053. Cassidy Laura - Moc przeznaczenia (Latimarowi e 03)

LAUR A CASSIDY

Moc przeznaczeni a

ROZDZIAŁ PIERWSZY W pewien gorący sierpniowy dzień, o wczesnym zmierzchu, Judith Springfield podjechała w pobliże dworu, który zbudowa­ ny był na łagodnym wzgórzu. Dziewczyna poprosiła kuzyna Jo­ sepha Weeksa, by zatrzymał kuca, na którym razem podróżo­ wali, pragnęła bowiem z dystansu przyjrzeć się miejscu, gdzie miała spędzić kilka najbliższych lat. Podczas krótkiego postoju chciała również nabrać odwagi przed spotkaniem z jej przyszły­ mi chlebodawcami, ludźmi, których dotychczas nie widziała na oczy. - Można by dorzucić kamieniem, a my tu sterczymy nie wiadomo po co - marudził Joseph, który był na nogach od świtu i marzył tylko o sutej kolacji. Właśnie teraz zasiadałby do stołu we własnym domu, gdyby nie żądanie matki, która poleciła mu zawieźć kuzynkę Judith, pannę dziwaczną i kapryśną, do Mai­ den Court, by tam przekazać ją w ręce ciotki Mary Weeks, ku­ charki. Kuc był krzepki, więc oprócz nich dwojga dźwigał rów­ nież rzeczy Judith oraz dzban wybornego miodu. Panna Springfield mieszkała w tych stronach od niedawna. Przyjechała do wioski na początku lata i wtedy Joseph dowie­ dział się, że Judith jest córką młodszej siostry matki. Zarówno on, jak i pozostali młodzieńcy z wioski zdumieni byli odmien­ nością dziewczyny. Jej włosy nie były, jak to zwykle bywa, jas­ ne lub ciemne, tylko ni to kasztanowe, ni to czerwone i w pro­ mieniach słońca każdy mógł ujrzeć ich bezwstydną płomienną barwę. Inne panny gapiły się na ludzi niebieskimi lub piwnymi

oczyma, ta zaś, jakby na złość - szarymi. Wszystkie młode ko­ biety miały zwyczajne nogi i piersi, i tylko figura Judith przy­ kuwała rozognione spojrzenia parobków, którzy wodzili za nią rozpalonym wzrokiem jak psy za gnatem. Z tej zresztą przyczy­ ny powstało w wiosce wiele zamieszania. Jednak zainteresowanie panną Judith wprędce osłabło, a to z racji jej dziwacznego usposobienia. Joseph, mimo że lubił swoją kuzynkę, mógłby o tym wiele powiedzieć. Po pierwsze, była rozmiłowana w księgach. Przywiozła ich ze sobą chyba z dziesięć i gdy tylko znajdowała wolną chwilę, od razu siadała do lektury. Po drugie, jeśli już coś powiedziała, to nigdy wprost i po ludzku, tylko tak jakoś górnolotnie, że aż słuchacza ogarniała złość. Pewnego dnia gruchnęło po okolicy, że panująca od niedaw­ na królowa wpadła na wołający o pomstę do nieba pomysł, by wszyscy jej poddani, niezależnie od wieku, opanowali sztukę czytania i pisania, jakoby bowiem nigdy nie jest za późno na ćwiczenie się w tych umiejętnościach. Może i tak, lecz nie w tym rzecz. Monarchini widocznie nie wie, że większość mieszkańców Anglii zrywa się z łóżek o brzasku, wychodzi w pole i ściąga do domów o zmroku, śmiertelnie zmęczona. Więc jak tu znaleźć czas na jakąś tam naukę! To dobre dla pro­ boszczów i prawników, i tych wszystkich, którzy z kreślenia li­ ter czerpią dochody. Tak przynajmniej uważał Joseph, parobek pracowity i o gołębim sercu, lecz pozbawiony większych ambi­ cji z wyjątkiem tej, by upodobnić się do swego ojca, co pozwoli mu spokojnie dotrwać do sędziwego wieku. Największe jednak z dziwactw Judith dotyczyło zalotów. Nie minęły bowiem od jej przyjazdu nawet dwa tygodnie, jak poja­ wili się pierwsi dwaj adoratorzy i nuż prosić ojca Josepha, by pozwolił im złożyć uszanowanie mieszkającej pod jego dachem pannie. Stary Jonas, aczkolwiek zaskoczony tempem wydarzeń,

wyraził zgodę, bo wiedział, że żaden młody parobek długo nie usiedzi w domu i szybko znuży się pracą w polu, jeśli w odpo­ wiednim czasie nie zdobędzie żony. Tak więc Judith, zachęcana przez wujostwo, zaczęła pojawiać się na wiejskich zabawach w towarzystwie dwóch osiłków. Oczywiście umizgi zakończyły się oświadczynami, te zaś - ofuknięciem. Pierwszy nieszczęśnik przyjął odmowę z godnością, lecz drugi nie ustąpił i ulotne słowa postanowił zastąpić dalece bar­ dziej konkretną obłapianką. Srodze się jednak przeliczył, za cały zysk bowiem ostała mu się podrapana i obita gęba. Od tego głośnego wydarzenia każdy okoliczny parobek wiedział, na co stać Judith Springfield i jakie ta panna ma zdanie o wiejskich chłopakach. Wujostwo, mimo że w ich domu liczyła się każda łyżka stra­ wy, byli dobrymi i pogodnymi ludźmi, toteż dali dziewczynie wolną rękę i nie nakłaniali jej do małżeństwa. Judith doświad­ czyła w swoim krótkim, bo zaledwie szesnastoletnim życiu tak wiele bólu i zmartwień, że tylko człowiek o kamiennym sercu dorzuciłby jej dalszych. - No i jak, napatrzyłaś się? - spytał Joseph. - Piękny dom, urocze miejsce. Chłopak pomrukiem potwierdził tę ocenę. Jego rodzina związana była z Maiden Court od lat, również jego rodzice, za­ nim jeszcze wydzierżawili kawałek ziemi i stanęli na swoim, tutaj pracowali. W tej chwili do dworskiej czeladzi zaliczało się czterech Weeksów: kucharka, jej dwie pomocnice oraz stajenny Walter. I wystarczy, pomyślał Joseph, jako że we wszystkim trzeba zachowywać miarę. Kiedy jednak dziedziczka uznała, że potrzebuje kogoś do swego najmłodszego synka, pomyślała o rodzinie, z którą zżyta była od lat i której uczciwość ceniła sobie wysoko. W ten sposób przed Judith pojawiły się nowe perspektywy.

Bess Latimar była prawdziwie wielką damą i jako żona baroneta cieszącego się łaskami królowej Elżbiety*, a to z uwagi na jego przyjaźń z ojcem monarchini, królem Henrykiem**, mogła przyjąć na opiekunkę do dziecka nawet pannę z rycer­ skiego domu. Jednak lady Bess zawsze twierdziła, że chce być bliżej swojego ludu, mając zaś bardzo dobre stosunki z Weeksami, im przede wszystkim przedstawiła swój problem, oni zaś zaproponowali usługi Judith. Tylko że Judith, zdaniem Josepha, poza pokrewieństwem nie miała nic wspólnego z rodziną. Poza tym zupełnie nie nadawała się na piastunkę dziecka i damę do towarzystwa. Ktoś taki musi być przecież pogodny i wesoły, a Judith niedawno straciła wszystkich swoich bliskich. Na myśl o tym Josephowi aż drę­ twiały wargi, a po plecach zaczynały latać mrówki. Nikt nie wiedział, dlaczego żywioł, który zabrał siedem ludz­ kich istnień, oszczędził Judith. Dzieci udusiły się dymem i tylko jedno z nich, gdy wreszcie sąsiadom udało się sforsować drzwi i wynieść ciała, poruszyło się i zachłysnęło świeżym powie­ trzem. Szczątki rodziców dopiero nad ranem odgrzebano spod zgliszcz. Spłonęli w łóżku, które stało w pobliżu kominka, skąd rozprzestrzenił się ogień. Przyczyną pożaru było zajęcie się su­ szących się ubrań. Wiele rodzin w Davon chciało zaopiekować się cudem ocalałą Judith, Springfieldowie bowiem byli powszechnie lubiani i szano* Elżbieta I Tudor - 1533-1603, córka Henryka VIII i Anny Boleyn, królowa Anglii od 1558. Za jej panowania Anglia stała się mocarstwem europejskim i potęgą gospodarczą, nastąpił też wielki rozkwit kultury (tzw. okres elżbietański). Wszechstronnie wykształcona i niebywale inteligentna, choć niezbyt urodziwa, znana była z osobistego uroku. Odrzuciła tłumy konkurentów z królewskich rodów, kontentując się towarzystwem swoich licznych faworytów **Henryk VIII Tudor- 1491-1547, król Anglii od 1509

ward, wszyscy też współczuli tak tragicznie osieroconej dziew­ czynie. W końcu jednak przeważył zdrowy rozsądek. Uznano, że Judith powinna oddalić się od miejsca tragedii, gdyż inaczej jej dusza zawsze będzie pogrążona w mroku. Odnaleziono jej ciotkę w Kew, ta zaś natychmiast zgodziła się przyjąć siostrze­ nicę. Judith było wszystko jedno, pod czyim dachem zamieszka, uznała bowiem, że jej życie skończyło się. Widok nieruchomych ciał jej braci i sióstr, w tym półrocznego zaledwie Johna, oraz zwęglonych szczątków rodziców odciął jej duszę od światła. Sparaliżowana bólem, nie pytała, po co każą jej siadać na wóz, nie odpowiedziała też na serdeczne powitanie Weeksów. Stary Jonas, zażywna Lizzie i ich dzieci tworzyli szczęśliwą rodzinę, tym więc trudniej dziewczyna znosiła wspomnienie dawnych radosnych lat. Gdy pewnego dnia Lizzie powiedziała, że lady Bess Latimar rozgląda się za piastunką dla swego najmłodszego synka, co dla Judith byłoby szansą na odmianę losu, dziewczyna wysłuchała tego z apatycznym wyrazem twarzy. Ciotka odstawiła więc dzieżę, w której urabiała ciasto na chleb, i usiadła przy siostrze­ nicy. Po kilku westchnieniach, jak to zawsze robiła, gdy miała po­ wiedzieć coś ważnego, wreszcie przystąpiła do rzeczy. - Judith, kochanie, wszyscy wiemy, ile wycierpiałaś, życie jednak toczy się dalej. Jesteś ptaszkiem, który dopiero zaczyna fruwać, i wszystko, co najlepsze, dopiero masz przed sobą. Dla­ tego musisz opuścić swoich drogich umarłych i wrócić do ży­ wych, czyli do nas. Inaczej nic nie osiągniesz i ostaniesz się z niczym. - Niczego od życia nie oczekuję, niczego też nie chcę mieć - odparła monotonnym głosem. - To wy sądzicie, że powinnam o coś walczyć. - Wciąż czuła się głęboko urażona, iż jej nowa

rodzina tak bardzo nie w porę pozwoliła konkurentom starać się o jej rękę. Lizzie ponownie westchnęła. - Zostawmy na boku Charliego Kenta i Luke'a Middletona. A swoją drogą małżeństwo pozwoliłoby ci zapomnieć... - Nie chcę zapomnieć! - krzyknęła z pasją dziewczyna. Przecież oni żyją tylko we mnie, dzięki moim wspomnieniom... Nikogo nie można zmuszać do wyrzucania z pamięci tych, których się kochało! W moim sercu nic i nikt nie zastąpi moich najbliższych. - Ależ do niczego cię nie zmuszamy, kochanie. Nie namawiam cię, byś zapomniała o swoich rodzicach i rodzeństwie, miałam tyl­ ko na myśli zwalczenie smutku i przygnębienia. I nie zachowuj się tak, jakby nikt poza tobą nie poznał bólu utraty. To, co spotkało ciebie, jest wyjątkowo straszne, to prawda, lecz każdy z nas ma na cmentarzu cząstkę swojego serca. Tak czy inaczej, jest praca we dworze i myślę, że powinnaś skorzystać z tej okazji. - I w czym ma to odmienić mój los? Gdziekolwiek pójdę, zawsze będzie tak samo. - Tak samo! - Lizzie patrzyła z rozpaczą na młodą i piękną dziewczynę, w której ani za grosz nie było chęci życia. - Ależ wręcz przeciwnie, ptaszynko. Myślisz, że nie wiem, jak nieswo­ jo się czujesz wśród naszej hałaśliwej i roześmianej gromadki? Nie jestem mocna w słowach i trudno mi wyrazić to, co myślę i czuję, lecz wiem z całkowitą pewnością, że nie jesteś jak moja Bella czy Cassie. Byłyby w siódmym niebie, gdyby oświadczyli się im tak grzeczni parobcy, jak Charlie czy Luke, lecz ty kazałaś im się wynosić. Otóż tam, w Maiden Court, poznasz zupełnie innych ludzi... - To znaczy jakich? - Dziewczyna jakby nieco się ożywiła. - Och, to bardzo trudno wytłumaczyć - odparła Lizzie, a po chwili namysłu uznała, że zadanie jest wręcz niewykonalne.

Czym dla narodu był dwór królewski, tym dla okolicznych dzierżawców i wieśniaków była rodzina Latimarów. Lady Bess, dama dostojna i nad podziw urodziwa, gdy tylko przed laty przybyła tu jako młodziutka oblubienica, szybko stała się nie­ odłączną cząstką tutejszej społeczności, natomiast lord Harry Latimar był wybitną osobistością na królewskim dworze. Przy­ jaciel i powiernik zmarłego króla Henryka, cieszył się również łaskami jego obecnie panującej córki, która nigdy nie miała dość jego towarzystwa. Choć był wielkim panem, nie wynosił się jednak ponad innych, przeciwnie, potrafił zniżyć się do maluczkich i stanąć w ich szeregu. Nieraz widywano go, jak obnażony do pasa i zroszony potem trudził się razem ze żniwiarzami lub ma­ chał w lesie siekierą. Lord Henry i lady Bess mieli troje dzieci. George, młodzie­ niec hardy i zawadiacki, a przy tym zniewalający swą urodą i harmonią ruchów, czyli wykapany ojciec, obdarzony był ponadto licznymi zaletami duszy. Gdy skończył osiemnaście lat, przedstawiony został na dworze. Spodobał się młodej władczy­ ni, która zaszczyciła go propozycją, by dołączył do jej dworzan, jeśli jednak Lizzie mogła wierzyć staremu Walterowi, stajenne­ mu u Latimarów, George za propozycję grzecznie podziękował i wrócił do Kew, przedkładał bowiem wolność nad podległość. No i ta jego śliczna siostrzyczka, Anna, zarazem urokliwa i ze­ psuta, typowe dziecko arystokratów. Niemal nie było dnia, by nie zjawiał się kolejny konkurent, którego odprawiała z równą pogardą jak pozostałych. - To znaczy jakich? - Judith powtórzyła pytanie. - Och, wiele by mówić, zresztą sama zobaczysz. Kochałam twoją matkę i jestem jej winna zadbać o dobro jej córki. Poje­ dziesz więc do Maiden Court i zaopiekujesz się najmłodszym paniątkiem, małym Henrym. Może polubią cię, a ty pokochasz

swoją pracę. Nie uda się, to trudno, lecz na pewno warto spró­ bować. Stało się wedle życzenia ciotki. Judith spoglądała teraz na dwór i nie mogła opanować nerwowego drżenia. - Zimno ci? - spytał z troską Joseph. Pomimo że wyniosła i zamknięta w sobie, Judith budziła w nim opiekuńcze uczucia. Było w niej coś takiego, co kazało traktować ją jak kilkuletnie dziecko. Z drugiej jednak strony była dojrzała ponad swój wiek. - Nie, to tylko lęk przed nowym. - Mówię ci, że nie masz się czego bać. - Pani... - Lady Bess? - Joe trącił kuca piętami. - Lepszej pani trud­ no sobie wyobrazić. Sama słodycz, jak mówi moja matka. To ty raczej budzisz strach. - Piękne dzięki! - mruknęła Judith, unosząc ciemne brwi. Rzeczywiście, przed tamtą straszną nocą, gdy była jeszcze szczęśliwą młodą panną, kochaną i kochającą, często ujawniała swój gwałtowny temperament. Weeksowie nie znali jej jednak od tej strony, gdyż przybyła do nich jako istota złamana, ponura i zobojętniała na świat. - Powiedz mi coś więcej o lady Bess. - Nie ma na to czasu, bo już dojeżdżamy. - Wjechali w alej­ kę, która śród kwitnących krzewów i zielonych trawników do­ prowadziła ich przed dom. - Tyle tylko ci powiem, że jej dobroć nie ma sobie równych. - A co powiesz o panu? - zapytała, gdy Joseph zsadzał ją z kuca. - Z nim rzadko będziesz miała do czynienia. - Wziął baga­ że, ruszył ścieżką prowadzącą na tył domu i zapukał w kuchen­ ne drzwi. - Podobnie jak z kawalerem George'em i panienką Anną. - Drzwi otworzyły się i stanęła w nich Mary Weeks. - Co tak późno, Joe? - spytała. - Późno wyruszyliśmy, to i późno jesteśmy, ciociu Mary. -

Podał miód i popchnął Judith do przodu, by było widać, że to nie ona jego, tylko on ją przywiózł i dostarczył. - Podziękuj matce za miód. Wchodźcie, dzieciaki. - Muszę już wracać, ciociu Mary, chciałbym zdążyć do do­ mu przed nocą. A tu są rzeczy Judith. Dziewczyna weszła do kuchni, obszernej izby wyłożonej ró­ żowymi kafelkami, które lśniły, jakby dopiero co je wymyto i wypolerowano. Tak czystej kuchni jeszcze nigdy nie widziała. Joe przełożył torbę z jej rzeczami przez próg i wyszczerzył zęby. - No to do zobaczyska, Judith. Trzymaj się i powodzenia! Trzasnęły drzwi i z dworu doleciało wesołe gwizdanie, które stopniowo cichło i oddalało się. Panna Springfield odwróciła się i natychmiast natknęła się na badawcze spojrzenie niewiasty, która w tej chwili przypomi­ nała bardziej sędziego niż kucharkę. Mary przypatrywała się nowo przybyłej, oceniając ją w du­ chu. Owszem, dziewczyna miała miłą twarz i wydawała się schludna, ale poza tym wszystko było nie tak. Bo kto to widział, by chrześcijanka miała taki kolor włosów i tyle dumy w oczach, stanowczo zresztą zbyt dużych! I te kształty, te cielesne wypu­ kłości i wygięcia, sposobne dziewkom sprzedającym swe ciała w tawernach, lecz nie piastunce... - Czy to twoja najlepsza suknia? - spytała z naganą w głosie Mary. - Ta? - Judith spojrzała na swoją nader skromną sukienczynę. Uszyta była z materiału, który jej matka kupiła u wędrow­ nego handlarza, dając w zamian ciężkiego niczym prosię kaczo­ ra. Suknia miała wysoki kołnierzyk, długie rękawy, kolor brud­ nego brązu i tyle wdzięku co złamana sztacheta w płocie. - To moja jedyna sukienka. - Jedyna, powiadasz...

Mary była starą panną. Od młodych lat sama zarabiała na życie i nie miała czasu na mizdrzenie się do chłopców. I nagle teraz, bez żadnego widomego powodu, zrozumiała, jak wiele straciła. Mogła mieć męża i dziecko... dużo dzieci. Dlaczego właśnie ta dziewczyna przywołała w jej pamięci ten dzień sprzed lat, gdy z jabłoni, na szczęśliwą przyszłość, kukała jej kukułka? - Czy jadłaś już wieczerzę? - Tak, dziękuję. Mary doceniła grzeczność tej odpowiedzi. - Teraz przejdziesz do salonu i poczekasz tam na lady Bess. - Miała nadzieję, że pani spodoba się to dziwne dziewczę. Lady Bess sprawiedliwie oceniała ludzi. Jeśli Judith Springfield jest rozumną i dobrą dziewczyną, zostanie to zauważone i nagro­ dzone przyjęciem do pracy. - Proszę mi wytłumaczyć, jak mam tam trafić. Mary otworzyła drzwi i wskazała ręką. - Pójdziesz korytarzem do końca, potem z wielkiego holu przejdziesz przez pierwsze drzwi z lewej strony. - Powiedziawszy to, wróciła do garów i brytfanek. Pan miał powrócić dziś z pałacu w Richmond i Mary chciała powitać go sutą i smaczną kolacją. Judith szła na palcach długim korytarzem, a jej ciężkie buty zdawały się obrażać lśniącą jak lustro podłogę. Widok przez ok­ no kusił idyllicznym krajobrazem, długi kredens lśnił, błyszcza­ ły również wystawione na nim srebra. Pozostałe srebra, jak rów­ nież szklane i fajansowe naczynia, znajdowały się na dębowym owalnym stole. Jakie piękne, pomyślała. W ogóle, jak tu cudownie... Znała do tej pory tylko jeden zamożny dom, czyli dwór pewnego zie­ mianina z Devonshire, gdzie pracowała jej matka. Owszem, by­ ło tam ładnie i dostatnio, lecz tamta zamożność w zestawieniu z tym bogactwem wydawała się teraz Judith już tylko biedą.

