C. J. Sansom - 04 Ksiega Objawienia

C.J. SANSOM KSIĘGA OBJAWIENIA Z angielskiego przełożył ZBIGNIEW KOŚCIUK

Rozdział pierwszy Okazałe żyrandole wielkiej sali Lincoln’s Inn lśniły płomieniami świec, albowiem przedstawienie rozpoczęło się wieczorem. Przybyła większość członków naszej prawniczej korporacji — adwokaci w togach z małżonkami w eleganckich sukniach. Po godzinie stania grzbiet zaczął mnie boleć, toteż spoglądałem z zazdrością na kilku schorowanych, leciwych kolegów, którzy przynieśli własne stołki. Zwykle spektakle organizowano na początku miesiąca, lecz w tym roku okazało się to niemożliwe z powodu dużych opadów śniegu. Choć marzec miał się już ku końcowi, było niezwykle zimno, jak na tę porę roku — tak zimno, że widać było oddechy aktorów i publiczności wznoszące się jak dym ku belkom wysokiego stropu. Tego roku wystawiono nowe intermedium The Trial of Treasure — nudną sztukę o moralnej wymowie, w której wystrojeni aktorzy odgrywali ludzkie przywary i cnoty. Kiedy aktor grający Cnotę, w pięknej białej szacie i ze sztuczną brodą, zaczął gromić Obłudę za jej oszukańcze fortele — co skądinąd wydawało się słuszne, jako że na sali byli prawnicy — odpłynąłem myślami. Spojrzałem na okryte cieniem twarze zebranych. Na skarbnika Rowlanda, zgryźliwego staruszka o wychudłej twarzy, spoglądającego na aktorów takim wzrokiem, jakby dumał, czy nie byłoby lepiej zatrudnić trupę grającą w mniej ekstrawaganckich kostiumach, skoro sztuka nie wymagała wymyślnej scenografii i strojów. Nieopodal stał mój dawny wróg, Stephen Bealknap, obserwując kolegów chciwymi jasnoniebieskimi oczkami. Bealknap był wśród prawników największym krętaczem, jakiego znałem. Nadal bolałem nad tym, że osiemnaście miesięcy temu musiałem wycofać pozew przeciw niemu z powodu podłych machinacji jego patrona Richarda Richa. Drań sprawiał wrażenie zmęczonego i schorowanego. W oddali dostrzegłem swojego przyjaciela, Rogera Elliarda, który zaprosił mnie na obiad zaraz po przedstawieniu. Stał obok żony, trzymając ją za rękę. Na deskach rozpoczęła się kolejna scena. Pożądanie zawarło właśnie pakt ze Skłonnością do Złego. Aktor grający Pożądanie objął towarzysza, aby nagle zgiąć się wpół i upaść na kolana. Biada! Jakaż to namiętność nagła owładnęła mną tak silnie, że ustać nie zdołam?! Czuję skurcz! Chwycił mnie skurcz! Skonam niechybnie bez lekarstwa! Aktor, najwyraźniej powalony wyrokiem boskim, wyciągnął drżącą dłoń w kierunku publiczności. Bealknap spojrzał na niego ze zdziwieniem i pogardą, a Roger odwrócił wzrok. Wiedziałem dlaczego. Będę musiał z nim o tym pomówić. Kiedy ostami utwór dobiegł końca, aktorzy skłonili się publiczności, która nagrodziła ich gromkimi brawami. Trochę rozgrzały nam się zziębnięte członki, gdyśmy ruszyli na dziedziniec Gatehouse. Słońce chyliło się ku zachodowi, oświetlając czerwone dachówki domów i topiąc śnieg bursztynowym światłem. Ludzie szli ku bramie, a ci, którzy mieszkali na terenie Lincoln’s Inn, udawali się do swoich kwater, szczelnie otuleni płaszczami. Czekałem w drzwiach na Elliardów, pozdrawiając znajomych skinieniem głowy. Na dziedzińcu znajdowała się tylko publiczność, była to bowiem sobota bez sesji sądowych, wigilia Niedzieli Palmowej. Spojrzałem na okna Elliardów. Przez oświetlone szyby obejrzałem służbę krzątającą się z półmiskami. Obiady Dorothy były znane w całej korporacji. Choć Wielki Post jeszcze trwał i obowiązywał zakaz spożywania mięsiwa, wiedziałem, że przygotuje obfity posiłek ku uciesze gości. Pomimo chłodu czułem się rozluźniony i spokojny jak rzadko. Za tydzień przypadała niedziela wielkanocna oraz dwudziesty piąty marca — oficjalny początek nowego roku tysiąc pięćset czterdziestego trzeciego. W ostatnich latach często rozmyślałem tą porą o ponurych wydarzeniach, które spotkają nas w nadchodzącym roku. Kiedy wszak pomyślałem, że mam interesującą, dobrze płatną pracę oraz szczerych przyjaciół, w moje serce wstąpiła nadzieja. Ubierając się rano, przyjrzałem się uważnie odbiciu mojej twarzy w metalowym sypialnymi zwierciadle. Rzadko to robiłem, gdyż zgarbiony grzbiet nadal mnie przygnębiał. Dostrzegłem siwe włosy i głębsze zmarszczki na twarzy, choć uznałem, że

nadawały mi one bardziej dostojny wygląd. Rok temu skończyłem czterdzieści lat, nie mogłem więc oczekiwać, że będę wyglądał młodo. Po południu, przed rozpoczęciem przedstawienia, udałem się nad Tamizę, słyszałem bowiem, że po długiej i mroźnej zimie lód na rzece zaczął pękać. Stanąłem na stopniach Temple Stairs i spojrzałem na toń rzeczną. Ogromne kawały lodu napierały na siebie z głośnym chrzęstem i skrzypem, unoszone masami szarej wody. Wróciłem po miękkim, topniejącymi śniegu, myśląc o bliskim nadejściu wiosny. Stojąc w drzwiach wielkiej sali, drżałem z zimna, mimo podszytego futrem płaszcza, bo choć powietrze wydawało się dziś zdecydowanie cieplejsze, nadal było chłodne, a ja nie odzyskałem jeszcze dawnej wagi po gorączce, która mnie zmogła osiemnaście miesięcy temu. Lekko podskoczyłem, gdym poczuł czyjąś rękę na ramieniu. Odwróciłem się i ujrzałem szczupłą postać Rogera odzianą w ciężki płaszcz. Obok niego stała Dorothy, uśmiechając się do mnie. Jej pyzate policzki poczerwieniały z zimna. Upięła brązowe włosy pod okrągłym francuskim czepcem wyszywanym perłami. — Widzę, żeś pogrążył się w zadumie — powiedział Roger. — Rozmyślasz o wzniosłych uczuciach, które nam tu dziś pokazali? — Wysokich jak ta sala i ciężkich niczym chabeta — dodała Dorothy. — Racja — przytaknąłem. — Kto wybrał sztukę? — Skarbnik. — Roger spojrzał na Rowlanda rozmawiającego ze starym sędzią i kiwającego z powagą głową. — Wybrał sztukę, której nie można uznać za politycznie podejrzaną - dodał ciszej. — Postąpił roztropnie, choć znacznie lepsza byłaby włoska komedia. Kiedy ruszyliśmy dziedzińcem, zauważyłem, że śnieg, który pokrywał fontannę na dziedzińcu Gatehouse, niemal całkowicie stopniał, pozostawiając po sobie jedynie kawały szarego lodu. Może już niedługo fontanna ponownie ożyje, a na podwórcu usłyszymy jak kiedyś delikatny szum wody. Przez lód dostrzegłem kilka monet. Choć wodotrysk zamarzł, ludzie nadal wrzucali doń drobne, mając nadzieję na wygrany proces lub szczęście w miłości, albowiem choć temu zaprzeczali, prawnicy byli równie przesądni jak inni ludzie. W drzwiach powitał nas stary sługa Rogera, Elias, który pracował w tym domu od lat. Zaprowadził mnie na górę, abym obmył dłonie. Gdym zszedł do salonu, grube świece rzucały ciepłe maślane światło na krzesła i poduszki. Kilkunastu gości, prawników z małżonkami, siedziało przy stole lub umościło się na poduszkach i raczyło winem podawanym przez Eliasa i chłopca kuchennego. Ogień buchający w kominku oświetlał pokój, wydobywając słodką woń z ziół rozrzuconych na drewnianej podłodze. Języki ognia lśniły w srebrnej zastawie ułożonej na przykrytym obrusem stole. Ściany zdobiły portrety postaci biblijnych wykonane według najnowszej mody. Nad dużym kominkiem wisiał jeden z najznakomitszych mebli w całym Lincoln’s Inn, duma i radość Rogera. Był to duży, misternie rzeźbiony fryz przedstawiający gałęzie spowite kwiatami i owocami, zza których wyglądały głowy zwierząt —jelenia, dzika, a nawet jednorożca. Roger stał obok kominka, rozmawiając z Ambrose’em Loderem z mojej kancelarii. Jego szczupła postać poruszała się żywo — gestykulował energicznie, jakby chciał coś wyjaśnić pulchnemu adwokatowi, na którego czerwonej twarzy malowało się powątpiewanie. Dorothy przystanęła obok nich, wyraźnie rozbawiona, w barwnym stroju kontrastującym z czarnymi togami obu prawników. Miała na sobie zieloną suknię z adamaszku ze złotymi wypustkami z przodu i wysokim kołnierzem rozpiętym pod szyją. Prezentowała się w niej wspaniale. Na mój widok przeprosiła obu panów i podeszła. Znałem Dorothy niemal dwadzieścia lat. Była córką woźnego sądowego z pierwszej kancelarii, w której pracowałem. Oboje mieliśmy wówczas dwadzieścia kilka lat. Byłem oczarowany wdziękiem, mądrością i serdecznością Dorothy. Chyba lubiła moje towarzystwo i nigdy nie zwracała uwagi na mój krzywy grzbiet, zostaliśmy więc dobrymi przyjaciółmi. Po pewnym czasie odważyłem się pomyśleć o przekształceniu naszej przyjaźni w coś głębszego. Nie zdradziłem jej jednak swoich uczuć, dlatego

mogłem mieć pretensje wyłącznie do siebie, gdy usłyszałem, że Roger, mój współpracownik i przyjaciel, poprosił ją o rękę i został przyjęty. Wyznał później, a ja dałem mu wiarę, że nie zdawał sobie sprawy z uczuć, które żywiłem do Dorothy. Ona sama wszystkiego się domyśliła i próbowała mi osłodzić gorzką pigułkę, powiadając, że miała trudny wybór. Jakoś nie mogłem w to uwierzyć, bo Roger był przystojnym i inteligentnym młodzieńcem, żywym i pełnym wdzięku. Dorothy przekroczyła czterdziestkę podobnie jak ja, choć prócz kilku drobnych zmarszczek wokół oczu wyglądała na znacznie młodszą ode mnie. Pochyliłem się i ucałowałem jej pełne policzki. — Życzę ci radosnej Niedzieli Palmowej, Dorothy. — Ja tobie również, Matthew — odpowiedziała, ściskając moją dłoń. — Jak się miewasz? — Nie narzekam. — Choć plecy często mi dokuczały, ostatnio pilnie wykonywałem ćwiczenia zalecone przez zaprzyjaźnionego medyka Guya, więc czułem się znacznie lepiej. — Dobrze wyglądasz. — A ty z każdym rokiem jesteś coraz młodsza, Dorothy. Życzę ci pomyślności i spokoju w nowym roku. — Oby tak się stało. Słyszałeś o dziwnym znaku? O dwóch ogromnych rybach wyrzuconych na brzeg Tamizy? Dwóch szarych potworach wielkości połowy domu? Musiały utkwić pod lodem. — Błysk w jej oczach wyjawił mi, co sądzi o tej historii, która, podobnie jak wiele innych opowieści krążących na tym świecie, wydawała się uroczym absurdem. — Czy były żywe? — Nie. Woda wyrzuciła je na brzeg w Greenwich. Setki ludzi przechodziły Mostem Londyńskim, aby je zobaczyć. Powiadają, że takie zdarzenie w dzień poprzedzający Niedzielę Palmową zapowiada straszne wydarzenia. — Ostatnio ludzie ciągle znajdują jakieś złowróżbne znaki. To istna pasja pracowitych biblijnych londyńczyków. — Racja. — Spojrzała na mnie badawczo, być może wyczuwając nutkę goryczy w moich słowach. Dwadzieścia lat temu Dorothy, Roger i ja byliśmy zwolennikami reform, licząc na stworzenie nowej chrześcijańskiej wspólnoty, która obejmie swoim zasięgiem cały świat. Dorothy i Roger pozostali nimi do dziś. Choć wielu ich gości było kiedyś zwolennikami reform, większość się wycofała i wiodła spokojny prawniczy żywot, przerażona i rozczarowana falami konfliktów religijnych i represji, które narastały z każdą dekadą od czasu zerwania króla z Rzymem. Byłem ciekaw, czy Dorothy wiedziała, że tliły się we mnie marne resztki wiary. — Ostatnie wieści były dla nas pomyślne — zmieniła temat. — Dzisiaj otrzymaliśmy list od Samuela. Trakty do Bristolu są przejezdne. — Uniosła czarne brwi. — Między wierszami wyczytałam, że ma dziewczynę. Samuel był jedynym dzieckiem Rogera i Dorothy, źrenicą ich oka. Kilka lat temu cała rodzina przeniosła się do Bristolu, rodzinnego miasta Rogera, gdzie objął urząd sekretarza rady miejskiej. Rok temu Roger podjął ponownie praktykę w Lincoln’s Inn, lecz osiemnastoletni Samuel został uczniem kupca tekstylnego i postanowił zostać w Bristolu. Wiedziałem, że oboje boleli z tego powodu. Uśmiechnąłem się delikatnie. — Jesteś pewna, że nie są to twoje pobożne życzenia? — Nie. Wspomniał nawet, jak ma na imię. Elizabeth. Jest córką kupca. — Nie będzie mógł jej poślubić, dopóki nie ukończy nauki. — To dobrze. Będą mieli dość czasu, aby sprawdzić, czy do siebie pasują. — Uśmiechnęła się szelmowsko. — Może wyślę szpiega do Bristolu. Na przykład, twojego pomocnika, Baraka. Roześmiałem się. — Barak ma dość roboty w kancelarii, więc będziesz musiała znaleźć kogoś innego. — Lubię jego przenikliwe poczucie humoru. Jak mu się wiedzie?

— Rok temu stracili dziecko. Bardzo boleśnie to przeżył, chociaż tego nie okazywał. — A co u niej? — Nie widziałem Tamasin całe wieki. Od dawna noszę się z zamiarem zaproszenia ich do siebie. Muszę to wreszcie zrobić. Tamasin czule się mną opiekowała, gdym leżał w gorączce. — Widzę, że masz mnóstwo roboty w Sądzie Próśb. Do tego posada woźnego sądowego. Zawsze wiedziałam, że zajdziesz wysoko. — Jasne. — Uśmiechnąłem się. — To dobra posada. — Minął ponad rok od czasu, gdy arcybiskup Cranmer wyznaczył mnie na jednego z dwóch prawników reprezentujących sprawy ubogich przed Sądem Próśb. Wraz z tą funkcją otrzymałem tytuł woźnego sądowego, starszego prawnika. — Nigdy nie sądziłem, że praca będzie mi sprawiać taką przyjemność — ciągnąłem — choć obciążenie sprawami jest ogromne, a niektórzy klienci... no cóż, bieda nie czyni ludzi dobrymi ani łatwymi w obyciu. — Nie powinna — odpowiedziała żarliwie. — Bieda to przekleństwo. — W każdym razie nie mam powodów do narzekania. Praca nie jest monotonna. — Przerwałem na chwilę. — Ostatnio dostałem sprawę chłopaka, którego zamknięto w Bedlam. Jutro mam się spotkać z jego rodzicami. — W Niedzielę Palmową? — Sprawa jest pilna. — Twój klient jest obłąkany? — Nie o to chodzi. Umieszczono go tam na rozkaz Tajnej Rady. To jedna z najdziwniejszych spraw, z jakimi miałem do czynienia. Jest bardzo interesująca, choć wolałbym nie zadzierać z Tajną Radą. — Wiem, że dopilnujesz, aby sprawiedliwości stało się zadość — powiedziała, kładąc dłoń na moim ramieniu. — Witaj, Matthew! — obok nas stanął Roger i energicznie uścisnął moją prawicę. Był krępy i niskiego wzrostu, o smukłej, choć ładnie ukształtowanej twarzy, przenikliwych niebieskich oczach i czarnych włosach, które zaczęły się już przerzedzać. Chociaż wiele lat temu odbił mi Dorothy, nadal darzyłem go wielką przyjaźnią. — Słyszałem, że dostaliście list od Samuela — zagadnąłem. — Tak, urwis w końcu napisał! — Muszę iść do kuchni — przerwała mu Dorothy. — Zobaczymy się wkrótce, Matthew. Pomów z Rogerem, ma interesujący pomysł. Skłoniłem się jej i spojrzałem na Rogera. — Jak się miewasz? — spytałem cicho. — Nie miałem kolejnego ataku — odparł przyciszonym głosem. — Mimo to będę rad, mogąc odwiedzić twojego przyjaciela medyka. — Widziałem, że odwróciłeś głowę podczas przedstawienia, gdy Pożądanie dotknął kurcz. — Ta scena mnie przeraziła. — Nagle wydał mi się bezbronny jak mały chłopiec. Uścisnąłem jego ramię. Ostatnio Roger kilka razy stracił równowagę i upadł bez żadnego wyraźnego powodu. Lękał się, że zachorował na padaczkę — straszną chorobę powodującą, że skądinąd całkiem zdrowy człowiek co jakiś czas przewracał się na ziemię i odchodził od zmysłów, wijąc się i jęcząc. Choroba ta była nieuleczalna, przy czym jedni uważali ją za rodzaj powracającego obłędu, a drudzy za dowód opętania przez demona. Ponieważ drastyczne objawy mogły wystąpić w każdej chwili, ludzie unikali osób, które cierpiały na tę przypadłość, więc oznaczałoby to kres jego prawniczej kariery. Ująłem go za ramię i powiedziałem: — Guy postawi prawidłową diagnozę, obiecuję. — Podczas lunchu, który zjedliśmy przed tygodniem, Roger zwierzył mi się ze swoich kłopotów, a ja zadbałem, aby jak najszybciej, w ciągu

czterech dni, spotkał się z moim przyjacielem medykiem. Roger uśmiechnął się krzywo. — Miejmy nadzieję, że powie mi coś, co chcę usłyszeć — zniżył głos. — Wyjaśniłem Dorothy, że mam bóle brzucha. Myślę, że tak będzie lepiej. Kobiety tylko się martwią. — Podobnie jak my, Roger — odrzekłem z uśmiechem. — Czasami martwimy się bez przyczyny. Można tracić równowagę z wielu powodów. Pamiętasz, że nie miałeś kolejnych ataków? — Wiem, to prawda. — Dorothy wspomniała, że myślisz o pewnym przedsięwzięciu — zagadnąłem, chcąc odwrócić jego uwagę. — Tak — uśmiechnął się oschle. — Powiedziałem o tym Loderowi, lecz on nie wydaje się zainteresowany. — Spojrzał na gości. — Nikt z nas nie jest ubogi — zauważył cicho. Ujął mnie pod ramię i zaprowadził na stronę. — Czytam książkę Rodericka Morsa Lamentation of Christian against the City of London . — Powinieneś uważać. Niektórzy uważają ją za wywrotową. — Prawda ich przeraża. — Głos Rogera był cichy, lecz pełen napięcia. — Na Boga, książka Morsa to potępienie Londynu. Ukazuje, w jaki sposób majątek klasztorów przeszedł na własność króla i jego dworzan. Klasztorne szkoły i szpitale zostały zamknięte, więc chorzy muszą sami dbać o siebie. Opieka zakonników była mama, lecz obecnie nie mają nikogo. Wszystkich nas zawstydzają rzesze chorych biedaków konających na ulicach. Wczoraj widziałem chłopca w drzwiach Cheapside. Jego bosa stopa była w połowie obumarła z powodu odmrożenia. Dałem mu sześć pensów, choć naprawdę potrzebował szpitala, Matthew. — Sam wspomniałeś, że większość szpitali zamknięto. — Właśnie dlatego zabiegam o stworzenie szpitala finansowanego przez londyńskie korporacje prawnicze. Najpierw trzeba będzie zebrać wkład początkowy, a następnie stworzyć fundusz operacyjny z zapisów i datków od prawników. — Rozmawiałeś o tym ze skarbnikiem? — Jeszcze nie — Roger uśmiechnął się ponownie. — Doskonalę swoje argumenty na kolegach. — Wskazał głową pulchną postać Lodera. — Ambrose powiedział, że biedni znieważają przechodniów swoją przykrą wonią i wyziewami. Że mógłby zapłacić, aby oczyścić z nich ulice. Inni skarżyli się na natrętnych żebraków proszących o datek na każdym rogu. Obiecałem im, że w ten sposób uwolnimy miasto od zgiełku. Moje argumenty przekonają tych, którym brakuje miłości bliźniego. — Spojrzał na mnie poważnie. — Pomożesz? Zastanowiłem się chwilę. — Nawet jeśli ci się uda, cóż zdziała jeden szpital w obliczu morza niedoli, które nas otacza? — Przyniesie ulgę kilku nieszczęśnikom. — Pomogę, jeśli zdołam. — Jeśli ktoś mógł zrealizować takie przedsięwzięcie, to tylko Roger. Pomyślałem, że wiele będzie zależało od jego energii i błyskotliwej inteligencji. — Ofiaruję datek na twój szpital. Jeśli chcesz, pomogę ci też w zbieraniu darowizn. Uścisnął moje ramię. — Wiedziałem, że mi pomożesz. Wkrótce zorganizuję komitet... — Kolejny? — spytała Dorothy, która wróciła z kuchni z poczerwieniałą od ciepła twarzą. Spojrzała pytająco na małżonka. Roger położył rękę na jej talii. — Chodzi o szpital, kochanie. — Trudno ci będzie przekonać ludzi. Sakiewki ich rozbolały od królewskich podatków. — W przyszłości mogą cierpieć jeszcze bardziej — dodałem. — Powiadają, że nowy parlament przyzna królowi więcej środków, aby mógł rozpocząć wojnę z Francją. — Cóż za marnotrawstwo — rzucił gorzko Roger. — Pomyślcie tylko, jak można by wykorzystać te

pieniądze. Z drugiej strony król zapewne uzna, że okoliczności sprzyjają takiemu przedsięwzięciu. Król Szkocji zmarł, a na tronie zasiada mała dziewczynka, więc nie będą mogli stanąć po stronie Francji. Skinąłem głową na znak aprobaty. — Król odesłał do domu szkockich możnowładców wziętych do niewoli pod Solway Moss. Podobno przysięgli, że doprowadzą do małżeństwa księcia Edwarda z małą Marią. — Jak zwykle jesteś dobrze poinformowany, Matthew — powiedziała Dorothy. — Czy Barak powtórzył ci plotki, które usłyszał od swoich przyjaciół na dworze? — Tak. — Podobno król ogląda się za nową żoną. — Mówią o tym od czasu stracenia Katarzyny Howard — zauważył Roger. — O kogo chodzi tym razem? — O lady Latimer — odrzekła Dorothy. — Jej mąż zmarł przed tygodniem. Pojutrze będzie wielki pogrzeb. Powiadają, że król od jakiegoś czasu miał na nią chrapkę i teraz nią się zajmie. Nie słyszałem tych pogłosek. — Biedna niewiasta — powiedziałem. — Powinna się lękać o swoją głowę — dodałem szeptem. — Tak — przytaknęła Dorothy. Chwilę milczała, aby klaśnięciem dłoni i donośnym głosem oznajmić: — Obiad gotowy, przyjaciele! Goście ruszyli do jadalni. Długi stary dębowy stół był zastawiony srebrnymi półmiskami, na które słudzy wykładali jadło pod czujnym okiem Eliasa. Głównym daniem były cztery duże kurczaki. Choć nadal trwał Wielki Post i prawo zezwalało na spożywanie jedynie ryb, ostra zima i skute lodem rzeki sprawiły, że ich ceny sięgnęły astronomicznej wysokości, toteż król zezwolił ludowi na jedzenie białego mięsa. Zajęliśmy miejsca. Usadzono mnie pomiędzy Loderem, z którym Roger rozmawiał przed chwilą, i Jamesem Ryprose’em, leciwym prawnikiem o szczeciniastych bokobrodach okalających twarz pomarszczoną niczym zeschnięte stare jabłko. Po przeciwnej stronie siedziała Dorothy, Roger i pani Loder, która była równie pulchna i zadowolona z siebie jak jej małżonek. Posłała mi uśmiech, odsłaniając pełny rząd białych zębów, a następnie ku mojemu zaskoczeniu sięgnęła do ust i wyciągnęła obie szczęki. Zauważyłem, że zęby zostały przymocowane do drewnianej protezy wyciętej w taki sposób, aby było miejsce na kilka szarych kikutów, które jej pozostały z dawnego uzębienia. — Pięknie wyglądają, prawda? — spytała, widząc moje spojrzenie. — Zrobił mi je cyrulik z Cheapside. Oczywiście nie mogę w nich jadać. — Schowaj je, Johanno — żachnął się mąż. — Ludzie nie chcą na nie patrzyć podczas posiłku. — Johanna wydęła usta tak, jak to potrafi jedynie bezzębna kobieta, i ukryła protezę w małym pudełeczku, które wsunęła między poły sukni. Z trudem opanowałem mdłości. Uważałem za odrażający ów francuski zwyczaj przejęty przez niektórych członków naszej klasy wyższej polegający na noszeniu protezy wykonanej z zębów umarłych. Roger zaczął ponownie rozprawiać o szpitalu, tym razem kierując swoje argumenty do starego Ryprose’a. — Pomyśl o chorych i bezradnych, którzy zostaną usunięci z ulic, którym być może uda się pomóc. — Tak, to byłoby warte zachodu — zgodził się starzec. — A co się stanie ze zdrowymi, silnymi żebrakami, którzy plenią się na ulicach jak zaraza, nagabując o pieniądze, a czasem grożąc? Co zrobić z nimi? Jestem starym człowiekiem, więc czasami lękam się wychodzić samotnie z domu. — To prawda. — Kolega Loder skinął głową. — Ci dwaj, którzy w listopadzie obrabowali i zabili w bramie nieszczęsnego kolegę Goodcole’a, byli bezpańskimi sługami z rozwiązanego klasztoru. Nigdy nie zostaliby ujęci, gdyby nie przechwalali się po tawernach, na co wydali pieniądze biednego Goodcole’a i gdyby uczciwy oberżysta nie wezwał konstabla.

— Zaiste, zaiste — przytaknął energicznie Ryprose. — Nie dziwota, że służba pozbawiona panów bezkarnie żebrze i rabuje, skoro miasto zatrudnia garstkę strażników niemal tak starych jak ja. — Rada miasta powinna nająć silnych mężczyzn, aby wygnali nicponiów z Londynu — zawyrokował Loder. — Czemu jesteś taki surowy, Ambrose? — spytała cicho jego małżonka. — Gdy byłeś młodszy, przekonywałeś, że bezrobotni biedacy mają prawo do zatrudnienia, że miasto powinno im płacić za wykonywanie użytecznych prac, takich jak brukowanie ulic. Cytowałeś Erazma z Rotterdamu i Juana Vivesa. Rozprawiałeś o obowiązkach chrześcijańskiej wspólnoty wobec biednych. — Uśmiechnęła się słodko, rewanżując się za dworną uwagę na temat jej zębów. — To prawda, Ambrose — przytaknął Roger. — Doskonale to pamiętam. — Ja również — dodała Dorothy. — Najgwałtowniej występowałeś w sprawie obowiązków króla wobec biedoty. — Skoro nasz król nie jest tym zainteresowany, nie wiem, co moglibyśmy zrobić — odparł gniewnie Loder, spoglądając na żonę. — Mamy zaprosić dziesięć tysięcy parszywych żebraków i nakarmić ich przy głównym stole? — Nie — odrzekł delikatnie Roger. — Możemy wszak wykorzystać naszą pozycję i zamożność, aby pomóc kilku z nich. Dopóki nie nastaną lepsze czasy. — Nie tylko żebracy wałęsają się po ulicach w opłakanym stanie — zauważył ponuro stary Ryprose. — Hałaśliwi głosiciele Biblii pojawiają się na każdym kroku. Przy Newgate Street stoi jeden taki. Tkwi tam calutki dzień, grzmiąc o nadchodzącej apokalipsie. Siedzący przy stole wydali pomruk aprobaty. Po upadku Thomasa Cromwella król przestał wspierać reformatorów, którzy zachęcili go do zerwania z Rzymem. Henryk nigdy w pełni nie przyjął nauki Lutra, a teraz stopniowo powracała do dawnej religii, do katolicyzmu bez papieża, stosując coraz radykalniejsze środki wobec tych, którzy się z nim nie zgadzali. Zaprzeczanie, że eucharystyczny chleb i wino zamieniają się w prawdziwe ciało i krew Jezusa Chrystusa, stało się herezją zagrożoną karą śmierci. Do łask powróciła nawet nauka o czyśćcu. Wszystko to gorszyło religijnych radykałów, dla których jedynym źródłem prawdy pozostała Biblia. Prześladowania skłoniły wielu reformatorów do przyjęcia bardziej radykalnego stanowiska, a ci mieszkający w Londynie byli szczególnie śmiali i gadatliwi. — Wiecie, co wczoraj widziałem? — spytał inny z gości. — Przed jednym z kościołów ludzie układali gałązki na śniegu, na jutrzejszą Niedzielę Palmową, gdy nadeszła wataha uczniów. Rozrzucili palemki butami, wykrzykując, że to papieskie święto, a papież jest antychrystem! — Religijny fanatyzm dostarcza im kolejnej wymówki do dzikich ekscesów — stwierdził posępnie Loder. — Jutro może dojść do zamieszek — przestrzegł zebranych Roger. Przytaknąłem głową. W Niedzielę Palmową tradycyjne kościoły będą odprawiały nabożeństwo jak dawniej. Kościelni przebiorą się za proroków, a dziecko będzie jechało na osiołku. W tym samym czasie radykalni kaznodzieje będą grzmieli w swoich zborach, nazywając to papieskim bluźnierstwem. — Szykują się kolejne czystki — zauważył ktoś ponuro. — Słyszałem, że biskup Bonner ma się surowo rozprawić z głosicielami Biblii. — Stosy już nigdy nie zapłoną—powiedziała cicho Dorothy. — Miasto na to nie pozwoli — przytaknął Loder. — Ludzie nie lubią radykałów, lecz jeszcze bardziej nienawidzą płonących stosów. Bonner nie będzie mógł posunąć się tak daleko. — Czyżby? — spytał cicho Roger. — Przecież Bonner jest fanatykiem, tyle że reprezentuje drugą stronę. Czy całe miasto nie jest podzielone? — Większość obywateli pragnie spokoju — odrzekłem. — Nawet ci z nas, którzy kiedyś byli radykałami. — Uśmiechnąłem się oschle do Rogera, który przytaknął na znak, że się zgadza. — Fanatycy są po obydwu stronach — rzekł posępnie stary Ryprose — my wszyscy zaś jesteśmy

prostymi ludźmi, którzy utknęli między nimi. Czasami się lękam, że sprowadzą na nas śmierć. *** Goście wyszli późno, ale ja znalazłem się wśród tych, którzy dotrwali do samego końca. Kiedym znalazł się na dworze, była zimna noc, a pod butami chrzęściła zmrożona breja. Po rozmowie przy stole mój nastrój nie był już tak pogodny jak na początku. To prawda, że pełen żebraków i fanatyków Londyn nie był miastem szczęśliwym. Czystki jedynie pogorszyłyby sprawę. Było też coś, o czym nie wspomniałem pozostałym — rodzice chłopaka umieszczonego w Bedlam byli członkami radykalnej protestanckiej wspólnoty, a problemy psychiczne ich syna miały związek z religią. Wolałbym nie brać jego sprawy, lecz musiałem się zajmować wszystkimi prośbami, które mi przydzielono. Rodzice chcieli, aby ich syn został uwolniony. Przystanąłem. Za plecami usłyszałem cichy chrzęst śniegu. Odwróciłem się, gniewnie marszcząc czoło. Zabudowania Lincoln’s Inn wydawały się bezpieczne, choć każdy mógł tu wejść niepostrzeżenie. Noc była ciemna, księżyc w połowie przysłoniły obłoki. O tak późnej porze jedynie kilka okien oświetlało śnieg jasnymi kwadratami. — Ktoś ty?! — zawołałem. Nie usłyszałem odpowiedzi, lecz do moich uszu doleciał chrzęst śniegu, jakby ktoś zaczął się szybko oddalać. Zmarszczyłem brwi i ruszyłem za nim. Dźwięk kroków dochodził z przeciwległego końca budynku, gdzie mieszkali Elliardowie. Ich dom stykał się z tylnym murem Lincoln’s Inn. Położyłem dłoń na rękojeści sztyletu, skręcając za róg budynku. Zewnętrzny mur był przede mną. Tamten znalazł się w pułapce. Niewielki kwadratowy placyk pomiędzy budynkami i liczącym dwanaście stóp wysokości tylnym murem oświetlały okna mieszkania Elliardów. Wydawał się pusty. Przeszedł mnie zimny dreszcz. Wtedy zauważyłem, że śnieg na murze został strząśnięty. Tamten musiał się na niego wspiąć. Stałem, patrząc przed siebie. Trzeba było niezwykłej siły i zwinności, aby go przesadzić. Nie wiem, czy w ogóle uznałbym to za możliwe, gdyby nie puste podwórko i wzruszony śnieg. Zmarszczyłem czoło i odwróciłem się. Pomyślałem, że każę strażnikowi wysypać wierzchołek muru kawałkami szkła.

Rozdział drugi Następnego ranka wyruszyłem do kancelarii skoro świt, albowiem rodzice chłopaka osadzonego w Bedlam mieli przybyć o dziewiątej. Informacje, które otrzymałem z Sądu Próśb, były bardzo skąpe, choć wystarczyły, abym się zaczął niepokoić. Chłopaka kazała umieścić w szpitalu Tajna Rada z powodu „bluźnienia prawdziwej religii w obłąkańczym szale”, jak to ujęto w postanowieniu, mimo braku wyroku sądu biskupiego. Sprawa miała charakter polityczny, była zatem niebezpieczna. Przypomniałem sobie ponownie, że mój udział ograniczy się do kwestii czysto prawnych, przeklinając los, który zesłał mi owego chłopaka, zamiast skierować jego sprawę do kolegi. Z dokumentów wynikało, że Adam Kite był synem mistrza kamieniarskiego i ministrantem w kościele Świętego Marcina przy Creek Lane. Barak, którego wysłałem na przeszpiegi, doniósł mi, że tamtejszy wikary był „wielkim podżegaczem i grzmiącym kaznodzieją”. Nie była to dobra wiadomość. Na podstawie moich dotychczasowych doświadczeń z ludźmi pobożnymi wiedziałem, że kiepsko sobie radzę z prostackimi, twardogłowymi fanatykami cytującymi biblijne wersety w taki sposób, jakby cieśla wbijał ćwieki. Poślizgnąłem się na lodowej brei i omal nie upadłem, co wytrąciło mnie z przykrej zadumy. Usłyszałem śmiech. W całym mieście biły dzwony, wzywając na nabożeństwo Niedzieli Palmowej. W owym czasie chodziłem do kościoła jedynie wówczas, gdy to było konieczne. W przyszłą niedzielę jak co roku przystąpię do spowiedzi. Nie czekałem na tę chwilę z utęsknieniem. Kapryśna pogoda ponownie obdarzyła nas cieplejszym dniem, więc Chancery Lane tonęła w błocie niczym chłopskie podwórko. Przystanąłem w bramie Lincoln’s Inn, zastanawiając się, czy skarbnik zrobi cokolwiek, aby zabezpieczyć mur. Kazałem odźwiernemu poinformować go o mojej wczorajszej przygodzie. Nagle poczułem coś wilgotnego na twarzy. Gdy na policzek spadła kolejna kropla, zrozumiałem, że pada. Po dwóch miesiącach śniegu nadszedł pierwszy deszcz. Gdym dotarł do kancelarii, lało jak z cebra, a mój kapelusz nasiąkł wodą. Ze zdziwieniem stwierdziłem, że Barak już czeka w zewnętrznej izbie. Rozpalił ogień i usiadł przy wielkim stole, porządkując papiery na jutrzejszą sesję sądu. Wokół leżały pozwy, pisemne oświadczenia i zeznania. Jego przystojna, szelmowska twarz sprawiała wrażenie zmęczonej, a oczy nabiegły krwią. Zauważyłem, że policzki Baraka pokrywa kilkudniowy zarost. — Powinieneś się ogolić, w przeciwnym razie przewodniczący wyrzuci cię z sali za obrazę sądu. — Chociaż przemówiłem surowo, łączyła nas wielka przyjaźń. Poznaliśmy się, wykonując niebezpieczną misję dla jego nieżyjącego już pana, królewskiego ministra Thomasa Cromwella. Po straceniu Cromwella trzy lata temu Barak zaczął dla mnie pracować. Był bardzo skutecznym, choć nietypowym pomocnikiem. — Zgoda — odrzekł gburowato. — Niebawem przybędą rodzice owego obłąkanego wesołka. — Nie nazywaj go tak — powiedziałem, przeglądając dokumenty, które przygotował. Wszystko było w należytym porządku. Barak naniósł uwagi swoim zamaszystym charakterem pisma. — Przyszedłeś w niedzielę? — spytałem. — Przecież byłeś wczoraj. Zaniedbujesz biedną Tamasin. — Nic jej nie będzie. — Barak wstał i zaczął składać książki oraz papiery. Spojrzałem na jego szerokie bary, ciekaw, co zaszło między nimi, skoro przyszedł dziś do roboty i sądząc po wyglądzie, nie spał całą noc. Tamasin była piękną dziewczyną, równie energiczną jak on. Przeżyli szczęśliwie cały rok, choć musieli przyspieszyć ślub z powodu ciąży. Po śmierci ich synka, który zmarł podczas porodu, Barak zachowywał się w sposób równie zuchwały i wesoły jak dawniej, choć w jego żartach pojawiło się coś sztucznego, a spojrzenie czasami przepełniał ból. Wiedziałem, że utrata dziecka zbliża do siebie niektórych małżonków, a innych oddala. — Widziałeś rodziców Adama Kite’a, gdy przyszli się umówić na spotkanie? — zagaiłem. — Dobrodzieja Kite’a i jego żonę? Co to za ludzie?

Odwrócił się w moją stronę. — Rzemieślnicy. Kite jest kamieniarzem. Zaczął prawić o łasce bożej, która pozwoliła im przekazać sprawę syna do Sądu Próśb, i o tym, że Bóg nie opuszcza tych, którzy są mu wierni. — Barak zmarszczył nos. — Po mojemu wyglądają na zapracowanych wierzących, którzy trzymają się Biblii, choć ludzie pobożni, których znam, sprawiają wrażenie zadufanych w sobie, ci zaś wyglądali jak para spłoszonych kotów. — Nic dziwnego po tym, co ich spotkało. — Wiem. — Barak zawahał się chwilę. — Czy będziesz musiał go odwiedzić? Udać się do Bedlam, gdzie szaleńcy rozdzierają szaty i pobrzękują łańcuchami? — Pewnie tak. — Spojrzałem na dokumenty. — Chłopak ma siedemnaście lat. Postawiono go przed sądem trzeciego marca za szalone, niestosowne zachowanie pod Preaching Cross, na podwórcu kościoła Świętego Pawła. Miał głośno pomstować, „wydając dziwne jęki i krzyki”. Odesłano go do Bedlam w nadziei, że zostanie wyleczony. Żadnych dodatkowych zaleceń. Jego stan zdrowia nie został zbadany przez lekarza lub sąd. To niewłaściwe. Barak spojrzał na mnie poważnym wzrokiem. — Miał szczęście, że nie uznali go za heretyka. Pamiętasz, co spotkało Richarda Mekinsa i Johna Collinsa. — Rada jest teraz bardziej rozważna. Mekins był piętnastoletnim terminatorem, który osiemnaście miesięcy temu spłonął na stosie w Smithfield za zaprzeczanie obecności Jezusa w eucharystii. Z kolei John Collins strzelił z łuku do rzeźby Chrystusa we wnętrzu kościoła. Wielu uważało, że jest obłąkany, lecz rok wcześniej król wydał ustawę zezwalającą na wymierzanie kary śmierci ludziom niespełna rozumu. Collins zginął na stosie podobnie jak Mekins. Okrucieństwo tych kar zwróciło lud przeciwko biskupowi Bonnerowi, który sprawował w mieście surową władzę kościelną. Od tego czasu nie zapłonął żaden stos. — Powiadają że Bonner rozpoczął nowe polowanie na religijnych radykałów — zauważył Barak. — Podobną opinię usłyszałem wczoraj przy obiedzie. Jak myślisz, do czego to wszystko zmierza? Barak nadal miał przyjaciół, którzy pracowali potajemnie dla królewskiego dworu, odwiedzając tawemy i piwiarnie, aby donosić władzy o nastrojach wśród ludu. Miałem wrażeniem że ostatnio spędzał wiele czasu, pijąc w towarzystwie tych podejrzanych kompanów. Spojrzał na mnie poważnie. — Krążą plotki, że teraz, gdy Szkocja przestała nam zagrażać, król chce zawrzeć sojusz z Hiszpanią i wyruszyć na wojnę z Francją. Aby przypodobać się cesarzowi Karolowi, musi być surowy dla heretyków. Ludzie mówią, że zamierza przeprowadzić przez parlament ustawę zakazującą pospólstwu czytania Biblii oraz dać biskupowi Bonnerowi wolną rękę, aby pozbył się w Londynie kaznodziejów. Huczy o tym w całym Whitehall. Byłbym ostrożny w tej sprawie. — Rozumiem, dzięki za radę. — Sytuacja polityczna czyniła sprawę Adama Kite’a jeszcze delikatniejszą. Zdobyłem się na uśmiech. — Wczorajszej nocy ludzie plotkowali o tym. że król szuka nowej żony. Że zabiega o względy lady Latimer. — Z tego, co słyszałem, wynika, że zaiste tak jest, choć tym razem napotkał problemy. Dama nie chce jego względów. — Odrzuciła go? — spytałem zdumiony. — Tak mówią. Trudno ją winić. Król ma wrzody na nogach, więc co drugi dzień wożą go po Whitehall na wózku. Podobno z każdym miesiącem staje się bardziej otyły i ma coraz gorsze napady gniewu. Powiadają że lady Latimer ma na oku innego kandydata. — Kogo? — O tym się nie wspomina. — Zawahał się. — Może byłoby lepiej, aby ten twój obłąkaniec, Adam Kite, pozostał w Bedlam. Ty również nie powinieneś zadzierać ponownie z Tajną Radą.

Westchnąłem ciężko. — Występuję jedynie jako prawnik. — Jeśli w sprawę zaangażują się możni, nie ukryjesz się za przepisami. Sam wiesz. — Podobnie jak ja lękał się, że stanę przed dawnymi potężnymi wrogami. Książę Norfolk i Richard Rich byli wszak członkami Tajnej Rady. — To pech, że przekazali jego sprawę mnie zamiast Herriottowi — rzekłem. — Skoro tak się stało, muszę się nią zająć z całą starannością. Przejrzę dokumenty na jutrzejszą sesję. Przyślij do mnie Kite’ów, kiedy się zjawią. Udałem się do wewnętrznego gabinetu i zamknąłem drzwi. Zaniepokoiły mnie słowa Baraka. Podszedłem do okna z małymi szybkami. Deszcz nasilił się jeszcze bardziej. Krople bębniły o szyby, rozmazując obraz dziedzińca Gatehouse. Zadrżałem, dźwięk ulewy przypomniał mi bowiem ową straszną noc osiemnaście miesięcy temu, gdym pierwszy i jedyny raz zabił człowieka. Gdybym tego nie uczynił, z pewnością pozbawiłby mnie życia, jednak do dziś prześladowało mnie upiorne charczenie tonącego. Westchnąłem głęboko, z żalem wspominając radosny nastrój, w którym się znajdowałem wczorajszego wieczoru. Czyżby krótka chwila szczęścia skusiła zły los? Pomyślałem o Bedlam. Miejsce to budziło lęk i odrazę mieszkańców Londynu. Przez długi czas szpital Bedlam był jedynym zakładem psychiatrycznym w mieście. Choć obłąkani żebrali na wszystkich londyńskich ulicach, a wielu ludzi miało przyjaciół lub krewnych dotkniętych jakąś chorobą umysłu, unikali szaleńców jak zarazy. Ludzi chorych psychicznie uważano za niebezpiecznych, a nawet opętanych, przypominali też oni, iż nagły obłęd może dotknąć każdego, przyjmując wiele strasznych postaci. Właśnie dlatego Roger tak się lękał choroby, albowiem jej napady były przerażające. Wiedziałem, że w Bedlam trzymano jedynie najpoważniej chorych. Niektórzy pochodzili z bogatych domów, inni byli zdani na ludzkie miłosierdzie. Czasami wtrącano tam ludzi niewygodnych władzy, takich jak Adam Kite, aby usunąć ich z drogi. Usłyszałem pukanie i Barak wprowadził do izby dwoje małżonków w średnim wieku. Z zakłopotaniem spostrzegłem, że towarzyszy im trzecia osoba w długiej sutannie. Mężczyzna ów był wysoki i szczupły, miał krzaczaste brwi, szpakowate włosy i czerwoną twarz choleryka. Mąż i żona byli ubrani w poważne czarne szaty. Oboje sprawiali wrażenie głęboko przygnębionych. Niewiasta wydawała się bliska płaczu. Była niska i szczupła, krucha niczym ptaszyna. Jej małżonek był wysokim i postawnym człowiekiem o twarzy pooranej bruzdami. Skłonił się, a jego połowica dygnęła głęboko. Duchowny zmierzył mnie zuchwałym, taksującym spojrzeniem. Nie przejął się widać powagą Lincoln’s Inn ani widokiem togi i gabinetu pełnego ksiąg prawniczych. — Jestem woźnym sądowym, nazywam się Shardlake. Pan i pani Kite, jak mniemam? — Uśmiechnąłem się nerwowo, aby poczuli się bardziej swobodnie, skupiając na nich całą uwagę. Z długiego doświadczenia wiedziałem, że gdy klienci przychodzą na spotkanie w towarzystwie trzeciej osoby, ta jest zwykle najbardziej agresywna. Odgadłem, że duchowny jest ich wikarym i że może stwarzać problemy. — Daniel Kite, do usług wielmożnego pana — odparł mężczyzna, składając głęboki ukłon. — A to moja żona, Minnie. — Niewiasta dygnęła ponownie, uśmiechając się niepewnie. — Jestem rad, że zgodził się pan nas przyjąć w niedzielę — dodał. — W Niedzielę Palmową— zauważył z niesmakiem duchowny. — Nie będziemy musieli przynajmniej oglądać papieskich uroczystości — zauważył, spoglądając na mnie wyzywająco. — Jestem Samuel Meaphon. Ta prześladowana rodzina należy do mojej trzódki. — Spocznijcie, proszę — rzekłem. Usiedli obok siebie na ławie. Meaphon zajął miejsce pośrodku, a Minnie wygładziła nerwowo fałdy sukni. — Zapoznałem się z dokumentami przesłanymi z Sądu Próśb — oznajmiłem — lecz ukazują one sprawę w bardzo oględny sposób. Chciałbym, abyście opowiedzieli, co spotkało waszego syna. Od początku.

Daniel Kite spojrzał nerwowo na Meaphona. — Wolałbym usłyszeć tę historię od was i waszej małżonki — dodałem szybko. — Nie oznacza to, że nie szanuję wielebnego, lecz wolę relację z pierwszej ręki. — Meaphon nieznacznie zmarszczył brwi, skinieniem głowy informując mistrza Kite’a, że może rozpocząć opowieść. — Adam był dobrym chłopcem, lecz sześć miesięcy temu coś się z nim stało — zaczął ponurym, ciężkim głosem. — Był żywym, silnym młodzieńcem, naszym błogosławieństwem od Pana, nie mamy bowiem innych dzieci. Terminował w moim warsztacie niedaleko Billingsgate. — Jesteście kamieniarzem? — Mistrzem kamieniarskim, panie. — Mimo smutku wyczułem nutkę dumy w jego głosie. Spojrzałem na dłonie Daniela — były ogromne, pokryte odciskami i mnóstwem drobnych blizn. — Miałem nadzieję, że Adam przejmie po mnie interes. Był pracowity i pilnie uczęszczał do kościoła. — To prawda — potwierdził z naciskiem wielebny Meaphon. — Wierzymy w Biblię, panie — zwierzył się Kite. — Niezależnie od tego, jak nas traktuje grzeszny świat — dodał Meaphon, spoglądając na mnie gniewnie spod krzaczastych brwi. — Zachowam w sekrecie wszystko, co mi powiecie o waszej religii — rzekłem. — Widzę, że nie jesteście naszej wiary, panie. — W głosie Daniela Kite’a wyczułem raczej żal niż gniew. — Nie spotkaliśmy się, aby o tym rozprawiać — odparłem, siląc się na uśmiech. Meaphon spojrzał na mnie przenikliwie. — Widzę, że Bóg uznał za słuszne dotknąć cię, panie. Uczynił to wszak po to, abyś mógł się do Niego zwrócić po ratunek. Poczułem gniew, że nieznajomy odważył się wspomnieć o moim krzywym grzbiecie. Minnie Kite wtrąciła się pospiesznie: — Chcemy jedynie, abyś pomógł pan naszemu biednemu chłopcu, rzekł, czy prawo może coś zdziałać. — Skoro tak, opowiedzcie mi, co się stało. Od początku. W jasny i prosty sposób. Minnie struchlała, słysząc ostrą nutę w moim głosie. Daniel Kite zawahał się i podjął opowieść: — Jakem rzekł, Adam był dobrym chłopcem, lecz sześć miesięcy temu stał się dziwnie cichy, zamknięty w sobie, jakiś ponury. Martwiliśmy się o niego. Kiedy pewnego dnia zostawiłem go w warsztacie, po powrocie klęczał w kącie. Modlił się, błagając Boga, aby przebaczył mu grzechy. Rzekłem doń: „Adamie, Bóg ustanowił czas na modlitwę i czas na pracę”. Wówczas mnie posłuchał, choć podniósł się z wielkim westchnieniem, jakiegom wcześniej nie słyszał. — Od tego czasu słyszeliśmy je często — dodała Minnie. — A był to zaledwie początek. Zawsze zachęcaliśmy Adama do modlitwy, lecz od tego czasu modlił się... nieustannie. — Głos Kite’a się załamał. Wyczułem, że drzemie w nim lęk. — Potrafił paść na kolana i zanosić modły o dowolnej porze dnia, w warsztacie lub przy stole. Błagał Boga jak oszalały, aby przebaczył mu grzechy i oznajmił, że jest zbawiony. Doszło do tego, że przestał jeść. Leżał skulony w kąciku i musieliśmy go podnosić. Bronił się, był ciężki jak kamień. Kiedy go postawiliśmy, wydawał głębokie westchnienie. — Westchnienie rozpaczy — dodała cicho Minnie. Schyliła głowę, lecz dostrzegłem łzy w jej oczach. Kite spojrzał na mnie. — Sądzi, że jest potępiony, panie. Popatrzyłem na całą trójkę. Religijni radykałowie wierzyli wraz z Luterem, że Bóg podzielił ludzi na zbawionych i potępionych i że jedynie ci, którzy przychodzą do niego poprzez Biblię, zostaną wybawieni w dzień Sądu Ostatecznego. Pozostałych czekało wieczne potępienie w piekle. Wierzyli też w dzień Sądu oraz bliski koniec świata przepowiedziany w Księdze Objawienia. Nie wiedziałem, co odpowiedzieć.

Byłem niemal wdzięczny, gdy Meaphon przerwał milczenie. — Owi dobrzy ludzie przywiedli do mnie syna — powiedział. — Rozmawiałem z Adamem, próbując go zachęcić. Powiedziałem, że Bóg zsyła czasem zwątpienie na tych, których najbardziej miłuje, aby poddać ich próbie. Zostałem przy nim dwa dni, modląc się i poszcząc, lecz nie zdołałem do niego dotrzeć. — Pokręcił głową. — Opierał się z całej mocy. Minnie podniosła głowę i spojrzała na mnie. Jej twarz była smutna i pozbawiona wyrazu. — Wychudł tak, że została z niego jeno skóra i kości. Musiałam go karmić łyżką, a mąż go trzymał, aby nie upadł na podłogę. „Muszę się modlić” — powtarzał. — „Nie zostanę zbawiony!”. Jakby sądził, że przerażę się na dźwięk modlitwy lub wzmiankę o zbawieniu. — Jaki grzech popełnił wasz syn? — spytałem cicho. — Tego nam nie powiedział. Zachowywał się tak, jakby sądził, że popełnił wszystkie możliwe przewinienia. Kiedyś był zwyczajnym wesołym chłopcem. Nigdy nie uczynił niczego złego. — Później zaczął uciekać z domu — wtrącił Daniel Kite. — Krył się po kątach i zakamarkach, gdzie mógł się modlić bez przeszkód. Musieliśmy go szukać. — Obawialiśmy się, że umrze z zimna — dodała Minnie. — Wyślizgiwał się z domu bez płaszcza, zostawiając ślady na śniegu. — Uderzyła w stół drobną piąstką w przypływie nagłego gniewu. — Nie powinien tak nas traktować. To grzech. Daniel Kite położył spracowaną dłoń na jej pięści. — Nie trać wiary, Minnie. Bóg udzieli nam odpowiedzi. — Zwrócił się do mnie: — Zniknął dziesięć dni temu, gdy padało tak mocno, że nikt nie wyściubił nosa z domu. Zabierałem go ze sobą do warsztatu, gdzie mogłem mieć na niego oko, lecz on stał się sprytny jak małpa. Czmychnął, gdym tylko się odwrócił. Otworzył drzwi i tyle go widzieli. Szukaliśmy go wszędzie, lecz nie mogliśmy znaleźć. Po południu przyszedł sługa od biskupa Bonnera. Powiedział, że znaleźli Adama klęczącego przed Preaching Cross na dziedzińcu kościoła Świętego Pawła. Błagał Boga o znak, że jest zbawiony, że zostanie przyjęty do nieba jako jeden z wybranych. Krzyczał coś o nadchodzącym końcu świata, błagał Boga i Jezusa, aby nie posyłali go do piekła w dzień Sądu Ostatecznego. Minnie zaczęła płakać. Jej mąż zamilkł i spuścił głowę przytłoczony emocjami. Z trudem patrzyłem na cierpienie tych prostych ludzi. To, co uczynił ich syn, było bardzo niebezpieczne. W kościele Świętego Pawła mogli nauczać jedynie upoważnieni kaznodzieje, a zgodnie z doktryną ogłoszoną przez króla sama wiara, sola fide, nie wystarczała do zbawienia duszy.Jeszcze mniej prawomyślna była nauka dzieląca ludzkość na boskich wybrańców i potępionych. Spojrzałem na Meaphona. Wielebny zmarszczył czoło, przesuwając dłonią po gęstej czuprynie. — Później postawiono go przed radą — delikatnie podpowiedziałem Danielowi. — Tak, sprowadzili go z biskupiego więzienia, do którego został wtrącony, a mnie wezwali na rozprawę. Udałem się do pałacu Whitehall, do wielkiej izby, w której za stołem zasiadało czterech mężów odzianych w bogate szaty. — Na wspomnienie przesłuchania głos Daniela zadrżał, a na jego czole wystąpiły krople potu. — Później wprowadzili Adama. Był skuty łańcuchami, wiódł go strażnik więzienny. — Spojrzał na wikarego. — Wielebny Meaphon poszedł ze mną, lecz nie pozwolili mu mówić. — Nie wysłuchaliby mnie — wtrącił Meaphon. — Nie spodziewałem się tego — dodał z pogardą. W sumie dobrze się stało, pomyślałem. - Kim byli owi ludzie? — Ten w białych szatach to arcybiskup Cranmer. Widziałem, jak naucza w kościele Świętego Pawła. Oprócz niego był jeszcze jeden duchowny, potężny mąż o gniewnym spojrzeniu i brązowych włosach. Dwaj pozostali mieli szaty obszyte futrem i klejnoty. Jeden z nich był małym bladym mężem o przenikliwym głosie. Drugi miał długą brązową brodę i pociągłą twarz. Wolno skinąłem głową. Niski blady jegomość mógł być Richardem Richem, dawnym protegowanym

Thomasa Cromwella, który po jego upadku przeszedł na stronę konserwatystów. Człowiek ów był bezwzględnym i nikczemnym oportunistą. Drugi z opisanych przypominał lorda Hertforda, brata zmarłej królowej Jane. Duchowny o gniewnym wyrazie twarzy był z pewnością biskupem Londynu Bonnerem. — Co wam powiedzieli? — Zapytali, w jaki sposób Adam znalazł się w tym stanie, na co udzieliłem szczerej odpowiedzi. Mąż o bladym obliczu oświadczył, że jego słowa brzmią jak herezja i że chłopak powinien spłonąć na stosie. Wtedy Adam zerwał się z krzesła i padł na kolana, rozpaczliwie prosząc Boga, aby go ocalił. Sędziowie kazali mu wstać, lecz przestał zwracać na nich uwagę, zupełnie jakby byli muchami. Arcybiskup zawyrokował że Adam postradał rozum i że należy go wysłać do Bedlam, aby spróbowali go wyleczyć. Ten blady upierał się, aby postawić mu zarzut herezji, lecz dwaj pozostali nie chcieli się z nim zgodzić. — Rozumiem. — Pomyślałem, że Rich chciał spalić na stosie następnego protestanckiego radykała, aby zyskać przychylność w kręgach tradycjonalistów. Z kolei Cranmer, jako człowiek z natury łaskawy, nie chciał, aby w mieście zapłonął kolejny stos. Osadzenie Adama w Bedlam przynajmniej na chwilę rozwiązałoby problem. Wolno skinąłem głową. — Prowadzi nas to do kwestii zasadniczej — powiedziałem, spoglądając im w oczy. — Czy Adam faktycznie oszalał? — Nie widzę innej możliwości — odparła Minnie. — Jeśli nie jest obłąkany, panie, może być z nim jeszcze gorzej — dodał Daniel Kitę. — Gorzej? — zapytałem. — Może być opętany — stwierdził lakonicznie Meaphon. Tego się obawiam. Lękam się, że opętał go diabeł, każąc publicznie szydzić z bożego miłosierdzia. Gdyby tak było, mogłaby go ocalić jedynie modlitwa. Wspólne zmaganie się z szatanem. — Sądzisz waszmość, że to możliwe? — spytałem kamieniarza. Daniel spojrzał na Meaphona, a następnie ukrył twarz w wielkich dłoniach. — Nie wiem, panie. Niech Bóg ma go w swojej opiece, jeśli to prawda. — Myślę, że Adam pogrążył się w stanie głębokiego zagubienia i lęku. — Minnie popatrzyła na mnie, a następnie utkwiła wzrok w Meaphonie. Wówczas odkryłem, że z ich dwojga to ona jest silniejsza. Spojrzała na mnie ponownie. — Niezależnie od tego, jak jest, pobyt w Bedlam go zabije. Zamknęli go w chłodnej celi. Nie rozpalają tam ognia. Chłopak nie dba o siebie, nic tylko klęczy i modli się. Możemy być z nim jedynie godzinę dziennie. Chcą trzy szylingi miesięcznie za opiekę. Nie możemy sobie na to pozwolić. Nawet gdybyśmy zapłacili, nie zmusiliby go do jedzenia lub zadbania o siebie. Nadzorca będzie rad, jeśli chłopak umrze. — Spojrzała na mnie błagalnie. — Lękamy się o niego. — Bo jest opętany? Skinęła głową. — Przecież w to wątpicie? — Nie wiem. Po prostu sama nie wiem. Lecz jeśli zostanie w Bedlam, na pewno umrze. — Powinni go wypuścić i oddać pod moją opiekę — powiedział Meaphon. — Tego jednak nie uczynią. Nie zrobią tego owi zatwardziali grzesznicy i papiści zasiadający w Radzie. — Wszyscy jesteście zgodni, że chłopak nie powinien przebywać w Bedlam — zauważyłem. — Tak, panie. — Ojciec chłopaka ochoczo skinął głową, rad, że w jakiejś sprawie udało się nam dojść do zgody. Pomyślałem chwilę, a następnie odparłem: — Widzę dwa problemy. Jeden ma związek z jurysdykcją. Każdy człowiek, któremu brak pieniędzy na zatrudnienie prawnika, ma prawo wnieść zażalenie do Sądu Próśb, choć sędzia może uznać, że chodzi o sprawę wagi państwowej, która powinna wrócić do Tajnej Rady. Jeśli nie możecie zapłacić za pobyt

syna w Bedlam, poprosimy, aby Rada wzięła to na siebie. Sąd może podjąć interwencję, aby położyć kres złemu traktowaniu. Uwolnienie Adama jest znacznie trudniejszą sprawą. — Wziąłem oddech. — Nawet gdyby go wypuścili, co by się stało, gdyby ponownie uciekł? Gdyby powtórzył się incydent, do którego doszło w kościele Świętego Pawła? Gdyby został oskarżony o herezję? Powiem szczerze, jeśliby udało nam się poprawić warunki, w których przebywa, Bedlam byłoby dla niego najbezpieczniejszym miejscem, chyba że odzyskałby rozum. Wejście w spór z Tajną Radą jest bardzo niebezpieczne. — Nie wspomniałem o nieszczęsnym Johnie Collinsie, lecz z ich twarzy wyczytałem, że pamiętają, jaki los go spotkał. — Trzeba go uwolnić — stwierdził z naciskiem Meaphon. — Jedyną nadzieją dla Adama jest zrozumienie, że to Bóg zesłał na niego próbę i że nie wolno mu wątpić w Jego łaskę. Niezależnie od tego, czy opętał go diabeł, czy poraziło mu rozum z innej przyczyny, tylko ja wraz z innymi duchownymi możemy mu pomóc. — Spojrzał na rodziców Adama. Daniel Kite powiedział „amen”, lecz Minnie spuściła wzrok. — Nie wypuszczą go, dopóki członkowie Rady nie uznają, że odzyskał rozum — powiedziałem. — Wiem wszak, co możemy dla niego uczynić. Znam dobrego medyka, który może go zbadać. Może nawet zdoła mu pomóc. Daniel zdecydowanie pokręcił głową. — Medycy to ludzie bezbożni. - Ten jest wzorem pobożności — rzekłem. Pomyślałem, że lepiej nie wspominać, że Guy był kiedyś zakonnikiem i że w sercu pozostał katolikiem. Kite miał nadal wątpliwości, lecz Minnie rozpaczliwie uchwyciła się słomki, którą jej rzuciłem. - Proszę, przyprowadźcie go, panie. Spróbujemy wszystkiego. Nie mamy jednak pieniędzy, aby mu zapłacić... — Jestem pewien, że jakoś się dogadacie. Spojrzała na męża. Ten zawahał się i popatrzył na Meaphona. — To z pewnością nie zaszkodzi. Zareagowałem natychmiast, albowiem Meaphon zrobił taką minę, jakby chciał się sprzeciwić. — Nie mam wątpliwości, że będzie to właściwe rozwiązanie, najlepsze dla Adama. Tymczasem poproszę o zapewnienie mu należytej opieki i poproszę o zwolnienie z opłat. Sąd Próśb jest tak zawalony sprawami, że sędzia musi zostawać po godzinach, aby nadgonić zaległości. Jeśli szczęście nam dopisze, sprawa zostanie rozpatrzona za tydzień. — Dziękuję, panie — odrzekła Minnie. — Nie ryzykowałbym wszak prośby o wypuszczenie Adama, dopóki jego stan nie ulegnie poprawie — rzekłem, spoglądając na Meaphona. — Taki wniosek zostanie niechybnie odrzucony. — W takim razie będziemy musieli poczekać i zobaczyć, co powie ów medyk - odparł cicho, choć jego wzrok był pełen wrogości. — Myślę, że powinienem pójść do Bedlam. Przywołać do porządku nadzorcę szpitala i zobaczyć Adama. Kite’owie spojrzeli na siebie z zaniepokojeniem. — To miło z waszej strony, lecz muszę ostrzec, że chłopak znajduje się w stanie głębokiego obłędu — rzekł Daniel Kite. — Widziałem wiele smutnych rzeczy w mojej karierze odparłem, choć w głębi duszy wzdrygałem się przed tą wizytą. — Odwiedzimy go jutro o dziewiątej — powiedziała Minnie. — Czy moglibyście wtedy przyjść, panie? — Tak, jestem wolny przed obradami sądu. — Wiecie, jak tam dotrzeć? Trzeba przejść bramą Bishopsgate, a następnie poszukać bramy do

Bedlam. — Przyjdę. — Uśmiechnąłem się do niej i wstałem. — Uczynię wszystko, co w mojej mocy, lecz sprawa jest trudna. Wyprowadziłem ich z gabinetu. Meaphon został w drzwiach, czekając aż Kite’owie przejdą do zewnętrznej izby. — Nie sądzę, aby medykowi się udało — rzekł cicho. — Ścieżki Pana są niezbadane, lecz w końcu obdarzy wierzących swoim pokojem. Także Adama. — Szare oczy Meaphona zapłonęły pod krzaczastymi brwiami. Zwróciłem uwagę, że w jego zachowaniu było coś osobliwie aktorskiego, jakby odgrywał rolę Cnoty na oczach całego Londynu. — Zaiste — odparłem — będę się modlił, aby biedny chłopak znalazł spokój duszy. — Pójdziemy do kościoła — oświadczył. — Będziemy się modlić w jego intencji. Kiedy odszedł, wróciłem do biurka i spojrzałem na rozrzucone papiery. Zbliżyłem się do okna i wyjrzałem na zalany deszczem dziedziniec. Kite’owie przeszli obok, trzymając czapki i pochylając głowy, aby chronić się przed podmuchami wiatru. „Nie jest jednym z nas — usłyszałem Meaphona. — Nie zostanie zbawiony na sądzie”. Patrzyłem, jak zmierzają w kierunku bramy, pewny jednej rzeczy — teraz to ja byłem odpowiedzialny za Adama Kite’a. Musiałem osądzić, co leży w jego najlepszym interesie, a wątpiłem, by przedwczesne zwolnienie z Bedlam mu pomogło, niezależnie od tego, co powie Meaphon. Byłem również przekonany, że Minnie Kite przedłoży ponad wszystko dobro syna i mnie posłucha. Wróciłem do zewnętrznej izby. Barak siedział przy stole, wpatrując się w ogień z poważnym wyrazem twarzy. Skoczył na równe nogi, gdym wymówił jego imię. — Zamyśliłeś się — powiedziałem. — Zastanawiałem się, czy iść do balwierza, czy poczekać, aż przestanie padać. Wikary spojrzał na mnie brzydko na odchodnym. — Bez wątpienia uznał cię za bezbożnika. Usłyszałem, jak przechodząc pod naszymi oknami, raczył mnie łaskawie skazać na wieczne potępienie. — Westchnąłem. — Pewnie zamknął się z Adamem Kite’em w jakiejś izbie i modlili się dwa dni. Namówił chłopaka do postu, choć tak wychudł, że zostały zeń skóra i kości. Przez moment zastanawiałem się, czy czystki Bonnera nie byłyby dobrą rzeczą. W porządku — dodałem, widząc, że Barak spogląda na mnie ze zdziwieniem — wcale tak nie pomyślałem. — Westchnąłem ponownie. — Zacząłem się zastanawiać, czy ci ludzie są naszą przyszłością, czy są prawdziwym owocem religijnych reform. Ta myśl mnie przeraża. — Mimo to wziąłeś ich sprawę? — Musiałem. Będę bardzo ostrożny, nie martw się. Chcę, aby Guy zbadał chłopaka, wpierw muszę go jednak odwiedzić. — W Bedlam? — Tak, jutro — odparłem z westchnieniem. — Mogę z tobą pójść. — Nie, powinienem udać się tam sam. Mimo to dziękuję. Szkoda. — Barak westchnął. — Chciałem się przekonać, czy to prawda, że w okolicy słychać takie jęki i krzyki, że motłoch umyka w popłochu.

Rozdział trzeci Późnym rankiem deszcz osłabł. Słońce wyszło zza chmur, wypogodziło się i ponownie chwycił mróz. Spotkanie z Kite’ami dało mi do myślenia, postanowiłem więc pójść na spacer. W czystym powietrzu wszystko nabrało ostrości. Nagie konary drzew rysowały się na tle błękitnego nieba, a łaty śniegu bielały na krawędziach brązowych poletek za domami. Ruszyłem w kierunku przedmieść, wzdłuż Holbom, a następnie skręciłem w dół Shoe Lane. W mieście odprawiano uroczyste nabożeństwa z okazji Niedzieli Palmowej. Mijając kościelne zabudowania, dostrzegłem wianki na cmentarnych bramach i drzwiach kościołów. Drogi przy świątyniach ozdobiono zielonymi gałązkami, choć inne wyglądały całkiem zwyczajnie. Na jednym z dziedzińców odbywała się uroczystość na świeżym powietrzu. Chórek złożony z chłopców ubranych w białe komże nucił pieśń przed ozdobionym girlandami krzyżem, pod którym stali trzej mężczyźni w długich szatach proroków. Mieli sztuczne brody i jaskrawe nakrycia głowy, które przypomniały mi wczorajsze przedstawienie. Jeden z gości Rogera wspomniał o uczniach, którzy zakłócili układanie wielkanocnych palemek. W Londynie podzielonym na mnóstwo małych parafii krążyło wiele opowieści o religijnych sporach. Pewien radykalny wikary kazał pobielić ścianę ze starymi malowidłami i umieścić na niej biblijne wersety. Konserwatysta z innego kościoła uparł się odprawiać mszę wyłącznie po łacinie. Niedawno słyszałem o radykalnie nastawionych wiernych, którzy głośno rozmawiali podczas bicia w komunijne dzwony. Celebrujący mszę ksiądz o konserwatywnych zapatrywaniach stracił cierpliwość i wrzasnął: „Heretycy! Chrust i ogień!”. Czy można się było dziwić, że wielu stroniło od kościoła tak jak ja? Za tydzień, w Wielkanoc, wszyscy mieli obowiązek przystąpić do spowiedzi. W Londynie przekazywano listę ludzi, którzy nie dopełnili tego obowiązku, biskupowi Bonnerowi, choć jako usprawiedliwienie można było podać chorobę lub pilny interes. Postanowiłem, że powołam się na to drugie. Nie mogłem znieść myśli o wyznawaniu grzechów księdzu z mojej parafii — oportuniście, którego jedynym celem w ogniu religijnych sporów była uległość i zachowanie posady. Gdybym poszedł do spowiedzi, wśród wielu grzechów musiałbym wymienić narastające, na półukryte zwątpienie w istnienie Boga. Uznałem za paradoks, że gorące zmagania papistów z sakramentystami zniechęciły wielu ludzi do wiary. Chrystus powiedział, że po owocach ich poznacie, a owoce wiernych każdej ze stron z każdym rokiem wydawały się coraz bardziej zepsute. Gdym szedł Shoe Lane, udekorowane drzwi jednego z kościołów otworzyły się i na dziedziniec zaczęli wychodzić ludzie. Widać nabożeństwo się skończyło. Byli to zupełnie inni wierni od tych, których widziałem na podwórcu poprzedniego kościoła. Kobiety nosiły czarne suknie, czarne były też kaftany i płaszcze mężczyzn. Wszyscy zachowywali się z niezwykłą nabożnością. Pomyślałem, że właśnie tak musi wyglądać kościół Meaphona — zwarta wspólnota religijnych radykałów, gotowych spakować manatki i przenieść się do parafii, której wikary podzielał ich poglądy. Gdyby biskup Bonner próbował narzucić im dawne zwyczaje, pojawiłyby się ostre sprzeciwy, może nawet doszłoby do zamieszek. A jednak Bonner zaciskał sieć. Niedawno ogłosił nowy indeks ksiąg zakazanych, a duchowni nauczający bez zezwolenia byli wtrącani do więzień. Co by się stało, gdyby udało mu się wprowadzić surowe obostrzenia? Radykałowie zeszliby do podziemia. Liczne grupki już spotykały się po domach, rozprawiając o Biblii i umacniając się w swoich przekonaniach. Wróciłem zmęczony do mojego domu przy Chancery Lane, nieopodal budynków Lincoln’s Inn. Z kuchni doleciała mnie woń gotowanej ryby, którą przygotowała moja gospodyni Joan. Choć jej zapach wydał mi się miły, z niecierpliwością oczekiwałem następnego tygodnia i końca Wielkiego Postu, kiedy będzie można ponownie spożywać mięso. Udałem się do salonu i usiadłem przy kominku, lecz nawet przyjemne ciepło nie zdołało usunąć napięcia, które odczuwałem. Napięcia wywołanego nie tylko sprawą Adama Kite’a, która wciągnęła mnie w niebezpieczny wir religijnych niepokojów, jakie trapiły miasto, lecz również moim nasilającym się brakiem wiary.

*** Następnego dnia wczesnym rankiem wyruszyłem do Bedlam. Pod peleryną miałem najlepszą szatę, a na głowę nasadziłem czapkę woźnego sądowego. Pomyślałem, że nie zawadzi zrobić wrażenie na nadzorcy szpitala. Muszę wyznać, że czułem się podenerwowany myślą o wizycie w zakładzie dla obłąkanych. Nie miałem zielonego pojęcia o chorobach umysłu i uważałem się za szczęściarza, bo nie zapadł na nie nikt z mojej rodziny i przyjaciół. Wiedziałem jedynie, że medycy dzielą obłąkanych na maniaków przejawiających skłonność do dzikich i szalonych zachowań oraz melancholików oddalających się od świata i ulegających mrocznej zadumie. Pomyślałem o Adamie Kicie. Do której grupy należał? Co mu było? Zmienna pogoda ponownie przywitała mnie chłodem. W nocy spadł świeży śnieg, który lśnił w promieniach słońca. Jechałem na Genesis, moim poczciwym wierzchowcu. Żal było wyprowadzać go ze stajni, lecz ulice były zbyt śliskie, aby iść pieszo, a Bedlam znajdowało się po drugiej stronie miasta. Przejechałem mury Londynu bramą Newgate i ruszyłem Newgate Street w kierunku targowiska. Kupcy ustawiali już swoje stragany w cieniu wyniosłych ścian opuszczonego kościoła zakonnego Świętego Marcina. Kilka jejmości w białych czepcach pilnowało towarów. Jadąc przez targowisko, usłyszałem głośne wołanie. Na rogu, w miejscu gdzie targowisko Newgate stykało się z Shambles, na pustej skrzyni stał mężczyzna w czarnym kaftanie, bez peleryny, wymachując Nowym Testamentem w kierunku przechodniów, którzy odwracali odeń oczy. Pomyślałem, że musiał to być ów wrzaskliwy kaznodzieja, o którym wspomniał przy kolacji stary Ryprose. Przyjrzałem mu się uważnie. Był młody, o twarzy poczerwieniałej z zapału. Rzeźnicy w jatkach za Shambles rozpoczęli już pracę. Ponieważ Wielki Post miał się zakończyć w czwartek, szlachtowali owce i bydło. Strumyki krwi spływały do rynsztoku pośrodku zamarzniętej ulicy. Kaznodzieja wskazał je Biblią. — Tak się stanie z ludźmi, gdy nadejdzie koniec świata! — grzmiał donośnym głosem. — Ich źrenice stopnieją, a skóra odpadnie od kości. Pozostanie jedynie krew sięgająca końskiej uzdy, rozlana na dwieście mil! Tak głosi Księga Objawienia! — Jadąc w kierunku Shambles, słyszałem, jak woła:Zwróćcie się do Boga, a poznacie słodką radość zbawienia! - Gdyby zatrzymali go konstable, miałby poważne nieprzyjemności za prawienie kazań bez zezwolenia. Na Cheapside odziani w niebieskie szaty terminatorzy otwierali stragany swoich mistrzów, rozpinając barwne markizy. W chłodnym powietrzu widać było parę ich oddechów. Niektórzy odpędzali żebraków, którzy spędzili noc na progach domów, kopiąc i okładając pięściami tych, którzy nie poruszali się dość żwawo. Gromada obdartych mężczyzn i kobiet kuśtykała w kierunku Wielkiego Kanału, aby prosić o jałmużnę tych, którzy przyjdą po wodę. Kulili się do siebie na stopniach, przez co wyglądali jak stadko wygłodniałych wron. Przejeżdżając obok, spojrzałem na ich wynędzniałe, spierzchnięte twarze. Moją uwagę zwrócił starzec o bujnych siwych włosach, który ślinił się i dygotał. Wyciągnął rękę i zawołał: — Pomóżcie staremu mnichowi z Glastonbury, panie! Powiesili naszego opata! Gdym mu rzucił sześć pensów, skoczył po nie z niezwykłą chyżością, aby nie ubiegli go inni. Na ulicach roiło się od bezdomnych. Po rozwiązaniu zakonów mieszkańcy Londynu byli nieustannie narażeni na żałosne sceny. Większość ludzi odwracała głowę, aby nie widzieć cierpiących. Wielu żebraków było kiedyś klasztornymi sługami, inni należeli do biedoty, która przybyła z głębi kraju, kiedy zajęto ziemie na pastwiska i zniszczono liczne wioski. Byli też chorzy, którzy niegdyś mogli znaleźć choćby tymczasowe schronienie w szpitalach klasztornych, a teraz leżeli na ulicach i często na nich umierali. Pomyślałem, że pomogę Rogerowi zrealizować jego przedsięwzięcie. Zrobię przynajmniej tyle. Ponownie przejechałem pod murami miasta i ruszyłem w górę Bishopsgate Street. Szpital Bedlam znajdował się poza murami, na obszarze, gdzie z każdym rokiem wyrastały nowe domy. Wczorajszego wieczoru udałem się do biblioteki Lincoln’s Inn, aby dowiedzieć się czegoś o Bedlam. Chociaż kiedyś

szpital był własnością klasztorną, ostał się podczas akcji likwidowania majątków zakonnych, bo niektórzy z jego pacjentów pochodzili z majętnych rodzin, więc istniały widoki na zysk. Król wyznaczył zarządcę. Obecnie był nim dworzanin nazwiskiem Metwys, który z kolei najął sobie zastępcę. Zdaniem rodziców Adama Kite’a ów człowiek żywił nadzieję, że chłopak umrze. *** W pobliżu Bishopsgate zatrzymał mnie kondukt żałobny. Był to najwyraźniej pogrzeb jakiegoś zamożnego człowieka. Za powozami zaprzężonymi w czarne konie ciągnęli ubrani w czerń biedacy, śpiewając psalmy. Na czele konduktu kroczył dostojny starzec z białą laską — zarządca domu zmarłego dzierżący symbol piastowanego urzędu — którą miał złamać i wrzucić do grobu. Patrząc na okazały orszak, uznałem, że musi to być pogrzeb lorda Latimera, którego żony miał pożądać nasz król. Zdjąłem kapelusz, gdy mijała mnie duża karoca z otwartymi oknami. Dostrzegłem niewiastę w czarnym czepcu na głowie. Miała około trzydziestu lat. Cofnięta broda i małe usta sprawiły, że twarz, która mogła być piękna, wydawała się ledwie urodziwa. Kobieta spoglądała na tłum wytrzeszczonymi niewidzącymi oczami, w których malował się lęk. Karoca przetoczyła się przede mną i lady Katarzyna Parr znikła mi z oczu. *** W Bishopsgate przekroczyłem mury Londynu. Nieopodal dostrzegłem dużą drewnianą bramę w wysokim murze. Przejechałem na drugą stronę i znalazłem się na szerokim podwórcu zasypanym śniegiem, pośrodku którego stała kaplica. Trzy boki rynku tworzyły domy zwrócone tyłem do dziedzińca, czwarty zaś, długi, dwupiętrowy budynek z szarego kamienia, który wyglądał na bardzo stary. Niektóre proste drewniane okiennice były otwarte. Zauważyłem krzątających się ludzi i wąskie uliczki pomiędzy domami. Bedlam nie było więc zakładem zamkniętym. Nie usłyszałem także krzyków ani brzęku łańcuchów. Podjechałem do dużych drzwi na końcu budynku. Otworzył mi najgrubszy człowiek, jakiego kiedykolwiek widziałem. Miał twarde, nikczemne oblicze i brudną szarą bluzę na grzbiecie. U zatłuszczonego skórzanego pasa dyndał mu wielki pęk kluczy. — Nazywam się Shardlake — rzekłem. — Przyjechałem do Adama Kite’a. Mężczyzna spojrzał na moją togę. — Jesteście prawnikiem, panie? — Tak. Czy pan jest nadzorcą Shawmsem? — Nie, panie. Pan Shawms wyjechał, choć wkrótce powinien wrócić. Jestem jego zastępcą, nazywam się Hob Gebons. — Czy rodzice młodego Kite’a już przybyli? — Nie. — Zatem poczekam. Cofnął się, pozwalając mi wejść do środka. — Witam w komnatach obłąkanych — powiedział, zamykając drzwi. — Sądzi pan, że zdoła stąd wyciągnąć Adama Kite’a? — Taką mam nadzieję. — Chętnie się go pozbędziemy, drażni innych. Trzymamy go w zamknięciu. Niektórzy sądzą, że jest opętany — dodał przyciszonym głosem. — A wy co sądzicie, Gebons? Wzruszył ramionami. — Nie mnie go osądzać. — Przysunął się bliżej. — Jeśli macie czas, panie, pokażę wam nasze najciekawsze okazy. Króla Komody i Uczonego w Łańcuchach. Za jednego szylinga. Zawahałem się, lecz wręczyłem mu monetę. Pomyślałem, że im więcej będę wiedział o tym miejscu, tym, lepiej.

*** Gebons powiódł mnie pobielonym korytarzem biegnącym przez całą długość budynku. Z jednej strony ciągnął się rząd okien, z drugiej szereg drewnianych, pomalowanych zieloną farbą drzwi. Powietrze było rześkie, choć dało się w nim wyczuć słabą woń łajna. — Ilu macie pacjentów? — Trzydziestu, panie. To najróżniejsi ludzie. Zauważyłem, że w drzwiach na wysokości oczu były judasze. Ubrany w szarą bluzę pielęgniarz stał obok, zaglądając do środka. — Czy to moje pomyje, Stephen? — usłyszałem kobiecy głos. — Tak, Alice. Mogę zabrać nocnik? Scena wydawała się zwyczajna, niemal domowa. Gebons spojrzał na mnie z uśmiechem. — Alice zwykle zachowuje się normalnie. Cierpi na ataki padaczki. Może w każdej chwili rzucić się na ziemię, pieniąc się i śliniąc. Spojrzałem na Gebonsa i pomyślałem o Rogerze. — Może wychodzić, kiedy zechce, w przeciwieństwie do tego jegomościa. — Gebons przystanął obok drzwi zamkniętych na ciężką zasuwę. Uśmiechnął się do mnie, odsłaniając szare, zepsute zęby. — Oto jego wysokość. Otworzył judasza i usunął się na bok, abym mógł zajrzeć do środka. Ujrzałem kwadratową celę z zamkniętymi okiennicami i świeczką zatkniętą na starej butelce ustawionej na podłodze. To, co później zobaczyłem, sprawiło, że krzyknąłem i cofnąłem się wystraszony. Jakiś niezwykle otyły stary człowiek, potężnej budowy, siedział na białej komodzie. Jego krótka broda była przycięta tak jak broda naszego króla z wizerunku na monetach. Ciężką postać przysłaniała niezwykła wielobarwna szata wykonana ze zszytych resztek materiałów. Mężczyzna trzymał w ręku laskę z drewnianą kulą przypominającą berło. Na łysej głowie spoczywała papierowa korona pomalowana żółtą farbą. — Jak się miewasz, Wasza Wysokość? — zagadnął Hob. — Nieźle, sługo. Możesz wprowadzić mojego poddanego. Przyjmę go. — Później, panie. Muszę najpierw sprzątnąć wychodek. — Ty zuchwały pachołku... Gebons zamknął okienko, zasłaniając mi widok. Odwrócił się i zarechotał ochryple. — Myśli, że jest królem. Kiedyś pracował jako nauczyciel. Nie radził sobie. Uczniowie z niego drwili, grali w piłkę na jego lekcjach. Wtedy postanowił, że zostanie królem, i zapomniał o wszelkich troskach. — Szydzi z króla — rzekłem. — To niebezpieczne. Gebons skinął głową. — Właśnie dlatego rodzina postanowiła go tu umieścić. Wielu obłąkanych robi niebezpieczne rzeczy. Dziwacy nie pamiętają, że w naszych czasach trzeba zważać na to, co się mówi. A teraz Uczony w Łańcuchach — oznajmił, unosząc brwi. — To dwa kroki dalej. Poznasz panie człowieka uczonego. — Spojrzał na moje szaty i uśmiechnął się szyderczo. — To doktor praw z Cambridge. Kiedy nie dostał upragnionego stanowiska, zaatakował dziekana. Omal go nie ubił. Na mój gust jest normalny, lecz nienawidzi ludzi uczonych. Powinieneś zobaczyć, panie, jakiego szału dostaje na ich widok. Gdybyście weszli do jego celi, panie, rzuciłby się na was i podrapał wam twarz. Trzymamy go w zamknięciu i bacznie pilnujemy. Możecie zajrzeć przez judasza, jeśli chcecie. — Nie, dziękuję. — Człowiek ów lubi kreślić mapy i plany. Zaprojektował nam nowy kanał ściekowy. Pewnie zauważyliście, panie, jak tu cuchnie. — Faktycznie, czuć przykrą woń. Usłyszałem jakieś głosy i rozpoznałem Daniela Kite’a. Był wyraźnie zdenerwowany.

— Gdzie on jest? — spytałem. — W salonie. Musieli wejść tylnymi drzwiami. Na pewno nie chcecie zobaczyć uczonego, panie? —powtórzył z wyraźnym szyderstwem. — Nie — odparłem grzecznie. — Zaprowadźcie mnie do Kite’ów. Gebons powiódł mnie do małej izby, w której stały proste stołki i porysowany stół, znajdowało się tam również palenisko, na którym płonął ogień. Ściany były nagie. Minnie Kite siedziała na stołku, wyraźnie przybita, a jej mąż spierał się z pulchnym, gburowatym mężczyzną w czarnej kamizelce. — Mógłbyś, panie, skłonić go do jedzenia! —krzyczał Daniel. — Akurat! Jeden z nas musiałby go podnieść, a drugi wtykać jadło do gardła. Nie mają oni czasu i nie lubią tego robić. Wasz chłopak ich przeraża. Wystarczy spojrzeć, jak leży, gulgocząc, mrucząc i wzywając boskiego imienia. Nie dziwota, że połowa moich ludzi uważa go za opętanego! Dajemy mu jadło. Może jeść lub nie, jego wola. — W czym problem? — zapytałem. — Nadzorca Shawms, jak mniemam? — Grubas odwrócił się na dźwięk moich słów. — Jestem Shardlake, prawnik Kite’ów. Shawms utkwił wzrok pomiędzy nami. — Skąd macie na prawnika? Powiedzieliście, że nie stać was, aby płacić za szpital? — spytał groźnie. — Zostałem im przydzielony przez Sąd Próśb — wyjaśniłem. — Rozumiem — prychnął. — Prawnik biedoty, mimo okazałej szaty. — Prawnik, który może prosić sąd o zaniechanie pobierania opłat i zbadanie, czy chłopak jest właściwie traktowany — uciąłem ostro. — Uczynię to jutro, jeśli nie będę zadowolony z tego, co zobaczę. Shawms spojrzał na mnie głęboko osadzonymi świńskimi oczkami. — Trudno się nim opiekować... — Potrzebuje jeno strawy — wtrąciła Minnie — i tego, aby ktoś okrył go pledem, gdy zaśnie. — Odwróciła się w moją stronę. — Bardzo tu zimno, a ów nędznik nie chce rozpalić ognia... — Ogrzewanie kosztuje! Popatrzyłem na Kite’ów. — Czy mógłbym zobaczyć Adama? — Właśnie do niego szliśmy. — Możecie do niego zajrzeć, panie — rzekł Shawms. — Niczego się od niego nie dowiecie. — Spojrzał na mnie gniewnie. Zrozumiałem, że Adam był dla niego utrapieniem. Nie byłoby mu żal, gdyby chłopak zmarł. Także członkowie Rady nie zasmuciliby się z tego powodu. Z ich z punktu widzenia problem zostałby rozwiązany. — Chciałbym później zamienić z wami słówko na osobności — rzekłem na odchodnym. — Zgoda, chodźmy już. Nie mam czasu do stracenia. *** Zaprowadzili nas do kolejnych zielonych drzwi. Były zamknięte. Shawms otworzył zamek i zajrzał do środka. — Jest cały wasz — oznajmił i odszedł. Wszedłem do celi za Danielem Kite’em. Izba była jasna, o pobielonych ścianach i częściowo otwartych okiennicach. Tak jak powiedziała Minnie, w środku panował wielki ziąb. Poczułem odpychającą woń, mieszaninę zapachu łajna i brudnej skóry. Jedynymi sprzętami było wysuwane łóżko i stołek. Wysoki nastolatek o brudnych czarnych włosach klęczał w kącie, z twarzą zwróconą do ściany. Coś do siebie szeptał tak szybko, że trudno było zrozumieć. — Żałuję za grzechy, żałuję... błagam, błagam, wysłuchaj mnie w imię Jezusa...

Chłopak miał na sobie pobrudzoną strawą koszulę i skórzaną kamizelkę. Duża ciemna plama na pończochach wskazywała, że załatwił się pod siebie. Na kostce miał kajdany z łańcuchem przytwierdzonym do żelaznego pierścienia w posadzce. Minnie podeszła i uklękła obok, kładąc mu rękę na ramieniu. Zachowywał się tak, jakby tego nie zauważył. — Skuli go łańcuchem, aby nie pobiegł na dziedziniec jakiegoś kościoła — wyjaśnił cicho Daniel Kite. Nie podszedł do Adama, lecz stanął obok ze spuszczoną głową. Wziąłem głęboki oddech i ruszyłem do chłopca. Choć był postawnym młodzieńcem o szerokich ramionach, została z niego jedynie skóra i kości. Pochyliłem się, aby spojrzeć mu w twarz. Przedstawiała żałosny widok. Chłopak mógł być kiedyś przystojny, lecz obecnie na jego obliczu widniał wyraz takiej boleści, jakiej w życiu nie widziałem. Ściągnął brwi w cierpieniu, wpatrując się w ścianę wytrzeszczonym, niewidzącym wzrokiem. Jego usta poruszały się jak oszalałe, a na brodę spływały strużki śliny. — Powiedz, że jestem zbawiony! — błagał. — Daj poczuć swoją łaskę! — Przerwał na chwilę, jakby nasłuchiwał, a następnie podjął na nowo, z jeszcze większą rozpaczą. — Błagam, Jezu! — Adamie — przemówiła błagalnie matka —jesteś brudny. Przyniosłam ci czyste odzienie. — Próbowała go podnieść, lecz zaczął stawiać opór, kuląc się w kącie. — Zostaw mnie! — zawołał, nawet na nią nie patrząc. — Muszę się modlić! — Zachowuje się tak cały czas? — spytałem Minnie. — Tak. — Puściła syna i oboje się wyprostowaliśmy. — Nie chce wstać. Wydaje żałosne westchnienia, kiedy go podnosimy. — Sprowadzę mojego przyjaciela medyka — rzekłem cicho. — Prawdę mówiąc, w takim stanie będzie mu tu lepiej, jeśli zdołamy poprawić warunki, w których się znajduje. — Trzeba się nim opiekować — powiedziała. — W przeciwnym razie umrze. — Wiem. Pomówię z nadzorcą Shawmsem. — Jeśli zostawicie nas na chwilę, spróbuję doprowadzić go nieco do porządku. Chodź, Danielu, pomóż mi go podnieść. Kite stanął obok niej. — Pomówię z nadzorcą — oznajmiłem. — Spotkamy się w salonie, kiedy skończycie. — Dziękuję ci, panie. — Minnie posłała mi drżący uśmiech. Mąż nadal unikał mojego wzroku. Wyszedłem z celi i udałem się na poszukiwanie Shawmsa, pełen gniewu, że pozwolił, aby chłopak taplał się we własnych odchodach. Koszmar tego, co doświadczał jego chory umysł, przekraczał moje pojmowanie, wiedziałem jednak, jak się zająć leniwym, przekupnym urzędnikiem. Shawms siedział w małej klitce, popijając piwo i gapiąc się w duży ogień. Kiedy wszedłem, spojrzał na mnie zuchwale. — Chcę, abyście karmili tego chłopaka — warknąłem. — Jeśli trzeba, siłą. Matka zmienia mu odzienie, więc ma być trzymany w czystości. Zwrócę się do sądu z prośbą o nakazanie, aby właściwie o niego zadbano i aby Rada pokryła należności. — Kto zapłaci moim ludziom za trud, który będą musieli włożyć w jego doglądanie? Nie wspomnę o konieczności uspokajania innych pacjentów, którzy lękają się opętańca. — Szpital Bedlam ma własne środki. Skoro o tym mowa, czy macie tu medyka? — Tak, panie. Doktor Frith przychodzi co dwa tygodnie. Przyrządza chorym mikstury, niestety nie działają. Kiedyś zaglądała tu zielarka. Niektórzy pacjenci lubili niewiastę, lecz doktor Frith ją odprawił. Nie zatrudniam medyków, to działka zarządcy Metwysa. — A zagląda do was ksiądz? — Od śmierci starego proboszcza stanowisko wakuje. Zarządca Metwys nie zdążył się tym zająć. Spojrzałem na jego tłustą czerwoną gębę rozgniewany, że ci nieszczęśnicy zostali oddani pod opiekę takiego lenia.

— Chcę, abyście palili w jego izbie — rzekłem. — Hola, panie! — zaprotestował Shawms. — Ogrzewanie dodatkowo kosztuje. Nie zamierzam za to płacić ze środków szpitala. Zarządca Metwys wylałby mnie z roboty. — W takim razie zgłoszę wniosek o zwolnienie Kite’ów z opłat, zamiast obciążyć nimi Radę. Łypnął na mnie gniewnie. — Śmiało sobie poczynasz, garbusie! — Nie tak śmiało jak ty. Co zrobimy? — Każę rozpalić ogień. Zobaczymy. — Odwróciłem się i wyszedłem bez słowa. *** Wróciłem do salonu i usiadłem, pogrążając się w zadumie. Widok Adama Kite’a wstrząsnął mną głęboko. Niezależnie od tego, co mu dolegało, nie było mowy, aby zwrócić się do sądu o stwierdzenie, iż chłopak jest compos mentis. Jedyna nadzieja w tym, że Guy zdoła mu pomóc. Podniosłem głowę, gdy drzwi się otwarły. Do izby weszła siwowłosa niewiasta prowadzona przez młodszą kobietę w szarym stroju strażniczki. Spojrzałem na nią ze zdumieniem, lecz pomyślałem, że muszą zatrudniać kobiety, aby zapewnić przyzwoite traktowanie pacjentkom. Siwowłosa niewiasta wlokła się powoli ze spuszczoną głową. Strażniczka posadziła ja na krześle przy oknie. Opadła na nie ciężko i bez życia, jak worek kapusty. Na mój widok strażniczka dygnęła. Miała uderzającą twarz, zbyt pociągłą, aby można ją uznać za piękną, lecz pełną charakteru, o przenikliwych ciemnoniebieskich oczach. Włosy wystające spod białego czepca miały głęboką brązową barwę. Mogła mieć trzydzieści kilka lat. — Czy Cissy może tu chwilę posiedzieć, panie? — spytała. — Bardzo proszę. — Była dziś bardzo ponura, więc wyprowadziłam ją na chwilę z izby. Mam dla ciebie zajęcie, Cissy. Wiem, że lubisz szyć koszule. — Pomyślałem, że to dziwne, iż zwraca się do starszej kobiety tak, jakby była dzieckiem. Cissy spojrzała mętnym wzrokiem na opiekunkę, która sięgnęła po kosz z przyborami do szycia i rozdartą koszulę przewieszoną przez rękę. Położyła ją na kolanach Cissy i wetknęła igłę z nitką do jej pulchnej dłoni. — Nie udawaj, Cissy! Jesteś wspaniałą szwaczką. Pokaż mi, co potrafisz. — Cissy z ociąganiem podniosła igłę. — Nie będzie stwarzać żadnych problemów. — Dygnęła i zostawiła mnie z Cissy, która zaczęła szyć, unikając mojego wzroku. Zatem nie wszyscy strażnicy są bezdusznymi brutalami, pomyślałem. Po chwili zjawili się Kite’owie. Podniosłem się ze stołka i powtórzyłem moją rozmowę ze Shawmsem. — Czy Adam musi tu zostać? — spytała Minnie. — To najbezpieczniejsze miejsce, dopóki nie wróci mu rozum. — Może właśnie tak miało być — skwitował Daniel Kite. Nagle podniósł głowę i spojrzał na mnie z buntem w oczach. — Wielebny Meaphon powiada, że czasami Bóg zsyła najgorsze próby na tych, którzy najbardziej go miłują. Może to ostrzeżenie przypominające ludziom o końcu świata i zachęcające do porzucenia grzesznej drogi. Pewnie Adam tak ich przeraża, bo przypomina, że i oni powinni zabiegać o zbawienie duszy. - Nie! — zawołała Minnie, odwracając się do męża. — Bóg nie poddałby nieszczęśnika takiej próbie. — Kim jesteś, że mówisz Bogu, co ma czynić w swojej mądrości? — prychnął. — Jeśli nie jest to dzieło Boga, to z pewnością szatana, a to oznacza, że chłopak jest opętany, jak powiadają niektórzy. Wyczułem, że oboje znaleźli się na krawędzi. — Wasz syn jest chory — rzekłem delikatnie. — To wy tak mówicie, panie — odparł Daniel. — Nie jesteście prawdziwym wierzącym. — Utkwił wzrok w przestrzeni między swoją żoną i mną, a następnie odwrócił się i wyszedł.

— Nie gniewajcie się na niego, panie. — Minnie westchnęła. — Miota się, szukając odpowiedzi. Kocha Adama. — Rozumiem, pani. Obiecuję, że uczynię wszystko, co w mej mocy. Dopilnuję, aby zadbano o waszego syna. Zobaczymy, co można zrobić, by uleczyć jego chory umysł. Niebawem się spotkamy. Zawiadomcie mnie, jeśli opieka nie ulegnie poprawie. — Zrobię to. Odwiedzamy go codziennie. — Dygnęła i poszła za mężem. Odwróciłem głowę i spostrzegłem, że Cissy na mnie patrzy, a w jej mętnych oczach lśni iskierka ciekawości. Kiedym na nią spojrzał, opuściła głowę i wróciła do szycia. Po chwili usłyszałem kroki i do izby weszła opiekunka z wyrazem zaniepokojenia na twarzy. — Słyszałam podniesione głosy — powiedziała. — Czy Cissy nic się nie stało? — Nie. — Uśmiechnąłem się posępnie. — To moi klienci. Podeszła i spojrzała na robótkę Cissy. — Dobra robota. Koszula będzie jak nowa. — Staruszka uśmiechnęła się do niej przelotnie. Spojrzała na mnie. — Czy to wy odwiedziliście Adama Kite’a, panie? — Tak. — Biedni rodzice... — zawahała się, spoglądając na otwarte drzwi, a następnie dodała cicho. — ...wielu obawia się Adama. Myślą, że jest opętany. Shawms ma nadzieję, że bez odpowiedniej opieki chłopak osłabnie i umrze. — Zmarszczyła gniewnie czoło. — To zły człowiek. — Przed chwilą ostrzegłem Shawmsa. Narobi sobie kłopotów w sądzie, jeśli nie zapewni Kite’owi należytej opieki. Dziękuję za informację. — Uśmiechnąłem się do niej. — Jak się zwiesz? — Jestem Ellen Tettiplace, panie. — Zawahała się, aby po chwili spytać: — Co dolega nieszczęsnemu Adamowi, panie? Nigdy nie widziałam takiego przypadku. — Ani ja. Sprowadzę medyka, aby go obejrzał. Dobrego człowieka. — Doktor Frith nikomu nie pomógł. — Cieszę się, że choć jedna osoba troszczy się o pacjentów. Zapłonęła rumieńcem. — Jesteście uprzejmi, panie. — W jaki sposób tu trafiłaś, Ellen? Spojrzała na mnie i uśmiechnęła się smutno. — Zaproponowali mi pracę pomocnicy strażnika, gdy... mój stan uległ poprawie. — Nie chciałaś odejść? Ponownie posłała mi smutny uśmiech. — Nie mogę — odrzekła. — Nie byłam w mieście od dziesięciu lat. Umrę w Bedlam.

Rozdział czwarty Dwa kolejne dni spędziłem w sądzie, lecz czwartkowe popołudnie miałem wolne, postanowiłem więc zaprowadzić Rogera do Guya. Był to Wielki Czwartek, przed Wielkanocą, dlatego wracając do Lincoln’s Inn z sądu w Westminsterze, ponownie ujrzałem wypełnione kościoły. Jutro wielki całun zasłaniający prezbiterium podczas Wielkiego Postu zostanie zdjęty, a wierni dawnej tradycji będą się czołgać na kolanach do krzyża. Po mszy ołtarze zostaną ogołocone z liturgicznych ozdób na pamiątkę wydania Chrystusa po Ostatniej Wieczerzy, a w Whitehall król umyje stopy czterem ubogim. Ze smutkiem pomyślałem, jak mało znaczy dla mnie to wszystko. Czekały nas cztery dni świąt, lecz wiedziałem, że dla mnie będą one puste i nudne. W każdym razie Wielki Post dobiegł końca i Joan obiecała przyrządzić na ruszcie wołowy comber. Nadal było chłodno, a niebo przybrało stalowoszarą barwę, choć śnieg przestał padać. Przed wstąpieniem po Rogera udałem się do mojej kancelarii i z przyjemnością zauważyłem, że w kominku płonie duży ogień. Barak i Skelly, mój młodszy pomocnik, pracowali przy biurkach. Barak podniósł głowę, gdym powiesił obszyty futrem płaszcz i podszedł, aby ogrzać dłonie przy palenisku. Ogolił się w niedzielę, lecz dostrzegłem, że w jego brązowym kaftanie brakuje guzika, a na piersi widnieje plama od piwa. Pomyślałem, że znowu nie nocował w domu i zrobiło mi się żal Tamasin. Mieszkali niedaleko kramu Guya, więc postanowiłem, że wstąpię do nich niby przypadkiem, po odprowadzeniu Rogera. — Byłem w kancelarii sądowej — oznajmił Barak. — W następny czwartek rozpatrzą wniosek Kite’a. W tym samym czasie co sprawę Collinsa. — Znakomicie. — Miałem ochotę rzec, by wyczyścił kaftan, lecz nie chciałem zrzędzić jak stara baba. Barak wiedział, że nie należy stawać przed sądem w takim stanie. Rzuciłem przełomie okiem na kilka nowych spraw, które wpłynęły, a następnie przywdziałem płaszcz. — Odprowadzę kolegę Elliarda do Guya — rzekłem. Barak wstał i wyjrzał przez okno. — Cóż dolega owemu łajdakowi Bealknapowi? — spytał zdziwiony. — Bealknapowi? — powtórzyłem, stając obok niego. — Wygląda, jakby za chwilę miał wykorkować. Wyjrzałem przez okno i zobaczyłem mego dawnego rywala siedzącego na ławie przy zamarzniętej fontannie. Na śniegu obok leżała torba. Nawet z tej odległości widać było, że jego twarz powleka niezdrowa bladość. — Co z nim? — spytałem. — Powiadają, że od tygodni niedomaga — rzekł Skelly, spoglądając poważnie znad biurka. — Pomyślałem, że jest chory, gdym go ujrzał na przedstawieniu. — Miejmy nadzieję, że to nic poważnego — uciął Barak. Uśmiechnąłem się zagadkowo. — Muszę iść. Wyszedłem na dwór i ruszyłem do Gatehouse Court. Aby dotrzeć do komnat Rogera, musiałem przejść obok fontanny. Bealknap ani drgnął na mój widok. Choć okrył chude członki obszernym płaszczem podbitym futrem z kuny, pogoda nie była odpowiednia na przesiadywanie na dworze. Zawahałem się, przechodząc obok. — Nic wam nie jest, kolego Bealknap? — zapytałem. Rzucił mi krótkie spojrzenie i odwrócił głowę. Nigdy nie patrzył ludziom w oczy. — Czuję się świetnie, kolego — burknął. — Ot, przysiadłem na chwilę. — Upadła wam torba. Przemoknie na śniegu. Schylił się i ją podniósł. Zobaczyłem, że ręka mu drży. — Idźcie już! — warknął.

Ze zdumieniem stwierdziłem, że jest przestraszony. — Chciałem pomóc koledze — odparłem chłodno. — Wy mnie?! — parsknął szyderczo, a następnie dźwignął się na nogi i powlókł do swojej kwatery. Pokręciłem głową i ruszyłem dalej. *** Roger czekał już na mnie w zewnętrznej izbie. Stał przed płonącą świeczką, bo dzień był pochmurny, i trzymał oświadczenie w długich palcach. — Poczekaj chwilę, Matthew — powitał mnie z uśmiechem. Szybko poruszał głową, zapoznając się z treścią dokumentu. W końcu podał go sekretarzowi, kiwając głową. — Dobra robota, Bartlett. Bardzo dobry projekt. Matthew, chodźmy do twojego medyka — rzekł, uśmiechając się nerwowo. — Widzę, żeś założył buty do konnej jazdy. Bardzo rozsądnie. Pójdę po swoje. Zniszczyłbym na błocie te trzewiki. Poszedł po buty z mocnej grubej skóry, które często nosił, i ruszyliśmy do stajni. — Zdarzało ci się ostatnio upaść znienacka? — spytałem cicho. — Nie, dzięki Bogu. — Westchnął głęboko. Widziałem, że jest zmartwiony. — Masz dużo pracy? — zagadnąłem, aby odwrócić jego uwagę. — Nie mogę jej podołać. — Roger był znakomitym prawnikiem procesowym i po powrocie do Londynu wyrobił sobie świetną markę. — Wieczorem, po wizycie u medyka, mam się zobaczyć z nowym klientem, którego będę reprezentował pro bono. Usłyszeliśmy, że ktoś woła jego imię, i odwróciliśmy się. Biegła ku nam rozbawiona Dorothy, niosąc jakieś zawiniątko w materiale impregnowanym olejem. — Zapomniałeś to wziąć — powiedziała. Mąż poczerwieniał, odbierając pakunek. — To flaszka moczu dla medyka — wyjaśniła Dorothy. Roger uśmiechnął się oschle. — Cóż bym bez niej począł? — spytał. — Zapomniałeś o niej, mężu. — Dorothy uśmiechnęła się ponownie, drżąc z zimna, miała bowiem na sobie jeno domową suknię. — Wracaj do środka, kochanie — rzekł Roger — bo i ty będziesz musiała odwiedzić doktora. — Dobrze. Powodzenia, kochany. Żegnaj, Matthew. Wpadnij do nas za tydzień na kolację. — Odwróciła się i odeszła, kuląc się z zimna. — Nienawidzę tego, że muszę ją oszukiwać. — Roger westchnął. — Myśli, że cierpię na bóle brzucha. Nie chcę, aby się martwiła. — Wiem. Chodźmy już, tylko nie upuść butelki. *** Roger był pogrążony w myślach i niewiele mówił, gdyśmy jechali Cheapside. Kupcy zwijali kramy, więc musieliśmy się przedzierać między nielicznymi kupującymi i drewnianymi skrzyniami rozrzuconymi na ulicy. Kilkoro bosych dzieci w łachmanach przemknęło niebezpiecznie blisko końskich kopyt, zbierały zgniłe warzywa, resztki zeszłorocznych zbiorów, które wyrzucili handlarze. Żebracy zebrali się ponownie obok Wielkiego Kanału. Jeden z nich wymachiwał kijem, na którym zatknął kawał zgniłego bekonu. — Pomóżcie Tomowi z Bedlam! — wołał obłąkańczo ze schodów. — Pomóżcie ubogiemu, który odszedł od zmysłów! Spójrzcie na moje złamane serce na końcu owego patyka! — Pewnie nie widział Bedlam na oczy — powiedziałem Rogerowi. — Gdyby wszyscy proszący o jałmużnę tam byli, Bedlam musiałoby być wielkości Westminster Hall. — Jak trafił tam twój klient? — Jest poważnie chory na umyśle. To wstrząsający widok. Poproszę Guya, aby go odwiedził. Mam nadzieję, że zdoła dopatrzyć się w tym jakiegoś sensu, bo ja nie potrafię. - Czy doktor Malton jest specjalistą od chorób duszy? -Roger spojrzał na mnie z niepokojem.

— Nie, choć praktykuje od niemal czterdziestu lat, więc widział wszystkie choroby. To dobry medyk, niepodobny do tych, którzy wiedzą jedynie, jak upuszczać krew i aplikować środki na przeczyszczenie. Wiem, że się lękasz padaczki, pamiętaj wszak, że przewracanie się może mieć wiele przyczyn. Poza tym ataki się nie powtórzyły. — Wiem dobrze, jak wyglądają. Miałem kiedyś klienta, który cierpiał na ową chorobę. Przewrócił się w kancelarii, bełkocząc i tocząc pianę, przekręcając oczy tak, że widać było jeno białka. — Pokręcił głową. — Coś przerażającego. Zapadł na tę chorobę w podeszłym wieku. — Kilka razy się wywróciłeś i począłeś myśleć o najbardziej przerażającym zdarzeniu, którego byłeś świadkiem. Gdybym nie wiedział, że jesteś znakomitym prawnikiem, uznałbym cię za niespełna rozumu. Uśmiechnął się. — Może to i prawda. Aby pomóc mu zapomnieć o zmartwieniach, opowiedziałem o kaznodziei stojącym w Newgate i przepowiadającym wielkie rzeki krwi. — Czy człek, który wygaduje takie rzeczy, może być dobrym chrześcijaninem? — spytałem. — A za chwilę zacznie opiewać radość zbawienia. Roger pokręcił głową. — Żyjemy w dzikim i obłąkanym świecie, Matthew. Mundus furiosus. Jedni napadają drugich, głosząc nienawiść i gniew. Religijni radykałowie przepowiadają koniec świata, by nawrócić nielicznych i zgubić wielu. — Spojrzał na mnie z ponurym uśmiechem. — Pamiętasz, jakeśmy byli młodzi. Jak czytaliśmy Erazma piszącego o absurdalności odpustów udzielanych przez Kościół w zamian za pieniądze, o nieustannych obrzędach i łacińskiej mszy uniemożliwiającej pospólstwu zrozumienie nauki Chrystusa? Pamiętam, jak studiowaliśmy księgi w gronie przyjaciół. Pamiętam dzieło Juana Vivesa o chrześcijańskim księciu, który położy kres braku pracy, finansując roboty publiczne, wznosząc szpitale i szkoły dla biedoty. Byliśmy młodzi i głowy mieliśmy pełne marzeń — dodałem z goryczą. — Marzyliśmy o chrześcijańskiej wspólnocie żyjącej w harmonii ze wszystkimi. — Roger westchnął. — Pierwszy zrozumiałeś, że do niczego to nie prowadzi. — Pracowałem dla Thomasa Cromwella. — Zawsze byłem bardziej radykalny od ciebie — rzekł, odwracając się ku mnie. — Mimo to nadal wierzę, że Kościół i państwo niepodlegające władzy papieża mogą zdziałać coś dobrego i chrześcijańskiego, mimo zepsucia przywódców i tych wszystkich fanatyków. Nie rzekłem ani słowa. — Powiedz mi, Matthew, w co ty wierzysz? — zapytał. — Nigdy o tym nie rozmawiamy. — Sam już nie wiem, Roger — odparłem cicho. — Musimy skręcić nieopodal. Zmieńmy temat. Domy stoją ciasno, głos niesie się echem. W tych czasach trzeba baczyć, co się mówi publicznie. *** Słońce poczęło zachodzić, gdy wjechaliśmy w wąską uliczkę Bucklersbury, przy której mieszkał i pracował Guy. Było tam wiele aptek. Roger zaniepokoił się na widok wypchanych aligatorów i innych cudów wystawionych w oknach domów. Gdyśmy zsiedli z koni i przywiązali je do poręczy, odetchnął z ulgą, widząc, że w witrynie Guya stoją jedynie ozdobne aptekarskie słoje. — Czemu praktykuje w takim zakazanym miejscu, skoro jest medykiem? — spytał Roger, wyciągając flaszkę moczu z sakwy przytroczonej do siodła. — Przyjęli go do cechu rok temu, po tym jak uratował nogę bogatemu rajcy. Wcześniej uniemożliwiała mu to ciemna skóra oraz to, że kiedyś był mnichem. Choć miał francuski dyplom, mógł się zajmować jedynie aptekarstwem. — Czemu tu zamieszkał? — Roger skrzywił się z odrazą na widok małej małpki w słoju z solanką

stojącym w sąsiednim oknie. — Mówi, że przywykł do tego. — Przywykł do życia wśród tych potworów? — To nieszczęsne martwe stworzenia. — Uśmiechnąłem się, aby mu dodać otuchy. — Niektórzy aptekarze utrzymują, że sproszkowane fragmenty ich ciała są cudownym lekarstwem. Guy jest odmiennego zdania. Zakołatałem do drzwi. Niemal natychmiast otworzył nam chłopak w niebieskiej kurtce terminatora. Rok temu Guy przyjął Piersa Hubberdyne’a na ucznia. Był to wysoki, ciemnowłosy nastolatek wyjątkowej urody, za którym kobiety oglądały się na ulicy. Guy mówił, że to pracowity i sumienny młodzieniec, co było rzadkością wśród niesfornych londyńskich terminatorów. Piers skłonił się nam głęboko. — Dobry wieczór, panie Shardlake. Czy to pan Elliard? — Tak. — To wasza próbka, panie? Pozwólcie, że ją zabiorę. Roger wręczył mu flaszkę z wyraźną ulgą, a Piers wprowadził nas do środka. — Pójdę po doktora Maltona — oznajmił, zostawiając nas samych. Wciągnąłem nosem słodką piżmową woń ziół przenikającą gabinet Guya. Roger spojrzał na słoje z naklejkami stojące kamie na półkach. Niewielki pęk ziół leżał na stole obok moździerza, tłuczka i jubilerskiej wagi. Nad stołem wisiała tablica przedstawiająca cztery żywioły i ludzkie temperamenty, które im odpowiadały — melancholika, flegmatyka, sangwinika i choleryka. Roger przyjrzał się jej uważnie. — Dorothy powiada, że jestem człowiekiem powietrza, lekkim i radosnym — zauważył. — Jest też w tobie odrobina flegmatyka. Gdyby twój temperament składał się wyłącznie z powietrza, nie mógłbyś tak pracować. — Ty, Matthew, zawsze byłeś melancholikiem. Zdradza cię ponure usposobienie i szczupła postać. — Nie byłem taki szczupły przed gorączką, która mnie dopadła półtora roku temu — odrzekłem, spoglądając nań z powagą. — Gdyby nie Guy, pewnie już bym nie żył. Nie martw się, on ci pomoże. Odwróciłem się z ulgą, słysząc, że Guy wszedł do izby. Skończył już sześćdziesiąt lat, a jego kręcone czarne włosy zbielały, powodując, że pociągła ciemnobrązowa twarz ostro z nimi kontrastowała. Zauważyłem, że zaczął się garbić, jak to czynią ludzie w podeszłym wieku. Kiedy zaprzyjaźniliśmy się sześć lat temu, Guy był klasztornym medykiem. Klasztory stały się przystanią dla wielu cudzoziemców, gdy Guy przybył do Anglii z hiszpańskiej Grenady, w której mieszkali jego muzułmańscy przodkowie. Niegdyś zastąpił benedyktyński habit szatą aptekarza, teraz przywdział czarną lekarską togę z wysokim kołnierzem. Widząc jego twarz, pomyślałem, że wydaje się odrobinę nieobecny, jakby coś go gnębiło. — Witaj, Matthew — rzekł. W jego cichym głosie nadal pobrzmiewał obcy akcent. — Waszmość jesteś pewnie wielmożnym Elliardem? — spytał, przyglądając mu się uważnie. - Tak — odparł nerwowo Roger. — Wejdźcie do gabinetu. Zobaczmy, w czym problem. — Przyniosłem trochę moczu, jak prosiliście. Dałem flaszkę chłopakowi. — Zbadam go — rzekł z uśmiechem Guy — choć w przeciwieństwie do niektórych kolegów nie przywiązuję do tego szczególnej wagi. Możesz poczekać na zewnątrz, Matthew? — Oczywiście. Zostałem sam. Usiadłem na stołku obok okna. Na dworze zaczęło zmierzchać, a słoje i butelki rzucały długie cienie na podłogę. Pomyślałem o Adamie Kicie. Czy Guy, potajemnie wiemy staremu Kościołowi, tak jak tamci uzna, że chłopak jest opętany? Przyłapałem się na tym, że w ostatnich dniach często myślałem o czarnowłosej strażniczce. Dlaczego powiedziała, że nigdy nie będzie mogła opuścić Bedlam? Czy została tam umieszczona na zawsze?

Nagle drzwi się otworzyły i do izby wszedł Piers ze świeczką i księgą wetkniętą pod pachę. Położył tomiszcze na półce obok innych, a następnie zapalił świeczki na wysokim kinkiecie. W izbie zamigotało żółte światło, wzbogacając woń ziół zapachem wosku. — Nie będzie wam przeszkadzać, panie, jeśli wrócę do pracy? — spytał, zwracając się ku mnie. — Bardzo proszę. Chłopak usiadł za stołem, umieścił zioła w moździerzu i zaczął je ucierać. Podwinął rękawy, odsłaniając mocne ramiona. Mięśnie nabrzmiały, gdy tarł zasuszone rośliny na proszek. — Od dawna terminujesz u doktora Maltona? — spytałem. — Od roku, panie — odpowiedział z uśmiechem, odsłaniając błyszczące białe zęby. — Wasz mistrz zmarł, czy tak? — Tak, panie. Mieszkał przy sąsiedniej ulicy. Doktor Malton wziął mnie do siebie, kiedy mój pan odszedł. Miałem szczęście, to uczony człowiek. Na dodatek wielce życzliwy. — Zaiste — przytaknąłem. Piers wrócił do swojej pracy. Był inny od większości uczniów, hałaśliwej hołoty wiecznie szukającej kłopotów. Jego opanowanie i pewność siebie sprawiały, że przypominał bardziej mężczyznę niż chłopca. *** Guy i Roger wrócili po godzinie. Zrobiło się ciemno i Piers postawił świecę obok siebie, a następnie pochylił się nad stołem. Guy położył mu dłoń na ramieniu. — Wystarczy na dziś, chłopcze. Przygotuj nam kolację, wprzódy jednak przynieś piwa. — Tak, panie. — Piers skłonił się i wyszedł z izby. Spojrzałem na Rogera uradowany wyrazem ulgi na jego twarzy. — Nie mam padaczki — oznajmił rozpromieniony. Guy uśmiechnął się lekko. — Dziwne sprawy mają często banalne rozwiązanie. Zawsze zaczynam od najprostszego możliwego wyjaśnienia. William Ockham nauczał, że najpewniej właśnie ono jest prawdziwe. Zacząłem więc od stóp wielmożnego Elliarda. — Doktor kazał mi stanąć boso na podłodze — rzekł Roger — a następnie zmierzył moje nogi. Później położył mnie na łóżku i począł je zginać. Muszę wyznać, że byłem zaskoczony. Oczekiwałem, że zacznie uczenie gadać o mojej urynie. — Okazało się, że nie będzie to konieczne — powiedział Guy z triumfującym uśmiechem. — Odkryłem, że prawa stopa jest wyraźnie wygięta na zewnątrz, albowiem lewa noga wielmożnego Elliarda jest nieznacznie dłuższa. Trzeba będzie wykonać specjalny but z drewnianą wkładką, która skoryguje chód. Poproszę młodego Piersa, aby go przygotował. Chłopak ma zręczne ręce. — Jestem wam niewymownie wdzięczny, panie — rzekł serdecznie Roger. Usłyszeliśmy pukanie i do izby wszedł Piers, niosąc tacę z trzema cynowymi kubkami, które postawił na stole. — Wypijmy, aby uczcić uwolnienie kolegi Elliarda od padaczki. — Guy sięgnął po stołek, podając drugi Rogerowi. — Roger zbiera fundusze na nowy szpital—rzekłem Guyowi. Medyk pokręcił smutno głową. — Londyn rozpaczliwie potrzebuje szpitali. To dobre i chrześcijańskie przedsięwzięcie. Może mógłbym wam jakoś pomóc, doradzić. — Byłbym rad, panie. — Roger nadal wierzy w ideały Erazma — powiedziałem. Guy skinął głową. — Ja również go czytałem. Bardzo go ceniono, gdym przybył do Anglii. Sądziłem, że ma do

przekazania coś ważnego, gdy mówił, że Kościół jest zbyt bogaty, zbyt oddany obrzędom... choć inni bracia uważali, że gryzmoli bez sensu. — Jego twarz spoważniała. — Może rozumieli lepiej ode mnie, że cała ta mowa o reformie doprowadzi do rozwiązania zakonów. Że spowoduje tyle złego. I na co to wszystko? — spytał z goryczą. — Aby rządziła chciwość i terror? Roger poczuł się nieswojo, słysząc, jak Guy broni mnichów. Patrzyłem to na jednego, to na drugiego. Guy w głębi duszy pozostał katolikiem, podczas gdy Roger z radykalnego reformatora stał się umiarkowanym. Poczułem się osamotniony, nie tyle pośrodku, ile na zewnątrz ich sporu. — Mam sprawę, w której chciałbym się ciebie poradzić, Guy — rzekłem, aby zmienić temat rozmowy. — Chodzi o obłęd o podłożu religijnym... a przynajmniej jest to możliwe. — Opowiedziałem mu historię Adama. — Członkowie Tajnej Rady kazali go umieścić w Bedlam, aby się pozbyć kłopotu — zakończyłem. — Rodzice chcą, żebym go stamtąd wydostał, lecz nie jestem pewien, czy to dobry pomysł. — Słyszałem o ludziach chorych z miłości — wtrącił Roger — lecz nigdy nie słyszałem, aby ktoś miał obsesję na punkcie modlitwy. — A ja tak — odparł Guy, zwracając ku nam poważne ciemne oblicze. — To nowa choroba umysłu, którą Marcin Luter dodał do inwentarza ludzkich nieszczęść. — Jak to? — spytałem. — Zawsze byli ludzie, którzy pałali do siebie nienawiścią, którzy zadawali sobie tortury z powodu prawdziwych lub zmyślonych przewinień. Gdym był infimarzem, spotykałem się z takimi przypadkami. Wówczas mogliśmy rzec ludziom, że Bóg obiecuje zbawienie każdemu, kto pokutuje za grzechy, gdyż nie odmawia nikomu swej miłości i łaski. — Spojrzał na nas z gniewem, co rzadko mu się zdarzało. — Teraz zaś niektórzy powiadają, że Bóg arbitralnie postanowił, jakby za sprawą kaprysu, jednych zbawić, a drugich skazać na wieczne potępienie. Jeśli Bóg nie udzieli ci zapewnienia o swojej łasce, jesteś potępiony. To jedna z głównych nauk Lutra. Wiem, bom czytał jego księgi. Może i uważał się on za nędznego grzesznika zbawionego wyłącznie dzięki łasce bożej, lecz nigdy nie pomyślał o tym, co taka nauka może przynieść ludziom pozbawionym jego wewnętrznej mocy i arogancji. — Gdyby była to prawda, połowa ludzi by oszalała — zauważył Roger. — Wierzysz, że jesteś zbawiony, panie? — spytał nagle Guy. — Że masz łaskę bożą? — Mam nadzieję. Staram się porządnie żyć i liczę na zbawienie duszy. — Rozumiem. Większość ludzi, podobnie jak waszmość i ja, zadowala się nadzieją zbawienia i pozostawia wszystko w ręku Boga. Dziś wszak pojawili się ludzie, którzy są tego absolutnie pewni. Tacy są niebezpieczni, uważają się bowiem za wyjątkowych, za stojących wyżej od pozostałych. Jednak każdy kij ma dwa końce. Są tacy, co pragną pewności, a jednocześnie są przekonani o swojej niegodności. Właśnie tak może być z owym pobożnym młodzieńcem. Słyszałem, że nazywano ten stan lękiem zbawienia, choć określenie to nie oddaje cierpień, których doznają owi nieszczęśnicy. — Przerwał na chwilę. — Trzeba pierwej ustalić, czemu ów chłopak ma taką obsesję na punkcie winy. — Może dopuścił się jakiegoś strasznego grzechu — powiedziałem, z ulgą obserwując, że Guy kręci głową. — Nie, w takich wypadkach chodzi zwykle o drobne grzechy wyolbrzymione przez umysł. — Pomożesz mi rozwikłać tę zagadkę, Guy? Niektórzy w Bedlam uważają, że chłopak jest opętany. Lękam się, że mogą zrobić mu krzywdę. — Zbadam go, Matthew — zapewnił. — Oczywiście, udam się tam jako medyk, nie zaś dawny mnich. W przeciwnym razie gotów uznać, że zaiste znalazł się w szponach diabła. — Nagle przyjaciel wydał mi się stary i zmęczony. — Dziękuję — odrzekłem. — Widzę, że młody Piers jest niezwykle pracowity — zauważyłem. — Zaiste. To dobry uczeń. Nie zasługuję na niego — dodał cicho. — Aż tak? — spytałem zdumiony. Nie odpowiedział.

— Piers jest bardzo inteligentny. W lot wszystko chwyta. — Nagły uśmiech odmienił jego twarz. — Pozwólcie, że coś wam pokażę. Rozprawiałem o tym z Piersem. Chodzi o nowe idee, których nie aprobuje wielu moich kolegów. — Mówiąc to, wstał i podszedł do półki z książkami. Sięgnął po opasłą księgę, którą wcześniej umieścił tam Piers, zrobił miejsce na stole i położył ją ostrożnie. Roger i ja stanęliśmy obok niego. — De Humani Corpora Fabrica — oznajmił cicho Guy. — Księga o budowie ludzkiego ciała. Niedawno wydana. Przywiózł mi ją zaprzyjaźniony niemiecki kupiec. To dzieło Andreasa Vesaliusa, flamandzkiego medyka mieszkającego w Italii. Od wielu lat można tam dokonywać sekcji, choć w Anglii jeszcze niedawno było to zakazane. — Dawny Kościół tego nie aprobował — zauważył Roger. — To prawda. Mylili się. Vesalius był pierwszym, który przeprowadził tyle sekcji. Może w ogóle nikt wcześniej tego nie robił. Wiecie, co odkrył? Że starożytni lekarze, Hipokrates i Galen, najwyższe autorytety, których nauk nie można podważać bez narażenia się na wydalenie z cechu medyków, byli w błędzie. — Odwrócił się i spojrzał na nas błyszczącymi ciemnymi oczami. — Vesalius wykazał, że starożytni podali błędny opis narządów wewnętrznych ludzkiego ciała. Doszedł do wniosku, że im także nie wolno było kroić zwłok i że ich opisy nie dotyczą ludzi, lecz zwierząt. — Zaśmiał się. — Ta księga wywoła spore zamieszanie. Cech spróbuje ją zdyskredytować, zakazać jej czytania. — Skąd wiadomo, że Vesalius ma rację, a starożytni się mylą? — spytałem. — Możemy się o tym przekonać, porównując jego opisy i rysunki z tym, co sami ujrzymy po otwarciu ciała. Cech chirurgów i balwierzy otrzymał zwłoki powieszonych trzech złoczyńców w celu przeprowadzenia publicznej sekcji. — Wzdrygnąłem się, słysząc te słowa, albowiem zawsze miałem delikatny żołądek, on jednak kontynuował. — Jest też inny sposób, w jaki mogę się o tym przekonać. — Jaki? — spytał Roger. — Koroner Londynu może zażądać otwarcia i zbadania ciała, aby ustalić przyczynę zgonu. Większość medyków uważa, że to zajęcie poniżej ich godności, a zapłata jest licha. Zaproponowałem mu swoje usługi, aby się osobiście przekonać o prawdziwości twierdzeń Vesaliusa. Pisze prawdę. — Guy wolno otworzył księgę, traktując ją z wielkim poszanowaniem. Była napisana po łacinie, ze wspaniałymi rycinami, w których było jednak coś szyderczego, a nawet okrutnego. Gdy Guy przewracał kartki, ujrzałem szkielet ułożony na stole w pozie myśliciela i ciało dyndające na szubienicy z otwartymi wnętrznościami. W rogu rysunku przedstawiającego jelita siedział maleńki wypróżniający się cherubin, posyłając uśmiech czytelnikowi. Guy zatrzymał się na rycinie przedstawiającej otwarte ludzkie serce. — Widzicie? — spytał. — Serce ma cztery komory! Cztery! Nie trzy, jak nas uczono. Skinąłem głową, choć widziałem jedynie upiorną plątaniną zastawek i tkanek. Spojrzałem na Rogera. Widząc, że lekko zbladł, powiedziałem: — To bardzo interesujące, choć przerasta nieco nasze możliwości. Musimy wracać do Lincoln’s Inn. — No tak! Zapomniałem. — Guy, który odznaczał się zwykle ogromną wrażliwością, nie dostrzegł wrażenia, jakie wywarła na nas jego księga. Uśmiechnął się. — Może nowy rok będzie zapowiedzią wielkich cudów. Słyszałem, że pewien polski uczony wydał księgę, w której na podstawie obserwacji planet dowodzi, że Ziemia krąży wokół Słońca, nie zaś odwrotnie. Poprosiłem przyjaciela, aby przywiózł mi jeden egzemplarz. W nowym tysiąc pięćset czterdziestym trzecim roku możemy stanąć na progu nowego świata. — Znasz wielu cudzoziemskich kupców, panie? — spytał ciekawie Roger. — Ludzie o obcym wyglądzie i języku muszą trzymać się razem — odparł ze smutnym uśmiechem Guy. Przyniósł nasze okrycia, a Roger zostawił mu jedną markę jako zapłatę. Guy obiecał, że najpóźniej za kilka tygodni wkładki do butów będą gotowe.

Na odchodnym Roger wylewnie podziękował mu za pomoc. Kiedy drzwi się zamknęły, ujął mnie za ramię. — Nie potrafię wyrazić, jak jestem ci wdzięczny, żeś zaprowadził mnie do doktora Maltona. Nigdy nie zdołam ci się odpłacić. — Między przyjaciółmi nie ma długów — odrzekłem z uśmiechem. — Jestem rad, że mogłem ci pomóc. — Mogłoby się obyć bez owej księgi z anatomicznymi rycinami — dodał, gdyśmy odjeżdżali. Ruszyliśmy w górę Bucklersbury i dotarliśmy do starej rezydencji z czasów Henryka III zwanej Old Barge, którą dawno temu przekształcono w czynszówkę pełną ciasnych klitek pod wynajem. W jednej z nich mieszkali Barak i Tamasin. — Roger, nie pogniewasz się, jeśli cię opuszczę? — spytałem. — Muszę złożyć komuś wizytę. Elliard spojrzał na Barge i uniósł brwi. — Chyba nie idziesz do jakiejś rozpustnicy? — zapytał. — Słyszałem, że mieszka ich tu wiele. — Nie, chcę odwiedzić mojego pomocnika i jego żonę. — Ja muszę się spotkać z nowym klientem. — W jakiej sprawie? — Jeszcze nie wiem. Notariusz przesłał mi list, w którym pisze o jednym ze swoich klientów. Człek ów wszedł w spór o jakąś nieruchomość w Southwark. Jest zbyt ubogi, aby nająć adwokata, choć sprawa wydaje się słuszna. Spytał, czy nie zgodziłbym się reprezentować go pro bono. Wszystko wydaje się trochę niejasne, lecz przystałem na spotkanie. — Jak zwie się ów notariusz? — Nantwich. Nigdy o nim nie słyszałem, choć wielu z nich szuka roboty w prawniczych korporacjach. — Owinął się ciaśniej płaszczem. — Za zimno na konną jazdę. Wolałbym wrócić do domu i w spokoju świętować kres moich strachów. — Zawrócił konia i przystanął. Mroźne powietrze było ciężkie od dymu palonego drewna. — Kiedy przyjdzie wiosna? — zapytał i skinął ręką na pożegnanie, znikając w mroku. Zsiadłem z Genesis i skierowałem się w stronę rozświetlonych okien Old Barge.

Rozdział piąty Odwiedziłem Baraka w jego klitce, kiedy jeszcze nie poślubił Tamasin, więc pamiętałem, które drzwi otworzyć. Ruszyłem schodami wiodącymi do nędznych mieszkań, na które podzielono starą rezydencję. Stopnie głośno skrzypiały w ciemności. Przypomniałem sobie, iż ostatnim razem, gdym tu był, odniosłem wrażenie, że czynszówka w każdej chwili może się rozlecieć. Mieszkanie Baraka było typową kawalerską kwaterą — na stole piętrzyły się brudne naczynia, podłogę zaścielały rozrzucone ubrania, a w kątach można było dostrzec mysie bobki. Byłem rad, gdy oznajmił, że się żeni z Tamasin i że mają zamiar przeprowadzić się do małego domku niedaleko Lincoln’s Inn, więc ze smutkiem przyjąłem wiadomość o porzuceniu tego planu. Old Barge nie było odpowiednim miejscem dla młodej dziewczyny, szczególnie dla lubiącej domowe zacisze Tamasin. Wdrapałem się na drugie piętro i zakołatałem do ich mieszkania. Po minucie drzwi się uchyliły i ujrzałem czepiec migoczący niewyraźnie w blasku świeczki. — Coś za jeden? — usłyszałam głos zdenerwowanej kobiety. — To ja, Shardlake. — Ach, to wy, panie. Wejdźcie. — Tamasin szeroko otworzyła drzwi, wpuszczając mnie do dużej izby będącej zarazem jadalnią, sypialnią i salonem. Widać było, że się nie leni. Wszędzie panował wzorowy porządek. Naczynia stały na porysowanym starym kredensie, a łóżko było schludnie zasłane. Mimo to w izbie zalatywało stęchlizną, a na ścianie wokół okna widać było czarne płaty pleśni. Zbutwiałe okiennice uszczelniono szmatami, aby zatrzymać wiatr. Ktoś próbował oczyścić ścianę, lecz pleśń wystąpiła ponownie. Okazało się, że Baraka nie ma w domu. — Usiądziecie, panie? — Tamasin wskazała krzesło przy stole. ~ Mogę wziąć wasze okrycie? Jack wyszedł. ~ Nie będę się rozbierał... nie zabawię długo. — W izbie nic rozpalono ognia, więc było tak zimno, że nie chciałem zdejmować płaszcza. Usiadłem i przyjrzałem się uważnie biednej Tamasin. Była bardzo nadobną dwudziestokilkuletnią kobietą, o wyraźnie zarysowanych kościach policzkowych, dużych błękitnych oczach i pełnych ustach. Przed ślubem ubierała się elegancko rzecz jasna, na tyle, na ile mogła sobie pozwolić. Może odrobinę bardziej. Teraz miała na sobie workowatą szarą suknię i wytarty biały fartuch, a jasne włosy upięła pod dużym białym czepcem gospodyni. Uśmiechnęła się do mnie radośnie, choć zauważyłem, że jest przygnębiona i ma ponure spojrzenie. — Dawno was nie widziałam, panie — powiedziała. — Prawie pół roku. Jak się miewasz, Tamasin? — Dobrze, szkoda, że Jack wyszedł. — Nieważne. Wstąpiłem do was po drodze. Wracam od doktora Maltona, zaprowadziłem do niego przyjaciela. — Chcecie kufel piwa, panie? — Tak. Słuchaj, Tamasin, może powinienem sobie pójść... Byłem z nią sam w izbie. — Zostańcie, panie — powiedziała. — Czyż nie jesteśmy starymi przyjaciółmi? — Mam nadzieję. — Przyda rai się towarzystwo. — Podeszła do kredensu, ulała piwa z dzbana i postawiła go na stole. Przysunęła sobie stołek i usiadła naprzeciw mnie. — Czy doktor Malton zdołał pomóc waszemu przyjacielowi? Pociągnąłem łyk smacznego, mocnego piwa. — Tak. Przewracał się nieoczekiwanie, więc sądził, że cierpi na padaczkę. Okazało się, że to tylko drobna wada stóp. Tamasin uśmiechnęła się serdecznie, jak dawniej. — Myślę, że bardzo mu ulżyło.

— Tak. Kiedy wróci do domu, będzie tańczył z radości, nie zważając na to, że jedna z jego nóg jest krótsza. — Doktor Malton to dobry człowiek. Myślę, że zimą ubiegłego roku ocalił wam życie, gdy leżeliście w gorączce. — To prawda. — Nie mógł jednak pomóc mojemu Georgiemu... — Wiem. Spojrzała na puste miejsce przy ścianie. — Urodził się martwy. Położyliśmy jego ciałko w małym łóżeczku, które zrobiliśmy. — Spojrzała na mnie zbolałym wzrokiem. — Nie chciałam, aby Jack je zabrał, pragnęłam mieć jakąś pamiątkę po moim chłopcu, lecz on nie chciał o tym słyszeć. — Wybacz, że nie odwiedziłem cię po śmierci dziecka, Tamasin. Chciałem to uczynić, lecz Jack sobie tego nie życzył. Powiedział, że chcesz, aby zostawiono cię w spokoju. — Byłam roztrzęsiona. Jack nie chciał, abyś mnie oglądał w takim stanie. — Westchnęła, lekko marszcząc brwi. — A wy, panie, dobrze się miewacie? — Tak. Ciężko pracuję i dobrze się miewam. Jack bardzo mi pomaga. — Uśmiechnąłem się. — Jack was podziwia, panie. Opowiada mi, jak to pan Shardlake wygrał sprawę, obalając argumenty przeciwnika i przedstawiając nowe dowody. — Naprawdę? — Zaśmiałem się. — Czasami mówi tak, że odnoszę wrażenie, iż ma mnie za głupca. — Taki już jest. — Wiem. — Uśmiechnąłem się do niej. Kiedy poznaliśmy się dwa lata temu podczas wielkiego królewskiego pochodu do Yorku, pewność siebie i energia Tamasin wzbudziły moją podejrzliwość, cechy te nie przystają bowiem kobiecie. Niebezpieczne przygody, które razem przeżyliśmy, sprawiły wszak, że nabrałem do niej zgoła ojcowskich uczuć. Patrząc na zmęczoną twarz Tamasin, byłem ciekaw, co się stało z jej dawnym entuzjazmem. Musiała się domyślić, co mi chodzi po głowie, bo jej usta zadrżały, a po policzkach stoczyły się dwie duże łzy. Spuściła głowę. — Tamasin? — spytałem, podnosząc się z lekka. — Co się stało? Nadal cierpisz z powodu straty dziecka? — Przepraszam was, panie. — Przestań, Tamasin. Po tym, co przeszliśmy w Yorkshire, kilka łez jest niczym. Powiedz, co cię trapi. Westchnęła drżąco, otarła oczy rękawem i po chwili na mnie spojrzała. — Zaczęło się od śmierci dziecka. Śmierć naszego chłopca była szokiem dla mnie i Jacka. Powiadają, że gdy umiera dziecko, matka na zawsze zachowuje je w sercu, lecz to samo można powiedzieć o Jacku. Jest pełen gniewu, panie. — Ma żal do ciebie? — Do wszystkich. Do Boga, którego uważa za okrutnika, bo zabrał mu syna. Nigdy nie był szczególnie religijny, lecz teraz nawet nie chce słyszeć o chodzeniu do kościoła. Jutro Wielkanoc, lecz powiedział, że nie pójdzie na nabożeństwo ani do spowiedzi. — A ty? — Wybieram się do kościoła, choć niewiele wiary we mnie zostało. Znasz mnie, panie — dodała z odrobiną dawnego humoru — wiesz, że wolę stać po właściwej stronie, nie zadzierać z władzą. — Mądra to zasada w dzisiejszych czasach. — Jack mówi, że pójdę tylko po to, aby się pokazać w najlepszej sukni. — Spojrzała na swój fartuch. — Po noszeniu tych szmat cały tydzień miło wyjść z domu w czymś ładnym. Lękam się że stała

nieobecność Jacka w kościele wzbudzi pytania i będzie miał kłopoty ze stróżami wiary. — Zacisnęła wargi. — Pragnął przedłużyć swój ród dzięki synowi. Wyznał mi to, gdy był pijany. — Często pije? — przypomniałem sobie, jaki był zaniedbany, gdym go ujrzał wczorajszego ranka. — Coraz częściej. Spotyka się z dawnymi przyjaciółmi, czasami nie wraca na noc. Pewnie siedzi teraz z nimi. Myślę, że spotyka się też z inną kobietą. Spojrzałem na nią zaszokowany. — Z kim? — Nie wiem. Może z naszymi sąsiadkami. Wiesz, panie,jakie są niektóre z nich. — Jesteś pewna? Spojrzała mi w oczy. — Tak, po tym jak pachnie w niektóre ranki. Westchnąłem. — Nie spodziewacie się... kolejnego dziecka? — Nie. Może jestem jak nasza dawna królowa, Katarzyna Aragońska... może nie mogę rodzić zdrowych dzieci. — Przecież od śmierci waszego chłopca minęło... zaledwie sześć miesięcy. To za krótko, Tamasin. — Wystarczy, aby Jack odwrócił się ode mnie. Czasem, gdy sobie wypije, powiada, że chcę nim rządzić, że pragnę uczynić go słabym, udomowionym stworzeniem. — Rozejrzała się po izbie. — Jakby można było sprawić, by takie miejsce stało się domem. - Wiem, że umie być niewrażliwy, nawet okrutny. — Cóż, przynajmniej mnie nie bije. Wielu mężów to robi. — Tamasin... — Przeprasza mnie, gdy wytrzeźwieje. Jest wtedy taki kochający, nazywa mnie swoim pisklątkiem. Twierdzi, iż wcale tak nie myślał, lecz targał nim gniew na Boga, który zabrał naszego chłopca. Rozumiem go. Czemu Bóg tak okrutnie postępuje? — spytała z nieoczekiwanym gniewem. Pokręciłem głową. — Nie znam odpowiedzi na to pytanie. Sam je sobie zadaję, Tamasin. — Możecie z nim pomówić, panie? — spytała, podnosząc głowę i patrząc mi w oczy. — Możecie się zorientować, co go gryzie? Ostatnio jest jakiś nieswój. Sama nie wiem, czy... czy on jeszcze mnie pragnie. — Tamasin, co ty wygadujesz — odrzekłem. — Jestem pewny, że cię kocha. Taka rozmowa nie będzie łatwa. Gdyby się dowiedział, że mówiliśmy o waszym małżeństwie, byłby wściekły i na mnie, i na ciebie. — Tak, to dumny człowiek. Gdybyście zdołali się dowiedzieć, co go gnębi... — Spojrzała na mnie błagalnym wzrokiem. — Wiem, że potraficie skłonić ludzi do mówienia, panie. Oprócz was nie mam tu nikogo. — Spróbuję, Tamasin. Będę musiał wybrać odpowiedni czas. Skinęła głową z wdzięcznością. — Dziękuję. Wstałem. — Muszę już iść. Jeśli wróci do domu i odkryje, że zwierzasz mi się ze swych zmartwień, wpadnie w złość. — Położyłem rękę na jej dłoni. — Kiedy nie będziesz mogła dłużej tego znosić lub zechcesz porozmawiać, wyślij mi list, to przyjdę. — Dobry z was człowiek, panie. Czasami godzinami siedzę bezczynnie i gapię się w płat pleśni. Nie mam już siły, pleśń nie chce zejść. Zmywam plamy, a po kilku dniach pojawiają się znowu. — Westchnęła. — Kiedyś było inaczej, gdy pracowałam u biednej Katarzyny Howard. Byłam prostą służką, lecz wokół działo się tyle interesujących rzeczy.

— I niebezpiecznych — dodałem z uśmiechem. — Mieliśmy okazję się o tym przekonać. — Wiem — przerwała na chwilę. — Powiadają, że wkrótce będziemy mieli nową królową. Wdowę. Katarzynę, lady Latimer. Będzie jego szóstą żoną. Czy to nie wspaniałe? — Szczerze mówiąc, dziwne. Pokręciła głową z niedowierzaniem. — Czy był kiedyś taki król jak on? Pożegnaliśmy się. Schodząc po mrocznych schodach, przypomniałem sobie piękny wiosenny dzień ich ślubu, rok temu. Zazdrościłem im wówczas szczęścia. Samotny mężczyzna może łatwo dojść do wniosku, że wszystkie małżeństwa są udane, a małżonkowie darzą się miłością jak Roger i Dorothy. Tego wieczoru ujrzałem, jakie smutne rzeczy mogą się kryć pod powierzchnią Nie sądziłem, że jest aż tak źle. — Niech cię szlag, Baraku! — rzekłem, wychodząc na ulicę. Jakiś jegomość spojrzał na mnie ze zdumieniem. Szedł do Barge, może na spotkanie z jedną z owych niewiast *** Wielki Piątek i Wielką Sobotę spędziłem w domu, pracując nad zaległymi sprawami. Nie udałem się do kościoła w Niedzielę Wielkanocną. Mróz nadał trzymał, spadł nawet lekki śnieg. Byłem w niespokojnym, nerwowym nastroju. W sobotę wyciągnąłem nawet ołówki i szkicownik. Ostatnimi czasy myślałem o powrocie do dawnej pasji — rysowania, lecz nie miałem pojęcia, co mógłbym uwiecznić. Wpatrywałem się w pustą kartkę, myśląc jedynie o nieokreślonych kręgach i ciemnych liniach, a przecież nie narysowałby ich żaden człowiek o zdrowych zmysłach. Położyłem się do łóżka, lecz nie mogłem zasnąć. Zastanawiałem się, jak pomówić z Barakiem o Tamasin, aby nie pogorszyć sytuacji. Kiedy zasnąłem, przyśnił mi się nieszczęsny Adam Kite. Wszedłem do nędznej celi w Bedlam i ujrzałem, jest klęczy na posadzce, modląc się rozpaczliwie. Kiedy się wszak zbliżyłem, usłyszałem, że nie wzywa imienia Boga ani Jezusa, lecz moje. Błagał o ratunek „pana Shardlake’a”. Natychmiast się przebudziłem. Choć było jeszcze ciemno, zbliżał się świt. Pomyślałem, że mogę popracować mimo Niedzieli Wielkanocnej. W kancelarii czekały niezałatwione sprawy. Moja gosposia już wstała i popędzała chłopca kuchennego, Petera, aby rozpalił ogień, gdyż ranek był chłodny. Zjadłem śniadanie, przywdziałem togę, otuliłem się płaszczem i ruszyłem Chancery Lane do Lincoln’s Inn. Gdym wyszedł na ulicę, pomyślałem, że mróz osłabł. Resztki śniegu zamieniły się w breję. Wysokie kominy rysowały się na tle nieba o dziwnej barwie. Błękitne pasemka splatały się z obłokami zabarwionymi na różowo przez promienie wschodzącego słońca. Szedłem, dumając o sprawach, które miały być rozpatrywane na wtorkowym posiedzeniu sądu. Wśród nich była sprawa Adama Kite’a. Minąłem Great Gate, widząc, że okna stróżówki mają zamknięte okiennice, i ruszyłem do mojej kancelarii dziedzińcem pokrytym topniejącą breją. Dzień nie zaczął się jeszcze na dobre. Choć w większości okien było ciemno, ze zdumieniem ujrzałem światełko w naszych izbach. Barak musiał tu przyjść po nieprzespanej nocy, nie zaglądając do domu. Przeklęty drań, pomyślałem. Nagle podskoczyłem, słysząc przeraźliwy wrzask. Jakiś mężczyzna wołał z przerażenia. Ujrzałem dwie postacie obok fontanny spoglądające w głąb wody. — Dobry Boże! — krzyknął jeden. Odwróciłem się i podszedłem ku nim. Zauważyłem, że lód pękł na kawałki, a woda pod nim jest czerwona. Jasnoczerwona. Serce zaczęło mi walić. Widząc ich krótkie czarne szaty, pomyślałem, że dwaj młodzieńcy są żakami. Jeden był niski i przysadzisty, drugi —wysoki i szczupły. Sądząc po zaczerwienionych oczach, wracali pewnie z całonocnej hulanki. — O co chodzi? — spytałem ostro. — Co się stało? — W fontannie... w fontannie jest człowiek — odpowiedział drżącym głosem grubszy, odwracając się w moją stronę.

