, ale potem górę bierze pewna nerwowość, więc Hodges postanawia kogoś odwiedzić. Nie starego kumpla, lecz z pewnością starego znajomego. Po każdej z takich wizyt mówi sobie: Dobra, to już koniec, to bez sensu. I naprawdę tak myśli. A potem – po czterech tygodniach, może ośmiu, może dziesięciu – znowu tam jedzie. Coś go ciągnie. Poza tym Indiansi przegrywają z Rangersami już pięcioma punktami, a jest dopiero trzecia zmiana. Hodges wyłącza telewizor, wkłada swoją starą koszulkę Police Athletic League (w czasach otyłości unikał T-shirtów, ale teraz podoba mu się, że układają się prosto, prawie bez wybrzuszenia nad paskiem spodni) i zamyka dom na klucz. W niedzielę ruch jest nieduży, więc dwadzieścia minut później parkuje toyotę prius na trzecim poziomie garażu dla odwiedzających, który przylega do rozległego betonowego gmaszyska szpitala imienia Johna M. Kinera, kompleksu w stanie wiecznej metastazy. Po drodze do windy Hodges, jak prawie zawsze, dziękuje Bogu, że jest tu jako gość, a nie klient. Mimo to jest nader świadom, że większość ludzi i tak wcześniej czy później staje się klientami albo tej, albo którejś z czterech pozostałych, lepszych czy gorszych, placówek medycznych w mieście. Nie ma czegoś takiego jak przejażdżka za darmo i nawet najlepszy okręt w końcu idzie na dno, bul-bul-bul. Zdaniem Hodgesa jest tylko jeden sposób, żeby to zrównoważyć: trzeba w pełni wykorzystywać każdy dzień na powierzchni. Ale skoro tak, to co on tu robi? Ta myśl wywołuje z pamięci skrawek wiersza, usłyszany lub przeczytany dawno temu, który wyrył się w umyśle dzięki prostemu rymowi: Och, nie pytaj: „Cóż my?”. Pójdź, wizytę złóżmy5.

8

W każdym dużym szpitalu miejskim łatwo się zgubić, ale Hodges był tu już mnóstwo razy i teraz prędzej mógłby komuś udzielić wskazówek, niż o nie pytać. Windą w garażu dociera na dół do zadaszonego pasażu; pasażem dociera do holu wielkiego jak terminal na dworcu kolejowym; windą w korytarzu A dociera na trzecie piętro; łącznikiem dociera na drugą stronę Kiner Boulevard, do miejsca docelowego, gdzie ściany mają kolor łagodnego różu i panuje cicha atmosfera. Napis nad recepcją brzmi: WITAMY W KLINICE TRAUMATYCZNYCH USZKODZEŃ MÓZGU KRAINY JEZIOR ZAKAZ UŻYWANIA TELEFONÓW I URZĄDZEŃ TELEKOMUNIKACYJNYCH POMÓŻ NAM ZADBAĆ O CICHE OTOCZENIE DZIĘKUJEMY ZA WSPÓŁPRACĘ Hodges podchodzi do lady, gdzie od razu dostaje identyfikator odwiedzającego. Przełożona pielęgniarek go zna; po czterech latach są już prawie starymi przyjaciółmi. – Co u rodziny, Becky? Odpowiada, że wszystko w porządku. – Ze złamaną ręką syna już lepiej? Mówi, że tak. Zdjęli mu gips, a temblak będzie nosił jeszcze tylko tydzień, góra dwa. – To świetnie. Mój chłopak jest w swojej sali czy na fizykoterapii? Mówi, że w swojej sali. Hodges człapie korytarzem w kierunku sali 217, gdzie na koszt stanu przebywa pewien pacjent. Po drodze spotyka salowego, na którego pielęgniarki mówią Al

Bibliotekarz. Al jest po sześćdziesiątce i – jak zwykle – pcha wózek wyładowany książkami i gazetami. Dziś w jego arsenale rozrywek jest coś nowego: nieduży plastikowy kubełek z czytnikami e-booków. – Cześć, Al – mówi Hodges. – Co słychać? Choć zwykle Al jest gadatliwy, tego popołudnia wydaje się senny i ma sine worki pod oczami. Ktoś tu miał ciężką noc, myśli Hodges z rozbawieniem. Rozpoznaje symptomy, bo jemu też się takie zdarzały. Ma ochotę pstryknąć Alowi palcami przed nosem jak sceniczny hipnotyzer, ale uznaje, że to by było podłe. Niech gość przecierpi końcówkę kaca w spokoju. Skoro po południu jest tak źle, to aż strach myśleć, jak było rano. Jednak zanim Hodges zdąży go minąć, Al dochodzi do siebie i się uśmiecha. – Siemanko, detektywie! Dawno tu pana nie widziałem. – W dzisiejszych czasach reaguję już tylko na „proszę pana”. Dobrze się czujesz? – Jasne. Po prostu myślałem o… – Al wzrusza ramionami. – Rany, sam nie wiem, o czym myślałem. – Śmieje się. – Starość nie jest dla mięczaków. – Nie jesteś stary – odpowiada Hodges. – Ktoś zapomniał przekazać ci wiadomość: sześćdziesiątka to nowa czterdziestka. Al parska. – Stek… sam pan wie czego. Hodges zgadza się z nim w zupełności. Wskazuje na wózek. – Mój chłopak pewnie nigdy nie prosi o książki, co? Al parska ponownie. – Hartsfield? Teraz to on nie dałby rady czytać nawet książeczek z obrazkami. – Z powagą stuka się w czoło. – Została mu tutaj tylko owsianka. Ale czasami wyciąga rękę po coś takiego. – Podnosi jeden czytnik Zappit w jaskrawym kolorze dziewczęcego różu. – Na tych maszynkach są gry. – On gra w gry? – Hodges jest oszołomiony. – Boże, gdzie tam! Przecież nie ma zdolności motorycznych. Ale jak mu włączę jakieś demo, na przykład Barbie na wybiegu albo Wędkowanie, to gapi się godzinami. Demo powtarza w kółko to samo, ale czy on o tym wie? – Domyślam się, że nie. – Brawo. Chyba podobają mu się dźwięki, te wszystkie pikania i brzdęknięcia. Kiedy wracam po dwóch godzinach, czytnik leży na łóżku albo parapecie z wyładowaną baterią. Ale co tam, żadna szkoda, trzy godziny pod ładowarką

i maszynka jest jak nowa. Grunt, że on się nie ładuje. I chyba całe szczęście. – Al marszczy nos jak od brzydkiego zapachu. Może, a może nie, myśli Hodges. Dopóki mu się nie polepszy, zostanie tutaj, w przyjemnej sali szpitalnej. Przez okno kiepski widok, ale za to ma tu klimatyzację, kolorowy telewizor, a od czasu do czasu różowiutki czytnik, w który można się gapić. Gdyby był compos mentis – zgodnie z prawem zdolny do obrony – postawiono by mu przed sądem kilkanaście zarzutów, w tym zabójstwo dziewięciu osób. Dziesięciu, gdyby prokurator okręgowy postanowił dodać matkę gnoja, która zmarła wskutek zatrucia. Wtedy Hartsfield na resztę życia trafiłby do więzienia stanowego w Waynesville. Tam nie ma klimatyzacji. – Trzymaj się, Al. Wyglądasz na zmęczonego. – E tam, wszystko w porządku. Miłej wizyty, detektywie Hutchinson. Al pcha wózek przed siebie, a Hodges patrzy za nim, marszcząc czoło. Hutchinson? Skąd mu się to wzięło? Hodges przychodzi tu od lat i Al świetnie zna jego nazwisko. A przynajmniej znał. Jezu, oby facetowi nie zaczynała się wczesna demencja. To wcale nie jest wykluczone, sześćdziesiątka to absolutnie nie jest nowa czterdziestka. Przez pierwsze cztery miesiące drzwi do sali 217 pilnowało dwóch strażników. Potem jeden. Teraz nie ma ich w ogóle, bo pilnowanie Brady’ego to strata czasu i pieniędzy. Trudno obawiać się ucieczki, skoro sprawca nie jest w stanie sam dojść do ubikacji. Co roku mówi się o przeniesieniu go do tańszej placówki na północy stanu i co roku prokurator przypomina wszystkim, że z formalnego punktu widzenia ten człowiek bez względu na uszkodzenie mózgu wciąż czeka na proces. Łatwo go tu trzymać, bo większość rachunków płaci klinika. Zespół neurologów – zwłaszcza ordynator, doktor Felix Babineau – uważają Brady’ego Hartsfielda za nadzwyczaj ciekawy przypadek. Tego popołudnia Hartsfield siedzi przy oknie, ubrany w dżinsy i kraciastą koszulę. Włosy ma długie, wymagają fryzjera, ale są umyte i w promieniach słońca świecą złotym blaskiem. To takie włosy, w które jakaś dziewczyna chętnie wplotłaby palce, myśli Hodges. Gdyby nie wiedziała, jakim był potworem. – Cześć, Brady. Hartsfield się nie rusza. Owszem, wygląda przez okno, ale czy widzi ceglaną ścianę garażu – jedyny widok z sali? Czy wie, że przyszedł do niego Hodges? Czy w ogóle wie, że ktoś tu przyszedł? Odpowiedzi na te pytania chciałby poznać cały

zespół neurologów. A także sam Hodges, który siada na skraju łóżka, rozmyślając: Był potworem? Czy wciąż nim jest? – Dawnośmy się nie widzieli, jak powiedział uziemiony marynarz do tancereczki. Hartsfield nie odpowiada. – Wiem, tekst z taaaką brodą. Mam ich setki, spytaj tylko moją córkę. Jak się czujesz? Hartsfield nie odpowiada. Dłonie trzyma na kolanach, luźno splata długie białe palce. W kwietniu 2009 roku Brady Hartsfield ukradł mercedesa należącego do ciotki Holly, a następnie umyślnie wjechał nim z dużą prędkością w tłum bezrobotnych pod City Center. Zabił osiem osób i poważnie ranił dwanaście, w tym Thomasa Saubersa, ojca Petera i Tiny. I uszło mu to na sucho. Błędem Hartsfielda było to, że napisał do emerytowanego już wówczas Hodgesa prowokacyjny list. Rok później Brady zabił kuzynkę Holly, kobietę, w której Hodges akurat się zakochiwał. I to właśnie Holly zatrzymała zegar Brady’emu Hartsfieldowi, niemal rozwalając mu łeb Happy Slapperem Hodgesa, zanim Hartsfield zdążył zdetonować bombę, która zabiłaby tysiące nastolatków na koncercie popowym. Pierwszy cios Slapperem rozłupał mu czaszkę, ale dopiero drugi spowodował nieodwracalne uszkodzenia. Do Kliniki Traumatycznych Uszkodzeń Mózgu Brady trafił w głębokiej śpiączce, z której nie powinien się nigdy wybudzić. Tak twierdził doktor Babineau. Ale w ciemną, burzliwą noc w listopadzie 2011 roku Hartsfield otworzył oczy i odezwał się do pielęgniarki, która właśnie zmieniała mu kroplówkę. (Kiedy Hodges myśli o tej chwili, zawsze wyobraża sobie doktora Frankensteina wołającego: „To żyje! To żyje!”). Powiedział, że boli go głowa, i spytał o matkę. Gdy przyszedł doktor Babineau i chcąc zbadać ruchy mięśni zewnętrznych gałki ocznej pacjenta, poprosił go o podążanie wzrokiem za jego palcem, Hartsfield potrafił to zrobić. Przez trzydzieści miesięcy, które upłynęły od tamtej chwili, odzywał się wiele razy (choć nigdy nie do Hodgesa). Zazwyczaj pyta o matkę. Kiedy mówią mu, że nie żyje, czasem kiwa głową, jakby rozumiał… ale nazajutrz albo po tygodniu powtarza to samo pytanie. W centrum fizykoterapii potrafi wykonywać proste polecenia i w pewnym sensie znowu chodzi, choć to raczej człapanie wspomagane przez salowego. Jest w stanie sam jeść, ale nie potrafi sam się ubrać. Jego stan

sklasyfikowano jako półkatatonię. Zazwyczaj siedzi w swojej sali i patrzy albo przez okno na garaż, albo na obrazek z kwiatami, który wisi na ścianie. Jednakże przez ostatni rok wokół Brady’ego Hartsfielda zaczęły się dziać dziwne rzeczy, przez co poniekąd stał się legendą Kliniki Uszkodzeń Mózgu. Krążą różne pogłoski i spekulacje. Doktor Babineau z nich drwi, a przełożona pielęgniarek Becky Helmington nie chce o nich mówić… ale rozmawia o nich część personelu, a pewien emerytowany detektyw policji na przestrzeni lat okazał się gorliwym słuchaczem. Hodges pochyla się, tak że dłonie dyndają mu między kolanami, i uśmiecha się do Hartsfielda. – Brady, czy ty udajesz? Brady nie odpowiada. – Po co tyle zachodu? Tak czy siak, resztę życia spędzisz w zamknięciu. Brady nie odpowiada, ale jedną rękę powoli unosi z kolan. Niewiele brakuje, żeby trafił palcem w oko, potem jednak udaje mu się to, co zamierzał, i odgarnia z czoła kosmyk włosów. – Chcesz zapytać o matkę? Brady nie odpowiada. – Nie żyje. Gnije w trumnie. Nakarmiłeś ją trutką na szczury. Musiała bardzo cierpieć. Cierpiała? Byłeś przy niej? Patrzyłeś? Nie odpowiada. – Jesteś tam, Brady? Puk, puk. Halo! Nie odpowiada. – Myślę, że jesteś. Mam nadzieję, że jesteś. Słuchaj, coś ci powiem. Kiedyś ostro piłem. Wiesz, co najlepiej zapamiętałem z tamtych czasów? Nic. – Kaca. To, jak rano z trudem zwlekałem się z łóżka, a we łbie waliło mi jak młotem. Jak sikałem, zastanawiając się, co robiłem zeszłej nocy. Czasami nawet nie wiedziałem, jak trafiłem do domu. Sprawdzałem, czy na samochodzie są wgniecenia. Czułem się tak, jakbym zgubił się we własnym pieprzonym mózgu, szukał drzwi do wyjścia i nie mógł ich znaleźć aż do południa, kiedy wszystko powoli wracało do normy. – Przez chwilę myśli o Alu Bibliotekarzu. – Mam nadzieję, że właśnie tam teraz jesteś, Brady. Że włóczysz się po tym swoim na wpół skasowanym mózgu i szukasz wyjścia. Tylko że w twoim przypadku go nie ma. Dla ciebie kac trwa i trwa. Czy tak właśnie jest? Kurczę, mam nadzieję. – Bolą

go ręce. Patrzy na nie i widzi, że wbija sobie paznokcie w skórę. Zwalnia uścisk, a potem ogląda, jak białe półksiężyce znowu się czerwienią. Poprawia uśmiech. – Tak tylko mówię, brachu. Tak tylko mówię. Chcesz coś odpowiedzieć? Hartsfield nic nie odpowiada. Hodges wstaje. – To nic. Siedź tam sobie przy oknie i szukaj wyjścia. Wyjścia, którego nie ma. Ja tymczasem pójdę na dwór i odetchnę świeżym powietrzem. Mamy piękny dzień. Na stoliku między krzesłem a łóżkiem stoi fotografia, którą Hodges po raz pierwszy zobaczył w domu przy Elm Street, gdzie Hartsfield mieszkał z matką. To mniejsza wersja tego zdjęcia w prostej srebrnej ramce. Przedstawia Brady’ego i jego matkę na jakiejś plaży, objętych i przytulonych policzkami. Wyglądają raczej jak para zakochanych niż jak matka z synem. Gdy Hodges odwraca się do wyjścia, ramka ze zdjęciem przewraca się z bezbarwnym stuknięciem. Hodges patrzy na ramkę, potem na Hartsfielda, a potem znowu na ramkę, która leży fotografią do dołu. – Brady? Nie ma odpowiedzi. Nigdy jej nie ma. Przynajmniej nie do niego. – Brady, to ty zrobiłeś? Nic. Brady wpatruje się w swoje kolana, na których znowu luźno splata palce. – Niektóre pielęgniarki mówią… – Hodges nie kończy myśli. Stawia fotografię z powrotem na nóżce. – Jeżeli to ty zrobiłeś, zrób to jeszcze raz. Nie rusza się Hartsfield i nie rusza się zdjęcie. Matka i syn w szczęśliwszych czasach. Deborah Ann Hartsfield i jej cukiereczek. – Dobra, Brady. Ja się zwijam. Na razie, na gazie. Hodges wychodzi i zamyka za sobą drzwi. Kiedy to robi, Brady Hartsfield na moment podnosi wzrok. I się uśmiecha. Na stoliku fotografia znowu się przewraca. Stuk.

9

Ellen Bran (wśród tych uczniów Northfield High, którzy chodzili na zajęcia o fantasy i horrorze, znana jako Bran Stoker) stoi przy drzwiach szkolnego autobusu zaparkowanego przed recepcją River Bend Resort. W dłoni trzyma komórkę. Jest niedziela, godzina szesnasta, i Ellen właśnie zamierza zadzwonić na policję, żeby zgłosić zaginięcie ucznia. W tym momencie Peter Saubers wybiega zza restauracyjnego skrzydła budynku z taką prędkością, że włosy podskakują mu na czole, odsłaniając plamy trądziku, który powinien był ustąpić już dwa lata temu. Ellen jest niezawodnie poprawna w traktowaniu swoich uczniów, zawsze pilnuje granicy między nimi a nauczycielem i nigdy nie próbuje się spoufalać, ale tym razem zapomina o tym wszystkim i obejmuje Pete’a w uścisku tak silnym i szaleńczym, że prawie pozbawia go tchu. Od strony autobusu, gdzie czekają obecni oraz przyszli członkowi rad roczników, dobiega sarkastyczny aplauz. Ellen zwalnia uścisk, łapie Pete’a za ramiona i robi coś jeszcze, czego nigdy dotąd nie zrobiła z uczniem: solidnie nim potrząsa. – Gdzieś ty się podziewał? Nie było cię na wszystkich trzech porannych seminariach, przegapiłeś lunch, już chciałam dzwonić na policję! – Przepraszam, zrobiło mi się bardzo niedobrze. Myślałem, że pomoże mi świeże powietrze. Pani Bran – opiekunka i doradczyni podczas tego wyjazdu, ponieważ w szkole uczy nie tylko historii Ameryki, ale również amerykańskiej polityki – postanawia mu wierzyć. Nie tylko dlatego, że Pete to jeden z jej najlepszych uczniów i nigdy dotąd nie sprawiał problemów, ale także dlatego, że naprawdę wygląda niezdrowo. – Powinieneś był mnie poinformować – odpowiada. – Myślałam, że wpadło ci do głowy wracać do miasta autostopem albo coś w tym stylu. Gdyby coś ci się stało, to ja byłabym winna. Nie rozumiesz, że podczas wycieczki ja za was odpowiadam? – Straciłem poczucie czasu. Wymiotowałem, a nie chciałem tego robić wewnątrz. Pewnie coś zjadłem. Albo to taki jednodniowy wirus. Wcale nie chodzi o coś, co zjadł, ani o jednodniowego wirusa, chociaż część o wymiotowaniu jest prawdziwa. Chodzi o nerwy. Mówiąc dokładnie: czysty

strach. Pete jest przerażony jutrzejszą konfrontacją z Andrew Hallidayem. Może wszystko dobrze się potoczy, wie, że jest na to szansa, ale to jak nawlekanie igły w ruchu. Gdyby coś poszło nie tak, Pete’a czekają kłopoty z rodzicami i z policją. Stypendia uniwersyteckie, socjalne lub inne? Będzie mógł o nich zapomnieć. Może nawet trafi do więzienia. Dlatego spędził cały dzień, włócząc się po ścieżkach przecinających dwunastohektarowy teren ośrodka, i w kółko rozmyślał o nadchodzącym spotkaniu. Co powie Hallidayowi? Co Halliday powie jemu? Co on mu wtedy odpowie? I rzeczywiście stracił poczucie czasu. Wolałby nigdy nie znaleźć tego pieprzonego kufra. Ale próbowałem tylko postąpić właściwie, myśli. Cholera, tylko na tym mi zależało! Ellen widzi łzy w oczach chłopca i po raz pierwszy zauważa – może dlatego, że zgolił te głupie wąsy rodem z baru dla singli – jak bardzo wychudła mu twarz. Jest niemalże zabiedzona. Ellen chowa komórkę do torebki i wyjmuje paczkę chusteczek. – Wytrzyj twarz – mówi. Odzywa się głos z autobusu: – Ej, Saubers! Zamoczyłeś? – Zamknij się, Jeremy – mówi Ellen, nie odwracając się. A potem do Pete’a: – Za ten numer powinieneś przez tydzień zostawać w szkole po lekcjach, ale ci odpuszczę. Rzeczywiście tak zrobi, bo tygodniowa kara wymagałaby złożenia ustnego raportu wicedyrektorowi Watersowi, odpowiedzialnemu za dyscyplinę. Waters zbadałby również jej postępowanie i chciałby wiedzieć, dlaczego nie wszczęła alarmu wcześniej, zwłaszcza skoro musiała przyznać, że nie widziała Pete’a Saubersa od kolacji poprzedniego dnia. Znajdował się poza jej opieką przez niemal całą dobę, a to zdecydowanie za długo jak na szkolną wycieczkę. – Dziękuję pani. – Myślisz, że skończyłeś wymiotować? – Tak, już nie mam czym. – To wsiadaj do autobusu i jedźmy do domu. Kiedy Pete wchodzi po schodkach, a potem idzie na swoje miejsce, znów towarzyszy mu sarkastyczny aplauz. Próbuje się uśmiechać, jakby wszystko było w porządku. Chce tylko wrócić na Sycamore Street, schować się w swoim pokoju i czekać na jutro, żeby było już po wszystkim.

10

Kiedy Hodges wraca do domu ze szpitala, na jego schodkach siedzi przystojny młody człowiek w T-shircie z Harvardu i czyta jakąś grubą książkę z walczącymi Grekami czy Rzymianami na okładce. Obok niego siedzi seter irlandzki z beztroskim wyrazem pyska, takie pyski mają wszystkie psy wychowane w przyjaznych domach. Mężczyzna i pies wstają, kiedy Hodges wjeżdża do niewielkiej przybudówki, która służy mu za garaż. Młody człowiek spotyka się z Hodgesem w połowie trawnika i wyciąga do niego rękę zaciśniętą w pięść. Hodges przybija mu żółwika na znak jego afroamerykańskiego rodowodu, a potem podaję mu rękę na znak własnego, anglosaskiego. Jerome robi krok do tyłu, trzyma Hodgesa za przedramiona i mierzy go wzrokiem. – Proszę, proszę! – woła. – Patrzcie, jaki szczupły! – Regularnie chodzę – odpowiada Hodges. – Na deszczowe dni kupiłem sobie bieżnię. – Doskonale! Będziesz żył wiecznie! – Dobrze by było – mówi Hodges, a potem się schyla. Pies podaje mu łapę. – Jak się masz, Odell? Odell szczeka, co zapewne oznacza, że ma się dobrze. – Chodźmy do środka – proponuje Hodges. – Mam colę. Chyba że wolisz piwo. – Może być cola. Odell na pewno chętnie napiłby się wody. Przyszliśmy piechotą. Nie chodzi już tak szybko jak kiedyś. – Jego miska nadal leży pod zlewem. Wchodzą do domu, gdzie wznoszą toast oszronionymi szklankami coca-coli. Odell chłepcze wodę, a potem rozciąga się tam gdzie zawsze, przy telewizorze. Przez pierwsze miesiące emerytury Hodges obesesyjnie oglądał telewizję, ale teraz włącza pudło głównie po to, żeby obejrzeć Scotta Pelleya w CBS Evening News, a od czasu do czasu mecz Indiansów. – Jak twój rozrusznik, Bill? – Nawet nie wiem, że go mam. Czyli wszystko tak jak trzeba. Co z tą wielką potańcówką w Pittsburghu, na którą miałeś jechać z jak jej tam?

– Nie wypaliło. Wersja dla rodziców jest taka, że jak-jej-tam i ja odkryliśmy brak kompatybilności w zakresie naszych zainteresowań akademickich oraz osobistych. Hodges unosi brwi. – Brzmi kapkę zbyt prawniczo jak na studenta filozofii z dodatkową specjalizacją z kultury starożytnej. Jerome sączy colę, wyciąga swe długie nogi i uśmiecha się szeroko. – Powiedzieć prawdę? Jak-jej-tam alias Priscilla wykorzystała mnie, żeby wzbudzić zazdrość swojego chłopaka z liceum. I to jej się udało. Powiedziała mi, że bardzo jej przykro, że ściągnęła mnie tam pod fałszywym pretekstem, chce się ze mną nadal przyjaźnić i tak dalej. Trochę krępujące, ale chyba wyjdzie mi na dobre. – Milknie na chwilę. – Ona wciąż ma na półce wszystkie swoje lalki Barbie i Bratz. Przyznam, że trochę się wzdrygnąłem. Chyba nawet by mi nie przeszkadzało, gdyby rodzice dowiedzieli się, że to ja byłem kijem, którym zamieszała tę swoją miłosną zupę, ale jak powiesz Barbsterowi, to nigdy nie da mi spokoju. – Ani mru-mru – obiecuje Hodges. – To co teraz? Wracasz do Massachusetts? – Nie, zostaję tu na lato. Dostałem robotę w porcie przy dźwiganiu kontenerów. – Jerome, to nie jest praca dla studenta Harvardu. – Dla tego studenta owszem. Zimą wyrobiłem uprawnienia operatora ciężkich maszyn, płacą świetnie, a Harvard nie jest tani, nawet z częściowym stypendium. – Pojawia się alter ego nawijające czarnym slangiem, całe szczęście tylko z krótkim gościnnym występem: – Ten tu czarnuszek bydzie tachał pudła i dygował bele, massa Hodges! – A potem wraca Jerome, o tak po prostu. – Kto ci kosi trawnik? Nieźle wygląda. Do Jerome’a Robinsona się nie umywa, ale nie jest źle. – Chłopak z sąsiedztwa – odpowiada Hodges. – Wpadłeś do mnie z kurtuazyjną wizytą czy…? – Barbara i jej przyjaciółka Tina opowiedziały mi grubą historię – mówi Jerome. – Najpierw Tina nie chciała się wygadać, ale Barbs ją namówiła. Jest w tym dobra. Słuchaj, wiesz, że ojciec Tiny był ranny pod City Center, prawda? – Tak. – Jeśli jej brat naprawdę słał kasę, żeby utrzymać rodzinę na powierzchni, to brawo dla niego… ale skąd ona się wzięła? Tego za cholerę nie pojmuję. – Ja też. – Tina mówi, że sam go zapytasz.

– Jutro po szkole, taki mam plan. – Holly bierze w tym udział? – Częściowo. Szuka w internecie. – Fajnie! – Jerome uśmiecha się od ucha do ucha. – To może jutro z tobą pójdę? Reaktywujemy kapelę, chłopie! Zagramy wszystkie hity! Hodges się zastanawia. – Sam nie wiem, Jerome. Jeden człowiek, taki stary, ale jary gość jak ja, może nie wytrąci młodego pana Saubersa z równowagi. Ale dwóch, zwłaszcza jeśli ten drugi to czarny twardziel, metr dziewięćdziesiąt wzrostu… – Piętnaście rund i dalej jestem ładny! – oznajmia Jerome, wymachując zaciśniętymi pięściami nad głową. Odell składa uszy po sobie. – Ciągle ładny! Ten stary niedźwiedź Sonny Liston nawet mnie nie dotknął! Latam jak motyl, żądlę jak… – Patrzy na cierpliwą minę Hodgesa. – Dobra, przepraszam, czasami mnie ponosi. Gdzie będziesz na niego czekał? – Przed szkołą, taki był plan. No wiesz, tam gdzie uczniowie wychodzą z budynku? – Nie wszyscy tamtędy wychodzą. Chłopak może wyjść inną drogą, zwłaszcza jeśli Tina się wygada, że z tobą rozmawiała. – Jerome widzi, że Hodges chce coś powiedzieć, więc unosi rękę. – Obiecywała, że się nie wygada, ale starsi bracia znają swoje młodsze siostry. Uwierz gościowi, który taką ma. Jeżeli chłopak będzie wiedział, że ktoś chce go przepytać, to pewnie skorzysta z tylnego wyjścia i przejdzie do Westfield Street przez boisko. Zaparkuję tam i dam ci znać, jak go zobaczę. – Wiesz, jak wygląda? – Mhm, Tina miała jego zdjęcie w portfelu. Bill, pozwól mi wziąć w tym udział. Barbie lubi tę dziewczynę. Ja też ją polubiłem. Miała jaja, że przyszła z tym do ciebie, nawet jeśli zagoniła ją do tego moja siostra. – Wiem. – Poza tym strasznie mnie to ciekawi. Tina mówi, że pieniądze zaczęły przychodzić, kiedy jej brachol miał tyko trzynaście lat. Taki młody chłopak z dostępem do takiej kasy… – Jerome kręci głową. – Wcale się nie dziwię, że ma kłopoty. – Ja też nie. Skoro chcesz w to wejść, no to chyba wszedłeś. – Brachu! Ten okrzyk wymaga ponownego przybicia żółwika.

– Jerome, chodziłeś do Northfield. Czy ze szkoły można się wydostać inaczej niż głównym wyjściem albo przez Westfield Street? Jerome się zastanawia. – Gdyby zszedł do piwnicy, to są tam boczne drzwi na zewnątrz, tam gdzie kiedyś była palarnia. Pewnie mógłby przejść tamtędy, przeciąć aulę i wyjść na Garner Street. – Mógłbym postawić tam Holly – rzuca Hodges w zamyśleniu. – Doskonały pomysł! – woła Jerome. – Reaktywujemy kapelę! Tak jak mówiłem! – Ale jeśli go zobaczysz, to nie podchodź – zaznacza Hodges. – Tylko zadzwoń. Sam do niego podejdę. Holly powiem to samo. Chociaż ona i tak się nie będzie rwała do tego, żeby z nim rozmawiać. – Pod warunkiem że wszystko nam opowiesz. – Jeżeli ja się czegoś dowiem, to wy też – odpowiada Hodges z nadzieją, że nie jest to pochopna obietnica. – Wpadnij do mojego biura w Turner Building koło drugiej. Wyruszymy kwadrans po, na miejscach będziemy za piętnaście trzecia. – Jesteś pewien, że Holly się zgodzi? – Tak. Obserwacja jej nie przeszkadza. Dopiero z konfrontacją ma problemy. – Nie zawsze. – Nie – przyznaje Hodges. – Nie zawsze. Obaj myślą o tej samej konfrontacji – w MAC z Bradym Hartsfieldem – z którą Holly poradziła sobie doskonale. Jerome zerka na zegarek. – Muszę iść. Obiecałem Barbsterowi, że wezmę ją do centrum handlowego. Chce sobie kupić swatcha. – Przewraca oczami. Hodges uśmiecha się szeroko. – Kocham twoją siostrę, Jerome. Jerome odpowiada takim samym uśmiechem. – W zasadzie to ja też. Chodź, Odell. Spadamy. Pies wstaje i rusza do drzwi. Jerome chwyta za klamkę, a potem się odwraca. Już się nie uśmiecha. – Byłeś tam, gdzie myślę? – Możliwe. – Czy Holly wie, że go odwiedzasz? – Nie. Nie mów jej o tym. To by ją bardzo zdenerwowało.

– Owszem, bardzo. Co u niego? – Bez zmian. Chociaż… – Hodges myśli o przewróconej fotografii. O tym stuknięciu. – Chociaż co? – Nic. Bez zmian. Zrób coś dla mnie, dobrze? Powiedz Barbarze, żeby dała mi znać, jeśli zadzwoni do niej Tina i powie, że jej brat dowiedział się o naszej piątkowej rozmowie. – Jasne. Do jutra. Jerome wychodzi. Hodges włącza telewizor i z radością stwierdza, że Indiansi jeszcze grają. Doprowadzili do remisu. Zaczyna się dogrywka.

