Buick 8 King Stephen

STEPHEN KING

Buick 8 Tytuł oryginału: FROM A BUICK EIGHT Warszawa 2003

Dla Surendry i Geety Patelów

DZIŚ: Sandy Rok po śmierci Curta Wilcoxa jego syn zaczął bardzo często przychodzić do baraków, ale to naprawdę bardzo, lecz nikt mu nie kazał spadać ani nie spytał, czego tu znowu, do cholery, szuka. Rozumieliśmy, o co mu chodzi – chciał mieć kontakt ze wspomnieniami o ojcu. Gliny się dobrze znają na psychologii żałoby; większość nas poznała temat lepiej, niżby chciała. Był to ostatni rok Neda Wilcoxa w szkole w Statler. Musiał zrezygnować z gry w drużynie futbolowej; kiedy nadeszła pora wyboru, zdecydował się na Jednostkę D. Ciężko pojąć, że chłopak to zrobił, że przedłożył harówę za darmo nad piątkowe mecze i sobotnie imprezy, ale tak właśnie się stało. Chyba nikt z nas z nim o tym nie rozmawiał, ale szanowaliśmy go za to. Uznał, że pora skończyć z zabawą i tyle. Decyzja często ponad siły dorosłych facetów. A Ned ją podjął, nie mogąc jeszcze legalnie kupić sobie drinka ani paczki fajek. Ojciec byłby chyba z niego dumny. Nie chyba, na pewno. Zważywszy na to, jak często się plątał po okolicy, w końcu chyba musiał się dowiedzieć, co jest w Baraku B i spytać kogoś, co to i co tam robi. Prawdopodobnie padłoby na mnie, ponieważ byłem najbliższym przyjacielem jego ojca. Przynajmniej wśród chłopaków z policji stanowej. Może nawet czekałem, aż tak się stanie. Co cię nie zabije, to cię wyleczy, jak to kiedyś mówili. Niech ten kot dostanie solidną dawkę satysfakcji. To, co spotkało Curtisa Wilcoxa, było całkiem zwyczajne. Odebrał mu życie zasłużony miejscowy pijak, którego Curt dobrze znał i którego aresztował z sześć czy osiem razy. Ten pijak, Bradley Roach, nie chciał nikomu zrobić krzywdy; pijacy rzadko tego chcą. Co, oczywiście, nie przeszkadza, że ma się ochotę dać im takiego kopa w tę zalaną dupę, żeby dolecieli na drugą wieś. Pod koniec pewnego upalnego lipcowego popołudnia roku zero jeden Curtis zatrzymał się przy jednej z tych wielkich ciężarówek na osiemnastu kołach, która zjechała z czteropasmówki, bo jej kierowca zamarzył o domowym żarełku, zamiast udać się do kolejnego Burger Kinga czy Taco Bell. Curt zaparkował na asfalcie przed opuszczoną stacją Jenny przy skrzyżowaniu drogi stanowej 32 z szosą Humboldta innymi słowy, w tym samym miejscu, w którym w naszej części wszechświata przed laty pojawił się ten cholerny stary buick roadmaster. Możecie to nazwać zbiegiem okoliczności, ale ja jestem gliną i nie wierzę w zbiegi okoliczności, tylko w łańcuchy wydarzeń, które robią się coraz dłuższe i słabsze, aż przerwie je pech lub zwykła ludzka podłość. Ojciec Neda ruszył za tą ciężarówką, bo miała oderwaną łatę. Przejeżdżając, zauważył, że za tylną oponą furkocze pasmo gumy jak wielka czarna wstążka. Mnóstwo niezależnych kierowców jeździ na łatanych oponach, bo ceny nowych są takie, że po prostu inaczej się nie da, i czasami łaty się odklejają. Ciągle sieje widzi porozrzucane na całej autostradzie, na asfalcie albo zepchnięte na pobocze jak wylinki gigantycznych czarnych węży. Niebezpiecznie jest jechać za takim z odklejającą się łatą, zwłaszcza na dwupasmówce w rodzaju SR 32, ładnej, lecz zaniedbanej szosie pomiędzy

Rocksburg i Statler. Taka łata jest na tyle duża, że może rozbić przednią szybę jakiemuś nieszczęsnemu gościowi. A nawet jeśli nie wybije, może wystraszyć kierowcę tak, że wpadnie do rowu, na drzewo albo do strumienia Redfern, który biegnie równiutko wzdłuż szosy prawie przez dwanaście kilometrów. Curt włączył koguta i kierowca grzecznie zjechał na pobocze. Curt zatrzymał się tuż za nim, najpierw połączywszy się z dyspozytornią. Wyjaśnił przyczyny postoju i zaczekał, aż Shirley potwierdzi, że przyjęła meldunek. Następnie wysiadł i poszedł do ciężarówki. Gdyby podszedł dokładnie pod okno, z którego wychylał się kierowca, nadal chodziłby po naszej planecie. Ale on zatrzymał się, żeby popatrzeć na łatę na tylnym zewnętrznym kole, a nawet mocno za nią szarpnął, żeby sprawdzić, czy da się oderwać. Kierowca widział to, co później zeznał. To, że Curt się zatrzymał przy oponie, było przedostatnim ogniwem w łańcuchu, który zaprowadził jego syna do Jednostki D i włączył w nasze szeregi. Ostatnim ogniwem był według mnie Bradley Roach, który pochylił się, żeby wyjąć kolejny browar z sześciopaka na podłodze jego starego buicka regala (nie tego buicka, tylko innego – tak, zabawne, że kiedy się wspomina wypadki i romanse, wszystkie wydarzenia układają się jak planety na astrologicznym wykresie). Nie minęła minuta, a Nedowi Wilcoxowi i jego siostrom zabrakło tatusia, a Michelle Wilcox – męża. Niezbyt długo po pogrzebie chłopak Curta zaczął się pokazywać w Jednostce D. Tamtej jesieni przychodziłem na zmianę od trzeciej do jedenastej (albo tylko po to, żeby sprawdzić, co się dzieje; jak się już jest w tym kieracie, trudno się z niego wyrwać) i na ogół pierwszą osobą, którą widziałem, był ten mały. Jego koledzy byli na boisku im. Floyda B. Clouse’a za szkołą, grali, atakowali ćwiczebne manekiny i przybijali sobie piątki, a Ned tymczasem sterczał samotnie na trawniku przed barakami, opatulony w zielono-złotą szkolną marynarkę i grabił suche liście na wielkie sterty. Machał do mnie ręką, a ja do niego -jak się masz, synu. Czasami, gdy zaparkowałem, przychodziłem do niego i razem gawędziliśmy. On opowiadał mi na przykład, co mądrego zrobiły ostatnio jego siostry, i śmieliśmy się, ale nawet kiedy się śmiał, można było poznać, jak je kocha. Czasami wchodziłem tylnymi drzwiami i pytałem Shirley, co słychać. Bez Shirley Pasternak wszyscy policjanci w zachodniej Pensylwanii błąkaliby się jak dzieci we mgle – i nie ma w tym żadnej przesady. Jak przyszła zima, Ned uwijał się z odśnieżarką na parkingu, gdzie funkcjonariusze zatrzymywali swoje prywatne samochody. Za nasz parking odpowiadają bracia Dadier, dwa miejscowe cwaniaczki, ale Jednostka D znajduje się w krainie amiszów, na skraju Short Hills, i kiedy jest burza, wiatr nawiewa śnieg na parking niemal natychmiast po przejeździe pługu. Ten nawiany śnieg wygląda według mnie jak ogromne białe żebra. W każdym razie Ned się nim zajmował. Zjawiał się – nawet jeśli było minus trzynaście, a od wzgórz nadal wiał wiatr – ubrany w kombinezon z zielono-złotą marynarką, w przydziałowych policyjnych rękawicach ze skórzaną lamówką i w goglach. Machałem do niego, a on odmachiwał i dalej wciągał smugi śniegu w odśnieżarkę. Później wpadał na kawę albo

kubek gorącej czekolady. Ludzie zaglądali i zagadywali go, pytali o szkołę i czy trzyma bliźniaczki w ryzach (w zimie roku zero jeden dziewczynki miały jakieś dziesięć lat). Pytali, czy jego mamie czegoś nie potrzeba. Czasami nawet ja się włączałem, jeśli nikt mi nie siedział na głowie i jeśli nie miałem za dużo papierkowej roboty. Nikt nie mówił o jego ojcu; wszyscy o nim mówili. Rozumiecie. Tak naprawdę grabienie liści i dbanie o to, żeby śnieg nie zasypał parkingu, należało do Arky’ego Arkaniana. Arky był stróżem. Ale był także jednym z nas i nigdy się nie wściekał, kiedy ktoś wchodził na jego teren. Jeśli chodzi o odśnieżanie, rękę dam sobie uciąć, że Arky na kolanach dziękował Bogu za Neda. Stuknęła mu wtedy sześćdziesiątka, na pewno, i dni świetności miał już za sobą. Podobnie jak dni, gdy mógł spędzić na dworze półtorej godziny przy temperaturze minus dziesięć (minus dwadzieścia pięć, jeśli doliczyć wiatr) i prawie tego nie poczuć. A potem mały przykleił się do Shirley, czyli formalnie funkcjonariusz łącznościowej Pasternak. Zanim nadeszła wiosna, Ned zaczął coraz częściej przesiadywać w jej małej klitce z telefonami, TDD (urządzeniami telefonicznymi dla głuchych), tablicą lokalizacji (znaną też jako D-mapa) oraz komputerową konsoletą, która jest samym środkiem tego małego światka pod wysokim napięciem. Shirley pokazała mu telefony (najważniejszy jest czerwony, nasz odpowiednik – Statler, mam tu volkswagena jettę, numer rejestracyjny 14-0-7-3-9 Fokstrot, P-A, zatrzymał się na szosie 00. Potrzebuję 10-28, odbiór. Shirley ruszyła do dyspozytorni bardzo szybkim krokiem. Trochę kawy wychlupnęło jej z kubka. Wziąłem ją za łokieć, zatrzymałem. Eddie Jacubois był w terenie, właśnie zatrzymał jettę za jakieś wykroczenie – logika podpowiadała, że za przekroczenie prędkości – i chciał wiedzieć, czy samochód lub jego właściciel figurują w policyjnych rejestrach. Chciał to wiedzieć, bo zamierzał wysiąść i zbliżyć się do jetty. Chciał to wiedzieć, bo miał zawlec swój tyłek na linię ognia, tak jak każdego dnia. Czy jetta została skradziona? Czy w ciągu ostatnich sześciu miesięcy była zamieszana w jakiś wypadek? Czy jej właściciel stanął przed sądem oskarżony o przemoc względem współmałżonka? Czy do kogoś strzelił? Czy kogoś okradł lub zgwałcił? Czy nie płacił za parkowanie? Eddie miał prawo dowiedzieć się tych rzeczy, jeśli znajdowały się w bazie danych. Ale Eddie miał także prawo się dowiedzieć, dlaczego uczeń liceum powiedział do niego: „Tu Statler, mów”. Pomyślałem, że to zależy od Eddiego. Gdyby spytał: „Gdzie, do cholery, jest Shirley”, puściłbym jej łokieć. Ale gdyby mu to zwisało, chciałem sprawdzić, co zrobi mały. Jak to zrobi. – Dwunastka, czekaj na odpowiedź. – Jeśli Ned spocił się z wrażenia, nie było tego słychać w jego głosie. Odwrócił się do monitora komputera i wpisał Uniscope, wyszukiwarkę używaną przez pensylwańską policję. Uderzał w klawisze gwałtownie, lecz bez pomyłek, potem wcisnął enter. Nastąpiła chwila ciszy, w której Shirley i ja staliśmy ramię w ramię, milcząc i modląc się w doskonałym unisono. Modliliśmy się, żeby dzieciaka nie sparaliżowało, żeby nagle nie zerwał się z krzesła i nie rzucił do drzwi, żeby wysłał właściwy kod do właściwego miejsca. To była długa

chwila. Pamiętam, że z zewnątrz dobiegał krzyk ptaka i z bardzo daleka pomruk samolotu. Był to czas, w którym można pomyśleć o tych łańcuchach wypadków, jakie niektórzy uparcie nazywają zbiegami okoliczności. Jeden z tych łańcuchów przerwał się, gdy ojciec Neda umarł na szosie 32; teraz mieliśmy drugi, dopiero się formujący. Eddie Jacubois – nigdy nie był z niego orzeł – połączył się z Nedem Wilcoxem. Za nim, o jedno ogniwo dalej w nowym łańcuchu, znajdował się volkswagen jetta. I ktoś, kto go prowadził. A potem: – Dwunastka, tu Statler. – Dwunastka. – Jetta jest zarejestrowana na nazwisko William Kirk Frady z Pittsburgha. Dotychczas… eee… zaczekaj… Zrobił pauzę po raz pierwszy; słyszałem gwałtowny szelest papieru, gdy szukał kartki, którą dała mu Shirley, tej z kodami. Znalazł ją, odczytał, odrzucił z cichym pomrukiem zniecierpliwienia. Eddie przeczekał to cierpliwie w radiowozie oddalonym o dwadzieścia kilometrów. Mógł patrzeć na bryczki amiszów lub wiejski dom, w którym zasłona we frontowym oknie była powieszona ukośnie na znak, że w domu znajduje się córka na wydaniu – albo ponad zamglonymi wzgórzami Ohio. Ale tak naprawdę nie widział nic z tych rzeczy. Widział jedynie – i to wyraźnie – ciemną sylwetkę za kierownicą. Kim był kierowca? Bogaczem? Biedakiem? Żebrakiem? Złodziejem? Wreszcie Ned to powiedział, co było strzałem w dziesiątkę. – Dwunastka, Frady trzykrotnie prowadził w stanie wskazującym. Pijak, oto kim był kierowca jetty. Może nie był w tej chwili pijany, ale jeśli przekroczył prędkość, prawdopodobieństwo było duże. – Rozumiem. – Idealne opanowanie. – Jak ważność? Chciał wiedzieć, czy kierowca miał ważne prawo jazdy. – Eee… – Ned wpatrzył się gorączkowo w białe literki na błękitnym ekranie. Przed tobą, mały, przed tobą, nie widzisz? Wstrzymałem oddech. A potem: – Potwierdzam, dwunastka, oddali mu je trzy miesiące temu. Wypuściłem wstrzymywane powietrze. Shirley zrobiła to samo. Eddie też miał powody odetchnąć. Frady nie złamał prawa, a to znaczyło, że raczej nie będzie świrował. Przynajmniej tak jest w większości sytuacji. – Dwunastka przystępuje do czynności – nadał Eddie. Jak mnie słyszysz? – Słyszę cię dobrze, dwunastka przystępuje do czynności, czekam – odpowiedział Ned. Usłyszałem kliknięcie i głośne, drżące westchnienie. Skinąłem głową Shirley, która ruszyła do dyspozytorni. Potem podniosłem rękę i otarłem czoło. Wcale się nie zdziwiłem, że było mokre od potu. – Jak leci? – spytała Shirley głosem równym i zwyczajnym, dając do zrozumienia, że według niej na wszystkich frontach panuje spokój. – Zgłosił się Eddie Jacubois – powiedział Ned. – JestSchoondist mi je zaproponował, poddałem się testowi, który zrobił ze mnie sierżanta, więc przypuszczam, że o coś mi chodziło, ale ostatnio jakoś mi trudno to sobie przypomnieć.

Około szóstej wyszedłem na zaplecze, żeby zapalić. Mamy tam ławkę z widokiem na parking. Za parkingiem rozciąga się bardzo ładny teren. Ned Wilcox siedział na ławce z pismem z Pitt, a po twarzy płynęły mu łzy. Spojrzał na mnie i odwrócił głowę, ocierając oczy ręką. Usiadłem obok, pomyślałem, czyby nie położyć mu dłoni na ramieniu, ale nie położyłem. Kiedy się myśli o czymś takim, zwykle wydaje się sztuczne. Tak mi się zdaje. Nie ożeniłem się, a to, co wiem o dzieciach, można zapisać na łebku od szpilki i jeszcze zostanie miejsce na Ojcze Nasz. Zapaliłem papierosa i paliłem go przez jakiś czas. – Wszystko w porządku, Ned – powiedziałem w końcu. Tylko to mi przyszło do głowy; nie miałem pojęcia, co chcę przez to powiedzieć. – Wiem – odparł natychmiast zdławionym głosem oznaczającym „nie będę płakać” i zaraz, niemal jakby był to ciąg dalszy zdania, nastąpiła kontynuacja: – Wcale, że nie. Kiedy usłyszałem te słowa, dopiero do mnie dotarło, jak bardzo cierpi. Coś go zżerało od środka. Był to zwrot, którego już dawno się oduczył, żeby nikt go nie brał za buraka z okręgu Statler, wieśniaka jeżdżącego furgonetką i mieszkającego w jakimś Patchin czy Pogus City. Nawet jego siostry, młodsze o osiem lat, pewnie już nie mówiły „wcale, że nie”, i mniej więcej z tego samego powodu. Paliłem w milczeniu. Na przeciwległym krańcu parkingu koło sterty soli do posypywania szosy stało kilka drewnianych budynków, które należało albo wyremontować, albo zburzyć. Kiedyś znajdowało się tu pogotowie drogowe. Dziesięć lat temu władze okręgu przeniosły pługi, buldożery i walce drogowe jakieś dwa kilometry dalej do nowego budynku z cegły, który wyglądał jak więzienie. Została tutaj tylko jedna wielka sterta soli (którą po troszku zużywaliśmy, garstka po garstce – dawno, dawno temu ta sterta wyglądała jak góra) i kilka rozchwianych drewnianych chałup. Jedną z nich był Barak B. Czarne litery nad drzwiami – takimi szerokimi garażowymi drzwiami, które podnoszą się na prowadnicach – spłowiały, lecz nadal dawały się odczytać. Czy myślałem o buicku roadmasterze, który znajdował się w środku, kiedy tak siedziałem obok płaczącego chłopca, chciałem go objąć i nie potrafiłem? Nie wiem. Możliwe, ale chyba nie wiemy, o ilu rzeczach tak naprawdę myślimy. Freud mógł nawciskać ludziom masę ciemnoty, ale nie w tym wypadku. Nie znam się na podświadomości, ale człowiekowi w głowie coś pulsuje, tak jak w piersiach, i ten puls niesie nieukształtowane myśli w nieistniejącym języku, których przeważnie nie potrafimy nawet odczytać, a które zwykle są bardzo ważne. Ned potrząsnął listem. – Jemu najbardziej chciałbym to pokazać. To on chciał pójść do Pitt, kiedy był mały, ale nie było go stać. To dla niego w ogóle złożyłem tam papiery, rany boskie. – Po chwili szepnął: – Sandy, ale to pokręcone. – Co powiedziała twoja matka, kiedy jej pokazałeś? Wywołałem śmiech, łzawy, ale szczery. – Nic. Zaczęła piszczeć, jakby wygrała wycieczkę na Bermudy albo jakiś teleturniej. Potem się rozpłakała. – Odwrócił się do mnie. Łzy przestały już płynąć, ale oczy miał czerwone i opuchnięte.

Wcale nie wyglądał na osiemnaście lat. Słodki uśmiech znów przez chwilę wypłynął na powierzchnię. – W zasadzie zachowała się na medal. Nawet Małe Jotki były na medal. Tak jak wy. Shirley mnie pocałowała… rany, ciarki mnie przeszły. Roześmiałem się, myśląc, że Shirley też mogła poczuć jakieś ciarki. Podobał się jej, przystojny był z niego chłopiec i może przeszło jej przez myśl, że mogłaby się zabawić w panią Robinson. Może nie, ale niewykluczone. Jej mąż zniknął z horyzontu jakieś dwadzieścia lat temu. Uśmiech Neda zbladł. – Wiedziałem, że mnie przyjęli, gdy tylko wyjąłem to ze skrzynki. – Znowu potrząsnął pismem. – Po prostu jakoś to poczułem. I znowu zacząłem za nim tęsknić. Ale tak strasznie. – Wiem – odparłem, choć oczywiście nie miałem pojęcia. Mój ojciec nadal żył, żywotny i sympatycznie cyniczny siedemdziesięcioczterolatek. Moja siedemdziesięcioletnia matka była podobna do niego i w dodatku słodka. Ned westchnął i spojrzał na wzgórza. – To jego odejście jest takie głupie – rzekł. – Nie będę mógł nawet powiedzieć moim dzieciom, jeśli w ogóle będę je miał, że dziadziuś zginął w strzelaninie z bandytami okradającymi bank albo z kolesiami, którzy usiłowali podłożyć bombę w sądzie. Nic z tych rzeczy. – Nie – zgodziłem się. – Nic z tych rzeczy. – Nie mogę nawet powiedzieć, że zginął przez własną beztroskę. Był po prostu… po prostu trafił na pijaka i po prostu… Pochylił się, zaczął rzęzić jak staruszek, którego złapał skurcz, i tym razem przynajmniej położyłem mu rękę na plecach. Tak bardzo się starał nie płakać, i to mnie ruszyło. Tak bardzo się starał być mężczyzną, cokolwiek to znaczy dla osiemnastolatka. – Ned. Wszystko w porządku. Potrząsnął zapalczywie głową. – Gdyby istniał Bóg, byłaby jakaś przyczyna – powiedział. Patrzył w ziemię. Moja ręka nadal spoczywała na jego plecach, które poruszały się gwałtownie, jakby właśnie skończył wyścig. – Gdyby istniał Bóg, przez to wszystko biegłaby jakaś nić. Ale nie biegnie. Przynajmniej jej nie widzę. – Jeśli będziesz miał dzieci, powiedz im, że dziadek zginął na posterunku. Przyprowadź je tutaj i pokaż jego nazwisko na tablicy, pomiędzy innymi. Jakby mnie nie słyszał. – Miałem taki sen… To koszmar. – Zamilkł, zastanawiając się, jak to opowiedzieć, potem po prostu zaczął mówić. Śniło mi się, że tamto to tylko był sen. Rozumiesz, co mówię? Przytaknąłem. – Budzę się z płaczem, rozglądam po pokoju i świeci słońce. Śpiewają ptaki. Jest rano. Czuję dobiegający z parteru zapach kawy i myślę: „Nic mu nie jest. O Jezu, dziękuję Ci, Boże, mojemu staremu nic się nie stało”. Nie słyszę jego głosu ani nic, ale po prostu wiem. I myślę, że to był głupi pomysł, że mógłby iść do jakiegoś gościa, żeby powiedzieć o odklejonej łacie, i że go rozjechał jakiś pijak, że coś takiego może się najwyżej przyśnić w głupim koszmarze, gdzie wszystko wydaje się takie prawdziwe… i zaczynam wstawać… czasami widzę, że wsuwam kostki w plamę światła… nawet czuję ciepło… i wtedy budzę się naprawdę i jest ciemno, jestem okryty kocami, ale i tak mi

zimno, drżę i jest mi zimno, i wiem, że to tamten sen był snem. – Okropne – przyznałem, pamiętając, że kiedy byłem mały, miałem własny odpowiednik tego snu. Chodziło o mojego psa. Chciałem mu o tym powiedzieć, ale jednak nie zrobiłem tego. Rozpacz rozpaczą, ale co pies, to nie ojciec. – Nie byłoby tak źle, gdyby to mi się śniło co noc. Wtedy chybabym wiedział, że kawa wcale nie pachnie, że nie jest nawet rano. Ale on nie nadchodzi… nie nadchodzi… a potem znowu jest i znowu daję się nabrać. Jestem taki szczęśliwy, czuję taką ulgę, nawet zastanawiam się, czym by mu sprawić przyjemność, na przykład, żeby mu kupić na urodziny te hantle, co mu się tak podobały… i wtedy się budzę. Znowu dałem się nabrać. Może to z powodu myśli o urodzinach jego ojca, których w tym roku nie obchodzili i nigdy już nie będą obchodzić, po jego policzkach popłynęły nowe łzy. – To okropne, że tak się daję nabierać. Jest tak jak wtedy, kiedy pan Jones przyszedł i wywołał mnie z lekcji historii, żeby mi powiedzieć, ale jeszcze gorzej. Bo kiedy się budzę w ciemnościach, jestem sam. Pan Grenville… to szkolny psycholog… mówi, że czas goi wszystkie rany, ale to już prawie rok, a ten sen ciągle wraca. Pokiwałem głową. Pamiętałem, jak Pięćkilek, zastrzelony pewnego listopadowego dnia przez myśliwego, sztywniał w kałuży własnej krwi pod białym niebem, gdy go znalazłem. Białe niebo, zapowiedź zimowego śniegu. W moim śnie, kiedy zbliżałem się na tyle, żeby widzieć, to był zawsze jakiś inny pies, nie Pięćkilek, i czułem tę samą ulgę, dopóki się nie obudziłem. A wspomnienie o Pięćkilku przypomniało mi przelotnie o naszej barakowej maskotce z dawnych lat. Pan Dillon, tak go nazywaliśmy, na część szeryfa z telewizji, granego przez Jamesa Arnessa. Dobry piesek. – Znam to uczucie. – Tak? – Spojrzał na mnie z nadzieją. – Tak. Będzie lepiej. Wierz mi, będzie. Ale to był twój tata, nie szkolny kolega albo sąsiad z naprzeciwka. Ten sen może się powtarzać jeszcze przez rok. Albo nawet przez dziesięć lat. – To koszmar. – Nie. To pamięć. – Gdyby był jakiś powód… – Patrzył na mnie żarliwie. Cholerny powód. Rozumiesz? – Jasne. – Jak myślisz, jest? ^ Chciałem mu powiedzieć, że nic nie wiem o powodach, tylko o łańcuchach -jak się tworzą, ogniwo po ogniwie, z niczego; jak wplatają się w świat. Czasami można taki łańcuszek chwycić i wyciągnąć się z czarnej dziury. Ale na ogół się w nie wplątujesz. Tylko wplątujesz, jeśli masz szczęście. Albo się nimi dusisz, jeśli ci go brak. Znowu przyłapałem się na tym, że spoglądam na Barak B. Spoglądając na niego, myślałem, że gdybym potrafił się pogodzić z tym, co stało w jego mrocznym wnętrzu, Ned Wilcox mógłby się pogodzić z życiem bez ojca. Ludzie mogą się pogodzić niemal ze wszystkim. To chyba najlepsze, co nas może spotkać. Oczywiście to także najgorsze. – Sandy? Jak myślisz? – Myślę, że pytasz nie tego faceta, co trzeba. Znam się na robocie i nadziei, i odkładaniu na ZDE.

Uśmiechnął się. W Jednostce D wszyscy bardzo poważnie mówili o ZDE, jakby był to jakiś supertajny pododdział policji. Tak naprawdę chodziło o Złote Dni Emerytury. To chyba Huddie Royer pierwszy zaczął o tym mówić. – Znam się też na zabezpieczaniu dowodów, dzięki czemu żaden cwany obrońca nie podetnie ci nóg w sądzie, żebyś wyglądał jak idiota. Poza tym jestem tylko kolejnym pogubionym amerykańskim facetem. – Przynajmniej mówisz prawdę. Ale czy rzeczywiście? Wtedy nie czułem się jakoś szczególnie prawdomówny; czułem się jak mężczyzna, który nie umie pływać i spogląda na tonącego w głębinie chłopca. Jeszcze raz mój wzrok spoczął na Baraku B. Czy tu jest zimno? – spytał ojciec tego chłopca, dawno, dawno temu, w zupełnie innych czasach. – Czy tu jest zimno, czy tylko mi się wydaje? Nie, nie wydawało mu się. – O czym myślisz? – Szkoda gadać – odparłem. – Co będziesz robił latem? -Hm? – Jak spędzisz lato? Na pewno nie będzie grać w golfa w Maine ani pływać łódką po jeziorze Tahoe; stypendium czy nie, potrzebował każdego grosza. – Pewnie znowu Centrum Rekreacji – rzekł bez entuzjazmu. – Pracowałem tam w zeszłe wakacje, zanim… wiesz. Zanim jego ojciec… Kiwnąłem głową. – W zeszłym tygodniu dostałem list od Toma McClannahana, że trzyma dla mnie miejsce. Coś wspomniał o trenowaniu Małej Ligi, ale to chyba tak na wabia. Głównie będzie chodzić o machanie łopatą i rozstawianie zraszaczy, jak w zeszłym roku. Mogę machać łopatą i nie boję się ubrudzić rąk. Ale Tom… Wzruszył ramionami i nie skończył. Był zbyt dyskretny, żeby to powiedzieć^ Są dwa rodzaje dobrze funkcjonujących w pracy alkoholików: zbyt wredni, żeby upaść, albo tak kocham, że inni chronią ich aż do granic szaleństwa. Tom należał do tych wrednych, ostatnia gałązka drzewa genealogicznego pełnego wypasionych pracowników okręgu aż po dziewiętnaste stulecie. McClannahanowie wyprodukowali jednego senatora, dwóch członków Izby Reprezentantów, pół tuzina reprezentantów Pensylwanii i niezliczone rzesze wieprzy, które się dorwały do okręgowego koryta. Tom był niezaprzeczalnie podłym szefem i nie miał żadnych ambicji, by wspiąć się na polityczne szczyty. Lubił komenderować takimi chłopakami jak Ned, których można było wyuczyć szacunku i posłuszeństwa. I oczywiście nigdy nie był zadowolony. – Nie odpowiadaj jeszcze na ten list – poradziłem. Chciałbym przedtem zadzwonić w jedno miejsce. Myślałem, że będzie się dziwić, ale tylko skinął głową. Patrzyłem, jak siedzi, trzymając ten list na kolanach, i pomyślałem, że wygląda jak chłopak, któremu odmówiono miejsca w wymarzonym college’u, a nie taki, który dostał tłuściutkie stypendium. Potem zmieniłem zdanie. Może nie chodziło o odmowę miejsca na uczelni, ale w ogóle w życiu. To nie była prawda – to pismo z Pitt tylko to potwierdzało – ale nie wątpiłem, że wtedy właśnie tak uważał. Nie wiem, dlaczego sukces przygnębia nas bardziej niż klęska, ale tak jest. I pamiętajcie, że

miał dopiero osiemnaście lat – wiek Hamleta, jeśli Hamlet w ogóle istniał. Znowu spojrzałem na Barak B, zastanawiając się nad tym czymś, co się w nim znajdowało. Nikt z nas nie wiedział co to. Następnego dnia rano zadzwoniłem do pułkownika Teague’a w Butler, gdzie znajduje się nasza okręgowa kwatera główna. Wyjaśniłem sytuację i zaczekałem, aż on z kolei zadzwoni wyżej, pewnie do Scranton, gdzie znajduje się piaskownica ważnych chłopców. Nie potrwało długo, a Teague oddzwonił z dobrymi wieściami. Wówczas pogadałem z Shirley, choć była to właściwie formalność: ojca dość lubiła, za synem po prostu szalała. Kiedy Ned przyszedł do nas po szkole, spytałem, czy nie wolałby spędzić lata na uczeniu się pracy w dyspozytorni w dodatku za pieniądze – zamiast słuchaniu jęków i wrzasków Toma McClannahana. Przez chwilę był jakby oszołomiony… nawet ogłuszony. Potem nagle uśmiechnął się od ucha do ucha z zachwytem. Myślałem, że mnie uściska. Gdybym tamtego wieczora naprawdę go objął, zamiast o tym tylko myśleć, pewnie by to zrobił. A tak tylko zacisnął pięści i syknął: – Ssssuper! – Shirley zgodziła się przyjąć cię na praktykanta, a z Butler masz oficjalną zgodę. Oczywiście to nie to samo co machanie łopatą dla McClannahana, ale… Tym razem jednak mnie uścisnął, śmiejąc się, i całkiem mi się to spodobało. Mógłbym do czegoś takiego przywyknąć. Gdy się odwrócił, zobaczył Shirley z dwoma funkcjonariuszami po obu stronach: Huddie Royerem i George’em Stankowskim. Wszyscy wyglądali w tych szarych mundurach poważnie jak atak serca. Huddie i George mieli kapelusze, od czego wydawało się, że mają po dwa metry. – Mogę? – spytał Ned. – Naprawdę? – Nauczę cię wszystkiego, co umiem – odparła Shirley. – Tak? – odezwał się Huddie. – To czym się zajmie po tym pierwszym tygodniu? Shirley szturchnęła go łokciem; trafiła dokładnie nad kolbą beretty. Huddie stęknął przesadnie i zachwiał się. – Mam coś dla ciebie, mały – powiedział George. Mówił cicho i mierzył Neda spojrzeniem typu „jechałeś setką w strefie szpitala”. Jedną rękę trzymał za plecami. – Co? – spytał Ned, trochę nerwowo pomimo wyraźnej radości. Za George’em, Shirley i Huddiem zgromadzili się inni. – Tylko żebyś nie zgubił – dodał Huddie. Także cicho i poważnie. – No co, co? – dopytywał się bardziej niespokojnie niż kiedykolwiek. George wyjął zza pleców małe białe pudełko. Podał je chłopcu. Ned spojrzał na nie, potoczył wzrokiem po wszystkich wokół i otworzył je. W środku znajdowała się duża plastikowa gwiazda z napisem ZASTĘPCA SZERYFA. – Witaj w Jednostce D – powiedział George. Usiłował zachować powagę i nie mógł. Zaczął się krztusić i wkrótce wszyscy się już śmiali i tłoczyli, żeby uścisnąć Nedowi rękę. – Bardzo śmieszne, chłopaki – mamrotał mały. – Można pęknąć. – Uśmiechał się, ale wydawało

mi się, że znowu jest bliski łez. Nic nie dawał po sobie poznać, ale to się czuło. Myślę, że Shirley Pasternak też to wyczuła. A kiedy mały nas przeprosił i poszedł do WC, odgadłem, że chce tam się uspokoić albo upewnić, że to nie sen, albo jedno i drugie. Czasami, gdy źle się nam dzieje, otrzymujemy pomoc, na jaką nie liczyliśmy. Ale zdarza się, że i to jest za mało. Fajnie było tego lata pracować z Nedem. Wszyscy go lubili, a on lubił z nami przebywać. A już szczególnie lubił te godziny spędzone w dyspozytorni razem z Shirley. Czasami wkuwali kody, ale głównie uczyli się właściwych reakcji i zachowania w czasie jednoczesnych zgłoszeń. Mały szybko załapał, o co chodzi, i strzelał potrzebnymi informacjami jak z karabinu maszynowego, walił w klawisze komputera jak pianista w saloonie i w razie potrzeby łączył się z innymi funkcjonariuszami, jak na przykład po serii gwałtownych burz z piorunami, które pod koniec czerwca przeszły przez zachodnią Pensylwanię. Nie było tornada, dzięki Bogu, za to był cholerny wiatr, gradobicie i pioruny. Tylko raz omal nie spanikował, chyba dwa dni później, kiedy jeden facet, który stanął przed magistratem okręgu Statler, nagle sfiksował i zaczął biegać w kółko, ściągając ciuchy i wrzeszcząc o Jezusie Penisie. Tak go nazywał, mam to gdzieś w aktach. Zgłosiło się ze czterech różnych funkcjonariuszy policji stanowej, dwóch z miejsca zajścia, i dwóch, którzy przylecieli tam na złamanie karku. Kiedy Ned usiłował się połapać, co z tym zrobić, zgłosił się jeden funkcjonariusz z Butler i powiedział, że jest na autostradzie 99 i goni za… trzask! Połączenie się zerwało. Ned przypuszczał, że facet skasował mu radiowóz i dobrze się domyślał (ten idiota z Butler, żółtodziób, wyszedł z tego cało, ale jego wóz można było oddać na złom, a podejrzany, którego gonił, uciekł bez śladu). Ned zaczął wołać Shirley, odskoczywszy od komputera, telefonów i mikrofonu, jakby nagle zaczęły go parzyć. Shirley szybko zapanowała nad sytuacją, ale zdążyła jeszcze go uścisnąć i pocałować w policzek, zanim zajęła fotel, który opuścił. Nikt nie zginął ani nawet bardzo nie ucierpiał, a pan Jezus Penis powędrował do szpitala na obserwację. Był to jedyny wypadek, kiedy Ned stracił głowę, ale szybko się otrząsnął. I wyciągnął z tego nauczkę. Ogólnie byłem dla niego pełen podziwu. Shirley też uwielbiała go uczyć. Wcale mnie to nie dziwi, wcześniej i tak zaryzykowała utratę pracy, robiąc to bez oficjalnego zezwolenia. Wiedziała – jak my wszyscy – że Ned nie ma zamiaru zostać policjantem, nigdy o tym nie wspominał, ale nie sprawiało jej to różnicy. A on lubił do nas przychodzić. O tym też wiedzieliśmy. Lubił to napięcie i ciśnienie, żył tym. Tak, raz mu się przydarzyła wpadka, ale nawet się z tego ucieszyłem. Dobrze było wiedzieć, że nie traktował tego jak jakiejś gry komputerowej. Rozumiał, że manipuluje żywymi ludźmi na tej swojej elektronicznej szachownicy. A gdyby z Pitt nie wypaliło, to kto wie? Już teraz był lepszy od Matta Babickiego, poprzednika Shirley. Był początek lipca – o ile się orientuję, od czasu śmierci jego ojca minął rok – kiedy mały zapytał mnie o Barak B. Ktoś zapukał we framugę drzwi, które zwykle zostawiam otwarte, a kiedy podniosłem głowę, mały stał tam w bezrękawniku Steelersów i starych niebieskich dżinsach, ze

szmatą zwisającą z obu tylnych kieszeni. Od razu wiedziałem, o co chodzi. Może to przez te szmaty, a może miał coś w oczach. – Myślałem, że dziś masz wolne. – Aha – przytaknął i wzruszył ramionami. – Chciałem tu załatwić parę spraw. I… eee… kiedy wyjdziesz na papierosa, chciałbym cię o coś zapytać. – Sądząc z głosu, był bardzo podekscytowany. – Najlepiej to zrobić od razu. – Na pewno? Bo jeśli jesteś zajęty… – Nie jestem – przerwałem, chociaż byłem. – Chodźmy. Było wczesne popołudnie dnia, który dość często się zdarza w lecie w krainie amiszów: chmurny i upalny, przy czym upał wydaje się jeszcze większy z powodu lepkiej wilgoci, zasnuwającej horyzont mgiełką i sprawiającej, że nasza część świata, która zwykle wydaje mi się wielka i żyzna., staje się mała i spłowiała jak stare zdjęcie, z którego kolor prawie zupełnie wypełzł. Koło kolacji mogła się pojawić kolejna burza – od połowy czerwca zdarzały się trzy razy w tygodniu – ale na razie był tylko ten upał i wilgoć, która wyciska z ciebie pot, jak tylko przekroczysz próg klimatyzowanego pomieszczenia. Przed drzwiami Baraku B stały dwa gumowe wiadra, kubełek z mydlinami i wodą do zmywania. Z jednego kubełka wystawał trzonek wycieraczki do okien. Syn Curta pracował porządnie. Na ławeczce dla palaczy siedział akurat Phil Candleton; rzucił mi znaczące spojrzenie, kiedy go minęliśmy i poszliśmy przez parking. – Myłem okna w barakach – wyjaśniał mi Ned – i kiedy skończyłem, zaniosłem tam wiadra, żeby z niego wylać. Wskazał nieużytek pomiędzy Barakiem B i C, gdzie rdzewiało parę bron, jakieś stare opony od traktora i rosło mnóstwo chwastów. – I pomyślałem, że co tam, przetrę też okna tej szopy, zanim wyleję wodę. Te w Baraku C były zaświnione, ale tutaj, w B, nawet dość czyste. To mnie nie zdziwiło. Przez małe okienka wzdłuż frontu Baraku B zaglądały dwa (może nawet trzy) pokolenia policjantów, od łąckiego O’ Hary po Eddiego Jacubois. Pamiętam, że faceci stali przy tych podnoszonych drzwiach jak dzieci przed gabinetem strachów. Shirley też tam była, i jej poprzednik Matt Babicki; chodźcie, skarby, zobaczcie żywego krokodyla. Spójrzcie na jego zęby, jak lśnią. Ojciec Neda kiedyś wszedł tam, przewiązany w pasie sznurem. Ja też tam byłem. Oczywiście Huddie i Tony Schoondist, dawny dowódca. Tony, którego nazwiska nikt nie potrafił wymówić, tak dziwnie brzmiało (Szejn-dinks), od czterech lat przebywał w domu spokojnej starości. Mnóstwo z nas było w Baraku B. Nie dlatego, że chcieliśmy, ale ponieważ od czasu do czasu było trzeba. Curtis Wilcox i Tony Schoondist zostali naukowcami (specjalizowali się w buicku) i to Curt zawiesił ten okrągły termometr z wielkimi cyframi, które można było odczytać z zewnątrz. Wystarczyło tylko przyłożyć czoło do szyby, biegnącej wzdłuż podnoszonych drzwi na wysokości mniej więcej metra siedemdziesiąt. Do pojawienia się syna Curta czyściliśmy je tylko w ten sposób; polerowanie twarzami tych, którzy przybyli zobaczyć żywego krokodyla, albo, żeby być całkiem dosłownym, osłonięty kształt czegoś, co wyglądało niemal jak ośmiocylindrowy buick. Był osłonięty dlatego, że

zarzuciliśmy na niego brezent, jak całun na zwłoki. Od czasu do czasu brezent się zsuwał. Nie było ku temu powodów, ale się zsuwał. To wcale nie był trup. – Patrzpatrzpatrz! – powiedział Ned, kiedy doszliśmy na miejsce. Wypowiedział to jednym tchem, jak rozentuzjazmowany dzieciak. – Jaki świetny stary samochód, nie? Nawet lepszy niż bel aire mojego ojca! To buick, poznaję po tych okrągłych otworach i atrapie. Chyba z połowy lat pięćdziesiątych, tak? Dokładnie był to rocznik ‘54, jak twierdzili Tony Schoondist, Curtis Wilcox i Ennis Rafferty. Mniej więcej. Bo kiedy się człowiek dobrze przyjrzał, to wcale nie był rocznik ‘54. Ani buick. Ani w ogóle samochód. To było coś, jak mawialiśmy w czasach mojej zaprzepaszczonej młodości. Tymczasem Ned mówił dalej, niemal bełkocząc. – Ale jest w fantastycznym stanie, widać nawet stąd. Ależ to było dziwne, Sandy! Spojrzałem do środka i najpierw zobaczyłem tylko ten kształt. Bo był przykryty brezentem. Zacząłem myć okna… i usłyszałem dźwięk, dwa dźwięki, takie łiszszszsz, a potem stuk. Kiedy myłem okna, brezent się ześliznął! Jakby samochód chciał mi się pokazać albo coś w tym rodzaju? No dziwne, nie? No nie dziwne? – Owszem, dość dziwne – zgodziłem się. Oparłem czoło o szybę (jak wiele razy wcześniej) i osłoniłem oczy z obu stron rękami, eliminując wszelkie refleksy światła, jakie mogły się pojawić w tym ponurym dniu. Tak, wyglądał jak stary buick, a i owszem, stary, ale w świetnym stanie, tak jak powiedział mały. Ta charakterystyczna atrapa buicka z lat pięćdziesiątych, według mnie prawie jak zęby chromowanego krokodyla. Białe opony. Chlapacze z tyłu; jak kiedyś mówiliśmy, śliczny jak ciasteczko z dziurką. Kiedy się mu przyglądało w mroku Baraku B, można by pomyśleć, że jest czarny. Tak naprawdę był ciemnogranatowy. Fabryka buicka naprawdę wytwarzała roadmastery w kolorze granatu nocnego nieba – Schoondist to sprawdził – ale nigdy w tym konkretnym rodzaju. Lakier miał dziwną płatkowatą strukturę, jak jakiś wypieszczony i podrasowany stary wóz. Żyjemy w strefie trzęsień ziemi, powiedział Wilcox. Odskoczyłem. Od roku leżał już w ziemi, ale przemówił prosto do mojego lewego ucha. On lub coś innego. – Co się stało? – spytał Ned. – Wyglądasz, jakbyś zobaczył ducha. Prawie powiedziałem: usłyszałem. Ale wydusiłem tylko: – Nic. – Na pewno? Podskoczyłeś. – Przeszedł mnie dreszcz. Nic się nie stało. – Więc co to za samochód? Czyj on jest? Co za pytanie. – Nie wiem. – No to dlaczego stoi w ciemnościach? Rany, gdybym miał takie stylowe cacuszko, na pewno nie trzymałbym go w brudnej starej szopie. – Potem coś przyszło mu do głowy. – To samochód jakiegoś przestępcy? Dowód w sprawie? – Powiedzmy, że odzyskane mienie. Kradzież towaru. Tak my to nazywaliśmy. Nic takiego, ale jak powiedział niegdyś Curtis, trzeba tylko jednego gwoździa, żeby powiesić kapelusz. – Jakiego

towaru? – Benzyny za siedem dolarów. – Nie potrafiłem mu powiedzieć, kto ją nalał. – Siedem dolarów? Tylko tyle? – Hm. Trzeba tylko jednego gwoździa, żeby powiesić kapelusz. Spojrzał na mnie zdziwiony. Stałem i nic nie mówiłem. – Możemy tam wejść? – spytał wreszcie. – Przyjrzeć się mu z bliska? Oparłem czoło o szkło i odczytałem temperaturę na zwisającym z belki termometrze, okrągłym i bladym jak tarcza księżyca. Tony Schoondist kupił go w Statler, płacąc z własnej kieszeni zamiast ze świecącej pustkami kasy Jednostki D. A ojciec Neda powiesił go na gwoździu wbitym w belkę, jak kapelusz. Choć tu, gdzie staliśmy, temperatura musiała wynosić co najmniej plus trzydzieści, a wszyscy wiedzą, że w dusznych szopach i stodołach jest jeszcze goręcej, wielka czerwona strzałka termometru stała twardo pomiędzy jedynką a dwójką w liczbie 12. – Nie teraz – powiedziałem. – Dlaczego? – A potem, jakby sobie zdał sprawę, że zabrzmiało to niegrzecznie, może nawet bezczelnie: – Co się stało? – Teraz nie jest bezpiecznie. Przyglądał mi się przez kilka sekund. Zainteresowanie i wesoła ciekawość powoli się ulatniały, i znowu stał się chłopcem, którego tak często widywałem, odkąd zaczął do nas przychodzić, tym chłopcem, którego najwyraźniej ujrzałem w dniu, kiedy przyjęli go do Pitt. Chłopcem siedzącym na ławce dla palaczy ze łzami toczącymi się po policzkach, chcącym zrozumieć to, co chcą zrozumieć wszystkie dzieci świata, kiedy ktoś kochany nagle zostanie porwany ze sceny: dlaczego to się stało, dlaczego to spotkało właśnie mnie, czy jest jakaś przyczyna, czy też to tylko wariacka ruletka? Czy to ma jakieś znaczenie, co mam z tym zrobić? A jeśli nie ma, to jak mam to znieść? – Czy chodzi o mojego ojca? – spytał; – Czy to samochód taty? Miał przerażającą intuicję. Nie, to nie samochód jego ojca… jakby mógł być, skoro w ogóle nie był samochodem? Tak, to był samochód jego ojca. I mój… Huddie Royera… Tony’ego Schoondista… Ennisa Rafferty’ego. Ennisa chyba najbardziej. Ennisa w taki sposób, z jakim my nie mogliśmy się równać. Ned spytał, do kogo należał ten samochód, a ja przypuszczałem, że właściwa odpowiedź brzmi: do Jednostki D, policji stanu Pensylwania. Należał do wszystkich policjantów, dawnych i obecnych, którzy wiedzieli, co chowamy w Baraku B. Ale przez wszystkie lata, jakie buick spędził pod naszą opieką, był szczególną własnością Tony’ego i ojca Neda. To oni byli jego kuratorami, Znawcami Roadmastera. – Nie do końca – odrzekłem ze świadomością, że wahałem się zbyt długo. – Ale twój ojciec o nim wiedział. – O czym tu wiedzieć? A mama też wiedziała? – Teraz nie wie o nim nikt z wyjątkiem nas. – Czyli Jednostki D. – Tak. I tak pozostanie. – W ręku miałem papierosa, choć ledwie pamiętałem, że go zapaliłem. Rzuciłem go na asfalt i zdeptałem. – To nasza sprawa. Wziąłem głęboki wdech.

– Ale jeśli naprawdę chcesz wiedzieć, powiem ci. Teraz jesteś jednym z nas… wystarczająco, żeby się wmieszać w sprawy rządu. – To także było powiedzonko jego ojca, a takie powiedzonka łatwo się do człowieka przyklejają. Możesz tam nawet wejść i popatrzeć. – Kiedy? – Gdy temperatura się podniesie. – Nie rozumiem. Co tu ma do rzeczy temperatura? – Dziś kończę o trzeciej – powiedziałem i wskazałem ławkę. – Spotkajmy się tutaj, jeśli nie będzie padać. Gdy będzie, pójdziemy na górę albo do knajpy, jeśli będziesz głodny. Twój ojciec chciałby, żebyś się dowiedział. Czy rzeczywiście? Tak naprawdę nie miałem pojęcia. Ale chęć, żeby mu powiedzieć, była na tyle silna, żeby ujść za przeczucie, może nawet za bezpośrednie przesłanie z zaświatów. Nie jestem religijny, ale trochę wierzę w takie sprawy. I znowu pomyślałem o tym, że co cię nie zabije, to cię uleczy, i że ciekawemu kotu trzeba dać satysfakcję. Czy wiedza naprawdę satysfakcjonuje? Z mojego doświadczenia wynika, że rzadko. Ale nie chciałem, żeby Ned wyjechał do Pitt we wrześniu taki, jaki był w lipcu, kiedy jego wrodzony pogodny nastrój pojawiał się i znikał jak światło w niedokręconej żarówce. Pomyślałem, że ma prawo się czegoś dowiedzieć. Wiem, że czasami człowiek nie potrafi odpowiedzieć na wiele pytań, wiem, ale miałem ochotę spróbować. Pomimo ryzyka. Trzęsienia ziemi, powiedział mi do ucha Curtis Wilcox. Żyjemy w strefie trzęsień ziemi, więc uważaj. – Znowu przeszedł cię dreszcz? – spytał chłopiec. – To jednak nie był dreszcz – odparłem. – Ale coś na pewno. Jednak się nie rozpadało. Kiedy poszedłem spotkać się z Nedem na ławeczce z widokiem na Barak B po drugiej stronie parkingu, siedział na niej Arky Arkanian, palił papierosa i rozmawiał z małym o baseballu. Zrobił taki ruch, jakby chciał się podnieść, ale kazałem mu siedzieć. • – Chcę powiedzieć Nedowi o tym buicku, co go tam mamy – oznajmiłem, wskazując głową szopę. – Jeśli postanowi wezwać pogotowie do swojego starego dowódcy, któremu pomieszało się we łbie, możesz zaświadczyć, że mówię prawdę. W końcu tu byłeś. Arky przestał się uśmiechać. Jego stalowosiwe włosy puszyły się wokół głowy na gorącym, słabym wietrzyku. – A to na pewno dobry pomysł? – Ciekawość zabiła kota – zacząłem – ale… – …satysfakcja go wskrzesiła – dokończyła Shirley za moimi plecami. – Bardzo duża porcja, jak mawiał Curtis Wilcox. Mogę do was dołączyć czy to klub tylko dla chłopców? – Na ławce dla palaczy nie ma szowinizmu – odrzekłem. – Siadaj z nami. Podobnie jak ja, Shirley właśnie skończyła zmianę, a jej miejsce w dyspozytorni zajął Steff Colucci. Usiadła koło Neda, uśmiechnęła się i wyjęła z torebki paczkę parliamentow. Był rok dwutysięczny drugi, wszyscy byliśmy uświadomieni, zresztą od dawna, i dalej się zabijaliśmy na raty. Zadziwiające. A może nie aż tak, skoro żyjemy na świecie, w którym pijacy mogą rozmazywać policjantów o bok osiemnastokołowej ciężarówki i gdzie fałszywe buicki od czasu do czasu

pojawiają się na prawdziwych stacjach benzynowych. W każdym razie ja się wtedy nie dziwiłem. Miałem do opowiedzenia historię.

WTEDY W roku 1979 stacja Jenny na skrzyżowaniu SR 32 i szosy Humboldta była jeszcze otwarta, ale już bardzo podupadała; w końcu wszystkie małe stacje przejęła OPEC. Mechanikiem i właścicielem był Herbert „Hugh” Bossey, który tego dnia był w Lassburgu u dentysty – w efekcie swego upodobania do batoników i coli. MECHANIK WYJECHAŁ Z POWODU BULU ZĘBUW, głosił napis przyklejony do okna warsztatu. Przy pompie pracował wyrzutek z gimnazjum, Bradley Roach, zupełny niedorostek. Ten sam gość, dwadzieścia dwa lata i nieprzeliczone tysiące piw później, pojawi się i zabije ojca chłopca, którego wtedy jeszcze nie było na świecie, rozgniecie go o bok ciężarówki, obracając jak wrzecionem, rozwijając jak kłębek wełny, i rzuci go niemal zupełnie obdartego ze skóry w chaszcze, zostawiwszy zakrwawione i wywrócone na lewą stronę ubranie na środku autostrady, jakby to była jakaś magiczna sztuczka. Ale wszystko to dopiero się wydarzy. Teraz jesteśmy w przeszłości, w czarodziejskiej krainie Wtedy. Tego lipcowego poranka około dziesiątej Brad Roach siedział w kanciapie na stacji Jenny, trzymał nogi na biurku i czytał brukowiec. Na okładce widniało zdjęcie latającego spodka, zawieszonego złowrogo nad Białym Domem. Dzwonek w warsztacie zadźwięczał, gdy przez przewód na ziemi przetoczył się pojazd. Brad podniósł głowę i ujrzał samochód – ten sam, który spędzi tyle lat w ciemnościach Baraku B – zatrzymujący się przed drugą z dwóch pomp benzynowych na stacji, tą z napisem SUPER. Był to piękny ciemnogranatowy buick, stary (miał wielką chromowaną atrapę i okrągłe otwory po bokach), lecz w doskonałym stanie. Lakier się iskrzył, przednia szyba się iskrzyła, biegnące wzdłuż karoserii chromowane listwy się iskrzyły, i jeszcze zanim kierowca otworzył drzwi i wysiadł, Bradley Roach już wiedział, że coś tu nie gra. Nie wiedział tylko co. Opuścił gazetę na biurko (gdyby jego szef nie przebywał w mieście, gdzie cierpiał za swoją miłość do słodyczy, w ogóle nie mógłby sięgnąć po nią do szuflady) i wstał w chwili, gdy kierowca roadmastera otworzył drzwi i wysiadł. Poprzedniej nocy padał ulewny deszcz i drogi nadal były mokre (co mówię, w niektórych niżej położonych miejscach na zachodnim krańcu Statler leżały pod wodą), lecz o ósmej wyjrzało słońce i do dziesiątej dzień zrobił się ciepły i pogodny. Mimo to mężczyzna, który wysiadł z samochodu, był ubrany w czarny trencz i wielki czarny kapelusz. – Wyglądał jak szpieg ze starego filmu – wyznał Brad Ennisowi Rafferty’emu jakąś godzinę później, dając ujście temu, co uważał za przypływ poetyckiej fantazji. Trencz był tak długi, że aż ciągnął się po mokrym asfalcie i wzdymał za kierowcą, gdy ten kroczył wzdłuż stacji ku strumieniowi Redfern, który za nią płynął. Strumień bardzo wezbrał po nocnej ulewie.

Brad zawołał, sądząc, że mężczyzna w czarnym płaszczu i czarnym kapeluszu z obwisłym rondem idzie do wygódki: – Toaleta jest otwarta! Ile nalać paliwa? – Do pełna – powiedział klient. Miał głos, który niespecjalnie się spodobał Bradowi Roachowi. Później chłopak zeznał, że facet mówił jakby z galaretą w ustach. Z całą pewnością Brad był tego dnia w poetyckim nastroju. Może tak go nastroił wyjazd Hugh. – Sprawdzić olej? – spytał Brad. Do tego czasu klient dotarł już do rogu małej białej stacyjki. Sądząc z tempa, w jakim się poruszał, Brad doszedł do wniosku, że nieznajomemu spieszno się pozbyć brzemienia. Ale tu facet się zatrzymał i lekko odwrócił w stronę Brada. Na tyle, by ukazać blady, niemal woskowy półksiężyc policzka, ciemne oko w kształcie migdała, bez widocznego białka, i lok wiotkich czarnych włosów, spadający koło dziwnego ucha. Brad najlepiej zapamiętał właśnie to ucho i to zapamiętał je wyjątkowo dokładnie. Było w nim coś, co go bardzo zaniepokoiło, choć nie potrafił wyjaśnić, co to takiego. Tu inwencja go zawodziła. Jakby stopione, jakby było w ogniu – tylko tyle potrafił z siebie wykrzesać. – Olej jest w porządku! – rzucił zdławionym głosem mężczyzna w czarnym stroju i zniknął za rogiem w nietoperzowym trzepocie płaszcza. Oprócz dziwnego głosu – nieprzyjemnego, śluzowatego – miał też akcent, który Bradowi Roachowi skojarzył się ze starym programem „Rocky and Bullwinkle”, gdzie Boris Badinoff mówił do Natashy: „Muszymy powszczymacz mysz und wewiórek!”. Brad podszedł do buicka, ostrożnie zbliżył się do niego od strony pomp (kierowca zaparkował niedbale, zostawiwszy mnóstwo miejsca pomiędzy samochodem i pompami), przesunął dłonią po chromie i gładkim lakierze. Dotyk był raczej wyrazem podziwu niż bezczelności, choć trochę nieszkodliwej bezczelności mogło w nim być. Bradley był wtedy młodym mężczyzną, zawadiackim jak to młodzi. Z tyłu samochodu pochylił się nad bakiem i znieruchomiał. Bak był, ale brakowało tylnej tablicy rejestracyjnej. Nie było nawet ramki do tablicy ani dziur na śruby. Teraz Bradley zdał sobie sprawę, co wydało mu się takie dziwne, kiedy tylko usłyszał „dingdong” dzwonka i podniósł głowę znad gazety. Na samochodzie nie było naklejki po przeglądzie technicznym. No, to akurat nie powinno go obchodzić, czy na przedniej szybie jest naklejka i czy samochód ma z tyłu tablicę rejestracyjną, to zauważy albo miejscowy krawężnik, albo jakiś funkcjonariusz policji stanowej …albo i nie. Tak czy inaczej, Brad Roach był tu od nalewania benzyny. Zakręcił korbką z boku pompy, żeby cofnąć licznik, wsadził końcówkę rury do baku i nastawił na automatyczne nalewanie. Brzęczyk w pompie zaczął pikać, a tymczasem Brad podszedł do okna od strony kierowcy. Po drodze spojrzał przez okno z tyłu; wnętrze wydało się mu zbyt surowe jak na taki luksusowy wóz. Tapicerka miała bury kolor, podobnie podsufitka. Tylne siedzenie było puste, przednie też, na podłodze nic nie leżało – nawet pół sreberka po gumie do żucia, nie mówiąc już o

mapie albo zmiętej paczce po papierosach. Kierownica wyglądała, jakby wyłożono ją drewnem. Bradley zaczął się zastanawiać, czy takie produkowali w tym modelu, czy była robiona na zamówienie. Wyglądała szpanersko. I dlaczego była taka wielka? Gdyby wystawały z niej szprychy, można by pomyśleć, że pochodzi z jachtu milione3. Buick 8 ra. Trzeba było rozłożyć ręce niemal na szerokość klatki piersiowej, żeby ją objąć. To chyba jednak jakaś robota na zamówienie, a Brad uznał, że podczas dłuższych jazd na pewno jest niewygodna. I to bardzo. Poza tym deska rozdzielcza była jakaś dziwna. Chyba wyłożona orzechem, a chromowane kontrolki i małe urządzenia – zapalniczka, radio, zegar – wyglądały dobrze… a raczej były na właściwych miejscach, kluczyk także tkwił gdzie trzeba (ale ufny koleś, pomyślał Brad), ale było w tym coś, co sprawiało, że wszystko razem nie wyglądało w porządku. Tylko trudno było to określić. Brad wrócił znów na tył samochodu, podziwiając wyszczerzoną chromowaną atrapę (ta atrapa była esencją buicka, takiej nie dało się kupić za żadne pieniądze) i sprawdził z całą pewnością, że nigdzie nie ma naklejki przeglądu technicznego, ani z Pensylwanii, ani znikąd. Na szybie w ogóle nie widniały żadne naklejki. Właściciel buicka najwyraźniej nie był członkiem Elks, the Lions czy Kiwanis. Nie wspierał stanu (przynajmniej nie do tego stopnia, żeby sobie przykleić coś na szybie), a jego samochodu nie ubezpieczały żadne organizacje. Wszystko jedno, i tak był to fajny wóz… choć szef mógłby się czepiać, że do obowiązków Brada należy nie podziwianie gablot, ale ich szybkie tankowanie. Buick wypił benzyny za siedem dolarów. W tamtych czasach było to dużo, bo galon wysokooktanowej kupowało się za siedemdziesiąt centów. Albo bak był prawie pusty, kiedy mężczyzna w czerni wyjechał z domu, albo miał za sobą długą trasę. Wtedy Bradley pomyślał, że ta druga ewentualność jest bez sensu, ponieważ drogi nadal były mokre, woda wciąż stała w rowach, a na gładkim granatowym boku buicka nie dostrzegł ani jednego maźnięcia, ani kropli błota. A te luksusowe i wielkie białe opony lśniły czystością. Według Bradleya Roacha, to było po prostu niemożliwe. Oczywiście było mu wszystko jedno, ale mógł zwrócić kierowcy uwagę na brak naklejki. Może dostanie za to napiwek. Może wystarczy nawet na sześciopak piwa. Wciąż jeszcze brakowało mu sześciu lub ośmiu miesięcy, by legalnie kupować alkohol, ale jak się człowiek zawziął, zawsze sobie jakoś poradził, a nawet wtedy, w swoich młodych latach, Bradley był na piwo bardzo zawzięty. Wrócił do kanciapy, usiadł, wziął brukowiec i zaczął czekać, aż facet w czerni wróci. Tego dnia w takim czarnym płaszczu na pewno było cholernie gorąco, ale wówczas Brad jeszcze myślał, że już wie, o co chodzi. Facet był ZDG, trochę inny od tych z okolic Statler. Czyli z jakiejś sekty, która pozwalała na prowadzenie pojazdów mechanicznych. Bradley i jego przyjaciele nazywali tak amiszy. Skrót oznaczał zasrane dupowate gnoje. Minął kwadrans, Brad skończył czytać „Odwiedzili nas!”, artykuł autorstwa eksperta od spraw UFO Richarda T. Rumsfelda (emerytowanego żołnierza) i zaczął się przyglądać z bliska blondynce

ze strony czwartej, która pływała w górskim strumieniu w staniku i majtkach, po czym zdał sobie sprawę, że ciągle czeka. Facet nie wracał, a przecież zostawił tu nie byle co. Wszystko wskazywało na to, że naprawdę był jakimś zasranym milionerem. Bradley zachichotał, wyobrażając sobie milionera kucającego na desce pod zardzewiałym rezerwuarem, w ciemnościach (żarówka przepaliła się miesiąc temu i ani Bradley, ani Hugh nie pofatygowali się jej wymienić), z czarnym płaszczem na podłodze pomiędzy mysimi bobkami, i znowu wziął gazetę. Otworzył na stronie z dowcipami, co mu zajęło kolejne dziesięć minut (niektóre były takie fajne, że czytał je trzy albo i cztery razy). Odłożył gazetę na biurko i spojrzał na zegar nad drzwiami. Na dworze, koło pomp, buick roadmaster iskrzył się w blasku słońca. Od czasu gdy jego kierowca zawołał tym dziwnym bulgotliwym głosem „olej jest w porządku!” i zniknął za rogiem, łopocząc czarnym płaszczem, minęło co najmniej pół godziny. Czy naprawdę był ZDG? Czy im wolno jeździć samochodami? Brad nie przypuszczał. ZDG uważały, że wszystko, co ma silnik, jest dziełem szatana, no nie? No dobrze, to może nie jest ZDG. Wszystko jedno, dlaczego nie wraca? Nagle facet na mrocznym, bezbarwnym tronie przestał go śmieszyć. Brad ujrzał go oczami wyobraźni z płaszczem rozpostartym na zaświnionym linoleum i spuszczonymi spodniami, ale teraz przybysz miał spuszczoną głowę, brodę opartą na piersi, wielki kapelusz (który tak naprawdę wcale nie przypominał kapelusza amiszów) nasunięty na oczy. Nie ruszał się. Nie oddychał. Nie srał, tylko umarł. Atak serca, wylew czy coś w tym stylu. To się zdarza. Skoro sam król rock and rolla mógł odwalić kitę w kiblu, wszystko mogło się zdarzyć. – Nieee – powiedział cicho Bradley Roach. – No nieee… No chybaby nie… Nie! Znów wziął gazetę, spróbował dalej czytać o latających spodkach, które nas obserwują, ale nie potrafił się skupić na tekście. Odłożył ją i wyjrzał na dwór. Buick nadal stał, lśniąc w słońcu. Ani śladu kierowcy. Pół godziny… nie, teraz już trzydzieści pięć minut. Ożeż ty w mordę. Minęły kolejne dwie minuty i Brad zdał sobie sprawę, że odrywa długie pasma z gazety i rzuca je do kosza, gdzie lądowały na stercie jak znerwicowane serpentyny. – …rrwa – mruknął i wstał. Wyszedł na zewnątrz, za róg małego sześcianu z białego betonu, w którym pracował, odkąd wywalili go ze szkoły. Toalety były na zapleczach, po wschodniej stronie. Brad nie postanowił jeszcze, czy zagra w otwarte karty – Wszystko w porządku? – czy uderzy w ton humorystyczny – Hej, panie, dać panu petardę? Jak się okazało, nie było mu dane użyć żadnej z tych pieczołowicie skomponowanych kwestii. Drzwi męskiej toalety miały obluzowaną zasuwkę i zdarzało im się otwierać przy każdym mocniejszym podmuchu wiatru, jeśli nie były dobrze zamknięte od środka, więc Brad i Hugh zawsze wsuwali kawałek złożonej tektury w szparę, żeby drzwi były zamknięte nawet wtedy, gdy toaleta nie była zajęta. Gdyby kierowca buicka wszedł do środka, kawałek tektury znalazłby się w środku (na

przykład koło zlewu, podczas gdy facet załatwiał sprawę) albo leżałby na małym cementowym schodku pod drzwiami. To ostatnie zdarzało się częściej, wyjaśnił później Brad Ennisowi Rafferty’emu; po odjeździe klienta on lub Hugh zawsze wkładali ten rożek tektury na miejsce. Na ogół musieli także spuszczać wodę. Ludzie zachowują się lekkomyślnie, kiedy są poza domem. Poza domem ludzie z zasady zachowują się jak skończone świnie. Teraz tekturowy rożek wyglądał ze szpary pomiędzy drzwiami i futryną, tuż nad zasuwką, tam gdzie najlepiej się sprawdzał. Mimo to Brad otworzył drzwi i zajrzał do środka, zręcznie łapiąc spadającą tekturkę – tak samo zręcznie, jak w późniejszych latach nauczył się otwierać butelkę piwa o klamkę własnego buicka. Mała klitka była pusta, właśnie tak, jak przeczuwał. Nic nie wskazywało na to, żeby ktoś korzystał z toalety, a kiedy Brad siedział w kanciapie, czytając gazetę, nie słyszał szumu spuszczanej wody. Na zardzewiałej muszli nie dostrzegł kropelek wody. Brad doszedł do wniosku, że facet musiał obejść stację nie po to, żeby skorzystać z ubikacji, tylko by spojrzeć na strumień Redfern, który był tak ładny, że zasługiwał na uwagę (albo nawet fotkę ze starego kodaka) – płynął przez wzgórza na północy, u góry rosły wierzby, rozpuszczające swe zielone witki niczym włosy syren (naprawdę, ten chłopak miał duszę poety, regularny Dylan McYeats). Ale za budynkiem nie było nawet śladu kierowcy buicka, tylko porozrzucane części samochodowe i parę starych osi traktorowych, leżących w chwastach jak zardzewiałe kości. Strumień bełkotał głośno, a płynął wartko i pieniście. Jego wezbrane wody wkrótce miały opaść – w zachodniej części stanu powodzie z reguły zdarzają się na wiosnę – ale tego dnia zwykle senny Redfern zmienił się w kipiel. Widząc jego głębię, Bradley Roach doszedł do przerażającego wniosku. Przyjrzał się bacznie stromemu zboczu. Nadal było dość mokre po deszczu i pewnie cholernie śliskie, zwłaszcza dla niespodziewającego się niczego ZDG, który w najlepsze klepie zdrowaśki i ma wyślizgane skórzane podeszwy. Kiedy tak się nad tym zastanawiał, sprawa wydała mu się pewna na sto procent. W żaden inny sposób nie potrafił wyjaśnić, dlaczego sracz stoi pusty, a samochód nadal czeka przy pompie, zatankowany, gotowy do drogi, z kluczykami w stacyjce. Stary pan Buick Roadmaster przeszedł się nad strumyk, żeby na niego popatrzeć, zrobił o jeden krok za daleko… i bul bul, po wszystkim. Bradley zbliżył się do strumyka, parę razy pośliznąwszy się, choć miał na nogach superadidasy, ale nie upadł, a dla pewności zawsze trzymał się blisko jakiegoś złomu, którego mógłby się przytrzymać, gdyby stracił równowagę. Na powierzchni nic się nie unosiło, ale kiedy spojrzał uważniej, zobaczył, że coś uwięzło pod zwaloną brzozą jakieś dwieście metrów dalej. Kołysało się na falach. Czarne. Może płaszcz pana Buicka Roadmastera. – Ożeż w mordę – mruknął i pobiegł do kanciapy, żeby zadzwonić do Jednostki D, znajdującej się co najmniej pięć kilometrów bliżej niż miejscowe gliny. I w ten właśnie sposób… …weszliśmy w to – powiedziałem. – Poprzednikiem Shirley był gość nazwiskiem Matt Babicki. Zadzwonił do Ennisa Rafferty’ego…

– Ned, dlaczego do Ennisa? – przerwała Shirley. W dwóch słowach. – NDF – odparł natychmiast. – Najbliższy dostępny funkcjonariusz. Ale zrobił to mimochodem i nawet na nią nie spojrzał. Nie spuszczał oczu ze mnie. – Ennis miał pięćdziesiąt pięć lat i nie mógł się doczekać emerytury, której miał się nie doczekać – powiedziałem. – Był z nim mój ojciec, tak? Pracowali we dwóch. – Tak. Miałem mu do powiedzenia jeszcze więcej, ale najpierw musiał poznać tę pierwszą część. Milczałem, czekając, aż przywyknie do myśli, że jego ojciec i Roach, jego zabójca, spotkali się kiedyś twarzą w twarz i rozmawiali jak normalni ludzie. Że Curtis stał, słuchając gadaniny Bradleya Roacha, że otworzył notatnik i zaczął spisywać zeznanie. Ned znał już zasady, wiedział, jak pracujemy nad nowymi sprawami. Pomyślałem, że to zostanie w nim bez względu na to, co jeszcze miałbym mu powiedzieć i jak niestworzone i fantastyczne miałoby się stać moje opowiadanie. Wizja mordercy i jego ofiary, stojących razem najwyżej cztery minuty drogi od miejsca, w którym dwadzieścia dwa lata później ich drogi znowu się skrzyżują, tym razem z fatalnym skutkiem. – Ile miał lat? – spytał Ned niemal szeptem. – Mój tata, ile miał lat w tym dniu, o którym opowiadasz? Sam mógł to sobie policzyć, ale był zbyt wstrząśnięty. – Dwadzieścia cztery – odparłem. To było łatwe. Krótkie życie, mało liczenia. – Był z nami od roku. Wtedy było podobnie jak teraz, w radiowozach jeździ po dwóch funkcjonariuszy tylko od jedenastej do siódmej rano, jedynym wyjątkiem od reguły są nowi. A twój tata był jeszcze żółtodziobem. Więc w dzień jeździł z Ennisem. – Ned, dobrze się czujesz? – spytała Shirley. Nie bez powodu. Z twarzy chłopaka stopniowo odpłynęła cała krew. – Tak – powiedział. Spojrzał na nią, na Arky’ego, potem na Phila Candletona. Tak samo na całą trójkę, na poły z oszołomieniem, na poły oskarżycielsko. – Wiedzieliście o tym? – Wszyzdko – odezwał się Arky. Mówił z lekkim skandynawskim akcentem, który zawsze kojarzył mi się z Lawrence’em Welkiem, i raz, i dwa, idą de siostry Lennon, de dwie laleczki. – Do żadna tajemnica. Dwój dada i Bradley Roach nawed się lubili. Nawed później. Curtis aresztował go dak ze trzy, cztery razy w latach osiemdziesiątych… – E, raczej pięć do sześciu – mruknął Phil. – Zawsze padało na niego. Pięć do sześciu, co najmniej. Raz zawiózł tego debila prosto na spotkanie AA i kazał mu tam zostać, ale na nic się to zdało. – Do dwojego dady należało bycie policjantem – odezwał się Arky – a w połowie osiemdziesiątych lad do Brada należało chlanie na pełen edad. Na ogół wtedy, gdy jeździł po bocznych drogach. Uwielbiał do. Jak wielu. – Westchnął. – No i skoro obaj byli tym, czym byli, po prostu musieli czasem na siebie wpadać. – Czasem – powtórzył Ned z fascynacją. Koncepcja czasu zyskała w jego oczach nowy wymiar.

– Ale do były czyzdo zawodowe sprawy. Może oprócz dego buicka. Den buick zdał między nimi jeszcze długo podem. – Skinął głową w stronę Baraku B. – Den buick wisiał między nimi jak pranie na sznurze. Nikt nigdy go nie chciał trzymać w tajemnicy – no, przynajmniej nienaumyślnie – ale tak jakoś wyszło. Shirley kiwała głową. Wzięła Neda za rękę, a on jej na to pozwolił. – Ludzie na ogół nie zwracają na niego uwagi – powiedziała. – Tak jak na wszystko, czego nie rozumieją… dopóki mogą. – Czasem nie można sobie pozwolić, żeby na niego nie zwracać uwagi – dodał Phil. – Zrozumieliśmy to od razu, jak… niech Sandy opowie. – Obejrzał się na mnie. Reszta też. Spojrzenie Neda miało najwięcej blasku. Zapaliłem papierosa i znowu zacząłem mówić.

WTEDY Ennis Rafferty znalazł lornetkę w skrzynce ze sprzętem wędkarskim, którą podczas sezonu zawsze woził ze sobą. A kiedy już ją miał w ręku, wraz z Curtem Wilcoxem poszedł nad strumień Redfern w tym samym celu, w jakim niedźwiedź wszedł na górę: żeby sprawdzić, co zobaczy. – A co ja mam robić? – spytał Brad, kiedy się oddalali. – Pilnuj samochodu i zastanów się nad swoim zeznaniem – rzekł Ennis. – Zeznanie? A dlaczego mam zeznawać? – Trochę się zdenerwował. Ennis ani Curt nie odpowiedzieli. Schodzili po zachwaszczonym zboczu, w razie utraty równowagi gotowi się przytrzymać jeden drugiego. – Z tym samochodem jest coś nie tak – oświadczył Ennis. – Nawet Bradley Roach się połapał, a żaden z niego geniusz. Curt zaczął kiwać głową, zanim jeszcze Ennis skończył. – Wygląda jak te obrazki dla dzieci. Znajdź dziesięć elementów, które się nie zgadzają. – Na Boga, o to chodzi! – Ta myśl wstrząsnęła Ennisem. Lubił chłopaka, który z nim pracował, i uważał, że będzie z niego dobry gliniarz, jak się trochę otrzaska. Doszli już do strumienia. Ennis sięgnął po lornetkę wiszącą na szyi. – Nie ma naklejki. Nie ma cholernych tablic. I ta kierownica! Widziałeś, jaka wielka? Curt skinął głową. – Nie ma anteny od radia – ciągnął Ennis – ani błota na oponach. Jak przejechał szosą 32? Myśmy bez przerwy rozbryzgiwali jakieś kałuże. Błoto mamy nawet na przedniej szybie. – Nie wiem. Widziałeś te otwory po bokach? – Co? No tak, ale wszystkie stare buicki mają takie. – No, ale te się nie zgadzają. Cztery po stronie pasażera i tylko trzy po stronie kierowcy. Wierzysz, że wypuścili egzemplarz, któremu nie zgadza się liczba otworów? Bo ja nie. Ennis spojrzał ze zdziwieniem, potem podniósł lornetkę i przyjrzał się strumieniowi. Szybko odnalazł czarny kołyszący się przedmiot, na którego widok Brad popędził do telefonu. – Co to? Płaszcz? – Curt wytężył wzrok, który miał znacznie lepszy od Brada. – Chyba nie? – Nie – odparł Ennis, nadal wpatrzony. – Wygląda jak… kubeł na śmieci. Czarny, plastikowy, sprzedają takie w mieście. A może gadam głupoty. Masz. Sam popatrz. Wręczył lornetkę Curtowi i nie, nie gadał głupot. Curtis rzeczywiście ujrzał czarny plastikowy kubeł na śmieci, prawdopodobnie zmyty z parkingu dla przyczep mieszkalnych podczas wczorajszej nocnej ulewy. Nie było czarnego płaszcza i nigdy go nie znaleziono, podobnie jak czarnego kapelusza czy mężczyzny o białej twarzy i loku wiotkich czarnych włosów koło dziwnie uformowanego ucha. Policjanci powątpiewali, czy w ogóle istniał – Ennis Rafferty nie przeoczył

brukowca na biurku, kiedy zabrał pana Roacha na dalsze przesłuchanie – ale buick niezaprzeczalnie istniał. I nie dawał o sobie zapomnieć. Był fragmentem cholernego krajobrazu, stał na samym widoku, przy pompach. Ale kiedy przybyła furgonetka, żeby go odholować, Ennis Rafferty i Curtis Wilcox nie uważali go wcale za buicka. I nie wiedzieli, za co go mają uważać. Starsi policjanci mają prawo do przeczuć, a Ennisa właśnie nawiedziło przeczucie, kiedy razem ze swoim młodym kolegą wracał do Brada Roacha. Brad stał koło roadmastera z trzema ładnie chromowanymi okrągłymi otworami w karoserii po jednej stronie i czterema po drugiej. Przeczucie Ennisa dotyczyło tego, że te dostrzeżone osobliwości były jedynie wierzchołkiem góry lodowej. Jeśli tak, im mniej zobaczy pan Roach, tym mniej będzie gadać. I właśnie dlatego, choć Ennis był bardzo zaciekawiony tym porzuconym samochodem, powierzył go Curtowi, a sam odprowadził Bradleya do kanciapy. Kiedy się tam znaleźli, zadzwonił po pogotowie drogowe, żeby odholowali buicka do siedziby Jednostki D, gdzie przynajmniej przez jakiś czas mogli go przechować na parkingu. Chciał także przesłuchać Bradleya, dopóki zachował względnie świeże wspomnienia. Spodziewał się, że trochę później zdoła rzucić okiem na ich dziwne znalezisko, w czasie wolnym. – Pewnie ktoś go trochę przerobił i tyle – oto co odpowiedział Curtowi, zanim zabrał Bradleya do kanciapy. Curt nie był przekonany. Przeróbka to jedno, ale to tutaj zakrawało na szaleństwo. Kto by usunął jeden otwór i uzupełnił lukę tak wprawnie, że nie pozostała nawet blizna? I zastąpił zwykłą buickową kierownicę czymś, co powinno się znaleźć na jachcie? To ma być przeróbka? – Słuchaj, popilnuj go, a ja się zajmę robotą – dodał Ennis. – Mogę zajrzeć pod maskę? – Proszę uprzejmie. Tylko precz z łapami od kierownicy, żebyśmy w razie czego mogli zdjąć odciski. I myśl. Postaraj się nie macać wszędzie paluchami. Znów znaleźli się przy pompach. Brad Roach spojrzał z nadzieją na dwóch policjantów, jednego, którego zabije w dwudziestym pierwszym wieku, i drugiego, który tego samego dnia zaginie bez śladu. – I co? – spytał. – Leży w strumieniu? Utopił się? Tak? – Tak, jeśli wpełzł do tego kubła na śmieci, który uwiązł pod przewróconym drzewem. Bradowi opadła szczęka. – O w dupę. I to wszystko? – Niestety. Zresztą dorosłemu facetowi byłoby tam za ciasno. Wilcox, macie jakieś pytania do tego młodzieńca? Ponieważ Curtis nadal był uczniem, a Ennis nauczycielem, zadał parę pytań, głównie po to, żeby się upewnić, że Bradley nie był pijany i że jest przy zdrowych zmysłach. Potem skinął głową Ennisowi, który klepnął Bradleya w ramię, jakby byli starymi kumplami. – Wejdźmy do środka, dobra? – zaproponował. – Dasz mi kawusi i razem spróbujemy się z tym uporać. I odprowadził Brada. Przyjacielskie ramię na barkach chłopaka było bardzo silne i popchało Brada w stronę kanciapy, a tymczasem funkcjonariusz Rafferty gadał i gadał bez końca. Tymczasem funkcjonariusz Wilcox spędził z buickiem jakieś trzy kwadranse, zanim pojawiła się

błyskająca pomarańczowymi światłami ciężarówka pomocy drogowej. Czterdzieści pięć minut to niedużo, ale wystarczyło, żeby Curtis do końca życia został Znawcą Roadmastera. To była miłość od pierwszego wejrzenia, jak to mówią. Gdy wracali za ciągniętym przez furgonetkę buickiem, którego maska była uniesiona, a tylny zderzak niemal zgrzytał o asfalt, Ennis siedział za kierownicą. Curt zajął miejsce obok, z podekscytowania wiercąc się jak dziecko, któremu chce się siusiu. Pomiędzy nimi policyjne radio Motorola, odrapane i zużyte, ofiara Bóg jeden wie ilu kąpieli w kawie i coli, lecz nadal dobrze działające, chrypiało na kanale 23. Matt Babicki i funkcjonariusze w terenie wymieniali meldunki, które stanowiły nieustającą ścieżkę dźwiękową ich zawodowego życia. Radio gadało, ale Ennis i Curt go nie słyszeli, chyba żeby wywołano ich numer. – Po pierwsze silnik – mówił Curt. – Nie, po pierwsze dźwignia otwierająca maskę. Jest po stronie kierowcy i trzeba ją wcisnąć, a nie pociągnąć… – Pierwsze słyszę – mruknął Ennis. – Poczekaj, poczekaj – powiedział jego młodszy kolega. – Aleją znalazłem i otworzyłem maskę. Silnik… o rany, ten silnik… Ennis spojrzał na niego z miną człowieka, który właśnie wpadł na straszliwą myśl, zbyt prawdopodobną, żeby jej zaprzeczyć. Pomarańczowe światło obracającego się koguta furgonetki pulsowało na jego twarzy, jakby był chory na żółtaczkę. – Tylko mi nie mów, że go nie ma. Żebyś się nie ważył powiedzieć, że nie ma niczego, tylko jakiś radioaktywny kryształ czy inna cholera, jak w tych debilnych latających talerzach. Curtis parsknął śmiechem, w którym brzmiały jednocześnie wesołość i szaleństwo. – Nie, nie, silnik jest, ale nic się w nim nie zgadza. Po obu stronach ma napis BUICK 8, dużymi chromowanymi literami, jakby ten, kto go zrobił, bał się zapomnieć. Jest osiem świec, cztery po każdej stronie, i to jest w porządku osiem cylindrów, osiem świec – ale jest też kopułka rozdzielacza, a samego rozdzielacza nie ma, przynajmniej ja nie widziałem. I nie ma prądnicy ani alternatora. – Przestań! – Ennis, żebym tak skonał. – Dokąd prowadzą przewody od świec? – Każdy jest zapętlony i biegnie prosto do silnika, przynajmniej tak mi się zdaje. – Idiotyzm! – Tak! Ale słuchaj, Ennis, tylko słuchaj! – Innymi słowy, przestań mi przerywać i daj mówić. Curtis Wilcox wiercił się na miejscu, ale nie odrywał oczu od buicka przed nim. – No dobrze, słucham. – Jest chłodnica, ale według mnie nic w niej nie ma. Ani wody, ani płynu. Nie ma paska od wentylatora, co mniej więcej się zgadza, bo nie ma wentylatora. -Olej? – Jest skrzynia korbowa i bagnet, ale nie ma na nim miarki. Jest akumulator, marki Delco, ale słuchaj teraz, do niczego nie jest podłączony! Nie ma kabli. – Opisujesz samochód, który nie ma prawa jeździć – powiedział Ennis sucho. – Co ty powiesz. Wyjąłem kluczyk ze stacyjki. Jest na zwykłym łańcuszku, ale na tym koniec dobrych nowin. Nie ma breloczka z inicjałami ani nic w tym rodzaju. – Są inne kluczyki?