Uchyliła drzwi do salonu, a ponieważ nikogo tam nie było, weszła do środka i z ciekawością rozejrzała się wokół. Przewa­ żały tu dwa kolory - zieleń i miodowy brąz. Krzesła i fotele obite były bezcennym adamaszkiem. Z okna rozpościerał się wi­ dok na rozarium. W kącie stał jakiś nieznany Judith instrument muzyczny, a na ścianie wisiał obraz. Żeby się do niego zbliżyć, musiała przejść po wzorzystym dywanie, który był miękki ni­ czym leśne rano. Z obrazu spoglądał na nią mężczyzna w szarym stroju. Stał za niewielkim stołem, trzymając białą dłoń na oparciu krzesła. Był wysoki, szczupły i niezwykle wykwintny. Z bladej twarzy spoglądały mądre ciemne oczy, tego samego koloru były też gę­ ste włosy spływające na ramiona. Portret utrzymany był w po­ nurej tonacji, a jedynymi barwnymi plamami były rozsypane na stoliku karty. Judith przechyliła głowę i zaczęła się zastanawiać nad tajni­ kami kunsztu, które pozwoliły artyście utrwalić cudzą osobo­ wość na kawałku płótna. Bo mimo niedbałej, statycznej pozy mężczyzny, obraz pulsował życiem. Judith pomyślała nawet, że gdyby dotknęła złożonej na oparciu krzesła dłoni, poczułaby ciepło ludzkiego ciała. - Zapewne jesteś Judith - usłyszała czyjś głos, a odwróci­ wszy się, zobaczyła damę. - Tak, pani, jestem Judith Springfield. Dama zamknęła za sobą drzwi i podeszła do okna, które otwarła na oścież. Do saloniku wpłynęła słodka woń róż, zmie­ szana z zapachem świeżo skoszonej trawy. Zapomniałam się ukłonić, skarciła siebie w duchu dziew­ czyna. - Jestem lady Bess. Usiądźmy, porozmawiajmy chwilę. Lady Latimar wskazała dłonią na jedno z krzeseł. Z całej jej postaci i z każdego gestu płynął niewysłowiony wdzięk. Judith

podeszła i po chwili obie kobiety zaczęły się bacznie sobie przy­ glądać. Już od pierwszego spojrzenia lady Bess wydała się Judith niezwykłą istotą. Jej włosy mieniły się złotem i srebrem, błękit oczu wydawał się nieziemski, a ciepły uśmiech zdolny był ogrzać każde zziębnięte serce. Wyglądała tak bardzo młodo, że aż trudno było uwierzyć, iż jest matką trójki dzieci, w tym do­ rosłego syna i córki na wydaniu. - Mam nadzieję, że wiesz, jakie będą twoje obowiązki? Lady Bess przerwała milczenie. - Tak, pani, mam opiekować się twym najmłodszym dziec­ kiem. - Zgadza się. Macierzyństwo sprawia mi samą radość, lecz z uwagi na natłok innych obowiązków musiałam rozejrzeć się za osobą, która czasem zastąpiłaby mnie przy synku. Lubisz dzieci? - O tak, bardzo. Mam... miałam trzech braci i dwie siostry. Przez twarz dziewczyny przemknął bolesny skurcz. Och, nie myśl o nich teraz, powiedziała sobie. - Słyszałam o twej bolesnej stracie i szczerze ci współczuję - rzekła lady Bess serdecznie. - Pozostaje mieć tylko nadzieję, że pobyt u nas pozwoli ci zapomnieć... - Nie chcę zapomnieć! - ostro przerwała jej Judith. Stwierdzenie to i ton, jakim zostało wypowiedziane, nie roz­ gniewały lady Bess ani też nawet jej nie zdumiały. Dotknęła tyl­ ko opuszkami palców prawej skroni, jakby poczuła tam jakąś dolegliwość. - Tak, rozumiem to. Przepraszam cię, że użyłam tak kon­ wencjonalnych słów, które w istocie niewiele znaczą. W życiu zdarza się i tak, że na ulgę musimy długo czekać. Minęło napięcie, wróciła śmiałość i pewność siebie. Judith wdzięczna była lady Bess za ten dowód wrażliwości.

- Proszę mi wybaczyć, nie chciałam być... - Zbyt bezpośrednia? - Bess uśmiechnęła się. - Szybko przekonasz się, że w tym domu wysoko się ceni szczerość i spontaniczność. Zatem i ja będę szczera, gdy ci powiem, że bardzo ładnie mówisz. - Dziękuję, pani. - Gdzie nauczyłaś się tak starannej wymowy? - Pochodzę z rodziny, w której nie przykładano wagi do wiedzy i ogłady, gdy jednak miałam pięć lat, mama zatrudniła się jako gosposia u miejscowego dziedzica i często zabierała mnie ze sobą. Ona gotowała i sprzątała, ja zaś bawiłam się z dziećmi pana, lecz zabawy te przeplatane były wspólną nauką. Preceptor polubił mnie i traktował jak swoją uczennicę. - Rozumiem. Czy masz do mnie jakieś pytania? Judith nie mogła przepuścić tej okazji. - Czy będzie mi wolno czytać książki, które widziałam w holu? Oczywiście po pracy, gdy będę już wolna. Lady Bess uśmiechnęła się promiennie. - Ależ jak najbardziej! Wiem, że wykażesz o nie należ­ ną dbałość. W większości są to książki mojego syna i... - prze­ rwała, gdyż drzwi się otworzyły i do saloniku wszedł męż­ czyzna. Judith odruchowo rzuciła okiem na portret wiszący na ścia­ nie. Podobieństwo było uderzające, lecz przybyły mężczyzna był dużo młodszy. - Wybacz, matko, ale myślałem, że jesteś sama. - Dobry wieczór, George. To jest Judith, która zaopiekuje się naszym małym Henrym. Dziewczyna wstała i złożyła przepisowy ukłon. Tym razem pamiętała o manierach. - Dobry wieczór, sir. - Uniosła wzrok i zobaczyła wpatrzo­ ne w nią ciemnoniebieskie oczy. Poczuła się trochę nieswojo.

Panicz miał taki wyraz twarzy, jakby nigdy jeszcze nie widział w tym domu kogoś takiego jak ona. Jego spojrzenie było taksu­ jące i zbyt... bezpośrednie. Wręcz obezwładniające swoją na­ tarczywością. Zapadła pełna skrępowania cisza, a obie kobiety poczuły się zmieszane. - George, kochanie... - rzekła Bess. - Wybacz, mamo. - Przeniósł wzrok na matkę, co Judith od­ czuła, jakby jakiś ogromny czarny ptak wypuścił ją ze swych szponów. - Coś mówiłaś? - Zdaje mi się, że przyjechał ojciec. Słyszałam stukot kopyt końskich na dziedzińcu. Idź do niego, bo może potrzebować twojej pomocy. Po podróży z pewnością jest zmęczony. - Gdy ojciec wraca, zawsze pierwsza o tym wiesz. Jak to robisz? - spytał George. Miał piękny głos, melodyjny i aksa­ mitny. Takich właśnie określeń użyła w myślach Judith. Lady Bess wstała i poklepała syna po policzku. - Mam nadzieję, że pewnego dnia poznasz tajemnicę intui­ cji. Twój pokój, Judith, znajduje się na pierwszym piętrze, obok pokoju dziecka. Annie lub Meg wskażą ci drogę. Dziewczyna dygnęła i skierowała się ku drzwiom. Mijając George'a, zauważyła, że znów obrzucił ją przenikliwym spo­ jrzeniem. Tym razem hardo odpowiedziała mu tym samym, da­ jąc do zrozumienia, że przyjęła wyzwanie. Na przewodniczkę zgłosiła się Annie, młoda pokojówka i pomoc kuchenna. Gdy były już na szerokich, pokrytych bor­ dowym chodnikiem schodach, powiedziała: - Zazwyczaj korzystamy z kuchennych schodów, lecz oblu­ zował się jeden stopień i dopóki Walter go nie naprawi, możemy chodzić tą drogą. Nagle u szczytu pojawiła się zwiewna postać młodej kobiety. Dziewczyna zbiegła lekkim krokiem, nawet nie spojrzawszy na wchodzące.

Judith odwróciła się i odprowadziła ją wzrokiem. - To lady Anna - wyjaśniła Annie, skręcając w długi kory­ tarz. - Jest bardzo podobna do... - Panicza George'a? Oczywiście, gdyż są bliźniakami. Z kolei oboje podobni są do ojca... A oto twój pokój. Tylko nie zachowuj się hałaśliwie, bo obudzisz maleństwo. Lady usypiała je niemal przez godzinę. - Będę chodzić na palcach - obiecała Judith, stawiając ba­ gaż na podłodze. - Kiedy się rozpakujesz, zejdź na dół. Wrócił pan i będzie trochę pracy. Ostatnio ubyło nam służby, bo Lucy opiekuje się chorą matką, a John ma jakieś kłopoty z nogami i musiał się po­ łożyć. - Powiedziawszy to wszystko swoim świergotliwym gło­ sem, Annie odfrunęła. Zostawszy sama, Judith przełożyła ubrania i bieliznę z torby do stojącego pod ścianą rzeźbionego kufra. Pokój był niewielki, a sufitu można było dosięgnąć ręką. Połowę izby zajmowało szerokie i wygodne łoże. Pościel aż skrzyła się bielą i nigdzie nie było ani odrobiny kurzu. Wywoskowane deski podłogi mia­ ły ciepły miodowy odcień. W jednej ze ścian było przejście, w kształcie arkadowego łuku, do sąsiedniego pomieszczenia. Judith znieruchomiała i zaczęła nasłuchiwać. Usłyszała oddech, tak cichy jak trzepot motylich skrzydeł. Zdjęła buty i na palcach podeszła do kołyski. Okno wychodziło na zachodnią stronę i w pomieszczeniu było jeszcze trochę światła. Zobaczyła dziecinę. Tak ślicznej twarzyczki nie widuje się nawet na obrazkach, pomyślała, mimowolnie uśmiechając się. Z dołu spoglądały na nią modre oczęta. Rozległo się gaworzenie, przerywane rozkosznymi piskami. Drobne piąstki to rozwierały się, to ściskały.

- Cicho, maleńki - szepnęła Judith. - Chyba nie chcesz, że­ bym miała przez ciebie kłopoty. Zamknij oczy i zaśnij. Bądź dobrym chłopcem. - Jej prośby miały jednak tylko ten skutek, że niemowlę wyciągnęło rączki, a nie czując pieszczoty skrzy­ wiło się i zaczęło płakać. Judith spoglądała na nie z trwogą w sercu. Czy powinna wziąć je na ręce i utulić? Chyba na tym właśnie miała polegać jej praca... Pochyliła się i wyjęła chłopczyka z kołyski. Wie­ działa, jak trzymać maleństwo, aby nie zrobić mu krzywdy, nie­ gdyś opiekowała się przecież swoim młodszym rodzeństwem. Wróciła pamięć tamtych chwil, a wraz z nią nieutulony żal. Podeszła z dzieckiem do okna i wyjrzała na dziedziniec. Z początku nic nie widziała, gdyż obraz zmąciły jej łzy, a po­ tem zauważyła idącego długim krokiem George'a Latimara. Podszedł do mężczyzny, który rozprostowywał ramiona, jakby chciał odpędzić znużenie. Serdecznie się przywitali i poszli ku drzwiom frontowym. Dzień gasł, a jednak Judith zauważyła uderzające podobieństwo między nimi, zarówno jeśli chodzi o rysy twarzy, jak i wdzięk widoczny w każdym ruchu. - Ale ty jesteś podobny do mamy - szepnęła, owiewając twarzyczkę dziecka ciepłym oddechem. Chłopiec uśmiechnął się, ukazując różowe dziąsła, z których wyrzynały się pierwsze dwa ząbki. - A teraz zamknij oczki i zaśnij. - Wierzyła mocno, że jej słowa posiadają moc sprawczą, gdy jednak włożyła malca do kołyski, znów usłyszała jego płacz. Natychmiast uspokoił się, gdy ponownie znalazł się w jej ramionach. - Pierwsze złożenie zwykle decyduje o wyniku potyczki usłyszała głos George'a. Panicz przeszedł pod arkadowym łu­ kiem i zbliżył się do pustej kołyski. Trącił ją nogą. Zaczęła się kolebać z cichym skrzypieniem. Zajęta dzieckiem, Judith nie skomentowała tych słów.

- Mam nadzieję, że nie przestraszyłem cię tym nagłym naj­ ściem - rzekł George. - Nie, tyle że pan wszedł tu przez mój pokój, co bardzo mi się nie podoba. Uśmiechnął się kącikami ust. - Czyżby pierwsza połajanka? Pukałem, lecz nie otrzyma­ wszy odpowiedzi, domyśliłem się, że zajmujesz się małym Henrym. Zresztą w pokoju, który od niedawna zajmujesz, nikt dotąd nie mieszkał i zwykliśmy używać go jako przedsionka. Mówił z taką pewnością siebie i bez śladu poczucia winy, że Judith pożałowała swoich słów. Poza tym zauważyła, że znów jest obiektem jego zainteresowania, jakby miała garb lub kulała na jedną nogę. George odebrał od niej dziecko. - Jesteśmy nietypową rodziną, Judith. Przekonasz się o tym, jeśli pobędziesz tu dłużej. - Położył braciszka w kołysce i na­ krył go kołderką. Albo Henry był już zmęczony, albo też zro­ zumiał, że ma do czynienia z mężczyzną, dość że zamknął oczy i natychmiast zasnął. George wyprostował się i spojrzał na Judith. - Jesteś z Devonu, prawda? Stamtąd pochodzi moja matka, która zawsze twierdziła, że Devon jest rajem na ziemi. - Tak, to piękne miejsce. Podszedł do niej, a ponieważ stała w pobliżu okna, jego ręka, która sięgnęła do okiennej klamki, niemal otarła się o jej ramię. Otworzył okno. - Obawiam się - rzekła - że nocne powietrze może zaszko­ dzić dziecku. Wzruszył ramionami. - Latimarowie cenią sobie świeże powietrze, a moja matka jest zwolenniczką tak zwanego zimnego chowu. Powiedz mi coś o sobie.

Judith nawet nie śmiała swobodniej odetchnąć. Nikt jeszcze nie odnosił się do niej w tak bezceremonialny sposób! - Przepraszam, bardzo przepraszam - rzekł George - chyba jestem zbyt wścibski. Nagle uświadomiła sobie, że ma brzydką sukienkę i skołtu­ nione włosy. Dlaczego nie zadbała choć o fryzurę? - Judith, czy tam, w saloniku, odczułaś ważność i wyjątko­ wość chwili? Poczuła, że śni. Zarzucana była pytaniami, których nie poj­ mowała. - Ważność i wyjątkowość? - powtórzyła. - Jak mam to ro­ zumieć? - Nagle uświadamiamy sobie, że zbliża się coś cudownego lub strasznego. Właśnie o czymś takim myślę. - Dlaczego miałabym coś takiego przeczuwać? - Ta rozmo­ wa przekraczała zwyczajem przyjęte ramy. Zresztą wszystko tu było niezwykłe. Uroda mieszkańców tego domu, piękno wnętrz, no i ta trudna do określenia, lecz wyraźnie odczuwalna atmo­ sfera wzniosłej duchowości. - Masz rację. Wyczuwają to tylko ludzie niespełna rozumu. Tacy jak ja. - Znałam kogoś takiego. Pewna stara kobieta w Devon po­ trafiła przewidywać przyszłość. Wszyscy się jej baliśmy... - A czego tu się lękać? Czyż nie należy podchodzić do życia świadomie? Im więcej wiemy, tym pełniejsza jest nasza egzys­ tencja. Judith nie miała wyrobionego zdania w tej materii. Niewia­ sta, o której wspomniała, była szpetna, brudna i cuchnąca, George Latimar zaś był młody i piękny. Oboje jednak tak samo twierdzili, że znają lub przynajmniej przeczuwają przyszłość. Słowem „piękny" raczej nie powinno określać się urody mężczyzny, w tym jednak wypadku takie określenie nasuwało

się samo. Panicz Latimar był cudowną kwintesencją arysto­ kratycznych cech. Promieniał urodą, wykwintnością i specy­ ficzną duchową aurą. Jego bladość przypominała barwę lilii, a oczy jaśniały ciemnym płomieniem. - Moja matka też kiedyś mogła odgadywać przyszłość, za­ traciła jednak ten dar z chwilą zamążpójścia. Wiadomo na­ tomiast, że pewne zdolności bywają dziedziczne, a ja jestem nieodrodnym synem lady Bess. - Nie wiem, o czym panicz mówi - szepnęła Judith. - Doprawdy? - spytał, ściągając brwi. - Właściwie nawet cię rozumiem. - Z dołu dobiegł dźwięk gongu, wzywający na wieczerzę. George dotknął policzka Judith opuszkiem wskazu­ jącego palca. - Nie przejmuj się moimi słowami. Pamiętaj, zna­ lazłaś się w rodzinie dość niezwykłej. - Wyszedł, zanim zdążyła cokolwiek powiedzieć.

ROZDZIAŁ DRUGI Judith miała tego wieczoru zajęcie w kuchni. Wprawdzie dziedzic wrócił sam, lecz nazajutrz oczekiwani byli goście, co wywołało gorączkową krzątaninę. Trzeba było zabić indora, sprawić ryby i zrobić mnóstwo innych rzeczy, a wszystko to w imię honoru rodziny Latimarów. W rezultacie Judith nie miała nawet chwili odpoczynku. Krzątała się tak gorączkowo, że za­ gadkowe słowa panicza George'a zupełnie wyparowały jej z pa­ mięci. Przede wszystkim trzeba było zmienić pościel w pokojach gościnnych. Mary wbiła jej do głowy, że na dwanaście zapro­ szonych osób sześć zostanie na noc, to znaczy trzech młodych dżentelmenów oraz małżeństwo z córką. A zatem pięć pokoi musiało lśnić czystością, i całe sprzątanie spadło na Judith. Tymczasem Meg i Annie krzątały się wokół wieczerzy, którą rodzina spożywała w holu. Biesiadnikom musiały dopisywać humory, ponieważ gdy drzwi do kuchni otwierały się, wpadał przez nie głośny śmiech. Około północy, kiedy Judith zamierzała wreszcie udać się spać, przeraźliwy krzyk dziecka uświadomił jej, że to jeszcze nie koniec dnia. - A to zbytnik! - rzekła Mary. - Dopiero co został nakar­ miony. Drze się, jakby stała się mu jakaś krzywda. Do kuchni wpadła Meg. - Judith, dziedziczka prosi, żebyś przyniosła jej dziecko. Dziewczyna wpadła w panikę. Była zmęczona i spocona,

a jej suknia poplamiona tłuszczem pryskającym z rożna, na któ­ rym obracała udziec barani. - Pędź, moje złotko - powiedziała Mary. Faktycznie, schody pokonała biegiem, Henry bowiem krzy­ czał coraz głośniej. - Cierpliwości, maleńki - rzuciła w stronę dziecięcego pokoju i spojrzała w lustro. Przyczesała włosy i odpasała far­ tuch. Gdy wzięła malca na ręce, stwierdziła, że się zmoczył. Szyb­ ko zmieniła mu pieluszkę, a chłopczyk od razu radośnie się uśmiechnął. Co za ulga, pomyślała Judith, rozkoszując się nagłą ciszą. Zeszła schodami do holu. Panicz Henry był tłuściutki i miło było przytulać go do piersi. Latimarowie siedzieli przy kominku. Ogień huczał, rzucając błyski na ściany i twarze. W holu było ciepło, jednak tempera­ tura na zewnątrz gwałtownie spadała. Tej nocy nad ranem mógł chwycić przymrozek. Judith stała na progu, pełna wahania i bojaźni. - Daj Hala ojcu - rzekła lady Bess. - Dlaczego tak płakał? - Zmoczył się - szepnęła Judith. Podeszła do swego chle­ bodawcy. Czekał już z wyciągniętymi ramionami i szybko przy­ tulił synka do piersi. Był to piękny widok. Lord w oczach Judith zstąpił z obrazu, stając się cielesny i żywy. Ten sam arystokratyczny nos, te same zmysłowe usta, te same czarne włosy, choć teraz przyprószone siwizną. I ta sa­ ma smukła sylwetka, która u George'a dopiero nabierała tężyz­ ny. Było zresztą więcej różnic między ojcem a synem. George spoglądał na nią tak, jakby nie pamiętał o dzielących ich różni­ cach społecznych, natomiast Harry Latimar miną i gestem akcentował, że odbiera swoje dziecko z rąk służącej. Judith z szacunkiem wycofała się w pobliże drzwi. Patrzyła,

jak dziedzic całuje i pieści synka, co odbijało się na twarzy lady Bess już to wyrazem macierzyńskiej czułości, już to promien­ nym lub tkliwym uśmiechem. Brat i siostra sączyli wino i widać było, że traktują całą tę scenę z dużą pobłażliwością. W końcu lady Bess uznała, że prócz przyjemności rodziców istnieje jeszcze dobro dziecka. - Myślę, że Hal powinien wrócić już do kołyski. Judith? Dziewczyna zbliżyła się i odebrała niemowlę. - Ja chyba też pójdę już spać - rzekła Anna, ziewając. Po­ całowała rodziców, po czym spojrzała na George'a. - Chodź ze mną, braciszku. Mam ci coś do powiedzenia. Rodzeństwo poszło przodem. Na schodach George się obe­ jrzał i rzucił Judith długie spojrzenie, a następnie pospieszył za siostrą. Na końcu korytarza trzasnęły drzwi. W holu lady Bess głęboko westchnęła. - Cieszę się, że zaprosiłeś na jutro naszych przyjaciół, Harry, należy ich więc godnie przyjąć. Harry wodził opuszkiem palca po krawędzi kieliszka. - Zaproszenie wyrwało mi się zupełnie przypadkiem, zosta­ ło jednak chętnie przyjęte. To będzie raczej męskie spotkanie i naprawdę nie ma potrzeby urządzania przyjęcia. Nie przejmuj się, kochanie. - Pragnę zauważyć, że lady Bowford, która ma towarzyszyć mężowi, jest kobietą. Harry roześmiał się. - Tak, ale to nasi starzy przyjaciele i gotowi są zadowolić się samym serdecznym słowem. - O ile wiem, mają przyjechać z córką, tak więc koncepcja męskiego spotkania upada. Lord pochylił się i uścisnął dłoń żony. - Jak to się dzieje, że wszystko wiesz tak dokładnie? Roz­ mawiałem w Richmond z Johnem Bowfordem i wyobraź sobie,

nasz przyjaciel dał mi do zrozumienia, że byłby najszczęśli­ wszym z ludzi, mając za zięcia naszego George'a. Nie była to dla Bess żadna niespodzianka. Od dawna wie­ działa, że Nell Bowford upodobała sobie George'a. Spotykali się i bawili wspólnie od lat dziecinnych, razem też tańczyli i śpiewali na ludowych zabawach. Ziemie Bowfordów sąsiado­ wały z ziemiami Latimarów i przynosiły duże dochody, a Nell była jedynaczką. Czyż można wymarzyć sobie lepszą partię? A jednak tkwił w tym pewien szkopuł. - Nie zauważyłam, by George odwzajemniał upodobanie Nell. Owszem, lubi ją, lecz okazuje jej tylko przyjaźń. Takie przynajmniej odnoszę wrażenie. - To czarująca dziewczyna - rzekł Harry. -I bardzo odpo­ wiednia. - Odpowiednia... - Zawsze wydawała mi się podobna do ciebie, kochanie. Jej sposób bycia, a nawet wygląd zewnętrzny - to jakby ty przed dwudziestu laty. Jest dobra, mądra i posażna. Naprawdę bardzo odpowiednia dla naszego syna. Bess wstała i zaczęła gasić świece. - Co sądzisz o przyjętej dzisiaj piastunce Henry'ego, Judith Springfield? - O piastunce? Przyznaję, że nie zdążyłem się jej przyjrzeć. - Harry dopił wino, po czym ustawił przed kominkiem ekran ochronny. - Za to George przyjrzał się jej dokładnie - powiedziała Bess, przeciągając samogłoski. - Powiedziałabym nawet, zbyt dokładnie. Lord zmarszczył czoło. Jego syn był dla niego zagadką. Jed­ nak fakt, że okazał żywe zainteresowanie urodziwą wiejską dziewczyną, był zupełnie zrozumiały, szkoda tylko, że pociąg do krzepkich ud i sprężystych piersi pojawił się u niego tak.