Drugi ze studentów wskazał coś wystającego z wody. — Widzicie, panie... to stopa. Spojrzałem na nich surowo, zastanawiając się, czy nie chcą spłatać mi figla. Kiedym jednak podszedł bliżej, w nieco silniejszym świetle dostrzegłem obutą stopę tkwiącą między kawałami lodu. Wziąłem oddech i pochyliłem się. Pod lodem zauważyłem długą czarną togę wzdętą w jasnoczerwonej wodzie. Pomyślałem, że to ciało prawnika. Poczułem zawroty głowy, lecz zebrałem się w sobie i odwróciłem się do studentów. — Pomóżcie mi go wyciągnąć — rzekłem stanowczym tonem. Ten, który przemówił, wzdrygnął się z odrazą, lecz chudy podszedł ku mnie. — Pociągnij za nogę — powiedziałem — a ja chwycę tułów. Młodzieniec przeżegnał się, a następnie chwycił nogę za kostkę, wziął oddech i pociągnął. Lód się poruszył i z wody wyłoniła się noga, a następnie ciało. Drugi z żaków pomógł mi, chwytając chłodny jak kamień tułów. Wyciągnęliśmy zwłoki i położyliśmy je na pokrytej topniejącym śniegiem ziemi. Toga podwinęła się do góry, zasłaniając twarz. Spojrzałem na drobne, szczupłe ciało. — Spójrzcie na wodę, panie — wyszeptał wysoki student. W pełnym świetle ujrzałem jasny cynobrowy krąg. — Dobry Jezu — stęknął drugi. — Pełno krwi. Pochyliłem się nad zwłokami. Trząsłem się cały, choć nie z powodu lodowatej wody, którą się pomoczyłem, wyciągając cała ciało. Sięgnąłem i zsunąłem połę szaty z twarzy. — Jezu Chryste! — krzyknął jeden z żaków, odwracając się i wymiotując. Skamieniałem, czując, jak mnie ogarnia przerażenie. Najpierw ujrzałem szeroką ranę na gardle rozpłatanym od ucha do ucha, a później twarz. Twarz Rogera.

Rozdział szósty Stałem chwilę bez ruchu, patrząc na zwłoki i straszną ranę. Roger miał zamknięte powieki, a jego alabastrowa twarz wydawała się spokojna. Zdumiało mnie, że nie wykrzywił jej grymas przerażenia, choć spotkała go straszna śmieć. W słabym świetle wczesnego poranka przez chwilę miałem absurdalną nadzieję, że ciało leżące na śniegu nie jest ciałem Rogera. Że to gipsowa rzeźba wykonana przez jakiegoś obłąkanego artystę, który chciał nam spłatać makabrycznego figla. Gdym jednak na niego patrzył, kropla ciemnej krwi spłynęła po karku na ziemię. — Przykryjcie go, panie! Błagam! — zawołał drżącym głosem pulchny student Zdjąłem płaszcz i pochyliłem się nad ciałem. Nagle poczułem przypływ emocji. — Mój nieszczęsny przyjacielu! -zawołałem, czując, jak łzy spływają mi po policzkach. Delikatnie dotknąłem twarzy Rogera. Była zimna jak lód. Zasłoniłem go płaszczem i padłem na kolana, nie mogąc powstrzymać łez. Skoczyłem, czując czyjąś dłoń na ramieniu. Podniosłem głowę i ujrzałem zaniepokojoną twarz wysokiego żaka, który mi pomógł. — Co mamy robić, panie? — spytał drżącym głosem. — Wkrótce zejdą się ludzie. Dźwignąłem się niepewnie na nogi i wziąłem głęboki oddech. — Idź do stróża i powiedz, aby sprowadził konstabla. Ten zawiadomi koronera. Zdołasz to zrobić, młodzieńcze? — Tak, panie. — Chłopak skinął głową i pobiegł do stróżówki. Odwróciłem się i spojrzałem ponownie na wielką kamienną czaszę wypełnioną jasnoczerwoną wodą. Słońce wzeszło niemal całkowicie, przynosząc nieoczekiwane ciepło, a jednocześnie odsłaniając ciało i fontannę w całej ich przerażającej wymowie. Drugi z żaków opar) się plecami o kamienną misę, odwracając głowę od zakrwawionej wody. Dygotał gwałtownie. — Pobiegnij do mojej kancelarii po drugiej stronie dziedzińca — rzekłem. — Widzisz światło? Jest tam mój pomocnik. Powiedz, aby natychmiast tu przyszedł. Nazywa się Barak. Chłopak przełknął ślinę, skinął głową i powlókł się we wskazanym kierunku. Spojrzałem w okna Elliardów. Były ciemne, Modliłem się, aby Dorothy jeszcze spała. Z przerażeniem zdałem sobie nagle sprawę, że będę musiał jej powiedzieć, iż Roger nie żyje. Nie mogłem pozwolić, aby uczynił to ktoś obcy. Po chwili z ulgą stwierdziłem, że Barak biegnie w moją stronę. Żak człapał wolno za nim. Mój przyjaciel otworzył usta ze zdumienia, gdy ujrzał ciało leżące obok fontanny. — Na Boga! Cóż się tu stało? — Miał zaczerwienione oczy i śmierdział gorzałką. Musiał spędzić kolejną noc poza domem. Mimo to był jedyną osobą którą chciałbym mieć u swojego boku w takiej chwili. — Roger Elliard nie żyje — odparłem drżącym głosem. — Został zamordowany. — Tutaj? — spytał z niedowierzaniem Barak. — W nocy. Ktoś poderżnął mu gardło i wrzucił ciało do fontanny. — Dobry Jezu! — Barak pochylił się lekko i uchylił rąbek płaszcza, aby przyjrzeć się twarzy zmarłego. Szybko go zasunął i spojrzał na fontannę. — Musiał mu poderżnąć gardło przy fontannie, na ziemi nie ma śladów krwi. —: Zmarszczył czoło wyraźnie zdumiony. — Nie widzę żadnych śladów walki. Może... — Zawahał się. — Może co? — Może zrobił to sam. Mówiłeś, że boi się, iż jest poważnie chory. Nie był chory, a przynajmniej nie chorował poważnie. W czwartek zaprowadziłem go do Guya. Naprawdę myślisz, że odebrałby sobie życie w taki sposób? Pośrodku Gatehouse Court?! — zawołałem podniesionym głosem. — Nie bądź głupcem! Nie znałem

człowieka bardziej szczęśliwego! Miał po co żyć! Planował założenie szpitala, był mężem najwspanialszej kobiety... — przerwałem, zdając sobie sprawę, że krzyczę. Położyłem dłoń na wilgotnym czole, wykonując przepraszający gest drugą. — Przepraszam, Jack. — Dobrze już — rzekł cicho. — Jesteś w szoku. — Nie — odrzekłem drżącym głosem. — Jestem wściekły. Ktoś urządził tu przerażające widowisko. Barak zamyślił się chwilę. — Masz rację — wycedził wolno. — Gdyby owi studenci nie przechodzili w pobliżu, znaleźliby go prawnicy idący na wielkanocne nabożeństwo. Spojrzałem ponownie na zwłoki i zacisnąłem pięści. — Kto mógł wyrządzić tak potworną krzywdę temu dobremu i spokojnemu człowiekowi? Kto rozpłatał mu gardło i pozwolił, aby wykrwawił się na śmierć? W Niedzielę Wielkanocną? Dlaczego? Usłyszałem szmer głosów. W naszym kierunku nadchodziło trzech lub czterech prawników. Wyszli ze swoich domów, może usłyszeli mój krzyk. — Najświętsza panienko! — zawołał jeden z nich na widok ciała. Do przodu przedarł się starszy mężczyzna w jedwabnej szacie. Z ulgą stwierdziłem, że to skarbnik Rowland. Siwe włosy sterczały mu bezładnie na głowie. — Kolego Shardlake, co tu się dzieje? — spytał. — Stróż mnie zbudził... — Przerwał, widząc zasłonięte ciało. Wybałuszył oczy z przerażenia, gdy ujrzał fontannę wypełnioną krwią. Powiedziałem mu, co wiedziałem. Westchnął głęboko, a następnie pochylił się i ponownie odsłonił twarz Rogera. Miałem ochotę rzec, aby zostawił go w spokoju. Gapie, których było teraz kilkunastu, wydali okrzyk przerażenia. Dostrzegłem wśród nich Bealknapa. Zwykle przepadający za skandalami przypatrywał się wszystkiemu w milczeniu. Blady i chory. Pomyślałem, że Dorothy usłyszy zgiełk. Że muszę jej powiedzieć. Barak ujął mnie delikatnie za łokieć. — Powinieneś coś zobaczyć. Tam... — Muszę zawiadomić żonę Rogera... — wyjąkałem. Stałem chwilę niezdecydowany, a następnie skinąłem głową. — Kolego skarbniku — rzekłem. — Muszę się na chwilę oddalić. — Dokąd idziecie? — spytał z gniewem. — Znaleźliście go pierwsi razem z owymi żakami. Musicie zaczekać na koronera. — Wrócę za minutę. Później powiadomię jejmość Elliard o tym, co się stało. Jestem ich przyjacielem. Staruszek odwrócił się, kątem oka dostrzegając kolejnego studenta zbliżającego się do ciała. — Zmiataj, nędzniku! — krzyknął, a ja skorzystałem z okazji, aby odejść. Barak odprowadził mnie dwadzieścia stóp na stronę. — Widzisz te ślady? — spytał. Dzięki mnie i żakom śnieg obok fontanny zamienił się w błotnistą breję, a gapie pozostawili mnóstwo śladów. Barak pokazał mi dwa tropy — jeden dochodził do źródła, a drugi od niego odchodził, okrążając dom, w którym mieszkali Elliardowie. Było to miejsce, w którym tydzień temu usłyszałem nieznanego intruza. Barak pochylił się, aby zbadać ślady. — Zobacz, jakie głębokie są te, które prowadzą do fontanny. Głębsze od tych, które pozostawił, odchodząc. Jakby niósł coś ciężkiego. — Słyszałem tu kogoś w noc Nowego Roku — wyjąkałem. — Przesadził mur... — Chodźmy za śladami. — Muszę powiedzieć Dorothy... — Śnieg zaraz stopnieje. — Miał rację, albowiem tego ranka poczułem pierwszy powiew

nadchodzącej wiosny. Słyszałem, jak woda z topniejącego śniegu spływa z okapów. Po chwili wahania podążyłem za Barakiem, okrążając budynek. — Wyglądają na ślady człowieka przeciętnego wzrostu — zauważył Barak. — I tak był większy do Rogera. Ślady dochodziły do muru. aby raptownie skręcić w prawo, urywając się przy ciężkich drewnianych drzwiach. — Tędy wszedł — rzeki Barak. — Ostatnim razem przesadzi! mur... jeśli to był on. — Wtedy nie dźwigał ciała. — Nacisnął klamkę, — Zamknięte. — Klucze mają jedynie prawnicy. Po drugiej stronie ciągną się sady, a za nimi pola Lincoln's Inn. Mam klucz, lecz został w kancelarii. — Podsadź mnie — polecił Barak. Splotłem dłonie w strzemię. a on wspiął się na górę, opierając łokcie na wierzchołku muru. — Ślady prowadzą do sadu — powiedział i zeskoczył. — Przeniósł ciało nieszczęsnego Elliarda przez sady? Dobry Boże, musi być bardzo silny. Powiedz, gdzie trzymasz klucze, a po nie pobiegnę. Zawahałem się. — Powinienem wrócić. Muszę powiedzieć Dorothy, co się stało. Z jej okien widać fontannę... — Pójdę sam. Trzeba to zrobić natychmiast, zanim śnieg stopnieje. — Nie wiesz, co możesz znaleźć pod drugiej stronie — ostrzegłem go. — Odszedł dawno temu. Pójdę po śladach tak daleko, jak się da. Trzeba się dowiedzieć jak najwięcej. Dobrze wiesz, że jeśli zabójca nie zostanie szybko ujęty, często w ogóle nie będzie schwytany. — Wziął głęboki oddech. — To nie było zwykłe zabójstwo na tle rabunkowym lub pod wpływem namiętności. Morderca ogłuszył go, a następnie zaniósł ciało do fontanny Lincoln’s Inn. Elliard żył, gdy rozpłatano mu gardło. Napastnik ogłuszył go na tyle mocno, aby długo był nieprzytomny, lecz nie na tyle, by go zabić. To bardzo ryzykowne. Co by się stało, gdyby Roger odzyskał przytomność i zaczął się szamotać? Wygląda mi to na potworną zemstę. — Roger nie miał wrogów. Sądzisz, że zabił go jeden z prawników? Tylko członkowie Lincoln’s Inn mają klucz do furty. — Powinieneś już iść. — Barak spojrzał na mnie poważnie. — Jeśli chcesz zawiadomić jego żonę... Skinąłem głową, przygryzając wargi. Barak nieoczekiwanie uścisnął moje ramię i ruszyliśmy pędem ku Gatehouse Court. Biegłem nieco wolniej, tuż za nim. Na rogu usłyszałem niewieści krzyk. Poczułem zimny dreszcz na plecach i przyśpieszyłem kroku. Przybyłem za późno. Dorothy klęczała w koszuli nocnej pośrodku tłumu gęstniejącego wokół fontanny. Pochyliła się nad ciałem Rogera leżącym na wilgotnej ziemi, łkając i jęcząc z rozpaczy. Ktoś zsunął płaszcz z jego głowy. Kiedy ją ujrzała, zaczęła ponownie zawodzić. *** Podbiegłem ku niej i ująłem za ramiona. Poczułem zimną skórę pod cienkim materiałem. Podniosła głowę i na mnie spojrzała. Wytrzeszczyła oczy i otworzyła usta, wyraźnie wstrząśnięta. Jej brązowe włosy były w dzikim nieładzie. — Matthew? — wykrztusiła. — Tak, Dorothy... nie powinnaś była wychodzić. Nie powinni byli pozwolić, abyś go zobaczyła... — Spojrzałem oskarżycielsko na zebranych. Ludzie zaczęli przestępować z nogi na nogę, wyraźnie zakłopotani. — Nie mogłem jej powstrzymać — odrzekł sztywno skarbnik Rowland. — Moglibyście, gdybyście się postarali! — Nie zwracajcie się do mnie w taki sposób...

— Zamilczcie — warknąłem, czując, jak targa mną gniew. Skarbnik otworzył usta ze zdumienia. Podniosłem Dorothy, która stanęła i zaczęła dygotać. — Chodźmy do domu, Dorothy.... Chodź... — Nie! — szarpnęła, próbując się uwolnić z moich rąk. — Nie zostawię go tak! — podniosła głos. — Musimy — rzekłem, próbując ją uspokoić. — Trzeba zaczekać na koronera. — Kto... kto go zabił? — Spojrzała na mnie, jakby próbowała się czegoś uchwycić, nadać sens koszmarowi, który ją otaczał. — Znajdziemy go. Teraz chodź do środka. Skarbnik Rowland dopilnuje, aby potraktowano ciało z szacunkiem. Uczynicie to, panie? — Oczywiście — odparł przestraszony staruszek. Dorothy pozwoliła, abym odprowadził ją do domu. Bartlett, pomocnik Rogera, stal wstrząśnięty w progu kancelarii. Był to sumienny mąż w średnim wieku, który przyjechał z Rogerem z Bristolu. — Co się stało, panie? — spytał szeptem. — Powiadają, że pan Elliard został zamordowany. — Tak. Posłuchajcie, zajrzę do was później, aby pomóc pozałatwiać jego sprawy. — Tak, panie. Dorothy spojrzała na Bartletta, jakby go nigdy wcześniej nie widziała. Objąłem ją ramieniem i powiodłem szerokimi schodami do pokojów na piętrze. Stary Elias stał w otwartych drzwiach. Nie zdążył się do końca przyodziać, a siwe włosy stały mu dęba. Obok niego przystanęła młoda służka w białym fartuchu i czepcu. — Ach! Pani—westchnęła. Po chwili zwróciła ku mnie twarz zalaną łzami. — Niedawno wstała, panie. Musiała podejść do okna i wyjrzeć na zewnątrz. Usłyszałam, jak krzyknęła i wybiegła... — Rozumiem. — Przyjrzałem się jej uważnie. Była pulchną, czarnowłosą dziewczyną. Sprawiała wrażenie rozsądnej i szczerze przygnębionej losem swojej pani. Wiedziałem, że w najbliższych dniach Dorothy będzie musiała polegać na jej pomocy. — Jak się zwiesz? — spytałem. — Margaret, panie. — Macie w domu mocne wino, Margaret? — Jest trochę okowity, panie. Zaraz przyniosę. Panie... czy to naprawdę wielmożny Elliard? — Tak, to on. Podaj okowitę. Przynieś też cieplejsze okrycie dla swojej pani. Nie powinna się przeziębić. Zaprowadziłem Dorothy do salonu i posadziłem na krześle przed kominkiem. Rozejrzałem się wokół, wspominając miły wieczór, który spędziłem tu przed tygodniem. Dorothy dygotała. Ze stanu przerażenia przeszła w szok. Po chwili służka wróciła. Otuliła panią ciepłą suknią i podała jej szklankę napitku, lecz dłoń Dorothy mocno drżała, toteż wyjąłem ją z jej palców. — Zostań przy niej — rzekłem Margaret. — Może czegoś potrzebować. — Biedny pan... — Służka przysunęła sobie stołek i usiadła ciężko obok pani. Była zaszokowana. — Wypij — powiedziałem delikatnie do Dorothy.- To ci pomoże. — Nie opierała się, gdy przytknąłem jej szklanicę do ust i pomogłem pić, jakby była dzieckiem. Twarz jej pobladła, a pulchne policzki obwisły. Onegdaj podczas kolacji rzekłem jej, że wygląda na znacznie młodszą, lecz teraz nagle się postarzała i wynędzniała. Czy kiedykolwiek odzyska dawny wesoły uśmiech? Policzki jej poczerwieniały od mocnego napoju i zaczęła z wolna wracać do siebie, choć w dalszym ciągu dygotała. — Matthew... — szepnęła. — Mówią, że znalazłeś Rogera... — Ciało znalazło dwóch żaków. Zjawiłem się chwilę później i pomogłem im wyciągnąć zwłoki z fontanny. — Weszłam do salonu i usłyszałam zgiełk na dworze. — Zmarszczyła czoło, jakby przypomniała sobie coś z zamierzchłej przeszłości. — Ujrzałam, że woda w fontannie czerwienieje od krwi, a wokół stoją ludzie. Nie wiedziałam, co się stało. Później zobaczyłam ciało leżące na ziemi. Wiedziałam, że to

Roger. Rozpoznałam jego buty. Jego stare skórzane buty... — Przełknęła ślinę. Już myślałem, że ponownie zacznie szlochać, lecz ona spojrzała na mnie oczami pełnymi gniewu. — Kto to zrobił? — spytała. — Kto zrobił coś tak złego i okrutnego? Dlaczego? — Nie wiem. Dokąd poszedł wczoraj wieczorem, Dorothy? — Wyszedł z domu... miał się spotkać z klientem, którego bronił pro bono. — Z tym samym, do którego udał się w czwartek? Po wizycie u doktora Maltona powiedział, że jedzie na spotkanie z klientem, którego sprawę wziął pro bono. Rzekł mi, że otrzymał pismo w jego sprawie. — Tak, przypominam sobie. — Przełknęła ślinę. — Dostał list od jakiegoś notariusza. Pamiętam, że nazywał się Nantwich. — Czy Roger wspomniał, jaki adres widniał na kopercie? — Myślę, że pismo nadano w Newgate. Wiesz, jacy są owi szukający pracy prawnicy. Połowa z nich nie ma kancelarii. Usłyszał on, że Roger zajmuje się za darmo sprawami ubogich. Spytał, czy mógłby się spotkać z jego klientem w tawernie przy Wych Street w czwartek wieczorem, bo tamten pracował w ciągu dnia. — Widziałaś ten list? — Nie prosiłam, aby mi go pokazał. Pomyślałam, że tawerna to dziwne miejsce na spotkanie, lecz Roger był zaintrygowany. Wiesz, jaki jest dobry i życzliwy... — Ponownie zaczęła szlochać. Na chwilę zapomniała, że Roger nie żyje i koszmar tego faktu uderzył ją ponownie, ze zdwojoną siłą. Spojrzała na mnie dziko. Ująłem ją za rękę. Była zimna. — Tak mi przykro, Dorothy. Muszę ci zadać kilka pytań. Co się wydarzyło podczas owego spotkania? — Nic. Tamten nie przyszedł. Później nadszedł kolejny list. Ktoś wetknął go pod drzwi w Wielki Piątek. Nadawca przepraszał, że klient nie mógł się zjawić, i prosił, aby Roger spotkał się z nim kolejnej nocy w tym samym miejscu. Tego listu również nie widziałam — dodała słabym głosem. — I Roger tam poszedł. — Uśmiechnąłem się ponuro. — Na jego miejscu bym tego nie uczynił. — Nagle coś mnie uderzyło. — Ostatnia noc była chłodna. Powinien był mieć płaszcz. — Włożył go. — W takim razie gdzie jest? — spytałem gniewnie. — Nie mam pojęcia. — Dorothy zamilkła, aby po chwili przemówić na nowo. — Byłam zdumiona, gdy nie wrócił o dziesiątej. Ale wiesz, jaki on jest. Jeśli coś go zaintryguje, będzie o tym rozprawiał całymi godzinami. — Z bólem pomyślałem, że nigdy więcej już tego nie uczyni. — Byłam zmęczona, więc wcześnie poszłam do łóżka. Czekałam na niego, lecz zasnęłam. Obudziłam się w nocy, lecz gdy nie znalazłam go u swojego boku, pomyślałam, że poszedł spać do innej sypialni. Robił tak, gdy późno wracał, aby mnie nie budzić. A tymczasem... — Przerwała, kryjąc głowę w dłoniach i głośno łkając. Starałem się trzeźwo myśleć. Klient wyznaczył Rogerowi spotkanie w tawernie przy Wych Street, po drugiej stronie pól Lincoln’s Inn. Najłatwiej było tam dotrzeć przez sady. Pewnie wziął ze sobą swój klucz do furty. Czemu tamten nie pojawił się w czwartek? Struchlałem na myśl, że Roger przypuszczalnie wziął ze sobą list z instrukcjami, jak uczyniłby każdy prawnik. Prawdopodobnie tamten go zabrał, znikł również płaszcz, który miał na sobie. Znałem przynajmniej owo nazwisko, Nantwich. Dość pospolite. Spojrzałem z wielkim żalem na Dorothy. Jej szloch się nasilił. Poczułem gniew, widząc wściekłość w jej oczach. — Kto to zrobił? — spytała cicho. — Roger nie miał żadnych wrogów. Cóż za diabeł? — Dopilnuję, aby go schwytano, Dorothy. Obiecuję ci. — Na pewno? — Tak, przysięgam.

Sięgnęła po moją dłoń i ujęła ją z całej siły. — Musisz mi pomóc, Matthew. Błagam, zostałam sama. — Pomogę. Jej twarz nagle wykrzywił szloch. — Ach! Roger! — Po policzkach ponownie spłynęły łzy. Margaret otoczyła ramieniem swoją panią, a ja ująłem ją za rękę. Siedzieliśmy w milczeniu niczym ponury żywy obraz, kiedy do izby zajrzał Elias, mówiąc, że przybył koroner i chce ze mną niezwłocznie mówić. *** Archibald Browne, koroner Middlesex, był starszym mężczyzną o cierpkim wyrazie twarzy. Należał do starej przekupnej gwardii urzędników, którzy pozwoliliby, aby ciało gniło całymi dniami na ulicy, dopóki ktoś im nie zapłaci za przeprowadzenie dochodzenia, w przeciwieństwie do bardziej kompetentnych płatnych funkcjonariuszy, którzy nastali wraz z panowaniem Tudorów. Był niski, łysy i przysadzisty, o okrągłej gębie oszpeconej bliznami po ospie wietrznej. Gdym wyszedł, stał obok skarbnika, patrząc na ciało z rękami wetkniętymi w kieszenie grubego płaszcza. Skarbnik Rowland przeganiał uprzejmym skinieniem dłoni przechodniów, którzy przystawali, aby popatrzeć na zwłoki. Promienie słońca niemal roztopiły śnieg. Ze zmęczeniem pomyślałem, gdzie, u licha, podziewa się Barak. Rowland skinął w moją stronę. — To kolega Matthew Shardlake — oznajmił Browne’owi. — To on kazał zbudzić konstabla. — Mam nadzieję, że usłyszę odeń bardziej sensowną relację niż od owych żaków — burknął koroner Browne, spoglądając na mnie zapuchniętymi oczami. — Rozmawialiście z wdową, panie? — Tak. — Jak się miewa? — Płacze. — Będę ją musiał przesłuchać. Możecie ze mną pójść, jeśli chcecie. A teraz opowiedzcie, co tu się stało, na rany Chrystusa. Powiedziałem, jak znaleźliśmy ciało Rogera, o Baraku, który ruszył po śladach, oraz o tym, co Dorothy rzekła mi o dziwnym kliencie. — Nantwich? — Skarbnik Rowland zmarszczył czoło. Nigdy o takim nie słyszałem. Sądziłem, że znam większość notariuszy. Browne spojrzał na mnie, mrużąc oczy. — Shardlake, chyba słyszałem to nazwisko. — Uśmiechnął się złośliwie. — Wy jesteście owym prawnikiem z Lincoln’s Inn, którego król wyszydził w Yorku kilka lat temu? Po wyglądzie was rozpoznałem. Po garbatym grzbiecie. Wiedziałem, że ta historia będzie mnie prześladowała do śmierci. — Trzeba ustalić, z kim spotkał się Roger — odrzekłem chłodno. Browne spojrzał na twarz Rogera, a następnie odwrócił okrutnie okaleczoną twarz czubkiem buta. Zacisnąłem pięści z gniewu. — To przerażające — ciągnął. — Wrzucił ciało do fontanny. Jego twarz wydaje się dziwnie spokojna. Nie mógł sam poderżnąć sobie gardła? — Nie. Był szczęśliwym człowiekiem. — Tym dziwniejsze się to wydaje. — Pokręcił głową. — Fontanna pełna krwi. — Odwrócił się do skarbnika Rowlanda: — Trzeba będzie ją spuścić. Zmarszczyłem brwi, pewny, że już wcześniej gdzieś słyszałem te słowa. Fontanna pełna krwi. — Gdzie jest wasz człowiek, który poszedł po śladach? — spytał Browne. — Nie wiem. Wyruszył pół godziny temu. — Chcę, aby złożył mi raport, gdy wróci. Będę musiał powiadomić królewskiego koronera przed powołaniem przysięgłych. — Przypomniałem sobie, że król bawił w Whitehall i zakląłem z tego powodu.

Każde morderstwo dokonane w promieniu dwunastu mili od królewskiej rezydencji, poza zewnętrzną granicą Londynu — nawet tuż obok, w Lincoln’s Inn — podpadało pod jurysdykcję królewskiego koronera. Człowiek ów miał prowadzić sprawę wespół z Browne’em. — Sprawa się przeciągnie — rzekłem. Browne wzruszył ramionami. — Nie ma rady. — Ile czasu zajmie powołanie przysięgłych? — To zależy od tego, czy królewski koroner zgodzi się powołać ławę złożoną z prawników. Poza tym mamy Niedzielę Wielkanocną. Wątpię, abyśmy zakończyli dochodzenie w sprawie przyczyny śmierci przed środkiem przyszłego tygodnia. Przygryzłem wargi. Gdy dochodziło do morderstwa, należało natychmiast wszcząć dochodzenie, dopóki ślady nie ostygną. Barak miał rację — większość zagadkowych zabójstw rozwiązano szybko lub nie rozwiązano ich wcale. — Myślę, że prawnicy naszej korporacji chcą, aby jak najszybciej przeprowadzić śledztwo — powiedziałem. — Chodzi wszak o jednego z nas. Skarbnik Rowland skinął głową na znak aprobaty. — Zaiste, chcemy jak najszybciej wszcząć dochodzenie. — Trzeba będzie odnaleźć owego notariusza Nantwicha. Możecie to uczynić, panie? Przeprowadzić śledztwo, powołując się na waszą władzę skarbnika korporacji? Rowland przytaknął. — Tak, trzeba to uczynić. — Jest coś jeszcze — rzekłem do koronera, korzystając z okazji. — W tym zabójstwie jest coś dziwnego. Najwyraźniej ogłuszono go i przyniesiono do fontanny, by dopiero tam rozpłatać mu gardło. — Pomyślałem, że Guy mógłby nam pomóc w dochodzeniu. — Znam doktora Maltona. Jest on medykiem sądowym koronera Londynu. Nie bierze wiele. Mógłbym go do was przysłać. — Tego starego Maura? — burknął Browne. — Kto zapłaci? — Ja, jeśli będzie trzeba. Roger Elliard był moim przyjacielem. Mógłbym was prosić — uniosłem głos — abyście przykryli ciało? — Dobrze. — Koroner zasłonił niedbale twarz Rogera moim płaszczem, a następnie odwrócił się ku mnie, zacierając pulchne dłonie. — Powiedzcie jeszcze raz, jak nazywał się zmarły? — Roger Elliard. — Dobrze. Pójdę do wdowy. Możecie zabrać ciało. Panie skarbniku, każcie je zawieźć na wozie do mojej szopy. *** Dorothy uspokoiła się nieco, gdy wstrząśnięty stary Elias, który zdążył się już przyodziać, wprowadził nas do salonu. Siedziała przy ogniu, trzymając Margaret za rękę i wpatrując się w płomienie. — Dorothy, koroner Browne zada ci kilka pytań. Zdołasz na nie odpowiedzieć? Koroner spojrzał na fryz wiszący nad kominkiem, z rzeźbionymi głowami zwierząt wyglądającymi z zarośli. — Piękna rzecz. — Westchnął. Dorothy spojrzała na drewniany ornament. — Pękł, gdy wróciliśmy do Londynu — rzekła z przygnębieniem. — Roger kazał go naprawić, lecz kiepsko to zrobiono. — Dopiero wówczas zauważyłem, że róg ma nieco inną barwę od reszty. — Mimo to jest piękny — powiedział Browne, próbując nieporadnie uspokoić Dorothy. — Mogę spocząć, pani? Dorothy wskazała mu krzesło, na którym wcześniej siedziałem. Powtórzył pytania o owego klienta pro bono i spytał o ostatnie poczynania Rogera. Okazało się, że nie stało się nic niezwykłego.

Zauważyłem, że koroner nie robi notatek, co mnie zasmuciło, nie wyglądał bowiem na człowieka o dobrej pamięci. — Czy mąż pani miał wrogów? — spytał. — Nie. Oczywiście nie darzył szczególną sympatią pewnych prawników, z którymi wygrał lub przegrał w sądzie. Można by to powiedzieć o wszystkich jurystach w Londynie, nie mordują wszak kolegów z tego powodu... — Jej głos się załamał. — W taki straszny, nikczemny sposób... — Nie mógł sam tego uczynić? Zuchwałość tego pytania napełniła mnie grozą, lecz ukazała najlepsze cechy Dorothy. — Nie, panie. To niemożliwe. Każdy wam powie, że hipoteza samobójstwa jest absurdalna. Żałuję, że nie wyświadczyłeś mi pan łaski i nie spytałeś innych, zamiast zwracać się do mnie z pytaniem, czy mój mąż sam nie poderżnął sobie gardła. — Poczułem dla niej podziw. Najwyraźniej odzyskała dawnego ducha. Browne poczerwieniał. Wstał z krzesła. — Rozumiem — rzekł chłodno. — Muszę już iść. Udam się do pałacu, aby powiadomić królewskiego koronera. Skłonił się sztywno i wyszedł. Słyszeliśmy jego ciężkie kroki, gdy stąpał schodami. — Stary niechlujny grubas! — rzekła dobrodusznie Margaret. Dorothy spojrzała na mnie. W jej zaczerwienionych oczach dostrzegłem rozpacz. — Nic go to nie obchodzi. — Westchnęła. — Mój biedny Roger. — Dla niego to jeszcze jedna sprawa — powiedziałem. — Obiecuję, że go przypilnuję. — Dziękuję — rzekła, kładąc mi dłoń na ramieniu. — Pójdę do kancelarii Rogera. Jeśli chcesz, wezmę te sprawy, które będę mógł. — Tak, proszę. Ktoś musi powiadomić naszego syna. Trzeba zawiadomić Samuela. — W jej oczach ponownie błysnęły łzy. — Mam się tym zająć? — spytałem cicho. — Nie powinnam cię o to prosić... ja... — Zrobię wszystko, co będę mógł, Dorothy. Dla ciebie. Dla Rogera. Gdym wyszedł na dwór, z ulgą spostrzegłem, że Barak obserwuje, jak układają na wozie ciało Rogera owinięte moim płaszczem. Wyglądał na zgnębionego. Pod pachą trzymał czarny płaszcz, który rozpoznałem. — Znalazłeś okrycie Rogera? — Tak, w sadzie. Po rozmiarze uznałem, że musiał należeć do niego. Zadrżałem z zimna, jako że byłem bez wierzchniego okrycia. — Poszedłeś po śladach? — Tak daleko, jak mogłem. Wiodły przez sady w stronę pól Lincoln’s Inn, lecz śnieg prawie całkiem stopniał. — Znalazłeś coś w kieszeniach? — Klucze. Morderca musiał zatrzymać klucz do furty. Oprócz tego sakiewkę z niemal dwoma funtami. — A jakieś papiery? Notatki? — Nic. — Ostatniej nocy Roger poszedł do tawerny przy Wych Lane na spotkanie z klientem. Barak spojrzał na mur. — Ogłuszył go na polach Lincoln’s Inn. Niósł ciało szmat drogi. — Spojrzał na mnie z zaniepokojeniem — Co tu się dzieje, u licha?

Rozdział siódmy Dwa dni później, we wtorek po Wielkanocy, Barak i ja poszliśmy nad rzekę, aby przepłynąć łodzią do Westminsteru. Włożyłem nowy płaszcz. Stary został u koronera. Był tak pobrudzony krwią Rogera, że nie mógłbym go nosić. Czekał mnie pracowity dzień. Sąd Próśb miał rozpatrzyć sprawy pięciu ubogich. Miałem też nadzieję, że uda się wyznaczyć datę rozprawy Adama Kite’a. Tego ranka pojawiły się pierwsze ślady wiosny, wiał delikatny wietrzyk, a w powietrzu czuło się wilgoć. W zwyczajnych okolicznościach wprawiłoby mnie to w pogodny nastrój, lecz ciężko mi było na sercu. Mijając Fleet Street, w drodze do Tempie Bar, ujrzeliśmy skruszonego heretyka wiedzionego do kościoła Świętego Pawła. Miał na sobie szarą koszulę i niósł wiązkę brzozowych witek w drżących dłoniach. Popiół, którym posypał głowę i ramiona, sprawił, że jego włosy i twarz stały się szare. Na szyi miał powróz, za który wiódł go jeden z ludzi biskupa Bonnera. Z tyłu kroczyli trzej halabardnicy z mieczami, a mały korowód zamykał mężczyzna bijący w bęben. Przechodnie przystawali, niektórzy drwili, inni spoglądali nań poważnym wzrokiem. Gdy ktoś zawołał: „Odwagi, bracie!”, żołnierze odwrócili się gniewnie w jego stronę. Ze zdumieniem stwierdziłem, że wiedziony na postronku penitent był owym płomiennym kaznodzieją z targowiska Newgate. Musieli go aresztować za głoszenie Słowa Bożego bez zezwolenia. Prowadzono go teraz do St Paul’s Cross, przed oblicze Bonnera, który miał mu wygłosić kazanie o niebezpieczeństwach herezji. Jeśli schwytają go powtórnie, spłonie na stosie. Lód na rzece prawie stopniał. Poziom wody się podniósł, a szare masy przewalały się gwałtownie. Przewoźnicy przetrwali ciężką zimę, jak zawsze, gdy rzeka zamarzła. Wioślarz, do którego łódki wsiedliśmy przy stopniach Tempie Stairs, miał zniszczone dłonie i wygłodniałe spojrzenie. — Stopnie popękały, panie. Kra zniszczyła podpory, trzeba je będzie wymienić. — W takim razie płyń do stopni Whitehall Stairs — poleciłem, gdyż nie chciałem się przedzierać przez tłum w Westminsterze. Przewoźnik pociągnął za wiosła. Siedziałem w milczeniu, spoglądając na wodę. Znaczną część poprzedniego dnia spędziłem na przeglądaniu spraw Rogera i wydawaniu poleceń jego sekretarzowi. Później napisałem list do Samuela Elliarda w Bristolu. Kiedy wieczorem odwiedziłem jego matkę, siedziała przygnębiona, spoglądała w ogień i trzymała dłoń służącej. W końcu dała się zaprowadzić do łóżka. — Słyszeliście o owych wielkich rybach, panie? — spytał przewoźnik, przerywając moje posępne myśli. —- Co? Ach, tak. — Wypłynęły spod lodu. Wielkie niczym dom. — Skinął głową i uśmiechnął się. — Widywałem takie. — Jakie są? — spytał zaciekawiony Barak. — Mają szare cielsko i ogromny łeb pełen najdziwniejszych zębów, jakie w życiu widziałem. Pewnie zaczęły już cuchnąć. Ludzie rozcinają ich cielska, aby wytoczyć tran, choć niektórzy powiadają, że są przeklęte. Nasz wikary uważa, że to lewiatan — wielki potwór z głębin oceanu, którego nadejście zapowiada powtórne przyjście Chrystusa. — Może to wieloryby — powiedziałem. — Ogromne stwory żyjące w głębi mórz. Rybacy o nich wspominają. — To nie głębokie morze, panie, one zaś są większe od jakiejkolwiek ryby. Łby mają ogromne. Sam widziałem. Jak pół Londynu. Łódź dobiła do stopni Whitehall Stairs. Przeszliśmy Bramę Holbeina i udaliśmy się King Street. Położyłem dłoń na sakiewce, albowiem w Westminsterze panowało tak wielkie zamieszanie, jak nigdzie w całej Anglii. W oddali widać było zarys Opactwa Westminsterskiego, w porównaniu z nim sąsiednie gmachy wydawały się karłowate, choć był wśród nich Westminster Hall, gdzie siedzibę miała większość angielskich sądów. Za Westminster Hall ciągnął się labirynt uliczek z domami, które przetrwały pożar,

jaki w poprzednim pokoleniu strawił znaczną część dawnego Pałacu Westminsterskiego. Izba Gmin spotykała się tam z Painted Chamber, w którego pobliżu wznosił się gmach Sądu Próśb. Westminster Hall i opactwo otaczała chaotyczna plątanina domów i warsztatów, zajazdów i tawern, obsługujących prawników, duchownych i członków parlamentu przybywających do Westminsteru. Domokrążcy, uliczni handlarze i prostytutki wałęsali się po rogatkach, a azyl w Westminsterze od dawna ściągał w tę okolicę najróżniejsze męty. W Westminsterze od dawna panował chaos, stale bowiem odrzucano prośby bogatych obywateli, aby przyłączyć go do Londynu, a teraz, po zlikwidowaniu opactwa, dawna świecka władza opata przestała obowiązywać. *** W dniach sesji parlamentu King Street była jeszcze bardziej zatłoczona i barwna niż zwykle. Warsztaty i domy ciągnęły się bezładnie wzdłuż traktu. Duże domostwa bogatych kupców, z wychodzącym na ulicę górnym piętrem, sąsiadowały ze zniszczonymi ruderami. W powietrzu czuć było smród okolicznych farbiami i cegielni zlokalizowanych na rogatkach miasta. Przypomniałem sobie skargę sędziów wniesioną rok temu, gdy krocząc w togach podczas dorocznej procesji do Westminster Hall, musieli się przeciskać między owcami i bydłem prowadzonym na targowisko. Minęliśmy Palace Yard i kramarzy zachwalających swoje towary. Wokół kręciły się niezliczone rzesze ulicznych handlarzy. Jedni sprzedawali towar z wozów zaprzęgniętych w osły, inni nieśli dobra na lichych tacach zawieszonych na szyi. Barak odpędzał ich ruchem dłoni. Ujrzałem bandę krzepkich młodzieńców obserwujących dumnego mężczyznę w średnim wieku, ubranego w długi, podszyty sobolami płaszcz i piękny kaftan z jedwabną podszewką. Pomyślałem, że to członek parlamentu przybyły z prowincji, który mimo zamożności nie wiedział, iż na King Street nie należy się obnosić z bogactwem. Wpadł tamtym w oko i mamie oceniałem jego szansę. — Jutro zakończą dochodzenie — powiedziałem Barakowi. Wczoraj otrzymałem wiadomość. — Przepraszam, że zapomniałem ci powiedzieć. — Czy będę musiał się stawić? — Tak. Biedna Dorothy też musi przyjść. Czekają bolesne przeżycie. Bardzo się kochali. — Da sobie radę? — Mam nadzieję. To dzielna kobieta. Powiedziałem jej jako pierwszej. Jest nadal milcząca i blada jak papier. — Przygryzłem wargi. — Oby autorzy pamfletów nie dowiedzieli się o tej historii i nie zaczęli rozpowiadać po mieście. — Byliby szczęśliwi. — Wiem. Koroner Browne jest bezużyteczny. Dochodzenie trzeba było zacząć wczoraj. Zabójca mógł wyjechać z kraju. — Pokręciłem głową. — Dziś po południu odwiedzę Guya. Jestem ciekaw, do jakich wniosków doszedł po oględzinach ciała. Nagle zastąpił mi drogę handlarz w łachmanach z tacą lichych świecidełek zawieszoną na szyi. — Mam pierścionki i broszki, panie, dla twojej damy. Prosto z Wenecji... — Ustąpiłem mu z drogi. Byliśmy niemal przy wielkiej bramie New Palace Yard, która wiodła na teren Opactwa Westminsterskiego rozciągającego się tuż przed nami. Tłum był tu bardziej gęsty i gdym przechodził pod bramą, omal nie potknąłem się o karcianego szulera ze znaczonymi kartami siedzącego na poboczu i wołającego do przechodniów, aby spróbowali szczęścia. Na dziedzińcu Westminsteru roiło się od prawników. Wielki zegar na wieży wskazywał dziewiątą trzydzieści. Przybyliśmy niemal na czas. — Tammy powiedziała, że wpadłeś do nas kilka dni temu — powiedział Barak. — Zajrzałeś z wizytą. A zatem mu powiedziała. Czy zrobiła to, aby mnie skłonić do pomówienia z Jackiem? Nie był to właściwy czas. — Wracałem od Guya i przejeżdżałem obok Old Barge — zbyłem go lekkim tonem. — Macie bardzo zawilgocone mieszkanie.

Wzruszył ramionami i naburmuszył minę. — Przeprowadziłbym się, gdyby dziecko żyło, ale umarło. — Tamasin sprawia wrażenie... przybitej. — To z powodu dziecka, ja również jestem zdruzgotany. — Jego głos stał się twardy. — Dolega jej całe mnóstwo niewieścich słabości. Nie wiem, co się stało z jej dawnym entuzjazmem. — Wypowiedział te słowa, nie patrząc mi w oczy, co było dla niego zupełnie nietypowe. Zauważyłem, że zadaszona fontanna na środku podwórca, która w zimie była skuta lodem, tryskała wodą. Usłyszałem jej wesoły szum. Przypomniałem sobie fontannę na dziedzińcu Lincoln’s Inn i na chwilę zamknąłem oczy. *** Sala Whitehall nie była pokaźna. W zatłoczonym korytarzu z ławami ustawionymi wzdłuż ścian kłębił się tłum. Powodzi siedzieli skuleni, obserwując prawników wygłaszających mowy w głównej sali. Z całego kraju przyjeżdżali tu biedacy, licząc na pomyślne rozpatrzenie ich sprawy. Reprezentowałem tych ludzi wspólnie z innym prawnikiem z urzędu. Wielu przybyłych nosiło proste wiejskie odzienie. Większość sprawiała wrażenie onieśmielonych ogromnymi starymi gmachami, choć niektórzy mieli zacięty wyraz twarzy. Pierwszy spostrzegłem mojego klienta, Giba Rooke’a — trzydziestokilkuletniego niskiego, zwalistego gospodarza o kwadratowej twarzy. Miał na sobie czerwoną tunikę zbyt jarmarczną jak na salę rozpraw. Popatrywał gniewnie na dwóch mężów rozmawiających w głównej części izby. Jeden z nich był wysoki i bogato odziany, drugim, ku mojemu zdumieniu, okazał się Bealknap. Mój dawny wróg wyglądał mizernie w czarnej todze, szukając w torbie jakichś dokumentów. Wysoki mężczyzna najwyraźniej nie był z niego rad. — Witaj, Gib — powiedział Barak, siadając obok Rooke’a. Okazale się przyodzialiście. Rooke skinął głową i spojrzał na mnie. — Dzień dobry, panie Shardlake. Gotowiście do walki? Spojrzałem nań surowo. Posiadanie własnego prawnika uderzało niektórym do głowy, korzystali więc z okazji, aby dumnie paradować i szydzić. Czynili tak na własną zgubę, gdyż sąd domagał się powagi i szacunku. — Jestem gotów — rzekłem. — Mamy mocne argumenty. Jeśli przegramy, to dlatego, że sędzia uzna was za zuchwalca. Pilnuj języka na tej sali. Wystroiłeś się niczym paw, a to kiepski początek. Gib poczerwieniał. Był on jednym z wielu kmieci, którzy w ciągu ostatnich piętnastu lat pozakładali gospodarstwa warzywne na mokradłach Lambeth po drugiej stronie rzeki. Rozwój Londynu oznaczał niewyczerpany popyt na żywność. Osuszając puste grzęzawiska, chłopi zajmowali ziemię bez zgody jej właścicieli, którzy często mieszkali w innej części kraju. Niedawno zdali sobie sprawę z możliwości czerpania zysków i próbowali wykorzystywać sądy ziemskie do wyrugowania chłopów i przejęcia owoców ich trudu. Gib skierował sprawę do Sądu Próśb, zaskarżając decyzję o eksmisji i przywołując dawne prawo, dla którego znalazłem jedynie nieprzekonujące precedensy. Owo prawo głosiło, że jeśli człowiek kilkanaście lat zajmował bez przeszkód jakąś działkę, przechodziła ona na jego własność. Gib wskazał głową Bealknapa. — Ów stary łotr Geoffrey chyba nie jest rad ze swojego prawnika. — Znam Bealknapa, nie wolno go lekceważyć. — Bealknap faktycznie był sprytny. Owego dnia miał jednak wyraźny problem z papierami. Zauważyłem, że rozpaczliwie grzebie w torbie. Na chwilę podniósł głowę, ujrzał mnie i szepnął coś swojemu klientowi. Właściciel ziemi Giba odszedł z nim na stronę. Usiedliśmy po przeciwnej stronie. Gib spojrzał na mnie, nie kryjąc ciekawości, chciwy sensacji. — Powiadają, że w Lincoln’s Inn dokonano potwornej zbrodni — rzekł. — W Niedzielę Wielkanocną znaleziono w fontannie prawnika z poderżniętym gardłem. Zgodnie z moimi obawami wieść się rozeszła. — Zabójca wkrótce zostanie ujęty — uciąłem.

Gib pokręcił głową. — Powiadają, że nie wiadomo, kto to zrobił. Żeby tak zaszlachtować człowieka? Takie czasy... — Macie na myśli znaki i przepowiednie — odrzekłem udręczonym głosem, przypominając sobie rozmowę z przewoźnikiem. Gib wzruszył ramionami. — Nie słyszałem o nich, choć wiem, że ostatnio doszło do kilku okrutnych zabójstw. W styczniu znaleziono jednego z chłopów zajmujących mokradła. Zamordowano go w straszny sposób. Później popełniono inne dziwne morderstwo. Nie byłbym zaskoczony, gdyby się okazało, że ubił go pan tej ziemi — dodał głośno. Ludzie odwrócili głowy. — Jeśli nie powściągnięcie języka, przegramy sprawę — prychnąłem. — Nadchodzą kłopoty — szepnął Barak. Bealknap pozostawił swojego klienta i ruszył w naszą stronę. — Możemy pomówić, kolego Shardlake? — spytał. Zauważyłem, że spotniał cały, choć na sali panował chłód. Wstałem. — Oczywiście. Odeszliśmy na stronę. — Wasz klient nie powinien wygłaszać w sądzie obraźliwych uwag na temat właścicieli ziemskich — oznajmił pompatycznie. Uniosłem brwi. — To chcieliście mi powiedzieć? — Nie... wiecie... — Bealknap zawahał się, przygryzł wargę, a następnie wziął głęboki oddech. — Jest pewien problem, kolego Shardlake. Nie mogę znaleźć tytułu własności mojego klienta. Spojrzałem na niego ze zdumieniem. Podstawowym obowiązkiem prawnika było dopilnowanie, aby sąd otrzymał stosowne dokumenty. Krążyły opowieści o młodych prawnikach, którzy nie przygotowali dokumentów jak należy i w konsekwencji przegrali sprawę. Bealknap był jednak prawnikiem od dwudziestu lat. Chwilę patrzył na mnie swoimi jasnoniebieskimi oczami. Dostrzegłem w nich lęk. — Pomóżcie mi, kolego Shardlake — szepnął rozpaczliwie. — Pomóżcie koledze prawnikowi. Przystańcie na odroczenie sprawy, abym zdołał złożyć dokumenty. — Jeśli złożycie je teraz, sędzia może was wysłuchać. Kancelaria powództw jest czynna. — Zgubiłem je — wybełkotał z przerażeniem Bealknap. — Błagam was, Shardlake. Przyniosę jutro. Sądziłem, że włożyłem je do torby. Jestem chory! Doktor Archer ponownie zaordynował lewatywę. Całą noc krwawiłem z odbytu... Wielu kolegów pewnie by mu pomogło przez wzgląd na solidarność między prawnikami, zawsze jednak sprzeciwiałem się porozumieniom, przez które ucierpiałby mój klient. — Przykro mi, Bealknap — rzekłem cicho. — Mam obowiązki wobec klienta. Bealknap wydał dźwięk przypominający westchnienie połączone z jękiem. Na koniec pochylił się ku mnie i syknął: — Wiedziałem, że mi nie pomożesz, ty... ty garbata gadzino. Zapomnij, com rzekł! Zauważyłem, że jego klient przypatruje się nam z oddali. Odwróciłem się bez słowa, aby wrócić do Baraka i Giba Rooke’a. — Co się stało? — zapytał Barak. — Myślałem, że za chwilę się na ciebie rzuci. — Zapomniał przynieść tytuł własności. Gdzieś go zapodział. — No to się wpakował w niezłe gówno. — Barak zagwizdał cicho. Zacisnąłem wargi, jeszcze bardziej zdeterminowany bronić Giba Rooke’a, który mimo swojej brawury przypominał małe dziecię stojące przed majestatem prawa.

— Co się stało? — spytał niecierpliwie. Wyjaśniłem mu, co zaszło. — Gdyby Bealknap otwarcie przyznał się do winy, sędzia mógłby wyrazić zgodę na odroczenie. Pod warunkiem że byłby w dobrym humorze. Mój przeciwnik zacznie jednak kłamać i lawirować. — Czy to oznacza, że pan Geoffrey przegra sprawę? — Być może. Bealknap przykucnął na podłodze, ponownie przetrząsając sakwę. Beznadziejnie i rozpaczliwie. Kiedy przeczesywał torbę drżącymi rękami, w drzwiach sali rozpraw stanął woźny. — Niechże wystąpią ci, co mają sprawę przed królewskim Sądem Próśb... Bealknap spojrzał nań rozpaczliwie, a następnie wstał i ruszył wraz z tłumem do starej pobielonej sali o długich brudnych oknach, w której jedynym barwnym akcentem była postać sędziego zasiadającego na ławie w szkarłatnej szacie. *** Wielmożny Stephen Ainsworth, sędzia Sądu Próśb, był człowiekiem sprawiedliwym, choć język miał cięty. Gdy tylko dotarł do naszej sprawy, zauważył, że przedstawione dokumenty są niekompletne. Zgodnie z moimi oczekiwaniami Bealknap podniósł się z miejsca i oznajmił, że je dostarczył i że urzędnik sądowy musiał je gdzieś zawieruszyć. Następnie szybko wniósło odroczenie rozprawy. — Pokażcie kwit za owe dokumenty — zażądał Ainsworth. — Dałem go sekretarzowi. Ma klucze do mojej kancelarii, lecz jeszcze nie przybył. Musiałem wcześnie wyruszyć, albowiem stopnie w Westminsterze zostały uszkodzone... — Trzeba przyznać, że Bealknap miał znakomity refleks. Jednak sędzia Ainsworth zwrócił się do woźnego. — Przyprowadźcie mi tu urzędnika z Sądu Próśb — rzekł. Bealknap wyglądał tak, jakby miał się przewrócić, gdy ów człowiek oznajmił, że nigdy nie otrzymał wspomnianych papierów. — Podejrzewam, że próbowaliście mnie okłamać, kolego Bealknap — rzekł oschle Ainsworth. — Baczcie, co czynicie, panie. Skarga waszego klienta przeciwko Gilbertowi Rooke’owi została oddalona z powodu niedostarczenia tytułu własności. Gospodarzu, możecie pozostać na waszej ziemi. Mieliście szczęście. Gib uśmiechnął się od ucha do ucha, Bealknap zaś usiadł z poszarzałą twarzą. Klient pochylił się nad nim, szepcząc mu coś gniewnie z twarzą wykrzywioną ze złości. Dostrzegłem błysk jego białych zębów i brązową drewnianą protezę. Kolejny noszący fałszywe zęby. — Kolego Shardlake — ciągnął dalej sędzia Ainsworth. — Powiedziano mi, że złożyliście wniosek w sprawie chłopca wysłanego do Bedlam przez Tajną Radę. — Tak, Wysoki Sądzie. Sędzia zaczął stukać piórem o stół, ściągając brwi w zamyśleniu. — Czy owa sprawa podlega mojej kompetencji? — We wniosku przypominam, że nie zbadano stanu umysłu owego młodzieńca. Trzeba to uczynić przed pozbawieniem go wolności. Chodzi o właściwą procedurę. — Wziąłem głęboki oddech. — Wnoszę, aby medyk określił jego stan, panie. Tymczasem, jeśli wyrazicie wolę rozpatrzenia sprawy, chciałbym rozsądzić, kto winien zapłacić za jego pobyt w Bedlam. Trzeba też nałożyć na szpital obowiązek informowania o jego stanie. Rodzice Kite’a są ubodzy. — W tej kwestii mogę zdecydować. Sąd wyznaczy wcześniejszą datę rozprawy. Kolego Shardlake... — Spojrzał na mnie poważnie. — Wpływamy na głębokie wody. Polityka i obłęd... — Rozumiem, Wysoki Sądzie. — Stąpajcie ostrożnie, przez wzgląd na dobro klienta i wasze. *** Gib był rad z rozstrzygnięcia. Dawna arogancja znikła, a na jego twarzy pojawiły się łzy ulgi.

Obiecał mi dozgonną wdzięczność i zaczął niemal pląsać po sali. Sędzia przeszedł do rozpatrzenia kolejnych wniosków. Miałem dobry dzień i wygrałem wszystkie sprawy. Obrady zakończyły się o szesnastej trzydzieści, a gdy zwycięzcy i pokonani odeszli, stanąłem na schodach z Barakiem. — Bealknap wyglądał na chorego — rzekłem. — Jeszcze mu się pogorszyło, gdy przegrał sprawę. — Zawsze był przebiegłym draniem, lecz dziś wydał mi się godny politowania. Od tej pory stanie się mym nieprzejednanym wrogiem. Spojrzeliśmy na czworokątny dziedziniec i gmach Painted Hall, w którym obradowali członkowie Izby Gmin. W wysokich oknach witać było żółte migotanie świec. Barak chrząknął. — Mówią, że uchwalą wszystkie prawa, które król wniósł pod obrady. — Splunął na ziemię. — Ci, którzy jeszcze nie siedzieli w królewskiej kieszeni, zostali zjednani łapówką lub groźbą. Nic nie rzekłem, bo trudno było zaprzeczyć. — Rodzice będą radzi, że wyznaczono datę rozprawy — rzekł. — Tak. Sędzia Ainsworth lęka się występować przeciwko Tajnej Radzie, lecz to człowiek prawy. Nie wspomniałem ci o pogrzebie lorda Latimera, który widziałem w drodze do Bedlam. W kondukcie żałobnym jechała lady Katarzyna Parr. A przynajmniej tak mi się zdawało. Siedziała w wielkim powozie. — Jak wyglądała? — spytał z zaciekawieniem Barak. — Nie nazwałbym jej wielką pięknością, choć w jej wyglądzie jest coś uderzającego. Myślę, że wyglądała na przerażoną. — Obawia się przyjąć królewską propozycję i lęka się ją odrzucić. Skinąłem smutno głową, zawsze bowiem poruszał mnie niewieści lęk. — Muszę znaleźć łódkę i popłynąć do Guya, aby usłyszeć, czego się dowiedział. Mógłbyś pojechać do Lincoln’s Inn i wydać polecenia w związku z dzisiejszymi sprawami? Trzeba też napisać do Kite’ów, aby przyszli do mnie jutro na spotkanie. Ruszyliśmy z powrotem do stopni Whitehall Stairs. Ladacznice z jaskrawym makijażem stały na zmianę w bramie wiodącej do New Palace Yard, pokazując się członkom parlamentu wracającym po skończonych obradach. Kiedyśmy je mijali, dwie pochyliły się, by pokazać mi rowek między obfitymi piersiami. — Zuchwałe są — rzekłem. — Gdyby zostały przyłapane, wymierzono by im chłostę na skrzyni wozu. — Nie dojdzie do tego — rzekł z ironicznym uśmiechem Barak. — Członkowie parlamentu by się sprzeciwili. Niektórzy przyjeżdżają na długie debaty tylko po to, aby później zabawić się w burdelu. — Może dlatego tak szybko spełnili wszystkie królewskie żądania. *** Gdym dotarł do domu Guya, już pociemniało. Jego sklep był zamknięty, lecz odpowiedział na moje pukanie. Spojrzał na mnie poważnie i poprosił, abym spoczął. Usiadł naprzeciw mnie w gabinecie, składając dłonie i spoglądając ponuro. Płomień świeczki podkreślał rysy jego ciemnego oblicza. — Jak się miewa biedna pani Elliard? — spytał. — Jest zrozpaczona. Śledztwo w sprawie śmierci Rogera nie posunęło się naprzód. Nie udało się też odnaleźć prawnika nazwiskiem Nantwich, który figurował w pismach adresowanych do Rogera. Wygląda na to, że listy wysłał morderca. — A ty jak się miewasz? Wyglądasz na zmęczonego, Matthew. Jeszcze niedawno miałeś się tak dobrze. W dalszym ciągu wykonujesz ćwiczenia pleców, które ci zaleciłem? — Tak. Jakoś sobie radzę, Guy. Zawsze sobie radzę. — Westchnąłem głęboko. — Postaram się znieść wszystko, co mi powiesz o autopsji Rogera. Pamiętaj wszak, że im mniej szczegółów, tym lepiej. — Dziś rano odwiedziłem miejsce, w którym złożono jego ciało. Zabrałem ze sobą Piersa... Zmarszczyłem czoło. Sama myśl o tym, że Guy otworzył Rogera i badał jego wnętrzności, wydała mi

się wystarczająco przerażająca, lecz zabrać ze sobą obcego, niemal chłopca... — Uczę go, Matthew. Pozwolenie na przeprowadzanie sekcji dostarcza wyjątkowej okazji do studiowania ludzkiej anatomii. Może Piers w przyszłości zdoła pomóc innym. Nadal nie byłem przekonany do tego pomysłu. — Co ustaliłeś? — zapytałem. — Z przeprowadzonych oględzin wynika, że w chwili śmierci stan zdrowia Elliarda był dobry. — Zawsze cieszył się dobrym zdrowiem... dopóki ktoś go nie ogłuszył i nie poderżnął mu gardła... — Nie sądzę, aby został ogłuszony — przerwał mi Guy tym samym poważnym, monotonnym głosem. — A przynajmniej nie w tym sensie, w jakim rozumiemy to słowo. Spojrzałem na niego ze zgrozą. —- Chcesz powiedzieć, że w chwili śmierci był świadomy? — Nie. Słyszałeś o trujących opiatach? Pokręciłem głową. — Nie ma powodu, abyś o nich słyszał. To substancje złożone z opium i innych składników, takich jak ocet i świńska żółć. Powodują utratę przytomności. Zależnie od użytej ilości mogą łagodzić ból, powodować utratę świadomości lub śmierć. Używano ich od setek lat, aby pozbawić pacjenta przytomności przed operacją. — Czemu nigdy o nich nie słyszałem? Mogłyby mi oszczędzić bólu. Guy pokręcił głową. — Z opiatami jest pewien problem. Bardzo trudno określić odpowiednią dawkę. To niezwykle trudne. Właściwa ilość zależy od wielu czynników: wieku użytych składników, ciężaru ciała, wieku i stanu zdrowia pacjenta. Bardzo łatwo można podać choremu za dużo owego specyfiku, a wtedy medykowi pozostaje jedynie ciało. Dlatego niewielu go stosuje. Myślę wszak, że posłużył się nim zabójca Elliarda. — Dlaczego? — Pozwól, że coś ci pokażę. — Wyszedł z izby, aby wrócić po chwili. Lękałem się, że przyniesie coś strasznego, lecz był to tylko jeden z butów Rogera. Położył go na kolanie i przysunął świeczkę, oświetlając dużą, ciemną plamę. — Ten but był suchy. Musiał tkwić na stopie wystającej z wody. Kiedy zobaczyłem plamę, powąchałem ją, a następnie przytknąłem palec i posmakowałem. Opiaty mają bardzo charakterystyczny smak. — Spojrzał na mnie. — W pierwszym stadium po spożyciu niemal zawsze występuje uczucie euforii, a następnie utrata świadomości. To wyjaśniałoby wyraz błogości na twarzy twojego przyjaciela. — Powiedziałeś, że nie stosuje się ich obecnie. Kto mógłby mieć do nich dostęp? — Bardzo nieliczna garstka medyków lub chirurgów z powodu dużego ryzyka, które niesie ich stosowanie. Mogą się też nimi posługiwać znachorzy. — Zawahał się. — W pewnych klasztorach przetrwała tradycja związana z ich stosowaniem. Milczeliśmy chwilę. — Używałeś opiatów? — spytałem. Wolno skinął głową. — Tylko wówczas, gdy uważałem, że szok wywołany poważną operacją może zabić pacjenta. Długo uczyłem się sztuki określenia właściwej dawki. Chociaż obecnie już się ich nie używa, receptura jest dobrze znana. To żadna tajemnica. — Choć ich stosowanie wymaga dużych umiejętności. Guy skinął głową. — Zabójca nie chciał podać Rogerowi śmiertelnej dawki. Pragnął urządzić makabryczne widowisko przy fontannie. Odurzył go, aby nie obudził się nawet wówczas, gdy będzie mu podrzynał gardło.

— Czy oględziny ciała podsuwają ci coś jeszcze? — Nie. Wszystkie narządy wewnętrzne były zdrowe. Równie dobrze mogłyby należeć do znacznie młodszego mężczyzny. — Wyrażasz się bardzo beznamiętnie, Guy. — Muszę, Matthew. Jak inaczej mógłbym sobie poradzić z tym, co oglądam? — Nie umiem do tego podejść obojętnie. Nie tym razem. — Może powinieneś pozwolić, aby śledztwem zajęli się inni. — Obiecałem Dorothy, że wszystkiego dopilnuję. Zobowiązałem się. — Rozumiem. — Twarz Guya przybrała zmęczony, napięty wyraz, którym ujrzał, gdym przyprowadził doń Rogera. — Zauważyłem też guz z tyłu głowy. Myślę, że człowiek, z którym twój przyjaciel spotkał się owej nocy, ogłuszył go. Później zmusił go... nie wiem jak... do wypicia opiatu. Kiedy stracił przytomność, zaniósł go do Lincoln’s Inn. — Przez pola i furtę od strony sadu. — Opowiedziałem mu o śladach stóp znalezionych przez Baraka. — Roger był niewielkiego wzrostu, lecz ów zbir musiał być bardzo silny. — Zdeterminowany i bezwzględny. Skinąłem głową. — A także wykształcony. Z tego, co mi powiedziałeś, wnoszę, że posiadł pewną wiedzę medyczną, a może i prawną, skoro potrafił sfałszować list na tyle dobrze, aby zwabić Rogera. Czemu to zrobił? Czemu zamordował człowieka, który nikomu nie wyrządził krzywdy? I czemu urządził tak potworne widowisko? — Czy Roger nie miał wrogów? — Żadnych. — Spojrzałem ponownie na but przyjaciela i nagle zrobiło mi się słabo. Mój żołądek skurczył się gwałtownie. — Którędy do wygódki, Guy... — wyjąkałem. — Przecież wiesz. Udałem się do wychodka z tyłu domu, prostej drewnianej budy ustawionej nad kloacznym dołem. Była jednak mniej cuchnąca od innych, a w powietrzu wyczułem jakąś woń łagodzącą smród. Zwymiotowałem gwałtownie. Wróciłem osłabiony, na drżących nogach. Z gabinetu doleciały mnie przyciszone głosy. Przez otwarte drzwi ujrzałem Guya i młodego Piersa siedzących przy stole. Zapalili świece i studiowali jakąś księgę. Rozpoznałem dzieło anatomiczne Vesaliusa z potwornymi rycinami. Piers odgarnął czarny kosmyk z twarzy i wskazał rycinę. — Widzę — rzekł z entuzjazmem. — Właśnie tak wyglądało serce Elliarda. — Przerwał nagle na mój widok i poczerwieniał. — Panie Shardlake! Nie wiedziałem... nie wiedziałem, że tu jesteście. Przyniosłem księgę.... — Widziałem — rzekłem szorstko. — Biedny Roger. Jestem ciekaw, co by powiedział, gdyby usłyszał, że intymne części jego ciała staną się tematem pogaduszek uczniów. Cóż, może byłby tym ubawiony, choć nie mogę tego powiedzieć o sobie. — Spojrzałem z odrazą na rysunek przedstawiający rozciętą jamę brzuszną i odsłonięte narządy. — Robimy to jedynie w celu zdobycia wiedzy, panie — wymamrotał Piers. Rzuciłem mu chłodne spojrzenie, uważając, że Guy zanadto mu pobłaża. — To moja wina, Piers—przerwał Guy wyraźnie zakłopotany. — Przyniesiesz dowód na posiedzenie jutro rano? — spytałem. — Tak, oczywiście. — A co z Adamem? Kiedy będziesz mógł go odwiedzie. Powinienem pójść z tobą. Jutro sąd nie obraduje, gdybyś miał czas... Sięgnął do kieszeni po mały oprawny w skórę notatnik i sprawdził terminy. — Dobrze, w piątek. Co powiesz na dwunastą?

— Pozwólcie, że już was opuszczę — rzekłem, spoglądając gniewnie na księgę Vesaliusa, która leżała na stole, i Piersa stojącego potulnie u boku swojego mistrza. Guy podniósł rękę. — Nie odchodź, Matthew. Zostań z nami, proszę. — Zawahałem się. Guy zamknął księgę i podał ją Piersowi. — Zabierz ją stąd i przynieś wina. Później do niej wrócimy, jeśli zechcesz. — Tak, panie. Guy klepnął go czule po plecach i chłopak wyszedł z izby. — Bardzo mi przykro, Matthew.—Westchnął. — Nie chcieliśmy znieważyć Rogera Elliarda. Widzisz, konsekwencje odkryć Vesaliusa są tak przełomowe... nawet gdym badał ciało twego zmarłego przyjaciela, jak mnie prosiłeś, modliłem się o jego duszę. Uśmiechnąłem się. Zbyt dobrze go znałem i zbyt dobrze wiedziałem, jak dobrym jest człowiekiem, aby dłużej chować urazę. — Czy ów Vesalius rzeczywiście dokonał tak wielkiej rzeczy? — spytałem. — Tak, zaprawdę. Od dawna potrzebna była zmiana myślenia. Badania opartego na obserwacji, zamiast przyjmowania na wiarę starej doktryny. — Nie przypadnie to do gustu medykom. — Nie, Vesalius podważa ich dotychczasową wiedzę. Nie mam pojęcia, jak to wszystko się skończy. — Spojrzał na tablicę wiszącą na ścianie. — Także nauka o humorach może zostać zakwestionowana. Podążyłem za jego spojrzeniem, skupiając wzrok na skomplikowanych równaniach i symbolach. Pogląd, że ciało człowieka składa się z czterech humorów — żółtej i czarnej żółci oraz flegmy i krwi — odpowiadających czterem elementom — ziemi, ogniowi, wodzie i powietrzu, była tak powszechnie przyjmowana, że nie wyobrażałem sobie, aby można ją było kiedykolwiek obalić. Podobnie jak nauki głoszącej, że każda z ludzkich dolegliwości jest wywołana brakiem równowagi w organizmie czterech wspomnianych elementów. Przypomniałem sobie, jak rozmawiałem z Rogerem o owych humorach ostatniej nocy, gdym go widział żywego. — W takim razie nie zalecą mi już sałaty, gdy będę przygnębiony — rzekłem. — Aby czarna żółć stała się bardziej wilgotna. Cóż za ulga! Guy uśmiechnął się ponuro. — Zaleciłbym raczej wieczór muzyczny lub długi spacer polami Lincoln’s Inn. — Tylko nie polami Lincoln’s Inn, Guy. Roger mógł tam spotkać swojego zabójcę. Piers zapukał i wniósł duży dzban wina oraz dwie szklanice. Kiedy odszedł, powiedziałem: — Obiecałem Dorothy, że znajdę zabójcę, lecz nie mam pojęcia, jak go schwytać. — Wiem, że rozwiązywałeś już podobne zagadki. Wiem też, że nie doceniasz siebie. — Byłbym głupcem, gdybym lekceważył trudności związane z tą sprawą. Z powodu świąt Wielkanocy i nikczemnych praktyk koronerów śledztwo rozpocznie się dopiero cztery dni po dokonaniu morderstwa. Cztery dni bez oficjalnego dochodzenia! Sądziłem, że królewski koroner przyspieszy sprawę, lecz tego nie uczynił. Stawiam dziesięć do jednego, że mordercy nie ma już w Londynie, choć biorąc pod uwagę prawdopodobieństwo schwytania, mógłby pozostać w mieście, śmiejąc się z głupoty koronerów i konstabli. — Pokręciłem głową. — Jeśli jest człowiekiem uczonym, możemy ograniczyć krąg podejrzanych. Obaj wiemy, że prawnicy i lekarze tworzą zamknięte środowisko. Pilnie strzegą swojej wiedzy. — Może i tak. Z drugiej strony wielu posiada pewną wiedzę z tej dziedziny. Sposób wytwarzania opiatów nie jest powszechnie znany. — Podobnie jak sposób ich dawkowania. Poczekaj do jutrzejszego posiedzenia. Może dowiemy się czegoś więcej. Skinąłem głową i przełknąłem łyk wina. Zauważył, że Guy już opróżnił szklanicę, co mnie zdumiało, albowiem zalecał umiar we wszystkim.

— Dziękuję, że zgodziłeś się obejrzeć Adama Kite a rzekłem. Wolno skinął głową. Paniczny lęk przed utratą zbawienia. Dziwna obsesja. Mamy osobliwą skłonność do ulegania fiksacjom na punkcie różnych idei, religii i bliźnich. Oczywiście fanatycy religijni są wszędzie. To zaskakujące, że nie ma więcej takich ludzi jak Adam. — Pokręcił szklanicą w zadumie. — Flisak opowiedział mi o dużych rybach wyrzuconych na brzeg Tamizy. Mówią, że to lewiatany, które wieszczą powtórne przyjście Chrystusa oraz koniec świata. Guy pokręcił głową. — Lewiatan jest tylko jeden. — Też tak sobie pomyślałem. — Nasz świat stał się czarno-biały, Matthew. Przypomina manichejski świat, w którym kaznodzieje wzywają każdego, aby przyłączył się do walki dobra ze złem. Oczywiście wszyscy uważają, że racja leży po ich stronie. Przechyliłem głowę z uśmiechem. — Protestanci i katolicy są tacy sami? — Tak, nie zapominaj, że moi rodzice byli morisco — hiszpańskimi Maurami, którzy opuścili kraj z powodu inkwizycji. Widziałem dziki obłęd, do którego dochodzi, gdy po władzę sięgają fanatycy przekonani o własnych racjach. — Spojrzał na mnie poważnie. — Pamiętaj, że niezależnie od wyrządzonego zła, Kościół katolicki zawsze wierzył w wolną wolę, w to, że człowiek poprzez własne działania i wiarę może przyjść do Boga. Nowi protestanccy radykałowie na to nie pozwolą. Wszyscy są zbawieni lub potępieni za sprawą bożego postanowienia, a nie wolnej woli. Mogą się modlić o to, aby zostali raz na zawsze zbawieni, i czuć, że zbawienia dostąpili, lecz w ich oczach jest to decyzja Boga, nie człowieka. W ten sposób dochodzimy do Adama Kite’a, który sądzi, że Bóg nie przyjmie go do siebie. — I jego żałosnego wikarego, który głosi, że chłopak jest opętany, bo nie może go uleczyć. — W ten sposób można wyjaśnić brak powodzenia. — Nigdy nie byłem zwolennikiem luterskiej predestynacji, Guy. W debacie o wolną wolę zawsze opowiadałem się po stronie Erazma. — Spojrzałem na niego poważnie. — Dziś rano widziałem, jak prowadzili do Świętego Pawła fanatycznego kaznodzieję. Miał na sobie pokutny wór i posypywał głowę popiołem. Bonner chce się rozprawić z protestantami, a ci nie ulegną bez walki. Nadchodzą złe czasy dla cudzoziemców. — Masz rację. Z moją śniadą twarzą i zakonną przeszłością powinienem siedzieć cicho i jak najrzadziej wychodzić na ulicę. I nie rozpowiadać o odkryciach Vesaliusa, a tym bardziej owego polskiego astronoma, który powiada, że Ziemia krąży wokół Słońca. Czy w domu można wszak znaleźć spokój ducha? — dodał tak cicho, że ledwie go usłyszałem. Nagle na jego twarzy pojawił się wyraz udręki i smutku. — Nic ci nie jest, Guy? — spytałem cicho. — Jesteś pewny, że nic ci nie doskwiera? — Nie. — Uśmiechnął się. — To tylko bóle i kurcze podeszłego wieku. Zbyt dużo wina wypiłem, powinienem już iść do łóżka. — Wstał. — Dobranoc, przyjacielu. — Uprzedzę rodziców Adama Kite’a, że się z nimi spotkasz. Ulży im. Na pożegnanie uścisnęliśmy sobie dłonie. Byłem rad, iż rozstaliśmy się jak przyjaciele, choć nie uwierzyłem, że wszystko jest w porządku.

Rozdział ósmy Następnego ranka poszedłem do Dorothy, aby towarzyszyć jej w drodze na przesłuchanie. Nie wychodziła od czasu śmierci Rogera, więc nie wiedziałem, czy sobie poradzi. Mijając Gatehouse Court, zauważyłem, że podziemny zawór został otwarty. Z fontanny biła woda, która z wesołym pluskiem spływała do ogromnej czaszy. Dzień był pogodny, a ptaki ćwierkały na gałęziach drzew. Przyroda zaczęła się budzić ze snu, lecz ja nie potrafiłem się tym cieszyć. Dorothy siedziała na krześle przy kominku w towarzystwie wiernej Margaret. Obie miały na sobie czarne suknie i czepce z długimi czarnymi skrzydłami, z którymi kontrastowała owalna blada twarz Dorothy. Przypomniałem sobie inną pogrążoną w żałobie wdowę, którą niedawno widziałem. Katarzynę Parr. — Już czas? Po wyrazie twojej twarzy zgaduję, że tak. — Spojrzała z westchnieniem na drewniany ornament wiszący nad kominkiem. Podążyłem za jej spojrzeniem i ujrzałem łasicę łypiącą na mnie zza grubych drewnianych winorośli. — Wygląda jak żywa — zauważyłem. — Roger był bardzo dumny z tego fryzu. Nie był rad z tego, jak go naprawiono. — Jesteś pewna, że dasz radę? — spytałem, patrząc na jej bladą twarz i zapadnięte policzki. — Tak. — Skinęła głową z dawną stanowczością. — Muszę dopilnować, aby ujęto zabójcę Rogera. — Jeśli chcesz, zidentyfikuję ciało. — Dziękuję. Mogłabym tego nie wytrzymać. — Popłyniemy łodzią do Guildhall. — Zgoda... — Zawahała się, aby spytać nieoczekiwanie: — Co mówią na ulicach? — Że w Lincoln’s Inn dokonano strasznej zbrodni. — Jeśli usłyszę, że ktoś mówi źle o Rogerze, mogę się na niego rzucić. — Tak już jest, pani — rzekła z rezygnacją Margaret, pomagając Dorothy wstać. *** Wielki kolumnowy przedsionek londyńskiego Guildhall był zatłoczony jak zwykle. Z zaskoczeniem stwierdziłem, że para konstabli w barwach miasta pilnuje drzwi. W gmachu uwijali się radni i przedstawiciele cechów. Spoglądali ciekawie na dużą grupę odzianych w czarne togi prawników, którzy skupili się w kącie. Rozpoznałem surową twarz skarbnika Rowlanda. Byli też inni prawnicy z korporacji Lincoln’s Inn, którzy mieli zasiąść w ławie przysięgłych. Zdumiało mnie, że z wyjątkiem skarbnika Rowlanda wszyscy byli bardzo młodzi. Żaden z trójki nie był starszym adwokatem. Niektórzy sprawiali wrażenie podenerwowanych, podobnie jak dwaj studenci, którzy znaleźli ciało i teraz czekali na rozpoczęcie rozprawy. Guy stał na stronie, prowadząc rozmowę z Barakiem. Dorothy spojrzała na tłum, zawahała się, a następnie podeszła do ławy przy ścianie. Usiadła, dając znak Margaret, aby do niej dołączyła. — Poczekamy tu, aż sąd rozpocznie obrady — powiedziała. — Nie mogę z nikim mówić. — Dobrze. Podszedłem do Baraka i Guya. — Witaj, Matthew — przywitał mnie Guy, spoglądając na Dorothy. — Czy to biedna wdowa? Jest bardzo blada. — Przyjście tu kosztowało ją wiele wysiłku. To dzielna niewiasta. — Wyczuwam siłę pod jej cierpieniem. — Wskazał głową Baraka. — Jack zwrócił uwagę na coś niezwykłego. — O co chodzi?

Barak spojrzał na mnie oczami nabiegłymi krwią. Czyżby spędził kolejną noc w tawernie? Podszedłem bliżej i poczułem kwaśny oddech. — To głośne morderstwo — powiedział. — Na galerii dla publiczności powinny być tłumy, lecz konstable nie wpuszczają gawiedzi. — Naprawdę? — Pomyślałem, że to dobrze dla Dorothy, choć nigdy wcześniej o czymś podobnym nie słyszałem. Posiedzenia sądu koronera, podobnie jak posiedzenia wszystkich sądów przysięgłych, powinny być otwarte dla publiczności. — Kolego Shardlake, mógłbym was prosić na słówko? — zapytał skarbnik Rowland, stając u mojego boku. Udałem się za nim na stronę. — Mój pomocnik zauważył, że na sali nie będzie publiczności — rzekłem. — Woźny mi przekazał, że koronerzy zdecydowali rozpatrzyć sprawę na posiedzeniu zamkniętym, aby zapobiec próżnej gadaninie. Nigdy o czymś takim nie słyszałem. Przerwał nam odziany w czarną togę woźny, wołając od drzwi. Wróciłem do Dorothy. Wstała, zacisnęła wargi, a jej policzki lekko poczerniały. — Weź mnie za rękę, Margaret — szepnęła cicho. Przysięgli rozstąpili się, przepuszczając wdowę. Obrady miały się toczyć w jednej z sal. Rzędy ław ustawiono naprzeciw stołu, przy którym zasiedli dwaj koronerzy. Woźny zaprowadził mnie wraz z innymi świadkami do pierwszego rzędu, a przysięgli usadowili się dwa rzędy dalej. Ławy dla publiczności pozostały puste. Przyjrzałem się twarzom dwóch koronerów zajmujących miejsca za stołem. Browne siedział zgarbiony, splótłszy pulchne dłonie na opasłym brzuszysku. Drugi prezentował się całkiem inaczej. Wyglądał na czterdziestolatka, był niski, dobrze zbudowany i miał kwadratową twarz. Spod czarnej czapki wystawały mu gęste brązowe kędziory, a brodę dopiero co przyprószyła siwizna. Nasze spojrzenia się spotkały. Jego jasnoniebieskie oczy mierzyły mnie przenikliwie i oceniająco. — To pan Gregory Harsnet — szepnął Barak. — Zastępca królewskiego koronera. Kiedyś był w obozie lorda Cromwella. Jest jednym z nielicznych zwolenników reform, którzy zachowali posadę. Browne cicho czknął. Harsnet spojrzał nań, marszcząc czoło. Browne czknął ponownie, udając, że kaszle, i wyprostował się na krześle. Nie miałem wątpliwości, kto tu rządzi. Zamknięto drzwi. — Przejdźmy do rzeczy — Harsnet przemówił wyraźnym, cichym głosem ze wschodnim akcentem, wodząc oczyma po sali. — Zebraliśmy się, aby zbadać nagłą i straszną śmierć Rogera Elliarda, prawnika z korporacji Lincoln’s Inn. Członkowie ławy przysięgłej są prawnikami, więc nie muszę chyba dodawać, że dokonamy oględzin ciała, zapoznamy się z dowodami i zdecydujemy, czy można wydać werdykt. Po tej krótkie przemowie przystąpiono do zaprzysiężenia członków ławy. Każdy z młodych prawników wychodził do przodu i kładł rękę na Biblii trzymanej przez woźnego. Następnie Harsnet zwrócił się do nas ponownie. — Zanim dokonamy oględzin ciała, chciałbym poprosić doktora Guya Maltona, który je zbadał, aby podzielił się z nami swoimi obserwacjami. Guy wstał i zapoznał zebranych ze swymi imponującymi medycznymi kwalifikacjami. Sędziowie przysięgli spoglądali z zaciekawieniem na jego brązową skórę. Następnie wyjaśnił, czemu sądzi, że Roger został odurzony opiatami i zaniesiony do fontanny, gdzie poderżnięto mu gardło. — Żył, zanim wrzucono go do wody — ciągnął dalej. — Zmarł z powodu dużego upływu krwi, nie z powodu utonięcia. Oznacza to... — zawahał się — oznacza to, że poderżnięto mu gardło, a następnie trzymano nad fontanną, dopóki nie umarł. Dopiero później wrzucono do niej ciało. Na sali zapanowało milczenie, jakby zebrani próbowali sobie wyobrazić przerażającą scenę opisaną przez Guya. — Czy od dawna nie żył, gdy znaleziono jego ciało? — zapytał Harsnet. — Od kilku godzin. Chłód mógł opóźnić stężenie pośmiertne. — Guy spojrzał na mnie. — Sądzę, że

musiało upłynąć dość czasu, aby woda ponownie zamarzła. — To prawda — potwierdziłem, kiwając głową. Popatrzyłem na Baraka i Dorothy, która siedziała z Margaret po przeciwnej stronie Guya. Zachowywała się spokojnie, choć jej twarz była pozbawiona wyrazu. Odniosłem wrażenie, jakby się skurczyła, zapadła w ciężką czarną suknię. Harsnet zmarszczył brwi i spojrzał na Guya. — W jakim celu ktoś miałby urządzać takie makabryczne widowisko? Zwłoki w fontannie pełnej krwi? Guy rozłożył ręce. — Nie wiem. — Słowa te wydały mi się ponownie znajome. Fontanna pełna krwi. Gdzie je słyszałem? — To odrażające. — Harsnet pokręcił głową. Wyglądał na zatroskanego. — Wolno podniósł się z miejsca. — Proszę sędziów przysięgłych — rzekł cicho — aby dokonali wraz ze mną oględzin ciała. Doktorze Malton, proszę z nami, być może trzeba będzie odpowiedzieć na kilka pytań. Kolega Shardlake dokona identyfikacji. — Spojrzał na mnie. — To wy? — Tak, panie. Spojrzał na mnie z długim namysłem. — Jak długo znaliście zmarłego? — Dwadzieścia lat. Chciałbym oszczędzić tego wdowie. Harsnet rzucił okiem na Dorothy. — Dobrze — rzekł cicho i ruszył przodem. *** Sędziowie nie mieli wielu pytań, gdy zdjęto prześcieradło zakrywające ciało Rogera. Ktoś zapalił kadzidło, aby złagodzić woń rozkładających się zwłok. Zamknąłem oczy na widok twarzy nieszczęsnego Rogera i choć od dawna się nie modliłem, poprosiłem Boga, aby udało mi się schwytać zabójcę i abym miał dość siły, żeby odegrać swoją rolę. Błagałem Boga, żeby choć tym razem wysłuchał mojego wołania. Gdym otworzył oczy, zauważyłem, że dwaj sędziowie przysięgli pozielenieli na twarzy. Guy pokazał nam potworne rany, ponownie wyjaśniając, w jaki sposób doszło do śmierci. Nikt nie miał żadnych pytań, więc wróciliśmy na salę rozpraw. Harsnet spojrzał na nas z powagą. — Zebraliśmy się, aby ustalić, w jaki sposób zmarł Roger Elliard. Nie ma wątpliwości, że doszło do morderstwa. Kto mógł go jednak dokonać? Chciałbym wezwać na świadka Jacka Baraka. Kiedy Barak wyszedł do przodu, Harsnet zadał mu kilka pytań dotyczących śladów, które znalazł. — Ślady stóp prowadziły do fontanny, a następnie oddalały się od niego — wyjaśnił Jack. — W jedną stronę ów człowiek niósł coś ciężkiego, w drugą nie dźwigał żadnego ciężaru, śnieg szybko topniał, lecz ślady były wyraźne. Harsnet spojrzał na niego przenikliwie. — Żaden człowiek nie mógłby nieść nieprzytomnego Elliarda, jak waszmość sugerujesz. — Mógł, jeśli był silny i zdeterminowany. — O ile pamiętam, pracowałeś pan dla lorda Cromwella? Byłem ciekaw, skąd Harsnet o tym wie. — Tak, później podjąłem pracę w kancelarii pana Shardlake’a. — Czym się zajmujecie? — Tym i owym — odparł wesoło Barak. — Co szef rozkaże. — Możecie odejść — oznajmił chłodnym tonem Harsnet, któremu postawa Baraka najwyraźniej nie przypadła do gustu. Koroner Browne uśmiechnął się szyderczo. Nie uczestniczył w rozprawie, a jego obecność była najwyraźniej czystą formalnością. Wezwano kolejnych świadków — dwóch młodzieńców, którzy potwierdzili czas i okoliczności, w jakich znaleziono ciało. Później przyszła kolej na skarbnika Rowlanda. Zapytany o stan umysłu Rogera

odrzekł jasno i dobitnie, że był to człowiek szczęśliwy, pogodny, szanowany przez kolegów, mający licznych przyjaciół i żadnych wrogów. — Miał jednego wroga — odrzekł Harsnet. — Człowieka nikczemnego i przebiegłego. Morderstwo zostało skrupulatnie zaplanowane, z całą przebiegłością. — Spojrzałem na niego. Nie był głupcem. — Ktoś nienawidził Rogera Elliarda — ciągnął. Czego się dowiedzieliście o owym prawniku, który napisał do kolegi Elliarda? — zwrócił się do skarbnika Rowlanda. — To zmyślona postać. Nikt nie słyszał o żadnym prawniku nazwiskiem Nantwich. Sprawdziłem we wszystkich korporacjach, bo nikt inny się tym nie zajął — dodał, spoglądając wymownie na Browne’a. Harsnet rzucił mu gniewne spojrzenie, lecz marudny staruszek był twardy jak drewno tekowe, więc nie odwrócił wzroku. — Czy mógłbym zwrócić na coś uwagę wysokiemu sądowi? — spytał cicho Guy, wstając z miejsca. — Tak — burknął Harsnet. Byłem zdumiony. Mogłem zrozumieć, że koronera zirytowały zeznania świadków, lecz uwaga Rowlanda nie była błaha, nie można też było tego rzec o uwadze Guya. — Nawet najzręczniejszy medyk z trudnością wyliczyłby odpowiednią dozę owej mikstury. Morderca musiał posiąść specjalistyczną wiedzę. — Zaiste — przytaknął Harsnet — choć nie wiem, jak może nam to pomóc. W razie okrutnej zemsty, z jaką mamy tu niewątpliwie do czynienia, spodziewałbym się oczywistego winowajcy, lecz tutaj go nie znajduję. Z powodu zwłoki spowodowanej Wielkanocą nie widzę sposobu szybkiego wyjaśnienia tajemnicy tej zbrodni. Spojrzałem nań ze zdumieniem. Rola koronera nie polegała na zniechęcaniu do prowadzenia śledztwa. Wyczułem, że wypowiedział te słowa z niejaką trudnością. Browne uśmiechnął się pod nosem, jakby spodziewał się takiego wyniku. — Musimy być realistami — ciągnął dalej Harsnet. — Proponuję ogłosić, że morderstwo zostało dokonane przez nieznanego sprawcę lub sprawców. Obawiam się, że ludzie ci mogą pozostać nieznani. Byłem wstrząśnięty. Człowiek ów bezczelnie sugerował przysięgłym, jaki werdykt mają wydać. Mimo to żaden z młodzieńców nie ośmielił się zabrać głosu. Usłyszałem szelest sukni. Dorothy wstała i zwróciła się do zastępcy królewskiego koronera. — Nie proszono mnie o zabranie głosu, panie, lecz mam do tego niewątpliwe prawo. Dopilnuję, aby morderca mojego męża został schwytany, choćby miało mnie to kosztować wszystko, co posiadam. Dokonam tego z pomocą wiernych przyjaciół. — Drżała na całym ciele, ale jej cichy głos ciął powietrze niczym nóż. Kiedy na mnie spojrzała, skinąłem rezolutnie głową. Usiadła. Oczekiwałem wybuchu Harsneta, lecz ów siedział z zaciśniętymi ustami. Twarz mu poczerwieniała. Browne rozpromienił się na widok jego przykrego położenia. Miałem ochotę wstać i zetrzeć ten podły uśmieszek z jego żabiej gęby. W końcu Harsnet przemówił. — Rozumiem stan umysłu pani Elliard, nie będę jej o to winił. Być może trzeba zebrać więcej dowodów, zanim sędziowie przysięgli wydadzą werdykt, dlatego nie będę prosił, aby uczynili to teraz. Sprawa pozostanie otwarta, sam poprowadzę dochodzenie... Zerwałem się na równe nogi. — Czy uczynicie to z pomocą sędziów przysięgłych, tak jak jest przyjęte, panie? Zgodnie z obowiązującą procedurą? — Jeśli koroner uzna za stosowne, może prowadzić śledztwo bez pomocy sędziów przysięgłych, co niniejszym czynię. Sędziowie przysięgli są prawnikami, podobnie jak zmarły. Jeśli osobiście zajmę się dochodzeniem, będzie mniej dymu, a więcej światła. Usiądźcie, panie. Spocząłem na ławie, mierząc go gniewnym wzrokiem. — Skoro wszyscy to zauważyliście, pozwólcie, że i ja to odnotuję. — Harsnet powiódł wzrokiem

po sali. — Nie pozwolę, aby o szczegółach tej sprawy huczało na rogatkach Londynu — wycedził z wyraźnym akcentem. — Król wydał rozporządzenie zakazujące druku pamfletów na ten temat. Wszyscy obecni powinni zachować sprawę w sekrecie i ucinać wszelkie spekulacje ciekawskich. Zbyt wiele plotek krąży po mieście. Takie jest moje polecenie jako zastępcy królewskiego koronera. Każdy, kto je złamie, zostanie ukarany. — Po tych słowach wstał, a Browne dźwignął się w ślad za nim. — Dochodzenie zostało odłożone sine die. Zwołam kolejne posiedzenie, gdy pojawią się nowe dowody. Życzę miłego ranka, panowie. — Woźny otworzył drzwi i koronerzy opuścili salę. Na sali zawrzało. — Musi to być dzieło diabła. Takie makabryczne przedstawienie, i to w niedzielę. Morderca był opętany... Spojrzałem na młodego sędziego przysięgłego, który wypowiedział te niedorzeczne brednie. — Nadnaturalna siła wskazuje na opętanie... Margaret odwróciła się w moją stronę. — Powinniśmy zabrać stąd panią. — Dorothy wyglądała tak, jakby za chwilę miała stracić przytomność. Wstałem i pomogłem służącej wyprowadzić ją z sali. Jej ramię wydawało mi się lekkie niczym ptasie skrzydło. Byłem ciekaw, czy cokolwiek jadła. Zaprowadziliśmy ją do ławy i usiedliśmy przy niej. Barak i Guy poszli za nami. Po chwili z sali wyszedł skarbnik Rowland z gniewną miną. Miałem nadzieję, że podejdzie i powie Dorothy kilka słów otuchy, lecz on jedynie skinął mi głową i odszedł, stukając trzewikami. Leżała mu na sercu pozycja i reputacja naszej korporacji, nie zaś dobro pogrążonej w żałobie wdowy. Spojrzałem na Dorothy i pomyślałem, że władze korporacji poproszą ją niebawem o opuszczenie zajmowanej kwatery. Miała zamknięte oczy, lecz po chwili je otworzyła i wyprostowała się. Spojrzała na nas kolejno. Na mnie, Margaret, Baraka i Guya. — Dziękuję wam za pomoc. Wszystkim. Dziękuję, że nie daliście się odwieść od prawdy. — Odwróciła się do mnie. — Nie przeprowadzą dochodzenia, prawda? Myślą, że sprawca zbiegł, że okaże się to zbyteczne. — Coś jest na rzeczy. Harsnet chce osobiście prowadzić śledztwo. — Co to za człowiek? — Nic o nim nie wiem. — Oni chcą zatuszować sprawę — powiedziała z goryczą. — Prawda? — Cóż... — Daj spokój, Matthew. Byłam żoną Rogera przez dwadzieścia lat. Znam się trochę na prawie. Starają się zatuszować sprawę. Chcą, aby o niej zapomniano. — Na to wygląda. — Pokręciłem głową. — Gdybyśmy zmarnowali więcej czasu, sprawca mógłby nigdy nie zostać złapany. — Czy mi pomożesz, Matthew? Proszę. Jestem kobietą, zlekceważą mnie. — Daję słowo. Zacznę od pomówienia z Harsnetem. Guy, zostaniesz z Dorothy? — Wyczułem, że goni resztkami sił. Skinął głową. — Chodź ze mną, Baraku. — Podjąłeś się trudnej sprawy — powiedział Barak, krocząc za mną schodami Guildhall. — Przy życiu ją trzyma tylko nadzieja, że znajdziemy zabójcę. Nie wiem, co się stanie, jeśli ją zawiedziemy. — Nie zawiedziemy — odrzekłem stanowczo. Na brukowanym dziedzińcu ujrzałem odzianą w czamą togę postać Harsneta. Rozmawiał z wysokim, krępym mężczyzną o długiej brodzie barwy miedzi, ubranym w bogatą zieloną kamizelkę ze złotą lamówką. Spod koszuli wystawała mu koszula ozdobiona misterną hiszpańską koronką, a na głowie miał czerwony kapelusz z zawadiacko zatkniętym białym piórem. Skórzaną pochwę miecza, który miał przy pasie, zdobiło złoto. Na ramiona narzucił ciężki płaszcz. W zwykłych okolicznościach nie podszedłbym publicznie do królewskiego urzędnika, szczególnie gdy był zajęty rozmową z jakimś znacznym mężem,

lecz ogarnął mnie wielki gniew. Dwaj mężczyźni odwrócili się na nasz widok. Brodacz miał pociągłą, przystojną twarz, w której było wszak coś okrutnego. — Miałeś rację — rzekł z uśmiechem do Harsneta. — Oto i on. Spojrzałem na jednego i drugiego, dostrzegając, że twarz młodszego ogorzała od słońca. — O co wam idzie, panie? — spytałem. — Nie pojmuję. Co wam powiedziano? Harsnet wziął głęboki oddech. Z bliska sprawiał wrażenie spiętego, przygniecionego ciężkim brzemieniem. — Powiedziano mi, że nie będziecie radzi z takiego rozstrzygnięcia, kolego Shardlake. — Kto tak rzekł? Młodzieniec wskazał Baraka. — Odpraw sługę, to ci powiemy. Barak spojrzał nań zaczepnie, lecz dałem mu znak, aby się oddalił. — Jack, powiedz Dorothy, że zabawię tu jakiś czas. Powinna wrócić do domu. Zajrzę do niej niebawem. Odprowadź niewiasty. Odwrócił się z ociąganiem i wrócił do Guildhall. Spojrzałem na Harsneta, który mierzył mnie przenikliwym spojrzeniem, podobnie jak jego towarzysz. Poczułem się nieswojo. — Chcecie pewnie spytać, czemu odroczyłem posiedzenie — rzekł cicho Harsnet. — Tak — rzekłem, biorąc głęboki oddech. — Odniosłem wrażenie, że nie pragniecie, panie, aby sprawca został ujęty. Wysoki mężczyzna roześmiał się z goryczą. — Pomyliłeś się, prawniku — rzekł głębokim, melodyjnym głosem. — Nie pragniemy niczego bardziej na świecie. — Dlaczego w takim razie... — Ponieważ ta sprawa ma polityczne reperkusje — wyjaśnił Harsnet. Rozejrzał się wokół, aby sprawdzić, czy nikt nie słyszy. — Arcybiskup Cranmer uprzedził mnie, że sprzeciwicie się tej decyzji. — Kto? Utkwił we mnie przenikliwe błękitne oczy. — Czy naprawdę chcecie ująć zabójcę Elliarda? Ponad wszystko na świecie? Na dźwięk nazwiska Cranmera po grzbiecie przeszedł mi zimny dreszcz. W jakiś sposób śmierć Rogera łączyła się z wielką polityką, w którą przysiągłem nigdy więcej się nie mieszać. Natychmiast wszak przypomniałem sobie brutalnie sponiewierane ciało Rogera i udręczoną twarz Dorothy. — Tak — rzekłem. Bogato odziany mężczyzna się zaśmiał. — Widzisz, Gregory, nie jest tchórzem. — Kim jesteście, panie? — spytałem śmiało. Ściągnął brwi na moją zuchwałość. — To Thomas Seymour — wyjaśnił Harsnet. — Brat zmarłej królowej Jane. — Bacz, do kogo się zwracasz, prostaku — warknął Seymour. Na chwilę odebrało mi mowę. — Jeśli wątpicie w celowość moich działań — ciągnął Harsnet niemal przepraszającym tonem — mam was zaprowadzić przed oblicze arcybiskupa Cranmera. — O co w tym wszystkim chodzi? — O znacznie więcej niż śmierć Elliarda — odparł, patrząc mi w oczy. — O coś mrocznego i strasznego. Chodźmy, popłyniemy łodzią do pałacu Lambeth.

Rozdział dziewiąty Przy stopniach Three Cranes czekała już na nas jedna z łodzi arcybiskupa Cranmera. Harsnet rozkazał przewoźnikom, aby jak najszybciej przeprawili się do pałacu Lambeth. Po nadejściu odwilży na rzece zaroiło się od białych żagli, gdy łodzie zaczęły przewozić pasażerów w jedną i drugą stronę. Ciężkie barki sunęły w górę rzeki, ostrzegając sygnałem rogu mniejsze statki. Nad nami rozciągało się jasnobłękitne niebo, wiał lekki, zimny wiatr. Pomyślałem o głębi pod nami, która wyrzuciła na brzeg owe wielkie ryby. W oddali ujrzałem Most Londyński pełen domostw i kramów oraz ogromną bryłę Tower. Na szczycie łuku wieńczącego południowy kraniec mostu zatknięto wysokie pale z głowami tych, którzy ośmielili się sprzeciwić naszemu królowi bądź go rozsierdzić. Na szczęście odległość sprawiała, że rysy ich twarzy było zamazane. Znajdowała się wśród nich głowa mojego dawnego pana Thomasa Cromwella oraz Derehama i Culpepera, rzekomych kochanków straconej królowej Katarzyny Howard. Przypomniałem sobie Thomasa Culpepera w Yorku, urodziwego i dumnego niczym paw, i wzdrygnąłem się na myśl, że ponownie żegluję w kierunku królewskiego dworu. — Chłodny dzień — rzekł Seymour, błędnie sądząc, że drżę z zimna. Owinął się szczelnie ciężkim płaszczem. Przyjrzałem mu się ukradkiem. Wiedziałem, że był młodszym bratem trzeciej żony Henryka, Jane Seymour. Powiadano, że jej śmierć opłakiwał tylko nasz władca. Starszy brat Seymoura, Edward hrabia Hertford, piastował wysoki urząd na dworze i został mianowany lordem admirałem floty królewskiej. Barak wspominał, że Seymour ma awanturniczą naturę. Że nigdy nie otrzyma stanowiska w Tajnej Radzie, lecz został nagrodzony kilkoma lukratywnymi posadami, a ostatnio mianowano go ambasadorem w Austrii, której cesarz walczył z Turkami. Lord Hertford i Cranmer byli jedynymi reformatorami, którym udało się ostać w Tajnej Radzie po upadku Cromwella trzy lata temu. Hertford był znany jako ambitny i zdolny polityk, dobry dowódca, który ostatniej jesieni stanął na czele wyprawy wojennej przeciwko Szkocji. Z kolei jego brat Thomas cieszył się sławą lekkoducha i kobieciarza. Dałem temu wiarę, spoglądając na jego urodziwą twarz i sposób, w jaki owinął się płaszczem, delikatnie gładząc długi futrzany kołnierz i spoglądając na rzekę. Pełne wargi ułożone w półuśmiechu oraz modna długa miedzianej barwy broda wskazywały, że był hedonistą. Surowy Harsnet, o poważnym spojrzeniu i zatroskanym wyrazie twarzy, stanowił jego przeciwieństwo. Gdy łódź kołysała się na lekko wzburzonych falach pośrodku rzeki, z obawą myślałem, co Thomas Seymour może mieć wspólnego ze sprawą nieszczęsnego Rogera. W milczeniu dotarliśmy do przeciwległego brzegu i podpłynęliśmy do pałacu Lambeth. Po drodze minęliśmy pustą wnękę, w której stał niegdyś posąg świętego Thomasa Becketa. Wioślarze skłonili głowy, choć wizerunek arcybiskupa, który sprzeciwił się królowi, został usunięty i zniszczony. Przepłynęliśmy obok wieży Lollardów, w której więziono heretyków. Przypomniałem sobie brutalnego strażnika więziennego, sługę Cranmera, którego poznałem w Yorku, i wzdrygnąłem się ponownie. Cranmer, wiedząc, że Cromwell miał do mnie zaufanie, zmusił mnie do podjęcia się niebezpiecznej misji. Później pewnikiem sumienie go gryzło, bo znalazł mi posadę w Sądzie Próśb. Wszystko wskazywało na to, że niebawem ujrzę tego żarliwego i zatroskanego, udręczonego przez Boga człowieka. *** Zapamiętałem proste drewniane drzwi gabinetu Cranmera z czasu mojej ostatniej wizyty. Arcybiskup Canterbury siedział za ogromnym biurkiem, ubrany w białą szatę z czarną stułą. Jego posiwiałe czarne włosy były odkryte. Wyglądał na zmęczonego i zdenerwowanego. Bliźniacze bruzdy na policzkach pogłębiły się od ostatniego roku, ściągając ku dołowi pełne usta. Cranmerowi daleko było do radykalnego reformatora, a mimo to zawsze zagrażali mu konserwatyści na dworze. Wielu z nich, gdyby mogło, posłałoby go na stos. Przy życiu trzymała go jedynie przychylność króla. Jego duże niebieskie oczy były jak kiedyś pełne żaru i wewnętrznego napięcia.

Obok niego stał mężczyzna ubrany w prostą, choć drogą czarną szatę. Wydatny nos, pociągła twarz i atletyczna budowa tak bardzo przypominały Thomasa Seymoura, że mógł być tylko jego bratem. Choć młodszy z Seymourów był przystojny, te same rysy, tylko lekko zmienione, czyniły lorda Hertforda brzydkim. Oczy miał duże i wybałuszone, twarz nazbyt pociągłą, brodę zanadto potarganą. Mimo to w skromnie odzianym Hertfordzie wyczułem siłę charakteru i determinację, której zbrakło jego bratu. Przypomniałem sobie, że to on, wraz z Cranmerem, wysłał Adama Kite’a do Bedlam, gdy Richard Rich chciał mu zgotować znacznie okrutniejszy los. Thomas Seymour zdjął kapelusz teatralnym gestem i uścisnął dłoń brata. — Rad jestem cię widzieć, Edwardzie. — Odwrócił się do Cranmera i złożył głęboki pokłon. — Przywieźliśmy go, panie, jak kazałeś. — Dobrze, Thomasie — odrzekł Cranmer znużonym głosem. Ze sposobu, w jaki patrzył na młodego Seymoura, wyczytałem, że nie darzy go sympatią. Zwrócił się ku mnie ze swoim charakterystycznym smutnym uśmiechem. — Witaj, Matthew Shardlake. Znowu spotykamy się w dziwnej sprawie... Woźny sądowy Shardlake — dodał, przypominając, że zdobyłem tę posadę dzięki jego poparciu. Odwrócił się do Harsneta. — Czy jest tak, jak się obawialiśmy? Harsnet skinął głową. — Tak, panie. Dokładnie tak jak poprzednio. Cranmer wymienił spojrzenia z lordem Hertfordem, a następnie utkwił wzrok w płomieniach tańczących na kominku. Zaśmiałem, że byli głęboko zatroskani. Dwaj najbardziej wpływowi reformatorzy, którzy ściśle ze sobą współpracowali. Cranmer spojrzał na mnie z wymuszonym uśmiechem. — Co słychać w Sądzie Próśb, Matthew? — Mamy mnóstwo roboty, panie. Jeszcze raz dziękuję, że poleciłeś mnie na tę posadę. — Zasłużyłeś. — Spojrzał na mnie ponownie. W iedziałem, że wszyscy mi się przypatrują— Cranmer, Harsnet i lord Hertford poważnie, natomiast Thomas Seymour z cynicznym uśmiechem. Poczułem się nieswojo. Milczenie przerwał Thomas. — Cóż powiecie, mamy zaufać garbusowi ? — Nie nazywaj go tak! — rzekł gniewnie Cranmer. — Wybacz, Matthew. — Zwrócił się do Seymoura. — Tak. sądzę, że tak. — Ścigał nas niczym wściekły pies. gdy koroner odroczył posiedzenie. Cranmer spojrzał na mnie badawczo. — Matthew — zaczął cicho — znalazłeś ciało, byłeś też bliskim przyjacielem Elliarda i jego żony. Jak głęboko w tym tkwisz? — Obiecałem wdowie, że znajdę zabójcę jej męża — odparłem. — Chcesz to uczynić dla niej czy dla siebie? — spytał Hertford. Spojrzałem mu w oczy. — Dla nas obojga, panie, choć obietnica złożona pani Elliard jest sprawą honoru. — Czy próbowałbyś ją spełnić, nawet gdyby się okazało, że to sprawa polityczna? — zapytał Cranmer. — Pomyśl dobrze, zanim odpowiesz, Matthew. Kiedyś powiedziałeś, że nie chcesz się więcej mieszać w takie sprawy. Będziesz musiał, jeśli zechcesz nam pomóc w rozwikłaniu tej zagadki. Thomas Seymour zarechotał, widząc, że się zawahałem. — Brak mu odwagi! Powiedziałeś panie, że zawiódł cię ostatnim razem, że nie odnalazł owych papierów. Pochyliłem głowę. Nie chciałem, aby widział moją twarz.Nie zawiodłem, lecz wolałem, aby tajemnica nie wyszła na jaw. Serce zabiło mi żywiej, gdym pomyślał, co owi ludzie mogą mi uczynić.

— Masz bystry umysł i duże doświadczenie — rzekł Cranmer. — Umiesz też zachować dyskrecję. Wziąłem głęboki oddech. Przez chwilę przed oczami duszy mignęła mi twarz Rogera. Uśmiechnięta, pogodna, pełna życia. Zwróciłem się do arcybiskupa i rzekłem: — Jeśli mogę pomóc, panie, jestem do waszej dyspozycji. — Wypowiadając te słowa, miałem uczucie, jakbym palił za sobą mosty. Cranmer spojrzał na trzech pozostałych. Harsnet i lord Hertford skinęli głowami, Thomas Seymour tylko wzruszył ramionami. Arcybiskup popatrzył nań surowo. — Jesteś tutaj z powodu swoich wpływów i szczególnego związku, który cię z nią łączył. — Seymour poczerwieniał i przez chwilę wyglądał tak, jakby miał wybuchnąć gniewem. Spojrzał na brata. — Arcybiskup ma rację, Thomasie — odrzekł poważnie lord Hertford. Seymour wydął wargi, lecz posłusznie skinął głową. Cranmer zwrócił się w moją stronę. — Pewnie jesteś ciekaw politycznego podłoża morderstwa twojego przyjaciela. — Tak, panie. Arcybiskup wziął głęboki oddech, zanim zdecydował się wyjawić sekret. — Twój przyjaciel nie jest pierwszym, który zginął w tak makabrycznych okolicznościach. Otworzyłem usta ze zdumienia. — Czy ktoś został zamordowany w podobny sposób? — Tak. Wyciszyliśmy sprawę z powodu tego, kim była ofiara. — Arcybiskup skinął głową Harsnetowi. — Powiedz mu, Gregory. Harsnet spojrzał na mnie. — Pod koniec lutego, miesiąc temu, pewien wieśniak szedł rankiem brzegiem rzeki. Błotnistym brzegiem Lambeth. — Przerwał na chwilę. — Na ziemi leżał wówczas śnieg, a rzekę skuwał gruby lód, lecz woda pod nim nadal płynęła, docierając do sadzawek powstających po odpływie na południowym brzegu. Zauważył, że jedna z nich była czerwona i coś unosiło się na powierzchni. — Wytrzeszczyłem oczy ze zdumienia. Harsnet skinął poważnie głową. — Znalazł człowieka z poderżniętym gardłem. Podobnie jak zwłoki Elliarda porzucone w fontannie pozostawiono je w miejscu publicznym, tak aby zostały odkryte. — Dobry Boże. — Ów człek poszedł do konstabla, który sprowadził koronera. — Harsnet patrzył na mnie przenikliwym, badawczym wzrokiem. — Mój kolega, koroner Surrey, jest zwolennikiem reform i zna wszystkie plotki krążące na dworze. Kiedy rozpoznał ciało, przyszedł do mnie, wiedział bowiem o moich związkach z arcybiskupem. — Czy przeprowadzono dochodzenie? — spytałem. — Nie — odrzekł lord Hertford. — Uznaliśmy, że należy zachować całą sprawę w sekrecie. — Spojrzał na mnie stanowczo swymi wybałuszonymi oczami. — Nadal uważamy, że jest to ważne. Harsnet podjął swoją opowieść. — Zmarłym był PaulGurney, medyk. Ważna postać. — Na chwilę zawiesił głos. — Był osobistym lekarzem lorda Latimera, zmarłego męża lady Katarzyny Parr. DoktorGurney opiekował się lordem Latimerem od czasu, gdy ten zachorował ostatniej jesieni. Odwiedzał go stale w jego domu w Charterhouse. Zatem na tym polegał ów związek. — Powiadają, że król zabiega o względy lady Latimer... — zaryzykowałem. — Słusznie prawią — przytaknął Cranmer. — Nie możemy mu powiedzieć wszystkiego! — wybuchnął Thomas Seymour. — Gdyby zdradził, lady Latimer mogłaby się znaleźć w niebezpieczeństwie. — Matthew nie zawiedzie naszego zaufania — odrzekł Cranmer. — Jeśli da słowo, że zachowa w

sekrecie to, co mu powiemy. Myślę nadto, że odniesie się z pewną sympatią do naszej sprawy. Przysięgniesz, że nikomu prócz nas o tym nie wspomnisz. Matthew? Oznacza to, że nie będziesz mógł powiedzieć wdowie, jeśli zabójca jej męża zostanie ujęty. Zawahałem się i odparłem: — Czy będę mógł jej powiedzieć, że zabójca został schwytany i że wymierzono mu karę? — Tak, zapewniam cię, że tak też się stanie — odrzekł ponuro lord Hertford. Poczułem siłę i bezwzględność bijące od tego posępnego człowieka. — W takim razie mogę przysiąc, panie. Cranmer rozparł się na krześle wyraźnie ukontentowany. — Możesz mówić dalej, Gregory. Powiedz mu wszystko. Co do joty. — Przeprowadziłem dyskretne dochodzenie — podjął Harsnet — lecz niczego nie znalazłem. Podobnie jak Elliard, doktor Gurney cieszył się powszechnym poważaniem w swoich kręgach, miał licznych przyjaciół i żadnych wrogów. Był bezdzietnym wdowcem. Jego przyjaciołom rzekliśmy, że umarł nagle we śnie. Drobiazgowe śledztwo nie dostarczyło żadnych wskazówek, kto i dlaczego mógł go zabić. Nie znaleźliśmy niczego. Po dyskretnym przepytaniu okazało się, że późnym wieczorem opuścił dom lorda Latimera. Został dłużej, gdyż Latimer był bliski śmierci. Miał duży guz na plecach. Gurney powiedział swojemu słudze, że dostał „pilne wezwanie” do kogoś na mieście. — Dostarczono mu list? Jak Rogerowi? — Nic nie wiemy o żadnym liście, choć mógł go otrzymać. Doktor Gurney podobnie jak Elliard pomagał biednym, którzy potrzebowali jego rady. Pewnie dlatego zginął. — Czy zbadano ciało? — Nie, może i trzeba było to uczynić. — Harsnet gniewnie zmarszczył brwi. — Ów Maur dostarczył nam dziś ważnej wskazówki. Wspomniał o odurzającej miksturze. Oznacza to, że powinniśmy szukać wśród ludzi związanych z medycyną. — I prawem. Człowieka o szerokiej wiedzy. — Poradziłem się lorda Hertforda — podjął ponownie Cranmer — i wspólnie zdecydowaliśmy, że o sprawie powinno wiedzieć jak najmniej osób. Katarzyna Parr od dziesięciu lat była żoną lorda Latimera. Kiedy w styczniu okazało się, że Latimer wkrótce umrze, król wyjawił, że jest nią zainteresowany. Teraz poprosił o jej rękę. — Kolejny stary mąż — zauważył z goryczą Thomas Seymour. Przypomniałem sobie, że Barak wspomniał mi, iż ktoś jeszcze zabiega o rękę Katarzyny Parr. Czy mógł nim być Seymour? Pomyślałem, że są w podobnym wieku. — Latimer był czterdzieści lat starszy od żony. Cranmer klasnął w dłonie. — Byłoby to rozsądne, bezpieczne małżeństwo. Bóg wie, że mało takich mieliśmy. — Zawahał się, zanim wyjaśnił, o co mu chodzi. — Lady Latimer jest zwolenniczką reform religijnych. Nie ujawniała tego, bo lord Latimer zajmował konserwatywne stanowisko. Bóg wie, jak bardzo potrzebny jest nam taki sojusznik. Biskup Gardiner z Winchesteru wrócił do królewskich łask i podjął współpracę z biskupem Londynu, Bonnerem, aby zdławić reformy. — Spojrzał na mnie. — Nawet ja nie jestem bezpieczny. Hertford poruszył głową, lecz arcybiskup podniósł upierścienioną dłoń. — Nie, Edwardzie, skoro się zdecydowaliśmy, musimy powiedzieć mu wszystko. I tak niebawem stanie się to publicznie wiadome. Matthew, konserwatyści rozpoczęli ofensywę na kilku frontach. Prześladowania wyznawców Biblii w Londynie wkrótce się nasilą, a do parlamentu trafi projekt ustawy zezwalającej czytać Pismo jedynie szlachcie i panom. Prosty lud i kobiety zostaną pozbawieni tego prawa. Zawahałem się. — Odbiorą ludowi święte słowo Chrystusa — dodał cicho, choć z goryczą Harsnet. — Spojrzałem

na niego zdumiony tak radykalną frazeologią. Cranmer lekko zmarszczył brwi. — Na koniec spróbują zaatakować i mnie — ciągnął dalej Cranmer. — Może także lorda Hertforda, lecz głównie mnie. Już aresztowali radykalnych zwolenników reform, którzy pracowali dla mnie w Canterbury, wśród nich młodszych dworzan służących w Windsorze. Zostaną oskarżeni o herezję. To młodzi ludzie o nierozważnym języku, którzy mogą doprowadzić do mojego upadku. — Zauważyłem, że jego policzek zadrgał nerwowo. Arcybiskup wyraźnie się bał. Zebrał się w sobie i spojrzał na mnie ponownie. — Chroni nas jedynie to, że król nadal ma w swoim otoczeniu umiarkowanych reformatorów, którym ufa. Swojego medyka, doktora Buttsa, i nowego sekretarza Williama Pageta — przemówił cichym, poważnym głosem lord Hertford. — Kiedy Gardiner i Norfolk sączą mu jad do ucha, ludzie mający do niego bezpośredni dostęp mogą się temu sprzeciwić. Królowa odnosząca się z sympatią do reform byłaby dla nas nieocenionym sprzymierzeńcem. — Czy taki związek będzie dla niej bezpieczny? — przerwał mu Seymour. — Anna Boleyn zbytnio naciskała króla w sprawach religii i została stracona. Katarzynę Howard ścięto ledwie rok temu. — Ponownie przypomniałem sobie wystraszoną twarz Katarzyny Parr. którą widziałem onegdaj w kondukcie pogrzebowym. Cranmer skinął głową. — Racja. Nic dziwnego, że jeszcze nie przyjęła oświadczyn. Pierwszy raz niewiasta odrzuciła królewskie zaloty, Matthew. Henryk chce mieć towarzyszkę na stare lata. Wiem, że lady Katarzyna zdała się na Boga. Sytuacja jest niezwykle delikatna. Makabryczna zbrodnia popełniona w jej otoczeniu, a co dopiero druga, mogłoby wystraszyć króla, który jest niezwykle przesądnym człowiekiem. Dwa mrożące krew w żyłach, bezsensowne morderstwa. Ludzie zaczęliby powtarzać, że morderca jest opętany. — Już to czynią — rzekł Harsnet. — Początkowo obawialiśmy się, że zbrodniarz ten chce wywołać skandal, który pokrzyżuje małżeńskie negocjacje. Jeśli tak, czemu uderzył powtórnie? — Może pragnął urządzić makabryczny spektakl, który byłby wyraźnie związany z zabójstwem owego medyka? — zasugerowałem. — Jeszcze nie powiązano ze sobą tych spraw — odrzekł Cranmer. — Nie można do tego dopuścić. Właśnie dlatego postanowiliśmy oficjalnie umorzyć śledztwo w sprawie zabójstwa Elliarda. Nieoficjalnie zrobię wszystko, aby znaleźć zabójcę. Katarzyna Parr, podobnie jak pozostali, sądzi, że doktorGurney zmarł wskutek nagłego ataku. Teraz pojąłem, czemu są tacy spięci. Król nie patrzył życzliwie na tych, którzy coś przed nim ukrywali. Zrozumiałem, że ponownie zaangażowałem się w coś, co mogło mnie narazić w oczach władcy. W coś niebezpiecznego. Tym razem mogłem nie przeżyć. A jednak dałem słowo. Nie pozostało mi nic innego, jak brnąć dalej. — Zadano im śmierć w straszny sposób — rzekł Cranmer, macając palcami srebrny pektorał na szyi. Thomas Seymour zaśmiał się szyderczo. — Gorsze rzeczy widywałem na Węgrzech — rzekł, kładąc dłoń na ozdobionej złotem pochwie.— Widziałem cesarską armię, która wracała pokonana spod Budapesztu. Nie zdołali odbić miasta z rąk Turków, przywieźli jednak wielki wóz pełen głów ubitych pogan. Na wierzchu siedział jeden żywy, ślizgając się i turlając, umazany krwią, oblepiony strzępami turbanów zmarłych. Ga-wiedź ryknęła śmiechem, gdy otwarto klapę i ów Turek stoczył się z wrzaskiem na ziemię pośród łbów swoich kamratów. — Thomas Seymour zachichotał. Zrozumiałem, że on również się śmiał. — To było na wojnie — rzekł jego brat. — Postąpili okrutnie, lecz honorowo. Spojrzałem na Hertforda, zastanawiając się, czego był świadkiem i co uczynił w Szkocji. — Cóż, Matthew — rzekł Cranmer. — Spoglądasz na to wszystko ze świeżym umysłem. Znałeś nieszczęsnego Elliarda. Co powinniśmy uczynić?

Spojrzeli na mnie. Wzruszyłem ramionami. — Próbowałbym ustalić, czy Roger i doktorGurney mieli wspólnych znajomych lub klientów, choć przyznam, że byłoby dziwne, gdyby ktoś pałał do tych dwóch tak wielką nienawiścią. — Sporządziłem obszerną listę pacjentów i przyjaciół doktora Gurneya — rzekł Harsnet. — Mogę ułożyć taką samą dla Rogera. — Spojrzałem na nich. — Z pomocą wdowy. — Dobrze. — Cranmer skinął głową. — Tylko nie mów jej nic o Gurneyu. — Nie spodobało mi się, że nie będę mógł być szczery z Dorothy, lecz rozumiałem przyczynę. — Ile lat liczył doktor Gurney? — spytałem. — Stary był. Miał przeszło pięćdziesiątkę. — Jakiej był postury. — Postury? — Harsnet spojrzał na mnie ze zdumieniem. — Niski i chudy, sądząc po wyglądzie jego zwłok. — Podobnie jak Roger. Morderca musiał zanieść Rogera do fontanny na dziedzińcu Lincoln’s Inn. Gurneya przytaszczył na mokradła. Jakby wybierał na ofiary ludzi nieznacznego wzrostu, aby mógł ich unieść. — Jakie stanowisko w kwestii religii zajmował mistrz Elliard? — spytał Harsnet. — Był zwolennikiem reform. — Tak samo jak doktor Gurney. Choć bezpiecznie umiarkowanym, jak na te czasy — zauważył z lekką naganą. — Podobnie jak Roger. Wydaje się, że łączy ich daleko więcej. — Może owych morderstw dokonali zwolennicy papieża pragnący zapobiec kolejnemu małżeństwu króla — rzekł Harsnet. — Ci ludzie są zdolni do wszystkiego. Pożarliby protestantów jak bydło trawę. — A wy, panie Shardlake? — spytał cicho Hertford. — Jakie są wasze poglądy w sprawach religii? Powiadają, że jesteście jak owi Laodycejczycy , że z was człowiek małej wiary. — Matthew nie zaszkodzi naszej sprawie — przerwał mu Cranmer. — Tak długo, jak długo będzie przekonany, że nasze metody są sprawiedliwe. Słusznie mniemam? — Na jego twarzy ponownie pojawił się smutny uśmiech. — Z tym nie będziemy mieli problemu. — Kimże on jest, aby miał nam mówić, co jest sprawiedliwe? — żachnął się Thomas Seymour. — Garbaty prawnik. Lord Hertford zwrócił się ku niemu z nagłym gniewem. — Na rany Chrystusa, Thomasie! Usunę cię stąd, jeśli powiesz jeszcze słowo. Gwarantuję, że ów mąż będzie nam znacznie bardziej pomocny niż ty! Thomas Seymour poczuł się widać zganiony przypomnieniem, kto tu rządzi. Cranmer zwrócił się do mnie: — Matthew, przepraszam cię za Thomasa. — To nic, panie. — A jednak nie był to fakt bez znaczenia. Czemu wciągnęli w to owego durnego gbura? — Gdybym mógł — ciągnąłem — pomówiłbym jeszcze raz z chłopem, który znalazł pierwsze ciało i obejrzał miejsce popełnienia morderstwa. Podobieństwa obu zbrodni są bardzo duże. Może nam to pomóc. Cranmer spojrzał na Harsneta. — Gdzie jest ów człek, Gregory? — Zamknąłem go na kilka dni, aby skłonić do milczenia. Niedawno wrócił do domu. Mogę poń posłać. — Dziękuję, koronerze. — Chcę, abyś współpracował z Gregorym — oznajmił Cranmer. — Mogę wtajemniczyć mojego człowieka? Baraka? Bardzo mi się przyda. Cranmer się uśmiechnął.

— Ach, jego. Tak, wiem, że lord Cromwell darzył go zaufaniem, lecz na tym koniec. Nie mów nic owemu medykowi, dawnemu mnichowi. Nie zdoła nam pomóc w sprawie doktoraGurneya, którego pochowano kilka tygodni temu. — Rozumiem. — Informuj mnie na bieżąco. Wyłącznie za pośrednictwem mojego sekretarza Ralpha Morice’a. Nie ufam nikomu innemu. — Tak, panie. Cranmer wstał. Harsnet i ja poszliśmy za jego przykładem, składając głęboki pokłon. — Gregory, Matthew, będę się modlił, aby Zbawiciel pomógł wam rozwiązać tę zagadkę. — Amen, panie — odrzekł żarliwie Harsnet. — Słyszałem, że skierowałeś sprawę Adama Kite’a do Sądu Próśb — rzekł nieoczekiwanie Cranmer. — Tak, panie. Zwróciłem się z prośbą o zwolnienie z opłat za pobyt w szpitalu i dopilnowanie, aby miał właściwą opiekę. Poprosiłem też medyka, aby zbadał stan jego umysłu. — Dopilnuję, aby Tajna Rada nie wchodziła ci w drogę rzekł arcybiskup. — Wczoraj wspomnieli o zapłacie za Kite'a i opiece, którą go otoczono. Słysząc twoje nazwisko, Richard Rich uznał to za prowokację. Jakiego medyka chcesz wezwać? Doktora Maltona? — Tak, panie. Cranmer skinął głową, a następnie spojrzał na mnie poważnie. — Ani lord Hertford, ani ja nie chcemy, aby wypuścili chłopaka, chyba że zostanie wyleczony i nie będzie urządzał zwariowanych publicznych widowisk. Trzeba zadbać o jego bezpieczeństwo. — W okresie próby chrześcijanie muszą być mądrzy jak wąż i niewinni jak gołębica — dodał Hertford. Przez chwilę sprawiał wrażenie zasmuconego. — Rozumiem, panie. Cranmer się uśmiechnął. — Znakomicie. Dopilnuj, aby twój były mnich nie nawrócił go na starą wiarę. Spojrzałem na niego. Zatem wiedział o przeszłości Guya, pewnie wypytał w jego sprawie. Lord Hertford usłyszał te słowa i spojrzał na mnie ciekawie, gdy wychodził z izby. Skłonił się nam i odszedł. Zostaliśmy na korytarzu z Harsnetem. Ruszyliśmy razem. Harsnet wydawał się nieco skrępowany moim towarzystwem. — Przepraszam za sposób, w jaki musiałem poprowadzić rozprawę — rzekł po chwili namysłu. — Mam nadzieję, że teraz rozumiecie, iż nie miałem innego wyjścia. — Rozumiem, czemu tak postąpiłeś, panie — odparłem neutralnie. Spojrzałem na niego, ciekaw, jak ułoży się nasza współpraca. Był to inteligentny mąż, choć religijny radykał. Kiedy dziesięć lat temu król sprzeciwił się papieżowi, aby móc poślubić Annę Boleyn, pozwolił Thomasowi Cromwellowi wprowadzić na dwór ludzi, którzy byli większymi reformatorami od niego samego — dopuścił nawet luteran. Od upadku Cromwella Henryk konsekwentnie powracał do dawnych praktyk religijnych, | większość zwolenników reform ugięła się pod naporem wiatru, przynajmniej publicznie. Niektórzy zachowali wszak swoją pozycję za sprawą umiejętności lub sprytu. — Lękam się o lady Katarzynę Parr — rzekł. — Poznałem ją. To dobra, urocza osoba. Mam nadzieję, że zabójca nie dotarł do owego medyka za pośrednictwem kogoś z jej służby. — W przypadku Rogera nie posłużył się tą metodą. — To prawda. Co ich łączy? — Spojrzał na mnie z zatroskaniem. — Musimy się tego dowiedzieć, kolego Shardlake. Zgadzam się, że należy' pomówić z owym kmieciem, który znalazł ciało doktoraGurneya. Każę go sprowadzić, wyślę pismo do jego domu, a wy sporządzicie listę wszystkich znajomych Elliarda. Klientów, kolegów, możliwych wrogów. — Pomówię z jego sekretarzem... — wziąłem głęboki oddech — i wdową, — Spojrzałem na niego.

— Co z ciałem? Czy można je zabrać i urządzić pogrzeb? — Oczywiście. — Harsnet spojrzał na mnie ponownie z zakłopotaniem . Jakiś zegar wybił pierwszą. Przypomniałem sobie, że po południu mam spotkanie z Kite’ami w Lincoln's Inn. muszę też odwiedzić Dorothy. Idąc dziedzińcem pałacu Lambeth, poczuliśmy miłą woń wilgotnej trawy, osobliwą po długich tygodniach śniegu. Odwróciłem się do Harsneta. — Nie rozumiem roli Thomasa Seymoura. Mam wrażenie... — Ze jest niewiarygodny? Ze to głupi chwalipięta? - Koroner uśmiechnął się cierpko. Można o nim rzec daleko więcej. To człowiek próżny, urodzony szelma. Uczepił się łokcia brata, jesteśmy wszak na niego skazani. — Czemu? — Thomas Seymour chciał poślubić Katarzynę Parr. Była w nim zakochana. Bóg jeden wie czemu, nawet najbardziej rozsądnej niewieście można zawrócić w głowie. Z powodu króla usunął się na bok, lecz wymógł na bracie, aby wciągnął go w tę sprawę. Rzekomo, by mógł chronić jej interesy. Jeśli lord Hertford ma jakąś słabość, jest nią oddanie bratu. Thomas jest gorszy od papisty. — Jak to? Ujrzałem obrzydzenie w jego oczach. — To ateista — powiedział. Zaprzecza istnieniu Boga.

Rozdział dziesiąty Harsnet rozstał się ze mną nad rzeką, gdzie wsiadłem do łodzi płynącej do Tempie Stairs i wróciłem do Lincoln’s Inn. Miejsce wielkiego gniewu, który czułem po rozprawie, zajął trzeźwy lęk. Gdym pomyślał o wpływowych mężach, z którymi rozmawiałem, żołądek skręcił mi się i zacisnął z niepokoju. Wiedziałem jednak, że przynajmniej tym razem nie było żadnych niejasności, że wszyscy byliśmy po tej samej stronie i pragnęliśmy ujęcia zabójcy. Z ulgą ujrzałem Baraka pracującego przy biurku obok młodego Skelly’ego. Skinąłem mu głową, dając znak, aby udał się do mego gabinetu. Skelly spojrzał na nas smutno przez soczewki, które nosił z powodu słabego wzroku. Zrozumiałem, że poczuł się wykluczony, usunięty poza margines zdarzeń, które wstrząsnęły Lincoln’s Inn. Nie wiedział, że dzięki temu będzie bezpieczniejszy. Opowiedziałem Barakowi o wszystkim, czego się dowiedziałem w pałacu Lambeth. Sądziłem, że uraduje go perspektywa przygody, lecz wysłuchał mnie w milczeniu, z posępnym wyrazem twarzy. — Ów Thomas Seymour to niebezpieczny człowiek — rzekł. — Lord Cromwell mu nie ufał, blokował mu awans, choć szanował jego brata. — Jego skłonność do Katarzyny Parr dodatkowo komplikuje sprawę. — To lekkomyślny kobieciarz. Jeśli Cranmer chce, aby król nie dowiedział się o niczym, niepotrzebny nam człek tak nieroztropny. — Wiem, jestem zmuszony im pomóc. Obiecałem Dorothy. — Spojrzałem na niego. — Ty nie musisz się angażować, jeśli nie masz ochoty — powiedziałem. — Nie ma powodu, abyś miał się narażać. — Nie — odparł.:— Pomogę ci. — Mimo to sprawiał wrażenie zaniepokojonego. — Pomogę, choć nic z tego nie pojmuję. Jedno takie zabójstwo jest wystarczająco dziwne, ale dwa? — Sądzisz, że morderca jest obłąkany? Człowiek żywiący tak wielką nienawiść do Rogera i owego medyka mógł nabrać przekonania, że wyrządzili mu jakąś krzywdę? — Człowiek szalony nie mógłby zaplanować i dokonać takich morderstw. — Masz rację. Zmylił Rogera swoimi listami. Może podobnie postąpił z doktorem. Zwabił ich w odludne miejsce, odurzył, a następnie zaciągnął do fontanny lub rzeki, by poderżnąć im gardło. — Wzdrygnąłem się. — Pamiętasz, jak wypłoszyłeś jakiegoś intruza nieopodal kwatery Elliardów? Może przyszedł się rozejrzeć po Gatehouse Court? Może czynił przygotowania? — To by oznaczało, że nie znał Lincoln’s Inn. Mimo to znał prawo na tyle dobrze, aby sfałszować list notariusza do Rogera, znał też medycynę w stopniu wystarczającym, by przyrządzić odurzającą substancję. — Pokręciłem głową. Nagle zdałem sobie sprawę, że gdybym wyszedł od Rogera i Dorothy odrobinę wcześniej, mógłbym spotkać mordercę. Może by mnie zabił, abym nie zdołał go zidentyfikować? — Nie pojmuję, jak ten łotr ich poznał — powiedział Barak. — Przecież jakoś musiał się o nich dowiedzieć. — Słusznie prawisz. Kto mógł nienawidzić Rogera tak bardzo, by uczynić zeń makabryczne widowisko? — Spojrzałem na niego z powagą. — To było widowisko, nie sądzisz? Chciał, aby go znaleźli w miejscu publicznym. Podobnie, jak mniemam, było z doktorem Gurneyem. Barak wolno skinął głową. - Gdym pracował dla lorda Cromwella, miałem do czynienia z dziwnymi, ponurymi sprawami, lecz o czymś takim nigdy nie słyszałem. — Ani ja. Milczeliśmy chwilę. — Dajmy spokój — rzekłem, wstając z krzesła. — Za mało wiemy, aby snuć spekulacje. Musimy się zastanowić nad następnymi krokami.

— Zgoda. Od czego zaczniemy? — Po pierwsze, sporządzę listę klientów i znajomych Rogera i sprawdzę, czy nie łączy się ona z listą doktora Gurneya. Pójdę i pomówię z sekretarzem Rogera i Dorothy. Jak się zachowywała podczas drogi? — Milczała, choć czułem, że była wzburzona przebiegiem posiedzenia. — Rozumiem. — Westchnąłem. — Muszę baczyć, co jej powiem. Chciałbym, abyś porozmawiał ze mną z człowiekiem, który znalazł zwłoki medyka nad rzeką. Harsnet wszystko przygotuje. — Jaki on jest? — Wierzy w Biblię, jak mniemam, choć stąpa mocno po ziemi. Wydaje się inteligentny i skuteczny. — Nagle coś mnie uderzyło. — W przeciwieństwie do wielu koronerów. Morderstwa popełniono na styku jurysdykcji czterech koronerów — Surrey, Kentu, Middlesex i Londynu. Myślę, że Harsnet powinien sprawdzić, czy nie doszło do podobnych zabójstw w innych okręgach. Podsunę mu to. — Gib Rooke wspomniał o chłopie, który został zgładzony w brutalny sposób. — Nie tak jak Roger, w przeciwnym razie powiedziałby nam o tym. Można by z nim pomówić. To dobry pomysł. Dziękuję, Baraku — dodałem zachęcająco. — Bardzo mi pomogłeś? — Jestem rad, że mogę się komuś przydać — odrzekł ponuro. — Miałeś na myśli Tamasin? — spytałem po chwili wahania. Wzruszył ramionami. — Skarży się, że zbyt często wychodzę. Nie pozwolę, aby kobieta mi mówiła, kiedy mogę wyjść. — Może się martwi, że przebywasz z niewłaściwymi ludźmi? — podsunąłem. — Powinna przestać zrzędzić i biadolić, może wówczas więcej bym z nią przebywał. — Nadal cierpi z powodu straty dziecka, Baraku — rzekłem cicho. — Tak jak i ty. Jestem pewien, że moglibyście o tym pomówić. Z grymasu gniewu na jego twarzy wyczytałem, że posunąłem się za daleko. — To nasze sprawy — rzekł oschle. — Jeśli zamierzasz odwiedzić panią Elliard, pamiętaj, że o piętnastej przyjdą rodzice Adama Ki te’a. Po tych słowach odwrócił się na pięcie i wyszedł z pokoju. *** Gdym szedł dziedzińcem Gatehouse Court, prawnicy spoglądali na mnie z zaciekawieniem. Pewnie przysięgli powiedzieli im o odroczeniu posiedzenia. Niektórzy z pewnością widzieli mnie w towarzystwie Harsneta i Seymoura. Cóż, nie będę mógł zaspokoić ich ciekawości. Wszedłem do kancelarii Rogera i pozdrowiłem jego sekretarza. — Witaj, Bartlett — rzekłem. — Co słychać? — Próbujemy jakoś sobie radzić — odparł z bristolskim akcentem. — Pani Elliard poprosiła mnie o zorganizowanie pogrzebu. Czy wydadzą ciało? — Tak, koroner wyraził zgodę. — W tym tygodniu mamy dwie sprawy na wokandzie. Przygryzłem wargi. Miałem niewiele czasu na własne sprawy, a teraz jeszcze doszły te, które prowadził Roger. — Trzeba będzie przekazać je innym — powiedziałem. — Prawnikom, którzy zapłacą za pracę włożoną przez Rogera w przygotowania. Podam ci kilka nazwisk. — Dopilnuję, aby uregulowali należność, panie. — Dziękuję. — Uśmiechnąłem się z wdzięcznością. — Mistrz Elliard zawsze dobrze mnie traktował. Był porządnym człowiekiem — rzekł, mrugając powiekami. — To prawda. — Po chwili wahania dodałem: — To prawda, lecz prawnik zawsze ma wrogów. Czy przychodzi ci do głowy jakiś klient lub prawnik, którego pokonał, a który mógłby mieć coś przeciw niemu?

— Nie przypominam sobie żadnego, panie. Ani jednego. Wszyscy lubili pana Elliarda. — Wiem. Mógłbyś sporządzić mi listę wszystkich klientów i prawników, z którymi kontaktował się w interesach? Na wieczór? — Dopilnuję tego , panie. — Zawahał się. — Jeśli mogę spytać, co teraz będzie? Powiadają, że śledztwo zostało zakończone. — Przeprowadzimy śledztwo, a ja będę w nim uczestniczył. Bardzo mi tym pomożesz, Bartlett. — Spojrzałem na jego uczciwą twarz. — Co planujesz? Wrócisz do Bristolu? — Wolałbym zostać w Londynie, sprowadziłem tu rodzinę. — Zobaczę, czy uda mi się znaleźć ci pracę w innej kancelarii, gdy zakończymy sprawy Rogera. Uśmiechnął się do mnie. — Dziękuję... dobry z was człowiek, panie. — Mam nadzieję, Bartlett. Choć nie wszyscy by się z tobą zgodzili. *** Wszedłem schodami do pokoi na piętrze. Stary Elias otworzył mi drzwi z ukłonem. Nadal sprawiał wrażenie wstrząśniętego. Margaret wyszła z salonu. — Jak się miewa twoja pani? — spytałem szeptem. — Milczy, panie. Po posiedzeniu była strasznie rozgniewana, myślałam, że nie zdzierży. Siedzi przed kominkiem, jak zawsze. — Zawahała się. — Ma nadzieję, że przynosi jej pan dobre nowiny. — Dziękuję, Margaret. Pójdę do niej. — Zauważyłem, że pełne policzki dziewczyny pobladły. Śmierć Rogera przewróciła do góry nogami także życie służących. Ich przyszłość stała się nagle niepewna. Dorothy siedziała na krześle pod fryzem. Podniosła głowę i uśmiechnęła się na mój widok, lecz jej blada twarz była pełna napięcia i gniewu. — Co się stało? — spytała. — Czemu poszedłeś z owym koronerem? — Aby omówić szczegóły śledztwa. Śledztwo zostanie wszczęte, Dorothy, a ja będę w nim uczestniczył. Obiecuję ci. Jutro wydadzą ciało, będzie można rozpocząć przygotowania do pogrzebu. Spojrzała na mnie badawczo. — Skoro wiedzieli, że został zamordowany, po co to całe... przedstawienie. — Polityka. Żałuję, lecz nie mogę ci więcej powiedzieć. Wytrzeszczyła oczy ze zdumienia. — Dobry Boże, przecież Roger nie miał nic wspólnego z polityką. Gardził dworzanami. — Wiem, lecz ta sprawa ma związek... z polityką. Obiecałem im pomóc w ujęciu sprawcy. — Komu, Matthew? — Cranmerowi. I tak powiedziałem ci już więcej, niż powinienem. — Przecież nienawidzisz polityki równie mocno jak Roger. Często to powtarzałeś. — Współpraca z tymi ludźmi jest jedynym sposobem dopilnowania, aby morderca został schwytany. Pragniemy tego samego. — Zawahałem się. — Będę współpracował z koronerem Harsnetem. — Z nim? Z tym, który próbował ukręcić łeb sprawie? — Chodziło o odroczenie rozprawy, aby załatwić wszystko dyskretnie. Jeśli sprawi ci to jakąś pociechę, nie sądzę, aby był rad, że cię zwodzi. Spojrzała na mnie smutnymi, zmęczonymi oczami. — A jeśli zwolnię cię z obietnicy schwytania mordercy Rogera, Matthew? Wiem, że lękasz się wpływowych polityków, jak każdy przy zdrowych zmysłach. Uśmiechnąłem się ponuro. — Przyrzekłem Cranmerowi, Dorothy. Za późno. — Jestem dla ciebie brzemieniem — rzekła beznamiętnie. —-Samotna kobieta w średnim wieku zawsze jest brzemieniem. Pochyliłem się i ująłem jej rękę.

— Nie, Dorothy. Jesteś silną kobietą. Spadło na ciebie zbyt wiele. Wiem, że od2yskasz siły. Po pewnym czasie. — Ludzie mówią, że gdy umiera kochana osoba, odczuwają jej duchową obecność. Siedzę tu i czekam, żywię nadzieję... lecz niczego nie czuję. Wiem jedynie, że Roger odszedł, odszedł na zawsze. — Potrzebujesz czasu, aby opłakać stratę, Dorothy. — Mam przed sobą całe lata wypełnione pustką. Serce ścisnęło mi się z żalu. — Dorothy — rzekłem cicho — muszę cię o coś spytać. Wiem, że nie jest to najlepsza pora, lecz czas nagli. Musimy sprawdzić, czy Roger i... inny człowiek, który zginął w podobnych okolicznościach, mieli wspólnych znajomych. Bartlett przygotuje mi listę osób, z którymi Roger spotykał się w interesach. Możesz sporządzić spis pozostałych? Wszystkich osób, które znał? Znajomych, którzy nie byli prawnikami... — Nie miał takich. Prawo było całym jego życiem. — W takim razie kupców, jego cyrulika, krawca. Służbę. Czy nie odprawiliście kogoś ostatnio? — Nie, nikogo. — Tak czy owak, taka lista mi pomoże. — Zaraz ją przygotuję — rzekła. Przyniosłem Dorothy kartkę, a ona chwilę pomyślała i wypisała nazwiska wszystkich osób, które Roger znał w Londynie. Podała mi ją, kiedy skończyła. — To wszyscy. Rzuciłem okiem na kartkę. — Wspaniale. — Jeśli zdołam w czymś pomóc, przyjdź o każdej porze. Pogrzeb będzie musiał poczekać do następnego tygodnia. Samuel przyjedzie z Bristolu. Dostałam list od niego. Po uroczystości przyjdź do nas, zjemy razem posiłek. Usiądziemy i powspominamy Rogera w spokoju. — Przyjdę na pewno. *** Dochodziła trzecia po południu,pognałem więc przez dziedziniec Gatehouse Court do mej kancelarii.Głód mi doskwierał, Dochodziła trzecia po południu, pognałem więc przez dziedziniec Gatehouse Court do mej kancelarii. Głód mi doskwierał, bom nie jadł nic od śniadania. Ujrzałem Bealknapa. Wlókł się wolno. Jego długi, chudy tułów wydał mi się pochylony. Czując, że na niego patrzę, rzucił mi wściekłe spojrzenie i odszedł. Pomyślałem, że Roger mógł nie mieć wrogów, lecz ja mam ich z pewnością. Teraz jeszcze bardziej niż kiedyś. Postanowiłem nie myśleć o owym łotrze. Daniel i Minnie Kite’owie czekali już w zewnętrznej izbie. Obok nich siedział odziany w sutannę Meaphon. Spojrzał na mnie surowym wzrokiem. Na jego kolanach dostrzegłem Nowy Testament. — Witajcie — rzekłem do Daniela i Minnie, wyraźnie ignorując Meaphona. — Otrzymałem wiadomość z Sądu Próśb! — zawołał Skelly znad swego biurka. — Przesłuchanie mistrza Kite’a wyznaczono na czwartego kwietnia. — Wręczył mi dokument. Spojrzałem nań, wprowadzając Kite’ów i Meaphona do swojego gabinetu. — To dobra wiadomość — powiedziałem, gdyśmy usiedli. — Moja prośba o zwolnienie Adama z opłat i nadzór sądowy zostaną rozpatrzone za dziewięć dni. Rozmawiałem z medykiem. Zbada go w piątek. Będę przy tym obecny. — Widzieliśmy Adama wczoraj — odparł Daniel Kite. — Jego stan nie uległ poprawie. — Rozmawiał ze mną — dodała Minnie. — Pierwszy raz od czasu, gdy umieszczono go w Bedlam. Wiecie, panie, co powiedział? Że czuje woń ognia i ostre pazury diabła na ramionach. To tylko wszy, panie... oblazły go całego... lecz tak to odczytuje. — Potrząsnęła głową, zaciskając wargi i tłumiąc łzy.

— Minnie... — przerwał jej Daniel. — Dlatego nie chcę, aby wypuścili go z Bedlam, dopóki nie pojawi się jakaś oznaka poprawy — rzekłem delikatnie. — Może się wpakować w prawdziwe tarapaty. Jeśli zadbamy o jego opiekę, będzie mu tam lepiej niż gdzie indziej. Nie wszyscy strażnicy w Bedlam są nikczemnikami. — Ponownie pomyślałem o owej życzliwej Ellen i jej dziwnych słowach, że nigdy nie opuści tego miejsca. Spojrzałem na Meaphona, oczekując sprzeciwu, lecz ku memu zaskoczeniu skinął głową z aprobatą, gładząc gęste włosy. — Może tak będzie dla niego najlepiej. Wilki papieża znowu grasują. Aresztują uczciwych kaznodziejów. Wczoraj wiedli jednego ulicami miasta niczym heretyka. — Widziałem. — Skinąłem głową. — Czy mógłbym spędzić jakiś czas z Adamem? Przekonać go, że może i będzie zbawiony... — Powinniśmy zaczekać, co powie medyk — odparłem, grając na zwłokę. — Medyk! — burknął pogardliwie. — A jeśli chłopak jest opętany? Lękam się tego coraz bardziej! — A jeśli ktoś zawiadomi Tajną Radą, że was u niego widziano? — spytała Minnie. — Może mają tam szpiegów, którzy doniosą, że głosiliście w Bedlam naukę, której nie aprobują? Meaphon pokręcił głową. — Powinienem zrobić wszystko, aby zbawić Adama — rzekł, ściskając w dłoniach Nowy Testament niczym talizman. — Moja małżonka ma rację — przemówił Daniel. — Gdyby wypuszczono chłopaka, mógłby... mógłby zrobić coś niebezpiecznego, a nie jest on we właściwym stanie, aby zginąć męczeńską śmiercią. — Spojrzał na mnie. — Zobaczymy, co powie lekarz. Taki będzie kolejny krok — zwrócił się do Meaphona. — Czy mam stanąć przed zborem z niepewnym sercem? Wiedząc, że nie mogę do niego pójść i modlić się razem z nim? —1 spytał z goryczą Meaphon. Spojrzeli na niego z poczerwieniałymi twarzami. — Przekażę wam opinię medyka — rzekłem, podnosząc się z miejsca. Odczuwałem zgoła nieprofesjonalną radość, że oboje sprzeciwili się Meaphonowi, choć ów ponownie wspomniał o strasznej możliwości opętania. Było to małe zwycięstwo, lecz nie należało go lekceważyć.