– Nie. A zresztą to wcale nie jest kluczyk, tylko kawałek metalu, o taki. – Rozstawił kciuk i palec wskazujący na długość kluczyka. – Czyli dorobiony, tak? U ślusarza? – Nie. To wcale nie jest klucz, tylko mały metalowy pręcik. – Wypróbowałeś go? Curt, który do tej pory niemal nie potrafił zamknąć ust, nie odpowiedział od razu. – Daj spokój – powiedział Ennis. – Pracujemy razem, jak rany. Przecież cię nie ugryzę. – No dobrze, tak, wypróbowałem. Chciałem sprawdzić, czy ten głupi silnik działa. – No myślę, że działa. Jakoś tu przyjechał, nie? – Tak mówi Roach, ale jak zajrzałem pod maskę, zacząłem się zastanawiać, czy nie kłamie albo czy go ktoś nie zahipnotyzował. No, to się jeszcze zobaczy. Ten pseudokluczyk się nie obrócił. Tak jakby silnik się zablokował. – Gdzie teraz jest? – Włożyłem go z powrotem do stacyjki. Ennis skinął głową. – Dobrze. A kiedy otworzyłeś drzwi, czy żarówka pod sufitem się zapaliła? A może jej nie ma? Curtis się zastanowił. – Tak. Jest żarówka i zapaliła się. Powinienem to zauważyć. Ale jak mogła się zapalić? No jak, skoro akumulator nie jest podłączony? – Może działać na baterie. – Ale w głosie Ennisa nie słychać było przekonania. – Co jeszcze? – Najlepsze zostawiłem na koniec. Musiałem dotknąć paru rzeczy, ale miałem chusteczkę i wiem, gdzie dotykałem, więc mi nie urwij jaj. Ennis nie odezwał się, ale spojrzał na chłopaka wzrokiem zapowiadającym, że jeśli trzeba mu będzie urwać jaja, to się urwie. – Wszystkie kontrolki na desce rozdzielczej są fałszywe, tylko na pokaz. Gałki radia się nie obracają, tak samo jak włącznik grzejnika. Dźwigni włączającej odmrażanie nie można poruszyć. Jakby ją ktoś zabetonował. Ennis wjechał w ślad za furgonetką, która znalazła się na zapleczu siedziby Jednostki D. – Coś jeszcze? – Wszystko. Popieprzone aż pod niebo. – To zaalarmowało Ennisa, ponieważ Curt zwykle nie używał brzydkich wyrazów. – Pamiętasz tę wielgaśną kierownicę? Uważam, że ona też jest tylko na pokaz. Poruszyłem nią – tylko krawędziami dłoni, nie dostań zawału – i owszem, obraca się odrobinkę w lewo i prawo, ale tylko odrobinkę. Może się zablokowała, tak jak stacyjka, ale… – Ale w to nie wierzysz. -Nie. Furgonetka zaparkowała przed Barakiem B. Rozległ się świst i buicka opuszczono na białe opony. Kierowca furgonetki, stary Johnny Parker, wysiadł, żeby go odczepić, chrypiąc przez pallmalla w gębie. Ennis i Curt siedzieli w radiowozie D-19 i patrzyli na siebie. – No to co my tu mamy, do nagłej cholery? – spytał w końcu Ennis. – Samochód, który nie jeździ i nie mógł dotrzeć do stacji Jenny na szosie 32 aż do pompy paliwowej. Nie ma tablic rejestracyjnych. Nie ma naklejki przeglądu… – Coś mu przyszło do głowy. – Dowód rejestracyjny?

Sprawdziłeś? – Nie ma go za kierownicą – powiedział Curt, niecierpliwie otwierając drzwi. Młodzi zawsze się niecierpliwią. – Ani w schowku na rękawiczki, bo nie ma schowka. Są drzwiczki i przycisk, który je otwiera, tylko że nie otwiera, a drzwiczki są nieruchome. To atrapa, jak wszystko na tablicy rozdzielczej. Sama tablica też fałszywa. Samochody z lat pięćdziesiątych nie miały drewnianych tablic rozdzielczych. Przynajmniej nie w Ameryce. Wysiedli i spojrzeli na tył osieroconego buicka. – A bagażnik? – spytał Ennis. – Otwiera się? – Tak. Nie jest zamknięty. Trzeba wcisnąć guzik i otwiera się jak każdy normalny bagażnik. Ale strasznie śmierdzi. – Czym? – Bagnem. – A w środku jest jakiś trup? – Nie ma trupa ani niczego. – Zapasowej opony? Nawet lewarka? Curtis pokręcił głową. Johnny Parker zbliżył się, zdejmując robocze rękawice. – Coś jeszcze, panowie? Obaj pokręcili głowami. Johnny odwrócił się i stanął. – Właściwie co to ma być? Jakiś kawał? – Jeszcze nie wiemy – odparł Ennis. Johnny pokręcił głową. – Jak się dowiecie, dajcie znać. Ciekawość zabiła kota, satysfakcja go wskrzesiła. Wiecie? – Ogromna satysfakcja – odrzekł Curt machinalnie. To powiedzonko o kocie i ciekawości funkcjonowało na co dzień w życiu policjantów, właściwie nie jako dowcip, tylko coś, co na stałe zadomowiło się w fachowym żargonie. Ennis i Curt odprowadzili go wzrokiem. – Chcesz mi wyznać coś jeszcze, zanim pogadamy z sierżantem Schpondistem? – spytał Ennis. – Tak. Żyjemy w strefie trzęsień ziemi. – Strefa trzęsień ziemi? Co to ma,znaczyć? Więc Curtis opowiedział Ennisowi o pokazie, jaki przed tygodniem obejrzał na kanale PBS. Do tego czasu zrobiło się wokół nich tłoczno. Przyszedł Phil Candleton, Arky Arkanian, Sandy Dearborn i sam sierżant Schoondist. Program dotyczył przewidywania trzęsień ziemi. Naukowcy jeszcze długo nie opracują zupełnie niezawodnej metody, wyjaśnił Curtis, ale na ogół sądzą, że z czasem to się da zrobić. A to dlatego, że istnieją znaki ostrzegawcze. Czują je zwierzęta, ludzie często też. Psy zaczynają się denerwować i szczekają, żeby je wypuścić. Bydło robi się niespokojne w oborze albo przewraca płoty na pastwiskach. Kury w klatkach biją czasem skrzydłami tak mocno, że je sobie łamią. Niektórzy ludzie twierdzą, że słyszeli cienkie brzęczenie dobiegające z ziemi na jakieś piętnaście do dwudziestu minut przed wielką trzęsawką (a jeśli ludzie je słyszą, to dlaczego większość zwierząt nie może go słyszeć wyraźniej?). No i robi się zimno. Nie wszyscy czują te przedtrzęsieniowe spadki temperatur, ale wiele osób na pewno. Były nawet meteorologiczne dane potwierdzające te doniesienia. – Zalewasz? – spytał Tony Schoondist. Ale skąd, powiedział Curt. Na dwie godziny przed wielkim trzęsieniem w 1906 roku w San Francisco temperatura spadła o trzynaście stopni, to fakt. A poza tym warunki pogodowe się nie zmieniły. – Fascynujące – zgodził się Ennis – ale co to ma wspólnego z buickiem?

Do tego czasu zjawiło się tylu funkcjonariuszy, że stanęli w kółku. Curtis powiódł po nich wzrokiem, wiedząc, że przez najbliższe pół roku będą na niego mówić Trzęsawka, ale był zbyt podekscytowany, żeby się tym przejmować. Powiedział, że kiedy Ennis przesłuchiwał Bradleya Roacha, on usiadł za tą dziwną kierownicą, bardzo uważając, żeby dotykać wszystkiego tylko krawędziami dłoni. I kiedy tam siedział, zaczął słyszeć bardzo cienkie brzęczenie. Powiedział, że również je poczuł. – Dochodziło znikąd, takie wysokie, monotonne. Czułem je w brzuchu, gdyby było mocniejsze, pewnie by mi zaczęły brzęczeć monety w kieszeniach. To ma jakąś nazwę, uczyliśmy się tego na fizyce, ale za żadne skarby nie mogę jej sobie przypomnieć. – Drgania harmoniczne – odezwał się Tony. – Kiedy dwa przedmioty zaczynają razem wibrować, jak kamertony albo kieliszki. Curtis kiwał głową. – Tak, właśnie. Nie wiem, co to spowodowało, ale było bardzo silne. Usadowiło się jakby w samym środku mojej głowy, to był taki dźwięk, jak linii wysokiego na pięcia, kiedy się pod nią stanie. To zabrzmi idiotycznie, ale po jakiejś minucie to brzęczenie zaczęło się prawie układać w słowa. – Kiedyś pod daką linią położyłem jedną dziewczynę powiedział sentymentalnie Arky, bardziej niż kiedykolwiek przypominając Lawrence’a Welka. – I faktycznie, było drganie. Bzyku, bzyku, bzyk. – Oszczędź nam, stary – zgasił go Tony. – Mów, Curtis. – Najpierw myślałem, że to radio, bo brzmiało dość podobnie, jak taki stary odbiornik, z którego z oddali dochodzi muzyka. Więc wziąłem chusteczkę i chciałem je wyłączyć. Wtedy się przekonałem, że gałki się nie ruszają, ani jedna. I że z tego czegoś takie samo radio jak… jak… jak policjant z Phila Candletona. – Ale śmieszne – skwitował Bili. – Co najmniej tak śmieszne, jak gumowy kurczak albo… – Zamknij się, chcę tego posłuchać – przerwał Tony. Mów, Curtis. I daruj sobie wygłupy. – Tak jest. Kiedy zacząłem kręcić gałkami, poczułem, że zrobiło się zimno. Dzień był ciepły, a samochód stał na słońcu, ale w środku było zimno. I jakby wilgotno. Wtedy mi się przypomniał ten program o trzęsieniach ziemi. – Powoli pokiwał głową. – Miałem wrażenie, że powinienem wysiąść z tego samochodu, i to szybko. Wówczas brzęczenie już przycichło, ale zrobiło się jeszcze zimniej. Jak w lodówce. Tony Schoondist, wówczas dowódca Jednostki D, podszedł do buicka. Nie dotknął go, tylko zajrzał przez okno. Stał tak prawie przez minutę, pochylony nad ciemnogranatowym samochodem, lecz z wyprostowanymi plecami i założonymi z tyłu rękami. Ennis stał za nim. Reszta zgromadziła się wokół Curtisa, czekając, aż Tony przestanie robić to, co robił. Dla nich Tony Schoondist był najlepszym dowódcą, jakiego mieli. Twardy, odważny, prostolinijny, przebiegły, kiedy musiał. Kiedy policjant osiąga rangę dowódcy, do gry wkracza polityka. Zebrania co miesiąc. Telefony ze Scranton. Sierżant nie stoi na szczycie tej drabiny, ale wystarczająco wysoko, żeby zalały go biurokratyczne

brednie. Schoondist rozegrał tę grę tak, że zdołał utrzymać stanowisko, ale wszyscy wiedzieli, że wyżej nie pójdzie. I nawet nie chciał. Bo dla Tony’ego najbardziej liczyli się jego chłopcy… a kiedy na miejsce Matta Babickiego przyszła Shirley, także dziewczyny. Krótko mówiąc, jego ludzie. Jednostka D. Wszyscy o tym wiedzieli nie dlatego, że tak mówił, ale ponieważ robił, co trzeba. Wreszcie wrócił do swoich chłopców. Zdjął kapelusz, przesunął dłonią po ostrzyżonych na jeża włosach i znowu 4. Buick 8 go włożył. Pasek z tyłu, zgodnie z regulaminem stroju letniego. W zimie pasek znajdował się pod brodą. Taka była tradycja, a w policji stanu Pensylwania mieliśmy ją tak samo, jak każda organizacja, która istnieje od jakiegoś czasu. Na przykład aż do 1962 roku funkcjonariusze, którzy chcieli się ożenić, musieli otrzymać zezwolenie od dowódcy (który korzystał z tego sposobu, by wyrzucić żółtodziobów i młodych funkcjonariuszy, nienadających się do tego zawodu). – Nic nie brzęczy – odezwał się Tony. – I wydaje mi się, że temperatura w środku jest taka, jak trzeba. Może trochę chłodniej niż na zewnątrz, ale… Wzruszył ramionami. Curtis poróżowiał. – Sierżancie, przysięgam… – Nie zarzucam ci kłamstwa – powiedział Tony. – Jeśli mówisz, że samochód brzęczał jak kamerton, to ci wierzę. Skąd dochodziło to brzęczenie? Z silnika? Curtis potrząsnął głową. – Z okolic bagażnika? To samo. – Spod spodu? Trzecie potrząśnięcie głową i teraz policzki, szyja i czoło Curtisa były już krwistoczerwone. – Więc skąd? – Z powietrza – wyznał niechętnie Curt. – Wiem, to głupie, ale… tak. Właśnie z powietrza. – Rozejrzał się, jakby myślał, że wszyscy zaczną się śmiać. Nikt się jednak nie roześmiał. Mniej więcej wtedy do grupy dołączył Orville Garrett. Wrócił z budowy, na której poprzedniej nocy zniszczono kilka maszyn. Za nim truchtał Pan Dillon, maskotka jednostki. Był to owczarek niemiecki z domieszką krwi collie. Orville i Huddie Royer znaleźli go, kiedy był szczeniakiem i taplał się w płytkiej studni przy opuszczonej farmie koło Sawmill Road. Mógł tam wpaść przypadkiem, ale najpewniej nie. Pan D nie był jakimś wytrenowanym cudem z K-9, ale tylko dlatego, że nikt go nie tresował. Poza tym był bardzo mądry i również opiekuńczy. Gdy w obecności Pana D jakiś łobuz podnosił głos i groził palcem któremuś z nas, musiał się liczyć z tym, że do końca życia będzie dłubał w nosie ołówkiem. – Co się dzieje, chłopaki? – spytał Orville, ale zanim ktoś zdążył odpowiedzieć, Pan Dillon zaczął wyć. Sandy Dearborn, który przypadkiem stał koło psa, jeszcze nigdy w życiu nie słyszał takiego dźwięku. Pan D cofnął się nieco i przykucnął, zwrócony pyskiem w stronę buicka. Podniósł łeb i wygiął grzbiet. Wyglądał, jakby chciał zrobić kupę, tylko sierść miał zjeżoną jak szczotka, każdy włos osobno. Sandy zlodowaciał. – Boże święty, co się z nim dzieje? – spytał Phil cicho, z przejęciem, a wtedy Pan D jeszcze raz

zawył przeciągle i drżąco. Podkradł się do buicka, nadal w tym dziwnym przygarbionym, zesztywniałym przykucnięciu, z pyskiem ciągle zwróconym ku niebu. Przykro było patrzeć. Zrobił jeszcze dwa lub trzy niezdarne kroczki i padł na ziemię, dysząc i skomląc. – Co do diabła? — spytał Orv. – Weź go na smycz – rozkazał Tony. – Zabierz go do środka. Orv zrobił, jak kazał Tony, a po smycz dosłownie popędził. Phil Candleton, który zawsze miał słabość do tego psa, poszedł razem z nim i Orvem, od czasu do czasu głaszcząc Pana D i przemawiając do niego kojąco. Później powiedział wszystkim, że pies cały dygotał. Nikt się nie odezwał. Bo i po co. Wszyscy myśleli o tym samym – że Pan Dillon nieźle się wystraszył, że Curt miał rację. Ziemia się nie zatrzęsła, a Tony niczego nie słyszał, kiedy wsadził głowę w okno buicka, ale coś z wozem było nie tak. Coś gorszego niż za duża kierownica albo dziwny kluczyk bez ząbków. O wiele gorszego. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych wydział zabójstw policji stanu Pensylwania był jak cygański tabor, podróżował od jednego oddziału do drugiego w okolicy okręgowej kwatery głównej. W przypadku Jednostki D kwatera główna znajdowała się w Butler. Nie było furgonetek z przyrządami, o takich wielkomiejskich luksusach śniliśmy po nocach, ale na prowincji pojawiły się dopiero pod koniec stulecia. Pracownicy wydziału zabójstw jeździli nieoznakowanymi policyjnymi samochodami, wożąc na miejsca zbrodni wielkie płócienne torby na ramię z logo PSP. Zespoły liczyły na ogół trzech pracowników: dowódcę i dwóch techników. Czasami zabierali ze sobą praktykanta. Większość ich wyglądała na szczeniaków, którzy nie mogą sobie legalnie kupić drinka. Tego popołudnia taki zespół pojawił się w Jednostce D. Przyjechali z Shippenville na osobistą prośbę Tony’ego Schoondista. Była to śmieszna nieformalna wizyta, nie całkiem zgodna z przepisami. Dowódcą zespołu był Bibi Roth, stara gwardia (krążyły dowcipy, że Bibi nauczył się rzemiosła od Sherlocka Holmesa i doktora Watsona). Był w dobrych stosunkach z Tonym Schoondistem i nie miał nic przeciwko robocie dla niego. Oczywiście pod warunkiem, że zostanie zachowana dyskrecja.

DZIŚ: Sandy Tu Ned przerwał mi, by spytać, dlaczego zajęto się buickiem w taki dziwny (przynajmniej według niego), nieregulaminowy sposób. – Ponieważ – odpowiedziałem -jedynym wykroczeniem, jakie potrafiliśmy wymyślić, była kradzież towaru – benzyny za siedem dolarów. To tylko wykroczenie, nie zasługuje na ekipę z wydziału zabójstw. – Dyle samo benzyny by wypotrzebowali, jakby du przyjechali ze Shippenville – podkreślił Arky. – Nie wspominając już o godzinach pracy – dodał Phil. – Tony nie chciał poruszać całej tej biurokratycznej machiny – powiedziałem. – Pamiętaj, że mieliśmy tylko samochód. Oczywiście bardzo dziwny samochód, któremu brakowało tablic rejestracyjnych, karty wozu czy – Bibi Roth to potwierdził – numeru identyfikacyjnego. – Ale Roach miał powody przypuszczać, że kierowca utopił się w strumieniu za stacją benzynową! – E tam – włączyła się Shirley. – Płaszcz okazał się plastikowym kubłem na śmieci. Tyle na temat pomysłów Bradleya Roacha. – Poza tym – wtrącił Phil – Ennis i twój tata zauważyli, że na zboczu za stacją nie ma śladów stóp, a trawa była jeszcze mokra. Gdyby ten gość naprawdę się tam zapuścił, zostawiłby po sobie jakiś znak. – Tony chciał, żeby to zostało w rodzinie – powiedziała Shirley. – Dobrze to ujęłam, Sandy? – Tak. Sam buick był dziwny, ale zajęliśmy się nim mniej więcej tak samo jak wszystkim, co wykracza poza zwyczajność; kiedy ginie jeden z nas – na przykład jak twój tato w zeszłym roku – albo od postrzału, albo w wypadku, jak George Morgan w pościgu za tym oszalałym draniem, który porwał swoje dzieci. Wszyscy zamilkliśmy na jakiś czas. Gliniarze miewają koszmarne sny, to wam powie każda żona policjanta, a w dziale złych snów George Morgan był jednym z najgorszych. Gnał sto czterdzieści i już prawie doganiał pewnego oszalałego drania, który miał zwyczaj bić porwane dzieci, bo twierdził, że je kocha. George prawie już go ma, aż tu nagle ni stąd, ni zowąd zjawia się starsza pani, która przechodzi przez ulicę, siedemdziesięcioletnia babunia, powolniejsza od pełznącej dżdżownicy i po prostu ślepa. To ten drań powinien ją potrącić, gdyby zaczęła przechodzić trzy sekundy wcześniej, ale nie. Nie, ten drań tylko koło niej śmignął, tak blisko, że omal jej nie urwał nosa lusterkiem bocznym od strony pasażera. A za nim pruje George – i łubudu. Dwanaście wzorowych lat w policji stanowej, dwa wyróżnienia za odwagę, niezliczone nagrody za wzorową służbę. Dobry ojciec, dobry mąż i wszystko to się skończyło, gdy jakaś babcia z Lassburg Cut usiłowała przejść przez jezdnię w niewłaściwym momencie i zginęła pod kołami radiowozu D-27. George został uniewinniony przez

komisję stanową i wrócił do pracy w policji, na własne życzenie skierowany do spraw biurowych. Gdyby to zależało od samych gliniarzy, wróciłby na dawne miejsce, ale powstał pewien problem: nie potrafił już prowadzić samochodu. Nawet żeby zawieźć rodzinę do supermarketu. Dostawał dreszczy za każdym razem, gdy siadał za kierownicą. Oczy zaczynały mu łzawić i dostawał histerycznej ślepoty. Tego lata pracował nocami w dyspozytorni. Popołudniami trenował sponsorowaną przez Jednostkę D drużynę Małej Ligi, która przygotowywała się do rozgrywek stanowych. Kiedy to się zdarzyło, rozdał dzieciakom puchary i odznaczenia, powiedział, że jest z nich dumny, wrócił do domu (odwiozła go matka jednego chłopca), wypił dwa piwa i strzelił sobie w garażu w głowę. Nie zostawił listu, gliniarze rzadko to robią. Napisałem o nim wspomnienie do prasy. Kiedy się je czyta, nikt by nie zgadł, że pisałem je, a łzy płynęły mi po twarzy. I nagle zaczęło mi bardzo zależeć, żeby wyjaśnić to synowi Curtisa Wilcoxa. – Jesteśmy rodziną – powiedziałem. – Wiem, jak to brzmi, ale tak jest. Wiedział o tym nawet Pan Dillon, ty też to wiesz. Tak? Mały pokiwał głową. No pewnie, że wiedział. Rok po śmierci jego ojca byliśmy rodziną, która znaczyła dla niego najwięcej, rodziną, którą znalazł i która dała mu to, czego potrzebował, żeby dalej radzić sobie z życiem. Matka i siostry go kochały, a on kochał je, ale żyły w sposób, który dla Neda był niedostępny… przynajmniej na razie. Trochę dlatego, że był mężczyzną, nie kobietą. Trochę dlatego, że miał osiemnaście lat. A trochę z tego powodu, że ciągle musiał pytać: dlaczego. – To, co rodzina mówi i jak się zachowuje, kiedy jest za zamkniętymi drzwiami swojego domu, i co mówi i jak się zachowuje, kiedy stoi na trawniku, a drzwi są otwarte… to dwie bardzo różne sprawy. Ennis wiedział, że z buickiem jest coś nie w porządku, twój tata to wiedział, i Tony, i ja. Najbardziej z nas wszystkich wiedział Pan D. Jak ten pies wył… Zamilkłem na chwilę. To wycie powracało do mnie w snach. Potem znów zacząłem opowiadać. – Ale w świetle prawa był to tylko przedmiot – res, jak mówią prawnicy – i nie można mu było nic zarzucić. Przecież nie mogliśmy aresztować buicka za kradzież towaru, no nie? A człowiek, który kazał nalać benzyny, zniknął i ślad po nim zaginął. Mogliśmy jedyne uznać to za konfiskatę mienia. Ned miał minę kogoś, kto nie pojmuje, co się do niego mówi. Rozumiałem go. Nie wyrażałem się tak jasno, jak chciałem. A może tylko grałem w starą jak świat grę pod tytułem „To nie nasza wina”. – Słuchaj – odezwała się Shirley. – Przypuśćmy, że jakaś kobieta zatrzymała się na stacji benzynowej, żeby skorzystać z toalety i tam na umywalce zostawiła zaręczynowy pierścionek z brylantem, który znalazł Bradley Roach. W porządku? – W porządku… – odpowiedział Ned. Wciąż z tą samą miną. – I powiedzmy, że Roach przyniósł go nam, zamiast wsadzić do kieszeni i oddać do lombardu w Butler. My byśmy spisali raport, może powiadomilibyśmy funkcjonariuszy o marce i roczniku samochodu tej kobiety, gdyby Roach nam go opisał… ale nie moglibyśmy zatrzymać pierścionka.

Moglibyśmy, Sandy? – Nie – odparłem. – Poradzilibyśmy Roachowi, żeby zamieścił w gazecie ogłoszenie – „Znaleziono damski pierścionek; jeśli uważasz, że to twój, zadzwoń pod ten numer i opisz go”. W tym momencie Roach zacząłby jęczeć, że to go będzie kosztować trzy dolce. – A my byśmy mu przypomnieli, że znalazcy cennych przedmiotów często otrzymują znaleźne – dodał Phil – i może by uznał, że jednak wyskrobie te trzy dolary. – Ale gdyby kobieta nie zadzwoniła i nie wróciła – podjąłem – pierścionek stałby się własnością Roacha. To najstarsze prawo świata – kto znajduje, ten zatrzymuje. – Więc Ennis i mój tata zatrzymali buicka. – Nie. Policja go zatrzymała. – A kradzież towaru? Zgłosiliście to? – A, wiesz – powiedziałem z uśmiechem zażenowania siedem dolców to za mało, żeby się wdawać w papierkową robotę. Prawda, Phil? – No – zgodził się Phil. – Ale załatwiliśmy sprawę z Hugh Bosseyem. W oczach Neda zaświtało zrozumienie. – Zapłaciliście za benzynę pieniędzmi z depozytu. Phil zrobił obrażoną i zarazem rozbawioną minę. – Nigdy w życiu! Depozyt to własność podatników. – Zrobiliśmy zrzutkę – wyjaśniłem. – Wszyscy dali, co mieli. Nic trudnego. – Gdyby Roach znalazł pierścionek i nikt by się po niego nie zgłosił, stałby się jego własnością – powtórzył Ned. Więc czy buick nie powinien należeć do niego? – Może, gdyby go zatrzymał. Ale oddał go nam, prawda? I jego zdaniem sprawa została załatwiona. Arky klepnął się w czoło i spojrzał znacząco na Neda. – Den chłopak miał du całkiem pusto. Przez chwilę myślałem, że Ned znów zacznie rozmyślać o młodym mężczyźnie, który stał się mordercą jego ojca – ale się otrząsnął. Prawie to zobaczyłem. – Mów dalej – zwrócił się do mnie. – Co było potem? O rety. Kto by się oparł?

WTEDY Bibi Roth i jego dzieci (tak ich nazywał) sprawdzili buicka w ciągu zaledwie czterdziestu pięciu minut. Młodzi ludzie robili zdjęcia i zdejmowali odciski palców, Bibi z notesem chodził wokół i czasem w milczeniu wskazywał coś długopisem. Jakieś dwadzieścia minut później przyszedł Orv Garrett z Panem Bilionem. Pies był na smyczy, co się rzadko zdarzało na terenie baraków. Podszedł do nich Sandy. Pies już nie wył, przestał się trząść i siedział z ogonem zawiniętym ładnie wokół łap, ale jego ciemnobrązowe oczy były skierowane na buicka i nie odrywały się od niego. Z głębin klatki piersiowej zwierzęcia dochodził jednostajny warkot, niemal niedosłyszalny, jak pomruk potężnego silnika. >– Jak Boga kocham, Orvie, zabieraj się z nim do środka – powiedział Sandy Dearborn. – Dobrze. Myślałem, że już się uspokoił. – Orvie zawahał się i dodał: – Słyszałem, że posokowce czasem się tak zachowują, kiedy znajdują trupa. Wiem, że trupa nie było, ale może ktoś tam umarł, jak myślicie? – Nic nam o tym nie wiadomo. – Sandy patrzył na Tony’ego Schoondista, który wyszedł bocznymi drzwiami z baraku i zbliżył się do Bibi Rotha. Szedł z nim Ennis. Sandy pomyślał, że tego dnia nawet ładna dziewczyna nie przekona go, żeby nie dał jej mandatu. Curt chciał zostać w barakach, przyjrzeć się, jak pracuje Bibi ze swoją ekipą; gdyby mu tego odmówiono, piraci drogowi zachodniej Pensylwanii drogo by za to zapłacili. Pan Dillon otworzył pysk i zaskomlał przeciągle i nisko, jakby coś go bolało. Sandy przypuszczał, że naprawdę coś go boli. Orville zabrał psa do środka. Pięć minut później Sandy musiał jechać wraz ze Steve’em Devoe na miejsce kolizji dwóch samochodów na autostradzie 6. Bibi Roth zdał raport Tony’emu i Ennisowi oraz członkom swojej ekipy (tamtego dnia było ich troje) przy stole piknikowym w cieniu Baraku B, jedząc kanapki i pijąc herbatę z lodem, którą wyniósł im Matt Babicki. – Dziękuję, że poświęciliście swój czas – odezwał się Tony. – Dziękuję, że to mówisz – odparł Bibi – i mam nadzieję, że dalszego ciągu nie będzie. Nie chcę o tym pisać raportów, Tony. Nikt by mi już nigdy nie zaufał. – Obejrzał się na swoją ekipę i klasnął w ręce jak nauczycielka. – Dzieci, czy lubimy papierkową robotę? Jedno z obecnych tego dnia dzieci zostało w 1993 roku głównym lekarzem sądowym stanu Pensylwania. Spojrzeli na niego, dwaj młodzieńcy i młoda kobieta wyjątkowej urody. Kanapki w ich dłoniach znieruchomiały, brwi się zmarszczyły. Nie wiedzieli, jaka odpowiedź jest właściwa. – Nie, Bibi! – podpowiedział. – Nie, Bibi – powtórzyli posłusznie. – Co nie? – spytał. – Nie lubimy papierkowej roboty – uściślił młodzieniec numer jeden. – Ani akt – dodał

młodzieniec numer dwa. – Ani odbitek, ani odbitek odbitek – powiedziała młoda kobieta wyjątkowej urody. – Ani nawet oryginałów. – Dobrze! – pochwalił. – A z kim będziemy o tym rozmawiać, Kindert Tym razem nie trzeba było podpowiedzi. – Z nikim, Bibi! – No właśnie – zgodził się Bibi. – Jestem z was dumny. – Zresztą to musi być jakiś kawał – odezwał się jeden z młodzieńców. – Ktoś robi pana w konia, sierżancie. – Nie wykluczam – rzekł Tony, zastanawiając się, czy dalej by tak myśleli, gdyby widzieli, jak Pan Dillon wyje i kuli się niczym okaleczony. Pan D nikogo nie chciał zrobić w konia. Dzieci zaczęły jeść, pić i rozmawiać ze sobą. Tymczasem Bibi spojrzał z krzywym uśmieszkiem na Tony’ego i Ennisa Rafferty’ego. – Widzą to, na to patrzą tym wspaniałym ostrym wzrokiem i jednocześnie wcale tego nie widzą – powiedział. Młodzi to cudowni idioci. Co to jest to coś, Tony? Masz jakieś podejrzenia? Zeznania świadków? -Nie. Bibi spojrzał na Ennisa, który przez chwilę zastanawiał się, czy nie wspomnieć mu o człowieku, który znał historię buicka, ale potem się jednak rozmyślił. Bibi był porządnym facetem… ale niejednym z nich. – To nie jest żaden pojazd, to na pewno – mówił dalej Bibi. – Ale kawał? Nie, nie sądzę. – Znalazłeś krew? – spytał Tony, nie wiedząc, czy chce to usłyszeć, czy nie. – Tylko badając próbki pod mikroskopem, moglibyśmy określić to z całą pewnością, ale nie sądzę. Z pewnością nic więcej niż ilości śladowe, jeśli w ogóle. – Co znalazłeś? – Krótko mówiąc – nic. Nie pobraliśmy próbek z opon, ponieważ nie nabiło się w nie ani błoto, ani ziemia, ani kamyki, szkło i trawa, ani nic. Powiedziałbym, że to niemożliwe. Obecny tu Henry – wskazał młodzieńca numer jeden usiłował wcisnąć w bieżnik kamyczek i nie udało mu się. Co to jest? Dlaczego? I czy możesz to opatentować? Jeśli tak, od razu przechodź na wcześniejszą emeryturę. Tony pocierał policzek czubkami palców, gest człowieka będącego w rozterce. – Posłuchaj tego – ciągnął Bibi. – Mówimy teraz o dywanikach na podłodze. Zbierają brud jak szatany. Każdy to wręcz zdjęcie geologiczne. Na ogół. Ale nie tutaj. Parę smug ziemi, łodyżka mlecza. I tyle. – Spojrzał na Ennisa. – Podejrzewam, że z butów twojego partnera. Powiedziałeś, że usiadł za kierownicą? -Tak. – Były po stronie kierowcy. – Bibi złożył ręce, jakby chciał powiedzieć: czego należało dowieść. – Są odciski palców? – spytał Tony. – Trzy rodzaje. Chcę pobrać odciski tych dwóch funkcjonariuszy i chłopaka ze stacji. Te, które zdjęliśmy z pompy, niemal z całą pewnością należą do niego. Zgodzisz się? – Najprawdopodobniej. Zdejmiesz odciski osobiście?

– Zdecydowanie. Cała przyjemność po mojej stronie. I zbiorę próbki włókien. Tylko mnie nie wkurzaj i nie proś o wszystko włącznie z chromatografem z Pittsburgha. Bądź dobrym kolegą. Zajmę się tym w takim stopniu, na jaki pozwala sprzęt z mojej piwnicy. Czyli dość dokładnie. – Porządny z ciebie chłop, Bibi. – Tak, i nawet najlepszy z najlepszych da się„ czasem zaprosić na darmowy obiad, jeśli zaprasza kolega. – Zaprasza. A na razie -jest coś jeszcze? – Szkło to szkło. Drewno to drewno… ale drewniana deska rozdzielcza tego antyku – rzekomego – jest kompletnie porąbana. Mój starszy brat miał buicka z późnych lat pięćdziesiątych, z limitowanej serii. To na nim uczyłem się jeździć i dobrze go zapamiętałem. Wspominam go ze strachem i czułością. Deska rozdzielcza była wykładana winylem. Zaryzykowałbym twierdzenie, że tapicerka foteli w tym samochodzie jest z winylu, co by się zgadzało z tym rocznikiem i modelem; dla pewności sprawdzę to w General Motors. Licznik… bardzo zabawne. Zauważyłeś? Ennis pokręcił głową. Był jak zahipnotyzowany. – Wyzerowany. Co nawet się zgadza. Ten samochód rzekomy samochód – nie może jeździć. – Przeniósł wzrok z Ennisa na Tony’ego i z powrotem. – Powiedzcie, że nie widzieliście go w ruchu. Że nie widzieliście, żeby przemieścił się choć o centymetr na własnym napędzie. – No, właściwie nie – przyznał Ennis. I rzeczywiście. Nie było potrzeby dodawać, że Bradley Roach podobno widział, jak wóz jechał, a Ennis, weteran wielu przesłuchań, mu uwierzył. – To dobrze. – Bibi się rozpogodził. Klasnął w ręce, znowu zmieniając się w nauczycielkę. – Dzieci, do domu! Podziękujcie ładnie! – Dziękujemy, panie sierżancie – powiedzieli chórem. Młoda kobieta niezwykłej urody dopiła mrożoną herbatę, beknęła i poszła za swoimi kolegami w białych fartuchach do samochodu, którym przyjechali. Tony z fascynacją zauważył, że żadne nie obejrzało się na buicka. Był dla nich zamkniętą sprawą, a nowe już czekały. Był starym samochodem, który z każdą minutą starzał się coraz bardziej w letnim słońcu. Co z tego, że spomiędzy rowków bieżnika wypadają kamyczki, nawet jeśli umieści sieje w takim punkcie krzywizny, że powinny się utrzymać dzięki sile grawitacji? Co z tego, że po jednej stronie są trzy okrągłe otwory zamiast czterech? Widzą i jednocześnie nie widzą, powiedział Bibi. Młodzi to cudowni idioci. Bibi szedł za swoimi cudownymi idiotami do własnego samochodu (lubił zajeżdżać na miejsce wypadku z fasonem, jeśli to było możliwe), lecz nagle się zatrzymał. – Powiedziałem, że drewno to drewno, winyl to winyl, a szkło to szkło. Słyszeliście to? Tony i Ennis przytaknęli. – Zdaje się, że cały układ wydechowy tego rzekomego samochodu jest ze szkła. Oczywiście zajrzałem tylko z jednej strony, ale miałem latarkę. Dość silną. – Przez parę chwil stał, wpatrzony w buicka stojącego przed Barakiem B, z rękami w kieszeniach, kołysząc się na piętach. – Pierwszy raz słyszę, żeby samochód miał szklany układ wydechowy przemówił wreszcie i poszedł do samochodu.

Po chwili zniknął razem z dziećmi. Tony niepokoił się, że samochód stoi tam, gdzie stoi, nie tylko z powodu ewentualnych burz, ale ponieważ ktoś mógłby przypadkiem zawędrować na tyły jednostki i go zobaczyć. Goście byli dla niego państwem Obywatelami. Policja stanowa służyła panu O. i jego rodzinie w miarę swych możliwości, w niektórych wypadkach nawet za cenę życia. Ale nie ufała im. Rodzina pana O. nie była rodziną Jednostki D. Na myśl o tym, że mogłaby się rozejść pogłoska – gorzej, plotka – o samochodzie, sierżanta Schoondista przechodził zimny dreszcz. Za kwadrans trzecia sierżant wmaszerował do małego gabinetu Johnny’ego Parkera (w tamtych czasach pomoc drogowa mieściła się jeszcze w pobliżu) i namówił Johnny’ego do sprowadzenia furgonetki przed Barak B i wciągnięcia buicka do środka. Umowę przypieczętowali butelką whiskey, po czym buick został wprowadzony w śmierdzącą olejem ciemność, która stała się jego domem. Barak B miał drzwi garażowe po obu stronach, a Johnny wprowadził buicka tylnymi. W rezultacie przez wszystkie lata samochód stał przodem do baraków Jednostki D. Większość funkcjonariuszy zdawała sobie z tego sprawę. Nie świadomie, nie była to jakaś konkretna myśl, lecz coś, co usadowiło się gdzieś w głębi mózgu, nie do końca ukształtowane i nieustępliwe: presja jego chromowanego uśmiechu. W roku 1979 do Jednostki D było przydzielonych osiemnastu funkcjonariuszy, którzy rotacyjnie brali ustalone zmiany: od siódmej do trzeciej, od trzeciej do jedenastej i zmianę cmentarną, kiedy wyruszali we dwóch w jednym radiowozie. W piątki i soboty zmiana od jedenastej do siódmej zyskiwała nazwę Patrolu Rzygowin. W dniu, kiedy pojawił się buick, do czwartej po południu wiedzieli już o nim chyba wszyscy funkcjonariusze, którzy wpadali, by rzucić na niego okiem. Sandy Dearborn, który już wrócił od wypadku na szóstce i spisywał raport, widział, jak chodzą trójkami i czwórkami, niemal jak turyści. Curt Wilcox skończył zmianę i sam oprowadził parę grup, wskazując różniące się liczbą otwory w karoserii i wielką kierownicę; podnosił też maskę, żeby mogli podziwiać ten przedziwny silnik z wielkim napisem BUICK 8 po obu stronach. Orv Garrett oprowadzał inne grupy, opowiadając o reakcji Pana D. Sierżant Schoondist, już zafascynowany samochodem (ta fascynacja nigdy go nie opuściła, dopóki alzheimer nie wyczyścił mu zupełnie mózgu), wpadał przy każdej okazji. Sandy pamiętał sierżanta, jak stał przed otwartym Barakiem B, z nogą opartą o deski, z założonymi z tyłu rękami. Koło niego stał Ennis, palił jednego z tych małych tiparillos, które lubił, i mówił, podczas gdy Tony kiwał głową. Było po trzeciej i Ennis już się przebrał w dżinsy i zwykłą białą koszulę. Było po trzeciej, to wszystko, co Sandy mógł później powiedzieć. Wolałby mieć do powiedzenia coś więcej, ale nie miał. Zjawiali się funkcjonariusze, przyglądali się silnikowi (maska była już na stałe otwarta, rozdziawiona jak usta), kucali, żeby obejrzeć szklany układ wydechowy. Oglądali wszystko, dotykali wszystkiego. Pan O. i jego rodzina nie pamiętaliby, żeby trzymać łapy z daleka, ale to byli gliniarze.

Rozumieli, że choć na razie buick jest dowodem rzeczowym, to ta sytuacja może się zmienić. Zwłaszcza jeśli mężczyznę, który przyjechał na stację Jenny, znajdą martwego. – Dopóki to się nie wydarzy albo nie wyskoczy coś innego, będę trzymać samochód tutaj – powiedział Tony Mattowi Babickiemu i Philowi Candletonowi. Była już pewnie piąta i cała trójka zakończyła służbę jakieś parę godzin temu. Tony wreszcie zaczął myśleć o powrocie do domu. Sandy wyszedł o czwartej, ponieważ chciał przed kolacją skosić trawnik. – Dlaczego tutaj? – spytał Matt. – O co chodzi? Tony spytał, czy słyszeli o Olbrzymie z Cardiff. Nie słyszeli, więc im opowiedział. Olbrzym został „odkryty” w Onondaga Valley w stanie Nowy Jork. Podobno było to skamieniałe ciało gigantycznego stworzenia człekokształtnego, może istoty z innego świata albo brakującego ogniwa pomiędzy małpą i człowiekiem. Po czym okazało się, że była to zwykła mistyfikacja, dzieło pochodzącego z Binghamton producenta cygar, George’a Hulla. – Ale zanim Hull się przyznał – ciągnął Tony – cały naród, włącznie z P. T. Barnumem, zwalił się na miejsce, żeby na niego popatrzeć. Stratowano pola okolicznych farm. Włamywano się do domów. Jakiś durny obozujący w lesie pan O. zaprószył ogień i spowodował pożar. Nawet kiedy Hull przyznał się, że kazał wyrzeźbić „skamieniałego człowieka” w Chicago i przysłać go ekspresem do stanu Nowy Jork, ludzie dalej przyjeżdżali. Nie chcieli uwierzyć, że to podpucha. Znacie powiedzenie: głupich nie sieją, sami wschodzą? Powstało w tysiąc dziewięćset sześćdziesiątym dziewiątym roku, w związku z Olbrzymem z Cardiff. – Do czego zmierzasz? – spytał Phil. Tony rzucił mu zniecierpliwione spojrzenie. – Do czego? Do tego, że w mojej jednostce nie będzie żadnego pieprzonego Olbrzyma z Cardiff. Póki mam tu coś do powiedzenia. Ani cholernego Buicka Turyńskiego. Kiedy wrócili do baraków, dołączył do nich Huddie Royer (z Panem Dillonem u boku, który nie odstępował go na krok). Huddie dosłyszał to o Buicku Turyńskim i zachichotał. Tony rzucił mu spojrzenie spode łba. – W tej okolicy nie będzie Olbrzyma z Cardiff, zapamiętajcie moje słowa i przekażcie je innym. Bo załatwimy to ustnie, na pewno nie wywieszę tego na tablicy ogłoszeń. Wiem, że i tak zaczną się plotki, ale ucichną. Nie pozwolę, żeby jakieś oszołomy stratowały mi dziesięć farm amiszów przed żniwami, zrozumiano? Zrozumiano. Tego samego dnia o siódmej wieczorem sytuacja mniej więcej wróciła do normy. Sandy Dearborn przekonał się o tym osobiście, ponieważ wrócił po kolacji, żeby jeszcze raz spojrzeć na samochód. Zastał tylko trzech funkcjonariuszy dwóch po służbie i jednego w mundurze. Buck Flanders, jeden z tych, co skończyli służbę, robił zdjęcia kodakiem. Sandy trochę się zaniepokoił, ale w końcu co będzie na nich widać? Buicka, i tyle, nie dość starego, żeby oficjalnie można było go uznać za antyk. Sandy zajrzał na czworakach pod samochód, przyświecając sobie leżącą nieopodal (pewnie w

tym właśnie celu) latarką. Dobrze się przyjrzał układowi wydechowemu. Wyglądał jak z pyrexu. Przez jakiś czas nachylał się nad oknem od strony kierowcy (nie było brzęczenia ani chłodu), po czym wrócił do baraków, żeby pogadać o głupotach z Brianem Cole’em, który na tej zmianie siedział w fotelu dowódcy. Zaczęli od buicka, przeszli do swoich rodzin i właśnie przerzucili się na baseball, kiedy do drzwi zapukał Orville Garrett. – Widział któryś Ennisa? Dzwoni Smoczyca i nie jest zadowolona. Smoczycą była Edith Hyams, siostra Ennisa. Była od niego o jakieś osiem, dziewięć lat starsza i owdowiała dawno temu. Niektórzy policjanci podejrzewali, że zamordowała męża, zagderała go na śmierć. – Ona nie ma języka, tylko bagnet – zauważył niegdyś Dicky-Duck Eliot. Curt, który znał ją lepiej niż pozostali (Ennis przeważnie pracował z nim w parze; dobrze się dogadywali pomimo różnicy wieku), uważał, iż to przez Edith funkcjonariusz-Rafferty nigdy się nie ożenił. – Pewnie w głębi serca boi się, że wszystkie są takie jak ona – powiedział raz Sandy’emu. Powrót do domu zaraz po pracy nigdy nie jest dobrym pomysłem, pomyślał Sandy, spędziwszy długie dziesięć minut na rozmowie ze Smoczycą. „Gdzie on jest, obiecał, że wróci najpóźniej o wpół do siódmej. Zrobiłam pieczeń, tak jak sobie życzył, osiemdziesiąt dziewięć centów za kilo, a teraz jest wyschnięta jak stary kapeć, szara jak pomyje, jeśli poszedł do «The Country Way» albo «The Tap», to mi lepiej od razu powiedz, Sandy, bo chcę zadzwonić i powiedzieć mu co i jak”. Poinformowała także Sandy’ego, że skończyły się jej proszki na przeczyszczenie i Ennis miał jej kupić. „Więc gdzie jest, do cholery? Wziął nadgodziny? To dobrze, Bóg jeden wie, jak bardzo się im przydadzą te pieniądze, ale zadzwonić jednak powinien. A może pije?”. Choć nigdy tego nie powiedziała otwarcie, Sandy wiedział, że Smoczyca ślubowała abstynencję. Sandy siedział w dyspozytorni, jedną ręką zasłaniał oczy i usiłował przerwać tok przemowy Smoczycy, kiedy do środka wpadł Curtis Wilcox, ubrany po cywilnemu i rozpromieniony. Tak jak Sandy wrócił, żeby znowu poprzyglądać się buickowi. – Chwileczkę, Edith, poczekaj chwilę – rzucił Sandy i przyłożył telefon do piersi. – Hej, mały, pomóż. Nie wiesz, dokąd pojechał Ennis? – Pojechał? – Tak, ale najwyraźniej nie do domu. – Sandy wskazał słuchawkę, którą wciąż przyciskał do piersi. – Dzwoni jego siostra. – Jak mógł pojechać, skoro jego samochód stoi u nas? spytał Curt. Sandy spojrzał na niego. Curtis spojrzał na Sandy’ego. I bez słowa obaj doszli do tego samego wniosku. Sandy spławił Edith, powiedział, że albo zadzwoni on, albo Ennis, jeśli tu gdzieś jest. Odfajkowawszy tę sprawę, wyszedł na zaplecze z Curtem. Bez wątpienia był to samochód Ennisa, gremlin American Motors, z którego wszyscy się nabijali. Stał nieopodal pługu, który Johnny Parker wyprowadził z Baraku B, żeby zrobić miejsce dla buicka.

Cienie samochodu i pługu wyciągnęły się w świetle zachodzącego letniego słońca, odciśnięte na ziemi jak tatuaże. Sandy i Curt zajrzeli do gremlina i nie zobaczyli nic oprócz zwykłych drogowych odpadków: papierki po hamburgerach, puszki po coli, paczki papierosów, kilka map, zapasowa koszula od munduru, wisząca na wieszaku z tyłu, zapasowy kodeks na zakurzonej desce rozdzielczej, jakieś akcesoria wędkarskie. Po sterylnej pustce buicka cały ten śmietnik wyglądał uspokajająco. Byłby jeszcze bardziej uspokajający, gdyby za kółkiem siedział Ennis i drzemał ze starą czapką Piratów nasuniętą na oczy, ale po Ennisie nie było śladu. Curt odwrócił się i ruszył z powrotem. Sandy musiał się puścić biegiem, żeby go dogonić. Złapał go za ramię. – Dokąd to? – Zadzwonić do Tony’ego. – Jeszcze nie. Niech zje kolację. Jeśli to będzie konieczne, zadzwonimy później. W Bogu nadzieja, że nie będzie trzeba. 5. Buick 8 Zanim zaczęli sprawdzać wszędzie indziej, nawet w świetlicy na piętrze, Curt i Sandy zajrzeli do Baraku B. Obeszli samochód, zajrzeli do niego i pod niego. Nie było tam żadnego śladu Ennisa Rafferty’ego – a przynajmniej ich nie znaleźli. Oczywiście szukanie śladów w buicku i wokół niego stanowiło coś w rodzaju szukania śladów jednego konia w miejscu, przez które przegalopował cały tabun. Nie znaleźli nic konkretnego, ale… – Zimno tu czy tylko mi się wydaje? – spytał Curt. Mieli już wracać do baraków. Curt po raz ostatni zaglądał na klęczkach pod samochód. Wstał, otrzepując kolana. – Nie żeby jakiś straszny ziąb, ale jest zimniej niż powinno, prawda? Sandy uważał, że raczej zbyt gorąco – po twarzy płynął mu pot – ale to mogło wynikać ze zdenerwowania niż rzeczywistej temperatury. Pomyślał, że Curt odczuwa resztki tego chłodu, którego doznał – albo tak mu się wydawało – na stacji Jenny. Curt wyczytał to z jego twarzy. – Może i tak. Może naprawdę tylko mi się wydaje. Kurwa, sam nie wiem. Sprawdźmy w barakach. Może kima w magazynie na parterze. To by nie był pierwszy raz. Nie weszli do baraku B przez wielkie unoszone drzwi, lecz przez małe, zamykane na gałkę, znajdujące się w ścianie po prawej. Curt zatrzymał się w nich i obejrzał przez ramię na buicka. Kiedy tak stał koło ściany pełnej wiszących młotków, obcęgów, grabi, łopat i jednego szpadla (czerwone inicjały AA na jego trzonku nie oznaczały przynależności do Anonimowych Alkoholików, lecz Arky Arkaniana), poczuł gniew. Prawie rozpacz. – Wcale mi się nie wydawało – rzekł bardziej do siebie niż do Sandy’ego. – Jednak było zimno. Teraz nie jest, ale było. Sandy nie odpowiedział. – Wiesz co? – dodał Curt. – Jeśli ten przeklęty samochód zostanie tu dłużej, powieszę termometr. Zapłacę z własnej kieszeni, jeśli trzeba. I patrz! Ktoś nie zamknął cholernego bagażnika. Ciekawe, kto… Urwał. Obaj na siebie spojrzeli i pomiędzy nimi przepłynęła myśl: świetni z nas policjanci.

Zajrzeli do wnętrza buicka i pod podwozie, ale pominęli miejsce, które – przynajmniej na filmach – wszyscy mordercy, amatorzy i profesjonaliści, upodobali sobie jako tymczasową kryjówkę zwłok. Podeszli do buicka i stanęli przed bagażnikiem, spoglądając w ciemną szparę pod pokrywą. – Ty otwórz – odezwał się Curt. Cicho, prawie szeptem. Sandy nie miał ochoty, ale uznał, że musi – w końcu Curt był jeszcze żółtodziobem. Wziął głęboki wdech i uniósł wieko bagażnika. Podskoczyło o wiele szybciej, niż się spodziewał. Kiedy osiągnęło najwyższy punkt, rozległ się wyjątkowo głośny trzask, aż obaj podskoczyli. Curt chwycił Sandy’ego; palce miał tak zimne, że Sandy omal nie krzyknął. Mózg to potężna i często narowista machina. Sandy był tak pewien, że znajdzie Ennisa Rafferty’ego w bagażniku buicka, że przez chwilę widział jego ciało: skulone w pozycji płodowej, w dżinsach i białej koszuli, jakby zostawił je tu zabójca pracujący dla mafii. Ale to tylko cienie nakładały się na siebie. Bagażnik świecił pustką. Nie było w nim nic oprócz brzydkiej burej wykładziny, ani jednego narzędzia czy choćby plamy po smarze. Stali w milczeniu przez jakąś chwilę, po czym Curt wydał dziwny dźwięk, coś pomiędzy śmiechem i zniecierpliwionym parsknięciem. – Chodź – powiedział. – Zmywajmy się stąd. I tym razem zatrzaśnij go dobrze. Mało nie umarłem ze strachu. – Ja też – przyznał się Sandy i porządnie trzasnął klapą. Poszedł za Curtem do drzwi, koło których na ścianie wisiały narzędzia. Curtis znowu się obejrzał. – Ale okaz – odezwał się cicho. – No – zgodził się Sandy. – Popieprzony, nie? – Owszem, mały, owszem, ale nie ma w nim twojego partnera. Ani nigdzie tutaj. Tyle wiem na pewno. Curt nie zaprotestował, że nazwano go „mały”. Dni terminowania już prawie minęły i obaj o tym wiedzieli. Nadal patrzył na samochód, taki gładki, chłodny i taki obecny. Oczy zmrużył tak, że zmieniły się w dwie cienkie niebieskie kreski. – Prawie jakby do nas mówił. Nie, no wiem, że to tylko złudzenie… – Jak cholera. – …ale prawie go słyszę. Mur – mur – mur – mur – mur… – Przestań, bo dostanę dreszczy. – To jeszcze nie dostałeś? Sandy postanowił nie odpowiadać. – Daj spokój, dobra? Wyszli, a Curt obejrzał się po raz ostatni, zanim zamknął drzwi. Sprawdzili piętro w barakach, gdzie znajdowała się świetlica i, za niebieską zasłoną, sypialnia z czterema pryczami. Andy Colucci oglądał sitcom, paru funkcjonariuszy, którzy mieli cmentarną zmianę – drzemało; Sandy słyszał ich pochrapywanie. Odchylił zasłonę. Dwóch facetów, wszystko się zgadza, jeden robiący fsss – fsss – fsss przez nos – grzeczny – drugi chrrrr – chrrrr – chrrr przez otwarte usta – głośno i po chamsku. Żaden z nich nie był Ennisem. Tak naprawdę Sandy nie spodziewał się go tu znaleźć; Ennis na ogół drzemał w magazynie w piwnicy, ukołysany do snu na starym obrotowym krześle, które doskonale pasowało do metalowego biurka z czasów II wojny

światowej, oraz cichą muzyczką z chrypiącego starego radia na półce. Ale tamtego wieczora nie było go w magazynie. Radio było wyłączone, a obrotowe krzesło z poduszką – puste. Nie było go także w zagraconych klitkach, oświetlonych niemal tak samo jak więzienne lochy. W budynku znajdowały się łącznie cztery toalety, jeśli policzyć nierdzewny model bez klapy w Kąciku Niegrzecznego Chłopca. Ennis nie ukrywał się w żadnej z trzech kabin. Ani w kuchence, ani w dyspozytorni, ani w gabinecie dowódcy, który chwilowo stał pusty, z otwartymi drzwiami i zgaszonym światłem. Huddie Royer dołączył do poszukiwań. Orville Garrett poszedł do domu (być może przestraszył się, że siostra Ennisa przyjdzie go szukać) i zostawił Pana Dillona pod opieką Huddiego, więc pies także był obecny. Curt wyjaśnił, co robiąi dlaczego. Huddie natychmiast połapał się w sytuacji. Miał wielką, poczciwą gębę wieśniaka, ale na pewno nie był głupi. Przyprowadził Pana D do szafki Ennisa i kazał mu powąchać, co pies uczynił z wielkim zainteresowaniem. Wówczas dołączył do nich Andy Colucci i paru innych wolnych funkcjonariuszy, którzy wpadli, by się pogapić na buicka. Wyszli na dwór, podzielili się na dwie grupy i ruszyli wokół budynku w dwóch przeciwnych kierunkach, wołając Ennisa. Jeszcze było całkiem jasno, ale niebo zaczęło czerwienieć. Curt, Huddie, Pan D i Sandy znaleźli się w jednej grupie. Pan Dillon szedł powoli, obwąchując wszystko, ale tylko raz naprawdę się ożywił i odwrócił – kiedy zapach doprowadził go do gremlina Ennisa. Najpierw czuli się głupio, nawołując Ennisa, ale kiedy wracali zrezygnowani do baraków, już nie czuli skrępowania. To właśnie było przerażające: jak szybko wywrzaskiwanie jego imienia przestało brzmieć głupio i zrobiło się poważne. – Zabierzmy Pana D do baraku i zobaczmy, co tam wywącha – zaproponował Curt. – W życiu – zaoponował Huddie. – On nie lubi tego samochodu. – Człowieku, Ennis to mój partner. Poza tym może stary D już zmienił zdanie. Ale stary D nie zmienił zdania. Przed barakiem zachowywał się normalnie, w pobliżu drzwi nawet zaczął ciągnąć Huddiego. Łeb miał spuszczony, nosem prawie sunął po asfalcie. Zainteresował się jeszcze bardziej, kiedy stanął pod samymi drzwiami. Nikt nie miał wątpliwości, że złapał wyraźny trop Ennisa. Potem Curtis otworzył drzwi i Pan Dillon zapomniał o tropie. Natychmiast zaczął wyć i znowu się zgarbił, jakby chwycił go skurcz. Sierść stanęła mu jak pawi ogon i obsiusiał schodek i betonową podłogę baraku. Po chwili zaczął się szarpać na smyczy, wciąż wyjąc, ciągle starając się w dziwny, oporny sposób wejść do środka. Nie chciał i bał się, to było widać w każdym jego ruchu – ale i tak próbował wejść. – Dobra, nieważne! Wyprowadź go! – krzyknął Curt. Aż do tej chwili bardzo dobrze się trzymał, ale to był długi i denerwujący dzień, więc wreszcie puściły mu nerwy. – To nie jego wina – zaczął Huddie i zanim zdążył powiedzieć coś jeszcze, Pan Dillon uniósł

pysk i znowu zawył… ale Sandy’emu wydawało się, że to raczej krzyk. Ponownie skoczył naprzód, napinając rękę Huddiego jak flagę na porywistym wietrze. Był już w środku, wyjąc i skomląc, rwał się dalej i sikał wszędzie jak szczeniak. Sikał ze strachu. – Przecież wiem! – rzucił Curt. – Od początku miałeś rację, dam ci to na piśmie, jeśli chcesz, tylko go zabierz w cholerę! Huddie usiłował odciągnąć Pana D, ale pies był duży, ważył około pięćdziesięciu kilogramów i nie chciał odejść. Curt musiał pomóc Huddiemu, żeby zawlec Pana D we właściwym kierunku. W końcu naparli na niego, a D przez całą drogę walczył, wył i kłapał zębami. To było tak, jakby ciągnęli worek pełen świniaków, powiedział później Sandy. Kiedy wreszcie wywlekli psa za drzwi, Curtis zatrzasnął je szybko. Ledwie to zrobił, Pan Dillon odprężył się i przestał się szarpać. Zupełnie jakby ktoś mu wyłączył prąd. Przez jakiś czas leżał na boku, dysząc, po czym szybko się zerwał. Spojrzał na funkcjonariuszy z lekkim zdziwieniem, jakby pytał: co się stało, chłopaki? Byłem zdrowy i wesoły, a potem jakby ktoś zgasił światło. – O… kurwa… mać – powiedział cicho Huddie. – Zabierzcie go do baraków! – zawołał Curt. – Nie powinienem cię prosić, żebyś go tam zabrał, ale cholernie się martwię o Ennisa. Huddie zaprowadził psa do baraków. Pan D znowu był wesoły jak szczypiorek, przystawał, żeby powąchać buty funkcjonariuszy, którzy pomagali w poszukiwaniach. Dołączyli do nich inni, którzy usłyszeli to piekło, jakie zrobił Pan D, i przyszli sprawdzić, co jest grane. – Dobra, chłopaki – rzucił Sandy i dodał to, co zawsze się mówi do gapiów w miejscach wypadków: – Przedstawienie skończone. Weszli do środka. Curt i Sandy patrzyli za nimi, stojąc przy zamkniętych drzwiach baraku. Po chwili Huddie wyszedł bez Pana D. Sandy obserwował Curta, który wyciągnął rękę do gałki drzwi, i czuł, że w jego głowie narastała fala przerażenia i napięcia. Po raz pierwszy Barak B obudził w nim takie uczucie – ale nie po raz ostatni. W ciągu dwudziestu paru lat, które upłynęły od tego dnia, wchodził do Baraku B dziesiątki razy, lecz nigdy bez tej wezbranej mrocznej fali, nigdy bez wizji niemal widzialnych strasznych zdarzeń, nigdy bez zjaw widzianych kątem oka. Nie wszystkie strachy przemknęły niezauważone. W końcu dały się zauważyć, że aż skóra cierpnie. Cała trójka weszła do środka, zgrzytając butami o brudny cement. Sandy wcisnął kontakt przy drzwiach i buick stanął w świetle nagich żarówek jak rekwizyt na pustej scenie albo samotne dzieło sztuki w galerii przerobionej dla bajeru na garaż. Jak można go nazwać, zastanowił się Sandy. Z buicka 8, przyszło mu do głowy, może dlatego, że Bob Dylan napisał piosenkę pod podobnym tytułem. Kiedy tak stali, słyszał chórek, który jeszcze podkręcał jego strach: „Jeśli padniesz martwy, wiesz, że ona położy koc na moim łóżku”. To coś stało tam, gapiąc się na nich reflektorami z buicka 8 i szczerząc atrapę z buicka 8. Stało na wielkich luksusowych białych oponach, a w środku miało deskę rozdzielczą pełną nieruchomych

fałszywych kontrolek oraz kierownicę niemal tak wielką, że mogłaby sterować statkiem pirackim. W środku miało coś, od czego barakowy pies zaczął jednocześnie wyć ze strachu i rwać się do przodu jakby w kleszczach jakiejś ekstatyczno-magnetycznej siły. Jeśli w środku zrobiło się zimno, to się zmieniło; Sandy widział lśniące od potu twarze tamtych dwóch i czuł pot na swoim czole. To Huddie wreszcie powiedział to na głos, z czego Sandy się ucieszył. On też tak uważał, ale nigdy nie powiedziałby tego głośno; ta myśl była zbyt absurdalna. – To draństwo go zjadło – przemówił Huddie z niezmąconą pewnością. – Nie wiem, jak to możliwe, ale pewnie przyszedł tu sam, żeby jeszcze raz się przyjrzeć, a to… go… jakoś zjadło. – Patrzy na nas. Czujecie? – odezwał się Curt. Sandy spojrzał w szklane oczy reflektorów. Na wykrzywioną w dół, szczerzącą się paszczę pełną chromowanych zębów. Ozdobne zawijasy po obu stronach wyglądały niemal jak gładkie pasma wiotkich włosów. O tak, na pewno coś czuł. Może tylko dziecinny strach przed nieznanym, tak jak dzieci, kiedy stoją przed domami, o których w głębi serca wiedzą, że są nawiedzone. A może było tak, jak powiedział Curt. Może to coś na nich patrzyło. Szacowało odległość. Spojrzeli, ledwie śmiejąc oddychać. To coś stało tam tak, jak miało stać przez wszystkie następne lata, kiedy zmieniali się prezydenci, kiedy na miejsce płyt pojawiły się kompakty, kiedy akcje poszły w górę, a dwa drapacze chmur runęły w dół, kiedy gwiazdy filmowe żyły i umierały, a policjanci wchodzili do baraków i wychodzili z nich. Stało tam, realne jak róże i kamienie. I do pewnego stopnia wszyscy czuli to, co Pan Dillon: jego siłę przyciągania. W ciągu następnych miesięcy widok funkcjonariuszy stojących rzędem przed Barakiem B stał się codziennością. Stali tak z rękami po obu stronach twarzy, żeby odciąć światło, zaglądali przez okna wzdłuż wielkich garażowych drzwi. Wyglądali jak nadzorcy na budowie. Czasami wchodzili nawet do środka (ale nigdy samotnie; w przypadku Baraku B obowiązywał system par) i zawsze wyglądali młodziej, jak chłopcy zakradający się dla draki na cmentarz. Curt odkaszlnął. Dwaj pozostali podskoczyli i roześmieli się nerwowo. – Wejdźmy do środka i zadzwońmy do sierżanta – powiedział i tym razem…

DZIŚ: Sandy – …i tym razem się nie sprzeciwiłem. Poszedłem jak grzeczny chłopiec. Gardło mi wyschło na wiór. Spojrzałem na zegarek i nawet mnie nie zdziwiło, że minęło już ponad godzinę. No i dobrze, byłem po służbie. Dzień stał się jeszcze pochmurniejszy, ale odległe pomniki grzmotów odsunęły się na południe. – Te dawne czasy – powiedział ktoś, jednocześnie ze smutkiem i rozbawieniem – to sztuczka, którą tylko Żydzi i Irlandczycy potrafią robić z wdziękiem. Myśleliśmy, że będziemy wiecznie młodzi, co? Obejrzałem się i zobaczyłem Huddiego Royera, już po cywilnemu, siedział na lewo od Neda. Nie wiem, kiedy do nas dołączył. Została mu ta sama poczciwa gęba wieśniaka, co w siedemdziesiątym dziewiątym, ale teraz usta miał ujęte w nawiasy zmarszczek, włosy prawie całkiem siwe, a ich linia się cofnęła, ukazując okazałe, jasne czoło. Myślę, że miał tyle samo lat co Ennis Rafferty w dniu, kiedy wykonał sztuczkę ze znikaniem. Jego plany emerytalne zakładały kupno mieszkalnej przyczepy i wizyty u dzieci i wnuków. Miał je wszędzie, chyba nawet w Manitobie. Wystarczyło poprosić – czasem nawet i to nie – a pokazywał mapę Stanów Zjednoczonych z zaznaczonymi na czerwono trasami przejazdu. – Aha – powiedziałem. – Chyba tak. Kiedy przyszedłeś, Huddie? – Mijałem was i usłyszałem, że opowiadasz o Panu Dillonie. Dobre było z niego psisko, co? Pamiętasz, jak się przewracał na plecy, kiedy mu się powiedziało: jesteś aresztowany? – No – odparłem i uśmiechnęliśmy się do siebie, jak zawsze kiedy się wspomina miłość albo dawne czasy. – Co się z nim stało? – spytał Ned. – Odmeldował się – wyjaśnił Huddie. – Razem z Eddiem Jacubois pogrzebaliśmy go tutaj. – Wskazał zachwaszczone pole ciągnące się w stronę wzgórza na północy za barakami. – Jakieś piętnaście lat temu. Tak, Sandy? Skinąłem głową. Właściwie było to przed czternastu laty, niemal co do dnia. – Pewnie był stary, tak? – spytał Ned. – Nie najmłodszy – odparł Phil Candleton – ale… – Został otruty – rzucił Huddie szorstko, z wściekłością i już nic nie dodał. – Jeśli chcesz usłyszeć tę historię do końca… – zacząłem. – Tak – rzekł Ned natychmiast. » – …muszę przepłukać gardło. Chciałem wstać, ale w tej chwili pojawiła się Shirley z tacą. Na tacy stał talerz z grubymi kanapkami – z szynką i serem, pieczenią, kurczakiem – i wielki dzbanek mrożonej herbaty. – Siadaj, Sandy – powiedziała. – Mam wszystko. – Co to, czytasz w myślach? Uśmiechnęła się i postawiła tacę na ławce. – Nie. Za to wiem, że mężczyznom wysycha w gardle, kiedy mówią, i że zawsze są głodni. Nawet kobietom od czasu do czasu chce się jeść i pić, wierzcie lub nie. Jedzcie, chłopaki. Spodziewam się,

że Ned zje co najmniej dwie kanapki. Jesteś za chudy. Na widok tej obładowanej tacy przypomniał mi się Bibi Roth, rozmawiający z Tonym i Ennisem, podczas gdy jego pracownicy – jego dzieci, niewiele starsze od Neda – pili mrożoną herbatę i pożerali kanapki zrobione w tej samej kuchni, w której nic się nie zmieniło z wyjątkiem koloru kafelków posadzki i mikrofalówki. Uważam, że te moje łańcuchy spinają także czas. – Tak jest. Uśmiechnął się do niej, ale chyba odruchowo, nieświadomie, bo ciągle patrzył na Barak B. To coś już go zafascynowało, tak jak wielu innych mężczyzn przed nim. Nie wspominając już o pewnym dobrym piesku. A kiedy piłem pierwszą szklankę mrożonej herbaty, zimnej i kojącej moje spieczone gardło, pełnej prawdziwego cukru, a nie tego jałowego sztucznego gówna, zacząłem się zastanawiać, czy to, co robię, wyjdzie Nedowi Wilcoxowi na dobre. I czy w to uwierzy. Mógł wstać i odejść, wściekły i urażony, sądząc, że zakpiłem z niego i jego cierpienia. To nie było niemożliwe. Huddie, Arky i Phil poświadczyliby, że mówię prawdę Shirley też. Nie było jej tutaj, kiedy pojawił się buick, ale odkąd w połowie lat osiemdziesiątych zaczęła pracować w dyspozytorni, widziała – i zrobiła – bardzo dużo. Ale mały i tak mógłby nam nie uwierzyć. Trudno przełknąć coś takiego. Ale było za późno, żeby się wycofać. – Co stało się z funkcjonariuszem Raffertym? – spytał Ned. – Nic – powiedział Huddie. – Nie pokazał nawet tej brzydkiej gęby na kartonie z mlekiem. Ned spojrzał na niego niepewnie, nie wiedząc, czy to żart. – Nic się nie stało – powtórzył Huddie, już spokojniej. To właśnie jest paskudne, jeśli chodzi o zaginięcia, synu. To, co spotkało twojego tatę, było straszne i nigdy nie będę ci wmawiał, że nie. Ale przynajmniej wiesz. To już coś, prawda? Jest takie miejsce, gdzie możesz pójść położyć kwiaty. Albo pismo z uczelni. – Mówisz o grobie – odparł Ned. Mówił dziwnie cierpliwie, od czego zrobiło mi się nieswojo. – To kawałek gruntu, w którym tkwi pudło, a w tym pudle jest coś przebranego w mundur mojego taty, ale to nie jest mój ojciec. – Za to wiesz, co go spotkało – nie poddawał się Huddie. – A z Ennisem… – Rozpostarł dłonie i odwrócił je wnętrzem do góry, jak magik na koniec sztuczki. Arky poszedł do środka, pewnie, żeby się odlać. Teraz wrócił i usiadł. – Wszystko gra? – spytałem. – Tak i nie. Szefie, Steff mówiła, żeby ci powiedzieć, że radio znowu trzeszczy, takie krótkie sygnały. Rozumiesz, co mówię. I talerz padł. Telewizor pokazuje: BRAK SYGNAŁU. Steff to Stephanie Colucci, zmienniczka Shirley na drugiej zmianie i siostrzenica starego Andy’ego Colucciego. Talerz to nasza mała antena satelitarna, za którą zapłaciliśmy z własnych kieszeni, podobnie jak za sprzęt do ćwiczeń w kącie na górze (rok czy dwa lata temu ktoś przykleił afisz za atlasem, na którym napakowane typy ćwiczyły na spacerniaku w Shabene – ONI SOBIE NIE ODPUSZCZAJĄ, głosił napis pod spodem). westował je na giełdzie komputerowej, która była wtedy

nowością, i w końcu Smoczyca dostała małą fortunę. A co do Ennisa, po różnych posterunkach zaczęły krążyć plotki, że uciekł do Meksyku. Zawsze o nim mówił, czytał o nim w gazetach. Wkrótce historia się rozrosła: Ennis uciekł od siostry, zanim go zdążyła dobić tym jadowitym językiem. Nawet ci, którzy wiedzieli, że to nieprawda – albo powinni wiedzieć – przez jakiś czas powtarzali tę plotkę, ci sami faceci, którzy byli w „The Country Way”, gdy Tony Schoondist powiedział głośno i wyraźnie, że według niego buick z Baraku B ma coś wspólnego ze zniknięciem Ennisa. – Mało go nie nazwał transporterem z planety X – dodał Huddie. – Do była niezamowida chwila – powiedział Arky, tak bardzo przypominając Lawrence’a Welka, że musiałem zasłonić usta ręką. – Ale kiedy napisała do kongresmana, chyba nie wspomniała, że macie tutaj własną Strefę Mroku? – spytał Ned. – Niby jak? O niczym nie wiedziała. Głównie z tej przyczyny sierżant Schoondist zwołał zebranie. W zasadzie po to, żeby nam przypomnieć, byśmy trzymali gęby na… – Co to było? – przerwał Ned i na wpół podniósł się z ławki. Nawet nie musiałem odwracać głowy, żeby sprawdzić, gdzie patrzy, ale oczywiście i tak spojrzałem. A także Shirley, Arky i Huddie. Nie można było nie patrzeć, nie można było nie patrzeć z fascynacją. Nikt z nas nie wył ani nie sikał z powodu roadmastera, jak biedny stary Pan D, ale przynajmniej dwa razy zdarzyło mi się krzyknąć. O tak. Wrzeszczałem, że mało nie wyskoczyłem ze skóry. A te koszmary! O bracie. Burza przesunęła się na południe, a jednak została. Jakimś cudem wcisnęła się do Baraku B. Z ławeczki dla palaczy widzieliśmy oślepiające, bezgłośne eksplozje światła w środku. Rząd okien w podnoszonych drzwiach był na zmianę czarny jak węgiel i błękitnobiały. A przy każdym rozbłysku – wiedziałem – radio w dyspozytorni wybuchało falą trzasków. A zegar na mikrofali zamiast pokazywać 5:18 PM wyświetlał AWARIA. Ale ogólnie tym razem nie było tak źle. Rozbłyski światła zostawiły powidoki – zielonkawe kwadraty przed oczami – ale można było patrzeć. Przy pierwszych trzech czy czterech kieszonkowych burzach patrzenie było wykluczone groziło oślepienie. – Boże święty – wyszeptał Ned. Twarz wydłużyła mu się ze zdziwienia… Nie, to za mało. Tego popołudnia ujrzałem na jego twarzy wstrząs. Ale to nie wszystko. Kiedy jego spojrzenie rozjaśniło się nieco, zobaczyłem ten sam wyraz fascynacji co na twarzy jego ojca. Albo Tony’ego. Huddiego. Matta Babickiego i Phila Candletona. I czy nie czułem go także na własnej twarzy? Myślę, że tak właśnie reagujemy, kiedy stajemy twarzą w twarz z prawdziwym, niekłamanym nieznanym – gdy dostrzegamy mgnienie tego miejsca, w którym zatrzymuje się znany nam wszechświat i zaczyna się prawdziwa otchłań. Ned spojrzał na mnie. – Jezu Chryste, co to było? Co to jest? – Jeśli już musisz to jakoś nazwać, nazwij błyskownicą. Łagodną. Ostatnio trafiają się same

łagodne. Chcesz się przyjrzeć z bliska? Nie spytał, czy to bezpieczne, nie spytał, czy coś mu wybuchnie w twarz albo usmaży mu fabrykę plemników. Powiedział tylko: -No! Co mnie wcale nie zdziwiło. Poszliśmy, Ned i ja na czele, pozostali tuż za nami. Nieregularne błyski były bardzo wyraźne w popołudniowym półmroku, ale byłyby zauważalne nawet w pełnym słońcu. A kiedy po raz pierwszy się to zdarzyło (było to mniej więcej wtedy, kiedy Trzymilowa Wyspa omal nie wyleciała w powietrze, teraz to sobie przypominam), buick roadmaster jedną ze swych eksplozji dosłownie zaćmił blask słoneczny. – Czy mam włożyć ciemne okulary? – spytał Ned, gdy zbliżyliśmy się do drzwi baraku. Już słyszałem dobiegające ze środka brzęczenie – to samo, które usłyszał ojciec Neda, gdy usiadł za przerośniętą kierownicą buicka na stacji benzynowej Jenny. – E, tylko zmruż oczy – powiedział Huddie. – Ale w siedemdziesiątym dziewiątym okulary by ci były potrzebne, daję słowo. – No – potwierdził Arky, a Ned przycisnął twarz do okna, mrużąc oczy. Stanąłem obok niego zafascynowany. Chodźcie, a zobaczycie żywego krokodyla. Roadmaster stał całkowicie obnażony, brezent, który jakoś z siebie zrzucił, leżał zmięty w kłąb po stronie kierowcy. Według mnie bardziej niż kiedykolwiek wyglądał jak dzieło sztuki – wielki stary czterokołowy dinozaur o falistej linii, z wielkimi oponami i wyszczerzonym srebrnym uśmiechem. Witajcie, panowie i panie! Witajcie na wieczornym pokazie „Z buicka 8”! Ale zachowajcie rozsądny dystans, ponieważ to dzieło sztuki kąsa! Buick stał, nieruchomy i martwy… nieruchomy i martwy… a potem jego kabina rozświetliła się olśniewającym fioletem. Za duża kierownica i lusterko wsteczne ukazały się z absolutną czarną klarownością, jak obiekty na horyzoncie podczas ostrzału artyleryjskiego. Buick błysnął znowu, a potem jeszcze raz, przy każdej bezgłośnej detonacji odciskając swój skaczący cień na cementowej podłodze i ścianie, gdzie na hakach nadal wisiało parę narzędzi. Brzęczenie było już bardzo wyraźne. Spojrzałem na okrągły termometr, zwisający z belki nad maską buicka i kiedy znowu błysnęło, zdołałem bez trudu odczytać temperaturę: plus dwanaście. Nie za dobrze, ale i nie tak źle. Należało się martwić, kiedy temperatura w baraku spadała poniżej dziesięciu stopni. Dwanaście to jeszcze całkiem przyzwoicie. A jednak należało zachować ostrożność. Z czasem doszliśmy do paru wniosków – ustaliliśmy parę zasad – ale mieliśmy dość rozumu, by nie ufać im bezgranicznie. Buick znowu rozświetlił się w tym bezgłośnym wybuchu i niemal przez minutę nic się nie działo. Ned nawet nie drgnął. Nawet nie wiem, czy oddychał. – Koniec? – spytał. – Czekaj – odpowiedziałem. Odczekaliśmy jeszcze dwie minuty, lecz nadal nic się nie wydarzyło. Otworzyłem usta, żeby powiedzieć, byśmy wracali i usiedli, że buickowi skończyły się na dziś fajerwerki. Ale zanim zdołałem przemówić, nastąpił ostatni monstrualny błysk. Drżąca macka światła, jak iskra z

gigantycznego fajerwerku, wystrzeliła do góry z tylnego okna buicka. Śmignęła krzywym zygzakiem ku tylnemu kątowi baraku, gdzie znajdowała się wysoka półka pełna starych pudeł, na ogół z żelaznymi rupieciami. Rozświetliły się bladym, trochę upiornym żółtym światłem, jakby były w nich świece zamiast osieroconych podkładek, śrub, gwoździ i sprężyn. Brzęczenie zrobiło się głośniejsze, aż zęby zaczęły mi szczękać i czułem wibracje w przegrodzie nosowej. Potem się skończyło. A światło zgasło. Naszym porażonym oczom wnętrze baraku wydało się nieprzeniknioną czernią. Buick zmienił się w obły kształt, słabo lśniący chromową obudową reflektorów. Shirley wypuściła wstrzymywany oddech i odsunęła się od okna. Drżała. Arky objął ją pocieszająco. Phil przy oknie po prawej stronie odezwał się: – Wiesz, szefie, chyba się już nigdy nie przyzwyczaję, choćbym to widział nie wiadomo ile razy. – Co to było? – spytał Ned. Dziecinny podziw starł z jego twarzy jakieś dziesięć lat i zmienił w chłopca młodszego od jego sióstr. – Dlaczego tak się dzieje? – Nie wiemy. – Kto jeszcze o tym wie? – Każdy policjant, który pracował tutaj przez ostatnie dwadzieścia parę lat. I paru facetów z pogotowia technicznego. Pełnomocnik okręgowego wydziału komunikacji… – Jamieson? – spytał Huddie. – Tak. Wie. – …i dowódca policji w Statler, Sid Brownell. Poza tym prawie nikt. Ruszyliśmy z powrotem na ławkę. Większość paliła. Ned wyglądał tak, jakby też potrzebował papierosa. Albo czegoś innego. Na przykład sporego kielicha. W barakach wszystko wróciło do normy. Steff Colucci już odnotowała poprawę odbioru, a wkrótce talerz satelitarny na dachu zacznie znowu odbierać sygnały: wszystkie mecze, wszystkie wojny, wszystkie kanały z telezakupami. Jeśli to ci nie pomoże zapomnieć o dziurze ozonowej, to na Boga, już nic nie pomoże. – Jak to możliwe, że ludzie się nie dowiedzieli? – nie pojmował Ned. – Przecież to takie wielkie, jak mogło się nie wydać? – Wcale nie takie wielkie – odparł Phil. – Synu, to tylko buick. Gdyby to był cadillac… o, to co innego. – Niektóre rodziny nie potrafią dochować tajemnicy, a niektóre potrafią.– wyjaśniłem. – Nasza potrafi. Tony Schoondist zwołał tamto zebranie w „The Country Way” dwa dni po zjawieniu się buicka i zniknięciu Ennisa głównie po to, żeby się upewnić, że potrafimy. Tamtego wieczora ustalił z nami parę spraw. Oczywiście sprawę siostry Ennisa -jak mamy się nią zająć i jak mamy z nią rozmawiać, dopóki nie ochłonie… – Jeśli ochłonęła, to nie zauważyłem – wtrącił Huddie. – …i jak mamy rozmawiać z dziennikarzami, gdyby zwróciła się do prasy. 6. Buick 8 Tamtego wieczora na zebraniu zjawiło się tuzin policjantów i przy pomocy Huddiego i Phila zdołałem wymienić prawie wszystkie nazwiska. Ned nie każdego znał z widzenia, ale pewnie słyszał o nich przy stole, jeśli ojciec przynosił czasem pracę do domu. Jak my wszyscy. Oczywiście nie te paskudne sprawy, o tym nie opowiada się rodzinie – o pluciu, przeklinaniu, krwawych historiach na autostradzie – ale zdarzają się także śmieszne rzeczy, na przykład jak nas wezwali, bo taki dzieciak

amiszów jeździł na desce po Statler, trzymając konia za ogon i zaśmiewając się jak wariat. Albo kiedy musieliśmy pogadać z facetem na Culverton Road, który zrobił ze śniegu rzeźbę nagiego mężczyzny z kobietą w niedwuznacznej pozycji. To jest sztuka! – wrzeszczał. Usiłowaliśmy mu wyjaśnić, że dla jego sąsiadów to żadna sztuka, tylko skandal. Gdyby nie przyszła odwilż z ulewnymi deszczami, pewnie by się to skończyło w sądzie. Opowiedziałem Nedowi, jak bez pytania zestawiliśmy stoliki w wielki kwadrat i jak Brian Cole z Dicky-Duck Eliotem wyprowadzili kelnerki i zamknęli za nimi drzwi. Sami sobie nałożyliśmy jedzenie z podgrzewanych naczyń. Później było piwo, każdy zamówił ulubiony browarek, kłęby niebieskiego papierosowego dymu zaczęły się unosić pod sufit. Peter Quinland, który w tamtych czasach był właścicielem restauracji, uwielbiał Franka Sinatrę i jego piosenki grzmiały z głośników, podczas gdy jedliśmy, piliśmy, paliliśmy i rozmawialiśmy ze sobą: „Łuck Be a Lady”, „The Autumn Wind”, „New York, New York” i oczywiście „My Way”, chyba najbardziej idiotyczna popowa piosenka dwudziestego stulecia. Po dziś dzień nie mogę jej słuchać – właściwie to żadnej piosenki Sinatry – nie przypominając sobie „The Country Way” i buicka w Baraku B. Co do zaginionego kierowcy buicka, musieliśmy stwierdzić, że nie mamy jego nazwiska, opisu, żadnego powodu, żeby podejrzewać go o jakieś wykroczenie. Innymi słowy o kradzież towaru. Pytania o Ennisa należy traktować poważnie i uczciwie – do pewnego stopnia, ma się rozumieć. Tak, wszyscy jesteśmy zdezorientowani. Tak, wszyscy się martwimy. Tak, rozesłaliśmy list gończy, który u nas nazywa się W2. Tak, to możliwe, że Ennis niespodziewanie się wyprowadził. Naprawdę, tak nam kazano mówić, wszystko jest możliwe, a nasza jednostka zrobi co w jej mocy, by zająć się siostrą funkcjonariusza Rafferty’ego, bardzo miłą panią, która jednak jest tak zdenerwowana, że sama nie wie, co mówi. – Co do samego buicka, jeśli w ogóle ktoś o niego zapyta, powiedzcie, że został zarekwirowany – powiedział Tony. – Nic więcej. Jeśli ktoś coś chlapnie, dowiem się i wyrwę mu język. Powiódł spojrzeniem po sali; jego ludzie spojrzeli na niego i żaden nie był taki głupi, żeby się uśmiechnąć. Znali szefa na tyle, żeby wiedzieć, że kiedy tak wygląda, na pewno nie żartuje. – Wyraziłem się jasno? Wszyscy pojęli? Ogólny pomruk potwierdzenia na chwilę zagłuszył Franka zawodzącego „It Was a Very Good Year”. Tak, wszyscy pojęli. Ned uniósł rękę i przestałem mówić, co nawet mi sprawiło przyjemność. Wcale nie chciałem wracać do tamtego dawnego zebrania. – A co z badaniami tego Bibi Rotha? – Niczego nie dowiodły. To, co wyglądało jak winyl, właściwie nim nie było – prawie, ale nie do końca. Próbki farby nie pasowały do żadnych używanych w samochodach farb. Drewno było drewnem. – Prawdopodobnie dąb – powiedział Bibi, ale to było wszystko, co miał nam do zakomunikowania, choć Tony go mocno naciskał. Czymś się niepokoił, ale nie powiedział czym.