późno. Kiedy Harry był w jego wieku, miał już za sobą podob­ nych doświadczeń bez liku. Gdy George ukończył siódmy rok życia, został wysłany, zgodnie z obyczajem, na jeden z możnych dworów. Zaczął służ­ bę jako paź, by następnie stać się giermkiem. Jego pan, lord Petrie, był człowiekiem ze wszech miar godnym szacunku. Tra­ ktował George'a jak własnego syna, a kiedy ten zdobył rycer­ skie ostrogi, świętował to przez kilka dni. Osiemnastoletni ry­ cerz powrócił do domu i niedługo potem wraz z ojcem pojechał do Londynu, by złożyć należny hołd nowej królowej, Elżbiecie Tudor. Elżbieta wstąpiła na tron Anglii, gdy miała dwadzieścia pięć lat. Jako córka skazanej na śmierć i ściętej Anny Boleyn*, dzie­ ciństwo i młodość spędziła w niełasce, na uboczu życia dwor­ skiego. Za panowania królowej Marii** została uwięziona, oskarżona o zdradę i tylko cudem nie podzieliła losu matki. Gdy wreszcie osiągnęła najwyższą godność w państwie i na jej gło­ wie spoczęła korona, okazała taką namiętność do władzy, jakby panowanie było jej przeznaczeniem. Od razu też ujawniły się jej liczne talenty. Dwór zobaczył, że ma do czynienia z subtelną dyplomatką, kobietą przewidują­ cą i potrafiącą kalkulować, jak też wybitną znawczynią ludz­ kich charakterów. Dobierając sobie najbliższych współpracow­ ników, zawsze kierowała się rozumem, nigdy zaś emocjami czy sentymentem. Wszystkie te zalety otrzymała w darze po ojcu. * Anna Boleyn - 1507(?)-1536, druga żona Henryka VIII (ślub w 1533), matka Elżbiety I Tudor. Z rozkazu męża, zakochanego w Jane Seymour, jego następnej żonie, skazana na śmierć (rzyp.red.). ** Maria I Tudor - 1516-1558, córka Henryka VIII i Katarzyny Aragońskiej, królowa Anglii od 1553. Zwana „krwawą" zarówno od cech swojego charakteru, jak i dlatego, że usiłując przywrócić katolicyzm, okrutnie prześladowała protestantów (przyp. red.).

Natomiast dziedzictwem matki było to, że fascynowała męż­ czyzn nie tylko jako władczyni, lecz również kobiecym uro­ kiem. Jej faworytem był Robert Dudley, z którym łączyła ją wie­ loletnia miłość i przyjaźń, i choć nie była mu wierna, on przyj­ mował to ze stoickim spokojem i zrozumieniem. Gdy więc w otoczeniu Elżbiety pojawiał się ktoś urodziwy, utalentowany lub z innych powodów niezwykły, natychmiast zarzucała na nie­ go swe sieci, które, choć złote, miały moc stali. George Latimar miał być następną taką zdobyczą. Elżbieta dobrze pamiętała, że lord Harry był bliskim przyja­ cielem jej ojca, a lady Bess ulubioną dworką jej matki, dlatego młody rycerz od razu wzniecił w jej sercu ciepłe uczucia. Poza tym George prezentował się naprawdę wspaniale. Wszyscy byli zgodni, że czekała go błyskotliwa kariera. Jednak George oświadczył ojcu, że chce wracać do domu, na co wkrótce uzyskał lodowate przyzwolenie królowej i Latimarowie ruszyli w drogę. Na pierwszym popasie lord Harry spytał syna: - Czyżby życie dworskie nie przypadło ci do gustu? - W istocie, ojcze. - Jednak na brak zainteresowania swoją osobą nie mogłeś przecież narzekać. Wśród dworzan z każdym dniem zyskiwa­ łeś coraz większą popularność, a królowa od początku trakto­ wała cię z najwyższą życzliwością. Takich darów się nie od­ rzuca. - Niczego nie odrzuciłem, ojcze, po prostu czuję się powo­ łany do innych zadań. Życie dworaka nie odpowiada mi. Nazajutrz, będąc już w pobliżu domu, zatrzymali się przed gospodą i Harry zaproponował krótką przerwę w podróży. We­ szli do środka i zamówili wino. Ojciec popadł w zadumę. Myś­ lał o synu i o jego podobieństwie do matki. Posiadali to samo poczucie humoru, identycznie spoglądali na świat i oceniali

ziemskie sprawy. Bess w czasach swojej młodości też spędziła kilka tygodni na królewskim dworze, również spodobała się ów­ czesnym dworzanom i podobnie jak teraz jej syn, odrzuciła taki styl życia. Tyle że Bess, panna bez koligacji i posagu, nie miała szans na zrobienie prawdziwej kariery i wycofując się, niczego w istocie nie traciła. Inaczej George. Ten był jak szlifowany diament. Wykształ­ cony, znający tajniki rzemiosła wojennego, ujmujący w obyciu, kulturalny, a przy tym wybitnie przystojny - czyż można było wyobrazić sobie świetniejszego dworzanina? Elżbieta potrzebo­ wała rzutkich, mądrych i dzielnych wykonawców swej woli. Anglia wzrastała w potęgę, ktoś musiał ją reprezentować w kra­ jach Europy i świata. George mógł uczestniczyć w budowie światowego mocarstwa, z czasem stać się ambasadorem króle­ stwa lub gubernatorem którejś z zamorskich kolonii. Harry, by spełnić swój ojcowski obowiązek, musiał synowi uświadomić perspektywy, jakie się przed nim otwierają. Jeszcze nie było za późno, królowa na pewno da się przebłagać. - Drogi chłopcze, nigdy nie należy pochopnie oceniać sy­ tuacji. Na obcym terytorium ten jest mądry, kto stąpa ostrożnie i jest powściągliwy w wydawaniu sądów. George uśmiechnął się lekko. Podczas ostatniego miesiąca poznał ojca od zupełnie nowej strony, objawił mu się bowiem jako mistrz owego „ostrożnego stąpania". - Różnimy się pod wieloma względami, ojcze. - Nie namawiam cię, byś naśladował mnie we... - Ależ ja chciałbym być taki jak ty! Na dworze czułeś się jak ryba w wodzie. Odpowiada ci to środowisko, jesteś tam do­ ceniany. Kiedy prosiłem cię o pozwolenie powrotu do domu, nie spodziewałem się, że zabierzesz się razem ze mną. Powinieneś był tam jeszcze zostać. - Wiesz, że nie lubię przebywać długo z dala od twojej mat-

ki. Następnym razem, a będzie to przy okazji prezentacji Anny na dworze, zabiorę ją ze sobą. Miałem nadzieję, że gdy przyjadę z twoją siostrą, już będziesz miał ugruntowaną pozycję. - Po­ nieważ George milczał, Harry dorzucił; - Mój synu, jesteś wy­ kształcony i utalentowany, dlatego myślę, że nie znajdziesz na wsi swojego powołania. Nie chcę, byś się zmarnował, to znaczy rozmienił na drobne. - Jeszcze nie wiem, co będę robił. Ty jednak również żyjesz zagrzebany na wsi, a przecież nie można powiedzieć, by spotkał cię, ojcze, jakiś straszny los. Harry poszukał wzrokiem oberżysty. Po chwili ich kielichy były znów napełnione, a z talerzy buchał zapach duszonej wo­ łowiny. - Wycofałem się z życia dworskiego dopiero po trzydziestce - rzekł lord, gdy zostali sami. - Poza tym nie miałem żadnych wybitnych uzdolnień, które ty wszelako posiadasz, co nakłada na ciebie obowiązek rozwijania ich i wykorzystania. - Tato, zbyt lekko, a raczej zbyt surowo siebie oceniasz. Je­ śli zaś chodzi o moje zdolności, to z równym pożytkiem mogę je wykorzystać w Kew. - O ile będziesz miał taką sposobność, a dobrze wiesz, ja­ kiego rodzaju pokusy i okazje podsuwa życie na wsi - rzekł z przekąsem Harry, po czym zajął się jedzeniem. Gdy nasycili pierwszy głód, ciszę przerwał George. - Ojcze, od dawna zazdroszczę ci, że opuściłeś dwór dla tak wspaniałej przyczyny. Wróciłeś na wieś, bo poznałeś wyjątkową kobietę i postanowiłeś się z nią ożenić. Małżeństwo nadało sens twojemu życiu, dzięki mamie osiągnąłeś pełnię życia... a ona zdobyła to samo, ponieważ połączyła się z tobą. Czy rozumiesz, co chcę przez to powiedzieć? Harry przepłukał usta winem. - Oczywiście, synu, lecz ty jesteś jeszcze młody. Poznasz

wiele kobiet, nim zdecydujesz się na tę jedną, jedyną. Podejrze­ wam zresztą, że już odkryłeś sekrety alkowy. George nieznacznie się zarumienił. - W londyńskim pałacu mieszkałem z kilkoma rówieśnika­ mi. Ich słowa uświadomiły mi, że byłem jedyny, który jeszcze nie został, by tak rzec, skrwawiony w walce. - Rozumiem. - Na twarzy Harry'ego zagościł ciepły uśmiech. - Świetnie pamiętam takie rozmowy. - Lecz ty nigdy nie znajdowałeś się w mojej sytuacji - rzekł George, lekko wykrzywiając wargi. - Jako młodzieniec cieszy­ łeś się sławą uwodziciela i szedłeś od sukcesu do sukcesu. Moi współlokatorzy często złośliwie mi o tym przypominali. - Cóż, każdy młody mężczyzna musi odnaleźć swoją drogę, również jeśli chodzi o kobiety. To problem wielce delikatny i obcym nic do tego. Jeśli doznałeś złośliwości, powinieneś żar­ townisiów przywołać do porządku najprostszym sposobem, to znaczy siłą mięśni, bo w takich sprawach wszelka dyskusja nie ma sensu. George westchnął. - Masz rację, ojcze, to sprawa bardzo osobista i nie nadająca się do publicznych rozważań. - Oczy George'a dziwnie pojaś­ niały. - Pragnę tego, co ty znalazłeś, tato, lecz nie chcę docho­ dzić do szczęścia przez lata, przedtem doświadczając wątpli­ wych rozkoszy z żądnymi przygód pokojówkami i damami. Sam wiesz, że na dworze wystarczy tylko sięgnąć, ręką, by ze­ rwać owoc rozkoszy, lecz taka nauka nie jest mi potrzebna, co więcej, czuję do niej... odrazę. - Przerwał na chwilę. - Nie tyl­ ko dlatego, że nie mam do tego prawa, nie ganię cię, ojcze, za twoje dawne postępowanie. Po prostu jestem inny niż ty, a sam mówiłeś, że są to sprawy bardzo osobiste i każdy powinien szu­ kać swojej drogi. I ja ją znalazłem. Ujrzałem ją, wymarzyłem i teraz chcę nią podążać. Mój gościniec jest prosty, nie ma

w nim odnóg wiodących donikąd ani zakrętów odwracających bieg życia. Mój gościniec, ojcze, prowadzi do jednego celu, a jest nim miłość. Dotrę nim do kobiety, która na mnie czeka... jak ja na nią... choć jeszcze nie wiemy o sobie. Widziałem ją w snach i w chwilach przebudzenia. Nie znam jej imienia, lecz wiem, że dzięki niej osiągnę pełnię życia! Zapadła niczym niezmącona cisza. Harry poczuł się bezbron­ ny, żarliwa argumentacja syna bowiem całkiem zbiła go z pantałyku. Lord inaczej pojmował życie i teraz trudno było mu się wzbić na wyżyny mądrej retoryki, w czym na ogół przecież ce­ lował, skoro George stał na zupełnie przeciwległym, nieprzy­ stającym do jego doświadczeń i przemyśleń brzegu. Mimo to podjął kolejną próbę. - Przykro mi - mruknął -jeśli z powodu mojej wątpliwej re­ putacji przeżyłeś ciężkie chwile. No cóż, jak sam to powiedziałeś, różnimy się między sobą. Moje życie na dworze podobne było do stąpania nad przepaścią. Przyjaźniłem się z bogatymi, a sam mia­ łem puste kieszenie. Oni też, w przeciwieństwie do mnie, pocho­ dzili z możnych i ustosunkowanych rodów. Moją bronią był do­ wcip, spryt oraz... osobisty urok, jeśli dobrze mnie rozumiesz. Mu­ siałem sprzeniewierzyć się wielu zasadom, w jakimś sensie nawet kupczyć sobą, by utrzymać się na powierzchni. Niestety, taki jest los biedaka, który pragnie siedzieć wyżej, niż mu na to kiesa po­ zwala. - Lord zamyślił się. - Wreszcie poznałem twoją matkę i od­ nalazłem sens życia... jednak to zupełnie inna sprawa. Ty na­ tomiast, synu, nie musisz zaczynać od zera, jesteś bowiem bogaty i nosisz powszechnie szanowane nazwisko. Wykorzystaj to. Nie musisz naginać karku, by wywalczyć należną twoim talentom i uczciwości pozycję. Prostym... no, niezbyt krętym gościńcem równie dobrze możesz iść na królewskim dworze. Wystarczy tylko, że w pełni zaakcentujesz swoją osobowość, a wszyscy przyjmą cię takiego, jaki jesteś.

George położył rękę na ramieniu ojca. Nadal czuł się niezro­ zumiany. - Tato, nie chciałem zaprzątać cię moimi problemami. Harry, jakby nie słysząc syna, nagle odprężył się. - A zresztą, powinieneś wiedzieć, że nie ma nic złego w zry­ waniu owoców rozkoszy, jak to ładnie nazwałeś. - Lord Latimar mimowolnie uśmiechnął się do własnych wspomnień. - Mło­ dzieńczy temperament jest jak gwałtowna burza i nim się uspo­ koi, wpierw musi z owoców otrząsnąć wiele drzew, a nawet wy­ rwać je z korzeniami... Mówiąc mniej górnolotnie, mój synu, tylko w alkowach adorowanych dam i w przygodnych objęciach służebnych dziewek młody arystokrata może wyładować nad­ miar energii, tak bardzo mącący umysł i uniemożliwiający roz­ różnienie prawdziwej miłości od chwilowego pożądania. Wreszcie zacznie cię to nużyć i każda nowa kochanka wyda ci się podobna do poprzedniej, co stanie się widomym znakiem, iż czas opuścić ogrody Erosa i wznieść oczy ku prawdziwej miłoś­ ci. Będąc wciąż młodym, staniesz się dojrzałym mężczyzną, zdolnym do świadomych i ostatecznych wyborów. Taką drogę przeszedłem ja, taką drogą podąża wielu. Jeśli nie zatracisz się w rozpuście i cynizmie, a tobie to nie grozi, oraz potraktujesz młodzieńcze doświadczenia z taką lekkością, na jaką w istocie zasługują, zdobędziesz rzecz bezcenną, a mianowicie doświad­ czenie. Nie popycham cię do łożnic występnych kurtyzan i ulicznic, nie nakazuję ci dybać na cześć cnotliwych panien, wszystko bowiem zależy od ciebie. Namawiam cię jednak, byś nabrał, przynajmniej na razie, większego dystansu do siebie, do tajemnic Erosa, jak i do innych ludzi... kobiet zaś w szczegól­ ności. Jest wiele w głębi ducha porządnych dziewcząt, lecz z ra­ cji młodości i charakteru figlarnych zalotnic, z którymi można przeżyć naprawdę urocze, wesołe chwile. Są też wyrafinowane, zepsute do cna potwory, zdolne do wszelkich bezeceństw i naj-

gorszego zła, z którymi jednak też warto się zmierzyć, bo ich smak, choć zatruty, jest niezwykły i nieporównywalny z ni­ czym. - Lord Latimar zamyślił się głęboko. - Zdarzają się też istoty o czystych duszach, umysłach i ciałach, które łatwo skrzywdzić, lecz do których szlachetny młodzieniec powinien się zbliżać tylko wtedy, gdy ma poważne zamiary, to znaczy, gdy odkryje w sobie prawdziwą miłość. I to wszystko znajdziesz tylko na dworze, mój synu, a nie na wsi, wśród okolicznych zie­ mian i chłopskich dziewek. Wracaj do królowej, drogi chłopcze, radzę ci to z całego serca, i nie hamuj swej energii, która tętnić w tobie musi z siłą wulkanu... choć może sam o tym jeszcze nie wiesz. Zmartwiony ojciec, niegdyś hulaka, hazardzista i oczajdu­ sza, a teraz mąż prawy i szanowany, wiedział, że źle sprawił się w roli mentora własnego syna. Nie tak powinien do niego mó­ wić, lecz ponieważ nie umiał inaczej, trafił kulą w płot. Wszak George był synem Bess i nie zadowalał się byle czym, przeciw­ nie, miał najwyższe wymagania wobec siebie, innych ludzi i ży­ cia. Natomiast jego rówieśnicy komentowali się błahostkami, starczał im miałki blichtr, pełny kielich i chętna kobieta, dlatego między nimi a George' em stanęła przepaść. Przez chwilę w milczeniu sączyli wino. Pierwszy odezwał się lord: - Odbiegliśmy od zasadniczego wątku naszej rozmowy. Mówimy o czymś, co, jakkolwiek ważne, nie ma nic wspólnego z powodami, dla których opuściłeś dwór, zamykając przed sobą drogę do dyplomatycznej kariery. Bo chyba, na Boga, nie po­ stąpiłeś tak z powodu głupich docinków? - Nie, tato. Chciałem po prostu wrócić do Kew, czyli do rze­ czywistości, bo tak widzę swój rodzinny dom. Do osób, które wiele dla mnie znaczą. Do ciebie, do mamy i do Anny. I do tych, którzy nam służą, czyniąc nasze życie łatwiejszym. Walter, Ma-

ry i inni też są jakby moją rodziną. Czy nie razi cię moja nad­ mierna szczerość? - Nie - odparł smętnie Harry. - Widzę jednak, że jako oj­ ciec wielu rzeczy nie dopatrzyłem. - Zawsze byłeś wspaniały, tato. Sam przecież wielokrotnie powtarzałeś, że każdy musi szukać własnej drogi. Od tej rozmowy minęły dwa lata. Przez ten czas nadeszły dwa miłe listy od królowej, w których zapraszała George'a na dwór. Odpowiedzi były kłamliwe, gdyż powoływały się na zły stan zdrowia kawalera. Lecz jak zadowolić Johna Bowforda? - O czym myślisz? - zapytała Bess, podchodząc do kominka. - Po prostu zamyśliłem się. To małżeństwo byłoby dobrym rozwiązaniem. Mówię o George'u i Nell Bowford. - Jestem tego samego zdania. Czy porozmawiasz z nim o tym? - Pozwólmy raczej, by rzeczy same nabrały właściwego biegu. Panna przybędzie tu jutro i wystarczy delikatna aluzja, by George doszedł do tych samych wniosków, co my. To bystry chłopak, a po­ za tym jest już w wieku, w którym może założyć rodzinę. Bess zapatrzyła się w ogień. Świetnie znała swojego syna. Większość młodzieńców, gdy tylko spadną na nich męskie obo­ wiązki, oddala się od swoich matek, lecz George był inny. Wró­ cił do Kew wprawdzie zewnętrznie odmieniony, lecz z duszą ufną i czystą, nieledwie jeszcze chłopięcą. Nie zainteresował się dotąd żadną młodą kobietą, choć znał ich wiele, a każda niczym łania. Nawet Elinor Bowford, najpiękniejsza i najsłodsza wśród nich, nie zdołała oplatać go złotą przędzą miłości. Dopiero Ju­ dith Springfield poruszyła w nim ową strunę, która od lat cze­ kała na takie dotknięcie, by zabrzmieć najsłodszą z melodii. Zamknąwszy za sobą drzwi, George spojrzał na siostrę. - O czym chciałaś ze mną porozmawiać? - zapytał.

Anna zdjęła z głowy zdobny klejnotami czepek, potem je­ dwabne pantofelki i usiadła na łóżku, prosząc brata bliźniaka, aby zrobił to samo. Spełnił jej życzenie, lecz wydawał się nieufny. - Masz takie spojrzenie, siostrzyczko, po którym domyślam się, że znów będziesz wściubiać nos w nie swoje sprawy. - Tyle razy ustalaliśmy, że twoje sprawy są moimi sprawa­ mi, a moje twoimi. Wiesz, dlaczego Bowfordowie jutro nas od­ wiedzą? - A powinienem wiedzieć? - Och, George, nie drocz się ze mną. Byłoby cudownie, gdy­ byś się zaręczył z Nell. Bardzo ją lubię, a nie ma nic wspanial­ szego, jak zamienić przyjaciółkę na siostrę. George udał oburzenie. - A więc to zaszło aż tak daleko? I to poza moimi plecami? - Gdybyś się chciał patrzeć, ujrzałbyś wszystko, lecz ty wo­ lałeś być ślepy i głuchy. Wiem, że John Bowford rozmawiał już z tatą, a lady Bowford z mamą. Nell też mi coś powiedziała... - A więc jest to prawdziwy spisek, w sześcioro uknuliście całkiem sprytną intrygę. Przeoczyliście tylko jeden szczególik, to znaczy zapomnieliście porozmawiać ze mną! - George, pewne rzeczy nieraz same się układają. Nie za­ przeczysz, że lubicie się z Nell od dziecka. - O takich ludziach mówi się, że są starymi przyjaciółmi. I to wszystko, moja mądra siostro. Mimo że George mówił żartobliwym tonem, Anna usłyszała w jego głosie daleki pomruk burzy. - Tylko błagam, nie wpadaj w złość. - Nie obawiaj się, bo jak na razie czuję się rozbawiony. Daję ci jednak słowo, i to powinno skończyć tę dziwną dyskusję, że nie uczyniłem nic, co upoważniałoby Nell do układania matry­ monialnych planów związanych z moją osobą.