Rozdział jedenasty Następnego dnia otrzymałem list od Harsneta. Przyniósł go umyślny z Whitehallu, co przypomniało mi, że koroner ma do dyspozycji znaczne środki. Prosił mnie, abym spotkał się z nim jutro o ósmej rano przy wybiegu dla niedźwiedzi w Southwark. W piątek wyruszyłem wczesnym rankiem, aby dotrzeć przez miasto do Mostu Londyńskiego, gdzie miałem się spotkać z Barakiem. Choć przespałem całą noc, czułem się zmęczony, przygnieciony wielkim brzemieniem, jak co dzień od śmierci Rogera. Wiał chłodny wietrzyk, a wysokie obłoki przesuwały się chyżo po niebieskim niebie. Ujrzałem kilka kwitnących krokusów na trawie przy targowisku Newgate, w cieniu ogromnego gmachu kościoła Świętego Pawła. Na rogatkach było niewielu ludzi. Gdym szedł Shambles, omijając rzeźnicze podroby i plugawy rynsztok pośrodku ulicy, moją uwagę zwróciły odgłosy szamotaniny. Na rogu Bladder Lane przysadzisty mężczyzna w fartuchu poplamionym krwią szarpał się z trzema londyńskimi konstablami. Gruba niewiasta w koszuli trzymała za ramię jednego z nich, próbując odciągnąć go na bok. Wokół kłębiła się hałaśliwa trójka małych dzieci. Konstabl wyrwał się kobiecie i pchnął ją do tyłu tak, że wylądowała w błotnistej kałuży. Koszula się wzdęła, a tasiemki czepca się rozwiązały. Dzieci podbiegły ku niej, drąc się wniebogłosy. — Uspokójcie się! — zawołał jeden z konstablów, a mężczyzna przestał się szamotać i pozwolił, aby go odprowadzili. Po chwili wahania podszedłem do niewiasty, która wolno wstawała. Dzieci tuliły się do jej ubłoconej koszuli. — Nic wam nie jest, dobrodziejko? — spytałem. Spojrzała na mnie podejrzliwie. — Nic, panie. — Co się stało? — Owi strażnicy powiedzieli, że mój mąż sprzedaje mięso w Wielki Post. Zabrali go do biskupa Bonnera. — Popatrzyła na moją szatę. — Na nic zda się prawnik, jeśli go oskarżą. I tak nie mamy pieniędzy, panie. Musicie poszukać sobie roboty gdzie indziej! — Rzekłszy to, pokuśtykała do kramu, a dzieci podreptały w ślad za nią. Jedno z nich, odważone tonem matki, obejrzało się i zawołało „garbus”. Odszedłem rozgniewany, gdyż chciałem im pomóc. Jeśli jej mąż był winien, mógł go czekać stryczek. Przypomniałem sobie słowa Cranmera, że Bonner chce się rozprawić z reformatorami. Barak czekał na mnie przy moście. Sprawiał wrażenie pogodnego i czujnego, bez śladu wczorajszego kaca. Powitał mnie radośnie. Zauważyłem, że zabrał ze sobą miecz. — Zobaczymy, co nas czeka za rzeką — powiedział z nutką dawnej buty. — Mam nadzieję, że odpowiedzi. Ruszyliśmy mostem w kierunku nabrzeża Southwark, gdzie mieliśmy umówione spotkanie z Harsnetem. Czekał już na nas, w każdym calu prezentując się jak królewski urzędnik. Zauważyłem, że włożył mocne buty do konnej jazdy, jakby się spodziewał, że będziemy stąpać po szlamie, który zostawił odpływ. Harsnet spoglądał w stronę wielkiej okrągłej budowli górującej nad dachami domów, w której urządzano widowiska szczucia niedźwiedzi. Odwrócił się ku nam z poważnym wyrazem twarzy. — Witajcie, panie Shardlake. Pan jesteś Barak, jak mniemam. — Barak złożył mu ukłon. Harsnet ponownie rzucił okiem na arenę i westchnął. — Czy to nie smutne, że radujemy się z krwawej niedoli tych nieszczęsnych, bezbronnych stworzeń? — Bezbronnych? --- spytał Barak, spoglądając na mnie. Pewnie sobie przypomniał, że zostałem zaatakowany i omal nie zginąłem z łap niedźwiedzia, którego wypuszczono z klatki. W gruncie rzeczy zgadzałem się z Harsnetem.

— Racja — przytaknąłem. — Okrutna to rozrywka. Staram się nie chodzić na takie przedstawienia. Skinął głową z aprobatą. — Przynieśliście listę znajomych Elliarda? Wyciągnąłem kartkę zza pazuchy. — Pomogła mi żona i jego sekretarz. Nie słyszeli o nikim, kto chciałby wyrządzić mu krzywdę. — Doktor Gurney też nie miał wrogów. Oto jego lista. — Sięgnął do kieszeni płaszcza. Przez chwilę obaj czytaliśmy w milczeniu. DoktorGurney miał wśród pacjentów dworzan i zamożnych londyńskich kupców. Zauważyłem nazwisko lorda i lady Latimer. Spis był równie wyczerpujący jak mój, lecz żadne z nazwisk się nie powtarzało. — Nie ma tu niczego — rzekł Harsnet, marszcząc brwi. — Mogę zatrzymać waszą listę? — Oczywiście. Zwinął obie kartki i wsunął je pod płaszcz. — Mimo to wiele ich łączy: poglądy religijne, pozycja zawodowa, nawet budowa ciała. Czemu ten potwór wybrał akurat ich? — Nie wiem, choć zastanawiam się... — Tak? — Spojrzał na mnie ciekawie, niecierpliwie oczekując odpowiedzi. — Zastanawiam się, czy nie popełniono podobnych zabójstw. Jesteśmy na granicy Kentu i Surrey. Koronerzy nie zawsze ze sobą współpracują, nie zawsze też skutecznie działają. Choćby koroner Browne... Harsnet kiwnął głową na znak, że się zgadza. — Macie rację, panie. Dziękuję. — Spojrzał na mnie z szacunkiem. — Pomówię z innymi koronerami. — Słyszałem niedawno o dziwnym zabójstwie po tej stronie rzeki. Jeden z klientów mi o tym powiedział. Wypytam go o szczegóły. — To dobry pomysł. Dziękuję. — Uniósł brwi i westchnął głęboko. — Będziemy musieli pójść do Lambeth. Czeka tam na nas ów człowiek, który znalazł ciało. *** Ruszyliśmy południowym brzegiem. Niebawem domostwa ustąpiły miejsca mokradłom. Wysokie zielone trzciny rosnące nad głębokimi sadzawkami ze stojącą wodą gięły się na wietrze. Tu i ówdzie na położonych wyżej poletkach uprawiano warzywa. Obok stały małe gliniane chatki zbudowane przez chłopów. Musieli wieść tu żywot samotników. — Arcybiskup Cranmer ma o was wysokie mniemanie — rzekł Harsnet. — Powiedział, że gdyby jego sługa nie zdradził, zdołalibyście ocalić lorda Cromwella przed upadkiem trzy lata temu. — To uprzejmie z jego strony, choć przyznam, że dziś wolałbym unikać takich spraw. — Podjęliście się tej z powodu przyjaciela, przez wzgląd na honor. — Skinął głową. — To po bożemu. W kręgach dworu, gdzie się obracam, to rzadkie zjawisko. Pomyślałem o nim ciepło, mimo złego początku naszej znajomości. — Od dawna jesteście królewskim koronerem? — spytałem. — Jestem jego zastępcą. Zajmuję się głównie zgonami na terenie Londynu. Objąłem urząd sześć lat temu. — Spojrzał na mnie z powagą. — W czasach lorda Cromwella, Boże świeć nad jego duszą. Złe czasy nadeszły dla zwolenników reform. Trzymamy się resztką sił. — Po drodze widziałem, jak prowadzą do aresztu rzeźnika. Jego żona powiedziała, że zawinił, sprzedając mięso w Wielki Post. Wolno skinął głową. Zauważyłem, że jest zatroskany. — Dziś rano konstable dostali rozkaz zatrzymania wszystkich rzeźników podejrzewanych o handel mięsem w Wielki Post. Poproszą ich, jak mniemam dosadnie, aby podali nazwiska swoich klientów. W ten sposób ludzie pokładający wiarę w Słowie Bożym zamiast dawnych przepisach pokarmowych znajdą

się w tarapatach. Trafią do aresztu. To nowy sposób, który obmyślił Bonner, aby nas prześladować. — Zaśmiał się ponuro, krzywiąc twarz. — W sieci wpadnie im kilka ryb, których nie zdołają przełknąć. O złamanie postu oskarżono hrabiego Surrey i syna księcia Norfolk. Czytaliście jego wiersze, panie? — Obawiam się, że nie. — Wiedziałem, że syn ważnego przedstawiciela skrzydła konserwatywnego był religijnym radykałem i poetą. — Napisał on nowy wiersz w więzieniu. Rzecz o Londynie. — Harsnet zaczął deklamować: O, dziecię fałszywego Babilonu! Jaskinio obłudy i gniewu! Już nadciąga na cię straszna zagłada, Boś splamiony krwią męczenników, pobitych mieczem i ogniem. Pomyślałem o Rogerze cytującym słowa Rodericka Morsa. Na chwilę mignęła mi przed oczami jego twarz. Westchnąłem i spojrzałem na Harsneta. — Czy Surrey porównuje Londyn do Babilonu z Księgi Objawienia? — Do Babilonu, który zostanie zniszczony, gdy Bóg przyjdzie osądzić ten świat. — Spojrzał na mnie uważnie, ciekaw, jak zareaguję. — Sądziłem, że ludzie uważają, iż to Rzym jest Babilonem. Nigdy nie rozumiałem Księgi Objawienia. Harsnet przechylił głowę. — Gdybyście przeczytali ją uważnie, dostrzeglibyście, że Bóg nie tylko opisuje koniec świata, lecz informuje również, kiedy on nastąpi. — Kiedym nic nie rzekł, uśmiechnął się ponownie. Tym razem ze smutkiem. — Cicho tu — zauważył Barak, przerywając niezręczne milczenie. Skinąłem głową. Na ścieżce nie było nikogo oprócz nas. Po lewej stronie płynęła rzeka, której wody opadły z powodu odpływu. W błocie co chwila pękały banieczki powietrza. Z prawej hulał wiatr, szumiąc w trzcinach. Po przeciwnej stronie rzeki majaczyły londyńskie domy i nabrzeża, które Surrey porównał do jaskini gniewu. — Niedługo zapanuje tu ruch — zauważył Harsnet. — Ludzie chodzą i jeżdżą tędy wierzchem cały dzień. — Zwrócił się ku mnie. — Arcybiskup Cranmer powiedział, że reprezentujecie Adama Kite’a. Jakże się miewa? — Pomieszało mu się w głowie. Znacie jego sprawę? — Raz czy dwa widziałem jego rodzinę podczas nabożeństwa. Wikarzy naszych zborów się przyjaźnią. Odniosłem wrażenie, że to rozsądni, uczciwi ludzie. — To prawda. — Byłem ciekaw, czy ma na myśli nielegalne spotkania, podczas których studiowali Biblię. — Wiem, że wielebny Meaphon lęka się, iż Adam Kite może być opętany — rzekł poważnie Harsnet. — Skoro tak, lepiej, aby pozostał w Bedlam. Jeśli jeszcze raz urządzi nam widowisko, Bonner przygotuje własne widowisko z jego udziałem. Na szczycie stosu. — Macie rację, panie — rzekłem ze współczuciem. — Zgadzam się. *** Dotarliśmy do miejsca, w którym Tamiza zakręcała na południe, w stronę Westminsteru. Na rzece zaczął się ruch, na szarej toni ukazały się wzdęte białe żagle. Obłoki uniosły się, zasłaniając słońce. Błotnisty brzeg po naszej stronie obniżył się, pojawiły się też sadzawki, w których podczas odpływu uwięzła woda. W oddali dostrzegłem samotną postać na tle nieba, stojącą w błocie obok małego poletka. Jakiś staruszek w szarym fartuchu czekał w polu, z szerokim skórzanym kapeluszem na głowie. Gdyśmy podeszli, spojrzał na nas uważnie zmrużonymi, przerażonymi oczami błyszczącymi na ogorzałej twarzy. Harsnet zszedł z traktu w błoto. Zachwiał się, gdy buty ugrzęzły w mazi głębokiej na sześć cali. — Uważajcie, panie! — zawołał Barak. — Grzęzawisko może was wciągnąć! — Ruszyliśmy za nim

ostrożnie do miejsca, w którym stał starzec. Sadzawka obok była płytka i okrągła, miała nie więcej niż dwadzieścia stóp średnicy. — Jak się macie, Wheelows? — przywitał go Harsnet. — Długo czekacie? Wieśniak złożył nam głęboki pokłon, krzywiąc się boleśnie, gdy prostował grzbiet. Ze współczuciem pomyślałem, że bolą go plecy. — Pół godziny, panie. Nie podoba mi się tutaj. Przypominam sobie tamten dzień. Mam wrażenie, że ktoś mnie obserwuje. — Spojrzał z przerażeniem na porośnięty trzciną brzeg po drugiej stronie ścieżki. Pomyślałem, że miejsce faktycznie jest okropne. — Nie będziemy cię więcej niepokoić — zapewnił go Harsnet. Wskazał mnie głową i powiedział: — Ten waszmość pomaga mi w prowadzeniu dochodzenia. Chciałbym, abyś opowiedział mu, jak znalazłeś ciało doktora Gurneya. Wheelows spojrzał na niego z rozdrażnieniem. — Już opowiadałem... — Opowiedz jeszcze raz — odparł z uśmiechem, choć stanowczo Harsnet. — Było to trzy tygodnie temu, kiedy na ziemi leżała jeszcze gruba warstwa śniegu. Szedłem do Southwark, do roboty. Są tam nowe domu przy Croydon Road... — Gdzie mieszkasz? — spytałem. — W wiosce Westminster. Szedłem ową ścieżką o brzasku. Rzeka była zamarznięta, lecz mimo to był odpływ. Woda przepływała pod lodem, tworząc sadzawki, jak to podczas odpływu. Jedna z owych sadzawek miała dziwną barwę. Przyjrzałem się jej bliżej i stwierdziłem, że jest czerwona... jasnoczerwona. Początkowo nie mogłem uwierzyć własnym oczom. Później ujrzałem, że na powierzchni unosi się jakiś ciemny kształt. Poszedłem, żeby zobaczyć... — Dostrzegłeś ślady stóp? — zapytał Barak. — Tak. — Jakie były? Duże czy małe? — Całkiem spore. — Pokręcił głową. — Owa krwawa sadzawka wśród białego śniegu przypominała senny koszmar. Zrobiło mi się słabo. — Sadzawka jest większa od fontanny, mimo to była zabarwiona krwią — rzekłem. — Byłbyś zaskoczony, jak mało trzeba krwi, aby woda stała się czerwona — powiedział Barak. Harsnet spojrzał na niego ze zdumieniem. — Dziwną masz pan wiedzę, jak na pracownika kancelarii. Słyszałem, żeś pracował dla lorda Cromwella. — Tak, panie — odparł Barak. W wąskich oczach Wheelowsa dostrzegłem lęk. Jeszcze dziś nazwisko Cromwella budziło trwogę. - Przyniósł tu ciało, wrzucił do sadzawki i odszedł — powiedziałem. Wheelows wyglądał na przerażonego. — Słyszałem, że w Lincoln’s Inn dokonano podobnej zbrodni. — Nie mówcie o tym nikomu — przykazał mu surowo Harsnet. — Nie powiem, panie — odrzekł potulnie Wheelows. — Nie rzeknę ani słowa, bo skończę w więzieniu Marshalsea. Jak pan zapowiedział. — Mówcie dalej. — Z jednej strony sadzawki śnieg był podeptany. Tam też była krew — ciągnął Wheelows. Pewnie tam poderżnął gardło owemu medykowi. Spojrzałem na sadzawkę. Podmuch wiatru wzbudził słabe fale na powierzchni. — Co później zrobiłeś? — spytałem delikatnie staruszka. — Wszedłem do wody i odwróciłem ciało. Po szatach poznałem, że to dżentelmen. Jego twarz była biała jak kość. Nie została w nim ani jedna kropla krwi. Zobaczyłem, co mu uczynił.

— Jaki miał wyraz twarzy? Wheelows spojrzał na mnie przenikliwie. — Nikt mnie o to wcześniej nie pytał. To dziwne, bo wyglądał na spokojnego. Jakby spał. Pomyślałem o opiatach. — Co później uczyniłeś? — Pobiegłem do Southwark. Wiedziałem, że tak trzeba, jeśli się znajdzie ciało. — Spojrzał na Harsneta. — Od tej pory owi panowie stale mnie przesłuchują i nalegają, abym zachował wszystko w sekrecie. Widać maju powód - rzekłem. Zrób, jak ci powiedziano. Harsnet sięgnął do kieszeni i podał Wheelowsowi szylinga. - Możesz już iść. Staruszek skłonił się szybko, spoglądając ze strachem na mokradła, a następnie ruszył przez błota w stronę ścieżki, aby odejść szybkim krokiem do Westminsteru. Harsnet patrzył, jak się oddala. Nie chciałem wtrącić Wheelowsa do więzienia - powiedział — lecz musiałem go nastraszyć, aby zachował milczenie. Skinąłem głową, obserwując sadzawkę powstałą po odpływie. Zabił go jak Rogera. Zwabił na spotkanie, odurzył i przyniósł lulaj. Następnie poderżnął nieszczęśnikowi gardło i wrzucił do sadzawki. Ludzie chodzą tą ścieżką codziennie. Zimą, gdy rzeka jest skuta lodem i nie kursują łodzie, czynią to jeszcze częściej. Gdyby ów staruszek nie znalazł ciała wczesnym rankiem, byłoby kolejne... —Zawahałem się. - Kolejne widowisko. Harsnet spojrzał na ścieżkę. W jaki sposób przyniósł tu ciało? Doktor Gurney z pewnością nie przyszedłby tutaj w środku nocy. Wskazałem głową rzekę. - Ludzie chodzili po lodzie. Był bardzo gruby. Myślę, że zabójca spotkał doktora Gurneya na drugim brzegu, przetransportował tu ciało i wrzucił do sadzawki. — Pokręciłem głową. — Morderstwa są identyczne, a ofiary podobne do siebie pod wieloma względami. Co je łączyło? - Musiał to zrobić, gdy odpływ był największy — dodał Barak. — Jak dziś. Gdyby rzeka przekroczyła poziom lodu, woda zmieniona w krew wyciekłaby na zewnątrz, pokrywając brzeg i sadzawkę. Morski przypływ. Woda i krew. Słowa te nie dawały mi spokoju, jak wówczas, gdy skarbnik Rowland wspomniał o fontannie pełnej krwi. Znałem te słowa, lecz nie pamiętałem, skąd pochodziły. Barak przysunął się bliżej. - Nie oglądajcie się za siebie. Ktoś nas obserwuje. Przez chwilę widziałem zarys głowy na tle nieba. Staruszek miał rację. - Jesteś pewny? - Zapytałem. — Złapię go. — W oczach Baraka błysnął dawny entuzjazm. Położyłem dłoń na jego ramieniu. — To mokradła. Nie wiesz, jakie są głębokie ani dokąd sięga woda. — Zaryzykuję! — krzyknął, odwracając się, przebiegał ścieżkę i zniknął wśród trzcin. Usłyszeliśmy głośny plusk. Woda sięgała mu do ud, lecz dzielnie brnął przed siebie. Harsnet i ja obserwowaliśmy, co się dzieje. W odległości pięćdziesięciu jardów od nas wznosił się zielony pagórek. Przez ułamek sekundy widziałem zarys głowy na tle szarego nieba. — Idę za nim — rzekł Harsnet. Z podziwem obserwowałem, jak koroner rzucił się w trzciny za Barakiem, ochlapując błotem elegancki płaszcz. Podążyłem za nim, czując na nogach zimną, błotnistą wodę. W oddali dostrzegłem Baraka, który wygramolił się na suchą ziemię. Stanął wyprostowany, rozglądając się wokół. — A niech to szlag! — zaklął.

Wszedłem za Harsnetem na mały zielony pagórek, podczas gdy Barak rozglądał się po mokradłach. W oddali widać było chłopskie lepianki, od których oddzielał nas szeroki pas falującej trzciny. — Pomyślałem, że jeśli tu dotrę, zobaczę, w którą stronę się oddalił — powiedział Barak. — On jednak znikł mi z oczu. — Jak to możliwe? — spytał Harsnet, wodząc wzrokiem po szerokim pustkowiu. — Nie minęło kilka minut, gdy ujrzeliśmy, jak ucieka. — Myślę, że przyczaił się w trzcinach — powiedział. — To znakomita kryjówka. — Poczekamy — wysapał Harsnet. — Żaden człowiek nie wytrzyma długo wśród trzcin. Woda jest lodowata. — Spójrzcie tam, panie — rzekł Barak, wskazując coś leżącego na ziemi. Prosty słomiany siennik. Pomacał go dłonią. — Jeszcze ciepły — powiedział. — Leżał tu i nas obserwował. Harsnet zmarszczył brwi. — Skąd wiedział, że przyjdziemy? Skąd, u licha? — Spojrzał na mokradła, czekając na poruszenie trzcin, lecz nie dostrzegł niczego. Zadrżałem. Czy morderca leżał tu w lodowatym błocie i wodzie, cały czas nas obserwując? Harsnet wziął głęboki oddech. - Nie ruszę się stąd do zmroku. Prędzej czy później musi się poruszyć. — Spojrzał na Baraka. Dobrze, że wzięliście miecz. Iłarak podniósł głowę, patrząc w ciemniejące niebo. - Za chwilę zacznie padać. - Tym lepiej, deszcz go wypłoszy. Czekaliśmy, obserwując rozciągające się w dole moczary. Co jakiś czas w niebo wzbijał się wodny ptak, trzepocząc skrzydłami, lecz oprócz tego nic widać było żadnego poruszenia. Nawet gdy nadciągnęła ulewa, która przemoczyła nas do suchej nitki. Czułem się coraz gorzej, a grzbiet zaczął mnie pobolewać. O ileż mniej przyjemne było leżenie wśród tych mokradeł. Harsnet spojrzał na mnie, myśląc, że będzie ze mnie niewielki pożytek w bójce. - Idźcie do domu — rzekł. — Poradzimy sobie z Barakiem. - Jack usiadł na sienniku, lecz koroner tkwił na posterunku niewzruszony jak skała. — Chcecie, abym sprowadził pomoc? — spytałem. — Moglibyśmy przeszukać te mokradła. — Nie. Mógł się ukryć gdziekolwiek. Zajęłoby to wiele godzin. Poczekam, aż się poruszy. Jeśli Barak będzie czuwał ze mną. — Oczywiście. Zostawiłem ich na posterunku i powlokłem się w kierunku ścieżki. Kilku przechodniów spojrzało ze zdumieniem, gdy wynurzyłem się z trzcin w todze i butach oblepionych błotem. Spojrzałem na mały pagórek, na którym widniała postać Harsneta na tle nieba. Czekającego anioła zemsty.

Rozdział dwunasty Godzinę później przeszedłem bramę Bedlam i ruszyłem w stronę długiego budynku. Tym razem z głębi doleciały mnie krzyki dwóch ludzi, choć nie umiałem rozróżnić słów. Obłąkany zabójca i chłopak chory na umyśle. Pomyślałem, że w ciągu dwóch ostatnich tygodni świat zapomniał o normalnym postępowaniu i zwykłych uczuciach, wkroczył na obce, przerażające terytorium. Przypomniałem sobie przyjemny nastrój ostatniego obiadu, który spożyłem z Rogerem i Dorothy. Dziś Roger nie żył, a przygnieciona cierpieniem Dorothy była cieniem siebie. Pomyślałem o Baraku i Harsnecie przyczajonych na mokradłach Lambeth i pomodliłem się, aby schwytali mordercę Rogera. Zwróciłem uwagę na przerażający kontrast między gwałtownością drugiej zbrodni, niemal identycznej z pierwszą, a cichą pustką mokradeł, w których leżał morderca. Chyba że był to jakiś nieznajomy, który urządził sobie obozowisko na pagórku. To jednak wydawało się nieprawdopodobne. Stanąłem na progu szpitala, wziąłem głęboki oddech i zapukałem. Nadzorca Shawms otworzył mi osobiście. Może obserwował przez okno, jak nadchodzę. Jego twardą twarz wykrzywił ponury grymas. Krzyki stawały się coraz głośniejsze. — Puszczaj! Puszczajcie, prostaki! Po chwili rozległ się brzęk łańcucha. — Ach, to wy — powitał mnie Shawms. — Słyszałem, że posiedzenie Sądu Próśb dotyczące mojej opieki nad Adamem Kite'am ma się odbyć w czwartek następnego miesiąca. — Tak — odrzekłem. — Jestem rad, że was zawiadomili. Wiem też, że macie regularnie informować sąd o stanie zdrowia chłopaka. — Nie mam czasu na bieganie po sądach. Rzekliście, że nie troszczę się o niego jak trzeba. Pochyliłem się nad nim, czując cuchnący oddech i zapach gorzałki. — A było inaczej, łajdaku? Już sąd dopilnuje, abyś się nim zajął. Odstąp teraz, mam tu spotkanie z klientem. Cofnął się zdumiony moim gniewnym głosem. Przeszedłem obok, uwalniając się od jego przykrej woni. Krzyki przerodziły się we wrzask. — Czeka na was medyk — rzekł Shawms. — Skórę ma czarną niczym węgiel. Jakby mało było chłopaka, który wszystkich niepokoi, sprowadziliście tu owego czarnucha, by trwożył chrześcijański naród. Uczony w Kajdanach zauważył, jak przechodził obok jego celi w tej swojej szacie. Pomyślał, że to dziekan z Cambridge, który odmówił mu posady. Uznał, że powrócił na ziemię osmalony piekielnym ogniem, aby go dręczyć. — Przerwał, by po chwili dodać: — Chodźcie, panie! Zobaczcie sami, z czym muszę sobie radzić. Pokuśtykał korytarzem, a ja z ociąganiem powlokłem się za nim, przypominając sobie, że powinienem wiedzieć o tym miejscu jak najwięcej. Zauważyłem, że okienko jednego z ostatnich pomieszczeń w korytarzu było otwarte. Hob Gebons i inny strażnik mocowali się z mężczyzną w średnim wieku odzianym w brudną białą koszulę i czarne rajtuzy, próbując go przykuć łańcuchem. Mężczyzna miał pociągłą ascetyczną twarz i przerzedzone brązowe włosy. W końcu się uspokoił, dysząc z wyczerpania. Strażnicy skuli mu ręce z przodu i mocowali do pierścienia w posadzce łańcuch przytwierdzony do kostki. Wzdrygnąłem się, albowiem ten widok przypomniał mi krótki, lecz przerażający pobyt w londyńskiej Tower. — Czy to konieczne? — spytałem Shawmsa. Łańcuch brzęknął i pacjent odwrócił się w naszą stronę. Wytrzeszczył oczy, widząc pod mym płaszczem prawniczą togę. Na jego twarzy pojawiła się wściekłość. Szarpnął z całych sił, próbując się wyrwać strażnikom i na mnie skoczyć. — A teraz jurysta! — wrzasnął. — Najpierw czort zesłał tu ducha Pellmana, a teraz owego

prawnika, by mnie dręczyć! — Nie ruszaj się, wariacie! — warknął Gebons. Odwrócił się w stronę drzwi. — Zamknijcie drzwi, panie Shawms. Shawms skinął głową, zamknął drzwi i odwrócił się do mnie. — Widzicie, z jakimi ludźmi mam tu do czynienia? Gdyby mógł, podrapałby wam twarz pazurami. Jego rodzina płaci, abyśmy go tu trzymali, w przeciwnym razie nie wiadomo, co by uczynił. Zaprowadzę was teraz do doktora Maltona. Wysłałem go do salonu, aby pacjenci mogli sobie na niego popatrzyć. Tamci są w porządku — dodał. — Nie mają skłonności do przemocy. — Podążyłem za nim zaszokowany wściekłym atakiem uczonego. Tego dnia salon był pełen. Stara Cissy szyła w kącie, a dwaj mężczyźni grali w karty z dwiema kobietami. Pomyślałem, że to całkiem normalna scenka. Nie dostrzegłem wśród nich Ellen, która poprzednio towarzyszyła Cissy i rzekła mi, że nigdy nie opuści Bedlam. Poczułem się rozczarowany, jako że mnie zaintrygowała. Guy siedział na stołku przy ogniu, ignorując ciekawskie spojrzenia Cissy i graczy. Złożył brązowe dłonie na kolanach. Odniosłem wrażenie, że zamknął się w sobie, jak to czasem czynił w nieprzyjaznym otoczeniu. — Dziękuję, że przyszedłeś, Guy — rzekłem. — Długo czekasz? Wstał na mój widok. — Przybyłem przed czasem. — Uśmiechnął się lekko. — Mam wrażenie, że mój widok zaciekawił pacjentów. — Chodźmy, pokażę ci Adama. — Podszedłem do drzwi, aby go wyprowadzić sprzed ciekawskich oczu. Podskoczyłem nerwowo, gdy czterdziestoletnia kobieta grająca w karty skoczyła na równe nogi, przewracając krzesło na posadzkę. — Jane... — Druga próbowała chwycić ją za ramię, lecz ta wyrwała się i zastąpiła nam drogę. Ku mojemu zdziwieniu skłoniła się i podniosła spódnicę, odsłaniając intymne części ciała. Kępkę siwiejących włosów łonowych na białej skórze. Spojrzała na nas lubieżnie. — Nie powinniście odchodzić, nie ujrzawszy tego. — Zaśmiała się dziko. — Wstydź się! Cóż za wstyd! — zawołała z kąta Cissy. Pozostali gracze chwycili Jane za ręce, a suknia opadła na miejsce. Niewiasta ryknęła histerycznym śmiechem. Guy położył dłoń na moim ramieniu. — Chodź. — Wyszliśmy z izby. — Dobry Boże, — Westchnąłem. Dziki śmiech Jane przerodził się w szloch, gdy pozostali zaczęli ją ganić, nazywając nikczemną ladacznicą. Guy pokręcił głową. — Wyczuwałem cierpienie za ciekawskimi spojrzeniami, gdym czekał na ciebie w owej izbie. — Za chwilę ujrzysz coś gorszego. Shawms! — zawołałem. Zarządca nie przyszedł, lecz z pobliskiej izby wyszła Ellen. Na pasie u jej szarego fartucha pobrzękiwał pęk kluczy. Chwilę przyglądała się Guyowi, aby w końcu zwrócić się do mnie. — Co się stało, panie? Co to za krzyki w salonie? — Jedna z niewiast urządziła... — poczułem, że się czerwienię — urządziła widowisko... — To pewnie Jane. — Westchnęła. — Przyszliście zobaczyć Adama Kite’a? Zaprowadzę was, a później będę musiała wrócić do salonu. Powiodła nas do celi Adama i spojrzała przez okienko, zanim otworzyła drzwi. Usłyszeliśmy dochodzący ze środka szmer pośpiesznej modlitwy. — Nic się nie zmieniło, panie — rzekła. — Wybaczcie, muszę wrócić do tamtych. — Dygnęła krótko, odwróciła się i pobiegła do salonu, zamykając drzwi i odcinając nas od wrzawy. Najwyraźniej Uczony w Łańcuchach się uciszył.

— Strażniczka. Niezwykłe — rzekł Guy. — Przynajmniej ona dobrze traktuje pacjentów. Ostrzegła mnie przed Shawmsem. Musimy wejść do izby, uprzedzam wszak, że Adam znajduje się... w żałosnym stanie. — Jestem gotów — odparł cicho. Ruszyłem pierwszy. Pismo z sądu przyniosło oczekiwany skutek. W izbie panował lepszy zapach, na palenisku płonął mały ogień, a posadzkę zaścielało świeże sitowie. Adam miał na sobie czyste ubranie. Podobnie jak wcześniej klęczał w kącie celi, tak wychudły, że zostały zeń jeno skóra i kości. Modlił się rozpaczliwie odwrócony do nas plecami. — Błagam cię Boże, daj mi znak, że jestem zbawiony... zbawiony przez Twoją łaskę... Guy przypatrywał mu się chwilę, a następnie zakasał szatę i uklęknął obok z gibkością wyjątkową jak na człowieka w jego wieku. Zajrzał mu w twarz. Adam spojrzał nań kątem oka. Wytrzeszczył oczy, widząc niezwykłą barwę jego twarzy, lecz uczynił to tylko przelotnie, by po chwili ponownie oddać się modłom. Guy odwrócił chłopakowi głowę, próbując spojrzeć mu w oczy. Zaczekał, aż Adam przerwie, by wziąć oddech, a następnie spytał cicho: — Adamie, czemu sądzisz, że Bóg cię opuścił? W oczach młodzieńca coś błysnęło. Zrozumiałem, że nawiązali kontakt. — Nie porzucił mnie — szepnął. — Jeśli będę się modlił, jeśli się przed nim ukorzę, da mi znak, że jestem zbawiony! — Mógłbyś wstać? Chciałbym z tobą pomówić, a jestem za stary, by kucać na kamiennej posadzce. — Delikatnie ujął ramię Adama. Twarz chłopaka natychmiast stwardniała. Zacisnął zęby i napiął ciało. Guy go puścił. — Jak chcesz — rzekł cicho. — Biedny starzec będzie musiał przykucnąć. — Coś za jeden? — wyszeptał Adam. Były to pierwsze słowa, które od niego usłyszałem prócz oszalałego wołania do Pana. — Jestem lekarzem. Przyszedłem zapytać, czemu sądzisz, że Bóg cię opuścił. — Nie opuścił mnie — powtórzył gwałtownie młodzieniec. — Ale nie dał ci pewności zbawienia, prawda? — Jeszcze tego nie uczynił. Czytam Biblię i modlę się. Modlę się cały czas. — W jego oczach błysnęły łzy. — Modlę się, lecz pewność nie nadchodzi. — Widzę, że ci ciężko. — Wielebny Meaphon modlił się ze mną wiele dni. Kazał mi pościć, jak nakazuje Pismo, lecz zemdlałem. — Skoro tak usilnie się modliłeś, może nie usłyszałeś jego odpowiedzi? — spytał delikatnie Guy Adam zmarszczył brwi, spoglądając podejrzliwie na Guya. — Jak mógłbym go nie usłyszeć? — Bo twój strach jest tak wielki, że wszystko zagłusza. Lękasz się piekła? — Wiecznego potępienia — szepnął Adam tak cicho, że Guy musiał się przysunąć. — Ostatniej nocy miałem sen. — Jaki? — Siedziałem w powozie. Takim powozie, jakim podróżują bogaci. W czarnym powozie zaprzężonym w cztery czarne konie. Jechaliśmy wiejską drogą. Pola były brązowe, drzewa pozbawione liści. Nie wiedziałem, dokąd mnie wiozą. Gdyśmy przejeżdżali przez wioskę, ludzie stali na progu domów i mówili: „Wiozą go w głąb piekła. Coraz dalej i dalej. Zazna tam strasznej męki, bo na to zasłużył z powodu zła, którego się dopuścił!”. Spojrzałem przed siebie. Ujrzałem czerwoną łunę na horyzoncie i poczułem woń siarki. — Kto był woźnicą? — zapytał Guy.

— Nie pamiętam. — Nagle chłopak zaczął rozpaczliwie szlochać. Po brudnej twarzy spłynęły łzy. Guy położył mu dłoń na ramieniu. — Płacz — powiedział. — Płacz. — Dostrzegłem smutek w jego oczach, choć wcześniej tak chłodno i racjonalnie wyrażał się o Rogerze, dyskutując o jego wnętrznościach z uczniem. Poczułem niezrozumiałe ukłucie gniewu. W końcu łzy Adama ustały. Guy ponownie próbował postawić go na nogi, lecz chłopak i tym razem odmówił. — Muszę się modlić — oświadczył zmęczonym głosem pełnym cierpienia. — Błagam, marnuję czas na rozmowę, gdy muszę się modlić. — Dobrze. Pozwól jednak, że cię o coś spytam. Czemu Bóg dotknął cię cierpieniem? Dlaczego sądzisz, że cię odrzucił? — Nie. — Chłopak gwałtownie pokręcił głową, wpatrując się w ścianę. — Wszyscy powinni się lękać mąk piekielnych. Wiecznych męczarni w ogniu. W naszym zborze znamy prawdę. Wiemy, jaki los czeka tych, którzy nie są zbawieni, którzy żyją w grzechu. — Czy inni wierzący ze zboru wielebnego Meaphona też są grzesznikami? — Tak, jednak wszyscy przyjęli bożą obietnicę przebaczenia. Należą do wybranych, są zbawieni. — A ty nie jesteś? — Nie. — Zwrócił ku niemu pobladłą twarz. — Wiem, że nie jestem zbawiony. Wielebny Meaphon powiedział, że w moim wnętrzu mieszka diabeł. Muszę prosić Boga, błagać go, aby mnie od niego uwolnił. Zbaw mnie. Nie opuszczaj mnie. A ty mnie zostaw w spokoju! — wrzasnął nagle tak głośno, że obaj podskoczyliśmy. Chłopak odwrócił się do ściany i ponownie zaintonował ponure modły. — Boże, wysłuchaj mojej modlitwy! Błagam cię, abyś mnie wysłuchał... Guy wstał i skinął głową. Wyszliśmy na zewnątrz. Zauważyłem wielki gniew na jego twarzy. — Możesz zawołać strażnika? — spytał. — Niewiastę, nie owego prostaka, który tu rządzi. —— Tak. — Ruszyłem korytarzem w stronę salonu. W izbie ponownie zapanował spokój. Cissy szyła, a pozostali grali w karty. Ellen siedziała razem z nimi przy stole. Zauważyłem, że twarz Jane poczerwieniała od łez. Kiedy mnie ujrzała, zakryła ją dłońmi. — Panno Ellen, doktor Malton chciałby zamienić z wami słówko — rzekłem nieporadnie. Strażniczka wstała i wyprowadziła mnie z izby, pobrzękując kluczami. — Przykro mi z powodu zachowania Jane — powiedziała, spoglądając na mnie z powagą. — Jej również jest przykro. Obawiam się, że niewłaściwe zachowanie pacjentów jest po części spowodowane odwiedzinami. — Rozumiem. — Będziemy musieli dziś na nią uważać, bo może sobie zrobić krzywdę. Guy stał na korytarzu, zaglądając do celi przez okienko. Odwrócił się do Ellen z uśmiechem. — Mój przyjaciel powiedział, że jesteście mili dla Adama. Ellen poczerwieniała. — Staram się. — Jest bardzo chory. — Wiem, panie. - Nie można go wypuszczać, w przeciwnym razie mógłby uciec i zrobić z siebie kolejne widowisko. Ważne, aby był czysty i jadł, nawet gdyby trzeba go było karmić siłą. Próbujcie też, choć bardzo delikatnie, odwrócić jego uwagę praktycznymi codziennymi sprawami. Musi jeść, ciepło się ubierać i tak dalej. — Jakby był smutny lub miał napad melancholii i trzeba go było podnieść na duchu? Przecież jego stan jest znacznie gorszy, panie. — Wiem. Cóż mogę jednak uczynić? Czy inni strażnicy ci pomogą?

— Jedni tak, drudzy nie, panie. Przekażę wasze zalecenia Shawmsowi, panie. — Uśmiechnęła się serdecznie. — Boi się was, mości Shardlake. — To dobrze. Dziękuję wam. — Guy klepnął mnie w ramię. — Chodź, Matthew. Musimy znaleźć miejsce, gdzie można swobodnie pomówić. Czuję, że potrzebuję czegoś mocniejszego. Wstąpiliśmy do tawerny w pobliżu. Udałem się do okienka i po chwili wróciłem z flaszką wina i dwoma kubkami. Guy siedział z nachmurzonym czołem pogrążony w myślach. — Ten chłopak, Adam, zwrócił uwagę na mój kolor skóry — powiedział nagle. — Dostrzegłem wyraz zdziwienia w jego oczach. — Tak, też to widziałem. — To mi daje nadzieję. To oraz fakt, że zdołałem go skłonić do rozmowy, choć była ona krótka. W ten sposób wiem, że można odwrócić jego uwagę od modlitwy. — Przedstawia straszny widok. Ta jego opowieść o podróży do piekła... — Cierpi jak inni, których widziałem. Jest pogrążony w rozpaczy. — To miejsce... — Pokręciłem głową. — Ludziom, którzy nie mają rodziny, lepiej tam niż gdzie indziej. Gdyby nie zamknięto ich w Bedlam, żebraliby na rogatkach lub wałęsali się po lasach niczym dzicy. Adamowi groziłoby na zewnątrz niebezpieczeństwo. — Co o nim sądzisz? Czyjego przypadek jest beznadziejny? Guy pogrążył się w myślach, aby po chwili spytać: — Co on myśli o sobie? — Sądzi, że Bóg go porzucił. — Tak sądzi o Bogu, ale co myśli o sobie? — Że nie zasługuje na bożą miłość? — Tak. Nienawidzi siebie. Od początku świata istnieli ludzie, którzy darzyli siebie nienawiścią, którzy uważali, że nie zasługują na miłość. — Takie myśli trzeba zwalczać rozumem — rzekłem. — Daj spokój, Matthew. — Guy się uśmiechnął. — To nie takie proste. Naszym umysłem bardziej rządzą namiętności niż rozum. — Spojrzał na mnie nieobecnym wzrokiem, jak wówczas, gdy czekał na mnie w salonie zamknięty w sobie. Zmarszczył czoło i ciągnął dalej: — Wiesz dlaczego? Czasami w bardzo młodym wieku uczymy się nienawidzić siebie. — To prawda. — Nauczyły mnie tego obelgi i odrzucenie, z którymi się spotykałem z powodu garbatego grzbietu budzącego lęk i odstręczającego ode mnie rówieśników. — Fanatycy religijni muszą nienawidzić siebie bardziej niż innych ludzi. Choć na zewnątrz się przechwalają, czują się całkowicie niegodni. Od piekła wybawi ich jedynie cudowna boża łaska. — Kiedy nadejdzie koniec świata. Wielu z nich powiada, że może to nastąpić w każdej chwili. — Zawsze byli wierzący przepowiadający rychłe nadejście końca. Wielu jest takich w radykalnych zborach. Adam wychował się w tym środowisku. Jak się zaczęła jego choroba? Co mówią rodzice? Powtórzyłem mu wszystko, czego się dowiedziałem od Kite’ów, że do ubiegłego roku chłopak był szczęśliwym, pogodnym dzieckiem. Później stał się coraz bardziej zaaferowany religią i w ten sposób doszedł do obecnego stanu. — To dobrzy ludzie — zakończyłem. — Są pod dużym wypływem swojego wikarego, naburmuszonego fanatyka Mea-phona, choć troska o syna zmusiła ich do przyjęcia nieco niezależnego stanowiska. Szczególnie jego matkę. — Powinienem się z nimi spotkać. — Guy podrapał się w brodę. — Musiało się coś wydarzyć. Ta choroba ma konkretną przyczynę. Wskazówki dostarcza sen Adama. Ludzie, którzy ujrzeli go w powozie, powiedzieli: „Wiozą go w głąb piekła. Zazna tam strasznej męki, bo na to zasłużył z powodu zła, którego się dopuścił!”. Myślę, że wiedział, kto kierował powozem. Jeśli się tego dowiem, być może zdołamy go

ocalić. — Zbyt wielką wagę przywiązujesz do snów, Guy. — Sny dostarczają wskazówek rozumowi. Pokazują drogę. — Pokręcił głową. — To dziwne, że owo nieszczęsne wychudzone stworzenie było kiedyś silnym i szczęśliwym młodzieńcem. Obłęd może dotknąć ciało, tak jak dotyka duszy. — Odwiedzisz go jeszcze? — spytałem. — Jeśli ty i jego rodzice wyrazicie zgodę. — Oczywiście. — Spojrzałem na niego ciekawie. — Nie wiedziałem, że pomagałeś obłąkanym. — Takie były obowiązki brata infirmarza. Choroby umysłu zawsze mnie intrygowały. Może dlatego, że jest ich tak wiele i do końca nie wiemy, na czym polegają. Jedni powiadają, że przyczyną owych chorób jest zaburzenie równowagi humorów, napłynięcie złych humorów do mózgu. — Jak napłynięcie do mózgu zepsutej czarnej żółci, która wywołuje melancholię? — Tak. Inni upatrują przyczyny owych chorób w fizycznych zaburzeniach mózgu. Nikt wszak żadnych nie znalazł prócz guzów, które są śmiertelne. — Wziął głęboki oddech. — Są też ludzie pokroju owego Meaphona, uważający obłęd za znak opętania przez diabła, którego należy wygnać z chorego. — Która z owych teorii jest ci najbliższa? — Wywodzę się z innej tradycji, Matthew. Z tradycji Vesaliusa, choć miał on wielu duchowych poprzedników. Opowiadam się za podejściem, które nie wychodzi od teorii, lecz z obserwacji zaburzenia. Należy badać i analizować, próbując dociec, na czym polega. Obłąkane słowa i zachowania szaleńca mogą zawierać ukrytą wskazówkę o tym, co się dzieje w jego umyśle. Nawet u szaleńców można się czasem odwołać do rozumu, do zdrowego rozsądku. — Pamiętasz tę staruszkę Cissy w salonie. Ellen tak ją traktuje, próbuje wyprowadzić z wewnętrznego świata do codziennej rzeczywistości, dając jej do wykonania proste zadania. — Tak, to może pomóc cierpiącym na melancholię. Odwrócenie uwagi od mrocznych myśli i zwrócenie ich ku życiu codziennemu. — Jestem ciekaw, czy zabójca Rogera może cierpieć na jakiś rodzaj obłędu — powiedziałem. — Zabija w niezwykle brutalny, bezsensowny sposób. — Choć kusiło mnie, nie wspomniałem o śmierci doktora Gurneya, bo złamanie polecenia arcybiskupa Cranmera byłoby groźne dla nas obu. — To całkiem możliwe — odparł Guy. — Chyba że Elliard dał mu powód do tak okrutnej zemsty, w co wątpię. Niemożliwe. — Nagle pomyślałem, że mogę go o coś spytać. Pociągnąłem łyk wina. — Rzekłeś, że niektórzy bracia infirmarze używali opiatów. Czy znasz tych, którzy mogliby je stosować i mieszkają w Londynie? — Nie, Matthew. Jak wiesz przyjechałem do Londynu z Sussex, kiedy rozwiązano nasz klasztor. — Spojrzał na mnie. — Chodziło ci o zakonników, którzy postradali rozum po wyrzuceniu z klasztorów? — Tak — przyznałem. — W takim razie powinieneś wiedzieć, że owymi substancjami posługiwali się prawie wyłącznie benedyktyni. Jedynych benedyktynów w Londynie znajdziesz w Opactwie Westminsterskim. Pamiętaj, że metoda ich przyrządzania nie jest żadną tajemnicą. — A fachowe stosowanie? — Wielu znachorów może ich nadal używać. — Zauważyłem, że odniósł się z niedowierzaniem i niesmakiem do hipotezy, iż zabójca Rogera mógł być dawnym mnichem. — Ich podstawowym składnikiem jest opium, prawda? Trzeba uprawiać mak. Morderca potrzebowałby ogrodu. — Racja, choć wielu ludzi uprawia mak z powodu jaskrawej barwy kwiecia. Sam hoduję go w swoim ogrodzie ziołowym, aby wytwarzać zeń opium. Żałowałem, iż nie mogłem mu powiedzieć, że nie chodzi jedynie o znalezienie człowieka, który

miałby powód zamordować Rogera. Z nadzieją pomyślałem, że Barak i Harsnet mogli go złapać. — Jak się miewa pani Elliard? — spytał Guy. — Czuje się osamotniona. — Widzę, że darzysz ją szczerą sympatią. — Zawsze była moja przyjaciółką. — To dzielna niewiasta. — Owszem — przytaknąłem. — Dziękuję ci, że zgodziłeś się zobaczyć Adama. Zorganizuję kolejne spotkanie i poznam cię z jego rodzicami. Przyjdziesz na posiedzenie sądu w przyszłym tygodniu? Mógłbyś złożyć zeznanie o stanie jego zdrowia i poprosić, aby sprawowano nad nim właściwą opiekę. — Przyjdę. Mogę zabrać Piersa? — Spojrzałem na niego ze zdziwieniem. — Chcę, aby chłopak poznał wszystkie aspekty zawodu medyka. Wiem, że jedynie terminuje w aptece, lecz ma bardzo bystry umysł. Zastanawiam się, czy nie opłacić jego studiów medycznych. — Mógłbyś sobie na to pozwolić? — Nie byłoby to łatwe, choć moje dochody wzrosły, odkąd przyjęto mnie do cechu medyków. Nadal też otrzymuję wynagrodzenie jako dawny mnich. Utalentowani młodzi ludzie, choć ubodzy, zasługują na opiekę protektorów. Powinni mieć swoich opiekunów, nie uważasz? — Spojrzał na mnie wyzywająco. Jego słowa zbiły mnie z tropu. Opłacenie studiów medycznych Piersa byłoby dla niego poważną inwestycją. Spojrzałem mu w oczy, ku swemu zawstydzeniu odkrywając, że jestem zazdrosny. Od dawna byłem jedynym przyjacielem Guya. *** Pospieszyłem do domu. Na ulicach panował tłok, albowiem zbliżała się godzina nocnych straży. Barak czekał na mnie w kancelarii. Wycierał włosy, które przemokły do cna podobnie jak ubranie. Skelly poszedł do domu. — Bez powodzenia? — spytałem. — Czekaliśmy do zmroku. Drań przesiedział w trzcinach cały dzień. Teraz odszedł wolno. — Zmarszczył czoło. — Skąd wiedziałeś? — Przeczucie. — Harsnet jest na siebie wściekły. Powiedział, że powinien był zostawić nas dwóch na czatach i sprowadzić kilku konstabli z Westminsteru, aby go wypłoszyli. Nie mógł uwierzyć, że ktoś zdoła wysiedzieć cały dzień na zimnych mokradłach. — Uniósł brwi. — Powiedział, że ten człowiek zachowywał się tak, jakby opętał go diabeł. — Tylko tego nam trzeba. — Ma rację. Trzeba mieć niezwykłą siłę, aby przeleżeć bez ruchu cały dzień. Ja bym nie zdołał. — Jest niezwykle zdeterminowany — odrzekłem. — Skąd wiedział, że przyjdziemy, aby obejrzeć miejsce, w którym znaleziono zwłoki doktora Gurneya? To mnie niepokoi. — Mnie również — odparł Barak. Siedzieliśmy jakiś czas w milczeniu. — Jak się miewa Adam Kite? — spytał Barak. — Jego stan nie uległ zmianie. Mam nadzieję, że Guy zdoła mu pomóc, lecz nie wiem, jak to się skończy. — Mam nowe wiadomości. Napisałem do Giba Rooke’a, a ów natychmiast mi odpowiedział. List przyniosło jedno z jego dzieci. Jutro zaprasza nas do siebie. Opowie nam o morderstwie popełnionym w Lambeth ostatniej zimy. Z niechęcią pomyślałem o mokradłach, lecz ta wiadomość podniosła mnie na duchu, jakby zdarzyło się coś pozytywnego po całym dniu pełnym koszmarów. — Dziękuję ci, Jack — rzekłem. — Powinieneś wrócić do domu. Tamasin będzie się o ciebie

martwić. — Umówiłem się na coś mocniejszego — odparł szorstko. Kiedy wyszedł, poszedłem do gabinetu. Nieszczęsna Tamasin, pomyślałem. Biedna Dorothy. Uznałem, że powinienem do niej wpaść, zanim wrócę do domu. Przejrzałem dokumenty nadesłane z Sądu Próśb. Deszcz znów zabębnił o szyby.

Rozdział trzynasty Następnego dnia razem z Barakiem wyruszyliśmy ponownie na mokradła. Tym razem pojechaliśmy konno. Dzień był słoneczny i pogodny. Prawdziwie wiosenny. Konie zachowywały się dziwnie nerwowo. Sukey, czarna klacz Baraka, wciągała powietrze chrapami i potrząsała pięknym łbem. Gdyśmy jechali przez miasto, wszędzie widziałem krokusy i przebiśniegi, nawet pośród wywróconych kamieni rozwiązanego klasztoru Dominikanów. Przy kanale Cheapside jak zwykle zebrali się żebracy. Był wśród nich ów człek z Bedlam, śpiewał pozbawioną sensu pieśń, a przebiśniegi miał we włosach. Rozglądał się czujnie wokół, licząc, że zdoła podchwycić czyjeś spojrzenie i wstydem skłonić przechodnia do rzucenia monety. Przejechaliśmy Most Londyński i pokonaliśmy Southwark. Dzieciak Giba zostawił Barakowi informację, jak do nich dotrzeć. Mieliśmy skręcić w ścieżkę po drugiej stronie wioski Southwark, gdzie na krawędzi moczarów stał kościół, a następnie podążyć przez mokradła aż do chłopskich chatek. Bez trudu odnaleźliśmy kościół — małą kwadratową budowlę normańską, która przycupnęła na krawędzi trzcin. Obok kościoła wiódł szeroki trakt wijący się przez mokradła w kierunku wzgórza. Minęliśmy grupę mężczyzn posypujących błoto żużlem i wykładających trakt gałęziami. Ustąpili nam miejsca i skłonili głowy. Byłem ciekaw, czy chłopi poszerzali i utrzymywali trakt własnym sumptem, aby móc dostarczać płody na targ. Dzięki nim cały ten rejon się _ ożywił. Nic dziwnego, że właściciele ziemscy chcieli przejąć owoce ich pracy. — Aresztowali naszego rzeźnika — powiedział Barak. — Jego też? — Spojrzałem na niego przenikliwie. — Chyba nie jadłeś mięsa w Wielki Post? — Nie, choć pewnie bym to robił, gdyby nie Tamasin. Jest bardzo ostrożna. — Zawsze miała głowę na karku. — Jeśli to prawda, że Katarzyna Parr popiera zwolenników reform — odrzekł Barak, zmieniając temat — znajdzie się w trudnym położeniu po poślubieniu króla. Gardiner i Bonner nie dadzą jej spokoju. Będą nasłuchiwać każdego słowa, mając nadzieję, że zdradzi swoje sympatie, o czym będą mogli donieść królowi. — Nie ma wątpliwości, że to uczynią, choć z drugiej strony trzeba odwagi, aby odrzucić królewskie oświadczyny. Barak spojrzał na mokradła. — W jaki sposób te zabójstwa łączą się z jej osobą? Czyżby ktoś chciał udaremnić to małżeństwo? — Thomas Seymour miałby motyw — rzekłem. — Nie sądzę, aby Thomas Seymour wytrzymał na mokradłach w chłodny dzień. Pogniótłby sobie odzienie. — Chociaż Barak wypowiedział te słowa lekkim tonem, w jego głosie wyczułem napięcie. Spojrzał z niepokojem w stronę trzcin, które otaczały nas ze wszystkich stron. Po pewnym czasie przy drodze pojawiły się pierwsze chaty otoczone małymi ogródkami warzywnymi. Dom Giba był piąty — prosta lepianka z gliny, jak pozostałe. Przez otwór w słomianym dachu unosiły się kłęby dymu. Gib pracował w polu, wzruszając glebę ciężką łopatą. U jego boku krzątała się żona i dzieci, którzy spulchniali ziemię i siali. Kiedy Barak zawołał do niego po imieniu, ruszył ku nam, a za nim podreptała żona i dzieci. Otoczyli nas kołem, gdyśmy zsiadali z koni. Dzieci patrzyły na nas wybałuszonymi oczami. — To mój obrońca — oznajmił z dumą Gib. — Chce, abym mu pomógł w pewnej sprawie. Jego żona, wychudzona niewiasta o zmęczonej twarzy, dygnęła, uśmiechając się do mnie serdecznie. — Jesteśmy wam wdzięczni, panie, za to, co dla nas uczyniłeś. Nigdy ci tego nie zapomnimy. — Dziękuję—rzekłem z zadowoleniem, albowiem jak wszyscy prawnicy lubiłem wyrazy wdzięczności, które tak rzadko otrzymywałem. Gib klasnął w dłonie.

— Wejdźcie do izby. Maisie i dzieci, do roboty! Pan Shardlake i ja mamy do omówienia poufną sprawę. — Barak mrugnął do mnie. Rodzina wróciła do pracy, choć dzieci raz po raz spoglądały na nas ciekawie. — Nie chcę, aby usłyszeli — wyjaśnił Gib, nagle poważniejąc. — Przywiążcie konie do tego słupka, panowie. Zapraszam do środka. Weszliśmy do lepianki zalatującej wilgocią i dymem. W izbie stało kilka ubogich sprzętów, a ogień na palenisku dostarczał ciepła. W pojedynczym oknie nie było szyb, a prymitywne okiennice rozwarto na oścież. Spojrzałem na jego poletko i grzęzawiska ciągnące się w oddali. — To ponure miejsce, panie. — Gib skinął głową. — Ostatniej zimy, gdy śnieg zasypał drogi, było tu pewnie istne odludzie. — Tak, panie. Chłód panował potworny. Na szczęście mogliśmy w końcu zacząć siew. Usiądźcie na tej ławie. Przyniósł dzban cienkiego piwa i zajął miejsce na stołku naprzeciw nas. — Słucham—rzekł, patrząc na mnie poważnie. — Chcieliście spytać o nieszczęsnego Wilfa Tupholme’a? — Czy to on został zamordowany? — Tak. — Przerwał, jakby próbował coś sobie przypomnieć. — Znaleźli go w styczniu. Szukają Walijki, Elizabeth, która z nim mieszkała. Ladacznicy z Bankside. — Splunął w ogień. Barak i ja spojrzeliśmy na siebie. Czyżbyśmy wybrali fałszywy trop? — Są pewni, że to ona go zabiła? — spytałem. — Na tyle, aby wydać nakaz aresztowania. Mieszkała z Wilfem kilka miesięcy, lecz stale się kłócili. Oboje lubili wypić. Wyrzucił ją w grudniu, a miesiąc później znaleźli go martwego. Koroner próbował ją odnaleźć, lecz inne dziewki twierdzą, że wróciła do Walii. Zapadła się pod ziemią, nie znajdą jej. — Nie było żadnych dowodów? — Człowiek, który to uczynił, musiał go nienawidzić. — Spojrzał na nas z zaciekawieniem. — Chcecie rzec, iż zamordował go ktoś inny? — Nie wiemy. W Westminsterze powiadają, że zabił go właściciel ziemski. Gib rozdziawił gębę w uśmiechu. — Rzekłem tak, aby rozdrażnić wielmożnego Geoffreya. — Popatrzył na nas wyraźnie zaintrygowany, dostrzegł wszak, że nie powiemy mu nic więcej. — Co się wydarzyło? — spytał Barak. — Rzekłeś, że zginął w straszny sposób. — Bo i prawda to. Opowiem wam po drodze do domu Wilfa. Jego sąsiad ma klucz. Pomyślałem, że chcielibyście zajrzeć do środka. — Skinął głową w stronę okna. Odwróciłem się i ujrzałem jedno z dzieci, dziesięcioletnią dziewczynkę, które zbliżyło się do lepianki, udając, że sieje. — Małe świnki mają duże uszy — szepnął cicho. Spojrzałem na Baraka, który lekko wzruszył ramionami. Choć nie wyglądało na to, aby morderstwo Tupholme’a miało coś wspólnego z naszym dochodzeniem, mogliśmy wysłuchać do końca jego opowieści. — Dobrze rzekłem. — Chodźmy. *** Gib powiódł nas traktem na wschód. Lepianek było mniej, a trawy poczęły gęstnieć. Woda chlupała pod butami, a wśród trzcin pojawiły się duże sadzawki. Ujrzałem pierwszą parę jaskółek w tym roku, szybujących nisko nad wodą. — Co spotkało Tupholme’a? — spytał Barak. — Wilf był dziwnym człowiekiem — odparł Gib. — Zawsze zagniewanym i opryskliwym. Wolał mieszkać samotnie w swojej chałupie na odludziu. Widywaliśmy go jeno na targu. Kilka lat temu stał się

żarliwym wyznawcą Ewangelii, opowiadał wszystkim, że nadchodzi koniec świata. Że nastaną zarazy i trzęsienia ziemi, a Jezus przyjdzie, by osądzić mieszkańców świata. Opowiadał nam o radości zbawienia, choć wydawał się triumfować, jakby potajemnie się cieszył, że reszta biedoty z lepianek go nie dostąpi. Chodził do jakiegoś zreformowanego kościoła na drugim brzegu rzeki, lecz wiecie, jak to jest z takimi ludźmi. Ich zapał nie trwa długo. Ostatniej jesieni skumał się z ową Walijką Elizabeth i wziął ją do siebie. Pili i urządzali awantury, jakem rzekł. Słychać ich było na całych moczarach. Później Wilf wyrzucił dziewkę. Stał się jeszcze bardziej opryskliwy. Można go było spotkać pijanego na rogatkach. Pewnego dnia zniknął. Sąsiad zauważył, że jego lepianka jest zamknięta. Po jakimś czasie pomyślał, że skoro Wilf wyjechał, zajmie jego ziemię, zanim upomni się o nią właściciel. Wyłamał okiennicę, aby zajrzeć do środka. Później opowiadał, że smród omal go nie powalił. Gib spojrzał na nas posępnie. — Wilf leżał martwy na klepisku. Był związany i zakneblowany. Powiadali, że oczy miał strasznie wytrzeszczone. Ktoś go skrępował i skaleczył. Na udzie miał wielki wrzód, cały poczerniały i pełen robaków. W usta wetknięto mu szmatę, aby stłumić krzyki. Nie wiadomo, czy zginął od tego wrzodu, z zimna czy z głodu. Zapadło milczenie. Tupholme zginął śmiercią straszniejszą niż Roger. Konał w męczarniach. — Jeśli z jego nogą było naprawdę źle, pewnie to go zabiło — zauważył Barak. — Owa Walijka Elizabeth zasłużyła na stryczek — rzekł Gib z naglą złością. Spojrzałem na Baraka, który nieznacznie poruszył głową. Choć było to przerażające morderstwo, sposób jego dokonania na miał nic wspólnego z morderstwem Rogera i doktora Gurneya. Gib zaprowadził nas boczną ścieżką do samotnej lepianki, równie ubogiej jak pozostałe. Z otworu w dachu nie wydobywał się dym, okiennice był zamknięte, a na drzwiach wisiała ciężka kłódka. Jedna z okiennic była uszkodzona, najwyraźniej przez sąsiada Tupholme’a. Gib spojrzał na dom i przeżegnał się trwożliwie. — Pójdę po klucz — rzekł. — Ma go sąsiad Wilfa. Zaraz wrócę. Cofnął się do głównego traktu i znikł za trzcinami. Spojrzałem na poletko wokół lepianki. W małych bruzdach pojawiła się świeża trawa. — To błędny trop — zawyrokował Barak. — Na to wygląda, choć... — Choć? — Gib wspomniał o wielkim wrzodzie. Gdzieś słyszałem to określenie lub bardzo podobne. Ludzie ciągle powtarzają słowa, które skądś znam. Skarbnik Rowland mówił o fontannie pełnej krwi. Człowiek, który znalazł doktora Gurneya wspomniał... o wodzie, która zamieniła się w krew. — Mam dość powodów do zmartwień bez słownych zagadek — odrzekł poirytowany Barak. — Posłuchaj, powiedzmy mu, że nie musimy wchodzić do środka. Że wszystko wskazuje na to, iż owa walijska dziewka uczyniła to z zemsty. — Musiałaby go okrutnie nienawidzić. Gib wrócił po kilku minutach. — Pete Lammas dał mi klucz. Koroner wyznaczył go do pilnowania domu. Nie chce tam wchodzić. — Przerwał na chwilę. — Ja też wolałbym tego nie robić, panie. Wystarczy mi to, co słyszałem. Możecie odnieść mi klucz? — Dobrze. — Skinąłem głową. Gib podał klucz Barakowi, skłonił się i odszedł. Nadal rozmyślałem, czując, jak słowa wirują mi w głowie. — Mam otworzyć drzwi? — spytał Barak z wyraźnym sarkazmem. Otworzył kłódkę i pchnął drzwi, które otarły się o ziemię. Cofnęliśmy się odrzuceni potwornym smrodem. Wonią przypominającą brudną jatkę. Usłyszeliśmy głośny szum, jakby w środku była chmara much.

— Dobry Jezu! — westchnął Barak. Weszliśmy ostrożnie do ciemnego wnętrza. Dostrzegłem zarys krzeseł, stołu i czegoś, co przypominało sterty śmieci rozrzucone na klepisku. Mimo wczesnej pory roku muchy były wszędzie, brzęczały w całej izbie, ospałe i zdezorientowane z powodu zimna. Odegnaliśmy je od twarzy. Klepisko zaścielały martwe owady. Barak podszedł do okiennic i otworzył je na oścież. W promieniach słońca, które przedostały się do wnętrza ujrzeliśmy plugawą izbę z cuchnącą starą trzciną rozrzuconą na ziemi. W kącie stał pełny nocnik, wszędzie walały się szmaty. Zaniepokojone muchy zaczęły się uspokajać, siadając na szmatach i nocnym naczyniu. Kilka wyleciało na dwór. — Gib powiedział, że jego nogę obsiadły robaki—powiedział Barak. — Musiały się zalęgnąć. Miały dość pożywienia w tym brudzie. — Podniósł butem jedną ze szmat. Kilka much wzbiło się w powietrze. — To górna część rajtuzów. Są rozerwane. Popatrz, materiał zesztywniał od zaschniętej krwi. Dobry Jezu, pociął go i zostawił, aby zmarł od zainfekowanych ran. Okrutna zemsta. Stałem pośrodku cuchnącej izby, rozglądając się wokół. — Pewnie ludzie koronera rozcięli odzienie, aby ściągnąć je z ciała, a następnie pozostawili na ziemi — zauważyłem. — Spójrz, to kawałek odciętego powroza. — Musiał być brudny, zanim zamordowano owego biedaka. Spojrzałem na wysuwane łóżko w rogu i prześcieradła poszarzałe od brudu. Nad łóżkiem wisiał prosty drewniany krzyż przybity do glinianej ściany. Czyżby pamiątka po żarliwej ewangelicznej przeszłości gospodarza? — Chodźmy stąd — rzekł Barak. — Nic tu nie ma prócz brudu i szmat. — Zaczekaj. —Chciałem przykucnąć, lecz plecy mnie bolały od długiego stania. — To odludne miejsce, a Tupholme nie był łubiany. Skoro morderca go znał, wiedział, że jeśli go zwiąże i zostawi, aby umarł w środku zimy, miną długie tygodnie, zanim ktoś tu zajrzy. — Czemu zakładasz, że to mężczyzna? Przecież zgładziła go owa kobieta. — Zastanawiam się nad tym — rzekłem, spoglądając na czarne plamy krwi obok dawno wygasłego paleniska. — Tupholme został obezwładniony, może ogłuszony. Następnie związano go, wetknięto mu knebel do ust i położono tutaj. Na koniec morderca rozciął mu udo. Jestem pewien, że pijana dziewka, którą wyrzucił, zdzieliłaby go w głowę. — Chciała, aby zginął powolną śmiercią — odrzekł ponuro Barak. — A jeśli to nie ona? — A któżby inny? — Ktoś wprawny w zabijaniu, staranny, pragnący urządzić makabryczne widowisko. — Kilka sennych robaków nadal chodziło po zaschniętej plamie krwi. — Dobry Boże, jak on musiał cierpieć. — Westchnąłem. — To morderstwo nie ma nic wspólnego z naszymi — uciął niecierpliwie Barak, poruszając szmaty butem. — A cóż to takiego? Jakiś przedmiot między rupieciami wydał metaliczny dźwięk. Barak pochylił się, skrzywił nos i zaczął macać wśród gałganów. Po chwili podniósł się z dużą blaszaną odznaką z wymalowanym obrazem łukowato sklepionej kamiennej budowli. Wziąłem go z jego rąk. — To odznaka pielgrzymia — rzekłem. — Z sanktuarium Świętego Edwarda Wyznawcy w Westminsterze. Dziwmy przedmiot w izbie żarliwego głosiciela Ewangelii. Czyż nie uważają oni sanktuariów za budowle papieskie? — Może zgubił ją jeden z konstabli, gdy zabierali ciało — zasugerował Barak. — Wątpię. Ludzie nie noszą teraz odznak pielgrzymich, aby nie wzięto ich za papistów. Ktoś musiał ją tu zgubić. Sprawdź resztę, Jack. Może znajdziemy coś jeszcze. — Przyjemna robota, nie sądzisz? — Barak zaczął przewracać brudne łachmany i śmieci. — Nic tu nie ma — rzekł w końcu. Spojrzał na krzyż wiszący na ścianie i splamione krwią klepisko obok

paleniska. — Biedny drań — powiedział. — Jestem ciekaw, czy odpokutował za grzech rozpusty, gdy tak tu leżał i patrzył, jak robaki zżerają mu nogę. Drgnąłem niespokojnie. — Co powiedziałeś? — Powiedziałem, że jestem ciekaw, czy nie żałował, iż był z ową ladacznicą... — Nie, powiedziałeś „czy odpokutował za grzech rozpusty”. Czemu użyłeś tych słów? Spojrzał na mnie, jakbym postradał rozum. — Nie mam pojęcia, po prostu przyszły mi do głowy. To z Biblii, prawda? Poklepałem go po ramieniu. — Tak, to słowa zaczerpnięte z Biblii. Słyszymy je dziś na każdym kroku, prawda? W kościele i na ulicy. Stały się częścią naszego codziennego języka. — Stałem pośrodku tego strasznego miejsca, myśląc gorączkowo. — Czy to możliwe? — Co? — Dobry Jezu — szepnąłem. — Mam nadzieję, że się mylę. Chodź. — O co chodzi? Wyrażasz się zagadkowo... — Musimy pójść do kościoła. Do tego na skraju mokradeł. Ruszyłem energicznie w kierunku lepianek. Barak zamknął kłódkę i udał się za mną. Choć raz musiał biec, aby dotrzymać mi kroku, gdy wracałem do domu Giba. Chłop pracował w polu. Poprosiłem Baraka, aby oddał mu klucz, a sam odwiązałem konie i użyłem pniaka jako podstawki do wsiadania. — Czemu tak się spieszycie?! — zawołał Gib, gdy Barak podbiegł ku mnie z zaintrygowaną miną. — Znaleźliście coś? — Nic! — krzyknął, wskakując na Sukey. — Pan Shardlake musi się udać do kościoła! *** Drzwi kościoła były otwarte, więc weszliśmy do chłodnego wnętrza. Zauważyłem, że urządzono go w dawnym stylu. Ściany pomalowano jaskrawymi farbami, a na posadzce leżały zniszczone stare płyty. Wszędzie płonęły świece i czuć było woń kadzidła, chociaż wnęki, w których kiedyś stały relikwiarze i posągi świętych, zionęły pustką. Na pulpicie obok bogato przystrojonego ołtarza leżała przytwierdzona łańcuchem Biblia. Lord Cromwell rok przed swoim upadkiem nakazał, aby angielska Biblia znajdowała się w każdym kościele w kraju. Zauważyłem, że w owym kościele dokładnie spełniono życzenia naszego króla — choć nie było tu obrazów świętych i relikwii, wszystko pozostało w takim stanie jak przed zerwaniem z Rzymem. Przynajmniej pod tym względem był to doskonały wyraz religijnego konformizmu. — Czemu tu przyszliśmy? — spytał Barak, idąc za mną między ławkami. — Chcę znaleźć coś w Biblii. Posiedź w ławach, dopóki nie odnajdę fragmentu, którego szukam. — Czego szukasz? Odwróciłem się do niego. — Rozmawialiśmy o żarliwych głosicielach Ewangelii, prorokach końca świata zapowiadających rychłe nadejście Armagedonu. Głoszą wszędzie to przesłanie, dlatego biskup Bonner tak bardzo chce ich powstrzymać. Na czym opierają swojąnaukę? Na której księdze Biblii? — Objawienia, prawda? — Tak, na Apokalipsie świętego Jana. Z owej księgi pochodzi większość ich cytatów. Ostatnia księga Biblii jest pełna dzikiego, okrutnego języka. Trudno ją zrozumieć w przeciwieństwie do innych ksiąg Nowego Testamentu. Erazm i Luter wątpili, czy jest Słowem Bożym, choć obecnie Luter uważa ją za natchnioną. — Powiedziałeś coś o słowach, które z niej zaczerpnięto? Jakim sposobem... — Myślę, że pochodzą z Objawienia świętego Jana. Proszę, posiedź chwilę spokojnie. Nie rozpraszaj mnie — rzekłem niesprawiedliwie, gdyż to głównie ja mówiłem. Barak pokręcił głową i usiadł w pierwszym rzędzie, na miejscu dla bogatej rodziny wyłożonym

grubymi poduszkami. Stanąłem za pulpitem i otworzyłem wielką księgę oprawną w niebiesko barwioną skórę. Spojrzałem na kartę tytułową przedstawiającą króla zasiadającego na tronie, a poniżej Cromwella i Cranmera przekazujących Biblię bogato odzianym lordom, którzy dawali ją do rąk niżej urodzonych. Zacząłem odwracać ciężkie karty, aż dotarłem niemal do końca. Do Objawienia świętego Jana. Odnalazłem szukaną część i zacząłem wolno czytać, wodząc palcem po tekście. W końcu się zatrzymałem. — Chodź do mnie, Baraku — rzekłem cicho. Stanął obok. — Spójrz — powiedziałem. — To scena, w której święty Jan opisuje, jak siedmiu aniołów wylewa na ziemię siedem czasz gniewu. — Nasz wikary czytał kiedyś ten fragment. Nie mogłem go zrozumieć. Wszystko wydawało mi się jakimś sennym koszmarem. — Koszmarnym snem, dobrze to ująłeś. Spójrz tutaj. Rozdział drugi. — Zacząłem czytać. — „Dałem jej czas, by się mogła nawrócić, a ona nie chce się odwrócić od swojej rozpusty’'. Kiedy wspomniałeś o rozpuście, zrozumiałem, skąd pochodzą te wszystkie słowa, które nie dawały mi spokoju. Z tej księgi. — Odwróciłem kilka kartek, aż dotarłem do nagłówka: „Anioły wylewają na ziemię czasze gniewu”. — Posłuchaj. Rozdział szesnasty: „Potem posłyszałem donośny głos ze świątyni mówiący do siedmiu aniołów: Idźcie, a wylejcie siedem czasz gniewu Boga na ziemię! I poszedł pierwszy, i wylał swą czaszę na ziemię. A wrzód złośliwy, bolesny, wystąpił na ludziach, co mają znamię Bestii, i na tych, co wielbią jej obraz”. Gib wspomniał o „wielkim wrzodzie”. Nieszczęsny Wilf Tupholme zginął tak jak ofiary pierwszej czaszy gniewu. Był wierzącym, który popełnił grzech rozpusty. Wielu powiedziałoby, że oznaczało to, iż nosił znamię Bestii. Barak zmarszczył brwi. — Czy nie naciągasz tego, co spotkało nieszczęsnego Tupholme’a, aby pasowało do opisu z owej księgi? — spytał z powątpiewaniem. — Jak fanatyczni głosiciele Ewangelii, którzy starają się dopasować wszystko do swoich proroctw? Wilf Tupholme nie miał żadnego znamienia Bestii ani nikogo innego. Skoro o tym mowa, cóż to za znamię? — Liczba sześćset sześćdziesiąt sześć, choć z Apokalipsy nie wynika, czy jest to dosłownie rozumiany znak na ciele. — Gdyby mieli zostać zabici wszyscy żarliwi głosiciele, którzy odeszli od wiary, ludzie w całym Londynie ginęliby od potwornych wrzodów. — Jedna śmierć może mieć symboliczną wymowę. Gdyby tylko o to chodziło, przyznałbym ci rację, ale posłuchaj tego: „A drugi wylał swą czaszę na morze. I stało się ono krwią jakby zmarłego, i każda z istot żywych poniosła śmierć — te, które są w morzu”. Jeśli Wilf Tupholme został zamordowany pierwszy, doktorGurney był drugi. Zginął w słonej wodzie, w sadzawce wypełnionej wodą przypływu, która zamieniła się w krew. Barak zmarszczył czoło i ponownie przeczytał wskazany fragment. Choć był sceptycznie nastawiony, dało mu to do myślenia. — Czytajmy dalej: „A trzeci wylał swą czaszę na rzeki i źródła wód: i stały się krwią”. Roger Elliard zginął w fontannie, z której przy normalnej pogodzie tryskała woda jak ze źródła. — Nagle ogarnęły mnie emocje. Chwyciłem pulpit. — Biedny Roger, przecież to bluźnierstwo! — DoktorGurney i mistrz Elliard byli porządnymi ludźmi — zauważył Barak. — To prawda. Wygląda na to, że uczynili coś złego, a przynajmniej tak się wydawało szaleńcowi, który ich zgładził. — Wziąłem głęboki oddech. |— Roger był radykałem, lecz porzucił tę drogę podobnie jak Tupholme. Jestem ciekaw, czy tak samo było z Gurneyem. — Spojrzałem na Baraka. — Czy widzisz to, co ja? Że ktoś zabija ludzi zgodnie z proroctwem o czaszach gniewu? — Aby wypełnić proroctwo — odparł wolno Barak.

— Tak, w symboliczny sposób. — Dobry Boże. — Barak sprawiał wrażenie głęboko zaszokowanego. Milczał chwilę, aby zauważyć: — To oznacza cztery kolejne morderstwa. — Tak. — Co nas teraz czeka? Zajrzałem do Objawienia. „A czwarty wylał swą czaszę na słońce: i dano mu władzę dotknąć ogniem ludzi”. — Niech to szlag — powiedział Barak. — Pozostawia ludzi, aby ulegli rozkładowi, topi ich w wodzie, a teraz chce spalić. — Nie sądzę, aby te morderstwa miały związek z Katarzyną Parr — rzekłem. — Tu nie chodzi o politykę, Baraku, lecz o religię. Obłąkaną, poniżoną religię. Barak zaczął przewracać kolejne karty księgi. — Co się stanie, gdy zostanie wylanych siedem czasz gniewu? Jak to wszystko się skończy? Roześmiałem się, słysząc, jak mój histeryczny głos odbija się echem od ścian startego kościoła. — A jak ci się zdaje? Przecież to Apokalipsa, Baraku. Kończy się zniszczeniem całego świata.

Rozdział czternasty Udaliśmy się niezwłocznie do pałacu Lambeth. Pędziliśmy co koń wyskoczy ścieżką biegnącą wzdłuż Tamizy, rozchlapując błoto i przyciągając spojrzenia przechodniów. Gdy przybyliśmy na miejsce, poprosiłem o wezwanie osobistego sekretarza Cranmera. Morice zjawił się po chwili — mały jegomość o pobladłej twarzy i nieufnym spojrzeniu. Wyjaśniłem mu, kim jestem, i powiedziałem, że mam pilne nowiny. Oddalił się, zostawiając nas w Great Hall. Wrócił kilka minut później, informując szeptem, że arcybiskup posłał po pozostałych do Whitehall. Zaprowadził nas następnie do wygodnej małej komnaty, w której mieliśmy oczekiwać na ich przybycie. — Mam prośbę — rzekłem. — Moglibyście przynieść mi angielski Nowy Testament? — Poproszę, aby go wam dostarczono. — Spojrzał na nas ze zdumieniem, a następnie uśmiechnął się i złożył pokłon. — Jesteś pewien, że masz rację? — zapytał Barak, gdy Morice zamknął za sobą drzwi. — To wszystko brzmi niesamowicie. Nie sądzę, aby Cranmer i pozostali dali się przekonać. — Przecież widziałeś, tekst mówi sam za siebie. — W Apokalipsie po każdej czaszy gniewu giną tysiące, nie zaś jeden człowiek. — To jakaś przewrotna, diabelska symbolika... — Przerwałem, bo do izby wszedł sługa z egzemplarzem Nowego Testamentu. Położyłem księgę na stole i zacząłem analizować tekst Apokalipsy świętego Jana. Barak zaglądał mi przez ramię. Wiedziałem, że gdybym coś niewłaściwie odczytał lub błędnie zrozumiał, owi wielcy mężowie ściągnięci z Whitehall przykro by się ze mną obeszli. — Ta księga nie ma sensu — rzekł w końcu Barak. — Opowiada tę samą historię na wiele sposobów, ukazuje różne wersje końca świata. Opisuje aniołów, wojny i czasze. Nie ma... — Chodzi ci o narrację? Wiem. Tylko jedna księga Nowego Testamentu jest tak tajemnicza. — Mimo to wywiera ogromny wpływ. Zapada w pamięci. — Zacytował fragment: — „A dym ich katuszy na wieki wieków się wznosi i nie mają spoczynku we dnie i w nocy czciciele Bestii i jej obrazu, i ten, kto bierze znamię jej imienia”. Czy bestia to diabeł? — Tak, choć niektórzy powiadają, że chodzi o Kościół w Rzymie. Tyle jest interpretacji Apokalipsy, ilu interpretatorów, a każdy twierdzi, że on jeden zrozumiał jej prawdziwe znaczenie. Owi mędrcy to w większości niewykształceni fanatycy. — Dobrze znasz Biblię — zauważył Barak, spoglądając na mnie ciekawie. — Biblię tak, choć nie Apokalipsę. — Uśmiechnąłem się ze smutkiem. — Do trzydziestego roku życia byłem żarliwym zwolennikiem reform. — Powiedziałeś, że Erazm i Luter wątpili w autentyczność tej księgi? Czemu? — W starożytnych czasach wiele było ewangelii, daleko więcej niż cztery, które zawiera nasza Biblia. Było też mnóstwo utworów apokaliptycznych przepowiadających koniec świata. Starożytni mędrcy orzekli, które z nich są prawdziwymi tekstami natchnionymi przez Boga, i odrzucili pozostałe. Ze wszystkich apokalips ostała się tylko ta jedna, albowiem przypisywano ją świętemu Janowi. Erazm i Luter podali to w wątpliwość, gdyż księga odbiega od pozostałych utworów z Nowego Testamentu. Jest pełna przemocy i okrucieństwa, ukazuje Jezusa jako surowego sędziego „trzymającego klucze piekła i śmierci”. — Teraz trzyma je ktoś inny — zauważył Barak. Wydął policzki i pokręcił głową. Nigdy wcześniej nie zetknął się z czymś równie potwornym i był do głębi wstrząśnięty. Znajdowałem się w podobnym stanie co on, lecz musiałem zdać sprawę Cranmerowi i pozostałym. Podnieśliśmy głowy, gdy w drzwiach stanął sekretarz Cranmera. — Jego wielebność przyjmie was, panie Shardlake — rzekł. — Tylko ciebie. Twój pomocnik może tutaj poczekać.

*** Cranmer siedział za biurkiem, a lord Hertford, Thomas Seymour i koroner Harsnet stali wokół niego. Thomas Seymour miał dziś na sobie czerwony jedwabny kaftan z rozciętymi ramionami odsłaniającymi jaskrawe żółte podszycie. Jego brat miał na sobie skromną brązową szatę. Wszyscy spoglądali na mnie poważnym wzrokiem pełnym oczekiwania. — Czego się dowiedziałeś, Matthew? — spytał cicho arcybiskup. Wziąłem głęboki oddech. — Panie, sądzę, że wiem, czemu doktor Gurney i mój przyjaciel zostali zamordowani. Wiem też, dlaczego w grudniu zginął inny człowiek. Cranmer pochylił się do przodu. — Trzeci? — spytał z przerażeniem. — Tak. Jeśli mam rację, zostaną popełnione jeszcze cztery zbrodnie. Lord Hertford zmarszczył czoło, świdrując mnie wzrokiem. — Człowieku, wyduśże wreszcie, w czym rzecz — przerwał mi Thomas Seymour. Opowiedziałem im tak zwięźle, jak umiałem, o śmierci Tupholme’a i o tym, co mnie skłoniło do wniosku, że może mieć ona związek z Apokalipsą świętego Jana. Wysłuchali mnie w milczeniu. Spojrzałem na półkę z księgami. — Gdybyś panie przeczytał szesnasty rozdział Apokalipsy... — Znam Nowy Testamentu na pamięć, Matthew — odparł Cranmer, marszcząc czoło, jakby się nad czymś zastanawiał. Thomas Seymour wybuchnął śmiechem. Donośny, tubalny rechot sprawił, że Cranmer się skrzywił. — Nigdy nie słyszałem podobnej historii. Umysł prawnika garbusa przyćmił nadmiar wiedzy. Lord Hertford rzucił bratu surowe spojrzenie. — Pamiętaj, gdzie jesteś, i pilnuj języka, Thomasie. Cranmer pogrążył się w myślach, obracając w palcach wielki srebrny krzyż wiszący na szyi. Kiedy podniósł głowę, jego wyraziste oczy przepełniał smutek. — Myślę, że Matthew może mieć rację. Morderstwa pasują dokładnie do szesnastego rozdziału Apokalipsy, nawet co do kolejności. W czasach, gdy byle terminator uważa się za znawcę Pisma Świętego... człowiek obłąkany i zły może uznać, że jest narzędziem wypełnienia proroctwa. Pamiętajcie, że Apokalipsa to proroctwo, które musi się wypełnić. — Westchnął boleśnie. Spojrzałem na niego. Czyżby miał na myśli opętanie? Ludzką duszę opanowaną przez diabła? Hertford sięgnął po Nowy Testamentu stojący na półce i zaczął czytać. Po chwili wolno skinął głową. — Ma rację, panie. Owe zbrodnie zbytnio pasują do opisu czasz gniewu, aby mógł to być przypadek. Możemy stąd wszak czerpać pewną pociechę. — Pociechę? Jakże to? — spytał z niedowierzaniem Cranmer. — Jeśli morderca zamierza wypełnić owe proroctwa, fakt, że drugą ofiarą był medyk lorda Latimera, jest pozbawiony znaczenia. — Spojrzał na arcybiskupa. — Nie uczynił tego, aby pokrzyżować plany małżeństwa Katarzyny Parr z Henrykiem. Cranmer wolno skinął głową. — Tak, macie rację, choć król byłby przerażony, gdyby się o tym dowiedział. — Zwrócił się do Harsneta. — Myślę, że on również mógłby uznać, iż zabójca jest opętany przez diabła, co mogłoby go zniechęcić do zabiegania o względy lady Katarzyny. —Uśmiechnął się ponuro.—Nasz król jest bardzo przesądny. Od lat bez powodzenia próbuję go odwieść od tego fałszywego sposobu myślenia. — Czy na pewno byłby w błędzie, uznając to za dzieło diabła? — Harsnet powiódł wzrokiem po zebranych. — Może to i prawda, zważywszy na bluźnierczy plan zabójcy, chytrość, z jaką zainscenizował trzy makabryczne widowiska, oraz niezwykłą siłę, z którą przenosi ciała na dużą odległość. — Morderstwo owego chłopa także miało się stać publicznym widowiskiem — zauważyłem —

lecz winę zrzucono na dziewkę, którą odprawił. — Czy nie utwierdza was to w przekonaniu, że ów człowiek jest opętany? — zapytał Harsnet. — Czemu wierzący w Ewangelię są tacy skorzy do składania wszystkiego na karb opętania? — prychnął wyraźnie poirytowany Seymour. — Powinniśmy złapać tego zwyrodnialca, zamiast marnować czas na spekulacje. Dopóki go nie schwytamy, nie będziemy wiedzieli. Choć raz musiałem się zgodzić z Seymourem. — Wielmożny Thomas Seymour słusznie prawi, panie — rzekłem. — Najważniejsze jest jego ujęcie. Cranmer spojrzał na mnie. — Co mamy robić, Matthew? — Trzeba się dowiedzieć, czy Tupholme miał wspólnych znajomych z Rogerem i owym medykiem... — Dajże spokój, człowieku! — przerwał mi niecierpliwie Thomas. — Tupholme był wieśniakiem, nikim, a dwaj pozostali to panowie. — Tupholme i Roger byli zwolennikami radykalnych reform, choć z różnych powodów zmienili zdanie. Czy podobnie było z doktoremGurneyem? — Tak. — Cranmer skinął głową. — Kiedyś zajmował bardzo radykalne stanowisko, lecz ostatnio... przeżył rozczarowanie. — Milczał dłuższą chwilę nachmurzony, aby w końcu spojrzeć na mnie. — Sądzisz, że zabójca morduje ludzi, którzy byli religijnymi radykałami, lecz z takiego lub innego powodu zmienili zapatrywania? — Tego się obawiam. Radykałowie z różnych warstw społecznych spotykają się w jednym miejscu. W kościele. — Owi trzej nie mieszkali w pobliżu—zauważył Cranmer. — Nie mogli uczęszczać do tego samego kościoła parafialnego. — Bywa, że radykałowie chodzą do kościoła spoza swojej parafii — powiedział Hertford. — Urządzają spotkania po domach, czytając Biblię i zanosząc modły. Czemu nie mieliby tego czynić? — dodał z nagłą złością. — Czemu mieliby tego nie robić, skoro są prześladowani i muszą ukrywać swoją wiarę. — Sugerujecie, panie, że uczynił to jeden z owych pobożnych mężów? — spytał Harsnet, patrząc mi prosto w oczy. — Niekoniecznie, lecz morderca z pewnością zna zwolenników reform. Arcybiskup ukrył twarz w dłoniach. W komnacie zapanowała cisza. Hertford spojrzał z zakłopotaniem na Harsneta. Zrozumiałem, że arcybiskup znalazł się w trudnym położeniu. Z jednej strony wyznawał reformatorskie poglądy, z drugiej zdawał sobie sprawę, że radykałowie zagrażali ich powodzeniu. Lord Hertford też to zauważył, lecz Harsnet był na to zbyt rozgniewany. Thomas Seymour z równą obojętnością traktował poglądy obu stron. Cranmer opuścił ręce i wyprostował się. Jego twarz stwardniała. Spojrzał na mnie. — Posłuchaj, Matthew. Z każdą godziną życie wszystkich w tej komnacie jest coraz bardziej zagrożone. Przesłuchują moich ludzi pod zarzutem herezji, lecz niczego nie znajdą, nie są oni bowiem heretykami. Dziś aresztowano kolejnych rzeźników. Krążą plotki, że teraz się zajmą handlarzami książek. Hrabia Surrey został wtrącony do więzienia we Fleet za złamanie Wielkiego Postu. Niebawem zaczną zrywać plakaty i odwoływać sztuki oraz interludia z reformatorskim przesłaniem. — Rozumiem, panie. Hertford skinął głową na znak zgody. — Trzymamy się ostatkiem sił. — Wyobrażasz sobie, jakim darem dla Bonnera i Gardinera byłaby wiadomość, że ktoś morduje londyńskich radykałów, którzy zmienili zapatrywania? Owo bluźnierstwo stałoby się wodą na ich młyn.

— Znalazłem coś w miejscu, gdzie zamordowano Tupholme'a — rzekłem, wyciągając z kieszeni pielgrzymią odznakę i kładąc ją na stole Cranmera. Lord Hertford pochylił się i obejrzał ją uważnie. — To pielgrzymia odznaka. Ten, który ją nosił, udał się do sanktuarium Świętego Edwarda Wyznawcy w Opactwie West-minsterskim. Widziałem wiele takich na płaszczach londyń-czyków, zanim pozamykaliśmy sanktuaria. — Nie mogła należeć do Tupholme’a, jeśli był reformatorem — zauważył Harsnet. — Ani do owej ladacznicy — dodał Thomas Seymour. —Nie słyszałem, aby nierządnice z Southwark je nosiły. Cranmer wziął odznakę i obrócił ją w grubych palcach. — Zatem zgubił ją morderca. Może odczepiła się od płaszcza, gdy szamotał się z tym nieszczęsnym chłopem, próbując go skrępować... — Ludzie nie noszą dziś odznak pielgrzymich, panie — wtrącił Harsnet. — Wszyscy wiedzieliby, że są zwolennikami papieża. — Tak, byłby to gest sprzeciwu — przyznałem. — Może celowo ją zostawił — powiedział lord Hertford. — Macie rację, panie. — Skinąłem głową. — To możliwe, choć zauważyłem również inny związek ze starą religią. — Wziąłem głęboki oddech. — Podczas dwóch morderstw użyto opiatów. Mój przyjaciel, doktor Malton, twierdzi, że w ostatnich latach stosowano je tylko w jednym miejscu. W benedyktyńskich infirmeriach. Czy mogę sprawdzić w rejestrze sądu do spraw majątku likwidowanych klasztorów, co się stało z braćmi infirmarzami z londyńskiego opactwa? Cranmer pochylił się ku mnie. — Sądzisz, że tam powinniśmy szukać? — spytał z ożywieniem. — Że mordercą jest były zakonnik? Rozgoryczony, obłąkany papista czyniący makabryczne widowisko z ludzi, którzy byli niegdyś zwolennikami reform... — Czyż to nie fanatyczni wierzący, miast papistów, utrzymują, że odsłonili tajemnicę Apokalipsy? — Thomas Seymour zdumiał mnie ponownie swoją spostrzegawczością. — Może dokonano owych zabójstw, aby w upiorny sposób zadrwić z ich poglądów — powiedział Cranmer. — Kościół w Rzymie ma własnych badaczy Apokalipsy świętego Jana, choćby Joachima z Fiore. — Twarz mu pojaśniała na myśl, że morderca mógł być konserwatystą, nie zaś radykałem. Wyprostował się i spojrzał kolejno na każdego z nas. — Panie Harsnet, sprawdźcie, czy owego wieśniaka łączyło coś z dwiema pierwszymi ofiarami. Matthew, przejrzyj ten rejestr. Edwardzie — zwrócił się do Hertforda —jesteś najbliżej króla z nas wszystkich. Zadbaj, aby nie dowiedział się o tej sprawie. Lord Hertford skinął głową. — Mogę to uczynić, jeśli ludzie nie zaczną gadać. — A ja? — spytał Thomas Seymour. — Ty, Thomasie, nie puść pary z ust — odrzekł jego brat. Seymour poczerwieniał. Hertford zwrócił się do Cranmera. — Przeprowadziliśmy dochodzenie, a co z przyszłością? Jeśli ów prawnik ma rację, czego się obawiam, wkrótce dojdzie do czwartego zabójstwa. — Otworzył Nowy Testamentu i głośno przeczytał: — „A czwarty wylał swą czaszę na słońce: i dano mu władzę dotknąć ogniem ludzi. 1 ludzie zostali dotknięci wielkim upałem, i bluźnili imieniu Boga, który ma moc nad tymi plagami, a nie nawrócili się, by oddać Mu chwałę”. — Cóż on zamierza? — spytał cicho Cranmer. — Gdzie i kiedy uderzy? — Ofiarą może być każdy — rzekłem. — Może zaatakować w dowolnym miejscu Londynu pobożnego męża jak Roger lub upadłego wierzącego jak ów Tupholme. Nie wiemy, kiedy ani gdzie

zabije. — Nie możemy go zatem powstrzymać? — Tylko jeśli go wcześniej ujmiemy — odparłem. — Myślę, że niebawem uderzy ponownie. — Czemu? — spytał Harsnet. — Tupholme’a znaleziono w styczniu. DoktorGurney został zamordowany miesiąc później. Roger zginął po trzech kolejnych tygodniach. Sądzę, że w ciągu dwóch następnych możemy się spodziewać następnego morderstwa. — Jakie są trzy ostatnie czasze gniewu? — zapytał Thomas Seymour. — Co się wydarzy? Cranmer wziął głęboki oddech. — Wylanie piątej czaszy spowoduje śmierć grzeszników za sprawą ciemności i wielkiego cierpienia. Może to oznaczać śmierć na setki różnych sposobów. Szósta czasza sprawi, że wyschną wody Eufratu. Nie mam pojęcia, w jaki sposób można by to przedstawić. Kiedy zaś siódmy anioł wyleje swoją czaszę, nadejdą gromy i błyskawice, i wielkie trzęsienie ziemi. — Chciałbym was o coś prosić, panie — rzekłem. — Mogłoby to nam pomóc. — Słucham? — Chodzi o doktora Maltona. Powiedział mi, że infirmarze z dawnych klasztorów używali opiatów. Może o nich słyszał, nawet jeśli nie znał ich osobiście. Gdybym go wtajemniczył, mógłby nam pomóc w sprawie owej mikstury. — To dawny mnich, prawda? — spytał ostro Hertford. — Tak. Matthew zapewnił wszak, że umie dochować tajemnicy... — Cranmer zmierzył mnie długim badawczym spojrzeniem. — Zgoda. Możesz mu powiedzieć, Matthew. Hertford i Harsnet spojrzeli na mnie z powątpiewaniem, lecz Cranmer skinął głową. Zapadła cisza, albowiem wszyscy rozmyślaliśmy o potwornościach, które może nam przynieść przyszłość. Nagle Thomas Seymour wybuchnął śmiechem: — Dobry Boże, ów zabójca będzie zaiste potrzebował diabelskiej mocy, aby wywołać trzęsienie ziemi. — Dość mam twoich szyderstw, Thomasie! — Cranmer zwrócił się doń z nagłą gwałtownością. — Wszyscy wiemy, a przynajmniej powinniśmy, że diabeł może maczać w tym palce. Z całą swoją mocą. Mimo to sprawę trzeba zbadać za pomocą rozumu. — Zapominasz, że zaprosiliśmy cię tutaj tylko dlatego, iż jesteś moim bratem — dodał lord Hertford. — A także z powodu twojego związku z Katarzyną Parr, o której bezpieczeństwo tak rycersko zabiegałeś. Wygląda na to, że nic jej nie grozi. Nie jesteś nam już potrzebny. Popełniłem błąd, wplątując cię w tę sprawę. — Pokręcił głową. — Niewybaczalny błąd. Przez twarz Thomasa Seymoura przemknął gniew, młodzieniec odwrócił się na pięcie i podszedł do okna jak nadąsane dziecko. Cranmer zwrócił się do nas: — Wiecie, co robić. Do dzieła. — Skinął nam głową, dając znak, że możemy odejść. *** Na korytarzu lord Hertford i jego brat udali się w przeciwne strony, lecz Harsnet pozostał u mego boku. Barak siedział na ławce obok gabinetu Cranmera. Podszedł i stanął przy nas w milczeniu. — Wygląda na to, że będziemy współpracować — rzekł Harsnet. — Dobrze się spisaliście, znajdując ogniwo łączące owe zbrodnie z morderstwem Tupholme’a i Apokalipsą świętego Jana, choć muszę przyznać, że pragnę, abyście byli w błędzie. — To zaiste przerażające. — Przepraszam, jeśli podczas spotkania wyrażałem się zanadto surowo. Macie rację, trzeba rozumu, aby rozwikłać tajemnicę tych strasznych zbrodni. Przyznam wszak, że pomysł, by mógł ich dokonać człowiek czytający Biblię... — Przerwał, z niedowierzaniem kręcąc głową. — Cala ta sprawa jest potworna. Nigdy nie słyszałem o czymś podobnym.

— Ani ja. — Spojrzał na mnie poważnie. — Uważam wszak, że powinniśmy poświęcić więcej czasu na zastanowienie, z jakim mężem mamy do czynienia. — Chcecie rzec, że jest opętany przez diabła, który pcha go do zbrodni? Za bardziej prawdopodobne uważam, iż jest chory na umyśle. Że to choroba wywołała fanatyzm, jakiego wcześniej nie widziano — odrzekłem łagodnie, choć stanowczo. Pomyślałem o Adamie Kicie bełkoczącym na kolanach w swojej celi w Bedlam i Guyu, który zauważył, że obłęd przyjmuje wiele postaci. — Sądzisz panie, że morduje ludzi, którzy odeszli od pojmowania religii zgodnie z literą Biblii? — Harsnet spojrzał na mnie wyraźnie wzburzony. — Myślę, że to możliwe. Sprawca może być obłąkany. — Słyszałeś, panie, o wariacie, który potrafiłby zaplanować i wykonać coś tak skomplikowanego? Diabeł byłby do tego zdolny. Jeśli macie rację, byłoby to bluźnierstwo. — Muszę przyznać, że nie wiem, z kim mamy do czynienia. W obecnej chwili dalsze spekulacje nie mają sensu. Harsnet skinął głową. Zauważyłem, że nie chce dać się wciągnąć w kłótnię, pragnąc pozostać ze mną w przyjaźni. Zmieniłem temat. — Odniosłem wrażenie, że możemy mieć trudności z Thomasem Seymourem i jego bratem. Przytaknął. — Lord Hertford to mąż roztropny. Wielki człowiek. W sprzyjających okolicznościach mógłby być wielkim reformatorem religijnym i społecznym. Ma tylko jedną wadę, jest oddany rodzinie, a jego brata trudno powstrzymać. — Racja. — Pomyślałem, że człowiek naprawdę mocny nie ulegałby tak bardzo uczuciom. — Zawiadomcie mnie, czego się dowiedzieliście w sądzie do spraw majątku likwidowanych klasztorów — poprosił. — Prześlijcie mi wiadomość przez umyślnego. — Zrobię to. — Mam wysłać posłańca do waszej kancelarii? - Tak, albo do domu, gdy mnie nie zastanie. Mieszkam niedaleko Lincoln’s Inn, przy Chancery Lane. — W takim razie niebawem się zobaczymy. — Harsnet skinął głową Barakowi, skłonił się i odszedł. Spojrzałem na pobladłą twarz swojego pomocnika. — Harsnet ma rację — powiedział. — To... potworne. Nagle w całej pełni pojąłem upiorność zdarzeń. Straszną śmierć Tupholme’a, Rogera i doktora Gurneya. Wszystkie trzy morderstwa zaplanowano i wykonano z niezwykłą precyzją. — Już wcześniej zdarzali się obłąkani prorocy — rzekłem niepewnie. — Apokalipsa świętego Jana mnie przeraża — powiedział Barak. — Jest taka... — Przerwał, szukając właściwego słowa. — Taka niepowstrzymana, jak ów zabójca. — Myślisz, że morderca jest opętany, jak utrzymuje Harsnet? — Nie mam pojęcia. — Wiem jedynie, że znajdę zabójcę przyjaciela. Chodź, udamy się teraz do sądu do spraw majątku likwidowanych klasztorów. — Klepnąłem Baraka po szerokich plecach. Ruszyłem przodem, stąpając z pewnością siebie, której nie czułem, albowiem człowiek, którego tropiliśmy, był niechybnie potworem w ludzkiej skórze.

Rozdział piętnasty Następnego dnia pojechałem do Guya. Była pierwsza niedziela kwietnia. Kolejny przyjemny, słoneczny dzień. Ptaki latały z gałązkami i źdźbłami trawy w dziobach ku drzewom, na których pojawiły się świeże, jasnozielone pąki. Na szczęście, choć był to prima aprilis, gdy ludzie płatali sobie figle, mimo ruchu panującego na ulicach nikt nie zawołał, że ogon mego konia gore lub coś w tym rodzaju. Przechodnie sprawiali wrażenie pochłoniętych własnymi myślami. Usłyszałem o dwóch dworzanach podejrzewanych o herezję, których osadzono w Tower. Poprzedni dzień spędziłem razem z Barakiem w sądzie do spraw majątku likwidowanych klasztorów, próbując odnaleźć zapiski dotyczące braci infirmarzy z benedyktyńskich zgromadzeń w Londynie. Jeden ze starszych urzędników nakazał ponowne uporządkowanie akt wszystkich mnichów otrzymujących emeryturę, co doprowadziło do istnego chaosu. Wyszliśmy z sądu pod wieczór pokryci grubą warstwą kurzu. Mieliśmy trzy nazwiska, choć adresy znajdowały się w innym urzędzie, który otwierali dopiero w poniedziałek. Zbliżając się do domu Guya, ujrzałem ponad dachami bryłę Old Barge i poczułem ukłucie winy. Nie upomniałem Baraka za sposób, w jaki traktuje Tamasin. Był mistrzem w unikaniu niezręcznych pytań, ja zaś obawiałem się, że gdybym próbował rozciągnąć swoją władzę na jego życie prywatne, tylko bym go rozjuszył. Pokręciłem głową, nie wiedziałem bowiem, co czynić. Gdym skręcał w uliczkę Guya, ponownie ogarnęło mnie przykre uczucie, że jestem śledzony. Odwróciłem się raptownie w siodle, lecz nie ujrzałem nikogo w wąskiej uliczce. Wytłumaczyłem sobie, że stałem się przewrażliwiony podczas polowania na mordercę Rogera. Przypomniałem też sobie, że wieczorem umówiłem się na obiad z Dorothy, co napełniło mnie zarówno radością, jak i smutkiem. Przywiązałem Genesis przed domem Guya i zapukałem do drzwi. Wprowadził mnie do środka. Zauważyłem, że ma gościa — wysokiego, tęgiego, rumianego mężczyznę z długą siwą brodą. Podobnie jest Guy nosił szatę medyka, choć jego należała do najprzedniejszych. W dłoni trzymał długą drewnianą rózgę, którą wskazywał aptekarskie słoje stojące na półkach Guya. Młody Piers zdjął kilka i zaczął starannie odmierzać ilość na wadze. Nieznajomy obrócił się ku mnie. — Pozwólcie, że skończymy, zanim przyjmiesz pacjenta — rzekł wyniośle do Guya, który spojrzał na mnie przepraszająco i dał znak, abym usiadł. Spocząłem, obserwując, jak otyły medyk wskazuje kolejny słój. — Proszę o peck piołunu i jedną uncję antymonu. Macie, panie, kogucią krew? — Nie. — Szkoda, to wspaniały lek na ból głowy. — Cóż za głębia mądrości — mruknął Piers. Medyk spojrzał na niego, wietrząc zniewagę, lecz gładka twarz młodzieńca była nieporuszona. Zauważyłem, że Guy tłumi śmiech, spisując zamówienie na tabliczce. Najwyraźniej medyk ów przyszedł do niego jako aptekarza. Nieznajomy wydawał mi się jednym z owych medyków, którzy próbowali wywołać trwożny podziw pacjentów arogancką pewnością siebie, która często skrywała niewiedzę. Byłem ciekaw, czemu Guy go toleruje. — To wszystko, panie oznajmił. — Odbiorę jutro. Ile jestem winien? — Jednego szylinga. — Macie dobre ceny. — Dobył pokaźną sakiewkę i wręczył Guyowi srebrną monetę. Następnie raczył mnie obrzucić łaskawym spojrzeniem. — Jesteście prawnikiem, panie? — zapytał. — Z której korporacji? — Lincoln’s Inn — odrzekłem uprzejmie. — Mam tam pacjenta, Bealknapa. Znacie go?

— Tak. Ostatnio sprawia wrażenie chorego i osłabionego — dodałem znacząco. — Wkrótce mnie odwiedzi. — Medyk nie wyczuł krytyki w mych słowach. — Trzeba mu ponownie upuścić krwi. To mu wróci siły. Jestem doktor Archer. Mam duże doświadczenie w leczeniu schorzeń prawników. — Uśmiechnął się z wyższością, a następnie skłonił nieznacznie Guyowi, przypiął sakwę do pasa i wyszedł. — Cóż to za jeden? — spytałem. Guy uśmiechnął się oschle. — Archer to jeden z seniorów college’u medyków. Moja pozycja jest niepewna, muszę z nim żyć w dobrej komitywie. Jest wielkim konserwatystą, uważa, że od czasu Galena nie pojawiło się nic nowego z wyjątkiem jego własnych szarlatańskich metod. Wpływowa postać. Lubi okazywać mi swoją wyższość. Zawsze daję mu upust. — Jego głos stał się nagle znużony. — Zapomnijmy o Archerze. — Machnął ręką. — Siadaj. — Spoczął za swoim stołem. — Czym mogę ci służyć, Matthew? Po twojej minie widzę, że nie przyszedłeś z towarzyską wizytą. Zawahałem się, zanim spytałem. Zauważyłem, że wygląda na zmęczonego i kompletnie bez sił. Z niechęcią pomyślałem, że wciągnę go w sprawę tych potwornych zbrodni, lecz potrzebowałem jego rady. Namacałem pielgrzymią odznakę w kieszeni. Guy odwrócił się do Piersa. — Przynieś nam wina, chłopcze. Nie powinieneś drwić z doktora Archera — dodał łagodnie. — Choć to głupiec, wielce jest podejrzliwy. — Wybaczcie, mistrzu. Nie mogłem się oprzeć. — Wiem — odparł Guy. — Rozumiem. — Co mam rzec, jeśli owi ludzie przyjdą ponownie, próbując nam sprzedać olej z wielkich ryb wyrzuconych na brzeg Tamizy? — zapytał Piers. — Wiele aptek go kupuje... — Powiadają, że posiada różne magiczne właściwości. Wątpię w to. Odpraw ich. Nie wpuszczaj do środka, ich towar cuchnie. — Byli tu wcześniej — rzekł Guy, gdy Piers odszedł. — Sądziłem, że dzieci z sąsiedztwa zapukały do moich drzwi i uciekły. Że uznały to za dobry figiel z okazji prima aprilis. — Zbyt łagodnie traktujesz tego chłopaka. Szydzenie z doktora Archera może być niebezpieczne. — Wiem, Piers ma wesołe usposobienie. — Guy uśmiechnął się ponownie, lecz po chwili jego twarz odzyskała poważny wyraz. — Co się stało, Matthew? Czy chodzi o coś, co ma związek z Elliardem? — Tak. — Zawahałem się ponownie. Czy miałem prawo go w to wplątywać? Tak, bo może nam pomóc. Spojrzałem mu w oczy. — Okazało się, że Roger był trzecią osobą, którą zamordowano w straszny, starannie obmyślony i niemający sensu sposób. Myślę, że znam powód, jeśli można go tak określić. — Rzekłszy to, opowiedziałem mu o Wilfie, doktorze Gurneyu i Apokalipsie świętego Jana. Wspomniałem również, że morderca może wybierać na ofiary apostatów, którzy zerwali z radykalną religią. Gdy mówiłem, twarzy Guya się wydłużyła. — Znałem Paula Gurneya — rzekł, gdy skończyłem swoją opowieść i zobowiązałem go do zachowania tajemnicy. — Spotkaliśmy się przy kilku okazjach. Wydał mi się cichym uczonym. Nie był taki bumy jak Archer. — Pokręcił głową. — Pewnie zaczynał jako reformator, lecz nie spodobali mu się dzisiejsi niedouczeni radykałowie, ludzie przekonani o swojej prawości. Piers zapukał do drzwi i wniósł tacę z butelką wina. Jego przystojna twarz nie zdradzała żadnych uczuć, lecz wyraz dużych błękitnych oczu nasuwał przypuszczenie, że mógł podsłuchiwać pod drzwiami. Obserwowałem, jak stawia tacę i wychodzi z izby, dałem mu do zrozumienia, że go obserwuję. — Znaleźliśmy to w miejscu, gdzie zamordowano Tupholme’a — powiedziałem, gdy Piers wyszedł. Wyciągnąłem odznakę. Guy obrócił ją w swoich długich palcach, a następnie spojrzał na mnie przenikliwie. — Nadal sądzisz, że morderca może być benedyktyńskim infirmarzem? Z powodu tej odznaki i

użycia opiatów? — Myślę, że nie należy tego wykluczać. Obejrzał odznakę i ją zwrócił. Westchnął głęboko. — Możesz mieć rację. Nie wiemy, czemu ów człowiek stał się tym, kim jest. — Barak i ja spędziliśmy cały wczorajszy dzień w sądzie do spraw majątku likwidowanych klasztorów. Szukaliśmy benedyktyńskich infirmarzy mieszkających w Londynie w czasie rozwiązania zakonów. Brat infirmarz, który opiekował się zakonnicami od Świętej Heleny, nie żyje. Infirmarz od Świętego Zbawiciela zamieszkał u rodziny w Northumberlandzie i tam pobiera swoją emeryturę. Jednak infirmarz z Opactwa Westminsterskiego i dwaj jego asystenci nadal mieszkają w Londynie. Zdobędę adres w poniedziałek, lecz już dziś znam nazwiska. Ów człek nazywał się Goddard, Lancelot Goddard. Jego asystenci to mnich Charles Cantrell i Francis Lockley, świecki brat nie-należący do zakonu. Czy kiedyś o nich słyszałeś? — Powiedziałem ci, że ich nie znam. Gdy przyjechałem do Londynu, nie byłem już mnichem. Po likwidacji klasztorów do Londynu zjechali dawni zakonnicy z całego kraju. To, co im uczyniono, mogłoby doprowadzić do szaleństwa każdego — dodał z nagłą nutką goryczy. — Zostali wyrwani ze swoich domów, pozbawieni dotychczasowego życia. Wrzuceni do obcego świata, w którym interpretuje się Biblię dosłownie, zapominając o jej symbolach i metaforach. Gdzie fanatycy ze spokojem przyjmują krew i okrucieństwo opisywane w Apokalipsie. Czy pomyślałeś kiedyś, jaki Bóg zaplanowałby i wykonał okrutne czyny opisane na jej kartach? Zgładził całą ludzkość. A jednak wielu owych biblijnych wierzących przyjmuje to bez mrugnięcia okiem. — Biskup Bonner wykorzeni ich z równym okrucieństwem. — Myślisz, że tego nie wiem? — odpowiedział gniewnie. — Cała moja rodzina musiała opuścić Hiszpanię z powodu inkwizycji. Byliśmy wiernymi katolikami o islamskich korzeniach. — Wiem, współczuję ci. — Żal patrzyć na to, co się stało z naszym światem. — Pochylił się ku mnie, opierając głowę na dłoniach. — Przepraszam, Matthew — rzekł znużonym głosem. — Wiem, że przyszedłeś po pomoc. — Nie przepraszaj, to ja się uniosłem. Kilka dni temu rozmawialiśmy o obłędzie. Harsnet sądzi, że morderca jest opętany. Uważa, że szaleniec nie mógłby tak starannie i cierpliwie zaplanować zbrodni. Podejrzewamy, że przeleżał na mokradłach Lambeth cały chłodny deszczowy dzień. — A co ty sądzisz, Matthew? — Łatwo sięgnąć po opętanie, gdy ma się do czynienia z czymś niewytłumaczalnym. Popełnione zbrodnie są tak osobliwe i straszne, że sam nie wiem, co sądzić. Nawet Barak jest wystraszony. On też nie słyszał o czymś podobnym. — A ja tak — odrzekł cicho Guy. Spojrzałem na niego zdumiony. — Chodzi o obsesję — wyjaśnił. — Rodzaj obłędu, o którym nie mówiliśmy w Bedlam. Człowiek może mieć dziwaczną obsesję na jakimś punkcie, ale poza tym zachowywać się całkiem normalnie. Ta choroba duszy jest znana od czasów Greków i Rzymian. Rok temu sam się z nią zetknąłem. Pewien kupiec miał od młodości obsesję na punkcie zbierania kamaszy. Męskich, kobiecych i starych, nienadających się do naprawy, które wyciągał ze śmietników. W jego domu było ich mnóstwo. Wiedziała o tym tylko jego żona. Kiedy go spytała, co robi, odrzekł, że buty są przydatne. Gdy przyszła do mnie po pomoc, wałęsał się po Londynie w ich poszukiwaniu, zaniedbując interesy. — Cóż ta osobliwa historia ma wspólnego z naszymi morderstwami? — Daj mi skończyć, Matthew. Kiedy się z nim spotkałem, powiedział, że w dzieciństwie nie miał butów. Lękał się podświadomie, że ta sytuacja może się powtórzyć. Miał tę obsesję tak długo, że niemal zapomniał, jak się zaczęła. — Zdołałeś mu pomóc?

Pokręcił smutno głową. — Nie. Nie chciał lub nie potrafił zrezygnować. Zbankrutował i skończył tak, jak zaczął, bez grosza przy duszy. Pewnie już nie żyje. Nie wytrzymałby ciężkiego żebraczego żywota. W ten sposób stało się prawdą to, czego tak obsesyjnie się obawiał. — Smutna opowieść. — Obsesje przybierają wiele postaci. Najpowszechniejszą z nich jest zadurzenie. Chory jest przekonany, że musi posiąść ukochaną, nawet jeśli ta jest dla niego nieodpowiednia i nie darzy go wzajemnością. — Wszyscy znają takie przypadki. — Jeśli ludzkim życiem rządzi czasem gwałtowna, wypaczona miłość, równie dobrze jej miejsce może zająć gwałtowna, wypaczona nienawiść. — Przechylił się do tyłu, biorąc w dłoń pustą szklanicę. — Już wcześniej się to zdarzało — dodał posępnie. — Kiedy? Gdzie? Guy zawahał się, aby po chwili przemówić cichym głosem: — Powinieneś wiedzieć, czemu zainteresowałem się chorobami duszy. Kiedy jako młody człowiek studiowałem medycynę w Paryżu, zakochałem się. — Uśmiechnął się. — Tak, ten ciemny, zgarbiony wiekiem starzec. Pokochałem córkę handlarza win. Była piękna i mądra, pochodziła z Hiszpanii jak ja. Była najcudowniejszą istotą, którą znałem. Zakochaliśmy się w sobie. Pragnąłem ją poślubić, choć czasami myślałem o tym, aby zostać zakonnikiem. — Spojrzał na mnie wzrokiem bez wyrazu. — Bóg rozstrzygnął mój dylemat, a przynajmniej tak mi się wówczas zdawało. Pewnej zimowej nocy siedziała przy ogniu. Na jej suknię padła iskra. Zmarła następnego dnia z powodu szoku i poparzeń. — Nie wiedziałem — rzekłem. — Przykro mi... — Było to dawno temu. Jej śmierć sprawiła, że na pewien czas wyparłem się Boga, odmówiłem temu światu wszelkiej dobroci. Ogarnął mnie szał. Zacząłem studiować choroby umysłu z osobliwym uczuciem gniewnej rozkoszy. Był to mój okres rozpaczy, choć Akwinata powiada, że może on prowadzić na kolejny szczebel drabiny miłości. Po pewnym czasie ponownie doświadczyłem miłości Boga i wróciłem na łono Kościoła. Muszę wszak wyznać, że jakiejś cząstce mnie nadal trudno Mu wybaczyć. Jestem grzesznikiem. Pierwszy raz ujrzałem łzy w jego oczach. Zrozumiałem, że coś go gnębi. Otworzyłem usta, lecz on kontynuował. — Kiedy byłem młody, w Paryżu głośno mówiono o jednym takim przypadku. Choć ów człek nie żyje od sześćdziesięciu lat, ludzie nadal wspominają Gilles’a de Rais, gdy chcą kogoś nastraszyć. — Kim był? — Francuskim rycerzem i właścicielem ziemskim. Dobrym dowódcą wojskowym, który walczył z Anglikami w armii Joanny d’Arc. Na pozór wydawał się normalnym człowiekiem, kiedy jednak przeszedł na emeryturę i osiadł na swoich włościach w Bretanii, zaczął porywać i mordować dzieci w wyjątkowo sadystyczny sposób. — Dzieci? — Tak, dzieci. Dopuszczał się rzeczy, o których wolałbym nie mówić. Miejscowi wiedzieli, że to on, był jednak możnowładcą, którego nie obowiązywało prawo. — Utkwił we mnie ponure spojrzenie. — De Rais sprowadzał cyrulika, by czesał włosy zamordowanym chłopcom, których wbił na pal i ustawił w zamkowym korytarzu. Kazał mu osądzić, który najlepiej się prezentuje. Takie rzeczy czynił. — Dobry Jezu! — W końcu, po pięciu latach de Rais popełnił błąd, występując przeciw Kościołowi w jakiejś sprawie. Wtedy interweniował miejscowy biskup. De Rais został osądzony i powieszony za zbrodnie, które budziły przerażenie w całej okolicy. Podczas procesu wyznał, że dokonywał owych morderstw, bo sprawiało mu to przyjemność.

— Boże! — Przypomniałem sobie sprawę, z którą miałem do czynienia przed trzema laty. Pewien młody chłopak torturował zwierzęta i krótko przed swoją śmiercią zabił małego żebraka. Poczułem, że dostaję gęsiej skórki — przykre mrowienie, jakby na skórze usiadł mi jakiś owad. Guy patrzył na mnie oczami bez wyrazu. — Myślę, że takich potworów jest znacznie więcej, niż nam się wydaje. — Ktoś morduje ludzi bez żadnego powodu. Nigdy nie słyszałem... — Zawahałem się, bo nagle przypomniałem sobie pewne zdarzenie sprzed wielu lat. — Zaczekaj, był taki przypadek... Guy pochylił się w moją stronę. — Jaki? — Kiedy byłem studentem, dawano nam do rozwiązania różne problemy prawne. Trzeba było w tym celu zbadać sprawy opisane w księgach prawniczych. Spędzaliśmy połowę naszego czasu wśród zakurzonych tomów biblioteki Lincoln’s Inn. Jeden z kolegów natrafił na sprawę morderstwa... popełnionego sto lat temu. Chodziło o człowieka, który został stracony za zabicie kilku młodych kobiet. Gdzie to było? Chyba w Norwich... — Uśmiechnąłem się chłodno. — Był to dla nas jedynie prawny precedens, lecz koledzy zaczęli o nim rozmawiać, albowiem relacja z rozprawy obfitowała w makabryczne szczegóły. Sam wiesz, jacy bywają studenci. Guy się uśmiechnął. — Ty się od nich różniłeś, prawda? — Tak. Przyjechałem do Londynu z Lichfield. Uważałem, że stołeczne miasto jest wystarczająco potworne. Nawet wówczas. Bardziej mnie interesowało wyszukiwanie nowych precedensów, aby zrobić wrażenie na sędziach. Przejrzę ową sprawę w bibliotece. — Zmarszczyłem brwi. — Nie sądzę wszak, aby ów człowiek był podobny do mordercy, którego opisałeś. A nawet jeśli jest, takie przypadki zdarzają się stosunkowo rzadko. Jak ludzie mogli to tolerować? Skoro wszyscy w okolicy wiedzieli o potwornych zbrodniach, czemu nie szukali zabójcy ze wszystkich sił? Z tego, co powiedziałeś, wynika, że de Rais był wpływowym człowiekiem. Morderca z gminu zostałby natychmiast wytropiony, nawet w dużym mieście. — Sam wiesz, jak trudno wykryć sprawcę przestępstwa, Matthew. W Anglii jest to trudniejsze niż w większości krajów Europy. Każde miasto i parafia egzekwują prawo za pośrednictwem sędziów pokoju i koronerów, ludzi często przekupnych. Ci zaś mają do pomocy garstkę nierozgamiętych konstabli. — Na dodatek, gdy prowadzą śledztwo, nie interesuje ich to, co się dzieje w sąsiednich okręgach. Rozmawiałem o tym z Harsnetem i Barakiem. Mówiliśmy też, że większość schwytanych morderców to ludzie porywczy i głupi... — Ten planuje swoje zbrodnie niczym ogarnięty obsesją kochanek. Jest ostrożny, skrupulatny i cierpliwy. Wkłada całą duszę w swoje upiorne dzieło... może jest to wyraz jego bezgranicznej nienawiści. — Wybiera swoje ofiary spośród tych, co porzucili radykalne poglądy religijne. — Zwyrodnialec musi być bez reszty oddany zaspokojeniu swych wypaczonych namiętności. Nie ma sumienia, w jego świecie liczy się tylko on. Blisko stąd do uznania, że otrzymał tę misję od Boga. Misję, którą z taką rozkoszą realizuje. Misję wykonania dobrego i świętego dzieła opisanego w Apokalipsie. — Na twarzy Guya pojawiło się napięcie. — Obsesja — rzekł cicho — to potworna, straszna rzecz. — Uważasz, że jest obłąkany? — Nie może być zdrowy na duszy w takim sensie, w jakim rozumiemy to słowo. Przebiegłość, z jaką działa, może wskazywać, iż zachowuje pozory normalności. Nawet w swojej pracy. Muszą być wszak pewne objawy. Taka głęboka choroba duszy musi się jakoś ujawniać... — Ponownie pokręcił głową, a następnie utkwił we mnie przepełnione bólem brązowe oczy. — Owa odznaka pielgrzymia... — zaczął. Dobyłem ją z zanadrza.

— Co z nią? —- Jeśli wiemy coś o owym zwyrodnialcu, to to, iż jest niezwykle skrupulatny. Nie zgubiłby czegoś tak rzadkiego i kontrowersyjnego jak pielgrzymia odznaka sanktuarium Opactwa Westminsterskiego. — Barak uważa, że mogła nie być jego własnością. Może jeden z konstabli... — Nie sądzę, aby konstable je nosili. — Jeśli morderca podrzucił ją celowo, zapewne zamierzał wprowadzić nas w błąd. Albo chciał dostarczyć wskazówkę. Może jest to element jego szaleństwa. Dzięki studiowaniu obłędu jednego jestem pewien, Matthew. Ten człowiek nie poprzestanie na siedmiu ofiarach. Jakżeby mógł, skoro zabijanie jest dla niego głównym punktem wszechświata, centrum jego chorego umysłu? — Czasz gniewu jest jeno siedem... Guy skinął głową. — To prawda, lecz Apokalipsa świętego Jana to ciąg potwornych opowieści snujących się jedna po drugiej. Układających się kolejnymi warstwami. Kiedy cykl siedmiu czasz dobiegnie końca, morderca sięgnie po inny. — Jezu. — Spojrzałem na Guya wyczerpany. Nagle przyszła mi do głowy upiorna myśl. Dorothy, podobnie jak Roger i ja, odeszła od radykalnego poglądu w sprawach wiary. Powiedziałem sobie, aby nie popadać w obłęd. Żadna z dotychczasowych ofiar nie była związana z pozostałymi. Nie było powodu, aby potwór zmienił sposób postępowania i zaczął dybać na życie Dorothy. Była też niewiastą, a tym samym z jej zdaniem mniej się liczono. Nagle wybałuszyłem oczy, gdyż zauważyłem, że drzwi prowadzące do wewnętrznej izby Guya są lekko uchylone. W szczelinie błysnęło coś, co zwróciło moją uwagę. Dostrzegłem inne oko, które mnie bacznie obserwowało. Ogarnęło mnie przerażenie. A zatem byłem śledzony? Bez słowa wskazałem drzwi. Guy odwrócił się i przyskoczył do drzwi, otwierając je na oścież. Ujrzeliśmy Piersa z dużą misą w dłoniach. — Co tu robisz, Piers? — spytał ze smutkiem Guy, stając nad chłopakiem. — Podsłuchiwałeś naszą rozmowę? — Przepraszam, mistrzu — odparł potulnie. — Przyniosłem wam sproszkowane zioła, lulka czarnego. — Wskazał misę. — Wiem, że pilnie go potrzebowaliście. Usłyszałem, że rozmawiacie, więc nie wiedziałem, czy zapukać. Czułem, że kłamie, widziałem też, że i Guy nie dał się zwieść. W jednej chwili ból malujący się na jego twarzy ustąpił miejsca gniewowi. — Tak mi odpłacasz za to, że cię przygarnąłem, gdyś był bez domu i przyjaciół po śmierci swojego starego mistrza?! — zawołał zbolałym głosem, by nagle przerwać. Spojrzał na Piersa, który ściskał misę w obu dłoniach. Westchnął, kładąc dłoń na szerokich ramionach ucznia. — Musisz się nauczyć powściągać ciekawość — rzekł łagodnie.—Umiejętność dochowania sekretu jest częścią naszego fachu. — Przepraszam, mistrzu. — Chłopak spuścił oczy. Guy odebrał misę z jego rąk. — Dziękuję, że zrobiłeś to tak szybko i starannie. Młodzieniec odwrócił się, aby wyjść, lecz przywołałem go z powrotem. Wstałem i spojrzałem nań surowo. — Twój mistrz i ja rozmawialiśmy o sprawach państwowych. Jeśli piśniesz choćby słówko o tym, co usłyszałeś, trafisz do więzienia we Fleet lub Tower. Osobiście tego dopilnuję. — Prawie nic nie słyszałem — odparł cicho Piers z pokorą, lecz jednocześnie wyzywająco. — Obiecuję, że niczego nie powtórzę, panie. Przysięgam. — Dobrze to sobie zapamiętaj, chłopcze. — Możesz odejść, Piers — rzekł znużonym głosem Guy. Uczeń skłonił się i zamknął za sobą drzwi. — Mówiłem, że dajesz mu za wiele swobody, Guy. — To moja sprawa — odparł ostrym tonem, a następnie pokręcił głową. — Przepraszam,

wzburzyły mnie straszne rzeczy, o których prawiliśmy. Dopilnuję, aby nikomu nie powtórzył. — Musisz, Guy. Zamilkł. Zmarszczyłem brwi. Kiedy ganił Piersa, spojrzałem w jego oczy, lecz nie dostrzegłem w nich pokory, lecz chłodne wyzwanie. Pomyślałem, że z jakiejś przyczyny, której nie umiem pojąć, Guy się go boi.

Rozdział szesnasty W drodze powrotnej do Lincoln’s Inn słońce grzało mi twarz, a w powietrzu pierwszy raz w tym roku czuć było ciepły wietrzyk. Zwykle radowałem się z nadejścia wiosny, szczególnie po zimie tak surowej jak ostatnia, lecz koszmarna zagadka, którą próbowałem rozwikłać, drwiła z jasności dnia. Powiedziałem sobie, że nie wolno mi się ugiąć pod jej ciężarem. Wróciłem myślami do Guya i strasznej historii Gilles’a de Rais, która tak go poruszyła. Pomyślałem też o Piersie i dziwnym wrażeniu, że Guy się go obawia. Rozumiałem, że szuka następcy, kogoś, kto by kontynuował jego pracę. Nie mogłem się wszak pozbyć wrażenia, że chłopak go wykorzystywał, jak zepsute dziecko manipulujące nadmiernie pobłażliwym rodzicem. Wjechałem wielką bramą na teren Lincoln’s Inn i oddałem wodze Genesis stajennemu. Najpierw udałem się do Dorothy. Drzwi otworzyła Margaret. Oznajmiła, że pani domu wyszła, aby dopilnować przygotowań do pogrzebu. Towarzyszył jej stary Elias. Poprosiłem, aby zawiadomiła mnie przez niego, gdy wrócą. Uprzedziłem, że będę w bibliotece lub swojej kancelarii. Następnie udałem się do biblioteki. Choć czekało mnie sporo roboty w związku z jutrzejszymi posiedzeniami Sądu Próśb, musiałem zbadać pierwej inną sprawę. W niedzielę dziedziniec Gatehouse Court zwykle świecił pustkami. W oddali dostrzegłem postać w czarnej szacie zmierzającą w moją stronę. Bealknap szedł przez dziedziniec od swoich izb. Kiedy się zbliżył, zauważyłem, że wygląda coraz gorzej. Był blady, drżał, a oczy nabiegły mu krwią. Choć pokonał niewielką odległość, dyszał ze zmęczenia. — Jak się miewacie kolego, Bealknap? — spytałem. Pożałowałem go, bo opiekował się nim ów arogancki dureń, doktor Archer. Choć był po wizycie, nadal zdawał się cierpiący. — Zniszczyłeś moją reputację—syknął, rozpraszając przyjazne myśli. - Co? — Mogłeś mi pomóc, gdym zawieruszył dokumenty. Nie chciałeś pójść na rękę koledze, choć wiedziałeś, że jestem chory. Straciłem najlepszego klienta. Wielmożny Geoffrey Coleswyn liczył na zysk z owej ziemi. Wspomni o tym innym właścicielom, których zna. — Na niebiosa, zmiłuj się, człowieku — żachnąłem się niecierpliwie. — Sam jesteś sobie winien. Twoje pretensje są śmieszne. — Wyrobiłem sobie nazwisko, skutecznie wyrzucając złych dzierżawców i dzikich lokatorów. Ludzi, których ty reprezentujesz. Hołotę, złodziei ziemi i nicponi. Już wielmożny Geoffrey dopilnuje, abym stracił klientów... — Nie mam czasu na wysłuchiwanie tych bredni — rzekłem. Na pobladłej, gniewnej twarzy Bealknapa pojawił się wyraz pogardy. — Pożałujesz, Shardlake! — krzyknął, dygocząc z osłabienia bądź wściekłości. — Tym razem się zagalopowałeś! Popamiętasz mnie! Dopilnuję tego! — Bealknap, gadasz jak diabeł z misterium. — Ominąłem go, puszczając w niepamięć absurdalne groźby i ruszając w stronę biblioteki. — Poczekaj no, garbusie! — zawołał. — Jeszcze zobaczysz! W bibliotece jak zwykle panowała cisza. Prawnicy wertowali w milczeniu księgi. Wzrok mieli surowy, a wyraz twarzy skupiony. Nieliczni studenci przeglądali akta, marszcząc brwi ze zdumienia. Podszedłem do regałów i spojrzałem na najwyższe półki. Księgi prawnicze były ułożone chronologicznie, według lat. Tych z poprzedniego stulecia było znacznie mniej. Od czasu wynalezienia druku wychodziło coraz więcej ksiąg z prawniczymi kazusami, lecz odręcznie sporządzanych rejestrów z połowy minionego wieku było niewiele. Odnalazłem tom, którego szukałem. Rocznik tysiąc czterysta sześćdziesiąty pierwszy. Tomiszcze było stare i sfatygowane, skórzane okładki poplamione, miejscami rozdarte. Usiadłem przy biurku oświetlonym świecami, w opuszczonej części sali, z dala od okien.

Opis sprawy był rozległy, jakby sekretarz sądowy, podobnie jak moi koledzy z roku, lubował się odmalowywaniem ponurych szczegółów rozpłatanych ciał. Rozprawa odbyła się w Norwich, latem roku tysiąc czterysta sześćdziesiątego pierwszego. Młody Paul Strodyr został oskarżony, osądzony i skazany za zamordowanie dziewięciu młodych kobiet w ciągu pięciu lat. Sześć z nich było prostytutkami, trzy zaś opisano jako „szanowane młode niewiasty”. Między wierszami wyczytałem, że to właśnie śmierć owych szanowanych niewiast tak poruszyła całe miasto. Podniosła się wielka wrzawa, a kuzyn Strodyra doniósł, że widział go zakrwawionego w noc popełnienia ostatniej zbrodni. Kiedy sąd uznał go za winnego, zaczął pomstować na zło, którego dopuszczają się ladacznice, i oznajmił, że to Bóg chciał ich zagłady. Kilka faktów zwróciło moją szczególną uwagę. Po pierwsze, Strodyr nie posiadał takiej pozycji i władzy jak de Rais — był prostym chłopem. Nie zdradzał też oczywistych oznak obłędu — sekretarz zanotował, że był pogodnym, przyjaźnie nastawionym młodzieńcem, który pracował w okolicznych gospodarstwach. Oprócz tej wzmianki w notatkach sądowych nie było innych informacji na temat Strodyra. Skazano go na powieszenie, lecz jeśli coś rzekł z szafotu, nie zostało to odnotowane. Zamknąłem księgę i pogrążyłem się w myślach. Zatem Guy miał rację. Już wcześniej zdarzały się przypadki bezsensownych seryjnych morderstw. W tym wypadku morderca został schwytany. Jednak pospolite pochodzenie Strodyra oraz to, że wcześniej nikt go nie podejrzewał, unaoczniły mi trudności, z którymi musieliśmy się zmierzyć, aby znaleźć zabójcę. W mieście wielkości Londynu, dziesięciokrotnie ludniejszym od ówczesnego Norwich, znacznie trudniej znaleźć jednego człowieka. Ponownie pomyślałem o sadystycznym młodym zabójcy, z którym zetknąłem się przed kilkoma laty. Czy gdyby przeżył, stałby się nowym Strodyrem, kolejnym Gilles’em de Rais? Nie potrafiłem tego rozstrzygnąć. Wróciłem do mojej kancelarii i pracowałem jakiś czas. Podskoczyłem, gdy otworzyły się drzwi i do izby wszedł Barak, Uśmiechał się, choć wyglądał na zmęczonego i cuchnął potem. — Mam adresy — rzucił. — I garść nowin. Odłożyłem pióro. — W niedzielę? — Z rana odwiedziłem sąd do spraw majątku likwidowanych klasztorów. Zastałem wielu urzędników próbujących opanować bałagan, który powstał w wyniku reorganizacji. Zdołałem ich nakłonić, aby odnaleźli archiwa byłych zakonników Opactwa Westminsterskiego. Mam adresy i rejestr wypłaconych emerytur. — Dobra robota — powiedziałem, choć mnie zdziwiło, iż wolał pracować w niedzielę, niż być w domu razem z Tamasin. Usiadł naprzeciw mnie. — Brat infirmarz nie pobiera emerytury od grudnia. Zaraz po pierwszym morderstwie owego wieśniaka. Zwie się Goddard, Lancelot Goddard. — Masz jego adres? — Tak. Mieszkał przy małej uliczce niedaleko Steelyard. Byłem tam... — Chyba nie próbowałeś z nim mówić... — Nie — przerwał mi niecierpliwie. — Rozpytałem się wśród sąsiadów. Powiedzieli, że trzy lata temu, po zlikwidowaniu opactwa w Westminsterze, były mnich wynajął tam dom. Unikał miejscowych, uważając się za kogoś lepszego od straganiarzy, którzy mieszkali w okolicy. Wyprowadził się w styczniu, powiadając, że odziedziczył dom po matce. Udałem się do domu, w którym mieszkał. Stoi zabity dechami. Później odwiedziłem właściciela przy sąsiedniej ulicy. Ten rzekł, że zakonnik był dobrym lokatorem. Zachowywał się spokojnie i zawsze płacił w terminie. Potwierdził wersję o otrzymanym spadku. Goddard uprzedzi! go o swojej przeprowadzce i zapłacił czynsz za ostatni miesiąc. — Jak wygląda ów Goddard? — Ma około czterdziestki. Wystające kości policzkowe i duży pieprzyk z boku nosa. Wysoki, dobrze zbudowany. Czarne włosy.

— A jego pomocnicy? — Mam ich adresy. Cantrell nadal mieszka w Westminsterze, drugi niedaleko dawnego Charterhouse. W tawernie Pod Zielonym Jegomościem. — W tawernie? — Uniosłem brwi. — Tak. To ów świecki braciszek, zwie się Lockley. Skoro nie był mnichem, nie mógł pobierać emerytury, lecz od klasztoru do tawerny daleka droga. — Jak sądzisz, co się stało z Goddardem? To dziwne, że wyjechał w styczniu. Czy... — Czy to zabójca? Spokojnie, Jack. Goddard jest kolejną osobą, która znikła bez wieści. — Spojrzałem na niego poważnym wzrokiem. — Może to następna ofiara. Barak pokręcił głową. — Wygląda, że znikł celowo. Nie zostawił nowego adresu. — Prześlę wiadomość Harsnetowi. Świetnie się spisałeś — dodałem. — Wspomnę mu o tym. Odchylił się na krześle. — Muszę coś zrobić — rzekł. — Odnaleźć coś... coś... — Coś zrozumiałego? Wśród tych niewytłumaczalnych potworności? — Tak. — W takim razie już dopiąłeś swego. — Spojrzałem na jego zmęczoną twarz, na której malował się niepokój. Postanowiłem, że nie powiem mu o teorii Guya ani o tym, czego się dowiedziałem. Jeszcze nie teraz, nie tego wieczoru. — Powinieneś wrócić do domu. Masz dość na dzisiaj. — Dobrze. — Spojrzał na mnie z poczuciem winy. — Powiedziałem Tamasin, że wrócę na lunch. Lepiej już pójdę. Pokręciłem głowa, kiedy sobie poszedł. Gdybym był w jego wieku, a Tamasin była moją żoną, nie marnotrawiłbym niedzielnego popołudnia na nękanie urzędników w jakichś zapyziałych archiwach. Pomyślałem o Opactwie Westminsterskim. Było to jedno ze zgromadzeń rozwiązanych na samym końcu. Król nie chciał, aby budynki klasztoru zostały zniszczone, jako że znajdował się tam grób jego ojca i innych królewskich przodków. Rozwiązał problem, przekształcając opactwo w katedrę. Dawny opat objął urząd dziekana. Był jednym z agentów Cromwella umieszczonych w klasztorach, którzy działali na rzecz ich rozwiązania. Jego późniejsze mianowanie wywołało cyniczny śmiech. Skreśliłem obszerną wiadomość dla Harsneta i zaniosłem list do budki dozorcy, nadzorując, by pismo niezwłocznie dostarczył. Spojrzałem na opustoszałe Chancery Lane i pomyślałem, że przed kilkoma godzinami miałem wrażenie, że jestem śledzony. Gdym się odwrócił, ujrzałem, że stary Elias idzie ku mnie szybkim krokiem. Zatem Dorothy wróciła. Ruszyłem za nim Gatehouse Court, mijając fontannę i próbując zapomnieć o Sto-dyrze i innych mordercach, choć świadomość, że Roger mógł paść ofiarą takiego zwyrodnialca, wcale mi tego nie ułatwiała. *** Służąca Margaret wpuściła mnie do środka. Dorothy siedziała na swoim miejscu przed kominkiem, pod drewnianym fryzem. Miała na sobie czarną suknię. Z radością zauważyłem, że jest czymś zajęta. Haftowała małe kwiatki na sukni. Podniosła głowę i uśmiechnęła się na mój widok. Byłem rad, że jej policzki zaczęły odzyskiwać dawne kolory. — Jak się miewasz? spytałem delikatnie. — Trzeba dalej żyć, prawda? Zegar nadal odmierza godziny, choć Rogera nie ma już wśród nas. — To prawda. — Jutro przyjedzie Samuel. Pogrzeb odbędzie się we wtorek. — Spojrzała na mnie. - Dziś minął tydzień od jego śmierci. — Wiem. — Próbuję się czymś zająć. Wyszywam, jak widzisz. Nadzoruję przygotowania do stypy. Dziękuję ci za wszystko, co dla mnie zrobiłeś.

— Nie ma o czym mówić, Dorothy. Żałuję, że inne zobowiązania nie pozwoliły mi wziąć żadnej ze spraw Rogera. Bartlett dostarczył mi listę prawników, którzy je przyjmą. To uczciwi ludzie. — Dziękuję, będę potrzebowała pieniędzy. Skarbnik złożył mi dziś wizytę. Okazał żal z powodu straty i dał do zrozumienia, że przyjmą nowego członka do korporacji, ten zaś będzie potrzebował naszych izb. — Masz pieniądze na wynajęcie domu? Jeśli nie, mogę... Uniosła rękę. — Nie. Dziękuję ci, Matthew. Roger był zaradnym człowiekiem. Zostawił mi dość, abym mogła oszczędnie żyć. Nie wiem, co ze sobą zrobić. Samuel zasugerował w liście, abym wróciła do Bristolu. — Zrobisz to? — Serce we mnie zamarło, gdy o tym pomyślałem. Zawahała się. — Jeszcze nie wiem. Masz jakieś nowiny? — Robimy postępy. Obawiam się, że nie mogę ci powiedzieć nic więcej. — Wiesz, dlaczego go zabito? — spytała ledwie dosłyszalnym szeptem. — Nie, Dorothy... — Przerwałem, szukając właściwych słów. — Wiemy, że zabójca pozbawił życia trzy osoby. Za każdym razem wykonał jakiś potworny rytuał. Myślę, że nie powinnaś sama wychodzić z domu... dopóki sprawca pozostaje na wolności. — Myślisz, że coś mi grozi? — spytała cicho. — Nie, choć lepiej uważać, Dorothy spojrzała na mnie przenikliwie i skinęła głową. Nagle na nowo ogarnął mnie gniew z powodu tego, co uczyniono jej i Rogerowi. Służący wniósł do izby dużą tacę z mięsiwem podlanym słodkim sosem. Usiedliśmy do stołu. — To barani comber — rzekła. — Dobrze, że Wielki Post się skończył. Powiadają, że ludzie Bonnera aresztują rzeźników, którzy handlowali mięsem pomimo zakazu. — To prawda. — Nie poszłam dziś do kościoła. Muszę wyznać, że czuję gniew na Boga. Jak mógł pozwolić, aby dobrego człowieka spotkało coś takiego? — Spojrzała na mnie. — Myślisz, że to grzech? — Nie, doskonale cię rozumiem. Ja też nie byłem w kościele. — Westchnąłem. — Choć ktoś mógłby odrzec, że Bóg nie jest winny temu, iż jedno z jego obdarzonych wolną wolą stworzeń dopuściło się tak potwornej zbrodni. Uśmiechnęła się, nie kryjąc wzburzenia. — To rozumna odpowiedź, choć rozum ma niewiele wspólnego z tym, co czuję. Pomogłaby mi modlitwa, lecz jestem zbyt rozgniewana, aby się modlić. — Zmarszczyła czoło. — Może za jakiś czas. — Tak, kiedy będziesz gotowa — przytaknąłem, czując się jak obłudnik, sam bowiem rzadko się modliłem, chciałem jednak za wszelką cenę ją pocieszyć. — Jesteś bardzo wyrozumiały, Matthew — powiedziała cicho. Chwilę jedliśmy w milczeniu, ciesząc się posiłkiem. W końcu otarła usta serwetką i spojrzała na mnie z powątpiewaniem. — Chciałabym cię o coś prosić. Wzbraniam się, bo tyle już dla mnie zrobiłeś... — Uczynię wszystko, co w mojej mocy. —- Pamiętasz pomysł Rogera, aby stworzyć szpital dla ubogich? Choć zabrał się do tego niedawno, mam listę ofiarodawców. Czy mógłbyś kontynuować jego przedsięwzięcie? Roger bardzo tego pragnął. Moglibyśmy w ten sposób uczcić jego pamięć. — Zrobię to, Dorothy, lecz jeszcze nie teraz. Kiedy zakończymy sprawę. — Widzę, że jesteś zmęczony. Nie powinnam nalegać, ale... ale to ocali go od zapomnienia. — Stosowny pomnik - rzekłem z uśmiechem. — Nazwiemy go imienia Rogera Elliarda. — Tak — przytaknęła. — Siedzę tu i oglądam fryz, przyglądam się zwierzętom spozierającym zza drzew. Czy wiesz, że nadaliśmy im imiona? Ten jeleń to Peter, królik to Paul, a koń to Simon. — Jest piękny.

— Powinnam kazać naprawić róg jak należy. Zabiorą go, jeśli wyjadę do Bristolu. W tych komnatach jest tyle pamiątek po Rogerze... —Nagle załamała się, skłoniła głowę i zaczęła cicho szlochać. Wstałem i podszedłem do niej. Z wahaniem przytuliłem ją do siebie. Nagle przyszło mi do głowy, że zrobiłem to po raz pierwszy, choć zawsze tego pragnąłem. — Już dobrze — rzekłem łagodnie. Dotknęła mojej dłoni, a na jej wilgotnej od łez twarzy pojawił się uśmiech. — Jesteś taki dobry, Matthew. Co bym bez ciebie zrobiła? Jej słowa i dotyk sprawiły, że ogarnęła mnie fala uczuć. Musiałem się opanować, aby nie przytulić jej z całej siły i nie pocałować. Musiałem to zdradzić wyrazem twarzy, bo puściła moją dłoń. Cofnąłem się o krok. — Nie jestem sobą — powiedziała cicho. — Nagle poczułam się zmęczona. Dość mam wrażeń na dziś. Nie miałbyś nic przeciwko temu, gdybym poszła do łóżka? — Oczywiście, że nie. — Będę na siebie uważać. — To dobrze, pewnie jestem zbyt przewrażliwiony. — Przyjdź na stypę. Będzie Samuel. — Przyjdę — rzekłem, czując, że brak mi słów. — Powinienem... powinienem już iść. — Dobrze. — Otarła twarz. — Czuję się przytłoczona. Nie mogę się pozbierać. — Spojrzała na mnie z powagą. — Potrzebuję czasu. Wyszedłszy na dwór, oparłem się o mur, ciężko dysząc. Nagle pojąłem, co przed sobą ukrywałem. Dorothy roznieciła we mnie na nowo dawny płomień. Pomyślałem o jej ciepłych ramionach i dłoni wspartej na mojej. Później przed moimi oczami ukazał się obraz martwego Rogera leżącego na śniegu. — Boże, przebacz — szepnąłem. Podniosłem głowę i po drugiej stronie podwórca dostrzegłem postać stojącą przy drzwiach wiodących do mojej kancelarii. Niewieścią postać, drobną i wiotką. Ze zdumieniem odkryłem, że to Tamasin. Zacząłem biec, czując, jak poły szaty oplatają mi nogi. Skuliła się przy drzwiach. Z przerażeniem spostrzegłem, że jej twarz jest sina i spuchnięta. Jedna powieka była niemal całkowicie zamknięta, sukienka podarta, czepiec przekrzywiony. Spojrzała na mnie, drżąc na całym ciele. — Dobry Jezu, Tamasin! — krzyknąłem. — Kto ci to zrobił? Czy to... — Przez chwilę myślałem, że to Barak. — Poszłam szukać Jacka... — wyszeptała spuchniętymi wargami. — Pokłóciliśmy się i znowu wyszedł. Nie mogłam dłużej znieść samotności. Czułam, że ktoś jest na zewnątrz, wydawało mi się, że słyszę oddech. Musiałam wyjść, zamierzałam pójść do waszego domu, gdybym nie znalazła tu Jacka. Przez całą drogę miałam wrażenie, że ktoś mnie śledzi. — Tamasin... Spojrzała na mnie z przerażeniem. — Kiedy miałam już wejść na dziedziniec, skoczył na mnie, zaciągnął w ciemny kąt i zaczął bić... — Przerwała, ciężko dysząc, choć nie płakała. — Kto to był? — spytałem. — Kto? — Miał dziwny głos... jakiś niezwyczajny. Powiedział, że wie, iż go szukacie, lecz nie zdołacie mu przeszkodzić. Panie Shardlake, on wie o was i Jacku. Wie, gdzie mieszkamy. Co to za człowiek?

