Antologia - Niebezpieczne Kobiety 2007 pdf

Antologia Niebezpieczne Kobiety POD REDAKCJĄ OTTO PENZLERA Przełożyła Alina Siewior-Kuś

Lisie Michelle Atkinson, której doskonałość czyni ją niebezpieczną

Spis Treści

Penzler Otto -Wstęp Ed McBain - Improwizacja Michael Connelly - Cielo Azul Joyce Carol Oates - Daj mi swoje serce Walter Mosley – Karma Laura Lippman - ,,Penthousie" Nelson DeMille - Rendez-vous Thomas H. Cook - To, co mlała do zaoferowania Andrew Klavan - Jej pan i władca

John Connolly - Pawilon pana Graya Lorenzo Carcaterra - W podróży J.A. Jance – Świadek Ian Rankin - Czułe miejsce Jay McInerney - Trzecia strona S.J. Rozan - Ostatn i pocałunek Anne Perry - Zdradliwa fala Elmore Leonardo - Luoly i śliczny chłopiec Jeffery Deaver - Zła krew

Wstęp

Co czyni kobietę niebezpieczną? Bez wątpienia w tej kwestii istnieje wiele zdań, w zależności od doświadczeń osoby, która na to pytanie odpowiada. Osobiście uważam, że najbardziej niebezpieczne są kobiety, którym nie można się oprzeć. Każdy z nas może mieć jakąś wyjątkową słabość, swoją piętę achillesową dla innych zupełnie niepojętą, możemy też podzielać dla wszystkich zrozumiałe uniwersalne słabości. Kobieta może zdobyć serce wielką urodą, wdziękiem lub inteligencją. Sposobem, w jaki odgarnia włosy z czoła, śmieje się albo kicha. Ona z kolei może doskonale zdawać sobie sprawę ze swej władzy lub pozo-

stawać w całkowitej jej nieświadomości. Jedna posłuży się nią jak bronią ze stalowym ostrzem, inna jak miękkim kocem ratunkowym. Intencja ani nie zwiększa, ani nie zmniejsza władzy i to właśnie stanowi straszliwe niebezpieczeństwo dla tych, którzy mogą być na nią podatni. Władza jest niebezpieczna. Wiemy o tym, czasem nawet się tego boimy, ale jeśli pragniemy poczuć żar tego ognia, zaryzykujemy wszystko, by podejść tak blisko, jak się da.

Niebezpieczne kobiety zawsze były pośród nas. Pamiętacie Da-lilę? Pisarze rozumieli wielką atrakcyjność niebezpiecznych kobiet i bez oporów wykorzystywali je w literaturze. Niebezpieczne w większości były wielkie kobiety w historii, podobnie jak najbardziej znaczące bohaterki literackie. Może nie dla wszystkich, ale często dla tych, którzy je kochali. Mężczyźni zabijali dla niebezpiecznych kobiet, zdradzali swoje kraje, bliskich i siebie, rezygnowali z tronów i popełniali samobójstwa. Czasami niebezpieczne kobiety były tego warte warte największego ryzyka i rezygnacji z wszystkiego, co dla człowieka najważniejsze. Wielu literackich detektywów zdawało sobie sprawę z istnienia kobiet niebezpiecznych. Sam Spade zakochał się w jednej z nich, Brigid O'Shaughnessy,

inne zaginały parol na Philipa Marlowe'a i Lew Archerŕ, z których każdy czasami ulegał. Sherlock Holmes, aczkolwiek pozwolił sobie na uczucie do Irene Adler („najwdzięczniejszej istoty na tej planecie"), znany był z przemożnej awersji do

większości przedstawicielek płci przeciwnej. „Kobietom nigdy nie można całkowicie zaufać, nawet najlepszym spośród nich", twierdził Holmes w „Znaku czterech". „Zapewniam cię, że najbardziej urocza kobieta, jaką znałem, zawisła na szubienicy za otrucie trójki swoich dzieci dla pieniędzy z ich polis ubezpieczeniowych". Chociaż Archie Goodwin kocha kobiety, jego szef Nero Wolf e z reguły przemawia i zachowuje się jak mizogin. „Od kobiet możesz spodziewać się wszystkiego z wyjątkiem stałości", powiada. W szczególnie złym nastroju deklaruje: „Najlepiej nadają się do matactw, sofistyki, autoreklamy, pochlebstw, mistyfikacji i intryg". A przecież ani Holmes, ani Wolfe nigdy nie spotkali kobiet opisanych na tych kartach. Gdyby tak się stało, byliby wstrząśnięci i zbulwersowani. Przepowiadam wam jednak, że byliby też zafascynowani, ogarnięci beznadziejnym pragnieniem dowiedzenia się, co te kobiety knują, dokąd zmierzają, jakie godne podziwu sztuczki mają w zanadrzu. Z trwałego sukcesu Hammetta, Chandlera, Macdonalda, Doy-le'a i Rexa

Stouta jasno wynika, że wiele zrozumieli, w tym też niejaką atrakcyjność kobiet niebezpiecznych. Autorzy zebrani w niniejszej książce dowiedli, że z równą zręcznością potrafią ku zachwytowi czytelnika przedstawić najrozmaitsze femmes fatales - i sprawić, że ogarnia go dreszcz ulgi na myśl, iż nie są to kobiety odgrywające ważną rolę w jego życiu. W każdym razie dla dobra każdego z nas taką należy mieć nadzieję. Lorenzo Carcaterra jest autorem sześciu książek, w tym kontrowersyjnych

„Uśpionych"; powieść ta zajmowała pierwsze miejsce na liście bestsellerów „New York Timesa", a jej ekranizacja stała się ważnym filmem, w którym główne role grali Brad Pitt, Robert DeNiro, Dustin Hoffman, Kevin Bacon i Minnie Driver. Carcaterra obecnie jest scenarzystą i producentem serialu NBC „Prawo i porządek".

Michael Connelly, odniósłszy sukces jako dziennikarz, zajął się pisarstwem. Zadebiutował „Czarnym echem", powieścią, w której po raz pierwszy przedstawił detektywa Hieronymousa Boscha z wydziału policji w Los Angeles i za którą dostał Edgar Allan Poe Award od Mystery Writers of America. Po trzech kolejnych książkach z Boschem, „Czarny lód", „Betonowa blondynka" i „Ostatni kojot", opublikował nienależący do cyklu thriller „Poeta". Connelly należy do najbardziej uwielbianych pisarzy i jego książki automatycznie stają się bestsellerami w wielu krajach. Młody irlandzki pisarz John Connolly pracował jako barman, urzędnik miejski, kelner, goniec u Harrodsa i dziennikarz. W roku 1999 napisał pierwszą książkę o byłym policjancie Charliem Parkerze zatytułowaną „Wszystko martwe", po której nastąpiły dalsze: „Kraina cieni", „Morderczy gatunek" i „Biała droga". Najnowsza powieść Connolly'ego, „Bad Men", nie należy do serii. Żaden ze współczesnych pisarzy nie potrafi zręczniej połączyć powieści detektywistycznej z elementami nadnaturalnymi. Kiedy w 1997 roku Mystery Writers of America przyznali Thomasowi H. Cookowi Edgar Allan Poe Award za „The Chatham School Affair", był to spóźniony zaszczyt dla jednego z najlepszych amerykańskich autorów powieści kry-

minalnych. Wcześniej nominowano go do tej nagrody w dwóch innych kategoriach: Najlepszy Debiut i Najlepszy Reportaż Kryminalny; jest też laureatem Herodotus Award za Najlepsze Opowiadanie Historyczne roku za „Fatherhood".

Jeffery Deaver pracował jako dziennikarz, kiedy postanowił studiować prawo, by móc pisać o kwestiach prawniczych. W rezultacie jednak przez kilka lat był adwokatem; podczas długich dojazdów zaczął pisać kryminały, które odniosły niezwykły sukces. Był nominowany czterokrotnie do nagrody Edgara i trzy razy otrzymał Ellery Queen Reader's Award za najlepsze opowiadanie roku. Jego powieści z Lincolnem Rhyme'em nieodmiennie plasują się wysoko na listach bestsellerów, a „Kolekcjoner kości" został przeniesiony na ekran z Denzelem Washingtonem w roli sparaliżowanego patologa i Angeliną Jolie jako młodą policjantką, która pomaga przywieść przed oblicze sprawiedliwości seryjnego mordercę. Tylko nieliczni pisarze mogą się pochwalić taką liczbą sprzedanych książek jak Nelson DeMille, którego przebojowe thrillery osiągnęły liczbę trzydziestu

milionów egzemplarzy na świecie. Jego powieści słyną z doskonale przeprowadzonej intrygi oraz znakomitego stylu; należą do nich „Gra lwa", „Śliwkowa wyspa", „Spencendlle", „Złote Wybrzeże", „Słowo honoru" i „Córka generała", która została z sukcesem sfilmowana z Johnem Travolta w roli głównej, scenariusz napisał William Goldman. „Rendez--vouz" jest jego pierwszym opowiadaniem od dwudziestu czterech lat. Droga J.A. Jance do sławy nie była usłana różami. Nie przyjęto jej na zajęcia

z twórczego pisania, ponieważ prowadzący je profesor uważał, że kobiety powinny być nauczycielkami albo pielęgniarkami, a jej mąż alkoholik zgadzał się z nim. Po rozwodzie i śmierci męża, który umarł w wieku czterdziestu dwóch lat z powodu ostrego zatrucia alkoholowego, J.A. Jance zajmowała się pisaniem od czwartej do siódmej rano, a potem wyprawiała dzieci do szkoły. Jej seria o detektywie nazwiskiem J.P. Beau-mont zaczęła się skromnie od książek w miękkich oprawach, teraz wszakże regularnie pojawiają się na listach bestsellerów. Pisząc jako Andrew Klavan i używając pseudonimu Keith Pe-terson, autor ten zdobył dwie nagrody Edgara, nie udało mu się jednak wejść na listy bestsellerów, chociaż osiągnął wielki sukces w Hollywood. Clint Eastwood reżyserował i grał główną rolę w „Prawdziwej zbrodni", historii dziennikarza próbującego uratować niewinnego człowieka; w filmie występowali też Isaiah Washington, James Wood, Dennis Leary i Lisa Gay Hamilton. Dwa lata później Michael Douglas i Famke Jansse wystąpili w filmie, którego scenariusz oparto na innej powieści

Klavana, zatytułowanej „Don't Say a Word". Nazywany najlepszym żyjącym autorem powieści kryminalnych, Elmore Leonard ma na swym koncie dwadzieścia kolejnych bestsellerów, w tym „Mr. Paradiso", „Tishomingo Blues", „Pagan Babies" oraz zbiór opowiadań „When the Women Come Out to Dance". Na podstawie jego dzieł zrealizowano wiele filmów: „Hombre", „Trzecia dziesięć do Yumy", „The Moonshine War", „Stick", „Wielki skok", „Dorwać małego", „Co z oczu, to z serca" i „Jackie Brown". Za osiągnięcia całego życia Elmore Leonard otrzymał tytuł Wielkiego Mistrza od Mystery Writers of America.

Trzy z pierwszych czterech książek napisanych przez Laurę Lippnian zostały nominowane do Edgar Allan Poe Award, sukces bez precedensu w historii Mystery Writers of America; tytuł zdobyła powieść „Charm City". Cykl powieści

detektywistycznych z Tess Monaghan zdobył też nagrody Shamus, Agatha i Anthony od stowarzyszeń Private Eye Writers of America, Malice Domestic oraz Bouchercon. Evan Hunter i Ed McBain to dwaj autorzy bestsellerów żyjący w jednym ciele. Pierwsza dojrzała powieść Huntera „The Blackboard Jungle" wstrząsnęła całym krajem, podobnie jak odnosząca niebywałe sukcesy jej filmowa adaptacja. Pisarz pod nazwiskiem McBaina wydał ponad pięćdziesiąt powieści, w tym sławny cykl o posterunku 87, który dosłownie określił policyjne procedury na pół wieku. Hunter był autorem scenariusza „Ptaków" A. Hitchcocka. Ma tytuł Wielkiego Mistrza i jest pierwszym Amerykaninem, który otrzymał Brylantowy Sztylet za swój dorobek od brytyjskiego stowarzyszenia Crime Writers Association. Gdyby należało wskazać jednego pisarza jako uosobienie mody i trendów lat osiemdziesiątych dwudziestego wieku, byłby nim Jay Mclnerney, który stał się gwiazdą po opublikowaniu debiutanckiej powieści „Bright Lights, Big City". Mimo iż rzadko zapuszcza się w świat literatury kryminalnej (chyba że uwzględnimy narkomanię i przemoc), jego opowiadanie „Con Doctor" zostało wybrane do zbioru „Best American Mystery Short Stories 1988". Nawet gdyby Bill Clinton nie zwierzył się mediom, że Walter Mosley jest jego ulubionym pisarzem kryminalnym, cykl z Easy Rawlinsem odniósłby sukces.

Otwiera go powieść „Devil in a Blue Dress", nominowana do nagrody Edgara, a

następnie przeniesiona na ekran z Denzelem Washingtonem i Jennifer Beals w rolach głównych. Jako jeden z najbardziej oryginalnych autorów powieści kryminalnych na świecie, Mosley widział swoje powieści z cyklu o Rawlinsie na pierwszych miejscach listy bestsellerów „New York Timesa", między innymi były to „Black Betty" i „A Little Yellow Dog". W przeszłości pełnił funkcję prezesa Mystery Writers of America. Pomiędzy najbardziej uznanymi żyjącymi pisarzami świata Joyce Carol Oates bez wątpienia zajmuje wysoką pozycję wśród tych, którzy nie otrzymali Nagrody Nobla, chociaż kilkakrotnie krążyły plotki, że znalazła się na liście pewniaków. Jest bardzo płodną autorką najrozmaitszych gatunkowo utworów i wydaje się mało prawdopodobne, by jakikolwiek inny żyjący amerykański pisarz otrzymał więcej nagród i pochwał, o wiele za dużo, by wszystkie tutaj wymienić, ale

wspomnieć należy sześć nominacji do National Book Award (w tym „Oni", powieść nagrodzona w 1970 r.) oraz trzykrotne wejście do ścisłego finału nagrody Pulitzera. Wśród jej ostatnich powieści jest „Take Me, Take Me With You", „Gwałt. Opowieść miłosna" i „The Tattooed Girl". Po dwudziestoletnim okresie odrzucania przez wydawców rękopisów, Anne Perry opublikowała pierwszą powieść, „The Cater Street Hangman", w roku 1979. Od tamtej pory pisze średnio jedną powieść na rok, głównie ulubione przez czytelników powieści detektywistyczne osadzone w epoce wiktoriańskiej, dzięki którym znalazła się na listach bestsellerów. Bohaterami pierwszego cyklu są in-

spektor Thomas Pitt i jego żona Charlotta, drugi, znacznie mroczniej szy, opowiada o dokonaniach inspektora Williama Mońka. Anne Perry otrzymała Edgara za opowiadanie „Heroes" o profesorze w college'u i kapelanie Josephie Reavleyu, który obecnie pojawia się w nowym cyklu zaczynającym się od powieści „No Graves As Yet". Nieliczni autorzy powieści kryminalnych znaleźli się w „Księdze rekordów Guinnessa"; wyczynu tego dokonał Ian Rankin, kiedy siedem jego książek równocześnie znalazło się na liście bestsellerów „London Timesa". Otrzymał trzykrotnie nagrodę Sztyletu od brytyjskiego stowarzyszenia Crime Writers Association, dwie za opowiadania, trzecią za „Black and Blue", która nominowana była też do nagrody Edgara. Powieści o inspektorze Rebusie, poczynając od „Supełków i krzyżyków" z roku 1987, stanowiły podstawę do seriali produkowanych

przez BBC. Rankin jest także jednym z pierwszych laureatów prestiżowej Chandler-Fulbright Award. Powieści S.J. Rozan z Lydią Chin i Billem Smithem są w ostatnich latach często nagradzane, zdobyły nagrody Shamusa, Anthony'ego i Edgara, tę ostatnią dwukrotnie, za „Winter and Night", najlepszą książkę roku 2003, oraz wcześniej za najlepsze opowiadanie. Lydia jest młodą, urodzoną w Stanach Chinką, która jako prywatny detektyw prowadzi śledztwa w sprawach głównie dziejących się w chińskiej społeczności, Smith natomiast starszym, bardziej doświadczonym detektywem, który mieszka nad barem w Tribece. Oboje gładko współpracują w starannie skonstruowanych (w końcu autorka jest architektem) intrygach, w kolejnych książkach na zmianę przyjmując dominującą rolę.

Wszyscy ci giganci literatury kryminalnej stworzyli wiarygodny harem rozmaitych kobiet niebezpiecznych. Płeć słabsza? Nie rozśmieszajcie mnie. I pilnujcie się, żeby nie zdobyły waszych serc, ponieważ będą chciały je pożreć. Niewykluczone, że z fasolką i kieliszkiem chianti.

Otto Penzler

Ed McBain Improwizacja

- Może byśmy kogoś zabili? - zaproponowała. Oczywiście była blondynką, wysoką i smukłą, w obcisłej sukni koktajlowej, która odsłaniała nogi i dekolt. - Byłem tam. Już to robiłem - odparł Will. Otworzyła szeroko oczy, swym błękitem niepokojąco kontrastujące z czernią sukni. - Wojna w Zatoce - wyjaśnił. - Ale to zupełnie coś innego - powiedziała, wyławiając oliwkę z martini i wrzucając ją w usta. - Mówię o morderstwie. - Morderstwo. A kogo masz na myśli? - Co byś powiedział na tę dziewczynę przy barze?

- Aha, przypadkowa ofiara. Ale czym to się różni od wojny? - Konkretna przypadkowa ofiara. No to jak, zabijemy ją czy nie? - Dlaczego? - A dlaczego nie? Will znał tę kobietę od dwudziestu minut, nie dłużej. Nie wiedział nawet, jak ma na imię. Sugestia, żeby kogoś zabili, była odpowiedzią na jego podrywkę, którą wcześniej z dobrym skutkiem wiele razy stosował: „Jak moglibyśmy przyjemnie spędzić dzisiejszy wieczór?". Nie szeptała, nawet nie zniżyła głosu, tylko uśmiechnęła się ponad kieliszkiem martini i powiedziała:

- Może byśmy kogoś zabili? Wskazaną przez nią konkretną przypadkową ofiarą była nijaka kobieta w prostym brązowym żakiecie, bluzce z brązowego jedwabiu i ciemniejszej spódnicy. Miała wygląd zagonionej urzędniczki albo sekretarki niższego stopnia, mysie włosy, nieruchome oczy za wielkimi okularami, cienkie usta i wystające zęby. Niczym się nie wyróżniała. Nic dziwnego, że siedziała sama nad kieliszkiem białego wina. - Powiedzmy, że faktj/cznie ją zamordujemy - odparł Will. -A jak potem przyjemnie spędzimy czas? Blondynka uśmiechnęła się lekko. I założyła nogę na nogę. - Na imię mam Jessica - powiedziała. Wyciągnęła do niego rękę. Ujął ją.

- A ja Will. Uznał, że Jessica ma taką zimną dłoń, bo trzymała kieliszek ze zmrożonym martini.

W ten chłodny grudniowy wieczór na trzy dni przed Bożym Narodzeniem Will nie miał najmniejszego zamiaru mordować my-szowatej urzędniczki siedzą-

cej przy końcu baru ani nikogo innego, skoro o tym mowa. Dawno temu pozbawił życia sporo ludzi, dziękuję uprzejmie, a wszyscy byli konkretnymi przypadkowymi ofiarami w tym sensie, że nosili mundur irackiej armii, co czyniło z nich wrogów. Przypuszczał, że właśnie taki stopień konkretności zapewnia wojna. Dlatego słuszną rzeczą było miażdżenie ich buldożerami w okopach. Dlatego w porządku było mordowanie ich, bo tak to trzeba nazwać, niezależnie od subtelnego rozróżnienia pomiędzy morderstwem a zabijaniem na polu walki, jakie przedstawiała teraz Jessica. Tak czy owak, Will zdawał sobie sprawę, że to tylko gra, odmiana rytuału godowego, który odbywa się w każdy wieczór roku we wszystkich barach dla samotnych na Manhattanie. Sprytnie zagajasz, dostajesz odpowiedź wskazującą na zainteresowanie i idziesz dalej. Will zastanawiał się, ile razy w ilu barach

Jessica wcześniej stosowała to swoje „Może byśmy kogoś zabili?". Bez dwóch zdań było to podejście oryginalne, może i niebezpieczne, bo przypuśćmy, że pokaże swoje cudowne nogi komuś, kto okaże się Kubą Rozpruwaczem? Poderwie faceta, który pomyśli, że zamordowanie dziewczyny siedzącej samotnie przy ba-

rze rzeczywiście może być zabawne? Hej, Jess, rewelacyjny pomysł, zróbmy to! W sumie on też dał do zrozumienia, iż się zgadza, ale chyba wiedziała, że to tylko gra? Przecież nie może sądzić, że planują prawdziwe morderstwo. - Kto do niej podejdzie? - zapytała. - Przypuszczam, że ja - powiedział Will. - Tylko bardzo cię proszę, nie zaczynaj od „Jak możemy przyjemnie spędzić czas?". - O rany, myślałem, że ci się podobało. - Tak, kiedy usłyszałam to pierwszy faz. Pięć albo sześć lat temu. - Wydawało mi się, że jestem oryginalny. - Postaraj się bardziej z małą Alice, dobra? - Twoim zdaniem tak ma na imię? - A twoim?

- Patricia. - Okay, ja będę Patricią. Zaczynaj. - Przepraszam panią - powiedział Will. - Wspaniały początek. - Moja znajoma i ja zauważyliśmy, że siedzi pani zupełnie sama, i pomyśleliśmy, że może będzie chciała pani się do nas przyłączyć. Jessica rozejrzała się, jakby próbowała zlokalizować znajomą, o której Will mówił. - Kogo ma pan na myśli? - zapytała, otwierając szeroko oczy ze zdziwienia.

- Tę piękną blondynkę. Na imię ma Jessica - powiedział Will. Jessica się uśmiechnęła. - Piękna blondynka, tak? - Olśniewająca blondynka. - Komplemenciarz. - Przykryła dłonią jego dłoń. - Powiedzmy, że mała Patty Coke zdecyduje się do nas przyłączyć. Co potem? - Uraczymy ją pochlebstwami i alkoholem. - A potem? - Zabierzemy do ciemnego zaułka i zadźgamy na śmierć. - W torebce mam buteleczkę z trucizną - powiedziała Jessica. - Nie uważasz, że to lepsze wyjście? Will zmrużył powieki jak gangster. - Doskonale. Zabierzemy ją do ciemnego zaułka i otrujemy. - Może lepszym wyjściem byłoby mieszkanie? Willowi nagle przyszło do głowy, że może wcale nie rozmawiają o morderstwie, ani żartobliwie, ani poważnie. Czyżby Jessica planowała coś zupełnie innego?

- Idź do niej - powiedziała. - Potem będziemy improwizować. Willowi nie wychodziło najlepiej podrywanie dziewczyn w barach. W gruncie rzeczy w swym repertuarze nie miał zbyt wielu odzywek poza „Jak moglibyśmy przyjemnie spędzić czas dzisiaj wieczorem?". Trochę się ośmielił, widząc, że Jessica zachęcająco kiwa do niego głową z drugiego końca baru, wciąż jednak czuł opór przed zajęciem pustego miejsca koło Alice, Patricii czy jak tam miała

na imię. Z doświadczenia wiedział, że na przeciętne dziewczyny pochlebstwa działają mniej skutecznie niż na prawdziwie oszałamiające piękności. Przypuszczał, że brzydule spodziewają się kłamstw i dlatego zachowują czujność w obawie przed

kolejnym rozczarowaniem. Alice, Patricia czy Kim-tam-była nie stanowiła wyjątku. Will usiadł, zwrócił się do niej i tak jak w czasie próby z Jessicą zaczął: - Przepraszam panią. Nim zdążył powiedzieć coś jeszcze, dziewczyna drgnęła, jakby ją spoliczkował. Szeroko otwierając oczy ze zdziwienia, zapytała: - Tak? O co chodzi? - Przykro mi, jeśli panią przestraszyłem. - Nie, wszystko w porządku. Słucham? Głos miała wysoki i jękliwy, mówiła z akcentem, którego nie potrafił umiejscowić. Piwne oczy za grubymi okrągłymi okularami wciąż były szeroko otwarte ze zdumienia, podejrzliwości albo i jednego, i drugiego. Czekała, wpatrując się w niego nieruchomym wzrokiem. - Nie chciałem pani przeszkadzać, ale... - Naprawdę nic się nie stało. Słucham. - Mojej znajomej i mnie rzuciło się w oczy... - Pana znajomej? - To ta dziewczyna, która siedzi naprzeciwko. Blondynka na drugim końcu

baru - powiedział Will, wskazując Jessicę, która posłusznie uniosła dłoń.

- A tak, widzę. - Rzuciło nam się w oczy, że siedzi pani sama. Pomyśleliśmy, że może chciałaby się pani do nas przyłączyć? - Och - mruknęła. - Miałaby pani ochotę się do nas przyłączyć? Nastąpiło krótkie wahanie. Zamrugała, wyraz piwnych oczu złagodniał, na cienkich wargach pojawił się nieznaczny uśmiech. - Z przyjemnością - odparła. - Z przyjemnością.

Usiedli przy niewielkim stoliku w mrocznym kącie. Susan - nie Patricia ani Alice, jak się okazało — zamówiła następny kieliszek chardonnay, Jessica pozostała przy martini. Will wziął kolejną szklaneczkę bourbona z lodem. - Nikt nie powinien pić sam na trzy dni przed Bożym Narodzeniem - powiedziała Jessica. - Och, zgadzam się, zgadzam - odparła Susan. Miała irytujący zwyczaj powtarzania wszystkiego dwa razy, przez co odnosiło się wrażenie, że w sali jest echo. - Ale mijałam ten bar w drodze do domu i pomyślałam, że wstąpię na kieliszek wina - ciągnęła Susan. - Żeby się odprężyć. - Jessica pokiwała głową. - Właśnie, żeby się odprężyć. Ona powtarza też słowa innych ludzi, zauważył Will. - Mieszkasz gdzieś blisko? - zapytała Jessica.

- Tak, tuż za rogiem. - A skąd pochodzisz?

- Ojej, więc wciąż to słychać? - Co słychać? - zdziwił się Will. - Akcent. Ojej, jeszcze się go nie pozbyłam? Po tych wszystkich lekcjach? A niech to. - I ten akcent jest skąd? - dopytywała się Jessica. - Alabama. Montgomery w Alabamie - wyjaśniła Susan. Zabrzmiało to jak: „Mun'gummy w Alabamie". - Ja nie słyszę żadnego akcentu - stwierdziła Jessica. - A ty, Will? - To regionalna wymowa - uściśliła Susan.

- Mówisz tak, jakbyś się urodziła w Nowym Jorku - powiedział Will, łżąc w żywe oczy. - To bardzo miło z twojej strony, naprawdę. Naprawdę, bardzo miło. - Od jak dawna tu jesteś? - zapytała Jessica. - Od pół roku. Przyjechałam pod koniec czerwca. Jestem aktorką. Aktorka, pomyślał Will. - A ja pielęgniarką - powiedziała Jessica. Aktorka i pielęgniarka, pomyślał Will. - Poważnie? - zdziwiła się Susan. - Pracujesz w szpitalu? - W Beth Israel. - Myślałem, że to synagoga - wtrącił Will.

- Synagoga i szpital - odparła Jessica, po czym znowu zwróciła się do Susan. Mogliśmy cię w czymś widzieć? - Nie, chyba że byliście w Montgomery - powiedziała Susan z uśmiechem. „Szklana menażeria"? Znacie „Szklaną menażerię"? Sztukę Tennessee Williamsa? Grałam Laurę Wingate w spektaklu wystawionym przez Paper Players'. Tutaj nie dostałam jeszcze roli. Prawdę mówiąc, pracuję jako kelnerka.

Kelnerka, pomyślał Will. Pielęgniarka i ja zamierzamy zamordować najbardziej pospolitą kelnerkę w całym Nowym Jorku. Albo, co gorsza, pójść z nią do łóżka.

Później Will myślał, że to chyba Jessica zaproponowała, żeby kupili butelkę moet chandon i poszli do Susan na kieliszek przed snem, skoro mieszka blisko, tuż za rogiem, jak sama wcześniej powiedziała. A może propozycja wyszła od niego, bo po czterech solidnych porcjach Jacka Danielsa czuł się odważniejszy niż zwykle. Niewykluczone też, że Susan sama ich zaprosiła do swojego mieszkania położonego w samym sercu teatralnej dzielnicy, za najbliższym rogiem przy barze Flanagana, w którym wypiła trzy albo cztery kieliszki chardonnay i

zaczęła odgrywać Jima tłukącego szklanego jednorożca i Laurę udającą, że nic się nie stało, co zdaniem Willa skłoniło barmana do ogłoszenia ostatnich zamówień o całe dziesięć minut wcześniej. Była okropną aktorką. Ale jakże natchnioną!

Kiedy wyszli na ulicę, uniosła ręce do nieba, szeroko rozpościerając palce, i swoim okropnym południowym akcentem wykrzyknęła: - Tylko popatrzcie! Broadway! Wielka biała droga! A potem, nie opuszczając rąk, wykonała coś w rodzaju piruetu. - Boże, zabijmy ją szybko! - szepnęła Jessica do Willa. Oboje wybuchnęli śmiechem. Susan pewnie pomyślała, że podzielają jej radość. Will przypuszczał, że dziewczyna nie ma pojęcia, co ją czeka. A może wręcz przeciwnie. O tej porze dziwki zaczęły już paradować po Ósmej Alei, ale żadna nie mrugnęła porozumiewawczo do Willa; chyba uznały, że jest podwójnie zajęty, bo z obu stron wiszą na nim dziewczyny. W sklepie monopolowym kupił butelkę nie

moët chandon, ale veuve clicquot, po czym ramię w ramię poszli dalej. Mieszkanie Susan było kawalerką na drugim piętrze kamienicy przy zbiegu Czterdziestej Dziewiątej i Dziewiątej. Will i Jessi-ca szli za gospodynią. Stanęła przed numerem 3A, chwilę szukała kluczy w torebce, potem otworzyła drzwi. Całość umeblowana była w sposób, który Will nazwał „młoda aktorka dzielnie wiąże koniec z końcem". Po lewej miniaturowa kuchnia. Podwójne łóżko pod ścianą, drzwi obok prowadzące, jak przypuszczał, do łazienki. Sofa i dwa fotele, komoda i wiszące nad nią lustro. Za drzwiami przy wejściu znajdowała się szafa, w której Susan powiesiła ich płaszcze. - Pozwolicie, że najpierw zrobię ze sobą porządek? - zapytała, po czym zniknęła w łazience.

Jessica uniosła brwi.

Will poszedł do kuchni, otworzył lodówkę i wysypał lód z dwóch tacek do miski, którą znalazł w wiszącej szafce. Wyjął też trzy szklanki do soku; uznał, że muszą wystarczyć. Jessica usiadła na kanapie i przyglądała się, jak Will otwiera szampana. Kiedy z łazienki wyszła druga blondynka, korek wyleciał z hukiem.

Minęła chwila, nim uświadomił sobie, że to Susan. - Makijaż i kostium odgrywają ważną rolę w kreowaniu postaci - powiedziała. Była teraz szczupłą dziewczyną z krótkimi prostymi włosami i ładnymi cyckami widocznymi w obszernym dekolcie czerwonej bluzki, obcisła czarna spódnica odsłaniała piękne nogi w botkach na wysokich obcasach. W prawej dłoni trzymała mysią perukę, którą miała w barze, a kiedy podsunęła lewą dłoń Willowi pod nos, zobaczył protezę dentystyczną. Przez otwarte drzwi łazienki widział nieatrakcyjny brązowy kostium wiszący na prysznicu. Okulary leżały na umywalce. - Pogrubiłam się podkładkami umocowanymi wokół talii -powiedziała. - Na zajęciach mamy mnóstwo takich pożytecznych rekwizytów. Will zauważył, że po południowym akcencie nie pozostał ślad. I po piwnych oczach.

- Ale twoje oczy... - zaczął. - Szkła kontaktowe - wyjaśniła Susan.

Prawdziwe oczy miała niebieskie jak... no cóż, jak Jessica. W gruncie rzeczy można je było wziąć za siostry. Powiedział to na głos. - Można by was wziąć za siostry. - Może dlatego, że jesteśmy siostrami - odparła Jessica. - Ale cię nabrałyśmy, co? - A niech mnie diabli wezmą.

- Spróbujmy tego szampana - powiedziała Susan. Poszła do kuchni, gdzie butelka spoczywała w misce z lodem. Nalała do szklanek i wróciła z nimi do pokoju. Jessica wzięła jedną, drugą Susan podała Willowi. - Za naszą trójkę - Jessica wzniosła toast. - I improwizację - dodała Susan. Wszyscy wypili. Will domyślał się, że czeka go wyjątkowa noc.

- Chodzimy razem na zajęcia z aktorstwa - powiedziała Jessica. Siedziała nadal na sofie, nogi miała założone jedną na drugą. Wspaniałe nogi. Will zajmował jeden fotel, Susan drugi, stojący naprzeciwko. Ona też założyła nogę na nogę i też miała je wspaniałe. - Obie chcemy być aktorkami - wyjaśniła Jessica. - Myślałem, że jesteś pielęgniarką - zdziwił się Will. - Jasne. Tak samo jak Sue jest kelnerką. Ale obie mamy plany związane z aktorstwem. - Zostaniemy gwiazdami. - Nasze nazwiska będą się świecić na Broadwayu.

- Siostry Carter - dodała Jessica. - Susan i Jessica - uzupełniła siostra. - Wypiję za to - powiedział Will. Wszyscy troje unieśli kieliszki. - Wiesz, tak naprawdę nie jesteśmy z Montgomery - odezwała się Jessica. - Tak podejrzewam. Ale akcent był świetny, Susan. - Dialekt - poprawiła go. - Jesteśmy z Seattle. - Gdzie przez cały czas pada - dodał Will.

- Och, to wcale nie jest prawda - zaprzeczyła Susan. - W rzeczywistości w Seattle pada rzadziej niż w Nowym Jorku, to fakt. - Udowodniony statystycznie. - Jessica pokiwała głową i wypiła resztę szampana. - Mamy jeszcze trochę bąbelków? - Och, całe mnóstwo. - Susan poderwała się z fotela, odsłaniając przy okazji spory fragment uda. Will także podał jej pustą szklankę. Miał nadzieję, że kobitki nie wypiją za dużo. Mieli ważną sprawę do załatwienia, improwizację do wykonania. - Więc od jak dawna mieszkacie w Nowym Jorku? - zapytał. - Mówiłaś prawdę w barze, że dopiero od pół roku? - Tak - odparła Jessica. - Od końca czerwca. - I przez cały ten czas bierzemy lekcje aktorstwa. - I naprawdę występowałaś w „Szklanej menażerii"? Paper Players'? Istnieje w ogóle coś takiego?

- O tak - potwierdziła Susan, wracając z pełnymi szklankami. - Ale w Seattle. - Nigdy nie byłyśmy w Montgomery.

- To była część mojej roli. Postaci, którą grałam w barze. Mała Suzie Smutna Dupa. Obie dziewczyny wybuchnęły śmiechem. Will śmiał się wraz z nimi. - Ja grałam Amandę Wingate - powiedziała Jessica. - W „Szklanej menażerii" - wyjaśniła Susan. - W tym przedstawieniu w Seattle. Matka Laury, Amanda Wingate. - Jestem starsza - dodała Jessica. - Ona ma trzydzieści lat, a ja dwadzieścia osiem - uzupełniła Susan. - I obie jesteście same w tym wielkim złym mieście - zauważył Will.

- Taa, zupełnie same - potwierdziła Jessica. - Tutaj śpicie, dziewczyny? - zapytał Will. - W tym łóżku? Obie zupełnie same w tym wielkim złym łóżku? - Oho, on chce wiedzieć, gdzie śpimy, Sue. - Lepiej bądźmy ostrożne - odparła siostra. Will zrozumiał, że powinien się wycofać, rozegrać sprawę trochę wolniej. - Gdzie uczycie się aktorstwa? - zapytał. - Tutaj, na Ósmej Alei - odparła Susan. - Znasz Biltmore Theater? - Niestety nie. - Szkoła jest blisko teatru. Nigdy nie słyszałeś o D'Arbousse School of Ac-

ting? - Nie. - Cieszy się światową sławą - powiedziała Susan. Wyglądała na nadąsaną, prawie obrażoną. Will widział, że traci w jej oczach. Błyskawicznie traci. - Więc... uch... w jakim celu się dzisiaj ucharakteryzowałaś? -zapytał. - No wiesz, po co poszłaś do baru jako... mam nadzieję, że mi wybaczysz... jako kompletnie pozbawiona gustu urzędniczka. Za taką cię wziąłem.

- To było dobre, no nie? - uśmiechnęła się Susan. Bez sztucznych wystających zębów uśmiech miała uroczy, a usta nie były już takie wąskie. Niesamowite, jak trochę szminki może powiększyć dziewczęce usta. Wyobraził je sobie na własnych ustach na tym łożu po drugiej stronie pokoju. I usta jej siostry. Wyobraził sobie połączone usta całej trójki... - Na tym między innymi polegało ćwiczenie - powiedziała Susan. - Ćwiczenie? - Znalezienie miejsca - dodała Jessica. - Miejsca dla postaci - uściśliła Susan. - Na prywatny moment - wyjaśniła Jessica.

- Znalezienie miejsca dla postaci na prywatny moment. - Myślałyśmy, że bar byłby dobry. - Ale teraz uważamy, że tutaj też może być. - Cóż, będzie tutaj, kiedy to wykreujemy - oświadczyła Jessica. Will przestawał dla nich istnieć, a co ważniejsze, czuł, że kompletnie się po-

gubił. Oddalone o kilkanaście kroków łóżko zdawało się odsuwać w nieosiągalną dal. Musiał skierować rozmowę na właściwe tory, ale nie bardzo wiedział, jak to zrobić. Dopóki one będą paplać o... o czym one właściwie mówią? - Przepraszam, ale co właściwie próbujecie wykreować? - zapytał. - Prywatny moment postaci - odparła Jessica. - I wykorzystamy to mieszkanie? - wtrąciła Susan. - Tak myślę, a ty nie? To nasze mieszkanie. Prawdziwe. Mnie wydaje się bardzo realne. A tobie, Sue, tak się nie wydaje? - O tak, masz rację. Wydaje się bardzo realne. Ale nie czuję jeszcze prywatności. A ty?

- Też nie. - Wybaczcie, moje panie... - zaczął Will.

- Panie, ho, ho. - Susan przewróciła oczami.

- ...ale możemy poczuć się tu o wiele bardziej prywatnie, jeśli o to wam chodzi. - Mówimy o prywatnym momencie — wyjaśniła Jessica. — O sposobie, w jaki się zachowujemy, kiedy nikt nie patrzy. - Teraz nikt na nas nie patrzy - powiedział Will zachęcająco. - Możemy tutaj robić, co tylko zechcemy, i nikt nigdy...

- Chyba nie rozumiesz - przerwała mu Susan. - Dzisiaj próbujemy wykreować

prywatne odczucia i emocje postaci. - Więc zacznijmy kreować te odczucia i emocje - zaproponował Will. - Emocje muszą być prawdziwe - podkreśliła Jessica. - Absolutnie prawdziwe - dodała Susan. - Żebyśmy mogły zastosować je w scenie, którą przerabiamy. - Aha! - mruknął Will. - Chyba skapował - powiedziała Jessica. - Na Boga, skapował - przyznała Susan. - We dwójkę próbujecie scenę. - Brawo! - Jaką scenę? - zapytał Will. - Z „Makbeta" - wyjaśniła Susan. - W której ona mu mówi, żeby napiął cięciwę swego męstwa -powiedziała Jessica. - Lady Makbet. Kiedy on zaczyna się wahać, czy zabić Duncana.

- „Jeśli cięciwę swego męstwa napniesz, wtedy powiedzie się" - powtórzyła Jessica, tym razem z przekonaniem. Spojrzała na siostrę. - To było bardzo dobre. Will wykombinował, że rozmowa wróciła na właściwe tory. - Napnij cięciwę, co? - Uśmiechnął się znacząco i upił łyk szampana. - Mówi mu, żeby nie był takim palantem - powiedziała Susan. - Chodzi o to, że knują zabicie króla - dodała Jessica. - To dla nich obojga jest prywatny moment. - Zastanawiają się nad tym, co zamierzają zrobić.

- Rozumiesz, planują morderstwo.

- Co przy tym czujesz? - zapytała Susan. - Co się dzieje we wnętrzu twojej głowy? - zastanowiła się Jessica. - Prywatny moment w twojej głowie. - Kiedy rozważasz czyjąś śmierć. W pokoju na moment zapadła kompletna cisza. Siostry spojrzały na siebie. - Ktoś ma jeszcze ochotę na szampana? - zapytała Susan. - Ja chętnie się napiję - odparła Jessica. - Przyniosę - powiedział Will i zaczął się podnosić. - Nie, nie, ja to zrobię - odparła Susan. Zaniosła puste szklanki do kuchni. Jessica założyła nogę na nogę. Will słyszał, jak za jego plecami Susan napełnia szklanki. Patrzył, jak Jessica macha stopą, przytrzymując pantofel na palcach. - To, co mówiłaś w barze, to była część ćwiczenia, tak? - zapytał. -Ta propozycja, żebyśmy kogoś zabili, i wybór twojej siostry na ofiarę? - W pewnym sensie - odparła Jessica. But spadł na podłogę. Pochyliła się po niego, rozstawiając nogi. Przy tym ruchu sukienka odsłoniła jej uda. Założyła nogę na nogę, wsunęła stopę w pantofel i uśmiechnęła się do Willa. Susan wróciła z pełnymi szklankami.

- Jeszcze zostało - powiedziała, podając szampana Willowi i siostrze. Jessica wzniosła swoją w toaście. - „Odtąd tak będę widzieć twoją miłość". - Zdrowie - powiedziała Susan i napiła się.

- To znaczy? - zapytał Will, także pijąc. - To kwestia ze sceny - wyjaśniła Jessica. - Właściwie od niej się zaczyna. Makbet się waha. Ale na końcu ona go przekonała, że król musi umrzeć. - „Niech fałsz lic: uśmiech piękny i godziwy, w fałszywym sercu skryje czyn straszliwy" - dodała Susan, kiwając głową.

- Tak mówi Makbet. Na końcu sceny. - I dlatego ubrałaś się jak urzędniczka? „Niech fałsz lic"... Jak to było dalej? - „W fałszywym sercu skryje czyn straszliwy" - powtórzyła Susan. - Ale nie, nie dlatego się ucharakteryzowałam. - A dlaczego? - W taki sposób próbowałam stworzyć postać. - Może on jednak nie załapał, o co chodzi - powiedziała Jessica. *1 - Postać, która potrafi zamordować - wyjaśniła Susan. - I dlatego musiałaś wyglądać nijako? - No wiesz, musiałam stać się kimś innym. Kimś zupełnie do mnie niepodobnym. Ale okazało się, że to za mało. Musiałam też znaleźć odpowiednie miejsce. - I to miejsce jest tutaj - dodała Jessica. - I teraz - powiedział Will. - Moje panie, jeśli nie macie nic... - Oho, znowu panie - mruknęła Susan i znowu przewróciła oczami. - ...możemy na chwilę przestać gadać o aktorstwie?

- A co z twoimi prywatnymi momentami? - zainteresowała się Susan.

- Nie mam żadnych prywatnych momentów. - Nigdy nie puszczasz bąka, kiedy jesteś sam w nocy? - zdziwiła się Jessica. - Nigdy nie walisz konia, kiedy jesteś sam w nocy? - zapytała Susan. Will bezwiednie otworzył usta. - To właśnie są prywatne momenty - powiedziała Jessica. Z jakiegoś powodu Will nie potrafił zamknąć ust.

1 * Cytaty z Makbeta w tłumaczeniu M. Słomczyńskiego (przyp. tłum.)

- Chyba zaczyna działać - zauważyła Susan. - Wyjmij mu szklankę z ręki, zanim ją upuści - poradziła Jessica. Will obserwował je z oczami i ustami szeroko otwartymi. - Założę się, że on myśli, że to kurara - rzuciła Jessica. - A skąd, do diabła, wzięłybyśmy kurarę? - Z brazylijskiej dżungli? - Z Wenezueli? Obie dziewczyny roześmiały się głośno. Will nie wiedział, czy to kurara, czy nie. Wiedział tylko, że nie jest w stanie mówić ani wykonać żadnego ruchu. - Ha, on przecież wie, że nie pojechałyśmy aż nad Amazonkę po truciznę powiedziała Jessica. - Racja, on wie, że jesteś pielęgniarką - zgodziła się Susan. - Beth Israel, jasne.

- Masz tam dostęp do wielu leków. - Także leków opartych na syntetycznej kurarze.

- Pełno ich. - Wymień je, Jess. - Nie chcę go zanudzić, Sue. - Kurarę trzeba wstrzyknąć, Will, wiedziałeś o tym? - Tubylcy zanurzują w niej strzałki. - A potem strzelają nimi z dmuchawek. - Ofiary doznają paraliżu. - Są bezbronne.

- Powodem śmierci jest asfiksja. - To znaczy, że się dusisz. - Ponieważ mięśnie odpowiedzialne za oddychanie ulegają paraliżowi. - Masz jakieś kłopoty z oddychaniem, Will? Nie sądził, by miał kłopoty z oddychaniem. Ale o czym one właściwie mówiły? Że go otruły? - Syntetyczna kurara jest w tabletkach - powiedziała Susan. - Łatwo ją zetrzeć na proszek. - Łatwo rozpuścić. - Syntetyczna kurara ma wiele pożytecznych zastosowań - zauważyła Jessica. - Pod warunkiem, że bardzo starannie dobiera się dawkę. - My nie byłyśmy zbyt staranne przy ustalaniu dawki, Will.

- Czy szampan nie był cokolwiek gorzki? Chciał pokręcić głową, że nie. Szampan smakował normalnie. A może wcześniej za dużo wypił, żeby to stwierdzić? Nie mógł jednak pokręcić głową i nie mógł mówić.

- Obserwujmy go - powiedziała Susan. - Studiujmy jego reakcje. - Dlaczego? - zapytała Jessica. - No wiesz, to może okazać się pomocne. - Ale nie do naszej sceny. - Zabicia człowieka. - Zabicia człowieka. Masz rację, Susan. Zabicia mnie, pomyślał Will. One mnie tutaj zabijają. Ale nie... Dziewczyny, popełniacie błąd, pomyślał. To nie tak się załatwia. Wróćmy do pierwotnego planu. Pierwotny plan polegał na otwarciu butelki szampana i

wskoczeniu we trójkę do łóżka. Pierwotny plan polegał na przeżyciu uroczej nocy na trzy dni... właściwie na dwa, przecież minęła już północ... na dwa dni przed Bożym Narodzeniem, na przeżyciu słodkiej, nieskomplikowanej nocy, dwie siostry i chętny partner, to miało się tutaj zdarzyć. Nie było żadnego powodu, żebyście tak poważnie traktowały lekcje aktorstwa i prywatne chwile, naprawdę, dzisiaj wieczorem miały być gry i zabawa. Więc dlaczego musiałyście wrzucić truciznę do mojego szampana? Jezu, dziewczęta, dlaczego musiałyście się do tego posunąć, skoro tak miło się zapowiadało? - Czujesz coś? - zapytała Susan.

- Nie - odparła Jessica. - A ty? - Myślałam, że poczuję... - Ja też... - Sama nie wiem... że przejdzie mnie złowieszczy dreszcz, coś w tym rodzaju. - Tak samo ja. - No bo wiesz, mordować kogoś! Myślałam, że to będzie wyjątkowe, tymczasem... - Wiem, o co ci chodzi. Jakby się oglądało, sama nie wiem, klienta u fryzjera. - Może powinnyśmy spróbować czegoś innego.

- Poza trucizną?

- Bardziej dramatycznego. - Bardziej przerażającego, rozumiem. - Żeby wydobyć z niego jakąś reakcję. . - Bo teraz tylko siedzi. - Siedzi jak głupek i umiera. Dziewczyny pochyliły się nad Willem i badawczo mu się przyjrzały. Ich twarze z tej odległości były zniekształcone, niebieskie oczy sprawiały wrażenie, jakby zaraz miały wyskoczyć z orbit.

- Zrób coś - powiedziała Jessica. - Zrób coś, ty dupku - dodała Susan.

Wciąż go obserwowały. - Chyba nie jest za późno na dźgnięcie go - wyraziła nadzieję Jessica. - Tak myślisz? - zapytała Susan. Błagam, nie róbcie tego, pomyślał Will. Boję się noży. Błagam, nie tnijcie mnie. - Sprawdźmy, co jest w kuchni - zaproponowała Jessica. Nieoczekiwanie został sam. Dziewczyny nagle sobie poszły. Za plecami... Nie mógł odwrócić głowy, żeby je zobaczyć. ...za plecami słyszał grzebanie w kuchennej szufladzie, tak podejrzewał, słyszał szczęk sztućców... - Co powiesz na ten? - zapytała Jessica. - Jest okropnie wielki - odparła Susan. - Przetnie to jego cholerne gardło na wylot - roześmiała się Jessica.

- Zobaczymy, czy wtedy dalej będzie siedział jak dupek - powiedziała Susan. - W końcu jakoś zareaguje. - Pomoże nam coś poczuć. - Wreszcie trafiłaś w sedno, Sue. O to nam chodzi. Will czuł, jak klatka piersiowa mu się ściska. Zaczynał mieć kłopoty z oddychaniem. W kuchni dziewczyny znowu się śmiały. Dlaczego się śmieją? Powiedziały coś, czego nie usłyszał? Po co im ten nóż? Co chcą zrobić? Pod-

ciąć mu gardło? Żałował, że nie może głęboko odetchnąć. Wiedział, że poczułby

się o wiele lepiej, gdyby wziął głęboki oddech. Ale... ale... jakoś nie... nie potrafił... - Hej! - wykrzyknęła Jessica. - Ty! Nie wyciągaj nam tu nóg! Susan spojrzała na siostrę. - Myślę, że wykorkował - powiedziała. - Cholera! - Co robisz?

- Sprawdzam mu puls - wyjaśniła Jessica. Susan czekała. - Nic - oznajmiła Jessica, puszczając dłoń Willa. Siostry wpatrywały się w Willa, który siedział zgarbiony na fotelu z otwartymi szeroko oczami i ustami. - Do diabła, faktycznie wygląda na umarlaka - powiedziała Jessica. - Lepiej się go stąd pozbądźmy. - Pozbycie się ciała będzie dobrym ćwiczeniem - zapewniła Jessica. - Jasne. Założę się, że waży dobrze ponad osiemdziesiąt kilo. - Nie mówiłam, że to będzie dobre ćwiczenie fizyczne, Sue. Mówiłam, że to

będzie dobre ćwiczenie aktorskie.

- Och, racja. Emocje przy pozbywaniu się zwłok. Racja. - Więc zabierajmy się do roboty - powiedziała Jessica. Zaczęły go podnosić.

Rzeczywiście był bardzo ciężki. Na wpół go niosąc, na wpół wlokąc, dotarły do drzwi. - Powiedz mi coś - odezwała się Susan. - Czy ty... no wiesz... coś poczułaś? - Nic - odparła Jessica.

Michael Connelly Cielo Azul

Klimatyzacja w samochodzie wysiadła niedługo po tym, jak minąłem Bakersfield. Był upalny wrześniowy dzień, a ja przedzierałem się przez środek stanu. Dość szybko poczułem, jak koszula klei mi się do winylowego siedzenia. Zdjąłem krawat i odpiąłem kołnierzyk. Nie miałem pojęcia, po co w ogóle założyłem krawat. Czas mnie nie gonił i nie wybierałem się w takie miejsce, gdzie krawat byłby potrzebny. Próbowałem nie zważać na upał i skupić się na Seguinie. Ale to było jak upał. Wiedziałem, że w żaden sposób sobie z nim nie poradzę. Jakoś zawsze było odwrotnie. Seguin radził sobie ze mną, to przez niego koszula kleiła mi się do pleców. Tak czy inaczej, ta podróż miała całą rzecz nieodwołalnie zakończyć. Uniosłem do oczu dłoń, którą trzymałem kierownicę, i sprawdziłem datę na swoim timeksie. Minęło dokładnie dwanaście lat, odkąd spotkałem Seguina. Odkąd spojrzałem w zimne zielone oczy mordercy.

Wszystko zaczęło się na Mulholland Drive, wijącej się niczym wąż drodze, która biegnie wzdłuż kręgosłupa gór Santa Monica. Grupa licealistów zjechała na pobocze, żeby napić się piwa i z góry popatrzeć na zasnute smogiem miasto marzeń. Jeden z nich zauważył zwłoki kobiety. Naga, z rękami i nogami rozrzuconymi jak na jakimś groteskowym pokazie seksu i mordu, spoczywała przy zaroślach, wśród puszek po piwie i butelek po tequili, pozostawionych tam przez wcześniejszych balowiczów. Informacja trafiła do mnie i mojego partnera, Frankiego Sheehana. W tamtym okresie pracowaliśmy w wydziale włamań i zabójstw policji Los Angeles.

Miejsce zbrodni było zdradzieckie. Zwłoki utknęły na zboczu nachylonym o ponad sześćdziesiąt stopni. Jeden nieostrożny krok i człowiek leciał w dół, lądując w czyimś basenie albo na betonowym patio. Dotarliśmy do ciała dzięki strażakom z pięćdziesiątego ósmego batalionu, którzy nas opuścili na skórzanych uprzężach. Scena zbrodni była czysta. Żadnych ubrań, dokumentów tożsamości, dowodów fizycznych, śladów - tylko martwa kobieta. Nie znaleźliśmy ani jednego włókna, które mogłoby nam pomóc. Rzecz bardzo nietypowa w wypadku morderstwa. Przyjrzałem się ofierze dokładnie i stwierdziłem, że nie była dojrzałą kobietą, ale młodziutką, nastoletnią dziewczyną. Mek-sykanka albo pochodzenia meksykańskiego, miała brązowe włosy, piwne oczy i ciemną cerę. Dało się zauważyć, że za życia przyciągała wzrok urodą. Po śmierci też łamała serca. Mój partner

zawsze powtarzał, że takie kobiety są najbardziej niebezpieczne. Piękne za życia, łamiące serca po śmierci. Potrafią cię nawiedzać, nie opuszczają, nawet kiedy znajdziesz potwora, który wszystko im odebrał. Została uduszona, na szyi pozostały wyraźne ślady kciuków zabójcy, pod oczami widniały krwiste podbiegnięcia. Stężenie pośmiertne już ustąpiło, zwłoki były elastyczne. To oznaczało, że umarła przed ponad dobą. Przypuszczaliśmy, że wyrzucono ją tutaj ubiegłej nocy, pod osłoną ciemności,

czyli że leżała przez mniej więcej dwanaście godzin gdzie indziej, w prawdziwym miejscu zbrodni. Musieliśmy to miejsce znaleźć.

Kiedy skręciłem w głąb lądu, w kierunku na Oakland, powietrze zaczęło się wreszcie ochładzać. Okrążyłem zatokę od wschodniej strony i przez most wjechałem do San Francisco. Przed wjazdem na Golden Gate zatrzymałem się na hamburgera w Balboa Bar & Grill. Bywam w San Francisco dwa, trzy razy w roku służbowo i zawsze jadam w Balboa. Tym razem podczas posiłku zerkałem na telewizor, bo szła transmisja meczu Giantów z Chicago Bulls. Gianty przegrywały.

Przede wszystkim jednak w myślach obracałem na wszystkie strony starą sprawę. Obecnie należała do przeszłości, Seguin nikogo już nie skrzywdzi. Poza sobą. Ostatnią ofiarą będzie on sam. Mimo to nie potrafiłem o tym zapomnieć. Mordercę złapano, osądzono i skazano, a teraz czekał na wykonanie kary śmierci za swoje zbrodnie. Wciąż jednak dręczyły mnie pytania bez odpowiedzi. To one

kazały mi w wolny dzień jechać do San Ouentin.

Nie znaliśmy jej nazwiska. Odciski palców nie pasowały do żadnych odcisków zgromadzonych w komputerze. Rysopis nie pasował do żadnego rysopisu osób zaginionych ze śledztw prowadzonych w hrabstwie Los Angeles oraz w całym kraju. Sporządzony przez rysownika portret pokazano w wiadomościach telewizyjnych i gazetach, ale nie odezwał się nikt bliski ani znajomy. Przefaksowano rysunek do pięciuset jednostek policyjnych na południowym zachodzie i do policji w Meksyku, ale bez skutku. Niezidentyfikowana ofiara leżała w lodówce w biurze koronera, podczas gdy Sheehan i ja usiłowaliśmy rozwikłać tajemnicę jej śmierci. Nie było łatwo. Większość spraw zaczyna się od ofiary. Jej tożsamość i miejsce zamieszkania stanowią centrum koła, punkt wyjściowy. Wszystko zależy od tego środka. Ale my go nie mieliśmy i nie znaliśmy też prawdziwego miejsca zbrodni. Nie mieliśmy nic i zdążaliśmy donikąd.

Zmiana nastąpiła dzięki Teresie Corazon. Była zastępczynią koronera przydzieloną do sprawy oficjalnie noszącej nazwę NN # 90-91. Przygotowując zwłoki do sekcji, natrafiła na ślad, który doprowadził nas najpierw do McCaleba, a potem do Seguina. Corazon odkryła, że ciało przed porzuceniem na zboczu zostało umyte w silnym środku czyszczącym. W ten sposób morderca usiłował zniszczyć wszystkie ślady dowodowe, choć samo w sobie stało się to solidnym tropem i śladem dowodowym. Środek czyszczący mógł nam pomóc w odkryciu tożsamości morder-

cy albo powiązać go ze zbrodnią. Ale zwrotem w sprawie stało się inne odkrycie dokonane przez Corazon. Fotografując ciało, zastępczyni prokuratora zauważyła dziwny ślad na lewym biodrze. Układ plam opadowych wskazywał, że zwłoki leżały na lewym boku w

czasie pomiędzy śmiercią a wyrzuceniem ich na zboczu przy Mulholland. Teraz zyskaliśmy dowód, że w czasie, gdy krew opadała, ciało leżało na przedmiocie, który odbił się na lewym biodrze. Przy użyciu ultrafioletu Corazon obejrzała odcisk i stwierdziła, że widzi wyraźnie cyfrę 1, literę J oraz część drugiej litery, która mogła być lewą górną kreską pionową H, K lub L. - Tablica rejestracyjna - powiedziałem, kiedy wezwała mnie do sali sekcyjnej, żebym obejrzał jej odkrycie. - Położył ją na tablicy rejestracyjnej. - Właśnie, detektywie Bosch - odparła Corazon. Sheehan i ja szybko sformułowaliśmy teorię, że ten, kto zabił bezimienną kobietę, ukrył zwłoki w bagażniku samochodu do nadejścia nocy, kiedy bezpiecznie mógł je zawieźć na Mulholland i tam wyrzucić. Po starannym umyciu ciała zabójca przez nieuwagę ułożył je na tablicy rejestracyjnej, którą wcześniej zdjął z samochodu i także schował do bagażnika. Ta część naszej teorii zakładała, że swoją tablicę zastąpił skradzioną, co uniemożliwiłoby dotarcie do niego, gdyby jego samochód przypadkiem zauważył jakiś podejrzliwy spacerowicz na punkcie widokowym na Mulholland. Odcisk na skórze nie pozwalał stwierdzić, który stan wydał tablicę rejestracyjną. Jednakże skorzystanie z tarasu widokowego na Mulholland nasunęło nam

wniosek, że szukamy osoby znającej tę okolicę, kogoś, kto tu mieszka. Zwrócili-

śmy się do kalifornijskiego wydziału drogowego i otrzymaliśmy listę wszystkich samochodów zarejestrowanych w hrabstwie Los Angeles, których tablice zaczynają się od 1JH, 1JK i 1JL. Lista zawierała ponad tysiąc nazwisk. Skróciliśmy ją o czterdzieści procent, usuwając z niej kobiety. Pozostałe nazwiska porcjami wrzucaliśmy do komputerowego rejestru przestępców. Zostało nam trzydziestu sześciu mężczyzn notowanych przez policję za przestępstwa różnej rangi, od wykroczeń po poważne zbrodnie. Kiedy pierwszy raz studiowałem ten spis, wiedziałem. Byłem przekonany, że jedno ze znajdujących się na niej nazwisk należy do mordercy bezimiennej kobiety.

W popołudniowym słońcu most Golden Gate odpowiadał swojej nazwie. Zapchany był samochodami jadącymi w obu kierunkach, przy turystycznym zjeździe po północnej stronie widniał znak „Na parkingu brak wolnych miejsc". Posuwałem się naprzód, pomalowanym na tęczowo tunelem przejechałem przez wnętrze góry. Wkrótce też po prawej zobaczyłem San Quentin. Przerażające miejsce w idyllicznej okolicy, w którym zgromadzono najgorszych zbrodniarzy, jakich Kalifornia ma do zaoferowania. A ja miałem zobaczyć się z najgorszym z najgorszych. - Harry Bosch?

Odwróciłem się od okna, z którego patrzyłem na białe nagrobki cmentarza wojskowego wWilshire. Mężczyzna w białej koszuli i rdzawym krawacie przytrzymywał drzwi do biur FBI. Wyglądał na trzydzieści parę lat, miał szczupłe ciało i zdrowy wygląd. Uśmiechał się. - Terry McCaleb? - We własnej osobie. Uścisnęliśmy sobie ręce, po czym zaprosił mnie do środka i poprowadził wyłożonymi boazerią korytarzami. W końcu doszliśmy do jego gabinetu, który sprawiał wrażenie, że dawniej mógł być schowkiem na narzędzia dozorcy. Był

mniejszy niż pojedyncza cela, mieściło się w nim akurat biurko i dwa krzesła. - Chyba dobrze się stało, że mój partner nie chciał przyjechać - powiedziałem, wpychając się do środka. Frankie Sheehan o tworzeniu profilów przestępców wyrażał się na zmianę „biurowe gówno" albo „brednie z Quantico". Kiedy tydzień wcześniej zdecydowałem się na kontakt z McCale-bem, profilerem w biurze FBI w Los Angeles, doszło między nami do kłótni. Ale ja prowadziłem tę sprawę, więc zadzwoniłem. - Taa, trochę tu ciasno - przyznał McCaleb. - Ale przynajmniej mam własną przestrzeń. - Większość gliniarzy lubi wspólne sale. Chyba odpowiada im towarzystwo.

McCaleb pokiwał głową. - Ja wolę być sam. Wskazał krzesło. Usiadłem. Nad biurkiem zobaczyłem przyklejone taśmą do

ściany zdjęcie nastoletniej dziewczyny. Wyglądała na kilka lat młodszą od mojej ofiary. Pomyślałem, że jeśli McCaleb ma córkę, to zyskuję dodatkowy mały plus. Coś, co dodatkowo zmotywuje go do pracy nad moją sprawą. - To nie jest moja córka - powiedział McCaleb. - Stare śledztwo. Z Florydy. Popatrzyłem na niego bez słowa. To nie był jedyny raz, kiedy zdawał się czytać w moich myślach, jakbym wypowiadał je na głos. - W twojej sprawie wciąż nie dokonano identyfikacji, tak? - Nie, jeszcze nie. - To zawsze utrudnia śledztwo. - Przejrzałeś dokumenty? - Tak. Tydzień wcześniej wysłałem mu komplet dokumentów ze śledztwa oraz fotografie z miejsca zbrodni. Nie zrobiliśmy filmu wideo, co go zaniepokoiło, ale dostałem taśmę od reportera telewizyjnego. Kręcili z helikoptera, choć nie wyemi-

towali materiału ze względu na zawartość. McCaleb otworzył teczkę i przejrzał ją, nim zaczął mówić. - Najpierw powiedz, czy znasz VICAP, program rejestrujący sprawców ciężkich przestępstw? - Wiem, co to jest, ale po raz pierwszy proszę o pomoc w śledztwie. - Tak, jesteś rzadkim ptakiem w policji Los Angeles. Większość chłopaków nie chce naszej pomocy i nie ufa nam. Ale jak trafi się jeszcze paru takich jak ty, to może dostanę większe biuro. Potaknąłem. Nie zamierzałem mu mówić, że instytucjonalna nieufność i po-

dejrzliwość powstrzymywały większość policjantów przed szukaniem pomocy w FBI. Był to nieujęty w słowa rozkaz samego szefa. Mówiono, że za każdym ra-

zem, kiedy pojawiała się informacja o aresztowaniu dokonanym przez FBI w mieście, z gabinetu szefa dobiegały głośne przekleństwa. Wszyscy w wydziale doskonale wiedzieli, że oddział zajmujący się napadami na banki stale monitoruje transmisje radiowe bankowego oddziału Biura i często dociera do podejrzanych, nim federalni mają na to szansę. - Wiesz, chciałbym postawić sprawę jasno - powiedziałem. - Nie obchodzi mnie, czy jesteś jasnowidzem, czy Świętym Mikołajem; będę uważnie słuchał, jeśli masz coś, co może mi pomóc. - Wydaje mi się, że mam. Odwrócił kartkę i wziął stos zdjęć z miejsca zbrodni. To nie były te, które mu posłałem, ale powiększenia, które sam zrobił. Wynikało z tego, że McCaleb poświęcił mojej sprawie sporo czasu. Pomyślałem, że może poruszyła nim tak samo jak mną. Bezimienna kobieta porzucona martwa na zboczu. Kobieta, o którą nikt się nie upomniał. Która nikogo nie obchodziła. Niebezpieczny typ. W jakichś zakamarkach serca obchodziła mnie i ja się o nią upominałem. A teraz może robił to też McCaleb. - Zacznijmy od podsumowania tego, z czym moim zdaniem masz do czynienia - powiedział McCaleb. Chwilę przeglądał fotografie, wyciągając w końcu fotos wykonany z wideo telewizyjnego. Przedstawiał ujęcie z powietrza nagiego ciała z rozrzuconymi sze-

roko rękami i nogami. Wyjąłem paczkę i wytrząsnąłem z niej papierosa. - Niewykluczone, że sam już doszedłeś do tych samych wniosków. Jeśli tak, z góry przepraszam. Nie chcę marnować twojego czasu. A przy okazji, tu nie można palić. - Nie ma sprawy. - Odłożyłem papierosy. - Co masz? - Miejsce zbrodni jest bardzo ważne dlatego, że otwiera nam wrota do sposobu myślenia mordercy. To, co tu widzę, sugeruje działania mordercy pokazowego, jak go nazywamy. Innymi słowy, jest to morderca, który chce, żeby jego zbrodnie były wystawione na widok publiczny, oglądane, a przez to budziły przerażenie i strach mieszkańców miasta. Z ich reakcji czerpie satysfakcję. Jest osobnikiem, który czyta gazety i ogląda wiadomości, szukając w nich informacji

o postępach w śledztwie. To dla niego sposób na prowadzenie punktacji. Myślę, że kiedy go znajdziemy, znajdziemy też wycinki prasowe, a może i taśmy wideo zawierające telewizyjne relacje o sprawie. Przypuszczalnie przechowuje je w sypialni, ponieważ są mu potrzebne do fantazjowania przy masturbacji. Zauważyłem, że powiedział „my", mówiąc o prowadzących śledztwo, ale nie zareagowałem. McCaleb ciągnął, jakby mówił do siebie i nikogo poza nim nie było w pokoju. - Komponentem fantazji mordercy pokazowego jest pojedynek. Ujawnienie zbrodni opinii publicznej oznacza też ujawnienie jej policji. W rezultacie morderca rzuca wyzwanie. Mówi: „Jestem lepszy od was, sprytniejszy. Udowodnijcie, że się mylę. Złapcie mnie, jeśli potraficie". Rozumiesz? Pojedynkuje się z tobą, korzystając z mediów.

- Ze mną? - Tak, z tobą. W tej konkretnej sprawie ty kontaktujesz się z mediami. Twoje nazwisko ukazuje się w artykułach dołączonych do dokumentacji. - Ja prowadzę śledztwo, więc to ja rozmawiam z dziennikarzami. McCaleb pokiwał głową. - Okay - powiedziałem. - Wszystko to pomaga nam zrozumieć, jakim świrem jest ten facet. Ale czy masz coś, co pomoże nam wskazać właściwego człowieka?

Potaknął. - Wiesz, co powtarzają agenci od nieruchomości: lokalizacja, lokalizacja, lokalizacja? Ja robię to samo. Miejsce, w którym zostawił ciało, jest znaczące w tym sensie, że odgrywa ważną rolę w jego skłonnościach ekshibicjonistycznych. Mamy tu Hollywood Hills. Mamy Mulholland Drive i panoramę miasta. Zwłok nie porzucono tu przypadkiem. Miejsce przypuszczalnie zostało wybrane równie starannie jak sama ofiara. Wynika z tego wniosek, że nasz sprawca może doskonale je znać, ponieważ bywa tam często w związku z pracą albo życiem osobistym, mimo to przy wyborze nie kierował się wygodą. Wybrał to miejsce, zależało mu właśnie na nim, ponieważ uznał je za najlepsze do zaprezentowania światu swego dzieła. To część obrazu. Oznacza, że nasz sprawca mógł przyjechać z daleka, żeby tu zostawić ofiarę. Albo z sąsiedniej dzielnicy.

Zauważyłem, że mówi „nasz" morderca. Gdyby Frankie był tu ze mną, puściłyby mu nerwy. Ja nic nie powiedziałem. - Przejrzałeś listę nazwisk, którą ci dałem?

- Tak, przejrzałem wszystko. I myślę, że intuicja dobrze ci podpowiada. Obaj wskazani przez ciebie potencjalni podejrzani pasują do profilu, który sporządziłem do tej zbrodni. Przed trzydziestką, popełniający coraz poważniejsze przestępstwa. - Dozorca z Woodland Hills ma stały dostęp do środków czyszczących. Moglibyśmy znaleźć coś odpowiadającego środkowi, którym umyto ciało. On nam się najbardziej podoba. McCaleb pokiwał głową, ale nic nie powiedział. Wydawał się studiować fotografie, rozłożone teraz na biurku. - Ty wolisz tego drugiego, mam rację? Cieślę filmowego z Bur-bank. Spojrzał na mnie. - Tak. Jego przestępstwa, chociaż drobne, bardziej pasują do znanego nam wzoru dojrzewania seksualnego drapieżcy. Myślę, że musimy z nim porozmawiać i koniecznie zrobić to u niego w domu. Lepiej go wtedy wyczujemy. Będziemy wiedzieli.

-My? - Tak. I musimy zrobić to szybko. - Ruchem głowy wskazał zdjęcia. - To nie był jednorazowy występ. Kimkolwiek jest, zrobi to znowu... o ile już nie zrobił. Posłałem do San Quentin wielu ludzi, ale nigdy wcześniej sam tu nie byłem. Przy bramie pokazałem identyfikator i otrzymałem wydruk z instrukcją, jak dojechać do ogrodzonego parkingu dla sił porządkowych. Przez drzwi z napisem WYŁĄCZNIE DLA PERSONELU wprowadzono mnie do więzienia, odebrano mi broń i zamknięto ją w sejfie. Dostałem plastikową kartę z numerem 7.

Kiedy moje nazwisko wpisano do komputera i odnotowano niezbędne przepustki, strażnik, który nie zadał sobie trudu, żeby się przedstawić, zaprowadził mnie przez pusty dziedziniec rekreacyjny do ceglanego budynku, przez lata po-

czerniałego niczym palenisko. Znajdowały się w nim cele śmierci - to tutaj Seguin za tydzień dostanie porcję trucizny. Przeszliśmy przez pułapkę i wykrywacz metalu, po czym przejął mnie inny strażnik. Otworzył solidne stalowe drzwi i wskazał korytarz. - Ostatnie drzwi po prawej - powiedział. - Jak będzie pan chciał wyjść, niech pan pomacha do jednej z kamer. Będziemy was obserwować. Zamknął za mną stalowe drzwi z grzmiącym hukiem, który wstrząsnął mną do głębi.

Frankie Sheehan nie krył niezadowolenia, ale to ja byłem szefem i ja skontaktowałem się z Biurem. Zgodziłem się, żeby McCa-leb razem z nami prowadził przesłuchania. Zaczęliśmy od Victo-ra Seguina. Był pierwszy na liście McCaleba, drugi na mojej, ale jakieś napięcie w oczach i słowach agenta skłoniło mnie do przyjęcia jego propozycji. Seguin był cieślą filmowym, mieszkał na Screenland Drive w Burbank w małym domku bogato zdobionym elementami drewnianymi, które nie dziwiły u człowieka uprawiającego stolarstwo. Wyglądało na to, że kiedy nie mógł znaleźć pracy w filmie, siedział w domu i składał ładne okiennice i skrzynki na kwiaty. Ford taurus z tablicą rejestracyjną zawierającą sekwencję 1JK stał zaparko-

wany na podjeździe. Dotknąłem maski. Była zimna. O ósmej wieczorem, kiedy ostatnie promienie światła znikały z nieba, zapukałem do frontowych drzwi. Seguin stanął w progu ubrany w dżinsy i T-shirt. Był bosy. Na mój widok szeroko otworzył oczy. Wiedział, kim jestem, nim wyciągnąłem odznakę i przedstawiłem się. Poczułem, jak zimny strumień adrenaliny przepływa mi po plecach. Przypomniałem sobie słowa McCale-ba o tym, że morderca śledzi policję, która śledzi jego. Występowałem w telewizji i mówiłem o sprawie. Cytowano mnie w gazetach. - Panie Seguin, jestem detektyw Harry Bosch z policji Los Angeles - powiedziałem spokojnie, ukrywając emocje. - Czy ten samochód na podjeździe należy do pana?

- Taa, do mnie. A czemu o niego pytacie? Coś się stało? - Musimy zadać panu kilka pytań na jego temat, jeśli pan pozwoli. Możemy wejść na kilka minut? - Cóż, nie, najpierw chciałbym się dowiedzieć... - Dziękuję. Przekroczyłem próg, zmuszając go do cofnięcia się. Pozostali poszli za mną. - Hej, czekajcie, co jest grane? Wcześniej rozdzieliliśmy role. Ja miałem prowadzić przesłuchanie, Sheehan był na drugim planie. McCaleb powiedział, że chce tylko obserwować. Salon stanowił arcydzieło stolarstwa. Wbudowane półki na książki na trzech ścianach. Za wielka jak na rozmiary pokoju drewniana obudowa ceglanego kominka. Wysoka do sufitu szafa na telewizor pełniła funkcję ścianki działowej

pomiędzy częścią wypoczynkową a czymś, co wyglądało na niewielki gabinet. Pokiwałem głową z aprobatą. - Ładna robota. Ma pan sporo wolnego czasu? Seguin z ociąganiem potaknął. - Większość zrobiłem, kiedy parę lat temu mieliśmy strajk. - Czym się pan zajmuje?

- Jestem cieślą w filmach, buduję scenografię. A o co chodzi z moim samochodem? Nie możecie tak się do mnie wpychać. Mam swoje prawa. - Może pan usiądzie, panie Seguin, a ja wszystko panu wyjaśnię. Mamy powody do przypuszczeń, że pański samochód wykorzystano w trakcie popełniania poważnego przestępstwa. Seguin opadł na miękki fotel ustawiony na wprost telewizora. Zauważyłem, że McCaleb spaceruje wzdłuż ścian, studiując książki na półkach i najrozmaitsze drobiazgi ustawione na kominku i meblach. Sheehan usiadł na sofie na lewo od Seguina. Wpatrywał się w niego zimno, bez słów. - Jakie przestępstwo?

- Morderstwo. Poczekałem, aż to do niego dotrze, choć odnosiłem wrażenie, że Seguin pozbierał się już po pierwszym szoku i twardnieje. Widywałem to już wcześniej. Miał zamiar się wymigać. - Czy ktoś poza panem używa pańskiego samochodu, panie Seguin? - Czasami, jak komuś pożyczam. - A pożyczył go pan komuś trzy tygodnie temu, piętnastego sierpnia?

- Nie mam pojęcia, musiałbym sprawdzić. Nie chce mi się odpowiadać na dalsze pytania i najlepiej zrobicie, jak sobie pójdziecie. McCaleb usiadł na fotelu po prawej ręce Seguina. Ja wciąż stałem. Spojrzałem na McCaleba, który nieznacznie, tylko raz kiwnął głową. Wiedziałem, co mi mówi: to nasz człowiek. Przeniosłem wzrok na swojego partnera. Sheehan nie dostrzegł znaku, który dał mi McCaleb, bo wpatrywał się w Seguina. Musiałem podjąć decyzję. Albo postąpię zgodnie z sygnałem McCaleba, albo się wycofam. Znowu na niego spojrzałem. W jego wzroku malowało się napięcie, jakiego u nikogo jeszcze nie widziałem. Gestem poleciłem Seguinowi, żeby się podniósł.

- Panie Seguin, proszę wstać. Aresztuję pana pod zarzutem popełnienia morderstwa. Seguin wolno wstał, a potem gwałtownie rzucił się do drzwi. Ale Sheehan był przygotowany, położył go twarzą do dywanu, zanim Seguin zrobił trzy kroki. Frankie wykręcił mu ręce do tyłu i skuł kajdankami. Potem pomogłem mu postawić Seguina na nogi. We dwóch odprowadziliśmy go do samochodu. Frankie został z podejrzanym, ja wróciłem do środka. McCaleb wciąż siedział w fotelu. - Co to było? Pokazał najbliższą półkę.

- To jego fotel do czytania - powiedział i wyjął książkę. - A to jego ulubiona

lektura. Książka była bardzo zniszczona, grzbiet miała złamany, stronice nosiły ślady częstego odwracania. Kiedy McCaleb zaczął ją kartkować, zobaczyłem, że niektóre akapity i zdania zostały podkreślone. Wyciągnąłem rękę i zamknąłem książkę, bo chciałem przeczytać tytuł. Brzmiał „Kolekcjoner". - Czytałeś to? - zapytał McCaleb. - Nie. O czym to jest? - O facecie, który porywa kobiety. Kolekcjonuje kobiety. Trzyma je w piwnicy swojego domu. Kiwnąłem głową. - Terry, musimy natychmiast postarać się o nakaz rewizji. Chcę to zrobić jak trzeba. - Ja też.

Seguin siedział na łóżku w celi i patrzył na szachownicę ustawioną na sedesie. Nie podniósł wzroku, kiedy podszedłem do krat, chociaż widziałem, że mój

cień padł na szachownicę.

- Jaką partię rozgrywasz? - Człowieka, który umarł sześćdziesiąt pięć lat temu. Umieścili najlepszy moment jego życia, tę partię, w książce. I żyje nadal. Jest wieczny. Spojrzał na mnie. Ciało miał ziemiste i słabe po dwunastu latach spędzonych w małym, pozbawionym okien pomieszczeniu, za to oczy były takie same, zimne zielone oczy mordercy. - Detektyw Bosch. Spodziewałem się pana w przyszłym tygodniu. - Nie przyjadę w przyszłym tygodniu. - Nie chce pan zobaczyć przedstawienia? Być świadkiem chwały praworządnych?

- Na mnie to nie działa. Może dawniej, kiedy używali gazu, rzecz była warta zobaczenia. Ale patrzeć, jak jakiś gnojek na stole do masażu dostaje igłę i odpływa do Nibylandii? Nie, wolę w tym dniu pójść na mecz Dodgersów z Giantami. Już mam bilet. Seguin wstał i podszedł do krat. Pamiętałem godziny spędzone w sali przesłuchań, kiedy byliśmy tak blisko. Ciało miał wyniszczone, ale oczy nie. Zupełnie się nie zmieniły. Te oczy były kwintesencją zła, najbardziej intensywną, z jaką się w życiu spotkałem. - Więc co pana dzisiaj do mnie sprowadza, detektywie? Uśmiechnął się, odsłaniając pożółkłe zęby i szare jak ściany dziąsła. Zrozumiałem wtedy, że ta podróż była błędem. Seguin nie da mi tego, czego od niego chciałem, nie wyzwoli

mnie.

Dwie godziny po tym, jak wsadziliśmy Seguina do samochodu, przyjechali dwaj policjanci z podpisanym nakazem rewizji domu i samochodu. Ponieważ znajdowaliśmy się na terenie miasta Bur-bank, rutynowo powiadomiłem miejscowe władze o naszej obecności, dlatego dołączyli do nas detektywi i dwaj policjanci z patrolu. Ci ostatni pilnowali Seguina, pozostali natomiast rozpoczęli przeszukiwanie. Rozeszliśmy się po domu. Nie było piwnicy. McCaleb i ja zajęliśmy się sy-

pialnią, natychmiast też Terry zauważył kółka doczepione do nóg łóżka. Ukląkł i odsunął je, odsłaniając klapę w podłodze. Była na niej kłódka. McCaleb poszedł poszukać klucza, ja wyjąłem wytrychy z portfela i zacząłem grzebać przy zamku. Byłem sam w pokoju. W którymś momencie kłódka uderzyła o metal i usłyszałem po drugiej stronie klapy jakiś głos. Był odległy i stłumiony, ale dla mnie brzmiał jak jęk przerażenia. Wnętrzności ścisnęły mi się ze strachu i nadziei. Wykorzystując wszystkie swoje umiejętności, pracowałem nad zamkiem i po następnych trzydziestu sekundach się otworzył. - Udało się! McCaleb, gotowe!

McCaleb wbiegł do pokoju. Unieśliśmy klapę, pod którą znajdowała się płyta ze sklejki, zamykana w rogach na rygle. Kiedy ją zdjęliśmy, zobaczyliśmy młodą dziewczynę. Miała opaskę na oczach, knebel w ustach i ręce związane na ple-

cach. Była naga pod brudnym różowym kocem. Ale żyła. Odwróciła się i przykleiła do dźwiękoszczelnej wy-ściółki w podobnej do trumny skrzyni. Jakby chciała uciec. Uświadomiłem sobie, że słysząc szczęk otwieranej klapy, pomyślała, że on do niej wraca. Seguin. - Wszystko w porządku - powiedział McCaleb. - Jesteśmy tu, żeby ci pomóc. Wyciągnął rękę i delikatnie dotknął jej ramienia. Drgnęła jak przerażone zwierzątko, potem się uspokoiła. McCaleb położył się na podłodze i zaczął usuwać z jej twarzy opaskę i knebel. - Harry, sprowadź karetkę. Wstałem i cofnąłem się. Serce mi się ścisnęło, w myślach zapanowała jasność. Przez wszystkie te lata wiele razy przemawiałem w imieniu umarłych. Mściłem umarłych. Ich świat był mi dobrze znany. Nigdy jednak nie brałem udziału w tak jedno znacznym wyrwaniu człowieka z wyciągniętych rąk śmierci. A w tamtej chwili wiedziałem, że właśnie tego dokonaliśmy. Cokolwiek jeszcze się wydarzy, dokądkolwiek zaprowadzi mnie życie, ta chwila zawsze będzie przy mnie jak światło, które pozwoli mi wyjść z najciemniejszego tunelu.

- Harry, co ty wyprawiasz? Zadzwoń po karetkę. Spojrzałem na McCaleba. - Jasne, już się robi.

Cela cieśli była cała z betonu i stali. Minęło dziesięć lat, odkąd po raz ostatni czuł pod palcami drewno. Zbliżyłem się do krat i popatrzyłem na niego. - Twój czas się kończy. Wyczerpałeś apelacje, obecny gubernator musi pokazać ludziom, że bezwzględnie traktuje przestępców. Koniec, Victor. Za tydzień

dostaniesz zastrzyk. Spodziewałem się jakiejś reakcji, ale daremnie. Ze wzrokiem utkwionym w mojej twarzy czekał; wiedział, o co chcę go zapytać.

- Pora się oczyścić. Powiedz mi, kim ona była. Skąd ją wziąłeś. Stanął tuż przy kratach, na tyle blisko, że w jego oddechu mogłem wyczuć zgniliznę. Nie cofnąłem się. - Tyle lat, Bosch. Minęło tyle lat, a ty wciąż musisz to wiedzieć. Dlaczego? - Po prostu muszę. - Ty i McCaleb. - A co z nim? - Och, on też do mnie przyjechał. Wiedziałem, że McCaleb znalazł się na bocznym torze. Praca zrujnowała mu serce. Dostał nowe i przeprowadził się na Catali-nę. Miał łódź, którą wynajmował turystom łowiącym ryby. - Kiedy tu był? - Niech się zastanowię. Tutaj traci się poczucie czasu. Kilka miesięcy temu. Terry z nowym sercem wpadł na pogawędkę. Powiedział, że był w okolicy. Nie podobała mu się moja recenzja z filmu. A ty co o tym myślisz? Mówił o filmie, w którym w roli McCaleba wystąpił Clint Eastwood. - Nie widziałem go. Czego od ciebie chciał?

- Tego samego co ty. Kim była ta dziewczyna, skąd pochodziła. Powiedział mi, że w trakcie procesu nadałeś jej imię. Cielo Azul. Błękitne Niebo. Naprawdę

urocze, detektywie Bosch. Dlaczego je wybrałeś? - Powiedział ci o tym? - Tak. Stał dokładnie w tym samym miejscu co ty. To nieprofesjonalne, detektywie Bosch, zgodzisz się chyba? Aż tak się zbliżyć. Niebezpiecznie jest pozwolić, żeby kobieta tak tobą zawładnęła. Nieważne, martwa czy żywa. Chciałem iść, nie mieć więcej z nim do czynienia. - Słuchaj, Seguin, powiesz mi? Czy wolisz zabrać to ze sobą? Uśmiechnął się i podszedł do szachownicy. Sprawiał wrażenie, że zastanawia się nad następnym ruchem.