- Oczywiście, że nie, wszak byłoby to wielce niestosowne, jako że pierwszy krok należy do rodziców. Teraz jednak, gdy oni... - Nie jest ważne, co do tej pory zrobili nasi i jej rodzice, nie chcę bowiem żenić się z Nell, siostrzyczko. I tylko to się liczy. - George, przecież byłoby tak cudownie! Nell jest naszą najbliższą sąsiadką, ma wiele zalet i pod każdym względem pasujecie do siebie. Gdybyście się pobrali, wszyscy byliby szczęśliwi. - Poza mną, Anno. - I tak przecież kiedyś musisz się ożenić. - Słuchajcie uważnie, co mówi moja siostrzyczka! Owa panna, która wszystkim starającym się o jej rękę, kimkolwiek by byli, nieodmiennie daje kosza. Dlaczego ty nie wychodzisz za mąż? - To zupełnie inna sprawa - rzekła Anna, tracąc nagle hu­ mor. - Nie spotkałam dotąd mężczyzny, z którym bym chciała się połączyć na całe życie. - Zeskoczyła z łóżka i podeszła do stolika zastawionego flakonikami z pachnidłami i pudełeczkami z maściami do cery. - Pamiętasz nasze dzieciństwo? Często mó­ wiłeś, że ożenisz się tylko z kobietą podobną do naszej mamy, a ja na to, że mogę pokochać tylko kogoś takiego jak nasz tata. - Odkorkowała jedną z buteleczek i pokój napełnił się zapa­ chem goździków. - A przecież Nell ma wiele wspólnego z ma­ mą. Znalazłeś swoje szczęście, a ja wciąż czekam na mężczyznę z moich marzeń. George wstał. - Czy to wszystko, co chciałaś mi powiedzieć? - Dodam jeszcze, że Nell cię kocha. I będzie kochać bez względu na to, co się wydarzy, bo nic nie usunie z serca praw­ dziwej miłości. Wielu z moich przyjaciół... żyje w na pozór udanych małżeństwach, o ile szczęściem nazwiemy bogactwo

i powodzenie, jednak pod tą błyszczącą powłoką kryją się nie­ spełnione pragnienia, bolesne tęsknoty i poczucie przegranego życia! - I taki właśnie związek usiłujesz mi naraić! Pomyśl choć przez chwilę... - Miałbyś być nieszczęśliwy z Nell?! - Anne podbiegła i uścisnęła brata. - Nie chcę rozstawać się z tobą. Bardzo byś mnie zasmucił, gdybyś poznał obcą dziewczynę i zamieszkał z nią gdzieś daleko, natomiast Nell czuje się w naszym domu jak u siebie. George, nie znajdziesz lepszej kandydatki na żonę. Wreszcie się pożegnali. Tej nocy George, z powodu niespo­ kojnych myśli, nie mógł zasnąć. Gdy więc usłyszał, że rodzice weszli do sypialni, cicho zbiegł po schodach i już po chwili zna­ lazł się w ogrodzie. Ruszył alejką ku rybnym stawom. Bardzo kochał to miejsce... ogród, gaj, stawy, dom i okolicz­ ne pola. Z dokumentów i ustnych przekazów dobrze poznał dzieje tej posiadłości. Początki Maiden Court sięgały czasów podboju normandzkiego i przez wiele pokoleń majątek prze­ chodził z ojca na syna, aż wreszcie ostatni właściciel przegrał go w karty na rzecz Harry'ego Latimara. Na tym nie skończyły się zawirowania wokół Maiden Court. Od nowego dziedzica odebrał posiadłość jego wierzyciel, który niegdyś pożyczył mu kilka miar srebra na spłacenie karcianych długów, a nie mogąc inaczej ściągnąć należności, sięgnął po nieruchomość. Kolejnym właścicielem stał się stary król, który kupił posiadłość, a następnie podarował ją Bess Latimar za wy­ świadczone mu przez nią usługi. Z kolei od Bess wygrał majątek w karty jej mąż, lecz żadne z nich nie chciało mówić o tej nie­ zwykłej grze i równie niezwykłej stawce. Gdy George jako dwunastoletni chłopak usłyszał tę historię, postanowił, że nigdy nie usiądzie do karcianego stolika. Dzieje Maiden Court uznał za zbawienne ostrzeżenie, zrozumiał bo-

wiem, jak niewiele brakowało, by urodził się zupełnie gdzie in­ dziej, z dala od tego pięknego miejsca. Okrążywszy stawy grabową aleją, poszedł w kierunku stajen i obór. Stanął i przez dłuższą chwilę słuchał cichego dzwonienia łańcuchów przeżuwających pokarm zwierząt. Gdy wreszcie za­ wrócił ku domowi, w świetle księżyca ujrzał jakąś postać stojącą przy studni. Judith pod koniec dnia była ledwie żywa ze zmęczenia, a je­ szcze musiała wyprać i rozwiesić pieluszki maleństwa. Ponie­ waż zużyła całą wodę, nie miała w czym umyć się przed snem, wzięła więc wiadro i wyszła na dziedziniec. Serce podeszło jej do gardła ze strachu, gdy z ciemności wyłoniła się jakaś męska sylwetka. - Wybacz, że cię przestraszyłem - rzekł George. Żałował słów, które impulsywnie powiedział do niej w po­ koju dziecinnym, i teraz czuł się nieswojo. Biedna dziewczyna, pewnie wzięła go za człowieka niespełna rozumu. A przecież wyraził głębokie i autentyczne przeczucie swojego losu! I oto teraz, cicha i tajemnicza, stała przed nim wyśniona bo­ gini! Postać utkana z cienia, którą zawsze widział, gdy szukał w wyobraźni tej, która miała dzielić z nim życie. Ta młoda ko­ bieta od tak wielu już lat wciąż nawiedzała go w snach... A gdy osiągnął fizyczną dojrzałość, cierpiał z jej powodu, niezdolny zadowolić się namiastką. Nie mógłby opisać jej zewnętrznej po­ staci, lecz wejrzał w jej duszę i od dawna oswoił się z jej deli­ katnym zapachem. A kiedy ta zwiastunka miłosnych doznań przeobraziła się wreszcie w kogoś z krwi i kości, okazało się, że jest to wiejska dziewczyna, należąca do innej klasy społecznej niż on. Dziwne, lecz nie widział w tym żadnego niebezpieczeństwa ani prze­ szkody. Była tą jedyną i tylko to się liczyło. Jego serce rozpo­ znało ją natychmiast. Nie mógł jednak zdradzić się ze swoimi

uczuciami. Przestraszyłby tylko Judith i napełnił ją nieufnością, któż bowiem uwierzy, że najpierw można kochać, a dopiero po­ tem ujrzeć? Mówił też prawdę, gdy wspomniał o darze przewidywania, który odziedziczył po swojej matce, lecz jego zdolność wnika­ nia w przyszłość miała nieco inny charakter. Czasami również przewidywał zdarzenia, które dopiero nastąpią, lecz przede wszystkim potrafił od jednego spojrzenia rozpoznać innych lu­ dzi. Co innym zabierało całe życie, jemu objawiało się podczas krótkiego, nieraz zupełnie przygodnego kontaktu. Natychmiast, jakby patrzył w otwartą księgę, rozpoznawał obawy i nadzieje tkwiące w duszach i sercach owych osób, jak również ich dobre i złe cechy charakteru. Judith pokręciła korbą i wiadro wynurzyło się z chlustem. - Pozwól, że cię wyręczę- rzekł George i pochyliwszy się nad studnią, ujął za mokry pałąk. Po chwili wiadro stało u stóp dziew­ czyny. - Czemu zawdzięczam to późne spotkanie? Czyżby w do­ mu nie było już kropli wody? - Jej bliskość działała na młodzieńca niczym pite duszkiem wino. Judith nie miała na głowie czepka i końce jej sięgających talii włosów rozwiewał wiatr. - Wszystko, co pozostało, zużyłam do wyprania pieluszek. Dziękuję za pomoc, sir. - Nachyliła się po wiadro. - Jest ciężkie. - Przywykłam do fizycznej pracy, sir. - Chwycili za kabłąk równocześnie i ich dłonie spotkały się. Judith cofnęła się tak gwałtownie, jakby użądliła ją pszczoła. Musiała odczuć nie­ zwykłe napięcie, w jakim znajdował się George, lecz całkiem błędnie je zinterpretowała. - Judith - rzekł najcieplej, jak umiał - mam nadzieję, że nie boisz się mnie? Założyła ręce do tyłu i hardo wytrzymała jego spojrzenie. - Nie obawiam się ciebie, sir. Ale... - Skoro on mógł po-

stąpić wbrew ogólnie przyjętym zasadom, jej również to było dozwolone. - Do przyjazdu tutaj zmusiły mnie pewne okolicz­ ności i mało dbałam o to, dokąd jadę i jaką podejmę pracę. Jed­ nak dziś wieczór przekonałam się, że Bóg czuwa nade mną. Po­ lubiłam twoją matkę, sir, i twego maleńkiego braciszka, a także służbę i ten piękny dom. Natychmiast jednak opuszczę to miej­ sce, jeśli zostanę postawiona w uwłaczającej mi sytuacji. - W uwłaczającej sytuacji? - George wsparł się biodrem o cembrowinę i rzucił okiem w głąb studni. Ujrzał w dole od­ blask księżycowej poświaty. - Co masz na myśli? - Zostałam wychowana po chrześcijańsku - odparła Judith, zirytowana tonem, jakim zadał jej to ostatnie pytanie. - Moja rodzina była biedna, lecz podobnie jak twoja, sir, miała silnie rozwinięte poczucie honoru. Teraz już wszystko było jasne, dziewczyna bez ogródek wy­ raziła swoje obawy. George był ogromnie zaskoczony, że Judith mogła podejrzewać go o tak niecne zamiary. - Sądzisz, że mógłbym narazić twoją cześć na szwank? Ja­ kim sposobem? - spytał, nie kryjąc rozdrażnienia. Co gorsza, zaczął cedzić słowa na arystokratyczną modłę, co natychmiast zwiększyło dystans między nim i wieśniaczką Judith. Nie była to jego wina, zawsze bowiem tak reagował na atak. Nie była też wina dziewczyny, że na agresję i zuchwałość natychmiast od­ powiedziała tym samym, jako że gwałtowny charakter odzie­ dziczyła po przodkach. - Już podczas pierwszego naszego spotkania, sir, jasno oka­ załeś, jakie masz zamiary wobec mnie! - odparła z furią. - Zamiary? Być może tam, skąd przybyłaś, panuje taki oby­ czaj, że jeśli tylko mężczyzna w niewinny sposób zainteresuje się kobietą, natychmiast wywołuje to podejrzenia, tutaj jednak jest inaczej, oznacza bowiem zwykłą życzliwość, o czym chcę cię gorąco zapewnić. Jesteś urodziwą dziewczyną, Judith, nie

sądź jednak, że skoro cieszyłaś się tak dużym powodzeniem wśród wiejskich kawalerów, iż nawet dwóch z nich zapragnęło żenić się z tobą, to każdy mężczyzna marzy tylko o tym, by za­ biegać o twoje łaski. - Dobry Boże, miał pełne prawo roześmiać się z samego siebie! Mówił jedno, a przecież widział tę kobietę na piedestale... ganił tę, którą czcił. Judith odebrało mowę. Była naprawdę oburzona. Skąd George wiedział o zalotnikach? Jak śmiał interesować się jej prywatnym życiem?! - Nawiasem mówiąc, dlaczego im odmówiłaś? - spytał. - To moja sprawa i nikomu nic do tego - odparła, tym razem nawet nie siląc się na udawanie grzeczności, bo zuchwałość tego młodego arystokraty przekraczała wszelkie dopuszczalne granice. Schyliła się i dźwignęła wiadro. Chciał jej pomóc, lecz Judith cof­ nęła się ze złością, ochlapując sobie przy tym spódnicę. Ponieważ wciąż upierał się, że jej pomoże, wreszcie sięgnęła po ostateczną broń napastowanej kobiety i swą krzepką dłonią, niesiona nieopa­ nowaną furią, wymierzyła sir Latimarowi siarczysty policzek. Cofnął się z cichym okrzykiem. Uderzenie było naprawdę silne, lecz nie chodziło o ból. Po prostu nigdy dotąd tak bezpoś­ rednio nie doświadczył na sobie czyjejś złości. Jako dziecko nig­ dy nie był karany fizycznie, jego rodzice nad cielesne kary przedkładali bowiem upomnienia i perswazje, natomiast wśród rówieśników cieszył się wystarczającym szacunkiem, by żaden nie ośmielił się podnieść na niego ręki. Chyba że chodziło o ćwi­ czenie się w rzemiośle wojennym, lecz to całkiem inna sprawa. Judith spoglądała na niego szeroko otwartymi oczyma. Spoliczkowała syna swoich chlebodawców! No cóż, straciła pra­ cę. .. Niedawno jej kuzynka Cassie wróciła do domu cała posi­ niaczona, gdyż w dworze, gdzie służyła, stłukła przy odkurzaniu jakieś cacko. Cassie na szczęście znalazła nowe zajęcie, gdyż jej dotychczasowi chlebodawcy nie cieszyli się dobrą opinią,

lecz Latimarowie byli powszechnie lubiani i szanowani. Poza tym Judith zrobiła rzecz stokroć gorszą niż jej krewna, a mia­ nowicie uderzyła w twarz młodego lorda! George dotknął policzka i zaczął go rozcierać. Wciąż nie mógł otrząsnąć się ze zdumienia. Wymarzona dziewczyna, która dotąd nawiedzała go w snach, nagle zmieniła się w nad wyraz dotykalną rzeczywistość! - Zgaduję - rzekł sucho - iż nie zamierzasz przyjąć mojej po­ mocy. Skoro tak, to pozostaje mi jedynie życzyć ci dobrej nocy. - Proszę mi wybaczyć, sir - powiedziała zbolałym głosem. - Zachowałam się skandalicznie. Wstydzę się mojego postępku. Ogarnął ją spojrzeniem. Ponieważ księżyc schował się za chmurę, przestał swym blaskiem nadawać płomienną barwę włosom Judith, które teraz zdawały się prawie czarne. Z tej przyczyny twarz dziewczyny wydawała się jeszcze bledsza, niż była w istocie. Nie wyglądała na załamaną przykrym incyden­ tem, ale jedynie na smutną, była bowiem pewna, że przyjdzie jej wyjechać z tego miłego domu. W głębi duszy cieszyła się jednak, że dała surową nauczkę zarozumiałemu paniczykowi. Nie było to rozsądne, lecz dziewczyna, biedna jak mysz kościel­ na, w swej duszy kryła wielki skarb, którego strzec zamierzała do ostatniej kropli krwi, a mianowicie dumę i honor. Była to jej jedyna scheda po rodzicach, jako że wszystko inne strawił okrutny żywioł. Gdy księżyc na chwilę wychylił się zza ciemnej zasłony, wło­ sy dziewczyny znów rozbłysły jak ogień. George Latimar le­ ciutko uśmiechnął się i rzucił niby od niechcenia: - Mówią, że nasz temperament zależy od koloru włosów, jaki otrzymaliśmy w darze od natury. - Po czym odwrócił się i przemierzywszy dziedziniec, wszedł do domu. Judith ruszyła za nim, niosąc w zdrętwiałych palcach wiadro, które było teraz tylko do połowy napełnione wodą.

ROZDZIAŁ TRZECI Świt tego pięknego letniego dnia był rozkoszą dla oczu. Wschodzące słońce zalało światłem pola obsiane pszenicą i ję­ czmieniem. Otoczone przez czujne psy stado dorodnego bydła ciągnęło na pastwisko, rozbrykane konie galopowały po padoku. Wszędzie widać było gorączkową krzątaninę, jako że nad­ szedł czas żniw. Mury rezydencji lśniły, jakby nocą zmoczył je deszcz, a wszędzie wokół zieleniła się trawa. Mary Weeks wy­ dała już pierwsze rozporządzenia służbie. Wszystkich czekał ciężki dzień, ponieważ spodziewano się przyjazdu gości. Judith obudził płacz Henry'ego. Zwlekła się z łóżka i pode­ szła do maleństwa, na którego twarzyczkę padały przez okno słoneczne promienie. Wyjmując dziecko z kołyski i zmieniając mu pieluszkę, dziewczyna pomyślała ze smutkiem, że to jej ostatni dzień we dworze. Wcale nie chciała wracać do domu wujostwa, nie będzie jednak miała innego wyjścia. Kiedy Bess weszła do pokoju, jej synek był w świetnym hu­ morze. Judith położyła go na swoim łóżku, po czym kucnęła, aby nie mógł jej widzieć. Niespodziewanie pokazywała mu się na chwilę, i znów się chowała. Dziecko reagowało zdumieniem i rozkosznym śmiechem. - A kuku! - ogłaszała swoją obecność, a Henry prawie wy­ skakiwał ze skóry, próbując pulchnymi łapkami dosięgnąć po­ liczków piastunki. Bess uśmiechnęła się. - Dzień dobry, Judith. Śliczny mamy poranek.

- Tak, pani - zgodziła się dziewczyna i przekazali dziecko matce, by je nakarmiła. Bess usiadła, podała synkowi pierś i na­ tychmiast rozległ się odgłos ssania. Przez okno widać było ko­ łujące na błękitnym niebie białe i siwe gołębie. Brzęk wiader oznajmiał, że dójki ruszyły do porannego udoju, a rejwach do­ mowego ptactwa wciąż to wzmagał się, to opadał. Chwilowo bezczynna, Judith pogrążyła się w myślach. Sie­ działa przy oknie z brodą wspartą na dłoni. Nagle wyrwał ją z zamyślenia głos lady Bess. - Judith, czy potrafisz szyć? - Już jako mała dziewczynka wprawiałam się w tym zajęciu. Chcesz, pani, bym coś dla ciebie uszyła? - Nie dla mnie - zaprzeczyła Bess z łagodnym uśmiechem. Jak zawsze przy karmieniu synka, tak i teraz czuła się w pod­ niosłym nastroju. - Myślę o tobie, moja droga. Za miesiąc wybieramy się do Windsoru, by przedstawić lady Annę królo­ wej. Ponieważ pragnę mieć Hala przy sobie, pojedziesz razem z nami. Judith poczuła ogromną radość, że będzie mogła ujrzeć wspaniały królewski pałac, jednak natychmiast wzięła się w kar­ by. Widocznie młody lord nie zdążył jeszcze poskarżyć się mat­ ce, z pewnością uczyni to jednak niebawem. Co za dziwna istota, pomyślała Bess, obserwując twarz mło­ dej piastunki. Każda wiejska dziewczyna, mając w perspekty­ wie ładne stroje i ciekawą podróż, wprost nie posiadałaby się z radości. Widocznie jednak Judith dalece odbiega od przecięt­ ności. - Niedługo przyjedzie tu krawcowa, która objaśni nas w naj­ nowszej modzie. Mój mąż jest bardzo wybredny w tych sprawych i my, niewiasty, nie możemy go rozczarować, niepra­ wdaż? - Wstała i podała nakarmionego synka milczącej dziew­ czynie. - Powiedz Walterowi, który jeszcze w tym tygodniu wy-

biera się do miasta, jakich materiałów będziesz potrzebowała. Idę teraz sprawdzić, czy już wszystko gotowe na przybycie gości. Judith uniosła Henry'ego w ten sposób, by mógł dojrzeć swojego ojca przemierzającego dziedziniec w kierunku stajen, po czym wzięła prawą rączkę dziecka i pomachała nią w geście pozdrowienia. Lord Harry, tknięty przeczuciem, podniósł wzrok i uśmiechnąwszy się, odpowiedział w ten sam sposób. - Windsor leży daleko - powiedziała dziewczyna. - Czy nie będzie to zbyt męcząca podróż dla tak małego dziecka? - Też mam takie obawy - westchnęła Bess. Henry był dla niej prawdziwym darem niebios, ponieważ po urodzeniu bliźniąt dwa razy poroniła. Już straciła wszelką na­ dzieję, że znów będzie matką, gdy stała się brzemienną. Tym razem donosiła ciążę i bez żadnych komplikacji powiła synka, który stał się dla niej symbolem Bożej łaski. - Niie zabierałabym go ze sobą - dodała po chwili - gdyby królowa wyraźnie sobie tego nie życzyła. Poza tym wciąż kar­ mię piersią i nie chcę tego przerywać, a jechać niestety muszę. - Poprawiła przekrzywiony czepek i wyszła. Judith wciąż stała w oknie, kołysząc dziecko, nagle jednak cofnęła się w głąb pokoju, ujrzała bowiem George'a. Szedł dłu­ gim krokiem w kierunku stajen, gdzie wcześniej udał się jego ojciec, nie spojrzał jednak w górę, jak poprzednio uczynił to lord Harry. Po chwili ojciec i syn pojawili się na wspaniałych wierzchowcach i pogalopowali w dół polną drogą, wzbijając tu­ many kurzu. Przez całe przedpołudnie Judith czekała, aż topór spadnie na jej głowę, lecz nic takiego się nie stało, co więcej, dziewczyna coraz mocniej sobie uświadamiała, jak bardzo polubiła ten dom i rodzinę Latimarów. Panowała tu wprost zniewalająca atmosfe­ ra, przywiązująca ludzi do tego miejsca. Była to mieszanina