Rozdział siedemnasty Otworzyłem drzwi mojej kancelarii i pomogłem Tamasin wejść do środka. Przeprowadziłem ją przez ciemną izbę, posadziłem w gabinecie i wróciłem do poczekalni. Zaryglowałem drzwi drżącymi rękami, przytknąłem ogarek od żarzących się węgli, a następnie zapaliłem świeczniki w gabinecie. Kiedy żółte światło zamigotało w kątach izby, zauważyłem, że Tamasin siedzi z opuszczoną głową tam, gdzie ją posadziłem. Zdjęła poplamiony krwią czepiec i położyła go na kolanach. Napełniłem kielich mocnym winem i przytknąłem go do jej warg. Zaszczękała zębami. Poczułem wściekłość na tego, kto tak zmasakrował jej piękną twarz, i przerażenie, bo mógł ją spotkać znacznie gorszy los. Usiadłem naprzeciw niej. Wypiła kilka łyków. Nagle zakrztusiła się i wsunęła palce do ust. Kiedy je wyciągnęła, ujrzałem, że trzyma na dłoni kawałek złamanego białego zęba. Spojrzała na niego nieprzytomnie, zaskoczona. Jej twarz była posiniaczona, a na policzku widniała brzydka rana. — Przepraszam cię, Tamasin — wyszeptałem. Spojrzała na mnie zza spuchniętych powiek. — Czemu? To nie wasza wina. — Jej głos był gruby i zmieniony. Zawahałem się. — Czy Jack powiedział ci, nad czym pracujemy? — Nie. Wspomniał jedynie, że to tajemnica. Przeraziłam się, że ponownie chodzi o politykę. — To coś gorszego — rzekłem, wstając. — Wiesz, gdzie jest Jack, Tamasin? Westchnęła znużona. — Pewnie tam, gdzie zawsze. W tawernie Pod Głową Turka obok Newgate lub w Czerwonym Psie niedaleko Old Barge. Nie przyszedł na lunch. Spóźnił się i... i się pokłóciliśmy. Wypadł z domu wściekły. Do diabła z nim, pomyślałem. — Każę dozorcy posłać kogoś po Guya. Potrzebujesz pomocy. Skinęła głową. — Twarz mnie piecze... bardzo boli. — Spojrzała na mnie. — Wiesz, kim jest człowiek, który mnie napadł? — Obawiam się, że może być tym, którego szukamy. Zaatakował cię niedaleko bramy? — Tak, wyskoczył spomiędzy domów. Podniosłam się, gdy odszedł. Poszłabym do dozorcy, lecz w jego budce było ciemno. Weszłam do środka, sądząc, że w Lincoln’s Inn będę bezpieczna, że może jeszcze pracujecie, panie... — Byłem u pani Elliard — wyjaśniłem. — Czyli wspomniał o tym, że Jack i ja na niego polujemy? - Tak. Usiadłem, czując, jak włosy na głowie stają mi dęba. Morderca wiedział o mnie i Baraku, wiedział też, że go ścigamy. Skąd? — Powiedziałaś, że mówił dziwnym głosem. — Tak. Gardłowym i chrapliwym, jakby celowo starał się go zmienić. — Dzięki Bogu mnie zastałaś. Posłuchaj, pójdę obudzić dozorcę. Zamknę drzwi. — Uważajcie, panie. Ów człowiek może nadal tam być. Wyjąłem sztylet, który trzymałem w szufladzie biurka, i wsunąłem go do rękawa. Zapaliłem wszystkie świece w pierwszej izbie i wyjrzałem na dziedziniec Gatehouse Court przez wielodzielne okno. W kilku górnych izbach paliło się światło. Okna w pokojach Dorothy były ciemne. Nie zauważyłem nikogo na podwórcu. Wziąłem głęboki oddech, wsunąłem rękojeść sztyletu do ręki i wyszedłem na dwór. Przeszedłem dziedziniec energicznym krokiem. W budce dozorcy nie paliło się światło. On lub jego zastępca powinien stać no posterunku całą noc, wiedziałem wszak, że często się upijali i zasypiali, Zakołatałem do drzwi tak silnie, jak umiałem. Po minucie ukazała się w nich gęba dozorcy. Był to stary wojak, rosły mężczyzna o czerwonej twarzy. Jego oddech cuchnął piwem. Wyjaśniłem mu, że napadnięto

kobietę i że napastnik może nadal być w pobliżu. Następnie przykazałem, aby doprowadził się do porządku i wysłał pomocnika po Baraka i Guya. Wróciłem do kancelarii, starając się pomóc Tamasin. Przyniosłem wodę i płótno, aby mogła obmyć posiniaczoną twarz. — Jack powinien był ze mną zostać — powiedziała. — Nie powinien zostawiać mnie w strachu. — Zauważyłem, że miejsce szoku zajął gniew. — Myślałaś, że ktoś się czai za waszymi drzwiami? — W ciągu ostatnich dni, gdy Jacka nie było w domu, słyszałam kroki na korytarzu. Kiedy dziś wieczorem podeszłam do drzwi, usłyszałam oddech, jakby ktoś stał po drugiej stronie. — Powiedziałaś mu? — Uznał, że mam urojenia. Gdy dziś nasłuchiwałam przy drzwiach, doleciał mnie dźwięk kroków i skrzypnięcie drzwi wejściowych. Ktoś wyszedł z domu. Zapanowała taka cisza, że nic potrafiłam jej znieść. Wybiegłam na ulicę. Nieroztropnie postąpiłam. Usiadłem. Musiał czaić się na zewnątrz. Może czekał co noc. Ponownie poczułem chłodny dreszcz. Musiał iść za Tamasin do Lincoln’s Inn. Śledził mnie, gdy u niej byłem. Tamasin zaczęła pochlipywać. Położyłem rękę na jej ramieniu. Pomyślałem, że tego wieczoru przypadła mi rola pocieszyciela kobiet udręczonych przez potwora. *** Pół godziny później zjawił się Barak znaleziony przez pomocnika dozorcy w tawernie w Newgate. Wbiegł do izby z przerażeniem w oczach. — Co się stało? Powiedzieli mi, że Tammy jest ranna! — Podbiegł do żony, lecz stanął jak wryty, gdy ta podniosła głowę, zwracając ku niemu posiniaczoną, gniewną twarz. — Żebyś wiedział, Jack! — zawołała. — Zobacz, co mi zrobił ten urojony mężczyzna za drzwiami. Ten, którego sobie wymyśliłam. Odwrócił się ku mnie. Rzadko widywałem go tak zdezorientowanego. Podałem mu kielich wina, posadziłem i opowiedziałem, co się stało. Cały czas spoglądał ukradkiem na Tamasin, która nie przestawała łypać na niego gniewnie. Była wściekła. — Nie przyszło mi do głowy, że wie, gdzie mieszkamy — powiedział żonie. — Że wie, kim jesteśmy. Jak to możliwe? — zwrócił się ku mnie. — Czemu to zrobił? Czyżby z nas drwił? — Ja również miałem wrażenie, że ktoś mnie śledzi — rzekłem cicho. — Myślisz, że go znamy? — spytał Barak. — Sam nie wiem, co myśleć. Tamasin, niczego nie zauważyłaś? — Nie, skoczył na mnie od tyłu. Zamknęłam oczy, gdy zaczął mnie bić. Był bardzo silny. Kiedy upadłam na ziemię, wymierzył mi kopniaka i kazał powiedzieć, że wie, iż go szukacie, lecz to go nie powstrzyma. — To on. Nie ma wątpliwości. — Barak pobladł. — Kto?— spytała Tamasin drżącym głosem. — Kogo szukacie? Kogo on zabił? Spojrzałem na Baraka. Kiedy skinął głową, opowiedziałem jej o trzech zabójstwach, Apokalipsie świętego Jana i misji zleconej przez Cranmera. Nie podzieliłem się z nią wszak tym, co usłyszałem od Guya o maniakalnych zabójcach, ani tym, czego się dowiedziałem o sprawie Strodyra. — Boże — westchnęła, gdy skończyłem. — Dlaczego mnie nie zabił, skoro chce uśmiercić więcej osób? — Myślę, że nie pasujesz do jego planu, do tego, co nazywa swoją misją. Apokalipsa powiada, że czwarta czasza dotknie ludzi ogniem. — Chciał nas wystraszyć? — spytał Barak. — Ostrzec? — Tak sądzę, Jack. Powinniście zamieszkać u mnie. Przeprowadźcie się jeszcze dziś. Razem będziemy bezpieczniejsi. Spytam Harsneta, czy może nam dać strażnika. Wyślę do niego list przez

umyślnego. — To dobry pomysł, Tammy — rzekł cicho Barak. — Tak — przytaknęła z goryczą. — Niech twój pracodawca mnie strzeże. — Zaczęła płakać. Nie poznawałem Tamasin. Goniła resztkami sił. Skinąłem niecierpliwie Barakowi, dając dyskretnie znak, aby ją pocieszył. On również był wściekły, urażony z powodu ciosu zadanego jego męskiej dumie. — To niesprawiedliwe — powiedział. — Gdybym wiedział, że ten człowiek jest prawdziwy... miałaś tyle urojeń... Nie mógł powiedzieć nic gorszego. Podniosła się i choć poturbowana, myślałem, że na niego skoczy. Na szczęście rozległo się pukanie do drzwi i wszyscy odwróciliśmy głowy. Poszedłem, aby otworzyć. Guy stał na dworze z oczami wytrzeszczonymi ze zdumienia. — Co się stało, Matthew? — spytał. — Przybiegł do mnie jakiś człek, bełkocząc o rannej kobiecie. — Guy — westchnąłem ciężko. — Przybyłeś w odpowiedniej chwili. *** Guy opatrzył Tamasin. Miała mnóstwo siniaków na twarzy, złamany ząb i pęknięte żebro. Chociaż powiedział, że przez tydzień nie będzie mogła opuszczać domu, odetchnąłem z ulgą na wieść, iż nie doznała żadnych trwałych uszkodzeń z wyjątkiem złamanego zęba, który na szczęście nie był jednym z przednich. Guy obiecał, że pośle ją do medyka trudniącego się wyrywaniem zębów, aby usunął pozostałą część. — Przyniosę trochę rzeczy z Barge — powiedział Barak, gdy Guy smarował twarz Tamasin kojącym balsamem. — Odprowadzisz Tammy do domu? - Tak. — Kiedy wyszliśmy do poczekalni, chwyciłem go mocno za ramię. — Stracisz Tamasin, jeśli jej nie pocieszysz i nie weźmiesz na siebie części winy za to, co zaszło między wami — wyszeptałem gniewnie. Strząsnął moją rękę i spojrzał na mnie wściekłym wzrokiem. — Zostaw moją żonę w spokoju — warknął. — Nie masz pojęcia o małżeństwie. — Wiem, że Tamasin to skarb. — Zadbam o jej bezpieczeństwo — rzucił. — Lepiej zajmijmy się schwytaniem tego łotra. Albo to człowiek, którego znamy... który się dowiedział, że owego dnia będziemy na moczarach, i ustalił, gdzie mieszkamy, albo... — Albo co? — Albo faktycznie diabeł maczał w tym palce. Odwrócił się, otworzył drzwi i wyszedł. Tej nocy bardzo późno poszliśmy do łóżka. Kiedy Guy opatrzył Tamasin, odbyłem z nim cichą rozmowę na progu, opowiadając, czego się dowiedziałem o sprawie Strodyra. Skinął ponuro głową. — Tego się spodziewałem — rzekł. Zaprowadziłem Tamasin do swojego domu. Wkrótce przybył Barak z pakunkiem rzeczy zabranych z Barge. Umieściłem ich w pokoju, który zajmowała Tamasin, kiedy opiekowała się mną, gdym był chory ubiegłego roku. Moja gosposia Joan spojrzała z przerażeniem na jej twarz. Kiedy ulokowaliśmy ich na górze, wzięła mnie na stronę. — Nieszczęsna dziewczyna — powiedziała. — Wiem, przepraszam, że obarczam cię ponownie swoimi zmartwieniami — rzekłem, tłumacząc, że Tamasin została napadnięta przez człowieka, którego szukamy. Wspomniałem też, że posłałem dozorcę z prośbą do Harsneta, aby ten zapewnił nam ochronę. — Tamasin i pan Jack prawie ze sobą nie rozmawiają. Po tym, co przeszła... — Wiem, Joan. Ona jest na niego wściekła, a on dąsa się z powodu urażonej dumy. Musimy im pomóc w rozwiązaniu konfliktu. — Czy powinniśmy się wtrącać, panie? To sprawa między mężem i żoną.

— Myślę, że jeśli czegoś nie zrobimy, niedługo nimi pozostaną. — Spojrzałem na Joan. Wyglądała na zmęczoną i przerażoną, jakby nagle się postarzała. Już wcześniej myślałem, że potrzebuje pomocy w domu, lecz niczego nie zrobiłem w tej sprawie. Położyłem jej dłoń na ramieniu. — Wszystko będzie dobrze — rzekłem z przekonaniem, choć nie do końca w to wierzyłem. *** Harsnet odpowiedział na mój list z szybkością godną pochwały. Następnego dnia o świcie do naszych drzwi zapukał tęgi trzydziestoletni mężczyzna o wyrazistej twarzy i przenikliwym spojrzeniu. Powiedział, że nazywa się Philip Orr i jest jednym z konstabli w Westminsterze. Zgodził się pilnować naszego domu z szacunku dla koronera, którego nazwał „przyzwoitym i porządnym człowiekiem". Pomyślałem, że to kolejny religijny radykał, choć byłem wdzięczny Harsnetowi, że tak rychło przysłał mi odpowiedniego człowieka. Harsnet dostarczył mi też wiadomość przez Orra. Chciał przesłuchać Bensona, dziekana katedry w Westminsterze, w sprawie infirmarza i jego pomocników. Prosił mnie i Baraka, abyśmy mu towarzyszyli. Mieliśmy się spotkać o ósmej trzydzieści przed bramą opactwa. Wspominał też, że urządzi wszystko tak, abym zdążył do Pałacu Westminsterskiego na poranne posiedzenie Sądu Próśb. Byłem mu wdzięczny, że o tym pomyślał. — Sprawnie działa — rzekłem do Baraka, gdy ruszyliśmy nad rzekę, aby przeprawić się łodzią na drugi brzeg. Dzień był ciepły, choć dżdżysty. Lekki wiatr smagał nasze twarze kropelkami deszczu. Spojrzenie, którym Barak powitał mnie przy śniadaniu, nie pozostawiało wątpliwości, że nie chce kolejnych rozmów o swoim małżeństwie. Obolała Tamasin została w łóżku. — Lord Cromwell dobrze wyszkolił swoich ludzi. — Harsnet jest religijnym radykałem. Mam nadzieję, że nie przeszkodzi mu to w prowadzeniu śledztwa. — Moim zdaniem to bystry człek — odparł Barak. Nie kontynuowałem tego wątku, albowiem Jack był w takim nastroju, że każdą rozmowę gotów był zamienić w sprzeczkę. Ponownie ruszyliśmy od stopni Whitehall Stairs do Westminsteru, choć tym razem szliśmy w zacinającym deszczu. Bytem rad, że dokumenty sądowe spoczywały bezpiecznie w skórzanych sakwach niesionych przez Baraka. Zamiast skręcić w lewo, na dziedziniec New Palace Yard, weszliśmy bramą więzienia dawnego opactwa na Thieving Lane. Deszcz przestał padać, a po niebie zaczęły sunąć białe obłoki, rzucając cienie ścigające się na ziemi. Na ulicach Westminsteru panował tłok. Dostatnio odziani członkowie parlamentu udawali się na posiedzenie ze swoich kwater niemiłosiernie dręczeni przez żebraków i ulicznych handlarzy. Niektórzy parlamentarzyści byli tu wystarczająco długo, aby nauczyć się odprawiać natrętów skinieniem dłoni, bez spoglądania im w twarz. Gromada handlarzy osaczyła mężczyznę w pięknej czerwonej szacie i ozdobionej klejnotami czapce. Popełnił błąd, wdając się z nimi w dyskusję. Teraz opadła go cała chmara niczym szpaki, które zleciały się do upuszczonego kawałka ciasta. — Nie! Powiedziałem, że nie! Nie chcę waszych towarów! — zawołał żałośnie, gdy któryś ucapił go za rękaw. Po chwili stracił cierpliwość i zaczął krzyczeć: —Nie! Nie! Odstąpcie, nicponie! Zabierajcie stąd te śmieci! — Jakiś domokrążca cisnął mu naszyjnik w twarz. Barak zachichotał. — Kolejny prostak z prowincji. Zjedzą go żywcem. Uskoczyłem w bok, gdy jeden z handlarzy wycelował długi nóż w moją twarz. Kolejny domokrążca z tacą żelaznych narzędzi na szyi. Był to postawny mąż o szarej brodzie, cuchnący okrutnie. — Uważaj, człowieku! — prychnąłem. Przednie stalowe noże. Najlepsze, panie! Odsunąłem go na bok i ruszyliśmy dalej. Harsnet czekał już na nas przy starej bramie, w prawniczej todze ozdobionej królewskim godłem. Obserwował Thieving Lane z rękami założonymi na plecach. Skinął głową na nasz widok. Zacząłem od podziękowania, że wysłał Orra do mojego domu.

— Trzeba chronić niewiasty. Jeśli ów łajdak spróbuje wkraść się do domu, będzie można go schwytać. Orr to porządny człowiek. Mam nadzieję, że wasza żona nie odniosła poważniejszych obrażeń, panie Baraku. — Na jego twarzy pojawił się wyraz szczerego zatroskania. — Odpocznie trochę i wróci do siebie. — Opowiedzcie mi dokładnie, co się stało. Opisałem mu napaść na Tamasin. Zacisnął wargi. — Jak to możliwe? Musimy o tym pomówić, kiedy przesłuchamy dziekana. — A co u was, panie? — spytałem. — Czy koronerzy z sąsiednich okręgów mieli do czynienia z podobnymi morderstwami? — Nie. Nadal nie wiemy, jak morderca poznał swoje ofiary i dlaczego je wybrał. — Westchnął, siląc się na uśmiech. — Zobaczymy, co nam powie dziekan Benson. Uprzedziłem go o naszym przybyciu. Ma nas oczekiwać w dawnym domu opata, który przejął na własność. — Harsnet ściągnął brwi. Zwolennicy reform nie chcieli, aby dawni mnisi czerpali korzyści z rozwiązania zakonów. — Mam coś jeszcze, panie — powiedziałem. — Czy w minionym tygodniu nie miałeś wrażenia, że jesteś śledzony? Koroner pokręcił głową. — Nie. — A ja tak. Powinieneś uważać, panie. — Będę, dziękuję za ostrzeżenie. — Wziął głęboki oddech, wchodząc na teren dawnego klasztoru. *** Chociaż zewnętrzne dziedzińce benedyktyńskich klasztorów odgrywały często rolę targowisk, Westminster był wyjątkowy, po części z powodu swojego ogromu, po części dlatego, że od dawien dawna miał rangę sanktuarium. Mogli tam znaleźć schronienie ludzie ścigani przez prawo, dlatego w domu bożym pełno było złoczyńców pragnących uniknąć sprawiedliwości. Wokół podwórca stały piękne gmachy i nędzne czynszówki, w których gnieździli się wszelkiej maści przestępcy, sowicie opłacając się mnichom. Król Henryk zniósł większość dawnych przywilejów sanktuarium, co można było uznać za jedno z jego najważniejszych dokonań, lecz samo sanktuarium przetrwało akcję likwidacji klasztorów i dawało schronienie dłużnikom i drobnym złodziejaszkom. Niektórzy zbiedzy spędzali całe życie w sanktuarium Westminsteru. Wiedli oni często dostatni żywot, prowadząc interesy w Londynie za pośrednictwem prawników pokroju Bealknapa i co niedziela udając się do kościoła Świętej Małgorzaty — pięknego, niedawno odnowionego gmachu, który zdominował północną część podwórca. Mijając kościół, zauważyłem niewielką grupkę osób z dwoma duchownymi w białych szatach. — To Bonner — splunął Harsnet. Rozpoznałem przysadzistego, krępego, okrąglutkiego biskupa Londynu siejącego postrach wśród jego mieszkańców. Śmiał się razem z innym duchownym, być może wikarym kościoła Świętej Małgorzaty. Przyjrzałem się uważnie biskupowi, który chciał oczyścić Londyn z radykałów. — Sprawia wrażenie pogodnego — zauważyłem. — Wikary Brown został ulepiony z tej samej gliny — odrzekł ponuro Harsnet. — Kościół Świętej Małgorzaty jest do dziś pełen złota, świec i obrazów. Zaprawdę trudno im było odebrać tę ich bezcenną relikwię — palec świętej Małgorzaty. Papieskie wieprze chętnie powiodłyby nas wszystkich z powrotem do Rzymu. — Bonner był kiedyś człowiekiem Cromwella — powiedziałem. — Po śmierci Cromwella wilki zrzuciły owcze skóry, które przywdziały, aby wkraść się w jego łaski. — Spojrzał gniewnie na biskupa. — Wybacz mi Boże, bo zapragnąłem, aby morderca wziął sobie na cel Bonnera, a nie dobrych reformatorów. Diabeł wszak strzeże swoich. Spojrzałem na Baraka. Wzruszył ramionami. Przeszliśmy obok ogromnej starej wieży z zegarem zamienionej w rozpadającą się czynszówkę, a następnie skręciliśmy na wschód, obok majestatycznego

kościoła dawnego opactwa, zmierzając ku południowej części dziedzińca graniczącej z wielkimi klasztornymi murami.

Rozdział osiemnasty Południową część dziedzińca otaczało więcej domów, głównie ubogich czynszówek, w których gnieździli się uliczni handlarze i sezonowi pracownicy. Ludzie stojący przed domami ładowali towary na wozy i szykowali się do nowego dnia. W powietrzu unosił się zapach żywicy, bo działało tu wiele warsztatów stolarskich pracujących na potrzeby opactwa i Pałacu Westminsterskiego. Wysoki mur ciągnący się z lewej strony otaczał wewnętrzny dziedziniec z budynkami klasztornymi. Bramy, niegdyś skrywające przed światem wygodny żywot mnichów, teraz stały otworem, choć strzegł ich wartownik z długą piką. Kiedy Harsnet się przedstawił, ów pozwolił nam wejść na podwórzec otoczony budynkami klasztornymi znajdującymi się w różnym stadium remontu lub rozbiórki. Robotnicy zdejmowali narzędzia z wozów, przygotowując się do rozpoczęcia pracy. Ruszyliśmy w kierunku okazałego domu stojącego pośrodku tego obrazu spustoszenia w ogródku z krokusami. Harsnet zakołatał do drzwi. Sługa otworzył wrota i zaprosił nas do środka. Podobnie jak sekretarz Cranmera poprosił, aby Barak został w poczekalni, a następnie wprowadził mnie i Harsneta do gabinetu ozdobionego bogatymi gobelinami, w którym dominował olbrzymi dębowy stół zawalony papierami. Byłem ciekaw, czy owe przedmioty pochodziły z dawnych budynków klasztornych. Z pewnością było tak w przypadku wyściełanych poduszkami stalli chóru stojących przy jednej ze ścian. Z dworu doleciał nas odgłos stukania młotków. Po chwili drzwi się otworzyły i do izby wszedł niski człowieczek w białych szatach duchownego. Kiedy wymieniliśmy spojrzenia, zajął miejsce za stołem. — Raczcie spocząć, panowie - rzekł melodyjnym głosem, wskazując stalle. Przyjrzałem się uważnie Williamowi Bensonowi — ostatniemu opatowi klasztoru, który przeszedł na stronę Cromwella i objął urząd, aby przyspieszyć proces rozwiązania zakonów. W nagrodę otrzymał stanowisko dziekana nowej katedry. Był to przysadzisty mężczyzna dochodzący pięćdziesiątki, o pulchnej twarzy i zwodniczo sennym obliczu. Sprawiał wrażenie zadowolonego, jakby zrealizował swoje życiowe ambicje. — Czym mogę służyć arcybiskupowi? — spytał. Harsnet przemówił pierwszy. — Przychodzimy w poufnej sprawie, panie. Arcybiskup przykazał, abyście zachowali to, co powiem, w sekrecie. — Dochowam tajemnicy, jestem winien posłuch zwierzchnikowi. — Uśmiechnął się, wpatrując się w przestrzeń między nami sennym wzrokiem. — Zaintrygowałeś mnie, panie. — Obawiam się, że historia, z którą przychodzę, może was zaniepokoić — odparł Harsnet, pragnąc podkreślić swoją władzę. Benson zarechotał. — Wiele lat się trudziłem w angielskiej winnicy naszego Boga. Dziś już nic nie zdoła mnie zaniepokoić. Oprócz owego stukania młotków — dodał, marszcząc brwi. — Rozebranie tego klasztoru zajmie im niechybnie całą wieczność. Zarządzałeś nim wiele lat, pomyślałem. Obserwowałem uważnie, czy jego oblicze ulegnie zmianie, gdy Harsnet opowiadał mu pokrótce o morderstwach i proroctwach z Apokalipsy świętego Jana, lecz niczego nie zauważyłem. Benson zaczął obracać złoty pierścień na tłustym palcu. — Myślicie, że morderca jest dawnym mnichem? — Pokręcił głową. — To niemożliwe. Większość braci z radością przyjęła wiadomość o rozwiązaniu klasztorów. Sześciu zostało prebendarzami, pracują u mnie. — Ilu mnichów przebywało w klasztorze w dniu rozwiązania? — spytałem. — Dwudziestu czterech. Nie wszyscy starsi bracia byli radzi z tego, co się stało. W większości byli to wszak ludzie trzeźwo myślący. Wszyscy z radością podpisali akt poddania z wyjątkiem starego brata

Elfryda, który postawił warunek, że gdy umrze, ma zostać pochowany przy dawnej drodze procesji. Spełniliśmy jego żądanie — dodał z lekkim uśmieszkiem. — Zmarł wkrótce potem. Pochowaliśmy tu jego ciało. Pół tuzina braci zmarło wkrótce po opuszczeniu klasztoru. — Co się stało z infirmarzem Lancelotem Goddardem? — spytał Harsnet. — Co z jego pomocnikami? W rejestrze sądu do spraw majątku likwidowanych klasztorów napisano, że miał ich dwóch. — Czy doktor Goddard używał wyciągu z opiatów? — spytałem. — Co takiego? — Pomyślałem, że powiedział to zbyt szybko, bez zastanowienia. Dostrzegłem też słaby błysk w jego sennych oczach. Wyjaśniłem mu, o co chodzi. — To bardzo niepokojące — odrzekł cicho. Zaczął gorączkowo myśleć, obracając pierścień na palcu. W końcu podniósł głowę i spojrzał nam prosto w oczy. — Nie wiem, czy doktor Goddard używał owych substancji, nie wtrącałem się do infirmerii. Goddard był dobrym medykiem, nikt się na niego nie skarżył. — Przerwał na chwilę. — Udzielę wam wszelkiej pomocy, panowie, choć sądzę, że jesteście w błędzie. Człowiek, który dopuścił się tej ohydnej zbrodni, nie należał do zakonu. — Czy dobrze znaliście doktora Goddarda? — zapytałem. — Nie — odrzekł z cynicznym uśmiechem. — Nie jest tajemnicą, że zostałem wyznaczony na przełożonego, aby doprowadzić do spokojnego rozwiązania opactwa. To też uczyniłem. Zwracałem największą uwagę na tych, których trzeba było przekonać lub skłonić do uległości. Doktor Goddard do nich nie należał. Był odpowiedzialny za klasztorną infirmerię, doglądał chorych i opiekował się starymi mnichami. Służył też potrzebującym z okolicy, którzy do niego przychodzili. — Razem z pomocnikami? — Tak. Charles Cantrell pomagał mu w infirmerii zakonnej, a Francis Lockley w infirmerii dla świeckich, dla biedoty z Westminsteru. — Czy mieli odpowiednie kwalifikacje? — spytałem. — Nie. Cantrell był zakonnikiem, Lockley — świeckim braciszkiem, który dla nas pracował i mieszkał na terenie klasztoru. Goddard wyszkolił obu. — Jaki był Goddard? Benson przechylił głowę. — Nie był to człowiek towarzyski. Ludzie uważali go za chłodnego. Pochodził z dobrej rodziny i spoglądał z góry na ludzi gorszego pochodzenia. Spokojnie przyjął decyzję o rozwiązaniu klasztoru, podobnie jak pozostali braciszkowie. Rzadko zabierał głos w naszym zgromadzeniu. — Niedawno się wyprowadził — poinformował go Harsnet. — Wiecie, dokąd mógł się udać? Benson pokręcił głową. — Nie mam pojęcia. Nie widziałem go od dłuższego czasu. Nie pamiętam też, gdzie miał rodzinę. Większość naszych archiwów została zniszczona. — Tak. — Wiedziałem, że to prawda, gdyż po zlikwidowaniu opactwa większość klasztornych ksiąg została spalona wraz z iluminowanymi rękopisami. — Wiecie coś jeszcze, panie... — Goddard był infirmarzem, gdy przyszedłem do tego klasztoru. Powiadali, że przystąpił do nowicjatu w bardzo młodym wieku. W chwili zamknięcia opactwa miał około czterdziestki. — Jego sąsiedzi powiadają, że był snobem — rzekłem w zamyśleniu. — Nigdy zatem nie odciął się od świata zewnętrznego. Benson się roześmiał. — To powszechne wśród mnichów. Klasztory rozwiązano między innymi z powodu ich świeckiego stylu życia. — Wiecie, panie, gdzie zdobył medyczne wykształcenie? — spytałem. — Nie miał go. Nauczył się sztuki leczenia od starego infirmarza, jak większość zakonników. Co

prawda tytułowano go „doktorem”, lecz miało to charakter wyłącznie grzecznościowy. Mimo to otrzymał solidne, długoletnie szkolenie. Mógł posiąść wiedzę przekazywaną od pokoleń przez braci infirmarzy. — Znał sposób wytwarzania opiatów? Dziekan Benson skinął głową. — To możliwe. — Czy w klasztorze był ogródek ziołowy? — Tak, choć dzisiaj zarósł chwastami. — Uprawiano w nim mak? Benson rozłożył dłonie. Jego jedwabna sutanna zaszeleściła. — Nie wiem, panie. Goddard mógł go uprawiać. — Czy był człowiekiem zgodnym? — Tak. Zachowywał się poprawnie, był opanowany. — Benson się uśmiechnął. — Miał oszpeconą twarz, bardzo duży pieprzyk na nosie. Sądził, że umniejszał on jego godność. Gniewał się, gdy ludzie na niego patrzyli, może właśnie ów znak odcisnął się na jego charakterze. Niektórzy powiadali, że nie miał współczucia dla chorych, choć podobno medyk powinien zachowywać chłodny dystans. Tak jak ty, pomyślałem, choć w twoim przypadku jest to chłodny dystans polityka. Wiedziałem, że Bensona nie obchodzi żaden z zakonników, że był i dla niego jedynie pionkami w grze o likwidację klasztorów. Byłem niemal pewny, że coś przed nami ukrywa. Uśmiechnął się oschle. — Pamiętam, że brat Lockley, pomocnik Goddarda w infirmerii dla świeckich, podkpiwał z niego, naśladując jego chłodną, precyzyjną mowę. Lockley często pakował się w kłopoty z powodu niewybrednych żartów, choć dobrze wykonywał swoje szpitalne obowiązki. — A drugi pomocnik? — zapytałem. — Cantrell? — No tak, młodszy braciszek Cantrell. Goddard go wyszkolił, choć, o ile wiem, nic był z niego zadowolony. — Dawni sąsiedzi Goddarda powiedzieli nam, że odziedziczył spadek — zmienił temat Harsnet. Benson wydął wargi. — Nie mam pojęcia, skąd jego rodzina miała pieniądze. Mieszkali pod Londynem. Gdzieś na północy, jak sądzę. Może uda się wam ich odnaleźć. Miałem co do tego wątpliwości. Powiadali, że w Londynie i okolicach mieszkało sześćdziesiąt tysięcy dusz. — Nie zachowały się żadne archiwa? spytałem. — Wszystko przepadło — odparł Benson, kręcąc głową. — Kiedy zamknięto opactwo, ludzie odpowiedzialni za likwidowanie klasztorów kazali nam spalić wszystkie dokumenty, archiwa i śpiewniki, nawet księgi. Lord Cromwell chciał, aby klasztory zostały starte z powierzchni ziemi. — Straciłeś pan wszelki kontakt z tymi, którymi zawiadywałeś? — Ze wszystkimi, z wyjątkiem tych, którzy dla mnie pracują. — A owi trzej, jakiej byli budowy? — ciągnąłem dalej. — Tędzy byli? Mąż, którego szukamy, jest silny i inteligentny. Dziekan zachichotał. — Możecie zapomnieć o pomocnikach Goddarda. Żadnego nie cechował wybitny umysł, nie wspominając o sile mięśni. Lockley ma pięćdziesiąt kilka lat. To niski, otyły jegomość, który ma słabość do butelki. Młody Cantrell był wysoki i żylasty. Zapamiętałem jego wystającą grdykę. Trudno jej było nie dostrzec. Miał też problemy ze wzrokiem. W infirmerii często upuszczał różne przedmioty. Kiedy Goddard odkrył, że cierpi na krótkowzroczność, kupił mu okulary, aby mógł wykonywać swoją pracę. — Uniósł palec. — Coś sobie przypomniałem. Cantrell mieszka w pobliżu. Jego ojciec był cieślą. Onegdaj spotkałem go na ulicy w tych jego grubych szkłach. Pomyślałem, że byłoby mu trudno wykonywać

ojcowski fach. Przypuszczalnie pozbawiłby się palców — zachichotał. Pomyślałem, że to ironia, iż nazwał Goddarda chłodnym człowiekiem. — Powinniśmy z nimi porozmawiać, panie Shardlake — rzekł Harsnet, spoglądając na mnie. — Czy Barak zdobył ich adresy? — Tak. — Dobrze, nie będziemy wam zabierać czasu, dziekanie, choć niewykluczone, że zgłosimy się ponownie. — Oczywiście. — Benson skinął głową, uśmiechając się zagadkowo. — Sądzicie, że któryś z nich mógłby popełnić siedem morderstw? Aby wypełnić proroctwo siedmiu czasz z Apokalipsy? — Tak, panie — odrzekłem poważnie. — Obecnie doszedł do trzeciej, lękam się, że wkrótce przyjdzie pora na czwartą. Benson skinął głową i podniósł się z miejsca. — Będę się modlił, abyście go rychło złapali. *** Wstąpiliśmy po Baraka i wyszliśmy na zewnątrz. Stukot młotków się nasilił. Odwróciłem się do Harsneta. — On coś ukrywa — rzekłem. Koroner skinął głową. — Odniosłem podobne wrażenie, ale co? — Obserwuje nas — powiedział cicho Barak. Odwróciliśmy się z Harsnetem. Dziekan stał w oknie, popatrując na nas z daleka. Odwrócił się i zniknął w cieniu. — Może powinniśmy się rozejrzeć? — zasugerowałem. — Obejrzeć budynki opactwa, infirmerię i ogród? Harsnet skinął głową. — Dobry pomysł. Ruszyliśmy ostrożnie między gruzami i materiałami budowlanymi, zbliżając się do zabudowań klasztornych. Minęliśmy duży stos materaców, pewnikiem zabranych z dormitorium. — Co sądzisz o Bensonie, panie? — spytałem Harsneta. — Chciwy karierowicz — odrzekł koroner, marszcząc czoło. — To smutne, że lord Cromwell musiał wykorzystywać takich ludzi do przeprowadzenia reform. — Spojrzał na mnie. — Wielu tym rozczarował. Byłem ciekaw, czy Cranmer powiedział mu, iż tak było ze mną. Przeszliśmy obok rozbieranego dormitorium. Robotnicy stojący na dachu zdejmowali dachówki i rzucali je do zrujnowanego wnętrza pięknego budynku. Po prawej stronie ujrzałem zaniedbany ogród będący niegdyś ogrodem opactwa. Obok dostrzegłem zarośnięte poletko zielarskie, które nie było uprawiane od trzech lat. Zauważyłem charakterystyczne łodygi i główki maku. — Zatem Goddard uprawiał mak — rzekł Harsnet. Spojrzałem na pobojowisko. — Tak, i Bóg jeden wie, co jeszcze. Ruszyliśmy do wyjścia wśród zgiełku towarzyszącego rozbiórce, by wejść do starego krużganku łączącego budynki klasztorne z kościołem. Harmider ustał, lecz po chwili zaczęła się kolejna ulewa. Krople deszczu dudniły o dachówki krużganków, szumiały wśród kamieni wewnętrznego dziedzińca. Harsnet spojrzał na podwórzec, którym niegdyś przechadzali się mnisi, gładząc krótką, siwiejącą brodę. Byłem ciekaw, o czym duma. Nagle odwrócił się i spojrzał na mnie z nieoczekiwanym uśmiechem. — Widzę ławkę — rzekł. — Może pomówimy w ciszy i spokoju, zanim udamy się do kapituły. — Dobry pomysł, w głowie mi wiruje od tego, co się stało. Podeszliśmy do ławki i usiedliśmy.

— Myślę, że dziekan Benson wie więcej, niż nam powiedział — rzekłem. Harsnet skinął głową. — Zgadzam się. Przepytamy go ponownie, i to niebawem. Nie sądzę wszak, aby znał miejsce pobytu Goddarda. Wiedziałby, że nie należy zatajać takich informacji. Pokręcił głową, wzdychając głęboko. — Co sądzicie o Goddardzie? Czy to człowiek, którego szukamy, czy kolejna ofiara? A może ani jedno, ani drugie? — Jego zachodni akcent stawał się wyraźniejszy, gdy przemawiał z zapałem. — Zniknął ponad dwa miesiące temu. Gdyby był ofiarą, znaleziono by już jego ciało. — Dokąd wyjechał? — Harsnet zmarszczył brwi. — Dziekan powinien o tym wiedzieć. Nie obchodzi go, co się dzieje z dawnymi braćmi? — Objął urząd z politycznego mianowania — wtrącił Barak. — Mój dawny pan wyznaczył wielu takich jak on. Harsnet spojrzał na niego i skinął głową. Byłem rad, że szanuje Baraka, że nie wyklucza go snobistycznie z naszych narad. — To prawda — przytaknąłem. — Mimo to musimy go odnaleźć. — Tymczasem mordercy udało się odnaleźć nas -— dodał ponuro Barak. - Znalazł moją żonę. — Spojrzał pod nogi, zaciskając pięści. - Myślę, że zapamiętał nas owego dnia na mokradłach — powiedziałem. — Później dowiedział się, kim jesteśmy, Barak i ja. Od tego czasu zaczął mnie śledzić. — Jeśli chodził za mną tak, że go nie spostrzegłem, jest znacznie mądrzejszy ode mnie — rzucił ponuro Barak. — Przecież to niemożliwe! — Potarł energicznie twarz dłońmi. — Wiedział, że znaleziono ciało doktora Gurneya, a cała sprawa została zatajona — powiedziałem. — Dlatego zgładził Rogera tak, by nikt nie mógł tego przeoczyć. Później spędzał całe dnie na mokradłach, czekając na śledczych, którzy odwiedzą miejsce, gdzie zamordował Gurneya, wiedząc, że jego sprawa zostanie powiązana z morderstwem Rogera. Leżał wśród trzcin na materacu, aby zobaczyć, kto go tropi. Harsnet pokręcił głową. — Jaki człowiek przeleżałby tak trzy dni? A później całymi godzinami siedział na mokradłach, dopóki nie zapadną ciemności i nie odejdziemy. To zaiste nadludzka cierpliwość i wytrwałość. Wiedziałem, że myśli o opętaniu. Zawahałem się, lecz w końcu powtórzyłem mu teorię Guya na temat szaleńczej obsesji, wspomniałem też o przypadkach, które wymienił, i procesie Strodyra. Harsnet słuchał uważnie, wpatrując się we mnie przenikliwie błękitnymi oczami. Na koniec energicznie pokręcił głową. — Ludzie owi, ten Francuz i Strodyr, na mój rozum zachowywali się jak opętani. Tak jak ów morderca. Przykro mi, panie woźny sądowy, lecz nie ufam doktorowi Maltonowi. Myślę, że pozostał wiemy starej sprawie. Wybacz panie, że nie mam zaufania do twojego Maura, ale biskup Bonner okazuje protestantom tyle zmiłowania co rzeźnik nieszczęsnym owieczkom. Barak rzucił nam gniewne spojrzenie. — Opętany czy szalony, czemu drań nas ściga zamiast my jego? — Znajdziemy go — odrzekł z ponurą determinacją Harsnet. — Może trzeba go szukać w kręgu zwolenników radykalnych protestanckich odłamów? — spytałem, patrząc Harsnetowi prosto w oczy. — Mam na myśli zbory, w których działają radykalni kaznodzieje, oraz takie, których członkowie spotykają się prywatnie po domach. Niektórzy z nich wyznają bardzo radykalną naukę. Adamici wierzą, że odzyskaliśmy pierwotną niewinność Adama, arianie zaś zaprzeczają istnieniu Trójcy... Oczekiwałem, że Harsnet gwałtownie zaprotestuje, lecz on jedynie skinął głową. — Prześladowania sprawiają, że wierzący zamykają się w sobie. Do więzienia we Fleet trafiają ludzie pobożni piszący wiersze, by zachęcić dziatwę do czytania Słowa Bożego... — Ten człowiek sądzi, że Bóg każe mu zabijać radykałów, którzy odstąpili od wiary.

— Albo chce, abyśmy tak myśleli — odparł Harsnet. Spojrzał na mnie poważnie. — Może zabójca popiera prześladowania biskupa Bonnera. Gdyby sprawa wyszła na jaw, zyskaliby kolejny argument. — Tak czy owak, znamy religijne poglądy doktora Gurneya, Tupholme’a i mojego nieszczęsnego przyjaciela Rogera —nie dawałem za wygraną. — Tych trzech nic innego nie łączyło. Harsnet skinął głową i westchnął. — Zgoda, rozejrzę się. — Zawahał się, aby rzec po chwili: — Czy zastanawiałeś się, panie, że pasujesz na jego ofiarę? Kiedyś byłeś radykałem, jak mistrz Elliard. — Nigdy nie zajmowałem tak radykalnego stanowiska jak on — odrzekłem, choć wiedziałem, że ma rację. Teoretycznie rzecz biorąc, w przeciwieństwie do Harsneta i Baraka, mogłem paść jego ofiarą. Poczułem zimny dreszcz, gdyż zdałem sobie sprawę, że zagrożona jest także Dorothy. — W Londynie są tysiące takich jak ja — dodałem. — Wiele tysięcy. Harsnet spojrzał na mnie uważnie, jakby wyczuł mój lęk i próbował ocenić mą odwagę. Lekko skinął głową i powiedział: — Musimy się zastanowić, jak wykorzystać posiadane atuty. Jeśli mamy rozpocząć poszukiwania Goddarda, rozejrzeć się wśród członków różnych grup religijnych i zapewnić ochronę tym, którzy jej potrzebują, będziemy musieli ściągnąć wielu ludzi umiejących trzymać język za zębami. Mam kilku, lecz nie tak znów wielu. — Westchnął głęboko. — Na szczęście arcybiskup Cranmer zaproponował nam pomoc. — Kogo? - Thomasa Seymoura — odrzekł, przechylając głowę. — Mnie również to zaskoczyło. Wiecie, czemu wciągnęli Seymoura w tę sprawę? — Bo znal Katarzynę Parr? — Tak. Twierdził, że pragnie bronić jej interesów, lecz chodziło o coś więcej. Kiedy znaleziono zwłoki doktoraGurneya, mógł się znaleźć w kręgu podejrzeń jako ten, który obmyślił intrygę, aby zniechęcić króla do lady Katarzyny. Arcybiskup Cranmer wyznał mi, że Seymour poczuł ulgę, gdy znaleziono ciało Tupholme’a, bo to odwróciło od niego uwagę. Teraz zaoferował dać nam do pomocy swego zaufanego sługę. — Dlaczego? Harsnet uśmiechnął się chłodno. — Thomas Seymour uwielbia przygody. Wśród jego sług wielu jest młodych mężczyzn takich jak on. — To możliwe, słyszałem o nim podobne rzeczy — przytaknął Barak. — Seymour to obmierzły łotr, lecz przyda się nam wszelka pomoc. Arcybiskup i lord Hertford są zbyt blisko królewskiego dworu, aby mogli nam niepostrzeżenie podesłać swoich ludzi. Z drugiej strony nikt nie zwróci uwagi, że wokół domu wielmożnego Thomasa kręci się więcej ludzi. — Sądzisz panie, że można mu zaufać? — spytałem z powątpiewaniem. — Ma powód, aby milczeć. Wolałby, żeby król się nie dowiedział, iż jest zamieszany w tę sprawę. Myślę, że z jego strony nic nam nie grozi. — Wiesz więcej o królewskim dworze ode mnie. Zaufam twojemu sądowi. Harsnet skinął głową z zadowoleniem. — Dziękuję. — Zawahał się. — Niezależnie od różnic w poglądach religijnych jestem pewny, że będziemy ze sobą skutecznie współpracować. — Ja też żywię taką nadzieję, panie — odrzekłem lekko zakłopotany. — Może któregoś wieczoru przyjdziecie, panie, do nas na obiad — dodał. — Powinniśmy lepiej się poznać. — Koroner poczerwieniał, a ja zdałem sobie sprawę, że w grancie rzeczy jest nieśmiałym człowiekiem. — Będę zaszczycony.

— Dobrze — rzekł, podnosząc się z miejsca. — Obejrzyjmy kapitularz, choć zapewne mnóstwo w nim papieskich obrazów. Spytaliśmy jakiegoś urzędnika o drogę do kapitularza. Wskazał nam ciężkie dębowe drzwi w oddali. Były uchylone. Ruszyliśmy krótkim korytarzem do jednej z najbardziej niezwykłych sal, jakie w życiu widziałem. Była ogromna, ośmioboczna, oświetlona promieniami słońca wpadającymi do środka przez wielkie witraże. Posadzkę pokrywały piękne płyty. U wejścia, niczym strażnicy, stały pięknie rzeźbione, pomalowane jaskrawymi barwami posągi przedstawiające Marię i świętego Piotra. Wszyscy trzej stanęliśmy z rozdziawionymi ustami, albowiem z obu stron poniżej linii okien znajdowały się panneau ze scenami z Apokalipsy świętego Jana przedstawionymi za pomocą jaskrawych barw i złoceń. Ciąg obrazów tworzył dramatyczną opowieść. Święty Jan, Chrystus zasiadający na sędziowskim tronie, płonąca otchłań piekielna, Bestia o siedmiu głowach i dziesięciu rogach oraz siedmiu aniołów wylewających czasze gniewu na udręczony, tonący we krwi świat.

Rozdział dziewiętnasty Staliśmy w milczeniu, odwracając się na piętach i oglądając wielką panoramę Apokalipsy. Opowieść przedstawioną na panneau przerywała scena zagłady ukazująca sprawiedliwych wstępujących do nieba i nagie ciała grzeszników spadające w otchłań piekielną. Chociaż obrazowi brakowało jaskrawych kolorów innych scen, od razu poczułem jego moc. Barak podszedł do malowideł, aby je dokładniej obejrzeć. Posadzka odbiła echem dźwięk jego kroków. Zatrzymał się przed obrazem przedstawiającym wielką Bestię o siedmiu wężowych szyjach, na których tkwiły potwornie wykrzywione łby z jednym lub dwoma rogami. Przed Bestią stał święty Jan, świadek tego, co miało nadejść, z głową otoczoną złotą aureolą. Twarz apostoła była pełna lęku. Przyłączyłem się do Jacka. — Zatem tak wygląda Bestia o siedmiu głowach i dziesięciu rogach — rzekłem. — Nie potrafiłem jej sobie wyobrazić. Obraz został namalowany w stylu obowiązującym przed dwustu laty. Postaciom brakowało realizmu, który cechował późniejszą sztukę. Mimo to scena była wymowna i przerażająca. — Mnisi z opactwa w Westminsterze codziennie je oglądali — zauważyłem cicho. — Goddard, Lockley i Cantrell każdego dnia przychodzili do kapitularza. Takie obrazy mogą wykrzywić ludzką psychikę. — Lockley był świeckim bratem, więc nie zaglądał do kapitularza, prawda? — spytał Barak. — W kapitularzu załatwiano wiele spraw. Z pewnością często widywał te obrazy. Harsnet stanął obok nas. — Zwolennicy papieża zarzucają nam, że daliśmy Biblię ludowi, który nie umie pojąć jej przesłania, więc sięga po najdziwaczniejsze interpretacje. Panie Shardlake, obrazy mogą wywołać podobny skutek. Gdyby ściany w tej izbie pobielono jak w dobrym reformowanym zborze, Goddard nie postradałby rozumu. Myślę, że diabeł wszedł mu do głowy za pośrednictwem owych malowideł. — Jeśli to Goddard. — Tak, jeśli to on, choć jest najbardziej prawdopodobnym podejrzanym. Spojrzałem na niego. — Czy dziekan właśnie to chciał przed nami ukryć? Czy myślał o tej panoramie? O wpływie, który mogła wywrzeć na ludzki umysł? Harsnet zacisnął usta. - Dowiemy się. Panie Shardlake, jutro rozmówię się z nim ponownie. Możecie pomówić dziś z dwoma byłymi mnichami? Ustalić, ile wiedzą? Powinniśmy zdobyć więcej informacji przed konfrontacją z Bensonem. — Zrobię to — obiecałem. — Dziś, po posiedzeniu sądowym. Skinął głową na znak zgody. — Poślę kogoś do ratusza, aby wypytać się o rodzinę Goddarda. — Przed odejściem chciałbym zobaczyć, co pozostało z budynku infirmerii. — Racja, powinniśmy to uczynić. — Harsnet rozejrzał się z odrazą po sali i ruszył w stronę wyjścia. Przystanąłem przed panneau ukazującym anioła o ponurym obliczu — skrzydlatego młodzieńca odzianego w białe szaty, wylewającego na ziemię płyn, który powodował pożary. Zza języków ognia wychylały się udręczone blade twarze. — Czwarta czasza — mruknąłem do Baraka. — Dobry Boże, mam nadzieję, że go złapiemy, zanim zabije następnego człowieka. *** Wyszedłszy z krużganków, spytaliśmy kolejnego urzędnika, gdzie są budynki dawnej infirmerii. Odrzekł, że klasztorny szpital został zburzony, a świecka infirmeria dla parafialnej biedoty znajduje się w

pewnym oddaleniu, za starym cmentarzem zakonnym. Deszcz ustał, więc ruszyliśmy ścieżką wiodącą przez zarośnięty trawą plac z nagrobkami. Niektóre z nich pochodziły sprzed wielu wieków. Podobnie jak w przypadku innych zlikwidowanych klasztorów płyty nagrobne miały zostać niebawem wykopane, trumny wydobyte na powierzchnię, a kości wrzucone do zbiorowych mogił. Infirmeria dla świeckich okazała się długim niskim budynkiem położonym z dala od głównych klasztornych zabudowań z obawy przed zarazą. Ciężkie drewniane drzwi były zamknięte. Weszliśmy do pustej sali oświetlonej jedynie promieniami słońca wpadającymi przez wysokie zakurzone okna. W środku nie było niczego z wyjątkiem szmat rozrzuconych po kątach, śladów na ścianach pozostawionych przez obrazy i duży krucyfiks oraz pustego paleniska, wokół którego leżały mysie odchody. — Co się stało z pacjentami? — spytałem cicho, myśląc o planie Rogera, aby założyć szpital dla ubogich. Przed oczami duszy ujrzałem ponownie jego twarz. Uśmiechnął się do mnie pogodnie i skinął potakująco. — Nic — odparł ponuro Harsnet. Odwróciliśmy się, słysząc skrzypnięcie drzwi. Ktoś próbował je otworzyć, wolno i ukradkiem. Barak oparł dłoń na rękojeści miecza, gdy do sali weszła niezwykła postać. Starzec miał potargane jasne włosy przypominające strzechę. Chudy był i obdarty, o zapadniętych policzkach. Nie zauważył nas. Patrzyliśmy, jak przewraca długim kijem łachmany leżące w kącie sali. — Co tu robicie? — Czysty głos Harsneta odbił się echem od ścian. Nieznajomy odwrócił się gwałtownie. Upuścił kij i złożył dłonie na piersi, wpatrując się w nas ze strachem. — Odpowiedzcie? — powtórzył Harsnet. Staruszek cofnął się z lękiem. — Nie zrobiłem... nie zrobiłem nic złego, panie... — wybełkotał niewyraźnie, tak że w pierwszej chwili uznałem, iż jest pijany. Później zdałem sobie sprawę, że nie ma zębów. Był znacznie młodszy, niż początkowo sądziłem. Przez zapadnięte policzki wyglądał na starszego. — Przyszedłeś tu z wyraźnym zamiarem — nie odpuszczał Harsnet. — Jesteśmy na terenie klasztoru, nie zabłądziłeś tu przypadkiem. — Szukałem zębów - odparł, wykręcając ręce i cofając się. — Ciągle mam nadzieję, że je odnajdę... w tym kącie. Tam, gdzie jeszcze nie szukałem. Są gdzieś w Westminsterze... — W jego szerokich błękitnych oczach pojawił się wyraz zdumienia i bezradności. Pomyślałem, że jest obłąkany. — Dobrze już, możecie odejść — rzekł Harsnet nieco bardziej delikatnym tonem, najwyraźniej dochodząc do podobnego wniosku jak ja. Mężczyzna wyszedł z sali, powoli zamykając skrzypiące drzwi. — Na rany Jezusa, cóż to za jeden? — spytał Barak. — Jakiś ubogi żebrak, któremu odebrało rozum — odpowiedział Harsnet. — Jest ich całe mnóstwo w Westminsterze, wchodzą nawet tutaj. Trzeba będzie zawiadomić straże. — Spojrzał na Baraka: —Byłbym wdzięczny, gdybyście na próżno nie wymawiali imienia Pańskiego. Oczy Jacka zabłysły. Zegar w oddali wybił dziesiątą. — Powinienem być w sądzie — rzekłem. — Chodźmy szybko, Baraku. Wybaczcie, panie, musimy już iść. Prześlę wam wiadomość po rozmowie z mnichami. *** Wróciliśmy z Harsnetem do bramy i wyszliśmy na ruchliwą ulicę. O tej porze panował tu zgiełk, ludzie kręcili się wokół otwartych straganów. Kilku handlarzy podbiegło ku nam. Jeden niósł tacę pełną starych słojów cuchnących z dużej odległości. — Oliwa z wielkiej ryby, wielmożni panowie! — zawołał. — Pełna magicznych właściwości! — Barak odpędził go ruchem ręki. Jakaś wychudzona dłoń uchwyciła połę mej szaty. Odwróciłem się i ujrzałem obdartą niewiastę z mizernym niemowlęciem na rękach. — Dajcie na strawę dla dziecka, panie — poprosiła. Odwróciłem się, nie patrząc jej w oczy, słyszałem bowiem opowieści o żebraczkach, które celowo głodzą dzieci, aby wzbudzić litość przechodniów. A może była to kolejna opowieść, którą

powtarzaliśmy, aby uspokoić sumienie i uczynić owych ludzi niewidzialnymi? Idąc w kierunku bramy prowadzącej do Thieving Lane, dostrzegłem zamieszanie przy jednym ze straganów. Przerażony mężczyzna i kobieta w średnim wieku stali między dwoma konstablami. Dwaj inni wynosili ze środka poobijane skrzynie, trzeci zaś przetrząsał kolejną stojącą w błocie. Odniosłem wrażenie, że w środku znajdują się jakieś cudaczne stroje. Obserwujący ich tłum sprawiał wrażenie niezadowolonego i gniewnego. Dostrzegłem kilka niebieskich tunik terminatorów. Zbiegowisko robiła mała banda parchatych żebraków cierpiących na szkorbut. Niektórzy nosili jeno suknie, bez gaci. Było też wśród nich kilka młodych niewiast o ogorzałych twarzach, które podawały sobie z rąk do rąk skórzany bukłak i chichotały. — Nie ma ksiąg — oznajmił konstabl przetrząsający skrzynię. — Nie mamy zakazanych ksiąg, panie — biadolił kupiec. — To jeno teatralne stroje. Zarabiamy tym na życie, błagam... — Wiemy. — Konstabl skinął głową. — Wypożyczacie je trupom grającym sztuki Johna Bale’a i inne heretyckie śmieci. — Tłum zareagował na te słowa gniewnym pomrukiem. Inny konstabl wyciągnął ze skrzyni fałszywe wąsy, wzbudzając dziki śmiech podchmielonych dziewek. — Zaczęli czystki w Westminsterze — mruknął gniewnie Harsnet. — Co tu robią ludzie Bonnera? — Muszę iść do sądu — powiedziałem. Wolałem uniknąć sytuacji, która mogła zakończyć się bójką. — Przepuśćcie mnie — rzekłem, próbując się przedrzeć przez tłum. Ścisk był coraz większy, albowiem napływali kolejni gapie i napierali na innych, aby lepiej widzieć, tarasując dojście do bramy. Barak ruszył przodem, torując mi drogę. Na skraju zbiegowiska zebrało się więcej rozkrzyczanych żebraków przepychających się przez ciżbę z wyciągniętymi rękami. Nagle zastąpił mi drogę młody chłopak w łachmanach. — Z drogi! — warknąłem poirytowany, próbując go odepchnąć. — Ty garbata wrono! — krzyknął. Kiedy dotarliśmy do skraju zbiegowiska, poczułem nagle przenikliwy ból w górnej części lewego ramienia i usłyszałem swoje nazwisko wymówione słabym, ledwie dosłyszalnym szeptem. — Shardlake. Krzyknąłem z bólu, chwytając się za ramię. Gdym je cofnął, było całe we krwi. Harsnet i Barak odwrócili się, słysząc mój krzyk. Uniosłem rozdarty rękaw szaty. Na kaftanie widniało długie rozcięcie, przez które sączyła się krew. — Ktoś mnie pchnął sztyletem — jęknąłem, czując, że robi mi się niedobrze. — Zzuj szybko togę — polecił Barak, rozglądając się wokół. Ścisk panował jednak tak duży, że trudno się było rozeznać, kto to uczynił. Zrobiłem, co mi kazał. Przechodnie spoglądali ciekawie, jak Barak ogląda rozciętą koszulę. — Widzę ranę — zagwizdał. — Miałeś szczęście, że nie trafił w tętnicę. — Wyciągnął sztylet i pociął zniszczoną szatę na pasy, obwiązując górną część mojego ramienia prowizoryczną opaską. Na chwilę strumień krwi się nasilił, by w końcu osłabnąć. — Trzeba będzie założyć szwy — stwierdził z pobladłą twarzą Harsnet. — Zaprowadzę go do sądu i poślę po doktora Maltona — powiedział Barak. — Pomożesz nam, panie? — To był on — wyszeptałem. — Wymówił moje nazwisko, zadając cios. — Poczułem się słabo. Powlekliśmy się podwórcem New Palace Yard do Westminster Hall. Pchnięte ramię boleśnie pulsowało, a moje odzienie poczerwieniało od krwi. Harsnet zamienił słowo z wartownikiem i zaprowadzili mnie do małej bocznej izby. Usiadłem na ławie i uniosłem rękę, tak jak kazał mi Barak. — Sprowadzę starego Maura — powiedział. — Udaj się pierwej do sekretarza sądu — rzekłem. — Powiedz mu, że zostałem napadnięty, i poproś o przełożenie dzisiejszych rozpraw. Później idź do Guya. Nic mi nie będzie, krwawienie nie jest

już tak obfite — dodałem, gdy spojrzał na mnie z powątpiewaniem. — Pospiesz się. — Zostanę z nim — wtrącił Harsnet. Barak skinął głową i odszedł. — Widziałeś go, panie? — spytałem gorączkowo. Pokręcił głową. — Nie. Ciżba była tak wielka, że mógł to uczynić każdy z owych żebraków, którzy przyszli przypatrywać się temu, co wyczyniają z nieszczęsnymi kramarzami. — To był on. —Zacisnąłem zęby, czując przenikliwy ból. — Napadł Tamasin, a teraz zaatakował mnie. Dźgnął w lewe ramię. To kolejne ostrzeżenie. — Skąd wiedział, dokąd się dziś udasz? Nie wiedział o tym nikt z wyjątkiem mnie i Baraka. — Czy wspomniałeś Cranmerowi o naszym spotkaniu? A może któremuś z Seymourów? — Nie. Wczorajszej nocy nie było na to czasu. — Nagle w jego oczach pojawiło się przerażenie. — Dobry Boże, jaką mocą obdarzył go diabeł? Mój zmęczony umysł nie potrafił udzielić racjonalnej odpowiedzi. Nie wiedziałem, jakim sposobem ów mąż niewidzialnie podąża naszym śladem i wie o każdym posunięciu. Nagle zakręciło mi się w głowie. Zamknąłem oczy i musiałem stracić przytomność, bo następną rzeczą, jaką ujrzałem, był ów chłopak, Piers. Pochylał się nade mną z wyrazem chłodnego zaciekawienia na twarzy. Guy i Barak stali obok. Jack sprawiał wrażenie poważnie zatroskanego. — Zemdlałeś — powiedział Guy. — To z powodu szoku. Byłeś nieprzytomny pół godziny. Spostrzegłem, że nadal leżę na ławie w małej izbie. Zza zamkniętych drzwi dolatywały odgłosy krzątaniny i urywki rozmów. W oddali ktoś wzywał strony do wejścia na salę sądową. — Zrobi ci się niedobrze na ten widok, Guy. — Bzdura. Obejrzę ranę. — Gdy zdjął opaskę, na ramieniu ukazała się głęboka rana długości trzech cali. Brzegi rozcięcia bielały na tle czerwonego ciała z powodu skrępowania opaską. Widok ten przypomniał mi przerażające zwłoki Rogera i ponownie zakręciło mi się w głowie. — Połóż się — rzekł cicho Guy, obmacując ranę palcami. — Posmaruję ją maścią, która powstrzyma zakażenie — wyjaśnił. — Następnie założymy ci szwy. Będzie trochę bolało. — Rób, co trzeba — odrzekłem, choć żołądek ścisnął mi się ze strachu. — Baraku, poszedłeś do sądu? — Powiedziałem w sekretariacie, że zaniemogłeś. Sekretarz udał się do sędziego, a ten zgodził się przełożyć rozprawę. — Zawahał się, a następnie ciągnął: — Harsnet uważa, że powinieneś zrezygnować z prowadzenia spraw do czasu zakończenia śledztwa. Cranmer lub lord Hertford ci to ułatwią. — Dobry pomysł. Powinienem zrezygnować przynajmniej z niektórych. Nie mogę odwołać rozprawy Adama Kite’a wyznaczonej na czwartego kwietnia. To zbyt delikatna materia, aby powierzyć ją komu innemu. Guy nałożył gęstą maź na moje ramię. Poczułem pieczenie. — Oczyszczę ranę, a później przystąpimy do założenia szwów. Będzie cię chwilę bolało — rzekł. — Poczujesz też zmęczenie, bo twoje ciało zacznie się goić. Poklepał mnie w ramię. - Teraz cię zszyjemy. Piers się tym zajmie. Nie martw się, robił to już wiele razy. Będę miał na wszystko oko. — Chłopak podszedł do mnie, sięgnął do torby i wyjął cienką, ostrą igłę, przez którą przetknięto czarną nić. — Pamiętaj, aby szyć wolno i starannie — rzekł Guy. Chłopak odłożył torbę i uklęknął obok mnie. Uśmiechnął się. — Zrobię to delikatnie, panie — powiedział cicho, pochylając się, aby zszyć krawędzie rany. *** Dwie godziny później leżałem na poduszkach w swoim salonie. Do izby wszedł Barak. — Załatwione? — spytałem.

— Tak, niektóre sprawy weźmie twój kolega z Sądu Próśb. Urzędnicy sądowi kręcą nosem. Myślę, że nie zawadzi, jeśli Cranmer lub lord Hertford prześlą list sędziemu. — Napiszę do Harsneta. To uprzejmie z jego strony, że pomógł ci zaprowadzić mnie do Westminster Hall. Niewielu koronerów zachowałoby się w ten sposób. — Jak na mój gust jest zbyt przekonany o słuszności swej religii. On naprawdę uważa, że zabójca jest opętany. — Pokręcił głową. — Jeszcze chwila, a zacznę się zastanawiać, czy ma rację. — Boisz się czarta, Jack? — Nie, lecz jak inaczej wytłumaczyć to, że łotr bawi się z nami w ciuciubabkę? Napadł Tamasin, a teraz zaatakował ciebie i rozpłynął się w powietrzu niczym zjawa. Jak nas śledził niezauważony? — Zastanawiałem się nad tym. — Usiadłem, krzywiąc się z bólu. — Zabójca najpierw zamordował chłopa, sądząc, że wywoła tym wielką wrzawę. Całą winę zrzucono na ową walijską ladacznicę. — Tak. — Później zabił doktora Gurneya i pozostawił jego zwłoki w sadzawce nad Tamizą. Makabryczne morderstwo znanej osoby powinno było wywołać powszechne poruszenie. Może sądził, że ktoś dostrzeże związek z Apokalipsą świętego Jana, widząc, jaką śmiercią zginął medyk. Cranmer i tym razem kazał wyciszyć sprawę. — Nie udało się zbrodniarzowi wywołać zamieszania w mieście, jak tego pragnął. — Właśnie. Wtedy zamordował Rogera. Uczynił to w sposób jeszcze jawniejszy. Później zaczaił się na nas na mokradłach. — Aby tego dokonać, musiałby być przebiegły i sprytny jak lis, a przy tym cierpliwy niczym kot. — I bez reszty oddany sprawie. Pamiętasz, jak się ukrył wśród trzcin, gdyśmy go tropili? Wtedy przyjrzał się nam dokładnie, zapamiętał nas. Śledził aż do domu. — Tak że żaden z nas się nie zorientował? Daj spokój, śledziłem różnych ludzi dla lorda Cromwella. Niełatwa to sztuka, szczególnie gdy człowiek wie, że za nim idziesz. Jeśli to Goddard, musiał mieć ogromny pieprzyk na nosie. — Wiem. Nie mam pojęcia, jak łotr to robi. — My polujemy na niego, a on na nas. Dzisiaj wykorzystał okazję w tłumie. — Tak. — Skąd wiedział, że pójdziemy do opactwa w Westminsterze?! — wybuchnął Barak. Pokręciłem głową. — Może usłyszał o dzisiejszych posiedzeniach Sądu Próśb. Skąd wiedział, w którym sądzie pracuję i jakie sprawy będą na wokandzie? — Ugryzłem się w palec. — Chyba że... — Chyba że co? — Chyba że ktoś mu pomaga, informuje go o naszych ruchach. — Thomas Seymour? — spytał Barak, mrużąc oczy. — Nie ufam mu. — Nie, Seymour pragnie jego ujęcia. Sądzę wszak, że ktoś mu pomaga. To bardziej sensowne od przypuszczenia, że diabeł obdarzył go nadludzką mocą. — Westchnąłem. — Myślę, że cały czas planuje i czeka. Bez końca i obsesyjnie, aż nadejdzie sprzyjająca chwila, aby zadać komuś okrutną śmierć. Urządzić widowisko, którego pożąda. — Podobnego zdania jest ów stary Maur — zauważył przenikliwie Barak. — Pojawia się wszak inne pytanie. Podjął ogromne ryzyko, atakując cię w miejscu publicznym. W owej ciżbie mógł cię zabić. Mógł też zamordować Tamasin... — Przełknął nerwowo ślinę. Zrozumiałem, że ta sprawa nie daje mu spokoju. —Czemu tego nie uczynił? — Chce, abym zrezygnował z prowadzenia dochodzenia? — Wtedy wyznaczyliby kogoś innego. — Rzeczywiście. — Drań postępuje tak, jakby z nas drwił. Jedno jest pewne, wychodząc na miasto, musimy się

pilnować na każdym kroku. Dobrze, że człowiek Harsneta siedzi w kuchni. — Barak zacisnął pięści. — Znajdę łotra i zabiję. — Nie, potrzebujemy go żywego. — Pokręciłem głową. — Myślisz, że to Goddard, Baraku? — Nie mam pojęcia. — Tajemnice i koszmary, które nas otaczają, rodzą pokusę uchwycenia się każdej możliwości. — Westchnąłem. — Kimkolwiek jest, modlę się, abyśmy go schwytali, zanim kolejny człowiek zginie straszną śmiercią. — Zmarszczyłem brwi. — Zanim ponownie pokaże, jaki jest sprytny, albowiem jestem pewny, że i o to mu chodzi. Barak spojrzał na mnie z lękiem i konsternacją. — Motłoch zachowywał się tak, jakby lada chwila miał się rzucić na konstabli — rzekłem, aby odwrócić jego uwagę. — Bonner zaczął prześladować teatralne trupy — odparł obojętnie. — Dzisiejszy ranek dowiódł, że potrząsnął gniazdem szerszeni. Gniazdem wielkości całego miasta. — Zaiste. Sytuacja może ulec zmianie i sekciarze będą chcieli się odegrać. Niech ich wszystkich szlag trafi — dodał poirytowany. — Masz rację — przytaknąłem. — Nawiasem mówiąc, co sądzisz o pomocniku Guya? Młodym Piersie? — Nie podoba mi się. To wazeliniarz i lizus mimo ogłady i przystojnej twarzy. Jest zdolny, zręcznie zszył ci ranę. Sęk w tym, że zachowywał się tak, jakby sprawiało mu to przyjemność. — Guy powiedziałby, że chłopak uczy się chłodnego dystansu, który winien cechować medyków. — Roześmiałem się nerwowo. — Pamiętasz, jak półtora roku temu skręciłeś sobie nogę w Yorku? Byłeś inwalidą, teraz przyszła moja kolej. Uśmiechnął się. — Bywaliśmy w tarapatach. — A jakże. Nadal sprawiał wrażenie zatroskanego. — Jak się miewa Tamasin? — spytałem ostrożnie. — Śpi — odrzekł. — Potrzebuje odpoczynku. Ja... Przerwało mu głośne kołatanie do drzwi i podniesione głosy Joan i jakiegoś mężczyzny. Po chwili w korytarzu rozległy się kroki. Spojrzeliśmy na siebie. — Uderzył ponownie — jęknąłem. W otwartych drzwiach stanął Daniel Kite. Włosy miał potargane i ciężko dyszał. — Panie, musicie przyjść! — krzyknął. — Chodźcie, na miły Bóg! — Co... — Chodzi o Adama, panie. Uciekł. Wspiął się na miejski mur obok Bishopsgate i nawołuje przechodniów do pokuty. Wzywa, aby porzucili księży i zwrócili się do Boga! Tym razem ani chybi go spalą!

Rozdział dwudziesty Od Bishopsgate dzieliło nas półtorej mili. Była to bolesna podróż zatłoczonymi ulicami Londynu, gdyż ramię na temblaku rwało mnie z bólu przy każdym wstrząsie. Daniel i Minnie szli tak szybko, jak mogli — Daniel kroczył z zaciętą miną, a Minnie wyglądała jakby za chwilę miała zemdleć. Wiatr smagał nasze twarze kroplami deszczu, niemal zrzucając mi czapkę na ziemię. Przywdziałem najlepszą szatę i nakrycie głowy, sądząc, że mogą mi się przydać, gdy zechcę okazać swoją pozycję przy Bishopsgate. Daniel powiedział, że przed godziną w jego warsztacie zjawił się przyjaciel, który twierdził, że Adam stoi na szczycie londyńskiego muru, nawołując przechodniów, aby błagali Boga o zbawienie. Gdy przybył na miejsce, jego syn ciskał gromy w kierunku gęstniejącego tłumu. Przyszli do mnie, bo nie mieli do kogo się zwrócić. Ogarnął mnie gniew. Jak Adam zdołał uciec z Bedlam? Uderzyło mnie, że w jego oszalałym prorokowaniu pojawiło się coś nowego. Posłałem Baraka, aby sprowadził Guya, choć czułem wyrzuty sumienia, że ponownie go niepokoję. Jednak to właśnie jemu udało się nawiązać kontakt z młodym Kite’em. Wiedziałem, że jeśli nie ściągniemy go na ziemię, tym razem może pójść na stos. *** Na Ali Hallows Street usłyszeliśmy zgiełk tłumu i wybuchy śmiechu. Po chwili ujrzeliśmy Adama. Chłopak stał na szczycie starego miejskiego muru, wykrzykując do tłumu, który zgromadził się trzydzieści stóp niżej. W brudnych łachmanach, z potarganą czupryną i dzikim wzrokiem Adam przypominał zdziczałych wiejskich głupków, którzy uciekali z domu i ukrywali się w niedostępnej kniei, dopóki nie umarli z głodu. Stał ponad Wormwood Street w odległości około pięćdziesięciu jardów od wieży Bishopsgate. W jakiś sposób musiał wejść na dach stróżówki i wdrapać się na mur. Odniosłem wrażenie, że nikt nie starał się go ściągnąć. Stary mur był szeroki, lecz w wielu miejscach się wykruszył. Na moich oczach Adam obruszył duży kamień, który runął na ciżbę. — Hej, ty! Uważaj! — krzyknął ktoś z tłumu. Adam omal się nie przewrócił, lecz jakimś cudem zdołał odzyskać równowagę. — Przyjdźcie do Chrystusa! — wrzeszczał do gapiów. — Zróbcie to! Upewnijcie się, że należycie do wybranych! Nadciąga koniec świata! Antychryst już krąży w pobliżu! Błagam was, módlcie się! W tłumie dostrzegłem wielebnego Meaphona. Twarz mu poczerwieniała bardziej niż zwykle. Zaczęliśmy się przeciskać w jego stronę. Obok stał inny duchowny, wysoki szczupły jegomość o haczykowatym nosie i gęstych siwych włosach, czystych i schludnie zaczesanych. Pomyślałem, że radykalni kaznodzieje dbają o włosy, które przypominały pawie pióra na tle skromnych szat. Minnie położyła dłoń na ramieniu Meaphona. — Dobrze, że przyszliście, panie! Kiedy Meaphon odwrócił się do mnie, spostrzegłem, że jest przerażony. — Trzeba ściągnąć go na dół — powiedział z naciskiem. — Jeśli go aresztują, będą mnie przesłuchiwać. Zaczną przepytywać cały zbór! — Mnie również! — dodał drugi. — Jestem William Yarington, rektor kościoła sąsiadującego ze zborem wielebnego Meaphona — oznajmił głosem pełnym złowróżbnej powagi, jakby uznał, że sympatyzuję z radykałami. — Prawda wiary jest zagrożona przez papistów i odstępców jak nigdy dotąd. Powinniście go trzymać w zamknięciu, modlić się o niego bez przerwy. — Spojrzał gniewnie na Meaphona. — Sam dość się modli — odburknąłem. Yarington spojrzał na mnie z chłodnym wyrazem wyższości, a następnie odwrócił się, mrucząc pod nosem „kolejny niedowiarek”. — Próbowałeś z nim pomówić, panie? — spytałem Meaphona. — Tak, a jakże! Kazałem mu przestać wykrzykiwać i zejść na dół. Powiedziałem, że może narazić na niebezpieczeństwo rodziców. Nie usłuchał.

— Jeśli nas tu znajdą, jeśli skojarzą mnie z nim... — Siwiuteńki duchowny rozejrzał się niespokojnie wokół, jakby szukał drogi ucieczki, a następnie ponownie utkwił wzrok w Adamie, gdy chłopak zawołał, że cierpi za nich wszystkich, jak Jezus na krzyżu. — Wkrótce wieści dotrą do Bonnera. Rychło się tu zjawi! — Meaphon pokręci! głową. — Byłoby lepiej dla nas wszystkich, gdyby chłopak spadł i skręcił sobie kark — zauważył drugi. Minnie nie wytrzymała i zaczęła szlochać na piersi męża. — Zrób coś, panie! — Daniel spojrzał na mnie błagalnie. — Proszę! Usłyszeliśmy kolejną salwę śmiechu. Jakiś łotrzyk przywiódł na postronku tańczącego niedźwiedzia i małego misia. Zwierzę miało łańcuch i kaganiec. Z otworów w uszach wystawały paski barwnego materiału. Niedźwiedź przypatrywał się gawiedzi wylęknionym wzrokiem. Dozorca uderzył go w nos, zmuszając do tańczenia. Kiedy biedny zwierzak zaczął przestępować z nogi na nogę, mężczyzna rzucił czapkę na ziemię, aby ludzie wrzucali doń monety. — Zejdź na dół! — zawołał ktoś do Adama. — Zatańcz razem z nim! Chodź, pokaż nam, jak tańczysz! Obok mnie stali dwaj mężczyźni w średnim wieku w szatach cechu wytwórców sztućców. — To bluźnierstwo — rzekł gniewnie jeden. — Trzeba zawiadomić ratusz. Młokos powinien zostać ukarany za to widowisko. — Ktoś już pobiegł do pałacu Bonnera — odpowiedział z ponurą satysfakcją drugi. — Otrzyma zasłużoną karę. — Masz rację, bracie! — zawołał do Adama ktoś z tłumu. Masz w sobie ducha! Pomyślałem, że tłum jest nastawiony przychylnie, że uznaje to wszystko za żart i widowisko. Podobnie jak w przypadku kramarzy handlujących teatralnymi strojami atmosfera mogła jednak w każdej chwili ulec zmianie. Przecisnąłem się do przodu, stanąłem poniżej Adama i spojrzałem w górę. Chłopak przerwał, ciężko dysząc. Zauważyłem, że drży. Gdyby stracił przytomność... — Adamie! — zawołałem. — Zejdź na dół! Twoja matka jest przygnębiona. Spojrzał na mnie, a następnie utkwił wzrok w tłumie. — Nadciąga koniec świata! —wrzasnął. —Antychryst krąży w pobliżu! Jeśli nie wyprzecie się szatana i nie przyjdziecie do Jezusa, wszyscy spłoniecie! Spłoniecie! - Przemów, papugo! Mów dalej! —zawołał ktoś szyderczo. — Ulecz rękę garbusa, tak jak Jezus uzdrawiał chorych! Uczyń cud! Ogarnęła mnie wściekła rozpacz. Nie można było się z nim porozumieć, równie dobrze mogłem gadać do ściany. Żaden z owych proroków nie słuchał, zadowalali się ciskaniem gromów. Jeśli nie uznałeś ich zwiastowania za Słowo Boże, skazywali cię lekką ręką na wieczne potępienie. Adam był obłąkany, i to stało się przyczyną jego nieszczęścia. Morderca nie tylko oznajmiał krwawe boskie wyroki, lecz osobiście je wykonywał. Ścisnąłem bolące ramię, czując całkowitą bezradność. Nagle usłyszałem szmer za plecami. Jacyś ludzie przeciskali się przez tłum. Ze struchlałym sercem ujrzałem podniesione piki. Chwilę później ukazał się biskup Bonner w czarnej szacie, w otoczeniu straży. Tłum się rozstąpił, a on przeszedł przez ciżbę, niski, zwalisty i potężny. Na placu pozostaliśmy ja, Kite’owie i Meaphon. Drugi duchowny rozpłynął się w tłumie. Adam zaczął deklamować fragment Pisma, w którym rozpoznałem parafrazę Apokalipsy: — ,A dla tchórzów, niewiernych, obmierzłych, zabójców, rozpustników, guślarzy, bałwochwalców i wszelkich kłamców: udział w jeziorze gorejącym ogniem i siarką”. — Przestań bluźnić! — ryknął Bonner. Tłum zamilkł. Nawet Adam na chwilę przerwał i zamrugał. Z bliska twarz biskupa okazała się krągła i obwisła, w dużych czarnych oczach dostrzegłem błyski gniewu. — Papista! — zawołał ktoś z tłumu. Bonner spojrzał wściekle za siebie, lecz w ciżbie nie sposób

było odgadnąć, kto to powiedział. Biskup zwrócił na mnie gniewne spojrzenie. — Kim jesteś, prawniku? To twój krewny? A ty... — Spojrzał na Meaphona, który struchlał ze strachu. — Znam cię! Jesteś przywódcą tej obłąkanej grupki schizmatyków. Słyszałem o wybuchach wściekłości Bonnera. Jego gniew był gwałtowny i niepohamowany. — Heretyk! — wrzasnął w twarz Meaphonowi. Duchowny skulił się w sobie, tracąc odwagę. — To nie jego wina, panie — przemówił odważnie Daniel Kite. — Próbował skłonić Adama, aby zszedł na ziemię. To nasz syn. Jest obłąkany, panie, oszalał... — Bóg jest sędzią wszystkich ludzi! Jezus przybędzie z mieczem w dłoni... — zaczął ponownie Adam. Bonner odwrócił się do swoich ludzi. — Wejdźcie na budkę strażnika i ściągnijcie go na ziemię. Jeśli spadnie, niewielka strata. Żołnierze podeszli do muru, lecz nagle przystanęli, patrząc w górę. Tłum zaszemrał na widok trzech postaci, które wspięły się na dach przez górne okno stróżówki. Rozpoznałem Guya, Baraka i Piersa. Ruszyli wolno murem w kierunku Adama. Barak i Piers mieli ręce wyciągnięte w bok, lecz Guy kroczył wyprostowany, podwinąwszy szaty, aby nogi na zaplątały się w poły. Motłoch zamilkł. Nawet Bonner się uciszył. — Chodź, Adamie! — zawołał Guy. — Pamiętasz mnie? Pamiętasz naszą rozmowę? Chłopak spojrzał na niego nieprzytomnie, jakby się zastanawiał, jakim cudem medyk znalazł się obok niego. Barak i Piers byli bardzo blisko. Spoglądali na niego z wahaniem. Zauważyłem, że się boją. Gdyby go chwycili, mógłby ich pociągnąć za sobą. — Czemu to robisz? — spytał Guy. Ku mojemu zaskoczeniu chłopak odpowiedział: — Gdybym przyprowadził tych ludzi do Boga, miałbym dowód, że jestem zbawiony. — Nie wszyscy zbawieni mogą być bożymi posłańcami. — Guy wskazał ręką tłum. — Spójrz na nich. Nie jesteś dość silny, aby nawrócić tych pogan. Nie masz powodu się wstydzić. Słysząc to, Adam zaczął płakać i padł na kolana. Kawałki starej zaprawy poleciały na ciżbę. Barak i Piers uklękli przy nim ostrożnie, podnieśli go i poprowadzili murem. Później pomogli mu przejść przez okno stróżówki. Guy zszedł za nimi. Bonner pstryknął palcami i ruszył w kierunku bramy w asyście straży. Daniel i Minnie podążyli niepewnie jego śladem. Meaphon zawahał się, by po chwili cofnąć się i zniknąć w tłumie. Nie wiedziałem, czy uczynił to ze strachu, czy dlatego, że mógłby jedynie rozsierdzić Bonnera? Nagle zesztywniałem. Kątem oka dostrzegłem, że ktoś mnie obserwuje. Jakiś brodaty mężczyzna. Spojrzałem za siebie. Tamten się odwrócił i znikł w tłumie. Dostrzegłem jedynie brązowy kaftan. Serce mi zabiło. Czy to on? Czyżby ponownie mnie śledził? Stanąłem jak wryty, zdając sobie sprawę, że zatroskanie losem Adama uczyniło mnie lekkomyślnym. — Panie Shardlake! Błagam, pomóżcie nam! — usłyszałem głos Minnie. Odwróciłem się ku niej. Adam zszedł ze stróżówki na ulicę. Guy i Barak trzymali go pod ręce, albowiem próbował paść na kolana. Zamknął oczy, poruszając wargami w cichej modlitwie. Strażnik podążał ich śladem, popatrując nerwowo na biskupa. Bonner stanął przed Adamem, podparłszy się pod boki. — A to dopiero widok! — ryknął. — Co ty wyrabiasz, chłopcze? — Adam zignorował pytanie, wbijając wzrok w ziemię i modląc się. Bonner poczerwieniał ze złości. — Lepiej odpowiedz, mały kaznodziejo, bo spłoniesz na stosie jak Mekins. — Nie wiem, jak się tam dostał — wtrącił strażnik. — Musiał się prześlizgnąć przez dom. Przysięgam, panie, nie mam pojęcia, jak tego dokonał. Może jest czarownikiem i umie stać się niewidzialny. Bonner gniewnie prychnął. — Sługus rzymskiej nierządnicy! — zawołał ktoś z tłumu.

Bonner odwrócił się ponownie, władczo marszcząc brwi. — Zdrajca! — krzyknął ktoś inny. Tym razem przez tłum przeszedł szmer aprobaty. Żołnierze mocniej uchwycili piki. Atmosfera uległa wyraźnej zmianie. Daniel i Minnie sprawiali wrażenie bezradnych, choć we wzroku, jakim Daniel spoglądał na Bonnera, widać było strach zmieszany ze wstrętem. Minnie zebrała się na odwagę i wystąpiła naprzód. Upadła na kolana przed Bonnerem, chwytając połę jego szaty. — Błagam, panie — powiedziała. — Mój syn jest obłąkany. Chory na umyśle. Członkowie Tajnej Rady wysłali go do Bedlam. Musiał stamtąd uciec. Jest przebiegły, choć odebrało mu rozum. Bonner ani drgnął. — Słyszałem o tej decyzji od biskupa Gardinera. Członkowie Tajnej Rady popełnili błąd. Ten incydent potwierdza, że wasz syn jest zatwardziałym heretykiem. — Spojrzał na nas gniewnym wzrokiem. — Już wkrótce dobiorę się wam do skóry, odechce się wam żyć. — Spojrzał z odrazą na Adama. — Zacznę od tej zniewolonej istoty. — Rzekłszy to, spojrzał wyzywająco na tłum. Mimo wszystko nie można mu było odmówić odwagi. Wziąłem oddech i wystąpiłem do przodu. — Ten człowiek jest obłąkany, panie — rzekłem szybko, przywołując Guya skinieniem dłoni. — Mój przyjaciel jest medykiem, zaświadczy. Nie byłem zadowolony ze sposobu jego pilnowania i opieki, jaką miał w Bedlam. Sprawę rozpatruje Sąd Próśb. — Mówiłem na tyle głośno, aby tłum mnie usłyszał. Bonner spojrzał ciekawie na Guya. — Jesteście doktor Malton? — spytał. — Słyszałem o was. Byliście mnichem. — Tak, panie. — Doszły mnie słuchy, że dobry z was lekarz — powiedział Bonner. — Czemu zaprzątacie sobie głowę owymi heretykami? Guy sięgnął po swoje najlepsze zdolności dyplomatyczne. — Członkowie Tajnej Rady uznali go za obłąkanego, nie za heretyka, panie. Sądzę, że jest chory. Mam nadzieję go wyleczyć. Naprostować mu umysł — dodał znacząco. Jeden ze strażników spojrzał na szemrzący motłoch, | następnie pochylił się i szepnął coś do ucha Bonnerowi. Biskup rzucił okiem na ciżbę, a następnie utkwił wzrok we mnie i Guyu. — Dobrze — rzekł. — Informujcie mnie o postępach. Ty zaś, prawniku, dopilnuj, aby przebywał w zamknięciu. Następnym razem mogę nie być równie wspaniałomyślny. — Rzekłszy to, skinął surowo głową i odszedł. Żołnierze podążyli za nim. — Dobra robota — szepnąłem Guyowi. Spojrzał na mnie ponuro. — Zrozumiał, że gdyby kazał spalić chłopaka, którego medyk uznał za niepoczytalnego, londyńczycy byliby jeszcze bardziej rozsierdzeni niż w przypadku Mekinsa. On nam tego nie zapomni. Matthew. Trzeba dopilnować, aby chłopak przebywał w zamknięciu. — Zaprowadzimy go do Bedlam? — spytał Barak. — Tak! Chodźmy, to niedaleko stąd. Posłuchamy, co ma do powiedzenia nadzorca Shawms — dodałem posępnie. Piers, który trzymał się z tyłu podczas rozmowy z Bonnerem, wystąpił do przodu i ujął Adama pod ramię. Barak złapał za drugie i ruszyliśmy. Motłoch patrzył, jak odchodzimy, żałując, iż pozbawiliśmy go rozrywki. Daniel i Minnie szli na końcu. Nie próbowali zamienić słowa z synem, wiedząc, że byłoby to daremne. *** Długi budynek Bedlam powitał nas swoją nijaką fasadą. Zakołatałem do drzwi. Otworzyła nam Ellen. Nie miała czepca na głowie. Jej czarne włosy były potargane, a na twarzy malowało się przerażenie. Na widok Adama odetchnęła z ulgą. — Dzięki Bogu, schwytaliście go! Gdzie był?

— Głosił Słowo z wierzchołka londyńskiego muru. Grupa zaniepokojonych twarzy spoglądała na nas z salonu. Zauważyłem niewiastę, która się obnażyła podczas mojej ostatniej wizyty. — Jezu! — Ellen oparła się o ścianę. — Wiedziałam, że urządzi kolejne przedstawienie. — Gdzie Shawms? — Wyszedł, panie. Zostałam sama z pacjentami. Jeden z młodszych strażników zachorował, drugi wyjechał do Kentu, aby odwiedzić rodzinę. Pan Shawms powiedział, że musi wyjść. Zabrał ze sobą Leamana, trzeciego strażnika. Miałam pod opieką trzydziestu pacjentów. Sądziłam, że Adam jest bezpieczny, że jest skrępowany łańcuchem. Musiał uciec przez okno. Kiedy weszłam do celi, już go nie było... — Zaprowadźcie go do celi. — Kiedy Ellen udzieliła im wskazówek, Barak i Piers powlekli mruczącego pod nosem Adama w stronę otwartych drzwi jego izby. Za nimi podążyli Daniel i Guy. — Powiadasz, że Shawms zostawił cię samą?—spytałem Ellen. — Tak, panie — zawahała się, aby szybko dodać: — Myślę, że Shawms zrobił to celowo. Pewnie rozkuł Adama, aby chłopak mógł uciec. Tylko on ma klucze do łańcuchów. — Kiedy odkryłaś, że Adama nie ma w celi? — Godzinę temu. — Czemu nie wszczęłaś alarmu? — Zmarszczyłem brwi zdumiony jej zachowaniem. Czemu ktoś tak sumienny jak Ellen niczego nie uczynił? Poczerwieniała i ściszyła głos do szeptu. — Nie mogę wychodzić na zewnątrz — odrzekła, wykręcając dłonie w geście wielkiego niepokoju. — Nie wiedziałam, co robić. Inni pacjenci byli wystraszeni. Shawms chyba liczył, że potraktują Adama jak heretyka. Chciał, aby chłopak uciekł. Cała wina spadłaby na mnie. To dziki i okrutny człek... — Czemu miałby to zrobić, Ellen? Wspomniałaś mi, że nigdy nie opuścisz Bedlam. Nie zrozumiałem, o co ci chodzi. Dlaczego? — Nie pytaj, panie. — Spojrzała na mnie błagalnie. Pomyślałem, że mogła uczynić coś strasznego, dlatego sąd zakazał jej opuszczania szpitala. Jeśli tak było, czemu powierzono jej opiekę nad pacjentami? Nagle drzwi wejściowe się otworzyły i ujrzałem Shawmsa w towarzystwie innego strażnika. Na mój widok uśmiechnął się nikczemnie. — Witajcie, panie prawniku. Jakże się miewa twój klient? — Przebywa bezpiecznie w swojej izbie — odparłem ponuro. — Jest z nim medyk i rodzice. — Co?! — Shawms posmutniał. — Uciekł, jak sobie zaplanowaliście, lecz zdołaliśmy go schwytać i odprowadzić — rzekłem, przystępując do niego. — Posłuchaj mnie uważnie, panie. Zdemaskowałem twój bezduszny plan umożliwienia mu ucieczki i zwalenia całej winy na tę biedną niewiastę. Powiadomię arcybiskupa Cranmera, jeśli zdarzy się to ponownie. — Shawms wybałuszył oczy. — Tak, służę arcybiskupowi Cranmerowi. Pojmujesz? Rzucił mi dzikie spojrzenie. — Nie wiem, jak się stąd wydostał — mruknął. Kątem oka dostrzegłem, że drugi strażnik wycofał się chyłkiem i zniknął. — Ty łotrze! Nędzny łotrze! — usłyszałem głos Minnie. Kite’owie stanęli w drzwiach celi Adama. Za nimi dostrzegłem Baraka z posępną miną, choć Piers uśmiechał się lekko, jakby ta sytuacja go bawiła. — Bacz, co czynisz, nadzorco. — Spojrzałem na Ellen. — I nie odgrywaj się na niej. Nie wiem, co masz przeciw niej, że nie może wychodzić do miasta, lecz nie pozwolę, abyś zrobił z niej kozła ofiarnego. Shawms zarechotał. — Mam coś przeciw niej? Tak ci powiedziała?

— Nie powiedziała mi niczego. — Idę o zakład, że było inaczej. — Zaśmiał się ponownie, spoglądając na Ellen z okrutnym rozbawieniem, a następnie zwrócił się w stronę saloniku. — Wy tam, do środka! Mieliście dość rozrywki na jeden dzień. — Pacjenci cofnęli się, gdy ruszył w ich stronę, a Ellen przemknęła szybko obok mnie, znikając na schodach. Westchnąłem, zwracając się do Daniela i Minnie stojących przy drzwiach celi Adama. — Medyk kazał nam wyjść, kiedy będzie z nim rozmawiał — wyjaśnił Daniel. — Nie ma dla niego nadziei, prawda? Teraz, gdy Bonner go sobie zapamiętał? — Postawny mężczyzna wyraźnie się przygarbił. — Pomóż mi, Boże. Omal nie pragnąłem, aby spadł z owego muru i położył kres swoim cierpieniom. — Nie, Danielu! Nie mów tak! — zawołała gniewnie Minnie. — To nasz syn! — Nawet wielebny Meaphon nas opuścił. — Ja was nie zostawię — odparłem. Olbrzym skinął głową, choć jego ciało było nadal rozpaczliwie zgarbione. Za naszymi plecami stanął Shawms, pobrzękując dużym pękiem kluczy. — Lepiej na powrót go skuję — rzekł posępnie. — Musisz to robić, panie? — spytała mnie Minnie. — Lepiej, aby ponownie nie uciekł. Shawms wszedł do celi. Usłyszeliśmy metaliczny brzęk. Po chwili zarządca wyszedł na korytarz w towarzystwie Baraka i Piersa. — Musimy wracać — powiedział Barak. — Powinieneś siedzieć w domu. Jesteś ranny. — Tak. Jutro poszukamy tych... tych ludzi — rzekłem, starannie dobierając słowa, bo Piers ciekawie mi się przyglądał. Nagle chłopak Guya skojarzył mi się z ptakiem — ciekawskim drapieżnikiem o jaskrawym upierzeniu. Ruszyli do wyjścia. Barak kroczył przodem, wyraźnie unikając towarzystwa terminatora. *** Guy klęczał w celi zwrócony twarzą do Adama, który skulił się w kącie izby. Jakimś sposobem ponownie przykuł uwagę chłopaka, szepcząc do niego łagodnie. Przypatrywałem im się z oddali. — Naprawdę pomyślałeś, że mógłbyś osiągnąć zbawienie, nawracając owych ludzi? — spytał Guy. — Tak — wyszeptał młody Kite. — Myliłem się. Jak mógłbym ich zbawić, skoro sam nie jestem zbawiony? — Czarny anioł powiedział ci, że nie jesteś zbawiony? Kiedy to uczynił? — We śnie, po tym jak zgrzeszyłem. — Jaki grzech popełniłeś? — Nie powiem. — Adam wybałuszył oczy. — Dopuściłem się wszystkich grzechów. Nic nie powiem. — Dobrze. — Guy oparł dłoń na ramieniu chłopaka, wzdychając boleśnie i ponuro. — Musisz być bardzo zmęczony, Adamie. Po tej całej gonitwie i wspinaczce. — To bez znaczenia — wymamrotał Kite. — Muszę się modlić. — Zmęczenie utrudnia koncentrację. Czy zmęczony możesz dobrze się modlić i nasłuchiwać Boga? Słuchanie Jego głosu wymaga wysiłku. A gdybyś spadł z muru? Wtedy nie mógłbyś się modlić. — Obawiałem się tego. Czułem się tak, jakbym za chwilę miał runąć w dół. Stałem tak wysoko. Pomyślałem, że to pierwsze trzy zdania mające związek z rzeczywistością, które usłyszałem z jego ust. — Ja też się tego lękałem — przytaknął Guy — Zrobiłeś krok w stronę krawędzi, a w głowie zaczęło ci się kręcić.

Ku mojemu zaskoczeniu na twarzy Adama pojawił się słaby uśmiech. — Tak, pamiętam. — Nagle zmarszczył brwi, przywołując się do porządku.—Muszę się modlić— oznajmił stanowczym tonem. — Nie, nie teraz. Jesteś zmęczony. Będziesz się lepiej modlił, gdy się zdrzemniesz, a później coś zjesz. Nie zbliżaj się do Boga zbyt utrudzony i słaby, aby mu służyć. — Guy pochylił się ku niemu, świdrując go wzrokiem. — Masz jeszcze czas, aby dostąpić zbawienia. Teraz idź spać. Twoje oczy się zamykają. — Ujął Adama za ramiona i delikatnie położył na podłodze. Chłopak nie stawiał oporu. Właściwie już spał. Guy wstał, krzywiąc się boleśnie, gdy chrupnęło mu w stawach. Adam ani drgnął. — Dokonałeś niezwykłej rzeczy — powiedziałem Guyowi. — To nic trudnego. Chłopak był zupełnie wyczerpany. — Spojrzał na mnie. — Wyglądasz na zmęczonego, Matthew. Jesteś blady jak ściana. Jak tam twoje ramię? — Obolałe. Powinienem zajrzeć do Daniela i Minnie... Guy położył dłoń na moim barku. — Martwię się o ciebie, Matthew. Bardzo przeżywasz to, co się stało... — On tam był, Guy. W tłumie. Zabójca. Mignął mi przed oczami, wiem, że to on. Szydzi ze mnie. Nie mam siły na to wszystko! — wybuchnąłem gniewnie. — Mylisz się. Dobrze cię znam. Nie poddasz się — odparł pocieszającym, a jednocześnie bezbarwnym tonem. Wyglądał na zasmuconego. — Jutro po południu będzie pogrzeb Rogera. Dorothy przesłała mi wiadomość. - Powinieneś wrócić do domu i dać odpocząć ramieniu. — Wiem. Obawiam się, że wkrótce uderzy ponownie. — Przerwałem, by po chwili podjąć temat. — Przeżywam to bardziej od Harsneta, który sądzi, że zabójca jest opętany. Bardziej od Baraka, który jest przerażony i rozpaczliwie szuka odpowiedzi, bo nigdy nie zetknął się z czymś takim. To potworne zbrodnie. Przed zamordowaniem Rogera byłem taki szczęśliwy. Pierwszy raz od wielu lat, a teraz... — Pokręciłem głową. — Myślę, że miałeś rację co do niego, Guy. To jakiś osobliwy, potworny rodzaj obłędu. — Spojrzałem na niego. — Musiałeś strasznie cierpieć wiele lat temu, aby obrać sobie taki dziwny i przerażający przedmiot studiów. — To prawda, przecież ci powiedziałem. Mimo to badania okazały się niezwykle intrygujące. Musiałem obserwować zachowania obłąkanych, aby dostrzec ukrytą prawidłowość. W nieodpowiednich rękach księgi medyczne mogą się stać pętami i kajdanami, podobnie jak Biblia. — Udało ci się dostrzec jakąś prawidłowość w postępowaniu tego zabójcy? Pokręcił głową. — Nie, wszystko to jest zbyt mroczne i dziwne. Mam nadzieję, że zrozumiem Adama Kite’a, lecz owego mordercę... chyba nie. Ponownie ujrzałem ból na jego twarzy. — Widzę, że ty również cierpisz, prawda? — Wszyscy cierpimy, Matthew. Każdy musi odnaleźć własną drogę... z bożą pomocą — Uśmiechnął się z trudem. — Pomyślałem, że młody Piers dzielnie się zachował. Zaofiarował, że pójdzie ze mną, a później z własnej woli wspiął się na mur z Barakiem. Źle go osądziłeś. — Widziałem, jak się uśmiechnął, gdy Minnie Kite krzyknęła na Shawmsa. Nie powinieneś tyle w niego inwestować. — Nauczy się współczucia. Nie zaprzeczyłem, choć wątpiłem, aby było to możliwe. Z drugiej strony wiedziałem, że niewiele jest nadziei na tym świecie i że nie należy winić bliźniego za to, że trzyma to, co udało mu się znaleźć.

Rozdział dwudziesty pierwszy Gdym opuszczał Bedlam, było późne popołudnie. Czułem się wyczerpany, ramię mnie piekło i nic nie jadłem od śniadania. Przybyłem do domu o zachodzie słońca. Barak czekał w salonie. Przypomniałem sobie, że sprowadzili się do mnie z Tamasin. — Dostałeś list od Harsneta — oznajmił. — Nadal próbuje znaleźć Goddarda. Chce się z nami spotkać jutro wieczorem, aby usłyszeć, czego się dowiedzieliśmy o owych mnichach. Planuje wzięcie udziału w uroczystym otwarciu kościoła, którego wieża zawaliła się jakiś czas temu. Kościoła Świętej Agaty, tego nad rzeką. — Pewnie spotykają się w nim wierzący o radykalnych poglądach. — To prawda. Chodził tam jeden z ludzi, z którymi współpracowałem za czasów lorda Cromwella. Poznaliśmy dziś ich wikarego. Zwie się Thomas Yarington. — Kiedy? — Pamiętasz siwowłosego duchownego stojącego z Meaphonem? Tego, który znikł w tłumie, gdy nadszedł Bonner? — Ach, przypominam sobie. — Z listu Harsneta wynika, że do owego kościoła chodzi wielmożny Thomas Seymour. — Mówiąc to, podał mi pismo. — Harsnet zaprasza cię na obiad. Wiadomość była zwięzła. — W porządku — rzekłem. — Jutro po wizycie w sądzie odwiedzimy mnichów. Rano mam rozprawę, lecz po południu jestem wolny. Mam czas do pogrzebu Rogera o piątej. — Gdzie będzie nabożeństwo? — W kościele Świętej Oblubienicy. Planują spokojną uroczystość dla rodziny i przyjaciół. Samuel przyjechał już pewnie z Bristolu — rzekłem, masując ramię. — Najpierw odwiedzimy mnicha mieszkającego w Westminsterze, a później pojedziemy do drugiego. Gdzie mieszka? — W okolicy Charterhouse, za Smithfield. To ów świecki braciszek Lockley. — Zjem coś i pójdę spać. Jak się miewa Tamasin? — Zasnęła. Dokucza jej złamany ząb. Jutro pójdzie do cyrulika, aby go usunąć. — Idź do niej, zobaczymy się rano. Udałem się do kuchni poszukać jadła. Joan przygotowywała potrawkę. Widząc, jaka jest zmęczona, pomyślałem, że muszę jej znaleźć kogoś do pomocy. Ukryłem zszyte i zabandażowane ramię pod kaftanem, nie chcąc jej dodatkowo niepokoić. — Przyniosę wam trochę chłodnej strawy, panie — rzekła. Spojrzałem, w stronę otwartych drzwi komórki, gdzie przy stole siedział Orr, człowiek Harsneta, z naszym chłopcem kuchennym Peterem. Przed nimi leżała mała książeczka. — Widzę, że uczy Petera czytać — zauważyłem. — Tak, czyta mu te fanatyczne religijne traktaty — rzekła z dezaprobatą. — Chłopak będzie miał koszmary. Poszedłem do sypialni i wyjrzałem przez okno. Był piękny wiosenny wieczór. Na trawniku rosły krokusy, zaczęły się też pojawiać pierwsze żonkile. Pomyślałem, że to zupełnie inny świat od świata pełnego zgiełku i ciemności, który mnie otaczał. W nocy przyśnił mi się dziwny sen: ktoś jęczał płaczliwie i ciągnął mnie za chore ramię. Kiedym się odwrócił, ujrzałem Bealknapa. Sprawiał wrażenie osłabionego i wyniszczonego przez chorobę. Mogłeś mi pomóc, rzekł błagalnie. Mogłeś mi pomóc. Następnego dnia skoro świt wyruszyliśmy z Barakiem do Westminsteru. W siodle czułem się pewniej, mogłem bowiem obserwować tłum. Ramię dokuczało mi nieco mniej niż wczoraj. Musiałem przyznać, że Piers zszył je należycie. Barak był cichuteńki i nieswój przy śniadaniu, a Tamasin nawet nie zeszła na dół.

— Dzielnie się wczoraj spisałeś na murze — rzekłem. — Obawiałem się, że młody Kite pociągnie nas za sobą na bruk. — Cierpi na inny rodzaj obłędu. — Któż wie, co może zrobić człowiek obłąkany? Spojrzałem na niego. — Wiesz, że on tam był? Zabójca. Dostrzegłem go kątem oka, gdy znikał w tłumie. Byłeś wówczas w stróżówce. — Co widziałeś? — Miał na sobie brązowy kaftan. Myślę, że był wysoki. — Równie dobrze mógł to być jeden z gapiów, któremu znudziło się przedstawienie. — Nie sądzę. Czułem... czułem jego obecność. Myślę, że mnie sobie zapamiętał. Barak milczał chwilę. — Podejrzewasz, że może się podszywać pod sekciarzy? Przebywać wśród religijnych radykałów? — I wyszukiwać kolejne ofiary. Owi fanatycy spędzają wiele czasu, złorzecząc i krytykując tych, którzy od nich odeszli. Po poranku spędzonym w sądzie pojechaliśmy do Westminsteru, przedzierając się wolno przez zatłoczone wąskie uliczki. Kiedy jakiś żebrak zastąpił mi drogę, wzdrygnąłem się niespokojnie. — Nie zatrzymuj się! — krzyknął Barak. — Wszystko w porządku! — powiedział. — Mam go na oku! — Muszę bacznie obserwować żebraków, zamiast odwracać oczy na ich widok. Cóż za ironia — zauważyłem z goryczą. Minęliśmy najbardziej zatłoczoną, południową część miasta. Barak rozejrzał się po domach. — W księgach stoi, że mieszkał na ulicy, przy której jest oberża Pod Białym Dębem — mówiąc to, wskazał niewielki zrujnowany dwupiętrowy dom z płatami farby odpadającymi od przedniej elewacji. Z boku dostrzegłem duże podwójne drzwi, na których wisiała ciężka kłódka. Ponad drzwiami widniał wyblakły szyld z napisem: „Adrian Cantrell, cieśla”. Podnieśliśmy głowy. — Myślałem, że wszyscy dawni mnisi wraz z pensją mają zapewnione kościelne zakwaterowanie — rzekł Barak — lecz Cantrell i Lockley najwyraźniej z niego nie skorzystali. — Lockley był świeckim braciszkiem, nie mógł skorzystać z beneficjum, lecz Cantrell miał takie prawo. Niewielu odrzuciło tę propozycję. — Może wziął sobie żonę. Przeszliśmy błotnistą drogę. Zapukałem do drzwi. Nikt nie odpowiedział. Już miałem zamiar zakołatać ponownie, gdy usłyszałem szuranie. W uchylonych drzwiach ujrzałem wychudłego trzydziestoletniego mężczyznę ubranego w zniszczoną skórzaną kamizelkę narzuconą na brudną koszulę. Twarz miał pociągłą, na czubku głowy strzechę jasnych włosów. Na nos nałożył tak grube okulary, że jego oczy przypominały sine wodniste sadzawki. — Jesteście Charles Cantrell? — spytałem. — Tak. Uśmiechnąłem się, pragnąc, aby poczuł się swobodnie. — Przychodzę w imieniu zastępcy królewskiego koronera. Może zdołacie nam pomóc, odpowiadając na kilka pytań. Możemy wejść? — Jak chcecie. — Młody mężczyzna zaprosił nas do wnętrza domu, w którym czuć było kwaśną woń brudu. Mrocznym korytarzem przeszliśmy do salonu, gdzie stał jedynie prosty stół z desek i kilka twardych taboretów. Przez brudne okno dostrzegłem podwórko z małym ogródkiem warzywnym zarośniętym chwastami oraz szopą, której musiał używać ojciec Cantrella. Zauważyłem, że idąc korytarzem, Cantrell wiódł palcami po ścianie, jakby potrzebował przewodnika. Wskazał stołki i usiadł

na jednym z nich, przodem do nas. Garbił się wyraźnie przygnębiony. — Byliście, jak mniemam, pomocnikiem infirmarza w Opactwie Westminsterskim — zacząłem. — Przed rozwiązaniem zakonów. Zbieramy informacje o waszym przełożonym, doktorze Goddardzie. Cantrell skrzywił się z niesmakiem. — Umarł? — spytał z wyraźnym ożywieniem. — Nie, staramy się go odnaleźć. Wypytujemy ludzi. Może wiecie, gdzie go znaleźć? Zaśmiał się z goryczą. — Sądzicie, że chciałby utrzymywać ze mną kontakt? Traktował mnie jak śmiecia. Nie chciałem odchodzić z zakonu, gdy trzy lata temu rozwiązali nasze opactwo, byłem wszak rad, że więcej go nie zobaczę. — Przerwał. — Czyżby zabił jakiegoś pacjenta? Nie byłby to pierwszy raz. — Co? — Spojrzałem na niego czujnie. — Coście powiedzieli? Cantrell wzruszył ramionami. — Jednego lub dwóch wysłał przedwcześnie na tamten świat, stosując niewłaściwe leczenie. — Przerwał ponownie. — Goddard był draniem. — Jesteście pewni? — zapytałem. Ponownie wzruszył ramionami. — Nie mogłem nic uczynić, opat Benson nie dałby posłuchu moim słowom. Oprócz tego starał się nie zadzierać z Goddardem. - Baliście się go? — zaciekawił się Barak. — Lepiej było nie wchodzić mu w drogę. — Cantrell przełknął ślinę, wysuwając wydatną grdykę, o której wspomniał dziekan Benson. Nerwowo oblizał wargi, odsłaniając poszarzałe zęby. — Rozmawialiśmy z opatem Bensonem — rzekłem. — Powiedział, że Goddard sprawił wam okulary. Macie chore oczy? — Tak. Kupił mi okulary, bo byłem użyteczny — odrzekł z nutką goryczy, choć mogłem go niewłaściwie zrozumieć. Wodniste sine sadzawki za grubymi soczewkami nieco mnie dezorientowały. — Nie chciał szkolić nowego pomocnika — ciągnął — wiedział, że opactwo wkrótce zostanie zamknięte. — Długo byliście mnichem? — Wstąpiłem do nowicjatu, gdym miał szesnaście lat. Ojciec mnie wprowadził. Wykonywał roboty ciesielskie dla opactwa. Nie chciał, abym z nim pracował. Mówił, że jestem niezdarny. Wszystko z powodu oczu. — Głos Cantrella stał się bezbarwny i monotonny. — Jak trafiliście do infirmerii? Wzruszył ramionami. — Goddard chciał wyszkolić sobie pomocnika, a ja byłem jedynym młodym zakonnikiem. Nie miałem nic przeciwko temu, choć wolałem kopiowanie starych ksiąg, czym się wcześniej zajmowałem. Po zlikwidowaniu opactwa wszystko spłonęło. — Zaśmiał się z goryczą. — Brakuje wam dawnego życia? Ponownie wzruszył ramionami. — Podobała mi się zakonna rutyna, a po pewnym czasie uwierzyłem, że służymy Bogu. Teraz powiadają, że wszystko, co robiliśmy, było złe, że odprawianie mszy za zmarłych nie przynosi żadnego efektu. — Przerwał na chwilę. — Świat zszedł na manowce, nie sądzicie panie? — Opowiedzcie nam o doktorze Goddardzie — poprosiłem. — W jaki sposób uśmiercił owych pacjentów? — Nie narobię sobie kłopotów? — spytał nerwowo. — Narobicie sobie kłopotów, jeśli nie odpowiecie — odrzekł Barak. Cantrell zastanowił się nad jego słowami. — Doktor Goddard był człowiekiem niecierpliwym. Czasami przepisywał pacjentowi zbyt dużą dawkę leku i biedak umierał. Pamiętam starego mnicha, który spadł ze schodów i okrutnie poturbował

sobie ramię. Trzeba było przeprowadzić operację. Goddard operował osobiście, bo sprowadzenie chirurga wiązałoby się z kosztami. Podał staruszkowi zbyt dużą dawkę jakiejś mikstury, aby go znieczulić. Biedak przespał zabieg, lecz już się nie obudził. Goddard orzekł, że musiał mu dać za silną dawkę. Powiedział, że przynajmniej nie będzie musiał dłużej wysłuchiwać jego zrzędliwego biadolenia. — Czy były to opiaty? — Tak, panie. — Spojrzał na nas ze zdziwieniem. — Powinieneś był zawiadomić przełożonych, że medyk przedwcześnie wysyła ludzi na tamten świat. Cantrell przesunął się nerwowo na stołku. — Nie byłem tego pewny, panie. Nie jestem lekarzem. Goddard wykręciłby się sianem, a ja miałbym kłopoty. Nie wiecie, panie, jaki był. — Zawahał się. — Czasem spoglądał na mnie takim wzrokiem, jakbym był żukiem na jego stole. — Zaśmiał się niepewnie. — Bywało, że pracowaliśmy całe dnie bez jednego słowa. Goddard się nie odzywał, bo nie lubił przestawać z ludźmi niższego stanu. Później niespodziewanie robił mi awanturę z powodu jakiegoś drobnego błędu. Zwykłej błahostki. — Na jego wychudzonej twarzy pojawił się zgorzkniały uśmiech. Przerwał na chwilę. - Co on zrobił, panie? — spytał powtórnie. — Nie mogę rzec. Nadal macie słaby wzrok? — Ledwie widzę w okularach. Powiadają, że nawet nasz król nosi szkła. — Ponownie cierpko zarechotał. — Założę się, że widzi lepiej ode mnie. — Odniosłem wrażenie, że zgarbił się jeszcze bardziej. — Po rozwiązaniu opactwa zacząłem pracować u ojca, lecz nie byłem w tym dobry. Kiedy umarł, zamknąłem warsztat. — Spojrzał na wewnętrzne drzwi. — Tam pracował. Chcecie zobaczyć? Spojrzałem na Baraka. Wzruszył ramionami. Wstałem. — Dziękuję, nie. Dziękuję wam za pomoc — rzekłem. — Gdybyście sobie przypomnieli cokolwiek, co mogłoby nam pomóc, pytajcie o mnie w prawniczej korporacji Lincoln’s Inn. — Po chwili wahania dodałem: — Przykro mi, że chorujecie na oczy. Byliście u medyka? — Nie ma na to rady, panie — odrzekł ponuro. — W końcu oślepnę na dobre. — Znam człowieka... — Przestałem ufać medykom, panie — odparł, wykrzywiając usta w zgryźliwym uśmiechu. — Po moich przejściach z doktorem Goddardem. Rozumiecie, panie? *** Gdy wyszliśmy na zewnątrz, Barak pokręcił głową. — Posłałbyś do owego starego Maura każdego wróbla, który spadnie z drzewa. Zaśmiałem się. Nagle Barak dotknął mojego ramienia. — Ta starowinka daje nam znaki ręką. Podążyłem za jego wzrokiem. Starsza szacowna jejmość w białym czepcu na głowie, trzymająca kosz z dwoma ubitymi królikami, kiwała do nas z przeciwnej strony ulicy. Kiedy do niej podeszliśmy, zmierzyła nas czujnym wzrokiem. — Byliście u Charliego Cantrella? — spytała. — A wam cóż do tego? — odparł Jack. — Nie wpadł w jakieś kłopoty? — Nie, pomógł nam w prawniczym dochodzeniu. To wszystko. — Biedak, prawie nie wyściubia nosa z domu. Jego ojciec zmarł rok temu. Charlie odziedziczył dom i warsztat. Przyjaźniłam się z jego ojcem. Adrian był znakomitym stolarzem, świetnie sobie radził. Charlie ma kiepski wzrok, więc nie mógł przejąć interesu po ojcu. Teraz żyje z zakonnej emerytury. — Spojrzała między nas, chciwie nasłuchując plotek. — Mieszkacie niedaleko, dobrodziejko? — zapytałem. — Pięć domów dalej. Spytałam Charliego, czy nie chciałby, abym mu pomogła posprzątać w domu,

lecz nikogo nie wpuszcza do środka. Pewnie się wstydzi. — Biedny młody człowiek — rzekłem beznamiętnie. Widząc, że nie dowie się niczego więcej, skrzywiła się i odeszła z koszykiem, w którym kołysały się królicze głowy. — Wścibska stara baba — rzekł Barak. — Młody Cantrell nie jest jednym z tych, którzy skorzystali na rozwiązaniu zakonów. — Biedny dureń. Pewnie niczego by nie zdziałał, nawet gdyby miał dobry wzrok. — Tak, choć pewnie przeklina Goddarda jeszcze bardziej niż kiedyś. — Zaiste, trzeba go teraz jedynie odnaleźć. Westchnąłem. — Przekonajmy się, co nam powie drugi z pomocników.

Rozdział dwudziesty drugi Jechaliśmy na północ, do Smithfield, wiejską okolicą, która budziła się do życia po ciężkiej zimie. Bydło pasło się na łąkach po długich miesiącach spędzonych w oborze. Mijaliśmy oraczy i niewiasty podążające za końmi o kopytach przykrytych włosami. Kobiety rozrzucały ziarno z toreb umocowanych u pasa. Dumałem, jaki jest ów Lockley. Pomyślałem, że były mnich mieszkający w tawernie to niezwykłe zjawisko, choć po rozwiązaniu klasztorów słyszano jeszcze dziwniejsze historie. Dotarliśmy do wielkiego placu w Smithfield. Nie był to dzień targowy, więc duże zagrody dla bydła zostały rozebrane i stały oparte o ściany domów po północnej stronie. Z boku wznosiła się strzelista bryła kościoła Świętego Bartłomieja, w którym Barak ocalił mi życie podczas naszej pierwszej wspólnej misji. Zburzono wszystkie budynki zakonne za wysokim murem. Nieopodal zauważyłem wielki opustoszały szpital, który przypomniał mi o obietnicy złożonej Rogerowi. Do jego pogrzebu pozostało zaledwie kilka godzin. Barak zwrócił się w moją stronę i zapytał: — Pamiętasz? — Tak — westchnąłem. — Wtedy było tak niebezpiecznie jak teraz. Pokręcił głową. — Nie, wtedy mieliśmy do czynienia z politykami. Tacy dopuszczają się nikczemności z wyraźnego powodu. Nie mordują w obłąkańczym szale. — Zwykle czynią to dla władzy i bogactwa. — To przynajmniej można pojąć. Ruszyliśmy w górę Charterhouse Lane, aby pod kamiennym łukiem przejść na plac Charterhouse, Był to szeroki, porośnięty trawką i drzewami obszar kryjący zbiorowe mogiły ofiar wielkiej zarazy sprzed dwustu lat. Pośrodku stała stara kaplica, przy której przycupnęła gromadka obdartych żebraków. Po północnej stronie, za niskim murem z czerwonej cegły wznosiły się budynki Charterhouse, w którym zakonnicy wypowiedzieli posłuszeństwo królowi po jego zerwaniu z Rzymem. Większość stracono w okrutny sposób. Wszystko to zaplanował Cromwell, a także wiele innych rzeczy. Obecnie pomieszczenia wykorzystywano w charakterze magazynów, słyszałem też, że część izb zaadaptowano na kwatery dla italskich muzykantów króla, których niedawno sprowadził sporym nakładem środków. Podobnie jak w innych opactwach mnisi dawali w dzierżawę działki znajdujące się na ich terenie. Domostwa po jednej stronie placu były małe i liche, jedno- lub dwupiętrowe drewniane klitki, lecz naprzeciw nich wznosił się rząd okazałych gmachów z kamienia i cegły. Słyszałem, że najlepsze z nich należały do lorda Latimera, były więc obecnie własnością wdowy po nim Katarzyny Pan. Przyjrzałem się uważnie dużej rezydencji z czerwonej cegły. Miała wysokie kominy i była jedyną wolno stojącą budowlą na placu. Gdym patrzył, drogą przegalopował konny w czerwonej liberii, a następnie skręcił w boczną uliczkę, wzbijając tumany kurzu. Czyżby przynosił kolejne królewskie ponaglenia? Barak przerwał moje rozmyślania, wskazując szyld dyndający na wąskim, rozpadającym się starym domu. — Jesteśmy na miejscu. To oberża Pod Zielonym Jegomościem. — Na szyldzie widniała postać mężczyzny oplecionego zieloną winną latoroślą. Gdy zsiadaliśmy przed tawerną, otoczyła nas gromadka żebraków. Może kaplica została opuszczona po likwidacji klasztoru i owi nieszczęśnicy znaleźli tam schronienie. Gdyśmy wiązali konie do poręczy, oblepiły nas wychudłe, brudne dłonie. — Wynocha! — krzyknął Barak, odpychając od siebie kilka par rąk. Po tym, co wydarzyło się onegdaj w Westminsterze, obaj obserwowaliśmy bacznie wynędzniałe twarze i postrzępione, cuchnące łachmany. Dostrzegłem wśród nich kilkoro dzieci. — Podejdź tutaj! — zawołałem do wygłodzonego chłopaka w wieku około dziesięciu lat, o głowie

w połowie łysej, w połowie purpurowoczerwonej, bo włosy zniszczyła mu jakaś choroba. — Przypilnuj koni, a gdy wyjdziemy, dostaniesz czteropensówkę. — Ja zrobię to lepiej! — Kilka dłoni pociągnęło mnie za rękaw. — On jest do niczego! — krzyknął jakiś pachołek. — Łysy Harry! — Nie — rzekłem, odpędzając intruzów. — Chcę jego! Zakołataliśmy do drzwi i czekaliśmy cierpliwie, ignorując błagalne prośby żebraków, Po chwili rozległ się dźwięk kroków i naszym oczom ukazała się tęga niewiasta. Miała poplamiony fartuch na pogniecionej sukni i biały czepiec, spod którego wystawały kosmyki czarnych włosów. Była mocnej budowy, niska i zwalista, choć na jej licu zachowały się ślady dawnej urody. Spoglądała na nas bystrym, przenikliwym wzrokiem. — Otwieramy o piątej — oznajmiła. — Nie chcemy napitku — rzekłem. — Szukamy Francisa Lockleya. Spojrzała na nas podejrzliwie. — Czego od niego chcecie? — To prywatna sprawa — odparłem z uśmiechem. — Nic mu nie grozi. — Wejdźcie — powiedziała po chwili wahania. Spojrzała na nasze ubłocone buty. — Wytrzyjcie obuwie, nie chcę, abyście zapaskudzili podłogę. Przed chwilą sprzątnęłam. Znaleźliśmy się w średniej wielkości tawernie o pobielanych ścianach oraz stołach i krzesłach ustawionych na podłodze pokrytej sitowiem. Niewiasta oparła dłonie na biodrach i zwróciła się ku nam. — Daliście pieniądze owym żebrakom? — zapytała. — Będą się tu kręcili pół dnia. Zwykle o tej porze są w Smithfield. Nie chowam urazy, że owi łotrzykowie znaleźli sobie schronienie w starej kaplicy, lecz nie chcę, aby odstraszali mi gości. Miałem już dość jej połajanek. ..... Pracujecie tutaj? — spytałem ostro. - Jestem oberżystką. Ethel Bunce, wdowa i właścicielka koncesji parafialnej, do usług waszmościów — dodała zgryźliwie. - Ach! - Francis! — zawołała głośno. Okienko w ścianie, przez które podawano zamówione jadło, otworzyło się i przez otwór wyjrzał niski, otyły, łysy jegomość o krągłej świńskiej gębie. On również miał na sobie fartuch, a za nim ujrzałem duże wiadro i drewniane kubki pływające w mętnej wodzie. - Czego chcesz, kochanie? — Nagle nas zobaczył i zmrużył oczy, a jego spojrzenie stało się zatrwożone. - Ci panowie chcą zamienić z tobą słówko. Coś zmajstrował? — spytała ze śmiechem, choć nic patrzyła na nas tak niepewnie jak grubas. Lockley wyszedł bocznymi drzwiami. Przypominał małą beczułkę. Niegdyś musiał być bardzo silnym mężczyzną, nadal sprawiał wrażenie krzepkiego. Byłem ciekaw, czy właśnie dlatego jejmość Bunce go wzięła. Wdowa mogła odziedziczyć koncesję na prowadzenie tawerny, lecz potrzebowała mężczyzny, aby poradzić sobie z kłopotliwymi gośćmi. Kiedy Lockley siadał na stołku obok niej, spojrzała na niego ciepło. Pomyślałem, że pewnie się lękają, bo żyją w grzechu. — Nie interesują nas wasze prywatne sprawy — rzekłem delikatnie. — Przychodzimy w imieniu zastępcy królewskiego koronera. Próbujemy ustalić miejsce pobytu dawnego brata Goddarda z Opactwa Westminsterskiego. Zareagowali na moje słowa w zgoła odmienny sposób. Jejmość Bunce spojrzała na nas z wyraźną ulgą, że nie wtykamy nosa w ich życie intymne, natomiast Lockley zmrużył oczy i zacisnął wargi. Po ruchach klatki piersiowej odgadłem, że ciężko dyszy. — Tego starego łotra, Goddarda? — spytał. — Nie lubiliście go?

— Traktował mnie jak śmiecia tylko dlatego, że mój ojciec był pomywaczem. Jak ja obecnie — dodał, spoglądając na wdowę. Jejmość Bunce położyła silną dłoń na jego ręce. — Jesteś dla mnie kimś znacznie ważniejszym. Nie wiedziałem, czyjej nie poprosić, aby zostawiła nas samych, lecz pomyślałem, że Lockley wszystko jej powtórzy, gdy wyjdziemy. — Pracowaliście z Goddardem w infirmerii dla świeckich? — spytałem. — Pomagaliście mu leczyć chorych, którzy przychodzili z Westminsteru? Jejmość Bunce zmrużyła oczy. — Wiele wiecie o Francisie, panie — rzekła. - Wypytujemy dawnych mnichów, którzy pracowali z Goddardem. Rozmawialiśmy z młodym Cantrellem i dziekanem. Spojrzał na nas zatrwożony. — Co wam powiedzieli? — spytał. — To tajemnica — odparłem. Lockley zaśmiał się nerwowo. — Z młodym Charliem, co? Ciężkie miał życie z Goddardem. — Wiecie, gdzie możemy go znaleźć? Lockley pokręcił głową. — Nie widziałem go od dnia opuszczenia klasztoru. Nie miałem też na to ochoty. — Nie pamiętacie, dokąd się udał? — Nawet się nie pożegnał. Kazał mi odprawić ostatnich pacjentów i przekazać klucz bratu skarbnikowi, co też uczyniłem. — Zawahał się. — Mogę wiedzieć, czemu go szukacie? — Prowadzimy dochodzenie w sprawie śmiertelnego zejścia. — Czyjego? — zapytał. Odniosłem wrażenie, że spiął się ponownie. — Nie mogę rzec. Czy doktor Goddard stosował opiaty? Wiecie coś na ten temat? — Lockley zacisnął dłoń spoczywającą na stole. — Doktor Goddard używał jakiegoś leku, aby uśpić pacjentów, gdy operował ich w klasztornej infirmeni, choć nie marnował owego specyfiku na tych z infirmerii dla świeckich. — Wzruszył ramionami. — Nie obchodziło go, co tam się działo. Zaglądał tam od czasu do czasu, oglądał chorych, udzielał porad, dawał zioła i nastawiał złamane kości. Zwykle całą robotę zwalał na mnie. — Ze spokojem spojrzał mi w oczy, jakby opowiadał wcześniej obmyśloną historię. Wolno skinąłem głową. - Rzeknijcie, co myślicie o doktorze Goddardzie. - Miał o sobie wysokie mniemanie, choć przypuszczam, że wszyscy medycy są tacy. Bywał bardzo surowy i niegrzeczny. — Pochylił się ku nam i uśmiechnął konfidencjonalnie. — Miał ogromną brodawkę z boku nosa. Największą, jaką widziałem. Jeśli ktokolwiek na nią spojrzał, czerwieniał na gębie i próbował zasłonić ją dłonią. Jeśli miałeś śmiałość, mogłeś go w ten sposób wyprowadzić z równowagi. Później Goddard był w ponurym nastroju. — Spojrzał na Baraka i uśmiechnął się niepewnie. Widziałem, że coś przed nami ukrywa, lecz nie miałem na to dowodu i nic mogłem tego z niego wyciągnąć. - Jakie mieliście przygotowanie medyczne? — spytał Barak. - Terminowałem u cyrulika, zanim podjąłem pracę w Opactwie Westminsterskim. Po dziesięciu lalach wróciłem do niego ponownie. - Rozumiem — rzekłem. — Młody Cantrell też nie przepadał za Goddardem. — Spojrzałem na niego, pamiętając, jak się zatrwożył, gdym wspomniał o rozmowie z Cantrellem i dziekanem Bensonem. Teraz najwyraźniej odzyskał pewność siebie. — Goddard dokuczał chłopakowi. Umiał człowiekowi przygadać, choć Charlie Cantrell zawsze był ofermą.

— Odwiedziłem wczoraj infirmerię. Obecnie stoi pusta, ale odniosłem wrażenie, że to ponure miejsce. — Bo i takie było. Kiedy tam pracowałem, warunki pogarszały się z każdym dniem. Opat Benson chciał doprowadzić do likwidacji opactwa. Cromwell dobrze go opłacał. Stary kościół był zepsuty — dodał z nagłą gwałtownością. — Nie należysz do tych, którzy trwają w starej wierze? — Nie. — Lockley zmarszczył brwi. — Cyrulik, u którego pracowałem po opuszczeniu zakonu, należał do żarliwych głosicieli Ewangelii. Ci są jeszcze gorsi, są nadęci, jakby trzymali klucze do piekła. — W ten sposób trafiłeś do mnie — wtrąciła jejmość Bunce, ściskając jego dłoń. — I znalazłeś wytchnienie. Lockley nie zareagował na jej gest, lecz spojrzał na mnie gniewnie. — Może radykałowie i papiści się mylą? Może rację mają owi pogańscy Turkowie? — Zaśmiał się z goryczą. Wyczułem w nim jakąś rozpacz graniczącą z dzikością. Nie był to człowiek, który doświadczał spokoju ducha. Jejmość Bunce ponownie oparła dłoń na jego ręce. — Uważaj, kochany — powiedziała ostrzegawczo, rzucając nam nerwowe spojrzenie. — Pleciesz bez pomyślunku. Nie uraził was, panie? Nagle spod podłogi tawerny doleciało głośne dudnienie. Poczułem, że kamienne płyty zadrżały. Spojrzałem na nich ze zdumieniem. Spod ziemi doleciał nas szum wody. — A cóż to takiego? — zapytał Barak. Lockley uśmiechnął się lekko. - Na owe dźwięki nowi klienci skaczą ze strachu. Myślą, że przyszedł po nich diabeł z samego piekła. Dom jest połączony ze starym kanałem ściekowym odprowadzającym nieczystości z Charterhouse. Biegnie on pod piwnicą. Zakonnicy znali się na kanalizacji. Większość zabudowań opactwa była podłączona do systemu ściekowego. Woda ze źródeł wypłukiwała nieczystości na pola Islington. — Rozumiem. Wdowa skorzystała z okazji, aby zmienić temat rozmowy na sprawy niezwiązane z religią. — Mamy prawo odprowadzać doń własne nieczystości. Wszystkie śmieci z tawerny trafiają do rynsztoka przez klapę w piwnicy. Trzeba tylko przypomnieć strażnikowi w Charterhouse o otwarciu śluzy pod dawnym budynkiem zakonnym, w przeciwnym razie woda się gromadzi i spływa dużą falą, jak przed chwilą. To pijaczyna. Nikt tam obecnie nie mieszka z wyjątkiem italskich muzykantów króla, a to wszak nierozgarnięci cudzoziemcy. Lockley rzucił mi kolejne wyzywające spojrzenie. — Ethel tu była, gdy opactwo sprzeciwiło się królowi. Wywlekli opata Houghtona i powiesili na postronku, a następnie poćwiartowali w Tybum. Jego ramię przybito do bramy. Pamiętasz, Ethel? — Dawne dzieje — odrzekła nerwowo jejmość Bunce. Pobożni ludzie! — rzucił z pogardą i cierpieniem na twarzy. Na swój sposób ucierpiał wskutek zmian, podobnie jak Cantrell. Podniósł się z miejsca. Musimy wracać do pracy, panie. Przepraszam, że nie mogę wam więcej służyć pomocą. Zawahałem się, lecz podniosłem się z miejsca jak on. - Dziękuję wam. Jeśli coś sobie przypomnicie, skontaktujcie się ze mną. Jestem Shardlake z korporacji prawniczej Lincoln’s Inn. — Nie omieszkam. — Spojrzał na mnie z ulgą, rad, że rozmowa dobiegła końca. Możemy odwiedzić was ponownie — dodałem swobodnie. Jego twarz spochmumiała. Byłem pewny, że coś przede mną ukrywa. — Zapraszamy. — Jejmość Bunce podniosła się i odprowadziła nas do drzwi. Na progu spojrzała za siebie, aby się upewnić, że Lockley nie słyszy. — Przepraszam was za to, co rzekł o religii, panie —

powiedziała cicho. — Francis bardzo to przeżył. Przywykł do zakonnego życia. Później miał ciężkie przejścia, szczególnie u owego fanatycznego cyrulika, który go nakłaniał do przyjęcia nowej wiary. Zaczął pić. Przychodził tu i upijał się co noc. Wtedy wzięłam go do siebie. Znam pijaków. Wiedziałam, że miłość, troska i jakieś zajęcie mu pomogą. Spojrzała na mnie. Apodyktyczny sposób bycia znikł, a moim oczom ukazała się zmęczona, bezbronna kobieta. — Przestał pić, lecz stał się zgorzkniały. — Nie martw się, jejmość — rzekłem delikatnie. — Nie interesują mnie poglądy religijne Lockleya. — Jest mu przykro, że skończył jak pomywacz, którym był jego ojciec. Dziwne są koleje tego świata, prawda panie? *** Wyruszyliśmy z tawerny pogrążeni w myślach. Barak przerwał milczenie. — On coś ukrywa, nie sądzisz? — Odniosłem podobne wrażenie. Coś o Goddardzie. Mogłem go przymusić, wycisnąć to z niego. - Nie, to zadanie Harsneta. Wspomnę mu o tym dziś wieczorem. - Nie sądzę, aby ta niewiasta o wszystkim wiedziała. - Ani ja. Biedna istota. Pewnie Lockley nie podziękował jej za to, że się nim zajęła. Może Harsnet wezwie go na surowe przesłuchanie. Może. Nie chciałem, aby surowo potraktowano tego zgorzkniałego, rozczarowanego człowieka, lecz coś przed nami ukrywał, dlatego trzeba go było przycisnąć. Wróciliśmy do domu. Byłem utrudzony, a ramię bolało mnie przy każdym poruszeniu. Powinienem był odpocząć tego wieczoru, lecz musiałem iść do kaplicy na nabożeństwo żałobne. Byłem ciekaw, jak wygląda Samuel. Nic widziałem go od czasu, gdy był szkrabem. Kiedy weszliśmy, Tamasin leżała na poduszkach w salonie. Choć jej oczy były nieco mniej spuchnięte, na twarzy nadal widniały siniaki, a usta były obrzmiałe. Wyglądała na wyczerpaną. Jak się czujesz, kochanie? spytał Barak, siląc się na radosny ton. Jestem obolała. Dziąsła mnie rwą wymamrotała. Kiedy otworzyła usta, dostrzegłem zakrwawiona bawełnę na policzku. Wzdrygnąłem się i pomacałem językiem dziurę po zębie, który mi wyjęto na torturach w Tower. - Strasznie boli - jęknęła. Barak podszedł i otoczył ją ramieniem. - Mogło być gorzej - rzekł. Wybił ci boczny ząb. Nadal będziesz miała piękny uśmiech. - W takim razie nic ma o czym mówić — odrzekła sarkastycznie. - Nie o to mi chodziło... Tamasin spojrzała na mnie. - Wiesz, co mi rzekł ów łotr, cyrulik? Oznajmił, że bierze pięć szylingów od zęba, a gdy powiedziałam, że to za dużo, zaproponował, iż da mi dziesięć szylingów za wyrwanie wszystkich. Powiedział, że mam ładne zęby i że będzie można z nich zrobić zgrabną protezę dla jakiegoś bogacza, Spojrzała na mnie. — Później wyciągnął drewnianą protezę, przyłożył mi do ust i oznajmił, że mają odpowiedni rozmiar. Powiedziałam, żeby dał mi spokój i zabierał się do roboty, że jest bezduszny, pokazując mi takie rzeczy, gdy jestem obolała. Byłam zdumiona, że doktor Malton go wam polecił. — Miał szczęście, że mnie przy tym nie było — warknął Barak. — Drań! — Sprawił się szybko, a bolało mniej, niż sądziłam — ciągnęła, wzdrygając się. — Ach! Cóż za plugawy łotr! Jego fartuch był poplamiony krwią, a nad zakładem wisiał naszyjnik z ludzkich zębów. — Powinnaś się położyć, Tamasin — powiedziałem. — Odpocznij. — Idziecie na pogrzeb mistrza Elliarda, panie? — spytała. — Tak, muszę się przebrać. Później odprowadzę Dorothy. Kiedy wrócę, zjemy małą kolację i udamy się z Barakiem do Harsneta. — Pomyślałem o tym kościele — wtrącił się Barak. — To parafia Świętej Agaty przy Irish Lane.

Czy kilka lat temu w owym kościele nie zawaliła się wieża? — Masz rację, to jeden z kościołów, do których chodzą reformatorzy. Nie musisz mi towarzyszyć — dodałem, spoglądając wymownie na Tamasin. Barak wzruszył ramionami. — Harsnet kazał przyjść nam obu. Może ma dla mnie jakieś zadanie. Otworzyłem usta, aby zaprotestować, lecz po chwili je zamknąłem. Wpadłby w furię, gdybym mu się sprzeciwił w obecności Tamasin. — Nic mi nie będzie — odrzekła wymownie. — To dobrze — powiedział. — Odpoczywaj. Spojrzałem jej w oczy. Była wściekła. *** Pierwszy raz od śmierci Rogera Dorothy miała na sobie najlepszą suknię. Obok niej stał przystojny, szczupły czarnowłosy chłopak. Miał osiemnaście lat i w czarnym kaftanie tak bardzo przypominał ojca, że odjęło mi mowę. Odniosłem wrażenie, jakby Roger powrócił do świata żywych. — Samuelu, pewnie nie pamiętasz pana Shardlake’a—rzekła Dorothy. — Byłeś dzieckiem, gdy wyjechaliśmy do Bristolu. Chłopiec skłonił się grzecznie. — Pamiętam was, panie. Podarowaliście mi bąka na urodziny. Był taki kolorowy. Istne cudeńko. — Głos miał taki jak Roger, dźwięczny i nieco przenikliwy, choć w sposobie wymawiania samogłosek dało się wyczuć zachodni akcent. — Rzeczywiście — odrzekłem ze śmiechem. — Przypominam sobie. Dostałeś go z okazji piątych urodzin. Masz dobrą pamięć. — Tak, nie zapominam wyrazów dobroci, panie. Chcę wam podziękować za wszystko, co uczyniliście dla mojej matki. — Położył rękę na dłoni Dorothy. — Była bardzo dzielna. — Czy nie jest z niego wykapany Roger? — spytała Dorothy ze łzami w oczach. — Tak. — To mi dostarcza pociechy. Roger żyje w moim synu. Dziwnie trzymasz ramię, Matthew. Co się stało? Była niezwykle spostrzegawcza. — To wypadek... przez nierozwagę. Nic poważnego. Długo zabawisz w Londynie, Samuelu? Pokręcił głową. — Za tydzień muszę wrócić do Bristolu. Na targi odzieżowe... Mam nadzieję, że gdy wszystko się ułoży... mama do mnie przyjedzie. — No tak. — Nie pomyślałem, że może to nastąpić tak szybko. Wiadomość o wyjeździe Dorothy wprawiła mnie w zakłopotanie. — Będzie dość czasu, aby o tym pomyśleć — powiedziała Dorothy. — Trzeba pozałatwiać wiele spraw. Nie mogę zostawić wszystkiego na barkach Matthew, choć się mną opiekuje... jest mi kijem i laską. — Uśmiechnęła się do mnie ciepło. — Uczynię, co w mojej mocy — odrzekłem zażenowany. — Mój syn się zaręczył, Matthew — oznajmiła cicho. — Co myślisz? Z córką owego kupca z Bristolu. Samuel poczerwieniał. — Gratulacje — rzekłem. — Dziękują, panie. Zamierzamy się pobrać za rok. Ktoś zapukał do drzwi. Margaret weszła do izby. — Trumna już czeka — powiedziała cicho.

Dorothy zadrżała, czując się ponownie osamotniona. — Pójdę do nich — oznajmiła. — Pozwól, że ja to zrobię — poprosił Samuel. — Nie, sama się tym zajmę. — Uścisnęła jego ramię i wyszła z pokoju, zostawiając nas samych. Przez chwilę panowała niezręczna cisza. Słychać było jedynie tykanie zegara. Spojrzałem na naprawiony róg drewnianego fryzu i uśmiechnąłem się do Samuela. — Dowiedzieliście się czegoś nowego? Podczas śledztwa? — spytał z wahaniem. Zrozumiałem, w jak trudnym położeniu się znalazł. Ponura tragedia sprawiła, że musiał przejąć rolę głowy rodziny. — Mama marnieje — kontynuował. — Nie wie, czemu zamordowano ojca w taki potworny sposób. Gdyby zginął podczas napadu rabunkowego, byłoby to wystarczająco straszne... lecz takie potworne widowisko... — Spojrzał na mnie z zaniepokojeniem. — Powiedziałeś, panie, że mama może być w niebezpieczeństwie? Pomyślałem, że dotrzymała słowa i nie wspomniała nikomu o innych zabójstwach. Nawet własnemu synowi. — Podjąłem pewne środki ostrożności — odparłem. — Robimy postępy, Samuelu. Mogę jedynie powiedzieć, że twój ojciec nie został zamordowany z powodu urazy, którą ktoś do niego żywił. Myślę, że zwrócił na siebie uwagę... szaleńca. Możesz to powtórzyć matce. — Po co te tajemnice?! — wybuchnął. — Mama jest zatroskana, choć nic nie mówi. Po chwili wahania rzekłem ostrożnie: — Sprawa ma podłoże polityczne. Zamordowano innego mężczyznę w podobny sposób jak twojego ojca. Był ważną personą. Roger nie zginął wszak z tego powodu, został po prostu wybrany przez szaleńca. — Szaleńca? — Samuel zmarszczył brwi. — To prawda. Człowiek, który zamordował tak dobrego człowieka jak mój ojciec, musi być szalony. — Roger był przyzwoitym człowiekiem i dobrym przyjacielem. Nie naciskaj mnie, Samuelu. Powiedziałem ci więcej, niż powinienem. Chłopak skinął głową. — Biedna mama. Bardzo się kochali. — Roześmiał się nerwowo. — Czasami czułem się zapomniany, dlatego zostałem w Bristolu, aby rozpocząć własne życie. Mimo to kochałem tatę, wiele dla mnie uczynił. — Nagle Samuel stał się ponownie małym chłopcem. Zapłonął rumieńcem, a w jego oczach błysnęły łzy. — Zaopiekujcie się mamą, panie. Mówi, że ty i Margaret jesteście jej jedynymi przyjaciółmi. — Uczynię to — odrzekłem. — Przyrzekam. — Chciałem, aby wróciła ze mną do Bristolu, lecz uparła się zostać. Dorothy stanęła w drzwiach, blada i spięta. — Żałobnicy czekają na zewnątrz. Jego przyjaciele i pracownicy. Musimy iść. Wziąłem głęboki oddech i wyszedłem z izby za Samuelem.

Rozdział dwudziesty trzeci Roger został pochowany. Spoczął w ziemi, w spokojnym kącie starego cmentarza przy kościele Świętej Oblubienicy. Choć podczas nabożeństwa duchowny wielokrotnie powtarzał, że Roger stanął przed obliczem Pana, potrafiłem myśleć jedynie o tym, że powinien zostać tu pochowany za dwadzieścia lub trzydzieści lat. Po pogrzebie zostawiłem Dorothy i Samuela, wróciłem do domu po Baraka i wyruszyliśmy na południe, do miejsca, gdzie Harsnet wyznaczył nam spotkanie. *** Kościół Świętej Agaty stał przy uliczce odchodzącej od Thames Street w kierunku rzeki. Była to okolica o niejednolitej zabudowie — stare walące się domostwa drewniane powoli ustępowały miejsca nowym budowlom z kamienia. Sam kościół był mały i bardzo stary, choć gdy podniosłem głowę, ujrzałem nowy ołowiany dach i strzelistą iglicę. Przypomniałem sobie opowieść o tym, jak wieża zawaliła się dwa lata temu podczas gwałtownej burzy. Zginęły dwie rodziny mieszkające w sąsiednich domach. Kiedy przybyliśmy na miejsce, zaczęło zmierzchać. Promienie słońca padały pod ostrym kątem, rzucając długie cienie w uliczce. W dole migotała szara woda. Na łodziach pływających Tamizą zapalono latarnie. Nadszedł odpływ i w powietrzu czuć było smród od śmieci zaścielających dno rzeczne. Do poręczy na zewnątrz drewnianej bramy starego cmentarza przywiązano kilka koni. Dostrzegłem małą grupkę mężczyzn w czarnych szatach. Odwrócili się na nasz widok. — Czym mogę służyć, panowie? — spytał jeden z nich, wychodząc nam naprzeciw. Był to niski mężczyzna o siwej brodzie, odziany w prostą, choć dobrze skrojoną szatę. Z wyglądu przypominał kupca lub rzemieślnika. — Mamy się tu spotkać z koronerem Harsnetem — wyjaśniłem. Jego wyraz twarzy natychmiast uległ zmianie, stając się przyjazny i niemal służalczy. — Przyszedł z wielmożnym Thomasem Seymourem. Swoją obecnością zaszczycił nas też lord Hertford. — Administrator kościoła nadął się z dumy. — Wyświadczyli nam wielki zaszczyt, przybywając na uroczystość ponownego otwarcia świątyni. Jestem Walter Finch, do usług waszmościów. Administrator kościoła. Finch zaprowadził nas do bramy. — To przyjaciele koronera — rzekł do pozostałych, którzy złożyli nam głęboki pokłon. Weszliśmy za nim na kościelny dziedziniec, gdzie stało więcej ludzi. Mężczyźni i kobiety skupili się przy ogniu, który rozpalono obok przeciwległego muru. Nad płomieniami zatknięto rożen, na którym piekł się mały dzik. Ruszt obracało dwóch chłopców w białych fartuchach narzuconych na odświętne szaty. Tłuszcz ściekał na dużą tacę wsuniętą pod mięsiwo. — Piecz się, papieżu! Piecz! — zawołał jeden z chłopców, a drugi wybuchnął śmiechem. Spojrzałem na bryłę kościoła. Witraż ostał się tylko w jednym z trzech okien. Pozostałe wykonano ze zwykłego szkła. Finch uśmiechnął się do nas przyjaźnie. — Zawalenie się wieży dwa lata temu było prawdziwą tragedią. Zniszczeniu uległo wnętrze i dach. Trzeba było wszystko odnowić. Czasami Pan stwarza wszak okazję w nieszczęściu. Pozbyliśmy się wszystkich posągów i innych bożków, opróżniliśmy boczne kaplice i zastąpiliśmy popękane witraże zwyczajną szybą. — Uśmiechnął się z zadowoleniem. — Bóg pragnie, aby właśnie tak wyglądał jego dom, aby nie był pełen złota i kadzidła. Zdjąłbym ścianę tęczową, lecz naraziłoby to nas na kłopoty. Pokazałbym waszmościom wnętrze, lecz wielebny Yarington ma klucz. Jeszcze nie przybył. — Rozumiem — odrzekłem, myśląc o rodzinach, które zginęły w wyniku katastrofy. Finch mruknął porozumiewawczo. — Jeśli ludzie Bonnera powiedzą, że zbytnio przypomina luterański kościół, zawsze będziemy mogli odrzec, że zbrakło nam środków na jego ozdobienie. Pismo powiada, że słudzy Pana muszą być

przebiegli jak węże. Spojrzałem na ludzi zgromadzonych przed kościołom. Pomyślałem, że zwolennicy reform musieli od dłuższego czasu spotykać się u Świętej Agaty. Podobnie wierzący uczęszczali do kościoła Meaphona razem z Kite’ami. Dostrzegłem kupców i rzemieślników oraz garstkę pracowników opartych o ścianę. Znać było, że nie czują się swobodnie w tym gronie. Zauważyłem też kilku duchownych. W tym samego Meaphona, który prowadził ożywioną rozmowę z jakimś kupcem. Spojrzał na mnie, nieznacznie skinął głową i odwrócił się w drugą stronę. Odgadłem, że było mu głupio, iż wczoraj się wycofał na widok biskupa Bonnera. Zastanawiałem się, czy wężowy spryt ich ocali, gdy Bonner rozpocznie prześladowania. Przypomniałem sobie przysadzistą, krępą postać biskupa, który stanął przede mną obok londyńskiego muru, i z trudem opanowałem drżenie. Wielmożny Thomas Seymour i lord Hertford stali z Harsnetem obok przypiekającego się dzika. Harsnet mówił coś z ożywieniem do Hertforda. Wyraźnie znudzony Thomas Seymour przypatrywał się im z ukosa. Na nasz widok uniósł brwi i trącił brata. — Przyszedł garbus — powiedział, nie próbując ściszyć głosu. — Witajcie, panie Shardlake. — Lord Hertford skinął głową, gdy podeszliśmy bliżej. — Pan musisz być Jack Barak. — Tak, panie — odrzekł Barak, składając pokłon. — Mój nieszczęsny przyjaciel, Thomas Cromwell, z uznaniem się o was wyrażał — rzekł z wyraźnym smutkiem. Hertford i jego brat mieli na sobie najlepsze szaty— lord Hertford szkarłatny kaftan narzucony na ciemną suknię i złoty łańcuch na szyi, Thomas zaś żółty kaftan z rozciętymi rękawami odsłaniającymi zieloną podszewkę. Na głowie nosił czarny kapelusz ze szmaragdową broszą. — Przynosicie jakieś nowiny Shardlake? — spytał Harsnet. Opowiedziałem mu o rozmowie z Cantrellem i Lockleyem, wspomniałem też, że moim zdaniem Lockley coś ukrywa. Skinął głową. — Pomówimy z nim ponownie. I z dziekanem Bensonem. — Spojrzał na mnie znacząco. — Sądzicie, że mordercą jest Goddard? — Zbyt wcześnie, aby to rozstrzygać. — Może i tak. Nie udało mi się odnaleźć rodziny Goddarda. Wypytuję w londyńskich cechach i wśród tych, co mają ziemie w okolicy miasta. — Przecież wiele lat był mnichem — zdziwił się Seymour. — Jeśli jego rodzina mieszka w okolicach Londynu, nie powinno być problemu z jej odnalezieniem. — Jego krewni sprowadzili się w te strony, gdy już był w zakonie — wyjaśnił lord Hertford. — W okolice Londynu ściąga wielu zamożnych ludzi, szczególnie jeśli mają tu rodzinę. Mają nadzieję na pomnożenie majątku, choć mogą też go stracić — dodał. — Jak wasze ramię, panie Shardlake? Koroner Harsnet wspomniał, że zostaliście napadnięci. — Spojrzał na Baraka. — Wasza żona też? — Tak, panie — odparł Jack. — Jest cała posiniaczona, straciła ząb. Thomas Seymour poklepał Baraka po ramieniu. — Nie wzięlibyśmy cię, gdybyśmy wiedzieli, żeś człek żonaty. Sądziłem, że jesteście młodym hulaką. — Już nie, wielmożny panie. — Ta sprawa nie mogła się zdarzyć w gorszym czasie — powiedział lord Hertford. — Nadal przesłuchują rzeźników w związku z łamaniem Wielkiego Postu. Nie podadzą wszak Bonnerowi żadnych nazwisk, to dzielni ludzie. — Myślę, że morderca jest opętany — zmienił temat Harsnet. — Kimkolwiek jest, musimy go schwytać — odparł Hertford. Podszedł do nas sługa z półmiskiem pieczonej dziczyzny. Spojrzałem na palenisko. Mięsiwo było już należycie przypieczone, więc słudzy odstąpili od ognia, ocierając spotniałe czoła. Płomienie wesoło tańczyły, a łój strzelał w górę jasnożółtymi iskrami.