– Może nie mógł – dodała Shirley. – Może sam nie wiedział. Skinąłem głową. – Szyby były ze zwyczajnego samochodowego szkła, ale nie miały znaku fabrycznego. Czyli nie zainstalowano ich w żadnej fabryce w Detroit. – Odciski? Zacząłem odliczać na palcach. – Ennis. Twój ojciec. Bradley Roach. Koniec. Brak odcisków mężczyzny w czarnym płaszczu. – Pewnie nosił rękawiczki. – Można by tak pomyśleć. Brad nie miał pewności, ale wydawało mu się, że widział ręce tego gościa i były tak samo białe jak twarz. – Ludzie często dorabiają później takie szczegóły – skomentował Huddie. – Naoczni świadkowie nie są tacy wiarygodni, jak byśmy chcieli. – Skończyłeś już te filozofowanie? – spytałem. Huddie skinął wyniośle ręką. – Kontynuuj. – Bibi nie znalazł w samochodzie śladów krwi, ale na próbkach materiału pobranych z bagażnika znajdowały się resztki materii organicznej. Bibi nie potrafił jej zidentyfikować, a ta materia – nazywał ją „mydlinami” – znikła. Każda próbka po tygodniu robiła się czysta. Nie zostawało z niej nic oprócz barwnika, którego dodawał. Huddie podniósł rękę jak uczeń. Skinąłem głową. – Tydzień później nie można było znaleźć śladów po pobranych fragmentach deski rozdzielczej i opon. Drewno odrosło jak skórka na winorośli. To samo było z wykładziną w bagażniku. Jeśli się zadrapało błotnik scyzorykiem albo kluczem, jakieś sześć godzin później rysa znikała. – Sam się leczył? – spytał Ned. – Potrafi? – Tak – powiedziała Shirley. Zapaliła następnego parllamenta, szybkimi, nerwowymi pufnięciami. – Raz twój ojciec zmusił mnie do tego swojego eksperymentu – miałam obsługiwać kamerę wideo. Zrobił długą rysę wzdłuż drzwiczek od strony kierowcy, tuż pod chromowanym ornamentem i po prostu zostawiliśmy włączoną kamerę i wracaliśmy do niej co piętnaście minut. Nie wydarzyło się nic dramatycznego, jak w filmie, ale i tak było na co popatrzeć. Rysa robiła się coraz płytsza i zaczęła ciemnieć wokół krawędzi, jakby starała się wtopić w lakier. I w końcu po prostu zniknęła. Bez śladu. – No i opony – przejął pałeczkę Phil Candleton. – Powiedzmy, że wbiłeś w którąś śrubokręt i powietrze zaczynało syczeć, jak należy. Ale po chwili syk zmieniał się w szmer, a po paru sekundach i on cichł. Śrubokręt wypadał – wydął wargi i zrobił „fpppp” -jakby buick wypluwał pestkę. – Więc jest żywy? – spytał mnie Ned. Mówił tak cicho, że niemal go nie słyszałem. – Skoro potrafi się leczyć… – Tony twierdził, że nie. Był o tym święcie przekonany. „To tylko gadżet – mawiał. – To takie cholerne nie wiadomo co, którego nie rozumiemy”. Twój tato był dokładnie przeciwnego zdania i w końcu stał się równie nieprzejednany jak Tony. Gdyby żył… – Co? Co, gdyby żył? – Nie wiem – powiedziałem. Nagle poczułem się zmęczony i smutny. Miałem jeszcze wiele do opowiedzenia, ale mi się odechciało. Zabrakło mi ochoty, a serce ściskało mi się na samą myśl, że mam mówić, tak jak czasem się ściska, gdy mamy do wykonania obowiązek nieunikniony, lecz trudny i żmudny – wykarczować pniaki przed zachodem słońca, zwieźć siano do stodoły, zanim

deszcz spadnie. – Nie wiem, co by było, gdyby żył i taka jest prawda, jak mi Bóg miły. Huddie przyszedł mi na ratunek. – Twój tatuś miał fioła na punkcie tego samochodu. Ale to fioła jak stąd do nieba. Przylatywał do niego w każdej wolnej chwili, chodził dookoła, robił mu zdjęcia… dotykał go. Na ogół tak było. Dotykał i dotykał, jakby chciał uwierzyć w jego istnienie. – Szef dak samo – wtrącił Arky. Nie całkiem, pomyślałem, ale tego nie powiedziałem. Z Curtem było inaczej. Pod koniec buick należał do niego tak, jak nigdy nie należał do Tony’ego. I Tony o tym wiedział. – Ale co się stało z funkcjonariuszem Raffertym, Sandy? Myślisz, że buick… – Zjadł go – oznajmił Huddie. Mówił z niezachwianą pewnością siebie. – Tak wtedy pomyślałem i tak myślę teraz. Twój tata też. – Naprawdę? – spytał mnie Ned. – No, tak. Zjadł go albo zabrał w jakieś inne miejsce. Znowu stanęła mi przed oczami wizja trudnej i żmudnej roboty – posłać rzędy łóżek, zmyć sterty talerzy, skosić i zwieść hektary siana. – Ale mówisz, że naukowcy nie badali tego czegoś? Nigdy? Chemicy, fizycy? Nikt nie przeprowadził nawet analizy spektrograficznej? – Bibi wrócił chyba co najmniej raz – powiedział Phil odrobinę usprawiedliwiająco. – Ale sam, bez tych dzieciaków, z którymi podróżował. Razem z Tonym i twoim ojcem wtaszczyli tam jakąś wielką machinę… może to i był spektrograf, ale nie wiem, co wykazał. A ty, Sandy? Pokręciłem głową. Nie było już nikogo, kto mógłby nam odpowiedzieć na to pytanie. Ani na mnóstwo innych. Bibi Roth zmarł na raka w 1998 roku. Curtis Wilcox, który często obchodził buicka wokół z notesem w ręku, spisując różne rzeczy (i często szkicując), także już nie żył. Tony Schoondist, znany jako stary sierżant, żył, lecz miał pod osiemdziesiątkę i zagubił się w tym mrocznym czyśćcu zwanym chorobą Alzheimera. Odwiedzałem go razem z Arky Arkanianem w domu opieki, gdzie teraz mieszka. Ostatni raz przed Gwiazdką. Razem z Arkym przynieśliśmy mu złoty medalik ze świętym Krzysztofem, na który zrzuciliśmy się z naszą starą paczką. Wydawało mi się, że stary sierżant ma lepszy dzień. Rozpakował prezent bez wielkich kłopotów i medalik chyba mu się spodobał. Nawet sam otworzył zameczek, choć Arky musiał mu pomóc go zapiąć. Kiedy wreszcie to załatwili, Tony spojrzał na mnie z bliska zaczerwienionymi oczami, ściągnąwszy brwi, w parodii swego dawnego przenikliwego spojrzenia. W tamtej chwili jakby znowu był sobą. Potem w oczach stanęły mu łzy i złudzenie zniknęło. – Kim jesteście, chłopcy? – spytał. – Prawie was pamiętam. – I dodał rzeczowo, jakby donosił o stanie pogody: Wiecie, jestem w piekle. To jest piekło. – Ned, posłuchaj – powiedziałem. – Nasze zebranie w „The Country Way” tak naprawdę dotyczyło jednego. Kalifornijscy gliniarze mają to wypisane po obu stronach radiowozów, może dlatego, że mają sklerozę i muszą to sobie w kółko przypominać. My nie. Wiesz, o czym mówię? – Służyć i chronić – wyrecytował Ned. – Właśnie. Tony uważał, że to coś trafiło w nasze ręce niemal jakby z łaski bożej. Nie powiedział

tego głośno, ale zrozumieliśmy. Twój ojciec też tak sądził. Opowiedziałem Nedowi Wilcoxowi to, co jak sądziłem, powinien usłyszeć. Ale nie wspomniałem mu o rozświetlonych oczach Tony’ego i jego ojca. Tony mógł nam truć o obowiązku służenia i chronienia, mógł nam opowiadać, jak to jesteśmy najlepiej wyposażeni, żeby przechować taki niebezpieczny depozyt, mógł nawet przyznać, że kiedyś oddamy to coś starannie wybranej ekipie naukowców, być może dowodzonej przez Bibi Rotha. Mógł nam opowiadać te bajeczki i opowiadał. Ale nic nie znaczyły. Tony i Curt pragnęli mieć buicka, bo po prostu nie potrafili się z nim rozstać. W tym sęk, a cała reszta to tylko ozdóbki. Roadmaster był dziwny, egzotyczny, wyjątkowy i należał do nich. Nie mogli się zmusić, żeby go oddać. – Ned – zapytałem – czy twój tata nie zostawił jakichś notesów? Takich zbindowanych, jak szkolne. Ned ściągnął usta. Pochylił głowę i powiedział gdzieś między kolana: – Tak, najróżniejsze. Mama mówiła, że to prawdopodobnie pamiętniki. Ale w testamencie napisał, żeby spaliła wszystkie prywatne dokumenty, więc spaliła. – Jest w tym jakiś sens – doszedł do wniosku Huddie. Przynajmniej tak wynika z tego, co wiem o Curcie i starym sierżancie. Ned podniósł głowę. Huddie rozwinął temat. – Ci dwaj nie ufali naukowcom. Wiesz, jak ich nazywał Tony? Trucicielami. Mówił, że ich misją jest rozpylanie trucizny, przekonywanie ludzi, żeby się nie bali jeść wszystkiego, co dusza zapragnie, że to nauka i że wyjdzie im na zdrowie – i że ich uwolni. – Zamilkł. – No i było coś jeszcze. – Co? – spytał Ned. – Dyskrecja. Gliniarze potrafią dochować tajemnicy, ale Curt i Tony nie wierzyli w dyskrecję naukowców. Patrzcie, jak szybko ci idioci rozprzestrzenili bomby atomowe na całym świecie – powiedział raz Tony. – Posłaliśmy za to Rosenbergów na krzesło, ale każdy kretyn wie, że Rosjanie i tak będą mieli za dwa lata własną bombę. Dlaczego? Bo naukowcy lubią gadać. To, co mamy w Baraku B, to odpowiednik bomby, chociaż kto to właściwie wie. Jedno jest pewne, dopóki stoi u nas, nie będzie niczyją bombą. Pomyślałem, że to tylko część prawdy. Od czasu do czasu zastanawiałem się, czy Tony i ojciec Neda kiedyś naprawdę o tym rozmawiali – na przykład pewnego wieczora, kiedy życie w barakach zamarło, chłopaki drzemali na górze, inni oglądali film z kasety i jedli popcorn z mikrofalówki, a oni dwaj usiedli z dala od wszystkich za zamkniętymi drzwiami gabinetu Tony’ego. I nie mam na myśli jakiegoś „a gdyby”, „przypuśćmy”, Jakby to, toby tamto”. Zastanawiam się, czy powiedzieli sobie prawdę w oczy: „Nigdzie nie ma takiego drugiego egzemplarza, a my go zatrzymamy”. Nie sądzę. Bo tak naprawdę wystarczyłoby im tylko spojrzeć sobie w oczy. Zobaczyć tę samą niecierpliwość – ochotę, żeby go dotknąć, zajrzeć do niego. Nawet żeby tylko wokół niego pochodzić. To było coś tajnego, tajemnica, cud. Ale nie wiem, czy mały by w to uwierzył. Tęsknił za ojcem, był na niego zły za to, że umarł. W takim nastroju uznałby to, co zrobili, za kradzież, a to

także nie była prawda. Przynajmniej nie cała. – Wtedy wiedzieli już o błyskownicach – powiedziałam. – Tony nazywał to „zjawiskami dyspersyjnymi”. Uważał, że buick się czegoś pozbywa, że się rozładowuje. A pominąwszy problem dyskrecji i odpowiedzialności, pod koniec lat siedemdziesiątych ludzie w Pensylwanii – i nie tylko my, ale w ogóle wszyscy – mieli jeden bardzo ważny powód, żeby nie ufać naukowcom i technikom. – Three Miles Island. Elektrownia jądrowa – odgadł Ned. – Tak. A ten samochód potrafi więcej, niż zabliźniać zadrapania i odpychać kurz. O wiele więcej. Zamilkłem. Za trudne to było, za dużo tego. – No, powiedz mu – ponaglił Arky. Był prawie zły, wkurzony przywódca bandy. – Powiedziałeś de wszystkie głupody, powiedz resztę. – Spojrzał na Huddiego, potem Shirley. Nawet o 1988. Dak, nawet to. – Zamilkł, westchnął, obejrzał się na Barak B. – Nie pora przerywać, sierżancie. Wstałem i ruszyłem przez parking. Za moimi plecami Phil powiedział: – O nie, nie. Zostaw go, mały, on wróci. Tak to już jest, jak się siedzi na wysokim stołku; ludzie mogą tak mówić i prawie zawsze mają rację. Z wyjątkiem zawałów serca, wylewów i pijanych kierowców. Z wyjątkiem wydarzeń, w których my, śmiertelnicy, mamy nadzieję dostrzec Boga. Ludzie, którzy siedzą na wysokich stołkach którzy napracowali się, by się na nie wdrapać i wciąż pracują, żeby nie zlecieć – nigdy nie powiedzą: a pocałujcie mnie w dupę, ja się stąd zrywam. O nie. My, grube ryby, dalej ścielimy łóżka, zmywamy talerze i zwozimy siano, i jeszcze wypruwamy sobie przy tym żyły. Co my byśmy bez ciebie zrobili? – mówią ludzie. Odpowiedź przeważnie brzmi: robiliby dokładnie to, co chcą, tak jak dotychczas. Jechaliby do piekła na tym samym starym wózku. Stanąłem przed podnoszonymi drzwiami Baraku B, spojrzałem przez okienko na termometr. Temperatura spadła do jedenastu stopni. Ciągle nieźle – w każdym razie nie katastrofalnie – ale na tyle chłodno, że zacząłem podejrzewać, iż buick da jeszcze jeden pokaz przed dobranocką. Na razie nie było sensu przykrywać go brezentem, najprawdopodobniej musielibyśmy zrobić to jeszcze raz. Wyczerpuje się, tak brzmiała ogólna mądrość dotycząca roadmastera, przypowieść według Schoondista i Wilcoxa. Zwalnia jak nienakręcony zegar, zdycha jak wyczerpana bateria, piszczy jak detektor dymu, który już nie rozpoznaje ognia. Wybierz ulubioną metaforę, ceny zniżkowe. I może nawet będzie prawdziwa. A może nie. Przecież nic o nim nie wiedzieliśmy. Wmawianie sobie, że wiemy, było strategią pomagającą żyć bez zbyt wielu złych snów w sąsiedztwie tego… czegoś. Wróciłem na ławkę, zapaliłem kolejnego papierosa i usiadłem między Shirley i Nedem. – Chcecie posłuchać, jak po raz pierwszy zobaczyliśmy to, co widzieliśmy przed chwilą? Radosne oczekiwanie na ich twarzach odrobinę ułatwiło mi dalsze opowiadanie.

WTEDY Gdy się zaczęło, Sandy tam był, tylko on. Później mawiał – na wpół żartem – że to jego przepustka do sławy. Inni pojawili się wkrótce potem, ale na początku był tylko Sander Freemont Dearborn, stojący przy pompie benzynowej z rozdziawioną gębą i zamkniętymi oczami, święcie przekonany, że za parę sekund wszyscy, nie wspominając już o okolicznych amiszach i nieamiszach, zmienią się w radioaktywny pył na wietrze. Zdarzyło się to parę tygodni po tym, jak buick znalazł się w posiadaniu Jednostki D, koło pierwszego sierpnia 1979 roku. Do tego czasu artykuły o zniknięciu Ennisa Rafferty’ego pojawiały się już coraz rzadziej. Na ogół opowieści o zniknięciu policjanta zamieszczał okręgowy „American”, ale pod koniec lipca w „Pittsburgh Post-Gazette” wydrukowali duży artykuł na pierwszej stronie. „SIOSTRA ZAGINIONEGO POLICJANTA MA WĄTPLIWOŚCI” – głosił nagłówek, a pod nim widniało: „EDITH HYAMS ŻĄDA PEŁNEGO DOCHODZENIA”. Ogólnie wszystko potoczyło się dokładnie tak, jak przewidział Tony Schoondist. Edith sądziła, że policjanci z Jednostki D wiedzą o zniknięciu jej brata więcej, niż chcą zdradzić; podały to obie gazety. Pomiędzy wierszami czytało się, że biedna kobieta jest na wpół obłąkana z bólu (o gniewie nie wspominając) i szuka kogoś, by zrzucić na niego winę, która może leżeć po jej stronie. Żaden z nas nie wspomniał o jej jadowitym języku i niemal nieustannym zrzędzeniu, ale Ennis i Edith mieli sąsiadów, którzy nie byli aż tak dyskretni. Dziennikarze z obu gazet wspomnieli także, że pomimo oskarżeń chłopcy z jednostki Ennisa zamierzają zapewnić Edith skromną pomoc finansową. Brzydka czarno-biała fotografia Edith z „Post-Gazette” nie pomogła jej za bardzo; wyglądała na niej jak Lizzie Borden na piętnaście minut przed złapaniem za siekierę. Pierwsza błyskownica strzeliła o zmierzchu. Sandy zszedł z patrolu około szóstej, żeby pogawędzić z Mikiem Sandersem z prokuratury okręgowej. Czekała ich wyjątkowo parszywa sprawa o potrącenie przechodnia, Sandy był świadkiem oskarżenia, ofiarą dziecko, które po wypadku zostało sparaliżowane od szyi w dół. Mikę chciał się upewnić, że narąbany kokainą pan Ważniak rzeczywiście uciekł z miejsca wypadku. Chciał go wsadzić na pięć lat, choć w rachubę wchodziło także dziesięć. Tony Schoondist brał udział w części spotkania, które odbyło się w kącie świetlicy na piętrze, po czym zszedł do swego gabinetu, a Mikę i Sandy jeszcze się dogadywali. Po spotkaniu Sandy postanowił zatankować radiowóz, zanim wyjedzie na kolejny trzy– czy czterogodzinny patrol. Mijając otwarte drzwi dyspozytorni, usłyszał, jak Matt Babicki mówi cicho, jakby tylko do siebie: – Ach, ty mała cholero. – Tu nastąpił odgłos uderzenia. – Zachowuj się! Sandy wyjrzał zza rogu i spytał, czy Matt ma jeden z tych trudnych dni w miesiącu. Matt się nie ubawił. – Posłuchaj – powiedział i podkręcił Wzmacnianie. Gałka WYCISZANIE, zauważył Sandy, była

już odkręcona do oporu. Zgłosił się Brian Cole z siódemki, Herb Avery z piątki na Sawmill Road, George Staiikowski z Bóg wie skąd. To ostatnie zgłoszenieutonęło w świszczącej eksplozji trzasków. – Jeśli się jeszcze pogorszy, to już nie wiem, jak wyłapię chłopaków, że nie wspomnę o podawaniu informacji – poskarżył się Matt. Znowu trzepnął radio, jakby dla zaakcentowania swych słów. – A co będzie, jeśli ktoś się zgłosi z prośbą o pomoc? Zbiera się na burzę czy co? – Gdy szedłem, pogoda była jak kryształ – powiedział Sandy i wyjrzał przez okno. – Teraz też… co mógłbyś sam zobaczyć, gdyby ci się głowa obracała. Mnie się obraca, widzisz? Taki się już urodziłem. – Poruszył głową na boki. – Bardzo śmieszne. Może byś się zajął wrabianiem porządnych ludzi, co? – O, brawo. Bardzo dobra wredna uwaga. W drodze do drzwi Sandy usłyszał jeszcze, jak ktoś z góry domaga się informacji, czy cholerna antena telewizyjna spadła z dachu, bo w trakcie bardzo dobrego odcinka „Star Treka” nagle zniknął obraz. Sandy wyszedł. Był upalny, lekko zamglony wieczór; z oddali dobiegały pomruki grzmotów, ale nie było wiatru ani chmur. Słońce zaczęło przygasać na zachodzie, z trawy podnosiła się mgła; w końcu sięgnęła na jakieś półtora metra. Sandy wsiadł do radiowozu (na tej zmianie był to D-14, ten z zepsutym zagłówkiem), podjechał pod pompę benzynową, wysiadł, odkręcił bak pod zdejmowaną tablicą rejestracyjną i znieruchomiał. Nagle zdał sobie sprawę, że zrobiło się bardzo cicho – świerszcze nie ćwierkały w trawie, ptaki przestały śpiewać. Jedynym odgłosem było ciche, monotonne brzęczenie, jak to, które się słyszy pod linią wysokiego napięcia albo w pobliżu transformatora. Zaczął się odwracać i w tej właśnie chwili cały świat zrobił się białofioletowy. W pierwszej chwili pomyślał, choć niebo było bezchmurne, że trafił w niego piorun. Potem zobaczył, że Barak B rozświetla się jak… Tego zdania nie można było dokończyć. Nigdy w życiu nie widział nic, co by wyglądało jak tamto. Nigdy. Gdyby spojrzał prosto w te pierwsze rozbłyski, pewnie by oślepł – może na jakiś czas, może na dobre. Na szczęście podnoszone drzwi baraku nie wychodziły na pompę. A jednak wystarczył sam odblask, żeby porazić jego oczy i zmienić ten letni zmrok w środek dnia. I sprawić, że Barak B, solidna drewniana budowla, stał się przejrzysty jak namiot z gazy. Blask bił z każdej szpary i pustej dziury po gwoździu; emanował spod dachu przez niewielki otwór, być może wyskrobany przez wiewiórkę; buchał oślepiającym grubym snopem na poziomie ziemi, gdzie brakowało jednej deski. Na dachu znajdował się szyb wentylacyjny, z którego w nieregularnych odstępach tryskała kolumna niczym sygnały dymne, tyle tylko że z czystego fioletowego światła. Rozbłyski w szeregu okienek na podnoszonych drzwiach zmieniały przygruntową mgłę w upiorny elektryczny wyziew.

Sandy był spokojny. Zdumiony, lecz spokojny. Pomyślał: No tak, więc jednak wybuchł, skurwysyn, no to już nie żyjemy. W ogóle nie przyszło mu do głowy, żeby uciec albo wskoczyć do radiowozu. Dokąd uciec? Dokąd odjechać? Jakieś kpiny. A to, czego chciał, zakrawało na szaleństwo: pragnął podejść bliżej. Ciągnęło go. Nie bał się tak jak Pan D, odczuwał fascynację, ale nie strach. Być może to szaleństwo, ale chciał podejść. Niemal słyszał, jak buick go woła. Jakby we śnie (przyszło mu do głowy, że całkiem spokojnie może to być sen) podszedł do D-14 od strony kierowcy, pochylił się nad otwartym oknem i wziął z deski rozdzielczej ciemne okulary. Włożył je i ruszył do baraku. Okulary trochę pomogły, ale nie bardzo. Szedł z uniesioną ręką, mrużąc oczy. Świat eksplodował bezgłośnie i pulsował fioletowym ogniem. Sandy widział swój cień odskakujący od niego, znikający i znowu wyskakujący. Widział, jak z okien na podnoszonych drzwiach garażu strzela światło. Widział wynurzających się z głównego budynku funkcjonariuszy, odpychających na bok Matta Babickiego z dyspozytorni, który wyszedł pierwszy. W rozbłyskach z baraku wszyscy poruszali się dziwnie, jak aktorzy z niemego filmu. Ci, którzy mieli przy sobie ciemne okulary, włożyli je. Ci, którzy nie mieli, zawrócili i pobiegli po nie. Jeden funkcjonariusz nawet wyciągnął broń, spojrzał na nią, jakby mówiąc: „No i na cholerę mi to?” i schował ją do kabury. Dwaj funkcjonariusze bez okularów kuśtykali niepewnie w stronę baraku, ze spuszczonymi głowami, zamkniętymi oczami i rękami wyciągniętymi jak lunatycy, przyciągani tak samo jak Sandy w stronę tych nieregularnych rozbłysków i cichego, doprowadzającego do szału brzęczenia. Jak ćmy do świecy. Potem Tony Schoondist dogonił ich, potrącił, popchnął, kazał wracać w cholerę, wracać do baraków i że to rozkaz. Usiłował włożyć okulary i ciągle nie trafiał. Udało mu się dopiero, kiedy wsadził sobie jeden zausznik w usta, a drugim dziabnął się nad lewym okiem. Sandy nic nie widział ani nie słyszał. Słyszał tylko to brzęczenie. Widział rozbłyski, zmieniające mgłę w elektryczne smoki. Widział kolumnę migoczącego fioletowego światła, tryskającą ze stożkowatego otworu wentylacyjnego i przeszywającą ciemniejące niebo. Tony chwycił go, potrząsnął. Z szopy dobiegł kolejny bezgłośny świetlny wystrzał, który zmienił szkła okularów Tony’ego w dwie małe niebieskie kule ognia. Tony krzyczał, choć nie musiał, Sandy go doskonale słyszał. Usłyszał brzęczenie, czyjeś mamrotanie „Boże, Boże wszechmogący” i wszystko ucichło. – Sandy! Byłeś tu, kiedy się zaczęło? – Tak! – usłyszał, że także krzyczy, wbrew samemu sobie. Ta sytuacja w pewien sposób wymagała krzyku. Światło rozbłyskiwało i migotało, bezgłośne błyskawice. Kiedy gasło, baraki zdawały się przyskakiwać ku nim jak żywe, a cienie policjantów biegły po drewnianych ścianach. – Od czego się zaczęło? Co to spowodowało? – Nie wiem! – Wejdź do środka! Wezwij Curtisa! Powiedz, co się wydarzyło! Powiedz, żeby natychmiast tu przywlókł dupę!

Sandy opanował chęć wyznania dowódcy, że chce zostać i zobaczyć, co się stanie. W bardzo podstawowy sposób pomysł był z gruntu idiotyczny: i tak nic nie było widać. Było za jasno. Nawet w ciemnych okularach. Poza tym potrafił się zorientować, kiedy słyszy rozkaz. Wrócił do baraku, potykając się na schodach (te oślepiające błyski uniemożliwiały ocenę odległości czy głębokości), i dotarł do dyspozytorni, macając przed sobą rękami. Dla jego porażonego, oszołomionego wzroku barak zmienił się w wielowarstwowe cienie. W tej chwili jedynym realnym widokiem były te potężne fioletowe błyskawice. Radio Matta Babickiego bluzgało monotonnymi trzaskami, z których gdzieniegdzie wynurzały się głosy -jak stopy i palce pogrzebanych. Sandy podniósł słuchawkę zwykłego telefonu, który stał obok aparatu alarmowego. Myślał, że on też jest głuchy, no bo dlaczego nie – ale nie był. Wykręcił numer Curta z listy na tablicy ogłoszeń. Nawet telefon jakby podskakiwał ze strachu przy każdym białofioletowym rozbłysku. Odebrała Michelle i powiedziała, że Curt chce skosić trawnik, zanim się zupełnie ściemni. Nie miała ochoty go wołać, to się słyszało. Ale kiedy Sandy poprosił ją po raz drugi, rzuciła: – Dobrze, poczekaj. Czy wy nigdy nie odpuszczacie? Czas dłużył się w nieskończoność. To coś z Baraku B błyskało jak szalona neonowa apokalipsa i wydawało się, że dyspozytornia przy każdym rozbłysku przekrzywia się w inną stronę. Sandy nie mógł uwierzyć, żeby takie eksplozje mogły nie być śmiertelnie niebezpieczne, ale przecież jeszcze żył i oddychał. Dotknął policzków, sprawdził, czy nie są poparzone. Nie były. Przynajmniej na razie, pomyślał. Ciągle czekał, aż funkcjonariusze zaczną krzyczeć, że to coś z baraku eksplodowało, stopiło się albo coś z siebie wypuściło – coś niewyobrażalnego, z płonącymi elektrycznymi oczami. Takie myśli normalnie nie zdarzają się gliniarzom, ale Sandy Dearborn nigdy w życiu nie czuł się mniej gliniarzem, raczej małym przestraszonym chłopcem. W końcu Curt odezwał się w słuchawce, zdyszany i zaciekawiony. – Musisz natychmiast przyjść – poinformował Sandy. Sierżant kazał. Curt od razu się połapał, o co chodzi. -Co robi? – Strzela fajerwerkami. Błyski i iskry. Nawet nie można patrzeć na barak. – Pali się? – Nie sądzę, ale trudno powiedzieć. Nic nie widać. Jest za jasno. Przyjeżdżaj. W słuchawce rozległ się trzask i Sandy wyszedł na zewnątrz. Jeśli miało dojść do jakiegoś wybuchu atomowego, chciał być w tej chwili razem z kolegami. Dziesięć minut później Curt wjechał z piskiem opon na podjazd z napisem „TYLKO DLA FUNKCJONARIUSZY”, za kierownicą miłośnie odnowionego bel aire, tego samego, który dwadzieścia dwa lata później odziedziczy jego syn. Wyjechał szybko zza zakrętu i Sandy przeżył moment grozy, kiedy mu się wydało, że Curtis zamierza wjechać prosto w pięciu facetów. Ale Curt szybko wdepnął hamulec (nadal miał refleks dziecka) i zahamował, prawie ryjąc maską w ziemi. Wysiadł, pamiętał, żeby zgasić silnik, ale o reflektorach zapomniał, potknął się o własne nogi i

niemal grzmotnął na asfalt. Jakoś zachował równowagę i puścił się pędem w stronę baraku. Sandy ledwie zdążył dostrzec coś dyndającego w jego ręce: ochronne okulary do spawania na elastycznej gumce. Widywał już rozemocjonowanych mężczyzn – nawet bardzo wielu, prawie każdy zatrzymany za przekroczenie szybkości był z tego czy innego powodu podniecony – ale jeszcze nie widział, żeby ktoś tak świecił własnym blaskiem. Oczy Curtisa prawie wychodziły z orbit, włosy się jeżyły… choć to akurat mogło być złudzenie, ponieważ pędził z wielką szybkością. Tony chwycił go za ramię, wskutek czego Curtis omal się znowu nie przewrócił. Jego wolna ręka zacisnęła się w pięść i zaczęła podnosić. Potem opadła. Sandy nie wiedział, czy ten żółtodziób naprawdę chciał uderzyć sierżanta, i nie chciał wiedzieć. Ważne było to, że go rozpoznał (i przypomniał sobie o jego funkcji). Tony wyciągnął rękę po okulary. Curt pokręcił głową. Tony rzucił parę słów. Curt odpowiedział, gwałtownie potrząsając głową. W oślepiających rozbłyskach Sandy ujrzał, że Tony Schoondist także toczy ze sobą walkę, że chce po prostu rozkazać Curtowi, by oddał okulary. Ale odwrócił się i spojrzał na zebranych policjantów. W pośpiechu i rozgorączkowaniu wydał im dwa rozkazy, brzmiące pewnie mniej więcej tak: cofnąć się i wrócić do baraków. Większość usłuchała pierwszego i zignorowała drugi. Tony odetchnął głęboko, wypuścił powietrze, po czym powiedział coś do Dicky-Ducka Eliota, który wysłuchał go, skinął głową i poszedł w stronę baraków. Reszta patrzyła, jak Curt biegnie do Baraku B, po drodze rzucając baseballową czapkę na chodnik i wkładając okulary. Sandy lubił i szanował najnowszego członka Jednostki D, lecz w tym biegu nie dostrzegał nic heroicznego. Heroizm to działanie w obliczu strachu. Tamtego wieczora Curtis Wilcox nie czuł strachu, nawet najsłabszego jego drgnienia. Rozpierały go podniecenie i ciekawość. Znacznie później Sandy zrozumiał, dlaczego stary sierżant puścił Curtisa: ponieważ zrozumiał, że nie da rady go zatrzymać. Curt zatrzymał się jakieś trzy metry przed podnoszonymi drzwiami, uniósł rękę, żeby osłonić oczy przed szczególnie oślepiającym rozbłyskiem. Sandy dostrzegł, że światło prześwieca przez palce Curta fioletowobiałymi strzałami. W tym samym czasie na tle mgły pojawił się jego cień niczym postać olbrzyma. Potem światło zgasło i przez jarzące się kleksy powidoków Sandy zobaczył, że Curt znowu rusza. Dotarł do drzwi i zajrzał do środka. Stał tak, dopóki nie nastąpił kolejny błysk. Wówczas odskoczył i natychmiast wrócił do okna. Tymczasem przybiegł Dicky-Duck Eliot, wysłany nie wiadomo z jakim zadaniem. Sandy zauważył, co trzyma, kiedy Dicky-Duck go minął. Sierżant zarządził, żeby wszystkie radiowozy były wyposażone w polaroidy i Dicky-Duck poleciał po jeden z nich. Podał go Tony’emu, odruchowo się wzdrygnąwszy, gdy barak rozświetlił się kolejną bezgłośną kanonadą światła. Tony wziął aparat i pobiegł do Curtisa, który nadal zaglądał przez okno do baraku i odskakiwał przy każdym nowym błysku (albo ich serii). Widać nawet okulary do spawania nie chroniły jak należy przed tym, co się działo w środku.

Coś trąciło dłoń Sandy’ego, który omal nie wrzasnął ze strachu. Spojrzał w dół i zobaczył barakowego psa. Pan Dillon prawdopodobnie przespał całą awanturę, pewnie aż do tej chwili chrapał na linoleum między zlewem i kuchenką, w swoim ulubionym miejscu. Teraz przyszedł, żeby sprawdzić, o co tyle krzyku. Lśnienie jego oczu, postawione uszy, wysoko uniesiona głowa świadczyły, że według niego działo się coś ważnego. Za to nie zdradzał dawnego przerażenia. Błyskające światło wcale go nie zaniepokoiło. Curtis usiłował odebrać polaroid, ale Tony nie puszczał. Stali przed Barakiem B, zamienieni w migoczące sylwetki. Kłócili się? Nie wyglądało na to. Przynajmniej z daleka. Według Sandy’ego raczej dyskutowali zażarcie, jak dwaj naukowcy podczas obserwacji nowego zjawiska. A może to wcale nie zjawisko, pomyślał Sandy. Może to eksperyment, a my jesteśmy królikami doświadczalnymi. Zaczął odmierzać długość mrocznych interwałów, stojąc wraz z innymi i patrząc na dwie sylwetki przed barakiem, jedną w za dużych okularach, drugą z pękatym polaroidem, obie wyglądające jak w laserowych dyskotekowych reflektorach. Błyskało seriami, ale zaczęły się pojawiać coraz dłuższe przerwy. Sandy naliczył sześć sekund… dziesięć… czternaście… dwadzieścia. . -” Buck Flanders odezwał się koło niego: – Chyba się kończy. Pan D warknął i zrobił taki ruch, jakby zamierzał się rzucić do przodu. Sandy chwycił go za obrożę i przytrzymał. Może pies chciał tylko podbiec do Curta i Tony’ego, a może do tego czegoś z baraku. Może znowu go wołało. Wszystko jedno, Sandy nie zamierzał puścić Pana Dillona. Tony i Curt podeszli do drzwi. Ciągle dyskutowali z ożywieniem. Wreszcie Tony skinął głową – według Sandy’ego niechętnie – i podał Curtowi aparat. Curt otworzył drzwi 7. Buick 8 i w tej samej chwili światło błysnęło znowu, zalewając go potokiem oślepiającego blasku. Sandy na serio spodziewał się, że kiedy zgaśnie, Curta już nie będzie, że się rozpadnie w pył albo zostanie przeteleportowany do odległej galaktyki, gdzie spędzi resztę życia na polerowaniu czarnego tyłka Dartha Vadera. Ledwie miał czas zauważyć, że Curt jeszcze tam jest, osłania ręką oczy w okularach. Po prawej stronie, dokładnie za nim, Tony Schoondist odwracał się od blasku, z ręką uniesioną do twarzy. Ciemne okulary nie stanowiły żadnej ochrony, Sandy sam je miał na nosie i to czuł. Kiedy odzyskał wzrok, Curt zniknął w baraku. W tej chwili Sandy zwrócił uwagę na Pana Dillona, który wyrywał się, pomimo że Sandy trzymał go mocno za obrożę. Nie był już spokojny. Warczał i skomlał, uszy położył płasko, zmarszczył pysk, ukazując białe kły. – Hej, pomóżcie, pomóżcie! – krzyknął Sandy. Buck Flanders i Phil Candleton również złapali za obrożę, ale początkowo na nic się to nie zdało. Pies wyrywał się, kaszląc i bryzgając śliną na chodnik, ze wzrokiem wbitym w boczne drzwi. Zwykle był najukochańszym kundlem pod słońcem, ale w tamtej chwili Sandy żałował, że nie ma przy sobie kagańca i smyczy. Gdyby D zaczął gryźć, któryś z nich skończyłby bez paru palców.

– Zamknijcie drzwi! – ryknął Sandy do sierżanta. D tam zaraz poleci, zamknijcie drzwi, do cholery! Tony obejrzał się, zdezorientowany, połapał się, co jest grane i zamknął drzwi. Niemal natychmiast Pan D się uspokoił. Przestał warczeć, potem skomleć. Kilka razy szczeknął ze zdziwieniem, jakby nie potrafił sobie przypomnieć, o co mu chodziło. Sandy zaczął się zastanawiać, czy to przez to brzęczenie, które było zdecydowanie głośniejsze przy otwartych drzwiach, czy może przez jakiś zapach. Wydawało mu się, że to ostatnie, ale pewności nie miał. Trudno się było zorientować. Tony zobaczył, że paru facetów rusza naprzód i kazał im się cofnąć. Jego cichy głos było wyraźnie słychać, niby uspokajający, ale brzmiał nieco dziwnie. Sandy miał wrażenie, że w tle powinny się rozlegać krzyki i wrzaski, eksplozje jak w kinie, może nawet pomruk samej rozgniewanej ziemi. Tony odwrócił się do okna w podnoszonych drzwiach baraku i zajrzał. – Co on tam robi, szefie? – spytał Matt Babicki. Wszystko dobrze? – Świetnie – odrzekł Tony. – Obchodzi samochód i robi mu zdjęcia. A ty co tam robisz? Wracaj do dyspozytorni, jak rany boskie. – Radio się spieprzyło, szefie. Trzeszczy. – Może już nie trzeszczy. Bo tu się poprawia. – Miał spokojny głos, jak to sierżant, ale wciąż wyczuwało się w nim podniecenie. A gdy Matt się odwrócił, Tony dodał: – I ani słowa o tym, co się tu dzieje, słyszysz? Przynajmniej nie otwarcie. Ani teraz, ani nigdy. Jeśli będziesz musiał coś powiedzieć o buicku, to… to jest kod D. Rozumiesz? – Taaajest – odparł Matt i poszedł do baraku, przygarbiony, jakby oberwał lanie. – Sandy! – krzyknął Tony. – Co się dzieje z psem? – Nic. Już nic. Co się dzieje z samochodem? – Też chyba nic. Nic się nie pali i brak śladów po eksplozji. Na termometrze dwanaście stopni. Zimno! – Skoro wszystko dobrze, to po co robicie zdjęcia? – spytał Buck. – A bo tak – odpowiedział sierżant Schoondist, jakby to wyjaśniało wszystko. Nie spuszczał oczu z Curtisa, który krążył wokół samochodu jak jakiś fotograf wokół modelki. Trzaskał zdjęcia i każde wsuwał za pasek starych szortów khaki. Tymczasem Tony pozwolił reszcie obecnych podchodzić czwórkami i zaglądać do środka. Kiedy nadeszła kolej Sandy’ego, zauważył, że kostki Curtisa wydają się zielone przy każdym błysku buicka. Promieniowanie.!/– pomyślał. Jezu Chryste, on ma oparzenia popromienne! Potem sobie wszystko przypomniał i zaczął się śmiać. Michelle nie chciała wezwać Curta do telefonu, bo kosił trawę. To były plamy z trawy. – Wychodź już – wymamrotał Phil stojący po lewej ręce Sandy’ego. Nadal trzymał psa za obrożę, choć Pan D już się uspokoił. – Wychodź, nie przeciągaj struny. Curt ruszył do drzwi, jakby go usłyszał – albo jakby usłyszał ich wszystkich, myślących o tym samym. Choć możliwe, że raczej skończył mu się film.

Kiedy wyszedł, Tony objął go za ramiona i odciągnął na bok. Stali i rozmawiali, a tymczasem rozbłysła ostatnia słaba błyskawica. Właściwie bardziej przypominała mrugnięcie. Sandy spojrzał na zegarek. Dziesięć po dziewiątej. Całe zajście trwało niespełna godzinę. Tony i Curt przeglądali polaroidy z napięciem, którego Sandy nie rozumiał. Zakładając, że Tony mówił prawdę i buick razem z całą resztą naprawdę się nie zmienił. Wreszcie Tony pokiwał głową, jakby się dogadali, i wrócił do reszty chłopaków. Tymczasem Curt jeszcze podszedł do drzwi, żeby zajrzeć po raz ostatni do środka. Okulary uniósł już na czoło. Tony rozkazał wrócić do budynku wszystkim z wyjątkiem George’a Stankowskiego i Herba Avery’ego. Herb przyjechał z patrolu, kiedy błyskanie jeszcze trwało, pewnie, żeby skorzystać z ubikacji. Potrafił przejechać siedem kilometrów, żeby załatwić się w barakach, był z tego znany, i znosił wszystkie przycinki ze stoicyzmem. Powiedział, że kiedy się siada na obcych sraczach, można się nabawić strasznych chorób i każdy, kto w to nie wierzy, powinien je złapać. Sandy uważał, że Herb się raczej uzależnił od magazynów w sraczu na piętrze. Funkcjonariusz Avery, który za dziesięć lat zginie w dachującym samochodzie, był wielbicielem „American Heritage”. – Wy dwaj macie pierwszą wartę – oznajmił Tony. Dajcie znać, jeśli coś się zacznie dziać. Nawet jeśli tylko będzie się wam wydawać, że się zaczęło. Herb zaczął jęczeć i protestować. – Gęba na kłódkę – powiedział Tony. – Ani słowa więcej. Herb zauważył, że szef ma na policzkach czerwone plamy i od razu się zamknął. Sandy pomyślał, że ma doskonałe wyczucie. Kiedy wrócili do baraku w ślad za sierżantem Schoondistem, Matt Babicki gadał przez radio. Gdy powiedział szóstce, żeby zdał raport dwudziestce, odpowiedź Andy’ego Colucciego była wyjątkowo wyraźna. Trzaski zniknęły. Zajęli miejsca w małym salonie na piętrze. Ostatni musieli się zadowolić miejscem na dywanie. Sala odpraw na dole była większa, ale Sandy pomyślał, że Tony podjął dobrą decyzję. To była sprawa rodzinna, nie służbowa. Przynajmniej nie ściśle służbowa. Curtis Wilcox zjawił się ostatni, z polaroidami w ręce, okularami nadal na czole, z gumowymi klapkami na zielonych stopach. Na podkoszulku miał napis WYDZIAŁ SPORTU UNIWERSYTETU HORLICKS. Podszedł do sierżanta i zaczęli się naradzać szeptem, podczas gdy reszta czekała. Potem Tony odwrócił się do nich. – Nie było eksplozji i obaj sądzimy, że nie było także promieniowania. Te słowa powitano wielkim westchnieniem ulgi, ale paru funkcjonariuszy nadal miało miny pełne powątpiewania. Sandy nie wiedział, jaką sam ma minę, bo pod ręką nie miał lusterka, ale z całą pewnością powątpiewał w słowa szefa. – Możecie obejrzeć, jeśli chcecie – powiedział Curt i podał stosik fotografii najbliżej siedzącym. Niektóre zdjęcia zostały zrobione podczas rozbłysków i nie było na nich widać prawie nic: lśnienie

atrapy, kawałek dachu. Inne były wyraźniejsze. Najlepsze miały tę dziwną, płaską, dosadną wyrazistość, która jest wyłączną cechą zdjęć z polaroida. Widzę świat, w którym istnieje jedynie przyczyna i skutek, zdają się mówić. Świat, w którym każdy przedmiot jest awatarem, a za kulisami nie ma żadnych bogów. – Podobnie jak konwencjonalny film albo te plakietki, które muszą nosić pracownicy narażeni na promieniowanie – powiedział Tony – polaroid robi się zamglony, kiedy jest poddany działaniu mocnego promieniowania gamma. Niektóre z tych fotografii są prześwietlone, ale żadna nie jest zamglona. Innymi słowy, nie wyrosną nam czułki. – Bez urazy, szefie – odezwał się Phil Candleton – ale nie chcę powierzyć swoich jaj firmie Polaroid. – Jutro z samego rana pojadę do miasta i kupię licznik Geigera – oznajmił Curt. Mówił spokojnie i rozsądnie, ale w jego głosie przebijało podniecenie. Pomimo chłodnego tonu typu „zechce pan spokojnie wysiąść z samochodu”, Curt Wilcox mało się nie posikał z ekscytacji. – Sprzedają je w sklepie z artykułami wojskowymi. Pewnie za jakieś trzysta dolarów. Wezmę je z funduszu na nieprzewidziane wypadki, jeśli nie macie nic przeciwko. Nikt nie miał. .^ – A tymczasem – powiedział Tony – teraz bardziej niż kiedykolwiek ważne jest, żebyśmy nie pisnęli słówka. Wierzę, że za sprawą ślepego losu albo opatrzności to coś przydarzyło się mężczyznom, którzy umieją milczeć. Będziecie milczeć? Rozległy się pomruki akceptacji. Dicky-Duck siedział po turecku na podłodze, głaszcząc Pana Dillona po głowie. D spał z pyskiem opartym na łapach. Dla naszej maskotki chwila szaleństwa definitywnie się skończyła. – Ja się zgadzam, pod warunkiem że wskazówka starego geigera nie opuści zielonego pola – oświadczył Dicky-Duck. – Bo jak opuści, to proponuję wezwać federalnych. – Myślisz, że zajmą się tym lepiej od nas? – wybuchnął Curt. – Dicky, rany boskie! Federalni muszą postępować zgodnie z procedurą i… – Jeśli nie postanowicie wycofać Baraku B z funduszu na nieprzewidziane wypadki… – zaczął ktoś inny. – Przestań się wygłupiać – zaczął Curt, a wtedy Tony położył mu rękę na ramieniu i powstrzymał, zanim mały zdążył sobie narobić kłopotów. – Jeśli jest radioaktywny – oznajmił Tony – pozbędziemy się go. Obiecuję. Curt spojrzał na niego z rozczarowaniem. Tony odpowiedział spokojnym wzrokiem. Obaj wiemy, że nie jest radioaktywny, mówił jego wzrok, zdjęcia są na to dowodem, więc dlaczego chcesz się uganiać za własnym ogonem? – A mnie się zdaje, że i tak powinniśmy to oddać władzom – odezwał się Buck. – Może nam pomogą… no wiecie… albo znajdą jakąś, ja wiem… ochronę… – Głos mu stopniowo zamierał, kiedy wyczuł wokół siebie narastającą dezaprobatę. Funkcjonariusze policji stanowej współpracowali z różnymi służbami federalnymi – FBI, Urzędem Skarbowym, DEA, Wydziałem

Bezpieczeństwa Pracy i Międzystanową Izbą Handlową. Nietrudno było się połapać, iż federalni na ogół nie dorównują inteligencją przeciętnemu niedźwiedziowi. Według Sandy’ego okazywali rzadkie przebłyski inteligencji tylko wtedy, gdy to się im opłacało albo z czystej złośliwości. Na ogół byli niewolnikami kieratu, wyznawcami sekty Rutynowej Procedury. Zanim Sandy wstąpił do policji stanowej, z takim samym tępym regulaminowym rodzajem myślenia zetknął się w wojsku. Ponadto nie był wiele starszy od Curtisa, dzięki czemu on także wolał nie pozbywać się roadmastera. Jakby co, to już lepiej go przekazać naukowcom z sektora prywatnego, na przykład takim z uczelni reklamującej się na podkoszulku Curtisa. Ale najlepiej niech zostanie w rodzinie, czyli Jednostce D. Buck zamilkł. – To chyba głupi pomysł – powiedział. – Nic się nie martw – odparł ktoś. – Na pocieszenie wygrywasz komplet garnków. Tony przeczekał, aż chichoty ucichną, po czym kontynuował: – Chcę, żeby wszyscy, którzy pracowali dziś w terenie, wiedzieli, co się wydarzyło, żeby nie byli zaskoczeni, kiedy się powtórzy. Poinformujcie ich. I o kodzie buicka, D jak dom. Samo D. W porządku? Dam wam znać, co się wydarzy później, zaczynając od licznika Geigera. Badanie zostanie przeprowadzone jutro przed rozpoczęciem drugiej zmiany, gwarantuję. Nie powiemy, co tu mamy, nikomu żonom, siostrom, braciom ani najlepszym przyjaciołom spoza policji, za to nawzajem będziemy się informować o wszystkim. Tyle wam mogę obiecać. Zrobimy to w staroświecki sposób, werbalnie. Nie będzie żadnych dokumentów dotyczących bezpośrednio tego samochodu – jeśli to samochód – i tak ma zostać. Zrozumiano? Znowu rozległ się twierdzący pomruk. – Nie będę tolerować gadulstwa, panowie, żadnych plotek ani łóżkowych wyznań. Czy to także jest jasne? Na to wyglądało. – Patrzcie – odezwał się nagle Phil, unosząc jedno zdjęcie. – Bagażnik jest otwarty. Curt skinął głową. – Teraz jest już zamknięty. Otworzył się podczas jednego rozbłysku i zamknął się chyba podczas następnego. Sandy pomyślał o Ennisie i miał wizję, przelotną, lecz bardzo wyraźną, klapy bagażnika kłapiącej jak zgłodniała paszcza. Zobaczcie żywego krokodyla, dobrze się przyjrzyjcie, ale na Boga, nie wkładajcie tam palców. Curt mówił dalej: – Wydaje mi się także, że wycieraczki na przedniej szybie pracowały przez chwilę, choć byłem zbyt oślepiony, żeby mieć pewność, a nie pokazuje^ tego żadne zdjęcie. – Dlaczego? -spytał Phil. – Dlaczego tak się dzieje? – Wyładowania elektryczne – odgadł Sandy. – Przez to samo zepsuło się radio w dyspozytorni. – Może wycieraczki, ale bagażnik nie działa na prąd. Kiedy chcesz go otworzyć, wciskasz guzik i podnosisz wieko. Na to Sandy nie znalazł odpowiedzi. – Temperatura w baraku spadła o kilka stopni – powiedział Curt. – To trzeba obserwować.

Zebranie się skończyło i Sandy wyjechał na patrol. Od czasu do czasu zgłaszając się do bazy, pytał Matta Babickiego, czy D jest jeden-dwa. Odpowiedź brzmiała zawsze: potwierdzam, D jest jeden-dwa. W późniejszych latach stała się standardową formułką w okolicy Statler, Pogus City i Patchin. Przejęło ją parę innych jednostek, nawet kilka za granicą stanu Ohio. Uważali, że to znaczy „czy w domu wszystko w porządku?”. Chłopaków z Jednostki D to śmieszyło, bo właściwie ta formułka dokładnie to znaczyła. Następnego ranka wszyscy z Jednostki D zjawili się w robocie, ale było spokojnie jak zawsze. Curt z Tonym pojechali do Pittsburgha po licznik. Sandy nie miał dziś zmiany, ale dwa czy trzy razy zajrzał do jednostki, żeby sprawdzić, co z buickiem. Nic się nie działo, samochód stał na betonie i wyglądał jak dzieło sztuki na wystawie, ale strzałka wielkiego czerwonego termometru na belce wędrowała coraz niżej. Wszyscy uznali to za coś wyjątkowo upiornego, bezgłośną zapowiedź kłopotów. W baraku działo się coś, czego zwykły funkcjonariusz policji stanowej nie potrafił pojąć, a co dopiero temu przeciwdziałać. Nikt nie wszedł do baraku, dopóki Curt i Tony nie wrócili w bel aire Curta – rozkaz szefa. Kiedy przyjechali, Huddie Royer akurat zaglądał do baraku przez okienka. Podszedł do nich, a Curt otworzył pudełko, które postawił na masce samochodu, i wyjął licznik Geigera. – A gdzie kombinezon ochronny? – spytał. Curt spojrzał na niego ponuro. – Ale śmieszne – powiedział. Curt i sierżant spędzili tam około godziny, przesuwając licznik nad buickiem, jego silnikiem, wkładając go do kabiny, sprawdzając siedzenia, tablicę rozdzielczą i dziwną przerośniętą kierownicę. Curt wpełzł pod samochód, a sierżant sprawdził bagażnik, zachowując wyjątkową ostrożność. Podparli wieko grabiami, które wisiały na ścianie. Strzałka licznika prawie się nie poruszała. Dochodzące z małego głośnika miarowe tykanie zrobiło się głośniejsze tylko raz, kiedy Tony przystawił aparat do tarczy swojego zegarka, żeby się upewnić, czy licznik w ogóle działa. Działał, ale roadmaster nie miał mu nic do powiedzenia. Przerwali tylko raz, żeby przynieść swetry. Na zewnątrz było gorąco, ale w baraku strzałka termometru zatrzymała się tuż pod dziewiątką. Sandy miał złe przeczucia i kiedy obaj wyszli, zaproponował, żeby otworzyć drzwi i wpuścić do baraku trochę ciepłego powietrza. Pan Dillon drzemie w kuchni, powiedział; mogą go tu zamknąć. – Nie – odparł Tony i Sandy zauważył, że Curtis się z nim zgadza. – Dlaczego? – Nie wiem. Mam przeczucie. O trzeciej, kiedy Sandy pracowicie wypisywał swoje nazwisko na liście obecności w rubryce ZMIANA DRUGA 3.00-11.00 i przygotowywał się do wyjazdu na patrol, temperatura w Baraku B spadła do ośmiu stopni. Było o dwadzieścia dwa stopnie zimniej niż po drugiej stronie cienkich drewnianych ścian. Około szóstej Sandy zaparkował koło knajpy „U Jimmy’ego” i właśnie pił kawę, czekając na piratów drogowych, kiedy roadmaster po raz pierwszy urodził.

To Arky Arkanian pierwszy zobaczył to coś, co wyszło z buicka, choć nie wiedział, na co patrzy. W barakach Jednostki D panowała cisza. Może nie zupełny spokój, ale cisza. Głównie dlatego, że Curt i Tony wykazali brak promieniowania w Baraku B. Arky przyjechał ze swojej mieszkalnej przyczepy z parkingu Dreamland Park na szczycie wzgórz, bo też chciał się trochę poprzyglądać zarekwirowanemu samochodowi. Miał go tylko dla siebie, przez jakiś czas koło Baraku B nikt się nie kręcił. W głównym budynku jakieś trzydzieści pięć metrów dalej było cicho jak to zawsze w ciągu zmiany. Czyli bardzo cicho. Matt Babicki skończył służbę i w dyspozytorni siedział jakiś młodziajt^Sierżant poszedł do domu o piątej. Curt, który naopowiadał żonie jakichś idiotyzmów, dlaczego go wezwaliśmy do jednostki, pewnie znów kosił trawnik jak grzeczny chłopczyk. Pięć po siódmej stróż Jednostki D (wówczas już bardzo blady, bardzo zamyślony i bardzo wystraszony) minął młodziaka w dyspozytorni i poszedł do kuchni, żeby sprawdzić, kogo znajdzie. Chciał kogoś, kto nie był żółtodziobem, kto się znał na rzeczy. Znalazł Huddiego Royera, który właśnie kończył przyrządzać wielki gar makaronu z sosem serowym Krafta.

DZIŚ: Arky – No i? – pytał mały, nagle wyjątkowo podobny do swego ojca – w sposobie, w jaki siedział na ławce, w patrzeniu prosto w oczy, w ruchach brwi, a przede wszystkim w tej dzikiej niecierpliwości. Ta niecierpliwość cechowała jego ojca. No i? – To nie moja historia – mówi Sandy. – Mnie tam nie było. Ale ci dwaj – tak. I wtedy, a jak, mały odwraca się od Sandy’ego do mnie i Huddiego. – Ty mów, Hud – zaznaczam. – Jesteś przyuczony do zdawania raportów. – Spadaj – on na to. – Ty tam byłeś pierwszy. Pierwszy to widziałeś. Ty mów. – Eee… – No, niech któryś zacznie! – woła mały i łup! Jak się nie palnie ręką w czoło, dokładnie między oczy! No to musiałem się roześmiać. – Opowiadaj, Arky – pogania mnie sierżant. – A, w cholerę z tym – mówię. – Nigdy żem tego nie opowiadał tak, no wiecie, jak jakąś historię. Nie wiem, co z tego wyjdzie. – Wysil się – rozkazuje sierżant, no to się wysilam. Najpierw jest cholernie trudno – mały świdruje mnie tymi gałami jak wiertarką, a mnie po głowie lata w kółko jedna myśl: Jeśli on mi nie uwierzy, to kto? Ale potem robi się łatwiej. Jak się mówi o czymś sprzed wielu lat, to się znowu przed tobą otwiera. Otwiera się jak kwiat. To może być dobre albo złe. Chyba. Kiedy tak siedziałem i opowiadałem o wszystkim synowi Curtisa Wilcoxa, to mi było i dobrze, i źle. Huddie otworzył po chwili gębę i zaczął opowiadać. Pamiętał wszystko, nawet co Joan Baez śpiewała w radiu. „Zbawienie tkwi w szczegółach”, to stary sierżant lubił tak mówić (a już szczególnie jak ktoś zapomniał zamieścić coś w raporcie). A ten mały przez cały czas siedział na ławce, gapił się na nas, oczy mu\się robiły coraz większe, a wokół nas zmierzchało i zaczęło pachnieć jak to w lecie, nietoperze zaczęły trzepotać nam nad głowami, a z południa dochodziły grzmoty. Tak mi się smutno zrobiło, bo był taki podobny do ojca. Chociaż właściwie to nie wiem dlaczego. Przerwał nam tylko raz. Odwrócił się do Sandy’ego i spytał, czy ciągle mamy… – Tak – Sandy na to od razu. – O tak. No pewnie, że tak. Plus tony zdjęć. Przeważnie z polaroida. Co jak co, ale na zabezpieczaniu dowodów gliniarze się znają. A teraz bądź cicho. Chciałeś się dowiedzieć, pozwól człowiekowi mówić. Człowiekowi, czyli mnie, no to znowu zacząłem opowiadać.

WTEDY W tamtych czasach Arky miał starą furgonetkę forda, ze standardowymi trzema biegami (ale jak się doliczy wsteczny, to będzie cztery, lubił żartować) i skrzypiącym sprzęgłem. Zaparkował w tym samym miejscu, co dwadzieścia trzy lata później, choć wtedy miał już dodge’a rama z automatyczną skrzynią biegów i jeszcze w dodatku z napędem na cztery koła. W 1979 roku na końcu parkingu stał stary autobus szkolny, przeżarty rdzą żółty rupieć, którego tam postawili co najmniej w czasach wojny w Korei, żeby z każdym rokiem coraz głębiej zapadał się w chwasty i ziemię. Dlaczego nikt go nie zabrał, stanowiło kolejną zagadkę życia. Arky zatrzymał furgonetkę obok niego, poszedł do Baraku B i zajrzał przez okienko w podnoszonych drzwiach, zasłaniając oczy z obu stron przed zachodzącym słońcem. Na górze paliło się światło, a buick stał pod nim, według Arky’ego całkiem jak model na wystawie, taki cudny, że każdy przy zdrowych zmysłach musiał zapragnąć kupić to śliczne maleństwo i zaprowadzić do domu. Wszystko wyglądało w porządku, jeden-dwa, z wyjątkiem klapy bagażnika. Znowu była otwarta. Powinienem o tym donieść dyżurnemu funkcjonariuszowi, pomyślał Arky. Nie był policjantem, tylko stróżem, ale w tym wypadku różnica się zacierała. Cofnął się od okna, ale w ostatniej chwili jeszcze przypadkiem rzucił okiem na ten termometr, który Curt powiesił na belce. Temperatura znowu się podniosła, i to sporo. Było szesnaście stopni. Arky pomyślał, że buick jest jak wielka lodówka, która teraz się jakoś wyłączyła (a może przepaliła podczas pokazu fajerwerków). Nagły_skok temperatury był nowym zjawiskiem, o którym nikt nie wiedział, i Arky poczuł dreszczyk emocji. Zaczął się wycofywać, żeby pobiec od razu do baraków, ale wtedy zobaczył to coś w kącie. To tylko sterta starych szmat, pomyślał, ale coś wskazywało na to, że… uuuu, to nie szmaty. Wrócił do okienka, znowu osłaniając oczy rękami przy skroniach. I nie, na Boga, to coś w kącie na pewno nie było stertą szmat. Arky poczuł grypową słabość w stawach kolanowych i mięśniach ud. Słabość ta popełzła wyżej, do żołądka, a potem szybko sięgnęła serca. Nastąpił niepokojący moment, kiedy był niemal pewien, że zaraz zemdleje. Hej, ty szwedzki głąbie, może być spróbował pooddychać? Zobacz, może to coś pomoże. Arky nabrał dwa płytkie hausty powietrza. Było mu obojętne, jakie odgłosy wydaje. Jego stary też takie wydawał, kiedy dostał ataku serca i leżał na sofie, czekając na karetkę. Arky znowu się cofnął od drzwi i uderzył się pięścią w pierś. – No, maleństwo, do roboty, nie zasypiaj.

Słońce, zanurzone w kadzi krwi, raziło go w oczy. Żołądek fikał koziołki, powodując mdłości. Baraki nagle wydały się oddalone o parę kilometrów. Ruszył w ich stronę, przypominając sobie, żeby oddychać, i koncentrując się na stawianiu dużych, równych kroków. Coś wnim zrywało się do biegu, a coś innego wiedziało, że jeśli to zrobi, naprawdę zemdleje. – Chłopaki będą się z dziebie naśmiewać i dobrze o dym wiesz. „ ,^ Ale tak naprawdę nie chodziło mu teraz o kpiny. Głównie o to, że nie chciał tam wejść blady, ze zjeżonym włosem, spanikowany jak każdy pan Obywatel, którego spotkało coś złego. I zanim wszedł do budynku, naprawdę poczuł się trochę lepiej. Dalej się bał, ale już nie miał wrażenia, że za chwilę zwymiotuje albo zacznie uciekać z wrzaskiem, byle dalej od Baraku B. Do tego czasu naszło go też podejrzenie, które trochę mu ulżyło. Może to jakiś kawał. Głupi dowcipas. Chłopaki z jednostki często mu robili kawały, a przecież sam powiedział Orville’owi Garrettowi, że dziś wieczorem przyjdzie popatrzeć na starego buicka. Tak, właśnie. I może Orv postanowił go nastraszyć. Banda błaznów, każdy lubił go straszyć. Ta myśl go uspokoiła, ale w głębi serca w nią nie uwierzył. Orv Garrett lubił robić kawały, owszem, lubił stroić sobie żarty jak każdy facet, ale nie potrafiłby zrobić tego czegoś w szopie. Ani żaden z nich. Nie teraz, gdy sierżant Schoondist tak się nad tym trzęsie. No tak, ale sierżanta tu nie było. Drzwi jego gabinetu były zamknięte, a matowa szyba ciemna. Światło paliło się w kuchni, a przez drzwi dochodziła muzyka: Joan Baez śpiewała o nocy, kiedy jechali przez drogi Południa. Arky wszedł do kuchni i zobaczył Huddiego Royera, który właśnie wrzucał kawał margaryny do garnka z kluskami. Uuu, chłopie, serduszko ci za to nie podziękuje, pomyślał Arky. Radio Huddiego – takie małe, na pasku, wszędzie je ze sobą zabierał – stało na blacie koło opiekacza. – Hej, Arky! – zawołał Huddie. – Co tu robisz? – Jakby nie wiedział. – Orv jest tutaj? – spytał Arky. – Nie. Dostał trzy dni wolnego, od jutra. Cholerny farciarz pojechał na ryby. Chcesz? – Podsunął mu garnek pod nos, dopiero teraz naprawdę na niego spojrzał i zdał sobie sprawę, że ma przed sobą śmiertelnie przerażonego człowieka. – Arky? Kurczę, co z tobą? Arky ciężko usiadł na stołku, zwiesił ręce między kolanami. Spojrzał na Huddiego, otworzył usta, ale nie mógł z siebie nic wydusić. – Co jest? – Huddie rzucił garnek z kluskami na blat, w ogóle na niego nie patrząc. – Buick? / – Maż służbę? – Aha. Do jedenastej. – Zamdujezdeś? – Jest jeszcze paru chłopaków na piętrze. Jeśli masz na myśli kogoś z doświadczeniem, to daj spokój. Nie znajdziesz dziś nikogo lepszego ode mnie. Gadaj. – Chodź – powiedział Arky. – Zam popacz. I weź jakąś lornetkę. Huddie zabrał lornetkę z magazynu, ale okazało się, że do niczego nie jest potrzebna. To coś z kąta Baraku B było zbyt blisko – przez lornetkę widać było tylko zamazany kształt. Po dwóch, trzech

minutach manipulowania ostrością Huddie się poddał. – Wchodzę tam. Arky chwycił go za nadgarstek. – Chryzde, nie! Zadzwoń do szefa! Niech coś postanowi! Huddie, który bywał uparty, pokręcił głową. – Sierżant śpi. Dzwoniła jego żona i tak powiedziała. Wiesz, co to znaczy – nie wolno mu przeszkadzać, chyba że wybuchnie III wojna światowa. – A jeźli do jezd III wojna światowa? – Nie ma się czym denerwować – odparł Huddie. Sądząc z wyrazu jego twarzy, było to kłamstwo stulecia, jeśli nie wszech czasów. Znowu zajrzał do środka, osłaniając twarz rękami; bezużyteczna lornetka stała na chodniku koło jego lewej stopy. – Nie żyje. – Może. A może dylko udaje. Huddie obejrzał się na niego. – Nie mówisz poważnie. – Pauza. – Prawda? – Nie wiem, co mówię. Nic nie wiem. Nie wiem, czy to coś odwaliło kitę, czy tylko odpoczywa. Ty też nie. A jeśli chce, żeby dam ktoś wszedł? Myślałeś o dym? A jeśli na ciebie czeka? Huddie zastanowił się i powiedział: – W takim razie dostanie to, czego chce. Cofnął się od drzwi i miał tak samo przerażoną minę jak Arky, kiedy wszedł do kuchni. Ale był także zdecydowany. Na sto procent. Stary uparty Holender. / – Arky, posłuchaj. -No. – W świetlicy na górze jest Carl Brundage. I Mark Rushing – przynajmniej tak mi się-wydaje. Lovinga w dyspozytorni sobie odpuśćcie ufam mu. Za zielony. Ale idź i powiedz tamtym, co jest grane. I przestań tak wyglądać! Pewnie nic się nie dzieje, ale małe wsparcie nie zaszkodzi. – Na wypadek gdyby się jednak działo. – Właśnie. – Bo może się dzieje. Huddie skinął głową. – Na pewno? -Aha. – Dobra. Huddie podszedł do podnoszonych drzwi, skręcił i stanął przed mniejszym okienkiem w bocznej ścianie. Wziął głęboki wdech, policzył do pięciu, wypuścił powietrze. Potem rozpiął kaburę – wtedy miał tam rugera .357. -Huddie? Podskoczył. Gdyby trzymał palec na spuście zamiast bezpieczniku, pewnie by sobie odstrzelił stopę. Odwrócił się i zobaczył Arky’ego, który wyglądał zza rogu baraku. W ściągniętej twarzy jego ciemne oczy wydawały się ogromne. – Jezu Chryste Wszechmogący! – ryknął Huddie. – Czego się skradasz, do kurwy nędzy? – Wcale się nie skradałem, szedłem normalnie. – Idź do baraku! Sprowadź Carla i Marka, chyba ci powiedziałem. Arky pokręcił głową. Strach nie strach, postanowił wziąć udział w tym, co się właśnie działo. Huddie nawet to rozumiał. Charakter jednostki udzielał się wszystkim. – No dobrze, ty szwedzki głąbie. Chodź. Huddie otworzył drzwi i wszedł do baraku, w którym nadal było zimniej niż na dworze… choć żaden z nich nie potrafił określić, czy bardzo było w nim zimno, bo obaj spływali potem. Huddie trzymał uniesiony pistolet. Arky złapał grabie z kołków koło drzwi. Zadźwięczały o łopatę i obaj podskoczyli. Według Arky’ego jeszcze gorszy od tego brzęku był widok ich cieni na ścianie: wydawały się skakać z miejsca na miejsce, jak cienie zwinnych goblinów; – Huddie… – Ćśśś! –

Czemu ćśśś, skoro to nie żyje? – Nie wymądrzaj się – wyszeptał Huddie. Ruszył przez cementową podłogę w stronę buicka. Arky szedł za nim, ściskając w spoconych rękach trzonek grabi, z sercem walącym jak młot. W ustach czuł suchość i jakby pieczenie. Jeszcze nigdy się/tak nie bał, a fakt, że nawet nie wie, czego się boi, jeszcze pogarszał sprawę. Huddie zbliżył się do buicka od tyłu i zajrzał do otwartego bagażnika. Plecy miał takie szerokie, że Arky nic zza nich nie widział. – Co tam jest? – Nic. Pusto. Huddie sięgnął do pokrywy bagażnika, zawahał się, wzruszył ramionami i zatrzasnął ją. Obaj podskoczyli i spojrzeli na to coś w rogu. Nie poruszyło się. Huddie ruszył w jego stronę. Jego człapanie na betonie brzmiało bardzo głośno. To coś naprawdę było martwe, o czym obaj upewniali się coraz bardziej, w miarę jak się do niego zbliżali, ale wcale im nie ulżyło, bo żaden jeszcze nie widział nic podobnego. Ani w lasach zachodniej Pensylwanii, ani w zoo, ani w atlasie dzikich zwierząt. To było coś innego. Cholernie innego. Huddie przyłapał się na wspominaniu horrorów, ale takiego czegoś jak to skulone w kącie baraku nie widział nawet w telewizji. Cholernie inne – ten zwrot ciągle do nich wracał. Oni do niego wracali. Wszystko w nim wrzeszczało, że nie jest stąd, to znaczy nie tylko z Pensylwanii, ale w ogóle z Ziemi. Może nawet z całego wszechświata takiego, jaki sobie wyobrażają ci, którzy mieli truję z nauk ścisłych. Było tak, jakby jakiś mechanizm alarmowy nagle obudził się w ich głowach i zaczął wyć. Arky myślał o pająkach. Nie żeby to coś z kąta wyglądało jak pająk, ale ponieważ… no… ponieważ pająki też były całkiem inne. Te nogi – i nigdy nie wiadomo, co taki pająk sobie myśli albo w ogóle jak żyje. To coś było podobne, tylko gorsze. Człowiekowi robiło się niedobrze od samego patrzenia, od myślenia, co toto widzi przez te swoje oczy. Arky spocił się, jego serce zaczęło łomotać, a żołądek zrobił się ciężki. To był dobry moment, żeby zacząć.zwiewać. Podkulić ogon i galopować, gdzie oczy poniosą./ – Chryste – odezwał się Huddie dziwnie jękliwym głosem. – Ochchchchchryste. Tak jakby prosił to coś, żeby sobie poszło. Opuścił broń, teraz mierząc zewnątrz w podłogę. Ważyła tylko półtora kilo, ale zabrakło mu^śił, by dźwigać nawet ten niewielki ciężar. Mięśnie jego twarzy także obwisły, oczy zrobiły się wielkie, szczęka zaciążyła mu tak, że musiał otworzyć usta. Arky zapamiętał do końca życia błysk jego zębów w ciemnościach. W tym samym czasie Huddie zaczął dygotać, a Arky zdał sobie sprawę, że sam też się trzęsie. To coś w rogu było wielkości bardzo dużego nietoperza, jak te w Jaskiniach Cudów w Lassburgu albo tak zwanej Grocie Dziwów (wejście z przewodnikiem trzy dolary od łeb8. Buick 8 ka, możliwa specjalna taryfa rodzinna) w Pogus City. Skrzydła zasłaniały większą część jego ciała. Nie były złożone, lecz leżały w pomiętych fałdach, jakby to coś ostatnim wysiłkiem próbowało je złożyć – i nie zdołało – zanim umarło. Skrzydła były albo czarne, albo w kolorze bardzo ciemnej zgniłej zieleni. Widoczny kawałek grzbietu miał nieco jaśniejszy odcień zieleni, a okolice brzucha – kolor

żółtawobiały jak zepsuty ser, jak zgniły kapuściany głąb albo brzuch rozkładającej się ryby. Trójkątna głowa przechylała się w bok. Kościsty twór, mogący być nosem albo dziobem, sterczał z twarzy bez oczu. Poniżej rozdziawiały się usta. Zwisał z nich żółtawy sznur tkanki, jakby stworzenie zwróciło przed śmiercią ostatni posiłek. Huddie spojrzał i zrozumiał, że przez jakiś czas nie będzie miał ochoty na makaron z sosem serowym. Pod ciałem, wokół zadu rozlewała się cienka kałuża krzepnącego czarnego płynu. Na myśl, że to może być krew, Huddie omal nie zaczął krzyczeć. Pomyślał: nigdy tego nie dotknę. Prędzej zamorduję własną matkę. A kiedy tak myślał, kątem oka dostrzegł wysuwający się długi drewniany kij. Drgnął i krzyknął: – Arky, nie! Ale było już za późno. Potem Arky nie potrafił wyjaśnić, dlaczego trącił to coś w kącie – to był po prostu bardzo silny impuls, któremu musiał się poddać, zanim zdał sobie sprawę, co robi. Kiedy rękojeść grabi dotknęła miejsca, w którym skrzydła istoty leżały na sobie, rozległ się odgłos podobny do szelestu papieru i rozszedł się brzydki zapach, jakby skisłej kapusty. Górna część twarzy stworzenia jakby się rozsunęła, ukazując martwe i szkliste oko, wielkie jak maszynowe łożysko kulkowe. /-^ Arky cofnął się, upuścił grabie, które upadły ze szczękiem, i zasłonił usta obiema rękami. Z oczu nad rozcapierzonymi palcami zaczęły płynąć łzy przerażenia. Huddie tylko stał w miejscu, skamieniały. – To była powieka – powiedział cicho, ochryple. – Tylko powieka, po prostu. Poruszyłeś ją grabiami, idioto. Poruszyłeś i otworzyła się. – O Chryste! – To nie żyje. – Chryste Panie… – Nie żyje, słyszysz? – Zły… złyszę – powiedział Arky z tym idiotycznym szwedzkim akcentem, silniejszym niż kiedykolwiek. – Zpadajmy zdąd. – Cwany jesteś jak na ciecia. Wycofali się w stronę drzwi – powoli, tyłem, nie tracąc z oczu istoty. Również dlatego, że wiedzieli, iż na widok drzwi stracą resztki przytomności i rzucą się do nich pędem. Bezpieczeństwo. Obietnica normalnego świata. Wyjście z baraku trwało wieki. Arky wyszedł pierwszy i zaczął łapać wielkie hausty świeżego wieczornego powietrza. Huddie zatrzasnął drzwi. Przez jakiś czas tylko na siebie patrzyli. Arky minął granicę bladości i wkroczył na teren żółci. Według Huddiego wyglądał jak kanapka z serem bez chleba. – Z dżego się śmiejesz? – spytał Arky. – Dzo du jest śmiesznego? – Nic – powiedział Huddie. – Tylko próbuję nie wpaść w histerię. – Teraz zadzwonisz do sierżanta Schoondista? Huddie pokiwał głową. Ciągle myślał o tym, jak górna połowa głowy stworzenia otworzyła się pod dotknięciem Arky’ego. Przyszło mu do głowy, że ta chwila będzie do niego powracać w koszmarach i, jak się okazało, miał całkowitą rację. – A do Curtisa? Huddie zastanowił się i potrząsnął głową. Curtmiał młodą żonę. Młode żony lubią, kiedy ich

mężowie są w domu, a gdy przynajmniej przez parę dni z rzędu nie dostają tego, czego chciały, zaczynają się dąsać i zadawać pytania. To naturalne. I równie naturalne jest, że młodzi mężowie czasem odpowiadają na te pytania, nawet gdy wiedzą, że nie powinni. – Więc tylko sierżant? —^ – Nie – powiedział Huddie. – Dopuśćmy także Sandy’ego Dearborna. Sandy ma łeb. Sandy ciągle siedział pod knajpą „U Jimmy’ego” z radarem na kolanach, kiedy usłyszał z radia: – Czternastka, zgłoś się. – Tu czternastka. – Jak zwykle słysząc swój numer, zerknął na zegarek. Było dwadzieścia po siódmej. – Eee… możesz wrócić do bazy? Mamy tu kod D, powtarzam, kod D, jak mnie słyszysz? – Trójka? – spytał Sandy. W większości policyjnych formacji trójka oznacza alarm. – Nie, ale pomoc się bardzo przyda. – Zrozumiałem. Na miejsce dotarł jakieś dziesięć minut przed sierżantem w prywatnym pojeździe, który okazał się furgonetką chyba starszą od forda Arky’ego. Do tego czasu plotka zaczęła się już rozchodzić i Sandy ujrzał prawdziwy zjazd funkcjonariuszy przed Barakiem B – tłum facetów przy oknach, wszyscy wpatrzeni. Brundage, Rushing, Cole, Devoe, Huddie Royer. Arky Arkanian krążył z rękami wepchniętymi w kieszenie prawie po łokcie i czołem zmarszczonym jak tara. Ale nie czekał na swoją kolejkę przy oknie. Już się napatrzył, przynajmniej tego dnia. Huddie poinformował Sandy’ego o wszystkim, a potem Sandy też przyjrzał się dobrze stworzeniu w kącie. Usiłował odgadnąć, czego będzie potrzebował sierżant i ułożył wszystkie przedmioty w kartonowym pudle przy bocznych drzwiach. Tony zaparkował krzywo za starym szkolnym autobusem i truchtem przybiegł do Baraku B. Odepchnął bezceremonialnie Carla Brundage’a, który stał przy oknie najbliższym martwego stworzenia, a Huddie zaczął składać raport. Kiedy skończył, Tony wezwał Arky’ego i wysłuchał jego wersji. \ Sandy pomyślał, że metoda postępowania z buickiem została tego wieczora wystawiona na próbę i okazała się skuteczna. W czasie gdy Tony rozmawiał z Huddiem i’Arkym, nieustannie napływali nowi funkcjonariusze. Przeważnie ci, którzy nie mieli służby. Gdy Huddie podawał kod buicka, zjeżdżali się mundurowi, którzy byli w pobliżu. Ale nie rozmawiali głośno, nie przepychali się, żeby lepiej widzieć, nikt nie stawał Tony’emu na drodze ani nie utrudniał mu głupimi pytaniami. A przede wszystkim nie wpadano w panikę. Gdyby byli tu dziennikarze i doświadczyli atawistycznej mocy tego czegoś – strasznego i jakby zagrażającego, choć było wyraźnie martwe – aż strach pomyśleć, co by z tego wynikło. Następnego dnia Sandy wspomniał o tym sierżantowi, a ten się roześmiał. – Olbrzym z Cardiff – powiedział. – Ot co. Obaj, sierżant teraźniejszy i sierżant przyszły, wiedzieli, jak prasa nazywa takie zarządzanie informacjami, przynajmniej kiedy zarządcami byli policjanci: faszyzm. Może to trochę zbyt radykalne, ale nikt z nich nie podważał faktu, że ten zawód wiąże się z wymuszaniem pewnych rzeczy.