- Wiesz, pozwalali mi trzymać kota. Brakuje mi go. Uniósł jeden z pionków, ale po chwili wahania odstawił na dawne miejsce. Odwrócił się w moją stronę. - Wiesz, co myślę? Uważam, że wy dwaj nie potraficie znieść myśli o tej bezimiennej dziewczynie, która nie mieszkała w domu z mamusią, tatusiem i małym braciszkiem. Myśl, że nikogo nie obchodzi i nikt za nią nie tęskni, przygnębia was, prawda? - Chcę po prostu zamknąć sprawę. - Och, ale ta sprawa jest zamknięta. Nie jesteś tu z powodu śledztwa, tylko dla siebie. Przyznaj to, detektywie. McCaleb też przyszedł dla siebie. Myśl, że ta ślicznotka - a przy okazji, jeśli sądzicie, że była piękna po śmierci, to powinniście byli widzieć ją wcześniej - myśl, że przez cały ten czas ona leży w nieoznaczonym grobie, odbiera znaczenie wszystkiemu, co robicie, prawda? - To niewyjaśniony szczegół. Nie lubię niewyjaśnionych szczegółów.

- To coś więcej, detektywie. Ja to wiem. Milczałem w nadziei, że jeśli będzie mówił, popełni błąd. - Twarz miała jak anioł. I te długie brązowe włosy... Zawsze miałem bzika na punkcie takich włosów. Wciąż pamiętam ich zapach. Powiedziała mi, że uży-

wa szamponu truskawkowo-śmietan-kowego. Człowieku, nawet nie miałem pojęcia, że z takich rzeczy robią szampony. Dręczył mnie. Pomysł, że skłonię go, by powiedział mi jej nazwisko, wydawał się teraz absurdalny. - Wiesz, była jedną z tych kobiet. - Nie, nie wiem. Może mi powiesz? - No, ona to miała, tę moc. Dlatego ją wybrałem. - Jaką moc? - Wiesz, mogła cię owinąć wokół palca jednym spojrzeniem. Twarz jak u anioła, ale ciało... Zauważyłeś, że czerwone samochody, nawet jak stoją, wyglą-

dają, jakby pędziły? Ona taka była. Niebezpieczna. Musiała umrzeć. Gdybym ja tego nie zrobił, ona zrobiłaby to nam. Zrobiłaby to wielu mężczyznom. Uśmiechnął się i wiedziałem, że wciąż pociąga za sznurki. Nic mi nie dawał, próbował tylko mnie zdenerwować. - Hej, Bosch. - Co? - Jeśli w lesie pada drzewo i nikt tego nie słyszy, czy robi hałas? - Szerzej się uśmiechnął. - Jeśli w tym mieście morduje się kobietę i nikogo to nie obchodzi,

czy ma to znaczenie? - Mnie to obchodzi. - Właśnie. Wrócił do krat. - I potrzebujesz mnie, żebym cię uwolnił od tego brzemienia, podając nazwisko i mówiąc, gdzie jest jej dom z troskliwymi rodzicami. Staliśmy oddaleni o trzydzieści centymetrów. Mogłem wyciągnąć rękę przez kraty i złapać go za gardło. Ale wtedy zachowałbym się tak, jak on by chciał. - Cóż, nie uwolnię cię, detektywie. Ty wsadziłeś mnie do tej klatki, ja wsadziłem cię do tamtej.

Cofnął się i wskazał na mnie. Spuściłem wzrok i uświadomiłem sobie, że obie dłonie zaciskam kurczowo na stalowych prętach klatki. Mojej klatki. Spojrzałem na niego. Na jego twarz powrócił uśmiech, niewinny jak u dziecka. - Śmieszne, nie? Pamiętam tamten dzień, dokładnie dwanaście lat temu. Siedziałem na tylnym siedzeniu w wozie, podczas gdy wy, gliniarze, odgrywaliście bohaterów. Pękaliście z dumy, że ją uratowaliście. Ale przez myśl wam nie przeszło, że tak to się skończy, co? Uratowaliście jedną, ale straciliście drugą. Oparłem głowę o klatkę. - Seguin, będziesz się smażył w piekle. Pójdziesz do piekła.

- Też tak myślę. Ale słyszałem, że to suchy żar. Roześmiał się głośno i spojrzałem na niego. - Nie wiesz, detektywie? Musisz wierzyć w niebo, jeśli wierzysz w piekło.

Gwałtownie się odwróciłem i ruszyłem ku stalowym drzwiom. Nad nimi znajdowała się kamera. Pomachałem i przyśpieszyłem kroku. Musiałem jak najszybciej stąd wyjść. Za plecami słyszałem głos Seguina, odijający się echem od ścian. - Zatrzymam ją przy sobie, Bosch! Zatrzymam przy sobie! Na wieki razem! Na wieki moja! Kiedy znalazłem się przy stalowych drzwiach, zacząłem walić w nie obiema pięściami, dopóki nie szczęknął elektryczny zamek. - Dobra, dobra, człowieku - powiedział strażnik, otwierając drzwi. - Po co ten pośpiech? - Daj mi stąd wyjść. - Przepchnąłem się obok niego. Przechodząc przez dziedziniec, wciąż słyszałem głos Seguina dobiegający z celi śmierci.

Joyce Carol Oates Daj mi swoje serce

Drogi doktorze K Minęło sporo czasu, prawda? Dwadzieścia trzy lata, dziewięć miesięcy i jede-

naście dni. Od naszego ostatniego spotkania. Odkąd po raz ostatni widziałeś mnie nagą na swoich gołych kolanach. Doktorze K-! Ten oficjalny zwrot nie jest zamierzony jako pochlebstwo, a tym bardziej jako kpina - zrozum to, proszę. Nie piszę do Ciebie po tylu latach, by prosić o nierozsądną przysługę (mam nadzieję) ani wysuwać żądania, tylko by zapytać, czy Twoim zdaniem powinnam załatwić stosowne, uciążliwe formalno-

ści niezbędne do tego, by móc się ubiegać o możliwość zostania szczęśliwym biorcą Twojego najcenniejszego organu, serca. Czy mogę oczekiwać, że po tych wszystkich latach dostanę to, co mi się należy. Dowiedziałam się, że Ty, szanowany doktor K-, należysz do grona ludzi, którzy wiedzeni szczodrością podpisali „żywy testament", przekazując w nim swoje organy potrzebującym. Nie dla doktora K- staroświecki, egoistyczny pogrzeb i pochówek na cmentarzu, nie wspominając już o kremacji. Piękny postępek, doktorze K-! Ale ja chcę tylko Twoje serce, nie nerkę, wątrobę albo oczy. Odstąpię je innym, niechaj skorzystają bardziej potrzebujący. Zamierzam naturalnie złożyć swoje podanie w tym samym trybie co inni będący w podobnej jak ja sytuacji. Nie oczekuję żadnych względów. Podanie przekażę swemu kardiologowi.

Kobieta rasy białej, wiek średni, atrakcyjna, inteligentna, optymistka pomimo źle funkcjonującego serca, poza tym pozostająca w doskonałym zdrowiu. Nie pojawi się żadna wzmianka o naszym dawnym związku, w każdym razie

nie z mojej strony. Aczkolwiek Ty, drogi doktorze K-, jako potencjalny dawca serca mógłbyś chyba wyrazić własne preferencje? Wszystko to naturalnie wyjdzie na jaw po Twojej śmierci, doktorze K-. Oczywiście! Ale ani o sekundę wcześniej. (Przypuszczam, że nie zdajesz sobie sprawy, iż Twoim przeznaczeniem jest umrzeć niedługo? W przeciągu roku? W „tragicznym" - „dziwacznym" wypadku, jak będzie się go nazywać? Stanowiącym „ironiczne" - „niewypowiedzianie szpetne" zakończenie „błyskotliwej kariery"? Przykro mi, że nie mogę podać szczegółów dotyczących czasu, miejsca, środków ani tego, czy pożegnasz się z życiem samotnie, czy też towarzyszyć Ci będą członkowie rodziny. Ale taka jest natura wypadku, doktorze K-. Zawsze jest niespodzianką). Doktorze K-, nie krzyw się tak! Wciąż jesteś przystojny i wciąż próżny, pomimo przerzedzonych siwych włosów, które zwyczajem innych próżnych mężczyzn zaczesujesz na lśniącą kopułę czaszki; wyobrażasz sobie, że skoro sam nie widzisz tej sztuczki w lustrze, inni też jej nie dostrzegą. Ale ja widzę. Niezgrabnie wyciągasz ostatnią stronę listu, żeby zobaczyć mój podpis „Angel" - a to nagle zmusza Cię do wspomnień... i wywołuje wyrzuty sumienia.

Ona! Czy ona... żyje? Tak jest, doktorze K-! Jestem bardziej żywa niż kiedykolwiek. Oczywiście nauczyłeś się wyobrażać sobie, że zniknęłam. Przestałam istnieć. Bo dawno temu przestałeś o mnie myśleć. Jesteś przerażony. Twoje serce, ten organ ponoszący winę, zaczyna walić. Stojąc na piętrze swojego domu przy Richmond Street (odrestaurowanej wyso-

kim nakładem kosztów willi w stylu wiktoriańskim - jasnoszare panele z granatowymi wykończeniami, „urocza", „szacowna" - sąsiadującej z podobnymi w ekskluzywnej dzielnicy na wschód od Seminarium Teologicznego), patrzysz niespokojnie na... właśnie, na co?

Nie na mnie, to oczywiste. Mnie tam nie ma. W każdym razie nie ma mnie w zasięgu Twojego wzroku. A mimo to żarzące się bladą poświatą niebo wydaje się pulsować ze złowieszczą intensywnością! Niczym wielkie oko. Doktorze K-, nie chcę zrobić Ci krzywdy! Naprawdę. W tym liście w żadnym razie nie domagam się Twojego (pośmiertnie) serca ani nie posuwam się do „werbalnej groźby". Jeśli niemądrze zdecydujesz się pokazać go policji, zapewnią Cię, że jest nieszkodliwy, nie stanowi naruszenia prawa, jest tylko prośbą o informację: czy ja, „milość-twojego-życia", której nie widziałeś od dwudziestu trzech lat, powinnam zostać biorczynią Twojego serca? Jakie Angel ma szanse? Pragnę tylko odebrać to, co do mnie należy. Co tak dawno temu zostało mi przyrzeczone. Ja byłam wierna naszej miłości, doktorze K-. Śmiejesz się chrapliwie. Z niedowierzaniem. Jak możesz odpowiedzieć „Angel", skoro „Angel" nie podała nazwiska ani adresu? Musisz mnie poszukać. Żeby uratować siebie, musisz mnie poszukać. Gnieciesz list, rzucasz na podłogę. Odchodzisz chwiejnym krokiem, masz zamiar zapomnieć, ale nie potrafisz, pogniecione kartki mojego listu leżą na podłodze - czy to Twój gabinet? - pokoju

na piętrze szacownego wiktoriańskiego domu przy Richmond Street 119, gdzie ktoś może je znaleźć, pozbierać i przeczytać o sprawach, które pragniesz zachować w tajemnicy przed wszystkimi, zwłaszcza „bliskimi". (Jakby nasze rodziny, nasi krewni, byli nam „bliscy" w rzeczywiście intymny sposób, jak to się dzieje w miłości erotycznej). Więc oczywiście wracasz, trzęsącymi się palcami podnosisz rozrzucone stronice i czytasz dalej. Drogi doktorze K-! Zrozum, proszę: nie jestem rozgoryczona, nie żywię obsesji. To nie leży w moim charakterze. Mam swoje życie, a nawet (umiarkowanie pomyślną) karierę. Jestem normalną kobietą w czasie i miejscu. Jestem jak wspaniały czarno-srebr-ny pająk z głową w kształcie brylantu, tak zwany szczęśliwy pająk, jedyny podgatunek Araneida, o którym się mówi, że potrafi snuć częściowo improwizowane sieci, zarówno owalne, jak i lejkowate, oraz swobodnie porusza się po świecie, czuje się tak samo swojsko w wilgotnych trawach i

suchych mrocznych zakamarkach zbudowanych ręką człowieka budowli; cieszy się (relatywnie) wolną wolą w granicach nieuchronnych restrykcji wyznaczających zachowania Araneida; posiada ostre jadowite żądło, niekiedy śmiertelne dla ludzi, zwłaszcza dla dzieci. Jak brylantogłowy, mam wiele oczu. Jak brylantogłowego, inni mogą mnie postrzegać jako „szczęśliwą" - „radosną" - „wesołą". Bo taka jest moja rola, mój spektakl. To prawda, przez lata stoicko godziłam się ze stratą, a ściślej mówiąc, ze stratami. (Co nie znaczy, że obwiniam Ciebie o swoje straty, doktorze K-. Chociaż neutralny obserwator mógłby dojść do wniosku, iż mój system odpornościowy

uległ zniszczeniu w rezultacie fizycznego i psychicznego załamania po tym, jak nagle wyrzuciłeś mnie ze swojego życia). W marcu zobaczyłam Twoje zdjęcie w gazecie - WYBITNY TEOLOG K- DYREKTOREM SEMINARIUM - kilka tygodni później zaś, kiedy zostałeś wybrany do Prezydenckiej Komisji do spraw Religii i Bioetyki, zmieniłam zdanie. Czas anonimowości i milczenia dobiegł końca, pomyślałam. Dlaczego nie miałabym spróbować, spróbować odebrać to, co mi się od niego należy ? Czy teraz przypominasz sobie nazwisko Angel? To nazwisko, którego przez dwadzieścia trzy lata, dziewięć miesięcy i jedenaście dni nie miałeś ochoty wypowiadać.

Jeśli zaczniesz szukać mojego nazwiska w książce telefonicznej, nie znajdziesz go. Niewykluczone, że mam zastrzeżony numer, niewykluczone, że wcale nie mam telefonu. Niewykluczone, że zmieniłam nazwisko. (Prawnie). Może mieszkam w odległym mieście w odległym zakątku kontynentu, a może jak brylanto-głowy pająk (dorosły ma wielkość zbliżoną do paznokcia Twojego prawego kciuka, doktorze K-) żyję sobie cichutko pod Twoim dachem, snując eleganckie sieci pośród mrocznych belek piwnicy, w niszy pomiędzy starym pięknym biurkiem z mahoniu a ścianą, albo - cóż za rozkoszna myśl - w pozbawionej powietrza jaskini pod zabytkowym łożem z baldachimem, które Ty i druga pani Kdzielicie w smutku podeszłego wieku. Jestem tak blisko, a równocześnie niewidzialna!

Drogi doktorze K-! Niegdyś podziwiałeś moją „nieskazitelną vermeerowską"

skórę i spadające falami na plecy„złociste" włosy, które gładziłeś i nabierałeś w dłoń. Niegdyś byłam Twoim „Aniołem" - Twoją „ukochaną". Pławiłam się w Twojej miłości, ponieważ jej nie kwestionowałam. Byłam młoda. Dziewicza duszą i ciałem; w żadnym razie nie podawałabym w wątpliwość słów człowieka starszego ode mnie i cieszącego się powszechnym szacunkiem. W paroksyzmach miłości, kiedy bez reszty mi się oddawałeś, jak mogłeś... oszukiwać? Doktor K- z Seminarium Teologicznego, biblista i autorytet, protegowany Reinholda Niebuhra, autor „błyskotliwych" - „rewolucyjnych" egzegez rękopisów znad Morza Martwego, bywspomnieć jeden spośród wielu ezoterycznych tematów, jakimi się zajmujesz. Ale ja nie miałem pojęcia, protestujesz. Nie dałem jej żadnego powodu, by wierzyła, spodziewała się... (Że uwierzę w Twoje deklaracje miłości? Że będę „trzymać Cię za słowo ?) Kochanie, masz moje serce. Na zawsze. Twoja obietnica!

Obecnie, doktorze K-, moja skóra już nie jest „nieskazitelna". Stała się typową, pełną skaz skórą kobiety w średnim wieku, która nie próbuje ukryć swoich lat. Włosy, niegdyś złocistorude, teraz są wyblakłe, suche i kruche jak słoma;

strzygę je krótko, po męsku, prawie nie patrząc w lustro, kiedy tnę nożyczkami ciach! ciach-ciach! Twarz, aczkolwiek jak przypuszczam dość atrakcyjna, w gruncie rzeczy jest niewyraźną plamą dla większości obserwatorów, zwłaszcza Amerykanów w średnim wieku; patrzysz na mnie i przeze mnie, drogi doktorze K-, i to ostatnio przy więcej niż jednej okazji, nie rozpoznajesz swojej „Angel",

tak samo jak nie rozpoznałbyś talerza z jedzeniem, które z wilczym apetytem pochłonąłeś dwadzieścia trzy lata temu, czy starej, dawno zużytej i odrzuconej fantazji seksualnej wieku dojrzewania. Dla ścisłości: byłam kobietą w prostym płaszczu koloru khaki i pasującym do niego kapeluszu, która w uniwersyteckiej księgarni czekała cierpliwie w poruszającej się w ślimaczym tempie kolejce wielbicieli do doktora K- podpisującego swoją książkę „Życie etyczne. Wyzwania XXI wieku". (Niezbyt obszerny traktat teologiczny, niebędący naturalnie megabestsellerem, ale cieszący się sporym

uznaniem, popularny zwłaszcza w kręgach uniwersyteckich i wśród mieszkańców zamożnych przedmieść). Wiedziałam, że Twoja „błyskotliwa" praca mnie rozczaruje, mimo to zakupiłam ją i przeczytałam, by (po raz kolejny) odkryć zaskakujący fakt: Ty, doktorze K-, jako człowiek nie jesteś osobą, która pojawia się w Twoich książkach; książki są sprytnymi maskami, sztucznymi strukturami, które tworzysz, by czasowo w nich zamieszkać, podobnie jak okaleczony, zdeformowany osobnik mógłby zamieszkać w budowli niezwykłej piękności i spoglądając przez okna, czerpać dumę z jej posiadania, choć jest ono tylko chwilowe. Tak? Czy to nie jest wyraźną aluzją do szanownego „doktora K-"? Dla ścisłości: kilka tygodni temu, w niedzielę, niemal otarliśmy się o siebie w Stanowym Muzeum Historii Naturalnej; trzymałeś mocno za rączkę swoją pięcioletnią wnuczkę (Lisie, jak mi się zdaje? - urocze imię) i nie zwróciłeś na mnie większej uwagi niż na innych nieznajomych mijających Cię na prowadzących do Sali Dinozaurów na mrocznym trzecim piętrze stromych marmurowych stop-

niach, po których wchodziłeś; przystanąłeś, żeby z uśmiechem powiedzieć coś do Lisie, i w tamtej chwili właśnie zauważyłam ową niemądrą, wzruszającą sztuczkę z zaczesywaniem włosów (na powiększającą się łysinę), zobaczyłam słodką, przestraszoną buzię Lisie (ponieważ dziecko, w przeciwieństwie do jej krótkowzrocznego dziadka, widziało mnie i „poznało" w ułamku sekundy); przeszyło mnie poczucie triumfu: jakże łatwo mogłam Cię zepchnąć z tych twardych mar-

murowych schodów, mocno chwycić Twoje obecnie dość zaokrąglone ramiona, siłą mojej furii pokonując wszelki opór, na jaki ważący dziewięćdziesiąt kilogramów, opuchnięty starszy mężczyzna z obwisłym brzuchem mógłby się zdobyć; straciłbyś równowagę w ułamku sekundy, padając na plecy z wyrazem niewiarygodnego przerażenia na twarzy, i wciąż ściskając rączkę wnuczki, z krzykiem pociągnąłbyś niewinne dziecko ze sobą po marmurowych schodach: wstrząs mózgu, pęknięcie czaszki, krwotok wewnątrzmózgowy, śmierć! Dlaczego nie spróbować, nie spróbować odebrać tego, co jest mi winien. Naturalnie nie zrobiłam tego, doktorze K-! Nie w tamto niedzielne popołudnie. Drogi doktorze K-! Czy jesteś zaskoczony na wieść, że Twoja utracona miłość ze „złocistymi" włosami i „miękkimi jak jedwab" piersiami zdołała otrzą-

snąć się z Twojego okrucieństwa i w wieku dwudziestu dziewięciu lat rozpocząć dobrze zapowiadającą się karierę w innej części kraju? Ja w mojej dziedzinie nigdy nie stanę się tak sławna jak Ty w swojej, doktorze K-, to się rozumie samo przez się, ale dzięki uporowi i sprytowi, dzięki oszustwom i daleko idącym

ustępstwom poradziłam sobie w dziedzinie tradycyjnie zdominowanej przez mężczyzn i osiągnęłam coś, co można nazwać małym, lokalnym „sukcesem". Nie mam się czego wstydzić, a może nawet powinnam być dumna, gdybym była zdolna do dumy. Nie podam szczegółów, doktorze K-, ale podrzucę aluzję: moja dziedzina jest podobna do Twojej, aczkolwiek nie należy do dziedzin naukowych czy „intelektualnych". Naturalnie dostaję o wiele mniejsze wynagrodzenie niż Ty. Nie jestem publicznie rozpoznawana, nie jestem sławna i wcale mi na tym nie zależy. Pracuję w usługach, od dawna wiem, jak służyć. Zwłaszcza tam, gdzie chodzi o fantazje innych, przede wszystkim mężczyzn. Stałam się ekspertem od służenia. Tak, doktorze K-, możliwe, że obsługiwałam także Ciebie. To znaczy nie wprost. Dla przykładu: mogę pracować czy wręcz kierować laboratorium medycznym, do którego Twój lekarz przesyła próbki krwi, tkanki pobrane w czasie biopsji i tak dalej, i pewnego dnia przesyła do naszego laboratorium próbkę pobraną z ciała szacownego doktora K-. Którego życie może zależeć od dokładności i staranności naszych rezultatów. To tylko przykład, doktorze K-, jeden z wielu! TLR Nie, drogi doktorze K-, ten list nie jest groźbą. Określając swoje stanowisko tak otwarcie, a tym samym niewinnie, jak mogłabym być dla Ciebie groźna? Jesteś zaszokowany, słysząc, że kobieta może być „profesjonalistką" - mieć karierę zawodową, z której czerpie sporo satysfakcji - a równocześnie po dwudziestu trzech latach wciąż marzyć o wymierzeniu sprawiedliwości? Jesteś wstrząśnięty, dowiadując się, że ta kobieta może być lub była mężatką, a mimo

to wciąż nawiedza ją okrutny, podstępny pierwszy kochanek, który nie tylko pozbawił ją dziewictwa, ale też wiary w ludzkość? Wolałbyś wyobrażać sobie odrzuconą „Angel" jako samotną i rozgoryczoną starą pannę, prawda? Ukrywającą się w mroku, wysnuwającą brzydkie lepkie sieci ze swych trujących wnętrzności, prawda jest jednak dokładnie odwrotna:

tak jak istnieją „szczęśliwe pająki", które zgodnie z obserwacjami entomologów obdarzone są (relatywną) wolnością, snując sieci odznaczające się zróżnicowaniem i oryginalnością, tak też istnieją „szczęśliwe" kobiety, które marzą o sprawiedliwości i zrobią wszystko, by pewnego dnia posmakować jej słodyczy. Niedługo. (Doktorze K-! Szczęściarz z Ciebie, że masz taką wnuczkę jak Lisie! Delikatną, śliczną, taką... anielską. Muszę wyznać, że nie mam córki. Gdyby pomiędzy nami sprawy inaczej się ułożyły, „Jody", moglibyśmy mieć Lisie). „Jody" - jakże byłam podekscytowana, że mając dziewiętnaście lat, mogę nazywać Cię tym imieniem! Podczas gdy inni zwracali się do Ciebie oficjalnie: doktorze K-. To, że była to tajemnica, rzecz zakazana, tabu - jak nazywanie ojca imieniem kochanka - stanowiło naturalnie część tej ekscytacji. „Jody", mam nadzieję, że Twoja pierwsza niespokojna żona E-nigdy nie odkryła kompromitujących dowodów w kieszeniach Twoich spodni, portfelu, teczce, gdzie odważnie je ukrywałam. Liściki miłosne, takie dziecinne. Kocham kocham kocham mój Jody. Mój WIELKI Jody. Teraz nie jesteś zbyt często WIELKIM JODYM, prawda, doktorze K-? Dowiedziałam się, że „Jody" zniknął wraz z upływem lat. Tak jak gęste, krę-

cone, czarne jak u Cygana włosy, przenikliwe czyste oczy, dumna postawa i zdolność Twojego krępego penisa do odżywania, tworzenia się na nowo z impoTLR nującą częstotliwością. (Przynajmniej na początku naszego romansu). Gdyby teraz jakaś dziewiętnastoletnia studentka zwracała się do Ciebie per „Jody", byłoby to obsceniczne, śmiechu warte. Teraz najbardziej lubisz być nazywany „Dziadkiem" - głosikiem Lisie. Mimo to w snach słyszę czasami własny bezwstydny szept: Jody, błagam, nie przestawaj mnie kochać, wybacz mi, chcę umrzeć, zasługuję na śmierć, skoro mnie nie kochasz, podczas gdy w ciepłej kąpieli strumyki krwi sączą się z moich niezręcznie pociętych przedramion; ale to doktor K-, nie „Jody" szorstko odpowiedział przez telefon: „To nie jest odpowiednia pora. Do widzenia". (Musiałeś rozpytywać, doktorze K-. Musiałeś się dowiedzieć, że nieprzytomną, bliską śmierci w wannie pełnej zmieszanej z wodą krwi znalazła mnie tro-

skliwa przyjaciółka, która próbowała się ze mną skontaktować. Musiałeś wiedzieć, ale rozważnie trzymałeś się na dystans, doktorze K-! Przez wszystkie te lata). Doktorze K-, nie tylko mnie udało Ci się wymazać z pamięci, przypuszczam, że zapomniałeś też swoją pierwszą niespokojną żonę E-, „Evie". Córkę bogacza. Kobietę dwa razy od Ciebie starszą, której brakowało pewności siebie, dość pospolitą, bez gustu. Kochając mnie, martwiłeś się, czy „Evie" nie nabierze podejrzeń, choć nie dlatego że Ci na niej zależało, ale dlatego że wtedy podejrzeń nabrałby też jej majętny ojciec. A ty wiele zawdzięczałeś bogatemu teściowi,

prawda? Tylko kilku członków wydziału teologii może sobie pozwolić na dom w pobliżu seminarium. Na eleganckim East Endzie naszego uniwersyteckiego miasta. (Tak się chełpiłeś na swój pełen zakłopotania sposób. Jakbyś rozważał ironię losu, a nie skutki własnych intryg. Z uśmiechem całując mnie w usta i przesuwając palcem po moich piersiach, drżącym brzuchu). Biedna „Evie"! Jej „przypadkowa" śmierć w wyniku potrącenia przez samochód, tajemniczy pojazd skręcający na zalany deszczem chodnik, brak świadków... Pomogłabym Ci znosić żal, doktorze K-, i byłabym kochającą macochą dla Twoich dzieci, ale Ty wtedy wyrzuciłeś mnie ze swojego życia. A przynajmniej tak Ci się wydawało. (Dla ścisłości: nie sugeruję, jakobym miała coś wspólnego ze śmiercią pierwTLR szej pani K-. Nie fatyguj się wielokrotnym czytaniem tych zdań, by ustalić, czy jest tutaj coś „pomiędzy wierszami" - nie ma). A potem doktor K-, wdowiec z dwójką dzieci, wyjechał do Niemiec. Roczny urlop naukowy przedłużył się do dwóch lat. Ja zostałam, by zamiast Ciebie pogrążyć się w żałobie. (Nie za pechową „Evie", ale za Tobą). Śmierć Twojej żony w pewnych kręgach nazywano tragedią, ale ja wolałam myśleć o niej jako o czystym przypadku: zbiegu czasu, miejsca, okazji. Bo czymże jest przypadek, jak nie precyzyjnym wyborem pory ? Doktorze K-, nie zamierzam oskarżać Cię o jawną hipokryzję (czyżby?), a tym bardziej o oszustwo, ale nie potrafię pojąć, dlaczego pomimo straszliwego lęku przed rodziną pierwszej żony (od której czułeś się intelektualnie o niebo lepszy), ożeniłeś się w przeciągu osiemnastu miesięcy z kobietą młodszą od Cie-

bie, niemal tak młodą jak ja, co musiało wstrząsnąć i rozwścieczyć Twoich byłych teściów. Tak było? (A może przestało Cię obchodzić, co sobie pomyślą? Czy do tego czasu wydoiłeś już od nich dość pieniędzy?). Twojej drugiej żonie, V-, oszczędzona zostanie śmierć w wypadku i przeżyje Cię o wiele lat. Nigdy nie czułam żadnych pretensji do bujnej - obecnie tłustawej - „Violi", która wkroczyła w Twoje życie po moim odejściu. W pewnym sensie może współczułam tej młodej kobiecie, bo przypuszczałam, że w swoim czasie ją także zdradzisz. (I czy nie zdradziłeś? Niezliczoną ilość razy?). Niczego nie zapomniałam, doktorze K-. Podczas gdy Ty, fatalnie dla siebie, zapomniałeś niemal wszystko. Doktorze K-, „Jody", pozwól, że wyznam: już wtedy miałam przed Tobą tajemnice, choć Tobie wydawałam się przezroczysta, przejrzysta. Głęboko na dnie mojego serca tkwiło pragnienie, by naszą sekretną miłość doprowadzić do końca. Końca godnego wielkiej opery, nie byle melodramatu. Kiedy sadzałeś mnie sobie gołą na kolanach - wolałeś określenie „naga" - i pożerałeś wzrokiem - „Cudownie! Piękna jesteś, moja mała!" - już wtedy radośnie pogrążałam się w swoich tajemnych myślach. Niekiedy wydawałeś się pijany miłością - żądzą? - do mnie, całując, liżąc, muskając, ssąc... wysysając ze mnie pokarm jak wampir. (Napięcia związane z ojcostwem i zachowaniem pozy obowiązkowego zięcia, a także „uznanego teologa" wyczerpywały Cię, doprowadzały do szaleństwa Twą męską próżność. Ja oczywiście w swojej naiwności nie miałam o tym pojęcia). A mimo TLR to kładąc dłoń na Twoim rozgrzanym karku, „zobaczyłam" brzytwę zaciśniętą w

palcach i pierwsze zaskoczone strugi Twojej krwi z taką wyrazistością, że teraz też to „widzę". Zaczęłam mdleć, oczy poleciały mi w głąb czaszki, złapałeś mnie w ramiona... i po raz pierwszy (zakładam, że to było po raz pierwszy) zobaczyłeś swojego złotowłosego anioła jako coś w rodzaju kłopotu, odpowiedzialności, brzemienia całkiem podobnego do brzemienia neurotycznej, skłonnej do niepokoju żony. Kochanie, co się z tobą dzieje? Udajesz, kochanie? Moja piękna, straszenie mnie nie jest zabawne, bo ja cię uwielbiam. Chwytając moje zziębnięte palce w swoje rozgrzane i twarde, przycisnąłeś moją dłoń do Twojego wielkiego, potężnie bijącego serca. Dlaczego nie? dlaczego nie spróbować? nie spróbować odebrać? -tego serca.

Ono do mnie należy. Jakże jestem natchniona, pisząc ten list, doktorze K-! Piszę gorączkowo, prawie nie przerywam dla nabrania oddechu. To tak, jakby anioł prowadził moją dłoń. (Jeden z tych wysokich aniołów gniewu ze skórzanymi skrzydłami, z gwałtownymi średniowiecznymi twarzami, jakie oglądamy na niemieckich płaskorzeźbach w drewnie!). Przeczytałam ponownie niektóre z Twoich opublikowanych dzieł, doktorze K-, w tym opatrzony licznymi przypisami traktat o Rękopisach znad Morza Martwego, który umocnił Twoją reputację ambitnego młodego uczonego po trzydziestce. Z drugiej strony to wszystko wydaje się takie staroświeckie i dawne, zanurzone głęboko w XX wieku, kiedy „Bóg" i „Szatan" wydawali się nam bardziej realni, jak sprzęty domowe... Czytałam o naszych prymitywnych religijnych początkach, o tym, że „Bóg-Szatan" dawniej byli połączeni, ale teraz w naszej chrześcijańskiej tradycji zawsze są oddzieleni. Fatalnie

oddzieleni. Bo skoro my, chrześcijanie, nie potrafimy uwierzyć w zło naszego Boga, nie potrafimy też Go kochać. Doktorze K-, kiedy piszę ten list, moje źle funkcjonujące serce ze swoimi tajemniczymi szmerami raz przyśpiesza, raz zwalnia, raz gwałtownie się kołysze w pełnej ekscytacji świadomości, że czytasz te słowa z rosnącym zrozumieniem tkwiącej w nich sprawiedliwości. Zaczął padać gęsty deszcz, bijąc w dachy i okna domu, w którym mieszkam, ten sam deszcz (naprawdę ten sam?) bije w dach i okna Twojego domu oddalonego o kilka (albo wiele?) kilometrów; chyba TLR że mieszkam na drugim końcu kraju i deszcz wcale nie jest ten sam. A mimo to mogę odwiedzać Cię o dowolnej porze. Mogę przychodzić i odchodzić, pojawiać się i znikać. Niewykluczone nawet, że podziwiałam uroczą fasadę przedszkola Pracowita Pszczółka Twojej najdroższej wnuczki, kiedy kupowałam buty w towarzystwie V-, aczkolwiek ta kobieta o nalanej, przesadnie umalowanej twarzy i stopami w numerze dziesiątym naturalnie była zupełnie nieświadoma mojej obecności. A zeszłej niedzieli: ponownie odwiedziłam Muzeum Historii Naturalnej, bo wiedziałam, że istnieje możliwość, iż tu wrócisz. Wydawało mi się prawdopodobne, że rozpoznałeś mnie na schodach i oczami przesłałeś znak, którego Lisie nie zauważyła: nalegałeś, bym tu wróciła i spotkała się z Tobą sama. Głęboka erotyczna więź łącząca nas kiedyś nigdy nie ulegnie zerwaniu, rozumiesz: wszedłeś w moje dziewicze ciało, zabrałeś mi niewinność, młodość, duszę. Mój anie-

le! Wybacz mi, wróć do mnie, wynagrodzę ci cierpienia, które dla mojego dobra

musiałaś znosić. Czekałam, ale Ty nie przyszedłeś. Czekałam, a moje poczucie misji nie zmalało, lecz bardziej się umocniło. TLR

Byłam jedyną zwiedzającą na mrocznym trzecim piętrze, w Sali Dinozaurów. Moje kroki odbijały się słabym echem od zdeptanej marmurowej podłogi. Siwowłosy strażnik z brzuchem całkiem podobnym do Twojego przyglądał mi się spod opadających powiek; siedział na płóciennym krzesełku, ręce trzymając na kolanach. Jak woskowy manekin. Jak jeden z tych manekinów trompe l'oeil. Wiesz: te niesamowite, podobne do żywych figury, które oglądasz w zbiorach sztuki współczesnej, tylko że ta zgarbiona postać nie jest owinięta białym bandażem. Minęłam go bezgłośnie jak duch. Moja dłoń (w rękawiczce) ukryta w torebce, palce zaciśnięte na brzytwie, którą nauczyłam się przez te lata posługiwać ze zręcznością i odwagą. Ukradkiem okrążyłam Salę Dinozaurów, na próżno wypatrując Ciebie; ukradkiem stanęłam za drzemiącym strażnikiem, moje popsute serce przyśpieszyło, podniecone polowaniem... ale oczywiście pozwoliłam, by ta chwila minęła, ponieważ brzytwa przeznaczona jest nie dla muzealnego strażnika, lecz dla szanowanego doktora K. (Aczkolwiek nie mam cienia wątpliwości, że mogłabym użyć swojej broni przeciwko temu staremu człowiekowi z czystej frustracji, że Ciebie tu nie ma, i z kobiecej wściekłości na wieki złego traktowania i wyzysku; mogłabym przeciąć jego arterię szyjną i błyskawicznie się oddalić bez kropli krwi na swoim ubraniu; podczas gdy życie starca wyciekałoby na wydeptaną

marmurową podłogę, zeszłabym na niemal opustoszałe drugie piętro muzeum, a stamtąd na pierwsze, by zmieszać się niepostrzeżenie z niedzielnym tłumem stłoczonym przy nowej wystawie grafiki komputerowej. Jakie to łatwe!). WędrowaTLR łam pośród gumowych replik dinozaurów, niektóre były ogromne jak tyrannosaurus rex, inne wielkości wołu, jeszcze inne całkiem małe, nie większe od człowieka; podziwiałam latające gady z długimi dziobami i skrzydłami zakończonymi pazurami; w błyszczącej powierzchni, nad którą jedna z tych prehistorycznych bestii przecinała powietrze, podziwiałam własną bladą, rozpaloną twarz i rozwiane włosy barwy popiołu. Najdroższa, szeptałeś, zawsze będę cię wielbił. Ten anielski uśmiech! Doktorze K-, widzisz? Wciąż się uśmiecham. Doktorze K-! Dlaczego stoisz sztywno przy oknie na piętrze swojego domu? Dlaczego się kulisz, ogarnięty mdlącym strachem?

Nic z tego, co Ci się przytrafi, nie będzie niesprawiedliwe. Cokolwiek się stanie, zasłużyłeś na to. Kartki, które trzymasz w drżących dłoniach, pragnąłbyś podrzeć na strzępy ale nie masz odwagi. Twoje serce wali przerażone, że zostanie wydarte z piersi! Rozpaczliwie rozważasz - ale postanowisz, że tego nie zrobisz - czy nie pójść z moim listem na policję. (Wstydzisz się tego, co list ujawnia na temat szanowanego doktora K-!). Rozważasz - ale postanawiasz, że tego nie zrobisz - czy nie pokazać listu żonie, ponieważ już wielokrotnie odbywałeś sesje obnażające duszę, sesje zwierzeń, oczyszczeń; widywałeś niesmak w jej wzroku. Nigdy więcej! I

nie masz sił, by przyjrzeć się sobie w lustrze, bo masz już dość własnej twarzy, wypełnionych poczuciem winy oczu. Podczas gdy ja, jadowity brylantogłowy pająk, z zadowoleniem snuję jedwabną sieć pomiędzy belkami w Twojej piwnicy, w niszy pomiędzy Twoim biurkiem a ścianą, w pozbawionej powietrza jaskini pod Twym małżeńskim łożem albo - najrozkoszniejsza z możliwości! -w materacu dziecięcego łóżka, w którym sypia śliczna mała Lisie, gdy odwiedza dziadków przy Richmond Street. Niewidzialna w dzień i w nocy, snuję sieć prosto z moich wnętrzności, niezmordowanie i wiernie - „szczęśliwa".

Walter Mosley Karma

Leonid McGill siedział przy biurku na sześćdziesiątym szóstym piętrze Empire State Building, piłując paznokcie i spoglądając na New Jersey. Był kwadrans po trzeciej. Przyrzekł sobie, że dzisiaj po południu będzie ćwiczył, ale teraz, kiedy nadeszła odpowiednia pora, ogarnęła go apatia. To przez tę kanapkę z pastrami, pomyślał. Jutro zjem coś lekkiego, rybę na przykład, a potem pójdę do Gordy i będę ćwiczył. Sala ćwiczeń dla bokserów znajdowała się na drugim piętrze budynku przy

Trzydziestej Pierwszej. Kiedy Leonid był o trzydzieści lat młodszy i dwadzieścia pięć kilo lżejszy, chodził tam codziennie. W pewnym momencie Gordo Packer chciał, żeby prywatny detektyw zajął się boksem zawodowo. - Więcej zarobisz na ringu niż na tym węszeniu w cudzych spodniach - powiedział trener, którego wiek trudno by odgadnąć. McGillowi podobał się ten pomysł, ale lubił też lucky strikes i piwo. TLR - Nie mogę zmusić się do biegu, dopóki mnie ktoś nie goni -odparł wtedy. - A kiedy ktoś robi mi krzywdę, mam ochotę porządnie mu przyłożyć. Wiesz, gdyby jakiś facet znokautował mnie na ringu, pewnie po imprezie poczęstowałbym go łyżką do opon na tyłach Madison Sąuare. Mijały lata i Leonid ćwiczył z ciężkim workiem dwa, trzy razy w tygodniu, choć bokserska kariera nie wchodziła w grę. Gordo przestał interesować się Leonidem jako ewentualnym zawodnikiem, pozostali jednak przyjaciółmi. - Jak to się stało, że czarnuch dostał nazwisko Leonid McGill? - zapytał kiedyś Gordo.

- Tata był komunistą, a prapradziadek właścicielem niewolników ze Szkocji - odparł Leo swobodnie. - Wiesz, drzewo rodzinne czarnego to przede wszystkim korzenie. To, co widzisz ponad ziemią, to tylko zapowiedź prawdziwej historii. Leo wstał z krzesła i spróbował dotknąć stóp. Palce dotarły do połowy łydek, ale brzuch zablokował dalszy postęp. - Cholera - mruknął prywatny detektyw. Z powrotem usiadł i zajął się piłowaniem paznokci.

Robił to tak długo, aż okrągły zegar na ścianie pokazał siedem po czwartej. Potem zadzwonił domofon. Jeden długi głośny sygnał. Leonid przeklął się w duchu za to, że nie zamontował kamery, dzięki której wiedziałby, kto stoi przy drzwiach. Tak dzwonić mógł każdy. Leo był winien cztery tysiące sześćset dolarów braciom Wyantom. Termin mijał, ale on jeszcze nie odebrał swoich należności. Wyantowie nie będą się przejmować jego problemami z płynnością finansową. Z drugiej strony mógł dzwonić klient. Prawdziwy klient. Ktoś, kogo okrada pracownik. A może ojciec córki, która wdała się w złe towarzystwo. Ale też może to być trzydziestu albo czterdziestu wściekłych mężów łaknących zemsty za przyłapanie ich na pozamałżeńskich rozrywkach. I był jeszcze Joe Haller, biedny dupek. Tylko że Leonid nigdy nie spotkał Joe Hallera. Ten nieszczęśnik w żaden sposób nie mógł trafić do jego domu. TLR Znowu zadzwonił brzęczyk. Leonid wstał i wszedł do długiego holu prowadzącego do recepcji. Podszedł do frontowych drzwi. Brzęczyk rozległ się po raz trzeci. - Kto tam? - krzyknął McGill z południowym akcentem, którego czasami używał. - Pan McGill? - zapytał kobiecy głos. - Nie ma go. - Och. Czy dzisiaj wróci? - Nie - odparł Leonid. - Nie. Prowadzi śledztwo. Na Florydzie. Ale jak mi pani powie, o co chodzi, to zostawię mu informację.

- Mogę wejść? - Głos brzmiał młodo i niewinnie, Leonid jednak nie miał zamiaru dać się zwieść. - Jestem tylko portierem, słoneczko - powiedział. - Nie wolno mi nikogo wpuszczać do biur w tym tu budynku. Ale zapiszę pani nazwisko i numer i zostawię mu na biurku, jak pani chce. Leonid już wcześniej korzystał z tej kwestii. Nie dało się z nią dyskutować. Portiera nie można o nic obwiniać. Po drugiej stronie drzwi zapadła cisza. Jeśli dziewczyna ma wspólnika, pewnie szeptem się naradzają, jak go podejść. Leonid przycisnął ucho do ściany, ale nic nie usłyszał. - Karmen Brown - powiedziała kobieta. Podała numer zaczynający się od nowego prefiksu 646. Pewnie to telefon komórkowy, pomyślał Leonid. - Niech pani poczeka, muszę wziąć ołówek - powiedział. -Brown, powiada pani? - Karmen Brown. Przez „K". - I powtórzyła numer. - Dam mu to na biurko - obiecał Leonid. - Przeczyta, jak tylko wróci do miasta. - Dziękuję - powiedziała młoda kobieta. TLR W jej głosie brzmiało wahanie. Jeśli należała do myślących dziewcząt, mogła się zastanawiać, skąd portier tyle wie o poczynaniach prywatnego detektywa. Ale po chwili Leonid usłyszał oddalający się stukot obcasów. Wrócił do biura, na wypadek gdyby dziewczyna i jej ewentualny wspólnik postanowili poczekać, aż

wyjdzie. Nie miał nic przeciwko siedzeniu w biurze. Jego podnajmowane mieszkanie nawet w połowie nie było tak miłe i ciche, a tu przynajmniej mógł być sam. Po jedenastym września czynsze za pomieszczenia biurowe zrobiły się śmiesznie niskie. Dostał biuro w Empire State Building za grosze. Nawiasem mówiąc, od trzech miesięcy nie płacił czynszu.

Leonid Trotter McGill nie martwił się jednak o pieniądze. Wiedział, że jeśli zajdzie taka potrzeba, wyciągnie królika z kapelusza. Mnóstwo ludzi miało zbyt wiele tajemnic. A tajemnice były najcenniejszym towarem w Nowym Jorku. O piątej trzydzieści dziewięć znowu zadzwonił domofon. Tym razem po dwóch długich sygnałach nastąpiły trzy krótkie. Leonid poszedł do drzwi i otworzył bez pytania. Stojący w progu mężczyzna był biały, niski, łysiejący i szczupły, ubrany w kosztowny garnitur i białą koszulę z wykrochmalo-nym kołnierzykiem i spinkami w mankietach. - Leon - powiedział. - Poruczniku, proszę wejść. Z recepcji Leonid poprowadził strojnisia korytarzem (było tam troje drzwi) do swojego gabinetu. - Siadaj, poruczniku. - Ładne biuro. Gdzie są pozostali? - zapytał gość. - Na razie jestem sam. To faza przejściowa. Wiesz, próbuję ułożyć nowy plan.

- Rozumiem. TLR Szczupły biały mężczyzna usiadł na krześle przed biurkiem Leonida, skąd widział długie cienie kładące się na New Jersey. Przesunął wzrok z krajobrazu na gospodarza, L.T. McGilla, prywatnego detektywa. Leonid nie był wysoki, miał metr siedemdziesiąt, wystający brzuch i wielki podbródek. Jego skórę barwy brudnego brązu pokrywały ciemne piegi. Z kącika ust wystawała mu wykałaczka. Ubrany był w beżowy garnitur, który dawno już pokryły plamy, i jasnozieloną koszulę. Na małym palcu lewej dłoni nosił szeroką złotą obrączkę ważącą siedemdziesiąt gramów. Leonid McGill miał potężne ręce i silny oddech. W jego oczach malowała się podejrzliwość i zawsze wydawał się o dziesięć lat starszy, niż był w rzeczywistości.

- Czym mogę służyć, Carsonie? - Joe Haller - odparł Carson Kitteridge. - Możesz powtórzyć? - Leonid zrobił grymas mający oznaczać niewiedzę, a może nawet niewinność. - Joe Haller. - Pierwszy raz słyszę to nazwisko. Co za jeden? - Żigolak i damski bokser. Teraz próbują mnie przekonać, że to złodziej. - Chcesz mnie wynająć, żebym coś na niego znalazł? - Nie - powiedział gliniarz. - Siedzi w Tombs. Złapaliśmy go na gorącym uczynku. Miał trzydzieści tysięcy w szafie. W teczce, z którą codziennie chodził

do pracy. - To ułatwia sprawę - zauważył Leonid. Koncentrował się na oddechu; nauczył się, by tak robić, gdy pytania zadają mu przedstawiciele prawa.

- Można by tak pomyśleć, no nie? - zapytał Carson. - Macie jakiś problem z tą sprawą? TLR - Czwartego stycznia widziano cię, jak rozmawiałeś z Nestorem Bendiksem. - Naprawdę? - Taa. Wiem o tym, ponieważ nazwisko Nestora wypłynęło w sprawie napadu na firmę Amberson's Financiais dwa miesiące temu. - Tak? A co to wszystko ma wspólnego z Joe jakimś tam? - Hallerem - powiedział porucznik Kitteridge. - Joe Hallerem. Pieniądze, które miał w teczce, pochodziły z wozu opancerzonego, który jechał z transportem do Ambersona. - Opancerzony wóz transportował trzydzieści tysięcy dolarów?

- Raczej trzysta tysięcy - uściślił Kitteridge. - Były przeznaczone do bankomatów. Wygląda na to, że Amberson postawił na bankomaty w tamtej okolicy. Mają sześćdziesiąt w śródmieściu. - A niech mnie. I ty myślisz, że Joe Haller i Nestor Bendix ich okradli? Porucznik Carson Kitteridge milczał przez chwilę, szarymi oczami wpatrując się w grubo ciosanego detektywa. - Co ty i Nestor mieliście sobie do powiedzenia? - zapytał wreszcie.

- Nic - odparł Leonid, wzruszając jednym ramieniem. - O ile dobrze pamiętam, to było w pizzerii koło Seaport. Wpadłem tam na calzone i zobaczyłem Nestora. Przyjaźniliśmy się w czasach, kiedy Hell's Kitchen było jeszcze Hell's Kitchen. - Co ci powiedział? - Nic ważnego, naprawdę. Spotkaliśmy się przypadkiem. Siedziałem tam na tyle długo, żeby za dużo zjeść i dowiedzieć się, że ma dwoje dzieci w college'u i dwoje w pace. - Rozmawialiście o skoku? - Pierwszy raz usłyszałem o nim od ciebie. - Ten Joe Haller prowadzi życie alternatywne, że się tak wyrażę. Lubi mężatTLR ki. Można powiedzieć, że to jego specjalność. Wynajduje porządne kobiety i sprowadza je na złą drogę. Ludzie mówią, że jurny ogier z niego. - Tak? - Właśnie. Robi tak: umawia się z kobietami w hotelach blisko swojej pracy i pokazuje, do czego jest zdolne jego dwadzieścia centymetrów. - Pogubiłem się, poruczniku - powiedział Leonid. - To znaczy o ile jedna ze strażniczek u Ambersona nie jest panienką Hallera. Elegancki policjant nieznacznie pokręcił głową. - Nie, nie. Powiem ci, jak ja to widzę. - Pochylił się i splótł dłonie. - Nestor zorganizował skok, ale ktoś się wygadał i ja z moimi chłopakami dobrałem się

mu do tyłka. Więc dzwoni do ciebie, żebyś mu wystawił jakiegoś naiwniaka, a ty

dajesz mu Hallera. Nie pytaj mnie jak. Nie wiem. Ale wrobiłeś Romea i teraz czeka go dwadzieścia lat w Attica. - Ja? - Leonid przycisnął wszystkie dziesięć palców do piersi. - Do diabła, jak mogłeś pomyśleć, że coś takiego zrobiłem? - Potrafiłbyś wyjąć jajo spod samicy orła i nawet by się nie zorientowała, że zniknęło - powiedział Kitteridge. - Mam człowieka w więzieniu, a dziewczyna, na którą się powołuje w swoim alibi, twierdzi, że w życiu nie słyszała jego nazwiska. Mam uzbrojonego bandytę, który śmieje mi się w twarz, i łżącego w żywe oczy prywatnego detektywa bardziej pokręconego niż jakikolwiek świr, którego aresztowałem. - Carsonie, bracie, źle mnie osądzasz. Widziałem się z Nestorem przez kilka minut, ale to wszystko, człowieku. Nigdy nie byłem u Ambersona, nigdy nie słyszałem o Joe Hallerze ani o jego dziewczynie. - Chris. Nazywa się Chris Smali - powiedział Kitteridge. - Mąż od niej odszedł. Tyle na razie osiągnęliśmy naszym śledztwem. - Bardzo chciałbym ci pomóc, ale niesprawiedliwie mnie osądzasz. Nawet nie potrafiłbym wrobić jelenia w przestępstwo, które już zostało popełnione. Carson Kitteridge spokojnie wpatrywał się w detektywa . i mroczniejący sąTLR siedni stan. - Nie ujdzie ci to na sucho, Leonie - powiedział z uśmiechem. - Nie możesz w taki sposób łamać prawa i wygrać. - O niczym nie mam pojęcia, poruczniku. Może facet, którego złapaliście, faktycznie jest złodziejem.

Swego czasu Katrina McGill była pięknością. Smukła i kruczowłosa, z Litwy albo Łotwy - Leonid nigdy nie był pewien, z którego z tych państw pochodziła. Mieli troje dzieci, z których co najmniej dwoje nie było jego. Nigdy tego nie sprawdził. Po co się męczyć? Wschodnioeuropejska piękność opuściła go dość

wcześnie dla rekina finansowego. Roztyła się jednak, a jej sponsor zbankrutował, więc teraz cała gromadka (minus sponsor) żyła na koszt Leonida. - Co na obiad, Kat? - zapytał, z trudem łapiąc powietrze po pokonaniu czterech pięter. - Dzwonił Barch - odparła. — Powiedział, że albo zapłacisz do piątku, albo wystąpi o eksmisję. Kwadratowy kształt twarzy i worki pod oczami nie dodawały jej urody. W młodości grawitacja tak bardzo na nią nie działała, ale powinien był już wtedy dostrzec opadającą kurtynę. Dzieci siedziały w salonie. Telewizor był włączony, choć nikt go nie oglądał. Najstarszy, rudowłosy Dimitri, czytał książkę. Miał skórę barwy ochry i zielone oczy, ale usta takie jak Leonid. Shelly, dziewczynka, wyglądała na Chinkę. Mieli sąsiada Chińczyka, kiedy mieszkali na Staten Island, pracował u hinduskiego jubilera w Queens. Shelly cerowała jedną z marynarek Leonida. Kochała ojca i nigdy o nic nie pytała matki ani nie kwestionowała własnego odbicia w lustrze. Shelly miała osiemnaście lat, Dimitri dziewiętnaście. Chodzili do City College i mieszkali w domu. Katrina nie chciała słyszeć o ich wyprowadzce. Leonid też lubił mieć ich przy sobie. Czuł, że trzymają go na kotwicy, nie pozwalają, by podryfował Czterdziestą Drugą prosto do Hudsonu.

TLR Twill był najmłodszy. Miał szesnaście lat i sam nadał sobie imię. Niedawno wrócił do domu po trzymiesięcznym pobycie w poprawczaku pod Wingdale w stanie Nowy Jork. Chodził do liceum tylko dlatego, że był to jeden z warunków zwolnienia. Twill jako jedyny uśmiechnął się, kiedy Leonid wszedł do pokoju. - Cześć, tato. Zgadnij, co się stało. Pan Tortolli chce mnie zatrudnić w swoim sklepie. - Cześć. To świetnie. - Leonid będzie musiał zadzwonić do właściciela sklepu i powiedzieć mu, że Twill otworzy tylne drzwi i opróżni cały magazyn, nim upłyną trzy tygodnie. Leonid go kochał, ale Twill był złodziejem.

- Co z Barchem? - zapytała Katrina. - Co z moim obiadem?

Katrina była świetną kucharką. Podała kurczaka w sosie z białego wina i najpyszniejsze kluseczki, jakie Leonid jadł w życiu. Przygotowała też brokuły, chleb migdałowy, pieczone ananasy i ciemny sos rybny, który można było jeść łyżką. Gotowanie sprawiało trudność Katrinie, odkąd miała częściowo sparaliżowaną lewą rękę. Specjalista powiedział, że powodem przypuszczalnie był mały wylew. Przez cały czas się zamartwiała. Jej wielbiciele przestali dzwonić wiele lat temu.

Leonid jednak zaopiekował się nią i dziećmi. Od czasu do czasu chciał się nawet z nią kochać, bo wiedział, jak bardzo tego nie znosiła. - Ktoś jeszcze dzwonił? - zapytał, kiedy dwoje starszych poszło do siebie, a Twill wrócił na ulicę. - Niejaki Arman. - Czego chciał? - Na rogu Dziesiątej i Siedemnastej jest mała francuska knajpka. Chce się TLR tam spotkać z tobą o dziesiątej. Powiedziałam mu, że nie wiem, czy zdążysz. Kiedy Leonid pochylił się, by ją pocałować, Katrina się cofnęła. Wybuchnął śmiechem. - Czemu ode mnie nie odejdziesz? - zapytał. - A kto by wtedy wychował dzieci? Leonid roześmiał się jeszcze głośniej. Wszedł do Uczty Babette piętnaście po dziewiątej. Zamówił podwójne espresso i zatrzymał spojrzenie na nogach dojrzałej kobiety siedzącej przy barze. Miała co najmniej czterdzieści lat, ale ubrana była jak piętnastolatka. Leonid poczuł rodzącą się erekcję, pierwszą od ponad tygodnia.

Może właśnie dlatego zadzwonił do Karmen Brown z telefonu komórkowego. Jej głos sugerował, że powinna być tak samo ubrana. Kiedy odebrała, Leonid wiedział, że znajduje się gdzieś na dworze. -Halo? - Panna Brown? - Tak.

- Mówi Leo McGill. Zostawiła pani dla mnie wiadomość. - Panie McGill, myślałam, że jest pan na Florydzie. - Ryk silnika niemal ją zagłuszył. - Przepraszam, jeśli źle mnie słychać. Ulicą jechał motocykl. - Nie ma sprawy. Czym mogę pani służyć? - Mam problem, natury raczej osobistej. - Jestem detektywem, panno Brown. Przez cały czas mam do czynienia ze sprawami osobistymi. Jeśli chce się pani ze mną spotkać, będzie musiała mi pani powiedzieć, o co chodzi. - O Richarda. Richarda Mallory'ego. To mój narzeczony. Wydaje mi się, że mnie zdradza. - I chce pani, żebym znalazł dowody? TLR - Tak - odparła. - Nie mam zamiaru wychodzić za faceta, który tak będzie mnie traktował. - Skąd wzięła pani moje nazwisko, panno Brown? - Z książki telefonicznej. Kiedy zobaczyłam pańskie biuro, pomyślałam, że musi być pan dobry. - Możemy spotkać się jutro. - Wolałabym dzisiaj wieczorem. Nie zasnę, jeśli ta sprawa nie będzie załatwiona.

- No cóż - zawahał się detektyw. - Mam spotkanie o dziesiątej, a potem idę do mojej dziewczyny. - To był osobisty żart, którego młoda panna Brown nigdy nie zrozumie.

- W takim razie może spotkamy się, zanim pójdzie pan do dziewczyny - zaproponowała Karmen. - Zajmę panu najwyżej kilka minut. Umówili się w pubie przy Houston, oddalonym o dwie przecznice na wschód od Elizabeth Street, gdzie mieszkała Gert Longman. W chwili gdy Leonid skończył rozmowę, do bistra wszedł Craig Arman. Był to potężny biały o nalanej dobrodusznej twarzy. Nawet złamany nos nadawał mu wygląd bardziej bezbronny niż niebezpieczny. Ubrany był w spłowiałe niebieskie dżinsy, T-shirt i luźny, robiony na drutach sweter. Leonid wiedział, że gdzieś pomiędzy fałdami dzianiny ukryty miał pistolet. „Uliczny księgowy" Nestora Bendiksa nigdy nie ruszał się z domu bez broni. - Leo - powiedział Arman. - Craig. Leonid wybrał stolik za filarem, oddalony od tłumu wypełniającego popularny lokal. - Gliniarze dostali swoją porcję - powiedział Arman. - Nasz człowiek był u siebie dziesięć minut. Krótki telefon do śródmieścia i teraz siedzi w Tombs. Tak TLR jak mówiłeś. - To znaczy, że mogę zapłacić czynsz - odparł Leonid. Arman uśmiechnął się, a Leonid poczuł, jak na jego udzie pod stołem ląduje paczuszka. - Muszę się zbierać - oznajmił Arman. - Wcześnie się kładę, rozumiesz. - Jasne - zgodził się Leonid. Większość chłopców Nestora nie zadawała się z przedstawicielami ciemniejszych ras. Nestor zadzwonił tylko dlatego, że Leonid był najlepszy w swoim fa-

chu. Na Siódmej Alei Leonid złapał taksówkę, która zawiozła go do Barney's Clover przy Houston.

Dziewczyna siedząca na odległym końcu baru miała to wszystko, co dawniej miała Katrina, tyle że była blondynką i jej uroda nigdy nie wyblaknie. Na porcelanowej twarzy o drobnych ślicznych rysach nie było makijażu, tylko usta miała pociągnięte jasnym błyszczykiem. -PanMcGill? - Leo. - Tak się cieszę, że przyszedł pan się ze mną spotkać. Ubrana była w beżowe bryczesy i koralową bluzkę, na kolanach trzymała zwinięty biały płaszcz przeciwdeszczowy. Jej oczy miały brązowy odcień, któiy jakiś artysta mógłby nazwać rudym. Włosy były ostrzyżone krótko - chłopięco, ale seksownie. Umalowane usta wręcz rwały się do całowania niemowlęcej pupki i śmiechu. Leonid wziął głęboki oddech. - Biorę pięćset dolarów na dzień plus wydatki, to znaczy koszty benzyny, wynajem sprzętu i jedzenie, jeśli pracuję dłużej niż osiem godzin. Przed chwilą dostał dwanaście tysięcy dolarów od Craiga Ar-mana, ale biznes to biznes. Dziewczyna podała mu wielką szarą kopertę. TLR - Tu jest jego nazwisko i adres. Dołączyłam też fotografię i adres jego biura

oraz osiemset dolarów. Przypuszczalnie więcej nie będzie pan potrzebował, ponieważ jestem prawie pewna, że spotka się z nią jutro wieczorem. - Co pijesz, facet? - zapytał barman, młody Azjata o uroczej twarzy. - Wodę sodową - odparł detektyw. - Z lodem. Barman uśmiechnął się albo skrzywił, Leonid nie potrafił tego stwierdzić. Miał ochotę na szkocką, ale gdyby ją wypił, wrzód na żołądku nie dałby mu zasnąć przez połowę nocy. - Dlaczego? - zwrócił się do pięknej dziewczyny. - Dlaczego chcę wiedzieć?

- Nie. Dlaczego myśli pani, że on jutro się z nią spotka? - Bo mi powiedział, że musi iść z szefem na „Czarodziejski flet" do Carnegie Hall. Ale w programie nie ma żadnej opery. - Wygląda na to, że sama pani to rozpracowała. Dlaczego potrzebuje pani detektywa? - Z powodu matki Dicka - wyjaśniła Karmen Brown. - Powiedziała mi, że nie jestem warta jej syna. Że jestem pospolita, ordynarna i go wykorzystuję. Gniewny grymas wykrzywił twarz Karmen, jej eteryczne piękno zmieniło się w brzydotę. - A pani chce rzucić jej to w twarz? — zapytał Leonid. — Dlaczego nie miałaby się ucieszyć, że jej syn znalazł sobie inną? - Myślę, że kobieta, z którą się spotyka, jest zamężna i starsza od niego. Sporo starsza. Gdybym zdobyła ich zdjęcia, to nie triumfowałaby tak, kiedy odejdę. Leonid się zastanawiał, czy to wystarczy, by zranić matkę Dicka. Zastanawiał

się też, dlaczego Karmen podejrzewa, że Dick widuje się ze starszą zamężną kobietą. Miał sporo pytań, ale zachował je dla siebie. Po co zniechęcać dojną krowę? W końcu miał do zapłacenia dwa czynsze. Przejrzał zawartość koperty, zerknął na gotówkę spiętą wielkim spinaczem. TLR Młody barman postawił mu koło łokcia szklankę z wodą. Fotografia przedstawiała mężczyznę; Leonid domyślił się, że to Richard Mallory. Był młodym białym człowiekiem, którego twarz wydawała się niedokończona. Miał wąs, niedostatecznie jednak gęsty, i grzywę brązowych włosów, które zawsze opierać się będą grzebieniowi. Sprawiał wrażenie skrępowanego, stojąc przed lodowiskiem w Rockefeller Center. - Zgoda, panno Brown - powiedział Leonid. - Biorę tę sprawę. Może obojgu nam się poszczęści i jutro wieczorem będzie po wszystkim. - Karma. Proszę mówić do mnie Karma. Wszyscy tak mówią.

Na Elizabeth Street Leonid dotarł krótko po wpół do jedenastej. Nacisnął dzwonek przy nazwisku Gert i krzyknął swoje imię do domofonu. Musiał podnieść głos, żeby go usłyszała poprzez ryk przejeżdżającego motocykla. Gert Longman mieszkała w kawalerce na drugim piętrze dekorowanej stiukami kamienicy z lat pięćdziesiątych. Pokój nie był wysoki, ale dość spory, a Gert ładnie go urządziła. Przy mahoniowym stoliku do kawy stała czerwona sofa, jedną ścianę zajmowały szafy z wiśniowego drewna z lustrzanymi drzwiami. Nie miała kuchni, tylko lodówkę w kącie, na której stały toster i ekspres do kawy.

Gert miała też odtwarzacz CD. Kiedy Leonid wszedł, słuchała Elli Fitzgerald śpiewającej piosenki Cole'a Portera. Leonidowi muzyka bardzo się spodobała i powiedział to na głos. - Lubię to - odparła Gert, jakimś sposobem negując komplement Leonida. Była ciemnoskórą kobietą, której matka pochodziła z hiszpańskiej części Haiti. Ale Gert nie mówiła z obcym akcentem, nie znała nawet hiszpańskiego. W gruncie rzeczy Gert nie wiedziała nic o własnej historii. Z dumą mawiała, że jest tak samo amerykańska jak każda inna córa amerykańskiej rewolucji. Siedziała na końcu sofy. - Nestor już ci zapłacił? - zapytała. - Wiesz, tęskniłem za tobą, Gertie - powiedział Leonid, myśląc o jej satynoTLR wej skórze i czterdziestolatce z francuskiego bistro, ubranej jak nastolatka. - To już skończone, Leo - oznajmiła Gert. - Dawno temu. - Wciąż musisz mieć potrzeby. - Ale nie są związane z tobą. - Kiedyś mówiłaś, że mnie kochasz - odparł Leonid. - Jak mi powiedziałeś, że nie jesteś żonaty. Leonid usiadł kilka centymetrów od niej. Dotknął jej dłoni dwoma palcami. - Nie - powiedziała Gert. - Daj spokój, dziecinko. Ten na dole jest twardy jak skała.

- A ja jestem sucha jak pieprz. „...ale dla kobiety mężczyzna jest życiem", śpiewała Ella.

Leonid usiadł prosto i wsadził prawą dłoń do kieszeni spodni. Po tym, jak Karmen Brown zostawiła go w Barney's Clover, Leonid schował się w toalecie i odliczył trzy tysiące dla Gert z tych dwunastu, które Craig Arman położył mu na kolanach. Teraz wyjął plik banknotów z portfela. - Mogłabyś przynajmniej za to dać mi całuska w ten mój wrzód - powiedział. - Mogłabym też go przeciąć. Leonid roześmiał się, a Gert wyszczerzyła zęby. Nigdy więcej nie będą kochankami, ale lubiła go. Widział to w jej oczach. Może powinien był zostawić Katrinę. Podał jej zwitek studolarowych banknotów i zapytał: - Czy ktoś będzie w stanie połączyć cię z Joe Hallerem? - Nie. Pracowałam w innym biurze niż on. - Skąd wzięłaś jego akta? - Przejrzałam listę ewentualnych kandydatów na stanowiska w firmie i sprawdziłam około dwudziestu. - Z komputera na twoim biurku? TLR - Z terminalu w bibliotece publicznej. - Mogą cię tam wyśledzić? - zapytał Leonid. - Nie. Kupiłam konto, używając numeru karty Visa, który dostałem od Jackiego P. To taki nierób z St. Louis. Nie dadzą rady tego wyśledzić. Coś się stało, Leo? - Nic, wolę się upewnić. - Haller to kundel - dodała Gert. - Od wielu miesięcy robił co chciał z dziewczynami. A kiedy mąż Cynthii Athol dowiedział się i poszedł do niego, dostał

takie manto od Joe, że odwieźli go do szpitala. Złamał mu obojczyk. Dwa tygodnie temu pobił pasem Chris Smali.

Kiedy Nestor poprosił Leonida, żeby znalazł mu jelenia na skok w biały dzień, Leonid poszedł do Gert, która zatrudniła się czasowo w Amberson's Financials. Miała tylko znaleźć faceta z taką przeszłością, żeby można było przypisać mu udział w tym skoku; faceta, którego nikt nie byłby w stanie połączyć z Nestorem. Gert zrobiła coś więcej. Znalazła faceta, którego nikt nie lubił. Dwanaście lat wcześniej Haller napadł na całodobowy sklep spożywczy; miał wtedy osiemnaście lat. A teraz był żigolakiem z czarnym pasem w czymś tam. Lubił oszałamiać głupie sekretarki swoimi wielkimi muskularni i wielkim fiutem. Nie przeszkadzało mu, jeśli partnerzy dziewczyny o wszystkim się dowiadywali, bo był przekonany, że w starciu jeden na jeden potrafi pokonać niemal każdego mężczyznę. Gert powtórzono jego słowa: „Żadna kobieta, która ma prawdziwego chłopa, nie pozwoliłaby mi tak łatwo się uwieść". - Nie przejmuj się - powiedziała Gert. - Zasługuje na wszystko, cokolwiek go spotka, a oni mnie nigdy z nim nie połączą. - Dobra - odparł Leonid. Znowu dotknął jej dłoni. - Przestań. Przesunął palcami ku jej nadgarstkowi. TLR - Proszę cię, Leo, nie mam ochoty się z tobą szarpać. Leonid oddychał płyt-

ko, erekcja rozsadzała mu spodnie, minio to się odsunął. - Lepiej już pójdę. - Taa - zgodziła się Gert. - Wracaj do żony. W Empire State Building przejście przez ochronę nie trwało długo. Leonid pracował do późna co najmniej trzy razy w tygodniu. Nie chciał wracać do domu po tym, jak Gert dała mu kosza. Nie miał pojęcia, dlaczego przyjął Katrinę z powrotem.

Nie miał pojęcia, dlaczego w ogóle coś robił, chyba że miało to coś wspólnego z jego pracą. Leonid został prywatnym detektywem, ponieważ był za niski, żeby się zakwalifikować do policji nowojorskiej. Niedługo potem zmienili wymagania, ale wtedy już miał na koncie aresztowanie za wtargnięcie do cudzego domu. Nie przejmował się tym. Sektor prywatny był bardziej lukratywny, a poza tym sam decydował o godzinach pracy.

Znalazł w książce telefonicznej Richarda Mallory'ego mieszkającego pod tym samym adresem, który Karmen Brown umieściła w danych swojego narzeczonego. Leonid wybrał numer. Ktoś odebrał po trzecim sygnale. - Halo? - zapytał drżący głos. - Jest tam BobbiAnne? - zapytał Leonid jednym ze swoich licznych akcentów. - Co? - BobbiAnne. Jest?

- Wykręcił pan zły numer. TLR - Och, jasne. - Leonid odłożył słuchawkę. Przez kilkanaście minut - tak pokazywał wielki zegar na ścianie - Leonid rozmyślał o głosie mężczyzny, który mógł być Richardem Mallorym. Leonid uważał, że potrafi ocenić naturę każdego człowieka, jeśli zamieni z nim kilka słów, kiedy ten został wyrwany z głębokiego snu. Była druga trzydzieści cztery. A Richard, jeśli to był Richard, brzmiał jak porządny facet, pracujący sztywniak, który nigdy nie przekroczył granic wyznaczanych mu przez życie. To było ważne dla Leonida. Nie miał ochoty śledzić kogoś, kto w pewnym momencie mógłby się odwrócić i odstrzelić mu głowę. O wpół do czwartej zadzwonił do Gert.

- Sześć-dwa-zero-dziewięć - rozległ się jej nagrany głos po pięciu sygnałach. - Nie mogę w tej chwili odebrać, ale jeśli zostawisz wiadomość, na pewno oddzwonię. - Gertie, mówi Leon. Przykro mi z powodu tego, co wcześniej się stało. Brakuje mi ciebie, złotko. Może jutro wieczorem moglibyśmy zjeść kolację. Wiesz, wynagrodzę ci wszystko. Nie odkładał słuchawki przez kilka sekund w nadziei, że Gert słucha i zdecyduje się z nim rozmawiać.

Obudził go domofon. Zegar wskazywał parę minut po dziewiątej. Okno wy-

pełniała chmura przywodząca na myśl poduchę z białej gazy, przez którą nie było widać nawet na dziesięć centymetrów. Znowu zaterkotał brzęczyk, odbijając się echem w otumanionej snem czaszce. Kolejny długi sygnał. Tym razem jednak Leonid, wciąż na wpół przytomny, nie poczuł strachu. Poczłapał korytarzem, ubrany w ten sam garnitur, który miał na sobie od ponad dwudziestu czterech godzin. Kiedy otworzył drzwi, do środka wepchnęło się dwóch zbirów. Czarny miał łysinę i okulary w złotych oprawkach, biały gęste przetłuszczone włosy. TLR Obaj trzymali Leonida na muszce. - Wyantowie chcą swoje cztery tysiące dziewięćset - powiedział czarny. Barwa jego dziąseł sugerowała zapalenie, oczy za szkłami miały żółtawy odcień. - Cztery tysiące sześćset - poprawił Leonid sennie. - To było wczoraj, Leo. Odsetki są skurwysyńskie. - Czarny zamknął drzwi, biały ustawił się po lewej ręce Leonida. Biały gangster wyszczerzył zęby, a Leonid poczuł, jak serce wypełnia mu nienawiść starsza od komunistycznego ojca jego ojca.

Szorstkie kasztanowe włosy białasa raczej wykarczowano, niż ostrzyżono. Jedno oko miał niebieskie, drugie brązowe, a usta poszarpane, jakby w przeszłości spędził sporo czasu na namiętnych pocałunkach z zębatym lampartem. - Obudziliśmy cię? - zapytał czarny, dopiero teraz przypominając sobie o dobrych manierach.

- Tak jakby. - Leonid stłumił ziewnięcie. - Co u ciebie, Bilko? - Wszystko w porządku. Lepiej, żebyś miał te pieniądze, bo jak nie, to kazali nam cię załatwić. Białas cmoknął wyczekująco. Leonid z kieszeni na piersi wyjął grubą brązową kopertę, którą dostał ubiegłej nocy. Kiedy odliczał czterdzieści dziewięć studolarowych banknotów, ogarnęło go znajome wrażenie: że nigdy nie ma tak dużo pieniędzy, jak mu się wydawało. Po odjęciu długu z procentem, dwumiesięcznego czynszu za mieszkanie, sumy dawanej żonie na prowadzenie domu i swoich rachunków znowu będzie spłukany i wciąż zostanie mu do zapłacenia trzymiesięczny czynsz za biuro. To jeszcze bardziej go rozgniewało. Potrzebował pieniędzy Karmen Brown i nie tylko jej, jeśli miał utrzymać się na powierzchni. A ten biały idiota szczerzył zęby, pochylając głowę, która wyglądała jak kula do kręgli. TLR Leonid podał pieniądze Bilko, ten wolno je przeliczał, podczas gdy biały matoł oblizywał poszarpane usta. - Po mojemu należy nam się napiwek za to, żeśmy do ciebie przyjechali, Leon - powiedział białas. Bilko uniósł wzrok i uśmiechnął się. - Leon nie daje napiwków pomocnikom, Norman. On ma swoją dumę. - Zaraz ją z niego wybiję - powiedział Norman. - Chętnie zobaczę, jak spróbujesz, biały chłopcze - odparł wyzywająco Leonid. Spojrzał na Bilko, żeby sprawdzić, czy da radę dwóm naraz.

- To sprawa między wami - oznajmił czarny capo, unosząc ręce. Jedną dłoń miał pustą, w drugiej trzymał zielone. Norman był szybszy, niż się wydawał. Walnął dłonią jak bochen prosto w szczękę Leonida, a ten zatoczył się dwa kroki do tyłu. - Ho, ho! - wykrzyknął Bilko. Poszarpane wargi Normana wygięły się w uśmiechu. Patrzył na Leonida, spodziewając się, że ten zaraz padnie. To był błąd, jaki popełniali wszyscy partnerzy Leonida w sali Gordy. Myśleli, że tłuścioch nie przetrzyma ciosu. Schylony nisko Leonid trzy razy uderzył białasa w brzuch. Po trzecim ciosie Norman zgiął się tak, że mógł robić za mistrza kung-fu. Od upadku powstrzymała go tylko ściana. Mocno się o nią oparł, odruchowo unosząc ręce, by ochronić się przed nadchodzącym atakiem. Leonid zdążył jeszcze trzy razy solidnie walnąć Normana w głowę, nim Bilko go odepchnął. - Dość, synu - powiedział Bilko. - Wystarczy. Musi być przytomny, bo wracamy na ulicę. - Zabieraj stąd tego dupka, Bilko! Zabieraj, zanim go zabiję! Bilko posłusznie pomógł swojemu zamroczonemu i krwawiącemu koledze TLR oderwać się od ściany. Ustawił go twarzą w kierunku drzwi, po czym zwrócił się do Leonida. - Do zobaczenia w przyszłym miesiącu, Leon. - O nie - odparł Leonid, dysząc ciężko po wysiłku. - Więcej mnie nie zoba-

czysz. Bilko śmiał się, prowadząc Normana w kierunku windy. Leonid zatrzasnął za nimi drzwi. Wciąż był wściekły. Mimo zapłaty był spłukany, a do tego nękali go ci kretyni Bilko i Norman. Gert nie odbierała jego telefonów, a on nie miał nawet łóżka, w którym mógłby przespać się sam. Zabiłby tego ohydnego głupca, gdyby nie Bilko.

Leonid Trotter McGill ryknął i kopnięciem zrobił dziurę w panelach na ścianie nieistniejącego boksu dla recepcjonistki. Potem podniósł słuchawkę, zadzwonił do Lenny's Delicatessen na Trzydziestej Piątej Ulicy i zamówił trzy pączki z galaretką oraz wielki kubek kawy ze śmietanką. Znowu zadzwonił do Gert, ale wciąż nie odbierała.

To małe biuro mieściło się nad dwupiętrową japońską restauracją o nazwie Gai. Ponieważ nie było windy, Leonid poszedł po schodach. Dwadzieścia osiem stopni odebrało mu dech. Leonid uświadomił sobie, że gdyby Norman odpowiedział na atak, byłby teraz nie tylko spłukany, ale i kompletnie wykończony. Recepcjonistka ważyła najwyżej czterdzieści pięć kilo, i to kompletnie ubrana, a teraz wcale nie była kompletnie ubrana. Miała na sobie pasek czarnej tkaniny, który uchodził za sukienkę, sandałki na płaskim obcasie i ręce pozbawione mięśni. Cały jej wygląd wskazywał, że jeszcze nie weszła w okres dojrzewania wyjątkiem były oczy, wpatrujące się w przysadzistego prywatnego detektywa z głęboką podejrzliwością. - Richard Mallory - powiedział Leonid.

- Pańska godność? - Szukam Richarda Mallory'ego - uściślił Leonid. TLR - Jaką sprawę ma pan do pana Mallory'ego? - Nie twój interes, złotko. To męska rozmowa. Młoda brunetka wpatrywała się w niego, zaciskając drobną szczękę. Nie przeszkadzało mu to. Nie spodobała mu się ta dziewczyna, ubrana seksownie i rozmawiająca z nim, jakby byli rówieśnikami. Podniosła słuchawkę i wyszeptała kilka gniewnych słów, po czym opuściła swoje stanowisko, znikając w drzwiach za fotelem. Leonid został przed sięgającym do pasa biurkiem. W lustrze na ścianie widział okno wychodzące na Madison Avenue, a także guz rosnący po prawej stronie głowy, gdzie uderzył go Norman.

Chwilę później do recepcji wszedł wysoki mężczyzna z rzadkim wąsem. Ubrany był w czarne spodnie i beżową lnianą marynarkę; na twarzy miał ten sam

zakłopotany wyraz, co na fotografii w kieszeni Leonida. Leonid jego też nienawidził. - Słucham - powiedział Richard Mallory. - Szukam Richarda Mallory'ego. - To ja. Prywatny detektyw wciągnął powietrze przez nos. Wiedział, że musi się uspokoić, jeśli ma dobrze wykonać robotę. Wziął kolejny, głębszy oddech. - Co się stało z pańską szczęką? - zapytał przystojniak. - Edema - wyjaśnił Leonid swobodnie. - Dziedziczne w rodzinie ze strony ojca. Richard Mallory sprawiał wrażenie zdezorientowanego. Leonid pomyślał, że pewnie nie zna znaczenia tego słowa. - Chciałem z panem omówić interes, panie Mallory. Obaj możemy na tym zarobić. - Nie rozumiem, co ma pan na myśli - odparł Mallory z najbardziej pustym z TLR pustych wyrazów twarzy. Leonid wyjął z kieszeni na piersi wizytówkę. Widniało na niej: Van Der Zee Domestic and In-Home Service Aides Arnold DuBois, agent. - Nie rozumiem, panie DuBois - powtórzył Mallory, wymawiając fałszywe nazwisko Leonida z francuskim akcentem. - DuBojs - poprawił Leonid. - Reprezentuję firmę Van Der Zee. Rozwijamy obecnie działalność w Nowym Jorku. Jesteśmy z Cleveland. Chcemy znaleźć zatrudnienie dla swoich pracowników w charakterze pomocy domowych, opieku-

nów ludzi w podeszłym wieku, niań i wyprowadzających psy w eleganckich domach. Wszyscy nasi ludzie to profesjonaliści. Są bardzo zaangażowani.

- I chce pan, żebym panu pomógł w zdobyciu zamówień? - zapytał Mallory wciąż nieufnie. - Zapłacimy tysiąc pięćset dolarów za każdą prezentację, którą pan nam załatwi — powiedział Leonid. Zdążył już zapomnieć o niechęci do recepcjonistki i Mallory'ego. Nie był nawet wściekły na Normana. Wzmianka o tysiącu pięciuset za prezentację (cokolwiek to oznaczało) popchnęła Dicka Mallory'ego do działania. - Proszę ze mną, panie DuBois - powiedział, wymawiając nazwisko w sposób, który Leonid preferował. Prawdziwy agent handlu nieruchomościami poprowadził fałszywego agenta z agencji zatrudnienia przez hol z boksami zajętymi przez rozmaitych innych agentów. Wprowadził Leonida do małej sali konferencyjnej i zamknął drzwi. Gestem wskazał sosnowy stół i trzy pasujące do niego krzesła. Obaj usiedli. - A teraz proszę mi dokładnie powiedzieć, co pan proponuje, panie DuBois? - Mamy młodą dziewczynę, ślicznotkę. Ustawia stolik w holu każdego wskazanego przez pana budynku. Rozmawia z klientami o rodzajach pomocy domowych, jakie są im potrzebne. Na przykład jeden potrzebuje pomocy przy zakupach i rachunkach dwa razy w tygodniu. Inny ma już służbę, ale potrzebny mu TLR ktoś, kto podczas jego nieobecności wyprowadzi na spacer zwierzaka. Jesteśmy

pewni, że kiedy raz zatrudnią jednego z naszych pracowników, przy następnej okazji zatrudnią następnych. Od pana chcemy tylko zgody na zainstalowanie naszej panny, za co płacimy panu tysiąc pięćset.

- Za każdy budynek, do którego was wprowadzę? - W gotówce. - W gotówce? Leonid potaknął. Młody człowiek dosłownie się oblizał.

- Jeśli zagwarantuje nam pan hol w drogim budynku, mogę panu zapłacić już dzisiaj wieczorem - powiedział Leonid. - To musi być aż tak szybko? - Van Der Zee Enterprises płaci mi prowizję, panie Mallory. Jeśli mam zarobić, muszę mieć wyniki, a nie jestem jedynym, który próbuje nawiązać kontakty. Może pan dzwonić do mnie o dowolnej porze, ale jeśli do końca dzisiejszego dnia nie obieca mi pan holu, pójdę do następnego agenta, którego mam na swojej liście. -Ale... - Niech pan posłucha - przerwał Leonid, zbijając zawczasu wszelkie logiczne argumenty, które Richard mógłby przedstawić. Z kieszeni wyjął trzy studolarowe banknoty, które położył na stole. - Zaliczka w wysokości jednej piątej całości. Trzysta dolarów za to, że znajdzie mi pan hol, do którego jutro rano będę mógł posłać Arlene. - Jutro... - Tak jest. Van Der Zee Enterprises zlecą mi dowodzenie całą operacją na

Manhattanie, jeśli jako pierwszy przyjdę z konkretnym adresem. - Więc mam zatrzymać te pieniądze? - Dostanie pan jeszcze tysiąc dwieście o ósmej wieczorem, jeśli załatwi mi TLR pan hol. - O ósmej? Dlaczego o ósmej? - Myślisz, że jesteś jedynym, z którym rozmawiam, Richardzie? Dzisiaj po południu mam jeszcze cztery spotkania. Ten, kto pierwszy do mnie przyjdzie z załatwioną sprawą, o ósmej dostanie w najgorszym razie część nagrody, a może i całą. - Ale dzisiaj wieczorem mam randkę... - Zadzwoń do mnie, Richardzie. Powiesz mi, gdzie jesteś, a ja przyniosę pieniądze i pismo potwierdzające, że Arlene może ustawić swój stolik w danym miejscu. - Jakie pismo?

