Mikro anty

Grzegorz Kopij Mikrobiologia – Antybiotyki 1.Czynniki zjadliwości bakteryjnej – cechy charakterystyczne bakterii umożliwiające wywoływanie chorób. Są to otoczki, adhezyny, inwazyjność, egzoenzymy i toksyny. Otoczki – polisacharydy syntetyzowane w ścianie komórkowej bakterii (wytwarzanie uwarunkowywane jest genetycznie). Adhezyny – struktury powierzchniowe: fimbrie, białko M, LPS. Inwazyjność – związana z ekspresją licznych białek i obecnością fimbrii. Egzoenzymy – rozkładające kolagen (kolagenazy, hialuronidazy); włóknik (fibrynolizyny) umożliwiające lepszą penetrację bakterii do tkanek. Enzymy hydrolizujące wiązania peptydowe – proteinazy i lecytynazy. Występują u wielu bakterii z rodzaju Clostridium. Enzymy modyfikujące i inaktywujące antybiotyki – B-laktomazy są jednym z głównych mechanizmów oporności bakteryjnych. Toksyny: – enterotoksyny – oddziałują na przewód pokarmowy. Toksyna ciepłochwiejna, ciepłotrwała, toksyna cholery. – neurotoksyny – wpływają na układ nerwowy, toksyna botulinowa, tetanoplazmina tężcowa. – cytotoksyna – wpływają na komórki różnych tkanek, toksyna błonicy. Hemoliza – zdolność bakterii do rozpuszczania krwinek czerwonych związana z wytwarzaniem przez nie toksyn i enzymów. (ziarniaki G+ tlenowe i względne beztlenowce głównie z rodziny Staphylococcus, Strptococcus; cylindryczne G- tlenowce z rodziny Pseudomonas, Acinetobacter; beztlenowce z rodzaju Bacterioides, Fusobacterium, względne beztlenowce z rodzaju Proteus; pałeczki i laseczki G+ tlenowe z rodzaju Bacillus, Erysipelatrix, względne beztlenowce z rodzaju Listeria). Antybiotyki: wywierają wpływ według następujących mechanizmów: a) działania na ścianę komórki (hamowanie syntezy ściany komórkowej), np. penicylina; b) działania na błonę komórkową poprzez efekty powierzchniowe (zaburzenia w przepuszczalności) np. streptomycyna c) działania na syntezę białek (hamowanie syntezy), np.chloramfenikol, tetracykliny. Każdy antybiotyk charakteryzuje określone spektrum przeciwbakteryjne, tzn. zakres działania na drobnoustroje, na które wywiera on swój wpływ w stężeniach względnie nieszkodliwych dla organizmu gospodarza. Ze względu na zakres działania przeciwbakteryjnego antybiotyki dzieli się na dwie zasadnicze grupy. 1. Antybiotyki o wąskim zakresie działania przeciwbakteryjnego obejmujące swoim wpływem niewielką liczbę rodzajów drobnoustrojów, przy czym działanie to jest skierowane głównie na: a) drobnoustroje Gram-dodatnie (penicyliny naturalne ? krystaliczna, prokainowa, fenoksymetylowa, benzatynowa; makrolidy erytromycyna, tylozyna, oleandomycyna, spiamycyna; linkomycyna); b) drobnoustroje Gram-ujemne (aminoglikozydy streptomycyna, neomycyna, kanamycyna, gentamycyna); c) grzyby (gryzeofulwina, nystatyna, amfoteracyna B i inne); d) pierwotniaki (trychomycyna, fumagilina).

