Lars Bill Lundholm - Dobra dziewczyna.Morderstwa n a Ostermalmie

Nie próbuj oczyścić swojej duszy z kłamstw; jedne pociągają za sobą drugie i nawet myślą za nimi nie nadążysz, zgubisz za to sam siebie i wszystko, co ci najdroższe. Hjalmar Söderberg, Doktor Glas (tłum. Ewa Gruszczyńska)

ROZDZIAŁ 1 Pierwsze morderstwo miało nastąpić przy Jungfrugatan na Östermalmie, najbardziej wytwornej dzielnicy Sztokholmu. Na jednym końcu ulicy stał barokowy kościół Jadwigi Eleonory z kopułą w kolorze miedzi i potężnymi, żelaznymi bramami. Na drugim w słoneczny dzień można było dostrzec aleje zieleniejących się drzew przy Valhallavägen. W dniu morderstwa jednak padało i korony drzew przypominały czarne pióropusze. Cathrine Haldeman-Spegel, wychodząc z bramy swojego mieszkania przy Jungfrugatan, owinęła się mocniej płaszczem. Była za dziesięć dziewiąta w poniedziałkowy wieczór i Cathrine szła w deszczu z pochyloną głową do kiosku na Karlavägen, by kupić papierosy i „Feminę”. Wiedziała, że w czasopiśmie ma być reportaż o artyście Gustavie Rudbergu, a kochała malarstwo pejzażowe, w szczególności malarzy Skanii. Wzbudzali w niej tęsknotę do pastoralnej przyrody wokół Österlen, pragnienie powrotu do wakacji z dzieciństwa i bezpiecznej egzystencji. Przy kiosku była kolejka. Dwaj młodzi mężczyźni i kobieta stali przed nią. Mężczyźni ubrani byli w czarne kurtki, czarne spodnie i czarne buty w szpic. Mieli około dwudziestu lat, a zatem byli w tym samym wieku co ona. Cathrine jednak nie wykazywała nimi zainteresowania, mimo że szukali z nią kontaktu wzrokowego. Nie, ci mężczyźni nie byli już w jej typie. Od jakiegoś czasu czuła się znacznie starsza od swoich rówieśników. Ciepłe uczucie wezbrało w niej, kiedy pomyślała o swoim nowym przyjacielu, który był tak inny. Zarówno delikatny, jak i nieprzewidywalny. Zupełnie inny niż Peter. Ale było to też niebezpieczne połączenie. Niebezpieczne na wiele sposobów. Cathrine lubiła jednak odkrywać granice tego, co dopuszczalne. Mężczyźni przy kiosku taksowali ją wzrokiem. Widzieli młodą kobietę z długimi, brązowymi włosami, która zdawała się być zajęta własnymi myślami. Wyglądała nieco staroświecko w swoim płaszczu, półbutach i z torebką. Były to stylowe i dobrze skrojone ubrania, z pewnością dobrej jakości. Na ręce miała ekskluzywny zegarek Patek, a włosy owinęła szalem od Hermèsa. Nie była piękna w tradycyjnym znaczeniu tego słowa, ale ostre brwi nadawały jej twarzy dramatyczny wyraz. Usta miała niepomalowane i mężczyźni, którzy ją obserwowali, uważali, że wygląda jak typowa dziewczyna z wyższych sfer. Zarówno elegancka, jak i dyskretna. – Marlboro Light i „Femina” – odezwała się Cathrine, gdy przyszła jej kolej. Pryszczaty sprzedawca wyjął paczkę papierosów i pochylił się nad plikiem gazet. – „Femina” się skończyła – powiedział z żalem. – Jest jeszcze „Świat Kobiet”. – Nie, dziękuję. To wystarczy. Cathrine czuła się zawiedziona. Chciała pokazać obrazy Rudberga swojemu przyjacielowi i opowiedzieć, jak miała w zwyczaju latem schodzić na plażę, szukać muszli i szczątków statków w okolicach Sandhammaren. Chciała powiedzieć, że światło na Österlen było jak światło w Prowansji. Pewnego rodzaju świeżo umyte niebo, ze złotą poświatą na horyzoncie. Rozczarowana, wzięła papierosy i odeszła od oświetlonego kiosku w mrok alei. Obaj mężczyźni spojrzeli po sobie. Nie było chyba sensu działać. Czyż nie miała pierścionka zaręczynowego na lewej ręce? Mimo to nie mogli przestać patrzeć za nią, dopóki nie zniknęła. W jakiś sposób, w tym swoim popelinowym płaszczu ściągniętym paskiem, w nylonowych pończochach i szalu, przypominała modelkę z lat pięćdziesiątych. Jedyne, czego brakowało do pełnego obrazu, to vespy. Mężczyźni uśmiechnęli się do siebie z uznaniem, ale zapomnieli o niej, jak tylko zniknęła za rogiem. Nie mogli wiedzieć, że są jednymi z ostatnich, którzy widzieli ją żywą.

Cathrine otworzyła bramę, weszła do środka i wezwała windę. Ktoś obserwował ją z drugiej strony ulicy, ale nie zauważyła tego. Była pochłonięta myślami o tym, jak zaimponować swojemu przyjacielowi następnym razem. Może opowie, że naprawdę spała w atelier niemieckiego malarza Anselma Kiefera. Wąchała jego farby i ukradła tubkę złotej ochry, której tak często używał. Uśmiechnęła się do wspomnień i przypomniała sobie asystenta mistrza. Miał długie żółte paznokcie, jak ptasie szpony. Musiała przecierać plecy jodyną jeszcze wiele tygodni później. Kiedy chwiejna winda wreszcie zatrzymała się na trzecim piętrze, Cathrine wyszła pospiesznie. Każdy przejazd był przerażającym doświadczeniem i czuła ulgę, uwalniając się z klaustrofobicznie małej kabiny. Otworzyła frontowe drzwi, ale zatrzymała się, słysząc ponowne trzaśnięcie bramy na dole. Dziwne, nie słyszała wcześniej żadnych kroków. Cisza była gęsta. Obejrzała się czujnie, zanim weszła, i starannie zamknęła za sobą drzwi. Przez ostatni tydzień miała nieprzyjemne uczucie, że ktoś ją śledzi. Niepokój zniknął, jak tylko weszła do jasnego, przyjemnego mieszkania. Opadła na krzesło, zdjęła buty i ogarnęła spojrzeniem gustownie urządzone wnętrze, które tak dobrze odzwierciedlało jej własne ja – dwa piękne okna wychodzące na Jungfrugatan, meble w salonie będące elegancką mieszanką klasyki i nowoczesności, oraz minimalistyczna sypialnia z jasnym drewnem i szarymi tkaninami. Po chwili wstała i stanęła przed lustrem. Widok, który ją przywitał, wprawił ją w jeszcze lepszy nastrój. Była odrobinę zbyt wąska w biodrach, ale ów brak kobiecej formy rekompensował kształtny biust. Włosy, niegdyś koloryzowane henną na czerwono, ufarbowała na brąz, ponieważ uważała, że wygląda to ponadczasowo. Wygląd był dla niej najmniejszym z problemów. Podeszła do gramofonu i nastawiła koncert Mozarta. Delikatna muzyka wypełniła pokój, a Cathrine z rozkoszą zapaliła papierosa. Wygodnie skulona w jednej z wnęk okiennych wpatrywała się w jesienną ciemność. Wiatr przybierał na sile i deszcz smagał szyby. Spojrzała na budynek po drugiej stronie Jungfrugatan i w jednym z okien odkryła półnagiego mężczyznę. Pojawiła się kobieta z mokrymi włosami, w szlafroku i zaczęła go pieścić. Pozwoliła, by jej płaszcz kąpielowy opadł na podłogę. Mężczyzna położył dłoń na jej piersi. Cathrine wpatrywała się w nich zafascynowana i czuła, jak mimowolnie wzbiera w niej podniecenie. Nagle mężczyzna odwrócił lekko głowę i spojrzał prosto na Cathrine. Uśmiechnął się krzywo, podczas gdy kobieta całowała jego klatkę piersiową i zsuwała język coraz niżej wzdłuż jego brzucha. Cathrine odwróciła wzrok i zaciągnęła zasłony. Pomyślała o Peterze. Za tydzień powinien mieć dłuższy urlop. Do tego czasu musi zdecydować, co mu powie. Czy on w ogóle coś zauważy? Sama uważała, że w jakiś sposób została odmieniona. Może nieco bardziej dojrzała? Czy ma po prostu zerwać zaręczyny i powiedzieć, że to koniec, że chce być wolna i że fajnie było, ale się skończyło? A może powinna spróbować to jakoś wyjaśnić? Kiedy zaciągała zasłony w drugim oknie, zauważyła, że tuż pod bramą stoi ciemny samochód. Nie widziała go, wychodząc, a mimo tego wydawało jej się, że go poznaje. Ale to na pewno niemożliwe, pomyślała. Wieczorem samochody wyglądały z góry prawie jednakowo. Zadrżała jednak nieco na myśl, że ta nieprzyjemna osoba może być w pobliżu. Nie podobało jej się to uczucie. Nie lubiła być nieprzygotowana. Zastanawiała się też trochę nad swoim pamiętnikiem. Zniknął. Może został skradziony. Nagle usłyszała słaby skrzypiący dźwięk, który przeciskał się przez tony muzyki Mozarta, i ku swemu zdziwieniu, w odbiciu okna zobaczyła, jak otwierają się drzwi wejściowe i do środka wchodzi ciemna postać. Ktoś przez chwilę stał w miejscu, mając za plecami światło przedsionka. Cathrine nie mogła rozpoznać twarzy i zrobiło się jej jednocześnie ciepło i zimno w środku.

Postać uwolniła się z cienia i zrobiła kilka szybkich kroków w stronę salonu. Cathrine odwróciła się szybko, by coś powiedzieć, i wtedy dostała pierwszy cios nożem prosto w gardło. Zabulgotało okropnie, a ona zatoczyła się do tyłu. Drugie pchnięcie nożem trafiło ją w policzek i pokój zaczął wirować. Ciepła, lepka masa spływała jej po brodzie na zielony sweter. Przed śmiercią pomyślała, że czerwony i zielony to złe połączenie kolorów. Zawsze wygląda poniekąd jak brudne. Następnych pięciu ciosów już nie poczuła…

ROZDZIAŁ 2 Komisarz Axel Hake prowadził swojego starego, zużytego citroëna przez las Tullinge, skręcił w prawo w małą, leśną drogę i trzymał się jej aż do znaku, który głosił, że tutaj ma swoją praktykę weterynarz Julia Hake. Zwolnił i zaparkował na podwórzu. Czerwony, drewniany, dwupiętrowy dom otaczały wysokie drzewa, dzikie róże i jałowce. Tuż obok głównego budynku stała niepomalowana stodoła, obdarta przez pogodę i wiatr do ciemnoszarego, ołowianego koloru. Całe to miejsce sprawiało parszywe wrażenie, niemal złowieszcze, ale dla Hakego było zupełnie naturalne, że jego siostra Julia osiedliła się w takim odludnym i opustoszałym miejscu. Nie lubiła ludzi, a zwierzęta nie dbają o ludzkie standardy estetyczne, jak sama to ujęła. Axel Hake wysiadł z samochodu, wziął swoją laskę i ruszył w stronę domu. Drzwi się otworzyły i siostra, ubrana w znoszone dżinsy, trampki i kolorowy szalik, wyszła mu naprzeciw, by go przywitać. Przepełniała go tkliwość, gdy ją obserwował. Jego siostra nie była taka jak inne kobiety. Była dużą kobietą z długimi, zmierzwionymi włosami. Miała pełne, ale przekrzywione usta, nieforemny nos, a w jej twarzy było coś martwego. Jak na twarzach z bardzo starych, wyblakłych fotografii. Ona sama twierdziła, że ma twarz przypominającą rysunek przedszkolaka. Nie było w niej naprawdę nic szczególnie atrakcyjnego, wszystko zdawało się zbyt duże lub zbyt małe. Nic, za wyjątkiem oczu. A w odniesieniu do Julii Hake nie można było ich nie traktować jako wyjątku, gdyż miała parę oczu w kolorze morskiej trawy, z odcieniem kwiatu lipy. Jednak to nie ich kolor fascynował każdego, kto ją spotkał, ale ich wyraz. Rodzaj inteligentnego, świadomego wyrazu, za którym zawsze czaiła się ironia. Jakby Julia, śmiejąc się w duchu, przyglądała się daremnym ludzkim próbom osiągnięcia duchowego spokoju. Jakby coś odkryła, ale nie miała ani czasu, ani ochoty, by spróbować przekazać to światu. Hake otworzył bagażnik i wyjął karton czerwonego wina. Kiedy go niósł, przewiesił laskę przez ramię. Radził sobie z większością codziennych zajęć, ale od czasu do czasu potrzebował laski jako wsparcia. – Jesteś pewna, że nie dołączysz do mnie? – spytał, gdy weszli do domu. Utykał lekko, ale było to ledwo zauważalne. Julia skinęła głową i weszła przed nim do zabałaganionego pokoju. Mimo że ściany były pokryte regałami, stosy książek i czasopism leżały na podłodze. Na sofie leniły się dwa koty i pies, a na obdrapanym, drewnianym stole siedziała oswojona kawka, która odwróciła głowę, by zerknąć na gościa swoim mlecznobiałym okiem. Julia obserwowała brata. Wciąż dziwiła się, że dorósł i stał się mężczyzną. Że nie był już tym małym brzdącem, którym się opiekowała i który przez całe ich dzieciństwo był od niej mniej lub bardziej zależny. Huśtawka, która złamała mu nos, kiedy był w piątej klasie, nadała jego twarzy charakteru i teraz wyglądał raczej jak bokser, a nie jak funkcjonariusz policji kryminalnej. Był krępy i barczysty, miał włosy ostrzyżone na krótko. Jest tym ładniejszym z nas dwojga – pomyślała bez goryczy, przyglądając się jego wysokim kościom policzkowym i szerokim ustom. Jednak jego oczy nie były pełne ironii, tylko szare i czujne. Pod wieloma względami stanowili swoje przeciwieństwa, ale byli rodzeństwem i nigdy nie zdarzyło się, by nie kontaktowali się ze sobą dłużej niż przez kilka dni. Przeważnie to on dzwonił. Axel Hake postawił karton na stole. – Powoli z tymi tutaj – powiedział. – Przecież to tylko tydzień, od kiedy dostarczyłem

poprzednie. Podwoiłaś konsumpcję? Jak tylko to powiedział, zrozumiał. Kiedy spojrzał na Julię, jej oczy błyszczały, uśmiechała się szeroko. – Jak on się nazywa? – zapytał z grymasem. – David – odpowiedziała rozmarzonym głosem. – Przystojny? – Jak sądzisz? Podeszła do kartonu i zaczęła wypakowywać butelki czerwonego wina. Axel sądził, że owszem, jest. Julia przez całe swoje trzydziestodziewięcioletnie życie miała wyłącznie bardzo przystojnych, ale zupełnie bezwartościowych mężczyzn. Podniecało ją tylko piękno fizyczne. Może było to idiotyczne, ale tak właśnie się sprawy miały i nie zamierzała dręczyć się rozważaniami dlaczego. Próbowała z innymi typami mężczyzn, jednak to nigdy nie działało. Z przystojnymi mogła się trochę zabawić, a gdy się nimi zmęczyła, nie pozostawało już nic więcej. A męczyła się. I męczyli się też faceci. Hake niejeden raz w ciągu ostatnich dziesięciu lat musiał interweniować, by Julia nie została pobita. Julia wydawała się tym nie przejmować. Uważała, że to interesujące, kiedy mężczyźni tracą panowanie nad sobą, i patrzyła na nich z tą samą czułością, jak wtedy, gdy napotykała konia z zerwanymi ścięgnami lub zajączka z urwanym przez lisa uchem. – Wiesz, jak oni bardzo chcą się z tobą spotkać – powiedział i odwiesił swój płaszcz. Usiadł i postawił laskę w zasięgu ręki. Była to zwykła brązowa laska ze zniszczoną kulą, którą kupił na pchlim targu w Paryżu i której za żadną cenę nie chciał zamienić na bardziej odpowiedni, ortopedyczny wariant. – Wiem – odrzekła Julia. – Ale teraz nie chodzi o to, czego oni chcą, tylko czego ja chcę. Okej? Hake wzruszył ramionami. – Powinnaś nauczyć się wybaczać – stwierdził. Julia kiwnęła głową lekko zrezygnowana. – Może któregoś dnia dam radę mu wybaczyć – powiedziała zmęczona. – Może któregoś dnia dam radę zapukać do ich drzwi i powiedzieć: „Tato, byłeś dupkiem przez całe moje dzieciństwo. Pijusem i damskim bokserem, ale wybaczam ci”. Posłała bratu wściekłe spojrzenie. – Najgorsze jest to, że on sam nie pojmuje tego, co nam zrobił, i dlatego w jego słowniku nie ma ani zrozumienia, ani wybaczenia. Przeciągnęła palcami po splątanych włosach i odwróciła wzrok. A poza tym – pomyślała – nie wiesz nawet o połowie rzeczy, które robił, gdy pił całymi dniami, mój drogi braciszku. – Okej, pozdrowię ich w każdym razie od ciebie. Wiesz, ile on kończy lat? – Sześćdziesiąt osiem – odpowiedziała Julia, po czym poszła do kuchni i odkręciła kran. – Nastawię kawę. Hake śledził siostrę wzrokiem. Poruszała się zaskakująco płynnie, mimo że była wysoka. Szła kołyszącym krokiem, który przypominał sposób chodzenia barwnych gwiazd rocka. Jakby grał w niej jakiś bęben, a ona czuła się zmuszona naśladować jego rytm całym ciałem. Pies zeskoczył z kanapy i poszedł za nią do kuchni. Julia dała mu na wpół zjedzoną kanapkę. Zwierzęta, zwierzęta – pomyślał Hake. To one stanowiły centrum świata jego siostry. Zaczęło się to już w dzieciństwie, kiedy zabierała do domu żaby i dżdżownice. Później były wakacyjne koty i ranne ptaki. Teraz, gdy była weterynarzem, zwierzęta wypełniały całe jej życie. Oprócz tego czasu, który poświęcała mężczyznom, pięknym i zdradliwym. – A co u Siri? – spytała Julia.

– Jest nieujarzmiona, jak zwykle – rzekł i uśmiechnął się na myśl o córce. Robiło mu się zawsze ciepło w środku, gdy ktoś wspominał o Siri. Była małym postrzeleńcem z mądrymi oczami i wybuchowym temperamentem. Kochał ją bardziej, niż umiał lub odważył się wyrazić słowami. – A Hanna? Axel wzruszył wymijająco ramionami. Jego związek z Hanną Sergel, mamą Siri, był zagadką dla wszystkich w jego otoczeniu. A czasem nawet dla niego samego. Kochali się i byli parą, mimo że nie mieszkali razem. Hanna mawiała, że nie chce zapachu morderców w swoim mieszkaniu. Nie chciała, aby prosto po oględzinach zwłok wchodził do jej łóżka. Próbował zrozumieć jej argumentację, ale w głębi duszy czuł się nieszczęśliwy z powodu takiego układu. Zdziwienie otoczenia potęgowało jego własne wątpliwości. Julia zauważyła, że bratu nagle popsuł się nastrój, ale po tym, jak powiedział, że wszystko jest po staremu, nie dopytywała już więcej. – Rozmroziłam bułeczki cynamonowe. Chcesz? Axel Hake spojrzał na zegarek. Za kilka godzin ma być u rodziców. Powinien zdążyć. Skinął głową. Zadzwonił telefon. Julia odebrała. – Nie, Davidzie. Nie dzisiaj. Jutro będzie dobrze. Kiedy zamykam gabinet? Jest otwarty całą dobę, nie wiedziałeś? Wydaje mi się, że przyprowadziłeś Tapto po raz pierwszy około ósmej. Wyjątek? Roześmiała się miękko. – Tak, może. Cześć. Odłożyła słuchawkę i zamyślona spojrzała na Hakego. – Kiedy tam będziesz? – Około siódmej. A co? – Zamierzałam z tobą o nim porozmawiać. O Davidzie. – Problemy? Zwilżyła usta i skinęła lekko głową. – Okej, ale najpierw wypijemy kawę, co? Julia odwróciła się, by pójść do kuchni, gdy telefon zadzwonił ponownie. Podniosła słuchawkę, wysłuchała i podała telefon bratu. – To do ciebie. Wziął telefon. Po drugiej stronie był komisarz Bolinder. – Musisz przyjść – powiedział sucho. – To przecież ty masz dyżur. Mamy morderstwo na Östermalmie. Pół godziny później Axel Hake wysiadł z „cytryny”, minął kordon policji i poszedł na górę do mieszkania. W drzwiach spotkał lekarza sądowego Brandta. – Nie żyje od dwóch dni – poinformował Brandt i wszedł za Hakem do mieszkania. Tuż za drzwiami stała kobieta około pięćdziesiątki i histerycznie obgryzała paznokieć małego palca. Miała krew na dłoni i przedramieniu. – To jej matka, znalazła ją – wyjaśnił Brandt, gdy minęli kobietę. – Dostała środek uspokajający, z pewnością wkrótce zacznie działać. Hake rzucił okiem na matkę, która musiała opierać się o ścianę, aby utrzymać się na nogach. Dziewczyna leżała przy oknie w nienaturalnej pozycji, z jedną nogą pod ciałem. Wyglądało, jakby cała krew z niej odpłynęła – pod ciałem i wokół niego znajdowało się czarne, zakrzepłe morze cieczy. Hake stanął nieco dalej. Zawsze było mu niedobrze w takich sytuacjach. Nigdy nie potrafił zaakceptować, że człowiek, który wcześniej tańczył i biegał, leży tu teraz zupełnie

nieruchomo, z pustymi oczami i niebijącym sercem. Komisarz Bolinder stanął obok Hakego. Był to wysoki, przygarbiony mężczyzna z wąskimi wargami i naczyniakiem pokrywającym lewy policzek. – Cathrine Haldeman-Spegel. Dwadzieścia trzy lata. Studentka sztuki. Mieszka sama, ale jest zaręczona z Peterem Severinem. Podporucznikiem w Strängnäs. Matka do niego zadzwoniła. – Haldeman-Spegel – powtórzył z zadumą Hake. Bolinder skinął głową. – Właśnie. Pochodzi z rodziny finansistów Haldeman-Spegel. Jej ojciec, Birger, jest właścicielem jednej z tych firm rynku kapitałowego, wypłacalnej na wiele milionów. Zasiada także w szeregu zarządów i jest ekspertem w Ministerstwie Sprawiedliwości. Myślę, że to prawnik z wykształcenia. Jego bracia są właścicielami wielu firm związanych z drewnem, stalą i technologią. – O cholera. – Hake przypomniał sobie artykuł, który czytał o tej pełnej sukcesów rodzinie. W głowie zaświtały mu określenia „dynastia” i „książęta przemysłowi”. – Narzędziem zbrodni był prawdopodobnie długi nóż. Nie znaleźliśmy go. – Siedem ciosów – dodał koroner. Hake przykucnął, kładąc laskę w zasięgu ręki, włożył lateksową rękawiczkę i podniósł spódnicę zmarłej dziewczyny. Zarejestrował, że majtki były nienaruszone. – Sprawdź, czy niedawno uprawiała seks – powiedział do koronera. Co ty sobie, do cholery, myślisz?! – pomyślał naburmuszony Brandt. Był lekarzem sądowym przez trzydzieści lat i widział wielu policjantów, którzy przychodzili i odchodzili, a współpraca nie zgrzytała, ale z Axelem Hakem od razu dochodziło do konfrontacji. Brandtowi było trudno dogadać się z tym nowym rodzajem komisarzy, którzy wtrącali się do każdej pracy, jakby nikomu nie ufali. Brandt uważał, że Hake przypomina wilka z chłodnym, wyczekującym spojrzeniem. – Sprawdź, czy miała AIDS – powiedział Hake. Brandt wściekł się. – Do czego to się przyda? Hake podniósł się i odciągnął Brandta trochę na bok, by znaleźli się poza zasięgiem słuchu innych. – Widziałeś chyba matkę? Ma krew dziewczyny na dłoni i przedramieniu, a teraz stoi i obgryza palec, którym dotykała córkę. Doktor może wie, że krew zaraża? – I co zrobimy, jeśli jest zarażona? – zapytał z irytacją Brandt. – Nie pomożemy matce, jeśli jest zarażona, ale może nadal sypia ze swoim mężem, może ma pracę, gdzie może stanowić ryzyko zakażenia. Chyba rozumiesz. Bolinder podszedł do nich i chwycił Hakego za rękaw płaszcza. – Chodź tutaj – powiedział krótko i poprowadził go do łazienki. W środku znajdowało się normalnej wielkości lustro, na którym widniały duże, czerwone litery. Hake przyglądał się w zamyśleniu słowu, które wydawało się być napisane szminką. – Zdzira – przeczytał. – Chore – skomentował Bolinder. Hake skinął głową. Dobrze przynajmniej, że morderca pozostawił po sobie jakiś ślad, szczególnie gdy narzędzie zbrodni zniknęło. W drugim końcu pokoju stali dwaj policjanci w cywilu. Jednym z nich był inspektor kryminalny Oskar Lidman, tęgawy mężczyzna w średnim wieku, który gryzł zapałkę. Drugim był Tobias Tobisson. Był młodszy, wysportowany, i przyglądał się światu podejrzliwym wzrokiem. Hake podszedł do nich.

– Oskar, porozmawiaj z matką – powiedział. – A ty, Tobisson, popytaj sąsiadów. Obydwaj kiwnęli głowami, ale nie wydawali się szczególnie zadowoleni z przydzielonych zadań. Axel Hake był zły, że nikt nie wyprowadził matki z mieszkania, co było rutyną. – Mam to teraz zrobić? – spytał Tobisson. – Czemu nie? Hake odwrócił się na pięcie i wyszedł jednemu z techników naprzeciw. Znał Ollego Sandstedta od dawna i wiedział, że ten pomarszczony mężczyzna z tłustymi włosami jest sprawnym fachowcem, który nie zostawia niczego przypadkowi. Szkła w okularach sprawiały, że jego oczy wydawały się niezwykle małe, ale niewiele im umykało. – Cześć – powiedział Hake. – Naświnione jak diabli. Technik skinął głową i spojrzał na czarną podłogę obok kobiety. Naświnione to odpowiednie słowo – pomyślał. Nawet jeśli Hake wiedział, że technicy wykonują dobrą robotę, zawsze chciał sam zbadać miejsce zbrodni. Rozejrzał się badawczo po pokoju, po czym podszedł do drzwi wejściowych i zbadał futrynę. Nie mógł znaleźć żadnych śladów uszkodzenia. – Czy to pan będzie zajmował się sprawą? – zapytał nagle niepewny głos. Hake odwrócił się i stanął oko w oko z matką. – Na to wygląda – odpowiedział Hake. – Nie była żadną zdzirą, komisarzu. Była dziewczyną z dobrego domu. – Jestem tego pewien – powiedział Hake i zauważył, że matka obserwuje go z napięciem. – Widzę, że nie. Jest pan z pewnością tak cyniczny, jak wszyscy inni tutaj. – Przykro mi, że sprawiłem na pani takie wrażenie, ale prawdę mówiąc, nie wiem nic o pani córce. – Nie miała żadnych wrogów, to wszystko musi być pomyłką. Ktoś ją z kimś pomylił. – Zbadamy wszystkie możliwości – powiedział oficjalnie Hake. – Była wesołą i pełną życia dziewczyną – ciągnęła matka. – Z wielkim talentem. Z wielką przyszłością. Zaszlochała. – A teraz jej nie ma… Hake skinął głową w stronę Lidmana, który udawał, że nie widzi, tylko nadal żuł swoją zapałkę i rozmawiał z Tobissonem. – Zrobimy wszystko, co w naszej mocy, żeby znaleźć mordercę – pocieszał. – To mi jej nie zwróci – odrzekła matka z rozpaczą. Jakaś policjantka zlitowała się nad nim w końcu i zajęła się załamaną kobietą. Hake podszedł do drzwi, odwrócił się i pozwolił całej scenie wryć się w pamięć. Więc to tędy wszedł ten bydlak – pomyślał. Hake przyglądał się miejscu zbrodni, gdy błysnął flesz. Nagle w mocnym, białym świetle ujrzał dziewczynę, jakby przez mgnienie oka była zamrożona. Zamierzał dopilnować, żeby matka nie zobaczyła tego obrazu. Nikt nigdy nie powinien zobaczyć swoich bliskich w taki sposób. Axel Hake wyjął swój notes i zaczął notować w skupieniu. Zawsze starał się zapisać swoje pierwsze wrażenia z miejsca zbrodni. Zapachy, nastroje, myśli. Jego pierwszym spostrzeżeniem było to, że w tym mieszkaniu żyła dość konwencjonalna dziewczyna z wyższych sfer. Ale równocześnie było coś, co nie do końca się zgadzało. Może chodziło o brutalność tego morderstwa. Tak, jakby człowiek spodziewał się, że w tym dobrze urządzonym mieszkaniu zamordowana kobieta będzie leżeć blada i piękna na świeżo pościelonym łóżku, a nie, jak tutaj, w czystych majtkach siedzieć w kałuży czarnej krwi. Może chodziło o to, że matka powiedziała, jak dobra była to dziewczyna, choć napis na lustrze sugerował coś innego. Cokolwiek to było,

Hake zamierzał się tego dowiedzieć, ponieważ w morderstwie, tak jak w miłości, kłamać można tylko przez chwilę.

ROZDZIAŁ 3 Następnego ranka Axel Hake obudził się z pulsującym bólem głowy. Zawsze tak było, gdy spotykał się z rodzicami. Wciąż nie był pewien, czy to z powodu taty czy mamy. Prawdopodobnie przez nich oboje, ponieważ zawsze coś działo się, gdy byli blisko siebie. Powstawało jakieś niewytłumaczalne napięcie. Kiedy chodził z ojcem na ryby, nie miewał bólów głowy, i kiedy z Siri i z matką szli do cukierni, nigdy nie czuł się źle. Nie, to oni oboje razem sprawiali, że drżał przed każdymi odwiedzinami w domu. Wziął prysznic, założył rudy szlafrok i usiadł w swoim ulubionym fotelu. Wyjrzał przez okno w stronę Pontonjärparken, gdzie drzewa zarysowywały się jak czarne tło. Na zewnątrz wciąż było ciemno, a deszcz rozmazywał widok. Park wyglądał inaczej, jakby nie był uporządkowanym miejskim krajobrazem, ale bezkształtnym, dzikim obszarem leśnym z zarania czasów. Prehistoryczna góra w tle piętrzyła się jak cień. Axel Hake sięgnął po notatnik i przeczytał go. Dużymi literami było w nim napisane „Wiltenbergowie”. Tobias Tobisson po godzinnym przepytywaniu sąsiadów wezwał Hakego i poprosił, by przyszedł porozmawiać z Wiltenbergami, którzy mieszkali po drugiej stronie ulicy, na tym samym piętrze, co Cathrine Haldeman--Spegel. Mieszkanie było duże i przestronne. Zbyt duże dla dwojga bezdzietnych ludzi w wieku około trzydziestu pięciu lat – pomyślał Hake. Mężczyzna przedstawił się jako Rickard Wiltenberg i kiwnął głową, gdy pokazano mu fotografię Cathrine. – Tak, widziałem ją – powiedział i zerknął na żonę. Była drobna i szczupła, siedziała pochylona na brzegu kanapy, paląc namiętnie cały czas. Kobieta spojrzała na męża, uśmiechając się kącikiem ust. – Kiedy ją widziałeś? – spytał Hake. Wiltenberg wzruszył ramionami i przeciągnął dłonią po długich, ciemnych włosach podzielonych przedziałkiem. – Czy to było tuż po dziewiątej, jak…? Spojrzał z uśmiechem na żonę, która skinęła w odpowiedzi. Hake nie rozumiał ich interakcji. Bezustannie robili sobie nawzajem aluzje spojrzeniami i uśmieszkami. Hake czuł się tak, jakby nieproszony wkroczył do ich sypialni, tak intymny był ten kontakt. Kiedy tylko wszedł do mieszkania, zwrócił uwagę na to, że ciągle się dotykają, stale mają kontakt wzrokowy. Byli dość niedopasowaną parą. On – wysoki i elegancki, by nie powiedzieć okazały. Ona – z małym biustem i nijaką prezencją. Mimo to Hake miał wrażenie, że to ona dowodzi. – Gdzie ją pan widział? Znowu spojrzenie. Uśmieszek. – Widziałem ją przez okno po drugiej stronie ulicy. Nasze mieszkania leżą prawie na tym samym poziomie. Więc tuż po dziewiątej żyła, pomyślał Hake i zanotował. Brandt później da radę określić czas morderstwa, ale to może potrwać. Hake wolał świadków. – Co robiła? Widział pan? Mężczyzna potrząsnął głową, spojrzał na kobietę. – Nie, byłem zajęty czymś innym. – Widział pan, czy była sama? Mężczyzna zastanowił się. – Tak sądzę. Gapiła się przez chwilę na mnie, później zaciągnęła zasłony.

– Miała w zwyczaju tak robić? – Gapić się czy zaciągać zasłony? – Nie próbuj być zabawny – wtrącił Tobisson. Irytował go język ciała tej pary i nie mógł się dłużej powstrzymać. Hake rzucił Tobissonowi wściekłe spojrzenie. Wiedział, że jeśli spróbuje się utemperować mężczyznę przy jego kobiecie, ten od razu zamknie usta. – Gapić się w wasze okno – powiedział ugodowo Hake. Mężczyzna skulił się trochę, tak jakby stracił całe zainteresowanie tym wypytywaniem. – Nie, to był chyba pierwszy raz. Reszta przesłuchania poszła niemrawo. Mieszkali w okolicy od pięciu lat. On był kierownikiem biura podróży, a kobieta siedziała w domu. Hake zastanawiał się w duchu, co robiła całymi dniami w tym wielkim mieszkaniu. Czekała, aż mąż wróci do domu na obiad? Może przychodził w porze lunchu na miłosne igraszki? Wiltenberg znał Cathrine HaldemanSpegel tylko z widzenia. Nigdy nie był w jej mieszkaniu. Jego żona też nie. W tej dzielnicy każdy dbał tylko o siebie. To tylko przypadek, że ich widziała, a on Cathrine. Tego wieczoru kobieta w ogóle jej nie zauważyła. Po chwili Hake zdał sobie sprawę, że nie wyciągnie dużo więcej z Wiltenbergów. Podziękował i wyszedł od nich razem z Tobissonem. – Co za typ – narzekał Tobisson. – Czy ona jest jego niewolnicą, czy co? Hake nie był w stanie powiedzieć Tobissonowi, jakim był idiotą, chrząknął więc tylko, gdy kolega rozwodził się nad zachowaniem pary. Axel Hake porzucił myśli o Wiltenbergach i znowu zerknął przez okno. Burza zdawała się wzbierać na sile i model żaglowca, który stał w kącie okna, wyglądał tak, jakby znajdował się pośrodku sztormu. Hake nalał sobie kubek gorącej, czarnej kawy z łyżeczką niesolonego masła i położył plasterek sera Roquefort na żytnim chlebie. To był jego przysmak. Nauczył się tego od jednego dokera w Dunkierce, kiedy był na szkoleniu we francuskiej policji. Wspomnienia sprawiły, że zatęsknił za Francją, więc podszedł do odtwarzacza CD i nastawił płytę. Le Basier zespołu Indochine wypełniło pokój. Z kubkiem w jednej ręce chodził po pokoju, rozkoszował się muzyką i wkrótce poczuł się trochę lepiej. Kiedy był w swoim mieszkaniu, nie używał laski tak często. Jeśli noga go zawodziła, mógł uchwycić się krzeseł lub stołu, żeby się nie przewrócić. A jeśli zdarzyło mu się upaść, nic wielkiego się nie stało. Był wysportowany, zwinny, i szybko był w stanie znowu się podnieść. W pracy policjanta nie chciał ryzykować. Częściowo mogło to podkopać jego autorytet, częściowo nienawidził, gdy ludzie oferowali mu pomoc. Czuł się wtedy jak dziecko. Nagle uświadomił sobie, że stracił poczucie czasu. Spojrzał na zegarek. Była ósma. Pora, by udać się do pracy. Przebrał się, włożył timberlandy oraz szorstki garnitur z nakrapianej irlandzkiej wełny. Wielu uważało go za snoba, ponieważ garnitur był szyty na miarę, ale tak naprawdę gotowe garnitury nigdy na niego nie pasowały – albo spodnie były za długie, albo marynarka za ciasna. Przyglądał się z zadumą swojej twarzy w lustrze w holu i był zszokowany tym, że wygląda na tak wyczerpanego. Polowanie na mordercę przecież jeszcze nawet się nie zaczęło. Prawdopodobnie to niepokój o Hannę odcisnął na nim swój ślad. Ich związek był w kruchym stadium. Hake ubzdurał sobie, że Hanna ma kochanka, ale ona zbywała go, mówiąc, że jest patologicznie zazdrosny. Siedziba policji w Kungsholmen mieściła się wcześniej w budynku z początku dwudziestego wieku, ale pod koniec lat sześćdziesiątych potrzebowano więcej przestrzeni i ogromny kompleks biurowy został zbudowany przy parku Kronoberg. Mieścił wszystko: od aresztu po dział rzeczy znalezionych. Pracowały tu tysiące ludzi, a na jego obszarze znajdowały się zarówno strzelnice,

jak i baseny. Hake cieszył się, że komisariat leży tak blisko jego mieszkania, ale i tak zawsze brał samochód. Gdy był w terenie, wolał jeździć własnym autem niż policyjnym radiowozem. Poprosił mechanika, by ustawił pedały w taki sposób, aby nie obciążały jego kolana, gdy zmieniał biegi. Zjechał na dół i zaparkował na swoim miejscu w garażu policyjnym, a następnie wjechał windą na górę do swojego pokoju i natychmiast wezwał Lidmana i Tobissona. Każdy z jego najbliższych współpracowników to osobna historia. Oskar Lidman miał zawsze zapałkę w ustach, odkąd tylko przestał palić. Porzucenie nałogu poskutkowało dwudziestokilogramową nadwagą i gwałtownymi huśtawkami nastroju. Hake nie miałby nic przeciwko, gdyby Lidman znowu zaczął palić. Tobisson był łatwiejszy w obejściu. Nie był cholerykiem, ale i tak przeważnie był poirytowany. Hake kartkował swój czarny notatnik w linie. W czasie każdego śledztwa zużywał ich kilkanaście. Na okładce znajdował się kawałek taśmy, a na niej widniał napis „Cathrine Haldeman-Spegel”. – Okej – powiedział Hake. – Co mamy od techników? Lidman otworzył swoją teczkę, ugryzł zapałkę i zaczął czytać na głos. – Sprawdzają jej bilingi, żeby zobaczyć, kto do niej dzwonił i do kogo ona wydzwaniała. To potrwa, jak wiemy z doświadczenia. Przerzucił kartkę dalej. – No i mamy masę odcisków palców, których analiza też zajmie jakiś czas, ale nie sądzę, żeby to coś dało. Hake uniósł brwi. – Technicy znaleźli odcisk rękawiczki tu i tam, prawdopodobnie nosił je morderca. – Gdzie tu i tam? – zapytał rzeczowo Hake. – Część na desce sedesowej. Wygląda na to, że poszedł się wysikać po wszystkim. – Albo przed – powiedział Tobisson. – Nie – odrzekł Hake. – Później. Tobisson spojrzał na niego ze zdziwieniem. – Musiała być wtedy martwa, w przeciwnym razie z pewnością by jakoś zareagowała na to, że ktoś nosi rękawiczki w toalecie – wyjaśnił Hake. – Część na szmince, którą pisał – kontynuował Lidman. – To była jej własna? Lidman skinął głową, wstał, podciągnął spodnie z tyłu i ponownie usiadł. – Analizy wskazują, że szminka, którą morderca napisał „zdzira” na lustrze, jest marki Revlon. Kolor nazywa się „maroon”. Lidman spojrzał na swoich kolegów. – Jest to więc ta sama szminka, którą z powrotem odstawiono między pozostałe i która ma, jak się wydaje, rozmazany odcisk rękawiczki na… Jak do cholery nazywa się to, w czym jest szminka? Tłok? Ani Tobisson, ani Hake nie umieli odpowiedzieć na to pytanie. – Co powiedział Brandt? – zapytał Hake i odwrócił się do Tobissona. – Jeszcze nie skończył obdukcji, ale w każdym razie nie została zgwałcona. Stwierdził to już w nocy. Axel Hake pokiwał głową. Widział, że majtki były całe, ale nigdy nie wiadomo. Było wiele dziwnych stworzeń na tej niezwykłej planecie. W Sztokholmie przestępstwa seksualne podwoiły się w ciągu dziesięciu lat, podczas gdy morderstwa utrzymywały się mniej więcej na tym samym poziomie. Około pięćdziesięciu rocznie.

Drzwi otworzyły się nagle i do pokoju wszedł Seymour Rilke. Lidman i Tobisson wyprostowali się na swoich krzesłach, a Lidman wyjął nawet zapałkę z ust. – Cześć, Seymour – powiedział Hake do szefa policji. Komendant odpowiedział na pozdrowienie i starannie zamknął za sobą drzwi. Hake pomyślał, że wygląda jak laluś z tymi swoimi małymi rączkami i w nienagannym ubraniu. Granatowy garnitur, biała koszula i grafitowo-szary, jedwabny krawat. W odróżnieniu od niego samego, Rilke był biurokratą pełną gębą. Zanim został komendantem policji, był ekspertem w Ministerstwie Sprawiedliwości, a w oczach Hakego nie było to żadną wielką zasługą. Prychał w duchu za każdym razem, gdy Rilke mówił, że widzi siebie jako kapitana dużego tankowca, który wykonuje powolne manewry. W gruncie rzeczy dobrze sobie radził ze zdobywaniem pieniędzy dla ich działalności, ale o praktycznej pracy policji nadal nie miał zielonego pojęcia. Hake nie myślał o nim ani dobrze, ani źle. Dopóki nie wtrącał się do samego śledztwa czy pracy dochodzeniowej – był stosunkowo nieszkodliwy. – Jak wam idzie, Axel? – spytał Rilke ostrożnie. – Dopiero zaczęliśmy. Rilke skinął głową w zamyśleniu, obciągnął rękawy koszuli ze zdobnymi mankietami i odchrząknął. – Rozumiesz, Birger Haldeman-Spegel, ojciec tej zamordowanej dziewczyny, to mój znajomy. Tak, dzwonił do mnie rano, zastanawiał się… no, jak idzie. Byli ze sobą bardzo blisko. Mam na myśli córkę i jego. – Przekaż mu, że gdyby rzeczywiście był blisko ze swoją córką, znaleźlibyśmy ją kilka dni wcześniej – odrzekł bezkompromisowo Hake. – To było raczej zbędne, Axel – stwierdził sztywno Rilke. Hake zgadzał się z nim, ale nienawidził tego kłamliwego obrazu rodziny, jaki tak często przed nim odmalowywano, gdy badał przypadki zbrodni. Statystyki również pokazywały, że to głównie członkowie rodzin mordowali siebie nawzajem. A dziewięć na dziesięć napaści seksualnych miało miejsce w domu i sprawcą był zazwyczaj znajomy lub krewny, nie żaden degenerat w czarnym płaszczu i z pustymi oczami. Kiedy drzwi zamykały się od środka, dla obywateli dopiero zaczynało się prawdziwe zagrożenie. Obserwował Rilkego. – Przekaż mu, że się z nim skontaktujemy, jak tylko będziemy mieć czas – powiedział i zapisał coś w swoim notesie. – Postępuj ostrożnie – powiedział komendant. – Tu nie chodzi tylko o to, że stracił córkę. Może też narobić nam sporo kłopotów, jeśli dochodzenie w jakiś sposób zmieni kierunek. Są nowe negocjacje budżetowe… no, wiecie. – Wzruszył ramionami, jak gdyby wszyscy orientowali się, co to znaczy. – Nie, nie wiemy – odrzekł Tobisson. – Możesz wyjaśnić? Lidman rzucił mu ostrzegawcze spojrzenie. Rilke znów odchrząknął i spojrzał chłodno na Tobissona, nim przeniósł wzrok na Hakego. – Ty w każdym razie wiesz, co mam na myśli, Axel – powiedział i ruszył w stronę drzwi. – I niech Bolinder prowadzi konferencje prasowe. Lepiej, żebyście skoncentrowali się na policyjnej robocie. Masz nas informować na bieżąco, Axel. Rozumiesz? Hake rozumiał. Patrzył na swojego szefa znikającego w drzwiach i pomyślał ponuro, że Rilke mógł równie dobrze powiedzieć wprost, jak jest. Że nie chce pokazywać w mediach zdjęć komisarza z laską i z jakiegoś powodu nie wygląda to dobrze. Rilke, podobnie jak matka Hakego, zastanawiał się, czy naprawdę potrzebuje laski, skoro nauka posunęła się tak daleko w protetyce i chirurgii. Hake poinformował go, że to właśnie z powodu źle przeprowadzonej operacji noga

stała się słaba. Nie zamierzał ponownie dawać lekarzom wolnej ręki. Dobrze się jednak stało, że to Bolinder dostał media. Był rzeczowy i poprawny, a reporterzy kryminalni nauczyli się już, że ich naciski nigdy na niego nie działają. Podobnie jak Bolinder nauczył się, że dziennikarze i tak przedstawiają sprawę, jak im się podoba. Zawsze musieli znaleźć jakiś punkt widzenia, który przy odrobinie szczęścia mógł trafić na nagłówki gazet. Zanim Hake opuścił miejsce zbrodni poprzedniego wieczoru, Bolinder odciągnął go na stronę. – Jak sądzisz, co napiszą? – Masz na myśli nagłówki? Bolinder skinął, a Hake zastanowił się chwilę. – Może coś o Östermalm? Morderca z Östermalmu? Bolinder pokręcił głową. – Dziewicobójca – orzekł dramatycznie. – Tak będzie nazwany. Ktoś, kto bierze niewinną owieczkę na rzeź i sieka siedem razy, aż odpłynie z niej cała krew. Hake uznał słowa Bolindera za makabryczne, ale nie mógł się powstrzymać od śmiechu słysząc stwierdzenie kolegi: – Ale tego nagłówka nie zamierzam im podpowiadać, trochę mogą zrobić sami. Tak, Bolinder jest absolutnie właściwą osobą do tego zadania – uznał Hake. Siedział jeszcze chwilę, patrząc na drzwi, które zamknęły się za Rilkem. Następnie wstał, wyjął kilka zdjęć z teczki i umieścił je na dużej tablicy na środku pokoju. Były to zdjęcia zamordowanej i pokoju, w którym ją znaleziono. – Zatem – powiedział, wskazując na zdjęcia – Cathrine Haldeman-Spegel została znaleziona martwa przez swoją matkę, wczoraj, w środę. Zamordowana. Jej ojciec należy do rodziny finansistów Haldeman-Spegel, co może mieć coś wspólnego z morderstwem albo i nie. Według pierwszego, wstępnego badania koronera Brandta, została zamordowana dwa dni wcześniej. W każdym razie po dziewiątej wieczorem w poniedziałek. Świadek widział ją żywą tuż po godzinie dziewiątej. Narzędziem zbrodni był najprawdopodobniej nóż, ciało nosi ślady siedmiu ciosów. Hake pomyślał, że morderca, który zadaje siedem ciosów, musi być szczególnie brutalny. – Z tego, co udało nam się ustalić, nie było to morderstwo na tle seksualnym – podjął na nowo. – Na lustrze napisano jednak „zdzira” jej własną szminką. – Jakieś komentarze? Hake utkwił wzrok w obydwu mężczyznach. – Zdzira – powiedział Tobisson. – Brzmi staroświecko. Młody morderca napisałby raczej „kurwa”. – O ile nie napisano tego, żeby nas zwieść – stwierdził Hake. Spojrzał na Lidmana. Ten wyjął zapałkę z ust. – Musiało pójść szybko. Nie miała żadnych ran ciętych na rękach, więc nie zdążyła się osłonić. Hake kiwnął głową i zanotował. Spojrzał na nich ponownie. – Narzędzia zbrodni nadal brakuje – powiedział. – Jak daleko zaszło dochodzenie? – Sekcja zwłok jest w toku – odpowiedział Tobisson. – Przeszukiwanie mieszkania i okolic trwa nadal. Ale na wyniki badania technicznego trzeba trochę poczekać. W międzyczasie przeanalizujemy krąg jej znajomych, sprawdzimy, czy istnieje podobny modus operandi w archiwach. – Jest tylko jeden – powiedział Hake. – Z 1953 roku, jeśli dobrze pamiętam, więc myślę, że możemy wykluczyć byłych przestępców. Lidman wiedział, że Hake zawsze dobrze pamięta i to go drażniło. Marzył o dniu, kiedy

umysł Hakego działałby na zwolnionych obrotach, a on sam mógłby zaliczyć kilka naprawdę celnych trafień. – Poszukiwanie potencjalnych świadków trwa, a jak tylko tabloidy złapią trop, wielki detektyw – społeczeństwo – zacznie marnować nasz czas ogromną ilością bezużytecznych informacji. Telefony będą się urywać. – Przydzieliłem już ludzi do centrali telefonicznej – powiedział Hake spokojnie. – I powiedziałem Bolinderowi, by nie informował prasy o tym, co było napisane na lustrze. Hake wiedział z doświadczenia, że jeśli ujawniło się coś konkretnego z miejsca zbrodni, to dziewięciu na dziesięciu samozwańczych morderców powoływało się na to jako na dowód, że tam byli. Tym razem wystarczy zapytać tych nierzadko zaburzonych ludzi, co napisali na lustrze, i tym samym szybko zrzucić balast z dochodzenia. – Coś więcej? – Zastanawiam się, jak się czuje ten drań, który to zrobił – powiedział nagle Tobisson. – Czy je dobry obiad, czy też może siedzi i się upija? Czy spokojnie poszedł do domu do swojej żony i dzieci, czy jest szaleńcem, który pędzi ulicami Sztokholmu, polując na nowe ofiary? – Porozmawiamy z psychologami później, kiedy będziemy więcej wiedzieć – odrzekł Hake. – Co można powiedzieć o miejscu zbrodni? Obserwował obu inspektorów. Oskar Lidman był bardzo inteligentny, ale wolał być postrzegany jako odrobinę niemrawy, ponieważ był wielkim leniem i nie chciał wysilać się bez potrzeby. – Oskar, dawaj! Lidman pozwolił zapałce przewędrować z jednego kącika ust do drugiego. – Jak do cholery dostał się do środka? – zapytał w końcu. – Dobrze – powiedział Hake i spojrzał z zadumą na zdjęcie holu. – Dwa scenariusze – stwierdził wreszcie – bo nie sądzę, że się włamał. W każdym razie nie było uszkodzeń na drzwiach. Lidman i Tobisson czekali na ciąg dalszy, ale Hake dostrzegł, że Lidman doszedł do takiego samego wniosku, jak on. – Pierwsza wersja jest taka, że zadzwonił, a Cathrine rozpoznała go i otworzyła. W drzwiach jest wizjer. – A druga? – spytał Tobisson. – Że morderca miał klucz… Na dziedzińcu koszar mocno wiało, gdy kapitan Murray szedł do kasyna oficerskiego. W szarym mundurze, ze znakiem dywizji pancernej na czarnym berecie, wzbudzał szacunek. Zazwyczaj okazały widok pięknych, żółtych budynków pułku Strängnäs wprawiał go w dobry humor, ale dziś jego myśli szły w inną stronę. Nie podobali mu się ludzie, którzy przyszli z wizytą. Sztokholmczycy byli w jego pojęciu osobami domagającymi się różnych rzeczy – po prostu musieli mieć wszystko od razu załatwione. Zirytowany otworzył drzwi do kasyna i rozejrzał się wokół. W fotelu siedział podporucznik Peter Severin i gapił się pustym wzrokiem przed siebie. Kapitan Murray podszedł do niego. – Jacyś panowie chcą z tobą rozmawiać, Peter – powiedział. Severin wydawał się nie słyszeć. Był pogrążony w myślach. – Peter! – Murray wziął go za ramię. Severin wyszedł z transu, rzucił szybkie spojrzenie kapitanowi i wstał. Był wysoki, około metr dziewięćdziesiąt i miał wysportowane ciało. Murray zauważył to podczas ćwiczeń polowych. – Jacyś panowie…

– Słyszałem – powiedział Severin i wziął wojskowy płaszcz, który leżał przerzucony przez oparcie fotela. – Oni są z policji kryminalnej ze Sztokholmu, czy jak to się nazywa. Murray spojrzał badawczo na swojego podwładnego, jakby czekając na wyjaśnienie, ale Severin kiwnął tylko szybko głową i wyszedł z kasyna. Cholera – pomyślał Severin. – Cholera, jasna cholera – mruczał do siebie jak mantrę, idąc przez dziedziniec koszar. Szarpnął drzwiami do biura, po czym zobaczył dwóch mężczyzn stojących w korytarzu i czekających na niego. Jeden był krępy, z silnymi ramionami i krótko przyciętymi włosami. Nos miał kiedyś złamany, ale pełne wargi łagodziły brutalność twarzy. Stał z szeroko rozstawionymi nogami i podpierał się laską. Drugi był szczupłym, wysportowanym mężczyzną w wieku około trzydziestu pięciu lat. Ten niski, który najwyraźniej był szefem, wyciągnął dłoń. – Witam, Axel Hake z policji kryminalnej. To jest inspektor Tobias Tobisson. Wiesz z pewnością, dlaczego tu jesteśmy. Hake patrzył z ciekawością na Severina. Był ubrany w mundur oficerski i ściskał nieporadnie w rękach wojskowy beret. Miał dość pospolitą twarz, ciemne, półdługie włosy i obwisłe wargi. – Zorganizowaliśmy tu pokój, w którym możemy przebywać, ponieważ chcemy zadać ci kilka pytań. – Co to za pytania? – mruknął podejrzliwie Severin. – Dzwoniłem na policję po tym, jak matka Cathrine skontaktowała się ze mną. Opowiedziałem, co wiem. Hake nie słuchał. Udało mu się dostać termos z kawą i jakieś herbatniki z kantyny. Trochę nalał sobie i im, a następnie starannie odwiesił płaszcz na wieszaku i usiadł. Później otworzył skórzaną teczkę i położył na stole czarny notes, terminarz, trzy długopisy oraz dyktafon. – Zacznijmy od ciebie – powiedział Hake łagodnie. – Gdzie byłeś w miniony poniedziałek między ósmą wieczorem a północą? – Mówiłem już policji, że rozmawiałem z… – Powiedz to nam, teraz – powiedział Hake i się uśmiechnął. Severin wpatrywał się w podłogę, usta miał otwarte, a w kąciku zbierała się mu ślina. – Byłem tu, w kwaterze. Hake skinął głową. – Czy ktoś cię widział? – Myślicie, że zamordowałem Cathrine? Severin popatrzył na nich wyzywająco. Hake i Tobisson wymienili spojrzenia. Taka sama reakcja, takie samo poczucie winy zarówno u tych, którzy naprawdę byli winni, jak i tych, którzy nie byli. Hake nigdy nie przestał się temu dziwić. Jakby była tam rana i dotykanie jej powodowało natychmiastową reakcję. Wrogość była jednak trudna w interpretacji i właściwie nie znaczyła niczego, gdyż praktycznie wszyscy reagowali w ten sam sposób. – Nie mamy żadnego zdania, dopóki czegoś konkretnego nie ustalimy – powiedział Hake spokojnie. – Dlatego musimy zbierać informacje, żeby móc się dowiedzieć. Okej? Severin był wciąż w wojowniczym nastroju. Hake miał nadzieję, że Tobisson zachowa spokój i nie sprowokuje chłopaka. – Więc byłeś tutaj – ciągnął Hake. – Kto cię widział? – Byłem w kasynie i oglądałem telewizję, a później poszedłem do kwatery, czytałem trochę i zasnąłem późno. – Czy ktoś może o tym zaświadczyć? – Nie wiem, ale kasyno było prawie pełne, więc ktoś musiał mnie widzieć. – Nie rozmawiałeś z nikim tego wieczoru?

Severin zastanowił się i wzruszył ramionami. – Rozmawiałem trochę z kapitanem Murrayem, oglądaliśmy razem „Aktualności”. Przypominam sobie, że skomentowałem coś o wybuchu w rosyjskiej kopalni. Hake pisał ręcznie mimo dyktafonu. Musiał przepuścić wszystkie informacje przez ciało, jak to kiedyś ujął, nie rozumiejąc samemu dokładnie, co ma na myśli. Spojrzał na Tobissona, który natychmiast wstał i wyszedł z pokoju. – Jej mama powiedziała, że była dobrą dziewczyną. Nie miała żadnych wrogów. Patrzył uporczywie na Severina. – Co o tym sądzisz? Młody podporucznik pokręcił głową. Hakego zaczęły irytować te obwisłe wargi. Coraz bardziej przypominały usta dziecka, które jeszcze nie nauczyło się kontrolować mięśni twarzy. – Nie – powiedział. – Nie znam nikogo, kto źle jej życzył. Była lubiana w szkole. Nasi znajomi ją lubili. – Pokręcił głową. – A ty? Nie życzyłeś jej źle? Severin wzdrygnął się. – Co to za pytanie? – zapytał głucho. – Jeśli jeszcze nie zrozumiałeś, to została zamordowana. Ktoś więc bardzo ją skrzywdził. Hake nadal wpatrywał się w niego. – Siedem pchnięć nożem na ciele, Peter. Ktoś to zrobił. Spróbuj pomóc nam znaleźć sprawcę. – Ten, kto to zrobił, musiał być szaleńcem – powiedział defensywnie Peter. – Lisbeth też tak uważa. – Lisbeth? – Mama Cathrine. Lisbeth Haldeman-Spegel. Uważa, że to musiał być szaleniec, który pomylił Cathrine z kimś innym. – Coś takiego nigdy nie zdarzyło się w historii szwedzkiego prawa. – Co? – W ciągu ostatnich stu lat nigdy się nie zdarzyło, by jakiś szaleniec pomylił się i zamordował niewłaściwą osobę. – Kiedyś musi być pierwszy raz – stwierdził Severin skwaszony. Hake nie naciskał dłużej, tylko rozprostował plecy i powiedział spokojnie: – W każdym razie wychodzimy z założenia, że ktoś dokładnie wiedział, co robi. Że znał ofiarę i zamordował ją, ponieważ istniał motyw. – Motyw? Co to mogło być? – Tego usiłujemy się dowiedzieć. Masz jakiś pomysł? Severin pokręcił głową. Otworzyły się drzwi i wszedł Tobisson. – Murray powiedział, że pamięta, jak Severin skomentował wypadek w rosyjskiej kopalni, kiedy w poniedziałek oglądali „Aktualności”. Hake zanotował i mimochodem spojrzał na Severina, który siedział z nieznacznym uśmiechem w jednym kąciku ust. W jego oczach nie było widać nic, co zdradzałoby cokolwiek, ale Hake nauczył się, że oczy mogą kłamać, podczas gdy człowiek często zapomina chronić usta. Nie wiedział, co ten uśmiech oznacza, ale zdecydowanie mu się nie podobał. – Czy mogę już iść? – zapytał Severin. – Za pół godziny zaczynam służbę i muszę się przebrać. Hake spojrzał na niego bez zrozumienia. – Iść? My dopiero zaczęliśmy… Axel Hake wrócił do swojego mieszkania dopiero po siódmej. Przebrał się w dżinsy

i bawełnianą koszulkę, zjadł talerz spaghetti z gorącą oliwą i czosnkiem. Do tego wypił kieliszek czerwonego wina. Jego automatyczna sekretarka mrugała nieustannie, więc odsłuchał wiadomości, w większości od dziennikarzy. Jedna była od Hanny. Chciała wiedzieć, czy mógłby zabrać Siri na weekend. Oddzwonił i powiedział, że może. Hanna tłumaczyła się niejasno, kiedy Hake zapytał, dokąd się wybiera. Razem z przyjaciółką miały popłynąć na szkiery i zatrzymać się w pensjonacie w Dalarö. Jeść i spać, jak powiedziała. W ostatnich tygodniach pracowała dzień i noc, by skończyć tegoroczną kolekcję dziecięcych mebli własnego projektu i potrzebowała odpocząć. Hake zakończył rozmowę i pomyślał o przesłuchaniu z Peterem Severinem. Powiedział mu, że z Cathrine byli razem przez dwa lata. Poznali się u jakichś znajomych Birgera HaldemanaSpegla. Zalecał się do niej, ona była początkowo nieśmiała i trochę zdystansowana, ale miękła coraz bardziej, aż w końcu zostali parą. Mieli takie samo pochodzenie, oboje chodzili do gimnazjum Östra Real, mieli wspólnych przyjaciół, a ojciec Petera był dobrym przyjacielem Haldemana-Spegla od czasu, gdy spotkali się na wycieczce po winnicach Prowansji. Jego ojciec był dyrektorem koncernu leśnego, ale nie mieszkał już z Peterem i jego matką. Byli rozwiedzeni. – Co więc robi twoja mama? – zapytał Tobisson. – Jest w domu. – Czyli? – Po prostu siedzi w domu. Zajmuje się domem. – A więc wegetuje – powiedział szorstko Tobisson. Severin zwrócił swoje ciemne spojrzenie na Hakego i udawał, że nie dosłyszał komentarza. – Mogę dostać jeszcze kawy? Hake uśmiechnął się zachęcająco i napełnił kubek Severina. Kiedy doszli do motywu, Severin twierdził, że nie był szczególnie zazdrosny. Nie miał żadnego powodu. Cathrine nie była taka. – Czyli jaka? – spytał Tobisson. – Taka, która zdradza na prawo i lewo. – Panna z ulicy Panny[1] – wyskoczył głupio Tobisson, zanim dostrzegł ostrzegawcze spojrzenie Hakego. – Masz klucz do jej mieszkania? – zapytał Hake najswobodniej jak potrafił, mając nadzieję, że zabrzmiało to jak pogawędka. Było to najważniejsze pytanie i o nie chodziło w całym przesłuchaniu. Poza alibi. – Nie – odpowiedział Severin. – Nie byliśmy małżeństwem. Uśmiechnął się lekko, potem twarz znów stała się ponura. – Byliśmy tylko zaręczeni… Jakby to wyjaśniało, dlaczego facet nie miał klucza do mieszkania swojej narzeczonej. Hake uwierzył mu i w drodze do domu nawet Tobisson przyznał, że Severin nie zawahał się ani sekundy. Było jednak coś podejrzanego w narzeczonym – myślał Hake i sączył wino. Starał się uwolnić umysł od dochodzenia i wędrował wzrokiem po mieszkaniu. Salon był prosto urządzony, z regałami wzdłuż dwóch ścian. Na jednym znajdowała się mieszanina literatury z zakresu medycyny sądowej i powieści. Klasyka obok wydań kieszonkowych. Na drugim regale miał równie wiele monografii artystów, co Cathrine Haldeman-Spegel, książki o Sztokholmie i oprawione roczniki francuskiego dziennika hippicznego „Paris-Turf”, który prenumerował i czytał od deski do deski każdego dnia. Zawierał głównie listy startowe i wyniki zawodów, ale na pierwszej stronie zawsze publikowano artykuł opisujący jeździectwo we Francji. Czytanie go było dobrym sposobem, by być z francuskim na bieżąco.

Axel Hake podszedł do okna i przypatrywał się widokowi, który nauczył się kochać. Gdy patrzył w lewo, widział Pontonjärparken, plac zabaw i stromą górę, na szczycie której stało gimnazjum Kungsholmen. Gdy spojrzał w dół, na ulicę Norr Mälarstrand, widział nie tylko lśniące jezioro Mälaren i łodzie żeglujące w stronę szkierów, ale też sklepienie mostu Västerbron, od dzielnicy Marieberg do warowni na wyspie Långholmen. Dobrze się czuł w swoim domu, nawet jeśli czasami wydawał mu się trochę bezosobowy. Sąsiadów ledwo znał. W mieszkaniu obok mieszkała para emerytów. Mężczyzna był często pod wpływem alkoholu i krzyczał na swoją żonę. Hake próbował raz interweniować, ale w odpowiedzi usłyszał, że baba jest prawie głucha i że Hake może się z nim zamienić, jeśli chce. Pod Hakem mieszkała około trzydziestoletnia kobieta, pediatra o egzotycznej urodzie. Miała ciemne oczy i ciemne włosy, a wnioskując z jej mocnego akcentu, Hake przypuszczał, że pochodzi z któregoś z krajów bałkańskich. Nazywała się Sophia Bergman, ale nazwisko z pewnością przyjęła po mężu. Wypili kilka razy kawę w ogrodzie, ale poza tym nie mieli żadnego kontaktu. Kobieta wydawała się jakaś przestraszona i często sprawiała wrażenie wycofanej. Nigdy nie narzekała, kiedy Siri waliła w podłogę, albo gdy Hake puszczał francuską muzykę, aż dudniło. Nad Hakem mieszkał jego jedyny przyjaciel w budynku, stary kustosz o imponującym nazwisku Lars Larsson-Varg. Pracował kiedyś w Muzeum Narodowym i był znawcą siedemnastowiecznej sztuki europejskiej. Miał dużą, krzaczastą brodę, ogoloną głowę i twierdził, że nikt już go nie poznaje. Jako kustosz miał mianowicie wytworną fryzurę, wytworne garnitury i ani jednego włosa na brodzie. Tego samego dnia, w którym przeszedł na emeryturę, poszedł zgolić głowę, brodzie pozwolił rosnąć i kupił stary, powypychany, bordowy garnitur z manczesteru. Od tego czasu zaczął pielęgnować własną ekscentryczność i obecnie czuł się jak ryba w wodzie. Malował mierne akwarele, ale nie martwiło go to w najmniejszym stopniu. Marzeniem jego życia było napisanie ostatecznej, rozstrzygającej książki o wszystkich dziełach Rembrandta i odróżnienie kopii od oryginałów, gdyż uważał, że rynek był nimi zaśmiecony. Hake i Larsson-Varg jedli od czasu do czasu obiad i kontaktowali się ze sobą niemal codziennie. Czasami udawali się razem na spacer, ale nigdy nie chodzili do muzeów. Ten rozdział był dla Larsa zamknięty, jak sam zresztą mówił. Hake westchnął. Lubił muzea, a minęło już dużo czasu, od kiedy był w jakimś. Czas po prostu płynął. Kiedy Hanna i on zakochali się w sobie, chodzili do muzeów i na wystawy, jak tylko mieli wolną chwilę. Ale kiedy Siri pojawiła się w ich życiu, wyjścia stały się coraz rzadsze i brakowało mu niedzielnych wizyt w muzeach. Potrzebował sztuki jako przeciwwagi do swojej mrocznej codzienności. Axel Hake zabrał talerz, wziął kieliszek i usiadł na sofie. Peter Severin, tak – pomyślał. Było coś dziwnego w tym uśmieszku, który igrał w kąciku ust podporucznika, kiedy Tobisson zakomunikował, że jego alibi zostało potwierdzone przez kapitana Murraya. Co to właściwie znaczyło?

[1] Gra słów – Jungfrugatan to ulica Panny Marii (przyp. tłum.).

ROZDZIAŁ 4 W Sztokholmie deszcz dalej lał jak z cebra. Miasto było pełne ludzi, którzy chronili się w klatkach wejściowych i pod drzewami. Mnóstwo parasoli i płaszczy przeciwdeszczowych. Ciężkie, ołowiane chmury wisiały nad ciemną wodą Nybroviken, kiedy Axel Hake jechał wzdłuż Strandvägen. Ta szeroka esplanada, z okazałym pałacem po jednej stronie i widokiem na znajdujące się przy brzegu szkuty, wyspę Skeppsholmen i wzgórza Söder po drugiej, była pomnikiem czasów oskariańskich. Baszty i wieżyczki wciąż stały na budynkach i można było odnieść wrażenie, że zatrzymał się tu czas. To typowe, że zawsze majątki zamożnych pozostawały nietknięte, podczas gdy budynki, w których mieszkali biedni, burzono szybko i bez oporu – pomyślał Hake. Skręcił w Narvavägen, minął wspaniałą aleję istniejącą od czasów Strindberga, zaparkował przy francuskiej ambasadzie i poszedł do nieruchomości obok. Był to okazały, wysoki budynek zwieńczony czerwonym, mansardowym dachem. Piękne, duże balkony wychodziły na aleję. Okna były wysokie i przełamywały nieco ciężkość fasady tak, że budynek sprawiał wrażenie przestronnego i eleganckiego. Kiedy Hake dotarł do wejścia, uderzyła go jego okazałość. Schody były z włoskiego marmuru, ściany pokrywały ręcznie malowane intarsje, na suficie widniał quasi-religijny motyw. Rodzina Haldeman-Spegel mieszkała na trzecim piętrze i Hake szedł wolno schodami w górę, aby móc napawać się kunsztem rzemieślniczym, który posiadał dawniej każdy architekt i budowniczy. Kiedyś wyższa szkoła architektury znajdowała się w tym samym budynku, co Akademia Sztuk Pięknych, ale obecnie były rozdzielone. Teraz technika i wytrzymałość materiałów były ważniejsze niż piękno. Lisbeth Haldeman-Spegel zdawała się czekać przy drzwiach, gdyż ledwo zdążył zadzwonić, otworzyła i zaprosiła go do środka. Mieszkanie było jasne i duże. Jak u córki, w gustownym porządku mieszały się meble starsze z nowoczesnymi. – Proszę usiąść – powiedziała i poszła przodem w stronę kompletu sof w pastelowych kolorach. – Mój mąż wkrótce przyjdzie. Kawa jest gotowa. Nalała mu filiżankę i zapaliła papierosa. Hake obserwował jej ręce. Drżały lekko, a skórki wokół paznokci były poobgryzane i poranione. Paliła nerwowo i gasiła papierosa zaledwie po kilku zaciągnięciach. Cała popielniczka była wypełniona na wpół wypalonymi niedopałkami. Widocznie tabletki uspokajające nie okazały się szczególnie przydatne. Duże, lustrzane drzwi otworzyły się i do pomieszczenia wyszedł mężczyzna około sześćdziesiątki. Był wysoki i miał na nosie okulary do czytania oraz jakieś papiery w ręce. Skinął głową Hakemu, który podniósł się i przedstawił. – Mam nadzieję, że nie przeszkadzam – powiedział. – Ale to ważne, bym mógł z panem porozmawiać. – Mam dużo pracy – powiedział Birger Haldeman--Spegel sztywno i wskazał na papiery. – Ja również, dlatego to ważne, żebyśmy zaczęli tak szybko, jak to możliwe. Haldeman-Spegel spojrzał na niego ozięble, zdjął okulary i usiadł. – Co chce pan wiedzieć? Nasza córka nie żyje i nigdy jej nie odzyskamy. Jego żona załkała i w jej oczach pojawiły się łzy. Hake wyjął swój notatnik. Birger Haldeman-Spegel zauważył na jego wierzchu taśmę z imieniem Cathrine. – Co to jest? – Mój notatnik – powiedział prosto Hake i zapisał kilka słów.

– To widzę, ale imię mojej córki na tej taśmie wygląda… wygląda niechlujnie. Czy aby na pewno jest pan kompetentny, by prowadzić takie dochodzenie? Rzucił podejrzliwe spojrzenie na laskę Hakego, która wisiała na oparciu krzesła. Hake zawahał się z początku, ale potem podniósł się i podszedł do okna. Spojrzał w stronę Muzeum Historycznego i na początek ulicy Linneusza, zanim odwrócił się do starszego mężczyzny. – Proponuję, żebyśmy zaczęli w tym miejscu od nowa – powiedział spokojnie. – Wchodzę do pokoju, siadam na sofie i zaczynamy rozmawiać ze sobą jak dorośli ludzie. Rozumiem pana ból, ale jestem przekonany, że zależy panu tak samo jak mnie na tym, by złapać mordercę. Nie wywołał takiej reakcji, na jaką liczył. Birger Haldeman-Spegel natychmiast wstał i spojrzał na niego wrogo. – Uważa pan, że to jakaś zabawa? – syknął. – Wcale nie, ale powinien pan chyba przestać być bezczelny, jeśli mamy dokądś dojść. – Pan jest przecież, kurwa, nienormalny – ciągnął Haldeman-Spegel, jakby nie słyszał Hakego. – Birger – zwróciła się do niego żona. – Stul pysk – powiedział twardo mężczyzna i zebrał swoje papiery. Zniknął w drzwiach i zamknął je z trzaskiem. Hake wrócił na kanapę. – Musi pan mu wybaczyć, komisarzu. Nie jest sobą od kilku dni. Matka Cathrine znów zapaliła papierosa, zaciągnęła się parę razy i zgasiła. Potem podniosła się. – Chodźmy – powiedziała i poprowadziła go przez apartament, który z pewnością miał ponad trzysta metrów kwadratowych. Minęli bibliotekę i jadalnię tworzące amfiladę, zanim doszli do mniejszego pokoju, który dawniej służył za pokój służącej. – Nie zatroszczyliśmy się o to, by go przerobić – powiedziała ostrożnie, jakby oczekując krytyki. Był to typowy dziewczęcy pokój ze staroświeckim domkiem dla lalek, łóżkiem z koronkową narzutą i biurkiem zapełnionym pluszakami i maskotkami. Na ścianach wisiały jakieś plakaty z młodymi gwiazdami filmowymi i ładnie oprawiona reprodukcja obrazu Carla Fredrika Hilla. Panna w pokoju panieńskim – pomyślał Hake. Nie dziwił się, że rodzice zostawiają pokoje swoich latorośli nieruszone, mimo że się wyprowadziły. To był jakiś rodzaj przypomnienia, że kiedyś byli całą rodziną. – Tutaj – wskazała Lisbeth Haldeman-Spegel i podniosła zdjęcie Cathrine i Petera Severina. Stali na pomoście obok pięknej żaglówki, z czystą linią horyzontu za sobą. – Byli tacy słodcy razem. Trzymali się zawsze za ręce i byli… byli ogólnie mili dla siebie. Pokręciła głową, jakby tak się nie zdarzało w większości relacji miłosnych. – Powiedziała pani, kiedy się poprzednio spotkaliśmy, że Cathrine nie miała żadnych wrogów. Jest pani tego zupełnie pewna? – Całkowicie pewnym nigdy chyba nie można być, ale miałam na myśli, że nie mogło być nikogo, kto jej nienawidził tak bardzo, by ją zamordować w taki sposób. – Jednak ktoś to zrobił – stwierdził niewzruszenie Hake. Lisbeth Haldeman-Spegel stała cicho i rozważała jego słowa. – Mogę tylko uznać, że to była pomyłka – powiedziała w końcu. Hake zauważył krzyż nad wezgłowiem łóżka. Był to zwyczajny, drewniany krzyż ze srebrnymi inkrustacjami. Uważał, że to nie licowało z plakatami i zdjęciami idoli. – Czy Cathrine była religijna? – zapytał Hake.

– Chyba wszyscy jesteśmy. Chociaż może nie za bardzo o tym wiemy – odpowiedziała tajemniczo. – Myślę o krzyżu nad łóżkiem. – Aha, to. Nie, to ja go tu umieściłam, żeby chronić jej sen. Patrzyła na krzyż przez dłuższą chwilę i mruczała coś do siebie. Hake pomyślał, że brzmi to jak modlitwa. – Jest trochę pytań, które muszę pani zadać – powiedział. – Mogą być kłopotliwe, ale po prostu muszę je zadać, w przeciwnym razie będę winny niedopełnienia obowiązków służbowych. – Tak? – Co robiła pani w poniedziałek między godziną ósmą a północą? Lisbeth Haldeman-Spegel zamierzała w pierwszej chwili zaprotestować, ale potem zebrała się w sobie i pokiwała głową. – Tak, to oczywiste, że musi pan zapytać – powiedziała, wzdychając. Hake czekał. – Byłam w kinie Park i oglądałam film. – Była pani ze swoim mężem? Zawahała się, a potem pokręciła głową. – Poszła pani z przyjaciółką? – Poszłam sama – odpowiedziała z goryczą i wzruszyła ramionami. – Może się wydawać, że to żałosny wyraz osamotnienia, ale lepsze to niż siedzenie w domu i gapienie się w telewizor w oczekiwaniu, aż mąż wróci kiedyś do domu. – Co to był za film i na którym seansie pani była? – „Tylko razem”, o dziewiątej. Okropny film. Bez miłości. Skrzywiła się. – Czy ktoś panią widział? – Nie, o ile mi wiadomo. Ja nikogo nie rozpoznałam w każdym razie. – Pamięta pani, gdzie pani siedziała? Z przodu? Z tyłu? – Mam zwyczaj siedzieć pośrodku. Hake zrobił notatkę. – Wie pani, gdzie był wtedy pani mąż? – Jeśli nie był u swojej kochanki, to był w biurze. Pracuje ciężko w swojej firmie. Chwyciła Hakego mocno za ramię. – Ale nie mów, że ja to powiedziałam. To o kochance. On nie przypuszcza, że ja wiem. Wyjęła znów paczkę papierosów i wyszperała jednego. – Zresztą, możesz powiedzieć. Gówno mnie obchodzi, co on robi. Moje życie już i tak jest zniszczone. Żyłam dla Cathrine, a nie dla niego. Zapaliła papierosa, wydmuchała dym i popatrzyła na Hakego. – „Nie tak występni, nie tak” – powiedziała cicho – „są oni jak plewa, którą wiatr rozmiata. Toteż występni nie ostoją się na sądzie ani grzesznicy – w zgromadzeniu sprawiedliwych, bo Pan uznaje drogę sprawiedliwych, a droga występnych zaginie”[2]. Hake spojrzał na nią, nie rozumiejąc. – Psalm pierwszy z Księgi Psalmów – powiedziała. – Bardzo go lubię. Hake skinął głową i przeniósł ciężar ciała na zdrową nogę. Lisbeth Haldeman-Spegel popatrzyła na niego w ten sam sposób, jak za pierwszym razem, kiedy się spotkali – ze źle ukrywanym sceptycyzmem. – Wszyscy jesteśmy grzesznikami, komisarzu, nawet pan. – Nic pani o tym nie wie – powiedział twardo Hake.

– Więc stoi pan wyżej od nas? – Tego nie powiedziałem. – Wydaje się pan to sugerować. – Czy możemy poczekać z lustrowaniem mnie i zamiast tego skupić się na pani córce? – Jak pan chce – odrzekła. – Ale niech pan nie sądzi, że jest pan nieomylny. Zaciągnęła się głęboko, spojrzała w zamyśleniu na żar i wydmuchała szybko dym, jakby czuła do niego obrzydzenie. – Co za pierdolone życie – powiedziała posępnie i wyszła z pokoju. Hake poszedł za nią. Podeszła do barku i nalała sobie duży kieliszek koniaku, który wypiła jednym duszkiem. Reszta przesłuchania dała niewiele. Po czterech filiżankach kawy Hake czuł takie kwasy w żołądku, że musiał poprosić o szklankę wody mineralnej. Lisbeth Haldeman-Spegel nie miała pojęcia, czy Cathrine miała jakichś wrogów. Jej córka rzadko się odzywała. Chodziła do Szkoły Rzemiosła Artystycznego przy Valhallavägen, kierunek malarski, i od czasów gimnazjum była zainteresowana sztuką. Hake dostał adresy kilku przyjaciół i szkoły. Peter Severin i Cathrine byli zaręczeni od dwóch lat, a mieszkanie na Jungfrugatan dostała jako prezent zaręczynowy. Lisbeth miała do niego klucz, który przechowywała w szafce kuchennej. Nie była pewna, czy jej mąż o tym wiedział, ale nigdy nie miał żadnego powodu, by odwiedzać mieszkanie córki bez jej wiedzy. Hake notował dokładnie, a potem poinformował, że ciało Cathrine jest już po obdukcji i że mogą je dostać z powrotem. Lisbeth wstała i nalała sobie jeszcze jeden spory kieliszek koniaku, który szybko opróżniła. Następnie podeszła do dużych lustrzanych drzwi i dobijając się do nich, krzyknęła głośno: – Słyszałeś, Birger? Możemy teraz odebrać ciało! Może mógłbyś wziąć swój wspaniały samochód, podjechać do kostnicy i je odebrać?! Potem skuliła się na podłodze i zaczęła płakać. Birger Haldeman-Spegel otworzył drzwi i znad okularów patrzył to na swoją żonę, to na Hakego. – Myślę, że powinieneś już iść – powiedział głucho. – Między dziewiątą a jedenastą – powiedział komisarz Bolinder chrapliwym głosem i puścił wokół stołu kopie raportu z obdukcji. Oskar Lidman swojej nie przeglądał, rozmawiał już z Brandtem i otrzymał najważniejsze informacje. Ile ważyły serce i wątroba oraz w jakim znajdowały się stanie, nie chciał wiedzieć. Tobisson natomiast czytał dokładnie, podczas gdy Hake głównie patrzył na Bolindera i tylko od czasu do czasu zerkał na raport. – Zmarła z powodu upływu krwi. Cios w serce przyniósł natychmiastowy efekt i najprawdopodobniej straciła przytomność w kilka sekund. Miała ranę tłuczoną z tyłu głowy, ale to z pewnością wynika z tego, że upadła na kaloryfer. Bolinder zrobił krótką pauzę w oczekiwaniu na ewentualne komentarze. Kiedy nikt nic nie powiedział, kontynuował. – Nie miała alkoholu ani żadnych leków we krwi. Jak widzicie, była zupełnie zdrowa, testy nie wykazały żadnych chorób. Nie miała żadnych fragmentów naskórka pod paznokciami, więc nie zadrapała napastnika. Nie miała śladów spermy w ustach, więc najprawdopodobniej nie była zmuszona do seksu oralnego ani nie została zgwałcona. Bolinder zamilkł i Hake spojrzał na niego. – Co jest? – zapytał. – Nie ma tego w raporcie, ponieważ niezupełnie da się to udowodnić – powiedział ostrożnie Bolinder – ale Brandt uważa, że była aktywna seksualnie przynajmniej poprzedniego dnia. – Skąd, do cholery, można to wiedzieć? – zapytał zdziwiony Lidman. – Powstają niewielkie rany wokół wag…

– Nie chcę zresztą wiedzieć – powiedział Lidman, zanim Bolinder zdążył postawić kropkę. – Sprawdź, czy Peter Severin miał przepustkę w niedzielę – powiedział Hake do Lidmana. Ten pokiwał ponuro. Był dzisiaj w fatalnym nastroju. Jego żona była na konferencji w Sälen, a on został sam w mieście. Ponieważ nienawidził gotować dla siebie i brakowało mu partnerki do tańca, musiał pogodzić się z tym, że przez kilka dni będzie pozbawiony swoich dwóch największych przyjemności i działało mu to na nerwy. Zużył już pół paczki zapałek. Podczas gdy Hake relacjonował, co do tej pory udało im się ustalić, Lidman słuchał jednym uchem. Jego własne problemy sprawiały, że myśli wędrowały we wszystkich kierunkach. Nagle dostrzegł, że Hake wygląda na nieźle wyczerpanego i ogarnęło go współczucie. Pewnie problemy na froncie domowym – pomyślał Lidman. Spotkał Hannę Sergel kilka razy i postrzegał ją jako zimną i nieprzychylną. Nigdy nie przestał się dziwić, że człowiek, który był tak kompetentny w swoim zawodzie, mógł być takim ciemniakiem, jeśli chodzi o relacje rodzinne. Jaki był sens szarpać się między nadzieją a depresją tylko dlatego, że wybrało się niewłaściwą kobietę? Wtedy powinno się raczej wybrać ponownie. Nie można przecież kontynuować tańca z kimś, kto cały czas depcze ci po palcach. To nie takie trudne – myślał Lidman. Sam dokonał takiego wyboru – ponownie się ożenił, a miał dwóch chłopców z poprzedniego związku, dwóch dagos, jak to ujął. Z nową żoną nie miał dzieci, ale nie rozpaczał z tego powodu. Hake kontynuował, streścił poranne spotkanie z rodzicami Cathrine. – Powinniśmy zabrać go do piwnicy i powiesić na drążku dla papugi – powiedział Tobisson. Bolinder spojrzał na niego ze złością. Nie lubił tego rodzaju żartów policyjnych. Wiedział, że społeczeństwo, po całej negatywnej prasie o brutalności policji, wierzyło, że mają jakiś pokój przesłuchań w piwnicy ze ścianami zbryzganymi krwią. – Facet nie czuje się dobrze – powiedział. – Ja to rozumiem – odrzekł Tobisson. – Ale pytanie brzmi: czy czuje się źle, bo ma coś do ukrycia? Co sądzisz, Axel? Hake nie wiedział. Było za wcześnie, by mieć zdanie o czymkolwiek. Teraz był zainteresowany wyłącznie zebraniem tylu informacji o sprawie, ile jest to możliwe. Ze wszystkich stron. Gdzieś znajdowały się anomalie, które mogą doprowadzić do wpadki mordercy. Był bezwzględnie przekonany, że wszyscy zabójcy popełniają błędy. Jego zadaniem było je znaleźć. Był na szkoleniu zarówno we francuskim wydziale do spraw morderstw, jak i w amerykańskim FBI. Wspólne dla nich było zdanie, że dokładność jest cnotą i że pochopne wnioski mogą opóźnić dochodzenie i mieć fatalne konsekwencje. W głowie dzwoniła mu również dewiza amerykańskich śledczych: „Murder is always inside the family”[3], co oznacza, że ofiary prawie zawsze znają sprawcę. Hake wstał. Czuł się nieco oszołomiony i mocno złapał laskę. Koszula lepiła się i dłonie były wilgotne. Źle spał w nocy i śnił mu się koń o imieniu Sax, który go gryzł. Czuł się bezradny i nie uciekał. Ugryzienie przez konia znał od szkolnych czasów, było jak mocne uszczypnięcie w udo. Ale ten koń, z drżącymi nozdrzami i białą pianą wokół pyska, gryzł go cały czas mocno w ramię. Nie miał pojęcia, co taki sen oznacza. Podszedł do okna, otworzył je, a świeże powietrze napłynęło ku niemu. Wziął głęboki oddech. Na zewnątrz asfalt był czarny i mokry. Ten ostry, trochę metaliczny zapach miasta oznaczał, że niebawem zacznie padać śnieg. – Czy ktoś czytał dzisiaj gazety? – zapytał odwrócony do nich plecami. – Wiedzą, że na lustrze było napisane „zdzira” – powiedział Tobisson. – Skądś był przeciek, ale z tym można było się liczyć. Hake zaklął cicho. – „Expressen” nazywa go „Dziewicobójcą” – kontynuował Tobisson.

Bolinder rzucił Hakemu szybkie spojrzenie. – No i mnóstwo gówna o tym, że policja jest bezradna i zagubiona – powiedział Lidman. – Ten jeden raz mają rację – dodał kwaśno. Hake skinął głową. Jego pager zapiszczał. Numer Rilkego. Teraz się zacznie – pomyślał i zamknął z hukiem okno. Pokój Seymoura Rilkego wyraźnie różnił się od innych w komisariacie. Pierwszym, co zrobił po objęciu stanowiska, było wyrzucenie wszystkich „państwowych” mebli, jak je nazwał. Wywieziono zatem metalowe szafki na dokumenty, biurko z dużymi szufladami i krzesła, które wyglądały jak kawiarniane. Rilke za radą żony wynajął dekoratora, który odczarował wrażenie instytucjonalności pomieszczenia i stworzył piękny gabinet komendanta, który pasowałby do Pałacu Elizejskiego. Przy oknie stało antyczne biurko i krzesło z francuskiego drzewa wiśniowego, na podłodze leżał ręcznie tkany dywan z dyskretnym wzorem, a ściany były ozdobione małymi miedziorytami przedstawiającymi Sztokholm z przełomu wieków. Naprzeciwko biurka znajdował się stół Alvara Aalto, wokół którego stało kilka krzeseł – nowoczesny element wtapiający się między starsze meble. Rilke nie miał komputera, a większą częścią pracy papierkowej zajmowała się jego sekretarka w pokoju na zewnątrz. On sam pisał ręcznie na specjalnie zamówionym, niebielonym papierze z jego herbem. Gdy sekretarka wpuściła Hakego, Rilke siedział i pisał listy. Spojrzał w górę, kiwnął i wskazał na krzesło pod ścianą. Hake wziął je i usiadł przed biurkiem. Wszystko zostało zaprojektowane w taki sposób, że praktycznie nie było możliwe, by nie poczuć się jak gość u wytwornego arystokraty. Krzesło było nieco niższe od krzesła Rilkego tak, by mógł patrzeć z góry na odwiedzającego. Rilke odłożył starannie swoje pióro Mont Blanc do piórnika i przyglądał się Hakemu. – Miałem bardzo nieprzyjemną rozmowę telefoniczną z Birgerem Haldemanem-Speglem – powiedział autorytatywnie. Hake powiesił powoli laskę na oparciu krzesła i obserwował Rilkego, który ponownie wyjął wieczne pióro i obracał je w palcach. – On nie tylko zasiada w różnych zarządach – ciągnął Rilke – które bezpośrednio lub pośrednio mogą wpływać na nasz budżet. Był również ekspertem w Ministerstwie Sprawiedliwości. Jest prawnikiem z wykształcenia i pracowaliśmy razem w departamencie. Rilke strącił niewidzialny pyłek ze swojej marynarki i wyjrzał przez okno. – Kiedy służby policyjne domagały się więcej dotacji, był jednym z tych, którzy stali po stronie policji. To on w mniejszym lub większym stopniu był odpowiedzialny za znaczną część wykonanych przelewów. Nadal ma bliskie kontakty z ludźmi z ministerstwa, jest dobrym znajomym wielu miejskich polityków wielkiego formatu, a jego brat zasiada w parlamencie. Obraca się więc w kręgach władzy, a poza tym jeździ na polowania zarówno z wojewodą, jak i z różnymi grubymi rybami przemysłu. Hake czuł się zażenowany tym bezwstydnym uwielbieniem dla władzy i zastanawiał się, co właściwie jego szef chce mu powiedzieć. Nagle Rilke spojrzał prosto w oczy Hakego i przyszpilił go spojrzeniem. Nie spuścił wzroku, mówiąc mocnym głosem: – Chcę tylko, żebyś w tej trudnej sytuacji zachowywał się w stosunku do niego jak przyzwoity człowiek. Doprawdy nie żądam zbyt wiele. – Był opryskliwy i arogancki, i… – Mam to w dupie – przerwał energicznie Rilke. – Mówię tylko, że masz się zachowywać przyzwoicie i nie pozwolić swoim przekonaniom niższej klasy społecznej stać na drodze, kiedy wyjaśniasz tę zbrodnię. Östermalm czy nie. To jest morderstwo jak każde inne.