- Chyba nie przypuszczałeś, że będę ci dawał tysiąc pięćset gotówką na tydzień bez żadnego potwierdzenia dla mojego szefa - powiedział Leonid spokojnie. - Nie przejmuj się, nie wspomnimy o pieniądzach, napiszemy tylko, że Van Der Zee Enterprises może w holu oferować swoje usługi. - A jeśli ktoś będzie się skarżył? - Zawsze możesz powiedzieć szefowi, że to była twoja decyzja, bo chciałeś zaproponować mieszkańcom dodatkowe usługi. Nie dowiedzą się o szmalu, który przeszedł z ręki do ręki. W najgorszym razie nas wyrzucą, ale to potrwa kilka

dni, a Arlene świetnie sobie radzi z rozdawaniem naszych broszur. - I za to będę miał tysiąc pięćset gotówką na tydzień? - Dwa razy tyle, jeśli uda się nam znaleźć jeszcze jedną Arlene, a ty załatwisz nam miejsca. - Ale ja dzisiaj wieczorem wychodzę - jęknął Mallory. - No i co z tego? Tylko do mnie zadzwoń. Podaj mi adres. A ja przyniosę pismo. Porozmawiamy przez dziesięć minut za tysiąc dwieście dolarów. Richard przesunął palcami po pieniądzach. Ostrożnie je podniósł. - I mogę je wziąć? - Tak. Wieczorem weźmiesz resztę, a potem przez następne cztery albo pięć TLR miesięcy będziesz tyle brał co tydzień. - Leonid wyszczerzył zęby. Richard złożył banknoty i schował do kieszeni. - Jaki pan ma numer, panie DuBois? Leonid zadzwonił do żony i powiedział, żeby wyprasowała mu brązowy garnitur. - Teraz jestem twoją służącą? - W kieszeni mam czynsz i pieniądze na dom - burknął Leonid. - Proszę tylko o drobną przysługę.

Później detektyw zadzwonił do biura usług swojego telefonu komórkowego. Kiedy głos w słuchawce polecił, żeby nagrał nową wiadomość, Leonid powiedział: „Witaj, mówi Arnold DuBois, pośrednik do spraw zatrudnienia w Van Der Zee Enterprises. Po sygnale zostaw wiadomość".

Kiedy wrócił do domu, garnitur leżał na łóżku, a Katriny nie było. Sam w mieszkaniu, przygotował sobie kąpiel i nalał do szklanki lodowatej wody. Miał ochotę na papierosa, ale lekarze powiedzieli mu, że jego płuca z trudem przyjmują nowojorskie powietrze. Usiadł w staroświeckiej wannie, odkręcając i zakręcając kurek z ciepłą wodą palcami u nóg. Szczęka go bolała i znowu był prawie doszczętnie spłukany. Ale miał sposób na Richarda Mal-lory'ego i to sprawiało mu przyjemność. - Przynajmniej jestem dobry w tym, co robię - powiedział na głos. - Przynajmniej tyle. Po kąpieli ponownie zadzwonił do Gert. Tym razem telefon dzwonił i dzwonił. To było bardzo dziwne. Gert tak to załatwiła, że nawet jeśli akurat z kimś rozmawiała, odzywała się automatyczna sekretarka. Czasami nie kontaktował się z Gert przez wiele miesięcy. Dała mu jasno do zrozumienia, że nigdy więcej nie będą kochankami, ale on wciąż do niej coś czuł. TLR I chciał się upewnić, że u niej wszystko w porządku.

Kiedy koło czwartej poszedł do Gert, drzwi wejściowe do budynku zastał szeroko otwarte. Drzwi do mieszkania Gert przecinała żółta taśma policyjna. - Zna ją pan? - zapytał ktoś. W progu sąsiedniego mieszkania stała drobna kobieta, stara, siwa, w szarym ubraniu. Miała wodniste oczy i papucie nie do pary. Na palcu wskazującym pra-

wej dłoni nosiła pierścionek z marnej jakości szmaragdem, lewy kącik ust lekko jej opadał.

Leonid zauważył to wszystko, daremnie próbując stłumić strach, który ściskał mu wnętrzności. - Co się stało? - Mówią, że musiał przyjść zeszłej nocy - powiedziała kobieta. - Po północy, tak mówią gliny. Zabił ją. Nic nie ukradł, tylko zastrzelił ją z broni, która nie narobiła większego hałasu niż pistolet na kapiszony. Człowiek nie jest już bezpieczny we własnym łóżku. Ludziom przychodzą do głowy zwariowane pomysły, a ty jesteś martwy bez żadnego powodu. Leonid poczuł, jak wysycha mu w ustach. Wpatrywał się w staruszkę z takim natężeniem, że przestała terkotać, weszła do mieszkania i zamknęła drzwi. Oparł się o framugę oszołomiony, choć oczy miał suche. Leonid nigdy nie płakał. Ani wtedy, kiedy jego ojciec opuścił dom i poszedł na rewolucję. Ani wtedy, kiedy jego matka położyła się spać i nie wstała. Nigdy.

Tego popołudnia w Barney's Clover za barem stała kobieta ze spłowiałymi niebiesko-zielonymi tatuażami na przegubach dłoni, szczupła, piwnooka, biała i po czterdziestce. - Co dla pana? TLR - Whisky zbożową. I to szybko. Był przy szóstej kolejce, kiedy zadzwoniła jego komórka. Sygnał zaprogra-

mował mu Twill. Zaczynał się od ryku lwa. - ...alo! - Pan DuBois? To pan? - Kto mówi? - Richard Mallory. Jest pan chory, panie DuBois? - Hej, Dick. Przepraszam, że cię nie poznałem. Dostałem dzisiaj złą wiadomość. Umarł stary przyjaciel.

- Bardzo mi przykro. Co się stało? - Długo chorował - powiedział Leonid, kończąc szklaneczkę i gestem prosząc o następną. - Mam zadzwonić później? - Masz dla mnie hol, Dick? - Hmm, tak. Całkiem spory budynek przy Sutton Place South. Dozorca jest moim przyjacielem, obiecałem mu pięćset. - Tak się załatwia interesy, Dick. Trzeba dzielić się bogactwem, zawsze tak postępowałem. Gdzie jesteś? - W brazylijskiej knajpce przy Zachodniej Dwudziestej Szóstej. U Umberta. Na piętrze, pomiędzy Szóstą i Broadwayem. Nie znam dokładnego adresu. - Nie ma sprawy. Zapytam w informacji. Do zobaczenia o dziewiątej. Wygląda na to, że będziemy robić interesy. - Dobrze, nie ma sprawy. Współczuję panu z powodu tej straty, panie DuBois. Ale bardzo proszę, niech pan nie nazywa mnie Dick. Nie znoszę tego.

U Umberta było elegancką restauracją usytuowaną przy ulicy, przy której TLR znajdowało się mnóstwo hurtowni z hinduskimi świecidełkami, odzieżą i jedzeniem. Leonid siedział po drugiej stronie ulicy w swoim peugeocie rocznik 1963. Minęła już dziesiąta, otyły detektyw pił z butelki bourbona. Rozmyślał o pierwszym spotkaniu z Gert, o tym, że zawsze wiedziała, co powiedzieć. - Nie jesteś takim złym człowiekiem - powiedziała zmysłowa mieszkanka Nowego Jorku. - Tylko że za długo ustanawiałeś własne reguły i trochę się pogubiłeś. Tamtą noc spędzili razem. Naprawdę nie rozumiał, dlaczego miałaby przejmować się Katriną. Katrina była jego żoną, ale nic kompletnie ich nie łączyło. Pamiętał pełną urazy minę Gert, gdy wreszcie się dowiedziała o jego małżeństwie. Potem zawsze już traktowała go z zimnym gniewem.

Pozostali przyjaciółmi, ale nigdy więcej nie pozwoliła mu się pocałować. Nigdy nie wpuściła go do swojego serca. Dobrze im się jednak pracowało. Zanim się poznali, Gert przez kilkanaście lat miała posadę w firmie ochroniarskiej. Lubiła jego „podejrzane sprawy", jak je nazywała. Nie wierzyła w sprawiedliwość prawa i nie miała nic przeciwko obchodzeniu systemu, jeśli tak należało postąpić. Może Joe Haller nie obrabował Ambersona, ale bił i upokarzał kobiety i mężczyzn, zaspokajając własne perwersyjne apetyty seksualne. Może Nestor Bendix ma coś wspólnego z morderstwem Gert. Ale przecież Leonid nigdy nikomu o niej nie mówił, nie podawał jej nazwiska. Może Haller

wyszedł na wolność i jakimś sposobem połączył swoje problemy z nią. Może. W kieszeni Leonida zaryczał lew. - Tak? - Pan McGill? Mówi Karma. - Witam. Właśnie prowadzę sprawę. On jest na randce, ale jeszcze jej nie widziałem. Jutro po południu będę miał dla pani zdjęcia. A przy okazji, musiałem wyłożyć trzy setki, żeby zdobyć ten adres. - Nie ma sprawy - odparła. - Oddam je panu, jeśli przyniesie mi pan dowód, TLR że on ma dziewczynę. - Dobra. Teraz się rozłączę. Zadzwonię, jak będę miał coś pewnego. Kiedy Leonid zamknął telefon, rozległo się pokrzykiwanie małp. - Słucham? - Znałeś Gert Longman, prawda? - zapytał Carson Kitteridge. Leonid poczuł, jak lodowacieją mu wnętrzności. Zacisnął odbyt. - Tak. - A co to niby ma znaczyć? - Pytałeś, czy ją znałem, a ja potwierdziłem. Tak. Przez jakiś czas byliśmy blisko.

- Ona nie żyje. Leonid milczał, podczas gdy wskazówka sekundowa jego timeksa przebyła jedną czwartą tarczy. Na tyle długo, by wydał się wstrząśnięty wiadomością. - Jak to się stało?

- Zastrzelono ją.

- Kto? - Człowiek z pistoletem kaliber 22 z długą lufą. - Macie podejrzanego? - Ty lubisz ten typ pistoletu, co, Leon? Przez chwilę Leonid sądził, że porucznik go podpuszcza, próbuje zaleźć mu za skórę. Potem jednak przypomniał sobie broń, którą zgubił. To było przed siedemnastoma laty. Nora Parsons przyszła do niego śmiertelnie przerażona, że jej mąż, który wyszedł za kaucją przed wydaniem wyroku za defraudację, chce ją zabić. Leonid dał jej wtedy swój pistolet, a kiedy Anton, jej mąż, został skazany, powiedziała mu, że bała się trzymać broń w domu i wyrzuciła ją do jeziora. To była zamknięta sprawa. Bez znaczenia. - Więc jak? - zapytał Kitteridge. TLR - Od dwudziestu lat nie mam broni, człowieku. I nawet ty nie możesz myśleć, że użyłbym własnego pistoletu, gdybym chciał kogoś zabić. Pomyślał jednak, że zadzwoni do Nory Parsons. Niewykluczone, że to zrobi. - Chciałbym, żebyś wpadł do nas na dobrowolne przesłuchanie, Leon. - Teraz jestem zajęty. Zadzwoń później - odparł Leonid i się rozłączył. Nie chciał być tak niegrzeczny wobec jednego z najlepszych nowojorskich gliniarzy, ale z Umberto's Brazilian Food wychodził właśnie Richard. Towarzyszyła mu wyniosła recepcjonistka z agencji handlu nieruchomościami. Teraz miała na sobie czerwoną kusą sukienkę, czarne czółenka i różowy szal na nagich

ramionach. Proste brązowe włosy upięła w kok.

Richard rozejrzał się, przypuszczalnie szukając pana DuBo-isa, potem przywołał taksówkę. Leonid zapalił silnik. Przy krawężniku zahamowała taksówka, kierowca miał na głowie turban Sikha. Pojechali Trzydziestą Drugą, kierując się na wschód do Central Parku, później skręcili na Siedemdziesiątą. Wysiedli przed budynkiem z wielkimi szklanymi drzwiami i dwoma umundurowanymi portierami. Śledzona para stanęła na ulicy i złączyła usta w długim, namiętnym pocałunku. Leonid fotografował, odkąd zrezygnował z zostania gliniarzem. Miał ujęcia numerów rejestracyjnych taksówki, kierowcy, frontonu budynku oraz pary rozmawiającej, trzymającej się za ręce, wsuwającej w usta języki i łapiącej oddechy. Przypomnieli Leonidowi o Gert, o tym, jak bardzo jej pragnął. A teraz była martwa. Odłożył aparat i na chwilę pochylił głowę. Kiedy ją podniósł, Richarda i recepcjonistki już nie było.

- Śpisz? - szepnął Leonid do leżącej obok Katriny. Dla niego pora była wczesna - wpół do drugiej - ale Katrina spała już od kilku TLR godzin. Był o tym przekonany. Dawniej nigdy nie wracała do domu przed trzecią, czwartą. Czasami przychodziła dopiero po wschodzie słońca, pachnąc wódką, papierosami i mężczy-

znami. Może gdyby ją zostawił i odszedł do Gert, Gert wciąż by żyła. - Co? - zapytała Katrina. - Chcesz pogadać? - Dochodzi druga. - Ktoś, z kim pracowałem od dziesięciu lat, dzisiaj wieczorem umarł. - Masz kłopoty?

- Jestem smutny. Przez chwilę Leonid nasłuchiwał jej ciężkiego oddechu. - Potrzymasz mnie za rękę? - zapytał. - Bolą mnie ręce. Długo po tej rozmowie leżał na plecach i wpatrywał się w ciemność zakrywającą sufit. Nie przychodziło mu na myśl nic, co by go nie przygnębiało. Nigdy w życiu nie zrobił niczego, co mógłby wspominać z dumą. - Wciąż nie śpisz? - zapytała Katrina jakąś godzinę później. - Nie. - Masz ubezpieczenie na życie? Martwię się o dzieci. - Mam coś lepszego. Filozofię ubezpieczenia na życie. - Co to takiego? - Dopóki więcej jestem wart żywy niż umarły, nie zamierzam przejmować się skórkami od banana i zepsutą zupą. Katrina westchnęła, Leonid wstał. Kiedy wszedł do małego pokoju telewizyjnego, trzasnęły frontowe drzwi.

TLR Twill wrócił do domu. - Jest trzecia nad ranem, Twill. - Przepraszam, tato, ale to przez siostry Torcelli i Binghama. Samochód należał do ich rodziców, więc musiałem czekać, aż będą chcieli jechać do domu. Mówiłem, że jestem na okresie próbnym, ale nic ich to nie obchodziło... - Nie musisz mnie okłamywać, chłopcze. Wchodź, siadaj. Usiedli naprzeciwko siebie przy niskim stoliku do kawy. Twill zapalił mentolowego papierosa i Leonid rozkoszował się dymem z drugiej ręki. Twill był chudy i dość niski, ale jego postawa świadczyła o tym, że miał o sobie wysokie mniemanie. Więksi się go nie czepiali, dziewczęta ciągle do niego

wydzwaniały. Jego ojciec, kimkolwiek był, miał w żyłach murzyńską krew. Leonid cieszył się z tego. Twill był tym synem, z którym czuł się najbliżej związany. - Coś się stało, tato? - Czemu pytasz? - Bo na mnie nie wrzeszczysz. Stało się coś? - Dzisiaj umarła bliska mi osoba. - Facet? - Nie, kobieta nazwiskiem Gert Longman. - Kiedy pogrzeb? - Nie wiem. - Leonid uświadomił sobie, że dotąd się nie zastanawiał, kto po-

chowa jego byłą kochankę. Jej rodzice nie żyli, dwaj bracia siedzieli w więzieniu. - Pójdę z tobą, tato. Powiedz mi, kiedy będzie pogrzeb, to urwę się ze szkoły. Twill wstał i ruszył do swojego pokoju. W progu zatrzymał się i odwrócił. - Tato. TLR - Co? - Co się stało z facetem, który walnął cię w szczękę? - Musieli go wynieść. Twill uniósł w stronę ojca oba kciuki, po czym zniknął w mrocznym korytarzu. Leonid był w biurze o piątej. Na Manhattanie i w New Jersey na drugim brzegu rzeki panowała ciemność. Włożył dwa tysiące pięćset dolarów do portfela Katriny, oddał film do wywołania w Krome Addict Four Hour Developing Service i kupił kanapkę z jajkiem, cebulkami i amerykańskim serem. Nie zapalił świateł. Świt z wolna wkraczał do pokoju. Niebo pojaśniało i otworzyło się, nie minęło wiele czasu i nabrało błękitnej barwy.

Carson Kitteridge zadzwonił do drzwi tuż przed siódmą. TLR

Leonid wprowadził go do gabinetu, gdzie zajęli zwykłe miejsca. - Pokłóciłeś się z Gertie, Leo? - zapytał gliniarz. - Nie, właściwie to nie. No wiesz, trochę za bardzo się rozochociłem i musiała

pokazać mi drzwi, ale przeprosiłem. Chciałem zaprosić ją na kolację. Chyba nie jesteś taki tępy, żeby myśleć, że zabiłem Gert? - Gdyby ktoś przekazał mi informację, że byłeś wspólnikiem Johna Wilkesa Bootha, poświęciłbym czas na sprawdzenie jej, Leon. Za takiego faceta cię uważam. - Posłuchaj, człowieku, nigdy nikogo nie zabiłem. Nie pociągnąłem za spust, nie zleciłem mokrej roboty. Nie zabiłem Gert. - Dzwoniłeś do niej - powiedział Kitteridge. - Dzwoniłeś do niej z tego telefonu na biurku mniej więcej w czasie, kiedy ktoś ją zabił. To świadczy o twojej niewinności, ale człowiek zaczyna się zastanawiać, co miałeś jej do powiedzenia w środku nocy. Za co ją przepraszałeś? - Mówiłem już, za bardzo się rozochociłem. - A ja myślałem, że masz żonę. - Posłuchaj, Gert była moją przyjaciółką. Lubiłem ją, bardzo. Nie mam pojęcia, kto jej to zrobił, ale jeśli się dowiem, możesz być pewien, że dam ci znać. TLR Kitteridge bezgłośnie zaklaskał. - Spierdalaj z mojego biura - powiedział Leonid. - Mam jeszcze kilka pytań. - Zadasz je na korytarzu. - Leonid podniósł się z krzesła. - Ja z tobą skończyłem. Policjant chwilę odczekał. Może myślał, że Leonid na powrót usiądzie, ale sekundy mijały, odmierzane przez zegar na ścianie, i zaczynało do niego docierać, że uczucia Leonida zostały naprawdę zranione.

- Mówisz poważnie? - zapytał.

- Jak atak serca. Zabieraj stąd dupę, a jeśli chcesz ze mną rozmawiać, wróć z nakazem. Kitteridge wstał. - Nie wiem, w co grasz, Leon, ale nie możesz stawiać się ponad prawem. - Mogę wyrzucić dupka, który nie ma nakazu. Porucznik chwilę zwlekał, potem ruszył do wyjścia. Leonid poszedł za nim korytarzem do drzwi, które z całej siły zatrzasnął, gdy przedstawiciel prawa przekroczył próg. Kopnięciem zrobił następną dziurę w ścianie i pomaszerował do gabinetu, czując, jak flaki zaczynają go boleć od żółci i whiskey. - Tak, pani Brown - mówił Leonid do klientki po południu tego samego dnia. - Mam zdjęcia. To nie była starsza kobieta, jak pani podejrzewała. - Ale kobieta? - Raczej dziewczyna. - Czy jest jakaś wątpliwość co do ich... hmm... związku? - Nie. Nie ma żadnej wątpliwości, że ich związek jest natury intymnej. Co mam zrobić z fotografiami i jak się rozliczymy? - Może je pan do mnie przynieść? Do mojego mieszkania? Przygotuję pieniąTLR dze i będę chciała, żeby pan zrobił jeszcze jedną rzecz. - Jasne, wpadnę, jeśli tego pani chce. Jaki adres? Karmen Brown mieszkała na piątym piętrze. Leonid nacisnął guzik przy numerze, który mu podała, sześćdziesiąt dwa. Przekonał się, że czeka na niego w

drzwiach. Skromnisia miała na sobie ciemnobrązową skórzaną spódnicę, w której nie wyglądałaby skromnie, gdyby założyła nogę na nogę, i bluzkę z odpiętymi trzema górnymi guzikami. Nie należała do dziewcząt o bujnych piersiach, ale prawie całe pokazała. Na delikatnych rysach malowała się powaga, chociaż Leonid nie powiedziałby, że wygląda jak ktoś ze złamanym sercem.

- Proszę wejść, panie McGill. Mieszkanie było małe - jak u Gert. Na stojącym na środku stoliku leżała brązowa papierowa koperta. Podobną w prawej ręce trzymał Leonid. - Niech pan siada. - Karmen wskazała niebieską sofę. Przed sofą stał mały stolik z karafką do połowy napełnioną bursztynowym płynem i dwie kwadratowe szklaneczki. Leonid otworzył kopertę, żeby wyjąć z niej fotografie. Gestem dała mu znać, żeby się powstrzymał. - Może najpierw napije się pan ze mną? - zapytała młoda syrena. - Chętnie. Rozlała alkohol i oboje wypili do dna. Rozlała ponownie. Po trzech drinkach z napełnioną znowu szklanką Karmen powiedziała: - Kochałam go ponad wszystko. - Naprawdę? - Wzrok Leonida wędrował od rowka między jej piersiami do skrzyżowanych nóg. - Mnie się wydał nieudacznikiem. - Umarłabym dla niego - oznajmiła, patrząc spokojnie w oczy Leonida. Wyjął kilkanaście fotografii. TLR

- Dla tej gnidy? On nie szanuje ani pani, ani jej. - Leonid czuł whiskey w oczach i pod językiem. - Niech pani patrzy, jak wsadził jej dłoń pod sukienkę. - Niech pan patrzy na to - odparła. Leonid uniósł wzrok i zobaczył bujną kępkę włosów łonowych. Karmen podciągnąła spódnicę; pod spodem nie miała bielizny. - To moja zemsta. Chcesz? - Jasne, proszę pani - odpowiedział Leonid; pomyślał, że to ta druga rzecz, której od niego chciała. Od spotkania z Gert zeszłej nocy był na wpół pobudzony. Nie podniecony, ale dręczony seksualnym głodem. Whiskey ten głód uwolniła.

Uklękła na niebieskiej sofie, Leonid zdjął spodnie. Nie pamiętał, kiedy ostatnio był tak gotowy na seks. Jak nastolatek. Chociaż jednak pchał, nie mógł w nią wejść. - Poczekaj, tatusiu - powiedziała wreszcie i odwróciła się, żeby posmarować mu penis śliną. Po pierwszym pełnym pchnięciu wiedział, że zaraz dojdzie. Nie mógł nic na to poradzić. - Zrób to, tatusiu! Zrób to! - krzyknęła. Leonid myślał o Gert, uświadamiając sobie w tej właśnie chwili, że zawsze ją kochał, i o Katrinie, dla której nigdy nie był dość dobry. Myślał o tej biednej małej, tak zakochanej w swoim facecie, że musiała mścić się na nim, oddając się otyłemu prywatnemu detektywowi w średnim wieku. Wszystkie te myśli kołatały mu w głowie, nic jednak nie mogło przeszkodzić

pulsującemu rytmowi. Uderzał w szczupły tyłek Karmen Brown. Krzyczała. On też krzyczał. A potem było po wszystkim, ot tak. Leonid nie czuł nawet wytrysku. Wszystko zlało się w gwałtowny, spazmatyczny atak. Karmen spadła na podłogę. Płakała. Wyciągnął ku niej rękę, ale się cofnęła. TLR - Zostaw mnie. Daj mi spokój. Leżała skulona ze spódnicą zadartą do pasa i śliską warstwą śliny na udach. Leonid włożył spodnie. Czuł coś w rodzaju wyrzutów sumienia, że uprawiał seks z tą dziewczyną. Była tylko o kilka lat starsza od córki jego żony i chińskiego jubilera. - Jesteś mi winna trzysta dolarów - powiedział. Może kiedyś w przyszłości opowie komuś, że najlepsza dupa, jaką miał w życiu, zapłaciła mu trzysta dolców za ten przywilej. - W kopercie na stole jest tysiąc dolarów. Razem z pierścionkiem i bransoletką, którą od niego dostałam. Chcę, żebyś mu je zwrócił. Weź to i idź. Idź już.

Leonid rozdarł kopertę. W środku były pieniądze, pierścionek z wielkim rubinem i tenisowa bransoletka wysadzana jednokara-towymi brylantami. - Mam mu powiedzieć? - zapytał Leonid. - Nie musisz nic mówić. Leonid chciał coś jeszcze dodać, ale tego nie zrobił. Wyszedł na korytarz, postanawiając, że pójdzie raczej schodami, niż będzie czekał na windę.

Schodząc w dół, myślał o Karmen Brown błagającej o seks, a potem gorzko płaczącej. Na trzecim biegu schodów zaczął myśleć o Gert. Pragnął jej dotknąć, ale umarła. Na parterze minął wytatuowanego młodego mężczyznę, który czekał przy drzwiach. Kiedy Leonid na niego spojrzał, ten umknął wzrokiem. Na dłoniach miał skórzane rękawiczki. Leonid wyszedł na chodnik i skręcił na zachód. Zrobił cztery kroki, pięć. Doszedł do następnej przecznicy i to tam, kiedy musiał zdjąć marynarkę, bo TLR tak było gorąco, zadał sobie pytanie, dlaczego ktoś nosi skórzane rękawice w upalny dzień. Przypomniał sobie tatuaże i przed oczyma stanął mu motocykl. Był zaparkowany przed domem Karmen Brown.

Naciskał wszystkie guziki przy domofonach, dopóki ktoś go nie wpuścił. Był gotów biec po schodach, ale otwarta winda stała na dole. Jadąc na górę, próbował się połapać w tej sytuacji. Drzwi się rozsunęły i Leonid rzucił się w kierunku mieszkania Karen. Młody mężczyzna z wytatuowanymi rękami właśnie wychodził. Cofnął się gwałtownie, sięgając do kieszeni, ale Leonid skoczył i uderzył. Chłopak zachwiał

się od ciosu, ale nie wypuścił pistoletu. Leonid złapał go za rękę i objęci rozpoczęli skomplikowany taniec. Kiedy smarkacz wyrwał pistolet Leonidowi z ręki,

ten całym swym sporym ciałem oparł się o przeciwnika i obaj padli na podłogę. Broń wypaliła. Leonid poczuł ostry ból w okolicy wątroby. Odskoczył od motocyklisty, łapiąc się za brzuch. Na dolnej połowie koszuli miał krew. - Cholera! - krzyknął. Jego myśli powędrowały do listopada 1963 roku. Miał wtedy piętnaście lat, strasznie przeżywał zamach na Kennedy'ego. A potem Ruby zastrzelił Oswalda. Strzelił mu w wątrobę i Oswald umarł w straszliwych męczarniach. I wtedy Leo uświadomił sobie, że ból minął. Odwrócił się ku przeciwnikowi i zobaczył, że chłopak leży na plecach, z trudem łapiąc powietrze. Nagle przeciągle westchnął i przestał oddychać. Pojmując, że ma na sobie krew chłopaka, Leo się wyprostował. Karmen leżała w kącie pokoju. Była naga, oczy miała otwarte i bardzo przekrwione, na gardle siniaki od duszenia. Ale nie była martwa. Kiedy Leonid pochylił się nad nią, te nabiegłe krwią oczy rozpoznały go, w TLR gardle zabulgotało. Próbowała go uderzyć. Wychrypiała głośne niewyraźne przekleństwo i usiadła. Wysiłek okazał się za wielki. Umarła na siedząco, z głową zwieszoną nad kolanami. Pod paznokciami nie miała krwi. Leonid zadawał sobie pytanie, dlaczego jest naga. Poszedł do łazienki, ale wanna była sucha. Pomyślał, żeby zadzwonić na pogotowie, ale...

Chłopak użył pistoletu kaliber 22 z długą lufą. Leonid był pewien, że to jest ten sam pistolet, który Nora Parsons podobno zgubiła siedemnaście lat temu. W portfelu martwej dziewczyny było prawo jazdy na nazwisko Lana Parsons.

To wtedy biżuteria i pieniądze zaczęły palić go w kieszeń. TLR

Morderca miał plecak, a w nim dwie koperty ze znaczkami. Jedna była zaadresowana do prawnika nazwiskiem Mazer, druga do Nory Parsons w Montclair w stanie New Jersey. List do matki zawierał jedną z fotografii, które Leonid zrobił Richardowi Mallory'emu i jego dziewczynie.

Kochana mamo, Kiedy w zeszłym roku byłaś na Bahamach z Richardem, poszłam do Twojego domu poszukać czegoś, co należało do taty. Wiesz, że bardzo go kochałam. Pomyślałam sobie, że może trafię na coś, co będzie mi go przypominać. W garażu znalazłam zardzewiałą metalową skrzynkę. Chyba nie powinno mnie dziwić, że wynajęłaś detektywa, żeby udowodnić, iż tata okradał swoją firmę. Musiał Ci o tym powiedzieć, a Ty wykombinowałaś sobie, że możesz zatrzymać jego pieniądze i swoich kochanków, podczas gdy on będzie gnił w więzieniu. Długo się zastanawiałam, co z tym zrobić. W końcu postanowiłam złamać Ci serce, wykorzystując tego samego człowieka, którego Ty wykorzystałaś do zabicia taty. Oto fotografia Twojego najdroższego Richarda i jego prawdziwej

dziewczyny. Chłopca, którego kochasz, jak mówisz. Chłopca, któremu zafundowałaś college. Co o tym myślisz?

Wzięłam raport, który Leonid McGill napisał o tacie. Wysyłam go do prawnika. Może będzie mógł udowodnić spisek. Jestem przekonana, że wrobiłaś tatę, a jeśli prawnik będzie mógł tego dowieść, może wyśle was oboje do więzienia. Może nawet pan McGill złoży zeznania przeciwko Tobie. Do zobaczenia w sądzie. Twoja kochająca córka Lana

Do prawnika wysyłała postrzępiony i pożółkły raport, który Leonid sporządził wiele lat temu. Szczegółowo opisywał w nim tajemne konto, na którym mąż Nory lokował pieniądze sprzeniewierzone z nadzorowanego przezeń funduszu powierniczego. Leonid pamiętał spotkanie z panią Parsons. Oznajmiła wtedy, że nie

może ufać człowiekowi, który jest złodziejem. Leo nie dyskutował. Przyszedł po swój czek. Do listu do prawnika Lana dołączyła kopię listu do matki. Prosiła, by pomógł jej w uzyskaniu sprawiedliwości dla ojca. Leonid starannie umył ręce, a potem usunął wszelkie ślady swojej bytności w mieszkaniu dziewczyny. Wytarł każdą powierzchnię, której dotykał, i szklankę, z której pił. Pozbierał dowody, które przyniósł, oraz niewysłane listy, a następnie zapiął płaszcz, zakrywając skrwawioną koszulę, i pośpiesznie opuścił miejsce zbrodni.

Twill miał na sobie granatowy garnitur, jasnożółtą koszulę i brązowy krawat z falistą niebieską linią przez środek. Leonid ciekaw był, skąd syn ma taki porządny garnitur, ale nie zapytał o to. Byli tylko we dwóch w małej kaplicy domu pogrzebowego, w której Gert Longman leżała w otwartej sosnowej trumnie. Wyglądała na drobniejszą niż za życia. Sztywna twarz sprawiała wrażenie ulepionej z wosku. Bracia Wyantowie pożyczyli mu pięć tysięcy pięćset dolarów na pogrzeb. Zgodzili się na preferencyjny procent wynoszący dwa punkty tygodniowo. Leonid stał przy trumnie, Twill trzymał się pół kroku za ojcem.

Dwa rzędy składanych krzeseł za nimi wyglądały jak niemy tłum gapiów. Dyrektor domu pogrzebowego przygotował nabożeństwo, ale Leonid nie wiedział, czy Gert była religijna. Nie znał też żadnego z jej przyjaciół. Po wyznaczonych czterdziestu pięciu minutach Twill i Leonid wyszli z domu pogrzebowego na zalaną jaskrawym słońcem Mott Street. - Hej, Leon! - zawołał ktoś za nimi. Twill się odwrócił, Leonid nie. Podszedł do nich Carson Kitteridge, ubrany w ciemnozłoty garnitur. - Poruczniku, to mój syn Twill. - A nie powinieneś być w szkole, synu? - zapytał gliniarz.

- Przepustka na pogrzeb, panie oficerze - wyjaśnił Twill swobodnie. - Nawet z więzień wypuszczają na takie uroczystości. - Czego chcesz, Carson? - zapytał Leonid. Patrzył ponad głową policjanta. Niebo miało barwę, którą Gert nazywała cu-

downie błękitną. W czasach, kiedy byli kochankami. - Pomyślałem, że zainteresuje cię Mick Bright. -Kto? - Pięć dni temu ktoś anonimowo do nas zadzwonił - powiedział Carson. Chodziło o awanturę w bloku mieszkalnym na Upper East Side. -Tak? - Na miejscu policjanci znaleźli martwą dziewczynę nazwiskiem Lana Parsons i tego Micka Brighta, też nieżywego. - Kto ich zabił? - zapytał Leonid, panując nad oddechem. - Wygląda na gwałt i rabunek. Chłopak był ćpunem. Znał dziewczynę z liceum aktorskiego. - Ale powiedziałeś, że też nie żył? - Mówiłem. Detektywi doszli do wnioslcu, że chłopak był na haju i przewrócił

się na własny pistolet, który wypalił mu prosto w serce. Mówiąc to, Carson wpatrywał się głęboko w oczy McGilla. Twill zerknął na ojca i odwrócił wzrok. - Zdarzały się dziwniejsze rzeczy - powiedział Leonid. Leonid już dawno pojął, że Lana znalazła pistolet w metalowej skrzynce matki. Wiedział, dlaczego zabiła Gert i kazała Brightowi zabić siebie. Chciała zranić Leonida, a potem posłać go do więzienia, tak jak on posłał jej ojca. Lepszej intrygi sam by nie wymyślił. Adwokat przekazałby listy gliniarzom. W chwili gdy Leonid znalazłby się na liście podejrzanych, wiedzieliby, czyje nasienie było w jej pochwie. Lana spodziewała się, że Leonid zachowa kosztowną

biżuterię. Rabunek, gwałt i morderstwo, a przecież byłby tak samo niewinny jak Joe Haller. „Umarłabym dla niego", powiedziała. Miała na myśli ojca. - Myślałem o tej sprawie przez wiele dni - mówił Kitteridge. - Męczyło mnie nazwisko tej dziewczyny i w końcu sobie przypomniałem. Lana Parsons to córka Nory Parsons. Słyszałeś o niej? - Taa. Dostarczyłem jej informacji o mężu. Zastanawiała się nad rozwodem. - Racja - potwierdził Kitteridge. - Ale on jej nie zdradzał. Defraudował pieniądze z własnej firmy. Wysłali go do więzienia dzięki brudom, które wygrzebałeś. - Taa. - Umarł w więzieniu, tak? - Nie mam pojęcia.

Leonid spalił listy, którymi Lana zamierzała go obciążyć. Zlecenie, które wykonał dla jej matki, doprowadziło dziewczynę do morderstwa i samobójstwa. Przez krótki czas rozważał, czy nie wysłać matce Lany foto-

grafii przedstawiającej Richarda z dziewczyną. Przynajmniej osiągnąłby jedną z rzeczy, które Lana zamierzała. W końcu jednak zrezygnował. Dlaczego ranić Norę, jeśli sam w równym stopniu ponosi winę? Zatrzymał jednak zdjęcie, schował je w górnej szufladzie biurka. Richard z dłonią pod czerwoną sukienką recepcjonistki na Park Avenue po pikantnei brazy-

lijskiej uczcie. Obok umieścił wycinek z „New York Post". Była to krótka notka o osadzonym w więzieniu na Ryker's Island nazwiskiem Joe Haller, którego aresztowano za napad z bronią w ręku. Czekając na rozprawę, powiesił się w celi.

Laura Lippman ,,Penthousie"

Nie uwierzysz, ale to naprawdę mi się przydarzyło zeszłej jesieni, a wszystko przez pięciominutowe spóźnienie, które wtedy wcale nie wydawało się tragedią. To tylko pięć minut, powtarzałem kobiecie za kontuarem, choć nie zadała sobie nawet trudu, żeby oderwać oczy od ekranu komputera i nawiązać ze mną kontakt wzrokowy. W sumie fatalnie, bo potrafię być czarujący, ale muszę na czymś się oprzeć. Poza tym dlaczego oni naciskają tyle klawiszy, ci urzędnicy od biletów? Co widzą na ekranie, że tak groźnie marszczą brwi? Miałem wydruk swojego elektronicznego biletu i ciągle popychałem go w jej stronę po kontuarze, a ona odsuwała go czubkiem pióra w taki sposób, w jaki ja traktowałem brudną bieliznę Bruce'a, mojego współlokatora z czasów college'u. Nabierałem ją na kij do hokeja i rzucałem na stos do kąta, żeby zrobić przejście przez pokój. Bruce był strasznym flejtuchem.

- Przykro mi - powiedziała, raz po raz waląc w klawisze. - Dzisiaj wieczorem TLR nic panu nie poradzę. - Ale zrobiłem rezerwację. Andrew Sickert. Nie ma jej pani? - Jasne, mam - odparła, wymawiając „s" z wilgotnym poświstem jak licealistka z nowym aparatem korekcyjnym na zębach. Boże, jak to robią starsi mężczyźni? Nie mam pojęcia, zwłaszcza jeśli z wiekiem faktycznie trudniej go postawić. Ale jeśli to trudniejsze, to chyba potrzebne są lepsze doznania wizualne? - Kupiłem bilet trzy tygodnie temu. - Prawdę mówiąc, to było dwa tygodnie temu, ale czepiałem się wszystkiego, tak bardzo mi zależało, żeby wsiąść do tego samolotu. - Na wydruku napisano, że pasażer musi się zgłosić przy bramce na trzydzieści minut przed odlotem, w przeciwnym razie może stracić miejsce. - Mówiła

znudzonym tonem człowieka, który lubuje się w cudzych cierpieniach. - Na poprzedni lot sprzedano za dużo biletów i kilkanaście osób czekało na liście rezerwowej . Kiedy pan nie zgłosił się do dziewiątej dwadzieścia pięć, oddaliśmy pańskie miejsce komuś innemu. - Ale teraz jest dopiero za dwadzieścia dziesiąta, a ja nie mam bagażu. Mógłbym zdążyć, o ile kolejka przy ochronie nie jest za długa. Nawet jeśli odprawa jest przy ostatniej bramce, mógłbym zdążyć. Muszę lecieć tym samolotem. Mam... mam... -Prawie czułem, jak moja wyobraźnia próbuje się rozciągnąć, szukając czegoś, co ta kobieta uzna za warte uwagi. - Mam ślub. - Żeni się pan?

- Nie!!! - Skrzywiła się, słysząc piskliwe tony w moim głosie. - To znaczy nie ja. Gdyby to był mój ślub, wyjechałbym tydzień wcześniej. Nie, uch, żeni się mój brat. Jestem starostą. To „uch" nie było najszczęśliwsze. - Ślub jest w Providence? - W Bostonie, ale prościej lecieć do Providence niż do Logan. - I jest jutro, w piątek? Cholera, nikt nie bierze ślubu w piątek wieczorem. Nawet ja o tym wiedziaTLR łem. - Nie, ale jest próbna kolacja i te rzeczy, wie pani. Kolejne stuknięcia w klawisze. - Mogę wpisać pana na lot o siódmej jutro rano, jeśli obieca pan, że półtorej godziny wcześniej będzie pan na lotnisku. W Providence wyląduje pan o wpół do dziewiątej. Uważam, że to sporo czasu. Na próbę i te rzeczy. A przy okazji, ten lot jest o trzydzieści pięć dolarów droższy. - Dobra. - Wyciągnąłem kartę Visa, która niebezpiecznie zbliżała się do limitu, ale nie chciałem oddawać gotówki, bo potrzebna mi była na piątkowy wieczór. - To chyba rzeczywiście dość czasu.

I teraz musiałem jakoś zabić czas na najnudniejszym lotnisku (BaltimoreWashington International) najmodniejszego przedmieścia (Linthicum) na całym wschodnim wybrzeżu. Powrót do domu nie wchodził w rachubę. Kolejka Light Rail już nie kursowała, a mnie nie stać było na trzydzieści dolców za taksówkę

do North Baltimore. Poza tym musiałem być na lotnisku o wpół do szóstej, żeby zapewnić sobie miejsce w samolocie, a to oznaczało konieczność zerwania się z łóżka o czwartej. Jeśli tu zostanę, przynajmniej nie spóźnię się na lot. Wędrowałem koło kas, ale nic się tutaj nie działo, wszystkie powoli zamykano. Wolno popijałem piwo, bo ostatnie zamówienia przyjmowano o jedenastej, a nie mogłem pójść do sklepów i restauracji po drugiej stronie bramek z wykrywaczami metalu, jako że nie miałem karty pokładowej. Chwilę stałem przy schodach i gapiłem się na wychodzących ludzi o twarzach wyczerpanych, ale szczęśliwych, że podróż wreszcie dobiegła końca. Odnosiło się wręcz wrażenie, że są dwa lotniska: „Odloty", miasto duchów, w którym uwięził mnie los, i „Przyloty", gdzie ludzie strumieniem płyną przez bramki na schody ruchome, wiozące ich na dół, skąd ruszają do domu. Powinienem sam też to robić jakieś sześćset kilometrów dalej. Samolot pewnie zniża się właśnie do lądowania, chłopaki na mnie czekają. Próbowałem się do nich dodzwonić, ale komórka mi się wyczerpała. To była taka noc. Wyciągnąłem się na miękkiej ławce naprzeciwko mojej kasy, żeby uciąć sobie drzemkę, ale jakiś starszy facet wymachiwał rurą od odkurzacza tuż koło moTLR jej głowy, co wydawało się zachowaniem cokolwiek nieprzyjemnym. Mimo to zamknąłem oczy i starałem się nie myśleć o tym, co omija mnie w Bostonie. Chłopcy pewnie są już w barze, obalają kolejne kufle. Przynajmniej zdążę na główne uroczystości jutro wieczorem. Nie kłamałem, mówiąc o ślubie. Jechałem na wieczór kawalerski, choć na samo wesele nie zostałem zaproszony, bo panna młoda i ja nie bardzo za sobą przepadaliśmy. Powiedziała Bruce'owi, że palant ze

mnie, ale prawda jest taka, że kiedy tak jakby zerwali na drugim roku, coś między nami było i okropnie się bała, że o wszystkim mu powiem. Zresztą uważam, że to nie był jedyny powód. Stary Andy spodobał jej się, i to bardzo, wprowadził urozmaicenia, do których Bruce nie był zdolny. Nie obsmarowu-ję przyjaciela, ale mieszkałem z nim przez cztery lata. Wiem, na co go stać.

Z zamkniętymi oczami pomyślałem o tym tygodniu sprzed dwóch lat. Wiedziała, że Bruce jest w pracy; przyszła do mojego pokoju, zamknęła za sobą drzwi na klucz i bez żadnych wstępów uklękła... - Utknąłeś? Usiadłem przestraszony, z poczuciem, jakby na czymś mnie przyłapano, ale na szczęście tam na dole nie miałem za wielkiego bałaganu. Nade mną stała kobieta, starsza, gdzieś pomiędzy trzydziestką a czterdziestką. Ubrana była w jeden z tych rozsądnych kostiumów, miała gładką fryzurę i trzymała małą walizkę na kółkach. Z poziomu, z którego patrzyłem, nie mogłem nie zauważyć, że ma ładne nogi, w każdym razie od kostek do kolan. Generalnie jednak sprawiała wrażenie surowej i nienaturalnie postarzonej. - Taa. Sprzedali za dużo biletów na mój lot, następny jest dopiero rano, a do domu mam za daleko. - Nie powinno się spać na ławce. Już po jednej nocy możesz nabawić się poważnych dolegliwości kręgosłupa. Potrzebujesz pieniędzy? W jednym z moteli przy lotnisku pokoje kosztują już od pięćdziesięciu dolarów. Sleep-Inn jest tani. Wyłowiła portfel z torebki. Choć nie jestem w tym dobry, torebka wyglądała na kosztowną, a w portfelu tkwił gruby plik banknotów. Zasadniczo nie dręczę

się brakiem pieniędzy - skończyłem dwadzieścia trzy lata, dopiero zaczynam życie, szybko się dorobię - ale niełatwo było patrzeć na tę forsę i myśleć o przepaTLR ści między nami. Dlaczego nie miałbym wziąć od niej pięćdziesiątki? Na pewno tego nie odczuje. Ale z jakiegoś powodu nie mogłem. - Nie, bo nigdy bym pani ich nie oddał. To znaczy byłbym w stanie, mam pracę. Ale znam siebie. Zgubię adres albo coś w tym rodzaju. Uśmiechnęła się i rysy jej twarzy uległy transformacji. Na pewno między trzydziestką a czterdziestką, choć chyba bliżej trzydziestki, myślałem, przyglądając się jej uważnie. Oczy miała szare, usta wydatne i wygięte, górna warga była pełniejsza od dolnej, przez co zęby lekko jej wystawały. Mnie to się podoba. A jej ubiór był czymś w rodzaju kamuflażu. Większość kobiet ubiera się tak, żeby ukryć usterki swojej budowy, za to mało która wykorzystuje strój do ukrycia

własnych przymiotów. Ona usiłowała zamaskować swoje walory, ale widziałem krągłości pod kostiumem i na górze, i z tyłu, gdzie jej pupa wznosiła się niemal na przekór dobrze skrojonemu żakietowi i prostej spódnicy. Nie da się ukryć ładnego tyłka. - Nie musisz być taki rycerski - powiedziała. - Nie proponuję ci pożyczki, tylko robię dobry uczynek. Lubię spełniać dobre uczynki. - Ale to nie w porządku. - Nie wiem, dlaczego byłem taki stanowczy, choć chyba chodziło o to, że była taka miła. W głowie kołatała mi myśl, że może znowu się spotkamy, i nie chciałem, żeby mnie pamiętała jako faceta, który wziął od

niej pięćdziesiąt dolarów. - No cóż... - znowu się uśmiechnęła, tym razem szerzej. - Mamy pata. - Chyba tak. Lepiej niech pani idzie na postój taksówek, jeśli dzisiaj wieczorem chce pani wrócić do domu. Jest kilometrowa kolejka. - Spojrzeliśmy przez okno na dół, gdzie panował kompletny chaos. Na górze było cicho i intymnie, człowiek z odkurzaczem wreszcie sobie poszedł, wszystkie kasy zamknięto. - Szczęściara ze mnie. Mam samochód. - Moim zdaniem szczęściarzem jest facet, który czeka na panią w domu. - Och. - Była zakłopotana, przez co jeszcze bardziej pociągająca. - Nikogo nie ma, no wiesz, jestem sama. TLR - Trudno w to uwierzyć. - To są brednie, które mówi się automatycznie, ale ja byłem szczery. Jak to możliwe, że jędza w rodzaju tej baby z kasy ma pierścionek na palcu, a taka kobieta jest sama? - To problem rodzaju jajko czy kura. - Tak? - Jestem sama, bo jestem pracoholiczką, czy jestem pracoho-liczką, bo jestem sama? - Odpowiedź jest prosta. Zdecydowanie to pierwsze. Bez dwóch zdań. Twarz jej pojaśniała i przysięgam, że oczy zaszły jej mgiełką, jakby zaraz miała się rozpłakać.

- To najmilsza rzecz, jaką w życiu usłyszałam. - Musi się pani zacząć spotykać z lepszymi ludźmi.

- Posłuchaj... - Położyła dłoń na mojej; była chłodna i miękka, z rodzaju tych, co regularnie dostają porcję kremu. Dłoń kobiety, która dba o każdą część swojego ciała. Wiedziałem, że pod tym konserwatywnym kostiumem ciało ma wywoskowane, paznokcie u nóg polakierowane i nic na sobie prócz ładnego zapachu. Mam mieszkanie w południowej części miasta, kilka przecznic od wielkich hoteli. Możesz spędzić noc w pokoju gościnnym i o piątej złapać z Hyatt pierwszy autobus na lotnisko. Bilet kosztuje tylko piętnaście dolarów, a na miejsce dojedziesz wypoczęty i niepomięty. TLR

Śmieszne, ale obudziły się we mnie opiekuńcze instynkty. To było niemal tak, jakbym był dwiema osobami: facetem pragnącym uchronić ją przed kimś takim jak ja, który chciał pójść z nią do mieszkania i zedrzeć z niej ten kostium, żeby zobaczyć, co ukrywa przed resztą świata. - Nie mógłbym tego zrobić. To jeszcze większa przysługa niż pięćdziesiąt dolarów na hotel. - No, nie wiem. Myślę, że zawsze możesz znaleźć sposób na odwdzięczenie się, jeśli się nad tym zastanowisz. Nie uśmiechnęła się, nie uniosła brwi, nie zrobiła nic, by potwierdzić swoją propozycję. Po prostu odwróciła się i zaczęła ciągnąć walizkę ku szklanym rozsuwanym drzwiom. Ale ja w życiu nie byłem bardziej pewny, że kobieta mnie chce. Wstałem, złapałem swoją walizkę i poszedłem za nią, nasze kroki dudniły unisono w pustym holu. Zaprowadziła mnie do czarnego bmw na krótkoterminowym parkingu. Żadne z nas się nie odzywało, nawet na siebie nie pa-

trzyliśmy, choć podniosłem jej spódnicę do połowy uda, kiedy podawała parkingowemu dwa dolce. Parkingowy nie spojrzał na nią, tylko wydał jej resztę, znudzony życiem. Zadziwiające, czego ludzie nie widzą, ale w końcu ludzie nie widzieli jej, tej oszałamiającej kobiety. Była drobna i skromna, dlatego szła przez świat niezauważona. Cieszyłem się, że nie popełniłem tego błędu i jednak dostrzegłem, kogo mam przed sobą. TLR Do jej mieszkania jechaliśmy tylko dwadzieścia minut. Myślę, że gdyby jazda trwała pięć minut dłużej, kazałbym jej zjechać na pobocze, w przeciwnym razie groziła mi eksplozja. Teraz spódnicę zadarłem jej do pasa, ale ona panowała nad samochodem i patrzyła prosto przed siebie, przez co jeszcze bardziej się napaliłem. Kiedy zaparkowała, nawet nie otworzyła bagażnika, zresztą wtedy ja też nie martwiłem się zbytnio o swoją walizkę. Do rana ubranie nie było mi potrzebne. Pobiegła po schodach, ja za nią. Blok był cokolwiek obskurny i w bardziej podejrzanej okolicy, niż się spodziewałem, ale strychy w adaptowanych magazynach zwykle są w dziwnych częściach miasta. Wciągnęła mnie do mrocznego salonu i zamknęła drzwi na zasuwy, jakby się bała, że zmienię zdanie, chociaż taka szansa nie istniała. Nie miałem czasu ani ochoty na oglądanie miejsca, w którym się znalazłem, za-

uważyłem jednak, że w pokoju jest niewiele mebli, tylko sofa, biurko z otwartym laptopem i ogromny kredens, w którym stały rzędy słoi z połyskującymi wieczkami. Zawartość przypominała mgliście wielkie papryki, jakie sprzedają w niektórych delikatesach. Przyszło mi do głowy, że to jakiś projekt, że może to są

wazony zniekształcone promieniami księżyca. - Jesteś artystką? - zapytałem, kiedy się cofnęła i zaczęła zrzucać ubranie, odsłaniając ciało wspanialsze, niz się spodziewałem. - Pracuję w biznesie. - Ale uprawiasz sztukę jako hobby? - Przechyliłem głowę w stronę kredensu, próbując wydostać się ze spodni i nie paść przy tym na podłogę. - Marynuję. - Co? - Odpowiedź właściwie mnie nie obchodziła, bo teraz miałem ją już dla siebie. Pozwoliła mi całować się i dotykać wszędzie tam, gdzie mogłem sięgnąć, a potem uklękła, jakby zależało jej wyłącznie na sprawieniu mi przyjemności. Cóż, wcześniej powiedziała, że robi dobre uczynki, w samochodzie rzeczywiście nieźle mi dogodziła. - Marynuję - powtórzyła; oddech miała wilgotny i ciepły. -Wkładam owoce, warzywa i inne rzeczy do słojów, żeby móc się nimi cieszyć przez całą zimę. - A potem przestała mówić, ponieważ... TLR Maureen przerywa, ze zmarszczonym czołem patrzy na to, co napisała. Czy po mistrzowsku opanowała ten typ narracji? To jej szósty list, podrywanie przychodzi coraz łatwiej, za to proza staje się trudniejsza. Częściowo problem polega na tym, że mężczyźni wnoszą niewielkie urozmaicenie, zmuszając ją do większej pomysłowości, gdy pisze na temat ich życia i poczynań. Nawet jeśli opowiadają o sobie, jak ten ostatni, Andy, historia jest nudna, okropnie banalna. Spóźnił się na lotnisko, nie zdążył na lot, miał za mało pieniędzy i mógł tylko przespać się na ławce, ple ple ple. Ach, tylko że ona nie podrywa ich dla zdobycia materiału,

nie dla niej taki luksus. Ona musi znaleźć surowe tworzywo i dostosować je do swoich potrzeb. Jak dotąd, redaktorzy „Penthouse'a" nie wydrukowali żadnego z jej listów Maureen przypuszcza, że powodem jest zbyt wielkie nagromadzenie szczegółów,

które jej zdaniem przypomina nadmiernie rozbudowaną grę wstępną. Ach, to przez tę różnicę pomiędzy kobietami i mężczyznami, przepaść nie do przebycia. Jedno pragnie uwodzenia, drugie działania. Dlatego jej scenariusze też się nie sprzedają. Zbyt wiele szczegółów, nadmiar opisów. I szczerze mówiąc, sama wie, że sceny z seksem są do niczego. Po części dlatego, że w prawdziwym życiu Maureen prawie nigdy nie doprowadza do końca aktu, który usiłuje przedstawić w swoich utworach, bo za bardzo jej zależy na przejściu do ulubionej części. O tak, ma własne plany związane z grą wstępną. Bez wątpienia w tym utworze ma problem z narratorem. Czy młody mężczyzna zapamiętałby świszczący odgłos wydawany przez aparat na zęby, czy może po prostu Maureen zdradza zbyt wiele na temat własnych trudnych lat? Czy dwudziestotrzyletni mężczyzna zorientowałby się, że torebka jest droga? Albo powiedziałby „nienaturalnie postarzona"? Niewykluczone też, że powinna uważać, by nie podawać zbyt wielu faktów. Dwa dolary za parking - ktoś przytomniejszy, ktoś, kto nie trzyma dłoni pod spódnicą kobiety i nie grzebie tam, jakby szukał monet pod poduchą sofy, mógłby się zastanowić, dlaczego osoba wracająca z podróży służbowej płaci tylko za godzinę parkowania. Maureen powinna również lepiej urządzić swoje mieszkanie, bardziej elegancko, tak samo jak podrasowała swojego nissana sentrę na błyszczące czarne bmw. A skoro o tym mo-

wa, musi oddać samochód do woskowania, tak na wszelki wypadek, i zmienić An-dy'emu imię w kolejnych wersjach. Nie martwi się co prawda, że detektywi z wydziału zabójstw studiują „Penthouse'a" w poszukiwaniu tropów do prowadzoTLR nych aktualnie śledztw, ale niemal na pewno go czytują. Tymczasem walizki już nie ma, została wyrzucona do śmietnika za Sleep-Inn koło lotniska, i Andy'ego też od dawna już nie ma. No cóż - Maureen spogląda na rząd połyskliwych słoi, które powinna zamknąć na klucz w szafkach kredensu, ale tak ślicznie wyglądają w promieniach księżyca, niemal jak robione własnoręcznie lampy woskowe. Cóż, napomina się w duchu, większości Andy'ego od dawna już nie ma.

Nelson DeMille Rendez-vous

Na lekcjach biologii uczyłem się, że osobniki żeńskie różnych gatunków często są bardziej niebezpieczne od męskich. Pamiętam, myślałem wtedy, że może to i prawda w przypadku królestwa zwierząt, ale u ludzi mężczyźni są bardziej niebezpieczni. Zmieniłem zdanie, kiedy na swej drodze napotkałem śmiertelnie niebezpieczną damę ze strzelbą, która miała zamiar zabić mnie i wszystkich dokoła. W latach 1971-1972 byłem młodym oficerem piechoty, odbywającym służbę w Wietnamie. Po kilku miesiącach walki przez pomyłkę zgłosiłem się na ochot-

nika do gównianej roboty i zostałem dowódcą dziesięcioosobowego patrolu prowadzącego rekonesans na terenie wroga. Byłem już na wylocie z Wietnamu, na koncie miałem dwanaście patroli i myślałem wyłącznie o tym, żeby do domu wrócić żywy. Patrolowaliśmy górzysty teren w pobliżu granicy z Laosem na zachód od Khe TLR Sanh, gdzie podtropikalne lasy deszczowe tu i tam rozdzielały połacie wysokiej jak człowiek trawy słoniowej i gęste kępy bambusa. Miejscowy lud Degarów już dawno opuścił tę wolną od walk strefę i wybrał bezpieczeństwo umocnionych obozów na zachodzie. Miałem wrażenie - które było całkowitą iluzją - że ja i moich dziewięciu ludzi jesteśmy jedynymi istotami ludzkimi w tym zapomnianym przez Boga miejscu. W rzeczywistości otaczały nas tysiące wrogich żołnierzy, ale my nie widzieliśmy ich, a oni nas, na czym zresztą ta gra polegała.

Naszym zadaniem nie była walka z wrogiem, tylko odnalezienie nieuchwytnego Szlaku Ho Chi Minha, będącego siecią wąskich dróg wykorzystywanych przez wroga do przesyłania oddziałów i dostaw do Wietnamu Południowego. Mieliśmy także informować o takich ruchach przez radio, tak by amerykańska artyleria, helikoptery i bombowce mogły skutecznie zniechęcić wroga. Był lipiec, upalny i duszny, wszędzie roiło się od insektów. Węże i moskity uwielbiały taką pogodę. Nocami słyszeliśmy skrzeczenie małp i pomruki tygrysów. Patrole takie jak nasz zwykle trwały około dwóch tygodni. Po tym okresie za-

czynało brakować racji żywnościowych, ludziom trzaskały nerwy. Tylko tyle można wytrzymać w dżungli, w środku kontrolowanego przez wroga terytorium, gdzie jego wielokrotnie większe siły mogą wykończyć dziesięcioosobowy oddział w ułamku sekundy, jeśli go wywąchają. Mieliśmy dwie krótkofalówki, PRC-25s, zwane Prick Two Fives, dzięki którym mogliśmy pozostawać w kontakcie z naszą odległą bazą, zdawać raporty, wzywać artylerię albo bombowce, a wreszcie załatwić sobie ewakuację helikopterem, kiedy misja została wykonana albo coś jej przeszkodziło, to znaczy kiedy poczuliśmy na karku oddech wroga. Krótkofalówki czasem zawodzą. Albo ulegają zniszczeniu. Częstotliwości niekiedy nie działają. Czasami wróg słucha cię na swoim radiu, trzeba więc mieć TLR plan zastępczy, jeśli krótkofalówki nie wchodzą w grę. Były trzy ustalone z góry miejsca ewakuacji zaznaczone na mojej mapie z trzema ustalonymi z góry terminami. Nazwano je Rendez-vous Alpha, Bravo i Charlie. Jeśli o ustalonym czasie nie widzisz helikoptera w miejscu Alpha, przenosisz się na miejsce Bravo, a jeśli i tam nie dochodzi do spotkania, idziesz na miejsce Charlie. Jeśli nic z tego, wracasz do Alpha. A potem jesteś zdany na własne siły. I jak powiadają nasi przyjaciele z Wietnamu, Xin Loi. Powodzenia. Ustalone z góry randki zazwyczaj nie dochodziły do skutku z powodu pogody albo aktywności wroga na danym terenie. Jak dotąd, pogoda była dobra i nie widzieliśmy ani nie słyszeliśmy wroga. Ale on tutaj był. Widzieliśmy świeże koleiny i ślady stóp w sieci szlaków, trafialiśmy na niedawno opuszczone obozy, nocami czuliśmy dym z ognisk. Wróg otaczał nas ze wszystkich stron, ale był nie-

widzialny. Mieliśmy nadzieję, że my też jesteśmy niewidzialni.

Wszystko zmieniło się dziesiątego dnia. Patrolowaliśmy okolicę, która trochę mnie martwiła; dawniej rósł tu bujny las, teraz dzięki uprzejmości sił powietrznych armii amerykańskiej pozostały tylko spalone napalmem pnie. Mieliśmy zdać raport z niedawnego ataku, próbowałem więc zrozumieć i ocenić to, co widzę: czarny popiół, spalone drzewa, dziesiątki groteskowo wykręconych i spopielonych ciał, białe zęby wystające ze zwęglonych twarzy. Musieliśmy policzyć pojazdy i zwłoki. Problem z tym miejscem, poza oczywistym, polegał na tym, że ja i moi ludzie nie mieliśmy się gdzie ukryć. - Radio - szepnąłem do radiooperatora, który szedł za mną; nazywał się Alf Muller. Wyciągnąłem za siebie rękę, ale nie wetknął mi słuchawki, jak się spodziewałem. Obejrzałem się i zobaczyłem, że Alf leży twarzą do ziemi w czarnym popiele z radiem na plecach i rozrzuconymi na boki rękami. W jednej trzymał słuchawkę. Wystarczyło pół sekundy, żebym pojął, co się stało. - Snajper! - wrzasnąłem, rzuciłem się na ziemię i potoczyłem po popiele z resztą oddziału. Leżeliśmy i mieliśmy nadzieję, że wyglądamy na nieożywione przedmioty pośród zwęglonych resztek. Snajper. Nie ma nic bardziej przerażającego na polu walki, gdzie przerażające TLR rzeczy są chlebem powszednim. Nie słyszałem strzału i następnego też bym nie usłyszał. Nie zobaczyłbym snajpera, nawet gdybym przeżył ten następny strzał.

Snajper działa na dystans - sto, dwieście metrów - i dysponuje bardzo dobrym karabinem z teleskopowym celownikiem, tłumikiem i eliminatorem błysku. Ma ubrania markujące i twarz czarną jak popiół, w którym leżałem. Jest Ponurym Kosiarzem ścinającym żywych. Nikt się nie poruszył, ponieważ ruch oznaczał śmierć. W żaden sposób nie potrafiliśmy ustalić, skąd padł strzał, dlatego nie mogliśmy się wycofać, ponieważ istniała ewentualność, że ustawimy się wprost na linii ognia. Nie mogliśmy biec, bo przypuszczalnie bieglibyśmy prosto na snajpera.

Wolno odwróciłem głowę w stronę Alfa. Leżał twarzą w popiele, najwyraźniej nie oddychał. Byłem przerażony i te myśli, które jeszcze mogłem ukryć, poświęciłem na zastanawianie się, dlaczego snajper zastrzelił Alfa, radiooperatora, a nie mnie; facet poprzedzający radiooperatora to oficer albo sierżant, w walce jest głównym celem jak rozgrywający na boisku. Dziwne. Ale nie narzekałem. Z takiej sytuacji nie ma najlepszego wyjścia, ale drugim najlepszym wyjściem jest nic nie robić. Moi ludzie byli wyszkoleni, wiedzieli, że muszą trzymać nerwy na wodzy i pozostać w bezruchu. Gdyby snajper strzelił ponownie i kogoś trafił zakładając, że wiedzielibyśmy o tym - nie mielibyśmy innego wyjścia, jak rozproszyć się i zaryzykować, że przynajmniej niektórzy z nas zdążą wydostać się poza zasięg karabinu. Płacono mi za podejmowanie decyzji, zdecydowałem więc, że snajper jest za daleko, żeby nas usłyszeć. Musiałem przeliczyć oddział, dlatego zawołałem:

- Dawson, raport! - Landon dostał - odkrzyknął sierżant Phil Dawson. - Ruszał się, ale chyba jest martwy. - Spróbuję się do niego dostać - odezwał się medyk Peter Garcia. - Nie! - krzyknąłem. - Zostać na miejscach. Oddział do raportu. TLR Ludzie odzywali się zgodnie z numerami przydzielonymi im na patrol. - Smitty obecny. - Andolotti obecny. - Johnson obecny. Po kilku długich sekundach zgłosili się Markowitz i Beatty. Sierżant Dawson, którego obowiązkiem było liczenie stanu osobowego, złożył mi raport: - Dziewięciu obecnych, poruczniku. Muller jest z tobą? - Muller nie żyje! - odkrzyknąłem. - Cholera - powiedział Dawson.

Tak więc nasi dwaj radiooperatorzy nie żyli, co nie mogło być zbiegiem okoliczności. Ale było zaskakujące. Musiałem przez radio poprosić o helikoptery obserwacyjne i bojowe, które utworzą pierścień ognia wokół nas i może trochę przetrzebią sukinsynów. Zerknąłem na Mullera, leżącego może półtora metra ode mnie. Trzymał słuchawkę w prawej dłoni, tej bardziej oddalonej. Pomyślałem, że mamy kilka możliwości: zostać tutaj i jeden po drugim ginąć, czekać do zachodu słońca i mieć nadzieję, że snajper nie dysponuje noktowizo-

rem, albo zrobić tak, że ja zarobię dodatkową premię. Przyszła mi do głowy myśl, uzasadniona rocznym doświadczeniem z podobnym gównem, że snajper już sobie poszedł. Pomyślałem tak, ponieważ ten dupek niewiele zdziałał, biorąc pod uwagę fakt, że byliśmy odsłonięci na wypalonej ziemi. Jeśli snajper wciąż by tu był, to do tej pory oddałby już kilka strzałów. - Raport! - zawołałem. Wszyscy, którzy byli żywi kilka minut temu, wciąż byli żywi. Wziąłem głęboki oddech i przetoczyłem się dwa razy, potem trzeci raz przez ciało Alfa i znieruchomiałem przy jego wyciągniętej ręce. Wyrwałem radio ze sztywniejących palców i przystawiłem do ucha, czekając na strzał, który rozwali mi głowę. Nacisnąłem klawisz nadawania i powiedziałem do mikrofonu: TLR - Królewska Kaczka Sześć, tu Czarna Łasica. Zwolniłem klawisz i przycisnąłem radio do ucha, ale usłyszałem tylko ciszę. Spróbowałem ponownie, nic jednak nie było, ani szumu fal, ani trzaskania. Radio było równie martwe jak Alf Muller. Czekałem na uderzenie pocisku. Niemal czułem, jak rozgrzana stal rozrywa mi ciało. Czekałem. W końcu się wkurzyłem. Wstałem i zawołałem do swoich ludzi: - Jeśli padnę, rozproszyć się. Stałem, ale nic się nie wydarzyło. - Raport - rozkazałem. Siedmiu pozostałych zgłosiło obecność.

Popatrzyłem na Alfa Mullera i dopiero teraz zobaczyłem dziurę po pocisku w

jego radiu. Ruszyłem wzdłuż patrolu. Moi ludzie leżeli w czarnym popiele z głowami zwróconymi ku mnie. Niektórzy mówili: - Padnij, poruczniku! Zwariowałeś? Szósty zmysł mówi ci, że jeszcze nie wybiła twoja godzina, że tego dnia nic ci nie grozi, że los oszczędza cię na coś gorszego w przyszłości. Znalazłem Landona leżącego twarzą do ziemi jak Muller i tak jak u Mullera w jego radiu też była pojedyncza dziura po pocisku. Bateria znajduje się na dole, mechanizm na górze. Snajper o tym wiedział, potrafił jednym strzałem rozwalić elektronikę i kręgosłup u obu radiooperatorów. Nie rozumiałem natomiast, dlaczego nie zabił kilku innych chłopców. Bez wątpienia miał na to czas, zasięg, czyste pole do strzału, a strzelcem był wyborowym. W gruncie rzeczy znałem odpowiedź. Facet bawił się z nami. Innego wytłumaczenia dla jego poczynań nie było. Drobna wojna psychologiczna, rozgrywana za pomocą śmiertelnej broni zamiast propagandowych broszur albo audycji radia Hanoi. Wiadomość dla Amerykanów. A gra jeszcze się nie skończyła. Snajperzy myślą i zachowują się inaczej niż zwykli ludzie: nasi snajperzy, których poznałem, lubili gierki. To nudne czekać godzinami, dniami albo tygoTLR dniami na cel. W trakcie tych długich i samotnych oczekiwań umysł snajpera wyczynia dziwne sztuczki, kiedy więc obiekt wreszcie pojawia się w celowniku, snajper zmienia się w komika i robi śmieszne rzeczy. Śmieszne dla niego, nie dla obiektu. Jeden z amerykańskich snajperów powiedział mi, że strzałem wytrącił fajkę z haszyszem z ust żołnierza wroga.

Miałem zamiar podzielić się tymi myślami z moimi ludźmi, ale uznałem, że jeśli sami jeszcze do tego nie doszli, to nie muszą o tym wiedzieć, a zresztą niedługo i tak się dowiedzą. Czas na decyzję. - Dobra, musimy zostawić chłopców, później ich zabiorą helikopterem - powiedziałem. - Rozbierzcie ciała i ruszamy.

Rozkaz nie został przyjęty z entuzjazmem. W końcu sierżant Dawson wstał i powiedział: - Słyszeliście porucznika. Do roboty! Podnosili się wolno, kręcąc głowami, rzucając na boki spojrzenia, jak zapędzona w róg ofiara. Rozebrali martwych radiooperatorów, usuwając wszystko, co mogłoby się przydać wrogowi: broń, amunicję, menażki, identyfikatory, racje żywnościowe, kompasy, buty, plecaki i tak dalej. - A co z radiami? - zapytał mnie Dawson. - Bierzemy. Może uda nam się zrobić jedno dobre radio z dwóch. Szybko opuściliśmy spalony teren, kryjąc się w gęstych bambusach, które dawały schronienie, chociaż zdradzały naszą obecność poruszeniami wysokich liściastych łodyg, kiedy wycinaliśmy sobie przejście maczetami. Spędziliśmy tam noc, tworząc obronny krąg, i pozwoliliśmy sobie na wiarę, że pozbyliśmy się snajpera. Kilku chłopców próbowało zrobić radio z dwóch zepsutych, ale ci, którzy się na tym znali, byli sześć kilometrów od nas i w żaden sposób nie mogli nam pomóc.

O świcie zrezygnowaliśmy z radia i zakopaliśmy je razem z narzędziami, żeTLR by nic nie zostawiać dla wroga. Nie byliśmy w stanie poinformować o naszej sytuacji w nocy, tak więc teraz dowódca, pułkownik Hayes, znany także jako Królewska Kaczka Sześć, wiedział, że jego patrol, znany jako Czarna Łasica, ma problem. Pewnie myślał, że łączność została zerwana, wzięto nas do niewoli albo zabito. Takie rzeczy zdarzają się patrolom. W jednej minucie jesteś, w następnej nieodwołalnie cię nie ma. Pozbieraliśmy się i ruszyliśmy w kierunku miejsca, na mapie zaznaczonego jako Alfa. Wyszliśmy z bambusów w miły gęsty las. Zatrzymał nas kamienisty strumień, przez który musieliśmy się przeprawić. Koryta rzek są jak strzelnice. Dawson zgłosił się na pierwszego. Przeszedł przez głęboką do kolan wodę, wygramolił

się na drugi brzeg i padł na ziemię w pozycji strzelniczej, celując ze swojego M16. Po nim poszli dwaj strzelcy, Smitty i Johnson. Bez przeszkód dotarli na drugi brzeg. Następny był sanitariusz Garcia z wielką torbą medyczną na plecach. Przedarł się przez strumień, wyjść pomogli mu tamci. Chłopak z wyrzutnią granatów, Beatty, wziął głęboki oddech i ruszył tak szybko, że pomyślałem, że idzie po wodzie. Trzeci strzelec Andolotti odczekał pięć sekund, a potem popędził tak, że prawie dogonił Beatty'ego. Zostaliśmy we dwóch z Markowitzem.

- Twoja kolej - powiedziałem do niego. - On czeka na ciebie, poruczniku - uśmiechnął się. - Teraz twoja kolej. - Będę cię osłaniał - powiedziałem. - Powodzenia. - Do zobaczenia na drugim brzegu - odpowiedział Markowitz. W połowie strumienia pośliznął się i upadł. Czekałem, aż wstanie i pójdzie dalej, ale wyglądało na to, że nie jest w stanie się podnieść. A potem zobaczyłem, że woda wokół niego ciemnieje. Znowu się przewrócił i tak został, w połowie zanurzony, choć wciąż się poruszał. - Snajper! TLR Garcia i ja równocześnie skoczyliśmy do strumienia z przeciwległych brzegów, pozostali otworzyli ogień z karabinów automatycznych, celując w drzewa. Garcia i ja dopłynęliśmy do Markowitza w tym samym czasie. Złapaliśmy go pod ramiona i wlokąc, pobiegliśmy na brzeg ku chłopcom. Spojrzałem na rannego: z ust płynęła mu spieniona krew. Byliśmy jakieś cztery metry od drzew rosnących nad strumieniem, kiedy ręka Markowitza wyszarpnęła się z niojej. Obejrzałem się i zobaczyłem, że Garcia leży twarzą w skalistym strumieniu z wielką dziurą po lewej stronie głowy, co oznaczało ranę wyjściową, a to z kolei oznaczało, że strzał oddano z prawej. Padłem na brzuch do strumienia i poczołgałem się za niewielki głaz, który dawał mi niejaką ochronę, o ile bardzo się skuliłem.

Popatrzyłem w górę strumienia w kierunku, z którego padł strzał, nie spodziewając się nic zobaczyć, tymczasem na ostrym zakolu oddalonym o około sto

metrów, pomiędzy kamieniami, klęczał facet ubrany na czarno. Gapiłem się na niego i miałem wrażenie, że on patrzy na mnie. Moi ludzie nie mogli go widzieć z miejsca, gdzie kryli się pośród krzaków. Wolno wyjąłem lornetkę z futerału i spojrzałem na tego faceta. Wyglądało na to, że nie ma broni, co było dobrą rzeczą. Ubrany był w tradycyjną wietnamską piżamę z czarnego jedwabiu. Poprawiłem ostrość i przekonałem się, że to nie mężczyzna, tylko kobieta z długimi czarnymi włosami. Młoda, chyba tuż po dwudziestce, z wysokimi kośćmi policzkowymi i wielkimi oczami, które bez mrugnięcia patrzyły wprost na mnie. Przyszły mi do głowy dwie sprzeczne myśli: to jest snajper, to nie może być snajper. Na wszelki wypadek zdjąłem karabin z ramienia, ale nim zdołałem przyjąć pozycję do strzału, kobieta pokręciła głową i wstała. Teraz widziałem broń w jej dłoni, długą, przypuszczalnie był to rosyjski karabin snajperski Dragonowa z celownikiem optycznym. Wpatrywałem się w nią przez lornetkę i wiedziałem, że jeśli wykonam jakiś ruch albo podniosę karabin, dragonów znajdzie się w obu jej rękach, a ja będę martwy. Miała zasięg, co zaświadczyliby Markowitz i Garcia, gdyby mogli, i na pewno cholernie dobrze umiała strzelać. TLR Chłopcy na brzegu wciąż walili na oślep. W huku wystrzałów słyszałem, jak do mnie wrzeszczą: - Wychodź, poruczniku! Wyłaź stamtąd! Musimy się stąd wynosić! Szybko, szybko! Jeszcze raz spojrzałem na kobietę stojącą na zakolu strumienia. Sprawiała

wrażenie nonszalanckiej. Może była rozczarowana, bo nie stanowiliśmy dla niej wielkiego wyzwania. Wpatrywałem się w nią. Uniosła dłoń z wyprostowanymi czterema palcami, potem zacisnęła ją w pięść i wskazała na mnie. Krew zastygła mi w żyłach. Kobieta odwróciła się i zniknęła w krzewach.

Skoczyłem na nogi, przebiegłem strumień i wygramoliłem się na błotnisty brzeg, wciągnięty przez chłopców. - Snajper – Wydyszałem. – Widziałem ją w górze strumienia! Ruszamy! Pobiegłem ścieżką równoległą do krętego strumienia w kierunku, gdzie po raz ostatni ją widziałem. Dogonił mnie Dawson i szarpnął za plecak. - Do diabła, o czym ty gadasz? - zapytał głośnym szeptem. - Widziałem ją! To kobieta! Jest w górze strumienia! Jakieś sto metrów stąd! Pozostali czterej zrównali się z nami, więc pośpiesznie powtórzyłem, co widziałem. Musiałem wydać się im wariatem, bo wymieniali spojrzenia. W końcu zrozumieli. Jak mówiłem, byli zawodowcami, a instynkt przetrwania zawodowca nie polega na ucieczce od zagrożenia, tylko na biegu prosto na człowieka, który chce cię zabić, tak żebyś ty mógł zabić go pierwszy. Tak czy owak musieliśmy biec, ponieważ zdradziliśmy nasze pozycje całym tym strzelaniem, a znajdowaliśmy się głęboko na terytorium wroga. W takiej sytuacji po oddaniu strzałów musisz spieprzać do diabła. Nikt nie lubi zostawiać martwych kolegów, ale to nie była regularna walka, kiedy bez względu na koszty znosi się rannych i martwych z pola; to był patrol

TLR zwiadowczy i taką możliwość absolutnie trzeba przyjąć. Przebiegliśmy około stu metrów. - Może biegniemy prosto w zasadzkę! - zawołał Andolotti. - Wolę to, niż zginąć później. Ruszajcie się! Byliśmy już na zakręcie strumienia. Pobiegłem na brzeg i zobaczyłem łuskę połyskującą w słońcu. Podniosłem ją - była z naboju kaliber 7.62 milimetra, najprawdopodobniej z dragonowa. Nie potrzebowałem dowodów, ale fakt, że znalazłem łuskę, utwierdził mnie w przekonaniu, że jednak nie miałem halucynacji. Włożyłem ją do kieszeni.

Pośpiesznie wróciliśmy na ścieżkę, gdzie w wilgotnej ziemi pozostało kilka śladów stóp. Niechętnie, ale ze świadomością, że albo ona, albo my, ruszyliśmy naprzód. Szliśmy średnim tempem przez około godzinę. Wtedy też uświadomiliśmy sobie, że jej nie znajdziemy. Ona znajdzie nas.

Oddalaliśmy się od miejsca Rendez-vous Alpha, do którego mogliśmy dotrzeć w ciągu trzech dni, żeby zdążyć na randkę o świcie, o ile wszystko pójdzie dobrze. Nigdy nie wraca się po własnych śladach, zagłębiliśmy się więc w las, maczetami wyrąbując sobie drogę, aż trafiliśmy na ścieżkę prowadzącą mniej więcej w tym kierunku, w którym musieliśmy iść. Szliśmy tak szybko, jak się dało, ale nasze tempo spowolniały upał, zmęczenie i ponad dwadzieścia kilo wyposażenia. Aż do zmierzchu parliśmy naprzód, co godzinę robiąc kilkuminutowy odpoczynek. Niewiele mówiliśmy, choć jestem pewien, że wszyscy, także ja, zastanawiali się, dlaczego ta kobieta nie rozwaliła mnie w strumieniu. Miałem kilka odpowiedzi na to pytanie, mniej łączyły się z nagłym współczuciem z jej strony, bardziej z pieprzoną zabawą z nami. Słońce zaszło w Laosie, a wróg porusza się nocą. Słyszeliśmy ciężarówki i TLR czołgi warkoczące gdzieś na prawo od nas, potem jacyś ludzie rozmawiali i śmiali się całkiem blisko. Gdybym miał radio, nasłałbym na nich artylerię. Właściwie gdybym miał radio, wezwałbym helikoptery, żeby nas stąd zabrały w diabły, kiedy Muller i Landon dostali. Ale szanowna pani tak nas załatwiła, że byliśmy niemi i głusi dla świata zewnętrznego. Szybko oddaliliśmy się od wroga i jakąś godzinę później znaleźliśmy niewielkie wzgórze porośnięte wysoką trawą słoniową, gdzie wystawiliśmy straże, cokolwiek to było warte. Byliśmy sześcioma lekko uzbrojonymi żołnierzami, otoczonymi przez oddziały wroga. Oraz jedną snajperkę, która wiedziała, że tu

jesteśmy, ale wolała zachować nas dla siebie. Zjedliśmy liofilizowane racje namoczone w woreczkach z letnią wodą. Nikt wiele nie mówił.

Około północy zaczęliśmy się zmieniać: dwóch trzymało straż, czterech spało. Choć nikt sobie nie pospał. Przed świtem miałem zmianę z sierżantem Dawsonem, starszym facetem koło trzydziestki, który po raz drugi i chyba ostatni służył w Wietnamie. - Jesteś pewien, że to była kobieta? - zapytał mnie cicho. Mruknąłem potakująco. - Na pewno? Widziałeś cycki i resztę? O mało się nie roześmiałem. - Widziałem ją przez lornetkę - powiedziałem. - To była kobieta. Są z nich dobrzy snajperzy. Dawson pokiwał głową. - Mieliśmy do czynienia z jedną w QuangTri. Zabiła czterech chłopców, zanim ją rozwaliliśmy. Znaleźliśmy jej głowę - dodał po chwili. Milczałem. Zapytał mnie o rzecz oczywistą. - Dlaczego ciebie nie załatwiła? - Nie mam pojęcia. - Może chodzi o to... może w swoich polowaniach stosuje limit dwóch ofiar TLR na dzień. - To nie jest śmieszne.

- Nie, wcale nie jest śmieszne. Myślisz, że się jej wymknęliśmy? - Nie. - Zgadzam się. I na tym zakończyliśmy naszą rozmowę.

O pierwszym brzasku ruszyliśmy w kierunku Rendez-vous Alpha.

Około południa zaczęliśmy wierzyć, że może nam się udać. Nie musieliśmy przeprawiać się przez szerokie rzeki, tylko kilka porządnie zarośniętych strumyczków i zgodnie z mapą nie było żadnych otwartych przestrzeni, które musielibyśmy ominąć. Potem jednak zauważyliśmy, że drzewa i podszycie zaczynają wyglądać na chore; po półgodzinie pojęliśmy, że jesteśmy na obszarze posypanym mieszanką pomarańczową powodującą defolia-cję, którego nie zaznaczono na mapie. Szliśmy przez martwą strefę nagich drzew i brunatnych, zwiędłych krzewów niedających żadnego schronienia. - Poruczniku, musimy wrócić i obejść ten teren - powiedział Dawson. - Nie wiemy, jak jest wielki - odparłem. - Niewykluczone, że nadłożylibyśmy cały dzień drogi, a w takim wypadku nie zdążymy do Alpha. Pokiwał głową i rozejrzał się. - Przynajmniej Wietnamców tu nie ma. Oni nie lubią terenów po defoliacji. - Tak samo jak ja. Zrobiliśmy przerwę, rozproszyliśmy się i usiedli, jak nakazują standardowe procedury na czas postoju patrolu.

Smitty z plecaka wyjął baton i odgryzł kawałek kredowej tak zwanej czekolaTLR dy. - Ta suka - powiedział, mając na myśli snajperkę. - Ta suka mogła nas wszystkich wykończyć na tamtym spalonym napalmem terenie. W strumieniu mogła wykończyć przynajmniej ciebie, poruczniku, jeśli już nie kilku z nas. Na czym polega jej pierdolona gra? Nie odpowiedziałem, pozostali też milczeli. Miejsce zaczynało budzić we mnie złe przeczucia, wstałem więc, włożyłem plecak i powiedziałem: - Zbierać się. Ruszamy. Wszyscy wstali. Andolotti rozpiął rozporek i powiedział: - Poczekajcie. Muszę się odlać.

W połowie strumienia zatoczył się i padł na plecy z głuchym tąpnięciem, trzymając w palcach fiuta, z którego wciąż lał się żółty mocz. My natychmiast też padliśmy i leżeliśmy jak sparaliżowani na martwej, cuchnącej chemikaliami ziemi. - Andolotti! - zawołałem. Nie odpowiedział. Odwróciłem ku niemu głowę. Jego klatka piersiowa unosiła się i opadała spazmatycznie, wokół ust miał krew. Po raz ostatni odetchnął i znieruchomiał. Rzuciło go na plecy, bo dostał prosto w pierś, dlatego wiedziałem, skąd padł strzał. Poprzez nagie drzewa widziałem nieznaczne wzniesienie jakieś sto metrów na zachód.