11

Holly spędza niedzielny wieczór w swoim mieszkaniu, próbując obejrzeć Ojca chrzestnego II na komputerze. Zwykle byłoby to bardzo przyjemne zajęcie, ponieważ uważa go za jeden z dwóch czy trzech najlepszych filmów wszech czasów, obok Obywatela Kane’a i Ścieżek chwały, ale dziś ciągle włącza pauzę, żeby nerwowo krążyć po salonie swojego mieszkania. Ma tu dużo miejsca do krążenia. Mieszkanie nie jest tak efekciarskie jak to nad jeziorem, w którym mieszkała przez jakiś czas, kiedy sprowadziła się do miasta, jest za to naprawdę duże i znajduje się w dobrej okolicy. Holly stać na czynsz; kuzynka Janey zapisała jej w testamencie pół miliona dolarów. Oczywiście po odliczeniu podatków zostało mniej, ale to wciąż niezła sumka. A dzięki pracy u Billa Hodgesa owa sumka może spokojnie rosnąć. Krążąc po salonie, Holly mruczy pod nosem ulubione kwestie z filmu. – „Nie muszę pozbywać się wszystkich, tylko moich wrogów… Jak się mówi »banana daiquiri«?… Twój kraj to nie twoja krew, pamiętaj o tym. – I oczywiście tę, którą wszyscy pamiętają: – Wiem, że to byłeś ty, Fredo. Złamałeś mi serce”. Gdyby oglądała inny film, recytowałaby inne cytaty. To jej forma autohipnozy, którą praktykuje, odkąd jako siedmiolatka obejrzała Dźwięki muzyki. (Jej ulubiona kwestia z tamtego filmu: „Ciekawe, jak smakuje trawa”). W rzeczywistości Holly rozmyśla o moleskinowym notesie, który brat Tiny tak pośpiesznie schował pod poduszkę. Bill uważa, że nie ma to związku z pieniędzmi, które Pete wysyłał rodzicom, ale ona nie jest tego pewna. Sama prowadzi pamiętniki przez prawie całe życie. Zapisuje w nich wszystkie filmy, które widziała, książki, które czytała, ludzi, z którymi rozmawiała, notuje, o której godzinie wstaje i o której kładzie się spać. Rejestruje też wszystkie wypróżnienia, które szyfruje (bądź co bądź, ktoś może przeczytać te pamiętniki po jej śmierci) jako PK, czyli „Poszłam Kupę”. Wie, że to natręctwo – rozmawiała o tym ze swym terapeutą, który mówi, że obsesyjne sporządzanie list to po prostu inna forma myślenia magicznego – ale nikomu nie robi tym krzywdy, a jeśli lubi zapisywać te listy w moleskinowych notesach, to wyłącznie jej sprawa. Chodzi o to, że zna się na moleskinach, więc wie, że nie są tanie. Za dwa i pół dolara można dostać w supermarkecie zwykły spiralny notatnik, ale moleskin o takiej

samej objętości kosztuje dziesięć. Po co dzieciakowi taki drogi notes, zwłaszcza gdy jego rodzinie brakuje pieniędzy? – To nie ma sensu – mówi Holly. Potem, jakby kontynuując ten sam ciąg myślowy, dodaje: – „Zostaw pistolet. Weź cannoli”. – To z pierwszego Ojca chrzestnego, ale i tak dobra kwestia. Jedna z najlepszych. Wyślij pieniądze. Zatrzymaj notes. Drogi notes, który natychmiast trafił pod poduszkę, kiedy do pokoju niespodziewanie weszła młodsza siostra. Im dłużej Holly o tym myśli, tym bardziej czuje, że coś w tym jest. Znowu włącza film, ale nie potrafi podążać za dobrze znaną i kochaną fabułą, kiedy po głowie krążą jej myśli o notatniku, więc robi coś niemal niesłychanego, zwłaszcza przed spaniem: wyłącza komputer. Potem dalej krąży po salonie z dłońmi splecionymi za plecami. Wyślij pieniądze. Zatrzymaj notes. – I ten poślizg! – wykrzykuje do pustego pokoju. – Nie zapominaj o tym! Tak. Siedem miesięcy ciszy między wyczerpaniem się pieniędzy a początkiem nerwów młodego Saubersa. Czy chodzi o to, że dopiero po siedmiu miesiącach chłopak wymyślił, skąd wziąć więcej forsy? Holly uważa, że tak. Holly uważa, że wpadł na jakiś pomysł, ale nie był to pomysł dobry. Był to pomysł, przez który Pete wpakował się w kłopoty. – W jaki sposób ludzie pakują się w kłopoty przez pieniądze? – pyta Holly, krążąc po pokoju jeszcze szybciej. – Przez kradzież. Albo szantaż. Czy o to właśnie chodziło? Czy Pete Saubers próbował kogoś szantażować w związku z treścią notatnika? Może jakąś informacją o skradzionych pieniądzach? Tylko że jak mógłby szantażować kogoś wiedzą o tych pieniądzach, skoro sam musiał je ukraść? Holly idzie do telefonu, sięga po niego, a potem cofa rękę. Przez prawie minutę stoi tak bez ruchu, przygryzając wargę. Nie przywykła do brania inicjatywy w swoje ręce. Może powinna najpierw zadzwonić do Billa i zapytać o zgodę? – Ale Bill uważa, że notes jest nieważny – mówi swojemu salonowi. – Ja uważam inaczej. I mam prawo uważać inaczej, jeśli chcę. Łapie komórkę ze stolika i dzwoni do Tiny Saubers, zanim straci zimną krew. – Halo? – odzywa się Tina niepewnie. – Kto mówi? – Holly Gibney. Nie wyświetlił ci się mój numer, bo jest zastrzeżony. Bardzo pilnuję swojego numeru, ale tobie chętnie go podam, jeżeli chcesz. Zawsze możemy

porozmawiać, bo jesteśmy przyjaciółkami, a tak właśnie robią przyjaciele. Czy twój brat już wrócił z wyjazdu? – Tak. Przyjechał koło szóstej, kiedy kończyliśmy obiad. Mama powiedziała, że zostało jeszcze dużo wołowiny i ziemniaków, więc może mu podgrzać, ale odpowiedział, że jedli po drodze. Potem poszedł do swojego pokoju. Nie chciał nawet ciasta z truskawkami, chociaż je uwielbia. Naprawdę się o niego martwię, proszę pani. – Możesz mi mówić po imieniu, Tino. – Nie cierpi „proszę pani”, bo w jej uszach to skrzypi jak kreda po tablicy. – Dobrze. – Coś do ciebie mówił? – Tylko się przywitał – odpowiada cichutko Tina. – I nie powiedziałaś mu, że w piątek byłyście u nas z Barbarą? – Boże, nie! – Gdzie teraz jest? – Dalej u siebie. Słucha The Black Keys. Nie cierpię The Black Keys! – Ja też. – Holly nie ma pojęcia, kto to są The Black Keys, chociaż mogłaby wyrecytować całą obsadę Fargo. (Najlepsza kwestia z tego filmu, wypowiedziana przez Steve’a Buscemiego: „Zapal, kurwa, fajkę pokoju”). – Tino, czy Pete ma dobrego przyjaciela, z którym mógł rozmawiać o tym, co go dręczy? Dziewczynka zastanawia się nad tym pytaniem. Holly korzysta z okazji, bierze tabletkę Nicorette z otwartej paczki przy komputerze i wkłada ją do ust. – Chyba nie – mówi w końcu Tina. – To znaczy ma kolegów w szkole, jest raczej lubiany, ale miał tylko jednego przyjaciela, Boba Pearsona z sąsiedztwa. Bob w zeszłym roku wyprowadził się z rodziną do Denver. – A dziewczyna? – Spędzał dużo czasu z Glorią Moore, ale zerwali po świętach. Mówił, że nie lubiła czytać, a on nie potrafiłby związać się z dziewczyną, która nie lubi książek. – Potem dodaje smętnie: – Lubiłam ją. Pokazała mi, jak się malować. – Dziewczęta nie muszą się malować przed trzydziestką – stwierdza Holly autorytatywnie, chociaż sama nie malowała się nigdy. Jej matka mówi, że tylko dziwki się malują. – Naprawdę?! – Tina jest oszołomiona. – A nauczyciele? Czy ma ulubionego nauczyciela, z którym mógł rozmawiać?

Holly wątpi, że starszy brat mógłby rozmawiać z młodszą siostrą o ulubionych nauczycielach, a nawet jeśli tak, to że zwracałaby na to uwagę. Zadaje to pytanie, bo tylko ono przyszło jej do głowy. Ale Tina w ogóle się nie waha. – Ricky Hipis – mówi i chichocze. Holly przystaje w pół kroku. – Kto? – Pan Ricker, tak nazywa się naprawdę. Pete mówił, że niektórzy przezywają go Ricky Hipis, bo nosi stare koszule i krawaty w kwiaty. Uczył Pete’a w pierwszej klasie. Albo może w drugiej. Nie pamiętam. Pete mówił, że pan Ricker wie wszystko o dobrych książkach. Pani… to znaczy: Holly, czy pan Hodges na pewno jutro porozmawia z Pete’em? – Tak. Nie martw się o to. Ale Tina bardzo się martwi. Słychać, że jest na skraju łez, co sprawia, że żołądek Holly zaciska się w kulkę. – O rany. Mam nadzieję, że nie zacznie mnie nienawidzić. – Nie zacznie – mówi Holly. Żuje swoją nicorette z prędkością światła. – Bill dowie się, w czym problem, a potem go rozwiąże. Wtedy twój brat będzie cię kochał jeszcze bardziej niż dotąd. – Na pewno? – Tak! Auć! – Co się stało? – Nic. – Holly ociera usta i patrzy na krew na palcach. – Ugryzłam się w wargę. Muszę kończyć. Sześć-cztery-siedem-dziewiętnaście-czterdzieści jeden to mój numer. Zadzwonisz, gdyby przyszedł ci do głowy ktoś, z kim Pete mógł rozmawiać o pieniądzach? – Nie ma nikogo takiego – odpowiada Tina żałośnie i zaczyna płakać. – No… dobrze. – I ponieważ trzeba dodać coś jeszcze: – Nie zawracaj sobie głowy makijażem. I bez niego masz bardzo ładne oczy. Do widzenia. Kończy rozmowę, nie czekając, aż Tina coś powie, a potem znów zaczyna krążyć po salonie. Wypluwa przeżutą nicorette do kosza przy biurku i ociera wargę chusteczką, ale krwawienie już ustało. Żadnych bliskich przyjaciół ani stałej dziewczyny. Żadnych nazwisk oprócz jednego nauczyciela.

Holly siada i znów uruchamia komputer. Otwiera Firefoxa, wchodzi na stronę Northfield High, klika w zakładkę CIAŁO PEDAGOGICZNE i oto jej oczom ukazuje się Howard Ricker w kwiecistej koszuli z szerokimi rękawami, zupełnie jak mówiła Tina. Ma również idiotyczny krawat. Czy to naprawdę takie niemożliwe, że Pete Saubers wspomniał o czymś ulubionemu nauczycielowi angielskiego, zwłaszcza jeśli miało to związek z tym, co pisał (albo czytał) w moleskinowym notesie? Kilka kolejnych kliknięć i na ekranie wyświetla się numer telefonu Howarda Rickera. Jest jeszcze wcześnie, ale Holly nie potrafi się zmusić do zadzwonienia znienacka do zupełnie obcego człowieka. Wystarczająco trudny był telefon do Tiny, a skończyło się łzami. Jutro powiem Billowi, postanawia. Sam zadzwoni do Ricky’ego Hipisa, jeśli uzna, że warto. Wraca do przepastnego folderu z filmami i wkrótce znowu pochłania ją Ojciec chrzestny II.

12

W tę niedzielę wieczorem Morris odwiedza jeszcze jedną kafejkę internetową i sam przeprowadza małe poszukiwania. Kiedy znajduje to, na czym mu zależało, wyjmuje kawałek kartki z numerem telefonu Petera Saubersa i notuje adres Andrew Hallidaya. Coleridge Street leży w zachodniej części miasta. W latach siedemdziesiątych była to enklawa klasy średniej, głównie białej. Wszystkie domy próbowały tam wyglądać na nieco droższe, niż były w rzeczywistości, przez co w końcu wszystkie wyglądały właściwie tak samo. Szybka wizyta na stronach kilku lokalnych agencji nieruchomości pokazuje, że niewiele się zmieniło, chociaż powstało tam luksusowe centrum handlowe: Valley Plaza. Możliwe, że auto Andy’ego wciąż stoi pod jego domem. Oczywiście mógł je także zaparkować za sklepem, Morris tego nie sprawdził (Chryste, nie da się sprawdzić wszystkiego, myśli), ale to mało prawdopodobne. Po co dzień w dzień jechać pięć kilometrów do miasta w godzinach szczytu, a potem wracać wieczorem w takim samym korku, skoro za dziesięć dolarów można kupić trzydziestodniowy bilet na autobus albo półroczny za pięćdziesiąt? Morris ma klucze do domu starego kumpla, ale nie zamierza z nich korzystać; w Birch Street Rec może rzeczywiście nie było alarmu, ale tam pewnie jest. Poza tym ma także kluczyki do samochodu Andy’ego, a samochód może się przydać. Idzie piechotą do Posranego Dworu przekonany, że będzie tam na niego czekał McFarland i nie zadowoli się tylko sikaniem do słoiczka. O nie, nie tym razem. Tym razem będzie chciał przetrząsnąć jego pokój, a kiedy to zrobi, znajdzie torbę ze skradzionym komputerem, zakrwawioną koszulą i butami. Nie wspominając już o kopercie z pieniędzmi zabranej z biurka starego kumpla. Zabiłbym go, myśli Morris, który teraz (przynajmniej w swoich oczach) jest Wilkiem Morrisem. Tylko że nie mógłby użyć broni palnej, bo w Posranym Dworze mnóstwo ludzi rozpoznałoby strzały, nawet z takiego pedalskiego pistolecika jak ten P238 jego starego kumpla. A siekierę zostawił w gabinecie Andy’ego. Zresztą nawet gdyby miał ją ze sobą, mogłaby nie wystarczyć. McFarland jest równie wielki jak Andy, ale nie taki spasiony. McFarland wygląda na silnego.

To nic, mówi sobie Morris. To wszystko gówno znaczy. Bo stary wilk to sprytny wilk i właśnie taki muszę teraz być: sprytny. McFarland nie czeka na schodkach, ale Morris nie może odetchnąć z ulgą, bo jest przekonany, że w takim razie kurator czeka na górze. I to nie w korytarzu. Zapewne ma specjalny klucz, który pozwala wejść do każdego pokoju w tym zaszczanym, pojebanym miejscu. No, spróbuj, myśli. Tylko spróbuj, sukinsynu. Ale drzwi są zamknięte, pokój jest pusty i nie wygląda na to, żeby ktoś go przeszukał, chociaż pewnie gdyby McFarland zrobił to ostrożnie… sprytnie… A potem Morris wyzywa siebie od idiotów. Gdyby McFarland przeszukał pokój, czekałby tu z paroma gliniarzami, a ci gliniarze mieliby kajdanki. Mimo wszystko gwałtownie otwiera drzwi szafy, żeby się upewnić, że torby są tam, gdzie je zostawił. Są. Wyjmuje pieniądze, przelicza je. Sześćset czterdzieści dolarów. Żadna rewelacja, nie umywa się do forsy z sejfu Rothsteina, ale nie jest źle. Chowa je z powrotem, zapina torbę, a potem siada na łóżku i unosi dłonie. Drżą. Muszę to stąd wynieść, myśli, i to jutro rano. Ale dokąd? Kładzie się na łóżku i patrzy w sufit, rozmyślając. W końcu zasypia.

13

Poniedziałek wstaje jasny i ciepły, termometr przed City Center pokazuje dwadzieścia jeden stopni, jeszcze zanim słońce na dobre wyjrzy zza horyzontu. W szkołach wciąż trwają lekcje, koniec roku dopiero za dwa tygodnie, ale dziś będzie pierwszy naprawdę upalny dzień tego lata, taki, w którym ludzie ocierają kark, patrzą w słońce, mrużąc oczy, i rozmawiają o globalnym ociepleniu. Kiedy koło wpół do dziewiątej Hodges dociera do biura, Holly już tam jest. Opowiada mu o wczorajszej rozmowie z Tiną i pyta, czy porozmawia z Howardem Rickerem alias Ricky Hipis, jeśli nie wyciągnie z Pete’a informacji o pieniądzach. Hodges się zgadza i chwali ją za dobry pomysł (Holly aż się rumieni), ale w głębi duszy uważa, że rozmowa z Rickerem nie będzie konieczna. Jeżeli nie zdoła złamać siedemnastoletniego chłopaka – i to takiego, który zapewne nie może się doczekać, aż wreszcie opowie komuś o tym, co go dręczy – to znaczy, że powinien rzucić pracę i przeprowadzić się na Florydę, tak jak rzesze gliniarzy na emeryturze. Pyta Holly, czy zgodzi się wypatrywać Saubersa na Garner Street po lekcjach. Holly zgadza się, ale pod warunkiem że nie będzie musiała z nim rozmawiać. – Nie będziesz – zapewnia Hodges. – Jeśli go zobaczysz, musisz tylko do mnie zadzwonić. Przyjdę z drugiej strony budynku i przetnę mu drogę. Mamy jego fotki? – Ściągnęłam sześć na swój komputer. Pięć ze szkolnej księgi pamiątkowej i jedną z biblioteki przy Garner Street, gdzie pracuje jako uczeń-asystent albo coś w tym stylu. Chodź zobaczyć. Najlepsze zdjęcie – portret Pete’a Saubersa w ciemnej sportowej marynarce i krawacie – podpisano: WICEPRZEWODNICZĄCY ROCZNIKA 2015. To przystojny ciemnowłosy chłopak. Podobieństwo do młodszej siostry nie jest uderzające, ale widoczne. Inteligentne niebieskie oczy patrzą wprost na Hodgesa. Jest w nich iskierka humoru. – Możesz je przesłać mejlem Jerome’owi? – Już to zrobiłam. – Holly się uśmiecha, a Hodges jak zwykle myśli, że powinna to robić częściej. Kiedy się uśmiecha, jest prawie piękna. Odrobina tuszu do rzęs i naprawdę by taka była. – Jejku, dobrze będzie znów go zobaczyć. – Co mam dziś rano, Holly? Jest coś?

– Sąd o dziesiątej. Ta napaść. – A, racja. Gość, co rzucił się na szwagra. Łysy Zbój Belson. – Nieładnie tak przezywać ludzi – mówi Holly. To chyba prawda, ale chodzenie do sądu zawsze jest irytujące, a zwłaszcza dzisiaj, choć pewnie nie potrwa to dłużej niż godzinę, chyba że sędzia Wiggins zwolniła od czasu, kiedy Hodges skończył służbę. Pete Huntley mówił na Brendę Wiggins „FedEx”, bo zawsze dostarczała na czas. Łysy Zbój to James Belson, którego fotografia powinna ilustrować hasło „biała hołota” w encyklopedii. Mieszka w rejonie Edgemont Avenue, nazywanym nieraz Rajem Kmiotów. Jeden z salonów samochodowych wynajął Hodgesa do zajęcia acury MDX, za którą Belson od kilku miesięcy nie płacił rat. Kiedy Hodges przyjechał do walącego się domu Belsona, jego tam nie było. Samochodu również. Pani Belson – kobieta o wyglądzie zabiedzonej szkapy – powiedziała, że acurę ukradł jej brat Howie. Podała adres, również w Raju Kmiotów. – Ja tam Howiego nie kocham – powiedziała Hodgesowi – ale lepiej jedź pan do niego, zanim go Jimmy zabije. Bo jak Jimmy się wścieknie, to nie gada, tylko od razu tłucze. Kiedy Hodges przyjechał na miejsce, James Belson rzeczywiście tłukł Howiego. Robił to za pomocą rączki grabi. W promieniach słońca łysa glaca świeciła mu od potu. Szwagier Belsona leżał na swym zachwaszczonym podjeździe obok tylnego zderzaka acury, daremnie wierzgał nogami, a dłońmi usiłował osłonić zakrwawioną twarz i złamany nos. Hodges zaszedł Belsona od tyłu i uspokoił go Happy Slapperem. W południe acura wylądowała z powrotem na parkingu przed salonem dealera, a Łysy Zbój właśnie stawał przed sądem za napaść. – Jego prawnik spróbuje zrobić z ciebie tego złego – mówi Holly. – Będzie pytał, w jaki sposób obezwładniłeś pana Belsona. Musisz być na to przygotowany. – Na litość boską – odpowiada Hodges. – Raz go rąbnąłem przez łeb, żeby nie zabił swojego szwagra, to wszystko. Użyłem dopuszczalnej siły i zachowałem umiar. – Ale posłużyłeś się bronią. A dokładnie skarpetą wyładowaną kulkami łożyskowymi. – Fakt, ale Belson o tym nie wie. Stał do mnie tyłem. A ten drugi był w najlepszym razie półprzytomny. – Dobrze… – Holly wygląda jednak na zmartwioną. Zębami skubie kawałek wargi, który przygryzła, rozmawiając z Tiną. – Chodzi mi tylko o to, żebyś nie

miał kłopotów. Obiecaj, że utrzymasz nerwy na wodzy, nie będziesz krzyczał ani wymachiwał rękami, ani… – Holly. – Hodges łapie ją za ramiona. Delikatnie. – Idź na dwór. Zapal papierosa. Wyluzuj. Wszystko będzie dobrze. I rano w sądzie, i po południu z Pete’em Saubersem. Holly patrzy na niego szeroko otwartymi oczami. – Obiecujesz? – Tak. – No dobrze. Wypalę tylko pół papierosa. – Rusza do drzwi, grzebiąc w torebce. – Przed nami taki pracowity dzień. – Ano pracowity. Jeszcze coś, zanim wyjdziesz. – Holly odwraca się z pytającym wyrazem twarzy. – Powinnaś się częściej uśmiechać. Pięknie wtedy wyglądasz. Holly czerwieni się po uszy i wybiega z biura. Ale znowu się uśmiecha, więc Hodges jest szczęśliwy.

14

Morris również ma pracowity dzień, i bardzo dobrze. Gdy jest w ruchu, nie mają go kiedy dopaść obawy i wątpliwości. Swoje robi także to, że obudził się absolutnie przekonany co do jednej rzeczy: oto dzień, w którym w pełni stanie się wilkiem. Koniec z łataniem przestarzałego systemu komputerowego w Centrum Kultury i Sztuki tylko po to, żeby tłusty knur, co robi za szefa, dobrze wypadł przed swoim szefem, i koniec z odgrywaniem potulnej owieczki przed Ellisem McFarlandem. Dość beczenia „tak, proszę pana”, „nie, proszę pana”, ilekroć się pojawi. Zwolnienie warunkowe dobiegło końca. Gdy tylko Morris zdobędzie notesy Rothsteina, wyjedzie z tego zaplutego miasta. Nie interesuje go podróż na północ do Kanady, ale zostają całe kontynentalne Stany Zjednoczone. Może wybierze Nową Anglię. Kto wie, może nawet New Hampshire. Lektura notesów w pobliżu tych samych gór, na które Rothstein musiał patrzeć podczas pisania – to miałoby swoistą powieściową równowagę, czyż nie? Tak, to jest właśnie wspaniałe w powieściach. To, że w końcu wszystko się równoważy. Morris powinien był wiedzieć, że Rothstein nie zostawi Jimmy’ego w tej pieprzonej agencji reklamowej, bo w tym nie było żadnej foremności, tylko kupa ohydy. A może właśnie w głębi serca to wiedział? Może dzięki temu pozostał przy zdrowych zmysłach przez te wszystkie lata. Teraz był przy zdrowych zmysłach jak nigdy w życiu. Kiedy rano nie pojawi się w pracy, tłusty knur, co robi za szefa, pewnie zadzwoni do McFarlanda. Przynajmniej powinien to zrobić w przypadku niewyjaśnionej nieobecności. Dlatego Morris musi wyparować. Zniknąć z radaru. Zejść pod ziemię. Świetnie. Wręcz doskonale. O ósmej rano jedzie autobusem na Main Street aż do pętli, gdzie kończy się Lower Main, a potem idzie spacerkiem do Lacemaker Lane. Włożył dziś swą jedyną sportową marynarkę i jedyny krawat, co wystarczy, żeby się tu nie wyróżniał, choć jest jeszcze za wcześnie, żeby otwarto któryś ze szpanerskich sklepów. Skręca w uliczkę między Andrew Halliday Rare Editions a sąsiednim sklepem, butikiem dziecięcym La Bella Flora. Na małym podwórku za budynkami

są trzy miejsca parkingowe: dwa dla butiku i jedno dla księgarni. Na jednym z miejsc przypisanych do La Bella Flora stoi volvo. Drugie jest puste. Podobnie jak to zarezerwowane dla Andrew Hallidaya. Także świetnie. Morris opuszcza podwórko równie żwawym krokiem, jakim tu przyszedł, przystaje, żeby pokrzepić się widokiem wywieszki ZAMKNIĘTE na drzwiach księgarni, a potem wraca na Lower Main, żeby złapać autobus na przedmieścia. Dwa razy musi się przesiąść i w końcu wysiada przed centrum handlowym Valley Plaza, tylko dwie przecznice od domu zmarłego Andrew Hallidaya. Znowu idzie żwawo. Teraz nie ma miejsca na spacerowy krok. Idzie tak, jakby wiedział, gdzie jest, dokąd zmierza, i jakby miał pełne prawo tam być. Coleridge Street jest niemal opustoszała, co wcale go nie dziwi. Minął kwadrans po dziewiątej (tłusty knur, co robi za jego szefa, na pewno właśnie patrzy na puste biurko Morrisa i gotuje się z wściekłości). Dzieci są w szkole, tatusiowie i mamusie harują na spłatę kart kredytowych, a kurierzy i konserwatorzy zwykle zaczynają tu krążyć dopiero po dziesiątej. Lepszą chwilą byłyby tylko senne godziny popołudniowe, ale on nie może czekać tak długo. Za dużo miejsc musi odwiedzić, za dużo rzeczy zrobić. To wielki dzień Morrisa Bellamy’ego. Jego życie na bardzo, bardzo długo zboczyło z trasy, ale już prawie wróciło na prostą.

15

Tinie robi się niedobrze mnie więcej wtedy, gdy Morris maszeruje podjazdem nieżyjącego Drew Hallidaya i znajduje w garażu (który okazuje się niezamknięty) samochód starego kumpla. W nocy prawie nie spała, tak bardzo się martwi, jak Pete zareaguje na wiadomość, że go sypnęła. Śniadanie tkwi jej w żołądku jak twarda gruda i nagle, kiedy pani Sloan odgrywa Annabelle Lee (pani Sloan nigdy nie czyta tak po prostu), ta niestrawiona gruda zaczyna wędrować do gardła. Tina podnosi rękę. Ręka zdaje się ważyć z dziesięć kilo, ale Tina trzyma ją w górze, dopóki pani Sloan na nią nie spojrzy. – Tak, Tino, o co chodzi? Chyba jest poirytowana, ale Tina się tym nie przejmuje. Już jej to nie obchodzi. – Niedobrze mi. Muszę do łazienki. – No to pędź, tylko wracaj szybko. Tina czmycha z klasy. Niektóre dziewczynki chichoczą – kiedy ma się trzynaście lat, nieplanowane wizyty w ubikacji zawsze są zabawne – ale ona za bardzo martwi się tą grudą, żeby się wstydzić. Za drzwiami rusza biegiem, pędzi ile sił w nogach w stronę łazienki położonej w połowie korytarza, ale gruda jest szybsza, więc Tina zgina się wpół i zwraca śniadanie na swoje trampki. Pan Haggerty, główny woźny, właśnie wchodzi po schodach. Widzi, jak dziewczynka odsuwa się od parującej kupki wymiocin, więc podbiega, pobrzękując pasem z narzędziami. – Wszystko w porządku, mała? Tina po omacku opiera się o ścianę ręką, która jest jak z plastiku. Cały świat faluje. Częściowo dlatego, że właśnie wymiotowała tak intensywnie, że aż ma łzy w oczach, ale to nie wszystko. Żałuje z całego serca, że dała się namówić Barbarze na rozmowę z panem Hodgesem, że zostawiła Pete’a samego ze swoimi problemami. A jeśli nigdy więcej się do niej nie odezwie? – Nic mi nie jest – mówi. – Przepraszam, że nabr… Ale zanim zdąży dokończyć, falowanie robi się jeszcze gorsze. Tina nie całkiem mdleje, ale świat od niej odpływa, staje się czymś takim, jakby patrzyła na niego przez pomazaną szybę, a nie takim, w jakim naprawdę się znajduje. Dziewczynka osuwa się po ścianie, oszołomiona widokiem zbliżających się własnych kolan

odzianych w zielone rajstopy. Właśnie wtedy pan Haggerty ją podnosi i niesie na dół do gabinetu pielęgniarki.

16

Dla Morrisa małe zielone subaru Andy’ego jest idealne – nie przyciąga nawet pobieżnego spojrzenia, a co dopiero bardziej uważnego. Identycznych aut są tysiące. Morris tyłem wyjeżdża z podjazdu, po czym rusza w stronę północnej części miasta. Rozgląda się za policją i przestrzega wszelkich ograniczeń prędkości. Początkowo to niemal powtórka piątkowej nocy. Ponownie zatrzymuje się pod centrum handlowym przy Bellows Avenue i ponownie odwiedza Home Depot. Idzie do działu z narzędziami, gdzie wybiera śrubokręt z długim grotem oraz dłuto. Potem jedzie pod ceglanego kolosa, w którym kiedyś mieściło się Birch Street Rec, i znowu parkuje na miejscu z napisem TYLKO DLA POJ. SŁUŻBOWYCH. To dobre miejsce na brudną robotę. Po jednej stronie jest rampa załadunkowa, a po drugiej wysoki żywopłot. Morrisa widać tylko od strony zapuszczonych boisk do baseballu i koszykówki, ale w godzinach lekcyjnych nikogo tam nie ma. Morris idzie do okna piwnicznego, które znalazł poprzednio, przykuca i wbija końcówkę śrubokręta w szparę u góry. Narzędzie wchodzi lekko, bo drewno jest zbutwiałe. Morris rozszerza szparę dłutem. Szyba dygocze w ramie, ale nie pęka, bo kit jest stary, więc ma dużo luzu. Prawdopodobieństwo, że to kolosalne gmaszysko wyposażono w system alarmowy, topnieje z każdą chwilą. Morris znów zamienia dłuto na śrubokręt. Przesuwa go po trochu przez powstałą szczelinę, aż natrafia na zatrzask. Wtedy popycha. Rozgląda się, żeby się upewnić, że nie jest obserwowany – owszem, miejscówka dobra, jednak włamanie w biały dzień to coś okropnego – ale widzi tylko wronę przycupniętą na słupie telefonicznym. Wtyka dłuto pod spód okna, nasadą dłoni wbija je najgłębiej jak się da, a potem naciska od góry. Przez moment nic się nie dzieje. Potem okno unosi się wśród jęku drewna i deszczu kurzu. Bingo. Morris ociera pot z czoła. Patrzy na zgromadzone wewnątrz krzesła, stoliki karciane i pudła ze szmelcem, upewnia się, że łatwo będzie przecisnąć się przez okno i zeskoczyć na ziemię. Ale jeszcze nie teraz. Nie dopóki jest choćby cień możliwości, że właśnie gdzieś uruchomił się cichy alarm. Morris bierze narzędzia, wraca do małego zielonego subaru i odjeżdża.

17

Linda Saubers pilnuje uczniów pracujących tego ranka w sali do nauki w szkole podstawowej Northfield, gdy wchodzi tam Peggy Moran z wiadomością, że córka Lindy źle się poczuła w gimnazjum Dorton, które znajduje się mniej więcej pięć kilometrów stąd. – Jest teraz u pielęgniarki – dodaje Peggy ściszonym głosem. – Z tego, co zrozumiałam, wymiotowała, a potem zasłabła na parę minut. – O Boże – mówi Linda. – Przy śniadaniu była trochę blada, ale kiedy pytałam, czy dobrze się czuje, powiedziała, że tak. – Takie już są. – Peggy przewraca oczami. – Albo odstawiają melodramat, albo „Mamo, nic mi nie jest, przestań nudzić”. Jedź po nią, weź ją do domu. Ja tu zostanę, a pan Jablonski już wezwał zastępstwo. – Jesteś aniołem. – Linda zbiera swoje książki i chowa je do teczki. – Pewnie ma coś z żołądkiem – mówi Peggy, siadając na krześle, które właśnie zwolniła koleżanka. – Mogłabyś ją wziąć do najbliższego lekarza, ale po co wydawać trzydzieści dolarów? Ostatnio krąży jakiś bakcyl. – Wiem – odpowiada Linda… ale zaczyna się zastanawiać. Ona i Tom stopniowo wygrzebują się z dwóch dołków: finansowego oraz małżeńskiego. Rok po wypadku Toma prawie się rozstali. Potem stał się cud, zaczęły przychodzić tajemnicze pieniądze, i wszystko się odwróciło. Jeszcze niezupełnie wyszli na prostą, ale teraz Linda wierzy, że w końcu im się uda. Podczas gdy rodzice koncentrowali się na przetrwaniu (a Tom oczywiście musiał także dojść do siebie po obrażeniach), dzieci spędzały za dużo czasu na autopilocie. Dopiero teraz, kiedy Linda wreszcie może odetchnąć i ma czas się rozejrzeć, wyraźnie wyczuwa, że z Pete’em i Tiną jest coś nie tak. To dobre i mądre dzieci, wątpi, żeby wpadły w którąś z typowych pułapek na nastolatków – alkohol, narkotyki, kradzież ze sklepów, seks – ale coś się z nimi dzieje, i chyba wie co. Przypuszcza, że Tom również to wie. Bóg zesłał mannę z nieba, kiedy Izraelitów dręczył głód, ale gotówka płynie z bardziej prozaicznych miejsc: z banków, od przyjaciół, ze spadków, od krewnych, którzy są w stanie pomóc. Te tajemnicze pieniądze nie wzięły się z żadnego z tych źródeł. Na pewno nie od krewnych. W 2010 roku wszyscy byli

równie spłukani co Tom i Linda. Ale dzieci to także krewni, czyż nie? Łatwo je przeoczyć, ponieważ są tak blisko. Absurdem byłoby myśleć, że pieniądze przysyłała Tina, bo kiedy zaczęły przychodzić, miała dopiero dziewięć lat, a poza tym nie umiałaby dotrzymać takiego sekretu. Ale Pete… to on był małomównym dzieckiem. Linda pamięta, że kiedy miał pięć lat, jej matka powiedziała, że „ten mały ma kłódkę na ustach”. Tylko skąd trzynastoletni dzieciak wziąłby tyle forsy? Jadąc do gimnazjum Dorton po córkę, Linda myśli: Właściwie nigdy nie zadawaliśmy żadnych pytań, bo baliśmy się zapeszyć. To było nie tylko przesądne, ale i tchórzliwe. Nie zrozumie tego nikt, kto nie przeżył tych strasznych miesięcy po wypadku Tommy’ego, i nie zamierzam za to przepraszać. Mieliśmy powody do tchórzostwa. Mnóstwo powodów. Dwa najważniejsze mieszkają pod naszym dachem i musimy je utrzymywać. Ale pora zadać pytanie, kto utrzymywał kogo. Jeżeli Pete, a Tina to odkryła, i właśnie to ją dręczy, muszę przestać być tchórzem. Muszę otworzyć oczy. Potrzebuję odpowiedzi.

18

Przedpołudnie. Hodges jest w sądzie i zachowuje się wzorowo. Holly byłaby z niego dumna. Na pytania obrońcy Łysego Zbója odpowiada zwięźle i rzeczowo. Adwokat daje mu mnóstwo okazji do kłótni i chociaż w czasach służby Hodges czasem wpadał w tę pułapkę, teraz ją omija. Linda Saubers wiezie swoją bladą, milczącą córkę do domu, gdzie da jej na żołądek szklankę napoju imbirowego, a potem położy ją do łóżka. Wreszcie jest gotowa zapytać Tinę, co wie o tajemniczej gotówce, ale dopiero gdy mała lepiej się poczuje. Będzie jeszcze na to czas po południu, zresztą w rozmowie powinien uczestniczyć Pete, kiedy wróci ze szkoły. Pomówią tylko we trójkę i tak chyba będzie najlepiej. Tom z grupą klientów ogląda kompleks biurowy położony osiemdziesiąt kilometrów na północ od miasta, niedawno opuszczony przez IBM, więc nie wróci przed siódmą, zwłaszcza jeśli w drodze powrotnej zatrzymają się na kolację. Pete jest teraz na trzeciej lekcji, na zajęciach z fizyki dla zaawansowanych. Chociaż oczy kieruje na pana Nortona, który właśnie rozpływa się nad bozonem Higgsa i Wielkim Zderzaczem Hadronów w ośrodku CERN w Szwajcarii, to myśli o czymś dużo bardziej przyziemnym. Po raz kolejny odgrywa w głowie scenariusz na popołudnie i powtarza sobie: to, że ma scenariusz, bynajmniej nie oznacza, że Halliday się do niego zastosuje. Halliday jest w tym biznesie od lat i pewnie przez większość tego czasu balansuje na granicy prawa. A Pete to tylko dzieciak, absolutnie nie wolno mu o tym zapominać. Musi być ostrożny i brać poprawkę na swój brak doświadczenia. Za każdym razem powinien pomyśleć, zanim coś powie. A przede wszystkim musi być dzielny. Mówi Hallidayowi: Pół bochenka chleba jest lepsze niż nic, ale w świecie pełnym pragnień lepsza jest nawet jedna kromka. Oferuję panu trzy tuziny kromek. Niech się pan nad tym zastanowi. Mówi Hallidayowi: Nie będę niczyją dupą na urodziny, nad tym też proszę się zastanowić.

Mówi Hallidayowi: Jak pan myśli, że blefuję, to proszę bardzo, niech się pan przekona. Ale jeśli pan to zrobi, obaj skończymy z niczym. Myśli: Jeśli zachowam zimną krew, to dam radę z tego wyjść. A zachowam. Na pewno. Bo muszę. Morris parkuje kradzione subaru dwie przecznice od Posranego Dworu i dalej idzie piechotą. Zatrzymuje się w drzwiach sklepu z używanymi ubraniami, żeby sprawdzić, czy w pobliżu nie ma McFarlanda, a potem czmycha do żałosnego budynku i wbiega po schodach na ósme piętro. Obie windy są zepsute, co nawet go nie dziwi. Do jednej z toreb wrzuca pierwsze lepsze ciuchy, a potem po raz ostatni opuszcza swój gówniany pokój. Zanim dochodzi do rogu ulicy, plecy ma już rozpalone, a kark sztywny jak deska do prasowania. Niesie po jednej torbie w ręce, a każda waży chyba z pięćdziesiąt kilo. Cały czas czeka, aż zawoła go McFarland. Aż wyjdzie z cienia jakiejś markizy i zapyta, dlaczego nie jest w pracy. Zapyta, dokąd się wybiera. Zapyta, co ma w tych torbach. A potem powie mu, że wraca do więzienia: nie przechodzi przez start, nie otrzymuje dwustu dolarów. Morris odpręża się dopiero wtedy, gdy na dobre traci Posrany Dwór z pola widzenia. Tom Saubers oprowadza swoją gromadkę agentów nieruchomości po opuszczonym ośrodku IBM, wskazuje różne elementy i zachęca do robienia zdjęć. Wszyscy są podekscytowani potencjalnymi możliwościami. Na koniec dnia chirurgicznie naprawione nogi i biodra będą go boleć jak wszyscy diabli, ale chwilowo czuje się dobrze. Ten opuszczony kompleks biurowo-produkcyjny to może być dla niego wielka sprawa. Życie w końcu wychodzi na prostą. Jerome właśnie wpadł do biura Hodgesa, żeby zrobić niespodziankę Holly, która na jego widok piszczy z radości, a potem ze strachu, kiedy Jerome łapie ją w pasie, podrywa z podłogi i obraca w kółko jak swoją młodszą siostrę. Rozmawiają przez godzinę albo i dłużej, wymieniają nowiny, a Holly dzieli się z nim poglądami na sprawę Saubersa. Cieszy się, gdy Jerome zgadza się z jej opinią na temat moleskinowego notesu, a jeszcze bardziej – kiedy okazuje się, że widział 22 Jump Street. Porzucają wątek Pete’a Saubersa, żeby szczegółowo omówić film, porównując go z innymi w dorobku Jonaha Hilla. Potem dyskutują o programach komputerowych. Andrew Halliday jako jedyny nie ma zajęcia. Nie interesują go już pierwsze wydania książek ani młodzi kelnerzy w obcisłych czarnych spodniach. Teraz olej

i woda są dla niego tym samym co wiatr i powietrze. Śpi wielkim snem w kałuży zaschniętej krwi i przyciąga muchy.