– Co ty wiesz o mojej przynależności klasowej? – zapytał ostro Hake. – Widziałem takich jak ty, którzy przychodzą i odchodzą – powiedział swobodnie komendant. – Wspólne dla was jest to, że źle rozumiecie reguły gry. Nie we wszystkim chodzi o sprawiedliwość, nie we wszystkim chodzi o najprostszą drogę między dwoma punktami. Są inne sposoby dotarcia do rozwiązań. Istnieje nawet coś, co nazywa się kompromisem. Axelowi Hakemu zrobiło się zimno w środku. Uczucie ciepła, które odczuwał będąc w pokoju dowodzenia, zmieniło się w lodowatą wewnętrzną ciszę. – Rozumiem je wystarczająco dobrze – powiedział po chwili wahania. – To jest najgorsze. Rozumiem wszystkie menuety i całą wazelinę, której trzeba użyć, by trybiki chodziły, jak należy. Wstał i spojrzał z góry na Rilkego. – Ale to nie oznacza, że to mi się podoba. I zdecydowanie nie znaczy, że tacy jak Birger Haldeman-Spegel mogą być bezczelni wobec zwykłego urzędnika, bez względu na to, z iloma wojewodami polują. Czy chciałeś ode mnie coś jeszcze? Rilke popatrzył obojętnie na swojego podwładnego. Po raz pierwszy zauważył, jakie Hake ma szerokie ramiona i masywne plecy. Jego dłonie były równie szerokie, z silnymi palcami, które wyglądały prawie jak przycięte – tak były równe. Nogi jednak były za krótkie, co sprawiało, że nie wyglądał na rosłego. No i oczywiście laska. Rodzina chłopska – pomyślał Rilke – możliwe, że rybacka. Czuł się trochę nieswojo. Nie zamierzał podporządkowywać sobie Hakego, ale czasami wszystko układało się źle od samego początku. Wadą bycia szefem było to, że należało odgrywać swoją rolę, a kiedy ktoś to kwestionował, trzeba było szybko sięgać po środki przymusu, by osiągnąć to, czego się chciało. W zasadzie nie lubił Birgera Haldemana-Spegla, ale ten groźny ton w telefonie mógł mieć konsekwencje, gdyby jakoś nie zareagował. A Seymour Rilke postrzegał siebie samego jako osobę, która dobrze radzi sobie w różnych sytuacjach. – Pomyśl o tym, co mówiłem – powiedział bardziej pojednawczym tonem. Hake skinął lekko głową i ruszył w stronę drzwi. – I Axel – dodał Rilke. – Możesz pozdrowić ode mnie Hannę? Hake cicho zamknął za sobą drzwi i poszedł na dół do kąpieliska Kronoberg. Przebrał się szybko, odłożył laskę na brzeg basenu i wskoczył do wody. Zaczął gorączkowo pływać, co robił zawsze, gdy był wzburzony. Uwielbiał pływać i po zaledwie kilku długościach ogarnęło go uczucie nieważkości i rozkoszował się w pełni pędem w wodzie. Pieprzony bufon – pomyślał. I jeszcze to, żeby pozdrowić Hannę, jakby byli jedną wielką rodziną. Wprawdzie Hanna znała żonę Rilkego i była u nich w domu wiele razy, ale Hakemu nie podobało się, że jego kobieta ma do czynienia z jego szefem. Było w tym coś groźnego, ale nie wiedział co. Przeszedł na styl grzbietowy i pływał solidnie, aż poczuł się zmęczony i kwas mlekowy doprowadził do większej sztywności mięśni. Odwrócił się ponownie i zaczął płynąć swoje pół mili spokojnym kraulem. Wszystkie dźwięki, które rozchodziły się tak mocno w basenie, zanikły, i w końcu słyszał tylko własny oddech. Był całkowicie odprężony i czuł wielką ulgę, mając dostęp do tej formy wypoczynku, który dawał równocześnie całemu ciału prawdziwą zaprawę. Gdy zostało mu już tylko kilkaset metrów, usłyszał, że ktoś wykrzykuje jego imię. Spojrzał w bok i zobaczył, że Oskar Lidman stoi przy krawędzi i go woła. Jego workowata marynarka i wytarte spodnie nie bardzo pasowały do basenu z wysportowanymi policjantami i pływakami. Woda obryzgała mu jedną nogawkę, co zdawał się postrzegać jako osobistą zniewagę. Hake postanowił ignorować go do czasu, aż skończy pływać. Lidman poddał się i poszedł do kawiarni. Po zmyciu chloru pod prysznicem i przebraniu się, Hake usiadł naprzeciwko Lidmana, który zdążył już wypić filiżankę kawy i zjeść dwie mazariny[4]. – Krzaki – powiedział tajemniczo, z okruchami ciastka w kąciku ust. Hake czekał.

– Był w krzakach. Severin, znaczy się. Patrzył z zadowoleniem na Hakego. Uwielbiał sytuacje, kiedy Hake nie nadążał. I był wkurzony, że wcześniej musiał stać przy krawędzi basenu i go wołać. – Zacznij od początku – powiedział spokojnie Hake i wytarł włosy ręcznikiem. – Peter Severin był na poligonie w niedzielę. W krzakach. Zatem nie mógł przelecieć Cathrine Haldeman--Spegel. To Axel Hake sam zrozumiał.

[2] Tłum. Biblia Tysiąclecia. [3] „Morderstwo zawsze ma miejsce w rodzinie”. [4] Mazarin – rodzaj kruchej babeczki wypełnionej marcepanem i pokrytej lukrem.

ROZDZIAŁ 5 Pamiętał, że był tam już wcześniej. Późno wieczorem. Był trochę pijany i miał ze sobą dziewczynę. Pili czerwone wino przy zapalonych świecach i trzymali się za ręce. Ona miała wokół nadgarstka wytatuowaną bransoletkę w formie węża, zupełnie jak matka Churchilla sto lat wcześniej. Białe Morze – przypominał sobie, że tak nazywała się sala pośrodku budynku. Grał zespół rockowy i Hake pamiętał niekończącą się kolejkę do toalety i baru. Czuł ulgę, że te dni już minęły. Nie pasował do tego. Już wtedy chciał zostać policjantem, a to nie miało wysokich notowań wśród wolnych artystów. Dziewczyna z wężowym tatuażem pokręciła tylko głową niepocieszona, gdy wymknęło mu się o jego planach na przyszłość. Próbował się usprawiedliwiać. Przekonywał, że społeczeństwo musi zwalczać wszelką przestępczość. Dziewczyna zapytała tylko, czyje wille, garaże i banki trzeba chronić. Hake dobrze rozumiał, co miała na myśli, ale przeciwieństwem była anarchia i ludzie jednak ostatecznie potrzebowali policji, gdy przestępstwo pojawiało się w ich najbliższym otoczeniu. Nie lekcji politycznych. Ale Szkoła Rzemiosła Artystycznego zmieniła się od tego czasu i zmienił się także Hake. Ten studiujący prawo młodzik, który był tam na imprezie, nieszczególnie przypominał komisarza policji, który stał teraz w białym pokoju i wyglądał na zagubionego. – Komisarz Hake? Hake odwrócił się. Starsza, siwowłosa kobieta patrzyła na niego przymrużonymi oczami. – Tędy proszę, jeśli chce pan spotkać się z nauczycielami Cathrine. Wywnioskowałam, że to pan jest policjantem – powiedziała konspiracyjnie, gdy szli przez salę. – Wygląda pan tak stanowczo. Nie, nie ma w tym nic negatywnego. To tylko odmienne dla tej szkoły. Większość z nich to poszukiwacze, rozumie pan. Trochę zagubieni. Nawet nauczyciele – dodała i uśmiechnęła się do swoich myśli. – Znała pani Cathrine Haldeman-Spegel? – zapytał Hake. – Nie, nie znałam. No, może z widzenia. W ten sposób znam wszystkich studentów. Jestem przecież sekretarką i zajmuję się praktycznymi sprawami, jak zakup materiałów i takie tam. Ale nie znałam jej, tego nie mogę powiedzieć. Nie była żadną wyróżniającą się uczennicą. Ale może pan o tym porozmawiać z Martinem Auxerre’em. Tędy proszę. Otworzyła drzwi i poszła dalej korytarzem. W głębi znajdowało się duże okno z widokiem na dzielnicę Gärdet, zupełnie na obrzeżu właściwego Östermalm. – Auxerre? On jest Francuzem? – Tak, ale mieszka tu od około dziesięciu lat. Był uczniem Alechinsky’ego w Paryżu. Wie pan, tego, co był w grupie Cobra razem z Asgerem Jornem i resztą. Zatrzymała się i spojrzała nieco zaniepokojona na Hakego. – Czy to coś panu mówi? Axel Hake skinął głową i poszli dalej do pokoju nauczycielskiego. Martin Auxerre stał do nich plecami, pił kawę i palił gauloises’y. Hake, od czasu pobytu w Paryżu, potrafił rozpoznawać cierpki zapach francuskich papierosów. – Komisarz tu jest, Martinie – powiedziała sekretarka i zniknęła za drzwiami. Martin Auxerre odwrócił się i spojrzał na Hakego. Byli mniej więcej tego samego wzrostu, ale na tym kończyły się wszystkie podobieństwa. Długie czarne włosy Auxerre’a opadały mu na ramiona. Był chudy, a jego twarz była poorana zmarszczkami. Palce miał długie, niemal kobiece, i palił papierosa zamaszystym, płynnym ruchem. Na wpół skruszony przedni ząb nadawał mu wygląd łobuza, mimo że był z pewnością około czterdziestki. Przyglądał się Hakemu przez dym.

– To zbyt potworne – powiedział z szemrzącym akcentem. – W dodatku niepojęte. Niezrozumiałe. Wzruszył ramionami, jakby wykorzystał już swój zasób słów, a gest miał dopełnić reszty. – Dlaczego? – zapytał Hake. – Mam na myśli, dlaczego niezrozumiałe? – Dlaczego? Co to za pytanie? Dlaczego? Auxerre wypił łyk kawy i badawczo patrzył na Hakego znad krawędzi filiżanki. – Tak, dlaczego? – nalegał Hake. Francuz pokręcił głową, jakby rozmawiał z kimś pozbawionym większej wiedzy. – Ona była… niedostrzegalna. Była… Szukał słów. – Była dziewczyną, która nie budziła silnych namiętności. Voilà. – Siedem ciosów na ciele mówi coś innego – odrzekł Hake. – Nie znałeś jej – powiedział Martin Auxerre. – Ale ty tak? Francuz pokiwał w zamyśleniu głową i się skrzywił. – Tak, znałem ją, jeśli nauczyciel może znać ucznia. Ona była… przezroczysta. Transparentna. Oczywista. Była, krótko mówiąc, nudna, nie miała żadnych tajemnic. Następnie Hake został zmuszony do wysłuchania długiego wywodu o tym, że ludzie, którzy nie mają tajemnic, nie mogą być dobrymi malarzami. Ani interesującymi osobowościami. Cathrine Haldeman-Spegel cały czas bała się, że nie będzie zadowalająca. Bała się okazywać silne emocje, bała się, że się nie wpasuje, ponieważ jej rodzice są zamożni. Jej malarstwo było płaskie i nudne, a Auxerre podawał w wątpliwość jej talent. Nie rozumiał, jak w ogóle dostała się do szkoły. Hake zastanawiał się, czy naprawdę rozmawiają o tej samej osobie, gdyż zdjęcia Cathrine, które widział, i to, co zobaczył na stole obdukcyjnym, wskazywało na coś zupełnie innego. Cathrine była bardzo atrakcyjną młodą kobietą. Twarz nie była w oczywisty sposób piękna, ale była urocza i miała ciekawy, mały, zadarty nos. Jednak Auxerre nie mówił o atrybutach zewnętrznych, opisując ją, jak podkreślił. Mówił o duszy, o tym, co było w środku, a tam, według jego obserwacji, było mizernie. Tam była jesień, jak to wyraził. Hake zastanawiał się, czy Auxerre został odrzucony i dlatego czuł do niej urazę. Był to w każdym razie dziwny sposób opisywania kobiety, która została brutalnie zamordowana. Po swoim wykładzie Auxerre, jakby dla wyjaśnienia swojej teorii, zaciągnął Hakego do atelier i pokazał mu obraz Cathrine, który odrzucił jako całkowicie pozbawiony wartości. Był to obraz abstrakcyjny, prawdopodobnie letnia łąka, ale Hake nie mógł się właściwie zdecydować, co on przedstawia. Nie wyglądał w każdym razie gorzej niż inne prace studentów, które były w atelier. – Ale ona i tak będzie wystawiać – powiedział Auxerre i znów na jego twarzy pojawił się grymas. Za każdym razem, gdy się krzywił, usta otwierały się nieco, obnażając ułamany przedni ząb. – To dlatego jest tu tak niewiele jej obrazów. – Gdzie będzie wystawiać? – W Galerii Grieg. – Czy to ta, która leży na Karlaplan? Auxerre przytaknął ponuro. Hake rozpoznał nazwę. Hanna kiedyś wspomniała, że to szanowana galeria. Nagle otworzyły się drzwi i do środka zajrzała młoda kobieta. Miała zjeżone włosy, które wyglądały jak po domowym strzyżeniu, sukienkę do kostek i sandały nieodpowiednie do pogody. Hake zwrócił uwagę, że miała farbę malarską na rękach i intensywnie szare oczy. Przedstawiła się jako Ditte Kelp i domagała się, by móc wejść i malować. Auxerre powiedział, że musi

zaczekać, aż skończą. Dziewczyna argumentowała gwałtownie i powiedziała, że ma prawo malować, kiedy chce, jednak Auxerre obstawał przy swoim. – Później – powiedział nieco nonszalancko. Młoda kobieta rzuciła szybkie spojrzenie na Hakego i zlustrowała go z góry na dół. – Heil Hitler – odrzekła i zatrzasnęła drzwi, aż echo odbiło się po całym budynku. Ruch uliczny w piątkowe popołudnie był mniejszy niż zwykle. Hake pomyślał, że udało mu się natrafić na każde czerwone światło z Östermalmu do Kungsholmen. Zatrzymał się przy Ica Banér i kupił jedzenie. Wiedział, jaka jest ulubiona potrawa Siri i ułatwił sobie sprawę. Przy Tegelbacken duży ciężarowy samochód zachlapał mu całą przednią szybę, a ponieważ wycieraczki w jego aucie były zniszczone, widoczność miał kiepską. Trwało wieki, zanim doczyścił szybę. Jechał dalej Hantverkargatan, obok starej mennicy, aż dotarł do mieszkania Hanny, które leżało naprzeciwko kościoła w Kungsholmen. Dom z przełomu wieków, w kolorze ochry, stał na końcu Parmmätargatan i był jednym z najwspanialszych w okolicy. Z bramy rozpościerał się widok aż do Norr Mälarstrand nad wodą, po ceglastoczerwone fasady Söder Mälarstrand, a z mieszkania był widok na cmentarz. Hake zaparkował samochód i rozkoszował się kojącym widokiem; wielkie drzewa kołysały się na wietrze, a ponieważ był dzień Wszystkich Świętych, kościół był oświetlony i latarnie wzdłuż naw pięknie płonęły. Hake otworzył bagażnik, wyjął fotelik dziecięcy i przymocował go do przedniego siedzenia. Deszcz smagał mu twarz, kiedy szedł skulony w stronę wejścia. To nie jest mój dzień – pomyślał, jadąc windą na drugie piętro. Siri była już w pełni ubrana i stała w holu, gdy Hanna otworzyła drzwi. Hake podniósł swoją córkę i cmoknął ją w policzek. Spojrzał na Hannę. Miała upięte ciemnobrązowe włosy, a ubrana była w ciemny sweter i czarną spódnicę, z czarnymi spodniami pod spodem. Wyglądała zachwycająco. Hake postawił Siri i pocałował Hannę w usta. Siri popatrzyła na nich ze zdziwieniem, a potem zapytała, dlaczego ona nie dostała całusa w usta. – To moja żona – powiedział pedagogicznie Hake. – Ty jesteś moim dzieckiem. Moją żonę całuję w usta, moje dziecko w policzek. Siri zmarszczyła brwi, które podobnie jak Hanny były proste, ale kiedy była zatroskana na czole ściągały się w kształt litery „V” . Pokręciła głową. – Nie – powiedziała stanowczo. – W takim razie ja chcę być twoją żoną. Hanna zaśmiała się głośno i spojrzała na zegarek. – Śpieszysz się? – zapytał Hake. Hanna zawahała się, w końcu kiwnęła głową. – Wyjeżdżasz dziś wieczorem? – Wyjeżdżam? – Tak, do Dalarö. Pokręciła głową. – Nie wybieram się do Dalarö. – To dokąd zatem? – Jeszcze się tak naprawdę nie zdecydowałam. Czy to ważne, gdzie będę? Hake starał się wzruszyć ramionami na tyle nonszalancko, na ile było go stać. – Zadzwoń na moją komórkę i powiedz, gdzie jesteś – powiedział. – To nie jest ważne dla mnie, ale dobrze, żebym wiedział, gdzie jesteś, kiedy mam Siri. Z pewnością rozumiesz. Odwrócił się i otworzył drzwi. Hanna chwyciła go. – Przepraszam. Przeciągnęła ręką po włosach. – Jest teraz trochę bałaganu w moim życiu. Hake skinął głową i wziął Siri w ramiona. Trzymała mocno swój mały plecak z pluszakami.

– Do widzenia – powiedział i Siri także się pożegnała. – Do zobaczenia w niedzielę wieczorem. Hanna im pokiwała. Hake wyszedł na klatkę schodową. – Axel… Odwrócił się. Hanna zawahała się, wydawało się, że chce coś powiedzieć. Jednak uśmiechnęła się tylko i pokręciła głową. – Miłego weekendu – powiedziała i przesłała Siri całusa. Hake wsiadł do windy, skulił się i poszedł do samochodu tak szybko, jak mógł. Siri nigdy nie wspominała o tym, że kuleje albo że ma laskę. Dla niej tata po prostu tak wyglądał i Hake uważał to za błogosławieństwo. Tylko patrzeć, jak dotrą do niej szyderstwa na temat jej ojca. Otworzył drzwi samochodu i posadził Siri w foteliku. Patrzyła na niego nieprzerwanie, gdy pokonywali ten krótki odcinek do jego mieszkania. Stała się tak tajemnicza, jak Hanna – pomyślał. – Chce zaczekać z powiedzeniem, co leży jej na sercu. Do tej pory jednak umiał przeniknąć jej spojrzenie. – Tato... – zwróciła się do niego Siri, gdy zaczęli zbliżać się do Pontonjärgatan. – Będzie spaghetti z krewetkami – powiedział Hake. – I szarlotka na deser. Już zrobiłem zakupy. Siri spojrzała na niego ze zdziwieniem, po czym uśmiechnęła się całą buzią. Po kolacji, kąpieli i wspólnej zabawie Hake przyniósł mały materac Siri i położył przy swoim łóżku. Dziewczynka przebrała się w piżamę i stała w drzwiach, patrząc, jak dla niej ścieli. Gdy bajka na dobranoc została przeczytana i Siri zasnęła, Hake nalał sobie duży kieliszek czerwonego wina, usiadł w swoim fotelu i otworzył notatnik. Ostatnie, co zapisał, zanim pojechał odebrać Siri, to „skontaktować się z Ditte Kelp”. Martin Auxerre powiedział, że Ditte i Cathrine rozmawiały ze sobą w szkole, ale wolał nie wnikać, czy były przyjaciółkami. W odróżnieniu od Cathrine, Ditte była bardzo uzdolniona. Mogła zajść naprawdę daleko. Była temperamentna, bystra i zmotywowana. – I bardzo nieodpowiedzialna – dodał Auxerre. – Czy to dobrze? – zapytał Hake niewinnie. Miał już dosyć wszystkich teorii o tym, co czyni kogoś prawdziwym artystą. – Bardzo dobrze – odpowiedział Auxerre z wielką powagą. Hake zapisał nazwisko i poprosił, by mógł zobaczyć obraz, nad którym Ditte pracowała w atelier. Francuz pokazał mu miniaturę. W jednym rogu obrazu stała para ludzi na trawniku. Może czyiś rodzice. Resztę obrazu wypełniały ich cienie na trawie. To było prowokujące, samowolne i bardzo dramatyczne. Axel Hake zapalił papierosa i kartkował notatnik. Palił rzadko i tylko przez weekend. Stało się to pewnego rodzaju symbolem, że zaczyna się czas wolny, ale teraz, gdy zajmował się dochodzeniem w sprawie morderstwa, było to tylko iluzją. Nie będzie mowy o żadnym wolnym, a wiedział bardzo dobrze, że im więcej czasu mijało, tym trudniej będzie złapać mordercę. Dlatego było szalenie ważne, aby pracować pełną parą od pierwszej chwili. Wiązało się to naturalnie z ludzką pamięcią – w miarę upływu czasu zeznania świadków były coraz bardziej niepewne. Czy to była godzina ósma, kiedy usłyszeli dziwny dźwięk, czy może dziesiąta? Przeczytali coś w gazecie i wyobrazili sobie, że mężczyzna miał brodę albo czarny kapelusz? Czas był najgorszym przeciwnikiem Hakego i dlatego się spieszył. Pociągnął duży łyk wina. W ciągu dnia nadeszły raporty techniczne i dostali do dyspozycji duży zestaw odcisków palców. Były one teraz sprawdzane w rejestrach policyjnych, ale znajdowały się tam wyłącznie osoby wcześniej skazane. Ekspert, który badał brzegi ran, sądził, że nóż, którego użyto, był nożem myśliwskim i to stosunkowo nowym. W ranie nie było bowiem żadnych bakterii ani krwi

zwierzęcej. Hake poprosił Tobissona, by obdzwonił sklepy myśliwskie i dowiedział się, czy sprzedali ostatnio jakiś nóż. Później zszedł do Brandta i zapytał, czy jest pewien, że Cathrine uprawiała seks w niedzielę. Brandt tak uważał, ale nie był do końca pewien. – Mogła przecież też stosować jakąś sztuczną rzecz – powiedział i przetarł czerwone, podrażnione oczy. Wyglądał na wyjątkowo zmęczonego. – W każdym razie nie znaleźliśmy żadnych zabawek erotycznych w mieszkaniu – odpowiedział Hake. Brandt pokiwał głową. – Jak bardzo aktywna seksualnie była według ciebie? – zapytał Hake. – Bardzo – odpowiedział szybko Brandt. Odpowiedź zaskoczyła Hakego. Według Severina mieli zupełnie normalny seksualnie związek. – Można to zobaczyć… tam na dole? – zapytał Hake i czuł, że stąpa po bardzo kruchym lodzie. – Oczywiście, że nie można – powiedział gorzko Brandt. – Ale gdybyś dokładnie przeczytał mój raport z obdukcji, zobaczyłbyś, że miała bliznę po piercingu na języku. Blizna była zagojona, ale Cathrine miała taką kulkę w języku przez dłuższy czas. Przy fellatio kulka stymuluje penisa. – Fellatio… – Nie zgrywaj się – powiedział Brandt. – Robienie loda, jeśli wolisz. Hake wyszedł stamtąd trochę zbity z tropu. – Czy naprawdę laski z Östermalmu mają w zwyczaju robić sobie dziury w języku? – zapytał sceptycznie Tobisson, kiedy usłyszał wnioski koronera. – Najwyraźniej – powiedział z irytacją Lidman. Nadal był w diabelskim nastroju. Żona miała być poza domem jeszcze przez tydzień. – Nie podoba mi się, że nikt z nas nie widział tej informacji w raporcie z obdukcji – powiedział Hake. – Tak długo, jak Brandt upiera się przy używaniu łacińskich terminów w każdym przypadku, zawsze będziemy opuszczać masę istotnych informacji. Ktoś powinien mu to powiedzieć. – Nie ja – oświadczył z naciskiem Hake. Przeszył go dreszcz, gdy pomyślał o Brandcie. Wziął kieliszek wina i podszedł do okna. Deszcz przeszedł w łagodny opad śniegu. Pierwszy w tym roku. Duże, mokre płatki wirowały, opadając na ulicę. Hake zastanawiał się, gdzie jest Hanna i co teraz robi. Było po dwunastej, więc może jadła późną kolację z przyjaciółką. Albo z kimś innym. A może robiła coś innego. Hake nie chciał dokończyć myśli. Poczuł się nagle bardzo zmęczony. Odstawił kieliszek i ziewnął. Nie było sensu dalej się zastanawiać. Poszedł do sypialni i popatrzył na dziewczynkę, która głęboko spała obok jego łóżka. Zastanawiał się, jakie będzie ich życie. Jakkolwiek bardzo chciał, nie mógł sobie tego wyobrazić. Widział wszystko tylko z tygodnia na tydzień. Zadzwonił telefon. Hake stał w drzwiach, aż włączyła się automatyczna sekretarka. Jeśli to był jakiś reporter, nie zamierzał odpowiadać. Natychmiast rozpoznał głos. To była Lisbeth Haldeman-Spegel. Po omacku wziął laskę. – Ona nie była jego – powiedziała niewyraźnym głosem. – Cathrine nie była córką Birgera… Hake podniósł się z trudem i podszedł do telefonu. – Ale w każdym razie bardzo ją kochał. Mam nadzieję, że rozumiesz, co przez to mam na myśli. Może za bardzo. Hake podniósł słuchawkę.

– Axel Hake. Ale Lisbeth już się rozłączyła. Hake wyszukał jej numer w książce telefonicznej i zadzwonił, ale nikt nie odpowiadał. Na telefonie nie pojawił się żaden numer, więc prawdopodobnie dzwoniła z komórki z włączonym zastrzeżeniem numeru. Hake rzucił słuchawką i potarł kolano. Co ona, do cholery, miała na myśli? – zastanawiał się. Poszedł do łazienki i posmarował nogę maścią. Później opłukał twarz i gapił się niezadowolony w lustro w łazience. Dochodzenie dopiero się zaczęło, a on już miał zapadnięte oczy.

ROZDZIAŁ 6 Następnego ranka obudzili się w piękny zimowy dzień. Prawie żal zostawiać Sztokholm – pomyślał Axel Hake, wyjeżdżając z miasta do swojej siostry Julii. Zadzwoniła i powiedziała, że raz spotkała Birgera Haldemana-Spegla, i Hake uznał to za pretekst do odwiedzin. Sztokholm mógł jak żadne inne miasto zmieniać kształt z dnia na dzień. Może miało to związek z tym, że było to miasto na wodzie. W słotny, jesienny dzień Sztokholm był jednym z najbrzydszych miast w Europie. Pachniało siarką, a architektoniczne arcydzieła zabudowy miejskiej wyglądały jak szare bryły. Rycerski splendor Strandvägen przypominał kamienice czynszowe na przedmieściu, a Bałtyk był brudny i posępny jak zatruty akwen we wschodniej Europie. I oto pewnego dnia, takiego jak ten, miasto zmieniało się i wszystko nagle stawało się widoczne. Mosty tworzyły eleganckie łuki nad ciemnoniebieskimi drogami wodnymi do miasta, nadbrzeża odzyskiwały swoją barwę czerwonego granitu, a kościoły lśniły w świetle. Było tak, jakby ktoś przez noc wymył całe miasto. Wzgórza Söder piętrzyły się nad żelaznym dołem dzielnicy Slussen niczym kraj-zabawka nad miniaturową koleją. Söder Mälarstrand, wczoraj groźna ściana skalna, dziś przemysłowa sielanka, gdzie piękna ceglana bryła Münchenbryggeriet[5] wznosi się nad szkutami i barkami na wodzie. Chyba nie ma piękniejszej stolicy – pomyślał Hake i poczuł, jak poprawia mu się nastrój. Rzucił okiem na Siri drzemiącą w fotelu pasażera. Nagle otworzyła powieki, jakby wyczuła, że ją obserwuje. Popatrzyła mu prosto w oczy zaciekawionym, niezlęknionym spojrzeniem, które aż tchnęło pewnością. Hake wyciągnął rękę, a Siri wzięła ją, studiowała krótkie, silne palce i gładziła wskazującym palcem wierzch dłoni i włosy na niej. Później puściła rękę i znów zamknęła oczy. Życie mimo wszystko nie jest takie złe – pomyślał Hake, zostawiając za sobą błyszczące miasto. Julia Hake wyszła, zanim zdążył zatrzymać samochód. Była jak zwykle ubrana w wytarte dżinsy, gumiaki i dużą skórzaną kurtkę, założoną na dżinsową bluzę. Pomogli sobie nawzajem z winem, a potem z fotelikiem dziecięcym, który udało im się wnieść do sieni, nie budząc Siri. Później weszli do kuchni, gdzie pachniało przyprawami i pomarańczami. Julia przesunęła psa, tak by Hake mógł usiąść, rzuciła ostatnie spojrzenie na śpiącą Siri i zamknęła drzwi do przedsionka. – Ona nie jest ani odrobinę do ciebie podobna – powiedziała od niechcenia. – Czy jesteś pewien, że jest twoja? Hake uśmiechnął się tylko, gdyż kiedy po raz pierwszy zobaczył Siri po porodzie, była do niego bardzo podobna. Te same usta i taka sama plama wątrobowa na szyi. Czytał książkę, która przedstawiała teorię, że wszystkie niemowlaki są podobne do swoich ojców przez pierwsze miesiące, właśnie po to, by tatusiowie mogli być pewni, że nie utrzymują bękarta. Później natomiast dziecko mogło nabierać cech różnych członków rodziny. – Są świetne w tym wieku – powiedziała Julia ugodowo i nalała sobie duży kieliszek wina oraz kawę dla Hakego. – Ich oddech pachnie gruszkami, dokładnie jak u młodych zwierząt. Później kwaśnieje i ta czarująca niewinność się ulatnia. Stają się żyjącymi istotami z pragnieniami i upodobaniami. Pokręciła głową i spojrzała na Hakego, który był pochłonięty innymi myślami. – Co jest? – zapytała Julia. – Myślisz o dochodzeniu? Znała swojego brata na wylot.

– Kiedy zadzwoniłem, powiedziałaś, że spotkałaś Birgera Haldemana-Spegla. – To pewnie z dziesięć lat temu, jak wpadłam na niego. Zostałam wezwana jako ekspert do spraw zwierząt w sprawie ubezpieczeniowej. Miałam zbadać pewne rzadkie ptaki, które zaniedbano podczas transportu statkiem z Borneo. Haldeman-Spegel prowadził negocjacje prawne dla przedsiębiorstwa żeglugowego i był twardy jak skała – żeby nie powiedzieć – nieubłagany. Lodowaty rycerz. Wydaje mi się, że psychologowie tak nazywają ten typ ludzi z niewielką ilością empatii dla bliźnich. Haldeman-Spegel był bardzo nieprzyjemnym człowiekiem, to pewne. – W jaki sposób? – Przy odrobinie dobrej woli można było dojść do ugody. Czegoś, co było dobre dla obu stron. Ale on nie cofnął się ani o metr. Udało mu się wyciągnąć paragrafy i dokumenty, które sprawiły, że ci biedni ludzie, którzy sprzedali ptaki, nie dostali żadnej rekompensaty, mimo że ptaki były zupełnie zdrowe przy wyjeździe. Poszedł całkowicie po linii przedsiębiorstwa żeglugowego, tak że uniknęli płacenia odszkodowania, chociaż to oni zaniedbali ptaki. I tak to było. Hake pokiwał głową. Birger Haldeman-Spegel nie był łatwym człowiekiem. – Jaka była w takim razie ta Cathrine? – Oceny wahają się między dobrą dziewczyną a zdzirą – powiedział i dolał sobie kawy. Wszedł kot, parsknął na psa na kanapie, wskoczył na parapet i otarł się o szybę. Julia przesunęła się nieco i poklepała ręką w ławę. Kot spojrzał na Hakego, zawahał się, ale potem zeskoczył, otarł się o jego nogę, usiadł obok Julii i zaczął się lizać. – To po prostu psychologiczna różnica między nami a zwierzętami – powiedziała i pogłaskała kota po głowie. – Emocjonalnie jesteśmy niemal zupełnie jednakowi. One czują zazdrość, czułość i strach, dokładnie jak my. Szukała spojrzenia Hakego. – Tylko że one nie mordują. – Powiedz to wszystkim małym ptaszkom – powiedział Hake i wstał. Zauważył parę rękawiczek leżącą przy piecu. Były to dość cienkie rękawiczki ze skóry. Hake nałożył je, były duże. – Jak idzie z… Davidem? W oczach Julii pojawiło się zakłopotanie. – Dokładnie nie wiem – odpowiedziała w końcu. – Ale on trochę mnie przeraża. To właśnie o tym chciałam z tobą kiedyś porozmawiać. Żebyś nie robił nic pochopnego, jeśli o niego chodzi. On nie jest całkiem taki, jak inni. – Pochopnego? – Tak, masz w zwyczaju wkurzać się na moich facetów i z pewnością zirytowałbyś się także na Davida. A ja tego nie chcę. On wiele dla mnie teraz znaczy. – W jaki sposób więc cię przeraża? Julia owinęła mocniej szal wokół ramion i spojrzała przez okno. – Kiedy obserwowałam go przed paroma dniami przy ogrodzeniu, gdzie chodzą jelenie, zauważyłam, że przygląda się im, jakby były zdobyczą. Miał na wpół otwarte usta, żądny wyraz twarzy i ciężki oddech. – Pozbądź się go zatem. Julia roześmiała się. – Ale on jest ekscytujący, dobrze wiesz. – Tylko bądź ostrożna. – Nigdy w życiu – powiedziała. – Coś takiego tylko zwiększa poczucie, że się żyje.

Hake wyszedł do sieni i zobaczył, że Siri się obudziła. Siedziała cicho i bawiła się swoją czapeczką, którą zdjęła. – Cześć – powiedział. – Chcesz sok i bułeczki? Ciocia Julia upiekła. Siri popatrzyła na niego z namysłem. – Okej – powiedziała. Siri dostała, co chciała, a Hake jadł smażone na maśle kurki na grzance, z ciemnym piwem do tego. Musiał sam przygotować posiłek, bo Julia była marną kucharką i mimo pokaźnej budowy ciała jadła jak ptaszek. Jej ulubioną potrawą były paluszki rybne, które podgrzewała w opiekaczu do chleba, a potem wsadzała je w bagietkę dobrze nasmarowaną masłem. Kiedy zjedli, nadeszła pora na odwiedzenie wszystkich chorych i wziętych pod opiekę zwierząt. Julia nieszczególnie kochała dzieci, ale lubiła swoją bratanicę. Siri była ostrożnym obserwatorem tych dziwnych stworzeń w bandażach i dobrze się rozumiały nawzajem. Podczas gdy Julia i Siri opiekowały się zwierzętami, Hake skorzystał z okazji, by zadzwonić do Oskara Lidmana, który siedział w biurze mimo weekendu. Żona wciąż nie wróciła do domu i Lidman już około dziesiątej rano pojechał autobusem do Kungsholmen. Wolał być w pracy niż sam w domu. Opowiedział Hakemu, że jest w trakcie sprawdzania wszystkich mandatów za parkowanie, które wystawiono wieczorem na Jungfrugatan w dniu morderstwa. Być może morderca źle zaparkował, większe cuda się zdarzały. Zlecił nawet analizę charakteru pisma z lustra w łazience, ale według grafologa było prawie niemożliwe powiedzieć coś konkretnego, kiedy osoba nie pisze od góry, na papierze. Tekst został sfotografowany i włożony w model siatki. Lidman uważał, że to wyglądało, jakby ktoś próbował pisać lewą ręką. Wyglądało nierytmicznie. Z czasem zażąda próbek charakteru pisma od podejrzanych i je porówna, ale teraz nie było to zbyt wysoko na liście priorytetów. Był za to nóż. Jeden sprzedawca w sklepie myśliwsko-rybackim Widforss pamiętał, że sprzedał nóż myśliwski o ząbkowanych brzegach. Lidman pojechał tam i zarekwirował podobny nóż, który oddał technikom. Mieli sprawdzić, czy daje ten sam rodzaj krawędzi ran. W takim przypadku mieliby przynajmniej punkt zaczepienia. Klient zapłacił gotówką, ale rysopis był niejasny. – Jeśli nóż pasuje do brzegów ran, zrobimy chyba portret pamięciowy z pomocą rysowników – powiedział Lidman. Zawahał się przez chwilę. – Nawiasem mówiąc, przyjedziesz? – zapytał ostrożnie. – Nie, mam dzisiaj Siri. – Pomyślałem, że możemy przejrzeć wszystko, co mamy i spróbować to skatalogować – powiedział Lidman nieco zrezygnowany. Nudził się teraz nawet w pracy. – Poza tym, czytałeś gazety? – Nie, nie zdążyłem – skłamał Hake. W rzeczy samej bardzo rzadko czytał gazety w weekendy. Dawniej był notorycznym czytelnikiem prasy, w poranek bez dzienników „Dagens Nyheter” i „Svenska Dagbladet” czuł, jakby mu czegoś brakowało. Tak samo było z gazetami wieczornymi. Ale kiedy przez rok służył we francuskiej policji i nie mógł dostać szwedzkich gazet, ta potrzeba nagle zniknęła. Gdy wrócił do domu, nie powrócił nigdy do starego przyzwyczajenia i obecnie uważał, że to przyjemne nie mieć ustawicznej kontroli nad wydarzeniami dnia i wiadomościami. – Birger Haldeman-Spegel mówi, że policja nie robi wystarczająco dużo, by spróbować znaleźć mordercę jego córki. Że poświęcają więcej czasu na nękanie pozostałych przy życiu, którzy są pogrążeni w smutku. Hake poczuł, jak pali go wściekłość i ścisnął mocniej słuchawkę.

– Pieprzony, nadęty… – zaczął, ale pomyślał o tym, co powiedziała mu Lisbeth HaldemanSpegel. – Możesz sprawdzić dla mnie jedną rzecz? – Co? Lidman nie wykazał entuzjazmu. – Sprawdź, czy Cathrine rzeczywiście jest córką Birgera. – Dlaczego miałaby nie być? Hake opowiedział o nocnej rozmowie telefonicznej. Lidman chrząknął. – Można spróbować. Ale wszystkie urzędy są dziś zamknięte. – Nie istnieje żaden rejestr? Akt urodzenia albo coś. Tam chyba powinno być prawdziwe imię ojca? – Powinno i nie powinno – marudził Lidman. – Spróbuj – powiedział szybko Hake, zanim Lidman pojął niewykonalność projektu. – Okej. Drzwi otworzyły się i weszła Siri z małym szczeniaczkiem w objęciach. – Odezwę się – zakończył Hake i odłożył słuchawkę. – Został przejechany – powiedziała cicho Siri. – Ale ciocia Julia naprawiła go. Hake westchnął. – On nie ma gdzie mieszkać – ciągnęła. – Mieszka tutaj – powiedział Hake i spojrzał na szczeniaka, który naprawdę był czarujący. Siri pokręciła gwałtownie głową. – Ciocia Julia nie może się nim właściwie zaopiekować. Ona ma tak dużo innych zwierząt. – My w każdym razie nie możemy go wziąć – powiedział łagodnie Hake. – Trzeba go pilnować cały czas. – Ja mogę go pilnować – oznajmiła zdecydowanie Siri. – Nie cały czas. Jesteś w przedszkolu, ja jestem w pracy, a mama… – Pracuje w domu – dokończyła Siri i się rozpromieniła. – Nie – powiedział Hake. – Tak – upierała się Siri. – Oczywiście, że tak. – Chodzi mi o to, że nie możemy zabrać go do domu. – Rzucił Julii cierpkie spojrzenie. – Dlaczego by nie zapytać mamy? – wtrąciła. Siri uznała, że to dobra propozycja, w przeciwieństwie do Hakego. To tylko przedłuży nadzieję Siri, ponieważ wiedział, że Hanna powie nie. Lepiej podjąć walkę tutaj. – Nie ma o czym gadać. Nie potrzebujemy pytać mamy. Nie będzie żadnego szczeniaka. Jakkolwiek słodki by nie był. Siri natychmiast zaczęła płakać, a Julia obserwowała ich oboje z rosnącą ciekawością. Zastanawiała się, jak to się skończy. Czy Axel się podda? Skapituluje w obliczu morza łez? Czy też może będzie tylko stać i patrzeć, kiedy serce jego córki pęka? Znała już odpowiedź. Znała swojego brata. – Okej, zapytamy mamę – powiedział zrezygnowany Hake. – Jeśli zechce wziąć odpowiedzialność za szczeniaka, ja nie mam nic przeciwko. Na twarzy Siri pojawił się szeroki uśmiech, wytarła smarki o sierść szczeniaka i uściskała go mocno. Przez resztę dnia towarzyszyli Julii w podróży do odległych gospodarstw, gdzie zwierzęta potrzebowały opieki. Przeważnie chodziło o kulawe konie i stany zapalne wymion. Kiedy Siri była poza zasięgiem słuchu, Julia zapytała, jak było u rodziców. Hake odrzekł, że było jak zwykle. Lekkie napięcie. Trochę dużo do picia, ale był z tym ostrożny.

– A ojciec? – zapytała Julia. – Wypił raczej mało, ale dość szybko zasnął. Podupadł trochę, wygląda bardziej na bezsilnego. Wszyscy tak postrzegają swoich rodziców, kiedy już sami są dorośli – pomyślała Julia. Niegdyś rodzice byli gigantami, widzianymi z żabiej perspektywy dziecka. I królami. I bogami. A dzieci obserwowały ich ukradkiem, by spróbować poznać tajemnicę bycia olbrzymem. A później, gdy z biegiem lat perspektywa wartości przesuwała się, rodzice zaczynali stawać się liliputami. Kurczyli się w ich oczach, aż w końcu stawał przed nimi człowiek. Człowiek, który mylił się w wielu rzeczach i miał rację tylko w niektórych kwestiach. A dzieci były gotowe wybaczać i zapominać wszystkie krzywdy, gdy rodzice wyglądali jak skurczeni. Ale nie ja – pomyślała Julia. – Ja nie zamierzam ani zapomnieć, ani wybaczyć, bo dla mnie to było bolesne w szczególny sposób i nikt nie może tego zmienić. A ludzie muszą być odpowiedzialni za swoje czyny. Czy w gruncie rzeczy nie tym zajmował się Axel? Kiedy wracali do domu jej land roverem, nagle wskazała palcem dom, który leżał nieco wyżej, na wzniesieniu, na skraju lasu. Dym unosił się z komina, a we wszystkich oknach paliło się światło. – Tam mieszka David. – Ze swoją żoną i dziećmi? Julia skinęła. – Nie martwi cię to? – Nic a nic. Jest dorosły. – Jest? – zapytał Hake i spojrzał zmartwiony na wieczorne niebo, na którym czerwona krawędź chmur znikała za wierzchołkami świerków. Po powrocie do domu zastali mieszkanie oświetlone, chociaż Hake wyraźnie pamiętał, że pogasił wszystkie światła przed wyjazdem. Poprosił Siri, by zaczekała w holu, a sam poszedł powoli w stronę kuchni. Pchnął drzwi i odetchnął z ulgą. Przy stole kuchennym siedziała Hanna i jadła omlet, popijając go szklanką piwa. – Mama! – krzyknęła Siri i wpadła do kuchni. – Cześć – powiedziała ciepło Hanna i przytuliła córkę. – Weekend niezupełnie był taki, jak sobie wyobrażałam. Spojrzała na Hakego niemal błagalnie. – Mogę pobyć z wami? Hake oparł się o framugę drzwi i skinął głową. Wyglądała zachęcająco w białej koszuli z podwiniętymi rękawami i w czarnych spodniach. – Dostałam od taty szczeniaczka – oznajmiła Siri. – Wcale nie dostałaś – odparł spokojnie Hake. Hanna patrzyła to na nią, to na niego. – Dostałam, jeśli ty powiesz, że dostałam – powiedziała Siri po chwili namysłu. Hanna natychmiast pojęła sytuację. – Jestem trochę uczulona na psy, rozumiesz, więc to niemożliwe – powiedziała. – Jest u Julii? Siri pokiwała. – Możemy chyba mieć go u ciotki i odwiedzać go od czasu do czasu – zaproponowała Hanna. – Nigdy w życiu – powiedziała zdecydowanie Siri. Hanna pogłaskała ją po włosach i popatrzyła na nią. – Dostaniesz pieska, kiedy będę wiedziała, że możesz się nim zająć. Obiecuję. Skoro tata i ja mieszkamy w różnych miejscach, jest to trudne, kiedy jesteś taka mała.

– Zatem sądzę, że powinniście zamieszkać razem – odparła Siri. Spojrzenia Hanny i Hakego spotkały się na krótką chwilę, zanim odwróciła głowę. – No i nie rozumiem, jak możesz być… uczulona teraz, ale nie później – powiedziała oskarżycielsko Siri. Potem, gdy położyli córkę, kochali się spokojnie na kanapie w salonie. Hanna kochała się w taki sposób, że Hake robił się zazdrosny na samą myśl, że mogłaby być z innym mężczyzną. Napawała się aktem i oddawała się mu tak całkowicie, że zawsze zastanawiał się, czy tylko on umiał ją tak uszczęśliwić. Była również dla niego hojna i pilnowała, by mógł się rozkoszować tak bardzo, jak ona. Kiedy wstała, żeby pójść do toalety, patrzył na jej nagą sylwetkę. Miała długie nogi i giętkie biodra. Piersi były dojrzałe, ale nie za duże. Hake uważał, że była uosobieniem zmysłowości. Wiedział, że wszystkich ludzi można tylko „wypożyczyć”, ale miał nadzieję, że on będzie mógł „wypożyczyć” ją jak najwięcej. Kiedy wróciła, usiadła przed nim w kucki i długo na niego patrzyła. – Wiem, że potrzebujesz wyjaśnień, ale ja nie mogę ci teraz żadnych udzielić. Czuję się niepewna w wielu sprawach, żeby nie powiedzieć: we wszystkim. Tak po prostu jest. Pocałowała go mocno w usta. – Daj mi czas na wszystko – powiedziała i wczołgała się na kanapę. Hake nie był pewien, czy zrozumiał, co właściwie miała na myśli. Był jednak zbyt wyczerpany, by myśleć jasno. Objął ją ramieniem i przyciągnął do siebie. Przejechała językiem po jego policzku. Na zewnątrz deszcz przybrał na sile i żółte światła miasta stawały się coraz bardziej zamazane.

[5] Münchenbryggeriet – dawny budynek browaru, obecnie centrum konferencyjne.

ROZDZIAŁ 7 Irytujące, białe światło świecące w oczy obudziło Axela Hakego. Później zniknęło, aby za chwilę znów powrócić. Podniósł powoli powieki i zobaczył „zajączka” odbijającego się od uchylonego okna po drugiej stronie ulicy. Hake odwrócił się i poczuł, że Hanny nie ma obok niego. Podniósł się na jednej ręce i spojrzał w dół na mały materac. Siri także nie było. Popatrzył na zegarek. Była dziewiąta. Założył szlafrok, i ziewając, poszedł do kuchni. Ani Hanny, ani Siri tam nie było. Na stole leżała kartka z wiadomością, że pojechały do matki Hanny, do Saltsjöbaden. Usiadł ciężko i oparł brodę na dłoni. Pomyślał, że Hanna jest czasami zupełnie niezrozumiała. Wczorajszej nocy byli tak blisko siebie, jak tylko dwoje ludzi może być. Rozmawiali o wszystkim między niebem a ziemią, aż zasnęli. Postanowili najpierw pójść z Siri do kina, a później zjeść niedzielny obiad w Gondolen. Żadnej wizyty u mamy w Saltsjöbaden nie planowali. A potem po prostu krótka wiadomość, że plany się zmieniły. Naciągnął na siebie dżinsy i koszulkę polo, po czym usiadł, aby zjeść śniadanie. „Paris-Turf” przykuł na chwilę jego uwagę, ale nie mógł znaleźć sobie miejsca. Jedno pytanie cały czas kołatało mu się po głowie, a nie miało ono nic wspólnego z Hanną. W końcu się zdecydował. Może sobie być niedziela i co z tego. Przebrał się, założył swój tweedowy garnitur, ciemnoszarą bawełnianą koszulę i pojechał do Östermalm. – Nie pamiętam dokładnie, co mówiłam – powiedziała Lisbeth Haldeman-Spegel niepewnym głosem. Była zdziwiona, kiedy przyszedł, nie dzwoniąc najpierw, i nie chciała go wpuścić. Ale Hake nalegał. Powiedział, że skoro mogła zadzwonić do niego w środku nocy, musi ponieść konsekwencje. Wskazała mu drogę i zaproponowała coś do picia. Hake odmówił. Sama drżącą ręką nalała sobie szklankę wody mineralnej Ramlösa. Birger był na niedzielnym lunchu z klientem. Nie wiedziała, kiedy wróci do domu. – Powiedziałaś, że Cathrine nie była córką twojego męża – przypomniał jej Hake. Lisbeth zawahała się, ale potem kiwnęła głową, włożyła ręce między kolana i zakołysała się. – No bo nie jest – powiedziała w końcu. – Ojcem Cathrine jest inny mężczyzna. – Muszę wiedzieć, kto to – powiedział Hake i wyjął swój notatnik. – Anders Hjortman. Mieszka tu, w Sztokholmie, ale prawie nie mamy już kontaktu. – Czy on wie, że jest jej ojcem? – O tak. Nie znałam Birgera przed urodzeniem Cathrine. Ale adoptował ją i nikt nie cieszył się z tego bardziej niż Anders. Uniknął kosztów utrzymania. – Spotkali się kiedyś? Cathrine i Anders Hjortman? – Birger nie chciał tego, ale myślę, że kiedyś go odszukała. – Dawno temu? – Nie, to było stosunkowo niedawno. Odwróciła się gwałtownie w stronę Hakego. – Zostawiłam Andersa dlatego, że był… brutalny. – Bił cię? – zapytał Hake bez sentymentów. Lisbeth skinęła głową. I tak spotkałaś kolejnego skurwysyna – pomyślał Hake. Niektóre kobiety potrafią wpadać raz po raz w tę samą pułapkę. Niektórzy mężczyźni również, trzeba przyznać. Dostał adres Hjortmana – mieszkał w Hammarbyhöjden.

– Czy Cathrine miała jakąś przyjaciółkę albo starą koleżankę, której zazwyczaj się zwierzała? Lisbeth ociągała się z odpowiedzią. Zaczęła jej lekko drżeć powieka. – Chyba mogłaby to być Jenny Jansson. Chodziły do tej samej klasy i pozostały w kontakcie po maturze. Przyniosła zdjęcie i pokazała Hakemu. Dziewczyna obok Cathrine uśmiechała się do fotografa i pochylała nieco w stronę przyjaciółki. Miała blond włosy i była blada. Pomimo uśmiechu wydawała się nieco sztywna. Hake wziął także jej adres. Mieszkała na Torstenssonsgatan na Östermalmie. – Powiedziałaś coś o tym, że Birger może za bardzo kochał Cathrine. Co miałaś na myśli? – Naprawdę to powiedziałam? Hake przytaknął zdecydowanie. Lisbeth wyjęła ręce spomiędzy kolan i nieznacznie się skuliła. Później zapaliła papierosa, zaciągnęła się kilka razy i ugryzła skórkę przy paznokciu, wypuszczając dym przez nos. – Miałam na myśli… Ucichła nagle i zbladła lekko. Klucz wsunął się w drzwi i do mieszkania wszedł Birger Haldeman-Spegel. Otrząsnął parasol w holu i spojrzał na swoją żonę i Hakego. – Czy to naprawdę konieczne, abyś przychodził tutaj w niedzielę? – zapytał. – Można chyba prosić o trochę spokoju? Hake wstał i spojrzał na Lisbeth, która szybko zgasiła papierosa. Spuściła wzrok. – Pójdę już – powiedział i ruszył w stronę korytarza. Kiedy Birger zobaczył Hakego idącego w jego kierunku, w jego oczach pojawiło się przerażenie, a on sam zniknął za innymi drzwiami. Hake najpierw poczuł się zmieszany, ale później przypomniał sobie, jak prowadził śledztwo w sprawie mężczyzny oskarżonego o znęcanie się. Człowiek, który zarówno bił, jak i zdominował swoją żonę, bardzo bał się innych mężczyzn. Czysty fizyczny strach przed byciem samemu pobitym. Lisbeth wyszła do holu. – To co miałaś na myśli? – zapytał cicho Hake. Pokręciła głową i zrobiła gest w stronę zamkniętych drzwi. – Nie mogę teraz powiedzieć. Może innym razem. Hake spojrzał na zegarek po wyjściu na Narvavägen. Rozważał najpierw, czy przegryźć coś we francuskiej restauracji Cassi, ale nie był wystarczająco głodny, by zjeść coś na ciepło. Zamiast tego udał się do baru Sióstr Voltaire tuż obok i kupił ciabattę z pastą krewetkową. Później wsiadł do samochodu i jadł, obserwując rodziców ze swoimi dziećmi, zmierzających do skansenu albo Muzeum Historycznego. Minął go ojciec z małą, wesołą dziewczynką na rękach i Hake zatęsknił nagle za Siri. I Hanną. Poczuł ukłucie w sercu, że nie może prowadzić zwykłego, porządnego życia rodzinnego. O ile tylko coś takiego istniało, ale założył, że mimo wszystko – tak. Jako policjant nie widywał szczególnie dużo z życia zwykłych ludzi. Zadzwonił do Lidmana i poprosił go, by wyciągnął jakieś informacje dotyczące Andersa Hjortmana i dał znać, jak będzie gotowy. Chciał odwiedzić Hjortmana. Skończył jeść kanapkę, wytarł usta, wysiadł z samochodu i poszedł na Karlaplan. Galeria Griega znajdowała się po drugiej stronie fontanny w pięknej kamienicy z przełomu XIX i XX wieku. Popchnął drzwi, ale były zamknięte. Nacisnął domofon, a gdy zgłosił się męski głos, powiedział, kim jest. Brama ustąpiła i drzwi na pierwszym piętrze otworzyły się. Wyjrzał mężczyzna w wieku około czterdziestu pięciu lat. Miał jasne włosy w kolorze słomy, nieco dłuższe, niż nakazywała moda. Rysy jego twarzy były ostre, ale oczy przyjazne, co wywoływało

zabawny efekt kontrastu. Mężczyzna był ubrany w wyblakłe bawełniane spodnie, mokasyny i znoszoną, sztruksową marynarkę. – Hej – przywitał się i uśmiechnął lekko do Hakego. – Gustav Grieg. Wejdź. Do dwóch sal wystawowych wpływało światło z trzech arkadowych okien. Było jasne, że wystawa jest w trakcie rozwieszania – wiele obrazów stało opartych o ściany, niektóre zostały już zawieszone. Piękna kobieta stała na krześle i wbijała gwóźdź młotkiem. Splecione w długi warkocz włosy opadały jej na plecy. Miała na sobie prostą, białą, męską koszulę, wyciągniętą na wierzch poszerzanych spodni z elany. Wygląda uroczo – pomyślał Hake. – Jak dziewczynka, która chce się bawić w robotnika. Uderzyła po raz ostatni młotkiem i się zaśmiała. – Nadal wiesza się obrazy w ten sam sposób, co sto lat temu – powiedziała i zeszła ze stołka. Przyglądała się Hakemu z półuśmiechem. – I maluje tak samo. Zrobiła gest w stronę obrazów zaopatrzonych w podpis Cathrine Haldeman-Spegel. – Monet, sto lat temu? – powiedziała. – Nieprawdaż? Hake też tak chyba myślał. – Po co więc pokazywać to teraz? – zapytał żartobliwie. – Jeden Monet kosztuje pięćdziesiąt milionów – odrzekła kobieta. Wytarła rękę o spodnie i wyciągnęła ją do Hakego. – Paula Grieg – przedstawiła się. – To mój mąż i ja prowadzimy tę galerię. Chce pan pooglądać? – Nie, jestem policjantem. – Och – powiedziała słabo Paula. Spojrzała na jego laskę, a potem niemal ze zdziwieniem na męża. – Ależ tak – rzekł Hake ponuro. – Wolno nam mieć laski na służbie. – Przepraszam – powiedziała niemal nieśmiało. – Nie chciałam się gapić, ale musiałeś się spotkać z podobnymi reakcjami wcześniej, prawda? – Może tak – uciął Hake. Nie chciał zagłębiać się w to, jakie reakcje napotykał jako niepełnosprawny. Był tutaj, żeby wykonywać swoją pracę. – Chodzi naturalnie o Cathrine Haldeman-Spegel – kontynuował. Paula zrozumiała i odłożyła młotek na drabinę. – Nie wiedzieliśmy, czy powinniśmy zrobić wystawę. Podeszła do swojego męża i dotknęła lekko jego ramienia. – Później zdecydowaliśmy się, by jednak uczcić jej pamięć. To może zabrzmi makabrycznie, ale sądzę, że tego najbardziej by chciała. – Podać ci coś do picia? – zapytał Gustav. Sam miał kieliszek w ręce, a na podłodze stała butelka czerwonego wina. Pod drabiną stał kieliszek Pauli. – Nie, dziękuję. Nie na służbie. Hake nie mógł powstrzymać się od myśli o francuskich policjantach, z którymi pracował. Tam było oczywiste, że piło się kieliszek od czasu do czasu, nawet na służbie. – Wejdźmy do biura – powiedział Gustav i wskazał na zaplecze. Jego żona podniosła duży obraz i podeszła do gwoździa, który wbiła. Zawiesiła malunek i cofnęła się o krok. Przechyliła głowę na bok i westchnęła. Spojrzała Hakemu w oczy i pokręciła głową. – Zabiera za dużo tlenu tamtym dwóm mniejszym obrazom – powiedziała i pokazała na dwa obrazy tuż obok. – Zauważyłeś? – Kiedy o tym powiedziałaś – przyznał Hake. – Ale dopiero wtedy. Paula zdjęła obraz, podeszła do stosu pozostałych i wybrała inny. Była skoncentrowana

i jednocześnie zniecierpliwiona. Powiesiła ten nowy i studiowała go, kiedy Hake zostawił ją i poszedł za Gustavem do zabałaganionego pokoju, w którym papiery i katalogi leżały gdzie popadnie. Jakieś litografie stały oparte o szafę, a gustawiańskie biurko było zawalone chińskim fast foodem, butelkami wina i rachunkami. Gustav Grieg wzruszył ramionami. – Znamy się na sztuce, ale jesteśmy mierni w interesach – powiedział usprawiedliwiająco. Hake uważał, że raczej są dość dobrzy w interesach, biorąc pod uwagę, jak wysoki czynsz musi być w tej posesji. Grieg wskazał mu krzesło, a sam usiadł na brzegu biurka, które zaskrzypiało niepokojąco. Pociągnął łyk wina. – W czym możemy ci pomóc? – zapytał. – Och, próbuję ustalić, kim była i kto mógł chcieć ją skrzywdzić. Na tym etapie to trochę jak gruntowanie obrazu. Zanim figury nabiorą kształtu. Grieg wydawał się rozumieć. – Była szczęśliwa i utalentowana – powiedział w zamyśleniu. – Paula i ja odkryliśmy ją wiosną na wystawie studenckiej. W jej pejzażach było jakieś liryczne uczucie, które nam odpowiadało, ale byliśmy trochę niepewni. Była przecież dopiero u progu kariery. Później, na początku jesieni, odmówił nam bardziej znany artysta i wtedy zdecydowaliśmy się wystawić Cathrine, skoro i tak mieliśmy lukę. – Rozmawiałem z jej nauczycielem, Auxerre’em – rzekł Hake. – On nie miał o niej tak wysokiego mniemania. Grieg wzruszył ramionami i wyjął zmiętą paczkę papierosów z kieszeni na piersi. Zapalił jednego i wydmuchał dym. – Martin Auxerre sam próbował tutaj wystawiać – wyjaśnił wśród kłębów dymu. – Tak więc sam chyba rozumiesz. Ale my uważaliśmy, że ona coś miała w sobie, nawet jeśli niektórzy kręcili na to nosem. A nie jest tak łatwo w obecnych czasach ustalić, kto ostatecznie zadecyduje o tym, co jest dobre lub złe. – Raczej nigdy nie było łatwo – stwierdziła Paula, stając przy futrynie. – Van Gogh był już martwy, kiedy zdobył uznanie. Dotyczy to zresztą wielu malarzy w historii sztuki. Podeszła do męża, wzięła od niego papieros, zaciągnęła się i wróciła do drzwi. – Kupujący są naturalnie jednym czynnikiem, krytycy drugim. – Kto jest dla was zatem ważniejszy? – zapytał Hake. Spojrzeli na siebie nieco niepewnie. – Trudno powiedzieć – odrzekł w końcu Gustav i uśmiechnął się trochę chłopięco. – Krytycy są potrzebni, ponieważ nadają prestiż. Kupujący, ponieważ przynoszą dochody. Ale jeśli czasem dobrze idzie, można sobie pozwolić na wystawienie nieco mniej znanych talentów, takich jak Cathrine Haldeman-Spegel. – On jest prawdziwym filantropem – powiedziała Paula Grieg i uśmiechnęła się ciepło do męża. – Ale marnym pracownikiem. – Potrząsnęła żartobliwie młotkiem. – To ja muszę zawsze wszystko wieszać. Gustav ma dwie lewe ręce. – O nie – zaprotestował łagodnie Gustav. – Tak źle to chyba jednak nie jest. Paula popatrzyła drwiąco na Hakego i pokręciła głową. – On nie umie gotować, majsterkować ani dłubać przy samochodzie. Nie potrafił nawet oczyścić ryby, kiedy byliśmy na wsi i złapaliśmy małego szczupaka. – Jestem, do licha, właścicielem galerii, Paula – powiedział łagodnie jej mąż. – Nie żadnym miłośnikiem przyrody. Mdli mnie od oprawiania ryb albo zbierania drewna, albo co tam się jeszcze robi na wsi. Jestem jak byczek Fernando, chcę siedzieć pod moim dębem korkowym i wąchać bukiet wina. Uniósł kieliszek w stronę Pauli, która prychnęła ironicznie i wyszła

z pokoju. Zadzwoniła komórka. To był Lidman. Skończył i był gotowy do drogi. Hake zakończył rozmowę, pożegnał się z Griegami i pojechał na Bergsgatan odebrać kolegę. Lidman znał Hammarbyhöjden, ponieważ jego żona tam dorastała i często chodzili na spacery po okolicy. Mieszkanie Andersa Hjortmana leżało w szarym szeregowcu na Strahlenbergsgatan. Okolica wyglądała nieco niechlujnie i nieruchomości były zaniedbane – tynk odpadał z elewacji, a balkony miały duże plamy rdzy na blasze. Lisbeth Haldeman-Spegel doprawdy dokonała zmiany na lepsze – pomyślał Hake, wchodząc do bramy z Lidmanem depczącym mu po piętach. Anders Hjortman otworzył drzwi i spojrzał podejrzliwie na policjantów. Był dużym facetem o sportowym wyglądzie, ubranym w na wpół rozpiętą koszulę, spod której w okolicy kołnierzyka wystawały włosy na klatce piersiowej. Przedramiona miał muskularne, a brzuch płaski. – Policja kryminalna – powiedział uprzejmie Hake. – Czy możemy wejść na chwileczkę? Hjortman zawahał się, po czym skinął głową i wpuścił ich. Mieszkanie było małe, dwa pokoje i kuchnia. O ile z zewnątrz budynek wyglądał opłakanie, w środku czekała niespodzianka. Mieszkanie było jasne i wysprzątane. Kuchnia nowocześnie wyposażona, a salon umeblowany dużym zestawem włoskich sof w szarych barwach. Wokół biegły niskie regały, a na ścianach znajdowały się piękne pejzaże w złotych ramach. Drzwi do sypialni były zamknięte. – Nie macie zwyczaju najpierw dzwonić? – zapytał Hjortman impertynencko. – Są różne zwyczaje – powiedział Lidman. – Nie wiem, jakie masz doświadczenia z policją. Hjortman spojrzał zirytowany na Lidmana, który prowokująco wyjął zapałkę i wetknął ją w usta. – Rozumiem, że chodzi o Cathrine – powiedział Hjortman i poszedł usiąść w kuchni. Gestem pokazał Hakemu i Lidmanowi, by też usiedli. – W gazetach napisali, że została zamordowana w poniedziałek wieczorem. Wtedy byłem z drużyną juniorów Skarpnäck. Hokej chłopięcy. Trenuję ich. – Niezupełnie o to zamierzaliśmy cię zapytać – zaczął Lidman. – Nie jestem głupi – powiedział Hjortman. – Kto może potwierdzić, że byłeś z drużyną? – dorzucił Hake. – Cała grupa. Słyszeli mnie przez cały mecz. Dostaliśmy baty, 6:2. – Twoja córka – zaczął ostrożnie Hake. – Miałeś z nią jakiś kontakt? Hjortman pokręcił głową. Hake rzucił mu zdziwione spojrzenie. – Twoja była żona powiedziała, że Cathrine odnalazła cię. Hjortman zastanawiał się kilka sekund za długo, zanim odpowiedział. – Nie miałem z nią żadnego kontaktu przez lata, jej nowa rodzina tego nie chciała. Ale skontaktowała się ze mną przed kilkoma tygodniami. – Spotkaliście się u niej w domu? Hjortman zawahał się. – Nie – powiedział. – Nigdy nie byłeś w jej mieszkaniu? Znowu wahanie, później pokręcił głową. – Ona przyszła tutaj – powiedział w końcu. – Czego chciała? Hjortman wstał, podszedł do lodówki i przyniósł coś do picia. Hake śledził go wzrokiem. Był zręczny i poruszał się rytmicznie, jak wielki kot. – Chciała wiedzieć, jaka była jej matka, kiedy byliśmy razem.

– Dlaczego? – Uważała, że zaczęła się dziwnie zachowywać. Wzdrygała się od byle czego. Raz, gdy Cathrine wróciła do domu z przyjęcia, widziała Lisbeth snującą się w nocy po mieszkaniu. Miała ze sobą cały czas krucyfiks, i jak pewnego razu Cathrine powiedziała coś niewłaściwego, Lisbeth wyjęła go z torebki i trzymała przed nią, krzycząc: „grzesznica”. Wzruszył ramionami. – Myślę, że najbardziej bała się, że Lisbeth ma skłonności do choroby psychicznej. Takiej, która mogłaby być dziedziczna. Chciała także wiedzieć, dlaczego się rozstaliśmy. – Co wtedy odpowiedziałeś? – zapytał Lidman i wyjął papier z wewnętrznej kieszeni. – Że spotkała Birgera, który był lepszą zdobyczą niż biedny nauczyciel gimnastyki z Hammarbyhöjden. Powiedział to całkiem bez goryczy. – Tak, rzeczywiście mieszkam tu przez całe moje życie, nie dokładnie w tym mieszkaniu, ale cały czas w obszarze polarnym. Hake spojrzał na niego pytająco. – No, ulice tutaj są przecież nazwane imionami podróżników, a ja mieszkałem pod trzema adresami, które dostały swoje nazwy od badaczy polarnych. Urodziłem się przy ulicy Palandera, który był na statku Nordenskiölda podczas ekspedycji Vega przez Przejście PółnocnoWschodnie. Lisbeth i ja mieszkaliśmy przy ulicy Nathorsta, a teraz mieszkam na ulicy Strahlenberga. Czytałem gdzieś, że Strahlenberg może nie był prawdziwym odkrywcą, był przecież żołnierzem Karola XII i siedział w niewoli na Syberii. Ale coś tam też chyba widział. Hjortman podrapał się w pierś. – Nazwisko w każdym razie pasuje dobrze do tutejszego kręgu naukowego. Lidman rozłożył jakieś papiery. – Jest tutaj zgłoszenie z czasu, kiedy mieszkałeś na Nathorstvägen. Biłeś Lisbeth – powiedział sucho. Hjortman pokręcił powoli głową. – Ona była niestabilna emocjonalnie w trakcie ciąży. Zmyślała o mnie wszystko, co możliwe. Raz krzyczała tak histerycznie, że byłem zmuszony wymierzyć jej policzek, żeby wyszła z transu. Powiedział, jakby to było oczywiste, ale lekko zniżył głos. Lidman rzucił okiem na Hakego, zanim spojrzał w swoje papiery. – Czy Gunilla Olson i Harriet Åkermark także były niestabilne? – zapytał. – One również złożyły na ciebie doniesienie o znęcaniu. Hjortman obserwował uważnie Hakego. Nie odwrócił wzroku. – Gunillę wyrzuciłem z domu. Potknęła się i spadła ze schodów. Była schlana jak świnia. A Harriet… Hjortman pokręcił głową. – Harriet dostała lanie, bo nieustannie flirtowała ze wszystkimi. Należało jej się. – Karzesz tych, którzy ci nie pasują? – zapytał Lidman. – Nie, ale zdecydowałem się żyć samotnie, a wtedy miewa się to i owo w łóżku, jeśli chce się mieć w ogóle jakieś życie seksualne. Czasem trafia się zwykła hołota. Żebyście tylko wiedzieli. – Czy ktoś taki leży tam? – zapytał Hake i głową wskazał na drzwi do sypialni. – Nie. To dziewczyna z drużyny piłkarskiej. Jest pełnoletnia. Popatrzył na nich. – Zresztą, gówno wam do tego. Usiadł ponownie, a Lidman przesunął krzesło bliżej niego.

Zaczął gryźć nową zapałkę. Hjortman popatrzył na niego zimno. – Czy pana córka opowiadała panu coś o swoim życiu prywatnym? – zapytał Hake łagodnie. – Miała pierścionek zaręczynowy, ale wydawała się to bagatelizować. Opowiedziała, że poszła do Szkoły Rzemiosła Artystycznego, ale to już przecież wiedziałem. – Jak to? Hjortman uciekł nieco wzrokiem, potem wzruszył ramionami. – Lisbeth dzwoniła od czasu do czasu. To zaczęło się parę lat temu. Birger zaczął sprawiać problemy i był ogólnie trudny, więc chciała odnowić ze mną kontakt. – Powiedziała dlaczego? Hjortman spojrzał niemal ironicznie na Hakego. – Może czuła się samotna. – Czy to nie jest trochę dziwne – powiedział Lidman – że ktoś odnawia kontakt po dwudziestu latach? Z kimś, kogo pozwało się za znęcanie? Hjortman patrzył na niego uporczywie. – Bywają dziwniejsze rzeczy. Jak to, że ktoś zadźgał na śmierć młodą kobietę na Östermalmie. Rozluźnił się trochę i zastanowił. – Powiedziała też, że stała się wierząca i usłyszała wewnętrzny głos, który powiedział jej, aby wybaczyła wszystkim, którzy zgrzeszyli. – Ty się zaliczałeś do tego grona? Hjortman skinął głową. – Jak się o tym dowiedziałeś? Mam na myśli morderstwo. – Umiem czytać, pomimo że tu mieszkam – powiedział ponuro. Drzwi do sypialni nagle się uchyliły. – Kaczorku – powiedział jasny głos. – Muszę iść do kibelka. Hjortman kiwnął głową i chuda dziewczyna około osiemnastu lat, ubrana w zielono-białą futbolową bluzę w paski, przekradła się do holu i do toalety. – Niech żyje Bajen[6] – powiedział Lidman. Hake prowadził, a Lidman siedział obok. Odpowiadało mu lenienie się na miejscu pasażera i zajadanie się paczką cukierków. Lidman uważał, że powinni byli zabrać Hjortmana na komisariat i przycisnąć go jeszcze trochę, ale Hake wolał z tym zaczekać. Trudno było mu dostrzec jakiś motyw, dla którego Hjortman miałby pozbawić swoją córkę życia. – On je przecież karze – powiedział Lidman i zadygotał. – Nie wiemy o wszystkich innych dziewczynach, którym przyłożył, albo na które podniósł rękę. Istnieje przecież ogromna liczba niezarejestrowanych przypadków dotyczących znęcania się nad kobietami. – Daleko jest od znęcania się do morderstwa – powiedział Hake i skręcił przy Tegelbacken. Jedna wycieraczka ściągała nierówno, zostawiając smugę brudu dokładnie na wysokości oczu Hakego. Pomyślał o dziewczynie w futbolowej bluzie i przypomniał sobie zdanie psychologów, którzy twierdzą, że wiele młodych dziewcząt ciągnie do starszych facetów, ponieważ wychowywały się bez ojców. Ich libido jest częściowo zaburzone i dlatego szukają zarówno ojca, jak i kochanka. Hakemu nie podobał się taki rozwój spraw, a przypuszczał, że najprawdopodobniej będzie jeszcze gorzej, bo coraz częściej można było spotkać samotnych rodziców. Poczuł narastający niesmak, myśląc o Siri. Czy ona również miałaby szukać starszego mężczyzny, ponieważ Hake nie miał dla niej wystarczająco dużo czasu? – Och, jest wielu, którzy przekroczyli granicę, nie zdając sobie w pełni z tego sprawy – powiedział Lidman, zajadając pasek lukrecji. – I nagle, jednego dnia, rezultat jest fatalny. – Siedem ciosów – powiedział Hake, przejeżdżając obok kościoła w Kungsholmen. Spojrzał

w górę, na mieszkanie Hanny, ale nie świeciło się w żadnym z okien. – Mogły powstać później – powiedział spokojnie Lidman. Hake rzucił mu pytające spojrzenie. – Mam na myśli to, że zdarzało się przecież wcześniej, iż ktoś kogoś zabił i później próbował zatuszować maltretowanie, sprawiając, żeby wyglądało jak morderstwo popełnione przez szaleńca. – Raport z obdukcji – zaczął Hake. – Mówił, że z tyłu głowy była rana tłuczona. Znów pogmerał w torebce ze słodyczami. – Hjortman przychodzi do córki. Szlag go trafia z jakiegoś powodu i przywala jej tak, że Cathrine traci równowagę i uderza się w tył głowy. Umiera. On jest zdesperowany, więc przynosi z samochodu nóż myśliwski. Wchodzi na górę i próbuje zatrzeć ślady, zadając jej ciosy kilka razy. – Brandt napisał, że zmarła od ciosów w ciało – wtrącił Hake. – Okej, zadźgał więc kogoś po raz pierwszy, kiedy był wściekły. – To nie wydaje się być jego sposób – powiedział krótko Hake. – Jego sposób? Prawie wszystkie morderstwa są dziewiczymi morderstwami. Nie ma żadnego innego sposobu przed morderstwem. – To nie on – upierał się Hake, nie tłumacząc się. Ale nie był pewien. Kiedy dochodziło do ostatecznego obnażenia psychiki mordercy najczęściej wychodziły rzeczy, które wydawały się zupełnie nie do pomyślenia, kiedy po raz pierwszy przeprowadzano badania i sporządzano profil osoby. Hake zjechał samochodem do garażu policyjnego, a potem wjechali windą na górę, do biura. Zaczęli od studiowania dużej tablicy stojącej pośrodku pokoju. Na samej górze tkwiły policyjne zdjęcia ofiary, Cathrine Haldeman-Spegel. Poniżej umieszczono fotografie jej bliskich albo krewnych. Dotychczas znajdowały się tam tabliczki z imionami Lisbeth i Birgera HaldemanSpegel. Alibi Lisbeth, jakoby przebywała w kinie Park na Sturengatan, było w trakcie sprawdzania. Birgera nie udało się jeszcze Hakemu przesłuchać. Obok rodziców Cathrine znajdowało się nazwisko Petera Severina. Jego alibi, jakoby był w pułku w wieczór, kiedy zamordowano Cathrine, było niepodważalne – kapitan Murray oglądał „Aktualności” razem z nim, a ten program był nadawany o godzinie dziewiątej. Cathrine została zamordowana tuż po dziewiątej, a trzeba, jakby nie było – godziny, żeby przejechać do Sztokholmu z bazy wojskowej. Chociaż na dobrą sprawę nie istniało żadne niepodważalne alibi. Wszyscy mogli kłamać. Zdarzało się to wcześniej i zdarzy się ponownie. Obok narzeczonego umieszczono teraz nazwisko Andersa Hjortmana. Był z chłopięcą drużyną w poniedziałkowy wieczór. To też musi zostać sprawdzone. Hake wyobraził sobie „Kaczorka” stojącego w boksie i krzyczącego na chłopaków, gdy im się nie wiodło. Hjortman najwyraźniej łatwo wpadał w gniew, i jeśli tam był, z pewnością go słyszeli. Jednak mecze dzieci w wieku szkolnym raczej nie kończyły się po dziewiątej? Hake pamiętał, kiedy sam był zawodnikiem drużyny chłopięcej w Tallkrogen. Był zadowolony, że jego ojciec nie przychodził na zawody i że trener drużyny był entuzjastą, który motywował ich do kolejnych osiągnięć. Obecnie ojcowie byli szaleni. Sami trenowali swoje dzieciaki i wrzeszczeli na kolegów z drużyny i trenerów. Marzenia o milionach po drugiej stronie Atlantyku napędzały zarówno graczy, jak i rodziców. Przy odrobinie szczęścia, nieco później, dzieciak kupi mamie i tacie willę. A przynajmniej domek letniskowy. W puli było dużo, nawet na poziomie drużyn chłopięcych. Zapisał jeszcze jedno nazwisko na samoprzylepnej karteczce i umieścił ją na tablicy. – Martin Auxerre. Był jej nauczycielem. Prawdziwy garçon.

– O ile lubi się francuskie tosty – powiedział Lidman. – Alibi? – Dojdziemy do tego. Doszły dodatkowe karteczki. Ditte Kelp, jej koleżanka z roku, była na jednej z nich. Jenny Jansson była na drugiej. – Jenny Jansson? – zapytał Lidman. – Koleżanka od czasów gimnazjum. Mogły od czasu do czasu spotykać się na babskie pogaduszki. – Znaleźliśmy nowego świadka. Sąsiadka, która mieszkała nad Cathrine – powiedział Lidman i wyjął raport policyjny. – Segerström z nią rozmawiał. – Co tam jest napisane? – Panna Erika Fletcher słyszała gwałtowną sprzeczkę w niedzielę – czytał Lidman. – Panna Fletcher była zdziwiona, ponieważ Cathrine nigdy nie robiła imprez ani nie przeszkadzała sąsiadom. – Mężczyzna czy kobieta? Mam na myśli, kto się kłócił – powiedział Hake. Lidman czytał dalej. – Męski głos. – Czy Fletcher słyszała, o co się kłócili? – Usłyszała wyraźnie słowo „skradziony”, ale poza tym tylko siła głosów sprawiła, że zareagowała. Zapukała głośno w podłogę i po chwili sprzeczka ustała. Wypili szybką kawę i poprzeglądali trochę papierów, zanim się rozstali. Lidman – by pojechać do Vasastan i dołować się, Hake – by spróbować znaleźć Hannę i Siri. Jednak po żenującym obdzwonieniu mamy Hanny i jej siostry, Hake zrezygnował. Czuł się upokorzony. Pojechał do domu, kupił obiad u Chińczyka na Hantverkargatan i zjadł wspaniałe nasi goreng i zupę z makaronem nudle. Później wyjął oliwki, kawałek camemberta i trochę chleba. Wypił kieliszek wina i już zaczął się wyciszać, kiedy zadzwonił telefon. – Axel – powiedział słaby głos. – Co jest? Od razu rozpoznał głos swojej siostry. – Ktoś się tu skrada, na zewnątrz. – To nie jakieś zwierzę? – Nie. – Skąd wiesz? – Po prostu wiem! Hake westchnął i usiadł na kanapie. – Chcesz, żebym przyjechał? Julia zawahała się. – Nie… – Wiesz, kto to jest? W słuchawce zapadła cisza. – Julia? Wiesz kto to jest? – Nie, nie rozpoznaję kroków. Hake nie wiedział, czy kłamie. W przypadku innych ludzi, jego wbudowany detektor kłamstw miał zwyczaj piszczeć, kiedy mówili nieprawdę, ale z Julią było to zupełnie niemożliwe. Było tak już od dzieciństwa. Patrzyła tylko na niego spokojnie, opowiadając najbardziej zdumiewające teorie na temat zwierząt i ludzi, a on nigdy nie wiedział, czy były prawdziwe. – Chcesz, żebym wysłał radiowóz? – Nie – powiedziała w końcu Julia. – Już nikogo nie słyszę.

– Okej – powiedział Hake. – Dobranoc – powiedziała i odłożyła słuchawkę. Pogrzeb odbył się na Skogskyrkogården. Futurystyczny, przypominający lotnisko cmentarz Asplunda, z jasnymi budynkami kaplic, ciemnym granitowym krzyżem i białymi pagórkami stanowił osobliwe tło dla małego, ubranego na czarno orszaku pogrzebowego. Wszyscy stali trochę z dala od siebie, uroczyści i skupieni. Birger Haldeman-Spegel podtrzymywał żonę, która miała zaczerwienione oczy i mocno ściskała swoją małą, osobistą Biblię. Peter Severin stał kilka metrów od nich, ze starszą panią, która prawdopodobnie była jego matką. Byli do siebie podobni – takie same opadające wargi, taka sama masywna budowa ciała. Severin nie rozglądał się dookoła, przez całą ceremonię miał pochyloną głowę. Silny, porywisty wiatr zmuszał orszak pogrzebowy do przytrzymywania kapeluszy i kwiatów, a Hakemu, który stał kawałek dalej i ich obserwował, kojarzyli się ze stadem gawronów, które można zobaczyć na polach Skanii. Młoda, blada kobieta w wieku Cathrine stała sama. Hake rozpoznał ją ze zdjęcia u Lisbeth HaldemanSpegel. To była Jenny Jansson, przyjaciółka Cathrine. Była skupiona i patrzyła trochę zaciekawiona w stronę Andersa Hjortmana, który był ubrany w czarną skórzaną kurtkę. Jedyną, która naprawdę wyróżniała się z tłumu, była Ditte Kelp ze Szkoły Rzemiosła Artystycznego. Była wprawdzie ubrana na czarno, ale w długi płaszcz, sięgający aż do grubych trzewików, które miała na sobie. Płaszcz miał elegancki kołnierz, z takiego samego, niby-sobolowego futra, jak śmieszna czapka. Na środku tej futrzanej czapki tkwiła czerwona gwiazda, która upodabniała Ditte do rosyjskiego żołnierza. Stała razem z Martinem Auxerre’em i siwowłosą sekretarką. Gustav i Paula Griegowie stali w milczeniu, a słomianożółte włosy właściciela galerii rozwiewał wiatr. Hake miał ze sobą w kieszeni mały kompaktowy aparat fotograficzny i zamierzał zrobić zdjęcia wszystkim, których nie rozpozna. W nekrologu było napisane, że to prywatna, rodzinna ceremonia i że wszyscy, którzy nie zostali zaproszeni, proszeni są o uszanowanie woli rodziny opłakującej zmarłą, aby zostawić ich w spokoju. Hake nie liczył więc na to, że będzie wiele zdjęć do zrobienia. Jedyną osobą, której nie rozpoznał, była bardzo stara kobieta i to ją sfotografował ukradkiem. Kiedy jednak Jenny Jansson podeszła do niej i wzięła ją pod rękę, Hake zrozumiał, że to prawdopodobnie jej krewna. Kiedy pogrzeb się skończył i żałobnicy podziękowali pastorowi, każdy poszedł w swoim kierunku. Ditte rzuciła Hakemu ironiczne spojrzenie, zanim zniknęła w taksówce z Martinem Auxerre’em i sekretarką. Hake poszedł do swojego samochodu i usiadł na chwilę, zanim ruszył. W lusterku wstecznym zobaczył, jak Birger i Lisbeth wychodzą z cmentarza i idą do jednego z wynajętych samochodów pogrzebowych. Matka Cathrine zatrzymała się nagle i krzyknęła coś, czego Hake nie mógł usłyszeć, do swojego męża, który niespokojnie rozejrzał się wokół, aby zobaczyć, czy ktoś to słyszał. Potem chwycił ją brutalnie za ramię i popchnął do samochodu. Hake uruchomił silnik i zapiął pasy. Potem nastawił radio i włożył kasetę z Podróżą zimową Schuberta. Wiatr przybrał na sile i szyby samochodowe lekko brzęczały. Wzdłuż muru szedł starszy mężczyzna z małym bukietem kwiatów. Zmagał się z wiatrem, idąc na cmentarz. Przejeżdżające metro zagrzmiało na moście i wystraszyło stado gołębi. Hake wrzucił bieg i odjechał. Pomyślał, że spróbuje dopilnować, aby nie mieć pogrzebu w zimie. Tylko jak to załatwić… Mężczyzna z psem stał nieruchomo na Chapmansgatan, mimo że deszcz lał jak z cebra. Miał rozlazłą sylwetkę, a pies był czarnym wyżłem z żółtobrązową głową. Kiedy Hake zwrócił na nich uwagę, to właśnie psa zobaczył najpierw. Mieszczanie rzadko mieli psy myśliwskie. Pomyślał, że to dziwne, że mężczyzna jest z gołą głową pomimo burzy. To tak, jakby nagle dostał natchnienia i po prostu wyszedł, nie ubierając się na długi spacer. Włosy miał długie i lekko siwiejące na

skroniach. Był zapewne imponującym i przystojnym mężczyzną, ale teraz było w jego postawie coś wiotkiego. Hake zobaczył go po obiedzie, kiedy wyglądał przez okno w salonie, z kieliszkiem wina w ręce. Mężczyzna stał nieruchomo przez kilka minut i patrzył cały czas w stronę bramy Hakego. Później pies się zniecierpliwił i chciał się poruszać. Mężczyzna niepotrzebnie pociągnął mocno obrożę i pies znów stanął spokojnie. Hake obserwował scenę. Po chwili mężczyzna przeszedł na drugą stronę ulicy, zatrzymał się przed bramą i nieco zawahał. Nagle podniósł wzrok i spojrzał wprost na Hakego. Kiedy zauważył, że jest obserwowany, drgnął, przetarł usta dłonią i odszedł. Hake pomyślał, że mężczyzna wydawał się nieprzyjemny i miał nadzieję, że nie ma nic wspólnego z Sophią, pediatrą, która mieszkała pod nim. Zasługiwała na lepszy los, niż na dziwacznego mężczyznę czającego się pod jej domem. Nagle poczuł, jak bardzo jest zmęczony. Pogasił wszystkie światła i przebrał się w piżamę. Jeszcze zanim poszedł do łóżka, rzucił okiem przez okno. Mężczyzna z psem myśliwskim znów tam stał i patrzył w stronę bramy Hakego.

[6] Bajen – zdrobnienie nazwy klubu sportowego Hammarby, nazywanego potocznie Hammarbaj.

ROZDZIAŁ 8 Axel Hake źle spał tej nocy. Znowu koń Sax gonił go i gryzł w ramię. Około piątej obudził go własny głos. Krzyczał coś, czego nie pamiętał. Usiadł na łóżku i próbował ponownie zasnąć, ale poddał się po dziesięciu minutach, zagotował kawę i przeczytał swój hippiczny magazyn. Konie były ciągle obecne w jego życiu, ale nie wiedział, dlaczego ten Sax chce go ugryźć. Prawdopodobnie miało to związek z jego zainteresowaniem grą, ale nie rozumiał, dlaczego miał być karany przez tego dziwacznego konia. Poszedł do psychologa policyjnego Elmberga jakiś rok temu i opowiedział o swojej grze na wyścigach konnych. Po pięciu sesjach psycholog pokręcił głową i spojrzał na niego z zaciekawieniem. – Jestem ekspertem od bólu – powiedział. – Lęk, niepokój, płacz, depresja i nadmierna złość – wszystkie są przykładami bólu. Człowiek czuje się źle, a ja mogę w najlepszym razie leczyć symptomy albo przynajmniej naświetlić problem i pomóc znaleźć wyjście z bólu. Zakołysał się na krześle, zdjął okulary i przetarł ręką oczy. – W twoim graniu nie chodzi o ból. Chodzi właściwie o przeciwieństwo. O zadowolenie, o radość. Jak zrozumiałem z naszych rozmów, gra nie była tematem tabu w twojej rodzinie. Przecież grałeś od małego, na przykład w pokera na pieniądze. Nie cierpisz z tego powodu, prawda? – Właściwie nie – odpowiedział Hake. I przypomniał sobie, jak już jako nastolatek uwielbiał przechodzić przez kołowrotek na wyścigi konne. Ogarniał go niewytłumaczalny spokój. Miał kilku kolegów na różnych torach, które odwiedzał, ale to mieszanka atmosfery, koni i gry sprawiała, że czuł się zadowolony. Później stało się to nawet sposobem na całkowite odłączenie się od rzeczywistości. Na torze nie było żadnych pokrwawionych ofiar albo maltretowanych kobiet. Żadnych pedofilów czy sadystów. Ani też żadnej Hanny. Były tylko konie i chwila obecna. – Niektórzy psychologowie twierdzą, że gra zastąpiła dawne instynkty łowieckie – powiedział Elmberg. – W nowoczesnym społeczeństwie otrzymanie jakiegoś konkretnego rezultatu wymaga czasu. Ty, Axel, możesz zajmować się śledztwem miesiącami, może latami, bez żadnego rezultatu, a to musi być niezwykle frustrujące. Nasi przodkowie wychodzili, polowali i najczęściej wracali z czymś do domu wieczorem. Wysiłek i nagroda. Gra daje możliwość natychmiastowego otrzymania wyniku: straty, która może zaboleć w portfelu, albo zysku, trafienia prosto w sedno. Myśliwy też nie zawsze wracał do domu z łupem, ale w każdym razie próbował. Elmberg zapisał notatkę w teczce Hakego, odłożył długopis i nieco zrezygnowany wzruszył ramionami. – Więc właściwie nie mogę ci pomóc – powiedział. – Dopiero kiedy staniesz się nałogowym graczem i ból zastąpi radość, będę mógł coś zrobić. Teraz jest to po prostu marnowanie zarówno twojego, jak i mojego czasu. Axel Hake nie czuł ulgi po słowach Elmberga. Sam zdawał sobie sprawę z tego, jaka jest prawda. Chciał jednak przedyskutować, czy granie może mu przeszkadzać jako policjantowi – odczuwał potrzebę omówienia z kimś tego. Poza tym nie tylko gra per se skłaniała go do grania, chodziło również o konie. Pamiętał, jak w Paryżu miał w zwyczaju napawać się ich pięknem. Inni policjanci upijali się po całotygodniowych śledztwach i makabrycznych odkryciach albo próbowali zrelaksować się przy domowym ognisku. Hake za to wsiadał w pociąg podmiejski do Saint Cloud na peryferiach Paryża i oglądał wyścigi konne.