(Chcesz zobaczyć policjantów, na których nie ma bata, pojedź do Los Angeles, powiedział raz Tony. Na trzech dobrych przypada dwóch szajbusów z Hitlerjugend na motocyklach). Ale kwestia buicka zyskała etykietkę sprawy specjalnej. Nikt z nich nie podważał także tego faktu. Huddie chciał wiedzieć, czy dobrze zrobili, nie dzwoniąc do Curtisa. Martwił się, że Curt poczuje się pominięty, zlekceważony. Jeśli szef chce, powiedział Huddie, on w tej sekundzie pójdzie do baraków i zadzwoni. Z wielką radością. – Daj Curtisowi spokój – powiedział Tony. – Kiedy się mu wyjaśni, dlaczego go nie powiadomiono, na pewno zrozumie. Co do was… Tony odstąpił od podnoszonych drzwi. Był swobodny i odprężony, ale twarz miał bardzo bladą. Oglądanie tego czegoś w kącie, choć tylko przez szybę, i jemu podziałało na nerwy. Sandy czuł się podobnie. Ale wiedział, że sierżant Schoondist jest nieprzytomny z podekscytowania, że mało nie pęknie z ciekawości, którą dzielił z Curtem. Pulsowanie w jego głowie mówiło: Ja pierniczę, no COŚ TAKIEGO! Sandy usłyszał to i dobrze zrozumiał, choć sam tego nie czuł, ani trochę. Inni chyba też nie. Ciekawość Huddiego – i Arky’ego – szybko zwiędła. Przeminęła jak buty z niebieskiego zamszu, mawiał Curtis. „ – Panowie, proszę o uwagę – odezwał się Tony. Uśmiechał się jak zwykle, pod nosem i krzywo, ale Sandy pomyślał, że dziś w tym uśmiechu jest pewien przymus. – W Statler się pali, w Leesburgu powódź, w okręgu Pogus seria napadów na sklepy z cukierkami, podejrzewamy amiszów. Na to się paru roześmiałeś – Więc na co jeszcze czekacie? I tu nastąpił ogólny wymarsz funkcjonariuszy, a następnie warkot silników chevroletów V-8. Ci, którzy nie mieli służby, jeszcze przez jakiś czas pętali się w pobliżu, ale nikt im nie musiał mówić „proszę się rozejść, proszę się rozejść, koniec widowiska”. Sandy spytał sierżanta, czy też ma siodłać konia. – Nie – usłyszał. – Ty pójdziesz ze mną. I Tony ruszył energicznie ku bocznym drzwiom. Zatrzymał się tylko na chwilę, żeby przejrzeć przedmioty, które Sandy włożył do pudełka: polaroid do dokumentowania sceny wypadku, zapasowy film, miarka, zestaw do zbierania śladów z miejsca wypadku. Sandy zdążył także złapać w kuchni parę zielonych foliowych worków na śmieci. – Dobra robota. – Dziękuję. – Gotowy do wejścia? – Tak jest. – Boisz się? – Tak jest. – Tak jak ja czy trochę mniej? – Nie wiem. – Ja też nie. Ale boję się jak cholera. Jeśli zemdleję, złap mnie. – Niech pan mdleje w moim kierunku. Tony się roześmiał. – Chodź. Zapraszam do środka, jak powiedział pająk do muchy. Przestraszeni czy nie, obaj wykonali szczegółowe czynności śledcze. Sporządzili szkic wnętrza baraku, a kiedy Curt później pochwalił Sandy’ego, ten zgodził się, że rzeczywiście wyszedł mu dobrze. Na tyle dobrze, że można by go pokazać w sądzie. Ale było na nim sporo drżących linii. Ręce zaczęły się im trząść niemal tuż za progiem baraku i nie przestały, dopóki znowu nie wyszli. Otworzyli bagażnik, ponieważ był otwarty, kiedy Arky po raz pierwszy zajrzał do środka i choć

było w nim pusto jak zwykle, zrobili mu zdjęcie. Podobnie sfotografowali termometr (który pokazywał już całe dwadzieścia jeden stopni), głównie z tego powodu, że według Tony’ego Curtis by tego chciał. Sfotografowali także zwłoki w kącie, pod każdym możliwym kątem. Wszystkie zdjęcia ukazywały to nieopisane pojedyncze oko. Lśniło jak świeża smoła. Sandy Dearborn widział w nim swoje odbicie i miał ochotę krzyczeć. I co dwie, trzy sekundy obaj odwracali się, żeby spojrzeć na roadmastera. Uporawszy się ze zdjęciami, na których uwiecznili także miarkę leżącą obok ciała, Tony rozwinął worek na śmieci. – Przynieś łopatę – powiedział. – Nie chce pan zostawić tego, dopóki Curt… – Funkcjonariusz Wilcox może na to popatrzeć w magazynie. – Tony mówił dziwnie zduszonym głosem – prawie bełkotliwym – i Sandy zdał sobie sprawę, że to przez mdłości, które powstrzymuje ze wszystkich sił. Żołądek Sandy’ego także się skurczył, może przez solidarność. – Może się mu napatrzeć, ile dusza zapragnie. Przynajmniej raz nie musimy się martwić o ingerencję w scenę wypadku, ponieważ nie będzie tu żadnego prawnika. A teraz sprzątamy to gówno. – Nie krzyczał, ale w jego głosie pojawił się ostrzegawczy ton. Sandy zdjął łopatę ze ściany i wsunął jej ostrze pod ciało martwego stworzenia. Skrzydła zaszeleściły jak papier, dziwnie przerażająco. Jedno osunęło się, ukazując czarny bezwłosy bok. Po raz drugi od chwili, gdy przekroczyli próg baraku, Sandy omal nie krzyknął. Nie potrafił powiedzieć dlaczego, ale coś głęboko w jego głowie błagało, żeby już mu nic więcej nie pokazywać. I przez cały czas był ten zapach. Ten kwaśny kapuściany smród. Sandy patrzył, jak na czole Tony’ego Schoondista pojawiają się drobniusieńkie kropelki potu. Niektóre staczały się na policzki, zostawiając ślad jak łzy. – Dawaj – powiedział, otwierając worek. – Dawaj, Sandy, szybko. Wrzuć to, zanim się porzygam. Sandy przechylił łopatę nad workiem i poczuł się odrobinę lepiej, kiedy ciężar zsunął się do worka. Wówczas Tony wyjął torebkę z pochłaniającymi płyny czerwonymi trocinami, którymi posypywali plamy z benzyny, po czym zasypał czarną kałużę w kącie. Zrobiło im się nieco lepiej. Tony zawiązał worek, w którym znajdował się stwór. Ruszyli do wyjścia. Ale zanim do niego dotarli, Tony się zatrzymał. – Sfotografuj to – rzekł, wskazując punkt wysoko nad podnoszonymi drzwiami nad”buickiem – drzwiami, przez które Johnny Parker wciągnął tu samochód. Wydawało się, że od tego czasu minęło bardzo wiele czasu. – I to, i to, i tamto. Początkowo Sandy nie rozumiał, o co chodzi. Wytrzeszczył oczy, mrugnął parę razy, spojrzał znowu. I zobaczył trzy lub cztery ciemnozielone smugi, na których widok Sandy przypomniał sobie o pyłku, jaki można zetrzeć ze skrzydeł ćmy. W dzieciństwie wszyscy zapewniali się z całą powagą, że ten pyłek jest piorunującą trucizną, że można od niego oślepnąć, jeśli zostanie ci na palcach, a potem potrzesz oczy. – Rozumiesz, co się stało, prawda? – spytał Tony, gdy Sandy podniósł polaroid i wycelował go w

pierwszą smugę. Aparat bardzo mu ciążył, a ręce się trzęsły, ale nie było litości. – Nie, szefie, eee… chyba nie. – To coś, nie wiem, co to – ptak, nietoperz, mechanizm wyleciało z bagażnika, kiedy pokrywa odskoczyła. Uderzyło w tylne drzwi, to pierwsza smuga, potem zaczęło się tłuc o ściany. Widziałeś kiedyś ptaka, kiedy wpadnie do szopy albo stodoły? Sandy skinął głową. – Tak samo. – Tony otarł spocone czoło i spojrzał na Sandy’ego. Było to spojrzenie, którego Sandy nigdy nie zapomniał. W życiu nie widział tak bezbronnych oczu. Czasami widuje się takie u małych dzieci, kiedy się przyjeżdża, żeby położyć kres rodzinnej awanturze. – O kurwa – powiedział Tony ciężko. Sandy pokiwał głową. Tony spojrzał na worek. – Według ciebie to jest podobne do nietoperza? – Tak – odparł Sandy, a potem: – Nie. – Po następnej pauzie dodał: – Kurde. Śmiech Tony’ego zabrzmiał jak szczeknięcie. – Nie ująłbym tego lepiej. Gdybyś zeznawał w sądzie, nikt by się nie mógł do ciebie przyczepić. – No, nie wiem, Tony. – Za to zdawał sobie sprawę, że chce wyjść na świeże powietrze. – A jak ty myślisz? – Gdybym go narysował, wyglądałby jak nietoperz. Polaroidy pokażą coś podobnego do nietoperza. Tylko… nie wiem dokładnie, jak to ująć, ale… – Żaden z niego nietoperz. Tony uśmiechnął się słabo i wycelował w Sandy’ego palec. – Bardzo słusznie. Ale te ślady na ścianach sugerują, że przynajmniej zachowywał się jak nietoperz lub uwięziony ptak. Fruwał w kółko, aż padł martwy w kącie. Psiakrew, może nawet umarł ze strachu. Sandy przypomniał sobie lśniące martwe oko, niemal zanadto nie z tej ziemi, żeby na nie patrzeć, i po raz pierwszy w życiu naprawdę zrozumiał, co sierżant Schoondist chciał wyrazić. Umrzeć ze strachu? Tak, to możliwe. Naprawdę. Potem, ponieważ sierżant na coś czekał, powiedział: – A może walnął w ścianę tak mocno, że skręcił sobie kark. – Tu przyszedł mu do głowy nowy pomysł. – Albo, słuchaj, Tony! Może powietrze go zabiło. -Co proszę? – Może… Ale w oczach Tony’ego już błysnęło. – Jasne – rzekł i zaczął kiwać głową. – Może powietrze po drugiej stronie buicka jest inne. Może jest dla nas jak trujący gaz… rozrywa płuca… Sandy miał dość. – Muszę stąd wyjść albo to ja się porzygam. – Lecz naprawdę to się bał, że się udusi, nie zwymiotuje. Nagle jego zwykle przestronna tchawica ścisnęła się jak pięść. Kiedy już wyszli (zrobiło się prawie ciemno i zerwał się niewiarygodnie cudowny letni wietrzyk), Sandy poczuł się lepiej. Podejrzewał, że Tony też, bo na policzki sierżanta napłynął rumieniec. Huddie z paroma innymi podszedł do nich, gdy Tony zamykał boczne drzwi, ale żaden się nie odezwał. Ktoś zupełnie z zewnątrz mógłby pomyśleć na ich widok, że umarł prezydent albo wybuchła wojna. – Sandy? – spytał Tony. – Lepiej ci?

– Tak. – Wskazał głową worek na śmieci, zwisający jak nieruchome wahadło obciążone czymś dziwnym. – Naprawdę myślisz, że zabiło go nasze powietrze? – Niewykluczone. A może sam szok po znalezieniu się w naszym świecie. Nie wiem, czybym długo pożył w świecie, z którego przyleciało to coś. Nawet gdybym mógł oddychać… – Tony przerwał, bo Sandy nagle znów zaczął kiepsko wyglądać. Wręcz bardzo kiepsko. – Co jest? Co się stało? Sandy nie wiedział, czy chce to wyznać swojemu dowódcy, nawet nie był pewien, czy potrafi. Pomyślał o Ennisie Raffertym. Myśl o zaginionym koledze nałożyła się na to, co właśnie odkryli w Baraku B i powstał z tego obraz, którego Sandy nie chciał oglądać. Jeśli buick był kanałem prowadzącym do innego świata i ten niby-nietoperz przefrunął przez niego w jedną stronę, Ennis Rafferty niemal z całą pewnością przeszedł w drugą. – Sandy, powiedz coś. – Nic się nie stało, szefie – wymamrotał Sandy i musiał się pochylić, żeby oburącz chwycić się za golenie. To dobry sposób, żeby nie zemdleć, zakładając, że się zdąży go zastosować. Reszta stała wokół i gapiła się na niego, wciąż bez słowa, nadal z tymi pogrzebowymi minami mówiącymi „umarł król, niech żyje król”. W końcu świat przestał się kołysać i Sandy się wyprostował. – Już w porządku – powiedział. – Naprawdę. Tony przyjrzał się mu uważnie i skinął głową. Lekko uniósł zielony worek. – To ma się znaleźć w magazynie, w tym małym składziku, gdzie Andy Colucci chowa pornole. Został nagrodzony paroma nerwowymi chichotami. – Od tej pory do magazynu wstęp wzbroniony wszystkim z wyjątkiem mnie, Curtisa Wilcoxa i Sandy Dearborna. TZZ, panowie, zrozumiano? Skinęli głowami. Tylko za zezwoleniem. – Sandy, Curtis i ja. Teraz to nasze dochodzenie. – Stał wyprostowany w gęstniejącym mroku, niemal na baczność, z workiem w jednej ręce i polaroidami w drugiej. – To są nasze dowody. Na razie nie wiem czego. Jeśli któryś wpadnie na jakiś pomysł, niech się zgłosi do mnie. Jeśli wam się wyda, że ten pomysł to szaleństwo, niech się zgłosi jeszcze szybciej. Tu wszystko jest pokręcone. Ale i tak to my się zajmujemy tą sprawą. Jak każdą inną. Pytania? Pytań nie było. Albo inaczej, pomyślał Sandy – były wyłącznie pytania. – Jak najszybciej trzeba kogoś postawić przed barakiem – powiedział Tony. – Straż? – spytał Steve Devoe. – Powiedzmy, że ochrona – odparł Tony. – Chodź, Sandy, bądź przy mnie, aż to schowam. Nie chcę tego nieść sam, jak mi Bóg miły. Gdy ruszyli przez parking, Sandy usłyszał Arky Arkaniana, który mówił, że Curt się wździeknie, że nie zadzwonili, zobaczydzie, ten mały się wździeknie jak wździekły pies. Ale Curtis był zbyt podekscytowany, żeby się wściec, i zbyt zajęty wszystkim, co chciał zrobić, zbyt pochłonięty pytaniami. Zanim pognał na łeb, na szyję, żeby zobaczyć zwłoki stworzenia, zadał

tylko jedno: gdzie był Pan Dillon? Z Orville’em, usłyszał. Orville Garrett często zabierał Pana D do domu, kiedy miał parę dni wolnego. Sandy Dearborn zapoznał Curtisa z sytuacją (od czasu do czasu z pomocą Arky’ego). Curt słuchał w milczeniu; uniósł brwi, gdy Arky opowiedział, jak czubek głowy stworzenia się rozchylił, ukazując oko. Uniósł je znowu, gdy Sandy opowiedział mu o smugach na drzwiach i ścianach i jak mu się skojarzyły z pyłkiem ze skrzydeł ciem. Spytał o Pana D, otrzymał odpowiedź, chwycił rękawiczki chirurgiczne z zestawu do zbierania dowodów i pognał na dół. Sandy poszedł za nim. Wydawało mu się, że w jakiś sposób to należy do jego obowiązków, ponieważ Tony przydzielił mu prowadzenie tego dochodzenia, ale został w magazynie, podczas gdy Curt wszedł do składziku, gdzie Tony zostawił worek. Usłyszał szelest rozwiązywanej folii; od tego dźwięku dostał gęsiej skórki. Szur, szur, szur. Pauza. Szur. I bardzo cicho: – Boże wszechmogący. Zaraz potem Curt wypadł ze-składziku, zasłaniając usta dłonią. W połowie korytarza prowadzącego do schodów znajdowała się toaleta. Funkcjonariusz Wilcox zdążył w ostatniej chwili. Sandy Dearborn usiadł przy zagraconym warsztacie w magazynie, nasłuchując odgłosów wymiotowania i wiedząc, że w zasadzie te wymioty prawdopodobnie nic nie znaczą. Curtis się nie wycofa. Zwłoki tego nietoperzowatego stworzenia wydały mu się równie obrzydliwe, jak Arky’emu, Huddiemu i całej reszcie, ale wróci, choćby miał umrzeć z obrzydzenia. Buick – i wszystko, co z niego pochodziło stał się jego namiętnością. Nawet kiedy wyskoczył ze składziku z pulsującym gardłem, pobladłymi policzkami i ręką na ustach, w oczach miał bezradne podniecenie, tylko odrobinę przyćmione fizyczną słabością. Namiętność to najgorszy prześladowca. Z korytarza dobiegł plusk wody. Ustał, a potem Curt wrócił do magazynu, ocierając^usta papierowym ręcznikiem. – Okropne, co? ^spytał Sandy. – Nawet po śmierci. – Okropne – zgodził się Curt, wracając do składziku. Myślałem, że rozumiem, ale mnie zaskoczyło. Sandy wstał i podszedł do drzwi. Curt zaglądał znowu do worka, ale nie włożył do niego ręki. Przynajmniej na razie. To była duża ulga. Sandy nie chciał być w pobliżu, kiedy Curt tego dotknie, nawet w rękawiczkach. Nie chciał nawet o tym myśleć. – Myślisz, że to była wymiana? – spytał Curt. Co? – Handel wymienny. Ennis za to coś. Przez chwilę Sandy nie odpowiadał. Nie mógł. Nie dlatego, że myśl była straszna (choć była), ale ponieważ ten młody tak szybko na to wpadł. – Nie wiem. Curt kołysał się na obcasach i spoglądał do worka, marszcząc brwi. — Nie sądzę – odezwał się po chwili. – Kiedy się wymieniasz, to zwykle jednocześnie. No nie? – Zwykle tak. Zamknął worek (z wyraźną niechęcią), zawiązał go. – Zrobię sekcję – oznajmił. – Curtis! Nie! O Jezu! – Tak. – Odwrócił się do Sandy’ego z twarzą ściągniętą i białą, z rozświetlonymi oczami. – Ktoś musi to zrobić, a przecież nie mogę tego zanieść na wydział biologii w Horlicks. Sierżant mówi, że

mamy zachować dyskrecję i słusznie, ale kto w takim razie to zrobi? Tylko ja. Chyba że coś mi umknęło. Sandy pomyślał: nie zaniósłbyś tego do Horlicks, nawet gdyby Tony słowem nie wspomniał o dyskrecji. Tolerujesz nasz udział w tej sprawie pewnie dlatego, że tylko Tony tak naprawdę chce mieć z tym coś wspólnego, ale dzielić się z kimś innym… Z kimś, kto nie nosi naszego munduru i nie wie, kiedy pasek kapelusza przełożyć z tyłu głowy pod brodę? Z kimś, kto mógłby cię najpierw prześcignąć, a potem ci to odebrać? Nie sądzę. Curtis zdjął rękawiczki. – Problem w tym, że nie kroiłem niczego od czasów liceum, od tamtego świńskiego płodu na lekcji biologii. To było dziewięć lat temu i w dodatku dostałem truję. Nie chcę niczego spieprzyć. No to niczego nie dotykaj. Sandy to pomyślał, ale nie powiedział. To by nie miało sensu. – A, co tam. – Mały mówił już tylko do siebie. Wyłącznie do siebie. – Jakoś się pozbieram. Przygotuję się. Mam czas. Nie ma sensu się niecierpliwić. Ciekawość zabiła kota, ale satysfakcja… – A jeśli to nieprawda? – spytał Sandy. Sam się zdziwił, że tak mu się sprzykrzyło to powiedzonko. – A jeśli nie ma satysfakcji? Jeśli nigdy nie znajdziesz niewiadomej? Curt spojrzał na niego, niemal wstrząśnięty. Potem się uśmiechnął. – Jak sądzisz, co by powiedział Ennis? Gdybyśmy go mogli spytać, ma się rozumieć? Sandy uznał to pytanie za chamskie i przemądrzałe jednocześnie. Już otwierał usta, żeby to powiedzieć – albo żeby powiedzieć cokolwiek – ale się rozmyślił. Curt Wilcox nie miał złych intencji; po prostu podkręciła go adrenalina i nowe możliwości, narąbał się nimi jak ćpun. I przecież był jeszcze dzieckiem. Nawet Sandy to rozumiał, choć byli prawie rówieśnikami. – Ennis powiedziałby ci, żebyś uważał – rzekł. – Tego jestem pewien. – Będę – zgodził się Curt i ruszył po schodach. – No pewnie, że będę. Ale to były tylko słowa, jak pacierz, który się klepie, żeby wreszcie wyjść z nabożeństwa. I Sandy to wiedział, nawet jeśli umknęło to funkcjonariuszowi Wilcoxowi. W miarę upływu czasu Tony Schoondist (a wraz z nim cały personel Jednostki D) zaczął zdawać sobie sprawę, że nie ma dość ludzi do pełnienia całodobowej warty przed barakiem buicka. Pogoda także nie sprzyjała; druga połowa sierpnia była deszczowa i nietypowo chłodna. Kolejne utrapienie stanowili goście. Jednostka D nie stała w końcu w środku puszczy, tuż obok było pogotowie drogowe, trochę dalej okręgowa prokuratura, prawnicy, łobuzy odzyskujące zdrowy rozsądek w Kąciku Niegrzecznego Chłopca, od czasu do czasu jakaś wycieczka skautów, kawalkada ludzi ze skargami (na sąsiadów, małżonków, bryczki amiszów, samych funkcjonariuszy), żony z zapomnianymi obiadami dla mężów .albo czasem ciastkami; a raz na jakiś czas wścibski pan Obywatel, który chciał sprawdzić, na co idą jego podatki. Ci ostatni byli zwykle zaskoczeni i rozczarowani spokojem baraków, monotonnym widokiem urzędniczej roboty przy biurku. W telewizji wygląda to inaczej.

Pewnego dnia pod koniec miesiąca na posterunek wpadł miejscowy członek Izby Reprezentantów wraz z dziesiątką czy dwudziestką kumpli z mediów, żeby paść sobie w ramiona z dowódcą i wygłosić oświadczenie na temat oczekującego na przyjęcie przez Izbę projektu ustawy o policji, nauce i infrastrukturze, projektu przypadkiem sponsorowanego właśnie przez wspomnianego gościa. Jak wielu prowincjonalnych członków Izby, także on wyglądał jak małomiasteczkowy cyrulik, któremu poszczęściło się na wyścigach psów i ma nadzieję, że przed wieczorem zaliczy dmuchanko. Stojąc koło jednego z radiowozów (według Sandy’ego mógł to być ten z zepsutym zagłówkiem), klarował swoim kumplom z mediów, jak to ważna jest policja, zwłaszcza dzielni funkcjonariusze i funkcjonariuszki z policji stanu Pensylwania, a już szczególnie dzielni funkcjonariusze i funkcjonariuszki z Jednostki D (była to lekka przesada, ponieważ w owym czasie w Jednostce D nie pracowała żadna kobieta, lecz funkcjonariusze nie rwali się do prostowania pomyłki, zwłaszcza póki kamera była włączona). Są oni, ględził reprezentant, cienką szarą linią oddzielającą państwa Płacących Podatki Obywateli od złoczyńców z Bandy Chaosu i tak dalej, i tak dalej, niech Bóg błogosławi Amerykę, niech wszystkie wasze dzieci rosną zdrowo i głosują na nas. Z Butler przyjechał kapitan Diment, bo komuś pewnie przyszło do głowy, że jego dystynkcje dodadzą imprezie blasku. Później wyznał cicho Tony’emu Schoondistowi: – Ta pierdoła w tupeciku chciał, żebym anulował mandat jego żony. I tak reprezentantowi gęba się nie zamykała, impreza się toczyła, dziennikarze pisali, kamery kręciły, a buick roadmaster stał sobie pięćdziesiąt metrów dalej, granatowy jak wieczorne niebo, na wielkich luksusowych oponach. Stał pod dużym okrągłym termometrem, który Curt powiesił na belce pod sufitem. Stał sobie z wyzerowanym licznikiem, czyściutki, bo brud się go nie imał. Dla funkcjonariuszy, którzy o nim wiedzieli, był jak swędzące miejsce między łopatkami, którego nie… można… dosięgnąć. Do tego wszystkiego była jeszcze paskudna pogoda plus najróżniejsi panowie Obywatele – wielu przyszło, żeby pochwalić rodzinę, ale do niej nie należeli – a także funkcjonariusze policji miejskiej i stanowej. Ci ostatni byli pod wieloma względami najbardziej niebezpieczni, ponieważ gliniarze mają dobry wzrok i są wścibscy. Co też by sobie pomyśleli, gdyby zobaczyli funkcjonariusza w płaszczu przeciwdeszczowym (albo na ten przykład stróża ze szwedzkim akcentem) przed drzwiami Baraku B na podobieństwo gwardzistów w wysokich czapkach przed bramą Pałacu Buckingham? Od czasu do czasu podchodzącego do okna i zaglądającego do środka? Czy taki przyjezdny policjant na ten widok by się na przykład nie zaciekawił, co też się tam kryje? Czy dwa i dwa jest cztery? Curt rozwiązał tę sytuację najlepiej, jak można było. Przedstawił Tony’emu pisemną wiadomość, w której nadmienił, że szopy nie powinny dłużej rozgrzebywać nam śmieci, w związku z czym Phil Candleton i Brian Cole zgodzili się na ochotnika zbudować komórkę, w której będzie się trzymać kubły. Curt uznał, że najdogodniejsze miejsce znajduje się za Barakiem B, jeśli pan sierżant nie ma nic przeciwko. Sierżant napisał wielkie AKCEPTUJĘ na wiadomości i wsadził ją do teczki z

dokumentami. Nie wspomniano w niej tylko, że od czasu gdy Arky kupił plastikowe kubły z zatrzaskiwanymi przykrywami, po szopach zniknął w jednostce wszelki ślad. Zbudowano więc komórkę, pomalowano (oczywiście na regulaminowy szary kolorek) i trzy dni po przedłożeniu wiadomości wszystko było gotowe do akcji. W pomieszczeniu, surowym i bardzo funkcjonalnym, w sam raz starczyło miejsca na dwa kubły, trzy półki i jednego funkcjonariusza na kuchennym stołku. Spełniała podwójną funkcję, chroniąc strażnika: a) przed czynnikami atmosferycznymi, b) przed ludzkim okiem. Co dziesięć-piętnaście minut mógł sobie wstać, wyjść z szopy i zajrzeć do Baraku B przez okienko w podnoszonych drzwiach. W komórce znajdował się zapas napojów, przekąsek, gazet oraz aluminiowe wiadro. Na boku miało napis na papierowym pasku: DAŁEM Z SIEBIE WSZYSTKO. To był pomysł Jackiego O’Hary. Wszyscy mówili na niego Irlandzkie Cudowne Dziecko, bo każdego potrafił rozśmieszyć. Rozśmieszał kolegóWnawet trzy lata później, kiedy leżał w swoim łóżku, umierając na raka krtani, z oczami szklistymi od morfiny i ochrypłym szeptem opowiadał kawały o Irlandczykach, a kumple siedzieli przy nim i czasem, gdy ból był wyjątkowo dotkliwy, trzymali go za rękę. Później Jednostka D dostała mnóstwo kamer wideo – do wszystkich baraków – bo w latach dziewięćdziesiątych radiowozy zostały wyposażone w montowane na desce rozdzielczej kamerki Panasonica. Były produkowane specjalnie dla policyjnych formacji i nie miały wbudowanych mikrofonów. Prawo zezwalało na filmowanie zatrzymanych, za to ze względu na przepisy dotyczące podsłuchu zabraniało nagrywania dźwięku. Ale to miało się wydarzyć później. U schyłku lata Po rozpracowaniu sowy Curtis przeszedł do nietoperzy. Zaliczył osiem lub dziewięć, po jednym okazie z różnych gatunków. Parę złapał własnoręcznie na podwórku; resztę zamówił w magazynie. Sandy nigdy nie zapomni dnia, w którym Curtis pokazał mu rozpiętego na desce wampira z Ameryki Południowej. Stworzenie miało futerko, brązowawe na brzuszku i aksamitnie czarne na skrzydłach. Maleńkie jak igiełki ząbki szczerzyło w wariackim uśmiechu. Brzuch miał nacięcie w kształcie łzy, dowód rosnących umiejętności Curtisa. Sandy pomyślał, że jego nauczyciel biologii z liceum – ten, który mu wlepił truję – bardzo by się zdziwił, gdyby zobaczył tak szybkie postępy. Oczywiście, nie matura, lecz chęć szczera zrobi z ciebie oficera. Kiedy Curt Wilcox poznawał dzięki doktorowi Maturinowi subtelne tajniki sekcji zwłok, w buicku 8 zamieszkali Jimmy i Rosalynn. Był to wynik burzy mózgu Tony’ego. Tony wykonał ją pewnego dnia w supermarkecie, kiedy jego żona mierzyła ubrania. W oko wpadł mu niewiarygodny napis w oknie wystawowym „Mojego zwierzaka”: WEJDŹ I DOŁĄCZ DO ORGII MYSZOSKOCZKÓW! Tony nie dołączył do orgii myszoskoczków – żona za bardzo by się dopytywała – ale zaraz następnego dnia wysłał dużego George’a Stankowskiego ze służbową kasą i rozkazem zakupienia parki gryzoni. Jak również plastikowego mieszkanka. – Mam im kupić jakieś żarcie? – spytał

George. – Nie. Pod żadnym pozorem – odparł Tony. – Kupimy sobie dwa myszoskoczki i zamorzymy je głodem w Baraku. – Naprawdę? Ale, szefie, to jakoś… Tony westchnął. – Tak, George, kup im pożywienie. Ile trzeba. Jedynym wymogiem wobec myszoskoczkowego mieszkanka był jego rozmiar – taki, by można je było postawić na przednim siedzeniu buicka. George kupił całkiem ładne, może nie najwyższej klasy, ale prawie. Było z żółtego przezroczystego plastiku i składało się z długiego korytarza z małym pomieszczeniem na każdym końcu. Jedno było jadalnią, drugie mysim odpowiednikiem siłowni. W jadalni znajdował się karmnik i poidełko przypięte do ściany; siłownia miała kołowrotek. – Mieszkają lepiej niż niektórzy ludzie – zauważył Orvie Garrett. Phil, który zobaczył, że Rosalynn robi kupę do karmnika, odparł: – Mów za siebie. Dicky-Duck Eliot, niebędący najśmiglejszym koniem na wielkich wyścigach życia, chciał wiedzieć, dlaczego trzymamy myszoskoczki w buicku. Są jakieś niebezpieczne czy co? – No, to się dopiero okaże, prawda? – powiedział Tony dziwnie łagodnym głosem. – To się okaże. Niedługo po tym, jak Jednostka D wzbogaciła się o Jimmy’ego i Rosalynn, Tony Schoondist przekroczył swój osobisty Rubikon i okłamał dziennikarza. Nie żeby ten reprezentant Czwartej Władzy budził jakieś szczególne obawy, to był zwykły rudy drapichrust, może dwudziestoletni, pewnie na letniej praktyce w okręgowej gazetce „American”, który za tydzień miał wrócić do rodzinnego Ohio. Miał zwyczaj słuchać rozmówcy z lekko otwartymi ustami, przez co wyglądał – według określenia Arky’ego -jak czysty żywy idiota. Ale nie był idiotą i przez jedno złociste wrześniowe popołudnie zajął się słuchaniem opowieści pana Bradleya Roacha. Brad nagadał mu ile wlezie o gościu z rosyjskim akcentem (do tego czasu zdążył sobie wmówić, że facet był Rosjaninem) i samochodzie, który porzucił. Rudy drapichrust, niejaki Homer Oosler, zapragnął zrobić z tego artykuł na pierwszą stronę i wrócić na uczelnię w glorii i chwale. Sandy podejrzewał, że młodziak widział już nagłówki na pierwszej stronie: „TAJEMNICZY SAMOCHÓD”, a może nawet „TAJEMNICZY SAMOCHÓD RADZIECKIEGO SZPIEGA”. Tony nawet nie mrugnął okiem. Zaczął kłamać jak z nut. Bez wątpienia zrobiłby to samo nawet wtedy, gdyby dziennikarzem był zaprawiony w bojach Trevor Ronnick, właściciel „American”, który zapomniał więcej swoich artykułów, niż ten rudy miał kiedykolwiek wysmażyć. – Nie ma już tego samochodu – powiedział Tony, no i chlup: Rubikon przekroczony. – Nie ma? – zdziwił się Homer Oosler, wyraźnie zawiedziony. Na kolanach trzymał wielki stary aparat fotograficzny, z dużym napisem „WŁASNOŚĆ AMERICAN” z tyłu na wszelki wypadek. – A gdzie jest? – W Stanowym Biurze Konfiskacyjnym – wymyślił na poczekaniu Tony. – W Filadelfii. – Dlaczego?

– Wysyła się do nich bezpańskie samochody. Sprzedają je na złom, oczywiście najpierw przeszukują, by sprawdzić, czy nie ukryto w nich narkotyków. – Oczywiście. Ma pan na to jakieś dokumenty? – Na pewno. Mam na wszystko. Poszukam i dam ci znać. – Jak długo to potrwa, panie sierżancie? – Jakiś czas, synu. – Tony wskazał mu tackę z dokumentami do załatwienia, których zebrał się spory stosik. Oosler nie musiał wiedzieć, że głównie są to nic niewarte okólniki ze Scranton – wszystko od najnowszych wiadomości o systemie emerytalnym po plan jesiennej ligi – i że przed wieczorem trafią do kosza. Ten znużony gest ręki oznaczał, że podobne sterty dokumentów czekają wszędzie. – Trudno to załatwiać na bieżąco. Podobno to się zmieni, jak nas zaczną komputeryzować, ale to nie nastąpi w tym roku. – W przyszłym tygodniu wracam do szkoły. Tony pochylił się i spojrzał przenikliwie. – I mam nadzieję, że będziesz się pilnie uczyć – powiedział. – Życie jest ciężkie, synu, ale jeśli będziesz ciężko pracować, dasz sobie radę. Parę dni po wizycie Homera Ooslera buick zaserwował nam kolejną burzę z piorunami. Tym razem w dniu pełnym słońca, ale i tak wyszło bardzo efektownie. I wszystkie obawy Curtisa, że ominie go następne zjawisko, okazały się bezpodstawne. Termometr z baraku wykazał czarno na białym, że buick coś kombinuje. W ciągu pięciu dni temperatura spadła z dwudziestu paru do czternastu stopni. Wszyscy zaczęli się denerwować przy zmianie warty; każdy chciał być na miejscu, kiedy zacznie się dziać, cokolwiek by to miało być tym razem. Szczęśliwym wybrankiem został Brian Cole, ale wszyscy funkcjonariusze w barakach do pewnego stopnia wzięli w tym udział. Brian wszedł do Baraku B koło drugiej po południu, żeby zajrzeć do Jimmy’ego i Rosalynn. Byli szczęśliwi jak prosięta w deszcz, Rosalynn siedziała w jadalni, a Jimmy wyrabiał sobie muskulaturę na siłowni. Ale gdy Brian zajrzał głębiej do buicka, sprawdzając zbiornik z wodą, usłyszał brzęczenie. Było niskie i monotonne, z tego rodzaju, od którego oczy zaczynają ci drgać w oczodołach, a wnętrzności dygoczą. Przez to brzęczenie (a może splatając się z nim) przebijało coś o wiele bardziej niepokojącego, jakby szeleszczący nieartykułowany szept. Fioletowe mżenie światła, bardzo przyćmione, zaczęło się powoli rozprzestrzeniać na desce rozdzielczej i kierownicy. Pamiętając o Ennisie Raffertym, który zniknął bez pożegnania jakiś miesiąc temu, funkcjonariusz Cole w wielkim pośpiechu opuścił okolice buicka. Jednakże jego zachowanie nie było nacechowane paniką, gdyż zabrał z szopy kamerę wideo, przykręcił ją do statywu, włożył do niej nową kasetę, sprawdził kod czasowy (był aktualny) i poziom naładowania baterii (na zielonym polu). Wychodząc, zapalił światło, następnie umieścił statyw przed oknem, uruchomił kamerę, wcisnął nagrywanie i dwa razy sprawdził, czy buick jest w jej polu widzenia. Był. Brian ruszył w stronę baraków, potem strzelił palcami i wrócił do szopy. Znajdowała się w niej torebka pełna dodatkowych akcesoriów do

kamery. Jednym z nich był filtr usuwający nadmiar światła. Brian nałożył go na obiektyw, nie zadając sobie trudu, żeby wcisnąć pauzę (przez chwilę wielkie ciemne plamy -jego ręce – zasłaniają buicka, a kiedy się cofają, buick wygląda, jakby padł na niego gęsty cień). Gdyby w tej chwili ktoś obserwował poczynania funkcjonariusza Cole’a – na przykład ci ciekawscy, co chcą wiedzieć, na co idą ich podatki – nigdy by nie odgadł, jak szybko bije mu serce. Był przestraszony i podekscytowany, ale dobrze się spisał. Kiedy przychodzi do postępowania w obliczu nieznanego, można by długo opowiadać o zbawiennym wpływie policyjnej dyscypliny. A funkcjonariusz Cole zapomniał tylko o jednym. Mniej więcej siedem po drugiej wsunął głowę do gabinetu Tony’ego i powiedział: – Sierżancie, jestem całkowicie pewny, że z buickiem coś się dzieje. Tony podniósł głowę znad żółtego notesu, gdzie gryzmolił pierwszą wersję przemówienia, jakie miał wygłosić na jesiennym policyjnym zjeździe i spytał: – Bri, co tam trzymasz? Brian spojrzał i przekonał się, że ściska zbiorniczek na wodę dla myszoskoczków. – E, nieważne – rzekł. – Może już go nie potrzebują. Dwadzieścia po drugiej brzęczenie stało się doskonale słyszalne dla funkcjonariuszy w barakach. Nie żeby zostało ich tam zbyt wielu; większość stała pod oknami w podnoszonych drzwiach Baraku B, głowa przy głowie, ramię przy ramieniu. Tony spojrzał, zastanowił się, czy kazać im się rozejść, i wreszcie postanowił im pozwolić zostać. Z jednym wyjątkiem. – Arky. – Tak, sierżancie? – Idź na frontowy trawnik i zacznij go kosić. – Dopiero co kosiłem w poniedziałek! – Wiem. Coś mi się zdaje, że ten kawałek pod moim oknem kosiłeś godzinę. Ale idź i jeszcze raz zrób to samo. A to schowaj do kieszeni. – Podał Arky’emu walkie-talkie. I jeśli zjawi się ktoś, kto nie powinien zobaczyć dziesięciu funkcjonariuszy policji stanowej, gapiących się na barak jak w obraz święty, natychmiast mnie uprzedź. Jasne? – Aha, jasne. – Dobrze. Matt! Matt Babicki, do mnie! Matt przybiegł, czerwony z wrażenia. Tony spytał, gdzie jest Curt. Matt odparł, że na patrolu. – Sprowadź go do bazy, kod D i po cichu, zrozumiano? – Kod D i po cichu, zrozumiano. Po cichu oznaczało jazdę bez kogutów i syren. Curt prawdopodobnie posłuchał, ale i tak zjawił się w barakach za piętnaście trzecia. Nikt się nie ośmielił spytać, jaki dystans przebył przez te pół godziny. Pewnie spory, ale był cały i zdrowy, w dodatku zdążył przed rozpoczęciem tych(bezgłośnych fajerwerków. Przede wszystkim zdjął kamerę ze statywu. Dopóki fajerwerki się nie skończyły, cały film był dziełem Curtisa Wilcoxa. Kaseta (jedna z wielu zachomikowanych w składziku) zawiera wszystko, co można było zobaczyć i usłyszeć. Bardzo wyraźnie słychać brzęczenie buicka, co brzmi jakby w głośniku stereo pękł jakiś drucik, a w miarę upływu czasu staje się coraz głośniejsze. Curt sfilmował wielki termometr z czerwoną wskazówką stojącą o włos pod liczbą 12. Następnie słyszymy głos Curta, który prosi o pozwolenie wejścia i sprawdzenia, co się dzieje z Jimmym i Rosalynn, a głos sierżanta Schoondista odpowiada niemal natychmiast „odmawiam”, twardo i zdecydowanie, ucinając wszelkie dyskusje.

O godzinie 15:08:41, zgodnie z kodem czasowym na dole ekranu, z przedniej szyby buicka zaczyna się podnosić łuna, jakby fioletowy wschód słońca. Z początku widz może wziąć to zjawisko za techniczną usterkę kamery, złudzenie optyczne albo jakieś odbicie. Andy Colucci: – Co to? Nieznany: – Jakieś wyładowanie albo… Curtis Wilcox: – Ci, którzy mają ciemne okulary, lepiej niech je włożą. Ci, co nie, ryzykują. Na waszym miejscu bym stąd spadał. Mamy… Jakie Ogara (prawdopodobnie): – Kto mi zabrał… Phil Candleton (prawdopodobnie): – O Boże! Huddie Royer: – A może trzeba… Sierżant Schoondist, spokojny jak przewodnik wycieczki: – Lecieć mi po okulary, panowie. Raz raz. O 15:09:24 fioletowe światło zabarwiło wszystkie szyby buicka niczym jutrzenka, zmieniając je w olśniewające fioletowe zwierciadła. Jeśli puści się film w zwolnionym tempie, klatka po klatce, widać odbicia przedmiotów w dotychczas pustych szybach: narzędzia na kołkach, pomarańczowa łopata do odśnieżania, funkcjonariuszy zaglądających do środka. W większości mają okulary ochronne i wyglądają jak kosmici w tanim filmie fantastycznonaukowym. Można rozpoznać Curta, bo lewą stronę twarzy zasłania mu kamera. Brzęczenie staje się coraz głośniejsze. Potem, na jakieś pięć sekund, zanim buick zaczął puszczać fajerwerki, brzęczenie ustaje. Widz słyszy szum podekscytowanych głosów, nierozpoznawalnych, lecz chyba pytających. Następnie po raz pierwszy obraz znika. Buick i cały barak znikają, tonąc w bieli. – Jezu Chryste, widzieliście? – krzyczy Huddie Royer. Słychać: „Cofnąć się!”, „Ja nie mogę!” i ulubione zawołanie w chwili trwogi: „O kurwa!”. Ktoś mówi „Nie patrzcie na to”, a ktoś inny „Błyska, skurwiel” – tym dziwnie rzeczowym tonem, który czasami słyszy się na taśmach nagranych w kabinach pilotów, kiedy pilot mówi, nawet o tym nie wiedząc, a do końca życia zostało mu dziesięć do dwunastu sekund. Potem buick wraca z krainy prześwietlenia, najpierw w postaci niewyraźnej plamy, potem przybrawszy właściwe kształty. Trzy sekundy i znowu błyska. Z każdego okna strzelają grube snopy światła, a potem ekran znowu robi się biały. W tym momencie Curt mówi „Filtr musi być lepszy”, a Tony odpowiada „Może następnym razem”. Zjawisko trwa przez czterdzieści sześć minut, co zostało zarejestrowane na taśmie. Początkowo przy każdym rozbłysku buick znika w bieli. Potem, w miarę jak zjawisko zaczyna słabnąć, widz dostrzega niewyraźny zarys samochodu w bezgłośnych piorunach, które stają się bardziej fioletowe niż białe. Niekiedy obraz się przechyla i widać zamazane plamy ludzkich twarzy, gdy Curtis biegnie w inny punkt obserwacyjny w nadziei, że odkryje rewelację (albo znajdzie lepsze ujecie). O godzinie 15:28:17 widać ognisty zygzak strzelający z (a może przez) zamkniętego bagażnika buicka. Strzela aż do sufitu, gdzie zdaje się rozpryskiwać jak fontanna. Niezidentyfikowany głos: – O kurwa, wysokie napięcie, wysokie napięcie! Tony: – Wcale nie. – Potem, prawdopodobnie do Curta: – Rób dalej. Curt: – Robię. A co myślałeś? Następuje parę innych piorunów, niektóre strzelają z okien buicka, inne przebijają klapę

bagażnika. Jedna wyskakuje spod samochodu i grzmoci dokładnie w podnoszone drzwi. Rozlegają się wrzaski zaskoczonych mężczyzn, którzy odskakują na boki, ale kamera pozostaje nieruchoma. Curt był zbyt wniebowzięty, żeby się bać. O godzinie 15:55:03 następuje ostatnie słabe wyładowanie – spod tylnego siedzenia za kierowcą – i już nie dzieje się nic więcej. Słychać głos Tony’ego Schoondista: – Oszczędzaj baterię, Curt. Chyba koniec przedstawienia. W tym momencie obraz natychmiast gaśnie. Gdy o godzinie 16:08:16 obraz znowu się pojawia, na ekranie widać Curta. Jest przepasany czymś żółtym. Żartobliwie macha ręką i mówi: – Zaraz wracam. Tony Schoondist – tym razem to on stoi za kamerą – odpowiada: – No i dobrze. I wcale nie żartuje. Curt chciał wejść do baraku i sprawdzić, co się dzieje z myszoskoczkami – jak się mają, jeśli w ogóle się mają. Tony natychmiast i niezłomnie odmówił. Nikt na razie nie wejdzie do Baraku B, powiedział, dopóki nie będzie pewności, że to bezpieczne. Zawahał się, być może powtórzył sobie w myślach własne słowa i usłyszał ich absurdalność – dopóki w baraku stał buick roadmaster, nikt nigdy nie będzie w nim bezpieczny – i zmienił decyzję. – Wszyscy mają zostać na zewnątrz, aż temperatura podniesie się co najmniej do osiemnastu stopni. – Ktoś musi wejść – odezwał się Brian Cole. Mówił cierpliwie, jakby tłumaczył proste zadanie z dodawania komuś ograniczonemu umysłowo. – Nie pojmuję dlaczego – odparł Tony. Brian sięgnął do kieszeni i wyjął pojemnik na wodę dla Jimmy’ego i Rosalynn. – Mają mnóstwo tych zbożowych kuleczek do żarcia, ale bez tego zdechną z pragnienia. – Nieprawda. Nie tak zaraz. ^ – Może minąć nawet kilka dni, zanim temperatura podniesie się do osiemnastu stopni, sierżancie. Chciałby pan wytrzymać czterdzieści osiem godzin bez picia? – Ja bym nie wytrzymał – powiedział Curt. Usiłował się nie uśmiechać (choć trochę się jednak uśmiechał); odebrał Brianowi plastikową buteleczkę. Potem Tony odebrał ją jemu. Sierżant nie patrzył przy tym na niego; nie spuszczał oczu z funkcjonariusza Briana Cole’a. – Więc mam zaryzykować życie jednego z moich podwładnych po to, żeby przynieść wody parce rasowych myszy. To mi chcecie powiedzieć? Chciałem mieć zupełną pewność. Jeśli się spodziewał, że Brian się zaczerwieni albo zmiesza, to się pomylił. Brian patrzył na niego z tą samą zmęczoną cierpliwością, jakby mówił: „Tak, tak, wyrzuć to wreszcie z siebie, szefie – im szybciej to wyrzucisz, tym szybciej się odprężysz i podejmiesz właściwą decyzję”. – Uszom własnym nie wierzę – oświadczył Tony. – Ktoś tu zwariował. Pewnie ja. – One są takie małe – tłumaczył mu Brian głosem, w którym brzmiała ta sama cierpliwość, jaka malowała się na jego twarzy. – I to myśmy je tam wsadzili, sierżancie, przecież się nie zgłosiły na

ochotnika. Jesteśmy za nie odpowiedzialni. Jeśli pan chce, ja tam pójdę, bo to ja zapomniałem… Tony uniósł ręce ku niebu, jakby prosząc o boską interwencję, po czym opuścił je bezwładnie. Zza kołnierza wypełzł mu rumieniec, który zaczął się rozlewać na gardle i policzkach. Dotarł do czerwonych plam na policzkach: szanowanko, sąsiadki. – Futrzaki! – mruknął. Jego ludzie już znali ten ton i mieli dość rozumu, żeby się nie uśmiechać. Był to właśnie ten moment, kiedy wiele osób – może nawet większość – łamie się i wrzeszczy: „A, mam to gdzieś! Róbcie, co chcecie!”. Ale kiedy się siedzi na wielkim stołku i kosi się wielką kasę za wielkie decyzje, tak nie wolno. Funkcjonariusze, którzy stali wokół niego przed barakiem, dobrze o tym wiedzieli, oczywiście podobnie jak Tony. Stał tam i wpatrywał się we własne buty. Zza baraków dobiegał monotonny wizg starej czerwonej kosiarki Arky’ego. – Szefie… – zaczął Curtis. – Mały, zrób nam wszystkim przysługę i zamknij dziób. Curt zamknął dziób. Po chwili Tony podniósł głowę. – Ten sznur, który ci kazałem kupić – masz? – Tak jest. Bardzo dobry. Jak dla alpinistów. Przynajmniej tak powiedział facet ze sklepu sportowego. – Jest tam? – Tony skinął głową w stronę baraku. – Nie, w moim bagażniku. – Dziękujmy Bogu za małe łaski. Przynieś. I mam nadzieję, że nie będziesz miał okazji sprawdzić, jak bardzo jest dobry. – Obejrzał się na Briana Cole’a. – Może chciałbyś skoczyć do delikatesów? Przynieść myszkom parę butelek wody Evian, wysoko zmineralizowanej. A może Perrier? Koniecznie! Brian nie odpowiedział, tylko znowu poczęstował sierżanta spojrzeniem pełnym znękanej cierpliwości. Tony nie wytrzymał go nerwowo i odwrócił wzrok. – Rasowe myszy! Futrzaki! Curt przyniósł sznur, zwój potrójnie plecionej żółtej nylonowej liny, co najmniej trzydzieści metrów. Zrobił pętlę, opasał się, po czym wręczył zwój Huddiemu Royerowi, który ważył sto dwadzieścia kilo i zawsze zwyciężał, kiedy Jednostka D przeciągała linę z innymi policyjnymi zespołami na pikniku z okazji Czwartego Lipca. – Kiedy dam ci znak – powiedział Tony – szarpniesz go ku nam tak, żeby stamtąd wyleciał. I nie martw się, że złamiesz mu obojczyk albo że rozwalisz drzwi tym jego zakutym łbem. Zrozumiano? – Tak jest. – Jeśli zobaczysz, że zaczyna padać albo się zataczać jak pijany, nie czekaj na znak, tylko ciągnij. Zrozumiano? – Tak jest. – Dobrze. Jestem bardzo zadowolony, że ktoś wreszcie rozumie, co się tu dzieje. Cholerne harcerzyki, towarzystwo miłośników futrzaków. – Przejechał dłonią po obciętych na jeża włosach i znowu odwrócił się do Curta. – Czy mam ci tłumaczyć, że jeśli wyczujesz coś złego – byle co – masz się odwrócić i spadać? – Nie. – A jeśli bagażnik mu się otworzy, masz stamtąd wylecieć, Curtis. Rozumiesz? Wylecieć jak wielki tłusty kurak. – Dobrze. – Oddawaj kamerę. ^ Curtis podał mu ją. Sandy’ego nie było – przegapił całą imprezę – ale kiedy później Huddie mu o wszystkim opowiedział, dodał, że tylko

wtedy sierżant wyglądał, jakby się bał. Sandy był nawet zadowolony, że spędził to popołudnie na patrolu. Pewnych rzeczy człowiek po prostu nie ma ochoty oglądać. – Masz na to minutę, Wilcox. Potem cię stamtąd wyciągnę, choćbyś po drodze srał, mdlał albo śpiewał hymn narodowy. – Dziewięćdziesiąt sekund. – Nie. A jak się dalej będziesz targować, zostawię ci pół minuty. Curtis Wilcox stoi w słońcu przed zwyczajnymi bocznymi drzwiami Baraku B. Jest przewiązany w pasie liną. Wygląda bardzo młodo, z każdym mijającym rokiem coraz młodziej. Sam także przeglądał czasem tę kasetę i pewnie czuł to samo, choć nigdy o tym nie mówił. I wcale nie widać, żeby się bał. Wcale a wcale. Aż podskakuje z niecierpliwości. Macha do kamery i mówi: – Zaraz wracam. – No i dobrze – odpowiada Tony. Curt odwraca się i wchodzi do baraku. Przez moment wygląda upiornie, prawie jakby go tam nie było, potem Tony przesuwa kamerę, wycofuje ją z pełnego słońca i znowu wyraźnie widać Curta. Podchodzi prosto do samochodu i rusza do bagażnika. – Nie! – krzyczy Tony. – Nie, kretynie, chcesz poplątać linę? Zajrzyj do tych myszy, daj im cholerną wodę i wynoś się! Curt podnosi rękę, nie oglądając się, kciukiem do góry. Obraz się kołysze, ponieważ Tony walczy z zoomem, żeby zrobić mu zbliżenie. Curtis zagląda do okna od strony kierowcy, sztywnieje i woła: – O cholera! – Sierżancie, czy mam ciągnąć… – zaczyna Huddie, wtedy Curt się ogląda. Tony znowu szarpie kamerą – nie ma lekkiej ręki Curta i obraz skacze jak dziki – ale nadal wyraźnie widać wyraz szoku na twarzy Curtisa. – Nie ciągnij mnie! – krzyczy Curt. – Nie! Wszystko w porządku! Po tych słowach otwiera drzwi roadmastera. – Nie wchodź do środka! – woła Tony zza wściekle kołyszącej się kamery. Curtis go olewa i wyjmuje plastikową rezydencję państwa Myszoskoczków z samochodu, delikatnie nią manipulując, żeby ominąć wielką kierownicę. Zamyka kolanem drzwi buicka i wychodzi z baraku z mysim mieszkankiem w ramionach. Plastikowy kształt z prostokątnym pomieszczeniem po obu stronach korytarza wygląda jak jakieś dziwne plastikowe ciężarki. – Filmuj! – krzyczy Curt, prawie się gotując z podniecenia. – Filmuj! Tony filmuje. Kamera robi najazd na lewy koniec plastikowego mieszkanka w tej samej chwili, gdy Curt opuszcza barak i wychodzi na słońce. I oto widzimy Rosalynn, która już się nie pożywia, ale lata w kółko, dość wesoło. Zdaje sobie sprawę, że wokół niej gromadzą się ludzie i spogląda wprost w obiektyw, wąchając żółty plastik, z drżącymi wąsikami i błyszczącymi zainteresowaniem oczkami. Jest śliczna i słodka, ale funkcjonariusze z Jednostki D nie byli w owym czasie zainteresowani ślicznymi i słodkimi stworzonkami. Kamera robi niezgrabny, roztrzęsiony odjazd, sunie wzdłuż pustego korytarza do pustej siłowni

po drugiej stronie. Oba pomieszczenia są szczelnie zamknięte, a przez otwór po poidełku nie przecisnęłoby się nic większego od komara, a jednak myszoskoczek Jimmy zniknął – dokładnie tak samo jak Ennis Rafferty albo facet z akcentem Borisa Badinoffa, który na samym początku wjechał buickiem roadmasterem do ich życia.

DZIŚ: Sandy Zrobiłem sobie przerwę i czterema długimi łykami wypiłem szklankę mrożonej herbaty od Shirley. W związku z tym w czoło dziabnął mnie lodowy szpikulec i musiałem zaczekać, aż się roztopi. W tym czasie dołączył do nas Eddie Jacubois. Był już po cywilnemu i usiadł na skraju ławki z taką miną, jakby zarazem nie chciał tu być i nie mógł odejść. Ja nie miałem takich rozterek: ucieszyłem się na jego widok. Mógł opowiedzieć swój kawałek historii. Huddie by mu pomógł, jakby potrzebował pomocy, Shirley też. W 1988 była już z nami od dwóch lat. Matt Babicki stanowił już tylko wspomnienie, odświeżane co jakiś czas pocztówką z palmami ze słonecznej Sarasoty, gdzie Matt i jego żona prowadzą szkołę jazdy. I odnoszą wielkie sukcesy, jeśli wierzyć Mattowi. – Sandy? – odezwał się Ned. – Wszystko w porządku? – Jasne. Myślałem, że Tony nie potrafił obsługiwać tej kamery – powiedziałem. – Twój tata był fantastyczny, Ned, prawdziwy Steven Spielberg, ale… – Mógłbym obejrzeć te kasety? – spytał Ned. Spojrzałem na Huddiego… Arky’ego… Phila… Eddiego… W ich oczach zobaczyłem to samo: twoja decyzja. Oczywiście, że moja. Kiedy się siedzi na wielkim stołku, podejmuje się wielkie decyzje. I na ogół mi to pasuje. Nie będę wciskał ciemnoty. – Nie widzę przeciwwskazań – rzekłem. – Ale tutaj. Nie mógłbym spokojnie wypuścić cię z nimi z baraków – to własność Jednostki D – ale tutaj… Jasne. Możesz je przejrzeć na magnetowidzie w świetlicy na górze. Ale jak będziesz oglądać te Tony’ego, musisz łyknąć aviomarin. No nie, Eddie? Przez jakiś czas Eddie spoglądał na parking, ale nie w stronę buicka. Jego spojrzenie spoczęło w miejscu, gdzie do 1982 roku stał Barak A. – Tak za bardzo to nie wiem – odparł. – Niewiele pamiętam. W sumie najwięcej się wydarzyło, zanim przyszedłem. Nawet Ned zauważył, że to kłamstwo; Eddie w ogóle nie potrafił oszukiwać. – Właśnie przyszedłem, żeby powiedzieć, że odrobiłem te trzy godziny, co miałem zaległe od maja – wtedy, co wziąłem wolne, żeby pomóc szwagrowi stawiać przybudówkę, no nie? – A – wydusiłem. Eddie gwałtownie kiwnął głową. – Aha. Jestem na czysto i oddałem raport o tych sadzonkach marihuany, co je znaleźliśmy na polu Robbiego Rennertsa. Więc jak mogę, to już sobie pójdę do domu. Do domu, czyli do knajpy. Dom poza domem. Życie Eddiego J. poza służbą było jak piosenka George’a Jonesa. Zaczął wstawać, a ja położyłem mu rękę na przegubie. – Nie, Eddie, właściwie to nie. -Co? – Nie możesz. Chciałbym, żebyś tu jeszcze został. – Szefie, aleja naprawdę muszę… ^ – Zostań – powtórzyłem. – Jesteś coś winien temu małemu. – No, nie wiem… – Jego ojciec uratował ci życie, pamiętasz? Ramiona Eddiego skuliły się w geście obronnym. – Nie wiem, czy to tak można nazwać…

– Daj spokój, przestań – odezwał się Huddie. – Byłem przy tym… Nagle Ned stracił zainteresowanie kasetami. – Mój ojciec uratował ci życie? Jak? Eddie zawahał się i w końcu się poddał. – Pociągnął mnie za traktor Johna Deere’a. Bracia O’Day… – Mrożącą krew w żyłach sagę braci O’Day zostawimy sobie na inną okazję – oznajmiłem. – Chodzi o to, że mamy tu niewielką ekshumacyjną imprezkę, a ty wiesz, gdzie są pochowane niektóre ciała. I to nawet dosłownie. – Przecież Huddie i Shirley tam byli, to mogą… – Owszem, byli. George Morgan chyba też. – Też – potwierdziła Shirley cicho. – …i co z tego? – Moja ręka nadal spoczywała na nadgarstku Eddiego; musiałem się wysilić, żeby go znowu nie ścisnąć. I to mocno. Lubiłem Eddiego od zawsze, potrafił się zdobyć na odwagę, ale w zasadzie przejawiał skłonność do tchórzostwa. Nie wiem, jak te dwie cechy mogą istnieć jednocześnie w tym samym człowieku, ale mogą, często to widywałem. W dziewięćdziesiątym szóstym, gdy Travis i Tracy O’Day zaczęli strzelać z tych swoich wymyślnych wojskowych karabinów maszynowych z okna farmy, Eddie skamieniał. Curt musiał wyskoczyć zza osłony i pociągnąć go na ziemię. A teraz Eddie usiłował się wykręcić od opowiedzenia swojego kawałka, tego, w którym ojciec Neda odegrał tak kluczową rolę. Nie dlatego, że coś tam nabroił – bo nie – ale ponieważ wspomnienia były zbyt bolesne i przerażające. – Wiesz, Sandy, naprawdę muszę zmykać. Mam masę zaległej roboty w domu i… – Opowiadamy temu chłopcu o jego ojcu – oznajmiłem. – Według mnie powinieneś teraz usiąść na tyłku, zjeść kanapkę, popić herbatą i czekać, aż będziesz miał coś do powiedzenia. Eddie usiadł na ławce i spojrzał na nas. Wiem, co zobaczył w oczach syna Curta: zdziwienie i ciekawość. Wyglądaliśmy jak rada starszych wokół młodego wojownika, jakbyśmy mu śpiewali dawne pieśni wojenne. A co będzie, kiedy pieśni się skończą? Gdyby Ned był dzielnym indiańskim młodzieńcem, wyruszyłby na rytualną wyprawę – zabić odpowiednie zwierzę, mieć odpowiednią wizję, póki krew ze zjedzonego serca nie zaschnie na ustach, powrócić mężczyzną. Gdyby na koniec miała się odbyć jakaś próba, pomyślałem, w której Ned mógłby zaprezentować nową dojrzałość i rozum, wszystko byłoby o wiele prostsze. Ale w naszych czasach już się tak nie robi. Przynajmniej nie powszechnie. W naszych czasach bardziej się liczy to, co czujesz, niż to, co robisz. I sądzę, że tak nie powinno być. A co Eddie zobaczył w naszych oczach? Niechęć? Ślad odrazy? Może nawet przekonanie, że to on, nie Curt Wilcox, powinien wtedy zatrzymać ciężarówkę z oderwaną łatą na oponie, że to jego Bradley Roach powinien wywrócić na lewą stronę? Zawsze troszkę za gruby Eddie Jacubois, który za dużo pije i jeśli się nie pohamuje, wkrótce wyląduje u Anonimowych Alkoholików. Facet, który zawsze za późno składa raporty i prawie nigdy nie rozumie dowcipu, jeśli mu się go nie wytłumaczy. Mam nadzieję, że żadnej z tych rzeczy nie zauważył, bo przecież miał też zalety, sporo zalet – ale mógł jednak zobaczyć. Choćby niektóre. Może wszystkie. – …szerszej perspektywie?

Odwróciłem się do Neda zadowolony, że mnie oderwał od niepokojących myśli. – Słucham? – Pytałem, czy kiedyś rozmawialiście, czym naprawdę jest ten buick, skąd się wziął, co oznacza. Czy rozmawialiście o nim, no wiesz, w szerszej perspektywie. – Hm… no więc było to zebranie w „The Country Way” – powiedziałem. Nie całkiem rozumiałem, do czego zmierza. – Już ci opowiadałem. – Tak, ale to było spotkanie raczej administracyjne niż… – Dobrze ci pójdzie na studiach – odezwał się Arky i poklepał go po kolanie. – Jak jakiś młodziak dak sobie po prostu mówi dakie słowa i nawet mu brew nie drgnie, do musi sobie poradzić na studiach. Ned się uśmiechnął. – Administracyjne. Organizacyjne. Zbiurokratyzowane. Wyspecjalizowane. – Przestań się popisywać, mały – przerwał mu-Huddie. Głowa mnie rozbolała. – No więc nie chodzi mi o takie coś jak to zebranie w „The Country Way”. Przecież musieliście… no, gdzieś po drodze na pewno musieliście… Wiedziałem, o co mu chodzi, a jednocześnie zrozumiałem coś innego: ten mały nigdy do końca nie pojmie, jak to naprawdę wyglądało. Jakie było zwyczajne, przynajmniej na ogół. Na co dzień po prostu żyliśmy dalej. Tak jak się żyje po pięknym zachodzie słońca, po spróbowaniu wspaniałego szampana, po otrzymaniu złych wieści z domu. W pracy mieliśmy zjawisko nie z tego świata, ale nie miało wpływu na sterty dokumentów do wypełnienia, na mycie zębów czy kochanie się z żonami. Nie wyniosło nas na inny poziom egzystencji czy płaszczyznę percepcji. W dalszym ciągu swędziały nas tyłki i musieliśmy się po nich drapać. – Myślę, że Tony i twój ojciec dużo o tym mówili – powiedziałem – ale w pracy, przynajmniej dla nas wszystkich, 10. Buick 8 buick stopniowo schodził na drugi plan jak każda inna martwa sprawa. Więc… – Martwa! – Prawie to krzyknął i zrobił się przy tym tak podobny do ojca, że aż się przestraszyłem. To następny łańcuch, pomyślałem, podobieństwo syna do ojca. Ten łańcuch został zgnieciony, ale się nie przerwał. – Okresowo była martwa – wyjaśniłem. – A tymczasem zdarzały się stłuczki, wypadki, włamania, narkotyki i od czasu do czasu zabójstwo. Na widok zawiedzionej miny Neda zrobiło mi się przykro, jakbym go jakoś zawiódł. Idiotyczne, ale prawdziwe. Potem coś mi przyszło do głowy. – Ale pamiętam jedną poważną rozmowę. To było na… – Pikniku – dokończył Phil Candleton. – Z okazji Święta Pracy. To miałeś na myśli, tak? Skinąłem głową. 1979 rok. Stare akademickie boisko koło strumienia Redfern. Wszyscy o wiele bardziej woleliśmy pikniki na Święto Pracy od tych z okazji Czwartego Lipca, częściowo dlatego, że były bliżej domu, a ci, którzy mieli rodziny, mogli je przyprowadzić, ale głównie dlatego, że byliśmy jedynie my – tylko Jednostka D. Piknik z okazji Święta Pracy był nasz. Phil oparł głowę o drewnianą ścianę baraku i zaczął się śmiać.

– Rany, prawie zapomniałem. Gadaliśmy wtedy o tym cholernym buicku i o niczym więcej. Im dłużej gadaliśmy, tym więcej piliśmy. Miałem kaca przez dwa dni. – Te pikniki zawsze są fajne – powiedział Huddie. – Byłeś na ostatnim, Ned, prawda? – Na przedostatnim. Tata jeszcze żył. – Ned się uśmiechał. – Ta huśtawka z opony nad wodą… Paul Loving z niej spadł i zwichnął nogę w kolanie. Wszyscy się roześmieliśmy, Eddie tak samo jak my. – Mnóstwo gadania i żadnego wniosku – dodałem. – Ale niby skąd te wnioski? Był tylko jeden: kiedy w baraku spada temperatura, coś się zaczyna dziać. Ale nawet i to nie jest takie pewne. Czasami – zwłaszcza teraz, gdy minęło trochę czasu – temperatura spada lekko i znów się podnosi. Czasami słychać to brzęczenie… a potem nie, jakby ktoś wyjął wtyczkę z kontaktu. Ennis zniknął bez fajerwerków, myszoskoczek Jimmy w kanonadzie, jakiej świat nie widział, a Rosalynn pozostała. – Włożyliście ją z powrotem do buicka? – Nie – odparł Phil. – To Ameryka, synku – dwa razy nie popełniamy tego samego błędu. – Rosalynn dożyła swych dni w świetlicy na piętrze – dodałem. – Zmarła w wieku trzech albo czterech lat. Tony mówił, że to u myszoskoczków normalne. – Czy z buicka wyszło coś jeszcze? – Tak. Ale nie można skojarzyć pojawienia się tych rzeczy z… – Jakich rzeczy? A co się stało z nietoperzem? Czy mój ojciec w końcu go pokroił? Mogę go zobaczyć? Przynajmniej zdjęcia? Czy… – Stój, zaczekaj! – zawołałem, unosząc rękę. – Zjedz kanapkę czy coś. Uspokój się. Ned wziął kanapkę i zaczął ją skubać, nie spuszczając ze mnie wzroku. Przez chwilę skojarzył mi się z Rosalynn, która patrzyła w obiektyw kamery lśniącymi ślepkami i drżały jej wąsiki. – Od czasu do czasu pojawiały się różne rzeczy – zacząłem – i od czasu do czasu inne rzeczy – żywe stworzenia znikały. Żaby. Motyl. Tulipan z doniczki. Ale nie można połączyć chłodu, brzęczenia ani rozbłysków ze zniknięciami ani tym, co twój tata nazywał poronieniami buicka. Nic się tu nie łączy. Chłód jest dość charakterystyczny, jeszcze nigdy fajerwerki nie pojawiły się bez uprzedniego spadku temperatury, ale nie każde ochłodzenie powoduje rozbłyski. Rozumiesz, do czego zmierzam? – Chyba tak. Chmury nie zawsze oznaczają deszcz, ale nie ma deszczu bez chmur. – Sam bym tego lepiej nie wyraził. Huddie poklepał Neda po kolanie. – Wiesz, jak to mówią, od każdej zasady jest wyjątek. W przypadku buicka mamy jedną zasadę i tuzin wyjątków. Pierwszym jest sam kierowca – wiesz, w czarnym płaszczu i kapeluszu. Zniknął, ale nie z buicka. – Wiecie to na pewno? – spytał Ned. Zaskoczył mnie. To naturalne, że syn jest podobny do ojca. I że mówi jak on. Ale przez chwilę głos i wygląd Neda dały razem coś więcej niż podobieństwo. Nie tylko ja to zauważyłem. Shirley i Arky wymienili niespokojne spojrzenia. – Jak to? – spytałem. – Roach czytał gazetę, tak? A z tego, co mówiłeś, mogę przypuszczać, że to go pochłonęło prawie bez reszty. Więc skąd wiadomo, czy ten

facet nie wrócił do samochodu? Miałem tak ze dwadzieścia lat, żeby się zastanowić nad tamtym dniem i jego konsekwencjami. Dwadzieścia lat, a nie przyszło mi do głowy, że kierowca mógł wrócić. Ani mnie, ani nikomu innemu. Brad Roach powiedział, że gość nie wrócił i po prostu przyjęliśmy to do wiadomości. Dlaczego? Bo gliny mają wbudowane wykrywacze kłamstw, a w tym wypadku alarm się nam nie włączył. Nawet nie mrugnął. Bo niby dlaczego? Brad Roach był przekonany, że mówi prawdę. Ale to nie znaczy, że mówił. – To chyba możliwe – powiedziałem. Ned wzruszył ramionami, jakby mówił: no i macie. – W Jednostce D nigdy nie było Sherlocka Holmesa ani porucznika Columbo – dodałem. Zabrzmiało to chyba, jakbym się usprawiedliwiał. Czułem taką potrzebę. – Jesteśmy tylko mechanikami systemu prawnego. Urzędnicy, a tak naprawdę to robotnicy, z wykształceniem ponadpodstawowym. Potrafimy obsługiwać telefon, zbierać dowody, jeśli są, od czasu do czasu trafia się jakaś dedukcja. Jak szczęście dopisze, to nawet błyskotliwa. Ale buick nie poddaje się logice, więc nie ma podstaw ani do błyskotliwej dedukcji, ani żadnej. – Niektórzy uważali, że buick jest z kosmosu – wtrącił Huddie. – Jak jakiś… no, ja wiem, statek zwiadowczy czy coś, i że Ennisa porwał kosmita przebrany w kapelusz i płaszcz, żeby możliwie najbardziej przypominać człowieka. Tak się mówiło na tamtym pikniku, podczas Święta Pracy, no nie? – Aha – powiedział Ned. – To był nieprzeciętnie dziwny piknik – dodał Huddie. Wszyscy się spili jak nigdy i to bardzo szybko, ale nikt nie zaczął rozrabiać, nawet rutynowi podejrzani jak Jackie O’Hara i Christian Soder. Było bardzo cicho, zwłaszcza jak się skończył mecz. Pamiętam, że siedziałem na ławce pod wiązem z paroma innymi chłopakami i słuchaliśmy, jak Brian Cole opowiada o latających talerzach, które widziano nad liniami wysokiego napięcia w New Hampshire – zaledwie pięć lat temu – i o tej kobiecie, którą podobno porwali kosmici i wszędzie wsadzali jej te sondy. – Mój ojciec w to wierzył? Że Obcy porwali jego partnera? – Nie – odezwała się Shirley. – W roku tysiąc dziewięćset osiemdziesiątym ósmym wydarzyło się tu coś takiego… tak wstrząsającego i nie do wiary… tak cholernie okropnego… – Co? – zniecierpliwił się Ned. – No co, co? Nie odpowiedziała. Pewnie nawet nie słyszała pytania. – Parę dni później spytałam twojego ojca prosto z mostu, co sądzi. Odparł, że to bez znaczenia. Ned spojrzał, jakby nie zrozumiał. – Bez znaczenia? – Tak powiedział. Uważał, że czymkolwiek jest ten buick, w zasadzie nie ma znaczenia. W tej twojej szerszej perspektywie. Spytałam, czy według niego ktoś wykorzystuje buicka w jakimś celu, na przykład, żeby nas obserwować… czy to jakaś telewizja… a on powiedział: „Według mnie o nim zapomniano”. Ciągle pamiętam, z jaką pewnością to powiedział, jakby mówił o… no, nie wiem… na przykład o czymś tak ważnym, jak królewski skarbiec zakopany na pustyni jeszcze w starożytności, albo o czymś nieważnym, jak na przykład źle zaadresowana pocztówka w dziale zwrotów. „U nas

piękna pogoda, a jak u was?” i kogo to obchodzi, bo to było bardzo, bardzo dawno temu. Kiedy pomyślałam, że coś tak dziwnego i okropnego może być zapomniane… zgubione… przeoczone… poczułam ulgę, a jednocześnie strach. Powiedziałam to twojemu tacie, a on się roześmiał. Machnął ręką na zachód i rzekł: „Shirley, powiedz mi coś. Jak myślisz, jak wiele bomb atomowych nasz wielki i wspaniały naród wyprodukował i rozmieścił w różnych miejscach na linii Pensylwania-Ohio, w stronę Pacyfiku? I o ilu zapomni się przez następne dwa, trzy stulecia?”. Wszyscy zamilkliśmy, zamyśleni. – Zaczęłam się zastanawiać, czy nie odejść z pracy – odezwała się znowu Shirley. – Nie mogłam spać. Ciągle myślałam o biednym starym Parfu Bilionie i prawie się już zdecydowałam. To Curt przekonał mnie, żebym została, choć o tym nie wiedział. „Według mnie o tym zapomniano”, powiedział i to mi wystarczyło. Zostałam i nigdy tego nie żałowałam. Tu jest fajnie, a chłopaki na ogół są dobrymi policjantami. Mówię tu także o nieobecnych, na przykład Tonym. – Kocham cię, Shirley, wyjdź za mnie – rzekł Huddie. Objął ją i udawał, że chce pocałować. Nie był to przyjemny widok. Shirley odepchnęła go łokciem. – Już masz żonę, idioto. / Wtedy włączył się Eddie J. – Jeśli twój tata w coś wierzył, to w to, że ta machina przybyła z innego wymiaru. – Z innego wymiaru? Żartujesz. – Ned przyjrzał się Eddiemu. – Nie. Nie żartujesz. – I uważał, że to nie było zaplanowane. Na zasadzie, wiesz, że wysyłasz statek na morze albo satelitę w kosmos. Nawet nie wiem, czy według niego ten buick naprawdę istniał. – Pogubiłem się – powiedział mały. – Ja też – przyznała się Shirley. – Mówił… – Eddie poruszył się na ławce. Znowu spojrzał na zarośnięte trawą miejsce po Baraku A. – Prawdę mówiąc, to było na farmie O’Dayów. Tamtego dnia. Bo musisz wiedzieć, że siedzieliśmy tam z siedem godzin, zaparkowaliśmy w kukurydzy i czekaliśmy, aż te dwa buraki wylezą. Zimno. Silnika włączyć nie można, tak samo jak ogrzewania. Gadaliśmy o wszystkim – polowaniu, rybach, kręglach, żonach, planach. Curt powiedział, że za pięć lat rzuci policję… – Tak powiedział? – Ned wytrzeszczył oczy. Eddie spojrzał na niego pobłażliwie. – To się tylko tak mówi. Tak jak ćpuny mówią, że przestaną brać. Ja mu opowiadałem, jak to założę agencję ochrony w mieście i jak kupię nowiutkiego dżipa. A on o tym, że chciałby studiować nauki ścisłe w Horlicks i że twoja mama mu nie pozwala. Mówiła, że powinni wykształcić dzieci, nie jego. Strasznie się na niego wściekała, ale nigdy się na nią nie skarżył, bo nie wiedziała, dlaczego chce studiować, co go tak interesuje. A on nie mógł jej powiedzieć. I tak zygzakiem doszliśmy do buicka. I powiedział – pamiętam to jak dziś – że widzimy go jako buicka, bo musimy go widzieć pod jakąś postacią. – Pod jakąś postacią – wymamrotał Ned. Pochylił się i potarł czoło dwoma palcami, jakby dostał migreny. – Też się tak zdziwiłem, ale mniej więcej pojąłem, o co mu chodziło. Tutaj. – Eddie poklepał się

po piersi, gdzieś nad sercem. Ned odwrócił się do mnie. – Sandy, podczas tego pikniku… czy któryś z was mówił o…-Urwał. Pokręcił głową, spojrzał na resztki kanapki i włożył je do ust. – Nieważne. To nie ma znaczenia. Czy mój tata naprawdę zrobił sekcję temu nietoperzowi? – Tak. Po drugim pokazie^ sztucznych ogni, a przed piknikiem z okazji Święta Pracy. \^tedy… – Opowiedz mu o liściach – wtrącił Phil. – Zapomniałeś. I rzeczywiście. Do diabła, nie myślałem o tych liściach od sześciu czy ośmiu lat. – Sam mu powiedz. To ty miałeś je w rękach. Phil skinął głową, przez jakiś czas siedział w milczeniu, po czym zaczął recytować, jakby składał raport przed zwierzchnikiem.