2.Antybiotyki o szerokim zakresie działania, wpływają na względnie dużą liczbę różnych drobnoustrojów. Są to zarówno drobnoustroje Gram-dodatnie i Gram-ujemne, jak i bedsonie oraz riteksje i pierwotniaki (tetracykliny, chloramfenikol, amipicylina). MIC- Jest to najmniejsze stężenie środka bakteriobójczego (antybiotyku lub chemioterapeutyku), wyrażone w mg/l, hamujące wzrostdrobnoustrojów (odnosi się zazwyczaj do bakterii i grzybów) MBC- Jest to najmniejsze stężenie środka bakteriobójczego (antybiotyku lub chemioterapeutyku), wyrażone w mg/l, oznaczone w warunkach in vitro, przy którym ginie 99,9% drobnoustrojów (odnosi się zazwyczaj do bakterii i grzybów). Antybiogram podstawowy – zawiera antybiotyki stosowane jako leki pierwszego rzutu. Antybiogram rozszerzony- zawiera rozszerzoną listę antybiotyków stosowanych wobec drobnoustrojów wieloopornych i/lub izolowanych z ciężkich zakażeń. Metoda dyfuzyjno-krążkowa (metoda Kirby-Bauera) – najczęściej używana metoda testowania lekooporności. Oparta jest na dyfuzji antybiotyku zawartego w krążku do podłoża. Antybiotyk dyfunduje promieniście, tworząc gradient stężeń. Największa jego koncentracja występuje przy brzegach krążka i spada wraz z odległością od krążka. Wielkość strefy zahamowania wzrostu bakterii jest wprost proporcjonalna do stopnia wrażliwości bakterii na antybiotyk - im większa jest strefa zahamowania, tym bakteria jest bardziej wrażliwa. W zależności od wielkości strefy, bakterie określa się jako: wrażliwe, średnio wrażliwe lub oporne na podstawie przyjętych standardów (rekomendacje). Jest to metoda dobrze wystandaryzowana, powtarzalna, relatywnie tania. Ograniczenia: nie jest wiarygodna w testowaniu wolno-rosnących organizmów i bezwzględnych bakterii beztlenowych. Niektóre antybiotyki słabo dyfundują w agarze, różnica w strefach zahamowania dla bakterii wrażliwych i opornych jest niewielka, co może prowadzić do nieprawidłowego określenia lekooporności (glikopeptydy, polimyksyna B).

Czynniki wpływające na wielkość strefy zahamowania wzrostu w metodzie krążkowodyfuzyjnej.

Gęstość inoculum – w przypadku zbyt małej gęstości inoculum strefa zahamowania, niezależnie od wrażliwości mikroorganizmu będzie mniejsza - oporne szczepy mogą zostać opisane jako wrażliwe. Przy zbyt dużej gęstości inoculum, wielkość uzyskanej strefy będzie mniejsza - szczepy wrażliwe mogą zostać opisane jako oporne. Czas nałożenia krążków – na posianych płytkach pozostawionych w temperaturze pokojowej dłużej niż podano, przed nałożeniem krążków dochodzi do namnażania szczepów – w efekcie strefy zahamowania wzrostu mogą być mniejsze i szczepy mogą zostać opisane jako oporne. Temperatura inkubacji – w celu otrzymania optymalnego wzrostu, podłoża z antybiogramem należy inkubować w 35°C. Jeśli temperatura jest niższa, wydłuża się czas inkubacji, a uzyskane strefy są większe.

Czas inkubacji – większość metod uwzględnia 16-18 godzinny okres inkubacji. W wyjątkowych sytuacjach wstępny wynik może być odczytany po 6 godzinach, nie mniej wynik należy potwierdzić po odpowiednim czasie inkubacji. Rozmiar płytek, grubość warstwy podłoża agarowego i rozmieszczenie krążków z antybiogramem – na

płytkach o średnicy 9-10 cm umieszcza się nie więcej niż 5 krążków. Na bardzo cienkich podłożach może wytwarzać się większa strefa zahamowania, odwrotnie przy zbyt grubym podłożu. Właściwe rozmieszczenie krążków zapobiega nakładaniu się stref zahamowania lub powstawaniu zniekształceń przy brzegach płytki. Stężenie antybiotyków w krążkach – średnica strefy zahamowania zależy od zawartości antybiotyku w krążku. Krążki wymagają odpowiedniego przechowywania, zgodnie z instrukcją. Skład podłoża – jest ściśle ustalony; podłoże wpływa na wielkość strefy, decydując o stopniu wzrostu, współczynniku dyfuzji i aktywności leku.

Część Praktyczna Bakterie z ucha [ziarniak G-]:

Bakterie z zębów [pałeczki G-]:

Bakterie z podeszwy buta [łańcuszkowiec hemolityczny G-]

Wpływ antybiotyków na wybrane bakterie: Ziarniak Dor 10 [18mm] Net 30 [12mm] Tim 85 [oporny] L 2 [oporny]

Pałeczka P 10 [oporna] Tim 85 [oporna] Pi 20 [oporna] Dor 10 [11mm]

Łańcuszkowiec Net 30 [12mm] Dor 10 [20mm] L 2 [oporny] Pi [10 mm]