- Robić to co ja! - zawołałem. Wycelowałem z pozycji leżącej i wystrzeliłem w kierunku wzniesienia. Co szósta kula była czerwonym pociskiem smugowym, który wyglądał jak promień lasera wskazujący przypuszczalny cel. Dawson, Smitty i Johnson przyłączyli się, otwierając ogień z M-16, natomiast Beatty z wyrzutni wystrzelił trzy fosforyzujące granaty, od których zapaliły się martwe rośliny. - Tam! - krzyknąłem. TLR Wycofaliśmy się skuleni, osłaniając odwrót kanonadą. Beatty wsunął następny granat do wyrzutni i już miał go wystrzelić, kiedy broń wyleciała mu z rąk i zwalił się na plecy, jakby potrąciła go ciężarówka. - Beatty dostał! - wrzasnął Dawson. - Wycofać się! Wycofać się! - rozkazałem. Byłem o jakieś dziesięć metrów od Beatty'ego i widziałem, że wciąż żyje. Podczołgałem się ku niemu, ale zobaczyłem, jak jego ciało trzy razy szybko podskakuje. Czwarty strzał trafił w wyrzutnię, piąty rzucił mi w twarz fontannę ziemi. Zrozumiałem wiadomość i spieprzyłem stamtąd. Dołączyłem do Dawsona, Smitty'ego i Johnsona. Biegliśmy, ile sił w nogach, aż trafiliśmy na wyschnięte koryto rzeki. Kilkaset metrów posuwaliśmy się wT

mm skuleni, w końcu kazałem się zatrzymać. To nie był kierunek, w którym powinniśmy iść, więc poleciłem chłopcom wyjść z koryta, i ruszyliśmy na południe, ku miejscu spotkania wciąż oddalonemu o około trzydzieści kilometrów. Wydostaliśmy się z terenu, na którym użyto mieszanki pomarańczowej, i

wkroczyliśmy na miejsce, gdzie nalotu dywanowego dokonały B-52S. Z lasu zostały drzazgi po bombach ważących ponad dwieście i czterysta pięćdziesiąt kilo, kratery wielkie jak domy znaczyły krajobraz. W powykręcanych kawałkach stali trudno było dopatrzyć się resztek pojazdów. Fragmenty rozkładających się zwłok leżały wszędzie, wisiały też na ocalałych drzewach. Ucztowały na nich padlinożerne ptaki, nie zwracając na nas uwagi. Słońce chowało się za horyzont, a my byliśmy u kresu wytrzymałości fizycznej i psychicznej, rozkazałem więc oddziałowi wejść do krateru po bombie. Leżeliśmy na jego pochyłych ścianach, odzyskując oddech i pijąc z menażek. W powietrzu unosił się odór gnijącego mięsa. Dawson złapał oderwaną rękę i wyrzucił z krateru. - Liczymy ręce i nogi, dzielimy przez cztery i wiemy, ile było ciał - powiedział, powtarzając typowy żart. Nikt się nie roześmiał. TLR Sierżant dopił wodę z menażki i poinformował: - Strefy bombardowania mają dwie fatalne cechy. Po pierwsze, Wietnamce przychodzą, żeby zabrać żywych i spalić martwych. Po drugie, B-52S czasami wracają, żeby załatwić ludzi szukających broni i sprzętu. Musimy się stąd wynosić - dodał zupełnie niepotrzebnie. Zgodziłem się z nim i powiedziałem: - Odpoczniemy trochę i ruszamy. - Wyjąłem mapę i zacząłem ją studiować. - Hej, poruczniku, dlaczego ona zawsze omija ciebie? - zapytał mnie Smitty.

Nie odpowiedziałem. - Myślisz, że ona dalej nas ściga? - odezwał się Johnson.

- Załóżmy lepiej, że tak - odparłem, nie odrywając wzroku od mapy. Podciągnąłem się do krawędzi krateru i przystawiłem do oczu lornetkę. Odwracając się o trzysta sześćdziesiąt stopni, obejrzałem uważnie cały teren. Co dziesięć stopni zatrzymywałem się, wypatrując ruchu, błysku metalu, smugi dymu, czegokolwiek, co nie pasowało do otoczenia. Byłem łatwym celem, ale w ciągu ostatnich dni nabrałem fa-talistycznego przekonania, że snajperka zostawia mnie na deser. Załatwi Smitty'ego i Johnsona w wybranej przez siebie kolejności, później sierżanta Dawsona, którego już rozpoznała jako dowódcę, a na końcu mnie. Wyobrażałem sobie, że śledzi nas wolno i cierpliwie jak wielki kot, a potem atakuje. Ci, którzy przeżyli, uciekają, a ona biegnie za nami. Była bardzo szybka, pewna i cicha, wiedziała, jak podejść blisko, nie podchodząc zbyt blisko. Nie mieliśmy wielkich szans na zastawienie pułapki. Nie pozostało nam nic innego jak biec. Zsunąłem się do krateru. - Wygląda, że jest czysto - powiedziałem i spojrzałem na zegarek. - Trzydzieści minut do zmierzchu. - Rozwinąłem mapę i przyjrzałem się jej w słabym świetle. - Dobra, jeśli się pośpieszymy, do zmroku zrobimy pięć kilometrów i znajdziemy się na skalistym terenie, gdzie możemy spędzić noc. TLR Wszyscy potaknęli. Tereny skaliste są jak naturalne fortyfikacje, pozwalają

dobrze się ukryć i zwykle dają doskonałą pozycję do strzału. Dodatkową premią był fakt, że Wietnamce unikają otwartych skalistych obszarów ze względu na nasze helikoptery zwiadowcze, więc tam na pewno byśmy się z nimi nie spotkali. A przy odrobinie szczęścia nasi chłopcy mogli nas zobaczyć z powietrza. Jedynym minusem była kobieta z karabinem. Dysponowała mapą albo doskonale znała teren, i była dość sprytna, żeby przewidzieć, dokąd pójdziemy. Nawet gdybyśmy ją zgubili, mogła się domyślić, gdzie nas znaleźć. Wspomniałem o tym w rozmowie w cztery oczy z Dawsonem. - Może ją przeceniasz. - A może ty jej nie doceniasz. Wzruszył ramionami.

- Lubię, jak wokół mam skały, i lubię helikoptery nad głową, bo mogą nas zobaczyć i zabrać stąd. - Dobra... zbieramy się. Włożyliśmy plecaki i w dziesięciosekundowych odstępach jeden po drugim wyszliśmy z krateru w różnych punktach, po czym zebraliśmy się na południowej stronie dziury i szybkim marszem oddaliliśmy się od zbombardowanego obszaru. Pół godziny później teren zaczął się podnosić, z wilgotnej, porośniętej krzewami ziemi wystawały białe skały, przywodzące na myśl stopnie prowadzące do starożytnej, ukrytej w dżungli świątyni. Dziesięć minut później byliśmy na pochyłej skale, rzadko porośniętej roślinnością. Na zachodzie wznosiły się wysokie góry i skalista przełęcz, która jakiś czas temu rozleciała się na kawałki i utworzyła kamieniste pole.

Znaleźliśmy wysoki punkt otoczony przez solidne głazy i ustaliliśmy niewielki, ścisły teren obozowania. Można było stąd odeprzeć atak całej armii, gdyby się miało dość żywności, wody i amunicji. Dzięki Mullerowi i Landonowi mieliśmy dodatkowe racje jedzenia i wody oraz amunicję. Przygotowaliśmy się na długą noc. Nie mogliśmy palić papierosów ani rozpalić tabletek, żeby zagotować wodę do liofilizowanych racji. Zmieszaliśmy je z TLR wodą z menażek, a Dawson i Johnson, którzy byli palaczami, zadowolili się żuciem tytoniu z papierosów. Około północy rozpocząłem pierwszy straż, pozostali trzej spali. Wyjąłem z plecaka noktowizor i zbadałem wzniesienia na zachodzie, tam gdzie kończyła się grań. Noktowizor jest zasilany bateriami; wzmocniony światłem gwiazd i księżyca daje barwiony na zielono obraz. Sto metrów od nas zauważyłem niewielki wodospad spływający ze skalistej półki. Później coś się poruszyło. Nastawiłem ostrość, opierając łokcie o płaski kamień. Kucała na skale przy wodospadzie. Dostrzegłem ją z łatwością, ponieważ była kompletnie naga. Napiła się ze złożonych dłoni, potem stanęła pod strumie-

niem wody, przesuwając rękami po włosach, bokach i nogach, po tyłku, wreszcie po kroczu. Wpatrywałem się, zahipnotyzowany tym widokiem. Wyjęty z kontekstu był bardzo zmysłowy, ale wziąwszy pod uwagę okoliczności - groteskowy, jakby się oglądało tygrysa leniwie liżącego futro po posiłku.

Sięgnąłem za siebie i przysunąłem swojego M-16 na skałę, po raz ostatni na nią spojrzałem, potem wziąłem noktowizor i karabin. Po omacku, tak jak mnie uczono, zamontowałem noktowizor na karabinie i wycelowałem. Wciąż tam była, podstawiała jedną stopę pod wodospad. Trzymała ją przez kilka sekund, potem zmieniła nogi. Czterokrotnie zmniejszający odległość noktowizor sprawił, że wydawała się stać dwadzieścia pięć metrów ode mnie, ale prawdziwa odległość wynosząca sto metrów stanowiła niejaką trudność dla M-16, który został skonstruowany do wyrzucania pocisków na krótsze dystanse. Ustawiłem na nią celownik i oparłem pewnie ręce. Czekał mnie tylko jeden strzał. Bardzo głośny, bo nie miałem tłumika. Celny lub chybiony, to bez znaczenia, i tak musieliśmy natychmiast stąd spieprzać. Odwróciła się od wodospadu i wiedziałem, że wsuwa stopy w sandały. Stała przodem do mnie, kompletnie naga. Krzyżyk w celowniku miałem na jej sercu. TLR Z jakiegoś powodu musiałem raz jeszcze spojrzeć na jej rysy, zapamiętać je, utrwalić sobie w myślach. Zerknąłem ponad krzyżykiem i na jej twarzy zobaczyłem ten sam obojętny, odległy wyraz, który widziałem nad tamtym strumieniem. Wyciągnęła ręce, przekładając długie czarne włosy przez prawe ramię, żeby wykręcić z nich wodę. Znowu wycelowałem w jej piersi i nacisnąłem spust - dokładnie w chwili, kiedy schyliła się po swój czarny strój. W nocnej ciszy przeraźliwie huknął strzał, odbijając się echem od skał. Nocne zwierzęta i ptaki zaczęły skrzeczeć, trzej faceci za moimi plecami skoczyli na

równe nogi, nim echo ucichło w odległych górach. Spojrzałem, ale jej już nie było.

- Do diabła, co to...? - zawołał zdenerwowany Dawson. - Ona. - Cholera jasna! - powiedział Smitty. - Trafiłeś ją? - zapytał Johnson. - Może... - Może? - powtórzył Dawson. - Może? Może powinniśmy natychmiast stąd spierdalać! - Racja. Ruszamy. Zebraliśmy sprzęt, a ponieważ spaliśmy w butach, byliśmy gotowi do wyjścia w ciągu minuty.

Szedłem pierwszy w dół południowego zbocza prowadzącego ze skalistego pola. W ciemności przeprawa była wolna i niebezpieczna. Półksiężyc ledwo oświetlał białe skały, a tym samym i nas. Nie usłyszałem strzału, bo na lufie był tłumik, ale usłyszałem dźwięk rykoszetu odbijającego się od pobliskiej skały. Padliśmy, a potem nisko schyleni ruszyliśmy, biegnąc zygzakiem, kiwając się, tocząc, robiąc wszystko,'żeby stać się trudnym celem. TLR Kolejny strzał odbił się rykoszetem po prawej, potem następne. Wyobraziłem ją sobie klęczącą nagą za jakąś przeszkodą, skupioną na celowniku, wypatrującą ruchu i cieni w poświacie księżyca, próbującą odgadnąć nasz następny krok i od

czasu do czasu strzelającą ze swojego rosyjskiego karabinu, żeby dać nam znać, że o nas myśli. Dotarliśmy do miejsca, gdzie skały łączyły się z drzewami. Biegiem popędziliśmy w las. Prowadziłem grupę przez ciemny jak sadza las w tempie, na jakie było nas stać. Doszliśmy do szerokiego szlaku, na którym widniały świeże ślady licznych szerokich opon, gąsienic czołgów i gumowych sandałów. Wbrew intuicji, wybra-

łem ten sam kierunek, w którym zmierzały oddziały wroga, i podążyliśmy na południe. Mniej więcej godzinę później usłyszałem przed sobą gardłowy warkot wielkiego diesla i szczęk gąsienic. Zwolniliśmy i poszliśmy za hałasem, mając nadzieję, że wróg nie zatrzyma się na niespodziewany postój. Wędrowaliśmy przez noc w ślad za wrogiem, który poruszał się w umiarkowanym tempie. Wiedziałem, że tuż przed świtem pojazdy i ludzie rozproszą się w dżungli, by ukryć się przed naszymi samolotami i helikopterami. Musieliśmy okrążyć ich dzienny obóz, tak więc poprowadziłem oddział na wschód przez las. Znaleźliśmy wąski strumyk spływający z gór do morza i szliśmy jego brzegiem przez godzinę, później znowu skręciliśmy na południe, mając nadzieję, że nie trafimy na złych chłopców, którzy teraz kryli się w gęstym lesie. O świcie zatrzymaliśmy się w bambusowych zaroślach na odpoczynek. Byliśmy tak wyczerpani, że po prostu padliśmy na ziemię i zasnęliśmy pomiędzy

bambusami i wężami. TLR

W południe obudziły mnie słońce i upał. Usiadłem, czując, jak pot płynie mi po twarzy i karku. Sierżant Dawson też nie spał, pił z kubka coś, co wyglądało na rozpuszczalną kawę. - Jak mogłeś jej nie trafić? - zapytał. - I dlaczego strzelałeś? - Chybiłem, bo chybiłem, a strzelałem, bo taką podjąłem decyzję. Masz z tym problem? Wzruszył ramionami. Zabrałem się do studiowania mapy. - Jak daleko jesteśmy od Alpha? - zapytał Dawson. - Nie wiem, gdzie jesteśmy, więc nie potrafię odpowiedzieć na to pytanie odparłem, odkładając mapę. Nie spodobało mu się to. - Kiedy ruszymy, znajdę jakieś charakterystyczne cechy terenu i ustalę nasze położenie - dodałem. - Nie przejmuj się tym, sierżancie. - Tak jest. Jeśli chcesz przeżyć, nie może być wątpliwości co do tego, kto dowodzi. TLR - Zbierz ludzi i ruszamy - powiedziałem. - Zjemy w marszu. Byliśmy tu dość długo. - Tak jest.

Sierżant Dawson w ciągu minuty postawił na nogi Smitty'ego i Johnsona. Ruszyliśmy na południe przez bambusy, po których nastąpiły najpierw rzadkie drzewa, a potem gęste podzwrotnikowe palmy, raniące nas w ręce i twarze. Po godzinie byłem w stanie zlokalizować nas na mapie. - Rendez-vous Alpha jest mniej więcej dwadzieścia kilometrów na południowy zachód - oznajmiłem. - Nie damy rady dojść tam przy dziennym świetle, ale musimy być na miejscu o szóstej rano.

Wszyscy pokiwali głowami, jeśli już nie entuzjastycznie, to przynajmniej z niejakim optymizmem. Jeszcze dzień i noc piekła, o świcie znajdziemy się na czarodziejskim dywanie, a półtorej godziny później będziemy w bazie na wybrzeżu, weźmiemy prysznic, zjemy prawdziwe jajka na bekonie i zdamy raport, niekoniecznie w takim porządku. Może wszystko będziemy robić jednocześnie, jeśli uda mi się postawić na swoim. Zostało mi dokładnie dwadzieścia dziewięć dni do odsłużenia w tym szambie, a zgodnie ze zwyczajem nie wysyłano na patrole, jeśli do końca miało się mniej niż trzydzieści dni. To był mój ostatni patrol, tak czy inaczej. Wkroczyliśmy w gęstą dżunglę, gdzie brak słonecznego światła sprawiał, że podszycie było mizerne; w tych warunkach powinniśmy pokonać spory dystans w dobrym czasie, ale ledwo powłóczyliśmy nogami. Wszyscy mieliśmy potówki, odparzone krocza, bąble po użądleniach, ropiejące rany i pęcherze na stopach wielkości cebuli. Miałem wrażenie,'że robimy nie więcej niż dwa kilometry na godzinę. W dżungli na długo przed zachodem słońca zapada zmierzch, o siódmej wie-

czorem, kiedy wciąż powinno być światło, jest już mroczno, chociaż od czasu do czasu przez roślinność przebijają promienie słoneczne. Szliśmy naprzód, ja, sierżant Dawson, Smitty i Johnson, ocalali z pozbawionego radia patrolu, który w łączności znany był pod kryptonimem Czarna Łasica. TLR Zlokalizowaliśmy ruchy wroga, ale nie byliśmy w stanie o nich poinformować. Udało się nam wymknąć licznym żołnierzom, ale nie zdołaliśmy umknąć jednej kobiecie, która obsesyjnie się nami interesowała. Jeśli faktycznie dojdzie do tego, że będę jadł jajecznicę, składając meldunek Królewskiej Kaczce i facetom z wywiadu, będę mógł im powiedzieć tylko tyle, że najpierw niech lepiej wyślą dobry oddział an-tysnajperski. I niech się nie dziwią, jeśli pierwszych kilka oddziałów zniknie bez wieści. Weszliśmy na długi pas oświetlony słońcem, który kontrastował z mrocznym, pełnym cieni terenem przed nami, i wszystkie moje zmysły się wyostrzyły. Już miałem powiedzieć: „Rozproszyć się i ukryć w cieniu", kiedy kącikiem oka dostrzegłem jakiś ruch.

Chociaż miała eliminator błysku, zobaczyłem ogień wysoko w dżungli, nie więcej niż siedemdziesiąt pięć metrów od nas. Johnson głośno jęknął i upadł. Przyjąłem pozycję do strzału i opróżniłem cały magazynek, celując w kierunku tego błysku. Strzelając, dostrzegłem kolejny ruch po lewej ręce i odwróciłem się szybko. Zobaczyłem, że liana zamaszyście wraca w miejsce, w które strzelałem. Teraz kobiety nie było na lianie, ale skorzystała z niej, żeby usadowić się na innym

drzewie. Dawson i Smitty strzelali w tym samym kierunku co ja; zanim zdążyłem wycelować tam, gdzie moim zdaniem snajperka się przeniosła, Smitty krzyknął z bólu, potem wstał, zrobił kilka kroków i upadł twarzą do ziemi. Zobaczyłem, jak jego ciało podryguje, kiedy dostał następną kulę. Zacząłem strzelać tam, gdzie, jak podejrzewałem, była kobieta, Dawson natomiast strzelał w poprzednie miejsce. - Liany! - krzyknąłem. Usłyszał i zmienił kierunek strzałów. Czerwone pociski smugowe przecinały korony drzew, liście i gałęzie spadały na ziemię. Nie przerywając ognia, wycofaliśmy się schyleni. Pięćdziesiąt metrów dalej na ścieżce przegrupowaliśmy się i wpadliśmy w gęste podszycie. TLR Po raz pierwszy, odkąd go znałem, Dawson był wyraźnie roztrzęsiony. - Jezu Chryste. O Boże. O Boże - powtarzał. - Cicho - powiedziałem. Usiadł po turecku na ziemi i zaczął się kołysać, mamrocząc coś do siebie. - Opanuj się, sierżancie - powiedziałem łagodnie. - Weź się w garść. Sprawiał wrażenie, że mnie nie słyszy. Nagle jednak pojaśniał i powiedział: - Trafiliśmy ją. Wiem, że ją trafiliśmy. Widziałem, jak spadała. Załatwiliśmy sukę. Nie uważałem tak, ale to była przyjemna myśl.

- Wstań - powiedziałem. Podniósł się.

- Za mną. Odeszliśmy sto metrów dalej, tam znaleźliśmy następną gęstą kępę zarośli. - Zostaniemy tu do północy, potem ruszymy na miejsce Alpha - powiedziałem. - Zrozumiano? Pokiwał głową. Siedzieliśmy bez ruchu aż do zmroku, później napiliśmy się wody i zjedliśmy kilka domowych ciastek, które znaleźliśmy u Landona. Sierżant Dawson odzyskał panowanie nad sobą i żeby jakoś się zrehabilitować za tamto załamanie, powiedział: - Chodźmy i dopadnijmy ją. Masz noktowizor, ona nie, racja? My widzimy w ciemności, ona nie. Słuchałem, jakbym brał za dobrą monetę to szaleństwo, później z namysłem odpowiedziałem: TLR

- Myślę, że najlepszym wyjściem dla nas jest zostać tutaj. Mogę znaleźć Alphę z tego miejsca nawet po ciemku. Jeśli pójdziemy za nią, stracimy wyczucie kierunku i nie zdążymy na randkę. Co o tym myślisz? Udał, że się zastanawia, i pokiwał głową. - Taa. Musimy wrócić i złożyć raport z tego, co się stało. Muszą wysłać antysnajperów na tę sukę. - Jasne. Niech się tym zajmą zawodowcy. - Taa... - Możemy iść z nimi i podpowiedzieć im parę rzeczy. Przez chwilę milczał,

potem cicho powiedział: - Nie uda nam się, poruczniku. Rozumiesz? Ona jest za dobra. Nie pozwoli, żebyśmy z tego wyszli. Jakiś czas się nie odzywałem, potem podzieliłem się z nim dobrymi i złymi wiadomościami; wiedziałem, że w końcu do tego dojdzie. - Jeden z nas wyjdzie. Ona chce, żeby jeden z nas, dowódca patrolu, czyli ja, albo sierżant, czyli ty, wrócił do bazy i opowiedział o niej. W przeciwnym razie cała ta jej pierdolona akcja byłaby po nic. Mogła nas wszystkich załatwić w każdej chwili, począwszy od pierwszego dnia, ale tego nie zrobiła. Zmusiła nas do TLR sikania w majtki, zaciskania dupy, oblewania się zimnym potem i biegu ile sił w nogach. Ryzykowała własne życie, żeby nas śmiertelnie przerazić, i nie robiła tego dla martwej widowni. Jeden z nas, ty albo ja, o świcie wsiądzie do helikoptera. Jeśli to będziesz ty, chcę, żebyś bardzo dokładnie i profesjonalnie zdał raport z tego, co się wydarzyło. Przedstaw poległych w dobrym świetle i dopilnuj, żeby oddano im honor. A potem ty - albo ja -zgłosisz się na ochotnika, wrócisz tu i wyrównasz rachunki. Zrozumiano? Zapadła długa cisza. - Tak jest - odpowiedział wreszcie. - Dobra. - Wyciągnąłem rękę i uścisnęliśmy sobie dłonie.

Szliśmy nocą; prowadziłem najlepiej, jak mogłem, korzystając z kompasu i śledząc nasze kroki.

Na godzinę przed świtem teren zaczął gwałtownie się obniżać; wiedziałem, że jesteśmy w okolicach Rendez-vous Alpha, które było obniżeniem terenu w kształcie niecki. Został nam do przejścia mniej więcej kilometr przez wysoką trawę słoniową. Mieliśmy niecałe dwadzieścia minut na dotarcie do środka niecki, co powinno być łatwe, jeśli będziemy się posuwać w dół zbocza do chwili, kiedy zacznie się wznosić. Bardzo proste, powiedział Królewska Kaczka. Jak można nie trafić na dno niecki, nawet po ciemku? Spojrzałem na fluorescencyjną tarczę zegarka. Do szóstej zostało kilka minut, a nie słyszałem helikoptera i nie miałem pojęcia, czy jestem na samym dnie obniżenia. W normalnych okolicznościach moglibyśmy być sto metrów dalej i byłoby to bez znaczenia, ponieważ użylibyśmy lusterka sygnalizacyjnego albo w ostateczności zapalilibyśmy bombę dymną. Ale geniusze, którzy wybrali to miejsce, nie wzięli pod uwagę porannej mgły, która na obniżonym terenie zbiera się nad ziemią. Mogliśmy pocieszać się tym, że jeśli kobieta z karabinem była gdzieś na krawędzi misy, nie mogła nas zobaczyć. Niewykluczone, że obaj jednak stąd się wydostaniemy. TLR Gdzieś ponad mgłą wschodziło słońce, co znaczyło, że z powietrza teren będzie dostatecznie oświetlony i piloci śmigłowców bez trudu znajdą nas w tej misce grochówki. Postanowiliśmy z Dawsonem, że dojdziemy do miejsca, gdzie teren wznosił się ze wszystkich stron; zatrzymaliśmy się i nadstawiliśmy uszu w nadziei, że

ciężki oddech nie zagłuszy szumu śmigieł. Czekaliśmy. Termin randki minął przed dziesięcioma minutami, ale to nie był powód do zmartwienia. Piloci śmigłowców zawsze bardzo ostrożnie ewakuowali ludzi z kompletnej dziczy i mieli skłonność do guzdrania się i namyślania. Po dziesięciu żołnierzy, choć było nas tylko dwóch, powinni wysłać dwa helikoptery marki Huey i dwie, może więcej, cobry. Jeśli otworzą do nich ogień, najpierw

będą próbowali odeprzeć wroga, choć czasami podejmowali próbę ewakuacji w ogniu. Ale nie zawsze. Minęło piętnaście minut. - Nie przylecą - powiedział Dawson. - Nie mieli od nas wiadomości, więc nie przylecą. - Jesteśmy na tym ustalonym z góry miejscu, ponieważ nie mieli od nas wiadomości. - Tak, ale... - Nie zostawią nas. - Tak, wiem... ale... może jesteśmy w złym miejscu. - Potrafię czytać pieprzoną mapę. - Tak? Daj, chcę popatrzeć. Podałem mu mapę. Przyglądał się jej intensywnie. Sierżant Dawson miał wiele umiejętności, ale czytanie mapy do nich nie należało. - Może powinniśmy iść do Bravo - powiedział. - Dlaczego? TLR

- Może piloci zobaczyli Wietnamców. - Przylecą, chyba że ich zestrzelą. Uspokój się. Czekaliśmy. - Myślisz, że ona tam jest? - zapytał Dawson. - Przekonamy się. Czekaliśmy i nasłuchiwaliśmy. O wpół do siódmej usłyszałem wyraźnie, jak śmigła przecinają zimne poranne powietrze. Spojrzeliśmy na siebie i po raz pierwszy od dłuższego czasu zdobyliśmy się na uśmiech. Warkot helikopterów przybliżał się; wiedziałem, że pilotów niepokoi schodzenie w zasłoniętym mgłą terenie, bo nie widzą ziemi. Na odprawie poinformowano ich, że to łatwe lądowisko, porośnięte trawą słoniową, a ciąg powietrza rozproszy mgłę. Nie mieliśmy jednak łączności radiowej, więc nie wiedzieli, kto

na nich czeka. Zastanawiałem się, jaką racę wystrzelić: zieloną, która oznaczała, że wszystko w porządku, czy żółtą, ostrzegawczą. Dałbym im znak, że czekamy, ale równocześnie powiadomiłbym o naszej obecności ludzi, którzy nie musieli o tym wiedzieć. - Wystrzelę racę - powiedział Dawson. - Wybierz smak. - Czekaj, muszą nadlecieć bliżej. Piloci nie chcą, żeby między racą a ewakuacją minęło więcej niż trzy minuty, w przeciwnym razie wkurzają się i wracają do domu. Słuchając warkotu, odliczyłem do sześćdziesięciu i wystrzeliłem żółtą racę. Obłok dymu osiadł na ziemi w wilgotnym nieruchomym powietrzu, później zaczął się unosić. W którymś momencie musiał przedrzeć się przez mgłę, ponieważ prawie natychmiast warkot helikopterów przybrał na sile. Kilka sekund później

zobaczyłem nad głową wielki cień, mgła zaczęła wirować, jakby rozwiewana tornadem. Pierwszy helikopter dwadzieścia metrów od nas schodził do lądowania; wyglądał upiornie w szarym tumanie. Drugi był dwadzieścia metrów dalej. Dawson i ja ruszyliśmy sprintem ku pierwszemu, rękami dając znać, że jest nas tylko dwóch i drugi helikopter nie jest potrzebny. Ktoś nas zrozumiał, bo drugi wystartował, zanim podbiegliśmy do tego bliżej nas, wiszącego półtora metra nad ziemią. Klepnąłem Dawsona w tyłek na znak, że idzie pierwszy. WyciąTLR gnął ręce, łapiąc dłoń dowódcy. Stopami trafił na schodek i znalazł się w kabinie w przeciągu dwóch sekund. Byłem tuż za nim, myślę, że wskoczyłem na pokład. - Tylko nas dwóch! Ośmiu nie żyje! Ruszamy! Już! - ryknąłem, przekrzykując warkot silnika i śmigieł. Dowódca pokiwał głową i przez radio powiedział coś do pilota. Usiadłem po turecku na podłodze, podczas gdy helikopter unosił się do góry w tumanie mgły. Popatrzyłem na Dawsona, który klęczał i już zdążył zapalić papierosa. Spojrzeliśmy sobie w oczy, uniósł kciuki. Dokładnie w chwili, kiedy helikopter wyleciał ponad mgłę, papieros wypadł Dawsonowi z ust, który przewrócił się, twarzą lądując na moich kolanach.

- Ostrzał! - wrzasnąłem, łapiąc go za ramiona i obracając na plecy. Wpatrywał się w dach kabiny, z rany wyjściowej w jego piersi płynęła krew. Obaj strzelcy pokładowi otworzyli ogień z karabinów maszynowych, siekąc

las, helikopter przyśpieszył. Z cobry poleciały rakiety i salwa z działek lotniczych, ale wszystko to było głównie na pokaz. Nikt nie miał pojęcia, skąd padł strzał, chociaż ja wiedziałem, kto strzelał. Pochyliłem się nad Philem Dawsonem i patrzeliśmy sobie w oczy - Wszystko będzie dobrze - powiedziałem. - Wyjdziesz z tego. Lecimy prosto na statek szpital. Tylko wytrzymaj. Wytrzymaj. Jeszcze kilka minut. Próbował coś powiedzieć, ale nie słyszałem go w tym hałasie. Przyłożyłem ucho do jego ust. - Suka. - A potem umarł. Siedziałem koło niego, trzymając za stygnącą rękę. Dowódca i strzelcy zerkali na nas ukradkiem, podobnie jak obaj piloci. Czarodziejski dywan najpierw wylądował w szpitalu polowym, gdzie sanitariusze zabrali zwłoki sierżanta Dawsona, stamtąd helikopter poleciał do bazy i wysadził mnie na lądowisku dowództwa. Pilot uprzedził o przylocie przez radio i czekał tam na mnie pułkownik Hayes, TLR Królewska Kaczka. Był sam, co uznałem za miłe z jego strony. - Witaj w domu, poruczniku - powiedział. Kiwnąłem głową. Poprosił mnie o potwierdzenie, że przeżyłem tylko ja. Kiwnąłem głową. Poklepał mnie po plecach. Wsiedliśmy do dżipa i pułkownik zawiózł mnie prosto do swojej kwatery, małego drewnianego domku z metalowym dachem. Kiedy weszliśmy do środka, podał mi butelkę chivas, z której upiłem porządny łyk. Pułkownik poprowadził mnie do lnianego fotela.

- Masz ochotę o tym pogadać? - Nie.

- Później ? - Taa. Tak jest. - Dobrze. - Poklepał mnie po ramieniu i ruszył ku drzwiom jednoizbowego baraku. - Kobieta - powiedziałem. Odwrócił się ku mnie. - Co takiego? - Snajperka. Bardzo niebezpieczna kobieta. - Jasne... tylko spokojnie. Skończ butelkę. Porozmawiamy, jak będziesz gotowy. W moim gabinecie. - Wracam, żeby ją dopaść. - Dobra. Porozmawiamy o tym później. - Spojrzał na mnie z troską i wyszedł. Siedziałem, myśląc o Dawsonie, Andolottim, Smittym, Johnsonie, Markowitzu, Garcii, Beattym, Landonie i Mullerze, a na końcu o snajperce.

Po moim raporcie siły powietrzne przez tydzień dokonywały nalotów dywanowych w rejonie mojego patrolu. W dniu, w którym zakończyły się bombardoTLR wania, wysłaliśmy tam dwa dwuosobowe antysnajperskie zespoły. Chciałem pójść z nimi, ale pułkownik Hayes się sprzeciwił. I bardzo dobrze, skoro tylko jeden zespół wrócił żywy.

Przez kilka tygodni trzymaliśmy ludzi z daleka od tego terenu, później wysłaliśmy tam kompanię piechoty składającą się z dwustu ludzi, żeby zlokalizowali i zabrali ciała ośmiu poległych, a także, co oczywiste, poszukali damy z karabinem. Ciał nigdy nie znaleźli, przypuszczalnie unicestwiły je bomby i artyleria. Jeśli chodzi o kobietę, ona też rozpłynęła się w powietrzu. Wróciłem do domu i wyrzuciłem całą sprawę z myśli. A przynajmniej próbowałem.

Pozostawałem w kontakcie z mnóstwem chłopaków, którzy byli w 'Nam po moim wyjeździe. Co jakiś czas pisywali do mnie i odpowiadali na pytania, które zawsze zadawałem w moich listach: Znaleźliście ją? Dorwała kogoś jeszcze? „Nie", odpisywali. Najwyraźniej zniknęła albo została zabita w trakcie bombardowań czy ataków artyleryjskich, a może po prostu dała sobie spokój, póki była górą. Wśród facetów, którzy znali tę historię, stała się legendą, a jej zniknięcie tylko umocniło mit. Do dzisiejszego dnia nie mam pojęcia, co nią kierowało, jaką tajemniczą grę prowadziła ani dlaczego. Przypuszczałem, że być może jej rodzinę zabili Amerykanie, została zgwałcona, a może po prostu wypełniała obowiązek wobec ojczyzny, tak samo jak my wypełnialiśmy obowiązek wobec naszej. Wciąż mam tamtą brązową łuskę, którą znalazłem na brzegu rzeki. Od czasu do czasu wyjmuję ją z szuflady biurka i przyglądam się jej. Nie chciałem, żeby ta sprawa stała się moją obsesją, ale wraz z mijającymi łatami zacząłem wierzyć, że ta kobieta wciąż żyje i że kiedyś gdzieś ją spotkam,

choć nie wiedziałem ani gdzie, ani kiedy. Byłem przekonany, że rozpoznam jej twarz, wciąż wyraźną w moich wspomnieniach, a ona pozna mnie, faceta, któremu pozwoliła ujść z życiem, żeby opowiedział jej historię. Teraz historia została opowiedziana, więc jeśli się kiedyś spotkamy, tylko jedno z nas odejdzie żywe.

Thomas H. Cook To, co miała do zaoferowania

-To chyba niebezpieczna kobieta - powiedział mój przyjaciel. Nie był ze mną w barze poprzedniej nocy, nie widział, jak wychodziła ani jak za nią szedłem. Napiłem się wódki i spojrzałem w okno. Na dworze popołudniowe światło bez wątpienia było takie jak zawsze, choć mnie wcale takie się nie wydawało. - Chyba tak - odparłem. - Więc co się stało? - zapytał przyjaciel. A stała się rzecz następująca: siedziałem w barze, była druga w nocy. Ludzie wokół mnie przywodzili na myśl bohaterów „Mis-sion Impossible", ale bez misji, tylko z ostrzeżeniem o autode-strukcji. Prawie słychać było, jak film odtwarza się im w głowach, brutalny i nieugięty jak chińskie przysłowie: Jeśli nie zbaczasz z drogi, którą idziesz, dojdziesz do celu.

Dokąd oni zmierzali? Moim zdaniem, głównie do tego samego. Skończą tego drinka, tę noc, ten tydzień... i tak dalej. W jakimś momencie umrą jak zwierzęta

po długiej wyczerpującej harówce, otępiali od znużenia w końcu ugną się pod brzemieniem. Co gorsza, według mnie ten bar niczym nie różnił się od całego świata, kilka monotonnie brzęczących much reprezentowało nas wszystkich. Pisałem o „nas" w każdej powieści. Ich ton zawsze był mroczny. W moich książkach nie było szczęśliwych zakończeń. Ludzie zagubieni i bezradni, nawet ci sprytni... zwłaszcza oni. Wszystko puste i ulotne. Najsilniejsze uczucia szybko blakły. Liczyło się kilka zaledwie rzeczy, ale tylko dlatego, że upieraliśmy się, by nadać im znaczenie. Jeśli potrzebowaliśmy dowodu, preparowaliśmy go. O ile zdążyłem się zorientować, zasadniczo ludzie dzielili się na trzy typy: ci, którzy oszukiwali innych, ci, którzy oszukiwali siebie, i ci, którzy rozumieli, że wszystkie napotykane osoby należą do dwóch pierwszych kategorii. Oczywiście

siebie umieściłem zdecydowanie w trzeciej kateg orii, byłem jedvnym członkiem własnego klubu, człowiekiem, który rozumiał, że widzieć rzeczy w pełnym świetle oznacza największą ciemność, jaką znasz. Dlatego włóczyłem się ulicami, nawiedzałem bary i we własnym przekonaniu byłem jedynym człowiekiem na ziemi, który poznał już wszystko. A potem nagle w drzwiach pojawiła się ona. Poczyniła tylko jedno odstępstwo od czerni: sznur małych białych pereł. Cała reszta, kapelusz, suknia, pończochy, mała torebka... wszystko było czarne. Na pierwszy rzut oka uosabiała stereotyp niebezpiecznej kobiety ze starego filmu

klasy B, kapelusz z szerokim rondem dyskretnie zasłaniający jedno oko, wysokie obcasy stukające po zalanej deszczem ulicy, obca waluta w małej czarnej torebce. Mogłaby być szpiegiem, morderczynią, otaczał ją urok tajemniczej przeszłości i naturalnie subtelna aura erotycznego niebezpieczeństwa. Zna sposób myślenia mężczyzn, powiedziałem do siebie, kiedy usiadła przy końcu baru. Wie, w jaki sposób myślą... i wykorzystuje to. - Uznałeś, że była kim? - zapytał przyjaciel. Wzruszyłem ramionami. - Kimś nieważnym. Dlatego też bez większego zainteresowania obserwowałem kumulację melodramatycznych gestów. Zapaliła papierosa i z namysłem wydmuchiwała dym,

otwierając i zamykając wolno oczy, prezentując owo znużenie światem, które widuje się u bohaterek czarno-białych filmów. Tak, o to chodzi, powiedziałem sobie. Ona jest noir w najgorszym możliwym sensie, cienka jak taśma filmowa i równie przezroczysta na krawędziach. Spojrzałem na zegarek. Pora się zbierać, pomyślałem, pora wracać do siebie, wyciągnąć się na łóżku i nurzać we własnej mrocznej wyższości, gratulując sobie, że raz jeszcze nie dałem ogłupić się temu, co ogłupia innych. Ale była dopiero druga w nocy, wcześnie dla mnie, zostałem więc w barze i zastanawiałem się, aczkolwiek dość mgliście, z przelotnym zaledwie zainteresowaniem, czy ona ma do zaofero wania coś więcej poza tą małą demonstracją, że jest „niebez pieczna".

- I co potem? - zapytał przyjaciel.

Potem wyjęła z torebki mały czarny notes, wyrwała kartkę napisała coś i przesunęła po barze w moją stronę. Kartka naturalnie była złożona. Rozłożyłem ją i przeczytałem: „Wiem, co wiesz o życiu". Właśnie takich bzdur się spodziewałem, pośpiesznie więc nagryzmoliłem odpowiedź na drugiej stronie kartki i odesłałem. Przeczytała moją ripostę: „Nie wiesz. I nigdy się nie dowiesz". Nie podnosząc wzroku, błyskawicznie napisała odpowiedź i rzuciła w moją stronę, po czym szybko zebrała swoje rzeczy i skierowała się w stronę drzwi. Kartka przechodziła z rąk do rąk, nim więc do mnie dotarła, kobieta już wyszła. Otworzyłem kartkę i zobaczyłem tylko tyle: C+. Poczułem gniew. C+? Jak ona śmie! Okręciłem się na stołku i wybiegłem z baru. Ujrzałem ją opartą o niski żeliwny płotek. Pomachałem jej kartką przed nosem. - A co to niby ma znaczyć? - zapytałem. Uśmiechnęła się i poczęstowała mnie papierosem. - Czytałam twoje książki. Są naprawdę okropne. Nie palę, ale i tak wziąłem

papierosa. - Jesteś krytykiem? Nie zwróciła najmniejszej uwagi na moje słowa. - Styl jest piękny - powiedziała, przypalając mi papierosa czerwoną plastykową zapalniczką. - Ale idea fatalna. - Jaka idea?

- Masz tylko jedną - odparła z całkowitym przekonaniem. -Że wszystko kończy się źle, nieważne, co robimy. - Twarz jej się ściągnęła. - Proponuję umowę. Kiedy napisałam „Wiem, co wiesz o życiu", to nie była do końca prawda. Wiem więcej.

Zaciągnąłem się głęboko. - Aha. Więc to jest randka? - zapytałem lekko. Pokręciła głową i nagle oczy jej pociemniały. - Nie, to jest romans. Zacząłem coś mówić, ale uciszyła mnie, unosząc dłoń. - Wiesz, mogłabym to zrobić z tobą - szepnęła; jej głos nagle stał się bardzo poważny. - Ponieważ wiesz prawie tyle co ja, a chcę zrobić to z kimś, kto tak dużo wie. Z wyrazu w jej oczach domyśliłem się, co chciała „zrobić" ze mną. - Potrzebna byłaby broń - odpowiedziałem z lekceważącym uśmiechem. Pokręciła głową. - Nigdy nie użyłabym broni. To musiałyby być pigułki. - Wypuściła papierosa z palców. - I musielibyśmy razem leżeć w łóżku - dodała rzeczowo. - Nadzy i objęci. - Dlaczego? Jej uśmiech był delikatny niczym światło. - Żeby pokazać światu, że się myliłeś. - Uśmiechnęła się szerzej, niemal żarTLR tobliwie. - Że coś może skończyć się dobrze.

- Samobójstwo? - zapytałem. - To nazywasz dobrym zakończeniem? Roześmiała się i lekko potrząsnęła włosami. - To jedyny sposób na dobre zakończenie. A ja pomyślałem: „Wariatka", ale po raz pierwszy od wielu lat chciałem usłyszeć więcej. - Pakt samobójczy - szepnął przyjaciel. - To mi zaoferowała, tak - odparłem. - Choć nie od razu. Oznajmiła, że coś muszę zrobić najpierw.

- Co? - Zakochać się w niej - wyjaśniłem spokojnie. - I wiedziała, że to zrobisz? - zapytał mnie przyjaciel. - To znaczy zakochasz się w niej? - Tak, wiedziała. Wiedziała też, że zwykle jest to proces najeżony trudnościami, droga pełna wybojów i pułapek. Postanowiła więc, że pominiemy zaloty, nużące wymienianie licznych trywialnych informacji o sobie. Zaczniemy od fizycznej intymności, oznajmiła. To będzie brama, przez którą do siebie wzajemnie wkroczymy. - Teraz pójdziemy do mnie - zakończyła, pokrótce mi to wszystko wyjaśniwszy. - Musimy się pieprzyć. - Pieprzyć? - roześmiałem się. - Nie jesteś nadmiernie romantyczna, co? - Możesz mnie rozebrać, jeśli chcesz - powiedziała. - A jeśli nie, zrobię to sama. - Tak będzie lepiej - odparłem żartobliwie. - Przynajmniej nie wyrwę ci ręki.

Wybuchnęła śmiechem. - Zaczynam być podejrzliwa, jeśli facet doskonale sobie z tym radzi. Nie TLR mogę oprzeć się myśli, że trochę za dobrze zna te wszystkie kobiece zapięcia i haftki, i zadaję sobie pytanie, czy przypadkiem... sam tak się nie ubiera. - Jezu - jęknąłem. - Naprawdę myślisz o takich rzeczach? Spojrzała na mnie ze śmiertelną powagą. - Nie jestem w stanie zaspokoić wszystkich potrzeb. W jej wzroku czaiło się pytanie. Wiedziałem, jak brzmi. Chciała wiedzieć, czy mam jakieś sekretne żądze, ekscentryczne seksualne pragnienia, „potrzeby", których nie będzie w stanie „zaspokoić". - Jestem zwyczajny jak podwójna wanilia - zapewniłem. -Bez żadnych dziwnych smaków. Sprawiała wrażenie, że ogarnęła ją ulga.

- Na imię mam Veronica. - Bałem się, że mi nie powiesz. I żadne z nas nigdy nie będzie wiedzieć, kim była ta druga osoba. No wiesz, statki mijające się nocą. - To byłoby strasznie banalne. - To prawda. - A poza tym ja wiedziałam, kim ty jesteś. - No tak, oczywiście. - Mieszkam przy następnej przecznicy - oznajmiła i zaproponowała, że mnie tam weźmie.

Okazało się, że jej mieszkanie jest dalej niż przy następnej przecznicy, ale to nie miało znaczenia. Minęła druga w nocy i ulice były opustoszałe. Nawet w Nowym Jorku niektóre ulice, zwłaszcza w Greenwich Village, nigdy nie bywają aż tak zatłoczone, a poza porami, kiedy ludzie chodzą do pracy i wracają do domu, nie różnią się nadmiernie od wiejskich uliczek. Tamtej nocy drzewa rosnące przy Jane Street kołysały się łagodnie w chłodnym jesiennym powietrzu, ja zaś przyjąłem to, co według mnie mi zaoferowała, a co pomimo całej tej „niebezpiecznej" rozmowy przypuszczalnie nie będzie niczym więcej niż krótkim seksualnym epizodem, może zakończonym śniadaniem i lekką pogawędką przy kawie TLR i rogalikach. Później oboje pójdziemy w swoją stronę, ponieważ jedno z nas tak będzie chciało, a drugiemu nie będzie dość zależało, żeby się sprzeciwiać. - Wódka jest w zamrażalniku - powiedziała, otwierając drzwi do mieszkania. Weszła i zapaliła światło. Ruszyłem do kuchni, podczas gdy Veronica skręciła w korytarz. Lodówka znajdowała się pod ścianą, drzwiczki zamrażalni-ka ozdabiały fotografie Veroniki i niskiego łysego mężczyzny, chyba dobiegającego pięćdziesiątki. - To jest Douglas - zawołała Veronica z głębi mieszkania. -Mój mąż. Poczułem lekki niepokój. - Wyjechał - dodała. Niepokój minął.

- Mam taką nadzieję - odparłem, otwierając zamrażalnik. Mąż Veroniki znowu na mnie patrzył, kiedy mocno ściskając pokrytą szronem butelkę wódki w prawej dłoni, zamknąłem drzwiczki. Teraz

zauważyłem, że Douglas jest cokolwiek korpulentny, z głębokimi zmarszczkami wokół oczu i siwizną na skroniach. Dobra, pomyślałem, może ma pięćdziesiąt parę lat. Mimo wszystko jego twarz była chłopięca. Na zdjęciach Veronica górowała nad nim, jego łysa głowa ledwo sięgała jej szerokich ramion. Veronica była na każdej fotografii, Douglas z uczuciem obejmował ją w pasie. I na każdej fotografii Douglas uśmiechał się z taką niepohamowaną radością, że wiedziałem, iż źródłem tego szczęścia jest ona, fakt, że z nią jest, że jest jej mężem, bo przy niej czuje się wysokim przystojnym brunetem, dowcipnym, inteligentnym, a może nawet eleganckim. Przypuszczałem, że to oferowała mężowi, tę iluzję, iż zasługuje na taką żonę. - Był barmanem, kiedy go poznałam - powiedziała, wchodząc do kuchni. Teraz sprzedaje programy komputerowe. -Uniosła nieprawdopodobnie długą i wdzięczną rękę, by otworzyć drewnianą szafkę, z której wyjęła dwie zwyczajne szklanki. Postawiła je na blacie, po czym odwróciła się ku mnie. - Od samego początku zawsze czułam się całkowicie swobodnie z Douglasem. Nie mogła wyrazić tego jaśniej. Wybrała Douglasa na męża, ponieważ posiadał te wszystkie cechy, których potrzebowała, żeby czuć się swobodnie, być sobą, kiedy była z nim. Jeśli w jej życiu zdarzyła się wielka miłość, przełożyła nad TLR nią Douglasa, bo z nim mogła żyć, nie wprowadzając żadnych zmian czy poprawek, nie nakładając makijażu na duszę. Z tego powodu ogarnęła mnie nagle mglista zazdrość o tego pękatego niskiego człowieka, o spokój, jaki jej dawał, o to, że wtulona w jego ramiona zapadała w sen. - Wygląda... sympatycznie.

Veronica nie dała znaku, czy mnie usłyszała. - Pijesz czystą - powiedziała, mając na myśli wódkę. Bez wątpienia musiała zauważyć to w barze. Potaknąłem. - Ja też.

Nalała wódki do szklanek i poprowadziła mnie do salonu. Zasunięte szczelnie zasłony sprawiały wrażenie cokolwiek zakurzonych. Meble wybrano raczej ze względu na wygodę niż styl. W pokoju było kilka roślin doniczkowych, w większości zbrązo-wiałych na krawędziach. Niemal słyszało się, jak błagają o wodę. Żadnych zwierząt, psa, kota, chomika, złotych rybek, wężów, białych myszek. Wszystko wskazywało na to, że kiedy Douglas wyjeżdżał, Veronica mieszkała sama. Choć w towarzystwie książek, które były wszędzie. Zapełniały wysokie regały, leżały pod ścianami w stosach grożących zawaleniem. Oferowały pełną gamę, od najstarszej klasyki do najnowszych bestsellerów. Stendhal i Dostojewski sąsiadowali z Anne Rice i Michaelem Crichtonem. Kilka moich ponurych pozycji stało pomiędzy Robertem Stone'em a Patrickiem O'Brianem. W tym zbiorze nie było historii, socjologii ani poezji, wyłącznie literatura piękna; Veronica sama sprawiała wrażenie postaci z literatury pięknej, bohaterki, którą sama stworzyła i zamierzała jej rolę odegrać do końca. W tamtej chwili sądziłem, że to, co ma do zaproponowania, jest efektownym spektaklem nowojorskiej ekscentryczki. Stuknęła swoją szklanką o moją, patrząc na mnie spokojnie. - Za to, co zamierzamy zrobić - powiedziała.

- Wciąż mówimy o popełnieniu wspólnie samobójstwa? - zadrwiłem, opuszczając dłoń z nietkniętym drinkiem. - Co to jest, Veronico? Jakaś nowa wersja TLR „Słodkiego listopada"? - Nie wiem, o co ci chodzi. - No wiesz, to ten głupi film o umierającej dziewczynie, która poznaje chłopaka, mieszka z nim przez miesiąc i... - Nigdy bym z tobą nie zamieszkała - przerwała Veronica. - Nie o to chodzi. - I nie jestem śmiertelnie chora - dodała. Pośpiesznie napiła się wódki, odstawiła szklankę na stolik koło sofy i wstała, tak nieoczekiwanie, jakby wezwana niesłyszalnym głosem. Wyciągnęła do mnie rękę. - Czas do łóżka. - Tak po prostu? - zapytał przyjaciel.

- Tak po prostu. Spojrzał na mnie badawczo. - To jest fantazja, prawda? - zapytał. - Wymyśliłeś to. - Tego, co wydarzyło się później, nikt nie mógłby wymyślić. - A co się wydarzyło? Poprowadziła mnie do sypialni. W milczeniu zdjęliśmy ubrania. Veronica wsunęła się pod pojedyncze prześcieradło i poklepała materac. - Ta strona należy do ciebie. - Dopóki Douglas nie wróci - powiedziałem, kładąc się obok niej. - Douglas nie wróci - odparła. Podniosła się i pocałowała mnie bardzo delikatnie.

- Dlaczego nie? - Ponieważ nie żyje - powiedziała lekko. - Umarł trzy lata temu. W taki to sposób dowiedziałem się o wolnym odchodzeniu jej męża, o raku, który zaczął się w jelitach, a stamtąd powędrował do wątroby i trzustki. Trwało to pół roku, Veronica codziennie się nim opiekowała. Zaglądała do niego, kiedy wychodziła do pracy, po powrocie siedziała przy nim, aż była pewna, że się nie obudzi, potem wreszcie kładła się w tym łóżku, żeby się przespać godzinę lub TLR dwie, najwyżej trzy, i znowu zaczynała od początku. - Pół roku - powiedziałem. - To długo. - Umierająca osoba wymaga mnóstwo czasu. - Tak, wiem. Byłem przy ojcu. Kiedy w końcu odszedł, byłem wyczerpany. - Och, nie to miałam na myśli. Nie tę fizyczną część, brak snu. Nie to było najtrudniejsze z Douglasem. - A co? - Sprawienie, by uwierzył, że go kocham. - Nie kochałaś?

- Nie. - Znowu mnie pocałowała, tym razem dłużej niż za pierwszym razem, przez co miałem czas na przypomnienie sobie, że zaledwie kilka minut wcześniej powiedziała mi, że Douglas obecnie sprzedaje programy komputerowe. - Programy. - Odsunąłem usta od jej warg. - Mówiłaś, że sprzedaje programy. Kiwnęła głową.

- Tak, to prawda. - Innym umarłym? - Podniosłem się i podparłem głowę ręką. - Nie mogę się doczekać wyjaśnień. - Nie ma żadnych wyjaśnień. Douglas zawsze chciał sprzedawać programy, więc zamiast mówić, że jest w niebie albo w grobie, mówię, że sprzedaje programy. - Nadałaś śmierci sprytne imię. I w ten sposób nie musisz stawiać jej czoła. - Mówię, że sprzedaje programy, bo nie chcę prowadzić tej rozmowy, która następuje, kiedy ludzie się dowiadują, że umarł - odparła Veronica ostro. - Nienawidzę pocieszania. - Więc dlaczego mnie o wszystkim powiedziałaś? TLR - Ponieważ musisz wiedzieć, że jestem taka jak ty. Samotna. Nikt nie będzie po mnie nosił żałoby. - Znowu wracamy do samobójstwa. Zawsze wracasz do śmierci? Uśmiechnęła się. - Wiesz, co La Rouchefoucauld powiedział o śmierci? - Nie mam tego na końcu języka. - Powiedział, że jest jak słońce. Nie możesz długo się w nią wpatrywać i nie oślepnąć. - Wzruszyła ramionami. - Ja jednak uważam, że jeśli patrzysz na nią przez cały czas, stawiasz na szali z życiem, to możesz dokonać wyboru. Wziąłem ją w objęcia.

- Jesteś trochę dziwna, Veronico - powiedziałem żartobliwie. Pokręciła gło-

wą. - Nie - odparła pewnym głosem. - Jestem najzdrowszą na umyśle osobą, jaką w życiu spotkałeś. - I taka była - powiedziałem przyjacielowi. - Co przez to rozumiesz? - Miała do zaoferowania więcej niż jakakolwiek znana mi osoba. - Co oferowała? Tamtej nocy dała mi chłodny słodki luksus swojego ciała, pocałunek tak nabrzmiały uczuciem, że zdawało mi się, iż z jej ust posypią się iskry.

Kochaliśmy się przez jakiś czas, potem zupełnie nieoczekiwanie odsunęła się ode mnie. - Czas na rozmowę - oznajmiła. Poszła do kuchni, skąd przyniosła dwie szklaneczki wódki. - Czas na rozmowę? - powtórzyłem, wciąż zaniepokojony sposobem, w jaki się ode mnie odsunęła. TLR - Nie mam całej nocy - powiedziała, podając mi drinka. Wziąłem od niej szklankę. - A więc nie powitamy razem toastem nowego dnia? Naga usiadła po turecku na łóżku, widziałem jej gładkie ciało oblane błękitną poświatą. - Jesteś wygadany - powiedziała, stukając szklaneczką o moją. - Ja też. - Pochyliła się lekko, jej oczy błyszczały w mroku. -Rzecz polega na tym, że jeśli je-

steś wygadany, w końcu wyczerpuje się to, co możesz powiedzieć. Nie zostają żadne słowa na rzeczy ważne, tylko zgrabne słowa, sprytne, puste. Wtedy wiesz, że doszedłeś tak daleko, jak było to możliwe, że nie masz nic do zaoferowania poza czczą, gładką gadaniną.

- To dość ostre postawienie sprawy, nie sądzisz? - Napiłem się wódki. - A poza tym, co proponujesz zamiast mowy? - Milczenie - odparła Veronica. Roześmiałem się. - Veronico, ty prawie wcale nie milczysz. - Przez większość czasu tak. - A co kryje się pod twoim milczeniem? - Gniew - powiedziała bez śladu wahania. - Wściekłość. Jej twarz się ściągnęła i pomyślałem, że od furii, którą w niej nagle dostrzegłem, zapłoną jej włosy. - Oczywiście można dojść do milczenia innymi drogami. - Napiła się szybko, gwałtownie. - Douglas doszedł, ale nie poprzez nadmiar słów. - A przez co? - Cierpienie. Czekałem, aż usta jej zadrżą, ale były nieruchome. Czekałem na łzy w jej oczach - były suche. - Przerażenie - dodała. Chwilę patrzyła w okno, potem znowu odwróciła się ku mnie. - Przez ostatni tydzień nie powiedział ani słowa. Wtedy pojęłam, że już TLR czas.

- Czas na co? - Żeby Douglas znalazł sobie nową pracę. Poczułem, jak serce przestaje mi bić. - W... programach? Zapaliła świecę i postawiła na wąskiej półce nad naszymi głowami, po czym otworzyła górną szufladę nocnego stolika przy łóżku, wyjęła z niej fiolkę z lekarstwami i potrząsnęła nią, żebym usłyszał suchy grzechot tabletek. - Zamierzałam mu to dać - powiedziała - ale nie było czasu.

- Jak to, nie było czasu? - Widziałam to w jego twarzy - odparła. - Żył jak ktoś, kto już jest w grobie. Kto został pochowany i czeka, aż zabraknie mu powietrza. To był ten rodzaj cierpienia, przerażenia. Wiedziałam, że każda dodatkowa minuta to będzie za długo. Położyła pastylki na stoliku i złapała poduszkę. Strzepnąwszy ją delikatnie, przycisnęła do mojej twarzy, a po chwili podniosła w taki sposób, że poczułem się dziwnie, jakbym wracał do życia. - Tylko to mogłam mu zaoferować - powiedziała cicho i wolno upiła wielki łyk wódki. - Mamy tak mało do dania. A ja pomyślałem z nagłą, wstrząsającą jasnością: jej mrok jest prawdziwy, mój jest tylko pozą. - Co zrobiłeś? - zapytał przyjaciel. - Dotknąłem jej twarzy. - A ona co zrobiła?

Odsunęła moją dłoń niemal gwałtownym ruchem. - To nie dotyczy mnie - powiedziała. TLR - W tej chwili wszystko dotyczy ciebie. Skrzywiła się. - Brednie. - Mówię poważnie. - Co tylko sprawę utrudnia - odparła kwaśno. Oczy jej poleciały w głąb czaszki, by po chwili wrócić, ciemne i stalowe jak bliźniacze lufy strzelby. - To dotyczy ciebie - powiedziała rzeczowo. - Nie pozbawisz mnie tego krętactwem. Wzruszyłem ramionami. - Całe życie to oszustwo, Veronico. W jej oczach pojawiło się napięcie. - To nie jest prawda, dobrze o tym wiesz - powiedziała głosem niemal syczącym. - I z tego powodu jesteś kłamcą, a wszystkie twoje książki to stek łgarstw. -

Mówiła tonem tak zdecydowanym, tak surowym i nieubłaganym, że odczułem go jak silny powiew wiatru. - O to właśnie chodzi. Gdybyś naprawdę odczuwał w sposób, w jaki piszesz, popełniłbyś samobójstwo. Gdyby wszystkie te emocje rzeczywiście tkwiły w tobie, głęboko na dnie serca, nie byłbyś w stanie przeżyć nawet jednego dnia. - Prowokowała mnie do sprzeciwu, a kiedy nie zareagowałem, powiedziała: - Widzisz wszystko, tylko nie siebie. Wiesz, czego w sobie nie widzisz, Jack? Tego, że jesteś szczęśliwy. - Szczęśliwy? - Tak, szczęśliwy - powtórzyła stanowczo. - Nie przyznasz tego, ale tak jest. I powinno być.

Wyliczała elementy mojego szczęścia: sprzyja mi los, mam zdrowie, dość pieniędzy, pracę, którą lubię, niewielkie osiągnięcia. - W porównaniu z tobą Douglas nie miał nic - powiedziała. - Miał ciebie - odparłem ostrożnie. Na jej twarzy znowu pojawił się ostry wyraz. - Jeśli zaczniesz mówić o mnie - ostrzegła - będziesz musiał wyjść. Nie żartowała, wiedziałem o tym. Zapytałem więc: - Czego ode mnie chcesz, Veronico? TLR - Żebyś został - odparła bez wahania. - Został? - Kiedy wezmę pigułki. Przypomniałem sobie zdanie, które zaledwie kilka godzin temu powiedziała przed barem: „Wiesz, mogłabym zrobić to z tobą". Wtedy sądziłem, że mamy zrobić to razem, teraz wszakże pojąłem, że nigdy mnie do tego nie włączała. Nie było żadnego paktu. Była tylko Veronica. - Zrobisz to? - zapytała rzeczowo. - Kiedy? - szepnąłem.

Wzięła tabletki i wysypała na dłoń. - Teraz. - Nie - wyjąkałem i zacząłem się podnosić. Przycisnęła mnie mocno do łóżka. W jej oczach malowała się nieugięta determinacja, tak bym wiedział, że zrealizuje swoje postanowienie, że nic jej nie

powstrzyma. - Chcę wydostać się z tego hałasu - powiedziała, przyciskając dłoń do ucha. Wszystko jest takie głośne. W tych gwałtownych słowach dostrzegłem pełny wymiar jej udręki, to wszystko, czego dłużej nie chciała słuchać, brzęczące codzienne próżnostki, grzmiące powtórzenia, wycie słabych, triumfalne okrzyki miernot, wszystko to tworzyło rozdzierający duszę huk obracającego się koła. Pragnęła to zakończyć, nie miała zamiaru pozwolić, by odebrano jej ciszę. - Zostaniesz? - zapytała cicho. Wiedziałem, że wszelkie argumenty odbierze jako hałas, którego nie potrafi znieść. Mój głos będzie brzęczał niczym cymbały, dokładając się tylko do bezmyślnej kakofonii, od której tak rozpaczliwie pragnęła uciec. - Dobrze - powiedziałem. TLR Nic więcej nie mówiąc, połknęła tabletki, po dwie naraz, popijając je wódką. - Nie wiem, co ci powiedzieć, Veronico - odezwałem się, kiedy wzięła ostatnie i odstawiła szklankę. Położyła głowę na moim ramieniu. - Powiedz to, co ja powiedziałam Douglasowi. W ostatecznym rozrachunku nikt nie ma więcej do dania. - A co mu powiedziałaś? - zapytałem cicho. - Jestem tutaj. Objąłem ją mocniej. - Jestem tutaj - powiedziałem. Przytuliła się do mnie.

- Tak.

- I zostałeś? - zapytał przyjaciel. Potaknąłem. - A ona...? - Mniej więcej po godzinie - powiedziałem. - Potem ubrałem się i szedłem ulicami, aż doszedłem tutaj. - Więc teraz ona... - Odeszła - powiedziałem szybko i nagle wyobraziłem ją sobie siedzącą w parku naprzeciw baru, nieruchomą i milczącą. - Nie mogłeś jej powstrzymać? - Czym? - zapytałem. - Nie miałem nic do dania. - Wyjrzałem przez frontowe okno baru. - A poza tym dla kobiety niebezpiecznej mężczyzna nigdy nie jest rozwiązaniem. To właśnie czyni ją niebezpieczną. W każdym razie dla nas. Przyjaciel spojrzał na mnie dziwnie. - I co teraz zamierzasz robić? - zapytał. Na drugim końcu parku młoda para wrzeszczała na siebie, kobieta wyrzuciła w powietrze zaciśniętą pięść, mężczyzna potrząsał głową w rozpaczy. Mogłem sobie wyobrazić, jak Veronica odwraca się od nich i cicho odchodzi. TLR - Zamierzam zachować milczenie - odparłem. - Przez długi czas. Potem wstałem i wyszedłem w wirujące miasto. Zalał mnie zwykły dysonans, cały ten chaos i bałagan, ale nie czułem potrzeby, by do innych dodawać własny fałszywy ton. To było dziwnie słodkie uczucie. Uświadomiłem je sobie, kiedy odwróciłem się i ruszyłem do domu, tuląc do piersi milczenie. Z głębi otaczającego ją spokoju Veronica dała mi swoje ostatnie słowo.

Wiem.

Andrew Klavan Jej pan i władca

To jasne, że go zabiła, choć tylko ja wiem dlaczego. Byłem przyjacielem Jima, opowiadał mi o wszystkim. W pewnym sensie była to wstrząsająca historia. No, w każdym razie dla mnie. Kiedy mi się zwierzał, czułem pot zbierający się pod kołnierzem, na piersiach. Czułem gęsią skórkę i to, co w bardziej obyczajnych czasach nazwalibyśmy „drżeniem w lędźwiach". W dzisiejszych czasach naturalnie oczekuje się od nas, żebyśmy potrafili o tych rzeczach mówić, właściwie o wszystkich. Tyle książek, filmów i programów telewizyjnych chełpi się przełamywaniem „ostatniego tabu", człowiek zaczyna myśleć, iż grozi nam niebezpieczeństwo, że w końcu ich zabraknie. Cóż, zobaczymy. Zobaczymy.

Jim i Susan poznali się w pracy. Zaczęli ze sobą chodzić po biurowej imprezie, zwykła rzecz. Jim był wiceprezesem odpowiedzialnym za rozrywkę w jednej z wielkich sieci radiowych.

- Nie wiem, na czym polega moja robota - powtarzał - ale do diaska, muszę ją wykonywać. Susan pracowała na stanowisku zastępcy kierownika w dziale osobowym, co

oznaczało, że jest sekretarką odpowiedzialną za plan pracy. Jim, elegancki absolwent Harvardu, był dość wysoki, miał trzydzieści pięć lat. W pracy prezentował niespieszne, pełne namysłu zachowanie, przez co odnosiło się wrażenie, że waży każde wypowiadane słowo. Miał też zwyczaj świdrowania rozmówcy wzrokiem, jakby każdy jego neuron zaangażowany był w najbar dziej nawet banalną sprawę, którą mu przedstawiono. Na szczęście po godzinach stawał się bardziej ironiczny, sardoniczny. Szczerze mówiąc, moim zdaniem

uważał, że ludzie w większości są odrobinę mądrzejsi od idiotów, co czyniło go przewrotnym optymistą, gdyby ktoś pytał mnie o zdanie. Susan była ciemna, energiczna, ostra, po dwudziestce. Jak na mój gust, twarz miała trochę za chudą, ale dość ładną, nos zbyt zakrzywiony i długie, proste, bardzo czarne włosy. A także świetną figurę, drobną, jędrną i pełną wdzięku, przyjemnie zaokrągloną w biuście i na biodrach. Zachowywała się agresywnie, zabawnie, prowokująco: bierzesz mnie taką, jaką jestem, stary, czy nie? Co moim zdaniem maskowało pewne kompleksy związane z jej pochodzeniem z Queens, wykształceniem, może nawet inteligencją. W każdym razie potrafiła naładować cię z rana, paradując w krótkiej spódnicy albo odsuwając włosy z ust jednym długim paznokciem. Dupa spod automatu z wodą, tak zgodnie twierdziła męska część personelu. W tych socjologicznych debatach, w czasie których dżentelmeni omawiają najlepszy sposób kopulacji z rozmaitymi koleżankami i znajomymi, Susan zwykle była klasyfikowana jako dziewczyna, którą chętnie rzuciłoby się na automat i wzięło na stojąco, podczas gdy nocna ekipa sprzątająca odkurzałaby kawałek dalej korytarz.

Dlatego na pewnej lutowej imprezie, na której czciliśmy wprowadzenie i klęskę jakiegoś nowego projektu zarządu, z uciechą i zawiścią obserwowaliśmy, że Jim i Susan stoją razem, rozmawiają, a w końcu razem wychodzą. Później razem spali. Tego nie obserwowaliśmy, choć ja o wszystkim usłyszałem.

Jestem wydawcą wiadomości, mam trzydzieści osiem lat, raz rozwiedziony, siedem lat, dwa miesiące i szesnaście dni temu. Jeśli chodzi o seks, z niejednego pieca chleb jadłem. Ale w dzisiejszych czasach to dotyczy nas wszystkich. Chyba powinni zwiększyć liczbę tych pieców, żeby rozładować tłok. Tak więc na początku opowieści Jima wywołały lekkie pożądanie w moich oczach, nie wspominając o cienkim strumyczku śliny spływającym swobodnie z kącika ust. Lubiła na ostro. Oto ta historia. Teraz można ją opowiedzieć. Nasza Susan lubiła od czasu do czasu dostać po pupie. Jima, niech Bóg go błogosławi, na początku trochę to rozpraszało. On też oczywiście z niejednego pieca chleb jadł, ale w bardziej statecznej okolicy. I podejrzewam, że nie trafi! pod ten akurat adres.

Kiedy więc poszli do jego mieszkania, Susan wręczyła Jimowi pasek od jego płaszcza kąpielowego i powiedziała: - Zwiąż mnie. Jim zdołał jakoś wypełnić to proste polecenie, a także następne, polegające na złapaniu w garść jej czarnych, bardzo czarnych włosów i ściągnięcie siłą głowy ku temu, co uprzejmie nazwę jego pulsującym obrzmieniem. Klapsy przyszły później, kiedy rzucił ją na brzuch na łóżku i staranował od tyłu. To także odbyło

się na jej wyraźną prośbę. - Trochę to było pokręcone - powiedział Jim. - Jasne, bardzo ci współczuję. Dzięki temu jesteś chyba tylko drugim albo trzecim największym szczęściarzem na ziemi? Jim przyznał, że faktycznie było to podniecające. I nie znaczy to, że nigdy wcześniej czegoś takiego nie robił, ale z jego doświadczenia wynikało, że najpierw trzeba dziewczynę trochę poznać, nim zacznie się ją chłostać. To rzecz intymna, materiał na fantazje, a nie temat pierwszej randki. Poza tym Jim szczerze lubił Susan. Podobała mu się jej inteligencja i ukrywające kruchość cięte dowcipy. Chciał ją poznać, być z nią jakiś czas, może nawet długi. Zadawał sobie jednak pytanie, dokąd właściwie zmierzają, skoro tak zaczęli. TLR Okazało się, że wszelkie wahania i zakłopotanie były wyłącznie udziałem Jima. Susan wydawała się całkowicie swobodna, kiedy następnego dnia rano obudziła się w jego objęciach. - Miło było w nocy - szepnęła, całując go w kłujący zarost na szczęce. Trzymała go za rękę, kiedy jechali taksówką do jej domu, żeby mogła się przebrać. Zauroczyła go i urzekła zachowaniem w biurze, najmniejszym gestem nie zdradzając światu zmian, jakie zaszły w ich wzajemnych stosunkach, i tylko raz, kiedy mijała go na korytarzu, kiwnęła głową i mruknęła: - Boże, jesteśmy niesamowitymi profesjonalistami. Zjedli razem kolację w Maroccan przy Columbus, gdzie Susan barwnie opowiadała o typach menedżerów w swoim wydziale. A Jim, który zwykle okazywał

rozbawienie mrużeniem oczu i słabym wygięciem ust, opadł na krzesło i wybuchnął śmiechem, odsłaniając wszystkie zęby. Musiał wycierać łzy z kurzych łapek czterema palcami. Tamtej nocy kazała mu się wysmagać jego skórzanym paskiem. Jim odniósł się do tego niechętnie. - Czy my nigdy nie zrobimy tego normalnie? - zapytał. Ale ona nachyliła się ku niemu i gorąco szepnęła: - Zrób to. Chcę, żebyś to zrobił. - Trochę niepokoi mnie cały ten hałas. Wiesz, sąsiedzi i w ogóle. Trafił w sedno. Susan z kuchni wróciła z drewnianą chochlą. Wygląda na to, że chochle aż tak głośno nie strzelają. Jim, jak zawsze dżentelmen, przystąpił do przywiązywania Susan do łóżka. - Ta kobieta mnie wykończy. Jestem wyczerpany - powiedział mi kilka tygodni później. Wsunąłem dłoń pod koszulę i przesunąłem ją w górę i w dół, żeby widział, że moje serce bije dla niego. - Mówię poważnie - ciągnął. - Wiesz, nic przeciwko takim rzeczom nie mam. Są seksowne, zabawne. Ale Chryste, czasami chciałbym zobaczyć jej twarz. TLR - Uspokoi się. Dopiero zaczynacie - powiedziałem. - Dlatego tak się napaliła. Później delikatnie wprowadzisz ją w rozkosze pozycji misjonarskiej. Prowadziliśmy tę rozmowę przy stoliku w McCord's, ostatnim niezepsutym irlandzkim barze na ulepszonej West Side. Ludzie z dziennika schodzili się tutaj

wieczorami, więc mówiliśmy półgłosem. Teraz Jim nachylił się ku mnie jeszcze bardziej, tak że prawie stykaliśmy się czołami. Rozejrzał się na boki, nim zaczął mówić. - Problem w tym, że moim zdaniem ona traktuje to poważnie. - Co masz na myśli? - Wiesz, bardzo mi odpowiada to realizowanie fantazji i tak dalej. Ale moim zdaniem ona nie żartuje.

- Co masz na myśli? - powtórzyłem ochryple. Czułem, jak za uchem zaczyna mi się gromadzić pot. Okazało się, że ich związek dotarł obecnie do punktu, w którym dzielili się obowiązkami domowymi. Podziału obowiązków dokonała Susan. Jej przypadło sprzątanie mieszkania Jima, gotowanie mu obiadu i zmywanie naczyń. Nago. Jim zmuszał ją do wykonywania tych prac, a także bił, chłostał i gwałcił, kiedy okazywała niechęć, popełniła jakiś błąd albo udawała, że go popełniła. W narzekaniach mężczyzn na ich życie seksualne zawsze jest element przesady, ale Jim wydawał się naprawdę tym zmartwiony. - Nie mówię, że to mnie nie podnieca. Przyznaję, bardzo podnieca. Tylko że... na tym etapie zaczyna być jakoś nieprzyjemne. Nie sądzisz? Wytarłem usta do sucha i oparłem się o krzesło. Kiedy w końcu przestałem dyszeć i byłem w stanie poruszyć wargami, powiedziałem: - Nie wiem. Co kto lubi. No ale jeśli tobie to nie odpowiada, skończ z tym. Rozumiesz? Jeśli ci to nie odpowiada, naciśnij klawisz.

Najwyraźniej ta myśl przyszła mu już do głowy. Pokiwał głową, jakby się nad tym zastanawiał. TLR Nie nacisnął jednak klawisza. Wręcz przeciwnie, po upływie tygodnia Susan praktycznie się do niego wprowadziła.

Od tamtej pory moje informacje stały się mniej szczegółowe. Jasne, facet, który mieszka z kobietą, nie opowiada za wiele o pożyciu seksualnym. Wszyscy w rozgłośni wiedzieli o ich związku, chociaż Susan i Jim w pracy zachowywali się wobec siebie na dystans, jak prawdziwi profesjonaliści. Przychodzili do radia razem, trzymając się za ręce, całowali się przed budynkiem. A potem zajmowali się pracą. Żadnych szeptów na korytarzu, żadnych zamkniętych drzwi gabinetu. Kiedy parę razy wszyscy wybraliśmy się po pracy na drinka, nawet koło siebie nie siedzieli. Kiedy wyszli, przez okno widzieliśmy, jak Jim ją obejmuje. I to wszystko.

Po raz ostatni rozmawiałem z Jimem znowu w McCord's. Wpadłem tam pewnego wieczoru i zobaczyłem, że siedzi sam przy stoliku w kącie. Z tego, jak siedział - sztywno, z półprzymkniętymi szklistymi oczami utkwionymi przed siebie - domyśliłem się, że jest pijany w sztok. Zająłem miejsce naprzeciwko niego. Machnął chwiejnie ręką i powiedział: - Ja stawiam. Zamówiłem szkocką. Gdybym był mądry, trzymałbym się sportu. Przeciwnicy zarzynali Knicksów, Jankesi po zdobyciu mistrzostwa w ubiegłym sezonie w obecnym z trudem dotrzymywali kroku drużynie z Baltimore. Mogłem o tym mówić. Powinienem był o tym mówić. Ale byłem ciekawy. O ile to właściwe słowo. Może mot juste to „lubieżny". I dlatego zapytałem: - Jak ci się układa z Susan? - Doskonale. Z Susan układa mi się doskonale - odpowiedział tonem, którym mówi się o poważnych sprawach. Ale zaraz potem dodał: - Jestem jej panem i władcą. - Siedział sztywno, kołysał się lekko jak słup ulicznej lampy podczas wichury. Susan sporządziła scenariusze, ale teraz Jim znał je wszystkie na pamięć i nie trzeba było mu nic podpowiadać. Było to o wiele skuteczniejsze, ponieważ mogła go błagać, żeby przestał. Wiązał ją, ona go błagała, a on w tym czasie ją bił. Uprawiał z nią seks analny i i łapał za włosy, odwracając jej głowę, tak że muTLR siała na to patrzeć. - Kto jest twoim panem i władcą? - pytał.

- Ty jesteś moim panem i władcą - odpowiadała. Później wykonywała prace domowe, naga albo w koronkowym pasie do pończoch, który sobie kupiła. Zwykle coś przewracała lub rozsypywała, on wtedy ją bił, a potem był gotów, żeby znowu ją wziąć. Kiedy mi o tym opowiedział, powieki mu opadły, usta się rozchyliły. Po kilku minutach, w czasie których chyba spał, drgnął lekko. Ale siedział sztywno, sztywno jak struna. Nawet kiedy wstał, żeby wyjść, ani trochę się nie zgarbił. Pomaszerował do drzwi jak jeden z tych dawnych instruktorów prawidłowej postawy. Stanowił przez to śmieszny rodzaj pijaka, emanował większą godnością,

niż kiedy był trzeźwy; taka przesadzona, komiczna wersja trzeźwego i emanującego godnością Jima. Lekko się uśmiechając, odprowadzałem go wzrokiem. Brakuje mi go. Susan dźgnęła go kuchennym nożem, z rodzaju tych ogromnych. Cios był pojedynczy, ale wszedł w ciało jak w masło i przeciął żyłę główną. Jim wykrwawił się na kuchennej podłodze, wpatrzony w sufit, podczas gdy Susan wrzeszczała do telefonu, wzywając karetkę. A ponieważ Jim był ważniakiem, sprawa trafiła do mediów. Dorwały się do niej feministki, prawdziwe terrorystki, które zamordowanie partnera uważają za formę autoekspresji. Żądały, by sprawę unieważnić od ręki. Tym razem sporo ludzi zgadzało się z nimi. Stwierdzono, że Susan miała siniaki, pełno siniaków, i krwawiła z różnych otworów ciała. A Jim bez wątpienia machał nieprzyjemnie wyglądającą łopatką z sex shopu, kiedy Susan sięgnęła po nóż. Zgodnie ze współczesnymi opiniami, był to oczywisty przypadek długotrwałej przemocy i

odłożonej w czasie samoobrony. Ale z jakiegoś powodu gliniarze nie dali się tak od razu przekonać. Generalnie rzecz biorąc, gliniarze spędzają tyle czasu w odmętach ludzkich nieprawości, że zawsze zachowują się z rezerwą. Wiedzą, że nawet najbardziej oczywiste polityczne aksjomaty nie zawsze są prawdziwe, kiedy ma się do czynienia z prawdziwą miłością. TLR Tak więc biuro prokuratora okręgowego na Manhattanie było między młotem a kowadłem. Susan natychmiast wynajęła dobrego adwokata i z nikim nie rozmawiała. Policja podejrzewała, że w życiu Susan znalazłyby się dowody na dobrowolny brutalny seks, ale na razie szukali bez skutku. Tymczasem dziennikarze łączyli nazwisko Susan z wyrazem „katusze" i publikowali jej historię obok informacji o przemocy seksualnej, co było ich sposobem na „obiektywizm", choć równocześnie brali jej stronę. W każdym razie ostatnią rzeczą, na jakiej zależało prokuratorowi, było zamknięcie w więzieniu kobiety, żeby potem ją wypuścić. No i lał wodę. Postawienie oskarżeń wstrzymane na kilka dni, śledztwo w toku. A tymczasem główna podejrzana cieszyła się wolnością.

Jeśli chodzi o mnie, był to okres wypełniony rozpaczą i dezorientacją. Jim nie był moim bratem ani nic takiego, ale był dobrym kumplem. Wiedziałem, że chyba byłem najlepszym przyjacielem, jakiego miał w rozgłośni, może nawet w całym mieście, a może na świecie. Mimo to bywały chwile, kiedy oglądając w telewizji feministki albo prawnika Susan, zadawałem sobie pytanie: skąd mam

wiedzieć? Facet mówi jedno, dziewczyna zupełnie coś innego. Skąd mam wiedzieć, że wszystko, co opowiadał mi Jim, nie było jakimś pokręconym kłamstwem, rodzajem usprawiedliwienia krzywd, które jej wyrządzał? Pomijając to wszystko, naturalnie zadzwoniłem na policję dzień po morderstwie, w piątek, zaraz po tym, jak się dowiedziałem. Połączyłem się ze swoim kontaktem w wydziale zabójstw i powiedziałem, że mam wiarygodne informacje dotyczące sprawy. Kiedy odkładałem słuchawkę, spodziewałem się właściwie, że usłyszę syreny jadących po mnie wozów policyjnych. Tymczasem wyznaczono mi spotkanie na poniedziałek rano i poproszono, żebym wpadł na posterunek i porozmawiał z prowadzącymi śledztwo. Tak więc zyskałem cały weekend. Spędziłem go przykuty do sofy przez ołowiane mdłości. Wpatrując się w sufit z ręką na czole, próbowałem zmusić się do płaczu, próbowałem obwiniać siebie, próbowałem nie obwiniać siebie. Telefon dzwonił bez przerwy, ale nie odbierałem. Dzwonili przyjaciele - słyszałem na sekretarce - chcieli przyjść, by wyrazić współczucie, żal, poplotkować. Wszyscy łaknęli morderstwa. Ja nie miałem sił odgrywać roli w tej sztuce. TLR W niedzielę wieczór rozległo się pukanie do drzwi. Mieszkam na ostatnim piętrze kamienicy, człowiek spodziewałby się raczej dzwonka domofonu, ale nie, ktoś pukał. Pomyślałem, że to pewnie jeden z sąsiadów dowiedział się o sprawie z telewizji. Włożyłem buty i wsunąłem koszulę w spodnie, idąc do drzwi. Otworzyłem, nie spojrzawszy przez judasz. To była Susan. Na jej widok przez głowę przemknęło mi mnóstwo różnych myśli. Stała, wo-

jownicza i zakłopotana równocześnie. Broda zadarta w górę, nieśmiałe spojrzenia na boki. Pomyślałem: kim mam być? Jaki mam być? Rozgniewany? Mściwy? Chłodny? Sprawiedliwy? Wyniosły? Współczujący? Chryste, te myśli mnie paraliżowały. W końcu cofnąłem się i wpuściłem ją do środka. Zatrzymała się na środku pokoju i patrzyła na mnie.

Potem nonszalancko wzruszyła jednym gołym ramieniem, kącik ust wygięła w chytrym uśmieszku. Miała na sobie jasną wiosenną sukienkę z cienkimi ramiączkami związanymi na karku w kokardę. Sukienka odsłaniała sporo ciemnego ciała. Na udzie zauważyłem siny półksiężyc. - Nie jestem pewien, jakie reguły etykiety powinny obowiązywać - powiedziałem. - Jasne. Może sprawdzisz w rozdziale „Przyjmowanie wizyty dziewczyny, która zabiła twojego najlepszego przyjaciela". Odpowiedziałem takim samym jak ona chytrym uśmieszkiem. - Nie mów za wiele, Susan, dobra? W poniedziałek będę rozmawiał z gliniarzami. Spoważniała, pokiwała głową i odwróciła się. - Czyli co? Jim wszystko ci powiedział? O nas? - Bawiła się notesem leżącym koło telefonu. Obserwowałem ją. Moje reakcje były subtelne, acz intensywne. Chodziło o sposób, w jaki się odwracała, o rzeczy, które mówiła. Wszystko to sprawiło, że myślałem o tym, co usłyszałem od Jima. Kazało mi długo i wolno sunąć wzrokiem po jej plecach. Skóra mnie paliła, w żołądku czułem lód. Interesujące połą-

czenie. TLR Zwilżyłem usta i usiłowałem myśleć o swoim martwym przyjacielu. - Właśnie - potwierdziłem szorstko. - W gruncie rzeczy powiedział mi wszystko. Spojrzała przez ramię i roześmiała się. - Cóż, to dość żenujące. - Hej, tylko ze mną nie flirtuj, dobrze? Zabiłaś mojego przyjaciela, a teraz przyszłaś, żeby ze mną flirtować. Odwróciła się ku mnie z założonymi rękami. Wpatrywałem się w jej twarz z takim natężeniem, że musiała wiedzieć, iż myślę o jej piersiach.

- Nie flirtuję z tobą, chciałam tylko ci powiedzieć. - Co? - O tym, co mi zrobił. Ze mnie bił, upokarzał. Był dwa razy większy ode mnie. Ciekawe, jak tobie by się to podobało, ciekawe, jak ty byś zareagował, gdyby ciebie ktoś tak traktował. - Susan! - Wyciągnąłem ku niej ręce. - Prosiłaś go o to! - Jasne, „sama się o to prosiła", tak? A ty od razu w to uwierzyłeś. Tak mówi twój kumpel, więc to musi być prawda. Prychnąłem. Zastanowiłem się chwilę. Spojrzałem na nią. Pomyślałem o Jimie. - Tak - powiedziałem wreszcie. - Wierzę w to. To była prawda. Nie próbowała się sprzeczać, tylko mówiła dalej:

- Cóż, nawet jeśli to była prawda, sprawa przez to wcale nie wygląda lepiej. Rozumiesz? Powinieneś był go widzieć, jak się przy tym napalał. Wiesz, sam mógł z tym przestać. Ja bym przestała. W każdej chwili mógł wszystko zmienić, gdyby tylko chciał. Ale jemu tak bardzo się to podobało... No i znowu robił mi krzywdę, napalony jak nie wiem. Według ciebie jak człowiek się wtedy czuje? Muszę przyznać bez nadmiernej dumy, że poskrobałem się w głowę, głupi TLR osioł. Susan przesunęła długim paznokciem po notesie. Spojrzała na niego. Ja też. - Naprawdę wybierasz się na policję? - Tak. Do diabła, tak - odparłem, a potem, jakbym potrzebował usprawiedliwienia, dodałem: - Wiesz, oni i tak znajdą kogoś innego. Jakiegoś faceta, z którym to samo robiłaś. Powie im to co ja.