spokoju, piękna i szczęścia. Tutaj praca nigdy nie była nie­ wdzięczna, a smutek ostateczny. Około poradnia dwór napełnił się rozgwarem i śmiechem. Mary, poczerwieniała z emocji, wydała ostatnie polecenia pannom służebnym, aż wreszcie spojrzała na Judith. - Pomożesz Annie w roznoszeniu napojów, a Meg zostanie ze mną w kuchni. Judith założyła fartuch i podwinęła rękawy sukienki. - Co mam robić? - Przede wszystkim nie denerwować się - powiedziała z uśmiechem Annie. - Dziś nie mamy gali, tylko przyjacielskie spotkanie. Prawdziwa gała była dwa lata temu, gdy zjechała tu królowa. Tamtego dnia nigdy nie zapomnę. Nie usiadłyśmy ani na chwilę. Człek się trząsł niczym w febrze, a musiał być akuratny. Judith nie była zdenerwowana, tylko podekscytowana. Nie wiedziała przy tym, jak bardzo jej twarz nabierała w tym stanie uduchowionego wyrazu, wręcz promieniała wewnętrznym blas­ kiem. Dziewczyna starała się możliwie bezszelestnie poruszać wśród zgromadzonych osób i nie rzucać się w oczy. Roznosiła wino i częstowała kruchymi ciasteczkami. Była oszołomiona bogactwem strojów, blaskiem klejnotów i wymyślnością fryzur. Niektórzy z dżentelmenów mieli ufarbowane włosy i kolo­ rowe wspaniałe ubiory. Wyglądali niecodziennie, a jednak mi­ mo to nie tracili nic ze swej męskości, jakby pamiętając o żą­ daniu królowej Elżbiety, by otaczający ją dworacy łączyli w so­ bie wykwintność z agresywną siłą. Spośród dżentelmenów bez wątpienia najbardziej wyróżniał się Robert Dudley - wysoki i jasnowłosy, reprezentujący agre­ sywny i niebezpieczny typ męskiej urody. Ozdabiał swoją osobą salony Maiden Court, tak jak czynił to wszędzie, gdzie tylko się pojawił. Prawie nie pokazywał się publicznie bez zakochanej

w nim Elżbiety, lecz w ostatnich dniach u królowej znów ode­ zwał się gościec i Dudley, by tak rzec, został spuszczony z łań­ cucha. Pragnąc rozerwać się w towarzystwie ludzi bliskich mu duchem, pomyślał o Latimarach. Robert Dudley był najmłodszym synem Johna Dudleya, księcia Northumberland, który został ścięty, gdy jego ambicje przekroczyły wszelkie granice zdrowego rozsądku. Chcąc bo­ wiem zabezpieczyć sobie dalszy udział w rządach, książę, mając na uwadze słabe zdrowie Edwarda VI, przeprowadził zmianę następstwa tronu na rzecz wnuczki jednej z sióstr Henryka VIII, Joanny Grey, którą pośpiesznie wydał za swego syna Guildforda. Próba zamachu stanu nie udała się i wprawdzie Joanna Grey zaraz po zgonie Edwarda VI została ogłoszona królową, jednak jej rządy były bardzo krótkie. Armia księcia Northumberland została pokonana, a jego samego wraz synem i niewinną Joanną oddano w ręce kata*. Trzej pozostali synowie księcia, w tym również Robert, uwięzieni zostali w Tower. Rządy, zgodnie z prawem dziedziczenia, przejęła najstarsza cór­ ka Henryka VIII, Maria Tudor. Jako gorliwa, a nawet fanatyczna katoliczka zaczęła prześladować urosłych w siłę protestantów, aż w końcu jej podejrzenie padło na przyrodnią siostrę Elżbietę. Pod zarzutem konspirowania przeciwko katolickiemu tronowi Elżbieta również została wtrącona do więzienia w Tower. Córka Anny Boleyn czuła się tam bardzo nieszczęśliwa i samotna. Mało kto ją od­ wiedzał, gdyż wszyscy bali się posądzenia o zdradę stanu. Jedynie Bess Latimar, zaprzyjaźniona z całą rodziną Tudorów i wierna w swych uczuciach, była częstym gościem nieszczęśliwej księż­ niczki. Podtrzymywała ją na duchu, a opowieściami ze świata po­ lityki pomagała zabić dłużący się czas. Po kilku miesiącach Maria zlitowała się i kazała przenieść * John Dudley został ścięty w 1553 roku (przyp. red.).

Elżbietę do zamku w Hatfield, gdzie ta miała żyć w odosobnie­ niu i pod żadnym pozorem nie wtrącać się do spraw publicz­ nych. Rola Bess jednak jeszcze się nie skończyła. Na prośbę El­ żbiety znów zaczęła odwiedzać Tower, stając się łączniczką po­ między przyszłą królową a jej przyjacielem z lat dziecinnych, Robertem Dudleyem. Trwało to przez cały okres panowania Marii Tudor, zwanej nie bez powodów „krwawą", to znaczy przez pięć lat. Bess po­ lubiła Dudleya, a z czasem zaczęła pojawiać się w jego celi w towarzystwie syna. Pomiędzy Robertem a George'em Latimarem wprędce zadzierzgnęły się więzy prawdziwej przyjaźni. Dzieliła ich znaczna różnica wieku. Kiedy poznali się w lo­ chach strasznego więzienia, jeden był jeszcze chłopcem, a drugi młodym mężczyzną. Przyjaźń jednak jest cudem, którego ro­ zum nie potrafi zgłębić. Kiedy więc po śmierci Marii Tudor El­ żbieta wstąpiła na tron i natychmiast wyniosła Roberta Dudleya do godności swego najbliższego doradcy, on nie zapomniał o swym młodym przyjacielu i robił wszystko, by zapewnić mu świetną karierę. Tu jednak pojawiły się pewne problemy, George bowiem nie chciał zostać dworzaninem, jako że wyznaczył sobie inne cele. Wdzięczny był Robertowi za jego starania, lecz stanowczo powtarzał „nie". Dzisiaj, tego pięknego letniego dnia, Robert Dudley przypo­ mniał sobie słowa swojego ojca. Stary Dudley rzekł kiedyś do synów: „Z dziesięciu mężczyzn dziewięciu można uwieść zło­ tem, mirażem władzy, pięknem kobiecego ciała. Dziesiąty oprze się, gdyż słucha tylko swego wewnętrznego głosu i nic go nie sprowadzi z drogi, którą kroczy". Robert ubolewał z powodu uporu George'a, lecz zarazem zazdrościł mu cnoty niezłomności. Rozejrzał się po salonie i rzekł:

- Teraz nie dziwię się, że unikasz królewskiego dworu. My­ ślę, że to miejsce niełatwo jest opuścić. George uśmiechnął się. - Co do miejsca masz rację, ale nie zapominaj też o osobach. - Hm. Od kiedy tylko ją poznałem, wciąż jestem pod uro­ kiem twej matki, a twój ojciec zawsze budził we mnie głęboki szacunek. Masz też piękną siostrę. Czy już zaręczona? Poprosił ktoś o jej rękę? - Mogę tylko powiedzieć, że nie dokonała dotąd wyboru - od­ parł dyplomatycznie George, spoglądając na Annę, która uwielbia­ ła towarzyskie spotkania i dzisiaj była w swoim żywiole. - Mówi się jednak - rzekł Robert - że ty podjąłeś już decy­ zję, którą zresztą ja z całego serca aprobuję. Obaj młodzi mężczyźni spojrzeli na Elinor Bowford, pięk­ ną jak marzenie w swej jasnoniebieskiej sukni, odsłaniającej ramiona i podkreślającej łabędzią linię szyi, zwieńczonej wdzięcznie przechyloną główką obsypaną burzą jasnych wło­ sów. W tym domu czuła się jak u siebie, a doświadczając przyjaźni i podziwu, po prostu rozkwitała. Uderzało jej podo­ bieństwo do Bess Latimar. - Nic jeszcze nie jest zdecydowane - powiedział George. Nie spieszno mi tam, gdzie dotarło już tak wielu. - Bardzo mądrze - rzekł Robert, popadając w zadumę. On zadziałał nagle, w pośpiechu. Po krótkim namiętnym romansie z Amy Robsart ożenił się z nią - i zaraz potem pożałował po­ chopnego kroku. Zrozumiał bowiem, że mógł wygrać o wiele więcej... Chroniąc się za tacą z winem i ciasteczkami, stanęła między nimi Judith. Obaj młodzi mężczyźni oderwali wzrok od Nell i spojrzeli na usługującą dziewczynę. Robert pomyślał, że tutaj nawet pokojówki są niezwykłe, a George skonstatował, że pan­ na Springfield nawet w tym towarzystwie wprost jaśnieje!

Robert poczęstował się ciasteczkiem, a George odmownie potrząsnął głową. Judith podążyła ku innym gościom. - Smakowity kąsek - zauważył Robert. - Idę o zakład, że z tą rudowłosą nietrudno byłoby ciemną noc przemienić w roz­ jarzony blaskiem dzień! - Istotnie ma ognisty temperament - zgodził się George. Tak mnie wczoraj plasnęła w pysk, że zobaczyłem gwiazdy na zachmurzonym niebie. - Doprawdy? - spytał rozbawiony Robert. - A czymże so­ bie zasłużyłeś na taką pieszczotę? - Chciałem jej w czymś pomóc - objaśnił go George. - Tak, z zapałem pomagamy biednym niewiastom pozbyć się ciężkiego brzemienia dziewictwa! - Dudley wybuchnął głośnym śmiechem. - Rozumiem, że kiedy znów was odwie­ dzę, jej już tu nie będzie. - Dlaczego? - Odpowiedziała gwałtem na twoje pokojowe propozycje, to zaś zwykło kończyć się przetrzepaniem skóry i wygnaniem z domu. - W żadnym wypadku! - George zmarszczył czoło. - Moja matka zatrudniła ją do opieki nad moim młodszym bratem. Do­ kąd uczciwie będzie wywiązywała się ze swoich obowiązków, nic jej nie grozi. - Być może lady Bess zbrzydzi sobie dziewczynę, która kar­ miąc jedno jej pisklę, wyrywa pióra drugiemu - rzekł Robert z nutką ironii. - Nie musi wiedzieć, że przerzedzono mi upierzenie odparł George równie lekkim tonem, lecz ze smutkiem w ser­ cu. Szeleszcząc materią jasnoniebieskiej sukni, podeszła do nich Nell Bowford. George przedstawił ją Dudleyowi. Ten skłonił się i, miną wyrażając podziw, od razu skupił na sobie uwagę młodej

damy. George uznał, że można zostawić ich samych, i udał się do kuchni. Cały czas lękał się, że Judith oczekuje przykrych konsek­ wencji za swój wczorajszy postępek, przez co cierpi mękę stra­ chu i niepewności. Choć mógł tylko zgadywać uczucia i nastrój dziewczyny, był jednak przeświadczony, iż świetnie ją zna, wszak obcował z jej duchową stroną od wielu już lat. W rezul­ tacie jawiła mu się jako osoba w takim samym stopniu przej­ rzysta, co tajemnicza. Judith nie było jednak w kuchni. - Poszła do warzywnika, paniczu - poinformowała go An­ nie, układając na tacy talerze. - Mary wysłała ją po pietruszkę do ubrania smażonej ryby. Warzywnik był dumą i radością Bess Latimar. Prócz warzyw rosły tam również zioła, pomocne w licznych chorobach. Wie­ dzę o leczniczych ziołach przekazała jej matka, Joan de Cheyne, sławna z kilku niemal cudownych uzdrowień. Starannie odchwaszczony kawałek ziemi cieszył oko bogac­ twem roślin. Gruby szczypior godził w niebo pikami swych pę­ dów, walcząc o przestrzeń z wysoką naparstnicą, której liście zalewało się wódką i uzyskaną w ten sposób esencją leczyło nie­ domagania serca. Na niebiesko kwitnąca szałwia i żółty tymia­ nek - wspaniały dodatek do mięs i pieczonego ptactwa - sąsia­ dowały z aromatyczną miętą, której dobroczynne właściwości znane były człowiekowi od stuleci. Zalana słonecznym światłem, Judith rwała natkę pietruszki. Gdy dostrzegła zbliżającego się George'a, wyprostowała się i powitała go grzecznym ukłonem. - Dzień dobry, sir. - Z uwagą spojrzała mu w oczy, szukając tam zapowiedzi słów, które mogły okazać się dla niej wyrokiem. - Dzień dobry, Judith - odpowiedział, starając się, by jego głos brzmiał jak najbardziej naturalnie. - Mam ci coś ważnego

do powiedzenia. Otóż nie chciałbym, abyś po naszej wczoraj­ szej... rozmowie doszła do wniosku, że nie chcemy cię tutaj, w istocie bowiem jest wręcz przeciwnie. Z przykrością wyznać też muszę, że to ja ponoszę całkowitą winę za to, co się stało. Powinienem był zachować się z większym taktem. - Odetchnął z ulgą, gdyż niełatwo było mu to powiedzieć. Judith ujęta była wielkodusznością tych słów. - Nie, to ja przepraszam za mój postępek - rzekła z pro­ miennym uśmiechem. - Teraz możemy zacząć wszystko od po­ czątku, jakby tamto nieszczęsne zdarzenie nigdy nie miało miejsca. - Tak, możemy zacząć wszystko od początku - rzekł George nieco chrapliwym głosem. Ponieważ do stołu miały zasiąść tylko trzy panie oraz, jako czwarta, lady Bess, więc gospodyni długo łamała sobie głowę nad przydzieleniem odpowiednich miejsc. Wreszcie zdecydo­ wała. Lady Blanche Bowford, niegdyś nadzwyczajna piękność, a i dziś niewiasta wielce atrakcyjna, zajęła miejsce pomiędzy dwoma przyjaciółmi Harry'ego, którzy cenili jej dowcip i po­ dziwiali młodzieńcze samopoczucie. Nell, co oczywiste, przy­ padła rola sąsiadki George'a, Anna zaś miała za towarzyszy dwóch młodych kawalerów. Natomiast Bess wyznaczyła sobie miejsce obok Roberta Dudleya. Musiała tak postąpić, młody lord bowiem był bardzo wrażliwy na punkcie swej roli fawo­ ryta królowej i z pewnością poczułby się urażony, gdyby przypadło mu mniej honorowe, czyli oddalone od gospodyni, miejsce. Jedzenie, jak zawsze w Maiden Court, okazało się w najle­ pszym gatunku - zarówno smaczne, jak i wykwintnie podane. Soczysta wołowina, młoda wieprzowina, starannie uduszona baranina - mięsa te pojawiły się na stole w towarzystwie aro-

matycznych sosów i licznych, zarówno wymyślnych, jak też całkiem prostych sałatek. Wśród tych ostatnich królowała po­ zornie zwykła, a przecież zdrowa i smaczna zielona sałata, po­ lana obficie oliwą z oliwek. Ponieważ jednak przypominała po­ spolite zielsko i wciąż była nowością na angielskich stołach, nie cieszyła się takim wzięciem, jak inne surówki. Obiad, rozpoczęty dość wcześnie, przeciągnął się aż do zmie­ rzchu. Na koniec podano desery: krem śmietankowy, ciasto owo­ cowe oraz aromatyczne, soczyste gruszki. Głośniej zadźwięczały kielichy z winem, jako że napój ten nie pozwala sytości przemienić się w ociężałość. Żywiej też rozprawiano, jak zazwyczaj to się dzie­ je pod koniec biesiady. - Mam nadzieję - rzekł Ned Wiltshire do Harry'ego - że za­ planowałeś partyjkę kart. Przyjechałem przygotowany, z pełną sakiewką, no i jestem wolny jak ptaszek. Nie żalę się na moją poczciwą Kate, lecz dobrze wiesz, jak ona lubi tę moją namięt­ ność do hazardu. Harry roześmiał się. - Nasze żony nie cierpią, gdy trwonimy ich pieniądze, lecz obiecuję ci na dziś wieczór rozrywkę. - Niegdyś, w czasach swojej młodości, Harry Latimar zaliczał się do wąskiego grona najlepszych i najbardziej śmiałych graczy na dworze Henry­ ka VIII. Wygrywał i tracił fortuny, jednej nocy z nędzarza stając się bogaczem lub odwrotnie. Niewiele nawet brakowało, by stracił dom, pod którego dachem w tej chwili siedział. Ponieważ jednak wraz z dworem groziła mu również utrata Bess, szybko otrzeźwiał. Od tamtej pory stał się ostrożniejszy i bardziej prze­ widujący. Zasiadając do karcianego stolika, nie licytował już jak desperat i liczył się z konsekwencjami każdego posunięcia. Na­ dal jednak uważał się za namiętnego gracza. Gdy George dorastał, szukał w nim tych samych skłonności do podejmowania ryzyka i wyzywania losu. Wreszcie, z mie-

szaniną ulgi i rozczarowania, uznał, że jego syna zupełnie nie pociąga hazard. Raz nawet dyskutowali na ten temat. - Czy wiesz, ojcze - powiedział piętnastoletni podówczas George - że zgodnie z rachunkiem prawdopodobieństwa nie­ ustanne wygrywanie w karty jest po prostu niemożliwe. - To prawda - zgodził się Harry - lecz cała przyjemność ha­ zardu polega na negowaniu tych żelaznych i na pozór nieodwo­ łalnych matematycznych zasad. W naturze człowieka leży bunt przeciwko wszystkiemu, co wydaje się nieuchronne. George uniósł na ojca swe czyste niebieskie oczy. - Jednak ja nie czuję takiej potrzeby. W Petrie moi towarzy­ sze giermkowie, pochodzący bez wyjątku ze szlacheckich i zie­ miańskich rodów, spędzali cały wolny czas na grze w karty lub kości. Najpierw grali o pieniądze, a gdy te tracili, stawiali konie, broń, klejnoty i ubrania. To wszystko było wielce nierozsądne. - No cóż - westchnął Harry - gdy mówimy o grze, nie po­ winniśmy powoływać się na logikę i zdrowy rozsądek... Oczy­ wiście cieszę się, że tak widzisz te sprawy. A jednak owa radość była pomieszana z zawodem i zgryzotą. Podobnie zresztą syn był nieco rozczarowany ojcem. Nell obrzuciła wzrokiem wyrazisty profil George'a. - Co za wspaniały dzień! Twoja matka to cudowna gospo­ dyni. Spójrz tylko, jak owinęła sobie dokoła palca tego sławne­ go Dudleya! Doszły do mnie pogłoski, że ma zostać earlem Lei­ cester! A tytuł ten, zdaniem mojego ojca, zwyczajowo zarezer­ wowany jest dla szlachcica mającego zostać królewskim mał­ żonkiem. Tylko pomyśl, George, będziesz miał przyjaciela, jeśli nie na samym tronie, to tuż obok niego! - Pewnie tak się stanie - rzekł z obojętną miną. Obrał ze skórki gruszkę i położył owoc na talerzu Nell. Podziękowała mu, po czym wróciła do rozpoczętego tematu: - Sir Robert opowiadał mi o królewskim dworze, a na ko-

nieć dodał, że gdy ty i ja się zaręczymy, z ochotą i dumą podej­ mie się roli drużby na naszym ślubie... - Nagle przerwała i za­ czerwieniła się. - Och, jak widzę, zgrzeszyłam zbytnią pewno­ ścią siebie! George prześlizgnął się wzrokiem po twarzach siedzących przy stole osób. Po raz kolejny uderzyła go uroda matki i jej niemal królewska postać. Anna w tym momencie miała opusz­ czone oczy, ukazując światu tylko piękno długich rzęs - pew­ nie szukała w myślach stosownej odpowiedzi na jakiś ekstrawa­ gancki komplement, który padł z ust młodego Toma Berk­ shire'a. Odprężony ojciec panował nad towarzystwem, bacząc, by każdy czuł się zauważony i należycie ugoszczony. Latimarowie byli pod każdym względem wspaniałą rodziną, a George kochał i podziwiał swoich najbliższych. Nell Bowford łatwo dostroiłaby się do panujących tu obyczajów i stosunku do życia... Zaledwie zdążył to pomyśleć, gdy drzwi otworzyły się i do jadalni weszła Judith Springfield z miedzianą misą pełną suszo­ nych i kandyzowanych owoców, po których pełgały błękitne ję­ zyczki ognia. Podeszła do stołu i ustawiła płonącą misę na cen­ tralnym miejscu. Nell klasnęła w dłonie. - Och! Jak cudownie! Judith wyprostowała się. Nie była pewna, czy właśnie nie pada ofiarą jakiegoś złośliwego żartu. Za nic nie mogła bowiem pojąć, dlaczego Mary zanurzyła rodzynki i śliwki w mocnym alkoholu, a kiedy zajęły się od płomienia świecy, kazała jej za­ nieść misę do jadalni i postawić ją na stole. Może to, czego od wczoraj tak się obawiała, mimo zapewnień George'a, dopiero miało ją spotkać... - Szybko pomyślmy jakieś życzenie i sięgnijmy po nagrodę - rzekł gospodarz, wyciągając rękę.

Judith zmieniła się na twarzy. Przerażał ją ogień w każdej postaci. Idąc za wewnętrznym impulsem, krzyknęła: - Nie! - Podniosła rękę i przestraszona odtrąciła dłoń lorda znad płonącej misy. Spojrzał na nią ze zdumieniem i rozbawie­ niem w oczach. - Drogie dziecko - rzekł, starając się być słyszanym mimo pisków kobiet oraz śmiechów mężczyzn, którzy już przystąpili do dzieła - to tylko taka zabawa. Zapewniam cię, że dotknięcie tych płonących owoców nie powoduje bólu. - Tak, sir - szepnęła Judith, rumieniąc się i wbijając wzrok w gorejącą misę. Nagle ktoś chwycił ją za ramię i odciągnął od stołu. Spojrzała i zobaczyła przy sobie George'a. - Wszystko w porządku, Judith - rzekł ściszonym głosem. - To naprawdę tylko taka gra. - Proszę mi wybaczyć - tłumaczyła się Judith, zmieszana i wciąż drżąca na całym ciele. - Zlękłam się, że lord może spa­ lić sobie rękę. - George - dobiegł ich uszu poirytowany nieco głos Nell zbyt wielki ze mnie tchórz, bym sięgając po rodzynkę obyła się bez pomocy kawalera. - Niewieści instynkt podpowiadał jej, że w żadnym wypadku nie może dzielić się George'em z inną ko­ bietą, kimkolwiek byłaby jej rywalka. Lecz on nawet nie odwrócił głowy, tylko spytał Judith: - Czy już wszystko dobrze? - Tak. - W jej cudownych oczach błyszczało wzruszenie i wdzięczność. - Ależ jestem głupia! To po prostu tylko... tyl­ ko... Uścisnął jej dłoń. Zdawało mu się, że zna jej sny, będące przerażającym obrazem tragicznego wydarzenia sprzed roku. - A teraz wracaj do kuchni i zostaw nas przy tej cudacznej zabawie. Około północy lord i lady Bowford udali się na spoczynek.