19

Jedenasta. W mieście dwadzieścia sześć stopni Celsjusza, a w radiu zapowiadają, że słupek rtęci może dojść do trzydziestej drugiej kreski. To na pewno globalne ocieplenie, mówią sobie ludzie. Morris dwukrotnie przejeżdża obok Birch Street Rec i z zadowoleniem (choć bez zaskoczenia) stwierdza, że budynek jest równie opustoszały co zawsze, ot, puste ceglane pudło, które praży się w słońcu. Żadnej policji, żadnych samochodów ochrony. Nawet wrona odleciała w jakieś chłodniejsze miejsce. Morris okrąża kwartał i odnotowuje, że na podjeździe jego dawnego domu stoi teraz mały, zgrabny ford focus. Pan albo pani Saubers wcześniej wrócili z pracy. A może oboje. To go nie interesuje. Wraca pod dom kultury i tym razem skręca za budynek, a następnie parkuje – jak zaczął już myśleć – na swoim miejscu. Jest przekonany, że nikt go nie obserwuje, ale i tak lepiej szybko załatwić sprawę. Zanosi torby do okna, które udało mu się otworzyć, i zrzuca je na piwniczną podłogę, gdzie lądują z plaśnięciem, wzniecając bliźniacze obłoki kurzu. Prędko się rozgląda, a potem stopami do przodu, na brzuchu, przeciska się przez okno. Dostaje zawrotów głowy, gdy po raz pierwszy oddycha chłodnym, stęchłym powietrzem. Lekko się zatacza, więc wyciąga ramiona, żeby złapać równowagę. To ten upał, myśli. Za długo byłeś zajęty, żeby to zauważyć, ale ociekasz potem. A do tego nie jadłeś śniadania. To wszystko prawda, najważniejsza jest jednak kwestia dużo prostsza i oczywista: Morris nie jest już taki młody jak kiedyś i upłynęła kupa lat, odkąd pracował fizycznie w farbiarni. Musi zwolnić. Obok pieca stoją dwa spore kartony z napisem SPRZĘT KUCHENNY. Morris siada na jednym z nich i czeka, aż puls mu zwolni, a zawroty głowy ustaną. Potem rozpina torbę z pistolecikiem Andy’ego, wtyka go za pas za plecami i przykrywa koszulą. Na wypadek nieprzewidzianych wydatków bierze sto dolarów z pieniędzy starego kumpla, a resztę zostawia na później. Wróci wieczorem, może nawet tu przenocuje. W sumie to będzie zależało od chłopaka, który ukradł jego notesy, oraz od tego, co trzeba będzie zrobić, żeby je odzyskać. Co tylko konieczne, skurwysynu, myśli Morris. Co tylko konieczne.

Tymczasem pora ruszać dalej. W młodości z łatwością podciągnąłby się do okna, ale nie teraz. Przesuwa tam jedno z pudeł z napisem SPRZĘT KUCHENNY – zaskakująco ciężkie, pewnie w środku jest jakieś stare, zepsute urządzenie – które posłuży mu za schodek. Pięć minut później jedzie w kierunku Andrew Halliday Rare Editions, gdzie zaparkuje na miejscu swojego starego kumpla, a potem spędzi resztę dnia, oddychając klimatyzowanym powietrzem i czekając na wizytę młodego złodzieja notesów. James Hawkins, nie ma co, myśli.

Więcej na: www.ebook4all.pl

20

Kwadrans po drugiej. Hodges, Holly i Jerome ruszają do akcji, jadą zająć miejsca wokół Northfield High: Hodges przed wejściem, Jerome na rogu Westfield Street, Holly na Garner Street za szkolną aulą. Kiedy zajmą pozycje, dadzą znać Hodgesowi. W księgarni przy Lacemaker Lane Morris poprawia krawat, obraca wywieszkę na drzwiach z ZAMKNIĘTE na OTWARTE i otwiera zamek. Wraca za biurko, siada. Jeśli jakiś klient przyjdzie oglądać książki – co mało prawdopodobne o tak sennej porze, ale nie jest wykluczone – chętnie posłuży pomocą. Gdyby ktoś był w sklepie, kiedy przyjdzie tu Saubers, Morris coś wymyśli. Będzie improwizował. Serce bije mu mocno, ale dłonie są spokojne. Skończyły się drgawki. Jestem wilkiem, mówi sobie. Jak trzeba, to ugryzę. Pete jest na zajęciach kreatywnego pisania. Korzystają z podręcznika The Elements of Style Strunka i White’a, dziś omawiają słynną regułę 13: Pomijaj zbędne słowa. Dostali do przeczytania opowiadanie Hemingwaya Mordercy, które wywołało w klasie ożywioną dyskusję. Pada wiele słów o tym, jak Hemingway pomija zbędne słowa. Pete prawie ich nie słyszy. Cały czas patrzy na zegar, którego wskazówki nieubłaganie maszerują w kierunku spotkania z Andrew Hallidayem. I cały czas powtarza sobie scenariusz. Dwadzieścia pięć po drugiej czuje na udzie, że wibruje mu komórka. Wysuwa ją z kieszeni i zerka na ekran. Mama: Po szkole przyjdź prosto do domu, musimy porozmawiać. Ściska go w żołądku, a serce przyśpiesza. Może po prostu trzeba się zająć jakąś domową robotą, ale Pete w to nie wierzy. W maminym narzeczu „musimy porozmawiać” oznacza „Houston, mamy problem”. Niewykluczone, że chodzi o pieniądze, Pete’a nawet by to nie zdziwiło, bo nieszczęścia chodzą parami. Jeśli tak, to znaczy, że Tina puściła farbę.

W porządku. Jeżeli właśnie tak ma być, to w porządku. Wróci do domu i porozmawiają, ale najpierw musi załatwić tę sprawę z Hallidayem. Rodzice nie są winni temu, że wpadł w tarapaty, i nie obarczy ich odpowiedzialnością. Sam też nie będzie się obwiniał. Zrobił, co musiał. Jeżeli Halliday nie zgodzi się na interes, jeżeli wezwie policję – chociaż Pete przedstawi mu argumenty, żeby tego nie robił – to im mniej rodzice będą wiedzieć, tym lepiej. Nie chce, żeby oskarżono ich o współudział albo coś w tym stylu. Przechodzi mu przez głowę, żeby wyłączyć telefon, ale postanawia tego nie robić. Jeśli mama – albo Tina – znowu przyśle SMS-a, lepiej o tym wiedzieć. Pete podnosi wzrok na zegar i widzi, że jest za dwadzieścia trzecia. Wkrótce zabrzmi dzwonek, a on wyjdzie ze szkoły. Ciekawe, czy jeszcze tu wróci.

21

Hodges zatrzymuje toyotę prius jakieś piętnaście metrów od głównego wejścia do szkoły. Zaparkował przy żółtym krawężniku, ale właśnie na takie okazje trzyma w schowku starą tabliczkę POLICJA. Kładzie ją na desce rozdzielczej. Kiedy w budynku rozlega się dzwonek, wysiada z auta i z założonymi rękami opiera się o maskę, skąd obserwuje rząd drzwi. Nad wejściem widnieje motto szkoły: OŚWIATA JEST LAMPĄ ŻYCIA. Hodges trzyma komórkę, żeby w każdej chwili móc wykonać lub odebrać telefon, w zależności od tego, kto wyjdzie lub nie wyjdzie z gmachu. Nie czeka długo, ponieważ Pete Saubers znajduje się w pierwszej grupie uczniów, którzy wypadają z budynku prosto w gorący czerwcowy dzień i zbiegają po szerokich granitowych schodach. Większość dzieci jest z kolegami. Saubers jest sam. Oczywiście nie tylko Pete jest sam. Ma zawziętą twarz, jakby żył w przyszłości, a nie tu i teraz. Hodges wciąż ma dobry wzrok i odnosi wrażenie, że to mogłaby być twarz żołnierza przed bitwą. Albo po prostu chłopak denerwuje się przed egzaminami. Zamiast iść do żółtych autobusów zaparkowanych na lewo od szkoły, Pete skręca w prawo, gdzie zaparkował Hodges. Ten powoli rusza w jego stronę, po drodze wybierając numer Holly. – Mam go. Powiedz Jerome’owi. – Rozłącza się, nie czekając na jej odpowiedź. Młody właśnie chce go wyminąć od strony ulicy, ale Hodges zastępuje mu drogę. – Cześć, Pete, masz chwilę? Oczy chłopaka natychmiast kierują się na wprost. Jest całkiem przystojny, ale twarz ma zbyt chudą, a czoło obsiane trądzikiem. Wargi zaciska tak mocno, że prawie nie widać mu ust. – Kim pan jest? – pyta. Żadnego „tak, proszę pana” ani „w czym mogę pomóc?”. Tylko „kim pan jest?”. Jego głos jest równie spięty jak twarz. – Nazywam się Bill Hodges. Chciałbym z tobą porozmawiać. Mijają ich uczniowie, trajkoczą, szturchają się łokciami, śmieją się, gadają o pierdołach, poprawiają plecaki. Niektórzy zerkają na Pete’a i faceta

o przerzedzonych siwych włosach, ale nie poświęcają im uwagi. Mają swoje sprawy. – O czym? – Lepiej, żebyśmy pomówili w moim aucie. Będzie trochę prywatności. – Wskazuje na priusa. Chłopak ani drgnie. – O czym? – powtarza. – Pete, powiem ci, jak wygląda sytuacja. Twoja siostra Tina przyjaźni się z Barbarą Robinson. Rodzinę Robinsonów znam od lat, więc Barb przekonała Tinę, żeby przyszła ze mną porozmawiać. Bardzo się o ciebie martwi. – Dlaczego? – Jeśli pytasz, dlaczego Barb wskazała właśnie mnie, to dlatego, że dawniej byłem detektywem w policji. – W oczach chłopca błyska niepokój. – A jeśli pytasz, dlaczego Tina się martwi, to naprawdę nie jest to temat, o którym powinniśmy rozmawiać na ulicy. Niepokój znika w okamgnieniu i twarz chłopaka znów jest bez wyrazu. To twarz dobrego pokerzysty. Hodges przesłuchiwał podejrzanych, którzy potrafią w ten sposób wymazać emocje, i zazwyczaj właśnie takich najtrudniej złamać. Zakładając, że to w ogóle możliwe. – Nie wiem, co Tina panu powiedziała, ale nie ma się czym martwić. – Jeśli mówiła mi prawdę, to raczej jest się czym martwić. – Hodges uśmiecha się najserdeczniej jak umie. – Chodź, Pete. Przecież cię nie porwę, przysięgam na Boga. Chłopak niechętnie kiwa głową. Gdy docierają do auta, staje jak wryty. Patrzy na żółtą tabliczkę na desce rozdzielczej. – Był pan detektywem w policji czy wciąż nim pan jest? – Byłem – odpowiada Hodges. – Ta tabliczka… powiedzmy, że to pamiątka. Czasami się przydaje. Jestem na emeryturze od pięciu lat. Proszę, wsiądź, żebyśmy mogli porozmawiać. Przyszedłem do ciebie jako przyjaciel, nie jako gliniarz. Jak tu jeszcze trochę postoimy, to się roztopię. – A jeśli nie wsiądę? Hodges wzrusza ramionami. – To się rozstaniemy. – Dobrze, ale tylko na minutę. Dziś wracam do domu piechotą, żeby wstąpić do apteki po lekarstwo dla ojca. Bierze vioxx. Bo parę lat temu miał wypadek.

Hodges kiwa głową. – Wiem. City Center. To było moje śledztwo. – Tak? – Tak. Pete otwiera drzwi od strony pasażera i wsiada do priusa. Nie wydaje się zdenerwowany, że to auto obcego człowieka. Czujny i ostrożny, ale nie zdenerwowany. Hodges, który przeprowadził w życiu jakieś dziesięć tysięcy rozmów z podejrzanymi i świadkami, jest przekonany, że chłopak już podjął decyzję, nie umie natomiast powiedzieć, czy postanowił wygadać, co mu leży na żołądku, czy zachować to dla siebie. Tak czy owak, zaraz się okaże. Obchodzi samochód i siada za kierownicą. Pete jest spokojny, ale kiedy Hodges uruchamia silnik, chłopak spina się i chwyta klamkę. – Spokojnie, chcę tylko włączyć klimatyzację. Jest cholernie gorąco, jeśli nie zauważyłeś. Zwłaszcza jak na tę porę roku. To pewnie przez globalne ocie… – Miejmy to za sobą, żebym mógł iść po lekarstwo dla taty i wrócić do domu. Co panu powiedziała moja siostra? Pan wie, że ma dopiero trzynaście lat, prawda? Strasznie ją kocham, ale mama mówi na nią Tina Histerina. – A potem, jakby to wszystko tłumaczyło, dodaje: – Tina ze swoją przyjaciółką Ellen ogląda każdy odcinek Słodkich kłamstewek. Dobra, czyli postanowił nic nie mówić. Żadna niespodzianka. Teraz chodzi o to, żeby przekonać go do zmiany zdania. – Pete, opowiedz mi o tej gotówce, która przychodziła pocztą. Żadnego spięcia, żadnego nagłego strachu w oczach. Wiedział, że właśnie o to chodzi, myśli Hodges. Wiedział, gdy tylko padło imię jego siostry. Może nawet go o tym uprzedziła. Może zmieniła zdanie i zadzwoniła do brata lub wysłała mu SMS-a. – Chodzi panu o tajemnicze pieniądze – mówi Pete. – Tak je nazywamy. – Owszem. Właśnie o nie. – Zaczęły przychodzić ze cztery lata temu. Miałem wtedy tyle lat, co teraz Tina. Mniej więcej co miesiąc dostawaliśmy kopertę zaadresowaną do mojego taty. Nigdy nie było w niej listu, zawsze tylko banknoty. – Pięćset dolarów. – Chyba parę razy trochę więcej albo trochę mniej. Nie zawsze byłem w domu, kiedy przychodziły, a po pierwszych kilku kopertach rodzice mało o tym mówili. – Żeby nie zapeszyć?

– Coś w tym stylu. W pewnym momencie Tinka ubzdurała sobie, że to ja je wysyłam. Dobrze by było. W tamtych czasach nie dostawałem nawet kieszonkowego. – Skoro nie ty, to kto? – Nie wiem. – Wydaje się, że Pete na tym poprzestanie, ale potem mówi dalej. Hodges słucha cierpliwie, licząc na to, że chłopak powie za dużo. Widać, że jest inteligentny, ale czasem nawet ci inteligentni potrafią się wygadać. Jeśli tylko im na to pozwolić. – Kojarzy pan, że co roku w święta mówią w telewizji o gościach, którzy rozdają studolarówki w supermarketach albo coś w tym stylu? – Jasne. – Myślę, że to było coś takiego. Jakiś bogacz postanowił zabawić się w tajemniczego Świętego Mikołaja. Chciał pomóc jednej z ofiar spod City Center i wyciągnął nazwisko mojego taty z kapelusza. – Pete odwraca się do Hodgesa po raz pierwszy, odkąd wsiedli do samochodu, oczy ma poważne, szeroko otwarte i całkiem niegodne zaufania. – Kto wie, może teraz wysyła forsę do innych. Pewnie do tych, którzy najbardziej ucierpieli i nie mogli pracować. Hodges myśli: Nieźle, młody. To nawet ma trochę sensu. – Rozdanie dziesięciu lub dwudziestu tysięcy dolarów przypadkowym osobom na Boże Narodzenie to jedno. Podarowanie grubo ponad dwudziestu kafli jednej rodzinie na przestrzeni ponad czterech lat to zupełnie inna sprawa. Gdyby dodać jeszcze jakieś rodziny, wyszłaby mała fortunka. – Może to jakiś gość od funduszy hedgingowych – mówi Pete. – Wie pan, taki, co wzbogacił się wtedy, kiedy wszyscy inni zbiednieli, więc miał wyrzuty sumienia. Teraz nie patrzy już na Hodgesa, ale wprost przed siebie, przez szybę. Czuć od niego jakąś woń, a przynajmniej tak się wydaje Hodgesowi – i to nie pot, ale fatalizm. Znowu przychodzą na myśl żołnierze, którzy przygotowują się do walki, wiedząc, że prawdopodobieństwo śmierci lub obrażeń wynosi co najmniej pół na pół. – Posłuchaj, Pete. Te pieniądze mnie nie interesują. – Ja ich nie wysyłałem! Hodges naciska. Właśnie w tym zawsze był najlepszy. – Spadły ci z nieba, więc wykorzystałeś je, żeby pomóc swoim starym w kłopotach. Nic w tym złego, to wręcz godne podziwu. – Wiele osób uważałoby inaczej – mówi Pete. – To znaczy gdyby to była prawda.

– Mylisz się. Większość osób uważałaby właśnie tak. I powiem ci coś jeszcze ze stuprocentową pewnością, bo opieram to na czterdziestoletnim doświadczeniu w policji. Żaden prokurator w tym mieście, ba, żaden prokurator w całym kraju nie wniósłby oskarżenia przeciwko dzieciakowi, który znalazł trochę forsy i wykorzystał ją, żeby wesprzeć rodzinę, po tym, jak ojciec najpierw stracił pracę, a następnie jakiś szaleniec zmiażdżył mu nogi. Inaczej prasa ukrzyżowałaby takiego człowieka. Pete milczy, ale drga mu krtań, jakby tłumił płacz. Chce się wygadać, ale coś go powstrzymuje. Nie sprawa pieniędzy, ale coś, co się z nią wiąże. Na pewno. Hodges jest ciekaw, skąd pochodziły banknoty w tych kopertach – każdy byłby tego ciekaw – ale o wiele bardziej interesuje go to, co z chłopakiem dzieje się teraz. – Wysyłałeś im pieniądze… – Jeszcze raz powtarzam, że nie wysyłałem! – …i wszystko szło jak z płatka, ale potem wpakowałeś się w jakąś kabałę. Powiedz mi, o co chodzi, Pete. Pozwól, żebym pomógł ci to naprawić. Wszystko naprostować. Przez moment chłopak wygląda tak, jakby już miał się zwierzyć. Potem patrzy na lewo. Hodges podąża za jego spojrzeniem i widzi tabliczkę na desce rozdzielczej. Jest żółta, to kolor ostrzeżenia. Kolor niebezpieczeństwa. POLICJA. Że też nie zostawił jej w schowku i nie zaparkował sto metrów dalej. Na litość boską, przecież codziennie chodzi. Sto metrów to tyle co nic. – Nie mam żadnych problemów – odzywa się Pete. Mówi teraz tak mechanicznie jak komputerowy głos w samochodowym GPS-ie Hodgesa, ale pulsują mu skronie, mocno zaciska ręce na kolanach i mimo klimatyzacji ma spoconą twarz. – To nie ja wysyłałem pieniądze. Muszę iść po lekarstwo taty. – Posłuchaj, Pete. Nawet gdybym wciąż pracował w policji, ta rozmowa nie mogłaby być dowodem w sądzie. Wciąż jesteś nieletni i nie ma przy tobie odpowiedzialnej osoby dorosłej. Poza tym nie wyrecytowałem ci formułki, praw Mirandy… Hodges widzi, że twarz chłopaka zatrzaskuje się jak wrota sejfu. Wystarczyły dwa krótkie słowa: prawa Mirandy. – Doceniam pańską troskę – mówi Pete tym samym uprzejmym głosem robota. Otwiera drzwi samochodu. – Ale nie ma żadnego problemu. Naprawdę. – Owszem, jest – odpowiada Hodges. Wyjmuje wizytówkę z kieszeni na piersi. – Weź ją. Zadzwoń, jeśli zmienisz zdanie. Nieważne, o co chodzi, mogę ci po…

Drzwi się zatrzaskują. Hodges patrzy, jak Pete Saubers prędko odchodzi. Chowa wizytówkę z powrotem do kieszeni i myśli: Ja pierdolę, zawaliłem. Sześć lat temu, może nawet dwa, już bym go miał. Ale zrzucanie winy na wiek jest za proste. Głębsza cząstka jego umysłu, ta bardziej analityczna i mniej emocjonalna, wie, że powodzenie ani przez moment nie było blisko. Wiara, że mogło się udać, to tylko iluzja. Pete tak bardzo przygotował się na bitwę, że jest psychicznie niezdolny do złożenia broni. Chłopak dochodzi do apteki City Drug, wyjmuje receptę ojca z tylnej kieszeni i wchodzi do środka. Hodges dzwoni do Jerome’a. – Bill! Jak poszło? – Kiepsko. Kojarzysz City Drug? – Jasne. – Wszedł tam wykupić receptę. Rusz się czym prędzej. Powiedział, że idzie do domu, i może to prawda, ale jeśli nie, to chcę wiedzieć, dokąd się wybiera. Dasz radę go śledzić? Zna mój samochód. Twojego nie. – Nie ma sprawy. Już jadę. Po niecałych trzech minutach Jerome wyłania się zza rogu. Parkuje na miejscu właśnie zwolnionym przez jakąś matkę, która odebrała dwójkę dzieci zdecydowanie zbyt mikrych jak na licealistów. Hodges rusza, pozdrawia Jerome’a ruchem dłoni i jedzie na stanowisko Holly na Garner Street. Po drodze wybiera jej numer w telefonie. Na sprawozdanie Jerome’a mogą czekać razem.

22

Ojciec Pete’a rzeczywiście bierze vioxx, odkąd wreszcie rzucił oxycontin, ale ma duży zapas. Złożona kartka, którą Pete wyjmuje z tylnej kieszeni i zerka na nią przed wejściem do apteki, to surowe pouczenie od wicedyrektora przypominające uczniom, że szkoła nie uznaje czegoś takiego jak dzień wagarowicza, więc wszystkie nieobecności będą sprawdzane ze szczególną uwagą. Pete nie wymachuje tą kartką; może Bill Hodges jest na emeryturze, ale nie wygląda na niedorozwiniętego. Nie, zerka na nią tylko przelotnie, jakby się upewniał, że ma to, co trzeba, a potem wchodzi do środka. Szybkim krokiem idzie do lady w głębi apteki, gdzie pan Pelkey wita go przyjaźnie. – Siema, Pete. Co będzie dla ciebie? – Nic, proszę pana, u nas wszyscy zdrowi, ale goni mnie paru chłopaków, bo nie dałem im spisać odpowiedzi z historii. Pomoże mi pan? Pan Pelkey marszczy brwi, a potem rusza do przejścia w ladzie. Lubi Pete’a, bo zawsze jest pogodny, mimo że jego rodzina ma za sobą potwornie trudne chwile. – Pokaż, którzy to. Zaraz ich pogonię. – Nie, poradzę sobie, ale jutro. Jak trochę ochłoną. Za to, wie pan, gdybym mógł wyjść tylnymi drzwiami… Pan Pelkey konspiracyjnie puszcza do niego oko, co ma oznaczać, że on też był kiedyś dzieckiem. – Jasne. Chodź. Prowadzi Pete’a między półkami pełnymi maści i pastylek do małego biura na zapleczu. Stają przed drzwiami z dużym czerwonym napisem UWAGA ALARM. Pan Pelkey jedną ręką osłania umieszczoną obok klawiaturkę, a drugą wstukuje szyfr. Słychać bzyczenie. – Mykaj – mówi do Pete’a. Pete mu dziękuje, wymyka się na rampę załadunkową za sklepem i zeskakuje na popękany beton. Tylną uliczką wychodzi na Frederick Street. Rozgląda się w obie strony, wypatrując toyoty eksdetektywa, nie widzi jej, więc rusza biegiem. Do Lower Main Street dociera w dwadzieścia minut. Chociaż po drodze ani razu nie zauważa niebieskiego priusa, na wszelki wypadek robi dla zmyłki parę

gwałtownych skrętów. Właśnie skręca w Lacemaker Lane, gdy znów wibruje jego telefon. Tym razem to SMS od siostry. Tina: Rozmawiales z p. Hodgesem? Mam nadzieje ze tak. Mama wie. Nic jej nie mowilam, WIEDZIALA. Prosze nie wsciekaj sie na mnie. :( Przecież nie potrafię, myśli Pete. Gdyby dzieliły ich o dwa lata mniej, może rywalizowaliby ze sobą jak typowe rodzeństwo. Albo i wtedy nie. Czasem Tina go denerwuje, ale nigdy się na nią nie wściekł, nawet kiedy jest wkurzająca. Prawda o forsie wyszła na jaw, ale Pete może powiedzieć, że znalazł tylko gotówkę, ukryć fakt, że próbował sprzedać najbardziej prywatną własność zamordowanego człowieka tylko po to, żeby jego siostra mogła pójść do szkoły, w której nie będzie musiała chodzić pod wspólny prysznic. I gdzie pozbyłaby się głupiej przyjaciółki Ellen. Pete wie, że szanse na czyste wyjście z tej sytuacji są znikome, prawie żadne, ale w którymś momencie – może właśnie dzisiaj, kiedy wskazówki zegara powoli brnęły w stronę trzeciej – zaczęło to mieć drugorzędne znaczenie. Tak naprawdę chce wysłać notesy, zwłaszcza te z dwiema ostatnimi powieściami o Jimmym Goldzie, na Uniwersytet Nowojorski. Albo do „New Yorkera”, bo to oni opublikowali większość opowiadań Rothsteina w latach pięćdziesiątych. I niech Andrew Halliday się pocałuje. Tak jest, i to z języczkiem. Pete nie pozwoli, żeby Halliday sprzedał późne utwory Rothsteina jakiemuś nadzianemu świrowi, który będzie je trzymał w klimatyzowanym sejfie razem z Renoirami, Picassami albo bezcenną Biblią z piętnastego wieku. Jako dziecko widział w notatnikach wyłącznie zakopany skarb. Jego skarb. Teraz rozumie więcej, i to nie tylko dlatego, że zakochał się w kąśliwej, zabawnej, czasem niesamowicie poruszającej prozie Johna Rothsteina. Te notesy nigdy nie były tylko jego. Ani tylko Rothsteina, nawet jeśli tak mu się wydawało, kiedy chował się na swej farmie w New Hampshire. Wszyscy zasługują, żeby je zobaczyć i przeczytać. Może osunięcie się ziemi, które odsłoniło kufer w tamten zimowy dzień, było czystym przypadkiem, ale Pete w to nie wierzy. Uważa, że notesy wołały spod ziemi jak krew Abla. Jeśli w ten sposób wychodzi na durnego romantyka, to niech i tak będzie. Nie wszystko gówno znaczy. W połowie Lacemaker Lane dostrzega staromodny szyld księgarni. Wygląda jak taki przed angielskim pubem, choć widnieje na nim napis ANDREW

HALLIDAY’S RARE EDITIONS, a nie PRZYSTAŃ ORACZA albo coś w tym stylu. Kiedy Pete na niego patrzy, ostatnie wątpliwości rozwiewają się jak dym. Myśli: John Rothstein nie jest pańską dupą na urodziny, panie Halliday. Nie jest i nigdy nie był. Nie dostanie pan żadnego notesu. Bupkes, kotku, jak powiedziałby Jimmy Gold. Jeżeli zadzwoni pan na policję, to wszystko im powiem. Zobaczymy, komu uwierzą po tym pańskim numerze z książką Jamesa Agee’ego. Ciężar – niewidzialny, ale potężny – spada mu z piersi. Pete czuje, że po raz pierwszy od dawna w jego sercu jest coś prawdziwego. Rusza w stronę księgarni szybkim krokiem, nie wiedząc, że zaciska pięści.

23

Kilka minut po trzeciej – mniej więcej wtedy, gdy Pete wsiada do auta Hodgesa – do księgarni rzeczywiście przychodzi klient. To pulchny jegomość, który grubymi okularami i kozią bródką przyprószoną siwizną nie jest w stanie zatuszować podobieństwa do Elmera Fudda. – Czy mogę panu w czymś pomóc? – pyta Morris, choć pierwsze, co przychodzi mu na myśl, to: „Eee, co jest, doktorku?”. – Nie wiem – mówi Elmer z rezerwą. – Gdzie jest Drew? – Ma ważną sprawę rodzinną w Michigan. – Morris wie, że Andy pochodzi z Michigan, więc na razie wszystko w porządku, ale o rodzinie musi mówić bardzo ogólnikowo, bo jeśli nawet Andy kiedykolwiek o niej wspominał, to Morris tego nie pamięta. – Jestem jego starym znajomym. Poprosił, żebym popilnował dziś sklepu. Elmer zastanawia się nad tym, co usłyszał. Tymczasem lewa ręka Morrisa pełznie wzdłuż pleców w stronę uspokajającego zarysu niedużego pistoletu. Morris nie chce zastrzelić tego faceta, nie chce ryzykować hałasu, ale zrobi to, jeśli zajdzie potrzeba. W gabinecie Andy’ego jest dużo miejsca dla Elmera. – Ma dla mnie książkę, na którą wpłaciłem zadatek. Pierwsze wydanie Czyż nie dobija się koni? Autorstwa… – Horace’a McCoya – dopowiada za niego Morris. W książkach na regale na lewo od biurka, czyli tam, gdzie Andy ukrył płyty DVD z monitoringu, były kartki. Po przyjściu do księgarni Morris przejrzał je wszystkie. To zamówienia klientów, był wśród nich także ten McCoy. – Egzemplarz w dobrym stanie, z autografem. Sam podpis, bez dedykacji. Grzbiet lekko wytarty. Elmer się uśmiecha. – To właśnie to. Morris zdejmuje książkę z półki, a przy okazji ukradkiem zerka na zegarek. Trzecia trzynaście. Lekcje w Northfield High kończą się o trzeciej, więc chłopak powinien tu być najpóźniej o wpół do czwartej. Albo i wcześniej, jeśli szarpnie się na taksówkę. Morris wyjmuje kartkę i widzi adnotację: Irving Yankovic, 750 dolarów. Z uśmiechem podaje egzemplarz Elmerowi.

– O tej książce pamiętam szczególnie. Andy… to znaczy obecnie chyba woli, żeby mówić o nim Drew… powiedział, że policzy panu za nią tylko pięćset dolarów. Zdobył ją po lepszej cenie, niż się spodziewał, więc chce się podzielić tą oszczędnością. Jakiekolwiek wątpliwości, które mógł mieć Elmer, widząc nieznajomego na miejscu Drew, rozmywają się w obliczu perspektywy zaoszczędzenia dwustu pięćdziesięciu dolarów. Wyjmuje książeczkę czekową. – Więc… odejmując zadatek, to będzie… Morris wspaniałomyślnie macha dłonią. – Zapomniał mi powiedzieć, ile wyniósł zadatek. Niech pan po prostu go odejmie. Na pewno panu ufa. Elmer pochyla się nad blatem i zaczyna wypisywać czek. Robi to z nieznośną ospałością. Morris zerka na zegar. Trzecia szesnaście. – Czytał pan Czyż nie dobija się koni? – Nie – odpowiada Morris. – Akurat nie miałem okazji. Co zrobi, jeśli chłopak przyjdzie do sklepu, kiedy ten pretensjonalny dupek z bródką nadal będzie gryzmolił w książeczce czekowej? Morris nie powie Saubersowi, że Andy jest na zapleczu, bo Elmerowi mówił, że wyjechał do Michigan. Pot zaczyna spływać mu spod włosów i cieknie po policzkach. Czuje to. Właśnie tak pocił się w więzieniu, czekając, aż go zgwałcą. – Wyborna książka – mówi Elmer Fudd. Przerywa pisanie, zawieszając pióro nad wpółwypełnionym czekiem. – Wyborne noir, a zarazem komentarz społeczny, który może stawać w szranki z Gronami gniewu. – Na chwilę milknie, ale zamiast pisać, myśli, a jest już trzecia osiemnaście. – No… może nie z Gronami, to chyba przesada, ale na pewno z W niepewnym boju, bo to raczej traktat socjalistyczny niż powieść, nie sądzi pan? Morris mówi, że owszem. Dłonie ma odrętwiałe. Gdyby teraz musiał wyciągnąć broń, mógłby ją upuścić. Albo postrzelić się wzdłuż rowka w dupie. Na tę myśl nagle parska śmiechem. To zaskakujący dźwięk w tej ciasnej, wyłożonej książkami przestrzeni. Elmer podnosi wzrok i marszczy czoło. – Pomyślał pan o czymś zabawnym? Czy to może dotyczy Steinbecka? – Absolutnie nie – odpowiada Morris. – Po prostu… mam taką dolegliwość. – Przesuwa dłonią po wilgotnym policzku. – Zaczynam się pocić, a potem śmiać. – Na widok miny Elmera Fudda znowu chichocze. Zastanawia się, czy Andy i Elmer

uprawiali kiedyś seks. Gdy wyobraża sobie, jak to cielsko podskakuje i klapie, znowu się śmieje. – Przepraszam, panie Yankovic. Na marginesie… czy jest pan spokrewniony z tym znanym humorystą muzycznym Weirdem Alem Yankovicem? – Nie, w ogóle. Yankovic pośpiesznie gryzmoli swój podpis, wyrywa czek z książeczki i podaje go Morrisowi, który uśmiecha się od ucha do ucha i myśli, że tę scenę mógłby napisać John Rothstein. W trakcie wymiany Yankovic pilnuje, żeby ich palce się nie zetknęły. – Przepraszam, że się śmieję – mówi Morris ze śmiechem. Przypomina sobie, że kiedyś na znanego humorystę muzycznego mówili Weird Al Chujowik. – Nie potrafię nad tym zapanować. Na zegarze jest już trzecia dwadzieścia jeden i nawet to go śmieszy. – Rozumiem. – Elmer wycofuje się, przyciskając książkę do piersi. – Dziękuję. Śpieszy do drzwi. Morris woła za nim: – Niech pan koniecznie powie Andy’emu, że dałem panu tę zniżkę. Kiedy go pan zobaczy. Teraz śmieje się jeszcze głośniej, bo udał mu się dobry żart. Kiedy go pan zobaczy! Kumacie? Gdy mu wreszcie przechodzi, jest trzecia dwadzieścia pięć i zaczyna myśleć, że może pogonił pana Irvinga „Elmera Fudda” Yankovica zupełnie bez powodu. Może chłopak zmienił zdanie. Może nie przyjdzie, a to już wcale nie jest śmieszne. Cóż, myśli Morris, jeśli on nie przyjdzie tutaj, to ja będę musiał pojechać z wizytą domową. Wtedy to z niego będę się śmiał. No nie?