DZIŚ: Phil Do drugiego błyskania doszło w późnych godzinach popołudniowych. W porządku? Potem Curt wchodzi do baraku z liną i wynosi tego jak mu tam gryzonia. Widzimy, że drugi zniknął. Trochę gadamy. Robimy parę zdjęć. Sierżant Schoondist mówi: dobra, dobra, kto miał wartę w szopie. Brian Cole mówi: ja, sierżancie. Reszta wraca do baraków. W porządku? I słyszę, jak Curtis mówi do sierżanta: zrobię temu stworzeniu sekcję, zanim zniknie jak wszystko inne. Pomożesz mi? A sierżant mówi, że tak – dziś w nocy, jeśli Curt chce. Curt mówi: dlaczego nie od razu? A sierżant mówi: bo musisz wracać na patrol. Nie skończyłeś zmiany. Pan Obywatel na ciebie liczy, chłopcze, a przestępcy drżą na dźwięk twojej sireny. Czasem tak mówił, jak jakiś kaznodzieja. I nigdy nie mówił „syrena” tylko „sirena”. Curt się nie kłóci. Głupi nie jest. Odjeżdża. Około piątej przychodzi Brian Cole i pyta, czy mogę posiedzieć za niego w szopie, bo on musi do ubikacji. Zgadzam się. Idę. Zaglądam do baraku. Wszystko jeden-dwa. Temperatura wzrosła o jeden stopień. Idę do szopy. Czuję, że tam za gorąco, w porządku? Na krześle leży katalog. Chcę go wziąć. Ledwie go złapałem, słyszę to skrzyp-bum. Tylko w jednej sytuacji słychać taki dźwięk, kiedy się otwiera bagażnik i pokrywa odskakuje za mocno. Wypadam z szopy. Podbiegam do okien baraku. Bagażnik buicka jest otwarty. Z bagażnika wyfruwa to, co początkowo myślałem, że to papier, zwęglone kawałki papieru. Wirują jak w trąbie powietrznej. Ale kurz na podłodze się nie rusza. Ani drgnie. Rusza się tylko powietrze nad bagażnikiem. Wreszcie patrzę, a te kawałki papieru wyglądają całkiem identycznie i dochodzę do wniosku, że to liście. I okazało się, że rzeczywiście. Wyjąłem z kieszeni na piersiach notatnik oraz długopis i narysowałem to: – Wygląda jak uśmiech – powiedział mały. – Jakby się ktoś szczerzył. Tylko wtedy było ich więcej. Setki. Setki czarnych wyszczerzonych uśmiechów fruwało naokoło. Niektóre wylądowały na dachu buicka. Inne wpadły z powrotem do bagażnika. Większość sfrunęła na podłogę. Poleciałem po Tony’ego. Wyszedł z kamerą wideo, cały czerwony, i mruczał: – Co znowu, co do cholery, co tu się dzieje, co to będzie? I tak dalej. Nawet śmiesznie, ale dopiero później, w porządku? Wtedy wcale nie było mi do śmiechu. Zajrzeliśmy do środka. Zobaczyliśmy te liście na cementowej podłodze. Prawie jak na trawniku po wichrze w październiku. Ale wtedy już się zaczęły zwijać. Wyglądały mniej jak uśmiechy, a bardziej jak liście. Dzięki Bogu. I przestały być czarne. Na naszych oczach zrobiły się szarobjałe. I zaczęły się robić cienkie. Sandy już to widział. Nie zdążył na pokaz fajerwerków, ale na pokaz liści się załapał. – Tony zadzwonił do mnie do domu i spytał, czy mogę przyjść wieczorem koło siódmej. Powiedział, że razem z Curtem zrobi coś, co może chciałbym obejrzeć. No to nie czekałem do siódmej, tylko od razu przyszedłem. Byłem ciekawy powiedział Sandy.

– Co zabiło kota^– odparł Ned i taki był przy tym podobny do swojego tatusia, że aż się wzdrygnąłem. Patrzył na mnie. – Co było dalej? – Niewiele – rzekłem. – Liście zaczęły się robić cieńsze. Może się mylę, ale chyba to widzieliśmy. – Nie mylisz się – powiedział Sandy. – Całkiem z tego zgłupiałem. Przestałem myśleć. Pobiegłem do bocznych drzwi baraku. A Tony, o rany, Tony się mnie uczepił jak diabeł dobrej duszy. Jak mnie nie chwyci za gardło od tyłu! – Hej! – mówię. – Puszczaj, no puszczaj! Policja bije! A on mi mówi, żebym to zostawił na występy w kabarecie. – To nie żarty, Phil – zaznacza. – Mam powody przypuszczać, że przez to draństwo straciłem jednego funkcjonariusza. Drugiego już nie dam. Powiedziałem mu, że się obwiążę liną. Mało się nie posikałem z podniecenia. Nie pamiętam dlaczego, ale tak było. On mi na to, że nie pójdzie po tę cholerną linę. To ja, że sam pójdę po tę cholerną linę. A on: – Zapomnij o tej cholernej linie, nie daję zezwolenia. Więc ja: – To pan mnie potrzyma za nogi, sierżancie. Chcę zebrać parę tych liści. Leżą z półtora metra od drzwi. Nawet nie za blisko samochodu. I co? – To, że chyba do reszty zgłupiałeś, bo tam wszystko jest blisko samochodu – mówi, ale ponieważ nie zaznaczył wyraźnie, że się nie zgadza, poszedłem i otworzyłem drzwi. Od razu uderzył mnie ten zapach. Coś jakby mięta, ale w jakiś nieprzyjemny sposób. I ten kapuściany smród. Aż się żołądek wywracał na drugą stronę, ale taki byłem podekscytowany, że nic do mnie nie docierało. Położyłem się na brzuchu. Poczołgałem się naprzód. Sierżant trzymał mnie za łydki, a jak już byłem w środku, powiedział: – Wystarczy, Phil. Jeśli dosięgniesz, to weź parę liści. Jak nie, to nie. Wszystkie zrobiły się białe i nazbierałem ich z tuzin. Były miękkie i gładkie, ale tak jakoś niefajnie. Skojarzyły mi się z pomidorami, gdy zaczynają gnić od środka. Trochę dalej leżało jeszcze parę czarnych. Wyciągnąłem się i złapałem je, ale ledwie ich dotknąłem, też zbielały jak inne. Palce na czubkach zaczęły mnie trochę piec. Mocniej zapachniało miętą i rozległ się taki dźwięk. Przynajmniej tak mi się wydaje. Jakby westchnienie albo syk, zupełnie jakby otwierało się puszkę z colą. Zacząłem się wyczołgiwać i najpierw wszystko było fajnie, ale potem to… te niby liście zrobiły się takie w dotyku… gładkie i miękkie jak… Przez kilka sekund nie mogłem mówić. Całkiem jakbym znowu to przeżywał. Ale mały na mnie patrzył i wiedziałem, że mi nie popuści, nie ma zmiłuj, no to brnąłem dalej. Teraz to już chciałem tylko dotrzeć do końca. – I się przestraszyłem. W porządku? Zacząłem się wycofywać na łokciach i wierzgać. Lato. Ja w krótkich rękawkach, łokieć mi się osunął, dotknął czarnego liścia, a on syknął jak… jak nie wiem co. Tak syknął, rozumiesz? I buchnął z niego kłąb tego miętowo-kapuścianego smrodu. Zrobił się biały.

Jakby od mojego dotyku skuł go lód. To mi przyszło do głowy dopiero później. Wtedy myślałem tylko o tym, żeby stamtąd wypierdalać. Wybacz, Shirley. – Nie szkodzi – powiedziała Shirley i poklepała mnie po ramieniu. Dobra dziewczyna. Naprawdę. Lepsza w dyspozytorni od Babickiego – bez porównania – i o wiele ładniejsza. Wziąłem ją za rękę i uścisnąłem. Potem mówiłem dalej i już było łatwiej. Śmieszne, jak wszystko do ciebie wraca, kiedy o tym mówisz. Jak się coraz bardziej klaruje, w miarę jak mówisz. – Spojrzałem na tego starego buicka. I choć stał spokojnie na środku baraku jakieś trzy metry dalej, nagle jakby się zbliżył. I zrobił wielki jak Mount Everest. Lśniący jak brylant. Nagle mi się przywidziało, że reflektory to oczy i że te oczy na mnie patrzą. I słyszałem jego szept. Nie patrz tak, mały, wszyscy go słyszeliśmy. Nie mam pojęcia, co mówił jeśli w ogóle – ale go słyszałem. Tylko w głowie, jakby od środka. Jak telepatia. Może tylko sobie to wyobraziłem, ale nie sądzę. Nagle poczułem się tak, jakbym znowu miał sześć lat. I bał się potwora spod łóżka. Który chciał mnie porwać, byłem tego pewien. Zabrać tam, gdzie Ennisa. Więc spanikowałem. Zacząłem wrzeszczeć: wyciągaj mnie, wyciągaj, szybko! I wyciągnęli. Sierżant i jakiś drugi^. – Ten drugi to byłem ja – powiedział Sandy. – Wystraszyłeś nas na śmierć. Najpierw wszystko było w porządku, poten>raptem zacząłeś się drzeć, rzucać i wierzgać. Już myślałem, że masz krwotok wewnętrzny albo że się zrobiłeś siny. Ale ty tylko… – I skinął na mnie, żebym mówił dalej. – Ja tylko miałem te liście. To, co z nich zostało. Jak spanikowałem, pewnie zacisnąłem pięści, w porządku? Jak się znalazłem na zewnątrz, poczułem, że mam mokre ręce. Ludzie krzyczeli „W porządku?” i „Co ci jest?”. Ja klęczałem, koszula mi podeszła pod pachy, brzuch miałem otarty od tego ciągnięcia po podłodze i myślałem: Dłonie mi krwawią. Dlatego są takie mokre. A potem zobaczyłem to białe gówno. Wyglądało jak kit. To było wszystko, co zostało z liści. Przerwałem i zastanowiłem się. – To teraz powiem prawdę, w porządku? Wcale nie wyglądało jak kit. Miałem pełne garści ciepłej spermy. A ten smród był ohydny. Nie wiem dlaczego. Można powiedzieć: mięta i kapusta, wielkie mi co. I to prawda, a jednocześnie nieprawda. Bo ten smród nie przypominał niczego z tego świata. Przynajmniej ja niczego takiego nie wąchałem. Wytarłem ręce o spodnie i poszedłem do baraków. Zszedłem na dół. Brian Cole właśnie wyszedł z wychodka. Chyba słyszał jakieś wrzaski i chciał się dowiedzieć, co jest grane. Wcale nie patrzyłem na niego. Prawdę powiedziawszy, mało go nie przewróciłem, tak leciałem do kibla. Zacząłem myć ręce. Wciąż biegnę do umywalki, gdy sobie niespodziewanie przypomnę, jak wyglądałem z tą spermowatą białą mazią kapiącą z garści i że była taka ciepła i miękka, i jakby gładka, i że jak otworzyłem pięść, to się zaczęła ciągnąć jak nitki. I to była ostatnia kropla. Na myśl o tych nitkach między dłonią i palcami zwymiotowałem. Ale nie tak, jak normalnie. To było tak, jakby cały żołądek chciał się pokazać na zewnątrz, jakby chciał mi przejść przez gardło i osobiście,się wypróżnić. Moja mama tak chlustała z wiadra pomyjami. Nie chcę się nad tym rozwodzić, ale musisz wiedzieć. To nie

było rzyganie, to było umieranie. Coś takiego przeżyłem jeszcze tylko raz, przy pierwszym śmiertelnym wypadku drogowym. Przyjeżdżam i pierwsze, co widzę, to bochenek chleba z otrębami na żółtej linii jezdni, a zaraz potem – górną połowę dzieciaka. Małego chłopca z jasnymi włosami. I od razu widzę jeszcze, że na języku chłopca siedzi mucha. Czyści łapki. To mnie ruszyło. Myślałem, że się tam zarzygam na śmierć. – Też tak miałem – powiedział Huddie. – Nie ma się czego wstydzić. – Ja się nie wstydzę. Tylko chcę, żeby zrozumiał. W porządku? Zrobiłem głęboki wdech, poczułem słodki zapach powietrza i raptem mnie oświeciło, że przecież ojciec naszego małego też zginął rozjechany. Uśmiechnąłem się do małego. – No, ale dzięki Bogu za małe łaski – sedes był zaraz koło umywalki, więc nawet nie bardzo pobrudziłem buty i podłogę. – I w końcu – dodał Sandy – te liście znikły. Ale to dosłownie. Roztopiły się jak wiedźma z „Czarnoksiężnika z Oz”. Przez jakiś czas widać było jeszcze ślady po nich w Baraku B, ale po tygodniu zmieniły się w małe plamki na betonie. Żółtawe, bardzo jasne. – Aha, a ja na parę miesięcy ześwirowałem i musiałem co chwila myć ręce – powiedziałem. – Bywały dni, że nie mogłem się zmusić, żeby dotknąć ręką jedzenia. Jeśli żona zapakowała mi kanapki, brałem je przez serwetkę i tak jadłem, a ostatni kawałek wyjadałem z serwetki. Jak siedziałem w radiowozie sam, jadłem w rękawicach. I ciągle się bałem, że się porzygam. W kółko myślałem o tej chorobie, co ci wypadają wszystkie zęby. Ale się jakoś przemogłem. Popatrzyłem na Neda i zaczekałem, aż spojrzy mi w oczy. Przemogłem się, synu. Zobaczyłem jego oczy, ale nic w nich nie dostrzegłem. Śmieszne. Jakby były namalowane czy coś. W porządku?

DZIŚ: Sandy Ned patrzył na Phila. Miał spokojną minę, ale w jego oczach widziałem chłód i Phil chyba też zobaczył. Westchnął, założył ręce na piersi i spuścił wzrok, jakby mówiąc, że on swoje zrobił, złożył zeznanie. Ned odwrócił się do mnie. – Co było potem? Kiedy zrobiliście sekcję tego nietoperza? Ciągle go nazywał nietoperzem, a to wcale nie był nietoperz. To było słowo, którego używałem, Curtis by to nazwał gwoździem do powieszenia kapelusza. I nagle się na niego wkurzyłem. Nawet więcej – wściekłem się jak diabli. I byłem zły na siebie, że tak czuję, że mam czelność tak czuć. Ale głównie byłem zły na małego, że tak podnosi głowę. Podnosi i tak się na mnie gapi. Zadaje te pytania. Robi te głupie przypuszczenia, na przykład, że jak mówię „nietoperz”, to i myślę „nietoperz”, a nie jakaś niemożliwe do opisania, niewyobrażalne stworzenie, które prześliznęło się przez szczelinę we wszechświecie i umarło. Tyle że głównie chodziło jednak o to, że tak podnosi głowę i oczy. Wiem, że teraz to już w ogóle wyglądam jak de zza krzaka, co tu będę opowiadać, że nie. Aż do wtedy było mi go żal. Wszystko, co zrobiłem od czasu, gdy zaczął do nas przychodzić, wynikało z wygodnej litości. Bo przez cały czas, kiedy mył okna, grabił liście i odśnieżał parking, przez cały ten czas miał spuszczoną głowę. Pokornie. Nie trzeba się było ścierać z jego spojrzeniem. Nie trzeba było sobie zadawać pytań, bo litość jest wygodna. Prawda? Litość wynosi cię na samą górę. A teraz podniósł głowę, rzucił mi w twarz moje własne słowa i w jego spojrzęniu nie dostrzegłem wcale pokory. Myślał, że ma rację i to mnie doprowadziło do szału. Uważał, że mam wobec niego jakieś zobowiązania – że to, co się tu mówi, nie jest darem, tylko spłatą długu – a to mnie doprowadziło do jeszcze większego szału. A najgorszy szał wynikał ze świadomości, że to on ma rację. Miałem ochotę dać mu w zęby i strącić z ławki. Wydawało mu się, że ma tu jakieś prawa i chciałem, żeby tego pożałował. Pod tym względem nasze uczucia do młodych nigdy się nie zmieniają. Sam nie mam dzieci, nigdy się nie ożeniłemtak jak Shirley, chyba wziąłem ślub z Jednostką D. Ale mam wielkie doświadczenie, jeśli idzie o młodych, z baraków i spoza nich. Rozmawiałem z nimi setki razy. Zdaje mi się, że kiedy nie możemy im już współczuć, kiedy odrzucamy litość (niez urazy, lecz niecierpliwości), zaczynamy się dla odmiany litować nad sobą. Chcemy wiedzieć, dokąd zaszły nasze ukochane maluszki, nasze wróbelki. Czyż nie posyłaliśmy ich na lekcje fortepianu i nie uczyliśmy grać w baseball? Czy nie czy” taliśmy z nimi książeczek i nie pomagaliśmy kolorować rysunków? Jak śmieli podnieść oczy i zacząć zadawać te brutal ne i głupie pytania? Jak śmieli zapragnąć więcej, niż chcemy im dać? – Sandy? Co się stało, kiedy pokroiliście… – Nie to, co chcesz usłyszeć – odparłem, a kiedy jego oczy się lekko rozszerzyły na zimny ton mojego głosu»jakoś mi to nie sprawiło przykrości. – Nie to, co chciał zobaczyć twój ojciec. Albo Tony. Nic się nie wyjaśniło^Nigdy się nie wyjaśniło. Wszystko, co ma związek z buickiem, jest jak fatamorgana, jak to drżące powietrze nad autostradą 187, kiedy jest rozpalona i zalana słońcem. Tylko że to też nie całkiem tak. Gdyby tak było, pewnie w końcu zostawilibyśmy buicka w

spokoju. Tak jak się zostawia morderstwo, kiedy mija pół roku, a do ciebie zaczyna docierać, że nigdy nie złapiesz sprawcy, że facet ci się wywinie. Przy buicku i rzeczach które z niego wyłaziły, zawsze było coś, czego mogłeś się przytrzymać. Zawsze coś widać, coś słychać. Albo coś…

WTEDY – Uch – odezwał się Sandy Dearborn. – Ale śmierdzi. Zasłonił twarz ręką, ale nie mógł dotknąć skóry, bo na ustach i nosie miał plastikową maskę ochronną – taką jak dentyści. Sandy nie wiedział, czy miała chronić przed zarazkami, ale przed smrodem na pewno nie. Był to ten kapuściany odór, który wypełnił schowek natychmiast, gdy Curt rozciął brzuch nietoperzowatego stworzenia. – Przywykniemy – oznajmił Curt, poprawiając maskę. Jego i Sandy’ego były niebieskie; maska sierżanta miała słodki odcień cukierkowego różu. Curtis Wilcox był mądry, miał rację w wielu sprawach, ale co do tego smrodu się pomylił. Nie przywykli. Ani oni, ani nikt inny. Za to przygotowany był na medal. Pod koniec zmiany pojechał do domu i przywiózł zestaw do sekcji/ Ponadto miał też dobry mikroskop (pożyczony od przyjaciela z uniwersytetu), kilka paczek chirurgicznych rękawiczek i dwie wyjątkowo jasno świecące lampy. Powiedział żonie, że musi zbadać lisa, którego ktoś zastrzelił w okolicy jednostki. – Tylko uważaj – przestrzegła. – Może był wściekły. Curt obiecał, że będzie bardzo uważał i miał szczery zamiar dotrzymać słowa. On i dwaj pozostali. Bo to nietoperzowate stworzenie mogło być gorsze od wściekłego lisa, mogło mieć coś, co żyje jeszcze po śmierci swojego nosiciela. Jeśli Tony Schoondist i Sandy Dearborn o tym zapomnieli (choć raczej nie), to przypomnieli sobie, kiedy Curt zamknął drzwi u stóp schodów, a potem je zaryglował. – Dopóki te drzwi są zamknięte, ja tu rządzę – zapowiedział. Mówił sucho i z całkowitą pewnością siebie. Zwracał się głównie do Tony’ego, bo Tony był dwa razy od niego starszy i ze wszystkich w jednostce to on był dla niego równoprawnym partnerem. Sandy do nich dołączył na przyczepkę i zdawał sobie z tego sprawę. – Czy to jasne? Bo jeśli nie, możemy od razu przes… – Jasne – odezwał się Tony. – Ty tu jesteś generałem. A ja z Sandym jesteśmy prostymi szeregowcami. Nie mam nic przeciwko. Tylko już zacznijmy, jak rany boskie. Curt otworzył walizkę z przyrządami, całą wielką walizę. W środku znajdowały się owinięte w irchę przyrządy ze stali nierdzewnej. Na wierzchu leżały trzy maski dentystyczne, każda w osobnym zapieczętowanym opakowaniu. – To naprawdę konieczne? – spytał Sandy. Curt wzruszył ramionami. – Lepiej uważać niż żałować. Ale prawdopodobnie nie na wiele się zdadzą. Raczej powinniśmy mieć maski gazowe. – Trochę żałuję, że nie ma tu Bibi Rotha – rzekł Tony. Curt nie odpowiedział na głos, ale błysk w jego oczach sugerował, że to ostatnia z jego trosk. Buick należał do jednostki. Wraz ze wszystkim, co z niego wyszło. Otworzył drzwi składziku i wszedł do środka, pociągając za łańcuszek przy lampie z zielonym kloszem. Tony poszedł za nim. W składziku pod lampą stał stół wielkości szkolnego biurka. Składzik był malutki, z trudem mieściły się dwie, a co dopiero trzy osoby. Sandy’emu to nie przeszkadzało. Tego wieczora nie przestąpił jego progu. „ Pod trzema ścianami stały półki pełne starych akt. Curt postawił mikroskop na małym stole i

włączył jego oświetlenie. Tymczasem Sandy ustawił na statywie kamerę Huddiego Royera. Na filmie dokumentującym tę dziwną sekcję zwłok widać czasem wchodzącą w kadr rękę z instrumentem, jakiego akurat potrzebował Curt. Jest to ręka Sandy’ego Dearborna. A pod koniec nagrania słychać, że ktoś wymiotuje, głośno i wyraźnie. To także Sandy Dearborn. – Najpierw obejrzyjmy liście – zaproponował Curt, układając z trzaskiem rękawiczki chirurgiczne. Tony miał je w małej torebce na dowody rzeczowe. Podał ją Curtowi, Curt otworzył i wyjął pęsetką to, co z nich zostało. Nie można było ich oddzielić, do tego czasu zrobiły się półprzeźroczyste i skleiły razem jak kawałki folii do pakowania kanapek. Sączyły się z nich strużki jakiegoś płynu i czuć było zapach – ten nieprzyjemny aromat mięty i kapu11. Buick 8 sty. Nie był miły, ale dawał się wytrzymać. Nie do zniesienia było natomiast dziesięć minut, które dopiero miały nadejść. Sandy zrobił zbliżenie, żeby pokazać, jak Curt zgrabnie wyłuskuje pęsetką kawałek liścia ze sklejonej masy. Przez parę tygodni dużo ćwiczył, co dało efekty. Przeniósł ten kawałek od razu pod mikroskop, nie zawracając sobie głowy szkiełkiem. Liście Phila Candletona były tylko przygrywką. Curtis chciał jak najszybciej przejść do właściwego punktu programu. Pochylił się nad podwójnym okularem i długo patrzył. Potem skinął na Tony’ego. – Co to za czarne jakby nitki? – spytał Tony po paru sekundach. Głos zza różowej maski dobiegał nieco stłumiony. – Nie wiem – odparł Curt. – Sandy, daj mi ten gadżet, co wygląda jak polaroid. Jest owinięty kablami i ma napis: WŁASNOŚĆ WYDZIAŁU BIOLOGII UNIWERSYTETU HORLICKS. Sandy podał mu gadżet nad kamerą, która zajmowała prawie całe drzwi. Curt włożył wtyczkę do kontaktu, a drugą do podstawy mikroskopu. Sprawdził coś, skinął głową i trzy razy wcisnął guzik na boku gadżetu, prawdopodobnie robiąc zdjęcia próbek liści pod mikroskopem. – Te czarne się nie ruszają – powiadomił go Tony. Nadal patrzył w mikroskop. – Nie. Tony wreszcie podniósł głowę. Oczy miał zamglone, trochę oszołomione. – Myślisz, że to… no, nie wiem, DNA? Maska Curtisa poruszyła się lekko, kiedy się uśmiechnął. – Mikroskop jest świetny, sierżancie, ale DNA byśmy przez niego nie zobaczyli. Za to jeśli pan chce, może pan ze mną pójść po północy do Horlicks, włamać się i wie pan, na wydziale fizyki Evelyn Silver mają tam taki przepiękny mikroskop elektronowy, prawie nigdy go nie używają z wyjątkiem jednej starszej pani… – Co to jest to białe? – spytał Tony. – To białe, w którym pływają czarne nitki? – Może jakiś składnik odżywczy. – Ale pewności nie masz. – No pewnie, że nie mam. – Czarne nitki, biała maź, dlaczego liście się rozpuszczają, co to za smród. Razem jedna czarna magia. -Aha. Tony spojrzał mu prosto w oczy. – Odbiło nam, że się w to mieszamy, prawda?

– Nie – powiedział Curt. – Ciekawość zabiła kota, satysfakcja go utuczyła. Chcesz się tu wcisnąć i spojrzeć, Sandy? – Zrobiłeś zdjęcia, tak? – Jeśli wszystko poszło, jak trzeba. – To sobie odpuszczę. – Dobra, przejdźmy do zasadniczego punktu – zarządził Curt. – Może nawet coś znajdziemy. Zlepek liści powędrował z powrotem do torebki, a torebka do szafki w kącie. Ta zniszczona zielona szafka katalogowa w ciągu następnych dwudziestu lat miała się stać niesamowitym zbiorem dziwnych rzeczy. W innym kącie schowka stała pomarańczowa lodówka. W niej, pod dwoma niebieskimi paczkami sztucznego lodu, jakie ludzie czasami zabierają na kemping, znajdowała się zielona torba na śmieci. Tony wyjął ją i zaczekał, aż Curt wszystko przygotuje. Nie trwało to długo. Tylko tyle, żeby znaleźć przedłużacz do dwóch lamp, bo mikroskopu ani kamery nie wolno było wyłączyć. Sandy znalazł przedłużacz w szafce z rupieciami na końcu korytarza. Podczas gdy w niej grzebał, Curt odstawił pożyczony mikroskop na pobliską półkę (oczywiście w tej ciasnej klitce wszystko było blisko) i umieścił na stole sztalugi. Na nich – kwadratową brązową tablicę z korka. Pod nią– małe metalowe korytko, trochę takie jak w bardziej wyrafinowanych grillach^.do zbierania płynów. Z boku położył zakrętkę od słoika z-pinezkami. Sandy wrócił z przedłużaczem. Curt włączył lampy po obu stronach tablicy korkowej, oświetlając swoje miejsce pracy niemiłosiernym, płaskim światłem, które wymiotło wszelkie cienie. Najwyraźniej wszystko już obmyślił, krok po kroku. Ciekawe, ile nocy leżał bezsennie obok Michelle. Tylko leżał, patrzył w sufit i powtarzał w myślach każdy ruch. Przypominał sobie, że nie wolno mu się pomylić. Albo przez ile dni stał na polnej drodze z radarem wycelowanym w pustą szosę, obliczając, jak wiele nietoperzy będzie musiał pokroić, żeby się przygotować na najważniejsze. – Sandy, lampy ci nie świecą w obiektyw? Sandy spojrzał w wizjer. – Nie. Przy białej tablicy pewnie by były odblaski, ale przy brązowej nie. – To w porządku. Tony rozwiązał żółtą tasiemkę wokół worka. Ledwie to zrobił, odór buchnął mocniej. – Och, Jezu – powiedział Tony, machając ręką w rękawiczce. Sięgnął do środka i wyjął kolejną torbę na dowody, tym razem dużą. Sandy przyglądał się mu znad kamery. Stworzenie w torbie wyglądało jak potwór z gabinetu osobliwości. Jedno ciemne skrzydło osłaniało dolną część ciała, drugie było przyciśnięte do przezroczystej torby, trochę jak dłoń położona na szybie. Czasami, kiedy się zgarnie pijaka i zamyka w radiowozie, on kładzie ręce na szybie i wygląda na świat spomiędzy nich, oszołomiona ciemna twarz z rozgwiazdami po obu stronach. W pewien sposób to skrzydło jakoś się z tym kojarzyło. – Otworzyła się w środku – powiedział Curt, kiwając z dezaprobatą głową w stronę torby. – To tłumaczy ten zapach. Nic go nie tłumaczy, pomyślał Sandy. Curt otworzył torbę i sięgnął do środka. Sandy poczuł, że żołądek ściska się mu w twardą kulkę, i zadał sobie pytanie, czy potrafiłby zrobić to, co Curt. Nie sądził. A funkcjonariuszowi Wilcoxowi nawet nie drgnęła brew. Kiedy jego palce dotknęły stworzenia w torbie, Tony trochę się wzdrygnął.

Nogi stały twardo na miejscu, ale korpus się lekko cofnął, jakby przed ciosem. I zza ślicznej różowej maski wydobył się mimowolny odgłos wstrętu. – W porządku? – spytał Curt. ( – Tak – odpowiedział Tony. – Dobrze. Ja to przytrzymam, ty przypnij. – Dobrze. – Na pewno w porządku? – Tak, do cholery. – Bo mnie jest trochę niedobrze. – Sandy dostrzegł, że po skroni Curta spływa pot, który wsiąkał w elastyczną gumę maski. – Odłóżmy ten trening wrażliwości na kiedy indziej i róbmy, dobra? Curt podniósł nietoperzowate stworzenie do tablicy. Sandy usłyszał przy tym dziwny i dość straszliwy dźwięk. Być może to było tylko złudzenie wytężonego słuchu, może cichy szelest ubrań i rękawiczek, choć raczej nie. Był to odgłos martwej skóry ocierającej się o martwą skórę, odgłos brzmiący jak słowa, wypowiedziane bardzo cicho w języku nie z tej Ziemi. Po tym dźwięku Sandy zapragnął zatkać uszy. W tej samej chwili, w której zdał sobie sprawę z tego strasznego szelestu, wzrok jakby mu się wyostrzył. Wszystko nabrało nadnaturalnej ostrości. Widział różowość skóry Curtisa przeświecającą przez cienkie rękawiczki, ciemne kółka, które były włosami na jego palcach. Biel rękawiczki lśniła na tle brzuszka stworzenia, który stał się matowy i szary. Pyszczek stworzenia się otworzył. Jego pojedyncze czarne oko wpatrywało się w nicość, zmatowiałe i zamglone. Sandy’emu wydało się wielkie jak filiżanka. Smród robił się coraz gorszy, ale Sandy się nie odzywał. Curt i sierżant byli jeszcze bliżej, tuż przy jego źródle. Skoro oni mogli go wytrzymać, to on także. Curt ujął skrzydło przykrywające korpus stworzenia, ukazując zielone futerko i małe wybrzuszenie, w którym mogły się kryć genitalia. Rozpiął skrzydło na tablicy. – Pinezka – rzucił. Tony przypiął skrzydło. Było ciemnoszare i błoniaste. Sandy nie dostrzegał ani śladu kości czy naczyń krwionośnych. Curt przeniósł rękę na tułów stworzenia, żeby chwycić drugie skrzydło. Sandy znowu usłyszał ten chlupoczący odgłos. W magazynie zaczęło się robić gorąco; w składziku musiało być jeszcze gorzej. To przez te lampy. – Szefie, pinezka. Tony przypiął drugie skrzydło i stworzenie zwisło z tablicy jak coś z filmu z Belą Lugosim. Tylko że kiedy się je widziało w całej okazałości, już nie było takie podobne do nietoperza ani latającej wiewiórki, ani już na pewno do żadnego ptaka. Nie było podobne do niiczego. Na przykład ten żółty róg wystający mu«z€ środka pyska – czy to kość? Dziób? Nos? Jeśli nos, to gdzie nozdrza? Według Sandy’ego wyglądało to bardziej na pazur niż nos, a jeszcze bardziej jak róg. A to pojedyncze oko? Sandy usiłował sobie przypomnieć jakiekolwiek ziemskie stworzenie z jednym jedynym okiem i nie mógł. Na pewno jakieś się znajdzie, co? Chyba musi? Gdzieś w dżungli południowoamerykańskiej albo na dnie oceanu? W dodatku stworzenie nie miało nóg; jego ciało było zakończone obło jak zielono-czarny kciuk. Curt Sam przypiął tę część stworzenia do tablicy, naciągając jego futerko i wbijając pinezkę w fałdę.

Tony dokończył dzieła, przyszpilając skórę pod pachami stworzenia. Tym razem to Curtis wydał mimowolny odgłos obrzydzenia i otarł czoło ramieniem. – Szkoda, że nie przyszło nam do głowy, by przynieść wiatrak – odezwał się. Sandy, któremu zaczęło się kręcić w głowie, przyznał mu rację. Albo smród robił się coraz gorszy albo długotrwały kontakt z nim zaczął się odbijać na zdrowiu. – Gdybyś włączył coś jeszcze, pewnie wywaliłoby korki – powiedział Tony. – I zostalibyśmy w ciemnościach z tym paskudnym skórkowańcem. W dodatku uwięzieni, jeżeli ten Cecil B. De Mille nie zabierze kamery z przejścia. Działaj, Curt. Wytrzymam, jeśli i ty wytrzymasz. Curt cofnął się, odetchnął nieco czystszym powietrzem, spróbował się opanować i znowu przystąpił do stołu. – Nie robię pomiarów – powiedział. – Wszystko zmierzyliśmy już w baraku, tak? – Tak. Długość czternaście cali. Trzydzieści sześć centymetrów, jeśli wolisz. Szerokość na jakąś dłoń. Może trochę mniej. Działaj, na Boga, bo stąd nigdy nie wyjdziemy. – Podaj mi dwa skalpele i rozwieracze. – Ile? Curt rzucił mu spojrzenie mówiące „nie bądź durny”. – Wszystkie. Kolejne szybkie otarcie czoła. A kiedy Sandy podał mu instrumenty ponad kamerą, a Curt ułożył je w miarę możności najlepiej, nastąpiło: – Patrz przez wizjer, dobra? Zrób najazd na skórkowańca. Zróbmy ten film jak najlepiej. – Ludzie i tak powiedzą, że to mistyfikacja – zauważył Tony. – Wiesz o tym, prawda? Wtedy Curtis powiedział coś, czego Sandy nie zapomniał przez wszystkie te lata. Wypowiedział się z głębi serca w prostych śmiałych słowach, które rzadko się słyszy, ponieważ zanadto odsłaniają prawdziwe uczucia mówiącego. – Pieprzyć Obywatela – brzmiały słowa Curtisa. – To dla nas. – Zrobiłem ładne zbliżenie – poinformował Sandy. Może i śmierdzi, ale światło jest niebiańskie. Kod czasowy na wewnętrznym ekraniku wskazywał 19:49:01. – Tnę – oznajmił Curt i przesunął większym skalpelem po brzuchu rozpiętego stworzenia. Ręka mu nie zadrżała; trema związana z nadejściem wielkiej chwili musiała mu szybko minąć. Rozległ się trzask, jakby pękła bańka jakiegoś gęstego płynu i od razu do rynienki pod sztalugami zaczęły padać krople czarnej mazi. – O w życiu – odezwał się Sandy. – Rany, jak śmierdzi. – Ale odór – dodał Tony. Głos miał cienki i przerażony. Curt nie zwracał na nich uwagi. Otworzył brzuch stworzenia i zrobił standardowe rozgałęziające się nacięcia ku jego pachom, tak jak przy każdej sekcji zwłok. Pensetą odciągnął skórę znad klatki piersiowej, ukazując wyraźniej gąbczastą ciemnozieloną masę pod wąskim kostnym łukiem. – Jezus Maria, gdzie to ma płuca? – spytał Tony. Łapał powietrze gwałtownie i chrypliwie. – Może to zielone to płuco – zasugerował Curtis. – Wygląda raczej jak… – Jak mózg, no pewnie. Wiem. Zielony mózg. Przyjrzyjmy się bliżej. Curt odwrócił skalpel i jego tępą stroną dotknął białego łuku nad zielonym organem z

wypustkami jak blanki. – Jeśli to zielone jest mózgiem, to drogą ewolucji dostał ochronny pas cnoty zamiast kasy pancernej. Daj nożyczki, Sandy, te mniejsze. Sandy podał mu nożyczki i znów nachylił się nad wizjerem. Zrobił maksymalne zbliżenie i, zgodnie z instrukcją, otrzymał piękny wyraźny obraz. – Zaczynam… ciąć. / Curt wsunął dolne ostrze nożyc pod łukowatą kość i przeciął ją gładko jak sznurek na paczce. Kość rozchyliła się na boki jak żebro i w tej samej chwili powierzchnia zielonej gąbki w klatce piersiowej”stworzenia pobielała i zaczęła syczeć jak chłodnica^ W powietrzu rozszedł się mocny zapach mięty i goździków. Do syku dołączyło bulgotanie. Tak jak wtedy, gdy się wysysa przez słomkę resztki napoju. – Może powinniśmy wyjść? – spytał Tony. – Za późno. – Curt pochylił się nad otwartą klatką piersiową, gdzie gąbczasty organ zaczął z siebie wypacać kropelki i strużki zielonkawobiałego płynu. Curtis był zainteresowany, nie – wręcz urzeczony. Widząc go, Sandy zrozumiał tego gościa, który umyślnie zaraził się żółtą febrą, albo tę Curie, która zachorowała na raka, bo majstrowała przy promieniowaniu. „Stworzono mnie, bym zniszczył światy”, mruczał‘Robert Oppenheimer podczas pierwszej udanej detonacji bomby atomowej na pustyni Nowego Meksyku, a potem z marszu, nawet bez herbaty, zaczął pracować nad bombą wodorową. Bo to cię wciąga, pomyślał Sandy. I ponieważ ciekawość jest faktem dowiedzionym, ale satysfakcja ciągle pozostaje plotką. – Co się dzieje? – spytał Tony. Sandy pomyślał, że sierżant powinien sam to dość nieźle widzieć pomimo różowej maseczki. – Rozkłada się – wyjaśnił Curt. – Dobrze to widzisz, Sandy? Nie zasłaniam ci głową? – Świetnie, jeden-dwa – odparł Sandy dziwnie zduszonym głosem. Z początku ta miętowogoździkowa mieszanka wydawała się niemal ożywcza, ale po chwili zaczęła się osadzać w gardle jak olej maszynowy. A ten kapuściany smród znowu zaczął się dawać we znaki. Sandy’emu jeszcze bardziej zakręciło się w głowie, a w brzuchu zaczęło bulgotać. Ale długo tu nie wytrzymam. Wszyscy się podusimy. – Otwórz drzwi na końcu korytarza. – A mówiłeś… – Idź, zrób to – powiedział Tony, więc Sandy poszedł. Kiedy wrócił, Tony właśnie pytał Curta, czy według niego przecięcie kości rozpoczęło proces rozkładu. – Nie – odparł Curt. – Według mnie to przez to, że dotknąłem tego gąbczastego nożyczkami. To wszystko, co wylatuje z samochodu, jakoś się tu nie czuje za dobrze, prawda? Ani Tony, ani Sandy nie mieli ochoty się z nim sprzeczać. Zielona gąbka nie wyglądała jak mózg, płuco czy jakikolwiek znany im twór; była krostowatym, gnijącym workiem w otwartej klatce piersiowej. Curt spojrzał na Sandy’ego. – Jeśli to zielone jest mózgiem, to co jest w jego głowie? Złaknione wiedzy umysły muszą się tego dowiedzieć. I zanim któryś z nich się zorientował, na co się zanosi, Curt sięgnął po mniejszy skalpel i wbił go

w szkliste oko stworzenia. Rozległ się taki dźwięk, jakby ktoś strzelił palcem w nadęty policzek. Oko zapadło się i całkiem wyśliznęło z oczodołu, jak ohydna łza. Tony mimowolnie wrzasnął ze zgrozy. Sandy jęknął cicho. Oko przylgnęło do futrzanego ramienia stworzenia, a potem plasnęło do rynienki. Po chwili zaczęło syczeć i bieleć. – Przestań – Sandy usłyszał własny głos. – To bez sensu. Niczego się przy tym nie nauczymy. Tu się nie ma czego uczyć. Ale Curtis go nie słyszał, przynajmniej tak się wydawało Sandy’emu. – Jasna cholera – szeptał. – O jasna cholera. W pustym oczodole zaczęło kipieć coś włóknistego i różowego. Wyglądało jak różowa wata cukrowa albo szklana. Wypełzła na zewnątrz, utworzyła amorficzny gruzeł, zbielała i zaczęła się zmieniać w płyn, tak jak zielone gąbczaste. – Ten skurwiel żył? – spytał Tony. – Czy ten skurwiel żył, kiedy… – Nie, to się tylko rozhermetyzowało – powiedział Curt. – Jestem pewien. To jest tak samo żywe jak pianka do golenia, jak ją wypsikujesz. Nagrało się, Sandy? – O tak. W całej krasie. – Dobrze. Zajrzyjmy jeszcze do brzucha i wystarczy. To, co wydarzyło się później, co najmniej na miesiąc pozbawiło ich spokojnego snu. Sandy musiał się zadowolić krótkimi drzemkami, z których człowiek się budzi ledwie żywy, przekonany, że coś nie do końca widzialnego przysiadło mu na piersi i wysysa oddech. Curt zdjął skórę z brzucha i poprosił Tony’ego, żeby ją przypiął do tablicy, najpierw z lewej, potem z prawej strony. Tony jakoś sobie poradził, choć nie bez trudności; praca wymagała dużej precyzji i obaj musieli się nachylić nad rozcięciem. Ten smród z bliska musiał uderzać do głowy. Curt wyciągnął rękę, nie odwracając się, namacał lampę i nieco ją przechylił, rzucając na rozcięcie więcej światła. Sandy ujrzał zwinięty sznur – koloru wątroby – jelita – zwinięty na sinoszarym worku. – Tnę – mruknął Curt i musnął gruzłowatą, wydętą powierzchnię worka skalpelem. Worek pękł i czarna posoka bluznęła Curtowi prosto w twarz, ochlapując mu policzki i maskę. Trochę poleciało Tony’emu na rękawiczki. Obaj mężczyźni odskoczyli z krzykiem. Sandy stał jak skamieniały za kamerą, rozdziawiwszy usta. Z gwałtownie zapadającego się worka sypał się grad czarnych nieregularnych kulek, każda owinięta w powijaki z szarej błony. Sandy’emu skojarzyły się z owadami oplatanymi pajęczą nicią. Potem dostrzegł, że każda kulka ma otwarte szkliste oko i że każde oko wpatruje się w niego, że go widzi i wtedy nerwy nie wytrzymały. Zaczął się cofać i krzyczeć. Potem się zakrztusił. Sekundę potem zwymiotował na swoją koszulę. Sam Sandy prawie nic z tego nie pamiętał; te pięć minut po ostatnim nacięciu Curta zniknęło z jego pamięci jak wypalone, co uważał za błogosławieństwo. Pierwszym świadomym wspomnieniem z drugiej strony wypalonego śladu był głos Tony’ego:

– No idźcie, co tak stoicie? Wracajcie na górę. Wszystko jest pod kontrolą. A Curt tuż przy lewym uchu Sandy’ego szeptał mniej więcej to samo, że wszystko w porządku, wszystko jeden-dwa. Jeden-dwa: ten zwrot skłonił Sandy’ego do powrotu z krótkiej wycieczki do krainy histerii. Ale jeśli wszystko było jeden-dwa, to czemu Curt tak dyszał? I dlaczego jego ręka na ramieniu Sandy’ego była taka zimna? Nawet przez rękawiczkę (której zapomniał zdjąć) czuło się ten chłód. – Zwymiotowałem – odezwał się Sandy i poczuł w policzkach niemrawo rozlewające się ciepło. W życiu nie czuł takiego wstydu i upokorzenia. – Chryste Panie, cały się obrzygałem. – Tak – powiedział Curt. – Ale miałeś występ. Nie przejmuj się. Sandy wciągnął powietrze i skrzywił się, bo jego żołądek znowu się skurczył i omal go ponownie nie zdradził. Byli na korytarzu, ale nawet tutaj dobiegał ten potworny kapuściany smród. A jednocześnie Sandy zdawał sobie dokładnie sprawę, gdzie jest: przed szafką z rupieciami, z której wyjął przedłużacz. Jej drzwi były otwarte. Sandy-nie miał pewności, ale mętnie sobie przypominał, że uciekł tutaj z magazynu, może z zamiarem schowania się w szafce, zamknięcia drzwi i skulenia się w ciemnościach. To go rozśmieszyło, więc wydał z siebie zgrzytliwy chichot. — No, już lepiej – rzekł Curt. Poklepał Sandy’ego po ramieniu i spojrzał na niego, wstrząśnięty, gdy Sandy się cofnął. – Nie ty – wykrztusił Sandy. – To świństwo… ta maź… Nie mógł skończyć, gardło mu się ścisnęło. Wskazał na ręce Curta. Śluz, który wystrzelił z macicy ciężarnego stworzenia, pokrywał ręce Curta, a teraz także ramię Sandy’ego. Maska Curta, ściągnięta na szyję, także była pobrudzona. Na policzku Curta znajdował się czarny skrzep niczym strup. Tony stał u stóp schodów i przemawiał do czterech czy pięciu gapiących się, zdenerwowanych funkcjonariuszy. Machał rękami, jakby ich przepędzał, ale się nie dawali. Sandy podszedł do drzwi magazynu i stanął tam, gdzie mogli go zobaczyć. – Wszystko w porządku, chłopaki – ze mną, z wami, ze wszystkim. Idźcie na górę i odpocznijcie. Jak tu posprzątamy, będziecie mogli obejrzeć kasetę. – A chcemy? – spytał Orville Garrett. – Chyba nie – odparł Sandy. Funkcjonariusze wrócili na górę. Tony, blady i prawie przezroczysty, odwrócił się do Sandy’ego i lekko skinął głową. – Dzięki. – Przynajmniej tyle mogłem zrobić. Spanikowałem, szefie. Cholernie przepraszam. Curtis palnął go w ramię. Sandy omal znowu się nie odsunął, ale w porę dostrzegł, że mały zdjął już brudne rękawiczki. Więc było już w porządku. Przynajmniej w miarę. – Nie byłeś sam – powiedział Curt. – Tony i ja wylecieliśmy zaraz po tobie, tylko nie zauważyłeś, bo za szybko prułeś. Wywaliliśmy kamerę Huddiego. Mam nadzieję, że nic się jej nie stało. A jak się stało, to pewnie zrobimy zrzutkę, żeby mu odkupić. Chodź, zobaczmy, co się stało. „ Wrócili dość odważnie do magazynu, ale początkowo żaden nie mógł wejść do środka. Częściowo ze względu na smród, jakby spleśniałej zupy. Głównie jednak dlatego, że stworzenie

nadal tam było, rozpięte na tablicy, rozcięte i czekające na usunięcie jak weekendowe ofiary. Kiedy się przyjeżdża na miejsce wypadku, zapach krwi, rozgniecionych wnętrzności, rozlanej benzyny i spalonej gumy jest jak stary wstrętny znajomy, który nigdy nie wyjechał z miasta. Czuje się go i już się wie, że ktoś umarł albo umiera, że zaraz znajdzie się na jezdni czyjś but – jeśli szczęście dopisze, to nie dziecięcy, choć zbyt często nie dopisuje. Sandy tak to czuł. Znajduje się je na jezdni albo na poboczu z ciałami, które dał im Bóg, mówiąc: „Macie, przenieście je przez życie najlepiej, jak umiecie”, zgniecionymi w nowe kształty: kości przebijające spodnie i koszule, głowy wykręcone tyłem do przodu (ale wciąż mówiące i krzyczące), zwisające oczy, krwawiąca matka z krwawiącym dzieckiem, które przypomina szmacianą lalkę, pytająca: „Czy ona żyje? Proszę, niech pan sprawdzi… Ja nie mam odwagi”. I zawsze są kałuże krwi na siedzeniach, a na szybach – krwawe odciski palców. Jeśli krew jest na jezdni, to tworzy kałuże i zmienia kolor na fioletowy w świetle policyjnych kogutów, i trzeba to wszystko posprzątać, krew, kał i rozbite szkło, o tak, bo pan Obywatel z rodziną nie chce na to patrzeć, jak będzie rano jechał do kościoła. A pan Obywatel płaci podatki. – Musimy się tym zająć – powiedział sierżant. – Wiecie to, chłopcy. Wiedzieli. Żaden się nie ruszył. A jeśli niektóre jeszcze żyją? Tak właśnie myślał wtedy Sandy. Myśl była idiotyczna, stworzenie przez jakieś sześć tygodni leżało w lodówce, w plastikowej torbie na dowody ale sama świadomość nie wystarczyła. Logika straciła swą moc, przynajmniej na jakiś czas. Kiedy się ma do czynienia z jednookim stworzeniem z mózgiem (zielonym) w piersi* sama myśl o logice budzi śmiech. Zbyt łatwo można było sobie wyobrazić, jak te czarne kulki w gazowej otoczce zaczynają pulsować i skakać pod mocno grzejącymi lampami. Oj, zbyt łatwo. No i te dźwięki. Cienkie słabe piski. Jakby kwilenie ptaków albo rodzących się w bólach szczurów. Ale to on pierwszy zaczął uciekać, do diabła. Teraz powinien pierwszy wrócić, przynajmniej na to powinien się zdobyć. – Chodźcie – odezwał się i przekroczył próg. – Niech się to skończy. Potem przez całą noc będę stać pod prysznicem. – Ustaw się w kolejce – powiedział Tony. Więc posprzątali tak samo, jak sprzątali autostrady. Potrwało to wszystkiego godzinę i choć zacząć było trudno, pod koniec prawie wrócili do siebie. Najbardziej im pomógł wentylator. Pozbywszy się lamp, mogli włączyć wentylator bez obaw o korki. Curt już nie kazał zamykać drzwi. Pewnie doszedł do wniosku, że wszystkie środki ostrożności już dawno poszły w cholerę. Wentylator nie rozproszył całkowicie tego stęchłego smrodu kapusty i mięty, ale na tyle go rozgonił po całym korytarzu, że ich żołądki przestały wariować. Tony sprawdził kamerę, która wyglądała całkiem w porządku. – Pamiętam, jak te japońskie sprzęty się psuły – powieDział. – Curt, chcesz coś jeszcze obejrzeć pod mikroskopem? Możemy jeszcze trochę wytrzymać. Nie, Sandy? Sandy skinął głową, choć bez entuzjazmu. Ciągle był głęboko upokorzony, że się obrzygał i uciekł; czuł, że jeszcze tego nie odrobił, nie całkowicie. – Nie – odparł Curt. – Te cholerne gumisie to młode. To czarne to pewnie krew. A reszta? Nawet

bym nie wiedział, na co patrzę. Nie był zwyczajnie przygnębiony, znajdował się na skraju rozpaczy, choć wtedy Tony ani Sandy nie zdawali sobie z tego sprawy. Sandy doszedł do tego w jedną bezsenną noc, o którą sam się doprosił. Leżał w sypialni swojego małego domku w East Statler Heights, z ręką pod głową, włączoną lampką przy łóżku, szemrzącym radiem i snem odległym o tysiące kilometrów. Zdał sobie sprawę, co Curt zrozumiał po raz pierwszy, odkąd pojawił się buick, a może w ogóle po raz pierwszy w życiu: że nigdy nie będzie miał całkowitej pewności w sprawach, które chciałby zrozumieć. Które musiał zrozumieć, jak to sobie wmawiał. Postawił sobie za punkt honoru odkrywać i wykrywać, ale co z tego? Lej na to z góry, jak mówili w młodości. W całym kraju szkoły są pełne gówniarzy, dla których szczytem marzeń jest zagrać w NBA. Ich przyszłość niemal zawsze jest o wiele bardziej zwyczajna. Zawsze nadchodzi taki moment, kiedy większość nas widzi sprawy z szerszej perspektywy i zdaje sobie sprawę, że los wcale ich nie chce pocałować, tylko dać pigułkę, która jest gorzka. Czy Curtis Wilcox nie przeżył właśnie takiej chwili? Według Sandy’ego – tak. Pewnie dalej będzie się interesował buickiem, lecz z biegiem lat to zainteresowanie coraz bardziej upodobni się do tego, czym naprawdę jest: zwyczajnej policyjnej roboty. Pełnienie patroli, czuwanie nad porządkiem publicznym, pisanie raportów (w pamiętnikach, które żona później spali), sprzątanie bałaganu, gdy buick urodzi kolejną okropność, która przez chwilę będzie się szamotać i umrze. Och, no i znoszenie tych bezsennych nocy. Ale to jest już wliczone w cenę, prawda? Curt i Tony odpięli okropieństwo od tablicy. Włożyli je do torby na dowody rzeczowe. Wraz z nim wszystkie czarne kulki – z wyjątkiem dwóch – wmiecione do torby za pomocą pędzelka do zbierania odcisków palców. Tym razem Curtis dopilnował, żeby bardzo dokładnie zamknąć torbę. – Arky jest jeszcze? – spytał. – Nie – powiedział Tony. – Chciał zostać, ale odesłałem go do domu. » – Więc niech jeden z was pójdzie na górę i powie Orvowi albo Buckowi, żeby rozpalił ogień w piecu. I niech ktoś zagotuje garnek wody. Duży. – Idę – zgłosił się Sandy i poszedł, najpierw wyjąwszy kasetę z kamery Huddiego. Pod jego nieobecność Curt pobrał próbki śluzowatego czarnego płynu, który wydostał się z brzucha i macicy stworzenia; pobrał także próbki rzadszej białej wydzieliny z organu w klatce piersiowej. Każdą próbkę owinął folią i włożył do torebki na dowody rzeczowe. Dwie nienarodzone istoty oplecione malutkimi skrzydełkami (i z tym niepokojącym wytrzeszczonym jedynym okiem) powędrowały do trzeciej torebki. Curt pracował fachowo, ale bez zapału, jakby znajdował się na miejscu zbrodni. Próbki i rozcięte ciało stworzenia trafiły w końcu do zniszczonej zielonej szafki, którą George Morgan zaczął nazywać cyrkiem Jednostki D. Tony pozwolił dwóm funkcjonariuszom zejść na dół z saganem wrzącej wody. Pięciu mężczyzn wciągnęło masywne gumowe kuchenne rękawice i zaczęło szorować wszystko, co im wpadło w ręce. Niechciane organiczne szczątki trafiły do plastikowej

torby wraz ze szmatami, rękawiczkami chirurgicznymi, maskami dentystycznymi i koszulami. Torba poszła do pieca, a dym do nieba, na wieki wieków, amen. Sandy, Curtis i Tony wzięli prysznic – tak długi i gorący, że woda w bojlerze skończyła się nie raz, a dwa razy. Potem, wyszorowani do czerwoności, uczesani, przebrani ~w czyste ciuchy, znaleźli się na ławeczce dla palaczy. – Ale jestem czysty. Aż skrzypię – powiedział Sandy. – Żebym cię nie skrzypnął – odparł Curt, ale dość przyjaźnie. Przez jakiś czas siedzieli i patrzyli na barak. Nikt się nie odzywał. – Trafiło w nas mnóstwo tego gówna – przemówił wreszcie Tony. – Ale to mnóstwo. – Nad ich głowami rogal księżyca wisiał jak wypolerowany kamień. Sandy czuł drżenie powietrza. Pomyślał, że może to pora roku przygotowuje się do zmiany. – Jeśli się pochorujemy… – Nawet jakby, to już byśmy byli chorzy – powiedział Curt. – Mieliśmy szczęście. Cholerne. Widzieliście, jakie macie oczy, chłopaki? Oczywiście widzieli. Czerwone i spuchnięte, oczy ludzi, którzy przez cały długi dzień walczyli z pożarem. – To chyba przejdzie – dodał Curt. – Ale myślę, że cholernie dobry miałem pomysł z tymi maskami. Nie chronią przed zarazkami, ale przynajmniej to czarne gówno nie wpadło nam do ust. Myślę, że coś takiego by nam nie pomogło. Miał rację.

DZIŚ: Sandy Po kanapkach nie został ślad. Tak samo po herbacie. Powiedziałem Arky’emu, żeby wziął dziesięć dolarów z funduszu na nieprzewidziane wydatki (który trzymaliśmy w słoiku w szafce na piętrze) i poszedł do sklepu. Pomyślałem, że dwie zgrzewki coli i jedna piwa korzennego wystarczą do końca historii. – Jak pójdę, do nie usłyszę o rybie – zaprotestował Arky. – Arky, przecież słyszałeś o rybie. Słyszałeś o wszystkim. Idź i kup coś zimnego do picia. Proszę. Poszedł, wsiadł do swojej starej furgonetki i wyjechał z parkingu, zbyt szybko. Jak bym go złapał na szosie, łupnąłbym mu mandat. – Mów dalej – powiedział Ned. – Co było później? – Hm… Zaraz… Stary sierżant został dziadkiem, to po pierwsze. Chyba spotkało go to szybciej, niżby sobie życzył, nieślubne dziecko, co za wstyd, ale wszystko z czasem przycichło i dziewczynka pojechała do Smith, co nie jest złym miejscem do zdobycia dyplomu, przynajmniej tak mi się zdaje. Dzięki synowi George’a Morgana jego drużyna baseballowa wygrała mecz i George mało nie pękł z dumy. To było na jakieś dwa lata przed tym, jak zabił kobietę na jezdni, a potem siebie. Żona Orvie Garretta dostała zakażenia krwi w stopie i straciła parę palców. W tysiąc dziewięćset osiemdziesiątym czwartym przyszła do nas Shirley Pasternak… – W tysiąc dziewięćset osiemdziesiątym szóstym – szepnęła. – No pewnie, że w osiemdziesiątym szóstym – poprawiłem się i poklepałem ją po kolanie. – Mniej więcej w tym samym czasie w Lassburgu wybuchł wielki pożar, dzieciaki bawiły się zapałkami w piwnicy domu. Tak zwyczajnie, bez opieki. Kiedy ktoś mi mówi, że amisze mają nie po kolei w głowie, skoro żyją, jak żyją; myślę o tamtym pożarze. Zginęło dziewięć osób, w tym prawie wszystkie dzieci z piwnicy. Chłopak, który przeżył, pewnie tego żałował. Teraz ma pewnie jakieś szesnaście lat, wchodzi w wiek, kiedy chłopcy zaczynają się interesować dziewczynami, a on prawdopodobnie wygląda, jakby grał główną rolę w piromańskiej wersji „Pięknej i bestii”. Wiadomość nie poszła na cały kraj – pożary domków jednorodzinnych trafiają do dzienników chyba tylko wtedy, gdy się wydarzą w Boże Narodzenie – ale tu było o tym głośno, a i owszem, a Jackie O’Hara cholernie sobie poparzył ręce, pomagając ich ratować. A, i mieliśmy takiego nowego – nazywał się James Dockery… – Dockerty – poprawił mnie Phil Candleton. – T. Ale nie szkodzi, sierżancie, był tu najwyżej dwa miesiące, a potem przenieśli go do Lycoming. Skinąłem głową. – No, więc ten Dockerty zajął trzecie miejsce w konkursie kulinarnym Betty Crocker za przepis pod tytułem „Złociste kiełbaskowe obłoczki”. Wszyscy się z niego natrząsali jak diabli, ale dobrze to przyjął. – Bardzo dobrze – zgodził się Eddie J. – Powinien z nami zostać. Nawet by tu pasował. – I wygraliśmy w przeciąganie liny na Czwartego Lipca, i… Zobaczyłem minę małego i musiałem się uśmiechnąć.

– Myślisz, że z ciebie kpię, ale to nieprawda. Słowo. Usiłuję ci to wytłumaczyć. Buick nie był tutaj Jedynym wydarzeniem, w porządku? Nie był. Tak naprawdę zdarzało się, że całkiem o nim zapominaliśmy. Przynajmniej większość nas. Przez długie okresy było to bardzo łatwe. Przez długi czas buick stał w baraku i nic nie robił. A tymczasem ludzie przychodzili i odchodzili. Dockerty został tylko na tyle, żeby dostać ksywkę Złota Kiełbaska. Młody Paul Loving, który zwichnął kolano podczas ostatniego Święta Pracy, dostał przeniesienie, a trzy lata później przenieśli go jeszcze dalej. Ta robota to nie taki kocioł jak niektóre, ale coś się dzieje. Od tamtego lata tysiąc dziewięćset siedemdziesiątego dziewiątego roku przez jednostkę przewinęło się ze siedemdziesięciu funkcjonariuszy… – E, więcej – powiedział Huddie. – Pewnie raczej ze stu, w tym ci przeniesieni i ci, którzy pracują teraz. Plus parę zgniłych jaj. 12. Buick 8 – Tak, parę zgniłych jaj, ale na ogół pracowaliśmy jak trzeba. I Ned, słuchaj – twój ojciec i Tony Schoondist tamtej nocy dostali nauczkę. Ja też. Czasami nie ma się czego uczyć ani po co. Raz widziałem taki film, gdzie jeden facet wyjaśniał, dlaczego ciągle zapala świeczkę w kościele, choć już nie jest dobrym katolikiem. „Nie wolno wkurwiać nieskończoności”, powiedział. Może tego się właśnie wtedy nauczyliśmy. Od czasu do czasu w Baraku B wybuchała kolejna błyskownica. Niekiedy taka trochę na odwal się, czasem na cztery fajerki. Ale człowiek ma naprawdę zdumiewającą zdolność przywykania do różnych rzeczy, nawet jeśli ich nie rozumie. Pojawia się kometa i pół świata zaczyna lamentować, że koniec świata, że Apokalipsa, ale gdyby ta kometa została na niebie pół roku, nikt by jej nie zauważał. Wielkie mi co. Tak samo było pod koniec dwudziestego wieku, pamiętacie? Wszyscy latali i wrzeszczeli, że niebo spadnie na ziemię, a komputery pogłupieją; minął tydzień i proszę, wszystko jest jak dawniej. Chcę, żebyś widział to w odpowiedniej perspektywie. I… – Opowiedz mi o rybie – przerwał i znowu poczułem ten gniew. Nie chciał wysłuchać wszystkiego, co miałem do powiedzenia, choćby mi na tym bardzo zależało. Zamierzał usłyszeć tyle, ile sam chciał, i do widzenia. Trzeba to traktować jako Chorobę Nastolatków. A ten błysk w jego oczach bardzo przypominał błysk w oczach jego ojca, gdy Curt pochylał się nad nietoperzowatym stworzeniem ze skalpelem w dłoni. (Tnę – czasami nadal słyszę jego głos w snach). Ale nie był dokładnie taki sam. Bo w oczach chłopca nie dostrzegłem czystej ciekawości. Był także zły. Wkurzony jak cholera. Mój gniew brał się z tego, że nie chciał przyjąć wszystkiego, co mu dawałem, że miał czelność wybierać. Ale skąd się to brało? Czyżby przez to, że matka była okłamywana, nie raz i nie dwa, ale latami? Czy to dlatego, że i on był okłamywany, choćby tylko przez przemilczenie? Czy był wściekły na ojca za to, że im nie powiedział? Wściekły na nas? Na nas? Chyba nie sądził, że to buick zabił jego ojca, no bo jak? Bradley Roach był niezaprzeczalnie winny, to Roach rozsmarował go na boku ciężarówki, zostawiając krwawy ślad długości trzech metrów i wysokości funkcjonariusza policji

stanowej, w przypadku Curtisa Wilcoxa – metr osiemdziesiąt osiem, nie tylko zdzierając z niego ubranie, ale wywracając je na lewą stronę, w pisku hamulców i z radiem nastawionym na stację country, no bo czego innego mógłby słuchać taki nędzny zmotoryzowany pijaczyna jak Bradley, jeśli nie country? Kowboj śpiewał basem, kowbojka tenorem, a z kieszeni Curta Wilcoxa sypały się monety, penis został wyrwany z korzeniami jak chwast, jądra zmieniły się w truskawkową galaretkę, grzebień i portfel wylądowały na żółtej linii na jezdni; za to wszystko odpowiadał Bradley Roach albo może sklep w Statler, gdzie mu sprzedali piwo, albo nawet sam browar, reklamujący się w czasie najlepszej oglądalności za pomocą śmiesznych gadających żab i zabawnych kręglarzy zamiast martwych wybebeszonych ludzi na autostradzie, a może odpowiedzialnością należy obarczyć DNA Bradley a, małe pętelki łańcucha szepczące „pij, pij, pij” od chwili, gdy pociągnął pierwszy łyk w życiu (niektórzy ludzie tak mają, są jak walizkowe bomby gotowe do eksplozji, co jest oczywiście żadną pociechą dla martwych i okaleczonych). A może odpowiedzialny jest sam Bóg, ten zawsze popularny chłopiec do bicia, bo nigdy się nie odzywa i nie zamieszcza sprostowań w gazetach. Ale buick nie. Prawda? Nie mógłby znaleźć śladu buicka w śmierci Curta, choćby się nie wiem jak starał. Buick znajdował się wiele kilometrów dalej, w Baraku B, wielki, piękny i niewinny, na białych oponach, których brud się nie imał i które oczyszczały się natychmiast (o ile nam wiadomo) z każdego ziarenka piasku. Buick stał spokojnie na swoim miejscu, podczas gdy funkcjonariusz Wilcox wykrwawiał się na poboczu autostrady stanowej 32. A jeśli przez cały czas czuć było od niego słabą woń kapusty, to co z tego? Czy ten chłopiec myślał… – Ned, on go nie zabrał, jeśli to ci chodzi po głowie – powiedziałem. – On tak nie robi. Musiałem się uśmiechnąć z tego swojego pewnego tonu. Mówiłem, jakby to był sprawdzony fakt. Jakby w przypadku roadmastera cokolwiek było sprawdzonym faktem. – Ma jakiś wpływ, może nawet potrafi jakby mówić, ale tylko kiedy… nie wiem… – W fazach aktywnych – podsunęła Shirley. – Tak. Kiedy jest w aktywnej fazie. Jest to brzęczenie i czasem słyszysz w głowie jakby… wezwanie… ale czy mógł sięgnąć aż do autostrady 32 przy starej stacji Jenny? Nie ma mowy. Shirley patrzyła na mnie, jakbym trochę ześwirował i właściwie sam czułem się trochę jak świr. Właściwie co ja wyprawiałem? Usiłowałem się przekonać, że nie powinienem być zły na nieszczęśliwego, osieroconego chłopca? – Sandy… Opowiedz mi o rybie. Spojrzałem na Huddiego, potem Phila i Eddiego. Wszyscy wzruszyli ramionami mniej więcej w ten sam sposób. Młodzi! No i co poradzisz? Skończę. To właśnie poradzę. Odłożę gniew na bok i skończę opowiadać. Skoro już zacząłem wykładać kawę na ławę (ale nie wiedziałem, ile tej kawy będzie, daję słowo), muszę ją teraz posprzątać. – No, dobrze. Opowiem ci wszystko. Ale przynajmniej pamiętaj, że wszystko to się działo w barakach. Spróbuj pamiętać, czy mi wierzysz, czy nie, czy ci się to podoba, czy nie, że buick z czasem

stał się kolejnym punktem dnia, tak jak pisanie raportów, zeznawanie w sądzie, sprzątanie rzygowin z radiowozu i dowcipy o Polakach Steve’a Devoe. To ważne. – Jasne. Opowiedz o rybie. Oparłem się o ścianę i podniosłem oczy na księżyc. Gdybym potrafił, zwróciłbym mu dawne życie. Albo dałbym gwiazdkę z nieba, jak to się mówi. Ale on chciał tylko usłyszeć o cholernej rybie. A niech to. Opowiedziałem.

WTEDY Bez śladów w dokumentach: tak brzmiał rozkaz Tony’ego Schoondista i wszyscy się do niego stosowali. A i tak wiedzieli, jak postępować w przypadku buicka, jaka jest procedura. Nie było to trudne. Trzeba się było zgłosić do Curta, sierżanta albo Sandy’ego Dearborna. Sandy podejrzewał, że został dopuszczony do tego triumwiratu głównie ze względu na obecność przy niesławnej autopsji. Z pewnością nie dlatego, że buick go jakoś specjalnie ciekawił. Sandy był prawie pewien, że wbrew bezdokumentowym dyrektywom Tony’ego Curt prowadzi własne notatki – obserwacje i domysły – na temat buicka. Jeśli tak, to^o tym nie wspominał. Tymczasem spadki temperatury i wyładowania energii – błyskownice – zdawały się tracić impet. Buick zaczął zamierać. Albo tak się łudzili. Sandy nie prowadził notatek i nie mógłby przedstawić wiarygodnego dziennika wypadków. Zbierane latami kasety wideo mogłyby stanowić Jakąś pomoc (gdyby powstałaby taka potrzeba), ale i tak zostałoby wiele luk i znaków zapytania. Nie każda błyskownica została nagrana, a zresztą gdyby nawet, to co z tego? Wszystkie wyglądały tak samo. W latach 1979-1983 było ich pewnie z tuzin. Na ogół małe. Parę tak potężnych jak pierwsza, jedna nawet większa. Ta wielka – rekordzistka – wydarzyła się w roku 1983. Ci, którzy byli jej świadkami, do tej pory nazywali go Rokiem Ryby, jak jacyś Chińczycy. W latach 1979-1983 Curtis przeprowadził wiele eksperymentów. Kiedy temperatura zaczynała spadać, zostawiał w buicku i wokół niego różne rośliny i zwierzęta, ale wszystkie doświadczenia stanowiły powtórkę tego, co się stało z Jimmym i Rosalynn. To znaczy pozostawione okazy czasami znikały, a czasami nie. Nie było szansy przewidzieć tego z góry; wyglądało na proces równie przypadkowy jak rzut monetą. Podczas jednego spadku temperatury Curt zostawił koło lewego przedniego koła roadmastera świnkę morską. Dwadzieścia cztery godziny po fioletowych fajerwerkach i znormalizowaniu temperatury świnka morska nadal siedziała w akwarium szczęśliwa i beztroska. Przed kolejną błyskownicą Curt wstawił pod buicka klatkę z dwiema żabami. Po zakończeniu pokazu sztucznych ogni nadal były dwie żaby. Ale dzień później w klatce została tylko jedna. A jeszcze następnego dnia klatka zupełnie opustoszała. Potem nastąpił Słynny Eksperyment z Bagażnikiem z roku 1982. To był pomysł Tony’ego. Razem z Curtem włożyli sześć karaluchów do pudełka z przezroczystego plastiku, po czym schowali je do bagażnika buicka. Zrobili to bezpośrednio po zakończeniu błyskownicy, gdy było jeszcze tak zimno, że z ust buchała para. Minęły trzy dni, przy czym codziennie któryś z nich zaglądał do bagażnika (zawsze opasany liną i wszyscy się zastanawiali, co ta cholerna lina poradzi, skoro to coś

porwało Jimmy’ego z mieszkanka bez otwierania drzwiczek… albo żaby z zamkniętej klatki). Pierwszego dnia karaluchy czuły się doskonale, tak samo drugiego i trzeciego. Czwartego Tony i Curtis przyszli je wyjąć, kolejny nieudany eksperyment, znowu klops. Ale karaluchów nie było albo tak się im wydało, kiedy otworzyli bagażnik. – Nie, czekaj! – wrzasnął Curt. – Są! Widzę! Biegają, skurwiele, jak nienormalne! / – Ile? – odkrzyknął Tony. Stał za progiem bocznych drzwi baraku, trzymając linę. – Wszystkie? Jak się wydostały z tego cholernego pudełka? Curtis naliczył tylko cztery z sześciu, ale to nic nie znaczyło. Karaluchy nie potrzebują czapki niewidki, żeby znikać, są w tym całkiem dobre same z siebie i przyzna to każdy, kto kiedykolwiek ganiał je z kapciem w dłoni. A jak się wydostały z plastikowego pudełka? To także było oczywiste. Pudełko było zamknięte, ale w boku znajdowała się obecnie mała okrągła dziurka. Dwa centymetry średnicy. Według Curta i sierżanta wyglądała jak otwór po pocisku dużego kalibru. Nie otaczały go gwiaździste pęknięcia, co oznaczało, że coś, co przebiło plastik, miało olbrzymią prędkość. A może dziura została wypalona. Brak odpowiedzi. Same miraże. Tak samo jak zwykle. No, a potem pojawiła się już ta ryba, w czerwcu 1983 roku. * Od czasu ustanowienia codziennej warty przed Barakiem B minęło co najmniej dwa i pół roku, bo pod koniec 1979 albo na początku 1980 roku postanowiono, że nie ma się czym przejmować – przy zachowaniu odpowiednich środków ostrożności. Naładowana broń jest niebezpieczna, co do tego nie ma żadnych wątpliwości, lecz nie trzeba jej pilnować dniem i nocą, żeby sama nie wystrzeliła. Jeśli się ją położy wysoko na półce i przegoni dzieciaki, to na ogół załatwia sprawę. Tony kupił brezent, żeby ktoś, kto przypadkiem zajrzy do baraku, nie zobaczył samochodu i nie zaczął się naprzykrzać (w 1981 roku jeden nowy z pogotowia drogowego, fanatyk buicków, chciał go kupić). Kamera wideo została w komórce, zamontowana na statywie i owinięta folią dla ochrony przed wilgocią. Został także stołek (i spora sterta pism pod nim), ale Arky coraz częściej wykorzystywał komórkę jako przechowalnię narzędzi. Torby nawozu i torfu, płaty darni, sadzonki kwiatów najpierw zaczęły spychać na bok sprzęt do obserwacji buicka, a potem go całkiem przykryły. Komórka odzyskała dawną funkcję tylko raz, w czasie jednej z błyskownic i po niej. Czerwiec w Roku Ryby był jednym z najpiękniejszych za pamięci Sandy’ego – trawa rosła bujnie, ptaki śpiewały, powietrze było delikatnie rozgrzane, jak pierwszy prawdziwy pocałunek dwojga nastolatków. Tony Schoondist wyjechał na wakacje, w odwiedziny do córki na Zachodnim Wybrzeżu (tej, co miała nieślubne dziecko, które narobiło tyle kłopotów). Sierżant i jego żona zamierzali naprawić parę spraw, zanim się do końca zepsują. W sumie niezły pomysł. Sandy Dearborn i Huddie Royer zastępowali go pod jego nieobecność, ale Curtis Wilcox -już nie żółtodziób – był szefem buicka, co do tego nikt nie miał wątpliwości. I pewnego pięknego czerwcowego dnia zgłosił się do niego Buck Flanders. – W Baraku B spadła temperatura – powiedział. Curtis uniósł brwi. – Chyba nie po raz pierwszy?