John Bowford nie miał ochoty na grę, pozwolił jednak córce, widząc, jak świetnie się bawi, zasiąść do karcianego stolika. Bess również wymówiła się od uczestnictwa w grze, lecz zo­ stała na dole, dbając, by kielichy nie pozostawały puste, a na kominku płonął żywy ogień. Pragnęła też mieć na oku męża, który, mimo że odmieniony wewnętrznie, gdy przebywał w to­ warzystwie bliskich przyjaciół, czasem tracił opanowanie na rzecz ślepej namiętności. Leżąc już w łóżku, Blanche Bowford trąciła męża. - Myślę, że nasz plan się powiedzie - rzekła. Odpowiedziało jej jedynie chrząknięcie. - Tak idealnie do siebie pasują. - Jeszcze nie poprosił o jej rękę. - To tylko kwestia czasu. - Być może. Zaniepokojona tonem męża, Blanche aż usiadła na łóżku. - Dlaczego „być może"? - Chłopak ma swój własny rozum - rzekł John Bowford. No cóż, pod wieloma względami podobny jest do Harry'ego. Zachichotał. - Pamiętam kłótnie między królem Henrykiem a Latimarem o pewną pannę, którą król kazał mu poślubić... - Och, opowiadasz stare, dawno przebrzmiałe historie! - prze­ rwała mu niecierpliwie Blanche. - Poza tym mylisz się, bo Harry i George są zupełnie różni. Wszyscy wiemy, że Harry zwykł był chodzić swymi własnymi ścieżkami, podczas gdy George... - Jest przede wszystkim synem Harry'ego, a więc człowie­ kiem nieobliczalnym i nieprzewidywalnym. Dobrze by było, gdybyś zawsze miała to na uwadze, planując następne posunię­ cia. Pamiętaj jednak, że my zrobiliśmy już wszystko, co do nas należało, i możemy tylko czekać na dalszy rozwój wypadków. A teraz śpijmy.

ROZDZIAŁ CZWARTY Tymczasem Bess, ufna w szczęśliwy obrót wydarzeń, usiadła w holu przy kominku. Skupiła swe myśli na przygotowaniach do żniw i związanej z nimi zabawie ludowej, jednak od czasu do czasu zerkała w kierunku George'a i Nell. Z przykrością za­ uważyła, że syn chłodno traktuje swoją uroczą partnerkę i nie wydaje się zachwycony jej towarzystwem. George'owi w istocie nie dopisywał humor. Nigdy nie lubił wieczorów poświęconych grze i uważał je za nudne. Dziwił się też przemianie, jaka zachodziła w rozsądnych skądinąd lu­ dziach, gdy dostawali do rąk kości lub karty. Na przykład Ned Wiltshire był inteligentnym i rozumnym człowiekiem, lecz przy zielonym stoliku przeobrażał się w rozrzutnika i marnotrawcę. Podobnie zresztą było z innymi. - George. - Nell dotknęła jego ramienia. Wypełniała ją ja­ kaś drżąca radość. Wypiła podczas posiłku kilka kieliszków wi­ na, potem jeszcze następne, i teraz jej oczy błyszczały, a poli­ czki płonęły. - Nie uzyskałam dotąd twojej odpowiedzi. Wiesz, mówiłam ci o tym przy stole. - To nie jest odpowiedni moment na poruszanie tych spraw, Nell. - Och, przecież nikt nie zwraca na nas uwagi. Poza tym nie zrozumiałam do końca tej gry. - Wprawdzie gra była skompli­ kowana, lecz od niedawna stała się bardzo popularna. Harry, co prawda, wyjaśnił jej zasady, lecz Nell myślała wtedy o czymś innym.

- A zatem skup się i posłuchaj. - George cierpliwie wytłu­ maczył jej wszystko od początku. Gdy skończył, Nell wybrała kartę i rzuciła ją na stół. Mógł tylko westchnąć. - Mam wrażenie, że w ogóle mnie nie słuchałaś. - To prawda, gdyż nie oczekuję od ciebie wyjaśnień doty­ czących gry, lecz odpowiedzi na moje pytanie. Jeśli uważasz, że nie da się tego zrobić tutaj, wyjdźmy do ogrodu. George zajrzał do swoich kart, wyszedł w piki i zgarnął lewą. Siedzący naprzeciwko Harry pomyślał z żalem, że gdyby jego syn do swych niewątpliwych talentów dodał jeszcze umiłowa­ nie hazardu, nie znalazły sobie równych przy zielonym stoliku. Nell ujmująco uśmiechnęła się do lorda Latimara: - Ponieważ nie ma tu moich rodziców, którzy udali się na spoczynek, ciebie proszę, panie, abyś pozwolił mnie i George'owi pójść na krótki spacer do ogrodu. Czy otrzymamy twoją zgodę? Harry spojrzał na syna, który dawał mu jakieś tajemne znaki, lecz Nell już przywołała służącą, która podała jej pelerynkę, więc mógł tylko się zgodzić. - Jak tu pięknie - westchnęła, gdy znaleźli się wśród krze­ wów i drzew. - Twoja matka ma subtelną duszę i zna się na ogrodnictwie. Spójrz tylko, wszędzie obok ławek rosną słodko pachnące krzewy i kwiaty. Posadzone zostały z myślą o tych, którzy zmęczą się podczas spaceru. Może i my usiądziemy? Ty zaś wymienisz mi nazwy tych wszystkich roślin. - Mogę to uczynić, obawiam się jednak, że ich nie zapa­ miętasz. Nigdy tak naprawdę mnie nie słuchałaś, a znamy się już wiele lat. - Powiedział to lekkim tonem, lecz dotykał bar­ dzo ważnej sprawy. On i Nell nigdy tak naprawdę się nie po­ rozumieli i George dobrze wiedział, że ta dziewczyna go nu­ dzi. Zrobiło mu się wstyd, myślał tak bowiem o długoletniej przyjaciółce, ale...

- Gdy jesteś tak blisko, zupełnie nie myślę... kochany... szepnęła Nell. Wiedziała, że tak śmiałego wyznania nigdy nie zaaprobowa­ łaby jej matka, jednak odwagi dodawało jej wypite wino i taje­ mnicza aura ogrodu. Chciała też wiedzieć, jaka czeka ją przy­ szłość. Już od dłuższego czasu czekała na oświadczyny George'a i zaczynała się niecierpliwić. Ubłagała ojca, by poroz­ mawiał w tej sprawie z lordem Latimarem. Do rozmowy tej do­ szło, lecz jej efekt zdawał się żaden. George rozmawiał z nią o wszystkim, tylko nie o ślubie. Chwyciła go za rękę. - Wiesz, że nasi ojcowie pragną, by połączył nas małżeński sakrament. Co odpowiedziałeś swojemu ojcu, gdy zapoznał cię ze swoją wolą? - Jeszcze nie rozmawiał o tym ze mną. Nell spłonęła rumieńcem. - A zatem popełniłam nietakt. Lecz skoro już zaczęłam o tym mówić, to proszę, George, zlituj się nade mną. Powiedz mi jasno i otwarcie, co myślisz o tym wszystkim. Nie chcę dłu­ żej żyć w niepewności. Spojrzał na siedzącą obok młodą damę i po raz kolejny do­ strzegł jej wielką urodę. Ze ślicznej dziewczynki wyrosła na cu­ downą kobietę. A jednak mimo iż był w wieku, gdy mężczyzna zaczyna myśleć o wyborze żony, i mimo że Nell była mu naj­ bliższa, wstrzymywał się z oświadczynami. Dotąd dziwił się swojej powściągliwości i nie rozumiał jej, lecz wszystko wyjaś­ niło się wczoraj wieczorem w salonie... choć nic jeszcze nie zostało rozstrzygnięte. - Czy pamiętasz tę piosenkę, którą przed laty często śpie­ waliśmy? - spytał. - Ktoś jej nas nauczył, wszyscy myśleli, że nie rozumieliśmy jej słów, lubiliśmy jednak melodię... „Czy wi­ dzisz tę damę, co z mgły się wyłania? Odległa jest, choć bliska,

kamea z moich marzeń. Jakiś głos szepnął mi, że jest tą jedyną. Uwierzcie mi, innej już nie spotkam"... Nell, przyjaciółko, otóż słowa te miały dla mnie głęboki, ostateczny sens. Zawsze wy­ glądałem tej... damy. Dziewczyna puściła rękę George'a i uniosła wzrok ku noc­ nemu niebu. Pragnęła zrozumieć to, co przed chwilą usłyszała. Jej przyjaciel często zaskakiwał ją swoimi słowami, które nie­ wiele różniły się od zagadek. Był bardziej refleksyjny od innych młodych mężczyzn, dojrzalszy duchowo. Jej matka kiedyś po­ wiedziała, że George Latimar ma poetyczną duszę, ojciec zaś uważał, że chłopak najlepiej by zrobił, gdyby wybrał stan ka­ płański. - Pamiętam tę piosenkę - odparła po chwili milczenia. Byliśmy wtedy bardzo mali. Dzieciom zdarza się śnić na jawie, wiedzą jednak, że gdy dorosną, ich sny okażą się tylko snami. - Nell, ja wciąż śnię i marzę. - Czy to znaczy, że nie jestem tą... jedyną? George, od tak dawna się przyjaźnimy... Czy jest jakaś inna? Odparł po krótkim wahaniu: - Nie oświadczyłem się dotąd żadnej kobiecie. Nell uśmiechnęła się z ulgą. - To dobrze, będę cierpliwie czekać. - Wstała z ławki. Robi się zimno, chodźmy. Uznała, że wszystko zostało wyjaśnione. Nieoczekiwana przeszkoda, jaka stanęła na drodze do ich szczęścia, zrodziła się nie z rzeczywistych powodów, lecz z poetyckich marzeń George'a. Nell nie czuła do niego urazy, bo kochała go takiego, jaki był... a był niezwykły, tajemniczy i nieodgadniony. Czyż moż­ na wymarzyć sobie wspanialszego męża? Prowadząc Nell do domu, George z przykrością patrzył na rozanieloną twarz przyjaciółki. Czuł się naprawdę paskudnie, jak zwyczajny oszust. Tak bardzo pragnął powiedzieć jej, że

wreszcie zobaczył tę swoją ,jedyną", o której mówiła piosenka i o której śnił przez lata... lecz przecież gdyby wyznał, iż jest nią zwyczajna wiejska dziewczyna, Nell i wszyscy inni uznali­ by go za obłąkanego! Być może zresztą naprawdę był obłąkany. Zakochał się w ko­ biecie, którą ujrzał ledwie przedwczoraj, a z tej miłości natych­ miast tak zgłupiał, iż luba musiała plasnąć go w pysk, by choć trochę otrzeźwiał. Lecz on wciąż chodził jak pijany, bo kochał naprawdę. Gdy wrócili do salonu, zastali tam również Judith SpringField. Trzymała w ramionach Henry'ego, którego ojciec przed­ stawiał gościom. Malec uśmiechał się bezzębnymi ustami i wi­ dać było, że zadowolony jest ze swojej piastunki. Kiedy już otrzymał komplet całusów i uścisków, Bess po­ wiedziała z uśmiechem: - Daj mi go. Mój synek przeżył trudne chwile i myślę, że po tych wszystkich pieszczotach długo nie zaśnie. Judith spełniła polecenie, po czym usiadła na krześle wskaza­ nym jej przez panią domu i zaczęła obserwować karciane rozgryw­ ki. Roznosząc godzinę temu napoje, błyskawicznie zapoznała się z zasadami gry. Nie było to trudne, jej chłonny umysł odznaczał się bowiem niezwykłą precyzją i ścisłością. I nagle pozazdrościła graczom, tak bardzo chciałaby być wśród nich! Zaiste, zabawę mie­ li przednią. Przed każdym z nich leżały złote monety, ów owoc pożądania dla rywali. Śledząc kolejne rozdania i zrzucane na stół karty, czasem odczuwała pokusę ostrzeżenia tej czy innej osoby i podpowiedzenia jej właściwego wyboru. „Wyjdź czerwiennym królem, a wygrasz!" - wołała w myślach. Tym razem partia ciągnęła się przez całe pół godziny. Nagle Anna Latimar złapała się za głowę. - Na śmierć zapomniałam! Przygotowałam na ten wieczór jeszcze jedną rozrywkę. Czy pozwolisz, ojcze?

- O co chodzi, Anno? - spytał Harry. - Kilka dni temu pojawiła się w tych stronach pewna Cy­ ganka. Gdy usłyszałam o niej, poprosiłam Mary Weeks, by ściągnęła ją do nas. Nie krzyw się, mamo, bo zapewniam cię, że jest to schludna, dobrze ułożona i pod każdym względem nie­ zwykła osoba. Ma dar wróżenia z dłoni. Potrafi sięgnąć w przy­ szłość i dużo powiedzieć o przeszłości. Ponoć jest naprawdę zdumiewająca! Ojcze? - Jeśli nasi goście nie mają nic przeciwko temu, to ja rów­ nież - odparł Harry, choć nie był zadowolony z przerwania gry. Rozległy się entuzjastyczne podziękowania. Od kiedy Elż­ bieta Tudor wstąpiła na tron, wróżbici wrócili do łask, królowa bowiem dawała wiarę przepowiedniom. Nawet data jej korona­ cji ustalona została przez jej osobistego astrologa, Johna Dee. Anna poderwała się z krzesła, by po chwili zniknąć w drzwiach kuchni. Powróciła z niewiastą tęgą i dość leciwą, choć jej czarne oczy zdawały się błyszczeć młodością. Cyganka była ubrana w czarną suknię i wzorzysty szal. - Kto pierwszy chce poznać swoją przyszłość? - spytała Anna, wędrując spojrzeniem po twarzach. - Może ty, ojcze? Harry majestatycznie kiwnął głową. - A czy mam inne wyjście? - mruknął. Anna uśmiechnęła się i podsunęła Cygance krzesło. Teraz dopiero wszyscy zauważyli, że stara kobieta ma w uszach kol­ czyki w kształcie złotych obręczy. Otwarta dłoń lorda znalazła się w dłoniach wróżki, której spojrzenie spoczęło jednak najpierw na twarzy mężczyzny. Har­ ry wstrząsnął się w duchu. Miał wrażenie, że został przejrzany na wylot. Krogulczy palec powędrował wzdłuż linii jego dłoni. - Widzę wiele kobiet - rozległ się przyjemny niewieści głos. - Należą one do dawnych lat, lecz dziś jest tylko jedna, a świeci

ona niczym brylant... - Zamyśliła się. - Nadchodzi czas wielkich zmian. Ktoś bliski ci, panie, zwróci się do ciebie z proś­ bą o pomoc. Jeśli jej udzielisz, przyczynisz się do wielkiego szczęścia. - Kim jest ta osoba? - spytała Bess nieco drżącym głosem. Cyganka utkwiła w niej błyszczące oczy. - Lord dowie się tego we właściwym czasie. - Puściła dłoń Harry'ego. - Kto następny? - spytała Anna. - Może ty, wuju Robercie? Dudley spojrzał nieufnie na wróżkę. - Myślę, że teraz kolej na młodego dziedzica - wymówił się. - Co o tym sądzisz, przyjacielu? George ochoczo zamienił się z ojcem miejscami i podał Cygance dłoń. Stara kobieta uśmiechnęła się i przez chwilę jej twarz wydawała się prawie młoda. Powiedziała coś miękko w obcym języku. Odwdzięczył się jej tym samym - uśmiechem i kilkoma niezrozumiałymi dla innych słowami. Kobieta spo­ jrzała na jego dłoń. - Czekają cię, młody panie, wielkie kłopoty... - Jej twarz stężała. - Utracisz wszystko, co dla ciebie najdroższe... jeśli... zwątpisz i poddasz się, panie. - Uśmiechnęła się. - Pamiętaj, prawy rycerzu, że to, co czujesz, warte jest więcej niż skarby całego świata, jako że w duszy twej mieszka jedynie szlachet­ ność i uczciwość. Nie słuchaj tych, którzy chcieliby odmienić głos twojego serca, tylko idź swoją drogą, której obraz wyma­ rzyłeś już w snach. - Puściła dłoń George'a. - Czy to wszystko? - spytała Anna z lekkim rozczarowa­ niem w głosie. - Słyszałam, że potrafisz przepowiadać przy­ szłość, Cyganko. - Ten dżentelmen dobrze mnie zrozumiał, bo mówiłam o spra­ wach mu bliskich i znanych. Kto następny? - Jej przygaszone spojrzenie przesuwało się od twarzy do twarzy, natychmiast jed-

nak rozbłysło, gdy napotkało oblicze Judith. - Może ty, młoda lady? Dziewczyna wtuliła się w fotel. - Nie! - Dlaczego nie? - wtrąciła się Bess. - To tylko taka zabawa, Judith. Jeśli jednak aż tak bardzo nie chcesz... Lady Latimar użyła słowa „zabawa" wbrew sobie. Ogarnęły ją wspomnienia z dawnych lat. Jako młoda dziewczyna miała ów dziwny dar, odziedziczony po irlandzkiej babce, dzięki któ­ remu miewała wizje objawiające tajemnice przyszłości. Tę zdol­ ność przejął po niej jej starszy syn. Gdy dowiedziała się o tym, przeraziła się, lecz George potrafił przekuć chorobę, o ile była to choroba, na zdrowie, ponieważ używał owego daru do spo­ tęgowania i ubarwienia swojego życia. W sukurs przyszła tu również zmiana na tronie Anglii. O ile Henryk tępił i prześla­ dował wszystko, co bodaj ocierało się o wróżbiarstwo, o tyle Elżbieta uznała je za tajemne narzędzie służące poznaniu zakry­ tych kart przyszłości. Zarazem zalękniona i zafascynowana, Judith usiadła na krześle, które zwolnił dla niej George, i podała dłoń wróżce. Za­ padła długa cisza. Ten i ów zaczynał już ziewać. Towarzystwo straciło zaintere­ sowanie wróżbami, skoro dotyczyć one miały zwykłej służącej. Anna zaczęła wymieniać z Nell kobiece ploteczki i w pokoju rozległ się dziewczęcy chichot. - I co? - spytał George, który stał tuż za Judith. - Nic nie potrafisz powiedzieć o tej młodej kobiecie? Judith czuła emanującą ze starej Cyganki niezwykłą siłę. Chciała zerwać się i uciec. Wróżka sięgnęła po jej drugą dłoń. - Ogień... Dwie ręce, dwie możliwe ścieżki życia. Żadna z nich nie jest zła, po prostu są różne. Ogień przeraża cię i to

się nie skończy. O ile jednak w przeszłości płomień niszczył, o tyle przyszłość będzie od tego wolna. Zapamiętaj sobie moje słowa i walcząc o swoje szczęście, użyj ognia. Użyj ognia! powtórzyła z mocą. Puściła dwie szczupłe dziewczęce dłonie i wstała. Została tu za­ proszona dla rozrywki szlachetnie urodzonych dam i dżentelme­ nów, zaczęła więc obchodzić stół i spełniać oczekiwania gości. George dosiadł się do Judith. - Niezwykła istota - rzekł. Dziewczyna rzuciła mu chmurne spojrzenie. - Pełno jest takich czarownic na wiejskich jarmarkach! Jak mogła mówić na mój temat, skoro mnie nie zna? - Niektórzy ludzie potrafią oczami swej duszy przeniknąć najbardziej niezgłębione tajemnice. - Co ci powiedziała, sir, w tym dziwnym języku? - To był arabski. Jej przodkowie pochodzą z Egiptu. Miałem w Cambridge preceptora, który interesował się kulturą tego sta­ rożytnego państwa i przekazał mi swoją wiedzę. - Ale co powiedziała? - Wiedz, że ludzie żyjący w Egipcie należą do różnych ple­ mion i duża część ich życia upływa na wędrówce przez pusty­ nię. Gdy spotykają się, mówią do siebie mniej więcej tak: „Wi­ tam cię na szlaku. Nie znam cię, lecz ponieważ Allah zetknął nasze drogi, życzę ci, byś szczęśliwie dotarł do celu swej podró­ ży". Powiedziała mi właśnie coś takiego. Judith zadrżała. - Ona mnie przeraża. Wybuchnął śmiechem. - Och, nie mów tak. Jesteś zbyt inteligentna, byś lękała się nieznanego, które, jak wiesz, przestaje być nieznanym, gdy uzyskujemy o nim wiedzę. Czyż nie mówił tego pastor Reeves do swoich uczniów?