24

Za dwadzieścia czwarta. Teraz nie trzeba parkować przy żółtym krawężniku; rodzice, którzy przyjechali po dzieci i wcześniej obstawiali okolice szkoły, już odjechali. Nie ma też autobusów. Hodges, Holly i Jerome siedzą w sedanie marki Mercedes, który należał do kuzynki Holly, Olivii. Użyto go jako narzędzia zbrodni podczas masakry pod City Center – zginęli ludzie, a inni, między innymi Thomas Saubers, doznali poważnych obrażeń – ale żadne z nich teraz o tym nie myśli. Mają inne rzeczy na głowie, głównie syna Thomasa Saubersa. – Może chłopak wpakował się w kłopoty, ale trzeba mu przyznać, że szybko myśli – mówi Jerome. Po dziesięciu minutach oczekiwania w pobliżu City Drug wszedł do apteki i stwierdził, że chłopca, którego miał śledzić, już tam nie ma. – Zawodowiec lepiej by tego nie zrobił. – To prawda – zgadza się Hodges. Chłopak okazał się wyzwaniem, zdecydowanie większym niż pan Madden, złodziej samolotów. Hodges osobiście nie przepytał farmaceuty i nie ma takiej potrzeby. Pete od lat kupuje tam leki, zna farmaceutę, a farmaceuta zna jego. Zmyślił jakąś historyjkę, facet wypuścił go przez zaplecze, ot i cała historia. Nie obstawili Frederick Street, bo myśleli, że nie ma takiej potrzeby. – Co teraz? – pyta Jerome. – Myślę, że powinniśmy pofatygować się do domu Saubersów. Dotąd była niewielka szansa, że nie wciągniemy w sprawę rodziców, tak jak prosiła Tina, ale chyba możemy już o niej zapomnieć. – Przecież muszą się domyślać, że to on za wszystkim stał – mówi Jerome. – To przecież jego starzy! Hodgesowi przypomina się powiedzenie: „Nie ma większych ślepców od tych, co nie chcą zobaczyć”, ale tylko wzrusza ramionami. Holly dotąd nie miała wkładu w dyskusję, siedziała tylko za kierownicą swego auta, wielkiego jak szafa, z rękami skrzyżowanymi na piersiach i bębniła palcami o ramiona. Teraz odwraca się do Hodgesa rozciągniętego na tylnym siedzeniu. – Czy spytałeś Petera o notes?

– Nie zdążyłem – odpowiada Hodges. Holly ma bzika na punkcie tego notesu i rzeczywiście powinien był spytać, choćby po to, żeby ją usatysfakcjonować, ale tak naprawdę nie przeszło mu to przez myśl. – Postanowił wysiąść i zaraz dał nogę. Nie chciał nawet wziąć mojej wizytówki. Holly wskazuje na szkołę. – Myślę, że zanim pojedziemy, powinniśmy porozmawiać z Rickym Hipisem. – Gdy nikt nie odpowiada, dodaje: – Dom Petera dalej będzie stał tam, gdzie stoi. Nigdzie nie odleci. – Chyba rzeczywiście nie zaszkodzi – zgodził się z nią Jerome. Hodges wzdycha. – I co mu niby powiemy? Że jeden z jego uczniów znalazł lub ukradł kupę forsy i wypłacał ją rodzicom w formie comiesięcznego przydziału? Rodzice powinni dowiedzieć się o tym pierwsi, przed jakimś nauczycielem, który pewnie gówno wie na ten temat. I to Pete powinien im powiedzieć. Przynajmniej jego siostra będzie miała czyste sumienie. – Ale jeśli wpakował się w coś, co chce przed nimi ukryć, a mimo to potrzebował z kimś porozmawiać… no wiesz, z dorosłym… Jerome jest cztery lata starszy niż wtedy, kiedy pomagał Hodgesowi w sprawie Brady’ego Hartsfielda, może już głosować i legalnie kupić alkohol, ale wciąż jest na tyle młody, żeby pamiętać, co to znaczy być siedemnastolatkiem, który nagle orientuje się, że coś kompletnie go przerasta. W takich chwilach chce się pogadać z kimś, kto przeżył już to i owo. – Jerome ma rację – mówi Holly. Znów odwraca się do Hodgesa. – Porozmawiajmy z nauczycielem i zobaczmy, czy Pete prosił go o radę. Jeśli zapyta, dlaczego nas to interesuje… – Oczywiście, że zapyta! – odpowiada Hodges. – A ja nie mogę zasłonić się poufnością. Nie jestem prawnikiem. – Ani księdzem – dodaje Jerome niezbyt pomocnie. – Powiesz mu, że jesteśmy przyjaciółmi rodziny – mówi stanowczo Holly. – Bo to prawda. – Otwiera drzwi. – Masz przeczucie, tak? – pyta Hodges. – Owszem, firmowe przeczucie Holly. Rusz się.

25

Kiedy wdrapują się po szerokich schodach frontowych poniżej hasła OŚWIATA JEST LAMPĄ ŻYCIA, drzwi Andrew Halliday Rare Editions znów się otwierają i do sklepu wchodzi Pete Saubers. Rusza głównym przejściem, a potem się zatrzymuje i marszczy czoło. Mężczyzna za biurkiem to nie Andrew Halliday. Pod prawie każdym względem jest przeciwieństwem pana Hallidaya: blady, a nie rumiany (oprócz warg, które są dziwnie czerwone), siwy, a nie łysy, chudy, a nie gruby. Niemal wysuszony. Jezu. Pete przypuszczał, że jego scenariusz może trafić szlag, ale nie aż tak prędko. – Gdzie pan Halliday? Byłem z nim umówiony. Nieznajomy się uśmiecha. – Tak, oczywiście, choć nie podał mi twojego nazwiska. Mówił tylko, że przyjdzie młody człowiek. Czeka na ciebie w gabinecie na tyłach sklepu. – W zasadzie to prawda. W pewnym sensie. – Zapukaj i wejdź. Pete trochę się odpręża. To ma sens, że Halliday nie chce odbyć tak ważnego spotkania tutaj, gdzie mógłby im przeszkodzić każdy, kto akurat szuka używanego egzemplarza Zabić drozda. Halliday jest ostrożny i myśli perspektywicznie. Jeżeli nie zrobię tego samego – myśli Pete – wszelkie szanse powodzenia wezmą w łeb. – Dziękuję – mówi, po czym rusza w stronę zaplecza między wysokimi regałami. Gdy tylko mija biurko, Morris wstaje, a potem prędko i cicho idzie do drzwi wejściowych. Obraca zawieszkę z OTWARTE na ZAMKNIĘTE. Potem przesuwa rygiel.

26

Sekretarka w Northfield High z zaciekawieniem patrzy na trójkę gości, którzy pojawili się po lekcjach, ale o nic nie pyta. Może myśli, że to jakaś rodzina przyszła wstawić się za uczniem, który ma złe stopnie. Tak czy inaczej, to problem Howiego Rickera, a nie jej. Sprawdza tablicę magnetyczną z różnokolorowymi kartkami i mówi: – Powinien być w swojej sali. Numer dwieście dziewięć na drugim piętrze, ale najpierw proszę zajrzeć przez okienko w drzwiach, żeby sprawdzić, czy kogoś nie przyjmuje. Do czwartej ma konsultacje, a zostały już tylko dwa tygodnie szkoły, więc mnóstwo uczniów prosi go o pomoc w wypracowaniach na koniec roku. Albo o przedłużenie terminu. Hodges dziękuje sekretarce, a potem ruszają po schodach. Ich kroki niosą się echem. Gdzieś na dole kwartet muzyków gra angielską melodię ludową Greensleeves. Gdzieś na górze jakiś donośny męski głos woła wesoło: „Jesteś do kitu, Malone!”. Sala 209 znajduje się w połowie korytarza na drugim piętrze. Pan Ricker, ubrany w rozpiętą pod szyją jaskrawą koszulę w tureckie wzory oraz poluzowany krawat, rozmawia z dziewczyną, która dramatycznie gestykuluje. Ricker podnosi wzrok, widzi, że ma gości, a potem wraca do rozmowy. Goście stają pod ścianą, gdzie wiszą plakaty reklamujące letnie kursy, letnie warsztaty, letnie wakacje oraz potańcówkę na koniec roku. Korytarzem nadchodzą dwie dziewczyny w softballowych koszulkach i czapkach. Jedna przerzuca z ręki do ręki rękawicę łapacza. Odzywa się telefon Holly: gra kilka złowrogich nut z tematu przewodniego ze Szczęk. Nie zwalniając kroku, jedna z dziewczyn mówi: „Będzie wam potrzebna większa łódź” i obie się śmieją. Holly patrzy na telefon, a potem go chowa. – To od Tiny – mówi. Hodges unosi brwi. – Jej matka wie o pieniądzach. Ojciec też się dowie, jak tylko wróci z pracy. – Ruchem głowy wskazuje drzwi sali pana Rickera. – Teraz już nie ma co ukrywać.

27

Pierwsze, na co Pete zwraca uwagę, gdy tylko otwiera drzwi ciemnego gabinetu, to smród. Jest zarazem metaliczny i organiczny, coś jakby opiłki stali zmieszane z zepsutą kapustą. Zaraz potem słyszy dźwięk, ciche bzyczenie. Muchy, myśli, i chociaż nie widzi, co jest w środku, to zapach i dźwięk łączą się w jego umyśle z takim grzmotnięciem, jakby przewrócił się ciężki mebel. Odwraca się, żeby uciec. Sprzedawca o czerwonych wargach stoi pod jedną z wiszących kul, które oświetlają zaplecze sklepu, a w ręku trzyma dziwacznie wesoły pistolet, czerwonoczarny ze złotymi esami-floresami. Pierwsza myśl Pete’a: Wygląda sztucznie. W filmach nigdy nie wyglądają sztucznie. – Nie trać głowy, Peter – mówi sprzedawca. – Nie rób nic głupiego, to nie stanie ci się krzywda. Tylko porozmawiamy. Druga myśl Pete’a: Kłamiesz. Widzę to w twoich oczach. – Odwróć się, zrób krok naprzód i włącz światło. Przełącznik jest na lewo od drzwi. Potem wejdź do środka, ale nie próbuj zatrzasnąć drzwi, jeśli nie chcesz dostać kulki w plecy. Pete robi krok naprzód. Od piersi w dół wszystko w nim jest wiotkie i rozedrgane. Ma nadzieję, że nie zsika się w spodnie jak małe dziecko. To pewnie nie byłoby nic wielkiego – na pewno nie byłby pierwszym człowiekiem, który popuścił w gacie, kiedy ktoś trzyma go na muszce – ale jemu wydaje się to ważne. Lewą dłonią szuka po omacku, znajduje włącznik, naciska go. Kiedy widzi to, co leży na przesiąkłym dywanie, próbuje krzyczeć, ale jego przepona nie działa, więc wydaje z siebie tylko wodnisty jęk. Muchy fruwają z bzyczeniem nad tym, co zostało z twarzy pana Hallidaya. A nie zostało wiele. – No, wiem – mówi sprzedawca ze współczuciem. – Niezbyt ładne, co? Lekcje poglądowe rzadko bywają ładne. On mnie wkurzył, Pete. Czy ty też chcesz mnie wkurzyć? – Nie – mówi Pete piskliwym, drżącym głosem, który brzmi bardziej jak głos Tiny niż jego własny. – Nie chcę. – Czyli lekcja zaliczona. Wejdź do środka. Poruszaj się bardzo powoli, ale nie krępuj się i omiń syf.

Pete stąpa na nogach, których prawie nie czuje, przesuwa się w lewą stronę wzdłuż jednego z regałów, stara się stąpać mokasynami po tej części dywanu, która nie nasiąkła krwią. Nie jest duża. Panikę, którą czuł na początku, zastępuje przerażenie. Pete cały czas myśli o tych czerwonych wargach. Wciąż wyobraża sobie wilka, który mówi do Czerwonego Kapturka: „Żebym cię lepiej całował, moja droga”. Muszę myśleć trzeźwo, mówi sobie. Muszę, bo inaczej zginę w tym pokoju. Pewnie i tak zginę, ale jeśli nie będę myślał trzeźwo, to zginę na pewno. Dalej okrąża czarnopurpurową plamę, aż drogę zagradza mu szafka z drewna wiśniowego. Wtedy się zatrzymuje. Żeby iść dalej, musiałby stanąć na zakrwawionej części dywanu, a może wciąż jest na tyle mokra, żeby kląskać. Na szafce stoją kryształowe karafki z alkoholem i parę pękatych szklanek. Na biurku Pete widzi siekierę. Światło lamp pod sufitem odbija się w jej ostrzu. To na pewno broń, którą ten człowiek o czerwonych wargach zabił pana Hallidaya. Pete przypuszcza, że to powinno go przerazić jeszcze bardziej, ale widok siekiery otrzeźwia go jak mocny policzek. Za nim zamykają się drzwi. Sprzedawca, który pewnie nie jest sprzedawcą, opiera się o nie i mierzy do Pete’a z wesołego pistoletu. – No dobrze – mówi i się uśmiecha. – Teraz możemy porozmawiać. – C…c... – Pete odchrząkuje, próbuje ponownie i tym razem brzmi bardziej jak on. – Co? O czym porozmawiać? – Nie bądź obłudny. O notesach. Tych, które ukradłeś. W głowie Pete’a wreszcie wszystko układa się w całość. Chłopak rozdziawia usta. Sprzedawca, który nie jest sprzedawcą, się uśmiecha. – Ach, widzę, że dotarło. Powiedz, gdzie one są, a może wyjdziesz z tego cało. Pete w to nie wierzy. Za dużo już wie.

28

Kiedy dziewczyna wychodzi z gabinetu pana Rickera, jest uśmiechnięta, więc konsultacja musiała zakończyć się pomyślnie. Nawet lekko macha ręką – może do całej trójki, ale pewnie tylko do Jerome’a – a potem prędko odchodzi korytarzem. Pan Ricker, który odprowadził ją do drzwi, patrzy na Hodgesa i jego towarzyszy. – W czym mogę państwu pomóc? – Pewnie w niczym – odpowiada Hodges – ale warto spróbować. Możemy wejść? – Oczywiście. Zajmują miejsca w ławkach w pierwszym rzędzie jak pilni uczniowie. Ricker przysiada na krawędzi biurka; w rozmowie z uczennicą powstrzymał się od takiej swobody. – Na pewno nie są państwo rodzicami, więc o co chodzi? – O jednego z pańskich uczniów – mówi Hodges. – O Pete’a Saubersa. Obawiamy się, że ma kłopoty. Ricker marszczy czoło. – Pete? Mało prawdopodobne. To jeden z najlepszych uczniów, jakich kiedykolwiek miałem. Wykazuje prawdziwą miłość do literatury, zwłaszcza amerykańskiej. W każdym semestrze ma wysoką średnią. O jakie kłopoty chodzi, pana zdaniem? – W tym sęk, że nie wiemy. Zapytałem go o to, ale wykręcił się od odpowiedzi. Ricker ma coraz bardziej zafrasowaną minę. – To zupełnie nie w stylu Pete’a Saubersa, którego znam. – Sprawa wiąże się z pieniędzmi, w których posiadanie najprawdopodobniej wszedł parę lat temu. Chętnie opowiem panu o wszystkim, co wiemy. To nie zajmie dużo czasu. – Proszę powiedzieć, że tu nie chodzi o narkotyki. – Nie. Rickerowi chyba ulżyło. – To dobrze. Dość już się na to napatrzyłem, a mądre dzieciaki wcale nie są mniej zagrożone niż głupie. Czasami nawet bardziej. Proszę mówić. Pomogę, jeśli

będę w stanie. Hodges zaczyna od pieniędzy, które zaczęły przychodzić w najczarniejszej godzinie dla rodziny Saubersów. Mówi Rickerowi, że po siedmiu miesiącach od ostatniej przesyłki Pete zaczął być spięty i nieszczęśliwy. Na koniec wspomina o przekonaniu Tiny, że jej brat próbował zdobyć więcej pieniędzy, być może z tego samego źródła co poprzednio, i wpakował się w kłopoty. – Zapuścił wąsy – mówi Ricker w zamyśleniu, kiedy Hodges kończy opowiadać. – Teraz chodzi do pani Davis na lekcje kreatywnego pisania, ale któregoś dnia widziałem go na korytarzu i trochę sobie z tego żartowałem. – Jak to przyjął? – pyta Jerome. – Nie wiem, czy w ogóle mnie słyszał. Jakby był na jakiejś innej planecie. Ale to częste u nastolatków, jak z pewnością państwo wiecie. Zwłaszcza gdy wakacje za pasem. – Czy wspominał panu o jakimś notatniku? – pyta Holly. – O moleskinie? Ricker się zastanawia, a ona patrzy na niego z nadzieją. – Nie – mówi w końcu nauczyciel. – Nie sądzę. Z Holly uchodzi powietrze. – Czy w ogóle przyszedł do pana w jakiejś sprawie? – pyta Hodges. – Z czymś, co go dręczyło, choćby tylko z błahostką? Wychowałem córkę, więc wiem, że czasami dzieci opowiadają o swoich problemach szyfrem. Pan na pewno też to wie. Ricker się uśmiecha. – Słynny-kolega-który. – Słucham? – W sensie: „Mam kolegę, którego dziewczyna chyba jest w ciąży”. Albo: „Mam kolegę, który wie, kto namalował sprejem homofobiczne hasła w męskiej szatni”. Po paru latach w tym zawodzie każdy nauczyciel wie o słynnym-koledze-który. – Czy Pete Saubers miał kolegę-który? – pyta Jerome. – Nie przypominam sobie. Bardzo mi przykro. Pomógłbym państwu, gdybym mógł. – Nigdy nie mówił o koledze, który prowadzi tajny pamiętnik albo może znalazł w jakimś notesie wartościowe informacje? – pyta Holly cichym głosem, w którym raczej nie ma nadziei. Ricker drapie się w głowę.

– Nie. Bardzo mi przykro. Jezu, nie chcę nawet myśleć, że Pete ma kłopoty. Napisał jedną z najlepszych prac semestralnych, jakie kiedykolwiek dostałem od ucznia. O trylogii Rothsteina. – John Rothstein – mówi Jerome z uśmiechem. – Miałem kiedyś koszulkę z napisem… – Już się domyślam – przerywa mu Ricker. – „Wszystko gówno znaczy”. – Akurat nie. O tym, że nie będę niczyim… no… prezentem na urodziny. – Ach. – Ricker się uśmiecha. – Tamtą. Hodges wstaje. – Ja jestem z tych, co wolą raczej Johna Grishama. Dziękuję, że poświęcił nam pan czas. Wyciąga rękę. Ricker podaje mu swoją. Jerome również się podnosi, ale Holly nadal siedzi. – John Rothstein – mówi. – To on napisał książkę o chłopaku, który miał dość rodziców i uciekł do Nowego Jorku, prawda? – Owszem, to pierwszy tom trylogii o Goldzie. Pete uwielbiał Rothsteina. Pewnie nadal go uwielbia. Na studiach zapewne odkryje nowych bohaterów, ale kiedy chodził do mnie na lekcje, miał Rothsteina za boga. Czytała pani jego książki? – Nie – odpowiada Holly, także wstając. – Ale kocham kino, więc regularnie czytuję stronę Deadline. Wie pan, śledzę najnowsze wieści z Hollywood. Ostatnio był artykuł o tym, że film na podstawie Uciekiniera chciała nakręcić cała masa producentów. Ale chociaż proponowali autorowi olbrzymie sumy, wszystkich wysyłał do diabła. – Cały Rothstein – odpowiada Ricker. – Słynny ponurak. Nienawidził filmów. Uważał, że to sztuka dla idiotów. Gardził słowem „kino”. Chyba nawet napisał o tym esej. Holly się rozpromienia. – A potem został zamordowany, nie zostawił testamentu i z powodu kłopotów prawnych jego książek nadal nie można ekranizować. – Holly, powinniśmy już iść – mówi Hodges. Chce jechać do domu Saubersów. Nie wie, gdzie jest teraz Pete, ale w końcu tam przyjdzie. – Dobrze… chyba rzeczywiście… – Holly wzdycha. Chociaż dobija pięćdziesiątki i bierze leki regulujące nastrój, i tak spędza zbyt dużo czasu na emocjonalnej huśtawce. Teraz światło w jej oczach gaśnie i wydaje

się okropnie przybita. Hodgesowi jest jej żal, chce powiedzieć Holly, że choć rzadko miewa trafne przeczucia, nie powinna ich zagłuszać. Bo te rzadkie, które się sprawdzają, okazują się bezcenne. Może to stwierdzenie nie jest szczególną perłą mądrości, ale później, gdy będą sami z Holly, podzieli się z nią tą myślą. Żeby złagodzić rozczarowanie. – Dziękujemy panu za poświęcony nam czas. Hodges otwiera drzwi. Z dala, niczym muzyka ze snu, dobiegają ciche dźwięki Greensleeves. – Ojejku! – odzywa się Ricker. – Wrzućcie wsteczny! – Odwracają się do niego. – Pete rzeczywiście z czymś do mnie przyszedł, i to nie tak dawno. Ale rozmawiam z tyloma uczniami… – Hodges ze zrozumieniem kiwa głową. – I to wcale nie była wielka afera, żaden młodzieńczy Sturm und Drang, ale bardzo miła rozmowa. Przypomniała mi się tylko dlatego, że przywołała pani tę książkę, Uciekiniera. – Ricker lekko się uśmiecha. – Tyle że Pete nie miał kolegi-który. Miał wujka-który. Hodges czuje jasną i gorącą iskrę, jakby ktoś odpalił lont. – I dlaczego chciał rozmawiać o swoim wujku? – Podobno ten wujek ma pierwsze wydanie Uciekiniera z autografem. Zaproponował, że mu je da, bo Pete jest fanem Rothsteina. Tak w każdym razie brzmiała historia, którą mi zaprezentował. Mówił, że zamierza sprzedać tę książkę. Zapytałem, czy na pewno chce się rozstać z tomem podpisanym przez jego literackiego idola. Odpowiedział, że poważnie to rozważa, żeby siostra mogła pójść do jakiejś prywatnej szkoły, nie pamiętam której… – Chapel Ridge – odzywa się Holly. Wrócił blask w jej oczach. – Chyba tak. Hodges powoli podchodzi z powrotem do biurka. – Proszę powiedzieć mi… nam… wszystko, co pamięta pan z tej rozmowy. – To już w zasadzie wszystko, ale jedna rzecz wzbudziła mój czujnik ściemy. Pete powiedział, że wujek wygrał tę książkę w pokera. Pomyślałem sobie wtedy, że takie rzeczy zdarzają się w książkach i filmach, ale rzadko w prawdziwym życiu. Choć oczywiście czasem życie rzeczywiście naśladuje sztukę. Hodges zamierza zadać oczywiste pytanie, ale uprzedza go Jerome: – Pytał pana o handlarzy? – Tak, właśnie po to do mnie przyszedł. Miał krótką listę miejscowych sprzedawców, pewnie wziął ją z internetu. Jednego wybiłem mu z głowy. Facet ma podejrzaną reputację.

Jerome patrzy na Holly. Holly patrzy na Hodgesa. Hodges patrzy na Howarda Rickera i zadaje oczywiste kolejne pytanie. Już namierzył cel, lont w jego głowie płonie jasno. – Jak nazywa się ten podejrzany handlarz?

29

Pete dostrzega tylko jedną możliwość uniknięcia śmierci. Dopóki mężczyzna o czerwonych wargach i bladej cerze nie wie, gdzie są notesy Rothsteina, nie pociągnie za spust pistoletu, który z każdą chwilą wygląda coraz mniej wesoło. – Pan jest wspólnikiem pana Hallidaya, prawda? – pyta, nie do końca patrząc na zwłoki, bo są zbyt okropne, ale wskazując głową w ich kierunku. – Jest pan z nim w zmowie. Czerwonousty rechocze pod nosem, a potem robi coś, co szokuje Petera, chociaż myślał, że to już niemożliwe. Pluje na trupa. – On nigdy nie był moim partnerem. Co prawda kiedyś miał taką szansę, bardzo dawno temu. Kiedy ty, Peterze, nie byłeś jeszcze nawet iskrą w oku twojego ojca. Doceniam tę próbę odwrócenia mojej uwagi, ale nalegam, abyśmy trzymali się bieżącego tematu. Gdzie notesy? W twoim domu? Który, nawiasem mówiąc, kiedyś był moim domem. Czyż to nie ciekawy zbieg okoliczności? Zatem kolejny szok. – Pana… – Dawna historia. Bez znaczenia. Czy tam właśnie są? – Nie. Były przez jakiś czas, ale je przeniosłem. – I ja mam w to uwierzyć? Nie wydaje mi się. – Przez niego. – Pete znowu robi ruch głową w kierunku ciała. – Chciałem mu sprzedać kilka notesów, a on mi groził, że powie policji. Musiałem je przenieść. Czerwonousty zastanawia się, a potem usatysfakcjonowany kiwa głową. – Dobrze, to ma sens. Pasuje do tego, co mówił. Więc gdzie je schowałeś? No, gadaj, Peter. Wypluj to z siebie. Obaj poczujemy się lepiej, zwłaszcza ty. „Jeśli to ma się stać, niechby przynajmniej stało się niezwłocznie”. Makbet, akt pierwszy. Pete nie gada. Gadać znaczy umrzeć. Oto człowiek, który ukradł notesy, teraz Pete wie to już na pewno. Przeszło trzydzieści lat temu ukradł notesy i zamordował Johna Rothsteina. A teraz zamordował pana Hallidaya. Dlaczego miałby się cofnąć przed dodaniem do tej listy Pete’a Saubersa? Czerwonousty bez trudu czyta mu w myślach. – Wiesz, wcale nie muszę cię zabijać. Przynajmniej nie od razu. Mogę wpakować ci kulkę w nogę. A jak mimo to nie zrobisz się rozmowny, to następną

w jaja. Bez nich taki młody chłopak jak ty i tak nie ma po co żyć. Prawda? Pete, ostatecznie przyparty do muru, czuje już tylko ognisty, bezsilny gniew, jaki potrafią czuć jedynie nastolatki. – Pan go zabił! Pan zabił Johna Rothsteina! – Do oczu napływają mu łzy. Ściekają po policzkach ciepłymi strugami. – To był najlepszy pisarz dwudziestego wieku, a pan włamał się do jego domu i go zabił! Dla pieniędzy! Wyłącznie dla pieniędzy! – Nie dla pieniędzy! – woła Czerwonousty. – To on to zrobił dla pieniędzy! To on się sprzedał! – Stawia krok naprzód. Lufa pistoletu nieco się pochyla. – Wysłał Jimmy’ego Golda do piekła i nazwał je reklamą! A tak w ogóle to kim ty jesteś, żeby mi tu prawić morały? Próbowałeś sprzedać notesy! Ja nie chcę ich sprzedać. Może kiedyś chciałem, kiedy byłem młody i głupi, ale teraz już nie. Chcę je przeczytać. One należą do mnie. Chcę przesunąć dłonią po atramencie i poczuć dotyk słów, które napisał własną ręką. Ta jedna myśl pozwoliła mi zachować zmysły przez trzydzieści sześć lat! – Znowu robi krok naprzód. – No a co z forsą w kufrze? Ją też wziąłeś? Oczywiście, że tak! To ty jesteś złodziejem, nie ja! Ty! W tym momencie Pete jest zbyt wściekły, żeby myśleć o ucieczce, bo ostatnie oskarżenie, nawet jeśli niesprawiedliwe, jest aż nazbyt zgodne z prawdą. Po prostu łapie jedną z karafek i ciska nią w prześladowcę najsilniej jak się da. Czerwonousty się tego nie spodziewa. Wzdryga się i lekko obraca w prawo, dlatego butelka uderza go w ramię. Ląduje na dywanie, wypada z niej szklany korek. Ostra, cierpka woń whisky dołącza do zapachu skrzepniętej krwi. Muchy bzyczą wściekłe, że przerwano im posiłek. Pete chwyta następną karafkę, unosi ją jak pałkę i rzuca się na Czerwonoustego, nie myśląc już o pistolecie. Potyka się o wyciągnięte nogi Hallidaya, upada na jedno kolano, a gdy Czerwonousty strzela – huk wystrzału w zamkniętym pomieszczeniu jest jak płaskie klaśnięcie – kula śmiga mu nad głową niemal tak blisko, że rozgarnia włosy. Pete słyszy jej lot: zzzzz… Rzuca drugą karafką i tym razem trafia Czerwonoustego w brodę, leci krew. Mężczyzna krzyczy, zatacza się do tyłu, uderza o ścianę. Dwie ostatnie karafki są teraz za plecami Pete’a, który nie ma czasu, żeby się po nie obrócić. Podnosi się i chwyta z biurka siekierę, nie za gumowy uchwyt, ale za ostrze. Czuje pieczenie, kiedy krawędź wrzyna mu się w dłoń, ale to coś odległego, ból odczuwany przez człowieka, który mieszka w innym kraju. Czerwonousty nie wypuścił pistoletu i właśnie się obraca, żeby znowu strzelić.

Pete nie jest w stanie racjonalnie myśleć, ale jakaś głębsza część jego umysłu, być może uśpiona aż do dziś, rozumie, że gdyby stali obok siebie, mógłby siłować się z Czerwonoustym i wyrwać mu broń. Z łatwością. Jest młodszy, silniejszy. Ale oddziela ich biurko, więc zamiast tego rzuca siekierą, która leci w kierunku napastnika, obracając się jak tomahawk. Czerwonousty krzyczy i podnosi rękę z pistoletem, żeby osłonić twarz. Tępa część obucha siekiery uderza go w przedramię. Broń wylatuje w powietrze, odbija się od regału, spada na podłogę. Znów rozlega się klaśnięcie, gdy wypala. Pete nie wie, gdzie trafia druga kula, ale nie w niego, a tylko to go obchodzi. Czerwonousty pełznie w stronę pistoletu, cienkie siwe włosy opadają mu na oczy, krew kapie z brody. Jest upiornie szybki, porusza się jak jaszczurka. Pete z trudem racjonalnie kalkuluje, lecz widzi, że jeśli spróbuje ścigać się po broń, to przegra. Zabraknie niewiele, ale przegra. Jest szansa, że zdoła chwycić mężczyznę za ramię, zanim ten obróci się z pistoletem do strzału, niestety niewielka. Dlatego rzuca się do drzwi. – Wracaj, gnoju! – krzyczy Czerwonousty. – Jeszcze nie skończyliśmy! Na moment powraca trzeźwość myślenia. Właśnie, że skończyliśmy, myśli Pete. Szarpnięciem otwiera drzwi i wybiega skulony jak żołnierz na polu bitwy. Którym poniekąd jest. Zatrzaskuje je za sobą mocnym ruchem lewej ręki, a potem pędzi w stronę wyjścia ze sklepu, w kierunku Lacemaker Lane i spokojnego życia innych ludzi. Rozlega się kolejny strzał – stłumiony – więc Pete pochyla się jeszcze niżej, ale nie czuje uderzenia ani bólu. Szarpie za drzwi wejściowe. Nie otwierają się. Szaleńczo zerka przez ramię i widzi, jak Czerwonousty wytacza się z gabinetu Hallidaya z krwawą bródką na twarzy. Ma broń i próbuje celować. Pete odrętwiałymi palcami usiłuje złapać za gałkę zamka, chwyta ją i obraca. Chwilę później jest na słonecznej ulicy. Nikt na niego nie patrzy; nikogo nie ma nawet bezpośrednio w pobliżu. W to upalne popołudnie pasaż handlowy przy Lacemaker Lane jest opustoszały jak rzadko kiedy. Pete pędzi na oślep, nie mając pojęcia dokąd.

30

Tym razem to Hodges siedzi za kierownicą mercedesa Holly. Stosuje się do sygnalizacji świetlnej i nie skacze z pasa na pas jak szalony, ale śpieszy się, jak tylko może. Ani trochę go nie dziwi, że ten rajd z północnej części miasta do księgarni Hallidaya przy Lacemaker Lane przywołuje wspomnienie o wiele bardziej szalonej jazdy tym samym autem. Tamtego wieczoru prowadził Jerome. – Jesteś całkowicie pewna, że brat Tiny poszedł do tego Hallidaya? – pyta Jerome. Dziś siedzi z tyłu. – Poszedł – odpowiada Holly, nie podnosząc wzroku znad iPada, którego wyjęła z przepastnego schowka mercedesa. – Wiem, że poszedł, i chyba wiem dlaczego. To nie była pierwsza lepsza książka z autografem. – Stuka w ekran i mruczy: – No dawaj, dawaj, dawaj. Ładuj się, ty gangreno! – Czego szukasz, Hollyberry? – pyta Jerome, nachylając się między fotelami. Holly odwraca się, by spiorunować go wzrokiem. – Nie mów tak do mnie, wiesz, że tego nie cierpię. – Przepraszam, przepraszam. – Jerome przewraca oczami. – Za chwilę ci powiem. Już prawie mam. Szkoda, że tu nie ma Wi-Fi, tylko ta gangrenowata sieć komórkowa. Wolna i do pupy. Hodges parska śmiechem. Nie może się powstrzymać. Tym razem to jemu Holly rzuca piorunujące spojrzenie, ale nie przestaje stukać w ekran. Hodges wjeżdża na trasę przelotową. – Wszystko zaczyna się kleić – mówi do Jerome’a. – Pod warunkiem że książka, o której Pete rozmawiał z Rickerem, to w rzeczywistości notes, ten sam, który widziała Tina. Który jej brat tak prędko schował pod poduszką. – Och, oczywiście, że tak – odpowiada Holly, nie podnosząc wzroku znad iPada. – Holly Gibney potwierdza. – Znowu coś wpisuje, potem przesuwa palcem po ekranie i wydaje z siebie okrzyk frustracji, od którego jej towarzysze aż podskakują. – Cholerne wyskakujące reklamy! Ale mnie wpieniają! – Uspokój się – mówi do niej Hodges. Holly go ignoruje. – Tylko poczekajcie. Poczekajcie, to zobaczycie.

– Pieniądze i notes były w pakiecie – stwierdza Jerome. – Saubers znalazł je razem. Tak uważacie, prawda? – Aha – potwierdza Hodges. – A zawartość notesu była warta jeszcze więcej forsy. Tylko że żaden szanujący się handlarz książek nie chciałby mieć z tym nic wspól… – MAM! – wrzeszczy Holly i obaj znów podskakują. Mercedesem zarzuca. Facet na sąsiednim pasie trąbi i pokazuje jednoznaczny gest. – Co masz? – pyta Jerome. – Nie co, Jerome, ale kogo! Tentegowanego Johna Rothsteina! Zamordowali go w tysiąc dziewięćset siedemdziesiątym ósmym! Co najmniej trzech mężczyzn wdarło się do jego domu na farmie w New Hampshire i go zabiło. Włamali się też do sejfu. Sami posłuchajcie. To z manchesterskiej gazety „Union Leader”. Artykuł opublikowany trzy dni po jego śmierci. – Gdy zaczyna czytać, Hodges skręca z przelotówki w Lower Main Street. – „Wiele wskazuje na to, że złodziejom zależało nie tylko na pieniądzach. Jak poinformowało źródło zbliżone do śledztwa, możliwe, że zabrali również wiele notesów zawierających dzieła pana Rothsteina powstałe po tym, jak wycofał się z życia publicznego. Źródło spekuluje, że notesy, których istnienie potwierdziła wczoraj wieczorem gosposia Johna Rothsteina, mogą mieć ogromną wartość na czarnym rynku”. – Holly świecą się oczy. To jeden z tych jej boskich momentów, w których całkowicie się zapomina. – Złodzieje je ukryli – mówi. – Ukryli pieniądze – stwierdza Jerome. – Te dwadzieścia tysięcy. – I notesy. Pete znalazł przynajmniej część z nich, a może nawet wszystkie. Pieniądze wykorzystał, żeby wesprzeć rodzinę. Ale wpakował się w kłopoty dopiero wtedy, kiedy spróbował sprzedać notesy, żeby pomóc siostrze. Halliday wie. Może już je ma. Szybciej, Bill! Szybciej, szybciej, szybciej!