– Nie – przyznał Buck. – Ale jeszcze nie widziałem, żeby spadała aż tak szybko. Pięć stopni od rana. To od razu wygoniło Curta na zewnątrz, z dawnym światełkiem ożywienia w oczach. Kiedy przycisnął nos do okienka w podnoszonych frontowych drzwiach, w pierwszej kolejności rzucił mu się w oczy brezent. Zsunął się z buicka i leżał po stronie kierowcy jak zmięta szmata. To także nie był pierwszy raz, gdy buick czasami drżał (czy poruszał się niecierpliwie) i zsuwał z siebie brezent jak dama etolę. Wskazówka okrągłego termometru stała na szesnastce. – Na dworze są dwadzieścia cztery stopnie – odezwał się Buck. Stał obok Curta. – Sprawdziłem termometr przy karmniku dla ptaków, zanim do ciebie przyszedłem. – Więc temperatura spadła o osiem stopni, nie pięć. – Kiedy po ciebie poszedłem, tutaj było dziewiętnaście stopni. Teraz widzisz, jak to szybko idzie. Jakby… nadchodził zimny front czy coś. Mam lecieć po Huddiego? – Nie zawracajmy mu głowy. Sporządź listę wart przed buickiem. Niech Matt Babicki ci pomoże. Nazwijcie to… eee, „Szczegółowy plan mycia radiowozów”. Niech do końca dnia i przez całą noc buicka obserwuje po dwóch chłopaków. Dopóki Huddie ich nie zwolni albo temperatura się nie podniesie. – Dobra – powiedział Buck. – Chcesz być w pierwszej parze? Curt chciał, i to bardzo – wyczuł, że coś się wydarzy – ale pokręcił głową. < – Nie mogę. Mam sąd, potem trzepanie ciężarówek w Cambria. – Tony by pewnie wrzasnął i złapał się za głowę, gdyby usłyszał, że Curt nazywa kontrolę na autostradzie 9 trzepaniem ciężarówek, ale właściwie o to;właśnie chodziło. Ktoś wwoził do stanu heroinę i kokainę z New Jersey i podejrzewano, że robi to w ładunku prywatnych ciężarówek. Prawdę mówiąc, mam więcej roboty niż kulawy w konkursie kopania w tyłek. Psiakrew! Uderzył się pięścią w udo, a potem osłonił twarz z obu stron i znowu zajrzał do baraku. Widać było tylko roadmastera w blasku dwóch snopów słonecznego światła. Krzyżowały się na jego masce niczym reflektory. – Ściągnij Randy’ego Santerre. I chyba widziałem gdzieś w okolicy Chrisa Sodera? – Aha. W zasadzie jest po służbie, ale dwie siostry jego żony z Ohio nadal u nich siedzą, więc przyszedł tutaj, żeby pooglądać telewizję. – Buck zniżył głos. – Nie chciałbym cię pouczać, Curt, ale obaj to młotki. – Nadadzą się. Muszą. Powiedz im, że oczekuję prawdziwych raportów. Standardowy Kod D. I zanim wyjadę do sądu, jeszcze ich sprawdzę. Po raz ostatni rzucił buickowi niemal zbolałe spojrzenie, po czym ruszył do baraków, gdzie miał się ogolić i przygotować do wystąpienia w sądzie. Po południu czekało go wybebeszanie ciężarówek w towarzystwie chłopaków z Jednostki G i gorących modlitw, żeby nikomu nie strzeliło do głowy sięgnąć po karabin. Gdyby miał czas, zdążyłby się z kimś zamienić.

Dlatego Soder i Santerre zaczęli pełnić straż przy buicku i nie mieli nic przeciwko. Stali koło szopy, palili, od czasu do czasu zerkali na buicka (Santerre był za młody, żeby wiedzieć, czego się spodziewać; zresztą nie wytrzymał długo w policji stanowej), opowiadali sobie kawały i rozkoszowali się piękną pogodą. Ten czerwcowy dzień był tak spokojny i tak zwyczajnie piękny, że nawet młotek musiał się nim zachwycić. W pewnym momencie Randy’ego Santerre zastąpił Buck Flanders, a Orville Garrett – Chrisa Sodera. Huddie zajrzał, żeby sprawdzić, czy wszystko gra. O trzeciej, kiedy Sandy pojawił się, żeby złożyć tyłek w fotelu dowódcy, Curtis Wilcox wreszcie wrócił i zastąpił Bucka. Temperatura w baraku spadła do tego czasu o kolejne pięć stopni i wolni funkcjonariusze zaczęli się zjeżdżać do jednostki. Plotka się rozeszła. Kod D. Około czwartej po południu Matt Babicki zajrzał do gabinetu dowódcy i poinformował Sandy’ego, że traci łączność. *” ” – Cholerne trzaski, szefie. Najgorsze ze wszystkich. – Cholera. – Sandy zamknął oczy, potarł powieki kciukami i zapragnął, żeby Tony tu był. Wówczas po raz pierwszy zastępował dowódcę i choć pensyjka zaokrągliła się mu w bardzo przyjemny sposób, to, co się działo, nie było warte żadnych pieniędzy. – Znowu kłopoty z tym cholernym wozem. Akurat mi tego trzeba. – Nie bierz sobie tego tak do serca – powiedział Matt. Zaiskrzy parę razy i wszystko wróci do normy. Radio też. Przecież tak jest zawsze, no nie? Tak, tak było zawsze. Szczerze mówiąc, Sandy nie przejmował się buickiem. Ale co będzie, jeśli któryś funkcjonariusz na patrolu wpakuje się w kłopoty, podczas kiedy radio padnie? Ktoś, kto zgłosi 33 – szybko mi pomóżcie – albo 47 przyślijcie karetkę – albo najgorsze ze wszystkich, 10-99: funkcjonariusz nie żyje. Sandy miał w terenie ponad dziesięciu ludzi i w tamtej chwili czuł się tak, jakby dźwigał ich wszystkich na barana. – Słuchaj, Matt. Wsiądź w mój wóz – to siedemnastka i podjedź pod wzgórze. Tam nie będziesz miał zakłóceń. Wezwij wszystkich naszych w terenie i powiedz, że dyspozytornia jest chwilowo 17. Kod D. – E, Sandy, coś ty. Czy to nie za… – Słuchaj, Matt, nie mam teraz czasu na pieszczoty rzucił Sandy. Jeszcze nigdy rozlazła łajzowatość funkcjonariusza Babickiego nie drażniła go tak, jak wtedy. – Wykonać. – Ale nie będę mógł… – Nie będziesz. – Sandy podniósł trochę głos. – Poskarż się mamusi. Matt chciał powiedzieć coś jeszcze, przyjrzał się Sandy’emu uważniej i rozważnie zamknął gębę. Dwie minuty później jechał już siedemnastką w stronę wzgórza. – Dobrze – wymamrotał Sandy. – I zostań tam, ty kwękająca pierdoło. Sandy poszedł do Baraku B, gdzie zgromadził się już niezły tłum. Przeważnie funkcjonariuszy, ale także facetów z pogotowia drogowego w poplamionych zielonych kombinezonach, które były ich nieoficjalnym uniformem. Po czterech latach funkcjonowania w sąsiedztwie^uicka już się go nie bali, ale tamtego dnia byli dość zdenerwowani. Kiedy się widzi, jak temperatura spada o dziesięć stopni w

ciepły letni dzień, w pomieszczeniu, gdzie klimatyzacja ogranicza się do otwierania drzwi, trudno uwierzyć, że nie zanosi się na nic poważnego. Curt był na miejscu na tyle długo, żeby przygotować parę eksperymentów – wszystko, co mu przyszło do głowy, odgadł Sandy. Na przednim siedzeniu buicka umieścił pudełko po butach ze świerszczami w środku. Żabia klatka stała na tylnym siedzeniu. Tym razem była w niej tylko jedna żaba, ale cholernie duża, jedna z tych wielkich ropuch z wybałuszonymi żółto-czarnymi ślepiami. Zabrał także doniczkę z kwiatkami spod okna dyspozytorni i wstawił ją do bagażnika. I wreszcie przyprowadził Pana Dillona na spacerek wokół samochodu, zrobił z nim pełne kółko tylko po to, żeby sprawdzić, co się stanie. Orvie Garrett nie był specjalnie zachwycony, ale Curt go namówił. Pod wieloma względami Curt był jeszcze żółtodziobem, ale w sprawach buicka stawał się wytrawnym graczem. D nie zareagował – nie tym razem – ale wyraźnie dawał do zrozumienia, że wolałby się znaleźć gdzie indziej. Zapierał się tak, że obroża go dusiła, szedł z opuszczoną głową i podkulonym ogonem, od czasu do czasu się krztusząc. Spoglądał na buicka, ale także na wszystko inne, jakby paskudztwo wydzielające się z tego niby-samochodu rozprzestrzeniło się na cały barak. Curt wyprowadził go na dwór i przekazał smycz Orville’owi. – Nic się nie dzieje, on to czuje i ja też. Ale jest jakoś inaczej. – Spojrzał na Sandy’ego i powtórzył: – Jakoś inaczej. – Aha – powiedział Sandy i dodał, patrząc na Pana D: Przynajmniej nie wyje. – Na razie – odezwał się Orville. – Chodź, D, idziemy do baraków. Dobrze się spisałeś. Dostaniesz ciasteczko. – Natomiast Curtowi dostało się karcące spojrzenie. Pan Dillon potruchtał przepisowo przy prawym kolanie funkcjonariusza Garretta, znów bardzo zgodny i sympatyczny. Jakieś dwadzieścia po czwartej telewizor w świetlicy na piętrze nagle zaczął wariować. Za dwadzieścia piąta temperatura w Baraku B spadła do dziewięciu stopni i czterech kresek. Za dziesięć piąta Curtis Wilcox krzyknął: – Zaczyna! Słyszę go! ^^ Sandy był w głównym budynku, żeby sprawdzić dyspozytornię (w której do tego czasu zepsuło się dokładnie wszystko, słychać było jeden wielki trzask); na głos Curta wrócił przez parking, na którym stało tyle prywatnych samochodów, jakby się odbywała wyprzedaż na rzecz dzieci z dystrofią mięśni, którą organizowali co roku w lipcu. Sandy zaczął biec, rozepchnął grupę gapiów, usiłujących coś dojrzeć przez boczne drzwi, które – niewiarygodne – były otwarte. Curt też tam był, stał w drzwiach. Na zewnątrz waliły fale zimna, ale on jakby ich nie czuł. Oczy miał jak spodki, a kiedy się odwrócił do Sandy’ego, wyglądał jak lunatyk. – Widzisz? Sandy, widzisz? Oczywiście, że widział: z okien samochodu sączył się ten bladofioletowy blask, który wysnuwał się też przez szparę pod pokrywą bagażnika i osiadał na bokach buicka jak cienka warstwa płynu radioaktywnego. W samochodzie widać było zarysy siedzeń i przerośniętej kierownicy. Reszta kabiny utonęła w zimnym fioletowym blasku, jaśniejszym niż łuna. Brzęczenie było głośne i

narastało. Sandy’ego rozbolała od niego głowa; prawie zaczął żałować, że nie jest głuchy. Nie żeby to coś zmieniło, bo ten dźwięk słyszało się nie uszami, lecz jakby całym ciałem. Sandy pociągnął Curta na chodnik, chwycił klamkę, chcąc zamknąć drzwi. Curt złapał go za przegub. – Nie, Sandy, nie! Chcę to zobaczyć! Chcę… Sandy oderwał jego rękę, wcale niedelikatnie. – Zgłupiałeś? Mamy postępować zgodnie z procedurą, do cholery! Nikt nie wie o tym lepiej od ciebie! Sam ją pomogłeś opracować, jak Boga kocham! Gdy Sandy zatrzasnął drzwi i samochód zniknął, powieki Curta zatrzepotały, a on wzdrygnął się, jakby się budził z głębokiego snu. – Dobra – powiedział. – Dobrze, szefie. Przepraszam. – W porządku. Ale to nie była prawda. Bo ten cholerny idiota dalej by stał w drzwiach. Sandy nie miał co do tego żadnych wątpliwości. Stałby tam i dał się usmażyć, jeśli buick miał w planach akurat smażenie. – Pójdę po okulary – oznajmił Curt. – Mam w bagażniku. I zapasowe też, ekstraprzyciemniane. Całe pudełko. Chcesz? Sandy nadal miał wrażenie, że Curt nie obudził się do końca, że tylko udaje, tak jak wtedy, kiedy w środku nocy zadzwoni telefon. – Jasne, pewnie. Ale będziemy bardzo uważać, dobra? Bo to mi wygląda wyjątkowo kiepsko. – Wyjątkowo wspaniale! – odparł Curt, a jego wniebowzięty głos, choć trochę przerażający, nieco podniósł Sandy’ego na duchu. Przynajmniej Curt nie wyglądał już jak żywy trup. – Ale dobrze, mamusiu, będziemy postępować zgodnie z procedurą, ostrożnie jak wszyscy diabli. Pobiegł do samochodu – nie radiowozu, lecz swego prywatnego samochodu, odremontowanego bel aire – i otworzył bagażnik. Ciągle jeszcze grzebał w pudełkach, kiedy buick wybuchł. To nie był dosłownie wybuch, ale nie ma innego określenia na to, co się stało. Ci, którzy tam byli, nigdy tego nie zapomną, ale mówią o tym wyjątkowo rzadko, nawet w gronie wtajemniczonych, bo po prostu nie ma słów na tak straszliwą wspaniałość. Na jej potęgę. Można powiedzieć najwyżej, że przy niej czerwcowe słońce zgasło, a barak stał się przezroczysty jak duch samego siebie. Trudno pojąć, jak zwykłe szkło może stać pomiędzy tym blaskiem i światem zewnętrznym. Pulsująca jasność lała się przez deski baraku jak woda przez gazę; gwoździe odcinały się jak ziarno gazetowej fotografii albo fioletowe krople krwi na świeżym tatuażu. Sandy usłyszał krzyk Carla Brundage: „Tym razem wybuchnie, tym razem to już na pewno!”. Z tyłu, od strony baraków dochodziło przerażone wycie Pana Dillona. – Ale i tak chciał wyjść i tam polecieć – powiedział później Sandy’emu Orville. – Trzymałem go w świetlicy na górze, jak najdalej od tego cholernego baraku, ale myślisz, że to coś dało? Wiedział, że to tam jest. Chyba to słyszał – to brzęczenie. A potem zobaczył okno. Jezusie kochany! Gdybym go natychmiast nie chwycił, pewnie by przez nie wyskoczył, na zbitą mordę z pierwszego piętra. Obsikał mnie całego, a ja to zauważyłem dopiero pół godziny później, tak się sam spietrałem. / Orville pokręcił głową, zamyślony.

– W życiu nie widziałem psa w takim stanie. Sierść zjeżona, piana na pysku i oczy wytrzeszczone tak, że mało mu z głowy nie wyskoczyły. Chryste. Tymczasem Curt wrócił pędem z tuzinem okularów ochronnych. Funkcjonariusze je włożyli, ale dalej nie mogli patrzeć na buicka; nie można było nawet zbliżyć się do okien. I znowu zapadła ta dziwna cisza, kiedy wszyscy czuli, że powinni stać w centrum ryku, grzmotów i huku wybuchających wulkanów. Kiedy drzwi baraku były zamknięte, nie słyszeli (w przeciwieństwie do Pana D) brzęczącego odgłosu. Słychać było szuranie nóg, czyjeś chrząkanie, wycie Pana Dillona w baraku, Orvie Garretta, który mówił, żeby się uspokoił, oraz trzask radia z dyspozytorni, której okno (za sprawą Curta ogołocone z kwiatków) było otwarte. Nic więcej. Curt podszedł do podnoszonych drzwi z pochyloną głową i podniesionymi rękami. Dwa razy próbował podnieść głowę i spojrzeć, ale nie mógł. Było za jasno. Sandy chwycił go za ramię. – Przestań się gapić! Nie wolno! Jeszcze nie! Wypali ci oczy! – Co to jest, Sandy? – szepnął Curt. – Co to jest, na Boga? Sandy mógł tylko pokręcić głową. Przez pół godziny buick odstawiał wystrzałowe przedstawienie, podczas którego Barak B zmienił się w kulę ognistą, wystrzeliwującą równoległe świetlne linie przez wszystkie okna, rozmigotaną jak ogromniasty bezgłośny neon. Gdyby w tej chwili pojawił się ktokolwiek z rodziny pana Obywatela, Bóg jeden wie, co by sobie pomyślał, komu by o tym powiedział i w jakim stopniu by mu uwierzono. Ale obcy się nie pojawili. O wpół do szóstej funkcjonariusze Jednostki D znowu zaczęli rozróżniać poszczególne rozbłyski, jakby energia zjawiska zaczęła słabnąć. Sandy’emu skojarzyło się to z motocyklem, który sunie skokami na prawie pustym baku. Curt ponownie podszedł ostrożnie do okna i choć przy każdym rozbłysku musiał się pochylać, zdołał pomiędzy nimi zajrzeć do środka. Sandy stanął obok niego, także unikając co jaśniejszych błysków. (Pewnie wyglądamy jak na jakichś dziwnych ćwiczeniach, pomyślał). Mrużył* oczy, ale wzrok miał oszołomiony pomimo potrójnej warstwy polaryzowanego szkła w okularach. Buick stał nietknięty i pozornie niezmieniony. Brezent dalej leżał jak fałdzista wydma, nietknięty przez ogień. Narzędzia Arky’ego wisiały spokojnie na “kołkach, sterty starych numerów „American” nadal spoczywały w odległym kącie, związane szpagatem. Wystarczyłaby jedna zapałka, żeby zmienić te suche piramidy starych wiadomości w kolumny ognia, ale to oślepiające fioletowe światło nie osmaliło nawet rożka jednego okólnika. – Sandy… Widzisz jakieś okazy? Sandy pokręcił głową, cofnął się i zdjął okulary, które pożyczył mu Curt. Podał je Andy’emu Colucciemu, który aż pękał z ciekawości, żeby zajrzeć do baraku. Sam Sandy wrócił do głównego budynku. Barak B jednak nie zamierzał wylecieć w powietrze. A on, jako zastępca dowódcy, miał do wykonania robotę. Na tylnych schodkach przystanął i obejrzał się. Nawet w ochronnych okularach Andy Colucci i pozostali nie kwapili się podchodzić do rzędu okienek. Był tylko jeden wyjątek, oczywiście Curtis Wilcox. Stał niewzruszony, jak można najbliżej, pochylał się, żeby być jeszcze bliżej, okulary prawie

przyciskał do szyby, tylko głowę odwracał lekko przy każdym rozbłysku. Sandy pomyślał: zaraz wypali sobie oczy albo przynajmniej straci wzrok. Ale tak się nie stało. Curt świetnie się wstrzelił w rytm rozbłysków, niemal bezbłędnie się w nie wpasował. Z miejsca, gdzie stał Sandy, wyglądało to tak, jakby Curtis naprawdę odwracał twarz na jakąś sekundę przed nadejściem nowego błysku. A gdy błyskało, Curt stawał się przez chwilę własnym cieniem, zastygłą w bezruchu egzotyczną tancerką na tle tafli fioletowego światła. Od tego widoku człowieka przechodził dreszcz. Sandy miał wrażenie, że przygląda się czemuś, co istnieje i nie istnieje zarazem, prawdziwemu, ale nieprawdziwemu, namacalnemu i widmowemu. Sandy pomyślał później, że w sprawach buicka 8 Curt w pewien dziwny sposób zachowywał się jak Pan Dillon. Co prawda nie wył jak pies zamknięty w świetlicy na piętrze, ale zdawał się mieć taki sam kontakt z tym czymś, był z tym jakby połączony. Tańczył z nim; od czasu do czasu ta myśl uporczywie wracała do Sandy’ego. Tańczył z nim. ,/ Tego wieczora dziesięć po szóstej Sandy połączył się z Mattem pod wzgórzem i spytał, co jest grane. Matt powiedział, że nic (nic, babciu, usłyszał Sandy w jego tonie), a Sandy kazał mu wracać do bazy. Gdy Matt znalazł się na miejscu, Sandy powiedział, że może się przejść za parking i rzucić okiem na starego 54, jeśli ma ochotę. Matt popędził jak strzała. Wrócił parę minut później, rozczarowany. – E, to już widziałem – oświadczył, dając Sandy’emu impuls do rozmyślań o tym, jak durni i niewdzięczni bywają na ogół ludzie, jak szybko tępi się ich wrażliwość, wskutek czego cud zmienia się w zwyczajność. – Chłopaki mówili, że godzinę temu barak mało nie wyleciał w powietrze, ale nie potrafili tego opisać. Powiedział to z pogardą, która nie zdziwiła Sandy’ego. W świecie funkcjonariusza łącznościowego wszystko dawało się opisać; słownik pojęć może i musi być skodyfikowany. – Na mnie nie patrz – rzekł Sandy. – Ale coś ci powiem. Było jasno. – A, jasno. – Matt rzucił mu spojrzenie mówiące: „Nie dość, że babcia, to jeszcze przygłupia”. Potem wrócił do dyspozytorni. O siódmej telewizor (rzecz bardzo ważna, kiedy się nie jest w terenie) zaczął odbierać normalnie. Dyspozytornia wróciła do normy. Pan Dillon zjadł dużą miskę psiego żarcia i powędrował do kuchni żebrać o resztki, więc on także wrócił do normy. A kiedy za piętnaście ósma Curt wsunął głowę do gabinetu dowódcy i powiedział Sandy’emu, że chce wejść do baraku i sprawdzić, co się dzieje z okazami, Sandy nie znalazł żadnego argumentu, żeby go zatrzymać. Tego wieczora Sandy dowodził jednostką, co do tego nie było dwóch zdań, ale w sprawach buicka Curt miał taką samą władzę, może nawet troszkę większą. Poza tym Curt był już przepasany tą cholerną żółtą liną. Reszta zwoju zwisała mu z przedramienia. – Kiepski pomysł – rzekł Sandy. Tylko tyle mógł zrobić. – Spoko, wodzu. – Było to ulubione wyrażenie Curtisa na rok 1983. Sandy go nie znosił. Brzmiało przemądrzale. Spojrzał ponad ramieniem Curta i dostrzegł, że są sami.

– Curtis – odezwał się. – Masz żonę, ostatnim razem mówiłeś, że może być w ciąży. Czy to się zmieniło? – Nie, ale jeszcze nie była u… – Więc masz żonę i ewentualne dziecko. A jeśli teraz nie zaszła, to pewnie zajdzie. I fajnie. Tak powinno być. Tylko nie rozumiem, dlaczego wszystko to ryzykujesz dla głupiego buicka. – Daj spokój, Sandy. Ryzykuję wszystko za każdym razem, gdy wsiadam do radiowozu i wyjeżdżam na patrol. Za każdym razem, gdy wysiadam i podchodzę do zatrzymanego. Po prostu taka praca. – To co innego i obaj o tym wiemy, więc daj spokój i mi tu nie mędrkuj. Nie pamiętasz, co się stało z Ennisem? – Pamiętam – powiedział i to była prawda, ale wtedy od zniknięcia Ennisa minęły już cztery lata. W pewnym sensie się przedatowało, tak jak te numery „American” z Baraku B. A nowsze osiągnięcia? No, żaby to były żaby. Jimmy został nazwany na cześć prezydenta, ale tak naprawdę to był przecież tylko myszoskoczek. A Curtis przepasał się liną. Ta lina miała oznaczać, że wszystko jest w porządku. Jasne, pomyślał Sandy, i żadne dziecko z kołem ratunkowym nigdy nie utonęło w brodziku. Gdyby to powiedział Curtowi, czy Curtis by się roześmiał? Nie. Bo Sandy tego wieczora siedział za biurkiem szefa, pełnił jego obowiązki, był namacalnym symbolem sił policyjnych. Ale Sandy uważał, że w oczach Curta zobaczyłby śmiech. Curtis zapomniał, że lina nigdy nie została wypróbowana, że jeśli siła kryjąca się w buicku zdecyduje, że go chce, po raz ostatni błyśnie fioletowe światło, a potem będzie tylko zwój żółtej liny na cementowej podłodze, z pustą pętlą na końcu. To na razie, brachu, szerokiej drogi, jeszcze jeden ciekawski kot polujący na satysfakcję gdzieś w wielkim nic. Ale Sandy nie mógł mu rozkazać, żeby się wycofał, tak jak rozkazał Mattowi Babickiemu pojechać do stóp wzgórza. Mógł tylko się z nim pokłócić, a kłótnia z facetem, który ma w oczach błysk typu „no to się zabawmy”, na nic się nie zda. Może zrodzić mnóstwo złych uczuć, ale taki facet nigdy się nie da przekonać, że nie ma racji. – Chcesz, żebym potrzymał linę? – spytał Sandy. – Po coś tu przyszedłeś, na pewno nie po radę. – A chcesz? – Curt się wyszczerzył. – Byłoby miło. Sandy wyszedł razem z nim i trzymał linę, zarzuciwszy zwój na ramię. Dicky-Duck Eliot stał za jego plecami, gotowy chwycić go za pasek, jeśli coś się stanie i Sandy wpadnie w poślizg. P.o. dowódcy stał w bocznych drzwiach Baraku B, nie spięty, lecz gotowy na wszystko, gdyby zaczęły się jakieś hece, z zagryzioną wargą i nieco zbyt przyspieszonym oddechem. Miał wrażenie, że tętno skoczyło mu do stu dwudziestu uderzeń na minutę. Czuł chłód emanujący z baraku, choć termometr wskazywał już wzrost temperatury; w Baraku B wczesne lato nie miało racji bytu i w drzwiach czuło się zimną wilgoć domku myśliwskiego, kiedy przyjeżdża się w listopadzie, a piecyk na środku pokoju jest martwy jak pogański bożek. Czas wlókł się jak ślimak. Sandy otworzył usta, żeby spytać Curta, czy będzie tam nocować, potem spojrzał na zegarek i przekonał się, że minęło dopiero czterdzieści sekund.

Powiedział Curtowi, żeby nie obchodził buicka od przeciwnej strony. Ryzyko, że lina się zaplącze, było zbyt wielkie. 13. Buick 8 – Curtis, i wiesz co? Jak otworzysz bagażnik, to się odsuń! – Zrozumiałem. – Mówił niemal z rozbawieniem, wyrozumiale, jak chłopak obiecujący rodzicom, że nie będzie jechać zbyt szybko, nie wypije nic na imprezie i będzie uważać na kolegę, oj tak, tak, na pewno, słowo. Wszystko, co trzeba, byle tylko się odczepili, a potem… iiii – haaaa! Otworzył drzwi buicka od strony kierowcy, pochylił się nad kierownicą. Sandy przygotował się, żeby ciągnąć, ale tak na serio. Chyba jakoś zasygnalizował tę gotowość plecami, bo Dicky chwycił go za pas. Curt pochylał się, pochylał i w końcu wyprostował się, trzymając pudełko ze świerszczami. Zajrzał przez dziurki do środka. – Zdaje się, że wszystkie są – powiedział nieco zawiedziony. – Upiekły się? – spytał Dicky-Duck. – Tyle tego ognia… Ale to nie był ogień, tylko światło.^Na ścianach baraku nie widniał ślad sadzy, strzałka termometru nie wychyliła się poza piętnaście stopni i nie dawało się tego przeoczyć, bo w twarze wiał im zgniły chłód. A jednak Sandy wiedział, co myśli Dicky-Duck Eliot. Kiedy w głowie jeszcze ci dudni po tych eksplozjach, a przed oczami nadal tańczą powidoki, trudno uwierzyć, że świerszcze siedzące w samym oku tego cyklonu przeszły przez to bez szwanku. A jednak przeszły. Co do jednego, jak się okazało. Podobnie ropucha, tyle że jej żółto-czarne oczy zamgliły się i otępiały. Była na miejscu, prawdziwa i namacalna, ale kiedy podskoczyła, wpadła prosto na ścianę klatki. Oślepła. Curt otworzył bagażnik i odsunął się od niego jednym, niemal baletowym ruchem, który znają wszyscy policjanci. Sandy znowu napiął mięśnie, zacisnął palce na zwisającej linie, spodziewając się, że zaraz się napnie. Dicky-Duck ponownie złapał go za pas. I nic się nie stało. Curt pochylił się nad bagażnikiem. – Zimno tu! – zawołał. Jego głos brzmiał głucho, jakby dobiegał z daleka. – Czuję ten smród… kapusta. I mięta. I… czekajcie… Sandy zaczekał. Kiedy cisza stała się zbyt długa, zawołał Curta. – Chyba sól – powiedział Curt. – Prawie morska. Tu jest środek, oko cyklonu, dokładnie w bagażniku. Jestem pewien. – A niech będzie nawet w dupę kopany Latający Holender, mam to gdzieś – odkrzyknął Sandy. – Wychodź! Natychmiast! – Jeszcze sekunda. – Pochylił się nisko nad bagażnikiem. Sandy niemal się spodziewał, że do niego wpadnie, jakby coś go wciągnęło. Świetny dowcip zdaniem Curta Wilcoxa. Może nawet go rozważał, ale w końcu wykazał się rozumem. Zwyczajnie wyjął z bagażnika kwiatki Matta Babickiego. Odwrócił się i podniósł je, żeby Sandy i Dicky mogli zobaczyć. Kwiatki były świeże i w pełni rozkwitu. Parę dni później zwiędły, ale nie ma w tym nic nadprzyrodzonego: zamarzły w tym bagażniku tak samo, jakby Curtis na chwilę włożył je do lodówki. – Może już starczy? – Sandy sam słyszał, że zaczyna mówić jak Babunia Dearborn, ale nie mógł

się opanować. – Aha. Może. – Curtis był rozczarowany. Sandy podskoczył z nerwów, kiedy zatrzasnął przykrywę bagażnika, a palce Dicky’ego zesztywniały na szlufkach jego paska. Sandy nabrał podejrzeń, że stary Dicky-Duck jest bliski wyciągnięcia go z drzwi tak mocno, że wylądowałby na tyłku. Tymczasem Curt powoli ruszył ku nim z żabią klatką, pudełkiem po butach i skrzynką z kwiatami. Sandy zwijał linę, żeby Curtis się o nią nie potknął. Kiedy znowu znaleźli się na zewnątrz, Dicky wziął klatkę i spojrzał w zadumie na ślepą ropuchę. – Tego jeszcze nie było – powiedział. ^ Curt rozwiązał opasującą go linę, ukląkł^ na asfalcie i otworzył pudełko po butach. Do tego czasu* wokół nich zgromadziło się czterech czy pięciu/funkcjonariuszy. Świerszcze wyskoczyły niemal natychmiast, gdy Curtis zdjął pokrywkę pudełka, ale Curt i Sandy zdążyli je policzyć. Osiem – tyle, ile cylindrów w bezużytecznym silniku wiadomego buicka. Osiem – tyle samo, ile włożyli. Curt był rozczarowany. – Nic – powiedział. – Zawsze się na tym kończy. Jeśli jest jakaś zasada – jakiś dwumian, równanie czy coś w tym guście – to ja jej nie widzę. – To może sobie odpuść – zaproponował Sandy. Curt zwiesił głowę i spojrzał na świerszcze skaczące sobie przez parking, coraz dalej od siebie, w różnych kierunkach i żadne równanie ani teoria nie mogły określić, dokąd tak skaczą. To skakała teoria chaosu. Na szyi Curta nadal wisiały okulary. Przez chwilę obracał je w palcach, potem spojrzał na Sandy’ego. Zacisnął usta. Z jego oczu znikło rozczarowanie. Na jego miejscu pojawił się ten szalony błysk oznaczający „grajmy w bingo do ostatniej koszuli”. – Nie myśl, że nie jestem gotowy – rzekł. – Musi być… Sandy odczekał, a kiedy Curtis ciągle nie kończył, spytał: – Co musi być? / Ale Curtis tylko pokręcił głową, jakby nie mógł powiedzieć. Albo nie chciał. Minęły trzy dni. Wszyscy czekali na kolejne nietoperzowate stworzenie, następny wir liści, ale tuż po pokazie sztucznych ogni nic się nie wydarzyło; buick stał i nic nie robił. Na podlegającym Jednostce D kawałku Pensylwanii panował spokój, zwłaszcza na drugiej zmianie, co bardzo odpowiadało Sandy’emu Dearbornowi. Jeszcze jeden dzień i będzie miał dwa dni wolnego. Teraz kolej Huddiego, żeby pilnować interesu. A kiedy Sandy wróci, Tony Schoondist będzie już siedział w wielkim fotelu, gdzie jego miejsce. Temperatura w Baraku B jeszcze nie zrównała się z temperaturą świata zewnętrznego, ale dążyła w tym kierunku. Podniosła się do piętnastu stopni, co wszystkim kojarzyło się z bezpieczeństwem. Przez pierwsze czterdzieści osiem godzin po monstrualnej błyskownicy przed barakiem stała całodobowa warta. Po spokojnych dwudziestu czterech godzinach niektórzy zaczęli narzekać na nadgodziny, a Sandy nie mógł im mieć tego za złe. Oczywiście robili to za darmo. Tak musiało być. Mieli posłać raporty godzin nadliczbowych do Scranton? I co by wstawili w rubryce „PRZYCZYNY DZIAŁALNOŚCI W NADGODZINACH (SZCZEGÓŁOWY OPIS)”? Curt Wilcox nie był zachwycony, kiedy Sandy zlikwidował całodobową wartę, ale rozumiał

specyficzną sytuację. Podczas krótkiej narady postanowili przez tydzień prowadzić wyrywkową obserwację buicka, głównie przy pomocy funkcjonariuszy Dearborna i Wilcoxa. A jeśli po powrocie ze słonecznej Kalifornii Tony nie będzie tym zachwycony, najwyżej to zmieni. I tak dochodzimy do ósmej wieczorem pewnego letniego dnia przesilenia, kiedy słońce jeszcze nie zaszło, lecz jest czerwone, wzdęte i opiera się na szczytach wzgórz, rzucając ostatnie tęskne promienie. Sandy siedzi w gabinecie, wypruwając sobie żyły nad grafikiem weekendowych dyżurów, już na dobre zadomowiony za biurkiem. Chwilami potrafił sobie wyobrazić, że zasiada za nim niemal na stałe i że ten letni wieczór jest jednym z wielu. Chybabym to mógł robić, przemknęło mu przez głowę, gdy George Morgan otworzył drzwi radiowozu numer D-11. Sandy uniósł rękę i uśmiechnął się, gdy George zasalutował do ronda swojego wielkiego kapelusza: szanowanko, szefuniu. George miał na tej zmianie patrol, ale tak się złożyło, że przejeżdżał w pobliżu i wstąpił, żeby zatankować. W latach dziewięćdziesiątych funkcjonariusze policji stanu Pensylwania nie będą już mieli tej możliwości, ale w 1983 roku nadal można było tankować w jednostce i zaoszczędzić stanowi parę groszy. Nastawił pompę na automatyczne tankowanie i poszedł spacerkiem do Baraku B, żeby do niego zajrzeć. Wewnątrz paliło się światło (zawsze je zostawiali) i otóż on, spadłe z nieba cacuszko Jednostki D, buick rocznik ‘54, stojący cichutko, błyszczy chromem, jakby nigdy w życiu nie zjadł funkcjonariusza, oślepił ropuchy czy wypuścił z siebie porąbanego nietoperza. George, nadal dobre parę lat przed osobistym finiszem (dwie puszki piwa i pistolet w usta, wbity w podniebienie miękkie, żeby nie było żadnych niedociągnięć; kiedy policjant decyduje się to zrobić, prawie zawsze robi to dobrze), stanął przy podnoszonych drzwiach w pozie, której nauczyli się wszyscy, z rozstawionymi nogami jak kierownik budowy, z rękami na biodrach (Poza A)^skrzyżowanymi na piersi (Poza B) bądź osłaniającymi oczy z obu stron przed nadmiarem światła (Poza C). Mowa ciała zdradza, że wspomniany kierownik budowy jest^człowiekiem doświadczonym, ekspertem mającym dość czasu, by dyskutować o podatkach, polityce względnie fryzurach młodych ludzi. W końcu George się napatrzył i już miał się odwrócić, kiedy ni stąd, ni zowąd rozległo się łupnięcie, bezdźwięczne i ciężkie. Po nim nastąpiła pauza (tak długa, powiedział później George, że zaczął podejrzewać, iż ten dźwięk to jego wymysł) i potem drugie łupnięcie. George ujrzał, że pokrywa bagażnika buicka unosi się i opada, tylko raz, szybko. Ruszył w stronę bocznych drzwi z zamiarem wejścia do środka i rozpoczęcia dochodzenia. Potem sobie przypomniał, z czym ma do czynienia – z samochodem, który czasem połyka ludzi. Zatrzymał się, rozejrzał w poszukiwaniu kogoś innego – wsparcia – i nikogo nie dostrzegł. Nigdy nie ma policjantów, kiedy się ich potrzebuje. Zastanowił się, czy wejść do baraku w pojedynkę, pomyślał o Ennisie – to już cztery lata, a on nawet nie przyśle pocztówki – i pobiegł do głównego budynku. – Sandy, lepiej chodź. – W drzwiach stał George, wystraszony i zdyszany. – Możliwe, że któryś

idiota zamknął drugiego idiotę w bagażniku tej cholernej zawalidrogi z Baraku B. Tak dla żartu. Sandy wytrzeszczył na niego oczy. Nie mógł uwierzyć (może nie chciał), że ktokolwiek, nawet ten głupek Santerre, mógłby się dopuścić czegoś takiego. Ale mogli to zrobić, wiedział o tym. Wiedział też coś innego – choć mogło się to zdawać niewiarygodne, na ogół nie chcieli nikomu zrobić krzywdy. George wziął osłupienie p.o. dowódcy za niedowierzanie. – Może się mylę, ale nic nie kłamię, jak Boga kocham. Coś łomocze o pokrywę bagażnika. Od środka. Jakby pięścią. Chciałem tam wejść, ale się rozmyśliłem. – Bardzo słusznie – ocknął się Sandy. – Chodź. Wybiegli, zatrzymując się tylko na chwilę, żeby Sandy mógł zajrzeć do kuchni i wrzasnąć w stronę świetlicy na górze. Nikogo. Baraki nigdy nie były całkiem puste, ale teraz opustoszały, a dlaczego? Bo policjanta nigdy nie ma, kiedy jest potrzebny, oto dlaczego. Tej nocy w dyspozytorni siedział Herb Avery, przynajmniej jeden, i do nich dołączył. – Mam ściągnąć kogoś z terenu, Sandy? Mogę, jeśli chcesz. – Nie. – Sandy rozglądał się, usiłując sobie przypomnieć, gdzie ostatnio widział zwój liny. Pewnie w szopie. Chyba że jakiś kretyn zabrał ją do domu, żeby coś wciągnąć na piętro, co było prawdopodobne. – Idziemy, George. Razem przeszli przez parking w czerwonym blasku zachodzącego słońca, ciągnąc za sobą długie cienie, najpierw do podnoszonych drzwi, żeby zerknąć i przekonać się. Buick stał tam, gdzie zawsze, odkąd stary Johnny Parker wciągnął go do środka (Johnny był już na emeryturze i dociągał do rana dzięki podawanemu tlenowi – ale dalej kopcił jak komin). Rzucał cień na betonową podłogę. Sandy chciał się odwrócić, żeby zajrzeć, czy w szopie nie ma liny, i właśnie wtedy rozległo się następne łupnięcie. Było mocne, głuche i nieznajome. Wieko bagażnika zadrżało, na chwilę zapadło się w środku i znów wróciło do normy. Sandy miał wrażenie, że roadmaster lekko zakołysał się na resorach. – Tam! Widziałeś? – zawołał George. Chciał dodać coś jeszcze i właśnie wtedy bagażnik buicka się otworzył, wieko podskoczyło i wyskoczyła ryba. Oczywiście to była taka sama ryba, jak to nietoperzowate stworzenie było nietoperzem, ale obaj od razu się połapali, że coś takiego nie może być stworzone do życia na lądzie; od tej strony, którą widzieli, miało nie jedno, lecz cztery skrzela w rzędzie, równoległe rozcięcie na skórze koloru oksydowanego srebra. Miało też błoniasty i postrzępiony ogon. Wyskoczyło z bagażnika w ostatnim konwulsyjnym, agonalnym dygocie. Dolna połowa jego ciała wyginała się i miotała; Sandy zrozumiał, że to ona mogła wydawać te łomoty. Tak, to było dość jasne, ale jak stworzenie tej wielkości mogło się wcisnąć do bagażnika – to już przekraczało ich zrozumienie. Istota, która upadła z mokrym klapnięciem na beton, była wielkości kanapy. George i Sandy padli sobie w objęcia jak dzieci i wrzasnęli. Przez chwilę naprawdę byli dziećmi i wszelkie dorosłe myśli uleciały im z głowy. Gdzieś w głównym budynku rozległo się szczekanie Pana Dillona.

Stworzenie leżało na podłodze; taka z niego była ryba, jak z wilka domowy pieszczoch, choć nawet trochę przypominała psa. W każdym razie ta ryba była rybą tylko po fioletowe rozcięcia skrzeli. Tam gdzie powiniela się znajdować rybi łeb – a przynajmniej coś w uspokajający sposób kojarzącego się z głową z oczami i pyszczkiem – widniało splątane, nagie kłębowisko różowych tworów, zbyt cienkich i sztywnych na macki, za grubych na włosy. Każdy był zakończony czarnym ^fuzłem i pierwsza zdroworozsądkowa myśl Sandy’ego brzmiała: krewetka, ta górna połowa to jakaś krewetka, a to czarne to oczy. – Co się stało? – ryknął ktoś. – Co jest? Sandy odwrócił się i ujrzał Herba Avery’ego na schodkach głównego budynku. Miał dzikie spojrzenie i rugera w dłoni. Sandy otworzył usta, ale w pierwszej chwili wydobyło się z nich tylko ledwie słyszalne śluzowate rzężenie. George nawet się nie odwrócił; tkwił ze wzrokiem wbitym w okno i rozdziawiał gębę jak wiejski głupek. Sandy odetchnął głęboko i spróbował jeszcze raz. To miał być krzyk, lecz zabrzmiał, jakby ktoś go walnął w brzuch, ale przynajmniej jakoś zabrzmiał. – Wszystko w porządku, jeden-dwa. Wracaj do środka. – To czemu… – Wracaj! – No, już lepiej, pomyślał Sandy. – Wracaj, Herb, do cholery. I schowaj tego gnata. Herb spojrzał na broń, jakby się zdziwił, skąd się tu wzięła. Włożył ją do kabury i spojrzał na Sandy’ego, szukając wzrokiem jego potwierdzenia. Sandy przepędził go, trzepocząc dłońmi i pomyślał: Babunia Dearborn kazała wracać, to wracaj, huncwocie jeden! Herb zniknął, krzycząc na Pana D, żeby wreszcie przestał szczekać jak idiota. Sandy odwrócił się do George’a, który zrobił się całkiem biały. – Sandy, to oddycha – albo próbuje– Skrzela mu się poruszają, a bok się podnosi. Teraz przestało. – Oczy miał ogromne, jak dziecko, które widziało wypadek drogowy. Chyba zdechło. – Usta mu zadrżały. – Rany, mam nadzieję, że zdechło. Sandy zajrzał do środka. Najpierw myślał, że George się pomylił i stworzenie jeszcze żyje. Jeszcze oddycha albo próbuje. Potem zdał sobie sprawę, co widzi i posłał George’a po kamerę. – A co z… – Liny nie potrzebujemy, bo nie będziemy tam wchodzić… przynajmniej w tej chwili… ale kamerę przynieś. Jak najszybciej. George obszedł barak od strony garażu; nie poruszał się zbyt sprawnie. Szok go ogłuszył. Sandy zajrzał do baraku, osłoniwszy oczy z obu stron przed czerwonym blaskiem zachodzącego słońca. W baraku coś się ruszało, owszem, ale to nie był ruch żywego stworzenia. To unosiła się mgła ze srebrzystego boku stworzenia i z jego fioletowych skrzeli. Nietoperzowata istota nie uległa szybko rozkładowi, ale liście tak, i to błyskawicznie. To stworzenie zaczynało gnić jak liście i Sandy miał wrażenie, że kiedy proces rozpocznie się na dobre, potoczy się błyskawicznie. Nawet na dworze, oddzieleni od stworzenia drzwiami, czuli jego zapach. Kwaśny, rozwodniony smród kapusty, ogórka i soli, woń bulionu, który należałoby podać komuś, żeby go wykończyć.

Z boku stworzenia unosiła się gęsta mgła; parowała też z kłębowiska splątanych różowych sznurków, które pełniły chyba funkcję jego głowy. Sandy’emu wydało się, że słyszy odległy syk, ale wiedział, że równie dobrze mógł go sobie wyobrazić. Potem w szarawosrebrnych łuskach pojawiło się czarne pęknięcie biegnące od poszarpanego nylonu ogona po najbliższe skrzele. Zaczął z niego wypływać czarny płyn, pewnie taki sam, jaki Huddie i Arky znaleźli wokół zwłok nietoperzowatego stworzenia – najpierw niemrawo, potem z coraz większym impetem. Sandy dostrzegł złowróżbne wybrzuszenie pod skórą. To nie był figiel wyobraźni, tak samo jak syk. Ryba miała w planach coś bardziej radykalnego niż zwykły rozkład. Nie wytrzymała zmiany ciśnienia, a może zmiany wszystkiego, całego otoczenia. Przypomniało mu się coś, o czym kiedyś czytał (a może oglądał na kanale National Geograpfic): że niektóre stworzenia żyjące w głębinach morza i wydobyte na powierzchnię dosłownie eksplodowały. – George! – To był ryk na całe gardło. – Gazu, do cholery! George wypadł galopem zza rogu baraku, trzymając wysoko statyw w miejscu, gdzie aluminiowe nogi się schodziły. Nad jego pięścią lśnił obiektyw kamery, trochę jak oko pijaka w przygasającym czerwonym świetle. – Nie mogłem jej zdjąć ze statywu – wydyszał. – Ma tam jakiś zatrzask i gdybym miał czas to rozgryźć… A może źle do tego się zabrałem… » – Nieważne. – Sandy wyrwał mu kamerę. Statyw bardzo się przydał, nogi od lat były dostosowane wysokością do okienek w dwóch podnoszonych drzwiach baraku. Problem powstał w chwili, gdy Sandy wcisnął guzik nagrywania i spojrzał przez wizjer. Zamiast obrazu ujrzał tylko czerwone literki: BAT. – Och-żeż-ty-w-mordę-kopany-żeby-cię…! George, wracaj. Zajrzyj na półkę koło pudełka z czystymi kasetami, tam leży zapasowa bateria. Przynieś! – Aleja bym chciał zobaczyć… – Gówno mnie to obchodzi! Leć!. George popędził co sił. Kapelusz przekrzywił się na jego głowie, nadając mu dziwnie figlarny wygląd. Sandy wcisnął guzik nagrywania, nie wiedząc, czy to się na coś zda, ale nie tracąc nadziei. Kiedy znowu spojrzał w wizjer, nawet czerwone literki zaczęły przygasać. – W porządku. – Tylko powiedz mi jedno: kiedy będziemy mieć dość dowodów, żeby wyciągnąć wnioski? Nie na temat wszystkiego, broń Panie Boże, ale paru zasadniczych spraw. Na przykład skąd się wzięły nietoperz i ryba. Jeśli miałbym usłyszeć tylko jedną odpowiedź, to chyba tę : – Pewnie nigdy. Curt uniósł ręce do pobrudzonego dymem blaszanego sufitu, po czym opuścił je z plaśnięciem na stół. – Ghhhh! Wiedziałem, że to powiesz! Chyba cię uduszę, Dearborn! Spojrzeli na siebie ponad kuflami piwa, na które żaden nie miał ochoty, i Curt zaczął się śmiać. Sandy się uśmiechnął, a potem też się roześmiał.

DZIŚ: Sandy W tym miejscu Ned mi przerwał. Chciał wejść do budynku i zadzwonić do matki. Powiedzieć, że wszystko w porządku, ale kolację zje w barakach z Sandym, Shirleyi paroma chłopakami. Innymi słowy, sprzedać jej bajeczkę. Jak jego ojciec. – Nie ważcie się ruszyć – rzucił od drzwi. – Ani na centymetr. Zniknął, a Huddie spojrzał na mnie. Szeroką poczciwą gębulę miał zamyśloną. – Myślisz, że to dobry pomysł, żeby mu o wszystkim powiedzieć? – Zaraz będzie chciał poobglądać de wszyzdkiezdare kasety – dodał żałobnie Arky. Sączył piwo korzenne. – Piekielna kolekcja. – Nie wiem, czy pomysł jest dobry, czy zły – powiedziałem dość zrzędliwie. – Wiem tylko, że trochę za późno się wycofywać. Wstałem i też poszedłem do budynku. Ned właśnie odkładał słuchawkę. – A ty dokąd? ^spytał. Zmarszczył brwi i znowu sobie przypomniałem, jak stałem nos w nos z jego ojcem przed „The Tąp”, małą obskurną knajpą, która zmieniła się w drugi dom Eddiego J. Tego wieczora Curt marszczył brwi dokładnie w taki sam sposób. – Do toalety – powiedziałem. – Nie denerwuj się, Ned, dostaniesz to, czego chcesz. Przynajmniej tyle, ile mam na składzie. Ale nie czekaj na efektowny finał. Wszedłem do wychodka i zatrzasnąłem drzwi, zanim zdołał odpowiedzieć. Nastąpiło piętnaście sekund czystej , ^ ulgi. Mrożona herbata, podobnie jak piwo, nie zostaje z tobą na długo. Gdy wróciłem na zewnątrz, ławeczka dla palaczy była pusta. Wszyscy poszli do Baraku B i zaglądali do środka, każdy przy własnym oknie w podnoszonych drzwiach, każdy w pozie kierownika budowy, którą tak dobrze znałem. Ale teraz coś mi się pomieszało. Jest dokładnie na odwrót. Kiedy mijam facetów stojących rzędem przy płocie albo kozłach blokujących dostęp do wykopanej dziury, myślę o Baraku B i buicku 8. – Widzicie tam coś ładniejszego od was? – zawołałem. Wyglądało na to, że nie. Arky wrócił pierwszy, tuż za nim Huddie i Shirley. Phil i Eddie stali trochę dłużej, a chłopak Curta wrócił ostatni. Jaki ojciec, taki syn, także pod tym względem. Curtis także zawsze tkwił przy oknie najdłużej ze wszystkich. Jeśli, oczywiście, miał czas. A jeśli nie miał, to nie, bo buick nigdy nie był najważniejszy. Gdyby był, z całą pewnością pobilibyśmy się wtedy przed knajpą, zamiast szukać sposobu, żeby się z tego pośmiać i pogodzić. Znaleźliśmy na to sposób, bo bijatyka byłaby niedobra dla jednostki, a Curt stawiał ją ponad wszystko – buicka, żonę, rodzinę, kiedy się pojawiła. Raz spytałem go, z czego jest najbardziej dumny. Był mniej więcej rok 1986 i myślałem, że powie: z syna. A on powiedział: z munduru. Rozumiałem to i mu to okazałem, choć chyba nie muszę tłumaczyć, że jego odpowiedź trochę mnie przeraziła. Ale to go uratowało. Duma z pracy i munduru utrzymała go w pionie, gdyż buick mógłby zachwiać jego równowagą, doprowadzić do obsesji. Czy ta praca go także zabiła? Chyba tak. Ale przeżył wiele lat, wiele dobrych lat. A teraz siedział z nami

ten chłopak, który mnie niepokoił, bo nie miał pracy, która by mu zapewniła równowagę ducha. Miał tylko masę pytań i naiwną wiarę w to, że tylko dlatego, iż jego zdaniem potrzebuje odpowiedzi, te odpowiedzi się pojawią. – Temperatura spadła o kreskę – oznajmił Huddie, kiedy znowu usiedliśmy. – Pewnie to nic nie znaczy, ale może zostało jeszcze parę niespodzianek. Lepiej uważajmy. – Co się stało po tej prawie kłótni? – spytał Ned. – I nie zaczynaj z tymi wezwaniami i kodami. Wiem wszystko o wezwaniach i kodach. Uczę się w dyspozytorni, pamiętasz? Czego właściwie się uczył? Co naprawdę potrafił po miesiącu spędzonym w klitce z radiem, komputerami i modemami? Wezwań i kodów, tak, uczył się szybko i już teraz mówił jak zawodowiec, kiedy odbierał czerwony telefon: „Policja stanu Pensylwania, Jednostka D, tu funkcjonariusz łącznościowy Wilcox, w czym mogę pomóc?”, ale czy wiedział, że każde wezwanie i kod są jak ogniwo łańcucha? Że wszędzie są te łańcuchy, a każde ogniwo jest trochę mocniejsze albo słabsze od ostatniego? Jak można się spodziewać, że chłopak, nawet bardzo bystry, będzie wiedzieć takie rzeczy? W naszym życiu wykuwamy sobie łańcuchy, parafrazując Jacoba Marleya. Sami je robimy, sami nosimy i czasami się nimi dzielimy. George Morgan tak naprawdę nie zastrzelił się w garażu; zaplątał się w jeden z takich łańcuchów, który go udusił. Ale dopiero po tym, jak pewnego okropnie upalnego letniego dnia pomógł nam wykopać grób dla Pana Dillona. Nie było wezwania ani kodu dla Eddiego Jacubois, coraz częściej i dłużej przesiadującego w „The Tąp”; ani dla Andy’ego Colucciego, zdradzającego żonę, przyłapanego na gorącym uczynku i błagającego o drugą szansę, na próżno; ani dla odchodzącego Matta Babickiego; ani dla zaczynającej pracować Shirley Pasternak. To tylko rzeczy, których nie można wyjaśnić, jeśli się nie uzna istnienia tych łańcuchów, stworzonych z miłości i czystego przypadku. Tak jak Orville Garrett, kiedy klęczał na jednym kolanie u stóp świeżego grobu Pana Dillona, płakał, położył na ziemi obrożę D i powiedział: przepraszam, partnerze, przepraszam. Czy to miało znaczenie dla mojego opowiadania? Tak mi się zdawało. Ale mały najwyraźniej był innego zdania. Ciągle się starałem przedstawić kontekst sprawf a on go odrzucał, tak jak opony buicka odrzucały najmniejszą drzazgę i kamyczek. Można było je wkładać w bieżnik, a i tak po pięciu, dziesięciu czy piętnastu sekundach znowu wypadały. Tony przeprowadził ten eksperyment, ja też, i ojciec tego chłopca, ciągle od nowa, często przy włączonej kamerze. A teraz siedział z nami jego syn, ubrany w cywilne ciuchy, bez szarego munduru, który zrównoważyłby jego zainteresowanie buickiem, siedział, odrzucając wszystko nawet w obliczu bez wątpienia niebezpiecznego ośmiocylindrowego cudu swojego ojca, i chciał usłyszeć opowiadanie pozbawione kontekstu i historii, łańcuchów i wszelkiej skazy. Chciał tego, co mu pasowało. Gniew podsunął mu przekonanie, że ma do tego prawo. Według mnie nie miał i sam byłem na niego trochę wkurzony, ale cała prawda wygląda tak, że tak14. Buick 8 że go kochałem. Tak bardzo przypominał wtedy swego ojca. Włącznie z tym błyskiem oczu znaczącym „zabawmy się”. – Nie mogę ci opowiedzieć tego, co

było dalej – rzekłem. – Nie było mnie przy tym. Odwróciłem się do Huddiego, Shirley, Eddiego J. Żadne się nie ucieszyło. Eddie w ogóle nie/patrzył mi w oczy. – Co powiecie? – spytałem. Funkcjonariusz Wilcox nie chce wezwań ani kodów, tylko historię. Rzuciłem Nedowi kpiące spojrzenie, którego albo nie zrozumiał, albo nie chciał zrozumieć. – Sandy, co… – zaczął, ale uniosłem rękę, jakbym był z drogówki. Otworzyłem drzwi do tej historii. Być może po raz pierwszy, odkąd przyszedłem do roboty, zobaczyłem, jak kosi trawnik i nie odesłałem go do domu. Chciał usłyszeć historię. Pięknie. Niech usłyszy i niech już będzie po wszystkim. – Chłopiec czeka. Które mu pomoże? I niczego nie pomijajcie. Eddie. Podskoczył, jakbym go uszczypnął i rzucił mi nerwowe spojrzenie. – Jak się nazywał ten gość? Ten w kowbojkach i z naszyjnikiem? Eddie zamrugał oczami, wstrząśnięty. Spojrzeniem spytał, czy jestem pewien. O tym facecie nikt nigdy nie wspominał. Przynajmniej aż do teraz. Czasami rozmawialiśmy o dniu, kiedy rozbiła się cysterna, albo jak Herb i ten .drugi chcieli się pogodzić z Shirley i dlatego zbierali dla niej kwiatki za barakami (zanim się zaczęło), ale nigdy, ^przenigdy o gościu w kowbojkach. O nim nigdy. Za to teraz mieliśmy o nim rozmawiać, na Boga. – Leppler? Lippman? Lippier? Jakoś tak, prawda? – Nazywał się Brian Lippy – odezwał się w końcu Eddie. – Kiedyś trochę się poprztykaliśmy. / – Naprawdę? Nie wiedziałem. Zacząłem opowiadać, ale Shirley Pasternak przejęła sporą część historii (od swojego pojawienia się w niej); mówiła ciepło, patrząc Nedowi w oczy i trzymając dłoń na jego ręce. Wcale się nie zdziwiłem, że zaczęła, tak jak się nie zdziwiłem, że Huddie się włączył i zaczął dopowiadać. Za to bardzo się zdziwiłem, kiedy Eddie wtrącił coś po raz pierwszy… a potem przejął prowadzenie. Oznajmiłem mu, że ma siedzieć i czekać, aż będzie miał coś do powiedzenia, ale i tak się zdziwiłem, kiedy nadeszła pora i zaczął mówić. Najpierw z oporami i cicho, ale z czasem, kiedy dotarł do tej części historii, w której ten dupek Lippy wykopał okno, głos zrobił się mu silny i miarowy, głos człowieka, który pamięta wszystko i postanowił niczego nie ukrywać. Mówił, nie patrząc na mnie, Neda ani nikogo. Patrzył na barak, ten, który czasami rodził potwory.

WTEDY: Sandy Do lata 1988 roku buick 8 stał się akceptowanym elementem życia Jednostki D, nie mniej i nie więcej niż inne. Bo dlaczego nie? Jeśli się poświęci sporo czasu i dobrej woli, każdy odmieniec może się wtopić w dowolną rodzinę. To właśnie stało się przez te dziewięć lat od zniknięcia mężczyzny w czarnym płaszczu („Olej jest w porządku!”) i Ennisa Rafferty’ego. Buick nadal od czasu do czasu urządzał przedstawienia, a Curt i Tony wciąż od czasu do czasu przeprowadzali eksperymenty. W roku 1984 Curtis wypróbował kamerę włączającą się pod wpływem czujnika ruchu w samochodzie (nic się nie wydarzyło). W 1985 Tony usiłował dokonać z grubsza tego samego za pomocą supernowoczesnego magnetofonu Wollensak (uchwycił słabe przerywane brzęczenie i dobiegające z oddali krakanie, nic więcej). Były jeszcze eksperymenty ze zwierzętami doświadczalnymi. Kilka zdechło, ale żadne nie znikło. Ogólnie sytuacja zaczęła się uspokajać. Kiedy już pojawiały się rozbłyski, nawet w przybliżeniu nie były tak potężne jak te pierwsze (oraz naturalnie gigant z roku 1983). Największym problemem Jednostki D stał się ktoś, kto nie miał zielonego pojęcia o buicku. Edith Hyams (vel Smoczyca) nadal rozmawiała z dziennikarzami (kiedy tylko chcieli jej słuchać) o zniknięciu swojego brata. Wciąż się upierała, że to nie jest zwykłe zniknięcie (co niegdyś sprowokowało Sandy’ego i Curta do rozmyślań, jak może wyglądać „zwykłe zniknięcie”). Nadal również twierdziła, że koledzy Ennisa Wiedzą Więcej, Niż Na To Wygląda. Oczywiście pod tym względem miała stuprocentową rację. Curt często mawiał, że jeśli Jednostka D będzie kiedyś opłakiwać buicka, to przez tę kobietę. Jednak ze względu na opinię publiczną koledzy Ennisa nadal ją wspierali. To było ich najlepsze zabezpieczenie i dobrze o tym wiedzieli. Po jej kolejnej wypowiedzi na łamach prasy Tony powiedział: – Nic nie szkodzi, chłopcy, czas działa na naszą korzyść. Pamiętajcie o tym i ładnie się uśmiechajcie. I miał rację. W połowie lat osiemdziesiątych przedstawiciele prasy przeważnie już nie odpowiadali na jej telefony. Nawet WKML, niezależna stacja nadająca na trzy okręgi, która w Dzienniku o Piątej często zamieszczała wiadomości o pojawieniu się Sasquatcha w lasach wokół Lassburga oraz bardzo przemyślane medyczne ciekawostki typu „RAK W WODOCIĄGACH! CZY TWOJE MIASTO BĘDZIE NASTĘPNE?”, przestała się interesować Edith. Jeszcze trzy razy coś się pojawiało w bagażniku buicka. Raz było to sześć dużych zielonych chrząszczy, które wcale nie wyglądały jak chrząszcze. Curt i Tony spędzili całe popołudnie na Uniwersytecie Horlicks, przeglądając sterty prac entomologicznych i nigdzie nie znaleźli takich zielonych żuków. Prawdę mówiąc, sam odcień tej zieleni był kompletnie obcy funkcjonariuszom z Jednostki D, choć żaden nie potrafił wyrazić, na czym właściwie polega jego odmienność. Carl Brundage nazwał to Migrenową Zielenią. Bo, wyjaśnił, taki kolor widywał czasem przy migrenie. Żuki pojawiły się już martwe, cała szóstka. Kiedy się pukało rączką śrubokręta w ich pancerzyki,

słyszało się odgłos jak przy pukaniu metalem w drewniany klocek. – Chcesz zrobić sekcję? – spytał Tony. —A ty? – Niespecjalnie. ^^ Curtis spojrzał na robale w bagażniku – przeważnie na grzbietach, z nóżkami do góry – i westchnął. – Ja też nie. Niby po co? Więc zamiast na tablicę z korka i przed obiektyw kamery żuki trafiły do torebek z naklejką z datą (rubryka „nazwisko/stopień funkcjonariusza odpowiedzialnego” oczywiście pozostała pusta), a potem do zniszczonej zielonej szafki katalogowej. Odpuszczenie chrząszczom nie z tego świata było nowym krokiem Curtisa na drodze do akceptacji. A jednak w jego oczach czasem pojawiał się ten dawny błysk fascyna^ **” Potem, po jakimś tygodniu – innymi słowy w dniu, kiedy gówno wpadło w wentylator – pojawili się po południu we dwójkę w dyspozytorni, Justin najpierw^ z bukietem, Herb za nim. Prawie się za nim krył, tak to wyglądało, w razie jakbym zaczęła w nich rzucać przyciskami do papieru. Ja nie potrafię się długo gniewać. To wie każdy, kto mnie zna. Przez dzień-dwa wytrzymuję a potem wszystko mi jakby przecieka między palcami. A ci dwaj wyglądali słodko, jak chłopcy, którzy chcą przeprosić nauczycielkę. To kolejna cecha mężczyzn, jak niemal w cholernym mgnieniu oka potrafią się zmienić z wrzaskliwych brutali, którzy rzucają się na siebie z nożami o każdą głupotę – o mecze, na miłość boską – w słodkie stworzonka prosto z cukierni. A zanim się połapiesz co i jak, już trzymają łapę w twoich majtkach albo próbują się do nich dobrać. Justin podał mi bukiet. To były zwykłe polne kwiatki z łąki za barakami. Stokrotki, kaczeńce, nawet parę mleczy, o ile sobie przypominam. Ale właśnie dlatego był taki rozkoszny i rozbrajający. Gdyby mi przynieśli cieplarniane róże zamiast tego dziecinnego bukietu, może zdołałabym się pogniewać trochę dłużej. Bo to była bardzo ładna spódnica i cholernie się napracowałam, podszywając tę zakładkę. Justin Islington stał z przodu, bo miał te niebieskie oczy kapitana drużyny, plus lok ciemnych włosów na czole. Pewnie na ten widok miałam zmięknąć i w pewnym sensie zmiękłam. Podał mi kwiatki. O jejku, jejku, proszę pani. Tkwiła w nich nawet mała biała kopertka. – Shirley – przemówił Justin, bardzo poważnie, ale z migoczącymi uroczo oczami – chcemy się z tobą pogodzić. – Tak – powiedział Herb. – Nie chcę, żebyś się na nas gniewała. – Ja też – dodał Justin. Nie byłam pewna jego szczerości, ale Herb naprawdę mówił z głębi serca, to mi wystarczyło. – Dobrze – odparłam i przyjęłam kwiatki. – Ale jeśli zrobicie to jeszcze raz… – Nie ma mowy! – zawołał Herb. – Nigdy! W życiu! Oczywiście zawsze tak mówią. Tylko żeby nie było, że jestem wiedźmą. Po prostu znam życie. – Jeśli to zrobicie, palnę was tak, że dostaniecie zeza. Uniosłam brew, patrząc na Islingtona. – Powiem ci coś, czego nie usłyszałeś od matki: od „przepraszam” nie znikną plamy na lnianej

spódnicy. – Lepiej zajrzyj do koperty – odparł, nadal usiłując mnie powalić spojrzeniem tych niebieściutkich oczu. Postawiłam flakon na biurku i wyjęłam kopertę ze stokrotek. – Nie wybuchnie mi w twarz proszkiem na kichanie? spytałam Herba. Żartowałam, ale pokręcił głową z przejęciem. Kiedy się go takiego widziało, trudno było uwierzyć, że potrafi wlepić komuś mandat, nie wpadając w czarną rozpacz. Ale policjanci w terenie stają się inni. Muszą. Otworzyłam kopertkę, spodziewając się pocztówki z kolejnymi przeprosinami, tym razem do rymu, ale zobaczyłam tylko jakąś złożoną kartkę. Rozłożyłam ją i przekonałam się, że to bon na zakupy w tym samym sklepie, w którym kupiłam spódnicę – o wartości pięćdziesięciu dolarów. – Hej, no nie – powiedziałam. Omal się nie popłakałam. I skoro już o tym mówię, to kolejna męska cecha – akurat wtedy, kiedy masz ich szczerze dość, potrafią cię rozłożyć na łopatki jakimś niesamowitym gestem i od razu, głupie, lecz prawdziwe, zamiast dalej się na nich wściekać, zaczynasz się wstydzić za każdą cyniczną i złośliwą myśl na ich temat. Chłopcy, nie trzeba było… – Trzeba – odparł Justin. – To była głupota do kwadratu, tak ganiać po kuchni. – Do sześcianu – dodał Herb. Kiwał głową, nie odrywając ode mnie spojrzenia. ^ – Ale to za dużo! – Wcale nie, tak to wyliczyliśmy – oznajmił Islington. Doliczyliśmy jeszcze straty moralne, jak,.również ból i cierpienie… – Wcale się nie poparzyłam, ta kawa była… – Shirley, to jest twoje – przerwał Herb tonem nieznoszącym sprzeciwu. Jeszcze się nie zmienił w Wielkiego Pana Policjanta, ale już się znajdował na dobrej drodze. – Klamka zapadła. Byłam naprawdę zadowolona, że tak się zachowali i nigdy o tym nie zapomniałam. To, co zdarzyło się później, było takie straszne, rozumiesz… Miło mieć coś, co trochę równoważy ten horror, jakiś akt zwyczajnej życzliwości, jak dwóch idiotów, którzy ci wynagradzają nie tylko zniszczoną spódnicę? ale kłopot i zdenerwowanie. I w dodatku dają kwiatki. Zwłaszcza te polne, własnoręcznie zebrane. Podziękowałam im i poszli na piętro, pewnie, żeby pograć w szachy. Pod koniec każdego lata mieli takie mistrzostwa, a zwycięzca dostawał małą brązową deskę klozetową, co nazywali Pucharem Scranton. Wszystkie te głupoty ustały po odejściu Schoondista. Tamci dwaj odeszli z minami ludzi, którzy dobrze spełnili obowiązek. W pewnym sensie rzeczywiście mieli rację. Przynajmniej według mnie i mogłam się odwzajemnić, kupując im za to,co mi zostanie z bonu po kupnie spódnicy, wielką bombonierę albo, powiedzmy, rękawiczki. Rękawiczki byłyby praktyczniejsze, ale chyba wskazywałyby na zbytnią poufałość. Byłam ich koleżanką, nie żoną. Niech żony im kupują. Ten śmieszny bukiecik pokoju był ładnie ułożony, miał nawet zielone gałązki, żeby wyglądało to jak z drogiej kwiaciarni, ale zapomnieli wlać wody. Ułożyć kwiaty i zapomnieć o wodzie: to takie typowe dla facetów. Wzięłam wazon i ruszyłam w stronę kuchni – i właśnie wtedy zgłosił się George

Stankowski, kaszlący i śmiertelnie przerażony. Powiem ci coś, co możesz schować w skarbczyku innych życiowych mądrości: jedyne, co bardziej przeraża funkcjonariusza łącznościowego niż świadomość, że funkcjonariusz obecny na miejscu wypadku się boi, to kod 29-99. Kod 99 to „konieczna reakcja wszystkich funkcjonariuszy”. Kod 29… zaglądasz do książki i widzisz pod 29 tylko jedno słowo. „Katastrofa”. – Baza, tu czternastka. Kod 29-99, jak mnie słyszysz? Dwa-dziewięć-dziewięć-dziewięć. Odstawiłam na biurko wazon z kwiatami, bardzo ostrożnie. Jednocześnie przed oczami stanęło mi wyraziste wspomnienie: jak się dowiedziałam z radia o śmierci Johna Lennona. Robiłam wtedy śniadanie dla taty, miałam mu je podać i uciekać, bo byłam już spóźniona do szkoły. Trzymałam przy brzuchu salaterkę z jajkami. Ubijałam je trzepaczką. Kiedy spiker powiedział, że Lennon został zastrzelony w Nowym Jorku, odstawiłam salaterkę tym samym ostrożnym ruchem, co teraz wazon. – Tony! – krzyknęłam na całe gardło i dźwięk mojego głosu (albo to, co dźwięczało w moim głosie) sprawił, że wszyscy rzucili to, co robili. Ustały rozmowy na piętrze. Tony, George Stankowski jest 29-99! I nie czekając na odpowiedź, chwyciłam mikrofon i powiedziałam George’owi, że słyszę go dobrze, jeden-dwa. – Moje 20 jest na szosie 46, Poteenville – powiedział. W tle słyszałam nieregularne trzaski. Brzmiały jak strzelanie płomieni. Tony stał już w drzwiach, a obok Sandy Dearborn już w cywilnych ciuchach, z przydziałowymi butami w ręce. – Cysterna zderzyła się ze szkolnym autobusem, wybuchł pożar. Cysterna się pali, ale przednia połowa autobusu też jest w ogniu, jak mnie słyszysz? – Słyszę cię dobrze – odpowiedziałam. Głos miałam w porządku, ale usta mi zdrętwiały. – To cysterna z chemikaliami z Norco West. – Potwierdzam, Norco West, 14. – Zapisałam to w notesie, wielkimi drukowanymi literami. – Jakieś oznaczenia? Chodziło mi o te małe kwadraciki z symbolami ognia, gazu, promieniowania radioaktywnego i paru innych zabawnych spraw. – Nie widzę, za dużo dymu, ale wychodzi z niej coś białego, zapala się i spływa na szosę, jak mnie słyszysz? – Znowu zaczął kaszleć. – Słyszę cię dobrze. Wdychasz opary? Masz dziwny głos. – Nie, to nie opary, w porządku. Problem… – ale zanim zdążył dokończyć, znowu się rozkaszlał. Tony odebrał mi mikrofon. Poklepał mnie po ramieniu, jakby chciał powiedzieć, że dobrze sobie radzę, ale nie może dłużej tylko słuchać. Sandy wkładał buty. Wszyscy zaczęli się schodzić do dyspozytorni. Było ich całkiem sporo, bo zbliżała się nowa zmiana. Nawet Pan Dillon wyszedł z kuchni, żeby sprawdzić, w co się bawimy. – Chodzi o szkołę – ciągnął George, kiedy mógł mówić. – Podstawówka z Poteemdlle stoi dwieście metrów dalej. – Szkoła będzie pusta jeszcze przez miesiąc, czternastka. Możesz… – Stop, stop. Może i będzie,

ale widzę dzieci. Za moimi plecami ktoś mruknął: – W sierpniu są-tam warsztaty. Moja siostra uczy garncarstwa dziewięcio– i dziesięciolatków. Pamiętam okropny ucisk w piersi, kiedy to usłyszałam. – Nieważne, co to za wyciek, wiatr wieje ode mnie – ciągnął George, kiedy mógł mówić. – Wieje w stronę szkoły, powtarzam, w stronę szkoły, odbiór. – Słyszymy cię, czternastka. Strażacy są na miejscu? – Nie, ale słyszę syreny. – Znowu kaszel. – Byłem prawie na górze, kiedy się to wydarzyło, tak blisko, że słyszałem huk, więc zdążyłem pierwszy. Trawa się pali, ogień idzie 15. Buick 8 w stronę szkoły. Widzę dzieci na boisku, stoją i gapią się. Widzę, że w środku trwa ewakuacja. Nie wiem, czy wyziewy dotarły aż tam, ale nawet jeśli nie, to dotrą. Nagłośnijcie to, szefie. To prawdziwa 29. Tony: “ – Czy w autobusie są ofiary, czternastka? Widzisz ofiary, odbiór? Spojrzałam na zegarek. Była za kwadrans druga. Gdybyśmy mieli szczęście, ten autobus jechałby do szkoły, nie wracał -jechałby po dzieci, które uczyły się robić garnki i miski. – Autobus wygląda, jakby był pusty, jest tylko kierowca. Widzę go – a może to ona – leży na kierownicy. Autobus stoi do połowy w ogniu i muszę powiedzieć, że kierowca ZNM, odbiór. ZNM to skrót przejęty od pogotowia ratunkowego jeszcze w latach siedemdziesiątych. Oznacza; zginął na miejscu. – Słyszymy cię, czternastka – powiedział Tony. – Możesz się przedostać do dzieci? Kha – kha – kha. Źle to brzmiało. – Tak jest, koło boiska do piłki nożnej jest droga. Podchodzi aż do budynku. – To jedź – powiedział Tony. Jeszcze nigdy nie zachowywał się w sposób tak bardzo budzący szacunek. Jak generał na polu walki. W końcu okazało się, że wyziewy nie są toksyczne i pali się głównie benzyna, ale oczywiście wtedy nie mogliśmy o tym wiedzieć. Z tego, co wiedział George Stankowski, Tony właśnie podpisał jego wyrok śmierci. I czasami taka jest ta praca, owszem. – Zrozumiałem, baza, jadę. – Jeśli będziesz widzieć, że się zatruły, wsadź je do radiowozu, posadź na masce i bagażniku, i na dachu, niech się trzymają świateł. Wywieź tyle, ile się da, jak mnie słyszysz? – Słyszę cię dobrze, baza, czternastka wyjeżdża. Klik. To ostatnie kliknięcie zabrzmiało bardzo głośno. Tony spojrzał na nas. – Słyszeliście, 29-99. Wszystkie radiowozy z bazy. Ci, którzy czekają na powrót zmiennika, niech wezmą z magazynu przenośne reflektory i pojadą prywatnymi samochodami. Shirley, namierz każdego funkcjonariusza na służbie. – Tak jest. Mam ściągnąć funkcjonariuszy z aresztu? – Jeszcze nie. Huddie Royer, gdzie jesteś? – Tutaj, sierżancie. – Zostajesz. Huddie nie zaprotestował ani słowem, nie powiedział, że chce być z resztą załogi, walczyć z ogniem i trującym gazem, ratować dzieci. Powiedział tylko „tak jest”.

– Skontaktujcie się ze strażą pożarną okręgu Pogus, dowiedzcie się, czy już jadą, czy jadą z Lassburga i Statler, wezwijcie pogotowie z Pittsburgha,, zresztą wszystko, co wam przyjdzie do głowy. – A Norco West? Tony nie popukał się w czoło, ale mało brakowało. – No myślę. – Potem ruszył do drzwi, Curt za nim, inni za Curtem, Pan Dillon na końcu. Huddie chwycił go za obrożę. – Nie dzisiaj, mały. Będziesz tu ze mną i Shirley. Pan D od razu usiadł, był dobrze wytresowany. Ale i tak odprowadził funkcjonariuszy tęsknym spojrzeniem. Nagle w jednostce zrobiło się bardzo pusto; zostało tylko nas dwoje – troje, jeśli doliczyć D. Nie żebyśmy mieli czas o tym pomyśleć, było za dużo do roboty. Może nawet zauważyłam, że Pan Dillon wstaje i idzie do tylnych drzwi, węszy pod nimi i zaczyna głucho warczeć. Chyba to naprawdę zauważyłam, ale tak kątem oka, nie odrywając się od pracy. Gdyby to do mnie naprawdę dotarło, pewnie odczytałabym to jako rozczarowanie, że go zostawiono. Teraz mi się wydaje, że wyczuł coś, co się zaczęło dziać w Baraku B. Myślę, że nawet usiłował nam o tym powiedzieć. Ale nie miałam czasu roztkliwiać się nad psem – nie miałam czasu nawet wstać i zamknąć go w kuchni, gdzie napiłby się wody z miski i uspokoił. Szkoda, że nie znalazłam na to czasu, biedny stary Pan D pożyłby jeszcze parę lat. Ale oczywiście wtedy o tym nie wiedziałam. Zdawałam sobie jedynie sprawę, że muszę określić, kto jest na autostradzie i gdzie. Musiałam ich wysłać«na zachód, jeśli zdołam ich znaleźć, a oni zdążą dojechać. Kiedy się tym zajmowałam, Huddie siedział w gabinecie dowódcy, zgarbiony nad biurkiem, i gadał przez telefon tak gorączkowo, jakby załatwiał interes swego życia. Zebrałam wszystkich funkcjonariuszy z wyjątkiem szóstki, którzy już dojeżdżali do jednostki. George Morgan i Eddie Jacubois mieli dostarczyć przesyłkę, zanim udadzą się do Poteenville. Tylko, oczywiście, szóstka nie dotarła tego dnia do Poteenville. Nie, Eddie i George wcale nie dojechali do Poteenville.

Eddie Zabawne, jaka jest ta ludzka pamięć. Na początku nie poznałem faceta, który wysiadł z tamtej przerobionej furgonetki, w ogóle nie połapałem się kto to. Dla mnie był kolejnym napranym gnojem z odwróconym krzyżem w uchu i srebrną swastyką na łańcuszku. Pamiętam jego nalepki. Człowiek uczy się czytać nalepki, które kierowcy mają na samochodach; potrafią bardzo wiele zdradzić. Każdy gliniarz z drogówki wam to powie. ROBIĘ, CO MI KAŻĄ GŁOSY W GŁOWIE, widniało na nalepce na zderzaku z lewej strony i AMISZOŻERCA z prawej. Facet chwiał się i chyba nie tylko przez te wyszywane kowbojki na podkutych obcasach. Czerwone oczy pod czarnymi kudłami świadczyły, że czegoś się naćpał. Krew na prawej dłoni i prawym rękawie jego podkoszulka świadczyła, że naćpał się czegoś paskudnego. Podejrzewałem anielski pył. W naszej okolicy był bardzo modny. Potem przyszła pora na crack. Teraz jest ecstasy i sam bym rozdawał to gówno, gdyby mi pozwolili. Przynajmniej jest łagodna. Możliwe też, że się czegoś w dodatku najarał. Ale nie poznałem go, dopóki nie powiedział: – Hej, a niech mnie, przecież to Gruby Eddie. Bingo, i już wiedziałem. Brian Lippy. Razem chodziliśmy do liceum, był o rok wyżej. Już wtedy z ćpania miał piątkę z plusem. I otóż on, po latach, chwieje się na wysokich obcasach kowbojskich butów na poboczu autostrady, Chrystus zwisa głową w dół z jego ucha, swastyka dynda na szyi, a jego gruchot jest oblepiony idiotycznymi naklejkami. – Siemanko, Brian, może byś się cofnął od samochodu? – spytałem. Kiedy mówiłem, że jego furgonetka została przerobiona, miałem na myśli taką wystrzałową landarę. Stała na piaszczystym poboczu szosy Humboldta, mniej więcej dwa kilometry od skrzyżowania za stacją Jenny… ale tamtego lata stacja była już zamknięta od dwóch czy trzech lat. Prawdę mówiąc, furgonetka prawie wleciała do rowu. Mój stary kumpel Brian Lippy wpadł w ostry poślizg, kiedy George włączył światła, kolejny dowód na to, że nie był specjalnie poczytalny. Cieszyłem się, że George Morgan ze mną był. Na ogół patrole w pojedynkę są w porządku, ale kiedy się człowiek nadziewa na typa, który jedzie zygzakiem po całej jezdni, bo tłucze się z pasażerem, miło jest mieć wsparcie. Co do tej bijatyki, to po prostu było widać. Najpierw, kiedy minął naszą dwudziestkę, i potem, kiedy zatrzymaliśmy się za nim, widzieliśmy jego młócącą rękę, prawą pięść wciąż i wciąż spadającą na głowę czarnej sylwetki na miejscu dla pasażera, ale to tak, że nie zauważył glin siedzących mu na zderzaku, dopóki George nie włączył koguta. No ja pierniczę, pomyślałem, a to dopiero. I zaraz potem widzę mojego starego kumpla Briana na poboczu, prawie w rowie, jakby spodziewał się tego przez całe życie, co do pewnego stopnia nie mijało się z prawdą. Jeśli to trawka albo kwas, nie przejmuję się -za bardzo. Tak, jak ecstasy. Ludzie zaczynają mniej więcej tak: „Cześć, panie władzo kochana, jak leci? Zrobiłem coś nie tak? Kocham cię”. Ale od anielskiego pyłu dostają świra. Nawet w ostatnie łajzy nagle wstępuje diabeł. Ja to widziałem. Poza tym jeszcze była ta pasażerka. Kobieta, a przez to sytuacja automatycznie stawała się o wiele gorsza.