Raz pokręciła głową.

- Nie. Jesteś tylko ty. Jesteś jedynym, który wie. - Nic nie pozostało do dodania. Staliśmy w milczeniu. Ona się zastanawiała, a ja ją obserwowałem, po prostu patrzyłem na kształty i kolory. Wreszcie uniosła ku mnie wzrok, przekrzywiła głowę. Nie przysunęła się do mnie, nie powędrowała palcami po mojej piersi. Nie przytuliła się, żebym mógł poczuć żar jej oddechu albo zapach perfum. Takie rzeczy zostawiała filmom, kobietom fatalnym. Stała tylko w typowej dla Susan pozie, z zadartą brodą, zaciśniętymi pięściami, oferując ci duszę, która niemal drżała w twoich dłoniach.

- Dzięki temu zyskujesz nade mną sporą władzę, prawda? -powiedziała. - I co z tego? Znowu wzruszyła ramionami. - Wiesz, co lubię. - Wynoś się. - Nie dałem sobie czasu, żeby oblać się potem. - Chryste. Spierdalaj stąd, Susan. Ruszyła ku drzwiom. Odprowadzałem ją wzrokiem. Jasne, pomyślałem. Mam nad nią władzę. Jakby to była prawda. Mam nad nią władzę, dopóki nie zdecyduję się jej oskarżyć, dopóki jej nazwisko nie zniknie z nagłówków. Więc kim jestem? Jej panem i władcą. Tak samo jak wcześniej Jim. TLR Przeszła tuż koło mnie. Na tyle blisko, żeby słyszeć moje myśli. Spojrzała na mnie zdziwiona. Wyśmiała mnie. - Co? Myślisz, że ciebie też zabiję? - Zawsze musiałbym zadawać sobie to pytanie, prawda? - odparłem. Wciąż się uśmiechając, zabawnie poruszyła brwiami. - Każdy ma coś, co go podnieca. Wszystko przez to jej rozbawienie. Nie mogłem się oprzeć, żeby nie zetrzeć uśmiechu z jej twarzy morderczyni. Wyciągnąłem rękę i złapałem w garść jej włosy. Jej czarne, bardzo czarne włosy. Były miększe w dotyku, niż się spodziewałem.

John Connolly Pawilon pana Graya

Moja żona powiedziała, że to była najbrzydsza rzecz, jaką w życiu widziała. Musiałem zgodzić się z jej oceną, co generalnie rzecz biorąc, w naszym małżeństwie nie zdarzało się zbyt często. Zbliżając się do wieku średniego (dodać należy, iż z wdziękiem i swobodą orszaku pogrzebowego wkraczającego na cmentarz), Eleanor z coraz większym brakiem tolerancji odnosiła się do poglądów odmiennych niż jej własne. Rzecz jasna moje opinie do takich najczęściej należały, więc zgoda w jakiejkolwiek formie była powodem do wielkiego, acz cichego świętowania. Norton Hall, wiejska rezydencja z końca osiemnastego wieku, otoczona parkiem krajobrazowym i dwudziestoma kilometrami najlepszej ziemi, stanowiła wspaniały nabytek. W tej architektonicznej perełce stworzylibyśmy sobie cudowny dom, ponieważ posiadłość była dość mała, żeby bez trudu o nią dbać, a równocześnie na tyle przestronna, że przez znaczącą większość dnia moglibyśmy TLR siebie unikać. Na nieszczęście, jak słusznie zauważyła moja żona, pawilon na końcu ogrodu budził skrajnie negatywne odczucia. Brzydki i agresywny, z kwadratowymi słupami bez ozdób i gołą białą kopułą zakończoną krzyżem. Nie prowadziły do niego schody, tak więc jeśli ktoś chciał wejść do środka, musiał się wdrapać na podstawę. Nawet ptaki go unikały, wolały zajmować miejsca na po-

bliskim dębie, gdzie nerwowo ćwierkały jak stare panny na parafialnych tańcach. Według pośrednika jeden z poprzednich właścicieli Norton Hall, niejaki Gray, zbudował pawilon jako pomnik ku czci swojej zmarłej żony. Uznałem, że chyba jej nie lubił, skoro takie brzy-dactwo poświęcił jej pamięci. Przez większość czasu sam nie przepadałem za swoją żoną, ale nie odczuwałem wobec niej aż takiej antypatii, żeby wznieść ku jej pamięci podobny koszmar. W najgorszym razie złagodziłbym niektóre krawędzie, a na szczycie umieściłbym smoka jako

wspomnienie po drogiej zmarłej. W pewnym momencie Ellis, dżentelmen, który mieszkał tu przed nami, uszkodził podstawę pawilonu, ale najwyraźniej porzucił pierwotny zamiar i fragment ów został naprawiony i pomalowany. Biorąc to wszystko pod uwagę, pawilon ranił oczy swym wyglądem. Początkowo miałem zamiar zburzyć tę przeklętą rzecz, ale wraz z upływającymi tygodniami stwierdziłem, że zaczyna mnie pociągać. Nie, „pociągać" to nie jest właściwe słowo. Czułem raczej, że budowla ma cel, którego jeszcze nie odkryłem, dlatego też nierozważnie byłoby coś z nią robić, póki więcej na jej temat się nie dowiem. Źródłem mojego nastawienia był wypadek, który zdarzył się mniej więcej pięć tygodni po naszej przeprowadzce do Norton Hall. Postawiłem krzesło na gołej kamiennej posadzce pawilonu, jako że był piękny pogodny dzień, a tam mogłem cieszyć się zarówno cieniem, jak i promieniami słonecznymi. Usadowiłem się z gazetą w ręce, kiedy zdarzyło się coś niezwykle dziwnego: podłoga poruszyła się, jakby na chwilę ze stałej zmieniła się w płynną i jakiś ukryty prąd spowodował falę, która zmarszczyła jej powierzchnię. Światło zszarzało i zblakło, krajobraz okrył się całunem sunących cieni. Miałem wraże-

nie, jakby na oczach ktoś umieścił mi gazę z łóżka chorego, wyczułem bowiem słaby odór rozkładu. Gwałtownie zerwałem się na nogi, doświadczając lekkiego zawrotu głowy, i pomiędzy drzewami zobaczyłem mężczyznę, który mi się przyglądał. TLR - Witam - powiedziałem. - Mogę jakoś panu pomóc? Był wysoki, odziany w tweedy; pomyślałem, że z chudą twarzą i ciemnymi, wyrazistymi oczami wygląda na chorego. Klnę się na Boga, że słyszałem, jak mówi, choć jego usta pozostały nieruchome. Oto, co powiedział: - Zostaw pawilon w spokoju. Cóż, wyznać muszę, iż mimo mego osłabienia wydało mi się to cokolwiek dziwne. Nie nawykłem, by nieznajomi w taki sposób się do mnie zwracali. Nawet Eleanor starczało taktu, by swoje rozkazy poprzedzać zwrotem „Byłbyś tak dobry...?", a czasem nawet na zakończenie dodawać „proszę" lub „dziękuję" dla złagodzenia ciosu.

- Wie pan - odparłem - ta ziemia jest moją własnością. Nie może pan przychodzić i mówić mi, co mogę, a czego nie mogę robić. A tak właściwie to kim pan jest? Niech mnie piekło pochłonie, jeśli nie powtórzył tych samych czterech słów: - Zostaw pawilon w spokoju. A potem po prostu się odwrócił i zniknął pomiędzy drzewami. Już miałem pójść za nim i dopilnować, by opuścił moją posiadłość, kiedy za plecami usłyszałem jakiś szelest. Okręciłem się na pięcie, niemal spodziewając się, że zobaczę

intruza, ale to była tylko Eleanor. Przez krótką chwilę stanowiła część zmienionego krajobrazu, zjawę pomiędzy zjawami. Potem stopniowo wszystko wróciło do normy i znowu się stała moją niegdyś ukochaną żoną. - Z kim rozmawiałeś, mój drogi? - zapytała. - Był tu jakiś człowiek - odparłem, wskazując brodą kępę drzew. Popatrzyła w tamtym kierunku i wzruszyła ramionami. - Cóż, teraz nikogo tam nie ma. Na pewno kogoś widziałeś? Może to upał źle na ciebie wpływa albo i coś gorszego. Powinieneś pójść do lekarza. Do tego doszło. Ja, Edgar Merriman, mąż, właściciel ziemski, biznesmen - i potencjalny szaleniec zdaniem własnej żony. Jak tak dalej pójdzie, nie minie wieTLR le czasu, a osiłki siądą mi na piersiach w oczekiwaniu na karetkę z domu wariatów, żona zaś, roniąc krokodyle łzy żalu, podpisze skierowanie do szpitala. Nie po raz pierwszy pomyślałem, że w ciągu ostatnich tygodni Eleanor chyba straciła na wadze, choć może taki efekt wywołało światło igrające w pawilonie. Nadało jej twarzy pozór głodnej, a wrażenie to wzmocnił jeszcze blask oczu, jakiego nigdy u niej nie widziałem. Przywiódł mi na myśl drapieżnego ptaka i z jakiegoś powodu sprawił, że zadrżałem. Poszedłem za nią do domu na podwieczorek, ale nic nie byłem w stanie przełknąć, częściowo dlatego, że ponad rogalikami przypatrywała mi się jak zniecierpliwiony sęp, który czeka, aż jakiś nieszczęśnik odda wreszcie ducha, częściowo zaś dlatego, że mówiła wyłącznie o pawilonie.

- Kiedy każesz go rozebrać, Edgarze? - zaczęła. - Chcę, żeby zrobiono to jak

najwcześniej, nim zaczną się pluchy. Edgarze! Słuchasz mnie, Edgarze? I niech mnie diabli, jeśli nie ścisnęła mojego ramienia tak mocno, że wypuściłem z dłoni filiżankę, jasna porcelana rozbiła się i jej fragmenty leżały na kamiennej podłodze niczym resztki młodzieńczych marzeń. Filiżanka była częścią naszego ślubnego serwisu, ale teraz jej strata nie zmartwiła Eleanor tak bardzo, jak stałoby się to w przeszłości. Wręcz przeciwnie, moja żona chyba wcale nie zauważyła ani rozbitego naczynia, ani herbaty wsączającej się w rysy w podłodze. Ściskała mnie mocno palcami jak szpony, długimi i chudymi, zakończonymi twardymi ostrymi paznokciami. Na jej dłoniach grube niebieskie żyły wiły się jak węże, o mało nie przebijając skóry. Wszystkimi porami wydzielała kwaśny zapach; jedyne, co mogłem zrobić, to powstrzymać się od zmarszczenia nosa z niesmakiem. - Eleanor, jesteś chora? - zapytałem. - Dłonie masz takie chude i wydaje mi się, że twarz ci zeszczuplała. Z ociąganiem puściła moje ramię i odwróciła ode mnie głowę. - Nie mów głupstw, Edgarze. Jestem zdrowa jak rydz. Jednakże pytanie wprawiło ją w zakłopotanie, ponieważ zaczęła się krzątać przy kredensie, hałasując w sposób, który bardziej wskazywał na gniew niż celowe działanie. Zostawiłem ją samą, rozcierając obolałe ramię i zastanawiając się TLR nad naturą kobiety, z którą się ożeniłem.

Tamtego wieczoru w poszukiwaniu jakiegoś zajęcia powędrowałem do biblioteki. Norton Hall wystawiła na sprzedaż siostra świętej pamięci Ellisa razem

z księgozbiorem i większością umeblowania. Ellisa spotkał marny koniec: jak głosiła miejscowa plotka, opuściła go żona, a on w przypływie przygnębienia zastrzelił się w londyńskim hotelu. Żona nie przyszła nawet na pogrzeb nieszczęśnika. Ci spośród naszych sąsiadów, których natura obdarzyła bujniejszą wyobraźnią, nie przestawali spekulować, że Ellis własnoręcznie pozbył się żony, aczkolwiek policja nie znalazła żadnego dowodu. Zawsze kiedy pasujący do hipotezy szkielet ktoś odkopywał na nieużytkach albo ciekawski pies wygrzebywał

na brzegu rzeki, Ellis wraz ze swoją zaginioną połowicą wracali na łamy lokalnego dziennika, chociaż od jego śmierci minęło dwadzieścia lat. W tych okolicznościach człek przesądny wzdragałby się może przed kupnem Norton Hall, ale ja do takowych nie należałem. Poza tym wszystko wskazywało na to, że Ellis był inteligentny, dlatego nawet jeśli faktycznie zabił żonę, na pewno nie zostawiłby jej zwłok blisko domu, gdzie ktoś mógłby się na nie natknąć i pomyśleć: „Hej, coś tu nie gra". Wcześniej byłem w bibliotece tylko raz, może dwa - wyznać muszę, iż nie jestem zapalonym czytelnikiem - i głównie zerkałem wówczas na tytuły oraz zdmuchiwałem kurz i pajęczyny ze starszych wolumenów. Dlatego też zdziwiłem sie, gdy zobaczyłem, że na stoliku koło fotela leży książka. Najpierw pomyślałem, że zostawiła ją tu Eleanor, lecz przecież jeszcze rzadziej zajmowała się lekturą niż ja. Podniosłem książkę i otworzyłem na chybił trafił. Stronicę zapełniało eleganckie, drobne pismo. Wróciłem do karty tytułowej. Widniał na niej napis: „Podróż J.F. Graya na Bliski Wschód" oraz mała podniszczona fotografia. Kiedy na nią spojrzałem, poczułem, jak po kręgosłupie przebiega mi nieprzyjem-

ny dreszcz. Człowiek na zdjęciu, którym bez wątpienia był autor, J.F. Gray, wyglądał tak samo jak facet wędrujący po mojej posiadłości i oferujący niepożądane rady dotyczące pawilonu. Pomyślałem jednak, że to wykluczone, w końcu Gray nie żył od ponad pięćdziesięciu lat i przypuszczalnie zajęty był innymi sprawami, takimi jak chóry anielskie albo odparzenia, w zależności od tego, jakie życie prowadził na ziemskim padole. Ode-gnałem tę myśl, uwagę na powrót kierując TLR na książkę. Okazało się, że była czymś więcej niż tylko dziennikiem z podróży na Bliski Wschód. Była wyznaniem. W trakcie podróży do Syrii w roku 1900 John Frédérick Gray przez kradzież wszedł w posiadanie kości kobiety, która jak wierzono, była Lilith, pierwszą żoną Adama. Według słów Graya, dysponującego pobieżną wiedzą o biblijnych apokryfach, Lilith miała opinię demona, pierwotnej wiedźmy, symbolizowała męski strach przed nieograniczoną władzą kobiet. Opowieść o kościach Gray usłyszał od człowieka w Damaszku, który sprzedał mu fragment zbroi Aleksandra Wielkiego, a następnie skierował do małej wioski na północy kraju, gdzie podobno kości przechowywano w zamkniętej krypcie.

Podróż była długa i nużąca, aczkolwiek tego rodzaju wyzwania zawsze są wodą na młyn dla ludzi pokroju Graya, którzy wygodny fotel i fajkę uważają za grzech porównywalny z czynami Sodomitów. Kiedy wszakże Gray wraz ze swymi przewodnikami dotarł do wioski, tubylcy powitali go niechętnie. Jak zanotował w dzienniku, oznajmili mu, że wejście do krypty zakazane jest dla ob-

cych, a zwłaszcza dla kobiet, po czym poprosili, by wyjechał. On jednak rozbił obóz w niewielkiej odległości od wsi i rozważał to, co mu powiedzieli. Po północy jeden z miejscowych nierobów przyszedł do obozu i powiedział Grayowi, że za opłatą, dodać trzeba, iż dość znaczną, gotów jest usunąć trumnę zawierającą kości z krypty i przynieść mu. Nie rzucał słów na wiatr. Wrócił po godzinie z ozdobną i bez wątpienia starożytną trumną, w której znajdowały się kości Li-lith. Skrzynia, długa na prawie metr, szeroka na sześćdziesiąt centymetrów, wysoka na trzydzieści, była na głucho zamknięta. Złodziej powiedział Grayowi, że z kluczem nie rozstaje się miejscowy imam, lecz na Angliku nie zrobiło to wrażenia. Opowieść o Lilith była mitem, tworem bojaźliwych ludzi, a Gray nie wątpił, iż po powrocie do domu zdoła sprzedać z zyskiem tę piękną trumnę. Spakował ją razem z innymi znaleziskami i nie poświęcał zbyt wiele myśli, dopóki nie wrócił do swojej młodej żony imieniem Jane, która czekała na niego w Norton Hall. Niedługo potem zaczął zauważać zmiany zachodzące w żonie. Dziwnie wychudła, stała się niemal przezroczysta i okazywała niezdrowe zainteresowanie TLR trumną ze szczątkami. A potem pewnego wieczoru, kiedy powinna już była udać się na spoczynek, Gray przyłapał ją, jak dłutem próbowała wyłamać zamek. Usiłował odebrać jej narzędzie, smagnęła go wówczas w twarz, po czym po raz ostatni uderzyła w zamek z taką siłą, że spadł na ziemię w dwóch kawałkach. Zanim Gray zdążył powstrzymać żonę, uniosła wieko, odsłaniając zawartość: stare brązowe kości z resztkami wyschniętej skóry oraz czaszkę przywodzącą na myśl gada albo ptaka, wąską, wydłużoną, ze śladami na wpół rozwiniętego czło-

wiecz eństwa. Według relacji Graya kości się poruszyły. Na początku był to nieznaczny ruch, szelest, który można przypisać kościom wracającym na miejsce po nagłym wstrząsie, ale szybko przybrał na sile. Palce wyprostowały się, jakby dzięki niewidzialnym mięśniom i ścięgnom, kości w trumnie delikatnie zaczęły stukać w

jej ścianki. Wreszcie czaszka wskoczyła na kręgosłup, a przywodzące na myśl ptasi dziób usta otworzyły się i zamknęły z cichym szczękiem. Kurz zalegający trumnę zaczął się podnosić, szczątki otoczyła czerwonawa mgła. Jednakże mgła owa pochodziła nie z trumny, lecz z wnętrza żony Graya, wypływała z jej ust burzliwym strumieniem, jakby jakimś cudem jej krew wyschła na proszek i teraz jakaś siła wysysała ją z żył. Na jego oczach Jane chudła, skóra na jej twarzy marszczyła się i darła niczym papier, oczy ciągle się powiększały, podczas gdy stwór z trumny ożywał. Poprzez mgłę Gray dostrzegł, jak na nowo odtwarza się straszliwie przerażające oblicze. Okrągłe zielonoczarne oczy wpatrywały się w niego łapczywie, pergaminowa skóra z szarej zmieniała się w połyskliwie czarną, zakrzywiona szczęka otworzyła się i zamknęła z odgłosem trzaskających o siebie kości, smakując powietrze. Gray wyczuł żądzę istoty, jej pierwotną seksualną potrzebę. Wiedział, że go pożre, a on będzie wdzięczny za jej apetyt, także wtedy, gdy pazury wbiją się w jego ciało, dziób go oślepi, a członki zamkną go w ostatecznym uścisku. Poczuł, że odpowiada na zew, robi krok ku trumnie, wówczas jednak na oczy istoty zsunęła się cienka membrana jak u mrugającej jaszczurki i jej czar na chwilę zelżał. Gray odzyskał panowanie nad sobą. Rzucił się na trumnę, z całej siły spusz-

czając wieko na głowę stwora. Czuł, jak demon miota się w środku. Wziął młotek i uderzył w rygiel, zamykając trumnę. Czerwony opar natychmiast znikł, istota w skrzyni zaprzestała walki. Gray patrzył, jak jego ukochana żona opada bezTLR władnie na podłogę i wydaje ostatnie tchnienie. W dzienniku pozostała tylko jedna strona, opisująca powstanie pawilonu: kopanie głębokich fundamentów, umieszczenie na samym dnie wykopu trumny, przykrycie jej budowlą, której celem było uwięzienie na wieki Lilith. Naturalnie to była dziwaczna historia. Musiała taka być. To była fantazja, próba przestraszenia sług albo zapewnienia sobie wzmianki w jakimś brukowcu. Mimo to kiedy tamtej nocy leżałem obok Eleanor, nie mogłem zasnąć i wyczuwałem w niej pewną czujność, która budziła we mnie niepokój.

W następnych dniach moje przygnębienie nie zmalało ani też nie poprawiły się stosunki z żoną. Łapałem się na tym, że ciągle wracam do opowieści Graya,

choć na początku wydawała się taka bzdurna. Śniłem o niewidzialnych istotach pukających w okno naszej sypialni, a kiedy podchodziłem do parapetu, z ciemności wyłaniała się wydłużona głowa, ciemne drapieżne oczy połyskiwały łapczywie, gdy przebijała szkło i próbowała mnie pożreć.

Walcząc z ową istotą, czułem kształt jej ciężkich piersi i nogi obejmujące mnie w parodii miłosnego uniesienia. A potem budziłem się i na twarzy Eleanor widziałem uśmieszek, jakby znała moje sny i na dnie serca cieszyła się z ich

wpływu na mnie. Ponieważ coraz bardziej się od siebie oddalaliśmy, spędzałem więcej czasu w ogrodzie albo spacerowałem wzdłuż granic swojej posiadłości, żywiąc słabą nadzieję, że zobaczę nieznajomego, który tak bardzo był podobny do nieszczęsnego J.F. Graya. Przy jednej z takich okazji dostrzegłem postać na rowerze, z trudem pokonującą zbocze prowadzące do bramy Norton Hall. W zasięgu mojego wzroku pojawił się konstabl Morris, i to dosłownie, był bowiem potężnym mężczyzną, jego solidna postać w połączeniu z drżącym w upale powietrzem nadała mu wygląd wielkiego czarnego statku wyłaniającego się z wolna na horyzoncie. W końcu zrezygnował z daremnych prób wjechania na górę na dwóch kółkach, skoro przyciąganie ziemskie z wyraźną determinacją w tym przeszkadzało. Zsiadł i prowadząc rower, przeszedł resztę drogi do bramy pieszo. TLR Konstabl Morris był jednym z dwóch policjantów oddelegowanych do małego posterunku w Ebbingdon, miasteczku najbliżej położonym Norton Hall. Razem z sierżantem Ludlowem ponosili odpowiedzialność za utrzymanie porządku nie tylko w Ebbingdon, ale i w sąsiednich wioskach Langton, Bracefield i Harbiston. Zadanie swoje wypełniali, korzystając z kombinacji elementów, w skład której wchodziły jedyny rozklekotany wóz policyjny, dwa rowery oraz czujność miejscowych. Z Ludlowem rozmawiałem tylko parę razy i przekonałem się, że nie należy do ludzi rozmownych, za to Morris często pojawiał się na naszej drodze i bardziej był skłonny do poświęcenia czasu na pogawędkę (oraz odzyskanie oddechu) niż jego przełożony. - Gorąco - zauważyłem.

Konstabl Morris, zaczerwieniony z wysiłku, otarł rękawem czoło i zgodził się, że istotnie, dzień jest diabelnie upalny. Zaproponowałem mu szklankę lemoniady domowej roboty, a on chętnie się zgodził. W czasie krótkiej przechadzki od bramy rozmawialiśmy o lokalnych sprawach, potem zostawiłem go przy pawilonie, sam zaś poszedłem do kuchni po lemoniadę. Eleanor nigdzie nie widziałem, choć słyszałem, że chodzi po strychu, hałaśliwie przerzucając skrzynie i pudła. Postanowiłem, że nie będę jej przeszkadzał wiadomością o przybyciu Morrisa. Policjant przechadzał się wokół pawilonu z dłońmi splecionymi na plecach. Podałem mu szklankę, w której głośno grzechotał lód, i patrzyłem, jak upija wielki łyk. Pod pachami i na plecach miał wielkie plamy od potu, granatowe na tle jasnoniebieskiej koszuli, przypominające reliefową mapę oceanów. - Co pan o tym myśli? - zapytałem. - Dobre - odparł w przekonaniu, że pytam o lemoniadę. - Dokładnie coś takiego doktor zalecił na upalny dzień. - Nie, miałem na myśli pawilon - sprostowałem. Przerzucił ciężar ciała na drugą stopę i schylił głowę. - Właściwie nie powinienem się wypowiadać, panie Merri-man. Nie jestem ekspertem w takich sprawach. TLR - Ekspert czy nie, musi mieć pan jakieś zdanie na ten temat. - Szczerze mówiąc, proszę pana, nie bardzo mi się podoba. Nigdy mi się nie podobał. - Wnoszę z tego, że miał pan do czynienia z tym pawilonem przy więcej niż

jednej okazji. - Trochę czasu minęło - odparł ostrożnie. - Pan Ellis... Urwał. Czekałem. Miałem do niego kilka pytań, ale nie chciałem, by pomyślał, że kieruje mną zwykła ciekawość. - Słyszałem - powiedziałem wreszcie - że jego żona zniknęła, a nieszczęśnik niedługo potem odebrał sobie życie.

Morris znowu upił łyk lemoniady, bacznie mi się przypatrując. Pomyślałem, że łatwo takiego człowieka nie docenić: jego niezręczność, waga, zmaganie się z rowerem, wszystko to na pierwszy rzut oka było dość komiczne. Jednakże konstabl Morris miał przenikliwy umysł, a brak awansu wynikał nie z usterek w jego osobowości czy pracy, lecz z własnego pragnienia, by pozostać w Ebbington i opiekować się bliskimi. Teraz przyszła moja kolej, by pod jego spojrzeniem przestąpić z nogi na nogę. - Tak było - odparł Morris. - Chciałem tylko dodać, że pan Ellis też nie przepadał za tym pawilonem. Zamierzał go rozebrać, ale wydarzenia przybrały fatalny obrót, a potem, cóż, zna pan resztę. Ale ja naturalnie jej nie znałem. Wiedziałem tylko tyle, ile usłyszałem od plotkarzy, a nawet i oni odmierzali swoje rewelacje starannie, jako że świeżo tu przybyłem. Powiedziałem o tym Morrisowi. Uśmiechnął się. - Plotkowanie z umiarem - skomentował. - Nigdy o czymś takim nie słyszałem. - Doskonale zdaję sobie sprawę, jak to wygląda w małych wioskach. Spodziewam się, że nawet moje wnuki byłyby traktowane z niejaką dozą podejrzli-

wości. - Więc ma pan dzieci? TLR - Nie - odparłem, nie mogąc ukryć nutki żalu w głosie. Moja żona nie miała szczególnie rozwiniętego instynktu macierzyńskiego, a natura najwyraźniej jej sprzyjała. - To dziwne. - Morris nie zdradził, że zauważył zmianę mojego tonu. - Od wielu, wielu lat w Norton Hall nie ma dzieci, ostatnie były, nim wprowadził się pan Gray. Pan Ellis też był bezdzietny. Nie był to temat, który pragnąłbym rozwijać, a wzmianka o Ellisie pozwoliła mi skierować rozmowę na bardziej interesujące mnie tory, skorzystałem więc z okazji, może zbyt skwapliwie. - Powiadają, cóż, powiadają, że pan Ellis być może zabił swoją żonę.

Natychmiast też ogarnęło mnie zakłopotanie, że mówiłem tak otwarcie, ale Morrisowi najwyraźniej to nie przeszkadzało. Wręcz przeciwnie, sprawiał wrażenie, że docenia moją szczerość i bezpośredniość. - Były takie podejrzenia - przyznał. - Przesłuchiwaliśmy go, z Londynu przyjechali dwaj detektywi, żeby się zająć tą sprawą, ale to było tak, jakby zniknęła z powierzchni ziemi. Przeszukaliśmy całą posiadłość, wszystkie okoliczne pola, ale nic nie znaleźliśmy. Plotkowano, że miała kochanka w Brighton, więc go odnaleźliśmy i też przesłuchaliśmy. Okazało się, że nie widział jej od wielu tygodni, o ile można ufać słowom człowieka, który sypia z cudzą żoną. W końcu zostawiliśmy całą tę sprawę w spokoju. Nie było ciała, a bez ciała nie ma przestęp-

stwa. Potem pan Ellis się zastrzelił i ludzie doszli do własnych wniosków na temat tego, co mogło przydarzyć się jego żonie. - Dopił lemoniadę i oddał mi pustą szklankę. - Dziękuję. Bardzo mnie to odświeżyło. Odparłem, że nie ma za co, po czym patrzyłem, jak ponownie wsiada na rower. - Konstablu? Znieruchomiał. - Co pana zdaniem przydarzyło się pani Ellis? Pokręcił głową. - Nie wiem, proszę pana, za to wiem jedno. Susan Ellis nie chodzi po powierzchni ziemi. Leży pod nią. TLR I po tych słowach odjechał.

W następnym tygodniu miałem do załatwienia interes w Londynie i nie mogłem tej sprawy odłożyć. Pojechałem pociągiem i przez większość frustrującego dnia omawiałem moje sprawy finansowe, przy czym frustrację wzmagał rosnący niepokój, tak więc w Londynie tylko mała część mojej uwagi skupiona była na finansach, resztę zaś zajmowało zło, które najwyraźniej zbrukało Norton Hall. Chociaż nie jestem człowiekiem przesądnym, coraz bardziej niepokoiła mnie historia naszego nowego domu. Sny nawiedzały mnie z coraz większą regularnością, zawsze towarzyszył im odgłos pukających w szybę szponów, trzask zamykanej szczęki, a czasami widok pochylonej nade mną Eleanor, kiedy się wreszcie budziłem. Oczy miała błyszczące i rozumiejące, zdawało się, że kości policz-

kowe jak ostrze noża przebiją napiętą skórę na jej twarzy. Zaginęła też w niewiadomy sposób relacja Graya z podróży, a kiedy pytałem o nią Eleanor, wyczułem,

że mnie okłamuje, twierdząc, iż nie ma pojęcia, co się z nią stało. Strych i piwnicę zalegały poprzewracane i rozrzucone pudła, przy czym bałagan ten przeczył słowom mojej żony, że ona tylko „reorganizuje" nasz dom. Nastąpiły niepokojące zmiany w naszym pożyciu intymnym. Takie sprawy powinny pozostać pomiędzy mężem i żoną, wystarczy jednak powiedzieć, że nasze stosunki małżeńskie odbywały się z większą częstotliwością - oraz, przynajmniej ze strony mojej żony, z większym żarem - niż kiedykolwiek przedtem. Obecnie osiągnęły one etap, kiedy bałem się zgasić światło i nabrałem zwyczaju pozostawania poza sypialnią długo w noc w nadziei, że Eleanor będzie spała, kiedy wreszcie zajmę miejsce przy jej boku. Jednakże Eleanor rzadko spała, a jej apetyty przerażały swym nienasyceniem.

Było już ciemno, kiedy tamtego wieczoru wróciłem do domu, mimo to dostrzec mogłem ślady opon na trawniku i dziurę w ziemi tam, gdzie przedtem stał pawilon. Resztki konstrukcji leżały w plątaninie betonu i ołowiu na żwirowanym podjeździe, pozostawione tam przez ludzi odpowiedzialnych za jej zrujnowanie. Wyraźnie odsłonięte zostały niedostatki fundamentów, bo cała budowla była jedynie pozorem, atrapą służącą do zamaskowania dziury, która znajdowała się TLR pod spodem. Na jej krawędzi stała postać z lampą w ręku. Kiedy się ku mnie odwróciła, na jej twarzy pojawił się uśmiech, upiorny uśmiech wypełniony, tak mi się wydawało, równocześnie współczuciem i złośliwością. - Eleanor! Nie! - krzyknąłem. Ale było za późno. Zaczęła schodzić po drabinie, światło szybko zniknęło mi

z oczu. Rzuciłem teczkę i pobiegłem przez trawnik. Dyszałem ciężko, wnętrzności ściskała mi rosnąca panika. Wreszcie stanąłem na krawędzi dziury. Poniżej Eleanor gołymi rękami rozgrzebywała ziemię, powoli odsłaniając zwiniętą, chudą jak szkielet kobiecą postać, wciąż okrytą porwaną różową suknią, a ja intuicyjnie wiedziałem, że to pani Ellis i że konstabl Morris nie mylił się w swoich podejrzeniach. Nie uciekła od swojego męża, to on przyłapał ją tutaj, gdy znalazła sposób na dokopanie się pod pawilon, i zabił w przystępie przerażenia i wy-

rzutów sumienia. Czaszka pani Ellis była lekko wydłużona w okolicy nosa i ust, jakby jakaś straszliwa transformacja uległa przerwaniu przez jej nagłą śmierć. Teraz Eleanor dogrzebała się do małej trumny, ciemnej i ozdobnej. Kiedy wzięła łom i zaczęła bić w solidny zamek, który Gray umieścił na trumnie, nim przysypał ją ziemią, ruszyłem w dół po drabinie. Byłem na ostatnim stopniu, gdy zamek się poddał i Eleanor z okrzykiem triumfu otworzyła wieko. Tak jak opisał Gray, wewnątrz leżały kości, a na nich dziwna, wydłużona czaszka. Kurz zaczął się podnosić, cienka smuga czerwonego dymu wydobywała się z ust Eleanor. Jej ciałem wstrząsnęły konwulsje, jakby poruszyły nią niewidzialne dłonie. Oczy wywróciły się białkami do góry, policzki wyraźnie zapadły w otwarte usta, pod skórą widać było linie kości. Łom wypadł jej z dłoni. Podniosłem go, odepchnąłem Eleanor i wznosząc ręce do góry, stanąłem nad trumną. Szaroczarna twarz z wielkimi, ciemnozielonymi oczami i dziurami zamiast uszu spojrzała na mnie, jej ostra niczym dziób szczęka zamknęła się i otworzyła. Szpony zacisnęły się na ściankach więzienia, straszliwa istota z wysiłkiem zaczęła się podnosić, a jej ciało było kpiną z tego wszystkiego, co stanowi o kobiecej urodzie.

Cuchnęła śmiercią. Zamknąłem oczy i wymierzyłem cios. Rozległ się krzyk, szczęka rozpadła się z głuchym mlaśnięciem jak pękający melon. Istota, sycząc, padła na plecy, a ja z trzaskiem zamknąłem wieko. U moich stóp leżała nieprzytomna Eleanor, spomiędzy jej zaciśniętych zębów wolno sączyły się resztki czerwonego oparu. Tak

jak uczynił Gray wiele lat temu, ja też łomem zamknąłem rygiel. Ze skrzyni dochodziło gwałtowne walenie w ścianki, łom podskakiwał niespokojnie na wieku. Istota raz po raz krzyczała, wysoko, przeraźliwie, jak świnie prowadzone na ubój. Przełożyłem sobie Eleanor przez ramię i z trudem zacząłem wdrapywać się po drabinie. Dudnienie w trumnie wolno cichło. Zawiozłem żonę do Bridesmouth, gdzie zostawiłem ją w szpitalu. Przez trzy dni leżała nieprzytomna, a kiedy się obudziła, nie pamiętała pawilonu ani Lilith. Podczas gdy żona była w szpitalu, załatwiłem przeprowadzkę do Londynu oraz sprzedaż Norton Hall. A potem, pewnego słonecznego popołudnia, patrzyłem, jak dziura w trawniku zakrywana jest cementem wzmocnionym stalowymi

prętami. Zalano ją trzema zbiornikami cementu, tak że niemal w połowie była pełna. Następnie robotnicy zaczęli budować nowy pawilon, większy i bardziej ozdobny niż poprzedni. Kosztował mnie połowę rocznego dochodu, ale nie miałem cienia wątpliwości, że jest tego wart. Kiedy Eleanor przechodziła rekonwalescencję u siostry w Bournemouth, ja patrzyłem, jak robotnicy kładą ostatnie kamienie, a następnie zaczynają usuwać sprzęt z trawnika.

- Rozumiem, że pani nie podobał się poprzedni pawilon, panie Merriman powiedział majster. Obaj obserwowaliśmy, jak słońce zachodzi za nową budowlę. - Obawiam się, że nie pasował do jej usposobienia - odparłem. Majster spojrzał na mnie ze zdziwieniem. - Śmieszne stworzenia z tych kobiet - odezwał się po chwili. - Gdyby mogły, rządziłyby światem. - Gdyby mogły - powtórzyłem. Ale to wykluczone, pomyślałem. W każdym razie jeśli coś będzie zależeć ode mnie.

Lorenzo Carcaterra W podróży

Wysoki mężczyzna siedział oparty o grubą szybę. Oczy miał zamknięte, w trzech palcach prawej dłoni trzymał za długą szyjkę butelkę z ciepłym piwem. Gdzieś w oddali mruczało radio, Dixie Chicks śpiewały „Give Me Up or Let Me Go". Mężczyzna wziął głęboki oddech i wolną dłonią przesunął po lewym kolanie, próbując złagodzić ból, którego nie zdołały zmniejszyć zażywane przez zbyt wiele lat leki i trzy operacje. Był zmęczony, brakowało mu cierpliwości, by prze-

czekać kolejną zamieć śnieżną na lotnisku, gdzie wcześniej kipiało życie, a teraz ciszę przerywało tylko ciche szuranie ekip sprzątających i pochrapywanie pasażerów. Miał być w Nashville cztery godziny temu, skończyć robotę trzy godziny temu i teraz być w połowie porcji wędzonych żeberek i pieczonej fasoli. Tymczasem siedział na końcu baru, którego nazwy nie znał, obsługiwany przez barmana w średnim wieku, a ten interesował się jego następną kolejką mniej niż powtórką meczu w lacrosse'a w telewizorze z wyłączonym dźwiękiem. Wysoki mężczyzna otworzył oczy, odwrócił głowę i spojrzał przez pokrytą smugami pary szybę.

Śnieg ostro zacinał, grube płatki osiadały na cichych pasach startowych i wielkich kołach boeingów. Personel naziemny ze sprayami w dłoniach pokrywał żółtą pianką odrzutowiec American Eagle, daremnie usiłując zapobiec zamarznięciu silników w sercu porywistej wichury. Wysoki mężczyzna odwrócił się od okna, uniósł butelkę do ust i osuszył dwoma solidnymi łykami. Dzisiaj w nocy nie będzie żadnych lotów. - Możesz winę zwalić na mnie, jeśli chcesz - rozległ się kobiecy głos. - Zawsze tak jest, kiedy gdzieś lecę. Wychodzę ż domu, a za mną idzie zła pogoda. Stała przy oknie, obserwując płatki zsuwające się po szybie. Na czubkach czarnych botków oparła szarą torbę, długie blond włosy zasłaniały jej połowę twarzy. Sięgający kolan płaszcz z czarnej skóry nie zdołał ukryć szczupłego,

kształtnego ciała. Głos miała miękki jak bawełna, jej biała cera połyskiwała w poświacie energooszczędnych żarówek w barze i reflektorów oświetlających pa-

sy startowe. - Musisz mi to jakoś wynagrodzić - powiedział wysoki mężczyzna. Odwróciła się, by na niego spojrzeć, jej ciemne oczy zabłysły na czerwono jak u kota w świetle reflektorów. - Jak? - zapytała. - Postawię ci drinka - odparł wysoki mężczyzna. - Wygląda na to, że przez pogodę, którą sprowadziłaś, możemy tylko czekać. A ja nie mam ochoty znowu czytać gazety. Kobieta kopnięciem odsunęła torbę i rozpięła płaszcz, po czym rzuciła go na puste krzesło, odgarnęła włosy z oczu i usiadła naprzeciw mężczyzny. - Bourbon - powiedziała. - I szklanka wody z cytryną i lodem. Wysoki mężczyzna uśmiechnął się nieznacznie, odepchnął swoje krzesło, złapał pustą butelkę i podszedł do baru. Kobieta odprowadziła go wzrokiem, po czym znowu zwróciła się w stronę okna, za którym szalała zamieć, wirujące kłęby pyłu i lodowych igiełek tańczyły pod rozgrzanymi lampami.

- Będziesz musiała się obejść skórką cytrynową - powiedział mężczyzna, stawiając przed nią drinki. Usiadł i przechylił oszronioną butelkę heinekena w jej stronę. - Zdrowie - uśmiechnął się, mrugając znacząco, i upił wielki łyk piwa. Kobieta kiwnęła głową, unosząc do ust szklaneczkę z bourbo-nem. W gardle i piersiach poczuła znajome pieczenie, tak miłe jak widok starego przyjaciela. Spojrzała na siedzącego przed sobą mężczyznę. Był po czterdziestce, w dobrej kondycji, twardy tors miał wyrzeźbiony codziennymi ćwiczeniami, biała koszula

ciasno opinała ramiona i kark. W opalonej i przystojnej twarzy błyszczały greckie oliwkowe oczy, głowę zdobiły bujne czarne włosy. Gesty i ruchy miał wyważone, nigdy gwałtowne, język ciała spokojny, wolny od napięć, nawyki człowieka, który dobrze się czuje we własnej skórze.

- Do jakiego miasta nie lecisz dzisiaj w nocy? - zapytał. - Do Los Angeles - odparła, spoglądając na srebrny zegarek od Tiffany'ego na szczupłym przegubie. - Gdyby nie chmury, dwadzieścia minut temu wylądowałabym na LAX. - A co tam jest? - Ciepło, palmy, gwiazdy filmowe i ocean, w którym można popływać. - Ale co tam jest dla ciebie? - Nachylił się ku niej, nie wypuszczając butelki z prawej dłoni. - To wszystko, o czym mówiłam, plus dom, z którego spacerkiem idę na plażę, samochód, który uwielbia górzyste kręte drogi, i dwa koty, które zawsze cieszą się na mój widok. - Plaża, samochód i dwa koty - powtórzył mężczyzna. - Zwykle to oznacza brak dzieci i męża. - Nie można mieć wszystkiego - powiedziała kobieta. - Zależy, co rozumiesz przez „wszystko". - A ty? Mężczyzna napił się piwa i wzruszył ramionami.

- To, co mam w tej chwili - powiedział. - Pić piwo, siedząc naprzeciw pięk-

nej kobiety na pustym lotnisku. Cieszyć się chwilą. Nie musieć kulić się w kącie i rozgrzewać telefon komórkowy do białości, żeby powiedzieć dobranoc dzieciom, których nigdy nie widuję dostatecznie często, albo słuchać narzekań żony na coś, o czym nawet nie wiedziałem, że jest problemem, a co kompletnie mnie nie obchodzi. Bez hipoteki, rachunków, zmartwień. Żyć w sposób, w jaki podróżuję. Bez obciążeń. - Na takie życie potrzebne są pieniądze - zauważyła kobieta. - Dobra praca albo bogaty tatuś, który ci przekaże majątek. W twoim wypadku jak jest?

- Jeśli mam otworzyć serce, miło byłoby wiedzieć, przed kim - odparł mężczyzna, uśmiechając się z wdziękiem. - Możesz mówić do mnie Josephine, choć bardzo tego nie lubię. Wzdrygałam się, nawet kiedy mama tak mnie nazywała. Dla większości ludzi jestem Joey. To ułatwia sprawę obu stronom. - Kiedyś znałem zakonnicę imieniem Josephine. Też chyba nie lubiła tego imienia. A więc jesteś Joey. - A czyje serce za chwilę otworzy się przed Joey? - zapytała kobieta. Przez jej usta, przy których trzymała szklankę z bourbo-nem, przemknął bardziej grymas niż uśmiech. - Frank - powiedział mężczyzna. - Tak jak ojciec i dziadek. Moja rodzina nie lubi komplikacji. - Podobnie jak ty, sądząc z tego, co dotąd słyszałam. - W sumie tak - odparł Frank. - Zwykle komplikacje się nie opłacają.

- Nie zawsze da się tak to załatwić - rzuciła Joey. - Czasami komplikacje po prostu się wydarzają. - Tym bardziej nie należy dorzucać własnych do mieszanki -powiedział Frank. - Zawsze znajdzie się chętny, żeby utrudnić najprostszą sprawę. Z tego TLR żyją, więc staram się nie wchodzić im w drogę. - W mojej pracy nazywamy ich adwokatami i sędziami -oznajmiła Joey. - Tym właśnie zajmujesz się w LA, kiedy nie leżysz na plaży ani nie bawisz się z kotami w domu? - zapytał Frank. - Praktykujesz prawo? - Nie potrzebuję za bardzo praktykować - odparła Joey. -Właściwie wiem już wszystko, co muszę wiedzieć. - Co oznacza, że jesteś dobra. - Co oznacza, że jestem bardzo dobra - przyznała Joey. - A to dla złych chłopców fatalna wiadomość - dodał Frank, dopijając piwo.

- Nie, jeśli zacierają za sobą ślady - zapewniła Joey spokojnie i rzeczowo. Większość z nich jednak tego nie robi i przede wszystkim dlatego w końcu się z nimi spotykam. O ile nie popełnią zbrodni doskonałej, zbrodni absolutnie doskonałej, będą słuchać, jak mówię o nich w sali sądowej. - Badałaś kiedyś zbrodnię doskonałą? - zapytał Frank. - O kilku słyszałam - odparła Joey. Upiła wielki łyk bourbo-na, oblizując ostatnią kroplę z wargi językiem, po czym wolno i cicho odetchnęła. - Ale badałam tylko jedną. - Prowadziłaś tę sprawę? Joey pokręciła głową.

- Studiowałam wtedy prawo, byłam na pierwszym roku. Młodą dziewczynę znaleziono martwą w sypialni. Jej mieszkanie znajdowało się na pierwszym piętrze czteropiętrowej kamienicy bez windy. Żadnych śladów włamania na drzwiach i na oknach. Nic nie ukradziono, nic nie zginęło, brak odcisków palców, brak DNA, żadnych łusek po pociskach. Tylko martwa dziewczyna i trzy kule. - I według ciebie dlatego była to zbrodnia doskonała? - zapytał Frank, nachylając się ku Joey. - Nie trzeba być geniuszem, żeby wiedzieć, że nie wolno zostawiać odcisków palców, DNA i łusek. Każdy, kto ogląda za dużo programów policyjnych albo czyta za dużo thrillerów prawniczych, może to sobie wykombinować. TLR - Masz rację - zgodziła się Joey. - Ale ta zbrodnia była doskonała, ponieważ nigdy sprawcy nie złapano, - Gliniarze poświęcają sprawie tak mało albo tak dużo czasu, na ile ich zdaniem zasługuje - powiedział Frank. - Są jak sprzedawcy samochodów. Nie starają się sprzedać wszystkich aut z salonu, tylko tyle, żeby utrzymać pracę. - Wygląda na to, że sporo się nad tym zastanawiałeś. - Właściwie nie - odparł Frank. - Jestem jednym z tych, co oglądają za dużo programów policyjnych i czytają za dużo thrillerów prawniczych. - Udało mi się dostać materiały z tego śledztwa - ciągnęła Joey. - Gliniarze zbadali wszystko dość dokładnie, ale nie bardzo mieli nad czym pracować. Mor-

derstwo popełniono w środku dnia, kiedy większość pozostałych lokatorów była

w pracy, w szkole, na siłowni albo na zakupach. Ona mieszkała tam dość krótko, więc nie miała zbyt wielu przyjaciół w kamienicy. - Jak dostał się do środka? - zapytał Frank. - A może powinienem zapytać, jak zdaniem policji dostał się do środka? - Nie trzeba się włamywać, żeby wejść do mieszkania. Mogła go znać, w co wątpię. Mogła sama go wpuścić, bo ją do tego zmusił, ale tę ewentualność też wykluczam. - Więc co się wydarzyło według Sherlocka Holmesa z Los Angeles? - zapytał Frank. Uśmiech miał teraz zimniej szy, oczy utkwione w twarzy Joey. - Myślę, że znał jej rozkład dnia. Wiedział, kiedy rano wstaje, o której wychodzi biegać i jak długo biega, jaki ma plan zajęć i w jakich budynkach one się odbywają. Studiował ją. Postarał się dobrze ją poznać, choć nigdy jej nie spotkał. - Jeśli to wszystko zrobił, musiał mieć powód - zauważył Frank. - Albo ktoś mu taki powód dał. - Powody zawsze łatwo znaleźć. Jeśli wykombinujesz najlepsze miejsce do ich szukania. - I co znalazłaś? Kiedy już wykombinowałaś, gdzie szukać? TLR - Ze ktoś mu zapłacił za zabicie jej - oświadczyła Joey, gładząc palcami szklankę z wodą. - Skoro dogrzebałaś się tak głęboko, musisz też wiedzieć, dlaczego to zrobił. Chodziło o sprawy osobiste czy interesy? Joey wypiła do reszty wodę i przesunęła pustą szklankę w stronę Franka. - Zawsze strasznie chce mi się pić - powiedziała. - A jeszcze bardziej, kiedy

mówię. Masz ochotę na następna kolejkę? Ja stawiam. - Ty opowiadasz - odparł Frank, wstając i ruszając do baru. -Przyniosę drinki. Patrzyła, jak opiera się o drewniany kontuar i czeka, podczas gdy barman stawia przed nim piwo, po czym napełnia dwie szklanki, jedną bourbonem, drugą wodą z lodem.

- Ona lubi cytrynę - usłyszała głos Franka. - A ja cholernie chciałbym już wrócić do domu - odparł barman, wrzucając trzy skórki cytryny do wody. - To ostatnie zamówienie. Jeśli chcecie więcej, zamówcie teraz. Za dwadzieścia minut zamykam. - Po co ten pośpiech? - zapytał Frank. - Żaden samolot nie wystartuje do rana, a nawet wtedy to też nie jest pewne. - Ale mój samochód wystartuje - prychnął barman. - Za dwadzieścia minut. Frank postawił szklanki na stole. - Dawniej barman był lepszy od psychoanalityka - powiedział. - Bardziej go obchodziło, co mówią ludzie, a w każdym razie słuchał tak, jakby go to obchodziło. Chyba trafiliśmy na takiego, który opuścił część zajęć. - A może jest jednym ze szczęściarzy - odparła Joey. - Może ktoś na niego czeka i się martwi. Frank obejrzał się na barmana, obejmując butelkę obiema rękami. - Nie sądzę. Podejrzewam, że dzisiaj wieczorem z nikim nie będzie bliżej niż z tobą i ze mną. - Niektórzy uczą się żyć bez towarzystwa - zauważyła Joey. -I rodziny. Tak jak ty.

TLR - Unikanie komplikacji bardzo pomaga - odparł Frank, spoglądając jej w oczy i trzymając butelkę na krawędzi stołu. - Sprawy mogą naprawdę szybko się poplątać, często bez żadnego powodu, w chwili gdy pozwolisz innym wejść w pole twojego radaru. - Nie przeszkadza ci taki tryb życia? - zapytała Joey. - Nie wiem. A według ciebie jaki jest mój tryb życia? - Podróżujesz z miasta do miasta, od pracy do pracy - oznajmiła Joey z przekonaniem. - Zarabiasz sporo, sądząc z ubrania, jakie masz na sobie, i biletu pierwszej klasy w kieszeni twojej koszuli.

- Jeśli zadajesz sobie trud, żeby czemuś poświęcić czas, upewnij się, że przynajmniej dobrze ci za to zapłacą. - Ale nie każdy nadaje się do twojej pracy - oświadczyła Joey. - Przynajmniej tak sądzę. - Niektórzy owszem. - Ta robota musi jednak mieć swoje plusy. Wszystkie dobre prace je mają. - A twoja? - zapytał Frank. - Co takiego jest w pracy prawnika, że skłania cię do opuszczenia ciepłego łóżka rano? - Że mogę to powstrzymać. Choćby nawet dla kilku szczęśliwców. - Co powstrzymać? - Zło po drugiej stronie stołu - powiedziała Joey. - A także cierpienie niewinnych, którzy codziennie siedzą za mną na sali sądowej. Ich twarze są inne na poszczególnych rozprawach, ale dla mnie wyglądają tak samo. Nie muszę nawet na

nich patrzeć, żeby wiedzieć, co czują i myślą, żeby znać ich smutki i wylane na próżno łzy. - Wsadzenie faceta do pudła poprawia im nastrój? - zapytał Frank. - W gruncie rzeczy nie - odparła Joey. - Ale myślę, że nie pogarsza też cierpienia wywołanego utratą ukochanej osoby, z jakim muszą żyć. Przestępstwo TLR popełnione przeciwko jednej osobie zawsze jest wspomnieniem dzielonym przez wiele osób. - Mówisz bardziej jak ofiara niż prawnik - zauważył Frank. - Czasami można być jednym i drugim - odparła Joey. - A myślałaś kiedyś o facecie po drugiej stronie stołu? - zapytał Frank. - Tym, którego tak bardzo pragniesz usunąć? - Codziennie o nich myślę. O tych, których pomogłam skazać, o tych, których nie byłam w stanie skazać, i o tym jednym, którego nigdy nie zdołałam postawić przed sądem.

- Co widzisz, kiedy na nich patrzysz? Poświęciłaś kiedyś czas, żeby ujrzeć coś więcej niż te twarde oczy, wyćwiczone w więziennej sali gimnastycznej ciało i dłonie leżące płasko na drewnianym stole? - A gdybym to zrobiła, co bym zobaczyła? - Zależy, kto to jest i czego szukasz - odparł Frank. - Jeśli szukasz litości, szybko ją dostaniesz. Każdy facet w pomarańczowym dresie ma smutną historię, którą chętnie opowie albo sprzeda. Jeśli jednak zależy ci na zrozumieniu, dlaczego facet skończył, siedząc koło adwokata, na którego go nie stać, możesz znaleźć

coś więcej niż tylko smutną historię. - A czy to wystarczy, żebym zapomniała o ofierze? - zapytała Joey. - Albo wybaczyła mu to, co zrobił? - Nie, jeśli tego nie chcesz - odparł Frank. - Wszystkie te historie są dość do siebie podobne, nie uważasz? Ofiara przemocy w dzieciństwie, rodzice albo nieobecni, albo naćpani, przestępstwo jako jedyna otwarta dla nich możliwość. Pominęłam coś? - To prawda w dziewięciu przypadkach na dziesięć. - A jaki jest ten dziesiąty? - To doskonała przykrywka dla faceta, który pochodzi z porządnego domu i TLR troskliwej rodziny - powiedział Frank. - Chodził do najlepszej szkoły w okolicy, grał w bejsbol w Małej Lidze, grał w piłkę nożną i co niedziela siedział obok matki na mszy. Miał dobre oceny i pracę po szkole, dzięki czemu znał się na komiksach i kartach na wymianę. - Brzmi jak ideał - zauważyła Joey, trzymając szklankę blisko twarzy i opierając łokieć na stole. - To amerykański styl życia, ale tylko wówczas, gdy sądzisz po pozorach. Nie chcesz zejść pod powierzchnię. - A jeśli zejdziesz? - zapytała Joey. - Co się wtedy stanie? - Niewykluczone, że ujrzysz komplet obrazków, które wcale ci się nie spodobają - odparł Joey. - Widzisz matkę, która idzie na wywiadówkę nadmiernie

umalowana, żeby ukryć pijaństwo z poprzedniego wieczora. Widzisz ojca, który

pracuje o dziwnych porach i odbywa dalekie podróże, o których się nie mówi. Widzisz trzy załadowane karabiny w środkowej szufladzie komody w jego sypialni oraz worki pełne starannie poskładanych banknotów, ukryte pod kołdrami na strychu. - I jak którakolwiek z tych spraw prowadzi cię do punktu, w którym odbierasz komuś życie i wcale się tym nie przejmujesz? - Takie życie sprawia, że człowiek staje się twardy - odparł Frank. - Uczy się skrywać głęboko wszystkie emocje. Zanim pozbędzie się trądziku młodzieńczego, wie już, że ludzie nigdy nie są tacy, jak mówią, i nawet najbardziej niewinna osoba ma coś na sumieniu. Mówiąc wprost, sprawia, że bardzo łatwo jest niczym się nie przejmować. Niczym i nikim. - To dotyczy też ofiar? - zapytała Joey. - Zwłaszcza ich. Muszą pozostać takie, jakie zawsze miały być. Niewidzialne. W gruncie rzeczy, jeśli ktoś rzeczywiście zaangażuje się w tę grę, znikają mu z zasięgu wzroku w chwili, kiedy robota jest wykonana. Zapomina ich imiona równie łatwo jak pogodę minionego dnia. Tam, na ulicach, stają się tym, czym oskarżony staje się dla ciebie na sali sądowej. Twarzą, której usiłujesz się pozbyć i zapomnieć. Joey wypiła połowę bourbona jednym haustem. Prawa dłoń nieznacznie jej TLR zadrżała, po raz pierwszy, odkąd usiadła przy tym stoliku, poczuła zdenerwowanie. O wiele łatwiej było panować nad emocjami na sali sądowej. Tam to ona sprawowała kontrolę, a przynajmniej takie miała wrażenie. Zadawała pytania i oczekiwała odpowiedzi, które chciała i musiała usłyszeć. Zupełnie inaczej było

tutaj, w rozgrzanym i dusznym barze, o wiele mil oddalonym od sal sądowych. Twardy mężczyzna po drugiej stronie stołu był lepiej przygotowanym wrogiem niż ktokolwiek, na kogo natknęła się podczas całej swojej kariery zawodowej. Błyskawicznie rozpoznał jej słabe punkty i jeszcze szybciej właśnie w nie celował. A przede wszystkim czerpał przyjemność z ich potyczki, nie okazując cienia strachu przed pytaniami i odpowiedziami, których wymagała. Joey znowu się napiła, odstawiła szklankę i potarła kark, próbując odegnać napięcie. Uniosła wzrok i przekonała się, że Frank jej się przygląda.

- Przypuszczam, że to samo się dzieje, kiedy utkniesz w śniegu - powiedziała, szukając sposobu na zmianę nastroju, pragnąc po raz kolejny odzyskać kontrolę nad rozmową. - Zła pogoda i zimne piwo. - Frank uniósł niemal opróżnioną butelkę. - Śmiertelna kombinacja. - Byłby z ciebie dobry prawnik - uznała Joey. - Nie mogłaś dojść do takiego wniosku na podstawie mojego ubioru. Pewnie zrobiłem coś głupiego, co nasunęło ci tę myśl. - Dobrze uzasadniasz swoje twierdzenia. Jasno formułujesz argumenty, ale nie poddajesz się emocjom. Nad wszystkim panujesz. To najczęściej jedyny sposób na wygraną. - Ale to nie jest prawdą wyłącznie w odniesieniu do prawników - zauważył Frank. - Dobrze pasuje do każdego zawodu, który przychodzi mi na myśl, dobrego i złego. Są takie sytuacje w pracy, kiedy okazywanie emocji, przyzwolenie na to, by serce zwyciężyło umysł i zabrało głos, może zabić cię szybciej niż zabłą-

kana kula. - Ale tylko najlepsi potrafią funkcjonować na tak wysokim poziomie. - Joey, swobodnie krzyżując nogi, poczuła, że wróciła do swojej ofensywnej gry. - A nawet ci najlepsi tracą czasem tę umiejętność, choćby na minutę. I w takich wyTLR padkach płacą słono. - Jeśli jesteś najlepsza, naprawdę najlepsza, a nie tylko tak o sobie myślisz albo mówisz, niezależnie od tego, co robisz, nie możesz sobie pozwolić na przegraną. W żadnym razie. W niektórych zawodach jedna przegrana oznacza koniec. - Ale się zdarza. Nieważne, jak starannie planujemy, jak długo się przygotowujemy, jak naszym zdaniem jesteśmy przygotowani. Nieważne, jacy jesteśmy dobrzy. Zdarza się. - Może na sali sądowej albo ringu bokserskim - powiedział Frank. - W takich miejscach szczęście może cię opuścić. Ale w większości innych wypadków nie możesz nawet zostawiać marginesu na pomyłki albo traf.

- Chyba że to szczęśliwy traf - odparła Joey, uśmiechając się ciepło. Znowu była swobodna, poruszając się w zbudowanej przez siebie strefie bezpieczeństwa. - Nigdy nie liczę na szczęście. - Frank palcem wskazującym uderzał w krawędź stołu dla podkreślenia swoich słów. - Tego ryzyka nie warto podejmować. - A co powiesz na to? Ty i ja siedzimy tutaj, rozmawiamy. Jeśli odejmiesz zamieć i dwa odwołane loty, to by się nie wydarzyło. Tak wygląda traf. Przy-

najmniej dla mnie. - To nie traf - odparł Frank, kręcąc głową i słabo się uśmiechając. -To przeznaczenie. - Nasze spotkanie? - To, że mnie znalazłaś - powiedział Frank. Jego oczy mówiły jasno, że wiedział, kim Joey jest, zanim jeszcze usiadła przy jego stole. Joey odchyliła się na krześle i spojrzała w okno na zamieć, która osiągnęła teraz kulminację. - Zawsze wiedziałam, że tak będzie - szepnęła, na tyle jednak głośno, by ją usłyszał. - Nigdy nie brałam pod uwagę możliwości, że cię nie znajdę. - Ja też - powiedział Frank, wpatrując się w nią w słabej poświacie stołowej TLR lampy. - Zawsze wiedziałem, że tam jesteś szukasz, zadajesz pytania, podążając za mną krok, dwa, nigdy więcej. Joey spojrzała na Franka i odsunęła szklankę z wodą. - Nie ułatwiłeś mi tego. Za każdym razem, kiedy sądziłam, że jestem blisko, ty znikałeś, po czym pojawiałeś się kilka miesięcy później w innym mieście, zostawiając za sobą kolejny ślad. - Po części w ten sposób unikam złapania - odparł Frank, lekko wzruszając ramionami. - A kolejny element to wiedza, kim jest osoba, która mnie szuka. - Od jak dawna wiesz o mnie? - zapytała. Frank dopił piwo i roześmiał się, cicho i spokojnie, z twarzą prawie nieruchomą.

- Przypuszczalnie o wiele dłużej niż ty o mnie. Numer jeden zarówno w liceum, jak i w college'u. Przeszłaś przez studia prawnicze niczym płomień przez starą stodołę. Odrzuciłaś wielkie firmy i większe pieniądze, nie chciałaś stać się częścią tego świata. Nie o to ci chodziło, taka praca nie doprowadziłaby cię do celu. Pozycja wspólnika nie miała dla ciebie znaczenia. Zależało ci na wyrokach skazujących i sporo ich masz na swoim koncie. - Mogłeś to wszystko zakończyć - powiedziała Joey. - Mogłeś usunąć mnie ze swojego obrazu. Niewiele by cię to kosztowało. - Nie miałbym z tego żadnej korzyści i dlatego nie warto było tego robić. - A jaka była korzyść z zabicia mojej siostry? - zapytała Joey. Zdziwił ją własny spokój, swobodne ruchy i gesty. Zawsze wierzyła, że pewnego dnia ta chwila nastąpi, nigdy jednak nie pozwalała sobie wybiegać myślą naprzód, zastanawiać się, co wtedy zrobi, co powie. - Ktoś uważał ją za zagrożenie i zapłacił za zlikwidowanie tego zagrożenia odparł Frank. - Miałem z tego wyłącznie pieniądze. - Ile? He pieniędzy dzięki mojej siostrze włożyłeś do kieszeni? - Piętnaście tysięcy plus wydatki. Gotówką i z góry. To, za co ty przeciętnie żądasz od dwudziestu pięciu lat do dożywocia. Joey wzięła głęboki oddech, odpędzając sprzed oczu twarz siostry, zamykając TLR uszy na jej szczęśliwy śmiech, usuwając z pamięci jej zdjęcia wiszące w holu domu rodziców. Przełknęła kwaśny smak podchodzący jej do gardła, stłumiła gniew budzący się we wnętrznościach. Musi zachować dystans, odgrodzić się od wszelkich emocji, przenieść umysł z cienistego mroku pustego baru do jasno

oświetlonej sali sądowej. Miała zdobycz w zasięgu wzroku, stał na miejscu dla świadków, tam, skąd nie będzie mógł już uciec. Teraz pozostało jej tylko zrobić to, co tyle razy robiła przez wszystkie te lata: wydobyć prawdę. Przygwoździć więźnia i uzyskać wyrok. - Myśleli, że była świadkiem potrącenia przez samochód, którego sprawca zbiegł - powiedziała. - Że dostatecznie się przyjrzała, żeby ustalić markę i model, może nawet zapamiętać część rejestracji. Ale się mylili. Szła w kierunku prze-

ciwnym od wypadku, a nie ku niemu. Kiedy usłyszała huk i odwróciła się, ofiara już leżała martwa na ziemi, a samochód był całą przecznicę dalej. - Była na tej ulicy - odparł Frank. - I z nią jedyną gliniarze rozmawiali. To wystarczyło, żebym dostał zlecenie. - Zlecenie absolutnie zbędne. Wystarczyło, żeby postarali się o raport policyjny. Moja siostra była ślepym zaułkiem, jak nazywają to gliniarze. Nic im nie dała, ponieważ nic nie miała. Ale to wystarczyło, żeby skazać ją na śmierć. Niewinna dziewczyna została zamordowana, ponieważ jakiś nowojorski gangster chciał, żeby jego syn ćpun wywinął się od morderstwa. - Nie wybieram tych, dla których pracuję - powiedział Frank. - Oni wybierają mnie. - Wybierają cię, bo wiedzą, że robota zostanie wykonana. Czysto i bez rozgłosu. I że nie będzie można wyśledzić ciebie, pieniędzy czy głosu po drugiej stronie słuchawki. - Niezupełnie. W przeciwnym wypadku nie siedziałabyś tutaj. - Znalezienie ciebie było dla mnie najważniejsze. Było celem mojego życia.

- Zawsze wiedziałem, że w końcu ci się uda. Przez wszystkie te lata wiedziałem, że gdzieś tam jesteś i nigdy nie dasz za wygraną. TLR - Były takie chwile, kiedy chciałam, żebyś mnie powstrzymał - powiedziała Joey ze smutkiem. - Zakończył to dla mnie i dla siebie. - Nigdy o tym nie myślałem. Joey wzięła głęboki oddech i na moment zamknęła oczy. To zawsze była dla niej najtrudniejsza część przesłuchania: zadawanie krótkich, bezpośrednich pytań, mających na celu zaprezentowanie ofiary przysięgłym. Utrzymywanie ofiar przy życiu, sprawienie, by były obecne w sali sądowej, często zdominowanej przez czarującego, spokojnego i uprzejmego oskarżonego, zawsze stanowiło najbardziej bolesny aspekt oskarżenia. „Nie rozumieją, że ofiara jest jedyną osobą, którą muszą zobaczyć", powiedział jej kiedyś stary sędzia. „Przysięgłym tak łatwo o tym zapomnieć. Zadaniem oskarżenia jest utrzymanie ofiary przy życiu.

Zamknięcie sprawy może nastąpić tylko po wydaniu wyroku o winie i skazaniu. Wszystko inne to za mało". Barman wyłączył milczący telewizor i włączył niebieskie światła za rzędem butelek whisky. Wpatrywał się we Franka i Jo-ey, jego twarz człowieka w średnim wieku była znużona i wyprana z wszelkich emocji. Był niski, krępą sylwetkę równoważyły potężne ręce, po których biegły wyblakłe fioletowe tatuaże. Na łysej głowie lśniły kropelki potu i smugi olejku. Ralph Santo należał do ludzi, którzy szli przez życie, niewiele oczekując, i nigdy nie byli rozczarowani. - Dlaczego wpuściła cię do mieszkania? - zapytała Joey. - Jaką historyjkę jej

opowiedziałeś, że zaufała ci na tyle, by to zrobić? - Czemu nie nazywasz jej po imieniu? - Frank odpowiedział pytaniem na pytanie. - Ona nie jest tylko kolejną ofiarą. To twoja siostra. - Nie zasługujesz na to, by słyszeć jej imię - odparła Joey, jej cichy głos był niczym złośliwy syk. - Miała dobre serce. Jak większość ludzi w jej wieku. Powiedziałem, że zgubiłem portfel i muszę zadzwonić. Spróbować złapać dziewczynę i prosić, żeby po mnie przyjechała. - Zaufała ci. - Jak większość ludzi. Ty też byś zaufała. TLR - A gdyby nie miała dobrego serca? - zapytała Joey. - Gdyby odmówiła i poszła dalej albo zaproponowała, że da ci pieniądze na taksówkę? Co wtedy by się stało? - Nie doszło do tego. Rzadko dochodzi. - Ale gdyby? - nalegała Joey. - Zabiłbyś ją na ulicy? - Tylko wówczas, gdyby mi bardzo zależało, żeby mnie złapali - powiedział Frank. - A mnie nie zależało. - Kiedy zrozumiała, że wcale nie chodzi ci o telefon?

- Po co to robisz? - zapytał Frank. - Wiesz wszystko, co trzeba. Nie zagłębiaj się w szczegóły. Będzie ci łatwiej z tym żyć. Niezależnie od tego, jak zakończy się dzisiejsza noc. - Kiedy zrozumiała? - powtórzyła Joey. Jej pytanie było teraz wyraźniejsze i

bardziej bezpośrednie, gniew kipiał tuż pod powierzchnią. - W mieszkaniu zaprowadziła mnie do małej jadalni i pokazała, gdzie jest telefon. Wtedy po raz pierwszy zobaczyła broń. - Płakała? Wzywała pomocy? - Nie. - Coś do ciebie mówiła? - Prosiła, żebym jej nie zgwałcił - odparł Frank. - A dlaczego tego nie zrobiłeś? - Wiesz dobrze, niepotrzebnie o to pytasz. Nie zgwałciłem jej, ponieważ nigdy nikogo nie gwałcę. Byłem tam, żeby wykonać pracę. Wykonałem i wyszedłem. Jeśli to cokolwiek znaczy, nie zależało mi na tym, żeby sprawić jej wielki ból. Zrobiłem, co miałem zrobić, najlepiej i najszybciej, jak potrafiłem. - Powiedziała coś, zanim umarła? TLR - Nie - odparł Frank. - Zamknęła tylko oczy i czekała, aż to się wydarzy. - Myślałeś kiedykolwiek, żeby tego nie robić? - zapytała Joey. - Czy widok słodkiej niewinnej dziewczyny, która drżała na łóżku, czekając na pociski z twojej broni, nie sprawił, że ogarnęła cię ochota, by po prostu wyjść? - A jaką różnicę sprawi moja odpowiedź? To bez znaczenia, co myślałem lub czułem. Ważne jest tylko to, co zrobiłem. - Po tym morderstwie wyrobiłeś sobie nazwisko. Rozchwytywali cię. Zlecenia płynęły stałym strumieniem, miałeś więcej pracy, niż dałeś radę wykonać. - Powiedzmy tylko, że potem było łatwiej. - A ty byłeś coraz lepszy. Minęło ponad dwadzieścia lat i nikt nie zdołał wło-

żyć ci na ręce kajdanek.

- Czy na to właśnie czekałaś? - zapytał Frank. - Może dwadzieścia lat temu by mi to wystarczyło - powiedziała Joey. - Ale nie teraz. Teraz potrzeba mi czegoś więcej. - Gdybyś zamierzała mnie zabić, zrobiłabyś to, kiedy nadarzyła się okazja powiedział Frank. - A miałaś okazję, kiedy tu we-szłaś, nim zamówiłaś pierwszego drinka. - Bardzo bym chciała cię zabić. Żałuję, że nie mogę wyjąć broni i strzelać do ciebie, dopóki nie umrzesz. Żałuję, że nie potrafię zrobić ci tego, co ty zrobiłeś mojej siostrze. Ale oboje wiemy, że to wykluczone, więc rozmowa o tym jest stratą czasu. - Przebyłaś długą drogę i czekałaś wiele lat, żeby usłyszeć, jak mówię, że to zrobiłem - powiedział Frank. -1 to ci wystarczy? - Nie można uzyskać wyroku skazującego bez przyznania się do winy — odparła Joey. — Aż do dzisiejszego wieczoru tego nie miałam. - Cóż, masz to, na czym ci zależy. Jestem winny zarzucanych mi czynów, pani prokurator. Co ci zostało w tej sytuacji? Nie ma sensu wzywać policji. Przy tej pogodzie ruszyliby się z komendy, gdyby chodziło o atak terrorystyczny, a nie morderstwo sprzed dwudziestu lat, o którym nikt nawet nie .pamięta. Ochrona z lotniska nie potrafi złapać własnego tyłka obiema rękami, nie mówiąc o kimś, kto TLR ucieka od tak dawna jak ja. - Została mi jedna rzecz do zrobienia - powiedziała Joey. -I nie potrzebuję do

tego gliniarzy ani ochroniarzy. - Muszę zgadywać? - zapytał Frank. - Czy zepsujesz napięcie i sama mi powiesz? - Czekałam na to dwadzieścia lat. Wydam na ciebie wyrok. - To zajęcie sędziego. Dostałaś awans i nie powiedziałaś mi o tym? - W tej sprawie jestem sklepem wielobranżowym. Prokuratorem, sędzią i przysięgłymi.

- Mam nadzieję, że karą nie będzie praca na rzecz społeczności lokalnej. Tego bym nie zniósł. - Ani dożywotnie więzienie - uspokoiła Joey. - Nie mam stosownej władzy. Zresztą ochoty też nie, skoro o tym mowa. - Zostaje ci więc co? Joey odepchnęła krzesło i wstała, płonący wzrok utkwiła we Franku. - Kara śmierci - powiedziała. - Skazuję cię na śmierć za zamordowanie mojej siostry. Nie będzie apelacji, a ponieważ od popełnienia tej zbrodni upłynęło dwadzieścia lat, nie ma szans na odłożenie egzekucji. - Wypiłem tylko kilka piw - odparł Frank z uśmiechem łagodzącym surowość jej słów. - Marny ostatni posiłek. - Ty wybrałeś to miejsce. - Joey wzięła swój czarny skórzany płaszcz. - Nie ja. Ale ja zapłacę. Skazaniec nie powinien płacić za nic poza swoją zbrodnią. - Nie przestrzegasz stosownych procedur - zauważył Frank. -Zawsze uważałem, że szczególną wagę przykładasz do szczegółów. A tutaj co, jestem skazany na śmierć bez prawa do ostatniego prysznica, bez świeżego ubrania. Taki brak

dbałości nie pasuje do ciebie, pani prokurator. - Muszę korzystać z tego, co mam pod ręką - odparła Joey, na rzucając TLR płaszcz i sięgając po torbę. - Zresztą nic w twoim wyglądzie nie wskazuje na to, żebyś potrzebował prysznica albo świeżych ubrań. Wydałam za to stosowne polecenia dotyczące twoich szczątków. - Spalone czy pogrzebane? - Pozostawiam to katowi - odparta Joey. Wzięła torbę, po raz ostatni spojrzała na Franka i odwróciła się do wyjścia. - Jeśli jest zawodowcem, przypuszczalnie zrobi jedno i drugie - powiedział Frank, nie odrywając wzroku od stolika. - Znasz się na tym lepiej niż ja. - Joey z pochyloną głową szła ku drzwiom.

- Mam nadzieję, że znowu się spotkamy, pani prokurator -rzucił Frank, podnosząc nieznacznie głos i patrząc na jej plecy. Joey zatrzymała się i wypuściła z dłoni torbę, która z głuchym tąpnięciem uderzyła w podłogę. Odgłos odbił się echem w cichym i pustym barze. Joey pochyliła głowę i zamknęła oczy, zaciskając dłonie w pięści. - Obawiam się, że nie, Frank. - Ten jedyny raz zwróciła się do niego po imieniu. - To nasze pierwsze i ostatnie spotkanie. Między nami wszystko skończone. Sprawa została zamknięta. Frank kiwnął głową. Nie musiał się odwracać, by wiedzieć, że przekraczając próg tego baru, wpadł w doskonałą pułapkę. Nie musiał słyszeć stłumionych kroków ani szczęku broni kaliber dziewięć milimetrów, która z całą pewnością

wycelowana'była w tył jego głowy. Wiedział, że jego bieg się skończył. Spojrzał na Joey, która stała plecami do niego z nisko pochyloną głową. Wiedział, że przez wszystkie te lata deptała mu po piętach, i zastanawiał się, dlaczego oboje czekali aż do dzisiejszej nocy, by gwałtownie zakończyć ten pościg. Czuł odprężenie i ulgę przez tych kilka cichych sekund, nim trafił go pierwszy pocisk. Wcześniej sam wybrał sobie styl życia, a teraz sam wybrał sposób, w jaki je opuści. Cieszył się, że to była właśnie Joey, wiedział, że w końcu zdobędzie się na odwagę, by zrobić następny krok. W tym sensie oboje czuli, jak brzemię spada im z ramion. TLR Joey usłyszała trzy stłumione wystrzały, niski, gardłowy jęk Franka i głuchy huk, gdy padł twarzą na stolik, zrzucając pustą butelkę po piwie na podłogę. Stała jak sparaliżowana, z pochyloną głową, podczas gdy kroki zbliżały się ku niej. - Załatwione - powiedział barman, zatrzymując się obok niej. - Nie żyje. - Dziękuję. - Wysprzątam i pozbędę się ciała. Zanim minie burza, nie zostanie po nim ślad. - Tak samo jak po tobie - powiedziała Joey. - Nic nie zyskam, zostając tutaj. Nie znoszę barów i lotnisk. To bez dwóch zdań nie jest miejsce dla mnie.

Joey pochyliła się po torbę. - Był dobry? - zapytała. - Frank Corso był najlepszy - odparł barman. - Absolutnie najlepszy. Historie

o nim mogłyby zapełnić kilkanaście książek. - Ale ty go załatwiłeś. Czy teraz jesteś lepszy od niego? - Załatwiłem go, bo tego chciał. Możesz mi wierzyć, gdyby nie chciał, teraz moje zwłoki leżałyby pod zaspą. - Dlaczego to zrobił? Poddał się w taki sposób? - Może zmęczyła go ta gra - odparł barman. - Znane są takie wypadki. Może czuł, że jest ci to winien. To też się zdarza. A może chodziło o coś innego. O coś, na co facet taki jak on nigdy nie może sobie pozwolić. - Czyli co? - Może Frank zakochał się w tobie. Ścigałaś go przez te wszystkie lata i w końcu poznał cię tak dobrze jak ty jego. W ten sposób zbliżasz się do drugiej osoby, i to bardziej niż do ludzi, których widujesz codziennie. Zaczynasz coś do niej czuć. Zwykle jest to nienawiść. Ale raz na milion zdarza się, że to miłość. - Nigdy już się tego nie dowiemy - powiedziała Joey. TLR - Na dolnym poziomie możesz złapać taksówkę - poradził barman. - Są też

autobusy, choć pewnie będziesz musiała czekać do rana, aż któryś pojedzie do miasta. - Nigdzie się nie śpieszę - odparła Joey, wolno opuszczając mroczny bar i wkraczając w łagodny półmrok holu, gdzie po obu stronach mieściły się zamknięte sklepy. - Nie mam dokąd pójść.

J.A. Jance Świadek

- I co z tym zrobisz? - zapytałam. Nie patrząc mi w oczy, Mindy Harshaw grzebała widelcem w sałatce, choć nic nie jadła. Jej dolna warga drżała. - A co mogę zrobić? - odparła bezradnie. Rok temu byłam świadkiem na ślubie Mindy. Promieniała wtedy radością. Kilka miesięcy później, kiedy z nią i Stephanie, naszą przyjaciółką, spotkałyśmy się na kawie w Starbucks, straciła ów blask. Nietypowo dla siebie, milczała i ukrywała twarz za ogromnymi okularami słonecznymi, twierdząc, że ma zapalenie spojówek. Teraz, kiedy usłyszałam to, co miała mi do powiedzenia, podejrzewałam, że historyjka o zapaleniu spojówek tym właśnie była - historyjką. Siedząca naprzeciwko kobieta w niczym nie przypominała mojej serdecznej przyja-

ciółki, która zaledwie przed rokiem była promienną panną młodą. TLR Przeżyłam wstrząs, kiedy wsunęła się do boksu i zajęła miejsce przy stoliku. Była drobniejsza i blada; pomyślałam, że schudła bardziej, niż powinna dla własnego dobra. Nie powiedziałam: „Mój Boże, Min, wyglądasz okropnie!", choć przypuszczalnie powinnam była. Teraz jednak, kiedy przynajmniej po części opowiedziała mi, co się dzieje, nie wzdragałam się przed wyrażeniem swojej opinii. - Powinnaś dać sobie spokój z tym świrem. Nie jesteś pierwszym Kopciuszkiem, który po miesiącu miodowym przekonuje się, że poślubił żabę zamiast księcia. Mindy westchnęła. - Dla ciebie i Jimmy'ego tak to się nie skończyło.

Miała rację. Byłam trzydziestoośmioletnią „starą panną", kiedy przedstawiono mi Jamesa Drury'ego w holu teatralnym przed spektaklem „Rozgniewane gospodynie domowe". Był to musical o sfrustrowanych matkach z Seattle, które zakładają zespół rockowy i udaje im się wylansować nieprawdopodobny przebój pod tytułem „Jedz te pierdolone płatki". Nie będąc w tamym czasie gospodynią domową, nie miałam zbytniej ochoty na to iść, ale zaciągnęła mnie przyjaciółka ze szkoły. James Drury z kolei został zmuszony do pójścia na ten musical przez kolegę z banku, w którym pracował. W chwili kiedy się poznaliśmy, zaiskrzyło. Tak po prostu. Żadne z nas nie miało za sobą związków małżeńskich, a nasze błyskawiczne narzeczeństwo sprawiło, że wszyscy przyjaciele, nie wyłączając

Mindy, kręcili z powątpiewaniem głowami. Potem Jimmy i ja cieszyliśmy się jeszcze wspanialszymi wspólnymi latami, dopóki pijany kierowca jadący złym pasem na moście 1-90 nie pozbawił Jimmy'ego życia i nie zburzył mojego. Od wypadku minęły trzy lata. Wciąż towarzyszył mi ból po stracie, ale śmierć Jimmy'ego należała już do przeszłości, więc kiedy Mindy poprosiła, żebym została starościną na jej weselu, z radością się zgodziłam. Znałam Mindy Crawford od podstawówki. W liceum i college'u zawsze miała słabość do nieodpowiednich facetów, dzikich, żyjących na krawędzi, muskularnych osiłków uprawiających sport, którzy wyglądali rewelacyjnie w dżinsach i T-shirtach, ale pod kopułą nie mieli absolutnie nic. Za to w tygodniach i dniach poprzedzających ślub Mindy z Law-rence'em Milesem Harshawem IH byłam przekonana, że w końcu wygrała los na loterii. TLR Larry miał pieniądze, prezencję i inteligencję, niekoniecznie w tej kolejności. Nie ulega wątpliwości, że pieniądze to nie wszystko, ale cieszyłam się, że po latach biedowania Mindy wreszcie znalazła się w sytuacji, w której nie musiała liczyć się z każdym groszem. O ile mogłam się zorientować, Larry oszalał na jej punkcie. Co było jednym z powodów, dla których teraz byłam na niego wkurzona. Larry Harshaw zamydlił oczy Mindy i mnie. Ona miała wymówkę - była w nim zakochana. Ja przez ostatnich dwadzieścia pięć lat pracowałam jako pedagog szkolny w liceum i nie znosiłam, kiedy ktoś robił mnie w konia. Ćwierć wieku pracy z trudną młodzieżą nauczyło mnie więcej, niż chciałam wiedzieć, o przemocy domowej i jej wszechogarniającym wpływie na życie domowników. Martwiłam się, że Mindy najwyraźniej zupełnie nie zdaje sobie sprawy z tego, co ją

czeka.

- Co twoim zdaniem powinnam zrobić? - zapytała. - Przyjrzyjmy się temu, co mi powiedziałaś. Czyta twoją pocztę, sprawdza emaile. Kontroluje rozmowy telefoniczne i sprawdza licznik, ilekroć korzystasz z samochodu. Jak to dla ciebie wygląda? - Chce mnie mieć wyłącznie dla siebie? - zapytała Mindy słabo. - To rzecz o wiele poważniejsza. Nazywa się izolowanie. Odcina cię od twojego kręgu wsparcia. Dziwię się, że pozwolił ci pójść ze mną na lunch. - To był impuls - przyznała Mindy. - Właściwie nawet mu o tym nie powiedziałam. Albo raczej nie zapytałaś o pozwolenie, pomyślałam. Nagle poczułam się o wiele starsza i mądrzejsza, niż wskazywałyby na to moje pięćdziesiąt dwa lata, a Mindy wydawała się niewinna i zagubiona jak dziecko. Próbując prostować ścieżki krnąbrnych nastolatków, nauczyłam się, że niewiele osiągnę, mówiąc im, co mają robić. Jeśli naprawdę chcę im pomóc, muszę skłonić uczniów, którzy przychodzą do mojego gabinetu, żeby sami dostrzegli własne problemy i trudności. Mindy nie była moją uczennicą, ale ta sama zasada dotyczyła także jej. Jeśli chce się uratować, musi uzmysłowić sobie, co się dzieje w jej życiu i małżeństwie. Zrozumienie istoty problemu jest pierwszym, najważniejszym krokiem do jego rozwiązania. TLR - Widziałam, jak zachowuje się Larry Harshaw - powiedziałam. - Publicznie jest dżentelmenem bez skazy. A jaki jest prywatnie? - Zapadło długie, niezręczne

myślenie. - No? - ponagliłam wreszcie. - Powiesz mi? - Nie jest zbyt miły - odparła cicho. - To znaczy? Na przykład mówi ci, że jesteś głupia? Potaknęła. - I jeszcze, że nie radzę sobie z pieniędzmi. - Ponieważ...? - Ponieważ zawsze mam debet na książeczce czekowej. - Min, przez czterdzieści lat ani razu nie widziałam, żebyś nie miała debetu na książeczce czekowej. Czy kiedykolwiek wypisałaś czek bez pokrycia?