Zmierzch nadciągał szybko. Na południu, za domami, bielały wody Tamizy w promieniach słońca znikającego za horyzontem. — Czuję woń zepsutej ryby — powiedział Barak. — Ja również. Musi dochodzić od strony rzeki. — Rzeczywiście, miły zapach pieczystego mieszał się nieprzyjemnie ze słonawą, rybną wonią. — Gdzie wielebny Yarington? — spytał ktoś z obecnych. — Powinien już być. Skrzywiłem się z bólu, gdy Seymour ucapił mnie za chore ramię. — Harsnet powiedział, że jeden z byłych mnichów mieszka przy placu Charterhouse. — Tak, świecki braciszek. Zwie się Lockley. Ma kwaterę w tamtejszej tawernie. Zmarszczył brwi. — Znam domy i oberże w granicach dawnego opactwa. W największym mieszka lady Katarzyna Parr. Onegdaj ją tam odwiedziłem. — Nie denerwuj się, Thomasie—uspokoił go brat. — Przecież ustaliliśmy, że owe zbrodnie nie mają żadnego związku z jej osobą. -— Nie chciałbym, aby coś jej groziło — odrzekł z zaniepokojeniem Seymour. Byłem ciekaw, czy martwił się o nią, bo ją kochał, czy dlatego, że była bogatą wdową, która mogła odrzucić królewskie awanse. — Wiadomo coś nowego o planach dotyczących królewskiego małżeństwa? — spytałem lorda Hertforda przyciszonym głosem. W końcu właśnie dlatego zainteresowali się tą sprawą. Hertford odciął kawałek dziczyzny i wsunął do ust. — Dama nadal odmawia królowi odpowiedzi — odrzekł, spoglądając na brata. — Powiada, że potrzebuje więcej czasu. — Podobnej taktyki używały Anna Boleyn i Jane Seymour— mruknął Harsnet. — Oczekiwanie powoduje, że król jeszcze bardziej obstaje przy swoim. — Mylicie się — powiedział z uśmiechem Thomas Seymour. — Lady Katarzyna odmawia odpowiedzi, bo nie chce za niego wyjść. Bo i któraż by chciała? — Mów ciszej — syknął Hertford. — Mam nadzieją, że nie składałeś więcej wizyt owej damie. Gdyby król się dowiedział... — Nie — odburknął gniewnie Seymour. — Wracam do domu — rzekłem szeptem do Harsneta. — Ramię mnie boli, potrzebuję odpoczynku. Skinął głową. — Idźcie, zostanę tu. — Rozejrzał się wokół. — Dziwne, że wielebny Yarington jeszcze nie przybył. Żałuję, iż zostaliście ranni. — Rana zaczyna się goić. Uśmiechnął się. — To dobrze. Będziemy czekali na was jutro z żoną. Poznacie moje dzieci. — Dziękuję, panie. Ile ich macie? — Czwórkę. Wszystkie zdrowe i posłuszne. Mam też dobrą żonę. Powinniście się ożenić, panie. — Nie sądzę, aby małżeństwo było moim powołaniem. — Nie macie nikogo bliskiego? Pomyślałem o Dorothy. — Mam przyjaciółkę — odrzekłem ze smutnym uśmiechem. — Przystąpcie do rzeczy, kolego Shardlake, i złączcie się węzłem małżeńskim jak młody Barak. — Węzeł to dobre określenie — mruknął pod nosem Barak. — Dobranoc, panie. — Uścisnąłem prawicę Harsneta i ruszyłem do wyjścia, a Barak podążył moim śladem. Rzuciłem mu gniewne spojrzenie. —Nie było to zbyt grzeczne z twojej strony. Węzeł

oznacza... Nagle usłyszeliśmy niewieści krzyk. — Kościół! Kościół płonie! Ludzie przestali jeść i zaniemówili. Za jedynym ocalałym witrażem ukazały się języki ognia, oświetlając kościelny plac upiornym światłem. Wielebny Meaphon podbiegł do drzwi i chwycił klamkę. — Są zamknięte! — krzyknął. — Kto ma klucz? — Wielebny Yarington! — zawołał ktoś z obecnych. Ludzie zaczęli się rozglądać w poszukiwaniu duchownego, lecz nikt nie zauważył siwowłosego staruszka. Idźcie na plebanię! — poradził któryś z mężczyzn. — Wielebny Yarington nie pozwala zaglądać tam gościom — rzekł nerwowo administrator. — Obawia się, że mogliby znaleźć księgi Lutra i Kalwina. — Nie ma na to czasu. Trzeba się dostać do środka i ugasić ogień. — Wyważcie drzwi! — zawołał któryś z gapiów. Thomas Seymour spojrzał na solidne wrota i zaśmiał się w głos. — Trzeba tarana, aby je rozwalić! — Są boczne drzwi! — krzyknął jeden z mężczyzn. Kilku pobiegło na drugą stronę, lecz po chwili wrócili, powiadając, że też są zamknięte. Spojrzałem na okno. Płomienie buchały coraz wyżej. Finch wystąpił naprzód. — Mam w domu klucz! — Biegnij po niego, głupcze! — rozkazał Harsnet, popychając niezdecydowanego administratora. Finch spojrzał z przerażeniem na płomienie wydobywające się przez okno i ruszył w pośpiechu. Ktoś ukląkł na ziemi i zaczął się modlić, aby Bóg ocalił kościół i by nie doszło do kolejnej tragedii. Lord Hertford stanął obok nas. Nachylił się i szepnął cicho Harsnetowi: — Lepiej będzie, jeśli odejdę. Nic tu nie wskóram, a nie powinni mnie widzieć obok płonącego kościoła. Koroner skinął głową na znak zgody. — Macie rację, panie. — Ja zostaję — wtrącił Seymour. — Chcę zobaczyć, co się stanie — rzekł głosem pełnym entuzjazmu. Brat spojrzał na niego gniewnie, a następnie wzruszył ramionami i odszedł dziarskim krokiem. Harsnet wpatrywał się w okno. — Spójrzcie! Ogień płonie tylko w jednym miejscu zauważył cicho. — Nie czuję dymu. — Co to za hałas? — spytał szeptem Barak. Przez szmer modłów i okrzyki przerażenia z głębi kościoła dochodził dziwny, ledwie słyszalny głos. Stłumione jęki,bardziej przypominające ludzkie niż zwierzęce. — Dobry Jezu! Co się tam dzieje? — zapytał Harsnet. W przyćmionym świetle dostrzegłem, że jego twarz wykrzywiło przerażenie. Finch wbiegł na plac przed kościołom z dużym kluczem w dłoni. Przy drzwiach się zakotłowało. Administrator przekręcił klucz i otworzył wrota na oścież. Pół tuzina ludzi wpadło do środka, by po kilku krokach przystanąć. Ktoś krzyknął z przerażenia. Seymour zaczął się przeciskać przez ciżbę, a Barak, Harsnet i ja podążyliśmy za nim. W środku uderzyła nas potworna woń spalonego ciała przypominająca zapach rozkładającej się ryby, który wyczuł Barak. Zamarliśmy w bezruchu w drzwiach na widok niezwykłej, przerażającej sceny. *** Do jednej z kamiennych kolumn w nawie przykuto mężczyznę w białej szacie duchownego. Płonął on w ciemności niczym ludzka pochodnia, choć w pobliżu nie dostrzegłem żadnej podpałki, żadnej

przyczyny, dla której miałby zająć się ogniem. Ktoś zemdlał, a inni padli na kolana, wzywając Pana. Barak i Seymour ruszyli pierwsi, a Harsnet i ja udaliśmy się za nimi. Żar bijący od płonącego ciała był tak silny, że musieliśmy przystanąć w odległości kilku stóp. Do końca życia nie zapomnę tego przerażającego widoku. Języki ognia lizały ciało wielebnego Yaringtona. Przez zwęglone odzienie prześwitywało upieczone ciało. Krew kapała z sykiem na płomienie. Yarington spoglądał na nas, widać było, że strasznie cierpi. Zauważyłem, że był zakneblowany. Ktoś wetknął mu do ust kawał tkaniny, który obwiązał sznurem. Dźwięki, które słyszeliśmy, były stłumionymi jękami. Spoglądał wybałuszonymi oczami na swój zbór, który zamarł w przerażeniu. — Wody! Dajcie wody! — zawołał ktoś z tłumu. Zauważyłem, że Yarington powiódł za nim wzrokiem. Było wszak za późno. Było za późno już wówczas, gdy weszliśmy do kościoła. Na naszych oczach płomienie ogarnęły głowę Yaringtona. Patrzyłem ze strachem, jak jego dumna biała czupryna zapłonęła niczym pochodnia. Otoczyła go aureola światła, by po chwili zgasnąć z sykiem. Kiedy płomienie zaczęły pożerać twarz, jego głowa opadła do przodu i straszne jęki ustały. — Nie ma dymu — rzekł drżącym głosem Harsnet. — Nie ma dymu ani podpałki. To diabelska robota. Niebawem zjawili się mężczyźni z wiadrami i pochodniami, które oświetliły pobielone wnętrze kościoła i czarną postać przykutą łańcuchem do kolumny. Polali wodą ciało. Płomienie przygasły, skwiercząc i sycząc. Cienkie pasemka dymu unosiły się z różnych części ciała. Thomas Seymour śmiało przystąpił do zwłok i spojrzał na spaloną twarz. — Nie żyje — oznajmił. — Ależ cuchnie — jęknął, cofając się ku nam. Spojrzałem na zwłoki Yaringtona wiszące na łańcuchach, na białe szaty, które stopiły się ze spalonym ciałem. Ktoś odwrócił się i zwymiotował. Pobladł nawet Barak, choć miał żołądek z żelaza. Przykry był nie tylko widok, lecz także zapach spalonego ciała zmieszany z wonią zepsutej ryby. Popatrzyłem na podłogę. Widniały na niej plamy jakiejś gęstej cieczy. Przykucnąłem i niechętnie zbadałem jedną z nich palcem, unosząc go do nosa i wąchając. — Rybi olej — rzekłem cicho. — Oblał go olejem z wielkich ryb, który sprzedają w całym mieście. — Odwróciłem się do Harsneta. — Paliwem był rybi olej. — Spojrzałem ponownie na twarz Yaringtona, choć czułem, że robi mi się niedobrze. W ustach wielebnego tkwił knebel. Ów wieśniak, Tupholme, też został zakneblowany. Pomyślałem, że Yarington został czymś odurzony i był nieprzytomny, gdy go tu przyniesiono i przykuto łańcuchem do kolumny. Obudził się pod wpływem szoku i stwierdził, że płonie. Wokół słychać było lękliwe szepty. Ludzie lgnęli do siebie, kobiety zawodziły. Harsnet spojrzał na ciało wikarego i wziął głęboki oddech. — „A czwarty wylał swą czaszę na słońce: i dano mu władzę dotknąć ogniem ludzi” — zacytował cicho fragment Apokalipsy. Barak podszedł do bocznych drzwi i nacisnął klamkę, aby się upewnić, że są zamknięte. Pomyślałem, że zbrodnia ta była podobna do poprzednich. Zabójca obezwładnił Yaringtona, odurzył go i użył jego klucza, aby zamknąć się w kościele. Następnie podpalił wielebnego i uciekł bocznymi drzwiami, ryglując za sobą drzwi. — Morderca wiedział, że tu będziemy — powiedziałem. — Skąd? — Na Boga, on ma rację — odrzekł Harsnet. — To widowisko było przeznaczone dla nas i dla wiernych. Nasza obecność nie jest przypadkowa. Mój nieszczęsny pastor... — Jęknął ze łzami w oczach. — Zadrwił z nas — rzekłem z rozgoryczeniem. — Zadrwił ponownie. Bawi się z nami, pokazuje, jacy jesteśmy bezsilni. Ktoś przystąpił do zabitego, próbując zdjąć zeń łańcuchy, lecz gdy dotknął żelaza, cofnął rękę z okrzykiem bólu. Meaphon podszedł do kolumny, ściągnął sutannę i delikatnie okrył spaloną głowę Yaringtona.

Harsnet spojrzał na wylękniony zbór. — Posłuchajcie mnie! Mówię do wszystkich! — powiedział. — Przeprowadzę dochodzenie w tej sprawie. Zabójca zostanie schwytany! Do tego czasu nie mówcie nikomu, powtarzam nikomu, o tym, co się tutaj stało! Ucieszy to jedynie naszych wrogów. Przez tłum przeszedł szmer. — Nikomu ani słowa! Gdyby wieść się rozeszła, mogłaby wywołać panikę! I bez tego jesteśmy w kiepskim położeniu! — zachodni akcent Harsneta stał się wyraźniejszy. — Finch, czynię cię odpowiedzialnym za to, aby ludzie zachowali spokój do mego powrotu. Zdejmij ciało wielebnego, kiedy łańcuch ostygnie. — Odwrócił się do Seymoura, Baraka i mnie. — Chodźcie ze mną — polecił cicho. — Wszyscy trzej. Musimy udać się niezwłocznie do arcybiskupa.

Rozdział dwudziesty czwarty Kiedy przybyliśmy do pałacu Lambeth, arcybiskup Cranmer rozmawiał z lord Hertfordem. Wezwano nas do niego, lecz Barak ponownie musiał czekać na zewnątrz. Arcybiskup sprawiał wrażenie wycieńczonego. Był nieogolony, czarna szczecina pokrywała jego ziemiste policzki. Lord Hertford stał obok. Cranmer dał nam znak, abyśmy usiedli. — A zatem mamy kolejną zbrodnię — rzekł Hertford. Zauważyłem, że jest przerażony. — Tak, panie — odrzekł Harsnet, opowiadając, co wydarzyło się w kościele. — Nieszczęsny Yarington — powiedział po chwili milczenia Cranmer. — Modlę się, aby trafił do nieba po tak strasznych mękach. — Odwrócił się do Hertforda. — Każde zabójstwo jest bardziej widowiskowe od poprzedniego. Jeśli tak dalej pójdzie, nie zdołamy zatuszować sprawy. — Nie można tego wyciszyć? — spytał Hertford. Jego głos był przenikliwy, a wyraz twarzy skupiony. Wyglądał na bardziej opanowanego niż Cranmer. — Zwróciłem się do zboru Yaringtona — powiedział Harsnet. — Zaprzysiągłem ich do zachowania milczenia. Pozostawiłem ludzi pod opieką wielebnego Meaphona. Wrócę na miejsce po zakończeniu spotkania. Powtórzę im, że ujawnienie zabójstwa pastora posłużyłoby jedynie interesom Bonnera. — I tym razem nie będzie oficjalnego dochodzenia — zaznaczył Hertford. — Ingerujemy w działanie wymiaru sprawiedliwości — zauważył Cranmer.—Nie mamy wszak wyboru, jeśli sprawa ma pozostać w ukryciu. Gdzie teraz uderzy?! — warknął gniewnie.—Jak zdołał niepostrzeżenie zaciągnąć Yaringtona do kościoła i zainscenizować to przerażające widowisko? — spytał, patrząc na mnie. — Myślę, że postąpił podobnie jak z doktorem Gurneyem i mistrzem Elliardem — odparłem. — Zwabił Yaringtona, odurzył opiatami, a następnie użył jego klucza, aby wejść do kościoła i przywiązać go do kolumny. Później zaryglował drzwi i czekał na zewnątrz, aż nastanie zmierzch. Wtedy podpalił rybi olej, którym oblał wielebnego. — Uczynił to, gdy byliśmy w pobliżu — zauważył Harsnet — Widok nieszczęsnego Yaringtona płonącego pośrodku kościoła bez widocznego paliwa i dymu skłonił mnie do przypuszczenia, że to dzieło diabła. Jeśli nie zdołamy uspokoić ludzi, zaczną rozpowiadać, że to sprawka szatana. Nie jestem pewien, czy bardzo by się mylili — dodał cicho. Hertford spojrzał na mnie przenikliwie. — Musimy go powstrzymać — powiedział. — Bonner i Gardiner w dalszym ciągu przesłuchują dworzan i ludzi arcybiskupa aresztowanych w ubiegłym tygodniu. Choć niczego nie znaleźli, nie dają za wygraną. — Nie wystarczy to, aby król podjął kroki przeciw nam — zauważył jego brat. — Podobno londyńscy rzeżnicy powiadają, że nie pamiętają, komu sprzedawali mięso w Wielki Post. Choć raz Hertford przytaknął bratu. — Prawda to. Myślę, że Bonner nie chce aresztować zbyt wielu. Wczoraj ludzie go wygwizdali pod murami miasta. — Spojrzałem na niego. Zatem już wiedzieli. — Król nie zadowoli się półprawdami i plotkami, które łączą cię z radykałami, panie — ciągnął. — Miłuje cię ponad wszystkich ludzi. Nie trać ducha. Cranmer westchnął głęboko. — To samo mówili o Cromwellu i Wolseyu. Bacz, co się dzieje u króla, Edwardzie. Obserwuj, kto doń wchodzi i kto wychodzi. Kto mu szepcze do ucha. — Uczynię to, panie. Zapadła chwila ciszy. — Mógłbym, panie? — Sięgnąłem po kartkę leżącą na biurku arcybiskupa. Musiałem jakoś uporządkować ten chaos. Cranmer skinął ręką na znak zgody. Zacząłem szybko pisać, inni zaś patrzyli w

milczeniu. Kiedy skończyłem, położyłem kartkę na biurku. Wszyscy pochylili się, aby zobaczyć, co napisałem: CZASZA 1: Złośliwy wrzód Tupholme — wieśniak — zwolennik radykalnych reform, który popadł w grzech — styczeń (zamordowany w grudniu?) CZASZA 2: Śmierć w morzu Doktor Gurney — medyk, zwolennik radykalnych reform, który przyjął bardziej umiarkowany kurs — dwudziesty lutego CZASZA 3: Śmierć w źródle Roger Elliard — prawnik, zwolennik radykalnych reform, który przyjął bardziej umiarkowane poglądy — dwudziesty piąty marca CZASZA 4: Śmierć w ogniu Wielebny Yarington — duchowny, zwolennik radykalnych reform — trzeci kwietnia CZASZA 5: Śmierć w ciemności i wielkim bólu CZASZA 6: Wyschnięcie rzek CZASZA 7: Wielkie trzęsienie ziemi — Przyspieszył — zauważył cicho Hertford. — Myślę, że to Goddard — powiedział Harsnet. pewny, że dziekan Benson i Lockley ukrywają przed nami coś na jego temat. Każę ich jutro przepytać. Powinniśmy ich przewieźć do twojego więzienia, panie, i surowo przesłuchać. — Nie — rzekł zdecydowanie Cranmer. — Przecież nie będziemy ich przesłuchiwać w sprawie mającej związek z religią. W obecnej sytuacji nie możemy w taki sposób zabierać ludzi z ulicy. — Nie mamy pewności, że Goddard jest mordercą — dodałem. — Jeszcze nie. — Co o nim sądzicie? — spytał Cranmer. — Wszyscy powtarzają, że Goddard to człowiek chłodny i surowy. Dobry medyk obojętny na los pacjentów. Był bardzo wrażliwy na punkcie dużej brodawki, którą miał na nosie. Nie potrafię sobie wyobrazić, aby kipiał żądzą mordu jak zabójca, którego szukamy. — Chyba że jest opętany — wtrącił Harsnet. Na chwilę zapadło milczenie. — Jeśli Yarington był zwolennikiem radykalnych reform, nie pasuje do twojego schematu. — Na tyle, na ile go znaliśmy — odparłem. — Mogliśmy nie wiedzieć o nim wszystkiego. Trzeba przeszukać jego dom. Jeśli Yarington był zaiste tak pobożny, za jakiego uchodził, upadnie moja hipoteza, że morderca wymierza sąd ludziom, którzy odeszli od radykalnej wiary. Jeśli nie, ograniczy krąg potencjalnych ofiar. — Do wszystkich dawnych radykałów w Londynie — burknął pod nosem Thomas Seymour. — Ile to będzie setek? — Wiele — przyznałem, pocierając ramię, bo szwy mnie ciągnęły. Lord Hertford spojrzał na kartę papieru. — Według Apokalipsy wylanie kolejnej czaszy spowoduje, że ludzie będą gryźli z bólu języki w ciemności. Może to oznaczać wszystko. — Pogładził długą brodę, gniewnie marszcząc brwi. — Ciekawe, jak doprowadzi do wyschnięcia rzeki, o którym mówi przepowiednia dotycząca szóstej czaszy — zadrwił Thomas Seymour. — Albo jak spowoduje wielkie trzęsienie ziemi towarzyszące siódmej. — Znajdzie sposób — odpowiedziałem. — Wymyśli coś, co będzie pasowało. Cranmer zwrócił się do Harsneta. — Nie udało ci się odszukać Goddarda? — Nie, panie. Dyskretnie rozpytuję wśród przełożonych Surrey, Kentu i Sussex. Arcybiskup skinął głową, a następnie spojrzał w moją stronę. — Reprezentujesz owego chłopaka osadzonego w Bedlam. Czy wielebny Meaphon, sąsiad Yaringtona, jest jego pastorem?

— Tak, panie. Był wczoraj na placu, gdy młody Kite wdrapał się na londyński mur. Stał razem z Yaringtonem. — Dopilnuj, aby chłopak był bezpieczny, trzymany w ukryciu. — Dobrze, panie. Myślę, że nadzorca celowo go uwolnił, aby się pozbyć kłopotów. Nie uczyni tego ponownie. Na jutro zaplanowano posiedzenie Sądu Próśb. Zapewnimy mu właściwą opiekę. Cranmer skinął głową i spojrzał na moje ramię. — Myślisz, że zabójca cię śledzi? Że z ciebie drwi? — Tak. — Z ciebie jednego? — Na to wygląda. Poturbował też żonę Baraka, lecz uczynił to, bo jest ze mną związana. Chce, abym zrezygnował z prowadzenia dochodzenia. Thomas Seymour zarechotał. — Jesteście przewrażliwieni. Czemu miałby się wami przejmować? — Nie wiem — odparłem. — A u was wszystko w porządku? — zapytałem Harsneta. — Tak, choć czeka mnie robota w pałacu Whitehall. Trudniej będzie do mnie dotrzeć. Cranmer przesunął dłonią po twarzy. — Niech nic nie przeszkodzi ci w śledztwie. Zobacz się jutro i dziekanem Bensonem i Lockleyem. Gdzie on mieszka? — Niedaleko Charterhouse. Wielmożny Thomas Seymour ponownie zmarszczył czoło. — Nie podoba mi się, że lady Katarzyna Parr mieszka w pobliżu człowieka, którego może coś łączyć z owymi morderstwami. — Przebywa w otoczeniu służby — odparł znużonym głosem jego brat. — Nie pasuje do jego poprzednich ofiar. To niewiasta cichej i szczerej wiary. — Yarington też nie pasował do ich grona. Nie przeszkodziło to, by zapłonął dziś wieczór jak bożonarodzeniowa świeczka. Administrator powiedział mi, że mieszkał na plebanii, kilka ulic od świątyni. Mieszkał sam, choć miał kilkoro służby. Kazałem mu, aby nie zawiadamiał ich o tym, co się stało. Cranmer zamyślił się przez chwilę. — Bardzo dobrze. Matthew, Gregory, idźcie do jego domu i pomówcie ze służbą. Dowiedzcie się o jego życiu jak najwięcej. Weźcie ze sobą kilku moich ludzi, a jeśli uznacie, że warto przymknąć któregoś ze służby, sprowadźcie go tu po cichu. Zanim odejdziesz, chciałbym zamienić z tobą słówko na osobności, Matthew. Pozostali wyszli z komnaty i zostaliśmy sami. — Widzę, że ta sprawa odcisnęła na tobie ponure piętno. Poczułem łzy w oczach. Słowa arcybiskupa mogły wywrzeć na mnie taki wpływ. — Tak — przytaknąłem. — Bo jedną z ofiar był twój bliski przyjaciel? Bo morderca z ciebie szydzi? — Tak, panie... i dlatego, że nigdy dotąd nie widziałem... — zawahałem się — nie widziałem takiego zła. — Ja też bardzo to przeżywam. Widziałem wielu... zbyt wielu... zamordowanych z przyczyn politycznych, lecz ta sprawa jest inna. Mam wrażenie, że zabijanie sprawia mu przyjemność. — Doszedłem do podobnego wniosku. — Jak człowiek może robić takie rzeczy i sądzić, że wykonuje bożą wolę?! — wybuchnął nieoczekiwanie. — Czy to szydercza drwina z religii podsycana przez diabła? Gregory Harsnet tak uważa. — Nie wiem, panie. Staram się zbytnio o tym nie myśleć.

— Straszna jest śmierć w płomieniach — rzekł cicho Cranmer. — Heretycy, z którymi miałem do czynienia, błagali, aby dane im było wyrzec się przekonań, gdy rzekłem, że ich skóra ulegnie spaleniu, a łój stopi się z trzaskiem i sykiem. — Zamknął oczy i westchnął głęboko. — Byłbym ich ocalił, gdybym mógł, lecz król zawsze obstawał przy najsurowszej karze. Kiedyś prześladował katolików, a dziś coraz bardziej powraca do dawnej religii. Chce katolicyzmu bez papieża. Z każdym rokiem coraz trudniej go przekonać. — Pokręcił głową i zamknął na chwilę oczy, a następnie spojrzał na mnie badawczo. — Zdołasz to znieść? — spytał. — Tak, panie. Przysiągłem pomścić mego biednego przyjaciela. Dotrzymam słowa. Znajdę w sobie odwagę. Cranmer uśmiechnął się cierpko. — W takim razie i ja muszę ją znaleźć. Katarzyna Parr nadal zwleka, nie udzieli królowi rychłej odpowiedzi. Jest przerażona. Biedna niewiasta. Nic dziwnego, rok temu Katarzyna Howard poszła pod topór. Mimo to muszę skłonić jej przyjaciół, aby ją przekonali do uległości królowi. Z powodu wpływu, który może na niego wywrzeć. — Znajdzie się w niebezpieczeństwie. — Tak. — Skinął głową. — Jak my wszyscy, z powodu prawdy, która jest w Jezusie. On też cierpiał za nas straszne męki. — Arcybiskup pogrążył się w milczeniu. Był przerażony, smutny, współczujący, a jednocześnie nieubłagany. W końcu odprawił mnie słowami: — Rozwiąż tę zagadkę. Znajdź go. *** Barak i Harsnet czekali na mnie w korytarzu. Harsnet chodził tam i z powrotem, a Barak siedział na krześle, nerwowo machając nogą. Sprawiał wrażenie zniecierpliwionego, wściekłego i przerażonego. Harsnet spojrzał na mnie z zaciekawieniem. — Chciał ze mną pomówić o owych morderstwach — rzekłem. — Niepokoją go. — Czy on również wyczuwa w tym rękę szatana? — Nie jest pewny, podobnie jak i ja. Takie rozważania nie przyniosą nam pożytku — uciąłem ostro. — Chodźmy do domu Yaringtona — rzekłem do Baraka. Na zewnątrz dołączyło do nas kilku ludzi ze straży Cranmera—rosłych mężczyzn w hełmach, z mieczami u pasa, albowiem pałac arcybiskupa potrzebował takiej samej ochrony jak rezydencje innych królewskich dygnitarzy. Zeszliśmy do nabrzeża i wróciliśmy barką Cranmera do miasta, aby pieszo dotrzeć do kościoła Yaringtona. Było tam teraz ciemno i cicho, minęła już bowiem godzina nocnych straży i konstable unosili latarnie, oświetlając twarze spóźnionych przechodniów. Skłonili się na widok naszych szat i żołnierzy w mundurach. — Byłem przerażony, gdym ujrzał płonącego człowieka — wyznał Barak. —Nieszczęśnik palił się jak świeca. Przez chwilę miałem wrażenie, że rozświetla go jakaś nadprzyrodzona moc. — To był rybi olej — rzuciłem opryskliwie. — Rozprawianie o diable nic nam nie pomoże. Kościół był mroczny i pusty, ciemne okna zionęły pustką. Poszliśmy dalej, aż dotarliśmy na ładną plebanię stojącą w małym, starannie wypielęgnowanym ogrodzie. Harsnet głośno zakołatał do drzwi. Ktoś zapalił świeczkę i w oknie zamigotało światełko. — Kto zacz? — Zza drzwi rozległ się wylękniony męski głos. — Przychodzimy z rozkazu arcybiskupa Cranmera — oznajmił Harsnet. Usłyszeliśmy dźwięk odsuwanej zasuwy i w drzwiach stanął niski, starszy jegomość o rzadkich, potarganych włosach i nocnej koszuli wsuniętej pospiesznie za galoty. Na widok zbrojnych wybałuszył oczy ze strachu. — Chodzi o pana? — spytał. — Boże, chyba go nie aresztowali? — Nie. Zostańcie na zewnątrz — rozkazał strażnikom Harsnet, a następnie minął staruszka i wszedł do małego korytarza ze schodami i drzwiami prowadzącymi do bocznych izb. Ruszyłem za nim. — Jesteście jego sługą?

— Tak, panie. Nazywam się Toby White. Co się... — Czemu mieliby go aresztować? — zapytał ostro Harsnet. — Powiadają, że Bonner aresztuje pobożnych ludzi — odrzekł nieco za szybko jak na mój gust. Nie spodobał mi się ów sługa. Spoglądał na nas tak jakoś spode łba. — Czy mieszka tu ktoś oprócz was? Staruszek zawahał się, spoglądając nerwowo to na mnie, to na Harsneta. — Tylko chłopak stajenny. Śpi w stajni. — Przynoszę wam złe nowiny, dobrodzieju — rzekł Harsnet. — Twój pan zmarł dziś wieczór. Starzec wytrzeszczył oczy. — Zmarł? Nie wiedziałem, gdzie jest, zacząłem się o niego martwić. — Spojrzał na nas z niedowierzaniem. — Został zamordowany — wyjaśnił koroner. Sługa wybałuszył oczy. — Wczoraj późnym popołudniem dostał wiadomość. List. Powiedział, że musi się spotkać z pewnym duchownym. Nie wyjaśnił gdzie. Pomyślałem, że u niego zanocował. — Gdzie jest list? — Pan wziął go ze sobą. Harsnet spojrzał na mnie. — Jak doktor Gurney i wasz przyjaciel. — Zwrócił się do drżącego ze strachu sługi. — Czy wiedzieliście, że miał dziś wieczór poprowadzić uroczystość ponownego otwarcia kościoła? — Tak, panie. Sądziłem, że tam się udał. Harsnet stał chwilę w milczeniu, zastanawiając się, co robić. Zauważyłem, że sługa spojrzał ukradkiem na schody, by natychmiast odwrócić głowę. — Powinniśmy się rozejrzeć — zasugerowałem. — W domu nie ma nikogo oprócz mnie — rzekł pospiesznie White. — Nie obchodzi nas, czy twój pan ma zakazane księgi — wyjaśniłem. — Ale... Harsnet zmierzył go podejrzliwym wzrokiem. — Dajcie świecę — rozkazał stanowczym głosem. Staruszek się zawahał, lecz podał mu ogarek. — Zostań tutaj — polecił mu. — Baraku, miej go na oku. — Skinął głową w moją stronę i ruszyliśmy po schodach. *** Pierwsza izba przypominała gabinet. Na ogromnym biurku wśród kartek leżały sfatygowane księgi. Podniosłem jedną z nich, próbując odczytać tytuł. Institutio christianae religionis Kalwina. Słyszałem o owym człowieku, który był jednym z najbardziej radykalnych i bezkompromisowych teologów na kontynencie. Harsnet uniósł rękę. — Coś słyszałem — szepnął, wskazując drzwi wychodzące na korytarz. Podszedł do nich energicznym krokiem i otworzył na oścież. Usłyszałem przeraźliwy pisk. Izba okazała się sypialnią, w której centralne miejsce zajmowało wygodne łoże wysłane pierzynami. Na łożu spoczywała naga niewiasta. Właściwie była to kilkunastoletnia dziewczyna o gładkiej skórze i jasnych włosach. Chwyciła pierzynę i podciągnęła ją pod brodę. — Pomocy! — wrzasnęła. — Rabusie! — Ucisz się! — burknął Harsnet. — Jestem zastępcą królewskiego koronera. Coś za jedna? Patrzyła na nas wybałuszonymi oczami, nie mówiąc ani słowa. — Jesteś dziewką Yaringtona? — spytał z gniewem w głosie. — Jak ci na imię, dziewczyno? — rzekłem delikatnie.

— Abigail, panie. Abigail Day. — Jesteś niewiastą owego duchownego? Kłamanie nie ma sensu. Poczerwieniała i skinęła głową. Harsnet skrzywił się z odrazą. — Uwiodłaś męża bożego. Na twarzy dziewczyny pojawił się wyraz buntu. — To nie ja go uwodziłam. — Nie pytałem cię o zdanie! Taka istota w łożu duchownego?! Nie lękasz się o zbawienie swojej duszy?! I jego?! — Harsnet zaczął krzyczeć z twarzą wykrzywioną wściekłością. W ciągu ostatnich dni nabrałem szacunku i niemal polubiłem koronera, lecz straszne wydarzenia tej nocy ukazały mi jego mroczne oblicze — twardego, nieprzejednanego człowieka wiary. Dziewczyna udzieliła śmiałej odpowiedzi, zastępując strach gniewem: — Od dnia, w którym powieszono mi ojca, martwię się jeno o to, aby moje ciało i dusza pozostały razem — rzuciła z gniewem. — Powiesili go za to, że ukradł sakiewkę jakiegoś wielmoży. — Jej głos stał się pełen goryczy. — To zabiło moją matkę. Harsnet pozostał niewzruszony. — Jak długo tu mieszkasz? — burknął. — Cztery miesiące. — Gdzie Yarington cię znalazł? Zawahała się, zanim udzieliła odpowiedzi. — Pracowałam w zamtuzie w Southwark, który zwykł odwiedzać. Przychodzi tam wielu duchownych — dodała zuchwale. — To słabi ludzie, a ty ich kusisz do grzechu. — Głos Harsneta drżał z gniewu i pogardy. Traciliśmy czas. — Czy słyszałaś o dziewce, którą zwali Elizabeth Walijką? — spytałem. — Nie, panie. — Patrzyła z przerażeniem to na jednego, to na drugiego z nas. — Czemu o nią pytacie? — Twój pan nie żyje — odparł bez ogródek Harsnet. — Został zamordowany dziś wieczorem. Abigail rozdziawiła usta ze zdumienia. — Zamordowany? Skinął głową. — Przyodziej się. Zabierzemy cię do arcybiskupiego więzienia. Zostaniesz tam przepytana. Nikt nie zauważy, że cię nie ma— dodał brutalnie. — Kazałbym cię wybatożyć na skrzyni wozu, gdyby to ode mnie zależało. — Zadadzą ci jeno kilka pytań dotyczących twojego pana — powiedziałem, gdy dziewczyna zaczęła płakać. — Doprowadź się do porządku i przyodziej. — Chwyciłem Harsneta za ramię i wyprowadziłem go z izby. Na korytarzu ze smutkiem zwiesił głowę. — Diabeł próbuje nas usidlić — westchnął. — Mężczyźni są mężczyznami — odrzekłem zniecierpliwiony. — Jesteś cyniczny, Shardlake. Słabej wiary z was człowiek. Laodycejczyk. Uniosłem brwi. - To z Apokalipsy. Harsnet zamrugał i zmarszczył czoło,by uniesć dłoń w przepraszającym gescie. - Wybaczcie,jestem...jestem wstrząsniety tym,co sie tu dzisiaj stało. Czy zdajecie sobie sprawę, że Yarington nie zginąłby tej nocy, gdyby nie trzymał u siebie tej dziewki? Został zamordowany z powodu obłudy, nie sądzicie? — Tak, jestem podobnego zdania.

Harsnet zamknął oczy, by po chwili spojrzeć na mnie znużonym wzrokiem. — Czemu spytaliście o Elizabeth Walijkę? — Tak zwali kobietę Tupholme’a. Byłem ciekaw, czy morderca nie zdobył informacji w zamtuzie. Ukarał śmiercią dwóch grzeszników — dodałem. — Nie ma wątpliwości, że Yarington pasuje do tego schematu. — Prawda to — przytaknął Harsnet z zaciętą miną. — Dowiem się, w jakim lupanarze pracowała. — Obejdź się z nią delikatnie, proszę. Niczego nie wskórasz surowością. — Zobaczymy — odburknął. *** Sługa Toby siedział w kuchni wraz z przerażonym chłopakiem. Dzieciak miał około dziesięciu lat, był w łachmanach i pachniał stajnią. Stopy miał brązowe od brudu. Spod strzechy brązowych włosów patrzyły na nas wybałuszone oczy. — Co to za jeden? — spytał Harsnet. — Timothy, panie, nasz stajenny — wyjaśnił Toby. — Stań, gdy panowie do ciebie mówią, głupcze. — Chłopak podniósł się na drżących nogach. — Zostaw nas samych, chłopcze — rozkazał Harsnet. Dzieciak odwrócił się na pięcie i wybiegł z izby. — W domu nie ma nikogo, akurat! — rzucił sarkastycznie. — Płacił mi sowicie, abym nikomu o niej nie wspominał odrzekł gburowato Toby. — Tolerowałeś grzech. — Wszyscy grzeszą. — Kto jeszcze o tym wiedział? — spytałem. — Nikt. — Ludzie musieli widzieć, jak wchodzi i wychodzi zauważyłem. Toby pokręcił głową. — Mogła opuszczać dom jedynie po zmroku. Zimą było łatwiej. Nie chciała wychodzić, gdy na dworze był śnieg i łód. Nie wiedziałem, jak pan zachowa w sekrecie jej obecność, gdy dni staną się dłuższe i przyjdzie wiosna. Pewnie zamierzał ją niebawem odprawić. — Zaśmiał się rubasznie, odsłaniając żółte kikuty zębów. — Miał dobrą wymówkę, by nie wpuszczać nikogo do domu. Trzymał tu wszak swoje cenne dzieła Lutra i nową księgę Kalwina. — Od dawna u niego służycie? — zapytał Barak. — Od pięciu lat, panie — odrzekł White, mrużąc oczy. — Sowicie mnie opłacał, abym nie zadawał zbędnych pytań. Tak też czyniłem. — Przerwał na chwilę. — Jak zginął? Został obrabowany? W mieście nie można się opędzić od zuchwałych żebraków. — Nie — odparł wymijająco Harsnet. Toby smutno pokręcił głową, choć wyczułem, że nie był przywiązany do swojego pana. — Wyszukał tę dziewkę w zamtuzie? Sługa wzruszył ramionami. — Myślę, że często tam zaglądał. To zabawne. Można by sądzić, że po sprowadzeniu Abigail stanie się szczęśliwszy, lecz on ciskał jeszcze większe gromy na grzeszników. Pewnie dokuczały mu wyrzuty sumienia. Fanatycy religijni to osobliwi ludzie. Jeśli o mnie chodzi, wykonywałem jedynie jego polecenia. — A chłopak? Musiał wiedzieć, że dziewka u niego mieszka. — Rzekłem mu, aby trzymał gębę na kłódkę, bo straci posadę. Nie odważyłby się pisnąć słówka. To sierota. Skończyłby na ulicy, gdyby Yarington go wyrzucił. Pan trzymał ją w ukryciu. Gdyby ludzie ze zboru się dowiedzieli, miałby zakaz wykonywania posługi. — Mamy powody sądzić, że morderca wiedział o dziewczynie — powiedziałem.

Toby wyprostował się na stołku wyraźnie zaalarmowany. — Nikomu nie powiedziałem... — Kto mógł się dowiedzieć? — zapytał Harsnet. - Kto was odwiedzał? — Wielebny Yarington załatwiał wszystkie sprawy w kościele. Do domu nie miał wstępu nikt oprócz mnie. Sam musiałem sprzątać. Jeśli wychodziłem, Timothy mówił gościom, aby przyszli później. To bystry chłopak, wiedział, co robić. Harsnet podniósł się z zydla. — Pójdziecie ze mną, dobrodzieju. Wy i owa dziewka spędzicie noc w wieży Lollardów. Może coś sobie przypomnicie. Jacobs! — zawołał. Jeden ze strażników stanął w drzwiach izby. Toby spojrzał na niego ze strachem. — Nie zrobiłem nic złego — powiedział z naciskiem. — W takim razie nie macie się czego obawiać — odparł Harsnet, gdy strażnik postawił staruszka na nogi. Wstałem. — Przesłucham stajennego — rzekłem. Harsnet skinął głową. — Dobry pomysł. Wyszedłem na małe podwórko z boku domu. Płomyk świeczki migoczący w otwartych drzwiach doprowadził mnie do stajni. Chłopak siedział na przewróconym wiadrze obok siennika, opierając się o bok wielkiej siwej klaczy i gładząc ją czule. W kącie stajni ujrzałem nędzne łóżko. Podniósł głowę, spoglądając na mnie z przerażeniem. Na brudnej twarzy dostrzegłem ślady łez. Zawsze wzruszał mnie widok samotnych, nieszczęśliwych dzieci. — Jesteś Timothy? — spytałem. — Tak, panie — wyszeptał. — Toby powiedział, że pan nie żyje. Czy zabił go jakiś zły człowiek? — Obawiam się, że tak. — Co się stanie z panem Tobym? — Pójdzie z koronerem. Chciałbym ci zadać kilka pytań. — Jakich, panie? — Chociaż przemawiałem łagodnym głosem, Timothy nadal był przestraszony. Nic dziwnego, skoro w środku nocy do domu zwaliła się zgraja obcych. — Wiesz o Abigail? Dziewczynie, która tu mieszka? — spytałem. Nie odpowiedział. — Kazali ci nikomu o tym nie mówić? Teraz nie ma to już znaczenia. — Toby powiedział, że pan spuści mi lanie, jeśli komuś o niej powiem. Pan raz mnie zdzielił. Za przeklinanie. Nikomu bym nie powiedział, panie. Była dla mnie dobra, choć Toby powtarzał, że jest wielką grzesznicą. Co się stanie z Abby, panie? Czy nie spotka jej nic złego? Jeśli Harsnet nie postawi na swoim, pomyślałem. Wziąłem głęboki oddech. — Nikomu o niej nie wspomniałeś? Nie zostaniesz ukarany, jeśli powiesz mi prawdę. — Nie, panie. Przysięgam. Klnę się na Biblię. Mogę przysiąc na Biblię, jeśli zechcecie. Nikomu o niej nie wspomniałem. Cieszyłem się, że tu jest. Była miła. Czasem zimą dawała mi parę pensów, pozwalała posiedzieć przy ogniu, gdy pana i Toby’ego nie było w domu. Wiedziała, jak to jest być głodnym i zziębniętym. — W jego oczach ponownie błysnęły łzy. Odgadłem, że Yarington i jego sługa nie odnosili się doń życzliwie. Jedyne wyrazy życzliwości otrzymywał od owej dziewki. Czułem, że nie wspomniał mi o czymś z powodu strachu. Gdybym powiedział o tym Harsnetowi, kazałby zabrać chłopaka do arcybiskupiego więzienia razem z innymi. Coś się we mnie buntowało przeciw temu. Uznałem, że nie mogę do tego dopuścić. — Panie Shardlake! — usłyszałem głos Harsneta. Chłopak skoczył na równe nogi. — Muszę już iść, Timothy — rzekłem. — Wrócę jutro. Po śmierci pana nie będziesz miał gdzie się

podziać. Toby powiedział, że nie masz rodziny. — Nie mam, panie — przytaknął, pociągając nosem. — Będę musiał iść na żebry. — Spróbuję znaleźć ci miejsce. Obiecuję. Zajrzę tu jutro. Pomówimy spokojnie, dobrze? Tymczasem zamknij stajnię i prześpij się trochę. — Powiedziałem prawdę — powtórzył. — Nie mam nikogo oprócz Abigail. — Wierzę ci. — Czy konstable ujęli człowieka, który zabił pana? Nie, jeszcze nie. Znaidą go. Wyszedłem ze stajni, zaciskając wargi. A jeśli ucieknie? Nie, nie zrobi tego, mając widoki na inne miejsce. Wiedziałem, że coś przede mną zataił i że dowiem się tego, gdy otrząśnie się z szoku. — Panie Shardlake! — powtórzył niecierpliwie Harsnet, stając na progu. — Już idę! Cierpią na tym jedynie małe dzieci, pomyślałem z goryczą. *** Podszedłem do Harsneta, który stał na ulicy i spoglądał na kościół razem z Barakiem. — W jaki sposób morderca dowiedział się o dziewce Yaringtona? — spytał, wzdychając. — Każę surowo przesłuchać dziewczynę i sługę, lecz nie sądzę, aby cokolwiek wiedzieli. Co rzekł chłopak? — Nie wspomniał nikomu o Abigail. Powiedziałem, że odwiedzę go jutro, kiedy się uspokoi. Nie ma gdzie się podziać. Obiecałem, że znajdę mu miejsce. Spojrzał na mnie z zaciekawieniem. — Gdzie? — Jeszcze nie wiem. — Mam nadzieję, że wam się uda. W przeciwnym razie wyrośnie na przymierającego głodem żebraka zakłócającego spokój. — Pokręcił głową. — Chciałbym, aby ktoś się o nich zatroszczył i przyprowadził do Boga. — Najwyraźniej gniew mu minął. — Mój przyjaciel Roger szukał darczyńców, którzy sfinansują szpital dla ubogich. — Godna to sprawa. — Harsnet skinął głową. — Szpitale są wielce potrzebne. Szpitale i kaznodzieje. Żebracy są zupełnie pozbawieni bojaźni bożej. Byłem tego wielokrotnie świadkiem, gdym wykonywał obowiązki. — Są wyrzutkami. — Podobnie jak nasz Pan i jego uczniowie, choć oni mieli wiarę. — Sądzili, że wkrótce nastanie lepszy świat. — Nadejdzie — odrzekł cicho Harsnet. Uśmiechnął się do mnie. — Przepraszam za mój gniew. Przyjdziecie do nas jutro na obiad? — Oczywiście. — Jestem ciekaw, czy Yarington miał rodzinę. Dowiem się tego od służby. — Odwrócił się, gdy w drzwiach stanęli strażnicy. Między nimi kroczyli wystraszeni Abigail i Toby. — Muszę z nimi pójść — Harsnet skłonił się szybko i odszedł. — Nie zazdroszczę im — szepnął Barak, patrząc na dwójkę odprowadzanych.

Rozdział dwudziesty piąty Ruszyliśmy w kierunku Chancery Lane. Byłem utrudzony, a szwy w ramieniu ciągnęły mnie okrutnie. — Powinniśmy się przespać kilka godzin, zanim tu wrócimy — powiedział Barak. W świetle księżyca on także wyglądał na zmęczonego. — Rano przesłuchanie w sprawie Adama Kite’a, później podróż do Smithfield z Harsnetem, a na sam koniec dziekan Benson. — Jęknął na myśl o tym, co nas czeka. Szliśmy jakiś czas w milczeniu. W końcu Barak przerwał ciszę. — Niezły był rozpustnik z owego nieszczęśnika Yaringtona, co? — zagadnął swoim typowym drwiącym tonem, rad, że po potwornościach, które oglądaliśmy w kościele, mieliśmy ponownie do czynienia z typowymi ludzkimi słabościami. — Zaiste, morderca w jakiś sposób się o tym dowiedział. — Jak? — Nie mam pojęcia. Jeśli to ustalimy, może zdołamy go ująć. — Co teraz uczyni? — Trudno rzec. Hertford ma rację, proroctwo o piątej czaszy nie jest jasne. — Jak myślisz, co ukrywają Lockley i dziekan Benson? O czymś nam wszak nie powiedzieli. — Masz rację. Jutro trzeba będzie to ustalić. — Myślisz, że ich opactwo było gniazdem sodomitów? W klasztorach roiło się od sprośnych kreatur. — Nie wiem, nie dostrzegłem takich skłonności u Lockleya. — Nie zawsze można to zauważyć. — Gromisz występki tak surowo jak Harsnet. Barak uśmiechnął się do mnie. — Tylko te, do których nie mam osobistej skłonności — rzekł z przebłyskiem dawnego poczucia humoru. — Te zawsze najłatwiej nam potępiać. Dotarliśmy do Chancery Lane. — Skoro świt muszę pomówić z owym Timothym — rzekłem znużonym głosem. Za oknem dostrzegłem uniesioną lampę. Orr, człowiek Harsneta, stał na straży. — A jeśli ucieknie w nocy? — Nie zrobi tego. Szuka nowego miejsca, mówiłem ci. — Jak chcesz mu pomóc? — Nie mam pojęcia, lecz nie zostawię go samego. Wybacz, jestem zbyt zmęczony, aby rozmawiać. Potrzebujemy kilku godzin snu, w przeciwnym razie jutro będziemy widzieć podwójnie. *** Gdy dotarliśmy do domu, poprosiłem Baraka, aby mnie zbudził skoro świt, a następnie udałem się do sypialni. Choć byłem potwornie wyczerpany, nie mogłem zasnąć. Leżałem w ciemności, rozmyślając o strasznej śmierci Yaringtona i próbując połączyć ją z poprzednimi morderstwami. Koniec końców wstałem, narzuciłem płaszcz na koszulę nocną i zapaliłem nową świecę z wosku pszczelego. Żółty płomień oświetlił izbę, która nagle stała się bardziej przytulna. Usiadłem przy stole pogrążony w zadumie. Wiedziałem, że zabójca był na placu, gdy ściągano Adama z muru. Czy właśnie wówczas zdecydował, że Yarington będzie następną ofiarą? Nie, z pewnością planował jego śmierć od dłuższego czasu. Od chwili gdy dowiedział się o grzechu, którego Yarington dopuścił się z ową dziewką. W jaki sposób to odkrył? Przecież duchowny utrzymywał wszystko w największym sekrecie. Nie była to rzecz powszechnie wiadoma jak to, że Roger i doktor Gurney odeszli od radykalnych poglądów w sprawach wiary lub że nieszczęsny Tupholme wdał się w głośny romans z

Elizabeth Walijką. Pomyślałem, że rano muszę się koniecznie zobaczyć z owym chłopakiem i ustalić, co wie. Nie miałem wystarczających dowodów, aby mieć pewność, że to Goddard jest mordercą. Jeśli Goddard nie był zabójcą, to kto? Kim był ów człowiek znający się na lekach i prawie? Który miał lub niedawno nawiązał kontakt z wyznawcami radykalnych grup? Byłem ciekaw, czy Harsnet z wystarczającą surowością naciskał zwolenników reform. Pewnie potraktował ich znacznie delikatniej niż Abigail. Na moim biurku leżała stara prawnicza księga, którą pożyczyłem z biblioteki. Odnalazłem w niej sprawę Strodyra, czując ponownie woń kurzu i starego atramentu. Strodyr musiał starannie planować swoje zbrodnie, skoro tyle lat nie udawało się go schwytać. Ponownie przeczytałem o tym, jak odmówił zabrania głosu podczas procesu, choć często miotał niewybredne przekleństwa pod adresem plugawych nierządnic. Czy nasz zabójca był przekonany, że wykonuje dzieło boże, podobnie jak on? Może wszystko to było dla niego jakąś upiorną grą? A może w jego nieodgadnionym umyśle nie było różnicy między jednym i drugim? Przypomniałem sobie niemieckich anabaptystów, którzy obalili porządek społeczny w Miinsterze, sądząc, że dopuszczając się przemocy, wykonują wolę bożą i przyspieszają nadejście Armagedonu? Może zabójca sądził, że symboliczne wypełnienie proroctw z Apokalipsy przybliży koniec świata? Postanowiłem, że pomówię o tym z Guyem, i w końcu zasnąłem. *** Spałem głęboko, gdy Joan zapukała delikatnie do moich drzwi. Podniosłem się z wolna, czując ból grzbietu, ale ramię mniej mi dokuczało. Podszedłem do okna i wyjrzałem na podwórko. Zaczęło świtać. Po czystym błękitnym niebie przesuwały się małe puszyste obłoki. Pierwszy raz od kilku dni wykonałem poranne ćwiczenia grzbietu, z jękiem rozciągając i zginając plecy. Później ubrałem się i zszedłem na dół. Przesunąłem ręką po pokrytych szczeciną policzkach, świadom, że powinienem odwiedzić balwierza. Barak był w salonie ubrany w koszulę i rajtuzy. Jadł śniadanie złożone z chleba, sera i pomarszczonych jabłek. — Jabłka z ubiegłego roku bardzo szybko schną — powiedział. — Powiem Peterowi, aby otworzył nową beczkę. Może będą bardziej świeże. — Jak twoje ramię? — Lepiej. — Młody Piers dobrze się sprawił. Przysunąłem sobie bochen chleba. — Tamasin już wstała? — Przed chwilą. Rozleniwiła się ostatnio. — Poczerwieniał, gdy na niego spojrzałem. — Siniaki powoli znikają. Usta też się goją choć nadal nie chce się pokazywać w takim stanie. Za dzień lub dwa całkiem wydobrzeje. Nadal jest wściekła na owego dentystę, który zaproponował, że kupi jej zęby. — Mogła zginąć tamtej nocy — powiedziałem poważnym tonem. — A wszystko to z powodu naszej pracy. Mojej pracy. Barak odłożył ogryzek. — Nienawidzę tej roboty — rzekł po chwili milczenia. — Tego polowania na szaleńca lub człowieka opętanego przez diabła, kimkolwiek jest. Wyżywam się na Tamasin. — Poruszył się nerwowo na krześle. — Dlaczego? — spytałem delikatnie. — Bo jest pod ręką. Wiem, że nie powinienem tak traktować żony. — Nadal chcesz, aby nią była? — zapytałem cicho. — Oczywiście. — Spojrzał na mnie gniewnie, więc nie byłem pewny, czy się nie zagalopowałem. On jednak tylko westchnął i pokręcił głową. — Wiem, że postępuję jak drań, ale... — Przesunął dłonią po gęstej, brązowej czuprynie. — Kiedy zaczniesz się zachowywać w jakiś sposób, trudno to zmienić. — Westchnął ponownie. — Postanowiłem, że gdy to wszystko się skończy, wyprowadzimy się z Old Barge.

Może uda się wynająć przyzwoity mały domek w pobliżu Lincoln’s Inn. Uśmiechnąłem się. — To wspaniała wiadomość. Tamasin się ucieszy. — Będę częściej bywać w domu. Przestanę tak często zaglądać do... no wiesz... do tawerny. — Jego wahanie sprawiło, że zacząłem się zastanawiać, czy podejrzenia Tamasin, iż spotyka się z innymi kobietami, nie były słuszne. — Powiedziałeś jej o tym? — spytałem. — Nie. Poczekam, aż sytuacja się uspokoi. — Powinieneś jak najszybciej to zrobić. Zmarszczył brwi. Wiedziałem, że przeciągnąłem strunę. — Powiem, kiedy uznam, że nadeszła właściwa pora — rzucił opryskliwie. — Pójdę się ubrać, a później każę Peterowi osiodłać Sukey i Genesis. — Po tych słowach wstał i wyszedł z pokoju. Wzmianka o Peterze przypomniała mi obietnicę złożoną Timothy’emu. Zjadłem kęs chleba i sera, wsunąłem do kieszeni jedno pomarszczone jabłko i udałem się do kuchni, gdzie znalazłem Joan i Tamasin, która siedziała przy stole, krojąc warzywa na wieczorny posiłek. Opuchlizna nieco zeszła, ale siniaki nadal miały brzydką czerwono-czarną barwę, a twarz wydawała się opuchnięta. Joan spojrzała na mnie z uśmiechem, lecz Tamasin zasłoniła policzki dłonią. Joan prała pochylona nad dużym drewnianym cebrem. Jej twarz w białym czepcu poczerwieniała, gdy ugniatała materiał. Poczułem wyrzuty sumienia, gdym sobie uświadamiał, że musi dobiegać sześćdziesiątki. Jej zmarły mąż był u mnie na służbie, a gdy odszedł piętnaście lat temu, wziąłem ją do siebie jako gosposię. Było to nietypowe rozwiązanie dla samotnego mężczyzny, lecz mimo różnicy wieku zawsze lubiłem jej ciche, matczyne usposobienie. Zamierzałem ją spytać, czy w sąsiednich domach nie potrzebują pomocy, gdy nagle przyszła mi do głowy nieoczekiwana myśl. — Przydałby ci się chłopak do pomocy w kuchni? — spytałem. Pomyślała chwilę. — Peter ma dużo roboty. Pracuje w stajni i mi pomaga. -Uśmiechnęła się zmęczona. — Nie wiem, czy zaakceptuje w domu innego chłopca. Uśmiechnąłem się. — Ten jest od niego młodszy. Dalibyśmy wyraźnie do zrozumienia, jakie jest starszeństwo. Muszę się jeszcze rozmówić z tamtym. — Przydałaby się pomoc, panie. — Zobaczę, co da się zrobić. — Dziękuję — odrzekła z wdzięcznością. Uniosła balię z praniem i ruszyła w kierunku podwórka. Tamasin wstała i otworzyła jej drzwi, aby po chwili wrócić do stołu. — Siniaki się zmniejszyły, Tamasin. — Nadal paskudnie wyglądają, panie. Mam nadzieję, że za kilka dni nie będzie po nich śladu. — Jak twoje usta? — Bolą, choć ów wyrwiząb nie był wcale taki zły. — Guy nie poleciłby go, gdyby nie był sprawdzony. — Nie mogę uwierzyć, że chciał kupić moje zęby... wyrwać je wszystkie. Wyglądałabym potwornie. Powiedziała to smutnym głosem pozbawionym emocji. Spojrzała na mnie. — Co się stało ostatniej nocy? Jack nic mi nie powiedział, gdy wrócił. Kazał iść spać. — Nie chciał cię martwić, Tamasin. Popełniono kolejne morderstwo. Wytrzeszczyła oczy ze zdumienia. — Byliście w niebezpieczeństwie? — Nie, nic podobnego. Znaleźliśmy ciało.

— Czy to się nie skończy? — spytała. — Ta sprawa wywiera zły wpływ na Jacka. Na ciebie również, panie. Widać to gołym okiem. — Uśmiechnęła się ironicznie, co sprawiło, że wydała się znacznie starsza. — A może Jack ma mnie dość, bo tropi tego szaleńca. — Nadal go kochasz? — zapytałem bez ogródek. — Tak — odrzekła szybko. — Lecz nie pozwolę bez końca tak się traktować. Nie dam się upodlić jak niektóre kobiety. Uśmiechnąłem się. — Wiem, że w Yorku zwrócił na ciebie uwagę z powodu dzielnego charakteru. Odpowiedziała uśmiechem, choć nadal można w nim było dostrzec cień ironii. — A nie z powodu nadobnej twarzy? Teraz nie jest już taka piękna jak kiedyś. — Także z jej powodu. Siniaki znikną. Może nie powinienem ci tego mówić, lecz Jack nadal cię kocha. Wie, że niewłaściwie postępuje. Powiedział mi, że gdy to wszystko się skończy, przeprowadzicie się z Barge do ładnego domku. — Naprawdę tak powiedział? — Tak, klnę się na honor. Rzekł to w zaufaniu, więc nie mów, że ci powtórzyłem. Zmarszczyła brwi. — Czemu mnie o tym nie wspomniał? — Zdradził się, bo go sprowokowałem. Wiesz, jaki jest. — Czy wiem? Kiedyś sądziłam, że go znam... — Daj mu trochę czasu, Tamasin. Potrafi być przykry... daj mu czas. Spojrzała na mnie poważnie. — Zrobię to, lecz nie będę czekać w nieskończoność. Tylne drzwi się otworzyły i Joan wróciła z podwórka, opierając ceber na biodrze. — Lepiej już pójdę do stajni — rzekłem. — Jack zacznie się zastanawiać, co się ze mną stało. Dziś rano mamy kilka spraw do załatwienia. Pomyśl o tym, co ci powiedziałem. Skinęła głową i uśmiechnęła się. W stajni Barak rozmawiał z Orrem, człowiekiem Harsneta, który na mój widok poprawił czapkę. Lubiłem go. Był spokojny, czujny i dyskretny. — Mieliście spokojną noc? — spytałem. — Tak, panie. Spojrzałem na Baraka i poczułem nagły przypływ złości. Jak mógł być takim głupcem? Jak mógł stroić dąsy przed tak wspaniałą kobietą jak Tamasin? Pomyślałem o sobie i Dorothy, lecz odegnałem natrętną myśl. — Jesteś gotów do drogi? — zapytałem szorstko. — W takim razie ruszajmy. *** Przejechaliśmy miasto, kierując się do domu Yaringtona. Konie kroczyły spokojnie obok siebie. Po dotarciu na miejsce przywiązaliśmy do słupka Sukey i Genesis. Nagłe ogarnął mnie lęk, że chłopak uciekł. Gdyby tak się stało, przez moją łagodność stracilibyśmy ważny dowód. Na szczęście Timothy czekał w stajni. Siedział na przewróconym wiadrze obok konia. Pewnie płakał, bo miał gila pod nosem. — Witaj, Timothy — rzekłem łagodnie. — To mój pomocnik, pan Barak. Spojrzał na nas przestraszonym wzrokiem. — Chłodno w tej stajni — zauważył szorstko Barak. Pewnie Timothy przypomniał mu jego własne łobuzerskie dzieciństwo. — Znalazłem ci posadę—oznajmiłem dzieciakowi.—Możesz pracować u mnie. Będziesz pomagał w kuchni i stajni. Co ty na to? — Dziękuję panu. — Jego twarz pojaśniała. — Będę... będę się starał ze wszystkich sił. Wziąłem głęboki oddech. — Mam jeden warunek.

— Jaki, panie? — Musisz coś dla mnie zrobić. Coś mi powiedzieć. Wczoraj rzekłeś, że nikomu nie wspomniałeś o Abigail. — To prawda, panie. Nie powiedziałem. Nie powiedziałem, przysięgam. — Poczerwieniał, kręcąc się nerwow o na wiadrze. — Ale coś przede mną ukryłeś, prawda? Zawahał się, patrząc między mnie i Baraka. — Nie kręć, chłopcze — przestrzegł go Jack. — Obiecałem ci, że Abigail nie stanie się nic złego — dodałem. — Myślę wszak, że o czymś mi nie powiedziałeś. Timothy westchnął ciężko, tak że smark się zakołysał. — Powiedz nam, chłopcze — rzekł Barak. — W domu pana Shardlake’a jest ciepło. Spodoba ci się u niego. — Obserwuję ludzi — wybuchnął nagle, wskazując otwór po sęku widniejący w drzwiach stajni. — Przez tę dziurę. Mam dość przesiadywania tu całymi dniami. — Pan Toby nie pozwalał ci wychodzić? — Tylko po to, abym pomagał mu sprzątać dom. Przykro mi, jeśli postąpiłem niewłaściwie. — Kogo widziałeś? — spytałem cicho. — Handlarzy. Sprzedawcę jaj, kominiarza i cieślę, który przyszedł naprawić drewniane przepierzenie zniszczone przez Toby’ego. Ale to było, zanim sprowadziła się Abigail. — A później? — Czasami odwiedzał ją jakiś mężczyzna. Kiedy pana nie było, a Toby miał wolny dzień. Toby o tym nie wiedział. — Timothy zwiesił głowę. — Co za jeden? — spytałem. — Nie wiem — chłopak pokręcił głową. — Często przychodził? — Kilka razy. Tej zimy, gdy na ziemi leżał śnieg. — Był wysokim mężczyzną? Dobrze urodzonym? — spytałem, myśląc o Goddardzie. — Nie, panie. — Timothy ponownie pokręcił głową. — Był młody. — Jak młody? Chłopak zastanowił się chwilę. — Nie wiem... miał może dwadzieścia lat. — Jak wyglądał? — Był wyższy od was, panie. Mocnej budowy jak on. — Wskazał Baraka. — Włosy miał jasne czy ciemne? — Ciemne. Był przystojny. Abigail mówiła, że ma piękną twarz. — Rozmawialiście o nim? — spytałem, próbując ukryć podniecenie. — Niewiele, panie. Powiedziałem jej, że go widziałem, a ona rzekła, że im raniej będę wiedział, tym mniej będę mógł wypaplać. Nie spodobało się jej, że go widziałem. — Odwiedzał ją potajemnie. — Tak. — Czy znała go, zanim się tu wprowadziła? — Nie wiem — powtórzył Timothy. — Naprawdę, panie. Nie wiem. — Czy był członkiem zboru wielebnego? — spytałem. — Nie mam pojęcia, panie. Zauważyłem go tylko dlatego, że wszedł tylnymi drzwiami, gdy pana nie było w domu. — Jego twarz przybrała zasmucony wyraz. — Powiedziałem wam wszystko, co wiem. — Dobrze — odrzekłem. — Dziękuję ci, Timothy. Chodź, pojedziesz z nami. Baraku, zawieź

dokumenty do sądu. Dołączę do ciebie, gdy odwiozę Timothy’ego do domu. Spojrzał na mnie z powątpiewaniem. — Nie powinieneś uzgodnić tego z Harsnetem? — Nie. Pan Timothy’ego nie żyje. Biorę go do siebie na służbę. — Przysunąłem się do Baraka. — Chcę, aby był bezpieczny w moim domu. To jedyny świadek, który widział mordercę i przeżył. — Człowiek, którego opisał, nie przypomina Goddarda. — Nie. — Skinąłem głową i spojrzałem mu w oczy. — Jestem podobnego zdania. Timothy wstał i oparł dłoń o koński bok. — Moglibyśmy zabrać Dinę, panie? — To niemożliwe, chłopcze. Mamy już dwa konie. Przygryzł wargi. Pomyślałem, że ten koń i Abigail byli jego jedynymi przyjaciółmi, nie mogłem wszak wziąć kolejnego konia, którego nie potrzebowałem. Barak wyciągnął rękę do dzieciaka. — Chodź, zasmarkańcu — powiedział życzliwie. — Zaprowadzimy cię do domu. Będziesz tam bezpieczny.

Rozdział dwudziesty szósty Ruszyłem wolno w kierunku Chancery Lane. Chłopak dreptał u mego boku, trzymając Genesis za uzdę, abyśmy nie zgubili się w tłumie. Pomyślałem, że Harsnet nie ucieszyłby się z najnowszej wiadomości, był wszak przekonany, że to Goddard jest zabójcą. Oczywiście nie wykluczałem tego, trzeba było jednak odnaleźć mężczyznę, który składał wizyty Abigail. Był nadal wczesny ranek. Kupcy otwierali kramy i przepędzali żebraków, którzy spędzili noc na progu domów. Jeden z łachmaniarzy, młody mężczyzna, przewrócił się na gościniec. Dwaj inni podnieśli go i odciągnęli na bok. Timothy przypatrywał się tej scenie, a następnie spojrzał na mnie z przerażeniem. Pod wpływem impulsu zatrzymałem konia i pozwoliłem mu usiąść za mną. Kiedy dotarliśmy do domu, wytrzeszczył oczy ze zdumienia przytłoczony jego rozmiarem. Zaprowadziłem go do kuchni, gdzie pracowała Joan. Byłem rad, że człowiek Harsneta, Orr, jej pomaga. Joan krzyknęła na widok brudasa i podała mu wiadro wody, każąc umyć się w stajni. Posłuchał bez słowa. Młody Peter powitał Timothy’ego chłodnym skinieniem głowy. Joan posłała mu gniewne spojrzenie. — Traktuj go dobrze. Jest młodszy od ciebie, czuje się tu obco. Powinieneś być zadowolony, bo będzie wykonywał prace, których nie lubisz. Przynieś mi swoje stare rzeczy, które chciałam pociąć na szmaty, bo były dla ciebie za małe. — Tak, jejmość Joan — odparł Peter i czmychnął z izby. Joan uśmiechnęła się do mnie. Odpowiedziałem tym samym. — Wszyscy przywiązują wagę do starszeństwa, prawda? Nawet chłopcy kuchenni. — Boi się, że może stracić miejsce. W Londynie kręci się wielu małych żebraków. Zawsze można znaleźć kogoś, kto zgodzi się pracować za niższą płacę. — Racja, duża konkurencja rodzi lęk. — Postanowiłem, że gdy to wszystko się skończy, zatrudnię mężczyznę do pomocy. Mogłem sobie na to bez trudu pozwolić. Udałem się na górę, aby przywdziać najlepsze szaty. Choć był to jeden z najcieplejszych dni tej wiosny, czułem zimno, a szwy na ramieniu bolały, gdym się ubierał. Powtórzyłem w myślach uzasadnienie wniosku w sprawie dostarczania sądowi regularnych sprawozdań w sprawie opieki nad Adamem oraz pokrycia kosztów leczenia z funduszy Bedlam. Poprosiłem też, aby na rozprawę przybył Guy i poświadczył, że chłopak jest tak poważnie chory, iż potrzebuje sądowej kurateli. Postanowiłem nie poruszać kwestii jego uwolnienia, uznałem bowiem, że w Bedlam będzie bezpieczniejszy niż w domu. Zastanawiałem się, czy kiedykolwiek wyzdrowieje, czy też do końca życia będzie doświadczał strasznych cierpień duszy. A morderca, którego tropiliśmy? Czy on również przeżywał katusze? Odniosłem wrażenie, że to, co robił, sprawiało mu przyjemność, gdyż starannie planował zbrodnie i przeprowadzał swój zamysł z okrutną stanowczością. Pewnie obmyślał już kolejne zabójstwo. Wyuczyłem się na pamięć fragmentu z Apokalipsy świętego Jana mówiącego o siedmiu aniołach: „A piąty wylał swą czaszę na tron Bestii: i w jej królestwie nastały ciemności, a ludzie z bólu gryźli języki”. Wiedziałem, że tron Bestii to kryjówka diabła. Zadrżałem, wspominając słowa „a ludzie z bólu gryźli języki”. Barak czekał na mnie w zatłoczonym przedsionku Sądu Próśb. Przyjrzałem się znajomej scenie: strony siedziały na ławach ustawionych wzdłuż ścian, obserwując prawników prowadzących negocjacje pośrodku sali. Zauważyłem starsze małżeństwo siedzące z kolegą Ervinem, drugim adwokatem reprezentującym ubogich w Sądzie Próśb. Ervin skłonił mi się uprzejmie. Obciążyłem go znacznym brzemieniem, wycofując się z większości spraw. Choć wiedziałem, że stracę z tego powodu pieniądze, była to najmniejsza z moich trosk. Miałem dość na głowie. Starsze małżeństwo wniosło skargę przeciwko właścicielowi ziemskiemu i przybyło z dalekiego Lancashire, aby szukać sprawiedliwości. Spojrzeli na mnie z niemym wyrzutem. Daniel i Minnie stali ściśnięci w drzwiach razem z Guyem ubranym w szatę i

czapkę medyka. Podeszliśmy ku nim z Barakiem. — Nie widzę Adama — rzekł niespokojnie Daniel. — Jest jeszcze wcześnie. Sprowadzą go. — Potraktują go łaskawie, panie? — spytała z zaniepokojeniem Minnie. — Sędzia to sprawiedliwy człowiek. Nie ma z wami wielebnego Meaphona? — Musiał zostać w sąsiedniej parafii. Ich duchowny zachorował. Nagle poczułem silne klepnięcie w chore ramię. Skrzywiłem się z bólu i odwróciłem. Przede mną stał niski, szczupły, czter-dziestokilkuletni mężczyzna w drogim, podszytym futrem płaszczu oraz czapce z jedwabiu i aksamitu na głowie. Jego pociągła twarz była zaczerwieniona i obrzmiała, z naczynkami popękanymi od tęgiego picia. — Reprezentujecie owego chłopaka, Kite’a? — spytał tonem nieznoszącym sprzeciwu. Skłoniłem głowę. — Tak, panie. — Jestem wielmożny George Metwys, zarządca Bedlam. Przybyłem tu na polecenie arcybiskupa Cranmera — oznajmił, spoglądając gniewnie na Kite’ów i Baraka. — Nie wiedziałem, że jego ekscelencja interesuje się osobiście losem owych ludzi. — Dziękuję, żeście przybyli, panie — powiedziałem gładko. — Może zechcecie się sprzeciwić mojej prośbie. Zamierzam wystąpić z wnioskiem, aby sąd otrzymywał raporty o stanie zdrowia Kite’a, a jego opłata za pobyt szła ze środków Bedlam. — Opłat, z których ciągniesz pan zyski, pomyślałem. Mniej będziesz miał na alkohol. — Nie myślę się sprzeciwiać — odburknął Metwys. — Ludzie Cranmera dali mi do zrozumienia, abym tego nie robił. Gdybym wszak chciał... — Przerwał, bowiem w zatłoczonej izbie rozległ się brzęk łańcuchów i pojękiwanie. Nadzorca Shawms i dwaj tędzy strażnicy wciągnęli Adama do przedsionka. Chłopak miał skute nogi, a pachołkowie trzymali go za ramiona wychudłe niczym patyki. Próbował paść na podłogę i zacząć się modlić, jęcząc, gdy mu na to nie pozwalali. Shawms poczerwieniał z zakłopotania. Daniel Kite przygryzł wargi, a Minnie zaszlochała. Adam spuścił głowę i przeszedł obok, nie patrząc na nas. Cuchnął okrutnie. Patrzyłem, jak strażnicy rzucili go na ławę i usiedli obok. Ludzie po obu stronach rozstąpili się, a jeden przeżegnał się nabożnie. W znanym otoczeniu stan chłopaka wydał się bardziej przerażający niż w Bedlam, a nawet wówczas, gdy pokrzykiwał z wierzchołka muru. Minnie chciała do niego podejść, lecz Guy położył jej dłoń na ramieniu. — Nie teraz — wyszeptał. — Cóż za przedstawienie — sapnął Metwys, patrząc na Adama i strażników. Shawms ujrzał zarządcę i skłonił się głęboko. Czekaliśmy w napięciu przez kolejne pół godziny. Co jakiś czas z miejsca, w którym siedział Adam, dolatywał brzęk łańcuchów, gdy chłopak próbował paść na kolana. Guy podszedł do niego i coś rzekł, lecz tego dnia nie zrobił na Adamie żadnego wrażenia. Wrócił do nas pokonany. Barak w napięciu obserwował całą scenę. — Jezu — jęknął, gdy chłopak próbował ponownie skoczyć do przodu. — To istny koszmar. W końcu zjawił się woźny i zaprosił nas na salę. Podszedłem do stojącej z przodu ławy dla adwokatów i rozłożyłem papiery. Metwys usiadł z dala od Adama i strażników. Barak, Guy i Kite’owie usadowili się obok Adama, w jednym z pierwszych rzędów. Po chwili w wewnętrznych drzwiach ukazał się sędzia Ainsworth i zasiadł na swoim krześle. Adam wydał jęk, gdy sędzia powiódł wzrokiem po sali. Ainsworth spojrzał na mnie. — Najpierw zajmiemy się sprawą Adama Kite’a — rzekł. — Kolego Shardlake? Przedstawiłem swoje wnioski. Ainsworth wolno skinął głową, a następnie zmierzył Shawmsa surowym wzrokiem.

— Nieszczęśnik wygląda tak, jakby za chwilę miał skonać — powiedział. — Dajecie mu jeść? Shawms podniósł się zaniepokojony, poczerwieniał na gębie. — Odmawia przyjmowania jadła, Wysoki Sądzie. Trzeba go karmić łyżką jak dziecko. Bywa, że opluwa strażników. — W takim razie musicie się bardziej przykładać, dobrodzieju. — Sędzia zwrócił się do Metwysa. — Wielmożny panie Metwys, jesteście zarządcą szpitala. Czy przychylacie się do zgłoszonych wniosków? Metwys podniósł się z ławy. — Tak, Wysoki Sądzie. Staram się jak najlepiej wykonywać swoje obowiązki, lecz do Bedlam przyjmujemy jedynie ludzi, których można wyleczyć, i to na czas określony. — Są wszak pacjenci, którzy siedzą u was całymi latami. Czy płacą za to ich krewni? Pomyślałem o Ellen, która rzekła, że nigdy nie opuści Bedlam. Metwys wyglądał tak, jakby miał się zakrztusić. — Zgadzamy się na to tylko wówczas, gdy rodzina nie może się nimi zaopiekować. — I jest dość majętna, aby zapłacić za pozbycie się ciężaru — dodał Ainsworth, stukając piórem o blat stołu. — Jestem gotów przychylić się do wniosku kolegi Shardlake’a, choć zwykle podobne sprawy rozstrzyga sąd do spraw wyznaczenia kurateli i przeniesienia własności. Ciekawi mnie wszak, jak długo może to potrwać — rzekł, zwracając się do Guya. — Doktorze Malton, leczycie owego chłopca. Co powiecie? Guy wstał. — Adam Kite jest bardzo poważnie chory, Wysoki Sądzie. Uważa, że stracił łaskę bożą z powodów, które nie w pełni pojmuję. Mimo to jestem przekonany, że mogę mu pomóc. — Nie jest jednym z owych obłąkanych heretyków? — Nie, wasza miłość, choć rozumiem, że można w ten sposób rozumieć jego zachowanie. — Przerwał na chwilę. — Mając na względzie porządek publiczny, najlepiej będzie zatrzymać go tam, gdzie jest, choć nie chciałbym, aby przebywał tam bez końca. — Nie byłoby to korzystne dla sakiewki wielmożnego George’a Metwysa. — Ainsworth uśmiechnął się nieznacznie, a następnie spojrzał ponownie na Adama. — Czy pytanie go ma jakikolwiek sens? — zwrócił się do mnie Ainsworth. — Nie, Wysoki Sądzie. Wątpię, czy pan Kite zdaje sobie sprawę, gdzie się znajduje. — Mimo to sądzicie, że można mu pomóc? Jak długo może potrwać leczenie? Guy się zawahał. — Nie wiem, choć jestem gotów leczyć go bez zapłaty. — W takim razie przychylę się do wniosku. Proszę zdawać mi sprawę co dwa tygodnie. Opłaty będą pokrywane z funduszy Bedlam i przedstawiane do mojego wglądu. Kolejne posiedzenie odbędzie się za dwa miesiące. — Spojrzał ponownie na Adama. — Ten chłopak jest bardzo młody. Zbyt młody, aby bez końca gnić w Bedlam tylko dlatego, że wygaduje niebezpieczne rzeczy. — Zwrócił się do mnie: — Jeśli jest obłąkany, zgodnie z literą prawa sąd powinien wyznaczyć mu kuratora. Mimo to Tajna Rada nie przekazała go pod niczyją opiekę. W chwili obecnej nie istnieje w oczach prawa. — Zgadza się, Wysoki Sądzie. — Zgodnie z wolą Tajnej Rady w takich czasach przyszło nam żyć. — Spojrzał na mnie. — Dopilnujcie, aby właściwie się nim zajęli, kolego Shardlake. — Uczynię to, Wysoki Sądzie. Ainsworth spojrzał na swoje papiery. Skinąłem głową Barakowi, on zaś szturchnął Shawmsa. Strażnicy wyprowadzili Adama z sali, a ja ruszyłem za nimi w towarzystwie Daniela i Minnie. Metwys podążył za nami w pewnym oddaleniu.

Gdyśmy wyszli na zewnątrz, Daniel i Minnie podziękowali mi, a Guy zaofiarował, że część drogi odbędzie razem z nimi. Skinęli, patrząc ze smutkiem, jak strażnicy wyprowadzają Adama, obserwowani przez ciekawskich. Rozstaliśmy się na stopniach sądu. Deszcz przestał padać, choć niebo było nadal zaciągnięte chmurami. — Ani śladu Harsneta — powiedział. — Musimy poczekać — rzekłem, obserwując oddalające się postacie Guya i Kite'ów. — Stary Maur będzie musiał użyć całej swojej sztuki — zauważył gniewnie Barak. Odwróciłem się ku niemu. — Czy przesłuchanie aż tak cię poruszyło? — A kim by nie wstrząsnęło? Czasem... — Zawahał się. — Czasem mam wrażenie, że gdzie tylko spojrzę, czai się obłęd, mrok i diabeł. — Musimy znaleźć zabójcę i pomóc Adamowi Kite’owi — rzekłem nie tyle do niego, ile do siebie. — Oto człowiek pewnej i niezachwianej wiary, który powie nam, co czynić. — Barak wskazał głową nadchodzącego Harsneta. Szata wirowała wokół niego, gdy przedzierał się przez tłum otaczający gmach sądu. — Dziewczyna uciekła — oznajmił bez niepotrzebnych wstępów. — Abigail? — spytałem. — Owa dziewka? Jak? — Poprosiła, aby pozwolili jej pójść do wychodka, i czmychnęła przez okno. Wyskoczyła z pierwszego piętra. To cud, że nie skręciła karku. — A sługa Yaringtona? — Siedzi bezpiecznie w wieży Lollardów. Płaczliwa kreatura, lecz więcej zeń nie wyciśniemy. — Dowiedziałem się czegoś — rzekłem i opowiedziałem mu, co wyznał mi Timothy. Harsnet myślał chwilę, a następnie pokręcił głową. — To nie musi niczego dowodzić. Gość Abigail nie musiał być zabójcą. — Kto prócz niego wiedział, że Yarington trzyma w domu ladacznicę? Chyba że już wcześniej tak bywało. — Wcześniej tego nie robił. — Harsnet pokręcił głową. — Rozmawiałem z jego zborem. Uważali go za człowieka oddanego celibatowi. Dopiero niedawno zaczął niechętnie przyjmować ludzi do swojego domu. — Ustaliliście miejsce pobytu Goddarda? — Pytałem o niego w londyńskim ratuszu, zasięgałem języka u koronerów i szeryfów Kentu, Surrey i Middlesex. Szukali zamożnej rodziny o tym nazwisku, której syn był mnichem. Nikogo nie znaleźli. Wypytywałem we wszystkich radykalnych zborach i grupach. — Spojrzał na mnie poważnie. — To delikatna sprawa. Liczę na łut szczęścia. Do tej pory nikt nie powiadomił mnie o mężczyźnie odpowiadającym rysopisowi Goddarda. — Może powinniśmy się rozejrzeć za przystojnym czarnowłosym młodzieńcem, którego opisał Timothy? — Są ich setki — odrzekł poirytowany Harsnet. — Mimo to zapytam — dodał nieco ciszej. Spojrzał na mnie. — Jestem zmuszony zmienić dzisiejszy plan. Lord Hertford wezwał mnie na spotkanie. Bonner zaczął przesłuchiwać rzeźników i komediantów grających zakazane sztuki w rejonie Westminsteru. To nie jego jurysdykcja. Trzeba go powstrzymać. — Spojrzał na dziedziniec i Painted Tower, w której obradował parlament. U podstawy schodów stali dwaj strażnicy w czerwonych barwach króla. — Mają wydać prawo zakazujące pospólstwu czytania Biblii — wyjaśnił cicho. — Król je usankcjonował. Zostaliśmy przyparci do muru. — Westchnął. — Będziecie musieli sami odwiedzić owego Lockleya, kolego Shardlake. Powołajcie się na moją władzę i poinformujcie go, że zostanie aresztowany, jeśli nie będzie współpracował. Zawiadomcie mnie o wyniku rozmowy. Możemy się tu spotkać za trzy godziny?

— Tak. Może należałoby ponownie odwiedzić młodego Cantrella? — zasugerowałem. — Nie liczę wszak, że powie nam coś więcej. — Dobrze. Może coś sobie przypomni i zdoła nam pomóc. — Rzucił mi rozpaczliwe, udręczone spojrzenie i odszedł. — Odwołujemy wieczorny obiad?! — zawołałem za nim. Machnął ręką. — Nie, nie! Na to mamy czas! — krzyknął i odszedł szybkim krokiem. *** Wróciliśmy na Chancery Lane. Tłok panujący na ulicach sprawił, że czułem się podenerwowany i bezbronny. Ramię ponownie mi dokuczało. Kiedy przybyliśmy do domu, Philip Orr siedział w kuchni, naprawiając drewnianą skrzynię. — Nie zauważyliście niczego podejrzanego? — spytałem. — Nie, panie — odrzekł poważnym tonem. — Bogu dzięki. Ci sami żebracy co zawsze. — Wałęsający się bez celu, jak prawnicy? Spojrzał na mnie ze zdumieniem. Podobnie jak większość radykałów wydawał się całkowicie pozbawiony poczucia humoru. — Pewnie z radością byście wrócili do normalnych obowiązków — rzekłem, zdając sobie sprawę, że nie wiem, na czym one polegają. Uśmiechnął się ponuro. — Siedzenie w waszej kuchni to odpoczynek w porównaniu z moją służbą, panie. Pomagam Harsnetowi usuwać zwłoki z ulic, zawozić je do kostnicy. Pilnuję porządku w sądzie, czasami doprowadzam siłą świadków, którzy nie mają ochoty stanąć przed obliczem sprawiedliwości. — Waszemu przełożonemu musi was brakować — powiedziałem, uświadamiając sobie, że Harsnet zrezygnował z pomocy, aby mi zapewnić bezpieczeństwo. — Mam pomocnika, który stara się, jak umie. Wyruszyliśmy ponownie do Smithfield. — Harsnetowi nie sprzyja szczęście. Niczego się nie dowiedział — zauważył Barak. Dotarliśmy do wiejskiego traktu i rozluźniliśmy się nieco. — Niełatwo przeszukać Londyn i okoliczne hrabstwa. Powiadają, że w stolicy mieszka sześćdziesiąt tysięcy ludzi i przybywa ich z każdym rokiem. — To prawda, a ludzie pobożni z podejrzliwością odnoszą się do pytań, nawet ze strony Harsneta. — Morderca na to liczy. Na anonimowość wielkiego miasta. Można tu dokonać tego, czego nie dałoby się w wiejskiej parafii, a nawet małym miasteczku bez narażenia się na ryzyko schwytania. — Harsnet nazwał go obłąkanym i opętanym. — Ten człowiek nie jest opętany. — Postanowiłem opowiedzieć mu o rozmowie z Guyem. Kiedy skręciliśmy do Holborn i minęliśmy zwrócone ku północy okazałe domy bogatych, rzekłem mu o de Raisie i Strodyrze. — Uczynili to dla własnej przewrotnej uciechy. Nie ma z tym nic wspólnego Bóg ani diabeł. Wolno skinął głową. — Cóż, można to powiedzieć o niemal wszystkich ludzkich pożądaniach. Jeśli kogoś, kto lubi batożyć dziewki lub współżyć z chłopcami, opanuje owa chuć, musi być jej posłuszny. Bywa, że czynią tak ludzie skądinąd całkiem normalni. — Spojrzał na mnie z ukosa. — Lord Cromwell zręcznie to wykorzystywał. Miał swoich szpiegów w lupanarach w Southwark specjalizujących się w zaspokajaniu osobliwych zachcianek. — Wiem. Obsesja — rzekłem cicho. — Ukryta, niepohamowana, okrutna żądza mordu. Przedarliśmy się przez gęstą ciżbę w Smithfield, bo dzień był targowy, i dotarliśmy na plac Charterhouse. Na stopniach starej kaplicy siedziało jedynie kilku żebraków — dwóch starszych mężczyzn

i jakaś kobiecina — którzy sprawiali wrażenie, jakby nie mogli się poruszać. Pomyślałem, że pozostali ruszyli na żebry do Smithfield. Byłem ciekaw, czy pomagają owym starym nieszczęśnikom, dzieląc się skromnymi datkami, które otrzymali. Przy poręczy, do której przywiązaliśmy Sukey i Genesis, stało kilka koni, a drzwi oberży były szeroko otwarte. W środku panował zgiełk. Przy jednym ze stołów dostrzegłem grupkę poganiaczy bydła ze Smithfield. Trzej ogorzali żebracy przycupnęli w kącie, sącząc piwo. Jejmość Bunce i Lockley byli zajęci. On krążył między stolikami, ona podawała jadło i napitek przez okienko. Gdy weszliśmy do izby, goście spojrzeli na nas ciekawie. Lockley nas spostrzegł i dał znak wdowie. — Chcielibyśmy zamienić z wami słowo — powiedziałem donośnie. — Idźcie na zaplecze — odburknął gniewnie. Kiedy ruszyliśmy za Lockleyem do tylnej izby, klienci odprowadzili nas ciekawym wzrokiem. Po chwili przyłączyła się do nas jejmość Bunce. Pomieszczenie, w którym się znaleźliśmy, było ponurą celą ze stołem o porysowanym blacie i kilkoma krzesłami. Pomyślałem, że nie wyproszę jejmość Bunce, mogła bowiem niechcący coś wypaplać. — O co chodzi? — spytał Lockley, nie kryjąc niechęci. Stał z zaciśniętymi pięściami, przypatrując się nam srodze tymi swoimi przenikliwymi, głęboko osadzonymi oczami. — Pilnuj się, pomywaczu! — warknął Barak. — Bacz, jak się zwracasz do człowieka przybywającego w imieniu koronera Jego Wysokości. Lockley westchnął, wzruszył ramionami i usiadł za stołem. Jejmość Bunce stanęła obok niego. — Czego chcecie? — spytał nieco spokojniej. — Nie udało się nam odnaleźć infirmarza Goddarda. — Niech go zaraza! — Jesteście pewni, że nie zatailiście niczego, co mogłoby nam pomóc? — Wszystkom wam rzekł. Goddard nie zaglądał do infirmerii dla świeckich. Oburzał się na moją ignorancję, lecz pozwalał leczyć chorych. Wszystko musiałem robić sam. Goddard traktował chorych ze świeckiej infirmerii jak utrapienie. — A pacjenci z infirmerii zakonnej? Ci, którymi opiekował się młody Cantrell? — Goddard musiał mieć na nich większe baczenie. Gdyby czegoś zaniedbał, odpowiedziałby przed wspólnotą. Miał on pilne baczenie na młodego Cantrella. Sprawił mu nawet soczewki, gdy okazało się, że chłopak ma słaby wzrok. — Powiedziałem wam, że prowadzimy dochodzenie w sprawie śmierci pewnego człowieka. Goddard mógł go zamordować. — W jaki sposób? — Tego nie mogę zdradzić. Była to gwałtowna napaść. Odniosłem wrażenie, że Lockley odetchnął z ulgą. — Goddard miałby na kogoś napaść?! — Zaśmiał się pogardliwie. — Był człowiekiem pozbawionym uczuć, leniwym czortem. Nigdy nie można go było znaleźć, gdy był potrzebny. Wiem też, że miał sporo grosza. Czemu miałby mordować? Wolno skinąłem głową. — Rozumiem, widzę, że jesteście o tym przekonani - odparłem cicho, a następnie spojrzałem mu w oczy. — Myślę wszak, że coś przed nami ukrywacie. Coś, co ma związek z Goddardem. Radzę, abyście powiedzieli po dobremu. Lockley silniej zacisnął pięści. Mocne, twarde pięści pokryte odciskami powstałymi po wielu latach ciężkiej pracy. Gęba mu pokraśniała. — Zostawcie mnie w spokoju! — wrzasnął nieoczekiwanie. Nagły wybuch gniewu mnie zdumiał. Zauważyłem, że Barak oparł dłoń na rękojeści miecza. — Nic nie wiem! Powiedziałem wam! Moje życie to ciągła udręka! Udręka! Chorzy, Goddard, ów nikczemny cyrulik powtarzający, że jestem potępiony, i ten jego zbór! A teraz ty! — Odwrócił się i spojrzał wściekle na jejmość Bunce. Oparł głowę na dłoniach

i jęknął. — Sam już nie wiem, co się ze mną dzieje! Spojrzałem na Baraka zdumiony tym dziecinnym wybuchem. Ethel Bunce zacisnęła wargi, lecz w jej oczach błysnęły łzy. — Co ukrywacie, Lockley? — spytałem cicho. — Powiedzcie nam, a może zdołamy rozwiązać wasz kłopot. — On nic nie wie, panie. Jestem pewna — wtrąciła jejmość Bunce. — Powinieneś zobaczyć, w jakim był stanie, gdy go poznałam. Pił bez opamiętania, wydawał na alkohol ostatniego pensa. Francis nie jest tak silny, na jakiego wygląda... Lockley skoczył nagle na równe nogi, zwalając krzesło na podłogę. — Wynoście się obaj! Wynocha! — Jeśli nie odpowiecie na moje pytanie, zostaniecie aresztowani i surowo przesłuchani — odrzekłem spokojnie. — Na co czekacie! Aresztujcie mnie! Mam to gdzieś! Do diabła z wami! Wracam do klientów! — Ruszył w kierunku drzwi. Barak chciał zastąpić mu drogę, lecz pokręciłem głową. Lockley wyszedł z izby, poruszając się chyżo jak na człowieka swojej tuszy. Jejmość Bunce zawahała się, a następnie spojrzała na nas błagalnie. — Francis nie ma silnego umysłu, panie — powiedziała. — Rzekł wam prawdę. Całe życie dręczyli go ludzie, którzy uważali się za lepszych od niego. — Podobnie jak większość innych — odpowiedział chłodno Barak. — Francis nie może tego znieść. To go zżera. Próbowałam mu pomóc, lecz skończyło się na tym, że uznał mnie za... za kolejnego prześladowcę. Nie prześladuję Francisa, kocham go. — Spojrzała na nas z przejęciem. — Rozumiem, dobrodziejko. Zostawcie nas samych — rzekłem. — Powinniśmy go aresztować — powiedział Barak, kiedy Bunce wyszła z izby. — Nie mamy takiej władzy. — Westchnąłem. — Powiem Harsnetowi, co się stało. Pewnie wyśle tu swoich ludzi dziś wieczorem, gdy tawerna będzie zamknięta. — Czy Lockley może być owym mordercą? — zapytał Barak. — Większość ludzi byłaby przerażona perspektywą więzienia, lecz jemu jest to obojętne. Owa niewiasta rzekła, że nie jest całkiem przy zdrowych zmysłach. Pokręciłem głową. — Prowadzenie tawerny oznacza pracę przez całą dobę. Lockley nie mógłby zabijać bez wiedzy jejmość Bunce. Nie wyobrażam sobie, aby mógł zamordować Rogera i innych. Po prostu nie mogę sobie tego wyobrazić. — Nigdy nie wiadomo. Spojrzałem na niego poważnie. — Czy myślisz, że Lockley pozwoliłby wziąć się żywcem, gdyby był zabójcą? Nie sądzę. Niech Harsnet się nim zajmie.

Rozdział dwudziesty siódmy Postanowiliśmy wrócić ze Smithfield do Westminsteru, uznając, że zajmie nam to mniej czasu niż odprowadzenie koni do domu i przeprawienie się łodzią na drugi brzeg. Ruszyliśmy Holbom, przez wiejską okolicę, obierając prowadzącą polami krótszą drogę do Drury Lane. Dwa zające boksowały się na łące, dziko podskakując. — Wiosna nadeszła na dobre — powiedział Barak. — Tak, choć czuję chłód, jakby pozostała we mnie zima. Poczułem zaniepokojenie, gdy wjechaliśmy do Westminsteru pełnego zgiełku, ostrych zapachów i niebezpiecznego. Pod starą dzwonnicą w Sanktuarium grupka Cyganów ustawiła stragan ze stołem i barwnymi płótnami, na których wymalowano księżyc i gwiazdy. Dwaj mężczyźni przygrywali na flecie, aby przyciągnąć uwagę gawiedzi, a siedząca przy stole starucha wróżyła z kart. Barak stanął, aby się im przyjrzeć. Smagłe twarze, niemal tak śniade jak twarz Baraka, fantazyjne stroje i wyszywane zawoje oraz jaskrawe, powłóczyste szale przykuwały spojrzenie. Przed kilkoma laty król kazał wygnać z naszej ziemi owych barwnych przybyszów, wielu wszak pozostało i kręciło się w tej okolicy Sanktuarium. Dobrze im widać szło, choć z boku tłumu stał mężczyzna odziany w czarną szatę, wymachując Nowym Testamentem i potępiając ich pogańskie praktyki. Motłoch wyraźnie go ignorował. — Chodźmy — rzekłem, przyglądając się nerwowo zebranym. — Nie powinniśmy tu stać. Stanowimy łatwy cel. Barak skinął głową i ściągnął lejce Sukey. Przejechaliśmy obok ciskającego gromy kaznodziei. — Biada tym, którzy kroczą diabelskimi ścieżkami! — krzyczał. Wjechaliśmy do południowej części Westminsteru. Zegar na wieży Palace Yard wskazywał, że mamy jeszcze dobre półtorej godziny do spotkania z Harsnetem, skierowaliśmy się więc do domu Cantrella. Na rogu spostrzegłem watahę dzikich psów grzebiących w odpadkach. Zakołatałem głośno do drzwi pod wypłowiałym szyldem cieśli, gdy Barak wiązał konie do poręczy. Nie podobało mi się, że musimy je tam zostawić, choć wiedziałem, że Sukey zaczęłaby wierzgać i rżeć, gdyby jakiś nieznajomy próbował ją odwiązać. Ponownie usłyszałem odgłos niespiesznych kroków. Tym razem Cantrell zatrzymał się przed drzwiami i zawołał piskliwie i z bojaźnią: — Kto zacz? Jestem uzbrojony! — Shardlake! — odkrzyknąłem. — Ow prawnik, który was wczoraj odwiedził! O co wam chodzi? Po krótkiej chwili odsunął zasuwę i lekko uchylił drzwi. Ujrzałem jego wychudłą twarz. Przyjrzał się nam bacznie przez grube szkła, które sprawiały, że jego oczy zdawały się potwornie wybałuszone. — Ach! To wy. — Odetchnął z ulgą. — To tylko wy. — Otworzył drzwi nieco szerzej, aby wpuścić nas do środka. Spojrzałem na długi kij, który trzymał w ręku. Na końcu widniała duża plama przypominająca zaschłą krew. — Napadł mnie jakiś człowiek — powiedział. — Możemy wejść? — spytałem delikatnie. Zawahał się, a następnie rozwarł drzwi na oścież, wpuszczając nas do środka. Ponownie uderzyła nas kwaśna woń brudu. Powiódł nas do pustego salonu. Na stole stała drewniana misa z resztkami jakiegoś tłustego jadła. Obok dostrzegłem czarną od brudu cynowo-ołowianą łyżkę. Zauważyłem też, że brudne okno wychodzące na podwórko jest wybite. Na podłodze walały się kawałki szkła. Cantrell usiadł na jednym z krzeseł, przodem do nas. Spoczęliśmy za stołem. Próbowałem nie patrzyć na brudne naczynie, albowiem dostrzegłem w nim szczurze odchody. Cantrell był spięty i wyglądał żałośnie. Dostrzegłem kilka pryszczy na czole pod przetłuszczonymi jasnymi włosami. Postawił kij przy krześle. — Czego chcecie, panie? — spytał ze znużeniem. — Znaleźliście infirmarza Goddarda? — Jeszcze nie.

— Powiedziałem wam wszystko, co wiedziałem. — Mam tylko kilka pytań, powiedzcie nam wszak, co się stało? Czy na tym kiju jest krew? — To było dwie noce temu. Nie mogłem zasnąć. Usłyszałem brzęk szyby na dole. Zawsze trzymam przy łóżku pałkę na wypadek, gdyby ktoś się włamał. — A cóż mogliby ukraść waszmości? — spytał Barak. — Włamywacze nie wiedzą że niczego nie mam. Zszedłem na dół. Było ciemno, lecz zauważyłem, że okno jest szeroko otwarte. Później dostrzegłem jakąś postać. Mężczyznę. Pewnie nie zauważył, że mam w dłoni kawał polana. Coś do mnie powiedział, więc zorientowałem się, gdzie jest głowa. Rąbnąłem z całej siły. — Krawędź kija jest ostra — zauważył Barak. — Musieliście go solidnie poranić. — A jakże! Trafiłem w głowę. Jęknął i zachwiał się na nogach. Wtedy walnąłem ponownie. Dowlókł się do okna i uciekł. — Co wam rzekł? — Dziwne słowa, jak na włamywacza. — Cantrell zmarszczył brwi. — Możecie powtórzyć? — Powiedział: „Teraz twoja kolej”. Cóż miałoby to oznaczać? Spojrzałem na niego z przerażeniem. Czyżby Charles Cantrell miał się stać piątą ofiarą zabójcy? — Rzekliście o tym konstablowi? — spytałem. Wzruszył chudymi ramionami. — W jakim celu? W Dean’s Yard codziennie zdarzają się włamania. Drań więcej nie spróbuje. Mam nadzieję, żem ciężko go poturbował. Może wpadł do rynsztoka — dodał z ponurą satysfakcją. — Czy zauważyliście w jego wyglądzie coś szczególnego? — spytałem, starannie dobierając słowa. — Coś znajomego w jego głosie? Spojrzał na mnie niewidzącymi, rybimi oczami. — Był jeno postacią w mroku. Ludzkim kształtem. Z daleka nic nie widzę. Wasza twarz jest zamazana, nawet gdy noszę okulary. — Był wysoki czy niski? — Całkiem spory, mierzyłem wysoko. — Zamyślił się chwilę. — W jego głosie było coś znajomego. Był taki przenikliwy. — Czy mógł to być głos waszego dawnego przełożonego? — spytałem cicho. — Infirmarza Goddarda? Patrzył na mnie w milczeniu dłuższą chwilę. — No... mógł to być on. Czemu wszak... czemu ów stary łotr miałby mnie napadać we własnym domu? Nie widziałem go od trzech lat. — Wiedział, że wasz ojciec ma dom niedaleko opactwa. — Ale dlaczego? Co on uczynił, panie? Nie powiedzieliście mi ostatnim razem. — W głosie Cantrella pojawiła się nutka przerażenia. Zawahałem się. — Mogę zobaczyć wasz kij? — Nie będę miał nieprzyjemności z tego powodu, panie? Jeno się broniłem. — Wiem. Po prostu chciałbym go obejrzeć. Niechętnie podał mi polano. We krwi dostrzegłem kilka włosów. Były czarne. Jak włosy Goddarda i tajemniczego gościa owej ladacznicy Abigail. — Sądząc po śladach, zadałeś mu kilka tęgich ciosów, lecz rany głowy silnie krwawią. Pewnie był bardziej zaszokowany i obolały niż poważnie zraniony. — Zwróciłem mu kij. Jego chude, kościste nadgarstki przypomniały mi o Adamie. — Nie odpowiedziałeś na moje pytanie, panie — powiedział Cantrell.

Westchnąłem. — Infirmarz Goddard mógł popaść w... obłęd. — Czemu mnie napadł? Spojrzałem na kawałki szyby zaścielające podłogę. Cantrell nie pozbierał szkła. Może obawiał się pokaleczyć z powodu słabego wzroku. — Czy miałeś kiedykolwiek coś wspólnego ze zwolennikami radykalnych reform religijnych? Z ludźmi pobożnymi? Milczał chwilę, a następnie pochylił głowę. — To ważne — rzekłem. — Może wyjaśniać, czemu was napadł. — Kiedy byłem mnichem — rzekł cicho, pochylając głowę, jakby się wstydził — mój ojciec przystał do zwolenników reformy Kościoła. Wstąpił do grupy, która spotykała się w domu kaznodziei nauczającego bez pozwolenia, na terenie Sanktuarium. Kiedy wróciłem do domu po rozwiązaniu opactwa, stale powtarzał: „Mnisi dostali to, na co zasłużyli. Skończysz w piekle, jeśli nie będziesz posłuszny Słowu”. — Wyczułem gniew w głosie Cantrella naśladującego szorstkie, surowe napomnienia ojca. — Zacząłem tracić wiarę w dawną religię. Pozwoliłem się zaciągnąć na jedno z owych domowych spotkań. W grupie było ledwie pół tuzina ludzi. Wszyscy wierzyli, że muszą się przygotować na koniec świata, że Bóg dał im do wykonania misję odnalezienia tych, którzy zostali wybrani do zbawienia i nawrócenia ich na nową wiarę. Byli głupi. Znali jedynie kilka fragmentów Biblii, które im odpowiadały, choć nawet ich nie rozumieli w pełni. Niektórzy nie potrafili czytać. Studiowałem Biblię latami, wiedziałem więc, że nie mieli o niej zielonego pojęcia. — Wielu jest takich — przytaknąłem. — Gadali po próżnicy, bredzili jak obłąkani. — Cantrell zaczął mówić głośniej, pełen rozgoryczenia i gniewu. — Poszedłem tylko po to, aby uciszyć ojca. Powtarzali bez końca, że mogą mnie zbawić, nawrócić na prawdziwą wiarę. — Pokręcił głową. — Kiedy wróciłem do domu, ojciec już był chory. Po jego śmierci przestałem chodzić na spotkania. — Podniósł głowę, rozglądając się po pokoju. — Miał złośliwego guza. Ponownie przycichł. — Kiedy odszedł, lękałem się, że może w jakiś sposób powrócić, aby mnie łajać i szukać pomsty. Nie wrócił wszak. Po jego śmierci w domu zapanowała cisza. — Westchnął z rezygnacją i zamilkł pogrążony we własnym świecie. Rozejrzałem się po izbie, spoglądając na brudny stół i wybitą szybę. Cantrell mógłby się utrzymać z emerytury wypłacanej byłym zakonnikom, lecz potrzebował kogoś, kto by się o niego zatroszczył. — Jak naprawicie okno? — spytałem. Wzruszył ramionami. — Może sąsiedzi wam pomogą? — zasugerowałem. Gniewnie pokręcił głową. — Wścibski motłoch. Ta stara sekutnica czasem do mnie zaglądała. Chciała tu sprzątać, mieszać się w moje sprawy, tłumaczyć, że powinienem się ożenić. — Zaśmiał się gniewnie. — Może i mógłbym znaleźć sobie niewidomą kobietę. Razem potykalibyśmy się po całym domu. Ledwie mam śmiałość wychodzić po jadło, bo lękam się wpaść pod wóz. — Co się stało z ową małą grupką? Czy nadal spotykają się w Westminsterze? Pokręcił głową. — Pastor od Świętej Małgorzaty usłyszał, że głoszą tam radykalne nauki. Kiedy doprowadził do aresztowania przywódcy, ludzie się rozpierzchli. Rok temu. — Zaśmiał się z goryczą. — Oto jak się trzymali prawdziwego Słowa. Czmychnęli niczym szczury. Zatem los owej grupy był powszechnie znany. Co się stało z pozostałymi? Pewnie przyłączyli się do innych wspólnot, innych kościołów. Może był wśród nich morderca i w ten sposób usłyszał, że Cantrell jest odstępcą. Gdyby Goddard był mordercą, z pewnością rozpoznałby jego nazwisko.

— Pamiętasz imiona członków owej grupy? — spytałem. Wymienił pół tuzina. Nic mi nie mówiły, choć dla Harsneta mogły mieć znaczenie. — Cóż to ma wspólnego z Goddardem, panie? — zapytał, bezradnie mrugając. Nie odważyłem się mu powiedzieć. — Panie Cantrell, myślę, że przydałaby się waści ochrona. Może zdołamy dać wam strażnika, aby tu zamieszkał. Gwałtownie pokręcił głową. — Nie! Nie życzę sobie niczyjej obecności! Nie chcę, aby mnie ganił i powiadał, że w domu jest brudno. — Spojrzał na mnie wybałuszonymi wodnistymi oczami. — Jeśli Goddard zechce ponownie mnie odwiedzić, nie przeszkadzajcie mu. Nie chcecie mi powiedzieć, czemu na mnie dybie! Niewiele mnie obchodzi, czy będę żył, czy umrę! Spojrzałem na Baraka, który wzdrygnął się ze strachu. Pomyślałem, że dopilnuję, aby postawiono strażnika pod drzwiami tego nieszczęśnika. Skutek będzie ten sam. — Uważacie, że jestem wielkim grzesznikiem? — spytał nagle Cantrell. — Bo jest mi obojętne, czy umrę? — To wstyd. — A czymże jest śmierć? Po niej nastąpi wieczna szczęśliwość lub wieczne męki. Jedno albo drugie. Czy w obecnych czasach ktoś może wiedzieć, co go czeka? — Zarechotał ponuro. — Chciałbym was prosić o coś jeszcze — rzekłem. — Niedawno widzieliśmy się ponownie z Francisem Lockleyem. Odniosłem wrażenie, że ukrywa coś o infirmarzu Goddardzie. Nie chce, abyśmy czegoś się o nim dowiedzieli. Domyślacie się. o co może chodzić? — Nie, panie. Nie miałem nic wspólnego ze świecką inrfirmerią. Widywałem Francisa jedynie wówczas, gdy odwiedzał brata Goddarda, aby pożyczyć jakieś narzędzia. — Wzruszył ramionami. Pomyślałem, że na niczym mu nie zależy, nawet na własnym życiu. *** Kiedy wyszliśmy na dwór, ogarną! nas ponownie smród i zgiełk Dean’s Yard. — Kiepsko z nim — zauważył Barak — Pogrążył się w stanie mrocznej melancholii. Nic dziwnego po tym, jaki obrót przybrało jego życie. Na dodatek dotknęła go choroba oczu. — Mógłby wziąć się w garść. Przyjąć pomoc. Własne życie jest mu obojętne, lecz nie chce, aby ktoś pomyślał,że w jego domu jest brudno. — Spytam Harsneta, czy może mu zapewnić ochronę.Nie chciałbym, aby torturowano go, jak poprzednich. — Nie sądziłem, aby zabójca wrócił do Cantrella, gdy ten stał się czujny,choć nie mogłem mieć w tej sprawie pewności. — Mamy kolejną informację — rzekłem. — Szukamy człowieka, który ma ranę głowy. Powiedliśmy konie ulicą do bramy w murze opactwa. Barak skinął głową strażnikowi. Do spotkania z Harsnetem pozostała jeszcze godzina. Pomyślałem, że przyda mi się chwila samotności. — Rozejrzyj się za stajnią dla koni, Baraku — rzekłem. — Przespaceruję się po opactwie. Spotkamy się za pół godziny. — Jesteś pewny, że to bezpieczne? — Będę na terenie opactwa. Są tu straże. Wkrótce się zobaczymy. *** Znalazłszy się w środku, ruszyłem w stronę starego klasztoru labiryntem ścieżek wijących się wśród gruzowiska. Wszędzie wokół panowała cisza. Stąpałem po starych kamieniach, spoglądając na opuszczony wewnętrzny dziedziniec i rozmyślając. Dodatkowe wskazówki jedynie pogłębiły tajemnicę. Czy powinniśmy szukać Goddarda, czy młodzieńca, który złożył wizytę Abigail? Czemu zabójca wybrał na piątą ofiarę Cantrella? Jeśli napastnikiem był Goddard, wiedziałby, że Cantrell nie zdoła się obronić.

Poczułem osobliwą satysfakcję na myśl, że grzmotnął go w głowę kawałkiem polana. Pomyślałem, że Cantrell, podobnie jak Meaphon, był ze mną w odległy sposób związany. Pokręciłem głową. Rzeczą niebezpieczną i głupią było wyobrażanie sobie, że zabójca uznał mnie za swoją publiczność. Czyż morderca nie zrezygnował ze swojego sposobu działania, aby mnie przestraszyć i skłonić do zrezygnowania z tej sprawy? Mimo to nie zdołałem zapobiec fali lęku, bo pomyślałem, że podobnie jak jego ofiary jestem człowiekiem, który odstąpił od radykalnej wiary. Nagle zrozumiałem, jaki jestem zmęczony. Postanowiłem, że wstąpię do kościoła Opactwa Westminsterskiego, aby się uspokoić. Ruszyłem z wolna, widząc, że drzwi do kapitularza są uchylone. Z wnętrza dobiegały głosy. Zawahałem się i ruszyłem w tamtą stronę. Ku mojemu zaskoczeniu usłyszałem dźwięk młotków. Wszedłem do przedsionka. Grupa urzędników w czarnych szatach ostrożnie wyjmowała grube rolki pożółkłego pergaminu ze starych skrzyń, kładąc je na pokrytej kafelkami posadzce. Robotnicy z drabinami ustawiali ciężkie drewniane regały wzdłuż ścian, zasłaniając kolejne sceny z Apokalipsy. Na moich oczach jeden z nich wbił gruby ćwiek w cielsko siedmiogłowego smoka. Jeden z urzędników, wysoki młody kawaler, spojrzał na mnie badawczo. — Jesteście z Rolls House, panie? — Nie, przechodziłem w pobliżu i usłyszałem dźwięk młotków. Teraz sobie przypomniałem, kapitularz ma zostać przekształcony w archiwum dokumentów państwowych. Młodzieniec skinął poważnie głową. — Pisma państwowe mnożą się nieustannie. Trzeba było gdzieś ulokować stare dokumenty. Spojrzałem na ściany. — Czy wszystkie stare malowidła zostaną zasłonięte? Wzruszył ramionami. — Słyszałem, że okna również. Przecież to tylko zakonne starocie. Jaką wartość przedstawiają owe obrazy? Nie wydają się szczególnie wartościowe. — To sceny z Apokalipsy świętego Jana. — Słysząc moje słowa, jeden z urzędników podniósł głowę, a robotnik przestał uderzać młotem. Urzędnik, który ze mną rozmawiał, podszedł do ściany i przyjrzał się z niepokojem malowidłu przedstawiającemu Wielką Nierządnicę. — Doprawdy? — spytał, pogrążając się w zadumie. — Cóż, koniec świata nie powinien być przedstawiany za pomocą tak prostackich obrazów. — Pomyślałem, że to kolejny ewangeliczny wierzący. Pożegnałem się z nimi i ruszyłem ścieżką prowadzącą do kościoła opactwa. W środku przechadzało się wolno kilku ludzi odzianych w czarne szaty. Echo kroków niosło się po kamiennych płytach. Ogromna, pogrążona w ciszy budowla odarta ze wszystkich obrazów i ozdób była oświetlona szarawym światłem wpadającym przez wysokie okna. Kościół, w którym mnisi od wieków zanosili modły, ogarnęła wielka cisza. Przy drzwiach drzemał strażnik, choć w środku nie było niczego, co można by ukraść. Król zabrał wszystko. Ruszyłem w stronę kaplicy Henryka VII, w której spoczywały doczesne szczątki ojca naszego króla. Wielka sklepiona kaplica była nienaruszona. Biały kamień lśnił w promieniach słońca wpadających przez duże okna, kontrastując z szarością opactwa. Wróciłem do nawy głównej i ruszyłem między starymi królewskimi grobowcami. Zatrzymałem się przed sarkofagiem Edwarda Wyznawcy, obecnie jedynie nagim kamieniem. Widywałem go wcześniej, przed likwidacją zakonów, ozdobionego złotymi i srebrnymi rzeźbami i obrazami odbijającymi blask tysięcy świec. Były tam również liczne kule i laski, wierzono bowiem, że grób świętego posiada cudowną moc przywracającą zdrowie chorym. Przypomniałem sobie, że jednym z jego pierwszych cudów miało być uzdrowienie garbatego. Wszystko to było nonsensem, lecz wywierało na ludzi wielki wpływ. W pobliżu dostrzegłem grupkę osób stojących przed nagim kamiennym ołtarzem, na którym stał jeno

krzyż. Czterej rośli mężczyźni w liberiach trzymali czapki w dłoniach, drugie opierając na rękojeściach mieczy. Przed nimi na kamiennej posadzce klęczała niewiasta z pochyloną głową Miała na sobie piękną czerwoną suknię z jedwabiu z czarnymi rękawami ozdobionymi złotymi liśćmi. Złożyła dłonie w geście modlitwy, lśniły pierścienie na palcach. Jej czarny czepiec był wysadzany perłami. Jeden ze strażników spojrzał ostrzegawczo w moją stronę, dając znak, abym się nie zbliżał. Kiedy niewiasta westchnęła i opuściła dłonie, odkryłem, że to lady Katarzyna Parr. Wstała, szeleszcząc suknią. Miała podobną minę jak wówczas, gdym ją ujrzał na pogrzebie męża — i zatroskaną. Kiedy się wszak podniosła i spojrzała na straże, jej oblicze się rozjaśniło i na małych ustach ukazał się delikatny uśmiech. Skinęła głową i mały korowód ruszył wolno w kierunku drzwi. Byli w pół drogi do wyjścia, gdy doszło do małego zamieszania. Dostrzegłem niewielkiego obdartego człowieczka modlącego się przed jednym z grobów. Gdym zauważył jego obecność, wstał i ruszył w kierunku lady Katarzyny, padając przed nią na kolana. Podbiegłem, pragnąc jej bronić, lecz strażnicy byli szybsi. Jeden z nich skierował miecz w szyję intruza. Lady Katarzyna przystanęła, kładąc dłoń na piersi. Była zaszokowana i przerażona. Kiedy mężczyzna podniósł głowę, rozpoznałem w nim owego obłąkanego żebraka szukającego zębów, którego spotkaliśmy onegdaj w infirmerii. Z cienia wyłoniła się kolejna postać z dobytym mieczem. Okazało się, że to Thomas Seymour ubrany w ciemnoniebieski kaftan ozdobiony klejnotami. Lady Katarzyna pobladła. — Jesteś bezpieczna, pani? — spytał. — Nic mi nie grozi, Thomasie — odrzekła, marszcząc brwi. — Schowaj miecz, głupcze. — Spojrzała na żebraka. — Łaskawa pani! — wykrzyknął nieszczęśnik. — Nie mogę znaleźć zębów. Nie mogę jeść. Błagam cię, pani, powiedz, aby mi je oddali! — Zmiataj wariacie! — warknął strażnik, nie cofając miecza. — Jak śmiesz nagabywać lady Katarzynę?! — Moje zęby... moje zęby... — Odstąp od niego — rozkazała lady Katarzyna. — Rozum mu odebrało. Nie wiem nic o waszych zębach, dobry człowieku. Widzę wszak, że ich nie masz. Jeśli je straciłeś, trudna rada. Ja też kiedyś stracę swoje. — Nie, łaskawa pani! Nie rozumiecie... — Trzeba wymierzyć mu karę, pani — rzekł strażnik. — Nie — odpowiedziała stanowczo. — Nie wie, co czyni. Dajcie mi szylinga. — Strażnik opuścił miecz i sięgnął po sakiewkę, aby po chwili wyciągnąć z niej srebrną monetę. Lady Katarzyna pochyliła się i wręczyła ją żebrakowi, który wpatrywał się w nią błagalnym wzrokiem. Uśmiechnęła się delikatnie. Nagle wydała mi się podobna do Dorothy, choć miała zupełnie inną twarz. — Masz, kup sobie jadła. Żebrak spojrzał na surowe twarze strażników, a następnie podniósł się, skłonił głęboko i czmychnął. Thomas Seymour przypatrywał się tej scenie z lekkim rozbawieniem na twarzy. Strażnicy odstąpili, gdy uczyniła krok w jego stronę. — Thomasie, zakazano ci... — rzekła drżącym głosem. — Jeden z twoich sług powiedział, że odwiedzisz opactwo wyjaśnił. — Chciałem cię jeno zobaczyć, obserwować z oddali. — Spojrzał na nią z powagą. — Kiedy spostrzegłem, że może ci coś zagrażać, musiałem dobyć miecza — wyznał, kładąc rękę na sercu. Jego gest wydał mi się teatralny, lecz na twarzy lady Katarzyny pojawiło się wzruszenie. — Wiesz, że nie możemy się widywać — szepnęła. — To okrutne z twojej strony. I niebezpieczne. —Rozejrzała się wokół niespokojnie, aby zatrzymać wzrok na mnie, którym stał w pewnym oddaleniu. Seymour zarechotał.

— Garbus nic nie powie. Zapłaciłem też sługom, aby przez jakiś czas nie zaglądali do tej części kościoła. Lady Katarzyna zawahała się, aby po chwili skinąć strażnikom i ruszyć przed siebie energicznym krokiem. Jej ludzie poszli za nią. Wielmożny Thomas wzruszył nieznacznie ramionami, a następnie zwrócił się ku mnie. — Nikomu nie powiesz, prawda? —rzekł cicho, choć w jego głosie dało się wyczuć groźbę. — Nie. Czemu miałbym się mieszać w wasze sprawy? Seymour się uśmiechnął, odsłaniając białe zęby na tle kasztanowej brody. — Dobrze rzekłeś, prawniku. — Odwrócił się i odszedł pewnym krokiem.

Rozdział dwudziesty ósmy Dołączyłem do Baraka przy Dean's Yard. Pilnował koni, bacznie obserwując przechodniów. Opowiedziałem mu o spotkaniu Katarzyny Parr i Thomasa Seymoura. Uniósł brwi. — Dużo ryzykował, próbując się z nią spotkać w Opactwie Westminsterskim, skoro król kazał mu ją zostawić. — Nie sądzę, aby chciał z nią mówić. Myślę, że pragnął ją obserwować z ukrycia, nie może o niej zapomnieć. — Nie wygląda mi na człowieka usychającego z miłości. — Masz rację, choć ona może za nim tęsknić. — Pokręciłem głową. — Odniosłem wrażenie, że to rozumna, dobra niewiasta. Co ona widzi w człowieku pokroju Seymoura? — Kochanka? Miała starego męża. Będzie miała kolejnego, jeśli poślubi naszego króla. Pokręciłem głową. — Kiedy się modliła, sprawiała wrażenie zrozpaczonej i przerażonej... — Widzę, że lady Katarzyna zrobiła na tobie wrażenie — odrzekł Barak, uśmiechając się przewrotnie. — Nie udawaj głupca. Dostrzegłem w niej... jakąś dobroć i uczciwość. To rzadka cecha u dam na królewskim dworze. — U innych jest podobnie... — wybuchnął- — Uważaj, nadchodzi Harsnet. Chyba nie powiemy mu o twoim spotkaniu z Seymourem w kościele. — Nie, to nie nasza sprawa. Owe morderstwa nie mają żadnego związku z Katarzyną Parr. Patrzyłem, jak Harsnet kroczy Dean’s Yard pewnym krokiem, nie oglądając się w prawo ani w lewo. Żebracy i domokrążcy nie śmieli do niego przystąpić. Pewnie wiedzieli, kim jest, i rozumieli, że mógłby kazać ich zatrzymać. Słyszałem, że mieli własnych informatorów. — Witajcie — odezwał się Harsnet, spoglądając na mnie weselej niż przedtem. — Mieliście owocne spotkanie? — spytałem. Skinął głową. — Wygląda na to, że zdołamy powstrzymać prześladowania Bonnera. Westminster nie podlega jego jurysdykcji. — Spojrzał na mnie przenikliwie. — Czego się dowiedzieliście od Lockleya? Powiedziałem mu o swoich podejrzeniach, że ten coś ukrywa, rzekłem też o napaści na Charlesa Cantrella. — Po spotkaniu z dziekanem każę wziąć Lockleya na przesłuchanie — powiedział. — Co zrobimy z wdową? Ją też mam przesłuchać? — Nie, nie sądzę, aby cokolwiek wiedziała. — Mówisz, panie, że napadnięto młodego Cantrella? — Spojrzał na podupadający warsztat stolarski po drugiej stronie dziedzińca i zmarszczył brwi. — Na Boga! Czemu nie chce wpuścić do domu strażnika? — Twierdzi, że jest mu obojętne, czy zostanie napadnięty. Sądzę, że nie jest zdrów na umyśle. — Jak to? — Prawie nie widzi, został wyrzucony z Opactwa Westminsterskiego, później przeżył śmierć ojca. Wiele wycierpiał. — Przecież ojciec i przyjaciele chcieli mu ofiarować zbawienie. Wiem, że członkowie niektórych grup są przepełnieni dzikim entuzjazmem zamiast głęboką wiarą. Mimo to kroczą właściwą ścieżką — rzekł, spoglądając na mnie żarliwie. - Zostawmy ten temat. Cantrell przyłączył się do nich, by później odejść. To wystarczyło, aby morderca uznał, że zasługuje na śmierć.

— Poślę tam strażnika. Będzie pilnował jego domu, nawet jeśli Cantrell tego nie pragnie. — Westchnął. — Kończą mi się ludzie. Będę musiał pomówić z lordem Hertfordem. Jakie nazwiska podał wam Cantrell? Wymieniłem nazwiska członków grupy, do której należał ojciec Cantrella. Harsnet potarł brodę. — Słyszałem jedno lub dwa z nich. Zapytam swoich informatorów. — Wziął głęboki oddech. — Chodźmy do dziekana Bensona. Zobaczymy, co nam powie. *** Dziekan był w swoim gabinecie, w pięknym domu otoczonym na wpół rozebranymi lub przerobionymi budynkami klasztornymi Trudził się nad jakimiś papierami. Tego dnia dźwięk młotków i pił wydawał się głośniejszy. Na pucołowatej gębie dziekana malował się wyraz irytacji. Kiedy weszliśmy, spojrzał na nas gniewnie gestem dłoni i nakazał nam usiąść. — Po minach waszmościów widzę, że sprawa nie została rozwikłana — rzekł. — Muszę wyznać, że uważam za niesmaczne podejrzewanie jednego z byłych mnichów Opactwa Westminsterskiego. — Sprawa jest bardziej niż niesmaczna — odparł ostro Harsnet. Benson uniósł brwi. — Doszło do kolejnego morderstwa, na dodatek nie udało się nam odnaleźć Goddarda ani jego rodziny. Znikł bez śladu. — Spojrzał na dziekana twardo. Benson zmarszczył czoło. — Wiecie, co mogło łączyć Goddarda z owymi zabójstwami? — spytał bez zająknienia. — Oprócz opiatów i pielgrzymiej odznaki? To trochę za mało, aby podjąć kroki przeciw niemu. — Może i tak, lecz trzeba go odnaleźć. — Powiedziałem wam wszystko, co wiedziałem. Nie mam pojęcia, gdzie przebywa. — Kolega Shardlake rozmawiał ze świeckim braciszkiem, który pracował w infirmerii dla okolicznej ludności. Z Francisem Lockleyem. Dziekan chrząknął pod nosem. — Co u niego słychać? Założę się, że pije... — Pomińmy ten wątek. — Przerwał mu ostro Harsnet. — Uważamy, że wie coś o Goddardzie, lecz nie chce nam powiedzieć. — Nie sądzę, aby znał miejsce pobytu Goddarda — dodałem. — Z pewnością wszak o czymś wie. — Cóż, ja na pewno nic nie wiem. — Wezmę Lockleya na przesłuchanie — poinformował go Harsnet. — A cóż ja mam z tym wspólnego? — Spojrzenie Bensona nie uległo zmianie, choć sięgnął pulchną dłonią po pióro i zaczął się nim bawić. — Bacz, jak mnie traktujesz, panie — zagroził. — Mam możnych protektorów. Król jest mi wdzięczny za to, że doprowadziłem do spokojnego rozwiązania Opactwa Westminsterskiego. Jestem dziekanem odpowiedzialnym za wielką świątynię i królewskie groby, które się w niej znajdują. — Szukamy mordercy — powiedział Harsnet. — Człowieka, który w brutalny sposób zamordował czterech ludzi i podjął kolejną próbę. — Powtarzam raz jeszcze, że ta sprawa nie ma nic wspólnego z opactwem — odrzekł z nutką zniecierpliwienia w głosie. — Na Boga, znałem Goddarda. Rozmawiałem z nim. Był tu jednym z nielicznych, z którymi można było prowadzić inteligentną konwersację. Zależało mu wyłącznie na własnej wygodzie i pozycji społecznej. Pomysł, że mógłby mordować bliźnich, aby wypełnić jakieś proroctwo z Apokalipsy, jest niedorzeczny. — Jeśli został opętany przez diabła — przerwał mu Harsnet — jego dawne życie nie ma żadnego znaczenia. Całym sobą wykonuje wolę szatana. Benson przestał manipulować piórem. — Opętanie! — Zaśmiał się cynicznie. — Myślicie, że zabójca jest opętany? Ta hipoteza do niczego was nie doprowadzi. — Widziałem malowidła ścienne w waszym kapitularzu.

Przedstawiają sceny z Apokalipsy świętego Jana — rzekłem. — Zostaną zasłonięte półkami na dokumenty. — Tak, przyznaję, że wykorzystanie kapitularza na archiwum było moim pomysłem. Będziemy tam przechowywać dokumenty państwowe. Na terenie dawnego opactwa jest wiele pustych budynków. Co z tego wynika? — Zakonnicy oglądali te freski setki razy, podobnie jak i wy. Nie sądzę, aby można było codziennie na nie patrzyć i nie myśleć o historii, którą opowiadają. Wzruszył ramionami. — Prawie nie zwracałem na nie uwagi, a jeśli już, myślałem o tym, jak kiepsko zostały wykonane. — Mimo to mogły wywierać wpływ na pewne umysły -rzekłem, spoglądając mu w oczy. Patrzył na mnie chwilę, by w końcu wycelować pióro w moją stronę. — Wiem, kim jesteście! Próbowałem sobie przypomnieć, czemu wasze nazwisko wydaje mi się znajome. Jesteście owym prawnikiem, którego król wyszydził w Yorku przed dwoma laty. Jak was nazwał? Pokracznym pająkiem? Słyszałem tę historię, gdy wrócił do Londynu. Ludzie powiadali, że porównał was do jakiegoś rosłego męża z Yorkshire. Mieszkańcy Yorku przyjęli to z radością. Nie odrzekłem ani słowa. — Nie jesteście człowiekiem pobożnym, panie — powiedział cicho Harsnet. Benson zwrócił się ku niemu z nagłym gniewem: — Jestem realistą! Koniec końców ludzie tacy jak ja sprawiają mniej kłopotów na tym świecie. Już jako młody mnich wiedziałem, że dawny system jest zepsuty, przegniły, dałem się więc poznać lordowi Cromwellowi. On również był realistą, jeśli tacy w ogóle istnieją. On to powierzył mi urząd opata. Dopilnowałem, aby klasztor został pokojowo rozwiązany, bez sprzeciwów i skandali, albowiem król nie życzył chciał niepokojów w miejscu spoczynku naszych władców. Chce, aby go tu pochowano. Ostrzegam, że wpadnie w gniew, jeśli wywołacie tu skandal. Następnym razem może was od niego spotkać coś więcej niż zniewaga. —Wstał, dając do zrozumienia, że rozmowa dobiegła końca. Po wyrazie twarzy Harsneta wywnioskowałem, że chętnie osobiście przesłuchałby dziekana. Benson miał wszak rację. Był wpływowym człowiekiem, a Harsnet musiał postępować ostrożnie, skoro nie dysponował żadnymi dowodami. Pomyślałem, że niezbyt zręcznie przeprowadził rozmowę, tak otwarcie wyrażając swoją wrogość. *** Harsnet zwrócił się do mnie, gdyśmy wyszli na podwórzec. — Wierzycie mu? — spytał, tłumiąc gniew. — Myślę, że on również coś ukrywa. Sądzi, że ta sprawa nie ma związku z naszym śledztwem, lub czuje się bezpieczny z powodu swoich możnych opiekunów. — Nie pomogą mu, jeśli się okaże, że zataił informacje mogące pomóc w ujęciu czterokrotnego mordercy. — Nie pomogą, panie — przytaknąłem. — A przynajmniej nie powinny. Harsnet zacisnął wargi. — Może dowiemy się od Lockleya czegoś, co pomoże nam wywrzeć nacisk na Bensona. Muszę się rozejrzeć za kilkoma konstablami i go aresztować. Do zobaczenia o osiemnastej, panie Shardlake. — Skłonił się i odszedł. — Nie zazdroszczę Lockleyowi. — Barak westchnął. — Ani ja — Spojrzałem na dom dziekana. — Benson uważa się za realistę. Cóż, jest nim, jak widać. Podobnie jak większość mnichów pomagał Cromwellowi dla pieniędzy i władzy. Zastanawiam się, co myśli o wyrzuconych zakonnikach. Myślisz, że go gryzie sumienie? — Nie wygląda na człowieka, który został nim obdarzony — odparł Barak, krzywiąc się lekko, gdy duży kamienny blok runął z refektarza, roztrzaskując się o ziemię. Spojrzał na trwającą rozbiórkę i

zaśmiał się do siebie. — Czyż to nie zabawne? Ów łotr Benson będzie dziekanem takiego miejsca. Panem na kupie gruzów. — Nadal dzierży pieczę nad kościołem Opactwa Westminsterskiego i cieszy się łaską naszego króla. Barak spojrzał na potężną świątynię. — Zatem Henryk chce być tutaj pochowany — powiedział cicho. — Im szybciej, tym lepiej — odrzekłem jeszcze ciszej. *** Harsnet mieszkał w północnej części Westminsteru, w jednym z wielu okazałych domów stojących przy King Street, nieopodal bramy pałacu Whitehall. Na bramie powiewały flagi mieniące się na tle czystego błękitnego nieba. Promienie zachodzącego słońca odbijały się w wysokich oknach. Przystanąłem przed drzwiami Harsneta z kołatką w kształcie głowy lwa pomalowaną jaskrawą farbą. Byłem ciekaw, jaka jest jego rodzina, choć jeszcze bardziej intrygowało mnie to, czego się dowiedział od Lockleya. Zapukałem do drzwi i sługa wprowadził mnie do dużego salonu. Na wysokim drewnianym kredensie lśnił złoty półmisek, a na ścianie wisiał ładny obraz przedstawiający trzech królów podążających do Betlejem na czele karawany z wielbłądami. Harsnet oczekiwał mnie wraz z żoną. Koroner prezentował się schludnie i elegancko w czarnym aksamitnym kaftanie. Zauważyłem, że ma świeżo przystrzyżoną brodę, której siwe pasemka kontrastowały z kruczoczarnymi włosami. Jego spojrzenie było wszak smutne i zatroskane. Małżonka Harsneta okazała się drobną niewiastą o okrągłej twarzy i jasnych włosach. Miała na sobie brązową suknię przedniej jakości. Siedziała na poduszkach, wyszywając. Spojrzała na mnie z zaciekawieniem znad robótki. Kiedy wszedłem, podniosła się i dygnęła. — Elizabeth, pozwól, że ci przedstawię woźnego sądowego, Matthew Shardlake’a — powiedział koroner. — Pracujemy wspólnie nad rozwikłaniem pewnej... pewnej trudnej sprawy. Po obiedzie będziemy musieli pomówić — dodał. Spojrzał na mnie wymownie, dając do zrozumienia, iż żona nie wie o owych morderstwach. Pomyślałem, że będę musiał poczekać na najnowsze wiadomości o Lockleyu. Małżonka Harsneta przemówiła wysokim, przyjemnym głosem. — W ostatnich dniach prawie nie widuję Gregory’ego, a gdy w końcu wraca do domu, jest całkiem wyczerpany. Mam nadzieję, że nie jesteście, panie, sprawcą tego mozołu. — Nie, pani. Trudzę się razem z nim. — Gregory dobrze o was mówi, panie. — Spojrzałem na Harsneta z lekkim zdziwieniem, gdyż nie sądziłem, aby darzył szacunkiem ludzi o odmiennych poglądach religijnych. Uśmiechnął się niezręcznie i ponownie zdałem sobie sprawę, że był człekiem nieśmiałym. — Nie podziękowałem wam jak należy za przysłanie strażnika do mojego domu — rzekłem. — To dobry człowiek. W jego towarzystwie kobiety czują się bezpiecznie. Harsnet był wyraźnie zadowolony z moich słów. — Wiedziałem, że dobrze się sprawi. Jest członkiem naszego Kościoła. Elizabeth zaprosiła mnie do stołu przykrytego jasnym wyszywanym obrusem. — Mam nadzieję, że lubicie pieczoną baraninę, panie — powiedziała. — To jeden z moich przysmaków — odparłem szczerze. Kiedy zadzwoniła małym dzwoneczkiem, słudzy wnieśli do izby duży półmisek z baraniną i kilka naczyń warzyw. Zdałem sobie sprawę, że pierwszy raz jem poza domem od czasu przyjęcia wydanego przez Rogera i Dorothy. Pomyślałem, że Samuel pewnie wyjechał i Dorothy została sama. Postanowiłem, że jutro złożę jej wizytę. Drzwi otworzyły się ponownie i służąca wprowadziła do salonu czwórkę dzieci — dwóch chłopców i dwie dziewczynki w wieku od czterech do dziesięciu lat. Wszystkie miały schludnie uczesane włosy, a

dwójka najmłodszych była w koszulach nocnych. — Podejdźcie, dzieci — polecił Harsnet. — Poznajcie pana Shardlake’a. — Dziatwa zbliżyła się ku nam i stanęła posłusznie obok ojca. Chłopcy złożyli mi pokłon, a dziewczynki dygnęły. Koroner uśmiechnął się z zadowoleniem. — Chłopcy to Absalom i Zealous, a dziewczynki, Rachel i Beulah. — Same starotes-tamentowe imiona z wyjątkiem Zealousa. — Ostatnio zwolennicy radykalnych reform nadawali swoim dzieciom osobliwie imiona: Bojaźń Boża, Wytrwałość, Zbawienie. Małe dziewczynki spoj-rzały z ukrywanym zaciekawieniem na mój garb; Młodszy chłopiec spuścił głowę, lecz starszy, Zealous. Gorliwy, miał zbuntowane, gniewne spojrzenie. Ojciec położył mu dłoń na głowie. — Mam nadzieję, że lanie czegoś cię nauczyło — rzekł poważnie. — Używanie imienia Zbawiciela na daremno to wielki grzech. — Tak, ojcze — odparł cicho chłopak, choć jego spojrzenie pozostało zagniewane. Harsnet odprawił dzieci, obserwując, jak wychodzą z pokoju, a następnie smutno pokręcił głową. — Kiedy wróciłem do domu, musiałem skarcić Zelaousa rózgą za bluźnienie — wyjaśnił. — To najmniej przyjemny z ojcowskich obowiązków, nie można wszak zapominać o karceniu. Nie wiedziałem, że zna takie słowa. — Zamilkł na chwilę, a wyraz zatroskania ponownie zagościł na jego twarzy. — Dzieci poddają nas próbie — powiedziała Elizabeth — z drugiej strony są nam wszak pociechą. Do nich należy przyszłość. — Uśmiechnęła się do mnie. — Mąż powiedział, że nie jesteś żonaty, panie. — Nie — odrzekłem krótko, krojąc nożem kawałek baraniny. — Bóg powołał człowieka do małżeństwa — powiedziała, spoglądając na mnie uważnie. — Tak rzekł wasz mąż — odparłem łagodnie. — Cóż, widać mnie do małżeństwa nie powołał. — Zwróciłem się do Harsneta. — Powiedziałeś, że pełnisz urząd koronera od sześciu lat. Gdzie studiowałeś prawo, panie? — W Middle Tempie. Później kilka lat pracowałem w Lincolnshire, skąd pochodzili moi rodzice. Sześć lat temu owe ziemie ogarnął bunt. Zorganizowałem oddział, aby walczyć z papistami, lecz nie było mi dane stanąć do walki. Przeciwnik złożył broń. — W Yorkshire było inaczej — powiedziałem. — Dzięki Bogu udało się stłumić bunt i tam. Później otrzymałem list od Thomasa Cromwella. Znaliście go, jak sądzę. — Spojrzał na mnie przenikliwym wzrokiem. — Tak, dawnymi czasy, gdym był młodym radykałem. — Był wówczas potężnym człowiekiem. Powiedział, że uważa mnie za zdolnego człowieka, i poprosił, abym objął urząd zastępcy królewskiego koronera, albowiem poprzedni zmarł — rzekł wzdychając. — Byliśmy szczęśliwi w Lincolnshire. Nie chcieliśmy się przeprowadzić, choć wynagrodzenie było sowite, jak na większości królewskich posad. Pieniądze nigdy nie były dla nas najważniejsze. — Lord Cromwell nie należał do ludzi, którym można było łatwo odmówić. — Nie miałem takiego zamiaru. Powiedział mi, że jeśli obejmę urząd, na dworze będzie o jednego wierzącego więcej. — Gregory zapracowuje się na śmierć, panie Shardlake. — Elizabeth westchnęła. — Wszyscy musimy wszak pełnić wolę Boga. — Uśmiechnęła się, jakby dawała niejasno do zrozumienia, że jej słowa są aluzją do mojego kawalerskiego stanu. — Powiedzieliście, że myślicie o założeniu szpitala dla ubogich — wtrącił Harsnet. Z radością powitałem zmianę tematu. — Tak, podjąłem pomysł Rogera Elliarda. Będę przyjmował datki od członków Lincoln’s Inn, być może od prawników wszystkich londyńskich korporacji na szpital dla chorych i biedoty. Zacznę, gdy będę miał więcej czasu. Harsnet skinął głową na znak aprobaty. — To godne przedsięwzięcie. Mówiąc między nami, król nie przejawia zainteresowania

wykorzystaniem pieniędzy ze sprzedaży klasztorów na zastąpienie szpitali zakonnych lepszym rozwiązaniem. — Macie rację. Interesuje go jedynie wznoszenie nowych pałaców i wojna z Francją, skoro pokonaliśmy już Szkocję. Koroner przytaknął moim słowom. — Tak, a wszystko to dla próżnej sławy. — Gregory... — Przerwała mu niespokojnie żona. — Wiem, kochanie. Musimy być ostrożni. Wróćmy wszak do szpitala, kolego Shardlake. Chciałbym wam pomóc, gdy przystąpicie do dzieła. Nadal mam kontakty w Middle Tempie. Gdzie zamierzacie go pobudować? — Muszę wyznać, że jeszczem o tym nie myślał. Po rozwiązaniu klasztorów w Londynie jest dużo wolnej ziemi. Skinął głową. — Najlepiej w środku miasta, gdzie biedota przychodzi na żebry. Codziennie oglądamy ich cierpienie. Ból i niewiedza sprawiają, że doświadczają pokusy wątpienia w boską opatrzność i opiekę. — Można by nauczać ich Biblii w szpitalu — dodała Elizabeth. — Tak — przytaknął w zamyśleniu Harsnet — Po wyleczeniu ciała. Kiedy skończyliśmy jeść, Harsnet spojrzał na mnie porozumiewawczo. — Wybacz, kochanie — przeprosił żonę. — Muszę pomówić z kolegą Shardlakiem. Chodźmy do mojego gabinetu. Wstałem i skłoniłem się jejmość Harsnet. — Dziękuję za wspaniały obiad, pani. Skłoniła głowę, przyjmując komplement. — Jestem rada, że wam smakował. Jeśli weźmiecie sobie dobrą żonę, panie, będziecie mogli tak jadać codziennie. Harsnet zaprowadził mnie do swojego gabinetu — małej izby, w której głównym meblem było zasłane papierami biurko. Na jednej ze ścian wisiał duży fragment witraża oprawionego w ramy, przedstawiającego czerwone i białe róże o złocistych liściach na czarnym tle. Ładnie rozjaśniał izbę. — To z dawnego klasztoru żeńskiego w Bishopsgate — wyjaśnił. — Ma piękny motyw, nie psują go też żadne bałwochwalcze przedstawienia świętych. — Zaiste, jest piękny, powiedz wszak... co z Lockleyem, panie? Opadł na krzesło przybity, dając znak, abym zajął miejsce naprzeciw niego. Serce we mnie zamarło, gdy zrozumiałem, że ma złe wieści. — Uciekł — rzekł ponuro. — Czmychnął nam sprzed nosa. Kiedy moi ludzie przybyli do oberży, znaleźli jejmość Bunce w wielkiej rozpaczy. Lockley wyszedł trzy godziny wcześniej do piwowara i nie wrócił. Powiedziała, że od czasu rozmowy z wami był podenerwowany. — To potwierdza, że coś przed nami ukrywa. Harsnet położył dłoń na stole, nagle zaciskając ją w pięść. — Lockley zniknął. Mógł być zabójcą. — Nie sądzę. Pomijając inne rzeczy, nie wydał mi się dość przebiegły. Tajemnica ma związek z zakonnymi infirmeriami. Barak sądzi, że mogło tam dochodzić do jakichś sprośności, choć osobiście w to wątpię. — Aresztowałbym dziekana Bensona, lecz nie jest to takie proste. Jutro mam spotkanie z lordem Hertfordem, może on zdoła coś wskórać. Nie będzie rad z tego, co się stało — dodał. — Szczęście nam nie sprzyja. — W przeciwieństwie do mordercy. Może nie powinno nas to dziwić. Skoro opętał go diabeł, odnosi powodzenie we wszystkim, czego się tknie. Wydaje się niewidzialny, nietykalny. — Spojrzał na

mnie z napięciem i udręką. — Z Cantrellem mu się nie udało — odrzekłem. — Czy diabeł pozwoliłby na coś takiego? Harsnet spojrzał na mnie, nagle odzyskując dawną siłę i twardość. — Nie wierzycie, że zabójca jest opętany, lecz jak inaczej wytłumaczyć tak okrutne, złe postępowanie? Bez żadnego widoku na osobisty zysk. — Pewnie sądzi, że coś zyskuje, ma wypaczony umysł. Myślę, że owładnęła nim szalona żądza mordu. Nie jego pierwszego. — Obłęd? Jeśli chcecie uzasadnić swoją definicję, panie, spowodować, aby nie była pustym słowem, musicie mi wyjaśnić, pod jakim względem jego umysł uległ wypaczeniu oraz jak i dlaczego dotknął go obłęd. — Nie potrafię tego uczynić — przyznałem. — Mogę wam tylko rzec, że podobne przypadki zdarzały się w przeszłości. — Tak? — spytał ze zdumieniem. Opowiedziałem mu o Strodyrze i de Raisie. Kiedy skończyłem, rozłożył ręce i uśmiechnął się ponuro. — Jestem pewny, że to kolejne przypadki opętania, nie zaś obłędu. Niezależnie od tego, co powiada ów były mnich Malton. — Może nigdy nie zdołamy zrozumieć takich ludzi. — Opętanie doskonale tłumaczy ich postępowanie — rzekł Harsnet. Pochylił się ku mnie: — Ich czyny mają sens jedynie jako nikczemne szyderstwo z prawdziwej wiary. — Prawdziwej wiary? — spytałem cicho. — Tak opisalibyście Apokalipsę świętego Jana? — A jakże inaczej? — Harsnet rozpostarł dłonie. —To księga z Biblii, a cała Biblia jest Słowem Bożym. Uczy nas, jak żyć i znaleźć zbawienie duszy, jak powstał świat i jak się skończy. Nie możemy wybierać wedle własnego uznania, w które części będziemy wierzyli. — Wielu wątpiło, że Apokalipsa została natchniona przez Boga. Począwszy od wczesnych Ojców Kościoła po Erazma. — Ojcowie Kościoła ją jednak przyjęli, a Erazm pozostał papistą. Nie był prawdziwym mężem Biblii. Ta księga to Pismo Święte. W mordercę wstąpił diabeł, aby go skłonić do bluźnienia. Nie odrzekłem ani słowa. Wiedziałem, że w tej kwestii nigdy nie dojdziemy do zgody. Ku mojemu zaskoczeniu nagle się uśmiechnął. — Widzę, że was nie przekonałem — powiedział. Odpowiedziałem uśmiechem. — Obawiam się, że nie. Ani ja was... Spojrzał na mnie w sposób nie tyle wrogi, ile współczujący. — Przepraszam, że moja małżonka tak natarczywie sławiła przymioty małżeńskiego stanu. Z drugiej strony miała wszak rację. Matthew, czy mogę się tak do was zwracać? — Oczywiście. — Obserwowałem cię uważnie cały tydzień. Wspólna praca stwarza okazję do poznania naszej prawdziwej miary. Jesteś inteligentnym, porządnym człowiekiem. — Dziękuję. Spojrzał na mnie poważnie. — Jesteś wziętym prawnikiem, byłeś kiedyś bliskim współpracownikiem Thomasa Cromwella. Mogłeś zostać jednym z urzędników odpowiedzialnych za likwidację klasztorów. — Nie chciałem takiej pracy. Wymaga ona ludzi bardziej bezwzględnych ode mnie. Harsnet skinął głową. — Jesteś porządnym człowiekiem, choć człek porządny powinien być mężem wiary. — Onegdaj współpracowałem z porządnym człowiekiem, który wyznawał nową religię. Odszedł z kancelarii i został wędrownym kaznodzieją. Pewnie robi to do dziś. Często o nim myślę. Znałem też

porządnych ludzi, którzy wyznawali starą wiarę. — Spojrzałem na niego. — I niegodziwców z jednej i drugiej strony. — Dużo w tobie niepewności, zaiste jesteś człowiekiem, którego Biblia zwie Laodycejczykiem. — Wiem. W Laodycei był kościół, który święty Jan gani w Apokalipsie. To prawda, nie mam pewności — przyznałem chłodnym tonem. Ta rozmowa przestała mi się podobać. Nie chciałem, aby Harsnet mnie nawracał tym swoim protekcjonalnym tonem, nie chciałem też być wobec niego niegrzeczny. Jego współczucie wydawało się szczere, a w dodatku musieliśmy ze sobą współpracować. — Wybacz mi — ciągnął — nie sądzisz wszak, że przyczyną twojego rozgoryczenia i buntu wobec Boga może być krzywy grzbiet? Widziałem, jak zareagowałeś, gdy dziekan Benson wspomniał o twoim wyszydzeniu w Yorku. Pewni ludzie nigdy tego nie zapomną, będą ci to stale przypominać. Tym razem ogarnął mnie gniew. Zagalopował się za daleko. — Byłem garbusem, gdy uważałem się za męża wiary — rzekłem stanowczo. — Jeśli dzisiaj mam wątpliwości, jeśli jestem Laodycejczykiem, jak mnie nazywasz, to dlatego, że w ciągu ostatnich dziesięciu lat widziałem zwolenników obu stron prawiących o bożej chwale, a jednocześnie prześladujących i zabijających bliźnich. Czy Biblia nie mówi: po owocach ich poznacie? Przyjrzyj się owocom, które przyniosła religia w ciągu ostatnich dziesięciu lat. Ów morderca, którego szukamy, mógł czerpać natchnienie z licznych przykładów okrucieństwa i przemocy. Harsnet zmarszczył brwi. — Szpiedzy papieża nie mają miłosierdzia dla nowej wiary, dlatego musimy działać w zdecydowany sposób. Nie widzisz, co wyczynia Bonner? Nie lubię surowych metod, nienawidzę ich, lecz czasami są konieczne. — Jego policzek drgnął nerwowo. — W co ty wierzysz, Gregory? — spytałem cicho. — Czy uważasz jak Cranmer, że król został wybrany przez Boga do stania na straży nauki Kościoła? Że wszystko powinno się odbywać zgodnie z jego wolą? — Nie. Wierzę, że prawdziwy chrześcijański Kościół powinien być samowładny. Obywać się bez biskupów i liturgii. Tak było we wczesnym Kościele i tak powinno się dziać na końcu, a sądzę, że koniec jest bliski. — Rozumiem. — Widzę znaki i dziwne zdarzenia, jak owe wielkie ryby wyrzucone na brzeg Tamizy czy prześladowania wierzących. Antychryst już działa. To papież. W takich czasach nie pora na półśrodki. — Ja z kolei sądzę, że Apokalipsa została napisana przez fałszywego proroka — powiedziałem. — Proroka, który opisał własne sny i urojenia. Pomyślałem, że Harsnet wybuchnie gniewem, lecz on nadal patrzył na mnie ze współczuciem. Westchnął głęboko. — Widzę, że naprawdę w to wierzysz, Matthew. Potrafię spojrzeć na to z twojego z punktu widzenia. Uwierz, że czasem nie lubię tego, co muszę czynić, choćby sposobu, w jaki muszę prowadzić to dochodzenie. — Nerwowy tik dwukrotnie poruszył jego twarz. — Żarliwie się dziś modliłem. Wierzę, że Bóg udzielił mi odpowiedzi, umocnił mnie w przekonaniu, że muszę zachować w sekrecie prawdę o śmierci nieszczęsnego Elliarda. Nigdy niczego nie czynię bez modlitwy. Kiedy Bóg mi odpowiada, wiem, że podjąłem właściwe działanie. — Uśmiechnął się. — Ostatecznie zdam sprawę przed nim, a nie przed śmiertelnikami. — Spojrzał na mnie z przejęciem. — W młodości też miewałem chwile zwątpienia. Wszyscy je mieliśmy. Pewnego dnia, gdy się modliłem o oświecenie, poczułem, jak Bóg na mnie zstępuje. Czułem się tak, jakbym się przebudził ze snu. Boża miłość do mnie była tak czysta, jakby mój umysł został obmyty — rzekł z wielką żarliwością. — Kiedyś czułem podobnie — powiedziałem smutno. — Nie wystarczyło ci to? — Nie.