Mógł ją tłuc, ile wlezie? ale to jeszcze nie znaczyło, że baba nie wpadnie w szał, jak zobaczy, że zakuwamy w kajdanki jej słodkiego brutala. A tymczasem mój stary kumpel Brian nie cofnął się od samochodu, o co go prosiłem. Stał, szczerzył się i jak to możliwe, w imię Boga, że go od razu nie poznałem, przecież w liceum był jednym z tych łobuzów, którzy zmieniają człowiekowi życie w piekło, jeśli się uwezmą. Zwłaszcza jeśli ten człowiek jest trochę zbyt okrągły albo pryszczaty, a ja miałem oba te problemy. Wojsko mnie odchudziło -jedyna dieta, za którą ci jeszcze płacą – a pryszcze z czasem same znikły, jak to zwykle, ale w liceum Brian codziennie ostrzył sobie na mnie zęby. Także dlatego się cieszyłem, że George był ze mną. Gdybym był sam, mój stary kumpel Brian mógłby sobie pomyśleć, że nadal się go boję. Im bardziej był nawalony, tym większe prawdopodobieństwo, że coś takiego mogło mu wpaść do głowy. – Proszę się odsunąć od samochodu – odezwał się George suchym i bezbarwnym tonem funkcjonariusza. Nikt by nie uwierzył, słysząc, jak przemawia do jakiegoś pana Obywatela, że potrafił ochrypnąć od wrzasków podczas rozgrywek Małej Ligi, gdy kazał dzieciom odbijać cholerną piłkę i biec do bazy z pochyloną głową. Albo że mógł z nimi żartować na ławce przed meczem, żeby je rozluźnić. Lippy nigdy nie porwał George’owi podkoszulka i może właśnie dlatego go usłuchał. Spojrzał na swoje buty i raptem przestał się szczerzyć. Kiedy facet w rodzaju Briana Lippy’ego przestaje się szczerzyć, w zamian zaczynacie nadymać. – Czy będzie pan stawiał opór? – spytał George. Jeszcze nie wyjął broni, ale dłoń trzymał na kolbie. – Bo jeśli tak, to proszę mi powiedzieć. Oszczędzi pan mnie i sobie problemów. Lippy nie odpowiedział. Patrzył na swoje buty. – Nazywa się Brian? – spytał George. – Brian Lippy. – Przyglądałem się furgonetce. Przez tylne okno widziałem pasażerkę. Nie patrzyła na nas. Opuściła głowę. Pomyślałem, że pobił ją do nieprzytomności. Potem jedną rękę podniosła do ust i wydmuchnęła strużkę papierosowego dymu. – Brian, chcę wiedzieć, czy będziesz stawiał opór. Odpowiedz głośno i wyraźnie, no, bądź grzeczny. – Zależy – powiedział Brian, unosząc górną wargę, żeby zaprodukować szyderczy uśmiech. Ruszyłem w stronę furgonetki, żeby odwalić mój kawałek roboty. Kiedy mój cień przesunął się po butach Briana, ten się Wzdrygnął i cofnął o krok, jakby to był wąż. Nie ma co, był naćpany i z każdą chwilą coraz bardziej mi to wyglądało na anielski pył. – Podaj mi swoje prawo jazdy i dowód rejestracyjny powiedział George. Brian nie zareagował od razu. Znowu na mnie patrzył. – ED-die JA-ka-BUŁA! – wyskandował tak, jak kiedyś w szkole z kolesiami. Tyle że wtedy nie obwieszał się Chrystusami do góry nogami ani swastykami; wywaliliby go na zbity pysk, gdyby się ośmielił. Ruszyło mnie to przezwisko. Tak jakby Brian znalazł jakiś stary włącznik, zakurzony i

zapomniany za drzwiami, ale działający. Jak cholera. On też to zauważył. Zauważył i zaczął się szczerzyć. – Gruby Eddie jaka-BUŁA! Tyłek gruby jak buła! Tłusta buła! – Może byś zamknął dziób? – spytał George. – Jeszcze ci wpadnie jakaś mucha. Odpiął kajdanki. Brian Lippy zobaczył je i znowu stracił humor. – Po co to? – Jeśli nie podasz mi natychmiast swoich dokumentów, zakuję cię, Brian. A jeśli będziesz świrować, gwarantuję ci dwie rzeczy: złamany nos i osiemnaście miesięcy w Castlemora za stawianie oporu. Może być więcej, zależy, jakiego sędziego ci przydzielą. No i co ty na to? Brian wyjął portfel z tylnej kieszeni. Był stary i zatłuszczony, z niezdarnie wypalonym logo jakiejś kapeli – chyba Judas Priest. Możliwe, że lutownicą. Zaczął grzebać w różnych przegródkach. – Brian – odezwałem się. Podniósł głowę. – Nazywam się Jacubois, Brian. Ładne francuskie nazwisko. I od dawna nie jestem gruby. – Ale będziesz. Grubasy zawsze tyją. Wybuchnąłem śmiechem. Nie mogłem się powstrzymać. Mówił jak jakiś świr w talk-show. Łypnął na mnie groźnie, ale jakby trochę niepewnie. Stracił przewagę i czuł to. – Coś ci wyjawię – powiedziałem. – Szkoła się skończyła, mój przyjacielu. To prawdziwe dorosłe życie. Wiem, że trudno ci w to uwierzyć, ale lepiej przywyknij. To już nie jest uwaga-w dzienniczku. To się naprawdę liczy. Rozdziawił gębę. Nic nie rozumiał. Nigdy nie rozumieją. – Brian, natychmiast oddaj mi dokumenty – odezwał się George. – Połóż je tutaj. I wyciągnął dłoń. Można powiedzieć, nie bardzo to było mądre, ale George Morgan był w policji stanowej od dawna i jego zdaniem sprawy zmierzały we właściwym kierunku. Przynajmniej na tyle, że zrezygnował z zakucia w kajdanki mojego starego kumpla Briana tylko po to, żeby mu pokazać, kto tu rządzi. Podszedłem do furgonetki, po drodze patrząc na zegarek. Dochodziło wpół do drugiej. Upał. Świerszcze sucho cykają w trawie na poboczu. Od czasu do czasu przejeżdża samochód, zwalniając przy nas, żeby kierowca mógł się dobrze przyjrzeć. Zawsze to miło, kiedy gliny kogoś zatrzymują i to nie jesteś ty. To może poprawić humor na cały dzień. Kobieta w furgonetce siedziała, przyciskając lewe kolano do chromowanej dźwigni zmiany biegów hursta. Typki w rodzaju Briana kupują je chyba tylko po to, żeby móc sobie przykleić na szybie logo Hursta, tak mi się wydaje. Obok były inne, Fram i Pennzoil. Dziewczyna miała jakieś dwadzieścia lat i kasztanowe włosy zakręcone lokówką, nieszczególnie czyste, sięgające ramion. Dżinsy i białą koszulkę. Bez stanika. Na ramionach duże czerwone pryszcze. Na jednej ręce tatuaż AC/DC, na drugiej – KOCHAM BRIANA. Paznokcie pomalowane na landrynkowy róż, ale ogryzione i połamane. I owszem, była też krew. Na nosie zakrzepła krew i smarki. Kropelki krwi na policzkach jak wypieki. Krew na przeciętych wargach, brodzie i koszulce. Głowa spuszczona, tak że skrzydła włosów zasłaniały częściowo jej twarz. Papieros kursował w górę i dół, tik – tak, marlboro

albo winston, w tamtych czasach, kiedy ceny jeszcze nie poszły w górę i męty nie musiały kupować najgorszego chłamu, można było być tego pewnym. A jeśli marlboro, to zawsze w twardej paczce. Tyle ich już widziałem. Czasami pojawia się dziecko i facet nabiera rozumu, ale zwykle dziecko ma po prostu pecha. – Proszę – powiedziała i lekko uniosła prawe udo. Pod nim spoczywała kanarkowożółta kartka. – Dowód rejestracyjny. Mówię mu, żeby trzymał w portfelu albo schowku na rękawiczki, ale zawsze gdzieś rzuci w jakieś śmiecie. Nie mówiła jak na prochach i nigdzie nie widziałem poniewierających się butelek po alkoholu. Oczywiście to jeszcze nie znaczyło, że koniecznie musi być trzeźwa, ale zawsze to jakiś krok we właściwym kierunku. Nie wyglądało także na to, że ma ochotę wpaść w furię, choć to się akurat mogło zmienić. W mgnieniu oka. – Jak się pani nazywa? – Sandra. – Sandra i jak dalej? – McCracken. – Ma pani jakieś dokumenty? – Tak. – Poproszę. A za moimi plecami: – Kurwa, nie, nie wsiadam.– Jakim prawem mnie tam pchasz? Obejrzałem się. George przytrzymywał tylne drzwi radiowozu; kierowca limuzyny nie zrobiłby tego uprzejmiej. Ale w limuzynie nie ma drzwi, które się nie otwierają od środka, ani takich samych okien,* ani siatki oddzielającej tylne siedzenie od przednich. Plus, oczywiście, nie śmierdzi rzygowinami. Jeszcze nigdy nie jechałem radiowozem – no, może raz, przez jakiś tydzień, jak dostaliśmy nowe caprice który by tak śmierdział. – Takim prawem, że cię udupiłem, Brian. Uwierzysz mi na słowo czy ci odczytać prawa? – Niby za co? Nie przekroczyłem szybkości! – To prawda, byłeś za bardzo zajęty laniem swojej dziewczyny, żeby na serio dodać gazu, ale jechałeś w niebezpieczny sposób i stanowiłeś zagrożenie dla innych. Plus napaść. Nie zapominajmy o napaści. Więc wsiadaj. – Nie możesz… – Brian, wsiadaj, bo cię skuję. Mocno, a to boli. – Chciałbym to zobaczyć. – Naprawdę? – spytał George, niemal zbyt cicho, by go usłyszeć nawet w tej sennej popołudniowej ciszy. Brian Lippy zrozumiał dwie rzeczy. Po pierwsze – że George to zrobi. Po drugie – że nawet ma na to ochotę. I że zobaczy to Sandra McCracken. To niedobrze,kiedy twoja dupa widzi, jak cię obrączkują. Wystarczy, że zobaczyła, jak cię aresztują. – Mój prawnik się do ciebie odezwie – zapowiedział Brian Lippy i wsiadł do radiowozu. George zatrzasnął drzwi i spojrzał na mnie. – Jego prawnik się do nas odezwie. – Czy to nie straszne? – odparłem. Dziewczyna puknęła mnie czymś w ramię. Odwróciłem się i ujrzałem rożek jej prawa jazdy. – Proszę – powiedziała. Patrzyła na mnie. Tylko przez chwilę, bo zaraz się odwróciła i znowu zaczęła grzebać w torebce, tym razem w poszukiwaniu chusteczek jednorazowych, ale to mi wystarczyło, żeby się przekonać, iż naprawdę nic nie brała. Jest jak żywy trup, ale nie brała.

– Kierowca pojazdu utrzymuje, że jego karta rejestracyjna znajduje się w furgonetce – zawołał George. – Aha, mam. Spotkaliśmy się przy idiotycznie przystrojonym tylnym zderzaku – ROBIĘ, CO MI KAŻĄ GŁOSY W GŁOWIE i AMISZOŻERCA. Podałem mu kartę rejestracyjną. – A ona? – spytał cicho. – Nie. – Na pewno? ., – -# -Prawie. – Spróbuj – powiedział i wrócił do radiowozu. Mój stary kumpel zaczął wrzeszczeć w chwili, gdy George sięgnął przez okno po mikrofon. George go olał i stanął tak daleko, jak na to pozwalał kabel mikrofonu, żeby znaleźć się w słońcu. – Baza, tu szóstka, odbiór. Wróciłem do otwartych drzwi furgonetki. Kobieta zgasiła papierosa w kipiącej niedopałkami popielniczce i zapaliła następnego. Nowy papieros zaczął wędrować w górę i dół. Spomiędzy pasm włosów sączył się zużyty dym. – Pani McCracken, zabierzemy pana Lippy’ego do naszych baraków – Jednostka D, na wzgórzu. Chcielibyśmy, żeby nam pani towarzyszyła. Potrząsnęła głową i zajęła się chusteczkami; opuściła głowę, zamiast podnieść je do twarzy, i jeszcze bardziej zasłoniła się włosami. Ręka z papierosem spoczywała teraz na obleczonej w dżins nodze, dym unosił się prosto do góry. – Chcielibyśmy, żeby pani za nami pojechała. – Mówiłem najłagodniej, jak potrafiłem. Usiłowałem przybrać troskliwy, pełen zrozumienia ton, taki bardziej osobisty. Tak to chyba robią psychiatrzy i terapeuci, ale co oni tam wiedzą? Nienawidzę sukinsynów, tak wygląda brzydka prawda. Wyszli z mieszczańskich rodzinek, jedzie od nich płynem do układania włosów i dezodorantem, mądrzą się o przemocy w rodzinie i niskiej samoocenie, ale w życiu nie widzieli takiego na przykład okręgu Lassburg, który się skończył w chwili, gdy wyczerpały się zapasy węgla. Czy do babki w rodzaju Sandry McCracken kiedykolwiek ktoś się odezwie łagodnie, troskliwie i bez pogróżek? Może czasem, ale nie sądzę. Za to, gdybym ją złapał za włosy, żeby musiała na mnie spojrzeć i wrzasnął: JEDZIESZ Z NAMI! JEDZIESZ Z NAMI I ZŁOŻYSZ ZEZNANIE PRZECIWKO NIEMU! JEDZIESZ Z NAMI, TY GŁUPIA POBITA SUKO! TY ŁATWA DUPO! JEDZIESZ, KURWO, Z NAMI!, toby odniosło skutek. Pewnie bym coś zdziałał. Trzeba mówić ich językiem. Psychiatrzy i terapeuci nie chcą o tym słyszeć. Nie chcą uwierzyć, że istnieje jakiś język, którego nie znają. Znowu pokręciła głową. Nie patrzyła na mnie. Paliła i nie patrzyła. – Chciałbym, żeby pojechała pani z nami i złożyła zeznania przeciwko panu Lippy’emu. Musi pani. Widzieliśmy, jak panią bił, byliśmy tuż za wami i dobrze się przyjrzeliśmy. – Wcale nie muszę – odparła. – A pan mnie nie może zmusić. Nadal zasłaniała twarz tymi sklejonymi, tłustymi kasztanowymi strąkami, ale mówiła z wielką pewnością siebie. Wiedziała, że nie możemy jej zmusić do złożenia zeznań, bo już przez to przechodziła. – Długo to jeszcze potrwa? – spytałem. Nic. Głowa spuszczona. Twarz ukryta. Tak samo spuszczała głowę i kryła twarz jako

dwunastolatka, kiedy nauczyciel zadał jej trudne pytanie w klasie albo kiedy koleżanki się z niej nabijały, bo cycki urosły jej wcześniej niż im i stała się cycatką. Właśnie po to dziewczynki zapuszczają włosy, żeby się za nimi ukryć. Ale nawet wiedząc o tym, nie miałem do niej więcej cierpliwości. Wręcz mniej. Bo, rozumiesz, na tym świecie trzeba samemu o siebie dbać. Zwłaszcza jeśli ktoś jest brzydki. – Sandro. Lekkie drgnięcie ramion, kiedy przerzuciłem się na jej imię. Nic więcej. I rany, ależ mnie to wkurzyło. Tak łatwo się poddają. Są jak siedzące kaczki. – Sandro, popatrz na mnie. Nie chciała, ale wiedziałem, że spojrzy. Przyzwyczaiła się robić to, co jej kazali mężczyźni. Zrobiła z tego cel swego życia. – Odwróć głowę i spójrz na mnie. Odwróciła głowę, ale oczy-miała spuszczone. Nadal była usmarowana krwią^Nie była brzydka. Może trochę, jeśli się akurat nie lubiło takich. I nie była taka głupia, za jaką sieją miało, jaką chciała udawać. – Chcę do domu – odezwała się słabym dziecinnym głosem. – Krew mi poleciała z nosa i chcę się umyć. – Tak, widzę. A co? Wpadłaś na drzwi? Głowę dam, że tak. Więc? – Tak, na drzwi. – W jej oczach nie było nawet wyzwania. Ani śladu charakterku jej chłopaka – amiszożercy. Czekała, aż się to wszystko skończy. Pogawędki na autostradzie to nie prawdziwe życie. Prawdziwe życie jest, jak się oberwie. Kiedy się wciąga smarki razem z krwią i łzami i przełyka jak syrop od kaszlu. – Szłam do łazienki i nie wiedziałam, że w środku jest Bri, i on nagle wyszedł, tak całkiem nagle, i drzwi… – Długo jeszcze, Sandro? – Co? – Długo jeszcze będziesz go lizać po dupie? Oczy lekko się jej rozszerzyły. To wszystko. – Aż wybije ci wszystkie zęby? – Chcę do domu. – A jeśli zajrzę do akt szpitalnych, ile razy zobaczę twoje nazwisko? Bo często wpadasz na drzwi? – Czemu mnie pan męczy? Nie robię kłopotów. – Aż ci rozbije czaszkę? Aż ci przetrąci nogi? – Ja chcę do domu. Chciałbym powiedzieć: „Wtedy zrozumiałem, że ją straciłem”, ale to nieprawda, bo nie można stracić tego, czego się nigdy nie miało. Mogła tam siedzieć do końca świata albo dopóki bym się nie wściekł tak, że zrobiłbym coś głupiego. Na przykład ją uderzył. Bo chciałem. Gdybym ją uderzył, przynajmniej by wiedziała, że tam jestem. W kieszeni miałem wizytownik. Wyjąłem go, przejrzałem wizytówki i znalazłem tę, której szukałem. – Ta pani mieszka w Statler Village. Rozmawiała z setkami takich dziewczyn jak ty i wielu pomogła. Jeśli nie masz pieniędzy, będzie z tobą pracować za darmo. Razem to wyprostujecie. Zgoda? Podsunąłem jej wizytówkę pod nos, trzymając ją między dwoma palcami. Nie wzięła jej, więc rzuciłem wizytówkę na siedzenie. Potem poszedłem do radiowozu, żeby spisać dane. Brian Lippy siedział na środku siedzenia, łypiąc spode łba. Wyglądał jak jakiś wkurwiony zeszmacony Napoleon.

– I jak? – spytał George. – Nic – odparłem. – Jeszcze nie ma dość. Zaniosłem kartę rejestracyjną do furgonetki. Dziewczyna przesiadła się za kierownicę. Wielki silnik już mruczał. Wcisnęła sprzęgło, a prawą rękę położyła na dźwigni zmiany biegów. Obgryzione różowe paznokcie na chromie. Gdyby wiochy miały herby, można by to uznać za nasz herb. Albo sześciopak piwa i paczkę winstonów. – Proszę jechać ostrożnie – powiedziałem, wręczając jej kartę. – Aha – mruknęła i ruszyła. Chciała mi wygarnąć, ale nie miała odwagi, za dobrze ją wytresowali. Furgonetka skoczyła do przodu – dziewczyna nie miała takiej wprawy w ręcznej zmianie biegów, jak się jej wydawało – i szarpnęła nią mocno. Włosy zafalowały. Nagle znowu to zobaczyłem: on jedzie zygzakiem po autostradzie, lewą ręką prowadzi swoją własność, a prawą tłucze drugą własność – i zrobiło mi się niedobrze. Zanim dziewczyna wrzuciła dwójkę, coś białego wyfrunęło z furkotem z okna po stronie kierowcy. To była ta wizytówka, którą jej dałem. Wróciłem do radiowozu. Brian nadal siedział z brodą opartą na piersi, piorunując mnie spojrzeniem wkurwionego Napoleona. A może Rasputina. Usiadłem po stronie pasażera, zgrzany i zmęczony. Jakby tego było mało, Brian zaczął skandować: – Gruby ED-die JA-ka-BUŁA! Tyłek jak… – Zamknij się – rzuciłem. – Chodź tu i mnie zmuś, grubasie. No, rusz grubą dupę i spróbuj! Innymi słowy, kolejny piękny dzień funkcjonariusza policji stanowej. Ten facet do siódmej wieczorem wróci do tej meliny, którą nazywał domem, i obejrzy Koło Fortuny, popijając piwo. Spojrzałem na zegarek – 13:44 – i wziąłem mikrofon. – Baza, tu szóstka. – Słyszę cię, szóstka – odpowiedziała natychmiast Shirley, spokojna jak chłodny wietrzyk. Za chwilę Islington i Avery mieli jej dać kwiaty. Na autostradzie 46 w Poteenville, jakieś trzydzieści kilometrów od naszej 20, cysterna Norco West właśnie zderzyła się ze szkolnym autobusem, zabijając prowadzącą go panią Esther Mayhew. George Stankowski był na tyle blisko, że usłyszał huk, więc kto powiedział, że nigdy nie ma w pobliżu policjanta, kiedy go potrzeba? – Kod 15 i baza 17, odbiór. Inaczej mówiąc, aresztowaliśmy dupka i jedziemy do domu. – Szóstka, macie jednego zatrzymanego czy jak? – Jednego, odbiór. – Tu Tłusty Pierdziel Jeden, bez odbioru – powiedział Brian z tylnego siedzenia. Zaczął się śmiać – cienkim, dławiącym się chichotem ćpuna. Zaczął także tupać kowbojskimi butami. Czekała nas półgodzinna jazda do baraków. Zacząłem podejrzewać, że będzie się nam dłużyć.

Huddie Rzuciłem słuchawkę na widełki i prawie galopem poleciałem do dyspozytorni, gdzie Shirley nadal w pocie czoła wysyłała funkcjonariuszy na zachód. – Norco twierdzi, że to płynny chlor – powiedziałem. Duża ulga. Chlor jest wredny, ale na ogół nie zagraża życiu. – Na pewno chlor? – spytała Shirley. – Dziewięćdziesiąt procent. W tym kierunku wysłali tylko chlor. Ciągle się widzi te cysterny jadące do wodociągów. Puść to dalej, zaczynając od George’a S. I co, jak rany Boga, odbiło temu psu? Pan Dillon tkwił z nosem wciśniętym w szparę pod tylnymi drzwiami, trącał je nieustannie. Właściwie prawie się na nie rzucał i przez cały czas warczał głucho. Uszy miał położone płasko. Na moich oczach uderzył drzwi pyskiem tak, że prawie go sobie spłaszczył. Potem zaskowyczał, jakby chciał powiedzieć: auć, zabolało! – Nie mam pojęcia – powiedziała Shirley tonem świadczącym, że nie ma czasu dla Pana Dillon^. Tak naprawdę ja też nie miałem. Ale przyglądałem się mu jeszcze przez chwilę. Wiem, że tak się zachowują psy myśliwskie, kiedy trafią na trop lub czują, że jakieś duże zwierzę siedzi w chaszczach – niedźwiedź albo wilk. Ale w naszej okolicy już od wojny w Wietnamie nie ma wilków, a niedźwiedzie są pod ochroną. Zresztą drzwi wychodziły tylko na parking. I na Barak B, oczywiście. Spojrzałem na zegar nad kuchennymi drzwiami. Była 14.21. Nie pamiętam, żebym kiedykolwiek o tej godzinie widział takie pustki w bazie. – Czternastka, czternastka, tu baza, odbiór. George zgłosił się, nadal kaszląc. – Tu czternastka. – To chlor, ci z Norco West są prawie pewni. Płynny chlor. – Spojrzała na mnie, a ja podniosłem kciuk. – Może podrażniać, ale… – Stop, stop. – Kha, kha. – Słucham, czternastka. – Może to chlor, może nie. Pali się, cokolwiek to jest, a w tę stronę lecą takie wielkie białe kłęby. Moja dwudziestka jest na końcu drogi, tej przy boisku. Te dzieci kaszlą gorzej ode mnie i widzę, że parę osób zemdlało, w tym jedna dorosła kobieta. Na poboczu są zaparkowane dwa szkolne autobusy. Spróbuję do jednego zapakować tu obecnych. Odbiór. Odebrałem Shirley mikrofon. – George, tu Huddie. Norco twierdzi, że pali się tylko paliwo, które się unosi na powierzchni chloru. Będziesz bezpieczniejszy, jak poprowadzisz dzieci na piechotę, odbiór. Tu George S. udzielił swojej klasycznej odpowiedzi, solidnej i spokojnej. Później otrzymał dyplom za przekroczenie granic obowiązku – chyba od gubernatora – i w gazetach opublikowano jego zdjęcie. Żona oprawiła ten dyplom w ramki i powiesiła na ścianie bawialni. George chyba nie rozumiał, o co to zamieszanie. Uważał, że zachował się rozsądnie i przyzwoicie. Jeśli istnieje coś takiego, jak właściwy człowiek we właściwym miejscu, to był to zdecydowanie George Stankowski w szkole podstawowej w Poteenville. – Samochodem będzie lepiej – powiedział. – Szybciej. Tu czternastka, siedem.

Wkrótce potem Shirley i ja mieliśmy na jakiś czas kompletnie zapomnieć o Poteenville. Jeśli cię to interesuje, funkcjonariusz George Stankowski wsiadł do jednego z autobusów, otworzywszy-sobie drzwi kamieniem. Uruchomił czterdziestoosobowego blue birda zapasowymi kluczykami, które znalazł przyklejone do wewnętrznej strony osłony przeciwsłonecznej po stronie kierowcy, i w końcu zapakował do niego dwadzieścioro pięcioro kaszlących, płaczących, czerwonookich dzieci i dwie nauczycielki. Wiele dzieci nadal ściskało zdeformowane garnki, miski i ceramiczne popielniczki, które zrobiły tego popołudnia. Troje straciło przytomność, jedno z powodu alergicznej reakcji na opary chloru. Pozostała dwójka zemdlała ze strachu. Jedna z nauczycielek, Rosellen Nevers, była w znacznie poważniejszym stanie – George widział ją na chodniku. Leżała na boku półprzytomna i dyszała, wpijała słabnące palce w spuchnięte gardło. Oczy wychodziły jej z orbit jak żółtka sadzonych jajek. – To moja mamusia – powiedziała mała dziewczynka. Łzy lały się strumieniem z jej wielkich piwnych oczu, ale nie wypuściła glinianego wazonika/który ściskała, ani go nie przechyliła, żeby nie wypadła z niego stokrotka. – Ma azmę. George klęczał już przy kobiecie i odchylał jej głowę, żeby jak najbardziej udrożnić tchawicę. Włosy kładły się jej na chodniku. – Kochanie, czy mamusia coś bierze na astmę, jak ma taki atak? – W kieszeni – powiedziała dziewczynka z wazonikiem. – Czy mamusia umrze? – Ależ skąd – zapewnił ją George. Wyjął z kieszeni pani Nevers inhalator i wtłoczył jej w gardło wielki haust powietrza. Kobieta zakrztusiła się, zadrżała i usiadła. George zaniósł ją na rękach do autobusu, idąc za kaszlącymi, płaczącymi dziećmi. Położył Rosellen na siedzeniu koło córki i usiadł za kierownicą. Ruszył przez boisko, koło swojego radiowozu, w stronę drogi dojazdowej. Kiedy blue bird wyjechał na autostradę 46, dzieci już śpiewały „Jadą, jadą misie”. I w ten sposób funkcjonariusz Stankowski stał się prawdziwym bohaterem, podczas gdy niektórzy z nas usiłowali ocalić resztki zdrowych zmysłów. Oraz życie.

Shirley Ostatni meldunek George’a brzmiał „Tu czternastka, siedem” – kończę służbę. Zanotowałam to w dzienniku, spoglądając na zegarek, żeby zamieścić dokładny czas. Była 14.23. Dobrze to pamiętam, tak samo jak to, że Huddie stał koło mnie i lekko mnie obejmował -jakby mi chciał powiedzieć, że George i dzieci sobie poradzą, ale nie mówiąc tego głośno. 14.23, wtedy zaczęło się piekło. I to dosłownie. Pan Dillon zaczął szczekać. Nie było to gardłowe szczekanie, jakie zwykle rezerwował dla zabłąkanych jeleni albo szopów, które ośmielały się węszyć wokół ganku, lecz cienkie, jazgotliwe ujadanie. Takiego jeszcze nie słyszałam. Jakby go przebiło coś ostrego i nie mógł się uwolnić. – Co do cholery? – odezwał się Huddie. D zrobił pięć lub sześć sztywnych, drobnych kroczków do tyłu, całkiem jak koń na rodeo podczas pętania cielęcia. Chyba wiedziałam, co się stanie, i Huddie też, ale nie mogliśmy w to uwierzyć. Nawet gdybyśmy uwierzyli, nie moglibyśmy go powstrzymać. Pan Dillon był kochany, ale wtedy by nas pogryzł, gdybyśmy spróbowali. Ciągle ujadał wysoko, a z kącików pyska zaczęły mu wypadać płatki piany. Pamiętam, że właśnie wtedy poraziło mnie odbite światło. Zamrugałam i światło uciekło ode mnie po ścianie. Była to szóstka, Eddie i George powracający z zatrzymanym, ale prawie to do mnie nie dotarło. Nadal patrzyłam na Pana Dillona. Rzucił się na drzwi z siatki i nawet się nie zawahał. Nawet nie zwolnił. Spuścił łeb i przebił się na zewnątrz, wyry16. Buick 8 wając drzwi z zawiasów i wlokąc je za sobą; wciąż ujadał, co brzmiało tak, jakby krzyczał. W tej samej chwili poczułam zapach, bardzo mocny: morskiej wody i zgniłych roślin. Rozległ się pisk hamulców i opon, ryk klaksonu i czyjś wrzask: „Uwaga! Uwaga!”. Huddie runął do wyjścia, a ja za nim.

Eddie Popsuliśmy mu dzień, zabierając go do jednostki. Przerwaliśmy mu, przynajmniej na chwilę, bicie dziewczyny. Musiał usiąść na tylnym siedzeniu, gdzie “sprężyny kłuły go w tyłek, a eleganckie buciki musiał oprzeć na naszych specjalnych, odpornych na rzygowiny plastikowych matach. Ale Brian zamierzał się nam zrewanżować. Szczególnie mnie, ale George oczywiście także musiał tego wysłuchiwać. Skandował swoją wersję mojego nazwiska, a potem ze wszystkich sił tupał ciężkimi obcasami butów. W sumie osiągnął efekt zawołania kibiców. I przez cały czas przez drucianą siatkę świdrował mnie spojrzeniem tych małych naćpanych oczek, spod zmarszczonych brwi i z^ spuszczoną głową. Widziałem go w lusterku na osłonie przeciwsłonecznej. – JA-ka-BUŁA! – Tup-tuptup! – JA-ka-BUŁA! – Tup-tuptup! – Może byś przestał? – poprosił George. Zbliżaliśmy się już do baraków. Prawie zupełnie opustoszałych, do tego czasu wszyscy już wiedzieli, co się stało w Poteenville. Shirley nam to częściowo powiedziała, a resztę podsłuchaliśmy z rozmów w radiu. – Uszy puchną. Tego tylko było mu trzeba. – JA-ka-BUŁA! – TUP-TUPTUP! Gdyby tupnął mocniej, pewnie by się przebił przez podłogę, ale* George nie tracił sił na ponowną prośbę. Kiedy się ich wsadza do radiowozu, usiłują ci zaleźć za skórę, bo tylko tyle mogą. Już to przeżyłem, ale słuchając tego młotka, który kiedyś wytrącał mi książki w szkolnej stołówce i wyrywał *• * pętelki z koszul, skandując dokładnie tę samą znienawidzoną wersję mojego nazwiska… rany, ależ to było upiorne. Jakbym się cofnął w czasie w machinie profesora Peabody’ego. W ogóle się nie odzywałem, ale George chyba wiedział. A kiedy wziął mikrofon i zgłosił się – „dwudziestka – baza za małą chwileczkę”, tak powiedział/-^wiedziałem, że mówi bardziej do mnie niż do^Shirlej^Zaraz przykujemy Briana do krzesła w Kąciku Niegrzecznego Chłopca, włączymy mu telewizor, jeśli zechce, i zaczniemy wypełniać formularze. Potem pojedziemy do Poteenville, chyba że sytuacja zmieni się gwałtownie na lepsze. Shirley zadzwoni do więzienia okręgowego i powie, że wysyłamy im jednego z ich ulubionych łobuzów. Ale na razie… – JA-ka-BUŁA! – Tup-tuptup! – JA-ka-BUŁA! Wrzeszczał tak głośno, że poczerwieniały mu policzki, a na szyi wezbrały żyły. Już się nade mn^ą nie pastwił, dostał autentycznego napadu. Cóż to będzie za rozkosz się go pozbyć. Wjechaliśmy na Bookin’s Hill – George prowadził trochę szybciej, niż to było konieczne – kierując się w stronę stojącej na szczycie Jednostki D. George wrzucił kierunkowskaz i skręcił, być może nadal trochę szybciej, niż powinien. Lippy, rozumiejąc, że za chwilę już nie będzie mógł nas dręczyć, zaczął trząść siatką dzielącą go od nas, łomocząc o podłogę kopytami w butach Johna Wayne’a. – JA-ka-BUŁA! – Tup-tuptup! Trzęs-trzęstrzęs! Wjechaliśmy na drogę prowadzącą na parking. George skręcił ostro w lewo wokół narożnika budynku. Chciał zaparkować tylną połową

radiowozu koło schodków, żebyśmy mogli raz-dwa wyładować dobrego starego Bri. I kiedy zakręcał, Pan Dillon wyskoczył nam prosto pod koła. – Uważaj, uważaj! – ryknął George^ie wiem, do mnie, do psa czy może do siebie. A kiedy to sobie przypominam, aż dziwne, jakie to było podobne do tego wypadku, kiedy przejechał kobietę w Lassburgu. Tak podobne, jakby to była próba generalna, ale z jedną wielką różnicą. Ciekawe, czy przez te ostatnie tygodnie, zanim wsadził sobie pistolet w usta, nie przyszło mu do głowy: psa ominąłem, a kobiety nie. Może nie, ale mnie by przyszło. Psa ominąłem, a kobiety nie. Jak można wierzyć w Boga, skoro tak się wszystko pieprzy? George obiema nogami wdepnął hamulec i wbił lewą dłoń w klakson. Rzuciło mnie do przodu. Pas mnie zatrzymał. Z tyłu też były pasy, ale nasz zatrzymany nie pofatygował się ich zapiąć – za bardzo się przykładał do popisów wokalnych – i walnął twarzą w siatkę, którą ściskał. Usłyszałem jakiś trzask, jakby kostki albo stawu. A potem chrupnięcie. Trzasnął prawdopodobnie jego palec. Chrupnięcie to bez wątpienia nos. Już to słyszałem i zawsze brzmiało tak samo, jakby się łamało kurzą kość. Brian wydał zduszony krzyk zaskoczenia. W ramię mojego munduru trafiła wielka fontanna krwi, gorąca jak z termofora. Pan Dillon ominął nas może o jakieś trzydzieści centymetrów, a może tylko pięć, ale popędził dalej, nie rzuciwszy na nas nawet okiem, z uszami przyklejonymi do czaszki, ujadając i skomląc. Leciał prosto do Baraku B. Cień ciągnął się za nim po asfalcie, czarny i ostry. – O Chryste, boli! – krzyknął Brian przez zatkany nos. Grwawie, gurwa! I zaczął wyć, że policja bije. George otworzył drzwi. Ja przez jakiś czas siedziałem nieruchomo, patrząc za D. Spodziewałem się, że pod barakiem się zatrzyma. Nic z tego. Rzucił się z całym pędem na podnoszone drzwi. Upadł na bok i krzyknął. Aż do tamtego dnia nie wierzyłem, że psy mogą krzyczeć, ale teraz to wiem. Zabrzmiało to nie jak krzyk bólu, tylko frustracji.-Na ramiona wystąpiła mi gęsia skórka. D poderwał się i obrócił, jakby gonił za własnym ogonem. Zrobił dwa kółka, potrząsnął głową, żeby oprzytomnieć, i znowu rzucił się prosto na drzwi. – D, nie! – krzyknął Huddie od progu. Za jego plecami stała Shirley i osłaniała ręką oczy. – Stój, D, słyszysz? Pan D nie poświęcił mTuwagi. Pewnie olałby i Orville’a Garretta, gdyby tam był, a Orv był w zrozumieniu D osobnikiem najbliższym samcowi alfa. D rzucał się wciąż od nowa na drzwi, szczekał jak wariat, znowu wydawał te upiorne krzyki frustracji przy każdym zderzeniu z twardą powierzchnią. Za trzecim razem na bielonym drewnie został krwawy odcisk nosa. A przez cały czas mój stary kumpel Brian darł się jak wściekły: „Pomóż mi, Jacubois, ja krwawię, krwawię jak świnia, gdzie się ten skurwiel uczył jeździć, won na furmankę, nie za kółko! Pomóż mi wysiąść, o kurwa, mój nos!”. Zignorowałem go i wysiadłem z radiowozu. Chciałem spytać George’a, czy według niego D się

wściekł, ale zanim otworzyłem usta, uderzył mnie ten smród: zapach morskiej wody, starej kapusty i czegoś jeszcze, czegoś dużo gorszego. Pan D zawrócił nagle i puścił się pędem w prawo, w stronę narożnika baraku. – Nie, D, nie! – krzyknęła Shirley. Zrozumiała to, co do mnie dotarło sekundę później – że boczne drzwi, te z gałką zamiast prowadnic, są lekko uchylone. Nie mam pojęcia, czy ktoś je tak zostawił – może Arky…

Arky To nie ja, ja zawsze zamykam. Jakbym zapomniał i by się roztworzyły, doby mi stary sierżant nową dziurę w dupie wykopał. Może Curt deż. Chcieli, żeby barak był zawsze dobrze zamknięty. ^ Bardzo do obaj podkreślali.

Eddie Może otworzyły się od środka. Może je otworzyła jakaś energia z buicka, chyba o to mi szło. Nie wiem, było tak czy inaczej, za to wiem, że drzwi zostały otwarte i już. Najgorszy był ten smród, który zza nich bił i tam właśnie popędził Pan Dillon. Shirley zbiegła po schodkach, Huddie za nią, oboje wrzeszczeli na Pana D, żeby wracał. Przebiegli koło nas. George rzucił się za nimi, a ja za George’em. Jakieś dwa, trzy dni wcześniej buick znowu odstawił pokaz sztucznych ogni. Nie było mnie przy tym, ale ktoś mi powiedział, a temperatura w baraku spadła i nie podnosiła się od tygodnia. Nie za dużo, jakieś dwa, trzy stopnie. Inaczej mówiąc, było parę znaków, ale nic szczególnie efektownego. Nic takiego, żeby człowiek miał wstać w środku nocy i napisać o tym do mamy. Nic, co by nas przygotowało na to, co było w środku. Shirley dopadła baraku pierwsza, krzyczała na D, a potem już tylko krzyczała. Sekundę później Huddie i ja także zaczęliśmy krzyczeć. Pan Dillon szczekał już trochę ciszej, ale to było takie szczekanie wymieszane^ z warczeniem. Psy tak robią, kiedy zagonią zwierzę w ślepy zaułek. George Morgan wrzasnął: – Boże, Boże! Jezu, Jezu Chryste! Co to jest? Wszedłem do baraku, ale niezbyt daleko. Shirley i Huddie stali obok siebie, George tuż za nimi. Zablokowali wyjście. Smród był paskudny – aż oczy łzawiły i gardło się zaciskało – ale prawie na niego nie zwróciłem uwagi. Bagażnik buicka znowu się otworzył. Za samochodem, w kącie baraku, stał chudy i pomarszczony żółty koszmar z głową, która nie była głową, tylko luźnym kłębem różowych sznurków, wijących się i kurczących. Pod nimi znajdowało się żółte, pomarszczone ciało. Był bardzo wysoki, co najmniej dwa metry dwadzieścia. Parę różowych sznurków uderzyło w belkę pod sufitem. Rozległ się miękki furkot, jakby ćma tłukła się o szybę, żeby dostać się do światła, które widzi albo wyczuwa. Nadal słyszę ten dźwięk. Czasami we śnie. A w tych falujących konwulsyjnie różowych tworach coś w żółtym ciele wciąż się otwierało i zamykało. Coś czarnego i okrągłego. Może usta. Może usiłowało krzyczeć. Nie umiem opisać, na czym stało. Tak jakby mózg nie potrafił zrozumieć tego, co widziały oczy. To nie były nogi, tego jestem pewien i chyba mogły być tego trzy, nie dwa. Kończyły się czarnymi, zakrzywionymi szponami. Z tych szponów wyrastały kępki kręconych włosów – tak myślę, że to były włosy, i chyba w tych kępkach skakały jakieś robaki, małe jak pchły albo wszy. Z piersi tego stworzenia zwisała drgająca szara trąba pokryta lśniącymi czarnymi kręgami. Może to były pęcherze. A może, Boże ratuj, może to były jego oczy. A przed stworzeniem stał nasz pies, który szczekał, warczał i toczył pianę z pyska. Zrobił taki ruch, jakby się chciał na nie rzucić, a wtedy stworzenie krzyknęło na niego przez tę czarną dziurę. Szara trąba zakołysała się jak bezkostna ręka albo żabia noga, kiedy sieją podrażni prądem. Trysnęły

z niej jakieś krople, które upadły na podłogę. Od razu z betonu zaczęła się unosić para i zobaczyłem, że płyn wyżera w nim dziury. Pan D trochę się cofnął na ten krzyk, ale dalej warczał i szczekał, uszy płasko położył po sobie, oczy wychodziły mu z orbit. Stworzenie znowu wrzasnęło. Shirley krzyknęła i zasłoniła uszy rękami. Dobrze ją rozumiałem, ale moim zdaniem nie na wiele się to zdało. Te wrzaski nie wchodziły do głowy przez uszy, ale jakoś na odwrót: zaczynały się w środku głowy i wychodziły na zewnątrz przez uszy, jak para. Czułem, że powinienem ostrzec Shirley, żeby tego nie robiła, żeby nie zatykała uszu, bo dostanie wewnętrznego krwotoku albo czegoś innego^ jeśli uwięzi ten straszny wrzask w sobie, a potem nagle sama opuściła ręce. Huddie objął ją, a ona…

Shirley Poczułam, że Huddie mnie obejmuje i wzięłam go za rękę. Musiałam. Musiałam się przytrzymać jakiejś ludzkiej istoty. Eddie to tak opowiada, że to pierwsze żywe dziecko buicka wydaje się zbyt ludzkie; ma usta w tych wijących się różowych tworach, ma pierś, ma coś jakby oczy. Nie żebym się nie zgadzała, ale tak zupełnie zgodzić się także nie mogę. Nawet nie jestem pewna, czy to wszystko widzieliśmy, na pewno nie tak, jak policjanci są uczeni widzieć. To stworzenie było nie tylko spoza naszych doświadczeń, ale spoza połączonej wiedzy nas wszystkich. Czy było człekokształtne? Trochę – przynajmniej tak je postrzegaliśmy. Czy było ludzkie? Na pewno nie, nie wierz w to. Czy było inteligentne, świadome? Tego nie sposób twierdzić na pewno, ale tak, chyba tak. Co zresztą nie miało znaczenia. Byliśmy nieopisanie przerażeni tą jego obcością. Poza zgrozą (albo raczej w niej, tak jak orzech jest w skorupce) była w nas jeszcze nienawiść. Miałam ochotę szczekać i warczeć jak Pan Dillon. To stworzenie obudziło we mnie gniew, wrogość, nie tylko strach i wstręt. Tamte inne stworzenia były od razu martwe. To nie, ale życzyliśmy mu śmierci. O rany, i to jak! Kiedy stworzenie wrzasnęło po raz drugi, wydawało mi się, że patrzy na nas. Ta trąba w środku podniosła się jak ręka, jakby może dawało nam znak „Pomóżcie mi, zabierzcie tego szczekającego potwora!”. Pan Dillon znowu rzucił się do przodu. Stworzenie wrzasnęło po raz trzeci i cofnęło się. Z tej jego trąby, ramienia czy penisa znowu coś wytrysnęło. Parę kropel trafiło w D, któremu natychmiast zaczęła się dymić sierść. Zaskomlał boleśnie. Potem, zamiast się cofnąć, rzucił się na stworzenie. Poruszało się z niesamowitą, płynną szybkością. Pan Dillon wbił zęby w fałdę jego pomarszczonej, luźnej skóry, a ono raptem zniknęło, uciekło wzdłuż ściany na drugą stronę buicka, krzycząc z tej dziury w żółtej skórze, kołysząc trąbą. Czarna maź, taka jak to, co wypłynęło z nietoperza i ryby, kapała z niego w miejscu, które skaleczył D. Stworzenie wpadło na podnoszone drzwi i krzyknęło z bólu, zawodu albo z tego i z tego. I znów Pan Dillon go dopadł. Skoczył i chwycił za te luźne fałdy zwisające z czegoś w rodzaju pleców. Ciało rozerwało się tak łatwo, że zrobiło mi się niedobrze. Pan Dillon opadł na podłogę z zaciśniętymi szczękami. Duża połać skóry stworzenia oderwała się i zsunęła z niego jak tapeta. Czarna maź… krew… cokolwiek… chlusnęła w uniesioną mordę D. Zawył, gdy się z nią zetknął, ale trzymał mocno, nawet czasem potrząsał łbem, żeby odebrać więcej, potrząsał łbem jak terier, który schwytał szczura. Stworzenie wrzasnęło, a potem wydało z siebie bełkotliwy odgłos, który brzmiał prawie jak słowa. I tak, te wrzaski i słowopodobne dźwięki rodziły się wewnątrz mojej głowy, jakby się tam wykluwały. Stworzenie uderzyło trąbą w podnoszone drzwi, chciało, żeby je wypuścić, ale nie miało sił. Huddie wyciągnął broń. Przez chwilę miał na linii strzału te różowe sznurki i żółtą gałkę pod

nimi, ale potem stworzenie odwróciło się, nadal zawodząc z czarnej dziury, i upadło na Pana D. To szare wyrastające z jego piersi owinęło się wokół gardła D, który zaczął z bólu skomleć i wyć. Ujrzałam dym, unoszący się z miejsca, w którym stworzenie go chwyciło i chwilę później poczułam swąd palonej sierści, a także gnijące warzywa i morską wodę. Intruz przywalił naszego” psa całym ciężarem, zaczął piszczeć, miotać się, tłuc nogami (jeśli to były nogi^w^podnoszone drzwi, zostawiając na nich smugi jak nikotynowy osad. A Pan Dillon bez przerwy wył, strasznie, przeciągle. Huddie wycelował broń. Chwyciłam go za nadgarstek i ściągnęłam w dół. – Nie! Trafisz D! A potem obok mnie przecisnął się Eddie, prawie mnie przewracając. Znalazł w torbach przy drzwiach gumowe rękawiczki i je włożył.

Eddie Musisz zrozumieć, że nie zapamiętałem tego tak, jak ludzie na ogół zapamiętują różne rzeczy.*Dla mnie to jest raczej jak gorzki posmak złego alkoholu. Wtedy to nie Eddie Jacubois wyjął gumowe rękawiczki z worka przy drzwiach. To ktoś, komu się śniło, że jest Eddiem Jacubois. Przynajmniej tak to teraz czuję. Wtedy chyba też. Czy myślałem o Panu Dillonie? Mały, chciałbym tak powiedzieć. I to tyle. Bo tak naprawdę nie pamiętam. Chyba bardziej chodziło o to, że chciałem uciszyć to wrzeszczące żółte stworzenie, wyrzucić je w mojej głowy. Nie mogłem znieść jego wrzasku. Nienawidziłem go. Mieć go w głowie można przyrównać do gwałtu. Ale chyba coś myślałem, wiesz? Na jakimś poziomie naprawdę musiałem myśleć, bo włożyłem rękawiczki, zanim zdjąłem toporek ze ściany. Pamiętam, że były niebieskie. W tych workach leżało ich z dziesięć par, wszystkie kolory tęczy, a ja sobie wybrałem akurat niebieskie. Włożyłem je szybko – tak szybko, jak lekarze w serialu „Ostry dyżur”. Potem zdjąłem toporek z kołka. Przepchnąłem się koło Shirley tak gwałtownie, że prawie ją przewróciłem. Pewnie by upadła, gdyby Huddie jej w porę nie chwycił. George krzyknął chyba „Uważaj na kwas”. Nie pamiętam, żebym się bał; z pewnością nie pamiętam, żebym się czuł jak bohater. Na pewno rozpierała mnie wściekłość i wstręt. Tak bym zareagował, gdybym się obudził z pijawką na języku, wysysającą ze mnie krew. Kiedyś powiedziałem o tym Curtisowi, a on to nazwał tak, że pamiętam do dziś: „pogwałcenie granic”. Tak, to było to, pogwałcenie granic. Pan D, wyjąc, rzucając się i warcząc, usiłował się uwolnić; stworzenie leżało na nim,^ różowe sznurki siekły na wszystkie strony jak wodorosty podczas sztormu; swąd palonej sierści, smród soli i kapusty, to czarne lejące się z rany na fałdzistym grzbiecie, spływające zmarszczkami w żółtej skórze jak deszcz i kapiące na podłogę; buzująca we mnie żądza mordu, likwidacji tego czegoś, wymazania z powierzchni świata: wszystko to wirowało mi w głowie – ale to naprawdę, mówię ci, jakby szok zmiażdżył mi mózg, przetarł go na papkę i zamieszał w sposób, który nie ma nic wspólnego ze zdrowymi zmysłami, wariactwem, policją, dochodzeniem ani Eddiem Jacubois. Jak powiedziałem, pamiętam to, ale nie tak, jak zwyczajne rzeczy. Raczej jak sen. I bardzo mnie to cieszy. To i tak za dużo. A nie można tego nie pamiętać. Nawet picie tego nie usunie, tylko trochę oddali, a kiedy przestaje się pić, to od razu wraca. Jakbyś się obudził z pijawką w ustach. Podszedłem, zamachnąłem się i dziabnąłem to toporkiem, w sam środek. Stworzenie wrzasnęło i rzuciło się na podnoszone drzwi. Pan Dillon się uwolnił i zaczął się odczołgiwać na brzuchu. Szczekał gniewnie i wył z bólu, i oba te dźwięki się ze sobą mieszały. W sierści za obrożą miał wypalone pasmo. Połowa mordy była osmalona, jakby wsadził nos w ognisko. Unosiły się z niej wątłe smużki dymu.

Stworzenie przywarło do podnoszonych drzwi, uniosło tę szarą trąbę i naprawdę były w niej oczy. Patrzyły na mnie, nie mogłem tego wytrzymać. Uderzyłem. Rozległ się głuchy dźwięk i część trąby upadła na beton. Zrobiłem także dziurę w okolicy klatki piersiowej. Wypłynęła z niego chmurka jak różowy krem do golenia, zaczęła kipieć, jakby się rozprężała. Wzdłuż szarej trąby – mówię o tej odciętej części – oczy przewróciły się konwulsyjnie, jakby nagle każde spojrzało w inną stronę. Krople przejrzystego płynu, tego jadu, kapnęły na beton i zaczęły go wypalać. Potem obok mnie znalazł się George. Miał łopatę. Dziabnął nią w środek macek na głowie stworzenia. Wbił ją w żółte ciało aż po trzonek. Stworzenie krzyknęło. Ten krzyk rozległ się w mojej głowie tak głośno, że prawie mi wypchnął oczy z oczodołów, tak jak oczy żaby, kiedy się ściśnie dłonią jej wiotkie ciałko.

Huddie Sam też włożyłem rękawiczki i złapałem któreś z pozostałych narzędzi – chyba to były grabie, ale nie jestem całkiem pewien. Cokolwiek to było, złapałem i dołączyłem do Eddiego i George’a. Parę sekund później (a może minut, nie wiem, czas przestał cokolwiek znaczyć) rozejrzałem się i obok nas była też Shirley. Włożyła rękawiczki i wzięła szpadel Arky’ego. Włosy się jej rozsypały i zwisały wokół twarzy. Wyglądała jak Sheena, Królowa Dżungli. Wszyscy pamiętaliśmy o włożeniu rękawiczek, ale wszyscy byliśmy też jak obłąkani. Kompletnie świrnięci. Sam widok tego czegoś, to łkające wrzaskliwe zawodzenie, nawet wycie i skomlenie Pana D – wszystko to doprowadziło nas do szaleństwa. Zapomniałem o przewróconej cysternie i George’u Stankowskim, który usiłował zapakować dzieci do autobusu i wywieźć je w bezpieczne miejsce, i o młodym wściekłym mężczyźnie, którego przywieźli Eddie i George Morgan. Chyba zapomniałem o całym świecie poza tym małym śmierdzącym baraczkiem. Krzyczałem, zamierzając się grabiami, raz po raz wbijając je w stworzenie na podłodze. Inni także krzyczeli. Staliśmy w kręgu, bijąc, tłukąc i tnąc na kawałki, krzyczeliśmy, żeby umarło, a ono nie umierało, wyglądało na to, że nigdy nie umrze. Gdybym mógł o czymś zapomnieć, czymkolwiek, to właśnie o tym: na samym końcu, zanim wreszcie zdechło, uniosło kikut tego tworu w piersi. Kikut drżał jak ręka staruszka. Były w nim oczy, niektóre zwisały już na lśniących włókienkach. Może to były nerwy optyczne. Nie wiem. W każdym razie kikut się podniósł i przez chwilę zobaczyłem wewnątrz własnej głowy samego siebie. Zobaczyłem nas wszystkich: staliśmy w kręgu i spoglądaliśmy w dół, jak mordercy nad grobem swojej ofiary, i zobaczyłem, jacy jesteśmy dziwni i obcy. I straszni. W tym momencie poczułem dezorientację stworzenia. Nie strach, bo to się nie bało. Nie niewinność, bo nie było niewinne. Ani winne, jeśli już o tym mówimy. Było zdezorientowane. Czy wiedziało, gdzie się znalazło? Wątpię. Czy wiedziało, dlaczego Pan Dillon je zaatakował, a my je zabijamy? Tak, wiedziało. Robiliśmy to, bo było tak przerażająco inne, inne i tak okropne, że jego mnogie oczy z trudem nas dostrzegały, z trudem rejestrowały nasz widok, gdy tak je osaczaliśmy, krzycząc, bijąc, tnąc i tłukąc. I wreszcie przestało się ruszać. Kikut niby-trąby w jego piersi znowu upadł. Oczy przestały drgać i tylko się gapiły. • Staliśmy tak, Eddie i George ramię w ramię, zdyszani, Shirley i ja naprzeciwko – po drugiej stronie stworzenia a Pan D z tyłu, dysząc i piszcząc. Shirley upuściła szpadel, a kiedy uderzył o beton, zobaczyłem, że przywarł do niego strzępek żółtego ciała stworzenia. Shirley była biała jak kreda, tylko na policzkach miała dwie krwiste plamy, i jeszcze jedną na szyi, jak znamię. – Huddie – wyszeptała. – Co? – spytałem. Z trudem mówiłem, tak mi wyschło w gardle. – Huddie! – No co? – Ono myślało – szepnęła. Oczy miała wielkie i przerażone, pełne łez. – Zabiliśmy istotę

myślącą. To morderstwo. – Gówno prawda – odparł George. – A nawet jeśli, to co nam z tego przyjdzie, że tak będziemy mówić? Pan Dillon, piszcząc, lecz już bez tej dzikiej natarczywości co przedtem, wcisnął się-między mnie i Shirley. Na karku, grzbiecie i piersi miał wielkie łyse placki, jakby świerzb. Czubek jednego ucha wyglądał, jakby był równo upalony. Pan D wyciągnął szyję i powąchał zwłoki stworzenia obok podnoszonych drzwi. – Wyciągnij go stąd – powiedział George. – Nie, już w porządku – odparłem. Kiedy D poczuł^zapach tych zwiędłych i już nieruchomych różowych macek na głowie stworzenia, znowu zaczął piszczeć. Podniósł nogę i obsikał odcięty kawałek trąby, rogu czy co to było. Następnie wycofał się, wciąż piszcząc. •* Usłyszałem cichy syk. Zapach kapusty robił się coraz silniejszy, a z ciała stworzenia zaczął uciekać żółty kolor. Bielało. W powietrze uniosły się malutkie, niemal niedostrzegalne wstążeczki pary. Najgorsze w tym smrodzie były właśnie opary. Stworzenie ulegało rozkładowi, jak reszta przybyszy z buicka. , * – Shirley, wracaj – powiedziałem.. – Musisz się zająć 99. Zamrugała gwałtownie powiekami, jakby dopiero się obudziła. – Cysterna – rzekła. – George S. O Boże, zapomniałam. – Zabierz ze sobą psa. – Tak. Dobrze. – Zamilkła. – A co z…? – Wskazała rozrzucone na betonie narzędzia, którymi zabiliśmy stworzenie, leżące koło drzwi, zmasakrowane i krzyczące. Co krzyczało? Żebyśmy się zlitowali? Czy ono (albo jego bracia) okazałoby nam litość, gdyby sytuacja się odwróciła? Nie sądzę… ale oczywiście inaczej nie mogę, prawda?* Bo musiałem jakoś przeżyć pierwszą noc, a potem drugą i tak przez cały rok, i dziesięć lat. Trzeba umieć wyłączyć światło i leżeć w ciemnościach. Trzeba wierzyć, że się zrobiło to, co inni zrobiliby tobie. Trzeba się rozprawić z własnymi wątpliwościami, bo wiesz, że nie zawsze będzie się palić światło. – Nie wiem, Shirley – powiedziałem. Byłem bardzo zmęczony, a od tego zapachu gnijącej kapusty robiło mi się niedobrze. – Co to za różnica, do kurwy nędzy, przecież nie będzie procesu ani dochodzenia, ani nic. Wracaj do budynku. Jesteś funkcjonariuszem łącznościowym, to się łącz. Skinęła gwałtownie głową. – Chodź, D. Nie byłem pewien, czy Pan Dillon z nią pójdzie, ale poszedł, tuż przy nodze. Tylko ciągle piszczał, a zanim wyszli, wzdrygnął się, jakby przeszedł go dreszcz., – My też musimy iść – rzekł George do Eddiego. Zaczął trzeć oko, przypomniał sobie, że ma rękawiczki i je zdjął. Trzeba się zająć więźniem. Eddie zdziwił się tak samo jak Shirley, kiedy jej uświadomiłem, że ma do załatwienia sprawę w Poteenville. – Całkiem zapomniałem o tym rozwrzeszczanym sukinsynu – powiedział. – Złamał nos, słyszałem. – Tak? – zdziwił się George. – O, jaka szkoda. Eddie zaczął się uśmiechać. Widać było, że stara się opanować. Ale uśmiech zrobił się jeszcze

szerszy. Tak się dzieje, nawet w najgorszych okolicznościach. Zwłaszcza w najgorszych okolicznościach. – Idźcie – powiedziałem. – Ja się tym zajmę. – Chodź z nami – odparł Eddie. – Nie powinieneś zostawać sam. – Bo co? Przecież nie żyje, no nie? – Ale to żyje. – Eddie wskazał brodą buicka. – Ten cholerny pseudosamochód jest nadal niebezpieczny, i to na maksa. Nie czujesz? – Coś tam czuję. Pewnie to tylko reakcja na to nie wiadomo co. – Wskazał martwe stworzenie. – Nie – uciął Eddie. – To, co czujesz, pochodzi od tego cholernego buicka. On oddycha, tak uważam. Nie wiem, czym naprawdę jest, ale oddycha. I uważam, że tu nie jest bezpiecznie, Hud. Dla żadnego z nas. – Przesadzasz. – A tam, przesadzam. On oddycha. Wyrzucił tu na wydechu to stworzenie z różowym łbem, tak jak tobie wypadają z nosa smarki przy kichnięciu. A teraz chce wziąć wdech. Mówię ci, ja to czuję. – Słuchaj – powiedziałem. – Chcę się tylko szybko rozejrzeć, w porządku? Potem wezmę brezent i zakryję… to. Machnąłem kciukiem w stronę stworzenia, które zabiliśmy. – Wszystkie bardziej skomplikowane rzeczy mogą poczekać na Tony’ego i Curta. To eksperci. Ale po prostu nie dawał się uspokoić. Sam się doprowadził do jakiegoś amoku. – Nie można ich dopuścić w pobliże tego pseudosamochodu, dopóki znowu nie zrobi wdechu. – Spojrzał spode łba na buicka. – I lepiej się przygotuj na awanturę. Sierżant od razu zechce wejść, a Curt jeszcze bardziej, ale im nie pozwól. Bo… – Wiem – odparłem. – Przygotowuje się do wdechu, ty to czujesz. Powinniśmy ci przydzielić własny telefon, Eddie. Zbiłbyś fortunę na wróżeniu z ręki przez telefon. – Proszę cię bardzo, śmiej się. Myślisz, że Ennis Rafferty się teraz śmieje, gdziekolwiek jest? Boja ci mówię, co wiem, czy ci się to podoba, czy nie. Ten samochód oddycha. Od samego początku. Tym razem, kiedy zrobi wdech, będzie niedobrze. Mówię et. Ja i George pomożemy ci z brezentem. Razem zakryjemy to coś i razem wyjdziemy. To mi się nie spodobało, choć nie za bardzo wiedziałem dlaczego. 17. Buick 8 – Eddie, poradzę sobie, przysięgam na wszystkie świętości. I chcę zrobić parę zdjęć panu E.T., zanim zgnije i zmieni się w zupkę krabową. – Przestań – odezwał się George. Był bladozielony. – Przepraszam. Wyjdę za pół minutki. Idźcie, chłopaki, zajmijcie się własnymi sprawami. . ^ Eddie wpatrywał się w buicka stojącego na tych wielkich gładkich białych oponach, z otwartym bagażnikiem, tak że jego kuper wyglądał jak paszcza krokodyla. – Nienawidzę go – odezwał się. – Za dwa centy… George szedł już do wyjścia, a Eddie poszedł za nim, nie dopowiadając, co by zrobił za dwa centy. Choć nietrudno było się domyślić. Smród gnijącego stworzenia pogarszał się z każdą chwilą i przypomniałem sobie, że Curtis miał na twarzy maskę gazową, kiedy przyszedł tu zbadać roślinę podobną do lilii. Wydawało mi się, że ta maska nadal znajduje się w komórce. Był tam także polaroid, a przynajmniej ostatnio go tam

widziałem. Z parkingu dobiegł mnie odległy głos George’a, wołającego do Shirley, czy wszystko w porządku. Odpowiedziała, że tak. Ze dwie sekundy później Eddie ryknął „KURWA!”, na cały głos. Kolejna dobra wiadomość. Był wściekły jak cholera. Domyśliłem się, że jego więzień, prawdopodobnie naćpany, w dodatku ze złamanym nosem, zwymiotował w radiowozie. I co z tego? Są gorsze rzeczy niż rzygi więźnia w twoim samochodzie. Raz, na miejscu wypadku trzech samochodów w Patchin, zamknąłem w radiowozie sprawcę tego całego nieszczęścia, po czym wyszedłem, żeby zablokować drogę. Jak wróciłem, okazało się, że mój zatrzymany zdjął koszulę, narobił do niej, a potem wykorzystał rękaw jako szprycę – musisz sobie wyobrazić cukiernika dekorującego tort, żeby zrozumieć, co usiłuję opisać – i wymalował swoje imię na oknach po obu stronach. Usiłował przyozdobić też tylne okno, ale skończył mu się ten specyficzny brązowy lukier. Kiedy spytałem, po cholerę zrobił coś tak cholernie ohydnego, spojrzał na mnie z taką przemądrzałą wyższością, jak to tylko potrafią zasłużeni pijaczkowie i powiedział: „To cholernie ohydny świat, panie władzo”. No więc uznałem, że ryk Eddiego nic nie znaczy i nie*zawracałem sobie nim głowy, tylko poszedłem do komórki, gdzie trzymaliśmy sprzęt. Byłem prawie pewien, że maski gazowej już nie ma, ale znalazłem ją na półce, wciśniętą między pudełko czystych kaset i stertę magazynów wędkarskich. Jakieś porządne stworzenie nawet wsadziło ją do torebki na dowody rzeczowe, żeby się nie kurzyła. Biorąc ją, przypomniałem sobie, jak wariacko wyglądał Curt w dniu, kiedy miał to na sobie – Curt w ceratowym fartuchu, niebieskim czepku kąpielowym i czerwonych gumiakach. Jesteś piękny, pomachaj do zachwyconych fanów, powiedziałem wtedy. Nałożyłem maskę na usta i nos, niemal pewien, że nie da się w niej oddychać, ale było w niej powietrze – stęchłe jak w piwnicy, ale nie spleśniałe, jeśli rozumiesz, o co mi chodzi. W każdym razie lepsze od tego smrodu z baraku. Chwyciłem starego zniszczonego polaroida, który wisiał na gwoździu. Wyszedłem z szopy i – mogło mi się przywidzieć, sam to chętnie przyznaję – wydawało mi się, że zobaczyłem jakiś ruch. Cień ruchu. Ale nie w pobliżu komórki, bo patrzyłem na nią, a to było tak, jakbym spostrzegł to kątem oka. Coś na polu. W trawie. Chyba pomyślałem, że to Pan Dillon może się tarza w trawie i usiłuje pozbyć się tego smrodu. Ale to nie był on. Pan Dillon nie miał już głowy do figli. Biedny stary D był za bardzo zajęty zdychaniem. Wróciłem do baraku, oddychając w masce. I choć wcześniej nie czułem tego, o czym mówił Eddie, tym razem przekonałem się, że miał rację. Tak jakby pobyt na dworze odświeżył mnie albo wyczulił. Buick nie pokazywał fioletowych świateł, nie lśnił ani nie brzęczał, stał i tyle, ale czuło się, że jest żywy i nie było co do tego wątpliwości. Czuło się go zawieszonego tuż nad twoją skórą, jak najlżejszy wietrzyk dmuchający ci we włoski na ramieniu. I pomyślałem… wariactwo, ale zaraz mi przyszło do głowy: a jeśli ten buick to wersja tego, co mam teraz na twarzy? A jeśli to tylko maska gazowa? A jeśli to, co ją włożyło, zrobiło wydech i jego pierś się nie porusza, ale za sekundę lub

dwie… Nawet przez maskę gazową smród zabitego stworzenia był taki, że oczy zaczęły mi łzawić. Brian Cole i Jackie O’Hara, dwie najlepsze złote rączki w jednostce, rok temu zainstalowali wentylator,więc go włączyłem, przechodząc koło kontaktu. Zrobiłem trzy zdjęcia, a potem film się skończył. Nie sprawdziłem kliszy. Idiota. Wetknąłem fotografie do tylnej kieszeni i poszedłem po brezent. Kiedy się pochyliłem i go chwyciłem, zdałem sobie sprawę, że aparat owszem wziąłem, ale zwoju jaskrawożółtej liny już nie. Powinienem ją zabrać i obwiązać się w pasie. Drugi koniec przywiązać do tego wielkiego starego haka, który Curtis przymocował do bocznych drzwi Baraku B specjalnie wtym celu. Ale tego nie zrobiłem. Ta lina była tak cholernie żółta, że nie można jej było nie zauważyć, a jednak nie zauważyłem. Śmieszne, co? W dodatku byłem sam, choć nie powinienem, a jednak byłem. Bez liny zabezpieczającej. Minąłem ją, może dlatego, że coś chciało, żebym ją minął. Na podłodze leżał martwy E.T., a powietrze przenikała żywa, mroźna, gęstniejąca obecność. Chyba przyszło mi do głowy, że gdybym zniknął, moja żona mogłaby połączyć siły z siostrą Ennisa Rafferty’ego. Może nawet się z tego roześmiałem. Nie pamiętam do końca, ale przypominam sobie, że coś mi się tam wydało zabawne. Pewnie ogólny absurd sytuacji. Stworzenie, które zabiliśmy, zupełnie pobielało. Parowało jak suchy lód. Oczy na odciętym kawałku nadal wpatrywały się we mnie, choć .do tego czasu zaczęły się już roztapiać i rozpływać. Bałem się jak nigdy w życiu, bałem się tak, jak w sytuacji, kiedy naprawdę możesz umrzeć i o tym wiesz. Przeświadczenie, że coś zaraz odetchnie, że cię wciągnie, było tak silne, że aż ciarki mnie przeszły. Ale się uśmiechałem. Dobry stary uśmiech. Nie śmiech, ale prawie. Poczucie komizmu. Zarzuciłem brezent na pana E.T. i zacząłem się wycofywać z baraku. Całkiem zapomniałem o polaroidzie. Zostawiłem go na betonie. Byłem prawie przy drzwiach, gdy spojrzałem na buicka. I jakaś siła mnie do niego przyciągnęła. Czy jestem pewien, że to była jego siła? Właściwie nie. Być może to fascynacja, którą budzą w nas rzeczy śmiertelnie niebezpieczne: krawędź i przepaść, wylot lufy wpatrzony W nas jak oko, jeśli go odpowiednio nakierujemy. Nawet czubek noża wygląda inaczej, kiedy godzina jest późna i wszyscy w domu poszli spać. A wszystko to działo się poniżej progu świadomości. Świadomie natomiast zdecydowałem, że nie mogę wyjść i zostawić buicka z otwartym bagażnikiem. Był zbyt… no nie wiem, może zbyt gotowy, żeby odetchnąć? Jakoś tak. Nadal się uśmiechałem. Przypuszczalnie nawet się cicho śmiałem. Zrobiłem osiem kroków, może dwanaście, chyba raczej dwanaście. Powtarzałem sobie, że nie robię nic głupiego. Eddie J. był jak stara babcia, która bierze uczucia za fakty. Sięgnąłem do wieka bagażnika. Chciałem je zatrzasnąć i uciekać (albo tak sobie wmawiałem), ale wtedy zajrzałem do środka i powiedziałem coś takiego, co się mówi w chwili zaskoczenia, może „a niech mnie’drzwi ścisną”, albo „och ty w życiu”. Bo w bagażniku coś było, coś leżało na brzydkiej burej wykładzinie.

Wyglądało jak tranzystorowe radio z końca lat pięćdziesiątych albo początku sześćdziesiątych. Miało nawet lśniący wyrostek, z którego powinna wychodzić antena. Sięgnąłem do bagażnika i wyjąłem draństwo. Nad nim też się zdrowo uśmiałem. Czułem się jak we śnie albo jakbym miał odlot po jakichś prochach. I przez cały czas wiedziałem, że on mnie osacza, przygotowuje się, żeby mnie zabrać. Nie wiem, czy Ennisa też tak zabrał, ale pewnie tak. Stałem przed tym otwartym bagażnikiem bez liny, bez nikogo, kto by mógł mnie wyciągnąć, a coś się sposobiło, żeby mnie wciągnąć… jak dym papierosowy. Ale mnie to nie ruszało. Obchodziło mnie tylko to, co znalazłem w bagażniku. Może to było jakieś urządzenie łącznościowe – tak wyglądało – ale może coś zupełnie innego: pudełeczko na lekarstwa dla potwora, jakiś instrument muzyczny, a nawet broń. Miało rozmiar kartonu papierosów, ale było dużo cięższe. Cięższe od radia tranzystorowego albo walkmana. Nie miało żadnych gałek, pokręteł ani dźwigni. Materiał, z którego zostało zrobione, nie wyglądał ani na metal, ani na plastik. Miał drobnoziarnistą fakturę, właściwie nie była nieprzyjemna, ale jakby organiczna, niczym wyprawiona skóra. Dotknąłem wyrostka, który z niego wystawał, a on się schował do dziurki w środku. Dotknąłem dziurki i wyrostek znowu się pojawił. Jeszcze raz go dotknąłem i już się nic nie wydarzyło. Ani wtedy, ani później. Choć „później” w przypadku tego tak zwanego radia nie potrwało długo; po jakimś tygodniu jego powierzchnia zaczęła się zapadać i rozpadać. Umieściliśmy je w zamykanej próżniowo torebce, ale na nic się to zdało. Po miesiącu „radio” wyglądało jak coś, co od osiemdziesięciu lat Tężało na deszczu i wichrze. A następnej wiosny została z niego tylko garść szarych kawałków na dnie torebki. Tak zwana antena już się nie poruszyła. Ani o jeden malutki milimetr. siącu okruchów na asfalcie. Monsieur Brian Lippy zniknął bez śladu. – KURWA! – wrzasnąłem i, słowo daję, pogroziłem radiowozowi pięścią. W okręgu Pogus płonęła cysterna z chemikaliami, w baraku rozkładał się martwy potwór, a teraz w dodatku uciekł nam ten zasrany faszysta. A na dodatek mieliśmy wybite okno w radiowozie. Może ci się wydaje, że to betka w porównaniu z resztą, ale to znaczy, że nigdy nie musiałeś wypełniać tych formularzy, zaczynając od 24-A-24, Uszkodzenie Własności Policji Stanowej, a kończąc na Dokładnym Raporcie o Zajściu, Wypełnić Wszystkie Rubryki. Chciałbym wiedzieć jedno: dlaczego nigdy nie ma się serii dobrych dni, w których nie przydarza ci się nic złego. Bo tak nie zdarza się nigdy, przynajmniej mnie się nie przytrafiło. Z mojego doświadczenia wynika, że najgorsze gówno czeka spokojnie na dzień, w którym zwala się na ciebie w ilościach hurtowych. To był jeden z tych dni. Pramatka wszystkich. George ruszył do radiowozu. Szedłem z nim. Pochylił się, wyjął walkie-talkie z kabury na biodrze i rozgarnął gumową anteną zaspę szklanych okruchów. Potem coś podniósł. Był to gustowny kolczyk mojego kolesia. Brian pewnie go zgubił, przeciskając się przez wybite okno. – Kurwa – powiedziałem znowu, ale już ciszej. – Jak myślisz, gdzie polazł?

– No, nie ma go z Shirley. Czyli dobrze. A poza tym? Na drodze po lewej, na drodze po prawej, na polu i w lesie. Cztery możliwości. Wybieraj. – Wyprostował się i zajrzał na puste tylne siedzenie. – Niedobrze, Eddie. Niedobrze jak skurwysyn. Wiesz o tym, co? Zgubienie zatrzymanego nigdy nie jest fajne, ale Brian Lippy nie był takim znowu Johnem Dillingerem i tak właśnie odpowiedziałem. George potrząsnął głową, jakbym był tępy. – Nie wiemy, co widział. No nie? -Hę? – Może nic – ciągnął George i przesunął butem przez rozbite szkło. Brylanciki chrzęściły i skrzypiały. Na niektórych dostrzegłem kropelki krwi. – Może uciekł w stronę przeciwną do baraku. Ale oczywiście tam jest szosa i choć był nawalony jak bombowiec, mógłby nie chcieć tam iść, gdyby jakiś gliniarz wracający, do bazy go przyuważył – gościu był zakrwawiony, ze szkłem we włosach – toby go znowu aresztował. Tamtego dnia rzeczywiście wykazałem się tępotą, muszę to przyznać. Prawdopodobnie nadal byłem w szoku. – Nie łapię, o co ci… George stał ze spuszczoną głową i rękami założonymi na piersi. Nadal przesuwał nogą tu i tam, mieszając szklane okruchy jak gulasz. – Na jego miejscu poleciałbym w stronę tamtego pola. Chciałbym przejść przez las w stronę autostrady, umyć się w strumieniu, i dopiero potem łapać stopa. Ale co by było, gdybym po drodze coś zauważył? Gdybym usłyszał straszne wrzaski i łomoty w baraku? – O – zrozumiałem. – O Boże. Chyba nie mówisz serio? Nie mógł po drodze sprawdzić, co robimy? – Może nie. Ale czy to możliwe? Do.diabła, tak. Ciekawość to potężna moc. Wtedy przypomniałem sobie, co Curtis mówił o ciekawskim kocie. – Tak, ale kto by mu uwierzył? – Gdyby poszedł do „American” – powiedział George ciężko – siostra Ennisa by go ozłociła. I to byłby początek. Nie sądzisz? – Cholera. – Przemyślałem to. – Lepiej powiedzmy Shirley, żeby kazała wszystkim szukać Briana Lippy^ego. – Najpierw niech się chłopaki trochę obrobią z tym bajzlem w Poteenville. Potem, jak wróci sierżant, powiemy mu o wszystkim – włącznie z tym, co mógł zobaczyć Lippy i pokażemy, co zostało w Baraku B. Jeśli Huddie zrobił jakieś w miarę przyzwoite zdjęcia… – Obejrzał się przez ramię. – Słuchaj, a gdzie jest Huddie? Już powinien wyjść. Chryste, mam nadzieję… . . W tym momencie Shirley zaczęła krzyczeć. – Pomocy! Proszę! Pomóżcie! Proszę, proszę, pomóżcie! Zanim któryś z nas zdążył zrobić krok w stronę baraków, Pan Dillon wyszedł na dwór przez dziurę, którą wybił wcześniej w drzwiach z siatki Zataczał się jak pijany, a łeb miał nisko spuszczony. Z jego sierści unosił się dym. Jeszcze gęstszy parował z głowy, choć z początku nie widziałem, skąd się wydobywa; zewsząd, tak mi się wydawało. Pan D postawił przednie łapy na pierwszym z trzech

schodków prowadzących na parking, stracił równowagę i przewrócił się na bok. szałam chrobot jego pazurów na linoleum, ale nie odwróciłam się, dopóki miska nie była pełna. – Masz tutaj… Tyle udało mi się powiedzieć. Wtedy naprawdę mu się przyjrzałam i upuściłam miskę na podłogę. Woda ochlapała mi kostki. D cały dygotał – nie tak jakby mu było zimno, ale jakby ktoś przepuszczał przez niego prąd. A z obu stron pyska kapała mu piana. Wściekł się, pomyślałam. To stworzenie sprawiło, że się wściekł., Ale nie wyglądał, jakby miał wściekliznę, był tylko zdezorientowany i nieszczęśliwy. Jego oczy prosiły, żebym go wyleczyła. Byłam człowiekiem, byłam szefową, powinnam to naprawić. – D… – powiedziałam, przyklękłam na jedno kolano i wyciągnęłam do niego rękę. Wiem, że to było głupie – niebezpieczne – ale wtedy wydawało się na miejscu. – D, co to jest? Co z tobą? Biedny staruszku, co z tobą? Podszedł do mnie, ale bardzo powoli, skomląc i dygocząc przy każdym kroku. Kiedy znalazł się już blisko, zobaczyłam coś strasznego: z tych rozsianych dziurek na jego pysku wydobywały się smużki dymu. Większe unosiły się z łysych placków na grzbiecie, a także z kącików oczu. Te oczy zaczęły jaśnieć, jakby od środka zasnuwały się mgłą. Dotknęłam jego głowy, poczułam, jaka jest rozpalona, krzyknęłam i cofnęłam rękę, tak jakbym dotknęła żelazka, które miało być wyłączone, a nie było. Pan D zrobił taki ruch, jakby chciał mnie chwycić zębami, ale chyba nie miał nic złego na myśli, po prostu tylko to mu wpadło do łba. Potem odwrócił się i kuśtykając, wyszedł z kuchni. Wstałam i przez chwilę świat wirował mi przed oczami. Gdybym nie przytrzymała się blatu, pewnie bym upadła. Potem ruszyłam za nim (sama się chwiejąc) i zawołałam: – D, wracaj, skarbeńku! Był już w połowie pokoju. Odwrócił się, żeby na mnie spojrzeć… odwrócił się w stronę, skąd dobiegał mój głos, a ja zobaczyłam… och, zobaczyłam, że dym wydobywa się z jego nosa i pyska, i z uszu. Jego pysk rozciągnął się i przez chwilę wydawało mi się, że D się do mnie uśmiecha, tak jak to psy, kiedy są szczęśliwe. Potem zwymiotował. Prawie nie było tam jedzenia, tylko jego wnętrzności. Dymiły. Wtedy zaczęłam krzyczeć. – Pomocy! Proszę! Pomóżcie! Proszę, proszę, pomóżcie! Pan D odwrócił się, jakby ten krzyk zranił jego biedne rozpalone uszy i chwiejnie ruszył przed siebie. Pewnie dojrzał tę dziurę w drzwiach z siatki, pewnie starczyło mu na to wzroku, bo skierował się w jej stronę i wyszedł na zewnątrz. Poszłam za nim, wciąż krzycząc.