- Nie. - Czyli problem radzenia sobie z pieniędzmi mamy z głowy. Co jeszcze? - Nie chodzi tylko o książeczkę czekową - powiedziała Mindy. - Martwię się, że on myśli, że wyszłam za niego tylko dla pieniędzy, choć to nie jest prawda. Kiedy się zaręczyliśmy, wszyscy jego przyjaciele powtarzali mu, że powinniśmy spisać umowę przedślubną. Powiedziałam mu, że chętnie się na to zgodzę, ale odparł, żebym nie była głupia. Kocha mnie i wszystkim, co ma, chętnie się ze mną podzieli. Przechodzimy do rzeczy, pomyślałam. - Dobra - powiedziałam. - Traktuje cię jak więźnia w twoim własnym domu. Sprawdza twoje wyjścia i przyjścia. Upokarza cię. Co jeszcze? - Co masz na myśli? - zapytała Mindy. - Czy kiedykolwiek zrobił ci krzywdę? - Rani moje uczucia. - Uderzył cię albo fizycznie zranił? - nalegałam.

- Właściwie nie. - Co to znaczy? TLR - Kilka tygodni temu wybraliśmy się na narty nad jezioro Kachess - odparła wolno. - Zbliżała się zamieć i ogarnęło mnie straszne przeczucie, że on odjedzie i zostawi mnie samą. Że zostawi mnie, żebym zamarzła na śmierć. - Co zrobiłaś? - Powiedziałam mu, że skręciłam sobie kostkę, i nie zgodziłam się wysiąść z samochodu. Po kręgosłupie przebiegł mi dreszcz. Nie miałam wątpliwości, że podświadomy instynkt samozachowawczy powstrzymał Mindy przed jazdą na nartach i utrzymał ją przy życiu, żeby mogła opowiedzieć mi swoją historię, od której włosy stawały dęba. - Ale nigdy cię nie uderzył? - zapytałam. - Nie posiniaczył ani nie popchnął?

Mindy pokręciła głową. - Nie, nic w tym rodzaju. Jednakże miała na sobie sweter z golfem. I długimi rękawami. Znałam zasady przemocy domowej. Orientowałam się, jaki spryt wykazują brutale, pilnując, żeby nie było widać siniaków. I wiedziałam, jak trudno kobietom powiedzieć, że są bite. Myślą, że w jakiś sposób same sprowadziły na siebie tę tragedię, a mówienie o niej oznacza przyznanie się do części winy. - Musisz się ratować - powiedziałam cicho. - I to natychmiast zanim sprawy się pogorszą. Bo pogorszą się na pewno.

- Nie mogę. No wiesz, niedawno co skończyłam wysyłanie podziękowań za prezenty ślubne. - Pieprzyć prezenty. Nie pozwól, żeby stanęły ci na drodze... Zadzwonił telefon komórkowy Mindy. Wyłowiła go z kieszeni. - Cześć, kochanie - powiedziała nazbyt radośnie. - Tak. Wstąpiłam na szybki lunch. Zaraz będę w domu. - Zakończyła rozmowę i zwróciła się do mnie: Przepraszam, muszę iść. - Wyjęła z portfela banknot dwudziestodolarowy i rzuciła na stół obok swojej prawie nietkniętej sałatki. - Ciągnie za smycz - powiedziałam. - Każe ci wrócić na miejsce. TLR - Wiem, ale muszę lecieć. - Po tych słowach wyszła. Siedziałam jeszcze kilka minut, potem zapłaciłam rachunek i ruszyłam do domu. Kiedy wcześniej w to chmurne sobotnie przedpołudnie Mindy zadzwoniła, żeby pod wpływem impulsu zaprosić mnie na lunch, w garażu porządkowałam rzeczy Jimmy'ego. Było to zajęcie, które wciąż odkładałam. Początkowo dlatego, że sprawiało mi zbyt wielki ból, później nie miałam na nie sił. Ale teraz, trzy lata później, nadeszła odpowiednia pora. Latem zamierzałam podróżować, a to oznaczało, że muszę w garażu zrobić dość miejsca dla swojego lśniącego nowego garbusa. Teraz wszakże, przytłoczona opowieścią Mindy, wróciłam do swego zajęcia z ciężkim sercem. Jimmy kupił niewielki wymagający remontu dom na Capitol Hill pięć lat przed tym, zanim się poznaliśmy, i przystąpił do jego przebudowy. Odsłonił i odnowił piękne stare podłogi. Odmalował ściany i wszędzie zainstalował gzymsy. Zdemontował stare szafki i krany, po czym zastąpił je no-

woczesną armaturą i szafkami własnego projektu oraz wykonania. Kiedy się pobraliśmy, sprzedałam swoje mieszkanie w śródmieściu i przeprowadziłam się do niego. Teraz czekało mnie pozbycie się wszystkich jego stolarskich narzędzi, a także posortowanie ubrań. Rodzice wrócili do Seattle kilka miesięcy po pogrzebie. Mama uparła się, żeby powkładać wszystkie ubrania Jimmy'ego do pudeł, które ojciec przeniósł do garażu. „Bez tego nie ruszysz dalej", powiedziała. Oddałaby je od razu organizacji dobroczynnej, ale chciałam sama je posortować. I chciałam, naprawdę. Na samym wierzchu drugiego pudła trafiłam na plastikowy worek z frakiem, który Jimmy miał na sobie na naszym ślubie. Ten widok był nie do zniesienia. Załamałam się i rozpłakałam. Znowu. Potem jednak opanowałam się i wróciłam do pracy. Położyłam frak na stosie przeznaczonym dla organizacji dobroczynnej i sięgnęłam po następną rzecz. Wszystko, co robił James Drury, robił dobrze. Kiedy przeglądałam jego ubrania, w większości w workach z pralni, na nowo za nim tęskniłam. Dopiero kiedy odszedł, pojęłam, jak bardzo był troskliwy. Wykupił polisy ubezpieczeniowe, o istnieniu których nie miałam pojęcia. Dzięki jednej hipoteka została spłacona w całości, suma z kolejnej odłożona na czarną godzinę umożliwiała mi przejście na emeryturę w momencie, kiedy nabędę do niej prawo, i chroniła przed pracą w dłuższym okresie, niżbym chciała. I takiej właśnie stabilizacji pragnęłam też dla Mindy. Dotąd naprawdę wierzyTLR łam, że wreszcie znalazła kogoś, kto szczerze będzie ją kochał i da jej trwałe poczucie bezpieczeństwa. Kontrast pomiędzy moją sytuacją a sytuacją Mindy był

uderzający -i straszliwie smutny. Bardzo często przewidywania dotyczące jakiegoś zajęcia okazują się o wiele gorsze niż samo wykonanie go. Do szóstej po południu uporałam się z pracą, którą przez lata odkładałam w przekonaniu, że jest niewykonalna. Załadowałam do oporu pojemnik na śmieci i przygotowałam stos pękatych czarnych worków z rzeczami dla organizacji charytatywnej. Wystarczył jeden telefon do Dona Williamsa, nauczyciela zajęć praktycznych w liceum Franklina, bym uzyskała pełną podniecenia obietnicę, że wpadnie następnego dnia i zabierze wszystkie narzędzia, których chciałam się pozbyć. I właśnie wtedy, gdy odwieszałam słuchawkę,

przypomniałam sobie o broni. Nie Jimmy'ego, bo żadnej nie miał, ale Larry'ego Harshawa. Widziałam ją na ich przyjęciu zaręczynowym. Larry oprowadzał mnie po swoim przestronnym domu z widokiem na zatokę Elliota w Magnolii, jednej z najładniejszych starych dzielnic w Seattle. Weszliśmy do jego wykładanego boazerią gabinetu, gdzie w zamkniętej na klucz szklanej gablotce znajdowała się imponująca kolekcja broni. Na biurku miał ramkę, a w niej list uznania od Narodowego Stowarzyszenia Strzeleckiego w nagrodę za wieloletnie lojalne członkostwo. Na dole widniał skreślony pewną ręką podpis poprzedniego prezesa, Charltona Hestera we własnej osobie. Ale wówczas dopiero poznałam Larry'ego Harshawa. Był zaręczony z jedną z moich najlepszych przyjaciółek. Chciałam zrobić na nim dobre wrażenie, więc udałam, że jego kolekcja broni bardzo mnie interesuje. Później nie miałam okazji wrócić do gabinetu Larry'ego. Teraz jednak przypomniałam sobie złowrogą

obecność tych wszystkich strzelb. Prawdopodobieństwo, że istnieją też takie, których nie widziałam, napełniło mnie straszliwym lękiem. A co, jeśli...? Złapałam telefon i zadzwoniłam na komórkę Mindy. Nie odebrała, a ja nie zostawiłam wiadomości. Przez następne pół godziny krążyłam po domu, próbując podjąć jakąś decyzję. Powinnam zadzwonić na policję? I co im powiem? Ze się boję, że coś strasznego przydarzyło się mojej przyjaciółce - że mąż może zrobić jej krzywdę - a przecież nie miałam żadnego dowodu, że tak faktycznie jest? TLR Wreszcie, nie mogąc tak tego zostawić, wsiadłam do volkswa-gena i pojechałam do Mindy. Jak w wypadku wszystkich domów nad wodą na całym świecie, front służył wyłącznie do podziwiania widoku. Goście wchodzili przez tylne podwórko. Kiedy wysiadłam z samochodu, usłyszałam głosy dobiegające z otwartego garażu. Nie zamykając drzwi auta, stałam i słuchałam. - Daj spokój, Wes - mówiła Mindy. - Stać cię na więcej. Złap mnie nad łokciami i ściśnij z całej siły. Potrzebne nam siniaki, wyraźne siniaki. Potem walniesz mnie tutaj, dokładnie w usta. Na szczęście Larry tak samo jak ty jest leworęczny. Skuliłam się, słysząc głuchy odgłos ciała uderzającego w ciało, cios jednak nie zadowolił Mindy.

- Jeszcze raz - poleciła. - Musi polecieć krew. Usłyszałam odgłos następnego ciosu, a po nim męski głos powiedział: - Oj, cholera, teraz mam to na całej koszuli. - Mój Boże, Wes, nigdy bym nie pomyślała, że taki cholerny mięczak z cie-

bie. Dobrze, że to nie ty masz pociągnąć za spust. Ja dopilnuję, żeby mnóstwo mojej krwi znalazło się na koszuli Larry'ego. A teraz spadaj stąd. On za kilka minut wróci. Nie chcę, żebyś wtedy kręcił się w pobliżu. - Jesteś pewna, że to się uda? - Jasne, że się uda - odparła Mindy. - Jak tylko przyjdą gliny, poślę ich prosto do Francine. Po tym gównie, które jej dzisiaj wcisnęłam, nikt nie będzie miał wątpliwości, że to była samoobrona. Francine! Ja! To mnie wcisnęła gówno. Larry Harshaw nie przygotowywał się do zabicia Mindy. Było całkiem odwrotnie, a ja miałam być głównym świadkiem - świadkiem obrony. Przez kilka sekund stałam jak skamieniała, potem zmusiłam się do ruchu. Wskoczyłam do samochodu, zamknęłam drzwi, zapaliłam silnik i popędziłam w dół zbocza. Obawiając się, że Wes może mnie śledzić, skręciłam w podjazd między dwoma domami. Zaraz potem dodge ram, który wcześniej parkował koło garażu, z rykiem silnika zjechał ze zbocza. Przy skrzyżowaniu kierowca zatrzymał TLR się i spojrzał w obie strony. Wstrzymałam oddech, ale pewnie nie zobaczył, jaki samochód odjechał spod domu Mindy. A może wcale mnie nie widział. Po chwili, która wydawała mi się okropnie długa, skręcił i odjechał. Z miejsca, gdzie byłam, nie potrafiłam odczytać jego rejestracji i wcale nie miałam ochoty ruszać za nim, żeby się lepiej przyjrzeć. Już miałam zadzwonić na policję, kiedy ulicą nadjechał następny samochód, sygnalizując skręt w aleję. Serce mi się ścisnęło, kiedy pojęłam, że patrzę na reflektory cadillaca należącego do Larry'ego Harshawa. Natychmiast przekręciłam

kluczyk w stacyjce i wycofałam. Migając światłami, pojechałam za Larrym. Zatrzymał się w połowie zbocza i wysiadł. - Potrzebuje pani pomocy? - zawołał do mnie. - Coś się stało?

- Tak, coś strasznego - powiedziałam. - Jestem Francine, Francine Drury. Muszę z tobą porozmawiać, Larry. To ważne. - Chodźmy do domu - odparł. - Tam możemy porozmawiać. - Nie - rzuciłam zrozpaczona. - Nie możemy iść do domu. - Dlaczego nie? Co się dzieje? Coś się stało Mindy? Mój Boże, czy ona dobrze się czuje? - Musisz mnie wysłuchać, Larry. Mindy czuje się dobrze, ale ma kochanka. Zamierzają cię zabić i upozorować samoobronę. Przed chwilą słyszałam, jak o tym rozmawiali. - Zabić mnie? - zdumiał się Larry. - Żartujesz? Mindy mnie kocha i nie skrzywdziłaby muchy. To najbardziej dziwaczna rzecz, jaką słyszałem. Skąd ci przyszedł do głowy ten straszny pomysł? Piłaś, Francine, prawda? - Nic nie piłam. Stałam przy bramie. Słyszałam, jak rozmawiają w garażu, Mindy i mężczyzna imieniem Wes. - Wes Noonan, bez dwóch zdań - potwierdził Larry z przekonaniem. - Znam Wesa, to mój dobry przyjaciel. Jestem przekonany, że doszło do jakiegoś głupiego nieporozumienia. Chodź ze mną do domu, Francine. Pomówimy o tym, wypijemy szklaneczkę albo dwie i zdrowo się uśmiejemy, kiedy wreszcie wszystko sobie wyjaśnimy. TLR

- Nie słyszałeś, co powiedziałam? - nalegałam z rozpaczą. -Mindy chce cię zabić i nadać temu pozory obrony przed twoim atakiem. - Nic takiego nie zrobi - oznajmił Larry Harshaw. - Daj spokój, zaczyna padać. Nie mam najmniejszego zamiaru stać tutaj i moknąć. Idziesz ze mną czy nie? - Nie. Ale ty też nie idź, bardzo proszę. - Idę - powiedział. I tak zrobił. Wgramoliłam się do samochodu, złapałam komórkę i wystukałam numer alarmowy.

- Policja stanu Waszyngton - odezwał się głos. - O jaki nagły wypadek chodzi? - Nazywam się Francine Drury. Jestem w Magnolii, w Seattle. Ktoś zaraz zostanie zamordowany. Wciąż rozmawiałam przez telefon, podając adres Mindy, kiedy usłyszałam wyraźne „bang, bang" z broni palnej. Po krótkiej przerwie rozległ się trzeci strzał. - O mój Boże! - wykrzyknęłam do słuchawki. - Błagam, pośpieszcie się! Ona już to zrobiła! Zastrzeliła go! Przyślijcie też karetkę! Stałam oparta o swojego garbusa i cała się trzęsłam. Wkrótce minęły mnie dwa niebieskie wozy policyjne i karetka z włączonymi kogutami i syrenami. Nigdy nie czułam się bardziej bezużyteczna. Gdybym tylko potrafiła go przekonać, żeby mi uwierzył... Trzeci wóz policyjny zatrzymał się za mną. Wysiadł z niego umundurowany

policjant. - Pani Drury? - zapytał. - Czy to pani dzwoniła na numer alarmowy? - Tak - zdołałam wykrztusić. - Tak, to ja. - I wybuchnęłam płaczem. - To wszystko moja wina - wyjąkałam. - Usłyszałam, jak mówi, że go zabije. Próbowałam go ostrzec, ale nie chciał mnie słuchać, a teraz nie żyje. TLR Odezwała się jego krótkofalówka. Usłyszałam stłumiony głos, ale nie potrafiłam rozróżnić słów. - Proszę usiąść - powiedział policjant. - Przyniosę pani wody. Usiadłam. Byłam zbyt osłabiona, żeby się sprzeciwiać lub robić coś innego, niż mi kazano. Na ulicę wyszli mieszkańcy okolicznych domów, próbując się dowiedzieć, co jest powodem tego zamieszania. Niedługo potem karetka z rykiem pomknęła w dół zbocza. Gapie rozstąpili się, żeby zrobić jej miejsce. - Ofiarą jest mężczyzna - wyjaśnił policjant, podając mi butelkę wody. Z identyfikatora wynikało, że jest to sierżant Lowrey. - Postrzeliła go. Powierzchowna rana ramienia. Zabrali go do Harborview. Wyjdzie z tego.

- A Mindy? Co z nią? - zapytałam. Sierżant Lowrey wyjął mały notatnik. - Tak ma na imię? Mindy i jak dalej? - Mindy Harshaw. Co z nią? - odparłam. Lowrey pokręcił głową. - Kiedy nie poszło tak, jak się spodziewała, strzeliła do siebie. - To znaczy, że nie żyje? - wyjąkałam. - Umarła? Sierżant potaknął. - Obawiam się, że tak. Mam nadzieję, że nie była pani przyjaciółką.

- Myślałam, że jest - powiedziałam cicho, walcząc z nowym strumieniem łez. - Ale wygląda na to, że przestała nią być. TLR

Ian Rankin Czułe miejsce

Przez większość wieczorów Dennis Henshall zabierał pracę do domu. Choć nikt o tym nie wiedział. Uważał, że jego kolegów, strażników więziennych, i tak nic by to nie obeszło. Ich zdaniem Dennis był trochę dziwny, bo prawie cały dzień siedział w biurze i ślęczał nad korespondencją z linijką i żyletką pod ręką. Musiał uważać z tymi żyletkami: jedna z żelaznych reguł w jego pracy. Trzymać je pod kluczem, z dala od lepkich palców. Co rano otwierał szufladę w biurku i przeliczał żyletki, potem wyjmował jedną, zawsze tylko jedną. Kiedy się tępiła, zabierał ją do domu i wyrzucał do kuchennego kosza na odpadki. Szuflada w jego biurku przez resztę dnia pozostawała zamknięta na klucz, podobnie jak drzwi, chyba że był w pokoju. W czasie dwuminutowej przerwy na sikanie też zamykał drzwi na klucz, a żyletkę chował do zamkniętej szuflady. Nigdy za wiele ostrożności. TLR Szafka z dokumentami była zabezpieczona pionowym metalowym prętem łączącym uchwyty wszystkich czterech szuflad. Naczelnik podczas pierwszej wizyty nie skomentował tego dodatkowego środka ostrożności, choć przez całą

rozmowę z Dennisem nie mógł się powstrzymać od zerkania na wysoką zieloną szafę. Inni strażnicy uważali, że Dennis ukrywa tam magazyny porno i whiskey. Zamknięty w swoim biurze, w jednej ręce trzyma butelkę, drugą w rozporku. Nie próbował dementować teg o mitu, wręcz przeciwnie, całkiem przypadło mu do gustu to drugie życie, które dla niego wymyślono. W rzeczywistości szafa zawierała wyłącznie ułożoną alfabetycznie korespondencję: listy łączące osadzonych z przyjaciółmi i ukochanymi za murami. Zostały sklasyfikowane jako NDD: niemożliwe do doręczenia. List klasyfikowano jako NDD, jeśli zbyt wiele zdradzał

z życia więziennego albo zawierał groźby. Przekleństwa i treści seksualne były w porządku, choć autorzy raczej zachowywali wstrzemięźliwość, odkąd uświadomili sobie, że Dennis jako cenzor więzienny będzie pierwszym czytelnikiem. Na tym polegała jego praca i wykonywał ją sumiennie. Przykładał linijkę do wątpliwego zdania, po czym brał do ręki żyletkę. Wycięte fragmenty przechowywane były w szafie, przyklejone do arkusza papieru, na którym widniały napisane na maszynie komentarze: data, nazwisko osadzonego i powód usunięcia. Co rano czekała na niego świeża dostawa poczty, po południu sprawdzał listy wychodzące. Koperty miały znaczki i adresy, ale nie były zaklejone, najpierw zawartość musiał autoryzować Dennis. Otwierał przychodzącą pocztę drewnianym nożem do listów, który kupił w sklepie z rozmaitościami na Cockburn Street. Nóż pochodził z Afryki, rączka przypominała wydłużoną głowę. Także i on lądował w zamykanej szufladzie, kiedy Dennis wychodził z biura. Jego pokój nie zawsze pełnił taką funkcję. Den-

nis przypuszczał, że na początku było tutaj coś w rodzaju składziku. Pomieszczenie było niewielkie, wysoko na jednej ścianie znajdowały się dwa małe zakratowane okna. W kącie naprzeciw szafy z dokumentami były metalowe rury, poprzez które do pokoju przedostawały się hałasy z zewnątrz: zniekształcone głosy, ostre rozkazy, szczękanie i grzechotanie. Dennis ozdobił biuro dwoma plakatami. Jeden przedstawiał ponurą pustkę Glencoe, miejsca, w którym nigdy nie był, choć regularnie to sobie obiecywał, drugi - ujęcie wioski rybackiej w East Neuk z TLR portu. Dennis oba jednakowo lubił. Patrząc na nie, mógł przenieść się w dzikie góry albo nad morze, co zapewniało mu najszybsze z możliwych wytchnienie od dźwięków i zapachów więzienia w Edynburgu. Zapachy najgorsze były rano: otwierano niewietrzone cele, więźniowie wlekli się na śniadanie, drapiąc niemyte ciała i pierdząc. Dennis rzadko miewał kontakt - rzeczywisty kontakt - z tymi ludźmi, mimo to czuł, że ich zna. Znał dzięki listom, pełnym przy ciężkich zdań i błędów ortograficznych, a jednak elokwentnych, a czasami nawet wzruszających. „Przytul ode mnie dzieci... Staram się myśleć tylko o dobrych chwilach... Jak codziennie cię nie widzę, kawałek mnie odpada... Kiedy wyjdę, zaczniemy od nowa...".

Wyjście: mnóstwo listów dotyczyło tego magicznego dnia, gdy błędy przeszłości zostaną wymazane i możliwy będzie nowy początek. Nawet starzy recydywiści, którzy więcej czasu spędzali w więzieniu niż poza nim, przyrzekali, że nigdy więcej nie zbłądzą, że teraz wszystko będą robić jak trzeba. „Znowu nie będzie mnie na naszej rocznicy, Jean, ale zawsze jesteś w moich myślach...". Ma-

ła pociecha dla żon w rodzaju Jean, których dziesię-cio-, dwunastostronicowe listy opisywały codzienne troski życia bez męża i ojca. „Johnny schodzi na złą drogę, Tam. Lekarz mówi, że to pogarsza mój stan. Chłopak potrzebuje ojca, ale ja nic nie mogę poradzić, biorę tylko więcej tabletek". Jean i Tam: ich rozłąka stała się czymś w rodzaju opery mydlanej dla Dennisa. Pisywali do siebie co tydzień, mimo że Jean odwiedzała męża niemal równie często. Dennis obserwował gości, gdy przyjeżdżali, i usiłował identyfikować autorów listów. Przyglądał się im bacznie, gdy szli do tego lub innego stolika, i łączył osadzonego z korespondentem. Tam i Jean zawsze ściskali się za ręce, nigdy nie przytulali się ani nie całowali, sprawiając wrażenie niemal zakłopotanych z powodu mniej powściągliwego zachowania otaczających ich par. Dennis rzadko cenzurował ich listy, nawet w tych rzadkich wypadkach, gdy pojawiało się w nich coś podejrzanego. Jego samego żona opuściła przed dziesięciu laty. Wciąż na kominku miał kilka fotografii w ramkach. Na jednej trzymała go za rękę i uśmiechała się do obiektywu. Mógł oglądać telewizję, usadowiony w fotelu z puszką piwa, kiedy nagle jego wzrok wędrował ku temu zdjęTLR ciu. Podobnie jak Glencoe i port, ono też zabierało go w inne miejsce. Wstawał i szedł do jadalni, gdzie na stole zostawił rozłożone listy. Nie zabierał całej korespondencji do domu, tylko listy dotyczące związków, które go interesowały. Kupił faks, który działał też jako fotokopiarka - i był tańszy niż sama fotokopiarka, jak poinformował go sprzedawca. Wyjmował listy ze skórzanej torby i wsuwał do urządzenia. Następnego dnia rano oryginały wracały z nim do biura. Wiedział, że robi coś, czego nie powinien, wiedział, że naczelnik

rozgniewałby się, a w najlepszym razie cokolwiek zaniepokoił. Dennis jednak nie widział w swoim postępowaniu nic złego. Nikt poza nim nie przeczyta tych listów. Były wyłącznie dla niego. Jeden z niedawno osadzonych okazał się interesującym osobnikiem. Pisał kilka razy na dzień, najwyraźniej miał mnóstwo forsy na znaczki. Jego dziewczyna

imieniem Jemma była w ciąży, ale straciła dziecko. Tommy martwił się, że to przez niego, że szok wywołany jego uwięzieniem spowodował poronienie. Dennis jeszcze nie widział Tommy'ego, ale wiedział, że mógłby chłopakowi powiedzieć parę pocieszających słów. Nie zrobiłby tego. Nie zaangażowałby się. Inny osadzony, niejaki Morris, interesował Dennisa przez kilka minionych miesięcy. Morris pisał jeden, dwa listy na tydzień; były to gorące listy miłosne, każdy do innej kobiety. Pokazano mu Morrisa, gdy więźniowie stali w kolejce po śniadanie. Facet nie wyglądał jakoś wyjątkowo: chuderlawy, z krzywym uśmiechem. - Ktoś go odwiedza? - zapytał Dennis strażnika. - Żartujesz, co? Zaintrygowany Dennis tylko wzruszył ramionami. Kobiety, do których pisał Morris, mieszkały w mieście. Nie było powodu, żeby go nie odwiedziły. Jego adres i numer więzienny widniały na każdym liście. Potem naczelnik poprosił Dennisa, żeby wpadł do jego gabinetu. Poinformował go, że Morrisowi odebrano prawo do korespondencji. Okazało się, że drań wybierał nazwiska z książki telefonicznej i nieznajomym kobietom opisywał

szczegółowo swoje fantazje. TLR Strażnicy śmiali się z tego. - Po mojemu, jakby wysłał odpowiednio dużo tych listów, w końcu by mu się udało - wyjaśnił jeden. - Może już trafił w dziesiątkę. Niektóre kobiety mają słabość do zatwardziałych kryminalistów... Zatwardziali kryminaliści. W Królewskim Więzieniu w Edynburgu roiło się od nich, choć Dennis wiedział, kto gra pierwsze skrzypce: Paul Blaine. Blaine był o klasę wyżej od bandytów i ćpunów, których obecność nauczył się ignorować. Kiedy szedł korytarzem więziennym, miało się wrażenie, że otacza go jakieś niewidzialne pole siłowe, tak że bez jego zgody nikt nie mógł podejść do niego bliżej niż na kilka kroków. Miał „porucznika" nazwiskiem Chippy Chalmers, którego przyczajona obecność przypominała o istnieniu tego pola siłowe-

go. Co nie znaczy, że ktokolwiek potrzebował takiego przypomnienia. Blaine miał metr dziewięćdziesiąt wzrostu, barczyste ramiona i zaciśnięte dłonie. Wszystko, co robił, robił wolno, z rozmysłem. Nie tkwił tu po to, żeby narobić sobie wrogów wśród towarzyszy niedoli czy strażników. Chciał odsiedzieć wyrok i wyjść na wolność, gdzie czekało na niego imperium. Niezależnie od tego, w chwili, gdy przekroczył próg więzienia, został naturalnym przywódcą osadzonych. Gangi i frakcje z szacunkiem chodziły koło niego na paluszkach. Dostał sześć lat, bo w końcu przyłapano go na uchylaniu się od płacenia podatków, oszustwach i defraudacji; przypuszczalnie wyjdzie za jakieś trzy lata, kilka miesięcy miał już za sobą. W czasie pobytu w więzieniu trochę schudł, ale dzięki temu wyglądał lepiej, i to pomimo szarej barwy twarzy - wszy-

scy osadzeni nabierali takiego kredowego wyglądu, nazywali go „więzienną opalenizną". Kiedy Blaine^ odwiedziła żona, w holu zgromadziło się więcej niż zwykle strażników, nie dlatego że coś miało się wydarzyć, ale dlatego że Blaine dobrze się ożenił. - Okropnie dobrze - jeden ze strażników szepnął do Dennisa, mrugając porozumiewawczo. Na imię miała Selina. Dwudziestodziewięcioletnia, była o dziesięć lat młodsza od męża. Kiedy strażnicy rozmawiali o niej przy śniadaniu, Dennis musiał zamknąć usta na kłódkę. Chodziło o to, że wiedział o niej więcej niż oni. TLR Wiedział prawie wszystko. Mieszkała w Bearsden, na snobistycznym przedmieściu Glasgow, odwiedzała męża nie co tydzień, tylko co dwa tygodnie, chociaż odległość wynosiła niecałe siedemdziesiąt kilometrów. Ale pisała listy, cztery albo pięć na jeden od niego. A to, co pisała... „Brakuje mi Ciebie, Twojego twardego jak kamień fiuta. Kocham Cię do szaleństwa! Sama zostałam, Paul, i teraz albo leżę bezsennie, albo próbuję jakoś sobie pomóc. Gdybyś tu był, ujeżdżałabym Cię do rana...". Akapity w tym stylu przeplatały się z plotkami i aktualnościami: „A teraz Al kupił sobie eleganckiego rovera. Czeka, aż Mary do niego wróci".

Te strzępy informacji przemawiały do Dennisa z taką samą siłą jak bardziej osobiste wynurzenia, bo dawały mu wrażenie, że ma wgląd w życie Seliny. Do jednego z wcześniejszych listów dołączyła zrobione polaroidem zdjęcie, na któ-

rym stała w krótkiej spódniczce i obcisłej bluzeczce na ramiączkach, przekrzywiając głowę i trzymając ręce na biodrach. Później były następne zdjęcia. Dennis próbował je kopiować, ale nie pasowały do jego urządzenia, poszedł więc do punktu ksero. Kopie były ziarniste, dalekie od ideału, mimo to znalazły się w jego kolekcji. „Wczoraj w nocy próbowałam się zadowolić, ale to nie było to samo. Bo jak mogło? Obok na poduszce leżało Twoje zdjęcie, marna namiastka rzeczywistości. Mam nadzieję, że fotki, które posyłam, poprawiają Ci nastrój. Poza tym niewiele się dzieje. Pytasz o Mary. Fred wyjechał, więc sama zaraz nagadam Alowi: lepiej alkohol zlikwidować, łatwizna, a Mary posłać na leczenie". Przy innych okazjach pisała, jak trudno jest jej związać koniec z końcem. Nie znalazła jeszcze pracy, ale wciąż szuka. Dennis trochę pogrzebał i trafił w gazetach na informacje, że „policja nie zdołała jeszcze zlokalizować zaginionych milionów Blaine'a". Milionów? Więc czemu Selina narzeka? Dennis poprosił strażnika, żeby dał mu znać, kiedy Selina pojawi się w więzieniu. Wchodząc do holu, był podenerwowany, choć nie miał pojęcia dlaczego. Była tam, siedziała plecami do niego z nogą założoną na nogę, w spódniczce odkrywającej uda i opalone, muskularne łydki. Na obcisły biały podkoszulek narzuTLR ciła różowy kaszmirowy sweterek. Jasne włosy, bardzo gęste, spadały jej na jedno ramię. - Niezła, co? - wyszczerzył zęby strażnik. Dennis miał ochotę odpowiedzieć, że lepsza niż na zdjęciach, ale zauważył, że Blaine mu się przygląda. Odwrócił wzrok w chwili, kiedy Selina się obejrzała,

by sprawdzić, co oderwało uwagę męża od niej. Dennis pobiegł do swojego biura. Ale kilka dni później, idąc korytarzem, zobaczył zbliżających się Blaine'a i Chalmersa. - Śliczna, prawda? - zapytał Blaine. - O co chodzi?

- Dobrze pan wie. - Blaine zatrzymał się przed Dennisem i zmierzył go wzrokiem od stóp do głów. - Chyba powinienem panu podziękować. - Za co? Wzruszenie ramion. - Wiem, jacy bywają klawisze. Niektórzy zatrzymaliby zdjęcia dla siebie... Krótka przerwa. - Mówiono mi, że jest pan człowiekiem spokojnym, panie Henshall. To dobrze. Szanuję to. Te listy... nikt inny poza panem ich nie czyta? Dennis zdołał pokręcić głową, wpatrując się w Blaine'a. - To dobrze - powtórzył gangster. Po czym odszedł z Chalmersem, który maszerował pół kroku za nim i rzucił w kierunku Dennisa złowrogie spojrzenie.

Dalsze poszukiwania: Blaine miewał kłopoty od czasów szkolnych. W wieku szesnastu lat był przywódcą gangu terroryzującego betonowe przedmieścia Glasgow. Odsiadka za zadźganie nożem rywala, później uniknięcie o włos tego samego losu za udział w morderstwie syna innego gangstera. Wtedy już zmądrzał, zaczął budować pole siłowe. Miał cały oddział „żołnierzy", którzy gotowi byli odsiedzieć wyrok za niego. Jego pozycja się umacniała, nie musiał już oka-

TLR leczać ani grozić: inni robili to w jego imieniu, on natomiast w markowym garniturze codziennie szedł do biura, gdzie prowadził firmę taksówkarską, ochroniarską i kilkanaście innych przedsiębiorstw. Selina pojawiła się na scenie jako jego recepcjonistka, później sekretarka, która dostała awans na osobistą asystentkę, nim poślubiła go w obecności orszaku wyglądającego jak żywcem wzięty z „Ojca chrzestnego". Nie była jednak głupią blondynką, pochodziła z dobrej rodziny, studiowała w college'u. Im dłużej Dennis się nad nią zastanawiał, tym trudniej mu było myśleć o niej jako „zakochanej do szaleństwa". To też musi być poza. Chciała, by Blaine pozostawał uległy, karmiła go fantazjami. Dlaczego? Jeden z tabloidów sugerował odpowiedź: „Czy to możliwe, że dzięki rewelacyjnemu połączeniu intelektu i urody, a także otrzymanym w przeszłości wskazówkom od mistrza manipulacji, tej dziewczynie

gangstera uda się przetrwać całą strzelaninę i nie dać się złapać w krzyżowy ogień?". Siedząc przy stole w jadalni, Dennis zastanawiał się nad taką ewentualnością, potem znowu oglądał jej fotografie. Jedzenie mu stygło, telewizor milczał, a on czytał jej listy ułożone w porządku chronologicznym... widział ją oczyma wyobraźni, opalone nogi, włosy sczesane na jedno ucho. Czyste, niewinne oczy, twarz, która przyciągała spojrzenie absolutnie wszystkich wokoło. Intelekt i uroda. Postawisz ją obok męża, to otrzymasz Piękną i Bestię. Dennis zmusił się, by zjeść ścinający się befsztyk, i czekał na weekend.

W sobotę rano zaparkował samochód przy krawężniku naprzeciwko jej domu.

Spodziewał się czegoś lepszego. Gazety pisały o „dworze", w rzeczywistości jednak był to zwykły piętrowy dom, pochodzący przypuszczalnie z lat sześćdziesiątych dwudziestego wieku. Frontowy ogródek wyłożono kostką, dzięki czemu powstało kilka miejsc do parkowania. Obok sportowego srebrnego mercedesa stał większy samochód, nakryty brezentem. Den-nis domyślił się, że należał do Blaine'a, czekał na jego powrót z więzienia. Za zasłoniętymi firankami oknami nie było śladu życia. Dennis spojrzał na zegarek: dochodziła dziesiąta. Przypuszczał, że w weekendy Selina śpi długo, jak większość ludzi. Sam Dennis zawsze budził się przed świtem i nigdy jakoś nie potrafił ponownie zasnąć. Dzisiaj rano TLR poszedł do kawiarni koło domu; czytał gazetę i herbatą popijał grzankę z dżemem. Teraz znowu chciało mu się pić; pomyślał, że trzeba było zabrać termos, może kilka kanapek i jakąś lekturę. Jego samochód nie był jedyny na ulicy, ale Dennis wiedział, że ludzie zwrócą na niego uwagę, jeśli będzie tu tkwił przez cały poranek. Z drugiej strony może byli do tego przyzwyczajeni z powodu dziennikarzy i w ogóle. Szukając jakiegoś zajęcia, włączył radio. Wypróbował osiem albo dziewięć stacji na falach średnich i ultrakrótkich, nim zdecydował się na taką, która nadawała sporo muzyki klasycznej, a pomiędzy utworami mało było gadania. Przed domem zatrzymał się samochód, klakson zabuczał trzy razy. Było to stare volvo z blaknącym lakierem. Wysiadł z niego mężczyzna średniego wzrostu i budowy, z gładko ulizanymi włosami. Miał na sobie golf, czarne dżinsy i płaszcz z czarnej

skóry. A także okulary przeciwsłoneczne, choć niebo było szare jak popiół. Opa-

leniznę zawdzięczał pewnie jednemu z solariów w mieście. Pchnięciem otworzył furtkę, podszedł do drzwi wejściowych i uderzył w nie pięścią. Z ust sterczało mu coś, co Dennis wziął za wykałaczkę. Selina miała na sobie dżinsową kurtkę wyszywaną cekinami o obcisłe białe spodnie. Cmoknęła gościa w policzek i wywinęła się mu, kiedy próbował objąć ją w pasie. Wyglądała oszałamiająco; Dennis uświadomił sobie, że na moment przestał oddychać. Usiłując nie ściskać nazbyt kurczowo kierownicy, otworzył okno, żeby usłyszeć, co tych dwoje mówi, kiedy idą ku zaparkowanemu samochodowi. Mężczyzna nachylił się ku Selinie i szepnął jej coś do ucha. Uderzyła go w ramię. - Fred! - pisnęła. Mężczyzna imieniem Fred parsknął i uśmiechnął się do siebie. Selina patrzyła na jego samochód i kręciła głową. - Weźmiemy merca. - A co jest nie tak z moim samochodem? - Wygląda okropnie, Fred. Jak zabierasz dziewczynę na zakupy, potrzebujesz bardziej eleganckiego wozu. Wróciła do domu po kluczyki, Fred tymczasem otworzył bramę. Wsiedli do TLR mercedesa. Dennis nie próbował się nawet ukrywać. Może po części chciał, żeby go zobaczyła, żeby wiedziała, że ma wielbiciela. Ale ona zachowywała się, jakby był niewidzialny, i rozmawiała z Fredem. Fred? „Fred wyjechał, więc chyba sama zaraz nagadam Alowi...". Fred jednak nig-

dzie nie wyjechał, był tutaj. Dlaczego kłamała? Może nie chciała, żeby mąż coś podejrzewał. - Niegrzeczna dziewczynka - mruknął pod nosem Dennis, jadąc za małym srebrnym wozem. Selina prowadziła jak demon, choć strumień samochodów płynący do miasta posuwał się wolno: wszyscy ci sobotni kierowcy, jadący na zakupy. Dennis nie

miał problemów z utrzymaniem mercedesa w zasięgu wzroku. Skręcił za nim na parking przy jednym z centrów handlowych za Suachięhall Street. Selina poczekała na poziomie trzecim, aż jakaś kobieta opuści ostatnie wolne miejsce. Dennis zaryzykował i pojechał na następny poziom, gdzie miejsc było mnóstwo. Zamknął samochód i wrócił na rampę w chwili, gdy Selina i Fred kierowali się do centrum. Zachowywali się jak para: Selina przymierzała najrozmaitsze stroje, Fred kiwał głową albo wzruszał ramionami, po godzinie zdradzając irytację i znużenie. Z centrum przeszli do salonów firmowych po drugiej stronie George Square. Teraz Selina niosła trzy torby, Fred cztery. Wcześniej próbowała go namówić na kurtkę z brązowego zamszu, ale jej się nie udało. Jak dotąd, wszystko kupiła ona; Dennis zauważył, że płaciła sama. Według jego oceny wydała kilkaset funtów, odliczonych ze zwitków banknotów, które miała w kieszeniach kurtki. To tyle o jej narzekaniach w listach do Blaine'a, że nie ma pieniędzy. Na lunch poszli do małej włoskiej knajpki. Dennis uznał, że czas na przerwę. Pobiegł do pubu, żeby skorzystać z toalety, potem wpadł do sklepu po kanapkę i butelkę wody oraz wczesne wydanie popołudniówki.

- Co ja wyprawiam, do diabła? - zapytał sam siebie, odwija-jąc kanapkę. Zaraz jednak się uśmiechnął, ponieważ doskonale się bawił. Prawdę mówiąc, nie pamiętał, kiedy ostatnio tak świetnie spędził sobotę. Kiedy para wyszła z restauTLR racji, wyglądało na to, że Fred odświeżył się więcej niż jednym kieliszkiem wina. Obejmował Selinę za ramiona, dopóki nie upuścił części zakupów, potem skupił się na ich niesieniu. Wrócili do centrum handlowego. Dennis jechał za mercedesem; dość szybko pojął, że kierują się do Bearsden, co oznacza, że wyprawa dobiega końca. Mercedes stał już na podjeździe, kiedy mijał dom. Spojrzał w lewo i z niejakim przestrachem zobaczył, że Selina, zamykając drzwi od strony kierowcy, patrzy za nim. Zmrużyła oczy, jakby usiłowała gdzieś go umiejscowić, potem odwróciła się i pomogła zawianemu Fredowi wejść do domu.

Sekretarka naczelnika więzienia, pani Beeton, nie robiła najmniejszych trudności, kiedy Dennis wyjaśnił, dlaczego zależy mu na tych dokumentach.

- W ostatnich listach pojawiła się wzmianka o niejakim Fredzie. Chcę sprawdzić, czy jest to ktoś, o kim powinniśmy wiedzieć więcej. Dla pani Beeton był to wystarczający powód, żeby wyjąć i wręczyć mu teczkę Paula Blaine'a. Dennis podziękował, wrócił do swojego gabinetu i zamknął za sobą drzwi na klucz. Teczka była pękata, zbyt obszerna, by mógł ją skserować, dlatego usiadł i zabrał się do lektury. Freda odnalazł niemal od razu: Frédérick Hart, teoretycznie szef przedsiębiorstwa taksówkowego, które w rzeczywistości należało do Blaine'a. Hart miał kłopoty z prawem z powodu zastraszania konku-

rencji i walki o miejsca postojowe oraz trasy. Skazany, ale nie uwięziony. Nigdzie nie było wzmianki o żadnej Mary, ale Dennis odkrył to, na czym mu zależało, w wycinkach prasowych. Fred był żonaty i miał czworo nastoletnich dzieci. Mieszkał w dawnej kamienicy kwaterunkowej, otoczonej wysokim murem. W teczce znajdowało się nawet ziarniste zdjęcie; sporo młodszy, opuszczał gmach sądu z gniewną miną. - Cześć, Fred - szepnął Dennis. Kiedy nadszedł następny list od Seliny, Dennisowi serce waliło tak, jakby przeznaczony był dla niego, a nie jej męża. Powąchał kopertę, dokładnie przyjrzał się wypisanemu ręcznie adresowi, powoli otworzył. W środku znajdowała się pojedyncza złożona kartka, zapełniona z obu stron. Zaczął czytać. „Bez Ciebie trochę tu samotnie. Mary wpada czasami i chodzimy razem na TLR zakupy". Kłamczyni. „Całe dnie spędzam w domu, nie wystawiam nosa za próg, więc wiem, jak to jest, kiedy cię wsadzą". A Dennis pomyślał, że wie, kto jej wsadza. Co wieczór wybierał się na przejażdżkę do Bearsden. Czasami parkował kilka ulic dalej i udawał, że jest mieszkańcem, który wybrał się na przechadzkę; mijając jej dom, przystawał, by sprawdzić czas na zegarku, zawiązać sznurowadło albo na niby porozmawiać przez komórkę. Jeśli pogoda nie była kiepska, siedział w samochodzie albo jeździł w kółko. Poznał dobrze jej dom, rozpoznawał nawet kilkoro sąsiadów. A oni poznawali jego, w każdym razie jego twarz nie była im obca, co oznaczało, że przestał budzić podejrzenia. Może przypuszczali, że nie-

dawno się wprowadził. Witali go skinieniem głowy, uśmiechami, czasami zamieniali kilka słów. A potem pewnego wieczoru wjechał na jej ulicę i zobaczył znak „Na sprzedaż". Jego pierwszą myślą było: mógłbym go kupić! Kupić i mieszkać blisko niej! Po chwili jednak zauważył, że tablica znajduje się na podjeździe Seliny. Czy Blaine o tym wie? Dennis sądził, że nie; w listach nie pojawiła się żadna wzmianka o sprzedaży. Oczywiście mogli omówić to w czasie jej wizyt, miał jednak wrażenie, że to kolejna sprawa utrzymywana w tajemnicy przed mężem. Ale dlaczego sprzedawała dom? Czy to znaczyło, że faktycznie miała kłopoty finansowe? Jeśli tak, to skąd te kieszenie wypchane gotówką? Dennis zahamował przy krawężniku i zanotował numer telefoniczny umieszczony na znaku. Zadzwonił tam, ale odpowiedziała mu automatyczna sekretarka, informując, że kancelaria otwarta jest od dziewiątej rano. Następnego dnia zadzwonił o dziewiątej i wyjaśnił, że interesuje go ten dom. - Czy właścicielowi zależy na szybkiej transakcji, jak pani sądzi? - zapytał. - Co pan przez to rozumie? - Zastanawiałem się, czy można by negocjować cenę, gdyby ktoś złożył poważną ofertę. - Cena jest stała, proszę pana. - To zwykle oznacza, że właścicielom zależy na szybkiej sprzedaży. TLR - Och, ten dom znajdzie nabywcę. Proponuję, żeby pan umówił się w tym tygodniu na oglądanie. - Oglądanie? - Dennis przygryzł dolną wargę. - Może to dobry pomysł.

- Dzisiaj wieczorem zwolnił się termin, jeśli to panu odpowiada. - Dzisiaj? - O ósmej wieczorem. Dennis zawahał się. - Ósma wieczorem - powtórzył. - Doskonale. A pańska godność... Przełknął ślinę. - Denny. Nazywam się Frank Denny.

- Mogłabym prosić o numer kontaktowy, panie Denny? Dennis pocił się obficie. Podał numer swojej komórki. - Świetnie - powiedziała kobieta. - Oprowadzi pana pan Ap-pleby. - Appleby? - powtórzył Dennis. - Pracuje dla nas - wyjaśniła kobieta. - Więc właściciela przy tym nie będzie? - zapytał Dennis, nieco się odprężając. - Niektórzy właściciele wolą, jeśli tak to się odbywa. - Dobrze... odpowiada mi. O ósmej w takim razie. - Do widzenia, panie Denny. - Dziękuję za pomoc... Resztę dnia spędził w oszołomieniu. Podejmując ostateczny wysiłek, by rozjaśnić myśli, poszedł na spacer po więzieniu, najpierw po dziedzińcu, później przez korytarze. Niektórzy więźniowie go znali, nie zawsze był cenzorem. Przez pewien okres pracował jako klawisz: na zmiany i w weekendy, zmuszony do życia pośród odoru kibli i kuchni. Niektórzy koledzy uważali, że był głupi, przyjmując zwolnione stanowisko cenzora - wiązało się z brakiem nadgodzin.

TLR - Mnie odpowiada - mówił wtedy. Naczelnik wyraził zgodę. Teraz jednak Dennis zaczynał mieć pewne obiekcje. Wciąż oszołomiony, wchodził po metalowych schodach na wyższy poziom... wiedział, dokąd zmierza, ale nie potrafił się powstrzymać. Chalmers opierał swój pokaźny ciężar o zmytą do białości ceglaną ścianę, pilnując otwartych obok drzwi. W środku celi Blaine leżał na pryczy z rękami splecionymi pod głową. - Jak się pan miewa, panie Henshall? - zawołał. Dennis zorientował się, że przystanął w progu. Skrzyżował ręce na piersi, jakby miał jakiś powód do odwiedzenia Blaine'a. - Dobrze. A ty? - Szczerze mówiąc, nie czuję się najlepiej. - Blaine jedną ręką poklepał się po klatce piersiowej. - Stara pompka nie jest już taka jak dawniej. Ale czyja jest? -

dodał wesoło. Dennis z trudem zachował powagę. - To musi być miłe, kończy pan zmianę, wychodzi stąd. Do pubu na kufelek... a może prosto do domu, gdzie czeka miła, rozgrzana żonka? - Blaine urwał. - Przepraszam, zapomniałem. Żona pana opuściła, prawda? Dla innego? Dennis nie odpowiedział, zamiast tego zadał pytanie: - A co u twojej żony? - U Seliny? To prawdziwy ideał. Ale pan czyta jej listy... wie pan, co porabia. - Nie odwiedza cię tak często, jak by mogła. - A po co? Wolę, żeby tu nie przychodziła. To miejsca przywiera do człowieka. Zauważył pan, że kiedy wieczorem wraca pan do domu, wciąż czuje pan odór

w nozdrzach? Chciałby pan, żeby kobieta, którą pan kocha, przychodziła w takie miejsce? - Położył głowę na poduszce i utkwił wzrok w suficie. - Selina najbardziej lubi siedzieć w domu i rozwiązywać zagadki. W czasopismach pełno tego. Krzyżówki... to lubi. - Naprawdę? - Dennis siłą powstrzymał uśmiech, wyobrażając sobie Selinę w tej roli. - Jakże się one nazywają... akrobacje? - Lubi akrobacje? - Dennis szedł o zakład, że tak. Blaine pokręcił głową. TLR - Jakiś podobny wyraz. Złota dziewczyna, niech pan zapamięta moje słowa. - Na pewno. - A pan, panie Henshall? Trochę czasu minęło, odkąd żona dała od pana nogę. Są jakieś kobiety w pana życiu? - To nie twój interes. Blaine zarechotał. - Nie spotkałem jeszcze faceta, który nie czułby do niej słabości - zawołał, kiedy Dennis się odwrócił. Dennis pomyślał: „Założę się, że nie". Może był nie tylko Fred. Może inni też zabierali ją na zakupy. A może wydawała łup męża bez jego wiedzy. Teraz zamierzała uciec i zabrać resztę ze sobą. Dennis coś sobie uświadomił: miał nad nią

władzę, wiedział o sprawach, które wolałaby ukryć przed Blaine'em. Miał też władzę nad Fredem, skoro o tym mowa. Ta myśl rozgrzewała go do końca spaceru.

- Pan Denny?

- Tak, to ja - odparł Dennis. - A pan to pan Appleby? - Proszę wejść. Appleby był niskim, otyłym mężczyzną pod siedemdziesiątkę, modnie ubranym i rzeczowym. Poprosił Dennisa, by wpisał swoje nazwisko na listę leżącą na stoliku w wąskim holu, po czym zapytał, czy zależy mu na planie domu. Dennis odpowiedział twierdząco i otrzymał drukowany folder: cztery strony kolorowych fotosów, którym towarzyszyły informacje dotyczące wyposażenia oraz działki. - Mam pana oprowadzić czy woli pan sam się rozejrzeć? - Dam sobie radę - powiedział Dennis. - W razie jakichkolwiek pytań znajdzie mnie pan tutaj. Appleby usiadł na krześle, a Dennis udał, że studiuje folder. Skierował się do salonu, tam sprawdził, czy widać go z holu, potem się rozejrzał. Meble wyglądały na nowe, ale były dość tandentne: jaskrawopomarańczowa TLR sofa, ogromny telewizor i jeszcze większy barek. Gazety i czasopisma leżały upchnięte na regaliku, Dennis zauważył, że są pomiędzy nimi magazyny z rozrywkami umysłowymi, więc może Blaine mówił jednak prawdę. Nigdzie nie było fotografii ani pamiątek z zagranicznych wakacji. Mieszanina ozdób, sprawiających wrażenie zakupionych hurtem w jednym z większych i modniejszych sklepów: wąskie wazony, przyciski do papieru, świeczniki. Dennis wrócił do holu, uśmiechnął się do Appleby'ego i ruszył do kuchni. Zburzono w niej ścianę, tak więc obecnie szklane drzwi prowadziły do jadalni, z której przez taras wy-

chodziło się do ogrodu na tyłach. „Wyposażenie kuchni od Nijinsky'ego", informował folder. Jak wynikało z notki, wszystkie urządzenia, zasłony i chodniki także były na sprzedaż. Dokądkolwiek wybierała się Selina, nie zamierzała niczego zabierać ze sobą.

Z dwóch ostatnich pokoi na dole jeden był zagraconą garderobą z WC, drugi, opisany jako „sypialnia nr 4" — magazynem pełnym kartonowych pudeł i wieszaków z damskimi strojami. Dennis przesunął dłonią po sukience, pocierając palcami materiał. Uniósł go do nosa, wyczuwając słaby zapach perfum. Na piętrze znajdowały się trzy sypialnie, główna, którą „projektował Ballard", największa ze wszystkich i jedyna używana w tej funkcji. Dennis otwierał szuflady, dotykał jej ubrań. Odsunął drzwi szafy, upajał się widokiem najrozmaitszych sukien, spódnic i bluzek. Naturalnie były tu także ubrania Blaine'a: kilka garniturów wyglądających na kosztowne, koszule w paski ze spinkami w mankietach. Dennis zastanawiał się, czy Selina przed wyjazdem gdzieś je wyrzuci. W pozostałych sypialniach mieściły się gabinety „pani" i „pana". W jego stały regały z książkami, głównie kryminałami i powieściami wojennymi oraz biografiami sportowców, biurko zarzucone dokumentami oraz kącik muzyczny z płytami Glena Campbella, Tony'ego Bennetta i innych. Gabinet Seliny był zupełnie inny. Denis znowu zauważył magazyny z rozrywkami umysłowymi, ale wszystkie starannie poukładane. W jednym kącie stała maszyna dziewiarska, w drugim fotel na biegunach. Dennis wyjął z półki album z fotografiami i zaczął go kartkować, zatrzymując się na zdjęciach z plaży:

Selina w różowym bikini uśmiecha się zalotnie do obiektywu. Dennis wyjrzał na TLR korytarz, usłyszał, że Appleby tłumi kichanie, po czym wziął jedno ze zdjęć i schował do kieszeni. Schodząc na dół, znowu przeglądał broszurę. - Cudowny dom dla rodziny - oznajmił Appleby. - Ma pan rację. - I ustalona cena. Musi się pan pośpieszyć. Stawiam funta przeciwko pensowi, że jutro o czwartej już będzie sprzedany. - Tak pan myśli? - Funt przeciwko pensowi.

- Cóż, prześpię się z tym - powiedział Dennis; uświadomił sobie, że dłoń opiera o kieszeń kurtki. - Proszę tak zrobić, panie Denny - odparł jego przewodnik, otwierając przed nim drzwi. Następnego dnia Dennis obudził się otoczony przez Selinę. Wieczorem zaszedł do punktu z kolorową kserokopiarką. Postanowił sobie nie żałować: zrobił dwadzieścia odbitek. Nie ulegało wątpliwości, że właściciel chce go zapytać o zdjęcie i liczbę, ale facet wiedział, że lepiej ugryźć się w język. Jej zdjęcia leżały na łóżku, na sofie, na stole w jadalni. Jedno było nawet na podłodze w holu, gdzie je zgubił. Oryginał wziął ze sobą do pracy i zamknął w biurku. Po południu w porze odwiedzin ktoś zapukał do jego drzwi. Kiedy je otworzył, zobaczył strażnika, który stał ze skrzyżowanymi na piersiach rękami.

- Idziesz rzucić okiem? - Jak rozumiem, pani Blaine jest w budynku - skomentował Dennis. Zdołał zachować spokojny ton, choć serce mu waliło. Strażnik rozpostarł ręce. - Czas na przedstawienie - powiedział, szczerząc zęby. TLR Ale ku zaskoczeniu Dennisa Selina nie była sama. Towarzyszył jej Fred. Oboje siedzieli naprzeciwko Blaine'a, przy czym mówiła głównie ona. Dennis czuł wstręt i podziw. Chcesz opuścić męża i na ostatnie widzenie z nim przychodzisz z facetem, który grzeje ci łóżko. Ale Selina prowadziła ryzykowną grę. Blaine wpadnie w furię, kiedy się dowie, a ma mnóstwo przyjaciół na wolności. Dennis wątpił, by chciał skrzywdzić żonę, wszystko wskazywało na to, że bardzo ją kochał. Za to Fred... Fred to była inna para kaloszy. Zabić go to za mało. A mimo to siedział tutaj z ręką swobodnie przerzuconą przez oparcie krzesła, wyluzowa-ny i odprężony. Składa wizytę dawnemu pracodawcy, kumplowi, kiwa głową, kiedy Blaine raczy się do niego odezwać, zachowuje wystarczający dystans pomiędzy Seliną a sobą, tak że Blaine niczego nie potrafi wyczytać z języka ciała. Może Fred opowiada o swym niedawnym rzekomym wyjeździe.

Dennis uświadomił sobie, że nienawidzi Freda, choć w gruncie rzeczy wcale go nie zna. Nienawidzi za to, kim i czym jest, za fakt, że facet bez wątpienia sporo zarabia, a mimo to jeździ gru-chotem. Nienawidzi za sposób, w jaki obejmował Selinę wtedy, w Glasgow. Nienawidzi za to, że tamten ma więcej forsy i przypuszczalnie więcej kobiet, niż Dennis kiedykolwiek będzie miał.

Do diabła, co Selina wyprawia, marnując się dla niego? To nie miało sensu. Chyba że... chyba że potrzebuje kogoś, kto weźmie na siebie winę po jej ucieczce, kogoś, na kim Blaine będzie mógł wyładować swój gniew. Dennis pozwolił sobie na uśmiech. Czyżby była aż tak wyrachowana i sprytna? Nie wątpił w to ani przez sekundę. Tak, bawiła się z Fredem, tak samo jak bawiła się ze swoim zapuszkowanym mężem. Prawdziwy majstersztyk. Nie wzięła pod uwagę jednego: Dennisa, który był przekonany, że teraz wie już wszystko. Uświadomił sobie, że oczy zaszły mu mgłą. Kiedy jego wzrok znowu nabrał ostrości, zobaczył że Selina odwróciła się w jego stronę. Zmrużyła oczy i nieznacznie się uśmiechnęła. - Dla którego z nas to było? - zapytał stojący obok Dennisa strażnik. Dennis nie musiał się zastanawiać. Selina go poznała może nawet umiejscowiła jako faceta, którego widziała przejeżdżającego obok jej domu. Powiedziała coś do męża, a Fred obrzucił strażników nienawistym spojrzeniem. - Oooch, ale się boję - mruknął ktoś za Dennisem i zarechotał. Ale to nie na TLR niego patrzył Fred, tylko na Dennisa. Sam Blaine nie odrywał wzroku od stolika i wolno kiwał głową. Powiedział parę słów do żony, która bez słowa potaknęła. Kiedy czas odwiedzin dobiegł końca, objęła Blaine'a z większym uczuciem niż zwykle. „Pocałunek dla skazańca", pomyślał Dennis. Pomachała nawet do męża, odchodząc przy akompaniamencie stuku wysokich obcasów. Posłała mu całusa, podczas gdy Fred obrzucił wzrokiem salę, przyglądając się innym obecnym tu kobietom. Na koniec wzruszył ramionami, jakby zadowolony, że wychodzi z najbardziej szykowną.

Dennis wrócił do biura i zadzwonił. - Przykro mi, ale się pan spóźnił - usłyszał. - Ta posiadłość została sprzedana dzisiaj rano.

Dennis odłożył słuchawkę. Selina ruszyła w drogę... być może nigdy więcej jej nie zobaczy. I nic na to nie poradzi. A może jednak. Pół godziny później wyszedł ze swojego pokoju, starannie zamykając drzwi. Spacerując po więzieniu, minął otwarte drzwi celi Blaine'a. Chalmers jak zwykle trzymał przy nich straż. - Gość, szefie - burknął. Blaine, który siedział na pryczy, podniósł się, widząc Dennisa. - Co ja słyszę, panie Henshall? Wygląda na to, że Selina wpadła panu w oko. Widziała, jak przejeżdża pan obok domu. - Blaine zbliżył się do Dennisa. Ton miał jowialny, za to twarz kamienną. -1 czemu coś takiego przyszło panu do głowy? Nie wydaje mi się, żeby pańskich pracodawców wieść o tym ucieszyła... - Musiała się pomylić. - Czyżby? Rozpoznała markę i kolor samochodu: zielony vaux-hall cavalier. Coś to panu przypomina? - Pomyliła się. - To pan tak twierdzi. Mówiłem panu, że faceci często się w niej durzą, ale nie posuwają się tak daleko jak pan, panie Henshall. Śledził ją pan? Obserwował dom? Wie pan, to także jest mój dom. He razy pan to robił? Przejeżdżał obok... zerkał przez firanki... - Krew napłynęła Blaine'owi do twarzy, głos mu drżał. TLR

Dennis uprzytomnił sobie, że obaj, Blaine i Chalmers, wzięli go między siebie. W pobliżu nie było innych strażników. - Zbok z pana, panie Henshall? Zamknięty na klucz w biurze, czyta pan te wszystkie miłosne listy... staje panu od nich, prawda? W domu nie czeka na pana żona, więc zaczął pan węszyć obok żon innych facetów. Ciekawe, co naczelnik na to powie? Twarz Dennisa się wykrzywiła. - Ty głupi draniu! Nie widzisz tego, co masz pod nosem! Ona wydaje twój łup i pieprzy się z twoim kumplem Fredem. Widziałem ich. Teraz sprzedała dom i spływa stąd. Miałeś ostatnią małżeńską wizytę, ale jesteś za tępy, by to widzieć!

- Kłamiesz. - Na czole Blaine'a pojawiły się krople potu. Twarz miał purpurową, oddech nierówny. - Robiła cię w konia od chwili, kiedy się tu znalazłeś - ciągnął Dennis. Opowiadała, że jest bez grosza, choć szastała gotówką w każdym sklepie z ubraniami w mieście. Na zakupy chodzi z Fredem, to na wypadek gdybyś nie wiedział. On nosi za nią torby, w domu spędza wiele godzin. - Kłamca! - Niedługo się przekonamy, prawda? Możesz zadzwonić do domu, sprawdzić, czy linia została już odłączona. Albo czekać na jej następną wizytę. Uwierz mi, nieprędko się doczekasz... Blaine wyrzucił ręce przed siebie i Dennis się skulił. Ale gangster wcale go nie atakował, tylko kurczowo się go chwycił. Tak czy owak, Dennis krzyknął, dokładnie w chwili, gdy Blaine opadł na kolana, nie wypuszczając z dłoni mun-

duru. Chalmers wrzeszczał o pomoc, słychać było zbliżających się biegiem ludzi. Wtedy też Dennis przypomniał sobie: „stara pompka już nie jest taka jak dawniej...". - Myślę, że to zawał - powiedział, kiedy pierwszy ze strażników wpadł do celi. Naczelnik zapytał Dennisa o jego wersję wypadków, nad którą miał czas się TLR zastanowić. Przechodził obok... przystanął, by zamienić kilka słów... nagle Blaine padł na ziemię. - Pasuje do wersji Chalmersa - oznajmił naczelnik ku wielkiej uldze Dennisa. Oczywiście Blaine mógł inaczej to przedstawić, niewykluczone, że już to zrobił. - Wyjdzie z tego? - Niedługo dadzą nam znać ze szpitala. Blaine'a odwieziono do Western General, Chalmers został w progu, wyglądając na kompletnie zbitego z tropu. Powiedział tylko: - Może więcej go nie zobaczę...

Dennis zamknął się w biurze, ignorując pukanie do drzwi: pozostali strażnicy chcieli usłyszeć o wypadku. Wyjął zdjęcie Seliny w różowym bikini. Może teraz ujdzie jej to na sucho, będzie miała wszystko, na czym jej zależało. Przy wydatnej pomocy Dennisa. A ona nigdy się o tym nie dowie. Zbierał się już do domu, kiedy znowu wezwał go do siebie naczelnik. Dennis przewidywał, że wieści będą złe, ale słysząc to, co szef miał mu do powiedzenia,

przeżył największy szok w życiu. - Blaine uciekł. - Słucham? - Uciekł ze szpitala. Wygląda na to, że to była pułapka. Czekali na niego mężczyzna i kobieta, salowy i pielęgniarka. Jeden z eskorty ma wstrząs mózgu, drugi stracił kilka zębów. - Naczelnik popatrzył na Dennisa. - Oszukał cię, oszukał nas wszystkich. Drań wcale nie miał ataku serca. Żona i ten drugi odwiedzili go dzisiaj. Przypuszczalnie ustalili ostatnie szczegóły. - Ale ja... - Ty pojawiłeś się na scenie w nieodpowiednim momencie, Henshall. Ponieważ był przy tym pracownik więzienia, potraktowaliśmy całą sprawę z większą powagą. - Naczelnik wrócił do rozłożonych na biurku papierów. - Złe wyczucie TLR czasu z twojej strony... ale cholerny zgryz dla nas wszystkich. Dennis chwiejnym krokiem powlókł się do biura. To niemożliwe... wykluczone. Do diabła, co...? Pojechał do domu, jakby ktoś zdalnie nim kierował. Opadł na krzesło. Historia znalazła się w wieczornym dzienniku: dramatyczna ucieczka ze szpitalnego łóżka. A więc taki był plan od początku... sprzedaż domu, nowy początek albo jako para, albo z Fredem do towarzystwa. Fred: wspólnik, nie kochanek. Planował z Seliną, jak uwolnić jej męża. Dennis wyjął kopie listów Seliny do Blaine'a i zaczął je czytać, by się przekonać, czy czegoś nie pominął. Nie, oczywiście że nie. Mogli układać plany podczas odwiedzin. Choć istniało pewne ryzyko, że ktoś mógł ich podsłuchać, odczytać wyrazy z ruchu warg.

Ale tak to musiało się odbyć, ni mniej, ni więcej... Dennis nie potrafił zostać tu

ani chwili dłużej, otoczony przez jej listy, fotografie, z głową pełną wspomnień o niej: wyprawa na zakupy, jej dom, jej ubrania... Poszedł do baru, gdzie zamówił whiskey i kufel lagera na popitkę. Wypił whiskey jednym haustem, resztki wytrząsnął do piwa. - Ciężki dzień, Dennis? - zapytał jeden ze stałych bywalców. Dennis go znał, w każdym razie wiedział, jak ma na imię. Tommy. Obaj zaczęli przychodzić do tego baru mniej więcej w tym samym czasie. Dennis właściwie wiedział o nim tylko tyle, że na imię ma Tommy i jest hydraulikiem. Niesamowite, jak człowiek może mało wiedzieć o innym człowieku. Ale było coś jeszcze: Tommy lubił rozrywki umysłowe. Był szefem drużyny z pubu, a trofea ustawione za barem świadczyły o jego osiągnięciach. Teraz też był zajęty: tabloid miał otwarty na stronach „Przerwa na kawę". Rozwiązał obie krzyżówki i pracował nad jakąś zagadką. Selina i krzyżówki. Krzyżówki... i jak to powiedział Blaine: akrobatyka? - Tommy, jest jakaś zagadka słowna o nazwie akrobatyka? - Ja takiej nie znam. - Tommy nie pofatygował się nawet, by unieść wzrok znad gazety. - No to coś w tym rodzaju. TLR - Może akrostych. - A co to jest? - Tworzysz łańcuch słów i z każdego bierzesz pierwszą literę. Szyfrolodzy często z tego korzystają.

- Pierwsza litera...? „Brakuje mi Ciebie, Twojego twardego jak kamień fiuta. Sama zostałam, Paul, i teraz albo leżę bezsennie, albo próbuję jakoś sobie pomóc". I ukryte w tym słowo „szpital". Dennis wpatrywał się w rezultaty swojej pracy, nad którą ślęczał od kilku godzin. Wiele z jej listów nie zawierało ukrytych wiadomości. Jeśli zawierały, to w soczystych akapitach, przez co ewentualny

czytelnik ich nie dostrzegał, zajęty - tak jak Dennis - wielokrotną lekturą pikantnych szczegółów. „A teraz Al kupił sobie eleganckiego rovera. Czeka, aż Mary do niego wróci". Podczas gdy Dennis zastanawiał się nad Alem i Mary, spekulował nad problemami w ich związku, Selina wysyłała następną wiadomość: „atak serca". Wyrolowała go. Nie zaświtał mu nawet cień podejrzenia. „Pytasz o Mary. Fred wyjechał, więc sama zaraz nagadam Alowi: lepiej alkohol zlikwidować, łatwizna, a Mary posłać na leczenie". Co znalazła? Oczywiście gotówkę: kolejny zwitek forsy Blaine'a. Wydzielał jej pieniądze porcjami, w ten sposób miał pewność, że go nie opuści albo nie wyda wszystkiego za jednym zamachem. Blaine w swoich listach informował, gdzie ukrył pieniądze. Małe sumy rozrzucone po całym domu. Nie dorównywał żonie pomysłowością. Może Dennis zauważyłby ukryte wiadomości, gdyby bardziej nie interesowały go listy od niej. Zadurzył się w niej. Te zdjęcia... te kawałki o seksie... a wszystko po to, żeby nie uświadomił sobie istnienia szyfru.

Teraz odeszła. Naprawdę odeszła. Skończyła grę, przestała się z nim bawić. Dennis musi wrócić do Jean i Tama, do innych autorów listów, do prawdziwego

świata. Albo też podążyć jej śladem. Sposób, w jaki się do niego uśmiechała... niemal jak wspólniczka, jakby bawił ją jego udział w tym spektaklu. Czy przyśle kolejny list, tym razem zaadresowany do Dennisa? A jeśli tak, czy on ruszy w pościg za nią, rozplątując po drodze tropy? Nie pozostało mu nic innego jak czekać.

Jay McInerney Trzecia strona

Trudno opisać dokładnie smak ósmego, dziewiątego papierosa w ciągu dnia, tej mieszaniny ozonu, jasnego tytoniu i wczesnowieczornej chandry na języku. On jednak rozpoznawał go za każdym razem. To był smak utraconej miłości. Po każdym zerwaniu z kobietą Alex wracał do papierosów. Rzucał, gdy się zakochiwał, palił, gdy miłość umierała. Po części była to fizyczna reakcja na stres, po części czynność metaforyczna - zastąpienie jednego uzależnienia dru-

gim. A po części, i to wcale nie najmniejszej, wywodziła się z mitu, była pogrążeniem się w romantycznym wyobrażeniu o sobie jako o samotnej postaci stojącej na moście w obcym mieście z papierosem w dłoni i w skórzanej kurtce rozpiętej na ataki żywiołów. Wyobrażał sobie, że przechodnie snują rozważania o jego smutku, gdy tak stał na Pont des Arts, tajemniczy, przemoknięty i niedostępny. Jego poczucie

straty wydawało się bardziej realne, gdy patrzył na nie oczyma nieznajomych. Przechodniów z wieczornymi bagietkami, przewodnikami Michelina i parasolami, skulonych w obronie przed marcową pluchą, mieszaniną mżawki i mgły. Kiedy z Lydią wszystko się skończyło, postanowił pojechać do Paryża, nie tylko dlatego, że było to dobre miejsce do palenia, ale dlatego, że stanowiło doskonałe tło. Jego żal w tym mieście był bardziej dojmujący i malowniczy. Źle, że Lydia go opuściła, ale sytuację pogarszał fakt, że stało się to z jego winy, cierpiał więc podwójnie, przeżywając ból ofiary i wyrzuty sumienia sprawcy. Nie wpłynęło to jednak na jego apetyt; żołądek narzekał jak terier domagający się wieczornego spaceru, rozkosznie nieświadom faktu, że dom pogrążony jest w żałobie. A choć cierpienie w Paryżu może i uszlachetnia, tylko głupiec zagłodziłby się tutaj na śmierć.

Stojąc nad środkiem rzeki, Alex zastanawiał się, dokąd pójść. Poprzedniego wieczoru jadł kolację w bistro, które wyglądało dostatecznie ponuro i autentycznie dla jego celów, ale pełne było rozgadanych Amerykanów i Niemców ubranych jak do siłowni albo w tropiki, postanowił więc ruszyć do hotelu Coste,

gdzie przynajmniej Amerykanie będą modnie zblazowani i odziani w szarości i czernie. Kiedy tam dotarł, nie było wolnych stolików, a w barze kłębił się tłum. Hostessa, śliczna azjatycka sylfida z akcentem z zachodniego Londynu, zmierzyła go sceptycznym wzrokiem. W jej zachowaniu nie było tradycyjnej paryskiej arogancji, brakowało jej szyderczego nastawienia maitre d'hotel w trzygwiazdkowej restauracji; ona była raczej strażniczką świątyni międzynarodowego plemienia, w skład którego wchodziły gwiazdy rocka, modelki, projektanci, aktorzy i reżyserzy, a także ci, którzy ich fotografowali, pisali o nich i pieprzyli się z nimi. Jako dyrektor artystyczny agencji reklamującej modę Alex żył na obrzeżach tego świata. W Nowym Jorku znał mnóstwo portierów i kelnerów, tu jednak w najlepszym razie mógł liczyć na odpowiednią prezencję. Wyglądało na to, że hostessę dziwi, iż Alex aspiruje do tego świata, choć wyraz jej twarzy dawał pewną nadzieję - chyba była skłonna przyznać mu przywilej wątpliwości. Nagle jej usta rozciągnęły się w szerokim uśmiechu. - Przepraszam, nie poznałam pana. Jak się pan miewa? Alex był tutaj tylko dwukrotnie, i to przed paroma laty; jakoś

nie chciało mu się wierzyć, że go zapamiętała. Z drugiej strony dawał szczodre napiwki i był dość przystojny. Poprowadziła go do niewielkiego, acz widocznego zewsząd czteroosobowego stolika. Wcześniej powiedział jej, że czeka na kogoś; miał nadzieję, że w ten sposób zwiększa swoje szanse na miejsce. - Zaraz przyślę kelnera - powiedziała hostessa. - Proszę dać mi znać, jeśli

czegoś będzie pan potrzebował. Tak życzliwie się uśmiechała, że usiłował wymyślić jakąś drobną prośbę, by ją zadowolić.

Wspaniałomyślność go nie opuściła, zamówił więc butelkę szampana, po czym przyjrzał się gościom. Rozpoznał kilku stałych bywalców: krępego amerykańskiego powieściopisarza z Montany, kościstego solistę z zespołu grającego pop brytyjski, ale nie było nikogo, kogo by znał w staroświeckim znaczeniu tego słowa. Zażenowany własną samotnością, zajął się lekturą menu. Zadawał sobie pytanie, dlaczego nigdy nie przywiózł Lydii do Paryża. Żałował tego teraz, zarówno ze względu na nią, jak i na siebie, przyjemności podróży traciły na realności, kiedy nie mógł zweryfikować ich świadek. Uważał obecność Lydii w swoim życiu za pewnik, na tym częściowo polegał problem. Dlaczego tak zawsze się dzieje? Kiedy uniósł głowę, ujrzał stojącą w progu młodą parę, która rozglądała się po sali. Kobieta była oszałamiająca: wysoka piękność nieokreślonej rasy. Ona i jej partner sprawiali wrażenie zdezorientowanych, jakby zaproszono ich na cudowne przyjęcie, które tymczasem przeniosło się w inne miejsce. Kobieta napotkała spojrzenie Aleksa - i uśmiechnęła się. Odpowiedział uśmiechem. Pociągnęła towarzysza za rękaw i ruchem głowy wskazała stolik Aleksa. Nagle ruszyli ku niemu. - Pozwoli pan, że na chwilę się przysiądziemy? - zapytała kobieta. - Nie możemy znaleźć przyjaciół. - Nie czekając na odpowiedź, usiadła obok Aleksa, odsłaniając gołe brunatne udo.

TLR - Frédéric - powiedział mężczyzna, wyciągając rękę. Wydawał się mniej zakłopotany niż jego towarzyszka. - A to jest Tasha. - Siadajcie, proszę - odparł Alex. Jakiś wewnętrzny głos powstrzymał go przed podaniem własnego imienia. - Co robisz w Paryżu? - zapytała Tasha. - Odpoczywam, wiesz, od codzienności. Kelner przyniósł szampana. Alex poprosił o dwa dodatkowe kieliszki. - Wydaje mi się, że mamy wspólnych przyjaciół - powiedziała Tasha. - Ethan i Frederique.

Alex niezobowiązująco kiwnął głową. - Kocham Nowy Jork - powiedział Frédéric. - Już nie jest taki jak dawniej - sprzeciwiła się Tasha. - Wiem, co masz na myśli. - Alex ciekaw był, dokąd ta rozmowa prowadzi. - Ale i tak lepszy niż Paryż - ciągnął Frédéric. - Cóż, tak i nie - powiedział Alex. - Barcelona to jedyne czadowe miasto w Europie - oznajmił Frédéric. - I Berlin - dodała Tasha. - Już nie. - Znasz dobrze Paryż? - zapytała Tasha. - Właściwie nie. - Możemy cię oprowadzić.

- To prawdziwe gówno - powiedział Frédéric. - Jest kilka nowych miejsc - ciągnęła Tasha - które nie są aż tak nudne. - Skąd jesteś? - zwrócił się Alex do dziewczyny, usiłując umiejscowić jej egTLR zotyczną urodę. - Mieszkam w Paryżu. - Kiedy nie mieszka w Nowym Jorku. Wypili butelkę szampana i zamówili następną. Alex cieszył się z towarzystwa. Co więcej, przypadł mu do gustu człowiek, za którego go wzięli. Myśl, że z kimś go pomylili, działała na niego niesamowicie wyzwalająco. Poza tym Alex był zafascynowany Tasha, która wyraźnie z nim flirtowała. Parę razy złapała go za kolano, by podkreślić wypowiadane słowa, w kilku innych momentach podrapała się po lewej piersi. Alex usiłował dojść, czy jej związek z Frederikiem ma charakter uczuciowy. Sygnały wskazywały w obu kierunkach. Francuz nie odrywał od niej wzroku, a równocześnie chyba nie miał pretensji o jej kokieterię. W pewnej chwili powiedziała:

- Dawniej często razem wychodziliśmy. Im dłużej Alex jej się przyglądał, tym bardziej był zauroczony. Stanowiła doskonały koktajl cech rasowych, znajomy na tyle, by odpowiadać kosmopolitycznemu ideałowi, a równocześnie na tyle egzotyczny, by przyciągać uwagę. - Wy, Amerykanie, jesteście strasznie purytańscy - powiedziała. - Tyle szumu, bo prezydentowi ktoś obciągnął druta. - To nie ma nic wspólnego z seksem - odparł Alex, świadom rumieńca zale-

wającego mu policzki. - To prawicowy zamach stanu. - Starał się, by jego głos brzmiał spokojnie i nonszalancko, ale rezultatem był obronny ton. - Wszystko wiąże się z seksem - powiedziała, patrząc mu w oczy. Sprowokowany w taki sposób, z szampanem veuve clicqout buzującym w żyłach jak cudowny izotop, przesunął dłonią po wnętrzu jej uda, zatrzymując się dopiero na skraju obcisłej krótkiej spódniczki. Nie odrywając od niego wzroku, rozchyliła usta i oblizała wargi. - To wielkie gówno - powiedział Frédéric. Chociaż Alex był przekonany, że Frédéric nie mógł widzieć jego dłoni, temat tego komentarza był niepokojąco nieokreślony. - Uważasz, że wszystko to gówno. TLR - Bo tak jest. - Jesteś ekspertem od gówna. - Sztuka już nie istnieje. Tylko gówno, - A więc to mamy ustalone - zauważyła Tasha.

Dyskusja na temat kolacji: Frédéric chciał przenieść się do baru Budda, Tasha wolała zostać. Poszli na kompromis, zamawiając kawior i kolejną butelkę szampana. Kiedy kelner przyniósł rachunek, Alex w ostatniej chwili powstrzymał się od wyjęcia karty kredytowej. Robiąc pierwszy krok w celu ustalenia swojej nowej tożsamości, postanowił, że będzie facetem, który płaci gotówką. Kiedy odli-

czał banknoty, Frédéric z wystudiowaną obojętnością wpatrywał się przed siebie,

jak człowiek, który udoskonalił sztukę ignorowania rachunków. Alex przez krótką irytującą chwilę miał wrażenie, że go wykorzystano. Może często stosowali tę sztuczkę, udawali, że rozpoznają obcego, który siedzi przy dobrym stoliku. Zanim zdążył się nad tym zastanowić, Tasha ujęła go pod ramię i wyprowadziła na ulicę. Nacisk jej ramienia, zapach skóry ożywiły Aleksa. Postanowił, że poczeka i przekona się, dokąd go zabiorą. W końcu i tak nie miał nic do roboty. Samochód Frédérica, zaparkowany kilka przecznic dalej, sprawiał wrażenie nienadającego się do użytku. Kratownica z przodu była wgnieciona, jeden z reflektorów wisiał pod kątem czterdziestu pięciu stopni. - Nie przejmuj się - powiedziała Tasha. - Frédéric jest doskonałym kierowcą. Rozbija się tylko wtedy, kiedy ma na to ochotę. - A na co masz ochotę dzisiaj? - zapytał Alex. - Na taniec - odparł Frédéric. Zaczął śpiewać „Let's Dance" Bowiego, wybijając rytm na kierownicy. Alex usiadł z tyłu. Le Bain Douche świeciło pustkami. Jedynym człowiekiem, jakiego rozpozna-

li, był Bernard Henri Levy. Albo przyszli za wcześnie, albo spóźnili się o kilka lat. Rozmowa toczyła się po francusku i Alex nie wszystko rozumiał. Tasha kleiła się do niego, gładziła go po ręce, od czasu do czasu przesuwała dłonią po własnej kształtnej piersi. Alex trochę się denerwował reakcją Frédérica. W pewnym TLR momencie doszło do ostrej wymiany zdań, której nie zrozumiał. Frédéric wstał i odszedł. - Posłuchaj - powiedział Alex. - Nie chcę być powodem kłopotów. - Nie jesteś. - To twój chłopak? - Chodziliśmy ze sobą, teraz jesteśmy przyjaciółmi. Przyciągnęła go do siebie i pocałowała, wolno badając językiem wnętrze jego ust. Nagle się odchyliła i spojrzała na kobietę w białej skórzanej kurtce, która tańczyła przy sąsiednim stoliku.

- Uważam, że wielkie cycki są piękne - powiedziała i zaczęła go całować z nowym zapałem. - Uważam, że twoje cycki są piękne - odparł Alex. - To prawda. Ale nie są wielkie. Wrócił Frédéric w wyraźnie lepszym nastroju. Położył na stoliku kilka banknotów. - Chodźmy - powiedział.

Alex nie bywał w klubach od kilku lat. Po tym, jak zamieszkali razem z Ly-

dią, kluby straciły na atrakcyjności. Teraz poczuł, jak wraca dawne podniecenie, wyczekiwanie na zdobycz, owo wrażenie, że noc ukrywa swoje tajemnice, które zostaną odsłonięte, nim wstanie dzień. Tasha mówiła o jakimś nowojorczyku, którego Alex rzekomo znał. - Kiedy ostatnio go widziałam, walił głową w mur. Powiedziałam mu: Michael, naprawdę musisz skończyć ze ćpaniem. To trwa piętnaście lat.

Pierwszy przystanek zrobili w sali tanecznej na Montmartre. Zespół grał niemal niewiarygodną wersję „Smells Like Teen Spirit". Kiedy czekali przy baTLR rze, Frédéric z wigorem grał na wyimaginowanej gitarze i wykrzykiwał refren. „Oto jesteśmy, zabawiajcie nas". Wysączywszy cosmopolitany, powędrowali na parkiet. Hałas był taki, że wykluczał jakąkolwiek rozmowę. Zespół zaczął grać „Goddamn the Queers". Tasha dzieliła uwagę między obu swych towarzyszy, naciskając miednicą na Aleksa w czasie szczególnie złej interpretacji „ Champagne SuperNova". Z zamkniętymi oczami, trzymając ją w ramionach, stracił orientację w przestrzeni. Czy to jej piersi, jej pośladek w jego dłoniach? Wsunęła mu język do ucha; wyobraził sobie kobrę podnoszącą się z wiklinowego koszyka. Kiedy otworzył oczy, zobaczył, że Frédéric konferuje z jakimś mężczyzną na skraju parkietu i obaj bacznie go obserwują.