Lubił te zimne, jesienne dni, kiedy z trybun toru rozpościerał się widok aż do Paryża. Kiedy zielona murawa była lekko mokra i błyszcząca od nocnych mrozów, a wokół parskających na padoku koni unosiła się para. Zazwyczaj zaczynał od kieliszka zimnego Côtes--du-Rhône i kanapki z serem gruyère, od wypalenia pierwszego w ciągu dnia papierosa i dokładnego przeczytania „Paris-Turf”. Studiował już listy startowe i konie w pochodzie na płaskowyż pod Paryżem, ale teraz nadchodził drugi krok, uczucie. Wówczas chodziło o to, by otworzyć się na atmosferę, widzieć konie, dżokejów, spróbować odczytać, co się dzieje. Czy właściciele stojący na środku padoku są zadowoleni, czy nie? Czy wydają się coś ukrywać? Czy są to znaczący właściciele koni, jak Wildenstein lub Sangster, czy też drobni handlarze, którzy wspólnie kupili konia? Wszystko powinno być ocenione, przesortowane, wyważone względem rzeczywistych analiz formy i zarobionych pieniędzy. Później Hake duszkiem wychylał kieliszek i oglądał przedbieg. Była to ostatnia możliwość by ocenić cechy koni, jak się poruszają, w jakiej są równowadze. Dopiero wtedy obstawiał. Ale tylko w granicach możliwości finansowych, w jakich się poruszał – to sam proces był przyjemnością, a nie narażanie na szwank własnego bezpieczeństwa. To robił w mniejszym lub większym stopniu każdego dnia w pracy. O wpół do ósmej Axel Hake zadzwonił do przedszkola Siri i dowiedział się, że jest tam jego córka. Poczuł ulgę i pojechał „cytryną” do pracy. Lista z opisami całego dobytku z Jungfrugatan już przyszła i studiował ją dokładnie. Mimo że chodziło tylko o dwa pokoje, znajdowały się tam setki bibelotów, kompletna mieszanka drogich i pięknych przedmiotów oraz świecidełek. Niektóre mówiły coś o osobie, inne rodziły tylko więcej pytań wokół tego, kim była zamordowana. – Ta maszynka do golenia na stronie drugiej jest dla mężczyzn czy dla kobiet? – zapytał Hake Tobissona. – Ma to jakieś znaczenie? – Nie bądź tak cholernie tępy – powiedział Lidman. – Oczywiście, że ma. – Ugryzł swoją zapałkę i przemieścił ją z jednego kącika ust do drugiego. Tobisson uważał, że to wygląda obrzydliwie. Zawsze zostawało trochę śliny w kąciku ust Lidmana po kilku minutach żucia. Nie pojmował, jak jego żona wytrzymuje z facetem, który ciągle żuje zapałkę. Widział też Lidmana nago, z obwisłym brzuchem i owłosionymi plecami, co sprawiało, że jeszcze mniej rozumiał kobiece wybory. Tobisson nie lubił tłustych mężczyzn. Wskazywało to na słabość. Sam dbał o swoje ciało i biegał kilka kilometrów każdego dnia. Czuł się pusty, jeśli w ciągu dnia nie zmusił ciała do porządnej walki. Widział siebie jako biegacza długodystansowego. Takiego, który pokonuje kilometr po kilometrze bez zmęczenia. Który przyjmuje ból, gdy ten nadchodzi, i zwalcza go. Tobisson nie lubił też tłustych kobiet. Jego Wendela była cienka jak nitka i wysportowana. Prawdziwa biegaczka. Twarda, wytrzymała i z najjędrniejszym tyłkiem, jakiego kiedykolwiek dotykał. Podniecał się, gdy tylko pomyślał o niej i o tym, co mogła wymyślić w łóżku. Zastanawiał się, jak Lidman i jego żona to robią. Byli prawdopodobnie jak dwa wieloryby, które utknęły na lądzie i które ocierały się trochę o siebie. Jednak on i Wendela mieli własne problemy. Przez wiele lat starali się o dziecko, bez rezultatu. Przeszli wszystkie możliwe badania, aż jeden lekarz powiedział, że Wendela ma zbyt cienką podskórną warstwę tłuszczu, ponieważ biega tak często. A ciało potrzebuje tłuszczu, żeby móc stworzyć dzieci. Jeśli przestanie biegać na pół roku i przytyje dziesięć kilo, szanse na posiadanie dziecka wzrosną. Ale Wendela odmówiła zaprzestania biegania i Tobisson dostał szału. Jego wściekłość udzielała się w pracy. – Sprawdź, co to za golarka – powiedział Hake do Tobissona i obudził go z jego prywatnych

rozmyślań. Potem kontynuował czytanie listy inwentaryzacyjnej. Znajdowały się tam inne kosmetyki. Sądząc po połowie opakowania z brązową farbą koloryzacyjną, znalezionego w szafce łazienkowej, niedawno farbowała włosy. Były płyty, świeczniki, markowe ubrania wysokiej jakości i mnóstwo butów. Była złota biżuteria, klejnoty i pierścionki z kamieniami szlachetnymi. Była popielniczka z hotelu Örnsköld na Östermalmie, kilka podkładek pod piwo z logo Carlsberga, zapalniczka ze szczerego złota. Kieliszki, z których część wydawała się skradziona, ponieważ miały nadrukowane nazwy różnych barów – Sturehof i Operabaren. Hake zwrócił uwagę, że było bardzo dużo bielizny i staników, bardzo dużo mydła, kremów oczyszczających i toników, ale założył, że to nie jest takie niezwykłe. Hanna któregoś razu powiedziała, że kobiety i higiena to coś, czego żaden mężczyzna nigdy nie będzie potrafił zrozumieć. Hake zatem nie próbował. Sam brał prysznic prawie codziennie, zmieniał bieliznę co drugi dzień i skarpetki co trzeci. Używał tego samego mydła do mycia ciała i włosów, a ogoliwszy się, wklepywał w policzki wodę po goleniu, która działała też dezynfekująco. Używał starej francuskiej marki, która według Hanny śmierdziała skórzanym paskiem i końskim gównem. – Czy jest ktoś, kto widzi coś szczególnego w jej książkach? – zapytał. Załączył listę z książkami. Lidman i Tobisson przelecieli ją wzrokiem. – Tołstoj, Moberg, Irving, mnóstwo Sandemo. Saga o Ludziach Lodu? Hake podniósł wzrok. – Wendela ma wszystkie czterdzieści osiem tomów – powiedział Tobisson. – Traktuje o rycerzach i rozbójnikach, jak sądzę. – Dwie Biblie – powiedział Lidman. – To zdaje się jakieś stare, szkolne Biblie. Mają szkolną pieczątkę. Hake zastanawiał się, dlaczego ktoś ukradł Biblie ze szkoły, skoro pochodził z zamożnego domu. – Monet był widocznie jej ulubionym malarzem – ciągnął Lidman. – Pięć tytułów o Monecie, poza tym cała sterta biografii artystów i malarzy, o których nigdy nie słyszałem. Kim do diabła jest Rothko? – Był – uściślił Hake. – Nie żyje. Amerykański ekspresjonista abstrakcyjny. Lidman rzucił mu tylko przelotne spojrzenie. Pieprzony mądrala – pomyślał. Czemu nie potrafię trzymać mojej wielkiej gęby zamkniętej, żeby uniknąć słuchania, jak on się popisuje? – Książka z horoskopami, trzy książki kucharskie, dwie książki o urządzaniu wnętrz – kontynuował Hake. – Pod poduszką książka Tao miłości. Żadnych innych pornograficznych książek lub czasopism. Ani żadnych wibratorów. – Technicy, którzy przejrzeli jej komputer, powiedzieli jednak, że znaleźli jakieś ślady po wizytach na stronach pornograficznych – powiedział neutralnie Lidman. – Skąd to wiadomo? – zapytał Hake, który nie był zbyt obeznany w nowych technologiach. – Wchodzi się i sprawdza cookies, tak można zobaczyć, co się robiło. Hake spojrzał na niego skonsternowany. – Kiedy odwiedzasz stronę w Internecie, witryna wysyła wiadomość zwrotną, która zostaje umieszczona na twoim twardym dysku. Jest to dowód, że tam byłeś. Nazywa się to cookie. – Utrzymałoby się w sądzie? – Z pewnością. Elektroniczne ślady są równie ważne, jak inne – powiedział zdecydowanie Lidman. Na szczęście nikt nie sprawdza mojego komputera – pomyślał Tobisson. Notorycznie surfował po stronach pornograficznych. Po książkach zabrali się do notatek, listów i rzeczy osobistych.

– Laboratorium już sprawdziło jej charakter pisma. W każdym razie to nie ona napisała „zdzira” na lustrze – powiedział Tobisson. – Listy – czytał Hake. – Co to za listy? – Tego jeszcze nie sprecyzowano. Chcesz je mieć tutaj? Skończyli już z odciskami palców. – Tak, bądź tak miły i sprowadź je – poprosił Hake Tobissona. – W każdym razie nie był to napad – powiedział Lidman. – Drogocenna biżuteria, jej zegarek i karty kredytowe zostały w mieszkaniu. Hake zgadzał się z tym. W ogóle w mieszkaniu Cathrine odkryli mało interesujące rzeczy. Nic sensacyjnego, nic perwersyjnego, mimo blizny na języku, nic wybuchowego, co mogłoby rzucić światło na to, dlaczego tę dziewczynę z wyższych sfer spotkała tak brutalna śmierć. Powinien zrobić to samo, co na wyścigach konnych: najpierw przeanalizować wszystkie fakty, które miał do dyspozycji, później wczuć się i dać się ponieść przeczuciu, żeby w końcu obstawić. Miał nadzieję, że ostatecznie odejdzie z wygraną. Ale w tym przypadku nie wyglądało to tak jasno. Axel Hake jechał wzdłuż Strandvägen i próbował znaleźć miejsce parkingowe na Torstenssonsgatan, ale wszystkie były zajęte. Pojechał dalej na Karlaplan, skręcił przed Cassi i zjechał w dół Narvavägen, bez rezultatu. Zawrócił i skręcił w Linnégatan, żeby tam szukać dalej. Kompletnie niezrozumiałe było postawienie tych wszystkich znaków drogowych, które uniemożliwiały kierowcom objazd wokół Östermalm. Żadna inna dzielnica nie była tak uwikłana w przepisy i zarządzenia. W okolicy nie było ani jednego garażu, ani zbyt wiele zwykłych miejsc parkingowych. Zaklął w duchu nad chaosem i pojechał w końcu na dziedziniec Muzeum Historycznego, gdzie przed dobudówką zostawił „cytrynę”. Torstenssonsgatan znajdowała się blisko muzeum, więc nie był to żaden długi spacer. Jenny Jansson odnajmowała małe mieszkanie na trzecim piętrze nad dziedzińcem. Bez windy. Takie mieszkania istniały także na Östermalmie, ale były coraz rzadziej spotykane. Fasady domów od ulicy Torstenssonsgatan wyglądały prawie jak na Östermalmie. Jedyną rzeczą, która szpeciła, był stary sklep z bielizną damską na parterze. Ale kiedy minęło się bramę, jedną z niewielu bez zamka, wchodziło się na podwórze, gdzie czas wydawał się stać w miejscu. Duże, martwe drzewo stało po jednej stronie podwórka, po drugiej znajdował się stary stojak na rowery z dachem z blachy falistej i mnóstwo zardzewiałych rowerów. Stare przewody elektryczne przechodziły między domami od ulicy i od podwórza, a na klatce schodowej śmierdziało uryną. Balustrada przy podeście Jenny Jansson była poluzowana i tynk łuszczył się na ścianach. Axel Hake zadzwonił do drzwi. Dziewczyna, którą widział na cmentarzu, otworzyła i wpuściła go. Była ubrana w długą spódnicę, białą bluzkę i buty na niskim obcasie. Na szyi miała złoty medalion, a wokół nadgarstka łańcuszek z masą małych zawieszek. Blond włosy były upięte. Poruszała się miękko, z pewną elegancją. Przedstawiła się grzecznie, i kiedy Hake poprosił ją, by opowiedziała o Cathrine i ich przyjaźni, nie wahała się, tylko mówiła, nie okazując podejrzliwości. Jenny i Cathrine chodziły razem do gimnazjum Östra Real i później utrzymywały kontakt, mimo że Cathrine kontynuowała naukę w szkole artystycznej, a Jenny rozpoczęła pracę w sklepie obuwniczym przy Biblioteksgatan. – Zawsze trzymałyśmy się razem – powiedziała cicho. – Wszystkim się dzieliłyśmy. Czasami przyłapywałyśmy się na jedzeniu z tego samego talerza. – Uśmiechnęła się na to wspomnienie. – Ludzie brali nas niemal za siostry. Nikt nie podejrzewał, że jedna jest z bogatej rodziny, a druga z bagien. Wymówiła to ostatnie słowo ze zjadliwością, od której Hake aż się wzdrygnął. – Mimo że mieliśmy w szkole zarówno tych, którzy pochodzili z rodzin de Geer, Wrangel, Hamilton i innych szlacheckich rodzin, wolała przebywać z pospolitą Jansson – ciągnęła z dumą

Jenny. – Rzeczywiście tak jest? – zapytał Hake – że szlacheckie i znamienite nazwiska trzymają się razem? Nawet w gimnazjum? – Pieniądze są chyba najważniejsze, ale nazwisko także może czynić cuda – powiedziała Jenny. – Brzmi jak prawdziwe średniowiecze. Jenny roześmiała się. Był to zachrypnięty, ciepły śmiech. – Taki jest zamiar. Wszystko ma wydawać się bardzo stare i bardzo tradycjonalne. Mieliśmy w szkole patriotyczny klub i chłopaki organizowali prawdziwe menzury. Fechtowali się i udawali pojedynki. – A ty? Jak ty się tam dostałaś? – Moi rodzice się rozwiedli. Uważali, że najlepiej będzie, jeśli zamieszkam na Östermalmie u babci, która dawała lekcje niemieckiego leniwym uczniom. Skrzywiła się. Hake przypomniał sobie starą kobietę na cmentarzu i przyjął, że to była jej babcia. – Mieszkała w małej stróżówce na Styrmansgatan. Nadal zresztą tam mieszka. Zameldowałam się tam i przez to znalazłam się w rejonie rekrutacji Östra Real. – I wciąż mieszkasz w tej okolicy. Oczy Jenny zalśniły. – Posmakowałam wyższej sfery. Pasowało mi to, a Cathrine mnie zaadoptowała, można tak chyba powiedzieć. Hake rozejrzał się wokół. To było małe mieszkanie, bez osobowości. Przy ścianie stał niski regał z wyłącznie paroma książkami. Dwie kanapy wątpliwej jakości stały naprzeciwko siebie, a pomiędzy nimi znajdował się stolik ze szkła i drewna tekowego. Na starej komodzie stało zdjęcie Jenny i Cathrine. Obejmowały się i uśmiechały do fotografa. Hake zwrócił uwagę, że były jednakowo ubrane – w ciemne płaszcze i jasne bluzki. Obydwie miały ten sam typ fryzury i taki sam ciemny lakier do paznokci. – Kiedy dowiedziałaś się, że Cathrine została zamordowana? – Babcia zadzwoniła rano, usłyszała to w wiadomościach. – Więc Lisbeth Haldeman-Spegel nie zadzwoniła do ciebie? – Nie. Zawsze uważała, że Cathrine powinna mieć inną najlepszą przyjaciółkę. Chyba nigdy mnie nie akceptowała. Spojrzała ze smutkiem na Hakego. – Uważała również, że mam zły wpływ na Cathrine. Raz, kiedy myślała, że nie słyszę, nazwała mnie naciągaczką. – Więc podsłuchiwałaś czasem? Jenny nie wydawała się tego wstydzić. Uczciwie skinęła głową. – Musiałam wiedzieć. Byłam zmuszona być o krok przed innymi i podsłuchiwanie się z tym wiązało. – Dlaczego miałaś zły wpływ na Cathrine, według jej matki? Jenny przeciągnęła ręką po włosach i odrzuciła głowę. – Faceci, mężczyźni, chłopcy – powiedziała w końcu. – Lubiłam ich po prostu. A Cathrine nie pozostawała w tyle. – Dużo ich było w życiu Cathrine? – Być może. Nagle zaczęła mieć się na baczności. Wyczuła, że się wygadała. – Nie mogłabyś zrobić listy jej różnych związków? To ważne.

– Nie – powiedziała krótko Jenny. – Tego musisz się sam dowiedzieć. Hake nie upierał się. Wyjął swój notatnik. Zapisał coś i spojrzał na Jenny. – Gdzie byłaś w wieczór morderstwa? Jenny nie zreflektowała się nawet w obliczu tej oczywistej prowokacji. – Należę do Kobiecego Ochotniczego Ruchu Obrony Kraju – odpowiedziała. – Miałyśmy spotkanie w poniedziałek. – Czy ktoś to może potwierdzić? – Wprawdzie było tam kilkaset osób, ale dość dużo rozmawiałam z Jane Magnusson w trakcie wieczoru. Hake zapisał nazwisko w notesie. – Jestem ostatnią osobą na świecie, która chciałaby zamordować Cathrine – powiedziała Jenny gwałtownie. – Była dla mnie wszystkim. Hake pokiwał głową. Było wielu, którzy zostali zamordowani, ponieważ byli dla kogoś wszystkim. – Jaka była relacja między Cathrine a Peterem Severinem? Jenny wstała, stanęła przy oknie i wyjrzała na zewnątrz. Była smukła i miała świetną figurę, czego wydawała się być bardzo świadoma. Ściągnęła do tyłu ramiona, tak że biust się trochę wypiął. – Źle się czuję, opowiadając o jej życiu uczuciowym, teraz, kiedy nie żyje, ale nie sądzę, że było zbyt dobrze między nimi. – Dlaczego? Jenny odwróciła się w jego stronę. – Sądzę, że spotkała kogoś innego. – Nie powiedziała ci nic? Jenny pokręciła głową. – Była bardzo tajemnicza, jeśli chodzi o tę osobę. – Osobę? Masz na myśli mężczyznę? W spojrzeniu Jenny pojawiło się nagle coś szelmowskiego. – Tak naprawdę nie wiem, czy to był mężczyzna, czy kobieta. – Miała takie skłonności? – W jej życiu byli głównie mężczyźni. – Ale spotykała się też z kobietami? – Być może – powiedziała tajemniczo Jenny. – Peter o tym wiedział? O kimś nowym. – Ona mu w każdym razie o tym nie powiedziała, tyle wiem. – Wiedziałaś, że zaczęła się spotykać ze swoim biologicznym ojcem? Jenny spojrzała na niego pytająco. – Biologicznym? – Tak. – Zatem Birger Haldeman-Spegel nie był jej biologicznym ojcem? – Nie. Nie wiedziałaś o tym? Jenny pokręciła głową. – Czy to ojciec mógł być tym kimś tajemniczym? – Nie wiem – odpowiedziała z zadumą Jenny. Hake uśmiechnął się, by wzbudzić jej zaufanie. – A ty? Masz jakiegoś chłopaka? Jenny skinęła głową.

– Tak, mam. Za miesiąc zaręczymy się, a latem pobierzemy. Poszła do sypialni i wróciła z fotografią ciemnowłosego mężczyzny w średnim wieku. – Dieter Holstein von den Tuor. – Wtedy pozbędziesz się Jansson – powiedział Hake. – To właśnie było moim celem – odrzekła wesoło.

ROZDZIAŁ 9 Kiedy wyszedł na świeże powietrze i szedł z powrotem w stronę Muzeum Historycznego, czuł się niezadowolony z przesłuchania. Wydawało mu się, że coś się nie zgadza, ale nie potrafił powiedzieć co. Polubił Jenny, bo była inteligentna i miała wielką samoświadomość. Ale coś było nie tak i miał wrażenie, że teraz ona śmieje się z niego. Zbliżając się do samochodu, z daleka zauważył białą kartkę za wycieraczką. Spojrzał na zegarek. Wizyta trwała godzinę, a jednak strażnikom udało się przejść obok dokładnie w najmniej właściwym momencie. Wyrwał kartkę, pogniótł ją i wrzucił do schowka. Leżało tam wiele innych mandatów. Przeklinając, zapalił samochód i odjechał. Będzie się starał, aby dział finansowy odpisał karę. Był na służbie i musiał zaparkować właśnie tam. Może się uda, chociaż nie był pewien. W drodze do domu zadzwonił do biura, ale ponieważ nie było ani Lidmana, ani Tobissona, zdecydował się przepłynąć kilka długości na basenie Kronoberg. Jedną ze specjalności Axela Hakego był motylek. Kiedy był nastolatkiem, jego trener powiedział, że ten styl pływacki oddziela ziarno od plew. Hake od razu zaczął trenować i w końcu go opanował. Teraz szło mu toporniej, ale nadal pływał elegancko. Prawie nigdy żaden inny policjant nie pływał motylkiem i Hake odkrył, że wielu obserwowało go ukradkiem, gdy tak pruł w basenie. Hakego od zawsze dręczyło podejrzenie, że to może motylek sprawił, że Hanna się nim zainteresowała. W każdym razie spotkali się nad morzem. Po postrzale w kolano Hake był na zwolnieniu lekarskim przez całe lato. Lekarz policyjny zalecił pływanie, by utrzymać chrząstkę miękką i kość ruchomą, ale bez nadwyrężania ich całym ciężarem ciała. Hake szybko znudził się rehabilitacją w mieście, w basenach z chlorem, i w zamian wypożyczył dom kumpla na Rindö w Archipelagu Sztokholmskim. Dom miał działkę przy morzu i własną małą plażę. Każdego ranka wykonywał ten sam rytuał. Po kawie zakładał kąpielówki, a potem kuśtykał bardzo powoli w dół na plażę. Dno było kamieniste tylko na metr, więc nie śmiał wejść do wody w obawie, że się poślizgnie i odnowi kontuzję kolana. Zamiast tego upewniał się, że nikt go nie widzi, kładł się na plaży z laską obok i turlał się do wody. Kiedy już był w wodzie, nie miał żadnych problemów z pływaniem bez nadwyrężania zbytnio nogi. Silne ramiona i mocne plecy ułatwiały mu poruszanie się w wodzie bez silnych kopnięć nogami. Mógł pływać godzinami, zanim wyczerpany pozwalał falom wyrzucić się znów na brzeg. Tam brał swoją laskę, dźwigał się na kolana, prostował się i kuśtykał z powrotem do domu. Tę samą procedurę powtarzał wieczorem. Pewnego sobotniego popołudnia zauważył, że na sąsiednim pomoście ktoś obserwuje go z zaciekawieniem. Pod światło dostrzegał tylko siedzącą postać. Pokiwał ręką, ale nie otrzymał odpowiedzi i wypłynął w swoją zwykłą trasę. W drodze powrotnej płynął motylkiem i rozciągał porządnie ramiona w energicznych ruchach. Rozkoszował się wodą i wysiłkiem. Kiedy zbliżył się do brzegu, postać wciąż siedziała i patrzyła na niego zadziwiona. Miała długie, ciemnobrązowe włosy, niemalże białą, alabastrową skórę i piegi wokół nosa. Ubrana była w czarny strój kąpielowy, na ramiona zarzuciła sweter. W ręce trzymała papierosa, a na jej kolanach leżała otwarta książka. Hake pomyślał, że wygląda jak duży ptak morski. Wturlał się na ląd i zaczął męczyć się ze swoją laską. – Potrzebujesz pomocy? – zapytała kobieta. Hake pokręcił głową i się podniósł. Zachwiał się i chwycił mocniej za laskę. Spojrzał w stronę kobiety.

– Chcesz kawy? Zawahała się, spojrzała trochę niespokojnie w stronę domu, który był dużym stuletnim budynkiem z oszklonymi werandami i mansardowym dachem. Pokręciła głową. Hake wzruszył ramionami, pokuśtykał w górę i przygotował kawę oraz przeczytał „Paris-Turf” jako nagrodę za swój wysiłek. Wprawdzie gazeta była sprzed tygodnia, ale Hake przecież nie znał wyników, więc mu to nie przeszkadzało. Miał własny system typowania gonitw i stawiania fikcyjnych sum. Właśnie teraz wygrał dwieście osiemdziesiąt tysięcy franków. Hake był człowiekiem nagród. Takim, który musi się sam nagradzać w jakiś sposób w ciągu dnia. Kieliszek wina wieczorem, filiżanka kawy po dobrze wykonanym raporcie. Dobra książka, kiedy wreszcie przyszła pensja. Usiadł na werandzie i patrzył na morze oraz łodzie, które przepływały. Pewnego dnia kupi żaglówkę, obiecał to sobie. Później opłynie wszystkie szkiery archipelagu i porządnie je pozna. Drzemał, wydawało mu się, że słyszy ruszający i odjeżdżający samochód, i pozostał w stanie zawieszenia, kiedy ktoś zasłonił jego zamknięte oczy. Chwycił za laskę, ale zanim uderzył, zdążył się zorientować, że to kobieta z pomostu. Cofnęła się o krok i położyła rękę na ustach. – Och, przepraszam – powiedziała. Hake spojrzał na nią i usiadł prosto. Czuł się głupkowato, kiedy kobieta niepewnie wycofywała się z werandy. – Nie bój się – powiedział Hake. – To był odruch. – Wzruszył ramionami. – Usiądź, jeśli chcesz. Kobieta na krótką chwilę przechyliła głowę na bok, potem kiwnęła i usiadła na krześle. – Słyszałam w sklepie, że mieszka tu policjant, który został postrzelony. Przypuszczam, że to ty? – Axel Hake – przedstawił się i wyciągnął rękę. – Hanna Sergel – odrzekła kobieta. – Jestem w odwiedzinach u Jacobich, tutaj obok. Kiedy nie okazał zrozumienia, uśmiechnęła się lekko. – Oni też nie wiedzieli, kim jesteś. Popatrzyła na niego przymrużonymi oczami. – Czy to zaproszenie na kawę jest nadal aktualne? Hake kiwnął głową. – Jasne, ale muszę cię poprosić o pomoc. Kolano mi strasznie zesztywniało po pływaniu i trudno mi się na nim oprzeć. Hanna przygotowała kawę i była to najsmaczniejsza kawa, jaką Hake pił od dawna. Mocna, gorąca i aromatyczna. – Złapałeś go? Hake spojrzał na nią pytająco. – Łajdaka, który cię postrzelił? Złapałeś go? Hake przeciągnął ręką po swoich krótko ostrzyżonych włosach. – Złapałem i nie złapałem – powiedział cicho. – On nie żyje… Hanna przypatrywała mu się, a potem pokręciła głową. Uśmiechnęła się szeroko do niego i okazało się, że ma małą przerwę między przednimi zębami, co nadawało jej chłopięcy wygląd. – To niemal za dużo, jak na jednego człowieka – powiedziała. – Pływak motylkiem, który zabija przestępców. Tydzień później kochali się w domku na łódki. On leżał na dole i opierał nogi o twardą, drewnianą ławkę. Hanna siedziała na nim i mógł widzieć jej wargi poruszające się jak w modlitwie, kiedy dochodziła do orgazmu. Miesiąc później Hake był z powrotem w pracy, a Hanna poleciała do Nowego Jorku, gdzie miała trochę zleceń projektowych. Hake przeżywał katusze – naprawdę się zakochał, a nie wiedział, czy czeka go jakaś

przyszłość z Hanną. Czasami mówiła, że go kocha, czasami wydawało się, że go nawet nie zauważa. Kiedy policja z Nowego Jorku zaprosiła szwedzkiego policjanta, aby przyjechał i poznał ich strategię „zero tolerancji”, Hake dopilnował, by to właśnie on mógł pojechać. Nie odniósł wrażenia, by Hanna była bezgranicznie szczęśliwa z powodu tej wizyty. Odsunęła się i trzymała z rezerwą. Hake poczuł się zraniony, stał się nieznośny i wyjechał do domu bez pożegnania. Przez następny miesiąc pił zdecydowanie za dużo i przegrywał zdecydowanie zbyt duże sumy na wyścigach. W końcu wkroczyła jego siostra Julia i tęgo go ochrzaniła. – Żaden człowiek nie zasługuje na samozagładę. Żaden! To jest prawo natury, rozejrzyj się, do cholery – powiedziała. – Człowiek ma pełne prawo cierpieć, ale nie ma prawa ciągle dręczyć samego siebie. – Przyniosła strzelbę i rzuciła mu na kolana. – Zdecyduj coś i zrób to szybko, zamiast próbować zapić się na śmierć. Hake zaczął się trząść i ukrył twarz w dłoniach. Po chwili wstał, poklepał Julię w policzek i poszedł ze strzelbą do lasu. Trzy godziny później wrócił do domu, wziął telefon i zadzwonił do Hanny do Nowego Jorku. – Wróć do domu – powiedział. – Wróć do domu, zanim umrę… Axel Hake szedł w stronę pokoju dowodzenia. Nacieranie lodowatym ręcznikiem po kąpieli orzeźwiło go. Wciąż jednak myślał o Hannie. Po tamtym telefonie przyjechała do domu i zostali prawdziwą parą. Jednak nigdy nie było żadnej mowy o zamieszkaniu razem, nawet po narodzinach Siri. Hake tego chciał, ale nie Hanna. Uważała, że nie ma żadnego sensu mieszkać z kimś, kogo nigdy nie ma w domu. Nie była rozgoryczona, stwierdziła to po prostu spokojnie, a Hake wydawał się rozumieć. Z perspektywy czasu uświadomił sobie, że powinien był się upierać, ale nie wiedział wtedy o problemach, jakie się pojawią i że jego zazdrość będzie miała pożywkę z najmniejszego powodu. Hanna powiedziała, że go kocha, a on musiał się tym zadowolić. Kiedy Hake rzekł, że za tym muszą stać też czyny, Hanna odpowiedziała, że słowa też się liczą. I tak to ciągnęli od tego czasu. A on, kiedy spał u Hanny, czuł się jak gość. Jak sublokator. – Hake! – usłyszał nagle za sobą. Odwrócił się i zobaczył Seymoura Rilkego stojącego daleko w korytarzu. Miał eleganckie palto na ramieniu i był ubrany w garnitur z kamgarnu w odcieniach brązu. Krawat był bojowo czerwony. – Masz kilka minut? Hake kiwnął głową i Rilke podszedł do niego. – Jak idzie? – zapytał. Hake wyjął swój notatnik. – Tylko krótkie streszczenie – uprzedził Rilke. – Idę do Ministerstwa Sprawiedliwości i mam spotkanie z ministrem za pół godziny. Chcę mieć mu coś do powiedzenia. Hake przerzucił kartki. – Nie wiemy, kim jest morderca, badanie techniczne właśnie się zaczęło i mamy cholernie mało ludzi – powiedział. Rilke spojrzał na niego beznamiętnie. – Tego oczywiście nie mogę powiedzieć. – Taka jest w każdym razie sytuacja. – Żadnego podejrzanego? Hake pokręcił głową. – Sprawdzamy alibi i żadnych motywów na tym etapie nie mamy. – Nie mogła zostać napadnięta? – Nic nie zostało skradzione i nie zdarza się zbyt często, by bandyta zadźgał kogoś

siedmioma ciosami. – Może to być szaleniec, rzecz jasna – powiedział Rilke. – Zdesperowany narkoman polujący na leki albo na alkohol. – Który ma czas napisać „zdzira” na lustrze w łazience? – Nie, oczywiście. Hake miał wrażenie, że Rilke tylko udawał głupiego, a tak naprawdę miał inne plany i starał się zmylić Hakego. Sprawić, by ten poczuł się bezpiecznie. – A co z chłopakiem? On chyba budzi największe podejrzenia, nieprawdaż? – Był w Strängnäs podczas morderstwa i to alibi wydaje się niepodważalne. Rilke pokiwał głową sam do siebie. – Żadnych „szkieletów w szafie” w kręgu znajomych? – Z tego, co zrozumieliśmy, to Birger Haldeman--Spegel mógł nie być jej prawdziwym ojcem. – Ma to coś wspólnego z morderstwem? Hake wzruszył ramionami. – Zatem nie jest to żaden „szkielet”. – Może nie szkielet, ale w każdym razie kawałek kości. Seymour Rilke zdawał się nie doceniać żartu. – Co zatem robią teraz Lidman i Tobisson? – Kopią, kontrolują i wyciągają wszystkie techniczne informacje, jakie możemy zdobyć. – Jakie na przykład? – Narzędzie zbrodni, odciski palców w mieszkaniu, czy chorowała, na przykład na AIDS. – Hake zaczął się irytować. – A co to ma z tym wszystkim wspólnego? Na przykład to, czy miała AIDS. – Jeśli kogoś zaraziła, może to być motyw zemsty. Rilke pokiwał głową w zamyśleniu. Zerknął znów na zegarek. – Wzięliście zatem próbki DNA? – Tak, ale minie dużo czasu, zanim otrzymamy odpowiedź, jak z pewnością wiesz. – Oczywiście, że wiem, ale chyba nadałeś temu priorytet? – Czy mogę już iść? – zapytał zmęczony Hake. – Przesłuchujecie też wszystkich z jej otoczenia? – Oczywiście. Pojawia się coraz więcej tych, którzy ją znali. – Ten nóż myśliwski nie może być w żaden sposób wojskowy? – Z pewnością może – powiedział Hake. – Wydaje mi się, że jest coś militarnego w tej całej zbrodni. – Jak to? – Zabić kogoś nożem… To chyba takich rzeczy uczą w szkołach komandosów. – Ja byłem komandosem – powiedział Hake. Spotkał wzrok Rilkego. – I gdybyśmy mieli zabić nożem, uczyliśmy się podrzynać gardło od lewej do prawej. – Może on naświnił tak właśnie po to, żeby wyglądało, jakby to amator popełnił zbrodnię. – Zatem nie rozumiem, co jest militarnego w tym morderstwie. – Nie, oczywiście – powiedział po raz drugi Rilke. – Jeśli to już wszystko… – Hake podjął próbę odejścia. – Tak, chciałem być tylko trochę na bieżąco. Axel Hake poszedł do pokoju dowodzenia nieco zbity z tropu. Rilke nie był znany z pogaduszek. Dokładnie w chwili, kiedy skręcił za rogiem, zobaczył Bolindera wymykającego

się z pokoju. Hake szedł za nim w pewnej odległości przez korytarz i zobaczył, jak ten podszedł do gabinetu Rilkego, zapukał krótko i otworzył drzwi. Zachowanie Bolindera wydawało się w jakiś sposób podejrzane. Hake wrócił do pokoju dowodzenia i otworzył drzwi. Nikogo nie było w środku. Podszedł do biurka i zobaczył leżący tam dokument. Był to protokół z przesłuchania Birgera Haldemana-Spegla, podpisany przez Bolindera. Hake poczuł, jak rozpiera go wściekłość, kiedy przebiegał wzrokiem zapis przesłuchania. Było ugrzecznione i nic nieznaczące. Przeprowadzone w jedwabnych rękawiczkach i całkowicie na warunkach Haldemana-Spegla. Podniósł słuchawkę i zadzwonił do Rilkego, ale komendant naturalnie był nieosiągalny, poszedł już do ministra. Hake usiadł, odchylił głowę do tyłu, pogłaskał się po ciemieniu i wziął kilka głębokich oddechów. Nienawidził, kiedy władza wtrącała się do śledztwa, za które odpowiedzialny był ktoś inny. Przeczytał protokół jeszcze raz i pokręcił głową. Przesłuchanie najwyraźniej odbyło się w biurze Haldemana-Spegla przy Styrmansgatan. Hake zamknął oczy, ale nie mógł porzucić myśli o niedorzecznym spisku Rilkego i Bolindera. Wstał nagle, wziął kurtkę i zjechał do garażu. Pół godziny później zadzwonił do drzwi biura Haldemana--Spegla. Asystentka otworzyła mu i spojrzała na niego nieco wyczekująco. – Szukam Birgera Haldemana-Spegla – poinformował Hake i podniósł swoją legitymację. – Ale kilka godzin temu był już tutaj policjant – powiedziała asystentka. – Jest tu? – zapytał Hake szorstko. – Jest nieosiągalny. – Zapytałem, czy jest tutaj? – Jest na spotkaniu. Proszę przyjść ponownie. – Tam, w środku? – zapytał Hake i wskazał laską na duże drzwi z litego dębu. – Zadzwonię – zaczęła asystentka, ale Hake był już w drodze do drzwi. – Nie wolno mu przeszkadzać – krzyknęła kobieta, ale Hake otworzył drzwi i wszedł. Birger Haldeman-Spegel siedział w dużej sali konferencyjnej z trzema dobrze ubranymi mężczyznami. Spojrzał ze zdziwieniem na Hakego, który stał w drzwiach. – Chciałbym z tobą porozmawiać – powiedział Hake. – Jestem zajęty – rzekł krótko Haldeman-Spegel. – Przyjdź innym razem. Zrobił przepraszający gest w stronę pozostałych mężczyzn i zupełnie zlekceważył Hakego. – Kontynuujmy – powiedział. Hake, kulejąc, zrobił kilka kroków w głąb pokoju i złapał Haldemana-Spegla za ramię. – Mam cię podnieść?! Haldeman-Spegel próbował się uwolnić. – Puść mnie, ty pieprzony idioto – krzyknął. Hake nie puścił, tylko pochylił głowę tak, że ich czoła się zetknęły. Haldeman-Spegel otworzył usta. – Stul gębę – powiedział Hake ostro. Puścił ramię Haldemana-Spegla i zniżył głos. – Zajmuję się dochodzeniem w sprawie morderstwa, jeśli nie pojąłeś tego wcześniej. Nie mam czasu na żadną grę o władzę. Cofnął się o krok i obserwował Birgera. – Jutro, godzina dziewiąta, stawiasz się w moim biurze na prawidłowe przesłuchanie. Rozumiemy się? Haldeman-Spegel rozcierał sobie ramię i patrzył z wściekłością na Hakego. – Spierdalaj – powiedział. Axel Hake pojechał do domu do Kungsholmen. Czuł się całkowicie wyczerpany, a kolano

pulsowało złowieszczo. Naprawdę nie zamierzał wejść w konflikt z Haldemanem-Speglem. Chciał tylko poprosić go, by przyszedł na komisariat. Ale wszystko wzięło w łeb. Nie wiedział dokładnie, czy to była jego wina, czy ludzie podczas konfrontacji z policją zachowywali się w tak określony sposób. Zadzwonił do Hanny, właśnie kiedy kładła Siri do snu. Poprosił o rozmowę z nią i po krótkiej chwili Siri podeszła do telefonu. – Gdzie byłaś wczoraj? – zapytał Hake. – Byłyśmy u wujka. – Ach tak? Było wesoło? – Nie. Mama była z nim cały czas. Nagle Hanna wzięła od niej słuchawkę. – Co ty do cholery wyprawiasz? – zapytała. – Przesłuchujesz ją? – Nie. Zapytałem tylko, czy się dobrze wczoraj bawiła. Nawiasem mówiąc, gdzie byłyście? – Teraz mówisz jak policjant – powiedziała czujnie. – Jestem policjantem – odrzekł skwaszony Hake. – Byłem tylko ciekaw, gdzie była. – Brzmisz oskarżycielsko. – Jeśli człowiek zastanawia się, czy ktoś dobrze się bawił, to wtedy tego kogoś oskarża? – Ty po prostu wszystko wypaczasz. – Cześć – powiedział Hake i odłożył słuchawkę. To po prostu nie był jego dzień. Tylko iść i położyć się, mając nadzieję, że koń nie będzie go gryzł w nocy i że jutrzejszy dzień będzie inny. Nie mógł bardziej się mylić.

ROZDZIAŁ 10 Dopiero kiedy Axel Hake wyszedł z bramy następnego ranka, zauważył, że padał śnieg. Ulice były brudne od ruchu samochodowego, ale dachy domów były białe i piękne, a w powietrzu unosił się zapach brzozowego drewna z pieców kaflowych w okolicy. Samochód był zaśnieżony i Hake przez chwilę zamierzał pojechać autobusem, ale zmienił zdanie, więc wyjął łopatę z bagażnika. Kiedy odgarnął śnieg wokół samochodu i udało mu się oczyścić pokryte lodem szyby, był przepocony. Spojrzał na zegarek, było prawie wpół do dziewiątej, i uświadomił sobie, że w żadnym razie nie zdąży, jeśli pójdzie na górę i weźmie prysznic. Z westchnieniem rezygnacji wszedł do samochodu, który po kilku próbach odpalił. Jednak zimne powietrze nie odczyściło całkiem szyby i Hake przekradał się po śliskich ulicach, aż dotarł do Bergsgatan. Zjechał do garażu i zdecydował się pozostawić tam samochód przez noc. Kiedy wszedł na górę do biura, zobaczył Bolindera siedzącego i czytającego poranne wycinki z gazet. Bolinder podniósł oczy. – Rilke chce z tobą pogadać – powiedział. – Może poczekać – odrzekł Hake i poszedł w stronę biura grupy dowodzącej. – Sądzę, że to cholernie ważne. Hake zatrzymał się i podszedł z powrotem do Bolindera, który spojrzał na niego niewinnie. – Jesteś jego chłopcem na posyłki? Bolinder odłożył gazetę. – Zawsze byłem – powiedział swoim chrapliwym głosem. – Rób tak dalej, ale odpieprz się od mojego śledztwa. – To nie jest twoje śledztwo – powiedział spokojnie Bolinder. – Nie miałeś żadnego prawa przesłuchiwać wczoraj Birgera Haldemana-Spegla. – Seymour mnie poprosił. – Ja prowadzę śledztwo, już powiedziałem. Bolinder nie odwrócił wzroku, włożył jedną rękę do kieszeni i przekrzywił nieco głowę. – Jesteś dobrym policjantem, Axel. Ale nie jesteś moim szefem. Jest nim Seymour Rilke. I jeśli on mnie o coś prosi, ja to wykonuję. – Dupoliz. Naczyniak na policzku Bolindera zrobił się ognistoczerwony. Bolinder wstał. Był więcej niż o głowę wyższy od Hakego. – Jeśli Lidman i Tobisson dostają od ciebie rozkaz, chyba go wykonują? W przeciwnym razie cały proces decyzyjny poszedłby na marne. Wzruszył ramionami. – To samo jest ze mną. Moi przełożeni mają prawo wydawać mi rozkazy i później oczekiwać, że zostaną one wykonane. – To przesłuchanie to błazenada. – Także według rozkazu. Delikatne pytania, żadnych nacisków. Zebrał gazety. – Nie rzucaj się na mnie, Axel. Ja zajmuję się moją pracą. Mam nadzieję, że ty zajmujesz się swoją. Wziął gazety pod pachę i odszedł. Hake zawahał się, ale potem poszedł do biura Rilkego. – Chciałeś czegoś ode mnie? – zapytał, kiedy wszedł. Rilke stał przy oknie i wyglądał na

zewnątrz. Znowu zaczęło śnieżyć, a płatki spadały wirując powoli. Rilke odwrócił się i przyglądał się Hakemu badawczo z góry na dół. – Zostałem zmuszony podjąć dość drastyczną decyzję – powiedział. – Ty jesteś jej powodem i dlatego również ty za nią odpowiesz. Hake wyczekiwał. Czuł, że jest cały lepki, a gruba bawełniana koszula wciąż była przesiąknięta potem po odśnieżaniu. – Nie odpowiadasz już więcej za to śledztwo, Axel. Okazałeś taki brak wyczucia, że może zaistnieć ryzyko, iż morderca ujdzie bezkarnie, jeśli będziesz nadal posługiwał się swoimi metodami. – Zamierzasz mnie przenieść, ponieważ jeden z twoich dawnych kumpli narzeka? Rilke uśmiechnął się sarkastycznie. – Powiedziałem ci, że wykazałeś się brakiem wyczucia. Nie słuchałeś mnie, uznałeś, że to, co mówię, nic nie znaczy. Podszedł do swojego biurka. – A tak nie może być. Pogrzebał w swoich papierach i rzucił Hakemu szybkie spojrzenie. – Bolinder może przejąć sprawę, a ty, póki co, dostaniesz inne zadanie. Usiadł i zapisał coś na papierze. – To wszystko. Hake nie ruszył się. Komendant spojrzał na niego z naciskiem. – Nie mam nic więcej do powiedzenia. – Ty naprawdę sam w to wierzysz? Rilke popatrzył na niego pytająco. – Że możesz wezwać mnie jak chłopca na posyłki, a później po prostu przenieść mnie ni stąd, ni zowąd. – Mam prawo do… – Wcale nie masz żadnego pieprzonego prawa, Seymour – powiedział Hake, starając się zachować spokój. – Nie możesz po prostu dowolnie przenosić mnie, ponieważ tak właśnie teraz pasuje tobie i twoim przyjaciołom. Musisz mieć powód. I to cholernie dobry powód. Nie ma jeszcze żadnych doniesień na mnie, ani żadnej innej skargi, która byłaby zaprotokołowana. Dlatego cała ta komedia jest tylko pobożnym życzeniem z twojej strony. Pochylił się nad biurkiem. – Żyjesz w minionej epoce, Seymour. Nawet podwładni mają prawa, rozumiesz? Związek zawodowy, współpracownicy i inni obecnie także mają głos. – Nie skłonisz mnie do zmiany tej decyzji – powiedział Rilke. – Zresztą rozpocząłem już procedurę przekazania sprawy. – Był całkiem biały na twarzy i ściskał kurczowo swoje piękne pióro. – Więc sprawa ma się tak – ciągnął Hake, ignorując ten ostatni komentarz. – Ja kontynuuję moje śledztwo. Bolinder zajmuje się prasą i innymi sprawami, i wszystko jest dokładnie tak, jak wcześniej. Cofnął się o krok i oparł na lasce. – A jeśli tam na dole Birger Haldeman-Spegel nie czeka na przesłuchanie, wysyłam po niego radiowóz. Rilke bezskutecznie próbował coś powiedzieć. – A jeśli spróbujesz nadal działać w ten sposób, pójdę prosto do prasy i powiem, że komendant policji zaciemnia poważne śledztwo w sprawie morderstwa, ponieważ nie chce

nadepnąć na odcisk władzy! Obrócił się na pięcie i wyszedł. – Hake! – krzyknął za nim Rilke. Ale Axel tylko zatrzasnął głośno drzwi i zszedł na dół do pokoju przesłuchań. Birger Haldeman-Spegel czekał na niego w holu i Hake poprosił go, by poszedł z nim. Weszli do jednego z pokojów przesłuchań. Haldeman-Spegel zdjął palto i usiadł po drugiej stronie stołu, na którym stał dyktafon. – Przepraszam za wczoraj – powiedział Hake i wyjął teczkę z szeregiem dokumentów i zapisków. Położył ją na stole i zrobił notatkę. – Skorzystam może z okazji, by powiedzieć, że nie będę przesunięty czy przeniesiony. Nadal prowadzę to śledztwo. Haldeman-Spegel pokiwał głową z namysłem. – Zacznijmy więc od początku – powiedział Hake i spojrzał na dokument. – Czy uważasz, że morderstwo twojej córki może mieć coś wspólnego z twoją działalnością finansową? – Dlaczego miałoby mieć? – Czy to nie jest dość adekwatne pytanie? Jesteś bardzo zamożny. W zasadzie możesz kupić, co chcesz. Oprócz naszej policji. Chyba. Hake zrobił ponurą minę. – Czy w takim razie twoja córka nie mogła być perfekcyjną zemstą, czymś, czego nigdy nie odkupisz z powrotem? Haldeman-Spegel pokręcił głową. – Nie widzę żadnego związku. – Czy przez ciebie żadna firma nie wzięła w łeb? Haldeman-Spegel przeciągnął ręką po włosach. – To jasne, że kiedy ma się do czynienia z kapitałem podwyższonego ryzyka, eliminuje się znaczną część firm. Ale żeby dlatego mordować moją córkę? Nie, to wydaje się naciągane. – Zatem jak myślisz, kto to może być? – Nie mam pojęcia. Uciekł nieco wzrokiem. – Ależ masz – powiedział Hake. – Ktoś… – To zupełnie nie do pojęcia – obstawał przy swoim Haldeman-Spegel. – A jeśli coś bym podejrzewał, i tak bym tobie tego nie powiedział. Ten pieprzony wydział przecieka jak sito, i moi partnerzy biznesowi mogliby przeczytać o moich teoriach w porannej gazecie. Hake zignorował wybuch złości, wyjął inny dokument i popatrzył na niego. – Na świadectwie urodzenia Cathrine nie jest napisane, że ty jesteś ojcem. Jest nim Anders Hjortman. Masz coś do powiedzenia? Birgerowi nie podobało się pytanie. Westchnął. – Adoptowałem ją zaraz po urodzeniu. – Ale kochałeś ją? – Co to do cholery za pytanie? – Chodzi mi o to, czy kochałeś ją jak swoje własne dziecko? – Nie wiem, do diabła. Nie mam własnych dzieci. – Sporządziłeś jakieś fundusze albo postarałeś się o inne finansowe korzyści dla Cathrine? – Miała zasoby ekonomiczne, jeśli to masz na myśli. – Kto po niej dziedziczy? Haldeman-Spegel odepchnął krzesło i wstał. Spojrzał na Hakego i zapalił papierosa.

– Nie jest, kurwa, łatwo mieć do czynienia z tobą – powiedział półgębkiem. – Nie widzę niczego prowokującego w tym pytaniu. – Więc ja albo moja żona mielibyśmy zamordować Cathrine, żeby po niej dziedziczyć? To nie jest prowokacyjne? – Może w pierwszym rzędzie pomyślałem, że jej biologiczny ojciec mógł rościć sobie pretensje do jej majątku. Wtedy mamy dość mocny motyw, nie sądzisz? Haldeman-Spegel zaciągnął się papierosem i usiadł. Skinął w końcu głową. – Okej, rozumiem – powiedział skruszony. – Ale naprawdę nie wiem, kto może po niej dziedziczyć. Może napisała testament. Hake uznał, że pora teraz wypalić z grubej rury, kiedy Haldeman-Spegel znajdował się w odwrocie. – Kiedy zapytałem, czy ją kochałeś, myślałem także o tym, że może łączyła was intymna relacja. Trwało chwilę zanim Haldeman-Spegel zrozumiał, dokąd zmierza Hake. Zrobił się czerwony na twarzy. – Co ty do cholery masz na myśli? – Ktoś powiedział – Hake udawał, że czyta z protokołu – że być może „kochałeś ją za bardzo”. – Kto to powiedział? – Jest w tym coś? – Nic a nic, kurwa! Znowu wstał. – Jesteś nieprawdopodobny. Oskarżasz mnie tu w jednej minucie o zarzynanie przedsiębiorstw, a w drugiej o kazirodczy związek z moją córką. – Usiądź – powiedział Hake. Jednak Haldeman-Spegel nadal stał. – Okej. Po pierwsze, nie można mieć kazirodczego związku z kimś, kto nie jest biologiczną córką. Po drugie, lepiej zapytać wprost, niż czekać, aż pojawią się pogłoski. Po trzecie – kontynuował Hake, odchyliwszy się do tyłu na krześle – powinieneś być cholernie zadowolony, że nie oskarżam cię o morderstwo po tym, jak utrudniałeś to przesłuchanie. Haldeman-Spegel wrócił na krzesło i usiadł. – Okej, pytaj – powiedział. – Chcę wiedzieć, gdzie byłeś tego wieczoru, kiedy zamordowano Cathrine. Haldeman-Spegel zawahał się, ale potem napisał coś na karteczce i rzucił ją Hakemu. – Tu masz nazwisko i adres. Ona jest nadal zamężna. Hake wziął karteczkę i włożył do teczki z dokumentami. – Czy można liczyć na odrobinę dyskrecji? Hake spojrzał na niego chłodno. – Myślisz, że jesteś tego wart? Reszta przesłuchania minęła w takim samym antagonistycznym duchu. Krótkie odpowiedzi na skomplikowane pytania. Okazało się, że Birger Haldeman-Spegel wrócił do domu tuż po dwunastej. Hake nie dawał wiele za to alibi. Jak się miało miliard w banku, można było uciec się do czegokolwiek. Jedynym, co mogło sprawić, by człowiek pokroju Haldemana-Spegla popełnił błąd, to sprowokować go. I taka była strategia Hakego od samego początku. Nie podobało mu się to, ale zamierzał znaleźć mordercę, gdziekolwiek w hierarchii społecznej on się znajdował. Kiedy skończył, zobaczył, że Haldeman-Spegel jest tak samo wykończony, jak on sam. Jego koszula miała plamy potu na plecach, skóra w blasku świetlówek była szarawa, a oddech ciężki. Gęsta

mgła dymu papierosowego wisiała w pomieszczeniu i przy jakiejś okazji Hake porządnie przewietrzył. Poprosił Haldemana-Spegla, by palił mniej, bez żadnego efektu. Hakego piekły oczy, a palce zaciśnięte wokół długopisu złapał skurcz. Kiedy się pożegnał, Haldeman-Spegel nawet nie odpowiedział. Wziął tylko swoją marynarkę i palto, po czym zniknął w drzwiach. Hake powąchał się pod pachami i poszedł do szatni wziąć lodowaty prysznic. Następnie udał się do pokoju dowodzenia, gdzie już siedzieli Lidman i Tobisson. Spojrzeli na niego nieco zdziwieni. – Co jest? – zapytał Hake z irytacją. – Jaka jest właściwie sytuacja? – zapytał w końcu Lidman. – Dziś rano poszła plotka, że będziesz odsunięty od dochodzenia. – Nie wierzcie we wszystko, co słyszycie – powiedział krótko Hake i rzucił teczkę z dokumentami na stół. Wyszedł i przyniósł kawę w plastikowym kubku. Była lodowata. Wyrzucił kubek do kosza i zaczął omawiać to, co do tej pory ustalili. Wskazał na tablicę, na osoby, które były powiązane w jakiś sposób z Cathrine. – Nowym wątkiem może być majątek Haldemana--Spegla. Tobisson, chcę, żebyś to sprawdził. Plus – kto dziedziczy po Cathrine. Zwrócił się do Lidmana. – Ty możesz zadzwonić do tej damy i dowiedzieć się, czy Haldeman-Spegel był u niej wtedy. Wręczył mu karteczkę zapisaną przez Haldemana--Spegla. – Czy ona nie jest…? – Piosenkarką. – Hake skinął głową. – A ja uwielbiam jej głos – powiedział Lidman z rozczarowaniem. – To chyba nie tego on szuka – stwierdził krótko Tobisson. Policjant otworzył drzwi i postawił na stole mały karton. – Od technicznych – poinformował. – To było na jej strychu. Możecie je wziąć, Olle zabezpieczył odciski. Hake podszedł i otworzył pudełko. Leżało tam kilka listów związanych gumką. Zdjął ją i wyjął jeden z nich. Był to buchający parą erotyczny list mówiący, jak to autor będzie „wylizywać źródło miodu i gryźć jasne sutki, aż sok znów spłynie do…”. Jak mógłby „otworzyć ją swoim mieczem i poprowadzić na większe wyżyny”. Tobisson spojrzał zaciekawiony na list. – Chyba się jej to podobało – powiedział. Lidman rzucił mu zirytowane spojrzenie. Hake odwrócił list – był anonimowy. Był zaadresowany do Cathrine, kiedy mieszkała w domu u swoich rodziców, a sądząc po stemplu pocztowym, napisany pięć lat temu. Drugi list utrzymany był mniej więcej w tym samym tonie, zmieszanym z wydźwiękiem religijnym. Dużo o cierpieniu i bólu. – Co powiecie? – zapytał Hake. – Dość literackie, co? – powiedział Tobisson. – Żaden młody mężczyzna tego nie napisał – orzekł Lidman. Myśli Hakego podążały tymi samymi torami. Był to staroświecki język, który miał taki buduarowy zapach, jaki może mieć zestarzała pornograficzna fotografia. Gdzie wystrój był jak scena teatralna, a akt wykonano na aksamitnym szezlongu. Napisał to mężczyzna, nie było wątpliwości co do tego, ale było coś miękkiego, niemal kobiecego w opisach miłosnych. Tobisson był tym rozbawiony, Lidman niemal obrzydzony. – To są rzeczy, które się robi, a nie opisuje – powiedział z namysłem. – To jak jedzenie, jest indywidualną sprawą, co kto woli. Jeśli ktoś opisuje obiad z ostryg i soli, niektórym cieknie ślinka, a inni mają odruchy wymiotne. Żona szaleje na punkcie surströmming, kiszonego śledzia, który mi przywodzi na myśl wychodek mojej babci. Mamy czasami po prostu różne smaki. To

samo z seksem. Ktoś lubi, co to było, co powiedział Brandt, fellatio? Podczas gdy ktoś inny czułby obrzydzenie wobec aktu. Niektórzy lubią bawić się pod kołdrą, podczas gdy inni chcą mieć włączone reflektory. – A ty czego chcesz? – zapytał Tobisson. Lidman pokręcił głową. – Nawet nie próbuj – powiedział spokojnie. Hake odłożył listy z powrotem. Może były istotne dla śledztwa, może nie. Ale chętnie by się dowiedział, kto pisał tak płomienne listy do Cathrine. Śledztwo w sprawie morderstwa było jak wykopaliska archeologiczne – kiedy dochodziło się do pierwszej warstwy, zawsze pod spodem znajdowało się gospodarstwo domowe, a kiedy drążyło się dalej, znajdowało się kamień węgielny innego rodzaju budynku, może kościoła. A kiedy się go odkopało, znajdowało się obraz ołtarzowy z Jezusem namalowanym w stylu wczesnorenesansowym, co dawało podstawy do pracy nad datowaniem, aż ktoś wpadał na to, że choć obraz był z tego okresu, nie musi to oznaczać, że kościół również. To jak mieć w nowoczesnym mieszkaniu, w jadalni, meble z okresu gustawiańskiego – kiedy ktoś odkopie mieszkanie sześćset lat później, nie da się nabrać, że całe mieszkanie było gustawiańskie. W śledztwie cały czas opacznie interpretowano artefakty i ludzi. A najważniejszy ze wszystkich archeologicznych parametrów – czas – był tym, co mogło skazać lub uwolnić podejrzanego. A czas był niezwykle trudny do kontrolowania. Wystarczyło zapytać siebie samego, co robiło się przed dwoma tygodniami dwadzieścia po drugiej, aby zrozumieć, jaki jest złudny. Hake zjadł na lunch, ze swoimi współpracownikami, gotowanego dorsza z sosem jajecznym, a później był zmuszony napisać wyczerpujący raport z dotychczasowej pracy. Po dodatkowej papierkowej robocie, omówieniu raportu z grupą śledczą i zebraniu pracowniczym wrócił autobusem do domu. Nie chciał rano znów skrobać samochodu. Kiedy wszedł do mieszkania, zadzwonił do Hanny, ale nie było jej w domu. Nagle poczuł się samotny. Nie zdarzało się to tak często – wypełniał sobie dni i zazwyczaj miło witał odrobinę samotności wieczorami. Ale tego wieczoru czuł się niespokojny i nie wiedział, co ze sobą począć. Spotkania w ciągu dnia wyssały z niego wszystkie soki i cała agresja, która na zamianę go napełniała i opuszczała, uczyniła w jakiś sposób całe jego ciało wrażliwym. Zupełnie nie wiedział, gdzie się podziać, nie chciał wychodzić sam i siedzieć w restauracji, nawet jeśli nie było mu to obce. I nie chciał dzwonić do Julii, bo ona by mu tylko powiedziała, żeby się urżnął i zaliczył numerek. To był jej standardowy przepis na rozwiązywanie problemów, którego sama często używała. Rodzice rozdrażniliby go tylko jeszcze bardziej, a koledzy z pracy właściwie nie chcieli zapraszać szefa jako gościa. Poza tym on sam czułby się nieswojo, gdyby rzeczywiście został zaproszony do czyjegoś domu. Skończyło się tym, że zrobił to, co miał w zwyczaju, gdy przychodziła podobna chwila. Przebrał się, założył kalesony, dżinsy, grube trzewiki i wiatrówkę. Zdjął lornetkę z półki na kapelusze, włożył zrobioną na drutach, wełnianą czapkę, po czym wezwał taksówkę i pojechał na tor wyścigowy poza Sztokholmem. To było coś wyjątkowego, widzieć ten oświetlony owal w chłodny, przedzimowy wieczór, kiedy płatki śniegu wolno opadały na ziemię. To tak, jakby trafił na inną planetę. Planetę koni. Kupił gorący bulion i stanął przy padoku. Pił i obserwował konie. Wydawały się beztroskie wobec pogody i wiatru. Wiedział, że mogą biegać na mrozie do minus dwudziestu pięciu stopni. To dżokeje nie mogli rywalizować w zbyt niskich temperaturach. Hake studiował program, studiował ruchy koni, sprawdzał, które się zgrzały, a które trzymały wysoko głowę. Kiedy wybrał swojego konia, wszedł do ciepłego pomieszczenia i puścił swój zakład. Kiedy cztery godziny później wrócił do domu, portfel miał uszczuplony o przegrane trzysta

koron. Ale nie był przygnębiony z tego powodu. Czas tam spędzony pozwolił mu się pozbierać. Położył się w wannie i czytał książkę Josepha Conrada. O godzinie jedenastej znów zadzwonił do Hanny. Robiła wrażenie miłej i przyjaznej, i przeprosiła, że poprzedniego wieczoru była taka opryskliwa. Hake przyjął przeprosiny i uzgodnili, że zjedzą obiad następnego dnia. Hake założył rudy szlafrok i uchylił okno. Po drugiej stronie ulicy stał mężczyzna z czarnym wyżłem. Gapił się na bramę w taki sam sposób, jak wcześniej. Hake wyszedł do przedpokoju, założył skórzaną kurtkę i tak szybko, jak mógł, zszedł w dół po schodach, na ulicę. Ale mężczyzna z psem już zniknął. Hake obszedł dzielnicę dookoła i szukał bez rezultatu. Zadumany wrócił i zadzwonił do pediatry. Otworzyła ostrożnie drzwi. – Tak? – Przepraszam, że przeszkadzam – zaczął Hake i nagle zdał sobie sprawę, że być może wystraszył kobietę. Ta czarna skórzana kurtka nałożona na szlafrok musiała sprawiać, że wyglądał dziwacznie. – Jestem twoim sąsiadem z góry. – To chyba wiem – powiedziała. – Czego chcesz? – Na ulicy stał człowiek i wpatrywał się w naszą bramę. Ma psa myśliwskiego na smyczy. Wyżła. Znasz go? – Nie, a powinnam? – Ma długie ciemne włosy, lekko siwe przy skroniach. Duży, otyły. – Nie mam żadnych takich znajomych. – Ani ja. I to jest problem. – Może twoja dziewczyna go zna – powiedziała nonszalancko i życzyła mu dobrej nocy.

ROZDZIAŁ 11 Tobisson odebrał go już o godzinie siódmej. Cynk od sierżanta przyszedł późno wieczorem. Samochód był przyjemnie rozgrzany, a kiedy mijali zjazd do zamku Gripsholm, Tobisson powiedział, że on i Wendela byli tam latem. Wsiedli na ten stary statek „Mariefred” i zrobili sobie prawdziwą wycieczkę po jeziorze Mälaren, z koszykiem piknikowym i winem. Hake siedział zajęty własnymi myślami, podczas gdy Tobisson paplał. Był teraz przy zawartości koszyka piknikowego i opisywał sery, zakąski i wędliny. – Mam problem ze słoną wodą – powiedział nagle Hake. Tobisson umilkł i spojrzał na niego pytająco. – Co? – Woda w Mälaren jest słonawa – kontynuował swój tok myślowy Hake. – Mam z tym mały problem. Dorastałem ze słoną wodą archipelagu. – To chyba nie ma żadnego znaczenia? – odrzekł Tobisson. – To ma cholernie duże znaczenie. Wiesz, kiedy chce się wskoczyć rano do wody w późny letni dzień. Zsuwa się płaszcz kąpielowy na pomost i czuje, jak zimno jest w powietrzu. Nurkuje się. Dokładnie kiedy przecina się powierzchnię wody, ten słonawy smak wchodzi przez nos i usta. To jak Proustowska magdalenka. Człowiek przypomina sobie nagle całe swoje dzieciństwo, wszystkie skoki, letni czas, kiedy było się bardziej wolnym niż to możliwe. – Magdalenka – powiedział Tobisson i pokiwał głową. – Właśnie. Magdalenka Prousta, która sprawiła, że przypomniał sobie swoje dzieciństwo. A syndrom magdalenki, Tobissonie, nigdy nie zdarza się w słonej wodzie – powiedział zdecydowanie Hake. – Syndrom magdalenki – powtórzył Tobisson. Zerknął na Hakego, który siedział wygodnie oparty na fotelu. Na jego surowej twarzy malowało się odprężenie, a czujne oczy były łagodne. – Jest coś z tobą i wodą, co wskazuje, że brak ci piątej klepki – stwierdził z rozdrażnieniem. – To Julia nauczyła mnie nurkować – powiedział Hake, nie reagując na jego słowa. – Zaczynałem na najniższym stopniu drabiny pomostu, a ona trzymała mnie i pozwalała spadać z rękami nad głową. Później wchodziłem stopień po stopniu po drabinie i w końcu byłem na górze pomostu. Julia była dumna. Była autentycznym strachajłą i sama nie umiała nurkować. Ale uważała, że mężczyzna, który nie umie nurkować i tańczyć jest bezwartościowy. Tobisson skrzywił się. On nie umiał ani nurkować, ani tańczyć. Pomyślał o siostrze Hakego. Duża, brzydka kobieta z kędzierzawymi włosami i sporym biustem. Bał się jej trochę, ponieważ wiedział, że ona widzi i słyszy wszystko. I nie lubił jej gryzącej ironii. Jej też brakowało piątej klepki. Tobisson był o tym całkowicie przekonany. Prawdopodobnie to było rodzinne. Wartownik pokierował ich w stronę parkingu, gdzie czekał na nich żołnierz. Tobisson i Hake wysiedli i się przedstawili. Mężczyzną był sierżant Palmér. Stał w rozkroku, z rękami za plecami. – Gdzie on wtedy stał? – zapytał Hake. Palmér wskazał w żołnierski sposób wyprostowaną ręką z kciukiem zamkniętym w dłoni. – Tam, komisarzu – powiedział wyraźnie. – Jesteś pewien? – Miałem wartę i z łatwością rozpoznałem samochód Severina. – Wyjeżdżał stąd około ósmej w poniedziałek? Palmér kiwnął głową.

– Zastanawiałem się właśnie, dokąd on jedzie o tej porze. Nie ma za bardzo co robić w Strängnäs. Sierżant zadzwonił na policję, kiedy dowiedział się, około której godziny została zamordowana Cathrine Haldeman-Spegel. Według informacji w gazetach narzeczony był w kwaterze cały czas i to go zaniepokoiło. – Pomyślałem, że to mój obowiązek – powiedział Palmér. – Severin jest świetnym facetem, ale nie można kłamać w tak poważnych sprawach. – Postąpiłeś prawidłowo – zapewnił Hake. – Jaki miał samochód? – Jeep. Ciemnozielony. Napęd na cztery koła. Właściwie pojazd terenowy. – Możesz przyjść na formalne przesłuchanie później – powiedział Hake. – Tobisson wróci tu za chwilę i poda ci wszystkie informacje. Gdzie cię znajdzie? – W kancelarii – odpowiedział Palmér. Nadal stał na baczność. Tobisson nie mógł się dłużej powstrzymać. – Spocznij – powiedział surowo, zanim wyszczerzył szyderczo zęby. Oczy sierżanta się zwęziły. – Jesteśmy ci winni wielkie podziękowania – próbował złagodzić ten wyskok Hake. Palmér spojrzał na niego. – Ty możesz przyjść, żeby mi podać informacje – powiedział spokojnie. – Ten gość mógłby się tam w środku potknąć. Odwrócił się i odszedł. Tobisson wzruszył usprawiedliwiająco ramionami do Hakego, który poirytowany szedł w stronę kasyna oficerskiego. – Zatem kapitan Murray skłamał, że Severin był na miejscu i oglądał „Aktualności”? Hake nie odpowiedział, tylko otworzył drzwi do kasyna i wszedł. W skórzanym fotelu, blisko okna siedział kapitan Murray i czytał gazetę. Kiedy zobaczył obu policjantów, spojrzał na nich ze zdziwieniem. Hake podszedł do niego i usiadł obok. Tobisson stał wyczekująco tuż za nim. Murray błądził chwilę wzrokiem między nimi, zanim zdecydował się zwrócić do Hakego. – A to niespodzianka – powiedział i złożył gazetę. Hake zauważył, że była to niezależna gazeta socjalistów „Norrskensflamman”. Murray podążył za wzrokiem Hakego i uśmiechnął się lekko. – Trzeba kontrolować wroga – wyjaśnił spokojnie. Hake wyjął notatnik i przekartkował kilka stron. – Tylko parę pytań – oznajmił. Kapitan Murray czekał. – Powiedziałeś, że spotkałeś Petera Severina w tym kasynie w ubiegły poniedziałek. Tego samego dnia, kiedy jego dziewczyna została zamordowana. – Zgadza się – powiedział Murray. – Powiedziałeś, że pamiętasz to, ponieważ skomentował wypadek w kopalni w Rosji, który pokazywano w „Aktualnościach”. – To też prawda. Hake zwrócił się do Tobissona. – Co sądzisz, Tobisson? – zapytał. – Słowo przeciwko słowu – odparł Tobisson. – Słowo sierżanta przeciwko słowu kapitana. Murray nie bardzo rozumiał. Hake pokręcił głową. – Myślę, że obydwaj mówią prawdę – stwierdził w końcu. – To niemożliwe – powiedział zdziwiony Tobisson.

– Owszem – zgodził się Hake i spojrzał na Murraya. – Bo miałeś chyba na myśli tę wczesną emisję „Aktualności”, czyż nie? Tę o godzinie szóstej? – Oczywiście – powiedział Murray. – A podczas tej późniejszej emisji? Widziałeś wtedy Severina? – Nie było mnie tu nawet – odpowiedział kapitan. – Byłem w swoim pokoju i przygotowywałem się do zajęć. Hake skinął głową. – Dziękuję – powiedział i wstał. Kapitan zrobił to samo. – Co to znaczy? – zapytał. – To znaczy, że zamierzamy zabrać stąd Petera Severina z nami – poinformował Hake. Powrotna podróż była ponura. Peter Severin siedział z tyłu z posępnym wyrazem twarzy i odmawiał odpowiedzi na jakiekolwiek pytania. Tobisson siedział obok niego i czytał w gazecie strony sportowe. Severin poszedł z nimi dobrowolnie, bez żadnych wielkich oporów czy zapewnień o swojej niewinności. Popatrzył tylko na nich oskarżycielsko i poprosił o możliwość spakowania walizki przed wyjazdem. Hake pojechał z Severinem prosto na komisariat. Prokurator zdecydował, że zostanie zatrzymany, więc Severin zadzwonił do swojej matki i wyjaśnił, gdzie jest. Matka rozmawiając z Hakem chciała wiedzieć, kiedy będzie mogła odwiedzić syna. Miała miękki, głęboki głos. Wysławiała się jasno i wyraźnie. Hake chciał przeprowadzić przesłuchanie, zanim będzie mógł odpowiedzieć. Hake zjadł obiad z Hanną i Siri, według planu. Był pół godziny spóźniony, ale udało mu się to załagodzić z pomocą dobrego sera, który kupił w Winjas. Położył Siri do łóżka i czytał jej o małej siostrzyczce królika, aż zasnęła. Kiedy wyszedł z pokoju dziecięcego, Hanna siedziała przy telefonie i mówiła szeptem. Była zaskoczona, kiedy dostrzegła go kątem oka. Powiedziała pospiesznie coś, czego nie dosłyszał, i rozłączyła się. Spojrzała na niego niepewnie. – Kto to był? – zapytał. – Koleżanka. Nie znasz jej. – Koleżanka, a nie kolega? Odcień gniewu pojawił się na twarzy Hanny, która odwróciła wzrok. Hake podszedł do telefonu i nacisnął guzik ponownego wybierania. Hanna nie zrozumiała najpierw, co robi, ale potem pojęła. – Axel! Po drugiej stronie odpowiedział męski głos. – Tak, tu Viggo. Hake odłożył słuchawkę i obserwował Hannę. – A więc koleżanka ma na imię Viggo – powiedział, wyszedł do holu, i włożył płaszcz. Hanna poszła za nim. – Nie możesz zostać? Przesunął dłonią po głowie. – Nie za bardzo czuję, że powinienem tu teraz być – powiedział posępnie. Hanna podeszła do niego bliżej i położyła rękę na jego ramieniu. – To nie jest tak, jak myślisz – powiedziała miękko. – A jak myślę, że jest? Popatrzyła na niego z namysłem. – Jestem teraz trochę zagubiona, Axel – zaczęła. – Potrzebuję trochę czasu. Potrzebuję swobody. To ważne. I tylko na chwilę. – Ten Viggo jest twoim kochankiem?

– Naturalnie, że nie. – Więc kim jest? – Jest… kolegą. – Ma psa myśliwskiego? – Psa myśliwskiego? Nie rozumiem. – Jest duży i trochę otyły? Hanna spojrzała na niego pytająco, westchnęła i pokręciła głową. – Ty i twoje pytania – powiedziała. – Dla mnie to też nie jest łatwe. – Och, do diabła – powiedział twardo Hake. Hanna otarła ręce o biodra, jakby próbowała zetrzeć z siebie coś lepkiego, co się przyczepiło. – Nie dam rady teraz tego wyjaśnić. To skomplikowane i delikatne. Daj mi po prostu trochę czasu. Chwyciła go za ramiona i przyciągnęła do siebie. Hake czuł zapach jej włosów, czuł miękkość jej policzka. Rozchyliła usta i pocałowała go. – Zostań – poprosiła. Kiedy następnego dnia Axel Hake szedł na komisariat, członkowie stowarzyszenia prasowego stali przed bramą. Pozdrowił tych, których znał, ale powiedział, że Bolinder zajmuje się tym wszystkim i że on nie ma nic do dodania. Wszyscy wiedzieli, że zabrano kogoś na przesłuchanie i zastanawiali się, czy to morderca. Hake odpowiedział wymijająco i przecisnął się obok nich. Nadal był w dobrym humorze. Ranek był wspaniały. Siri przyszła do nich dość wcześnie, usiadła na brzegu łóżka i bawiła się przez pewien czas sama, aż Hake wyczuł, że tam jest i się obudził. Popatrzyła na niego spokojnie i kontynuowała zabawę ze swoim szmacianym króliczkiem Stampem. Przyzwyczaiła się już, żeby nie przeszkadzać – pomyślał. Nie wiedział, czy to dobrze czy źle. – Hej – powiedział i przypatrywał się jej, podczas gdy ubierała swojego królika. Siri spojrzała na niego, potem przyłożyła palec do ust i popatrzyła na mamę, która wciąż mocno spała. Hake kiwnął głową i zabrał ze sobą Siri do łazienki. Wykąpał ją, a potem zjedli wspólnie śniadanie. Dziewczynka sama zaniosła swój talerz do zmywarki, ale z trudem udało jej się go do niej wstawić. Hake musiał trzymać się z daleka, skoro wreszcie chciała pomagać. Julia powiedziała mu, że nie wolno wtrącać się za dużo. Człowiek działa na zasadach społecznego darwinizmu i jeśli nie zaczyna walczyć już od małego, jest w najwyższym stopniu wątpliwe, czy kiedykolwiek później będzie się wysilał. Zamiast tego będzie bezradnie kręcił się w kółko. Axel ubrał Siri, a zanim wyszli, poszedł do sypialni i pochylił się nad Hanną. – Wiem, że tylko udajesz, że śpisz – wyszeptał. – Ale to nie szkodzi. Jej powieki zatrzepotały lekko. Jak skrzydła motyla. Hake obserwował jej twarz. Była ładniejsza bez szminki i maskary. Było w niej coś tak bezbronnego, że niemal zapomniał, jaką jest nieustępliwą i nieco rozpuszczoną dorosłą osobą. I że ma kolegę o imieniu Viggo. – Jak chcesz – powiedział w końcu i pocałował ją w czoło. – Zabieram twojego dzieciaka i zwijamy się do przedszkola. So long. Na razie. W pokoju dowodzenia siedzieli Tobisson, Lidman i Bolinder. Po powitaniach Hake zdjął płaszcz i otworzył swoją aktówkę. Bolinder patrzył na niego wyczekująco. Można było wyczuć, że jakby nie do końca wyrównali rachunki. Nie dezaprobował Hakego, ale uważał, że kolega stąpa po bardzo cienkim lodzie, rzucając cały czas wyzwanie dowództwu policji, a czasem nawet prasie i współpracownikom. Nie mówiąc o przesłuchiwanych albo innych ludziach w pewien sposób związanych ze śledztwem. To w gruncie rzeczy niebezpieczna metoda, uważał Bolinder,

ale Hake dawał sobie z nią radę i awansował, chociaż wielu uważało, że szło to trochę za szybko. Zastrzelił także człowieka, co zazwyczaj skłaniało niektórych policjantów do rozmyślań, a u innych powodowało oziębłość. Bolinder nie wiedział tak naprawdę, co to wydarzenie zrobiło z Hakem, ale jakimś wyjątkowym myślicielem Hake nie był. Przypuszczalnie dawno już usprawiedliwił swoje postępowanie, mimo że wewnętrzne dochodzenie zawierało wiele znaków zapytania. To chyba szczęście, że Hake został postrzelony, pomyślał Bolinder, inaczej wyglądałoby to jeszcze gorzej. Dzięki temu istniało jakiegoś rodzaju moralne alibi. Gdyby Hake nie strzelił, sprawca mógł go zabić. Nie było to też coś, nad czym Axel Hake rozmyślał. Wyśledził niebezpiecznego przestępcę, który miał sadystyczne skłonności, torturował i okaleczył wielu ludzi. Kiedy go złapał na terenie warsztatu za zbiornikiem gazu, mężczyzna chwycił klucz do rur i go powalił. Później przyniósł broń ze swojego samochodu, strzelił Hakemu w kolano i wziął na cel brzuch. Jednak pistolet nie wypalił, i podczas gdy mężczyzna spokojnie wyjmował nowy magazynek, Hake zdążył wyciągnąć swój pistolet służbowy i strzelił mężczyźnie cztery razy w klatkę piersiową. Pamiętał zdziwienie mężczyzny, który siadł ciężko na podłodze warsztatu i do samego końca próbował wsadzić magazynek do pistoletu. Popatrzył jeszcze z konsternacją na Hakego, jego spojrzenie zgasło, upadł na bok, i umarł. Później wielokrotnie kwestionowano decyzję, rozważając, czy rzeczywiście było konieczne tak wiele strzałów. Za każdym razem Hake mówił, że było. Gdyby mężczyzna włożył magazynek, Hake byłby martwy. Po hospitalizacji miał kilka rozmów z policyjnym psychologiem, ale spał dobrze i nie miał ani jednego koszmaru o mężczyźnie, nie odczuwał też jakichkolwiek wyrzutów sumienia. Uważał, że zrobił dobrze i postąpiłby dokładnie w ten sam sposób, gdyby znalazł się w podobnej sytuacji. – Okej – powiedział Hake i spojrzał na mapę nazwisk tych, którzy znali Cathrine HaldemanSpegel. – Mamy więc kogoś, kto kłamał. Niedługo go przesłucham, ale mimo wszystko pracujemy dalej. – A jeśli się przyzna? – zapytał Lidman. – Wtedy sprawdzimy, czy mówi prawdę. Lidman kiwnął głową. – Przy okazji, ile mamy przyznań do winy? – zapytał Hake. – Trzech dzwoniło, a jeden napisał list – powiedział Tobisson. – Dwóch z nich znamy z wcześniejszych przypadków. Zazwyczaj przyznają się do wszystkich morderstw, które są popełniane. Dwaj są nowi, ale nie zdążyliśmy jeszcze ich złapać. Wszystkie informacje, które podali, wskazują na pilne czytanie gazet. – Jak tam z prasą, Bolinder? – Myślę, że wiedzą, że to Petera Severina mamy – powiedział. – Ale po przejrzeniu wszystkich gazet z tego tygodnia wydaje mi się, że nie znają czasu popełnienia morderstwa, co jest dobre ze względu na wszystkich, którzy widzieli rzekomo, w okolicy, jakieś tajemnicze rzeczy. Bolinder położył rękę na ustach i odchrząknął. – Zwołałem konferencję prasową na jedenastą – powiedział. Będziesz wtedy gotowy z przesłuchaniem? Hake kiwnął głową. – Co mówi Rilke? – Sam go zapytaj – powiedział sucho Bolinder. – Pytam ciebie. – Nie wiem więcej niż ty. Hake uniósł brwi.

– Nie? – Przestań się zgrywać, Axel. Jeśli chcesz się mnie pozbyć z dochodzenia, to powiedz to. Nie zamierzam zapierać się rękami i nogami, jeśli tak sądzisz. I nie jestem chłopcem na posyłki Rilkego, i twoim też nie. Axel Hake nie chciał się pozbyć Bolindera. Był naprawdę zdolnym policjantem, ale formalistą, który cały czas miał na uwadze przełożonych i to, czego oczekiwali. Hake nie wiedział, czy postępował tak ze strachu, czy tylko ze zwykłego pragmatyzmu. A może było tak, że surowy, hierarchiczny porządek przypadł do gustu Bolinderowi, który był zawodowym żołnierzem, zanim wstąpił do policji. – Chcę cię tutaj – powiedział w końcu Hake i dostrzegł błysk zadowolenia w oczach Bolindera. – Czy jest jeszcze coś, co powinienem wiedzieć przed przesłuchaniem? – zapytał rzecznik prasowy. – Jego matka dzwoni cały czas i prawdopodobnie przyjdzie tutaj – powiedział Tobisson. Wzruszył nonszalancko ramionami. – Wtedy twoi koledzy, Bolinderze, będą mieli w czym zatopić zęby. – Oni nie są moimi kolegami – powiedział Bolinder i westchnął. – A co z nożem myśliwskim? – Olle zrobił trochę testów i próbował porównać brzegi ran, ale trudno powiedzieć, czy to dokładnie taki sam rodzaj noża, jak ten kupiony w Widforss. – Możesz pokazać sprzedawcy zdjęcie Severina. Zobaczymy, czy go rozpozna. – Jak z alibi pozostałych? – Nie zaczekamy z tym aż do końca przesłuchania? – Nie – powiedział Hake. – Mogły to zrobić dwie osoby. Niczego nie wykluczamy i pracujemy jak zwykle. – Co ty masz, Lidman? Lidman czytał swój notes. – Nie za dużo, jeśli chodzi o alibi. – A Lisbeth Haldeman-Spegel? Była w kinie? – Nie byliśmy w stanie tego potwierdzić. Sala była wypełniona prawie po brzegi i bileterka nie pamiętała Lisbeth. – Okej – powiedział w końcu Hake, kiedy przeszli przez raporty o nieprawidłowym parkowaniu, przepytywaniu sąsiadów i zeznaniach świadków. Te ostatnie były opasłą księgą, której przejrzenie Hake zlecił dwóm policjantom. Było tam wszystko: od ludzi twierdzących, że widzieli ubranego na ciemno mężczyznę czającego się przed domem, do sąsiadki Cathrine Haldeman-Spegel, która słyszała muzykę gramofonową dochodzącą z mieszkania tuż po dziewiątej. W budynku było słychać przez ściany, ale ona nie słyszała żadnego krzyku. Hake uważał, że to nieprzyjemne, iż człowiek nie krzyczy, kiedy ktoś wbija mu nóż w ciało. Umieranie po cichu było w jakiś sposób nieludzkie. – Idę zatem na dół przesłuchać Severina – powiedział i wstał. – Powiedz mu, że Cathrine uprawiała z kimś seks w niedzielny wieczór – poradził Tobisson.

ROZDZIAŁ 12 Axel Hake zatrzymał się przed drzwiami do pokoju przesłuchań w areszcie Kronoberg i zajrzał przez wizjer. Peter Severin stał z rękami głęboko w kieszeniach i zwilżał co chwilę wargi, co sprawiało, że wyglądał na zdenerwowanego. Hake pozwolił strażnikowi otworzyć drzwi i wszedł. – Cześć – powiedział i wskazał gestem krzesło, aby Severin usiadł. Nauczył się zawsze obejmować dowodzenie w przesłuchaniach tak, aby nigdy nie budziło wątpliwości, kto wyjdzie z pokoju wolno, kiedy przesłuchanie się zakończy. – Zatem skłamałeś o „Aktualnościach” – powiedział. – Skłamałem i nie skłamałem – odrzekł czujnie Severin. – Oglądałem „Aktualności”. Hake zignorował komentarz. – Wiarygodny świadek twierdzi, że pojechałeś gdzieś samochodem. Dokąd? – Przejechałem się po prostu. – Do Sztokholmu? Severin zawahał się, po czym pokręcił głową. – Nie, jeździłem tylko dookoła, bez celu. – Ktoś mógł cię widzieć? – Nie wiem. – Jeśli skłamiesz jeszcze raz – powiedział Hake cicho – twoja wiarygodność będzie skończona, więc od tej pory bądź zupełnie, ale to zupełnie pewny tego, co mówisz. Severin wstał i obszedł połowę pokoju. – Chcę rozmawiać z adwokatem – powiedział posępnie. – Chyba mam do tego prawo? – Siadaj – rzekł szorstko Hake. Przerzucił stertę papierów, wyjął coś i podał Severinowi. Podporucznik wzdrygnął się i zbladł. – To twoja dziewczyna w kostnicy. Jakiś drań zgasił jej życie w potworny sposób. Popatrz na te głębokie rany kłute na szyi, piersiach i podbrzuszu. Severin nie patrzył na zdjęcie. – Jeśli nie ty to zrobiłeś, przestań bujać i zamiast tego odpowiedz, gdzie do cholery byłeś i co robiłeś. Severin zwilżył usta, szczęka opadła mu nieco, a cały bunt zdawał się powoli znikać. – Pojechałem do Sztokholmu – powiedział w końcu. – Coś nie grało między nami i musiałem zobaczyć, czym się zajmowała, kiedy mnie nie było. Dzień wcześniej, w niedzielę, nie odbierała telefonów przez całą noc. Mieliśmy ćwiczenia i dzwoniłem dziesiątki razy z kwatery głównej. – Kiedy byłeś w Sztokholmie? – Dojechałem około wpół do dziesiątej – powiedział. – Nie miałem klucza, więc zadzwoniłem domofonem, ale nikt nie odpowiedział. Spojrzałem w górę na mieszkanie i zobaczyłem, że świeci się we wszystkich oknach. Wtedy poszedłem do budki telefonicznej i zadzwoniłem, ale także nikt nie odpowiadał. Szwendałem się po okolicy do jedenastej, żeby zobaczyć, czy ktoś wyjdzie. I wyszedł. Jakiś mężczyzna wyszedł z psem i wtedy wemknąłem się i poszedłem na górę. Zadzwoniłem do drzwi, ale nikt nie otworzył. Przez otwór na listy zawołałem ją po imieniu. – I nie widziałeś nikogo? Severin spojrzał zrezygnowany na Hakego.

– Nie. Niepokojąco zbladł. – Została wtedy zamordowana? Leżała tam w środku i krwawiła? Hake nie odpowiedział. Było niebezpiecznie podawać dokładny czas. Takie informacje mogą być użyte przeciwko policji, kiedy dochodzi do oskarżenia. To, co zeznano podczas przesłuchania, mogło być wycofane w sądzie. Obrońcy mogą powiedzieć, że ich klient został zmuszony do zeznania tego czy owego. – Zauważyłeś coś szczególnego, spędzając noc na ulicy? – zapytał Hake. – Jakąś osobę, jakieś zdarzenie? Severin pokręcił głową. – A mężczyzna z psem? Czy on mógłby cię rozpoznać? – Wemknąłem się właśnie tak, żeby mnie nie zobaczył. Nagle się rozpromienił. – Ale możecie przecież dowiedzieć się, kim był mężczyzna i ustalić, czy rzeczywiście wyszedł z psem – powiedział. – Nie pomoże nam to, że ty go widziałeś, jeśli on nie widział ciebie – stwierdził Hake bezlitośnie. Severin skulił się i włożył ponownie ręce do kieszeni. – Jak długo stałeś pod jej bramą? – Poszedłem do samochodu tuż po jedenastej. Zamierzałem napisać kartkę i wrzucić ją przez otwór na listy, ale się rozmyśliłem. – Byłeś wkurzony? Severin zawahał się, potem skinął głową. – Zazdrosny? Pokręcił głową, ale nagle uszło z niego powietrze i pojawiły się łzy. Najpierw tylko jedna, którą starł. Później głęboki szloch w towarzystwie porządnego morza łez. Hake podał mu chusteczkę, ale Severin nie przyjął jej, tylko wytarł twarz rękawem swetra. Axel odczekał jakąś minutę, po czym kontynuował. – A co myślisz o tym, że ona nie żyje? – O co do cholery ci chodzi? – Może czujesz pewną ulgę. Severin nie był w stanie się wściec. Pokręcił tylko głową. – Tęsknię za nią, chyba rozumiesz, ty draniu – powiedział ciężko. Hake zapisał ostatnią notatkę, wziął swoją laskę i wstał. Severin obserwował go w oczekiwaniu, aż strażnik otworzy drzwi. – Jestem aresztowany? – zapytał. – Tak, jesteś – powiedział Hake i wyszedł. Na korytarzu podeszła do niego starsza kobieta około sześćdziesiątki. Była ubrana w futro i miała złoty naszyjnik. – Czy to pan jest komisarzem Hakem? – zapytała. Rozpoznał ją – to była kobieta, która stała obok Severina na pogrzebie. – Tak – powiedział. – Jestem Veronica Severin. Matka Petera. Czy zamierza pan aresztować mojego syna? – Tak – odpowiedział Hake. – On jest niewinny. Jest naiwnym, trochę rozpieszczonym młodzieńcem. I nigdy nie powinien był zadać się z tą bezwartościową dziewczyną. Ale nie jest żadnym mordercą. Matka chyba wie takie rzeczy.