Eddie – Co się z nim dzieje? – krzyknąłem. Pan Dillon zdołał się podnieść. Obrócił się powoli, dym unosił się z jego sierści i buchał z pyska szarymi kłębami. – Co się z nim dzieje? Shirley stanęła w drzwiach z policzkami mokrymi od łez. – Pomóżcie mu! – zawołała. – On się pali! Wtedy dołączył do nas Huddie, zdyszany, jakby brał udział w wyścigu. – Co jest, do cholery? Potem zobaczył. Pan Dillon znowu upadł. Podeszliśmy do niego ostrożnie z jednej strony, Shirley z drugiej. Była bliżej i doszła pierwsza. – Nie dotykaj go! – powiedział George. Nie posłuchała i położyła D rękę na karku, ale nie mogła jej tam utrzymać. Spojrzała na nas oczami pełnymi łez. – On się pali od środka. Pan Dillon, skomląc, usiłował znowu się podnieść. Udało mu się dźwignąć górną połowę i zaczął się powoli czołgać na parking, gdzie bel aire Curta stał koło toyoty Dicky-Duck Eliota. Wtedy musiał już oślepnąć, jego oczy zmieniły się we wrzącą galaretę. Wlókł się na przednich łapach, a tylne ciągnął za sobą. – Chryste – szepnął Huddie. Łzy płynęły strumieniem po twarzy Shirley, a jej głos był tak zduszony, że trudno było ją zrozumieć. – Proszę, na miłość boską, nie możecie mu pomóc? A ja miałem wtedy wizję, bardzo wyraźną i jasną. Zobaczyłem, jak biorę gumowy wąż, który Arky zawsze trzymał zwinięty pod kranem w ścianie budynku. Zobaczyłem, że odkręcam kran, biegnę do D, wsadzam mu do pyska mosiężną końcówkę i zalewam wodą ten dymiący komin jego gardła. Zobaczyłem, jak go gaszę. Ale George już szedł w stronę konających szczątków, które kiedyś były naszym psem, a po drodze wyciągał broń z kabury. Tymczasem D dalej wlókł się bezmyślnie w jakieś nieokreślone miejsce pomiędzy bel aire Curta i toyotą Dicky-Ducka, wlókł się w chmurze gęstniejącego dymu. Kiedy ogień wreszcie przepali mu skórę, pomyślałem, i kiedy D stanie w płomieniach jak ci buddyjscy mnisi – samobójcy, których pokazywali w telewizji w czasie wojny w Wietnamie? George stanął i uniósł broń tak, żeby Shirley ją widziała. – To jedyny sposób, kochanie. Nie sądzisz? – Tak, szybko – rzuciła gwałtownie.

DZIŚ: Shirley Odwróciłam się do Neda, który siedział ze spuszczoną głową i włosami zasłaniającymi czoło. Wzięłam go pod brodę i podniosłam mu głowę, żeby na mnie spojrzał. – Nie mogliśmy zrobić nic innego – powiedziałam. – Rozumiesz, prawda? Przez chwilę nic nie mówił i zaczęłam się bać. Potem skinął głową. Spojrzałam na Sandy’ego Dearborna, ale na mnie nie patrzył. Patrzył na syna Curtisa i rzadko widywałam u niego taki zmartwiony wyraz twarzy. Potem Eddie znowu zaczął mówić, a ja zaczęłam słuchać. Śmieszne, jak czasami blisko jest przeszłość. Wydaje się, że wystarczy wyciągnąć rękę, żeby jej dotknąć. Tylko… Tylko kto by chciał?

WTEDY: Eddie W końcu nie było już melodramatu, tylko funkcjonariusz w szarym mundurze, z wielkim kapeluszem rzucającym cień na oczy, pochylił się i wyciągnął rękę, jakby pocieszał płaczące dziecko. Dotknął lufą rugera dymiącego psiego ucha i pociągnął za spust. Rozległo się głośne „paf!” i D upadł na bok. Dym nadal unosił się strużkami z jego sierści. George schował broń i cofnął się. Zasłonił twarz rękami i coś tam zawołał. Nie wiem co. Za bardzo to było niewyraźne. Razem z Huddiem podszedłem do niego. Shirley też. Objęliśmy go, wszyscy razem. Staliśmy na środku parkingu, z radiowozem numer sześć za nami, Barakiem B po prawej i naszym miłym psem, który nigdy nikomu nie sprawiał kłopotu, z przodu. Czuliśmy zapach jego gotującego się ciała i bez słowa odsunęliśmy się tak, żeby stać z wiatrem, dość niezgrabnie, bo nie byliśmy jeszcze gotowi, żeby się wypuścić z objęć. Nikt się nie odzywał. Czekaliśmy, żeby sprawdzić, czy D naprawdę stanie w-płomieniach, ale wyglądało na to, że ogień go nie chciał albo nie mógł wykorzystać po śmierci. D trochę napuchł i doszedł od nas z niego jakiś makabryczny dźwięk, niemal taki, jakby ktoś uderzył w nadętą papierową torbę. Może z jego płuc. W każdym razie wówczas dym zaczął rzednąć. – To coś z buicka go otruło, tak? – spytał Huddie. Otruł się, jak to ugryzł. – Otruło, akurat – odparłem. – Ten skurwysyn z różowym łbem go spalił. – Przypomniałem sobie, że Shirley tu jest, a ona nigdy nie pochwalała takiego języka. – Przepraszam. Jakby mnie nie słyszała. Wpatrywała się nieruchomo w Pana D. – Co nam wiadomo? – spytała. – Czy ktoś ma jakieś pojęcie? – Ja nie – powiedziałem. – Ta sytuacja jest kompletnie nie do opanowania. – Może i nie — odezwał sieGeorge. – Zakryłeś to stworzenie, Hud? -Tak. – No dobrze, to już coś. A co słychać w Poteenville? – Dzieci uratowane. Kobieta, która kierowała autobusem, nie żyje, ale zważywszy na fakt, jak to z początku niedobrze wyglądało, powiedziałabym… – Urwała, zacisnęła usta tak mocno, że wargi prawie znikły, gardło jej drgnęło. Przepraszam, chłopcy. Sztywno poszła za róg baraków, przyciskając do ust wierzch ręki. Wytrzymała, dopóki nie znikła nam z oczu nie widzieliśmy nic z wyjątkiem jej cienia – a wtedy rozległy się trzy głośne bulgoczące dźwięki. W milczeniu staliśmy we trzech nad dymiącym ciałem psa i po paru minutach wróciła, trupio blada, wycierając usta chusteczką. I podjęła wypowiedź w tym samym miejscu, w którym przerwała. Można by pomyśleć, że zrobiła krótką przerwę, żeby odchrząknąć albo przegonić muchę. – Powiedziałabym, że nam się względnie upiekło. Pytanie tylko, jak wygląda sytuacja tutaj? – Skontaktuj się z Curtem albo sierżantem – zaproponował George. – Curt wystarczy, ale Tony byłby lepszy, bo jest bardziej zrównoważony, kiedy idzie o buicka. Zgadzacie się? Huddie i ja przytaknęliśmy. Shirley też.

– Powiedz mu, że masz Kod D i chcemy, żeby tu przyjechał jak najszybciej. Powinien się zorientować, że sytuacja nie jest alarmowa, ale bardzo bliska alarmu. I powiedz, że być może mamy Kubricka. – To kolejna osobliwość naszego barakowego (o ile mi wiadomo) slangu. Kubrick to 2001, a 2001 to kod policji stanowej na „zbiegłego więźnia”. Słyszałem, jak się o tym mówiło, ale nigdy się tego nie używało. – Kubrick, zrozumiałam – powiedziała Shirley. Trochę się uspokoiła, kiedy dostała rozkaz. – A wy… Coś huknęło. Shirley cicho krzyknęła i wszyscy troje odwróciliśmy się w stronę baraku, sięgając po broń. Potem Huddie parsknął śmiechem. To wiatr zatrzasnął drzwi. – Idź, Shirley – rzekł George. – Złap sierżanta. Niech zacznie działać. – A Brian Lippy? – spytałem. – Nie powiadamiamy wszystkich, żeby go szukali? Huddie westchnął. Zdjął czapkę. Potarł kark. Spojrzał w niebo. Włożył czapkę. – Nie wiem – odparł. – Ale jeśli to się rozejdzie, to nie z naszej inicjatywy. Tu decyzja należy do sierżanta. Za to mu płacą tę straszną kasę. – Słusznie – zgodził się George. Trochę się rozluźnił, widząc, że odpowiedzialność spadnie na kogoś innego. Shirley ruszyła do głównego budynku i obejrzała się przez ramię. – Przykryjcie go, dobrze? – rzuciła. – Biedny stary Pan D. Zarzućcie coś na niego. Serce mi pęka, kiedy go tak widzę. – Dobrze – powiedziałem i poszedłem w stronę baraku. – Eddie? – zawołał za mną Huddie. – Tak? – W komórce jest kawałek brezentu, wystarczy. Nie wchodź do baraku. * – Dlaczego? – Bo z tym buickiem ciągle się coś dzieje. Trudno powiedzieć co, ale jeśli tam wejdziesz, możesz nie wyjść. – Dobrze – odparłem. – Nie trzeba mi dwa razy powtarzać. Przyniosłem z szopy ten kawałek brezentu – taki szmatławy, niebieski, ale się nadał. W drodze powrotnej przystanąłem przy podnoszonych drzwiach i zajrzałem do baraku, osłaniając rękami oczy. Chciałem zerknąć na termometr i upewnić się, że mój kochany szkolny kolega Brian się tam nie czai. Nie było go, a temperatura podniosła się o parę kresek. Zmienił się tylko jeden szczegół krajobrazu. Bagażnik już się nie rozdziawiał. Krokodyl zamknął paszczę.

DZIŚ: Sandy Shirley, Huddie, Eddie: ich przenikające się głosy brzmiały w moich uszach dziwnie melodyjnie jak głosy bohaterów wypowiadających kwestie w jakiejś dziwnej sztuce. Eddie powiedział, że krokodyl zamknął paszczę, i umilkł, po czym zacząłem czekać, aż któryś głos się znowu odezwie, a kiedy zapadła cisza, a Eddie nie podejmował opowiadania, zrozumiałem, że się skończyło. Ja zrozumiałem, ale nie Ned Wilcox. A może on też, tylko nie chciał się przyznać. – No? – spytał i znowu w jego głosie słychać było tę ledwie powstrzymywaną niecierpliwość. Co się stało, kiedy pokroiliście nietoperzowate stworzenie? Opowiedzcie o rybie. Opowiedzcie mi wszystko. Ale to ważne – opowiedzcie historię, która ma początek, środek i koniec, w którym wszystko się wyjaśnia. Bo na to zasługuję. Nie wymachujcie mi przed nosem tą waszą dwuznacznością. Odmawiam jej prawa do istnienia. Odrzucam ją. Chcę historii. Był młody i to go trochę tłumaczyło^ stanął w obliczu czegoś, co było, jak to mówią, nie z tej ziemi, i to tłumaczyło go bardziej… ale było też coś jeszcze, całkiem nieładne. Jakaś samolubna, tępa zachłanność. I jeszcze uważał, że ma prawo. Rozpuszczamy ludzi, którzy kogoś stracili, zauważyliście? A oni się przyzwyczajają do takiego traktowania. – Co „no”? – spytałem. Przemówiłem najmniej zachęcającym tonem. Nie pomogło. – Co się wydarzyło, kiedy wrócił sierżant Schoondist i mój ojciec? Złapaliście Briana Lippy’ego? Widział to? Powiedział? O Jezu, nie możecie przerwać w tym miejscu! Mylił się, mogliśmy przerwać wszędzie, gdzie się nam podobało, ale zatrzymałem tę wiadomość dla siebie (przynajmniej na jakiś czas) i powiedziałem, że nie, nigdy nie złapaliśmy Briana Lippy’ego, Brian Lippy pozostał kodem Kubrick po dziś dzień. – Kto napisał raport? – spytał Ned. – Ty, Eddie? Czy funkcjonariusz Morgan? – George – powiedział Eddie z cieniem uśmiechu. – Zawsze był lepszy w te klocki. W liceum wybrał kurs twórczego pisania. Twierdził, że każdy szanujący się glina powinien znać podstawy twórczego pisania. Kiedy tamtego dnia się poróżniliśmy, to George nas pogodził. Prawda, Huddie? Huddie skinął głową. Eddie wstał, oparł ręce na krzyżu i przeciągnął się, aż mu w kościach trzasnęło. – Muszę wracać do domu. Może wpadnę na piwko do knajpy. Albo dwa. Po tym gadaniu w gardle mi wyschło, a to picie nic nie pomogło. Ned spojrzał na niego z zaskoczeniem, rozdrażnieniem i naganą. – Nie możesz tak sobie odejść! – krzyknął. – Chcę usłyszeć wszystko! A Eddie, który powoli przegrywał walkę, by nie stać się na powrót Grubym Eddiem, wyraził to, co wiedziałem ja i wszyscy inni. Powiedział, patrząc na Neda w niespecjalnie przyjazny sposób. – I usłyszałeś, mały. Tylko o tym nie wiesz. Ned odprowadził go wzrokiem, po czym odwrócił się do nas. Tylko Shirley patrzyła na niego z

prawdziwym współczuciem, które brało się ze smutku. – Jak to, słyszałem wszystko? – Nie zostało nic oprócz paru anegdot – powiedziałem – a to tylko wariacje na ten sam temat. Tak samo interesujące jak łupiny na dnie miski z popcornem. Co do Briana Lippy’ego, George napisał w raporcie: „Funkcjonariusze Morgan i Jacubois rozmawiali z zatrzymanym i upewnili się, że znajduje się w stanie trzeźwym. Zatrzymany zaprzeczył, jakoby dokonał napaści na swoją przyjaciółkę? która potwierdziła jego zeznania w rozmowie z funkcjonariuszem Jacubois. Następnie zatrzymany został zwolniony”. – Ale Lippy wykopał im okno w radiowozie! – Tak, i w tych okolicznościach George i Eddie nie mogli się domagać zwrotu kosztów. – Więc? – Więc prawdopodobnie pieniądze zostały wzięte z funduszu na nieprzewidziane wypadki. Z funduszu buicka 8, żeby już wszystko było jasne. Trzymamy go w tym samym miejscu co wtedy – w kuchni, w puszce po kawie. – Taaa, właźnie – odezwał się Arky. – Bidna stara puszka, parę razy sieją obrobiło, no nie. – Wstał i także się przeciągnął. – Muszę spadać, chłopcy i dziewczynki. W przeciwieństwie do niektórych mam przyjaciół – w telewizji to się nazywa życie osobiste. Ale zanim pójdę, powiedzieć ci dzoś jeszcze, Neddie? O damdym dniu? – Wszystko, co zechcesz. – Pochowali D, a razem z nim narzędzia, którymi wykończyli damde stworzenie, co do go zatruło. Między innymi mój szpadel, i nikt mi za to nie zwrócił z puszki po kawie! – Nie wypełniłeś formularza CPN 1, ot co – oznajmiła Shirley. – Wiem, że te formalności to zawracanie głowy, ale… – Wzruszyła ramionami, jakby mówiąc „tak to już jest na tym świecie”. Arky patrzył na nią podejrzliwie. – CPN1? Dzo do dakiego? – To formularz Całuj Psa w Nos – wyjaśniła Shirley z kamienną twarzą. – Ten, który wypełniasz co miesiąc i wysyłasz nie wiadomo dokąd. Jejku, jeszcze nigdy nie widziałam takiego zakutego szwedzkiego głąba. Naprawdę niczego was nie uczą w tej armii? Arky machnął ręką, ale się uśmiechał. Przez lata słyszał mnóstwo kpin, naprawdę – ten akcent to prowokował. – Zbadaj, babo! – Sam się prosiłeś, Arky – odezwałem się. Także się uśmiechałem. A Ned nie. Ned wyglądał, jakby żarty i uśmiechy – nasz sposób na przywrócenie normalności – były mu kompletnie obce. – Gdzie byłeś? – spytał. – Gdzie byłeś, kiedy się to wydarzyło? W oddali Eddie Jacubois uruchomił swoją furgonetkę i włączył reflektory. – Na wakacjach. Na farmie mojego brada w Wisconsin. Więc pozprzątać muział kto inny. – To ostatnie oznajmił z satysfakcją. Eddie przejechał koło nas, machając ręką. I my mu pomachaliśmy, Ned razem z nami, ale-nadal siedział zmartwiony. – Też się będę zbierać – odezwał się Phil. Wyrzucił niedopałek papierosa, wstał, poprawił pas. – Mały, zostaw to tak, jak jest. Twój tata był doskonałym funkcjonariuszem i chlubą Jednostki D. – Ale ja chcę wiedzieć…

– Nieważne, czego chcesz – odezwał się Phil łagodnie. On jest martwy, ty nie. To fakty, jak mawiał Joe Friday. Dobranoc, sierżancie. – Dobranoc – odpowiedziałem i obejrzałem się za nimi, Arkym i Philem, gdy razem szli przez parking. Księżyc świecił już jasno, na tyle jasno, że widziałem, iż żaden nawet nie odwrócił głowy w stronę Baraku B. Został Huddie, Shirley i ja. Plus chłopak, oczywiście. Syn Curtisa Wilcoxa, który do nas przychodził strzyc trawnik, grabić liście i odśnieżać, gdy było za zimno, żeby Arky wyszedł na dwór. Syn Curta, który zrezygnował ze szkolnej drużyny i przyszedł tutaj, by jeszcze trochę przedłużyć życie swojemu ojcu. Przypomniałem sobie, jak trzymał przed sobą dokument świadczący o tym, że przyjęli go do college’u, całkiem jak sędzia ściskający wyniki na imprezie sportowej, i zawstydziłem się, że byłem na niego zły, skoro przeszedł przez tak wiele i tyle stracił. Ale nie był pierwszym chłopcem w historii świata, który stracił ojca, i przynajmniej odbył się pogrzeb, a nazwisko jego ojca znalazło się na jnarmurowej tablicy przed barakami, razem z nazwiskiem kaprala Brady’ego Paula oraz funkcjonariuszy Alberta Rizzo i Samuela Stamsona, który zmarł w latach siedemdziesiątych i czasami jest nazywany Funkcjonariuszem Strzelbą. Aż do jego śmierci woziliśmy strzelby w stelażach pod sufitem – w razie potrzeby wystarczyło sięgnąć do góry i chwycić broń. Funkcjonariusz Stamson zaparkował na poboczu autostrady i wtedy właśnie inny samochód wjechał mu w tył. Gość, który spowodował wypadek, był pijany i w chwili zderzenia jechał z prędkością około stu siedemdziesięciu kilometrów. Radiowóz złożył się jak akordeon. Benzyna nie wybuchła, ale stelaż broni ściął głowę funkcjonariuszowi Stamsonowi. Od 1974 roku trzymamy nasze strzelby pod deską rozdzielczą, a od 1973 nazwisko Stamsona widnieje na tablicy. Na kamieniu, jak mówimy. Ennis Rafferty został zakwalifikowany jako zaginiony, więc nie ma go na kamieniu. Oficjalna wersja głosi, że funkcjonariusz George Morgan zginął podczas czyszczenia broni (tego samego rugera, którym skrócił męczarnię Pana Dillona), a ponieważ nie zginął na posterunku, jego nazwiska także nie ma na kamieniu. Nie można się tam dostać, jeśli się nie umrze podczas pełnienia obowiązków; to Tony Schoondist zwrócił mi na to uwagę, kiedy zobaczył, jak patrzę na te nazwisko. – I może dobrze – dodał. – Boby tych tablic było z dziesięć. Obecnie ostatni na tablicy figurował Curtis K. Wilcox, czerwiec 2001. Na posterunku. Nie jest fajnie przeczytać nazwisko ojca uwiecznione w granicie, kiedy by się chciało potrzebowało – jego samego, ale zawsze to coś. Nazwisko Ennisa też powinno tu być, żeby ta suka, jego siostra, mogła przychodzić i na nie patrzeć – ale się nie znalazło. I co jej zostało? Reputacja starej piekielnicy, ot co, wiedźmy, która gdybyś się palił, nawet by cię nie obsikała, żeby cię ratować. Od lat była nam solą w oku i po prostu nie mogliśmy jej lubić, ale jej współczuliśmy. Miała nawet mniej niż ten chłopiec, który przynajmniej zyskał pewność, że jego ojciec nie żyje, że pewnego dnia nie pojawi się ze skruszonym uśmiechem i jakimś fantastycznym usprawiedliwieniem, dlaczego ma puste kieszenie, skąd mu się wzięła ta tropikalna opalenizna i dlaczego za każdym razem boli go przy sikaniu.

Nie miałem dobrych przeczuć. Liczyłem, że prawda trochę polepszy sytuację (prawda wyzwala, jak ktoś powiedział, chyba jakiś głupi), ale miałem wrażenie, że raczej pogorszyła. Satysfakcja mogła wskrzesić ciekawskiego kota, ale mina Neda Wilcoxa wyrażała brak satysfakcji. Widziałem tam tylko upartą, zmęczoną ciekawość. Taka sama pojawiała się czasem na twarzy Curtisa, na ogół, kiedy stał przy podnoszonych drzwiach baraku w postawie kierownika budowy nogi rozstawione, czoło na szybie, oczy trochę zmrużone, usta wydęte. Ale to, co się dziedziczy, jest najmocniejszym łańcuchem ze wszystkich, prawda? To, co jedno pokolenie przekazuje drugiemu, dobre wiadomości tu, złe ówdzie, a gdzieniegdzie kompletna katastrofa. – Jak wszystkim wiadomo – powiedziałem – Brian Lippy wybrał się na poszukiwanie bardziej zielonych pastwisk. Może to nawet prawda, żaden z nas nie może tego twierdzić. I trochę jest szczęścia w tym nieszczęściu; może to, że tak zniknął, uratowało życie jego dziewczynie. – Wątpię – burknął Huddie. – Na pewno następny był taki sam jak Brian Lippy, tylko” z innymi włosami. Zawsze wybierają facetów, którzy ich biją, dopóki one same się nie zmienią. Tak jakby się określały dzięki siniakom. – Ale nigdy nie zgłosiła jego zaginięcia, to ci powiem wtrąciła Shirley. – Przynajmniej do mnie nic nie trafiło, a widuję raporty z miasta i okręgu tak samo jak nasze. I nie zrobił tego nikt z jego rodziny. Nie wiem, co się z nią stało, ale to był typowy przypadek, kiedy pies z kulawą nogą nie przejął się zniknięciem człowieka. – Chyba nie wierzysz, że wyśliznął się przez to wybite okno i uciekł, co? – spytał Ned Huddiego. – Przecież tam byłeś. – Nie – odrzekł Huddie. – Rzeczywiście, nie. Ale nieważne, co myślę. Chodzi dokładnie o to, co sierżant usiłuje ci przez cały wieczór wtłuc do tego zakutego łba: tego nie wiemy. Tak jakby go nie słyszał. Odwrócił się do mnie. – A mój tata, Sandy? Co sądził o Brianie Lippym? – On i Tony uważali, że Brian znalazł się w tym samym miejscu co Ennis Rafferty i Jimmy Myszoskoczek. A co do zwłok stworzenia, które zabiliśmy… – Sukinsyn szybko zgnił – oznajmiła Shirley tonem niedopuszczającym dalszej dyskusji. – Zostały po nim zdjęcia i możesz się im przyjrzeć, ale na ogół przedstawiają coś niezidentyfikowanego. Nie pokazują, jak wyglądało-to stworzenie, kiedy usiłowało się wyzwolić – jak szybko się ruszało, jak głośno krzyczało. Właściwie tak naprawdę nic nie pokazują. A my nie możemy ci nic powiedzieć, żebyś zrozumiał. To widać. Wiesz, kochanie, dlaczego przeszłość jest przeszłością? Ned potrząsnął głową. – Bo przeszła. – Zajrzała do paczki papierosów i to, co tam zobaczyła, muśiało ją zadowolić, bo skinęła głową, włożyła je do torebki i wstała. – Jadę do domu. Mam dwa koty, które powinnam nakarmić trzy godziny temu. To cała Shirley – Shirley, Amerykańskie Dziewczę, jak nazywał ją Curt, kiedy chciał się z nią podroczyć. Brak męża (był jeden, ledwie skończyła liceum), brak dzieci, dwa koty, lekko licząc

jakieś dziesięć tysięcy maskotek. Podobnie jak ja, poślubiła Jednostkę D. Innymi słowy, żywy stereotyp, a jeśli się komuś nie podoba, niech się ugryzie. – Shirl? i leczący się ze skaleczeń – teraz trwało to trochę dłużej. „Olej jest w porządku!” – powiedział tamten facet, zanim zniknął za rogiem, to były jego ostatnie słowa w tej sprawie, a samochód dalej tu stoi, jak jakiś eksponat zostawiony w zamkniętej galerii sztuki. Na ramiona wystąpiła mi gęsia skórka i poczułem, że jądra się kurczą. W ustach czułem tę łaskoczącą suchość, jak zawsze, kiedy wiem, że siedzę w gównie po uszy. Kwadrans po kłopocie, za minuta katastrofa, jak mawiał Ennis Rafferty. Buick nie brzęczał ani nie świecił, temperatura znowu wynosiła ponad piętnaście stopni, ale czułem, że mnie woła, szepcze, żebym zajrzał do niego. Może mi coś pokazać, szeptał, zwłaszcza teraz, kiedy zostaliśmy sami. Patrzyłem na niego i jedno stało się jasne: byłem zły na Neda, bo się o niego bałem. Oczywiście. Kiedy tak stałem i patrzyłem, kiedy czułem to przyciąganie w głowie pulsujące w moim brzuchu i lędźwiach^– zrozumienie przychodziło łatwiej. Buick rodził potwory. Tak. Ale czasami i tak chciało się do niego wejść, tak jak czasem spoglądasz w dół, kiedy stoisz gdzieś wysoko, albo patrzysz w otwór broni i widzisz, że jej wylot zmienia się w oko. Oko, które na ciebie patrzy, tylko i wyłącznie na ciebie. W takich chwilach nie ma sensu się zastanawiać czy analizować ten neurotyczny pociąg; najlepiej od razu cofnąć się od przepaści, schować broń do kabury, wyjechać z jednostki. Jak najdalej od Baraku B. Aż znajdziesz się poza zasięgiem tego szeptu. Czasami ucieczka jest najwłaściwszym rozwiązaniem. Ale stałem tam jeszcze przez chwilę, czując to odległe bam-bam-bam w głowie i okolicach serca, patrząc na granatowego jak nocne niebo buicka roadmastera. Kiedy się cofnąłem, zaciągnąłem się głęboko nocnym powietrzem i patrzyłem w księżyc tak długo, aż znów poczułem się sobą. Wtedy wsiadłem do samochodu i odjechałem. W „The Country Way” nie było tłumu. Ostatnio nigdy nie ma, nawet w piątkowe i sobotnie wieczory. Restauracje w centrum handlowym zabijają miejskie knajpki tak samo, jak nowe multikino przy autostradzie 32 zabiło stary Gem Theater w centrum. Wszedłem i jak zwykle ludzie na mnie spojrzeli. Ale tak naprawdę patrzyli na mundur. Dwóch – zastępca szeryfa i prokurator – przywitało się i uścisnęło mi dłoń. Prokurator spytał, czy nie zechcę się przysiąść do niego i żony, a ja podziękowałem i powiedziałem, że na kogoś czekam. Na myśl, że miałbym usiąść z jakimiś ludźmi i znowu gadać (choćby byle co), zrobiło mi się niedobrze. Usiadłem w jednej z nisz w głębi sali; Cynthia Garris podeszła, żeby przyjąć zamówienie. Śliczne blond maleństwo z wielkimi pięknymi oczami. Zauważyłem, wchodząc, że przyrządzała dla kogoś deser i zrobiło mi się przyjemnie, bo gdzieś pomiędzy podaniem deseru i przyniesieniem mi karty zdążyła rozpiąć górny guzik uniformu, żeby pokazać małe srebrne serduszko na szyi. Nie wiem, czy chodziło jej o mnie, czy też była to kolejna reakcja na mundur. Miałem nadzieję, że to pierwsze. – Hej, Sandy, gdzie się ostatnio podziewałeś? „Olive Garden”? „Outback”? „Macaroni Grille”? Tak? – spytała niby to z urazą. – Nie, jadłem w domu. Jakie dziś macie danie dnia?

– Kurczak z sosem, faszerowany makaron z mięsem moim skromnym zdaniem oba trochę za ciężkie na wieczór i smażonego dorsza. A wybór dań za dolara więcej. Znasz zasady. – To chyba zjem cheeseburgera i popiję piwem. Zapisała i przyjrzała mi się uważnie. – Wszystko dobrze? Wyglądasz na zmęczonego. – Bo jestem. Poza tym w porządku. Widziałaś dziś kogoś z Jednostki D? – Wcześniej był George Stankowski. Teraz jesteś tylko ty, kochanie. Jeśli chodzi o policjantów. No, są jeszcze tamci, ale… – Wzruszyła ramionami, jakby chciała powiedzieć, że to nie są prawdziwi policjanci. Akurat tu się z nią zgadzałem. – E, jak przyjdą złodzieje, rozłożę ich jedną ręką. — Jak przyjdą złodzieje i będą dawać dobre napiwki, to niech kradną, mój ty bohaterze. Przyniosę piwo. I poszła, kształtny tyłeczek kołysał się pod białym nylonem. Pete Quinland, pierwotny właściciel tej knajpy, nie żył już od dawna, ale miniszafy grające, które zainstalował, nadal podpierały ściany nisz. Lista przebojów znajdowała się w rodzaju książki, której kartki odwracało się małymi chromowanymi dźwigniami^ Te zabytki już nie działały, ale trudno się było powstrzymać przed majstrowaniem przy dźwigniach, odwracaniem kartek i odczytywaniem tytułów piosenek na różowych fiszkach. Połowę śpiewało ukochane bożyszcze Pete’a, megaprzeboje typu „Witchcraft” i „Luck Be a Lady Tonight”. FRANK SINATRA, widniało na różowych fiszkach, a pod nimi, mniejszymi literkami ORKIESTRA NELSONA RIDDLE’A. Poza tym były stare rock and rolle, o których się zapomina, kiedy schodzą z list przebojów, i których nigdy nie puszczają w stacjach starych przebojów, choćby tam pasowały; ile razy można wysłuchać „Brandy (Youre a-Eiafe Girl)”, zanim zacznie się krzyczeć? Przerzucałem strony książki, czytając tytuły utworów, których już sobie nie można puścić za dwadzieścia pięć centów. Czas idzie naprzód. Jeśli będziesz cicho, usłyszysz jego miarowe człapanie. Co do samego buicka, jeśli w ogóle ktoś o niego zapyta, powiedzcie, że został zarekwirowany. Tak rzekł stary sierżant tamtej nocy, kiedy spotkaliśmy się tutaj w sali na zapleczu. Wtedy odesłaliśmy już kelnerki i sami nalewaliśmy sobie piwo, dzieląc się uczciwie kosztami co do ostatniego centa. Honorowo, bo czemu nie? Byliśmy ludźmi honoru, wypełnialiśmy nasze obowiązki tak, jak to pojmowaliśmy. Dalej tak robimy. Jesteśmy funkcjonariuszami policji stanu Pensylwania, czy to jasne? Prawdziwymi rycerzami szosy. I jak mawiał Eddie – kiedy był młodszy i szczuplejszy – to nie tylko robota, to zajebista przygoda. Odwróciłem stronę. Otóż i „Heart of Glass” BLONDIE. Ta sprawa nie może się znaleźć w aktach. Kolejne słowa mądrości Tony’ego Schoondista, wypowiedziane zza sunących ku sufitowi chmur błękitnego dymu z papierosa. W tamtych czasach wszyscy palili. Może z wyjątkiem Curta, i proszę, jak skończył. Z głośników na górze Sinatra śpiewał „One for My Baby”, z podgrzewanych blatów unosił się rozkoszny zapach pieczonej wieprzowiny. Stary sierżant był zwolennikiem nieformalności, przynajmniej w kwestii buicka – dopóki jego rozum nie wymknął się po angielsku, najpierw małymi grupkami szarych komórek pod osłoną nocy, potem plutonami, wreszcie całymi regimentami w biały dzień. To, czego nie ma w

aktach, nie może ci zaszkodzić, powiedział mi kiedyś – mniej więcej wtedy, kiedy stało się jasne, że to ja zasiądę za jego biurkiem, w jego gabinecie, och, dziadziu, jaki ty masz wielki fotel. Ale dziś sprzeciwiłem się tej zasadzie, prawda? I to jak cholera. Rozpuściłem jęzor i wygadałem wszystko. Z niewielką pomocą przyjaciół, jak mówi piosenka. Wygadaliśmy się przed chłopcem, który jeszcze błądził po labiryncie rozpaczy. Który pomimo tej rozpaczy był genetycznie obciążony ciekawością. Zagubiony chłopiec? Kto wie. W telewizji takie historie kończą się dobrze, ale życie w Statler, w Pensylwanii, w bardzo nieznacznym stopniu przypomina programy o gwiazdach na Hallmarku. Wmawiałem sobie, że rozumiem to ryzyko, ale teraz przyłapałem się na wątpliwościach. Bo nigdy przecież nie działamy bez wiary, że nam się uda, prawda? No. Działamy, bo uważamy, że ocalimy cholerny świat i w sześciu przypadkach na dziesięć nadeptujemy na grabie leżące w trawie, trzonek się podnosi i łup między oczy. Powiedz, co się stało, kiedy zrobiliście sekcję nietoperza. Powiedz mi o rybie. Proszę, „Pledging My Love” JOHNNY’EGO ACE’A. Odtrącił każdy mój wysiłek – mój i innych – kiedy go przekonywaliśmy, że nie chodzi o to, żeby się czegoś nauczył, tylko żeby dał sobie spokój. Parł naprzód jak taran. Aż dziw, że nam nie odczytał naszych praw, bo to było regularne przesłuchanie, nie tylko opowieści z dawnych lat, kiedy jego ojciec żył. Był młody i żył. Nadal było mi niedobrze. Mógłbym wypić to piwo, bąbelki by mi nawet pomogły, ale zjeść cheeseburgera? Chyba nie. Od tamtej nocy, gdy Curtis pokroił nietoperzowate stworzenie, minęło wiele lat. Jak to on powiedział – „złaknione wiedzy umysły muszą się tego dowiedzieć”, a potem wbił mu skalpel w oko. Oko trzasnęło i zapadło się, wypłynęło z oczodołu jak czarna łza. Tony i ja wrzasnęliśmy, więc jak mogłem zjeść cheeseburgera, skoro to sobie przypomniałem? Przestań, to bez sensu, powiedziałem, ale mnie nie słuchał. Ojciec był tak samo ciekawski jak syn. Zajrzyjmy jeszcze do brzucha i będzie po wszystkim, powiedział, ale dla niego nigdy nie było po wszystkim. Badał, zaglądał, dźgał, sprawdzał, aż buick zabił go za te męczarnie. Zaciekawiłem się, czy chłopiec wiedział. Czy zrozumiał, że buick roadmaster 8 zabił jego ojca tak samo, jak Huddie, George, Eddie, Shirley i Pan Dillon zabili wrzeszczącego potwora, który wyszedł z bagażnika w 1988 roku. O, „Billy Don’t Be a Hero” BO DONALDSONA i THE HEYWOODS. Piosenka znikła z listy przebojów i naszych serc. Opowiedz mi o nietoperzu, opowiedz mi o rybie, opowiedz mi o E.T. z różowymi sznurkami zamiast włosów, o stworzeniu, które potrafiło myśleć, o stworzeniu, które przybyło z czymś w rodzaju radia. Opowiedz mi też o moim ojcu, bo – Nie krzyczałem na niego, ale podniosłem głos, żeby przebić się przez narastające brzęczenie. I w tej samej chwili dotknąłem przedmiotu, który włożyłem do tylnej kieszeni. – To coś może żyć, ale to jeszcze nie znaczy, że jest warte twojego czasu. Nie różni się za bardzo

od lepu na muchy albo dzbanecznika, nie rozumiesz? Nie możesz się mścić na przedmiocie. On nie ma^ mózgu/ Usta zaczęły mu drżeć. To był dobry początek, ale modliłem się gorąco, żeby jeszcze rzucił broń albo chociaż ją opuścił. To samo dotyczyło butanowej zapalniczki. Nie była tak niebezpieczna jak automatyczna, ale i tak groźna; stałem w benzynie, a opary były tak gęste, że oczy zaczęły mi łzawić. Teraz fioletowe lśnienie zaczęło kreślić leniwe świetlne linie na lipnych kontrolkach na desce rozdzielczej i wypełniło tarczę szybkościomierza, który nabrał wyglądu oczka w poziomnicy. – On zabił mojego tatę! – krzyknął Ned dziecinnym głosem, ale nie na mnie tak krzyczał. Nie wiedział, na co by chciał nakrzyczeć i właśnie to go tak bolało. – Nie. Ned, słuchaj. Jeśli ten buick potrafi się śmiać, to się teraz śmieje. Nie dobrał się do twojego ojca tak, jak chciał – nie tak, jak do Ennisa i Briana Lippy’ego – ale z synem jest już na najlepszej drodze. Jeśli Curt wie, jeśli to widzi, to pewnie krzyczy w grobie. Wszystko, czego się bał i z czym walczył, zaczyna się spełniać. I uderza w jego rodzonego syna. – Przestań, przestań! – Spod powiek toczyły się mu łzy. Pochyliłem się, zanurzyłem twarz w to gęstniejące fioletowe lśnienie, w narastający chłód. Pochyliłem się nad Nedem, którego upór zaczął się wreszcie kruszyć. Wystarczy jeszcze jedno uderzenie. Wyjąłem z kieszeni puszkę, którą przyniosłem z szopy, oparłem ją o nogę i powiedziałem: – Twój ojciec pewnie słyszy teraz śmiech buicka, pewnie wie, że jest za późno… -Nie! – A on nie może nic zrobić. Zupełnie nic. Ned zasłonił uszy rękami, broń w lewej, zapalniczka w prawej, kanister na kolanach, nogi tonące w lawendowej mgle, która sięgała już powyżej kostek, to lśnienie wzbierało jak woda w studni i nie było to za dobre – nie wytrąciłem go tak zupełnie z równowagi, jakbym chciał – ale mogło mi się udać. Kciukiem zdjąłem zatyczkę puszki, miałem dokładnie ułamek sekundy na zastanowienie, czy po tylu latach stania na półce to draństwo jeszcze działa, a potem psiknąłem mu w twarz gazem łzawiącym. — Ned zawył z bólu i zaskoczenia; gaz poraził mu oczy i nos. Chłopak zacisnął palec na spuście beretty swego ojca. Huk był ogłuszający. – Psia-GREW! – usłyszałem Arky’ego przez dzwonienie w uszach. Złapałem klamkę drzwi i w tej samej chwili same się zablokowały, tak jak kłódka sama się zamknęła. Sięgnąłem do środka przez otwarte okno i pięścią uderzyłem w kanister. Spadł z kolan wijącego się chłopaka, potoczył się w mgliste lawendowe światło, które podnosiło się z podłogi samochodu i zniknął. Przez chwilę czułem, że spada, tak jak przedmioty zrzucone z wysoka. Broń znowu wystrzeliła i poczułem powiew powietrza za pociskiem. Nie był bardzo blisko – chłopak strzelał w dach buicka, pewnie nawet nie zdając sobie z tego sprawy ale jeśli się czuje pęd pocisku, to jest się o wiele za blisko.

Zacząłem obmacywać wewnętrzną stronę drzwi, wreszcie znalazłem klamkę i pociągnąłem. Gdyby się nie ruszyła, nie wiem, co bym zrobił – chłopak był za duży i ciężki, żeby go wyciągnąć przez okno – ale ruszyła się i drzwi się otworzyły. Wówczas olśniewający fioletowy rozbłysk wystrzelił z podłogi roadmastera, bagażnik się otworzył i zaczęło się prawdziwe przeciąganie liny. Wciągnie cię jak odkurzacz, powiedziałem, ale nie miałem pojęcia, że będzie aż tak. Ten falujący puls nagle przyspieszył do drapieżnego, arytmicznego łomotu, jakby pierwszych fal przed pojawieniem się tsunami, która zniszczy wszystko. Miałem wrażenie, że wieje odwrotność wiatru, który zasysa, zamiast pchać, który pragnie ci wydusić oczy z oczodołów i zedrzeć skórę z twarzy, a jednak na mojej głowie nie poruszył się nawet jeden włos. Ned krzyknął. Jego ręce nagle opadły, jakby miał sznurki przywiązane do przegubów i ktoś nimi szarpał. Zaczął się osuwać na fotelu – fotelu, którego już tam prawie nie było. Znikał, rozpływał się w tym burzliwym bulgocie gęstniejącego fiołkowego światła. Chwyciłem Neda pod pachy, szarpnąłem, zdołałem zrobić krok do tyłu, potem dwa. Walczyłem z niewiarygodną siłą, która usiłowała wciągnąć mnie w fioletowe gardło będące wnętrzem buicka. Upadłem na plecy, Ned mnie przygniótł. Benzyna przemoczyła mi spodnie. 20. Buick 8 – Wyciągnij nas! – ryknąłem do Arky’ego. Zacząłem przebierać nogami, żeby się odsunąć od buicka i wylewającego się z niego światła. Nie mogłem znaleźć dobrego oparcia dla stóp. Ślizgały się na benzynie. Nedem szarpnęło, pociągnęło go w stronę otwartych drzwi kierowcy tak mocno, że prawie” wydarł się z moich objęć. W tym samym czasię poczułem, że lina zaciska się wokół mnie. Mocniej chwyciłem Neda i zostaliśmy ostro szarpnięci w tył. Ned nadal trzymał broń, ale nagle na moich oczach jego ręka poderwała się sztywno, a broń z niej po prostu wyfrunęła. Pulsujące fioletowe światło w kabinie samochodu połknęło ją i chyba słyszałem jeszcze dwa wystrzały, zanim zniknęła. Wówczas przyciąganie jakby nieco osłabło i to od razu. Może na tyle, że zdołaliśmy uciec. – Ciągnij! – krzyknąłem do Arky’ego. – Szefie, ciągnę, jak tylko mogę. – Ciągnij mocniej! Nastąpiło kolejne wściekłe szarpnięcie, przy którym zaciśnięta lina omal nie pozbawiła mnie oddechu. Zaraz potem podniosłem się niezdarnie i potykając się, zacząłem się wycofywać, nie wypuszczając chłopca z objęć. Rzęził, oczy miał zapuchnięte tak, że mu się nie otwierały, jak bokser, w którego przeciwnik przez dwanaście rund tłukł jak w kaczy kuper. Nie sądzę, żeby zobaczył to, co wydarzyło się zaraz potem. Wnętrze buicka znikło, pochłonięte przez fioletowe światło. Otworzył się jakiś nieopisany, niepojęty kanał. Spoglądałem w zaognioną gardziel i widziałem w niej inny świat. Mógłbym zastygnąć w miejscu na tyle, żeby znowu mnie złapał i wciągnął – wciągnął nas obu – ale wtedy Arky zaczął krzyczeć, cienko i przeraźliwie: – Pomóż mi, Steff! Złap to i pomóż! Chyba to zrobiła, bo jakąś sekundę później Ned i ja zostaliśmy poderwani do tyłu jak dwie mocno nadziane na haczyk ryby.

Znowu upadłem, uderzyłem się w głowę i zdałem sobie sprawę, że brzęczenie i pulsowanie zlały się ze sobą i zmieniły się w wycie, które drążyło mi dziurę w mózgu. Buick zaczął migotać jak neon, a z rozpłomienionego bagażnika chlusnęła powódź zielonych żuków. Posypały się na podłogę, rozbiegły, zdechły. Ssanie znowu nas dopadło i zaczęliśmy sunąć w stronę buicka. Tak jakby porwał nas przerażająco silny podwodny prąd. Do przodu, do tyłu, do przodu, do tyłu. – Pomóż mi! – wrzasnąłem Nedowi w ucho. – Musisz mi pomóc, bo wpadniemy! *. A myślałem, że pewnie wpadniemy i tak, czy mi pomoże, czy nie. Stracił wzrok, ale nie słuch, i chyba uznał, że chce żyć. Zaparł się stopami o cementową podłogę i rzucił do tyłu ze wszystkich sił; spod obcasów trysnęły rozbryzgi benzyny. Jednocześnie Arky i Stephanie Colucci jeszcze raz mocno szarpnęli za linę. Odskoczyliśmy do tyłu prawie półtora metra, ale potem prąd znowu nas porwał. Zdążyłem owinąć zwój luźnej liny wokół piersi Neda, przywiązując go do siebie na dobre i złe. I znowu ruszyliśmy, buick odzyskał stratę, a nawet jeszcze więcej. Ciągnął nas powoli, ale z przerażającym uporem. W piersi dławiło mnie klaustrofobiczne ciśnienie. Częściowo dlatego, że oplątywała mnie lina, częściowo ponieważ odniosłem wrażenie, że ściska mnie, głaszcze i ciągnie ogromna niewidzialna ręka. Nie chciałem wejść w świat, który zobaczyłem, ale wszedłbym, gdybyśmy się zbliżyli do samochodu. Obaj byśmy tam zanurkowali. Im bliżej byliśmy, tym bardziej rosła ciągnąca nas moc. Wkrótce przerwie żółtą nylonową linę. Obaj pofruniemy w dal, wciąż ze sobą związani. Prosto w to chore fioletowe gardło i to, co się za nim rozciąga. – Ostatnia szansa! – krzyknąłem. – Ciągnijcie na trzy! Raz… dwa… TRZY! Arky i Stephanie, stojący ramię w ramię tuż za progiem, szarpnęli ze wszystkich sił. Ned i ja odepchnęliśmy się stopami. Pofrunęliśmy do tyłu, tym razem aż do drzwi, po czym moc znowu nas chwyciła i pociągnęła tak, jak potężny magnes przyciąga opiłki żelaza. Przewróciłem się na bok. _– Ned, framuga! Łap framugę! Sięgnął na oślep, jak najdalej. Nie trafił. – Po prawej mały! – krzyknęła Steff. – Po prawej! Znalazł framugę i wpił w nią palce. Za nami z buicka wytrysnął kolejny monstrualny fioletowy rozbłysk i poczułem, że to draństwo ciągnie nas jeszcze mocniej. Jak jakaś okropna nowa grawitacja. Lina wokół mojej piersi zmieniła się w stalową rękę i w żaden sposób nie mogłem zaczerpnąć powietrza. Oczy wyszły mi z orbit, a w dziąsłach czułem pulsowanie krwi. Wydawało mi się, że wnętrzności podeszły mi do gardła i je zatkały. Pulsowanie zaczęło wypełniać mi mózg, wypalało wszelkie świadome myśli. Znowu zacząłem się osu– Złapał cię – rzekłem. – Zawsze miał na nas wpływ, choć nigdy taki jak na ciebie. Ale kiedy cię zawołał, my też to usłyszeliśmy. Na swój sposób. W każdym razie to nie twoja wina. Jeśli można mówić o winie, to o mojej. Wyprostował się nad zlewem, wyciągnął rękę, chwycił mnie za ramiona. Twarz ociekałamu wodą, włosy przykleiły się do czoła. Właściwie śmiesznie wyglądał. Jak chrzczone dziecko.

Steff, która zaglądała do baraku przez podnoszone drzwi, przyszła do nas. – Znowu gaśnie. Już. Pokiwałem głową. – Stracił szansę. Może to już ostatnia. – Żeby spłatać psikusa – odezwał się Ned. – Tego chciał. Usłyszałem to w głowie. Zresztą nie wiem, może to zmyśliłem. * – Jeśli nawet – odparłem – to ja razem z tobą. Ale dziś to mogło być coś więcej niż psikus. Zanim zdołałem powiedzieć coś jeszcze, Huddie wrócił z łazienki z zestawem pierwszej pomocy. Położył go na blacie, otworzył i wyjął słoik maści. – Posmaruj tym sobie wokół oczu, Ned. Nie martw się, jak coś się dostanie do środka. Prawie nie poczujesz. Staliśmy i patrzyliśmy, jak Ned rozsmarowuje wokół oczu maść, która lśniła w jarzeniowym świetle. Shirley spytała, czy mu lepiej. Skinął głową. – Wyjdźmy – zaproponowałem. – Muszę ci powiedzieć coś jeszcze. Powinienem to zrobić wcześniej, ale prawdę mówiąc, w ogóle o tym zapomniałem i przypomniałem sobie dopiero wtedy, kiedy zobaczyłem cię w tym cholernym samochodzie. Chyba przez ten szok. Shirley spojrzała na mnie ze zmarszczonymi brwiami. Nie miała dzieci, ale w jej oczach zobaczyłem matczyną surowość. – Nie dziś – rzekła. – Nie widzisz, że ten chłopiec ma już dość? Któryś z was powinien go odwieźć do domu i wymyślić jakąś bajeczkę dla jego matki – Curtisowi zawsze wierzyła, więc uwierzy i wam, jeśli tylko uzgodnicie szczegóły a potem zapakujcie go do łóżka. – Przepraszam, ale to nie może czekać – odparłem. Przyjrzała mi się uważnie i chyba przekonała się, że przynajmniej mnie się wydaje, że to prawda, więc wszyscy wróciliśmy na ławeczkę dla palaczy i patrząc na gasnące fajerwerki w baraku – drugi pokaz tego wieczora, choć niespecjalny, przynajmniej nie w tej chwili – opowiedziałem Nedowi jeszcze jedną historię z dawnych dni. Widziałem ją jak w teatrze, dwie postaci na prawie pustej scenie, dwie osoby dramatu pod jednym silnym reflektorem, dwaj mężczyźni siedzący…

WTEDY: Curtis Dwaj mężczyźni siedzący na ławeczce dla palaczy w blasku letniego słońca, jeden wkrótce umrze*– kiedy idzie o nasze ludzkie życie, na końcu każdego łańcucha jest pętla i Curtis Wilcox właśnie dotarł do swojej. Obiad będzie jego ostatnim posiłkiem i żaden z nich tego nie wie. Skazaniec patrzy, jak jego towarzysz zapala papierosa, i żałuje, że sam też nie może, ale rzucił. Papierosy dużo kosztują, Michelle zawsze mu to mówiła, ale głównie chodziło o to, że chce zobaczyć, jak jego dzieci dorastają. Chce zobaczyć, jak kończą szkoły, chce zobaczyć kolor włosów ich dzieci. Ma też plany, co zrobi, kiedy odejdzie na emeryturę, rozmawiał o tym z Michelle, o samochodzie mieszkalnym, który zabierze ich na zachód, gdzie być może osiądą na stałe, ale odejdzie szybciej, niż planował i zupełnie sam. Co do papierosów, nie musiał ich rzucać, ale czy człowiek może to wiedzieć z góry? Letnie słońce przyjemnie grzeje. Później zrobi się gorąco, upalny dzień śmierci, ale teraz jest przyjemnie, a to po drugiej stronie siedzi cicho. Siedzi cicho coraz dłużej i dłużej. Błyskownice, kiedy się pojawiają, są spokojniejsze. Traci rozpęd, tak myśli skazany na śmierć funkcjonariusz policji stanowej. Ale Curtis czuje czasami bicie jego serca i jego ciche wezwanie i wie, że trzeba na niego uważać. To jego misja; odrzucał każdą szansę na awans, żeby ją wypełnić. Buick 8 zabrał jego partnera, ale w pewien sposób zabrał też Curtisa Wilcoxa. Curt nie zamknął się w bagażniku, czego omal nie zrobił Huddie Royer w 1988 roku i buick go nie zjadł żywcem, jak prawdopodobnie zjadł Briana Lippy’ego, ale i tak go zabrał. Zawsze jest w jego głowie. Curt słyszy jego szept tak, jak rybak śpiący w domu nawet przez sen słyszy szept morza. A szepcze pewien głos, a to stworzenie obdarzone głosem może… Odwraca się do Sandy’ego Dearborna i pyta: – Czy on myśli? Czy nas obserwuje, myśli, czeka na szansę? Dearborn – niektórzy za plecami nadal nazywają go nowym sierżantem – nie musi pytać, kogo ma na myśli jego przyjaciel. Gdy chodzi o lokatora Baraku B, wszyscy w jednostce myślą tak samo i czasem Curtis ma wrażenie, że buick wzywa nawet tych, którzy dostali przeniesienie do innej jednostki, albo w ogóle wystąpili z policji stanowej i zajęli się inną, bezpieczniejszą robotą. Niekiedy uważa, że wszyscy noszą piętno, tak jak amisze w czarnych strojach i czarnych bryczkach, albo tak jak ksiądz znaczy twoje czoło w Środę Popielcową, albo jak więźniowie skuci razem i kopiący niekończący się rów. – Jestem prawie pewien, że nie – mówi nowy sierżant. – A jednak najgorsze zostawił na moment, kiedy w barakach nie było prawie nikogo – odzywa się człowiek, który rzucił palenie, by móc patrzeć na dorastanie swoich dzieci i ich dzieci. – Jakby wiedział. Jakby potrafił myśleć. I obserwować. I czekać. Nowy sierżant się śmieje – wyraz rozbawienia i najdelikatniejszej pogardy. – Odbiło ci na jego punkcie, Curt. Zaraz mi powiesz, że wypuścił z siebie jakiś promień czy coś, żeby zderzyć tę cysternę z Norco ze szkolnym autobusem.

Funkcjonariusz Wilcox odstawił kawę na ławkę, żeby zdjąć wielki kapelusz – swojego stetsona. Zaczyna go obracać w rękach, stary nawyk. Dwa kroki dalej Dicky-Duck Eliot podjeżdża do pompy i zaczyna tankować D-12, czego wkrótce nie będą już mogli robić. Dostrzega ich na ławce i macha ręką. Odpowiadają tym samym,ale mężczyzna z kapeluszem – szarym policyjnym”stetsonem, który zakończy swoją służbę w chwastach pomiędzy puszkami.po coli i papierkami po żarciu na wynos patrzy głównie na nowego sierżanta. Jego spojrzenie pyta, czy mogą to wykluczyć, czy mogą wykluczyć cokolwiek. Sierżant zirytowany tym spojrzeniem mówi: – To może od razu z nim skończymy? Może z nim skończymy i będzie spokój? Zawieziemy go na pole, nalejemy do środka tyle benzyny, że będzie się mu wylewać oknami i rzucimy zapałkę. “ Curtis patrzy na niego ze spokojem, który nie maskuje szoku. – To by było chyba najbardziej niebezpieczne ze wszystkiego. Może nawet chce, żebyśmy to zrobili. Może nas prowokuje. Ile dzieci straciło palce, bo znalazły w chwastach petardę i walnęły ją kamieniem? — To nie to samo. – Skąd wiesz, że nie? Skąd wiesz? I nowy sierżant, który później pomyśli „to mój kapelusz powinien leżeć we krwi na poboczu drogi”, nie odpowiada. Sprzeciw wydaje mu się niemal profanacją. A poza tym, kto wie? Może to i racja. Dzieci naprawdę tracą palce z powodu petard i zabijają swoje rodzeństwo bronią, którą znajdują w biurku rodziców, albo podpalają dom starymi fajerwerkami, które znajdują w garażu. Bo nie wiedzą, z czym mają do czynienia. + – Przypuśćmy – mówi mężczyzna obracający stetsona – że ten buick jest jakimś zaworem. Jak przy aparacie do nurkowania. Czasami robi wdech, a czasami wydech, daje lub przyjmuje zależnie od woli użytkownika. Ale to wszystko zależy od zaworu. – Tak, ale… – Albo inaczej. Powiedzmy, że oddycha jak ktoś leżący na dnie bagna i oddychający przez pustą trzcinę, żeby go nie zauważono. – No dobrze, ale… – Więc to są małe wdechy lub wydechy, muszą być małe, bo kanał, przez który przechodzą, jest niewielki. Może to coś, co korzysta z zaworu lub trzcinki, wprowadziło się w stan zawieszenia, jakby w sen lub hipnozę, żeby mogło przeżyć przy tak niewielkiej ilości powietrza. I przypuśćmy, że zjawia siejakiś nieświadomy idiota, wrzuca do bagna dynamit, żeby je osuszyć, i sprawia, że trzcinka robi się zbędna: Albo, jeśli mówimy o zaworze, przeczyszcza go. Chciałbyś zaryzykować coś takiego? Zaryzykować, że dostanie tyle powietrza, ile mu potrzeba? – Nie – mówi cichutko nowy sierżant. – Jak tylko Buck Flanders i Andy Colucci się na to zdecydują. – Gadasz! – Nie gadam – odpowiada Curtis spokojnie. – Andy twierdzi, że jeśli funkcjonariusz policji stanowej nie potrafi się wykręcić od odpowiedzialności za podpalenie samochodu, to powinien oddać odznakę. Mają już nawet plan. Powiedzą, że to przez farbę i rozpuszczalnik z-komórki. Samozapłon, puf, i po krzyku. Poza tym, powiedział Buck, po co posyłać po straż pożarną? To tylko stary barak ze starym gruchotem w środku, jak rany boskie, co za problem. Nowy sierżant nie może się odezwać. Jest zbyt zdumiony. – Myślę, że buick mógł do nich przemówić – dodaje Curt.

– Przemówić. – Sierżant usiłuje coś z tego zrozumieć. Przemawia do nich. – Tak. – Curt wkłada kapelusz – zawsze mówili „wielki kapelusz”– na głowę i przekłada pasek na tył głowy, tak jak się go nosi, gdy jest ciepło. Poprawia go na wyczucie. Potem mówi do swojego starego przyjaciela: – Możesz powiedzieć, że do ciebie nigdy nie przemawiał, Sandy? Nowy sierżant otwiera usta, żeby powiedzieć, że skąd, oczywiście, że nie przemawiał, ale ten drugi na niego patrzy, a oczy ma poważne. W końcu nowy dowódca nic nie mówi. – Nie możesz. Bo przemawia. Do ciebie, do mnie, do wszystkich. Najgłośniej do Huddiego tamtego dnia, kiedy pojawił się potwór, ale słyszymy go nawet wtedy, gdy szepcze. Prawda? A mówi przez cały czas. Nawet przez sen. Więc najważniejsze, żeby nie słuchać. Curt wstaje. – Tylko patrzeć. To nasza misja i teraz już to wiem. Jeśli będzie musiał długo oddychać przez ten zawór czy trzcinkę, czy co tam jeszcze, wcześniej czy później się udusi. Zdechnie. I może wcale się tego nie boi. Może to będzie dla niego jak śmierć we śnie. Jeśli nikt go nie wyłowi. Wystarczy tylko trzymać się od niego z daleka. Ale także zostawić go w spokoju. Rusza w swoją stronę, życie ucieka mu spod stóp jak piasek i żaden z nich tego nie wie, potem staje i jeszcze raz spogląda na swego starego przyjaciela. Nie terminowali razem, ale razem uczyli się tej pracy i teraz dobrze się w niej czują. Kiedyś, po pijanemu, stary sierżant nazwał policję powodem, z którego dobrzy ludzie wykonują podłą robotę. – Sandy. Sandy patrzy cierpiętniczo. – Mój syn gra w tym roku w baseball, mówiłem ci? -^Zaledwie dwadzieścia razy. – Trener też ma synka, trzylatka. Pewnego razu w zeszłym tygodniu, kiedy pojechałem po Neda do miasta, widziałem, jak klęczy na jednym kolanie igra z tym małym chłopaczpomnę: pochylił się i pocałował Neda w spuchnięty policzek. Czułość tego gestu mną wstrząsnęła. – Dobranoc, mały. – Dobranoc, Arky. Odjechał rozklekotaną furgonetką, a Huddie powiedział: – Odwiozę Neda do domu jego chevroletem. Kto chce za mną pojechać i przywieźć mnie tuz powrotem? – Ja – zgłosił się Eddie, – Ale zostanę na zewnątrz. Jeśli Michelle wybuchnie, chcę być poza strefą opadów radioaktywnych. – Będzie dobrze – zapewnił go Ned. – Powiem, że dostrzegłem tę puszkę na półce i wziąłem ją, żeby zobaczyć, co to. Zagazowałem się jak idiota. Spodobała mi się ta bajeczka. Miała tę zaletę, że była prosta. Właśnie coś takiego wymyśliłby jego ojciec. Ned westchnął. – Jutro z samego rana będę u okulisty w Statler Village. – To nie boli – powiedziała Shirley. Ona także go pocałowała, w kącik ust. — Dobranoc, chłopcy. Tym razem wszyscy jadą i nikt nie wraca. – Amen – zgodził się Huddie i odprowadziliśmy ją wzrokiem. Miała jakieś czterdzieści pięć lat, ale i tak było na co popatrzeć, gdy wprawiała tyłeczek w ruch. Nawet przy księżycu. (Zwłaszcza przy księżycu). No i pojechała, minęła nas, machnąwszy krótko ręką, a potem były już tylko tylne światła.

W Baraku B panuje ciemność. Nie ma żadnych świateł ani fajerwerków. Na dziś koniec, a pewnego dnia będzie koniec na zawsze. Ale jeszcze nie. Jeszcze czułem w głębi głowy senne pulsowanie, falujący szept, który mógł się zmieniać w słowa, jeśli się tego chciało. To, co zobaczyłem… To, co zobaczyłem, kiedy trzymałem w ramionach chłopca oślepionego gazem. – Chcesz się z nami zabrać, Sandy? – spytał Huddie. – Nie, chyba nie. Posiedzę jeszcze trochę i pojadę do domu. Jeśli Michelle będzie sprawiać kłopoty, niech do mnie zadzwoni. Tutaj albo do domu, bez różnicy. – Mama nie będzie sprawiać kłopotów – powiedział Ned. – A ty? Będziesz jeszcze sprawiać kłopoty? Zawahał się i odrzekł: – Nie wiem. W pewnym sensie była to najlepsza możliwa odpowiedź. Musiałem mu przyznać punkty za uczciwość. Odeszli, Huddie i Ned, w stronę bel aire’a. Eddie oddzielił się od nich, poszedł do własnego samochodu i zatrzymał się przy moim, żeby zdjąć z dachu koguta i wrzucić go do środka. Ned zatrzymał się przy tylnym zderzaku swego samochodu i odwrócił się do mnie. – Sandy. – Co tam? – Czy ojciec miał jakieś pomysły, skąd mógł się wziąć? Czym jest? Kim był mężczyzna w czarnym płaszczu? A wy? – Nie. Od czasu do czasu snuliśmy przypuszczenia, ale nikt nie miał teorii, która by się trzymała kupy. Jackie O’Hara wyraził to chyba najlepiej, bo powiedział, że buick jest jak kawałek układanki, który nigdzie nie pasuje. Zastanawiasz się i zastanawiasz, obracasz tak i tak” próbujesz wszędzie, a pewnego dnia patrzysz, a on jest czerwony, a wszystkie kawałki twojej układanki są zielone. Rozumiesz? – Nie. – To się nad tym zastanów, bo będziesz musiał z tym żyć. – Niby jak? – W jego głosie nie brzmiał już gniew, już się wypalił. Teraz mały chciał tylko instrukcji. To dobrze. – Nie wiesz, skąd się wziąłeś ani dokąd zmierzasz, no nie? Ale z tym żyjesz. Nie wściekasz się zbyt często z tego powodu. Nie poświęcasz więcej niż godzinę dziennie na wygrażaniu pięściami niebu i przeklinaniu Boga. – Ale… – Buicki są wszędzie – powiedziałem. Kiedy sobie poszli, Steff przyszła i przyniosła mi kubek kawy. Podziękowałem, ale nie miałem ochoty. Spytałem, czy ma papierosa. Spojrzała na mnie z urazą – niemal zgrozą i przypomniała, że nie pali. Jakby to była jakaś bariera, taka z tablicą „OBJAZD DLA WSZYSTKICH BUICKÓW ROADMASTERÓW”. O rany, gdybyż tak można. Gdyby. – Jedziesz do domu? – spytała. – Za moment. Wróciła do środka. Zostałem sam na ławeczce dla palaczy. W samochodzie miałem papierosy, co najmniej pół paczki w schowku na rękawiczki, ale podniesienie się z miej«»•** sca wydawało mi się

zbyt wielkim wysiłkiem, przynajmniej na razie. A kiedy wstałem, doszedłem do wniosku, że lepiej będzie pociągnąć to do końca. Zapalić mogłem po drodze do domu. Potem mogłem sobie zjeść obiad z mrożonki „The Country Way” na pewno już zamknęli i zresztą wątpiłem, żeby Cynthia Garris jakoś specjalnie się ucieszyła na widok mojej gęby. Za bardzo ją wystraszyłem, choć jej strach w ogóle nie mógł się równać z moim, kiedy wreszcie pojąłem, co Ned niemal z całą pewnością zamierza zrobić. A ten strach był tylko bladym odbiciem przerażenia, które czułem, patrząc w unoszący się fioletowy blask, kiedy oślepiony chłopiec zwisał mi w ramionach, i te monotonne bam-bam-bam w uszach, odgłos zbliżających się kroków. Spoglądałem w dół, jakby do studni i jednocześnie do góry… jakbym patrzył przez jakiś pryzmat. Albo przez peryskop przedzielony błyskawicą. To, co wtedy widziałem, było bardzo wyraźne – nigdy tego nie zapomnę – i bajecznie dziwne. Żółta trawa, brązowa na czubku, porastała kamieniste zbocze, które wznosiło się przede mną, a potem kończyło się urwiskiem. Uwijały się w niej zielone żuki, a z boku rosły te blade lilie. Nie widziałem dna urwiska, ale ujrzałem niebo. Miało kolor makabrycznie intensywnego fioletu, pełne chmur i błyskawic. Prehistoryczne niebo. Po nim krążyły w strzępiastych stadach jakieś latające stworzenia. Może ptaki. Albo nietoperze, takie jak ten, którego usiłował pokroić Curt. Byłem za daleko, żeby to stwierdzić. No i wszystko wydarzyło się bardzo szybko. Wydaje mi się, że na dnie tego urwiska znajdował się ocean, ale nie wiem, czemu tak myślę – może tylko ze względu na tę rybę, która wyskoczyła z bagażnika buicka. Albo przez zapach soli. Wokół roadmastera zawsze unosił się ten słaby, łzawy solny zapach. Na dole mojego ekranu (jeśli mogę tak powiedzieć) w żółtej trawie leżał srebrny ornament cienkiego łańcuszka swastyka Briana Lippy’ego. Po latach poczerniała. Trochę dalej znajdował się kowbojski but, taki haftowany, z podkutym obcasem. Prawie na całej powierzchni skóra pokryła się czarnoszarym mchem, który wyglądał jak pajęczyna. But był rozerwany, w cholewce powstała jakby zębata paszcza, w której dostrzegłem żółtawe lśnienie kości. Nie było ciała: po dwudziestu latach w żrącym powietrzu na pewno uległo rozkładowi, choć wątpię, żeby tylko jemu. Według mnie szkolny kolega Eddiego J. został pożarty. Przypuszczalnie nawet żywcem. Może krzyczał, jeśli zdołał nabrać tyle powietrza. Przez ten chwilowy ekran zobaczyłem jeszcze dwie rzeczy. Pierwszą był kapelusz, także powleczony futerkiem czarnoszarego mchu; porastał całe rondo i zagłębienie w denku. Ten kapelusz nie był taki, jak nosimy teraz, od lat siedemdziesiątych mundury się zmieniły, ale był to niewątpliwie stetson funkcjonariusza policji stanowej. Wielki kapelusz. Nie potoczył się dalej, bo ktoś przebił go drewnianym palem, żeby unieruchomić. Jakby zabójca Ennisa Rafferty’ego bał się obcego przybysza jeszcze po jego śmierci i wbił na pal najbardziej uderzający fragment jego stroju, żeby mieć pewność, że nie wstanie i nie będzie grasować w nocy jak zgłodniały wampir. W pobliżu kapelusza, zardzewiała i prawie zarośnięta, leżała broń. Nie automatyczna beretta, które teraz mamy, ale ruger, taki jak George’a Morgana. Czy Ennis też popełnił samobójstwo,

strzelając z niego? A może zobaczył, że zbliża się jakieś stworzenie i zginął, strzelając do niego? Czy w ogóle zdążył otworzyć ogień? Nie można było odgadnąć, a zanim zdążyłem się lepiej przyjrzeć, Arky krzyknął do Steff, żeby mu pomogła, i szarpnęli mnie do tyłu z Nedem, który zwisał mi w objęciach jak duża lalka. Nic więcej nie widziałem, ale przynajmniej na jedno pytanie znalazłem odpowiedź. Jednak tam trafili, Ennis Rafferty i Brian Lippy. Gdziekolwiek jest to „tam”. Podniosłem się z ławki i po raz ostatni poszedłem do baraku. Stał tam, granatowy jak nocne niebo i nie całkiem taki jak trzeba, choć rzucał cień, jakby był zupełnie normalny. „Olej jest w porządku”, powiedział do Bradleya Roacha mężczyzna w czarnym płaszczu i zniknął, zostawiwszy po sobie dziwną metalową wizytówkę. W pewnym momencie podczas tej ostatniej bezgłośnej burzy z piorunami bagażnik zamknął się sam z siebie. Na podłodze leżało z dziesięć martwych żuków. Jutro je sprzątniemy. Nie ma sensu ich przechowywać czy fotografować, w ogóle nie ma sensu czegokolwiek przy nich robić. Już nas to nie obchodziło. Jutro spalimy je w piecu. Sam wyznaczę ludzi do tej roboty. Rozdzielanie zadań także należy do obowiązków tych, którzy zasiadają w wielkich fotelach, i człowiek się do tego przyzwyczaja. Jednemu cukierka, drugiemu 21.Buick8 gówno. Czy mogą się skarżyć? Nie. Czy mogą wypełnić CPN1? Ależ proszę bardzo. Jeśli im to sprawi przyjemność. – Przeczekamy cię – powiedziałem do stworzenia w baraku. – Zobaczysz. Stał tam na tych swoich białych oponach, a puls głęboko w mojej głowie szepnął: może. A może nie.

PÓŹNIEJ Pogrzeby są skromne, prawda? Są. Koszula zawsze wpuszczona w spodnie, spódnica za kolana. Zmarł nagłą śmiercią. To może być wszystko, od zawału w kiblu po cios włamywacza. Ale gliniarze przeważnie wiedzą, jak wygląda prawda. Nie zawsze się tego chce, zwłaszcza kiedy chodzi o jednego z nas, ale tak już jest. Bo przeważnie to my się zjawiamy pierwsi, w blasku czerwonych świateł i skrzeczeniu walkie-talkie u pasów, które dla pana Obywatela brzmi jak bełkot. Dla większości osób zmarłych nagłą śmiercią to my jesteśmy pierwszymi twarzami, w które się wpatrują ich otwarte niewidzące oczy. Kiedy Tony Schoondist nam powiedział, że zamierza odejść na emeryturę, pamiętam, jak pomyślałem: dobrze, to dobrze, bo już się trochę postarzał. Nie wspominając o tym, że coraz wolniej kojarzy. Teraz, w roku 2006, sam jestem gotów do tego kroku, a niektórzy z moich młodszych kolegów myślą pewnie to samo: postarzał się i wolno kojarzy. Ale na ogół, ha, na ogół czuję się prawie tak samo jak zawsze, rześki i wesoły, w każdej chwili gotów przepracować dwie zmiany z rzędu. Przeważnie, kiedy zauważam swoje siwe włosy, których zaczyna być więcej od czarnych, i widzę, że czoło mi się zdecydowanie powiększyło, wmawiam sobie, że to chyba jakaś pomyłka, zwyczajne niedopatrzenie, które zostanie naprawione, kiedy zwróci się uwagę odpowiednim władzom. To Niemożliwe^myślę, że człowiek, który tak bardzo czuje się dwudziestopięciolatkiem, może wyglądać zdrowo po pięćdziesiątce. Potem pojawia się gorszy okres i już wiem, że to żadna pomyłka, tylko czas idzie dalej, to jest to jego monotonne, ponure człapanie. Ale czy kiedykolwiek przeżyłem gorszą chwilę niż ta, gdy zobaczyłem Neda za kierownicą buicka roadmastera 8? Tak. Była taka chwila. Zgłoszenie odebrała Shirley: wypadek na autostradzie 32, w pobliżu skrzyżowania przy szosie Humboldta. Inaczej mówiąc tam, gdzie kiedyś znajdowała się stara stacja Jenny. Kiedy Shirley stanęła w otwartych drzwiach mojego gabinetu, miała twarz szarą jak popiół. – Co jest? – spytałem. – Co ci się stało, do cholery? – Sandy… zadzwonił jakiś człowiek i powiedział, że tym pojazdem był stary chevrolet, czerwono-biały. Powiedział, że kierowca nie żyje. – Przełknęła ślinę. – Jest w kawałkach. Tak powiedział. Wtedy mnie to nie ruszyło, choć potem tak, kiedy musiałem na to spojrzeć. Na niego. – Chevrolet. Wiesz, jaki model? – Nie pytałam, Sandy. Nie mogłam. – Oczy miała pełne łez. – Nie miałam odwagi. Ale ile starych czerwono-białych chevroletów mamy w okręgu Statler? Pojechałem na miejsce wypadku z Philem Candletonem, modląc się, żeby rozbity samochód okazał się chevroletem malibu albo biscayne, czymkolwiek, byle nie bel aire’em, numer rejestracyjny MY 57. Ale to był on. – Kurwa – odezwał się cicho przerażony Phil.

Wbił się w filar betonowego mostu, który biegnie nad strumieniem Redfern, o jakieś pięć minut na piechotę od miejsca, gdzie po raz pierwszy pojawił się buick 8 i gdzie zginął Curtis. Bel aire miał pasy bezpieczeństwa, ale on ich nie zapiął. Nie było śladów hamowania. > – Chryste wszechmogący – powiedział Phil. – To nie w porządku. Nie w porządku i nie wypadek. Choć w przemówieniu na pogrzebie, kiedy wszyscy przychodzą ze schludnie wpuszczonymi w spodnie koszulami i spódnicami dyskretnie zasłaniającymi kolana, powiedziano tylko, że zmarł nagłą śmiercią, co było prawdą. O Boże, i to jak. Do tego czasu zaczęli się już pojawiać gapie, zwalniali, żeby się przyjrzeć, co tam leży twarzą w dół na wąskim moście. Jakiś palant zrobił chyba nawet zdjęcie. Miałem ochotę za nim pobiec i wsadzić mu w dupę ten gówniany jednorazowy aparacik. – Zablokuj drogę – poleciłem Philowi. – Ty i Carl. Skierujcie ruch objazdem. Ja go* przykryję. Jezu, co za bałagan. Chryste! Kto powie jego matce? Phil nie patrzył na mnie. Obaj wiedzieliśmy, kto to będzie. Później zacisnąłem zęby i wypełniłem najgorszy obowiązek łączący się z zasiadaniem w wielkim fotelu. Potem poszedłem do „The Country Way” z Shirley, Huddiem, Philem i George’em Stankowskim. Nie wiem jak oni, ale nie dałem sobie chwili wytchnienia; stary Sandy zalał się w trupa w rekordowym tempie. Z tego wieczora zostały mi tylko dwa wyraźne wspomnienia. Pierwsze to jak klaruję Shirley, że szafy grające w „The Country Way” są bardzo dziwne, bo mają te wszystkie piosenki, o których się zapomniało i których się nie pamięta, dopóki znowu nie zobaczy się ich tytułów. Nie załapała, o co chodzi. Drugie wspomnienie to jak idę do toalety, żeby zwymiotować. Potem, ochlapując twarz zimną wodą, spoglądam na siebie w mętne lustro. I wiem z całą pewnością, że ta starzejąca się twarz to żadna pomyłka. Pomyłką było przekonanie, że dwudziestopięciolatek, który żyje w mojej głowie, jest prawdziwy. Pamiętam, jak Huddie krzyczał: „Sandy, złap mnie za rękę!”, i jak obaj, Ned i ja, runęliśmy na chodnik, bezpieczni wśród nich. Kiedy o tym pomyślałem, zacząłem płakać. Zmarł nagłą śmiercią, to gówno się nadaje w sam raz dla „American”, ale gliniarze wiedzą, jak to jest. To my sprzątamy bałagan i zawsze wiemy, jak to jest naprawdę. Na pogrzeb przyszedł oczywiście każdy, kto nie miał służby. Był jednym z nas. Kiedy się skończyło, George Stankowski odwiózł jego matkę i dwie siostry do domu, a ja wróciłem z Shirley do baraków. Spytałem, czy idzie na stypę, ale ona pokręciła głową. – Nienawidzę takich imprez. Więc wypaliliśmy ostatniego papierosa na ławeczce, od niechcenia obserwując młodego funkcjonariusza, który patrzył na buicka. Stał w tej samej postawie na rozstawionych nogach – typu ^bić demokratów” i „a znacie to, przychodzi baba do lekarza” – którą wszyscy przyjmowaliśmy, zaglądając do Baraku B. Nadeszło nowe stulecie, ale wszystko inne było mniej więcej takie samo. ku. Ale nie zmieniłem nic w opowiadaniu, żeby opisać, co mnie spotkało; na ogół wszystko, o co mi

chodziło, znalazło się w tym pierwszym szkicu. Wyobraźnia to potężne narzędzie. Nigdy nie przyszło mi do głowy, żeby osadzić akcję „Buicka 8” w Maine, choć jest to miejsce; które znam (i kocham) najbardziej ze wszystkich. Zatrzymałem się na stacji benzynowej w Pensylwanii, przejechałem się na tyłku w Pensylwanii, na pomysł wpadłem też w Pensylwanii. Pomyślałem, że historia powinna pozostać w Pensylwanii, choć przysparzało to pewnych problemów. Choć były też dobre strony. Na przykład postanowiłem umiejscowić fikcyjne miasto Statler tuż koło Rocksburga, miasta, w którym rozgrywa się akcja świetnego cyklu K. C. Constantine’a o małomiasteczkowym dowódcy policji Mario Balzicu. Jeśli nie czytaliście żadnej z tych powieści, zróbcie to dla własnej przyjemności. Historia dowódcy Balzica i jego rodziny jest jak „Rodzina Soprano” na odwrót, opowiedziana z policyjnego punktu widzenia. Ponadto zachodnia Pensylwania jest krajem amiszów, których życie pragnąłem zbadać nieco dokładniej. Nigdy nie zdołałbym ukończyć tej książki, gdyby nie pomoc funkcjonariusza Luciena Southarda z policji stanu Pensylwania. Lou przeczytał pierwszą wersję, postarał się nie wyć ze śmiechu z moich licznych wpadek i napisał osiem stron komentarzy i poprawek, które można bez skrępowania wydrukować w każdym dowolnym podręczniku dla powieściopisarzy (przede wszystkim funkcjonariusz Southard został nauczony pisać dużymi, czytelnymi drukowanymi literami). Zabrał mnie do kilku baraków policji stanowej, przedstawił trzem dowódcom, którzy byli tak mili, że pokazali, co i jak robią (przede wszystkim sprawdzili moją furgonetkę dodge’a – okazała się czysta, o czym donoszę z ulgą, bez żadnych listów gończych ani mandatów), oraz zademonstrowali wszelkie rodzaje sprzętu. Co ważniejsze, Lou i jego koledzy zabrali mnie na obiad do restauracji w kraju amiszów, gdzie spożyliśmy ogromne kanapki i popiliśmy dzbankami mrożonej herbaty i gdzie uraczyli mnie opowieściami z życia gliniarzy. Niektóre były śmieszne, inne straszne, a niektóre zdołały w sobie pomieścić to i to. Nie wszystkie znalazły się w książce, ale kilka tak, w odpowiednio przetworzonej postaci. Potraktowano mnie życzliwie i nikt nie chodził zbyt szybko, co mnie ucieszyło. W tamtych czasach jeszcze kuśtykałem o kuli. Dziękuję ci, Lou – i wszystkim funkcjonariuszom policji stanowej z baraków Butler – za pomoc w pokazaniu Pensylwanii w książce o Pensylwanii. A co znacznie ważniejsze, dziękuję, że pomogliście mi zrozumieć, co właściwie robią funkcjonariusze policji stanowej. I jaką cenę płacą za to, żeby robić to dobrze.

SK Koniec