- Nie byłam uczennicą pastora Reevesa - rzekła z chmurną miną. Znów poczuła się zaniepokojona faktem, że George tak wiele o niej wie. - Odprowadzałam tylko dzieci moich dawnych państwa na jego lekcje i przysłuchiwałam się im. Nagle stanęła przy nich Bess. - Judith, myślę, że najwyższy czas położyć Henry'ego. Dziewczyna odebrała z jej rąk ziewające dziecko i ruszyła ku schodom, życząc swej pani oraz jej synowi dobrej nocy. Bess odprowadziła ją wzrokiem. - O czym rozmawialiście? - spytała George'a. - Przecież słyszałaś, mamo - rzekł łagodnie. - Tak, słyszałam i w związku z tym proszę cię, byś nie oka­ zywał Judith tak otwarcie swej sympatii. Jest piastunką Hala i na tym jej rola w tym domu się kończy. - Milczał, więc dodała: - Rozumiesz mnie, prawda, synu? Pocałował ją w policzek. - Mogę tylko powiedzieć, że jesteś najlepszą z matek, a równocześnie bardzo wrażliwą osobą. - Nie próbuj mnie zwodzić słodkimi słówkami, George. Tak się złożyło, że rozmawialiśmy dzisiaj o przyszłości, a twoją przyszłością jest Nell Bowford. Dobrze byłoby, gdybyś jak naj­ szybciej pogodził się z tą myślą. - Powiedziałaś mi kiedyś, że król Henryk chciał zadecydo­ wać o dalszym życiu mojego ojca. Wolą jego było, by poślubił dziedziczkę wielkiej fortuny i wyrzekł się ubogiej dziewczyny z Devonu. Bess wykonała dłonią wdzięczny gest zaprzeczenia. - Nie ma żadnego podobieństwa pomiędzy tymi dwoma przykładami. Pochodzenie Judith Springfield jest pospolite, a dżentelmeni nie żenią się z wieśniaczkami! Unieszczęśliwisz ją i siebie, jeśli natychmiast nie zawrócisz z tej drogi. Zadumał się. Uderzyło go, że matka wybiegła w rozmowie

dalej, niż on sam sięgał w myślach i marzeniach. Dotąd żył wy­ łącznie radością spotkania swego przeznaczenia i nie przekuwał tego cudu w konkret. Gdy jednak rzecz została nazwana, zrozu­ miał, że nastał na to właściwy czas. - Mylisz się, mamo. Tylko z Judith czeka mnie prawdziwe, spełnione szczęście. Bess zadrżała i zaczęła nerwowo obracać obrączkę na palcu. - Twój ojciec nigdy nie podniesie się po takim ciosie. Chłopska synowa będzie dla niego upokorzeniem! - Miałem nadzieję, że lepiej od innych rozumiesz, czym jest prawdziwa konieczność, której człowiek musi się poddać. Wszak włada nami siła dalece potężniejsza od naszej woli i ro­ zumu. Bess wciąż dotykała ślubnej obrączki. Z tego symbolu wiecznej miłości czerpała odwagę i moc duchową, również tego samego pragnęła dla swoich dzieci. Małżeńskiego związku, który czyni wszystkie drogi prostymi i łatwymi. - Cyganka zobaczyła dwie ścieżki przed Judith, więc mu­ sisz pozwolić jej wybrać tę właściwą. - Wybierze wiodącą ku mnie. - George, proszę, rozpędź tę mgłę, która ci zasłania pra­ wdziwe barwy i kształty świata. Za miesiąc wyruszamy do Windsoru. Jeśli nie przyrzekniesz mi, że będziesz rozsądny, znajdę inną piastunkę dla małego Hala. George zbliżył usta do ucha matki i szepnął: - Nigdy nie byłem w Windsorze, mamo. Powiedz mi, czy jest tam takie miejsce, gdzie kwiaty i zioła tworzą wzór wielkiej klepsydry? Bess zbladła. - Tak... w królewskich ogrodach... - Byłem tam z Judith. Widziałem siebie i ją bardzo wyraźnie, tak jak ciebie w tej chwili.

- Jeśli to prawda, a nigdy mnie dotąd nie okłamałeś, to cóż, niewiele już mogę zrobić... - powiedziała cicho. - Proszę, bądź mi oparciem. Bess potrząsnęła głową. - Nie. Żadna matka na moim miejscu nie pomogłaby w ta­ kiej sprawie. Nie licz też na ojca. Mimo pozorów pewnej lek­ komyślności, jest mocno związany z tradycją i obyczajem. - Więc będę zdany tylko na siebie, mamo. Pewnego słonecznego październikowego ranka Latimarowie wyruszyli w podróż do Windsoru. Żniwa tego roku były udane. Zboże zebrano przy pogodzie, szybko zaorano pola i wysiano oziminy. Tak więc wykonano wszystkie prace przed nadchodzą­ cą zimą, choć prawdę mówiąc nic w przyrodzie jeszcze nie za­ powiadało jej nadejścia. Podróżni tworzyli sporą grupę. Czwórka dorosłych Latimarów, mały Henry i Judith, dwóch lokai oraz pokojówka lady Bess. Kufry, głównie zapełnione nowymi strojami matki i córki, dźwigały trzy juczne konie. Judith dosiadała jabłkowitej klaczy i czuła się tyleż podnie­ cona, co przerażona podróżą w nieznane. Jechała do Windsora, gdzie obecnie wraz z całym dworem przebywała królowa Ang­ lii! Judith sporo wiedziała o tej monarszej rezydencji, pastor Reeves często bowiem opowiadał swoim uczniom o mieszkają­ cych tam od XIV wieku władcach. Niektórzy nazywali tę bu­ dowlę baśniowym zamkiem, inni zaś, z pogardą, pełną przecią­ gów starą stodołą. Judith pragnęła przekonać się na własne oczy, jak jest naprawdę. Jechała tuż za swym państwem, bacznie obserwując earla, który trzymał w ramionach Hala. Podczas ostatnich tygodni tak mocno przywiązała się do tej przemiłej dzieciny, iż drżała ze strachu za każdym razem, gdy droga stawała się bardziej wy-

boista, na niebie pojawiała się ciemniejsza chmura bądź wzma­ gał się wiatr. Wprędce jednak uspokoiła się, widząc niezwykłą troskę, z jaką ojciec opiekował się swym małym synkiem. Mog­ ła więc cieszyć się samą jazdą i pięknymi widokami po obu stro­ nach drogi. Jak na tak długą podróż pora była już późna, jednak pogoda dopisywała, z czego korzystali też inni spotykani na gościńcu podróżni. W rezultacie kiedy Latimarowie zatrzymali się na noc w gospodzie, okazało się, że muszą doczekać ranka w ścisku i bez wygód, do których przywykli. Judith przyszło dzielić cias­ ną komórkę ze służącą lady Bess. Nie narzekała, gdyż Betty była poczciwą i miłą dziewczyną, miały jednak ze sobą tak mało wspólnego, iż z utęsknieniem myślała o chwili, kiedy znów bę­ dzie mogła dosiąść konia i przemierzać zaorane pola i złocistopurpurowe lasy. A także porozmawiać z George'em Latimarem, który minionego dnia często do niej podjeżdżał na pogawędkę. Podczas ostatnich tygodni w Maiden Court bardzo rzadko rozmawiali ze sobą, odniosła nawet wrażenie, że młody dziedzic świadomie unika jej towarzystwa. Podczas dożynkowego świę­ ta, gdy miała wielką ochotę na taniec, George nie zaprosił jej ani razu, choć jego ojciec obtańcował prawie wszystkie wiejskie dziewczyny. Zaczynała już wierzyć, że początkowe awanse George'a były tylko chwilowym wybrykiem i już więcej się nie powtórzą. No cóż, taki stan rzeczy byłby czymś najzupełniej normal­ nym i jak najbardziej właściwym. Wczorajszy dzień przyniósł jednak pewną zmianę. George często równał swojego konia z jej koniem i wciągał dziewczynę w rozmowy. Jechali po ko­ biercu z opadłych liści i wymieniali uwagi o tym, na czym aku­ rat spoczęły ich oczy. Była mu za to wdzięczna, gdyż czuła wiel­ ką potrzebę podzielenia się z kimś swoimi wrażeniami. Rozmawiali o otaczającym ich świecie, lecz żadne z wypo-

wiedzianych słów nie dotyczyło ich samych, i z tej przyczyny nie usłyszała z jego ust pochwały bądź krytycznej oceny kostiu­ mu do konnej jazdy, który miała na sobie. Uszyła go, zgodnie z radą lady Bess, z zielonego aksamitu, bo w kolorze tym, z czym zresztą się zgadzała, najbardziej jej było do twarzy. Na głowie zaś miała kapelusz z barwnym piórkiem, które otrzymała w prezencie od Anny Latimar. Prawdę mówiąc, Bess była wielce zaskoczona faktem, że prosta wiejska dziewczyna posiada tak wyrobiony gust. Uszyła sobie trzy suknie oraz jeden kostium podróżny, i w każdym z tych strojów wyglądała naprawdę bardzo ładnie. Judith zaska­ kiwała również w innych sprawach. Jej mowa była staranna, a słownik bogaty, co czyniło z niej miłą towarzyszkę rozmowy. Dziesięć lat nauki nie wyjaśniało wszystkiego, a z domu też wiele wynieść nie mogła jako córka prostych i ciężko harują­ cych ludzi. Bess wiedziała coś o tym, bo sama była córką skromnych farmerów. Jej ojciec pochodził wprawdzie ze znanego szlachec­ kiego rodu, lecz jej matka wywodziła się z ludu, tak samo jak rodzice Judith Springfield. Poślubiając Harry'ego Latimara, którego przodkowie byli doradcami i zaufanymi niemal wszyst­ kich królów Anglii, zatarła prawdę o swoim pochodzeniu, po­ stanowiła jednak, że zaakceptuje i pobłogosławi każdy wybór swych dzieci, znała bowiem zbyt wiele nieudanych czy wręcz katastrofalnych małżeństw wśród arystokracji, do których dosz­ ło jedynie z powodu rodzinnych interesów. Dlatego nie naciskała na Annę, gdy ta odrzucała jedne oświadczyny po drugich, jakkolwiek niektórzy z tych młodych dżentelmenów mieli zacne charaktery i byli bogaci, co dobrze rokowało na przyszłość, podobnie, mimo że bardzo lubiła Nell Bowford i chciała mieć ją za synową, nie popychała w jej kie­ runku George'a.

Jednak w obliczu jego niewytłumaczalnego pociągu do Ju­ dith Springfield, córki prostych dzierżawców, cała jej tolerancja wyparowała niczym rosa w ciepły słoneczny dzień. Bacznie obserwując, przekonała się, że nie jest to tylko zmy­ słowa namiętność, co byłoby zupełnie normalne u młodego męż­ czyzny. Niestety, wszystko wskazywało na to, że George znalazł kobietę swego życia. Nie zaprzeczał, że poślubienie tej panny było teraz jego najgłębszym i najsilniejszym pragnieniem. W żadnym wypadku nie może do tego dojść, myślała Bess w największej rozpaczy. Doprawdy, każdy by ją zrozumiał, gdy­ by w trosce o dobro syna brutalnie wygnała Judith z domu. Nie uczyniła jednak tego... lecz wcale nie z poczucia sprawiedliwo­ ści. To George owego wieczoru, gdy gościli Cygankę, kilkoma cicho wypowiedzianymi słowami związał jej ręce. „Widział" przecież siebie z Judith w windsorskim ogrodzie i Bess nie mia­ ła najmniejszych wątpliwości, że musi się to zdarzyć naprawdę. Ogród ten znało kilka zaledwie osób. Zaprojektował go ksią­ żę Edward wraz ze swoją kuzynką Joanną, sławną później jako lady Joanna Grey, potępioną i skazaną za uzurpatorskie sięgnię­ cie po koronę. Edward tego gorącego lata niedomagał, a choro­ ba wydawała się zagrażać jego życiu. Lady Bess Latimar, znana ze swych medycznych talentów, wezwana została do chorego przez ówczesną królową Katarzynę Parr* , i zaleciła chłopcu świeże powietrze, sen oraz proste jedzenie. W następstwie tego na dworze modny stał się ruch na świe­ żym powietrzu i niezbyt ciężka fizyczna praca. Najwdzięczniej­ szym zajęciem okazało się ogrodnictwo. Żywy umysł małego księcia wchłonął natychmiast tę ideę, a reszty dokonała jego wyobraźnia. I tak powstały kwietniki układające się we wzór klepsydry. * Katarzyna Parr - ostatnia żona Henryka VIII (przyp. red.).

Potem stało się to najgorsze. Edward zdążył jeszcze wpraw­ dzie zostać królem Anglii, lecz zmarł w wieku szesnastu lat, a Bess długo nie mogła się z tym pogodzić. Obsesja Edwarda na punkcie czasu, niestety, okazała się prorocza, klepsydra jego życia przesypała się bowiem stanowczo zbyt szybko. Młody władca, który teraz popadł w zapomnienie, niegdyś z za­ pałem sadził żółto kwitnący tymianek, tawulce i floksy, do dziś ros­ nące w ogrodzie. Tamtego pamiętnego wieczoru George mimo wo­ li przywołał pamięć młodo zgasłego króla, gdy opisał ogród, któ­ rego nie mógł widzieć i o którym zapewne nigdy nawet nie słyszał, jako że Bess nie wspomniała mu o nim, a należała przecież do nie­ licznych osób, które wiedziały o jego istnieniu. Lady Latimar wiedziała lepiej od innych, że walka z wizjami skazana jest z góry na niepowodzenie, jako młoda dziewczyna posiadała bowiem dar przewidywania zdarzeń, które nieuchron­ nie następowały. Dlatego była pewna, że George i Judith wspól­ nie odwiedzą ogród księcia Edwarda i nie ma sensu się temu przeciwstawiać...

ROZDZIAŁ PIĄTY Zamek przepełniony był gośćmi. Jednak dzięki pogłosce, że lordowi i lady Latimarom należą się szczególne względy, mał­ żonkowie dostali luksusowo wyposażony pokój z oknami wy­ chodzącymi na rzekę, przyległy do apartamentów Elżbiety. George zamieszkał w skrzydle okupowanym przez młodych dżentelmenów, Anna dołączyła do dam dworu, natomiast Betty, Judith i mały Henry znaleźli się w niewielkim, lecz starannie umeblowanym pomieszczeniu, połączonym drzwiami z sypial­ nią. Lord Harry jak zwykle obywał się bez służącego, uważał bowiem, że sam najlepiej potrafi o siebie zadbać. - Bardzo mi się tu podoba - powiedziała do męża Bess, gdy obejrzała całe mieszkanie. - Ciasno jak w więzieniu - odparł Harry. - Jeśli Hal będzie urządzał nocne wrzaski, nie zmrużymy oka. - Przez całą drogę był taki pogodny - uspokajała męża Bess. - Zresztą Judith ma na niego różne sposoby. Nie obawiaj się o swój sen. Harry wzruszył ramionami i zaczął się rozdziewać z podróż­ nego stroju, a żona podała mu czyste ubranie i wygodne obu­ wie. Sama też zamierzała się przebrać, lecz zabrakło jej na to czasu, rozległo się bowiem stanowcze pukanie do drzwi i do ko­ mnaty weszła królowa. Elżbieta odpowiedziała na pośpieszne powitanie łaskawym uśmiechem. Naśladując swego ojca, lubiła sprawiać niespodzianki innym, nachodząc ich w najmniej oczekiwanej chwili. Prawie

wszyscy wpadali wówczas w popłoch i zapominali języka w gę­ bie, monarchini zaś setnie się bawiła. Tym razem jednak rozcza­ rowała się, Latimarowie bowiem posiadali tyle osobistej god­ ności, iż nie zwykli tracić głowy w dużo trudniejszych chwilach i ich zaskoczenie było ledwie zauważalne. Harry natychmiast poprosił królową, aby spoczęła, Bess zaś zdjęła jej płaszcz, po czym usiadłszy na sąsiednim krześle, spytała ją o zdrowie. - Gościec na razie daje mi spokój - odparła Elżbieta. - Przy­ szłam tu jednak nie po to, droga lady, by szukać u ciebie medycznej porady, lecz aby zobaczyć waszego najmłodszego potomka. - Z radością spełnimy twoje życzenie, miłościwa pani - po­ wiedziała z uśmiechem Bess. Wstała, otworzyła drzwi do sąsiedniego pokoju i skinęła na Judith. Młoda piastunka, która próbowała oswoić Hala z jego nowym łóżeczkiem, co wywołało żywy protest malca, ucieszyła się z tego wezwania. Wzięła chłopczyka na ręce, przestąpiła próg sypialni - i stanęła jak wryta. Elżbieta wręcz porażała swym monarszym majestatem. Szczególnie odczuwali to ci, którzy widzieli ją po raz pierwszy. Królewskość budzi zarówno pokorę i strach, jak też szacunek i uwielbienie, i tych właśnie uczuć doświadczała w tej chwili Judith. Lecz nie tylko... Oczywiście znała wizerunki królowej i wiele słyszała o jej niezwykłej inteligencji oraz geniuszu dy­ plomatycznym, nigdy jednak nie myślała o niej jako o kobiecie. Teraz przekonała się, że Elżbieta Tudor jest szczupła i mała oraz że w żadnym wypadku nie można nazwać jej pięknością. Lecz to drobne ciało przeniknięte było energią i nieokiełznaną żywot­ nością. Królowa drobną posturą zwodziła świat i ukrywała przed nim ogromne moce duchowe, a ci, którzy ów pozór brali za prawdę, postępowali bardzo lekkomyślnie. Elżbieta posadziła podane jej dziecko na kolanach i utkwiła

wzrok w twarzy młodej piastunki. Zazwyczaj nie zauważała służby, lecz coś w tej dziewczynie zainteresowało ją i w dziwny sposób zaintrygowało. Pierwsze wrażenie było niezbyt miłe. Kasztanowe włosy tak naprawdę były prawie rude, a kolor ten wręcz raził wulgarnością, usta nabrzmiałe wabiły zmysłową za­ chętą, a jasna cera prześwitywała czerwienią gorącej krwi. Ta skromna i nic nieznacząca służka wprost porażała bujną, nie­ pohamowaną kobiecością, która nie lękała się żadnych mód i kanonów piękna, bo zawsze z nieodmienną siłą wzbudzała mę­ skie fantazje i namiętności, i jakże łatwo zdobywała ich serca. Elżbieta nie znosiła tego typu urody, stanowiącej przeci­ wieństwo jej niepozornego wyglądu. W następnej chwili nawie­ dziła ją jednak całkiem inna myśl. Oto ujrzała kobietę, z którą, niezależnie od dzielącej ich przepaści, będzie musiała się liczyć. Myśl ta tylko przemknęła przez głowę władczyni i królowa wróciła do zabawy z przemiłym chłopaczkiem siedzącym na jej kolanach, Judith zaś poszła do swego pokoju, by zająć się roz­ pakowywaniem kufra z rzeczami Henry'ego. Jednak w przyszłości obie kobiety wrócą pamięcią do tej szczególnej chwili, gdy pod wpływem krótkich spojrzeń, w blis­ kim jasnowidzenia błysku, tak przenikliwie oceniły siebie na­ wzajem. Wykładając dziecięce ubranka do pachnącej lawendą skrzy­ ni, Judith zastanawiała się nad sobą i swoją sytuacją. Podczas pobytu w Maiden Court czuła się jakby na rozdrożu. Nie zaliczała się ani do służby, ani, co oczywiste, do rodziny. Była gdzieś pośrodku, na granicy oddzielającej szlachtę od gminu. Chętnie w wolnych chwilach popracowałaby w kuchni, lecz Mary Weeks, która ją zresztą lubiła, nie potrzebowała dodatko­ wych pomocnic. W salonie, gdzie często przebywała wraz z Henrym, czuła się również niezręcznie i nie na swoim miej­ scu, a to głównie z powodu pary utkwionych w niej niebieskich

oczu. George Latimar, skonstatowała Judith z niejaką urazą, był owym kamykiem w bucie psującym radość spaceru. Gdyby nie on, byłaby naprawdę szczęśliwa w tym domu, który okazał się dla niej prawdziwym azylem po przeżyciach związanych z utra­ tą najbliższych. Co gorsza, zupełnie nie rozumiała, dlaczego młody lord tak bardzo zainteresował się jej osobą. Najpierw podejrzewała, że ma w stosunku do niej nieczyste zamiary, lecz okazało się to nieprawdą. Do dziś czerwieniła się na wspomnienie incydentu przy studni, tym bardziej że przypadkowo podsłuchana rozmo­ wa w kuchni utwierdziła ją w przekonaniu, iż młody Latimar nie zalicza się do mężczyzn goniących za spódniczkami. Judith wiedziała, że nie brakuje jej urody, wielu mężczyzn bowiem próbowało ją adorować bądź też po prostu okazywa­ ło niczym nieskrywane pożądanie. Po raz pierwszy zetknęła się z tym, gdy miała trzynaście lat, i szybko zrozumiała, że zarówno ci, którzy swym zalotom nadają mniej lub bardziej wyszukaną formę flirtu, jak i ci, którzy w jawny sposób ob­ noszą się ze swoją żądzą, marzą tylko o jednym, to znaczy by zaciągnąć dziewczynę w ustronne miejsce i nasycić się jej obnażonym ciałem. Natomiast George odnosił się do niej zupełnie inaczej, w sposób, z jakim dotąd jeszcze nigdy się nie zetknęła i którego ani dobrze opisać, ani tym bardziej zdefiniować nie potrafiła. Z jednej strony wręcz pożerał ją oczami, co deprymowało ją niezmiernie i budziło lęk, z drugiej jednak zwracał się do niej z nadzwyczajną delikatnością, a w jego słowach i gestach kryło się tyle dziwnej, nieodgadnionej i słodkiej tajemnicy, jakby były czystą poezją... co tym bardziej zbijało Judith z tropu i napeł­ niało jej duszę stałym niepokojem, którego ani sen nie odpędzał, ani praca nie rozpraszała. Gdy jednak w przypływie rozpaczy zatęskniła przez moment

do owego stanu obojętności i smutnego wyciszenia, w jakim je­ szcze niedawno się znajdowała, zrobiło jej się ogromnie przy­ kro. Za nic nie chciałaby wracać do tamtego, tak bliskiego du­ chowej śmierci, stanu. Wolała czuć się zażenowana i skrępowa­ na dziwnym postępowania George'a, bo otrzymywała od niego coś jeszcze, czego nawet w myślach nazwać nie śmiała, a co dawało jej wielką... przyjemność. W chwilę potem okropnie w duchu siebie zrugała, nazwała nieodpowiedzialną wietrznicą i głupią dziewuchą, której śnią się gwiazdki z nieba, a przy tym niewdzięczną i podstępną oszustką, która złem odpłaca się za dobro, jakie wyświadczają jej lady i lord Latimarowie. W chwili samobiczowania nazwała siebie nawet kobietą upadłą, która swymi wdziękami miast roz­ jaśniać wzrok przyszłego, przed Bogiem poślubionego męża, pragnie zwabić na manowce i oblepić cuchnącym błotem grze­ chu szlachetnego młodego arystokratę, któremu pisana jest wspaniała przyszłość w służbie królowej i szczęśliwe życie u boku pięknej żony wywodzącej się z jego sfery. Ta ostatnia myśl napełniła ją pewnym bólem, jednak go stłamsiła brutalnie i odegnała precz, był bowiem niczym nie­ uzasadniony i głęboko niestosowny. Na koniec z ulgą stwierdziła, że w Windsorze wszystko wresz­ cie się ułoży zgodnie z naturalnym porządkiem rzeczy. W tym wspaniałym miejscu George będzie zbyt zaabsorbowany otocze­ niem, by zajmować się prostą dziewczyną, ową nic nieznaczącą piastunką jego brata, Judith zaś będzie mogła bez reszty skupić się na swoich obowiązkach. Pod koniec trzeciego tygodnia pobytu Latimarów w Wind­ sorze pogoda nagle się załamała. Powiało chłodem z północy i z dnia na dzień pogodną jesień zastąpiła zima. Chwycił mróz, który przez mury i okna zaczął wdzierać się do komnat, aż pew-