31

Morris rzuca się do przedniej części sklepu, serce mu wali, skronie pulsują. Chowa pistolet Andy’ego do kieszeni marynarki, łapie jakąś książkę ze stolika wystawowego, otwiera ją i przyciska do brody, żeby zatamować krew. Mógłby wytrzeć twarz rękawem marynarki, już prawie to zrobił, ale przemyślał sprawę. Musi wyjść na ulicę, więc nie powinien być umazany krwią. Chłopak natomiast ma jej trochę na spodniach, i bardzo dobrze. Wręcz świetnie. Znowu myślę. Lepiej, żeby on też myślał. Bo jeśli tak, to może jeszcze uratuję sytuację. Otwiera drzwi sklepu i rozgląda się w obie strony. Ani śladu Saubersa. Tego właśnie się spodziewał. Nastolatki są szybkie. Jak karaluchy. Sięga po kartkę z numerem komórki Pete’a. Na moment ogarnia go nieokiełznana panika, bo nie może jej znaleźć. W końcu palce natrafiają na papierek zmięty w rogu kieszeni, więc oddycha z ulgą. Serce mu wali, wali, Morris przyciska dłoń do kościstej piersi. Tylko mnie teraz nie zawiedź, myśli. Ani mi się waż. Dzwoni do Saubersa z telefonu stacjonarnego w sklepie, bo to pasuje do historii, którą właśnie konstruuje w głowie. Uważa, że to dobra historia. Lepszej nie wymyśliłby chyba John Rothstein.

32

Kiedy Pete w pełni dochodzi do siebie, znajduje się w miejscu, które Morris Bellamy dobrze zna: na Government Square naprzeciwko kawiarni Happy Cup. Siedzi na ławce, próbując złapać oddech i nerwowo ogląda się za siebie. Nie widzi ani śladu Czerwonoustego, co wcale go nie dziwi. Zaczyna logicznie myśleć, więc wie, że człowiek, który próbował go zabić, na ulicy zwracałby na siebie uwagę. Nieźle go załatwiłem, myśli ponuro. Czerwowousty jest teraz Krwawobrodym. Na razie nieźle, ale co dalej? Jakby w odpowiedzi wibruje jego komórka. Pete wyjmuje ją z kieszeni i patrzy na wyświetlony numer. Rozpoznaje ostatnie cztery cyfry, 8877, ponieważ parę dni temu dzwonił do Hallidaya, żeby zostawić mu wiadomość o wyjeździe do River Bend Resort. To na pewno Czerwonousty, no bo przecież nie Halliday. Ta myśl jest tak okropna, że Pete aż parska śmiechem, chociaż brzmi to raczej jak szloch. W pierwszej chwili zamierza nie odebrać. Zmienia jednak zdanie, przypomniawszy sobie słowa Czerwonoustego: Twój dom kiedyś był moim domem. Czyż to nie ciekawy zbieg okoliczności? Matka prosiła go w SMS-ie, żeby wrócił zaraz po szkole. Tina pisała, że mama wie o pieniądzach. Więc są razem w domu i czekają na niego. Pete nie chce ich niepotrzebnie niepokoić – zwłaszcza że przyczyną niepokoju jest on – ale musi wiedzieć, po co dzwoni ten świr, zwłaszcza że gdyby pojawił się przy Sycamore Street, to tata ich nie obroni. Tata jest w hrabstwie Victor, oprowadza klientów. Zadzwonię na policję, myśli Pete. Kiedy mu to powiem, to zwieje. Będzie musiał. Ta myśl choć trochę podnosi go na duchu, więc wciska ODBIERZ. – Cześć, Peter – mówi Czerwonousty. – Nie muszę z panem rozmawiać – mówi Pete. – Niech pan lepiej ucieka, bo dzwonię na policję. – Całe szczęście, że dodzwoniłem się do ciebie, zanim zdążyłeś zrobić takie głupstwo. Nie uwierzysz, ale mówię ci to jako przyjaciel. – Ma pan rację. Nie wierzę. Próbował pan mnie zabić. – Powiem ci jeszcze coś, w co nie uwierzysz: cieszę się, że tego nie zrobiłem. Bo wtedy nigdy bym się nie dowiedział, gdzie schowałeś notesy Rothsteina.

– I tak się pan nie dowie – odpowiada Pete, po czym dodaje: – Mówię to panu jako przyjaciel. Czuje się już trochę pewniej. Czerwonousty go nie goni i nie wybiera się na Sycamore Street. Chowa się w księgarni, dzwoni ze stacjonarnego. – Teraz tak mówisz, bo nie pomyślałeś perspektywicznie. A ja owszem. Oto sytuacja: poszedłeś do Andy’ego, żeby sprzedać mu notesy. Próbował cię szantażować, więc go zabiłeś. – Pete nie odpowiada. Nie jest w stanie. Jest osłupiały. – Peter? Jesteś tam? Mam nadzieję, że tak, jeśli nie chcesz spędzić roku w zakładzie poprawczym Riverview, a potem dwudziestu kolejnych w Waynesville. Byłem i tu, i tu, więc zapewniam, że to nie jest miejsce dla młodego człowieka z dziewiczą pupką. Lepiej iść na studia, nie sądzisz? – W zeszły weekend w ogóle nie było mnie w mieście – mówi Pete. – Byłem na szkolnym wyjeździe. Mogę to udowodnić. Czerwonousty się nie waha. – No to zabiłeś go przed wyjazdem. Albo w niedzielę wieczorem, po powrocie. Policja znajdzie twoje nagranie, przezornie go nie skasowałem. Jest też nagranie z monitoringu, na którym się kłócicie. Zabrałem płyty, ale jeśli nie dojdziemy do porozumienia, dopilnuję, żeby trafiły na policję. No i jeszcze twoje odciski palców. Znajdą je na klamce gabinetu i, co ważniejsze, na narzędziu zbrodni. Myślę, że jesteś w tarapatach, nawet gdybyś potrafił udowodnić, co robiłeś w każdej minucie poprzedniego weekendu. Pete uświadamia sobie z przerażeniem, że nie potrafi nawet tego. W niedzielę przegapił dosłownie wszystko. Przypomina sobie panią Bran – alias Bran Stoker – która zaledwie dwadzieścia cztery godziny temu stała przy drzwiach autobusu z telefonem w ręku, gotowa zgłosić policji zaginięcie ucznia. Przepraszam, powiedział jej Pete. Było mi bardzo niedobrze. Myślałem, że pomoże mi świeże powietrze. Wymiotowałem. Już ją widzi w sądzie, bardzo wyraźnie, zeznającą, że, owszem, tamtego popołudnia Peter rzeczywiście źle wyglądał. I już słyszy oskarżyciela, który mówi przysięgłym, że każdemu nastolatkowi byłoby niedobrze po tym, jak siekierą porąbał starszego księgarza na szczapy. Panie i panowie przysięgli, twierdzę, że w niedzielę rano Peter Saubers pojechał autostopem do miasta, ponieważ umówił się na spotkanie z panem Hallidayem, który sądził, że pan Saubers postanowił przystać na jego żądania. Tylko że pan Saubers wcale nie zamierzał ulec jego szantażowi.

To koszmar, myśli Pete. Powtórka męczarni z Hallidayem, ale tysiąc razy gorsza. – Peter? Jesteś tam? – Nikt w to nie uwierzy. Ani przez moment. Wystarczy, że dowiedzą się o panu. – A kim ja dokładnie jestem? Wilkiem, myśli Pete. Dużym złym wilkiem. W niedzielę ktoś musiał go widzieć, jak włóczył się po ośrodku. Pewnie nawet sporo ludzi, bo trzymał się ścieżek. Na pewno ktoś go zapamiętał i zeznałby to w sądzie. Ale jak powiedział Czerwonousty, zostaje jeszcze czas przed wyjazdem oraz po powrocie. Zwłaszcza niedzielny wieczór, bo Pete poszedł prosto do swojego pokoju i zamknął drzwi. W CSI i Zabójczych umysłach laboratoria policyjne zawsze potrafią dokładnie określić moment śmierci ofiary, a w prawdziwym życiu? Kto to wie? Nie Pete. Zresztą gdyby policja miała prawdopodobnego podejrzanego, którego odciski palców są na narzędziu zbrodni, to mogłoby się okazać, że dokładny moment śmierci jest do dyskusji. Przecież musiałem rzucić w niego tą siekierą! Nic innego nie miałem! Kiedy Pete myśli, że nie może być gorzej, zerka w dół i widzi plamę krwi na kolanie. Krwi pana Hallidaya. – Mogę to wszystko naprawić – mówi gładko Czerwonousty. – I zrobię to, jeśli dobijemy targu. Mogę wytrzeć twoje odciski palców. Mogę skasować wiadomość z automatycznej sekretarki. Mogę zniszczyć płyty z monitoringu. Wystarczy, że powiesz, gdzie są notesy. – Akurat panu zaufam! – Powinieneś. – Jego głos jest niski. Nęcący i rzeczowy. – Pomyśl o tym, Peter. Bez ciebie morderstwo Andy’ego wygląda jak spaprany napad rabunkowy. Robota jakiegoś ćpuna. To korzystne dla nas obu. A z tobą wychodzi na jaw istnienie notesów. Dlaczego miałoby mi na tym zależeć? Nic cię to nie będzie obchodzić, myśli Pete. Nie musisz się tym przejmować, bo kiedy znajdą ciało Hallidaya, będziesz już daleko stąd. Mówiłeś, że byłeś w Waynesville, więc jesteś byłym więźniem, a do tego znałeś Hallidaya. Wystarczy to połączyć i też będziesz podejrzany. Tam są nie tylko moje odciski palców, twoje też, i raczej wszystkich nie wytrzesz. Masz tylko jedno wyjście, jeśli ci na to pozwolę: wziąć notesy i zwiać. A jak już będziesz bezpieczny, to co cię niby powstrzyma przed wysłaniem policji tych płyt z czystej złośliwości? Żeby się na

mnie zemścić, bo trafiłem cię butelką i uciekłem. Jeśli zgodzę się na to, co proponujesz… Pete kończy swoją myśl na głos: – Wypadnę jeszcze gorzej. Nieważne, co pan powie. – Zapewniam cię, że to nieprawda. Brzmi jak prawnik, taki szemrany, z odpicowaną fryzurą, co to reklamuje się w kablówce późną nocą. Powraca gniew i sprawia, że Pete prostuje się na ławce jak porażony prądem. – Pierdol się. Nigdy nie dostaniesz notesów. Przerywa połączenie. Telefon niemal natychmiast wibruje mu w ręku, ten sam numer, to Czerwonousty oddzwania. Pete wciska ODRZUĆ i wyłącza komórkę. W tej chwili musi myśleć tak szybko i tak mądrze, jak jeszcze nigdy w życiu. Mama i Tina, to one są najważniejsze. Musi porozmawiać z mamą, musi jej powiedzieć, żeby razem z Tinką natychmiast opuściły dom. Żeby pojechały do motelu albo coś w tym stylu. Muszą… Nie, nie z mamą. To z siostrą musi porozmawiać, przynajmniej na początku. Nie wziął wizytówki pana Hodgesa, ale Tina na pewno wie, jak się z nim skontaktować. Jeśli to nie wypali, Pete zaryzykuje i zadzwoni na policję. Nie narazi rodziny na niebezpieczeństwo, choćby nie wiem co. Wybiera numer siostry.

33

– Halo? Peter? Halo? Halo! Nic. Zasrany złodziejaszek się rozłączył. W pierwszym odruchu Morris chce wyrwać telefon ze ściany i cisnąć nim w regał z książkami, ale w ostatniej chwili się powstrzymuje. To nie pora, żeby zatracać się w gniewie. Więc co teraz? Co robić? Czy Saubers zadzwoni na policję, chociaż dowody świadczą przeciwko niemu? Morris nie dopuszcza do siebie takiej myśli, ale jeśli Peter to zrobi, notesy będą stracone. Trzeba się zastanowić: czy chłopak zdecyduje się na tak nieodwracalny krok bez rozmowy z rodzicami? Bez zapytania ich o radę? Bez ostrzeżenia? Muszę działać szybko, myśli Morris, a potem, wycierając odciski palców z telefonu, dodaje na głos: – Jeśli to ma się stać, niechby przynajmniej stało się niezwłocznie. I niechby umył twarz i wyszedł tylnymi drzwiami. Nie sądzi, żeby strzały słyszano na ulicy – ten gabinet wyłożony książkami musi być raczej dźwiękoszczelny – ale nie chce ryzykować. W łazience Hallidaya zmywa z twarzy krwawą bródkę. Zakrwawiony ręcznik przezornie zostawia w umywalce, gdzie znajdzie go policja, kiedy w końcu się tu pojawi. Potem rusza wąskim korytarzem w stronę drzwi. Nad nimi wisi tabliczka WYJŚCIE, a przed nimi stoją stosy pudeł z książkami. Morris przesuwa je, myśląc o tym, jaka to głupota zastawiać w ten sposób wyjście ewakuacyjne. Głupota i krótkowzroczność. Idealne epitafium mojego starego kumpla, uznaje. Tu leży Andrew Halliday, tłusty, głupi, krótkowzroczny pedzio. Nikt nie będzie za nim tęsknił. Żar późnego popołudnia uderza Morrisa jak młot, aż się zatacza. We łbie łomocze mu od ciosu tą cholerną karafką, ale umysł pracuje na wysokich obrotach. Morris wsiada do subaru, gdzie jest jeszcze goręcej, więc gdy tylko uruchamia silnik, włącza na maksimum klimatyzację. Ogląda się w lusterku wstecznym. Wokół sierpowatego rozcięcia na brodzie jest brzydki siniak, ale krwawienie ustało i ogólnie nie wygląda to tak źle. Przydałaby się aspiryna, ale można z tym jeszcze poczekać.

Morris wyjeżdża tyłem z miejsca parkingowego Andy’ego i rusza uliczką w stronę Grant Street. Grant nie jest tak ekskluzywna jak Lacemaker Lane z tymi wszystkimi drogimi sklepami, ale przynajmniej wpuszczają tam samochody. Kiedy zatrzymuje się przy wylocie tylnej uliczki, Hodges wraz z dwójką partnerów docierają do budynku po drugiej stronie i patrzą na wywieszkę ZAMKNIĘTE na drzwiach Andrew Halliday Rare Editions. Przerwa w ruchu na Grant Street trafia się akurat wtedy, gdy Hodges naciska klamkę i drzwi okazują się niezamknięte. Morris prędko skręca w lewo i rusza w kierunku trasy przelotowej. Godzina szczytu dopiero się zaczyna, więc droga na północ miasta zajmie mu tylko piętnaście minut. Albo i dwanaście. Trzeba powstrzymać Saubersa przed pójściem na policję, jeśli jeszcze tego nie zrobił. Jest na to tylko jeden sposób. Wystarczy wyprzedzić tego małego złodzieja w drodze do siostrzyczki.

34

Za domem Saubersów, niedaleko płotu, który dzieli ich ogródek od niezagospodarowanego terenu, stoi stara zardzewiała huśtawka, którą Tom Saubers dawno miał rozmontować, bo dzieci już z niej wyrosły. Tego popołudnia siedzi na niej Tina i powoli się kołysze. Na kolanach trzyma Niezgodną, ale od pięciu minut nie przewróciła ani jednej strony. Mama obiecała, że jak tylko skończy książkę, obejrzą razem film, ale dzisiaj Tina nie chce czytać o nastolatkach w ruinach Chicago. Dzisiaj jest okropnie, a nie romantycznie. Wciąż wolno się kołysząc, zamyka i książkę, i oczy. Boże, modli się w myślach, niech Pete nie ma poważnych kłopotów. I niech mnie nie znienawidzi. Jak mnie znienawidzi, to umrę, więc błagam, niech zrozumie, dlaczego powiedziałam. Proszę. Bóg jej odpowiada. Mówi, że Pete nie będzie miał do niej pretensji, bo mama sama wszystko rozszyfrowała, ale Tina nie jest pewna, czy Mu wierzy. Znów otwiera książkę, ale nie jest w stanie czytać. Dzień zdaje się trwać w zawieszeniu, jakby czekał, aż zdarzy się coś okropnego. Komórka, którą dostała na jedenaste urodziny, leży na górze w jej pokoju. To tani telefon, nie iPhone z bajerami, o który prosiła, ale i tak jest najcenniejszą rzeczą, jaką Tina posiada, więc prawie się z nim nie rozstaje. Tyle że teraz nie ma go przy sobie. Zostawiła w pokoju i wyszła do ogródka, jak tylko wysłała Pete’owi SMS-a. Musiała go wysłać, nie mogła pozwolić, żeby wszedł do domu nieprzygotowany, ale nie potrafiła znieść myśli, że oddzwoni do niej z pretensjami. Niedługo i tak stawi mu czoło, tego nie uniknie, ale wtedy będzie z nią mama. Mama powie mu, że to nie wina Tiny, a on jej uwierzy. Chyba. Teraz komórka zaczyna wibrować i tańczyć na biurku. Tina ma fajny dzwonek z piosenką Snow Patrol, ale – chora ze strachu o brata – po powrocie do domu zapomniała wyłączyć wymagany w szkole tryb cichy, więc Linda Saubers nie słyszy telefonu na dole. Zapala się ekran, pojawia się na nim zdjęcie Pete’a. Wreszcie komórka milknie. Mniej więcej pół minuty później znowu zaczyna wibrować. A potem po raz trzeci. W końcu na dobre przestaje. Zdjęcie Pete’a znika z ekranu.

35

Na Government Square Pete patrzy na swoją komórkę z niedowierzaniem. Po raz pierwszy, odkąd pamięta, Tina nie odebrała telefonu, chociaż nie jest w szkole. W takim razie mama… albo może nie. Jeszcze nie. Będzie miała milion pytań, a teraz nie ma na to czasu. Poza tym (choć Pete nie przyzna tego przed samym sobą) nie chce z nią rozmawiać, dopóki absolutnie nie będzie musiał. Szuka numeru pana Hodgesa w Google’u. W mieście jest dziewięciu Williamów Hodgesów, ale ten właściwy to na pewno K. William, który ma firmę Uczciwi Znalazcy. Dzwoni tam, odzywa się automatyczna sekretarka. Na końcu wiadomości – która zdaje się trwać godzinę – Holly mówi: „Jeśli potrzebują państwo natychmiastowej pomocy, prosimy dzwonić pod numer 709-555-1980”. Pete ponownie rozważa telefon do matki, postanawia jednak najpierw wypróbować numer podany w nagraniu. Przekonują go do tego dwa słowa: „natychmiastowa pomoc”.

36

– Błeee! – mówi Holly, kiedy zbliżają się do pustego biurka pośrodku wąskiego sklepu Andrew Hallidaya. – Co tak śmierdzi? – Krew – odpowiada Hodges. Oraz gnijące mięso, ale tego nie chce mówić głośno. – Zostańcie tu oboje. – Masz broń? – pyta Jerome. – Mam Slappera. – To wszystko? Hodges wzrusza ramionami. – No to idę z tobą. – Ja też – dodaje Holly, chwytając solidne tomiszcze pod tytułem Dzikie rośliny i zioła kwitnące Ameryki Północnej. Trzyma je tak, jakby chciała zatłuc nim owada. – Nie – odpowiada cierpliwie Hodges. – Zostaniecie tutaj. Oboje. I będziecie się ścigać, kto szybciej zadzwoni na policję, jeśli krzyknę, że trzeba. – Bill… – zaczyna Jerome. – Nie dyskutuj ze mną i nie trać czasu. Czuję, że nie mamy go dużo. – Masz przeczucie? – pyta Holly. – Może coś więcej. Hodges wyjmuje Happy Slappera z kieszeni (ostatnio prawie się z nim nie rozstaje, rzadko natomiast nosi starą broń służbową) i chwyta go powyżej supła. Szybko i cicho rusza w stronę drzwi, które, jak przypuszcza, prowadzą do prywatnego gabinetu Andrew Hallidaya. Są lekko uchylone. Wypchana końcówka Slappera kołysze się w jego prawej ręce jak wahadło. Hodges staje nieco z boku i puka lewą ręką. Ponieważ to chyba jedna z tych chwil, kiedy stuprocentowa prawda nie jest konieczna, woła: – Panie Halliday, tu policja. Nikt nie odpowiada. Puka raz jeszcze, głośniej, ale wciąż nie ma odpowiedzi, więc pcha drzwi. Woń natychmiast staje się silniejsza: krwi, rozkładu i rozlanego alkoholu. Oraz czegoś jeszcze. Prochu po wystrzale, Hodges dobrze zna ten zapach. Muchy fruwają sennie. Palą się lampy, które jak reflektory w teatrze oświetlają zwłoki na podłodze.

– Chryste, on nie ma pół głowy! – krzyczy Jerome. Jest tak blisko, że Hodges aż podskakuje z zaskoczenia, podnosi Slappera i znowu go opuszcza. Mój rozrusznik właśnie wszedł na najwyższe obroty, myśli. Odwraca się i widzi, że oboje tłoczą się tuż za nim. Jerome zasłania usta dłonią. Oczy wychodzą mu z orbit. Z kolei Holly wydaje się spokojna. Przyciska do piersi Dzikie rośliny i zioła kwitnące Ameryki Północnej i badawczym spojrzeniem lustruje krwawą miazgę na dywanie. – Nie zwymiotuj – mówi do Jerome’a. – To scena zbrodni. – Nie zwymiotuję. – Z powodu dłoni zasłaniającej usta jego słowa są stłumione. – Dwa ptasie móżdżki – stwierdza Hodges. – Gdybym był waszym nauczycielem, wysłałbym was do dyrektora. Wchodzę. Wy się nie ruszajcie. Robi dwa kroki naprzód. Jerome i Holly natychmiast idą za nim ramię w ramię. Pieprzone papużki nierozłączki, myśli. – Czy to zrobił brat Tiny? – pyta Jerome. – Jezu Chryste, Bill, czy to był on? – Jeśli tak, to nie dzisiaj. Krew już prawie zaschła. I są muchy. Na razie nie widać robaków, ale… Jerome zaczyna się dławić. – Jerome, nie! – odzywa się Holly karcącym tonem. Potem zwraca się do Hodgesa: – Widzę mały toporek. Siekierkę. Jakkolwiek zwał. To ona była narzędziem zbrodni. Hodges nie odpowiada. Analizuje tę scenę. Sądzi, że Halliday – jeśli to Halliday – nie żyje od co najmniej doby, może nawet dłużej. Raczej dłużej. Ale od tamtej pory coś się tu zdarzyło, bo zapach alkoholu oraz prochu jest świeży i mocny. – Bill, czy to dziura po kuli? – pyta Jerome. Wskazuje regał na lewo od drzwi, obok małej szafki z drzewa wiśniowego. W egzemplarzu Paragrafu 22 znajduje się mały okrągły otwór. Hodges podchodzi, przygląda się z bliska i myśli: Ta książka już nie pójdzie za dobrą cenę. Na szafce stoją dwie kryształowe karafki, chyba z Waterfordu. Szafka jest nieco zakurzona i widać na niej ślady po dwóch innych butelkach. Hodges rozgląda się po pokoju, patrzy za biurko i, owszem, karafki leżą tam na podłodze. – Jasne, że to dziura po kuli – mówi Holly. – Czuję proch. – Tu odbyła się jakaś walka – stwierdza Jerome, a potem wskazuje zwłoki, nie patrząc na nie. – Ale on w niej nie uczestniczył. – Nie – przyznaje Hodges – on nie. A walczący już się stąd zmyli.

– Czy jednym z nich był Peter Saubers? Hodges wzdycha ciężko. – Niemal na pewno. Myślę, że przyszedł tutaj, kiedy urwał się nam w aptece. – Ktoś zabrał komputer pana Hallidaya – informuje Holly. – Obok kasy jest zewnętrzny napęd DVD, mysz bezprzewodowa i pudełko z pendrive’ami, ale komputera nie ma. Na biurku widziałam duże puste miejsce. To pewnie był laptop. – Co teraz? – pyta Jerome. – Dzwonimy na policję. Hodges nie chce tego robić, wyczuwa, że Pete Saubers jest w poważnych tarapatach, a wezwanie policji tylko pogorszy jego sytuację, przynajmniej początkowo, ale już raz, przy sprawie Zabójcy z Mercedesa, odstawił samotnego rewolwerowca i o mało nie zginęło przez niego parę tysięcy ludzi. Wyjmuje komórkę, ale zanim zdąży ją odblokować, sama się zapala i zaczyna dzwonić mu w dłoni. – Peter – mówi Holly. Oczy jej świecą i mówi z całkowitym przekonaniem. – Założę się o sześć tysięcy dolców. Teraz to chce pomocy. Co tak stoisz, Bill, odbierz ten zafajdany telefon. Hodges odbiera. – Potrzebuję pomocy – oznajmia błyskawicznie Pete Saubers. – Błagam pana, bardzo potrzebuję. – Moment. Włączę tryb głośnomówiący, żeby słyszeli cię moi współpracownicy. – Współpracownicy? – Pete wydaje się jeszcze bardziej zaniepokojony niż dotychczas. – Jacy współpracownicy? – Holly Gibney. Twoja siostra ją zna. I Jerome Robinson, starszy brat Barbary Robinson. – Aha. No dobra… niech będzie. – A potem jakby do siebie: – Czy może być jeszcze gorzej? – Peter, jesteśmy w sklepie Andrew Hallidaya. W jego gabinecie leży trup. Domyślam się, że to Halliday, i domyślam się, że o tym wiesz. Czy moje domysły są zgodne z prawdą? Chwila ciszy. Gdyby nie ciche odgłosy ruchu samochodowego w miejscu, w którym znajduje się teraz Pete, Hodges pomyślałby, że połączenie zostało

przerwane. Potem chłopak znów zaczyna mówić, jego słowa wylewają się jak wodospad. – On tam był, kiedy przyszedłem. Facet z czerwonymi wargami. Powiedział, że pan Halliday jest na zapleczu, więc poszedłem do gabinetu, a on poszedł za mną i miał pistolet, próbował mnie zabić, bo nie chciałem mu powiedzieć, gdzie są notesy. Nie chciałem mu powiedzieć, bo… bo on nie zasługuje, żeby je dostać, a poza tym i tak by mnie zabił, widziałem to w jego oczach. On… Ja… – Rzuciłeś w niego karafkami, prawda? – Tak! Butelkami! A on do mnie strzelił! Nie trafił, ale mało brakowało, słyszałem świst kuli. Uciekłem, a on do mnie zadzwonił i powiedział, że uznają mnie za winnego, to znaczy policja mnie uzna, bo rzuciłem w niego siekierą… Widział pan siekierę? – Tak – mówi Hodges. – Właśnie na nią patrzę. – I… i moje odciski palców, wie pan… są tam, bo nią rzuciłem… i on ma płyty z nagraniem, jak kłócę się z panem Hallidayem… bo chciał mnie szantażować! To znaczy Halliday, a nie facet z czerwonymi wargami, ale teraz on też mnie szantażuje! – Człowiek z czerwonymi wargami ukradł nagrania z monitoringu? – pyta Holly, nachylając się do telefonu. – To chcesz powiedzieć? – Tak! Powiedział, że policja mnie aresztuje, i na pewno tak będzie, bo w niedzielę w River Bend nie byłem na żadnych zajęciach, a oprócz tego ma jeszcze moje nagranie z automatycznej sekretarki i nie wiem, co robić! – Gdzie jesteś, Peter? – pyta Hodges. – Gdzie jesteś w tej chwili? Znów następuje chwila ciszy i Hodges dokładnie wie, co robi Peter: szuka punktów charakterystycznych. Chłopak mieszka w tym mieście całe życie, ale teraz jest tak przerażony, że nie kojarzy, gdzie się znajduje. – Government Square – mówi w końcu. – Naprzeciwko restauracji Happy Cup. – Czy widzisz człowieka, który do ciebie strzelał? – N…nie. Uciekłem, a on pieszo chyba by mnie nie dogonił. Jest raczej stary, a po Lacemaker Lane nie można jeździć samochodem. – Zostań tam – mówi Hodges. – Przyjedziemy po ciebie. – Błagam, niech pan nie dzwoni na policję. Moi rodzice tego nie przeżyją po wszystkim, co ich spotkało. Oddam panu notesy. Niepotrzebnie je zatrzymałem, a tym bardziej próbowałem sprzedać. Trzeba było ograniczyć się do pieniędzy. –

Głos zaczyna mu się łamać, bo chłopak jest coraz bardziej zrozpaczony. – Moi rodzice… mieli okropne problemy. Ze wszystkim. Chciałem im tylko pomóc! – Jestem pewien, że to prawda, ale muszę zadzwonić na policję. Skoro nie zabiłeś Hallidaya, dowody na pewno to wykażą. Nic ci nie będzie. Przyjadę po ciebie i wybierzemy się do twojego domu. Czy są tam twoi rodzice? – Jest mama i siostra. – Pete musi odetchnąć, zanim zdoła mówić dalej. – Pójdę do więzienia, prawda? Nikt nie uwierzy w tego faceta z czerwonymi wargami. Powiedzą, że go zmyśliłem. – Wystarczy, że będziesz mówił prawdę – odpowiada Holly. – Bill nie pozwoli, żeby stało ci się coś złego. – Łapie Hodgesa za rękę i mocno ściska. – Prawda? Hodges powtarza: – Jeśli go nie zabiłeś, nic ci nie będzie. – Nie zabiłem! Przysięgam na Boga! – Zrobił to ten drugi. Ten z czerwonymi wargami. – Tak. I to on zabił Johna Rothsteina. Powiedział, że Rothstein się sprzedał. Hodges ma milion pytań, ale to nie pora. – Posłuchaj mnie, Pete. Posłuchaj bardzo uważnie. Nigdzie się nie ruszaj. Będziemy na Government Square za piętnaście minut. – Jak dasz mi prowadzić – wtrąca Jerome – to nawet za dziesięć. Hodges go ignoruje. – We czwórkę pojedziemy do twojego domu. Opowiesz całą historię mnie, moim współpracownikom i swojej matce. Ona może będzie chciała się naradzić z twoim ojcem, czy zapewnić ci prawnika. Dopiero potem zadzwonimy na policję. To wszystko, co mogę zrobić. I więcej, niż powinienem, myśli, zerkając na zmasakrowane zwłoki i przypominając sobie, jak niewiele brakowało, żeby cztery lata sam trafił do więzienia za to samo: za zgrywanie samotnego rewolwerowca. Ale pół godziny – góra trzy kwadranse – na pewno nie zaszkodzi. A to, co chłopak powiedział o rodzicach, trafiło w czułą strunę. Hodges był wtedy pod City Center. Wie, jak to wyglądało. – D…dobrze. Niech pan przyjeżdża jak najszybciej. – Tak. – Hodges przerywa połączenie. – Co z naszymi odciskami? – pyta Holly. – Zostawiamy je. Jedźmy po Saubersa. Nie mogę się doczekać, aż usłyszę tę jego historię. – Hodges rzuca Jerome’owi kluczyki od mercedesa. – Ty prowadzisz.

– Dzięki, massa Hodges! – piszczy alter ego chłopaka. – Ten tu czarnuszek jest dobry kierowiec! Dowiozę was obydwa bezpiecznie do wasz… – Zamknij się, Jerome. – Hodges i Holly mówią to równocześnie.

37

Pete bierze głęboki, urywany oddech i zamyka komórkę. W głowie wszystko mu się kręci jak w lunaparku z jakiegoś koszmaru i jest przekonany, że brzmiał jak idiota. Albo morderca, który boi się, że go złapią, więc zmyśla, co mu ślina na język przyniesie. Zapomniał powiedzieć panu Hodgesowi, że Czerwonousty dawniej mieszkał tam, gdzie on teraz, a powinien był to zrobić. Myśli, czy nie zadzwonić ponownie, ale po co, skoro zaraz tu po niego przyjadą? Przecież ten facet nie pojedzie do domu, mówi sobie Pete. Nie może. Musi pozostać niewidoczny. A jednak może to zrobić. Jeśli nie uwierzy, że Pete przeniósł notesy. Bo to szaleniec. Totalny świr. Pete znowu dzwoni do siostry. Odzywa się tylko nagranie: – Cześć, tu Tina, szkoda, że się minęliśmy, rób, co masz robić. Biiip. No dobrze. Mama. Ale zanim Pete zdąży do niej zadzwonić, widzi nadjeżdżający autobus, a w okienku nad przednią szybą, niczym dar z niebios, napis NORTH SIDE. Nagle postanawia, że nie będzie tu siedział i czekał na pana Hodgesa. Autobus dowiezie go do domu szybciej, bo Pete chce tam jechać już teraz. Po drodze zadzwoni do pana Hodgesa i powie, że spotkają się na miejscu, ale najpierw każe matce zamknąć na klucz wszystkie drzwi. Autobus jest niemal pusty, ale Pete i tak idzie na tył. Ostatecznie wcale nie musi dzwonić do matki, bo gdy siada, telefon brzęczy mu w dłoni. Na ekranie wyświetla się: MAMA. Pete oddycha głęboko i wciska ODBIERZ. Matka zaczyna mówić, zanim on zdąży powiedzieć „halo”. – Gdzie jesteś, Peter? – Peter, a nie Pete. Kiepski początek. – Miałeś być w domu godzinę temu. – Już jadę. Jestem w autobusie. – Może trzymajmy się prawdy, dobrze? Autobus dawno pojechał. Widziałam go.

– Nie w szkolnym, tylko w miejskim. Musiałem… – Co? Załatwić jakąś sprawę? To tak idiotyczne, że Pete mało nie parska śmiechem. Tyle że to w ogóle nie jest śmieszne. Wręcz przeciwnie. – Miałem coś do zrobienia. Tina jest w domu? Nie poszła do Ellen albo coś? – Jest w ogródku, czyta książkę. Autobus jedzie obok jakiejś budowy, pełznie przeraźliwie wolno. – Mamo, posłuchaj mnie. Musisz… – Nie, to ty mnie posłuchaj. Czy to ty wysyłałeś pieniądze? – Pete zamyka oczy. – Tak czy nie? Wystarczy prosta odpowiedź. Szczegółami zajmiemy się później. Z zamkniętymi oczami Pete mówi: – Tak, to ja. Ale… – Skąd je wziąłeś? – To długa historia i nie ma teraz znaczenia. Pieniądze nie mają znaczenia. Pewien facet… – Jak to nie mają znaczenia? To było ponad dwadzieścia tysięcy dolarów! Pete ma ochotę powiedzieć: Dopiero teraz się zorientowałaś? Autobus wciąż ospale toczy się obok budowy. Po twarzy Pete’a spływa pot. Widzi plamę krwi na kolanie, nie czerwoną, lecz ciemnobrązową, ale i tak wyraźną niczym okrzyk. Winny! – woła plama. Winny, winny! – Mamo, proszę, zamknij się i posłuchaj. – W słuchawce nagłe milczenie. Od czasów dziecinnych napadów złości Pete nigdy nie powiedział matce, żeby się zamknęła. – Jest pewien facet, niebezpieczny. – Mógłby jej powiedzieć, jak bardzo niebezpieczny, ale chce, żeby była czujna, a nie żeby wpadła w histerię. – Raczej nie przyjdzie do domu, ale nie jestem pewien. Weź Tinę do środka i zamknij drzwi. Tylko na parę minut, bo niedługo przyjadę. I paru innych ludzi. Ludzi, którzy mogą pomoc. Przynajmniej taką mam nadzieję, myśli. Boże, naprawdę mam nadzieję.

38

Morris Bellamy skręca w Sycamore Street. Ma świadomość, że jego życie gwałtownie zbiega się w jeden punkt. Wszystko, co teraz ma, to skradzione kilkaset dolarów, skradziony samochód oraz potrzeba zdobycia notesów Rothsteina. Och, i coś jeszcze: ma krótkoterminową kryjówkę, gdzie może się schować i czytać. Sprawdzić, co stało się z Jimmym Goldem po tym, jak kampania Duzzy-Doo wpakowała go na szczyt reklamowego gnojowiska z garścią Złotych Dolców. Rozumie, że to szalony cel, więc sam też musi być szaleńcem, ale to wszystko, co ma, i to wystarczy. Oto jego dawny dom, który teraz jest domem złodzieja notesów. A na podjeździe stoi czerwony samochodzik. – Szaleństwo gówno znaczy – mówi Morris Bellamy. – Szaleństwo gówno znaczy. Wszystko gówno znaczy. Oto słowa, które są jak kompas.