– Gdyby wszystkim matkom pozwolono świadczyć za swoich synów, nigdy nie złapalibyśmy ani jednego mordercy. – Niech pan nie będzie bezczelny. Peter nie jest kimkolwiek. Urodził się w dobrej rodzinie. Może to nic nie znaczy dla kogoś pana pokroju, ale dla nas oznacza wszystko. – Niestety nie mogę pani pomóc – powiedział Hake uprzejmie. – Cathrine Haldeman-Spegel nie była z naszego gatunku. Można było to wyczuć od razu. Później zresztą dowiedzieliśmy się, że była adoptowana, żadna z niej prawdziwa HaldemanSpegel. – Pani syn w każdym razie wydawał się ją kochać. Veronica Severin prychnęła. – Był zdezorientowany. Tak naprawdę nie wiedział, co robi. – Przez kilka lat? – Ona była dziwką! – Nie zdzirą? – Tak, jeśli woli pan to słowo. – Nienawidziła jej pani? – Zabrała mi syna – powiedziała Veronica Severin bezdźwięcznym głosem, tak jakby to była jedna z największych zbrodni w dziejach ludzkości. Hake przeprosił i zrobił krok na bok. – Przykro mi, ale tak czy inaczej nie mogę pani pomóc – powiedział i poszedł dalej korytarzem. Tuż przed tym, jak zniknął za rogiem, usłyszał, jak kobieta woła za nim: – Ona zniszczyła nasze życie! Kiedy Axel Hake wszedł do pokoju dowodzenia, Tobisson natychmiast go zauważył. – Była tu paniusia z Östermalmu i… – Już ją spotkałem – powiedział Hake i odwrócił się do Bolindera. – Peter Severin jest aresztowany. Był w pobliżu miejsca zbrodni tuż po morderstwie. Opowiedział o przesłuchaniu, a Bolinder notował. – Co o tym sądzisz? – zapytał Lidman. – Rilke się ucieszy, możemy pokazać rezultat. Poza tym zatrzymaliśmy wojskowego, co z pewnością ucieszy go jeszcze bardziej. Nie wiem, czy Seymour był poborowym kategorii D, ale coś w tym jest. – Jego ojciec był pułkownikiem – powiedział Bolinder. Hake uśmiechnął się, jakby to wszystko wyjaśniało. – Ale co ty o tym sądzisz? – powtórzył Lidman. – Był tam mniej więcej w czasie, kiedy popełniono morderstwo, a to na razie wystarczy. – Ale my nadal szukamy sprawcy? Hake zawahał się, a później skinął zdecydowanie głową. Kiedy Axel wrócił do domu, nastawił L’Enfant Roi Noir Désir i usiadł na sofie. Był skonany. Rilke zmusił go do obecności na konferencji prasowej i Hake uważał, że to rozsądne żądanie. Ale nie lubił tego. Czuł się obserwowany, przez co odczuwał dyskomfort. Chciał pracować w ciszy, a nie być rozdzieranym na wszystkich stronach gazet. Fotografowie odpalali flesze, reporterzy podtykali mu mikrofony pod nos, dziennikarze krzyczeli do niego. Wiedział, że tylko wykonują swoją pracę, że wiele zbrodni wyszło na jaw dzięki ich doniesieniom, ale i tak cierpiał przez tę natarczywość. Musiał powstrzymywać się, aby nie być agresywnym i nie okazywać pogardy. Konferencja prasowa poszła dobrze, media miały na czym się skupić, a Rilke nie będzie już go tropił i żądał wyników. To powinno dać mu odrobinę spokoju w pracy. Po tym, jak spektakl się

zakończył, Rilke odciągnął go na stronę. – Dobra robota, Axel – powiedział łagodnie. – Miałem telefon z ministerstwa. Są zadowoleni, że w obliczu ciężkich zbrodni policja podejmuje zdecydowane działania. – To nie on – powiedział Hake cicho. Rilke nie zrozumiał. – To nie on – powtórzył Hake i odszedł. Rilke patrzył za nim. Jego twarz była woskowo blada. Nie, Axel Hake ani przez sekundę nie wierzył, że to Peter Severin był sprawcą. Ale aresztowanie go było póki co konieczne ze względu na jego kłamstwa, w przeciwnym wypadku byłoby to przewinienie służbowe. Miał nadzieję, że pisanina w gazetach zwabi kogoś, kto powie lub zrobi coś, co sprawi, że dochodzenie nabierze innego obrotu. Może prawdziwy morderca coś wymyśli. Może pojawi się nowy świadek, kiedy wiadomość o złapaniu podejrzanego zostanie wyemitowana w całym kraju. Ostry dźwięk dzwonka wyrwał Hakego z rozmyślań. Na zewnątrz stał Lars Larsson-Varg, kustosz muzeum z mieszkania wyżej, z butelką szampana w ręce. Pomyślał, że będą świętować. Widział w telewizji, że morderca został zatrzymany i winszował teraz Hakemu zwycięstwa. – Dobrze wychodzisz na zdjęciach – powiedział. Hake zaprotestował i nie chciał pić. Jutro też jest dzień. Lars Larsson-Varg nie zrozumiał, więc Hake cierpliwie wyjaśnił mu, że sam fakt aresztowania kogoś nie świadczy od razu o jego winie. Mimo to stary kustosz otworzył butelkę i nalał. – Według mnie to wydaje się jasne jak słońce – powiedział i pociągnął za swoją długą brodę. – Dlaczego to nie miałby być on? Hake nic na to nie odrzekł. Nie chciał omawiać spraw z kimś spoza grupy dochodzeniowej. – Był przecież przed jej mieszkaniem w wieczór morderstwa, sam to przyznał. Hake sączył trunek i siedział cicho. Oczywiście, że Severin znajdował się przed domem Cathrine w wieczór morderstwa. Ale jeśli zadźgał swoją dziewczynę i oprócz tego nosił rękawiczki, żeby nie zostawiać po sobie śladów, nie pozostawałby, do cholery, przez wiele godzin nieopodal miejsca zbrodni, gdzie ktokolwiek mógł go zauważyć. W końcu Hake wziął jeszcze jeden kieliszek szampana. Lars Larsson-Varg zaczął opowiadać o czasach w Muzeum Narodowym. Axel lubił jego głos, choć czasami bywał on hipnotyczny. Po chwili zapadł w głęboki sen. Obudził się dopiero przed szóstą rano i odkrył, że spał na kanapie. Na pustej butelce po szampanie tkwiła karteczka od jego sąsiada. Wyszedł około pierwszej i zastanawiał się, kim jest Sax. Kiedy Hake pojawił się w pokoju dowodzenia, panowała w nim pełna aktywność. Lidman siedział przy komputerze i wprowadzał dane. Hake stanął za nim i spojrzał na ekran. Pokazywał schemat alibi w związku z morderstwem w poniedziałkowy wieczór. – Jak to wygląda? – zapytał Axel. Grube palce nie zatrzymywały się na klawiaturze. – Nikogo, niech mnie diabli, nie możemy skreślić z listy – powiedział zmęczony Lidman. Czytał z raportu, który leżał na stole obok komputera. – Piosenkarka nie może ani potwierdzić, ani zdementować, że Birger Haldeman-Spegel tam był. Tak się jej wydaje, ale była na haju i czas stanął dla niej w miejscu. – Powiedziała tak? Że była na haju? Lidman kiwnął głową. Opowiedział, jak zadzwonił do drzwi tej sławnej piosenkarki, która mieszka w apartamencie przy Humlegårdsgatan. Otworzyła drzwi ubrana w haftowany, jedwabny szlafroczek, choć było wpół do drugiej po południu. Lidman pokazał swoją legitymację, ale piosenkarka nawet na nią nie spojrzała, tylko go wpuściła. Zaproponowała coś do picia i Lidman

zadowolił się szklanką wody mineralnej, podczas gdy ona sama wychyliła duży kieliszek Chablis. Potwierdziła, że od czasu do czasu sypia z Haldemanem--Speglem, ale tak właściwie jest żoną dyrygenta. Wydawało się, że Haldeman-Spegel jest tylko jednym z wielu. Lubiła jego zaloty. Były staromodne, jak się wyraziła. Sama miała około trzydziestu pięciu lat, więc już nie należała do młodzieży, ale według Lidmana zgrywała cały czas małą dziewczynkę. Chichotała i spuszczała wzrok, udając fałszywą skromność. Próbowała nawet szokować i być drastyczna. Ale Lidman, który nie był jednym z jej wielu wielbicieli, ponieważ uważał, że fałszuje, zachował zimną krew i przycisnął ją, kiedy nadarzyła się okazja. – Musisz przecież wiedzieć, czy tutaj był – stwierdził, kiedy powiedziała, że nie jest pewna ani czasu, ani miejsca. – Dlaczego? – W przeciwnym razie jesteś doprawdy kretynką – powiedział Lidman, wyjął zapałkę z ust i położył ją na popielniczce. Piosenkarka zachichotała. – Myślę, że byliśmy tutaj. Albo raczej w sypialni. Uśmiechnęła się. – To tam idzie po zostawieniu wszystkich prezentów. – I ty nie masz nic przeciwko? Wzruszyła beztrosko ramionami. – Jest bardzo hojny. Potem popatrzyła mu prosto w oczy i powiedziała: – Och, on obiecuje też różne rzeczy. Chce się ze mną ożenić i tak dalej. Wypiła swój kieliszek. – Ale ja go nie chcę mieć przez cały czas. Jest taki poważny. Taki sztywny. Nie wytrzymałabym z nim na co dzień. Jednak jako bogaty towarzysz zabaw jest niemal idealny. – Dopóki przychodzi z prezentami? – To oczywiste – odpowiedziała. – Byliście zatem tutaj – powiedział Lidman. – Pytanie więc brzmi: o której godzinie? – Tego nie pamiętam. – Dlaczego? – Byłam na haju. Wtedy czas spędzany razem płynie w jakiś dziwny sposób. Uniosła nagie ramię. – Myślę, że powinien dać mi zegarek, żebym mogła pamiętać, kiedy tu jest – powiedziała i uśmiechnęła się ukradkiem do Lidmana. Reszta przesłuchania nie przyniosła nic innego, poza tym, że Lidman przyrzekł sobie cicho, że od tej pory będzie zawsze wyłączać radio, gdy usłyszy głos piosenkarki. Po jakimś czasie się poddał. Wtedy piosenkarka była już lekko na rauszu i zaczęła flirtować. Żadnego gliny nie miała między nogami, jak to ujęła. Kiedy odrzucił zaproszenie, stała się bezczelna i skomentowała jego tłusty tyłek. Lidman odpowiedział, że mimo iż jest obszerny, to nie jest na sprzedaż, w odróżnieniu od jej własnego. Poleciła mu natychmiast zniknąć jej z oczu, a on bardzo chętnie zakończył przesłuchanie. Kiedy wychodził, popatrzyła na niego zimno. – Te zapałki, które położyłeś w popielniczce, mógłbyś do jasnej cholery sobie stąd zabrać. Oskar Lidman westchnął na to wspomnienie. Później zapytał Hakego, czy sądzi, że może być jakiś związek między adresem piosenkarki a kinem Park, w którym była Lisbeth HaldemanSpegel. Leży ono tuż za rogiem Humlegårdsgatan. Czy mogło zdarzyć się tak, że poszła za mężem, a potem, kiedy zniknął w bramie, zdecydowała się wejść do kina? – Kto wie – powiedział z zadumą Hake.

– Nawiasem mówiąc, czy wiesz, że dawniej przy Humlegårdsgatan znajdowało się sanatorium? – zapytał Lidman. Hake pokręcił głową. – Nacieranie solą kosztowało nieco ponad dwie korony, a kąpiel tlenowa osiem pięćdziesiąt. Chętnie wziąłbym turę nacierania solą po spotkaniu z moim słowiczkiem. Wydrukował schemat alibi dla Hakego. Tobisson siedział przy innym komputerze, który był podłączony do rejestru policyjnego. Spojrzał znad ekranu na Axela. – Chodź – powiedział. Hake podszedł do niego. – Wprowadziłem kilka nazwisk do rejestru – powiedział. – To dość interesująca lektura. Nacisnął przycisk myszy i otworzył plik. – Jenny Jansson wpadła za kradzież perfum w centrum handlowym NK. Wielokrotnie. Wymieniona jest też Cathrine Haldeman-Spegel. Były razem w domu towarowym, ale Cathrine nigdy nie przesłuchiwano. Prawdziwe papużki nierozłączki, czyż nie, Axel? Hake nie był taki pewien. Nie całkiem wierzył w wersję o bliźniaczych duszach, jak Jenny sama to przedstawiła. Raczej było to życie i jego cień. Ktoś, kto tęsknił za życiem kogoś innego. – Czy ktoś sprawdzał alibi Jenny Jansson? – Rozmawiałem z Jane Magnusson z Kobiecego Ochotniczego Ruchu Obrony Kraju. Jenny była na zebraniu, na którym było też sto innych osób. Nie mogła z pewnością powiedzieć, czy Jenny była tam cały wieczór. Tobisson przerzucał dalej. – Lisbeth Haldeman-Spegel, matka, była notowana kilka razy za zakłócanie spokoju w kościele. Wchodziła na nabożeństwa z krzyżem w ręku i wykrzykiwała obelgi, że bezbożni będą karani. Dochodzenia umorzono. – Lidman już chyba pokazywał ci policyjny rejestr Andersa Hjortmana? Hake skinął głową. – Kogo jeszcze szukałeś? – Wziąłem wszystkie nazwiska, które figurowały w naszych raportach. Piosenkarka. Nic. Martin Auxerre. Nic. Gustav i Paula Griegowie. Nic. Peter Severin i jego matka Veronica. Nic. Wiltenbergowie. – Wiltenbergowie? – Ci z naprzeciwka – wyjaśnił Tobisson. – Zostali zatrzymani za gorszące zachowanie. Igraszki w kinie. Ktoś się wściekł i doniósł na nich. – Myślę, że możemy ich skreślić – powiedział Hake. – I tak został nam Birger Haldeman-Spegel. – Został aresztowany? – Jeszcze nie – powiedział Tobisson z rozbawieniem. Lidman słuchał jednym uchem, a teraz wstał od swojego komputera i podszedł do nich. – Jego firma, Haldeman-Spegel Ventures, jest według moich źródeł w stanie upadłości. Haldeman-Spegel nie tylko nie ma pieniędzy. Jest też po uszy zadłużony. Hake i Lidman dostali po stercie informacji o jego poczynaniach finansowych. – Wydział do spraw Przestępstw Gospodarczych się nim interesuje. Tobisson spojrzał na Hakego. – Wysłać też jedną kopię Rilkemu? – zapytał. – Nie. – Nie? Hake pokręcił głową.

– Wtedy może jeszcze bardziej ingerować. A tego nie chcę. Mam w dupie finanse Haldemana-Spegla, jeśli to nie ma nic wspólnego ze śledztwem. – Może ma – powiedział Lidman ostrożnie. Hake odwrócił się do niego ze zdumieniem. – To rodzice dziedziczą po Cathrine. Nie ma żadnego testamentu. – Dużo? – Dziewczyna miała w swoim portfelu akcyjnym dziesięć milionów. Poza tym ubezpieczenie na życie na dwa miliony. Tobisson gwizdnął. Hake podszedł do okna i popatrzył na zewnątrz. Ulice były zabłocone. Na dachach zostało nieco śniegu, a gałęzie drzew sterczały na tle ołowianoszarego nieba. Niedługo zacznie się bożonarodzeniowe dekorowanie. Każdego roku zaczynało się wcześniej, tak aby handlarze mogli być pewni, że ludzie zdążą kupić tak dużo, jak to tylko możliwe. Hake właściwie nie miał nic przeciwko świątecznym dekoracjom i temu, że na ulicach i placach pojawiały się choinki oraz światełka, ale uważał, że to za wcześnie. Trudno mu było już w listopadzie poczuć atmosferę Bożego Narodzenia. – Zwijamy go? – zapytał Tobisson pełen nadziei. Hake pokręcił głową. – Jeszcze nie – powiedział z zadumą. – Ale chcę mieć wszystkie informacje na temat jego sytuacji finansowej jutro na moim biurku. Resztę dnia Axel Hake przesiedział w różnych zespołach śledczych, które należało poinformować o bieżącej sytuacji. Prokurator wchodził i wychodził, Bolinder podobnie. Seymour Rilke dostał wyczerpujący opis dochodzenia na swoje biurko. Hake nie lubił tych wiecznych raportów, ale czuł, że pisanie pomaga mu sformułować myśli. Zmuszało do wyostrzenia argumentów. Ale wiedział też, że było wiele przypadkowych czynników, które mogły przesądzić, czy sprawa zostanie rozwiązana, czy nie, a do nich nigdy nie dało się dotrzeć przez dedukcję. Później, kiedy już miał wyjść do domu, otrzymał od śledczego szczegółowy rachunek telefoniczny, który pokazywał wszystkie połączenia wykonane przez Cathrine Haldeman-Spegel. Metodycznie przejrzał listę, ale większość numerów należała do osób, które już figurowały w śledztwie. Inne były do sklepów i firm. O siódmej był sztywny jak kij, a kiedy przechodził obok basenu, ten był już zamknięty. Zaklął cicho i poszedł do siebie. Automatyczna sekretarka migała, więc nacisnął przycisk odtwarzania. To był Olle Sandstedt z działu technicznego. Powiedział, że znaleziono odciski palców Andersa Hjortmana w toalecie i kuchni. A Hjortman twierdził, że nigdy nie odwiedził swojej córki na Jungfrugatan.

ROZDZIAŁ 13 Axel Hake znalazł Andersa Hjortmana przy wietrznym lodowisku hokejowym w Gubbängen. Stał w boksie zmienników drużyny chłopięcej i niekończącym się strumieniem uwag dostarczał rady i groźby zawodnikom. Nagle zauważył Hakego, drgnął i spojrzał na zegar. – Trzy minuty – krzyknął. Podniósł trzy palce. Latarnie lodowiska kołysały się nad taflą i rozświetlały od czasu do czasu twarz Hjortmana. Hake pomyślał, że wygląda prawie jak szalony, kiedy tak dziko gestykuluje rękami i wykrzykuje obelgi. Pod światło widać było malutkie bąbelki ze śliny, które wydostawały się z jego ust. Kiedy sędzia odgwizdał koniec pierwszej tercji, Hjortman podszedł do Hakego. – Gdzie jest twój samochód? Hake wskazał palcem i Hjortman poszedł za nim do „cytryny”. Gdy wsiedli, Hake zapalił lampkę sufitową. – No i co teraz? – zapytał poirytowany Hjortman. – Znaleźliśmy twoje odciski palców w domu u Cathrine – powiedział Hake. Hjortman skulił się nieco i potarł ręką po policzku. – Ja jej nie zamordowałem – powiedział Hjortman głucho. – Dlaczego więc kłamałeś? – Dlatego, że nie chciałem być wmieszany w sprawę. Zerknął na Hakego. – Z moją przeszłością wpakowałbym się tylko w kabałę. – A teraz jest jeszcze gorzej – powiedział Hake nieprzejednanie. – Ale przecież już złapaliście tego wojskowego drania – odrzekł Hjortman i wyjął pudełko tabaki. – To nic nie znaczy – powiedział ostrożnie Hake. – Dlaczego zatem go zatrzymaliście? – Podał nam fałszywe i wprowadzające w błąd informacje. Utkwił wzrok w Hjortmanie. Ten pokiwał głową. – Okej, byłem u Cathrine. – Kiedy? – Dzień przed tym, jak została zamordowana. W niedzielę. – Dlaczego? Hjortman spojrzał trochę zawstydzony na Hakego. – Próbowałem pożyczyć od niej pieniądze. Miała parę milionów w banku. Chwaliła się tym, kiedy spotkałem ją wcześniej. – I powiedziała „nie”. Hjortman skinął. – A ty narobiłeś piekielnego hałasu? Świadek mówił o kłótni w niedzielę. Anders Hjortman nie odpowiedział. – Uderzyłeś ją? Hjortman westchnął. – Teraz rozumiesz, dlaczego nie chciałem wspomnieć o tej wizycie? Wy podejrzewacie, że leję wszystkich, których spotykam. – Pytam, czy ją uderzyłeś.

– Nie. Zapytałem grzecznie, czy mogłaby pożyczyć mi dziesięć tysięcy. Powiedziała „nie”. Zaakceptowałem to. Włożył do ust szczyptę tabaki. – Potem zaczęła mnie oskarżać o kradzież. To wtedy się wściekłem. – Kradzież? – Jej pamiętnik został skradziony i oskarżyła mnie, że go ukradłem. Nie mogła go znaleźć tuż po tym, jak mnie odwiedziła. Miała go zawsze w swojej torebce, a teraz go nie było. Uważała, że go zwinąłem. – A to nie byłeś ty? Hjortman spojrzał na zegarek. – Nie. Na cholerę mi coś takiego? – Może do szantażu? – Chyba bym go użył, kiedy próbowałem pożyczyć pieniądze – powiedział Hjortman pragmatycznie. – A kto mówi, że tego nie zrobiłeś? Hjortman zrozumiał. – Nie chcę czytać takich bzdur – powiedział ciężko. – Dostałem nawet coś podobnego, wysłał mi to… uczeń. To mniej więcej półpornograficzne, deprymujące czytadło. Strona po stronie życzenia, marzenia, fantazje i obrzydliwości. Potrząsnął głową. – Nie, żadnych pamiętników nie kradnę. – To z powodu oskarżeń kłóciliście się tak głośno? – Oboje mamy temperament i krzyknęło się to i owo. – Zdzira? Hjortman się skrzywił. – Umiem czytać, jak powiedziałem wcześniej. Nie, ani nie napisałem tego słowa na lustrze w łazience, ani nie krzyczałem go do niej. Nie zalicza się ono do mojego słownictwa. Ktoś pukał w podłogę w mieszkaniu powyżej i w końcu się opanowaliśmy. Nie rozstaliśmy się jako wrogowie. Hjortman spojrzał na Hakego i uchylił drzwi samochodu. W ich stronę szedł chłopiec. – Zamierzasz mnie teraz wsadzić do kicia? Chłopiec podszedł do drzwi samochodu. – Musisz przyjść, Kaczor. Petter nie chce dłużej stać. Hjortman popatrzył niezdecydowanie na Hakego. – Możesz iść, chociaż mam wielką ochotę cię zgarnąć. Hjortman wysiadł, ale pochylił się znów do samochodu. – Kiedy już się ochrzaniliśmy wzajemnie i ona zdała sobie sprawę, że to jednak nie byłem ja, powiedziała, że chyba wie, kto ukradł pamiętnik. – Powiedziała kto? – zapytał z napięciem Hake. – Nie – powiedział Hjortman i potarł ręką brodę. – Chyba zamierzała to zrobić, ale się rozmyśliła. Na jego twarzy pojawił się krótki, gorzki uśmiech. Axel Hake pojechał do domu, zjadł zimną zupę gazpacho i zadzwonił do Julii. Zastanawiał się, jak się miewa. Była zdziwiona, dlaczego miałoby coś szczególnego się u niej dziać? Hake przypomniał jej, że dzwoniła i była zaniepokojona, że ktoś skradał się pod domem. Zbagatelizowała to. Jest tylko trochę stuknięta. Tak to się dzieje u nas, kobiet, kiedy osiągamy pewien wiek – stwierdziła. Klimakterium może doprowadzić każdego do emocjonalnej jazdy

rollercoasterem. Hake zauważył, że jeszcze nie ma menopauzy. Ma dopiero trzydzieści dziewięć lat. – Niektórzy są bardziej dojrzali niż inni – powiedziała powściągliwie, a przeciwko takiej logice nie istnieją żadne argumenty. Hake życzył jej dobrej nocy i westchnął. Jego siostra była jednym z bardziej nieprzewidywalnych ludzi, jakich znał. W pełni porównywalna z Hanną. Axel spał niespokojnie w nocy i czuł się następnego dnia rano tak, jakby miał w oczach całą żwirownię. Kiedy szedł w dół schodami kamienicy, otworzyły się drzwi i wyjrzała jego sąsiadka Sophia. – Hej – pozdrowił ją Hake i szedł dalej. Był już spóźniony. – Hej, poczekaj – powiedziała ostrożnie Sophia. Zatrzymał się i odwrócił. – Tak? – Był tutaj wczoraj. – Kto? – Mężczyzna z psem myśliwskim. – Więc jednak to twój przyjaciel. Sophia spojrzała na niego sztywno. – Wcale nie! Był na zewnątrz. Stał przy twoim samochodzie. Potem dreptał po ulicy i spoglądał na bramę, jakby czekając, aż ktoś będzie wychodził, żeby móc się wślizgnąć. To było bardzo nieprzyjemne. – Wyszłaś zapytać, czego chce? Sophia spojrzała na Hakego z niedowierzaniem. – Dlaczego miałabym to robić? Dlaczego miałabym się narażać? Nauczyłam się od Szwedów, żeby nie wtrącać się do tego, co mnie nie dotyczy. – A jesteś tego pewna, że to ciebie nie dotyczy? – Zupełnie pewna – odpowiedziała stanowczo. Hake wyjął portfel i dał Sophii jedną ze swoich wizytówek. – Jeśli znów go zobaczysz, możesz do mnie zadzwonić. O każdej porze. – W nocy śpię. – Ja też, ale z pewnością rozumiesz, co mam na myśli. – Nie! – krzyknął Peter Severin, kiedy Hake przesłuchiwał go tego samego dnia. – Nie wiem, czy miała jakiegoś innego mężczyznę i nie wiem, kto ją zamordował. Rozłożył ręce. – Nasz związek był dobry, chociaż ty z pewnością wyobrażasz sobie coś innego. Spojrzał wyzywająco na Hakego. – Twoja mama jej nie lubiła – oznajmił Axel. W spojrzeniu Severina pojawiło się coś bolesnego. – One nigdy nie miały szansy się poznać. Z czasem stałyby się najlepszymi przyjaciółkami, jestem tego pewien. Hake zastanawiał się, czy Severin naprawdę sam w to wierzy. – Wiesz, gdzie była twoja mama, kiedy Cathrine została zamordowana? Severin spojrzał na niego zdumiony. – Mama? – powiedział zmieszany. – Uważacie, że jest w to zamieszana? Hake wzruszył ramionami. – Ktoś ją zamordował. Prawdopodobnie ktoś, kto bardzo ją lubił albo ktoś, kto jej nienawidził. – Nie mama.

– Więc kto? – Nie wiem, mówiłem już milion razy. Hake wstał i obszedł stół dookoła. Obserwował kark i głowę Severina. Włosy były wypomadowane i Hake zastanawiał się, dla kogo Severin tak się pofatygował. – Mama dziś przyjdzie cię odwiedzić? – zapytał. – Przychodzi codziennie. A adwokat rodzinny mówi, że niedługo musicie mnie wypuścić. W jego stwierdzeniu nie było żadnego triumfu, był to tylko luźny komentarz. – Wiem, co możemy, a czego nie możemy robić – powiedział Hake. – Czy twój ojciec cię odwiedził? Severin spojrzał ponuro na Hakego, po czym potrząsnął głową. – Co właściwie było w pamiętniku? Severin nie mrugnął. Za to przez krótką chwilę wyglądał na zdezorientowanego. – Pamiętniku? – Tak. Dzienniku Cathrine. Co w nim było? – Nie wiedziałem, że miała jakiś pamiętnik. – Nie wiedziałeś? Miała go przez wiele miesięcy i pisała w nim prawie codziennie, a ty nie wiedziałeś, że on istnieje? Severin spojrzał baranim wzrokiem na Hakego, po czym pokręcił głową. Hake czuł się zrezygnowany. Albo facet był znakomitym aktorem, albo nic nie wiedział o swojej Cathrine. Czy to rzeczywiście możliwe? Komisarz zakończył przesłuchanie i poszedł z powrotem do pokoju dowodzenia. Rzucił kasetę Tobissonowi. – Chcę transkrypcję przesłuchania – powiedział. Tobisson wziął kasetę i włożył do koperty. Lidman siedział przechylony do tyłu w obrotowym fotelu, z rękami splecionymi na pokaźnym brzuchu. – Pokazaliśmy zdjęcie Petera Severina sprzedawcy w sklepie myśliwsko-rybackim Widforss. Nie mógł ani potwierdzić, ani zaprzeczyć, czy to on tam był i kupił nóż. Ale Severin jest przecież wysoki, a tego nie widać na zdjęciu, więc może zaaranżujemy konfrontację. Hake jęknął lekko i usiadł przy biurku. Opowiedział o przesłuchaniu z Hjortmanem. O pamiętniku. – To może być zasłona dymna – powiedział Lidman. – Żebyśmy gonili cień i skoncentrowali się na rzeczach nieistotnych. – Co z dokumentami o stanie finansowym Birgera Haldemana-Spegla, o które prosiłem? – zapytał Hake. Lidman wyjął teczkę i przekartkował jej zawartość. – Jutro będziemy mieć wszystkie informacje, które z pewnością udowodnią, że jest niewypłacalny, że żadne ukryte aktywa nagle nie wypłyną i nie sprawią, że okażemy się idiotami. Co poza tym powiedział Severin? Hake opowiadał, a Tobisson słuchał z krzywym uśmiechem. – Matka tu przyszła – powiedział, kiedy Hake skończył. – Zapytałem ją, gdzie była w wieczór morderstwa. Wskazał na tablicę, na której były przypięte nazwiska zamieszanych w sprawę osób. Widniało tam też imię Veronica Severin. – Była wieczorem sama w domu. Wcześniej zjadła razem z przyjaciółką obiad w Teatergrillen. Sprawdziliśmy – to prawda. Ale rozstały się o wpół do dziewiątej i Veronica Severin szła spacerem do domu sama, przez Östermalm. – Nie przez Jungfrugatan? – zapytał Hake.

– Nie. Hake pokręcił głową. Jeszcze jedno słabe alibi i mocny motyw, a ona naprawdę nienawidziła Cathrine i uważała, że stoi na drodze do szczęścia jej syna. – Coś jeszcze się wydarzyło? – zapytał Lidman. Hake pokręcił głową i zajrzał do jakichś dokumentów. Nie chciał wspominać o człowieku z psem, ponieważ nadal nie wiedział, czy to miało coś wspólnego ze śledztwem. Nie wiedział też, czy to rzeczywiście on kręcił się przy samochodzie. – No to idziemy coś zjeść – powiedział Lidman i wrzucił zapałkę do kosza. Lunch był jedynym momentem w ciągu dnia, kiedy nie żuł swoich ukochanych zapałek. Axel Hake towarzyszył im do kantyny. Serwowano tam breję, która otrzymała nazwę Korv Stroganoff i składała się z kilku na wpół ugotowanych kawałków kiełbasy falukorv w sosie pomidorowym. Jadł niechętnie i żałował, że poszedł z nimi. Tęsknił za smażonym śledziem z purée ziemniaczanym, a świadomość, że mają to w restauracji za rogiem, nie poprawiała apetytu. Paryski policjant nigdy nie zaakceptowałby jedzenia, które serwowano w szwedzkich stołówkach. Sama idea stołówki zostałaby uznana za czystą kpinę z ciężko pracującego policjanta, który potrzebuje odprężyć się przy połowie butelki wina, prawdziwym lunchu składającym się z dania głównego, sałatki, deseru i espresso z calvados na koniec. W przeciwnym razie praca nie mogłaby być w pełni wykonywana. Hake zastanawiał się, co by się stało, gdyby szwedzka policja zażądała tego typu jedzenia. Kiedy wrócił do swojego pokoju, czekała na niego wiadomość od Hanny. Oddzwonił do niej. Hanna brzmiała wesoło i ciepło. Chciała, żeby poszli na spacer na wyspę Djurgården, a potem odwiedzili ogród Rosendals Trädgård. Mogłaby odebrać Siri około trzeciej, jeśli chciałby im towarzyszyć. Chciał, z przyjemnością. Hake wyjrzał przez okno. Było zimno, ale pogodnie. Czuł ciepło w środku. Hanna samą tylko rozmową telefoniczną umiała sprawić, by się tak poczuł. Wydawało mu się, że to nazywa się miłością, ale nie był całkiem pewny. Kafejka w Rosendals Trädgård znajdowała się na Djurgården tuż obok pałacyku letniego Rosendal. Składał się on z grupy szklarni i budynków wokół. Jeden z nich, stara drewniana chałupa, mieścił sklep, gdzie można było kupić różne produkty organiczne zarówno z upraw własnych, jak i upraw antropozoficznych z Järna. Miejsce stało się popularnym celem wycieczek zarówno młodych, jak i starszych mieszkańców śródmieścia. Było jak oaza. W jednej z przebudowanych szklarni znajdowała się kafejka, gdzie serwowano bajeczne wyroby cukiernicze, przekąski i fantastyczne kanapki ze wszystkimi możliwymi rodzajami pysznych dodatków. Wszystko na domowym chlebie robionym na zakwasie z ekologicznej mąki. W kafejce pachniało zimowymi jabłkami i wanilią, a światło, które sączyło się przez duże okna, nadawało całemu miejscu niemal niebiańską atmosferę. Axel i Hanna jedli nabożnie swoje kanapki i pili cappuccino. Siri dostała gorącą czekoladę i dużą jagodową muffinkę. Byli zmarznięci po długim spacerze. Wysiedli z autobusu przy gospodzie i później wędrowali wzdłuż kanału Djurgårdsbrunn. Najpierw przez aleję kasztanową obok Rosenhill aż do Lilla Sjötullen, później przez mostek na drugą stronę kanału. Minęli Isbladsviken z jej bujnymi szuwarami i szli dalej wzdłuż ścieżki konnej aż do mostu Djurgård. Kanał był lśniący i czarny jak klisza. Siri radośnie chodziła między rodzicami i chciała wieszać się na ich rękach, a Hake czuł się szczęśliwy. Zmierzch nadszedł szybko i światło w szklarni wyraźnie słabło. Hake wypił łyk kawy i wziął rękę Hanny. Głaskał ją. W jej oczach pojawił się uśmiech, nachyliła się i pocałowała go w usta. Hanna zazwyczaj czuła się nieswojo, kiedy okazywał jej uczucia w miejscach publicznych, ale dziś to ona kilka razy podczas ich spaceru przejęła inicjatywę.

– Przynieść jeszcze kawy? – zapytał Hake. Hanna skinęła głową, a on wstał z dwoma kubkami. Nagle zauważył cień na zewnątrz i kogoś, kto cofnął głowę. Hake pomyślał, że było coś znajomego w tej twarzy, ale wybił to sobie z głowy i podszedł do lady. Mimo tego nie mógł powstrzymać się od popatrzenia w stronę szklanych drzwi i zerknięcia znów w ciemność. Tym razem zauważył tę trochę rozlazłą, niemal białą twarz. Upuścił oba kubki na podłogę i popędził w stronę tylnego wyjścia znajdującego się za ekspedientką. Kubki upadły z trzaskiem i rozpadły się na tysiąc kawałków. Hanna, Siri i inni goście odwrócili się i spojrzeli na niego. Hake nie miał czasu tłumaczyć, rzucił się do drzwi i otworzył je kopnięciem tak mocno, że pękło kilka szyb. Zakłuło go porządnie w nodze i zachwiał się, ale odzyskał równowagę z pomocą laski. Ciemność poraziła go, kiedy wyszedł i pokuśtykał na wpół oślepiony na koniec budynku, gdzie widział mężczyznę. Kiedy wróciła mu ostrość widzenia, stwierdził, że już go tam nie było. Wpatrywał się w stronę opuszczonego ogrodu z jego licznymi drzewami owocowymi i kawałek dalej zauważył mężczyznę oddalającego się pospiesznie. Na smyczy miał swojego czarnego wyżła ze złotobrązowym łbem. Hake przyspieszył i próbował zapomnieć o bólu w kolanie. Spojrzał na mężczyznę, który wydawał się mieć słabą kondycję i truchtał przez ogród. Kiedy dzieliło ich już tylko kilkanaście metrów, mężczyzna zauważył Hakego i przyspieszył. Próbował uciec, kierując się szerokim łukiem znów w stronę szklarni. Hake dogonił go na żwirowej ścieżce i uderzył laską w plecy. Potem rzucił się na niego, złapał go za nogi i przewrócił. Mężczyzna uderzył paskudnie o dróżkę i wydał z siebie ryk. Próbował bić i drapać Hakego, podczas gdy pies ujadał wściekle, ze śliną spływającą z pyska. Hake poczuł, jak kwaśny odór bije z ciała mężczyzny i słyszał, jak syczy mu w oskrzelach. Nagle przestraszył się, że mężczyzna dostanie ataku serca. Ale zamiast tego ten wydawał się zyskać nowe siły i Axel otrzymał kopniaka w przeponę, który kazał mu przetoczyć się na bok i złapać oddech. Mężczyzna stanął na nogi i znów rzucił się do ucieczki, ale Hake był tuż przy nim i z powrotem przewrócił go na ziemię. Ból z poobijanego kolana przeszywał mu ciało aż do karku. To tak, jakby ktoś wepchnął mu rozżarzony pogrzebacz w potylicę. Kiedy miał wrzasnąć do mężczyzny, dostał mdłości, ale tak długo przełykał, aż odważył się znów otworzyć usta. – Kim ty do cholery jesteś? – syknął Hake i potrząsnął mężczyzną. Wymierzył mu siarczysty policzek. – Odpowiedz! Drzwi do kawiarni otworzyły się i goście wylegli na zewnątrz, aby zobaczyć, kto krzyczał. Odsunęli się przerażeni na bok, widząc dorosłych mężczyzn mocujących się na żwirze. – Przestań! Teraz to Hanna krzyczała, podeszła do Hakego i próbowała go odciągnąć. – Przestań, Axel! – krzyczała najgłośniej, jak mogła, i kiedy Hake odwrócił się, zobaczył, że była kredowobiała na twarzy. W tym samym momencie pies przeszedł do ataku i wskoczył na niego od tyłu. Hake strząsnął go, ale ten zaatakował ponownie. Axel próbował się bronić i kopnął psa w tułów tak mocno, że ten, wyjąc, wylądował na plecach. Kątem oka dostrzegł nagle śmiertelnie bladą twarz Siri po drugiej stronie okna kafejki. Szmer przeszedł wśród gości. – Przestań! Tym razem to nie Hanna krzyczała, ale wysoki gość z krzaczastą brodą. Pomógł mężczyźnie z psem stanąć na nogi i strzepywał kurz z jego brudnego płaszcza, przygwożdżając równocześnie Hakego spojrzeniem. Pies warczał i szykował się do kolejnego skoku, ale nie atakował. Hanna podeszła do Hakego, który już zdążył się podnieść. Stanęła między nim a mężczyzną

z wyżłem. – Co ty do cholery wyprawiasz? – syknęła. – Znasz go? – zapytał Hake. – Odpierdol się – powiedziała i poszła w stronę wejścia do szklarni. Axel Hake podniósł swoją laskę, poszedł za Hanną i chwycił ją za ramię. Wyszarpnęła je. – Wiele razy wystawał pod moją bramą – powiedział oburzony. – Nie wiem, czego chce ani dlaczego mnie śledzi, ale to robi. – Masz paranoję – powiedziała Hanna, otworzyła drzwi i weszła. Hake zatrzymał się przed drzwiami i rzucił okiem na miejsce, w którym się mocowali. Zarówno pies, jak i mężczyzna zniknęli. Goście, na czele z tym wyrośniętym, patrzyli na niego z niesmakiem. Hake zawahał się, ale otworzył drzwi i wszedł. Siri siedziała na swoim miejscu i gapiła się w stół. – Tata kopnął pieska – powiedziała cicho. – Widziałam. – Chciał ugryźć tatę – powiedział Hake i uśmiechnął się tak przekonująco, jak potrafił. Siri popatrzyła nieufnie na mamę. – To prawda – powiedziała w końcu Hanna. – To był zły pies. Siri jej nie wierzyła. Patrzyła w dół na kubek czekolady i nic nie powiedziała. Kelnerka podeszła do Hakego. Za nią stał młody chłopak z fryzurą na pazia. – Nie jesteś tu więcej mile widziany – powiedziała z wściekłością. – I chcemy zapłaty za kubki i szyby, które stłukłeś. Siri zsunęła się z krzesła i wyszła w ciemność. Hanna poszła za nią. Hake zapłacił i wstał. Szczypało go w nodze, ból nie chciał ustąpić i ledwo mógł zrobić krok, by nie czuć smaku krwi w ustach. Kulejąc, wyszedł z kawiarni. Noc była czarna jak smoła, a gwiazdy świeciły jasno na jedwabnym dywanie nieba. Hanna i Siri czekały na niego. Dziewczynka wyglądała na trochę przestraszoną i schowała się za płaszczem matki. Hake spojrzał błagalnie na Hannę, która rzuciła szybkie spojrzenie ojcu i córce, zanim uśmiechnęła się do obojga. – Wiecie, co zrobimy? Pojedziemy do domu i miło spędzimy czas we troje. A potem coś zjemy. – Co będzie? – zapytała Siri wyczekująco. – Spaghetti, może? – zaproponował Hake z nadzieją. – Możemy ewentualnie zamówić. – Z krewetkami w takim razie – powiedziała stanowczo Siri. – Da się załatwić – oznajmił Hake. Hanna popatrzyła na nich. – Staje się coraz bardziej do ciebie podobna – powiedziała krótko. – Wszystko albo nic. Pokręciła głową i włożyła dłoń pod ramię Hakego, a dziewczynkę wzięła za rękę. Hake ledwo mógł iść. Hanna patrzyła na niego trochę niespokojnie. – Zrobiłeś sobie krzywdę? Skinął lekko. – To dobrze – powiedziała krótko. Przyrządzili razem spaghetti i Hake ułożył Siri do snu. Kiedy siedział na brzegu jej łóżka, znów poruszyła temat szczeniaka Julii. Próbowała znaleźć związek między tym, że jej tata kopnął pieska, a tym, że ona zaopiekowałaby się biednym psem. Jednak kiedy popatrzyła w oczy Hakego, które nagle pociemniały, pojęła, że nic z tego. Gdy wyszedł z pokoju, Hanna siedziała na kanapie i piła wino. Popatrzyła trochę niespokojnie na zegarek, wstała i podeszła do Hakego. – Muszę cię prosić, żebyś już leciał – powiedziała. – Mam wkrótce gościa. – Gościa? Sądziłem, że będziemy mieć cały wieczór dla siebie – powiedział

z niedowierzaniem. – Może i tak sądziłeś, ale nie rozmawialiśmy o tym. Przyszliśmy tu wyłącznie po to, żeby ratować twoją relację z córką. Hake skinął głową speszony. – Okej. Czy to ktoś, kogo znam? – Nie. Tylko znajomość biznesowa. Hake nie wiedział, co ma myśleć. Wyjaśnienia dotyczące jej wyjazdów tu i tam w tych ostatnich miesiącach wydawały się, oględnie mówiąc, niewyczerpujące. Nie wiedział, jak się do tego odnieść. Nie chciał wydawać się zazdrosny, ale musiał przyznać sam przed sobą, że był. Miał już coś powiedzieć, kiedy Hanna położyła mu palec na ustach. – Zajmiemy się tym później, obiecuję. Uśmiechnęła się, a kiedy zobaczył jej przerwę między zębami, nie chciał już nigdy jej zostawić. Było dziwne, że wszystko w niej kochał. Lubił jej szerokie, popękane usta, jej przezroczystą, alabastrową cerę, jej zapach. Tak, nawet jej duże stopy. Ubrał się i zawiązał buty. Potem podniósł się i wziął ją w ramiona. – Mężczyzna z Rosendal stał pod moją bramą przez kilka tygodni. Moja sąsiadka z dołu także go widziała. To nie żadne złudzenie ani chimera. I nie mam paranoi. Kiedy zorientował się, że go widziałem, próbował uciekać. Nie wiem, czego on chce, ale wciąż zamierzam się dowiedzieć, kto to jest i czego szuka. Chcę, żebyś to wiedziała, jeśli to twój znajomy. Hanna spojrzała na niego poważnie. – Powiedziałam, że nie widziałam tego faceta nigdy wcześniej.

ROZDZIAŁ 14 Axel Hake miał dwojaki stosunek do dzielnicy Östermalm. On i jego siostra Julia dorastali w małym, jednopiętrowym domu w Tallkrogen. W dzieciństwie dzielili pokój, ale kiedy Julia weszła w okres dojrzewania, zażądała, by ojciec postawił ścianę, tak aby każde miało swój pokój. Julia już wtedy zaczęła przywlekać do domu ranne zwierzęta i zagubionych chłopców. Hake uważał, że miło jest uniknąć znajdowania żab i jeży w łóżku, ale ponieważ wygłuszenie było niewystarczające, słyszał więcej niż chciał, jeśli chodziło o kawalerów. Jako mały chłopiec w śródmieściu bywał rzadko, tylko wtedy, gdy musiał jechać leczyć zęby w Eastmansinstitutet w Vasastan. W związku z wizytą dostawał pół dnia wolnego w szkole i mógł włóczyć się po parkach czy muzeach. Był to nieopisany luksus. Kiedy później posmakował miasta i przeprowadził się tam po maturze, Östermalm pozostało i tak w jakiś sposób poza nim. Nie było to miejsce, do którego jeździło się na co dzień. Miało opinię snobistycznego, a tamtejsze damy w futrach były według wiarygodnych źródeł prawdziwymi harpiami. Potrafiły bez mrugnięcia okiem stać godzinami przy ladzie w delikatesach i kosztować najbardziej wyszukanych rodzajów prosciutto i serów, aby później kupić tylko deko salami. Za pierwszym razem, kiedy Hake odwiedził Östermalm, był na balu studenckim jednej z przyjaciółek Julii. Odbywał się on przy Riddargatan w wystawnym, siedmiopokojowym mieszkaniu. To, co go wtedy uderzyło, to brutalna mieszanka starego i nowego, która wciąż była powszechna. Duże salony były umeblowane tak, aby sprawiały wrażenie stylowych, bogatych i tradycyjnych. Jednocześnie większość mieszkańców dzielnicy miała dzieci, a nie dało się przecież żyć z małymi narwańcami w takich pokojach. Dlatego w mieszkaniach znajdowało się często bardziej solidne pomieszczenie. Pokoje chłopców i dziewczynek wyglądały jak w domach na przedmieściach. Połowa silnika łodzi motorowej na podrapanym biurku, strój gimnastyczny przerzucony przez krzesło i obracająca się lampka z obrazkami dla najmłodszych. W jakiś sposób zdumiewało to Hakego. Wyobrażał sobie, że dziewczynki z Östermalmu mieszkają w subtelnych pokojach z dziewiętnastowiecznymi domkami dla lalek, a chłopcy siedzą w strojach marynarskich i układają ze swoimi guwernantkami puzzle. Hake wiedział jednak, że Östermalm nie zawsze było bastionem bogaczy. Obszar był nazywany „Ziemią Chlewną” aż do końca dziewiętnastego wieku. Nazwa wzięła się stąd, że mieścił się tam chlew królewski zaopatrujący rodzinę królewską w świnie, woły i drób. Stromy fragment, ciągnący się w dół aż do obecnie modnej Strandvägen, uważano za należący do gorszych części miasta, gdyż na te ówcześnie błotniste obrzeża wywożono śmieci. Silny smród ustawicznie utrzymywał się we wschodnich częściach Sztokholmu. Z biegiem czasu mieszkanie w tej dzielnicy stało się jednak eleganckie, ale dopiero wtedy, gdy rodziny Brahe, Banér i Torstensson postanowiły wybudować w okolicy swoje dwory. Nazwa okolicy zaczęła wkrótce kłuć mieszkańców w oczy i na wniosek dziewięćdziesięciu mieszczan z parafii Jadwigi Eleonory, którzy uznali, że „Ziemia Chlewna” daje fałszywe wyobrażenie o tym, jakiego rodzaju ludzie tam mieszkają, rada miasta pod koniec dziewiętnastego wieku zatwierdziła nazwę Östermalm. W tym samym czasie miało miejsce wielkie przemianowywanie ulic i dzielnicy zostały przydzielone nazwy z kategorii „patriotycznych i historycznych”. Od tego czasu uznawana jest za wytworniejszą od innych dzielnic w Sztokholmie, a mieszkania stały się tam najdroższe w kraju. Axel Hake nie zazdrościł bogatym. Był raczej ich ciekawy. W taki sam sposób, w jaki Julia obserwowała insekta, Hake studiował zachowanie tych nieopierzonych dwunożnych stworzeń. Głównie po to, by nauczyć się swojego zawodu, ale także dzięki nigdy niewyczerpanemu

zainteresowaniu ludzkimi możliwościami. I głupotą. Podczas swoich badań odkrył, że Östermalm miało miejscami marną przeszłość. To na rynku Östermalm organizowano protesty przeciwko żydowskim studentom medycyny pod koniec lat trzydziestych, a w dzień śmierci Karola XII często właśnie z Östermalmu wyruszały z pochodniami pochody radykalnej prawicy. Poza tym była to spokojna dzielnica. Miała stu dwunastu narkomanów. Cały Sztokholm miał ich około siedem tysięcy, co mówi wiele. Pośród tych stu dwunastu było osiemdziesięciu czterech mężczyzn i tylko dwadzieścia osiem kobiet, co było interesujące, ponieważ narkomania w innych częściach miasta była równo podzielona między płciami. Dlaczego to właśnie Östermalm miało cztery razy więcej narkomanów niż narkomanek, Hake nie wiedział. Być może uzależnione kobiety były bardziej narażone na nieprzychylne opinie osób z wyższych sfer niż mężczyźni, a może było tak, ponieważ narkomanki umiały to lepiej ukrywać w tej dzielnicy niż w innych. Hake po godzinie pływania czuł się przyjemnie zmęczony, kiedy wjechał na Östermalm i zaparkował „cytrynę” przed bramą Haldemana-Spegla. Siedział chwilę w samochodzie i masował kolano. Wciąż było spuchnięte i obolałe. Wyjrzał przez szybę. Wiatr przybrał na sile i gałęzie wielkich drzew kołysały się tam i z powrotem. Trochę dalej leżało Karlaplan i na słupie latarni Hake zobaczył obraz, który rozpoznał. Było to malowidło Cathrine Haldeman-Spegel, a plakat głosił, że w sobotę odbędzie się jej wernisaż w Galerii Grieg. Nagle ktoś mocno zapukał w boczną szybę i Hake się wzdrygnął. Na zewnątrz stała Ditte Kelp, malarka, i uśmiechała się do niego. Ledwo ją rozpoznał. Miała na sobie dużą, robioną na drutach czapkę, kurtkę bomberkę i ciężkie trzewiki. Hake otworzył drzwi i Ditte usiadła na miejscu pasażera. Pachniała świeżo i miała zaróżowione policzki. – Śledzisz? – zapytała. – Sądziłam, że złapaliście mordercę. – Nie, nie śledzę, policja musi kontynuować swoje dochodzenie, bez względu na to, czy kogoś zatrzymano. – Więc to nie on? Zapaliła nonszalancko papierosa i odsunęła nieco szybę. – Tego nie powiedziałem. Hake obserwował ją. Miała piękny, jasny puch na całej twarzy, który podkreślało zimno. Jej oczy były szare i trochę melancholijne. Usta miała pełne, a brodę miękko zaokrągloną. Hake pomyślał, że wygląda jak chłopiec, kiedy jest tak ubrana. Gdy zobaczył ją w Szkole Rzemiosła Artystycznego, uważał, że była tak kobieca, jak tylko można sobie to wyobrazić. – Pachniesz chlorem – powiedziała i pociągnęła nosem. – Basen miejski. Wypożyczony, mokry kostium kąpielowy, który wsuwa się między pośladki. Faceci, którzy podglądają przez szparę w drzwiach. Uśmiechnęła się do siebie i spojrzała rozmarzona przez okno. – Mieszkasz tutaj? – zapytał. – Naprzeciwko remizy przy Östermalmsgatan – powiedziała. – Wiesz, stare Hemtrefnad, jak to nazywają. W poprzednich latach studentki mogły tam tanio wynajmować, ale teraz przekształcono to w zwyczajne mieszkania. Hake znał to miejsce. Był tam w czasie studiów. Dziewczyna nazywała się Marie i napompowała dla Hakego gumowy materac, gdy mieli pójść spać. Nie miała nic przeciwko uprawianiu seksu, ale chciała w nocy spać sama. Ditte uśmiechnęła się do niego szyderczo. – Miałeś tam kogoś – powiedziała wesoło i zaciągnęła się głęboko. – Dziewczynę z dużymi kępami włosów pod pachami i bawełnianymi, pastelowymi majtkami. Nie tak było za twoich

czasów? – Może – zaśmiał się Hake. – A ty? Masz tam jakiegoś faceta? – A gówno ci do tego. Zdjęła czapkę i potrząsnęła włosami. – Zatem jakąś kobietę? Ditte spoważniała. – Nie jestem taka, chociaż czasem wyglądam jak chłopak. Lubię mężczyzn. Popatrzyła na niego z namysłem. – Silnych mężczyzn. Dominujących mężczyzn. Wiesz, butem w twarz. Gorzka przyjemność uległości. Ciężkie łańcuchy rysujące gładką skórę. – Nie wierzę – powiedział spokojnie Hake. Natychmiast zaprzestała prowokacji, podrapała się po głowie i znów nałożyła czapkę. – Nie mógłbyś podrzucić mnie do domu? Jest cholernie gówniana pogoda. – Jasne – powiedział Hake i odpalił samochód. Zjechał z chodnika i skierował się w stronę Karlaplan. Ditte zauważyła plakat, kiedy mijali Galerię Grieg. – Gówno – powiedziała. – Maluje gówno, a mimo to może wystawiać. – Pośmiertnie – powiedział sucho Hake. – I tak nie jest tego warta. – Opuściła szybę i wyrzuciła peta. Hake skręcił przy Östra Real, minął Tyskbagargatan, a potem skręcił w następną przecznicę w lewo. Zatrzymał się przed remizą, czerwonym niskim budynkiem, który wyglądał tak, jakby nie pasował do Östermalm. Ditte nie przejawiała najmniejszej ochoty na wyjście. – Chodź ze mną na górę na kawę – powiedziała swobodnie. Hake pokręcił głową. – Nie mam czasu. Praca wzywa. Ditte przyglądała mu się z góry na dół. – Gdybyś miał dłuższe nogi, byłbyś nadzwyczajnym mężczyzną – powiedziała rzeczowo. – Dosięgam przynajmniej do pedału gazu – stwierdził Hake krótko. – W przeciwnym razie nie dałbym rady podwieźć cię do domu. Ditte roześmiała się i przesunęła palcem po jego policzku. – Chciałabym cię namalować – powiedziała. – Z nogami? Ditte nachyliła się, pocałowała go mocno w usta, i wysiadła z samochodu. – Obraz będzie się nazywał Doberman. Popatrzyła na niego przez szybę z surowym wyrazem twarzy i zanim popędziła przez ulicę, wcisnęła mu ulotkę pod wycieraczkę. Hake opuścił szybę i wyjął kartkę. „Niszcz kapitał” – było napisane czarnymi literami. Obrazek przedstawiał pracujących mężczyznę i kobietę oraz ich dziecko, zniewolonych przez grubego kapitalistę. Styl był jak na starych rosyjskich afiszach rewolucyjnych. Hake wsadził broszurę do schowka, a potem pojechał znów w stronę Narvavägen. Birger Haldeman-Spegel nie był nawet zdziwiony, kiedy otworzył drzwi i zobaczył Hakego. – Wejdź – powiedział zrezygnowany i wpuścił go do środka. W salonie siedziała Lisbeth i czytała książkę o zmartwychwstaniu. Odłożyła ją na stolik. – Wierzysz w zmartwychwstanie? – zapytała. Hake nie otrzymał żadnego religijnego wychowania, jego wizyty w kościele były nieliczne i można je było sprowadzić do pasterki i zakończenia roku szkolnego. Nie miał też żadnej spontanicznej wiary w Boga i uważał, że wszystkie ruchy religijne wywodziły się z tej samej

mitologii i były sposobem na zaspokojenie ludzkiej potrzeby posiadania w życiu przewodnika. – Nie wiem dokładnie, co chcesz przez to powiedzieć – powiedział Hake wymijająco. – Czy wierzysz, że Jezus powstał po swojej śmierci i że my, ludzie, zrobimy to samo? – Nie, nie wierzę – powiedział Hake – ale kto wie… – Więc moja mała dziewczynka nie wróci – powiedziała i ugryzła skórkę paznokcia. – Nie do tego życia, tego jestem pewien. Ale jak powiedziałem, kto wie, co kryje się po drugiej stronie. – Bóg – powiedziała cicho. – On czeka na nas po drugiej stronie. Na wszystkich grzeszników. Nawet na ciebie. – Z pewnością – powiedział Hake. – Sądzisz, że jesteś lepszy od nas, ponieważ jesteś policjantem i stoisz na straży moralności, ale ja tak nie sądzę. Uważasz, że nasza rodzina jest zdegenerowana dlatego, że jeden z jej członków został zamordowany. I prawdopodobnie uważasz, że twoja rodzina jest lepsza niż nasza. Spojrzała na niego pusto, a Birger wziął Hakego ostrożnie za rękaw płaszcza i pociągnął go do swojego gabinetu. – Tędy – powiedział cicho. Gabinet był duży i jasny. Hake spodziewał się bardziej tradycyjnego, takiego z pompatycznym biurkiem i ciężkimi regałami, ale ten miał jasne meble, a zamiast biurka okrągły brzozowy stół z białym blatem. Na stole leżały czasopisma, książki i sterty papierów. Laptop był otwarty, a z małych głośniczków odtwarzacza CD grała muzyka klasyczna. – To nie zaczęło się po śmierci Cathrine – powiedział Birger i zamknął drzwi. – Lisbeth miała przemyślenia religijne od wielu lat. – Jakieś szczególne wydarzenie je wywołało? Haldeman-Spegel pokręcił głową. – Myślę, że to przychodziło stopniowo. Chcesz coś do picia? Mam kawę. Wskazał na termos, który stał na stole. – Nie, dziękuję, będę się streszczał – powiedział Hake, zdjął płaszcz i usiadł. – Jak wiesz, próbujemy poskładać puzzle z alibi, motywów i innych informacji, które mogą być istotne, kiedy wyjaśnia się sprawę morderstwa. – To nie Severin? – Birger spojrzał badawczo na Hakego. – Nie jesteśmy całkiem pewni i nie zamykamy śledztwa tylko dlatego, że ktoś skłamał nam prosto w twarz. – Zrobił to? Hake skinął głową. – Jak to? – Tego nie mogę powiedzieć, sam rozumiesz. Obserwował ciemne spojrzenie Birgera. – I Seymour Rilke też tego nie wie, jeśli zamierzałeś zapytać – dodał. Haldeman-Spegel uśmiechnął się lekko. – Czego właściwie chcesz? – Jak powiedziałem, składamy puzzle i… – Nie pamiętała? Wymienił nazwisko piosenkarki. – Nie była szczególnie wiarygodna – potwierdził Hake. – Nie mogę wam bardziej z nią pomóc. Jeśli nie pamięta, to jej problem, ale ja tam byłem. Hake kołysał się na krześle.

– Najpierw chcę wiedzieć, czy często bywałeś w mieszkaniu Cathrine? – Nie, niespecjalnie często. – Kiedy byłeś tam ostatni raz? – Jakiś miesiąc temu. Prawdopodobnie są tam moje odciski palców. Hake nie odpowiedział. – Masz klucz do mieszkania? – Nie. – Wiesz gdzie on jest? Klucz? Haldeman-Spegel zwlekał, potem wzruszył ramionami. – Zakładam, że Lisbeth ma zapasowy klucz. To tak chyba znalazła Cathrine. Spojrzał badawczo na Hakego. – Nadal dręczy cię kwestia alibi? – To nie alibi mnie niepokoi – powiedział Hake delikatnie. – Dowiedziałem się, że dziedziczycie po Cathrine i że jest to znaczny spadek. Haldeman-Spegel zapalił papierosa, wypuścił dym nosem. – Tak – powiedział w napięciu. Hake pomacał wewnętrzną kieszeń i wyjął jakieś dokumenty. – Próbujemy, jak mówiłem, spojrzeć na to z pełnej perspektywy – powiedział powoli i położył papiery na biurku. Haldeman-Spegel zerknął na nie i zbladł. – Wydział do spraw Przestępstw Gospodarczych naturalnie nam pomaga. Według nich jesteś bankrutem. Spadek nadchodzi jak prawdziwy ratunek z nieba. Haldeman-Spegel cofnął się w swoim krześle. – Myślę, że nie powiem teraz nic więcej bez mojego adwokata – powiedział słabo. – Nie jesteś aresztowany ani zatrzymany. – Nie zamierzam podejmować jakiegokolwiek ryzyka w takim stadium. Niestety, wiem zbyt dobrze, do czego to może prowadzić. Wstał. – Jeśli chcesz czegoś więcej ode mnie, musisz najpierw zwrócić się do Arvida Rudinga. On będzie występował w moim imieniu. Podszedł do drzwi i otworzył je. – Czy można zaryzykować nadzieję na swego rodzaju dyskrecję? – zapytał ostrożnie. – O czym? – O… o moim stanie finansowym, naturalnie. – Jeśli zastanawiasz się, czy zamierzam rozgłaszać, że jesteś bankrutem, to nie musisz się obawiać – powiedział Hake. Przeszedł blisko obok Haldemana-Spegla i poczuł słaby zapach męskich perfum. – Dziękuję – powiedział biznesmen z ulgą. Hake zatrzymał się i odwrócił do niego. – Ale to nie musi nic znaczyć, skoro cały mój wydział przecieka jak sito, jak sam wytknąłeś. Axel Hake znów oddał się wyścigom. Z lornetką na szyi i czapką naciągniętą na uszy śledził zawody przez cały wieczór. Gra szła źle. Był zdekoncentrowany. Ale zapach zwierząt i intensywność wyścigów sprawiła, że nie myślał o śledztwie. Pozwoliło mu to zapomnieć o wszystkich zagmatwanych przesłuchaniach i wszystkich tropach, które zdawały się wskazywać na wszystkie strony. A kiedy później leżał w wannie i ogarniał go spokój, znów mógł zobaczyć sprawę jasno. Zanurzył się i pozwolił ciepłej wodzie opływać jego twarz. Próbował przywołać obraz Cathrine Haldeman-Spegel. Kiedy przełamał jego powierzchnię, zobaczył dziewczynę

w głębi duszy niepewną siebie, bez należytego rodowodu, która cały czas poszukiwała granic swojego życia. Jakby po to, by dowiedzieć się, gdzie kończy się jego zasięg. Jakby po to, by zderzyć się ze skrajnościami, aby dowiedzieć się, kim naprawdę jest. Przebity język, w parze z dziewczyną z Östermalmu. Artyzm jako kontrast do wojskowych zaręczyn. Gdzieś tam była osoba, którą Hake musi znaleźć, żeby otrzymać odpowiedź na pytanie, kto mógł chcieć pozbawić ją życia. Czy może była tylko małym pionkiem w innej grze, nad którą ona sama nie miała żadnej kontroli? Ofiara – pomyślał Hake. Wyszedł z wanny i wytarł się grubym, płóciennym ręcznikiem. A ofiara musi być ofiarowana, to jej jedyna funkcja. Założył szlafrok i podszedł do okna. Drzewa kołysały się silnie na wietrze i zaczęło śnieżyć. Jakiś pojedynczy samochód przejechał ulicą. Hake wypatrywał mężczyzny z psem myśliwskim, ale stwierdził z ulgą, że go nie było. Możliwe, że faktycznie nie miał on nic wspólnego ani z Hanną, ani z morderstwem. Może chodziło o coś innego. Może zobaczył jego zdjęcie w gazecie i teraz chciał się do niego zbliżyć. Hake przeżył to wcześniej. Ludzie czują z kimś pokrewieństwo, ponieważ ten ktoś wystąpił w mediach. Istniało tysiące raportów o takich osobach. Hake przesunął ręką po zaroście. Tak, może mimo wszystko mężczyzna nie miał żadnego związku ani z Hanną, ani z morderstwem Cathrine Haldeman--Spegel. Ale równie dobrze mogło być odwrotnie. Owinął się szczelniej szlafrokiem i patrzył, jak śnieg coraz mocniej pada.

ROZDZIAŁ 15 Karlaplan stanowił na Östermalmie swego rodzaju oazę. W środku był duży brodzik z fontanną, dookoła rosły wysokie, piękne drzewa. Parkowe ławki dawały odpocząć zmęczonym zakupami stopom, a plac elegancko wiązał się z Narvavägen i Karlavägen, sprawiając, że nie był tylko zwykłym rondem. Wokół Karlaplan znajdowała się mieszanka starych i nowoczesnych domów. Naprzeciwko eleganckiego domu z przełomu wieków leżał nowoczesny apartamentowiec, w którym mieszkały tak dalece odmienne osobowości, jak stary przywódca komunistyczny Hermansson i reżyser Ingmar Bergman. Wcześniej stał tam owiany mitami dom Strindberga, Röda Huset – Czerwony dom, jak sam Mistrz nazywał go w swoich książkach. Był to okazały ceglany budynek z arkadami i wystającymi narożnymi wieżami, którego właściciele, w nie do końca legalny sposób, otrzymali pozwolenie na wyburzenie go w 1969 roku, mimo że był oznakowany jako zabytek kultury. Na skos, naprzeciwko tego domu, w pompatycznym budynku z dziewiętnastego wieku znajdowała się Galeria Grieg. Axel Hake zdecydował się zabrać Hannę na pośmiertny wernisaż Cathrine Haldeman-Spegel. Kiedy szli w stronę galerii, zostawiwszy wcześniej Siri u jej babci, Hake otrzymał surowy rozkaz, aby nie był gliną, jak to Hanna z pełnym szacunkiem wyraziła. Gustav i Paula Griegowie podejmowali gości kieliszkiem sherry już przy drzwiach. Nie unieśli nawet brwi, widząc, że komisja do spraw morderstw idzie na wystawę. Hake uważał, że mogłaby to być pikantna historia, którą opowiadaliby swoim przyjaciołom. Komisja do spraw morderstw już wprawdzie nie istniała, zmieniła nazwę, ale jednak tak by powiedzieli. Dawało to lepszy wydźwięk niż wydział śledczy. – Witamy – powiedziała Paula i wyciągnęła kieliszek. Nie było zwykłych plastikowych kubków, jak na innych wystawach. Były smukłe, delikatne, kryształowe kieliszki. Hake przedstawił Hannę i zarówno Gustav, jak i Paula patrzyli na nią z lekkim zaciekawieniem. Hanna była ubrana w czarny płaszcz, a ciemnobrązowe włosy upięła prostą klamrą. Nałożyła wyjątkowo niewiele makijażu, a Hake w ciągu lat widział efekt, jaki wywoływała na wielu ludziach jej przezroczysta twarz. To tak, jakby ludzie, patrząc na nią, wyczuwali zapach minionych czasów. Hanna wyglądała wprawdzie nowocześnie i podążała za modą, ale jej twarz była piękna na staroświecki sposób i to często dziwiło otoczenie. Jakby wyszła z wehikułu czasu z dziewiętnastego wieku. Gustav Grieg od razu zaoferował, że ją oprowadzi, a Paula z uśmiechem patrzyła na Hakego. – Przechodziłeś już przez to wcześniej, co? – powiedziała ironicznie. Była ubrana w sztywny kostium z jedwabną bluzką i udało jej się wyglądać bezczelnie elegancko bez żadnego wysiłku. Gustav Grieg zamienił swoje workowate ubrania na jeszcze bardziej workowaty płócienny garnitur. Ale to do niego pasowało, a Hake mógł dostrzec, że Hanna była ujęta tym czarującym mężczyzną, który chodził wokół i wskazywał obrazy. Paula trzymała w ręce jakieś kartki. – To są ceny – powiedziała. – Ale przypuszczam, że nie przyszedłeś tutaj, by coś kupić? – Nie, ale chętnie zobaczę, jak się nazywają – powiedział. Paula podała kartkę, a on wziął ją i wszedł do dużej sali. Nazwy były poetyckie i znajdowało się tam wiele biblijnych asocjacji. Obrazy wyglądały teraz zupełnie inaczej, kiedy obecnych było tak dużo osób. Zyskały inny blask. Hake uznał nawet, że były interesujące, w jakiś naiwny sposób. – „Nadchodzi teraz kwiecia czas”[7] – powiedział ktoś za nim, a Hake z łatwością rozpoznał

głos. Ditte Kelp stała i patrzyła na niego, sącząc alkohol ze swojego kieliszka. Dziewczyna w bomberce – pomyślał. – Ale to powinno się śpiewać z radością, a nie na pogrzebach. Zrobiła gest w stronę dużych malowideł kwiatowych. – Zazdrosna? – zapytał Hake. Ditte skinęła lekko głową. – O lokal, ale nie o obrazy. Kicz to kicz, nawet w fajnych salach – powiedziała z zadumą. Wskazała głową na Hannę, która stała głęboko pochłonięta rozmową z Gustavem Griegiem. – Widziałam, że z nią przyszedłeś – powiedziała Ditte. Odwróciła się i spojrzała mu w oczy. – To czyni cię bardziej interesującym – dodała z uśmiechem. – Mogę zrozumieć, że lubisz białe, piegowate mięsko. Takie, z którego chciałoby się ugryźć kęs. Sączyła drinka. – Robi się na niej jakiś ślad, kiedy śpicie ze sobą? Robi się płomiennie czerwona, kiedy się podnieca? – To nie twoja sprawa – powiedział Hake. Ditte popatrzyła na niego figlarnie. – Wiesz, że można zrobić cokolwiek, jeśli jest się artystą? Mogę stworzyć obraz was obojga w najbardziej erotycznych sytuacjach. Możesz sobie wyobrazić, jaka to moc? Wzruszyła ramionami. – Ale to tylko w wyobraźni. Ja interesuję się odmalowywaniem rzeczywistości. Myślałeś o mojej propozycji pozowania? – Jestem zaszczycony, ale odpowiedź brzmi nie. – Ponieważ jestem podejrzaną w śledztwie o morderstwo? – Jesteś? Ditte uśmiechnęła się krzywo. – Nie próbuj. Straciła nagle zainteresowanie Hakem, kiedy zobaczyła, że Lisbeth i Birger HaldemanSpegel wchodzą do lokalu. Obserwowała ich z zaciekawieniem, przenikliwym spojrzeniem. Zanim odeszła od Hakego, powiedziała: – Pilnuj swojej żony. Gustav Grieg ma oczy jak dorsz. Nienasycone. – A ty to wiesz. Jak wyglądają oczy dorsza. Nagle stała się bardzo poważna, wypiła duszkiem resztkę sherry i odeszła. Hake ogarnął wzrokiem pokój dookoła. Zobaczył Jenny Jansson z chudym mężczyzną około czterdziestki. Trzymała go pod ramię. Był to jej szlachecki łup, Dieter Holstein von den Tuor. Ten mężczyzna, który miał sprawić, by się wspięła na wyższy stopień drabiny społecznej i została zaakceptowana raz na zawsze, jak to planowała od pierwszego dnia, kiedy przeniosła się do Östermalm. Jenny wyglądała na zachwyconą, niemal promienną. Uśmiechała się szeroko do wszystkich i uściskała mocno Birgera Haldemana-Spegla. Lisbeth patrzyła na nią wyczekująco i uśmiechała się powściągliwie. Paula Grieg przyjęła rodziców Cathrine, jakby byli z rodu królewskiego. Wprowadziła ich do pokoju i przedstawiła niektórym osobom, których Hake nie rozpoznawał. Ale było też kilku znajomych wśród odwiedzających wystawę. W głębi pokoju zobaczył Martina Auxerre’a, który z rękami założonymi na plecach i przekrzywioną głową obserwował obrazy. W rogu stała Veronica Severin. Z obojętnością zmierzyła się ze spojrzeniem Hakego, zanim odwróciła wzrok. Siwowłosa sekretarka ze Szkoły Rzemiosła Artystycznego też tam była, notowała coś

w małej książeczce po dokładnym obejrzeniu obrazów. Później Lisbeth Haldeman-Spegel podeszła do Hakego i się przywitała. Wyglądała, jakby była na skraju załamania nerwowego. Skórki jej paznokci były pogryzione i miała rozbiegane spojrzenie. – Widziałeś, że jeden obraz nazywa się Na wschód od Edenu? – zapytała. Hake spojrzał na kartkę w swoim ręku i zauważył tytuł. – „Na wschód od Edenu” jest przecież wyrażeniem biblijnym – powiedziała Lisbeth. – „Po czym Kain odszedł od Pana i zamieszkał w kraju Nod, na wschód od Edenu”[8]. Cathrine zawsze mówiła, że Östermalm jest właśnie na wschód od Edenu. Obraz wisi tam – wskazała. Hake zobaczył niewielkie malowidło. W odróżnieniu od większości ten obraz nie był tak liryczny, ale miał czarne chmury, które piętrzyły się nad ciemną, letnią łąką. Birger Haldeman-Spegel świadomie unikał Hakego, głównie chodził wokół i witał odwiedzających. Axel obserwował go z zadumą, kiedy podeszła Veronica Severin. – Czy to nie czas, żebyś wypuścił mojego syna? – zapytała gorzko. – On nie ma nic wspólnego z morderstwem. – Dlaczego zatem miałby kłamać? – To tylko szczeniak – powiedziała czule. – Pomimo wszystkich wojskowych akcesoriów. Był wystraszony i zdezorientowany, mówił mnóstwo głupot. Popatrzyła na niego z goryczą. – Być może jego życie jest teraz zrujnowane. – Jest tak, tylko jeśli jest winny. – A ty w to wierzysz? Że jest winny? – Z pewnością rozumiesz, że nie mogę tutaj dyskutować. – Jesteś okropnym człowiekiem – powiedziała Veronica Severin i szybko stamtąd odeszła. Hake upił łyk sherry, która była wytrawna i cierpka. Szukał Hanny i odkrył, że rozmawia teraz z Paulą Grieg. Gustav zagarnął Ditte i śmiał się głośno, prawdopodobnie z jednego z jej kąśliwych komentarzy. Hake podszedł do Hanny i Pauli. – Właśnie mówiłam Hannie, że może moglibyśmy wystawić kiedyś jej meble dziecięce. Wszystko, od szkiców, prototypów i małych modeli, do gotowych prac. – Czemu nie? – powiedział Hake. – Chętnie przyjdę, bo nawet ich nie widziałem. – Nie było cię przy tym, kiedy wystawiała je w hotelu Particulier w Paryżu? – Niestety nie – powiedział kwaśno Hake. – Ktoś musiał być w domu i pilnować dziecka. Hanna szturchnęła go. – Jest urodzonym męczennikiem – powiedziała beztrosko. Paula patrzyła rozbawiona na nich oboje. – Musicie w każdym razie przyjść któregoś dnia do nas na obiad. Mieszkamy w tych niskich domach funkcyjnych w głębi Tessinparken. Hake wiedział bardzo dobrze, które to. Według niego to jedne z najbardziej atrakcyjnych w Sztokholmie. – Bardzo chętnie – wtrąciła Hanna, zanim Hake zdążył coś powiedzieć. Paula włożyła rękę do kieszeni kostiumu i wyjęła wizytówkę, którą podała Hannie. – Nalegam, żebyście bez względu na wszystko się odezwali – powiedziała. – Mam przeczucie, że twój mąż jest bardzo niedostępny. – Och, no nie wiem – powiedziała Hanna ironicznie i objęła Hakego za ramiona. – Wydaje mi się, że raczej łatwo dał się poderwać. Pożegnali się i opuścili galerię. Tuż po tym, jak wyszli z bramy, przed galerią stanęła

taksówka, z której ktoś wyszedł i zapłacił za kurs. Był to Anders Hjortman. Zatrzymał się przed Hakem. – Jest co zobaczyć? – zapytał. Był ubrany w białą koszulę i krawat. Hake poczuł, że pachnie od niego alkoholem. – Tak sądzę – odpowiedział Hake. – Dużo ludzi w środku, co? Hjortman wydawał się zdenerwowany, co było dalekie od jego zwykłego zachowania. – Nie ma tłoku, ale faktycznie jest wielu odwiedzających. Hjortman skrzywił się. – Morderca też tam jest? Odwrócił się na pięcie, nie czekając na odpowiedź, i poszedł w stronę wejścia. Hake i Hanna szli spacerem wzdłuż Karlavägen. Minęli Jungfrugatan, gdzie mieszkała Cathrine Haldeman--Spegel. Hake nic nie mówił. Hanna trzymała go pod ramię, rozkoszowali się intensywnym, świeżym powietrzem i popołudniowym światłem, które nadawało piękną oprawę pojawiającym się świątecznym dekoracjom. Wieńce i choinki z lampkami oświetlały ulice i place. Wzdłuż alei wybudowano niewielkie arkady z jodłowych gałązek, z czerwonymi, jedwabnymi kokardami rozrzuconymi na ciemnozielonych łukach. Minęli Humlegården i doszli do skraju Östermalm, mniej więcej tam, gdzie znajdowało się stare więzienie dla kobiet. Hake widział jego zdjęcia, kiedy studiował szwedzką historię karną, i opowiadał teraz Hannie, że wewnątrz tych ceglastoczerwonych murów znajdował się mały ogród, o który dbały więźniarki. – Przypominał takie ogrody zielne z żeńskich klasztorów – powiedział z tym samym zdziwieniem w głosie, jakie czuł, kiedy po raz pierwszy zobaczył zdjęcia. – Chociaż może nie było to takie dziwne – dodał z zadumą. Istnieje przecież wiele podobieństw między pobytem w klasztorze a karą więzienia. Wsiedli do autobusu przy Odengatan i pojechali do domu Hanny. Hake napalił w piecu kaflowym, podczas gdy Hanna podgrzewała grog. – Jacy są ci Griegowie? – zapytał Hake. Hanna weszła do pokoju z dwoma parującymi kieliszkami i postawiła je na stoliku do kawy. – Myślę, że Gustav jest zabawny. Interesujący. – Seksowny? – To też. Hake podłożył ogień pod polana i jeszcze trochę otworzył dławik, zanim poszedł wziąć swój kieliszek. Napój był gorący i mocno korzenny. – A Paula? Hanna wzruszyła ramionami. – Jak ty. – Jak ja? Hanna skinęła wesoło głową. – Cały czas nie spuszczała Gustava z oka. – A ja ciebie pilnuję? – No, a nie robisz tego? Podeszła do niego i pocałowała go w podbródek. – Czuję się bezpiecznie, wiedząc, że zawsze jesteś w pobliżu. – Myślisz, że ona też jest zazdrosna? – Nie wiem. Może tylko trochę niespokojna. To przystojny facet. Hake odstawił kieliszek i objął ją. Pocałował ją ostrożnie w usta. – Mm – powiedział. – Balsam do ust Lypsyl i gorące czerwone wino.

Pocałował ją jeszcze raz. Hanna odstawiła swój kieliszek i przycisnęła się trochę do niego. – Tutaj? – zapytała i popatrzyła na dywan przed piecem. – Tutaj – powiedział Hake. Później, kiedy leżeli w łóżku Hanny, Hake usłyszał nagle świergot ptaków. – Cicho – powiedział delikatnie. Hanna słuchała. Niewątpliwie był to świergot ptaków. – Nie sądziłem, że ptaki śpiewają po zapadnięciu zmierzchu. Hanna nie zastanawiała się nad tym. – Musisz zapytać Julię – powiedziała i dotknęła go. – Jeśli ktoś powinien wiedzieć, to na pewno ona. Hake zamierzał to zrobić. Uważał za osobliwe, że nigdy, jak sięgał pamięcią, nie słyszał ptaków śpiewających w zimową noc. Zastanawiał się, czy człowiek dokonuje takich nowych odkryć dopiero po tym, jak się kochał. Wiltenbergowie zachowywali się dokładnie tak, jak wcześniej. Cały czas dotykali się nawzajem. Spojrzenia zawierały ukryte przekazy. Hake wziął ze sobą Lidmana zamiast Tobissona, aby nie prowokować mężczyzny. – Tak, jesteśmy pewni – powiedział Wiltenberg i spojrzał w stronę żony, która zdecydowanie kiwnęła głową. Była ubrana w jakiegoś rodzaju kombinezon, miękki dres, który wrzynał się w krok tak, że można było domyślić się kształtu łona. Policjant, który zajmował się przepytywaniem sąsiadów, stał w korytarzu i wyglądał na znudzonego. – Jak tylko policjant pokazał nam zdjęcie, byliśmy pewni. Wiltenberg nadal trzymał zdjęcie Petera Severina w ręce. Wyciągnął je do Hakego. – O której godzinie go widzieliście? – Tuż po dziesiątej. – Jak to zapamiętaliście? Wiltenberg rzucił szybkie spojrzenie na żonę. – Skończyliśmy… Szukał słów. – Właśnie spaliście ze sobą – wtrącił Lidman. – Tak – powiedział spokojnie Wiltenberg. – Tak było. I mieliśmy oglądać film w telewizji, który zaczynał się o godzinie dziesiątej. Podszedłem do okna, aby je zamknąć, i wtedy zobaczyłem tego Severina. Patrzył na fasadę po drugiej stronie. Wspomniałem o tym mojej żonie i ona także wyjrzała. – Dlaczego nie powiedzieliście tego poprzednim razem, kiedy tu byliśmy? – zapytał Hake. – Pytaliście tylko o Cathrine Haldeman-Spegel – powiedział Wiltenberg z opanowaniem. Hake nie naciskał ich bardziej, gdyż para mogłaby sobie zupełnie nic nie przypomnieć. – Wobec tego dziękujemy – powiedział. Wiltenberg nawet nie słuchał. Jego uwagę znów przykuwała żona. Obserwował ją figlarnym spojrzeniem i uśmiechał się tym specjalnym, znaczącym uśmiechem, który doprowadzał Tobissona do białej gorączki. Lidman i Hake wrócili na komisariat. Hake poszedł do Rilkego i powiedział, że zamierza wypuścić Petera Severina. – Czy to rozsądne? – zapytał Rilke. – Teraz, kiedy mamy podejrzanego, prasa zostawiła nas w spokoju. Siedział za swoim okazałym biurkiem, a na nosie miał okulary do czytania w złotych oprawkach.

– Mogę wsadzić Birgera Haldemana-Spegla, jeśli potrzebujemy kogoś, kim może zainteresować się prasa – stwierdził Hake z przekąsem. – To było zbędne – skomentował Rilke. Axel Hake zreflektował się. – Przepraszam – powiedział pojednawczo. – Ale nie sądzę, że to może być Severin. Teraz mamy nawet dwóch świadków, którzy widzieli go włóczącego się pod drzwiami Cathrine Haldeman-Spegel godzinę po morderstwie. Tego morderca nigdy by nie zrobił. Takie jest w każdym razie moje doświadczenie. Rilke spojrzał na niego. – Może zaplanował, że tak zrobi, właśnie po to, żeby uwolnić się od podejrzeń. – On nie jest tego rodzaju. – Jakiego rodzaju? – Takiego, który układa plan. – Wiesz to? – Rilke popatrzył sceptycznie na Hakego. – Zupełnie pewnym nigdy nie można być. – Czy zatem nie będzie lepiej zatrzymać go, aż będziesz całkiem pewien? – Nie mogę trzymać go dłużej bez postawienia mu zarzutów – odpowiedział Hake. – A tego nie zamierzam robić. – Czy to nie jest sprawa prokuratora? Hake spojrzał cierpko na Rilkego. – To moja sprawa, dopóki ja prowadzę śledztwo. Twarde fakty to nie wszystko, częścią są też podteksty i przeczucia. – A ty chcesz go wypuścić z powodu swoich „przeczuć”? Rilke ze sceptyczną miną spojrzał znad okularów na Hakego. – Większość przypadków zostaje rzeczywiście w ten sposób rozwiązana – powiedział rzeczowo Hake. – Rób, jak chcesz – powiedział w końcu Rilke. – Ale na twoją odpowiedzialność. – No a na czyją, do cholery – mruknął Hake. – Co? – spytał Rilke. – Nic – powiedział niewinnie Hake. Severin wyglądał na zdziwionego, kiedy Hake wszedł do pokoju przesłuchań z plikiem papierów pod pachą. – Już mówiłem, że nie mam nic więcej do dodania – rzekł wojowniczo. Hake zignorował go i położył jakieś dokumenty na stole. – Chcę żebyś podpisał tu i tu – powiedział i wskazał na kreskowane linie na dole kilku kartek. – Dlaczego? – Ponieważ zostaniesz teraz wypuszczony – poinformował Hake i obserwował reakcję Severina. Młody podporucznik wyglądał głównie na skonfundowanego, a jego usta nabrały napiętego wyrazu. – I teraz mam zaświadczyć, że nie używaliście wobec mnie przemocy i że nie zamierzam was pozwać o zniesławienie – powiedział poirytowany. – Możesz zrobić, jak chcesz, ale te dokumenty to twoje protokoły przesłuchań. Powinieneś je przeczytać i podpisać, żeby potwierdzić, że zgadza się to z tym, co zeznałeś – powiedział Hake. – I że jest zgodne z prawdą – dodał. Severin zrozumiał podtekst. Przeczytał dokumenty i podpisał je.

– Mogę już iść? – zapytał. Hake skinął głową. – Jeszcze jedna rzecz. Wyjął protokół. – Powiedziałeś: „Jakiś mężczyzna wyszedł z psem i wtedy wemknąłem się, i poszedłem na górę. Zadzwoniłem do drzwi, ale nikt nie otworzył. Przez otwór na listy zawołałem ją po imieniu”. Severin kiwnął głową. – Pamiętasz, jak tamten mężczyzna wyglądał? – Było dość ciemno, ale był duży, tak myślę. – A pies? Severin włożył palec do ust i gryzł go lekko. – Czy to był pies myśliwski? – zapytał Hake z napięciem w głosie. – Nie sądzę, ale nie jestem pewien – powiedział Severin.

[7] Pierwsze słowa psalmu Den blomstertid nu kommer z XVII w. Zwykle śpiewany na zakończenie roku szkolnego w Szwecji (przyp. tłum.). [8] Tłum. Biblia Tysiąclecia.

ROZDZIAŁ 16 Gazety były oburzone, kiedy Peter Severin został wypuszczony. Zostały pozbawione soczystego kąska. Historia o wojskowym, który zręcznie władał nożem i pannie z ulicy Panny była trudna do przebicia. Teraz muszą polować dalej i próbować znaleźć coś nowego, aby wypełnić strony. Czytelnicy żądali zarówno seksu, jak i krwi, nic innego nie wystarczało. Polowano oczywiście na Severina, ale on zapadł się pod ziemię w rodzinnej posiadłości w Sörmland i reporterzy szukali go na próżno. Bolinder znów zajął się mediami i nie omieszkał podkreślić, że decyzja, aby wypuścić Severina, należała do Axela Hakego, a nie komendanta. Hake nie był zupełnie pewien niewinności Severina, ale jeśli to nie był on, to uwolnienie powinno obudzić w mordercy niepewność i być może sprawić, że zacznie popełniać błędy. Morderca najprawdopodobniej żył do tej pory w pewnego rodzaju poczuciu bezpieczeństwa. Teraz polowanie było znowu otwarte i może to wymusi kontrreakcję. Hake siedział w pokoju grupy śledczej i przeglądał sprawozdania finansowe firmy Haldemana-Spegla. Według Wydziału do spraw Przestępstw Gospodarczych za tą upadłością nie kryło się nic osobliwego. Firma postawiła wszystko na nową gospodarkę i akcje związane z Internetem, a kiedy rynek nagle odwrócił się do nich plecami, domek z kart się rozleciał. Według ekspertów, z którymi Hake rozmawiał, były setki firm, które spotkało takie samo brutalne przebudzenie. Chciał przesłuchać Haldemana-Spegla jeszcze raz, ale zdawał sobie sprawę, że to by tylko zirytowało Rilkego, a on miał zbyt wiele do zrobienia, żeby teraz podejmować tę walkę. – Co za pierońska kawa – skrzywił się Tobisson. Miał jeszcze jedną kłótnię z Wendelą o dziecko i był w podłym nastroju. – Proszę – powiedział Lidman i podał Hakemu jakąś kartkę. Był to wyciąg z rejestru karnego. – Chciałeś, żebym poszukał studentki sztuki Ditte Kelp. Hake czytał. – Była wcześniej karana – ciągnął Lidman. – Jako nastolatka należała do grupy wegan, która podpaliła samochód należący do rzeźni. Była przesłuchiwana, ale nie było żadnych dowodów. – Prostytucja – przeczytał Hake. – Jeden policjant ją na tym przyłapał i została zatrzymana. Przyznała się, twierdziła, że dopiero zaczęła. Nie miała pieniędzy. – Uzależniona od narkotyków? – Tego raport nie podaje, ale tak sądzę. Hake zauważył, że minęły dwa lata od tego wydarzenia. Ostatnie spotkanie z wymiarem sprawiedliwości było przed rokiem. Ditte została złapana podczas demonstracji przeciwko globalnej gospodarce i kopnęła policjanta w cywilu w krocze swoimi ciężkimi trzewikami. Dostała wyrok w zawieszeniu, ale została oceniona przez psychologa policyjnego jako agresywna i niebezpieczna. Zupełnie pozbawiona normalnych barier, kiedy była nadmiernie podekscytowana. – Ditte – powiedział Tobisson, który stał przy oknie i patrzył na ruch uliczny. – Co to właściwie za imię? – Duńskie – stwierdził Lidman. – Ditte, dziecię człowiecze, wydaje mi się, że jest książka, która nosi taki tytuł – rzekł Hake. Pomyślał, że to pasuje do Ditte Kelp.