Harsnet się uśmiechnął. — Może kiedyś nadejdzie twój czas... kiedy te potworności się skończą. — Zawahał się, ponownie odsłaniając swoją nieśmiałą naturę. — Chciałbym być twoim przyjacielem, Matthew — powiedział. — Jestem wiemy w przyjaźni. Uśmiechnąłem się. — Nawet wobec Laodycejczyków? — Nawet wobec nich. Uścisnąłem jego dłoń, nie wiedząc, czy gdy ten koszmar się skończy, odzyskam wiarę, czy on straci swoją.

Rozdział dwudziesty dziewiąty Było już ciemno, gdy wracałem Strandem znużony długim dniem. Mijałem domy bogaczy stojące wzdłuż drogi prowadzącej z Westminsteru do Londynu. W oknach migotały żółte płomyki świec, rzucając słabe światło na drogę. Choć minęła godzina nocnych straży i na ulicach było niewielu przechodniów, nie przestałem być czujny. Powietrze było łagodne, choć wilgotne. Podniosłem głowę i spojrzałem na przesłonięte chmurami gwiazdy. Zanosiło się na deszcz. Szwy ciągnęły mnie okrutnie. Jutro, jeśli czas pozwoli, odwiedzę Guy'a i spytam, kiedy będzie można je wyjąć. Chciałem też z nim pomówić o Adamie i psychice mordercy, którego ścigaliśmy. Ciągle wracałem do rozmowy z Harsnetem. Nie wierzyłem, że zabójca jest opętany, choć nie byłem pewny, czy mam lepszą hipotezę. Nie wiedziałem też, kiedy i gdzie uderzy ponownie. Gdym wszedł do domu, Orr siedział w korytarzu, czytając Biblię. — Było spokojnie, Philipie? — spytałem. — Tak, panie. Kilka razy przespacerowałem się ulicą, tak by mnie ludzie widzieli. Ruch jak co dzień. Dużo prawników , uliczny handlarz z wozem sprzedający swoje towary. — Dawno go nie widziałem, pewnie niewiele tu utargował. Wielu bezrobotnych zajęło się handlem obwoźnym, wszędzie ich pełno. — To prawda. — Wszedłem do środka rad z jego obecności. Lubiłem jego sumienność. Sama obecność Orra mogłaby odstraszyć zabójcę, gdyby chciał nam wyrządzić krzywdę. W domu panowała cisza. Ruszyłem w kierunku schodów, lecz przystanąłem na pierwszym stopniu, albowiem zza zamkniętych kuchennych drzwi doleciał mnie słaby dźwięk. Kobiecy szloch. Podszedłem cicho i zajrzałem do środka. Tamasin siedziała przy stole i płakała. Joan przycupnęła obok. obejmując ją ramieniem. Spojrzałem w stronę okna i zauważyłem dwóch chłopców. Peter i Timothy stali na podwórku z nosami przyklejonymi do szyby. Kiedy machnąłem na nich ręką. odwrócili się i uciekli. — Co się stało? — spytałem. Tamasin uniosła głowę i spojrzała na mnie. Siniaki prawie znikły, lecz jej twarz poczerwieniała i była mokra od łez. Pomyślałem, że od dawna nie widziałem jej w normalnym stanie. — Nic, panie — odrzekła. — Jak to nic? — Usłyszałem nutkę zniecierpliwienia w swoim głosie. — Posprzeczali się z Jackiem — wyjaśniła Joan. — Przed godziną wrócił pijany — rzekła ponuro Tamasin. — Wpadł do pokoju i mnie zwymyślał, kiedy spytałam, co się stało. Dłużej tego nie zniosę — dodała z nagłą gwałtownością. Zmarszczyłem brwi. — Pomówię z nim. Nie pozwolę, aby wracał do domu w takim stanie. Wyszedłem z kuchni i udałem się na górę wściekły na Baraka i na siebie. Obiecałem, że jej pomogę, lecz nic nie wskórałem. Barak był w swojej izbie. Siedział na stołku przy łóżku. Kiedy podniósł głowę na mój widok, jego twarz też była czerwona, lecz od mocnego napitku. — Nie zaczynaj — warknął. — We własnym domu będę mówił, kiedy zechcę. Tak to dotrzymujesz obietnicy, że się pojednasz z Tamasin?! — Nie twoja sprawa — wymamrotał. — Moja, jeśli ją smucisz. Gdzie byłeś? — Piłem z kamratami. W mieście. — Nigdy się nie upijałeś. Czemu teraz chlasz? Z powodu dziecka, które straciliście? — dodałem łagodniej.

Nie odpowiedział. — Wydusisz to z siebie? — Mam dość tej sprawy — powiedział. — Szczerze dość, jeśli chcesz wiedzieć. Może uderzyć ponownie tej nocy, a my nie mamy nic prócz kilku błahych informacji. — Wiem — odrzekłem cicho. — Czuję się podobnie. Nie daje ci to wszak prawa, aby się pastwić nad Tamasin. — Nie pastwiłem się nad nią — odburknął zaczepnie. — Wróciłem do domu, a ona zaczęła mi wymyślać, że jestem pijany. Powiedziałem, by dała mi spokój, a gdy tego nie zrobiła, obrzuciłem ją wyzwiskami. Nie wie, kiedy mnie zostawić w spokoju. — Mogłeś powiedzieć, co cię gnębi. Spojrzał na mnie. — Tak? Miałem powiedzieć, że mężczyzna, który ją napadł, nadal jest na wolności? Że nic nie wiemy i czekamy, aby uderzył ponownie? Może znów nas napadnie? Nienawidzę bezsilności. Boleję nad tym, że nie udało się nam go dopaść. — Pokręcił głową. — Powinieneś się przespać — doradziłem. — A kiedy się obudzisz, przeproś Tamasin, w przeciwnym razie ją stracisz. — Może wstąpił we mnie jeden z czortów, o których prawi Harsnet — rzucił z goryczą. — Tak, ten, który siedział w butelce. Zamknąłem drzwi i zostawiłem go samego. *** O dziwo, dobrze spałem tej nocy, jakby wybuch gniewu z powodu zachowania Baraka coś we mnie odblokował. Kiedy przygotowywałem się do spoczynku, zaczęło lać jak z cebra. Ostatnią rzeczą, którą słyszałem, było dudnienie kropel o szyby. Przebudziłem się wczesnym rankiem. Niebo było nadal zachmurzone, lecz deszcz ustał. Musiało lać całą noc, bo na ścieżce w ogrodzie pod moim oknem utworzyły się duże kałuże. W domu panowała cisza. Barak i Tamasin jeszcze nie wstali. Ciekawe, czy się pogodzili? Sądząc po wczorajszym stanie Baraka, wydawało się to mało prawdopodobne. Dziwnie się czułem, napominając go, gdyż był mi od dawna raczej przyjacielem niż podwładnym. Miałem się czym zająć na Chancery Lane, gdym czekał na kolejne wiadomości od Harsneta, który zamierzał wywrzeć presję na dziekana Bensona. Postanowiłem, że najpierw odwiedzę Dorothy. Byłem ciekaw, jak się miewa bez Samuela. Żałowałem, iż nie mam nowych wiadomości na temat mordercy. Usłyszałem, jak Joan rozmawia w kuchni z Orrem, lecz nie chciałem się wdawać w dyskusje na temat Tamasin i Baraka. Nie miałem też ochoty na śniadanie, więc cicho wymknąłem się z domu. Przeszedłem pieszo niewielką odległość dzielącą Chancery Lane od Lincoln’s Inn. Droga pokryła się błotem, toteż byłem rad, że włożyłem buty do konnej jazdy. W Lincoln’s Inn rozpoczął się kolejny pracowity dzień. Prawnicy w czarnych togach przemierzali Gatehouse Court z dokumentami pod pachą, a fontanna rozpryskiwała krople wody na tle szarego nieba. Drzwi otworzyła Margaret. Oznajmiła, że pani jest w domu i porządkuje papiery. — Jak się miewa? — zapytałem. — Próbuje wrócić do normalnego życia, panie. Bardzo jej ciężko. Dorothy była w salonie. Choć wydawała się wymizerowana i blada, powitała mnie z uśmiechem. — Widzę, żeś zmęczony — zauważyła. — To z powodu śledztwa. — Przerwałem na chwilę. — Ten człowiek jest nadal na wolności. Wiem, że minęły już prawie dwa tygodnie. — A ja wiem, że się starasz, jak możesz. — Wstała od stołu, odkładając pióro i porządkując dokumenty. — Przejdźmy się, ten paskudny deszcz ustał. Przespacerujesz się ze mną do Coney Garth?

Potrzebuję powietrza. — Z przyjemnością. — Byłem rad, że potrafi myśleć o tak przyziemnych sprawach. — Będziesz potrzebowała dobrych butów. Ziemia całkiem rozmiękła. — Pójdę po nie. Zostawiła mnie w salonie. Stałem przy kominku, a zwierzęta spoglądały na mnie zza zarośli drewnianego fryzu. Po chwili wróciła ubrana w czarną pelerynę z kapturem i wysokie buty. Wyszliśmy na dwór i ruszyliśmy w kierunku podwórca Gatehouse Court. Prawnicy pozdrawiali nas skinieniem głowy, spoglądając z zaciekawieniem i zakłopotaniem. Zauważyłem, że Dorothy stara się nie patrzyć w stronę fontanny. Ruszyliśmy wrzosowiskiem porastającym pola Lincoln's Inn. Morderca uciekł tędy po zamordowaniu Rogera. W pobliżu wznosił się długi pagórek, w którym było mnóstwo króliczych nor. Studenci przychodzili tu w cieplejszych miesiącach roku, aby ustrzelić sobie coś na obiad. Wybraliśmy ścieżkę prowadzącą na wierzchołek wzgórza, gdzie ziemia była bardziej sucha. Dorothy milczała zamyślona. — Pewnie Samuel dotarł już do Bristolu — zagaiłem. — Tak. Bardzo pragnął, abym z nim pojechała. — Powiedział, że nie opuścisz mieszkania. — To prawda. Zostanę tu, dopóki nie schwytacie mordercy. Muszę zakończyć pewne sprawy. Kolega Bartlett był łaskaw podsumować należności, które Roger powinien otrzymać za prowadzone sprawy. Nie czuję się tu samotna. Odwiedziło mnie wielu ludzi. — Uśmiechnęła się ze smutkiem. — Pamiętasz jejmość Loder, która przed miesiącem była u nas na obiedzie? Wpadła do mnie dwa dni temu. Ledwie zdążyłam ją usadzić na poduszkach i podać lampkę wina, a pochyliła się i sztuczne zęby wypadły jej na kolana. — Roześmiała się. — Biedaczka była bardzo zakłopotana. Powiedziała, że rozmówi się z wyrwizębem, który wykonał protezę. Jej słowa przypomniały mi przygodę Tamasin. Byłem ciekaw, czy jejmość Loder kiedykolwiek zastanawiała się nad tym, do kogo należały zęby, z których wykonano jej protezę. — Pamiętasz, aby nie chodzić sama po mieście? — spytałem. — Powiedziałem to na wszelki wypadek, sądzę wszak, że takie postępowanie jest właściwe. — Tak. — Zostaniesz w Londynie czy wrócisz do Bristolu? Za jakiś czas? Westchnęła. — Nie stać mnie na kupno domu w Londynie, lecz w Bristolu mogłabym sobie na to pozwolić. — Uniosła brwi. — Skarbnik Rowland przesłał mi wiadomość. Uprzejmie przypomniał, że powinnam jak najszybciej zwolnić zajmowane pokoje. — Nie ma serca. Wzruszyła ramionami. — W korporacji pojawił się wakat, nic dziwnego, że stara się go zapełnić. — Spojrzała na mnie badawczo. — Samuel chciałby, abym sprowadziła się do Bristolu na stałe. Nie sprzeciwiłam się mu z głupiego uporu. Miałam zbyt mało czasu na podjęcie decyzji. — Westchnęła. —Nie potrafię jasno myśleć. Wszędzie czuję obecność Rogera, pustkę, która po nim została. Mam wrażenie, jakby w moim świecie powstała ogromna dziura... Czy wiesz, że dziś rano pracowałam pół godziny i ani razu o nim nie pomyślałam? Czułam się winna, jakbym go zdradziła. — Myślę, że właśnie na tym polega opłakiwanie zmarłych. Wyrwa w twoim świecie pozostanie na zawsze, lecz zaczniesz dostrzegać inne rzeczy. Nie powinnaś odczuwać winy z tego powodu. Spojrzała na mnie z zaciekawieniem. — Doświadczyłeś podobnego uczucia? Opłakiwałeś kogoś? — Znałem pewną kobietę, która zmarła podczas zarazy w tysiąc pięćset trzydziestym czwartym roku. Dziewięć lat temu. Do dziś czasem o niej myślę. Kiedyś nosiłem po niej żałobny pierścień.

— Nie wiedziałam. — Poznaliśmy się, gdy wyjechałaś z Rogerem do Bristolu. — Spojrzałem na nią. — Dorothy, czy mogę cię o coś zapytać? — Słucham. — Wspomniałaś o sprawie, którą musisz załatwić w Londynie. Czy miałaś na myśli czekanie na ujęcie zabójcy? Wyznam szczerze, że nie wiem, kiedy to nastąpi. Zatrzymała się, odwróciła ku mnie i położyła mi dłoń na ramieniu. Jej blada twarz okolona czarnym czepcem była pełna zatroskania. — Matthew — rzekła cicho — widzę, że ta potworna sprawa cię zżera. Ubolewam, że namówiłam cię do udziału w śledztwie. Sądziłam, że władzom nie zależy na schwytaniu zabójcy. Teraz jestem pewna, że go szukają. Chcę, abyś zostawił tę sprawę. Wywiera na ciebie niszczący wpływ. Pokręciłem głową ze smutkiem. — Muszę uczestniczyć w dochodzeniu, zobowiązałem się. On... on zabił ponownie. —Nie... — Masz rację, Dorothy. Ten koszmar mnie trawi, lecz muszę doprowadzić sprawę do końca. Wplątałem w to innych. Guya i Baraka. — Pomyślałem, że nawet gdybym zostawił mordercę w spokoju, ten mógłby ode mnie nie odstąpić. — Niech ci nie będzie przykro — ciągnąłem. — Mamy pewne podejrzenia. Złapiemy go. Jestem pewny jednej rzeczy, że Roger był przypadkową ofiarą. Morderca równie dobrze mógł wybrać kogoś innego. — Marna to pociecha. W pewnym sensie nawet pogarsza sprawę. Muszę to znieść. Nic nie wróci mi męża. Uśmiechnąłem się do niej. — Widzę, że jesteś spokojniejsza. Pomaga ci twoja wewnętrzna siła. — Być może. — Czy Bóg dostarcza ci pociechy w cierpieniu? — spytałem nieopatrznie. — Przychodzi z pomocą? — Modlę się o pomoc, aby stawić czoło temu, co się stało. Nie proszę Boga, aby usunął cierpienie. Muszę doświadczyć bólu, choć nie potrafię zrozumieć, jak mógł pozwolić, aby taki koniec spotkał dobrego człowieka. Właśnie dlatego przypadkowość jego śmierci tylko pogarsza sprawę. — Ktoś mógłby powiedzieć, że morderca jest złym człowiekiem, który odwrócił się od Boga i tego, co dobre. Bóg obdarzył nas wolną wolą, możemy to uczynić. Potrząsnęła głową. — Nie mam serca do teoretycznych rozważań. Szliśmy chwilę w milczeniu. — Okazałeś wielką odwagę, podejmując się tak niewdzięcznego zadania — powiedziała, uśmiechając się do mnie. Dla każdego byłaby to przykra powinność, lecz ty... ty jesteś głęboko wstrząśnięty. — Podobnie jak Barak i Guy. - Jesteś pewny, że nie możesz zrezygnować? — Nie, nie teraz. Dotarliśmy na skraj małego wzgórza i spojrzeliśmy na pola Lincoln’s Inn w stronę odległych równin Long Acre. Po niebie przesuwały się chmury o różnym odcieniu szarości, zapowiadając kolejne deszcze. — Pamiętasz nasze pierwsze spotkanie? — spytała nagle. — Przyszedłeś w sprawie pracy kolegi Thornleya. Uśmiechnąłem się. — Pamiętam to, jakby zdarzyło się wczoraj. — Dwadzieścia lat temu Thornley studiował prawo

razem z Rogerem i ze mną. Wspólnie dzieliliśmy małą klitkę w Lincoln's Inn. Był letni wieczór. Pracowaliśmy z Rogerem, gdy przyszła Dorothy z wiadomością od ojca, który był moim przełożonym. Chodziło o jakąś sprawę, która wymagała mojej pomocy. Ledwie zdążyła mi to powiedzieć, do kancelarii wpadł Thornley. — Był niski i okrąglutki, pamiętasz? — powiedziała Dorothy. — Miał czerwoną, okrągłą twarz, która tego dnia pobladła jak śnieg. Przypomniałem sobie. Thornley mozolił się nad piekielnie skomplikowanym problemem z dziedziny prawa ziemskiego. Musiał przygotować pracę na następny dzień. — Pamiętam historię, którą nam opowiedział. — Zaśmiałem się na wspomnienie tamtej chwili. — Twierdził, że nie może oddać pracy, bo jego pies zjadł kartkę. Była to najgłupsza wymówka na świecie, choć tym razem okazała się prawdziwa. Widziałaś jego psa? — Nie. Trzymał go w swoim pokoju, prawda? — Był to potężny mieszaniec charta z owczarkiem szkockim. Przywiózł go ze wsi. Trzymał zwierzaka w małej klitce, którą wynajmował przy Nuns Alley. Bestia pogryzła w drzazgi wszystkie sprzęty, a następnie zabrała się do papierów. Thornley wyciągnął mu z pyska strzępy kartki ociekające śliną i atramentem. — Pomogliśmy mu. Ty poskładałeś kawałki, a Thornley i Roger przepisali pracę na nowo. Niektóre fragmenty były nieczytelne, więc Thornley zachodził w głowę, aby odtworzyć to, co napisał. — Roger uzupełnił za niego pewne luki. — Następnego dnia Thornley przedstawił swoją pracę i został pochwalony za precyzyjną odpowiedź. — Co się z nim stało? Nie widziałem go od czasu ukończenia studiów. — Spojrzałem na nią. — Czy wtedy pierwszy raz ujrzałaś Rogera? — Tak, lecz tego dnia przyszłam do ciebie. — Do mnie? Uśmiechnęła się lekko. — Nie pomyślałeś, że ojciec mógł wysłać list przez sługę? Zaproponowałam, że go zaniosę, aby zobaczyć ciebie. — Nie wiedziałem — odrzekłem. — Choć pamiętam, że ty i Roger od razu wpadliście sobie w oko. Byłem zazdrosny. — Sądziłam, że nie jesteś mną zainteresowany, więc kiedy poznałam Rogera... — Przyszłaś, aby się ze mną zobaczyć... — powtórzyłem cicho. Coś drgnęło w moim sercu. Spojrzałem na zielenie i brązy płaskiego krajobrazu. — Jakże mało się znamy — rzekłem w końcu. — Jakże łatwo popełnić błąd... — To prawda. — Skinęła głową ze smutnym uśmiechem. — Ostatnio przyszło mi do głowy, że nie znam Guya tak dobrze, jak sądziłem. — Zawahałem się pełen mieszanych uczuć, a następnie spojrzałem na nią. — Mam nadzieję, że nie wyjedziesz do Bristolu, Dorothy. Będzie mi cię brakowało, lecz decyzja należy do ciebie. Spuściła oczy. — Mam wrażenie, że jestem ciężarem dla przyjaciół. — Nie dla mnie. Spojrzała na pola. Zapadła niezręczna chwila milczenia. — Powinniśmy wracać — powiedziała cicho. Odwróciła się i ruszyła przodem, ocierając połami sukni wilgotną trawę. Bałem się, że wprawiłem ją w zakłopotanie, wiedziałem wszak, że gdyby została, mimo wszystkich moich zmartwień, po upływie stosownego czasu poprosiłbym ją o rękę. Poczułem, że jej dawne uczucia do mnie mogą ożyć na nowo. Może już wypuszczały pąki, skoro przypomniała tamto zdarzenie? Nagle ogarnęła mnie pewność, że Roger zaakceptowałby nasz związek.

*** Poznanie ukrytych uczuć, którymi darzyłem Doroty, i nowa nadzieja sprawiły, że ogarnął mnie pogodny nastrój. Wśród niebezpieczeństw i niepewności znalazłem coś pozytywnego, czego się mogłem uchwycić. Gdym wracał podwórcem do swojej kancelarii, ujrzałem Bealknapa. Szedł Gatehouse Court, lecz nagle stanął i zgiął się wpół. Zauważyłem, że podpiera się laską. Przypomniałem sobie spotkanie z jego medykiem u Guya. Zarozumialec był pewien, że upuszczanie krwi i leki na przeczyszczenie poprawią stan pacjenta. Na mój widok Bealknap podniósł głowę. Jego pociągła twarz była tak wychudzona, że przypominała czaszkę. Spojrzał na mnie wzrokiem pełnym złości i nienawiści. Gdy był zdrów, nigdy nie patrzył ludziom w oczy. — Przykro mi, żeście chorzy — powiedziałem. — Odejdźcie! Zejdźcie mi z drogi! — Bealknap zacisnął palce na kiju, jakby miał ochotę mnie zdzielić. — Jeszcze pożałujecie tego, jak mnie potraktowaliście! — W Sądzie Próśb? Nie miałem wyjścia. Możecie wierzyć lub nie, lecz nie lubię patrzyć, jak ludzie cierpią. — Zawahałem się, walcząc z nagłym pragnieniem odejścia. — Onegdaj spotkałem waszego medyka — rzekłem. — Doktora Archera. Zmrużył oczy, spoglądając na mnie podejrzliwie. — A cóż on ma z wami wspólnego? — Poznałem go u mojego przyjaciela, doktora Maltona. Wspomniał, że ma pacjenta w Lincoln’s Inn. Odniosłem wrażenie, że jest gorącym orędownikiem przeczyszczenia. — Prawda to. Ciągle puszcza mi krew i aplikuje lewatywę. Powiada, że mój organizm został poważnie zaburzony, że wytwarza złe humory, które trzeba usunąć. — Położył rękę na brzuchu i skrzywił się z bólu. — Dał mi nowy lek na przeczyszczenie. Wypróżniam się tak szybko, że żołądek nie ma czasu strawić jadła. — Niektórzy medycy nie znają nic innego. Pomyśleliście o zasięgnięciu niezależnej opinii? — Doktor Archer leczył mojego ojca. Cóż by dało pójście do innego medyka? Zamieszanie i dodatkowe koszty. Jestem pewny, że Archer mnie wyleczy. — Rzucił mi buntownicze spojrzenie. Zdumiało mnie, że Bealknap zaufał medykowi, którego zalecenia wyraźnie mu nie służyły. Człowiek może być przebiegły jak wąż w jednej dziedzinie, a w innej naiwny jak dziecko. Wziąłem głęboki oddech i powiedziałem: — Słuchajcie, Bealknap, może odwiedzilibyście mojego przyjaciela, doktora Maltona? Zasięgnęli opinii innego medyka? — Tego brązowego Maura? A jeśli doktor Archer się dowie? Przestanie mnie leczyć. — Nie musicie mu mówić. — Doktor Malton chciałby pewnie, abym zapłacił z góry. Dla niego to jeszcze jeden klient. — Nie — odrzekłem spokojnie, choć gdyby Bealknap zdecydował się odwiedzić Guya, wolałbym sam zapłacić, aby ten nie musiał go ścigać w celu odebrania należności. Bealknap zmrużył oczy i spojrzał na mnie z wyrachowaniem. Najwyraźniej zastanawiał się, czy zdoła wydębić darmową wizytę, aby się na mnie odegrać. — Zgoda! — prychnął gniewnie, jakby przyjmował rzucone wyzwanie. — Pójdę! Posłucham, co ma do powiedzenia! — Znakomicie. Przyjmuje przy Bucklersbury. Jutro się do niego wybieram. Chcesz, abym was umówił? — Czemu to robicie? Chcecie mu napędzić klientów? — Nie lubię patrzyć, jak ludzie marnieją z powodu złego leczenia. Nawet ty, Bealknap. — Skąd taki laik jak wy wie, jakie leczenie jest dobre, a jakie złe? — mruknął i odszedł bez słowa podziękowania.

Patrzyłem, jak się oddala, stukając kijem o kamienne płyty. Czemu to zrobiłeś? — zapytałem samego siebie. Pomyślałem, że gdyby Guy zdołał mu pomóc, czego nie można było wykluczyć, zdobyłbym punkt w walce z moim odwiecznym wrogiem. Mógłbym też uchodzić za człowieka szlachetnego. Ciekawe, czy właśnie dlatego zaoferowałem mu pomoc. Z drugiej strony, gdybyśmy działali jedynie wówczas, gdy nasze motywy są czyste, moglibyśmy nigdy niczego nie dokonać.

Rozdział trzydziesty Do wieczora pracowałem w swojej kancelarii. Deszcz ponownie zaczął padać i ulewa trwała do późnej nocy. Towarzyszył mi Barak, choć nie był w nastroju do rozmowy. Co chwila się krzywił, pewnie z powodu bólu głowy po wczorajszej libacji. Pomyślałem, że sobie na to zasłużył. Pod wieczór przybył posłaniec konny, wzywając mnie do Lambeth na naradę u Cranmera, która miała się odbyć jutro po południu. Pewnie nie wydarzyło się nic szczególnego, w przeciwnym razie kazałby mi przybyć natychmiast. Przypuszczalnie chciał porozmawiać o braku postępów w śledztwie. Położyłem się wcześnie do łóżka. Całą noc lało jak z cebra. Budziłem się kilka razy, słysząc dudnienie kropli o dach. Pomyślałem, że morderca mieszkał gdzieś w tym wielkim mieście. Mógł obserwować nasz dom, bo ulewa niewiele dlań znaczyła. Mógł siedzieć w izbie, przysłuchując się odgłosom deszczu jak ja. Bóg jeden wie, jakie myśli przychodziły mu do głowy. Następny ranek był słoneczny i pogodny. Nie mieliśmy jeszcze tak ciepłego dnia tego roku. Wiosna zagościła na dobre. Jedząc śniadanie, zauważyłem, że Tamasin spaceruje po ogrodzie, oglądając krokusy i żonkile. Poszła na tył domu i usiadła na ławce obok drzwi kuchennych. Wyszedłem, aby się do niej przyłączyć. Choć siniaki na twarzy Tamasin znikły i odzyskała dawną urodę, wyglądała na zatroskaną. Podniosła się lekko na mój widok i skinęła, abym spoczął obok niej. — Czy ławka nie jest mokra? — spytałem. — Nie, chroni ją okap. Masz piękny ogród, panie—dodała z zazdrością. — Włożyłem weń wiele pracy. Jak się miewa Jack? Myślę, że nie poszedł do tawerny ostatniej nocy. — Nie, ciągle boli go głowa. — Wzięła głęboki oddech.— Przeprosił mnie. Powtórzył to, co wam rzekł. Kiedy ta sprawa się skończy, poszukamy sobie małego domku. Może nawet z ogrodem. Powiedział, że dzięki temu będę miała się czym zająć. Żałuję, że nie dowiedziałam się o tym pierwsza. — Czy to cię uradowało? — Chciałabym mieć ogród — odrzekła obojętnie — choć wątpię, abyśmy mogli sobie na to pozwolić. — Może powinienem mu podnieść wynagrodzenie. — Jestem zdziwiona, że go nie odprawiliście, panie, po tym, jak się zachował w waszym domu — stwierdziła chłodno. — Wszyscy doświadczamy wielkiego napięcia, Tamasin. — Wiem. — Spojrzała na mnie poważnie. — Problemy z Jackiem zaczęły się dużo wcześniej. Sami wiecie. — Jack wie, że źle postąpił, Tamasin. Kiedy to wszystko się skończy, znajdziecie sobie dom i sytuacja ulegnie poprawie. Zobaczysz. Potrząsnęła głową. — Wiecie, jaki ma cięty język, panie. Już wcześniej stroił dąsy i mnie znieważał. Kiedy czuje wyrzuty sumienia, powtarza, że mnie kocha. Później robi to ponownie i ponownie żałuje. Zmarłe dziecko nas rozdzieliło. — Są gorsi mężowie — powiedziałem cicho. — Nie bije cię. — Mam być za to wdzięczna? — Daj mu trochę czasu, Tamasin. — Dlaczego mam to znosić? Myślałam o tym, aby go zostawić, lecz nie mam dokąd pójść. — Przygryzła wargi. — Nie powinnam was obciążać swoimi zmartwieniami. — A komu się zwierzysz? — Spojrzałem na nią poważnie. — Na miły Bóg, pamiętaj, że Jack żyje pod wielką presją. — Kiedyś podziwiałam jego awanturniczą naturę, a jednocześnie chciałam, aby się ustatkował.

Myślę, że gdy ta sprawa się skończy, będzie rad, mogąc wieść spokojny żywot. Czy zechce jednak ze mną zostać? — Sądzę, że tak. Przepraszam, to ja go wciągnąłem. Zrobiłem to, bo zamordowano mojego przyjaciela. Spojrzała na mnie. — Jak się miewa wdowa? — To silna kobieta, lecz nadal przygniata ją brzemię smutku. Tamasin popatrzyła na mnie badawczo. Byłem ciekaw, czy odgadła, jakimi uczuciami darzę Dorothy. Wstałem. — Mam trochę roboty. Później muszę jechać do pałacu Lambeth. — Do arcybiskupa? — Tak. — Uważajcie na siebie, panie. — Westchnęła. — Ty też, Tamasin. Dbaj o siebie. Pożegnałem się z nią i ruszyłem do stajni. Postanowiłem, że nie zabiorę ze sobą Baraka. Może porozmawiają, gdy zostaną sami. Nie odważyłbym się na pieszą wyprawę do Westminsteru, lecz na koniu czułem się bezpiecznie. Ostatnio miałem też wrażenie, że jestem śledzony. Kiedyś było mi żal Tamasin, lecz teraz pożałowałem również Baraka. Pomyślałem o Dorothy. Ogarnęło mnie zwątpienie. Moje uczucia do niej mogły trwać w uśpieniu, nie było wszak powodu, aby je odwzajemniała. Powiedziałem sobie, pewnie w samą porę, że powinienem poczekać kilka miesięcy i zobaczyć, jak rozwinie się sytuacja. Młody Timothy pracował w stajni, zgarniając stary obornik do wiadra. Przy drzwiach stała wiązka świeżej słomy. Genesis czekał w swoim boksie, przypatrując mu się łagodnie. Byłem rad, że polubił chłopaka. — Jak się miewasz, Timothy? — Dobrze, panie. — Uśmiechnął się, odsłaniając białe zęby. Pierwszy raz dostrzegłem uśmiech na jego brudnej twarzy. — Pan Orr uczy liter mnie i Petera. — Widziałem, jak siedział z Peterem. Umiejętność czytania jest bardzo przydatna. — Tak, panie, tylko że... — Tylko że co? — Pan Orr cały czas prawi o Bogu. Pomyślałem, że chłopakowi trudno słuchać o Bogu po tym, czego doświadczył u Yaringtona. — Dobrze ci się układa z Peterem? — spytałem, zmieniając temat. — Tak, panie. Dopóki pilnuje swojej roboty, a ja swojej. — Świetnie. Widzę, że zaprzyjaźniłeś się z Genesis. — To dobry koń. — Zawahał się. — Wiecie, co się stało z koniem Yaringtona, panie? — Nie, pewnie ktoś go kupił. — Timothy był wyraźnie przybity. — Nie potrzebuję dodatkowego konia — powiedziałem. — Chodź, osiodłaj Genesis. Ruszyłem w drogę, rozmyślając o smutnym fakcie, że jedynym przyjacielem chłopaka był wierzchowiec kaznodziei. Postanowiłem wszak, że go dla niego nie kupię. Stajnia była za mała, nie wspominając o innych rzeczach. Skręciłem gwałtownie, aby nie najechać na siwobrodego domokrążcę pchającego wózek z ubraniami. Bezdomne dzieci i przybłędy. Żebracy i domokrążcy. Byli na każdym kroku. Pomyślałem, że gdy to wszystko się skończy, zajmę się owym szpitalem. *** Dotarcie do stopni Westminster Stairs zajęło mi więcej czasu niż zwykle, albowiem na ulicach leżało błoto, a dwie były kompletnie zalane. Słyszałem, jak ludzie powtarzali, że woda sięgnęła górnego poziomu w Tyburn, zalewając pola. Zauważyłem też, że sklepik drukarza był zamknięty, a na oknach są

okiennice. Byłem ciekaw, czy i jego aresztowali ludzie Bonnera. Gdym wszedł do gabinetu Cranmera w pałacu Lambeth, wyczułem atmosferę pełną napięcia. Wszyscy wpływowi ludzie zaangażowani w ponure poszukiwania już czekali. Wyraźnie przybity Harsnet zajął miejsce w pobliżu drzwi. Lord Hertford przystanął po przeciwnej stronie i gładził długą brodę. Jego spojrzenie było pełne gniewu. Brat Hertforda, Thomas Seymour, stał obok niego. Spoglądał posępnie, założywszy ręce. Jak zwykle miał na sobie kosztowny, jaskrawy strój — krzykliwy zielony kaftan z rozciętymi rękawami ukazującymi cynobrową jedwabną podszewkę. Cranmer siedział za biurkiem w białej sutannie i stule. Jego twarz była poważna i sroga. — Chyba się nie spóźniłem, panie? — Mam mało czasu. Czekają mnie ważne sprawy — odrzekł. Wyglądał na wyczerpanego i zdenerwowanego. — Chcę skłonić Tajną Radę, aby pozwoliła mi przesłuchać dziekana Bensona bez podawania przyczyny. — Zaśmiał się z goryczą. — Większość z nich wolałaby aresztować mnie zamiast niego. Hertford spojrzał na mnie. — Zapytaliśmy koronera Harsneta, jak to możliwe, że nie może odnaleźć Goddarda mimo środków, które daliśmy mu do dyspozycji. — W Londynie łatwo zniknąć bez śladu — rzekłem. Harsnet nieznacznie skinął głową z wdzięcznością. — Ów człowiek musi mieć rodzinę! — Lord Hertford grzmotnął pięścią w stół. Ten nieoczekiwany gest sprawił, że wszyscy drgnęliśmy niespokojnie. — Musiał skądś przybyć do klasztoru. Wyskoczył spod ziemi, jak diabeł? — Nie sądzę, aby jego rodzina mieszkała w Londynie — powiedział Harsnet. — Najpewniej wywodzą się z najbliższych okolic Middleseksu, Surrey lub Kentu. Na tyle blisko, aby mógł dojechać konno do Londynu. Nadal wypytuję urzędników owych hrabstw, lecz wymaga to czasu... — Nie mamy czasu! — Przerwał mu Cranmer. — Zostały trzy kolejne czasze. Trzy morderstwa, każde coraz trudniejsze do ukrycia. — Arcybiskup spojrzał na mnie surowym wzrokiem. — Pan Harsnet powiada, że macie innego podejrzanego. Młodzieńca, który odwiedził dziewkę Yaringtona. Tę, która nam uciekła — dodał, spoglądając z ukosa na Harsneta. Winili go widać o wszystko: o brak postępów w śledztwie, ucieczkę owej dziewki i zniknięcie Lockleya. — To, że wiedział o jej pobycie w domu Yaringtona, czyni go podejrzanym — zacząłem ostrożnie. — Nic go wszak nie łączy z pozostałymi morderstwami. Z drugiej strony wszystkie dowody przeciwko Goddardowi mają charakter poszlakowy. — Spojrzałem ponownie na Harsneta, a następnie zwróciłem się do arcybiskupa: — Panie, człowiek, którego szukamy, jest bardzo przebiegły. Mam wrażenie, że zabijanie jest jego życiowym powołaniem. — Bardziej mi przypomina opętanego niż szaleńca — zauważył lord Hertford. Czyżby podzielał opinię Harsneta? — Tego nie wiemy — odrzekłem. — Może to coś nowego — wtrącił się Seymour. — Świat jest pełen rzeczy nowych. — Na jego twarzy pojawił się lekki, cyniczny uśmieszek. Pomyślałem, że ta sprawa jest dla niego interesującą zagadką. — Może powinniśmy pozwolić, aby wypełnił te swoje proroctwa — zasugerował. — Skoncentrować wysiłki na ich zatuszowaniu. Kiedy dotrze do siedmiu, z pewnością przestanie. Może sądzi, że wówczas nadejdzie koniec świata. Może nie zdzierży, gdy tak się nie stanie. Może sam się zabije. — Nie sądzę, aby człowiek cierpiący na morderczą obsesję przestał zabijać — rzekłem cicho. — Zgadzam się z wami — przytaknął Cranmer. — Nie możemy pozwolić, aby bezkarnie mordował. — Zwrócił się do Harsneta. — Ilu masz ludzi, Gregory? — Czterech.

— Czy wypytałeś w kręgach radykałów o ludzi, których nazwiska podał Cantrell? — Tak. — Musimy odnaleźć Lockleya i ową dziewkę Abigail — rzekł, zastanawiając się nad czymś. — Potrzebujesz więcej ludzi umiejących prowadzić dochodzenie. Lękam się przydzielić ci któregoś ze swoich. Wszędzie czają się szpiedzy. — Też muszę uważać — dodał lord Hertford. — Może ja mógłbym pomóc? — zgłosił się Seymour. — Mam wielu zdolnych młodych ludzi i zaufanego zarządcę. Mogę dać wam dwunastu, jeśli zechcecie. Jego brat i Cranmer wymienili spojrzenia. Wyczułem, że zastanawiają się, jak dalece mogą mu zaufać. Dlaczego złożył taką propozycję? Może była to dla niego kolejna przygoda, coś w rodzaju wojny z Turkami, tylko na mniejszą skalę. Hertford zawahał się, a następnie skinął głową. — Dobrze, Thomasie — powiedział Cranmer. — Wielce nam pomożesz, dając po cichu kilku swoich. Muszą wszak pozostawać pod bezpośrednim nadzorem Harsneta. Seymour spojrzał na koronera. — Moi ludzie mają wykonywać rozkazy urzędnika? — Tak, jeśli chcesz uczestniczyć w dochodzeniu — powiedział otwarcie lord Hertford. Thomas Seymour patrzył mu chwilę w oczy, a następnie wzruszył ramionami. — Zrobię z nich dobry użytek — zapewnił Harsnet. — Wyprawię ich do konstabli wszystkich wiosek wokół Londynu, od Bamet i Enfield po Bromley i Surbiton. Może gdzieś słyszeli o Goddardach. Arcybiskup spojrzał na Harsneta. — Może powinienem był wcześniej o tym pomyśleć, dać ci więcej środków. Spojrzałem na niego z szacunkiem, było wszak rzeczą niesłychaną, aby człowiek dzierżący władzę przyznał się do błędu. Harsnet skinął głową z wdzięcznością. — A ty, Matthew, myśl, próbuj rozwikłać tę zagadkę — dodał. — To twoja rola. Zadbaj też o bezpieczeństwo własne i bliskich ci osób. — Przytknął dłoń do ust, ujmując dolną wargę między palec wskazujący i kciuk. — Jak sądzisz, co uczyni, gdy wypełni proroctwo siedmiu czasz? — Znajdzie sobie nowy powód do zabijania — odrzekłem. — W Apokalipsie świętego Jana jest ich wiele. Cranmer zakończył spotkanie, prosząc Seymoura i lorda Hertforda o pozostanie. Wyszliśmy z Harsnetem na mroczny korytarz arcybiskupiego pałacu. — Bardzo mi się przydadzą nowi ludzie — powiedział. — Racja — przytaknąłem. — Cranmer wie, że ciężko pracujesz. — Zawsze był lojalny wobec swoich, czuję wszak, że go zawiodłem. Pozwoliłem uciec owej ladacznicy, a następnie straciłem Lockleya. Nawiasem mówiąc, zwolniłem sługę Yaringtona. Nie wiedział nic więcej. — Wszyscy błądzimy, Gregory. Pokręcił głową. — Powinienem lepiej mu służyć. Szczególnie gdy jest w tak trudnym położeniu. Zwróciłeś uwagę, jaki jest zmartwiony i spięty? — Czy nie znaleziono żadnych dowodów herezji podczas przesłuchania jego współpracowników? — Nie, bo i nie można ich było znaleźć. Arcybiskup jest zbyt ostrożny, aby zatrudniać ludzi, których papiści mogliby nazwać heretykami. — Może nic mu nie grozi? Jego wrogowie nie mogą pójść do króla bez dowodów. — Łatwo się nie poddadzą. Źle się dzieje w parlamencie. Niebawem uchwalą prawo zakazujące czytania Biblii niewiastom i pospólstwu. Mimo to Chrystus i jego święci odniosą zwycięstwo w ostatecznym boju. Tak jest napisane — rzekł z napięciem w głosie. — Prześladowany Kościół jest Kościołom prawdziwym. — Spojrzał na mnie przeszywającym wzrokiem żarliwego głosiciela wiary.

— Co nowego u Katarzyny Parr? — spytałem, aby zmienić temat. — Nadal nie wyraża zgody na poślubienie króla. Podobno obawia się losu Katarzyny Howard. Lepiej, aby zaczęła szukać bożej woli, ma okazję wywrzeć wpływ na króla. — Czy możemy być pewni, co jest jego wolą? Uśmiechnął się. Nastrój surowości znikł równie szybko, jak się pojawił. — Można mieć pewność, Matthew. Jeśli człowiek się modli. Pewnego dnia sam zrozumiesz, jestem tego pewny. *** Wróciłem brzegiem do Mostu Londyńskiego, po drodze mijając miejsce, w którym znaleziono zwłoki doktora Gurney'a. W oddali dostrzegłem lepiankę, w której morderca pozostawił okaleczonego Tupholme’a na pewną śmierć. Rzeka lśniła w promieniach wiosennego słońca, a trzciny kołysały się delikatnie w słabych powiewach wiatru. Ciekawe, czy kiedykolwiek zdołam się cieszyć pięknem takich widoków? Przekroczyłem rzekę mostem i wjechałem do miasta, na zatłoczone uliczki. Chociaż czułem się bezpiecznie na końskim grzbiecie, czujnie rozglądałem się wokół. Na rogu ulic Thames i New Fish grupka żebraków przycupnęła pod nową wieżą z zegarem, którą tam wznoszono. Ustawiono ledwie drabiny i rusztowanie. Dwaj krzepcy obdarci młodzieńcy w sfatygowanych czapkach przypatrywali się tłumowi. Między nimi siedziała kobieta w łachmanach ze zwieszoną smutno głowę. Kiedy przejeżdżałem obok, podniosła oczy. Zauważyłem, że jest piękna. Miała nie więcej niż szesnaście lat. Spojrzała na mnie żałośnie. Pomyślałem o wyrwizębach, którzy byli gotowi zapłacić za jej zęby. Wyższy z wyrostków zauważył, że nasze spojrzenia się spotkały. Wstał i ruszył w moją stronę. — Przestań się gapić na moją siostrę! — krzyknął z wiejskim akcentem. — Myślisz, żeś taki piękny w tej szacie, cholerny garbusie! Daj nam pieniędzy! Umieramy z głodu! Spiąłem konia i ruszyłem tak szybko, jak się dało w takiej ciżbie. Serce mi zakołatało, gdym usłyszał, że żebrak próbuje dogonić mnie w tłumie. Słyszałem potok wyzwisk i żądań pieniędzy. Ludzie zaczęli odwracać głowy. — Chcesz patrzyć na zdrowych ludzi, to płać, garbusie! Obejrzałem się przez ramię. Przyjaciel owego łachudry zaczął go ciągnąć za rękę pod wieżę, bojąc się, że zaalarmuje konstabla. Ruszyłem dalej zadowolony, że nie spotkaliśmy się po zmroku. *** Następnego ranka pojechałem do Guya. Przywiązałem Genesis do poręczy i zakołatałem do drzwi. Trzymanie wodzy spowodowało, że szwy zaczęły mi ponownie dokuczać. Pomyślałem, że byłbym rad, gdyby je usunął. Otworzył mi osobiście. Ku mojemu zaskoczeniu miał na nosie okulary w drewnianej oprawie. Uśmiechnął się na widok mojej zdumionej miny. — Potrzebuję ich do czytania. Starzeję się. Kiedyś je zdejmowałem, gdy przychodzili pacjenci, lecz uznałem to za próżność. Weszliśmy do środka. Jego powiększone soczewkami oczy przypomniały mi o Cantrellu. Byłem ciekaw, jak mu się żyje w tej jego nędznej norze. Guy podszedł do stołu, na którym leżała otwarta księga Vesaliusa. Kątem oka dostrzegłem makabryczne ryciny. Obok leżało pióro i kałamarz. Guy robił notatki na kartce papieru. Poprosił, abym spoczął. Przysunąłem sobie stołek, a Guy usiadł naprzeciw mnie. Wskazał książkę, której widoku starałem się unikać. — Im dłużej ją studiuję, tym wyraźniej rozumiem, jak wiele zmienia — rzekł z entuzjazmem. — Stare medyczne księgi, które studiujemy od lat, dzieła Galena i Hipokratesa, Greków i Rzymian, przedstawiały fałszywy obraz. Skoro mylili się w sprawach anatomii, czy nie mogli się mylić w innych sprawach?

— Strzeż się kolegium medyków, uważają ich księgi za biblię. — Nie są nią! To ludzkie dzieła, nic więcej! Stały się nam pętami i kajdanami. Nikt nie może ich podawać w wątpliwość. W twojej dziedzinie coś się zmienia, widać postęp. Prawo staje się coraz lepsze. — Tak, w tempie, w jakim porusza się stary, utrudzony ślimak. — Widzę, ile jest chaosu i niejasności w starych tekstach medycznych. — To samo można rzec o prawie. Masz wszak rację, wierzymy w prawdziwość starożytnej wiedzy — powiedziałem. — Weźmy choćby Apokalipsę świętego Jana. Z drugiej strony ludzie potrzebują czegoś pewnego w tych trudnych, niespokojnych czasach. Guy zmarszczył brwi. — Nawet jeśli owe pewniki wyrządzają krzywdę bliźnim? Onegdaj słyszałem w Physicians’ Hall historię jednego z owych proroków końca świata wieszczących, że Armagedon jest bliski. Złamał on nogę, lecz odmówił leczenia, choć kość przebiła skórę i mogła wdać się infekcja. Powtarzał, że jest pewny, iż Chrystus przyjdzie powtórnie, zanim on umrze. Uznał, że złamana noga to próba, której został poddany przez Boga. To paradoksalne, jak owa księga zdominowała chrześcijańskie nauczanie. Kiedyś wielu sądziło, że w tysięcznym roku nadejdzie koniec, lecz pagórki nadal czekają na sądny dzień. Zła to księga, powiada bowiem, że człowiek jest niczym, że nic on niewart. — Westchnął, aby po chwili potrząsnąć głową i spojrzeć na mnie ze smutnym uśmiechem. — Jak twoje ramię? — Szwy mnie ciągną. Chciałbym, abyś je usunął. — Minęło zaledwie pięć dni — rzekł z powątpiewaniem. — Pozwól, że obejrzę. Uśmiechnął się życzliwie, gdym zdjął szatę i kaftan, pokazując mu rękę. Wyglądała na prawie zagojoną. — Piers dobrze się sprawił. Dobrze się wygoiła. Szybko wracasz do zdrowia, Matthew. Tak, myślę, że możemy je zdjąć. Piers! — zawołał. Pomyślałem, że chłopak zdejmie je tak, jak założył. — Świetnie sobie radzi — rzekł z uśmiechem Guy. — Szybko się uczy. Mógłbym mu zadać wiele pytań, lecz ugryzłem się w język. Zamiast tego opowiedziałem o Bealknapie. — Poszedł do doktora Archera, uskarżając się na osłabienie i mdłości. Ten tyle razy puszczał mu krew i dawał leki na przeczyszczenie, że niewiele z biedaka zostało. Obawiam się, że może umrzeć. Guy spojrzał na mnie w zamyśleniu. — Nie byłby pierwszym, którego kolega Archer uśmiercił swoim leczeniem. To najbardziej konserwatywny z tradycjonalistów. Mimo to nie powinienem zabierać mu pacjentów. — Bealknap potrzebuje niezależnej diagnozy. Zaczął rozumieć, że Archer robi mu krzywdę. Słabnie i ma bóle brzucha. Myślę, że jest bardzo chory. — Bealknap. Przypominam sobie to nazwisko. W przeszłości wielce ci zaszkodził, prawda? — Tak, to największy łajdak w całym Lincoln’s Inn. Zapłacę za niego, bo musiałbyś się z nim szarpać o pieniądze. Pewnie nie płaci Archerowi. — Pomógłbyś swojemu wrogowi? Uśmiechnąłem się. — W ten sposób będzie miał wobec mnie moralny dług. Ciekaw jestem, jak go spłaci. Nie sądź, że moje motywy są całkiem czyste. — A czyje są? — Spojrzał na mnie ze smutkiem, by po chwili się uśmiechnąć. — Myślę, że nie lubisz oglądać ludzkiego cierpienia. — Może i tak. Przestałem się uśmiechać, gdy drzwi się otwarły i do izby wszedł Piers. Miał na sobie schludną niebieską szatę ucznia i typowy wyraz mdłego szacunku na przystojnej twarzy. Guy wstał i dotknął jego ramienia.

— Piers, przyszedł twój pacjent. Zaprowadź go do gabinetu, dobrze? Piers złożył mi pokłon. — Witajcie, panie Shardlake. Wstałem i niechętnie ruszyłem za nim. Sądziłem, że Guy będzie nadzorował jego pracę, lecz on pochylił się nad księgą. W pokoju zabiegowym były półki z aptekarskimi słojami, długi stół i przerażające instrumenty. Piers uśmiechnął się i wskazał taboret ustawiony obok stołu. — Moglibyście odsłonić ramię i tu spocząć, panie? Ponownie podwinąłem rękaw. Piers sięgnął po narzędzia. Kiedy Guy chwalił go za postępy, dostrzegłem wyraz udręki w jego oczach, jakby chciał się pocieszyć zręcznością chłopaka. Czy coś przede mną ukrywał? Piers wziął małe nożyczki, otworzył i zaniknął je na próbę, a następnie zwrócił się ku mnie z pełnym szacunku uśmiechem, choć miałem wrażenie, że w jego oczach błysnęło chłodne rozbawienie. Obserwowałem, jak się pochylił i rozciął czarne szwy. Zrobił to delikatnie, a następnie sięgnął po pęsetę i wolno wyjął nitki. Westchnąłem z ulgą, gdy skończył. Przykre ciągnięcie, które dokuczało mi od kilku dni, ustało. Piers obejrzał moje ramię. — Gotowe. Zagoiło się. Okłady doktora Maltona zapobiegły infekcji. — Wiem. — Blizna wam zostanie, mieliście brzydką ranę. — Dużo się uczysz od doktora Maltona? — Znacznie więcej niż od mojego starego mistrza - odrzekł z uśmiechem. — Wierzył on w moc obcych ziół przygotowywanych według wskazań tablic astrologicznych. — Był tradycjonalistą? — Wybaczcie śmiałość, panie, lecz nie sądzę, aby był do końca szczery. Trzymał u siebie olbrzymią zasuszoną jaszczurkę z długim ogonem. Odkrawał z niej kawałki, ścierał na proszek i dawał ludziom. Ponieważ jaszczur wyglądał osobliwie, pacjenci sadzili, że ma wielką moc. — Uśmiechnął się cynicznie, co sprawiło, że wydał mi się nad wiek dojrzały. — Ludzie zawsze wierzyli w moc tego, co dziwne i nieznane. Jestem rad, że mogę pracować u doktora Maltona. To uczciwy człowiek, człowiek rozumu. — Twój stary mistrz zmarł, jak mniemam? — Tak. — Piers sięgnął po jeden ze słojów. Kiedy go otworzył, poczułem cuchnącą maść, której Guy użył poprzednio. Piers nałożył odrobinę na łopatkę i dotknął mojego ramienia, delikatnie rozsmarowując substancję na skórze. — Zabiła go ospa wietrzna. Najdziwniejsze jest to, że nie leczył się własnymi metodami. Myślę, że nie wierzył w ich skuteczność. Położył się do łóżka i czekał, aż nadejdzie koniec. Tak też się stało. Gotowe, panie. Nie spodobał mi się obojętny ton, z jakim opowiadał o śmierci swojego mistrza. — Miał rodzinę? — Nie. Mieszkaliśmy sami. Doktor Malton próbował mu pomóc, lecz ospa wietrzna robi, co chce, prawda? Czasem zabija, niekiedy deformuje ciało. Moi rodzice zmarli, gdy byłem mały. — Przykro mi. — Od czasu, gdy tu zamieszkałem, doktor Malton jest mi ojcem i matką. — Wspomniał, że chce ci pomóc wyuczyć się na medyka. Piers spojrzał na mnie przenikliwie, ciekaw, czemu go wypytuję. Dobrze wiedział, że go nie lubię. — To prawda. — Zawahał się. — Doceniam życzliwość, którą mi okazuje. — Trudno znaleźć podobną. — Wstałem. — Dziękuję za opatrzenie ramienia. Skłonił się głęboko. — Jestem rad, że wasz stan się poprawił. Wyszedłem z pokoju. Nie ruszył za mną. Przypomniałem sobie, jak podsłuchiwał pod drzwiami, gdy rozmawialiśmy o owych morderstwach. Pomyślałem, że w odróżnieniu od Guya wcale nie jest życzliwy.

Że jest chłodny i wyrachowany jak drapieżne zwierzę. Postanowiłem odkryć, czy ma coś na mojego przyjaciela. Guy czytał książką w sąsiedniej izbie. Poczęstował mnie szklanką wina i obejrzał ramię. Skinął głową z zadowoleniem. — Piers dobrze się sprawił. — Zastanawiam się, czy nie brak mu ludzkiego współczucia, które powinno cechować lekarza. — Nie miał zbyt wielu okazji, aby je w sobie wykształcić. Rodzice go odumarli, gdy był mały. Mój zmarły kolega, aptekarz Hepden, zmuszał go do ciężkiej pracy i niewiele uczył. — Opowiedział mi o jego śmierci. Niewiele się nią przejął. — Tak, Piers potrafi surowo przemawiać. Wierzę, że jest zdolny do współczucia. Mam nadzieję, że uda mi się to w nim rozwinąć. — Powiedział, że jesteś mu ojcem i matką. — Naprawdę? — Uśmiechnął się, by po chwili przybrać poważny wyraz twarzy. — O czym pomyślałeś? — spytałem cicho. — O niczym — zmienił temat. — Odwiedziłem Adama Kite’a. Myślę, że jego stan uległ poprawie. Owa strażniczka Ellen dobrze się nim opiekuje. Ciężko się trudzi. Zmusza go do jedzenia i mycia, próbuje odciągnąć uwagę od obłąkanej modlitwy. — Wiesz, że kiedyś sama była pacjentką i nie może opuszczać szpitala? — Nie. — Spojrzał na mnie zaskoczony. — Zdumiewasz mnie. — Tak mi powiedziała. — Obchodzi się z nim łagodnie, lecz jest niezwykle stanowcza. To przynosi efekt. Onegdaj przez minutę prawił o codziennych sprawach. Zauważył, że robi się coraz cieplej, że nie czuje już chłodu jak kiedyś. Nadal wszak nie potrafię go skłonić, aby mi wyjaśnił, skąd się u niego wzięło takie poczucie winy. Jestem ciekaw, co je wywołało. — Co mówią jego rodzice? Poszedłeś z nimi po zakończeniu posiedzenia. — Nie mają pojęcia. Wierzę im. — Dziękuję, żeś się nimi zajął. Adam nie jest... łatwym pacjentem. Guy uśmiechnął się ponuro. — Współczuję mu, choć jednocześnie mnie intryguje. Podobnie jak w przypadku ciebie i Bealknapa, moje intencje nie są do końca czyste. — Powinienem odwiedzić go ponownie. — Zajrzę do niego jutro rano. Chcesz pójść ze mną? — Tak, jeśli zdołam. — Widzę, że nie masz na to szczególnej ochoty. — Te wizyty mnie przygnębiają. Ciężko mi patrzyć na cierpienia Adama, a obłęd na tle religijnym przypomina mi o człowieku, na którego polujemy i który poluje na mnie. — Spojrzałem na ramię. — Jak może sądzić, że zabijając, wykonuje wolę Boga? — W ostatnich czasach byliśmy świadkami wielu wydarzeń dowodzących, że ludzie dopuszczają się okrucieństw i niegodziwości, a równocześnie wierzą, iż pozostają we wspólnocie z Bogiem. Pomyśl o naszym królu. — Tak, wiara w istnienie Boga i ludzkie współczucie nie mają ze sobą nic wspólnego. Morderca, którego szukamy, jest wszak inny. Okrucieństwo sprawia mu obsesyjną przyjemność. — Spojrzałem na Guya. — Musi dokonać jeszcze trzech zbrodni. Podobnie jak ty, nie sądzę, aby przestał zabijać, jeśli mu się powiedzie. Powiedziałem to wczoraj Cranmerowi. — Kiedy zacznie mordować, nie zdoła się zatrzymać. Przestanie dopiero wówczas, gdy umrze lub zostanie schwytany. — Co twoim zdaniem będzie czuł, gdy wyleje siedem czasz, a świat się nie skończy?

— W ostatnich latach wielu sądziło, że wiedzą, kiedy nastąpi koniec. Gdy nie stało się, jak powiadali, wracali do Apokalipsy świętego Jana w poszukiwaniu wskazówek, które przeoczyli. Nie jest to trudne. Apokalipsa nie jest chronologiczną opowieścią, lecz ciągiem makabrycznych narracji dostarczających różnych opisów końca świata. Zaczynali czytać od początku, szukając nowego scenariusza. Wolno skinąłem głową. — Zastanawiam się, czy ten człowiek cierpi. — Morderca? — Guy pokręcił głową. — Nie wiem. Pewnie morduje w stanie ekstazy, choć część jego osobowości może żyć w świecie pełnym bólu. — Ukrywa to wszak. Umie prowadzić całkiem normalne życie. Nie zdradza się przed innymi. — To prawda, jest dobrym aktorem. — Myślisz, że to Goddard? — Pokręciłem głową. — Nie mam pewności. Harsnet uważa, że zabójca jest opętany. Guy zaprzeczył ruchem głowy. — Nie, ten człowiek cierpi na obłęd, a wszystkie rodzaje obłędu biorą się z niewłaściwego funkcjonowania mózgu. Przyczyną nie jest diabeł. — Zacisnął wargi. Dlaczego jesteś tego taki pewny, pomyślałem. Milczałem chwilę, a następnie spytałem: — Co nastąpi po wylaniu czasz? Mam na myśli Apokalipsę. Co po nich następuje? Guy wstał i podszedł do półki. Otworzył Nowy Testament na ostatniej księdze. — Siedem czasz gniewu opisano w rozdziałach piętnastym i szesnastym. Wcześniej był inny scenariusz końca świata, szereg katastrof spowodowanych przez siedmiu aniołów dmących w trąby. — Przewrócił karty brązowymi palcami. — Grad i ogień,i góry wpadające do morza. Nie ma tam jednak takiego nagromadzenia ludzkich cierpień jak w opowieści o siedmiu czaszach. Może właśnie to zwróciło uwagę zabójcy. — Przerwał, odwracając kolejną kartę. — Po siedmiu czaszach nadejdzie sąd nad Wielką Nierządnicą. — Ten fragment wydaje mi się bardziej mroczny od pozostałych. Kim jest Wielka Nierządnica? Uśmiechnął się ponuro. — Kiedyś sądzono, że to cesarstwo rzymskie, choć dziś radykałowie uważają, że to symbol rzymskiego Kościoła. Później wybuchnie wojna w niebie i nadejdzie ostateczne zwycięstwo Jezusa. Podał mi księgę. Wnikliwie przestudiowałem fragmenty mówiące o siedmiu czaszach, lecz teraz czytałem dalej. — „I ujrzałem Niewiastę siedzącą na Bestii szkarłatnej, pełnej imion bluźnierczych, mającej siedem głów i dziesięć rogów”. — Przypomniałem sobie Bestię wymalowaną w kapitularzu Opactwa Westminsterskiego. — „A Niewiasta była odziana w purpurę i szkarłat, cała zdobna w złoto, drogi kamień i perły, miała w swej ręce złoty puchar pełen obrzydliwości... Bestia, którą widziałeś, była i nie ma jej, ma wyjść z Czeluści, i zdąża na zagładę... bo grzechy jej narosły — aż do nieba, i wspomniał Bóg na jej zbrodnie”. — Odłożyłem księgę z westchnieniem. — Niewiele z tego rozumiem. — Ani ja. Skoczyliśmy na równe nogi, słysząc głośne kołatanie do drzwi wejściowych. Spojrzeliśmy na siebie. Guy ruszył, by je otworzyć, a z wewnętrznej izby wyłonił się Piers. Byłem ciekaw, czy ponownie podsłuchiwał. — Kto zacz?! — zawołał Guy. — To ja, Barak! Guy otworzył drzwi. Kątem oka dostrzegłem Sukey przywiązaną do poręczy obok Genesis. Klacz ciężko dyszała, snadź Barak musiał na niej pędzić ile sił. Wszelkie oznaki wczorajszego pijaństwa znikły. Był trzeźwy i czujny, a jego spojrzenie wydało mi się twarde i poważne. Wszedł do środka. — Uderzył ponownie — rzekł. — Tym razem to jakaś mroczna zagadka. Doktorze Malton,

pojedziecie z nami?

Rozdział trzydziesty pierwszy — Kto? — spytałem. Barak spojrzał na Piersa. — Przyprowadź mi konia — polecił chłopakowi Guy. Piers zawahał się, by po chwili wyjść z izby. Jack spojrzał między nas z surowym wyrazem twarzy. — Żona Lockleya. — Zamordował kobietę? — wykrztusił Guy. — Thomas Seymour wysłał swojego człowieka, aby pełnił straż w tawernie. Przybył za późno. Znalazł ją na podłodze. Została okaleczona. Posłaniec rzekł coś dziwnego o zatrutym powietrzu. Mamy się tam spotkać z Harsnetem. — Co z Lockleyem? — Nie wiem. Ujrzałem przez okno, jak Piers prowadzi starą siwą klacz Guya przed dom. Wyszliśmy na zewnątrz. — Mogę z wami pojechać? — spytał, gdy wsiadaliśmy na konie. — Nie, Piers, powinieneś się uczyć. Zaniedbałeś to ostatniej nocy. — Terminator wrócił do środka. Na chwilę jego twarz przybrała wyraz gniewnego nadąsania. — Ile wie ten chłopak? — spytałem Guya, gdy ruszyliśmy ulicą. Wie jeno, że doszło do kilku morderstw. Nie mógł tego nie zauważyć, skoro pomagał mi w autopsji — dodał szorstko. — Wie, że ma trzymać język za zębami. — Podsłuchiwał nas onegdaj — rzekłem, lecz Guy nie odpowiedział. *** Ruszyliśmy chyżo w górę Smithfield, na Charterhouse Square. Na placu nie było nikogo z wyjątkiem dwóch mężczyzn stojących wedle drzwi oberży Pod Zielonym Jegomościem. Jednym z nich był Harsnet — drugim, wysoki mężczyzna z mieczem, który kaszlał, zasłaniając usta chusteczką. W oddali ujrzałem kilku żebraków stojących nieopodal kaplicy, którzy spoglądali na nas z daleka, nie mając śmiałości podejść bliżej. Podjechaliśmy i przywiązaliśmy konie do poręczy obok wierzchowca koronera. Guy podszedł do wysokiego mężczyzny. — Co ci dolega? — spytał cicho. Tamten opuścił chustkę. Miał dwadzieścia kilka lat i starannie przyciętą brodę. Przypatrywał się chwilę ciemnej twarzy Guya, by w końcu odrzec: — Nie wiem. Przyjechałem tu dwie godziny temu. Zakołatałem do drzwi, lecz nikt nie odpowiedział. — Jego ciałem wstrząsnął gwałtowny kaszel. — Okiennice był zamknięte, więc włamałem się do środka — zacharczał. — W powietrzu było coś trującego. Piecze mnie gardło. — Pokaż — powiedział. Delikatnie otworzył mu usta i zajrzał do środka. — Coś podrażniło ci krtań — stwierdził. — Usiądź na stopniu i spokojnie oddychaj. — To było potworne. Czułem, jakby mnie coś dusiło, próbując odebrać oddech. Spojrzałem na drzwi. Zamek był wyłamany. Strażnik zamknął je ponownie, gdy wyszedł na zewnątrz. — Byłeś w środku? — spytałem Harsneta. — Nie. Tylko zajrzałem. Wystarczyło wciągnąć powietrze, aby mieć dosyć. Dobrze powiedział, czujesz się tak, jakby ktoś próbował wyrwać ci gardło. — Spojrzał na Guya. — Skąd się tu wzięliście, panie? — Byłem u doktora Maltona, gdy otrzymaliśmy wiadomość — powiedziałem. — Guy może nam pomóc. Co to za zapach? — Można to ustalić tylko w jeden sposób. — Guy wyciągnął chusteczkę, przytknął ją do nosa i otworzył drzwi na oścież. Cofnąłem się, czując w nozdrzach ostrą, szczypiącą woń. Guy wszedł do środka. Ponieważ okiennice był zamknięte, w środku panował mrok. Dostrzegłem jedynie duży jasny

kształt pokryty ciemniejszymi plamami, leżący pod otwartym okienkiem do podawania jadła. Ludzkie ciało. Guy szybko podszedł do okna i otworzył okiennice. Do izby wdarło się światło i świeże powietrze. Zajrzeliśmy do środka od progu. W tawernie panował istny chaos. Wszędzie leżały powywracane krzesła i stoły. Zwłoki leżące pod okienkiem do wydawania jadła były zaiste ciałem jejmość Bunce. Leżała na brzuchu zwrócona twarzą do kamiennej podłogi. Ktoś zdjął jej czepiec, odsłaniając długie czarne włosy. Suknia była podwinięta po pachy, a halka zerwana. Zauważyłem, że leży zwinięta pod jednym ze stołów. Blade ciało było półnagie, morderca skrępował jej powrozem ręce za plecami. — Cholera — jęknął Barak. Czerwone obrzmienia na nadgarstkach wskazywały, że biedaczka próbowała się uwolnić, lecz węzły mocno zadzierzgnięto. Obok jej twarzy leżał kawałek tkaniny, na którym spoczywało coś pokrytego sczerniałą krwią. — Dobry Boże, co on jej zrobił? — wyjąkał Harsnet, zaciskając pięści. Guy podszedł do ciała, spojrzał na nie i szybko się przeżegnał. Harsnet przyglądał mu się uważnie i zmrużył oczy, gdy Guy uczynił znak krzyża. — Możecie wejść — powiedział cicho Guy. — Jest bezpiecznie. Opary się rozproszyły, lecz zasłońcie nosy i usta chusteczką i nie oddychajcie głęboko. Wszyscy trzej dobyliśmy chusteczek i ostrożnie weszliśmy do środka. — Co to za substancja? — spytał Barak. — Witriol — odrzekł Guy. — Bardzo stężony. Spojrzeliśmy na ciało. Na białej skórze tułowia i nóg widniały duże czerwone ślady przypominające oparzenia. Ku mojemu przerażeniu połowa pośladków jejmość Bunce była wypalona. Pozostała po nich jedynie potworna czerwona rana. Mimo to obok niej nie było krwi, a jedynie kałuża bezbarwnego płynu. — Cóż to takiego ten witriol? — spytał Harsnet. Powietrze stało się znacznie bardziej przejrzyste, lecz nadal dało się wyczuć słabą piekącą woń. — Na Boga, cóż jej uczynił? — rzekł podniesionym głosem. — Witriol to płyn, który spala i rozpuszcza wszystko, z czym się zetknie — odrzekł ponuro Guy. — To znana substancja. Alchemicy wykorzystują ją do rozpuszczania kamienia. Uważają, że jest obdarzona szczególną mocą bo niewiele rzeczy jej się opiera, na przykład złoto. Trzeba było wielu godzin, aby dokonać takich spustoszeń. Musiał wielokrotnie polewać ciało. — Nagle Guy uczynił coś, czego nigdy nie robił, choć oglądał wiele potworności. Jego ciało drgnęło gwałtownie. Harsnet pochylił się nad płynem rozlanym na ciele. — Co to takiego? — wyciągnął palec. — Nie dotykaj! — krzyknął Guy. Harsnet cofnął się szybko. Guy wyciągnął szpatułkę z kieszeni szaty i dotknął substancji. Usłyszeliśmy słaby syk i ujrzeliśmy dym. — To witriol — powiedział. — Widzicie, jak trawi drewno? Wypalił ślady na kamiennej podłodze. — Jeśli owa substancja jest tak trująca, jak mógł przebywać w izbie tyle godzin? — spytałem. — Pewnie była noc. Przypuszczalnie otworzył duże okiennice wychodzące na podwórko. Mimo to musiał często podchodzić do okna. Barak spojrzał na okienko, przez które wydawano jadło i napitek. Kubki i cynowo-ołowiane kielichy stały na desce do suszenia, a inne spoczywały w misce do mycia naczyń. Wyglądało na to, że morderca przyszedł zaraz po zamknięciu tawerny. Może był jednym z ostatnich gości. — Janley! — zawołał Harsnet. Strażnik zajrzał niechętnie do środka, spoglądając przerażonym wzrokiem na okaleczone ciało. — Przeszukaj pozostałe pomieszczenia! — rozkazał ko-roner. — Do roboty! — Janley oparł dłoń na rękojeści miecza i z ociąganiem ruszył w stronę wewnętrznych izb. — Myślicie, że to Lockley? — wysapałem. — Czy to on jest zabójcą? — Może on też został zabity. Może jest w innej izbie — odparł Barak, wycierając spotniałe czoło.

— „A piąty wylał swą czaszę na tron Bestii: i w jej królestwie nastały ciemności” — zacytowałem znany fragment z Apokalipsy. — „A ludzie z bólu gryźli języki i Bogu nieba bluźnili za bóle swoje i wrzody, ale od czynów swoich się nie odwrócili”. — Guy pochylił się i ostrożnie przewrócił okaleczone ciało. Jęknął. Zmusiłem się do tego, aby spojrzeć na twarz jejmość Bunce. Dolna część była pokryta krwią. Do końca życia nie zapomnę jej wybałuszonych oczu wychodzących z orbit w wyrazie przerażenia i cierpienia. Guy namacał szczękę, a następnie wyciągnął szpatułkę i delikatnie dotknął kawałka tkaniny obok twarzy, na której leżało coś czerwonego. Ujął ją za róg i zasłonił. — Co to jest? — spytałem. — Język. Była zakneblowana, gdy ją torturował. Na koniec wyjął knebel, aby wypełnić proroctwo o ludziach gryzących z bólu języki. Wyciągnął język i zacisnął zęby. — Dotknął martwej twarzy. — Złamał jej szczękę. — Później skonała, serce nie wytrzymało. — Jaki potwór mógłby to uczynić kobiecie? — spytał z niedowierzaniem Harsnet. — Nie jest pierwszą osobą, którą torturował przed śmiercią— odparł Barak. — Poranił wieśniaka i zostawił go na pewną śmierć. Z jejmość Bunce obszedł się jeszcze gorzej. — Kiedy Biblia mówi o siedzisku Bestii — zauważył Harsnet — ma na myśli miejsce rządzone przez diabła, a nie ludzkie... ludzkie siedzenie. To jakiś potworny, bluźnierczy żart. Diabelska kpina. Odwróciliśmy się, gdy do izby wszedł Janley. — W domu nie ma niczego — powiedział. — Pozostałe izby wyglądają normalnie. — Czyżby uczynił to Lockley? — spytał Harsnet. Barak spojrzał na mnie. — To coraz bardziej prawdopodobne. — Nie potrafię sobie tego wyobrazić. Mógł wiedzieć, jak sporządzić opiaty, lecz brak mu prawniczej wiedzy, którą miał autor listu do Rogera. Nie sądzę, aby Lockley umiał napisać jakikolwiek list. — Gdzie on jest?! — wybuchnął Harsnet. Okrutna scena głęboko nim wstrząsnęła. — Lockley znikł, a jejmość Bunce nie żyje — rzekłem cicho. — Goddard rozpłynął się w powietrzu, a Cantrell został napadnięty. Wszyscy trzej pracowali w infirmerii Opactwa Westminsterskiego. — To pewne, że Goddard zabił tych dwóch — rzekł Harsnet. — Równie dobrze Lockley mógł zamordować Goddarda i Cantrella. Morderca mógł ukryć ciało Goddarda.—Pokręciłem głową. — Owa niewiasta nie pracowała w infirmerii — zauważył Harsnet. — Z tego, co wiem, nie była nawet szczególnie religijna. — Spojrzał na potwornie okaleczone ciało i rzekł do Janleya. —Na miły Bóg, przykryjcie ją! —Młodzieniec sięgnął po chustkę i nakrył okaleczoną twarz Ethel Bunce. Jego oblicze pozieleniało. Straszne rany na ciele były nadal odkryte. Guy sięgnął po halkę i zasłonił zwłoki. — Jesteście sługą Thomasa Seymoura? — spytałem Janleya. — Tak, doglądam jego koni. — Widzę, że nie spodziewaliście się takich potworności. — Nie, panie. Wysłano mnie, abym pilnował tawerny — odrzekł z histerycznym chichotem. Odwróciłem się do Baraka. — Trzeba dokładnie przeszukać dom. Chodź, zaczniemy od części mieszkalnej. Weszliśmy na górę wąskimi drewnianymi schodami. W domu były dwie sypialnie. W jednej na tanim wysuwanym łóżku spali Lockley i jejmość Bunce. W izbie nie było innych mebli z wyjątkiem dużej skrzyni z niewieścimi ubraniami. — Biedaczka — westchnął Barak, przeglądając rzeczy. — Myślę, że to Lockley ją zabił. Goddard nie mógł tego uczynić. — Dlaczego?

— Musiałby zrobić rekonesans w tawernie, poznać jej zwyczaje, dowiedzieć się, czy nikt z nią nie mieszka. Mógłby tego dokonać, jedynie udając klienta, wówczas jednak zostałby rozpoznany przez Lockleya, a ów zaś z pewnością by nam o tym powiedział. — Słusznie — odparłem. Spojrzałem na tanie, zniszczone suknie i duże halki, które Barak rozłożył na łóżku. Naruszenie prywatności nieszczęsnej kobiety, której zwłoki leżały na dole, wydało mi się kolejnym upokorzeniem. — Odłóż je do skrzyni. Obejrzyjmy inne pokoje. W drugiej sypialni były połamane krzesła i inne drobiazgi oraz kolejna skrzynia zamknięta na kłódkę. Poleciłem Barakowi, aby ją otworzył, nauczył się tej sztuki, służąc u Cromwella. Po kilku minutach podniósł wieko, tym razem odsłaniając męską garderobę. Na dnie było wszak kilka małych drewnianych pudełeczek. Barak wyciągnął je i przystąpił do otwierania. W jednej znajdowały się dwa funty w różnych monetach, w drugiej — tanie ozdoby. Trzecia zawierała coś zgoła innego. Był to kawałek drewna z zawiasami, w kształcie ludzkiej szczęki. Dostrzegłem otwory, w które można było wprawić zęby. — Cóż to jest, u licha? — spytał Barak. — Proteza do osadzenia ludzkich zębów — rzekłem cicho, biorąc przedmiot do rąk. — Wyrwiząb pokazał podobną Tamasin. Umieszczają zęby w otworach i dopasowują do ludzkich ust. Żona jednego z kolegów z Lincoln’s Inn ma taką protezę, lecz nie dopasowano jej właściwie, dlatego stale wypada. — Może powinna spróbować którejś z tych — powiedział Barak. Otworzył cztery pozostałe pudełeczka, w których znajdowały się protezy różnej wielkości. — Na co mu one? — spytał z niedowierzaniem. — Lockley nie był cyrulikiem, prawda? Kiedyś dla niego pracował, lecz odszedł. Odwróciłem w ręku odpychający drewniany przedmiot. Proteza nigdy nie była używana, ponieważ w otworach na zęby nie dostrzegłem śladów kleju. Fragmenty układanki zaczęły do siebie pasować. — Nie — rzekłem cicho. — Nie był. Myślę, że zajmował się czymś całkiem innym. Teraz rozumiem, skąd tyle tajemnic. Chodź, musimy pójść do dziekana Bensona. Weź te pudełka. Zeszliśmy na dół. Guy i Harsnet siedzieli przy stole, na którym widniały okrągłe ślady pozostawione przez setki szklanic piwa. Harsnet sprawiał wrażenie wstrząśniętego, a Guy — nieobecnego i ponurego. Janley stał przy oknie, wyglądając na podwórko tawerny. Harsnet podniósł głowę. — Znaleźliście coś? — spytał. — Tak — odrzekłem. — Musimy pójść do dziekana... Przerwałem, słysząc nagły łoskot i czując drżenie kamiennych płyt. Harsnet wytrzeszczył oczy ze strachu. — Cóż to takiego, na Boga? — Oberża jest połączona ze starym systemem kanalizacyjnym Charterhouse — wyjaśniłem. — Musieli otworzyć śluzę. Spuszczali nieczystości, gdy byliśmy tu ostatnio. Trzeba sprawdzić piwnicę. Musi być gdzieś wejście. — Pomogę Janleyowi — powiedział Barak, kładąc pudełka z protezami na kontuarze. Spojrzałem na zwłoki. — Co z nimi zrobicie? — spytałem Harsneta. — Każę je umieścić w moich piwnicach w Whitehall. Razem z ciałem Yaringtona. — Rzucił mi zbolałe spojrzenie. — Nie mów nikomu. Skinąłem głową. — Czemu powiedziałeś, że musimy pójść do dziekana? — Myślę, że wiem, co ukrywa. — Znaleźliśmy wejście do piwnicy! — krzyknął Barak z głębi domu. — W korytarzu są metalowe drzwiczki. — Trzeba tam zajrzeć — powiedziałem, ruszając w kierunku korytarza o kamiennej posadzce. Harsnet podążył za mną. Barak otworzył drzwiczki i spojrzał w dół. W tunelu była drabina. Z dołu dolatywało zimne

powietrze. Po chwili wrócił Janley, trzymając lampę z zapaloną świecą. Barak wziął głęboki oddech. — Dobrze, rozejrzyjmy się. — Uważaj — ostrzegłem go. W piwnicy nic wszak nie było. Płomień świeczki oświetlił jedynie nagie kamienie i beczki stojące pod ścianą. Barak i Janley znaleźli kolejne drzwiczki prowadzące w dół, do kanałów. Kiedy Janley je otworzył, poczuliśmy odór rynsztoku. — Mamy zejść? — spytał Janley, wpatrując się niespokojnie w ciemność. — Nie — odparł Barak. — Posłuchaj. — Usłyszeliśmy szum wody. Początkowo był słaby, aby nagle się nasilić, jakby ktoś w Charterhouse otworzył śluzy, by spuścić nadmiar cieczy. Budynek zadrżał ponownie. Ponownie poczuliśmy przykry odór, który buchnął włazem. — Spuścili dużo wody! — zawołał Barak. — Dużo padało, stawy w Islington są wypełnione po brzegi — zauważył Harsnet. Barak i Janley wspięli się po drabinie i po chwili byli w korytarzu. Guy wstał z podłogi, sitowie i brud przylepiły się do jego szaty. Modlił się nad ciałem. — Co ukrywa Benson? — spytał Harsnet. — Opowiem ci po drodze. Musimy... Usłyszeliśmy pukanie do drzwi, ciche i pełne wahania. Spojrzeliśmy po sobie. — Wejść! — zawołał Harsnet. Drzwi się otwarły i do izby weszła para drżących staruszków. Oboje byli niscy i chudzi, o siwych włosach. Biedota. Spojrzeli na nas i na ciało leżące na podłodze. Niewiasta krzyknęła i wybiegła na zewnątrz. Mężczyzna się odwrócił, aby za nią pobiec, lecz Harsnet przywołał go do siebie. Przez otwarte drzwi widziałem, jak jego żona dygocze na schodkach. — Ktoś ty? — spytał surowo Harsnet. — Mieszkamy obok — wyjaśnił starzec piskliwym głosem, rozcierając nerwowo dłonie. — Słyszeliśmy hałas. Nie wiedzieliśmy, co się stało. — Zamordowano jejmość Bunce. Pan Lockley zniknął. Jestem zastępcą królewskiego koronera, nazywam się Harsnet. — Ach! — Sprowadźcie tu żonę. Musimy was przesłuchać. — Jest roztrzęsiona — odparł, lecz koroner spojrzał na niego nieustępliwie. Staruszek wyszedł na zewnątrz i przyprowadził małżonkę. Przytuliła się do niego, odwracając wzrok od ciała. — Sądzimy, że zamordowano ją ostatniej nocy — powiedziałem. — Po zamknięciu tawerny. Słyszeliście coś? Staruszek spojrzał na Guya, na jego ciemną twarz i długą szatę medyka, jakby się zastanawiał, skąd się tu wziął taki cudak. — Słyszeliście coś ostatniej nocy? — powtórzył niecierpliwie Harsnet. — W porze zamykania było dużo zamieszania. — O której? — Zamykają o północy. Byliśmy w łóżku. Hałas nas obudził. Słyszeliśmy odgłos przewracanych stołów. Bywają tu ostatnio nieokrzesani ludzie, jak owi żebracy z kaplicy. Zaglądają tu, gdy mają byle grosz przy duszy. Wiedzieliśmy, że Francis odszedł. Ethel była zrozpaczona, wypytywała wszystkich w okolicy, czy go nie widzieli. Biedna Ethel, lubiła rządzić. — Rozejrzał się wokół, zatrzymując wzrok na przykrytych zwłokach. — Czy zabił ją jeden z owych pijaków? — Tak. Niczego nie słyszeliście ostatniej nocy? — Nie. Kobieta zaczęła szlochać. — Wypuśćcie nas stąd, błagam...

— Za chwilę. Czy dobrze znaliście jejmość Bunce i Lockleya? — Od dziesięciu lat mieszkamy obok tawerny. Znaliśmy zmarłego pana Bunce’a. Pilnował porządku. Był pobożnym człowiekiem. — Co to znaczy? — spytałem. Sąsiedzi spojrzeli na nas nerwowo. — Chodził do nowego zboru. Wystarczyło wdać się z nim w dłuższą rozmowę, aby wyciągnął Biblię i zaczął prawić o zbawieniu. — I prowadził tawernę? — spytał Harsnet z niedowierzaniem w głosie. Staruszek wzruszył ramionami. — Myślę, że się nawrócił po jej zakupie. Jak powiedziałem, przykładnie ją prowadził. Nie było mowy o żadnych przekleństwach i bójkach. — W niedzielę oberża była zamknięta — dodała staruszka. Spojrzała na przykryte ciało i uczyniła znak krzyża. — Pokręciła głową. — Czasami myślałam, że Eddie Bunce musi przewracać się w grobie, gdy Ethel wzięła sobie mnicha. — Czy Ethel nie próbowała zaprosić Lockleya do zboru męża? Ponownie pokręciła głową. — Od śmierci Eddiego nie słyszeliśmy o Biblii w tym domu. Zaczęli też otwierać tawernę w niedziele. Pewnie odeszła ze zboru. — Tolerowała hałaśliwych klientów — dodał ponuro staruszek. Spojrzeliśmy na siebie z Harsnetem. Zatem jejmość Bunce opuściła radykalną wspólnotę, jak pozostali. — Do którego zboru chodził Eddie Bunce? — spytał Harsnet. — Do tego w Clerkenwell. Radykałowie muszą się mieć na baczności z powodu prześladowań biskupa Bonnera. — Czy jejmość Bunce miała rodzinę? Jakichś krewnych? — Nie, panie. Nie znaliśmy ich zbyt dobrze. — Spojrzał ponownie na zwłoki. — Ethel była porządna, choć Francis czasem zrzędził. Była porządna, choć żyli w grzechu. — Chcemy pójść na pogrzeb — dodała jego żona. Staruszek spojrzał na nas. — Co tu się stało, panie? Nie wiemy, czy jesteśmy bezpieczni. Jeśli w okolicy krąży banda rabusiów... — Nic wam nie grozi — odrzekł Harsnet. — Dopóki nie zakończymy śledztwa, nie mogę nic powiedzieć. Do tego czasu macie milczeć. Nie mówcie nikomu, że jejmość Bunce nie żyje. To nam utrudni dochodzenie. — Ale jak... — Ani słowa. Rozkazuję wam w imieniu króla. Zostawię tu strażnika. Dziękuję za pomoc — zakończył, dając do zrozumienia, że mogą odejść. Harsnet pokręcił głową, kiedy staruszkowie wyszli. — Biedacy — powiedział. — Chodź, Matthew, skoro mamy zajrzeć do Westminsteru. Chcę się dowiedzieć, co odkryłeś. Janley, zostaniesz tutaj. Zamknij drzwi i odpędzaj ciekawskich. Przyślę kogoś, aby zabrał ciało. — Mogę wrócić do domu? — spytał Guy. — Tak — odparł krótko Harsnet. Widać było, że nadal nie lubił Guya lub mu nie ufał. Większość ludzi traktowała go nieufnie z powodu koloru skóry, lecz Harsnetowi z pewnością chodziło o religię. *** Wyszliśmy na zewnątrz radzi, że udało się nam opuścić to przerażające miejsce. Stanęliśmy na schodach, przyglądając się rozległemu placowi. Po drugiej stronie, w oddali, ujrzeliśmy powóz, który w

asyście czterech konnych zajeżdżał na dziedziniec rezydencji Katarzyny Parr. — Lady Katarzyna ma gości — rzekłem. — Może to arcybiskup. — Jeśli tak, niech mu Bóg sprzyja. Prawdziwa religia potrzebuje jej pomocy — odrzekł Harsnet, schodząc po stopniach i odwiązując konia od poręczy. Chciałem za nim ruszyć, lecz Barak dotknął mojego ramienia. — Co teraz? — spytał. — Co się stanie, gdy anioł wyleje szóstą czaszę? — Apokalipsa mówi o wyschnięciu wielkiej rzeki, Eufratu. — W jaki sposób ów łotr to przedstawi? Osuszy Tamizę? — Znajdzie sposób — odrzekłem ponuro. — Niezależnie od tego, co wymyśli, udręczy na śmierć kolejną nieszczęsną duszę. Bóg jeden wie...

Rozdział trzydziesty drugi Guy wrócił z nami do Smithfield. Później skręcił w lewo, w stronę miasta, pozdrawiając nas na pożegnanie. — Zobaczymy się jutro w Bedlam, Matthew? Przyjdę o dziewiątej. Zgodziłem się na spotkanie, a następnie obserwowałem, jak się oddala. Samotna, zgarbiona postać na wiejskim trakcie. — Powiedz mi, co odkryłeś — poprosił Harsnet. — Co udało ci się znaleźć? Co jest w owych małych pudełkach, które wiezie Barak? Przedstawiłem mu swoje domysły. Lockley miał sekrety, podobnie jak dziekan. Może nawet Cantrell. — Może powinniśmy rozmówić się najpierw z Cantrellem — zasugerował Barak. — Sprawdzić, czy potwierdzi twoje przypuszczenia. — Później do niego zajrzymy — odrzekł ponuro Harsnet. — Chcę doprowadzić do bezpośredniej konfrontacji z dziekanem. — Mógłbyś wrócić do domu, Jack — powiedziałem. — Zobaczyć się z Tamasin. Pokręcił głową. — Nie. Chcę, aby to się skończyło. — Kiedy na mnie spojrzał, zauważyłem, że był głęboko wstrząśnięty tym, co uczyniono jejmość Bunce. — Szkoda, że nie zdołaliśmy jej ocalić. *** Dotarliśmy do Westminsteru. Była sobota, więc gmach parlamentu i pobliskie sądy zamknięto, na placu znajdowało się też mniej ludzi niż zwykle. Kramarze i domokrążcy śledzili nas wzrokiem. Jeden lub dwóch zawołało ku nam, lecz zignorowaliśmy ich. Przy Sanktuarium Westminsterskim minęliśmy duży wóz ze świeżym drewnem. Żywica słodko pachniała w cuchnącym miejskim powietrzu. Drzwi katedry były zamknięte, lecz z wnętrza doleciały nas dźwięki kościelnej pieśni. Pewnie chór przygotowywał się do niedzielnego nabożeństwa. — Ciekawe, gdzie jest dziekan — powiedziałem. — Znajdziemy go w jego domu. Wjechaliśmy na Dean’s Yard i przejechaliśmy furtą na podwórzec opactwa, aby ponownie przywiązać konie przed pięknym starym domem stojącym pośrodku placu budowy. Sługa rzekł nam, że dziekan Benson jest w katedrze i będzie zajęty cały dzień. Harsnet kazał go zawiadomić, aby spotkał się z nami niezwłocznie w sprawie, która może mieć związek z jego osobistym bezpieczeństwem. — To go zachęci do przybycia — rzekł, gdy sługa oddalił się w pośpiechu, zostawiając nas w holu. Niebawem usłyszeliśmy dźwięk kroków na ogrodowej ścieżce. Dziekan stanął w drzwiach, ciężko dysząc. Musiał wyruszyć, gdy tylko otrzymał wiadomość. Spojrzał na nas gniewnie. — Co się stało, na Boga? — zapytał. — Czemu rzekliście, iż może mi coś zagrażać? — Możemy pomówić w waszym gabinecie? — spytał Harsnet. — Dobrze. — Westchnął i poprowadził nas korytarzem, szeleszcząc sutanną. Po kilku krokach odwrócił się i spojrzał na Baraka, który ruszył za nami, niosąc pudełeczka Lockleya. — Chcecie, aby wasz sługa uczestniczył w rozmowie? — zwrócił się do mnie wyniośle. — Tym razem pan Barak pójdzie z nami — odrzekł Harsnet, spoglądając na niego twardym wzrokiem. Wcześniej to ze sobą uzgodniliśmy. — Coś wam pokaże. Dziekan spojrzał na pudełka Baraka, wzruszył ramionami i poszedł dalej. W gabinecie Harsnet opowiedział mu o zamordowaniu Ethel Bunce, zniknięciu Lockleya i ataku na Cantrella. — Wygląda na to, że zabójca skupił uwagę na ludziach związanych z zakonną infirmerią — powiedział. — Czemu miałoby mi to zagrażać? — Dziekan spojrzał na pudełka spoczywające na kolanach

Baraka i nagle westchnął głęboko. Odgadł, co jest w środku. — Łączy was z nimi znacznie więcej niż to, że byliście przełożonym braci pracujących w świeckiej i zakonnej infirmerii — rzekłem. — Właśnie to przed nami ukryliście. Barak otworzył pudełka, pokazując Bensonowi protezy dentystyczne. Dziekan wytrzeszczył oczy i wyprostował się na krześle, wiedziałem więc, że moje podejrzenia były słuszne. — Pozwólcie, że powiem wam, co myślę—rzekłem cicho. — Goddard podawał chorym opiaty, silne i niebezpieczne środki nasenne, aby pozbawić ich przytomności na czas operacji. W tym okresie pojawiła się moda na sztuczne zęby osadzone w drewnianej protezie. Zęby pozyskiwano od zdrowych młodych ludzi, najlepiej pełny komplet. Żona pana Baraka odwiedziła ostatnio wyrwizęba, aby usunąć ząb. Ten zaproponował, że usunie jej wszystkie, proponując w zamian sowitą zapłatę. — Co ta opowieść ma wspólnego z waszą sprawą? — spytał gniewnie dziekan, nie spuszczając oczu z drewnianych pudełeczek. — Nie wiem, jak często odwiedzacie opuszczone części opactwa, ja wszak dwukrotnie spotkałem tam żebraka, który przekradł się na teren opactwa i wypytywał ludzi, czy nie widzieli jego zębów. Nie miał ani jednego. Biedak był obłąkany, zaciekawiło mnie wszak, co nim powodowało. Może ktoś wyrwał mu zęby, odurzywszy go opiatami? Może sprawdzono, czy jego zęby pasują do jednej z protez, które znaleźliśmy w skrzyni Lockleya? Cyrulicy nie mogą nakłonić ludzi do sprzedaży zębów, nawet za pokaźną sumę, bo ich wyrwanie jest bardzo bolesne. Biedakom, którzy tu przychodzili, można było wszak zaproponować podanie opiatów, aby usunięcie było bezbolesne. W izbie zapanowało milczenie. Dziekan drgnął, słysząc daleki odgłos młotów. Wziął głęboki oddech. — Jeśli Goddard, Lockley i Cantrell dokonywali jakichś niegodziwości w klasztornej infirmerii, o niczym nie wiedziałem. Co to ma wspólnego z zabójcą, którego szukacie? — Musimy wiedzieć wszystko, dziekanie. Ze sposobu, w jaki patrzycie na owe pudełka, wyraźnie widać, że nie jest to dla was nowiną. Do pierwszego młota przyłączył się drugi. — Ciągle hałasują — rzekł cicho Benson. — Ach, ten ustawiczny hałas! Jak ja mam myśleć? — Otworzył oczy, spojrzał w przestrzeń między nami i westchnął głęboko. — Gratuluję spostrzegawczości, panie woźny sądowy. Tak, macie słuszność, Shardlake. W tysiąc pięćset trzydziestym dziewiątym roku dowiedziałem się, że Goddard sprowadza pacjentów do szpitala dla świeckich, aby wyrywać im zęby. Nastała wtedy moda na protezy. Miał on umowę z czynnikiem z Westminsteru. Człek ów zwał się Snethe, praktykował pod szyldem Bloody Growth. Z tego, com słyszał, kupował zęby i inne rzeczy. — Odetchnął głęboko i kontynuował: — Lockley współpracował z Goddardem. W owym czasie wszyscy wiedzieli, że klasztory nie mają przyszłości, więc wielu mnichów próbowało się zabezpieczyć. Goddard wyrywał zęby, aby po zamknięciu klasztoru było go stać na dotychczasowe życie. Lockley pewnie przepił swoje pieniądze. — Jak się o tym dowiedzieliście? — Młody Cantrell mi powiedział. Chociaż pracował w zakonnej infirmerii i nie miał styczności ze szpitalem dla świeckich, dowiedział się o ich procederze. Podsłuchał rozmowę Goddarda z Lockleyem. Goddard rzekł mu, aby trzymał gębę na kłódkę, bo pożałuje, lecz ten podejrzewał, że jeden lub dwóch uśpionych przez Goddarda i Lockleya więcej się nie obudziło. — Cantrell był przerażony na samo wspomnienie o Goddardzie — zauważyłem. — Lord Cromwell kazał mi mieć baczenie na wszelkie podejrzane machinacje, aby móc wywierać nacisk na opornych mnichów. — Spojrzał na nas ponownie. — Współpracowaliście z nim, nie udawajcie niewiniątek. Nakazał mi, abym tolerował ten proceder, by w razie czego móc wywołać skandal. Wolał wszak, aby klasztor został zamknięty po cichu, w pokojowy sposób. Król nie chciał awantury. Udało mi się tego dokonać. — Czy Goddard wiedział, że Cantrell doniósł na niego?

— Nie, nigdy mu o tym nie powiedziałem. — Mogło umrzeć więcej ludzi — zauważył Harsnet. — To niewykluczone. Działałem na polecenie lorda Cromwella. Jak wiecie, trudno było mu się sprzeciwić. — Pochylił się ku nam, odzyskując pewność siebie. — Królowi nie spodoba się skandal w Westminsterze, nawet dzisiaj. Słuchałem Cromwella, bo miał wielką władzę, nie podzielałem wszak jego radykalnego stanowiska w sprawach wiary. Wiedziałem, że zagalopuje się zbyt daleko i wrogowie z Tajnej Rady doprowadzą do jego upadku. Tak też się stało. Obecnie wróciliśmy do bardziej rozsądnych rozwiązań. — Tańczycie, jak wam zagrają — rzucił Harsnet. — Lepiej poruszać się z wiatrem, niż na nim dyndać — odrzekł Benson, mierząc w koronera krótkim paluchem. — Król nie wie o tej sprawie, prawda? O mordercy, którego szukacie? Zbadałem sytuację. Nie lękajcie się, uczyniłem to dyskretnie. Król nie byłby rad, gdyby się okazało, że arcybiskup Cranmer coś przed nim ukrywa. Nie tym razem, gdy tylu występuje przeciw niemu. — Zwrócił się do mnie. — Wasze śledztwo utknęło w martwym punkcie, prawda? Znalazłeś się w ślepej uliczce, garbusie. Wiem, że nie chciałbyś ponownie rozsierdzić króla. Harsnet spojrzał na mnie, ignorując Bensona. — Co z tego wynika? Czy morderca jest dawnym pacjentem, który popadł w obłęd? — Wątpię — rzekłem. — Kupowali zęby od ubogich, bezbronnych ludzi, musi wszak istnieć jakiś związek. — To Goddard — zawyrokował Harsnet. — Wybiera ofiary spośród ludzi, których zna. — Spojrzał na dziekana. — Powiedzieliście nam wszystko? — Tak. Przysięgam, jakem dziekan Westminsteru. — Wiem, ile jest warte wasze słowo — odparł pogardliwie Harsnet. Benson rzucił mu gniewne spojrzenie, a następnie spojrzał na mnie. — Nic mi nie grozi? — spytał. — Nie sądzę, aby coś wam zagrażało — odparłem. — Wszystkie ofiary wyznawały nową religię, lecz od niej odeszły. Wy, jak mniemam, zawsze byliście oportunistą — odważyłem się zauważyć. — Człowiekiem praktycznym, już wam to mówiłem, panie garbusie. *** Gdy wyszliśmy na podwórzec, Harsnet pokręcił głową. — Nie posunęliśmy się naprzód — rzekłem. — Wiemy przynajmniej, jak bezlitośni i okrutni bywali Goddard i Lockley. Czemu Benson wcześniej nam o tym nie wspomniał? Przecież wiedział, że nic mu nie grozi — dodał z goryczą. Nie odpowiedziałem. Pomyślałem, że agresywny ton, którym do niego przemawiał, wcale nam nie pomógł. Dał się opanować niechęci do owego człowieka. W kontaktach z politykami trzeba czasem stłumić emocje i udawać przyjaźń tak jak oni. — Dlaczego Cantrell na ten temat się nie zająknął? — zapytał. — Pewnie był zbyt wystraszony. Zawiadomienie Bensona nie przyniosło mu niczego dobrego. Chodźmy i spytajmy, zobaczymy, co nam powie. Możemy tu zostawić konie. — Wskazałem drzwi w murze prowadzące na Dean’s Yard. — Mieszka tam, choć słowo „egzystuje” wydaje się lepszym określeniem. Opuściliśmy teren opactwa i ruszyliśmy do zrujnowanego warsztatu. — Nie widzę strażnika — zauważył Harsnet. — Pewnie go przepędził. — Trzeba go zmusić do wyrażenia zgody na opiekę. — Racja. Przeszliśmy na drugą stronę ulicy i zapukaliśmy do drzwi. Po chwili otworzył je Cantrell.

— To znowu wy, panie? — rzekł bez entuzjazmu. Spojrzał na Harsneta zza grubych szkieł. — A któż to taki? — Jestem zastępcą koronera Londynu — odrzekł łagodnie Harsnet. — Pan Shardlake ze mną współpracuje. Przyszliśmy spytać, co u was słychać. Mieliśmy nadzieję, że przed domem zastaniemy strażnika. — Siedzi z tyłu. — Możemy wejść? Cantrell zwiesił ramiona, ruszając do salonu znużonym krokiem. Harsnet kroczył na czele. W środku nadal czuć było zapach potu i zepsutego jadła. Weszliśmy do małego brudnego saloniku. Zauważyłem, że okno wychodzące na podwórko zostało naprawione. Na zewnątrz, na starej drewnianej skrzynce siedział krępy mężczyzna z mieczem. Właśnie jadł chleb z serem. — Był uparty — rzekł Cantrell, wskazując na niego. — Nie chcę obcych w moim domu. Może sobie tam siedzieć. Rozejrzałem się po izbie. Na podłodze obok stołu leżał pęknięty talerz, z którego ściekało jadło. — To mój obiad — wyjaśnił ponuro Cantrell. — Upuściłem talerz, gdy zapukaliście. Próbowałem postawić go na stole, ale się nie udało. — Powinniście zadbać o oczy — rzekłem. — Znam medyka, który udzieli wam darmo porady. Mówiłem wam o nim onegdaj. — Postanowiłem, że zapłacę Guyowi za wizytę. Jeśli mogłem to zrobić dla Bealknapa, mogę i dla owego nieszczęśnika Cantrella. Spojrzał na mnie ze zdumieniem. Byłem ciekaw, jak wyglądają jego oczy bez soczewek. Co im dolega? Milczał chwilę, aby w końcu powiedzieć: — Lękam się, panie. Może powiedzieć, że oślepnę. — A może powie, że pomogą wam nowe okulary? Pozwólcie, że was umówię. — Jak długo ów człowiek będzie mnie pilnował? — spytał naburmuszony. — Wytrzymajcie jeszcze trochę — odrzekł Harsnet. — Francis Lockley zniknął, a jego niewiasta została zamordowana. Czy Lockley mógł być człowiekiem, który się do was włamał? Spojrzał na nas, rozdziawiając usta ze zdumienia. — Nie, to nie był Francis. Francis jest niski, a ów człowiek był wysoki. Taki jak doktor Goddard. — Pan Shardlake wspomniał, że Goddard ma dużą brodawkę na nosie. — To prawda. — I ranę na głowie po tym, jak zdzieliliście go kijem dodał Barak. — Nie wiem! Sam już nie wiem! — zawołał Cantrell z nagłym rozdrażnieniem. — Czemu mnie nachodzicie? Czemu wypytujecie? Nie rozumiem, co się dzieje. Zostawcie mnie w spokoju! Harsnet spojrzał na niego bez słowa, aby zwrócić jego uwagę. — Wracamy od dziekana Bensona — powiedział. — Opowiedział nam o nikczemnym procederze Goddarda i Lockleya. O tym, jak wyrywali zęby pacjentom odurzonym opiatami. Powiedział, że to wy mu o tym donieśliście. — Czemu to przede mną zatailiście? — spytałem. Cantrell opadł ciężko na stołek. — Czy dlatego Goddard chce mnie dopaść? — zapytał. — Bo na niego doniosłem? — Dziekan Benson nie wspomniał mu o tym — powiedziałem. — Czemu nie rzekliście mi o tej sprawie? — Wtedy miałem z tego powodu same kłopoty. Podejrzewałem, że doktor Goddard wszystkiego się domyślił, choć nie dał tego po osobie poznać. Miałem wrażenie, że później stał się dla mnie jeszcze surowszy. — Westchnął głęboko. — Czynienie tego, co słuszne, nie prowadzi do niczego dobrego. Lepiej się nie wtrącać. — Spojrzał na nas wielkimi wodnistymi oczami ukrytymi za grubymi soczewkami. —

Nie wyrywali zębów jedynie pacjentom. Wśród żebraków i domokrążców rozeszła się wieść, że młodzi ze zdrowymi zębami mogą sporo zarobić bez bólu. Do infirmerii przychodziło wielu zdrowych ludzi. — Nagle pomyślałem o urodziwej młodej dziewczynie, którą wczoraj ujrzałem. — Doktor Goddard mógł przebierać między nimi do woli. Byłem zdumiony, że nikt z przełożonych o tym nie wiedział, choć nie było to tajemnicą dla żadnego z żebraków. Na nich wszak nikt nie zwraca uwagi, prawda? — Zamilkł, wpatrując się w podłogę. — Rozmówię się ze strażnikiem. — Harsnet spojrzał na Cantrella, pokręcił głową i wyszedł tylnymi drzwiami. Po chwili wrócił. — Od czasu gdy tu jest, nie wydarzyło się nic podejrzanego, nie podoba mu się wszak, że zabraniacie mu wchodzić do domu. Musiał spać w szopie pełnej starych stolarskich rupieci. Czemu nie zaprosicie go do środka? — Zostawcie mnie w spokoju! — powtórzył Cantrell. Obawiałem się, że w każdej chwili może wybuchnąć płaczem. Położyłem rękę na ramieniu Harsneta i wyprowadziłem go z salonu. W drzwiach odwróciłem się do Cantrella. — Pomówię z moim przyjacielem, medykiem. Umówię was na spotkanie. — Nie odpowiedział, siedząc ze wzrokiem wbitym w podłogę. *** Na ulicy Harsnet ponownie pokręcił głową. — Ależ tam cuchnie! Widziałeś, jakie ma brudne odzienie? — Tak, jest w strasznym stanie. Biedak. — Sądząc po wyglądzie, popadnie w obłęd jak Adam Kite — dodał Barak. — Spróbuję mu pomóc — rzekłem. — Pomógłbyś wszystkim obłąkanym w Londynie. Zobaczysz, że doprowadzą cię do obłędu. — Przecież woźny Shardlake chce im pomóc — odrzekł Harsnet z lekką przyganą w głosie. Potarłem ramię, czując nagłe pieczenie rany. — Jak twoja ręka? — spytał Harsnet. — Zapomniałem spytać. — Znacznie lepiej. Wczoraj zdjęli mi szwy. Mam nadzieję, że strażnik zna swój fach. Nie chciałbym stracić także Cantrella. Harsnet spojrzał na mnie. Pomyślałem, że podobnie jak Barak uznał, że zbytnio się przejąłem losem byłego mnicha. — Wystarczająco. To mój ostatni człowiek. Jeśli będziemy potrzebowali więcej ludzi, trzeba będzie o nich poprosić Thomasa Seymoura. — Westchnął ciężko. — Niech się dzieje wola boska. *** Harsnet wrócił do swojego biura przy Whitehall, a Barak i ja ruszyliśmy Strandem. Było późne popołudnie i cienie zaczęły się wydłużać. — Co się stało w tawernie ostatniej nocy? — spytał Barak. Czy mordercą jest Lockley, a zabicie jejmość Bunce było częścią jego planu? Czy wówczas nie zabiłby jej na końcu jako siódmą ofiarę, aby się nie ujawnić? — Nie wygląda mi na zabójcą. Nie ma dzikiej, chłodnej inteligencji mordercy. Chyba że jest niezwykle dobrym aktorem. Guy powiedział, że zabójca musi ciągle udawać, zachowywać się jak człowiek normalny. — Pokręciłem głową. — Skąd mógł znać prawo na tyle, aby napisać list do Rogera? — Nie wiem. Z drugiej strony Goddard też mi nie pasuje. Jakoś nie nadaje się na zabójcę. — Racja. Jestem coraz bardziej przekonany, że zależało mu wyłącznie na pozycji i pieniądzach, był pozbawiony wszelkich religijnych uczuć. Barak uśmiechnął się z goryczą. — W przeciwieństwie do naszego pobożnego brata, koronera Harsneta. — Nie jest taki zły. Ma pewne przymioty.

— Z radością nawróciłby cię na swoją wiarę. Uczynił człowiekiem pobożnym — prychnął. — Jak można wierzyć w istnienie miłosiernego Boga po tym, co widzieliśmy w tawernie? — Mógłby odrzec, iż Bóg obdarzył człowieka wolną wolą więc skoro ten jej nadużywa, nie jest to jego wina. — Powiedz to jejmość Bunce. *** Kiedy wróciliśmy na Chancery Lane, przypomniałem sobie, że obiecałem zajrzeć do Adama Kite’a. Przypomniałem sobie również, że muszę poprosić Guya, aby zbadał Cantrella. Rozumiałem obawy tego ostatniego. A jeśli Guy powie mu, że całkiem oślepnie? Zaprowadziliśmy konie do stajni i weszliśmy do domu. Gdy tylko otworzyłem drzwi, Joan zbiegła pospiesznie po schodach. — Służąca Dorothy Elliard, Margaret, przyniosła wam wiadomość! — zawołała. — Czy coś się stało? — spytałem wystraszony. — Wszystko w porządku. Jest u niej Bealknap. Przewrócił się na jej progu. Margaret powiedziała, że jest umierający. — Bealknap? — powtórzyłem z niedowierzaniem. — Przecież ledwie ją zna? — Właśnie dlatego po was posłały. Margaret była tu pół godziny temu. Prosiła, abyście je niezwłocznie odwiedzili. — Już tam idę. Otworzyłem drzwi i ruszyłem ścieżką w kierunku Lincoln’s Inn. Po zapadnięciu zmroku w oknach mieszkań prawników migotały świeczki. Margaret otworzyła drzwi z wyrazem zaniepokojenia na okrągłej twarzy. — Co się tu dzieje? — zapytałem. — Wczesnym popołudniem usłyszałam pukanie do drzwi. Kiedy otworzyłam, jakiś mężczyzna w prawniczej todze upadł na progu. Pani kazała kucharzowi położyć go do łóżka. Powiedział, że was zna... — Jestem tutaj! — zawołała z salonu Dorothy. — Lepiej do niego wrócę, panie — powiedziała Margaret. — Kiepsko z nim. — Wbiegła do domu, szeleszcząc suknią. Poszedłem do salonu. Dorothy siedziała przy kominku, przypatrując się odbarwionej części drewnianego firyzu. — Muszę kazać, aby naprawiono go ponownie. Kiepsko wykonano robotę. Ostatnio często tu przesiaduję i bardzo mnie to irytuje. — Była blada, wyczułem też, że z trudem zachowuje spokój. — Dziękuję, że przyszedłeś, Matthew. — Co się stało? Czemu Bealknap tu jest? — Margaret znalazła go pod naszymi drzwiami. Prosił o pomoc. Zawołała mnie. Leżał na ziemi blady jak ściana i ciężko dyszał. — Wyczułem lekkie drżenie w jej głosie. Zrozumiałem, że musiał jej przypomnieć o Rogerze, którego znaleźliśmy w fontannie. Niech cię szlag, Bealknap, pomyślałem. — Margaret powiedziała, że kazałaś go położyć do łóżka. Rozłożyła ręce. — Co innego mogłam zrobić? Mówił, że umiera. Prosił o pomoc. Ledwie go znałam. Nie darzę go większą sympatią niż ty. — Wiedział, że kobieta go nie odprawi. — Ściągnąłem brwi. — Rozmówię się z nim. — Matthew, nie bądź wobec niego zbyt surowy — powiedziała cicho. — Myślę, że jest poważnie chory. — Zobaczymy. *** Umieściły go w sypialni. Po drewnianej dziecinnej rakiecie tenisowej poznałem, że był to dawny pokój Samuela. Margaret pochylała się nad łóżkiem, próbując skłonić Bealknapa do wypicia czegoś z

kubka. Leżał na łóżku w swojej koszuli. Zaszokował mnie jego mamy wygląd. W migotliwym blasku świeczki płonącej na stoliku nocnym twarz spoczywająca na poduszkach wydawała się blada niczym śmierć. Był wszak świadomy. Spojrzał na mnie dzikim, przerażonym wzrokiem. Margaret odwróciła się w moją stronę. Wyglądała na udręczoną. Ona też widziała ciało Rogera. — Próbuję go skłonić do wypicia odrobiny cienkiego piwa — wyjaśniła. — Zostaw nas samych — rzekłem cicho. Odstawiła kubek i wyszła z izby. Spojrzałem na Bealknapa. Dziwne było oglądanie go z bliska, na dodatek tak bezradnego. Jego zmierzwione żółte włosy zaczęły się przerzedzać, odsłaniając wysokie czoło. Odrobina piwa, które podała mu Margaret, rozlała się wokół ust. Wyglądał na całkiem bezradnego, a oszalałe spojrzenie mówiło mi, że o tym wiedział. — Czemu tu przyszedłeś? — spytałem cicho. — Przecież wiedziałeś, ile wycierpiały. — Wiedziałem, że... że pani Elliard... nadal tu mieszka — wystękał słabym, urywanym głosem. — Wiedziałem, że to osoba życzliwa. Oprócz niej... nie miałem się do kogo zwrócić. — Przecież każdy pomógłby koledze w takim stanie. — Nie mnie. Wszyscy mnie nienawidzą. — Westchnął, na chwilę zamykając oczy. — Już po mnie, Shardlake. Nie mogę jeść. Jadło przelatuje przeze mnie. Doktor Archer powiedział, że ostatnie przeczyszczenie przyniesie poprawę, lecz tak się nie stało. Mam krwawienia... Westchnąłem. — Sprowadzę doktora Maltona. — Za późno. Widzę niewyraźnie. Cały czas mi słabo. — Z trudem podniósł wychudzoną dłoń i chwycił mój nadgarstek. Próbowałem się nie skrzywić z powodu tego nieoczekiwanego gestu. — Nie wierzyłem w Boga — wyszeptał, próbując skupić na mnie zbolałe spojrzenie — od czasu gdy byłem dzieckiem. Świat przypomina pole bitwy, ludzie przypominają drapieżniki i zdobycz. Prawa i umowy jedynie skrywają ten fakt. Jestem przerażony. Katolicy powiadają, że jeśli człowiek wyzna grzechy i pokaja się przed śmiercią Bóg przyjmie go do siebie. Potrzebuję księdza, księdza starej wiary. Wziąłem głęboki oddech. — Natychmiast wezwę doktora Maltona. Będzie wiedział, gdzie znaleźć księdza, który cię wyspowiada. Myślę, że dzięki odpowiedniemu leczeniu zdołasz wyzdrowieć. Poślę Margaret... — Próbowałem się podnieść, lecz on nie puszczał mojego nadgarstka. Miał zdumiewająco silne dłonie. — Wierzysz w Niego, prawda? — spytał. Zawahałem się. — Nie mam... nie mam pewności. Od jakiegoś czasu... Spojrzał na mnie zdumiony. — Zawsze uważałem cię za człowieka wiary. Ten twój szacunek dla etyki i prawa i pogardliwy sposób, w jaki mnie traktowałeś... Myślałem, żeś jednym z owych pobożnych... — Nie. — Czemu w takim razie mi pomagasz? Przecież mnie nienawidzisz. Kilka razy brzydko się z tobą obszedłem... bo traktowałeś mnie z góry, jakbym był gnidą, nie człowiekiem... — W jego jasnych oczach na chwilę błysnął gniew. — Mimo to jesteś moim bliźnim. Odniosłem wrażenie, że nad czymś się zastanawia. Przygryzł wargi, odsłaniając długie, żółte zęby. Wtedy to powiedział. — Ksiądz może nie zdążyć na czas... Wyznam ci przynajmniej jeden grzech... powiem, co zrobiłem. Nie wiem, dlaczego on o ciebie wypytywał... — O co ci chodzi, Bealknap? Mamroczesz bez sensu. Zamknął oczy.

— To było dwa tygodnie temu, kiedy przegrałem przez ciebie sprawę o mokradła zajęte przez owego kmiecia. Następnego dnia zjawił się u mnie pewien człowiek. Zwał się Colin Felday. — Przerwał, aby odetchnąć głębiej. — To jurysta. Kręci się w okolicach Sanktuarium Westminsterskim w poszukiwaniu klientów. Jestem jednym z prawników, którzy mu ich podsyłają. To nikczemnik... nie pochwaliłbyś tego, co robi. — Próbował się roześmiać, lecz chrapliwy rechot zamienił się w kaszel. Spojrzał na mnie oczami pełnymi lęku i cierpienia. — Powiedział, że ma klienta, który sowicie zapłaci za informacje na twój temat. — Jakie informacje? — Wszystkie, które mu podam. Był ciekaw, w jaki sposób pracujesz, gdzie mieszkasz. Jakim jesteś człowiekiem. Wypytywał również o twojego pomocnika Baraka. Powiedziałem, że jesteś sztywnym świętoszkiem, rozgoryczonym z powodu garbatego grzbietu... prawnikiem nieustępliwym, jak cholerny terier... że nie jesteś głupcem. — Ponownie zarechotał. — O nie, co to, to nie. Spojrzałem na niego, przekonany, że wypytywał o mnie morderca. Pewnie ów jurysta napisał mu też list do Rogera. — Kim jest klient Feldaya? — spytałem ostro. — Jak się zwie? — Nie mógł mi tego zdradzić. Rzekł jedynie, że nie życzy ci dobrze. To mi wystarczyło. — W jego oczach pojawił się gniew. Chociaż słowa Bealknapa mogły być spowiedzią, nie wyczaiłem w nich szczerej skruchy, a jedynie wielki lęk w obliczu śmierci. — Myślę, że klient Feldaya zabił pięciu ludzi — powiedziałem. — Tropię go, a on mnie. Ranił mnie w rękę i poważnie poturbował żonę Baraka. Bealknap odwrócił wzrok. — Nie wiedziałem. Nie możecie mnie za to winić. — Uśmiechnąłem się chłodno, słysząc ponownie starego Bealknapa. Coś mi mówiło, że się z tego wykaraska. — Gdzie mieszka ów Felday? — spytałem. — W jakiejś marnej klitce niedaleko katedry. Przy Addle Hill. — Poślę po Guya — rzekłem cicho. — Sprowadzę też księdza. — Bealknap skinął nieznacznie głową, lecz nie otworzył oczu. Może niedawne wyznanie go wyczerpało, a może nie chciał mi spojrzeć w oczy. Wyszedłem, cicho zamykając drzwi. *** Dorothy siedziała na krześle przy kominku. Margaret przycupnęła na stołku naprzeciw niej. Obie wyglądały na wyczerpane. — Margaret, mogłabyś przy nim posiedzieć? — spytałem. — Myślę, że wyszłoby mu na dobre, gdybyś wlała weń trochę jakiegoś napoju. — Czy umrze? — zapytała bez ogródek Dorothy, kiedy Margaret wyszła z salonu. — Nie wiem, choć on jest o tym przekonany. Poślę po Guya. Bealknap prosił o księdza, aby go wyspowiadał. Uśmiechnęła się ponuro. — Nie sądziłam, że Bealknap jest wierzącym starej daty. Że wierzy w coś oprócz pieniędzy. — Myślę, że uważa to za rodzaj zabezpieczenia. — Pokręciłem głową. — To dziwny człowiek. Wszyscy wiedzą, że trzyma u siebie solidną skrzynię ze złotem. Nie ma wszak żony ani przyjaciół, jeno samych wrogów. Co go skłania do takiego postępowania? Dorothy wzruszyła ramionami. — Kto to wie? Mam nadzieję, że przeżyje. Nie chcę oglądać kolejnego nieboszczyka. Dziękuję, że przyszedłeś, Matthew. — Uśmiechnęła się. — Nie wiedziałyśmy z Margaret... co robić. Nie byłyśmy zdolne do myślenia. — Trudno myśleć w takich okolicznościach. Wstała.

— Pozwól, że przynajmniej poczęstuję cię kolacją. Założę się, że nic nie jadłeś. — Nie mogę zostać. Mam pilną sprawę. — Chodzi o te morderstwa? — Tak, pojawił się nowy trop. Podeszła i ujęła moją dłoń. — Wiele przeszedłeś — powiedziała, patrząc na nią. — Nie widziałam cię tak zmęczonego. — Myślę, że zbliżamy się do końca. — Kiedy ujrzałam Bealknapa leżącego na naszym progu... takiego bladego... wszystko powróciło. Przypomniałam sobie ciało Rogera. — Nagle wybuchła płaczem, zasłaniając oczy. Zapomniałem się i chwyciłem ją w ramiona. — Dorothy! Biedna Dorothy! Podniosła załzawioną twarz i spojrzała mi w oczy. Pomyślałem, że gdybym ją wówczas pocałował, odwzajemniłaby to. Po chwili poruszyła powiekami i cofnęła się. Na jej twarzy pojawił się smutny uśmiech. — Biedny Matthew — rzekła szybko. — Ganiasz dla mnie tu i tam. — Zrobiłbym dla ciebie wszystko. — Wiem — odrzekła cicho. Skłoniłem się i wyszedłem. Przystanąłem chwilę na progu, przytłoczony emocjami. Byłem pewny, że darzy mnie uczuciem. Rozejrzałem się po Gatehouse Court. Było ciemno. W oknach paliło się jedynie kilka świateł. Wziąłem głęboki oddech i ruszyłem energicznie w stronę domu. Wyślę Petera, aby sprowadził Guya. Barak i ja mieliśmy do wykonania inne zadanie. Trzeba było odnaleźć Feldaya. Serce zaczęło mi walić, a nogi zadrżały na myśl, że może w końcu uda nam się ująć zabójcę.

Rozdział trzydziesty trzeci Wróciłem szybko do domu. Gdym stanął w progu, nagle poczułem się słaby. Oparłem się o drzwi i kilka razy głęboko odetchnąłem. Później wszedłem po schodach do pokoju Baraka i Tamasin. Zapukałem, a Barak zaprosił mnie do środka. Moim oczom ukazała się spokojna rodzinna scenka. Tamasin siedziała przy stole zajęta szyciem, a Barak odpoczywał na łożu. Wyglądał na odprężonego. Nagle spostrzegłem lekkie zmarszczenie brwi i nerwowe drgnięcie stopy. — Jack, będziesz mi potrzebny — powiedziałem. — Chyba nie zabił ponownie — odrzekł, wytrzeszczając oczy. — Nie. — Tamasin spojrzała na nas niespokojnie. Uśmiechnąłem się, aby jej dodać otuchy. — Nic się nie stało. Musimy coś załatwić. — Co się stało? — spytał Barak, gdy ruszyliśmy schodami. Wydawał się rad, że może coś zrobić, a przy tym nie będzie musiał oglądać kolejnej udręczonej ofiary. Opowiedziałem mu o wyznaniu Bealknapa i juryście nazwiskiem Felday. — Pijesz w towarzystwie owych jurystów — rzekłem. — Słyszałeś o nim? — Widziałem go przelotnie — odparł Barak. — To chudy człek o ostrych rysach twarzy. Większość jego klientów mieszka w Sanktuarium Westminsterskim. Jest tam dobrze znany. — Spojrzał na mnie z powagą. — Moi przyjaciele mówili, że dla pieniędzy zrobiłby wszystko, a nie należą do niewiniątek. Zatrzymałem się na dole. — Musimy się z nim natychmiast zobaczyć. Jeśli jego klient jest zabójcą... a któż inny wypytywałby o nas... zdemaskujemy go. — Zawahałem się w drzwiach. — Myślisz, że powinniśmy poczekać na Harsneta? — Nie ma czasu do stracenia — odparł Barak. — Trzeba wykorzystać sposobność. — Masz rację. To najlepsza okazja, jaka się nam trafiła. Barak zacisnął zęby. — W ten sposób dowiedział się, gdzie mieszkam. Ustalił też, że pracujesz w Sądzie Próśb. Pewnie drań cały czas nas śledził. — Ot i cała nadprzyrodzona moc, którą otrzymał od diabła. Nie ma nic nadprzyrodzonego w zasięganiu informacji za pośrednictwem szemranych prawników. Musi mieć pieniądze, skoro stać go na wynajmowanie takich szpiegów. — Nadal nie wiemy, w jaki sposób niepostrzeżenie nas śledził. — Wkrótce się dowiemy. — Co z Bealknapem? — Wyślę Petera, aby sprowadził Guya. Poszukajmy Feldaya. — Zostawiłbym starego łotra bez pomocy. — Jest u Dorothy. Chodźmy. Ruszyłem do kuchni. Philip Orr siedział przy stole, trzymając w dłoniach kubek piwa. Stołek trzeszczał pod jego ciężarem, gdy rozmawiał z chłopcami. Timothy i Peter zajęli miejsca u jego stóp. — Później do miasta wkroczył król — rzekł dramatycznym głosem. — Nigdy nie widzieliście kogoś takiego jak jego wysokość. To ogromny człek, wyższy o głowę od dworzan i sług z orszaku. Na jego kapeluszu i kaftanie lśniły klejnoty. Obok kroczyła królowa Anna Boleyn, ta, która później okazała się nikczemną ladacznicą... — Przerwał, podnosząc się pospiesznie na nasz widok. Chłopcy poszli za jego przykładem. — Wybaczcie, panie — rzekł Orr. — Opowiadałem im o służbie konstabla... — Nic się nie stało. Mam robotę dla Petera. Chodź — rzekłem do starszego chłopca. — Napiszę list, a ty pędem zaniesiesz go do Bucklersbury. — Spojrzałem na Timothy’ego. — Nie powinieneś być w łóżku o tej porze?

— Tak, panie. Byłem rad, że Peter i Timothy żyją w zgodzie. W oczach młodszego z chłopców pojawiły się wesołe iskierki, choć jeszcze niedawno miał ponure spojrzenie. — W takim razie dobranoc — powiedziałem. Peter wyszedł za nami. Udałem się do salonu i pospiesznie skreśliłem kilka słów do Guya. Oddałem list chłopakowi, który wybiegł w pośpiechu. — Dobrze — rzekłem do Baraka. — Przekonajmy się, co ma nam do powiedzenia Felday. Addle Hill jest niedaleko. Zabierz miecz. Ruszyliśmy szybko Fleet Street w stronę murów miasta. Wartownicy przepuścili nas, widząc moją prawniczą togę. Przed nami ukazała się ogromna czarna bryła katedry Świętego Pawła. Była ciemna noc. Księżyc zasłoniły chmury, a w powietrzu czuć było nadciągający deszcz. — Wyglądaliście na spokojnych... ty i Tamasin. — Pilnuję się. Nie jest mi łatwo, bo cały czas myślę o tej sprawie. — Wszystko dobrze się skończy. Kiedy skręciliśmy w Carter Lane, ujrzeliśmy małe zamieszanie. Dwaj konstable wlekli jakiegoś człowieka za kołnierz. — Chciałem się jeno przespać na progu — mamrotał. — Idzie deszcz. — Możesz moknąć dowoli! — Konstable pchnęli zataczającego się żebraka na środek ulicy. — Zmiataj stąd, psi parchu! — Włóczęga odszedł, a konstable zwrócili się ku nam, słysząc nasze kroki. — Jestem prawnikiem — rzekłem, gdy unieśli lampy. — Idę do klienta. — Skłonili się i pozwolili nam przejść. Addle Hill była długą uliczką schodzącą w dół, do rzeki. Na górnym odcinku stały duże stare czteropiętrowe domy z wysuniętymi okapami. Ponieważ budynki wzniesiono na błotach nad Tamizą, wiele osiadło i przesunęło się wraz z upływem lat. Teraz wyglądały tak, jakby w każdej chwili miały się zawalić. Jakaś kobieta spojrzała na nas z progu i znikła w ciemności. — Mieszka tu sporo ladacznic — zauważył cicho Barak. — Oprócz nich nie widzę nikogo. Trzeba będzie zapukać do kilku drzwi, aby go odnaleźć. W oddali dostrzegłem grupką ludzi z lampami. Rozmawiali przyciszonymi głosami. Mężczyzna i kobieta odłączyli się od pozostałych, życząc im dobrej nocy i oddalając się w stronę jednego z domów. — Możemy ich spytać — powiedział Barak. .— Przepraszam — rzekłem, zbliżając się do gromadki. Starszy mężczyzna idący przodem podniósł lampę. Zauważyłem, że wszyscy byli ubrani w czarne szaty i mieli Biblie pod pachami. Spytałem, czy wie, gdzie mieszka jurysta nazwiskiem Felday. Kiedy pokręcił przecząco głową, do przodu wystąpił młody mężczyzna. — Znam go — powiedział. — Pracujecie z nim, panie? — spytał, widząc moją prawniczą togę. — Mam do niego interes. — Nie cieszy się on szacunkiem wśród sąsiadów — oznajmił surowym tonem, choć miał nie więcej niż dwadzieścia lat. — To bezbożnik, człowiek bez zasad. Pozostali wydali pomruk aprobaty. Zmarszczyłem brwi i spojrzałem na młodzieńca. — Interesy, które z nim prowadzę, to moja sprawa — uciąłem. — Okażecie chrześcijańskie zmiłowanie i powiecie mi, gdzie go znaleźć? Mężczyzna potrząsnął głową ze smutkiem, a następnie wskazał wzgórze. — Mieszka kilka domów dalej. W domu po prawej stronie, tym z niebieskimi drzwiami. — Dziękuję — rzekłem szorstko i usunąłem się z drogi. Gromadka ruszyła dalej. — Bezbożnie przemawiał, Thomasie — zauważył jeden z nich tak, abym go usłyszał. — Kpił z chrześcijańskiego zmiłowania. Barak obejrzał się za nimi. — Kolejni święci — powiedział. — Nie przepuszczą okazji, aby przypomnieć innym, że są

bardziej pobożni od nich. — Nie brak im odwagi. Chodzą po zmroku w dużej grupie, chociaż Bonner ich tropi. — Może chcą zostać męczennikami jak połowa owych świętoszków. Wziąłem głęboki oddech. — Poszukajmy Feldaya. *** Dom, który nam wskazano, był mniej zniszczony od pozostałych, a niebieskie drzwi zostały niedawno pomalowane. Nacisnąłem klamkę, lecz okazało się, że są zamknięte. Musiałem zakołatać kilka razy, zanim otworzyła nam kobieta w średnim wieku. Uśmiechnęła się do nas przyjaźnie. — Czego chcecie, panowie? — Szukamy pana Feldaya. Uśmiech natychmiast ustąpił miejsca grymasowi niezadowolenia. — Nie wy jedni — odparła. — Nie widziałam go od kilku dni. Ciągle muszę otwierać ludziom, którzy go szukają. — Zajrzymy do jego mieszkania. Gdzie są jego pokoje? — Na pierwszym piętrze, po lewej. Jeśli go zastaniecie, powiedzcie, aby zawiadomił ludzi, że zamierza wyjechać. Sąsiedzi nie są od tego, aby co pięć minut otwierać drzwi, bo ktoś przyszedł o niego zapytać. — Ostatnie słowa wypowiedziała do naszych pleców, albowiem wspinaliśmy się już na górę. Na pierwszym piętrze był szeroki podest z dwojgiem drzwi. Dom miał podobny rozkład jak Old Barge, w którym mieszkali Barak i Tamasin, był wszak większy i schludniej utrzymany. Zakołataliśmy głośno do tych z lewej strony. Nikt nie odpowiedział, więc Barak nacisnął klamkę, lecz okazało się, że drzwi są zamknięte. — Co się stało z draniem?—zapytał. — Sądzisz, że czmychnął? — Nie wiem. — Zawahałem się, by po chwili powiedzieć: — Wyłam je. Spojrzał na mnie niepewnie. — Jesteś pewny? To włamanie i najście. — Jeśli ktoś wniesie skargę, Cranmer nas ochroni. — Przydałoby się trochę światła. Zejdę na dół i poproszę ową niewiastę o świecę. Zszedł na dół, a ja spojrzałem na zamknięte drzwi. Pomyślałem, że elementem umowy mordercy z Feldayem mogło być jego zniknięcie na pewien czas, na wypadek gdybym wpadł na ich trop. Gdyby nie wyjechał, mógłbym go odnaleźć. Po chwili Barak wrócił ze świecą. — Myślę, że niewiasta na dole to luksusowa ladacznica. Spytała, czy nie chcesz jej złożyć wizyty. Odrzekłem, że się nad tym zastanowisz. — Uśmiechnął się, lecz wyczułem niepokój za jego błazeńską miną. — W takim razie ją rozczarują. Podaj świecę. Wejdźmy do środka. Barak cofnął się o krok, a następnie fachowo kopnął zamek. Drzwi otwarły się z trzaskiem, uderzając o ścianę. Izba była ciemna. Uderzył nas nieoczekiwany powiew zimnego powietrza. Osłoniłem dłonią płomień świeczki. — Zostawił otwarte okno — rzekłem. — Jeśli wyjechał, może chciał przewietrzyć mieszkanie. Coś tu cuchnie. — Barak dobył miecz i ostrożnie zajrzał do środka. Na korytarz wychodziło kilkoro drzwi. Jedne z nich były uchylone, i to właśnie stamtąd wiało. Barak delikatnie uchylił je czubkiem miecza. W środku dostrzegłem półki z książkami. Obok otwartego okna stało duże biurko. Zacisnąłem dłoń na rękojeści sztyletu, gdym ujrzał leżącą na nim nieruchomą postać. Mężczyzna miał na sobie białą koszulę. Jedna ręka spoczywała na niewielkiej stercie papierów. Róg górnej kartki łopotał na lekkim wietrze. Weszliśmy do środka. Barak trącił ciało czubkiem miecza. Tamten się nie poruszył. Podniosłem

świecę i oświetliłem jego głowę. Był młody. Miał nie więcej niż trzydzieści lat, gęste brązowe włosy i smukłą, urodziwą twarz o delikatnych rysach. Powieki były zamknięte, a wyraz twarzy wydawał się spokojny. Wyglądał, jakby zasnął. — To Felday — potwierdził Barak. W izbie coś się poruszyło. Podskoczyliśmy ze strachu. Barak skierował miecz w róg pokoju. Roześmialiśmy się nerwowo, gdy zrozumieliśmy, że jaskrawy gobelin drgnął na wietrze. — Dobry Jezu, mało mi serce nie wyskoczyło — powiedział. — Mnie również. Podszedł do okna i zamknął je starannie, a następnie zapalił od świeczki lampę stojącą na stole. Delikatnie ujął mężczyznę pod pachy i wyprostował na krześle. Nie było to łatwe, bo przód koszuli był zakrwawiony. Krew spłynęła na stół i zakrzepła. Barak odłożył miecz i rozdarł mu koszulę. Skrzywiłem się na widok dużej rany kłutej na piersi, nad sercem. — Ten przynajmniej szybko skonał — powiedział cicho Barak. — Cios w serce. Pewnie nie zdążył się zorientować, co się stało. — Spojrzał na mnie. — Czy to jego szósta ofiara? — Nie — rzekłem cicho. — Zabito go szybko, w prosty sposób. Inaczej niż pozostałych. Nie widzę też symbolicznego odniesienia do wyschłej rzeki. — Myślisz, że zabił go ktoś inny? — spytał zdumiony Barak. — Sądzę, że to on — odparłem cicho. — Nie jest to wszak kolejne z serii morderstw. Zabił go, bo się lękał, że odnajdziemy Feldaya, który zacznie mówić. — Westchnąłem. — Bealknap powiedział Feldayowi, że jestem wytrwały. — Popatrzyłem na nieszczęśnika. — Myślę, że zabójca złożył mu wizytę, udając klienta. Pewnie rozmawiali przy stole, gdy nagle zatopił sztylet w jego sercu. — Uznałem to za całkiem prawdopodobne, gdyż naprzeciw Feldaya stało puste krzesło. Ponownie spojrzałem na zdumiewająco spokojną twarz prawnika. — Z tegom, co słyszał, wynika, że Felday nie był religijny. Gdyby był apostatą bez wątpienia stałby się kolejną z symbolicznych ofiar. Wówczas umierałby powoli i w męczarniach. — Rozejrzałem się po pokoju. — Nie chciał, aby szybko go znaleziono. Dlatego zostawił otwarte okno. Chciał, aby w izbie było zimno, w przeciwnym razie smród rozszedłby się szybko po całym domu. — Nie żyje od kilku dni — powiedział Barak. — Ciało zaczęło się rozkładać. Z bliska czuć odór. Cóż za przebiegły łotr! — Chodź — rzekłem. — Pomóż mi. Przejrzę biurko i jego papiery. Może znajdziemy jakąś wskazówkę. Notatkę lub kwit, cokolwiek. Godzinę przeszukiwaliśmy gabinet Feldaya i pozostałe izby wchodzące w skład jego ładnie urządzonego małego mieszkania. Za oknami zaczęła się ulewa. Krople deszczu uderzały o bruk i ściekały z dachu. Wśród dokumentów nie znaleźliśmy wszak niczego, jedynie ślad na kurzu pokrywającym półki, skąd zabrano jakieś papiery. Przypuszczalnie notatki Feldaya na nasz temat. Trop się urwał.

Rozdział trzydziesty czwarty Wróciliśmy do domu. Przesłałem wiadomość Harsnetowi, a następnie zjadłem obiad w samotności. Barak nie miał ochoty na posiłek. Zamordowanie Feldaya i jejmość Bunce zbyt mocno nim wstrząsnęło. Niemal z radością przyjąłem wizytę jednego z dawnych klientów Rogera, który odwiedził mnie wieczorem w stanie wielkiego wzburzenia. Był to pan Bartholomew, który zorganizował tegoroczne przedstawienie w Lincoln’s Inn. Choć spektakl odbył się ledwie trzy tygodnie temu, miałem wrażenie, że od tego czasu minęła cała wieczność. Przed tygodniem dwaj aktorzy, którzy dla niego pracowali, zostali aresztowani za posiadanie zakazanych sztuk Johna Bale’a. Choć Bartholomew stronił od religijnych sporów, wielu ludzi, z którymi współpracował, nie chciało mieć z nim nic wspólnego. Londyn ogarnęła atmosfera panicznego strachu. — Dostawca kostiumów nie wypożyczy mi strojów na następne przedstawienie. Cieśla robiący dekoracje też się wycofał. W następny czwartek wystawiamy The Castle of Perseverance w domu burmistrza. Wszyscy wypowiadają umowy. Czy mogę coś wskórać? Udałbym się z tym do pana Elliarda, lecz od jego śmierci... Wyjaśniłem, że może ich pozwać, lecz nie ocali w ten sposób przedstawienia. Może się odwołać wyłącznie do perswazji. Bartholomew wyszedł w ponurym nastroju, lecz wydawał się mniej przerażony, gotowy ponownie spróbować pertraktacji z dostawcami. Stanął w progu i wyjrzał na zalaną deszczem ulicę, nakładając kaptur na głowę. Nagle odwrócił się ku mnie i spytał: — Udało się wam schwytać zabójcę pana Elliarda? Słyszałem, że odroczono sprawę, aby królewski koroner mógł przeprowadzić śledztwo. — Nie mam nowych wiadomości. Pokręcił głową. — Nie sądzę, aby kiedykolwiek udało się go schwytać. Zwykle tak się dzieje, gdy zabójca nie zostanie szybko ujęty. Nigdy go nie znajdziecie. *** Następnego ranka wyruszyłem skoro świt do Bedlam. Ostatniej nocy spałem niespokojnie, budząc się co chwila z powodu deszczu, jechałem więc zmęczony i smutny, a Genesis stąpał ostrożnie zabłoconymi uliczkami. Nadal myślałem o śmierci Feldaya. Mógłby żyć, gdyby nie zwrócił na siebie uwagi mordercy. Nie zginąłby jednak, gdyby się nie zajmował podejrzanymi sprawami. Nie otrzymałem żadnej odpowiedzi od Harsneta. W domu zostawiłem dla niego wiadomość o swoich dzisiejszych planach. Rano otrzymałem krótki liścik od Dorothy. Guy zbadał Bealknapa i powiedział, że właściwa opieka oraz odpoczynek powinny przywrócić mu zdrowie, choć dalsze podawanie leków na przeczyszczenie i upuszczanie krwi mogłoby go zabić. „Twój przyjaciel medyk zalecił, aby Bealknap został u mnie kilka dni, dopóki nie nabierze sił”, zakończyła. Między liniami wyczytałem, że nie jest z tego powodu szczęśliwa. Widok bram Bedlam pomógł mi wrócić do teraźniejszości. Wjechałem na podwórzec i dostrzegłem dwie znajome postacie — Daniela i Minnie Kite’ów. Daniel objął żonę potężnym ramieniem. Sprawiał wrażenie zamyślonego, choć Minnie wydawała się bardziej spokojna. Podnieśli głowy, gdy zatrzymałem Genesis. — Witajcie — rzekłem. — Przyszliście z wizytą do Adama? — Tak, panie — odparł Daniel. — Umówiłem się na spotkanie z doktorem Maltonem. On też złoży mu wizytę. Twarz Minnie pojaśniała. — To dobry człowiek. Myślę, że pomaga Adamowi. Powiada, że leczenie będzie długotrwałe, lecz jego zdaniem stan naszego syna uległ poprawie. Daniel skinął głową.

— Zaczyna dostrzegać naszą obecność. Na krótką chwilę przestaje się modlić. Zaczął nawet jeść. Może kiedyś przejmie po mnie interes. — Spojrzał błagalnie, jakbym mógł mu udzielić odpowiedzi. — Może pewnego dnia — odrzekłem wymijająco. — Nie jestem pewna, czy chciałby takiej pracy — wtrąciła Minnie, spoglądając na mnie. — Jestem ciekawa, czy gniewa się na nas z jakiegoś powodu. Traktuje nas w taki sposób... — Poczekajcie chwilę, doktor Malton przyjdzie niebawem. Będziecie mogli z nim pomówić. Spojrzeli na siebie niepewnie. — Może powinniśmy... — zaczęła Minnie, lecz jej mąż pokręcił głową. — Nie, kochanie. Musimy iść na nabożeństwo. Trzeba wesprzeć kaznodzieję. — Spojrzał na mnie ponownie, nagle przybierając zacięty wyraz twarzy. — Jak się miewa wielebny Meaphon? — spytałem neutralnie. — Martwi się, panie. Nastały prześladowania. — Popatrzył na mnie badawczo. — Lękamy się, że jeden z naszych braci, wielebny Yarington, został aresztowany. Nie widzieliśmy go od kilku dni. Nikt z jego zboru nie chce rzec, co się stało, a wielebny Meaphon wydaje się przybity. Stale powtarza, że wierzący powinni wspólnie stawić czoło diabłu. Słusznie prawi. — Nie będę was zatrzymywał. Chcecie, aby doktor Malton się z wami skontaktował? — Tak, panie — odpowiedział..— Bylibyśmy radzi. Odeszli w pośpiechu. Odniosłem wrażenie, że Minnie przedkłada sprawy Kościoła ponad syna. Może dlatego chłopak był na nich zagniewany? Wszędzie rysowały się podziały. Tydzień temu pewien duchowny starej daty został aresztowany za przekłucie palca i upuszczenie krwi na opłatek, by przekonać wiernych, że podczas mszy chleb i wino zamieniają się w ciało i krew Chrystusa. Przywiązałem Genesis do poręczy i ruszyłem wzdłuż długiego szpitalnego gmachu, po chwili zapukałem do drzwi. Otworzył Shawms. Na mój widok ściągnął brwi, wykrzywiając usta w czymś, co miało przypominać uśmiech. — Witajcie, panie Shardlake — wymamrotał. — Witajcie. Mam się tu spotkać z doktorem Maltonem. Usunął się z drogi, wpuszczając mnie do środka. — Jeszcze nie przybył. Ellen jest u Kite’a. Chłopak ma dobrą opiekę — rzekł uprzejmie, choć spoglądał na mnie spode łba. — Znakomicie. Za tydzień mija termin przesłania sądowi pierwszego sprawozdania. Chcę je zobaczyć, zanim zostanie doręczone. Jak się miewa Adam? — Maur powiada, że jego stan się poprawia, choć ja tego nie dostrzegam. Medyk i Ellen wyprowadzają go z celi. Przesiadują z nim w salonie, choć denerwuje to innych pacjentów. — Jestem pewny, że dacie sobie radę. Z oddali doleciały nas stłumione odgłosy. Drzwi się otwarły i ujrzałem poczerwieniałą gębę tłustego strażnika Gebonsa. — Jego wysokość dostał szału, panie — powiedział Shawmsowi. — Chce, aby mu naprawić koronę. Możecie go uspokoić? Shawms westchnął ciężko, odsunął Gebonsa i rozwarł szeroko drzwi celi. Ujrzałem starca, który uważał się za króla. Siedział na komodzie w szacie ze skrawków materiału. Zauważyłem, że korona, którą nosił na głowie, miała przykry wypadek. Kilka czubków się wygięło. — Rozkazuję, abyście naprawili moją koronę! — wrzasnął, machając pięścią. — Jesteście moimi poddanymi i macie mnie słuchać! Shawms zdarł mu z głowy papierową ozdobę i zmiął ją w tłustym łapsku. — Oto twoja korona! — warknął. — Kiedyś zaczniesz tak mleć jęzorem, że nie zdołasz go schować. Ucisz się, bo nie dostaniesz jadła. — Staruszek skulił się, a po chwili ukrył twarz w dłoniach i zaczął płakać. Shawms wyszedł, trzaskając drzwiami.