39

– Bill – mówi Jerome. – Nie chcę tego mówić, ale chyba ptaszyna uleciała. Hodges podnosi wzrok, kiedy mercedes wjeżdża na Government Square. Na ławkach siedzi sporo ludzi – czytają gazety, rozmawiają, piją kawę, karmią gołębie – ale nie ma wśród nich żadnych nastolatków. – Przy stolikach po stronie kawiarni też go nie widzę – informuje Holly. – Może wszedł po kawę? – W tej chwili kawa to ostatnie, o czym by myślał – odpowiada Hodges. Uderza pięścią w udo. – Autobusy do North Side i South Side jeżdżą tędy co piętnaście minut – mówi Jerome. – Gdybym był na jego miejscu, siedzenie i czekanie, aż ktoś po mnie przyjedzie, byłoby torturą. Chciałbym coś robić. Właśnie wtedy dzwoni telefon Hodgesa. – Przyjechał autobus, więc postanowiłem nie czekać – mówi Pete. Wydaje się już spokojniejszy. – Będę w domu, kiedy tam przyjedziecie. Przed chwilą rozmawiałem z mamą. Jej i Tinie nic nie jest. Hodgesowi nie podobają się te słowa. – A dlaczego miałoby im coś być, Peter? – Bo facet z czerwonymi wargami wie, gdzie mieszkam. Mówił, że kiedyś był to jego dom. Zapomniałem panu powiedzieć. Hodges sprawdza, gdzie się znajdują. – Jerome, za ile dojedziemy na Sycamore Street? – Dwadzieścia minut. Może krócej. Gdybym wiedział, że wsiądzie do autobusu, pojechałbym przelotówką. – Proszę pana? – Słucham. – Tak w ogóle to byłby głupi, gdyby pojechał do mojego domu. Bo wtedy nie mógłby mnie już wrobić. Słuszna uwaga. – Czy powiedziałeś matce, żeby zamknęła wszystkie drzwi i nie wychodziła? – Tak. – Opisałeś, jak wygląda ten człowiek?

i

– Tak. Hodges uznaje, że to wystarczy. Jeśli zadzwoni na policję, Czerwonousty zwieje Pete będzie musiał liczyć na to, że oczyszczą go wyniki badań

kryminalistycznych. – Powiedz mu, żeby zadzwonił do tego faceta – odzywa się Holly. Nachyla się do Hodgesa i ryczy: – Zadzwoń i powiedz, że zmieniłeś zdanie i chcesz mu dać notesy! – Pete, słyszałeś? – Tak, ale nie mogę. Nawet nie wiem, czy ma komórkę. Dzwonił z telefonu w księgarni. Nie mieliśmy czasu, wie pan, wymienić danych kontaktowych. – Zupełnie do pupy! – Holly nie zwraca się do nikogo konkretnego. – Dobrze. Zadzwoń, jak tylko przyjdziesz do domu i upewnisz się, że wszystko jest w porządku. Jeśli się nie odezwiesz, będę musiał zadzwonić na policję. – Na pewno nic im n… Ale o tym już mówił. Hodges zamyka telefon i pochyla się do przodu. – Jerome, gaz do dechy. – Jak tylko będę mógł. – Jerome wskazuje ręką gęsty ruch, trzy pasy w każdym kierunku, chrom połyskuje w słońcu. – Kiedy przejedziemy przez rondo, powinno być już w dechę. Dwadzieścia minut, myśli Hodges. Co najwyżej. Co może się zdarzyć przez dwadzieścia minut? Odpowiedź, jak wie z doświadczenia, brzmi: bardzo dużo. W takim czasie rozstrzygają się kwestie życia i śmierci. W tej chwili Hodges może tylko mieć nadzieję, że te dwadzieścia minut nie będzie go później prześladować.

40

Linda Saubers czekała na Pete’a w małym gabinecie męża, bo tam, na biurku, znajduje się jego laptop, na którym grała w pasjansa. Za bardzo się denerwowała, żeby czytać. Po rozmowie z synem denerwuje się jeszcze bardziej. I boi się, ale nie groźnego złoczyńcy, który czai się na Sycamore Street. Boi się o Pete’a, bo on wyraźnie w tego złoczyńcę wierzy. Wreszcie wszystko układa się w całość. Jego bladość i chudnięcie… te wariackie wąsy, które próbował zapuścić… powrót trądziku i długie milczenie… to wszystko w końcu ma sens. Jeśli Pete jeszcze nie przeżywa załamania nerwowego, to na pewno jest na krawędzi. Linda wstaje i patrzy przez okno na córkę. Tina ma na sobie najlepszą bluzkę, tę żółtą z bufkami. Absolutnie nie powinna w niej siedzieć na starej brudnej huśtawce, która już dawno powinna zostać rozebrana. Trzyma książkę, nawet otwartą, ale widać, że jej nie czyta. Jest blada i smutna. Co za koszmar, myśli Linda. Najpierw Tom miał wypadek i do końca życia będzie kulał, a teraz nasz syn widzi potwory w ciemności. Te pieniądze to nie była manna z nieba, tylko kwaśny deszcz. Może Pete musi się wygadać. Opowiedzieć nam od początku do końca, skąd one się wzięły. Dopiero wtedy zacznie dochodzić do siebie. Tymczasem Linda zrobi to, o co prosił: zawoła Tinę i pozamyka drzwi. Na pewno nie zaszkodzi. Za jej plecami skrzypi deska. Linda się obraca, spodziewa się zobaczyć syna, ale to nie on. Widzi bladego mężczyznę o rzadkich siwych włosach i czerwonych wargach. To mężczyzna, którego opisał Pete, ten groźny złoczyńca. W pierwszej chwili Linda wcale nie czuje przerażenia, ale absurdalnie silną ulgę. Jej syn jednak nie ma załamania nerwowego. Potem w ręku tego człowieka widzi pistolet i wreszcie budzi się w niej przerażenie, jasne i gorące. – Pani to na pewno mamusia – mówi intruz. – Dostrzegam duże podobieństwo. – Kim pan jest? – pyta Linda Saubers. – Co pan tu robi? Intruz – już nie w umyśle jej syna, ale w drzwiach gabinetu męża – zerka przez okno. Linda musi się powstrzymywać, żeby nie zawołać: Nie patrz na nią!

– To pani córka? Ładniutka. Zawsze lubiłem dziewczęta w żółtym. – Czego pan chce? – Tego, co moje – opowiada Morris i strzela jej w głowę. Linda odskakuje do tyłu. Tryska krew i czerwonymi kropelkami chlapie na szybę. Te krople brzmią jak deszcz.

41

Tina słyszy z domu niepokojący huk, więc biegnie do drzwi kuchennych. To na pewno szybkowar, myśli. Mama znów zapomniała o tym cholernym szybkowarze. Już raz tak było, kiedy robiła przetwory. To takie stare urządzenie, które stawia się na kuchence, i Pete spędził potem prawie całe sobotnie popołudnie na drabinie, zdrapując z sufitu zaschniętą masę truskawkową. Kiedy to się stało, mama na szczęście odkurzała salon. Boże, oby i tym razem nie było jej w kuchni. – Mamo? – Tina wbiega do domu. Kuchenka jest pusta. – Ma… Jakieś ramię łapie ją w pasie, bardzo mocno. Tina gwałtownie traci oddech. Jej nogi podrywają się z ziemi, wierzgają w powietrzu. W policzek drapie ją czyjś zarost. Czuje zapach potu, cierpki i gorący. – Nie krzycz, to nie będę musiał zrobić ci krzywdy – mówi jej do ucha mężczyzna, aż przechodzą ją ciarki. – Rozumiesz? Tina daje radę kiwnąć głową, ale serce jej łomocze, a cały świat ciemnieje. – Nie mogę… oddychać – wykrztusza, a wtedy uścisk słabnie. Jej stopy wracają na podłogę. Tina obraca się i widzi mężczyznę o bladej twarzy i czerwonych wargach. Na brodzie ma rozcięcie, nie wygląda dobrze. Skóra wokół jest spuchnięta, sinoczarna. – Nie krzycz – powtarza nieznajomy, ostrzegawczo unosząc palec. – Nie wolno. Uśmiecha się, a jeśli Tina miała się od tego lepiej poczuć, to nie wyszło. Jego zęby są żółte. Przypominają raczej kły. – Co pan zrobił mojej matce? – Nic jej nie jest – mówi mężczyzna o czerwonych ustach. – Gdzie masz komórkę? Taka ładna dziewczynka na pewno ma komórkę. Żeby gadać z koleżankami i wysyłać SMS-y. Jest w twojej kieszeni? – N… n… nie. Na górze. W moim pokoju. – Chodźmy po nią – mówi Morris. – Zadzwonisz do kogoś.

42

Przystanek Pete’a to Elm Street, dwie przecznice od domu, i autobus jest już prawie na miejscu. Pete właśnie przemieszcza się do przednich drzwi, kiedy bzyczy mu komórka. Ulga na widok uśmiechniętej twarzy siostry w małym okienku jest tak wielka, że uginają się pod nim kolana i musi się przytrzymać uchwytu. – Tina! Będę w domu za… – Tu jest jakiś człowiek! – Tina tak bardzo płacze, że trudno ją zrozumieć. – Był w domu! I… A potem już jej nie słychać, a Pete zna głos, który zastępuje głos siostry. Bóg świadkiem, że wolałby go nie znać. – Cześć, Peter – mówi Czerwonousty. – Jesteś w drodze? Pete nie potrafi wykrztusić ani słowa. Język przykleił mu się do podniebienia. Autobus zatrzymuje się na rogu Elm i Breckenridge Terrace, to jego przystanek, ale on stoi jak wryty. – Nie musisz odpowiadać i nie musisz wracać do domu, bo jak wrócisz, nikogo tu nie zastaniesz. – On kłamie! – krzyczy Tina. – Mama jest… Potem wyje. – Nie waż się zrobić jej krzywdy – mówi Pete. Nieliczni pasażerowie nie oglądają się znad gazet i czytników, bo jest w stanie mówić tylko szeptem. – Nie waż się zrobić krzywdy mojej siostrze. – Nie zrobię, jeżeli się zamknie. Musi być cicho. Ty też, i masz mnie słuchać. Ale najpierw odpowiesz mi na dwa pytania. Dzwoniłeś na policję? – Nie. – Dzwoniłeś do kogokolwiek? – Nie. – Pete kłamie bez wahania. – Dobrze. Doskonale. W takim razie przechodzimy do słuchania. Słuchasz mnie? Korpulentna kobieta z zakupami, dysząc, ładuje się do autobusu. Pete wysiada, gdy tylko schodzi mu z drogi. Idzie przed siebie jak chłopiec we śnie, z telefonem przyklejonym do ucha.

– Zabieram twoją siostrę w bezpieczne miejsce. Takie, w którym możemy się spotkać, gdy będziesz miał notesy. Pete już chce powiedzieć, że wcale nie muszą tego robić w ten sposób, że chętnie powie Czerwonoustemu, gdzie one są, ale dociera do niego, że byłby to duży błąd. Gdy tylko Czerwonousty dowie się, że notesy są w piwnicy Birch Street Rec, Tina przestanie mu być potrzebna żywa. – Jesteś tam, Peter? – T… tak. – No, mam nadzieję. Idź po notesy. Kiedy będziesz je miał, ale nie wcześniej, zadzwoń na telefon siostry. Jeżeli zadzwonisz z innego powodu, zrobię jej krzywdę. – Czy mojej matce nic się nie stało? – Jest cała i zdrowa, tyle że związana. Nie martw się o nią i nie trać czasu na powrót do domu. Zasuwaj po notesy, a potem do mnie zadzwoń. Po tych słowach Czerwonousty się rozłącza. Pete nie zdążył mu powiedzieć, że musi wrócić do domu, bo potrzebuje wózka Tiny, żeby przewieźć notesy. No i klucza do domu kultury. Odwiesił go na tablicę w gabinecie ojca, a bez niego nie wejdzie do środka.

43

Morris wsuwa różowy telefon Tiny do kieszeni, a potem wyszarpuje kabel z komputera na biurku. – Obróć się. Ręce za plecy. – Czy pan ją zastrzelił? – Po policzkach Tiny płyną łzy. – Czy to był ten dźwięk? Czy zastrzelił pan moją mat… Morris policzkuje ją, i to mocno. Krew tryska jej z nosa i z kącika ust. Oczy dziewczynki są wielkie z przerażenia. – Zamknij jadaczkę i odwróć się wreszcie. Ręce za plecy. Tina, szlochając, wykonuje polecenie. Morris wiąże jej nadgarstki i okrutnie zaciska supły. – Aua! Za mocno! – Jakoś to zniesiesz. – Morris zastanawia się mimochodem, ile nabojów zostało w pistolecie starego kumpla. Wystarczą dwa: jeden dla złodzieja, a drugi dla jego siostry. – Idziemy. Na dół. Przez drzwi kuchenne. Raz-dwa. Raz-dwa. Dziewczynka odwraca się do niego, oczy ma wielkie, przekrwione i rozedrgane od łez. – Czy pan mnie zgwałci? – Nie – odpowiada Morris, a potem dodaje coś, co brzmi jeszcze bardziej przerażająco, ponieważ ona tego nie rozumie: – Nie popełnię drugi raz tego błędu.

44

Linda odzyskuje przytomność, patrzy w sufit. Wie, gdzie się znajduje, w gabinecie Toma, ale nie ma pojęcia, co się z nią stało. Prawa strona głowy pali ją jak ogniem, a ręka, którą podnosi do twarzy, jest mokra od krwi. Ostatnie wspomnienie to Peggy Moran mówiąca, że Tina źle się poczuła w szkole. Jedź po nią, weź ją do domu, powiedziała Peggy. Ja tu zostanę. Nie, Linda pamięta coś jeszcze. Coś, co ma związek z tajemniczymi pieniędzmi. Miałam porozmawiać o nich z Pete’em, myśli. Wyciągnąć z niego jakieś odpowiedzi. Czekałam, aż wróci, i dla zabicia czasu stawiałam pasjansa na komputerze Toma, a potem… Potem ciemność. A teraz ten straszny ból głowy, jakby ktoś bez przerwy trzaskał drzwiami. To jeszcze gorsze niż migrena, która czasem ją dręczy. Gorsze niż poród. Linda próbuje podnieść głowę i nawet jej się to udaje, ale wtedy cały świat pojawia się i gaśnie w rytm bicia serca, najpierw się kurczy, a potem rozkwita, a każdemu cyklowi towarzyszy potworne cierpienie… Linda patrzy w dół i widzi, że jej szara sukienka zrobiła się błotnistosina. O Boże, myśli, ile krwi. Miałam wylew? Krwotok mózgowy? Na pewno nie, wtedy krwawienie jest tylko wewnętrzne, ale cokolwiek się stało, Linda potrzebuje pomocy. Potrzebuje karetki, ale nie jest w stanie skierować ręki po telefon. Dłoń unosi się z podłogi, drży i znów opada. Linda gdzieś w pobliżu słyszy jęk bólu, a potem płacz, który rozpoznałaby wszędzie, nawet umierając (co, jak przypuszcza, może właśnie ma miejsce). To Tina. Lindzie udaje się podeprzeć na zakrwawionej dłoni, co wystarczy, żeby wyjrzeć przez okno. Widzi, że jakiś człowiek goni Tinę po schodkach do ogrodu. Mała ma ręce związane za plecami. Linda zapomina o bólu, zapomina, że potrzebuje karetki. Ktoś włamał się do domu, a teraz porywa jej córkę. Musi go powstrzymać. Musi wezwać policję. Próbuje wspiąć się na obrotowy fotel za biurkiem, ale w pierwszej chwili tylko drapie dłonią o siedzenie. Gwałtownie dźwiga się z podłogi i przez moment ból jest tak silny, że cały świat robi się biały, ale Linda siłą woli nie traci

przytomności i chwyta za podłokietniki. Kiedy odzyskuje wzrok, mężczyzna właśnie otwiera tylną furtkę i pcha Tinę przed sobą. Pędzi ją jak zwierzę do rzeźni. Wracaj tu z nią! – krzyczy Linda. Nie rób krzywdy mojej córeczce! Ale tylko w swojej głowie. Gdy próbuje się podnieść, fotel się obraca i Linda traci chwyt. Świat ciemnieje. Linda słyszy obrzydliwy odgłos dławienia i zanim straci przytomność, ma jeszcze czas pomyśleć: Czy to ja?

Więcej na: www.ebook4all.pl

45

Po przejeździe przez rondo wcale nie jest w dechę. Zamiast pustej ulicy mają przed sobą korek oraz dwie pomarańczowe tablice, jedną z napisem: RUCH WAHADŁOWY, a drugą: ROBOTY DROGOWE. Sznur samochodów czeka na swoją kolej, a tymczasem facet z flagą przepuszcza ruch od strony centrum. Po trzech minutach bezczynności, z której każda wlecze się jak godzina, Hodges każe Jerome’owi jechać bocznymi ulicami. – Chciałbym, ale utknęliśmy. – Chłopak wskazuje kciukiem przez ramię pojazdy ciągnące się już prawie do ronda. Do tej pory Holly cały czas siedziała pochylona nad iPadem i stukała w ekran. Teraz podnosi wzrok. – Jedź chodnikiem – mówi, po czym wraca do swego magicznego tabletu. – Po drodze są skrzynki pocztowe, Hollyberry – odpowiada Jerome. – I ogrodzenie. Chyba nie ma miejsca. Holly jeszcze raz rzuca okiem. – Jest. Może trochę się otrzemy, ale dla tego samochodu to nie pierwszyzna. Jedź. – Kto zapłaci grzywnę, jak mnie aresztują za jazdę pod wpływem bycia czarnym? Ty? Holly przewraca oczami. Jerome patrzy na Hodgesa, który wzdycha i kiwa głową. – Ona ma rację. Starczy miejsca. Ja zapłacę. Jerome skręca w prawo. Mercedes ociera się o zderzak następnego samochodu, a potem wskakuje na chodnik. Zbliża się pierwsza skrzynka. Jerome zjeżdża jeszcze bardziej na prawo, teraz już całkiem opuścił jezdnię. Słychać łoskot, gdy lewa strona samochodu wyrywa skrzynkę ze słupka, a potem długi zgrzyt, kiedy prawa ociera się o ogrodzenie. Jakaś kobieta w szortach i bluzce wiązanej na szyi właśnie kosi swój trawnik. Wrzeszczy na nich, gdy prawa strona tego niemieckiego u-boota zrywa tabliczkę z napisem ZAKAZ WSTĘPU, ZAKAZ

NAGABYWANIA, ZAKAZ HANDLU OBWOŹNEGO. Kobieta biegnie na podjazd, wciąż coś wykrzykując. Potem już tylko patrzy, mruży oczy i osłania je dłonią. Hodges widzi ruch jej ust. – O, super – mówi Jerome. – Spisuje twój numer rejestracyjny. – Po prostu jedź – odpowiada Holly. – Jedź, jedź, jedź. – A potem, bez chwili przerwy: – Czerwonousty to Morris Bellamy. Tak się nazywa. Teraz krzyczy na nich facet z flagą. Robotnicy odkopujący rurę kanalizacyjną, która biegnie pod ulicą, tylko się gapią. Niektórzy się śmieją. Jeden puszcza oko do Jerome’a i wykonuje taki gest, jakby przechylał butelkę. Wreszcie przejeżdżają. Mercedes z łoskotem wraca na jezdnię. Pojazdy zmierzające na północ stoją za nimi w korku, więc ulica jest cudownie pusta. – Sprawdziłam w miejskich rejestrach podatkowych – mówi Holly. – Kiedy w siedemdziesiątym ósmym roku zamordowano Johna Rothsteina, podatki przy Sycamore Street dwadzieścia trzy płaciła Anita Elaine Bellamy. Wrzuciłam jej nazwisko do Google’a i wyskoczyło mi ponad pięćdziesiąt trafień, bo jest dość znaną badaczką, ale tylko jedno trafienie się liczy. W tym samym roku jej syn został skazany za gwałt ze szczególnym okrucieństwem. Tutaj, w mieście. Dostał dożywocie. W jednym z artykułów jest jego zdjęcie. Patrz. – Podaje iPada Hodgesowi. Morrisa Bellamy’ego sfotografowano na schodach sądu, który Hodges dobrze pamięta, choć piętnaście lat temu zastąpiono go tą betonową ohydą przy Government Square. Po obu stronach idą detektywi. Hodges kojarzy jednego z nich, to Paul Emerson, dobry gliniarz, od dawna na emeryturze. Na zdjęciu ubrany jest w garnitur. Drugi detektyw również, a swój płaszcz przerzucił przez ręce Bellamy’ego, żeby ukryć kajdanki. Bellamy także ma garnitur, co oznacza, że zdjęcie zrobiono albo w trakcie procesu, albo tuż po ogłoszeniu wyroku. Fotografia jest czarno-biała, co jeszcze bardziej podkreśla kontrast między bladą cerą Bellamy’ego a ciemnymi ustami. Wygląda prawie jak uszminkowany. – To na pewno on – mówi Holly. – Jeśli zadzwonisz do więzienia stanowego, założę się o sześć tysięcy dolców, że go wypuścili. – Nie warto się zakładać – odpowiada Hodges. – Jerome, ile jeszcze do Sycamore Street? – Dziesięć minut. – To ocena pewna czy optymistyczna? Jerome niechętnie odpowiada:

– No… może troszkę optymistyczna. – Rób, co się da, i postaraj się nikogo nie przej… Odzywa się komórka Hodgesa. To Pete. Jest zdyszany. – Dzwonił pan na policję? – Nie. Policja pewnie już ma numer rejestracyjny samochodu Holly, ale Hodges nie widzi powodu, żeby mu to mówić. Chłopak wydaje się jeszcze bardziej zdenerwowany niż do tej pory. Wręcz oszalały. – Nie może pan tego zrobić. Pod żadnym pozorem. On ma moją siostrę. Mówi, że jak nie dostanie notesów, to ją zabije. Oddam mu je. – Pete, nie… Ale Hodges nie ma już rozmówcy. Pete przerwał połączenie.

46

Morris gna Tinę ścieżką. W pewnym momencie wystająca gałąź rozrywa jej cienką bluzkę i do krwi drapie ją w ramię. – Proszę pana, nie mogę tak szybko! Zaraz się przewrócę! Morris wali ją w tył głowy powyżej kucyka. – Nie strzęp sobie jęzora, flądro. Ciesz się, że nie każę ci biec. Kiedy przechodzą przez strumyk, trzyma ją za ramiona, żeby nie straciła równowagi i nie wpadła do wody, a gdy docierają do miejsca, w którym kończą się zarośla oraz karłowate drzewa, a zaczyna teren domu kultury, mówi, żeby się zatrzymała. Boisko do baseballu jest puste, ale na spękanym asfalcie boiska do koszykówki gra kilku chłopców. Są rozebrani do pasa, połyskują im ramiona. To zbyt gorący dzień na sporty na świeżym powietrzu i pewnie dlatego jest ich tak niewielu. Morris rozwiązuje Tinę. Dziewczynka wzdycha z ulgą i zaczyna rozcierać nadgarstki poorane głębokimi czerwonymi bruzdami. – Pójdziemy wzdłuż linii drzew – mówi Morris. – Tamci chłopcy zobaczą nas wyraźnie, dopiero gdy wyjdziemy z cienia przy budynku. Jeśli się przywitają, masz im pomachać, uśmiechnąć się i iść dalej. Ot, tatuś z córeczką wyszli sobie na spacer. Rozumiesz? – T… tak. – Jeżeli zaczniesz krzyczeć albo wzywać pomocy, wpakuję ci kulę w łeb. To też rozumiesz? – Tak. Czy pan zastrzelił moją matkę? Zastrzelił ją pan, prawda? – Oczywiście, że nie. Strzeliłem w sufit, żeby się uspokoiła. Nic jej nie jest i tobie też nic się nie stanie, jeżeli będziesz robić, co ci każę. Idziemy. Ruszają cieniem, nieskoszona trawa prawego zapola szeleści o spodnie Morrisa oraz dżinsy Tiny. Chłopcy są zupełnie pochłonięci grą, więc wcale się nie rozglądają, choć gdyby to zrobili, jaskrawożółta bluzka Tiny odcinałaby się od zieleni drzew jak flaga ostrzegawcza. Gdy docierają na tyły domu kultury, Morris prowadzi dziewczynkę obok subaru swego starego kumpla, nie spuszczając z oczu chłopaków na boisku. Kiedy

ceglany bok budynku przesłania mu widok, ponownie wiąże jej ręce za plecami. Tak blisko Birch Street nie warto ryzykować. Przy tej ulicy jest mnóstwo domów. Widzi, że Tina bierze głęboki oddech, więc łapie ją za ramię. – Nie waż się krzyczeć, koleżanko. Otwórz tylko gębę, to ci ją obiję. – Błagam, niech pan nie robi mi krzywdy – szepcze Tina. – Zrobię wszystko, co pan będzie chciał. Morris kiwa głową usatysfakcjonowany. To się nazywa mądra odpowiedź. – Widzisz tamto okno w piwnicy? To otwarte? Połóż się na ziemi, obróć się na brzuch i zeskocz do środka. Tina kuca i zagląda w mrok. Potem podnosi głowę i patrzy na niego, twarz ma spuchniętą. – Tam jest za wysoko! Spadnę! Morris, poirytowany, kopie ją w ramię. Dziewczynka krzyczy. On pochyla się i przykłada lufę pistoletu do jej skroni. – Powiedziałaś, że zrobisz wszystko, co będę chciał, a ja chcę właśnie tego. Złaź przez okno, gówniaro, albo wpakuję ci kulkę w ten twój mały móżdżek. Morris zastanawia się, czy mówi serio. Stwierdza, że tak. Małe dziewczynki też gówno znaczą. Tina ze łzami w oczach przeciska się przez okno. W połowie drogi waha się i patrzy na Morrisa błagalnym wzrokiem. Mężczyzna robi nogą zamach, żeby kopnąć ją w twarz. Tina zeskakuje, a potem krzyczy, chociaż Morris wyraźnie jej tego zabronił. – Moja kostka! Chyba złamałam kostkę! Morris w dupie ma jej kostkę. Prędko rozgląda się, żeby się upewnić, że wciąż nikt go nie obserwuje, a potem przeciska się przez okno do piwnicy Birch Street Rec. Zeskakuje na zamknięty karton, który poprzednio posłużył mu za stopień. Siostra złodzieja chyba źle na nim wylądowała i spadła na podłogę. Nogę ma skręconą, już zaczyna puchnąć. Dla Morrisa Bellamy’ego to też gówno znaczy.

47

Pan Hodges ma tysiąc pytań, ale Pete nie ma czasu na nie odpowiadać. Kończy rozmowę i biegnie Sycamore Street do swojego domu. Uznał, że wyciągnięcie starego wózka zajęłoby za dużo czasu; w domu kultury wymyśli inny sposób przetransportowania notesów. Teraz potrzebuje już tylko kluczy do budynku. Wbiega po nie do gabinetu ojca i staje jak wryty. Matka leży na podłodze obok biurka, jej niebieskie oczy świecą spod krwawej maski. Krew jest również na jej sukience, na otwartym laptopie taty, na fotelu przy biurku i na szybie za jej plecami. Z głośników komputera brzęczy muzyka i Pete nawet w nerwach rozpoznaje melodię. Mama stawiała pasjansa. Po prostu stawiała pasjansa, czekając na jego powrót, i nikomu nie wadziła. – Mamo! – Pete rzuca się do niej z płaczem. – Moja głowa. Obejrzyj mi głowę. Pete pochyla się nad matką, rozgarnia włosy posklejane krwią i widzi bruzdę, która biegnie od skroni, a kończy się z tyłu głowy. W jednym miejscu, w połowie bruzdy, dostrzega coś szarobiałego. To czaszka, myśli. Niedobrze, ale przynajmniej to nie mózg, Boże, błagam, mózg jest miękki, mózg by się wylewał. To tylko czaszka. – Był tu jakiś człowiek – mówi matka. Słowa przychodzą jej z trudem. – Zabrał… Tinę. Słyszałam jej krzyk. Musisz… Jezu Chryste, ale mi dzwoni w głowie. Pete waha się przez niekończącą się sekundę, miota się między potrzebą pomocy matce a potrzebą ratowania siostry. Gdyby tylko to był koszmar, myśli. Gdybym tylko mógł się obudzić. Najpierw mama. Mama w pierwszej kolejności. Pete chwyta telefon z biurka ojca. – Cicho, mamo. Nic więcej nie mów i się nie ruszaj. Matka, znużona, zamyka oczy. – Czy on przyszedł po pieniądze? Te pieniądze, które znalazłeś? – Nie, po coś, co znalazłem oprócz nich – odpowiada Pete, a potem wciska trzy cyfry, których nauczył się w podstawówce. – Dziewięćset jedenaście – odzywa się jakaś kobieta. – Proszę opisać sytuację.

– Postrzelili moją mamę. Sycamore Street dwadzieścia trzy. Natychmiast przyślijcie karetkę. Krwawi jak szalona. – Jak się pan naz… Pete się rozłącza. – Mamo, muszę lecieć. Muszę uratować Tinę. – Uważaj… na siebie. – Matka zaczyna bełkotać. Wciąż ma zamknięte oczy i Pete widzi z przerażeniem, że krew jest nawet na jej rzęsach. To jego wina, to wszystko jego wina. – Uważaj… na… Tin… Milknie, ale oddycha. Boże, błagam, niech nie przestaje oddychać. Pete bierze klucz do głównych drzwi Birch Street Rec z tablicy z nieruchomościami ojca. – Nic ci nie będzie, mamo. Przyjedzie karetka. I przyjaciele. – Rusza do drzwi, a potem coś przychodzi mu do głowy, więc zawraca. – Mamo? – Coo… – Czy tata jeszcze pali? Nie otwierając oczu, matka mówi: – Myśli… że… o tym… nie wiem. Prędko – bo trzeba to zrobić, zanim przyjedzie Hodges i spróbuje powstrzymać go przed tym, co musi zrobić – Pete zaczyna przeszukiwać szuflady biurka ojca. Na wszelki wypadek, myśli. Na wszelki wypadek.

48

Tylna furtka jest uchylona. Pete tego nie zauważa. Biegnie ścieżką. Zbliżajac się do strumienia, mija skrawek cienkiego żółtego materiału, który zwisa z wystającej gałęzi. Dociera nad wodę i niemal nieświadomie obraca się, żeby spojrzeć w miejsce, gdzie zakopany jest kufer. Kufer, który wywołał cały ten koszmar. Przy kamieniach u stóp skarpy Pete nagle się zatrzymuje. Szeroko otwiera oczy. Miękną pod nim nogi. Ciężko siada na trawie i patrzy w płytką, spienioną wodę, którą przemierzał już tyle razy, często w towarzystwie siostrzyczki, paplającej o tym, co ją akurat interesowało. O Pani Beasley. O SpongeBobie. O przyjaciółce, Ellen. O ulubionym pudełku na kanapki. O ulubionych ciuchach. Na przykład o cienkiej żółtej bluzce z bufiastymi rękawami. Mama powtarza, żeby nie nosiła jej tak często, bo trzeba ją oddawać do pralni. Czy Tinka miała ją na sobie dziś rano, gdy wychodziła do szkoły? Wydaje się, że to było sto lat temu, ale chyba… Chyba tak. Zabieram ją w bezpieczne miejsce, powiedział Czerwonousty. Takie, w którym możemy się spotkać, gdy już będziesz miał notesy. Czy to możliwe? Oczywiście, że tak. Skoro Czerwonousty wychował się w domu Pete’a, to musiał bywać w domu kultury. Dopóki nie zamknęli Birch Street Rec, chodziły tam wszystkie dzieci z okolicy. I musiał wiedzieć o ścieżce, bo kufer był zakopany niecałe dwadzieścia kroków od miejsca, w którym przecina strumyk. Ale nie wie o notesach, myśli Pete. Jeszcze nie. Chyba że znalazł je od czasu ostatniej rozmowy. Jeśli tak, to już je zabrał. Już go nie ma. To nic, o ile zostawił Tinę przy życiu. No bo dlaczego nie? Po co miałby ją zabijać, jeżeli zdobył to, na czym mu zależy? Z zemsty, myśli chłodno Pete. Żeby odegrać się na mnie. Jestem złodziejem, który zabrał jego notesy, uderzyłem go butelką i uciekłem z księgarni, więc zasługuję na karę.

Kiedy wstaje, jest lekko zamroczony. Uczucie mija, a wtedy Pete przecina strumyk. Po drugiej stronie znowu rusza biegiem.

49

Drzwi frontowe domu przy Sycamore Street 23 stoją otworem. Hodges wyskakuje z mercedesa, zanim jeszcze Jerome w pełni go zatrzyma. Wbiega do budynku z jedną ręką w kieszeni, ponieważ ściska w niej Happy Slappera. Słyszy brzękliwą muzykę, którą dobrze zna po wielu godzinach stawiania pasjansa na komputerze. Rusza za tym dźwiękiem i znajduje kobietę siedzącą – rozciągniętą – obok biurka we wnęce przerobionej na gabinet. Połowa jej twarzy jest opuchnięta i zalana krwią. Kobieta patrzy na niego, usiłując skupić wzrok. – Pete – mówi, a potem: – Zabrał Tinę. Hodges przyklęka i ostrożnie rozgarnia jej włosy. To, co widzi, jest brzydkie, ale mogło być znacznie gorzej. Ta kobieta wygrała jedyną loterię, która ma znaczenie. Pocisk wyrył bruzdę długości piętnastu centymetrów, w jednym miejscu odsłaniając czaszkę, ale to jej nie zabije. Straciła jednak dużo krwi, pewnie jest w szoku i ma wstrząśnienie mózgu. To nie pora, żeby ją przesłuchiwać, ale trzeba to zrobić. Morris Bellamy zostawia za sobą szlak przemocy, a Hodges wciąż jest na jego niewłaściwym końcu. – Holly. Dzwoń po karetkę. – Pete… już dzwonił – mówi Linda i w tym momencie słyszą syrenę, zupełnie jakby przyzwała ją swoim słabym głosem. Dźwięk jest odległy, ale szybko się zbliża. – Zanim… wyszedł. – Pani Saubers, czy to Pete zabrał Tinę? To chce pani powiedzieć? – Nie. On. Ten człowiek. – Czy miał czerwone usta? – pyta Holly. – Czy człowiek, który zabrał Tinę, miał czerwone usta? – Irlandzkie… usta. Ale nie był… rudy. Siwy. Stary. Czy ja umrę? – Nie – odpowiada Hodges. – Ratunek jest w drodze. Ale musi nam pani pomóc. Czy wie pani, dokąd poszedł Peter? – Tyłem. Przez… furtkę. Widziałam. Jerome patrzy przez okno. Furtka jest uchylona. – Co tam jest?

– Ścieżka – mówi kobieta z wysiłkiem. – Chodziły nią dzieci… do domu kultury. Zanim go zamknęli. Wziął… Chyba wziął klucz. – Pete? – Tak… Wzrok kobiety biegnie w stronę tablicy z mnóstwem kluczy. Jednego brakuje. Nadruk pod spodem brzmi: BIRCH ST. REC. Hodges podejmuje decyzję. – Jerome, idziesz ze mną. Holly, zostań z panią Saubers. Zmocz szmatę zimną wodą i przyłóż jej do głowy. – Wciąga powietrze. – Ale najpierw zadzwoń na policję. Poproś mojego dawnego partnera. Huntleya. Spodziewa się dyskusji, ale Holly tylko kiwa głową i sięga po telefon. – Wziął jeszcze zapalniczkę ojca – mówi Linda. Wydaje się trochę przytomniejsza. – Nie wiem po co. I puszkę ronsona. Jerome patrzy pytająco na Hodgesa, a ten mówi: – To płyn do zapalniczek.