– Okej – powiedział później i podszedł do tablicy z nazwiskami osób oraz ich alibi. Policyjne zdjęcie Cathrine Haldeman-Spegel w tej groteskowej pozycji marionetki, siedzącej we własnej krwi, było przypięte na samej górze tablicy. Hake zaczął je studiować. Czy coś się w niej zmieniło w ciągu tych minionych tygodni śledztwa? Tak sądził. Uważał, że zaczął ją poznawać, a to czyniło zdjęcie jeszcze bardziej wstrętnym. – Zobaczmy, co mamy do tej pory. Wskazał na pierwsze nazwisko. – Lisbeth Haldeman-Spegel mogła zamordować swoją córkę. Jest niemal fanatycznie religijna, może uważała, że córka wystarczająco nagrzeszyła. Z drugiej strony, być może jest tylko odrobinę zdezorientowana. Mogła też ją zabić, ponieważ wiedziała, że Birger stał się niewypłacalny i spadek mógł rozwiązać tę kwestię. Ona z pewnością nie chce wrócić do małego, obskurnego mieszkania w Hammarbyhöjden. – A kto by chciał? – stwierdził cynicznie Lidman. Hake zignorował go. – Birger Haldeman-Spegel jest niewypłacalny i dziedziczy teraz ponad dwanaście milionów, co z pewnością sprawia, że jego życie staje się prostsze. Lisbeth Haldeman-Spegel dała też do zrozumienia, że był szczególnie przywiązany do dziewczyny, być może nawet seksualnie, ale o tym nic nie wiemy. Hake przeniósł palec na następne nazwisko. – Peter Severin… – Wypuszczony – powiedział z irytacją Tobisson. Był wściekły, kiedy dowiedział się, że Hake wypuścił Severina. – Ale nie jest skreślony – odrzekł spokojnie Hake. – Mógł stać przed mieszkaniem ofiary właśnie dlatego, że rozumował w taki sposób, jak to zrobiliśmy, czyli że nikt nie pozostaje na miejscu zbrodni godzinami. Spojrzał na Lidmana. Ten wzruszył ramionami i widocznie nie miał zdania w tej sprawie. – Veronica Severin, matka Petera, była niemal przepojona nienawiścią wobec Cathrine. Uważała, że jej syn jest wart lepszego losu. Nie ma alibi. Dalej Jenny Jansson, najlepsza przyjaciółka Cathrine. Nie widzę żadnego motywu do zamordowania Cathrine, ale może być on ukryty. Myślę, że działy się między nimi dziwne rzeczy. Niżej były następne nazwiska. – Martin Auxerre, jej nauczyciel. Może tam istnieć zazdrość i inne ukryte pragnienia, ale nic o tym jeszcze nie wiemy. – Ditte Kelp – powiedział Lidman. – Jej nie przypięliśmy. – Więc to zróbmy – odrzekł Hake, napisał nazwisko i przypiął na tablicy. – Ona wydawała się najbardziej jej nienawidzić. Była nawet zazdrosna o to, że to Cathrine, a nie ona mogła wystawiać, pomimo że uważa się za bardziej uzdolnioną. – Słaby motyw morderstwa – stwierdził gorzko Tobisson. – Mam na myśli: na przykład w porównaniu z Peterem Severinem. – Wiem, co ty sądzisz – powiedział Hake i kontynuował. – Anders Hjortman. Słyszano, jak się kłóci z córką dzień przed morderstwem o skradziony pamiętnik. Nie wiemy, czy to prawda, czy tylko coś, co wymyślił, żeby nas zmylić. Severin w każdym razie nigdy nie słyszał o żadnym pamiętniku. – Motyw? – zapytał Lidman. – Wszystko: od wymuszenia do wybuchu złości, w powiązaniu z alkoholem i kiepskimi finansami. Ty, Tobisson, dopilnujesz, żebyśmy dostali wyciągi z konta Cathrine z ostatnich czterech miesięcy. Sprawdź większe wypłaty. Sprawdź wszystkie karty kredytowe. Miała

z pewnością kilka z różnych banków. Hake przypiął jeszcze jedną karteczkę. – Gustav i Paula Griegowie – powiedział. – Są właścicielami galerii i zarobią duże pieniądze na jej śmierci. Wartość obrazów mogła wzrosnąć dziesięciokrotnie. – Mam sprawdzić ich finanse? – zapytał Lidman. Wyjął zapałkę, obejrzał ją i wetknął w usta. Ostrożnie ugryzł na próbę. Najpierw po jednej stronie, potem pozwolił jej przewędrować na drugą stronę, aby znalazła właściwe jej miejsce w kąciku ust. – Zrób to – powiedział Hake. Musiał przyznać, że był równie ciekawy tej pary ze względu na siebie samego, jak też w imię śledztwa. – O czymś jeszcze powinniśmy pomyśleć? – zapytał. – Sprawdziliśmy napis na lustrze i styl w tych erotycznych listach. Nie da się powiedzieć, czy pasują – powiedział Tobisson. – Psycholog powiedział w każdym razie, że w listach było coś seksualnego. – Nie potrzeba raczej drogiego dyplomu, żeby to dostrzec – stwierdził Lidman złośliwie. – Co sądzicie o pamiętniku? Czy on w ogóle istnieje? Nikt nie miał na ten temat zdania. – Co więcej wiemy? – Że uprawiała seks w niedzielny wieczór – powiedział Tobisson. Westchnął bezwiednie. Wendela od kilku tygodni była nieprzychylna i czuł się osobiście dotknięty za każdym razem, kiedy inni uprawiali seks. – Anders Hjortman był przecież w jej mieszkaniu w niedzielę – dodał Lidman. – Jeszcze jeden motyw kazirodztwa? – rzucił Hake. Nikt nie odpowiedział. Hake zaczął myśleć, że całe dochodzenie było jak dzielnica Östermalm. Szereg pięknych fasad, za którymi mogły się kryć różne rzeczy. Dzielnica, która zaczęła jako śmierdzące wysypisko śmieci, ale która później wybiła się na czołową pozycję wśród dzielnic Sztokholmu. Myląca dzielnica, która dawniej była dość homogeniczna, z wyższą klasą średnią i klasą wyższą. Ale teraz wielu z zamożnych mieszkańców zostało wymienionych na zarówno odbiorców zasiłku społecznego, którzy mieszkali w trochę nowszych budynkach czynszowych, jak i na imigrantów, którzy zarobili duże pieniądze na pizzeriach i punktach usług szewskich, i teraz chcieli mieszkać w wytwornej okolicy. Hake przypiął karteczkę z krzyżykiem. – Tym krzyżykiem może być ktokolwiek. Jest pewien mężczyzna z psem, który pojawia się cały czas. Nie wiem, czy ma coś wspólnego ze śledztwem, ale jest w nim coś dziwnego. Opowiedział im, co się stało w Rosendal. – „X” oznacza też inne osoby, z którymi jeszcze nie mieliśmy kontaktu. Spojrzał na nich, pokiwał lekko głową, zawahał się, ale w końcu powiedział: – Chcę, żebyście każdego dnia patrzyli na zdjęcie Cathrine Haldeman-Spegel w jej własnej krwi i na nazwiska poniżej. – Dlaczego? – zapytał podejrzliwie Tobisson. Hake rozłożył ręce. – Może odkryjemy powiązanie, którego nie widzieliśmy wcześniej. Może podświadomość coś nam powie. Hake zdawał sobie sprawę, że brzmi to bardzo niejasno, a prychnięcie Tobissona powiedziało wszystko o tym, co sądzi o takich metodach. Ale Hake się upierał. Wiele razy wygrał na wyścigach konnych właśnie poprzez wprowadzenie irracjonalnego elementu w swoje myślenie. Faktor X wśród całego encyklopedyzmu.

Po lunchu centrala telefoniczna przełączyła rozmowę z kobietą, która nalegała na rozmowę z komisarzem Hakem. Twierdziła, że go zna i że sprawa dotyczy Cathrine Haldeman-Spegel. Hake odebrał telefon. – Tu Hedvig Olson – powiedziała kobieta w słuchawce. Hake nie przypominał sobie żadnej Hedvig Olson. – Sekretarka ze Szkoły Rzemiosła Artystycznego – wyjaśniła kobieta, zanim postanowił się rozłączyć. – Tak? – Musi pan przyjść i coś zobaczyć, komisarzu – powiedziała skonsternowana. – Myślę, że to ważne. Axel Hake pojechał do Östermalm. Zaparkował przed budynkiem Szkoły Rzemiosła Artystycznego w dolnym odcinku Valhallavägen i poszedł do sekretariatu. Siwowłosa sekretarka Hedvig Olson spotkała go już w drzwiach. – To nie tu – powiedziała. – Proszę iść za mną. Wzięła duży pęk kluczy, a Hake posłusznie poszedł za nią. Zeszli szerokimi schodami do piwnicy. Na dole było gorąco i sucho. Kotłownia leżała za ścianą. Kobieta otworzyła duże, ciężkie, żelazne drzwi, zapaliła światło i poprowadziła Hakego przez korytarz do drugich drzwi, tym razem z drewna. – Miałam przynieść pracę ucznia, kiedy zobaczyłam to – powiedziała i zapaliła światło. Hake został przed drzwiami. Hedvig Olson wskazała na duży obraz, który stał oparty o ścianę. – Smutne – powiedziała sekretarka. Axel podszedł bliżej i dopiero wtedy zobaczył, że cały obraz był pocięty. Płótno zwisało bezwładnie w swojej ramie, a ponadto było zamalowane czerwoną i czarną farbą. – Jest pani pewna, że to obraz Cathrine Haldeman--Spegel? Sekretarka wskazała na róg, gdzie widniał podpis Cathrine. – Sądzi pani, że to zostało zrobione po jej zabójstwie? Hedvig Olson pokręciła głową. – Wiem, że Cathrine o tym wiedziała. Nie powiedziała nic bezpośrednio do mnie, ale wymknęło jej się, że jakiś wandal zdewastował jeden z jej obrazów. Nie zastanawiałam się nad tym, gdyż Cathrine nie wydawała się tym przejmować. Wstawiła obraz tutaj bez mojej wiedzy. – Kto mógł to zrobić? – Nie mam pojęcia. – Czy Martin Auxerre o tym wiedział? Kobieta zawahała się i spojrzała na podłogę. – Nie wiem. Może. Hake przyswoił sobie tę informację. – Wie pani, jaki był motyw? Sekretarka pokręciła głową. Hake zobaczył, że przy samym brzegu ramy jest kawałek, który nie został całkiem zamalowany ani pocięty. Wydawało mu się, że wyłania się tam ramię, ale nie był pewien. – Chce pan zbadać obraz? – Nie teraz. Rzucił ostatnie spojrzenie na dzieło i uderzyła go agresja w zamalowywaniu i cięciu nożem. Kiedy wyszli z piwnicy, Hake odszukał Martina Auxerre’a, który właśnie skończył zajęcia. Tłum studentów wyległ z sali i Hake zwrócił uwagę na to, że spojrzenia wielu dziewcząt wędrowały w stronę Martina Auxerre’a. Przecisnął się do sali i podszedł do Francuza.

– Hej – powiedział. – Hedvig Olson pokazała mi pocięty obraz, który namalowała Cathrine Haldeman--Spegel. Wiedziałeś o tym? Auxerre zawahał się nieco. – Nie kłam – powiedział ostro Hake. Auxerre wsunął ręce w spodnie z manchesteru i rozejrzał się dookoła, jakby po to, żeby zobaczyć, czy ktoś jest w pobliżu. – I tak, i nie – powiedział niewyraźnie. – Co masz na myśli? Auxerre podszedł do drzwi i zamknął je. Uśmiechnął się do kogoś na zewnątrz i potem się odwrócił. – Powiedziała mi, że ktoś spieprzył jej obraz. Właśnie takiego wyrażenia użyła. Spieprzył. Ale nie chciała zgłaszać tego na policję. Nie mogłem jej zmusić, a potem nigdy więcej nie było o tym mowy. Nie wiedziałem, że obraz nadal tu jest. – Nie wiesz, kto to zrobił? Spostrzegł ponownie wahanie, które zaczynało go irytować. – Nie – powiedział Auxerre. – Możesz zgadnąć? – Też nie. – Czy to mogła być Ditte? Auxerre wzdrygnął się nieco. – Ditte? – Tak? Potrząsnął głową, jakby chciał zyskać na czasie. – Nie, nie sądzę. Hake westchnął. – Co zatem przedstawiał obraz? – Nie da się tego zobaczyć? – zapytał Auxerre. Hake pokręcił głową. Francuz wzruszył ramionami. – Malowała przecież niemal wyłącznie liryczne krajobrazy. – Nigdy ludzi? – Nigdy nie widziałem żadnego takiego motywu – powiedział Auxerre i spojrzał na zegarek. – Wybacz, muszę iść. Francuz wyszedł. Hake szedł za nim, zachowując dystans, i zobaczył, że młoda dziewczyna około siedemnastu lat stała, czekając na niego przed szklaną fasadą szkoły. Uśmiechnęła się do Auxerre’a i objęła go mocno. Auxerre objął dziewczynę w talii i oboje zniknęli za rogiem tego ogromnego, szklanego budynku. Sekretarka wyszła ze swojego biura i Hake podziękował jej, że zadzwoniła. Informacje z całym prawdopodobieństwem znajdą swoje miejsce w śledztwie. Hedvig Olson powiedziała, że poinformowanie policji było naturalnie jej obowiązkiem. – Czy Martin Auxerre jest żonaty? – zapytał Hake tuż przed odejściem. Sekretarka skinęła z powagą głową. – Jest żonaty z cudowną kobietą i ma dwoje dzieci – powiedziała. Już w bramie Axel Hake rozpoznał zapach. Nie potrafił precyzyjnie go nazwać, ale pachniało jak mieszanka kuchni szkolnej i mydła. Mieszkanie leżało na drugim piętrze, i kiedy Ditte Kelp otworzyła, nie wyglądała nawet na zdziwioną. Była boso, ubrana w czerwone kimono. Włosy sterczały jej na wszystkie strony, Hake zauważył, że miała brudne stopy. – Cześć – powiedziała i zrobiła zapraszający gest.

Hake wszedł do mieszkania i zdjął płaszcz. Pokój był mały z aneksem kuchennym w jednym rogu. Na zlewie piętrzyły się nieumyte kubki i talerze. Na podłodze nie było żadnych dywanów, a łóżka nadal nie zaścielono, pomimo późnego popołudnia. Wszędzie znajdowały się obrazy, część skończonych, część tylko z podkładem. Na ścianach wisiały rewolucyjne plakaty, wiele w anarchistycznych barwach: czarnych i czerwonych. – Przypuszczam, że nie chcesz pozować – powiedziała i spojrzała na niego z zaciekawieniem. – Nie – odpowiedział Hake. – Tylko kilka pytań. Kimono zwisało luźno na jej wątłych ramionach i nie było trudno dostrzec, że pod spodem jest naga. Uśmiechnęła się lekko do Hakego, kiedy ten zerknął na jej biust. – Chcesz zupy? Hake popatrzył w stronę sterty nieumytych kubków i odmówił. Ditte wzięła jeden, umyła go, napełniła wodą i wsypała kilka łyżek zupy z dzikiej róży. Miała elektryczną grzałkę, którą wsadziła do kubka. Hake patrzył na ukończone obrazy. Był tam ten sam motyw, co na jej malowidłach w Szkole Rzemiosła. Anonimowa para stała na trawniku, na żwirowej ścieżce albo na pomoście i patrzyła w stronę ciemnej linii horyzontu. Słońce znajdowało się nisko i rzucało długie cienie. – Czy to twoi rodzice? – Może. – Często ich malujesz. – Trudno jest się pozbyć takich cieni z własnej przeszłości, prawda? Ditte wyjęła grzałkę z kubka i piła gorący napój. Spojrzała znad brzegu kubka na Hakego. – Shoot – powiedziała i siorbnęła głośno. – Znalazłem jeden z obrazów Cathrine – powiedział. – Został pocięty i zamalowany. Ditte spojrzała na niego znudzona. – Nie wiem, czy to ma coś wspólnego z morderstwem, ale idę za każdym tropem, za którym mogę. Hake zobaczył, że kimono zsunęło się nieco i mlecznobiała pierś wyłoniła się spod lamówki. – Wiesz coś o tym? Ditte upiła łyk, ogrzewając ręce wokół kubka. – Widziałeś przecież jej wystawę – powiedziała z namysłem. – Uważasz, że była utalentowana? – Nie mogę właściwie się o tym wypowiadać – przyznał Hake. – Ale ja mogę. To było szczynowate. Potraktowanie kolorów, struktura, prowadzenie pędzla i cały koncept. Obrazy śmierdziały! Prawie wypluła te ostatnie słowa. – Uważałaś, że nie była jej warta? – To ja powinnam ją mieć – powiedziała bezwstydnie. – Dlaczego więc to ona ją dostała? – Dlatego, że była rozpuszczoną dziewczyną z Östermalmu. Może rodzina zapłaciła za wystawę, zrobili deal z właścicielem galerii. To się przecież zdarzało wcześniej. Może miała inne kontakty. Kto wie? Ale nie powinna była mieć tej wystawy. Czytałeś recenzje? Hake pokręcił głową. – Zgadzają się ze mną – powiedziała ze złośliwą radością. – Krytycy chyba mylili się wcześniej – stwierdził Hake. – Ona była pozbawioną talentu, nieciekawą dziewczyną z wyższych sfer, która szła przez życie, manipulując innymi. Nigdy nie popadała w konflikty, unikała konfrontacji.

Ditte z hukiem odstawiła kubek. – Ona miała wszystko! Wszystko dostała! – Nawet śmierć – powiedział Hake szorstko. Ditte przygryzła mocno wargę. Wypłynęła kropla krwi. – Wracając teraz do twojego pytania. Czy ja zniszczyłam jej obraz? – Pokręciła głową. – Nie chciałabym dotknąć jej malowideł nawet szczypcami. – A nożem? Ditte znów pokręciła gwałtownie głową. Hake nie potrafił ocenić, czy to było prawdziwe, czy udawane. Przyciągnął krzesło i usiadł. Powiesił laskę na oparciu. – Wyglądało na to, że ten pocięty obraz miał inny motyw niż te, które miała w zwyczaju malować – powiedział. – Można było dostrzec ramię spod zamalowania. – I? – Może znalazła coś, co mogło uzasadnić jej talent. Może ktoś stał się strasznie zazdrosny. Nagle okazuje się, że to pozbawione fantazji zero znalazło coś, co może uczynić ją bardzo interesującą. Ditte uśmiechnęła się szyderczo, potem spoważniała. – Ty nic nie rozumiesz – powiedziała rozdrażniona. – Kiedy mówię, że była pozbawiona talentu, to mam na myśli całą jej twórczość. To dotyczy wszystkiego: od wstępnego szkicu do prostych krajobrazów. Była beztalenciem bez względu na motyw! – Ktoś w każdym razie pociął i zamalował ten obraz – zauważył Hake trzeźwo. – Nie zdziwiłoby mnie to, gdyby ona sama to zrobiła. Hake nie nadążał za jej tokiem myślenia. – No, miała przecież problemy psychiczne od czasu do czasu. Nie wiedziałeś? Hake nie natknął się na to podczas śledztwa. – Chodziła przecież do takiego wariatologa, kogoś na Villagatan, ale do cholery, nie malowała przez to lepiej. Ditte podeszła do Hakego. Kimono było już niemal zupełnie rozchylone i odsłaniało ciemnobrązowy krzak między nogami. – Możesz mnie mieć, jeśli chcesz – powiedziała bez sentymentalizmu. Hake wstał i stanął bardzo blisko niej. Ale kiedy miała zarzucić mu ręce na szyję, chwycił za jej pasek i zaciągnął go wokół talii tak, że kimono się zamknęło. Potem cofnął się o krok. Ditte opuściła ręce i pozwoliła im wisieć bezwładnie po bokach. – Jesteś bardzo atrakcyjną kobietą – powiedział szybko Hake, żeby jej nie obrazić. – Oraz z pewnością fantastycznie utalentowaną. Hake spojrzał jej w oczy. – Ale ja jestem w sprawie służbowej, a wtedy obowiązują pewne zasady. Ditte prychnęła, miała widocznie inne doświadczenia. – I chcę, żeby to kimono zostało na tobie przez resztę przesłuchania, rozumiesz? Ditte siadła na krześle, owinęła kimono wokół kolan i siedziała przyzwoicie ze złączonymi nogami. – Zatem – powiedział Hake i wyjął notatnik i długopis. – Gdzie byłaś, kiedy zamordowano Cathrine Haldeman-Spegel? Ditte spojrzała przez okno. Wydawała się być bardzo daleko, jakby po reprymendzie wszystko wydawało jej się już nieciekawe. – Byłam tutaj – odpowiedziała cicho. – Sama?

– Kiwnęła głową. – Stąd przecież nie jest daleko do mieszkania Cathrine. Tylko jedna dzielnica. Ditte nie odpowiedziała. – Byłaś kiedyś w mieszkaniu Cathrine? Ditte pokręciła głową jak nadąsany dzieciak. – I to nie ty pocięłaś obraz? Ditte nawet nie zawracała sobie głowy odpowiedzią. – Zatem, czy to ty ją zamordowałaś? – To twoja robota, żeby się tego dowiedzieć – odrzekła nonszalancko i ponownie wyjrzała z rozmarzeniem przez okno. Hake uderzył dłonią w stół. – Odpowiedz mi! – krzyknął. Ditte odwróciła się do niego urażona. – Hau – powiedziała głucho.

ROZDZIAŁ 17 Powietrze całkiem uszło z Hakego i u Hanny głównie siedział i dłubał widelcem w talerzu. Nagle wstał i zadzwonił do Tobissona, aby go poprosić, żeby sprawdził, czy Cathrine była u jakiegoś psychiatry na Villagatan. Przy kawie znów skulił się w sobie, a Hanna patrzyła na niego ze zmartwioną miną. – Tak źle chyba jednak nie może być – powiedziała miękko. Hake nie wiedział. Miał dręczące uczucie, że wszystko wymyka mu się z rąk i że śledztwo stoi w miejscu. Wiedział, że Seymour Rilke tylko czeka na okazję, aby go wylać. Komendant policji musiał się ukorzyć, a pokutnik był najgroźniejszym z aniołów zemsty. Czuło się też, jakby wszystkie alibi i motywy zlewały się w jedną wielką plamę. Hake nie miał wyraźnego oglądu na te wydarzenia. Wiedział jednak, że to tylko kwestia czasu. Pracę dochodzeniową można porównać do nastawiania ostrości lornetki podczas wyścigów konnych. Jeśli była nieostra, konie i jeźdźcy wyglądali tak, jakby siedzieli razem w jednej, szarej mgle, ale kiedy ostrość była wyregulowana, wszystko stawało się ostre jak brzytwa. Niestety czas uciekał i Hake tylko miał nadzieję, że zdąży ustawić ostrość, zanim popełni jakiś duży błąd i zaprzepaści całą akcję. Istniały też inne niepokojące sprawy. Hanna robiła coś za jego plecami, wiedział to z całą pewnością. Julia z kolei stąpała po kruchym lodzie ze swoim nowym kochankiem i mogła się zapaść w każdym momencie. Hake przechodził przez to wcześniej i wiedział, jaki będzie jego udział. I wreszcie Ditte Kelp, do której zarówno chciał się zbliżyć, jak też od której chciał uciec. Była nieobliczalna, ale kusząca zarazem. Czuł, że jest wobec niej odrobinę protekcjonalny, a to było złe nastawienie dla śledztwa w sprawie morderstwa. – Czy ja jestem dobermanem? – zapytał. Hanna niepotrzebnie długo zastanawiała się, zanim pokręciła głową. – Gdybym więc był zwierzęciem, to jakim? – zapytał ostrożnie. Hanna spojrzała mu w oczy. Był równie zdziwiony za każdym razem, kiedy w nie patrzył. Jej niemal bezbarwna tęczówka mogła zmieniać temperaturę swojego zwykłego, bladoniebieskiego koloru. Teraz skłaniała się ku odcieniowi chłodnemu, ale nie odpychającemu. – Borsukiem – powiedziała po chwili. Hake pożałował, że zapytał. Miał chyba nadzieję na bardziej ekscytujące zwierzę. – Borsuk gryzie, dopóki nie usłyszy chrzęstu łamanej kości – kontynuowała. – Dlatego myśliwi wkładają czasem do butów węgiel. Kiedy borsuk atakuje, węgiel trzeszczy, zanim kość zostaje złamana. – Dzięki – powiedział Hake krótko. Hanna wyciągnęła rękę nad stołem. – Ja kocham borsuki – powiedziała i pogładziła jego dłoń. – Są tajemnicze i silne. Są też bardzo piękne. Axel Hake nie wiedział zupełnie, jak powinien odczytać te słowa. Sam uważał, że borsuki są głupie. Przypomniał sobie jesień u swoich rodziców, kiedy borsuk grasował wśród kubłów na śmieci. Hake wziął łopatę i wrzeszczał na niego, ale ten zignorował go i nadal szukał przysmaków w odpadach. W końcu Hake podniósł łopatę i zadał zwierzęciu mocny cios w czaszkę. Borsuk spojrzał na niego nieco zdziwiony, rzucił ostatnie spojrzenie na śmietniki, a potem dostojnie opuścił to miejsce powolnym truchtem. – Kto nazwał cię dobermanem? – zapytała Hanna. – Co?

Został wyrwany z rozmyślań. – Kto nazwał cię dobermanem? – Och, nikt specjalny. Hanna obserwowała go z namysłem. – Jest urocza? – Kto? – Nie próbuj. Wstała i posprzątała ze stołu. Hake nadal przy nim siedział. Szyby trzeszczały lekko, jak na parowcu na szkierach. Porywisty wiatr giął korony drzew i nie dawał za wygraną. Z Hantverkargatan słychać było słaby odgłos ruchu ulicznego. Jakiś ptak szukał schronienia na parapecie i nastroszył swoje pióra. Skrobał ostro, kiedy próbował przytrzymywać się pazurami. Galeria wyglądała zupełnie inaczej, kiedy na miejscu nie było gości przybyłych na wernisaż. Obrazy stały się również bardziej widoczne, a bogactwo kolorów wyraźniejsze niż wcześniej. Hake nadal nie potrafił orzec, czy były dobre, czy złe, ale dostrzegał coś banalnego w niektórych malunkach. Może przesiąknęło go już twierdzenie Ditte o braku talentu Cathrine HaldemanSpegel. – Komisarzu… Hake odwrócił się i zobaczył Gustava Griega wychodzącego ze swojego biura. Miał na sobie robiony na drutach żeglarski sweter i dżinsy. Wyglądał na zrelaksowanego i zdawało się, że nie ma nic do roboty. – Mów mi Axel – powiedział Hake. – Cześć, Axel. Jak leci? Hake wzruszył nieco ramionami. – Tak sobie. A u ciebie? – Jeśli masz na myśli sprzedaż, to te czerwone znaki pod obrazami oznaczają, że są one sprzedane. Hake popatrzył na obrazy. Wszystkie miały czerwone znaki. – Jeśli masz na myśli recenzje, to dostaliśmy trochę lania tu i tam. Niektórzy byli raczej ostrożni, z uwagi na to, że Cathrine została zamordowana, ale inni odpalili duże działa. Nazwali nas profanatorami zwłok i sępami. Uśmiechnął się krzywo. – Cathrine chciała wystawić swoje obrazy i tak się stało. Hake objął spojrzeniem ściany i następnie udał się dalej, do mniejszego pokoju. Gustav Grieg szedł za nim, trochę skonfundowany. – Próbujesz uzyskać jej obraz, czy to dlatego tu jesteś? Hake stanął. – Kiedy ktoś wystawia, jak wtedy dokonuje się doboru? – Co masz na myśli? – Idziecie do atelier i wybieracie, czy artysta przychodzi tu z obrazami, które on lub ona chce pokazać? – Raczej jedno i drugie. – W przypadku Cathrine? Jacyś odwiedzający pojawili się w drzwiach, Grieg zrobił gest głową i weszli do jego biura. – W przypadku Cathrine odwiedziliśmy studencką wystawę, w której brała udział. Zainteresowaliśmy się, więc ona przyszła tutaj i pokazała więcej dzieł. Później odwiedziliśmy jej atelier, żeby uzyskać pełniejszy obraz jej malarstwa. – Pokazujecie wszystkie obrazy na wystawie?

– Nie, kilka mniejszych mam tutaj w środku, dla tych, którzy są zainteresowani. Podszedł do drewnianego stojaka, gdzie część obrazów stała tyłem do oglądającego. – Mogę zobaczyć? Grieg wykonał życzliwy gest i Hake przerzucił kilkanaście obrazów. Głównie były to pejzaże i niefiguratywne kolorowe pola. – Szukasz czegoś specjalnego? – zapytał Grieg. – Kiedy byliście w jej atelier, widzieliście wtedy jakieś figuratywne malowidła? Portrety, ludzi, dzieci? Gustav Grieg pokręcił głową. – Nie. Hake pokiwał z zadumą głową. – Widzieliśmy przecież – dobiegł ich głos zza drzwi. Pokazała się w nich Paula Grieg. Miała na sobie dużą, pikowaną kurtkę z rozłożonym kapturem, a jej twarz była zaróżowiona. – Cześć – powiedziała do Hakego. Gustav spojrzał na nią nieco wyczekująco. – Pokazała nam szkice i akty ołówkiem. – Sądziłem, że masz na myśli obrazy – powiedział Gustav nieśmiało. – To też raczej miałem na myśli – odpowiedział Hake. – Znaleźliśmy pocięty i zniszczony obraz w jej przechowalni w Szkole Rzemiosła Artystycznego. Nie można zobaczyć, co on przedstawia, ale widać ramię. Zarówno Paula, jak i Gustav patrzyli na niego zaciekawieni. – Nie wiem, czy to ma coś wspólnego z morderstwem, ale przejawia się w tym ataku przemoc, która mnie martwi. Hake wzruszył nieco usprawiedliwiająco ramionami. – Przyszedłem tu, żeby zobaczyć, czy może istnieć podobny obraz. Coś, co mogłoby poddać myśl. – Przykro mi – powiedział Gustav – ale nigdy nie widziałem u niej żadnego takiego obrazu. – Ani ja – przyznała jego żona. – Ale to dosyć osobliwe, że namalowała coś tak odmiennego w porównaniu do jej pozostałych obrazów. Hake też tak uważał. Zastanawiał się, co to mogło znaczyć i zapytał, czy artysta po prostu zmieniał czasami styl całkiem przypadkowo. – Oczywiście, że może się tak zdarzyć – stwierdziła Paula. Jej mąż wyjął pomiętą paczkę papierosów z kieszeni i kiwnął głową, zapalając papierosa. – Będąc artystą, można robić, co się, do cholery, chce – powiedział i się zaciągnął. – Pytanie brzmi, czy to jej najpóźniejszy obraz, czy środek jej twórczości. Czy może stary obraz. – Stary raczej nie jest. – Jeśli to ostatni, który zrobiła, to być może zmęczyła się pejzażami i zaczęła malować coś nowego. Ale z drugiej strony, ja bym tego nie zrobił, zanim nie spotkałbym się z krytyką i publiką malarstwa krajobrazowego. – Może było to tylko jednorazowe zjawisko. Próba, która nie wypadła zbyt dobrze – powiedziała Paula. – Ale komuś się ewidentnie tak nie podobał, że musiał go zniszczyć. Paula i Gustav stali w milczeniu, niemile dotknięci. – Nienawidzę, kiedy ktoś niszczy sztukę – powiedziała Paula w końcu. – O ile to nie była ona sama? – Nie sądzę – odrzekła Paula. – Ona nie była agresywna czy destrukcyjna.

– Jaka więc była? – Była… Była zaborcza – stwierdziła z zadumą. – Nie chciała niczego wyrzucać. Chciała zachować wszystko, czego dotknęła. Chciała obejmować wszystkich, którzy się do niej zbliżyli, uczynić ich swoimi. Spojrzała prosto na Hakego. – Taka dziewczyna nie niszczy własnych obrazów. Axel Hake wrócił samochodem do pracy, a następnie poszedł na basen. Pływał, aż niemal nie mógł oddychać. Serce waliło mu mocno w piersi i zastanawiał się, czy się nie przeforsował. Leżał na krawędzi basenu jak wyciągnięta z sieci ryba i dyszał. Minęło wiele czasu, zanim oddech wznowił swój naturalny rytm. Potem Hake wziął gorący prysznic, aby zachować miękkość kończyn, i poszedł na górę do pokoju dowodzenia. Bolinder wszedł z gazetami. Jakiś dziennikarz znalazł Petera Severina. Ten unikał odpowiedzi na wszystkie pytania dotyczące morderstwa, ale to nie powstrzymało publikacji samego artykułu. Zdjęcie zrobione z dużej odległości pokazywało Severina z pochyloną głową przed budynkiem przypominającym zamek. Teraz sprawa została opisana jako „Morderstwo z wyższych sfer”. Jakby to były wewnętrzne porachunki między szlachtą. Jakby to honor i moralność wśród zamożnych były motywem zbrodni. Wygrzebano informację, że Severin był w Niemczech i brał udział w menzurze, sadystycznym studenckim wymyśle, gdzie fechtowano się prawdziwymi mieczami. Severin zranił jednego studenta podczas utarczki i z nim właśnie przeprowadzono wywiad. „On mógł mnie zabić” – głosił nagłówek. Hake przeleciał wzrokiem gazety. Nie było niczego nowego. – Twoje oczy są przekrwione – powiedział Lidman. – Piłeś? – Pływałem. – Więc to czas, żeby wstąpić do stowarzyszenia uczulonych na chlor. Wyglądasz przecież, jakbyś chodził na antabusie[9]. Japę masz zupełnie czerwoną i popękaną. – Coś jeszcze? – zapytał zimno Hake. – Sprawdziłem wyciągi z kont Cathrine. Nie było w nich nic godnego uwagi. Normalne wypłaty, więc nie było nikogo, kto z niej wycisnął jakieś większe pieniądze za zagubiony dziennik. – Sprawdziłeś też Griegów? Lidman sięgnął leniwie po kartkę i przeczytał. – Galeria się kręci, ale nic więcej. On pochodzi z dość zamożnej rodziny z wyższej klasy i być może dostaje trochę dotacji stąd i zowąd, ale nie widać tego w księgowości. Mieszkanie w Tessinparken jest oczywiście warte parę milionów. Hake nie widział motywów, dla których Griegowie mieliby zamordować Cathrine dla pieniędzy. W takim przypadku motyw Birgera Haldemana-Spegla był bardziej prawdopodobny. – Masz coś, Tobisson? – Mam – powiedział Tobisson i przyszedł z plikiem dokumentów. Hake popatrzył na niego pytająco. – Oliver Stenhammar – oznajmił Tobisson. Hake nadal nie rozumiał. – Oliver Stenhammar jest psychiatrą na Villagatan. Cathrine Haldeman-Spegel była jego pacjentką. Prosiłeś mnie, żebym sprawdził, czy Ditte Kelp mówiła prawdę o wariatologu na Villagatan. Położył papiery na biurku Hakego. – Jak dowiedziałeś się, że chodziła właśnie do niego? – Nie pytaj – powiedział krótko Tobisson. – Czy twój kumpel znów zhakował jakiś rejestr?

– Nie pytaj, powiedziałem. Tobisson miał kontakt, który był, z grubsza rzecz biorąc, profesjonalnym hakerem. Ponieważ Tobisson miał na niego jakiegoś haka, mógł go od czasu do czasu prosić o pomoc w uzyskaniu pewnych informacji, do których policja miała trudny dostęp. Hake nie lubił tego, ale nie mógł zaprzeczyć, że oszczędzało to wiele czasu. Chociaż nic z tego, co wydobyli, nie mogło zostać użyte w sądzie. Były to często informacje, które pozwalały naprowadzić śledztwa na właściwą drogę. – Wyciągnąłem jakieś artykuły prasowe o Stenhammarze z archiwum. Naprawdę podejrzany typek, jeśli chcesz znać moje zdanie. Hake przerzucił archiwalne materiały. Mężczyzna, który trzymał swój kapelusz przed twarzą, był sfotografowany w drodze na proces. Został oskarżony o aktywną eutanazję. – Sprawdziłem w naszych rejestrach. Nigdy nie został skazany za eutanazję, nie było wystarczających dowodów. Ale dwa razy donieśli na niego krewni pacjentów. – W jakim wieku byli jego pacjenci? – zapytał Hake. – Około dwudziestki. – Dziewczyny? Tobisson skinął głową. – Coś więcej na froncie zbrodni? – Nie. Nawet mandatu za parkowanie. – Może nie ma samochodu – powiedział Hake. Tobisson skrzywił się, a Lidman zadał sobie trud, aby wstać i podejść do nich. – Pamiętam go – powiedział z namysłem. – Wydaje mi się, że nazywali go Doktor Śmierć. Villagatan była jedną z najpiękniejszych ulic na Östermalmie. Rozciągała się od Karlavägen do Valhallavägen. Na jednym końcu leżało Humlegården, które kilkaset lat temu było prywatnym gospodarstwem chmielnym króla, na drugim wielka czerwona ceglana fasada prywatnego szpitala Sophiahemmet. W lecie nie było widać szpitala, zasłoniętego przez duże zielone drzewa rosnące w alei, ani Królewskiej Biblioteki w Humlegården, schowanej pośród olśniewającej zieleni i wysokich drzew. Ale teraz, kiedy była zima i drzewa były nagie, a gałęzie sterczały jak na chińskich rysunkach wykonywanych tuszem, na tle szarego nieba, wszystko było widoczne i nadawało ulicy oprawę, jakiej była warta. Hake wysiadł ze swojego citroëna i spojrzał na budynek, gdzie Oliver Stenhammar miał swoją praktykę. Była to duża, dwupiętrowa willa w neoklasycystycznym stylu, która przypominała rzymskie antyczne wille. Okna były wydłużone i asymetryczne, a przy wejściu kolumny dźwigały kamienny balkon wyższego piętra. Od frontu znajdował się mały trawnik z jakimiś sękatymi drzewami i dwie boczne, żwirowe ścieżki prowadziły do większego ogrodu z tyłu. Hake zadzwonił do Stenhammara, przyjrzał się nazwiskom na domofonie i zauważył, że w tej wspaniałej kamiennej willi mieszkało kilkunastu lokatorów. Po chwili brama się otworzyła i Hake wszedł do dużego holu. Kilka ciemnych obrazów z motywem morskim wisiało na ścianach, a z sufitu zwisał dziesięcioramienny żyrandol. Hake wszedł po schodach na górę i otworzył drzwi do gabinetu Stenhammara. Tuż za drzwiami siedziała kobieta w średnim wieku. Rzuciła mu szybkie spojrzenie, zanim popatrzyła w dół w rejestr pacjentów. – To jest czas dla pani Janzén – powiedziała i wskazała palcem na porządek dnia. Hake wyjął swoją legitymację. – Nazywam się Axel Hake i szukam Olivera Stenhammara. Kobieta wzięła policyjną legitymację i przyjrzała się jej, zanim ją oddała. – Doktor nie przyjmuje nowych pacjentów. Przykro mi. – Och, ja nie jestem żadnym pacjentem.

Kobieta wydawała się nie rozumieć. – Jestem tutaj w policyjnej sprawie i chcę zadać kilka pytań doktorowi. Drzwi do gabinetu przyjęć nagle się otworzyły i Hake odwrócił się do mężczyzny przy wejściu. – O co chodzi, Sirka? Hake zbladł. Mężczyzna w drzwiach był tym samym, z którym mocował się w ogrodzie Rosendal. Ten sam mężczyzna stał pod jego oknami ze swoim myśliwskim psem. – Aha, to ty – stwierdził Hake. Oliver Stenhammar popatrzył na niego pytająco. – No – powiedział Hake z przymusem. – Jeśli ja rozpoznaję ciebie, chyba ty musisz rozpoznawać mnie? Stenhammar popatrzył na niego z namysłem, otworzył nieco szerzej drzwi. – Proszę wejść, to wyjaśnimy, co ma pan na myśli – powiedział. – Sirka, możesz poprosić panią Janzén, żeby zaczekała chwilkę? Pielęgniarka skinęła głową, a Hake podążył speszony za psychiatrą do gabinetu. Był to ponury pokój z widokiem na Villagatan. Na podłodze leżało kilka perskich dywaników, a biurko było z taflowanego dębu. Wzdłuż ścian w złotych ramach wisiały stare obrazy z motywami z kontynentu. Na stole znajdowała się kolekcja fajek oraz jakieś artefakty z Orientu i Egiptu w postaci statuetek Buddy i ptaków Ibisów. Szezlong w mahoniu, z bordową narzutą pysznił się w pobliżu okna, a duża komoda z kilkoma fotografiami stała wzdłuż krótkiej ściany. Obok biurka leżał myśliwski pies i śledził Hakego czujnym spojrzeniem. Na ścianie za biurkiem wisiał srebrny krzyż bardzo podobny do tego, który Hake widział u Cathrine Haldeman-Spegel. W pokoju było odrobinę czuć stęchlizną, a cała gama barw przypominała minioną epokę. Oliver Stenhammar usiadł za swoim biurkiem i bawił się eleganckim piórem. Hake zajął miejsce na krześle naprzeciwko niego i powiesił laskę na oparciu. – Więc, co mogę dla pana zrobić, panie… – powiedział Stenhammar głębokim, pięknym głosem. – Axel Hake. Komisarz Axel Hake. Obserwował psychiatrę. Długie włosy z odrobiną siwizny na skroniach były grube i błyszczące. Marynarkę uszyto z angielskiego tweedu, a koszula miała monogram na kieszonce. Twarz była obrzmiała, jak u niektórych starszych mężczyzn, którzy nagle zostali pozbawieni swoich pięknych, ostrych rysów. Wyglądał, jakby był w złej formie, co Hake wyczuł też podczas tego krótkiego meczu zapaśniczego. Było coś podstarzałego w całej postaci, coś niemal martwego. Grube palce mężczyzny obracały pióro, ale nie nerwowo, tylko tak, jakby to było równie bezsensowne zajęcie, jak wszystko inne w życiu. – Myślę, że powinieneś się wytłumaczyć – stwierdził Hake. – Czy też może zaprzeczysz, że to ty stałeś pod moją bramą wieczorami? I że zmagałeś się ze mną przed kafejką Rosendals Trädgård? Szukał wzroku Stenhammara. Psychiatra patrzył mu prosto w oczy i Hake pomyślał, że jego oczy są jak ciemnoniebieski tusz. Nieprzeniknione, bez dna. – Nie wiem, szczerze mówiąc, o czym pan mówi. – Przestań – powiedział Hake ze złością. – Nie, to pan powinien to zrobić. Odłożył pióro, podniósł ptaka z brązu i obserwował go tak, jakby właśnie znalazł coś, czego wcześniej nie widział. – Czego chciałeś ode mnie, kiedy mnie śledziłeś? – zapytał Hake. Stenhammar spojrzał na niego beznamiętnie.

– Nie ma żadnego sensu upierać się przy tym twierdzeniu – odrzekł. – Pozwól mi o tym zdecydować. Stenhammar uśmiechnął się nieco złośliwie, pokręcił powoli głową i odstawił z powrotem ptaka, odwracając go nieco, żeby stał w profilu. – Mogę cię zamknąć za to, że mnie szpiegowałeś. – Ma pan świadków? – zapytał niewinnie Stenhammar. Hake kiwnął głową. – Mój sąsiad również widział cię kilka razy na chodniku. – W miejscu publicznym? To musiał być przypadek. Wyprowadzam czasem mojego psa. – To długi spacer z Villagatan do Kungsholmen. Stenhammar uśmiechnął się nieco. – Nie sądzę, że może mnie pan za to zamknąć – powiedział ironicznie. – Dlaczego się nie przyznasz? – powiedział Hake. – Zarówno ty, jak i ja wiemy, że byłeś tam i że to z tobą mocowałem się przed kafejką Rosendals Trädgård. – Nie mam nic więcej do powiedzenia w tej sprawie. Axel Hake pokręcił głową zrezygnowany. Nie rozumiał, dlaczego mężczyzna kłamie w żywe oczy, i zaczynał być bardzo zirytowany, że zwraca się do niego cały czas per pan, chociaż Hake mówi mu na ty. – Dlaczego jest tak cholernie trudno pomóc? – zapytał. – Całemu temu pieprzonemu dochodzeniu przeciwdziałają w jakiś sposób zarówno krewni, jak i przyjaciele zamordowanej dziewczyny. Nie rozumiem tego, do jasnej cholery! – Czy chce pan położyć się na sofie i opowiedzieć o tym? – zapytał Stenhammar z niesmakiem i zrobił gest w stronę szezlonga. – Pierdol się! – powiedział Hake i wstał poirytowany. Podszedł do okna i wyjrzał. Jego zardzewiały citroën wyglądał niemal obscenicznie tam, gdzie stał, wśród tych pięknych domów i zadbanych ogrodów. – Co jest z wami, ludzie, po tej stronie miasta? To tak, jakbyście uważali, że zrobiliście kiepski interes, wspominając o czymś, co może się przydać. Jakbyście się czuli naciągnięci na dużą sumę, ujawniając za dużo. Nawet jeśli chodzi o poważne przestępstwo! Odwrócił się i usiadł w oknie. – Czego do diabła właściwie chciałeś, kiedy szwendałeś się pod moim mieszkaniem? Wejść i przyznać się? Ulżyć swojemu sercu? Ale potem pojawiło się coś nowego i dostrzegłeś wyjście z tego wszystkiego i wobec tego w zamian milczysz i zaprzeczasz? Stenhammar popatrzył na niego posępnie. – Pan się pomylił – powiedział. – Okej – rzekł Hake. – Jeśli tak chcesz rozgrywać karty. Wyjął notes i pogrzebał w wewnętrznej kieszeni, szukając długopisu. – Gdzie byłeś w wieczór, kiedy Cathrine Haldeman--Spegel została zamordowana? Czy może też będziesz udawał, że jej nie znałeś? – Bardzo dobrze pan wie, że była moją pacjentką, w przeciwnym razie nie byłoby pana tutaj. – No i? Stenhammar przerzucił swój terminarz. – Byłem tutaj, jak widzę. Moje mieszkanie przylega do kliniki. – Jacyś świadkowie? Stenhammar pokręcił głową. – Nawet nie pies? – Niech pan się nie ośmiesza.

Hake spojrzał z zadumą na psa, który leżał na dywanie z na wpół zamkniętymi oczami, ale jednak mając się na baczności, i zastanawiał się, dlaczego psychiatra w śródmieściu ma psa myśliwskiego. – Czy Cathrine nadal chodziła do ciebie na terapię? – Nie. – Jak dawno temu skończyła? – Cztery lata. – Na co cierpiała? – Tego nie mogę powiedzieć. – Dlaczego nie? – To poufne. Hake westchnął. – Jesteś też księdzem? Spowiednikiem? Oliver Stenhammar przesunął ręką po włosach, zdjął włos z klapy marynarki i utkwił wzrok w komisarza. – Nie może pan mnie prowokować – powiedział rzeczowo. – W tym gabinecie ujawnia się większość słabości ludzkich. Ludzie mnie poniewierali, wymiotowali na mnie, grozili mi nożami i żyletkami. Próbowali zabić mojego psa, dzwonili z obscenicznymi rozmowami po nocach i wysyłali kupę pocztą. Popatrzył na Hakego, znów chwycił Ibisa i odwrócił go od niego. – Próbowali też krzywdzić siebie samych, kiedy nie postawili na swoim. Płakali, próbowali rzucać się przez okno, a nawet czołgać się do mnie i całować moje buty. Człowiek zrobi cokolwiek, żeby dostać to, czego chce. – Dotyczy to także doktora? Stenhammar nie zrozumiał. – Dotyczy to także doktora? Że zrobisz cokolwiek, żeby dostać to, czego chcesz. – Być może. – Co za zawód – wymknęło się Hakemu. – Myślę, że jest dość podobny do twojego. Ja także robię swego rodzaju wykopaliska archeologiczne, aby osiągnąć jakąś formę jasności. Obieram warstwa po warstwie, aby ból stał się widoczny i prawda obnażona. Jesteśmy przecież swego rodzaju zwierzętami zapomnienia. Poświęcamy wiele energii, żeby zapomnieć. Spojrzał melancholijnie na Hakego. – To, co pan i ja także mamy wspólnego, to że jesteśmy samotni w naszym poszukiwaniu. Och, pan z pewnością ma kolegów, ale w praktyce to nasze zadanie, aby dotrzeć do punktu końcowego w sprawie. – Ty mógłbyś mi pomóc. Opowiedz, dlaczego zamierzałeś mnie odszukać. Albo pozwól mi przeczytać jej kartotekę. Stenhammar pokręcił tylko głową z irytacją. – Wiesz, kto mógł ją zamordować? Stenhammar pochylił się lekko do tyłu na krześle, jakby po to, by wydłużyć dystans wobec Hakego. – To pana zadaniem jest znaleźć mordercę, nie moim. To był drugi raz w ciągu krótkiego czasu, kiedy ktoś powiedział mu, że to jego odpowiedzialność, aby znaleźć mordercę, i że oni nie zamierzają czynić żadnych wysiłków, aby mu pomóc. Zadzwonił telefon i Stenhammar odebrał. Chwycił wieczne pióro i zdjął zatyczkę. Słuchał

kobiecego głosu. – Rozumiem, Ragnhild. Pasuje ci czwartek, godzina trzecia? To jesteśmy umówieni. Rozumiem… Zapisał coś w terminarzu i odłożył słuchawkę. Hake siedział spokojnie. – Więc nie masz mi nic więcej do powiedzenia? Stenhammar pokręcił głową. – No cóż – powiedział Hake i wstał. Psychiatra również się podniósł i obszedł dookoła biurko. Hakemu wpadła nagle do głowy myśl. – Zanim przyszedłem tutaj, czytałem kilka artykułów o tym, że dokonywałeś aktywnej eutanazji – powiedział. Ramiona Stenhammara opadły nieco. Stał trzymając rękę na klamce. – Niektórzy ludzie nie chcą żyć – odrzekł w końcu. – Dotyczy to właściwie większości moich pacjentów. Gdybym miał zajmować się eutanazją, straciłbym wielu z nich. A pana zdaniem, robimy przecież wszystko dla pieniędzy po tej stronie miasta, więc ta logika nieco szwankuje. Skrzywił się. – Doniesiono na ciebie – powiedział Hake szorstko. – Komisarz z pewnością także był wiele razy posądzany o przestępstwa, których pan nigdy nie popełnił – powiedział. – Może zastrzelił pan kogoś i został oskarżony, mimo że pełnił wtedy służbę. Obserwował reakcję Hakego i uśmiechnął się nieco, zanim kontynuował. – Tak też myślałem. Ale z drugiej strony, to należy do zawodu. – Więc nigdy na nikim nie wykonałeś aktywnej eutanazji? – Nie. – Na Cathrine także nie? Stenhammar spojrzał zrezygnowany na Hakego. – Myślę, że komisarz powinien już iść. Otworzył drzwi i wyszedł, Hake tuż za nim. Kobieta w średnim wieku siedziała w fotelu dla gości i czytała gazetę. Patrzyła to na Hakego, to na Stenhammara, zanim się podniosła. – Cholera – powiedział Hake i rozłożył ręce. – Moja laska. Zanim psychiatra zdążył zareagować, Hake poszedł szybko z powrotem do gabinetu. – Przyniosę ją – dodał i zatrzasnął za sobą drzwi. Potem podszedł do biurka i urwał kawałek kartki z terminarza, w którym pisał Stenhammar. Wyjął swój notatnik i włożył skrawek między strony. Następnie znów wyszedł i pomachał laską. Oliver Stenhammar popatrzył na niego podejrzliwie, zanim zwrócił się do kobiety: – Tędy, Elso.

[9] Antabus – lek stosowany w terapii alkoholowej (przyp. tłum.).

ROZDZIAŁ 18 Kiedy Axel Hake wrócił na komisariat, zarówno Lidman, jak i Tobisson wyszli już z pracy. Wyjął wydartą z terminarza Stenhammara kartkę i włożył ją do koperty. Być może jego postępowanie było pochopne, ale tryskał zapałem, żeby porównać charakter pisma z listami z poddasza i po prostu nie mógł się powstrzymać. Zadzwonił po posłańca i poprosił o dopilnowanie, żeby Olle z technicznego otrzymał kopertę tak szybko, jak to możliwe. Na zewnątrz było ciemno. Kilka żółtych latarni oświetlało błoto pośniegowe. Kungsholmen wydawało się inną częścią świata w porównaniu ze spokojem Villagatan. Hake nie miałby nic przeciwko temu, aby tam mieszkać. Ale było to nieosiągalne, mieszkania kosztowały około cztery miliony koron, a wspaniałe kamienne wille nie były na sprzedaż. A gdyby nawet były, ambasady i fundacje proponowały za ich zdobycie astronomiczne sumy. Otworzyły się drzwi i Seymour Rilke zajrzał do środka. Miał na sobie galowy mundur ze złotymi epoletami i dwoma orderami na piersi. – Jak idzie, Axel? – zapytał. – Zamierzałem złożyć jutro raport. – Chcę wiedzieć teraz – powiedział Rilke i wszedł do pokoju. – Nie wiemy wiele więcej niż ostatnio – powiedział Hake i wstał. – Ostatnio znaleźliśmy psychiatrę, który leczył Cathrine. – Co zatem powiedział? – Niewiele, nie wolno mu ujawniać dokumentacji pacjenta. Rilke wyczekiwał. – Potem mamy pocięty obraz Cathrine Haldeman--Spegel. – Doprowadziło to do czegoś? Rilke patrzył uporczywie na Hakego. – Nie bardzo, ale wszystko wymaga czasu, jak wiesz. – Czas to coś, czego nie mamy – powiedział Rilke szorstko. Hake miał wrażenie, że komendant przyszedł tu w pełnym rynsztunku tylko po to, aby sprawić, by poczuł się gorszy. – Więcej – ciągnął Rilke bezlitośnie. – Trochę luźnych wątków i sprawdzanie alibi. Rilke pokręcił głową. – Mam wrażenie, że śledztwo stoi w miejscu, Axel. Czy jesteś pewny, że masz dość energii, aby intensywnie prowadzić dochodzenie? – Nie jestem chory. – A jak w domu? Rilke uderzył w zażyły ton. – Tobie, niech mnie diabli, nic do tego – powiedział Hake zdecydowanie. – Owszem, jeśli to opóźnia śledztwo. Mam na karku Ministra Sprawiedliwości, podobnie jak prasę. – W każdym razie coś chyba zrobisz – powiedział Hake cicho. Rilke wzdrygnął się. – Zamierzam o tym zapomnieć – powiedział. – Ze względu na ciebie. Obciągnął mankiety. – Interpol ma dzisiaj zebranie, a ja jestem zaproszonym mówcą.

Wyprostował się. – Chcę zobaczyć wyniki, Axel. Myślę, że to rozumiesz. Odwrócił się i odszedł. Hake zebrał jakieś notatki i zauważył, że jego ręce lekko drżą. Usiadł ciężko na krześle i gapił się przez okno. Jego rozmyślania zostały przerwane, kiedy zadzwonił telefon. To była Julia. Płakała bez opamiętania. Axel Hake jechał szybko przez miasto i właśnie miał zjechać z drogi przy Tullinge. Jezdnie nie były posypane ani piaskiem, ani solą, przez co pokrywała je zdradliwa warstwa lodu. Zakręt pojawił się nagle i Hake przyhamował. Ale hamulce nie załapały i ześlizgnął się na pobocze. Potężne pnie świerkowego lasu były zaledwie kilka metrów od jego przedniej szyby i Hake zrozumiał, że zaraz zsunie się do rowu, przekoziołkuje i roztrzaska o drzewo. Zdążył pomyśleć, że ludzie, którzy byli w takiej samej sytuacji jak on, widzieli przesuwające się przed oczami całe swoje życie. Nie zdarzyło się to Hakemu, ale zobaczył przed sobą twarz, i była to twarz Siri. W czystej desperacji nacisnął pedał gazu zamiast nadal bezowocnie hamować i samochód wpadł w poślizg. Przejechał w poprzek drogi, a potem poboczem po osi zakrętu i ostatecznie udało mu się uniknąć wylądowania między drzewami. Śnieg smagał szybę, a pod podłogą samochodu coś szorowało z nieprzyjemnym dźwiękiem. Autem nadal zarzucało po śniegowej papce, silnik chodził na wysokich obrotach, ale wyszedł cało z zakrętu i wrócił na prostą drogę. Podczas całego manewru wcale się nie bał, ale teraz, tuż po, przyszedł pierwszy lekki szok i Hake był zmuszony zjechać na zatokę parkingową i odetchnąć chwilę, aż serce przestanie mu wywijać podwójne salta w piersi. Gwałtowny manewr pedałami obciążył mu kolano, stary ból powrócił i promieniował do bioder oraz karku. Axel otworzył schowek i wyjął pudełko tabletek przeciwbólowych. Wziął trzy sztuki i miał nadzieję, że będą w stanie powstrzymać ból, przynajmniej na chwilę. Resztę drogi przemierzał wolniej, ale bezpieczniej, i kiedy zobaczył czerwony budynek z zagrodami, poczuł ulgę i spokój. Jednak gdy dostrzegł zapłakaną Julię otwierającą ostrożnie drzwi i wyglądającą na zewnątrz, zrozumiał, że poślizg był tylko rozgrzewką przed tym, co miało nadejść. Zmierzwione włosy Julii były w jeszcze większym nieładzie niż zwykle, a ironiczne spojrzenie było ciemne i smutne. Hake nie mógł sobie przypomnieć, kiedy ostatnio widział ją tak zrozpaczoną. – Tam, w środku – powiedziała krótko, gdy Hake wziął swoją laskę i wysiadł z samochodu. Poszedł za nią do kuchni i stanął na środku pokoju. Pies leżał na kanapie, a kot nie raczył na niego nawet spojrzeć. Spodziewał się większego poruszenia. – Tam – wskazała palcem Julia. Hake podszedł powoli do lodówki. Zauważył, że wyciekało z niej coś, co wyglądało jak krew. Odwrócił się i rzucił Julii pytające spojrzenie. – W środku – powiedziała, a Hake otworzył drzwiczki. Wzdrygnął się i cofnął o krok. Mleko, masło i ser były zalane krwią. Na górnej półce leżała jej kawka z poderżniętym gardłem i odciętymi nogami. Czarne nogi były wetknięte w okaleczone ciało. Hake spojrzał na Julię, która stała i ssała palec. – Nie było mnie cały dzień, a kiedy wróciłam do domu, znalazłam tam Sandora – powiedziała cicho. Powoli przeciągnęła ręką po gęstych włosach. – Co za chorzy ludzie robią coś takiego? – zapytała z przygnębieniem. – A jak myślisz? – odrzekł Hake. Julia pokręciła głową.

– Nie mam pojęcia. Hake wyjął plastikową torebkę i wsadził do niej zmasakrowaną kawkę. Dno zabarwiło się na czerwono. Julia odwróciła twarz. – Chcesz go pochować? – Nie, spalimy go – uznała Julia rozważnie. Popatrzyła na lodówkę, zadrżała i zamknęła drzwiczki. – Powycieram później. Hake wziął torebkę i przeszli do budynku obok. Axel wrzucił ptaka do znajdującego się tam pieca, a gdy szczątki spłonęły, przespacerowali się kawałek w milczeniu. Wieczór był gwiaździsty, a mróz szczypał policzki, mimo osłaniającego ich dużego lasu. Hake uważał, że Julia zdecydowanie nie jest bezpieczna tutaj, w puszczy. Mogła zostać skrzywdzona przez kogokolwiek, nie mając do dyspozycji żadnej pomocy. Ale Julia wciąż mówiła, że to jej goście zawsze mają pietra, nie ona. Zapewniała go też, że nigdy nie obawiała się o własne życie, tylko o to, że jej zwierzęta mogą zostać skrzywdzone. I tak się stało. Hake zastanawiał się, co to za obrzydliwiec, który odciął nogi kawce i wetknął je w ciało ptaka. – Nie dostałaś żadnego listu albo telefonu, który wskazywałby, że jest ktoś, kto chce cię skrzywdzić? Julia pokręciła głową. – W takim razie jakiś stary kochanek? Roześmiała się. – Mówiłam już wcześniej. Moi kochankowie są piękni, ale tchórzliwi. – Któryś przecież może być chory? Julia pokręciła głową. – Myślę, że mam dość dobrą kontrolę nad nimi – powiedziała i spojrzała na niego ukradkiem. – Mogą być trochę gwałtowni, jak wiesz. Hake wiedział. Kilka razy interweniował. – Ale to coś innego – powiedziała i stłumiła westchnienie. Julia weszła do stajni, poklepała niektóre konie, mówiąc do nich uspokajająco i serdecznie. – Czy to może ma coś wspólnego z tobą? – zapytała. Hake pokręcił głową. Nie widział żadnych motywów, ale jakiś szaleniec zawsze mógł się znaleźć. – Nie sądzę – odpowiedział. Zawahał się, ale potem spojrzał na siostrę. – A David? On nie mógłby zrobić czegoś takiego? – Nie – odrzekła i zaśmiała się lekko. – Dlaczego miałby to zrobić? Och – pomyślał sobie Hake. – Gdybyś tylko wiedziała, co ludzie potrafią zrobić swoim ukochanym. Wyszli ze stajni i Hake poszedł w stronę samochodu. – Jesteś pewna, że dasz sobie sama radę? Nie chcesz, żebym został na noc? – Nie trzeba. Chciałam tylko, żebyś zabrał Sandora z lodówki. Ja po prostu nie mogłam tego zrobić. – Położyła miękką dłoń na ramieniu brata. – Dziękuję – powiedziała i pocałowała go w czoło. – Zadzwonię juto – obiecał i wsiadł do samochodu. Axel Hake opuścił klinikę weterynaryjną swojej siostry z silnym poczuciem niepokoju. Widział w lusterku wstecznym, że Julia wciąż stoi z szalem wokół ramion i ręką na ogrodzeniu. Trochę niepewnie, jakby po to, żeby się oprzeć. Przez chwilę zamierzał zahamować i się cofnąć,

ale wiedział, że tylko by się zirytowała. Pojechał dalej przez las. Choinki były białe, pokryte śniegiem, a droga stanowiła krzywą, białą linię wśród ciemności, którą oświetlały reflektory samochodu. Kiedy wjechał na szeroką drogę, po chwili zawrócił szybko i cofnął się kawałek, zanim skierował się pod małą górkę. Zaparkował samochód w pewnej odległości od domu, który pokazała mu kiedyś Julia, i resztę drogi przeszedł pieszo. W oknach świeciło się światło. Hake sprawdził, że było tuż po dziewiątej. Zapukał mocno do drzwi. Rozległ się odgłos szurania, drzwi uchyliły się ostrożnie i wysoki, chudy mężczyzna stanął w wejściu. Był ubrany w workowate spodnie i sportową koszulę. Na stopach miał grube skarpety i Hake zwrócił uwagę, że jego dłonie są niezwykle duże, jak na takie chude i żylaste ciało. Jego rysy twarzy były misternie wyrzeźbione, miał wysokie kości policzkowe, widoczną kość szczękową, wyraźne brwi i pełne usta. – Tak? – zapytał. – Czy to ty jesteś David? – Tak – powiedział mężczyzna ostrożnie. Ze środka doszło wołanie kobiety. Zastanawiała się, kto pukał. Mała dziewczynka stała i opierała się o framugę drzwi do salonu. – Chciałbym tylko zamienić z tobą kilka słów. – O czym? – O mojej siostrze. Nazywam się Axel Hake. Mężczyzna zbladł wyraźnie i z zaniepokojeniem rozejrzał się wokół siebie. – O co chodzi? – Możemy porozmawiać na osobności? Mężczyzna zawahał się, potem naciągnął parę gumowców, powiedział dziewczynce, że nie będzie go tylko kilka minut i wyszedł za Hakem na zewnątrz. – Nie rozumiem, co ty masz z nami wspólnego? – powiedział urażony kochanek Julii. Hake odwrócił się nagle, złapał mężczyznę za przód koszuli i przycisnął go do ściany domu. Mężczyzna drapał nadgarstki Hakego, ale szybko zrezygnował i wydał z siebie dźwięk przypominający syk. – Stul pysk – powiedział Hake i nie puszczał. – Mam tylko jedną rzecz do zakomunikowania. Przycisnął mężczyznę jeszcze mocniej do ściany. – Jeśli znowu zrobisz coś takiego Julii, to spiorę cię na miazgę. Mężczyzna pokręcił głową, wzrok miał rozbiegany. – Za co? – Wiesz, o czym mówię. Kawka w lodówce, ty chory sukinsynu. Mężczyzna już miał otworzyć usta. – To jest ostrzeżenie – syknął Hake. – Jeszcze jeden numer i będziesz marzyć, żeby umrzeć. Zrozumiano? Mężczyzna poddał się zupełnie i mógł ledwo ustać na nogach. – Pytam, czy zrozumiano?! David skinął głową i Hake go puścił. Cofnął się o krok i podparł się laską. Czuł wysiłek w kolanie i noga zaczęła drżeć. Posłał Davidowi ostatnie surowe spojrzenie i zaczął odchodzić. Nagle spojrzał w górę, w okno ponad głową Davida. Stała tam piękna, rudowłosa kobieta i patrzyła w ciemność. Stała z założonymi rękami i miała puste spojrzenie. Hake zastanawiał się, czy coś słyszała. Pokuśtykał stamtąd i nie obejrzał się. Nie chciał więcej widzieć tego żałosnego mężczyzny. Dokładnie kiedy zszedł do samochodu, usłyszał odgłos szlochania. Spojrzał w stronę domu. David stał, opierając głowę o ścianę, i wymiotował w śnieg. Kiedy Axel Hake wrócił do domu, wślizgnął się do wanny i pozwolił ciepłej wodzie opływać

jego ciało. Czuł się brudny i szorował ciało twardą szczotką, aż skóra była zupełnie czerwona. Później pochylił się do tyłu i poczuł nieważkość. Kolano znowu spuchło i zrobiło się niebieskawe. Zastanawiał się, czy powinien pozwolić je zbadać, ale przyjął, że lekarz policyjny wysłałby go na zwolnienie, gdyby okazało się to coś poważnego, a tego wolał uniknąć. Wyszedł i nasmarował kolano balsamem tygrysim. Chłodna maść przyniosła pewne ukojenie, a po kilku kieliszkach wina pozostał już tylko słaby, tępy ból. Pomyślał, że chyba uda się mu przespać kilka godzin bez bólu i położył się już około jedenastej. Jednak zanim udało mu się zasnąć, zdążyła się zrobić czwarta, a dwie godziny później zadzwonił budzik. Wstał, przygotował filiżankę mocnej kawy i kanapkę z chleba żytniego z serem Roquefort. Później usiadł na kanapie i czekał, aż kawa ostygnie trochę, zanim ją wypije. Oparł się o poduszki. Obudził go wściekły dzwonek telefonu. Rozejrzał się skonsternowany wokół. Kawa i kanapka stały nietknięte. Na zewnątrz było jasno. Słyszał, że ruch uliczny wrze i spojrzał na zegarek. Była jedenasta. Podszedł do telefonu i odebrał. – Tu Oskar. Myślę, że najlepiej będzie, jeśli tu teraz przyjdziesz.

ROZDZIAŁ 19 Lidman i Tobisson siedzieli w pokoju dowodzenia z Ollem Sandstedtem z wydziału technicznego, kiedy pojawił się Axel Hake. – Czołem – powiedział Sandstedt i zakaszlał. Miał zachrypnięty głos. Był zatwardziałym, nałogowym palaczem. Raz próbowano zakazać mu palenia w miejscu pracy, co doprowadziło do tego, że natychmiast złożył wymówienie. Ponieważ był uważany za jednego z najlepszych techników w Szwecji, udało się doprowadzić do kompromisu ze związkiem zawodowym, co oznaczało, że Sandstedt mógł palić w swoim pokoju pomimo ogólnego zakazu palenia w miejscu pracy. – Znalazłeś coś? – zapytał Hake. Sandstedt podszedł do rzutnika i położył na nim zdjęcie. – Tutaj jest charakter pisma z erotycznych listów do zamordowanej – powiedział. Hake przyglądał się temu trochę wyszukanemu pismu. – A to jest charakter pisma Olivera Stenhammara z jego terminarza – ciągnął Sandstedt i położył nowy slajd na tamtym. – Ślepy by zauważył, że to ten sam charakter pisma – powiedział z naciskiem. Hake także mógł dostrzec, że „g” i „f” są niemal identyczne. – Dzięki – powiedział Hake. Sandstedt wyłączył urządzenie i włożył materiał do teczki na dokumenty. – Przyniosłem wydruk listów, jeśli chcesz je ponownie przeczytać – powiedział i zostawił sterty papierów na biurku Hakego. – Poza tym nie mam dla was nic więcej. – Jak daleko posunęliście się z testami DNA? – Zidentyfikowaliśmy DNA Cathrine Haldeman--Spegel. Ale żeby zbadać włosy ze zlewu i włókna z mieszkania, potrzebujemy czasu. Potem musimy dopasować próbki do podejrzanych. – Pomyślałem o pewnej rzeczy – powiedział Hake. – Morderca musiał przecież zostać opryskany krwią z zadawanych ciosów. Buty i ubranie musiały być ubabrane. – Z pewnością – powiedział Sandstedt. – Dziewczyna miała wprawdzie na sobie sweter, który wchłonął sporą część krwotoku, ale dźgnięcie w gardło musiało spowodować, że krew w pewnym sensie wytrysnęła z niej. Osobiście jestem przekonany, że morderca miał ochraniacze na buty, ubranie przeciwdeszczowe i rękawiczki. Te krwawe odciski butów w mieszkaniu są przecież zamazane. Po dokonanym czynie morderca prawdopodobnie wyszedł do przedpokoju, zdjął ochraniacze na buty i płaszcz przeciwdeszczowy, po czym opuścił mieszkanie, i nie zwracając na siebie uwagi, zszedł po schodach i wyszedł na ulicę. – Innymi słowy: morderstwo z premedytacją. – Na to wygląda. – Coś jeszcze? Sandstedt wzruszył lekko ramionami. – Sprawdziłem prześcieradła, zarówno w łóżku, jak i te, które leżały w koszu na pranie. Jeśli uprawiała seks w niedzielę, to w każdym razie nie w łóżku. Prześcieradło nie miało żadnych plam spermy. – Prezerwatywa? – zapytał Lidman. Sandstedt pokręcił głową. – Zawsze można znaleźć krople, nawet jeśli jest używany kondom. – Były jakieś inne włosy w jej włosach łonowych? – zapytał Hake.

– Nie, wtedy oczywiście bym się natychmiast odezwał – powiedział nieco urażony i pozbierał swoje manatki. Hake, Lidman i Tobisson czytali jeszcze raz listy Stenhammara do Cathrine HaldemanSpegel. Teraz, kiedy Hake wiedział, jak Oliver Stenhammar wygląda i jaki ma zawód, listy stały się jeszcze bardziej obsceniczne niż za pierwszym razem. Rozpoznał w nich nawet w pewien sposób stęchły zapach, identyczny, jak w gabinecie Stenhammara. – Posłuchaj tego – powiedział Tobisson i uśmiechnął się szyderczo. – „Będę ściskać twój owoc, aż sok spłynie po twoich nogach”. Pokręcił głową. – To nie brzmi mądrze – powiedział. – O tak – powiedział Lidman. – To jest stara metafora z czasów świetności bluesa. Tobisson i Hake popatrzyli na niego pytająco. Lidman podjął melodię. – I’m gonna squeeze your lemon till the juice runs down your leg – zaśpiewał strofę zdartym głosem. – To i tak durne – powtórzył Tobisson nieporuszony. – Mamy więc jechać i go zgarnąć? – ciągnął. – Nie ty – powiedział Hake stanowczo. – Oskar i ja pojedziemy, a ty przetrząśniesz listy i zobaczysz, czy są w nich jakieś elementy groźby lub nienawiści. Lidman nadal nucił bluesową piosenkę. – Muddy Waters, tak myślę – powiedział i wziął swój płaszcz. Oliver Stenhammar nie wydawał się zdziwiony, kiedy Hake i Lidman pojawili się w gabinecie i powiedzieli, że chcą porozmawiać o jego listach. – Powiedziała, że je wyrzuciła – powiedział posępnie i pokręcił głową. Weszli za nim do gabinetu. Przed zamknięciem drzwi Stenhammar odwrócił się do pielęgniarki. – Musisz odwołać Chantal – nakazał. – To może potrwać. Usiadł za biurkiem. W piecu palił się ogień, który wzmacniał ten ciepły, lekko słodki zapach. Hake i Lidman usiedli na krzesłach dla gości. Pies spojrzał na nich ospale i westchnął głęboko, zanim położył głowę na łapach i zamknął oczy. – To nie było dobre – powiedział Stenhammar. Hake milczał. – Jak rozumiecie, miałem romans z Cathrine Haldeman-Spegel. I to jest niewybaczalne. Związek lekarza z pacjentką jest w zasadzie nielegalny. Spojrzał na Hakego. – Cóż, to oczywiście ja stałem pod twoją bramą i próbowałem zebrać się na odwagę, żeby wejść na górę. I niewątpliwie to ja poszedłem za tobą do Rosendal. Miałem nadzieję, że pojawi się naturalna okazja, żeby porozmawiać. – Dlaczego? Stenhammar uśmiechnął się gorzko. – Żeby opowiedzieć, iż miałem z nią romans. Ale także po to, żeby poprosić cię, aby to nie wyciekło do prasy. Potrząsnął głową. – Gdyby gazety to podchwyciły, najprawdopodobniej straciłbym moje uprawnienia. A gdyby moje listy starego człowieka zostały opublikowane, stałbym się ponadto pośmiewiskiem. Hake na pewno nie uważał, że to niesprawiedliwe. – Rozumiem, co myślisz – powiedział Stenhammar z grymasem – ale moi pacjenci, którzy

naprawdę mnie potrzebują, uciekliby i wiele osób poczułoby się dotkniętych. – Powinieneś był o tym pomyśleć wcześniej – powiedział Lidman surowo. Stenhammar nie zaprzeczył. – Słabość ciała – rzekł z pewną pogardą dla samego siebie. – Spadłem w dół aż do piekła… – Nigdy nie nazwałeś jej zdzirą? Stenhammar popatrzył ze zdziwieniem na Hakego. – Nie, dlaczego? – Listy miały wyszukany, nieco staroświecki styl. – Ona nie była żadną zdzirą – powiedział Stenhammar. – Była dobrą dziewczyną. Hake słyszał to wyrażenie wcześniej. Matka Cathrine powiedziała to samo. – Ile miała lat, kiedy zaczęła się u ciebie leczyć? – Osiemnaście – powiedział Stenhammar cicho. – To jest, jak powiedziałem, niewybaczalne, ale ona zachowywała się w taki sposób, że człowiek czuł się młody i ważny. Żeby nie powiedzieć seksowny. Robiła dla mnie takie rzeczy, których żadna inna kobieta by nie uczyniła. To ona wprowadziła mnie w pewne seksualne zabawy, w których nigdy bym nie przypuszczał, że będę brał udział. Przekłuła język, żeby srebrna kulka uprzyjemniała mi seks oralny. Westchnął. – Utknąłem i minęło kilka lat, żeby to przeboleć. – Kiedy to się skończyło? – Cztery lata temu. Hake spojrzał ze zdziwieniem na Stenhammara, a potem na Lidmana, który również wydawał się zaskoczony. – Tak dawno temu? – zapytał Hake. Stenhammar kiwnął głową. – I potem się nie widzieliście? – Nie – powiedział. – Skłoniłem ją do złożenia obietnicy, że nigdy więcej mnie nie będzie odwiedzać. Dotrzymała słowa. – Więc nie widziałeś jej przez cztery lata? – Widziałem ją przypadkiem, ale nie rozmawiałem z nią. Gapił się w stół. – Wiedziałem natomiast, czym się zajmuje i jak się ma. Jej mama jest moją pacjentką i często opowiada o Cathrine. – Ją też posuwasz? – zapytał nietaktownie Lidman. Stenhammar uśmiechnął się lekko. – Nie liczę na to, że zrozumiesz – powiedział zwyczajnie. Podniósł się, odgarnął swoje długie włosy za uszy i podszedł do pieca. Poprawił dławik, otworzył drzwiczki i poruszał pogrzebaczem. – Więc jedynym powodem, dla którego stałeś niezdecydowany przed moją bramą było to, że chciałeś poprosić mnie, aby nie ujawniać listów, jeśli je znaleźliśmy? Stenhammar wstał, zawahał się, obszedł biurko dookoła i znowu usiadł. – Zasiadam w radzie etycznej, która odpowiada za to, co psychiatrzy i lekarze powinni i czego nie powinni robić. To przede wszystkim po to, żeby chronić pacjenta. Spojrzał prosto na Hakego. – Podwójna moralność jest przecież ewidentna, ale te kwestie mnie zawsze interesowały, nawet, jeśli złamałem zasady. Powiedziałem wcześniej, że nasze zawody może trochę ocierają się o siebie i to dotyczy także kwestii moralnych. Czy to słuszne, że ty sam łamiesz prawo, jeśli osiągasz rezultat? Kiedy masz prawo odebrać komuś życie?

Zwilżył wargi. – Miałem tutaj przez te lata zarówno policjantów, jak i ich żony. – Czy Cathrine została zatem wyleczona twoją seks--terapią? – zapytał cicho Lidman. Nadal był na wojennej ścieżce i robił wszystko, aby spróbować zranić mężczyznę. Stenhammar zignorował go i nadal patrzył na Hakego. – Dlatego wahałem się tak długo, czy skontaktować się z tobą, ponieważ miałem informacje o pacjencie, które powinny być poufne. – Co to za informacje? – zapytał Hake. – Nie jestem pewien, czy mogę to powiedzieć. Lidman uderzył dłonią w biurko tak mocno, że pies podniósł się i warknął na niego. – Co to za pierdolenie trzy po trzy – zawołał. – Posuwasz bezbronną nastolatkę i manipulujesz nią, żeby brała udział w zaawansowanych zabawach seksualnych z tobą, ale nie możesz opowiedzieć nic, co może rozwiązać sprawę morderstwa tej dziewczyny! Cholera jasna! – Oskar – upomniał go Hake. Lidman wstał i podszedł do okna. Pies znowu warczał głucho. – Spokój, Valle – powiedział Stenhammar do psa. – Na miejsce! Komenda była ostra i groźna. Pies ponownie się położył. Stenhammar wyprostował się i wyciągnął przed siebie nogi. – Pański kolega, komisarzu, nie jest neutralny i nie znosi też żadnych przeciwności. Stykam się z tym codziennie. – Och, stul pysk – powiedział Lidman. Stenhammar skinął lekko głową. – To zamierzam zrobić – stwierdził spokojnie. Lidman zacisnął pięści. – Opowiedz, co wiesz – powiedział Hake pojednawczo. Stenhammar pokręcił głową. – Nie mogę. Złamałem mój kodeks raz i nie zamierzam zrobić tego ponownie. To moje bezwzględne stanowisko. Hake pomyślał, że Lidman zaraz rzuci się na doktora i przerwał przesłuchanie. W samochodzie, w drodze do domu, z Lidmana wylało się rozgoryczenie. – Jestem, kurwa, pewien, że ten świętoszkowaty sukinsyn pieprzy wszystkie neurotyczne paniusie z Östermalmu, które do niego chodzą. Usadzę go, choćby nie wiem co. Hake nic nie mówił. Czuł się zupełnie nie w formie. Przez chwilę myślał, że przybliży się nieco do prawdy z pomocą Stenhammara, ale ta możliwość wymknęła się, kiedy Lidman zaczął dogadywać. – Wysadzę cię przy Bergsgatan – powiedział. – Muszę trochę pomyśleć. Lidman uspokoił się i siedział cicho podczas jazdy powrotnej do Kungsholmen. Od czasu do czasu otwierał usta, żeby coś powiedzieć, ale widząc niedostępny wyraz twarzy Hakego się rozmyślił. Hake zatrzymał się przed komisariatem i Lidman wysiadł. – Powinieneś był wziąć Tobissona – powiedział skruszony. Jak zwykle Axel Hake szukał towarzystwa koni, kiedy wszystko wydawało się trudne. Zatrzymał się w mieszkaniu tylko po to, żeby zabrać lornetkę. Stał teraz na trybunie i próbował otrząsnąć się z przygnębienia, którym wydawał się zarazić od Stenhammara. Zagłębił się w programie, żeby odpędzić myśli, i wciągał zapach koni, by oczyścić się ze wspomnienia stęchlizny kliniki. Wcale nie podobały mu się porównania, które robił Stenhammar o ich zawodach. Nie lubił tego typu mężczyzn. Jednak po drugim biegu Hake zapomniał o tym rozlazłym psychiatrze i był całkowicie

pochłonięty rozgrywką. Śledził jednego konia całą jesień i uważał, że zszedł tak nisko w handicapie, że ma szansę wygrać mimo słabych wyników. Hake mocno zaangażował się w grę, i postawił pięć stów. Czasami widział znaki, które mogły go właściwie poprowadzić, a innym razem był tylko „dłubaczem”, zdającym się na szeregi wyników i statystykę. Znak tym razem był taki, że zarobiona przez konia suma pieniędzy składała się dokładnie z takich samych cyfr, jak końcówka PESEL-u Siri. Hake czuł się podbudowany i pewny. Znaki, statystyka i przeczucie. Wyszedł z pasażu i stanął znów na trybunie. Wyjął lornetkę i skierował ją na start. Kiedy drzwi boksów otworzyły się i konie rzuciły się na wolność, zobaczył, że jego koń natychmiast obejmuje prowadzenie. Był to szary, długonogi ogier, który błyszczał w zimowej ciemności. Dżokej siedział skulony na jego szerokim grzbiecie i zdecydowanie popędzał go cuglami i rękami. Hake wziął głęboki oddech i sprawdził, czy kupon gry naprawdę się zgadza. Spojrzał w stronę totalizatora i obliczył szybko, że powinien dostać osiem tysięcy koron, jeśli koń wygra. Na ostatnim zakręcie prowadził na pozór bez wysiłku i Hake tylko czekał, aż galopem dobiegnie do celu. Nagle jednak zaczął cwałować, a pozostałe konie zbliżały się coraz bardziej, by w końcu przegonić go na kilkaset metrów od mety. Koń doczłapał jako szósty z ośmiu koni. Hake zamierzał najpierw popędzić na dół i ochrzanić zarówno dżokeja, jak i trenera, ale potem zrozumiał, że wyścig już się skończył. Nic już nie można było powtórzyć. Wykrzyczał kilka adekwatnych do sytuacji słów, których nikt nie usłyszał, zanim zmiął kwit i rzucił go na ziemię. Pomyślał, że wszystko sprzysięgło się przeciwko niemu. Żadnego przełomu w śledztwie, żadnego szczęścia z końmi. W drodze do domu w niewytłumaczalny sposób przestało działać ogrzewanie w samochodzie i kiedy dotarł do Chapmangatan, był skostniały z zimna. Zaparkował, poszedł na górę do mieszkania i zrobił gorący grog. Zaledwie usiadł, gdy zadzwonił dzwonek do drzwi. Najpierw nie zamierzał otwierać, ale zdał sobie sprawę, jak absurdalne to było i podszedł do drzwi. Wyjrzał przez wizjer, a tam stał Lars Larsson-Varg i gładził swoją wielką brodę. Miał małą myckę na głowie, a pod pachą coś, co wyglądało jak teczka. – Wiem, że jesteś w środku – powiedział Lars stanowczo. – Widziałem, kiedy przyszedłeś. Hake otworzył i wpuścił do środka emerytowanego kustosza. – Pracujesz? Zanim Hake zdążył odpowiedzieć, Larsson-Varg zobaczył grog na stole. – Nie. Dobrze. – Lars – powiedział Hake. – To musi być krótka wizyta. Naprawdę nie czuję się w formie. – Znowu przegrałeś na koniach – stwierdził Lars niedbale i wszedł do salonu. Hake wyszedł do kuchni, nalał kieliszek wina dla swojego gościa i podał mu. – Proszę. Lars Larsson-Varg przyjął kieliszek, upił trochę i odstawił. – Potrzebuję rady – oznajmił i otworzył swoją teczkę. Położył dwa zdjęcia na stoliku. Przedstawiały one obraz Rembrandta, pod tytułem Sprzysiężenie Claudiusa Civilisa, który był wystawiony w Muzeum Narodowym. – Jako ostatni czyn wobec tych, którzy zamknęli mnie w tej instytucji na długie lata, zdecydowałem się nadejść z ostateczną zemstą. Lars uśmiechnął się powściągliwie. Hake przyglądał się zdjęciom. Jedno było w kolorze, drugie lekko zielonkawe. – Mam mianowicie zamiar pokazać, że ich wielki, rozreklamowany obraz Rembrandta Harmenszoona van Rijn jest fałszerstwem. Wziął następny łyk. – Popatrz na zdjęcia – powiedział podekscytowany. – Widzisz różnicę?

Hake spojrzał. Uważał, że to zielonkawe zdjęcie jest dziwne, gdyż widział miecz, którego nie było na zdjęciu kolorowym. – Masz na myśli miecz? – Nie, nie. Jest domalowany później, przez szwedzkiego konserwatora. Mam na myśli mężczyznę, który ukrywa się w ciele wysokiej stojącej figury. Axel odkrył coś, co wyglądało jak rozmazana twarz, tam gdzie wskazał Larsson-Varg. – Jestem pewien, że ta twarz jest namalowana przez jego ucznia Goværta Flincka! Poznaję jego pociągnięcia pędzlem. – Ale czy uczniowie nie malowali od czasu do czasu pewnych detali we wszystkich obrazach? – Mój Boże. Nie widzisz, że twarz jest oddana tymi samymi miękkimi pociągnięciami pędzla, co hełm i broda wodza? Nie mówiąc o martwym oku. Hake nie mógł tego dostrzec. – To dlatego uważam, że cały obraz jest wykonany przez wspomnianego Flincka. Popatrz jeszcze raz. Lars Larsson-Varg prowadził palec od ukrytej twarzy do brody i hełmu. Hake nie widział nic więcej. Nadal był zmieszany tym, że na zielonym zdjęciu była twarz, a na tym w kolorze nie. – Do diabła – powiedział Larsson-Varg, kiedy dostrzegł wahanie Hakego. – Sądziłem, że to zupełnie oczywiste. – Przykro mi. Może jestem zmęczony. Mężczyzna prychnął i zgarnął zdjęcia. – Nawiasem mówiąc, dlaczego jedno jest zielone? Lars zatrzymał się w połowie ruchu. – Nie rozumiesz? Hake pokręcił głową. – To zdjęcie rentgenowskie. – Tak? – Sam prześwietliłem cały obraz, a wtedy można zobaczyć, jeśli ustawi się właściwie aparat, różne wersje, które zostały namalowane. – Różne wersje? – Jesteś zmęczony. Otóż na zdjęciu rentgenowskim można zobaczyć coś, co później zostało zamalowane. To dlatego można zobaczyć twarz na zielonym zdjęciu, ale nie na gotowym obrazie. Została zamalowana. A co myślałeś? Hake nic nie myślał, ale nagle zupełnie się obudził. – Można coś takiego zrobić też ze współczesnymi obrazami? – Idź i połóż się, Axel – powiedział Lars Larsson--Varg i poszedł w stronę drzwi. – Poważnie, Lars. Można? – To chyba, do cholery, jasne, że można! Z księżyca spadłeś? Wczoraj się urodziłeś? Lars Larsson-Varg wziął swoje fotografie, i mrucząc, zniknął w drzwiach. Axel Hake zamknął oczy. Miał za sobą długi dzień. Telefon zadzwonił i obudził go z półsnu. To była Hanna. Chciała, żeby zabrał Siri do przedszkola następnego dnia. Hake pomyślał, że wydaje się zestresowana i zapytał, czy ma gości. Zaprzeczyła. Zastanawiał się, czy nie chce zjeść z nimi kolacji wieczorem, ale odpowiedziała, że jest zaproszona w gości. – Do kogo? – zapytał Hake. – Do Seymoura Rilkego i jego żony – odpowiedziała. – Ja nie jestem zaproszony?

– Z tego, co wiem, nie. Zrozumieli chyba że ty zaopiekujesz się Siri. – On nagle bardzo dużo rozumie – powiedział mdło Hake. – Dobranoc, Axel. – Dobranoc. Zgasił lampę i rozebrał się do naga. Stał pośrodku pokoju i patrzył, jak światło z latarni ulicznych odbija się od dachów i ścian. Na dole, przez ulicę przejechał samochód. Hake spojrzał na żaglówkę, którą miał w oknie. Zrobił ją jako chłopiec. W czasie, kiedy był królem Sand, w czasie, kiedy należał do tego zagadkowego narodu.