Alex ruszył na poszukiwanie męskiej toalety i następnego piwa. Po powrocie przekonał się, że Tasha i Frédéric przytuleni tańczą wolno przy francuskiej balla-

dzie. Postanowił wyjść i ograniczyć straty. Nieważne, co to za gra, nagle poczuł, że jest zbyt zmęczony, żeby dalej w nią grać. W tej samej chwili Tasha spojrzała na niego i pomachała. Wymijając tancerzy, ruszyła w jego stronę. Frédéric szedł za nią. - Chodźmy! - krzyknęła. Na chodniku Frédéric zaczął mu się podlizywać. - Człowieku, na pewno myślisz, że Paryż to jedno wielkie gówno. - Dobrze się bawię - odparł Alex. - Nie masz się czym przejmować. - Przejmuję się, człowieku. To kwestia honoru. - Wszystko gra. - W każdym razie moglibyśmy znaleźć jakieś narkotyki - powiedziała Tasha. - Narkotyki w Paryżu są gówniane. - Nie potrzebuję narkotyków - powiedział Alex. - „Nie chcę się naćpać" - zaśpiewał Frédéric. - „Ale nie chcę nie być naćpany". TLR Zaczęli się spierać o następny lokal. Tasha opowiadała się za miejscem o nazwie Faster Pussycat, Kill Kill. Frédéric upierał się, że jest zamknięte. Wolał L'Enfer. Dyskusja przeniosła się do samochodu. W końcu przejechali na drugi brzeg rzeki, a potem zatrzymali się pod wieżą Montparnasse. Dwaj portierzy ciepło powitali towarzyszy Aleksa. Cała trójka zeszła po schodach do pomieszczenia zalanego fioletową poświatą, której źródła Alex nie potrafił odkryć. Pulsujący rytm bębna i gitarowy riff ogłuszały tancerzy. Tasha złapała go za pasek i poprowadziła na podwyższenie nad parkietem, które najwy-

raźniej było przeznaczone dla VTP-ów. Rozmowa stała się niemal niemożliwa, co Alex przyjął z niejaką ulgą. Poznał parę nowych osób czy raczej kiwnął im głową, a oni odpowiedzieli tym samym. Jakaś Japonka krzyknęła mu do ucha w kilku chyba językach, a potem wróciła z

katalogiem okropnych obrazów. Alex kiwał głową, kartkując katalog. Najwyraźniej był to prezent. Bardziej się ucieszył, kiedy jakiś mężczyzna podał mu butelkę bez etykiety z przezroczystym płynem. Nalał trochę do szklanki. Smakowało jak bimber. Tasha zaprowadziła go na parkiet. Objęła go i wciągnęła w usta jego język. Kiedy zaczęło mu się zdawać, że go wyrwie, Tasha mocno zacisnęła zęby. Poczuł w ustach krew. Może tego właśnie chciała, bo całowała go i przyciskała się do niego. Ssała mocno jego język. Wyobraził sobie, że wessie go całego. Spodobał mu się ten pomysł. Skupiony na Tashy, nagle pomyślał o Lydii, dziewczynie przed Lydią i dziewczynie po Lydii, tej, z którą ją zdradził. Jak to jest, zastanawiał się, że pożądanie do jednej kobiety zawsze na nowo budzi pożądanie do wszystkich kobiet w jego życiu. - Chodźmy stąd! - krzyknął, oszalały z żądzy. Tasha kiwnęła głową i odsunęła się o kilka kroków, tańcząc sama. Alex obserwował ją, próbując podchwycić jej kroki, wreszcie zrezygnował i wziął ją w objęcia. Wcisnął język pomiędzy jej zęby, zaskoczony bólem w niedawnej ranie. Na szczęście tym razem go nie ugryzła, wręcz przeciwnie, wyrwała się z jego ramion. Nagle ruszyła w kierunku podwyższenia dla VTP-ów, gdzie Frédéric kłócił się z barmanem. Na widok Tashy złapał butelkę z kontuaru i rzucił na podłogę koło jej stóp. Rozbiła się na

kawałki. Frédéric wrzeszczał coś niezrozumiale, potem zaczął wchodzić po schodach. TLR Tasha poszła za nim. - Nie idź! - krzyknął Alex. - Przykro mi - odkrzyknęła, zdejmując jego dłoń z ramienia. Pocałowała go delikatnie w usta. - Powiedz do widzenia - poprosił. - Do widzenia. - Powiedz moje imię.

Spojrzała na niego pytająco, a potem, jakby nagle zrozumiała dowcip, wybuchnęła pozbawionym radości śmiechem i wyciągnęła ku niemu palec, jakby chciała powiedzieć: „o, prawie mnie przyłapałeś". Patrzył, jak znika na schodach, jej długie nogi wyglądały na jeszcze dłuższe, kiedy się oddalała. Alex wypił następną szklaneczkę czystego alkoholu, ale teraz bar wydawał się tandetny i nijaki. Było kilka minut po trzeciej. Kiedy wychodził, Japonka wcisnęła mu w dłoń kilka zaproszeń do nocnego klubu.

Na chodniku próbował się zorientować, gdzie jest. Ruszył w kierunku St. Germain. Nastrój mu się poprawił na myśl, że w Nowym Jorku jest dopiero dziesiąta. Mógłby zadzwonić do Lydii. Nagle nabrał przekonania, że wie, co powi-

nien jej powiedzieć. Przyśpieszając kroku, zauważył snop światła przesuwający się wolno po ścianie. Odwrócił się i zobaczył rozbitego renaulta Fre-derica jadącego ulicą. - Wsiadaj - powiedziała Tasha. Wzruszył ramionami. Cokolwiek się zdarzy, będzie lepsze od chodzenia po ulicach. TLR - Frédéric chce wpaść do całonocnego baru. - Może podrzucicie mnie do hotelu. - Nie bądź nudziarzem. Spojrzenie, jakim go obrzuciła, obudziło w nim tę szaloną żądzę, którą czuł na parkiecie; zmęczyło go to pastwienie się nad nim, ale pożądanie wzięło górę nad dumą. W końcu zasłużył na nagrodę i uświadomił sobie, że jest gotów niemal na wszystko, by ją dostać. Usiadł na tylnym siedzeniu. Frédéric dodał gazu. Tasha odwróciła się w stronę Aleksa, ułożyła usta do pocałunku, po czym znowu odwróciła się do Frédérica. Wyciągnęła język i wolno wsunęła mu do ucha. Kiedy Frédéric zatrzymał się na światłach, pocałowała go w usta. Alex pojął, że jest w to zaangażowany, że jest częścią transakcji pomiędzy tymi dwojgiem. I nagle

pomyślał o Lydii, o tym, jak jej powiedział, że jego zdrada nie miała z nią nic wspólnego, co zazwyczaj się mówi w takich sytuacjach. Jak mógłby jej wytłumaczyć, że kiedy kładł się na innej kobiecie, jego serce wypełniała ona, Lydia. Nieoczekiwanie Tasha przeszła na tylne siedzenie i zaczęła go całować. Wsunęła ruchliwy język w jego usta, dłoń położyła mu na kroczu.

- O, a to skąd się wzięło? Lekko zacisnęła zęby na jego uchu i odpięła mu rozporek. Alex jęknął, kiedy włożyła dłoń do środka. Spojrzał na Frédérica, który patrzył na niego... który chyba zwiększył prędkość, poprawiając wsteczne lusterko. Tasha zsunęła się po piersi Aleksa, językiem muskając włoski na jego brzuchu. Mgliste przeczucie niebezpieczeństwa zniknęło, zalane wielką rozkoszą. Tasha ściskała jego fiuta w dłoni, a potem znalazł się w jej ustach i Alex nie miał sił interweniować. Nie obchodziło go, co się stanie, byle tylko ona nie przestawała. Na początku prawie nie czuł dotyku jej ust, przyjemność brała się z oczekiwania na to, co zaraz nastąpi. W końcu przesunęła delikatnie zębami po jego członku. Alex jęknął i skulił się na siedzeniu, podczas gdy samochód przyśpieszył. Nacisk jej ust stał się bardziej władczy. - Kim jestem? - szepnął Alex. Minutę później dodał: - Powiedz mi, kim według ciebie jestem. TLR Jej odpowiedź, acz niewyraźna, wyrwała mu z ust jęk rozkoszy. Zerknął we wsteczne lusterko i zobaczył, że Frédéric ich obserwuje, choć samochód wciąż nabiera prędkości. Kiedy Frédéric nagle wrzucił czwarty bieg, głowa Aleksa poleciała do przodu i mimowolnie ugryzł się w język, zęby na nowo otworzyły świeżą jeszcze ranę. Impulsywnie wyciągnął fiuta z ust Tashy w chwili, kiedy Frédéric wcisnął hamulec i samochód wpadł w poślizg.

Nie miał pojęcia, ile minęło czasu, nim wygramolił się z samochodu. Zderze-

nie odbyło się niemal leniwie, samochód obracał się jak spadający liść, dopóki tego wrażenia absolutnego braku wagi nie rozproszyła kolizja z barierką. Alex usiłował wszystko to sobie przypomnieć, kiedy siedział, poskładany jak czło-

wiek-guma, i oglądał własny tyłek. Panował niedzielny spokój. Nikt się nie poruszał. Aleksa bolał policzek, który pękł od wewnątrz, kiedy uderzył głową o zagłówek przedniego siedzenia. Już zaczynał podejrzewać, że stracił słuch, kiedy usłyszał jęczącą obok Tashę. Uniesienie wywołane zachowaniem życia zastąpił gniew, gdy zobaczył, jak głowa Frédérica porusza się na desce rozdzielczej, i przypomniał sobie, co mogło się zdarzyć. Wysiadł, kuśtykając obszedł samochód, otworzył drzwi i gwałtownie wyszarpnął Frédérica na chodnik. Francuz leżał, niepewnie mrugając. Z rany na czole płynęła mu krew. - Co to miało być? - zapytał Alex. Frédéric skrzywił się, wsuwając palec w usta, by sprawdzić, czy ma wszystkie zęby. Ogarnięty furią Alex kopnął go w żebra. - Do diabła, kim ja według ciebie jestem? Frédéric uśmiechnął się i spojrzał na niego. - Po prostu facetem - odparł. - Jesteś nikim.

Wracając do hotelu, Alex złapał się na tym, że myśli o Lydii. Policzek miał

obolały i posiniaczony; kiedy Frédéric wreszcie uderzył w barierkę, Alex walnął

głową w okno. Papierosowy dym drażnił rany na języku. Cieszył się jednak, że wyszedł cało z kilkoma powierzchownymi skaleczeniami. Samochód okręcił się o sto osiemdziesiąt stopni, jedna opona pękła w zderzeniu z krawężnikiem, wreszcie zatrzymał się na chodniku. Alex zostawił ich tam i bez słowa odszedł, choć Tasha go wołała. Kiedy go przyłapała, kiedy nie mógł w żaden sposób wyprzeć się romansu z Tracey, powiedział Lydii, że to nie ma z nią nic wspólnego (zwykle tak się mówi), ale to nie była prawda. To jej dotyczyło. Chociaż kłamał i próbował ukryć swoją zdradę, w końcu - teraz to sobie uświadomił - chciał, żeby ona o tym wiedziała. To dotyczyło zdrady, najbardziej intymnej z transakcji pomiędzy dwojgiem ludzi. Ona stanowiła część równania. Jak mógłby jej wyjaśnić, że kiedy kładł się na innej kobiecie, jego serce wypełniała ona, Lydia. To było jak szalona

jazda samochodem prosto na drzewo. Chwila przed zderzeniem kipi miłością do tej samej rzeczy, którą zaraz masz stracić.

S.J. Rozan Ostatn i pocałunek

Zmywając jej krew z dłoni (wpierw lepka, potem gorąca i śliska, czerwone wirujące strumyczki, różowe uciekające obłoczki), rozmyślał o ich pierwszym pocałunku. Tak bardzo jej pragnął, a ten pocałunek go rozpalił. Różny od wszystkich innych, ponieważ obcy, elektryzujący nie tylko przez jej żar i pikantny smak, ale przez nowość, podniecenie związane z przekraczaniem granicy tak wielkie, że niemal nie do zniesienia. Delikatność i ostrość tego pocałunku nieoczekiwanie wracały do niego w minionych miesiącach, kiedy nie był z nią, ale też kiedy z nią był, czasami nawet gdy ją całował, bo tamten pocałunek wszystkie przewyższał; mógł go wspominać i często to robił, lecz dreszcz był większy, jeśli wspomnienie przychodziło znienacka, jak teraz. Czasami tak go to poruszało, że aż potykał się, musiał wyciągać rękę, żeby się czegoś przytrzymać i nie upaść. - Nie dzisiaj - powiedziała tamtego pierwszego wieczoru, opuszki palców jak motyle muskały mu skórę, wargi miażdżyły jego wargi, by zaraz umknąć; potem

wtuliła się w niego gwałtownie i pomyślał, że zmieniła zdanie i to jednak będzie dzisiaj. Ona jednak wypuściła go z objęć i nie powiedziała „Nie", tylko „Nie dzisiaj". Myślała, że odmawiając, ma nad nim władzę. Myliła się. Czekał, nie dlatego, że ona tego chciała, ale dlatego że czekanie napinało mięśnie, podwyższało gorączkę. I pewnie powodem było to czekanie: tamten pocałunek -a przez kilka dni tylko tyle miał - przepływał przez jego pamięć i ciało, nasycał. A potem w chwilach, których nie potrafił przewidzieć, nabierał mocy, rósł i spadał na niego ni-

czym fala. W chwilach takich jak ta.

Tylko że teraz po raz pierwszy wspomnieniu towarzyszył ból. Nie do końca nieprzyjemny, dodawał słodyczy, łagodził kontury. Ból był żalem: teraz, gdy odeszła, zostało mu tylko wspomnienie - to, co miał na początku. Musiała odejść. Chciała tego. Dostrzegał to, choć tylko on. Deklarowała swój zamiar wyraźnie, a jeśli robiła to w rozmowach z nim, robiła też w rozmowach z innymi. On jednak sądził, że to przesada, i bez wątpienia pozostali myśleli tak samo. Dopiero później, kiedy pociągnęła za pojedynczy sznurek i zarzuciła na niego sieć, po czym z uśmiechem zrobiła krok do tyłu, uświadomił sobie, kto był prawdziwą zdobyczą. Nie on, lecz ona. Żałował, że nie domyślił się tego wcześniej, ale tego nie mógł sobie przypisać. Był mądrzejszy niż pozostali i na pewno mądrzejszy od niej, ale był tylko człowiekiem. Kiedy do niego przyszła, pragnął jej. Kiedy przysunęła się do niego, by po raz pierwszy go pocałować, odczuł wyłącznie nadzieję i dumę. Przyszła do niego jako klientka. Zrozumiał później, że w taki sposób przychodziła do nich wszystkich, ale wtedy nie miał o tym pojęcia. - Do tej pory moim adwokatem był Jeffrey Bettinger - powiedziała dźwięcznie, siadając w fotelu w jego gabinecie. Ubrana była w miękki wełniany kostium

koloru mahoniu, takiego samego jak jej włosy, i bluzkę o odcień ciemniejszą niż

skóra barwy kości słoniowej. Policzki płonęły jej z zimna. Kiedy zakładała nogę na nogę, grudka topniejącego lodu zsunęła się z jej buta na dywan. Ułożył rysy twarzy w maskę uprzejmego zainteresowania, w rzeczywistości uwagę zwracając na wełnę i jedwab, krągło-ści i wgłębienia, kryjący się pod nimi mrok. Naturalnie widział ją wcześniej w towarzystwie Bettingera, podobnie jak innych zdumiał go widok tej, bogatej w tonacji jak obraz olejny kobiety, pijącej drinka w towarzystwie wyblakłej fotki, którą był Bettinger. Nie wiedział, że jest jego klientką, i nie miał pojęcia o Cramerze, Robbinsie czy Suttonie. Nie orientował się, czego chciała i co zrobiła. Chociaż kiedy odkrył prawdę o niej, nie mógłby szczerze powiedzieć, że postąpiłby inaczej.

Na pierwsze spotkanie przyniosła aktówkę z miękkiej cielęcej skórki, zamykaną na maleńki srebrny zamek. Papiery wartościowe, wyjaśniła. Jako jej nowy adwokat nie musiał przeprowadzać ich egzekucji, chyba że po jej śmierci; poinstruowała go, że w takim wypadku powinien wyłamać zamek i postąpić zgodnie z zawartymi tam życzeniami. Na razie musi po prostu zamknąć aktówkę w sejfie. Naturalnie ma sejf? Naturalnie. Odebrał aktówkę, dłużej niż potrzeba przytrzymując palce na jej dłoni, wolno wdychając jej bogaty letni aromat. Od samego początku zachowywał się jak absolutnie profesjonalny prawnik. To, co się zdarzyło pomiędzy nimi - początkowo w jego wyobraźni, później nocami i dniami - nigdy nie przeszkodziło mu w wykonywaniu obowiązków, jak stałoby się w wypadku słabszego człowieka. Mówił sobie, że przypuszczalnie dlatego zrezygnowała z Bettingera: był mięczakiem. Zapewne nigdy nie udzielał

jej rad, pozwolił natomiast, by wskazywała mu kierunek, szarpiąc za kółko w jego nosie. On sam nigdy taki nie był: sprzeciwiał się, argumentował, proponował inne rozwiązania, kiedy polecała mu sprzedać parcelę za beznadziejnie niską cenę albo sporządzić kodycyl do testamentu, przekazujący sporą sumę na podejrzaną sprawę. Jest bogatą kobietą, mówił jej, ale każdy majątek kiedyś się wyczerpie, jeśli nie gospodaruje się nim umiejętnie. Wyrażenie to sprowokowało ją do gorzkiego śmiechu: wyjaśniła, że chodzi o „gospodarza". Miała kiedyś męża. Był prawnikiem, zimnym, złym człowiekiem, TLR który nie pozwolił jej mieć dzieci i przyjaciół, który ją bił i wiązał, zmusił do życia w wiecznym piekle. Nierzadko groził, że ją zabije, a ona gardziła sobą za tchórzostwo, które powstrzymywało ją od sprowokowania go albo podniesienia ręki na samą siebie. W ciemności snuła przeciwko niemu intrygi, sekretne fantazje; przyznała, że mogła wtedy być szalona, doprowadzona do utraty zdrowych zmysłów przez izolację, cierpienie i strach. - Spróbowałaś? - zapytał, czując rosnące pożądanie, widząc oczyma wyobraźni, jak posiniaczona i drżąca, kryje się w cieniu. - Zabić go? Umarł - odparła pogardliwie. - Zanim zebrałam się na odwagę, by zabić nas oboje.

Nagła śmierć męża była zaskoczeniem, a fortuna, którą jej zostawił, jedynym źródłem przyjemności. (Kiedy to usłyszał, twarz go zaczęła palić, myśli popędziły do ubiegłej nocy, do żaru ich pocałunków, narastającego rytmu kołysania, razem, razem). Zrobiła rozmyślną przerwę. Z uśmiechem, nie korygując w żaden

sposób swego oświadczenia, dodała, że zamierza wydać pieniądze męża w taki sposób, w jaki jej się spodoba. Nie odpowiedział. Zamknął drzwi i wziął ją na dywanie w swoim gabinecie. Kiedy ich ciała się splatały, spełniała wszystkie jego prośby, nieważne, jak były dziwne, bolesne czy upokarzające. W interesach natomiast ponosił absolutną klęskę, choć przekonywał, schlebiał, nalegał. Za każdym razem jednak próbował, ponieważ nie miał kółka w nosie. Teraz przy pracy towarzyszyło mu wspomnienie tamtego pierwszego pocałunku, choć nie tylko, przed oczyma stawały mu też inne obrazy, nieprzyzywane, acz mile witane. Jak zawijał jej ciało w koce, żeby zawieźć je na wzgórze, w miejsce, które kochała i które mu pokazała, słyszał jej głos, zadyszany szept, sunący mu po kręgosłupie niczym lód. Miedziany zapach krwi, przekształcający się w aromat jej perfum, dzikich kwiatów dżungli, kiedy sprzątał pokój. Nikt nie będzie jej szukał ani z innego powodu nie przyjdzie do tego cudownie odosobnionego, zniszczonego domu na drugim brzegu rzeki. Z natury jednak był ostrożny. Zmył plamy krwi, odwrócił materac. TLR W żadnym razie nie musieli wymykać się w to tajemne miejsce, ale obojgu sprawiało to przyjemność. Byli samotni, dorośli, mogli afiszować się ze swoim romansem w biały dzień na głównej ulicy. Ona jednak znalazła ten dom, a kiedy mu o tym powiedziała przy stoliku w przydrożnym zajeździe, stopą w pończosze gładząc go po łydce, przyznał, że najlepiej będzie, jeśli publicznie pokazywać się będą wyłącznie jako adwokat i klientka. Dłonie go paliły, gdy po skończonej pracy wycierał się do sucha, co przypo-

mniało mu o jej skórze, jasnej i aksamitnej, zawsze cieplejszej niż jego, jakby żyła otoczona gorączkową chmurą, w prywatnych tropikach, skąd po niego wyciągnęła ręce. Wtedy sądził, że ku niemu, że wyciągnęła ręce ku niemu. Ale się mylił.

W zeszłym tygodniu przyszła do jego biura bez zapowiedzi. Usiadła w tym samym co zawsze fotelu (tym razem połyskując od potu: dzień był parny i gorący) i oznajmiła, że nie jest zadolona. Nie jest? Więc co znaczyły te jęki walące serce, cihe westchnienia? - Zwalniam cię - powiedziała. - Nie potrzebuję więcej twoich usług. - Co się z tobą dzieje? - syknął gwałtownie, idąc do drzwi, by je zamknąć. Natychmiast wstała i znowu je otworzyła. - Zabieram dokumenty. - Stojąc, ruchem głowy wskazała sejf. - Co takiego...? - Mam spotkanie z panem Dreyerem. Z kancelarii Dreyer i Holt. - Z jej słów wiało lodem, a on pomyślał o jej butach tamtego pierwszego dnia. Spojrzała na zegarek. - Jeśli nie oddasz dokumentów, nie pozostanie mi nic innego jak dodać to do listy oskarżeń, którą przekażę policji i Komisji Etyki. Usiłował zachować panowanie nad sobą. - Oskarżenia? - Tak, a zatrzymanie dokumentów jeszcze je wzmocni. Wyobrażam sobie, że nawet wśród prawników istnieje różnica pomiędzy seksualnym i profesjonalnym wykorzystywaniem klientki a zwyczajną kradzieżą. TLR

Stał, oniemiały ze zdumienia. Uniosła brew. - Uprawianie seksu z wdową, by odwrócić jej uwagę od chybionych porad graniczących ze złą wolą? To podstawa do skargi, nie sądzisz? Niektóre załatwiane przez ciebie transakcje kosztowały mnie tysiące. Zwalniam cię. Dokładnie za tydzień złożę zawiadomienie o przestępstwie zawodowym i kryminalnym. Nocami słodkim głosem przeklinała. Gorącym oddechem owiewała mu ucho, sącząc obsceniczne słowa, które go podniecały, nigdy nie szokowały. Abstrakcyjne zwroty, wypowiadane teraz chłodnym tonem, zbiły go z tropu swoją nieprzyzwoitością. - Te transakcje, wszystkie były twoim pomysłem. Za każdym razem się sprzeciwiałem. Mam notatki i listy...

- Bez wątpienia postdatowane. - Nie! Wiesz... - Wiem tylko, że niezależnie od twojego przekonania żadna bogata wdowa więcej do ciebie nie przyjdzie, jak z tobą skończę. Zabrzęczał dzwonek interkomu: sekretarka powiedziała mu, że przyszła osoba umówiona na dziesiątą. Zdezorientowany, zagubiony, otworzył sejf i oddał jej aktówkę z cielęcej skóry. Odwróciła się i wyszła. Tamtej nocy i następnej spał źle. Dręczyły go tęsknota za nią, kompletne niezrozumienie jej motywów i strach, że unicestwiła wszystkie argumenty, jakie miał na swoją obronę. Dwa dni później wciąż był w szoku. I okazało się, że miał szczęście.

Zrobił coś bardzo nietypowego, wyszedł z biura wczesnym popołudniem - na czym mógłby się skupić? - i ruszył do tawerny z dębową boazerią, gdzie spotykali się prawnicy, by dobijać targu, dyskutować i zapominać. - Nie wygląda pan dobrze - powiedział barman Sammy, jakby trzeba było mu o tym mówić. Sammy znał się na swojej robocie: nalał drinka i pocieszył. - Przynajmniej nie jest pan w takiej sytuacji jak Bettinger. - Sammy ruchem brody TLR wskazał zgarbioną postać w kącie. - Prowadzone jest przeciw niemu śledztwo, wiedział pan? Podwójne. Przez policję i Komisję Etyki. Długie spojrzenie na nieruchomego Bettingera; powolny żar szkockiej rozjaśniającej myśli. Wziął swoją drugą szklaneczkę i ruszył przez salę. Postawił Bettingerowi jedną kolejkę, potem następną. Ponuro wpatrzony w dżin, Bettinger bełkotliwymi i urywanymi zdaniami mruczał coś o „tej suce, czarnej wdowie", rzucając światło na ciemność. Wrobiła ich. Przed nim był Bettinger, ale przed Bettingerem byli Cramer, Robbins i Sutton. Każdego traktowała jak bohatera, ratującego ją przed niekompetencją poprzednika (słowem nie wspominała o zarzutach i oskarżeniach, z jakimi wystąpiła). Każdy doradzał złe transakcje, sprzedaż za niską cenę, kupno po

wygórowanej. Obiekcje każdego uciszała, ofiarując szczodrze swoje ciało w opuszczonym domu. Każdego zrujnowała. W przypływie braterstwa Bettinger zaoferował mu współczucie, wyrażał wstręt, udawał wściekłość i przysięgał zemstę. Ale on widział - było to oczywiste

- że gdyby weszła teraz do tawerny, Bettinger powlókłby się za nią na czworakach. Zostawił Bettingera pławiącego się w żalu nad sobą i wyszedł na ulicę, by się zastanowić. Zapadał zmierzch, szare niebo czerniało, a on myślał tak: każda skarga została złożona w tydzień po tym, jak rzucała bombę i zmieniała prawnika - to samo zapowiedziała jemu. Gwiazdy dziurawiły niebo, a on myślał o pogardzie do samej siebie w jej głosie, gdy mówiła, że nie potrafiła uchronić się przed brutalnością męża, odbierając sobie życie. Ulice miasta cichły, podczas gdy jemu w uszach brzmiały wypowiadane przez nią słowa, że wydawanie spadku jest jej jedyną przyjemnością. I dostrzegł to, co umknęło innym: dla kogo zastawiono pułapkę, kto miał być ofiarą. Zrobił więc to, czego chciała. Zadzwonił do niej i zapytał, czy złożyła już na niego skargę. Jeszcze nie. Poprosił, by się spotkali w domu za rzeką. TLR - Żeby o tym porozmawiać - powiedział. Gdy się zgadzała, w jej głosie usłyszał nutę podniecenia. A teraz, dzisiaj wieczorem, dał jej to, czego pragnęła, spełnił jej życzenie. Życzenia. Snop światła z reflektorów jej samochodu doprowadził go do drzwi. Gdy wyszła ku niemu na ganek, poczuł bijący od niej żar. Stali nieruchomo, czas także stanął do momentu, gdy bez słowa przycisnęła się do niego, pocałowała. Poprowadził ją do łóżka. Wolno ją rozebrał, bluzkę, spódnicę, jedwabne figi, a potem przykuł do łóżka srebrnymi kajdankami, które dała mu na początku ich znajomości. Bez pośpiechu kochał się z nią, dłońmi, wargami, językiem bu-

dząc w niej podniecenie. Razem osiągnęli szczyt. Później nie zdjął jej kajdanek ani ona o to nie poprosiła. Trzymał ją delikatnie w objęciach, gładząc po wło-

sach, podczas gdy ona leżała bez ruchu z zamkniętymi oczami i rozchylonymi ustami. Wstał i zawiązał jej przepaskę na oczach. Uśmiechnęła się delikatnie. Pocałował ją po raz ostatni. Smaki, aromaty, dreszcze pierwszego pocałunku zalały go niczym fala. Po chwili odeszły, pozostawiając satynową nieodwołalność ostatniego pocałunku. Ostatniego. Rozumiał teraz, że próbowała doprowadzić do tej chwui każdego z nich, Bettingera i pozostałych, miała nadzieję, że któryś ją uwolni. Nieszczęścia, jakie na nich spadały, były karą za ich słabość. On był silny. Ostrze zalśniło, gdy wbił nóż w jej serce. Wygięła się ku niemu, jak wtedy gdy odczuwała rozkosz. Nie krzyczała, ale jęknęła tak samo jak nie tak dawno, gdy osiągnęła szczyt przyjemności. Spalił jej ubranie w kominku, zawinął torebkę razem z ciałem i położył na tylnym siedzeniu jej samochodu. Pojechał na wzgórze, z którego rozciągał się widok na miasto, wykopał grób pomiędzy drzewami i pod rozgwieżdżonym niebem pożegnał się z nią. TLR Zostawił jej samochód w lesie i pieszo wrócił tam, gdzie zaparkował własne auto, po czym pojechał do domu i zapadł w głęboki sen.

Następnego dnia w biurze był bardzo produktywny, kipiał energią. Postanowił pójść do tawerny i postawić Bettingerowi kolejkę. W końcu Bettinger wyświadczył mu wielką przysługę. Oczywiście on też wyświadczył przysługę Bettingerowi, Cramerowi, Robbinsowi i Suttonowi, chociaż oni nigdy się nie dowiedzą, komu powinni podziękować. Skoro powódka umarła, sprawy przeciwko nim zostaną umorzone. Ich też uwolnił. Już miał wyjść, kiedy pojawiła się policja. Gliniarze nie marnowali czasu, od razu zaaresztowali go pod zarzutem morderstwa. - Zadzwonił do nas jej prawnik. Z trudem wydobył z siebie głos.

- Paul Dreyer? Odpowiedział detektyw prowadzący śledztwo. Wczoraj wieczorem zostawiła Dreyerowi wiadomość, że zadzwoni rano, przed dziesiątą. Gdyby nie zadzwoniła, ma otworzyć aktówkę z cielęcej skóry, znajdującą się w jego sejfie. Nie zadzwoniła, więc Dreyer zgodnie z instrukcjami wyłamał zamek. Wewnątrz znajdowały się wskazówki prowadzące do domu i na wzgórze oraz notka z prośbą do władz, by skontrolowano transakcje, które w jej imieniu prowadził poprzedni prawnik. Nie była pewna, ale podejrzewała, że została oszukana. Miała zamiar spotkać się z tym prawnikiem, który był też jej kochankiem. I bała się. W notce nie wymieniono nazwiska prawnika. Ona jednak powiedziała aktualnemu prawnikowi, kim był jego poprzednik. Gliniarze mieli pracowity poranek. Znaleźli dom, jej ciało i samochód. Znaleźli krew na odwróconym materacu. Znaleźli odciski palców. Wyprowadzili go.

Kiedy wyszedł na chodnik, smaki, aromaty, dreszcze pierwszego pocałunku już czekały. Zwaliły się na niego z taką siłą, że się potknął, a ponieważ ręce miał skute na plecach i nie potrafił niczego się złapać, upadł.

Anne Perry Zdradliwa fala

Tonia prowadziła, Kate siedziała obok niej i rozmawiała o trasie, dzięki czemu pozostawiona samej sobie Susannah mogła wpatrywać się w delikatną linię wybrzeża rozciągającą się w cudownym błękicie aż po horyzont. Co nie znaczy, że trasa wymagała dyskusji. Po prostu jechały brzegiem oceanu trzydzieści kilometrów na południe od Astorii do domku na plaży, gdzie zamierzały spędzić razem kilka dni. Była wiosna 1922 roku, od wojny widywały się rzadko. Naturalnie Ameryka wzięła w niej udział pod sam koniec, ale fakt ten wprowadził ogromne zmiany w ich życiu. Nawet tak daleko na zachodzie, na wybrzeżu Oregonu, wyczuwano reperkusje konfliktu w Europie. Społeczeństwo nie było już takie samo po zawarciu pokoju.

Czy „pokój" to było odpowiednie słowo? Susannah spoglądała na połyskliwy ogrom Pacyfiku, podczas gdy samochód zwolnił, wjeżdżając na zbocze. Po lewej rosły sosny, lasy ciągnęły się w głąb lądu, zapewniając bogactwo rodzinom ta-

kim jak jej własna, na północy płynęła potężna Columbia z niewyczerpanymi zasobami łososia, eksportowanego na cały świat. Ale „pokój"? To była jakość wewnętrzna; obserwując starsze siostry na przednich siedzeniach - Tonia uprzejma, dumna, starannie panująca nad cierpieniem, i Kate, której żal eksplodował raz po raz napadami złego humoru - Susannah doszła do wniosku, że pokój nie był właściwym słowem. - Nie możemy oczekiwać, że ta idealna pogoda się utrzyma -powiedziała Kate, odwracając się na siedzeniu, by popatrzeć na ocean. Linia brzegowa była oszałamiająca, z falami rozbijającymi się o poszarpane klify i skały, z białą pianą błyszczącą na słońcu. - Oczywiście że nie - zgodziła się Tonia głosem nabrzmiałym uczuciem. - Nic nie trwa wiecznie.

Kate wciąż patrzyła w bok. - Więc lepiej wykorzystajmy ją, póki możemy. Mały deszcz nie zaszkodzi, ale nie znoszę tych wiecznie szarych dni. Nawet burza mi nie przeszkadza, niektóre bywają wspaniałe. - To prawda - odparła Tonia, odrywając dłoń od kierownicy, by odgarnąć włosy do tyłu. Zgodnie z nową modą miała je agresywnie krótkie. Były ciemne i piękne, podkreślały siłę tkwiącą w jej rysach.

- A co to ma znaczyć? - zapytała Kate podejrzliwie. - Że lubisz burze - uśmiechnęła się Tonia nieznacznie. -Grzmot, błyskawica i bliskość niebezpieczeństwa. Lubisz, prawda? Naładowane elektrycznością powietrze? - Lubię wiatr i morze - powiedziała Kate, jakby ważyła słowa, wyczuwając, że musi zachować ostrożność. Tonia uśmiechnęła się tajemniczo; wiedziała więcej, niż mówiła. - Ciekawe, czy zobaczymy wieloryby - wtrąciła Susannah. – O tej porze roku wędrują na północ. - Powiedziałabym, że tak, jeśli gotowa jesteś stać i obserwować dostatecznie długo - odpowiedziała Tonia. - Zawsze byłaś dobra w obserwowaniu. - WydawaTLR ło się, że chce coś dodać, ale zmieniła zdanie. To sprawiło, że Susannah poczuła się niezręcznie, choć nie wiedziała dlaczego. Zawsze odnosiła się do Tonii z uwielbieniem i podziwem. Była piękna i mądra, najstarsza z sióstr; miała trzydzieści trzy lata, Kate dwadzieścia dziewięć, a Susannah dwadzieścia pięć. To właśnie Tonia wyszła za cudownego i uroczego Ralpha Bessemera. Cóż to był za ślub! Wszyscy, którzy liczyli się w Astorii, brali w nim udział, szczęśliwi, wystrojeni, odczuwający zazdrość, choć przez większość czasu dobrze to ukrywali. Oto pieniądze poślubiały jeszcze więcej pieniędzy. Czyż można było się spodziewać czegoś innego? A Antonia Galway ze swoją urodą, manierami, dziedzictwem była dla Ralpha idealną panną młodą, stanowiła ucieleśnienie wszystkich jego pragnień, nie tylko odwzajemniała miłość, ale też mogła wesprzeć go w realizacji ambicji.

Od tamtego dnia minęły jednak lata. Teraz Ralph nie żył, a Kate i Susannah nie wyszły za mąż, w każdym razie jeszcze nie. Były już niemal na miejscu. Dom na plaży należał do rodziny od dawna, przed wojną rodzice często tu przyjeżdżali. Wypełniały go wspomnienia, w większości szczęśliwe. Po śmierci rodziców siostry bywały tu z rzadka, choć tylko dlatego, że inne aspekty życia zajmowały im za wiele czasu. Tonia skręciła z drogi na ubity szlak, a po pięciu minutach zahamowała przed małym drewnianym domkiem, oddalonym o niecałe sto metrów od kamienistej krawędzi długiego zbocza prowadzącego na ubity piasek. Wokół domu rosło kilka przygiętych od wiatru sosen, dzielnie przeciwstawiających się zimie. Na zboczu w cieniu lasu pyszniły się szkarłatem i ametystem bujne rododendrony. Teraz zdziczały, ale ktoś kiedyś je posadził. - Rusz no się, Susannah! - poleciła Tonia energicznie. - Musimy się rozpakować. Susannah otrząsnęła się ze snu na jawie. Każda miała jedną walizkę na ubrania, grube spódnice i kurtki chroniące przed wiatrem, mocne buty, ciepłą wełnianą bieliznę i piżamy. Poza tym były skrzynie z jedzeniem, pościelą, ręcznikami, środkami czystości. Zostawią dom w takim stanie, w jakim go zastały! Miały też książki, układankę i robótki ręczne, haft Kate, szydełkowanie Tonii, szycie Susannah. Niewykluczone, że się nimi nie zajmą, wszystko zależało od pogody. ŻaTLR łosna perspektywa, ale mogło padać przez cały tydzień. Wniosły skrzynie, rozpakowały i poukładały zawartość, pościeliły łóżka, roz-

paliły ogień w salonie i pękatym kuchennym piecu, żeby ugotować jedzenie i zagrzać wodę. Opał nigdy nie był problemem, drewna wyrzucanego na brzeg wystarczyłoby na całe życie. Znoszenie go i rąbanie na odpowiednią długość było pracą dla mężczyzny, ale od wojny ludzie zdążyli się przekonać, że kobiety potrafią zrobić prawie wszystko, jeśli zajdzie taka konieczność. - Zanim zjemy, chciałabym pójść na plażę - powiedziała Kate, stojąc przy wielkim oknie saloniku i wpatrując się ponad szorstką trawą w brzeg. Widziała krzywiznę cyplu na południu, podłużną zatokę na północy i spokojną taflę laguny oddzielonej od morza; niewielka rzeka najpierw wpadała do tego naturalnego basenu, dopiero potem znajdowała drogę do morza. Teraz laguna była spokojna, na

jasnobłękitnym niebie dwie siwe czaple zakreśliły elegancki, zamaszysty wzór i zniknęły z zasięgu wzroku. - Dobry pomysł - zgodziła się Susannah, tęskniąc za ubitym piaskiem pod stopami i spacerem przed snem. Astoria leżała nad wodą, ale to była rzeka, a choć tak potężna jak Columbia, Susannah zawsze brakowało czystej, niczym niezmąconej siły i witalności oceanu. Na tym fragmencie wybrzeża fale bez przerwy biły o brzeg, nawet w bezwietrzny dzień. Było coś w ukształtowaniu ziemi, co powodowało, że woda wzbierała i załamywała się białą pianą, znowu wzbierała i załamywała się, i znowu, tak że jak okiem sięgnąć białe bałwany wznosiły się na tle nieba i spadały na plażę. Jeśli ocean gdziekolwiek był żywą istotą, to właśnie tutaj. Tonia wzięła płaszcz, milczeniem wyrażając zgodę, i we trójkę ruszyły przez sięgającą do piersi trawę. Później ostrożnie stawiały stopy pomiędzy kamieniami

i wyrzuconymi na brzeg pniami drzew, wreszcie zeszły na piasek. Była pora odpływu, miały więc mnóstwo miejsca do spacerowania. Wiał lekki wiatr, fale szumiały uspokajająco. Kate uniosła twarz pod wiatr; podmuch zwiał jej ciemnorude włosy do tyłu, odsłaniając zarys policzków i czoła - czysty, a zarazem dziwnie bezbronny, jakby doświadczyła zbyt wielkiego bólu, który wciąż w sobie nosiła. Tonia szła pierwsza, wpatrując się w morze. Susannah zastanawiała się, czy TLR Tonia widzi w Kate to samo co ona. Wyczuwa winę czy tylko gniew? Czy kiedykolwiek uzmysłowiła sobie, jak wiele z tego jest smutkiem? Ralph nie żył od ponad roku, ale oczywiście cierpienie trwało dłużej. Wcześniej przez dwa lata siedział w więzieniu. Niesamowite, że świat może rozpaść się na kawałki w ciągu jednego krótkiego tygodnia! Tak przynajmniej stało się w wypadku Kate i Tonii. Dla Susannah ten proces odbywał się powoli, jak postępująca ukradkiem zgnilizna, co jakiś czas sytuacja się pogarszała, aż wreszcie stała się nie do zniesienia. One jednak o tym nie wiedziały. Szły przed Susannah z rozwianymi włosami, ze spódnicami przyklejonymi do ciała przez wiatr, który właściwie był lekką bryzą, ale nic nie łagodziło go na drodze z Japonii aż tutaj.

Pochyliła się i podniosła pieniążkowca, idealnego w kształcie. Niewiele rzeczy jest w istocie tak idealnych, jak sugerowałby ich wygląd. Niegdyś myślała, że Ralph jest doskonały. Ale tak myślały też Tonia i Kate. Czy śmiał się z tego ze wszystkich trzech sióstr?

Dawniej myślała, że mial najlepsze, najbardziej zdrowe i wyjątkowe poczucie humoru, że jego śmiech leczył wszystkie drobne zadrapania i otarcia powodowane przez życie, sprawiał, że traciły na znaczeniu, przechodziły do kategorii spraw wartych jedynie żartu, a potem zapomnienia. Ale dawniej w jej głowie było wiele głupiutkich myśli. Delikatnie położyła pieniążkowca na ziemi, uważając, by go nie złamać. Na plaży pełno było też innych muszli, w większości nie znała ich nazw. Choć rozpoznawała okładzinki i wiedziała, że trzeba uważać, gdy się ich dotyka, bo ostre krawędzie mogły głęboko przeciąć skórę. Właściwie można było poderżnąć komuś gardło wielkimi okazami, z rodzaju tych, które pozostają przy odpływie w kałużach między kamieniami na cyplu. Około sześciu metrów dzieliło je od miejsca, gdzie fale ostatecznie się zatrzymywały, wahały i znowu wracały na głęboką wodę. Piasek był mokry, ale Susannah nie potrafiła rozstrzygnąć, czy to przypływ, czy odpływ. Cienie się wydłużały, powietrze stawało chłodniejsze, góry białej piany bardziej połyskliwe. TLR A potem nagle jedna fala nie zatrzymała się, ale popędziła dalej, szybka i głęboka. Zalała Kate po łydki, przemoczyła jej buty i spódnicę. Tonia zdążyła w ostatniej chwili uciec, bo w porę ją dostrzegła. Fala cofnęła się, o mało nie zwalając Kate z nóg, wysysając spod niej piasek. Kate głośno odetchnęła, zszokowana i zziębnięta. Potem zaczęła się gramolić, mokra spódnica uderzała ją po kostkach. Tonia z nieodgadnionym wyrazem twarzy patrzyła na nią szeroko otwartymi

oczami. - Zapomniałaś o zdradliwych falach, co? - zauważyła.

- Jestem cała przemoczona! - wykrzyknęła Kate z furią. - Buty, spódnica, wszystko mam mokre! Na litość boską, mogłaś mnie ostrzec! Albo przynajmniej zejść mi z drogi! Tonia uniosła brwi. - Ostrzec cię? Moja droga, znasz wybrzeże Oregonu tak samo dobrze jak ja! Jeśli nie widziałaś zdradliwej fali, to znaczy, że nie zwracałaś uwagi, myśli miałaś zajęte czymś innym. A ja nie stoję ci na drodze. Plaża jest dość szeroka dla nas obu. - Zauważyłaś ją w porę i zdążyłaś uciec! - rzuciła Kate oskarżycielsko. Gniew wyraźnie malował się na jej twarzy. - Ja bym cię ostrzegła! Coś zbliżonego do uśmiechu wygięło usta Tonii. - Naprawdę? - zapytała. - Naprawdę tak byś zrobiła, Kate? - A cóż to za pytanie? - krzyknęła Kate. - Oczywiście że tak! - Zastanawiam się tylko - powiedziała Tonia i odwróciła się od siostry. Susannah czekała na kontratak Kate, ale ta stała nieruchomo, z mokrą spódnicą przyklejoną do nóg, zmarznięta na kość w podmuchach wiatru. Obserwowała odchodzącą Tonie z zakłopotaniem i czymś na kształt rodzącego się strachu. Susannah wstrzymała oddech, serce waliło jej mocno. Wiedziała, co dzieje się TLR w głowie Kate, wiedziała tak wyraźnie, jakby słyszała słowa: przerażenie i wstyd. A jednak wtedy nie potrafiła przestać. Ralph był mężem Tonii, czarują-

cym, mądrym, ambitnym, który niedługo miał zostać senatorem stanowym, a w nie tak odległej przyszłości zamieszkać w rezydencji gubernatora. Teraz była przerażona, że Tonia wie albo przynajmniej podejrzewa. Czy rzeczywiście? Czy takie znaczenie kryło się pod jej słowami? A może przez Tonie przemawiały tylko żałoba, samotność i zdruzgotana duma, ponieważ Ralph tak nisko upadł? Kate natomiast dręczona poczuciem winy umknęła tam, gdzie żaden mężczyzna jej nie ścigał, bo w ustach zawsze miała smak własnej zdrady? Tonia pochyliła się i podniosła muszlę. Musiała być w dobrym stanie, bo włożyła ją do kieszeni i obejrzała się na Kate. Zdawało się, że nie dostrzega Su-

sannah, jakby ta była mewą albo rzeczą, która do tej plaży należy, ale nie ma najmniejszego znaczenia. Uświadomiwszy sobie, że została wykluczona, Susannah nie poczuła urazy. Zaraz też ogarnęła ją ulga. Jeśli Tonia kogoś podejrzewa, to Kate. Kate postąpiła źle, zdradzając siostrę, tak wszyscy uważali. Można ją było zrozumieć - och, jakże łatwo! Wspomnienia o Ralphie otoczyły Susannah jak powiew słonego powietrza, wypełniając zmysły, piekąc w usta, płuca, nawet umysł. Tylko że powietrze było czyste i słodkie, nieskończone, wystarczało dla każdej żywej istoty. Tak, Susannah rozumiała Kate, każda kobieta by ją zrozumiała, choć równocześnie potępiała. Czy potępiałyby Susannah? Czy w ich oczach byłby to czyn kobiety wzgardzonej, wykorzystanej i odrzuconej, małostkowy czyn spowodowany zazdrością i żądzą zemsty? Tak nie było, choć bolałoby bardzo, gdyby ktoś tak pomyślał. Trochę by po-

mogło, gdyby obcy ludzie wiedzieli, że to była rozpaczliwie trudna, straszna decyzja, z którą borykała się długo, był to wybór pomiędzy zdradzeniem innych albo samej siebie i wszystkiego, co uważała za słuszne. Potrzebowała takiego zrozumienia ze strony tych, których kochała. Na dnie serca wiedziała jednak, że Tonia nigdy by jej nie zrozumiała. Kochała Ralpha z żarłocznym oddaniem. Może po części była to ambicja, dostrzeżenie TLR jego możliwości i głodu sukcesu, może w dużej mierze była to duma posiadaczki. Najbardziej uroczy, inteligentny, obyty mężczyzna w Astorii należał do niej. Ze wszystkich dobrze urodzonych i eleganckich młodych kobiet, które się za nim uganiały, wybrał właśnie ją. Ale było w tym też sporo zwykłych ludzkich namiętności, śmiechu, ciepła, pragnienia, by kochać i być kochaną, mocniejszego bicia serca na dźwięk jego kroków, szczęścia na widok jego uśmiechu, brzmienia jego głosu, nawet gdy nie było go przy niej, wspomnienia jego uśmiechu. Nie, Tonia nie zrozumiałaby ani nie wybaczyła tego, co zrobiła Susannah. Dzięki Bogu, o niczym nie wie. Skoro o tym mowa, Kate także by nie wybaczyła. To pewne jak dwa razy dwa. Wpadłaby w straszną wściekłość, i to pomimo własnej zdrady. Nie postrzegałaby tego jako namiętności, czyli rzeczy złej, acz równocześnie tak łatwej do

wybaczenia. W jej oczach byłaby to dokonana na zimno zemsta - a przecież to nieprawda! W końcu Susannah nie miała innego wyboru! Ale dzięki Bogu Kate także o niczym nie ma pojęcia. Po raz pierwszy od śmierci Ralpha były same we trójkę, miały zamiar spędzić tu pięć dni, każda

chroniąc swoje sekrety. Będą się uśmiechać i rozmawiać, jakby niczego nie trzeba było udawać, jakby nie było kłamstw, ukrytej złości, cierpienia. Ten czas okaże się ostatecznym sprawdzianem! Wracały do domu, wiatr wiał im w plecy, zimniej szy teraz, gdy słońce zniżało się nad horyzont, malując jasną smugę na wodzie i ozdabiając grzbiety potężnych fal słabym ogniem. Grzmot, z jakim się rozbijały, nigdy nie cichł, a równocześnie był dziwnie spokojny, jak oddech ziemi. Tym razem szły w takiej odległości, by żadna zdradliwa fala nie mogła ich dopaść. Susannah nie potrafiła opędzić się od tej myśli, gdy obserwowała, jak Kate zmaga się z mokrym, przyklejonym do ciała materiałem. Musiał ją strasznie ziębić w nogi, ale więcej o tym nie mówiła.

Nazajutrz poranek był ciepły i pogodny. O tej porze roku nie należało się spodziewać, że taka aura będzie trwać, kiedy więc Tonia zaproponowała, żeby pojechały na południe drogą wzdłuż wybrzeża, a potem na następnym przylądku pospacerowały pod sosnami, Kate i Susannah natychmiast się zgodziły. TLR Wyruszyły po śniadaniu, prowadziła jak zwykle Tonia. Czekała je półgodzinna przejażdżka. W samochodzie toczyły zwyczajną rozmowę o wspólnych przyjaciołach, stanie drogi, poruszały nawet tematy polityczne jak sytuacja w Europie podejmującej trud odbudowy po czteroletniej wyniszczającej wojnie, która odebrała życie ponad dziesięciu milionom ludzi, a tylko Bóg wie ilu okaleczyła. Myśl o tym była przerażająca, ale bezpieczna. Nie wiązała się ze sprawami osobistymi, w żaden sposób nie otwierała wciąż niezagojonych ran.

Zaparkowały samochód i w słońcu poszły stromą ścieżką nad morzem. Usłyszały ostry, czysty śpiew epoletnika krasnoskrzy-dłego, chwilę później zobaczyły go siedzącego na gałęzi, z wyraźnie widocznymi połyskliwymi plamami szkarłatu na piórach. Kwitło kapryfolium, aromat sosnowych igieł przesycający powie-

trze zdawał się zmywać każdą nieprzyjemną myśl albo wspomnienie, kiedy widok morza wypędzał je z głowy. Wypatrywały śladów wyskakujących nad powierzchnię wielorybów, białego strumienia wody na tle błękitu nieba, który zdradzałby ich położenie. Pod nimi białe szeregi fal rozbijały się w nieskończoność na piasku, wiejący od wybrzeża wiatr zbierał z ich grzbietów mgiełkę niczym dym. Ten obraz mącił wzrok. - To jest doskonałe - powiedziała Kate z uśmiechem. - Nie przychodzi mi na myśl nic piękniejszego. - Tak wygląda - zgodziła się Tonia - zwłaszcza tutaj, z góry. Ale wygląd może zwodzić, prawda, Kate? Powinnaś o tym wiedzieć. Kate drgnęła. - A cóż to niby ma znaczyć? Chodzi ci o to, że wczoraj dałam się złapać fali? Spotkałoby to każdego, kto szedłby tak blisko wody. Po prostu trafiło na mnie. - I tak patrzysz na życie? - Tonia uśmiechnęła się zimno. - Nie ma skutku i przyczyny, nie ma odpowiedzialności? Wszystko po prostu ci się przytrafia? W oczach Kate błysnął gniew. - Nie przesadzasz przypadkiem? Stopy zamoczyła mi zdradliwa fala, więc cała moja filozofia życiowa oparta jest na nieodpowiedzialności? Ja mogłabym TLR

równie dobrze powiedzieć, że nie ostrzegłaś mnie, tylko pobiegłaś w głąb plaży, więc całe twoje życie to ucieczka od trudnych spraw i porzucanie ludzi na pastwę cierpienia. - Przez ludzi rozumiesz siebie? - zapytała Tonia z lekkim rozbawieniem w głosie. - I na pewno chodzi ci o mnie? Susannah też się nie zmoczyła. Przez cały czas trzymała się w bezpiecznej odległości od wody. - Och, brawo dla Susannah! - rzuciła Kate sarkastycznie. -Jak mądrze postąpiła! Jak odważnie! Rozmawiały o fali czy o czymś innym? Pomimo słońca Susannah zrobiło się zimno. Czy Tonia wie i w ten sposób mówi o tym Kate? Zamierzała przez cały tydzień wygłaszać te ostre jak szpilki uwagi, aż Kate wybuchnie gorącym, gwał-

townym gniewem i dojdzie między nimi do prawdziwej walki, którą Tonia jakimś cudem wygra? Jakimś cudem! Tonia była żoną Ralpha! Kate była jego kochanką. Na to nie ma żadnych usprawiedliwień, żadnego prawa moralnego czy społecznego. Obie będą mówiły gorzkie słowa, wyzwolenie przez gniew może okaże się chwilowe, ale nie nastąpi po nim wybaczenie ani powrót do przeszłości. Tonia nazwie Kate złodziejką, nawet kurwą i powie, że zdradziła to wszystko, co oznacza rodzinę. Kate z kolei powie, że Ralph poślubił Tonie, ale potem ona go znużyła i w końcu wolał Kate. Pokochał właśnie Kate. Tego teraz nic nie mogło zmienić ani uleczyć. Tonia nie mogłaby temu zaprzeczyć. To była prawda. Susannah przeszywało współczucie dla obu sióstr. Obie na swój sposób go kochały i wierzyły, że on też je kochał.

Naturalnie były w błędzie! Różnica polegała na tym, że Tonia teraz już to wiedziała, choć nie wiadomo skąd. Kate wciąż nie miała o tym pojęcia. Nie miała pojęcia, że Ralph Bessemer nikogo nie kochał. Był aroganckim, ambitnym człowiekiem, który wykorzystywał ludzi, by zaspokajać własne apetyty, fizyczne też, naturalnie, ale głównie pragnienie zdobycia władzy, wiecznego podziwu i pieniędzy. Susannah o tym wiedziała! Nie miała cienia wątpliwości, że to prawda. Może Tonia gdzieś w głębi serca wciąż wierzyła, że proces był niesprawiedliwy, że nie TLR było żadnej kradzieży, żadnego długotrwałego, starannego korumpowania otoczenia, żeby Ralph mógł zdobyć stanowisko polityczne, którego tak mocno pożądał. Może to było jego jedyne prawdziwe pożądanie. Kobiety stanowiły przyjemny środek do osiągnięcia celu, tak jak dobry posiłek daje ci energię do odbycia długiej podróży. Czy Ralph kiedykolwiek kochał Tonię? A może była tylko korzystną partią? Kochał Kate czy była tylko rozrywką, zabawką, dzięki której mógł oszukiwać władczą, zaborczą Tonię i śmiać się za jej plecami? Susannah doskonale wiedziała, dlaczego zwrócił się do niej! A przynajmniej wiedziała to teraz! Na początku wyobrażała sobie, że ją kochał. Stojąc tu w czystym powietrzu nad ryczącymi falami, wdychając aromat sosny i kapryfolium,

wspominała, jak słodkie były te pierwsze, odurzające tygodnie, kiedy jego uśmiech rozpalał jej sny na jawie, głos budził wyobraźnię, dotyk dłoni sprawiał, że serce zaczynało jej walić, a krew burzyła się w żyłach.

Ale on był zbyt pewny siebie! Zbyt szybko poprosił ją o pomoc. Zdobył już dwie siostry, trzecią uznał więc za pewnik. Chciał ją wykorzystać, nic więcej. Cieszyła się zaufaniem zarządu banku, była więc osobą, od której mógł uzyskać informacje, na których mu zależało. Ona wszakże wykorzystała je, by zastawić na niego pułapkę. Oczywiście nikt więcej o tym nie wiedział. Tonia nie miała pojęcia, że to Susannah powiedziała policji, gdzie szukać, i w rezultacie za nich poskładała kawałki w całość. Tonia sądziła, że dokonał tego sprytny detektyw Innes. Obwiniała go, a on bez sprzeciwów wziął na siebie całą zasługę za spowodowanie upadku osobistości tak ważnej jak Ralph Bessemer, który okazał się przeżarty korupcją! Senat stanowy uchroniono przed poważnymi szkodami i detektyw dostał awans. Naturalnie Kate też w to wierzyła. Kate była namiętna, zabawna, wybuchowa, czasami okazywała miękkie serce, często postępowała bezmyślnie. Przede wszystkim jednak była nieskomplikowana. Nigdy nie wykraczała poza to,, co oczywiste. Wolnym krokiem wróciły w cień sosen. Przy szlaku rosły dzikie jeżyny. - Jesienią będzie tu mnóstwo owoców - zauważyła Tonia. -Spodoba ci się to, TLR Kate! Tylko musisz uważać na ciernie. Możesz brzydko się nimi poranić, bardzo głęboko. A jeśli będziesz miała pecha, w zadrapania wda się zapalenie. - Będę ostrożna - odparła Kate nieco spięta. - Och, a więc tego już się nauczyłaś, tak? - Tonia na moment się odwróciła. Twarz miała zimną, delikatne brwi uniesione wysoko. - Zawsze uważam, jak zbieram jeżyny - odpaliła Kate.

- To prawda - zgodziła się Tonia. - I inne owoce też. W dodatku zdobywasz łup bez jednego zadrapania. - Znowu patrzyła przed siebie.

Kate zawahała się, zwalniając kroku. Teraz musiała już mieć pewność, tak jak miała ją Susannah, że Tonia wie. Grała, mówiąc i nie mówiąc, kłując dotkliwie, czekając, aż Kate straci panowanie nad sobą i sprowokuje otwartą kłótnię! A co potem? Krzyki, oskarżenia, ból, poczucie winy? Tego chce Tonia: by gorzki, niszczący wstyd zdrajczyni został ujawniony? Nic dobrego z tego nie wyniknie. Nie można zmienić żadnych słów i uczynków Ralpha, a co ważniejsze, nie da się przywrócić go do życia, by obie znowu kochał i oszukiwał! Jednakże Susannah nie mogła powiedzieć tego Tonii, nie zdradzając przy tym, że wie! W milczeniu doszły do samochodu. Jazda powrotna zalaną słońcem drogą powinna być cudownym doznaniem, ale zewnętrzne piękno dla każdej z nich przykryły już chmury. W samochodzie i podczas lunchu w domu Tonia wygłaszała dwuznaczne uwagi, a Kate wpadała w coraz większą złość. Dwukrotnie oddała cios, ale stępiony świadomością własnej winy. Susannah widziała to w jej twarzy: płomień gniewu, celna riposta w oczach i zaraz potem wzięcie się w ryzy, ponieważ pamiętała wszystkie powody, dla których Tonia cierpiała, dlaczego przynajmniej pod jednym względem miała wszelkie prawo, by się mścić. Ale wstyd nie będzie wiecznie pętał jej języka, Susannah nie wątpiła w to ani sekundę. Z pewnością Tonia także to wie? Po lunchu były prace do wykonania, zmywanie naczyń, przygotowania do TLR

wieczornego posiłku, zbieranie, rąbanie drewna. W środku popołudnia Kate oznajmiła, że idzie na spacer nad lagunę, najchętniej sama, i poszuka siwych czapli. - Chciałabym znowu pójść na plażę - powiedziała Susannah do Tonii. - Wybierzesz się ze mną? - Miała nadzieję, że uda jej się wyperswadować siostrze kłótnię. - Oczywiście - zgodziła się Tonia. - To doskonały pomysł. Susannah ucieszyła się i zdziwiła. Może jednak to nie będzie aż tak trudne. Było chłodniej niż poprzedniego dnia, ale wciąż przyjemnie; odpływ cofnął wodę bardziej w głąb oceanu, zostawiając im mnóstwo miejsca na spacer po piasku pod kamieniami.

Tonia się uśmiechała. Ramiona miała napięte, w sposobie, w jaki stawiała kroki, nie było swobody, raczej celowość, mimo to w porównaniu z porankiem nastąpiła w jej zachowaniu niezwykła poprawa. Może posunęła się tak daleko, jak zamierzała? Susannah nie była pewna, czy coś powiedzieć, czy nie. Niewykluczone, że teraz ma jedyną szansę. Trzy następne dni takich gorzkich insynuacji byłyby nie do zniesienia. Jak mogłaby coś zaradzić, nie zdradzając siebie? - Toniu? - Tak? - Zatrzymały się ze wzrokiem utkwionym we wzburzonej wodzie. - Musisz tyle mówić o Kate złapanej przez falę? Czy to naprawdę takie ważne? Tonia z namysłem przygryzła wargę, po czym spojrzała z ukosa na Susannah.

- Więc twoim zdaniem powinnam zapomnieć o przeszłości i myśleć wyłącznie o teraźniejszości i przyszłości? - zapytała. Lekko zmrużyła oczy, czekając na odpowiedź z nieodgadnionym wyrazem twarzy. - Nie miałam na myśli nic aż tak drastycznego - odrzekła Susannah i natychmiast uświadomiła sobie, że to kłamstwo, w do datku nie najlepsze. Tonia jej nie uwierzy. Właśnie to miała na myśli. Niezręcznie próbowała się wycofać. - Nie chodzi tylko o falę ani... ani o jeżyny. To wszystko brzmi tak, jakby... Nie wieTLR działa, jak skończyć. Tonia uśmiechała się, ale w jej uśmiechu nie było ciepła, tylko rozbawienie, oczekiwanie, jakby przewidywała, dokąd ta rozmowa zmierza, i chciała tam dotrzeć. - Tak? - Jakbyś rozmyślnie chciała ją sprowokować - zakończyła Susannah słabo. - Och. A czemuż to miałoby mi na czymś takim zależeć? - zapytała Tonia. Wyglądała jak uosobienie niewinności, jednakże w tej samej chwili Susannah pojęła z lodowatą pewnością, że Tonia doskonale zdaje sobie sprawę z romansu Ralpha i Kate i zamierza się zemścić, wolno, kropla po kropli, jeśli zajdzie taka potrzeba. Widziała to w jej oczach, jasnych i twardych, w jej uśmiechu.

Susannah wstrzymała oddech. Czy ośmieli się powiedzieć to otwarcie? Było coś wTonii, co kazało się jej zawahać, siła i wspomnienie czasów, kiedy to była najstarsza siostra, którą podziwiała i słuchała, której pochwała liczyła się najbardziej.

- Ponieważ płaczesz po stracie Ralpha i chcesz ją zranić - rzekła na głos. To był kompromis, prawda połowiczna. - Mój żal po Ralphie sprawia, że chcę zranić Kate? - zapytała Tonia. - A może sugerujesz, że po jego śmierci w głowie mi się pomieszało? - Nie! Oczywiście że nie! - zaprotestowała Susannah. - Mogło tak się stać - zauważyła Tonia, mrużąc oczy przed ostrym popołudniowym słońcem, które odbijało się od białej wody. - W końcu sama pomyśl: twojego męża posyłają na pięć lat do więzienia, skazują na okrutne warunki panujące w takim miejscu, zmuszają do przebywania wśród najgorszych kryminalistów naszego stanu, z których jeden morduje go jak zwierzę - nie sądzisz, że to wystarczy, by niektóre kobiety straciły zmysły? Wiedziała! Susannah ogarnęła mdląca pewność, wbijająca się we wnętrzności jak nóż. Tonia wiedziała, że to ona powiedziała policji o Ralphie. A czy wiedziała też, że Ralph chciał się kochać z Susannah, nie dlatego że mu na niej zależało czy tylko uważał ją za atrakcyjną, ale dlatego, że była mu potrzebna do jego machlojek? Nie, chyba nie. Otworzyła usta, by się bronić, ale uświadomiła sobie, że TLR to na nic. Tonii nie obchodziły powody, liczyły się tylko suche fakty. Nie pragnęła argumentów, tylko bólu jako zapłaty za własne cierpienie. Susannah wciągnęła powietrze. Usta miała suche, w nogach czuła nagłą słabość. Bała się i była z tego powodu wściekła na siebie. Gdyby to był ktokolwiek inny, nie Tonia, potrafiłaby stawić mu czoło. Przecież miała rację! Co innego mogła zrobić? Przespać się z Ralphem, zdradzić bank, by Ralph mógł wykorzystać pieniądze na zdobycie miejsca w senacie? Czy tego chciałaby Tonia?

Tak, przypuszczalnie tak. Susannah wiedziała, że Ralph jej nie kochał! Był dostatecznie arogancki, by sądzić, że uśmiech, odrobinę namiętności weźmie za miłość i zrobi wszystko, czego RIGHT SQUARE BRACKET od niej oczekiwał. Później by ją porzucił, a

ona byłaby zbyt j zdruzgotana, zbyt zawstydzona, żeby komukolwiek o tym powiedzieć. - Tak - rzekła na głos, spoglądając na siostrę. - Sądzę, że to wystarczyłoby, żeby niektóre osoby doprowadzić do szaleństwa, ale ty do nich nie należysz. Nie stracisz z oczu rzeczywistości. To, że zamordowano Ralpha, było tragedią. Stało się tak nie z jego winy czy z winy Kate. Złapali człowieka, który to zrobił, został stracony. - O tak - zgodziła się Tonia. - Nie żyje. - Na jej twarzy pojawił się przelotny wyraz głębokiej satysfakcji, niemal radości. - Czy sugerowałam, że to była wina Kate? Nie, wiem dobrze, że Kate nigdy nie skrzywdziłaby Ralpha. I nie chciałaby, żeby siedział w więzieniu. - Jej głos naładowany był znaczeniami, ściągniętą twardym wyrazem twarz wiatr smagał pasmami włosów. Od linii, do której dopływały fale, dzieliło je około dwudziestu metrów. Kiedy tak stały, nadeszła kolejna zdradliwa fala; zatrzymała się o kilka kroków od butów Tonii, która ją zignorowała, jakby wiedziała, że takie sprawy jej nie dotyczą. Było coś przerażającego w jej spokoju, przekonaniu o całkowitej kontroli malującemu się w oczach, twarzy, nawet w sposobie, w jaki jej ciało opierało się podmuchom wiatru. Tak jak tego, że po dniu następuje noc, Susannah była pew- ; na, że Tonia przygotowała zemstę, że zamierza wymierzyć sprawiedliwość obu siostrom za

TLR to, że ją zdradziły. Może zrobić to tutaj, z dala od Astorii, gdzie nikt postronny nie będzie jej widział, powoli, starannie i do końca. Susannah nie znała tylko sposobu. Tonia uśmiechała się do niej okrutnym, zdradzającym pewne podniecenie uśmiechem, który ostatecznie niczego nie ukrywał. Wyrażał całą jej wściekłość i cierpienie, wiedzę o Kate i Ralphie, o tym, jak śmiali się i kochali za jej plecami, a także o fatalnym błędzie Ralpha, który próbował za pomocą tej samej sztuczki, choć bez udziału serca, zdobyć Susannah - nie z żądzy, lecz dla zysku. Ale Susannah nie można było pochlebstwami i miłosnym gruchaniem skłonić do korupcji. Wydała Ralpha, za co w ostatecznym rozrachunku zapłacił życiem, a tym samym odebrała go na zawsze Tonii i Kate.

Jak Tonia to zrobi? Trucizna w jedzeniu albo wodzie? Poduszka na twarzy, kiedy Susannah będzie spała, i zwalenie winy na Kate? Jakiś wypadek, pośliźnięcie się w wannie i utonięcie w gorącej, pełnej mydła wodzie? Upadek z klifu. Wystarczy wejść dziesięć, dwanaście kroków między skały, więcej nie trzeba. Albo morze? Coś związanego z tymi wspaniałymi, bijącymi falami, których piękno przeraża, a równocześnie zachwyca, i potęgą oceanu, wsysającego wszystko, co spotka na swej drodze, z tymi głodnymi, nieprzewidywalnymi zdradliwymi falami, dobiegającymi dalej niż pozostałe i zmywającymi z suchego lądu tych, co nie zachowują ostrożności. - Wyglądasz, jakby przyłapano cię z ręką w słoju z ciasteczkami, Susannah! powiedziała Tonia z cieniem pogardy w głosie. -Boisz się, że każą ci iść spać bez

kolacji? Susannah rozpostarła szeroko ręce. - Nie wzięłam żadnych ciasteczek! - Ależ wzięłaś, moja droga! Tylko nie potrafiłaś ich zatrzymać! - odrzekła Tonia. - A teraz nie ma ciasteczek dla nikogo. Wracajmy na kolację. Przyrzekam, że będziesz mogła skosztować wszystkiego. - Odwróciła się. Ręce trzymała luźno opuszczone, stopy stawiała swobodnie i z wdziękiem. Susannah wlokła się za nią. Nogi zapadały się jej w piasku, strach odbierał TLR zręczność ruchom, złość na taką niesprawiedliwość podcinał kolana, beznadzieja okradała z oddechu, siły, zdolności, by widzieć jasno i wybierać właściwą drogę pomiędzy kamieniami. Kolacja wydawała się Susannah koszmarem. Tonia promieniała wdziękiem. Uśmiechała się do sióstr, opowiadała zabawne historyjki o wydarzeniach towarzyskich w Astorii, w których brała udział, a one nie. Jedzenie, które z własnej woli przygotowała sama, było przepyszne, świeża ryba w delikatnym sosie, warzywa pokrojone i ugotowane na parze do właściwej miękkości. Sama też podała potrawy na stół. - Nie jesteś głodna? - zapytała z troską, gdy Susannah grzebała widelcem w talerzu, niczego nie jedząc. - Można by sądzić, że spacer po plaży pobudzi twój apetyt. Mój pobudził. -1 z lubością zabrała się do jedzenia.

Kate nie wiedziała. Susannah odgadła to, widząc, jak siostra z zapałem je. Może i zdawała sobie sprawę, że Tonia wie o jej romansie z Ralphem i o tym, jak

daleko oboje się posunęli, ale się nie bała. Czy była ślepa? Czy naprawdę zupełnie nie rozumiała Tonii, mimo że znały się przez całe życie i razem dorastały? - Nie czujesz się dobrze? - zapytała Tonia, patrząc na Susannah, która wciąż nadziewała na widelec kawałki jedzenia, ale nie podnosiła ich do ust. - Mam przynieść ci coś innego? Czas się zatrzymał. Nie do wiary, ale Kate nie patrzyła na Susannah, choć Tonia tak, w jej oczach błyszczała kpina. Wiedziała, że Susannah się boi, i to sprawiało jej przyjemność. - Nie... dziękuję. - Susannah podjęła decyzję odruchowo, nie na podstawie osądu. - To jest świetne. Rozmyślałam. - Tym razem uniosła widelec do ust. - O czymś interesującym? - zapytała Tonia. Susannah pośpiesznie skłamała. Żałowała, że nie umiała wymyślić czegoś przydatnego, czegoś na własną obronę albo w najgorszym wypadku jakiegoś ostrzeżenia. - Zastanawiałam się, co mogłybyśmy robić jutro, jeśli oczywiście pogoda dopisze. - Ach, przyszłość! - Tonia z naciskiem wypowiedziała to słowo. - Myliłam TLR się, wyobrażałam sobie, że myślisz o przeszłości. Cudownie być tutaj, wolna jak wiatr, mieć przed sobą jutro, pojutrze i popojutrze, i robić to, na co tylko przyjdzie ochota, prawda, Susannah? - W każdym razie móc wybierać pomiędzy ewentualnościami — odrzekła Susanah Tonia sprawiała wrażenie zaskoczonej.

- Czujesz się ograniczona? Czy jest coś takiego, co chciałabyś robić, ale nie możesz? Jest coś, czego pragniesz? Coś, czego nie możesz mieć? - Nieznacznie się odwróciła. - A ty, Kate? Jest coś, co chciałabyś mieć, a nie możesz? Kate spojrzała na nią ze zdumieniem.

- Nie bardziej niż inni. Dlaczego? - Przeniosła wzrok na Su-sannah. - Co chcesz robić? Wyjechać stąd, ale nie mogła tego powiedzieć i nie mogła zrobić bez Tonii. Ona miała samochód i kluczyki. A poza tym ucieczka wyglądałaby jak przyznanie się do winy. Tymczasem Susannah nie miała powodów do wyrzutów sumienia. Ralph był złodziejem, zamierzał kupić sobie fotel senatorski. To, że był jej szwagrem, niczego nie usprawiedliwiało. - Na niczym mi nie zależy - powiedziała niepewnie. - Możemy wspiąć się na cypel - zaproponowała Tonia. -W czasie odpływu kałuże pomiędzy skałami pełne są najrozmaitszych stworzeń: ukwiałów, jeżowców, okładzinek, rozgwiazd. -Uśmiechnęła się. - Jest tam przepięknie. I niebezpiecznie, pomyślała Susannah, czując, jak ściska się jej żołądek. Jedno pośliźnięcie i możesz złamać nogę, przeciąć rękę na okładzince, spaść z wysokiej krawędzi do dostatecznie głębokiej wody i utonąć. A na najdalej wysuniętym punkcie może porwać cię fala. - Wolałabym spacer po plaży - powiedziała. - Albo dla odmiany po lesie. Tonia uśmiechnęła się. - Jasne - powiedziała z cichym zadowoleniem. - Macie ochotę na kawę? A może na herbatę? Byłaby lepsza na wieczór. Albo gorącą czekoladę? Może przy-

TLR gotuję gorącą czekoladę dla wszystkich? - Uniosła się z krzesła, jakby jej propozycja już została przyjęta. „Tak" Kate i „nie" Susannah zabrzmiały jednocześnie. Tonia wybrała potwierdzenie. Susannah ponownie odmówiła, ale Tonia ją zignorowała. - Dobrze ci zrobi - powiedziała przez ramię. - Pomoże ci zasnąć. - Co się z tobą dzieje? - zapytała Kate. - Można by pomyśleć, że ona chce cię otruć! Wieczór mijał wolno, przybrał proporcje koszmaru sennego. Po umyciu naczyń usiadły przy kominku, spoglądając na siebie i popijając gorącą czekoladę. Powietrze wyraźnie się ochłodziło, zerwał się wiatr.

- Chyba będzie sztorm - zauważyła Kate z uśmiechem. - O tak - zgodziła się Tonia. - Jestem o tym przekonana. Czasami zapadało milczenie, przerywane cichym jękiem wiatru na dworze i grzechotaniem luźnej dachówki w okapie. - Ralph lubił sztormy - ciągnęła Tonia. - Nieprawda! - zaprzeczyła natychmiast Kate i o mało nie ugryzła się w język. - Lubił? - dodała za późno. Tonia szeroko otworzyła oczy. - Moja droga, mnie pytasz? Kate zalała się rumieńcem. - Chyba źle zrozumiałam - powiedziała słabo. - Kogo? Mnie czy Ralpha? - dopytywała się Tonia. - Naprawdę nie wiem. To zupełnie bez znaczenia! - rzuciła gniewnie Kate.

Tonia jednak nie zamierzała zrezygnować. - Masz na myśli jakiś konkretny sztorm? - Mówiłam ci! - Kate była teraz zła, dręczyło ją poczucie winy. Susannah dostrzegała w jej oczach wstyd i nie wątpiła, że to samo dostrzega Tonia. - Nie pamiętam! To było nieporozumienie. TLR - Chodziło o upodobania i animozje? - zapytała Tonia. - A może miłość i nienawiść? Jak można jedno pomylić z drugim... co o tym sądzisz? - Uniosła wzrok, jakby głęboko tym zainteresowana, choć zdawać się mogło, że bez emocji, dopóki nie dostrzegło się zaciśniętej pięści i sztywnej linii pleców. - Może chodziło o różnicę między strachem a podnieceniem - odrzekła Kate, patrząc na siostrę, wreszcie podejmując wezwanie. - O tak! - zgodziła się Tonia z satysfakcją. - Podniecenie, strach przed niebezpieczeństwem, ryk grzmotu i możliwość, że trafi cię piorun. Pomyliłaś strach z miłością? Twarz Kate zalała się szkarłatem.

Susannah siedziała napięta jak struna, jakby lada chwila miało dojść do eksplozji. Obawiała się tego, teraz jednak wiedziała, że to nieuniknione. W końcu do tego dojdzie, dziś wieczorem, jutro, pojutrze, ale z całą pewnością przed powrotem do domu. - A może miłość ze strachem? - Kate odbiła piłeczkę. Tonia pokręciła głową. - O nie - powiedziała, uśmiechając się nieznacznie. – Każdy rozpozna miłość, możesz mi wierzyć, moja droga. Jeśli kiedykolwiek ją spotkasz na swojej drodze,

zrozumiesz. - Wstała, obdarzyła siostry uśmiechem i życzyła im dobrej nocy. Wychodząc z pokoju, zatrzymała się jeszcze w progu i dodała: - Kolorowych snów. Kate odwróciła się do Susannah. Już chciała o coś zapytać, ale pojęła, iż nie może sobie pozwolić na poruszanie tego tematu. Nie miała pojęcia, ile Susannah wie ani wobec kogo okaże się lojalna. Westchnęła głośno. Spędziły razem w ponurym nastroju pół godziny, później także poszły się położyć.

Susannah długo nie mogła zasnąć pomimo uspokajających odgłosów wiatru i deszczu dobiegających z zewnątrz. Obudziła się gwałtownie, krzycząc ze strachu. Tonia siedziała na jej łóżku z poduszką w dłoniach. Przez paraliżującą sekunTLR dę Susannah ogarnęło straszliwe napięcie; niezręcznie usiadła i odrzuciła pościel z nóg, żeby móc swobodnie walczyć. Tonia patrzyła na nią zdumiona. - Ale to musiał być koszmar! - powiedziała z cieniem rozbawienia w głosie. - Ko... koszmar! - wyjąkała Susannah. - Tak. Krzyczałaś przez sen. Dlatego tu przyszłam. Susannah uświadomiła sobie, że wciąż jest ciemno, w sypialni pali się lampa, ale okna za zasłonami są czarne. Nie mogła oderwać wzroku od Tonii, by spojrzeć na budzik na nocnym stoliku. Nic jej się nie śniło, była o tym przekonana. Zawsze pamiętała swoje sny.

- Po co ci ta poduszka? - zapytała skrzypiącym i nieco drżącym głosem. Czy o mały włos uniknęła uduszenia przez sen? - Zrzuciłaś ją na podłogę - odpowiedziała Tonia. Susannah nic takiego nie zrobiła, miała dwie poduszki na łóżku, ta w rękach Tonii była dodatkowa. Serce waliło jej jak młotem, dudniło w piersiach, puls przyśpieszył. Czy powinna rzucić wyzwanie Tonii, postawić sprawę jasno i załatwić ją raz na zawsze? Czy się ośmieli? Byłby to krok nieodwołalny. A potem co? Co zostałoby z ich wzajemnych stosunków? - Nieprawda - wykrztusiła bez tchu. - Wciąż mam dwie poduszki! Tonia uśmiechnęła się, jakby takich właśnie słów oczekiwała od siostry. - Miałaś trzy, moja droga. Tę trzecią po to, żeby podłożyć sobie pod plecy, gdybyś chciała czytać. - Roześmiała się sucho i nieprzyjemnie. - Myślałaś, że przyniosłam ją, żeby cię udusić? Dlaczego miałabym to zrobić? Czy masz na sumieniu jakiś okropny czyn, o którym nie wiem? I dlatego straciłaś apetyt i z krzykiem budzisz się w nocy? - Wstała, nie wypuszczając poduszki z rąk. - Oczywiście, że nie! - warknęła Susannah, po czym spojrzała Tonii prosto w oczy. - Już wiesz wszystko, co można wiedzieć! - Tak - przyznała Tonia spokojnie. - Tak... wiem! TLR Niosąc poduszkę, wyszła i zamknęła drzwi cicho, tak bezszelestnie, jak je otworzyła.

Śniadanie było straszne. Susannah bolała głowa. Kate sprawiała wrażenie spiętej i nie mogła przełknąć ani kęsa. Tylko Tonia nie-znużenie tryskała dosko-

nałym humorem i energią. Przygotowała i podała śniadanie, z troską pytając siostry, czy dobrze spały, czy nic im nie jest, czy jeszcze coś może dla nich zrobić. - Wyglądasz, jakbyś miała kaca - powiedziała do Susannah. - Spacer po cyplu poprawi ci samopoczucie. Tobie też, Kate. Powinnyśmy iść natychmiast. Niebo się wypogodziło, jest odpływ. Mnie też sprawi to przyjemność. Weźcie kurtki i ruszamy. - Nie czekając na siostry, zdjęła kurtkę z wieszaka przy drzwiach i z jedną ręką w rękawie wyszła na wiatr i słońce.

Kate była niezdecydowana. - Chodźcie! - zawołała Tonia. - Poranek jest cudowny! Rześki i słodki, i słyszę śpiew kosa. Wiatr wieje od morza i ma rajski zapach. Nagle Susannah podjęła decyzję. Stawi temu czoło, w razie konieczności nawet sprowokuje, ponieważ nie zamierza spędzić reszty tygodnia, nie mówiąc już o reszcie życia, w strachu przed Tonią, nie zamierza pozwolić, by siostra swymi manipulacjami budziła w niej poczucie winy i idiotyczne wyobrażenia, kiedy tylko będzie miała na to ochotę. Nie ponosi przecież odpowiedzialności za to, że Ralph próbował ją wykorzystać i miał romans z Kate. Nie ponosi odpowiedzialności za to, że był skorumpowany, że sąd uznał go za winnego i wysłał do więzienia. Był winny! I nie ponosi też odpowiedzialności za to, że jeden ze współwięźniów go zabił. Na to ostatnie Ralph może nie zasłużył, niewykluczone, że było to tak tragiczne i niesprawiedliwe, jak sądziła Tonia, ale Susannah nie weźmie tego na swoje barki. Wolałaby jednak nie stawiać czoła Tonii w pojedynkę. - Chodź, Kate! - powiedziała stanowczo. - Dobrze nam wszystkim zrobi, jak

przewieje nas silny, czysty wiatr! Kate z ociąganiem posłuchała i ramię w ramię poszły przez trawę na wzniesienie. Stąpając po kamieniach, weszły na cienki pas twardego piasku, który znaczył linię wody. Wypatrywały wielkich fal i zręcznie przed nimi umykały, za TLR każdym razem unikając zmoczenia. Poszły na skalisty szczyt, gdzie w kałużach pełno było skarbów. Dotarły do nawisu i zaczęły ostrożnie się wspinać, patrząc uważnie, gdzie stawiają stopy, Tonia pierwsza, potem Kate, na końcu Susannah. Doszły tam, gdzie można było bezpiecznie stanąć, Susannah najniżej i najbliżej burzliwej głębokiej wody, z białą pianą toczącą się ponad ostrymi skałami i powracającą, wsysającą piasek, kamienie i muszle. Dalej, pod samą krawędzią cypla, pięć szeregów fal napierało z rykiem na siebie, pryskając pianą i kropelkami, wirując i gotując się, by pokryć całą powierzchnię oceanu bielą. W chwilach takich jak ta wszelkie słowa są zbędne, Tonia jednak przemówiła.

- Wspaniałe, prawda? Żywiołowe i fundamentalne, jak wielkie namiętności życia. Kate odwróciła wzrok. - Tak sądzę. Patrzyła na krzywiznę plaży i ciągnące się kilometrami wybrzeże, jak okiem sięgnąć pokryte skałami, graniami i sterczącymi ostrymi nawisami. - O tak - mówiła Tonia. - Mogę zrozumieć namiętność, żądzę tak silną, że

człowiek zapomina o zasadach moralnych, bo pragnie czegoś tak bardzo, że po prostu to bierze, nawet jeśli jest to cudza własność. A ty, Kate? Kate okręciła się na pięcie. Niecierpliwym gestem odgarnęła włosy, które wiatr zwiał jej na twarz. Stała blisko Tonii, choć około metra niżej. - Na litość boską, zamknij się wreszcie! - krzyknęła. - Wiedziałaś, że Ralph i ja się kochamy! Przykro mi! Był twoim mężem i kochał mnie. Ja też go kochałam! Nie mogłyśmy mieć go obie. Ty przegrałaś. - Obie? - roześmiała się Tonia. Straciła panowanie nad swym głosem, który wznosił się coraz wyżej. - On nie żyje, Kate! Umarł w ubikacji w więzieniu stanowym! Dostał nożem w brzuch i wykrwawił się na śmierć na podłodze! Nikogo przy nim nie było! Ani ciebie, ani mnie, ani nawet naszej drogiej Susannah! TLR Kate zakołysała się, jakby straciła równowagę. - Jak to, Susannah? On jej nie kochał! Nawet jej nie lubił! - Jasne, że jej nie lubił! - odkrzyknęła Tonia. Oczy miała przymrużone, ściągnięte wargi odsłaniały zęby. - Ale wiedział, że Susannah jest sprytna! Próbował wykorzystać jej pozycję w banku. Tylko że nasza droga Susannah nie chciała być wykorzystana. Chciała go mieć, a skoro nie mogła, wolała go zniszczyć. Nasza siostrzyczka nie przyjmuje odmowy! Kiedy poprosił ją o pomoc, w zamian zażądała, żeby został jej kochankiem, ale ją odrzucił, więc się zemściła. I to jak! Wydała go policji, zebrała wszelkie dowody, dodając sfabrykowane tam, gdzie były luki, i zastawiła na niego pułapkę! W żaden sposób nie mógł się z niej wydostać. Biedny Ralph! Nie miał pojęcia, jak na Susannah wpływają zazdrość i odmowa. Równie dobrze sama mogła ugodzić go tym nożem!