50

Pete idzie w cieniu drzew tak jak wcześniej Morris i Tina, ale chłopcy grający w koszykówkę poszli już do domów na obiad. Boisko jest puste, tylko wrony wyjadają rozsypane czipsy. Pete widzi małe auto zaparkowane przy rampie załadunkowej. Właściwie to jest tam ukryte, a indywidualna tablica rejestracyjna rozwiewa wszelkie wątpliwości, jakie nadal mógł mieć. Czerwonousty rzeczywiście tu jest i na pewno nie wprowadził Tiny przednimi drzwiami. Drzwi wychodzą na ulicę, gdzie o tej porze jest spory ruch, a poza tym on przecież nie ma klucza. Pete mija samochód. Przy rogu budynku klęka i rozgląda się. Jedno z piwnicznych okien jest otwarte. Ktoś wydeptał trawę i chwasty, które je zasłaniały. Pete słyszy męski głos. Są tam na dole. Tak jak notesy. Pytanie, czy Czerwonousty już je znalazł. Pete wycofuje się i opiera plecami o rozgrzane słońcem cegły. Zastanawia się, co teraz robić. Myśl, nakazuje sobie. Sam wplątałeś w to Tinę i sam musisz ją z tego wyciągnąć, więc myśl, do cholery! Tylko że nie jest w stanie. Jego głowę wypełnia biały szum. W jednym z niewielu wywiadów, jakich w ogóle udzielił, wiecznie drażliwy John Rothstein wyraził zdegustowanie pytaniem o to, skąd czerpie pomysły. Pomysły biorą się znikąd, oznajmił. Przychodzą bez toksycznego wpływu intelektu autora. Pomysł, który teraz wpada Pete’owi do głowy, również przychodzi znikąd. Jest zarazem okropny i okropnie kuszący. Nie zadziała, jeśli Czerwonousty znalazł notesy, ale w takim przypadku nic już nie zadziała. Pete wstaje i obchodzi wielki ceglany sześcian od drugiej strony, po drodze ponownie mijając zielone auto z wszystko mówiącą rejestracją. Zatrzymuje się na rogu budynku od frontu i patrzy na jadące po Birch Street auta ludzi wracających do domów. Czuje się tak, jakby oglądał przez okno inny świat, taki, w którym panuje normalność. Przeprowadza szybką inwentaryzację: komórka, zapalniczka Zippo, puszka płynu. Ta ostatnia znajdowała się w dolnej szufladzie biurka ojca razem z jego zapalniczką. Pete potrząsa nią i stwierdza, że jest tylko w połowie pełna, ale to w zupełności wystarczy.

Wychodzi za róg, tak że widać go już z ulicy. Stara się iść normalnym krokiem i ma nadzieję, że nikt – na przykład pan Evans, jego dawny trener baseballu – go nie zawoła. Nikt go nie woła. Tym razem Pete już wie, który z dwóch kluczy jest właściwy, i tym razem zamek bez trudu się obraca. Pete powoli otwiera drzwi, wchodzi do korytarza, a potem delikatnie je za sobą zamyka. W środku pachnie stęchlizną i jest okrutnie gorąco. W trosce o Tinę ma nadzieję, że w piwnicy jest chłodniej. Ależ ona musi się bać, myśli. Zakładając, że jeszcze żyje i cokolwiek czuje, odpowiada szeptem zły głos w jego głowie. Równie dobrze Czerwonousty mógł stać nad jej zwłokami i gadać sam do siebie. Jest szalony, a szaleńcy tak robią. Po lewej ręce Pete’a są schody na pierwsze piętro, na które składa się jedna duża przestrzeń długości całego budynku. Oficjalnie to pomieszczenie nosi nazwę Sala Spotkań North Side, ale dzieci używały innej, którą Czerwonousty pewnie pamięta. Siadając na schodach, żeby zdjąć buty (jego kroków nie może być słychać), Pete znowu myśli: Ja ją w to wciągnąłem i ja muszę ją uratować. Nikt inny. Dzwoni na komórkę siostry. W dole rozlega się stłumiony, lecz charakterystyczny dzwonek z piosenką znanej kapeli. Czerwonousty odbiera natychmiast. – Witaj, Peter. – Jest już chyba spokojniejszy. Opanowany. Dla planu Pete’a może to dobrze, a może źle. Sam nie wie. – Masz notesy? – Tak. Czy mojej siostrze nic się nie stało? – Wszystko z nią w porządku. Gdzie jesteś? – To dość zabawne – mówi Pete… i jeśli się nad tym zastanowić, to rzeczywiście. – Jimmy’emu Goldowi na pewno by się spodobało. – Nie mam nastroju na zagadkowe żarty. Załatwmy naszą sprawę i miejmy się nawzajem z głowy, dobrze? Gdzie jesteś? – Pamięta pan Sobotni Pałac Filmowy? – Co ty… – Czerwonousty milknie. Myśli. – Mówisz o sali spotkań, gdzie puszczali te tandetne… – Znowu milknie, bo wreszcie do niego dociera. – Jesteś… tutaj?! – Tak. A pan jest w piwnicy. Widziałem samochód. Przez cały czas był pan może trzydzieści metrów od notesów. – Nawet znacznie bliżej, myśli Pete. – Niech pan po nie przyjdzie.

Przerywa rozmowę, zanim Czerwonousty zdąży spróbować zmienić warunki na bardziej korzystne dla siebie. Z butami w ręku biegnie na palcach do kuchni. Musi się schować, zanim Czerwonousty wyjdzie po schodach z piwnicy. Jeśli mu się uda, może wszystko będzie dobrze. Jeśli nie, on i siostra pewnie zginą razem. W dole, głośniej od dzwonka telefonu – znacznie głośniej – rozlega się okrzyk bólu Tiny. Ona wciąż żyje, myśli Pete, a potem: Gnój ją skrzywdził. Tylko że to nieprawda. Sam ją skrzywdziłem. To wszystko moja wina. Moja, moja, moja.

51

Siedząc na pudle z napisem SPRZĘT KUCHENNY, Morris zamyka telefon Tiny i z początku tylko mu się przygląda. Teraz pozostaje właściwie wyłącznie jedno pytanie, jedno jedyne, które wymaga odpowiedzi: czy chłopak mówi prawdę, czy kłamie? Morris sądzi, że mówi prawdę. W końcu obaj wychowali się przy Sycamore Street i obaj chodzili w soboty na seanse filmowe na piętrze, siedzieli na składanych krzesłach i zajadali popcorn sprzedawany przez lokalne harcerki. To logiczne, że obaj wybrali na kryjówkę ten opuszczony budynek znajdujący się blisko domu i zakopanego kufra. Ostatecznie przeważa treść tabliczki, którą Morris widział przed wejściem podczas pierwszego rekonesansu: DZWOŃ DO THOMAS SAUBERS NIERUCHOMOŚCI. Skoro to ojciec Petera sprzedaje ten budynek, chłopak mógł z łatwością podwędzić klucz. Morris łapie Tinę za ramię i ciągnie ją w kierunku pieca, olbrzymiej zakurzonej staroci w kącie pomieszczenia. Mała znów wydaje z siebie ten swój irytujący jęk, bo spróbowała oprzeć ciężar ciała na spuchniętej kostce, która się pod nią ugięła. Morris ponownie musi ją spoliczkować. – Zamknij się – mówi. – Przestań być taką marudną flądrą. Kabel od komputera jest za krótki, żeby ją dobrze przywiązać, ale na ścianie wisi odrutowana latarnia owinięta paroma metrami pomarańczowego przewodu elektrycznego. Latarnia jest mu niepotrzebna, ale przewód to istny dar niebios. Morris myślał, że nie może już być bardziej wściekły na tego złodzieja, ale się mylił. Jimmy’emu Goldowi na pewno by się spodobało, powiedział chłopak. Jakim prawem śmiał przywołać twórczość Johna Rothsteina? Twórczość Rothsteina jest jego! – Odwróć się. Tina nie robi tego dostatecznie szybko, żeby usatysfakcjonować Morrisa, który nadal jest zły na jej brata. Łapie ją za ramiona i sam ją obraca. Tym razem Tina nie krzyczy, ale z mocno zaciśniętych ust wyrywa się jęknięcie. Jej żółta bluzka jest teraz umazana piwnicznym brudem. Morris przywiązuje pomarańczowy przewód elektryczny do kabla komputerowego, którym spętane są jej nadgarstki, a potem przerzuca latarnię

przez jedną z rur pieca. Mocno naciąga przewód, co wywołuje kolejne jęknięcie dziewczynki, bo jej nadgarstki zostają poderwane prawie do łopatek. Morris przywiązuje ten nowy sznur podwójnym węzłem, myśląc: Notesy były tu cały czas, a on myśli, że to śmieszne? Już ja mu dam śmieszne, dam mu tyle, ile tylko wytrzyma. Umrze ze śmiechu. Schyla się i opiera dłonie na kolanach, żeby spojrzeć w oczy siostrze złodzieja. – Idę na górę odebrać to, co do mnie należy, koleżanko. I zabić twojego wkurzającego braciszka. A potem tu wrócę i zabiję ciebie. – Całuje ją w czubek nosa. – Twoje życie już się skończyło. Pomyśl o tym, kiedy mnie nie będzie. Potem rusza truchtem w kierunku schodów.

52

Pete jest w spiżarni, na lewo od przebarwionego kwadratu linoleum, gdzie niegdyś stała kuchenka gazowa przemysłowych rozmiarów. Drzwi są tylko ledwie uchylone, ale to wystarczy, żeby zobaczyć, jak Czerwonousty przebiega obok nich z małym czerwono-czarnym pistoletem w jednej ręce, a komórką Tiny w drugiej. Pete słucha echa jego kroków, które przecinają pomieszczenia na parterze, a gdy tylko zmieniają się w łup-łup-łup butów na schodach do dawnego Sobotniego Pałacu Filmowego, pędzi w stronę zejścia do piwnicy. Po drodze odrzuca buty. Musi mieć wolne ręce. Poza tym chce, żeby Czerwonousty dokładnie wiedział, dokąd poszedł. Może to go spowolni. Na widok brata Tina szeroko otwiera oczy. – Pete! Zabierz mnie stąd! Pete doskakuje do niej i patrzy na plątaninę kabli – kabel biały, kabel pomarańczowy – którymi siostra ma spętane nadgarstki i jest przywiązana do pieca. Węzły są mocne, na ich widok ogarnia go rozpacz. Luzuje jeden z tych pomarańczowych, dzięki czemu ręce Tiny nieco opadają, odrobinę zmniejsza się nacisk na jej ramiona. Właśnie pracuje nad drugim, gdy wibruje mu komórka. Wilk nie znalazł nic na górze, więc oddzwania. Zamiast odebrać, Pete odwraca się od Tiny i biegnie do pudełka pod oknem. Z boku znajduje się nakreślony przez niego napis: SPRZĘT KUCHENNY. Na górze są ślady stóp. Pete wie, do kogo należą. – Co ty robisz? – pyta Tina. – Rozwiąż mnie! Ale uwolnienie siostry to tylko część problemu. Reszta to wyprowadzenie jej stąd, a Pete nie sądzi, żeby starczyło mu czasu, zanim wróci Czerwonousty. Widział nogę Tiny, tak spuchniętą, że teraz kostka prawie nie przypomina kostki. Czerwonousty nie zawraca już sobie głowy telefonem. Woła z góry. Krzyczy z góry. – Gdzie jesteś, skurwysynu jebany?! Dwie małe świnki w piwnicy i wilk na górze, myśli Pete. A my nie mamy nawet domku ze słomy, a co dopiero z cegieł. Zanosi na środek piwnicy karton, którego Czerwonousty użył jako stopnia, i rozchyla jego klapy. Tymczasem kroki przemierzają kuchnię na górze, są tak ciężkie, że pasy starej izolacji, która zwisa z sufitu między belkami, lekko się

kołyszą. Twarz Tiny to maska przerażenia. Pete wywraca karton i wysypuje lawinę moleskinowych notesów. – Pete! Co ty robisz? On tu idzie! Jakbym nie wiedział, myśli Pete, otwierając drugi karton. Gdy dodaje resztę notesów do sterty na podłodze, kroki na górze ustają. Czerwonousty znalazł buty. Uchyla drzwi do piwnicy. Zaczął być ostrożny. Stara się wszystko przemyśleć. – Peter? Odwiedzasz siostrę? – Tak – odpowiada Pete. – Odwiedzam ją z pistoletem w ręku. – Wiesz co? – mówi wilk. – Nie wierzę ci. Pete odkręca puszkę benzyny do zapalniczki. Oblewa nią kopiec opowiadań, wierszy i wściekłych pijackich tyrad, które często kończą się w pół zdania. A także dwie powieści zamykające historię popieprzonego Amerykanina nazwiskiem Jimmy Gold, który błąka się przez lata sześćdziesiąte, szukając odkupienia. Szukając – w jego własnych słowach – czegoś, co więcej niż gówno znaczy. Pete po omacku wyciąga zapalniczkę, która początkowo wymyka mu się z palców. Boże, na górze już widzi cień tego człowieka. I cień jego pistoletu. Tina ma oczy wielkie jak spodki, stoi spętana, nos i wargi ma umazane krwią. Sukinsyn ją bił, myśli Pete. Dlaczego to zrobił? Przecież to tylko dziecko. Ale przecież wie. Jego siostra była substytutem tego, kogo Czerwonousty naprawdę chce pobić. – Lepiej niech mi pan wierzy – mówi Pete. – To czterdziestkapiątka, znacznie większa niż ten pański. Była w biurku mojego ojca. Lepiej niech pan sobie po prostu stąd idzie. Tak będzie rozsądnie. Błagam, Boże, błagam! Ale głos Pete’a drży przy ostatnich słowach, zmienia się w piskliwy sopran tamtego trzynastolatka, który znalazł notatniki. Czerwonousty słyszy to, śmieje się i rusza do piwnicy. Pete znowu chwyta zapalniczkę – tym razem już mocno – a potem kciukiem otwiera pokrywkę, kiedy Czerwonousty cały pojawia się na schodach. Obraca kółko trące i dociera do niego, że w ogóle nie sprawdził, czy w zapalniczce jest paliwo. To niedopatrzenie w ciągu najbliższych dziesięciu sekund może kosztować życie jego i siostrę. Ale iskra daje silny żółty płomień. Peter trzyma zapalniczkę trzydzieści centymetrów nad stosem notesów. – Ma pan rację – mówi. – Nie mam pistoletu. Ale w biurku ojca znalazłem to.

53

Hodges i Jerome biegną przez boisko baseballowe. Jerome jest szybszy, ale Hodges, który od czasu zawału uzależnił się od regularnych ćwiczeń, niewiele mu ustępuje. Jerome zatrzymuje się na skraju żałosnego boiska do koszykówki i wskazuje zielone subaru zaparkowane obok rampy załadunkowej. Hodges odczytuje indywidualną tablicę rejestracyjną – BOOKS4U – i kiwa głową. Właśnie ruszają dalej, gdy z wnętrza dobiega wściekły wrzask: – Gdzie jesteś, skurwysynu jebany?! To na pewno Bellamy. A skurwysyn jebany to z pewnością Peter Saubers. Chłopak użył klucza ojca, co oznacza, że drzwi frontowe są otwarte. Hodges wskazuje na siebie, a potem na dom kultury. Jerome kiwa głową, ale cicho mówi: – Nie masz broni. – Fakt, lecz moje myśli są czyste, a siłę mam dziesięciu mężów. – Hę? – Zostań tu, Jerome. Mówię poważnie. – Jesteś pewien? – Tak. Nie masz aby noża, prawda? Nawet scyzoryka? – Nie. Niestety. – Dobra, rozejrzyj się. Znajdź jakąś butelkę. Na pewno dzieciaki przychodzą tu po zmroku pić piwo. Stłucz ją, a potem potnij opony. Jeśli coś pójdzie nie tak, to samochodem Hallidaya facet nie ucieknie. Twarz Jerome’a pokazuje, że nie podobają mu się potencjalne konsekwencje tego polecenia. Ściska Hodgesa za ramię. – Bill, nie odstawiaj kamikaze, słyszysz? Nie jesteś nikomu nic winien. – Wiem. W rzeczywistości myśli zupełnie inaczej. Cztery lata temu kobieta, którą kochał, zginęła w wybuchu przeznaczonym dla niego. Nie ma dnia, żeby nie wspominał Janey, nie ma nocy, żeby nie leżał w łóżku i nie myślał: Gdybym tylko był trochę szybszy. Trochę mądrzejszy. Tym razem również nie był dość szybki i dość mądry, a wmawianie sobie, że sytuacja rozwinęła się za szybko, na pewno nie uratuje tych dzieciaków z potencjalnie śmiertelnych tarapatów. Hodges wie tylko tyle, że ani Tina, ani jej

brat nie mogą dziś zginąć na jego warcie. Zrobi wszystko, co konieczne, żeby do tego nie dopuścić. Klepie Jerome’a w policzek. – Zaufaj mi, młody. Zrobię swoje. Ty zajmij się oponami. Możesz przy okazji wyciągnąć głowicę rozdzielacza albo coś w tym stylu. Rusza przed siebie i ogląda się tylko raz, dotarłszy na róg budynku. Jerome patrzy za nim nieszczęsnym wzrokiem, ale tym razem posłusznie zostaje z tyłu. Całe szczęście. Gorsze od tego, gdyby Bellamy zabił Petera i Tinę, byłoby jedynie to, gdyby zabił Jerome’a. Hodges wychodzi za róg i biegnie do drzwi frontowych budynku. Tak samo jak te przy Sycamore Street 23, stoją otworem.

54

Czerwonousty wpatruje się w stos moleskinów jak zahipnotyzowany. W końcu podnosi wzrok na Pete’a. Unosi też pistolet. – No, dalej – mówi Pete. – Niech pan strzela, zobaczymy, co się stanie, kiedy upuszczę zapalniczkę. Zdążyłem porządnie oblać tylko te na górze, ale płyn już spłynął. A notesy są stare. Spłoną błyskawicznie. A potem może i reszta gówna w tej piwnicy. – A więc mamy meksykański impas – stwierdza Czerwonousty. – Jedyny kłopot, Peter, jest taki, i mówię to z twojej perspektywy, że mój pistolet wytrzyma dłużej niż twoja zapalniczka. Co zrobisz, kiedy zabraknie ci paliwa? – Stara się brzmieć spokojnie, jakby panował nad sytuacją, ale jego wzrok jak piłeczka pingpongowa skacze między zapalniczką a notesami. Okładki tych na wierzchu lśnią wilgocią jak futro foki. – Zorientuję się, kiedy będzie blisko – odpowiada Pete. – Jak tylko płomień zacznie się kurczyć i zrobi się niebieski, to ją wypuszczę. I puf! – Nie wypuścisz. Górna warga wilka się unosi, odsłaniając te jego żółte zęby. Te jego kły. – Dlaczego nie? To tylko słowa. W porównaniu z moją siostrą gówno znaczą. – Naprawdę? – Czerwonousty kieruje lufę w stronę Tiny. – To zgaś zapalniczkę albo zastrzelę ją na twoich oczach. Jakieś palce boleśnie ściskają Pete’a za serce, kiedy widzi pistolet skierowany w brzuch siostry, ale nie zamyka pokrywki zippo. Zgina się i bardzo powoli pochyla z ogniem nad notesami. – Tu są dwie kolejne powieści o Jimmym Goldzie. Wiedział pan o tym? – Kłamiesz. – Czerwonousty wciąż mierzy do Tiny, ale jego wzrok, bezradnie, jak się wydaje, wraca do moleskinów. – Tylko jedna. O tym, że jedzie na zachód. – Dwie – powtarza Pete. – Uciekinier jedzie na zachód jest dobry, ale Uciekinier wznosi flagę to najlepsza rzecz, jaką Rothstein w życiu napisał. I do tego bardzo długa. Prawdziwie epicka. Szkoda, że nigdy pan jej nie przeczyta. Blade policzki mężczyzny rozpala rumieniec. – Jak śmiesz! Jak śmiesz mnie nęcić! Oddałem życie za te książki! Zabijałem za nie!

– Wiem – odpowiada Pete. – Ponieważ jest pan takim wielkim fanem, rzucę panu smaczny kąsek. W ostatnim tomie Jimmy znowu spotyka Andreę Stone. Co pan na to? Wilk szeroko otwiera oczy. – Andreę? Naprawdę? W jaki sposób? I co jest potem? W tych okolicznościach to kuriozalne pytanie, ale jednocześnie szczere. Autentyczne. Pete uświadamia sobie, że dla tego człowieka fikcyjna Andrea, pierwsza miłość Jimmy’ego, jest realna w taki sposób, w jaki nie jest realna Tina. Dla Czerwonoustego żaden żywy człowiek nie jest równie realny jak Jimmy Gold, Andrea Stone, pan Meeker, Pierre Retonne (znany również jako Dealer Samochodowy z Piekła Rodem) i cała reszta. To niewątpliwie świadczy o prawdziwym, głębokim szaleństwie, ale w takim razie Pete również musi być szalony, bo wie, co czuje ten obłąkaniec. Wie to dokładnie. Tak samo rozpromienił się z podniecenia, z osłupienia, kiedy Jimmy dostrzegł Andreę w Grant Parku podczas zamieszek w Chicago w 1968 roku. Autentycznie miał łzy w oczach. Te łzy, rozumie Pete – tak, nawet teraz, ba, szczególnie teraz, bo zależy od tego życie jego i siostry – świadczą o fundamentalnej sile iluzji. To dlatego tysiące ludzi płakały na wieść o tym, że Charles Dickens zmarł na wylew. To dlatego ktoś latami kładł róże na grobie Edgara Allana Poego 19 stycznia, w rocznicę urodzin pisarza. I to dlatego Pete nienawidziłby tego człowieka, nawet gdyby nie celował teraz z pistoletu do jego bezbronnej, drżącej siostry. Czerwonousty odebrał życie wielkiemu pisarzowi, i to dlaczego? Bo Rothstein śmiał poprowadzić swojego bohatera w kierunku, który mu się nie podobał? Tak, właśnie o to chodziło. Ten człowiek zrobił to z głębokiego przeświadczenia, że pisarstwo jest ważniejsze od pisarza. Pete powoli i z rozwagą kręci głową. – Wszystko jest w notesach. Uciekinier wznosi flagę zajmuje szesnaście. Mógłby pan to w nich przeczytać, ale ode mnie nie usłyszy pan ani słowa. – Pete się uśmiecha. – Nie mogę zdradzać fabuły. – Te notesy są moje, sukinsynu! Moje! – Będą popiołem, jeśli nie puści pan mojej siostry. – Petie, przecież ja nie mogę chodzić! – wyje Tina. Pete nie patrzy na nią. Patrzy tylko na Czerwonoustego. Tylko na wilka. – Jak się pan nazywa? Chyba zasługuję, żeby to wiedzieć. Czerwonousty wzrusza ramionami, jakby to już nie miało znaczenia.

– Morris Bellamy. – Niech pan rzuci broń, panie Bellamy. Niech pan ją kopnie pod piec. Wtedy zamknę zapalniczkę. Rozwiążę siostrę i pójdziemy. Dam panu dużo czasu na ucieczkę z notesami. Zależy mi tylko na tym, żeby zabrać Tinę do domu i zadbać o pomoc dla matki. – I ja mam ci zaufać? – parska drwiąco Czerwonousty. Pete pochyla zapalniczkę jeszcze niżej. – Albo mi pan zaufa, albo będzie pan patrzył, jak notesy płoną. Proszę się szybko decydować. Nie wiem, kiedy tata ostatnio ją napełniał. Pete dostrzega coś kątem oka. Jakiś ruch na schodach. Nie śmie tam patrzeć. Bo jeśli spojrzy, to spojrzy też Czerwonousty. A już prawie go mam, myśli Pete. To chyba prawda. Czerwonousty zaczyna opuszczać broń. Przez chwilę dokładnie wygląda na swoje lata, a nawet na znacznie więcej. Ale potem unosi pistolet i znowu celuje w Tinę. – Nie zabiję jej. – Mówi to tonem generała, który właśnie podjął decyzję kluczową dla losów bitwy. – Nie od razu. Strzelę jej w nogę. Możesz posłuchać, jak wrzeszczy. Jeśli wtedy podpalisz notesy, to strzelę jej w drugą nogę. A potem w brzuch. Umrze, ale najpierw będzie miała dużo czasu, żeby cię znienawidzić, chyba że już cię nien… Po lewej ręce Morrisa słychać podwójny płaski stukot. To buty Pete’a lądują u stóp schodów. Morris odruchowo odwraca się w tamtą stronę i strzela. Pistolet jest mały, ale zamknięta przestrzeń piwnicy potęguje huk. Pete wzdryga się mimowolnie, zapalniczka wypada mu z ręki. Rozlega się nagle buchnięcie i z notesów na szczycie stosu wyrasta korona ognia. – Nie! – wrzeszczy Morris, odwracając się od Hodgesa, gdy ten zbiega po schodach tak prędko, że ledwo łapie równowagę. Morris ma teraz Pete’a jak na dłoni. Unosi broń, lecz zanim zdąży strzelić, Tina wychyla się do przodu, zaciągając sznur, i zdrową stopą kopie go w tył nogi. Kula przelatuje między szyją a ramieniem Pete’a. Tymczasem notesy płoną już jasno. Hodges rzuca się na Morrisa, zanim ten znów pociągnie za spust, i łapie go za rękę z pistoletem. Jest cięższy i bardziej wysportowany, ale za Morrisem przemawia siła szaleństwa. Tańczą pijanego walca w poprzek piwnicy, Hodges trzyma Morrisa za prawy nadgarstek, tak że pistolet celuje w sufit, a Morris lewą ręką drapie Hodgesa po twarzy, usiłując wydłubać mu oczy.

Peter obiega notesy – które palą się już wielkim płomieniem, bo płyn spłynął daleko w głąb stosu – i chwyta Morrisa od tyłu. Morris obraca głowę, obnaża zęby, kłapie nimi. Przewraca oczami. – Ręka! Złap go za rękę! – krzyczy Hodges. Zataczają się pod schody. Jego twarz spływa krwią, kawałki policzka zwisają mu pasami. – Złap go, zanim obedrze mnie ze skóry! Pete chwyta Bellamy’ego za lewą rękę. Za nimi wrzeszczy Tina. Hodges dwa razy uderza Bellamy’ego pięścią w twarz: mocno, jak tłokiem. To chyba wystarczy; miękną mu rysy, uginają się kolana. Tina wciąż krzyczy, a w piwnicy robi się jaśniej. – Petie, sufit! Sufit się pali! Morris klęczy, zwiesza głowę, krew tryska mu z brody, z warg, ze złamanego nosa. Hodges chwyta go za prawy nadgarstek i wykręca. Słychać trzask, nadgarstek pęka, a mały pistolet spada na podłogę. Hodges ma czas pomyśleć, że już po wszystkim, a potem sukinsyn robi zamach wolną ręką i trafia go pięścią prosto w jaja. Podbrzusze Hodgesa zalewa ból. Morris czmycha między jego rozstawionymi nogami. Hodges stęka, łapie się za obolałe krocze. – Petie, Petie, sufit! Pete myśli, że Bellamy rzuci się po broń, ale ona go w ogóle nie interesuje. Jego cel to notesy. Zmieniły się już w ognisko, zwijają się okładki, kartki brązowieją i wzniecają iskry, od których zapaliło się kilka zwisających pasków izolacji. Ogień zaczyna rozprzestrzeniać się nad ich głowami, z góry spadają płonące wstęgi. Jedna ląduje na głowie Tiny, więc teraz do zapachu palonego papieru oraz izolacji dołącza woń płonących włosów. Dziewczynka potrząsa głową, krzycząc z bólu. Pete pędzi do niej, po drodze kopiąc pistolet w głąb piwnicy. Przyklepuje tlące się włosy siostry, a potem zaczyna się szarpać z jej więzami. – Nie! – wrzeszczy Morris, ale nie do Pete’a. Pada na kolana przed notesami jak fanatyk religijny przed płonącym ołtarzem. Wkłada ręce w płomienie, usiłując rozgarnąć stos. Wskutek tego buchają w górę świeże chmury iskier. – Nie, nie, nie, nie! Hodges rusza do Petera i jego siostry. Chciałby biec, ale potrafi tylko człapać jak pijany. Ból w kroczu spływa mu po nogach, rozluźnia mięśnie, które zbudował z takim trudem. Mimo wszystko Hodges bierze się do pracy nad jednym z węzłów pomarańczowego sznura. Znowu żałuje, że nie ma noża, ale żeby rozciąć to draństwo, potrzeba by tasaka. Grube jak cholera.

Wokół nich spadają kolejne paski płonącej izolacji. Hodges odtrąca je od dziewczynki przerażony, że zajmie się jej cieniutka bluzka. Węzeł ustępuje, nareszcie ustępuje, ale mała się szarpie… – Tinka, przestań – mówi Pete. Pot cieknie mu po twarzy. W piwnicy robi się gorąco. – To ruchome węzły, z powrotem je zaciskasz, przestań się ruszać. Okrzyki Morrisa zmieniają się w wycie bólu. Hodges nie ma czasu na niego patrzeć. Pętla, którą szarpie, gwałtownie się rozluźnia. Hodges odciąga Tinę od pieca. Ręce dziewczynki wciąż związane są za plecami. Schodami nie uciekną; te dolne już się palą, a górne właśnie zajmują się ogniem. Stoły, krzesła, pudła z papierami – wszystko płonie. Płonie także Morris Bellamy. Pali się jego marynarka i koszula pod spodem. Mimo to Bellamy nadal rozgrzebuje ognisko, usiłując dotrzeć do nienaruszonych notesów, które mogły pozostać na dnie. Czernieją mu palce. Ból musi być nie do zniesienia, ale on nie przestaje. Hodges ma jeszcze czas przypomnieć sobie bajkę o wilku, który wszedł przez komin i wpadł do kotła z wrzącą wodą. Jego córka Alison nie chciała jej słuchać. Mówiła, że jest zbyt strasz… – Bill! Bill! Tutaj! W jednym z okien piwnicy Hodges widzi Jerome’a. Przypomina sobie, jak mówił: Dwa ptasie móżdżki, i teraz bardzo się cieszy, że takich ma wspólników. Jerome leży na brzuchu i wyciąga ramiona. – Podnieś ją! Do góry! Szybko, zanim się usmażycie! To głównie Pete niesie Tinę do okna wśród spadających iskier i płonących pasów izolacji. Jeden ląduje mu na plecach, więc Hodges prędko go strzepuje. Pete podnosi siostrę. Jerome chwyta ją pod pachami i wyciąga. Wtyczka kabla komputerowego, którym Morris związał jej nadgarstki, ciągnie się z tyłu i odbija od ściany. – Teraz ty – dyszy Hodges. Pete kręci głową. – Nie, najpierw pan. – Patrzy na Jerome’a. – Ty ciągnij, ja będę pchał. – Dobra – mówi Jerome. – Podnieś ręce, Bill. Nie ma czasu na dyskusje. Hodges podnosi ramiona i czuje, jak Jerome go chwyta. Ma jeszcze czas pomyśleć: Zupełnie jak w kajdankach, a potem zostaje poderwany z ziemi. Z początku idzie powoli – jest znacznie cięższy niż dziewczynka – ale potem dwie dłonie opierają się mocno na jego tyłku i pchają.

Hodges wyłania się na czyste powietrze – gorące, ale chłodniejsze niż w piwnicy – i ląduje obok Tiny Saubers. Jerome znów pochyla się do wnętrza. – Dalej, młody! Szybko! Pete podnosi ręce, Jerome chwyta go za nadgarstki. Piwnica wypełnia się dymem, Pete się krztusi, niemal dławi. Nogami wspina się po ścianie. Przeciska się przez okno, obraca i zagląda do piwnicy. Klęczy tam nadwęglony strach na wróble, grzebie w płonących notesach ramionami z ognia. Jego twarz się topi. Morris wrzeszczy, do płonącej piersi zaczyna tulić gorejące, rozpadające się resztki twórczości Rothsteina. – Nie patrz na to, dzieciaku – mówi Hodges, kładąc Pete’owi dłoń na ramieniu. – Nie patrz. Ale Pete musi patrzeć. Chce patrzeć. Myśli: To ja mogłem tak płonąć. Myśli: Nie. Bo ja znam różnicę. Wiem, co się liczy. Myśli: Błagam, Boże, jeśli gdzieś tam jesteś… niech to będzie prawda.

55

Pete pozwala, żeby Jerome doniósł Tinę aż do boiska baseballowego, a potem mówi: – Daj mi ją, proszę. Jerome mierzy go wzrokiem – jego bladą, przerażoną twarz, bąbel na uchu, wypalone dziury w koszuli. – Jesteś pewien? – Tak. Tina już wyciąga ramiona. Milczała, odkąd Jerome wyciągnął ją z płonącej piwnicy, ale gdy Pete bierze ją na ręce, obejmuje go za szyję, wtula twarz w jego ramię i zaczyna głośno płakać. Ścieżką nadbiega Holly. – Dzięki Bogu! – mówi. – Tu jesteście! Gdzie Bellamy? – Tam, w piwnicy – odpowiada Hodges. – Jeśli jeszcze żyje, to wolałby umrzeć. Masz komórkę? Dzwoń po straż pożarną. – Czy z naszą matką wszystko w porządku? – pyta Pete. – Chyba nic jej nie będzie – mówi Holly, odpinając telefon od paska. – Zabrali ją do szpitala Kinera. Była przytomna, rozmawiała. Sanitariusze mówili, że dobrze rokuje. – Dzięki Bogu – wzdycha Pete. Teraz i on zaczyna płakać. Jego łzy żłobią czyste bruzdy w sadzy rozmazanej na policzkach. – Zabiłbym się, gdyby umarła. Bo to wszystko moja wina. – Nie – mówi Hodges. Pete patrzy na niego. Tina również, wciąż splatając ręce na karku brata. – Znalazłeś notesy i pieniądze, prawda? – Tak. Przypadkiem. Były zakopane w kufrze nad strumieniem, kawałek stąd. – Każdy zrobiłby to co ty – stwierdza Jerome. – Prawda, Bill? – Tak. Dla rodziny robi się wszystko, co możliwe. Tak jak teraz poszedłeś za Bellamym, kiedy porwał Tinę. – Żałuję, że w ogóle znalazłem ten kufer – mówi Pete. Nie mówi natomiast, i nigdy nie powie, jak bardzo boli go świadomość, że notesy przepadły. Ta świadomość pali go jak ogień. Pete rozumie, co czuł Morris, i to również pali jak ogień. – Wolałbym, żeby zostały w ziemi.

– Nie ma co płakać nad rozlanym mlekiem – mówi Hodges. – Chodźmy. Muszę sobie zrobić okład z lodu, zanim opuchlizna się nasili. – Gdzie masz opuchliznę? – pyta Holly. – Wyglądasz w porządku. Hodges obejmuje ją ramieniem. Czasem, kiedy to robi, Holly sztywnieje, ale nie dziś, więc całuje ją w policzek. Wywołuje tym jej niepewny uśmiech. – Dostałeś tam, gdzie boli chłopców? – Tak. A teraz sza. Idą powoli, częściowo ze względu na Hodgesa, a częściowo na Pete’a. Jego siostra robi się ciężka, ale on nie chce postawić jej na ziemi. Chce ją zanieść aż do domu.

POTEM

Więcej na: www.ebook4all.pl

PIKNIK

W piątek rozpoczynający weekend przed wrześniowym Świętem Pracy jeep wrangler – leciwy, ale kochany przez swego właściciela – zajeżdża na parking nad boiskami baseballowymi Małej Ligi w parku McGinnis i zatrzymuje się obok niebieskiego mercedesa, również leciwego. Z jeepa wysiada Jerome Robinson, a potem rusza w dół po trawiastym stoku w kierunku stołu piknikowego, na którym leży już jedzenie. W ręku kołysze mu się papierowa torba. – Siema, Hollyberry! Holly się odwraca. – Ile razy ci powtarzałam, żebyś mnie tak nie nazywał? Sto? Tysiąc? Mówi to jednak z uśmiechem, a kiedy Jerome ją przytula, odwzajemnia uścisk. Na coś takiego nie zdobyłaby się, kiedy po raz pierwszy przyjechała do tego miasta, ale Jerome nie kusi losu; ściska ją raz a dobrze, po czym pyta, co na lunch. – Jest sałatka z kurczakiem, sałatka z tuńczykiem i coleslaw. Przyniosłam też kanapkę z pieczoną wołowiną. Jak chcesz, to będzie dla ciebie. Przestałam jeść czerwone mięso. Burzy mój rytm okołodobowy. – W takim razie zadbam, żeby cię nie kusiło. Siadają. Holly nalewa soku do papierowych kubków. Wznoszą toast za koniec lata, a potem zajadają, gadając o filmach i serialach. Chwilowo unikają tematu prawdziwego powodu spotkania – to pożegnanie, przynajmniej na jakiś czas. – Szkoda, że Bill nie mógł przyjść – mówi Jerome, kiedy Holly podaje mu kawałek tortu czekoladowego. – Pamiętasz, jak razem urządziliśmy tu sobie piknik po jego przesłuchaniu? Świętowaliśmy, że sędzia postanowił nie wsadzić Billa do więzienia. – Pamiętam doskonale – odpowiada Holly. – Chciałeś jechać autobusem. – Bo autobusy som za darmoche, panno Holly! – wykrzykuje alter ego chłopaka. – Za darmoche to ja biere, co mi dajo! – Jerome, to jest już zgrana płyta. Jerome wzdycha.