ROZDZIAŁ 20 Kiedy następnego dnia Axel Hake otworzył drzwi do pokoju dowodzenia, zobaczył Lidmana siedzącego i gapiącego się pustym wzrokiem przed siebie. Hake zdjął płaszcz i powiesił laskę na oparciu krzesła. – Popełniliśmy cholerny błąd – powiedział głucho Lidman. Nagle walnął pięścią w stół tak, że aż komputer podskoczył. Tobisson, który siedział tuż obok, wzdrygnął się. – Do cholery, Oskar! Lidman nie przeprosił, tylko pokręcił głową. – Cholerne jest to, że to wszystko nasza wina. Także moja. Hake wyczekiwał. Lidman podniósł się i przeszedł przez pokój, jakby próbował otrząsnąć się z niesmaku. – Jesteśmy jakąś pieprzoną drugą ligą. Amatorami. Bandą podskakujących pajaców. Tobisson uniósł brwi, patrząc na Hakego. Lidman spojrzał na nich ponuro. – Mamy przed sobą cały pieprzony rejestr policyjny, a ani jeden diabeł nie pojął oczywistego. – Czego? – zapytał poirytowany Tobisson. – Wyszukiwania, oczywiście. – A co z nim? Szukaliśmy każdego podejrzanego. Wszędzie. Lidman skinął głową. – Dokładnie, ale nie tego oczywistego. – Oczywistego? – zapytał Hake. – Tego, czego powinniśmy byli szukać przede wszystkim. Zrobił pauzę retoryczną. – Cathrine Haldeman-Spegel! Podszedł do drukarki komputera i wyjął listę. – Tu są wszyscy oprócz Cathrine. Szukaliśmy podejrzanych, ale nie ofiary. – Wyjął inną listę. Pomachał nią. – To lista Cathrine. Jest tu masa doniesień o drobnych kradzieżach, ale też pewna interesująca rzecz. – Podszedł do Hakego i położył przed nim listę. – Tutaj. Wskazał palcem kilka linijek na kartce. – Jest tu napisane, że oskarżyła Martina Auxerre’a o molestowanie seksualne. Hake przyglądał się informacjom w milczeniu. – Dlaczego więc nie znaleźliśmy tego o Martinie? – zapytał Tobisson. – Szukaliśmy przecież informacji o nim w rejestrze. – Dlatego, że oskarżenie umorzono, a wtedy nie pojawia się ono w rejestrze karnym. – Kurwa mać – powiedział Hake i chwycił za laskę. Martin Auxerre mieszkał w pięknym domu w Äppelviken, na północ od Sztokholmu. Kiedy Hake i Lidman przejechali przez bramę, Auxerre stał i odśnieżał działkę. Popatrzył na nich podejrzliwie, zagarnął błoto pośniegowe na szuflę i kiwnął głową na znak, że ich widzi i poznaje. Wskazał im drogę do domu. W dużym salonie znajdował się stół obiadowy, który wydawał się być używany do wszystkich możliwych czynności. Były tam jakieś szkicowniki, kilka na wpół pustych butelek po winie, resztki przekąsek i gra w szachy nierozegrana do końca. Auxerre

przygotował kawę i uprzątnął jeden róg, gdzie usiedli. Kilka wysokich okien wychodziło na ogród z jabłoniami, krzakami agrestu i wysokim drzewem szarej gruszy. – Przyszliśmy z powodu tamtego doniesienia – powiedział Hake, kiedy pogawędzili o pogodzie i drzewach owocowych. Auxerre najpierw nie zrozumiał. – Obmacywałeś ją – powiedział Lidman szorstko. Auxerre prychnął i potrząsnął swoimi długimi włosami. – Aha, tamto – powiedział. – Wycofała to przecież. – Groziłeś jej? – Nie było potrzeby. Dostrzegła absurd wybryku i się opamiętała. Tak to się mówi po szwedzku? – Co się stało? – zapytał krótko Hake. Auxerre rozłożył ręce, zapalił gauloises’a i wydmuchał dym w kierunku sufitu. – Była przyzwyczajona do otrzymywania korzyści. Pochodziła z takiego środowiska. Ale w naszej szkole nie obowiązują te… zasady, n’est-ce pas? Tam trzeba na wszystko zasłużyć. Spojrzał na Hakego. – Jak ci powiedziałem wcześniej, ona nie była najbardziej utalentowaną uczennicą. Chciała nią być. Chciała zyskać moją absolutną uwagę, a kiedy zauważyła, że jej nie otrzymuje, próbowała mnie uwieść. – Zaśmiał się. – To normalne, spotykam się z tym od czasu do czasu. Nie tylko ja. We wszystkich szkołach zdarza się, że uczniowie chcą skokietować nauczycieli. W szkołach teatralnych, sportowych. Tout. Lidman spojrzał na niego sceptycznie – w akademii policyjnej w każdym razie tak nie było. Ale z drugiej strony, w jego klasie byli tylko faceci, a grono pedagogiczne składało się z policjantów. – Odrzuciłem ją. Wyjaśniłem jej, że nie toleruję czegoś takiego. – Nigdy? – zapytał Hake. – Nigdy – odpowiedział zdecydowanie Auxerre. Ponownie wykonał szeroki gest, który teraz obejmował cały dom, ogród i ponadto niebo. – To jest moje życie. Jestem żonaty, mam dwoje dzieci i nigdy nie naraziłbym tego na szwank dla flirtu. – Nigdy? – zapytał ponownie Hake. – Nigdy – odpowiedział równie zdecydowanie Auxerre. – Nie kusiło cię nawet? Auxerre pomachał papierosem. – Jestem mężczyzną, ale kocham moją żonę. A wtedy jest długa droga od fantazji do działania. Uśmiechnął się do nich serdecznie. Połówka przedniego zęba nadawała uśmiechowi naturalny urok. – Wydawało mi się, że widziałem cię z bardzo młodą dziewczyną, kiedy byłem w szkole kilka dni temu. – Jestem ciągle otoczony uczniami – stwierdził Auxerre. – Obejmowałeś ją – powiedział Hake. Auxerre pokręcił głową. – Musiałeś źle widzieć – rzekł zwyczajnie. Hake wiedział, że tak nie było. – Co więc stało się ze zgłoszeniem? – zapytał Lidman trochę bardziej łagodnie. – To było tak. Kiedy ona nie mogła mnie zdobyć, oskarżyła mnie o niestosowne zbliżenie. Wiedziałem, że otrzymam wsparcie wszystkich uczniów i szkoły. Coś podobnego nie zdarzyło

się przez wszystkie poprzednie lata i dlatego miałaby trudności w procesie sądowym. Zdała sobie także sprawę, że byłoby jej trudno nadal chodzić do szkoły w trakcie takiego procesu. Presja byłaby ogromna. Rozmyśliła się, przeprosiła mnie. Miała nadzieję, że będę umiał jej wybaczyć. – Umiałeś? – zapytał Hake. Auxerre wzruszył ramionami. – Mogła przecież nadal chodzić do szkoły, bez nagany… Moim jedynym zarzutem wobec niej było nadal to, że nie uważałem, iż jest szczególnie utalentowana. Mam takie samo zdanie po obejrzeniu jej wystawy. Spojrzał prosto na Hakego. – Ubolewam natomiast nad jej śmiercią. Żaden człowiek nie powinien umierać w taki sposób. Nagle otworzyły się drzwi i weszła młoda dziewczyna. Auxerre wyglądał przez moment na zmieszanego. Hake rozpoznał dziewczynę. To ją Auxerre obejmował przed Szkołą Rzemiosła Artystycznego. – Co tu robisz? – zapytał Auxerre. Dziewczyna spojrzała na niego trochę zażenowana. Miała obcisłe dżinsy i top, który ukazywał pół brzucha. – Byłam w szkole i szukałam cię. Powiedzieli, że pracujesz w domu. Zrobiła przepraszający gest. – No, a szkoła? – Mieliśmy zajęcia w plenerze, mówiłam ci przecież. Byliśmy w Gärdet, więc kiedy skończyliśmy, przechodziliśmy obok szkoły. – Okej – powiedział Auxerre. Odwrócił się do obu policjantów. – Moja córka, Olivia – powiedział i popatrzył z rozbawieniem na Hakego. Następnego dnia ktoś dzwonił i dobijał się do drzwi. Hake obudził się powoli i pomyślał najpierw, że to do drzwi sypialni, tak bliski wydawał się ten hałas. Usiadł na łóżku i przetarł oczy. Ktoś nadal walił. Hake wstał, naciągnął na siebie szlafrok i wyszedł do holu. Kiedy spojrzał przez wizjer, ku swojemu zdziwieniu odkrył, że to Julia stoi na klatce schodowej. Hake otworzył drzwi. – Ty mały sukinsynu – powiedziała i popchnęła go przed siebie do mieszkania. – Co ci, do cholery, przyszło do głowy, żeby bić Davida? Była ubrana w chinosy, kowbojskie buty, wyciągniętą na wierzch koszulę i grubą skórzaną kurtkę. Wymachiwała rękami i była pąsowa na twarzy. – Nigdy go nie uderzyłem – powiedział Hake i wziął laskę, która wisiała na biurku. – Był zupełnie wykończony po twojej wizycie. Płakał i zwymiotował wiele razy. Drżał w moich ramionach. Nie wstydziła się przedstawiać go jak prawdziwego tchórza. – David nie znosi przemocy – powiedziała i odrzuciła falę włosów. – Przesadza – stwierdził spokojnie Hake. Wyszedł do kuchni, aby nastawić kawę. – Chcesz kanapkę? – zawołał. – Nie uciekaj – powiedziała Julia i poszła za nim. Hake napełnił kawiarkę i postawił na ogniu. – Porozmawiałem z nim tylko poważnie – wyjaśnił. Oczy Julii zwęziły się.

– A o czym? – O tobie – odpowiedział Hake. – O mnie? Dlaczego? – Z powodu tej pokrwawionej kawki w lodówce, oczywiście. – Powiedziałam ci przecież, że on nie miał z tym nic wspólnego. – Jak możesz być tego taka pewna? – Znam go. On jest przyjacielem zwierząt. – Wydawałaś się przecież trochę go bać. – Tego nigdy nie powiedziałam. Hake patrzył uporczywie na siostrę. – Przyłożył ci kiedyś? Julia zarumieniła się lekko. – Oczywiście, że nie. Hake otworzył lodówkę i wyjął masło, żytni chleb i ser Roquefort. Wziął kawę i nalał do dwóch kubków. Włożył łyżeczkę niesolonego masła do swojego kubka. – Chcesz kanapkę? – zapytał ponownie. – Okej – zgodziła się krótko. – Ale niech cię diabli, jeśli jeszcze raz go dotkniesz. Hake ukroił kromkę ciemnego chleba. – Lubię go, rozumiesz? Nie wymagam, żebyś ty też go lubił, ale chcę, żebyś respektował moje zdanie o nim. Hake wzruszył ramionami. – Tylko żeby nie był wredny dla ciebie. – Nie jest. – Skoro tak mówisz. – Dokładnie to mówię. I niech cię diabli, jeśli jeszcze raz użyjesz takich gliniarskich metod. Hake kiwnął głową i wziął duży łyk kawy. Julia odprężyła się trochę. Obserwowała swojego brata. Jego szeroki, trochę płaski nos i ostre rysy twarzy sprawiały, że robił niemal brutalne wrażenie. Pocieszała swojego Davida i powiedziała, że jej młodszy brat jest jak baranek. Poza tym jest przecież niemal inwalidą. Ale David potrząsnął gwałtownie głową i zawołał: – On jest całkowicie bezwzględny! Nagle ujrzała swojego brata w innym świetle i zrozumiała, co David miał na myśli. Zwarte ciało Hake i jego krzywy wygląd mogłyby przestraszyć każdego. – A jak się ma Siri? – zapytała pojednawczo. – Dobrze, tak myślę. Odbieram ją wkrótce. – Nie idziesz do pracy? – Cóż, muszę napisać dzisiaj raport. – Siri będzie wtedy z tobą? Na komisariacie? – Wcale nie – powiedział Hake. – Będzie w skansenie. Właśnie wpadłem na ten pomysł. Julia roześmiała się. – Okej – powiedziała. – Ale muszę wracać około czwartej. Idę wtedy z wizytą weterynaryjną. – Będę gotowy. Axel Hake jechał przez Karlaplan i w dół ulicy do Szkoły Rzemiosła Artystycznego. Hedvig Olson czekała na niego w korytarzu. – Kazałam go zapakować – powiedziała i skinęła głową w stronę swojego pokoju, gdzie stał zamalowany i pocięty obraz. Był owinięty w brązowy papier pakunkowy. – Dziękuję – powiedział Hake i wyniósł go. Nagle zauważył Ditte Kelp, która była w drodze do atelier. Odstawił obraz i poszedł za nią.

Drzwi do studia były zamknięte i Hake otworzył je ostrożnie. Widział twarz Ditte nad brzegiem sztalug. Włosy jak zwykle miała najeżone, usta niepomalowane, a twarz tchnęła skupieniem. Wzrok utkwiła w płótnie i nie raczyła nawet podnieść oczu. Hake miał jednak przeczucie, że wiedziała, iż wszedł do pokoju. Obszedł obraz dookoła i stanął obok niej. Rzuciła mu szybkie spojrzenie i uśmiechnęła się nieco. Hake nie odpowiedział uśmiechem. Obraz był makabryczny. Przedstawiał Cathrine Haldeman-Spegel z siedmioma ciosami od noża na ciele. W drzwiach, z oślepiającym światłem za plecami, stał doberman i patrzył zimno na umarłą. – Nie chciałeś przecież pozować – powiedziała cicho. Obraz miał intensywny urok i o ile Hake mógł ocenić, był w rzeczy samej prawdziwym dziełem sztuki, mimo że mu się nie podobał. Odwróciła się w końcu do niego, szukając jego oczu. Hake po raz pierwszy pomyślał, że są one w zasadzie smutne, pomimo że od czasu do czasu błyszczały. – Nie namalujesz też mordercy? – zapytał w końcu. Odwróciła się od niego. – Nie próbuj – powiedziała krótko. – Jakaś myśl? – To przecież oczywiste – odrzekła. – Kontynuuj. – Tylko, jeśli się ze mną prześpisz. Miała taki ton głosu, jakby mówiła o pogodzie. – Cóż, ty nie chciałeś mi nic dać i ja nie chcę ci nic dać. – To twój pieprzony obowiązek powiedzieć policji, co wiesz – powiedział ostro. Ale Ditte wydawała się nie słyszeć, cofnęła się o krok i znów przyjrzała się obrazowi. – Nie mógłbyś już iść? – zapytała. – Naprawdę pracuję. – Ja też. – Idź. Hake westchnął. – Jeśli coś wiesz, to… – Mam się skontaktować z tobą. Chapmangatan, tak? – Skąd wiesz? Hake oparł się mocno na lasce. – Książka telefoniczna – powiedziała wymijająco. – Potem pojechałam tam, żeby zobaczyć, jak się masz. Żaglówkę w oknie sam zrobiłeś, co? – Nie wiem, czy to takie zabawne, że węszysz… – I ty to mówisz – odrzekła z rozdrażnieniem. – Gadanie o węszycielu. – Jeśli rzeczywiście wiesz coś, co dotyczy tego morderstwa… – To nie zamierzam ci i tak tego powiedzieć – stwierdziła krótko. – Do widzenia. Hake zatrzasnął za sobą drzwi, wziął opakowany obraz i zszedł do samochodu. Lars Larsson-Varg przyglądał się pociętemu i zamalowanemu obrazowi. – Sprytnie – powiedział. Postawił go na swojej kanapie, ogromnej czerwonej pluszowej sofie ze sfatygowanymi siedzeniami. W ogóle dom Larssona-Varg był jak zaczerpnięty z pchlego targu. Duży, ciemny stół stał pośrodku salonu. Był zawalony książkami, zdjęciami, kryształowymi kieliszkami do wina, dziełami sztuki i replikami z antyku i Egiptu. Wzdłuż ścian stały szafki i komody w stylu empire, ozdobione kandelabrami, małymi portretami i parą rękawic bokserskich. W kuchni stół pokrywały czasopisma, sterty książek o sztuce i jakieś nieumyte filiżanki do kawy. Na ścianach wisiały obrazy, zarówno oryginały, jak i reprodukcje, a w sypialni, nad łóżkiem z baldachimem,

znajdowała się mała kopia Sprzysiężenia Claudiusa Civilisa Rembrandta. Według Larssona-Varg duch malarza miał spłynąć do jego świadomości podczas snu i dać mu te idee, których potrzebował, aby złamać Muzeum Narodowe. – Jestem w każdym razie gotowy podjąć próbę – powiedział w końcu i pogładził ręką obraz Cathrine. – Ile czasu to zajmie? – Najpierw muszę przekupić paru urzędników, ale potem to zajmie kilka dni. Jeśli są to różne mieszanki farb i uda się nam obłuskać pierwszą warstwę. Uśmiechnął się pewny siebie do Hakego. – Jednak najpierw prześwietlimy go.

ROZDZIAŁ 21 Ann-Marie Hiller czuła się niespokojna, już kiedy się obudziła. Lęk nadszedł, pełzając, i ledwie dała radę przygotować śniadanie dla swojego męża Samuela i syna Carla. – Co jest z tobą, do cholery – powiedział Samuel, kiedy jej ręka zadrżała tak, że upuściła tacę z serami na podłogę w jadalni. – Nic takiego, kochanie – odrzekła szybko. – Poślizgnęłam się tylko. Starała się, by nie zacząć płakać. Najgorsze jednak było to, że Carl zaczął naśladować swojego ojca i uderzał w lekceważący ton wobec swojej matki. – Klimakterium, co? – zapytał z niesmakiem w głosie. Ojciec spojrzał na niego znad gazety ze zrozumieniem. Ann-Marie nie odpowiedziała. Pozbierała tylko cicho resztki pękniętego talerza i wyszła do kuchni. Zazwyczaj jak najdłużej powstrzymywała się od przyjmowania większej ilości tabletek niż to konieczne, ale teraz była w rozsypce. Pospieszyła do swojej szafki nocnej i wyjęła słoiczek valium. Wzięła dwie dla pewności. – Będzie jakieś brie, czy czym się zajmujesz? – doleciał głos jej męża z jadalni. – Idę, kochanie – zawołała Ann-Marie. Z pokoju dochodził pomruk głosów i rubaszny śmiech syna. Ann-Marie przyniosła nowy półmisek i podniosła sery. – Nie sądzisz chyba że zamierzam je zjeść, skoro leżały na podłodze? Samuel obserwował ją swoim jastrzębim spojrzeniem. Zawsze myślała, że ją przejrzał, kiedy wzięła swoje tabletki. – Oczywiście, że nie, ja tylko je zbieram. Zaraz podam nowe. Starała się, by zabrzmiało to lekko i swobodnie, ale sądziła, że słowa brzmiały trochę nieskładnie, niemal bzdurnie. Wyszła do kuchni, otworzyła lodówkę i gapiła się na półki przez kilka minut. Jak gdyby zupełnie zapomniała, dlaczego tam stoi. – Ann-Marie! Irytacja przeszła teraz w groźniejszy ton. Ann-Marie wysiliła się, aby sobie przypomnieć, co też miała zrobić, i z westchnieniem ulgi napełniła półmisek, po czym uśmiechając się, weszła do jadalni. Postawiła talerz na białym obrusie. Samuel spojrzał na nią. – Co to do cholery jest? – zapytał. – Przecież to pasztet i kiełbasa. Podniósł się gwałtownie, rzucił serwetkę na stół i odszedł. Ann-Marie popatrzyła błagalnie na syna, ale on nie raczył nawet na nią spojrzeć. Pokręcił tylko głową i zniknął szybko w swoim pokoju. Ann-Marie zamierzała najpierw iść i przeprosić za swoje roztargnienie, ale po prostu nie dała już więcej rady. Usiadła ciężko na krześle i wyjrzała przez okno. Na zewnątrz życie wydawało się toczyć dalej. Ludzie byli dla siebie mili, trzymali się za ręce i śmiali. Czy rzeczywiście było tak kiedyś także dla niej? Nie pamiętała już. Drgnęła, kiedy drzwi wejściowe się zamknęły i obydwaj jej dręczyciele zniknęli. Podniosła się i spojrzała na zegar. Została godzina do jej spotkania z doktorem Stenhammarem. Jeszcze tylko godzina, żeby wytrzymać. Wyszła do holu i założyła płaszcz, przeczesała włosy grzebieniem. Stała przez kilka minut przed lustrem. Tej kobiety, którą widziała, tak naprawdę nie poznawała. Wydawało jej się, że nie jest częścią tej prawdziwej Ann-Marie. Była cieniem ze znękaną twarzą i pozbawionymi życia włosami. Włosami, które kiedyś falowały, opadały na ramiona i czyniły Samuela dzikim z pożądania. Jak dawno temu to było, kiedy spali ze sobą? Dwa lata? Nie pamiętała dokładnie.

Kiedy zostało pół godziny do spotkania z psychiatrą, nie mogła już dłużej wytrzymać w mieszkaniu. Myślała, że ściany zaczynają pochylać się do środka i serce waliło jej jak mały bębenek wewnątrz klatki złożonej z jej żeber. Szybko zeszła w dół po kamiennych schodach na ulicę. Ale nadal czuła się tak, jakby była pod szklanym kloszem. Nie czuła wiatru. Zimno jej nie doskwierało. Mogłaby iść nago, a nie zauważyłaby, że zamarza. Kiedy skręciła w Villagatan, został tylko kwadrans do spotkania i niepokój ustąpił nieco. Ale nie całkiem. Cały ranek myślała o tym, co będzie omawiać z Oliverem Stenhammarem, ale kiedy dotarła do bramy gabinetu, zapomniała. Tak jakby nie chwytała myśli. Ocierały się tylko o nią. Wcisnęła kod, otworzyła drzwi i poszła na górę do gabinetu. Pierwszym, co usłyszała, kiedy weszła po schodach na górę, było ciche skomlenie. Brzmiało tak, jakby dochodziło z wnętrza pokoju. Rozejrzała się po poczekalni. Pielęgniarki Sirki nie widziała, pewnie była w środku u Stenhammara. Kiedy skomlenie nie ustępowało, a drapanie było coraz głośniejsze, Ann-Marie naprawdę się wystraszyła. Jej pierwszą myślą było wybiec z gabinetu, ale szybko zaniechała tego planu. Było nieomal sprawą życia lub śmierci, aby spotkać się dzisiaj z doktorem. W weekend cała rodzina ma iść na spotkanie z krewnymi, a ona była po prostu zmuszona przed tym porozmawiać z lekarzem o swoim lęku. W przeciwnym razie nie da sobie rady, była tego pewna. A wtedy Carl i Samuel ją ukarzą. Słyszała wszakże, jak rozmawiali o niej, kiedy sądzili, że nie słyszy. Wydawali się już nią brzydzić. – Wkrótce chyba zacznie śmierdzieć – powiedział Carl, a po ordynarnym śmiechu Samuel odpowiedział: – Wkrótce? Jęczenie za drzwiami Stenhammara przeszło w ujadanie, kiedy zbliżyła się do drzwi. Zapukała ostrożnie. – Doktorze? – zapytała spięta. – Jest doktor tam? Jedyną odpowiedzią, jaką otrzymała, było donośne szczekanie psa. Ann-Marie jeszcze raz rozejrzała się za pielęgniarką Stenhammara, ale pokój był pusty. Zebrała się na odwagę i otworzyła drzwi. Myśliwski pies lekarza skoczył do niej – próbowała się bronić, ale pies zdawał się całkiem postradać zmysły. Skakał, skomlał i szczekał. Ann-Marie wzięła głęboki wdech i krzyknęła na niego, żeby się zamknął. Pies zdziwił się, ale niespodziewanie przestał ujadać. Ann-Marie zrobiła krok do gabinetu i zobaczyła Stenhammara siedzącego przy biurku. – Aha, jesteś tutaj – powiedziała nieco dotknięta. – Dlaczego nic nie mówiłeś? Stenhammar nie odpowiedział i dopiero wtedy zobaczyła, że brązowo-czerwona maź spływa po jego koszuli na piersiach i że brakuje mu części głowy. Piękna kamienna willa wyglądała w jakiś sposób na zbezczeszczoną. Wokół schodów i żwirowych ścieżek rozwinięta była policyjna taśma. Na małym balkonie stali dwaj policjanci i rozglądali się po terenie, a tuż za bramą stały zaparkowane radiowozy z włączonymi niebieskimi światłami. Światło, które w regularnych odstępach czasu padało na odcienie ochry kamiennej willi sprawiało, że ta wyglądała jak banalny pałac festiwalowy. Stenhammar siedział przechylony do tyłu na krześle. Krzyż wisiał dokładnie nad jego głową. Połowy czaszki nie było, a skrzepnięta krew pokrywała resztę twarzy. Kula przeszła przez lewe oko. Nienaruszone oko wydawało się wyrażać bezgraniczną pustkę. Jakby coś po drugiej stronie życia ogromnie go rozczarowało. Axel Hake rozglądał się wokół. Lekarz sądowy Brandt stał trochę wyczekująco, a Bolinder wycierał czoło chusteczką. Hake zwrócił też uwagę, że w pokoju było nadzwyczaj gorąco. – Pacjentka go znalazła – powiedział Bolinder. – Jest teraz na pogotowiu. Kompletnie rozbita. Hake podszedł do Stenhammara i przyglądał się fragmentom kości pozostałym w czaszce.

Zwrócił się do Brandta. – Był martwy zaledwie od godziny – powiedział koroner. – Olle wyjął kulę, która weszła w ścianę. Zrobił gest w stronę Ollego Sandstedta, który stał pochylony obok biurka i badał perski dywan. Technik skinął głową. – Kula 6,5 milimetra. – Co? – spytał Hake. – Został zastrzelony ze strzelby myśliwskiej? – To raczej najbardziej prawdopodobne – powiedział Sandstedt. – Sądzisz, że to ma coś wspólnego z morderstwem Cathrine Haldeman-Spegel? – zapytał Bolinder. Hake wiedział, że Bolinder nie wygada tego prasie. Ale tylko patrzeć, jak sami połączą to morderstwo z poprzednim. – Wydaje się to prawdopodobne – odrzekł powściągliwie. – Była jego pacjentką. Czytałeś przecież mój raport na temat jego udziału. – Pieprzona świnia – powiedział sucho Bolinder i skinął na Stenhammara. Hake zobaczył, że drzwi do pomieszczenia obok są otwarte. Poszedł tam. Był to prosty pokój do pracy, z szafą na archiwum i biurkiem bez szuflad. Stał tam komputer, skaner i drukarka. Buduarowy gabinet, w którym psychiatra siedział z pacjentami, stanowił jaskrawy kontrast dla tego skromnego pokoju, gdzie miały być badane tylko suche fakty. Hake nie mógł przestać czuć pewnego szacunku wobec Olivera Stenhammara. Jego przytulny gabinet miał działać jak kokon i dawać pacjentom poczucie bezpieczeństwa. Sprawiać, by się otworzyli. Drzwi do jego prywatnego mieszkania były także otwarte i Hake poszedł do eleganckiego apartamentu z gustownymi meblami i drogimi dziełami sztuki na ścianach. Przeszedł przez salon do sypialni z sąsiadującą łazienką. Wszystko utrzymane było w perłowej szarości. Kuchnię urządzono nowocześnie i wyposażono w nowinki techniczne. Ciężki, duży stół stał na środku, a dookoła znajdowało się kilkanaście krzeseł. Hake zdał sobie sprawę, że teraz muszą zacząć analizować także prywatne życie Olivera Stenhammara. Nie wspominając o wszystkich pacjentach. Poszedł z powrotem do biura i spojrzał na Sandstedta. – Mogę otworzyć jego szuflady? – Odciski palców są tam już zabezpieczone, ale i tak użyj rękawiczek. Hake wyciągnął jedną szufladę i szukał kluczy do szafy z archiwum. Nie było żadnych. Przetrząsnął ostrożnie kieszenie Stenhammara i usłyszał, że coś brzęczy. Wyłowił pęk kluczy. – Chcę to potem dostać – powiedział technik kryminalny i spojrzał na niego surowo. Hake wziął klucze i wrócił do szafy. Spróbował kilka kluczy, zanim znalazł ten, który pasował. Wyciągnął szufladę. Zawierała dokumentacje pacjentów. Lidman pojawił się za nim, lekko zdyszany. – Grillował ich? – zapytał Lidman i otarł pot z czoła. Hake także był przepocony i zastanawiał się, dlaczego tak mocno ogrzewano budynek. Wertował kartoteki pod literą „H”. Zatrzymał kartkowanie, zdenerwował się i przerzucił je jeszcze raz. – Żadnej Cathrine Haldeman-Spegel – powiedział powoli. – Ani też Lisbeth? – Nie – powiedział Hake. – Więc morderca je zabrał? Hake skinął głową. – Ale musisz przejrzeć całe archiwum, dla pewności. Nagle zatrzasnął szufladę z hukiem. – Kurwa – powiedział i popędził do gabinetu. Dotknął pieca. Był rozżarzony. Otworzył

drzwiczki pogrzebaczem i zajrzał do środka. Żarzyło się intensywnie. Hake poruszał pogrzebaczem w popiele. – Szybko, Olle – rozkazał. – Sądzę, że morderca spalił tutaj niektóre kartoteki. Można w jakiś sposób powstrzymać ogień? Sandstedt popatrzył na jego beznadziejne działania, podszedł i wziął od niego pogrzebacz. – Nie, jeśli się miesza w żarze – stwierdził sarkastycznie. Hake ugryzł się w język. – Przepraszam – powiedział cicho. Sandstedt rzucił mu tylko ciężkie spojrzenie i powiedział swoim technikom, aby spróbowali zabezpieczyć ten materiał, który mógł jeszcze zostać w stercie żaru. Hake wyszedł do Lidmana. – Myślę, że możesz przestać szukać – powiedział. – Morderca je spalił. Lidman nie dawał się długo prosić, kiedy chodziło o skończenie pracy. Hake usłyszał skomlenie i podniósł wzrok. Pies stał w drzwiach i wyglądał nieszczęśliwie. – Jak on się nazywa? – zapytał Lidman. – Valle – powiedział Hake. Pies nasłuchiwał, podszedł do Hakego i otarł się o jego nogę. Hake podrapał go z zadumą w szyję. – Co jest? – zapytał Lidman, widząc wahanie Hakego. – Drzwi były otwarte zarówno do tego biura, jak i do prywatnego mieszkania, prawda? – zastanawiał się Hake. – Masz na myśli to, że pies musiał być świadkiem? – Chodzi mi o to, że pies być może znał mordercę i dlatego nie rzucił się na niego po strzale. Hake wyszedł szybko do kuchni. Stała tam duża miska z karmą dla psa, ale była nietknięta. Lidman przywlókł się za nim. – Nie ruszył tego, cokolwiek to znaczy – powiedział. Hake zastanawiał się nad tym samym i wrócił do gabinetu. Tobisson także przybył na miejsce i stał teraz, rozglądając się wokół szeroko otwartymi oczami. – Klawa chata – powiedział. – Myślisz, że będzie teraz wolna, czy on miał jakichś krewnych? Axel Hake poczuł się nagle niezmiernie zmęczony. Nie komentarzami Tobissona, ale na myśl o całej pracy, którą musi teraz wziąć na siebie oprócz tego drugiego morderstwa. – Możesz sprawdzić, czy miał krewnych, żonę albo dzieci – powiedział do Tobissona. – Kto go znalazł? – Pacjentka. Jego pielęgniarka miała dzień wolny. – Dobrze wybrany dzień, innymi słowy. Hake także o tym pomyślał. Najprawdopodobniej morderca również. Zobaczył, że koroner niespokojnie drepcze wokół biura. – Olle, doktor Brandt może chyba już zabrać ciało? Sandstedt niechętnie kiwnął głową. Chciał mieć wszystko pozostawione na miejscu tak długo, jak to możliwe, aby zdążyć zarejestrować każdą rzecz. – Opróżnij tylko kieszenie. Tam są plastikowe torebki. I żadnych palców w jedzeniu! Brandt dał znak dwóm policjantom, którzy weszli z noszami i położyli na nich Olivera Stenhammara. Wyszedł potem za wózkiem przez drzwi. Na zewnątrz w poczekalni Hake dostrzegł pielęgniarkę Stenhammara, Sirkę. Kiedy wózek przejechał obok niej, załamała się i rzuciła na swojego zmarłego szefa. Lidman podszedł szybko, chwycił ją i przytrzymał mocno. Hake zastanawiał się, czy ona także kiedyś wchodziła w skład kółka seksualnego Olivera Stenhammara. Teraz była kobietą po czterdziestce, ale piętnaście lat temu wpisywała się

z pewnością w gust Stenhammara. Hake zwrócił wzrok na kaflowy piec, gdzie Sandstedt i technicy zajmowali się wkładaniem dużych stosów zwęglonego materiału do worków azbestowych. – Jak idzie? – zapytał Hake. – Kurwa – powiedział Sandstedt. – Dlaczego ludzie muszą się mordować tuż przed weekendem. Zamierzałem wziąć dzieciaki na wycieczkę. Weekend, tak – pomyślał Hake i zbladł. – Siri – powiedział głośno. Spojrzał na Bolindera. – Musisz na razie to przejąć. Muszę wyjść. Popędził do wyjścia, przeszedł pod barierami i wsiadł do swojego samochodu. Zakłuło go w kolanie. Wstrzymał oddech na kilka sekund, aż ból puścił, po czym wrzucił bieg i odjechał. W lusterku wstecznym mógł dostrzec niebieskie światła, które mrugały, kiedy wyjeżdżał na Karlavägen. Po tym, jak skręcił i światło zniknęło, było tak, jakby wszedł w inny świat. Obserwował ludzi, którzy byli w drodze do swojej pracy, widział dzieci, które szły parami. Patrzył na wielkie drzewa w Humlegården i na długą aleję. Wszystko było jak zwykle. Nikt nie mógł się domyślać, że w jednej z najpiękniejszych dzielnic Sztokholmu leżał zamordowany mężczyzna z odstrzeloną połową twarzy. Ustalili, że spotkają się przed wejściem do skansenu, ale nikt tam nie stał. Hake był pół godziny spóźniony, ale miał nadzieję, że poszły się napić filiżanki czekolady, czekając na niego. Zapytał w wejściu, czy ktoś widział kobietę z dzieckiem. Szyderczy uśmiech, który otrzymał jako odpowiedź, powiedział dobitnie, że to jedyne, co widzieli przez cały dzień. Opisał je, w ostatniej próbie, ale w odpowiedzi otrzymał tylko zrezygnowane potrząsanie głową. Hake wiedział, że Julia nie ma klucza do jego mieszkania i zastanawiał się, co wobec tego mogła wymyślić. Nagle zadzwoniła komórka. To była Julia, która ponuro poinformowała go, że wzięła Siri ze sobą do domu. Próbowała dotrzeć do niego na policji, ale odmówili przekazania wiadomości, ponieważ Hake był na akcji. Hakemu nie za bardzo podobało się, że Siri jest w lasach Tullinge z Julią. Miał dreszcze, kiedy pomyślał o tej zarżniętej kawce w lodówce. Jednak to była jego wina i obiecał przyjechać później do kliniki weterynaryjnej. Pojechał z powrotem na Villagatan. Ktoś dopilnował, aby samochody policyjne zgasiły swoje niebieskie światła i scena wyglądała trochę bardziej spokojnie. Hake przeszedł przez taśmy policyjne i znów na górę do gabinetu. Lidman usiadł z boku z pielęgniarką. Była skupiona, ale zapłakana. Lidman wzruszył lekko ramionami, żeby pokazać, że nic specjalnego się nie okazało. Hake poszedł dalej do gabinetu, który był znacznie chłodniejszy. Olle Sandstedt stał z wacikiem przy szezlongu. Rzucił okiem na Hakego. – Sprawdzam plamy spermy na szezlongu – powiedział, krzywiąc się. Hake usiadł i wyjął swój notatnik. Zapisał kilka punktów. Sposób działania był inny. Żadnych ciosów w ciało, tylko kula w oko. Niepokoiły go te otwarte drzwi. Dlaczego morderca spalił materiał tutaj, a nie wyrzucił kartotek do jakiegoś kontenera? Może morderca sądził, że nikt nie natknie się na zwłoki wcześniej niż po weekendzie. Ale być może pacjentka przyszła niezapowiedzianie i znalazła ciało. – Tobisson! Sprawdź w terminarzu Stenhammara, czy pacjentka, która go znalazła, jest zapisana – zawołał. Tobisson musiał szukać w pudłach techników, żeby go znaleźć. Przeczytał. – Jej nazwisko jest tutaj – powiedział. – Jasna cholera – mruknął Hake.

Sprawdził procedury, za które od razu musi się zabrać. Między innymi przeszukać komputer w celu odnalezienia wszelkich informacji. Przepytać sąsiadów, szukać świadków. Musi zadzwonić do Rilkego i opowiedzieć, co się stało, zanim reporterzy go złapią. Stali już na zewnątrz i wkrótce Bolinder musi wyjść i porozmawiać z nimi. Słyszeli w swoich policyjnych radiach, o co chodzi, ale muszą mieć więcej, żeby móc coś napisać. Wiedział, że Rilke zwiększy teraz nacisk na niego, żeby rozwiązać któreś z morderstw. Zamknął książkę, wyszedł do techników i poprosił ich o sprawdzenie komputera. – Czemu nie – powiedział Sandstedt lakonicznie. – Mamy też sprawdzić prywatne mieszkanie, prawda? Hake skinął głową. – A co mamy zrobić z kundlem? – zapytał jeden z techników, jowialny mężczyzna z wyraźnym sztokholmskim akcentem. Hake rozejrzał się za psem. Ten stał przy oknie i patrzył prosto na niego. Ogon ledwo się ruszał. Wyglądał smutno. – Nie wiem – wyznał szczerze. – My nie mamy w każdym razie dla niego czasu – powiedział Sandstedt. Ty musisz coś wymyślić. Nie było nikogo, bez kogo mógłby się właśnie teraz obyć. Westchnął i poszedł w stronę psa. – Gdzie jest smycz? – zapytał. – Wisi za drzwiami. Hake podszedł do psa i nałożył mu smycz. Pies poszedł za nim chętnie, rzucił tylko ostatnie spojrzenie na biuro i zaskomlał odrobinę. Lidman podniósł się z ławki i podszedł do Hakego. – Mówi o nim tylko ciepło – powiedział, wskazując w stronę pielęgniarki. – Nie wiedziała, że miał związek z Cathrine. Sądziła cały czas, że mówię o Lisbeth, kiedy powiedziałem, że miał romans z Haldeman-Spegel. Nie wiem, czy to coś znaczy. – Ona jest w każdym razie kimś, kto wie o nim najwięcej, więc kontynuuj jeszcze rozmowę – powiedział Hake. – Jadę teraz do domu. Zobaczymy się w pokoju dowodzenia o godzinie dziewiątej jutro rano. Lidman kiwnął głową i spojrzał na psa. – Cześć, Valle – powiedział. – Dbaj o swojego nowego pana. Pies przekrzywił głowę, a potem spojrzał na Hakego. – Nie przejmuj się nim – rzekł Hake. – Ty i ja wiemy, kto tu rządzi, nie? Zaczął iść, ale Valle zaparł się mocno wszystkimi czterema łapami i Hake musiał go ciągnąć przez poczekalnię aż na schody. Tam wziął psa na ręce i po spojrzeniu na uśmiechającego się szyderczo Oskara Lidmana, zszedł na dół do samochodu. Julia ucieszyła się, kiedy zobaczyła psa. Popieściła się trochę z nim, a Hake zapytał, czy może go tam zostawić, aż ktoś się o niego upomni. Ku jego wielkiej uldze przystała na to. Jeden problem z głowy – pomyślał Hake i poszedł do Siri, która siedziała na kanapie ze swoim szczeniakiem. – Rozpoznał mnie – oznajmiła. Hake usiadł obok niej i objął ją za ramiona. – Naprawdę jest wspaniały. – Bardzo. Ale to nie oznacza, że zabierzemy go z nami do domu. – Nie chcę go jeszcze zostawiać – powiedziała stanowczo Siri. Hake doszedł do porozumienia z Julią, że prześpią się u niej. Siri mogła leżeć w jej łóżku ze szczeniakiem obok siebie. Hake położył się na kanapie

w salonie. W środku nocy usłyszał hałas i natychmiast się obudził. Wydawało mu się, że widział kogoś zaglądającego przez okno. Wstał szybko, trochę za szybko. Noga ugięła się i przewrócił się na podłogę. Zanim stanął na nogi i chwycił laskę, minęło wiele cennych sekund, i kiedy wyszedł na ganek, nikogo nie zobaczył. Przyniósł latarkę i poświecił na ziemię pod oknem, ale żadnych wyraźnych śladów nie mógł rozróżnić. Czy ja śnię? – pomyślał – Czy też po prostu pracowałem tak ciężko, że zaczynam mieć przywidzenia? – Zamyślony wrócił do pokoju. Julia stała w drzwiach w szerokiej koszuli nocnej i patrzyła na niego pytająco. – Wydawało mi się, że słyszałem jakieś dźwięki – powiedział przepraszająco. – Idź i się połóż, Axelu Hake – odrzekła stanowczo. – Tutaj słyszy się dźwięki cały czas. Zerwałabym się ze snu, gdybym właśnie nie słyszała żadnych dźwięków. – Uśmiechnęła się lekko do niego i poszła do siebie na górę. Hake wślizgnął się znów na sofę. To nie hałas go wystraszył. To twarz w kolorze kości słoniowej widniejąca w oknie. Następnego ranka Axel Hake wstał wcześnie, ponieważ musieli jechać z powrotem do Sztokholmu. Siri było trudno oderwać się od szczeniaka, a wyżeł też stał się jej ulubieńcem. – Jednego chyba mogę zatrzymać – stwierdziła. – Żaden z nich nie jest twój – przypomniał jej Hake. – To bardzo niesprawiedliwe – powiedziała przemądrzale. – Rozmawialiśmy już o tym, nie ma nic nowego do dodania. – No, jest jeszcze jeden pies – spróbowała. – On nie jest nasz, zabrałem go tutaj tylko na przechowanie. – Szczeniak w każdym razie nie jest tutaj na przechowaniu. – To prawda, ale już zdecydowaliśmy, że nie będziemy go mieć. – Ty zdecydowałeś. – Mama i ja zdecydowaliśmy – powiedział Hake. Nie zamierzał brać na siebie całej odpowiedzialności. Siri odwróciła się na pięcie i podeszła do Julii. – Nie możesz mnie też przechować? Julia roześmiała się głośno i podniosła ją. – On będzie tutaj cały czas, Siri. I ty jesteś mile widziana, kiedy chcesz. Siri nie była całkiem zadowolona z takiego rozwoju wypadków, ale nie marudziła więcej. W drodze do domu zadzwoniła komórka i Hake odebrał. To był Oskar Lidman. Chciał, żeby Axel przyjechał prosto na Villagatan, zamiast na posterunek. Hake podjechał na Östermalm, zaparkował, wziął Siri na ramię i poszedł do gabinetu Stenhammara. W środku Olle Sandstedt stał przy oknie i palił. Odwrócił się do Hakego, gdy ten wszedł. – To jego własna, tak sądzę – powiedział. Hake popatrzył na niego pytająco. – Broń jest jego własna. – Jaka broń? – Narzędzie zbrodni, oczywiście. Co myślałeś? Zrobił gest w stronę biurka, gdzie leżała strzelba myśliwska. – Nikt mi do tej pory nie powiedział ani słowa o jakiejś broni – powiedział Hake i podszedł do biurka. – Gdzie ją znaleźliście? – Leżała wrzucona pod łóżko w sypialni.

Pokój wyglądał zimno, teraz, kiedy nie było Olivera Stenhammara. Zaciągnięto zasłony tak, że tylko słabe światło dzienne sączyło się do środka. Lampy w mieszkaniu były zapalone. Hake przeszedł przez biuro oraz sąsiadujący z nim pokój do sypialni. Jeden technik leżał na kolanach i pobierał próbki z dywanu pod łóżkiem. Lidman się przyglądał. – Wrzucił ją tam – powiedział. – Znaleźli ją dziś rano. Naturalnie, trzeba będzie zrobić strzał próbny, ale można założyć, że to narzędzie zbrodni. Siri spojrzała z zaciekawieniem na Lidmana. Hake zwrócił uwagę, że Lidman miał dobry wpływ na dzieci. – Cześć – powiedział. – Umiesz tańczyć? – Trochę – powiedziała Siri niepewnie. – Kiedy będziesz większa, nauczę cię tańczyć tango. Ten taniec to król wszystkich tańców. Uśmiechnął się do niej, a ona odwzajemniła uśmiech, jakby w pewnego rodzaju tajemnej zmowie. To za córką zawsze tęsknił – pomyślał Hake. Jego „bezwartościowe chłopaki”, jak nazywał swoich synów, tylko go rozczarowali. Naprawdę próbował. Podwoził ich na różne imprezy, grał i bawił się z nimi, ale tego, czego szukał u dziecka, jego chłopcy nigdy mu nie dali. Stali się jak on sam: leniwi i cyniczni. Kiedy zabrał ich do lokalu tanecznego, zbuntowali się i wyśmiali jego, ich zdaniem, niezdarne manewry. Widział, że się wstydzili. Gliniarz, który lubi tańczyć, co? Nie, on chyba zawsze chciał mieć córkę – pomyślał Hake – kogoś, wobec kogo mógłby być czuły, kogoś, kogo mógłby chronić i z kim dzielić życie. Hake poszedł z powrotem do gabinetu, z Siri za sobą, i powiedział do Sandstedta, żeby spotkał się z nim w pokoju dowodzenia później w ciągu dnia. Nie chciał, żeby dziewczynka widziała więcej. Zjedli lunch w pizzerii przy Odenplan i pojechali do domu, do Hanny. Kiedy Hake zdjął Siri kurtkę, wyjaśnił, że musi wracać do pracy. Pronto. – Znaleźli narzędzie zbrodni, rozumiesz, mamo – powiedziała Siri z gorliwością i poszła do swojego pokoju. Hanna spojrzała na niego badawczo. – Będzie dobrym detektywem – powiedział lekko. – Czy ona była na miejscu zbrodni? – Tylko krótką chwilę. Jak było zatem u Rilkego? – skontrował, zanim Hanna zdążyła wkręcić się w dywagacje, co jest właściwe dla ich córki. – Przestań – powiedziała surowo. Popatrzyli na siebie, potem Hanna odwróciła wzrok. Przyciągnęła go do siebie i przytuliła mocno. Potem go odepchnęła. – Wracaj teraz do swojego narzędzia zbrodni – powiedziała, krzywiąc się. Kiedy Axel Hake przyjechał na komisariat, było późne popołudnie. Ciemne budynki piętrzyły się wokół dzielnicy. Stary budynek policji, z jego wieżyczkami i basztami, sprawiał upiorne wrażenie. Bolinder, Lidman, Sandstedt i Tobisson siedzieli w pokoju dowodzenia. Bolinder przedstawiał, jak daleko zaszła prasa ze swoimi własnymi śledztwami. Jeszcze nie połączyli ze sobą ostatniego morderstwa z Cathrine Haldeman-Spegel. Ale to nie potrwa długo. – Co piszą? – zapytał Hake. – Że powszechnie ceniony, doświadczony psychiatra został zamordowany – powiedział Bolinder. – Że policja nie ma żadnych śladów mordercy. – Powiedziałeś, że znaleźliśmy narzędzie zbrodni? – Jeszcze nie. Chcesz, żebym to zrobił? Hake nie miał żadnego powodu, by trzymać to w tajemnicy. Zawsze było dobrze wypuścić pewne informacje.

– Pozwoliliśmy policjantce odbierać dzisiaj jego telefon. Zadzwoniło czternaście niespokojnych dusz. Mamy ich nazwiska. Co najmniej dwie osoby zachowywały się zupełnie histeryczne. – Lisbeth Haldeman-Spegel dzwoniła? Lidman przeczytał kartkę i pokręcił głową. – Nie. Jedziemy tam? – Jeszcze nie. – Jeśli to ona ukradła kartoteki, może jeszcze je ma. – Jeśli nie spaliła wszystkich. Hake spojrzał na Sandstedta, który widocznie nie miał jasnego wyobrażenia o tym, ile dokumentów spalono w piecu. – Myślisz, że coś uda się uratować? – Czarno to widzę – powiedział technik i zaśmiał się z własnego mimowolnego żartu. Sandstedt wyłożył na stół zdjęcia zamordowanego Stenhammara, a Hake przyczepił je na tablicy. Mężczyzna wyglądał na odpoczywającego, półleżąc na swoim krześle. O ile nie patrzyło się na odstrzeloną głowę. Zdjęcia pokaleczonego ciała Cathrine nadawały martwemu ciału Stenhammara jeszcze bardziej groteskowy wygląd. Byli jak para szmacianych lalek, które jakieś złe dziecko gruntownie zmaltretowało. – Różne sposoby działania – powiedział ostrożnie Hake. – Z nożem jest bardziej napaćkane – powiedział Tobisson. – To, czego nie rozumiem, to dlaczego narzędzie zbrodni pozostawiono w jednym miejscu, a nie w drugim. – Rozmiar ma znaczenie – powiedział Lidman i przeżuł swoją zapałkę. – Jest różnica między wyjściem z gabinetu ze strzelbą myśliwską pod pachą a ukryciem noża. – Wspólne dla morderstw jest to, że morderca prawdopodobnie znał swoje ofiary – zasugerował Bolinder. – W każdym razie bardzo się do nich zbliżył. Hake także o tym pomyślał. – Jak jest z odległością, Olle? – Strzał z bliska – powiedział. – Może morderca był pacjentem i siedział na krześle po drugiej stronie biurka doktora. Strzelba być może była w pokoju, choć nie widziałem żadnej, kiedy tam byłem – stwierdził Hake. – Może Stenhammar ją wyjął. W celu terapeutycznym – powiedział Tobisson. – Seks? – Czemu nie. Zajmował się przecież seks-zabawami, nieprawdaż? Wyjmuje strzelbę, bawią się trochę. Morderca się podnieca, bierze broń i strzela do niego. – Kobieta-zabójca? Tobisson kiwnął głową. – Ogromnie rzadko kobieta-morderca używa broni palnej – powiedział Hake sceptycznie. – To siekiera jest bardziej pospolita. Lidman się wzdrygnął. – Inny scenariusz to że morderca wiedział, gdzie znajduje się broń – powiedział Hake. – Dana osoba wchodzi do prywatnej części z takiego czy innego powodu, bierze broń i strzela Stenhammarowi w głowę, kiedy wraca. – Skąd mógł wiedzieć o broni? – Może to towarzysz polowań – zasugerował Hake. Poczuł nieprzyjemny świst z tyłu głowy. Jakby było coś, co powinien pamiętać. Ale nie wydobył tego z pamięci.

– W każdym razie sądzę, że morderca musiał znać się trochę na broni. Jak się ją ładuje, gdzie znajduje się bezpiecznik, jak się strzela. Broń była najprawdopodobniej nienaładowana, zanim została użyta. Myśliwi nigdy nie trzymają naładowanej broni w domu. – Mógł też przecież mieć perwersyjnych mężczyzn jako pacjentów – powiedział Lidman z namysłem. – Sonja z sekretariatu jest zresztą w trakcie sporządzania rejestru wszystkich pacjentów. – Musimy być ostrożni z tym materiałem – powiedział Hake. – Nie chcę, żeby kartoteki wydostały się na zewnątrz. Myślał z niepokojem o tym, co mogłoby się stać, gdyby kartoteki wpadły w niewłaściwe ręce. Słowo szantaż od razu pojawiło się w jego świadomości. Pomyślał też, co mogłoby się stać, gdyby ktoś zdobył dostęp do jego własnej kartoteki u Elmberga, psychologa policyjnego. Bóg wie, co facet o nim napisał. Hazardzista. Zimnokrwisty kat. – Część pacjentów, którzy dzwonili, właśnie tego się obawiała – powiedział Lidman. – Nawiasem mówiąc, co powiedziała pielęgniarka? – zapytał Hake. – Sirka Toivonen, tak się nazywa, miała wolne tego dnia, jak wiecie. Była u swoich rodziców. Srebrne gody. – Sprawdź to – powiedział Hake. – Wiedziała, że Stenhammar miał broń? – Wiedziała – powiedział Lidman. – Masz na myśli, że ona najpierw zamordowała Cathrine z zazdrości, a potem zastrzeliła Stenhammara? – Nie mam nic na myśli. Nie chcę po prostu niczego wykluczać. – Ona w każdym razie twierdzi, że nigdy nie miała romansu ze Stenhammarem, jakkolwiek dziwnie to brzmi. Dawała jasno do zrozumienia, że nie jest zainteresowana mężczyznami. Żyje z przyjaciółką. – Tak czy inaczej, sprawdź – powiedział Hake. – Przyjaciółkę też. Morderstwa może nie wiążą się ze sobą. Jakiś testament w szufladach? – Nie znaleźliśmy – powiedział Sandstedt wzdychając. Ci pieprzeni policjanci, którzy uważają, że wszystko idzie raz dwa – pomyślał. – Którzy nie mają pojęcia, jak ciężki będzie jutrzejszy dzień. Samo tylko przesortowanie całego materiału, który zabrali ze sobą z miejsca zbrodni, zajmie wieki. Po wielu godzinach pracy nad raportami i rozmów telefonicznych Hake zdecydował, że czas iść do domu. Było po jedenastej i wydawało mu się, że nie spał kilka dób. Ciało było ciężkie, a kolano znów zaczęło boleć. Oparł się na lasce i się pożegnał. Jutro miało nadejść więcej informacji i jeśli okaże się, że morderstwo ma jakiś związek z Cathrine, będzie znów runda z alibi. Truchlał na samą myśl. Na zewnątrz panował mróz. Ulice były śliskie, a asfalt wyglądał jak czarny lakier. Prowadził ostrożnie przez tę krótką drogę do domu. Widział, że świeciło się światło w oknie Larsa Larssona-Varg. Właśnie teraz kustosz siedzi z pewnością i ogląda zdjęcia obrazu Rembrandta – pomyślał. Z kieliszkiem dobrego wina w ręce i kilkoma oliwkami w szklanej misce. LarssonVarg uczynił z samotności cnotę i lubił swoje własne towarzystwo. Kiedy Hake wszedł do pustego mieszkania, zobaczył, że automatyczna sekretarka mruga. Nie było go w domu i nie słuchał jej od przedwczoraj. Na sekretarce była tylko jedna wiadomość, Hake nacisnął przycisk odtwarzania. Był to głos z zaświatów. – Boję się – powiedział głos. Hake oddychał ciężko i chwycił mocniej za laskę, jakby obawiał się, że się przewróci. Wyjrzał przez okno. Z nieba spadały delikatne, lekkie płatki śniegu, które niemal były niewidoczne, pozostając poza aureolą światła wokół ulicznych latarni. W domu po drugiej stronie

ulicy wszystkie światła były zgaszone. Miasto spało, zdane na pogodę i wiatr. – Bardzo się boję, a strach drąży duszę, prawda? – kontynuował głos. Należał on do Olivera Stenhammara.

ROZDZIAŁ 22 Lekki opad śniegu poprzedniego wieczora przypudrował ulice na biało. Chodniki posypano piaskiem, co sprawiło, że miasto wyglądało w jakiś sposób na uporządkowane. Proste, brązowe linie na białym tle. Axel Hake wyszedł wcześnie, kiedy na zewnątrz wciąż było ciemno, i wziął taksówkę na komisariat. Nie chciał prowadzić. Ten delikatny śnieg na ulicach był zdradliwy, sprawiał, że kierowca źle oceniał gołoledź, która zawsze występowała po świeżym śniegu. Był pierwszy na piętrze i przeglądał materiał, który został zgromadzony wokół pierwszego i drugiego morderstwa. Zauważył, że brakuje mu planu. Mnóstwo faktów z obu śledztw znajdowało się w kompletnej rozsypce. Postanowił polecić Oskarowi Lidmanowi poskładanie ich. Uporządkowanie. Gdzieś w materiale mogły być informacje, których nie dostrzegli albo nie połączyli ze sobą. Rano, jeden po drugim, przychodzili jego koledzy. Najpierw Bolinder w grubym płaszczu, który śmierdział dymem, potem Lidman. Olle Sandstedt zajrzał i zamierzał tylko przejrzeć to, co pojawiło się przez noc. Wyglądał na zupełnie wykończonego. Na końcu przyszedł Tobisson i zaklął cicho kilka razy. Miał stłuczkę. Błotnik w jego volvo był do wymiany. Jeszcze tego brakowało – pomyślał Hake. – Teraz będzie jeszcze bardziej kapryśny. Lekarz sądowy Brandt także się pojawił, chociaż niechętnie. – Niewiele mogę powiedzieć na tym etapie – stwierdził. – Ale nie ma wątpliwości, że został postrzelony z bardzo bliskiej odległości. Kula przeszła przez lewe oko i wyszła z tyłu głowy. Śmierć była natychmiastowa. Technicznych terminów, przez co kula przeszła i tak nie zrozumiecie, więc ich nie wyciągam. – Zaśmiał się trochę stłumionym śmiechem. – Mężczyzna miał astmę, trzy mostki zębowe i był w dość kiepskim stanie. Miał w organizmie zarówno alkohol, jak i środki uspokajające. Dość duże ilości, ale to był też duży facet. – Spojrzał na policjantów. – Co mnie zbija z tropu, to że miał otarcia na policzku, wierzchu dłoni i nogach. Hake wiedział, skąd one pochodzą, ale nic nie powiedział. To przecież nie miało nic wspólnego z morderstwem. – Miał duże dłonie, duże stopy, czterdziestki siódemki, dużą mosznę i duże genitalia. Najpierw sądziłem, że był obrzezany, gdyż żołądź był obnażony, ale przy bliższej inspekcji – Brand skrzywił się – było to naturalne zawinięcie skóry. – Czy to coś znaczy? – zapytał Lidman, który zawsze uważał, że szczegółowe analizy organów płciowych ofiar są nieprzyjemne. – To do was należy, żeby się tego dowiedzieć – powiedział krótko Brandt. Lidman wyglądał nieco niepewnie. – Mogło być przecież tak, że był Żydem, to może dałoby wam pomysł na motyw – powiedział Brandt, widząc minę Lidmana. – Wszystkie części ciała mogą mówić – ciągnął filozoficznie – chociaż ofiara nie żyje. – A jak było z jedzeniem i tak dalej? – wtrącił Hake. Brandt zajrzał w papiery, a potem spojrzał na niego. – Z jedzeniem i tak dalej – przedrzeźnił go – jest tak, że było całkowicie strawione. Nie wiemy zatem jeszcze, z czego składał się jego ostatni posiłek, ale analizy zawartości żołądka mogą później dać przybliżony obraz. – A kiedy umarł? – zapytał Hake, nie przejmując się złośliwością koronera. Brandt westchnął.

– Przedwczoraj. Nie przed drugą i nie po piątej. – Chyba mogę to sprecyzować – powiedział Hake ku zdziwieniu wszystkich. Brandt spojrzał na niego sceptycznie. – Nie był w każdym razie martwy pięć po trzeciej. – A skąd ty możesz to wiedzieć, jeśli wolno spytać? – zapytał gorzko Brandt. – Zadzwonił do mnie i nagrał się na moją automatyczną sekretarkę, która notuje czas. Dzwonił pięć po trzeciej. Niestety, nie było mnie w domu. Wszyscy słuchali w napięciu. – Powiedział, że się boi – rzekł Hake i opowiedział resztę nagrania. – Dziwne – stwierdził z namysłem Bolinder. – Jest niemal poetycki ton w tej wiadomości. Hake zgadzał się. To była osobliwa wiadomość. Najpierw sądził, że Stenhammar kokietował, ale potem uświadomił sobie, że wiadomość musi być traktowana jak najbardziej poważnie. – Masz taśmę? – zapytał Sandstedt. – Możemy przecież posłuchać dźwięków w tle. Może morderca był w pokoju. Hake wyjął taśmę i dał ją Sandstedtowi. – No to idę – powiedział Brandt. – Więcej informacji będzie później, jak powiedziałem. Zostawił kopię swojego pierwszego raportu, wziął swoją teczkę i zniknął. – Do cholery jasnej, żeby być rozdzieranym jakimś tam kutasomierzem – powiedział Tobisson i przejęty dreszczem przechylił się do tyłu na krześle. – Olle? – zapytał Hake. Sandstedt kazał dwóm technikom pracować z narzędziem zbrodni. Był to Mauser M96 6.5X55 z prostym powtarzaniem. Kula została wyprodukowana przez Norma. Na broni znaleźli tylko odciski palców Olivera Stenhammara, co zbijało Hakego z tropu, ale mieli ostatecznie użyć doskonalszych metod badania, i jeśli wszystko pójdzie dobrze, będą mogli orzec, jakiego rodzaju rękawiczki miał morderca. Broń była w częstym użyciu, nie wisiała na ścianie, żeby ładnie wyglądać. Miała trochę rys oraz jakieś znaki na drewnianej kolbie, o których trudno było powiedzieć, skąd pochodzą. Sandstedt położył serię zdjęć broni na biurku Hakego i wskazał na kolbę. Na jej zakończeniu znajdowały się trzy dość symetryczne znaki. – Może zastrzelił trzy łosie – zasugerował Lidman. – Albo zabawił się z trzema paniusiami z Östermalmu – powiedział Tobisson ordynarnie. Hake rzucił mu surowe spojrzenie. – Krewni – powiedział ostro. Tobisson wyjął niewielki kołonotatnik z kieszeni i zaczął przerzucać kartki. – Nie był żonaty. Żadnych dzieci. Miał siostrę w Kanadzie. Zamężna z Hudsonem. Rodzice nie żyją. – Żadnego testamentu – dodał Sandstedt – ale ledwo zaczęliśmy z materiałem, który wzięliśmy z mieszkania. Ziewnął lekko, powieki miał ciężkie. Należał do gatunku dokładnych i niechętnie zostawiał pracę swoim współpracownikom. Hake podejrzewał, że Olle nie spał przez większą część nocy. – Klucze były do jego mieszkania, ale jest też inny klucz i nie wiemy, do czego pasuje. Lidman i Hake spojrzeli na siebie nawzajem z nadzieją. – Jedna rzecz jest pewna w każdym razie – ciągnął spokojnie Sandstedt. – Nie pasuje do mieszkania Cathrine Haldeman-Spegel, jeśli tak sądziliście. – Ja sprawdziłem pielęgniarkę – powiedział Tobisson. – Rzeczywiście mieszka razem z tak zwaną przyjaciółką i była na srebrnym weselu swoich rodziców. Hake spojrzał na zegar. Było wpół do dziesiątej. Czas, żeby złożyć pierwszą wizytę. Zanim wyszedł, poprosił Lidmana, aby skoordynował wyniki śledztwa, ponieważ za bardzo się rozłażą.

Lidman kiwnął głową, a Sandstedt wrócił do swoich kartonów. Hake poprosił go, by nadał priorytet broni. – A co ze mną? – zapytał Tobisson. – Ty przepytujesz sąsiadów – powiedział Hake. To było zadanie, w którym Tobisson był mistrzem. Był bezczelny i natrętny, dlatego umiał wydobyć najwięcej z nieśmiałych sąsiadów. – Podejrzewałem to – powiedział. – A ty? – Na eleganckie salony Östermalm. Axel spodziewał się zobaczyć Lisbeth Haldeman-Spegel znów zapłakaną, ale zamiast tego spotkał skupioną kobietę. Daleką od tej obgryzającej paznokcie histeryczki, którą widział wcześniej. – Wejdź – powiedziała spokojnie. Hake poszedł za nią do salonu. Była ubrana w prostą czarną sukienkę, nie nosiła żadnej biżuterii, a włosy miała upięte w gustowny kok. Gestem zaprosiła go, żeby usiadł. – To nie jest formalne przesłuchanie – zaczął. – Zatem co to jest? – Bardziej rozmowa. – Mój mąż chce, żeby wszystkie rozmowy i przesłuchania przechodziły przez naszego adwokata. – Wiem o tym, dlatego zwracam się najpierw do ciebie. Chcę wiedzieć, na jakim poziomie chcesz zachować pewną dyskrecję. Lisbeth natychmiast zrozumiała. – Wolałabym to – powiedziała cicho. – Więc on nie wie, że chodzisz do Olivera Stenhammara? Zawahała się, potem pokręciła głową. – Wiedział, że Cathrine była jego pacjentką? – To była wspólna decyzja, którą podjęliśmy. Znał Olivera. – Dobrze? – Tego nie wiem. – Twój mąż poluje, prawda? Lisbeth pochyliła głowę. Nerwowość zaczęła ją nieco nękać. Wzięła papierosa i zapaliła go. Hake sądził, że ciągnie na środkach uspokajających. Miała sucho w ustach i przełykała ślinę trochę zbyt często, co, jak wiedział, było symptomem nadużywania leków. – Polował razem ze Stenhammarem? – Birger nienawidził Olivera. Uważał, że nie osiągnął żadnych postępów z Cathrine. Spojrzała na niego z zadumą spomiędzy szarych kłębów dymu. – To dlatego nie chcę, żeby wiedział, że ja tam chodzę. – Dlaczego właściwie tam chodzisz? – To naprawdę nie twoja sprawa. – Nie obawiasz się, że ktoś przeczyta kartoteki pacjentów, które pisał Stenhammar? Zgasiła papierosa, założyła nogę na nogę i wzruszyła swoimi chudymi ramionami. – Właściwie nie mam nic do ukrycia – odrzekła. – I tak zamierzałam skończyć u niego terapię. Popatrzyła niepewnie na Hakego. – Otrzymałam pociechę od Boga – powiedziała. – Gdzie byłaś między trzecią a piątą w sobotę? – Byłam tu, a Birger był w biurze, jak sądzę.

– Czy ktoś może to potwierdzić? – Nie, musisz zaufać mojemu słowu… Hake nie zamierzał nikomu ufać, ale na razie jej nie naciskał. – Żyjesz według zasad moralnych? – zapytała nagle, kiedy Hake się podniósł. – Dlaczego jesteś tak zaprzątnięta moją moralnością? – Dlatego, że widzę, iż osądzasz. – W takim razie nie jestem tego świadom. – Robisz to? Żyjesz moralnym życiem? – Nie zamierzam odpowiadać – rzekł Hake i poszedł w stronę drzwi. – Muszę wiedzieć. – Dlaczego? – Jak inaczej mogę ci zaufać? – Jak powiedziałem, moje prywatne życie nie należy do tego śledztwa. – Więc zamierzam sama się dowiedzieć. Hake podszedł do drzwi, tuż za nim szła Lisbeth Haldeman-Spegel. Zanim otworzył, odwrócił się. – Czy Anders Hjortman miał broń palną? – zapytał. – Pamiętam, że dużo strzelał – odpowiedziała poważnie. Seymour Rilke siedział przy swoim biurku, kiedy Axel Hake wszedł do jego gabinetu. Piękny pokój był usłany świeżymi kwiatami. Olbrzymi bukiet frezji stał w oknie. – Siadaj – powiedział Rilke. Hake usłuchał. – Tak nie może dalej być. Widziałeś wczoraj „Aktualności”? Hake nie oglądał programu. – Przedstawiono nas jako grupę niekompetentnych idiotów. Minister Sprawiedliwości dzwonił i był zmartwiony. Poseł, który pracuje na naszą rzecz powiedział, że wydaje się beznadziejne, żeby znaleźć jakiś posłuch, kiedy policja i tak nigdy nic nie osiąga. Spojrzał prosto na Hakego. – Czym ty do cholery się zajmujesz, Axel? – Dostałeś mój raport – powiedział sucho Hake. – To nie wystarczy. – Robimy naturalnie wszystko, co możemy. Technicy pracują na pełnych obrotach. Moi ludzie mają już tygodnie nadgodzin. – To nadal nie wystarczy. Potrzebujemy rezultatu. Przełomu. Czegoś. Rozłożył swoje wymanikiurowane dłonie. – Nawet Hanna jest zmartwiona. Hake wzdrygnął się. – Co do cholery ona ma z tym wspólnego? – Gówno – odrzekł twardo Rilke. – Ale prawdopodobnie tak społeczeństwo patrzy na tę sprawę. Jego ton złagodniał nieco. – Ona naturalnie nie obwinia ciebie – powiedział. – I mężczyzna, z którym była na obiedzie, właściwie nie powiedział wiele, ale ja jednak uważam, że Hanna jest reprezentantką ogółu. A to na ich pieniądzach budujemy naszą działalność. Żebyś wiedział. Hake poczuł lodowate zimno wzdłuż kręgosłupa. Mężczyzna, z którym była? – Kim był jej przyjaciel? – Nie dosłyszałem nazwiska, ale powinieneś chyba wiedzieć. Z tego, co zrozumiałem, to

wasz wspólny przyjaciel. Hake zacisnął zęby. Pokój zaczął wirować. Chwycił laskę, którą postawił obok krzesła. – Źle się czujesz? Rilke obserwował go badawczo. – Nie. – Jeśli czujesz się przepracowany, ktoś inny może przejąć sprawę. – Czuję się dobrze i śledztwo posuwa się wszelkimi możliwymi torami. Potrzebujemy tylko trochę szczęścia. Natychmiast pożałował ostatnich słów. Rilke tego nie przepuścił. – Szczęścia? Tak to widzisz? – Wiesz, co mam na myśli. Głos był słaby. Jego myśli wirowały nadal wokół towarzystwa Hanny na obiedzie. – Nie, wyjaśnij. – Nie zamierzam tego robić. Zrobiło się cicho w pokoju. Rilke zamknął na sekundę oczy. – Masz tydzień. Potem wylatujesz – powiedział w końcu Rilke. – Niekompetencji nawet związek zawodowy nie może bronić. Po spotkaniu z Rilkem Hake poszedł na basen. Mężczyzna, z którym była? Rozebrał się i założył kąpielówki. Przypatrywał się sobie w lustrze w przebieralni, jakby musiał potwierdzić, że rzeczywiście istnieje. I gdy stał tam, wprawdzie oparty o laskę, bynajmniej nie widział kaleki. Obrzęk w kolanie zszedł. Było ono lekko niebieskawe, ale ból nie był gorszy niż zwykle. Ciało miał ciężkie, ale składało się głównie z mięśni. Szyja nie była łabędzia, ale też nie wyglądała na szyję zapaśnika. Głowę miał dość dobrze ukształtowaną, włosy przycięte, a twarz miała charakter. Wiedział przecież, że nie tam to tkwi, ale nie mógł się powstrzymać od patrzenia na samego siebie od podszewki. Wszedł do basenu i zanurkował. Z czasem wypracował specjalny sposób nurkowania. Nie chciał odpychać się nogami tak, aby to uszkodzone kolano zostało przeciążone. Wpadał jakby tylko głową naprzód prosto do wody. To również sprawiało, że wchodził głęboko w basen, a bardzo lubił to pierwsze wrażenie, kiedy chlor wchodził przez nos i dźwięki nagle stawały się inne. Wprawdzie stłumione odgłosy przenikały w dół, ale jednak pod powierzchnią była swego rodzaju cisza. Nie spieszył się potem, żeby się wynurzyć, pozwolił ciału naprawdę przez chwilę poczuć nieważkość, zanim wypłynął i zaczerpnął powietrza. Pływał długo, jedną długość basenu po drugiej, ale zmęczenie nie chciało przyjść. Wydawał się na nie odporny. W końcu wyszedł, po kilku ostatnich długościach motylkiem. Puls był niski, ale myśli o Hannie nadal go dręczyły. Usiadł w saunie i zamknął oczy. Przypomniał sobie ich miodowy miesiąc po tym, jak Hanna wróciła do domu z Nowego Jorku. Wynajęli murowany dom nad morzem i pomimo jesieni Hake brał codziennie poranną kąpiel w chłodnej wodzie. Dom był prosty z jednym dużym pokojem na parterze i kilkoma malutkimi sypialniami na górze. Pierwsze, co zrobili, to zwlekli na dół materace i urządzili kwaterę nocną przed kominkiem. Przez duże szklane drzwi widzieli nie tylko zmieniające się morze, lecz także ciemne sklepienie nocnego nieba. Postanowili, że będą obserwatorami gwiazd i nauczą się wszystkiego o ciałach niebieskich. Kupili książki, lornetkę i nocną mapę z konstelacjami gwiazd. Ekspedycje były wykonywane podczas bezchmurnych nocy. W międzyczasie kochali się. Hanna uznała, że zaszła w ciążę tej nocy, kiedy mieli Syriusza jako obiekt specjalny. Tę wyraźnie najjaśniejszą gwiazdę, tę, która według starożytnych Egipcjan kieruje pływami Nilu. Było oczywiste, że dziecku nadadzą imię Siri. Hanna była tak przekonana o tym, że będą mieli dziewczynkę, że nawet nie

zastanawiali się nad chłopięcym imieniem. Powiedziała, że go kocha. Napisała to na małych karteczkach, które znalazł pod poduszką, w swoich kieszeniach spodni, na kawałku drewna, które leżało na plaży. Zachował je, przede wszystkim po to, żeby Siri kiedyś mogła zrozumieć, że rzeczywiście była dzieckiem miłości. Gdyby kiedyś wątpiła. Po magicznym tygodniu w towarzystwie gwiazd i swoim nawzajem wrócili samochodem do miasta. On zatrzymał się przed swoim mieszkaniem i zaczął się wypakowywać. Hanna została w samochodzie. Otworzył drzwi i popatrzył na nią. – Możesz podrzucić mnie do domu – powiedziała. – Nie pójdziesz na górę? Przyciągnęła go do siebie i pocałowała mocno w usta. – Będę potrzebowała przestrzeni – powiedziała. – Lebensraum, jak mówią Niemcy. Hake nie zrozumiał. – Potrzebuję chadzać własnymi ścieżkami. Nie mogę być zbyt blisko człowieka cały czas. Szczególnie nie ciebie. Zniszczyłbyś mnie w końcu. – Ale… – zaczął Hake. – Moja miłość do ciebie jest wielka, tak wielka, jak może być. Nigdy o tym nie zapomnij. Kiedy zwątpisz, a ja wiem, że to zrobisz, to pamiętaj o tym. Kocham cię całym moim sercem. Ale jeśli nie będę miała swojej wolności, zginę, a tego nie zamierzam zrobić. Hake przyglądał się jej twarzy w świetle wieczoru. Była bledsza niż zwykle. Zrozumiał, że zebrała wszystkie siły, żeby mu to powiedzieć. Nie wspomniała nawet o tym podczas pobytu w domku. – Nie wprowadzisz się? Pokręciła głową. – Wolność seksualna też? – zapytał ostrożnie. – Nie słuchasz tego, co mówię. Kocham cię w głębi mnie samej. Hake chciał mieć jasną odpowiedź, ale nie mógł jej dłużej naciskać, ponieważ wyglądała, jakby miała zemdleć. Podwiózł ją do domu, a ona chwyciła jego dłoń, zanim wysiadła. – To ciebie chcę. Nikogo innego. Jej wargi były suche, piegi wokół nasady nosa niemal niewidoczne. Nie uśmiechnęła się, nie zrobiła żadnych usprawiedliwiających gestów. Spojrzała tylko na niego z wielką powagą. – Postaraj się teraz zapamiętać to, co powiedziałam. – Śpisz? Axel Hake wzdrygnął się. Mężczyzna w ręczniku wokół bioder stał w drzwiach do sauny i zaglądał do środka. Hake spojrzał na zegarek. Był w saunie ponad godzinę. Wstał, zachwiał się i musiał oprzeć się o rozpaloną ścianę, żeby podnieść się z ławki. Wyszedł z sauny i wziął letni prysznic. To nie zmieniało postaci rzeczy. Odkręcił kran z zimną wodą i natarł się porządnie zimnym ręcznikiem, ale nic nie wydawało się pomagać. Skóra była mimo wszystko gorąca i czuł się wysuszony. Kiedy założył ubranie, usiadł w kawiarni i wypił łapczywie dwie szklanki wody Ramlösa. Ale gorąco było jednak duszące, a pragnienie wydawało się nieugaszone. Naprawdę chciał jej ufać. Wracał cały czas do jej słów, że musi mieć do niej zaufanie, że jest jej wielką miłością, jej mężczyzną. Mimo to wątpił, a zwątpienie drążyło go. Sprawiało, że wahał się między rozpaczą a nadzieją. Nie był pewien, czy da radę tak jeszcze dłużej. Musi w jakiś sposób przepędzić ból i niepewność. Czuł, jakby ziemia poruszała się pod nim. Kiedy wszedł do pokoju dowodzenia, Lidman siedział w nieziemskim bałaganie wśród teczek, raportów, wydruków i innych materiałów. Hake zobaczył, że ma podkrążone oczy i zastanawiał się, jak długo jeszcze będzie mógł cisnąć swoich pracowników bez wystąpienia

zagrożenia zdrowia. Tobisson zniknął, a Bolinder był w domu. Grypa. Hake usiadł naprzeciwko kolegi. – Jak idzie? Lidman odłożył jakieś papiery, odchylił się na krześle do tyłu i wyjął zapałkę. Spojrzał w sufit. – Sprawdziłem pozwolenia na broń – powiedział i pogładził się po policzku. Nie zdążył się ogolić i zarost błyszczał grafitowo. – Birger Haldeman-Spegel ma pozwolenie na broń, tak jak Anders Hjortman. Umieją zatem posługiwać się bronią, o ile potrzeba pozwolenia, żeby zdmuchnąć głowę Olivera Stenhammara. – Ja jednak sądzę, że musi się mieć jakąś znajomość broni, żeby to zrobić. Lidman odchylił się do tyłu jeszcze trochę, krzesło zaskrzypiało. – Rozmowy z sąsiadami nic nie dały. Jest kilka mieszkań w willi, głównie stowarzyszenia i związki. Pracownica biurowa w Towarzystwie Jedenastu – to jest emerytowana lekarka, która pełniła zagraniczną służbę w ambasadach i konsulatach – ma natomiast wrażenie, że w sobotę słyszała odgłos strzału. Nie jest pewna, o której godzinie. Ten niepasujący klucz w pęku kluczy Stenhammara jest do jego biura w piwnicy, więc tajemnica rozwiązana. Wzruszył ramionami i wziął kartkę. – Sprawdziliśmy nawet przestępców lubiących strzelać – ciągnął. – Jeśli morderstwo nie było powiązane z Cathrine. Większość odbywa właśnie długie kary więzienia. Jeden był na przepustce w Skåne, to potwierdzone. Dwaj mordercy są na wolności, ale jak sami przyznają, są zresocjalizowani. Przesunął zapałkę w drugi kącik ust. – Jak wyglądają ich alibi? – Wydają się niepodważalne, ale porządnie ich sprawdzamy. Wziął inną kartkę. – Tu jest wyczerpujący protokół obdukcji. Nic nowego. Brandt uważa, że Stenhammar nie był homoseksualistą, zaglądał do tyłu. Żadnych drobnych ran, krwawień czy pęknięć. Lidman rzucił kilka zdjęć. – To są zdjęcia kolby strzelby. Olle i jego chłopcy nie wiedzą, skąd pochodzą te wgłębienia i zarysowania. Hake spojrzał jeszcze raz na zdjęcia. Te trzy wyżłobienia obok siebie nie wyglądały jak coś, co mógłby z czymś skojarzyć. Położył fotografie wśród pozostałych papierów. – Tu jest zestawienie wszystkich pacjentów – kontynuował Lidman. Podał listę Hakemu, który przebiegł ją wzrokiem. – Głównie kobiety – stwierdził. – I to nie byle jakie kobiety. Arystokracja, mieszczanie, ale żadnych wieśniaków. Piosenkarka też tam chodziła, jak widzisz. – I żona radcy miejskiego. – Córka – poprawił go Lidman z niesmakiem. – Okej. Posadź prawników do zbadania, co mamy zrobić z kartotekami. Czy Olle sprawdził komputer? Lidman wertował swoje papiery. – Twardy dysk został skasowany – powiedział. – Kurwa – rzekł Hake z irytacją. To znaczyło, że morderca zdążył przed nimi. – Nie jestem żadnym ekspertem – powiedział Hake – ale nie można odzyskać plików, nawet jeśli zostały skasowane?

– Nie. Normalnie jest wprawdzie tak, że właściwie kasuje się tylko nazwy plików. Informacje zostają i są nadpisywane, kiedy przestrzeń jest znów używana. – Normalnie – powiedział ostrożnie Hake. – W tym wypadku twardy dysk został sformatowany kilka razy. Co oznacza, że nie da się odzyskać żadnej informacji. Dysk jest naprawdę pusty. Lidman zrobił notatkę, podniósł wzrok i obserwował Hakego. – Co ci właściwie jest? Wyglądasz, jakbyś był ugotowany. Spiekłeś raka? – Niewątpliwie – odrzekł Hake bezsilnie. – Uważam zatem, że powinieneś jechać do domu, a nie zajmować się tym i mi przeszkadzać – powiedział Lidman łagodnie. – Odpocznij. Przeczytaj książkę. Pojedź do koni. Krótko mówiąc: zrelaksuj się. Ja w każdym razie zamierzam to wkrótce zrobić. – Żadnej rumby? – Powiedziałem: odpocząć i mam na myśli – odpocząć. – W salonie tańca? – Dokładnie – powiedział Lidman rozmarzony i pokręcił nieco biodrami. Hake pozbierał papiery oraz zdjęcia do folderu i włożył go do swojej teczki. Czuł się nie tylko ugotowany. Czuł się pusty. Ciemność przychodziła wcześnie w listopadzie. Wisiała już za szybą jak brudny ręcznik. A daleko, może gdzieś przy Västerbron, słyszał syrenę policyjną. Ktoś potrzebował pomocy. Ktoś potrzebował zaprowadzenia porządku. Co to było, co napisał Rimbaud? Dwie rzeczy rządzą światem. Porządek i bezład. On został postawiony, by strzec porządku. Wydawało się to niemożliwym zadaniem i nagle zapragnął uciec z miasta z jego wspomnieniami, daleko od siebie samego. Od wszystkiego.

ROZDZIAŁ 23 Axel Hake pojechał do swojej siostry Julii i pił. Opowiedział o wszystkim, co mu ciążyło. To nie był pierwszy raz, kiedy tak robił, i za każdym razem ona się nim opiekowała, słuchała, napominała i pocieszała. Wszystko wylewało się z niego jak jeden rwący strumień. Nic nie było święte, nie było nic do ukrycia. Opowiadał o sobie samym, niemal jak w trzeciej osobie. Był pływakiem stylem motylkowym. Był graczem. Był złoczyńcą, który zabił człowieka. Był mężczyzną Hanny. Był ojcem. Był bratem. Był podwładnym w królestwie Rilkego. Był marzycielem z pogryzionymi plecami. Był kaleką. Był tym wszystkim. Kiedy chwiejnie wstał od stołu kuchennego Julii, był ponadto pijakiem. Zrozpaczony pokuśtykał na podwórko i nakrzyczał na zwierzęta. Uderzył laską w płot zagrody. Rzucił swoją teczkę koniom, które wyczuły jego szaleństwo. Odeszły jak najdalej na pastwisko i położyły swoje wielkie głowy nawzajem na swoich grzbietach. – Dlaczego ptaki śpiewają w nocy w moim mieście? – krzyczał. Julia zabrała go ostrożnie z powrotem do salonu, gdzie jęcząc, runął na sofę. Usiadła obok i trzymała niespokojnie dłoń na jego ramieniu. Tym razem nie była pewna, czy jej brat nie rozleci się na kawałki. – Tak bardzo ją kochasz? – zapytała Julia cicho. Hake nie odpowiedział. Zamknął już oczy, a twarz rozluźniła się. Ogarnął go spokój i Julia podciągnęła koc pod jego brodę. Wzięła psa Stenhammara, Valle, za obrożę i poszła na górę do siebie. Tam leżał już szczeniak. Obydwa psy stały się kumplami. Valle przyjął na siebie rolę wychowawcy. Próbował pokazywać, jakim jest mądrym psem myśliwskim, aportując patyki i kawałki desek. Szczeniak nie zupełnie rozumiał, na czym polega zabawa, ale Valle miał anielską cierpliwość i nigdy się nie męczył. Julia rozebrała się i założyła grubą koszulę nocną z bawełny, którą zostawił jej jakiś kochanek. Myślała, jak trudno jest jej i Axelowi stworzyć rodzinę, jak ich głęboko napiętnowała ta wewnętrzna niepewność co do tego, jaki jest najlepszy sposób na życie. Podczas tego wieczoru porządnie się wystraszyła. Nie dlatego, że Axel ryczał tam przy płocie. Nie, to robił wcześniej. I nie przez jego gwałtowne pijaństwo. Do tego była przyzwyczajona, odkąd była nastolatką. Nie, to było coś zupełnie innego i coś bardzo potwornego w oczach Julii. Otóż Axel do złudzenia przypominał jej ich ojca. A ojciec był ostatnią osobą, którą chciała, by Axel przypominał. Hake został jeszcze jeden dzień w klinice weterynaryjnej Julii, ale potem poczuł się gotowy na spotkanie z Hanną i powrót do pracy. Wyładowanie się dało mu dodatkowe siły. Miał schwycić mordercę i porozmawiać z Hanną. Wyruszył wcześnie rano, nie budząc swojej siostry. Kiedy miał skręcić na główną drogę, przypomniał sobie nagle, że jest jeszcze ktoś, kto jest ekspertem od broni. Zatrzymał się i wyjął mapę. Zobaczył, że jest dwadzieścia mil do Segerholm, które leży nad Mälaren. Spojrzał na zegarek. Mógłby być tam przed lunchem. Hake głównie czytał i słyszał, jak żyje ta prawdziwa klasa wyższa. Rzadko trafiał na nią w swojej pracy. Nie miał na myśli tych nowobogackich, przebiegłych cinkciarzy czy milionerów z branży IT. Z nimi przez ostatnie lata miał sporo do czynienia. Myślał o tych, którzy byli urodzeni w klasie wyższej istniejącej od setek lat. Którzy mieli majątki i pańskie dwory. Którzy byli hrabiami, baronami i rycerzami. Którzy żyli ze szczególnymi przywilejami z pokolenia na pokolenie. Którzy dzielili historię królów i mieli ściany pokryte rodowymi podobiznami w linii zstępnej od średniowiecza. Stare majątki ziemskie widział tylko z daleka, kiedy leżały na uboczu, albo na jakimś zdjęciu, na które niedbale rzucał okiem.

Żeby dotrzeć do Segerholm, trzeba było zjechać z E3 tuż za Eskilstuną, przejechać Kvicksund i potem mnóstwem wijących się, małych dróżek, aż do sörmlandzkiego majątku. Imponująca aleja prowadziła do głównego budynku, który był zaprojektowany w surowym karolińskim stylu i miał ciemny mansardowy dach, tynk w kolorze ochry i białe okna. Na środku fasady znajdował się duży, czarny zegar, a tuż nad głównym wejściem królował rodowy herb. Skrzydła były pięknie dopasowane, aby wzmocnić wrażenie symetrii. Majątek był położony nad Mälaren, a park z przyciętymi klombami ciągnął się aż do przystani z dużym pomostem. Sad leżał na tyłach budynku, a szczepiona jabłoń, z gatunkiem owoców nazwanych imieniem rodu, wciąż stała i rodziła zimowe owoce niemal sto pięćdziesiąt lat po zasadzeniu. Axel Hake zaparkował swojego citroëna na żwirowym placu i zapukał do drzwi. Spodziewał się raczej, że drzwi otworzy lokaj lub pokojówka, a nie duży mężczyzna w butach z cholewami i wiatrówce, który wyglądał jak leśniczy. Mężczyzna spojrzał wrogo na Hakego. – Tak? – powiedział. – Szukam Petera Severina. – Jeśli jesteś z gazety, to możesz iść do… – Komisarz Hake – przedstawił się spokojnie Axel. – Jest w domu? Mężczyzna zlustrował Hakego z góry na dół, po czym kiwnął głową. – Jest we wschodnim skrzydle. Chodź. Hake poszedł za mężczyzną, najpierw przez okazały hol wypełniony rzeźbami i portretami członków rodziny, później na górę różnobarwnymi marmurowymi schodami z szerokimi balustradami. Na pierwszym piętrze przeszli przez ciemną salę z kasetonowym sufitem, dużymi piecami kaflowymi i starymi meblami, które wydawały się stać nietknięte przez dziesięciolecia. Żółty, jedwabny materiał na krzesłach wyglądał na zużyty, a komoda w stylu empire była stoczona przez korniki. Minęli jeszcze jeden pokój, w zupełnie innym stylu, może gustawiańskim – Hake rozpoznał trochę prostsze i mniej pompatyczne meble z tego okresu. Gama barw była jednolita, od jasnoszarego do gołębioniebieskiego. Wzdłuż ścian stały jakieś sofy, duży jadalniany stół zajmował połowę pokoju, a wysokie okna wychodziły na ciemne wody Mälaren. Mężczyzna telepał się dalej i zatrzymał się przy jednych drzwiach. Zapukał ostrożnie. – Peter? – Wejdź, Melker – dobiegł zza drzwi przeciągły głos Severina. Melker otworzył i zajrzał do środka. – Komisarz policji chce z tobą rozmawiać – powiedział i odszedł na bok, tak żeby Hake mógł wejść do pokoju. Ale to nie był tylko pokój. To był nowoczesny prywatny apartament, który leżał na jednym końcu tego dużego, głównego budynku. Peter Severin siedział w salonie, który był umeblowany dwoma zestawami sof, fotelami, szklanym stolikiem i stolikiem do palenia fajki. Jakieś szafki tłoczyły się wzdłuż jednej ściany, piękna palma w dużej, glinianej donicy stała przy oknie, a jasne regały na książki pokrywały jedną długą ścianę. Wiele książek było wydaniami kieszonkowymi. Przez drzwi Hake dostrzegł obszerną sypialnię z szerokim łóżkiem pomiędzy dwoma białymi stolikami nocnymi. Severin podniósł się powoli. Miał na sobie szary garnitur, białą koszulę i ciemnozielony jedwabny krawat. Jedna ręka spoczywała nonszalancko w kieszeni spodni, w drugiej trzymał papierosa. Poprosił Hakego, aby usiadł i skinął głową do Melkera, że może iść. Bez wojskowego ubrania Severin jawił się jako osoba elegancka i zrelaksowana. Hake odmówił czegoś do picia, ale Peter wziął sobie szklankę sherry, po czym usiadł. – Znaleźliście mordercę? – To było pierwsze, co Severin powiedział, po tym jak upił łyczek swojej sherry. Hake pokręcił głową.