Kate odwróciła się gwałtownie, o mało nie tracąc równowagi. Twarz miała białą, oczy płonące furią. Ruszyła ku oddalonej o kilka metrów Susannah, skacząc po kamieniach, ale jakimś cudem ani razu się nie poślizgnąwszy. - Nieprawda! - krzyknęła Susannah, robiąc krok w tył, w kierunku krawędzi skały i wzburzonego morza. - Nie sfabrykowałam żadnych dowodów! Wszystko, co dałam policji, świadczyło o tym, co rzeczywiście robił! - Wydałaś go! - powiedziała Kate z pełną niedowierzania furią. - To ty zdradziłaś Ralpha! - Ale to nie było pytanie. Słyszała pewność w głosie Tonii, winę w głosie Susannah. Rzuciła się na Susannah i obie zatoczyły się na skały. Lodowata fala z rykiem przetoczyła się obok nich, zapierając im dech w piersiach, po czym spadła ze skalnej półki w dół. - Nie zdradziłam go! - wykrztusiła Susannah. Próbowała odepchnąć Kate i na powrót wgramolić się wyżej. - Chciał ukraść pieniądze, żeby sfinansować kampanię do senatu. Powstrzymałam go. Cholera, puść mnie! Ralph obie was oszu-

kał! Był zepsuty do szpiku kości! Kate uderzyła ją mocno w twarz. Susannah znowu zatoczyła się na krawędź półki. - Zabiłaś go! - zawyła Kate z rozpaczą. - On mnie kochał! Mogłam go przekonać, żeby tego nie robił! Gdybyś mi o tym powiedziała, uratowałabym go! Szlochała, przytłoczona wspomnieniami, zniszczonymi marzeniami i nieznośną TLR samotnością. -Kochałam go! Mogłam... - Wiem, że go kochałaś! - Susannah przyłożyła dłoń do piekącego policzka, czołgając się w bok, gdzie półka była szersza. - Ale on nikogo nie kochał, ani ciebie, ani Tonii, nikogo! Kate! Mężczyzna, którego ty kochałaś, nigdy nie istniał! - Nieprawda! Mógł... - Mógł... ale tego nie zrobił! Wybrał co innego! - Kłamiesz! - krzyknęła Tonia, schodząc ku nim. - To nieprawda, Kate. Odebrała mu szansę. Zabiła go! No, dalej! Kate zawahała się. Mogła zepchnąć Susannah z półki prosto do wody.

- Dalej! - wrzasnęła Tonia. - Ona zamordowała Ralpha! Zdradziła go, wysłała do tego ohydnego miejsca, gdzie go zabito! Na podłodze ubikacji! Ralph... piękny, szczęśliwy, cudowny Ralph! Susannah go zniszczyła! - Była teraz o krok za Kate. Susannah słyszała, jak za jej plecami spadają fale, rozbijają się na kamieniach i wracają. Ile ich było przez ten czas, gdy ona tu kuca? Trzy, cztery, pięć?

Kate wodziła wzrokiem od Tonii do Susannah i z powrotem. - Zrób to! - krzyknęła znowu Tonia. - Jeśli kochałaś Ralpha, zrób to! Ona ci go odebrała! Nie chciał jej, więc wszystko zniszczyła. - Nie chciał żadnej z nas! - zawołała Susannah z rozpaczą. -Zależało mu wyłącznie na senacie, na władzy i pieniądzach. Kate znowu odwróciła się do Susannah i zrobiła kolejny krok w jej stronę. Oczy miała szeroko otwarte, skórę smaganą wiatrem. Susannah w twarzy stojącej za nią Tonii zobaczyła nienawiść. - Nie masz odwagi zrobić tego sama? - krzyknęła do niej. -Nic dziwnego, że Ralph wolał Kate. Ona przynajmniej ma własne namiętności, a nie cudze! Ty tchórzu! - Przykucnęła, pewnie trzymając się na nogach. Tonia ściągnęła usta w grymasie złości. Rzuciła się do przodu, popychając TLR Kate, która pośliznęła się, upadła i kurczowo złapała się zielska, by nie zlecieć w dół. Przesuwając się w bok, Susannah skręciła nogę i przewróciła się w chwili, gdy Tonia przy niej wylądowała. Leżały obok siebie, oddalone o krok. Susannah zaczęła czołgać się w górę zbocza, w nodze czując pulsowanie bólu. - Jasne! - zawołała Tonia z gryzącą pogardą. - Czołgaj się! Myślisz, że cię nie złapię? Ruszyła za siostrą powoli, ostrożnie. Susannah usłyszała falę, zanim ją jeszcze zobaczyła, wysoką, potężniejszą od innych, zdradliwą falę obdarzoną całą głodną mocą oceanu.

- Fala! - krzyknęła. Nie chciała ostrzec Tonii, ale słowo wyszło jej z ust, nim zdążyła pomyśleć. - Uważaj! Tonia się śmiała. Nie wierzyła jej. - Obejrzyj się! - wrzasnęła Susannah. Fala załamała się, wysoka i biała, zalewając skały z ogłuszającym rykiem. Sięgała Tonii tylko do kolan, ale jej siła zwaliła ją z nóg i pociągnęła w topiel. Przemoczona do suchej nitki Kate nie wypuściła z dłoni zielska, ciężko oddychając. Susannah przez moment nic nie widziała. Odsunęła mokre włosy z oczu i zobaczyła, jak Tonia walczy, machając rękami i nogami. To wszakże trwało tylko chwilę, potem była jedynie ciemną plamą w samym sercu fali, gdy ta cofnęła się i wróciła do oceanu. Kate z płaczem próbowała stanąć na nogi. Twarz miała barwy popiołu. - Nic nie możesz zrobić - powiedziała Susannah cicho. - Lepiej wejdźmy wyżej, będzie następna, zawsze jest. - Czy ty... powiedziałaś policji o Ralphie? - wyjąkała Kate. - Tak. - Susannah odwróciła się i spojrzała siostrze prosto w oczy. - Był złodziejem i zostałby skorumpowanym senatorem. Uważasz, że powinnam była mu TLR w tym pomóc? - Ale on... i ty? - zapytała Kate z niedowierzaniem. - Zdrada - powiedziała Susannah. - Nie przyszło ci nigdy do głowy, że jeśli z tobą zdradzał Tonię, to będzie też zdradzał ciebie ze mną albo z inną kobietą, która przysłuży się jego sprawie?

Kate sprawiała wrażenie zdruzgotanej. Susannah wyciągnęła rękę. - Chodźmy. Musimy wspiąć się wyżej, tam gdzie nie docierają żadne fale, nie tylko większość z nich. Kate przywarła do siostry. - Ale... co z Tonią?

- Wypadek - odparła Susannah. - Ludzie padają ofiarą zdradliwych fal co roku. Przypuszczam, że nie wystarczy postępować słusznie przez większość czasu, niszczy cię słabość, o której nie pomyślałaś wcześniej. Kate zakryła twarz rękami. - Chciała, żebym cię zabiła! - Wiem. - Susannah objęła siostrę. - Chodźmy już.

Elmore Leonardo Luoly i śliczny chłopiec

Oto kilka dat z życia Louly Ring, począwszy od roku 1912, kiedy urodziła się w Tulsie w stanie Oklahoma, skończywszy na roku 1931, kiedy uciekła z domu i poznała Joe Younga, który właśnie wyszedł ze stanowego więzienia w Missouri.

W roku 1918 jej tata, parobek z Tulsy, wstąpił do marines i został zabity w Bois de Belleau podczas wojny światowej. Pociągając nosem, mama wyjaśniła Louly, że to las we Francji. W roku 1920 mama wyszła za twardego baptystę nazwiskiem Otis Bender i zamieszkała na jego plantacji bawełny niedaleko Sallisaw, u stóp Cookson Hills, na południe od Tulsy. Kiedy Louly skończyła dwanaście lat, mama zdążyła urodzić Otisowi dwóch synów, a Otis wysłał Louly na pole, żeby zbierała bawełnę. Był jedynym człowiekiem na świecie, który zwracał się do niej jej pełnym imieniem: Louise. Nienawidziła zbierania bawełny, ale mama słowa by nie powiedziała Otisowi. Otis uważał, że kiedy masz dość lat, by pracować, to pracujesz. Oznaczało to, że Louly skończyła ze szkołą po szóstej klasie. TLR Latem roku 1924 pojechali na ślub jej kuzynki Ruby do Bi-xby. Ruby miała siedemnaście lat, chłopak, za którego wychodziła, Charley Floyd, skończył dwadzieścia. Ruby była ciemna, ale ładna, widać było, że w jej żyłach płynie krew Cherokee po przodkach ze strony mamy. Ze względu na różnicę wieku Louly i Ruby nie miały sobie nic do powiedzenia. Charley nazywał ją smarkulą, kładł jej rękę na głowie i wichrzył rudawe po mamie, kręcone włosy. Mówił, że ma największe brązowe oczy, jakie w życiu widział u małej dziewczynki. W roku 1925 zaczęła czytać o Charlesie Arthurze Floydzie w gazetach: jak razem z dwoma innymi pojechali do St. Louis i obrabowali kasę Kroger Food na jedenaście tysięcy pięćset dolarów. Złapali ich w Sallisaw, gdzie rozbijali się nowiutkim studebakerem, który kupili w Ft. Smith w stanie Arkansas. Kasjer z Kroger Food zidentyfikował Charleya: „To on, śliczny chłopiec z policzkami jak

jabłuszka". Gazety to łyknęły i odtąd nazywały Charleya Ślicznym Chłopcem Floydem. Louly zapamiętała go z wesela jako przystojniaka z kręconymi włosami, choć trochę przerażającego, kiedy się do ciebie uśmiechał - nie wiadomo było, co sobie myśli. Szła o zakład, że nie znosił, jak go nazywano Ślicznym Chłopcem. Patrząc na jego zdjęcie wycięte z gazety, Louly czuła, że ma do niego słabość. W roku 1929, kiedy Charley siedział w pace, Ruby rozwiodła się z nim, jako powód podając zaniedbanie, i poślubiła człowieka z Kansas. Louly uważała, że to straszne tak zdradzić Charleya. - Ruby w życiu się nie doczeka, żeby sporządniał - powiedziała jej mama. Potrzebuje męża, tak samo jak ja potrzebowałam, żeby żyło jej się łatwiej i żeby jej synek Dempsey miał ojca. -Chłopczyk urodził się w grudniu 1924 i dostał imię po bokserskim mistrzu świata wagi ciężkiej. Skoro teraz Charley był rozwiedziony, Louly chciała do niego napisać i okazać mu współczucie, ale nie wiedziała, którego z jego imion powinna użyć. Słyszała, jak kumple nazywają go Choć, w związku z upodobaniem do piwa choctaw, które często popijał, kiedy jako nastolatek wałęsał się po Oklahomie i Kansas z robotnikami pracującymi przy żniwach. Jej mama powiedziała, że to wtedy po raz pierwszy zadał się z opryszkami, „tymi włóczęgami, których poznał w czasie żniw", a potem przy pracy na polach naftowych. TLR Louly zaczęła list od „Drogi Charley". Napisała, że Ruby postąpiła okropnie, występując o rozwód, kiedy mąż jest w więzieniu, nie miała nawet odwagi, żeby

poczekać, aż go wypuszczą. Najbardziej zależało jej na odpowiedzi na pytanie: „Pamiętasz mnie z waszego ślubu?". Do koperty włożyła swoje zdjęcie w kostiumie kąpielowym, na którym stała bokiem i uśmiechała się przez ramię. Dzięki temu widać było zarys jej pączkujących piersi. Charley odpisał. Jasne, że ją pamięta, „dziewczynkę z wielkimi brązowymi oczami". Pisał: „Wychodzę w marcu i jadę do Kansas City, żeby tam się rozejrzeć. Dałem twój adres kumplowi nazwiskiem Joe Young, którego nazywamy Booger, bo jest taki śmieszny. Pochodzi z Okmulgee, ale ma do odsiedzenia jeszcze rok w pace i bardzo chciałby korespondować z taką ślicznotką jak ty".

Wariactwo. Ale potem Joe Young przysłał list i swoje zdjęcie zrobione na dziedzińcu więzienia. Był na nim bez koszuli, całkiem przystojny chłopak z wielkimi uszami i jasnymi włosami. Napisał, że powiesił jej fotografię w kostiumie kąpielowym koło swojej pryczy, żeby wieczorami patrzeć na nią i śnić o niej przez całą noc. Nigdy nie podpisywał się Booger, zawsze kończył list „Z wyrazami miłości Twój Joe Young". Kiedy zaczęli do siebie pisać, zwierzyła mu się, jak bardzo nie cierpi zbierania bawełny, wleczenia worka po polu przez cały dzień w upale i kurzu. Ręce ma zdarte do krwi od zrywania kulek z łodyżek, a rękawiczki po krótkim czasie wcale nie pomagają. Joe odpisał: „A co ty jesteś, czarna niewolnica? Nie lubisz zrywania bawełny, to zostaw to i uciekaj. Ja tak zrobiłem". Niedługo potem napisał: „Wychodzę latem. Może spotkamy się gdzieś i będziemy razem?". Louly odpisała, że bardzo by chciała pojechać do Kansas City i St. Louis; zastanawiała się, czy kiedykolwiek jeszcze zobaczy Charleya Floyda.

Zapytała Joe, za co siedzieli, a on tak odpowiedział: „Złotko, napadam na banki tak samo jak Choć". Znowu czytała o Ślicznym Chłopcu Floydzie. Wrócił do Akins, swego rodzinnego miasta (oddalonego tylko o jedenaście kilometrów od Sallisaw), na pogrzeb taty, którego zastrzelił sąsiad podczas kłótni o drewno. Kiedy sąsiad zniknął, niektórzy twierdzili, że zabił go Śliczny Chłopiec. Jedenaście kilometrów dalej, a ona dowiedziała się dopiero z gazet. TLR I znowu było jego zdjęcie. ŚLICZNY CHŁOPIEC FLOYD ARESZTOWANY W AKRON PODCZAS NAPADU NA BANK. Skazany na piętnaście lat w więzieniu stanowym w Ohio. Teraz na pewno nigdy go nie zobaczy, ale przynajmniej znowu będzie mogła do niego pisać. Kilka tygodni później ukazało się następne zdjęcie. ŚLICZNY CHŁOPIEC FLOYD UCIEKA W DRODZE DO WIĘZIENIA. Wybił okno w ubikacji i wyskoczył z pociągu. Zanim się zorientowali i zatrzymali pociąg, po Charleyu nie został ślad. Podniecające było to śledzenie jego poczynań, Louly dostawała dreszczy i wypieków na myśl, że cały świat czyta o sławnym bandycie, a ona jest z nim

spowinowacona, z tym desperado, któremu podobały się jej brązowe oczy i który wichrzył jej włosy, kiedy była mała. Następne zdjęcie. ŚLICZNY CHŁOPIEC FLOYD PODCZAS STRZELANINY Z POLICJĄ. Przed zakładem fryzjerskim w Bowling Green w Ohio. Udało mu się uciec. Było też o kobiecie imieniem Juanita - Louly to się nie spodoba-

ło. Joe Young przysłał następny list: „Założę się, że choć ma po uszy Ohio i nigdy tam nie wróci". Ale pisał przede wszystkim po to, żeby jej powiedzieć: „Wychodzę pod koniec sierpnia. Dam ci znać, gdzie się spotkamy". Zimą Louly pracowała w sklepie Harkridersa w Sallisaw za sześć dolarów tygodniowo. Pięć musiała oddawać Otisowi, który ani razu nie raczył podziękować, zostawał jej jeden i ten chowała do portmonetki z oszczędnościami na ucieczkę. Od zimy do jesieni przepracowała w sklepie prawie sześć miesięcy i nie zebrała zbyt wielkiej sumy, ale i tak zamierzała uciec. Może miała urodę i rudawe włosy po potulnej mamie, za to po tacie, poległym w czasie ataku na stanowisko niemieckiej broni maszynowej w tamtym francuskim lesie, odziedziczyła odwagę do podejmowania działań. Pod koniec października któż to wkroczył do sklepu, jak nie sam Joe Young. Louly wiedziała, że będzie ubrany w garnitur, on znał ją. W koszuli rozpiętej pod szyją, z szerokim uśmiechem na twarzy zbliżał się do kontuaru. TLR - No, wyszedłem - powiedział. - Dwa miesiące temu, no nie? - Napadałem na banki. Ja i Choc. Wydało jej się, że musi pójść do ubikacji, ale ten nagły ucisk w dolnej partii brzucha szybko minął. Louly dała sobie kilka sekund na opanowanie się i udawanie, że wzmianka o Chocu nić specjalnego dla niej nie znaczy. Joe Young gapił się na nią, szczerząc zęby; miała wrażenie, że jest głupi jak but. Listy musiał pisać za niego jakiś więzień.

- Och, Charley jest z tobą? - zapytała swobodnie.

- Kręci się niedaleko - odpowiedział Joe Young, patrząc na drzwi. - Gotowa? Musimy się zbierać. - Podoba mi się twój garnitur - pochwaliła, by zyskać czas do namysłu. Końce rozchylonego kołnierzyka koszuli opierały mu się na ramionach, włosy miał długie na czubku głowy, ale przystrzyżone do skóry na bokach, sterczące uszy i wyszczerzone w uśmiechu zęby nadawały jego twarzy głupi wyraz. - Jeszcze nie jestem gotowa - powiedziała Louly. - Nie mam przy sobie swoich pieniędzy. - Ile zaoszczędziłaś? - Trzydzieści osiem dolarów. - Jezu, pracując tu przez dwa lata? - Mówiłam ci, Otis większość mi zabiera. - Chcesz, to rozwalę mu głowę. - Nie miałabym nic przeciwko temu, ale chodzi o to, że nie wyjadę bez swoich pieniędzy. Joe Young, patrząc na drzwi, włożył rękę do kieszeni. - Płacę za ciebie, mała. Nie będziesz potrzebowała tych trzydziestu ośmiu TLR dolarów. Mała - była od niego wyższa o dobrych pięć centymetrów, choć jemu wzrostu dodawały zniszczone kowbojskie buty. Louly pokręciła głową. - Gtis kupił forda A roadster za moje pieniądze, spłaca dwadzieścia dolarów

miesięcznie. - Chcesz ukraść to auto? - Jest moje, no nie, skoro płaci za nie moimi pieniędzmi? Louly podjęła decyzję, a Joe Young chciał jak najszybciej wyjść. Ponieważ niedługo miała dostać wypłatę, ustalili, że spotkają się w południe pierwszego, nie, drugiego listopada w kawiarni Georgian Hotel w Henryetcie.

Na dzień przed wyjazdem Louly powiedziała mamie, że jest chora. Zamiast iść do pracy, przygotowała rzeczy i zakręciła włosy. Nazajutrz, kiedy mama wieszała pranie, obaj chłopcy byli w szkole, a Otis na polu, Louly wytoczyła forda roadstera z szopy i pojechała do Sallisaw, żeby kupić na drogę paczkę lucky strike'ów. Bardzo lubiła palić i często robiła to z chłopcami, ale nigdy sama nie musiała kupować papierosów. Kiedy chłopcy chcieli zabrać ją do lasu, pytała: „Macie szlugi? Całą paczkę?". Syn aptekarza, jeden z jej chłopców, dał jej paczkę za darmo i zapytał, gdzie była wczoraj, chytrze dodając: - Zawsze gadasz o Ślicznym Chłopcu Floydzie, więc tak się zastanawiam, czy cię odwiedził. Lubili żartować sobie z niej w związku ze Ślicznym Chłopcem. Louly, nie zwracając większej uwagi na jego słowa, powiedziała: - Dam ci znać, jak to zrobi. Ale zaraz zobaczyła, że chłopak ma w zanadrzu coś jeszcze. - Pytam dlatego, że Śliczny Chłopiec Floyd był wczoraj w mieście. - Tak? - powiedziała, teraz już ostrożnie. Chłopak się nie śpieszył i wiele ją

kosztowało, żeby nie złapać go za koszulę. TLR - Taa, przywiózł rodzinę z Akins, mamę, dwie siostry, jeszcze paru, żeby mogli popatrzeć, jak będzie napadał na bank. Dziadek stał na polu po drugiej stronie ulicy. Bob Riggs, kasjer z banku, powiedział, że Śliczny Chłopiec miał pistolet maszynowy, ale nikogo nie zastrzelił. Wziął z banku dwa tysiące pięćset trzydzieści jeden dolarów, byli z nim dwaj kumple. Dał im trochę pieniędzy, żeby sobie podjedli. Wszyscy się do niego śmiali. Śliczny Chłopiec wziął Boba Riggsa i jechał z nim do granic miasta, a potem go puścił. Po raz drugi Charley był tak blisko: za pierwszym razem wtedy, kiedy jego tatę zabili jedenaście kilometrów dalej, a teraz w samym Sallisaw, gdzie wszyscy go widzieli, cholera jasna, tylko nie ona. I w dodatku to było wczoraj... Wiedział, że Louly mieszka w Sallisaw. Zastanawiała się, czy szukał jej w tłumie gapiów.

Musiała też zadać sobie pytanie, czy jeśliby tam była, on by ją rozpoznał; szła o zakład, że tak. - Jak Charley usłyszy, że nazywasz go Ślicznym Chłopcem -powiedziała do chłopaka w aptece - przyjdzie tu po paczkę lucky strike'ów, bo tylko je pali, a potem cię zabije. Georgian Hotel był największym hotelem, jaki Louly w życiu widziała. Podjeżdżając swoim fordem, myślała, że bandyci rabujący banki wiedzą, jak korzystać z życia. Zaparkowała przed hotelem i kolorowy w zielonym uniformie ze złotymi guzikami i spiczastej czapce ruszył, żeby otworzyć drzwi auta, ale wtedy

zobaczyła na chodniku Joe Younga, który machnięciem dłoni odprawił portiera. - Jezu Chryste, ukradłaś go, nie? - powiedział, wsiadając. -Jezu, ile ty masz lat, że już kradniesz auta? - A ile lat trzeba mieć? Powiedział jej, żeby jechała prosto. - Nie masz pokoju w hotelu? - Mieszkam w turystycznym zajeździe.

- Charley tam jest? - Gdzieś się tu kręci. - No, wczoraj był w Sallisaw - teraz w głosie Louly brzmiała wściekłość - jeTLR śli to nazywasz kręceniem się gdzieś tu. - Wyraz twarzy Joe Younga powiedział jej, że nie miał o tym pojęcia. -Myślałam, że jesteś w jego gangu. - Ma ze sobą kumpla nazwiskiem Birdwell. Zadaję się z Cho-kiem, jak mam na to ochotę. Louly była prawie pewna, że Joe Young ją okłamuje. - Zobaczę się z Charleyem czy nie? - Wróci, bez obawy. Mamy auto, nie muszę żadnego kraść. -Joe Young był teraz w dobrym humorze. - Po co nam Choć? -Uśmiechnął się do niej. - Mamy siebie. Wywnioskowała z tego, czego się spodziewać.

W zajeździe poszli do pokoju numer siedem, który wyglądał jak drewniana izba wymagająca odmalowania. Joe Young zdjął płaszcz i Louly zobaczyła au-

tomatycznego kolta z rękojeścią z masy perłowej wetkniętego za pasek spodni. Położył go na komodzie obok butelki whisky i dwóch szklanek. Nalał whisky, sobie więcej niż jej. Stała i patrzyła, aż kazał jej zdjąć płaszcz, a kiedy to zrobiła, kazał jej zdjąć sukienkę. Teraz miała na sobie tylko biały stanik i majtki. Joe Young przyjrzał jej się, a potem podał jej szklaneczkę i stuknęli się, wnosząc toast. - Za naszą przyszłość. - A co będziemy robić? - zapytała Louly. W jego oczach zobaczyła rozbawienie. Odstawił szklankę na komodę, z szuflady wyjął dwa rewolwery kaliber trzydzieści osiem i podał jej jeden. Wzięła go, czując ciężar w dłoni. - Taa...? - Umiesz ukraść auto - powiedział Joe Young - i ja to podziwiam, ale założę się, że nigdy nie napadałaś na nic z bronią w ręku. - I to będziemy robić? - Zaczniemy od stacji benzynowej, potem zajmiemy się bankami. Założę się też, że nigdy nie byłaś w łóżku z dojrzałym mężczyzną. TLR Louly miała ochotę mu powiedzieć, że jest większa od niego, w każdym razie wyższa, ale nie zrobiła tego. To było nowe doświadczenie, różne od figlowania z chłopcami w jej wieku w lesie, i chciała się przekonać, jak to będzie. No cóż, dużo jęczał i był szorstki, oddychał ciężko przez nos i pachniał pomadą do włosów Lucky Tiger, ale w sumie wcale nie było inaczej niż z chłopcami. Louly polubiła to, nim jeszcze skończył, i klepała go szorstkimi od zbierania bawełny palcami, aż znowu zaczął oddychać normalnie. Kiedy się z niej sto-

czył, wzięła swój irygator, o którym Otis nie miał pojęcia, i poszła do łazienki. Podążało za nią wołanie Joe Younga: - Heeej... Potem powiedział:

- Wiesz, czym teraz jesteś, mała? Jesteś lalką gangstera. Joe Young trochę się przespał, obudził się wciąż oszołomiony i chciał coś zjeść. Poszli do Purity, Joe powiedział, że to najlepsza knajpa w Henryetcie. - Raz przyszedł tu Charley Floyd - zaczęła Louly, kiedy usiedli. - Ludzie dowiedzieli się, że jest w mieście, i wszyscy zostali w domach. - Skąd to wiesz? - Wiem wszystko, co o nim piszą i opowiadają. - Gdzie mieszkał w Kansas City? - W pensjonacie matki Ash na Holmes Street. - Z kim pojechał do Ohio? - Z gangiem Jima Bradleya. Joe Young uniósł do ust filiżankę kawy doprawioną alkoholem i powiedział: - Niedługo zaczniesz czytać o mnie, dziecinko. To jej przypomniało, że nie wie, ile lat ma Joe Young, więc skorzystała z okazji, żeby go o to zapytać. - Za miesiąc skończę trzydzieści, urodziłem się w Boże Narodzenie, tak samo jak Dzieciątko Jezus. TLR Louly się uśmiechnęła. Nie mogła się powstrzymać, wyobrażając sobie Joe Younga leżącego w żłóbku koło Dzieciątka Jezus i przyglądających się mu ze

zdziwieniem Trzech Króli. Zapytała Joe, ile razy jego zdjęcie było w gazetach. - Kiedy mnie wysłali do Jeff City, moje zdjęcia były wszędzie. - Chodzi mi o to, przy ilu różnych okazjach, za inne napady? Patrzyła, jak Joe oparł się o krzesło, gdy kelnerka stawiała na stole talerze, a potem klepnął ją po pupie. - Świeże - powiedziała i sprytnie udała zaskoczenie. Louly doskonale się orientowała, że fotografia Charleya Floy-da pojawiła się w gazecie w Sallisaw pięćdziesiąt jeden razy w ubiegłym roku, przy wzmiance o

każdym z pięćdziesięciu jeden napadów na banki w Oklahomie, twierdzono bowiem, że wszystkich dokonał Charley. Gdyby jednak powiedziała o tym, Joe Young odparłby, że Charley nie mógł aż tylu banków obrabować, bo w Ohio spędził tylko część roku 1931. Co było prawdą. Oceniano, że jego dziełem mogło być trzydzieści osiem napadów, ale także ta liczba pewnie obudziłaby w Joe Youngu zazdrość i poirytowanie, Louly zmilczała więc i zajęli się pieczonym kurczakiem. Joe Young kazał jej z pieniędzy odłożonych na ucieczkę zapłacić rachunek, dolara sześćdziesiąt, w co wchodziło też ciasto z rabarbaru na deser. Wrócili do zajazdu i znowu się z nią pieprzył na pełny żołądek, dysząc przez nos. Louly przekonała się, że bycie lalką gangstera to wcale nie jest taki miód.

Rano wyruszyli na wschód autostradą 40 do Cookson Hills. Joe prowadził forda model A z łokciem wystawionym przez okno, Louly mocno otuliła się płaszczem i podniosła kołnierz dla ochrony przed wiatrem. Joe Youngowi gęba

się nie zamykała, mówił, że wie, gdzie Choć lubi się ukrywać. Wjechali na drogę do Musko-gee, przekroczyli granicę Arkansas i ruszyli wzdłuż rzeki do Braggs. - Wiem, że chłopak lubi okolice Braggs. Po drodze miał zamiar obrobić stację benzynową, pokazać Louly, jak to się robi. TLR - Tu jest stacja - powiedziała Louly, kiedy wyjeżdżali z Hen-ryetty. - Za dużo wozów. Pięćdziesiąt kilometrów później, kiedy za Checotah skręcali w stronę Muskogee, Louly obejrzała się i zapytała: - Co ci nie pasowało w tej stacji Texaco? - Coś mi tam podpadło - powiedział Joe Young. - W tej robocie musisz mieć wyczucie. - Ty wybierasz - odparła Louly. Trzydziestkęósemkę od niego trzymała w czarno-różowej torebce, którą zrobiła jej na szydełku mama.

Kiedy dotarli do Summit, jechali wolno i oboje się rozglądali. Louly czekała, aż Joe wybierze miejsce do obrabowania. Robiła się coraz bardziej podniecona. Na drugim końcu miasta Joe Young powiedział: - To nasze miejsce. Napełnimy bak, napijemy się kawy. - I napadniemy? - zapytała Louly. - Rozejrzymy się. - To jakiś śmietnik.

Stacja wyglądała tak: dwie pompy przed ruderą z odpadającą farbą, szyld z napisem JEDZENIE i informacją, że zupa kosztuje dziesięć centów, a hamburger pięć. Weszli do środka, przy pompie zgarbiony staruszek napełniał bak. Joe Young wziął swoją butelkę whiskey, prawie pustą, i postawił na kontuarze. Stojąca za nim kobieta była chuda, sama skóra i kości, i zmęczona, ciągle odgarniała kosmyki włosów z twarzy. Postawiła przed nimi kubki, a Joe Young wylał resztę whiskey do swojego. Louly nie chciała napadać na tę kobietę. - Chyba chce się jej pić - powiedziała kobieta. TLR Joe Young skupiony był na wytrząsaniu ostatnich kropel z butelki. - Możesz coś na to zaradzić? - zapytał. Kobieta nalewała kawę do kubków. - Chcesz bimber? Albo mogę ci dać Kentucky za trzy dolary. - Daj mi trochę - powiedział Joe Young, wyciągając kolta i kładąc na kontuarze - i to, co masz w kasie. Louly nie chciała napadać na tę kobietę. Myślała, że nie trzeba okradać kogoś tylko dlatego, że ma pieniądze, no nie? - A niech pana diabli wezmą - powiedziała kobieta.

Joe Young wziął kolta i poszedł otworzyć kasę na końcu kontuaru. Wyjmując banknoty, zapytał: - Gdzie masz forsę za whiskey? - Tam - odparła z rozpaczą w głosie.

- Czternaście dolarów? - Zebrał banknoty i powiedział do Louly: -Wyceluj do niej, żeby nie mogła się ruszyć. A jak ten dziad tu przyjdzie, jego też weź na muszkę. - I przez drzwi wszedł do pomieszczenia, które wyglądało jak biuro. - Jak to się stało, że spiknęłaś się z takim śmieciem? - powiedziała kobieta do Louly, która celowała do niej z broni wyjętej z szydełkowanej torebki. - Wyglądasz na dziewczynę z porządnej rodziny, masz śliczną torebkę... Co z tobą nie tak? Mój Boże, nie stać cię na kogoś lepszego? - Wiesz, kto jest moim przyjacielem? - odparła Louly. - Char-ley Floyd, jeśli wiesz, o kim mówię. Ożenił się z moją kuzynką Ruby. - Kobieta pokręciła głową, więc Louly dodała: - Śliczny Chłopiec Floyd. - I zaraz miała ochotę ugryźć się w język. Kobieta zaczęła się uśmiechać, odsłaniając poczerniałe zęby. - Był tu raz. Zrobiłam mu śniadanie i dał mi za to dwa dolary. Słyszałaś kiedyś o czymś takim? Liczę dwadzieścia pięć centów za dwa jajka, cztery plastry bekonu, grzankę i tyle kawy, ile chcesz, a on dał mi dwa dolary. TLR - Kiedy to było? - zapytała Louly. Kobieta popatrzyła ponad głową Louly, próbując sobie przypomnieć. - W dwudziestym dziewiątym, kiedy zabili jego tatę. Mieli czternaście dolarów z kasy i pięćdziesiąt siedem z zaplecza. Joe Young znowu gadał o Muskogee, twierdził, że przeczucie kazało mu tu przyjechać. Z czego ta kobieta żyła, skoro kilka przecznic dalej są dwie wielkie stacje benzynowe? Więc wziął ze sobą butelkę, żeby się przekonać, dokąd go to zaprowadzi. - Słyszałaś, co powiedziała? „Niech pana diabli wezmą". Nazwała mnie pa-

nem.

- Charley kiedyś był u niej na śniadaniu - powiedziała Louly - i zapłacił jej dwa dolary. - Popisywał się - odparł Joe Young. Postanowił, że zostaną w Muskogee, zamiast jechać do Braggs i tam odpocząć. - Taa, musieliśmy dzisiaj przejechać dobrych osiemdziesiąt kilometrów powiedziała Louly. Joe Young powiedział jej, żeby nie była taka mądra. - Zostawię cię w domku i pójdę zobaczyć się z chłopcami. Dowiem się, gdzie jest Choc. Nie uwierzyła mu, ale czy miało sens się kłócić?

Był wczesny wieczór, zachodziło słońce. Mężczyzna, który zapukał do drzwi - Louly widziała go przez szybkę - był wysoki i szczupły, w ciemnym garniturze, z kapeluszem w dłoni. Młody, dobrze ubrany. Była pewna, że jest z policji, ale nie miała powodu, żeby nie otworzyć drzwi. TLR - Panienko - powiedział. Pokazał jej legitymację i gwiazdę w otwartym portfelu. - Jestem Carl Webster, zastępca szeryfa. Z kim mam przyjemność? - Jestem Louly Ring. Uśmiechnął się, pokazując wszystkie zęby.

- Jesteś kuzynką Ruby, żony Ślicznego Chłopca Floyda, prawda? Tak ją to zaskoczyło, jakby chlusnął jej w twarz lodowatą wodą. - Skąd pan to wie? - Robimy książkę o Ślicznym Chłopcu, spisujemy wszystkich, których poznał. Kiedy ostatni raz go widziałaś? - Na ich ślubie, osiem lat temu.

- A potem? Jak był w Sallisaw? - Nigdy go nie widziałam. Ale niech pan słucha, on i Ruby są rozwiedzeni. Szeryf Carl Weber pokręcił głową. - Pojechał do Coffeyville i wróciła do niego. A przypadkiem nie brakuje ci wozu, forda model A? Nic nie słyszała o tym, żeby Charley i Ruby znowu się zeszli. Żadna gazeta słowem o niej nie wspominała, tylko o kobiecie imieniem Juanita. - Wóz nie zaginął, jeździ nim mój przyjaciel - powiedziała Louly. - Wóz jest na twoje nazwisko? - I szeryf wyrecytował numer rejestracyjny z Oklahomy. - Zapłaciłam za niego ze swoich zarobków. Ale tak się składa, że jest na nazwisko mojego ojczyma, Otisa Bendera. - Chyba zaszło jakieś nieporozumienie - powiedział Carl Webster. - Otis twierdzi, że auto zostało ukradzione z jego domu w hrabstwie Seąuoyah. Jak się nazywa przyjaciel, który go teraz używa? Louly zawahała się, nim podała nazwisko. - Kiedy Joe wraca?

TLR - Później. Chyba że się schleje i zostanie u kumpli. - Chętnie zamieniłbym z nim słówko - powiedział Carl Webster i dał Louly wizytówkę z gwiazdą i wypukłymi literami. -Niech Joe wpadnie do mnie później albo jutro, jeśli dzisiaj nie wróci do domu. Tak sobie jeździcie? - Zwiedzamy. Za każdym razem, kiedy na niego patrzyła, uśmiechał się. Carl Webster. Czuła jego nazwisko pod kciukiem. - Pisze pan książkę o Charleu Floydzie? - Ale nie taką prawdziwą. Zbieramy nazwiska wszystkich, których w życiu poznał, bo może ktoś będzie chciał go wystawić.

- Zapyta mnie pan, czy ja bym to zrobrja? Uśmiechnął się. - Ja już to wiem. Louly spodobał się sposób, w jaki uścisnął jej dłoń i podziękował, sposób, w jaki włożył kapelusz, swobodnie, wiedząc na pamięć, jak go przekrzywić pod właściwym kątem.

Joe Young wrócił o dziewiątej, robiąc okropne miny, żeby pozbyć się nieprzyjemnego smaku w ustach. Wszedł do pokoju i pociągnął spory łyk z butelki, potem następny, wciągnął powietrze i wypuścił, i chyba poczuł się lepiej. - Wierzyć mi się nie chce, w cośmy się wpakowali z tymi cykorami wczoraj wieczorem. - Poczekaj - przerwała Louly. Opowiedziała mu o wizycie szeryfa i Joe Yo-

ung zaczął się trząść, nie mógł ustać w miejscu. - Nie wrócę tam. Odsiedziałem dziesięć lat i przysiągłem Jezusowi, że nigdy tam nie wrócę - mówił i patrzył w okno. Louly była ciekawa, co Joe i jego kumple zrobili cykorom, ale wiedziała, że muszą stąd uciekać. Próbowała go przekonać, żeby się zbierali, i to natychmiast. Wciąż był pijany albo od nowa zaczynał się upijać. TLR - Jak przyjdą po mnie, będzie strzelanina. Kilku drani zabiorę ze sobą. - Może nawet nie wiedział, że zachowywał się jak Jimmy Cagney. - Ukradłeś tylko siedemdziesiąt jeden dolarów - powiedziała Louly. - Zrobiłem też inne rzeczy w stanie Oklahoma. Jak wezmą mnie żywcem, dostanę od piętnastu lat do dożywocia. Przysięgam, że nie wrócę. Co tu się dzieje? Jeździli po okolicy, szukając Charleya Floyda, a tu nagle ten głupek chce strzelać do stróżów prawa i ona jest z nim w pokoju. - Mnie nie chcą - powiedziała Louly. Zdawała sobie sprawę, że w tym stanie, w jakim jest Joe Young, nie przekona go. Musi się stąd wydostać, otworzyć

drzwi i uciekać. Wzięła szydełkową torebkę z komody, ruszyła w stronę wyjścia i nagle stanęła jak wryta. - JOE YOUNG, WYJDŹ Z PODNIESIONYMI RĘKAMI! - rozkazał ktoś przez megafon. A oto, co zrobił Joe Young: wyciągnął kolta i zaczął strzelać przez szybkę w drzwiach. Ludzie na dworze odpowiedzieli ogniem, rozbili okno, podziurawili drzwi pociskami. Louly rzuciła się na podłogę z torebką w ręku. Przez megafon

znowu ktoś zawołał: - WSTRZYMAJ OGIEŃ! Louly podniosła głowę i zobaczyła, że Joe Young stoi przy łóżku i w każdej ręce ma broń, kolta i trzydziestkęósemkę. - Joe, musisz się poddać - powiedziała. - Zabiją nas oboje, jak będziesz dalej strzelał. Nawet na nią nie spojrzał. - Chodźcie tu po mnie! - wrzasnął. Dłoń Louly powędrowała do szydełkowej torebki i wróciła z trzydziestkąósemką, którą Joe jej dał, żeby mu pomagała w napadach. Z podłogi, oparta na łokciu, wycelowała w Joe Younga, nacisnęła spust i „pif paf", strzeliła mu prosto TLR w pierś.

Louly wstała z podłogi, a do pokoju wszedł szeryf Carl Webster z rewolwerem w dłoni. Zobaczyła mężczyzn stojących na drodze, niektórzy mieli broń. Carl Webster popatrzył na Joe Younga zwiniętego przy łóżku. Wsunął rewolwer do pochwy, odebrał Louly trzydziestkęósemkę, powąchał lufę. Bez słowa chwilę przyglądał się Louly, potem ukląkł na jedno kolano i sprawdził Joe Youngowi puls. - Stowarzyszenie Bankowców w Oklahomie chce ludzi takich jak Joe widzieć martwych, a on jest martwy. Zapłacą ci pięćset dolarów nagrody za zabicie przyjaciela.

- To nie był przyjaciel. - Wczoraj był. Zdecyduj się. - Ukradł samochód i zmusił mnie, żebym z nim pojechała. - Wbrew twojej woli - powiedział Carl Webster. - Trzymaj się tego, to nie pójdziesz do więzienia. - To prawda, Carl. - Louly spojrzała na niego swoimi wielkimi brązowymi oczami. - Naprawdę. W gazecie w Muskogee ukazało się niewielkie zdjęcie Louise Ring, a nad nim nagłówek: DZIEWCZYNA Z SALLISAW ZABIJA PORYWACZA. Louise mówiła, że musiała powstrzymać Joe Younga albo sama zginęłaby w strzelaninie. Dodała też, że na imię ma Louly, nie Louise. Kierujący akcją szeryf stwierdził, że dziewczyna zachowała się bardzo odważnie, strzelając do swojego porywacza. „Uważamy Joe Younga za wściekłego zbrodniarza, który nic nie miał do stracenia". Szeryf powiedział, że Joe Young podejrzany był o członkostwo w gangu Ślicznego Chłopca Floyda. Wspomniał też, że Louly Ring jest krewną żony Floyda i znajomą desperado. W gazecie w Tulsie nagłówek nad wielkim zdjęciem Louly głosił: DZIEWCZYNA ZABIJA CZŁONKA GANGU ŚLICZNEGO CHŁOPCA FLOYDA. Poniżej napisano, że Louly Ring była przyjaciółką Ślicznego Chłopca i została TLR porwana przez byłego członka jego gangu, który według Louly „był zazdrosny o Ślicznego Chłopca i porwał mnie, żeby się na nim zemścić". A kiedy historia pojawiła się w każdej gazecie od Ft. Smith w Arkansas do Toledo w Ohio, ulubiony nagłówek brzmiał tak: DZIEWCZYNA ŚLICZNEGO

CHŁOPCA FLOYDA ZABIJA WŚCIEKŁEGO ZBRODNIARZA. Szeryf Carl Webster przyjechał do Sallisaw w interesach i zaszedł do sklepu Harkridera po tytoń do żucia. Zdziwił się, widząc tam Louly. - Wciąż tu pracujesz? - Robię zakupy dla mamy. Nie, Carl, dostałam nagrodę i niedługo stąd wyjeżdżam. Otis słowa mi nie powiedział, odkąd wróciłam do domu. Boi się, że go zastrzelę.

- Dokąd jedziesz? - Ten dziennikarz z „Prawdziwego Detektywa" chce, żebym przyjechała do Tulsy. Wynajmą mi pokój w hotelu Mayo i zapłacą sto dolarów za moją historię. Reporterzy z Kansas City i St. Louis też mnie odwiedzili. - Ha, sporo wyciągasz z tej znajomości ze Ślicznym Chłopcem, prawda? - Zaczynają pytać o to, jak zastrzeliłam tego głupka Joe Younga, ale tak naprawdę to chcą wiedzieć, czy jestem dziewczyną Charleya Floyda. Mówię im: „Skąd taki pomysł przyszedł wam do głowy?". - Ale nie zaprzeczasz. - Mówię: „Wierzcie, w co chcecie, bo ja nie jestem w stanie zmienić waszych myśli". Ale tak się zastanawiam, czy Charley czytał o tym i widział moje zdjęcie, jak myślisz? - Jasne że tak - powiedział Carl. - Wyobrażam sobie, że chętnie znowu by się z tobą zobaczył. Osobiście. - Ojej - powiedziała Louly, jakby ta myśl dopiero teraz przyszła jej do głowy. - Żartujesz. Naprawdę?

Jeffery Deaver Zła krew

Śpij, dziecinko, niech spokojna będzie twoja noc... Słowa kołysanki wciąż dźwięczały jej w głowie do wtóru uporczywego oregońskiego deszczu bębniącego w dach i okno. Piosenka, którą śpiewała dla Beth Anne, kiedy dziewczynka miała trzy, cztery lata, tkwiła w jej myślach i nie chciała ucichnąć. Dwadzieścia pięć lat temu obie, matka i córka, siedziały w kuchni rodzinnego domu pod Detroit. Liz Polemus, pochylona nad stołem oszczędna młoda matka i żona, ciężko pracowała, by związać koniec z końcem. Śpiewała córce, która siedziała naprzeciwko i z fascynacją wpatrywała się w zręczne dłonie matki.

Kocham cię i będę przy tobie całą noc. Nadchodzą ciche senne godziny.

Wzgórze i dolina już śpią. Liz poczuła skurcz w prawej ręce - tej, która nigdy do końca nie wydobrzała -

i uświadomiła sobie, że wciąż kurczowo ściska słuchawkę. Dowiedziała się, że córka jedzie do domu. Córka, z którą nie rozmawiała od ponad trzech lat. Będę nad tobą czuwała przez całą noc. Liz w końcu odłożyła słuchawkę i krew napłynęła do ręki, wywołując swędzenie i kłucie. Usiadła na wyszywanej kanapie, która należała do rodziny od lat, i zaczęła masować pulsujące przedramię. W głowie jej się kręciło i była zdezorientowana, niepewna, czy ten telefon naprawdę zadzwonił, czy jej się to przyśniło.

Tylko że Liz nie zatraciła się w spokojnym śnie. Nie, Beth Annę jedzie do domu. Za pół godziny zapuka do drzwi. Deszcz padał równo, przyginając sosny porastające podwórze. Liz mieszkała od prawie roku w tym małym domku, oddalonym o wiele kilometrów od najbliższego przedmieścia. Większość ludzi uznałaby, że jest zbyt mały, zbyt odizolowany, Liz jednak uważała go za prawdziwą oazę. Szczupła wdowa po pięćdziesiątce, prowadziła aktywne życie i nie miała czasu na prowadzenie domu, a tutaj mogła szybko posprzątać i wracać do pracy. Chociaż nie była z usposobienia samotnicą, lubiła buforową strefę lasu, która oddzielała ją od sąsiadów. Miniaturowe wymiary domu zniechęcały też zaprzyjaźnionych mężczyzn od sugestii, hej, a może bym się wprowadził? Liz wskazywała wówczas jedyną sypialnię i wyjaśniała, że dwoje ludzi szybko oszalałoby w tej ciasnocie; po śmierci męża postanowiła, że nigdy ponownie nie wyjdzie za mąż ani nie zamieszka z innym mężczyzną.

Jej myśli podryfowały ku Jimowi. Jeszcze żył, kiedy córka opuściła dom i zerwała wszelkie kontakty z rodziną. Liz zawsze bolało, że dziewczyna nawet nie zadzwoniła po jego śmierci, nie mówiąc już o przyjeździe na pogrzeb. Gniew na taką bezduszność przeszył matkę, ale go stłumiła; pomyślała, że niezależnie od celu dzisiejszej wizyty nie będą miały dość czasu, by odgrzebać choćby ułamek bolesnych wspomnień, które zalegały między nimi niczym szczątki rozbitego samolotu.

Spojrzała na zegar. Liz uświadomiła sobie z przestrachem, że minęło niemal dziesięć minut od telefonu. Niespokojna, poszła do pokoju do szycia, największego pomieszczenia w domu. Zdobiły je hafty wykonane przez nią i jej matkę, a także półeczki pełne szpulek, z których część pochodziła z lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych. W tym zbiorze nici zawierał się każdy odcień boskiej palety. Były też pudła z wykrojami i numerami „Vogue'a". Na środku stała elektryczna maszyna do szycia Singera, czterdziestoletnia, polakierowana na czarno. Nie wykonywała żadnych wymyślnych ściegów jak nowoczesne maszyny, nie była wyposażona w lampki, skomplikowane przekładnie czy gałki. Z identycznej korzystała matka Liz.

Liz szyła, odkąd skończyła dwanaście lat; w trudnych czasach ta umiejętność dawała jej utrzymanie. Uwielbiała każdy etap: kupowanie materiału, słuchanie głuchego „bum bum", z jakim sprzedawczyni odwracała płaskie bele, odwijając żądaną ilość (Liz mogła niemal dokładnie jej powiedzieć, kiedy powinna przestać). Mocowanie szpilkami szeleszczącego,

przezroczystego papieru do materiału. Cięcie ciężkimi różowymi nożycami, zostawiającymi ząbki. Przygotowywanie maszyny, nawijanie szpulki, nawlekanie igły... W szyciu było coś niezwykle kojącego: człowiek brał różne substancje - bawełnę z pól, wełnę ze zwierząt - i zamieniał w coś zupełnie nowego. Najgorsze w ranie odniesionej przed kilku laty było to, że przez trzy niemożliwe do zniesienia miesiące Liz nie mogła usiąść do maszyny, bo prawą rękę miała unieruchomioną. Szycie działało na Liz terapeutycznie, to prawda, ale nie tylko o to chodziło: stanowiło część jej profesji, dzięki której stała się kobietą majętną. Stojące obok wieszaki ze strojami od projektantów czekały na jej zręczne dłonie. Uniosła wzrok na zegar. Piętnaście minut. Kolejny atak paniki zaparł jej dech w piersiach. Oczyma wyobraźni zobaczyła tamten dzień sprzed dwudziestu pięciu lat: Beth Anne we flanelowej piżamce siedzi przy chwiejnym kuchennym stole i zafascynowana obserwuje szybkie ruchy palców matki, która śpiewa.

Śpij, dziecinko, niech spokojna będzie twoja noc... To wspomnienie obudziło wiele innych, w sercu Liz niepokój wezbrał niczym woda w strumieniu za jej domem podczas ulewnego deszczu. Nie siedź tak, powiedziała sobie stanowczo... rób coś. Zajmij się czymś. W szafie znalazła granatowy żakiet i położyła na stole, potem grzebała w koszyku ze skrawkami tak długo, aż trafiła na pasujący kawałek wełny. Zamierzała zrobić z niego kieszeń. Liz zajęła się pracą, wygładzając materiał, znacząc go krawiecką kredą, tnąc starannie. Skupiła się na pracy, ale to nie wystarczyło, by oderwać jej myśli od zbliża-

jącej się wizyty -i wspomnień sprzed lat. Weźmy dla przykładu tamten incydent z kradzieżą w sklepie. Kiedy dziewczynka miała dwanaście lat.

Liz pamiętała, jak wtedy odebrała telefon. Szef ochrony pobliskiego sklepu towarowego informował - ku wielkiemu wstrząsowi Liz i Jima - że Beth Anne złapano z biżuterią wartą kilka tysięcy dolarów, ukrytą w papierowej torbie. Rodzice ubłagali dyrekcję, by nie zgłaszano skargi. Powiedzieli, że to musiała być jakaś pomyłka. - No cóż - stwierdził sceptycznie szef ochrony - miała przy sobie pięć zegarków i naszyjnik, owinięte w torbę na zakupy. Dla mnie to nie wygląda na żadną pomyłkę. W końcu, po licznych zapewnieniach, że to był przypadek, oraz obietnicy, że dziewczynka więcej nie postawi nogi w sklepie, szef zgodził się nie powiadamiać policji. Na chodniku, kiedy rodzina została sama, Liz z furią zwróciła się do Beth Anne: - Do diabła, dlaczego to zrobiłaś? - A dlaczego nie? - brzmiała śpiewna odpowiedź, której towarzyszył złośliwy uśmieszek. - To było głupie. - Jakby mnie to obchodziło.

- Beth Anne... dlaczego zachowujesz się w taki sposób?

- W jaki? - zapytała dziewczyna, udając niezrozumienie. Matka próbowała nawiązać z nią dialog - zgodnie z radami dotyczącymi wychowania dzieci z telewizyjnych talk-show i poradników psychologicznych - ale Beth Anne słuchała ze znudzeniem i obojętnością. Liz wygłosiła mgliste i najwyraźniej bezskuteczne ostrzeżenie, po czym się poddała. Myśli teraz: wkładasz pewien wysiłek w szycie żakietu czy sukienki i otrzymujesz strój, jakiego się spodziewałaś. Nie ma w tym żadnej tajemnicy. Za to wkładasz tysiąc razy więcej wysiłku w wychowanie dziecka, a rezultat jest przeciwieństwem twoich nadziei i marzeń. To takie niesprawiedliwe.

Bystre szare oczy Liz spoczęły na wełnianym żakiecie; musiała się upewnić, że kieszeń leży płasko i została właściwie przypięta szpilkami. Przerwała, uniosła wzrok ku widocznym za oknem szarym czubkom sosen, choć zamiast nich stanęły jej przed oczyma następne nieprzyjemne wspomnienia o Beth Anne. Cóż za niewyparzoną gębę miała ta dziewczyna! Beth Anne spoglądała rodzicom prosto w oczy i mówiła: „Nie istnieje żaden pierdolony sposób na zmuszenie mnie, żebym z wami poszła". Albo: „Macie w ogóle jakieś pojęcie, kurwa?". Może powinni byli traktować ją z większą stanowczością. W rodzinie Liz dostawało się lanie za przekleństwa, pyskowanie starszym albo niewykonywanie poleceń rodziców. Ona i Jim nigdy nie podnieśli ręki na Beth Anne, a może powinni byli raz czy dwa solidnie przetrzepać jej skórę. Pewnego razu zachorował jeden z pracowników rodzinnej firmy (magazynu, który Jim odziedziczył) i ojciec chciał, żeby Beth Anne mu pomogła. Warknęła wtedy na niego:

- Raczej umrę, niż wejdę z tobą do tego sracza. Ojciec wycofał się potulnie, ale Liz krzyknęła na córkę: - Nie mów tak do ojca! - Tak? - zapytała kpiąco dziewczyna. - A jak powinnam do niego mówić? Jak posłuszna córeczka, która robi wszystko, co on chce? Może jemu na tym by zależało, ale niech się tego nie spodziewa. - Złapała torebkę i ruszyła do drzwi.

- A ty dokąd? - Na spotkanie z przyjaciółmi. - Nigdzie nie pójdziesz. Wracaj natychmiast! W odpowiedzi Beth Anne trzasnęła drzwiami. Jim poszedł za nią, ale ona już przedzierała się przez szary śnieg, okrywający Michigan od dwóch miesięcy. A ci „przyjaciele"? Trish, Erie, Sean... Dzieci z rodzin wyznających całkowicie odmienne wartości niż Liz i Jim. Próbowali zabronić córce zadawania się z nimi. Ale oczywiście bez żadnego rezultatu.

- Nie mów mi, z kim mogę się spotykać - oznajmiła Beth Anne z furią. Miała wtedy osiemnaście lat i wzrostem dorównywała matce. Z pogardą w oczach postąpiła kilka kroków i Liz niepewnie się cofnęła. - A poza tym co właściwie o nich wiesz? - Nie są tacy jak twój ojciec i ja, i to w zupełności mi wystarczy. Co ci się nie podoba w dzieciach Todda i Joan? Albo Brada? Znamy ich od lat. - Co mi się nie podoba? - mruknęła sarkastycznie Beth Anne. -A choćby to,

że są nieudacznikami. - Tym razem złapała torebkę i papierosy, które zaczęła palić, i po raz kolejny opuściła dom z hukiem. Liz nacisnęła prawą stopą pedał maszyny, silnik z charakterystycznym szczękiem zawarczał, by zaraz przejść w regularne „ter ter ter", podczas gdy igła podnosiła się i opadała, równym ściegiem przyszywając kieszeń do materiału. Ter ter ter... W gimnazjum dziewczyna nie wracała do domu przed siódmą, ósmą wieczorem, w liceum pora ta znacznie się przesunęła. Czasami spędzała poza domem noc. W weekendy także znikała, odcinając się od rodziny. Ter ter ter. Rytmiczny szczęk singera koił nerwy Liz, choć nie powstrzymał następnej fali paniki, kiedy spojrzała na zegar. Córka będzie tu lada chwila. Jej dziewczynka, jej maleństwo...

Śpij, dziecinko... Teraz powróciło też pytanie, które dręczyło Liz przez lata: co poszło nie tak? Godzinami wspominała dzieciństwo córki, starając się pojąć, co takiego zrobiła, że skłoniło to Beth Anne do całkowitego jej odrzucenia. Była troskliwą i serdeczną matką, konsekwentną i sprawiedliwą, codziennie przygotowywała posiłki dla rodziny, prała i prasowała ubrania dziewczynki, kupowała jej wszystko, czego potrzebowała. Nie przychodziło jej na myśl nic innego poza tym, że wychowywała córkę zbyt stanowczo, zbyt bezkompromisowo, czasami zbyt twardo. Ale trudno to uznać za zbrodnię. Poza tym Beth Anne była tak samo zła na ojca, łagodniejszego z rodziców. Pobłażliwy, wręcz rozpieszczający córkę Jim był idealnym ojcem. Pomagał Beth Anne i jej przyjaciołom w lekcjach, zawoził

ich do szkoły, kiedy Liz pracowała, czytał bajki na dobranoc. Wymyślał gry, w które bawił się z Beth Anne. Taki rodzaj więzi z rodzicem większość dzieci by uwielbiała. Jednakże Beth Anne na niego też się wściekała i dokładała wszelkich starań, by nie spędzać z ojcem czasu. Nie, Liz nie potrafiła wskazać w przeszłości żadnych mrocznych incydentów, traumatycznych przeżyć, tragedii, które mogłyby zmienić Beth Anne w renegatkę. Liz powróciła do konkluzji, do której doszła wiele lat temu: że - jakkolwiek okrutnie i niesprawiedliwie to zabrzmi - jej córka po prostu urodziła się taka, fundamentalnie inna niż rodzice. Coś się poplątało w jej oprogramowaniu i z dziewczyny wyrosła buntowniczka. Spoglądając na materiał, wygładzając go długimi, gładkimi palcami, Liz zadała sobie inne pytanie: buntowniczka, tak, ale czy córka jest też zagrożeniem? Przyznawała teraz sama przed sobą, że niepokój, który dzisiaj odczuwa, nie dotyczy tylko zbliżającej się konfrontacji z dzieckiem, które zbłądziło; chodziło też o to, że młoda kobieta ją przerażała. Uniosła wzrok znad żakietu i zapatrzyła się w deszcz bębniący w okno. Pulsujący ból w prawej ręce przypomniał jej o tam tym straszliwym dniu sprzed kilku lat: dniu, który na zawsze wypędził ją z Detroit i wciąż wywoływał straszliwe koszmary. Po wejściu do jubilera Liz stanęła jak wmurowana, widząc wycelo-

waną w siebie lufę pistoletu. Wciąż przed oczyma miała żółty błysk, gdy mężczyzna pociągnął za spust, wciąż słyszała ogłuszający wybuch, czuła ból i

wstrząs, gdy pocisk przeszył jej ramię i padła na podłogę, krzycząc z bólu i zdezorientowania. Naturalnie córka nie miała nic wspólnego z tą tragedią. Mimo to Liz nie wątpiła, iż Beth Anne była równie chętna i zdolna do pociągnięcia za cyngiel jak ów mężczyzna podczas napadu, miała dowód na to, że córka jest kobietą niebezpieczną. Kilka lat temu, już po opuszczeniu przez Beth Anne domu, Liz pojechała na grób Jima. W powietrzu unosiła się mgła gęsta jak bawełna, Liz była już prawie przy nagrobku, kiedy dostrzegła stojącą przy nim postać. Wstrząśnięta rozpoznała Beth Anne. Cofnęła się w mgłę, serce waliło jej jak młotem. Długo

sama ze sobą dyskutowała, wreszcie zdecydowała, że nie ma dość odwagi, by stanąć twarzą w twarz z córką, i postanowiła zostawić jej notkę za wycieraczką. Kiedy jednak podeszła do chevy, szukając w torbie kartki i długopisu, zerknęła do środka i serce jej zamarło: kurtka, pełno śmieci, a pod nimi częściowo ukryty pistolet i plastykowe woreczki z białym proszkiem - Liz była pewna, że to narkotyki. O tak, pomyślała teraz, jej córka, mała Beth Anne Polemus, była zdolna do morderstwa. Liz zdjęła stopę z pedału i maszyna ucichła. Uniosła zacisk i obcięła wiszące nitki. Włożyła żakiet i wsunęła kilka przedmiotów do kieszeni, po czym przejrzała się w lustrze. Uznała, że rezultat ją zadowala. Znowu spojrzała na swoje odbicie. Idź stąd!, powiedział głos w jej głowie. Ona to zagrożenie! Wyjedź, nim do drzwi zapuka Beth Anne. Ale po krótkiej walce ze sobą Liz westchnęła. Przeprowadziła się do tego

domu w Oregonie przede wszystkim dlatego, że dowiedziała się, iż córka przeniosła się na północny zachód. Liz zamierzała ją odszukać, ale stwierdziła, że coś ją przed tym powstrzymuje. Teraz postanowiła, że zostanie, spotka się z Beth Anne. Ale nie będzie głupia, wyciągnęła z tamtego napadu wniosek. Powiesiła żakiet na wieszaku i podeszła do szafy. Z górnej półki zdjęła pudełko, po czym zajrzała do środka. Był tam mały pistolet. „Damska broń", tak powiedział Jim,

kiedy dał go jej wiele lat temu. Wzięła broń do ręki. Śpij, dziecinko... przez całą noc. Przeszedł ją dreszcz niesmaku. Nie, przecież w żadnym razie nie mogłaby użyć broni przeciwko własnej córce. Oczywiście że nie. Pomysł położenia Beth Anne na wieczny spoczynek nie mieścił jej się w głowie. Z drugiej strony... a jeśli byłby to wybór pomiędzy jej życiem a życiem córki? Jeśli nienawiść kipiąca w dziewczynie popchnie ją ku najgorszemu? Czy Liz potrafiłaby zabić Beth Anne, by uratować własne życie? Żadna matka nie powinna nigdy dokonywać takiego wyboru.

Długą chwilę się wahała, potem zaczęła odkładać broń. Powstrzymał ją błysk. Snop świateł z reflektorów wypełnił podwórze i rzucił żółte refleksy na ścianę pokoju do szycia. Liz raz jeszcze spojrzała na pistolet, a potem, zamiast schować go do szafy, położyła na komodzie koło drzwi i przykryła serwetką. Weszła do salonu. Przez okno patrzyła na samochód na podjeździe, który stał z włączonymi światłami i

pracującymi wycieraczkami. Córka zwlekała z wysiadaniem, a Liz podejrzewała, że powodem nie jest wcale brzydka pogoda. Po długiej, bardzo długiej chwili reflektory zgasły. Myśl pozytywnie, powiedziała sobie Liz. Może córka się zmieniła. Może celem wizyty jest próba zadośćuczynienia za wieloletnią zdradę. Mogłyby wreszcie zacząć pracować nad nawiązaniem normalnych stosunków. Mimo to obejrzała się na pokój do szycia, gdzie broń leżała na komodzie, i powiedziała sobie: weź ją, schowaj w kieszeni. A potem ten sam głos poradził: nie, lepiej odłóż z powrotem do szafy. Liz go nie posłuchała. Zostawiła pistolet na komodzie, podeszła do drzwi wejściowych i otworzyła je. Na twarzy poczuła zimną mgłę. Cofnęła się, robiąc miejsce dla szczupłej młodej kobiety. Beth Anne przekroczyła próg i przystanęła. Po krótkiej chwili zatrzasnęła drzwi za sobą.

Liz stała na środku salonu, nerwowo splatając dłonie. Beth Anne ściągnęła kaptur z głowy i otarła twarz z deszczu. Cerę miała ogorzałą, wysmaganą wiatrem, bez makijażu. Ma dwadzieścia osiem lat, ale wygląda starzej, pomyślała Liz. Ostrzyżone teraz na krótko włosy odsłaniały maleńkie kolczyki. Z jakiegoś powodu Liz zadała sobie pytanie, czy to prezent, czy też dziewczyna kupiła je sobie sama. - Witaj, kochanie. - Mamo. Liz zawahała się, potem krótko, niewesoło roześmiała.

- Dawniej mówiłaś do mnie „mamusiu". - Naprawdę? - Tak. Nie pamiętasz? Beth Anne pokręciła głową. Liz pomyślała jednak, że dziewczyna pamięta, ale nie chce się do tego przyznać. Bacznie przyjrzała się córce. Beth Anne powiodła wzrokiem po małym salonie. Jej oczy spoczęły na zdjęciu przedstawiającym ją z ojcem: stali na pomoście koło rodzinnego domu w Michigan. - Przez telefon mówiłaś, że ktoś ci powiedział, że tu jestem. Kto? - spytała Liz. - To bez znaczenia. Ktoś. Mieszkasz tu od... - Urwała pytająco. - Kilka lat. Chcesz czegoś się napić? - Nie. Liz pamiętała, jak przyłapała córkę na podkradaniu piwa, gdy ta miała szesnaście lat, i ciekawa była, czy nie ma teraz problemu z alkoholem. - Herbaty? A może kawy? - Nie. Wiedziałaś, że przeprowadziłam się na północ? - zapytała Beth Anne.

- Zawsze mówiłaś o tym miejscu, o ucieczce od... o wyprowadzce z Michigan i przyjeździe tutaj. Już po twoim wyjeździe listy do ciebie przychodziły do nas. Od kogoś z Seattle. Beth Anne pokiwała głową. Czy na jej twarzy pojawił się nieznaczny grymas? Jakby była zła na siebie, że nieostrożnie pozostawiła informacje dotyczące

miejsca swego pobytu. - Więc przeprowadziłaś się, żeby być blisko mnie? Liz uśmiechnęła się. - Chyba tak. Na początku zaczęłam cię szukać, ale zabrakło mi cierpliwości. - Oczy Liz wezbrały łzami, podczas gdy córka dalej rozglądała się po domu. Był wprawdzie mały, za to meble, sprzęt grający, wyposażenie w najlepszym gatunku - nagroda za ciężką pracę Liz w ostatnich latach. Walczyły w niej dwie emo-

cje: cicha nadzieja, że córka poczuje pokusę powrotu do matki, widząc, ile ta ma pieniędzy, i wstyd z powodu tego nadmiaru. Ubranie i tania biżuteria świadczyły, że Beth Anne ledwo wiąże koniec z końcem. Milczenie było niczym ogień. Parzyło skórę i serce Liz. Kiedy Beth Anne rozprostowała zaciśniętą lewą dłoń, matka dostrzegła maleńki pierścionek zaręczynowy i prostą złotą obrączkę. Łzy pociekły jej po policzkach. - Ty...? Beth Anne także spojrzała na pierścionek. Kiwnęła głową. Liz zastanawiała się, jakim mężczyzną jest zięć. Łagodnym jak Jim, który utemperuje buntowniczą naturę córki? Albo twardym? Jak sama Beth Anne? - Masz dzieci? - zapytała. - To nie twoja sprawa. - Pracujesz? - Pytasz, czy się zmieniłam, mamo? Liz nie chciała usłyszeć odpowiedzi na to pytanie, szybko więc zaczęła mówić, przedstawiając swoją propozycję:

- Tak sobie myślałam - w jej głos wkradła się desperacja - że mogłabym przenieść się do Seattle. Widywałybyśmy się... Mogłybyśmy nawet razem pracować. Zostać wspólniczkami. Po połowie. Doskonale byśmy się bawiły. Zawsze myślałam, że stanowiłybyśmy świetny zespół. Zawsze marzyłam... - Miałybyśmy razem pracować, mamo? - Beth Anne obejrzała się na pokój do szycia, ruchem głowy wskazała maszynę, wieszaki z sukniami. - To nie jest moje życie. Nigdy nie było. Nigdy nie będzie. Choć minęło tyle lat, ty wciąż tego nie rozumiesz, prawda? Słowa i lodowaty ton wystarczyły, by upewnić Liz: nie, dziewczyna wcale się nie zmieniła. - Więc po co tu jesteś? - zapytała szorstko. - Jaki cel ma twoja wizyta?

- Myślę, że wiesz. - Nie, Beth Anne, nie wiem. Jakiś rodzaj pokręconej zemsty? - Chyba tak można to nazwać. - Beth Anne raz jeszcze rozejrzała się po pokoju. - Idziemy. Oddech Liz przyśpieszył. - Dlaczego? Wszystko, co robiliśmy, robiliśmy dla ciebie. - Powiedziałabym, że robiliście to mnie. - W dłoni córki pojawiła się broń, czarna lufa skierowana była na Liz. - Na dwór -szepnęła. - Mój Boże! Nie! - Liz wciągnęła powietrze, bo powróciło wspomnienie ze sklepu jubilera. W ręce poczuła mrowienie, łzy polały się jej z oczu. Przypomniała sobie pistolet na komodzie. Śpij, dziecinko...

- Nigdzie nie idę! - powiedziała, ocierając łzy. - Ależ tak. Na dwór. - Co ty chcesz zrobić? - zapytała Liz rozpaczliwie. - To, co powinnam była zrobić dawno temu. Liz oparła się o krzesło dla zachowania równowagi. Córka do>-strzegła, jak

matka przesuwa lewą dłoń w kierunku telefonu. - Nie! - warknęła. - Odsuń się. Liz spojrzała żałośnie na słuchawkę, po czym wykonała polecenie. - Chodź ze mną. - Teraz? Pada deszcz. Beth Anne potaknęła.

- Pozwól, żebym wzięła płaszcz. - Wisi koło drzwi.

- Nie jest dość ciepły.

Dziewczyna zawahała się, jakby chciała powiedzieć, że zważywszy na to, co zaraz się stanie, rodzaj płaszcza jest bez znaczenia. Zaraz jednak kiwnęła głową. - Ale nie próbuj dzwonić. Będę cię obserwować. Wchodząc do pokoju do szycia, Liz wzięła żakiet, nad którym przed chwilą pracowała. Wolno go włożyła ze wzrokiem utkwionym w wybrzuszenie pod serwetką. Obejrzała się na córkę patrzyła na oprawione w ramkę zdjęcie, na którym jako jedenasto-, może dwuna-

stolatka, stoi między rodzicami. Liz szybko wyciągnęła rękę po pistolet. Mogła błyskawicznie się odwrócić, wycelować w Beth Anne. Krzyknąć, by rzuciła broń. Mamo, czuję cię przy sobie przez całą noc... Tato, wiem, że przez całą noc mnie usłyszysz... A co, jeśli Beth Anne nie rzuci swojej broni? Jeśli ją uniesie z zamiarem oddania strzału? Co wtedy zrobi Liz? Potrafiłaby zabić córkę, żeby uratować własne życie? Śpij, dziecinko... Beth Anne wciąż stała odwrócona, przyglądając się fotografii. Liz mogłaby to zrobić: błyskawiczny ruch, jedno pociągnięcie za spust. Ujęła pistolet, poczuła jego ciężar w pulsującej bólem ręce.

A potem westchnęła. Odpowiedź brzmiała: nie. Ogłuszające „nie". Nigdy nie skrzywdziłaby córki. Cokolwiek się stanie na dworze, w deszczu, ona nie mogłaby skrzywdzić córki. Odłożyła broń na miejsce i podeszła do Beth Anne. - Idziemy - powiedziała córka. Wepchnęła pistolet za pasek dżinsów i wyprowadziła matkę za próg, ściskając ją mocno za ramię. Liz uświadomiła sobie, że to był ich pierwszy fizyczny kontakt od co najmniej czterech lat. Wyszły na ganek. Liz odwróciła się ku córce. - Jeśli to zrobisz, będziesz żałować do końca życia.

- Nie. Żałowałabym, gdybym tego nie zrobiła.

Liz poczuła, jak deszcz miesza się ze łzami na jej policzkach. Spojrzała na córkę: dziewczyna też miała mokrą i zaczerwienioną twarz, ale matka wiedziała, że powodem jest wyłącznie deszcz, bo oczy Beth Anne były suche. - Za co tak mnie nienawidzisz? - szepnęła. Nie doczekała się odpowiedzi, bo na podwórze wjechał pierwszy wóz policyjny, niebieskie, czerwone i białe światła rozpalały grube krople deszczu jak fajerwerki z okazji Czwartego Lipca. Wysiadł z niego mężczyzna po trzydziestce w ciemnej kurtce z odznaką zawieszoną na szyi i w towarzystwie dwóch mundurowych ruszył w stronę domu. Powitał Beth Anne kiwnięciem głowy. - Jestem Dan Heath z policji stanowej Oregonu. Młoda kobieta uścisnęła mu dłoń. - Detektyw Beth Anne Polemus z policji w Seattle. - Witamy w Portland. Drwiąco wzruszyła ramionami, po czym wzięła od niego kajdanki i zapięła na dłoniach matki. Odrętwiała od deszczu - oraz emocji towarzyszących spotkaniu - Beth Anne słuchała, jak Heath mówi do jej matki:

- Elizabeth Polemus, aresztuję panią za morderstwo, próbę morderstwa, pobicie, napady z bronią w ręku oraz handel przedmiotami pochodzącymi z kradzieży. Odczytał jej prawa i wyjaśnił, że zostanie postawiona w stan oskarżenia w Oregonie za dokonane tutaj przestępstwa, ale wydano już nakaz ekstradycji do stanu Michigan w związku z licznymi tamtejszymi nakazami aresztowania, w

tym za morderstwo. Beth Anne gestem wezwała młodego policjanta, który wyjechał po nią na lotnisko. Nie miała czasu wypełnić formularzy pozwolenia na użycie własnej broni służbowej na terenie innego stanu, dlatego policjant pożyczył jej swoją. Oddała mu ją, po czym odwróciła się i patrzyła, jak funkcjonariuszka rewiduje jej matkę.

- Słoneczko - zaczęła Liz głosem żałosnym, błagalnym. Beth Anne ją zignorowała. Heath kiwnął głową policjantce, która poprowadziła aresztowaną do policyjnego wozu, ale Beth Anne się wtrąciła: - Poczekajcie. Zrewidujcie ją dokładniej. Oficer zamrugał, spoglądając na szczupłą, drobną postać aresztowanej, która wydawała się równie niegroźna jak dziecko. Heath dał mu znak, więc posłał policjantkę. Obszukała ją zręcznie. Matka posłała córce przeszywające spojrzenie, gdy policjantka podniosła granatowy żakiet, odsłaniając wszytą w plecy kieszonkę. W środku był składany nóż i uniwersalny kluczyk do kajdanek. - Jezu - szepnął oficer. Polecił policjantce zrewidować Liz ponownie, ale więcej niespodzianek nie było. - Tę sztuczkę pamiętam z dawnych czasów - powiedziała Beth Anne. - Zawsze wszywała sekretne kieszenie do swoich ubrań. Na łupy z kradzieży w sklepach i broń. - Roześmiała się zimno. -Szycie i rabunek, oto jej talenty. - Uśmiech zniknął. - I oczywiście zabijanie. - Jak mogłaś zrobić to matce? - warknęła Liz jadowicie. - Ty Judaszu! Beth Anne obojętnie patrzyła, jak odprowadzają matkę do wozu policyjnego.

Heath i Beth Anne wrócili do salonu. Dziewczyna znowu wodziła wzrokiem po zrabowanych przedmiotach wartych setki tysięcy dolarów, których pełno było w domu. - Dziękuję - powiedział Heath. - Wiem, jakie to było dla ciebie trudne. Ale bardzo nam zależało, żeby podczas aresztowania nikomu nic się nie stało. Ujęcie Liz Polemus istotnie mogło zakończyć się rozlewem krwi. Kilka lat wcześniej, kiedy ze swoim kochankiem Bradem Selbitem próbowała okraść sklep jubilera w Ann Arbor, Liz zaskoczył ochroniarz. Postrzelił ją w ramię. To jednak nie powstrzymało jej od złapania pistoletu w drugą rękę i zabicia ochroniarza oraz klienta, a potem jednego z policjantów. Udało jej się uciec. Wyjechała z Michigan do Portland, gdzie z Bradem wznowili działalność, głównie opartą na specjalności Liz: okradaniu jubilerów i salonów z odzieżą od znanych projek-

tantów, które przy użyciu swoich krawieckich talentów zmieniała i sprzedawała paserom z innych stanów. Informator powiadomił policję stanową w Oregonie, że Liz Polemus stoi za szeregiem niedawnych rabunków na północnym zachodzie i mieszka pod fałszywym nazwiskiem w tym domu. Pracujący nad sprawą detektywi odkryli, że jej córka pracuje w policji w Seattle, i wysłali po nią helikopter. Z lotniska pojechała sama, by skłonić matkę do spokojnego poddania się. - Była w dwóch stanach na listach najbardziej poszukiwanych przestępców. Słyszałem, że w Kalifornii też zaczęła wyrabiać sobie nazwisko. Wyobraź to sobie, twoja rodzona matka. - Heath urwał; pomyślał, że mówienie o tym chyba jest

niedelikatne. Beth Anne wcale się nie obraziła. - To było moje dzieciństwo: napady z bronią w ręku, włamania, pranie brudnych pieniędzy - powiedziała z nanrysłem. -Przykrywką był magazyn, który ojciec odziedziczył po swoim ojcu. A przy okazji, dziadek też działał w tym interesie. - Twój dziadek? Potaknęła. - Ten magazyn... wciąż mam go przed oczyma. Czuję zapach i panujący tam chłód. A byłam tam tylko raz. Chyba miałam osiem lat. Pełno tam było skradzio-

nych fantów. Ojciec na kilka minut zostawił mnie samą w biurze. Wyjrzałam przez drzwi i zobaczyłam, jak razem z jednym kumplem tłuką jakiegoś faceta. O mało go nie zabili. - Nie wygląda na to, żeby próbowali cokolwiek trzymać w sekrecie przed tobą. - W sekrecie? Do diabła, robili wszystko, co mogli, żeby wprowadzić mnie w interes. Ojciec wymyślał specjalne gry, tak je nazywał. Miałam na przykład iść do domu kolegów i sprawdzać, czy są tam jakieś cenne przedmioty, a jeśli tak, to gdzie je trzymają. Albo dowiedzieć się, ile w szkole jest telewizorów i kamer wideo, gdzie je przechowują i jakie zamki są w drzwiach. Heath pokręcił głową ze zdumieniem.

- Ale sama nigdy nie weszłaś w konflikt z prawem? - zapytał. Roześmiała się. - Prawdę mówiąc, tak, raz złapali mnie za kradzież w sklepie. Heath pokiwał

głową. - Jak miałem czternaście lat, zwinąłem paczkę papierosów. Do dzisiaj czuję pasek taty na tyłku. - Nie, nie - powiedziała Beth Anne. - Mnie złapali, jak próbowałam zwrócić rzeczy, które ukradła moja matka. - Co takiego? - Wzięła mnie ze sobą do sklepu jako przykrywkę. Wiesz, matka i córka wyglądają mniej podejrzanie niż samotna kobieta. Widziałam, jak chowa do kieszeni zegarki i naszyjnik. Po powrocie do domu wsadziłam wszystko do papierowej torby i poszłam z powrotem do sklepu. Ochroniarz pewnie uznał, że zachowuję się podejrzanie, bo złapał mnie, zanim zdążyłam odłożyć rzeczy na miejsce. Wzięłam na siebie winę. No wiesz, nie mogłam donieść na rodziców... Matka była wściekła... Oni naprawdę nie potrafili pojąć, dlaczego nie chcę iść w ich ślady. - Powinnaś spędzić trochę czasu z psychologiem. - Ach, od dawna to robię. - Wspomnienia wracały. - Odkąd skończyłam dwanaście, trzynaście lat, starałam się trzymać z dala od domu. Uczęszczałam na wszystkie możliwe zajęcia pozalekcyjne. W weekendy na ochotnika chodziłam

do szpitala. Przyjaciele naprawdę mi pomogli. Byli najlepsi z najlepszych... Chyba wybrałam ich, bo stanowili przeciwieństwo kryminalistów, którymi otaczali się rodzice. Przyjaźniłam się ze stypendystami National Merits, ludźmi z klubu dyskusyjnego, klubu łacińskiego. Każdym, kto był uczciwy i normalny. Nie należałam do najlepszych uczniów, ale spędzałam tyle czasu w bibliotece albo na wspólnej nauce u przyjaciół, że dostałam pełne stypendium i skończyłam college.

- Gdzie studiowałaś? - W Ann Arbor. Dyplom z kryminalistyki. Zdałam egzaminy i wylądowałam w Detroit. Jakiś czas tam pracowałam, głównie w narkotykach. Potem przeprowadziłam się tutaj i dostałam pracę w policji w Seattle.

- Masz już złotą odznakę. Szybko awansowałaś na detektywa. - Heath rozejrzał się po domu. - Mieszkała tutaj sama? Gdzie jest twój ojciec? - Nie żyje - odparła Beth Anne rzeczowo. - Zabiła go. - Co?! - Poczekaj, aż przeczytasz nakaz ekstradycji z Michigan. Wtedy nikt o tym oczywiście nie wiedział. Koroner w swoim raporcie stwierdził, że to wypadek. Ale kilka miesięcy temu facet w więzieniu w Michigan przyznał się, że jej pomagał. Matka odkryła, że ojciec podbiera forsę ze wspólnych interesów i wydaje na kochankę, więc wynajęła zbira, żeby go zabił i upozorował wypadek. - Przykro mi. Beth Anne wzruszyła ramionami. - Zawsze się zastanawiałam, czy będę w stanie im wybaczyć. Pamiętam jeden taki moment, pracowałam wtedy w narkotykach w Detroit. Brałam udział w nalocie na Six Mile. Skonfiskowałam sporo hery. Wracałam na posterunek, żeby oddać ją do depozytu, i zobaczyłam, że mijam cmentarz, na którym pochowany jest mój ojciec. Nigdy wcześniej tam nie byłam. Zaparkowałam, poszłam na grób i starałam się mu wybaczyć. Ale nie potrafiłam. Uświadomiłam sobie, że nigdy nie wybaczę ani jemu, ani matce. To wtedy pojęłam, że muszę wyjechać z Michigan.

- Matka wyszła powtórnie za mąż? - Kilka lat temu spiknęła się z Selbitem, ale nie wyszła za niego. Przyskrzyniliście go? - Nie. Gdzieś tu jest, ale się przyczaił. Beth Anne głową wskazała telefon. - Matka próbowała złapać za telefon, kiedy tu weszłam. Chyba chciała przekazać mu wiadomość. Na waszym miejscu sprawdziłabym zapis rozmów, to może was do niego doprowadzić. - Dobry pomysł, detektywie. Jeszcze dzisiaj postaram się o nakaz. Beth Anne przez okno patrzyła na deszcz, na miejsce, gdzie kilka minut temu stał wóz policyjny z jej matką.

- Najbardziej niesamowita jest jej szczera wiara, że postępuje słusznie, próbując wprowadzić mnie w interes. Była oszustką i złodziejką z natury, myślała więc, że ja też taka jestem. Ona i tata urodzili się źli. Nie potrafili pojąć, dlaczego ja urodziłam się dobra i nie chcę się zmienić. - Masz rodzinę? - zapytał Heath. - Mąż jest sierżantem w wydziale dla nieletnich. - Beth Anne się uśmiechnęła. - Spodziewamy się dziecka. Pierwszego. - Hej, to super. - Pracuję do czerwca, potem biorę urlop wychowawczy i przez kilka lat będę mamą. - Poczuła potrzebę, by dodać: - Bo dzieci są najważniejsze. - Uznała, że biorąc pod uwagę okoliczności, nie musi tego rozwijać. - Technicy zabezpieczą dom - powiedział Heath. - Ale jeśli chcesz się rozej-

rzeć, nie ma sprawy. Może są tu jakieś zdjęcia albo drobiazgi, na których ci zależy. Nikt nié będzie miał pretensji, jeśli weźmiesz kilka przedmiotów osobistych. Beth Anne poklepała się po głowie. - Mam tu więcej pamiątek, niż mi potrzeba. - Jasne. Zapięła wiatrówkę, naciągnęła kaptur. Znowu głucho się roześmiała.

Heath uniósł brwi. - Wiesz, jakie jest moje najwcześniejsze wspomnienie? - zapytała. - Jakie? - Siedzę przy stole w kuchni domu pod Detroit. Mam chyba trzy lata. Matka mi śpiewa. - Śpiewa? Jak prawdziwa matka. - Nie wiem, co to za piosenka - ciągnęła z namysłem Beth Anne. - Pamiętam tylko, że śpiewała, żeby odwrócić moją uwagę. Żebym nie bawiła się rzeczami, które leżały na stole.

- A co robiła, szyła? - Heath wskazał pokój z maszyną do szycia i rzędami wieszaków ze skradzionymi ubraniami. - Nie. Ładowała na nowo pociski. - Mówisz poważnie? Beth Anne potaknęła. - Zrozumiałam to, jak byłam starsza. Nie mieli wtedy za dużo pieniędzy, kupowali puste łuski na strzelnicach i ładowali prochem. Pamiętam, że pociski lśniły i chciałam się nimi bawić. Matka powiedziała, że będzie mi śpiewać, jeśli ich

nie dotknę. Po tej historii w rozmowie nastąpiła przerwa. Oboje słuchali deszczu bębniącego o dach. „Urodzili się źli...". - Dobra - odezwała się wreszcie Beth Anne. - Jadę do domu. Heath odprowadził ją na dwór i pożegnali się. Beth Anne zapaliła silnik wynajętego samochodu i ruszyła błotnistą, krętą drogą prowadzącą na autostradę stanową. Nagle, gdzieś z zakamarków pamięci powróciła tamta melodia. Beth Anne zanuciła kilka akordów, ale nie potrafiła znaleźć tonacji. Poczuła nieokreślony niepokój. Włączyła radio i nastawiła na Jammin' 95,5, stację wypełniającą noc starymi złotymi przebojami, nastrojem imprezy, Portland... Podkręciła głośność i bębniąc palcami w kierownicę do rytmu muzyki, skręciła na północ, w kierunku lotniska.