— Zamknij go! — polecił Gebonsowi z wyraźną satysfakcją. — Panie Shardlake, jak widzicie, mamy pełne ręce roboty. Możecie iść do celi Adama. Drzwi izby Kite’a były otwarte. Ellen siedziała na stołku naprzeciw niego. Adam był nadal spętany łańcuchami. Nie wolno było dopuścić, aby ponownie urządził przedstawienie na londyńskim murze. — Chodź, Adamie — mówiła Ellen. — Weź łyżkę i zjedz trochę. Nie zamierzam cię karmić jak niemowlaka. Chodź, dostaniesz papu — dodała dziecinnym głosem. Ku mojemu zaskoczeniu Adam zareagował uśmiechem na jej żart, choć szybko go stłumił. Westchnął ciężko, lecz wziął łyżkę i misę, aby zjeść jadło pod jej czujnym okiem. — Świetnie ci idzie, Ellen — powiedziałem. — Nigdy nie widziałem, aby się uśmiechał. Wstała i lekko dygnęła. — Nie zauważyłam was, panie — odrzekła, rumieniąc się. — Mam się tu spotkać z doktorem Maltonem. — Wiem. Powiedziano mi, że przyjdzie. Próbuję rozśmieszyć Adama. Jeszcze mi się to nie udało, choć jak widzicie, robię pewne postępy. — Tak. Adam jadł szybko, ignorując moją obecność. — Słyszałam, że król chce uchwalić prawo zakazujące niewiastom czytania Biblii — zmieniła temat. — To prawda, niewiastom i pospólstwu. Uśmiechnęła się ze smutkiem. — Wszystko powróci na stare tory. Może musi tak być. To nowa religia sprawiła, że Adam znalazł się w takim stanie. Spojrzałem na nią z zaciekawieniem. Może nie pozwolono jej opuszczać Bedlam z powodu skrajnych poglądów religijnych. Z drugiej strony wypowiedziała te słowa obojętnym tonem. Popatrzyłem na nogę Adama przykutą łańcuchem do podłogi. — Nie wiem, czemu nie możesz opuszczać Bedlam — rzekłem cicho — lecz z chęcią ci pomogę, jeśli zdołam. Uśmiechnęła się ponuro. — Dziękuję wam, panie. Jestem tu szczęśliwa. — Mimo tego zapewnienia miała smutną minę. Nie wiedziałem, jak inteligentna kobieta może znieść myśl o spędzeniu całego życia w takim miejscu, poznawać świat wyłącznie dzięki czyimś opowiadaniom. Adam wyczyścił misę, a następnie skulił się w kącie i zaczął modlić. — Ojcze niebieski — wyszeptał — przebacz mi, bo zgrzeszyłem przeciwko twojej światłości. Światłości... — Skoro zjadł, pozwolę mu się trochę pomodlić — powiedziała Ellen. — Dopóki nie przyjdzie doktor Malton. To jego pomysł. Prowadzimy negocjacje z Adamem. W zamian za robienie innych rzeczy pozwalamy mu się modlić. — Zauważyłaś w nim jakąś zmianę? — Niewielką. To mozolna praca. Wczoraj po przebudzeniu oznajmił, że ptaki za oknem płaczą z powodu jego grzechów. — To trudne zajęcie dla niewiasty, Ellen — powiedziałem. — Nie potrafiłbym wykonywać tej roboty. Wiem, że musi być ci ciężko. Ustawiczne przebywanie z takimi ludźmi nie jest łatwe. Oni nie są łatwi. Ściągnęła brwi. — A któż z nas jest? Zrozumiałem, że ją obraziłem. Zapadło niezręczne milczenie. — Spotkałem rodziców Adama — rzekłem. — Powiedzieli mi, że chłopak zrobił pewne postępy.

— Tak. Myślę, że jego ojciec czuje się bezradny. Przykro patrzyć, jak ten ogromny mężczyzna staje i zupełnie nie wie, co robić. — Czy Shawms przestał sprawiać problemy? — Tak. — Uśmiechnęła się ponownie. — Dzięki wam, panie. Pozwala przyprowadzać Adama do saloniku, gdzie są inni pacjenci. Doktor Malton powiedział, że Adam powinien przebywać w otoczeniu ludzi próbujących odwrócić jego uwagę od ponurego świata, w którym się zamknął. — Shawms twierdzi, że chłopak denerwuje innych pacjentów. — Mniej niż on sam. Tłumaczą mu, aby się uspokoił, przestał się modlić. To dobre dla niego. — Uśmiechnęła się ponuro. — Każdy umie sobie radzić z problemami innych, choć własne go przytłaczają. — Masz rację — usłyszeliśmy głos dolatujący od drzwi. Guy wszedł do środka. Ku mojemu zaskoczeniu trzymał pod pachą Nowy Testament. Jego zmęczona twarz sprawiła, że poczułem się winny za to, iż wczorajszej nocy wezwałem go do Lincoln’s Inn. — Jak się miewa Bealknap? — spytałem. — Doktor Archer powinien zostać oskarżony o szkodzenie swoim pacjentom — odpowiedział. — Bealknap przyszedł doń z powodu uporczywego bólu brzucha. Przestał jeść i osłabł. Puszczając mu krew i dając leki na przeczyszczenie, Archer jedynie pogorszył jego stan. Nie jestem zaskoczony, że biedak sądził, iż umiera. Zaleciłem mu dobre jadło i tydzień odpoczynku. Mam nadzieję, że do tego czasu zdoła odzyskać siły i zatroszczyć się o własne zdrowie. — Znakomicie, jestem ci ogromnie wdzięczny, Guy. — Obawiam się, że pani Elliard nie była uradowana, gdy powiedziałem, że ktoś powinien się nim zająć. — Nadal jest jej ciężko po stracie męża. Kiedy znalazła Bealknapa na progu domu, przypomniała sobie śmierć Rogera. — To dobra kobieta. Przepraszam, jeśli trochę to wykorzystałem. Bealknap jest wszak teraz moim pacjentem, muszę stawiać jego dobro na pierwszym miejscu. — Właśnie — odrzekłem, po cichu przeklinając Bealknapa. — Powiedziałem, że przyjdę ponownie jutro, by zobaczyć, jak się czuje. — Sprowadziłeś księdza? — Nie. Nie było takiej potrzeby. Obecność kapłana mogłaby go utwierdzić w przekonaniu, że koniec jest bliski. — Wstąp do mnie wieczorem na obiad, kiedy go odwiedzisz. W nagrodę za swój trud. Zapłacę ci też za wizytę. Guy się uśmiechnął. — Bealknap to dziwny człowiek. Ze strachu dokładnie opisał mi objawy choroby. Kiedy jednak rzekłem, iż nie umrze, prawie przestał się odzywać. Nie podziękował żadnemu z nas. — Taki już jest. Później ci o nim opowiem — dodałem ponuro. — Opowiem ci, co uczynił. Guy uniósł brwi. — Jak się miewa Adam? — spytał Ellen. — Zjadł śniadanie. Udało mi się wywołać słaby uśmiech na jego twarzy. — W takim razie robimy postępy. — Guy podszedł do chłopaka i delikatnie dotknął jego ramienia. Adam przestał szeptać jak opętany, westchnął i uniósł wychudzoną głowę. — Muszę się modlić, doktorze Malton. Za mało się modlę. Guy przykucnął naprzeciw niego. Zazdrościłem mu giętkości stawów. — Przyniosłem Biblię — rzekł cicho. — Pomyślałem, że moglibyśmy przeczytać wspólnie kilka fragmentów. Czytanie tej księgi jest w oczach Boga równie ważne jak modlitwa, prawda? — Zajrzę do innych pacjentów — powiedziała Ellen. — Cissy znowu jest apatyczna. Nie chce szyć.

— Dziękuję ci za twoją pracę. — Guy skinął głową. Dygnęła i wyszła z celi. Patrzyłem, jak odchodzi, na jej długie kasztanowe włosy kołyszące się na ramionach pod czepcem. Odwróciłem się do Guya, który otworzył Biblię, próbując wciągnąć Adama w rozmowę. — Gdybyś przeczytał ewangelie, wiedziałbyś, że Jezus nie chce, aby jego uczniowie niepotrzebnie cierpieli. Pragnie, aby żyli na tym świecie w harmonii i pokoju z bliźnimi, zamiast odsuwać się od nich jak ty. — Bóg poddaje swoich próbie, bada ich wiarę. Postąpił tak z Hiobem. Stale poddawał go próbom — odparł Adam, uderzając wychudzoną pięścią o kamienną posadzkę. — Czy właśnie tak się czujesz? Myślisz, że Bóg poddaje cię próbie? — Mam nadzieję. Lepsze to od odrzucenia. Od wiecznego znoszenia mąk piekielnych. Boję się piekła. Bardzo się boję, panie. W Apokalipsie świętego Jana przeczytałem... — Przeczytaj cztery ewangelie, Adamie, a przekonasz się, że żaden z pokutujących nie zostanie odrzucony. Pomyśl o Mani Magdalenie... Chłopak potrząsnął gwałtownie głową. Pochylił się i zaczął szeptać modlitwy, bezgłośnie poruszając wargami. Na wychudzonej szyi wyraźnie rysował się kręgosłup. Guy westchnął i dźwignął się na nogi. — Dam mu chwilę spokoju — powiedział. — Taki mamy układ. — Twoja cierpliwość jest niewyczerpana, Guy. Jest bez dna jak morze. — Staram się określić przyczynę niedoli. Próbuję ją odgadnąć, obserwując reakcje Adama. — Czemu nie zostawisz mu Biblii? — Szukałby w niej fragmentów o zagładzie i potępieniu za grzechy. Ciekawi mnie, od czego to wszystko się zaczęło. Zwykle jakieś straszne wydarzenie skłania obłąkanych do wycofania się i zamknięcia we własnym świecie. — Jego matka sądzi, że chłopak gniewa się na nią i Daniela. — Może to być jedna z przyczyn, lecz nie sądzę, aby jedyna. — Spojrzał na skuloną postać Adama i pogładził brodę. — Zastanawiam się, jaki jest wewnętrzny świat mordercy, którego szukamy. — Popatrzyłem na Guya. — Zabił ponownie. — Opowiedziałem mu o Bealknapie i śmierci Feldaya. Mówiłem szeptem, aby Adam nie usłyszał, lecz chłopak był tak pogrążony w modlitwie, że gdybym nawet mówił normalnym głosem, i tak nie zwróciłby na mnie uwagi. Guy zamyślił się chwilę. — Świat zabójcy jest zgoła odmienny od świata biednego Adama. Myślę, że ogarnęła go tak silna obsesja i uwielbienie dla siebie, iż nic nie zdoła mu pomóc. W Biblii jest kilku obłąkanych, Matthew, lecz żaden nie występuje na kartach Nowego Testamentu. — A święty Jan? A Apokalipsa? — Kościół byłby lepszy bez tej księgi. Nie ma w niej niczego prócz okrucieństw i zniszczenia. Naucza, że zabijanie ludzkich istot nie ma znaczenia, że można się radować z tego powodu. To złe. Nic dziwnego, że morderca wybrał właśnie ją. — Westchnął. — Powinienem spędzić trochę czasu z Adamem, Matthew. Wieczorem dłużej porozmawiamy. — Uśmiechnął się. — Myślę, że chłopak ma właściwą opiekę. Shawms i jego przełożony Metwys obawiają się sądu. — Mógłbym cię poprosić o przysługę, Guy? — spytałem nieśmiało. — Oczywiście. Opowiedziałem mu o wzroku Charlesa Cantrella. — Zbadam go — obiecał. — Nie mogę stwierdzić, co mu dolega, dopóki go nie zobaczę — dodał. — Dolegliwość może być banalna, ale rzeczywiście może grozić mu ślepota. — Lepiej, aby o tym wiedział. Zostawiłem Guya, aby mógł swobodnie pomówić z Adamem. Opuściłem to miejsce bez żalu. Wychodząc, zajrzałem do małego saloniku. Ellen nachylała się nad Cissy, pokazując jej, jak szyć,

podobnie jak wcześniej nakłaniała Adama do zjedzenia śniadania. Cissy siedziała bezwładnie na krześle, spoglądając na nią nieprzytomnym wzrokiem. — Weź igłę — mówiła Ellen. — Zobacz, jaka to piękna bluzka. Pomyślałem, że w jej cierpliwości jest coś świętego. Byłem pewny, że usłyszała moje kroki, lecz nie odwróciła się. *** Poprosiłem Joan, aby ugotowała na kolację smaczną potrawkę z kurczaka. Guy przyszedł o szóstej, punktualnie jak zwykle, i zasiedliśmy do posiłku. Tamasin powiedziała, że Barak znowu wyszedł pić z dawnymi kolegami. Wydawała się znużona i wściekła. Pomyślałem, że to zły znak. Podczas kolacji powiedziałem Guyowi więcej o owym Feldayu. — Znalazłeś kolejne ciało. — Tak, ta sprawa niszczy Baraka. — Jak mu się układa z żoną? — zapytał, więc musiałem mu wspomnieć o ich problemach. — Kiedy ten koszmar się skończy, Barak się z nią pojedna. Bóg jeden wie, jak nas to wszystkich zżera! — wybuchnąłem. — Dziś wieczór zamierzałem popracować nad listą darczyńców gotowych łożyć na szpital Rogera, lecz nie potrafię się skoncentrować. — Pozwól, że ja to zrobię. — Spojrzał na mnie. — To ucieszy wdowę. — Masz rację. — Będzie potrzebowała czasu, aby odzyskać spokój, Matthew — powiedział. — Dużo czasu, choć jest silną osobą. — Wiem. — Uśmiechnąłem się chłodno. Pewnie odgadł, jakim uczuciem ją darzę. Spojrzałem na niego. — Jak długo goją się rany duszy? Czy Adam kiedykolwiek odzyska zdrowie? — Mam nadzieję. Myślę, że dzięki pomocy Ellen zdołamy przywrócić go światu. Opiekuje się nim z takim poświęceniem. Muszę odkryć, jak trafił na tę straszną ścieżkę. Pytasz, jak długo może to potrwać? — Rozłożył ręce. — Pół roku, może rok. Sprowadzę go wszak do realnego świata, w którym musimy żyć, jeśli mamy pozostać przy zdrowych zmysłach — dodał z nieoczekiwaną żarliwością. — Z serca prawisz. Ciężko skinął głową, a następnie spojrzał na mnie i powiedział: — Nie jestem tak pewny i zdecydowany, jak mogę się wydawać, Matthew. — Wspominałeś, że miałeś już w życiu trudny okres. — Tak. — Co się stało? Ponownie znalazłeś się w opresji? — Tak, Matthew. — Przerwał, wydając westchnienie przypominające szloch. — Tym razem nie chodzi o Boga i jego dobroć, lecz o to, kim jestem. Wziąłem głęboki oddech. — Czy twoje zmartwienia mają jakiś związek z Piersem? Spojrzał na mnie badawczo, lecz nie odpowiedział. — Czy ten chłopak ma coś na ciebie? — Nie, a przynajmniej nie w tym sensie, o jaki ci chodzi. — Nagle jego twarz wykrzywiło cierpienie. — Był taki uległy, kiedy u mnie zamieszkał. Robił wszystko, by mi pomóc. Teraz wychodzi wieczorami, kiedy chce. Miałeś rację, podsłuchuje pod drzwiami, gdy rozmawiam z pacjentami. Myślałem... — Przerwał, opierając głowę na dłoni zaciśniętej w pięść. — O czym myślałeś? Spuścił głowę i przemówił urywanym głosem: — Mam pięćdziesiąt siedem lat, Matthew. Jestem starym człowiekiem. Trzydzieści lat byłem zakonnikiem. Od pięciu lat ponownie żyję w świecie. Wstępując do zakonu, składasz śluby ubóstwa, czystości i posłuszeństwa. Jeśli traktujesz je z powagą... wiem, że nie wszyscy zakonnicy to czynią, sam

widziałeś w Scarnsea... odsuwasz się od wszelkich ziemskich namiętności. Nie wolno tego lekceważyć. Powiedziałem ci o kobiecie, którą kochałem w młodości. — Wspomniałeś, że umarła. — Tak. Byłem wówczas rozgniewany, wściekły na Boga. Sądziłem, że zabrał Eloisę, aby mnie zachęcić do zakonnego życia. — Pokręcił głową. — Początkowy gniew zamienił się w zwątpienie. Zacząłem wątpić w jego dobroć. Wątpić w to, czy obraz Boga ukazywany przez Kościół jest prawdziwy, czy barbarzyństwa, których dopuszczamy się w Nowym Świecie, nie upoważniają do sądzenia, że Bóg jest okrutną, mściwą istotą domagającą się ludzkich ofiar. Sądziłem, że Eloise została złożona w ofierze. Zaczęły mnie pasjonować choroby duszy, które odpowiadały mojemu obrazowi człowieka i Boga jako istot niedoskonałych i zagubionych. W jego głosie wyczułem żarliwy gniew, którego wcześniej nie słyszałem. Skinął głową i delikatnie się uśmiechnął. — To był mój nadir, Matthew, najniższy punkt, który osiągnąłem... który Bóg pozwolił mi osiągnąć... byłem bliski rozpaczy. Modliłem się. Nie chciałem, lecz czułem, że modlitwa jest ważna.O dziwo, modlitwa była kotwicą, która łączyła mnie z realnym światem. Pewnego dnia wydało mi się, że słyszę cichy głos: „Nie zabrałem Eloise z tego świata. Czemu twoje życie miałoby być ważniejsze od niej?”. To delikatne napomnienie ukazało mi, że cały czas nieświadomie zakładałem, iż mój żywot uczonego był dla Niego ważniejszy od życia Eloisy. Że gotów był ją unicestwić, aby skłonić mnie do zakonnego życia. — Poruszył się na krześle. — Kiedy Bóg delikatnie gani naszą arogancję, wówczas możemy być pewni, że naprawdę do nas przemawia, nie wówczas, gdy wstajemy od modlitwy nadęci własną pobożnością. — Amen. — Później moja gorycz osłabła. Teraz ponownie odczuwam strach i niepokój. Właśnie teraz, gdy tropimy maniakalnego zabójcę. Ponownie ogarnęły mnie gwałtowne uczucia. Tak, tym razem chodzi o Piersa. — Zawahał się, a następnie powiedział: — Zastanawiam się, czy darzę go właściwymi uczuciami. Zatem miałem rację. Wiedziałem, że Piers nie omieszkałby tego wykorzystać. — Co masz na myśli? — spytałem cicho. Potrząsnął głową ze smutkiem. — Nie jestem pewny. Kiedy poznałem Piersa, jego chlebodawca leżał na łożu śmierci... ów stary łotr, który nawiasem mówiąc, źle go traktował... Uderzyła mnie inteligencja, niewykorzystana bystrość umysłu tego chłopaka. Zwróciłem też uwagę na jego kształtne ciało i twarz. Gdy zamieszkał w moim domu, odkryłem, że darzę go nowymi, nieznanymi mi wcześniej uczuciami. Nie wiedziałem, co powiedzieć. Egoistycznie pomyślałem, że Guy jest mi skałą i oparciem, że nie mogę pozwolić, aby teraz runął. — Długo nad tym rozmyślałem — ciągnął. — Modliłem się.I wiesz, do jakiego wniosku doszedłem? Pomyślałem, że zawsze pragnąłem mieć syna. Pragnąłem go kształcić i dzielić się z nim myślami. Pragnąłem, aby odwiedzał mnie po pracy. W klasztorze zawsze miałem towarzystwo, lecz w świecie poza murami często czułem się samotny. Dlatego dawni mnisi tak cierpią. Spojrzał na mnie z wielkim smutkiem. — Czy te uczucia są ci znane, Matthew? Czy chciałbyś mieć dziecko lub kogoś, kto je zastąpi? — Przygarniam osierocone, bezdomne dzieci — odrzekłem. — Myślę, że zawsze doświadczałem podobnych uczuć. Wziąłem do siebie Timothy’ego i Petera. Wzruszył mnie los młodego Cantrella. Na swój sposób Barak i Tamasin są moimi sierotami. Był nim też stary Wrenne. — Westchnąłem. — I mój pomocnik, Mark, którego poznałeś w Scarnsea. — Spojrzałem na niego. — Nawet jeśli kierują nami godne intencje, możemy wybrać sobie niewłaściwych ludzi na... sam nie wiem... na przybrane dzieci. — Masz rację. — Zawahał się i westchnął głęboko. — Piers... on... on ze mną flirtuje. — Przygryzł wargi. — Uśmiecha się dwuznacznie, delikatnie mnie dotyka, jakby zachęcał do czegoś... Lękam się, że

jakaś cząstka mnie mogłaby mu ulec. Chłopak zdaje sobie z tego sprawę, wie, jak to wykorzystać, gdy jestem na niego zagniewany. Obawiam się, że obudził we mnie coś, z czego istnienia nie zdawałem sobie sprawy. Coś przekraczającego ojcowskie pragnienia. — Posłuchaj, Guy, w pewnym sensie twoje uczucia nie są ważne. Chodzi o to, jaki jest Piers — powiedziałem. — Wydaje się chłodny i wyrachowany. Wykorzystuje cię. Sam byłem świadkiem, jak podsłuchuje pod drzwiami. Widziałem, jak tobą manipuluje, z jaką arogancją się do ciebie odnosi. Guy ukrył twarz w dłoniach. — Teraz doszło coś jeszcze — powiedział. — Z domu zaczęły ginąć pieniądze. Kilka pensów z mojej sakiewki to tu, to tam. W sumie uzbierało się tego parę funtów. — Musisz go odprawić — powiedziałem cicho. — Mam go wyrzucić? Przecież go przygarnąłem? — Hodujesz żmiję na swym łonie. — Naprawdę? A może chłopak cierpi na jakieś zaburzenia? Może nie jest całkiem zdrów na umyśle i dlatego podbiera mi pieniądze? Nie musi kraść, daję mu dość. — Pozbądź się go. — Sądzisz, że Piers woli mężczyzn od kobiet? — spytał nagle. — Nie wiem, myślę wszak, że użyłby każdej sztuczki, aby zdobyć nad tobą przewagę. Joan wniosła kolejne danie, więc zamilkliśmy na chwilę. Dopiero przed odejściem powiedział: — Będę się modlił, Matthew. Jeszcze z nim nie pomówię. — Pokręcił głową. — Nie mogę uwierzyć, aby był taki zły, jak twierdzisz. Ma dobry umysł. — I złe serce. Kiedy odszedł, wróciłem do salonu, myśląc o samotności, której wielu ludzi doświadcza w tych burzliwych, niespokojnych czasach, i bezdusznych istotach gotowych to wykorzystać. Później pojawiła się kolejna myśl powodująca, że przebiegł mi po plecach zimny dreszcz. Mówiliśmy o tym, że Piers jest chłodny, inteligentny i bezlitosny. Wiedział, że szukamy mordercy. Podsłuchiwał pod drzwiami i oglądał ciała ofiar. Pokręciłem głową. Nie, to niemożliwe. Pracował dla Guya, a zabójca mógł wychodzić i wracać, kiedy chciał. Piers nie mógł też nas śledzić. Nie, Piers nie był zabójcą. W dziwny sposób wydał mi się zbyt egoistyczny, zbyt chłodny i wyrachowany. Zakręciło mi się w głowie. Za chwilę zacznę podejrzewać Joan lub Tamasin. Czy mordercą naprawdę był Goddard? A jeśli nie on, to kto? Kto?

Rozdział trzydziesty piąty Także tej nocy spałem niespokojnie. Przyśnił mi się koszmar. Był mroczny, chłodny poranek, gdym wszedł na podwórzec Lincoln’s Inn, aby ujrzeć dwóch studentów pochylonych nad fontanną skutą lodem. Kiedy się do mnie odwrócili, jeden rozpłynął się w ciemności, a drugim okazał się Piers. Schylił się i odwrócił ciało, a wtedy ujrzałem Guya z rozpłatanym gardłem. Przebudziłem się z jękiem na dźwięk ulewy dudniącej kroplami o okno. Serce zamarło mi z przerażenia, gdy usłyszałem kroki na schodach. Odetchnąłem z ulgą kiedym rozpoznał chód Baraka. Znowu późno wrócił. Rano w dalszym ciągu padało. Na trawniku utworzyły się wielkie kałuże. Ubierając się, spojrzałem na mur oddzielający moją ziemię od starego sadu Lincoln’s Inn. Mogli nas zalać jak dwa lata temu. Ziemia robiła się coraz bardziej rozmiękła. Barak siedział przy stole w salonie, spoglądając niepewnie na talerz z chlebem i serem. — Słyszałem, jak wróciłeś w nocy — powiedziałem. — Poszedłem się napić z kamratami. — Znowu? — Sięgnąłem po kromkę chleba. — Nie mógłbyś raz zabrać Tamasin? Utkwił we mnie zaczerwienione oczy. — Musiałem się napić. Dość mam czekania na nowe potworności. — Gdzie Tamasin? — W łóżku. Jeszcze śpi. Obudziła się, gdy wróciłem, i zrobiła mi awanturę. Teraz odsypia. — Zrozumiałem, że nie do końca się pojednali. Po wyrazie jego twarzy odgadłem, że nie ma ochoty o tym mówić. — Wczoraj Guy był u nas na obiedzie — rzekłem. — Powiedziałeś mu o nas? — Opowiadał o własnych zmartwieniach. W domu zaczęły ginąć pieniądze. Myśli, że Piers je podkrada, lecz nie może w to uwierzyć. Barak spojrzał na mnie przenikliwie. — Kiedy ujrzałem starego Maura z Piersem, miał taką minę, jakby sądził, że słońce wzeszło nad jego zadkiem. — Chciał się nim zająć. Nauczyć czegoś chłopaka. Teraz zaczyna przeglądać na oczy. — Jesteś pewny? — Byłem ciekaw, czy wyczuł, że uczucia Guya nie są wcale takie proste. — Tak, choć go jeszcze nie oskarżył. Wiesz, Piers umie być... przekonujący. — A gdyby tak złożyć mu wizytę? Z lekka go przycisnąć? Zobaczyć, jak zareaguje, i na tej podstawie wyrobić sobie zdanie. — Uśmiechnął się na moment, ale nie było w tym uśmiechu wesołości. — Kiedy Guya nie będzie w domu? — Wszak nie pozwoliłby nam na to, gdyby był. Zawahałem się. — Wiem, że nie będzie go wieczorem. Planuje odwiedzenie Bealknapa. Znając jego zwyczaje, sądzę, że wyjdzie po kolacji, około siódmej. — Pójdziemy do Bucklersbury? Skinąłem głową na znak zgody. — Tylko z nim pomówimy, żadnych drastycznych środków. — Nawet jeśli nie jest złodziejem, podsłuchuje i nicpoń z niego. Nie zaszkodzi, jeśli sypniemy mu trochę soli pod ogon. — Dobrze. — Skończyłem jeść i wstałem. — Pora w drogę— powiedziałem. — W nocy dostałem wiadomość. Harsnet zwołał naradę. Tym razem spotkamy się w Whitehall zamiast w pałacu Lambeth. Barak podniósł się szybko od stołu. — Muszę coś zrobić, w przeciwnym razie oszaleję jak Adam Kite.

*** Kiedy dotarliśmy do Whitehall, okazało się, że lord Hertford i Thomas Seymour już czekają. Barakowi ponownie nie pozwolono wziąć udział w spotkaniu. Miał zaczekać na ławie przed gabinetem koronera. — Przepraszam — szepnąłem, gdy strażnik zapukał do drzwi. — Jestem prostym człowiekiem, przywykłem do takiego traktowania — odparł ze zgryźliwym uśmiechem, wyciągając buty ubłocone od jazdy po londyńskich ulicach. Strażnik nachmurzył czoło. W królewskim pałacu wymagano zachowania wyrażającego szacunek. Usłyszałem głos Harsneta zapraszający do wejścia. Wziąłem głęboki oddech i otworzyłem. Harsnet siedział za biurkiem, lord Hertford stał przy ścianie. Spojrzeli na mnie poważnie. Thomas Seymour oparł się o ścianę obok brata. Na jego wyzywającej, urodziwej twarzy malował się gniewny wyraz. Wystroił się jak zawsze niczym paw. Tego dnia przywdział jasnoniebieski kaftan i kapelusz z olbrzymim piórem za wstążką. — Zamknij drzwi, Matthew — powiedział Harsnet. — Podejdź tutaj. Nie chcę, aby ktokolwiek nas usłyszał. — Barak siedzi za drzwiami, z jego strony nic nam wszak nie grozi. — Ostatnimi czasy nikt nie jest bezpieczny w Whitehall — powiedział Hertford. — Tutaj nawet ściany mają uszy. — Spojrzał na mnie przenikliwym wzrokiem. — Spotkalibyśmy się w pałacu Lambeth, lecz jego eminencja ma teraz inne zmartwienia na głowie. — Kolejne złe wieści, panie? — Nie chodzi o jego aresztowanych dworzan. Będą musieli ich wypuścić, lecz Bonner zaciska pętlę wokół londyńskich radykałów. Dziś rano słudzy biskupa i londyńscy konstable aresztowali ośmiu ludzi za posiadanie zakazanych ksiąg. Zatrzymano też trzech drukarzy i kilku uczniów za występowanie w zakazanych sztukach. Bonner dba o to, aby konstable mieli co robić. Arcybiskup próbuje ustalić, czy któregoś z aresztowanych można z nim skojarzyć. — Czuje się zagrożony? — spytał Thomas Seymour. — Nie. — Król zawsze go lubił — dodał cicho Harsnet. — Król był bliskim przyjacielem Anny Boleyn, Cromwella i Wolseya — zauważył z przekąsem Seymour. — Mimo to zniszczył wszystkich. Nigdy nikomu nie ufał i nie zaufa. — Zamilknij, Thomasie — przerwał mu surowo Hertford. — Nie jest aż tak źle. — Spojrzał na mnie i Harsneta. — Mimo to, gdyby wyszło na jaw, że arcybiskup rozpoczął potajemne łowy na szaleńca mordującego dawnych radykałów, którzy odeszli od wiary, bo tak mu każe Apokalipsa świętego Jana, sytuacja mogłaby przybrać bardzo niebezpieczny obrót. Jeśli dłużej to potrwa, trudno będzie ukryć sprawę. Dowiedziałeś się czegoś nowego, Gregory? — spytał Harsneta z nieoczekiwaną gwałtownością. — Niczego, choć pracuję we dnie i w nocy. W radykalnych zborach nie słyszano o Goddardzie. Nie można go też odnaleźć w Londynie ani okolicznych hrabstwach. Jakby wyszedł z domu i rozpłynął się w powietrzu. Lord Hertford zwrócił się do mnie. — Ustaliliście, że morderca korzystał z usług pewnego jurysty, a teraz zabił i jego. — Tak. — Opowiedziałem mu o Bealknapie i Feldayu. Kiedy skończyłem, pociągnął nerwowo długą brodę, niemal ją wyrywając. Na zewnątrz deszcz dudnił kroplami o szybę. — Mamy zatem pięć morderstw związanych z czaszami gniewu. Czekają nas dwie kolejne. Ów Felday został zabity niejako przy okazji. Trzeba schwytać mordercę. — Hertford zwrócił się do brata. — Sądząc po najnowszych wieściach na twój temat, król zdecydował się poślubić Katarzynę Parr niezależnie od tego, jak długo dama każe mu czekać. — Jakich wieściach, panie? — Harsnet podniósł głowę.

— Brat został ambasadorem na dworze regenta Niderlandów. — Król się lęka, że lady Katarzyna nadal chce mnie poślubić — dodał Seymour, przybierając gniewną minę i dumnie wypinając pierś. — Nie wiemy, dlaczego zostałeś wybrany — odparł jego brat. — Jeśli faktycznie tak jest, uważaj się za szczęśliwca, mógł cię bowiem wysłać do Tower zamiast na placówkę. — Może i tak. — Seymour spojrzał na mnie z zaciekawieniem. — Ktoś mi rzekł, iż król zadrwił z waszego krzywego grzbietu, kiedy był w Yorku dwa lata temu. Wziąłem głęboki oddech. — To prawda, panie. — Byłem ciekaw, kto mu o tym powiedział. — Teraz nie wybrałby się w podróż do Yorku — ciągnął Seymour. — Tak się roztył, że ledwie chodzi. Ma wrzody na obu nogach. Kiedy ich stan się pogarsza, słudzy wożą go po pałacu w fotelu na kółkach. Powiadają, że gdy zaczyna się z nich sączyć ropa, smród panujący na królewskich pokojach mógłby powalić wołu. Jeśli po wyjściu stąd usłyszycie pisk kół na korytarzach, uciekajcie ile sił w nogach w drugą stronę. — Zaśmiał się z goryczą. Harsnet poruszył się nerwowo na krześle, a lord Hertford pokręcił głową. — Kiedyś dasz głowę za takie gadanie, Thomasie. Prawda to wszak, że zdrowie króla pogarsza się z każdym miesiącem. Długo już nie pociągnie. Gdyby władzę objęła wówczas królowa przychylna reformom, sprawując urząd regentki w imieniu młodego księcia Edwarda... — Rozłożył ręce. Pomyślałem, że snuli rozległe plany związane z tym małżeństwem, plany wybiegające wiele lat naprzód. Jakże mocno poszukiwania mordercy Rogera splotły się z dworską polityką. — Kiedy zamierzacie wyjechać z kraju, panie? — spytał Harsnet. — Nie wiem. Pewnie za kilka tygodni. Harsnet skinął głową. Nie dał tego po sobie poznać, choć odgadłem, że podobnie jak ja wolałby, aby lekkomyślny i gadatliwy Seymour wyjechał choćby jutro. Z drugiej strony bardzo potrzebowaliśmy jego sług. Drgnęliśmy, słysząc głośne kołatanie do drzwi. Przeszedł nas zimny dreszcz z powodu nieroztropnych słów Thomasa, lecz lord Hertford zawołał pewnym głosem: — Wejść! Do izby zajrzał Barak. Wiedział on, kiedy okazać pokorę, więc skłonił głowę, widząc gniewne spojrzenie Hertforda. — Wybaczcie, że przeszkadzam, panie. Przyszedł strażnik z tawerny Lockleya. Zwie się Janley. Znaleźli go. — Żywego? — Na twarzy Harsneta zaświtała nadzieja. — Nie, panie, martwego. — Barak rozejrzał się po zebranych i wziął głęboki oddech. — Na terenie starego Charterhouse. Sposób jego śmierci wskazuje, że jest szóstą ofiarą. Lord Hertford zwiesił ramiona i przyłożył dłoń do czoła. — Kto o tym wie? — Nikt znaczny, panie. Jeszcze... — Shardlake, Harsnet, udajcie się tam. — Chciałbym iść z nimi — wtrącił Seymour. — Dobrze. — Lord Hertford skinął głową. — Tańczymy, jak nam zagra, nie sądzicie? Znowu uderzył. Czy kiedykolwiek zatańczy, jak my sobie tego życzymy? Na końcu sznura?

Rozdział trzydziesty szósty Deszcz padał cały czas przez długą drogę do Charterhouse. Bez przerwy ocierałem wodę, jadąc z Thomasem Seymourem, Barakiem i strażnikiem Janleyem. Tamci przysłuchiwali się, jak wypytywałem Janleya, co się wydarzyło. Jechaliśmy po traktach zamienionych w grzęzawisko tak szybko, jak się dało. Błoto pokryło końskie boki i nasze buty. — Dziś rano strażnik przyszedł do oberży Pod Zielonym Jegomościem — mówił Janley. — W Charterhouse nie ma nikogo prócz niego i rodziny Bassano — italskich muzykantów króla. Przygotowano im kwatery w dawnych celach zakonnych. — Nikt tam więcej nie mieszka? — spytał Seymour. — Nie, panie. W budynkach trzymano kiedyś sprzęt myśliwski króla oraz namioty i kostiumy na maskarady. Strażnik to pijaczyna. Większość czasu spędzał w oberży, gdzie upijał się do nieprzytomności. Lockley i jejmość Bunce musieli go często wyrzucać przed zamknięciem. Do jego obowiązków należało otwieranie i zamykanie śluz starych kanałów, aby woda przepływała pod piwnicami domów na placu. Często o tym zapominał i miejscowi musieli mu o tym przypominać. — Czy okoliczni mieszkańcy wiedzą, co się stało? — zapytał Harsnet. — Nie, panie. Strażnik przybiegł ponad godzinę temu. Mamrotał coś o powodzi i zwłokach w kanale. Wiedział, że pilnuję oberży. Powiedział, że zmarły to Lockley. Odesłałem go z powrotem i pojechałem po koronera, jak mi kazano. — Zachowaliście w sekrecie, co spotkało jejmość Bunce? — Spojrzałem na Janleya, który sprawiał wrażenie spiętego i zmęczonego. — Tak. Wszystkim, którzy pytali, mówiłem, że wygląda na to, iż Lockley wrócił, zabił ją i uciekł. Dawałem do zrozumienia, że chodziło o pieniądze. Zaglądało tam wielu sąsiadów i dawnych klientów. — Dobrze się sprawiliście. — Chciałbym wrócić do rodziny. Ciągle myślę o tej nieszczęsnej kobiecie. Prześladuje mnie po nocach. — Była tylko oberżystką—burknął Seymour. — Na szczęście nie zabił nikogo znaczniejszego. Trudniej byłoby wówczas ukryć, co się stało. *** Po przybyciu na Charterhouse Square ruszyliśmy ścieżką wiodącą między drzewami porastającymi zbiorowe mogiły ofiar zarazy. Minęliśmy opuszczoną kaplicę. Drzwi były zamknięte. Pomyślałem, że biedacy poszli na żebry do miasta. W końcu dotarliśmy do małej stróżówki w murze okalającym dawny klasztor. Obok niej była poręcz, do której przywiązaliśmy konie. Seymour z niezadowoleniem zmarszczył brwi, widząc, że ubłocił sobie dolną część eleganckich rajtuzów. Janley głośno zakołatał do drzwi. Po chwili usłyszeliśmy szuranie. Drzwi się uchyliły i ujrzeliśmy chudego jegomościa o czerwonej gębie i przypominającym kartofel, dziobatym nosie. Spojrzał na nas przerażony. — Przyprowadziłem ludzi, aby obejrzeli ciało, Padge — wyjaśnił cicho Janley. Strażnik popatrzył na nas niepewnie. — Będą musieli zejść na dół kanału ściekowego. Nie wiem, jak go wyciągnięcie. Ciało przytwierdzono do śluzy, blokuje odpływ wody. Biedak jest nagi. To straszne. Kto mu to uczynił? Dlaczego? — spytał podniesionym głosem. — Zostaw to nam, kolego—rzekł pocieszającym tonem Barak. Ruszylismy za strażnikiem obok ruin dawnego kościoła zakonnego pozbawionego okien i dachu. Wyszliśmy na duży kwadratowy dziedziniec porośnięty trawą. Pośrodku stał ośmio-boczny budynek o miedzianym dachu z kranami ze wszystkich stron. Musiał to być dawny klasztorny wodociąg zasilany strumieniami z Islington, skąd mnisi czerpali wodę. Woda spływała następnie w dół, zabierając

nieczystości z kanałów pod domami na placu. Wokół dziedzińca znajdowały się cele zakonne — małe, kwadratowe klitki o dwóch izbach, z niewielkim ogródkiem na tyle. Deszczówka ściekała z okapów. Kiedyś było to spokojne miejsce. Mnisi z Charterhouse wiedli samotny żywot w swoich celach wokół centralnego placu, który miał niezwykły układ jak na budowle zakonne. Zakonne klitki miały solidne drewniane drzwi zabezpieczone kłódkami. Po lewej dostrzegłem większy budynek o otwartych wrotach. W środku dojrzałem ludzi. — Umieściłem tam rodzinę Bassano — wyjaśnił strażnik. — Przyszli do mnie, narzekając, że zalewa ich woda. — Wskazał na wodociąg. Zauważyłem, że woda sączy się i bulgocze między kamieniami, które go otaczają. Część kwadratowego trawiastego dziedzińca pokrywała woda, a deszcz nie przestawał padać. Strażnik otarł twarz drżącą dłonią. — Poszedłem do domku, gdzie znajdują się śluzy, i znalazłem ciało, które utkwiło przed nimi. Pochyliłem się nad barierką i ujrzałem twarz nieszczęsnego Francisa. — Zatrzymał wody Eufratu — rzekłem cicho. — Panie Padge, słyszeliście coś ostatniej nocy? — Nie, trzeba wszak kiedyś spać — wymamrotał zuchwale. — Nie, jeśli jest się strażnikiem — odrzekł surowo Seymour. — Gdzie Italczycy? Padge powiódł nas do domu z otwartymi drzwiami. Był to niechybnie dawny kapitularz zakonny, albowiem wzdłuż ścian stały ławy jak w Opactwie Westminsterskim. Izba była wszak mniejsza i bardziej surowa. Większość miejsca zajmowały szafy i skrzynie. Bez wątpienia przechowywano w nich kostiumy na maskarady. Obok nich stały dwie ogromne zbroje, a o ścianę oparto pół tuzina turniejowych kopii. Mała grupka ludzi przysiadła na ławach, kuląc się do siebie. Wyglądali na przestraszonych. Mieli smagłe twarze i ciemne włosy. Dostrzegłem czterech mężczyzn i trzy niewiasty z dziećmi na kolanach. Wszyscy trzymali instrumenty muzyczne: lutnie, bębenki, a nawet harfę. Zauważyłem, że kaftany mężczyzn i suknie kobiet całkiem przemokły. — Kto mówi po angielsku? — spytałem. Jeden z mężczyzn podniósł się na te słowa. — Ja — odrzekł z ciężkim akcentem. — Jesteście Bassano? Królewscy muzykanci? — Tak, panie. — Skłonił się nam. — Jestem ich sługą. Signor Granzi. — Co się wam stało? — zapytał Seymour. — Wyglądacie jak zmokłe kury. — Kiedy obudziliśmy się rano, woda na podłodze sięgała kostek — odpowiedział Italczyk. — Dom stoi poniżej wodociągu. Woda zaczęła spływać do naszych pokojów. Musieliśmy ratować instrumenty. Przyszliśmy tu i wezwaliśmy strażnika. Stało się co, panie? Słyszeliśmy krzyk strażnika. — O nic się nie troskajcie. — Słyszeliście coś dziwnego ostatniej nocy? — spytałem. Pan Granzi naradził się z pozostałymi w osobliwym, dźwięcznym języku, a następnie pokręcił głową. — Nie, panie. Wszyscy spali. Seymour mruknął coś pod nosem. — Chodź, Padge. Pokaż nam, gdzie znalazłeś ciało — rzekł, wypychając strażnika na deszcz. Urodzony brutal, pomyślałem. Ruszyliśmy przez dziedziniec, Harsnet kroczył obok mnie. — Owi muzycy występują przed królem. Jeśli usłyszą, że popełniono morderstwo, zaczną się plotki na dworze. Nie mogą się dowiedzieć, co tu zaszło. — Macie rację. — Czy o to chodziło mordercy? — Powiem, że to był wypadek. — Padge jest moczymordą. Wygada się. — Wezmę go ze sobą na odchodnym — powiedział Harsnet. — Przytrzymam gdzieś w bezpiecznym

miejscu, zastępując jednym z ludzi Seymoura. Załatwię formalności w sądzie do spraw majątku likwidowanych klasztorów. Wróciliśmy do stróżówki Padge’a. Strażnik zajmował jedną izbę. Na podłodze stało rozkładane łóżko. W środku cuchnęło piwem. Na palenisku płonął ogień, od którego zapalił trzy lampy, by podać je Barakowi, Janleyowi i mnie. — Będziecie ich potrzebowali, panowie — powiedział, wychodząc na zewnętrzny podwórzec. Ruszyliśmy za nim, chowając głowy przed deszczem, ku niskiemu wolno stojącemu kwadratowemu domkowi. Pośrodku jego kamiennej posadzki znajdował się duży kwadratowy otwór otoczony poręczą. Żelazną drabinę prowadzącą w dół obmurowanego cegłą szybu pokrywał zielony mech. Z boku dostrzegłem duże koło. — Ostatniej nocy lekko uchyliłem śluzę — wyjaśnił Padge. — Po deszczu woda musi odpłynąć. Kiedy przyszedłem rano, chciałem otworzyć ją całkowicie, lecz coś się zacięło. Spojrzałem w dół i... sami zobaczycie. — Dłoń, w której trzymał lampę, zaczęła dygotać. Podeszliśmy do poręczy, oświetlając lampami wnętrze szybu. Na dnie, z boku, dostrzegłem parę ciężkich drewnianych zaworów wysokości około ośmiu stóp, zamocowanych w ceglanej ścianie. Były lekko uchylone, na tyle, by mogła nimi przepływać woda. Wytrzeszczyłem oczy, widząc nagie ciało. Zwłoki spoczywały w dziwnej pozycji, przytwierdzone do drewnianych zaworów. Ręce i nogi były wyprostowane, a głowa zwrócona ku górze. Choć widać było jeno biały kształt, odgadłem, że to Lockley. — Ciało przytwierdzono do zaworów — powiedział Padge. — Zszedłeś na dół, aby zobaczyć? — zapytał Seymour. Padge pokręcił nerwowo głową. — Przyjrzyjmy mu się. Barak, Harsnet, chodźcie ze mną. Wy też, Shardlake... jeśli zdołacie zejść po drabinie — dodał, uśmiechając się złośliwie i obnażając w półmroku białe zęby. — Pewnie, że zdołam — rzuciłem, choć nie ucieszyła mnie ta perspektywa. Seymour bez trudu przesadził poręcz i zaczął schodzić. Barak i Harsnet poszli za nim. Ruszyłem na ostatku, z całych sił chwytając oślizgłe szczeble. Wilgotna ceglana posadzka opadała ku biegnącemu środkiem kanałowi, a woda ginęła w ciemności pod łukowatym otworem. Spojrzeliśmy na wrota śluzy i zaniemówiliśmy z przerażenia. Nagie ciało Francisa Lockleya ułożono na posadzce, a następnie przybito do drewnianych zaworów, jakby szydząc z ukrzyżowania. Dłonie przybito do jednego skrzydła, nogi zaś do drugiego. Wielkie gwoździe o szerokich łebkach wbito do samego końca. Bez ich usunięcia nie można było otworzyć śluzy, a to wymagało pokonania mas napierającej wody i obrócenia koła. Z tyłu głowy zauważyłem zakrzepłą krew, choć krwawienie z potwornych ran było niewielkie. Lockley szybko skonał. Pomyślałem, że gdyby odurzono go opiatami i zostawiono w ciemności, mógłby przeżyć i opowiedzieć o wszystkim temu, kto go znajdzie. Morderca przedłożył swoje bezpieczeństwo nad sadystyczne okrucieństwo. Mimo to potworność kolejnej zbrodni była niewypowiedziana. Cofnęliśmy się niespokojnie, gdy wrota głośno skrzypnęły. — Nagromadziło się mnóstwo wody — zauważył nerwowo Barak. — Jak go zniósł? — zapytał Seymour. — Pewnie zrzucił ciało — odparł Barak. — Później zszedł po drabinie. Wrota skrzypnęły ponownie. — Powinniśmy stąd iść — rzekł niecierpliwie Barak. — Pada deszcz. Wody przybywa. Choć gwoździe wbito mocno, w pewnym momencie nie wytrzymają. — Masz rację. — Seymour skinął głową — Chodźmy. Wspięliśmy się po drabinie. Janley i Padge siedzieli na stołkach w ciemnej małej izbie. Staliśmy tam chwilę przytłoczeni kolejnym zabójstwem. — Muszę wyjść — rzekł w końcu Harsnet.

Udaliśmy się za nim na dziedziniec. Deszcz zaczął słabnąć. — Trudno będzie go stamtąd wydostać — rzekł cicho Harsnet. — Masz rację, Baraku, to ryzykowne przedsięwzięcie. Podczas zdejmowania ciała trzeba będzie zablokować wrota. Podnieść je na linach. — Każę je przynieść — rzekł Seymour. Nawet on wydawał się przygnębiony. — Moi zaufani słudzy go wyciągną. Nie pisną nikomu ani słowa. Nie ma czasu do stracenia. — Racja. — Harsnet skinął głową. — Woda zaleje nie tylko instrumenty Italczykow, lecz wszystkie przedmioty króla, które tu trzymają. Nie rozumiem, jak przyniósł tu Lockleya i skąd wiedział, gdzie jest domek ze śluzą. Rozejrzałem się wokół. — Jeśli obserwował okolicę, zauważył, że strażnik jest pijakiem — powiedziałem cicho. — Bez trudu mógł wejść do środka i sprawdzić, czy budynki odpowiadają jego celom. Myślę, że już wcześniej wszystko sobie obmyślił. — Jeśli mówił ze strażnikiem, stary moczymorda powinien go zapamiętać — rzekł Seymour z błyskiem w oczach. — Wątpię. — Dlaczego? — Bo Padge nadal żyje. To pewne, że trzeba go przesłuchać, pamiętajcie wszak, że morderca już zabił człowieka, który mógł go zidentyfikować. Harsnet skinął głową. — W takim razie trzeba będzie ponownie przesłuchać bywalców tawerny. Spytać, czy jakiś nieznajomy nie wypytywał o Charterhouse. Wskazałem głową starą kaplicę. — Trzeba przesłuchać także żebraków. — Tak. Ktoś mógł ich poprosić o informacje w zamian za byle grosz. To możliwe. Seymour spojrzał na mnie badawczo. — Myślisz, że to przypadek, iż dwóch ostatnich morderstw dokonano w pobliżu Charterhouse? — spytał. — Nie zapominaj, że za tym placem mieszka lady Katarzyna Parr. Wygląda na to, że morderca znał okolicę. Mieszkał tu przed śmiercią doktorGurney. Trzy z sześciu morderstw mają związek z Charterhouse Square. — Nie sądzę. Myślę, że wybrał Lockleya i jego towarzyszkę, bo skądś znał ich przeszłość. To, że doktorGurney bywał w domu po drugiej stronie placu, jest czystym zbiegiem okoliczności. — Musi być silny, skoro zdołał przynieść tu ciało — wtrącił Barak. — Przeniósł ciało mojego przyjaciela Rogera Elliarda przez pola Lincoln’s Inn,na teren korporacji. Pewnie zabił wcześniej Lockleya i zrobił podobnie. Lockley był niski jak Roger, lecz otyły. Tak, musi być bardzo silny. — Rozejrzymy się po okolicy? — spytał Barak. — Może odkryjemy, jak wszedł do środka. — Tak, bardziej nie zdołamy przemoknąć. Już mieliśmy odejść, gdy pod łukowatym wejściem stróżówki ukazały się trzy postacie ubłocone po konnej jeździe. Kiedy Barak oparł dłoń na rękojeści miecza, rozpoznałem dziekana Bensona opatulonego ciężkim płaszczem. Skinął dwóm sługom, aby na niego poczekali. Stali na dziedzińcu, a woda ściekała im z czapek. Benson zbliżył się ku nam. Na jego otyłej twarzy malował się niepokój. Harsnet wystąpił do przodu. — Co tu robicie, panie? — spytał. Dziekan otarł twarz rękawem. — Zjeździłem za wami pół Londynu. Wasz sługa w Whitehall nie chciał rzec, gdzie jesteście. Trudno to było zeń wyciągnąć. Moglibyśmy wejść do środka, cały jestem ubłocony...

— Do diabła z błotem! — Przerwał mu niegrzecznie Seymour. — Kim jesteś i czego chcesz? Benson dumnie wypiął pierś. — Jestem William Benson, dziekan Opactwa Westminsterskiego. A wy kto? — Thomas Seymour, brat lorda Hertforda. — Seymour? — Dziekan ściągnął brwi, gorączkowo myśląc. Jeśli w tę sprawę jest zamieszana rodzina Seymoura... — Czego chcecie, panie? — powtórzył Harsnet. — Powinniśmy wejść do środka. To, co przyniosłem, nie powinno zamoknąć. Harsnet po chwili wahania zawrócił do domku przy wodociągu. Janley i Padge skłonili się z szacunkiem na widok duchownego. Dziekan spojrzał na nich zdumiony. — Co tu się dzieje? — Nieważne — odparł Harsnet. — Powiedzcie, z czym przychodzicie. Benson dobył z kieszeni kartkę papieru. — Ktoś to wsunął pod moje drzwi przed świtem. Sługa mi przyniósł. Podał kartkę Harsnetowi. Otoczyliśmy go zwartym kręgiem. Na złożonej kartce widniało nazwisko dziekana Bensona i dopisek PILNA SPRAWA. Harsnet zajrzał do środka. Dużymi literami napisano: LANCELOT GODDARD KINESWORTH VILLAGE NIEDALEKO TOTTERIDGE HERTFORDSHIRE Patrzyliśmy bez słowa na lapidarną wiadomość i adres. — Hertfordshire — rzekł cicho Harsnet. — Nie pomyślałem, aby szukać tak daleko. — Znam wioskę Totteridge — powiedział Barak. — Leży na południu Hertfordshire, blisko Londynu. To kilka godzin jazdy stąd. — Rzekliście, że wsunięto tę kartkę pod drzwi — powiedział Seymour. — Może sami ją napisaliście? — Nie, panie — prychnął gniewnie Benson. — Morderca wiedział, że niebawem znajdziemy szóstą ofiarę — zauważyłem cicho. — A teraz podaje nam swój adres? — spytał z niedowierzaniem Harsnet. — Poddaje się? Wziąłem papier do ręki. Z wahaniem dotknąłem liter skreślonych ręką mordercy. — Nie, oznaczałoby to, że zrezygnował ze swojej misji. Goddard może być ofiarą nie zabójcą. Nie zaprasza nas do owej wioski, aby się poddać. Może chce skierować nas na ślad siódmej zbrodni. Ostatniej. Wielkiego trzęsienia ziemi, które będzie zapowiedzią końca świata. Zapadło milczenie. Dziekan spojrzał na nas ze zdumieniem. — Doszło do szóstego morderstwa? Kto? Gdzie? — Rozejrzał się wokół, a następnie utkwił wzrok w szybie. — Tam — rzekłem cicho. — Wasz dawny świecki braciszek Francis Lockley. Barak spojrzał na właz, a następnie cofnął się z pobladłą twarzą. — Wróćcie do domu i zostańcie w nim na wypadek, gdybyśmy was potrzebowali — powiedział Harsnet. —Nie mówcie nikomu. Widzieliście Seymoura, możecie się domyślić, jak daleko sięga ta sprawa. — Co zrobicie? — spytał Benson. — Podejmiemy odpowiednie kroki — odrzekł niezobowiązująco Harsnet. — Wynoś się! Marnujesz nasz czas! — rozkazał Thomas Seymour. — A może mam cię spuścić tym włazem, abyś sobie popatrzył? Zaręczam, że nie jest to piękny widok. Dziekan się skulił. Spojrzał na nas ponownie, a następnie odwrócił się i wyszedł. Usłyszeliśmy, jak woła sługi i kroczy coraz ciszej po kamiennych płytach.

Harsnet podniósł głowę. — Powinniśmy ruszyć niezwłocznie do Totteridge — powiedział. — Wielmożny Thomasie, mógłbyś dać nam kilku ludzi... — Nie jestem pewny, czy powinniśmy to zrobić—przerwałem mu niespokojnie. — On tego oczekuje. Możemy wpaść w pułapkę. — Garbus ma rację — przytaknął Seymour. — Morderca coś nam przygotował. Lepiej pchnę do wioski kilku zaufanych ludzi. Sługę i drugiego męża, byłego żołnierza, który był ze mną u Madziarów. Rozejrzą się na miejscu, sprawdzą, czy Goddard faktycznie tam mieszka, i skontaktują z władzami. Wieczorem zdadzą nam sprawę. Koronerze Harsnet, powinniście zawiadomić arcybiskupa o tym, co się stało. Kiedy otrzymam wiadomość z Totteridge, osobiście złożę mu wizytę. — Powinniśmy urządzić obławę — nalegał Barak. — Trzeba się pierwej rozejrzeć — odpowiedział Seymour. — Jutro wkroczymy do wioski. — Spojrzał na koronera. — Będzie na to wszak potrzebna zgoda arcybiskupa. Chociaż Seymour traktował mnie pogardliwie, zacząłem spoglądać na niego z coraz większym szacunkiem. Był ambasadorem podczas wojny u Madziarów, obeznanym ze strategią. — Powinienem się tam udać z waszymi ludźmi—rzekł Harsnet. — Nie, Gregory — zaprzeczyłem. — Zabójca mógłby cię rozpoznać, przecież nas śledził. Może ludziom wielmożnego Thomasa uda się przeprowadzić dyskretny rekonesans. Powiadasz, że ów człek jest opętany — powiedział Seymour. — Musimy postępować równie przebiegle jak on. Harsnet ściągnął brwi. — Trzeba nam zaufanych ludzi — powiedział po chwili milczenia. Seymour zachichotał. — Nie martw się, koronerze. Mój sługa jest rozsądny i posłuszny. Chodzi nawet do kościoła w niedzielę, gdy nie musi organizować mi łowów. Harsnet spojrzał na mnie. Skinąłem głową. — Dobrze — zgodził się niechętnie. Thomas Seymour popatrzył na Padge’a. — Znajdę kogoś, kto go zastąpi i odpędzi ciekawskich. Przetrzymaj go u siebie, uracz mocnym trunkiem. Cały czas wachluje tymi wielkimi uszami. — Strażnik spojrzał na niego z rozgoryczeniem, lecz nie odważył się odpowiedzieć. — Janley powinien wrócić do tawerny — zakończył, uśmiechając się nieoczekiwanie. — Pogoń ruszyła, panowie. Polowanie zbliża się ku końcowi. *** Kiedy Seymour wyszedł, Harsnet nakazał Janleyowi i Padge’owi, aby pozostali w domku przy wodociągu, a następnie poprosił mnie i Baraka na zewnątrz. Na szczęście przestało padać, a przez chmury wyjrzały słabe promienie słońca. — Sugerowałeś, że mógł zostawić jakieś ślady? — spytał Baraka. — Rozejrzyjmy się. Później pójdę do arcybiskupa. Harsnet pogrążył się w zamyśleniu, gdy wyszliśmy zewnętrzną bramą i szliśmy przy murze otaczającym dawny klasztor. Brama doprowadziła nas do sadu, co ponownie przypomniało mi o okolicznościach śmierci Rogera w Lincoln’s Inn. Barak ruszył pierwszy przez wysoką trawę rosnącą między drzewami. Moje buty i rajtuzy jeszcze bardziej nasiąkły wodą. — Nic nie widzę — powiedział. — Wszystko ocieka wodą. Zaczekajcie! Spójrzcie tutaj! — Wskazał ślad na ziemi. Przez trawę biegła głęboka linia. — Cóż to takiego? — spytałem. — Taczka — odrzekł Barak. — Nie wiem, gdzie ukrył ciało Lockleya, lecz musiał je przewieźć

spory kawałek. Użył taczki. — Ludzie zauważyliby człowieka wiozącego zwłoki. — Nie, jeśli je przykrył. Ciekawe, dokąd prowadzi. — Barak zaczął podążać za cienkim śladem biegnącym przez sad. Trop wiódł w kierunku Aldersgate Street. Dochodził do otworu w żywopłocie i znikał na ścieżce porośniętej krótką trawą która okalała pole. Jack spojrzał na biegnącą w oddali drogę. — Nie żałował czasu i trudu — zauważył Harsnet. — Musiał zamordować Lockleya, a następnie wrócić po jejmość Bunce, pierwej ukrywszy jego ciało, aby umieścić je wczoraj w kanale. — Dręczenie jejmość Bunce musiało mu zająć większą część nocy — rzekłem cicho. — Jak zdołał pokonać tych dwoje? — Może użył opiatów. Może przyszedł późno do tawerny i poprosił, aby napili się z nim piwa. Jest zdolny do wszystkiego — dodałem z goryczą. — A teraz chce, abyśmy pojechali do owej wioski — powiedział Barak. — Myślę, że masz rację — powiedział Harsnet, spoglądając na mnie. — Siódma czasza zostanie wylana w wiosce w Hertfordshire. Powinienem był z nimi pojechać. Nie mogłem się z tym zgodzić, choć podziwiałem jego odwagę. — Powodzenie zależy od dyskretnego rozeznania się w sytuacji. Harsnet niechętnie skinął głową. — Co robimy? — spytał pełnym napięcia głosem. — Kto będzie siódmą ofiarą? Jeden z nas czy ktoś nieznajomy? A może kolejna osoba z opactwa? Pewnie już nie żyje. Przypuszczalnie następne zwłoki czekają, aż je znajdziemy. — A może Goddard padł ofiarą zabójcy? Ktoś powinien sprawdzić, czy młody Cantrell jest bezpieczny — dodałem. — Może zatłukł go na śmierć i zawiózł gdzieś na taczce — odrzekł Barak z nagłą wściekłością. Na jego twarzy ponownie pojawiło się napięcie. — Zwrócił się do mnie. — Ciekawe, jakie makabryczne przedstawienie pokaże nam tym razem? W jaki sposób zainscenizuje trzęsienie ziemi?

Rozdział trzydziesty siódmy Wróciliśmy po nasze konie. Sukey i Genesis skubały trawę przy murze opactwa. Spojrzałem na bramę, do której przybito kiedyś ćwiekami rękę opata Houghtona. Niemal ujrzałem jej krwawy zarys na drewnie. — W ciągu ostatnich dziesięciu lat doszło do wielu gwałtów i przemocy — rzekłem cicho. — Może nie powinniśmy się dziwić, że coraz więcej ludzi dostaje obsesji na punkcie zabijania. — Pomyślałem o nieszczęsnym Lockleyu, obnażonym i ukrzyżowanym na wrotach śluzy. Coraz rzadziej widywałem twarz Rogera, jakby przyćmiły ją ostatnie potworności. — Dokąd teraz? — spytał Barak. — Wrócimy do domu i będziemy czekać na dalsze polecenia? — Nie. Złóżmy wizytę młodemu Piersowi. Przekonamy się, czy faktycznie kradnie. Później pojedziemy do Hertfordshire. — A jeśli stary Maur będzie w domu? — Znajdziemy jakąś wymówkę. Nawiasem mówiąc, chciałbym, abyś przestał go tak nazywać. — Nie miałem nic złego na myśli. Jestem pewny, że gorzej na niego wołali. Pomóc ci wsiąść na konia? *** Ruszyliśmy w drogę. Na stopniach kaplicy zebrała się grupka żebraków. Wszyscy byli kalecy. Dwaj opierali się na kulach, a pozostali mieli pobladłe twarze chorych ludzi. Dostrzegłem wśród nich łysiejącego chłopaka, który trzymał nasze konie, gdy złożyliśmy pierwszą wizytę Lockleyowi i jejmość Bunce. Pewnie wyszedł, słysząc zamieszanie przy bramie Charterhouse. Wszyscy zaczęli kuśtykać ku nam, prosząc o jałmużnę. — Z drogi! — krzyknął Barak. — Nie mamy czasu! — Po chwili dodał, nie wstrzymując konia: — Mam nadzieję, że Harsnet ich przesłucha. Mogli zauważyć kogoś wypytującego o Charterhouse. — Uczyni to. Jest dokładny i skrupulatny. — I powolny, nie sądzisz? — Słuszna uwaga. Nie ma wyobraźni. — Pobożny chrześcijanin. Uśmiechnąłem się. — Nigdy go nie lubiłeś, prawda? Ty również, przynajmniej na początku. Pamiętasz, jak prowadził posiedzenie? Harsnet jest lepszy od wielu urzędników na królewskim dworze. Ma zasady, jest ludzki. Może czasem zanadto się guzdrze, lecz nigdy nie miał do czynienia z taką sprawą. — Spojrzałem poważnie na Baraka. — Jak żaden z nas. — To prawda. Wiesz, czego się najbardziej obawiam? — spytał nagle Barak. — Czego? — Morderca planuje kolejne zabójstwa, jakby chciał udowodnić, że jest od nas mądrzejszy. Pokazuje nam swoje ofiary niczym trofea. Yarington, jejmość Bunce, Lockley. Od czasu gdy zaczęliśmy prowadzić dochodzenie, dokonał trzech kolejnych morderstw. — Wiem. Początkowo próbował nas powstrzymać, napadając Tamasin i mnie. Kiedy to się nie udało, zaczął udowadniać, że potrafi nas przechytrzyć. Jak powiedziałeś... — Dlaczego to robi? — spytał Barak. — Dlaczego? — Nie wiem. Może jest to elementem jego obłędu. — Podał nam adres. Nadal nie mam pewności, że mordercą jest Goddard. Z pewnością członkowie londyńskich sekt by o nim słyszeli, a przynajmniej znali jego rysopis. Powiadają, że infirmarz ma duży pieprzyk na nosie. — Westchnąłem. — Ciągle zadaję sobie pytanie, kto oprócz niego mógłby to robić! — Roześmiałem się, słysząc nagłą gwałtowność w swoim głosie. — Zastanawiałem się nad tym, czy

mordercą nie jest Piers. Barak pokręcił głową. — Zabójca poświęca wiele czasu na planowanie. Jak chłopak mógłby to robić, pracując cały dzień dla Guya? Poza tym Piers nie ma nic wspólnego z sektami. Wątpię, czy jest człowiekiem wierzącym. — Wiem. To obłąkańczy pomysł. Doszedłem do takiego stanu, że zaczynam się chwytać wszelkich możliwości. — Nie wierzysz, że to Goddard? — Mam wątpliwości. — Skrzywiłem się, albowiem lekkie pociągnięcie za wodze sprawiło, że poczułem ból ramienia. — Nic ci nie jest? — Nie. To tylko ramię. Zimno mi. — Słońce wyszło zza chmur. — Wiem, lecz ostatnio często odczuwam zimno. *** Wyruszyliśmy do domu Guya tuż po wpół do trzeciej. Aptekarze uwijali się w swoich kramach przy Bucklersbury. W oknie domu sąsiadującego z domem Guya ujrzałem mężczyznę w długiej szacie przesypującego jakąś sproszkowaną substancję do dużego aptekarskiego słoja. Przywiązaliśmy konie do poręczy. — Mogę go przepytać? — spytał cicho Barak. — Myślisz, że potraktuję go zbyt delikatnie? Obiecuję, że będę surowy. Spojrzał na mnie z powagą. — Myślę, że surowe przepytanie mogłoby nim wstrząsnąć, wytrącić go z równowagi. Pomyślałem chwilę i skinąłem głową. — Zgoda. Barak zakołatał do drzwi. Usłyszeliśmy kroki i naszym oczom ukazał się Piers. Trzymał w ręku świeczkę i patrzył na nas ze zdumieniem. — Doktor Malton wyszedł, panie. — Wiemy. Przyszliśmy do ciebie, chojraku — rzekł chwacko Barak, pchając się do środka. Ruszyłem za nim. Na twarzy Piersa pojawił się blady uśmiech. Zauważyłem, że Piers lub Guy przeprowadzali jakieś eksperymenty, gdyż na stole stały liczne flaszki i fiolki. — Pokroiłeś dziś kogo? — spytał Barak. — Uczyłem się na górze. Nie rozumiem, o co wam chodzi — odparł spokojnie, ze służalczą miną, choć w jego oczach błysnął gniew. — Czemu pozwalacie, aby wasz pomocnik tak się do mnie zwracał, panie? — Chciałbym ci zadać kilka pytań. Barak zrobi to za mnie, mam do niego zaufanie. — Słyszałem, że doktorowi Maltonowi giną pieniądze — powiedział Barak. — Wiesz coś o tym? Spojrzenie chłopaka nie uległo zmianie. — O niczym nie wiem. Skoro doktorowi Maltonowi giną pieniądze, mógł o tym ze mną porozmawiać. — To prawda, lecz pan Shardlake jest jego adwokatem. Piers patrzył to na mnie, to na Baraka, zdezorientowany gradem pytań. — Nie wierzę, aby doktor Malton upow ażnił was do takiego wypytywania — powiedział. — Mimo to przyszliśmy. Kradzież jest zagrożona śmiercią. Chłopak zmrużył oczy. — Nic nie zrobiłem. Opowiem o wszystkim doktorowi Maltonowi. Nie będzie zadowolony. — Gdzie twoja izba? — spytał Barak.

— Na górze. Nie wolno wam do niej zaglądać. Jestem terminatorem, mam swoje prawa! — Podniósł głos, a twarz mu poczerwieniała. — Twardziel! — Barak odwrócił się ku mnie. — Mam się rozejrzeć? — Ja pójdę. Zostań tu i miej go na oku. — Rzuciłem gniewane spojrzenie chłopakowi, który tym razem był wyraźnie przestraszony. Cofnął się, zasłaniając drzwi swoim krzepkim ciałem. — Nie! Nie ma pan prawa! Barak dobył miecz i odsunął go ostrzem od przejścia. Piers patrzył z zaciśniętymi ustami, jak wchodzę na górę. Ruszyłem wąskimi, ciemnymi schodami. Guy lękał się powierzyć sługom opiekę nad swoimi sprzętami, więc w domu nie było nikogo oprócz nas. Na piętrze dostrzegłem otwarte drzwi. Na stole leżała księga Vesaliusa, którą Guy tak cenił. Była otwarta na rycinie przedstawiającej szkielet dyndający na szubienicy niczym wisielec. Najwyraźniej Piers kopiował przyprawiający o mdłości rysunek, bo obok dostrzegłem piwo. Jego rysunek był bardzo dobry. Przeszukałem izbę. Wśród medycznych i zielarskich tomów stojących na półkach znalazłem Czarną Księgę —opis najbardziej drastycznych przypadków sodomii i wszeteczeństwa, z którymi przed ośmiu laty zetknęli się agenci Cromwella prowadzący dochodzenie w klasztorach. Wiele egzemplarzy owej książki sprzedano ludziom rozwiązłym. W skrzyni natrafiłem na liczne szaty, niektóre zdumiewająco dobrej jakości. Obmacałem łóżko i pod materacem znalazłem małą skórzaną sakiewkę. W środku znajdowały się srebrne monety, w sumie ponad jeden funt. Znacznie więcej, niż zdołałby zaoszczędzić uczeń. Zabrałem ją i wróciłem na wąskie schody. Piers oparł się o stół, a Barak stał naprzeciw niego z dobytym mieczem. Wchodząc do izby, pokazałem sakwę. — Pieniądze — rzekłem. — Jesteś złodziejem, przyjemniaczku! — stwierdził posępnie Barak. Twarz Piersa uległa zmianie, przybrała twardy, wyrachowany wygląd. Pomyślałem, że wreszcie zdjął maskę. — Mógłbym rzec niejedno o starym Maurze — powiedział nagle ostrym głosem. — Choćby o tym, jak pada przed wielkim krucyfiksem w swojej izbie, oddając cześć bożkom. O tym, że ksiądz, którego odwiedza, jest potajemnym zwolennikiem papieża. O tym, że jest pederastą, że zmusza mnie do popełniania nierządnych czynów. — Łżesz! — krzyknąłem z gniewem. — Może i tak, lecz wiem, że miałby ochotę to zrobić. Znam go wystarczająco dobrze, aby wiedzieć, że byłby zmieszany i zakłopotany takim oskarżeniem. Jesteś prawnikiem, pomyśl w jakim świetle postawiłoby go to przed sądem. Byłego mnicha. Za sodomię też grozi stryczek. Jeśli mam wszystko stracić, zadbam o to, by i jemu nic nie zostało. — Spojrzał na mnie ponuro. — Nędzny gnojek, nie sądzisz? — spytał Barak. Nagle Piers poruszył się tak szybko, że nie zdążyliśmy zareagować. Sięgnął po flaszkę stojącą za jego plecami i chlusnął w twarz Barakowi. Ten ryknął z bólu i cofnął się o krok, rzucając miecz i chwytając twarz w dłonie. Chłopak podbiegł do drzwi, otworzył je na oścież i znikł w mroku. Słyszałem dźwięk jego kroków oddalających się w labiryncie uliczek Bucklersbury. Podbiegłem do Baraka i delikatnie odsunąłem mu dłonie od twarzy, lękając się tego, co zobaczę. Oczy miał czerwone i załzawione, lecz nie zauważyłem poważniejszych obrażeń. Wyczułem słodkawy, ostry zapach cytryny. — Moje oczy! — jęknął. — Przyniosę wodę z kuchni. Myślę, że to sok z cytryny. Nic ci nie będzie. — Pobiegłem do kuchni i po chwili wróciłem z kubłem wody i kawałkiem płótna. Wycisnąłem wodę na oczy. Porusz powiekami, głupcze! — rzekłem ostro.

Po chwili ból oczu ustał, choć nadal były zaczerwienione. — Jakie eksperymenty z sokiem cytrynowym przeprowadzał Guy? — spytał Barak. — Cytryny nie są tanie. — Pewnie przygotowywał jakiś lek. — Ten mały szczur jest już pewnie daleko. — Tak, myślę, że powinniśmy zaczekać na Guya — rzekłem z westchnieniem, wiedziałem bowiem, że nasze spotkanie nie będzie przyjemne. *** Guy wrócił godzinę później. Na nasz widok wytrzeszczył oczy ze zdumienia. Barak nadal pocierał twarz kawałkiem tkaniny. — Co się stało? Opowiedziałem, co się stało, dodając, że przed ucieczką Piers mu groził. Kiedy skończyłem, usiadł ciężko na zydlu, jakby stracił wszelką nadzieję. Siedział kilka minut nieruchomo, a następnie dźwignął się wolno na nogi. — Obejrzę twoje oczy, Baraku — rzekł znużonym głosem. Sięgnął po świeczkę i oświetlił jego twarz. Dobrze, że je opłukałeś. Przygotowywałem okład z soku cytryny. — Spojrzał na mnie. — Powinieneś był mnie uprzedzić — rzekł wzburzonym głosem, co nigdy wcześniej mu się nie zdarzało. — Nie trzeba było tego robić za moimi plecami. — Pomyślałem, że trzeba doprowadzić do konfrontacji. — Wiedziałeś, że się sprzeciwię. Cóż miałem odpowiedzieć? — Byłem u Bealknapa — powiedział Guy. — Jego stan się poprawił, tak jak sądziłem. Skarży się na służbę pani Elliard, bo rzekomo zbyt rzadko opróżniają mu nocnik. Zgodziłem się leczyć tego dziwaka, bo mnie prosiłeś. Zaangażowałem się też w poszukiwania mordercy. I tak mi teraz odpłacasz? Sądziłem, że mi ufasz, Matthew. — Odniosłem wrażenie, że w tej sprawie nie potrafisz trzeźwo myśleć. Czas naglił. Chłopak okazał się złodziejem, Guy. — Uciekł! — Przykro mi. Co mam rzec? — Nic. — Opuścił głowę, przykładając wilgotną tkaninę do czoła. Chociaż milczenie trwało chwilę, miałem wrażenie, jakby się ciągnęło dobrą godzinę. — Doszło do kolejnego morderstwa — rzekłem w końcu. Opowiedziałem mu o Lockleyu, nie podając adresu Goddarda. Spojrzał na mnie. — Nic nie mogę zrobić, prawda? — Nie. — W takim razie życzę szczęścia w Hertfordshire. — Spojrzał na mnie kamiennym, niemal pogardliwym wzrokiem. — Nie oskarżę go, jeśli zostanie schwytany — powiedział. — Nie wyobrażam sobie, aby osiemnastoletni chłopak miał zawisnąć na szubienicy z powodu kradzieży tak drobnej kwoty. — Podniósł sakiewkę ze stołu i wsunął do kieszeni. — Twoje dowody znikły. Powinieneś już iść, Matthew. Mam nadzieję, że schwytacie Goddarda — zakończył takim tonem, jakby jego udział w sprawie dobiegł końca. — Guy... Uniósł dłoń. — Nie. Proszę, idź już. Mam umówioną wizytę, muszę też odwiedzić Adama w Bedlam. — Nagle spojrzał gniewnie na Baraka. Pewnie był ciekaw, czy wspomniałem mu o wstydliwym uczuciu, którym darzył Piersa.

— Nie powiedziałem mu... — zacząłem. — Zostaw mnie, Matthew. Proszę. — Jego chłodny, gniewny ton dotknął mnie do żywego. Wyszliśmy na ulicę. Rozwiązując konie, Barak spytał ciekawe: — O czym mi nie powiedziałeś? — To nic ważnego. Chodzi o jego prywatne sprawy. Ruszyliśmy w milczeniu. Prawie jęczałem na myśl o krzywdzie, jaką wyrządziłem naszej długoletniej przyjaźni.

Rozdział trzydziesty ósmy Ruszyliśmy w kierunku domu. Uliczki były pełne ludzi. Można było odnieść wrażenie, że większość konstabli jest na służbie, dostrzegłem też kilku strażników w barwach biskupa Bonnera. Wielu przechodniów słało im wrogie lub wylęknione spojrzenia. Pomyślałem o aresztowanych i niebezpieczeństwie grożącym Cranmerowi. O ludziach pobożnych, którzy próbowali zaszyć się gdzieś w kącie i przeczekać burzę. Przez ostatnie prześladowania pewnie uważają się za męczenników. Pomyślałem, że Harsnet jako królewski urzędnik i radykał sam mógł się znaleźć w niebezpieczeństwie. Czy opieka Cranmera i lorda Hertforda wystarczy? Byłem wyczerpany. Po przybyciu do domu udałem się do łóżka i spałem kilka godzin, a później zjadłem samotnie obiad w ponurej atmosferze. Barak i Tamasin zostali na górze. Wcześnie położyłem się na spoczynek. Rano nadal nie dostaliśmy żadnej wiadomości. Barak zszedł na śniadanie. — Co się dzieje? — spytałem. — Może ludzie Seymoura po cichu obserwują Goddarda — odrzekł poważnie Barak. Pokręciłem głową. — Powinni nas zawiadomić — powiedziałem. Nagle coś sobie przypomniałem. — Gdzie Tamasin? Znowu nie przyszła na śniadanie? Leży w łóżku. — Barak spojrzał na mnie zatroskanym wzrokiem — Jakimś sposobem odgadła, że doszło do kolejnego zabójstwa. Nie chciałem jej powiedzieć, gdzie wczoraj byłem. Stała się dziwnie apatyczna, nie rusza się z łóżka. Jest smutna. - Dlaczego nie potraficie się ze sobą dogadać? - Sam nie wiem — odrzekł i jak zwykle zmienił temat. — Dostałeś jakąś wiadomość na temat młodego Piersa? — Nie. — Co zaszło między nim i starym Maurem? — zapytał, spoglądając na mnie z zaciekawieniem. — Myślę, że Guy chciał się kimś zaopiekować, przekazać mu posiadaną wiedzę. Pragnienie to było tak silne, że nim owładnęło. W sumie to bez znaczenia. Pozbył się owego chłopaka. Mam nadzieję, że Piers uciekł, wyjechał daleko od Londynu. — Pewnie tak zrobił, jeśli ma choć odrobinę rozsądku. Przecież wie, że gdyby oskarżono go o kradzież, mógłby skończyć na stryczku. Wstałem nagle. — Pojadę do Bedlam — rzekłem. — Guy powiedział, że zamierza odwiedzić Adama. Spróbuję się z nim spotkać, przemówić mu do rozsądku. Barak spojrzał na mnie z powątpiewaniem. — Był wściekły — zauważył. Miałem ochotę mu odpowiedzieć, aby zadbał o własną żonę, lecz ugryzłem się w język. — Nie mogę tak tego zostawić. — Chcesz, żebym z tobą poszedł? — Nie, pojadę sam. Spojrzał na mnie z zatroskaniem, jakby zastanawiał się, czy brzemię nie stało się dla mnie zbyt ciężkie. Na jego twarzy malowało się napięcie. Położyłem dłoń na jego ramieniu. — Pojadę konno — rzekłem. — Będę bezpieczny. Zawiadom mnie, jeśli nadejdą jakieś wieści z Hertfordshire. Dotarłem bez przeszkód do Bishopsgate, lecz gdy wjeżdżałem na teren Bedlam, usłyszałem nieoczekiwany zgiełk. Jakaś kobieta krzyczała i szlochała z przerażenia. Przez krótką chwilę lękałem się, że morderca ponownie wyprowadził nas w pole i że do siódmego zabójstwa doszło tutaj i teraz. Później ujrzałem niewiastę walącą pięściami w zamknięte drzwi szpitala i wołającą, aby pozwolono jej wejść.

Wokół zebrała się mała grupka przechodniów. Niektórzy śmiali się hałaśliwie, uznając jej zachowanie za błazeństwo oszalałej wariatki. Zaciekawiło mnie, czemu nikt jej nie otwierał. Kiedy podjechałem bliżej, spostrzegłem, że ową niewiastą jest Ellen. Zsiadłem z konia i pospiesznie przywiązałem Genesis do poręczy. Ellen wydawała się nie dostrzegać tłumu. Przylgnęła do drzwi, wrzeszcząc z przerażenia. — Wpuśćcie mnie, panie Shawms! Błagam! Błagam was! Przecisnąłem się przez zbiegowisko i położyłem jej dłoń na ramieniu. — Ellen — przemówiłem cicho. Nie obejrzała się. Zesztywniała, przylegając jeszcze ściślej do drzwi. — Kim jesteś? — wyszeptała. — To ja, Shardlake. Co się stało? — Na Boga, panie Shardlake, niech pan mu każe mnie wpuścić! — Nagle kolana się pod nią ugięły i osunęła się po drzwiach, nie przestając na nie napierać. Jej ciałem wstrząsnął dziki szloch. Załomotałem do drzwi. — Shawms! — krzyknąłem. — Otwórzcie drzwi! Co się dzieje? — Ze środka dobiegł mnie szept przyciszonych głosów. Z dalszej części szpitala doleciały krzyki pacjentów, wśród których rozpoznałem głos Adama. Klucz zazgrzytał i moim oczom ukazał się Shawms, za którym stał krzepki Gebons. Kiedy drzwi się otwarły, Ellen wpadła do środka i stanęła obok przeciwległej ściany, ciężko dysząc. Gromadka pacjentów wyglądała przez otwarte drzwi salonu z przerażeniem w oczach. Staruszka Cissy poczłapała ku niej, niepewnie wyciągając rękę. — Ach! Ellen! — wymamrotała. — Biedna Ellen. Zauważyłem, że cele niektórych pacjentów są zamknięte. Mężczyzna uważający się za króla nawoływał poddanych do przystojnego zachowania. Z głąbi korytarza dolatywały odgłosy walenia o drzwi obłąkanego uczonego. Wśród przeraźliwych krzyków usłyszałem, jak Adam woła do Boga, aby ocalił dobrą Ellen. Shawms zatrzasnął drzwi przed nosem ciekawskich. — Co wyprawiacie z tymi ludźmi? — spytałem. Spojrzał na mnie tak, jakby miał ochotę mnie zdzielić, lecz odpowiedział spokojnym głosem. — Ellen potrzebowała nauczki. Na waszą prośbę zaopiekowała się Adamem Kite’em. Później zaczęła mi mówić, jak go traktować. Teraz zajęła się losem innych pacjentów, żądając, abym oddał pod opiekę rodziny tę majaczącą starą idiotkę Cis-sy. — Spojrzał gniewnie na staruszkę, która cofnęła się w drzwiach. — Rodzina Cissy nie chce kłopotów, podobnie jak jej własna. — Podniósł głos. — Jeszcze nie pojęliście, co to za miejsce, panie? To śmietnisko — przytułek, w którym ludzie zamożni umieszczają swoich obłąkanych krewnych. Choć czasem zdobywamy się na chrześcijańskie miłosierdzie, a nawet udaje się nam kogoś wyleczyć, Bedlam pozostaje śmietniskiem. Śmietniskiem, które dostarcza złota zarządcy Metwysowi. — Ellen jest członkiem waszego personelu, nawet jeśli kiedyś była pacjentką. Do diabła, coście jej zrobili? Shawms roześmiał mi się w twarz. — Co wam powiedziała? Ellen nadal jest pacjentką i pozostanie nią do końca życia. Powierzyłem jej pewne obowiązki, bo dobrze sobie radzi z pacjentami, choć jest dla nich zbyt łagodna. — Spojrzał na nią. — Czasami zapomina, kim jest, więc muszę jej przypominać, kto i dlaczego ją tu umieścił. — Odwrócił się do Ellen, która nadal opierała się o ścianę, ciężko dysząc i odwracając oczy od drzwi. — Na tym polega jej obłęd — ciągnął bezlitośnie Shawms. — Nie może znieść myśli o przebywaniu na zewnątrz. Powiada, że świat się kołysze i chwieje, że ją pochłonie. Zachowuje się tak od czasu, gdy została napadnięta przez bandę wyrostków. Przedwcześnie uczynili zeń kobietę. Czyż nie tak, Ellen?

Ellen podniosła się z trudem, zaciskając pięści. — Tak, panie Shawms — odrzekła cicho. Spojrzała na mnie. — Teraz wiecie o mnie wszystko, panie Shardlake. Poczułem wielkie współczucie dla tej nieszczęsnej kobiety, choć instynktownie wiedziałem, że okazanie go byłoby najgorszą rzeczą, jaką mógłbym zrobić. — To nic, Ellen — rzekłem cicho. — Posłuchaj, młody Adam jest zaniepokojony. Pójdziesz ze mną, aby mu pomóc? Nikt sobie z nim nie radzi tak dobrze jak ty. Jeśli czujesz się na siłach. Spojrzała na mnie z wdzięcznością. — Tak, oczywiście — odrzekła cicho i ruszyła korytarzem, macając palcami pęk kluczy. Odwróciłem się do Shawmsa. — Mam nadzieję, że ten incydent nie wzburzył Adama, w przeciwnym razie będę musiał donieść o tym sądowi. — Rzucił mi mordercze spojrzenie. Gdym się odwracał, Gebons spojrzał na mnie z podziwem. Stanąłem obok niej przed zamkniętymi drzwiami celi Adama. — Ellen! — zawołał ze środka chłopak. — Co oni ci zrobili? — Nic się nie stało — odpowiedziała. — Jestem tutaj. — Czy doktor Malton jeszcze nie przyszedł? — spytałem. — Nie, panie. Uprzedził, że przyjdzie, lecz jeszcze nie dotarł. — Ellen zaczęła mówić normalnym, choć nieco drżącym głosem, jakby niedawny napad szału był tylko snem. Otworzyła drzwi. Adam stał tak blisko nich, jak pozwalały mu na to kajdany na kostkach. Twarz mu poczerwieniała, choć przerażoną minę zastąpił wyraz ulgi, gdy w drzwiach ujrzał Ellen. — Nic ci nie jest? — zapytał. — Słyszałem twój krzyk. — Nic, Adamie. Nie denerwuj się, usiądź. — Zauważyłem, że ktoś przyniósł stołek do izby. Chłopak opadł na niego z wahaniem. — To pomysł doktora Maltona — wyjaśniła Ellen. — Chciał, aby Adam modlił się na siedząco, zamiast klęczeć na podłodze. Pomyślałem, że Adam pierwszy raz okazał zatroskanie o los bliźniego. Nagle zwrócił ku mnie swoją wymizerowaną twarz, jakby czegoś nie rozumiał. — Nie miałem nieczystych myśli, panie. Błagam, powiedzcie tak, jeśli was spytają. Nie zgrzeszyłem powtórnie, nawet myślą. Nie byłem jak lubieżna kobieta wielebnego. — Jego wychudzona twarz wykręciła się w grymasie cierpienia i byłby padł na kolana, gdyby Ellen nie przytrzymała go za ramię. — Daj spokój, Adamie — powiedziała. Chłopak ukrył twarz w dłoniach i zaczął płakać. Wtedy zrozumiałem. Jego pastor Meaphon był przyjacielem wielebnego Yaringtona. Timothy powiedział, że chłopak, który odwiedził Abigail, były wysoki i miał ciemne włosy. Przypomniałem sobie, że jego matka powiedziała, iż był przystojnym młodzieńcem, dopóki nie popadł w obłęd i nie wychudł tak, że została zeń jeno skóra i kości. — Czy mówi ci coś imię Abigail, Adamie? — spytałem, przystępując do niego. Słysząc te słowa, chłopak wyrwał się Ellen i kucnął przy ścianie, spoglądając na mnie z przerażeniem. — Odkryli mój grzech — wyszeptał. — Boże, przebacz. Nie dotykaj mnie karą. — Co robicie, panie? — spytała z oburzeniem Ellen. — Przekręciłem jedynie klucz, który trzeba był obrócić — odparłem. Uklęknąłem obok niego i powiedziałem cicho: — Pewnego dnia przyszedłeś do domu wielebnego Yaringtona z wiadomością od swojego pastora. Pamiętasz? Spojrzał na mnie z przerażeniem w oczach. — Tak. — Abigail cię ujrzała i zaprosiła do środka. Pragnęła młodego mężczyzny. Nauczyła cię rzeczy, o

których myślałeś, lecz których jeszcze nie doświadczyłeś, Tak? — Skąd wiesz, panie? — zapytał ledwie słyszalnie. — Czy Bóg uczynił cię narzędziem mojej kary? Uśmiechnąłem się łagodnie. — Nie, Adamie. Stajenny Yaringtona widział kogoś wchodzącego do domu. Pomyślałem, że mogłeś nim być ty. To wszystko. Abigail uciekła. Szukam jej w związku z dochodzeniem, które prowadzę. — Nie mogłem mu powiedzieć, że Yarington został zamordowany. — Popełniłem straszny grzech — powiedział. — Gdyby rodzice i ludzie ze zboru się o tym dowiedzieli, zostałbym wykluczony. Straciłbym miejsce w społeczności wybranych. — Spojrzał na mnie. — Nie powiecie rodzicom, panie? — Nie, obiecuję. — Byłem w jej rękach jak wosk — jęknął. — Nie osłonił mnie Jezus, moja tarcza. Musiał ją przysłać diabeł. — Abigail to uboga dziewczyna. Sama była bezbronna, omotana przez tego hipokrytę Yaringtona. — To prawda, Yarington był obłudnikiem. — Adam pokiwał głową jak oszalały. — Powinienem był powiedzieć rodzicom, wyznać grzech przed całym kościołem. Zwróciłem się do Boga o pomoc, lecz niczego nie czułem. Niczego. Czy mnie opuścił? — Nie jestem teologiem, Adamie, jedno wszak jest pewne. Ty go nie opuściłeś, poszukiwałeś go, lecz czyniłeś to w niewłaściwy sposób. Wszystko to było dla niego zbyt wielkim ciężarem, bo ukrył twarz w dłoniach i zaczął szlochać. Podniosłem się z bólem, czując, jak mi trzeszczą kolana. — Muszę już iść — rzekłem, odwracając się do Ellen. — Nie wiem, kiedy przyjdzie doktor Malton. Mogę zostawić Adama pod twoją opieką? Spojrzała na mnie z goryczą. — Pytasz, panie, czy nic mu nie grozi z mojej strony? — Nie... ja... — Zachowuję się spokojnie — powiedziała z naciskiem. — Chyba że mnie stąd wyrzucą. — Wzięła głęboki oddech. — Zwykle jestem przy zdrowych zmysłach. — Wiem, że zostawiam go w dobrych rękach. Poczerwieniała. — Naprawdę? — Tak. Jeśli przyjdzie doktor Malton, powtórz mu słowa Adama i powiedz, że próbowałem się z nim zobaczyć. — Po waszej minie widzę, że chodzi o coś ważnego. Czy Adam będzie miał kłopoty? — Nie. Przysięgam. — Uśmiechnąłem się do niej. — Jestes dobrą kobietą Ellen. Nie pozwól, aby ten despotyczny łotr, Shawms, wpłynął na to, jak myślisz o sobie. Skinęła głową ze łzami w oczach. Wyszedłem z celi, myśląc gorączkowo. Zatem ciemnowłosym młodzieńcem, który odwiedził Abigail, był Adam. Czy faktycznie był bezpieczny z Ellen? Jej atak szału wstrząsnął mną do głębi. Uznałem jednak, że z wyjątkiem dziwnej dolegliwości jest zdrowa na umyśle. Zdrowsza od tysięcy londyńczyków.

Rozdział trzydziesty dziewiąty Ruszyłem do domu pogrążony w myślach. Nie chciałem oglądać tłumów na ulicach, więc ruszyłem na północ drogą biegnącą wzdłuż murów miasta. Czułem się tu bezpieczny, albowiem w okolicy nie było nikogo. Dla tej ciszy warto było przejechać obok cuchnących dołów Houndsditch, gdzie wbrew zakazom ratusza ludzie wyrzucali zdechłe psy i konie. Myślałem o Adamie, o tym, jak łatwo zapomnieć, że obłąkani byli kiedyś normalnymi ludźmi. Zrozumiałem, że wychudzona, zbolała twarz Adama mogła być kiedyś przystojna. Że był, jak powiedział jego ojciec, beztroskim, wesołym młodzieńcem. Ludzie z jego Kościoła uznali, że trzeba trzymać go pod kontrolą, karcić i straszyć piekłem. Metoda okazała się skuteczna. Pomyślałem też o Ellen i jej tragicznej historii, o tym, jak mogła wyglądać przed potwornym doświadczeniem, które ją spotkało. Wjechałem w Chancery Lane od północy i natychmiast zrobił się ścisk. Z zamyślenia wyrwał mnie nagły okrzyk: — Uważaj, jak jedziesz! Zobaczyłem ulicznego handlarza tuż przed Genesis, pchającego trójkołowy wózek ze świecidełkami. Ściągnąłem wodze, widząc podarty płaszcz, którego poły ciągnęły się po ziemi, brudną twarz otoczoną gęstymi siwymi włosami i krzaczastą brodę. — Byłbyś mnie stratował! Zapłacisz, jeśli zniszczyłeś towar! — burknął przez ramię, pchając wózek na bok drogi. Genesis omal się nie potknął, więc oparłem dłoń na jego boku, aby się uspokoił. Kiedy się odwróciłem, handlarz był już przy Holborn. Minąłem bramę Lincoln’s Inn i stanąłem przed domem. Było dopiero wpół do piątej. Idąc na górę, aby zmienić odzienie, pomyślałem, że przynajmniej jedna zagadka została rozwiązana. Chłopak, który był w domu Yaringtona, przez ostatnie tygodnie przebywał bezpiecznie w szpitalu Bedlam. Wszystko wskazywało na to, że mordercą jest Goddard. Jeśli to on, czemu wysłał nam swój adres? Sięgnąłem po Nowy Testament i otworzyłem na Apokalipsie. Siódmy wylał swą czaszę w powietrze: a ze świątyni od tronu dobył się donośny głos mówiący: „Stało się!”. I nastąpiły błyskawice i głosy, i gromy, i nastąpiło wielkie trzęsienie ziemi, jakiego nie było, odkąd jest człowiek na ziemi: takie trzęsienie ziemi, tak wielkie. Usiadłem wygodnie w fotelu. Pomyślałem, że każde zabójstwo było osobliwym przedstawieniem, makabryczną parodią tego, co siedmiu aniołów uczyniło z grzesznikami w Apokalipsie. Morderca wykorzystał zwłoki nieszczęsnego Lockleya, aby zamknąć śluzy, co miało symbolizować wyschnięcie Eufratu spowodowane wylaniem szóstej czaszy. Pomyślałem o pytaniu Baraka, jak zainscenizuje trzęsienie ziemi. Już miałem odłożyć księgę na biurko, gdy otworzyłem ją ponownie na jednej z wcześniejszych stronic. Moją uwagę przykuł werset z 1 Listu do Koryntian: Gdybym też miał dar prorokowania i znał wszystkie tajemnice, i posiadał wszelką wiedzę, i wszelką [możliwą] wiarę, tak iżbym góry przenosił, a miłości bym nie miał, byłbym niczym. Ciekawe, czy morderca kiedykolwiek czytał ten fragment? Jeśli tak, pewnie nie zrobił na nim większego wrażenia. Słowa apostoła nie pasowały do jego potwornej żądzy zabijania, więc najpewniej ich nie zauważył. Zamknąłem Nowy Testament zrozpaczony tym, co ludzie uczynili ze swojego Boga. *** Zszedłem na dół. Mijając salon, zauważyłem, że Tamasin układa w wazonie gałązki z wiosennymi kwiatami. Na jej twarzy malował się wyraz melancholijnego smutku. Uśmiechnęła się na mój widok. — Pomyślałam, że będą ładnie wyglądały w wazonie. Zerwałam je w ogrodzie, mam nadzieję, że nie macie nic przeciwko temu. — Będą nam przypominały, że jest wiosna. Gdzie Jack?

— Poszedł do Lincoln’s Inn sprawdzić, jak Skelly sobie radzi. — Powinienem tam zajrzeć. — Zawahałem się i spojrzałem na nią z powagą. — Tamasin, jesteśmy bliscy rozwiązania zagadki. Ustaliliśmy adres człowieka, który może być mordercą. To niedaleko, w Bamet. Thomas Seymour wysłał swoich ludzi, aby go ujęli. Pewnie będziemy musieli tam pojechać wieczorem. — Macie zabójcę? — spytała. — Jesteśmy niemal pewni, że wiemy, kto to taki. — Jack przeżyje kolejną przygodę — powiedziała. — Nienawidzi tej roboty, Tamasin. To ja wplątałem go w tę sprawę. — Rzeczywiście — skinęła głową. — Lęka się człowieka, którego ścigacie. — Rozłożyła dłonie w rozpaczliwym geście. — Nie potrafię go pocieszyć. Kiedy próbuję z nim poważnie porozmawiać, nazywa mnie zrzędą i sekutnicą. — Westchnęła znużona. — I tak w kółko. — Tamasin... Uniosła rękę. — Nie, panie. Wiem, że macie dobre zamiary. Dziękuję wam. Nie ma o czym mówić. — Dygnęła i wyszła z izby. Z niepokojem pomyślałem, że powinienem pójść do Lincoln’s Inn i porozmawiać z Dorothy. Pomyślałem, że jeśli Bealknap nadal tam jest, mogę go zawstydzić i skłonić, aby wrócił do siebie. Kiedy przybyłem na miejsce, Margaret powiedziała, że Dorothy wyszła załatwić jakieś sprawy. — To dobrze, że pilnuje swoich interesów — powiedziała. — Masz rację. — Uniosłem brwi i spytałem: — Jak się miewa kolega Bealknap? — Ciągle narzeka. Mógłbyś panie pomyśleć, że jest właścicielem tego domu, a my jego sługami. — Mógłbym go odwiedzić? — Zobaczę, jak się miewa. — Weszła do środka, aby wrócić po minucie z poczerwieniałą twarzą. — Powiada, że nie chce was widzieć. Źle się czuje. Bardzo mi przykro, lecz bez pani nie mogę... — Rozumiem. Jakoś dam sobie radę bez jego widoku. — Byłem ciekaw, czy Bealknap w dalszym ciągu wstydzi się, że przekazał Feldayowi informacje na mój temat. Oczywiście nie wiedział, że Felday nie żyje. — Powiedz pani, że boleję nad tym, iż Bealknap sprawia wam tyle kłopotów. — Dobrze, panie. Ruszyłem do swojej kancelarii. Pierwszy raz od miesiąca przystanąłem i spojrzałem na fontannę. Woda spływała spokojnie do wielkiej kamiennej czaszy. Skąd morderca wiedział, że przed wieloma laty Roger był zwolennikiem radykalnych reform? Spoglądając na wodę, pomyślałem nagle o czymś, co zwróciło moją uwagę, gdy udałem się do domu Yaringtona i rozmawiałem z Timothym. Co to było? Myśl ta nie dawała spokoju mojemu udręczonemu umysłowi, pogłębiając niepokój. *** Obszedłem fontannę i udałem się do kancelarii, lecz okazało się, że Barak wyszedł przed chwilą. Wróciłem za nim do domu. Jadł chleb i ser w salonie. — Dziękuję, że zajrzałeś do biura — powiedziałem. — Jak ci poszło ze staruszkiem... z doktorem Maltonem? — Nie zastałem go. — Zjesz coś? — Nie jestem głodny. — Spojrzałem na niego poważnie. — Powinieneś zajrzeć do Tamasin. Czuje się nieszczęśliwa. Skinął głową z westchnieniem. — Orr powiedział, że handlarz odwiedzający Chancery Lane zrobił się nieznośny. Zaglądał tu dwukrotnie w ciągu ostatnich dni, próbując sprzedać świecidełka, prosząc, aby zawołać którąś z niewiast.

Spojrzałem na niego z zaniepokojeniem. — Poczekaj — rzekłem cicho. — Zamknij drzwi. — Nagle o czymś pomyślałem i zacząłem ciężko dyszeć. — Masz na myśli ulicznego handlarza, tego starca w łachmanach? — Tak, zagląda tu od wielu dni. — Wozi towar na trójkołowym wózku? — Chyba nie sądzisz... to stary dziad. Połowa londyńskich handlarzy używa trójkołowych wózków. — To dobry sposób, aby nas śledzić, obserwować z ukrycia. Czy to on? — Goddard jest w Hertfordshire. — Chciał odwrócić naszą uwagę. Zawołaj Orra — powiedziałem. — Później idź do ogrodu od strony ulicy i zobacz, czy widzisz owego handlarza. Zrób to tak, aby cię nie spostrzegł. Barak spojrzał na mnie z powątpiewaniem, lecz odszedł w pośpiechu. Po minucie w izbie zjawił się Orr. — Co sprzedawał ów domokrążca? — spytałem. — To, co wszyscy. Tanie świecidełka. Szczotki i rondle. Przepędziłem go. — Uliczni handlarze nie zaglądają powtórnie do domów, w których im się nie poszczęściło. — Prosił, abym zawołał jakąś niewiastę. Może sądził, że uda mu się namówić do kupna Joan lub Tamasin. Próbował zajrzeć do środka. Barak wrócił po chwili. — Nadchodzi Chancery Lane od strony Aldgate. Będzie tu za minutę. — Zmarszczył brwi. — Masz rację, dziwnie się zachowuje. Nie zatrzymuje się przy innych domach i nie zaczepia przechodniów. — Myślę, że ten człowiek może być zabójcą — rzekłem cicho. — Czy istnieje lepszy sposób niewidocznego poruszania się po mieście? Pcha wózek po ulicach, śledzi ludzi, podsłuchuje rozmowy. Udaje biednego domokrążcę, od którego odwracamy wzrok, wyrzutka, którego nikt nie chce oglądać. — Przecież to starzec — zaprotestował Orr. — Nie jestem pewien — powiedział Barak. — Stąpa jak znacznie młodszy mężczyzna. Niedawno była Niedziela Palmowa, strojów proroka i sztucznych bród było na pęczki. — Dobry Jezu, czy to on? — wyszeptał Orr. — Spróbujemy go ująć? We dwóch? — zapytał Barak. Orr skinął głową. — Nie jest uzbrojony. — Zróbmy to — powiedział Barak. — Pospieszmy się, bo minie dom i zniknie w ciżbie na Fleet Street. Wstałem. — Pójdę z wami — rzekłem odważnie, choć nie było we mnie odwagi. — Kiedy go ujmiemy i okaże się, że ma rogi pod peruką, a później wzbije się w powietrze i odleci nad Holbom, będziemy wiedzieli, że Harsnet miał rację. — Wezmę miecz. Twój jest w sypialni? — Tak. — Miecz leżał tam bezczynnie od kilku lat. Prawnicy nie noszą broni. — Mój jest w kuchni — rzucił Orr z zaciętym wyrazem twarzy. Rozejrzałem się po salonie. Spojrzałem na wysoki kredens z półmiskiem i obraz na ścianie przedstawiający scenę łowów. Zdałem sobie sprawę, jak wiele znaczy dla mnie ten dom — centrum mojego życia. Zacisnąłem usta i ruszyłem po miecz. Kiedy wyszedłem na korytarz, przypinając pochwę, Barak otworzył drzwi. — Nie mam czasu, kobieto! — zawołał przez ramię. — To on! — krzyknął i głośno zbiegł po schodach. Orr już czekał w otwartych drzwiach. Tamasin wybiegła z sypialni z wściekłością na twarzy. Chwyciła mnie za ramię. — Na Boga, co tu się dzieje? Czy ktoś może mi powiedzieć?

— Sądzimy, że morderca jest na zewnątrz — odparłem. — Przebrany za domokrążcę. Musimy wykorzystać okazję — rzuciłem, zbiegając pospiesznie po schodach. Kątem oka dostrzegłem Joan stojącą w drzwiach kuchennych i dwóch chłopców uczepionych jej spódnicy. *** Słońce stało nisko na niebie, a domy rzucały długie cienie na Chancery Lane. Handlarz minął mój dom, pchając wózek biegnącą w dół ulicą. Popędziliśmy za nim na łeb na szyję. Prawnicy i urzędnicy przystawali, przypatrując się nam ze zdumieniem. Przebiegając przez kałużę, spostrzegłem, że ochlapaliśmy błotem skarbnika Rowlanda, który przywarł do ściany, aby uniknąć stratowania. Widok ten sprawił, że ogarnęło mnie nagłe zadowolenie. — Wyjdziemy na głupców, jeśli się okaże, że to stary przekupień! — zawołał Orr. Nie miałem tchu, aby mu odpowiedzieć. Handlarz usłyszał, że nadbiegamy, odwrócił się i zablokował jedno z tylnych kół. Barak miał rację, poruszał się zbyt szybko jak na staruszka. Spojrzałem na siwą brodę, potargane włosy i jasne oczy błyszczące na brudnej twarzy. Wtedy odwrócił się i zaczął uciekać. Barak skoczył mu na plecy, chwytając za postrzępiony kołnierz. Większość mężczyzn by upadła, lecz starzec ani drgnął. Chwycił rękę Baraka, uniemożliwiając mu sięgnięcie po miecz. Orr pociągnął za siwą brodę, zrywając ją z policzka. Na skórze pozostał krwawy ślad. Broda opadła, zasłaniając mu usta, lecz ten nie zwrócił na to uwagi. Kopnął Baraka w krocze tak mocno, że ten zgiął się wpół. Przyskoczył do wózka i sięgnął na sam dół, wyciągając duży miecz i rozrzucając tandetne bransoletki. Stanął osaczony za wozem. Orr i ja czekaliśmy z dobytymi mieczami, uniemożliwiając mu jakikolwiek ruch. Spostrzegłem, że otacza nas tłum przechodniów, z bezpiecznej odległości przypatrując się sytuacji. Próbowałem przyjrzeć się jego twarzy, lecz gęsta czupryna zasłaniała brwi. Krew z policzka kapała na brodę. Kolor jego nosa wydał mi się dziwny. Zrozumiałem, że podobnie jak broda był fałszywy, a to, co wziąłem za brud, było w istocie aktorską charakteryzacją. Tylko niebieskie oczy pałające nienawiścią i podnieceniem były prawdziwe. Nagle skoczył ku mnie, zadając cios. Zdołałem odparować uderzenie bardziej ze szczęścia niż zręczności. Barak stanął u mego boku z twarzą pobladłą od bólu. Zamierzył się mieczem, gdy nagły krzyk dobiegający z boku odwrócił jego uwagę. Chybił. — Zaprzestańcie bójki! — darł się skarbnik Rowland, jakbyśmy byli gromadą niesfornych żaków. Jego wrzask nas zmylił. Handlarz wykorzystał okazję i dźgnął Baraka w ramię, wytrącając mu miecz. Skoczył w bok i wpadł na kogoś z tłumu — studenta prawa, który zsiadł z konia i prowadził zwierzę za lejce. Handlarz zadał mu cios w policzek i rzucił miecz na ziemię. Kiedy chłopak krzyknął z bólu, przykładając dłonie do twarzy, tamten wskoczył na siodło, spiął konia i popędził Chancery Lane w kierunku Holborn. Nieszczęsny student leżał na ziemi, wijąc się z bólu i krzycząc. Barak trzymał krwawiące ramię, przeklinając. Chciałem zarekwirować jakiegoś konia z ulicy i ruszyć w pościg, lecz zdałem sobie sprawę, że w tym czasie zabójca dawno by uciekł. Odwróciłem się zrezygnowany do ludzi stojących przy wózku. Barak odniósł jedynie drobną ranę, lecz nieszczęsny student był poważnie poturbowany. Rana w poprzek nosa i policzka pozostawi bliznę mu na całe życie. To cud, że nie stracił oczu. Skarbnik Rowland kazał go zaprowadzić do Lincoln’s Inn. Później zwrócił się ku mnie z wściekłością, pytając, czemu zaatakowałem ulicznego handlarza. Zamknąłem mu usta, powiadając, że człowiek ów zamordował Rogera Elliarda. Ludzie zaczęli się z wolna rozchodzić. W końcu pozostaliśmy sami z porzuconym wozem. Sprawdziliśmy go uważnie, lecz nie znaleźliśmy niczego z wyjątkiem tanich świecidełek, odzieży, ścierek do kurzu i butelek z octem do czyszczenia sreber. — Jest wystarczająco duży, aby ukryć w nim ciało — zauważył Barak. Wziął jedną ze szmat i owinął ramię, by zatamować krew cieknącą między palcami.

— W ten sposób nas śledził i podsłuchiwał rozmowy. Nie przypominam sobie wszak żadnego ulicznego handlarza z wozem, gdy zostałem raniony w tłumie. Pewnie użył innego przebrania. — Czy to Goddard, panie? — spytał Orr. — Miał sztuczny nos i zakrwawioną twarz, trudno powiedzieć. — Nie widziałem brodawki — powiedział Barak. — Jeśli jest tak duża, jak powiadają, trudno byłoby ją ukryć. — Czemu tu przyszedł? — spytał Orr. — Może obserwował, kto wchodzi do domu i zeń wychodzi. Może próbował nas ponownie przestraszyć, zrobić coś kobietom. — Pomyślałem chwilę, a następnie wyciągnąłem butelki z octem do czyszczenia sreber. Wylałem jedną po drugiej na dno wózka. Zawartość czwartej zasyczała i zaczęła trawić drewno. — To witriol — powiedziałem. — To dlatego pukał do naszych drzwi. Chciał tym oblać Tamasin lub Joan. *** Wszyscy trzej powlekliśmy się do domu. Wóz zostawiliśmy tam, gdzie stał. Nie był nam do niczego potrzebny. Wrzuciłem do środka sztuczną brodę. Jaon stała w drzwiach. Wyglądała na przerażoną. Wytrzeszczyła oczy na widok ręki Baraka. — Co się stało? — spytała drżącym głosem. — Człowiek, który napadł Tamasin i mnie, był przed domem — wyjaśniłem. — Uciekł. — Spojrzałem na jej pomarszczoną, zmartwioną twarz. Nie odważyłem się powiedzieć, co by się stało, gdyby to ona zamiast Orra otworzyła mu drzwi. — Jesteście bezpieczni. Gdzie są chłopcy? — Kazałam im pójść do stajni. Skinąłem głową ze znużeniem. — Dziękuję wam za pomoc, Orr. Odszedł za Joan do kuchni, lekko się ukłoniwszy. Pobladły i głęboko wstrząśnięty Barak oparł się o poręcz. — Byłbym go trafił, gdyby nie ten gadatliwy stary dureń Rowland — burknął gniewnie. — Też tak sądzę. — Nie mogę pisnąć Tamasin o witriolu. Nie zniosłaby tego. — Westchnął. — Powiem jej, że nie może wychodzić z domu, dopóki to się nie skończy. — Dlaczego nie mogę wychodzić, kiedy chcę? — Podniosłem głowę i spostrzegłem, że stoi na schodach, patrząc na nas z góry. Musiała usłyszeć ostatnie słowa Baraka. Spojrzała na jego rękę. — Co sobie zrobiłeś, u licha? — spytała piskliwie, głosem pełnym lęku i gniewu. Nigdy wcześniej nie słyszałem, aby przeklinała. — Morderca był przed domem. Mało brakowało, a byśmy go złapali. To nic wielkiego, zwykłe draśnięcie. Przynieś wodę i obmyj ranę. Możesz to dla mnie zrobić? — Dlaczego powiedziałeś, że nie mogę wychodzić?! — zawołała z góry. — Nadal może się kręcić w pobliżu. — Robi to od trzech tygodni. Powiesz mi wreszcie, co się stało? — Myślę, że powinieneś to zrobić — szepnąłem ukradkiem. — Da sobie radę. — Nie potrafię. Nie mogę znieść, że spotykają ją takie rzeczy, bo jest moją żoną. — Westchnął z drżeniem. — O czym szepczecie? — powtórzyła. — Zrobisz, o co proszę, kobieto?! —zawołał. Ruszył ku niej, trzymając się za ramię. Przyglądała mu się z wyrazem gniewu i konsternacji na twarzy. Minął ją i wszedł do pokoju. Poszła za nim i zatrzasnęła drzwi. Na zewnątrz ponownie padał deszcz, dudniąc kroplami o szyby.

*** Przed pójściem do łóżka wyjrzałem na dwór, zastanawiając się, czy naprawili śluzy Charterhouse. Nagle usłyszałem pukanie do drzwi. Otworzyłem i ujrzałem Baraka. — Są wiadomości od Harsneta? — spytałem. — Nie. — Miał na sobie koszulę z podwiniętym rękawem. Przedramię było zabandażowane. Na jego skórze dostrzegłem inne blizny, pamiątki po dawnych bijatykach. Wyglądał na bardzo zmęczonego. — Mogę wejść? — spytał szorstko. — Muszę z tobą pomówić. Skinąłem głową i usiadłem na łóżku. Milczał dłuższą chwilę, a następnie pokręcił głową. — Tamasin się gniewa, bo nie pozwoliłem jej wychodzić i nie wyjaśniłem dlaczego. — Powinieneś był jej powiedzieć o witriolu. Pokręcił głową. — Jak mogę powiedzieć, że może ją spotkać coś tak strasznego? Sama myśl o tym, że mógłby to zrobić z jej twarzą... — Ujrzałem łzy w kącikach jego oczu. — Daj spokój, wiesz, jaka jest silna. Właśnie dlatego wpadła ci w oko w Yorku. Nie pamiętasz? — Teraz jestem jej mężem. Powinienem ją chronić. — Po chwili dodał: — Powinienem dać jej dziecko. — Ponownie zamilkł. — Ludzie uważają, że to wina kobiety, gdy dziecko umiera zaraz po urodzeniu, lecz czy w dzisiejszych czasach może być coś pewnego? A jeśli to moja wina? Chciałem się nią zaopiekować, zadbać o jej bezpieczeństwo, stworzyć rodzinę. Przedłużyć ród. Nic mi się nie udało. — Spojrzał posępnie na drzwi. — Kocham ją. Żadnej kobiety nie darzyłem takim uczuciem, a Bóg wie, że miałem ich wiele. — Może w tym cały problem — rzekłem cicho. — Może uroiłeś sobie, jak powinno wyglądać małżeńskie życie i trudno ci wytrwać w związku, któremu się nie poszczęściło. Żadne z was nie jest temu winne. Powinniście o tym porozmawiać. Spojrzał na mnie z ukosa. — Mówisz jak stary wyjadacz, chociaż całe życie byłeś sam. — Łatwo rozwiązywać problemy innych. Popełniłem ten sam błąd z Dorothy. Za szybko powiedziałem jej zbyt wiele. — Byłem ciekaw, co jest między wami. — Nic. Jeśli komuś o tym piśniesz, wyrzucę cię z Lincoln’s Inn szybciej, niż leci wrona — dodałem żartobliwie, aby rozładować napięcie. Barak uśmiechnął się i skinął głową. — Skoro mowa o wronach — powiedział — nie sądzisz, że możesz mieć rywala w osobie Bealknapa? Może wcale nie jest chory? Może próbuje wzbudzić jej współczucie. — Bealknap interesowałby się kobietami, gdyby były ze złota i dało się je przetopić. Wybuchliśmy śmiechem. — Zdołasz się pojednać ze starym Maurem? — przerwał w końcu Barak. — Nie wiem. Spróbuję. Ty też powinieneś się pogodzić z Tamasin. Wstał, wzdychając. — Muszę do niej wracać. Dziękuję za radę. — Pamiętasz, co powiedziałeś mi w Yorku, Jack? — spytałem. — Ze jesteś rozdarty między dawnym awanturniczym życiem a myślą o ustatkowaniu się i założeniu rodziny. Wybrałeś stateczny żywot u boku Tamasin. Zrezygnowałeś z niezależności, aby móc dzielić z nią życie. Byłeś odważny. Teraz musisz zrobić kolejny krok i się przed nią otworzyć. Stanął przy drzwiach. — Istnieją różne rodzaje odwagi — rzekł ponuro. — Niewielu ma wszystkie. *** Posłaniec z pałacu Lambeth przybył po północy, gdy wszyscy byli już w łóżkach. Leżałem w swojej

izbie, nasłuchując stłumionych krzyków dochodzących z sypialni Baraka i Tamasin. Znowu się kłócili. Podniesione głosy ustały, gdy rozległo się pukanie do drzwi. Barak i ja zostaliśmy wezwani na pilną naradę do arcybiskupa Cranmera. Ubraliśmy się pospiesznie, osiodłaliśmy konie i ruszyliśmy pogrążonym w ciemności miastem do stopni Whitehall Stairs, gdzie czekała łódź, którą mieliśmy się przeprawić na drugi brzeg Tamizy. Deszcz przestał padać i nad srebrzystą, pustą tonią ukazał się jasny księżyc. Zaprowadzono nas do gabinetu Cranmera. W korytarzu zobaczyliśmy innego urzędnika idącego z przeciwka w towarzystwie Harsneta. Koroner wyglądał tak, jakby przed chwilą wyciągnięto go z łóżka. Arcybiskup siedział za biurkiem. Na jego twarzy malowało się napięcie, dostrzegłem też wory pod oczami. Nie zauważyłem lorda Hertforda. Zamiast niego przybył Thomas Seymour, jak zwykle w krzykliwym stroju. Stał z założonymi rękami i wyrazem podniecenia na twarzy. Opowiedziałem im o incydencie z ulicznym handlarzem. — Nie zdołaliście go zidentyfikować? — spytał cicho Harsnet, kiedy skończyłem. — Nie. Był w przebraniu. — Powiadają, że Goddard ma duży pieprzyk na nosie — powiedział Cranmer. — Nie widziałem go, lecz miał na twarzy makijaż. Arcybiskup zamyślił się chwilę. — Jakie nowiny przynosicie z Hertfordshire? — spytał wielmożnego Thomasa. — Bez trudu odnalazłem Kinesworth. To mała wioska o milę drogi od Totteridge. Sędzia pokoju zna rodzinę Goddarda. Mieszkają w rezydencji tuż za wioską. Kiedyś był to bogaty ród, lecz ojciec Goddarda pił i wszystko przepuścił. Rodzinny majątek sprzedano przed trzydziestu laty, gdy zmarł jego ojciec. Razem z matką rzadko opuszczali dom. Pewnie pochodziła z dobrej rodziny i było jej wstyd z powodu tego, co się stało. Kiedy chłopak osiągnął stosowany wiek, pojechał do Opactwa Westminsterskiego, aby zostać mnichem. Staruszka mieszkała sama, zamieniła rodową rezydencję w samotnię. Zmarła kilka miesięcy temu, a wówczas Goddard odziedziczył dom. — Wtedy zrezygnował z wynajmowania domu w Londynie — rzekłem. — Pewnie wrócił w rodzinne strony. — Wziąłem głęboki oddech. — Przebywa tam obecnie? — Stale podróżuje. Widziano go, jak wczoraj jechał do Londynu. Czekaliśmy cały dzień, licząc na to, że wróci. Nic na to nie wskazywało. Dopiero po zapadnięciu zmroku z komina zaczęło się dymić. — Zatem wrócił — powiedział Cranmer. — Mógł być owym wędrownym handlarzem — zauważyłem. — Do opisanego przeze mnie zdarzenia doszło o zmierzchu. — Słusznie. — Aresztujmy go — zaproponował Seymour głosem pełnym entuzjazmu. _ Poczekajcie chwilę. Co mówią o nim miejscowi? — spytał arcybiskup. — Nie jest to człek przyjazny, stroni od ludzi. Nie zagląda do wioski, każe dostarczać sobie zamówione towary. Dom, w którym mieszka, to waląca się rudera. — Ma pieniądze? — spytał Harsnet. — Dysponuje pewnymi środkami. — Pomyślałem o żebrakach, którzy przychodzili do zakonnej infirmerii sprzedać zęby. — Widzieliście dom? — zapytał Cranmer. — Obejrzałem go z bezpiecznej odległości. Nie było to trudne, albowiem otaczają go drzewa. Niegdyś była to okazała rezydencja, lecz dziś przedstawia żałosny widok. Wszystkie okiennice były zamknięte. Dom otacza zaniedbany ogród, wszędzie są drzewa. Dowiedziałem się czegoś interesującego... — Seymour na chwilę zawiesił głos. — Po śmierci matki Goddard odprawił kilku starych służących, którzy tam mieszkali. Wywołał tym oburzenie w wiosce. — Mieszka sam? — spytałem.

— Tak. Zostawiłem jednego człowieka, aby dyskretnie obserwował dom, i wróciłem z zarządcą. — Czy można ufać owemu sędziemu pokoju? — zapytał Harsnet. — Chyba tak. Odniosłem wrażenie, że to kompetentny człowiek. — Powiedziałeś mu, że jestem zaangażowany w tę sprawę? — spytał ostro Cranmer. — Nie, panie. Dałem jedynie do zrozumienia, że chodzi o tajemnicę państwową. Cranmer skinął głową. — Wielmożny Thomas zaproponował, abyśmy wysłali tam grupę zbrojnych — rzekł, zwracając się do Harsneta. —- Włamali się do domu. — Zróbmy to. — Koroner zaśmiał się z goryczą. — Tyle wypytywałem w Londynie i okolicznych hrabstwach. Wszystko na próżno. Gdybym poszukał odrobinę dalej... — Uczyniłeś wszystko, co mogłeś — odparł Cranmer. — Ilu ludzi możesz nam dać do dyspozycji? — zapytał Seymoura. — Dwunastu, panie — odpowiedział. Zauważyłem, że lubi znajdować się w centrum uwagi. — Komendę obejmie mój zarządca Russell. Wszystko to młodzi, silni i wysportowani ludzie. Tylko takich biorę na służbę — dodał z uśmiechem zadowolenia. — Co im powiecie? — Że dostojnicy z królewskiego dworu polują na pewnego łotra, a my pomagamy im go schwytać. Cranmer rozejrzał się po izbie. — Myślę, że powinniśmy to uczynić — powiedział. — Zakończmy wreszcie tę sprawę. — Z listu wynika, że morderca tego od nas oczekuje. Może ma to jakiś związek z siódmą ofiarą. — Wiem — odrzekł cicho Cranmer. — Musimy się włamać, czy mamy inne wyjście? Nie wiedziałem, co odpowiedzieć. — Chcę, abyś pojechał z ludźmi Seymoura — ciągnął arcybiskup. — Odnoszę wrażenie, że morderca łączy cię ze swoją misją. Incydent z ulicznym handlarzem dodatkowo to potwierdza. — Spojrzał na mnie surowo, jakby oczekiwał sprzeciwu. — Tak, wasza miłość — odrzekłem. Arcybiskup zwrócił się do Seymoura. — Pamiętaj, Thomasie, że to nie zabawa — powiedział surowo. — Jeśli król odkryje, co się dzieje, nie tylko ja ucierpię. Okiełznaj chęć przygody. Pamiętaj, że jeśli Goddard zostanie schwytany, nie może stanąć przed sądem. Sprawę trzeba zakończyć szybko i dyskretnie. Tej nocy. Seymour poczerwieniał, lecz posłusznie skinął głową. — Wiem, jakie to ważne, panie — odrzekł wyniośle. — Dobrze. Dziękuję za twą pomoc. Co się dzieje w Charterhouse? — Moi ludzie wydobyli ciało Lockleya, lecz wrota śluzy się zakleszczyły. Brat przyśle mechanika, aby rozwiązał problem. — Przesłuchałem żebraków — wtrącił Harsnet. — Powiedzieli o człowieku, który nocował w kaplicy kilka tygodni temu. Wypytywał o Charterhouse i tawernę, lecz nigdy tam nie poszedł. — Spojrzał na mnie. — Był to starzec o brudnej twarzy, gęstych siwych włosach i brodzie. Pozostali go nie lubili, myślę, że czuli, iż nie jest tym, za kogo się podawał. Seymour zarechotał. — Ten człowiek jest geniuszem. Król powinien przyjąć go na służbę jako szpiega. — Jego zręczność pochodzi od diabła — rzekł Harsnet — A co za różnica? Cranmer zwrócił się do Baraka, który stał cicho przy drzwiach. — Chciałbym, abyś pomógł wielmożnemu Thomasowi stworzyć z jego ludzi zbrojny zastęp — powiedział. — Pracowałeś u lorda Cromwella, znasz się na takich rzeczach. — Tak, panie — odparł Barak z głębokim ukłonem. Pomyślałem, że arcybiskup chciał, aby Barak

dopilnował wszystkiego i zadbał, żeby Seymour nie powiedział swoim zbyt wiele. Z gniewnego spojrzenia wielmożnego Thomasa wyczytałem, że przyszła mu do głowy podobna myśl. Arcybiskup wstał. — Będę się modlił, abyście położyli kres tym okropnościom — powiedział. Kiedy spojrzał na mnie na odchodnym, dostrzegłem wyraz współczucia na jego twarzy. Pomyślałem, że sam się w to wpakowałem owego ranka, gdy znalazłem ciało nieszczęsnego Rogera. Ruszyłem korytarzem razem z Harsnetem. — Myślisz, że to koniec, Matthew? — spytał cicho. — Nie wiem. — Masz rację, powinniśmy być ostrożni. Czuję, jakbyśmy wchodzili w paszczę diabła. — Będziemy mieli wielu ludzi. — Nie ufam Seymourowi. To awanturnik. — Racja, lecz dowiódł swojej zręczności. Ma wojskowe doświadczenie. — Może i tak. — Harsnet milczał chwilę, a następnie dodał: — Dziś po południu widziałem, jak lady Katarzyna Parr w asyście służby zajeżdża do swojego domu przy Charterhouse Square. Ma dużo ziem na północy, lecz mieszka w Londynie. Pewnie nadal rozważa propozycję króla. — Nie może wyjechać bez zgody króla. W pewnym sensie jest tu uwięziona. — Musi go poślubić! — odrzekł z nagłą żarliwością Harsnet. — W przeciwnym razie sprawa reform upadnie! A my musimy powstrzymać Goddarda — dodał. — Za wszelką cenę. Wyszliśmy na zewnątrz. Seymour stał na nabrzeżu przy łodzi. Plecy oświetlały mu pochodnie trzymane przez trzech wioślarzy. — Do mojego domu! — rozkazał. — Po ludzi i konie! — Przyjął władczą pozę, z rękami opartymi na biodrach, niczym pan i władca. Zadrżałem, gdyż przypomniał mi króla.

Rozdział czterdziesty Godzinę później siedziałem na Genesis przed moim domem. Promienie księżyca oświetlały kałuże na opustoszałej Chancery Lane. Wyprowadzone o tak dziwnej porze konie kręciły się niespokojnie. Byłem zmęczony, a poranione ramię wielce mi dokuczało. Thomas Seymour udał się do swojego domu przy Strandzie, aby dopilnować przygotowań przed podróżą do Hertfordshire. Ponieważ Chancery Lane było po drodze, zgodził się, abym zostawił wiadomość Tamasin i Joan, że wrócimy jutro z wieczora. Spytałem Baraka, czy chce napisać Tamasin coś od siebie, lecz pokręcił głową. Od strony Strandu usłyszałem brzęk końskich uprzęży. Po chwili nadjechało cicho ponad dwunastu ludzi z mieczami. Księżyc oświetlał ich bladą poświatą. Przodem jechał wysoki trzydziestokilkuletni mężczyzna. Obok niego dostrzegłem Hars-neta i Baraka. Towarzyszyli im młodzi, silni mężczyźni pełni entuzjazmu. Wszyscy mieli na sobie proste czarne stroje. Zauważyłem, że nie było wśród nich wielmożnego Thomasa. — Jesteś gotów? — spytał Harsnet. — Tak. Wskazał wysokiego mężczyznę. — To Edgar Russell, zarządca wielmożnego Thomasa. Skinąłem mu głową, a on odpowiedział lekkim ukłonem. Z zadowoleniem stwierdziłem, że ma poważne, władcze spojrzenie. Barak spojrzał na ciemne okna mojego domu. — Wszyscy śpią? — zapytał. — Tak, zostawiłem wiadomość. Napisałem Tamasin, że żałujesz, iż zobaczycie się dopiero jutro. — Dzięki. — Gdzie Seymour? — Pojechał wyciągnąć z łóżka Bensona — odrzekł z uśmiechem. — Zabierze go do Hertfordshire. Tam się spotkamy. — Dlaczego? — Tylko on może zidentyfikować Goddarda, jeśli go znajdziemy. Koń Baraka zaczął grzebać kopytem. Jack spojrzał na mnie, tłumiąc entuzjazm. — Jesteś gotów? — Tak. — W porządku, maleńka — uspokoił Sukey, a następnie zwrócił się do zarządcy. — Ruszajmy! Schwytajmy sukinsyna! — Nie ma powodu do przeklinania — upomniał go Harsnet. — Sukinsyn to nie przekleństwo. Przeklinanie to używanie imienia Bożego na daremno. Niektórzy z mężczyzn zarechotali. Russell odwrócił się w siodle. — Cicho! — syknął i śmiech ustał. Byłem rad, widząc, że trzyma swoich ludzi żelazną ręką. — Musimy wyruszyć, jeśli mamy dotrzeć na miejsce przed świtem — rzekł do mnie. Skinąłem głową. Ruszyliśmy w górę Chancery Lane. W nocnej ciszy rozległ się głośny stukot końskich kopyt i brzęk uprzęży. — Co zrobimy po przybyciu do Kinesworth? — spytałem Harsneta. — Na obrzeżach wioski stoi oberża, która będzie naszą bazą wypadową. Oberżysta to człek pobożny, przyjaciel sędziego pokoju Goodridge’a. Przed świtem ukryjemy ludzi pośród drzew otaczających dom Goddarda i pojmiemy go, kiedy wzejdzie słońce. — Przysunął się bliżej. — Zarządca Russell to porządny człowiek. Krótko trzyma swoich ludzi. Był z Seymourem na Węgrzech, zna się na wojnie. Kazał swoim włożyć ciemne szaty, aby nie rzucali się w oczy.

Jechaliśmy mrocznymi, opustoszałymi traktami. Słyszeliśmy jedynie odgłosy spłoszonego ptactwa, a w oddali majaczyły ciemne kształty bydła pasącego się na łąkach. Podróż była tak monotonna, że niemal zasnąłem w siodle. Nadal było ciemno, gdy Russell uniósł rękę, dając znak, abyśmy stanęli. Dotarliśmy do małej wiejskiej oberży przy drodze. W środku paliły się światła. W milczeniu zsiedliśmy z koni. — Sędzia pokoju Goodridge już nas oczekuje — powiedział Russell. — Koronerze, panie Shardlake, wejdźmy do środka. Poproszę, aby ktoś się zajął waszymi końmi. Chodź z nami, Baraku — dodał z uśmiechem. — Przyda się nam twoja trzeźwa rada. Weszliśmy do długiej niskiej izby ze stołami, która wieczorami pełniła pewnikiem funkcję tawerny. Pomyślałem o Lockleyu i nieszczęsnej jejmość Bunce. Zgodnie ze starym zwyczajem pośrodku sali płonął ogień na palenisku. Po długiej lodowatej przejażdżce z radością powitaliśmy ciepło. Przy jednym ze stołów siedział sześćdziesięcioletni mężczyzna, pochylony nad odręczną mapą. Podniósł się, aby nas powitać. Miał śniadą cerę i smutne, przenikliwie spoglądające oczy. Doświadczony i kompetentny wiejski sędzia pokoju, pomyślałem. Przedstawił się jako William Goodridge. — Jaki mamy plan? — spytał Harsnet. Goodridge skinął ręką, abyśmy usiedli. — To dom Goddarda — wskazał mapę. — Stoi w odległości mili od wioski. Ze wszystkich stron otacza go trawnik. Trawa jest wysoka i zaniedbana. Później zaczynają się drzewa. — Idealne miejsce do umieszczenia obserwatorów — zauważył z radością Russell. — To duży dom — powiedziałem. — Ile ma pokojów? — Około dwunastu, jeśli dobrze pamiętam. Stary Neville Goddard był gościnnym człowiekiem: za moich młodych lat organizował tam uroczystości i uczty. Nie potrafił wszak zapanować nad nałogiem. Żona źle go traktowała. Była straszną sekutnicą. — Pamiętacie młodego Goddarda? — spytałem. Skinął głową. — Opryskliwy, nadąsany młodzieniec. Wydawał się inteligentny, lecz coś... sam nie wiem co... czyniło go niemrawym. Zanadto się wywyższał jak na człowieka, którego ojciec przez pijaństwo zabrnął w długi. Nie byłem zaskoczony, gdy po śmierci Neville’a Goddarda wstąpił do zakonu, zamiast zostać ze zrzędzącą matką. Wierzyciele przejęli wszystkie ich ziemie. Kiedy staruszka umarła, pomyśleliśmy, że Lancelot Goddard wróci, aby zrobić coś z domem, który doprowadziła do ruiny. Ten jednak stale gdzieś wyjeżdżał i z nikim nie rozmawiał. — O której wczoraj wrócił? — Nie jestem pewny, lecz z domu szedł dym, gdy pan Russell i ja poszliśmy nocą na zwiady. — Nigdy nie przychodzi do wioski? Nie uczestniczy w nabożeństwach? — Nie. Większość tutejszych mieszkańców to zwolennicy reform. Może uznał, że nasze obrzędy nie są dlań wystarczająco konserwatywne? Krąży o nim wiele plotek, lecz ludzie się go lękają. — Człowiek, którego szukamy, wyznaje własną religię — rzekłem ponuro. — Jesteście pewni, że nadal tam jest? — zapytał Harsnet. — Tak. Pół godziny temu człowiek, którego zostawiłem na warcie, powiadomił mnie, że w oknie pali się światło. Russell wstał. — Słyszę konie. Ktoś nadjeżdża. Odwróciliśmy się na dźwięk otwieranych drzwi. Do izby wkroczył Seymour w asyście czterech uzbrojonych sług. Przy nim dostrzegłem dziekana Bensona otulonego ciężkim płaszczem, który go chronił przed zimnem. Sprawiał wrażenie zbolałego i wystraszonego. Podobnie jak ludzie Russella nowi słudzy wielmożnego Thomasa mieli na sobie skromne czarne stroje, lecz on sam przywdział czapkę z czerwonym piórkiem, kaftan ozdobiony małymi perłami i jedwabne rękawiczki. Uśmiechnął się na nasz widok.

— Widzę, że wszyscy już są — powiedział. — Dziekan próbował się wykręcić, lecz w końcu dał się namówić. — Złożył Bensonowi drwiący pokłon. — Może zdołamy wam dostarczyć nieco rozrywki. Dziekan nie odpowiedział, lecz rzucił mu gniewne spojrzenie. Seymour głośno zarechotał, a następnie podszedł do mapy i rzucił na nią fachowym okiem. Zarządca opisał mu plan rezydencji Goddarda. Thomas myślał chwilę, a następnie zwrócił się do pozostałych: — Wejdziemy skoro świt. Mamy szesnastu ludzi, wystarczy. — Rozejrzał się po izbie. — Jesteście gotowi przypuścić szturm na twierdzę owego łotra? — spytał. — Tak, panie! — odkrzyknęli chórem. Harsnet i ja spojrzeliśmy po sobie. Ci ludzie nie wiedzieli, co może ich tam czekać. Sędzia wezwał oberżystę i poprosił, aby nam podał śniadanie. Ten miał jedynie chleb i ser, lecz po długiej podróży i to było mile widziane. Kiedy jedliśmy, przybył posłaniec z wiadomością, że z komina rezydencji Goddarda nadal się dymi. — Całą noc? — spytałem. — Tak, panie. — To dziwne — powiedział Russell. — Czeka na nas — odrzekłem cicho. *** Po zjedzeniu śniadania mogliśmy jedynie oczekiwać na nadejście poranka. Wszyscy siedzieli w milczeniu. Dziekan Benson odsunął się od reszty, udając, że czyta księgę, którą trzymał w drżących pulchnych dłoniach. Niektórzy ludzie Seymoura zamknęli oczy, aby choć trochę odpocząć. Barak też przysnął. Ja byłem zbyt niespokojny, by drzemać. Siedziałem, wyglądając przez okno. W końcu światło zaczęło się zmieniać. Niebo spowiła ciemna szarość, wypierając czerń. Usłyszałem pierwsze odgłosy ptaków. Russell spojrzał pytająco na Seymoura. Ten skinął głową i wstał. Ci, którzy się obudzili, zaczęli poszturchiwać śpiących kamratów. Wyczułem, że w izbie narasta napięcie. — Pora ruszać — oznajmił Seymour. — Chodźcie tu. Przedstawię wam plan. Skupiliśmy się przy stole. — Rozstawię ośmiu ludzi wokół domu, między drzewami. — Wskazał mapę dłonią w rękawicy. — Pozostali wejdą ze mną do środka. Pójdziesz też i ty, młody Baraku. — Zwrócił się ku mnie, jakby dopiero teraz zauważył moją obecność. — I ty, panie garbusie. Goddard okazał wielkie zainteresowanie twoją osobą. — Dobrze — rzekłem cicho, czując, jak serce mi wali. — Koroner Harsnet pojedzie z nami, lecz nie wejdzie do środka. Sędzio Goodridge, pokażecie nam drogę? Wiecie wszak, jak tam dotrzeć. Wy zaś, dziekanie Benson, możecie pozostawić tłusty zadek na owym krześle. Dziekan zwiesił ramiona z wyrazem ulgi. Przed oberżą stało kilka wiader pełnych błota. Na prośbę Russella wszyscy pomazaliśmy twarze, aby nie dostrzeżono nas z wnętrza domu. Kiedy wyszliśmy na zewnątrz, usłyszałem, jak zarządca radzi Seymourowi, aby zakrył swoją szatę czarnym płaszczem. Zgodził się z bolesnym westchnieniem, zarzucając na ramiona pelerynę przyniesioną przez oberżystę. Czerniąc twarz błotem, zauważyłem, że z odrazą patrzy na lichy materiał. Pomyślałem, jak często służba chroni ludzi wysokiego urodzenia przed ich głupotą. Seymour zmarszczył brwi, widząc, że go obserwuję. Czemu tak mnie nie lubił? Może obrażałem jego ideał ludzkiego piękna? Może raził go mój wygląd, jak niegdyś zraził króla? *** Ruszyliśmy wiejskim traktem. Słońce zaczęło wstawać nad polami, odsłaniając drzewa pokryte świeżymi jasnozielonymi liśćmi. Na łące dostrzegłem niewiastę z wiadrami na ramionach. Pewnie szła wydoić tłuste krowy, od których wioska wzięła swoją nazwę. Drzewny dym szedł z ubogich chat stojących przy drodze, choć nikt jeszcze nie orał ani nie siał. Kobieta spojrzała ze zdumieniem na

gromadę zbrojnych. — W wiosce zaczną plotkować — powiedział Barak. W końcu dotarliśmy do lasu. Pośrodku małej polany spostrzegłem dom. Mignął nam przed oczami, zanim wjechaliśmy między drzewa. We wczesnym świetle moim oczom ukazała się stara rezydencja z białego kamienia. Z jednego z wysokich ceglanych kominów buchał dym. Russell gwizdnął na swoich ludzi, dając znak, aby jak najciszej ruszyli przez las. Dotarliśmy na skraj lasu. Przed nami rozpościerało się pole porośnięte wysoką, bujną trawą, która zapewne kiedyś była zadbanym trawnikiem okalającym dom. Wszystkie okiennice były zamknięte. Gdyby nie słaby dym sączący się z komina, miejsce wyglądałoby na opuszczone. Ściany porastał bluszcz i zielona pleśń. Russell rozstawił ludzi wśród drzew, dając znaki gwizdnięciem i ruchem dłoni. Ptaki głośno śpiewały. Wojskowe umiejętności Russella i liczba ludzi, którymi dowodził, wzbudziły we mnie nadzieję, że może tym razem nam się powiedzie. — Co on tam robi? — szepnął Harsnet, stając obok mnie. — Nieważne. Tym razem się nie nam wymknie — powiedział Barak. — Już niedługo się o tym przekonamy — odrzekł ponuro Harsnet. — Czy Cranmer chce, abyśmy go zabili, jeśli zostanie schwytany? — spytałem. — Czy to miał na myśli, mówiąc, że pora zakończyć sprawę? — Uważasz, że jest w błędzie? — Wyznaję inne zasady. — Mnie też to nie w smak. Jestem prawnikiem jak i ty. — Spojrzał na mnie. — Jak mielibyśmy go wszak postawić przed sądem? Trzeba by ujawnić, że arcybiskup i Seymourowie prowadzili potajemne dochodzenie. Ten człowiek jest potworem, dlatego trzeba go usunąć po cichu, w ciemności. Spojrzałem na Seymoura, Russella i sędziego Goodridge, którzy prowadzili ze sobą cichą rozmowę. — Jesteśmy pionkami w politycznej grze — powiedziałem nagle. — Kto nimi porusza? Niektórzy wskazaliby króla, ja wszak sądzę, że to Bóg kieruje swymi sługami, aby dokonywać wielkich dzieł. — Dzieła boże — westchnąłem. — Wielu ludzi wykorzystuje je do własnych celów, Gregory.

Rozdział czterdziesty pierwszy Odwróciliśmy się, widząc, że Russell zmierza ku nam. — Za chwilę wchodzimy — oznajmił. — Wielmożny Thomas, ja, Barak, pan Shardlake i sześciu innych. Dziesięciu chłopa. Podbiegniemy do domu i wedrzemy się do środka. Dwie dwójki przeszukają pokoje na górze, dwie inne sprawdzą dół. Pozostali będą czekali w lesie, gotowi go schwytać, jeśli rzuci się do ucieczki. — Spojrzał za siebie. Obok nas stanął Seymour. — Pójdę pierwszy — powiedział. Wziął głęboki oddech i wyszedł zza drzew, kierując się w stronę domu. Stąpał cicho i ostrożnie. Ruszyliśmy za nim w milczeniu. Thomas dotarł do trawnika i stanął w gęstej trawie. Drgnęliśmy, widząc poruszenie u jego stóp. Nagle w niebo wzbiły się białe ptaki. Seymour wydał okrzyk, a za jego plecami rozległ się dźwięk dobywanych mieczy. — To gęsi! — Barak się zaśmiał. — Stado gęsi! — Podniosłem głowę i ujrzałem stadko dwudziestu spłoszonych ptaków szybujących ponad trawą i wydających gniewne odgłosy. Thomas stał nieruchomo, przypatrując się domowi. Nic się nie stało, lecz kroczący dumnie arystokrata wydał mi się nagle bezbronny i samotny. — Źle się stało — rzekłem do Jacka. — Umieszczono je tam, aby ostrzegały przed intruzami. Często tak się robi na wsi. On wie, że tu jesteśmy. — Spojrzałem na zamknięte okiennice. — Straciliśmy element zaskoczenia. Russell wyszedł spomiędzy drzew, aby stanąć u boku swojego pana. Skinął ręką, abyśmy poszli za nim. Pobiegliśmy trawnikiem w kierunku drzwi frontowych. Osłaniał je przedsionek z desek, które zgniły z wilgoci. Drzwi wszak sprawiały wrażenie solidnych. — Wyważ je! — rozkazał Seymour, dając znak rosłemu młodzieńcowi. Ten cofnął się i uniósł stopę w ciężkim buciorze. Zanim zdążył wymierzyć kopniaka, Barak przystąpił do nich i nacisnął klamkę. Otworzyły się gładko na dobrze naoliwionych zawiasach. — Ułatwia nam sprawę — powiedział. Stanęliśmy na progu, spoglądając do środka. Zamknięte okiennice sprawiały, że wnętrze tonęło w mroku. Dostrzegłem deski pokryte starym wyschłym sitowiem i poczułem woń kurzu pokrywającego meble. Seymour przepchnął się naprzód i wszedł do środka. Pomyślałem, że nie brak mu odwagi. Ruszyliśmy za nim, trwożliwie rozglądając się dookoła. Znaleźliśmy się w rozległym starym holu zakończonym dużym drewnianym przepierzeniem. Po jego bokach biegły schody prowadzące na balkon na pierwszym piętrze, z którego przechodziło się do pokojów. Seymour podszedł do ciężkiego drewnianego przepierzenia, dźgnął je mieczem i zwalił na podłogę. Ścianka runęła na ziemię z głośnym hukiem, wzbijając wielki obłok kurzu. Za nią był jedynie stary zniszczony gobelin. Głośny odgłos rozniósł się echem po całym domu. Gdy ucichł, ponownie ogarnęła nas wielka cisza przerywana jedynie pokasływaniem mężczyzn. — Wy dwaj tymi schodami. Wy, drugimi! — rozkazał energicznie Russell. — Ja sprawdzę lewą stronę z Brownem. — Sprawdzimy pokoje po prawej z panem Shardlakiem —zaproponował Barak. — Dobrze. Panie Harsnet, wielmożny panie Seymour, proszę pilnować drzwi, aby ten szczur nam nie czmychnął. Harsnet skinął przytomnie głową. Seymour odpowiedział uśmiechem, dotykając pochwy miecza. — Już ja się z nim porachuję. — Zrozumiałem, że ma zamiar go zabić. Goddard nie wyjdzie stąd żywy. Mężczyźni ruszyli z dobytymi mieczami, aby wykonać polecenia. Na schodach rozległo się echo kroków. Ruszyłem za Barakiem w stronę drzwi po prawej stronie.