– Śledztwo jest skomplikowane, pojawił się nowy wątek. – Aha? Hake tylko skinął głową. – Polujesz? – Kiedy jest sezon. Zrobił gest w stronę posiadłości. – Mamy własne tereny łowieckie, ale najczęściej poluję u mojego kuzyna w Gäddesta. Albo u mojego wuja w Sussex, lorda Gladstone. Powiedział to w najbardziej naturalny sposób, jakby to było coś, czym wszyscy się zajmowali. Hake wyjął swój notatnik. – Gdzie byłeś w sobotę między trzecią a piątą? – Tutaj – powiedział szybko. – Nie wyjeżdżałem stąd, odkąd mnie wypuściliście. – Nie? Severin uciekł wzrokiem. Hake pozwolił ciszy działać. – Raz byłem w Sztokholmie u mamy – powiedział w końcu. – Ale to było w zeszłym tygodniu. Hake zapisał, potem podniósł wzrok. – Czy mówi ci coś nazwisko Oliver Stenhammar? Severin zawahał się, ale potem kiwnął głową. – Wiem, kto to jest. Spotkałem go na jakimś przyjęciu. – Byłeś kiedyś u niego w domu? – Nie. – Nigdy? – Nie, powiedziałem. Udało mu się wywołać odrobinę agresji. – Wiedziałeś, że Cathrine była jego pacjentką? Zbladł, podniósł się i podszedł do okna ze szklanką w ręce. – Więc tak się sprawy mają? – Jak? – Czytałem, że Stenhammar został zamordowany. W ogóle nie łączyłem tego z Cathrine. – Więc nie wiedziałeś, że była jego pacjentką? – Nie. – Miała z nim romans – powiedział chłodno Hake. Severin się wzdrygnął. Duszkiem wypił alkohol. – O cholera. Spojrzał na Hakego. – Przeczuwałem, że coś wyprawia za moimi plecami, ale nie wiedziałem, że to był Stenhammar. – To nie było wtedy, kiedy byliście razem. Severin popatrzył zdezorientowany na Hakego. – Nie rozumiem – zaczął. – To było kilka lat temu. Nie wydawało się, żeby mimo wszystko Severin poczuł ulgę. – Więc to musiał być ktoś inny, skoro odniosłeś takie wrażenie. Severin wzruszył ramionami. – Może się pomyliłem. – A jeśli nie? Kto to zatem mógł być?

– Nie mam pojęcia. I nie chcę wiedzieć. Odstawił szklankę. – To może być morderca. – Cathrine nie żyje. Nie interesuje mnie to, jak kary będą rozdzielone. Hake uważał, że jego spojrzenie przypomina to, które można zaobserwować u chorych zwierząt. Takich, jakie Julia miała w zwyczaju przygarniać. – Potrzebuję kogoś, kto może zaświadczyć, że byłeś tutaj, kiedy Stenhammar został zamordowany. – Możesz porozmawiać z Melkerem albo z personelem. Hake skinął głową i wstał. – Wiesz, gdzie twoja mama była w tym samym czasie? Severin potrząsnął głową. – Musisz ją zapytać. – Ona też poluje? – To ona nauczyła mnie strzelać. Spojrzał na Hakego, nie rozumiejąc. – Nie sądzisz chyba na poważnie, że ona mogła zastrzelić Stenhammara? To przecież absurd. Nie sądzę nawet, że go znała. – Jest wiele absurdu w tym śledztwie – wymknęło się Hakemu, zanim zostawił Severina w salonie. Trochę elegancji z niego uleciało i wyglądał na zrezygnowanego. Ostatnie, co Hake widział, to że Severin napełnił swoją szklankę sherry po brzegi. Melker i Hake sprawdzali, kto z personelu może zaświadczyć, że Peter Severin był w Segerholm tego samego dnia, kiedy zamordowano Stenhammara. Nikt nie zdawał się pamiętać. Severin przychodził i wychodził w nieokreślonym czasie. Czasami mogły minąć dni, zanim go zobaczyli. Miał własną kuchnię w swoim apartamencie i od czasu do czasu sam sobie gotował. Melker był zupełnie pewien, że go widział tego dnia, ale tego się można było spodziewać. Byli razem z żoną starymi, wiernymi służącymi przez ponad dwadzieścia pięć lat i pozostawali całkowicie zależni od dobrobytu rodziny Severin. Po zakończeniu przesłuchania Hake wsiadł do samochodu i pojechał E18 do domu. Kilka razy w drodze powrotnej uderzyło go, jak wiele majątków, dworów i małych zamków znajduje się w okolicy Sörmland. To tak, jakby nowy, ukryty świat otworzył się dla niego. Nieznany świat, gdzie obowiązywały inne zasady gry i zachowania. Gdzie panowały inne struktury emocjonalne i finansowe. Cathrine Haldeman-Spegel należała do tego świata, chociaż na dobrą sprawę była bękartem. Według jej najbliższych była dobrą dziewczyną, ale jednak ktoś ściął ją w brutalny sposób. I czyż to nie właśnie w tych środowiskach miały miejsce najbardziej brutalne morderstwa? Wystarczyło przeczytać Szekspira albo historię szlachty, aby to potwierdzić. Ale żyjemy przecież, do cholery, w nowoczesnych czasach – pomyślał Hake. Czuł się poirytowany tym, że tak trudno mu w śledztwie uchwycić tych ludzi, zarówno psychologicznie, jak i technicznie. Samo pobranie odcisków palców wydawało się być zniewagą bez precedensu i truchlał na myśl, że będzie zmuszony prosić ich o próbki DNA, jeśli to stanie się konieczne. Hake westchnął i zadzwonił do Lidmana. Kolega wydawał się zestresowany, ale w każdym razie Axel dowiedział się, że Anders Hjortman wprawdzie miał licencję na broń, ale na karabin sportowy. W ogóle nie polował. Hake uważał, że to niewiele znaczy. Hjortman mógł przecież mimo wszystko posługiwać się strzelbą. Główny technik Olle Sandstedt czekał na niego, kiedy Hake pojawił się po południu. Przymrużone niebieskie oczy zerkały na niego przez grube okulary. W pokoju pachniało dymem papierosowym, więc Hake założył, że Olle palił, kiedy nikt go nie widział. W recepcji

powiedzieli, że Lidman i Tobisson są u Rilkego na rozmowie. Hake uznał, że brzmi to złowieszczo. – Masz – powiedział Sandstedt i podał stos papierów. Hake wziął je i przekartkowywał. Były to fotokopie kartotek Stenhammara. To, co ocalało od ognia w piecu kaflowym. Dało się rozróżnić całe zdania i było oczywiste, że to części kartoteki Lisbeth. – Kartoteki Cathrine w ogóle nie dało się uratować – powiedział Sandstedt. – Została spalona jako pierwsza. Hake czytał. Niektóre fragmenty były tak urywkowe i uszkodzone, że nie dało się znaleźć w nich żadnego sensu, a charakter pisma Stenhammara nie ułatwiał sprawy. Wyglądało to niemal jak stenografia. – Na samym dole, na stronie trzeciej – powiedział Sandstedt pomocnie. – „Cathrine była i jest moim wielkim problemem” – czytał Hake. – „Myślę, że jest przyczyną całego bólu, który muszę znosić. Prosiłam Boga o pomoc, ale on nie słucha. Prosiłam nawet szatana o pomoc, ponieważ pragnę, żeby umarła”. Reszta strony była spalona. Hake spojrzał na Sandstedta. – To musiała być ona; spaliła w piecu kartotekę swoją i córki – powiedział Sandstedt. – Ale to nie do mnie należy, aby wyciągać wnioski. – W takim razie zamordowała Stenhammara – dopełnił Hake. – Ale dlaczego? – Właśnie po to, żeby ukryć, że od dawna zastanawiała się nad odebraniem życia Cathrine. Sandstedt podniósł się i kiwnął głową. – Cześć – powiedział. – Cieszę się, że jestem technikiem. Wyjął papierosa i zapalił go. Zaciągnął się głęboko, otworzył drzwi, ukrył papierosa w stulonej dłoni i poszedł szybko korytarzem, żeby zdążyć wyjść na podwórze, zanim ktoś go zobaczy. Axel Hake nadal siedział i przeglądał resztę materiału. Niewiele dało się odszyfrować. Jedno zdanie tu, jedno zdanie tam. Lidman i Tobisson weszli do pokoju. Spojrzeli trochę wyczekująco na Hakego. – Co powiedzieliście? – uprzedził ich, zanim zdążyli się wykręcić. – Nie za dużo – powiedział Lidman i runął ciężko na krzesło. – Chciał się tylko dowiedzieć, jak idzie śledztwo – rzekł ostrożnie Tobisson. – To moja robota, żeby informować Rilkego – stwierdził Hake i wziął stos kopii pod pachę. – Wspieraliśmy cię, Axel – powiedział Lidman. – Nie musicie tego robić. – W każdym razie to zrobiliśmy. Bolinder też tam był. – A on co powiedział? – Powiedział, że zamierza przejąć śledztwo, tylko jeśli ty nie chcesz kontynuować. Rilke się trochę na niego zirytował. Lidman wyjął zapałkę i wetknął ją w usta. – Powiedzieliśmy, że śledztwo idzie do przodu, a my zrobiliśmy wszystko, co mogło być zrobione, i że nie jest to kwestia dowodzenia, prędzej kwestia zasobów. Potrzebujemy więcej ludzi. – Już mu to powiedziałem. – Nie zaszkodzi, jeśli usłyszy to z wielu stron. Hake skinął głową nieobecny duchem. Miał teraz co innego do zrobienia, niż niepokoić się

manipulacjami Rilkego. Facet musi przecież rozumieć, że jego ludzie opowiedzą mu, że byli na przesłuchaniu. Był to zatem sposób, aby wyprowadzić Hakego z równowagi. – Mam go teraz w dupie – powiedział. – Chcę, żebyście porozmawiali z Andersem Hjortmanem o jego zainteresowaniach łowieckich. O jego alibi, kiedy zamordowano Stenhammara. Może go znał. Trzeba zajrzeć pod każdy kamień. Nie ze względu na Rilkego. Utkwił w nich wzrok. – Ze względu na Cathrine. Birger Haldeman-Spegel otworzył, kiedy Hake zadzwonił do drzwi na Narvavägen. Wydawało się, że schudł. Podbródek zwisał jak u koguta, a oczy miał zapadłe. – Co znowu? Powiedziałem przecież, że wszystkie przesłuchania mają przejść przez mojego adwokata. – Szukam twojej żony. – To samo dotyczy jej. – W takim razie chcę to usłyszeć od niej. Haldeman-Spegel zawahał się, ale potem wpuścił Hakego i poszedł przez duży salon do tylnej części domu. Po chwili wrócił, prowadząc za sobą żonę. Spojrzała na niego niepewnie. – Potrzebuję od ciebie trochę informacji – powiedział szybko Hake. – To nie jest żadne przesłuchanie. Stanął na środku pokoju, tak żeby było trudniej się go pozbyć. – Mój adwokat… – W przypadku morderstwa ważne jest, żeby szybko zdobywać informacje o prostych rzeczach. Nie zamawiać wizytę u adwokata, a potem próbować umówić się, kiedy tobie pasuje. To wasze dziecko zostało zamordowane. Wam powinno zależeć, żeby udzielać informacji, które mogą doprowadzić do zatrzymania mordercy. Jeśli nie macie, oczywiście, nic do ukrycia. Birger Haldeman-Spegel zbladł z wściekłości. – To nie o to chodzi. – Więc o co chodzi? – O odrobinę spokoju. O to, żeby nie przypominać sobie stale, co się stało. Nie możesz tego zrozumieć? – Ta sprawa nie zniknie, zanim nie zostanie rozwiązana – stwierdził Hake rzeczowo. – Chcę porozmawiać z komisarzem – powiedziała cicho Lisbeth. Jej mąż zamierzał protestować, ale w końcu machnął ręką z rezygnacją i zniknął w swoim gabinecie. Hake usiadł na sofie, z kopiami kartotek. Lisbeth zapaliła papierosa i balansowała popielniczką na kolanie. – Ktoś spalił kartotekę twoją i Cathrine w piecu Stenhammara – zaczął. Opowiedział, że technicy odnaleźli fragmenty jej kartoteki. – Zastanawiałam się właśnie, co zamierzacie zrobić z kartotekami, gdybym próbowała odzyskać moją. – Więc to nie ty je podpaliłaś? – Ja? Dlaczego? – Dlatego, że są dość kompromitujące. – Wydaje mi się, że nie rozumiem. – O, tak. Pamiętasz chyba, co mówiłaś podczas sesji terapeutycznych ze Stenhammarem. Część tego jest tutaj. Wskazał na kopie. Lisbeth zdawała się myśleć. Popielniczka niebezpiecznie balansowała na jej kolanie, a Lisbeth powoli gasiła w niej papierosa.

– Wszystko tam jest? – zapytała ostrożnie. – Sporo. Między innymi, że życzyłaś swojej córce śmierci. Łzy napłynęły Lisbeth Haldeman-Spegel do oczu. Odstawiła ostrożnie popielniczkę na stół i splotła ręce. – To było jakiś rok temu. Cathrine zaczęła być… rozwiązła. Miała w zwyczaju opowiadać mi, jakich mężczyzn miała i co robili. Wiedziała, że szukałam Boga i znalazłam pocieszenie, i że takie coś mnie brzydzi. Spojrzała na niego przeciągle, jakby szukała odpowiedzi. – Nie wiem, dlaczego mnie dręczyła. Oliver powiedział, że cały ból znajduje ujście w działaniu i że niepewność Cathrine co do tego, kim jest, sprawiała, że szukała potwierdzenia przez seks. Że to było dość zwyczajne neurotyczne zachowanie. – Opowiedział, że on sam był aktywny w jej eksperymentach potwierdzających? Lisbeth pokręciła głową. – Nie on, ale Cathrine rzuciła mi to w twarz, kiedy dowiedziała się, że tam chodzę. To mnie naturalnie unieszczęśliwiło. Zamierzałam przez chwilę donieść na niego, ale wiedziałam zarazem, że będzie skandal i wszyscy na tym stracą. Nawet obecni pacjenci Olivera. Hake poczuł w sobie gniew. Zawsze to chronienie krewnych. Statusu. Ilu skurwysynów pozostawało bezkarnych z powodu tego, że zwierano szeregi i milczano. Swego rodzaju omertà wyższej klasy. – Ale ja zdecydowałam się przestać u niego leczyć, kiedy się o tym dowiedziałam. – Nie zastrzelić go? – Jak powiedziałam, byli ludzie, którzy go potrzebowali. Popatrzyła na niego rozpaczliwie, przeciągnęła ręką po włosach i pokręciła głową. – Ja nie nienawidziłam Cathrine. Byłam jej matką. Ale kiedy mnie dręczyła, a ja czułam jej ból, chciałam, żeby zniknęła. Albo umarła. Sądzę, że większość ludzi może to czasami czuć, nawet do najukochańszych osób. To nie znaczy, że odbiera się im życie. – A Stenhammar? – Wprawdzie jestem czasami impulsywna, ale żeby pójść i zastrzelić go za romans, który miał przed kilkoma laty, wydaje się trochę dziecinne. Hake oparł się na lasce i wstał. Lisbeth spojrzała w stronę gabinetu swojego męża i zastanawiała się, czy ta rozmowa może zostać między nimi. Hake obiecał to, pod warunkiem, że będzie mówiła prawdę. – Dziękuję – powiedziała. – Birger nigdy by nie zrozumiał, dlaczego byłam pacjentką Stenhammara. On uważa, że powinnam przyjść do niego, jeśli mam problemy. Powiedziała to z czułością i nagle Hake odniósł wrażenie, że to ona była silniejsza z nich dwojga. Że ona rzeczywiście w jakiś sposób chroniła go. – Kiedy powiedziałaś, że twój mąż być może kochał twoją córkę za bardzo, co właściwie miałaś wtedy na myśli? – Że może nie będzie mógł znieść straty – powiedziała cicho i spojrzała w podłogę. – Samobójstwo? Lisbeth wahała się przez sekundę, a potem lekko skinęła głową. – On jest bardziej kruchy, niż na to wygląda. Potem uśmiechnęła się lekko do Hakego. – Ty też jesteś. – Może. – I nie masz żadnego prawa oceniać nas, jeśli sam nie jesteś bez skazy. – Znów do tego wracamy?

– Nie pozwolę się przesłuchiwać policjantowi. Tylko Bogu. Dotknęła go delikatnie. – I zamierzam dowiedzieć się, czy ty masz prawo mnie osądzać. – Co masz przez to na myśli? – Dokładnie to, co mówię – powiedziała i spojrzała na niego obojętnym wzrokiem. Kiedy Axel Hake wrócił do domu, zadzwonił telefon. To była Hanna. Dzwoniła z Danii. Brzmiała wesoło. Kiedy Hake szorstko zapytał, gdzie jest Siri, odpowiedziała zażenowana, że jest z nią. – Jak do jasnej cholery możesz tak po prostu zabierać ją do Danii i nie powiedzieć mi ani słowa? – Wiele razy próbowałam cię złapać. Na twojej automatycznej sekretarce jest wiadomość. Dzwoniłam do Julii i powiedziała, że ci to przekaże. Widocznie zapomniała. Hake spojrzał na sekretarkę. Mrugała. Przypomniał sobie, że wyjechał od Julii wcześnie, zanim się obudziła. – Okej – powiedział bez przekonania. – Co robicie w Danii? – Można to chyba nazwać wakacjami. Właśnie teraz jesteśmy w Kopenhadze, jutro jedziemy do Odense. – Tylko ty i Siri? Zrobiło się cicho przez kilka sekund. – Mam tutaj też kilka spotkań handlowych – powiedziała w końcu. – Są strasznie ważne. – Aha? – Nie mogę się teraz w to zagłębiać, ale ma to związek z moimi meblami dla dzieci. – Aha? Usłyszał, jak otworzyły się drzwi i w tle męski głos coś wymamrotał. – Muszę iść – powiedziała prędko Hanna. – Cześć. Zanim odpowiedział, odłożyła słuchawkę. Hake odtworzył wiadomości z automatycznej sekretarki. Dwie były od Hanny i jedna od Julii. Wszystkie mówiły, że Hanna musi jechać do Danii i że zadzwoni, jak tylko będzie miała czas. Hake nie poczuł się jednak uspokojony. Przygotował sobie gorącą kąpiel i się rozebrał. Wziął ze sobą do łazienki kieliszek wina i szukał dokumentów i zdjęć, których potrzebował, żeby przeanalizować materiał zebrany w ciągu ostatnich dni. Wypis z kartoteki Lisbeth miał w folderze, ale innych nie znalazł, pomimo że był pewien, iż włożył je do teczki. Dopiero kiedy wślizgnął się do gorącej kąpieli, wypił duży łyk wina i zrelaksował się, przypomniał sobie, że wrzucił teczkę z materiałami ze śledztwa do zagrody dla koni u Julii.

ROZDZIAŁ 24 Pług śnieżny nie dojechał do kliniki Julii i Axel Hake ledwo mógł utorować sobie drogę do jej domu. Podwórko było puste. Nikt nie wychodził tego dnia, nie było żadnych śladów stóp na śniegu. Lekkie uczucie niepokoju zakołatało w głowie Hakego. Julia miała w zwyczaju wychodzić i doglądać wcześnie swoich zwierząt, a opady śniegu przyszły w nocy, a nie rano. Wysiadł ostrożnie z samochodu, wziął laskę i zatrzymał się na chwilę, żeby należycie złapać przyczepność pod butami, zanim poszedł dalej. Zapukał, ale nikt nie otworzył. Nacisnął klamkę. Drzwi były zamknięte. Nieprzyjemne uczucie stawało się coraz silniejsze, kiedy wyszedł zza rogu i zobaczył, że land rover stoi zaparkowany na tyłach, jak zazwyczaj. Podszedł do kuchennego okna i zajrzał do środka. Na sofie w kuchni leżało jakieś zawiniątko. Hake zapukał mocno w szybę. Zawiniątko się nie poruszyło, ale za to wyżeł się obudził i zaczął szczekać. Lodowaty dreszcz przeszedł Hakemu po plecach i właśnie zamierzał rozbić szybę, kiedy zawiniątko poruszyło się i rozespana Julia wyjrzała spod koca. Przez moment trudno jej było się zorientować, zanim spojrzenie powędrowało w stronę okna i zobaczyła Hakego. Pokręciła głową i się podniosła. Masa papierów i zdjęć zsunęła się ze sofy, a na podłodze leżała jego teczka. Julia podniosła materiały ze śledztwa i zrobiła gest w stronę Hakego, żeby poszedł dookoła, do wejścia. Poszedł z powrotem do drzwi wejściowych, a Julia otworzyła. – Cześć – powiedziała wciąż zaspana. – Jesteś chora? – Skądże, zasnęłam strasznie późno. – Gestem wskazała papiery i zdjęcia, które miała w ręce. – Zatopiłam się w nocy w twoim dochodzeniu. Hake poszedł za nią. Podeszła do pieca, włożyła kilka drew i zapaliła. Nastawiła dzbanek z kawą i przeciągnęła palcami po swoich zmierzwionych włosach. Hakemu nie podobało się, że otworzyła jego teczkę i przeczytała materiał ze śledztwa. – Kiedy miałam odłożyć twoją teczkę, to się wyślizgnęło – powiedziała, jakby czytając w jego myślach. Hake nie wiedział, czy kłamie. – Interesująca lektura – powiedziała, kiedy kawa już była gotowa. Wzięła garść cukru i wsypała do swojego kubka. Lubiła słodką kawę. Słodką i lurowatą. Pozwoliła psu oblizać swoje palce. – Szczególnie to zdjęcie tam. – Pokazała palcem. Hake wziął jedną z fotografii. Ukazywała zmarłego Olivera Stenhammara. – Co z nim? – To oznacza, że robicie wszystko na opak – powiedziała i siorbnęła głośno. Hake studiował znowu zdjęcie, nie widział w nim nic dziwnego. To było tylko zwykłe zdjęcie martwego człowieka. Julia rzuciła okiem na niego, a potem na fotografię. – Nie to. Tamto. Wskazała na zdjęcie strzelby. Hake popatrzył na strzelbę Stenhammara z rysami na kolbie i kilkoma głębokimi śladami obok siebie. W tym także nie widział nic dziwnego. Julia odstawiła kubek z kawą i wzięła polano z łubianki obok pieca. – Chodź – powiedziała. Wyszła z domu i stanęła na ganku. Hake poczłapał za nią. Zawołała psa myśliwskiego i rzuciła szczapą tak daleko, jak mogła. Ta wpadła w śnieg z głuchym odgłosem. Valle zaszczekał i pobiegł za nią. Julia odwróciła się i wróciła do kuchni, nie zamykając drzwi. Hake, coraz

bardziej zirytowany, poszedł za nią. – Oliver Stenhammar został postrzelony chyba w głowę? – zapytała. Hake potwierdził skinieniem. – Morderca wiedział o broni i schował ją pod łóżkiem – powiedział Julia. – Potem wyszedł przez frontowe drzwi, jakby nigdy nic. Nie musiał ryzykować, że ktoś go widział z bronią. To tak rozumujecie, prawda? – Mniej więcej. Mógł też wyjść przez drzwi od prywatnego mieszkania. – To bez znaczenia przez które drzwi wyszedł. Bo nie wyszedł przez żadne drzwi. Hake już miał zaprotestować, kiedy Valle wszedł z polanem w pysku. Julia pochyliła się i chwyciła kawałek drewna. – Puść – nakazała ostro. Valle zrobił kilka prób zatrzymania go, ale w końcu się poddał. – Dobry pies – powiedziała Julia i pogłaskała go czule po głowie. – Dlaczego nie wyszedł przez żadne drzwi? – zapytał Hake skonsternowany. – Masz – odrzekła Julia i podała mu polano. Wziął je niepewnie. – Popatrz na to. Hake zobaczył w drewnie trzy wgłębienia po zębach psa. – Porównałam z twoim zdjęciem. To dokładnie takie same przerwy między zębami, taki sam kąt w jednym zębie, jak u Vallego. – Więc Valle ugryzł kolbę? – Nie tylko ugryzł – powiedziała Julia. – On wywlókł strzelbę z pokoju i położył pod łóżkiem. Zrobiła pauzę retoryczną. – Po tym, jak Oliver Stenhammar sam się zastrzelił. Hake siedział oniemiały. – Nie ma żadnego mordercy – powiedziała Julia z zadowoleniem. – Tylko dobrze wychowany pies myśliwski, który jest przyzwyczajony aportować, szczególnie w związku ze strzałem. Usłyszał strzał i zobaczył strzelbę pod stopami swojego zmarłego pana. Poskrobał trochę łapami, żeby ją wydostać, stąd zadrapania na broni, zanim zagryzł mocno zęby na kolbie i zaciągnął ją do sypialni. Hake natychmiast zrozumiał, że to prawda. Morderstwo Stenhammara nigdy nie pasowało do sposobu działania mordercy Cathrine. Przypomniał sobie nagle słowa Stenhammara nagrane na automatycznej sekretarce. O strachu, który drąży duszę. Stenhammar zrozumiał, że wiadomość o jego relacji z Cathrine prędzej czy później trafi do prasy, a wtedy to będzie koniec jego kariery. Jego listy zostaną opublikowane, a on sam zlinczowany. Zrozumiał także, jakiego bólu to przysporzy nie tylko jemu samemu, ale wszystkim pacjentom. Rodzice i współmałżonkowie nie pozwoliliby już swoim bliskim leczyć się u niego, a ponieważ znał swoich pacjentów, wiedział, że wielu z nich nie potrafiłoby sobie z tym poradzić. – Powinienem czuć ulgę – powiedział. – Jedno morderstwo mniej do zbadania. Ale ja czuję tylko wielki żal. Gdyby zebrał się na odwagę i przyszedł do mnie, kiedy stał przed moją bramą, może moglibyśmy razem wyciszyć to wszystko. Ze względu na jego pacjentów. Ale w tej samej chwili, kiedy znalazł się w środku policyjnego dochodzenia, był w zasadzie skazany. Przypomniał sobie również słowa Stenhammara o tym, że ma poufne informacje od pacjenta, których nie może przytoczyć. To naturalnie słowa Lisbeth, że chce widzieć Cathrine martwą, gryzły sumienie Stenhammara. Jeśli opowiedziałby o tym, złamałby przysięgę zachowania tajemnicy lekarskiej oraz skierowałby podejrzenia policji na siebie samego. Dlatego zanim się zastrzelił, postanowił spalić kartotekę Lisbeth, aby ją chronić. Hake sądził, że spalił dokumentację Cathrine, ponieważ znajdowała się tam cała prawda o ich romansie. Być może

w szczegółach. Stenhammar napełnił miskę z jedzeniem dla Vallego, wykasował twardy dysk z kopią zapasową kartotek pacjentów i popełnił samobójstwo, kiedy jego pielęgniarka miała wolne, tak żeby uniknęła znalezienia go. Hake wziął polano i włożył je razem z dokumentami śledztwa i zdjęciami do swojej teczki. Chciał, żeby Sandstedt dokładnie sprawdził ślady ugryzień, ale był już teraz pewny, jak przebiegło samobójstwo. – Dziękuję – powiedział do Julii. Jej oczy koloru trawy morskiej zamigotały. – Zawsze jest tak samo fajnie pomóc swojemu młodszemu bratu – odrzekła radośnie. Axel Hake zajrzał do pokoju dowodzenia, kiedy wrócił do Sztokholmu. Oskar Lidman spojrzał na niego znad komputera. – Hjortman nie znał Stenhammara – poinformował. – To nie ma żadnego znaczenia – powiedział Hake tajemniczo. Lidman zmarszczył brwi i popatrzył na wypchaną teczkę Hakego. – Wałówka, co? – To nie żaden termos z kawą i wódką, tylko polano – wyjaśnił Hake. Nie udzielił dalszych wyjaśnień, tylko zostawił skonfundowanego Lidmana w pokoju dowodzenia i poszedł do Sandstedta. Opowiedział mu o polanie i teorii Julii o samobójstwie. Sandstedt natychmiast zrozumiał, o co chodzi, i razem ponownie wysłuchali wiadomości od Stenhammara. Mając rozwiązanie w ręku brzmiało to niepokojąco, jak ostatnie pożegnanie z resztą świata. Później, w ciągu dnia, kiedy Sandstedt potwierdził, że ślady ugryzienia na polanie i kolbie są identyczne i że nie było żadnych innych odcisków palców na kolbie oprócz tych Stenhammara, objaśnił pozostałym to, co się zdarzyło. – Może twoja siostra zacznie u nas pracować? – zapytał Lidman. Hake wydał wszystkim instrukcje, aby przerwać dalsze dochodzenie dotyczące Olivera Stenhammara i skupić się na morderstwie Cathrine Haldeman-Spegel. Bolinder miał zawiadomić prasę o tym, co się stało, i nie wspominać o powiązaniu Cathrine ze Stenhammarem. Po południu Hake poszedł do Seymoura Rilkego i opowiedział, co się wydarzyło. Rilke podpierał brodę dłońmi i słuchał. – I jesteś tego całkowicie pewien? Hake był. – Całkowicie za to odpowiadasz – powiedział ponuro Rilke. Axel Hake pojechał po południu do mieszkania Hanny. Ona i Siri wróciły do domu z Kopenhagi, a córka spotkała go już w drzwiach. – Wiesz co to jest jednokółka? – zapytała, kiedy podniósł ją i wszedł do salonu. Hanna miała na sobie elegancki kostium, a włosy skromnie upięła. Szła dookoła pokoju i zapalała świece w świecznikach. Pachniało stearyną i mandarynkami, a w piecu palił się przyjemny ogień. Hake podszedł i pocałował ją, a ona oparła głowę na jego ramieniu. – Miło cię widzieć – powiedziała miękko. – Wiesz to, tato? – dopominała się Siri. – Jednokółka. – Nie – odrzekł Hake i postawił ją na podłodze. – Taczka po duńsku – powiedziała Siri i popatrzyła na niego ironicznie, a jej spojrzenie przypominało spojrzenie Julii. Hake zastanawiał się, czy taka cecha rzeczywiście może być dziedziczna. – Podejrzany język – powiedziała Siri i pokręciła ze zdziwieniem głową. Hake powędrował wzrokiem do Hanny. – Dobrze wam tam było?

Hanna skinęła głową. Hake pomyślał, że wydaje się odprężona i zadowolona. Miał wrażenie, że coś się zmieniło od ich ostatniego spotkania. Część animozji się ulotniła. Hanna wzięła go za ramię i wyszli do kuchni, gdzie był podany szeroki wachlarz duńskich kanapek. Były tam gładzica z sosem remoulade, wędzony węgorz z jajecznicą i siekanym szczypiorkiem, obrane krewetki oraz paszteciki. Wszystko na ulubionym, żytnim chlebie Hakego. Ponadto kilka lodowatych złotych Carlsbergów i mała butelka Ålborgs Aquavit. Hanna podeszła, nalała im po sznapsie i uniosła kieliszek w stronę Hakego. – Till lykke – powiedziała nienaganną duńszczyzną i wychyliła kieliszek jednym haustem. Hake zrobił tak samo. Na policzki Hanny natychmiast wystąpiły kolory, a on zastanawiał się, czy jest możliwe ukryć jakieś uczucia pod skórą, która była tak demaskująca. Po tym, jak położyli Siri spać, Hake i Hanna kochali się gorąco i z zapałem, jakby to był ich pierwszy raz. O dwunastej na jego komórkę zadzwonił Lars Larsson-Varg i poprosił, aby natychmiast przyjechał. Było to nadzwyczaj ważne. Hanna próbowała go przytrzymać, ale on uwolnił się w końcu z jej objęć i pojechał na Chapmangatan. Silny wiatr nadszedł od Mälaren i szastał luźnym śniegiem po ulicy, a Hake zobaczył, że w oknach na Kungsholmen palą się świece. Zbliżała się pierwsza niedziela adwentu. Kiedy zadzwonił do drzwi starego kustosza, natychmiast został wpuszczony. Lars LarssonVarg był ubrany w ciemny garnitur z brudnym T-shirtem pod spodem. Na stopach miał parę znoszonych espadryli. Przeciągnął dłonią po brodzie i uśmiechnął się lekko. – Wyglądasz jak świeżo wyjebany – powiedział z niespodziewaną zażyłością, zanim zniknął w sypialni. Szybko wrócił z obrazem zawiniętym w tekturę falistą. Pod pachą miał karton ze zdjęciami. – Zobaczmy – powiedział. Postawił obraz przy stole i otworzył karton. – Zdjęcia rentgenowskie były takie sobie, więc poprosiłem dział renowacji o pomoc. Ponieważ zamalowanie nie miało takiego samego rodzaju mieszanki kolorów, jak obraz pod spodem, to było małe piwo, usunąć wierzchnią warstwę farby. Mlasnął językiem. – Używa się wacików zanurzonych w mieszance chemicznej. Nie ma tam żadnej magii. Tylko cholerne dłubanie. Hake podszedł i popatrzył na zdjęcia rentgenowskie. Były nieostre, ale wyczuwało się, że pod pierwszą warstwą znajduje się figura. Lars Larsson-Varg zdarł papier pakowy jednym ruchem i obrócił obraz na stół, aby go obejrzeć. – Voilà – powiedział i zrobił krok od tyłu. Figura, nieostra na zdjęciu rentgenowskim, była teraz krystalicznie wyraźna. Był to mężczyzna. Stał nagi w pokoju. Mężczyzną tym był Gustav Grieg.

ROZDZIAŁ 25 Gustav Grieg wyglądał na zażenowanego, kiedy Lidman i Hake przyszli z obrazem do galerii następnego ranka. – Nie mogę zaprzeczyć, że to ja – powiedział cicho. – Nie wiem, czy mam się czuć zaszczycony czy dotknięty. Obraz nie jest przecież szczególnie dobry. Wsunął ręce głęboko w kieszenie swoich lnianych spodni, jakby po to, żeby się ogrzać. – Ale ja nie pozowałem do niego. To fantazja, po prostu. – Więc nie widziałeś go nigdy wcześniej? – zapytał Hake. Grieg pokręcił głową. – Gdyby był wśród prac, które chciała wystawić, naturalnie bym go odrzucił. Nie dlatego, że jestem pruderyjny, ale dlatego, że ten obraz jest trochę obsceniczny i nie współgra z jej innymi obrazami. Hake był gotów się z nim zgodzić. – Paula – zawołał Gustav Grieg w stronę galerii i jego żona weszła do biura. Przywitała Hakego i Lidmana, zanim dostrzegła obraz. Potem wybuchnęła głośnym śmiechem. – Niech mnie gęś kopnie – powiedziała. – Jasny gwint, gdzie to znaleźliście? – To ten pocięty obraz, o którym opowiadałem. Paula spoważniała i podeszła bliżej do malowidła. Kiwnęła głową i badała odrestaurowany obraz. – Policja ma ekspertów od renowacji? – Dostaliśmy pomoc z zewnątrz. – Dobra robota. – Ty też sądzisz, że to fantazja? – zapytał Lidman. – A co innego miałoby to być? – To może być portret kochanka – powiedział szorstko. Paula wzdrygnęła się, jakby teraz ta myśl pierwszy raz ją uderzyła. Popatrzyła na Gustava. Spojrzenie było czułe, ale nalegające. Jej mąż zaśmiał się głucho. – Oczywiście, że nie jest – rzekł. – Wierzę ci – powiedziała Paula. – Ale nie wiem, czy panowie wierzą. Lidman i Hake nic nie powiedzieli, tylko pozwolili, by zapadła cisza. Gustav Grieg zakołysał się na nogach, wciąż z rękami w kieszeniach spodni, a Paula popatrzyła na niego przelotnie. Położyła dłoń na jego ramieniu. – Cathrine Haldeman-Spegel była tylko jedną z wielu wystawiających, jakich mieliśmy tutaj przez lata – stwierdził Gustav rzeczowo. – Nic innego. Hake wyjął swój notatnik. – Muszę zapytać cię, gdzie byłeś, kiedy zamordowano Cathrine. – Mój Boże – powiedział Gustav Grieg i usiadł na krześle. – Jestem też podejrzany o morderstwo? Szukał spojrzenia Pauli, ale ona wciąż patrzyła na obraz z zamyśloną miną. – Zobaczmy, to było na początku listopada, tak? – Poniedziałek – powiedział Hake. – A czas, który nas interesuje, to między godziną dziewiątą a jedenastą wieczorem. – Poniedziałek – powtórzył Grieg. – Sądzę, że to był ten poniedziałek, kiedy byliśmy

najpierw tutaj, żeby przejrzeć wszystkie obrazy Cathrine. Katalogowaliśmy je, numerowaliśmy i ustalaliśmy ceny. Pochylił się nad terminarzem i śledził palcem kolumnę. – Właśnie. Pracowaliśmy cały dzień, a wtedy mamy w zwyczaju siedzieć w domu wieczorem. – Byliśmy w domu – wtrąciła Paula. Odwróciła się do nich. – Zjedliśmy obiad w domu. Kupiliśmy sushi w Samuraju. Byliśmy dość wyczerpani i oglądaliśmy trochę telewizję, zanim poszliśmy się położyć. Jakby niemal wstydziła się powiedzieć, że leniwie oglądali telewizję. Jakby to była zbrodnia wobec ich statusu społecznego. – Właśnie – powiedział Gustav z ulgą. – Pamiętam sushi, pamiętam, że byliśmy zmęczeni. Popatrzył na Hakego z głową przechyloną na bok. – To wystarczy? Hake kiwnął. – To równie dobre alibi, jak każde – powiedział spokojnie. – Teraz tylko pytanie, czy spędziliście cały czas razem. Nie wychodziłeś się przejść, żeby zaczerpnąć powietrza, albo zrobić wieczorny spacer? – Gustav nie cierpi ćwiczeń ruchowych – powiedziała Paula zgryźliwie. – Nie uchwyciła tego na obrazie. Ciało Gustava Griega na malowidle było atletyczne i smukłe. – Byliście zatem cały wieczór razem? Oboje kiwnęli jednomyślnie głowami. Hake zamknął notatnik. – Zatem dziękuję za wasz czas. Dał znak Lidmanowi, że mają iść. – Komisarzu – powiedziała Paula Grieg, kiedy szli w stronę drzwi. Hake odwrócił się. – Zapomniałeś obrazu. – Jestem przekonany, że on pozował – powiedział Oskar Lidman w samochodzie, kiedy byli w drodze do Kungsholmen. – Nikt, cholera, nie maluje takiej czystej fantazji. – Obawiam się, że są ludzie, którzy to robią – stwierdził Hake ponuro i pomyślał o namalowaniu go przez Ditte. Ale Lidman się nie poddawał. Uważał, że para żerowała na pracy innych. Że byli tylko pasożytami z wyższej sfery. Hake nie przejmował się dyskutowaniem o tej kwestii, powiedział tylko krótko, że w takim razie dziewięćdziesiąt procent szwedzkiego społeczeństwa jest pasożytami, którzy żerują na pracy innych. A obecnie działalność handlowa była równie prawowitą pracą, jak każda inna. – Ale oni robią to dla zysku – wyładowywał się Lidman. – To w każdym razie żaden motyw morderstwa. Wystawa odbyłaby się niezależnie od tego, czy Cathrine byłaby żywa, czy martwa. – Nie rozumiem cię – powiedział Lidman skwaszony. – Dlaczego masz takie duże zrozumienie dla tych palantów? Hake nie wiedział, czy to rzeczywiście prawda. Ale prawdą było, że związek Griegów cały czas przypominał mu o jego relacji z Hanną. To współdziałanie i ta krucha intymność, którą można dostrzec między nimi. Gustav raczej trochę bezbarwny, Paula bardziej bezpośrednia. Jedno szukało potwierdzenia, drugie tylko czasami je dawało.

Axel Hake zabrał Siri na weekend i zamierzał spędzić czas u swoich rodziców na archipelagu. Hanna powiedziała, że będzie mieć spotkanie. Stała się wymijająca i niedostępna. Ponownie nie wiedział, czy powinien naciskać, żeby uzyskać więcej szczegółów, czy zostawić ją w spokoju. Być może był paranoikiem, być może był chorobliwie zazdrosny. – Albo też nie umiem tłumaczyć jej znaków miłości i oddania – powiedział głośno w samochodzie. – Co powiedziałeś, tatusiu? – zapytała Siri. – Ach, nic. Mówiłem do siebie. Dlaczego niepokoję się czymś, co jest być może tylko chimerą? Czy Hanna nie była ciepła i czuła, kiedy się ostatnio spotkali? Czy nie kochali się ze sobą i nie spali ściśle wtuleni w siebie? Hake naturalnie znał odpowiedź na te pytania, ale jednak nie był pewien. Co właściwie z nim było? Jego intuicja mówiła, że w spotkaniach i podróżach Hanny było coś brudnego. Nie umiał tego jasno określić, ale miewał już takie przeczucia dawniej w pracy i zazwyczaj się nie mylił. Przemowa Hanny, że dobrze byłoby, gdyby Siri miała trochę lepszy kontakt ze swoimi dziadkami, wydawała się w tym świetle być tylko pretekstem do pozbycia się go. Aby mieć wolne pole. Zastanawiał się, czy nie przyszedł czas, żeby zadziałać nieco z zaskoczenia. Zawrócił samochód i pojechał znów w stronę miasta. – Zapomnieliśmy jednej rzeczy – powiedział do Siri, która skinęła głową z roztargnieniem. Wjechał na Parmmätargatan i zaparkował przed kościołem Kungsholmen. Wziął Siri na ręce i poszedł w stronę bramy, wbił kod, nie informując przez domofon, że jest w drodze. Wjechał na górę windą i zadzwonił. Trwało długo, zanim drzwi się ostrożnie otworzyły. Hanna nie miała wizjera i jej zaskoczenie było całkowite. – Co znowu? – zapytała, stojąc w miejscu. – Zapomnieliśmy Stampego – powiedział Hake. Hanna, która znacznie zbladła, widocznie nie zamierzała ich wpuścić. – Stój tam, nie chcę mieć brudnych butów w środku, więc pójdę i przyniosę go. Już miała zamknąć drzwi, kiedy Hake wyciągnął nogę. – Możemy przecież chyba stać w przedpokoju. Hanna zawahała się, rumieniec rozszedł się po szyi. Hake rozpoznał go. Pojawiał się zawsze, kiedy była naciskana. – Nie, musicie zaczekać na zewnątrz. Próbowała zamknąć znowu drzwi, ale Hake pchnął je mocno. – Do cholery jasnej – powiedział i wszedł. Hanna zrobiła krok do tyłu. – Axel… Hake puścił Siri i wszedł do salonu. Na kanapie siedział wysoki blondyn około czterdziestki. Był ubrany w ciemną marynarkę ze srebrnymi nićmi i czarne dżinsy. Podniósł się nieco zdziwiony. – A ty kim jesteś? – zapytał surowo Hake. – Kim ty sam jesteś? – po duńsku odbił pytanie mężczyzna. Hake poczuł, jak nieprzyjemne uczucie pełznie mu wzdłuż kręgosłupa. – Jestem Axel Hake. Mąż Hanny. Duńczyk spojrzał na Hannę, która weszła do pokoju razem z Siri. – Cześć, Viggo – powiedziała Siri. Viggo przywitał się krótko i obserwował podejrzliwie Hakego. – Wyjaśnię – rzekła Hanna. – Tak chyba będzie najlepiej – powiedział Viggo wyczekująco.

Hake odwrócił się do Hanny. – Kim on jest? – Wspólnikiem i kolegą. Hake odwrócił się znów do Viggo. Za nim, na dużym stole obiadowym było coś, co wyglądało jak romantyczna kolacja. Hake nagle bardzo się uspokoił. Popatrzył uporczywie na Hannę, która nie mogła powstrzymać niepokoju. – Mam Siri przez weekend – powiedział – potem zostawię ją w przedszkolu. Możesz ją odebrać, a później będziemy komunikować się przez telefon. Hanna patrzyła to na Viggo, to na Hakego. – Popełniasz błąd, Axel. – Idź do diabła! Podniósł szybko Siri, wziął Stampego i ruszył w dół po schodach. Siri nagle zaczęła płakać i chciała z powrotem do mamy, ale Hake zdecydowanie powiedział, że to niemożliwe. – Viggo jest miły – powiedziała Siri. – Mam to w dupie – odrzekł Hake i wsadził ją do samochodu. Obszedł go dookoła i już miał usiąść na miejscu kierowcy, kiedy spojrzał w górę w okna Hanny. Obserwowała ich nieprzeniknionym wzrokiem. Hake zapalił samochód i pojechał szybko przez miasto. Po chwili popatrzył na Siri, która miała szmacianego królika przyciśniętego do piersi. – Jeśli jest coś, o co chcesz zapytać, to możesz to teraz zrobić – powiedział, patrząc przed siebie. Miasto wyglądało na brudne. Obfity opad śniegu, z płatkami dużymi jak kwiaty chryzantem, jak zwykle przeszedł w rozmokłą ołowianoszarą breję i wycieraczki ledwo dawały radę usuwać wilgoć, która pryskała na samochód, gdy mijał pojazdy. – Słyszałaś? – zapytał podnosząc głos i przekrzykując hałas silnika. – Ech, idź do diabła – powiedziała Siri cicho. Weekend przeszedł pod znakiem burzy i milczenia. Siri była nieznośna i opowiedziała rodzicom Hakego zarówno o narzędziu zbrodni, jak i o tym, że tata był niedobry dla Viggo i jej mamy. Poza tym kopnął miłego pieska w brzuch. Hake chodził na długie spacery nad wodą. Czuł, jakby nic nie było już możliwe i zastanawiał się, jak długo ten związek trwał za jego plecami. Nie podobał mu się szczerze zaskoczony wyraz twarzy Viggo, kiedy Hake powiedział, kim jest. Co to oznaczało? Sięgając pamięcią wstecz, to było przed około czterema miesiącami, kiedy Hanna po raz pierwszy pojechała do Kopenhagi na jakieś targi projektowania. Czy wtedy się to zaczęło? Hake się tego obawiał. Wszedł na górkę nad wodą i usiadł na kamieniu. Wiatr gryzł go w policzki. Hake śledził dryfujący śnieg nad grubą pokrywą lodu na zatoce. Siedział zupełnie nieruchomo do nadejścia zmroku. Aż jego ojciec znalazł go i zabrał ze sobą do ciepłego domu. Ale tak naprawdę Axel nie poczuł żadnego ciepła przez cały weekend. Jenny Jansson była wesoła. Wreszcie znalazła własną kopalnię złota. Może nie będą to wielkie dochody, ale wystarczy, żeby nie być zupełnie zależną od Dietera, kiedy się pobiorą i zamieszkają razem w jego wielkim mieszkaniu na Strandvägen. Będzie mogła kupić trochę ubrań i może biżuterię, która sama wybrała i która nie jest dziedzictwem rodu Holstein von den Tuor. To tak jak wtedy, kiedy Cathrine i ona ukradły portfel na imprezie i odkryły, że są w nim tysiące koron. To było jak bonus. Podzieliły po siostrzanemu pieniądze, a potem pojechały na fantastyczną wycieczkę na zakupy do Paryża, kiedy wszyscy myśleli, że są w szkole. Tęskniła czasami za Cathrine, ale szczerze mówiąc, to przez ostatnie pół roku zrobiła się tak nudna, że prawie nie sprawiało żadnej różnicy, że nie żyje. Prawie. Przypomniała sobie nagle wszystkie wybryki i szaleństwa, które robiły razem. Ale ostatnimi czasy to zdawało się dręczyć

Cathrine. Tak, jakby nie chciała, by przypominać jej o ich przygodach, a zwłaszcza o mężczyznach. Jenny poczuła ciepłe uczucie między nogami, kiedy pomyślała o wszystkich mężczyznach. Ona naprawdę nie pozwoli, by małżeństwo zakłóciło to pragnienie i nie potrafiła zrozumieć, jak Cathrine nagle się przemieniła i unikała mówienia o nich, po tym, jak spotkała tego tajemniczego, jak go nazywała. Tajemniczy? Gdyby tylko wiedziała – pomyślała Jenny trochę złośliwie i przeszła przez dom od ulicy, który śmierdział moczem i smażonym tłuszczem. Cathrine nie mogła znieść tego smrodu. Kojarzył się jej z biedą i pijaństwem. Nie, pora iść dalej. Obeszła martwe drzewo na podwórku i poszła w stronę wejścia do domu od podwórza. Przed spotkaniem ze swoim kochankiem kupiła wino i smakołyki. Była godzina za kwadrans szósta. Miała wziąć kąpiel, napić się trochę wina, a potem zacząć przygotowywać romantyczną kolację. Kiedy wanna była napełniona, rozebrała się, stanęła przed lustrem i przyglądała się swojemu ciału. Sterczące piersi jeszcze nie zaczęły zwisać. Była z nich dumna, a jej kochanek zawsze był zafascynowany ich niegrzecznością. Brzuch był płaski, a nogi długie. Była naturalną blondynką i włosy łonowe nie pokrywały całkiem sromu, coś było zostawione, wrażliwe, nad organem płciowym, co mogło sprawić, że każdy tracił nad sobą panowanie. Przesunęła ręką wzdłuż wewnętrznej strony ud i pieściła samą siebie, aż oddech stał się cięższy i poczuła, że musi przestać. Była podniecona i wilgotna, ale tylko na tyle, jak chciała się czuć. Resztę tego cukierka chciała dossać później. Kiedy jej gość przyjdzie. Tuż przed tym, jak miała wślizgnąć się do wanny, ktoś zadzwonił do drzwi. Poczuła lekką irytację, ale założyła szlafrok i poszła otworzyć. Dzwonek do drzwi znów zadzwonił, więc krzyknęła, że idzie. Podeszła do drzwi, otworzyła i już miała coś powiedzieć, kiedy zobaczyła, kto to jest. – To ty – powiedziała. – Czy nie ustaliliśmy… Nie zdążyła dodać nic więcej, ponieważ pierwszy cios trafił ją w twarz. Poczuła potworny ból i została bezceremonialnie pchnięta do holu. Straciła równowagę i siadła ciężko na podłodze. Uniosła ręce, jako osłonę, ale było za późno. Drugi cios trafił w środek głowy i przeszedł przez chrząstki i tkanki prosto w mózg. Życie Jenny Jansson skończyło się w ułamku sekundy.

ROZDZIAŁ 26 Dwa dni później do Axela Hakego dotarł alarm. Gwałtowny opad śniegu zmusił go do pozostania u rodziców jeszcze przez dzień. Drogi były zablokowane przez śnieg i żaden pług nie wyjechał przez weekend. Hake głównie spał i przeglądał przed kominkiem materiał ze śledztwa. W niedzielę wyszedł na lód i łowił ryby ze swoim tatą. Ojciec miał w plecaku termos z wódką i sokiem pomarańczowym. Był dość pijany, kiedy wrócili do domu, ale przynajmniej złapali kilka okoni, które mama Hakego usmażyła. Siri pomagała gorliwie. Za dnia ignorowała Hakego, ale w nocy chciała spać w jego łóżku. I nie trzeba było czytać jej żadnej bajki, dziewczynka zasypiała od razu po wszystkich kuchennych zajęciach. Kiedy wrócili do Sztokholmu, Hake odwiózł Siri do przedszkola i powiedział personelowi, że Hanna ją odbierze. Właśnie przebrał się ze swoich zimowych ubrań, kiedy Lidman zadzwonił i powiedział, że znaleziono zamordowaną Jenny Jansson. Z siedmioma śmiertelnymi ranami w ciele. Olle Sandstedt był pierwszym, którego Hake spotkał na Torstenssongatan. Stał na klatce schodowej i palił. – Nie jestem całkiem pewny, ale to chyba ten sam nóż – powiedział i strząsnął popiół przez okno na dziedziniec. – Oprócz tego morderca grzebał w każdej szufladzie i buszował w każdym zakamarku, więc zajmie to tygodnie, zanim skończymy. Pokręcił głową. – Co za pieprzony człowiek – powiedział. – Nie rozumie, jaką robotę musimy odwalać. – Nie sądzę, że go to obchodzi – powiedział krótko Hake i wszedł do mieszkania. Jenny Jansson nadal leżała w tej samej pozycji, jak wtedy, kiedy została znaleziona przez swojego chłopaka. Fotografowie właśnie skończyli swoją pracę, a technicy byli w trakcie zabezpieczania śladów. Lekarz sądowy Brandt pochylał się nad zwłokami i podniósł się, kiedy zobaczył Hakego. – Zamierzam zabrać ją teraz do mnie. Jedyne, co mogę powiedzieć, to że nie żyje. Została zamordowana. Z pewnością leżała tu kilka dni. Sądząc z pozycji, to cios w głowę zabił ją natychmiast. Jakby po prostu runęła. – A jej chłopak nie ruszał jej ani nie przenosił? – O to musisz zapytać Ollego, ale krew wokół niej jest zastygła i byłoby zauważalne, gdyby ją przenosił. Pozycja, w jakiej upadła, jest oczywista ze względu na stężenie pośmiertne. Axel Hake popatrzył na Jenny. Jej blada twarz wydawała się niemal zupełnie biała, a jej anemiczne ciało było jak wykute w marmurze. Wyglądała jak dziewica ze średniowiecznego obrazu. Zimna, odwrócona od świata. Jedyne, co szpeciło, to te głębokie rany spowodowane przez ciosy. Szlafrok był całkiem zakrwawiony, a na jednej ręce widniała głęboka, czerwononiebieska rana kłuta po ciosie, kiedy próbowała się osłonić. Lidman podszedł do Hakego i wyglądał na skupionego. Wyjął karteczkę z kieszeni i przeczytał. – Dieter Holstein von den Tuor. Tak nazywa się ten, który ją znalazł. Był w Niemczech przez weekend i natrafił na nią tutaj, kiedy wrócił do domu. Sprawdziłem prawdziwość jego informacji i zgadza się, był w posiadłości w Turyngii, kiedy morderstwo miało miejsce. Brandt nie chce wprawdzie powiedzieć dokładnie kiedy, ale prawdopodobnie stało się to w sobotę. – Gdzie jest Dieter? – Wysłałem go do domu. Mieszka na Strandvägen. Hake rozejrzał się po pokoju. Wyglądał tak, jak go pamiętał. W dość złym guście, bez

jakiegoś osobistego stylu. Tak jakby wynajmowała umeblowane mieszkanie. Miało się wrażenie, że zamierzała tu mieszkać tylko przez krótki czas, aż znajdzie tego księcia, który dałby jej połowę królestwa i bezpieczną przyszłość. Teraz było za późno, gdyż spała swoim snem Śpiącej Królewny. Ale nikt nie będzie mógł obudzić jej pocałunkiem. – Prawdopodobnie miała wziąć kąpiel, kiedy morderca zadzwonił do drzwi – kontynuował Lidman. – Jenny otworzyła i wpuściła swojego zabójcę. Pociągnął Hakego w stronę łazienki. Na lustrze było napisane dobrze znane słowo. – Zdzira – przeczytał Hake. – To wprawdzie może być ktoś, kto naśladuje pierwsze morderstwo, ale sądzę, że to raczej ten sam sprawca – powiedział Lidman. – Nie jest to jednak ta sama szminka. Ta jest jaśniejsza i to prawdopodobnie ta, która stoi tam przy lustrze. Olle musi to obejrzeć. Hake zgadzał się z kolegą. Może mieli do czynienia z seryjnym mordercą. Sposób działania na to wskazywał, a seryjni mordercy rzadko zmieniali modus operandi. – Więc mamy teraz do czynienia z seryjnym mordercą – powiedział Lidman, jakby czytając w myślach Hakego. – Nie jestem tego taki pewien. Mam na myśli, że to z pewnością ten sam morderca, ale mam przeczucie, że on tylko naśladował sam siebie, a motywy morderstwa nie muszą być takie same. Lidman posłał mu zmęczone spojrzenie. – Po pierwsze, seryjni mordercy są często perwersyjni. Torturują swoje ofiary i męczą je seksualnie, zanim morderstwo zostanie popełnione. W przypadku Cathrine nie było żadnych obrażeń seksualnych, podobnie u Jenny, z tego, co mogłem zobaczyć. – A po drugie? – Morderca najwyraźniej czegoś szukał. Zrobił gest dookoła pokoju. Szuflady w komodzie były powysuwane, materac rozpruty, a obrazy wisiały krzywo, jakby ktoś czegoś za nimi szukał. – Seryjni mordercy nie szukają rzeczy. Ofiara jest wszystkim, co ich obchodzi. Wszedł do kuchni. Stał tam Olle Sandstedt i zaglądał do lodówki. – Sądzę, że spodziewała się wizyty – powiedział z namysłem. – Miała artykuły spożywcze kupione w tym samym miejscu. Paragon leży w jej portfelu. Produkty, które wskazują na romantyczną kolację. Butelka szampana też jest kupiona tego samego dnia, w sobotę. – Zgadnij, kto przyjdzie na kolację? – powiedział Lidman, który przyszedł za Hakem do kuchni. – W każdym razie nie Dieter Holstein von den Tuor – powiedział Hake zafrasowany. – I być może też nie morderca. Lidman uniósł ze zdziwieniem brwi. – Zamierzała się wykąpać, więc nie spodziewała się lada moment swojego gościa. Jedzenie nie było gotowe, więc mniemam, że spotkanie miało odbyć się za jakąś godzinę. Lidman kiwnął głową. – Co może oznaczać, że gość był tutaj i dzwonił do drzwi po tym, jak została zamordowana – powiedział. – Musimy chyba popytać sąsiadów. Lidman westchnął. Tobisson jeszcze się nie pojawił, mimo że dzwonili ponad dwie godziny temu, i wiedział, komu przydzielą to zadanie. Zadanie, którego nienawidził. – Zatem zacznij tak szybko, jak to możliwe – powiedział Hake bezlitośnie. – Czy ona miała automatyczną sekretarkę, telefon komórkowy? – zwrócił się do Sandstedta. – Dwie wiadomości na automatycznej sekretarce, od narzeczonego. Chciał, żeby oddzwoniła. Ten tak zwany kolacyjny gość w każdym razie nie dzwonił i nie nagrał wiadomości. Żadnej komórki nie znaleźliśmy, ale ona ma abonament. Widziałem rachunek z Europolitan w jednej

z szuflad. – Więc morderca zabrał ją ze sobą. Może po to, żebyśmy nie mogli wyśledzić jej rozmów telefonicznych. Możesz sprawdzić jej rachunek telefoniczny. Telefon komórkowy Hakego dzwonił dwa razy, kiedy był na Torstenssonsgatan. Za każdym razem była to Hanna, która chciała się z nim spotkać i wyjaśnić sprawy. Poinformował ją zimnym głosem, że nie chce się z nią spotkać i poprosił, żeby przestała do niego dzwonić. Miał pracę, na której musiał się skoncentrować. Został na miejscu zbrodni jeszcze jakąś godzinę, póki nie uświadomił sobie, że nie może zebrać więcej informacji. Kiedy Tobisson się zjawił, zabrał go ze sobą na Strandvägen. Nad zatoką unosiły się opary, jakiś holownik, stękając, posuwał się w stronę Skeppsholmen, a wzdłuż nabrzeża leżały jakieś stare szkuty z zamarzniętymi masztami i pokładami. Hake zaparkował przed tak zwanym domem Bünsowska, wspaniałym budynkiem z cegły i wapienia, określonego kiedyś jako poemat rycerski w kamieniu. Pamiętał, że ten dom był jednym z pierwszych w Sztokholmie, który miał windę. Weszli przez bramę po zgłoszeniu się przez domofon. Tobisson rozglądał się szeroko otwartymi oczami po klatce schodowej, gdzie pięknie tkany perski dywan ciągnął się na marmurowych schodach aż do pierwszego piętra. Wjechali windą i wysiedli na drugim piętrze, które całkowicie należało do narzeczonego zamordowanej. – Tędy – powiedział Dieter Holstein von den Tuor i wpuścił ich do wspaniałego mieszkania. Był nienagannie ubrany w ciemnoniebieską marynarkę, szare spodnie i jasnoniebieską koszulę z krawatem w ołowianym kolorze. Wyglądał tak, jak go Hake pamiętał z wernisażu. Odrobinę anemiczny, z chudymi rękami, które przypominały ptasie szpony. Włosy miał zaczesane do tyłu od łukowatego czoła i Hake zauważył, że brakuje mu płatków uszu. Poszli za nim przez stylowo umeblowaną bibliotekę i jadalnię do salonu z dużymi, ponurymi portretami przodków wzdłuż ścian. Krzesła były delikatne i Hake pomyślał ironicznie, jakie to szczęście, że nie ma Lidmana. Mógłby je zepsuć, siadając nieostrożnie. Starszy mężczyzna podniósł się i ukłonił, kiedy weszli. – To mój lekarz domowy, doktor Brunder – przedstawił Dieter. Osobisty lekarz patrzył uporczywie na Hakego, lustrując go z góry na dół. Zwrócił uwagę na jego laskę i chrząknął. – Dieter jest teraz osłabiony i będę wdzięczny, jeśli skrócicie wizytę tak, jak to możliwe. Hake kiwnął głową i miał nadzieję, że Tobisson nie stanie się od razu rozdrażniony. – Zrozumiano, generale – zdążył jednak palnąć Tobisson, zanim dostrzegł ciemne spojrzenie Hakego. – Jak powiedziano, jestem jego doktorem – powiedział sucho Brunder. – Och, przepraszam – odrzekł Tobisson z uniżonym uśmiechem. Lekarz wyszedł, a oni usiedli przy małym stoliku w stylu empire. Dieter wyjął srebrne etui i zapalił papierosa. Ręka drżała mu nieco. – Postaram się jak najbardziej streszczać – powiedział uprzejmie Hake. Dieter pochylił głowę, jak można było zrozumieć, z wdzięcznością. – Chcę, żebyś opowiedział, jak ją znalazłeś. Dieter zastanawiał się. – Byłem w Turyngii przez weekend, u moich dziadków. Chciałem poinformować ich o naszych planach małżeńskich. Kiedy wróciłem do domu w poniedziałek rano, nikt nie odpowiadał u Jenny. Byłem dość wyczerpany po podróży, więc zostawiłem krótką wiadomość na jej automatycznej sekretarce, że skontaktuję się z nią następnego dnia. – To było normalne? – Co?

– Że nie wysilałeś się bardziej, żeby ją złapać? Dieter wydawał się niezupełnie rozumieć pytanie. – Jeśli masz na myśli, czy mieliśmy obowiązek składania raportu sobie nawzajem, to odpowiedź brzmi nie. Jesteśmy nowoczesnymi ludźmi, mimo że mamy stare nazwisko. Uśmiechnął się nieco. Było słychać, że to zdanie wypowiadał wiele razy. – Po ślubie miało być oczywiście inaczej. Wyciągnął nieco brodę, jakby spodziewał się sprzeciwu. – Oczywiście – powiedział Tobisson powściągliwie, w sposób, który jak uważał, pasował do Östermalm. – Dzwoniłem kilka razy następnego dnia – kontynuował Dieter, nie zwracając uwagi na ironię – i kiedy jej nie zastałem, zaniepokoiłem się i poszedłem na Torstenssonsgatan. Nagle przestał mówić, a zaciśnięte szczęki chodziły pod napiętą skórą. – Leżała w holu – ciągnął dalej z napięciem. – Widziałem, że jest zamordowana, wyjąłem moją komórkę i zadzwoniłem na policję. – Ruszałeś coś? Dieter nie wahał się. – Tak – powiedział. – Płaszcz kąpielowy był rozchylony i odsłaniał jej łono. Wziąłem jeden róg i zasłoniłem je. Uważałem, że zasługiwała na to. Hake nie miał ochoty tego komentować, mimo że uważał, że facet zachował się głupio, ruszając coś na miejscu morderstwa. – Jaka była twoja pierwsza myśl, kiedy zobaczyłeś Jenny? – Wiedziałem przecież, jak Cathrine została zamordowana, więc pomyślałem, że to było do przewidzenia. Popatrzył na nich. – To znaczy było do przewidzenia, że Jenny miało spotkać to samo, co Cathrine. Potem oczywiście się zmartwiłem – dodał szybko, jakby po to, żeby pokazać, że był człowiekiem z uczuciami i empatią. – Były bliskimi przyjaciółkami, prawda? – Można chyba powiedzieć, że Jenny poniekąd podziwiała Cathrine. Nie za jej sposób bycia i nie za jej charakter. Ale za to, że pochodziła z zamożnej rodziny. Spojrzał w dół na podłogę. – Wiem, że chciała wyjść za mnie dlatego, że byłem z tak zwanego dobrego domu. Omiótł gestem wszystkie portrety. – Ale byliśmy też zakochani w sobie i to mi wystarczyło. Tobisson skinął zachęcająco głową. Dieter patrzył to na Hakego, to na Tobissona, jakby nie był pewien, do kogo powinien zwrócić się, żeby zdobyć najwięcej współczucia. – Była wspaniałą dziewczyną. Dużo wspanialszą niż wiele z tych, które pochodzą ze znamienitych rodzin. Nagle załamał się trochę i pociągnął nosem. Wyjął chusteczkę z kieszeni i wytarł sobie nos. – Przepraszam – powiedział grzecznie. Biedaczysko – pomyślał Hake. Czuł sympatię do Dietera. Śledztwo ujawni pewne rzeczy i jeszcze nie prędko nadejdzie dla narzeczonego koniec sprawy. Podniósł się, zostawił swoją wizytówkę i poprosił Dietera, by zadzwonił, jeśli wpadnie na coś, co mogłoby przydać się policji. Zanim pożegnali się przy frontowych drzwiach, Dieter odwrócił się w stronę Hakego. – Tydzień po morderstwie Cathrine Jenny była bardzo przybita. Przygnębiona. Zawahał się. – Ale potem wydarzyło się coś, co ją ucieszyło. Była jak odmieniona. Śmiała się i drażniła

trochę ze mną. Wyglądało, jakby jej ulżyło. – Wiesz dlaczego? – zapytał Hake w napięciu. – Nie. Powiedziała tylko, że człowiek nie powinien się załamywać. Że życie mimo wszystko toczy się dalej. Spojrzał pusto na Hakego i powiedział skrzeczącym głosem: – Ale najwidoczniej się nie potoczyło… W drodze powrotnej do Kungsholmen Hake i Tobisson rozmyślali, co mogło spowodować zmianę nastroju Jenny. Tobisson sądził, że może spotkała nowego kochanka, którego zamierzała zaprosić tego fatalnego wieczoru. Hake nie był całkiem pewien, czy był to kochanek. Nie było zakazane kupowanie jedzenia i szampana zawczasu dla swojego narzeczonego. – Ale tam były ostrygi – powiedział szybko Tobisson. – One trzymają się tylko jeden dzień. – Jesteś tego pewien? Tobisson nie był zupełnie pewien, więc Hake poprosił go, żeby zadzwonił do sklepu rybnego, by się tego dowiedzieć. Tobisson wyjął komórkę i zadzwonił do Lisy Elmqvist z hali targowej na Östermalmie, która wyjaśniła, że ostrygi mogą być trzymane kilka dni w lodówce. – Diabli wzięli teorię – powiedział Tobisson i zamknął telefon. Axel Hake zawsze był sceptyczny wobec utartych mitów. Twierdzeń, które wszyscy mniej lub bardziej brali za pewnik. Jak to, że ostryg nie dało się przechowywać. Nazywał to syndromem Hamleta. Większa część świata uważała, że Hamlet trzymał czaszkę, kiedy zadawał swoje egzystencjalne pytanie o być albo nie być. W rzeczy samej przeprowadził ten monolog już w trzecim akcie, podczas gdy scena z czaszką jest w piątym. Ale świat nie chciał tego tak widzieć, i dlatego sceny połączono razem. Hake postrzegał jako swój obowiązek, aby oddzielać mity od rzeczywistości. – Więc co mogło ją tak ucieszyć? – zapytał Tobisson retorycznie. – Co było jej wielką namiętnością? – skontrował Hake. – Mężczyźni? – Ich mogła łatwo zdobyć. – Status – rozumował Tobisson. – Była przecież w pewien sposób opętana pragnieniem, żeby zostać kobietą z wyższych sfer. – To właściwie już osiągnęła, więc to nie mogło sprawić, że tak się zmieniła z dnia na dzień. – Zatem pieniądze? To w każdym razie mnie cieszy pod koniec każdego miesiąca. Wendela mówi, że wydaję się całkiem odmieniony. – Pieniądze, tak – powiedział Hake sam do siebie. Jenny Jansson, wychowana u stróża na Östermalmie, może natrafiła na pieniądze. Zleci Lidmanowi sprawdzenie konta bankowego Jenny. Hake zjechał do garażu policyjnego i razem z Tobissonem dostał się windą do pokoju dowodzenia. Bolinder był tam razem z Ollem Sandstedtem. – Teraz to nie przelewki – powiedział Bolinder i zakaszlał. – Gazety nie będą łaskawe. – Nic nie mogę na to poradzić – odrzekł Hake słabo. – A owszem, trochę chyba możesz. – Niby jak? – Współpracować na przykład. – Z gazetami? – Jedna wystarczy. Gazeta wieczorna. – Nigdy w życiu. – Potrzebujemy sojusznika, Axel – powiedział Bolinder. – Inaczej zrobią z nas marmoladę. Albo raczej z ciebie, ponieważ to ty prowadzisz dochodzenie.

– Nie da się tego rozwiązać w jakiś inny sposób? – zapytał ostrożnie Hake. Bolinder wzruszył ramionami. – Możemy poczekać z dzień, ale ja tego nie polecam. – Czekamy – orzekł Hake zdecydowanie. – Jaki będzie nagłówek tym razem, co? Usiadł ciężko. Noga zaczęła go boleć po tych wszystkich schodach w domu na Torstenssonsgatan. Bolinder patrzył w próżnię. – „Morderstwo z wyższych sfer” – powiedział mrukliwym głosem. – Ale po nagłówku będzie napisane, że mieszkańcy Östermalm żyją w strachu. Gdzie morderca uderzy następnym razem? Co robi policja? Czy nie mogli zapobiec drugiemu morderstwu? Spojrzał znacząco na Hakego. – Mimo wszystko czekamy – powtórzył zdecydowanie Hake. Bolinder kiwnął głową i poszedł na spotkanie z prasą. Sandstedt usiadł na parapecie, uchylił nieco okno i zapalił papierosa. Jego grube okulary i pokryta bliznami cera sprawiały, że wyglądał w świetle zmierzchu jak przestępca. Palił tylko lucky strike bez filtra, a palił tak dużo, aż zaczynało pachnieć spalonym łokciem, jak to ujął Lidman. – Sprawdziłem tylko pobieżnie jej rzeczy – powiedział – ale pomyślałem, że i tak porozmawiam z tobą. – Tak? – Miała trochę rzeczy, które wydawały się należeć do Cathrine Haldeman-Spegel. Były schowane w specjalnej szufladzie. – Skąd wiesz, że to były rzeczy Cathrine? – Och, było tak napisane na wielu z nich – odrzekł Sandstedt z uśmieszkiem w kąciku ust. – To zabieranie rzeczy od Cathrine widocznie trwało od lat. Pierwszy wydaje się być wisiorek, który Cathrine dostała w prezencie maturalnym od swoich rodziców. Wygrawerowane jest jej imię, a także słowa „od taty i mamy”. Dalej było prawo jazdy należące do Cathrine. Sprawdziłem rejestr praw jazdy, Cathrine zgłosiła jego kradzież przed mniej więcej czterema latami. Były tam też zdjęcia chłopaków, drogi zegarek, kurtka, płyty, książki z imieniem Cathrine na okładce i wiele innych rzeczy. Potrząsnął z przygnębieniem głową. – Chciała być jak Cathrine i być może zajęła się też mordercą, dokładnie jak Cathrine. – Tego nie wiemy – stwierdził zirytowany Hake. – Próbuję tylko pomóc – powiedział Sandstedt urażony. Hake wstał, wyprostował nogę i wziął laskę. Chodził dookoła pokoju. Próbował trochę zginać nogę, ale kolano było zbyt sztywne. Nie pływał przez kilka dni i być może to sprawiło, że noga stała się tak ociężała. – Cathrine Haldeman-Spegel została zamordowana na Jungfrugatan – powiedział dokładnie w chwili, kiedy otworzyły się drzwi i wszedł Oskar Lidman. Stanął pod ścianą. – To wydaje się być morderstwo z namiętności. Ale żadne przestępstwo seksualne nie miało miejsca. Morderca prawdopodobnie miał klucz, a w swoim podnieceniu nie mógł się powstrzymać od napisania słowa „zdzira” na lustrze w łazience. Pytanie brzmi, czy jesteśmy wprowadzeni w błąd? Czy miało to tylko wyglądać, jakby chodziło o namiętność, kiedy w gruncie rzeczy chodziło o ekonomiczny zysk albo coś innego, czego jeszcze nie możemy przewidzieć? Nikt nie odpowiedział. – Następną ofiarą jest Jenny Jansson. Morderca nie miał klucza, lecz Jenny została zamordowana od razu w holu, kiedy otworzyła drzwi. Miała na sobie płaszcz kąpielowy, więc nie

jest prawdopodobne, że miała mordercę u siebie jakiś dłuższy czas. Słowo „zdzira” jest ponownie napisane na lustrze, zakładamy, że jest to ten sam charakter pisma. Ale niezależnie od tego morderstwo numer dwa wydaje się dużo bardziej wyrachowane. Morderca zdaje się szukał czegoś. W odróżnieniu od morderstwa Cathrine, tym razem mieszkanie jest przeszukane. U Cathrine w ogóle tego nie było. Wspólne dla nich obu jest to, że miały kogoś na boku swoich stałych związków. Możemy to udowodnić, jeśli chodzi o Cathrine, ponieważ Peter Severin nie mógł uprawiać z nią seksu w niedzielę, zanim umarła. Był na ćwiczeniach. I możemy chyba założyć, że to nie Dieter Holstein von den Tuor był gościem na kolacji u Jenny tego nieszczęsnego dnia. Spojrzał pytająco na swoich kolegów. – Czy mogło być tak, że Cathrine i Jenny miały tego samego kochanka i że to on jest mordercą? – Dlaczego? – zapytał Lidman. – Dlatego, że Jenny chciała mieć wszystko to, co chciała mieć Cathrine. Znalezisko Ollego pokazuje, że Jenny stale kradła rzeczy Cathrine w trakcie całej ich znajomości. Była cieniem Cathrine we wszystkim. Była niemalże chorobliwie pochłonięta tym, co robiła Cathrine, i chciała mieć te same rzeczy, co ona. Lidman popatrzył z zadumą na Hakego. – Jest coś, co się nie zgadza – powiedział w końcu. – Co? – zapytał Hake. – Gość Jenny. Jeśli już uzgodnił czas na spotkanie, to nie było żadnego powodu przychodzić wcześniej i ją mordować. Hake pokręcił głową. – Gość mógł pomylić godzinę – powiedział. – To nie takie naciągane. – W takim razie oznacza to, że ich wspólny kochanek był również ich mordercą – stwierdził Lidman. – Kochanek? – zapytał Hake cicho. – To mogła być też kochanka. Na ofiarach nie odbyła się żadna penetracja. Lidman spojrzał na niego zaskoczony i zaczął protestować. Ale nagle otworzyły się drzwi i Seymour Rilke poprosił Hakego, żeby udał się z nim do jego pokoju. Hake poszedł za nim. Ten drobny człowieczek usiadł jak zwykle przy biurku i spojrzał na czubki swoich palców. – Rozmawiałem z Bolinderem – powiedział nienaturalnym głosem. Odniosłem wrażenie, że nie chcesz współpracować z prasą. – To przecież zawsze była nasza polityka, żeby prowadzić śledztwa samemu – odpowiedział Hake i nagle poczuł się zupełnie wyczerpany. Nie wiedział, czy da radę powstrzymać całą frustrację, którą w sobie miał. – Sytuacja jest teraz trochę inna – rzekł Rilke nieubłaganie. – Drepczemy w miejscu, donikąd nie dochodząc. Spojrzał sztywno na Hakego. – „Aktualności” właśnie przeprowadziły ze mną wywiad. Ich jedynym pytaniem było, czy mogliśmy udaremnić to drugie morderstwo. Odpowiedziałem oczywiście, że nie, ale doprawdy nie jestem całkiem pewien. Dopiero co się dowiedziałem od Bolindera, że jeden z naszych dzienników wieczornych zamierza jutro w artykule wstępnym oskarżyć policję o niekompetencje. Sądzę, że pytanie jest uzasadnione. Minister Sprawiedliwości… – Masz jakąś sugestię? – przerwał mu Hake i próbował zachować jak najbardziej spokojny głos. – Odnośnie czego?

– Jak mogliśmy zapobiec drugiemu morderstwu. – Łapiąc sprawcę, oczywiście. – Tak, ale jak? Hake spotkał spojrzenie Rilkego. – To chyba, do cholery, twoja praca. – Otóż to – powiedział Hake. – To moja praca. Nie twoja, nie Ministra Sprawiedliwości i przede wszystkim nie gazet. – Tak? – Dlatego powiem teraz coś, co możesz powtórzyć wszystkim mediom, w których zamierzasz wystąpić. Nie mogliśmy zapobiec drugiemu morderstwu, ponieważ nie mamy żadnego podejrzanego. Mamy poszlaki, mamy zwiady, pracujemy całą dobę. Ale nie możemy aresztować kogoś za morderstwo, póki nie wiemy, kto to jest. Rilke pokręcił głową. – Dałem ci tydzień, Axel. Teraz zostały tylko dwa dni. Dłużej już nie jestem gotowy cię wspierać. – Wspierać? Ty mnie, kurwa, nie wsparłeś ani razu! – Dwa dni – powiedział Rilke bez mrugnięcia. Axel Hake musiał popływać, zanim pojechał do domu. Wiedział, że będzie tylko człapać po mieszkaniu i mieć złe myśli, jeśli nie wyrzuci z siebie całej złości. Po saunie, prysznicu i zimnej Ramlösa poczuł się trochę lepiej na duchu. Nie trwało to długo. Przed bramą stała Ditte Kelp i czekała na niego.

ROZDZIAŁ 27 Axel Hake wpuścił Ditte i przygotował kawę. Dziewczyna była ubrana w bardzo krótką spódniczkę i obcisły top, który podkreślał małe piersi. Stała oparta o framugę drzwi w kuchni i obserwowała Hakego, kiedy wyjmował filiżanki i żytni chleb. Chciała coś opowiedzieć, więc Hake zaprosił ją do środka. – To jak idzie śledztwo? – zapytała z zaciekawieniem. Hake rzucił jej szybkie spojrzenie i uśmiechnął się lekko. – Nie mogę oczywiście powiedzieć. – Oj tam, trochę. Hake pokręcił głową. – Niestety… – Słyszałam w radiu, że doszło do nowego morderstwa. Na Jenny Jansson. – Znałaś ją? Ditte wzruszyła ramionami. – Słyszałam o niej. Cathrine miała w zwyczaju nazywać ją „mój cień”. – Więc nigdy jej nie spotkałaś? Dokończył robić kawę, postawił masło i ser Roquefort na stole w kuchni. – Ależ tak. Kilka razy. – Przy jakiej okazji? Hake wskazał jej gestem, żeby usiadła. Ditte poszła i siadła przy stole. Obserwował ją ukradkiem. Wydawała się zdenerwowana. Miała się na baczności. Zadziorność i prowokacja zostały stłumione. – Jakichś imprez – powiedziała niejasno. – Czasami czekała na Cathrine przed szkołą. – Żadnych bliższych stosunków? Nalał kawy do filiżanek i podał jej chleb. – Co masz na myśli? Wzięła kromkę chleba bez dodatków i ugryzła ją. – Rutynowe pytania – odpowiedział Hake. – Czy masz na myśli to, co sądzę, że masz na myśli? – Można przecież lubić zarówno mężczyzn, jak i kobiety. Ditte odłożyła powoli kromkę. – Kto powiedział, że lubię mężczyzn? – odrzekła, krzywiąc się. – Mówię poważnie. Czy miałaś jakieś bliższe stosunki z Jenny Jansson? – Nie – powiedziała Ditte. – Nie była w moim typie. – A Cathrine była? Ditte wzdrygnęła się i wstała. – Sądzę, że jesteś cholernie bezczelny – powiedziała i wyszła z kuchni. Hake poszedł za nią i obserwował ją, kiedy zakładała płaszcz. – To proste pytanie – ciągnął. Odwróciła się i przyciągnęła go do siebie. Odszukała jego wargi i pocałowała go mocno w usta. – Tu masz moją odpowiedź – powiedziała. Dokładnie wtedy w drzwiach wejściowych zazgrzytał klucz i weszła Hanna. Popatrzyła na nich niepewnie. Ditte szybko położyła dłoń na policzku Hakego.

– Do zobaczenia wkrótce – powiedziała miękko. Hake cofnął się o krok. Hanna nie wiedziała, czy ma się odwrócić, czy iść dalej. – Przeszkadzam? – zapytała w końcu. – Wejdź – powiedział Hake. Hanna przeszła obok nich do mieszkania. Hake wziął Ditte lekko za ramię. – Dlaczego właściwie tu przyszłaś? Ditte spojrzała na niego rozbawiona. – Bardzo chcesz to wiedzieć, co? Czekał aż będzie kontynuować. – Okej. A zatem – zaczęła i jej niepewność wróciła. – Cathrine opowiadała, że sądziła, iż to Jenny ukradła jej pamiętnik i to ją niepokoiło. Wyszła na klatkę schodową. Hake stanął w drzwiach. – Kiedy usłyszałam o morderstwie Jenny, chciałam ci o tym powiedzieć. Może to ważne? Mam na myśli pamiętnik. Spojrzała na niego pytająco. – Może – powiedział krótko. Nie wydawała się zadowolona z odpowiedzi i nagle wzięła jego rękę, polizała ją, a potem włożyła ją pod płaszcz i położyła na piersi. Hake czuł napięty sutek na małej piersi. – No i chciałam też czegoś innego, ale to może trochę poczekać. Puściła jego dłoń, odwróciła się i zeszła szybko po schodach. Hake został i patrzył za nią. Nie wiedział, czy tylko grała, czy rzeczywiście go chciała. Czy to była zasłona dymna, czy to było na poważnie. Zamknął drzwi i wszedł do mieszkania. Kiedy nie mógł znaleźć Hanny ani w salonie, ani w kuchni, wszedł do sypialni. Stała przy łóżku. – Tutaj w każdym razie nie byliście – stwierdziła i go minęła. Wyszła do kuchni i usiadła na miejscu Ditte. Popatrzyła na filiżanki, a potem na niego. – Kim ona była? – Świadkiem – powiedział Hake. Czuł się nieswojo. Potrzebował czasu, aby pomyśleć i świętego spokoju, a nie dalszych konfrontacji. Hanna skinęła lekko głową. – Zrobiłam cholerną głupotę – zaczęła. – Ja naprawdę miałem na myśli to, co powiedziałem. Nie chcę cię więcej widzieć – powiedział Hake i napił się kawy, która zrobiła się chłodna. Hanna zobaczyła nieustępliwość w jego wzroku i pokręciła głową. – To nie jest tak, jak myślisz, ale tak czy owak, zrobiłam straszną głupotę. Hake westchnął i zamierzał wstać. – Poczekaj, pozwól mi przynajmniej wyjaśnić. Popatrzyła na niego błagalnie i zauważył, że było w niej coś pokornego. Coś kruchego i złamanego. – Viggo ma firmę, która produkuje meble – powiedziała. – Spotkaliśmy się na targach meblowych i był bardzo zainteresowany moimi prototypami mebli dziecięcych. Splotła ręce na stole. – Był także bardzo zainteresowany mną. Wyszliśmy coś zjeść kilka razy i zaproponował, że jego firma mogłaby produkować jedno z krzeseł na licencji. Rozumiesz, jaki byłby to przełom dla mnie? Hake nie chciał słyszeć już nic więcej. Czuł, jakby ktoś wbił w niego nóż i teraz powoli go przekręcał, ale słuchał nadal. Prawda być może wyrwie go z jego ciągłej melancholii, nie mogło

być w każdym razie gorzej. O ile to co słyszał, było prawdą. – Zapytał mnie, czy jestem singlem, a ja głupio odpowiedziałam, że tak. Ale że mam dziecko, które u mnie mieszka. Nie wiem, dlaczego nie powiedziałam, że jesteś w moim życiu. Myślę, że byłam wtedy zła na ciebie o coś i udawałam, że nie istniejesz. – Jak długo… robiliście to za moimi plecami? – Czekaj – powiedziała Hanna. – Muszę to opowiedzieć na mój sposób. Znów popatrzyła na niego błagalnie. – Zaczął zalecać się do mnie i cały czas robił mi nadzieję, że krzesło będzie produkowane. Sądziłam, że to nie takie groźne, żeby trochę pograć. Spojrzała w dół na stół. – Niestety, wszystko poszło nie tak. Przyjechał tutaj bez zapowiedzi i musiałam wysłać gdzieś ciebie i Siri. To było wtedy, kiedy miałam jechać do Dalarö z przyjaciółką. – Gdzie byliście wtedy? – Zostałam w Sztokholmie, ale nie chciałam, żebyś myślał, że jestem tutaj. On przyszedł do mnie do domu i zjedliśmy kolację. Pokręciła lekko głową na to wspomnienie. – Był dość uparty, ale udało mi się go odesłać, tak żeby nie wziął mi tego za złe. Nieco później dostałam propozycję lukratywnego kontraktu, którą chciał ze mną przedyskutować. Przyjechał do Sztokholmu. Żona Rilkego zaprosiła mnie na obiad i zabrałam tam ze sobą Viggo, żeby uniknąć odprawiania go ciągle z kwitkiem. – Więc Seymour Rilke był twoją przyzwoitką – powiedział Hake sceptycznie. Hanna zarumieniła się, na policzkach i szyi wykwitły jej czerwone plamy. – W zeszłym tygodniu pojechałam do Kopenhagi, żeby podpisać kontrakt. Nie był on jednak do końca jasny. Były bowiem szczegóły, których nie mogłam zaakceptować i sporo niuansów prawnych, co do których potrzebowałam pomocy. Zaprosił Siri i mnie do swojego wiejskiego domu w Odense. Dopilnowałam, aby Siri zawsze była blisko mnie, nawet w nocy. Posłała mu nieśmiałe spojrzenie. – Dlaczego? To przystojny facet – powiedział Hake. Hanna spojrzała na stół. – Wiem – odrzekła nieprzekonywająco. – Co stało się potem? – Nic. Wróciłam do domu. Ktoś pomógł mi przy kontrakcie, który okazał się być dla mnie całkiem kiepskim interesem, ale ja jednak byłam zdesperowana, żeby wprowadzić coś do produkcji, więc mimo wszystko zgodziłam się podpisać. Viggo przyjechał tutaj, a resztę wiesz. – Gówno wiem – powiedział Hake nieszczęśliwie. – Przyszedł i mieliśmy zjeść kolację u mnie w domu. Potem ty wpadłeś jak bomba z Siri i zachowałeś się jak prostak. – Ja? Hanna spojrzała na niego smutnymi oczami. – Tak, ty. Gdybyś nie wrócił, kontrakt byłby podpisany. Zamiast tego musiałam się tłumaczyć, a Viggo poczuł się zraniony i urażony, że się nim bawiłam, jak to ujął. – Co też zrobiłaś – powiedział Hake zdecydowanie. – Właśnie. To było tak cholernie głupie. Nie wiem, co we mnie wstąpiło za tym pierwszym razem, ale potem jakby nie było odwrotu. Naprawdę zapędziłam się w kozi róg. – Wszystko dla kontraktu? – Z którego nic nie będzie. Viggo zerwał go tuż po tym, jak wyszedłeś i powiedział, że oczywiście nie może współpracować z osobą, która mija się z prawdą. Ja zrobiłam to samo.

– Więc nigdy nie spaliście ze sobą? – Nadal mnie nie słuchasz – powiedziała Hanna i wstała. – Z mojej strony to była tylko gra. Powiedziałam, co miałam do powiedzenia. Teraz ty musisz zdecydować, co dalej. – Potrzebuję czasu – odrzekł Hake i poczuł, jakby powtarzał prośbę Hanny z zimy. – Czy ta dziewczyna ma z tym coś wspólnego? – zapytała z napięciem. – Nie – odpowiedział Hake spokojnie. Kiedy Hanna poszła, wyszedł na długi spacer wzdłuż brzegu. Przeszedł pod dużym przęsłem Västerbron i dalej do Smedsuddsbadet. Odłożył laskę, przykucnął i wpatrywał się w ciemną wodę. Nie odczuwał ani ulgi, ani gniewu. Czuł się tylko zupełnie pusty w środku. Nic nie było takie, jak się wydawało. Niektóre rzeczy wyolbrzymiano, inne umniejszano. Las zasłania drzewa. Hake zanurzył dłonie w wodzie i przemył twarz. Potem podniósł się, wziął laskę i spojrzał na drugą stronę. Zobaczył wyspę Långholmen w zimowej szacie. Znajdowało się tam stare więzienie, które teraz było przerobione na hotel. Gdyby jakiś więzień usłyszał, że ich cele zostaną w przyszłości pokojami hotelowymi, gdyby ktoś powiedział tym mordercom, gwałcicielom i złodziejom, że ich desperackie graffiti na ścianach będzie osobliwością dla bogatych turystów, skłaniającą do przemyśleń, sądziliby, że się z nich kpi. Hake zastanawiał się, jakich drzew nie widzi przez ten las. Jakie rzeczy za tydzień lub za miesiąc będą czymś zupełnie innym, niż sobie wyobrażał. Kiedy wrócił do domu, zanurzył się w wannie i zaczął rozmyślać o dwóch zamordowanych dziewczynach z Östermalmu. A im więcej się zastanawiał, tym wyraźniej zdawał się widzieć cały przebieg zdarzeń, wyraźny wzór, wszystkie drzewa. Była tam dziewczyna, która wydawała się mieć wszystko, i był tam jej cień, który chciał także mieć wszystko. Teraz obydwie były zamordowane. Ale nagle stracił ostrość i wszystko znów stało się nieprzepuszczalną masą, gdzie wszyscy zdawali się mieć motywy, gdzie wszyscy zdawali się być zarówno winni, jak i niewinni. Czy naprawdę morderstwo miało związek ze wspólnym kochankiem lub kochanką, czy było to tylko złudzenie? Rodzaj zamalowania, gdzie prawdziwy obraz wyjdzie na światło dzienne dopiero po usunięciu wierzchniej warstwy? Hake nie wiedział. Ale jednej rzeczy był pewien. Morderca był tam na zewnątrz, w zimowej ciemności i to może była tylko kwestia czasu, zanim on albo ona znów uderzy. Hake zanurzył się pod wodę. To był uwodzicielsko cichy i ciepły świat. Żadnego wołania o pomoc, żadnej odpowiedzialności. Żadnych źle skierowanych namiętności. Wydawało mu się jednak, że ktoś woła jego imię z daleka. Spojrzał do góry ponad powierzchnię wody i nagle jakiś cień wszedł do łazienki i pochylił się nad nim. Próbował wstać, ale śliska wanna sprawiła, że ześliznął się znów na dół i desperacko walczył o powietrze. Chwyciła go panika, zaczął gwałtownie uderzać rękami i w końcu udało mu się wynurzyć. Wpatrywał się w postać w łazience. To była Hanna. Patrzyła na niego niezdecydowanie. – Co ty, do cholery, wyprawiasz? – Wystraszyłaś mnie – powiedział Hake i poczuł wodę w tchawicy i nozdrzach. – Ja? – Zobaczyłem tylko cień pochylający się nade mną. Przez chwilę sądziłem, że to morderca. Hanna uniosła lekko brwi. – Dzwoniłam, ale nikt nie otworzył. Widziałam przecież, że się świeci, więc otworzyłam i weszłam. Później usłyszałam pluskanie i krzyknęłam twoje imię – powiedziała rzeczowo. Hake wstał nagi z wanny i wziął ręcznik z wieszaka. – Dlaczego wróciłaś? Powiedziałem przecież, że potrzebuję czasu do namysłu. Wzrok Hanny spoczął przez chwilę na nim, kiedy się wycierał. – Tak, ale faktycznie nie zamierzałam ci go dać – powiedziała frywolnie, zarzuciła mu ręce na szyję i przyciągnęła go do siebie.