– Chyba rzeczywiście. – Do Billa zadzwonił Pete Saubers – mówi Holly. – To dlatego nie mógł przyjść. Kazał cię pozdrowić i powiedział, że jeszcze się z tobą zobaczy, zanim wyjedziesz do Cambridge. Wytrzyj nos, masz na nim trochę czekolady. Jerome powstrzymuje ochotę, żeby powiedzieć: Czekolada to je mój ulubiony kólor! – Czy u Pete’a wszystko w porządku? – Tak. Miał jakieś dobre wieści i chciał podzielić się nimi z Billem osobiście. Nie dam rady skończyć tortu. Masz ochotę na resztę? Chyba że nie chcesz dojadać po mnie. Szanuję to, ale nie jestem zaziębiona ani nic w tym stylu. – Mógłbym nawet używać twojej szczoteczki do zębów – odpowiada Jerome – ale już się najadłem. – Fuj! Ja nigdy nie użyłabym cudzej szczoteczki. Holly zbiera kubki i talerzyki, żeby wyrzucić je do pobliskiego śmietnika. – O której jutro wyjeżdżasz? – pyta Jerome. – Słońce wschodzi o szóstej pięćdziesiąt pięć. Najpóźniej o siódmej trzydzieści chcę być już w drodze. Holly jedzie samochodem do Cincinnati, żeby odwiedzić matkę. Sama. Jerome nie może w to uwierzyć. Cieszy się, to dla niej wielki krok naprzód, ale trochę się o nią boi. A jeśli coś pójdzie nie tak i Holly zeświruje? – Przestań się martwić – mówi Holly. Wraca do stolika i siada. – Nic mi nie będzie. Przez całą drogę płatna autostrada, żadnej jazdy po nocy, a prognozy zapowiadają dobrą pogodę. No i zabieram trzy ulubione ścieżki dźwiękowe na CD: Drogę do zatracenia, Skazanych na Shawshank i Ojca chrzestnego II. Moim zdaniem ta ostatnia jest najlepsza, choć ogólnie Thomas Newman jest znacznie lepszy od Nino Roty. Muzyka Thomasa Newmana jest… tajemnicza. – John Williams, Lista Schindlera – rzuca Jerome. – Tego nic nie przebije. – Jerome, nie chcę mówić, że pieprzysz głupoty, ale… właściwie to prawda. – Jerome śmieje się radośnie. – Mam komórkę i iPada, jedno i drugie w pełni naładowane. Mercedes właśnie wrócił z przeglądu. No i przecież to tylko sześćset pięćdziesiąt kilometrów. – Super. Ale w razie czego dzwoń do mnie. Albo do Billa. – Oczywiście. Kiedy wyjeżdżasz do Cambridge? – W przyszłym tygodniu. – Skończyłeś pracę w porcie?

– Tak, i całe szczęście. Robota fizyczna jest dobra dla ciała, ale chyba nie uszlachetnia ducha. Holly wciąż ma trudności z patrzeniem w oczy nawet serdecznym przyjaciołom, ale zbiera się na wysiłek i robi to teraz. – Z Pete’em wszystko w porządku, z Tiną też, ich matka stanęła na nogi. To świetnie, ale czy z Billem też wszystko dobrze? Powiedz mi prawdę. – Nie wiem, o co ci chodzi. – Teraz to Jerome ma trudności z utrzymaniem kontaktu wzrokowego. – Po pierwsze jest za chudy. Przesadza z tym całym programem ćwiczeń i sałatek. Ale tak naprawdę nie to mnie martwi. – A co? Ale Jerome zna odpowiedź i wcale go nie dziwi, że Holly również o tym wie, chociaż Bill myśli, że to przed nią ukrył. Ona ma swoje sposoby. Holly zniża głos, jakby się bała, że ktoś ją usłyszy, mimo że w promieniu stu metrów nie ma żywej duszy. – Jak często go odwiedza? Jerome nie musi pytać, o kogo chodzi. – Nie wiem. – Częściej niż raz w miesiącu? – Chyba tak. – Raz w tygodniu? – Tak często chyba nie. – Chociaż kto to wie? – Dlaczego? Przecież… – Holly drżą usta. – Brady Hartsfield to właściwie warzywo! – Nie możesz się za to obwiniać, Holly. Absolutnie nie możesz. Uderzyłaś go, bo chciał wysadzić w powietrze parę tysięcy dzieciaków. Jerome próbuje dotknąć jej dłoni, ale Holly ją cofa. – Nie obwiniam się! Zrobiłabym to jeszcze raz! I jeszcze raz, i jeszcze raz, i jeszcze raz! Ale to okropne, że Bill ma na jego punkcie obsesję. Dobrze wiem, co to obsesja, i ona wcale nie jest miła! Krzyżuje ramiona na piersiach – to jej stary gest dodający otuchy, który prawie już zarzuciła. – Wydaje mi się, że to nie całkiem obsesja. – Jerome mówi rozważnie, ostrożnie badając teren. – Tu chyba nie chodzi o przeszłość. – A o co? Przecież ten potwór nie ma przyszłości.

Bill wcale nie jest o tym przekonany, myśli Jerome, lecz nie powie tego głośno. Co prawda Holly się polepszyło, ale wciąż jest wrażliwa. I jak sama powiedziała, dobrze wie, co to obsesja. Poza tym Jerome nie ma pojęcia, co oznacza ciągłe zainteresowanie Billa Bradym. Ma tylko domysły. Przeczucie. – Zostawmy to – mówi. Tym razem, kiedy kładzie dłoń na jej dłoni, Holly mu na to pozwala i przez jakiś czas rozmawiają o innych sprawach. Potem Jerome patrzy na zegarek. – Muszę iść. Obiecałem, że odbiorę Barbarę i Tinę z wrotkarni. – Tina jest w tobie zakochana – stwierdza Holly rzeczowo, kiedy wdrapują się po stoku w stronę samochodów. – Jeśli tak, to jej przejdzie – mówi Jerome. – Ja jadę na wschód, a w jej życiu wkrótce pojawi się jakiś ładny chłopiec. Będzie wypisywała jego imię na okładkach książek. – Pewnie masz rację. Tak to zwykle bywa, prawda? Po prostu nie chcę, żebyś się z niej naśmiewał. Pomyśli, że jesteś wredny, i będzie jej smutno. – Obiecuję – odpowiada Jerome. Doszli do samochodów. Holly ponownie zmusza się, żeby spojrzeć mu prosto w oczy. – Ja nie jestem w tobie zakochana, nie tak jak ona, ale i tak bardzo cię kocham. Więc uważaj na siebie, Jerome. Niektórzy studenci robią głupie rzeczy. Nie bądź jednym z nich. Tym razem to ona go obejmuje. – O, słuchaj, prawie bym zapomniał – mówi Jerome. – Przyniosłem ci mały prezent. To koszulka, ale raczej nie włożysz jej na wizytę u mamy. Podaje jej siatkę. Holly wyjmuje z niej jaskrawoczerwony T-shirt, a potem go rozwija. Na przodzie czarne litery krzyczą: WSZYSTKO GÓWNO ZNACZY Jimmy Gold – Sprzedają je w księgarni w City College. Kupiłem ci rozmiar XL, gdybyś chciała nosić ją do spania. – Jerome przygląda się twarzy Holly, kiedy ta wpatruje się w napis na koszulce. – Oczywiście możesz ją na coś wymienić, jeśli ci się nie podoba. – Bardzo mi się podoba – odpowiada Holly z uśmiechem. To ten uśmiech, który uwielbia Hodges, bo sprawia, że jest piękna. – I żebyś wiedział, że włożę ją na

wizytę u matki. Żeby ją wkurzyć. – Jerome ma tak zaskoczoną minę, że Holly zaczyna się śmiać. – Ty nigdy nie masz ochoty wkurzyć swojej matki? – Czasami. Słuchaj, Holly… ja też cię kocham. Wiesz o tym, prawda? – Wiem – odpowiada, przyciskając koszulkę do piersi. – I bardzo się cieszę. Takie gówno dużo znaczy.

KUFER

Hodges idzie ścieżką przez niezabudowany teren od strony Birch Street. Zastaje Pete’a siedzącego na brzegu strumienia z kolanami przyciśniętymi do piersi. Nieopodal karłowate drzewo sterczy nad wodą, która po długim, gorącym lecie jest tylko wąską strużką. Pod drzewem ponownie rozkopano otwór, w którym ukryty był kufer. Sam kufer leży niedaleko, ukośnie oparty o skarpę. Jest stary, zmęczony i wygląda dość złowrogo, jak podróżnik w czasie przybyły z epoki, w której wciąż króluje muzyka disco. W pobliżu stoi statyw fotograficzny. Jest też parę toreb, jakich zawodowcy używają w terenie. – Słynny kufer – mówi Hodges, siadając obok Pete’a. Pete kiwa głową. – Mhm. Słynny kufer. Facet od zdjęć i jego asystent poszli na lunch, ale chyba niedługo wrócą. Oferta miejscowych restauracji raczej ich nie zachwyciła. Są z Nowego Jorku. – Wzrusza ramionami, jakby to wszystko tłumaczyło. – Najpierw facet chciał, żebym usiadł na kufrze i oparł brodę na piersi. Wie pan, jak ta słynna rzeźba. Wybiłem mu to z głowy, ale nie było łatwo. – To zdjęcia dla miejscowej gazety? Pete kręci głową i zaczyna się uśmiechać. – To właśnie ta moja dobra wiadomość. Dla „New Yorkera”. Chcą mieć artykuł o tym, co się stało. I to nie jakiś mały. Wydrukują go w środkowym dziale czasopisma. Wielki materiał, może największy w ich historii. – To świetnie. – Będzie świetnie, jeśli nie dam dupy. Hodges przez chwilę przygląda się Pete’owi. – Zaraz. To ty go napiszesz? – Mhm. Najpierw chcieli tu przysłać dziennikarza, żeby zrobił ze mną wywiad i napisał tekst. George’a Packera, on jest naprawdę dobry. To duża sprawa, bo w dawnych czasach John Rothstein był jedną z literackich gwiazd „New Yorkera”, razem z Johnem Updikiem, Shirley Jackson i tak dalej… wie pan, o kogo mi chodzi. – Hodges nie wie, ale kiwa głową. – Rothstein był tym gościem, do którego się zgłaszali po teksty o lękach nastolatków, a potem o lękach klasy średniej. Trochę w stylu Johna Cheevera. Właśnie teraz czytam Cheevera. Zna pan jego

opowiadanie pod tytułem Pływak? – Hodges kręci głową. – Warto przeczytać. Jest super. W każdym razie chcą opublikować artykuł o historii notesów. Od początku do końca. Wcześniej trzech czy czterech grafologów zbadało moje kserokopie, no i fragmenty. Hodges wie o fragmentach. W spalonej piwnicy znaleziono dostatecznie dużo osmalonych skrawków, żeby zweryfikować twierdzenie Pete’a, że zaginione notesy zawierały twórczość Johna Rothsteina. Odtworzywszy poczynania Morrisa Bellamy’ego, policja tym bardziej potwierdziła jego wersję. W którą Hodges nigdy zresztą nie wątpił. – Jak rozumiem, odmówiłeś Packerowi. – Odmówiłem komukolwiek. Jeżeli ktoś ma opisać tę historię, to muszę to być ja. Nie tylko dlatego, że sam ją przeżyłem, ale dlatego, że lektura Rothsteina zmieniła moje… – Pete przerywa i kręci głową. – Nie. Chciałem powiedzieć, że zmieniła moje życie, ale to nie tak. Myślę, że nastolatek nie ma za sobą życia, które można by zmienić. Dopiero w zeszłym miesiącu skończyłem osiemnaście lat. Ale chyba mogę powiedzieć, że jego twórczość zmieniła moje serce. Hodges się uśmiecha. – Chyba to rozumiem. – Redaktor odpowiedzialny za ten artykuł powiedział, że jestem za młody. To zawsze lepsze, niż gdyby powiedział, że nie mam talentu, no nie? Więc wysłałem mu swoje próbki. Pomogło. No i mu się postawiłem. Wcale nie było trudno. Negocjacje z facetem z nowojorskiego czasopisma to pikuś po konfrontacji z Bellamym. To dopiero były negocjacje. – Pete wzrusza ramionami. – Oczywiście zredagują tekst po swojemu. Już sobie przeczytałem, jak to działa, i nie przeszkadza mi to. Ale jeśli chcą opublikować ten tekst, to pod moim nazwiskiem. – Bezwzględne stanowisko, Pete. Chłopak wpatruje się w kufer i przez moment wygląda na znacznie więcej niż osiemnaście lat. – To bezwzględny świat. Przekonałem się o tym, kiedy mój ojciec ucierpiał pod City Center. – Na te słowa nie ma stosownej odpowiedzi, więc Hodges milczy. – Wie pan, na czym najbardziej im zależy, prawda? Hodges nie na darmo pracował przez prawie trzydzieści lat jako detektyw. – Pewnie na streszczeniach tych dwóch książek Rothsteina. Jimmy Gold, jego siostra i cała reszta. Kto co zrobił komu, jak, kiedy, i co z tego wynikło.

– Właśnie. A tylko ja to wiem. I w ten sposób dochodzimy do moich przeprosin. – Pete poważnie patrzy na Hodgesa. – Pete, tu nie potrzeba żadnych przeprosin. Przecież nie postawiono ci zarzutów, a ja nie mam do ciebie nawet cienia pretensji. Holly i Jerome też nie. Cieszymy się, że twoja mama i siostra są całe i zdrowe. – Ale niewiele brakowało, żeby nie były. Gdybym nie spławił pana wtedy w samochodzie, a potem nie zwiał z apteki przez zaplecze, Bellamy na pewno nigdy nie przyszedłby do mojego domu. Tina wciąż ma koszmary. – Obwinia cię o to? – Właściwie… nie. – No i proszę bardzo. Miałeś pistolet przystawiony do głowy, dosłownie i w przenośni. Halliday wystraszył cię jak diabli, a przecież idąc do jego sklepu, nie miałeś pojęcia, że nie żyje. Jeśli chodzi o Bellamy’ego, to w ogóle nie wiedziałeś, że istnieje, a co dopiero, że wyszedł z więzienia. – To wszystko prawda, ale nie chciałem z panem rozmawiać nie tylko dlatego, że groził mi Halliday. Wciąż myślałem, że mogę zachować notesy, rozumie pan? To dlatego pana spławiłem. I dlatego uciekłem. Chciałem je zatrzymać. Nie było to najważniejsze, jednak siedziało mi w głowie. Te notesy… cóż… i muszę to napisać w artykule dla „New Yorkera”… one rzuciły na mnie urok. Muszę za to przeprosić, bo w zasadzie niewiele się różniłem od Morrisa Bellamy’ego. Hodges bierze Pete’a za ramiona i patrzy mu prosto w oczy. – Gdyby to była prawda, nie poszedłbyś do domu kultury gotowy je spalić. – Wypuściłem zapalniczkę przypadkiem – mówi cicho Pete. – Zaskoczył mnie strzał. Pewnie i tak bym to zrobił, gdyby Bellamy strzelił do Tiny, ale nigdy nie będę miał pewności. – Ja ją mam – odpowiada Hodges. – Jestem pewien za nas dwóch. – Tak? – Tak. To ile ci za to zapłacą? – Piętnaście tysięcy dolarów. – Hodges gwiżdże. – Płatne po przyjęciu tekstu, ale na pewno go przyjmą. Pomaga mi pan Ricker i całkiem nieźle idzie. Mam już brudnopis pierwszej połowy. W literaturze pięknej jestem kiepski, ale w takich rzeczach daję radę. Może kiedyś zajmę się tym zawodowo. – Co zrobisz z pieniędzmi? Odłożysz na studia? Pete kręci głową.

– Na studia pójdę tak czy inaczej. Tym się nie martwię. Ta forsa jest na Chapel Ridge. Tina idzie tam w tym roku. Nie ma pan pojęcia, jak się cieszy. – To dobrze – mówi Hodges. – To bardzo dobrze. Przez chwilę siedzą w milczeniu, patrząc na skrzynię. Na ścieżce słychać kroki oraz męskie głosy. Pojawiają się dwaj faceci w niemal identycznych koszulach w szkocką kratę oraz dżinsach, na których jeszcze widać sklepowe zagięcia. Hodges myśli sobie, że pewnie ich zdaniem wszyscy tak się ubierają na prowincji. Jeden z mężczyzn ma na szyi aparat fotograficzny, a drugi dźwiga dodatkową lampę. – Jak lunch?! – woła Pete, kiedy chwiejnie przemierzają strumień po kamieniach. – Doskonale – odpowiada ten z aparatem. – Byliśmy w Denny’s na kanapce z szynką i jajkiem. Już same smażone ziemniaki to kulinarny cud świata. Chodź, Pete. Na początek zrobimy parę zdjęć, jak klęczysz obok kufra. A potem jak zaglądasz do środka. – Przecież jest pusty – oponuje Pete. Fotograf stuka się palcem w czoło. – U ludzi zadziała wyobraźnia. Pomyślą: Jak to było, kiedy otworzył kufer po raz pierwszy i zobaczył te wszystkie literackie skarby? Rozumiesz? Pete wstaje i otrzepuje dżinsy na siedzeniu. Jego spodnie są znacznie bardziej sprane i wyglądają dużo naturalniej. – Chce pan zostać na sesję, panie Hodges? Nie każdy osiemnastolatek ma w „New Yorkerze” portret na całą stronę obok artykułu, który sam napisał. – Bardzo bym chciał, ale muszę coś załatwić. – Dobra. Dzięki, że przyszedł pan mnie wysłuchać. – Napisałbyś w swoim tekście coś jeszcze? – Co? – Że to wszystko nie zaczęło się od znalezienia kufra. – Hodges patrzy na tę skrzynię, czarną i wytartą, staroć z podrapanymi okuciami i zapleśniałym wiekiem. – Ale od faceta, który go tu zakopał. A kiedy będziesz chciał się obwiniać za późniejsze wydarzenia, pamiętaj o tym powiedzeniu Jimmy’ego Golda: wszystko gówno znaczy. Pete się śmieje i wyciąga rękę. – Dobry z pana facet, panie Hodges. Hodges ściska mu dłoń.

– Mów mi Bill. A teraz idź się szczerzyć do obiektywu. Przystaje po drugiej stronie strumyka i patrzy za siebie. Na polecenie fotografa Pete klęka i opiera rękę na wieku kufra. To klasyczna poza symbolizująca własność. Hodgesowi przypomina się zdjęcie Ernesta Hemingwaya pozującego z lwem, którego upolował. Ale na twarzy Pete’a nie ma nawet cienia tego głupiego, butnego uśmiechu samozadowolenia. Twarz Pete’a mówi: To nigdy nie było moje. Trzymaj się tej myśli, młody, radzi mu w duchu Hodges, ruszając do samochodu. Trzymaj się tej myśli.

STUK

Powiedział Pete’owi, że musi coś załatwić. To niezupełnie prawda. Mógł powiedzieć, że wzywa go śledztwo, ale to też nie do końca tak. Chociaż już bliżej. Niedługo przed wyjściem na spotkanie z Pete’em dostał telefon od Becky Helmington, przełożonej pielęgniarek w Klinice Traumatycznych Uszkodzeń Mózgu. Płaci jej co miesiąc parę groszy, żeby informowała go o stanie Brady’ego Hartsfielda, pacjenta, o którym Hodges mówi „mój chłopak”. Becky powiadamia go również o wszelkich dziwnych wydarzeniach na oddziale i przekazuje najświeższe plotki. Racjonalny umysł Hodgesa upiera się, że w tych plotkach nie ma cienia prawdy, a pewne dziwne wydarzenia można logicznie wytłumaczyć, ale jego umysł składa się nie tylko z tej racjonalnej części na powierzchni. Głęboko pod nią znajduje się podziemny ocean – Hodges wierzy, że jest on w każdej głowie – w którym pływają dziwne stwory. – Jak twój syn? – zapytał pielęgniarkę. – Mam nadzieję, że nie spadł znowu z jakiegoś drzewa. – Nie, Robby jest cały i zdrowy. Czytał pan dzisiejszą gazetę? – Jeszcze nie wyjąłem jej z torby. W nowej erze, kiedy wszystko jest w zasięgu ręki w internecie, bywają dni, kiedy Hodges w ogóle nie wyjmuje jej z torby. Gazeta tkwi obok fotela jak porzucone dziecko. – Niech pan zajrzy do działu miejskiego. Strona druga. A potem niech pan oddzwoni. Hodges oddzwonił po pięciu minutach. – Jezu, Becky. – Tak samo zareagowałam. To była taka miła dziewczyna. – Będziesz dziś na oddziale? – Nie, jestem u siostry na północy stanu. Przyjechaliśmy na weekend. – Becky zamilkła na chwilę. – Właściwie to myślę, żeby po powrocie przenieść się na OIOM w głównym szpitalu. Akurat jest wakat, a mam już dość doktora Babineau. To prawda, co mówią: czasem neurolodzy są bardziej zwariowani niż ich pacjenci. – Pielęgniarka znowu zamilkła, a potem dodała: – Powiedziałabym, że Hartsfielda

też mam dość, ale to nie do końca prawda. Chodzi o to, że trochę się go boję. Tak jak w dzieciństwie bałam się nawiedzonego domu w sąsiedztwie. – Tak? – Mhm. Wiedziałam, że tam nie ma duchów, ale z drugiej strony… A jeśli są? *** Hodges przyjeżdża do szpitala tuż po czternastej. W to przedświąteczne popołudnie Klinika Uszkodzeń Mózgu jest tak opustoszała jak to tylko możliwe. Przynajmniej w ciągu dnia. Dyżurna pielęgniarka – Norma Wilmer, jak głosi plakietka – wręcza mu identyfikator odwiedzającego. Przypinając go do koszuli, Hodges mówi dla zabicia czasu: – Słyszałem, że wczoraj na oddziale zdarzyła się tragedia. – Nie mogę o tym mówić – odpowiada siostra Wilmer. – Miała pani dyżur? – Nie. – Pielęgniarka wraca do papierów i monitorów. To nic; może Hodges dowie się czegoś więcej od Becky, kiedy ta wróci z wyjazdu i zasięgnie języka. Jeśli się przeniesie, jak zapowiadała (to dla niego jak dotąd najlepszy znak, że tu naprawdę się coś dzieje), Hodges poszuka sobie kogoś innego do pomocy. Wiele pielęgniarek dużo pali, mimo posiadanej wiedzy o nałogu, więc zawsze przyda im się parę groszy. Hodges idzie powoli w stronę sali 217. Czuje, że serce bije mu szybciej i mocniej niż zwykle. To kolejny znak, że zaczął traktować sprawę poważnie. Artykuł z porannej gazety nielicho go poruszył. Po drodze spotyka Ala Bibliotekarza, który pcha swój wózek, więc wita go jak zwykle: – Cześć, chłopie. Co słychać? W pierwszej chwili Al nie odpowiada. Chyba nawet go nie widzi. Sine worki pod oczami są jeszcze wyraźniejsze niż zwykle, a włosy – zazwyczaj starannie uczesane – w zupełnym nieładzie. Do tego plakietka wisi do góry nogami. Hodges znów się zastanawia, czy gość nie zaczyna fiksować. – Wszystko w porządku, Al? – Jasne – odpowiada Al bezbarwnie. – Nie ma nic lepszego niż to, czego się nie widzi, prawda?

Hodges nie wie, jak odpowiedzieć na to nieoczekiwane stwierdzenie, a zanim coś mu przyjdzie do głowy, Al idzie już dalej. Hodges patrzy za nim zdziwiony, a potem rusza przed siebie. Brady jak zwykle siedzi przy oknie i jak zwykle ma na sobie dżinsy oraz koszulę w kratkę. Ktoś go ostrzygł. Kiepsko, naprawdę schrzanił sprawę. Hodges przypuszcza, że jego chłopakowi to nie przeszkadza. W najbliższym czasie raczej nie wybiera się na tańce. – Cześć, Brady. Dawnośmy się nie widzieli, jak powiedział okrętowy kapelan do matki przełożonej. Brady tylko patrzy przez okno, a w głowie Hodgesa te same stare pytania biorą się za rączki i tańczą w kółeczko. Czy Brady coś tam widzi? Czy wie, że ma towarzystwo? Jeśli tak, czy wie, że to Hodges? Czy w ogóle coś myśli? Czasem na pewno myśli – w każdym razie na tyle, żeby wypowiedzieć kilka prostych zdań – a w centrum fizykoterapii jest w stanie przeczłapać ze dwadzieścia metrów Aleją Tortur, jak ją nazywają pacjenci. Tylko co to właściwie znaczy? Ryby pływają w akwarium, ale to nie oznacza, że myślą. Nie ma nic lepszego niż to, czego się nie widzi, myśli Hodges. Cokolwiek to znaczy. Bierze do ręki zdjęcie w srebrnej ramce, na którym Brady z matką obejmują się i uśmiechają od ucha do ucha. Jeśli ten sukinsyn w ogóle kogoś kochał, to właśnie drogą mamunię. Hodges wypatruje u Brady’ego jakiejś reakcji na to, że jego gość wziął do ręki fotografię Deborah Ann. Nie widać żadnej. – Nieźle wygląda, Brady. Czy była niezła? Była naprawdę gorącą mamuśką? Nie ma odpowiedzi. – Pytam tylko dlatego, że kiedy włamaliśmy się do twojego komputera, znaleźliśmy tam trochę jej frywolnych fotek. No wiesz, szlafroczki, pończoszki, staniczki, majteczki, te sprawy. Jak na nią patrzyłem w tych ciuszkach, to była naprawdę niezła sztuka. Inni gliniarze też tak uważali, kiedy puściłem im te zdjęcia. Chociaż Hodges wypowiada to kłamstwo ze swym typowym rozmachem, nadal nie ma reakcji. Guzik. – Dymałeś ją, Brady? Na pewno miałeś ochotę. Czyżby nieznacznie zadrżała mu brew? Czyżby odrobinę drgnęła dolna warga? Możliwe, ale Hodges zdaje sobie sprawę, że może mu się tylko wydawać, ponieważ bardzo chce, żeby Brady go usłyszał. Jeśli w ogóle wolno kopać leżącego,

to właśnie tego zbrodniczego skurwysyna. – Może najpierw ją zabiłeś, a potem wydymałeś. Wtedy mogłeś sobie darować uprzejmość, no nie? Nic. Hodges siada na krześle dla odwiedzających i odstawia fotografię z powrotem na stolik obok jednego z czytników Zappit, które Al rozdaje pacjentom. Potem splata dłonie i patrzy na Brady’ego, który nigdy nie powinien był przebudzić się ze śpiączki, ale się przebudził. No. Tak jakby. – Brady, czy ty udajesz? Zawsze zadaje to pytanie i nigdy nie padła odpowiedź. Dzisiaj rownież nie pada. – Wczoraj w nocy na tym piętrze zabiła się pielęgniarka. W jednej z łazienek. Wiedziałeś o tym? Chwilowo nie podano jej nazwiska, ale w gazecie napisali, że zmarła wskutek silnego krwotoku. Pewnie to znaczy, że podcięła sobie żyły, ale nie jestem pewien. Jeśli o tym wiedziałeś, to na pewno się ucieszyłeś. Zawsze lubiłeś dobre samobójstwa, prawda? Czeka. Nic. Hodges pochyla się, patrzy w pustą twarz Brady’ego i mówi z powagą: – Szkopuł w tym, że nie rozumiem, jak to zrobiła. Lustra w łazienkach nie są tu ze szkła, tylko z polerowanego metalu. Pewnie mogłaby użyć lusterka z puderniczki, ale tak małym gównem trudno sobie zrobić taką krzywdę. To jak przyjść z nożem na strzelaninę. – Opiera się na krześle. – Słuchaj, a może ona rzeczywiście miała nóż. Wiesz, taki szwajcarski scyzoryk. Miałeś kiedyś taki? Nic. Ale czy na pewno? Hodges odnosi wrażenie, i to bardzo silne, że spod tej twarzy bez wyrazu Brady go obserwuje. – Brady, niektóre pielęgniarki wierzą, że potrafisz stąd odkręcać i zakręcać wodę w łazience. Mówią, że robisz to tylko po to, żeby je nastraszyć. Czy to prawda? Nic. Ale wrażenie bycia obserwowanym jest silne. Chodzi o to, że Brady’ego naprawdę cieszyły samobójstwa. Można powiedzieć, że były jego znakiem rozpoznawczym. Zanim Holly urządziła go Happy Slapperem, próbował nakłonić Hodgesa, żeby się zabił. Nie powiodło mu się… ale udało mu się z Olivią

Trelawney, właścicielką mercedesa, który należy teraz do Holly i którym wybiera się do Cincinnati. – Jeśli potrafisz, zrób to teraz. No dalej. Zaszpanuj trochę. Pokaż, co potrafisz. Co ty na to? Nic. Niektóre pielęgniarki twierdzą, że seria ciosów w głowę tamtego wieczoru, kiedy chciał wysadzić w powietrze Audytorium Mingo, przestawiła coś w mózgu Hartsfielda. Że dała mu jakieś… moce. Doktor Babineau mówi, że to niedorzeczne, że to taki szpitalny odpowiednik legendy miejskiej. Hodges jest przekonany, że lekarz ma rację, ale wrażenie bycia obserwowanym jest niezaprzeczalne. A także poczucie, że gdzieś w środku Brady Hartsfield się z niego śmieje. Hodges bierze do ręki e-czytnik. Ten jest jasnoniebieski. Podczas ostatniej wizyty w klinice Al Bibliotekarz mówił, że Brady lubi oglądać dema. Gapi się na nie godzinami, powiedział. – Lubisz tę zabawkę, co? Nic. – Ale dużo nią nie zdziałasz, co? Zero. Guzik. Gucio. Hodges odkłada czytnik obok fotografii i wstaje. – Zobaczę, czego zdołam się dowiedzieć o pielęgniarce, dobra? A czego sam nie znajdę, to wygrzebie moja asystentka. Mamy swoje sposoby. Cieszysz się, że ta pielęgniarka nie żyje? Była dla ciebie wredna? Szczypała cię za nos albo wykręcała ci tego twojego malutkiego, bezużytecznego siurka? Może przejechałeś pod City Center jakiegoś jej przyjaciela albo kogoś z rodziny? Nic. Nic. Ni… Oczy Brady’ego obracają się w oczodołach. Patrzy na Hodgesa, którego na moment ogarnia czyste, irracjonalne przerażenie. Z wierzchu te oczy są martwe, ale pod spodem widać coś nie do końca ludzkiego. Hodgesowi przypomina się ten film o dziewczynce opętanej przez Pazuzu. Potem wzrok Brady’ego wraca w stronę okna, a Hodges mówi sobie, żeby nie był idiotą. Babineau powiedział, że Brady wrócił do siebie na tyle, na ile to w ogóle możliwe, czyli nie za bardzo. Ten chłopak to typowa tabula rasa, na której nie jest zapisane nic oprócz uczuć Hodgesa wobec

tego człowieka, najpodlejszej kreatury, jaką spotkał przez wszystkie lata pracy w policji. Chcę, żeby tu był, bo chcę go zranić, myśli Hodges. To wszystko. Okaże się, że pielęgniarkę rzucił mąż, brała narkotyki i mieli ją wylać albo jedno i drugie. – Dobra, Brady – mówi. – Komu w drogę, temu trampki. Zawijam kiecę i lecę. Ale muszę powiedzieć, jak przyjaciel przyjacielowi, że masz naprawdę gówniany fryz. Żadnej reakcji. – Spadam. Na razie, na gazie. Wychodzi, delikatnie zamykając za sobą drzwi. Jeśli Brady rzeczywiście tam jest, to trzaśnięcie drzwiami dałoby mu satysfakcjonującą świadomość, że zalazł Hodgesowi za skórę. Bo oczywiście zalazł. *** Po wyjściu Hodgesa Brady podnosi głowę. Niebieski e-czytnik obok zdjęcia matki nagle ożywa. Animowane rybki śmigają tam i z powrotem przy akompaniamencie wesołej muzyczki. Ekran przełącza się na demo Angry Birds, potem na Barbie na wybiegu, a potem na Galactic Warrior. Następnie znowu ciemnieje. W łazience tryska woda z umywalki, a potem przestaje. Brady patrzy na zdjęcie swoje i matki, uśmiechniętych, przytulonych policzkami. Wpatruje się w nie. Wpatruje się w nie. Zdjęcie się przewraca. Stuk. 26 lipca 2014

OD AUTORA

Książkę pisze się samemu w pokoju, tak to już jest. Pierwszy szkic tej pisałem na Florydzie, patrząc na palmy. Poprawiałem ją w Maine, patrząc na sosny schodzące do pięknego jeziora, gdzie o zachodzie słońca rozmawiają nury. Ale w żadnym z tych miejsc nie byłem całkiem sam; niewielu pisarzy jest samych. Gdy potrzebowałem pomocy, mogłem na nią liczyć. NAN GRAHAM redagowała tę książkę. SUSAN MOLDOW i ROZ LIPPEL również pracują dla Scribner’s i nie poradziłbym sobie bez nich. Te kobiety są nieocenione. CHUCK VERRILL był agentem. To facet, na którym polegam od trzydziestu lat, mądry, dowcipny i nieustraszony. Żaden z niego potakiwacz; kiedy coś pieprzę, nie waha się mi o tym powiedzieć. RUSS DORR robi dla mnie research i z upływem lat jest w tym coraz lepszy. Niczym dobra pielęgniarka na sali operacyjnej zawsze jest gotów z następnym potrzebnym przyrządem, jeszcze zanim o niego poproszę. Jego wkład w tę książkę jest widoczny na prawie każdej stronie. OWEN KING i KELLY BRAFFET, doskonali powieściopisarze, przeczytali pierwszy szkic i bardzo go doszlifowali. Ich wkład również jest widoczny niemalże na każdej stronie. MARSHA DeFILIPPO i JULIE EUGLEY prowadzą moje biuro w Maine i dzięki nim mam łączność ze światem realnym. BARBARA MacINTYRE prowadzi biuro na Florydzie i robi dla mnie to samo. SHIRLEY SONDEREGGER przeszła na emeryturę. TABITHA KING, moja miłość, jest dla mnie najlepszym krytykiem.

I wreszcie Ty, WIERNY CZYTELNIKU. Dzięki Bogu, że wciąż tu jesteś po tylu latach. Jeśli Ty dobrze się bawisz, to ja też.

1 Na podstawie: William Szekspir, Makbet, tłum. Józef Paszkowski, Wydawnictwo Ibis, Poznań 2010. 2 Cytat z wiersza Śmierć najmity w przekładzie Stanisława Barańczaka (w: Robert Frost, 55 wierszy, Wydawnictwo Arka, Kraków 1992). 3 Tłum. Jakub Osiejewski. 4 W: David Herbert Lawrence, Więzy ciała, tłum. Julita Wroniak, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1989. 5 T.S. Eliot, Śpiew miłosny J. Alfreda Prufrocka, w: T.S. Eliot, W moim początku jest mój kres, przeł. Adam Pomorski, Świat Książki, Warszawa 2007.