— Widziałem słabe światło — szepnął. — Tym razem mi nie umknie. — Zacisnął dłoń na rękojeści miecza, który trzymał w poranionej ręce. Miał rację. Ruszyliśmy zakurzonym korytarzem. Zauważyłem, że drzwi na końcu były lekko uchylone. W środku widać było przyćmione, delikatnie migoczące światło. Pomyślałem, że właśnie tam płonął ogień. Poczułem falę ciepła. Później usłyszałem brzęk tłuczonego szkła. Do naszych uszu doleciał dziwny dźwięk — niski nieprzerwany syk przypominający syk rozjuszonej żmii. — Cóż to takiego, na Boga? — wyszeptałem, patrząc na Baraka wybałuszonymi oczami. — Co się dzieje? — Nie wiem. — Zawahał się, by po chwili ruszyć dalej z wyciągniętym mieczem. Dotarł do drzwi i stanął, nasłuchując. Syk się nasilił. Barak spojrzał na mnie i otworzył drzwi zdecydowanym kopnięciem. Naszym oczom ukazała się scena z piekła rodem. Znaleźliśmy się w dużej izbie, przypuszczalnie głównej sypialni. Przy jednej ze ścian był kominek, w którym płonął ogień, co powodowało, że w pomieszczeniu panowała niezwykła duchota. Naprzeciw nas stał jedyny mebel — zdobione krzesło z wysokim oparciem, podobne do tych, których używali ważni dostojnicy. Na krześle siedział człowiek ubrany w czarny habit benedyktyńskiego mnicha, z kapturem zsuniętym na głowę. Był to mężczyzna w średnim wieku, o wysokich kościach policzkowych. Spoglądał na nas, a tańczące języki ognia odbijały się w jego oczach. Z boku długiego nosa dostrzegłem duży pieprzyk i czerwoną ranę na policzku. Goddard utkwił w nas wzrok, wykrzywiając usta w okrutnym, triumfalnym uśmiechu. Jedną rękę oparł na poręczy krzesła, druga zwisała bezwładnie. Na podłodze obok leżała rozbita lampa, której brzęk usłyszeliśmy przed chwilą. Świeczka nadal płonęła, a ogień wędrował po cienkiej ścieżce wysypanej szarym proszkiem przypominającym popiół. To właśnie on wydawał syk. Płomyk pełzł szybko ku dwóm dużym beczkom ustawionym pod oknem zamkniętym okiennicą. Okno znajdowało się po przeciwnej stronie pokoju, wiedziałem więc, że nie zdążymy do niego dobiec. Zauważyłem, że okiennice nie są do końca zamknięte. Choć raz zareagowałem szybciej od Baraka, który patrzył jak urzeczony na palący się proch. Chwyciłem go za ramię, odwróciłem i zawołałem: — Uciekaj! Wybiegliśmy z izby i popędziliśmy korytarzem. Seymour, Russell i Harsnet spojrzeli na nas ze zdumieniem. — Zabierajcie stąd wszystkich! — krzyknąłem. — Podpalił proch! Chce wysadzić dom! Usłyszałem tupot stóp dochodzący ze wszystkich stron. Ludzie stojący w holu rzucili się do drzwi. Barak i ja ruszyliśmy za nimi, sadząc wielkimi susami. Nagle poczułem silne uderzenie w plecy. Powiew powietrza ciągnął mną jak szmacianą lalką. Wszystko wokół drżało, choć nie słyszałem żadnego dźwięku. W ostatniej chwili pomyślałem, że mu się udało. Że urządził nam trzęsienie ziemi.

Rozdział czterdziesty drugi Kiedy się przebudziłem, pomyślałem, że nie żyję i że z powodu braku wiary znalazłem się w piekle, albowiem wokół unosił się dym i buchały płomienie. Później ujrzałem białe światła wirujące we mgle. Jedno zbliżyło się ku mnie. Zląkłem się, że ujrzę demona, ten przybrał jednak postać Harsneta. Na jego umazanej sadzą twarzy malował się szok. Kiedy uklęknął przy mnie, zdałem sobie sprawę, że leżę na boku na wilgotnej trawie. Mój grzbiet był obnażony, bo czułem chłodny powiew. — Nie ruszaj się, Shardlake — powiedział uspokajająco. — Wybuch poparzył ci plecy. To nic poważnego, wiejski uzdrowiciel zrobi ci okład z lawendy. — Wtedy poczułem, że grzbiet mnie piecze. W tej samej chwili w moich uszach rozległo się echo strasznej eksplozji. Zdałem sobie sprawę, że głos Harsneta jest dziwnie stłumiony. Usiadłem, kręcąc głową. Ktoś przykrył mnie pledem, więc sięgnąłem po niego, by okryć plecy. Ruch sprawił, że skrzywiłem się z bólu. — Mówiłem, że będzie to pierwszą rzeczą, którą zrobisz po przebudzeniu — usłyszałem głos dolatujący z boku. Odwróciłem się i ujrzałem Baraka. Leżał obok mnie, z dolną częścią tułowia przykrytą pledem. Na trawniku dostrzegłem innych mężczyzn. Z trudem odwróciłem głowę, aby spojrzeć na dom Goddarda. Cały płonął. Ogień i dym buchały z okien i zawalonego dachu. — Miał tam proch — powiedziałem, ściskając ramię Harsneta. — Był tam, podpalił beczki z prochem... — Tak — odparł uspokajająco koroner. — To już koniec. Tył domu się zawalił, resztę strawił ogień. Ocaliłeś nam życie, wołając, abyśmy uciekli. — Czy wszyscy zdążyli się wydostać? — Tak, choć kilku odniosło rany. Jeden z ludzi Seymoura został wyrzucony przez podmuch. Upadł na głowę. Pewnie umrze. Posłaliśmy po medyka do Bamet. Twój stan nas zmartwił, panie. Leżałeś nieprzytomny ponad godzinę. — Jesteś ranny? — spytałem Baraka. — Upadłem, gdy proch eksplodował. Tak jak ty. Pewnie złamałem kilka żeber. — Czemu zasłoniłeś nogi pledem? — Wybuch spalił mi rajtuzy. Twoja toga i kaftan też poszły w strzępy — rzucił niefrasobliwie, lecz gdy spojrzałem w jego oczy, ujrzałem przerażenie podobne do tego, które on widział pewnie w moich. — Wszystko skończone — powtórzył cicho Harsnet. — Wylał siódmą czaszę, sprawił, że ziemia się zatrzęsła. Zabił się, aby wypełnić proroctwo. Pewnie myślał, że zostanie wzięty do nieba. — Zacisnął usta. — Obudzi się w piekle! — Zawahał się. — Myśleliśmy, że to wy będziecie siódmą ofiarą. — Skąd wiedział, że przyjdę? — Wiedział, że prowadzisz śledztwo — odrzekł koroner, chwytając się nagle za lewe ramię i krzywiąc z bólu. On też był ranny. — Sam powiedziałeś, że oczekuje, iż zjawi się tu duża grupa. Najwyraźniej uznał, że będziesz wśród nich. Gdyby nie zrobił za długiego lontu, wszyscy w tej części domu zostaliby zabici. Było mu to obojętne — dodał z goryczą. — Przybył lekarz! Ujrzałem Seymoura i Russella z mężczyzną w szacie medyka, szli między rannymi ułożonymi na trawniku. — Ludzie powiadają, że Goddard był alchemikiem — ciągnął dalej Harsnet. — Że ścigaliśmy go za przeprowadzanie zakazanych eksperymentów. Myślą, że niechcący wysadził dom. Zbiegło się tu pół wioski. Ludzie wielmożnego Thomasa zatrzymali ich na granicy lasu. — Czemu Goddard miałby się zabić? Czy taki miał plan? — spytałem. — Może był gotów to zrobić, by doprowadzić do upragnionego Armagedonu? — Kto wie, o co mu chodziło? Myślę, że był opętany, Shardlake. Diabeł zabrał swoją duszę. Głos Harsneta nadal wydawał się stłumiony. Miałem nadzieję, że nie straciłem słuchu na dobre.

Oparłem się na łokciu, czując się całkiem wyczerpany. — Przynieść ci wody? — spytał. — Proszę. — Kiedy odszedł, położyłem się w wysokiej trawie, krzywiąc się z bólu, który ogarnął cały grzbiet. Później ponownie usiadłem, otulając się pledem, i spojrzałem na płonący dom. Ostatni fragment runął z trzaskiem, wzbijając w górę obłok iskier. Odwróciłem się do Baraka. — To nie koniec — powiedziałem. — Przecież go widzieliśmy. To był Goddard. Miał duży pieprzyk na nosie i ranę na policzku po tym, jak Orr oderwał mu brodę. Zastawił pułapkę. Ostrzegły go gęsi. Kiedy weszliśmy do środka, podpalił lont, aby przenieść nas wszystkich do królestwa bożego. — Nie udało mu się. Wszyscy uciekli. — W ostatniej chwili. Wolno usiadłem i przesunąłem dłonią po twarzy. Przez chwilę czułem zawroty głowy. — Widziałeś okno, przy którym ustawiono beczki z prochem? Okiennica była lekko uchylona. Mógł tam być ktoś inny, kto podpalił lont i wydostał się na zewnątrz. Może tak dobrał lont, aby ci, którzy wejdą do pokoju i ujrzą Goddarda, zdążyli uciec i zaświadczyć, że się wysadził? — Przecież tam siedział. Uśmiechał się do nas. Widzieliśmy go. Usiądź, proszę. — A jeśli Goddard nie był mordercą? A jeśli siedem czasz było zaledwie wstępem do czegoś znacznie gorszego? Do następnego widowiska, które bez przeszkód zainscenizuje, bo ludzie uznają, że nie żyje? — Wstałem niepewnie. Barak chwycił za koc. — Połóż się. Godzinę leżałeś nieprzytomny. — Nie posłuchałem go, wstałem i zawołałem w stronę ludzi Seymoura. Mój głos jakby wydobywał się spod wody. Barak ponownie pociągnął pled. — Jeśli powiesz Seymourowi, że nie schwytaliśmy zabójcy, wpadnie we wściekłość. I tak jest w złym humorze. Nie posłuchałem go i podszedłem do wielmożnego Thomasa i Russella, którzy zbliżali się ku mnie z lekarzem. Seymour sprawiał wrażenie przygaszonego. — I cóż, Shardlake? — powiedział. — Nasze łowy zakończyły się hucznym widowiskiem. — Wy zdołaliście się wydostać, lecz jeden z moich pewnikiem umrze — dodał oskarżycielsko. — Ubolewam nad tym, lecz nie jestem pewny, że Goddard był zabójcą — odparłem. — Myślę, że w pokoju mógł być ktoś jeszcze i że zdołał uciec. — Odwróciłem się do Russella. — Czy któryś z waszych ludzi słyszał łub widział coś w lesie po wybuchu? — Umysł wam przyćmiło — warknął gniewnie Seymour, a medyk, chudy staruszek z długą brodą, spojrzał na mnie badawczo. Russell wszak wolno skinął głową. — Tak. Zaraz po wybuchu jeden z moich ujrzał coś biegnącego przez las. Powiedział, że wyglądało mu to na człowieka. Wokół panował chaos, światło się przyćmiło. Ludzie byli zaszokowani wybuchem, a zwierzęta się spłoszyły i biegały tam i z powrotem. — Pewnikiem jeleń — zawyrokował Seymour, lecz ze spojrzenia Russella wywnioskowałem, że on również w to wątpił. *** Kwaterę główną urządzono w stajniach za domem Goddarda. Poprosiłem Russella, aby pomógł mi się tam dostać, a następnie sprowadził człowieka, który widział dziwny ruch w lesie. Był to jeden z młodych sług Seymoura, człowiek bystry i przenikliwy. — Jestem pewny, że widziałem człowieka. Przebiegł obok mnie — powiedział. — Dostrzegłem go kątem oka. Ciemna postać śmigająca między drzewami, gotów jestem przysiąc, że poruszała się na dwóch nogach, a nie na czterech. Siedziałem na beli słomy obok Baraka. Jack spojrzał na młodzieńca, a później na mnie. — Niech Bóg ma nas w swojej opiece. Jeśli nie Goddard, kto jest zabójcą? — Nie wiem. — Odwróciłem się do Russella. — Czy tył domu nie zajął się ogniem? — Nie. Zawalił się pod wpływem wybuchu. Zwłoki Goddarda muszą być po gruzami.

— Odnajdźcie go i sprowadźcie tu dziekana Bensona, aby zidentyfikował zwłoki. — Nie spodoba się to wielebnemu — zauważył Barak. — Powiedzieli mu, że Goddard się wysadził. — Wielmożny Thomas chce zakończyć sprawę, panie — rzekł ostrzegawczo Russell. — Powiedzcie, że chcemy się upewnić, czy zabójca nie przebywa nadal na wolności. Jeśli odmówi i zginie kolejna osoba, nie postawi go to w korzystnym świetle. — Uśmiechnąłem się do zarządcy. — Jestem pewny, że umiecie dyplomatycznie przekazać panu przykre wiadomości. Młody mężczyzna przesunął dłonią po jasnej czuprynie. Podobnie jak pozostali był brudny i potargany. — Postaram się. — Ja się zajmę Harsnetem. *** Nabrałem szacunku dla przenikliwości Harsneta, lecz gdy wszedł do stajni, rozcierając kontuzjowane ramię, moja sugestia go przeraziła. — To niemożliwe! — powiedział. — Opierasz swoje przypuszczenia wyłącznie na tym, co ów człowiek widział w ciemności. Będziemy mieli kłopoty z dziekanem Bensonem, a wielmożny Thomas wpadnie w szał. Już cię nie lubi, Shardlake. Nie warto mieć w nim wroga. — Miałem większych nieprzyjaciół od niego. Harsnet pokręcił głową. — Sprawa jest skończona. Goddard zakończył grę, jak chciał. Powtarzam, zakończył grę. Musimy niezwłocznie zawiadomić arcybiskupa. Spojrzałem na niego. — Wiem, że wszyscy chcieliby, aby ten koszmar się skończył. Żałuję, iż nie mogę w to uwierzyć. Nie możemy wierzyć w to, co nam pasuje. *** Zarządca Russell okazał się bardziej przekonujący ode mnie, bo godzinę później poturbowani ludzie Seymoura zaczęli odgarniać stertę gruzów, w którą zamieniła się tylna strona części budynku. Russell pracował razem z nimi. Siła wybuchu wyrzuciła większość kamieni na zewnątrz, lecz część dachu zawaliła się do wnętrza domu. Stałem nieopodal, obserwując, jak usuwają dachówki. Obok mnie czekał Seymour z gniewną miną. Harsnet stał w niewielkiej odległości i co jakiś czas kręcił głową. Dziekan Benson usiadł przy nim na cegłach. — Gdziekolwiek stary dureń pójdzie, zawsze znajdzie coś, na czym można usiąść — powiedział Barak. Czekał obok mnie, obejmując żebra, które medyk owinął bandażami. Z ulgą stwierdziłem, że wraca mi słuch. — Zaiste. — Spojrzałem na przerażający widok. Z wielkiego domu pozostało jedynie kilka ścian sterczących wśród dymiącego gruzowiska. Mężczyźni popatrywali nerwowo na pobliski mur, lękając się, że w każdej chwili może runąć. Na trawniku siedzieli ogłuszeni ludzie otuleni kocami, patrząc na spalony dom, w którym omal nie zginęli. Z Barnet przyjechał wóz, na który pod nadzorem lekarza i sędziego Goodridge’a załadowano ciężej rannych. Odwróciłem się, słysząc wołanie Russella. Zacząłem się wspinać na gruzowisko, a Seymour i Harsnet ruszyli moim śladem. Russell wskazał coś nogą. Zauważyłem poranione ramię, na którym widniały strzępy habitu. Dłoń była cała, upiornie blada. Po chwili jeden z mężczyzn odrzucił dachówkę i odskoczył z głośnym krzykiem. Ujrzałem oderwaną głowę. Trudno było rozpoznać rysy, bo pokrywała je gruba warstwa pyłu. Seymour sięgnął po chustkę i jakby nigdy nic zaczął ją czyścić. Zorientowałem się, że głowa należała do mężczyzny siedzącego na krześle przypominającym tron. Wybuch wysadził mu oczy, po których pozostały krwawe oczodoły, rozpoznałem jednak duży pieprzyk na nosie i ranę na policzku. Zdumiewające było to, że głowa nadal się do nas uśmiechała. Poczułem

mdłości, zdając sobie sprawę dlaczego. Usta były otwarte dzięki małym ćwiekom, którymi przybito skórę do szczęki. Spojrzałem na Harsneta. — Ten człowiek już nie żył, gdy weszliśmy do pokoju — powiedziałem. Seymour schylił się i podniósł głowę tak, jakby była zwykłą piłką. Przypomniałem sobie makabryczną opowieść o węgierskim wozie pełnym głów Turków. Zaniósł ją Bensonowi, choć krople krwi kapały z urwanej szyi. Dziekan skoczył na nogi, wybałuszając oczy z przerażenia. — Czy to... -— Macie rację, to głowa. — Przysunął ją bliżej. — Czyja? — To Lancelot Goddard — wybełkotał Benson i stracił przytomność. *** Wczesnym rankiem następnego dnia zasiedliśmy z Barakiem do śniadania. Powrót z Kinesworth był dla nas obu bardzo bolesny. Wcześnie poszliśmy do łóżka i długo spaliśmy. Przewracałem się nerwowo, bo poparzone plecy nie dawały mi spokoju. Pomacałem grzbiet i wyczułem tworzące się bąbelki. — Jak twoje żebra? — spytałem. — Bolą — odrzekł z grymasem bólu. — Na szczęście tylko się potłukłem. Mogło być gorzej. — Czy Tamasin zje z nami śniadanie? — Nie wiem. Zostawiłem jej sos. — Westchnął. — Pewnie myśli, że obrywam, aby zrobić jej na złość. — Nadal jesteście pokłóceni? — Tak. Po powrocie powiedziałem, że marzę tylko o tym, by zasnąć, a ona chciała wszystko wiedzieć. Byłem zbyt zmęczony na rozmowę — dodał. — I zbyt zmartwiony, bo sprawa się nie zakończyła. Przed opuszczeniem spalonego domu Goddarda Harsnet, ja i Thomas Seymour zorganizowaliśmy naradę. Stało się jasne, że Goddard był ofiarą, a nie autorem zbrodni. Byłem ciekaw, czy po opuszczeniu Opactwa Westminsterskiego nie nawiązał kontaktu z radykalnymi protestantami. Jeśli później się wycofał, został kandydatem na siódmą ofiarę. Morderca był nadal na wolności, a my nie mieliśmy pojęcia, kim jest ani kiedy uderzy ponownie. — Kim jest ten łotr? — spytał Barak. — Jak się dowiedział o tych wszystkich ludziach i ich poglądach religijnych? Wiemy przynajmniej, że śledził nas w przebraniu ulicznego handlarza. Nawiasem mówiąc, rana znajdowała się po niewłaściwej stronie twarzy biednego Goddarda. Zabójca umieścił ją tam, abyśmy pomyśleli, że patrzymy na mordercę. — Popełnił błąd — powiedział Jack. — Pierwszy raz. — Jak znalazł Goddarda? Skąd wiedział, gdzie mieszka? — Bóg jeden wie. Sędzia powiedział, że Goddarda nie widziano od kilku dni. Zabójca wdarł się do domu, związał go i wysłał list do dziekana Bensona. Później zajął się przygotowaniem największego przedstawienia. — Zacisnąłem pięści. -Kim jest? Gdzie się znajduje? — Wróciliśmy do punktu wyjścia. — Nie wiemy też, gdzie uderzy ponownie. Jednego wszak jestem pewien, on na tym nie poprzestanie. — Myślisz, że spróbuje cię dopaść? — Nie wiem. Czemu nie wysadził domu razem z nami wszystkimi? — Westchnąłem. Żałowałem, że nie mogę poradzić się Guya. Od czasu naszej sprzeczki nie dał znaku życia. Nie byłbym zaskoczony, gdyby się okazało, że Piers wrócił i ponownie wkradł się w jego łaski. Odsunąłem talerz, krzywiąc się z bólu. — Pójdę do Bedlam. Shawms powinien przygotować raport dla sądu. Powinienem się z nim

zapoznać i odwiedzić Adama. Później zajrzę do Dorothy. Pewnie Bealknap nadal tam siedzi. — Starczy ci sił? — spytał Barak. — Nie usiedzę w domu. Po wizycie u Dorothy zajrzę do kancelarii. Może uda mi się trochę popracować... Nagle drzwi się otworzyły i do izby weszła Tamasin. Miała na sobie prostą suknię. Rozpuszczone jasne włosy opadały swobodnie na ramiona. Spojrzała na nas gniewnie. — Widzę, że znowu byliście na wojnie — powiedziała. — Gdzie czepiec?. — spytał Barak. — Masz rozpuszczone włosy jak panna. Zignorowała jego słowa i zwróciła się do mnie. — Jack powiedział, że go nie schwytaliście. — To prawda — rzekłem, aby po chwili dodać cicho: — Musimy w dalszym ciągu prowadzić dochodzenie. — Zabił ośmiu ludzi — dodał niecierpliwie Barak. — Dziewięciu, jeśli umrze sługa Seymoura ranny podczas eksplozji. Siedmiu skonało w powolnych męczarniach. — Musimy iść — powiedziałem. Tamasin usiadła naprzeciw męża. Spojrzała mu w oczy wzrokiem pełnym gniewu i smutku. — Nie gniewam się na ciebie z powodu tego, co robisz, lecz tego, jaki się stałeś po śmierci naszego dziecka. Barak spojrzał na mnie, a później na nią. — Nie powinnaś o tym mówić w obecności innych, choć wiem, że już to robiłaś. — Będę mówiła przy panu Shardlake’u, bo nie słuchasz, gdy jesteśmy sami! — Podniosła głos i grzmotnęła pięścią w stół. Obaj podskoczyliśmy ze strachu. — Czy pomyślałeś, jak ja się czułam?! Czy wiesz, że codziennie myślę o dniu, w którym się urodził? Nie było cię wtedy przy mnie, poszedłeś pić z kolegami! Tak, wtedy wszystko się zaczęło... — Tamasin...— Barak podniósł głos, lecz ona mówiła głośniej od niego. — Czułam ból, straszny ból, jakiego nigdy wcześniej nie doświadczyłam. Nie macie pojęcia, ile muszą wycierpieć kobiety. Później położna powiedziała, że niemowlę odwróciło się w łonie. Że nie może go wyciągnąć żywego. Że umrę, jeśli nie zmiażdży jego maleńkiej czaszki. Nie słyszałeś tego trzasku. Choć nie był głośny, słyszę go do dziś. Później go wyjęła. Już nie żył. Wszyscy wiedzieli, że nie żyje... a ja rozpaczliwie pragnęłam usłyszeć jego płacz. Usłyszeć, jak płacze... — Po jej policzkach zaczęły spływać łzy. Barak pobladł i znieruchomiał. — Nigdy mi nie powiedziałaś... — wyszeptał. — Chciałem ci tego oszczędzić! — zawołała. — Choć ty mnie nie oszczędzałeś! Wracałeś do domu pijany, mamrocząc o swoim synu! Swoim biednym syneczku! Był także moim synem... — Nie wiedziałem, jak to się stało — wymamrotał Barak. — Sądziłem, że urodził się martwy. — Tak ci się zdawało? Przełknął ślinę. — Słyszałem... słyszałem, że gdy dziecko odwróci się w łonie, kobieta nie może mieć więcej dzieci. Przecież... — Nie wiem, czy dlatego ponownie nie poczęłam! — krzyknęła. — Czy tylko na tym ci zależy? Czy to wszystko, co masz mi do powiedzenia? — Nie, Tammy... — Barak uniósł dłoń. Powinien był do niej podejść, wziąć ją w ramiona i pocieszyć, lecz był zbyt zaszokowany jej wybuchem. Odniosłem wrażenie, że potrafił jedynie unieść rękę. Tamasin wstała, odwróciła się i wybiegła z pokoju. — Idź za nią — rzekłem. — Idź natychmiast. — On jednak siedział nieruchomo, bezradny i zaszokowany. — Idź — powtórzyłem cicho. — Po tym, co przeszliśmy, możesz wziąć się w garść i pocieszyć żonę.

Skinął głową i wstał, krzywiąc się z bólu z powodu stłuczonych żeber. — Biedna Tamasin — wyszeptał. Ruszył do wyjścia, lecz w tej samej chwili usłyszeliśmy odgłos zamykanych drzwi. Joan była w korytarzu. — Tamasin wyszła przed chwilą—oznajmiła. — Powiedziałam jej, że nie powinnyśmy same wychodzić, lecz mnie zignorowała. Barak minął ją bez słowa. Wyszedłem za nim. Ani śladu Tamasin. Podeszliśmy do bramy i wyjrzeliśmy na ulicę. Chwilę później klacz Baraka Sukey przejechała przez bramę galopem. Tamasin siedziała w siodle. Musiała pobiec do stajni. Barak zawołał za nią, lecz znikła na Chancery Lane, cwałując w stronę Fleet Street. Dwie godziny później przywiązywałem Genesis przed Bedlam. Barak pojechał szukać Tamasin, lecz ta znikła w tłumie. Nie wiedzieliśmy, dokąd mogła się udać. Była sierotą, nie miała nikogo oprócz Baraka. Zostało jej kilka przyjaciółek z czasów, gdy była młodszą służką królowej Katarzyny Howard, lecz Barak powiedział, że ostatnio rzadko się z nimi widywała. Zrozumiałem, jak samotna musiała się czuć w ciągu ostatnich miesięcy. Barak pojechał szukać jej u starych znajomych. Myślę, że jej wybuch gniewu otworzył mu oczy. Wydawał się skruszony. Modliłem się, aby nie przywdział ponownie obronnej zbroi, gdy ją odnajdzie. Ponieważ musiał się z nią osobiście rozmówić, pojechałem do Adama. Hob Gebons wpuścił mnie do środka i zaprowadził do izby Shawmsa. Nadzorca pokazał mi raport, w którym napisano, że Adam je, jest należycie pilnowany i regularnie odwiedzany przez medyka. Pomyślałem, że pismo było zbyt dobrze ułożone, by nadzorca był jego autorem. — Pan Metwys pomógł wam to napisać? — spytałem. Spojrzał na mnie gniewnie. — Mam ciężką rękę do pisania. Nie pochodzę z zamożnej i wykształconej rodziny. — Zobaczę się dziś z Adamem. Jeśli będzie, jak napisaliście, przyjmę raport. — Przerwałem na chwilę. — Czy doktor Malton go widział? — Nie mogę zabronić mu wstępu. — Przyjdzie dziś? — Przychodzi i wychodzi, kiedy chce. — Jak się miewa Ellen? Mam nadzieję, że więcej jej nie dręczyliście? — Pilnuje się. Chodź tu, Hob! — zawołał i po chwili do izby ponownie zajrzał otyły strażnik. — Przyszedł gość do Adama Kite’a. W ciągu miesiąca odwiedziło go więcej ludzi niż większość pacjentów w ciągu pięciu lat. Gebons powiódł mnie do celi Adama, który był sam, przykuty łańcuchem do podłogi. Ku mojemu zdumieniu stał przy oknie, wyglądając na zewnątrz, na tylny podwórzec. — Witaj, Adamie — rzekłem cicho. Odwrócił się, gdy mnie zobaczył, i osunął po ścianie na podłogę, aby zacząć się modlić. Podszedłem i przyłączyłem się do niego, z trudem klękając na posadzce. Mój poparzony grzbiet bolał okrutnie. — Daj spokój, Adamie — powiedziałem. — To ja. Nie zrobię ci krzywdy. Wiem, że się nie modlisz. — Nagle przyszło mi coś do głowy. — Robisz to, aby nie rozmawiać z ludźmi? Zawahał się, aby po chwili spojrzeć na mnie z ukosa. — Czasami. Ludzie mnie przerażają. Próbują zdemaskować moje grzechy. — Zawahał się ponownie. — Nie powiedzieliście rodzicom, co robiłem... co robiłem z tą Izebel? — Masz na myśli Abigail? Nie. Nic nie powiedziałem. Guy też niczego nie powtórzy. Taki mamy obowiązek. Rodzice cię kochają, Adamie. Wiem to. Pokręcił głową. — Ciągle mnie krytykowali. Kazali być cicho, okazywać szacunek. Prawili o niebezpieczeństwach grzechu. Wiedzieli, że jestem grzesznikiem.

— Czy nie powtarzali jedynie tego, co im mówił wielebny Meaphon? Westchnął głęboko. — To mąż boży. Pragnie jedynie tego, aby ludzie zostali zbawieni... — Twoi rodzice chcą czegoś więcej. Chcą, abyś odwzajemnił ich miłość. Wiem, że ojciec pragnie, abyś pewnego dnia przejął po nim interes. — Nie miałem pojęcia. Powiadają, że syn przejmujący fach po ojcu może podbudować swoją reputację. — Po chwili wahania dodał: — Nie chcę być kamieniarzem. Nie podoba mi się ta robota. Nigdy jej nie lubiłem. To kolejny grzech. — Pokręcił głową. — Mój ojciec był rolnikiem, lecz mnie to nie interesowało. Chciałem zostać prawnikiem. Nie sądzę, aby był to grzech. Czy Bóg nie daje każdemu innego powołania? — Bóg powołał nas do zbawienia — odrzekł, przewracając oczami. — Ojcze, spójrz na mnie grzesznego! Wejrzyj na mnie i zbaw, widzisz moją pokutę... Wstałem wolno. Nagle zmarszczyłem czoło. Adam powiedział coś, co sprawiło, że zaświtała mi w głowie pewna myśl. Później przypomniałem sobie, co Timothy rzekł o gościach Yaringtona. Tak długo zastanawiałem się nad tym, kim był młodzieniec, który złożył wizytę Abigail, że zapomniałem o pozostałej części jego wypowiedzi. Zadrżałem, bo zrozumiałem, że Adam przypadkiem podsunął mi odpowiedź. Wiedziałem, kim jest zabójca. Byłem wstrząśnięty. Zadrżałem, gdy otworzyły się drzwi i do celi weszła Ellen z tacą. Poczerwieniała na mój widok. — Przyniosłam mu jadło, panie — rzekła. — Jak uczyniłby dobry sługa. — Jesteś dla nieszczęsnego Adama kimś daleko ważniejszym. — Wziąłem głęboki oddech. — Chciałbym pomówić z tobą powtórnie, Ellen, lecz muszę już iść. Mam do załatwienia pilną sprawę. Chcę ci jeszcze raz podziękować za opiekę nad tym chłopakiem. Wkrótce ponownie się zobaczymy. Spojrzała na mnie ze zdumieniem. Skłoniłem się lekko i szybko przeszedłem obok celi, w której siedział mężczyzna uważający się za króla. Upomniał mnie, abym kroczył statecznie w pobliżu jego majestatu. Pomyślałem, że w pierwszej kolejności muszę wrócić do domu i pomówić z Timothym. Później udam się do Dorothy, gdyż jeśli miałem słuszność, była w posiadaniu ostatniego kawałka układanki. *** Godzinę później zapukałem do jej drzwi. Pierwej wstąpiłem do domu. Timothy przeląkł się, że chcę go ponownie wypytać o Yaringtona. Choć nie mógł mi podać imienia, chciałem, aby go opisał. Wprawdzie nie potwierdził moich podejrzeń, ale także ich nie obalił. To wystarczyło, abym wyruszył pospiesznie do Dorothy. Na odchodnym Joan wspomniała, że Barak jeszcze nie wrócił. Drzwi otworzyła służąca Margaret. — Czy pani Elliard jest u siebie? — spytałem. — Zeszła na dół porozmawiać z sekretarzem pana Elliarda w sprawie zaległych należności. Niektórzy klienci nie zapłacili, słysząc, że pan Elliard nie żyje. Myślą, że zdołają się wykręcić — dodała oburzona, ze śpiewnym irlandzkim akcentem. — A powiadają, że to prawnicy są nikczemnikami! Chociaż niecierpliwie czekałem na spotkanie z Ellen, uśmiechnąłem się do służki. W ostatnich tygodniach wiernie pomagała Dorothy, była jej bliższa niż ktokolwiek inny. — Darzysz panią wielką sympatią, prawda? — spytałem. — Zawsze była dla mnie dobra. Na początku okazywała cierpliwość, gdy niezdarnie wykonywałam swoją pracę. No i pan Elliard. Miło było patrzyć na miłość, którą się wzajemnie darzyli. — To prawda.—Pomyślałem, że jeszcze tydzień temu Dorothy nie zeszłaby na dół, aby spytać sekretarza, czy klienci zapłacili Rogerowi. Pewnie wysłałaby mnie. Zasmuciłem się, jednocześnie ganiąc swoje samolubstwo. — Widzę, że odzyskuje równowagę. — Macie rację, panie. Powoli wraca do siebie. Pomogłoby jej, gdyby nie miała w gnieździe tej paskudnej kukułki. — Ściszyła głos, wskazując izbę, w której ulokowano Bealknapa. — Nęka służbę

swoimi żądaniami. Wrócił mu apetyt. Obje biedną panią Elliard do szczętu. Jest naszym gościem, lecz koszty... — Będę musiał położyć temu kres — odpowiedziałem ponuro. Ruszyłem w stronę jego sypialni, czując koszulę ocierającą mój poparzony grzbiet. Pomyślałem, że przed końcem tygodnia wstąpię do Guya, aby go opatrzył. Teraz wszak nie było tam nikogo, a nie chciałem iść do innego lekarza. Odetchnąłem głęboko i wszedłem do izby, w której leżał Bealknap. Drzemał na plecach, spokojny jak niemowlę. Niemowlę o rozczochranej czuprynie, z kępkami żółtej szczeciny na policzkach. Zauważyłem, że jego twarz odzyskała kolor i nabrała krągłości. Na podłodze obok łóżka stał pusty talerz. Dostrzegłem na nim kilka kropel sosu i nieco kurzych kości. Spojrzałem na Bealknapa i gwałtownie kopnąłem łóżko. Bealknap zaczął się budzić. Otworzył powieki i spojrzał na mnie gniewnie jasnoniebieskimi oczami. Chwycił kołdrę kościstymi dłońmi. — Jak śmiesz wchodzić tu bez pukania i kopać łóżko? — zapytał. — Jestem gościem. — Gościem, który nieprzerwanie nęka służbę gospodarza i swoim obżarstwem naraża go na koszty. — Doktor Malton powiedział, że muszę tu zostać jeszcze tydzień — odpowiedział z oburzeniem. — Jestem chory, jeszcze nie wróciłem do zdrowia. — Brednie. Guy nigdy by tego nie powiedział bez skonsultowania się z panią Elliard. Jest dobrze wychowany. — Ponownie kopnąłem łóżko. — Czemu tak się złościsz? — Pomyślał chwilę, a następnie zmarszczył czoło i odwrócił oczy. — Bo powiedziałem o tobie owemu prawnikowi? Sądziłem, że działał na polecenie klienta, w związku z jakąś sprawą. — Próbował usiąść. — Nie możesz na mnie donieść z tego powodu. Opowiedziałem ci o tym, bo lękałem się, że umrę. Byłem chwilowo non compos mentis. — Ciekawe, czy kiedykolwiek znajdowałeś się w innym stanie? — Spojrzałem na niego. Był tak zaabsorbowany sobą, że pewnie nie zdawał sobie sprawy z wpływu, jaki wywiera na pogrążonych w żałobie domowników. Pochyliłem się i powiedziałem: — Albo dziś po południu się ubierzesz i wrócisz do siebie, albo zaproszę jutro do siebie panią Elliard i gdy nie będzie jej w domu, przyślę tu Baraka, aby cię przegnał w koszuli. Margaret wpuści go do środka i nie piśnie nikomu ani słowa. Jestem tego pewny. Bealknap uśmiechnął się złośliwie. — Teraz rozumiem! Chcesz mieć panią Elliard dla siebie! O to w tym wszystkim chodzi! — Zachichotał chrapliwie. — Nigdy nie spojrzy na takiego pokracznego starego garbusa! — Poproszę Baraka, aby przeturlał cię po kilku kałużach, gdy cię stąd wykopie. Nie zapomnij też przesłać pani Elliard nieco grosza z tej swojej wielkiej skrzyni. — Spojrzał na mnie wściekle, słysząc te słowa. — Jest teraz biedną wdową, łotrze! Dwie złote pięcioszylingówki powinny wystarczyć. Spytam, czy je otrzymała. — Jestem gościem, a goście nie płacą. — Głos zaczął mu dygotać ze wzburzenia. Usłyszałem dźwięk otwieranych i zamykanych drzwi. Dorothy wróciła. — Zabieraj się stąd, Bealknap — powiedziałem. — Dziś po południu. W przeciwnym razie wiesz, co cię czeka. — Ponownie kopnąłem łóżko i wyszedłem z pokoju. Dorothy była w salonie, lecz nie stała ani nie siedziała przed kominkiem, w który lubiła się wpatrywać po śmierci Rogera, lecz wyglądała przez okno na fontannę na podwórcu. Pomyślałem, że potrafi już znieść jej widok. Zdałem sobie sprawę, że nie widziałem jej od wielu dni — od owego spotkania, podczas którego omal jej nie pocałowałem. Bałem się, że może być na mnie zagniewana, lecz wyglądała jedynie na znużoną. — Bealknap wyniesie się po południu — powiedziałem. Spojrzała na mnie z ulgą. — Dziękuję. Nie chcę być niegościnna, lecz ten człowiek staje się nieznośny. — Przepraszam, że Guy zasugerował, aby tu został. Czuję się odpowiedzialny...

— Nie, to ja zaprosiłam do siebie kolegę Bealknapa. Doktor Malton odwiedził go wczoraj. Bealknap powiedział, że doktor kazał mu tu zostać jeszcze tydzień... — Łgał. —Nieznacznie zmieniłem pozycję, czując pieczenie pleców. Skrzywiłem się z bólu. — Co się stało, Matthew? — spytała, podchodząc do mnie. — Jesteś chory? — To nic poważanego. Lekkie oparzenie. Spłonął pewien dom w Hertfordshire. — Wziąłem głęboki oddech. — Sądziliśmy, że schwytamy zabójcę, lecz i tym razem zdołał uciec. — Czy to się nigdy nie skończy? — wyszeptała. — Przepraszam. Jesteś zmęczony i ranny, a ja jestem taka samolubna, pochłonięta własnymi zmartwieniami. Głupia, niestała białogłowa. Przebaczysz mi? — Nie ma czego. Dorothy wróciła do swojej ulubionej pozycji, stając przy kominku, na tle drewnianego fryzu. Patrzyłem, jak nalewa trunek do dwóch szklanic i podaje mi jedną. — To okowita — wyjaśniła z uśmiechem. — Pomyślałam że ci się przyda. Z wdzięcznością przełknąłem piekący płyn. — Jesteś dla mnie taki dobry — powiedziała. Uśmiechnęła się ze smutkiem, a jej nadobne policzki zapłonęły rumieńcem. — Kiedy widzieliśmy się ostatnio... wybacz... miałam urwanie głowy, humory się we mnie wzburzyły. — Spojrzała na mnie. — Potrzebuję czasu, Matthew. Dużo czasu, aby przyzwyczaić się do przyszłości bez Rogera. — Rozumiem. Oddaję się w twoje ręce. O nic nie proszę. — Nie gniewasz się? — Nie. — Uśmiechnąłem się. — Sądziłem, że to ty jesteś na mnie zagniewana z powodu Bealknapa. — Zirytował mnie ponad miarę. My, kobiety, na starość stajemy się zrzędliwe. — Nigdy taka nie będziesz, nawet gdy będziesz miała na karku ósmy krzyżyk. Ponownie poczerwieniała. Promienie wpadające przez okno oświetliły fryz, ukazując odmienny kolor licho naprawionego fragmentu. — Ta mama wstawka rzuca się w oczy — powiedziała, przechodząc do bardziej przyziemnego tematu. — Roger czuł się bardzo poirytowany z tego powodu. — Wiem. — Człowiek, który go wykonał, był wielkim artystą. Kiedy róg się ułamał, próbowaliśmy nawiązać z nim kontakt, lecz okazało się, że nie żyje. Naprawą zajął się jego syn. Kiepsko się sprawił. Wziąłem głęboki oddech, mając dziwne opory przed wyjawieniem tego, co mi chodziło po głowie. — Stolarz i jego syn... Pamiętasz, jak się nazywali? Spojrzała na mnie przenikliwie. — Czemu pytasz? — Do jednej z ofiar także przyszedł cieśla, aby naprawić zepsuty ekran. Dorothy pobladła. Położyła ręce na szyi. — Jak się zwali? Ojciec i syn? — Cantrell — powiedziała. — Nazywali się Cantrell.

Rozdział czterdziesty trzeci Pobiegłem ile sił w nogach do domu, by osiodłać Genesis, a następnie przegalopowałem obok Charing Cross do Whitehall, co rzadko mi się zdarzało. Plecy mnie piekły i paliły, lecz nie zważałem na ból. Ludzie przystawali, spoglądając na mnie ze zdumieniem. Jeden lub dwóch przechodniów musiało uskoczyć z drogi. Byłbym zabrał ze sobą Baraka, lecz Joan powiedziała, że nadal szuka Tamasin. Wyglądała na zasmuconą. Wiedziałem, że lubi oboje. Udało mi się przekonać straże przed pałacem Whitehall, że przybywam w pilnej sprawie. Harsnet tego dnia był w pracy, lecz pojechał do Charterhouse. Kazałem posłać po niego umyślnego i czekałem w jego gabinecie. Sługa rozpalił ogień, spoglądając z zaciekawieniem, jak krążę po pokoju. Miałem wrażenie, że oczekuję go całe wieki, rozmyślając o potwornych zbrodniach, które może popełnić Cantrell. W pierwszej chwili pomyślałem, aby udać się do jego domu razem z Barakiem, lecz nawet gdyby ten był w domu, nadal cierpiał z powodu odniesionych obrażeń. Przelotnie pomyślałem o Philipie Orrze, lecz nie chciałem zostawiać Joan i chłopców bez opieki. A przecież potrzebowaliśmy więcej niż jednego człowieka... Kiedy Harsnet w końcu przybył, było wczesne popołudnie. Wyglądał na potwornie zmęczonego. Siedziałem na krześle za jego biurkiem, lecz uniosłem się z bólem, kiedy wszedł. — Co się stało, Matthew? — spytał znużonym głosem. — Kolejne morderstwo? — Nie. — Spojrzał na mnie z ulgą. — Wybacz, że po ciebie posłałem... — Mamy problemy w Charterhouse — rzekł. — Naprawiono mechanizm otwierający śluzę. Zakleszczył się, kiedy strażnik próbował go otworzyć, bo był unieruchomiony przez ciało Lockleya. W zbiornikach nagromadziło się mnóstwo wody. Mechanik obawia się, iż jej spuszczenie mogłoby wyrwać drzwiczki z zawiasów i zalać piwnice domów przy Charterhouse Square. Fala mogłaby dotrzeć do domu Katarzyny Parr. — Wyjrzał przez okno. Był kolejny słoneczny dzień, lecz ja ledwie to zauważyłem. — Na szczęście woda nie wylała się poza czworokątny dziedziniec Charterhouse — westchnął. — Myślę, że wiem, kto jest zabójcą — powiedziałem. Spojrzał na mnie zdumiony. Opowiedziałem mu o robocie, którą Cantrell i jego ojciec wykonali w domu Rogera i Yaringtona. Wybałuszył oczy i pochylił się ku mnie. Kiedy skończyłem, stanął w zamyśleniu. — Trzeba podjąć natychmiastowe kroki, koronerze — powiedziałem. — A jego wzrok? — zapytał. — Przecież prawie nic nie widzi. Byliśmy wszak u niego. Strażnik powiedział, że rzadko wychodzi z domu. — Może nie ma tak złego wzroku, jak udawał? Człowiek może mieć trudności z odczytaniem napisu na słoju, a jednocześnie widzieć na tyle dobrze, aby zabić. Czy znasz lepsze usprawiedliwienie od ślepoty? Gdzie można się lepiej ukryć niż za grubymi soczewkami? Nigdy nie wpuścił strażnika do domu. Mógł wychodzić bez jego wiedzy. — Znał Lockleya i Goddarda — dodał Harsnet. — Wiemy też, że był w domu Rogera Elliarda i wielebnego Yaringtona. Mógł się dowiedzieć o ludziach, którzy opuścili szeregi religijnych radykałów, kiedy jego ojciec należał do jednej z owych grup. — Ma dom niedaleko Westminsteru — powiedziałem. — Wiem, gdzie mieszkają konstable. — Skinął zdecydowanie głową. — Weźmiemy ze sobą dwóch lub trzech ludzi. Pójdziemy tam niezwłocznie. — Zanim uderzy ponownie. — Myślicie, że to zrobi? — Zawsze tak uważałem, Harsnet. — Zgoda. Diabeł chwycił go zbyt mocno, aby wypuścić ze swoich szponów. ***

Ruszyliśmy szybko do Westminsteru. Kręciłem się niecierpliwie, czekając pod wielką dzwonnicą ruchliwego placu, aż Harsnet znajdzie konstabli. W końcu nadszedł z trzema krzepkimi mężczyznami niosącymi kije i miecze. Westminster nie należał do bezpiecznych miejsc, więc konstable musieli być młodzi i silni. Stanęliśmy w kręgu. Harsnet wyjaśnił przybyłym, że ścigamy mężczyznę podejrzanego o morderstwo i że jest to człek niebezpieczny. Po tej krótkiej odprawie ruszyliśmy w stronę Dean’s Yard. Mała grupka ladacznic znikła w drzwiach na widok konstabli. Harsnet uniósł dłoń, aby zapukać do drzwi Cantrella. Chwyciłem jego dłoń. — Zostaw dwóch ludzi na ulicy. Zajdziemy od tyłu i pomówimy ze strażnikiem. — Dobrze. Wzięliśmy jednego z ludzi i skręciliśmy w cuchnącą małą uliczkę biegnącą wzdłuż domu. Dźwięk naszych kroków odbijał się głośnym echem od wąskich ścian. Konstabl otworzył bramę prowadzącą na podwórko Cantrella. Było puste, a drzwi do małej szopy okazały się zamknięte. Podeszliśmy z Harsnetem do brudnego okna i zajrzeliśmy do środka. W zrujnowanym salonie nie było nikogo. Konstabl otworzył drzwi szopy i zarechotał. Podeszliśmy doń i ujrzeliśmy strażnika drzemiącego na stercie brudnych worów. Spał, a idący odeń smród wskazywał, że jest pijany. Konstabl trącił go butem. — Wstawaj! Wstawaj! — krzyknął wesołym głosem. Mężczyzna poruszył się, jęknął i otworzył oczy, aby ujrzeć nad sobą rozgniewanego Harsneta. — Tak to pełnisz straż? — warknął. — Powiadomię arcybiskupa. Strażnik próbował wstać. Moją uwagę zwrócił kapiący kran sterczący z dużej beczułki. Uniosłem wieko i spostrzegłem, że do połowy wypełniało ją piwo. — Podsunął mu pokusę — rzekłem. — Gdzie on jest? — spytał go Harsnet. — Gdzie Cantrell? Jest u siebie? — Nie wiem — wybełkotał strażnik. — Kazał mi tu siedzieć. Nie pozwolił wejść do środka, panie. W tym problem. Nie jest to człek normalny — dodał chmurnie. — Nawet nie wiesz jak bardzo. — Odwrócił się do nas. — Chodźcie! Wejdźmy do środka. Nie traciliśmy czasu na zbędne ceregiele. Harsnet skinął dłonią i konstabl rozbił niedawno wprawioną szybę. Pijany strażnik wygramolił się na podwórko i obserwował, co się dzieje. Posmutniał na myśl, że pewnie straci robotę. W środku panowała cisza. — Czuję się tu jak w domu Goddarda — szepnął Harsnet. Oparty o ścianę stał zakrwawiony kij, którym Cantrell miał odpędzić napastnika. Byłem ciekaw, którą z ofiar nim zdzielił. — Zawołajcie tych przy drzwiach, przeszukamy dom — powiedziałem. Konstable rozeszli się po pokojach. Powiedziałem im, aby niczego nie ruszali. Wrócili po kilku minutach, powiadając, że w domu nie ma nikogo. — Rozejrzyjmy się — rzekłem do Harsneta. W salonie nie było niczego, nie znaleźliśmy też nic w nędznej kuchni, która do niego przylegała. Był tam jeno brud i zepsute jadło w kredensie. Później skierowaliśmy się do drzwi wychodzących z salonu, które według Cantrella prowadziły do warsztatu jego ojca. Były to ciężkie dębowe wrota zaryglowane na trzy spusty. Trzeba było dwóch konstabli, aby je sforsować. W środku panował mrok, albowiem okiennice pozostawały zamknięte. W świetle wpadającym z salonu ujrzałem kamienne płyty i jakiś wóz oparty o ścianę. Stanęliśmy z wahaniem na progu. Po chwili wszedłem do środka i przystąpiłem do okna. Zdjąłem belkę blokującą okiennice i otworzyłem je szeroko. Do środka wlało się światło i zgiełk ulicy. Przy ścianie stały trzy duże drewniane skrzynie, dostrzegłem też wóz ulicznego handlarza. Podszedłem do niego i dotknąłem rączki. Na nim woził świecidełka, przebrany za domokrążcę. Na nim

też transportował ciała odurzonych lub zabitych. Nagle poczułem gniew, gniew na to, co Cantrell uczynił, i na siebie samego. — Byłem głupcem — rzekłem cicho. — Czemu? — spytał Harsnet. — Zwiódł nas wszystkich. — Bo pozwoliłem tak łatwo wyprowadzić się w pole. Bo widziałem go takiego, jakim chciał, abym go widział, jak kolejną życiową ofiarę. — Sprawdźmy skrzynie — powiedział cicho Harsnet. — Ty zajrzyj do tej, ja zajmę się drugą. — Uniosłem wieko najbliższej, lękając się, co zobaczę w środku. Były tam stroje, w które się przebierał, łachmany, sztuczne brody i peruki. Cała garderoba. — Musiały kosztować majątek — zauważył Harsnet, zaglądając do środka. — Niektóre wyglądają na stare i zużyte. — Wyciągnąłem wielobarwną pelerynę z kawałków materiału. — To wielobarwna szata Józefa. Znam to przebranie. Nie potrzebował aż tylu kostiumów. W skrzyni Harsneta znajdowały się butelki i słoje z ziołami i lekami owinięte w szmaty. Obejrzałem je ostrożnie. Jedna z zakorkowanych butelek zawierała gęsty, żółty płyn o kwaśnej woni. — Myślę, że to opiaty. — Skąd je miał? — Pewnie sam je spreparował. Na podstawie receptury, którą otrzymał od Goddarda. Sięgnąłem po kolejną butelkę. Ostrożnie powąchałem płyn i wylałem kilka kropel na ziemię. Witriol zasyczał i zadymił. — Nie ma żadnych wątpliwości — powiedział Harsnet. — Nie. Skąd wzięło się w nim tyle furii? — spytałem. — To dzieło szatana — odparł beznamiętnie Harsnet. Spojrzał na mnie. Pokręciłem głową. — Tak byłoby najprościej. Najłatwiej do zniesienia. — Może rozwiązanie jest proste. Zbyt wiele o nim rozmyślasz. — Mam powód. Zabił mi przyjaciela. — Pochyliłem się i otworzyłem trzecią skrzynię. Zajrzeliśmy do środka. Pod ubraniami znaleźliśmy płaską drewnianą kasetę. Przypomniałem sobie, że Guy miał podobną. Kiedy ją otworzyłem, cofnęliśmy się z okrzykiem przerażenia. Wewnątrz pudełka znajdowały się starannie ułożone noże różnej wielkości, mały topór, a nawet miniaturowy tasak rzeźniczy. Na tackach spoczywały małe haki i szpilki, szczypce i pęsety różnej wielkości. Na tasaku i kilku nożach widniały ślady krwi. Z pudełka unosiła się cuchnąca woń. — To instrumenty chirurgiczne Goddarda — powiedziałem. — A nie mówiłem?! Diabelskie opętanie! — Harsnet odwrócił głowę, wykrzywiając usta z odrazą. *** Poszliśmy na górę. Były tam dwie sypialnie. W jednej znajdowało się jedynie stare łoże, pewnie należące do ojca Cantrella. W drugiej sypiał jego syn. W izbie stało wysuwane łóżko, kolejna stara, sfatygowana skrzynia oraz zydel i kiwający się stół, na którym leżała duża angielska Biblia. W skrzyni znaleźliśmy nędzne szaty, w których widzieliśmy Cantrella. Harsnet otworzył księgę. — Spójrz — rzekł cicho. Podszedłem do niego. Koroner otworzył Biblię na Apokalipsie świętego Jana. Szerokie marginesy wypełniały notatki spisane tak drobnym maczkiem, że prawie nie można ich było odczytać. Dostrzegłem wszak takie słowa jak „pomsta”, „kara” i „ogień”, podkreślone i napisane grubszą kreską od pozostałych. Przewracając karty, zauważyłem, że wszystkie wersety opisujące skutki wylania siedmiu czasz gniewu były podkreślone: „wrzód złośliwy, bolesny”, „wylał swą czaszę na rzeki i źródła wód: i stały się krwią”, „a ludzie z bólu gryźli języki”. — Cóż to za bluźnierstwo... — wyjąkał drżącym głosem Harsnet, co nigdy wcześniej mu się nie zdarzało, nawet gdy oglądał największe okropieństwa. Podniosłem Biblię i zacząłem ją kartkować. Cantrell zaznaczył także inne fragmenty, na przykład opowieść o zniszczeniu Sodomy i Gomory. Pozostałe

księgi Nowego Testamentu nie były podkreślone, zdałem też sobie sprawę, że notatki ograniczały się jedynie do części księgi mówiącej o siedmiu czaszach gniewu i osądzeniu Wielkiej Nierządnicy. — Spójrz na te podkreślenia — powiedziałem. — Jest ich więcej niż we fragmencie o wylaniu siedmiu czasz. Co zamierzał uczynić? — Ta księga jest zbrukana — odparł Harsnet. — Splamiona. — Wielka Nierządnica. Kogo za nią uważa? — Nierządnica jest symbolem papiestwa i Rzymu, który stał się nowym Babilonem — odpowiedział koroner. — Przecież to oczywiste. — Święty Jan o tym nie wiedział, gdy pisał swoją księgę na wyspie Patmos. — To jego proroctwa — odrzekł stanowczym tonem Harsnet. — Ci, którzy analizują jego księgę, nie mają wątpliwości. — Cantrell dostrzegł w niej coś innego. Nie, miał na myśli kogoś bliższego od papieża. Harsnet milczał chwilę, a następnie zwrócił się ku mnie. — Gdzie on jest, Matthew? — zapytał cicho. — Muszę wyznać, że się boję. Usłyszeliśmy kroki na schodach i po chwili w drzwiach stanął jeden z konstabli. — Jakaś staruszka jest na dole. Powiada, że zna Cantrella — powiedział. Spojrzałem na Harsneta. — To sąsiadka. Kiedy zeszliśmy na dół, okazało się, że w progu stoi stara wiedźma, z którą rozmawiałem podczas pierwszej wizyty u Cantrella. Zaglądała do środka, choć konstabl zasłaniał jej widok, próbując zobaczyć, co się dzieje. Na mój widok wyszczerzyła gębę w bezzębnym uśmiechu. — To wy, panie prawniku! Rozmawiałam z wami. Zauważyłam, że coś się dzieje. Co się stało z Charliem? — spytała, patrząc na mnie z zaciekawieniem. — Cantrella nie ma w domu. Szukamy go. — W związku z popełnionym przestępstwem — dodał ponuro Harsnet. — Co o nim wiecie? — Mieszkam niedaleko. Przyjaźniłam się z jego ojcem, zanim się nawrócił i został zbyt święty, aby rozmawiać z takimi jak ja. O co oskarżacie Charliego? — powtórzyła, ponownie zaglądając do domu. Pokręciła głową. — Nie zrobiłby nic poważnego, to słabe, nieszczęsne stworzenie. — Jak się nazywacie? — Jane Beckett. — Podejdźcie tu, Jane — rzekłem. — Chciałbym wam zadać kilka pytań. — Tym razem chcecie ze mną mówić! Staruszka zmarszczyła nos, gdy prowadziłem ją przez salon. Kiedy weszła za mną do starego warsztatu, ujrzałem smutek na jej twarzy. — Spójrzcie na to miejsce — powiedziała. — Jest takie puste i ponure. Adrian dbał o porządek. Zawsze było to pełno sprzętów. Nie narzekał na brak roboty. Otworzyłem skrzynię z ubraniami. — Wiecie, skąd mogą pochodzić? Jest ich całe mnóstwo. — Mówiąc to, wyciągnąłem wielobarwną szatę. Staruszka skinęła głową. — To kostiumy Adriana. Miał ich całą kolekcję. Kiedyś pracował dla trup teatralnych. Budował sceny, na których wystawiali sztuki pod gołym niebem. Onegdaj zbudował scenę w Hampton Court, na przedstawienie dla króla. Wypożyczał też kostiumy. — Spojrzała na mnie. — Był przedsiębiorczym człowiekiem, panie. Te rzeczy są sporo warte, nie wolno ich tak zostawić. — Czy Adrian zabierał syna na przedstawienia? — Charliego? Tak, kiedy chłopak był mały. Uwielbiał przedstawienia. Tylko wtedy był szczęśliwy. Jeśli dawano przedstawienia w okolicy, szli wszyscy sąsiedzi. Myślę, że Charlie chciał zostać aktorem,

lecz nie miał talentu. Został więc zakonnikiem. — Zaśmiała się pogardliwie, a następnie spojrzała na mnie i dodała poważnie:—Adrian był bardzo uzdolnionym człowiekiem. Potrafił zrobić bloczki, dzięki którym drewniane smoki na scenie poruszały się jak prawdziwe. — Pogładziła szatę kościstą ręką i odłożyła kostium do skrzyni. Podniosła głowę i ponownie spojrzała na mnie z zaciekawieniem. — Co zrobił ten nicpoń, Charlie? — Nieważne — powiedział Harsnet. Przyszła mi do głowy pewna myśl. — W jaki sposób zginął Adrian Cantrell? — Pewnej nocy spadł ze schodów i skręcił kark. Tak przynajmniej twierdził Charlie. — Zaśmiała się z goryczą. — Ci fanatycy wierzą, że poszedł prosto do nieba. Jakie rzeczy są w tych skrzyniach? Nie należały do Adriana. Odwróciłem staruszkę, aby nie zobaczyła instrumentów, i wyprowadziłem ją na zewnątrz. Była rozczarowana, że nie powiedziałem jej więcej. — Widzieliście wóz w warsztacie? — spytałem ją w drzwiach. — Czy należał do Adriana Cantrella? — Tak, woził nim rzeczy do klientów. Nagle coś mnie uderzyło. Aby dostać się do Hertfordshire z Westminsteru, Cantrell musiał mieć konia. — Co się stało z koniem? — zapytałem. — Pewnie Charlie go sprzedał. — Jak wyglądał? Wzruszyła ramionami. — Brązowy, z białym trójkątem na nosie. — Widzieliście go kiedy z wozem i koniem? — Charliego? Przecie on prawie ślepy? — odburknęła. — Skądże! Raz czy dwa widziałam, jak wychodzi z domu, aby coś kupić. Jak trzyma się ściany, idzie po omacku. — Widzieliście go po zmroku? Zachichotała. — To niemożliwe. Tak czy siak, kładę się wcześnie i zamykam drzwi. Nie jest to bezpieczna okolica. Powiedzcie, panie, o co w tym wszystkim chodzi... — Nieważne, dziękuję. — Delikatnie zamknąłem za nią drzwi i wróciłem do Harsneta. — Znał się na aktorskim fachu — rzekłem cicho. — Może już jako chłopak musiał odgrywać dorosłego mężczyznę. Jestem ciekaw, czy zamordował swojego ojca. Może wtedy odkrył, kim chce zostać. — Takie spekulacje do niczego nas nie doprowadzą — uciął Harsnet. — Masz rację. — Co z koniem? — zapytał. — Musiał go mieć. — Czy widział na tyle dobrze, aby jeździć konno? — Zaczynam podejrzewać, że znacznie wyolbrzymiał swoje kłopoty ze wzrokiem. Musiał jeździć konno, skoro dotarł do domu Goddarda. — Odwróciłem się w kierunku schodów. — Chciałbym jeszcze raz spojrzeć na jego Biblię. Na podkreślone fragmenty. Może uda mi się rozszyfrować te bazgroły. — Pójdę z tobą. Wiedziałem, że Harsnet był zbyt ograniczony, aby mi pomóc. — Nie, Gregory. Najlepiej pracuję sam. *** Ponownie wspiąłem się po schodach. Dziwnie się czułem, siadając za biurkiem Cantrella, obok jego

łóżka. W izbie panowała cisza, słychać był jedynie odgłosy dobiegające z ulicy. Oparłem głowę na dłoniach i pochyliłem się nad księgą. Jak prawnik usiłujący przeniknąć zamiar przeciwnika Za pośrednictwem złożonego pod przysięgą oświadczenia starałem się odgadnąć, co Cantrell mógł dostrzec w Apokalipsie. Jakiego wroga zamierzał unicestwić. „Chodź, ukażę ci wyrok na Wielką Nierządnicę, która siedzi nad wielu wodami, z którą nierządu się dopuścili królowie ziemi”. Później anioł rzekł świętemu: „Ja ci wyjaśnię tajemnicę Niewiasty i Bestii, która ją nosi, a ma siedem głów i dziesięć rogów. Bestia, którą widziałeś, była i nie ma jej, ma wyjść z Czeluści, i zdąża na zagładę”. Pomyślałem, że kolejna ofiara, po ofiarach siedmiu czasz, będzie podobna do siedmiu poprzednich, a jednak inna. Będzie to ofiara najważniejsza, bo po jej złożeniu nadejdzie Armagedon. Myślałem gorączkowo. Czy zamierzał zamordować kobietę? Musiała to być kobieta mogąca symbolizować Wielką Nierządnicę, z którą królowie ziemi dopuszczali się nierządu. Dla Cantrella byłaby to z pewnością protestantka, która odeszła do wiary jak nieszczęsna jejmość Bunce, co zadała się z byłym mnichem Lockleyem. Pomyślałem o nierządzie, królu i ósemce. Niewiasta, która jeszcze nie porzuciła prawdziwej religii, lecz dokonałaby tego, poślubiając religijnego konserwatystę. „Bestia, która była i nie ma jej, i ona jest ósmym”. Król Henryk VIII uchodził kiedyś za reformatora, lecz przestał nim być. Nie chodziło wszak o króla, lecz kobietę, która miała zostać jego żoną. Wstałem i wyjrzałem na podwórko. Pijany strażnik siedział na przewróconym wiadrze. Zszedłem na dół i odnalazłem Harsneta. — Myślę... — zacząłem, próbując zachować spokój. — Myślę, że chce zamordować Katarzynę Parr.

Rozdział czterdziesty czwarty Stałem przed zasłanym papierami biurkiem arcybiskupa Cranmera. Duchowny spoglądał na mnie z napięciem. Niemal czułem jego pulsujący potężny umysł. Patrzyli na mnie także dwaj Seymourowie zgromadzeni wokół jego eminencji. Przed chwilą Harsnet i ja skończyliśmy zdawać relację z wizyty w domu Cantrella. Później udaliśmy się do pałacu Lambeth, gdzie wezwano niezwłocznie wielmożnego Thomasa i lorda Hertforda. — Wygląda, że mordercą jest Cantrell — rzekł cicho Cranmer. — Zostawiliście kogoś w jego domu? — Trzech konstabli — odrzekł Harsnet. — Ukryli się w domu i szopie na podwórku. Jeśli wróci, aresztują go znienacka. — A jeśli nie wróci? — zapytał Hertford. Jak zawsze przechodził wprost do sedna sprawy. — A jeśli już dybie na życie ósmej ofiary? — Trzeba natychmiast posłać oddział zbrojnych do domu Katarzyny Parr — rzekł Thomas Seymour. — Przyjść jej na ratunek, upewnić się, że ma właściwą ochronę. Moi ludzie już są w Charterhouse... — Nie — zaprzeczył stanowczo Cranmer. — Co pomyśli król, gdy wyjdzie na jaw, że gromada twoich bawiła w domu lady Katarzyny? Dobry Boże, jeśli cokolwiek jej się stanie... Bonner zaczyna wypuszczać aresztowanych dworzan. Nie zdobył żadnych dowodów przeciwko nim. Boi się zatrzymać kolejnych londyńczyków. Zaczyna się lękać niezadowolenia ludu. Byłem u króla dziś wieczór. Zapewnił mnie o swoim zaufaniu. Gdyby coś się stało Katarzynie Parr po tym, ile przed nim zataiłem... — Nie ma pewności, że to, co powiedział Shardlake, jest prawdą — rzekł Hertford. — Cantrell mógł sobie uroić wiele bredni, czytając proroctwo o Wielkiej Nierządnicy. — Mógł — przytaknął Cranmer. — Znam wszak Apokalipsę i myślę, że Matthew ma rację. Poślę do niej moje straże. Powiem, że w okolicy krąży niebezpieczny włamywacz. — Najwyraźniej był zdecydowany, bo kazał wezwać po swojego sekretarza i polecił mu zgromadzić pilnie dwunastu najlepszych ludzi z pałacowej straży, a jednocześnie wysłać barką na drugą stronę rzeki piętnaście koni. Sekretarz przez chwilę sprawiał wrażenie zdezorientowanego. — Tuzin ludzi, panie? Pałac zostanie bez ochrony. — Nic mnie to nie obchodzi! Rób, com rzekł! — Pierwszy raz widziałem, aby Cranmer stracił nad sobą panowanie. — Niech sierżant wybierze ludzi! Ty idź na pomost i zajmij się końmi! Sprowadź najlepsze wierzchowce, chcę, aby były gotowe za dwadzieścia minut! — Lord Hertford dotknął delikatnie jego ramienia. Cranmer skinął głową i ciągnął dalej spokojniejszym tonem. — Teraz rzecz najważniejsza. Pchnij posłańca do domu lady Latimer przy Charterhouse Square. Najszybszego jeźdźca. Niech powie, że banda włamywaczy planuje napad na jej dom. Zarządca ma pozamykać wszystkie drzwi i okna i pilnować lady Katarzyny do przybycia moich ludzi. Ruszaj! Sekretarz wybiegł z izby. Cranmer zwrócił się do Harsneta. — Gregory, będziesz odpowiedzialny za wszystko. Matthew, weź Baraka i pojedź z nim. — Tak, panie. — Barak czekał za drzwiami. Posłałem wiadomość do domu, zanim wyruszyłem do Lambeth, i Jack do mnie przyjechał. Odnalazł Tamasin u jednej z przyjaciółek, lecz ta nie chciała go widzieć. Miotał nim gniew i skrucha. Skrzywiłem się, czując ostry ból grzbietu. — Co się stało? — zapytał Cranmer. — Poparzyłem się w domu Goddarda. To nic poważnego. — Wiem, że wiele wycierpiałeś, Matthew. — Spojrzał na mnie twardo i z powagą. — Mam nadzieją, że zarządca lady Katarzyny ma głowę na karku. Sprawa nie została zakończona. *** Zarzuciliśmy płaszcze i zbiegliśmy na dół, przez Great Hall, do pałacowych ogrodów, po drodze

zabierając Baraka. Był już wieczór. Słońce zaczęło zachodzić za białymi obłokami, nadając im różową barwę. Przeszedł mnie lodowaty dreszcz. — Gdzie są ci ludzie? — spytał niecierpliwie Harsnet. — Sierżant musi ich skrzyknąć — odparł Barak. Harsnet zwrócił się do mnie: — Dasz radę dojechać do Charterhouse, Matthew? Mimo oparzeń? — Byłem zaangażowany w dochodzenie od początku. Jeśli sprawa ma się dziś zakończyć, chcę być przy tym. Usłyszeliśmy stukot kopyt i brzęk uprzęży. Przez pałacową bramę przemknął jeździec. — Posłaniec — powiedział Barak. Chwilę później ujrzeliśmy sierżanta z dwunastoma żołnierzami w hełmach na głowach. Zostawili piki, zabierając ze sobą jeno miecze. Sprawiali wrażenie zaskoczonych nieoczekiwaną zmianą codziennej rutyny, nawykli do patrolowania pałacu zamiast uganiania się po Londynie. Wszyscy wyglądali na silnych, sierżant zaś sprawiał wrażenie człowieka przenikliwego. Był wysokim, trzydziestokilkuletnim mężczyzną o jastrzębim nosie i bystrym spojrzeniu. Podszedł do Harsneta. — Jesteście koronerem, panie? — Tak. — Sierżant Keeble do usług. — Czy wasi ludzie są gotowi do jazdy? — Tak, panie. Powiedziano nam, że mamy się udać na Charterhouse Square. — Tak. Chodźcie, wyjaśnię wam wszystko w drodze na przystań. — Cantrell miał cały dzień, aby dostać się do domu lady Parr — szepnął cicho Barak. — Znając go, pewnie wcześniej przeprowadził rekonesans w okolicy. — Lady Katarzyna jest pilnie strzeżona, to ważna osoba. *** Sekretarz arcybiskupa wykonał, co mu kazano. Gdy dotarliśmy do przystani, barka już czekała, a po stronie Londynu widać było stadko koni. Kiedy ruszyliśmy w kierunku Charterhouse, zmierzch zaczął zamieniać się w noc. Gwałtowne ruchy powodowały, że plecy mnie piekły. Błotnista wiejska droga utrudniała jazdę. Krowy pasące się na łąkach po obu stronach traktu uciekały w popłochu. Przemknęliśmy przez Smithfield i wjechaliśmy na Charterhouse Square. Na rogu stała zabita dechami tawerna Pod Zielonym Jegomościem. Nieopodal w drzwiach opuszczonej kaplicy skupiła się gromadka żebraków. Nie ruszali się z miejsca, obserwując, co się dzieje. Woleli nie podchodzić do uzbrojonych ludzi. Seymour zatrzymał konia. — Trzeba przeszukać teren — powiedział. — Jeśli wpadniemy do środka, a on będzie w pobliżu, może uciec. Tym razem chcę go dopaść. — Spojrzał na mnie twardo, spiął konia i pognał w kierunku bramy Charterhouse. Przez otwarte wrota wjechał na teren dawnego opactwa. Zarządca Seymoura Russell wyszedł z domku nad kanałem. Wielmożny Thomas wyjaśnił mu, co się stało. — Wyślijcie trzech lub czterech ludzi arcybiskupa, aby pieszo przeszukali teren — rozkazał. — Jeśli krąży w pobliżu i zauważy naszych na placu, może się wystraszyć i uciec. Shardlake, Barak, nie pokazujcie się. Zna was. I tym razem jego strategia wydawała się sensowna. Trzech ludzi Cranmera wysłano przodem w charakterze zwiadu. Reszta została na dziedzińcu. Z domku przy kanale wyszedł mężczyzna w brudnym fartuchu i podszedł ku nam, ocierając dłonie szmatą. — Zrobiłem, co mogłem, wielmożny panie — rzekł do Seymoura. — Posłałem człowieka na pola Islington. Strumienie wylały, teren przypomina bajoro. Woda napiera na zamknięte wrota śluzy. — Nie możemy tak tego zostawić — odparł Harsnet.

— Jeśli deszcze ustaną, poziom wody w Islington zacznie się obniżać i napór na śluzę osłabnie. Wtedy otworzymy wrota na kilka dni. Miejmy nadzieję, że czas deszczów już za nami. — Lepiej, abym opuścił to miejsce — burknął Seymour. — Ktoś z sądu do spraw majątku likwidowanych klasztorów może tu złożyć nieoczekiwaną wizytę i odkryć, że w Charterhouse roi się od moich ludzi. W pobliżu domu Katarzyny Parr! Wiadomość dotrze do uszu Richarda Richa, a ten nie omieszka powiedzieć o wszystkim królowi. Pokażcie mi, jak wygląda sytuacja. — Ruszył w kierunku domku, a mechanik i zarządca Russell poszli w ślad za nim. — Seymour powie mechanikowi, jak ma wykonywać swoją robotę — rzekłem, uśmiechając się zgryźliwie do Harsneta. Koroner westchnął. — Ma rację. Nie chcemy, aby Rich usłyszał, co tu się święci. Lepiej, aby się nie dowiedział, że wrota śluzy zostały zablokowane ciałem ukrzyżowanego pomywacza. — Prawda to. — Spojrzałem na budkę i półotwarte drzwi oświetlone płomieniem świeczki. — Kiedyś starłem się z Richem. Zrobiłby wszystko, aby wyrównać rachunki. Jak większość dworzan... — Dzięki Bogu arcybiskup jest inny — odrzekł Harsnet. — To człowiek z zasadami, dobry chrześcijanin. Nadzieja wszystkich, którzy pragną powodzenia reform. Spojrzałem na niego ciekawie. — Mimo to wierzy, że Bóg wybrał króla na swego przedstawiciela na ziemi. Przecież w twojej religii nie ma miejsca na pośredników między Bogiem i ludźmi. — Mamy tylko jego i lorda Hertforda. — Harsnet uśmiechnął się do siebie. — Gdyby lord Hertford objął rządy w kraju... dziś wszak to arcybiskup jest nam kijem i laską. Zrobiłbym wszystko, aby go chronić. Wszystko! — zakończył żarliwie. Odwróciliśmy się na dźwięk zbliżających się kroków. Trzech ludzi arcybiskupa wróciło. Weszli do domku przy kanale. Chwilę później Seymour i Russell podbiegli ku nam w pośpiechu. — Panie Shardlake, czy koń Cantrella ma białe znamię na nosie? — spytał Seymour. — W kształcie trójkąta? — Tak, tak rzekła staruszka. Poza tym cały jest brązowy. — Ludzie arcybiskupa znaleźli konia odpowiadającego waszemu opisowi na błoniach za domami. Nie dostrzegli ani śladu właściciela. Harsnet zaczemął długi drżący oddech. — Zatem miałeś rację — powiedział. — Wybacz, że w ciebie zwątpiłem. — Zwrócił się do Seymoura. — Musimy skrzyknąć ludzi arcybiskupa. Koniec tych podchodów. Trzeba ruszyć niezwłocznie do domu Katarzyny Parr. — Zaprowadzę ich — odparł Thomas. — Nie sądzę, aby było to wskazane — zauważył Harsnet. — Nikt nie powinien was tu widzieć. — Koroner ma rację — dodał cicho Russell. Seymour zawahał się, by w końcu skinąć głową. Spojrzał gniewnie na mnie i Harsneta. — Lepiej nie pokpijcie sprawy — przypomniał chłodno. — Jeśli lady Katarzynie stanie się co złego, dopilnuję, abyście zapłacili głową — zagroził i odszedł sztywnym krokiem. — Dureń — mruknął Barak, gdy Seymour znalazł się poza zasięgiem słuchu. — To pusta gadanina — powiedział cicho Russell. — Nie zrobi niczego bez zgody brata. Przeszliśmy szybko otoczony drzewami plac, wychodząc przed dużymi domami stojącymi po wschodniej stronie. Rezydencja lady Latimer była okazałym kamiennym gmachem o trzech kondygnacjach, oddalonym od traktu. Za kilkoma dużymi romboidalnymi oknami paliło się światło. Gdy ruszyliśmy wysypaną żwirem drogą, drzwi frontowe się otwarły i wyszedł ku nam mężczyzna w średnim wieku z lampą. Podszedł do Harsneta. Dostrzegłem zaniepokojenie na jego twarzy. Na kaftanie, który miał na sobie, widniał duży herb Latimerów — ukośny czerwony krzyż na szarej tarczy.

— Jesteście koronerem, panie? — zapytał. — Tak. Sprawdziliście teren? Skinął głową. — Przeszukaliśmy cały dom. Nie znaleźliśmy nikogo obcego. Powiedzieliśmy lady Katarzynie o rabusiach. Próbowaliśmy ją skłonić do pozostania w swoim pokoju, lecz chce objąć dowodzenie. — Nie wie, co się kroi — powiedziałem. — On gdzieś tu jest. Czuję to — mruknął Barak. Spojrzał w stronę głębokiego cienia rzucanego przez dom. Po wewnętrznej stronie muru rosły drzewa i krzaki. Cantrell miał dużo miejsca, w którym mógł się ukryć. — Co przez to rozumiecie? — zarządca spojrzał na mnie surowo. — Powiedziano mi, że chodzi o bandę rabusiów? — Szukamy jednego człowieka — odparł Harsnet, patrząc mu w oczy. — Obłąkanego zabójcy. Lady Katarzyna powinna wiedzieć, jakie niebezpieczeństwo jej grozi. — Mężczyzna wybałuszył oczy. — Ile jest drzwi do tego domu? — Dwoje. Frontowe i tylne, dla handlarzy. — Mieliście dziś jakichś gości? — spytałem. — Królewskiego posłańca z listem dla lady Katarzyny. — Zarządca zawahał się. — Od czasu jego nadejścia jest bardzo poruszona. — Gdzie przebywa? — spytał cicho Harsnet. — W swoich komnatach na pierwszym piętrze. — Dobrze. — Kiwnął głową. — Idź do niej i powiedz, że ma w nich pozostać. Będzie jej towarzyszyć dwóch moich ludzi. Będą jej strzec. — Dwaj strażnicy ruszyli za zarządcą do domu. Harsnet odwrócił się do pozostałych. — Sześciu ludzi ma patrolować okolicę. Pozostali pójdą ze mną, do domu. — Podziwiałem umiejętności dowódcze i zdecydowanie Harsneta, widząc ludzi wykonujących jego rozkazy. Wraz z nim i czterema żołnierzami ruszyliśmy do rezydencji. Weszliśmy do dużego holu o ścianach pokrytych kosztownymi gobelinami przedstawiającymi greckich i rzymskich bogów. Pośrodku wiodły w górę szerokie schody. U podnóża dostrzegłem herb Latimerów trzymany przez parę drewnianych lwów pomalowanych jaskrawo. Na hol otwierało się kilkoro drzwi. Jedne z nich się uchyliły. Spojrzała na nas para wystraszonych sług. — Wracać do środka! — rozkazał Harsnet. Cofnęli się w pośpiechu. Podnieśliśmy głowy, obserwując, jak zarządca schodzi na dół. Byłem rad, że się uspokoił, a na jego twarzy pojawił się wyraz determinacji. — Lady Katarzyna pozostanie w swoich pokojach, lecz chce was widzieć, koronerze. Harsnet wziął głęboki oddech. — Dobrze. — Co jej powiesz? — spytałem. — Ze doszły nas słuchy o krążącym w okolicy zabójcy. Nic więcej. — Odwrócił się do zarządcy. — Sprawdź, czy nie brakuje nikogo ze służby. Mężczyzna skinął głową i zniknął w pomieszczeniach dla sług. Harsnet wziął głęboki oddech i ruszył po schodach. Barak i ja zostaliśmy na dole z czterema strażnikami niespokojnie opierającymi dłonie na rękojeściach mieczy. — Czy to prawda, panie? — spytał jeden z nich. — Czy to prawda, że jakiś szaleniec dybie na lady Katarzynę? — Obawiam się, że tak. Kilka minut później Harsnet wrócił z ponurym wyrazem twarzy. — Lady Katarzyna pozostanie w swoich pokojach — rzekł cicho. — To prawdziwa dama. Przyjęła mnie z największą uprzejmością i spokojem. Zauważyłem wszak, że się boi.

Usłyszałem dźwięk otwieranych drzwi dla służby i naszym oczom ukazał się zarządca. — Nie brak żadnego ze sług, panie. Wszyscy są w kuchni z wyjątkiem damy dworu, która towarzyszy lady Katarzynie. Powiedziano im o włamywaczach. Są wystraszeni. — Mieliście dziś jakieś dostawy? — zapytał Barak. — Jak co dzień. Kucharz będzie wiedział. — W takim razie spytajmy go — rzekł Harsnet. — Dobrze, że o tym pomyślałeś, Baraku. Wy zostańcie tutaj. — Spojrzał na zarządcę. — Idź do swojej pani. Powinieneś jej towarzyszyć. Weszliśmy drzwiami dla służby i kamiennym korytarzem przeszliśmy do kuchni. Na ruszcie obracała się połówka jelenia. Chłopiec kuchenny obracał rożen, a drugi polewał mięsiwo. Duża grupka wylęknionej służby skupiła się przy okazałym stole. — Który z was to kucharz? — spytał Harsnet. Podniósł się otyły mężczyzna w poplamionym fartuchu. — To ja, panie. Nazywam się Greaves. — Mieliście dziś dostawy? Skinął głową, wskazując jelenia obracającego się na ruszcie. — George i Sam przywieźli jelenia ze Smithfield. Rano przyjechał też węglarz z nowym ładunkiem opału. Umieszczono go w piwnicy. — Gdzie kupujecie węgiel? — zapytałem. — U handlarza ze Smithfield. Robertsa. Sprzedaje nam węgiel od lat. Piegowaty wyrostek obracający rożen podniósł głowę. — W tym tygodniu przysłał nowego pomocnika — powiedział. — W poprzednim również. Wpuściłem go. Zamieniłem spojrzenie z Barakiem. — Jak wyglądał? — spytałem chłopaka. — Nie widziałem twarzy, panie. Była umazana węglowym pyłem. Wyglądał, jakby wytarzał się w węglu. — Wysoki czy niski? — Wysoki, panie. Wysoki i szczupły. Wyładował węgiel do piwnicy pod holem, tak jak tydzień temu. — Widziałeś, jak wychodził? Chłopak pokręcił głową. — Pan Greaves wysłał mnie do spiżami po kilka rzep. Kucharz spojrzał na niego zmartwiony. — Nie mogę osobiście przyjmować wszystkich dostaw... — Czy ktoś widział, jak pomocnik węglarza wychodzi? Ludzie przy stole pokręcili głowami. — Powinieneś był zejść z nim do piwnicy, James — zganił chłopaka kucharz. — W domu są cenne rzeczy... — Zaprowadź nas do piwnicy — przerwał mu Harsnet. Zwrócił się do mnie i spytał: — Czy to mógł być on? — Sądząc z opisu, tak. — Skąd wiedział o dostawach węgla? — Obserwując kupców, a następnie rozprawiając się z Robertsem, tak jak z owym jurystą — odparłem ponuro. Odwróciłem się do kucharza: — Szybciej! — Zawołam ludzi. ***

Kucharz powiódł nas korytarzem, zatrzymując się przed drewnianą klapą z żelaznym pierścieniem. Po chwili nadszedł Harsnet na czele swoich ludzi. — Co macie w piwnicy? — zapytał. — Butelki wina, słoje z warzywami i węgiel. Jest tam również klapa prowadząca do kanału ściekowego. — Czy rezydencja jest podłączona do systemu kanalizacyjnego Charterhouse? — Tak, panie. Ten dom jest ostatni. Po przepłynięciu przez nasz rynsztok woda wlewa się do pobliskiego strumienia. Otwór w murze, którym się wydostaje, jest zamknięty dużą żelazną kratą, aby nikt nie mógł tamtędy dostać się do domu lub z niego wyjść. — Myślicie, że gdzieś tu jest? — spytał Harsnet. — Nie sądzę, znalazłby się w potrzasku. — Jeśli jest w środku, zapewnił sobie drogę ucieczki. — Skinąłem głową. — Mimo to trzeba starannie przeszukać wszystkie pomieszczenia — rozkazał Harsnet. — Wy dwaj, sprawdźcie dom. Wy zejdźcie na dół i obejrzyjcie piwnicę oraz kanał ściekowy. — Kanał ściekowy jest suchy — wtrącił się kucharz. — Śluza w Charterhouse się zepsuła. — Wiem. Zapalono pochodnie, otwarto drzwiczki i dwaj ludzie Cranmera zeszli do piwnicy. Spojrzałem do środka. Przestronna izba była pełna beczek, dostrzegłem też dużą stertę węgla. Strażnicy zajrzeli za beczki i sprawdzili węgiel mieczami, badając, czy nikt się pod nim nie ukrył. Na koniec zbadali drzwi kanału ściekowego. — Są zaryglowane od środka! — zawołał jeden z nich. — Nikogo tam nie ma. — Mimo to sprawdźcie. Kiedy otwarli drzwiczki, poczuliśmy chłodne, cuchnące powietrze. — Zejdźcie na dół! — rozkazał Harsnet. Po chwili ponownie usłyszałem stąpanie butów po żelaznych szczeblach. — Nie ma nikogo! — zawołał jeden z nich. Wymieniliśmy spojrzenia z Harsnetem. — Może wyszedł, gdy przybył posłaniec od Cranmera i zaczęło się przeszukanie domu — zasugerował Barak. — Wyczuł, że coś się święci. Harsnet ponuro skinął głową. — W takim razie trzeba będzie jakiś czas zapewnić ochronę lady Katarzynie. Wy czterej, przeszukajcie dokładnie cały dom. Zajrzyjcie w każdy kąt i szczelinę! Wróciliśmy do holu. — Chcę zamienić słówko z zarządcą — powiedział Harsnet, zostawiając mnie i Baraka w holu. Jack ruszył w stronę schodów. — Co robisz? — spytałem. — Przyłączę się do poszukiwań — odparł ze smutnym uśmiechem. — Odwrócę uwagę od innych spraw. — Pójdę z tobą. *** Wspięliśmy się na szerokie schody. Na piętrze znajdował się kolejny przestronny korytarz, na który wychodziła para szerokich drzwi. Były lekko uchylone, a w środku stali dwaj strażnicy. Jasnowłosa młoda kobieta w pięknej sukni wyglądała niespokojnie na korytarz. Pomyślałem, że była to jedna z dam lady Katarzyny. Kiedyśmy podeszli bliżej, dostrzegłem kolejną parę otwartych drzwi. Zauważyłem łoże z bogato zdobionym baldachimem i jasne gobeliny. Obok niego Harsnet i zarządca rozmawiali z jakąś białogłową. Rozpoznałem szczupłą, zgrabną postać i poważną twarz Katarzyny Parr. Odwróciła się i spojrzała na

mnie, wytrzeszczając oczy ze strachu. Pomyślałem, że nie zapamiętała naszego spotkania w Westminsterze. Pewnie uznała, że dziwnie wyglądający mężczyzna jest zabójcą. — Nie powinieneś tu zaglądać, panie! — zawołała z oburzeniem dama lady Katarzyny. — Przepraszam... — wybełkotałem zmieszany. — Nie chciałem... Zatrzasnęła mi drzwi przed nosem. Barak spojrzał na mnie ze współczuciem. — Przecież nie wiedziałeś... — Przerwał, bo z zewnątrz doleciał głośny krzyk. — Pali się! Pomocy! Ogień!

Rozdział czterdziesty piąty Harsnet wybiegł z pokojów lady Katarzyny. Spojrzał na mnie, a następnie podbiegł do najbliższego okna, przez które widać było blask płomieni w ciemności. Polecił zarządcy, który stanął w drzwiach zdezorientowany, aby został ze swoją panią. Płonął duży drewniany letni dom pośrodku trawnika. Z okien wydobywały się języki ognia, a dym sunął po trawie w kierunku rezydencji. Strażnicy i służba gorączkowo biegali z wiadrami. Dyscyplina prysła w obliczu stale obecnej groźby pożaru. — Co on wyprawia? — wyjąkał Harsnet. — Próbuje odwrócić naszą uwagę — odrzekłem z naciskiem. — Zawołaj sierżanta! Niech sprowadzi ludzi do domu! Koroner rzucił mi krótkie spojrzenie, odwrócił się i zbiegł schodami. Barak otworzył okno i wyjrzał na zewnątrz. Letni domek zajął się ogniem. Nie można go było uratować, lecz był na tyle oddalony od rezydencji, że pożar nie mógł się rozprzestrzenić. Patrzyliśmy, jak Harsnet wybiega przed dom i woła wszystkich z powrotem. Odwróciłem się i spojrzałem na zamknięte drzwi pokoju lady Katarzyny. — Nie udało mu się spowodować, aby została sama. Chodź! Zbiegliśmy na dół. Gwałtowny ruch sprawił, że plecy zapiekły mnie ponownie. Zacisnąłem zęby, aby nie krzyknąć z bólu. Przez otwarte drzwi ujrzałem biegnących strażników i sierżanta wołającego, aby pilnowali drzwi i okien. — Cóż za chaos! — powiedziałem. — Podczas pożaru zawsze wybucha panika. Cantrell o tym wiedział. — Myślisz, że jest na dworze? — spytał Barak. — Mógł wrócić po wznieceniu ognia. Barak nie odpowiedział. Odwróciłem się do niego. Uniósł palec do ust, aby po chwili wskazać uchylone drzwi prowadzące do pokoju za nami. — Ktoś otworzył okno — szepnął. — Czuję lekki powiew. Wyciągnął miecz, a ja sięgnąłem po sztylet. Barak cofnął się, poczekał chwilę, a następnie otworzył je na oścież silnym kopnięciem. Skoczyliśmy do środka. Pokój okazał się składzikiem ze stołami i krzesłami oraz stertą dużych poduszek leżących przy ścianach. W pokoju nie było nikogo, lecz jedno z trzech okien wychodzących na trawnik było uchylone. Barak zatrzasnął drzwi, aby się upewnić, że nikogo tam nie ma. Później zaczął sprawdzać mieczem pod stertami krzeseł i stołów. Podszedłem do okna i zakaszlałem, bo w powietrzu czuć było dym. W poświacie księżyca ujrzałem, jak letni domek runął na ziemię, wzbijając w niebo obłok iskier. Mężczyźni, którzy byli w pobliżu, odskoczyli w popłochu. Przypomniałem sobie dym w domu Goddarda i potężne uderzenie w plecy. Później usłyszałem metaliczny brzęk i głuchy odgłos. Odwróciłem się na pięcie. Barak leżał rozciągnięty na podłodze z zakrwawionym czołem. Nad nim stał Cantrell, rozrzuciwszy wokół poduszki, pod którymi się ukrył. Miał na sobie starą obdartą koszulę. W ręku trzymał kij, który pokazał mi onegdaj w swoim domu. Nie miał okularów. Teraz zrozumiałem, co staruszka miała na myśli, mówiąc o jego dziwnych oczach. Były duże, jasnobłękitne. Dostrzegłem w nich jakąś mroczną przenikliwość, której nie widziałem w ludzkich oczach. Miałem wrażenie, jakby patrząc na mnie, spoglądał jednocześnie do własnego wnętrza strasznym, udręczonym wzrokiem. Nie mrużył oczu ani nie wytrzeszczał. Nie cierpiał na żadną chorobę. Udawał krótkowidza, aby nas zwieść. Był świetnym aktorem. Sięgnąłem po sztylet, lecz Cantrell był szybszy. Przykucnął, by jednym płynnym ruchem podnieść miecz Baraka i przyłożyć mi go do gardła. Tylko udawał niezgrabnego. Spojrzałem z przerażeniem na Baraka. Był nieprzytomny lub znajdował się w jeszcze gorszym stanie. — Żyd ci nie pomoże — wyszeptał Cantrell niskim głosem, w którym pobrzmiewały zadowolenie i

pycha. Odłożył pałkę na poduszkę, nie wypuszczając miecza z dłoni. Przyłożył mi go do gardła tak mocno, że ostrze drażniło skórę. — Wreszcie cię dopadłem — powiedział. — Bóg cię wydał w moje ręce. Wiedziałem, że wystarczy podpalić letni dom, aby ludzie zaczęli biegać jak przerażone mrówki! — Wydał z siebie dziecinny chichot, który sprawił, że przeszły mnie ciarki. — Katarzyna Parr jest pilnie strzeżona — rzekłem, próbując uspokoić oddech. — Sądziłem, że pomyślicie, iż zakończę na Goddardzie, na wylaniu ostatniej czaszy. — Pokręcił głową i spojrzał na mnie poważnie. — Tylko diabeł wie, że Katarzyna Parr jest Wielką Nierządnicą, o której prorokowano. On ci to zdradził, prawda? Teraz będą jej strzec! — Zmarszczył brwi i przez chwilę wyglądał jak dziecko, któremu pomieszano szyki. Później uśmiechnął się ponownie. — Ale Pan cię wydał w moje ręce, abym zniszczył nieprzyjaciela i umocnił swoją prawicę. — Patrzył chwilę na leżącego bez ruchu Baraka. Trącił go nogą i uśmiechnął się z własnego sprytu. Twarz Jacka była blada jak papier. Modliłem się, aby żył. Słyszałem głosy dochodzące z korytarza, lecz nie śmiałem zawołać, bo Cantrell w jednej chwili poderżnąłby mi gardło. — Na kolana! — syknął, nieznacznie cofając miecz. Zawahałem się, a następnie ukląkłem na drewnianej podłodze. Ruch sprawił, że poczułem silny ból poparzonych pleców. W kolano wbiła się drzazga. Cantrell wyciągnął coś z kieszeni. Mały szklany flakonik z żółtym płynem. Odkorkował go i podał, nie odrywając miecza od mojej krtani. — Wypij! — rozkazał. Spojrzałem ze strachem, wiedziałem bowiem, co się w nim znajduje. Opiaty. Substancja, której spożycie poprzedzało tortury i śmierć. — Nie wyjdziesz z tego pokoju — powiedziałem. — Postawiono na nogi cały dom. — Pij! Pij, bo poderżnę ci gardło, a później zrobię to samo Żydowi. — Przycisnął mi żelazo do szyi. Poczułem ostre ukłucie i strużkę krwi spływającą po skórze. — Dobrze! — Wziąłem flakonik. Płyn miał zapach miodu, pewnie zmieszał zabójczą substancję z nektarem. Spojrzałem na flakonik i moja ręka zadrżała. Pomyślałem, że jeśli odmówię, zabije mnie natychmiast. Zginąłbym szybką śmiercią, lecz wówczas zabiłby także Baraka. Wiedziałem, że wypijając miksturę, będę żył trochę dłużej, a instynkt, który nam to nakazuje, jest niezwykle silny. Podniosłem naczynie do ust, czując, że gardło mi się zaciska. Przeląkłem się, że nie zdołam wypić owego płynu, lecz połknąłem go jednym haustem. Byłem ciekaw, jak szybko zacznie działać. Może w tym czasie ktoś wejdzie do pokoju? Nagle poczułem dziwne uczucie, jakby moje ciało stało się ciężkie. Próbowałem wziąć oddech, lecz nie zdołałem. Później wszystko odpłynęło. *** Przebudziłem się w ciemności, w rynsztoku, którego smród sprawił, że zebrało mi się na wymioty. Zacząłem gwałtownie dyszeć. Poczułem piekący ból pleców. Zrozumiałem, że związał mi ręce na brzuchu, skrępował również kostki. Umieścił mnie w pozycji siedzącej, tak aby grzbiet opierał się o ceglaną ścianę, a nogi spoczywały na twardej, śliskiej posadzce. Z boku dostrzegłem światło. Odwróciłem się z trudem w jego stronę. W wąskim korytarzu z cegły, na cuchnącej posadzce stała lampa z grubą świecą z pszczelego wosku. Cantrell siedział obok niej ze skrzyżowanymi nogami, spoglądając na mnie złowrogo. Jego oczy błyszczały w promieniach światła. Był niedaleko, w odległości około czterech stóp. Obok niego leżał miecz Baraka. Poczułem chłód i zadrżałem. Ruch sprawił, że mała rana na szyi zapiekła. — Obudziłeś się? — spytał bezbarwnym głosem. — Gdzie jesteśmy? — spytałem. Usta mi wyschły, a głos stał się chrapliwy. — W kanale pod domem. Odwróciłem się. W ceglanej ścianie dostrzegłem wąskie kloaczne otwory, które musiały być połączone z górnymi toaletami. Tunel za mną niknął w ciemności. Kiedy oczy przywykły do ciemności, dostrzegłem przed sobą dużą metalową kratę, za którą rozciągał się kawałek nieba oświetlonego księżycową poświatą. Gruba żelazna krata została w kilku miejscach wyłamana. Kawałki metalu

sterczały pod dziwnym kątem, choć otwór wystarczał jedynie na wysunięcie ramienia. Byliśmy w pułapce. Po drugiej stronie usłyszałem szum wody. Musiał to być strumień, do którego odprowadzano nieczystości. — Ukryłem nas pod poduszkami — rzekł cicho Cantrell takim tonem, jakby chciał nawiązać rozmowę. Uśmiechnął się. — Weszli do izby, lecz pomyśleli, że uciekłem przez okno. Byli w wielkim strachu, myśleli tylko o tym, aby chronić nierządnicę. Zaniosłem cię na dół, gdy się uspokoiło. — A Barak? — Leży pod poduszkami. Znajdą go. — Nie żyje? Cantrell wzruszył ramionami. — Nie wiem. To bez znaczenia. — Zmarszczył brwi zamyślony. — Czemu nadal żyję? — spytałem po kilku minutach. Nachmurzył czoło. — Nie przeszkadzaj — uciął gniewnie. — Niech cię diabli! Przeszkadzasz mi! Zamilkłem. Świeczka powoli się wypalała. Cantrell siedział i dumał. Po chwili westchnął i spojrzał na mnie ponuro i bezlitośnie. — Udaremniłeś boży plan — powiedział. — Nie wiem, co robić. — Pokręcił głową. — Nie pomyślałem, co zrobić, jeśli mi się nie powiedzie. — Nie rozumiem. Ujął twarz w dłonie. — W głowie mi się kręci. Od czasu gdy Bóg do mnie przemówił, otrzymałem tyle wiadomości, tyle myśli. — Westchnął i jęknął przeciągle. — Bóg kazał mi założyć taki lont, abyście zdołali uciec. Abyście pomyśleli, że Goddard dokonał tego wszystkiego, lecz Goddard nie był apostatą, więc proroctwo nie zostało wypełnione... ty nim jesteś, więc to na ciebie musi zostać wylana siódma czasza. Jesteś też narzędziem diabła, toteż zginiesz w wielkim trzęsieniu ziemi... — Szybko bełkotał, zwracając się raczej do siebie niż do mnie. — Proroctwo musi się spełnić, abym mógł zabić Wielką Nierządnicę. Zadbam o to. — Spojrzał na mnie. — Nie wiem wszak, jak tego tutaj dokonać, a nie mogę wydostać cię stąd żywego. — Odwrócił się i wskazał na mnie kościstym palcem. — Wiedziałem, że jesteś narzędziem szatana od chwili, kiedy cię ujrzałem w miejscu, gdzie zostawiłem doktora Gurneya. Zapamiętałem twój garbaty grzbiet, który jest znakiem skrzywionej duszy. Później dowiedziałem się, że odszedłeś od prawdziwej wiary. Wyglądałeś na smutnego, zagubionego. Dostrzegłem to na twojej twarzy, kiedy ujrzałem cię nad rzeką. Pomyślałem, że tak musi wyglądać opętany. Zadrżałem, myśląc, czy podobnie bełkotał do Tupholme’a lub jejmość Bunce, gdy umierali w powolnych męczarniach. Drżenie przeszło w atak dreszczy, bo przemarzłem na kość. Od tygodni było mi zimno, lecz takiego chłodu jeszcze nie czułem. Cantrell jakby nie zważał na zimno. — Później cię stąd wydostanę — ciągnął. — Obmyślę sposób twojej śmierci. Poczułem ulgę. Nie będzie mnie torturował i nie zabije tu i teraz, chyba że coś w jego wypaczonym, chorym umyśle każe mu to zrobić. Wzdrygnąłem się, gdy wyciągnął z kieszeni długą, wąską pęsetę. Podniósł ją i uśmiechnął się do siebie. — Nie myśl o ratunku. Nie wiedzą, gdzie jesteś. Kiedy zniosłem cię na dół, użyłem szczypiec, aby zaryglować drzwi od spodu. Było dość miejsca, zasuwa jest kiepsko spasowana. Obejrzałem ją uważnie tydzień temu, gdy udawałem pomocnika węglarza. — Spojrzał na rękę, do której przylgnęły nieczystości z posadzki. Otarł ją o koszulę, marszcząc nos. — Cóż za plugawe miejsce! — Spojrzał na mnie takim wzrokiem, że zadrżałem. — Przez ciebie tu utkwiłem! Milczał chwilę, a następnie ściągnął brwi, intensywnie nad czymś dumając. Wiedziałem, że był obłąkany. W jego całkowitym zaaferowaniu sobą było coś, co przypominało Adama Kite’a w najgorszej fazie choroby, choć z drugiej strony wyczuwałem w nim brutalność i dzikość, których nie umiałem pojąć.

Wiedziałem, że w każdej chwili może na mnie skoczyć i pozbawić życia, pozostał wszak spokojny i zamyślony. — Goddard źle mnie traktował — rzekł nagle. — Miał cięty język. Pożałował tego, kiedy wbijałem mu ćwieki w czaszkę, zanim go odurzyłem. Gdy włamałem się do domu i pozbawiłem go przytomności... On też miał mnie za głupca. Przekonał się, że był w błędzie. Słuchałem go, czując, jak plecy mnie pieką, a sznur wpija się w nadgarstki i kostki. Cantrell mówił dalej, nawet na mnie nie patrząc. — Kiedy zamknęli klasztor i wygnali mnie w świat, czułem się bezsilny jak mała łódź podczas sztormu. Okazało się, że Bóg to wszystko zaplanował. Pewnego dnia usłyszałem Jego głos. Wiedziałem, że to On, że mnie wybrał. — Spojrzał na mnie i uśmiechnął się, jakby pierwszy raz zauważył, że jest mi niewygodnie. — Boli cię? — spytał, lekko przechylając głowę. — Grzbiet ci dokucza? — Tak. — Pomyśl o katuszach, które będziesz znosił w piekle. Wszyscy już tam na ciebie czekają. Twój przyjaciel Elliard i pozostali. Może diabeł rozkaże ci całą wieczność stać z kilofem wśród płomieni, aby rozłupywać kamienie. Plecy będą cię ustawicznie bolały. Całą wieczność. — Uśmiechnął się. — Pan wypali w ogniu swoich nieprzyjaciół. Przez chwilę wydawało mi się, że słyszę dźwięk dochodzący z górnej części kanału. Wytężyłem słuch. Gdyby tamci go zaskoczyli, mógłbym ujść z życiem. Okazało się wszak, że nikt nie nadchodzi. Cisza ciągnęła się w nieskończoność przerywana jedynie nieskładnym bełkotem szaleńca. — Ów prawnik rzekł, iż znałeś Elliarda — powiedział w końcu Cantrell. — Tak, był moim przyjacielem. — Wziąłem głęboki oddech. — Wtedy postanowiłem, że cię dopadnę. — Nie, o nie! Tak zdecydował diabeł! — Cantrell poruszył gwałtownie głową. Nagle skoczył na równe nogi i chwycił miecz. — Nie próbuj mnie zwieść! — krzyknął, klękając przede mną i przykładając mi ostrze do gardła. — Wyznaj prawdę! — zażądał. — Powiedz, że jesteś opętany! Że mieszka w tobie diabeł! Wtedy to usłyszałem. Daleki, metaliczny dźwięk. Skrzyp i słaby szum. Zrozumiałem, co się dzieje i serce we mnie zamarło. W Charterhouse zaczęli otwierać śluzę, która wstrzymywała wodę. Wiedzieli lub podejrzewali, gdzie jesteśmy, i chcieli nas utopić jak szczury. Harsnet powiedział, iż zrobi wszystko, aby chronić arcybiskupa. — Wyznaj, że siedzi w tobie diabeł! — Twarz Cantrella wykrzywiła się z wściekłości. Nie wiedziałem, co odrzec. Potwierdzenie lub zaprzeczenie mogłoby go skłonić do pozbawienia mnie życia — Nie potrafię myśleć — rzekłem. — W głowie mi się miesza... — Myślałem gorączkowo. Gdybym zdołał dotrzeć do wnęki i jakoś wcisnąć się do środka... — Widzę, jak czort się w tobie miota! Wyznaj prawdę! Nakazuję ci w imieniu Jezusa! — Obrócił miecz, robiąc mi nową ranę na szyi. Wtedy uderzył nas gwałtowny podmuch zimnego powietrza i usłyszeliśmy huk. Cantrell odwrócił się na pięcie. W płomieniu świeczki ujrzałem ścianę wody wypełniającą tunel i spadającą na nas jak lawina. Cantrell nie zdążył krzyknąć, gdy porwał go nurt, obracając na wszystkie strony. Runął przed siebie z rozpostartymi ramionami, jakby szybował w powietrzu. *** Ocaliła mnie siła uderzenia wody, bo wturlałem się do kloacznego otworu na tyle głęboko, aby nurt wyrzucił mnie w górę. Wykręciłem się w wirującej kipieli, opierając skrępowane nogi o przeciwległą ścianę, jednocześnie przywierając grzbietem do drugiej. Ból był potworny, wiedziałem wszak, że nie mogę odpuścić, bo porwie mnie strumień. Woda wirowała wokół mnie, wydymając szaty, niemal wyrywając mnie z bezpiecznej kryjówki. Moje nogi drżały, a garb na plecach ocierał boleśnie o cegły, zrywając poparzoną skórę. Mimo to wytrwałem. Woda dosięgła mojej szyi i twarzy. Włosy zafalowały,

gdy coś cuchnącego przepłynęło mi przed nosem. Poczułem pieczenie w płucach i zawroty głowy. Pomyślałem, że to koniec. Że tak się to wszystko skończy. Silne ssanie omal nie oderwało mnie od ściany. Woda osiągnęła górny poziom. Nagle moja głowa znalazła się nad powierzchnią. Wziąłem głęboki oddech. Nurt zawirował poniżej klatki piersiowej i odpłynął z głośnym szumem. Pozostał jedynie cichy szum wody i głośne kapanie kropel z sufitu. Poleciałem w dół, opadając na bark i krzycząc z bólu. Wszystko mnie bolało, drżałem z zimna, byłem cuchnący i przemoczony do suchej nitki. Na dodatek moje ręce i stopy pozostawały skrępowane. Wyturlałem się z wnęki do tunelu. Wtedy przyszło mi do głowy, że skoro ocalałem, Cantrell też mógł się uratować. *** Mrok oświetliło słabe światło wpadające do środka przez ociekającą wodą kratę. Nadszedł świt. Spędziłem w kanale całą noc. Z przerażeniem rozejrzałem się wokół. Gdzie był Cantrell? Serce podeszło mi do gardła, gdym go ujrzał. Siedział oparty o kratę, zwrócony twarzą do mnie. Jęknąłem. Byłem zbyt słaby, aby walczyć, zbyt zmęczony, by myśleć. Cantrell się nie poruszył. Wytężyłem wzrok w ciemności, próbując sprawdzić, czy oddycha. Później usłyszałem krzyki dochodzące z drugiej strony kraty i ujrzałem światła. Kilku mężczyzn wskoczyło do rowu, chlupocząc w wodzie. Podnieśli pochodnie i krzyknęli na widok Cantrella, który siedział odwrócony do nich plecami. W świetle pochodni dostrzegłem, że uderzenie wody nadziało go na wystające pręty. Z głowy wystawał mu kawał metalu, rozmazując mózg i krew na twarzy. Musiał zostać z całym impetem rzucony na kratę. W jego otwartych oczach widać było zdumienie i gniew. W ostatniej chwili zrozumiał, że poniósł klęskę. To dziwne, że w ciągu tej długiej nocy w żaden sposób nie poczułem, iż zło odstąpiło. Strażnik pochylił się nad kratą z kluczem w dłoni. Trudno było ją otworzyć. — Widzę prawnika! — krzyknął. — Żyje! Ujrzałem nową postać, która pochyliła się i weszła do tunelu. Harsnet podszedł i oświetlił pochodnią moją twarz. Spojrzałem mu w oczy. — Czy Barak żyje? — wychrypiałem. — Tak. — Mogłeś mnie utopić. Był smutny, lecz nie sprawiał wrażenia skruszonego. Miał kamienny wyraz twarzy. — Domyślaliśmy się, że tu jesteś — odrzekł powoli, z zachodnim wiejskim akcentem. — Zauważyliśmy ślady na zasuwie. Pomyśleliśmy, że zamknął ją jakoś od środka. Obawiałem się, że z powodu diabelskiej mocy mógłby uciec owymi tunelami, nawet gdybym posłał za nim wszystkich ludzi. Nie było innego sposobu pozbycia się go. Nie było innej rady, Matthew.

Rozdział czterdziesty szósty Trzy dni później odwiedził mnie nieoczekiwany gość. Leżałem w łóżku, wracając do siebie po ostatnich przejściach, gdy w drzwiach stanęła zdenerwowana Joan, powiadając, że przyszedł lord Hertford. Kazałem jej, by go wprowadziła. Wiedziałem, że powinienem wstać i przyjąć go w salonie, lecz nie miałem siły. Lord Hertford był ubrany w prosty, podszyty futrem płaszcz i szary kaftan. Ponownie uderzyło mnie, jak bardzo się różnił od swojego bezczelnego, wystrojonego niczym paw brata. Już wcześniej zrobił na mnie wrażenie człowieka śmiertelnie poważnego, dziś wszak zdawał się rozluźniony. Uśmiechnął się do mnie przyjaźnie i usiadł na krześle przy łożu. Pomyślałem, że dziś też jest politykiem. — Przepraszam, że muszę was tu przyjąć, panie — rzekłem. Uniósł dłoń. — Słyszałem, ile wycierpieliście w kanale, a wcześniej w domu Goddarda. Nie ujęlibyśmy Cantrella, gdybyście nie odkryli, że zamordowanie Goddarda miało nas zmylić. Katarzyna Parr pewnie już by nie żyła. Westchnąłem. — Żałuję, że nie schwytaliśmy go wcześniej. Zginęło dziewięciu ludzi, w tym ów prawnik i niewinny węglarz. — Lady Katarzyna wie, że zawdzięcza wam życie — powiedział cicho lord Hertford. — Wie i jest wam wdzięczna. — Opowiedzieliście jej o Cantrellu, panie? — Nie wszystko. Dowiedziała się wszak, że w okolicy grasował zabójca i że chciał ją pozbawić życia. Harsnet musiał jej to rzec, aby zgodziła się zostać w swoich pokojach. Owej nocy widziała was przelotnie. Sądziła, że jesteście mordercą. — Tak sobie pomyślałem. — Powiedziałem, że ją ocaliliście Chciałaby was przyjąć, aby osobiście podziękować. Jest damą, która nie zapomina przysługi. — Czuję się zaszczycony. — Faktycznie było mi przyjemnie, choć zatrwożyłem się na myśl, że zwróciła na mnie uwagę kolejna osoba z najwyższych kręgów dworu. Spojrzałem na lorda Hertforda. Uśmiechał się, był wyraźnie zadowolony. — Nie wiem, kiedy po was pośle. W najbliższym czasie będzie miała wielu gości, zgodziła się poślubić króla. — Naprawdę? — Uznała, że taka jest wola boża. — Kiedy ślub? — spytałem. — Najwcześniej latem. Król chce, aby złączył ich biskup Gardiner. — Zaśmiał się. — Będzie wściekły, poślubiając króla ze zwolenniczką reform. — Czemu król pragnie mieć ją za żonę? Przecież jest coraz większym przeciwnikiem zmian? — Zwrócił na nią uwagę jakiś czas temu, gdy zmarł jej mąż. Henryk jest stary, chory i samotny. — Będzie jego szóstą żoną. Myślicie, że zdoła przeżyć? — Nie mogłem się powstrzymać przed zadaniem tego pytania. — Jeśli Bóg zechce. Parrowie mogą zacząć zabiegać o zaszczytne miejsca na dworze, a wraz z nimi wszyscy reformatorzy. Arcybiskup Cranmer jest bezpieczny. — Naprawdę? — Byłem rad, że to w końcu usłyszałem. — Tak. Król zrozumiał, że oskarżenia, które Gardiner wysuwał pod adresem jego sług, są pozbawione podstaw. Powołał komisję, która ma zbadać tę sprawę, i postawił na jej czele samego arcybiskupa. Spisek Gardinera został ujawniony. Prześladowania pobożnych londyńczyków z ręki

Bonnera też nie ujawniły niczego, co można by uznać za herezję. Zaczęli wypuszczać ludzi z więzień. Przez jakiś czas będą musieli zachowywać ostrożność, lecz szale przechyliły się na naszą korzyść. — A dziekan Benson? — Wrócił na swój urząd. Arcybiskup przykazał mu, aby nikomu nie mówił, co się stało. — Gdyby powstrzymał Goddarda i Lockleya przed stosowaniem opiatów do odurzania żebraków i wyrywania im zębów, ocaliłby wiele istnień. — Nie możemy wywoływać skandalu z tego powodu. — Hertford patrzył na mnie chwilę uporczywie, gładząc brodę. — Dowiedliście swojej wartości, Shardlake. Chcielibyście dla mnie pracować, jak kiedyś pracowaliście dla lorda Cromwella? — Dziękuję, panie, lecz pragnę jedynie spokojnego żywota. Moje miejsce jest w Sądzie Próśb. Spróbuję założyć szpital dla ubogich z datków prawników Lincoln’s Inn. — Mój brat, Thomas, niebawem wyjedzie z Anglii, aby objąć urząd ambasadora w hiszpańskich Niderlandach. Wiem, że nieładnie was potraktował. Przepraszam. Nie będziecie musieli go więcej widywać. — Przywykłem do drwin. Dość się ich w życiu nasłuchałem. Nie ma o czym mówić. Skinął głową z uznaniem. — Mnie też leży na sercu poprawa losu biedaków. Ostatnimi laty ciężką mieli dolę. Może będę mógł wam pomóc w zrealizowaniu tego planu. Mój patronat wielce by się wam przydał, podobnie jak wasze umiejętności mnie. — Wybacz, panie, lecz nie zostałem stworzony do publicznego życia. Do surowych decyzji, które trzeba podejmować. Spojrzał na mnie przeciągle i surowo, lecz skinął głową. — Dobrze—rzekł cicho. — Wiele ostatnio przeszliście. Musicie odzyskać siły. Zastanówcie się wszak nad tym, co powiedziałem. — Koroner Harsnet byłby mnie utopił — powiedziałem. — Myślałem, że mnie odwiedzi, lecz nie przyszedł. — Jestem pewny, że decyzja o otwarciu śluzy nie przyszła mu łatwo. — Uznał snadź, że taka była wola boska. Czy domy przy placu zostały zalane? — Tak, niektóre. — Skąd był pewny, że tam jesteśmy? — spytałem ciekawie. — Rygiel w drzwiczkach prowadzących do kanału nie został właściwie zasunięty, choć Cantrellowi tak się zdawało. Widać było. że ktoś tam zszedł. Posłuchajcie, Shardlake, gdyby Harsnet i jego ludzie do was zeszli, Cantrell z pewnością zdążyłby was zabić. — To możliwe, lecz Harsnet musiał wiedzieć, że spuszczenie wody pozbawi życia nas obu. Tylko dzięki szczęściu zdołałem się wcisnąć do kloacznego otworu, a woda opadła, zanim utonąłem. — Koroner uznał to za konieczne. — Panie, wolę pozostać skromnym prawnikiem, skoro ludzie pracujący w Whitehall muszą podejmować takie decyzje. Wstał pokonany. Ciekawe, czy jeszcze do mnie wróci? Był człowiekiem ambitnym, otoczył się siecią ludzi. Był też człowiekiem zasad jak Cromwell. Nigdy wszak nie stałby się drugim Cromwellem, bo pobłażał swoim słabościom, hołubił brata. — Jak się miewa wasz pomocnik, Barak? — Nic mu się nie stało. Otrzymał silny cios w głowę, lecz ma twardą czaszkę. — Przed odejściem chciałbym się z nim zobaczyć. Podziękować mu w imieniu swoim i arcybiskupa. Zawołałem Joan, aby sprowadziła Jacka. Przyszedł z pobladłą twarzą i zapadniętymi oczami. Skłonił się głęboko przed lordem Hertfordem, który podziękował za jego trudy.

— Próbowałem skłonić waszego pana, aby zaczął dla mnie pracować — powiedział. — Znalazłoby się też miejsce dla was jako jego asystenta. Mógłbym wam obiecać ciekawe życie. Może zdołacie go przekonać. — Po tych słowach wstał, skłonił się nam głęboko i wyszedł z izby. Kiedy jego kroki ucichły, Barak zwrócił się do mnie. — Mam cię przekonać? — zadrwił. — Dość straciłem tym razem. — Wiem — odrzekłem ze współczuciem. Kiedy wróciliśmy z Charterhouse, rzeczy Tamasin znikły, został jeno list do Baraka. Dawna przyjaciółka, u której się zatrzymała, pracowała w kuchni zmarłej królowej Katarzyny Howard. Tamasin jej pomagała, przygotowując słodycze, za którymi Howard tak przepadała, gdy przed dwoma laty poznaliśmy się w Yorku. Barak nie chciał mi pokazać listu, lecz powiedział, że Tamasin dostała propozycję powrotu do dawnej pracy. Ponieważ król szykował się do poślubienia Katarzyny Parr, trzeba było zorganizować dwór nowej królowej, więc szambelan rozglądał się za doświadczonymi sługami. Tamasin przyjęła pracę i kwaterę w Whitehall. Napisała, że powinni spędzić jakiś czas oddzielnie, i prosiła, aby nie próbował się z nią skontaktować. Jack był głęboko wstrząśnięty i musiałem go długo przekonywać, aby nie pojechał do Whitehall. Zgodził się trochę zaczekać, choć gdy odeszła, zrozumiał, jak bardzo pragnie z nią być. — Jak szybko wrócimy do pracy? — spytał. — Muszę zająć czymś umysł. - Za kilka dni, Jack. Najpierw muszę odwiedzić dwoje ludzi. *** Pod koniec tygodnia zacząłem wstawać, choć nadal byłem sztywny i obolały. Wysłałem Baraka do Sądu Próśb z wiadomością. że podejmę pracę w następny poniedziałek. Przyniósł mi cały plik nowych spraw. Przejrzałem je z radością, czując, że wracam do dawnego życia. W sobotę, przed powrotem do pracy, osiodłałem Genesis i wyruszyłem do miasta. Najpierw udałem się do Guya. Był dwudziesty drugi kwietnia, cztery tygodnie od czasu, gdy zmarł Roger i rozpoczął się koszmar. Jechałem ulicami Londynu w cichą i spokojną wiosenną niedzielę. Nawet to brudne miasto wydało mi się czyste i jasne. Na ulicach miejsce szarości i brązów zajęły zielone plamy liści drzew rosnących na kościelnych podwórcach, bo ładna pogoda w połączeniu z obfitymi opadami sprawiła, iż wokół szybko rozkwitało życie. Pomyślałem, że Guy wrócił do domu po porannym nabożeństwie. Może studiował swoje księgi? Od dziesięciu dni nie miałem od niego żadnej wieści, choć przesłałem mu list z wiadomością, że morderca został ujęty i nie żyje. Moje serce było pełne niepokoju, gdy przywiązywałem Genesis do poręczy przed jego domem. A jeśli mnie odrzuci? A jeśli powie, że nasza długoletnia przyjaźń dobiegła końca? Podszedłem do drzwi i ze zdumieniem stwierdziłem, iż są uchylone. Usłyszałem znajome głosy. Wszedłem cicho, stąpając ostrożnie w kierunku uchylonych wewnętrznych drzwi. Na stole dostrzegłem zamkniętą księgę Vesaliusa. Głos Piersa dochodzący z wewnętrznej izby był niski i ostry jak nóż. — Stary czarnuchu, jeśli prawnik doniesie, że kradłem, mogę zadyndać... — Nie uczyni tego... — Skąd wiesz? Przez ciebie stałem się żebrakiem! Żyję wśród najgorszych szumowin, uciekam na widok konstabla... — Nikt cię nie szuka, Piers. — Głos Guya wydał mi się potwornie znużony. — Czemu mnie okradałeś? — A czemu nie? Uczniowie nędznie zarabiają! Harowałem dla ciebie jak wół. — Mogłeś poprosić o więcej. — I tak bym u ciebie nie został! Chciałem sobie poszukać innego zajęcia, a pieniądze by się przydały! — Zaśmiał się okrutnie. — Miałem dość twojego żałosnego biadolenia, że powinienem okazywać ludziom więcej współczucia.

Podszedłem cicho do wewnętrznych drzwi, żałując, że nie ma ze mną Baraka. — Próbowałem nauczyć cię moralności — odrzekł Guy łamiącym się głosem. — Chciałem, abyś był dobrym człowiekiem. — Każąc mi wykonywać brudną robotę?! Sprzątać bałagan, który robiłeś, otwierając zwłoki?! Chętnie byś mnie otworzył, a przynajmniej zajrzał w mój zadek... — Nigdy... — W głosie Guya pojawiło się cierpienie. — Dawaj pieniądze! Wszystko, co masz! Później napiszesz mi opinię. Pojadę na północ, znajdę sobie nowe miejsce. — Dostaniesz pieniądze, Piers, lecz nigdy nie dam ci referencji — odparł stanowczo Guy. — Jak nie, to poderżnę ci gardło. Zobaczymy, czy twoja krew jest tak brązowa jak twarz... Wyciągnąłem sztylet i pchnąłem drzwi. — Nie, Piers — rzekłem cicho. — Tego nie zrobisz. Guy siedział na stołku, opierając się plecami o ścianę. Piers stał nad nim, przykładając mu do piersi długi nóż. Jego twarz, zwykle łagodna i pozbawiona uczuć, poczerwieniała i wykrzywiła się z gniewu. Była też umazana brudem ulic. Jakże inaczej wyglądał ów niegdyś dobrze ubrany, przystojny uczeń. Na mój widok wytrzeszczył óczy ze strachu. Po chwili zorientował się, że jestem sam, i ponownie zmrużył oczy. — Nie zabrałeś pomocnika, garbusie? — zapytał. — Tobą też się zajmę! Zrobię to z przyjemnością! — Nie. Jeśli dźgniesz Guya, klnę się na Boga, że nie wyjdziesz stąd żywy. Powiedział prawdę, nic ci nie grozi. Wziął srebro, które mu ukradłeś. Nie ma dowodów przeciw tobie. Odjedź stąd i więcej nie wracaj. Zapewniam cię, że to najlepsza propozycja, jaką dostaniesz po tej stronie grobu. Byłem całkowicie skoncentrowany, przepełniony chłodnym gniewem. Po przeprawie z Cantrellem to małe nędzne stworzenie wydało mi się niczym. Ton głosu i stanowczy sposób, w jaki patrzyłem w jego kamienne, bezduszne oczy, musiały zrobić na nim wrażenie, bo opuścił nóż. — Odejdź od drzwi — wyszeptał. — Najpierw odłóż nóż. Zawahał się, a następnie położył go na stole. Kiedy odstąpiłem od drzwi, wybiegł do gabinetu. Chwycił książkę Vesaliusa i czmychnął na dwór. Usłyszeliśmy tupot oddalających się stóp. Guy wziął głęboki, drżący oddech. — Dziękuję — wyszeptał. — Nie wiem, czy byłby mnie zabił. Pewnie nie starczyłoby mu odwagi. Cieszę się wszak, że nie został poddany tej próbie. Dziękuję ci. — Zabrał księgę Vesaliusa. — Tak, dostanie za nią przyzwoitą cenę. Cóż, za pieniądze, które odzyskałem dzięki tobie, kupię sobie nową. — Nie byłem pewny, czy powinienem tu przychodzić — rzekłem. — Teraz się cieszę, że to uczyniłem. Skinął głową. Zauważyłem, że jego brązowe dłonie drżą na kolanach. — Piers zapukał do drzwi godzinę temu — zaczął wolno. — Kiedy otworzyłem, wdarł się do środka. Później wyciągnął nóż i zaciągnął mnie tutaj. Kiedy u mnie pracował, zawsze był uśmiechnięty, cichy i pełen szacunku. Dziś spoglądał na mnie z chłodną wściekłością. — Pokręcił głową. — Przepraszam, że nie odpowiedziałem na twój list, Matthew. Nadal się na ciebie gniewałem. Powinieneś był do mnie przyjść. Przecież wiedziałeś, że się zgodzę, by go przepytać. — Przepraszam. Uśmiechnął się słabo. — Cóż, myślę, że dziś naprawiłeś to z nawiązką. — Uniósł rękę. — Przynieś sobie stołek — wyszeptał. — Nie czuję się na siłach, aby wstać. Kiedy usiadłem, patrzył na mnie w milczeniu dłuższą chwilę.

— Cantrell nie żyje? — spytał w końcu. — Tak. — Opowiedz mi, co się stało. Jak to wszystko się skończyło? Jeśli jesteś w stanie to uczynić... Słuchał w milczeniu mojej opowieści o oblężeniu domu Goddarda i o tym, jak odkryłem, że Cantrell był mordercą. Opisałem mu też dramatyczne godziny spędzone w kanałach pod domem Katarzyny Parr. — Nie wiedziałem, że zostałeś tak okrutnie doświadczony — rzekł cicho, kiedy skończyłem. — Zanim odejdziesz, chciałbym obejrzeć twoje plecy. — Byłbym wdzięczny. Nadal mnie bolą. Co się stało z Cantrellem, Guy? Zamordował siedem osób, aby wypełnić proroctwo o czaszach gniewu. Po drodze pozbawił życia dwie kolejne i być może własnego ojca. Wyobrażam sobie, jak pracował w domu Rogera i Dorothy, naprawiając drewniany fryz. Może była z nim sama? Znakomicie udawał normalnego człowieka. To mnie przeraża. Długo o tym rozmyślałem na łożu, lecz nie umiałem odgadnąć, dlaczego to zrobił. Przed śmiercią sprawiał wrażenie zagubionego, doprowadzonego do obłędu, zdziczałego — nie był wyrachowanym, zimnym potworem, jak sądziłem. Nie był wszak opętany, szczerze wierzył, że wykonuje wolę Boga. — Nie jestem pewny, kim był — odrzekł cicho Guy. — Żałuję, lecz nie wiem. Nie wiem też, kim naprawdę byli Gilles de Rais i Strodyr. Pomieszało się im w głowie, upodobnili się do drapieżnych bestii. Może pewnego dnia nauka pomoże nam zrozumieć mroczne zakamarki ludzkiej duszy. Nie wiadomo. — Czuję, że Cantrella łączyło coś z falą dzikiego, brutalnego fanatyzmu, który ogarnął ten kraj. Anglia pożera swoje dzieci. Wyszukał usprawiedliwienie dla tego, co zamierzał uczynić. Guy skinął głową ze smutkiem. — Znaleźliśmy się w centrum ostrego konfliktu między dwiema religiami. Sytuacja skłania ludzi do skrajnych zachowań, do bezbożnej pychy, wydaje im się, że tylko oni potrafią zgłębić tajemnice Pisma, przeniknąć boży zamysł. Tacy ludzie nie potrafią nawet pojąć samych siebie, mylą bowiem własną potrzebę pewności lub władzy z bożym głosem. To dziw, że więcej ludzi nie ulega temu mrocznemu obłędowi. Ułomnie próbuję podążać trudniejszą ścieżką pokory. Mam przed oczami potworną zagadkę cierpienia i okrucieństwa w bożym świecie, wątpię, czy poprzez modlitwę można zrozumieć wolę bożą, usłyszeć Jego głos lub choćby wyczuć Jego obecność... Tak, uważam, że pokora jest największą z ludzkich cnót. Pokręciłem głową. — Obawiam się, że straciłem wiarę. W ciągu ostatniego miesiąca wielokrotnie czytałem Apokalipsę. Przeraża mnie. Czytając jej okrutne, barbarzyńskie przesłanie, pogrążam się w rozpaczy. — Nie czyń tego — odrzekł stanowczo. — Nie ulegaj zniechęceniu, Matthew. Nie pozwól, aby ta księga stała się przekleństwem twojego życia. Pozwól, że opatrzę ci plecy. *** Wyszedłem od Guya pełen spokoju, doświadczając kruchego uczucia zadowolenia. Natarł mi grzbiet oliwą, więc ból nieco złagodniał. Ruszyłem w drogę powrotną do Lincoln’s Inn, aby skorzystać z zaproszenia do złożenia wizyty Dorothy. Także do niej napisałem, leżąc w łożu, zawiadamiając o śmierci Charlesa Cantrella. Odpisała, pytając, czy może mi złożyć wizytę, nie chciałem jednak, aby zobaczyła mnie w takim stanie, więc poprosiłem, bym mógł ją odwiedzić, gdy wydobrzeję. Margaret otworzyła drzwi i zaprosiła mnie do środka. — Widzę, że wasz gość w końcu się wyprowadził — rzekłem z uśmiechem, bo Dorothy zawiadomiła mnie w liście o odejściu Bealknapa. — Tak, panie. Czmychnął w pośpiechu owego popołudnia, po waszej wizycie. Ledwie zdążył podziękować pani za gościnę. — Podziękować to dla niego, jak wyrwać sobie ząb. Przesłał zapłatę? — On?

— Nie sądziłem, że to uczyni. Muszę coś zrobić w tej sprawie. Dorothy oczekiwała mnie w salonie. Pierwszą rzeczą, którą zauważyłem, był brak drewnianego fryzu. Dorothy skończyła okres żałoby. Miała na sobie szarą suknię o wysokim kołnierzu, z piękną czerwoną wypustką na kołnierzu i rękawach. Uśmiechnęła się na mój widok, ujmując moje dłonie. — Witaj, Matthew — rzekła. — Martwiłam się o ciebie. Wyglądasz na zmęczonego. Dzięki Bogu nie jesteś tak chory, jak się obawiałam. — Jestem bardziej wytrzymały, niż może się wydawać. Pozbyłaś się fryzu? — Kazałam go spalić na podwórku za kuchnią. Patrzyłam, jak płonie. Chłopcy kuchenni pomyśleli, że oszalałam, lecz było mi to obojętne. Ten potwór go dotykał. Gdyby nie on, nigdy by tu nie przyszedł, nigdy nie wybrałby Rogera na ofiarę. — Racja, to było tragiczne zrządzenie losu. — Czemu zabił tylu niewinnych ludzi? — Rozmawiałem z Guyem. To dla nas zagadka. Najlepiej o tym zapomnieć. Takie rozmyślania nie służą duszy. — Brałeś udział w jego schwytaniu? — zapytała. — Tak, lecz nie pytaj o więcej, Dorothy. To tajemnica. — Będę ci wdzięczna do końca życia za to, co zrobiłeś — powiedziała. — Chciałam, aby morderca Rogera został ujęty i poniósł karę. Zrobiłeś to dla mnie... dla Rogera... nie bacząc na koszty. Puściła moje ręce i cofnęła się o krok. Splotła dłonie przed sobą, więc odgadłem, że chce mi powiedzieć coś ważnego. — Matthew — zaczęła cicho. — Jakiś czas temu powiedziałam ci, że nie wiem, co zrobię w przyszłości. Nadal nie jestem pewna. Postanowiłam na miesiąc lub dwa wyjechać do Bristolu i zamieszkać z Samuelem. Udało mi się uporządkować sprawy Rogera. Teraz, gdy morderca nie żyje, potrzebuję trochę czasu na zastanowienie. Pragnę spokoju. Wyjeżdżam w najbliższy wtorek. — Będzie mi ciebie brakowało. — Wyjadę na krótko — rzekła. — Wrócę w czerwcu. Wtedy zdecyduję, czy pozostać w Bristolu, czy wynająć mały dom w Londynie. Teraz już wiem, że będę mogła sobie na niego pozwolić. Bristol to miasto pełne kupców. Samuel niebawem stanie się jednym z nich. Obawiam się, że kupcy mogą mnie nudzić, choć to wartościowi ludzie... Uśmiechnąłem się. — Brak im bystrego umysłu i dociekliwej inteligencji prawników. To powszechnie wiadome. — Właśnie — przytaknęła. — W Londynie mam wielu bliskich, interesujących przyjaciół. Zjedz z nami obiad. Porozmawiajmy o czymś przyjemnym, o starych dobrych czasach, zanim ten świat oszaleje. — Niczego bardziej nie pragnę.

Epilog Lipiec roku 1543 — trzy miesiące później Tego dnia król i Katarzyna Parr mieli wziąć ślub, więc na większych londyńskich ulicach ustawiono stosy drewna na ognisko i rożna, na których miały się przypiekać wieprze dostarczone z królewskich kuchni w Whitehall. Jechaliśmy z Barakiem Cheapside, próbując wymazać z pamięci Yaringtona, który spłonął żywcem we własnym zborze. Mali chłopcy biegali z drewnem na ognisko, rozprawiając z ożywieniem o wieczornej uczcie. Ich twarze poczerwieniały od letniego skwaru. Żebracy gromadzący się zwykle przy Cheapside Cross zniknęli, przepędzeni przez konstabli, aby nie zepsuli wesołych uroczystości. Miesiąc temu lady Katarzyna wezwała mnie do swojego domu przy Charterhouse Square. Przyjęła mnie w salonie ozdobionym pięknymi gobelinami. Dwie damy dworu siedziały przy oknie, szyjąc. Wyglądała całkiem inaczej niż ostatnio. Miała na sobie bogaty strój — brązową jedwabną suknię z kwiatami wyszytymi na szerokich szkarłatnych rękawach. Na szyi spostrzegłem naszyjnik z rubinów. Na kasztanowych włosach miała francuski czepiec obszyty perłami. Była wysoka, lecz jej usta i broda wydawały się zbyt małe, aby można ją uznać za piękność. Mimo to wywarła na mnie silne wrażenie. Powitała mnie serdecznie mimo bogatego, oficjalnego stroju. Skłoniłem się jej głęboko. — Moje gratulacje z okazji zaręczyn, pani — rzekłem. Skinęła lekko głową. Dostrzegłem w niej spokój kogoś, kto sprawuje nad sobą całkowitą kontrolę. Kogoś, kto musi nad sobą panować, aby odegrać wyznaczoną rolę na wielkiej i strasznej scenie królewskiego dworu. — Wiem, że ocaliliście mi życie, panie Shardlake — powiedziała dźwięcznym głosem. — Wiem też, że naraziliście się na wielkie niebezpieczeństwo i doznaliście licznych cierpień. — Uczyniłem to z radością, pani. — Czy Cantrell zdołałby pojąć, jak bardzo różniła się od jego obłąkanych wyobrażeń, gdyby znalazł się w jej pobliżu? — pomyślałem. Uznałem wszak, że nie byłby do tego zdolny. Uśmiechnęła się ciepło. — Wiem, że lord Hertford złożył wam wizytę, prosząc, abyście powrócili do świata polityki. Powiedział mi, że się wahacie. Rozumiem was. Chcę, abyście wiedzieli, że nigdy nie będę was o nic prosiła. Jeśli wszak kiedykolwiek będziecie potrzebowali przyjaciela lub pomocy, czegokolwiek, co będzie w mojej mocy, gdy zostanę królową, wystarczy, że poprosicie. Choć spędziłem wiele lat w otoczeniu dworu, jeszcze nigdy nie otrzymałem żadnej łaski bez zażądania czegoś w zamian. — Dziękuję — odpowiedziałem. — Jesteście bardzo hojna, pani. Z radością będę nosił w sercu wasze słowa. Uśmiechnęła się ponownie, choć jej szczupłe, odziane w bogaty strój ciało pozostało nieruchome i spięte. — Będę się wam przyglądać z oddali, panie Shardlake. Nie po to, aby żądać służby, lecz udzielić pomocy, kiedy będzie potrzebna. — Mówiąc to, wyciągnęła delikatną dłoń z ciężkimi pierścieniami. Pochyliłem się i ją ucałowałem. *** — Król będzie miał teraz sześć żon. — Słowa Baraka wyrwały mnie z zadumy. — A my dwaj nie potrafimy utrzymać przy sobie nawet jednej. — Nie rezygnuj z Tamasin — rzekłem. — Wierzę, że nadal jest nadzieja. — Ja jej nie dostrzegam. — Pokręcił głową. — Mimo to nie przestanę próbować. Kilka razy odwiedził pałacowe kuchnie Whitehall, prosząc Tamasin, aby do niego wróciła. Błagając

o przebaczenie. Udzieliła go, lecz nie zgodziła się wrócić. Przynajmniej nie teraz, choć obiecała, że dotrzyma małżeńskiej obietnicy niezależnie od tego, ilu sług lub dworzan będzie zabiegało o jej względy. Może dawała mu do zrozumienia, że jest jedną z rzadkich, choć kłopotliwych niewiast, którym zależy na tym, aby ich małżeństwo było związkiem równych. Moje rozczarowanie było innej, choć równie przykrej natury. Dorothy nie wróciła do Londynu. Kilka tygodni temu otrzymałem list. Pisała mi, że kupiła mały dom w Bristolu niedaleko syna i jego narzeczonej. Kończyła następującymi słowami: Wiem, jakim mnie darzysz uczuciem Dawne emocje, które pewnie nigdy nie umarły, wróciły ponownie po śmierci Rogera. Zachowałeś się godnie, Matthew. Nie mogłeś postąpić inaczej. Wiem, że uporczywie ścigałeś mordercę zarówno dla Rogera, jak i dla mnie. Wiem wszak, że już nigdy nie wyjdę za mąż. Nie powinnam. Dwadzieścia lat, które przeżyłam z Rogerem, zanim ten potwór odebrał mu życie, były pełne rzadkiego szczęścia, nawet wśród małżonków. Inny związek stałby się jedynie bladym odbiciem poprzedniego i nie byłby sprawiedliwy dla drugiej strony. Wybacz i przyjedź do nas z wizytą. Choć nie poprosiłem jej o rękę, z pewnością bym to zrobił. Wyczuła to. Postanowiłem, że nie pojadę do Bristolu. Przynajmniej nie teraz. Byłoby to dla mnie zbyt bolesne. Kiedy mijaliśmy Bucklersbury, pomyślałem o Guyu. Nasza przyjaźń wytrzymała próbę, choć czasami czułem wobec niego pewną rezerwę, byłem też ciekaw, czy kiedykolwiek w pełni mi zaufa. — Wpłynęły nowe datki na szpital? — spytał Barak. — Niewiele. Szkoda, że skarbnik Rowland bardziej mnie nie popiera. Nigdy nie zapomni, jak go potraktowałem, kiedy uniemożliwił nam schwytanie Cantrella. Gdyby wysłał okólnik do kolegów, zachęcając ich do hojności, wsadziliby ręce do kieszeni, aby udowodnić, że są bardziej szczodrzy od innych. Barak pokręcił głową. — Biedacy nadal będą cierpieć, bo jakiś nadęty stary dureń nie chce ci darować, że surowo go potraktowałeś. Zawsze tak było. — Obawiam się, że masz rację. — Pewnego dnia ubodzy wezmą sprawy we własne ręce — rzekł ponuro, aby po chwili uśmiechnąć się zgryźliwie. — Poprosiłeś Bealknapa o pieniądze na szpital? Wybuchliśmy śmiechem. Od czasu mojego powrotu do Lincoln's Inn Bealknap starannie mnie unikał. Na mój widok znikał w drzwiach lub krył się za węgłem. Odzyskał zdrowie i wrócił do dawnych praktyk. Oczywiście nie przesłał Dorothy żadnych pieniędzy, nie zapłacił też Guyowi za leczenie, choć ten ocalił jego mamy żywot. Mimo to uczucie zakłopotania, a może wyrzuty sumienia, kazały mu podejmować daleko idące kroki, by uniknąć ze mną spotkania. W Lincoln’s Inn zaczął nawet krążyć żart, że Bealknap lęka się kolegi Shardlake’a. Mógłby oczywiście szybko rozwiązać problem, przychodząc do mnie z pieniędzmi dla Dorothy i Guya, lecz gotów był znieść każde upokorzenie, wyjść na skończonego głupca, byle nie rozstać się ze złotem, które leżało bezużyteczne w jego skrzyni. Właściwie było mi go żal. Przejechaliśmy pod mostem Bishopsgate. — Jesteśmy na miejscu — rzekł z powątpiewaniem w głosie Barak. — Nie wiem, jak ta wizyta może nas rozweselić. — Poczekaj, to zobaczysz — odpowiedziałem, wjeżdżając bramą Bedlam na szpitalny podwórzec. Przywiązaliśmy konie i zapukaliśmy do drzwi. Barak spojrzał z niepokojem na długi gmach, jakby za chwilę jakiś obłąkany miał wyjrzeć przez okno i na niego wrzasnąć, pobrzękując łańcuchem. Tego dnia panował tu wszak spokój. Rosły Gebons otworzył drzwi i skłonił się na mój widok. Od czasu mojego starcia z Shawms po wyrzuceniu Ellen nabrał dla mnie szacunku. — Czy dobrodziej Kite i jego żona już przybyli? — spytałem.

— Tak, panie. Są w salonie razem z Ellen. — Chodźmy, Baraku. Chciałbym, abyś to zobaczył. Ruszyłem w kierunku salonu. Scenka, którą ujrzeliśmy, mogłaby mieć miejsce w każdym spokojnym domu. Adam i jego ojciec siedzieli przy stoliku, grając w szachy. Minnie Kite patrzyła na nich z zadowoleniem, co jeszcze cztery miesiące temu uznałbym za niemożliwe. Obok niej siedziała Ellen. Robiła na drutach, a na jej pociągłej, wrażliwej twarzy malowała się duma. W pobliżu Ellen dostrzegłem staruszkę Cissy, która podobnie jak ona była zajęta robótką, choć co jakiś czas przerywała pracę i spoglądała rozpaczliwie w przestrzeń, jakby widziała coś, czego nie dostrzegali pozostali. — Świetny ruch, Adamie. — Minnie roześmiała się, klaszcząc w dłonie, gdy jej syn dał mata Danielowi. Kiedy weszliśmy do izby, zaczęli się podnosić, aby nas powitać. Dałem im znak, aby tego nie czynili. — Przyprowadziłem swojego pomocnika, aby cię zobaczył, Adamie — rzekłem. — Może zapamiętałeś go z sądu. To pan Barak. Pomógł mi przygotować twoją sprawę. — Barak skłonił się obecnym. — Dałem ojcu mata trzeci raz z rzędu — oznajmił Adam, by po chwili zamilknąć. — Czy czerpanie z tego radości jest grzechem? — spytał, patrząc na Ellen. — Nie, Adamie. Ile razy mam ci powtarzać, że nie jest grzechem doświadczanie małych przyjemności, których Bóg nam dostarcza na tym smutnym padole? Chłopak skinął głową. Nadal paraliżowała go świadomość grzechu, choć pogodził się z myślą, że wiedza o zbawieniu lub potępieniu człowieka znana jest jedynie Bogu. Rodzice obawiali się, że gdy opuści Bedlam, usłyszy o strasznym losie Yaringtona, o który członkowie jego zboru oskarżyli katolickich fanatyków. Guy był przekonany, że chłopak powinien wkrótce opuścić mury szpitala i wrócić do świata, by stawić czoło rzeczywistości. Jego rodzice pozostali religijnymi radykałami, lecz kochali syna, więc zgodzili się z Guyem, że z uwagi na jego kruchy stan powinni delikatnie poruszać kwestie związane z religią. Biskup Bonner niechcący wyświadczył im przysługę, prześladując protestantów ostatniej wiosny. Wielebny Meaphon znalazł sobie beneficjum w Norwich, z dala od zgiełku stolicy, i przeprowadził się w maju. Wybrano nowego pastora — nieszkodliwego oportunistę pozbawionego głębszej wiary. Daniel Kite wstał od stołu. — Przespacerujemy się po dziedzińcu, synu? Pomyślałem, że dojdziemy dziś do Bishopsgate. — Dobrze — odrzekł Adam, wstając. Minnie podniosła się i wsunęła mu rękę pod ramię. Cofnąłem się od stołu. Adam spojrzał na mnie z nerwowym uśmiechem. — Panie Shardlake, czy opowie mi pan więcej o prawie, gdy wrócimy? — Tak, uczynię to z przyjemnością. — Podczas ostatnich wizyt Adam okazywał coraz większe zainteresowanie swoją sytuacją prawną. Okazał nawet oburzenie, gdy mu powiedziałem, że nie może stąd wyjść bez zgody Tajnej Rady. Adam spojrzał na stojącego za mną Baraka i lekko poczerwieniał. — Widziałem was w sądzie, panie — powiedział. — Byłem tam. — Kiepsko się wtedy czułem — rzekł cicho. — To prawda. — Barak uśmiechnął się do niego, choć nadal niespokojnie spoglądał na chłopaka i miejsce, w którym się znajdował. Obserwowaliśmy przez otwarte drzwi, jak ojciec, matka i syn idą wolno przez dziedziniec, prowadząc ze sobą cichą rozmowę. Ellen stanęła za naszymi plecami, obawiając się zbliżyć zanadto do zewnętrznego świata. — Rodzice Adama troszczą się o niego — powiedziała. — Nie są tacy jak rodziny, które zostawiają swoich kłopotliwych krewnych. — W jej głosie pojawiła się nutka goryczy. Kiedy na nią spojrzałem, uśmiechnęła się sztucznie. Żałowałem, że nie poznałem szczegółów jej historii prócz tych,

które zdradził mi Shawms, że została napadnięta, gdy była dziewczyną. Wiedziałem, że mi nie powie, więc nie pytałem. — Niedawno zainteresował się prawem — powiedziałem. — To bystry młodzieniec. — Kto wie, może pewnego dnia będzie prawnikiem. — Wyszkolę go i dam mu robotę Baraka. Taniej wyjdzie. — Ellen się roześmiała. — To wykorzystywanie obłąkanych — powiedział Barak, a następnie zwrócił się do mnie. — Wygląda zupełnie inaczej niż wówczas, gdy go ostatnio widziałem. Nadal jednak jest w nim coś... — Kruchego? — zapytała Ellen. — Ma jeszcze przed sobą długą drogę, lecz wierzę, że zdoła ją pokonać. Pewnego dnia dotrze do celu. — Widzisz, Baraku? Obłęd jest chorobą i niekiedy, podobnie jak w przypadku innych chorób, można się z niego wyleczyć. — Nie powiedziałem, że był tak poważnie chory, iż jego zdrowie może się z czasem pogorszyć, choć miałem nadzieję, że już nigdy nie wróci do ciężkiego stanu, w jakim się niegdyś znajdował. Czy kiedykolwiek w pełni odzyska zdrowie? Nie wiedziałem. Barak wyszedł z izby, kłaniając się Ellen. — Idę do Old Barge. Muszę spakować rzeczy. Przejrzeć ubrania Tamasin. Powiedziała, że mogę je zanieść do jej nowego domu. Lepiej dopilnuję, aby niczego nie zapomnieć. — Spotkamy się jutro w Lincoln’s Inn. — Tak, czeka nas kilka skomplikowanych spraw. Czułem, że z radością się wymówił. Odwiązał Sukey i odjechał, uchylając kapelusza Kite’om, gdy mijał ich w bramie. — Wasz asystent się przeprowadza? — spytała Ellen. — Tak, jest w separacji z żoną. Nie może znieść przebywania w ich starym mieszkaniu. Wynajął sobie izbę niedaleko Lincoln’s Inn. Może kiedyś się pojednają, gdyż nadal łączy ich silna więź. Mam przynajmniej taką nadzieję. — Czy w przyszłym tygodniu prześlecie do Sądu Próśb podanie o wypisanie Adama ze szpitala? — Tak, w czwartek. Jeśli sędzia wyrazi zgodę, zostanie przesłane do Tajnej Rady. Myślę, że zgodzą się go wypuścić. — Wiedziałem, że to uczynią, bo Cranmer zawiadomił mnie o tym listownie, pisząc, że wszystkiego dopilnuje. — Myślicie, że jest gotowy? — spytała Ellen. — Czasami siedzi i się modli lub, co gorsza, klęczy na podłodze. Bywa, że obawia się potępienia. — Guy uważa, że powinien stąd wyjść, wrócić do świata. Oczywiście musi stale przebywać pod opieką rodziców. Guy obiecał, że będzie go regularnie odwiedzał. Uważa, że jego stan nie ulegnie pogorszeniu, że będzie robił stałe postępy. Że czas urządzania obłąkanych przedstawień już minął. Oby miał rację. — Nigdy go już nie zobaczę — westchnęła ponuro. Spojrzałem na nią. Cofnęła się od otwartych drzwi. — To smutne — rzekłem poważnym głosem. — Tak wiele zrobiłaś, aby mu pomóc. Guy mówi, że bez twojej wytrwałości i zrozumienia chłopak nie poczyniły takich postępów. Jestem pewien, że Kite’owie się ucieszą, jeśli go odwiedzisz. — Znasz moją sytuację, panie — szepnęła. — Proszę, nie wywieraj na mnie presji. Shawms wyszedł ze swojej izby, rzucając nam złośliwe spojrzenie. Kiedy znikł, Ellen zwróciła się do mnie. — Zrobicie coś dla mnie, panie? — spytała szybko, czerwieniejąc na twarzy. Zrozumiałem, że muszę ją zachęcić. — Uczynię wszystko, co w mojej mocy, Ellen. — Odwiedzicie mnie, gdy będziecie mieli czas? Lubię słuchać, co się dzieje w świecie. Gdyby nie wy, nie wiedziałabym, że nasz król się żeni. Wszyscy tutaj żyją zamknięci we własnym świecie...

— Wolałbym, abyś czasem opuszczała to miejsce, Ellen. Chodź, zróbmy razem kilka kroków. Możesz mnie trzymać za rękę. Czy to takie trudne? — Trudniejsze, niż sądzicie. — Nawet moja nieśmiała sugestia sprawiła, że się skuliła i przywarła plecami do ściany. — Panie, są tu ludzie, jak Adam, których można wyleczyć z pomocą przyjaciół i ludzi, którzy ich kochają. Są też inni, jak ja, dla których jedyną nadzieją na zachowanie rozsądku jest pogodzenie się ze swoim... swoim kalectwem. Spojrzałem na nią. — Zawrzyjmy układ, Ellen. Będę cię odwiedzał, kiedy zdołam, i opowiadał nowiny. W zamian pomyślisz o sposobach przezwyciężenia swojej... dolegliwości, które ci podpowiem. Nie będę cię zmuszał do wyjścia na zewnątrz, chyba że poczujesz się gotowa. Nigdy jednak nie zaniecham tego tematu. Uśmiechnąłem się. — Umowa stoi? — Stawiasz twarde warunki, panie, jak wszyscy prawnicy. — To prawda. Zgadzasz się czy nie? Na jej twarzy pojawił się nieznaczny, smutny uśmiech. — Tak. Dziękuję, że się o mnie troszczycie, panie. W tym momencie nad miastem rozległo się głośne bicie dzwonów. Wyjrzeliśmy przez otwarte drzwi na oświetlony słońcem dziedziniec, wsłuchując się w radosny gwar. Gdzieś daleko w pałacowej kaplicy, nasz król brał ślub z Katarzyną Parr.