ROZDZIAŁ 28 To był taki dzień, kiedy Sztokholm był najpiękniejszy. Niebo było niebieskie, połyskujące złotem światło od stojącego nisko słońca sprawiało, że budynki jakby jarzyły się od środka. Jak na starych obrazach mistrzów renesansu. Drzewa sterczały z kaligraficzną precyzją na tle ciężkiego od śniegu, białego krajobrazu. Drogi nie zdążyły się zrobić brudne, śnieg leżał nietknięty zarówno na dachach, jak i ulicach. Nawet komisariat policji wyglądał pięknie w świetle poranka, kiedy Axel Hake wszedł do budynku. Czuł się wypoczęty. Hanna zabrała Siri do swojej matki, zanim przyszła z wizytą, i mieli całą noc dla siebie. Noc dorosłych. Rano leżeli przytuleni na łyżeczkę i głębokie poczucie przynależności sprawiło, że Hake zamarzył o dłuższych chwilach razem. Ale gdzieś w duchu wiedział, że to tylko marzenie. Byli dwoma eremitami, którzy nie byli stworzeni do całkowicie wspólnego życia. Po solidnym śniadaniu każde poszło do swojej pracy. Hanna musiała spróbować znaleźć innego producenta, a Hake musiał znaleźć mordercę. Byli jak dwoje starych myśliwych tropiący zwierzynę. Kiedy Axel Hake wszedł do biura, zauważył swoich współpracowników oczekujących w napięciu. Tobisson podniósł się i stanął trochę wyczekująco przy oknie, a Lidman ze sztywnym uśmiechem otworzył teczkę i wyjął dokument. – Masz – powiedział z drżeniem w głosie i wręczył go Hakemu. Hake zobaczył, że jest to wyciąg z rachunku telefonicznego. Mnóstwo cyfr uszeregowano w kolumnach. W pierwszej z kolumn znajdował się numer telefonu, w drugiej – jak długo trwała rozmowa, a w trzeciej – ile kosztowała abonenta. – To jest rachunek za telefon komórkowy Jenny Jansson – powiedział Lidman. Hake nie widział żadnych nazwisk tych, do których dzwoniła, a numery nie były w jakiś sposób znajome. – Jak widzisz, biegną kwartalnie. Lidman podszedł i położył swój gruby palec na papierze i pokazał Hakemu daty, kiedy telefonowano. – Numery prowadzą do różnych kolegów i do jej chłopaka. Do różnych sklepów, między innymi do kwiaciarni. Do tego ostatniego dzwoniła po morderstwie na Cathrine HaldemanSpegel. Po wieniec pogrzebowy. Tam. Dziewiątego listopada. – Jeśli przyjmiemy tę datę za punkt wyjścia i popatrzysz przed i po tej dacie, odkryjesz nowy numer, który powraca po śmierci Cathrine. Hake patrzył na ten nowy numer. To numer w Sztokholmie. Południowe przedmieścia, jeśli dobrze pamiętał. – Anders Hjortman? Lidman uśmiechnął się, a Tobisson spojrzał z napięciem na Hakego. – Zatem dzwoniła do Andersa Hjortmana. I co z tego? – I co z tego? – powiedział przedrzeźniając Tobisson, ale przerwał natychmiast, kiedy zobaczył spojrzenie Hakego. – Nie spotkali się przecież, zanim Cathrine została zamordowana, a teraz dzwonią do siebie. – To też rozumiem – powiedział Hake spokojnie. – Ale nie ma w tym nic kryminalnego. Spotkali się i utrzymywali kontakt w trudnym czasie. – Spójrz na czas i na to, ile kosztowało połączenie – wtrącił Lidman. Ponownie położył swój duży palec na dokumencie i wskazał.

– Tu jest jedna rozmowa, która trwała dwadzieścia minut. Tam kolejna, która trwała ponad kwadrans i następna trwająca osiem minut. Wszystko z telefonu komórkowego z bardzo wysoką opłatą za rozmowę. W ten sposób nie dzwoni się, do cholery, z kondolencjami. – Pokaż mu ostatnią – powiedział Tobisson niemal triumfującym głosem. – Ostatnia rozmowa, którą wykonała, była do Andersa Hjortmana. Tam. Hake poczuł dreszcz wzdłuż karku. To był ten sam dzień, kiedy zamordowano Jenny. Anders Hjortman pakował sportową torbę, kiedy Lidman i Hake przyszli z wizytą. Wpuścił ich niechętnie i powiedział, że nie ma dla nich teraz czasu. Mecz miał się zacząć za godzinę. – Wobec tego zwijamy cię na komisariat – powiedział Hake nieprzejednanie. Hjortman ugiął się i usiadł na kanapie z napojem energetycznym w ręce. Lidman pokazał mu wyciąg telefoniczny i poprosił o wyjaśnienie. Hjortman najpierw zawahał się, ale potem pokręcił głową. – To wszystko jest tak cholernie durne, że głowa mała – powiedział w końcu. – Jenny podeszła do mnie znienacka na wernisażu i zastanawiała się, czy możemy pogadać. Poszedłem na to. Spotkaliśmy się w kawiarni i od razu stało się dla mnie jasne, że ona po prostu leciała na mnie. Mimo że wydawała się zainteresowana relacją moją i Cathrine. Posłał im beznadziejne spojrzenie. – Za drugim razem, kiedy mieliśmy się spotkać, zaprosiła mnie do domu przy Torstenssonsgatan. Kiedy tam przyszedłem, nakryła do stołu, poczęstowała winem i przysmakami. Po krótkiej grze wstępnej przespaliśmy się ze sobą. Hjortman napił się napoju i wzruszył ramionami, jakby po to, żeby wyjaśnić, że była to naturalna kolej rzeczy, kiedy spotykał kobiety. – Potem zaczęła dzwonić i gadać o wszystkim między niebem a ziemią. Najpierw nieco mi to schlebiało. To była ładna kobieta, ale potem zmęczyłem się nią trochę. – Jak bardzo? – zapytał Hake. – Nie wystarczająco, żeby ją zabić, jeśli to masz na myśli. Ale wydarzyła się dziwna rzecz, kiedy spaliśmy ze sobą. Wyjrzał nagle zmartwiony przez okno. – Nazwała mnie tatą – powiedział cicho. Lidman i Hake spojrzeli na siebie. – Poprosiłem ją, żeby przestała, ale to wydawała się być obsesja i to ją podniecało. W końcu nie chciałem się już z nią spotykać. Zamierzałem jej to powiedzieć, następnym razem, kiedy się spotkamy. Ale nie zobaczyliśmy się nigdy więcej. – Uderzyłeś ją? – zapytał Lidman. Hake widział, że Hjortman ścisnął butelkę tak mocno, że zbielały mu knykcie. – Nawet małego policzka? – Przestań – powiedział Hjortman, zacisnąwszy zęby. – Nie możesz mnie sprowokować, jeśli miałeś taki zamiar. – Tylko kobiety mogą to zrobić? Hjortman spojrzał nieszczęśliwie na Hakego. – Muszę to tolerować? – Dzwoniła do ciebie tego samego dnia, kiedy została zamordowana – powiedział Hake. – Umówiliście się na randkę tego dnia? Hjortman rozluźnił się nieco i skinął potem głową. – Powiedziała, żebym przyszedł około siódmej. Zrobiłem to, ale nikt nie otworzył. Pomyślałem, że to świetnie i pojechałem do domu. – Nie próbowałeś dzwonić?

– Zgodziliśmy się, że to ona będzie dzwonić. Coś z chłopakiem… – Kiedy dowiedziałeś się, że została zamordowana? – Przeczytałem o tym w gazecie. – Dlaczego nie skontaktowałeś się z nami? Hjortman podniósł się i odstawił butelkę na parapet. – Jestem trenerem drużyny dla wielu młodych chłopców i dziewcząt. Wiem, że oni naprawdę mnie potrzebują. Pomogłem wielu młodym ludziom uporządkować swoje życie. Gdyby gazety zaczęły o mnie pisać, podważyłoby to moją pozycję i krążyłaby masa spekulacji, co nie przyniosłoby nikomu żadnego pożytku. Rodzice byliby zaniepokojeni, klub zyskałby złą reputację. Rozumiecie chyba. Hake rozumiał. Podobną mowę wygłosił Stenhammar o szczęściu i nieszczęściu swoich pacjentów. Zdawał też sobie sprawę z tego, że coś w tym jest, nawet jeśli nie podobała mu się ta wieczna nieufność wobec policji. – Więc decyzja o siedzeniu cicho to było wykalkulowane ryzyko, które podjąłeś. Hjortman kiwnął głową i spojrzał na zegarek. – Za pięć minut przyjeżdża po mnie bus z dzieciakami i menedżerem technicznym. Możecie mnie zabrać albo pozwolić mi robić swoje. Nie mam nic wspólnego z morderstwem. Hake wstał i oparł się na swojej lasce. Obserwował przenikliwie Hjortmana przez kilka sekund, zanim podjął decyzję. – Wystarczy, że przyjdziesz jutro na komisariat na formalne przesłuchanie – powiedział sztywno. Hjortman spojrzał na niego z wdzięcznością i otarł czoło wierzchem swojej zrogowaciałej pięści. Hake dał znak Lidmanowi, żeby wyszedł za nim. Dokładnie kiedy wyszli, bus zatrzymał się przed bramą i zatrąbił. Zgraja pełnych nadziei chłopców wyjrzała przez okno w stronę bramy. Hake stanął po drugiej stronie ulicy i obserwował, jak Hjortman wychodzi ze sportową torbą w ręce. Kiedy zobaczył chłopaków w autobusie, rozpromienił się i zrobił gest zwycięstwa. Ze środka busa było słychać jednogłośny okrzyk. Lidman położył dłoń na ramieniu Hakego. – Też miałeś takiego entuzjastę jako trenera, kiedy byłeś chłopakiem? Hake skinął głową i patrzył długo za busem, który jechał pod światło w dół podmiejskiej ulicy. Kiedy Axel Hake wrócił na komisariat, zaczął czytać to, co do tej pory wyszło o morderstwie Jenny Jansson. Był to słaby materiał, ale najbardziej interesujące jednak było to, że Jenny kradła rzeczy od Cathrine. Była niemal opętana jej życiem. Tak opętana, że uwiodła biologicznego ojca Cathrine, żeby zrobić coś, czego ona nie zrobiła. Hake w każdym razie nie wierzył w to. A jeśli Ditte Kelp mówiła prawdę, czego nie był pewny, to Jenny ukradła pamiętnik Cathrine. Hake przejrzał wykaz tego, co znajdowało się w mieszkaniu Jenny, ale nie znalazł żadnego pamiętnika. Czy to tego szukał morderca? Kompromitującego dziennika? Hake myślał, że raczej tak. Ale co było w pamiętniku, co mogło sprawić, że ktoś zamordował, i skąd morderca wiedział, że Jenny go miała? Drzwi otworzyły się i Bolinder wszedł razem z Ollem Sandstedtem. Bolinder miał plik gazet pod pachą i trzymał pierwszą stronę jednej z nich. „Östermalm w strachu” głosił krzykliwy nagłówek jednej. „Kto będzie następną ofiarą” było napisane na drugiej. – Dzięki – powiedział krótko Hake. – Jeśli nie będziesz współpracować, za kilka dni będą wypisywać zupełnie inne rzeczy. – Jakie? – Zaczyna się od skoncentrowanej napaści na niekompetencję kierownictwa policji i ciebie w szczególności. Następnym krokiem jest wywiad z komendantem policji, w którym on

wprawdzie cię broni, ale jednak umywa od tego ręce. Syndrom Piłata. Później usłyszysz, że działasz ze szkodą dla Ministra Sprawiedliwości i rządu. Opozycja zaatakuje rządzących. Prawica na Östermalmie jest bogata i potężna, i będzie naciskać. Rząd będzie udawał, że to nie jest kwestia polityczna, ale osobista. Rilke zobaczy, że może zarówno pozbyć się ciebie, jak i zdobyć więcej zasobów, a wtedy, komisarzu Axelu Hake, zostaniesz na lodzie. – A wtedy ty będziesz zadowolony – dodał Hake. Bolinder zakaszlał lekko, popatrzył na niego uporczywie i pokręcił głową. – Powiedziałem to wcześniej. Uważam, że jesteś dobrym policjantem. – Ale – rzekł Hake. – Ale jesteś łatwowierny, jeśli chodzi o widzenie rzeczy w szerszym kontekście. A to jest wada. – Jestem tu po to, aby zamknąć mordercę. Nie po to, żeby drapać władze po plecach. Bolinder uśmiechnął się mdło do niego. – Nie bądź tak cholernie patetyczny – odrzekł sucho i odszedł stamtąd. – Bolinder – powiedział ostro Hake. Ten zatrzymał się w drzwiach. – Tak? – Rilke nie zamierza czekać, aż władze zaczną zrzędzić. Jeśli do jutra nie wpadnę na coś istotnego, ty przejmiesz sprawę. To nowe rozporządzenie Rilkego. – Wiele może się zdarzyć w ciągu doby – stwierdził Bolinder beztrosko i wyszedł. Sandstedt w międzyczasie wyłożył szereg dokumentów na jednym ze stołów w pokoju dowodzenia. Cofnął się o krok i spojrzał na nie, poprawił trochę tu i tam, potem odwrócił się do Hakego, który siedział i gapił się pusto przed siebie. – Może to da radę cię rozweselić – powiedział Sandstedt i gestem wskazał dokumenty. Hake podniósł się i podszedł do stołu. – Co to jest? – Jenny Jansson miała staroświeckie boczne szuflady biurka, które stają się małym stolikiem do pisania, kiedy opuści się klapę. Wystarczająco dużym, żeby pisać na nim listy. Stary filc ze skórzanymi krawędziami służył jako podkładka stolika do pisania. Zdjął okulary i polerował je swoim dzianinowym krawatem. – Wziąłem ją do laboratorium, żeby zobaczyć, czy coś, co zostało napisane, zostawiło na niej ślady. – I zostawiło? – zapytał Hake z napięciem. Sandstedt kiwnął głową. – To wprawdzie tylko fragment, ale trochę można rozszyfrować. – Wskazał na pierwsze zdjęcie podkładki. – „Pięćdziesiąt tysięcy koron” – przeczytał Hake. – To może przecież być cokolwiek – powiedział Sandstedt – ale na prawo od kilku niewyraźnych zdań i niepowiązanych słów są tamte słowa. Wskazał palcem na znaczne powiększenie z podkładki. Jasno i wyraźnie było napisane: „Jeśli nie zapłacisz, pójdę prosto na policję…”. W pokoju zrobiło się cicho. Hake zachwiał się. Chwycił mocno za laskę i badał dokument. – Niech to szlag – powiedział. – Szantaż. Sandstedt uśmiechnął się z samozadowoleniem. – Och, to dość prosta technika, bierze się tylko… – Czy jest to w takim razie charakter pisma Jenny? – przerwał mu Hake. – Jest. Sprawdziliśmy z innymi rzeczami, które pisała i podpisała.

Na korytarzu był hałas i Lidman wszedł z Tobissonem za sobą. – Powinno się mieć wolne w taki dzień – powiedział i opadł na krzesło. – Piękny „pogodowy” urlop. – I tak poszedłbyś do jakiegoś ciemnego salonu tańca i trząsł swoimi starymi kończynami – powiedział Tobisson. – Być może – powiedział z rozmarzeniem Lidman. Potem odwrócił się do Hakego, otworzył swoją teczkę i wyjął jakąś kartkę. – To jest wyciąg z konta Jenny Jansson. Bank zrzędził, ale kiedy powiedziałem, że to dotyczy morderstwa, stali się trochę bardziej ustępliwi. Uśmiechnął się na to wspomnienie. – Dziesięć dni po zabójstwie Cathrine – powiedział ważnie – wpłacono dużą sumę pieniędzy na konto Jenny. – Pięćdziesiąt tysięcy – powiedział Hake. Lidman spojrzał na niego skonsternowany. – Rozmawiałeś już z bankiem? Hake pokazał im fragmenty listu z szantażem i Lidman skinął głową rzeczowo. – Te pięćdziesiąt tysięcy nie były przeniesione z żadnego innego konta bankowego, więc nie wiemy, kto jest nadawcą. Ze względów bezpieczeństwa sprawdziłem taśmę z bankowej kamery monitoringu i mogłem zobaczyć, że to rzeczywiście Jenny sama wpłaciła pieniądze. Drgnął lekko. – To było okropne widzieć ją żyjącą – powiedział. – Jakby teraz całe życie było przed nią, kiedy wreszcie miała własne pieniądze. – Własne czy nie własne – mruknął Hake. Teraz w każdym razie zrozumiał morderstwo Jenny. Ukradła pamiętnik Cathrine, a tam był jakiegoś rodzaju dowód na to, kto był zabójcą. Ale zamiast dać go policji, by mogli złapać mordercę, ona zdecydowała się na szantaż. Fatalny błąd. Hake przeciągnął się i rozejrzał po pokoju. Odkrył, że Sandstedt ma jeszcze jeden dokument na stole. – Co to jest? – zapytał. – Nie wiem, czy to coś znaczy, ale to jest zdjęcie popielniczki z Hotelu Örnsköld, którą Jenny miała w swoim mieszkaniu. Cathrine miała przecież identyczną. Hotel Örnsköld na Nybrogatan był mniejszym hotelem, który znali tylko wtajemniczeni. Wyglądał jak zwykła kamienica czynszowa w dolnym Östermalm, z żółtą fasadą i wąskim, prostym wejściem. Goście hotelowi przeważnie wracali i był on szczególnie popularny wśród ludzi sztuki z różnych stron. Dokumentaliści, aktorzy i działacze kultury, których zleceniodawców nie było stać na umieszczenie ich w Esplanad albo Diplomat, mieszkali tutaj. Foyer było skromne, ale urocze, pokoje małe, ale wyposażone w biurka, tak aby mogły funkcjonować jako miejsca pracy. Recepcjonista przyglądał się zdjęciu Jenny Jansson długą chwilę, zanim oddał je z powrotem. Był chudym chłopakiem w wieku około dwudziestu lat, z tłustymi włosami i obgryzionymi paznokciami. – Nie poznaję jej – powiedział. – Ale może nocny recepcjonista pozna. Hake wziął z powrotem zdjęcie i wyjął inne z koperty, którą trzymał w ręce. – A ją? – zapytał Hake i podał zdjęcie Cathrine. – Ją rozpoznaję – powiedział i ponownie długo studiował zdjęcie. – Nie wiem, jak ona się nazywa, ale jest w niej coś znajomego. Definitywnie. – Czytasz gazety? – zapytał Lidman. – Oczywiście, że tak – odpowiedział recepcjonista urażony. – To może stamtąd ją rozpoznajesz.

– Być może. Zrobiła coś? Hake posłał Lidmanowi zrezygnowane spojrzenie i zabrał zdjęcie. – Została zamordowana – powiedział. – Ta druga też – rzekł Lidman. Recepcjonista spojrzał na nich przez chwilkę skonsternowany. – Nie tutaj, co? – Jak myślisz? – zapytał bezlitośnie Lidman. Recepcjonista pokręcił zdecydowanie głową. – Definitywnie nie – powiedział. – Chyba bym zauważył? – Być może – odrzekł słabo Lidman i otworzył pudełko zapałek. Zrobił magiczny ruch nad otwartą szufladką, zanim jego wielka łapa zanurkowała i wyłowiła zapałkę. To było tak, jakby wybierał szlachetny kamień ze szkatułki. Zadowolony wetknął zapałkę w usta. Hake spojrzał ponad ladę i zwrócił uwagę na stertę kieszonkowych wydań literatury fantasy. Pomyślał, że ktokolwiek mógłby przejść obok, a portier i tak nie zwróciłby na to uwagi. – Dzięki zatem – powiedział Hake i skierował się do wyjścia. – Nie porozmawiacie w takim razie z nocnym recepcjonistą? – zapytał chłopak ze zdziwieniem. – Jest tutaj? – Definitywnie – powiedział recepcjonista przeciągłym głosem. – Jest chyba w szatni. Przyszedł tuż przed wami. Hake i Lidman przeszli za ladę i weszli do szatni z metalowymi szafkami wzdłuż ścian. Starszy mężczyzna z bladą cerą i skołtunionymi włosami spojrzał na nich, naciągając parę czarnych skarpetek. – Chcieliście coś? Miał taki sam przeciągły ton głosu jak jego kolega. – Czy to ty jesteś recepcjonistą nocnym? Mężczyzna spojrzał na nich podejrzliwie. Hake pomyślał, że muszą wyglądać dość osobliwie jako para. On – niski, barczysty z przyciętymi włosami i laską. Oskar Lidman – duży i gruby, ubrany w ciężki płaszcz, który pachniał zimową stęchlizną. – Policja – powiedział Lidman. – To chyba widzę – odpowiedział mężczyzna. – Zatem to ty pracujesz w nocy? – Przeważnie. Hake wyjął znów zdjęcia i pokazał je recepcjoniście. Ten rzucił tylko na nie okiem. – Ta blondynka była tutaj tylko jeden raz – powiedział i wskazał na Jenny Jansson. – Ta tam była tutaj więcej razy. Sądzę, że nazywa się Cathrine Knutsson. – Jesteś pewien? Recepcjonista wyglądał tak, jakby został obrażony. – To oczywiste, że jestem – powiedział. – Nie jestem jak ten bezmózgowiec przy ladzie, który ledwo by zareagował, gdyby wszedł gość z żółwiem na głowie. – Pokręcił pogardliwie głową. – Były tu same? Razem? – Nie wiedziałem, że się znały. Były tutaj przy całkiem różnych okazjach. – Same? – Oczywiście, że nie. Miały towarzystwo. – Tę samą osobę? Recepcjonista włożył jedną nogę w wypolerowany but i kiwnął głową.

– Kogo? – Pana Flemminga. Hake spojrzał pytająco na Lidmana. – Pana Flemminga? – Właśnie – powiedział recepcjonista. – Pan Flemming był tutaj z tymi obiema kobietami. Z Cathrine Knutsson wiele razy, z tamtą drugą kobietą tylko raz, z tego, co wiem. – Przez noc? – Najczęściej przez weekend. Hake skinął z zadumą głową. Zapałka Lidmana utknęła w kąciku ust. – Jak on wygląda, ten pan Flemming? – Dlaczego chcecie to wiedzieć? – Obydwie dziewczyny zostały zamordowane. Nocny recepcjonista wzdrygnął się i popatrzył na nich przenikliwie, próbując wybadać, czy go nabierają. – To było w gazetach – powiedział Lidman. – Nie czyta ich pan? Mężczyzna założył drugi but z pomocą łyżki do butów i zagładził do tyłu czarne, skołtunione włosy. – Nie – powiedział. – To jest przywilej pracy w nocy. To tak, jakby nic się nie działo na całym świecie. – Więc jak on wygląda? – powtórzył Hake. – Jest wysportowany, ciemny? – Zupełnie nie – powiedział recepcjonista. – I ja wiem, kto to jest, chociaż nazywa się Flemmingiem. Mieszkam na Strindbergsgatan i przechodzi obok mnie czasami, kiedy siedzę w parku Tessin i patrzę na bawiące się dzieci. Uśmiechnął się złośliwie. – Nazywa się Gustav Grieg i prowadzi Galerię Grieg na Karlaplan. Zrobiło się przez chwilę cicho, aż dotarła do nich informacja. – Na pewno? – zapytał w końcu Hake. – Definitywnie – powiedział recepcjonista błyskiem ironii w swych wodnistych oczach.

ROZDZIAŁ 29 Axel Hake stał i dreptał w bramie na Karlaplan dozorując Galerię Grieg, kiedy otrzymał telefon, na który czekał. Rewizja mieszkania, o której zdecydował prokurator, przyniosła rezultaty. Podziękował Lidmanowi i nagle poczuł ulgę. Więc to tak się ma sprawa. Teraz przynajmniej mieli coś innego niż poszlaki. Stopy miał zdrętwiałe i czuł, że porządnie zmarzł, kiedy przechodził na skos przez Karlavägen. Wciągał zimne, suche powietrze i zauważył, że cała aleja w dół do Narvavägen jest iskrząco biała. Jak na romantycznej kartce bożonarodzeniowej. Co za dzień, żeby złapać mordercę – pomyślał Hake i wszedł do galerii. Gustav Grieg był w trakcie zdejmowania wystawy, kiedy Hake się pojawił. Spojrzał na niego ze zdziwieniem i przeciągnął ręką po swoich słomianożółtych włosach. – Cześć – powiedział trochę wyczekująco. – Cześć – powiedział Hake. Gustav Grieg szedł w jego stronę w swoim nieco niedbałym stylu. – Mogę ci w czymś pomóc? – Wiemy, że miałeś romans z Cathrine Haldeman--Spegel – powiedział Hake. – I z Jenny Jansson. – O kurwa – powiedział Grieg. – Chodź. Wszedł do biura i usiadł na krześle. Zaproponował Hakemu, żeby również usiadł, a sam wyjął papierosa. – Prędzej czy później i tak by to wyszło, ale nie chciałem, żeby Paula została w to wciągnięta. – To jest poważniejsze, niż myślisz – powiedział Hake. – Sądzimy, że je zamordowałeś. Grieg ledwo zareagował. Zaciągnął się głęboko i spojrzał przez zasłonę dymu na komisarza. – Możesz to udowodnić? – zapytał w końcu. – Być może – powiedział Hake. Nie zamierzał opowiadać, co znaleźli. Jeszcze nie. – W takim razie potrzebuję chyba adwokata – odrzekł Grieg. Hake poprosił o numer telefonu adwokata, zadzwonił do niego i podał słuchawkę Griegowi. – Andreas? Cześć, tutaj Gustav. Policja uważa, że mam coś wspólnego z morderstwem Cathrine Haldeman-Spegel. Tak, już tu są, więc najlepiej będzie, jak zaczniesz się przygotowywać. Pożegnał się i odłożył słuchawkę. – Nie masz nic do powiedzenia? – zapytał Hake. – Nie teraz. – Czy twoja żona wie o… twoich romansach? Grieg pokręcił głową. – To była jedna sprawa z Cathrine, co? – powiedział Hake – Ale co innego z Jenny, prawda? Grieg patrzył tępo przed siebie. – Jenny się narzucała – powiedział, zacisnąwszy zęby. – Była opętana Cathrine. Powiedziała potem, że to był zabawny eksperyment przespać się ze mną. – Ale dlaczego Jenny, skoro przecież byłeś tak zainteresowany Cathrine? Grieg westchnął i zgasił peta w pustej butelce. – Nie wiem. To mi chyba schlebiało. Ona była piękną kobietą. To plus rutyna małżeńska. Nawet ty musiałeś to chyba kiedyś czuć? Hake zignorował retorykę Griega.

– Jak poważne było to z Cathrine? – Kochałem ją – powiedział wprost Grieg. – Może za bardzo… – Miałeś własny klucz do jej mieszkania? Kiwnął głową. – To był dar miłości. – I to ty uprawiałeś z nią seks w niedzielę wieczorem, na dzień przed morderstwem? Grieg kiwnął głową ze zmęczeniem. – Kiedy wpadłeś na to, że ona nie była tą wspaniałą dziewczyną, jak początkowo sądziłeś? Przyłapałeś ją z kimś innym? Twarz Griega zrobiła się woskowo blada i Hake myślał przez chwilę, że stanie się agresywny. Ale uspokoił się nieco i spojrzał zmartwiony na Hakego. – Nie. I mam wrażenie, że niczego nie zrozumiałeś o anatomii miłości. Jesteś równie głuchy jak… Nie zdążył więcej powiedzieć, bo ktoś wszedł do biura. To była Paula Grieg. Popatrzyła niespokojnie na obydwu mężczyzn. – O co chodzi? Grieg spojrzał niemal błagalnie na Hakego. – Dasz mi kilka minut sam na sam z nią? Hake wstał i wyszedł. Bez obrazów lokal wyglądał ponuro. Równie nagi i opuszczony jak pokryta śniegiem fontanna za oknem. Słyszał jęki ze środka biura i zastanawiał się, czy powinien interweniować. Ale zaczekał jeszcze kilka minut i nagle otworzyły się drzwi, zza których wyszła Paula Grieg. – Sądzę, że popełniasz gigantyczny błąd – powiedziała wrogo. – Mój mąż nie jest żadnym mordercą. – Na to jednak niezaprzeczalnie wygląda – odrzekł spokojnie Hake. – Ale on był w domu ze mną, kiedy zamordowano Cathrine – twierdziła Paula. – Przecież już o tym mówiliśmy. Jej piękna twarz miała przybity wyraz, ale oczy były srogie. – Nie obronisz go fałszywym alibi. Pokręciła głową. – To prawda. Hake wyjął swoją komórkę i powiedział do niej kilka słów. Tuż po tym do galerii wszedł Tobisson w towarzystwie kilku innych policjantów i zabrali ze sobą Gustava Griega. Hake stał w miejscu z jego żoną. – Przykro mi z tego powodu – powiedział zgodnie z prawdą. – Nie możesz już iść? Hake skinął. – Chcę cię tylko przygotować na to, że zrobiliśmy rewizję waszego mieszkania – powiedział. – Mam na myśli, gdyby coś było nie w porządku. Paula spojrzała na niego ze zdziwieniem, ale potem rozluźniła się. – Wykonujesz chyba tylko swoją pracę – odrzekła cicho. Hake kiwnął głową. – Dokładnie jak prostytutka – dodała, weszła do biura i zatrzasnęła drzwi. Axel Hake spotkał Oskara Lidmana i Ollego Sandstedta na posterunku policji po przeszukaniu mieszkania. Grieg był zatrzymany. On i jego adwokat odpierali zarzuty morderstwa. Seymour Rilke zaszedł, nie żeby gratulować, tylko żeby zapytać, czy Hake rzeczywiście jest pewien. Nie chciał mieć na koncie jeszcze jednego zwolnienia z aresztu.

– Wszystko wskazuje na niego – powiedział Hake. – Ale czy są jakieś dowody, które utrzymają się w sądzie? – Po to jest sąd, żeby sprawdzać. – A co mówi prokurator? – Dostanie nasz materiał po południu, później może dokonać swojej oceny. – Co to za materiał? – Znaleźliśmy list z wymuszeniem, który napisała Jenny Jansson. Był ukryty w mieszkaniu Gustava Griega. Sandstedt wręczył Hakemu plastikową koszulkę, w której leżał list. Hake pokazał go Rilkemu. – Wystarczy? – Myślę, że mamy wystarczająco dużo, żeby go przynajmniej zatrzymać. Rilke był jednak niepewny i poprosił Hakego, aby go informować cały czas. Mógł nawet dzwonić do domu, gdyby coś nowego wyszło na jaw. Kiedy poszedł, Hake spojrzał na list. – „Wiem, że to ty jesteś mordercą Cathrine” – przeczytał Hake. – „Mam jej pamiętnik i tam znajduje się dowód. Mogę ci go pokazać. Chcę pięćdziesiąt tysięcy koron. Jeśli nie zapłacisz, pójdę prosto na policję…”. Spojrzał na obydwu mężczyzn, którzy stali niemal na baczność. – Gdzie go znaleźliście? – Między płótnem a tyłem obrazu – powiedział Lidman. – Olle odkrył, że wisi trochę krzywo, i był zdania, że właściciele galerii nie wieszają swoich obrazów krzywo, o ile nie spieszyli się, żeby coś ukryć. Może Gustav Grieg usłyszał, że jego żona idzie i zaczął się spieszyć. Lidman wzruszył ramionami. Sandstedt zdjął swoje grube okulary, podniósł je do światła i potarł o swoją znoszoną marynarkę, zanim znów je założył. Obydwaj byli wyczerpani po całym napięciu związanym ze śledztwem i Hake wysłał ich do domu. Jutro zacznie się cyrk, a on potrzebował wypoczętych współpracowników. Axel Hake szedł powoli do domu z teczką wypełnioną materiałami ze śledztwa. Chciał być dobrze przygotowany, kiedy przesłuchanie Gustava Griega zacznie się następnego dnia. Laska chrzęściła na mocno zbitym śniegu. Słońce stało nisko i domy rzucały niebiesko-fioletowe cienie na ulice. Młoda mama z wózkiem dziecięcym uśmiechnęła się lekko do niego, posłaniec na motorowerze z rolką papieru na bagażniku przemknął obok, a starszy mężczyzna stał w parku Landsting i karmił ptaki. Życie toczyło się w najlepsze, mimo że w mieście zamordowano dwoje ludzi. Dobra dziewczyna została pozbawiona życia, a to doprowadziło do tego, że życia dwóch kolejnych osób zgasły, jeśli wliczyć samobójstwo Stenhammara jako reakcję na śmierć Cathrine. Pierwsze morderstwo zostałoby z pewnością opisane przez paryską policję jako crime passionnel. Tam uważano to za okoliczność łagodzącą. Hakemu trudno było to zrozumieć, mimo że wiedział, jak może być zdezorientowany człowiek, kiedy kocha. Ale to drugie morderstwo, to na Jenny Jansson, było dokonanym z premedytacją, z zimną krwią, morderstwem, które mogło tylko budzić odrazę, jakkolwiek na to nie patrzeć. Hake nie zamierzał pozwolić Gustavowi Griegowi łatwo się wykpić i miał tylko nadzieję, że dowód wystarczy na wyrok skazujący. Ale nie był tego całkiem pewien. Kiedy wszedł na Chapmangatan, zobaczył taksówkę stojącą przed bramą. Kierowca pomagał mężczyźnie z niej wysiąść. To był Lars Larsson-Varg urżnięty w sztok. Taksówkarz wyjął pieniądze z portfela Larssona-Varg i włożył go z powrotem do wewnętrznej kieszeni ubrania kustosza. Hake podszedł szybko do swojego sąsiada. – Jak tam, Lars?

Lars Larsson-Varg cofnął się o krok, żeby odzyskać równowagę, i zaśmiał się głucho. – Jak tam? Cóż, powiem komisarzowi, że jest całkowicie kurewsko. Hake wziął sąsiada pod ramię i poprowadził go w stronę bramy. – Tak źle chyba jednak nie jest? Kustosz prychnął. – Byłem u tego nowego szefa Muzeum Narodowego i wyłożyłem swoje teorie o Sprzysiężeniu Claudiusa Civilisa. Że prawdopodobnie jest namalowany przez ucznia Rembrandta, Goværta Flincka. Wiesz, co powiedział? Hake nie wiedział i wlókł go do bramy. – Powiedział, że Flinck umarł pół roku przed tym, jak obraz zaczął być malowany. Wpatrywał się beznadziejnie w Hakego. – Rozumiesz? Wprawdzie datowanie nie jest całkowicie wiarygodne, ale jednak. Widziałem tylko moją zemstę na muzeum. Nic innego! Powinienem być bardziej dokładny! Kurwa! Hake doprowadził go do drzwi, wydostał klucze i wprowadził do środka. Wewnątrz mieszkania znajdowały się sterty pustych butelek po winie, podartych papierów i przewrócone regały. Hake puścił Larssona--Varg i staruszek usiadł ciężko na kanapie. – To nie Rembrandt namalował Sprzysiężenie Claudiusa Civilisa, jestem tego absolutnie pewny – mamrotał. – Ale to też nie Govært Flinck. To ktoś inny. I teraz muszę zacząć od początku, a mój kapitał zaufania następnym razem będzie niemal wyczerpany. Pokręcił głową i spojrzał nagle na Hakego przymrużonymi oczami. – A tobie jak idzie? Czy to mistrz, czy uczeń to zrobił? Hake roześmiał się. – Sądzę, że przeczytasz o tym w jutrzejszych gazetach – powiedział. – Teraz nie mam dla ciebie czasu. Poszedł w stronę drzwi i jeszcze zanim zdążył wyjść, usłyszał chrapanie. Axel Hake nie był głodny. Zjadł zupę pieczarkową na obiad i kawałek szarlotki na deser. Potem przeczytał ostatni numer „Paris-Turf” i słuchał Loin du froid de décembre Hélèny Ségary. Ociągał się cały czas, żeby otworzyć teczkę z materiałem ze śledztwa i zabierał się do tego jak pies do jeża. Założył szlafrok na koszulę i spodnie, i usiadł, żeby zapalić papierosa. Myślał o Gustavie Griegu. Co sprawiało, że ludzie nagle przekraczali granicę tego, co najbardziej zabronione, żeby odebrać innemu człowiekowi życie? Czy to desperacja, czy megalomania? Grieg kochał się namiętnie w Cathrine Haldeman--Spegel i zaczął tracić grunt pod nogami. To nie było łatwe dla mężczyzny, który zbliżał się do pięćdziesiątki, obchodzić się z takim nieodpartym uczuciem. Wszystko nagle było nowe i jednocześnie głupie. Jak zareaguje otoczenie? Jego żona, jego partnerzy biznesowi? Rodzice dziewczyny? I jak zaczyna się od nowa? A kiedy wreszcie przeszedł przez to wszystko, nadeszły inne wątpliwości, jakie dosięgają większość zakochanych. Musiał zauważyć, jak doświadczona była seksualnie i zastanawiał się, co to mogło oznaczać. A później nieuniknione pytanie: Czy ona naprawdę kocha mnie równie mocno, jak ja kocham ją? Czy myśli o mnie codziennie, jak ja myślę o niej? No i zazdrość. Przeklęta zazdrość, która zżera od środka. Hake dobrze ją znał. Może Grieg poszedł za nią i zobaczył, że ma kogoś innego. I nie kogokolwiek innego, może miała inną kobietę w łóżku, kiedy jego tam nie było. On konfrontuje się z nią, ona się śmieje. Chce ją przestraszyć. Ale wszystko wymyka się spod kontroli i w złości on ją dźga. Potem zaczyna się coś innego. Jenny, która ukradła pamiętnik Cathrine, widzi w nim zapiski, dzięki którym mniej lub bardziej może udowodnić, iż on jest mordercą. Zaczyna żądać od niego pieniędzy, ale przypieczętowuje w tym samym momencie swój los, gdyż morderca już raz zamordował i nie cofnie się przed zrobieniem tego ponownie. Dał sobie teraz ekskluzywne prawo

niszczenia życia. Hake otworzył lodówkę, wyjął butelkę piwa i wypił łapczywie. Ale gdzie jest pamiętnik? Czy Cathrine zdążyła to powiedzieć, zanim umarła? Czy Gustav Grieg zdążył go ukryć, zanim został aresztowany? Hake wyjął swój zniszczony notatnik i zaczął zapisywać pytania, które teraz płynęły ku niemu wartkim strumieniem. Było lepiej tak rozumować samemu, zamiast przekopywać się przez cały materiał. Ale wiedział, że jednak musi to zrobić. Znów podchodził do tego z niechęcią. Myślał o tym, jak łatwo różne rzeczy mogły wymknąć się spod kontroli. Może sąsiedzi z mieszkania obok, ta starsza para, nagle się pozabijają. Może Larsson-Varg w swoim zapale, by udowodnić swoje tezy, będzie zmuszony pozbyć się przeciwnika, żeby wygrać sprawę. Może pediatra z mieszkania poniżej naprawdę ma powód, żeby się bać. Może ktoś rzeczywiście źle jej życzy. Może krewni, których religia nie akceptowała niezależnych, pracujących kobiet. No i on sam – Stenhammar mógł w Rosendal upaść tak nieszczęśliwie, że zostałby inwalidą. Hake poczuł zimny pot, kiedy pomyślał o wszystkim, co mogłoby pójść źle. Dokładnie jak dla Gustava Griega. Podszedł do telefonu i zadzwonił do Hanny, żeby życzyć jej dobrej nocy. Wydawała się oddana i radosna. Napomknął, że sprawa wkrótce się skończy i że ma mnóstwo nadgodzin do odebrania. Może mogliby pojechać gdzieś i świętować Boże Narodzenie? Wszyscy troje. Hanna uważała, że to brzmi świetnie. Mogłaby spytać swoich bogatych przyjaciół, czy ktoś może wynająć dom na archipelagu albo może loft w Nowym Jorku. Miała też przyjaciółkę, która była właścicielką starego domu w Toskanii, który stał pusty przez zimę. Hake nigdy nie przestał się dziwić, jakie kontakty ma Hanna. – Chcesz powiedzieć Siri dobranoc? – zapytała w końcu. Siri podeszła do telefonu. – Dobranoc, tatusiu – powiedziała swoim spokojnym głosem. – Czy możemy pojechać wkrótce do szczeniaka? Żadnego owijania w bawełnę. – Oczywiście, że możemy. Zadzwonię tylko do cioci Julii i dowiem się, czy jest w domu. – Jest – powiedziała Siri. – Dzwoniłam do niej przed chwilą. Wydawała się smutna. Hake poczuł nieprzyjemne uczucie w okolicy żołądka. – Powiedziała, dlaczego jest smutna? – Nie. – Okej, zadzwonię do niej od razu, no i jedziemy tam pojutrze. – Dobranoc – powiedziała Siri. Hake powiedział dobranoc i rozłączył się. Zawahał się przez chwilę, zanim znów chwycił słuchawkę i zadzwonił do swojej siostry. Po iluś sygnałach słuchawka została podniesiona, a upiorny głos był słabo słyszalny. – Halo? – Tu Axel. Jak się masz? – Dobrze. To była ta głucha odpowiedź, którą Hake rozpoznał. Ta, która znaczyła, że Julia chce, by zostawić ją w spokoju. Ale on miał zlecenie i nie zamierzał pozwolić jej uciec. – Siri i ja zamierzamy odwiedzić szczeniaka pojutrze – powiedział. Zrobiło się cicho przez długą chwilę. – Julia? Usłyszał westchnienie. – Omówimy to innego dnia – powiedziała w końcu. – Chcę mieć odpowiedź teraz, Julio.

– Innego dnia, powiedziałam. – Co właściwie z tobą jest? Nagle zaczęła płakać i tuż po tym odłożyła słuchawkę. Hake wybrał numer ponownie i pozwolił sygnałom brzmieć przez kilka minut. Powtórzył manewr jeszcze kilka razy, ale kiedy nie odpowiedziała, ubrał skórzaną kurtkę, zszedł na dół do samochodu i wyjechał w stronę lasów Tullinge. Dom najpierw wyglądał na opuszczony, ale potem Hake zobaczył, że za zaciągniętą zasłoną się świeci. Zapukał mocno do drzwi i zawołał imię Julii. Po chwili otworzyła i spojrzała na niego skonsternowana, zanim cofnęła się o krok, żeby go wpuścić. – Coś się stało? – zapytał i wszedł za nią do kuchni. – Nie – powiedziała ostrożnie i wzięła kieliszek wina, który stał na brzegu pieca. Pies Valle przeciągnął się, posłał Hakemu melancholijne spojrzenie i położył swoją piękną głowę na łapach. Hake zobaczył, że butelka wina była wypita. – Brzmiałaś cholernie dziwnie przez telefon. Julia wzięła łyk, potem odwróciła się i spojrzała na niego badawczo. – Nie potrzebuję żadnej niańki – powiedziała cicho. W spojrzeniu nie było ironii. Było ono zupełnie puste. – To znowu David? – zapytał, jakby jej nie słyszał. – Nie. – Możesz to przyrzec? – Dlaczego mam to zrobić? Musisz mi wierzyć. – Nie wierzę. – To nie mój problem. Sączyła wino i spojrzała na niego znad brzegu kieliszka. Niemal z zadumą. – Więc to ojciec? – próbował. – Znowu dzwonił i awanturował się? Wiem, jak się denerwujesz, kiedy jest pijany i dzwoni. Hake usiadł na kanapie w kuchni i postawił laskę obok siebie. Julia odgarnęła włosy z czoła i Hake dostrzegł, że oblewa się zimnym potem. – Powiedz coś! Julia pokręciła głową i oparła się o murowany piec. – Nie, przestał dzwonić, od kiedy poprosiłam go, żeby poszedł do jasnej cholery. – Ja wiem, że coś się stało, dlaczego nie mówisz konkretnie? – Dlatego, że nie masz z tym nic wspólnego. – Więc to jednak David? – Czy muszę prosić też ciebie, żebyś poszedł do cholery? Widział, jak się rozzłościła, ale wolał to niż tę ciszę, w którą wchodziła. Zrozumiał, że nie zamierza nic powiedzieć i zaczął analizować sytuację. Siri zadzwoniła i zapytała, czy mogą odwiedzić szczeniaka. Ciocia Julia brzmiała smutno. Kiedy on zadał to samo pytanie podczas rozmowy telefonicznej, ona bez ceregieli odłożyła słuchawkę. Nagle Hake zrozumiał, podniósł się i podszedł bliżej swojej siostry. – Gdzie on jest? – Kto? – Szczeniak, oczywiście. Przez sekundę uniknęła jego wzroku, ale to wystarczyło Hakemu. Wykręcił się, chwycił laskę i przeszedł przez pokoje na parterze. Potem przebrnął na górę na piętro, gdzie były jej sypialnia i pokój gościnny. Ale już wiedział, że nie znajdzie żadnego szczeniaka. Zszedł na dół po schodach i wyszedł przez drzwi zewnętrzne. Julia poszła za nim.

– Przestań – powiedziała. Słyszał, że w jej głosie jest strach, i zrozumiał, że jest na właściwym tropie. Poszedł w stronę budynku gospodarczego, gdzie znajdował się piec do palenia. Nie dymiło z komina i teraz prawdopodobnie nie był włączony. – Zatrzymaj się, Axel. Ale Hake nie zamierzał się zatrzymać, kroczył dalej i szarpnął drzwi do szopy. A tam, w plastikowej torbie, dokładnie jak kawka, leżał ten mały szczeniaczek, zakrwawiony, z podciętym gardłem. Trącił go laską. – Kurwa mać – powiedział dosadnie. Julia dogoniła go i stanęła w drzwiach. – To nie jest tak, jak myślisz – powiedziała z opanowaniem. Hake odwrócił się, pchnął ją i poszedł dalej do samochodu. Julia popędziła za nim. – Axel! Hake był prawie przy samochodzie, kiedy siostra pchnęła go tak mocno w plecy, że stracił równowagę. Rzuciła się na niego i poczuł jej ciężar i zapach. Silny zapach zwierząt i kwaśnego czerwonego wina. Jej twarz była tak blisko jego, że po raz pierwszy zobaczył drobne naczynka krwionośne wokół skrzydełek jej nosa i kurze łapki w kącikach oczu. Złapała go za ramiona i wcisnęła je w śnieg. – Posłuchaj – krzyczała. – I słuchaj cholernie dokładnie. To nie David to zrobił. Mówiłam ci to wiele razy, ale ty zdawałeś się nie słuchać, nie rozumieć. Hake odepchnął ją i na wpół usiadł. Julia przetoczyła się na bok i patrzyła na niego uporczywie. – To ona, naprawdę tego nie zrozumiałeś? – Ona? – Tak, jego żona. Z czystej zazdrości. To ona podcięła gardło kawce i zabiła szczeniaka. Ona! I właśnie tam, na podwórku Julii, siedząc w pośniegowym błocie z laską między nogami i z czerwoną od płaczu twarzą swojej siostry przed sobą, nagle zrozumiał, jaki błąd popełnił i że morderca nadal chodzi wolno. – To tak – powiedział. Wstał i strzepywał śnieg ze spodni. – To tak. Julia także wstała. Widziała swojego brata oddychającego głęboko, szukającego równowagi z laską i później uśmiechającego się krzywo. – Dzięki – powiedział. – Ty nie jesteś mądry – stwierdziła. – Cóż, teraz jestem. Rozejrzał się wokół po pachnącym sosnami krajobrazie. Gwiazdy świeciły wyraźnie na czarnym, nocnym niebie. Potężny las wokół kliniki weterynaryjnej leżał obciążony śniegiem. Ciszę przerywał tylko szum w koronach drzew albo odgłos ptaków. Przeciągnął ręką po ostrzyżonych na jeża włosach i spojrzał nieśmiało na Julię, zanim odwrócił się i poszedł w stronę samochodu. – Nie zamierzasz chyba tam jechać? – Nie – powiedział łagodnie. – David to twój problem, Julio. Ja mam inny. Cholernie dużo większy. Usiadł w aucie i zapalił. W świetle latarni widział Julię stojącą z dużym szalem na ramionach i te dzikie włosy zakrywające połowę twarzy. Pies Valle skakał wokół jej nóg i Julia włożyła mu do pyska jakiś smakołyk, który miała w kieszeni. Hake pomachał ręką, ale nie wiedział, czy to widziała. Odwróciła się tylko i weszła do domu. Hake zawrócił samochód i obrał kurs na Östermalm.

Zaparkował przed domem i wszedł przez bramę. Kobieta – myślał idąc w górę po schodach. Że też nie widział tego wcześniej. Teraz wszystko wydawało się takie jasne, takie nieskomplikowane. Tuż zanim zadzwonił do drzwi, zauważył, że jest cały mokry. Śnieg wniknął przez spodnie, skarpetki i sweter. Słaby, kwaśny zapach wełny unosił się wokół niego i Hake miał tylko nadzieję, że nie nabawi się przeziębienia. Kiedy Ditte Kelp otworzyła drzwi, wyglądała najpierw na zdziwioną, potem niemal na wystraszoną. – Tak? – powiedziała. Bezczelny wyraz twarzy wydawał się znikać i wyglądała jak mała uczennica. Hake wepchnął ją szorstko do mieszkania i zamknął za sobą drzwi. – Czego chcesz? – zapytała z drżeniem w głosie. Axel Hake wszedł do mieszkania i rozejrzał się wokół. Było tak samo zaniedbane jak wcześniej. Obrazy stały wzdłuż ścian, stare filtry do kawy leżały w zlewozmywaku, a łóżko było nieposłane. – Gdzie on jest? – zapytał. – Co takiego? – Odpowiedz! – Nie wiem, o co ci chodzi. Hake zrobił dwa kroki przez pokój i zatrzymał się zaledwie kilka centymetrów od niej. – Bardzo dobrze wiesz, co mam na myśli. Pamiętnik! Ditte zamrugała. Bez maskary wyglądała niemal jak rozebrana pomimo swojego grubego swetra i workowatych męskich spodni. – Pamiętnik? – Właśnie. To chyba dlatego przyszłaś do mnie? Żeby usłyszeć, czy jest ważny dla śledztwa, czy nie? Ditte spuściła oczy i usiadła na brzegu łóżka. Trzymała ręce luźno na udach. – Masz go? Skinęła lekko. – Ja nic nie zrobiłam – powiedziała cicho. – Oczywiście, że zrobiłaś. Spojrzała mu w końcu w oczy i kiwnęła głową z rezygnacją. – Zaczynam to rozumieć – powiedziała. – Opowiadaj. Hake przyciągnął krzesło i usiadł naprzeciwko niej. Ditte wpełzła dalej na łóżko i wyjrzała przez okno w stronę fasad domów z tyłu podwórza. – Jenny zadzwoniła po morderstwie Cathrine i chciała się ze mną spotkać. Powiedziała, że to pilne. Przyszła tutaj i zapytała, czy mogę wyświadczyć jej przysługę. Chciała, żebym przechowała dla niej jedną rzecz. Coś, czego nie chciała, żeby gliniarz znalazł. Spotykałam ją przecież wcześniej i wiedziała o moim stosunku do tak zwanej władzy porządkowej. – Pamiętnik? Ditte kiwnęła. – Opowiedziała mi, że są w nim rzeczy o Cathrine i o niej, które nie mają nic wspólnego z morderstwem. – I ty w to uwierzyłaś? – Pokazała mi kilka stron, gdzie Cathrine pogardliwie nazywała ją Cieniem. I że na niemal każdej stronie znajdują się odniesienia do życia seksualnego Jenny. Ditte wzruszyła lekko ramionami i od razu wyglądała trochę bardziej hardo. – Zrozumiałam, że nie chce, aby gliniarze w tym grzebali, delektowali się tym i byli

bezczelni wobec niej na swoich przesłuchaniach. Zgodziłam się go przechować, a ona owinęła go w papier pakowy i postawiła na nim pieczęć. Nie chciała, żebym go ukradkiem przeczytała. Dostałam za fatygę tysiąc koron. – Było w nim coś o Lisbeth Haldeman-Spegel? – zapytał z napięciem Hake. – Tego nie wiem, pokazała mi tylko parę stron. Hake kiwnął z zadumą głową. – Jenny używała go w celu szantażu i chciała być pewna, że morderca Cathrine nie znajdzie go u niej w domu przy ewentualnym włamaniu. – W celu szantażu – powtórzyła Ditte. – Nie rozumiem. – Wiem – stwierdził Hake i wyciągnął rękę. – Potrzebuję go teraz – powiedział stanowczo. – Mimo że nienawidzisz gliniarzy, bo chyba to robisz? Ditte przygryzła wargę. – Cała ta gra ze mną daje ci poczucie władzy, co? Daje ci poczucie, że będziesz mogła upokorzyć mnie w każdej chwili. Czy to nie tak się rzecz ma? Że lubisz drażnić glinę? Ditte spojrzała mu w oczy i Hake zobaczył wielką pustkę, która się w nich odzwierciedlała. – Nie masz pojęcia, co tacy jak ty robili ze mną, kiedy byłam nastolatką i zostałam złapana za wandalizm – powiedziała. – Świnie, to tym jesteście wszyscy razem. Autokratyczne świnie. – Powinnaś była to wtedy zgłosić – odrzekł rzeczowo Hake. Ditte prychnęła, rzuciła mu wściekłe spojrzenie i wstała. Przeszła przez pokój i otworzyła jedną z szafek kuchennych. W opakowaniu płatków śniadaniowych leżał pamiętnik owinięty w brązowy papier. Bez ceremonii dała mu go. Hake zerwał papier i zaczął czytać. Potwierdzał to, co już właściwie wiedział. I zrozumiał, dlaczego morderca chciał zdobyć pamiętnik za wszelką cenę. – Zamierzasz mnie teraz zamknąć? – po chwili niepewnie zapytała Ditte. – Zataiłaś dowód – powiedział. – Miałam robić coś za plecami Jenny i oddać go gliniarzowi? – Dlaczego nie? Wtedy może Jenny nadal by żyła. Ditte znacznie zbladła. – Żartujesz, co? Ale widziała po nim, że jest śmiertelnie poważny. Poszła do swojego dużego rozkładanego stołu, gdzie stała butelka whisky i pociągnęła solidny łyk. Hake wstał i zabrał jej butelkę. – Jeszcze nie – powiedział stanowczo. – Najpierw pomożesz… gliniarzowi.

ROZDZIAŁ 30 Lisbeth Haldeman-Spegel stała przy dużym oknie i patrzyła na Narvavägen. Podjęła decyzję. Ugryzła skórkę przy paznokciu i wyciekła perła czerwonej krwi. Przyłożyła palec do ust, possała go z roztargnieniem i pozwoliła językowi pobawić się wzdłuż krawędzi paznokcia. Wydawało się, że nie ma w niej zupełnie żadnych uczuć, jakby wszystko w niej oniemiało. Była w niej jednak złość. Musi się dowiedzieć. W przeciwnym razie jest stracona. Rozmawiała z księdzem poprzedniego wieczoru, ale nie rozumiał, o czym ona mówi. Nikt już nic nie rozumiał. Przecież wszystko było takie proste. A ona nie była szalona. Tylko bezgranicznie pusta, wydrążona. A teraz musi zrobić to, co nakazał jej wewnętrzny głos. Inaczej nie zazna spokoju. Drzwi do gabinetu otworzyły się i wyszedł jej mąż. – Wychodzisz? – zapytał, kiedy zobaczył, że założyła wierzchnie okrycie. Lisbeth kiwnęła głową nieobecna duchem. – Dokąd idziesz? – Zamierzałam tylko zaczerpnąć odrobinę powietrza – powiedziała. Birger spojrzał na nią uważnie, a potem wzruszył ramionami. – Jeśli spacer pomoże – rzekł wymijająco. Lisbeth podeszła do niego i zarzuciła mu ręce na szyję. – Biedny Birger – powiedziała. – Biedny, biedny Birger. Birger drgnął i poczuł otwierającą się w nim otchłań. Mało brakowało, a pozwoliłby wszystkiemu z niej wyjść, ale w ostatniej sekundzie wyprostował się, pocałował swoją żonę w policzek i odwrócił się. Lisbeth spojrzała za nim i wiedziała, że to, co teraz musi zrobić jest ważniejsze niż kiedykolwiek. Zdjęła wełnianą czapkę z półki na kapelusze i owinęła szal wokół szyi. Potem otworzyła drzwi i wyszła. Axel Hake przeczytał cały pamiętnik, kiedy wybiła godzina dziewiąta. Cathrine HaldemanSpegel napisała, kto wielokrotnie nazwał ją zdzirą i to musiało być to, co Jenny zapisała sobie w pamięci, kiedy zadzwoniła do mordercy i zażądała pieniędzy. To dlatego była przygnębiona jednego dnia, by kilka dni później być jak odmieniona. Znalazła swoją, zupełnie własną, małą kopalnię złota. Ditte Kelp leżała w pozycji embrionalnej na łóżku i wpatrywała się w pokój. Odbyła rozmowę telefoniczną z mordercą i opowiedziała, że to ona ma teraz pamiętnik i że cena znacznie wzrosła. Kiedy się rozłączyła, rozdygotana chwyciła butelkę whisky i piła, aż Hake ją jej zabrał. Patrzyła na niego z głęboką pogardą, a Axel nie mógł zrozumieć, że nie widział tego wcześniej. Teraz pomogła policji, a w jej świecie oznaczało to wiarołomstwo, którego rozmiaru on nie przeczuwał. – Więc jestem przynętą – stwierdziła głucho, kiedy zobaczyła, że Hake skończył z pamiętnikiem. – Ja jestem tutaj – powiedział. – To przecież ciebie się boję – odrzekła i sięgnęła znów po butelkę whisky. – Zamknięty, ale gwałtowny glina. Tak, sprawdziłam cię. Wykonałeś wyrok na człowieku, nieprawdaż? Hake nie zawracał sobie głowy odpowiedzią. Podszedł do łóżka, wziął butelkę whisky i wylał ją do zlewu. – Faszysta – powiedziała Ditte, położyła się na plecach i gapiła w sufit.

ROZDZIAŁ 31 Axel Hake ziewnął. Zbliżała się godzina jedenasta i czuł się śpiący. Ale nie wolno mu zasnąć, nie wolno stracić kontroli. Wszystko zależało teraz od niego i wszystko będzie jego winą, jeśli szlag trafi. Zadzwonił do Lidmana, ale ten nie odpowiadał. Prawdopodobnie był poza domem i tańczył ze swoją żoną. U Tobissona odebrała Wendela. Tobiasa nie było, biegał i powinien wrócić dopiero za jakąś godzinę. Żadnego oddziału policji nie chciał uruchamiać. To wymagało czasu, a morderca mógł być już w pobliżu i zostać ostrzeżony, gdyby przybyli za późno. Hake spojrzał w stronę Ditte. Wyjęła szkicownik, siedziała z krzywym uśmiechem na ustach i rysowała go. Nagle zadzwoniła komórka i zobaczył na wyświetlaczu, że to Hanna dzwoni. – Musisz przyjść – powiedziała drżącym głosem. – W moim salonie stoi kobieta. Chyba ma niezbyt dobrze w głowie. Hake poczuł chwytające go przerażenie. – Siri tam jest? – Ta kobieta wpatruje się w nią dziwnym wzrokiem i Siri wydaje się być śmiertelnie przestraszona. – Nie rób nic pochopnego – powiedział. – Proszę, pospiesz się. Hake skończył rozmowę, wziął swoją kurtkę i poszedł w stronę drzwi. – Muszę załatwić jedną rzecz – powiedział. – Wkrótce wrócę. Nie otwieraj drzwi. Podszedł do jej nocnego stolika i wziął jej klucze. Ditte nawet nie podniosła oczu znad szkicownika. Hake jechał szybko przez miasto. Ruch samochodowy prawie nie istniał i nie zajęło mu więcej niż dziesięć minut, aby przejechać z Östermalmu do Kungsholmen. Po strzale do napastnika nigdy nie nosił broni, ale teraz chciałby ją mieć, gdyby wszystko wymknęło się spod kontroli. Zatrzymał się przed mieszkaniem Hanny. Wziął laskę i poszedł tak szybko, jak mógł, do bramy. Wbił kod i wjechał windą na górę na piętro. Kiedy zadzwonił do drzwi, wydawało się wiecznością, zanim w końcu otworzyła. Była trupio blada i rzuciła się w jego ramiona. – Siedzi tam z Siri – wyszeptała. Hake wszedł do salonu i zobaczył Lisbeth Haldeman-Spegel siedzącą na kanapie z Siri. Stanął i próbował zobaczyć, czy kobieta ma jakąś broń albo coś ciężkiego w pobliżu, ale nie widział nic. Odwróciła głowę i zlustrowała Hakego z góry na dół. – Aha, tu jesteś – powiedziała bezdźwięcznym głosem. Hake zrobił krok bliżej i spojrzał na nią wyczekująco. Jej włosy były w nieładzie, skórki paznokci pogryzione, a usta niemal groteskowo pomalowane w wydatne łuki. Namazała nawet trochę różu na policzkach. – Czego chcesz? – zapytał Hake tak spokojnym głosem, na jaki mógł się zdobyć. Lisbeth Haldeman-Spegel podniosła się powoli i szła w jego stronę. Kiedy była zaledwie kilka centymetrów od niego, zatrzymała się i wielki uśmiech pojawił się na jej twarzy. – Żyjesz w grzechu – powiedziała. Hake spojrzał na nią pytająco. – Przeczuwałam to cały czas, ale nie wiedziałam tego. Byłam zmuszona przyjść tutaj i zobaczyć na własne oczy. Nie mieszkasz tutaj, nie jesteś żonaty, mimo że masz dziecko, więc żyjesz w grzechu. – Zapytałem cię, czego chcesz.

– Nie jesteś ani trochę lepszy od nas. Stwarzasz pozór, że masz takie wysokie moralne ideały, ale jesteś po prostu jak wszyscy inni grzesznicy. Jesteś dokładnie taki, jak my. Uśmiech przeobraził się w grymas. – Twoje dziecko jest dokładnie jak Cathrine w tym wieku, więc też nie wiesz, jaka będzie. Ona nie była żadną zdzirą. – Nigdy tego nie powiedziałem. – Patrzyłam na ciebie, kiedy wyszedłeś z łazienki i przeczytałeś słowa na lustrze. Wierzyłeś w te słowa, nigdy ci tego nie wybaczę. – Wdzierasz się do mnie, żeby powiedzieć, że nie jestem bezbłędny? Lisbeth Haldeman-Spegel przez chwilkę spojrzała na niego skonsternowana, a potem zaczęła płakać. – Chciałam tylko zobaczyć, czy ty też jesteś grzesznikiem, jak my wszyscy. Musiałam zdobyć pewność. Dręczyło mnie to tak długo, zajmowało moje myśli. Teraz zaznałam trochę spokoju. Nawet strażnik moralności nie jest niewinny. Podeszła do sofy, usiadła i ukryła twarz w dłoniach. Hake usiadł obok niej. – Chcesz, żebym do kogoś zadzwonił? – zapytał. – Do Birgera? Lisbeth pokręciła głową. – Jest mi przykro – powiedziała. – Od dawna nie byłam naprawdę sobą. Wszystko jest takie niejasne. Księża mówią jedno, psychologowie coś innego. Birger nie chce nic mówić, a Cathrine jest zamordowana. Czy to wszystko moja wina? – Rozumiem, że nosisz w sobie duże poczucie winy. Masz je z pewnością, od kiedy odkryłaś, że Cathrine się zmieniła. Że była zarówno rozwiązła, jak i była niepoprawną złodziejką. Zaczęłaś obwiniać o to samą siebie. Potem chciałaś oskarżać innych, ponieważ nie wytrzymywałaś z noszeniem samotnie bólu. Wziął jej rękę i poklepał ją. – Ale to nie twoja wina, że Cathrine została zamordowana. To wina mordercy. – Żyłam w grzechu, cała moja rodzina żyła w grzechu i dlatego otrzymałam swoją karę. – Chodź, odwiozę cię do domu – rzekł Hake. – Nie sądzę, że zajdziemy dużo dalej dziś wieczorem. Ale jeśli mogę dać ci radę, to wziąłbym męża i wyjechał gdzieś. Gdzieś, gdzie być może będziecie mogli odnaleźć się nawzajem. Czuł, że w równym stopniu mówi to do Hanny, która stała cicho i patrzyła na niego, gdy siedział obok Lisbeth Haldeman-Spegel. – Chodź. Pomógł Lisbeth wstać i podtrzymywał ją prowadząc do drzwi. – Porozmawiamy później – powiedział do Hanny. Spojrzał na Siri. Zasnęła i leżała spokojnie na kanapie. Hake wyjął swoją komórkę i zadzwonił do Ditte, żeby powiedzieć, że wkrótce tam będzie. Ditte zrobiła cztery rysunki Hakego, kiedy zadzwonił dzwonek do drzwi. Czuła się trochę pijana, ale szkice były mocne. Gruby rysik był idealnym narzędziem, żeby narysować Hakego we wszystkich możliwych upokarzających sytuacjach. Na jednym obrazku stał na czworakach w łazience i rzygał do kibla. Na innym był wmieszany w homoseksualną sytuację z młodym chłopcem. Dzwonek do drzwi znów zadzwonił i Ditte Kelp się wściekła. – Dostałeś przecież klucze – zawołała. – Zapomniałeś ich? Podniosła się, rzuciła szkicownik na łóżko, podeszła do drzwi i otworzyła. – Zapytałam, czy zapomniałeś kluczy? Ale to nie Axel Hake stał za drzwiami. Lisbeth Haldeman-Spegel siedziała cicho przez całą drogę do domu do Narvavägen. Kiedy

weszli na górę do mieszkania, nie było nikogo, kto by otworzył, gdy Hake zadzwonił do drzwi. Lisbeth wydawała się zupełnie nieobecna i dopiero po upomnieniu z jego strony wyjęła niezdarnie swoje klucze i otworzyła. Weszli do mieszkania. Tylko jedna lampa paliła się przy sofach, w reszcie mieszkania było ciemno. – Twojego męża nie ma w domu? – zapytał Hake. Lisbeth weszła do gabinetu mężczyzny i od razu przyszła z powrotem do holu, gdzie stał Hake. – Dziwne – powiedziała. – Był w domu, kiedy wychodziłam. – Nie miał iść dokądś wieczorem? Spojrzała na Hakego odrobinę zaniepokojona. – Nie, z tego, co wiem. Widział, że kobieta się trochę uspokoiła, oczy nie były tak intensywne, a ręce zwisały luźno po bokach. – Czy jest ktoś, kto może dotrzymać ci towarzystwa? Lisbeth skrzywiła się. – Nie – powiedziała. – Ale dam sobie chyba radę. – Na pewno? Kiwnęła głową. – No to idę – powiedział Hake. – Jak coś, dzwoń na mój telefon komórkowy. Lisbeth uśmiechnęła się lekko. – Jesteś chyba dobrym człowiekiem, Axelu Hake. Ale nie jestem całkiem pewna. Pożegnał się i pokuśtykał szybko w dół po schodach. Jechał szybko na Östermalmsgatan i zaparkował przed remizą. Kiedy wszedł z zimna, znów uderzył go słaby zapach jedzenia. Zastanawiał się, kto gotuje tak późno wieczorem, ale zapach nie był nieprzyjemny. Wszedł po dwóch schodkach na górę do drzwi Ditte Kelp, zadzwonił krótkim sygnałem, a potem włożył klucz w zamek i otworzył. Jak tylko przekroczył próg, poczuł, że coś jest nie w porządku. Jednak nie zatrzymał się tylko zrobił krok do pokoju. W kącie siedziała Ditte i wpatrywała się w niego z przerażeniem. Jej usta były zaklejone taśmą, ale widział, że próbuje wydobyć jakiś dźwięk. Dokładnie kiedy miał do niej podejść, dostrzegł za sobą cień i zdążył odwrócić się w połowie drogi, zanim nóż trafił go z gwałtowną siłą w tył obojczyka. Poczuł palący ból w ramieniu i upadł głową naprzód. Laska wyślizgnęła się i kolano ugięło się pod nim. Wiedział, w tym samym momencie, kiedy jego ciało dotknęło podłogi, że umrze, jeśli następny cios także go dosięgnie. Wtedy utrata krwi sprawi, że cała siła szybko z niego wypłynie. Odwrócił się błyskawicznie na podłodze i zobaczył nóż unoszący się do kolejnego ciosu. Zdążył nawet zarejestrować zakrwawione ostrze, zanim nóż znów był w drodze na dół. Podparł się nieuszkodzonym ramieniem i kopnął z całej siły, która w nim pozostała. But z grubą podeszwą trafił napastnika tuż pod kolanem. Hake usłyszał, jak pęka chrząstka i głęboki ryk, który wydobywa się z otchłani gardła mordercy. Hake kopnął ponownie i tym razem złamała się kość, jak wtedy, gdy łamie się suchą gałązkę. Usłyszał łomot, kiedy Paula Grieg uderzyła o podłogę i została już tam z nożem leżącym obok siebie. Hake dowlókł się do niej i zabrał go. Właścicielka galerii jęczała głośno, zanim ból doprowadził ją do omdlenia na krótką chwilę. Potem jej powieki zatrzepotały i popatrzyła na Hakego, który ręcznikiem kuchennym próbował powstrzymać upływ krwi z rany na ramieniu. Wymamrotała coś. Hake pochylił się, żeby usłyszeć, co mówi. Nagle uśmiechnęła się i plunęła mu w twarz.

ROZDZIAŁ 32 Axel Hake musiał spędzić noc w szpitalu. Było potrzebnych jedenaście szwów, żeby zaszyć ranę, a lekarz dyżurny powiedział, że gdyby cios trafił jakiś centymetr dalej w kierunku szyi, aorta zostałaby uszkodzona ze skutkiem śmiertelnym. Na pogotowiu, z policjantami w pokoju, najlepszy zespół lekarzy operował nogę Pauli Grieg. To była nadzwyczaj skomplikowana operacja i lekarze nie byli pewni, czy nogę da się uratować. Hake nie czuł współczucia. Paula Grieg była morderczynią z zimną krwią, która nigdy nie dała swoim ofiarom szansy. W pamiętniku było napisane, że Paula wielokrotnie nazwała Cathrine zdzirą, kiedy przez przypadek odkryła, że jej mąż zamierza ją opuścić. Jenny Jansson, po tym jak gazety opublikowały, co było napisane na lustrze, zrozumiała z pamiętnika, że to Paula zamordowała Cathrine, i potem zaczęła ją szantażować. Ale Hake nie sądził, że to wystarczy jako dowód, i dlatego zmusił Ditte Kelp, aby zadzwoniła do Pauli Grieg i powiedziała, że to ona ma pamiętnik. Chciał zwabić ją na Östermalmsgatan i złapać na gorącym uczynku. To była śmiała próba, ale się udała. Gdyby Paula Grieg była tylko trochę obeznana z tym, jak funkcjonuje sądownictwo, zdałaby sobie sprawę, że zapisek w pamiętniku nigdy nie wystarczyłby do wydania wyroku skazującego. Ale była tak zdesperowana i obłąkana, że widziała tylko jedno wyjście. Hake zdrzemnął się i obudził skoro świt. Znów przyśnił mu się sen o gryzieniu przez konia. Najdziwniejsze było to, że koń Sax we wszystkich jego koszmarach gryzł go zawsze dokładnie w to miejsce, gdzie wbił się nóż. Hake nie zamierzał nikomu tego opowiadać, bo i tak nikt by mu nie uwierzył. O godzinie ósmej otworzyły się drzwi i weszła Hanna z Siri. Dziewczynka miała ze sobą winogrona i chciała położyć się na próbę na szpitalnym łóżku. Hanna pocałowała go w czubek nosa i popatrzyła na niego tak czule, że Hake zastanawiał się w duchu, czy nie lubiła go najbardziej wtedy, kiedy był słaby i nieszczęśliwy. Przez resztę dnia przez pokój Hakego przepływał wartki strumień odwiedzających. Lidman, Tobisson i Bolinder dreptali wokół i życzyli mu powrotu do zdrowia. Seymour Rilke był zadowolony. Uważał, że to dobrze, iż Hake nie może rozmawiać z prasą. To pozwoliło mu ukazywać siebie jako człowieka stojącego za ujęciem mordercy. Powiedział szybko do widzenia, ponieważ spieszył się na nową konferencję prasową. Julia zajrzała z psem Valle. Zarekomendowała okłady z cebuli zamiast wszystkich antybiotyków, które w niego pompowano, by zapobiec zakażeniu krwi. Hake powiedział, że się nad tym zastanowi. – Co sprawiło, że zrozumiałeś, iż to Paula jest mordercą? – zastanawiała się. – To było po prostu swego rodzaju przesunięcie perspektywy – powiedział Hake z zadumą. – Tylko Gustav albo Paula mogli ukryć za obrazem znaleziony przez nas list szantażysty. Kiedy byłem u ciebie i powiedziałaś, że to żona Davida jest winna, przypomniałem sobie nagle, pierwsze spotkanie Griegów. Paula powiedziała wówczas, że Gustav nie potrafi nawet oczyścić ryby, że to go brzydzi. Że ma dwie lewe ręce. Zrozumiałem nagle, że on nigdy nie mógłby posłużyć się nożem tak wprawnie, żeby zaledwie w kilka sekund móc zabić te kobiety. A jeśli to nie był on, to musiała to być Paula. Ona umiała bić młotkiem, posługiwać się nożem i to ona załatwiała wszystkie praktyczne prace w galerii oraz w ich wiejskim domku. Ale zupełnie pewny nie byłem, dlatego więc prowokacja z pamiętnikiem była niezbędna. Julia ledwo zdążyła wyjść z pokoju, kiedy wpadł jak burza Lars Larsson-Varg. Były kustosz muzeum był w doskonałym humorze. Znalazł szkic, który naprawdę ukazywał, że oryginał Sprzysiężenia Claudiusa Civilisa absolutnie nie był wykonany przez Rembrandta. Wyjął

piersiówkę, wziął łyk i zaczął referować swoje odkrycia. Axel Hake był zbyt zmęczony, żeby protestować. Opadł na poduszki, a hipnotyczny głos Larssona-Varg sprawił, że przeniósł się we śnie do kobiet i koni lub czegoś tam innego, o czym śnią bohaterowie. Po tygodniu leżenia w łóżku, głównie w domu, Axel Hake na tyle doszedł do siebie, że mógł odwiedzić Paulę Grieg w areszcie. Siedziała na wózku inwalidzkim z zagipsowaną nogą w stalowej podporze i spojrzała na niego tępo, kiedy wszedł i usiadł na pryczy. Szukał jej oczu, ale patrzyła obok niego, niemal z rozmarzeniem. Lidman już ją przesłuchał i się przyznała. Miała na sobie płaszcz przeciwdeszczowy, kiedy za pomocą klucza Gustava dostała się do Cathrine Haldeman-Spegel i zadźgała ją. Nóż kupiła w Widforss, ubrana w kurtkę Gustava i robioną na drutach czapkę. Napisała na lustrze „zdzira”, kiedy poszła do toalety po dokonaniu morderstwa i zobaczyła szminkę stojącą przed nią pod lustrem. Nagle rozpoznała jej kolor. To był ten sam kolor szminki, który pewnego wieczoru widziała na udzie Gustava, tuż zanim wszedł pod prysznic. Nie mogła się oprzeć, aby napisać na lustrze, co sądzi o Cathrine. Z Jenny było inaczej. Kiedy Jenny się odezwała i powiedziała o pamiętniku, najpierw zapłaciła. Ale później zdała sobie sprawę, że Jenny będzie to ciągnąć w nieskończoność i wtedy postanowiła, aby jej też się pozbyć. Najpierw zamierzała tylko użyć gróźb, aby sprawić, by powiedziała, gdzie jest pamiętnik. Jednak kiedy zobaczyła tę nonszalancką, półnagą kobietę, wpadła w wielką furię i zadźgała ją. Sądziła, że pamiętnik będzie u Jenny, i kiedy go nie znalazła, po raz pierwszy się przestraszyła. Ukryła list z szantażem za obrazem, żeby Gustav go nie zobaczył, i ukradła komórkę Jenny, aby upewnić się, że jej numeru nie ma na liście kontaktów. Potem, kiedy Ditte zadzwoniła, przeczuwała, że to może być pułapka, ale jeśli policja tam była, to mieli już przecież pamiętnik, a wtedy i tak zostałaby złapana. Zatem było warto zaryzykować. Pokręciła się wokół starego Hemtrefnad, żeby zobaczyć, czy jest tam policja. Kiedy przekonała się, że okolica jest czysta, poszła na górę do Ditte. Niestety, pojawił się niefortunnie Hake i wtedy nóż ponownie stał się jedynym wyjściem w jej mętnym świecie myśli. – Czego chcesz? – powiedziała do Axela Paula Grieg i zakręciła wózkiem tak, że zagipsowana stopa wskazywała oskarżycielsko wprost na jego brzuch. – Wiem, jak to wszystko zrobiłaś, ale nadal nie jestem pewny, dlaczego – powiedział Hake szczerze. Paula podniosła na niego wzrok i wydawało mu się, że widzi w jej oczach bezgraniczną rozpacz. – Nie mogliśmy mieć dzieci – powiedziała cicho. – Ale mieliśmy siebie. W doli i niedoli. I było nam dobrze. Nikt nie może twierdzić czegoś innego. Powiedziała to w taki sposób, jakby próbowała przekonać samą siebie, że tak było. – Byliśmy pewnego dnia na wystawie studenckiej w Szkole Rzemiosła Artystycznego i oglądaliśmy prace studentów. Rozmawialiśmy trochę z artystami i została nam przedstawiona Cathrine. Miała tam jeden obraz, który był nieszczególny. Jakiś tydzień później pojawiła się w galerii i zaprezentowała więcej swoich dość przeciętnych obrazów. Kiedy poszła, Gustav i ja dyskutowaliśmy o jej pracach. Ku mojemu zdziwieniu on uważał, że są dobre. A ponieważ mieliśmy wolne miejsce, nie chciał jej odmówić od razu pomimo moich protestów. Nie myślałam o tym zbyt dużo, ale po kilku tygodniach zauważyłam, że Gustav zaczął zachowywać się trochę dziwnie. To jest coś takiego, co człowiek dostrzega, kiedy żyje się razem tak długo, jak my. Małe rzeczy. Tu jedno małe kłamstwo, tam odmienny zapach ciała. Jednego wieczoru, kiedy miał spotkać się z jakimiś przyjaciółmi, poszłam za nim i zobaczyłam, że zamiast tego odwiedził Cathrine w jej mieszkaniu. Stałam w bramie naprzeciwko i widziałam, jak światło w jej sypialni zgasło. Dopiero po wielu godzinach wyszedł. Postanowiłam się z nią skonfrontować i kiedy przyszła do galerii, zapytałam ją bez ogródek, czy ma romans z moim mężem.

W spojrzeniu Pauli pojawiło się coś twardego, zanim kontynuowała. – Cathrine popatrzyła tylko na mnie rozbawiona i przyznała się bez wstydu. Zaapelowałam do niej, żeby zrezygnowała z niego, żeby wzięła kogoś innego jako towarzysza zabaw. W końcu upadłam tak nisko, że obiecałam jej wystawę, jeśli tylko puści Gustava. Paula zrobiła gest wyrażający rezygnację. – Wtedy roześmiała mi się prosto w twarz i powiedziała, że nie tylko będzie wystawiać w galerii, ale nawet dopilnuje, by być jej właścicielką razem z Gustavem. Powiedziała, że ma własne pieniądze i może mnie wykupić. Najpierw byłam zupełnie porażona. Czy oni rozmawiali o małżeństwie? Cathrine potwierdziła to z obrzydliwym uśmiechem i powiedziała, że chce też mieć z nim dzieci, a ja jestem tylko jałową starą wiedźmą, która powinna zrozumieć, kiedy nadszedł czas, aby się odsunąć. Paula chwyciła mocno poręcz wózka i pochyliła się w stronę Hakego. – Powiedziała to z pewnym siebie dialektem wyższej sfery, który przeciął na wskroś moje ciało. – To wtedy zaplanowałaś, że ją zamordujesz? Paula pokręciła głową. – Nie. Próbowałam znaleźć inne wyjście. Odszukałam ją nawet w Szkole Rzemiosła Artystycznego, ale odprawiła mnie tylko. Powiedziała, że jeśli nie przestanę jej szykanować, doniesie na mnie na policję. Kiedy miałam stamtąd wyjść, zobaczyłam obraz przedstawiający Gustava i wpadłam w potworną wściekłość, o której nie wiedziałam, że we mnie jest. Pocięłam go i zamalowałam. Hake kiwnął, by kontynuowała. – Zadzwoniłam nawet raz do niej do domu – to wtedy nazwałam ją zdzirą. Wpadłam też na nią przed galerią i to samo słowo wymknęło mi się, kiedy z piekielnym szyderczym uśmiechem powiedziała, że przyucza Gustava w łóżku. Zastanawiała się, co my robiliśmy przez wszystkie nasze lata razem. Czy ja nie wiem nic o seksie? Zaciśnięte szczęki Pauli chodziły pod skórą, a głos stawał się coraz bardziej napięty. – Totalnie straciłam grunt pod nogami. Nie wiedziałam, że człowiek może sam siebie zgubić, ale ja to zrobiłam. Upadłam i to było tak, jakby ktoś inny wziął mnie w posiadanie. Ktoś, kto nie przejmował się ani prawem, ani moralnością. Ktoś, kogo się wypierałam, ale kto jednak znajdował się w moim wnętrzu. Próbowałam zaklinać, ignorować, odpychać tego obcego, ale na próżno. Obcy był jak glista jelitowa, która może wwiercać się przez moje mięśnie, moje nerki, moje serce. Próbowałam opierać się, ale on wygrał. A zwycięzca bierze wszystko, jak wiesz. Pokręciła głową. – Najgorsze było to, że napawałam się tym, że się poddałam. To było jak męczeństwo i ogarnął mnie swego rodzaju spokój. Pozwoliłam się dobrowolnie wprowadzić w labirynt szaleństwa. Znajdowałam się w środku bagna i jedyną możliwością zmiany było utonąć. W końcu stałam się jak zła marionetka, i kiedy dźgałam nożem te kobiety, nic nie czułam. Byłam zupełnie wyłączona. Nie było też potem żadnego upojenia zwycięstwem, tylko wielka bezsilność. Bezsilność, że nie można kierować swoim zachowaniem. Ale te ciemne moce we mnie radowały się i tańczyły. Spojrzała rozpaczliwie na Hakego. – Kochałeś kogoś tak bezgranicznie, że nic się nie liczyło? Hake zawahał się, potem wstał i oparł się na lasce. – Nie – powiedział spokojnie. – Ponieważ nie sądzę, że miłość na to pozwala. Paula popatrzyła w dół na swoje ręce i kiwnęła głową. – W każdym razie był to jakiś rodzaj miłości.

– Tak, jakiś rodzaj miłości był to z pewnością… Został wypuszczony z celi i szedł korytarzem. Świetlówka na suficie mrugała lekko, zielony chodnik z linoleum tłumił kroki, a od drzwi było słychać łkania. – Płaczą za mężczyznami – powiedziała łagodnie strażniczka. – Mimo że to oni byli ich nieszczęściem. Axel Hake wyszedł w zimową mgłę. Poszedł do samochodu i otworzył drzwi. Spojrzał w górę, w stronę małych okienek aresztu, zanim usiadł w aucie i odjechał stamtąd. Pomyślał, że w miłości, jak w sztuce, można kłamać tylko przez chwilkę.

EPILOG Wiatr wiał od morza i płatki śniegu wirowały gwałtownie, aby sekundę później opaść po prostu powoli na ciemną plażę. Morze odbijało fioletowo-niebieski blask ku niebu i szum fal był słyszalny jak cicha mantra w ten późny wieczór. Axel Hake spacerował nad wodą oparty o swoją laskę. Rana była zaleczona, ale zwolnienie lekarskie miało potrwać jeszcze kilka dni. Stanął plecami do wiatru i patrzył w stronę domu, gdzie Hanna i Siri czekały przy kominku. Dom był biały i prosty, jak kostka wyrzucona na step, z marną, wysoką trawą w tle. Nie rozmyślał zbyt często o tej sprawie, ale od czasu do czasu nachodziła go myśl, jakie zdarzenia może uruchomić wspaniała dziewczyna. Zdarzenia, które skończyły się złą, nagłą śmiercią. I do czego może doprowadzić zazdrość. Spojrzał ponownie w stronę domu, i kiedy dostrzegł tam w środku Hannę, serce mocniej mu zabiło. Zazdrość, która mogła dotknąć każdego. Także kobiety. Myślał także o wszystkich, którzy byli zamieszani w śledztwo. Tuż zanim pojechał do domu nad morzem, policja porządkowa aresztowała Ditte Kelp za wandalizm. Malowała hasła na ścianie domu na Östermalmie. Ugryzła policjanta i krzyczała, że na pewno nie jest żadną przynętą w służbie społeczeństwa. Ditte chyba zawsze będzie miała skomplikowane relacje z wymiarem sprawiedliwości. A Hake nie był pewien, czy on i jego koledzy po fachu byli całkiem niewinni, że tak się stało. Lisbeth Haldeman-Spegel napisała do niego pocztówkę. Ale nie była z miejscowości turystycznej i Lisbeth nie podróżowała ze swoim mężem. Poszła na próbę do klasztoru, aby starać się o przyjęcie. Chciała przeznaczyć swoje ostatnie lata na pracę pomocniczą i studiowanie Biblii. Skończyła ze światem, którego pilnował Hake. Tak właśnie napisała. Owinął wiatrówkę mocniej wokół ciała, zapalił papierosa i poszedł w górę w stronę żółtego, zachęcającego światła, które wylewało się z okien domu. To tak ludzie powinni żyć – pomyślał. Blisko swoich i natury. Palić papierosa wieczorem, czuć siłę i piękno żywiołów przed pójściem do łóżka. Wychodzić nocami z rodziną i szukać gwiazdozbiorów na zimowym niebie. Leżeć blisko siebie i słuchać deszczu uderzającego o dach oraz wzajemnych oddechów. Ale wiedział, że to jest tylko złudzenie. Że większość ludzi balansuje na skraju urwiska i jeden zbyt mocny podmuch wiatru może sprawić, że ktoś z nich wpadnie w głębię swojego bólu. Zatrzymał się przed drzwiami i zgniótł peta podeszwą. Słyszał, jak Hanna i Siri rozmawiają ze sobą. Otworzył drzwi i wszedł. – Aha, tu jesteś – powiedziała Hanna. Zapuszczała włosy, które teraz układały się wokół jej pięknej twarzy. Ciepło z kominka wywołało czerwone plamy na jej szyi. Hanna trzymała filiżankę herbaty w dłoniach. Spojrzała na niego łagodnie. – Możesz położyć Siri spać – powiedziała. – Jest teraz naprawdę dość niemożliwa. Powiedziałam, że jeśli będzie wspaniałą dziewczynką, przeczytam jej bajkę, a ona odpowiedziała, że na pewno nią nie jest. Axel Hake zamknął za sobą drzwi. Ogień trzaskał nierówno i uderzył go zapach brzozowego drewna. Oczy córki spotkały się z jego spojrzeniem i mógł zobaczyć w nich błysk drwiny. Podniósł ją, a ona założyła ręce na jego szyi, kiedy wchodzili po schodach do sypialni. Na zewnątrz hulał północny wiatr, w oknach lekko brzęczało, a zimowe niebo rozpościerało się nad nimi jak jedwabna kołdra wypełniona małymi, błyszczącymi, srebrnymi perełkami.

SPIS TREŚCI Okładka Karta tytułowa *** ROZDZIAŁ 1 ROZDZIAŁ 2 ROZDZIAŁ 3 ROZDZIAŁ 4 ROZDZIAŁ 5 ROZDZIAŁ 6 ROZDZIAŁ 7 ROZDZIAŁ 8 ROZDZIAŁ 9 ROZDZIAŁ 10 ROZDZIAŁ 11 ROZDZIAŁ 12 ROZDZIAŁ 13 ROZDZIAŁ 14 ROZDZIAŁ 15 ROZDZIAŁ 16 ROZDZIAŁ 17 ROZDZIAŁ 18 ROZDZIAŁ 19 ROZDZIAŁ 20 ROZDZIAŁ 21 ROZDZIAŁ 22 ROZDZIAŁ 23 ROZDZIAŁ 24 ROZDZIAŁ 25 ROZDZIAŁ 26 ROZDZIAŁ 27 ROZDZIAŁ 28 ROZDZIAŁ 29 ROZDZIAŁ 30 ROZDZIAŁ 31 ROZDZIAŁ 32 EPILOG Karta redakcyjna