nego wieczoru królowa słusznie zauważyła, że na zamku nie ma jednego ciepłego kącika. Niestety twierdzę wzniesiono dla zbrojnej załogi, nie zaś dla przywykłych do wygód kobiet i dzie­ ci, dlatego nie zamontowano tu kominków, a surowy nieotynkowany kamień odstręczał wilgotnym zimnem. Królewski dwór zjeżdżał tu zazwyczaj na sezon polowań. Teraz, kiedy ubywało dnia i chłód przenikał do szpiku kości, przyjemność ta zmieniła się w przykrą niedogodność czy wręcz w torturę. Z tej przyczyny Elżbieta postanowiła, że dwór przeniesie się do Greenwich. Rozpoczęła się gorączko­ wa krzątanina, zaczęto na wyścigi pakować kufry i szykować pojazdy do drogi. Latimarowie mieli trudny orzech do zgryzienia. Musieli zde­ cydować, czy udadzą się wraz z królową na nowe miejsce, czy też wrócą do swojego domu. Lord Harry i Anna optowali za pierwszym rozwiązaniem, sprawa była jednak wielce delikatnej natury, gdyż Elżbieta w łaskawych słowach zaprosiła całą ro­ dzinę do Greenwich. Wprawdzie Latimarowie nie musieli się te­ mu podporządkowywać, niemniej decyzja wcale nie należała do łatwych. - Och, pojedźmy do Greenwich! - prosiła Anna. - Tak dobrze się bawię, a wam też potrzeba nowych wrażeń, pra­ wda, mamo? - Anna, co nie uszło uwagi rodziców, odniosła duży sukces w wyrafinowanym towarzystwie szlachetnie urodzonych panien i młodzieńców. Była ładna i miła, pięknie ubrana i starannie wychowana, a o jej rodzicach mówiono, że są bardzo blisko królowej. W rezultacie panna Latimar do­ świadczała na każdym kroku dowodów sympatii i żywego zainteresowania. Bywały chwile, że czuła się jak motyl w czarodziejskim ogrodzie i ani myślała łatwo rezygnować z dworskich przyjemności. - Jeśli pojedziemy do Greenwich - odezwał się George -

zasypie nas śniegiem i pewnie będziemy musieli tam zostać aż do Bożego Narodzenia. Anna położyła dłoń na ramieniu brata. - No i co z tego, braciszku? Czy gdzieś jest wykute w ka­ mieniu, że musimy zasiadać do wieczerzy wigilijnej tylko w Maiden Court? - Nie zapominajmy o Halu - rzekła Bess, która jako matka dbała o dobro całej rodziny. - Jest jeszcze za mały na takie ko­ czownicze życie. Dzieci nie lubią częstych przenosin, boję się też, że może zapaść na zdrowiu. - To prawda, Hal jest jeszcze mały, lecz też silny i dzielny - zauważył ojciec. - Poza tym wszyscy przepadają tu za nim, każdy chciałby pobawić się z nim choćby przez chwilę. Rzeczywiście tak było. Henry, który do wszystkich się uśmiechał i wyciągał rączki, zdobył sobie na dworze cały zastęp wielbicieli. Sypały się prośby o pozwolenie wyjścia z nim na spacer lub sprawienia mu innej przyjemności. Był pieszczony, całowany i obsypywany prezentami. Bess wiedziała jednak, że w Greenwich wszystko to się zmieni. Po Bożym Narodzeniu na­ stanie karnawał, a wtedy dwór natychmiast zapomni o rodzin­ nych cnotach i pogrąży się we frywolnych, a nawet sprośnych uciechach, pochłaniających czas i wysysających siły. - Myślę, że powinniśmy wracać do domu - wyraził swoje zdanie George. Boleśnie wręcz pragnął znów znaleźć się w rodzinnych stro­ nach. Wprawdzie na pozór dobrze wywiązywał się z obowiąz­ ków młodego dworzanina, tańczył i dyskutował, uczestniczył w grach i zawodach sportowych, a gdy trzeba, spełniał toasty, Bess jednak od początku wiedziała, że jej starszy syn tęskni za ceglanym dworem wśród pól, którego nie zamieniłby na naj­ wspanialszy pałac. Spojrzała na męża.

- Harry, powiedz jasno, chcesz jechać do Greenwich? - By­ ła matką, lecz przede wszystkim żoną i świetnie wiedziała, jak bardzo jej mąż rozkoszuje się dworską atmosferą, szczególnie gdy jego ukochana małżonka jest przy nim. - Tak, kochanie - odparł Harry. - Zgodzę się jednak z każdą twoją decyzją. Bess zaczęła ważyć wszystkie za i przeciw. - No cóż, nic nie stoi na przeszkodzie, by George wrócił wraz z Halem do Maiden Court, natomiast ty, ja oraz Anna mo­ glibyśmy przyjąć zaproszenie królowej i jakiś czas spędzić z nią w Greenwich. Powiedziała to wbrew głosowi swego serca, dobrze przecież znała uczucia George'a do piastunki Hala. Jeśli z powodu śnie­ gów i mrozów nie uda im się w odpowiednim czasie wrócić z Greenwich do Kew, to kto wie, co podczas długich zimowych miesięcy może się zdarzyć między dwojgiem młodych ludzi, zo­ stawionych samym sobie? Pocieszała się jedynie myślą, że George w Windsorze nie szukał towarzystwa Judith, ona zaś, gdy odwiedzał młodszego brata, zachowywała się tak, jak przy­ stało na dobrze ułożoną pannę służącą. Ufam jej, pomyślała nagle Bess. Bez obaw powierzyłam jej młodszego syna, powierzę więc i starszego. Judith Springfield jest osobą, która zna swoje miejsce, a za wyświadczone dobro odpowiada tym samym. Nie jest ani zepsuta, ani fałszywa, tylko wręcz przeciwnie. To dobra, mądra, cnotliwa i szlachetna dziewczyna, niestety, urodziła się nie tam, gdzie powinna, i dla­ tego do śmierci pozostanie kobietą z ludu... Głęboko odetchnęła. - Myślę, że tak właśnie powinniśmy postąpić. Spędzimy święta Bożego Narodzenia oddzielnie, George razem z Halem w Maiden Court, my zaś w Greenwich z królową. Anna aż klasnęła w dłonie z radości, natomiast Harry i George

lekko się zmieszali. Lord, ponieważ wyczuwał w żonie jakiś we­ wnętrzny konflikt, natomiast George dlatego, iż dobrze znał je­ go istotę. - A teraz pozwól, ojcze, że przypomnę ci twoją obietnicę powiedziała Anna. - Przyrzekłeś zabrać mnie na przedstawie­ nie, a tylko patrzeć, gdy komedianci wyjdą na scenę. Harry podniósł się krzesła. - Oczywiście, kochanie. Bess? - Dołączę do was po pierwszym akcie, muszę przecież za­ poznać Judith i Betty z naszymi planami. Naszych lokajczyków, Boba i Johna, też chyba należy powiadomić. Pojadą z nami, nie­ prawdaż? - Uniosła dłoń, widząc, że George chce wyjść razem z ojcem i siostrą. - Tak, mamo? - Opadł z powrotem na krzesło. - Stąd do Maiden Court jest szmat drogi, a wszystko wska­ zuje na to, że podróżować będziecie podczas złej pogody. Nadal obstajesz przy swojej decyzji? - Tak, jak również jestem pewny, że bez obaw możesz mi powierzyć małego Hala. - Wiem o tym, chodzi mi jednak o coś innego... - Zawahała się. - Może mimo wszystko zdecydujesz się na Greenwich? - Nie, mamo - odparł łagodnie. - Widzę siebie tylko w Maiden Court. - Masz jeszcze dwa dni do namysłu - przypomniała mu matka z nutką nadziei w głosie. - Moja decyzja jest ostateczna, mamo, a ty i ojciec, ku wiel­ kiej mojej radości, już ją zaakceptowaliście. - Po prostu tęsknisz za rodzinnym domem, czy tak? - Och, mamo, skoro tak to widzisz... Westchnęła. Wiedziała, że jej wysiłki zdadzą się na nic, George bowiem zbyt mocno przypominał ją samą. Był jak ba­ zaltowa skała i nic nie mogło go skruszyć.

- Obiecaj chociaż, że podczas naszej nieobecności nie uczy­ nisz żadnego... nierozważnego kroku. George spojrzał w okno. Windsor otoczony był szpalerem wysokich drzew. Teraz ich konary były nagie, co jednak nie od­ bierało im urody. Na tle zimnego, srebrzystego nieba odarte z liści gałęzie tworzyły niezwykłą w kształcie, gigantyczną pajęczynę. - Cokolwiek się stanie, mamo, nie będzie to nic pochopne­ go, tylko rezultat długich lat tęsknoty - odparł, z rozmysłem do­ bierając każde słowo. - Synku, boję się o ciebie, nie widzisz bowiem tego, co każ­ dy inny bez trudu dojrzy. Judith nie podziela twoich uczuć i traktuje ciebie w zupełnie inny sposób niż ty ją - rzekła ze smutkiem Bess. - A jednostronna miłość jest niczym innym, jak tylko zaczynem wielkiej tragedii... Bo jedynie ty kochasz, ona zaś nawet nie wie, co się dzieje w twojej duszy. Jesteś dla niej tylko synem chlebodawców. Drogi chłopcze, moja nadziejo, dlaczego upierasz się przy tym szaleństwie? George spojrzał na swoje ręce. Wystarczyło kilka tygodni pobytu na królewskim dworze, by zeszła z nich cała opalenizna i stały się delikatnymi dłońmi dworzanina. Z jedną różnicą, a mianowicie George nie nosił pierścieni, jak zresztą również innych klejnotów. Tym zewnętrznie różnił się od pozostałych młodych dżentelmenów z otoczenia królowej, natomiast we­ wnętrznie dzieliła go od nich prawdziwa przepaść. Żądni kariery i bogactwa dworacy, zahartowani w intrygach i matactwach, cyniczni wobec siebie i innych, by takimi się stać, musieli wy­ zbyć się wszelkiej delikatności i czułych porywów, przez co ich umysły stały się wprawdzie czujne i giętkie, a maniery niena­ ganne, lecz dusze stwardniały niczym połyskujące zimnym światłem brylanty. George bardzo się lękał, że jeśli dłużej będzie przebywał w takim otoczeniu, choć w części może upodobnić

się do tej pozbawionej skrupułów i sumienia, lecz bogatej w ty­ tuły i piękne szaty zgrai. - W najbliższym czasie nie oczekuję wzajemności z jej stro­ ny, mamo - powiedział. - Wiem jednak, że to musi się zmienić i dlatego przyszłość nie budzi we mnie lęku. Ciałem Bess wstrząsnął krótki płacz. - Skąd ta pewność? To po prostu nienormalne! - Tak uważasz? A pamiętasz, co mi raz powiedziałaś o sobie i ojcu? Mówiłaś, że padał wtedy deszcz i że tylko raz spojrzałaś na Harry'ego Latimara, a już wiedziałaś, że to właśnie on jest tobie przeznaczony. - To zupełnie co innego! Byliśmy sobie podobni zarówno pochodzeniem, jak i majątkiem. - Podobni pochodzeniem i majątkiem... - powtórzył George w zamyśleniu. - Czyżby tylko na tym polegała owa zasadnicza różnica pomiędzy wami a mną i panną Springfield? - Oczywiście! Gdyby Judith była córką jednego z naszych przyjaciół lub sąsiadów, optowałabym całym sercem za waszym związkiem. Lecz ona pochodzi z gminu i pracuje jako służąca w naszym domu. - Jest piastunką mojego brata, a piastunka nie jest służącą, tylko osobą, której powierza się największy skarb. - George, błagam, nie dziel włosa na czworo! - Bess poderwała się z krzesła i zaczęła nerwowo chodzić po poko­ ju. - Jak widzisz, zdołałeś wyprowadzić mnie z równowagi. Już w Kew rozmawialiśmy o twoim niestosownym kaprysie, choć ty uparcie nazywałeś go marzeniem. Długo o tym my­ ślałam, próbowałam zrozumieć... lecz bez skutku! Najwyż­ szy czas, byś odzyskał jasność umysłu i przyznał, że błędnie odczytałeś znaki. Chyba nie zaprzeczysz, że nie byliście w ogrodzie Edwarda? - Nie przeczę, nie widziałem jeszcze klepsydry księcia i nie

spotkałem się tam z Judith. Sama jednak powiedziałeś, że nasz pobyt w zamku skończy się dopiero za dwa dni... - Jesteś niemożliwy! Dziwię się, że nie rozmawiałeś o tym jeszcze z doktorem Dee, jako że tylko w tym szarlatanie możesz znaleźć powiernika, który ciebie zrozumie. To wszystko jest po prostu szalone, mój synu! Doktor Dee był matematykiem, profesorem uniwersytetu, al­ chemikiem i wróżbitą, a wreszcie osobistym medykiem Elżbie­ ty. Nie mogła się bez niego obyć, więc nie odstępował jej na krok, a królowa nie podejmowała żadnej ważnej decyzji bez za­ sięgnięcia jego opinii. Z kolei on, zanim wyraził swój sąd, stu­ diował położenie gwiazd i planet, przez co wśród bardziej reli­ gijnych dworzan budził strach i odrazę. Po kątach szeptano, że ma konszachty z diabłem. George, zaintrygowany człowiekiem, który podobnie jak on potrafił przekraczać granice świata widzialnego, odszukał go w Windsorze i poprosił o rozmowę. Rozczarowanie było całko­ wite. Uznał doktora Dee za sprytnego i cynicznego oszusta, dla­ tego tak bardzo rozdrażniła go złośliwa uwaga matki. Poderwał się na nogi. - Muszę się przebrać. Ty chyba też, skoro wybierasz się na przedstawienie. Zamiast jednak udać się do swojej komnaty, George wyszedł na kamienny taras. Było tu pusto, lecz mimo chłodu zacisznie. Wsparł się o barierę i pogrążył w myślach. Nie widział Judith od dwóch dni. W związku z załamaniem się pogody królowa, dla zabicia nudy, urządzała różne gry i za­ bawy w wielkim holu, co trwało od wczesnych godzin przed­ południowych aż do późnego wieczoru. Okazało się przy tym, że Elżbiecie i Dudleyowi naprawdę zależało na towarzystwie młodego Latimara, nie miał się więc jak wymówić od tych ogłu-

piających rozrywek. Nic dziwnego zatem, iż teraz bardziej niż kiedykolwiek spragniony był widoku swojej kochanki ze snów. Być może jego myśli miały moc sprawczą, drzwi na taras otworzyły się bowiem i w migotliwym świetle padającym z we­ wnątrz ukazała się kobieca postać. Była to Judith, nikt bowiem nie miał tak cudownych włosów w kolorze jesiennych liści i fi­ gury przywodzącej na myśl boginkę. Dziewczyna nie zauważy­ ła go w ciemności i ruszyła ku schodom wiodącym na północny dziedziniec. George natychmiast pobiegł za nią, a ona, usłysza­ wszy kroki, stanęła i odwróciła się. Ujrzał w blasku księżyca jej rozszerzone z przestrachu oczy. - Panicz George! - wykrzyknęła z mieszaniną ulgi i wciąż obecnego w niej lęku. - Judith, dokąd idziesz? Trzymała w ręku wiklinowy koszyk i pokazała mu go. - Panicz Henry zaczął trochę kaszleć, a lady Bess powie­ działa, że na to najlepszy jest wywar z szanty osłodzony mio­ dem i zmieszany z kozim mlekiem. Od jednej z panien służeb­ nych dowiedziałam się, że jest tu niewielki ogród, gdzie rosną różne zioła, a wśród nich również szanta. Ma pomarszczone ząbkowane liście, więc łatwo ją rozpoznam. - Czy mogę ci towarzyszyć? Spędził ostatnie tygodnie w towarzystwie najpiękniejszych Angielek, lecz gdzież im do Judith Springfield! Żadna z nich nie miała tak rozjaśnionych oczu, takiej burzy kasztanowatych włosów nad czołem, tak cudownego, ciepłego uśmiechu i me­ lodyjnego głosu... - Ależ bardzo proszę, sir. - Ucieszył ją widok znajomej twa­ rzy. Prócz lady Bess i Betty nikogo prawie nie spotykała, dla­ tego czuła się samotna i bardzo tęskniła za Maiden Court, jakby naprawdę był jej rodzinnym domem. Choć o tym nie wiedziała, doznawała takiej samej nostalgii, co stojący przed nią mężczy-

zna, podobnie George nie zdawał sobie sprawy, że łączy go z Judith wspólnota uczuć związana z Kew. Dziewczyna otrzymała dokładne wskazówki, jak ma trafić do zapomnianego już prawie ogrodu. Należało okrążyć północ­ ną wieżę, pójść wzdłuż obronnego muru, po czym przemierzyć, kierując się w prawo, niewielki dziedziniec, dotykający jednym bokiem rzeki. Stąd do ogrodu był już tylko rzut kamieniem. Wskazówki okazały się bardzo dokładne i Judith ujrzała w świetle księżyca nieco przywiędłe już kwiaty i zioła. George zatrzymał się kilka kroków za nią. Nigdy w to nie wątpił, że ujrzy klepsydrę, ale jak zawsze, gdy spełniało się jego przeczucie, czuł się wstrząśnięty i zdumiony. Oto widział sym­ bol czasu, który przestał płynąć! Rzeczywistość odpowiadała dokładnie kształtowi wizji. Przesypujący się piasek wyobrażały złotożółte koszyczki kwiatowe wrotycza i cytrynowożółte baldachowate kwiatostany rozchodnika ościstego, szkło przedsta­ wiały natomiast białe z błękitnym odcieniem kwiaty rozmarynu. Rozpoznał też inne byliny, jak choćby rutę, szałwię i kozibród łąkowy, i żal mu się zrobiło ogrodnika z królewskiego rodu, któ­ ry wyczarował to miejsce, a żył krócej od roślin, które posadził. Judith przez chwilę błądziła wzrokiem po grządkach szuka­ jąc szanty, aż wreszcie wykrzyknęła: - Chyba tam rośnie! - A po chwili dodała: - Bardzo się rozkrzewiła i trudno będzie mi ją wyrwać. - Ciągnęła za zielsko o białych kwiatach zebranych w gęste nibyokółki w kącikach górnych liści. Kwiaty te były zwarzone przez mróz i wydawały się jakby brudne. George podbiegł, wyciągnął nóż i ściął roślinę. - Nie wygląda zachęcająco - rzekł, podając Judith zielsko, któ­ re pachniało podobnie jak tymianek. -I chyba nie jest smaczne. - Zmieszane z miodem i kozim mlekiem traci przykrą go­ ryczkę - rzekła, po czym dodała ściszonym głosem: - Dziękuję.

Patrzyła na mężczyznę nie mającego równych sobie w gronie najświetniejszych kawalerów królestwa, których miała sposob­ ność spotykać na zamkowych korytarzach. Już niemal zapo­ mniała o jego dziwnym zachowaniu w Maiden Court i teraz by­ ła tylko dumna, że pracuje dla rodziny, która wydała młodzieńca tak przystojnego i niezwykłego. Tak samo była dumna z pięk­ ności lady Bess i swobodnej elegancji sir Harry'ego. A teraz była z paniczem w opuszczonym starym ogrodzie i z niezwykłą intensywnością odczuwała czarowną potęgę tej chwili. Stali i patrzyli wzajem na siebie, a potem George schylił się i zerwał rosnącą u jej stóp roślinę. - To rozmaryn. Kto go powącha, nigdy nie zapomni uko­ chanej lub ukochanego - rzekł, podając zielony pęd Judith. Dostała w swym krótkim życiu od rumieniących się chłop­ ców lub bardziej gwałtownych zalotników wiele bukietów, już to z polnych, już to z ogrodowych kwiatów, a każdy był wyra­ zem gorąco bijącego serca i silnego pragnienia. W oczach ofia­ rodawców malowało się uwielbienie i pożądanie, a wypowiada­ ne przez nich słowa wyrażały żarliwe wyznanie i niecierpliwą tęsknotę. Tutaj nie było ani uwielbienia, ani też wielkiej namięt­ ności, tylko nadzwyczaj prosty gest, który jednak miał w sobie tyle romantyczności i niewysłowionej poezji, że dziewczynie aż zabrakło tchu. Zamiast włożyć ją do koszyka, mimowolnie zatknęła gałązkę rozmarynu za dekolt stanika sukienki. Kiedy ponownie znaleźli się na tarasie, George zatrzymał się i rzekł: - Rodzice postanowili zabrać lady Annę do Greenwich, do­ kąd niebawem przenosi się cały dwór. Ty, ja oraz mały Hal wra­ camy do Maiden Court. Przez chwilę spoglądała na niego z wielkim zdumieniem. - Zatem sama mam się opiekować paniczem Henrym?

Czym zasłużyłam sobie aż na takie zaufanie? - Miłe ciepło roz­ lało się po całym jej ciele. - Dlaczego cię to dziwi? Mama wiele razy powtarzała, rów­ nież przy tobie, że podziwia twoją troskliwość i umiejętność po­ stępowania z małymi dziećmi. Na własne uszy słyszałem z jej ust, że sama nie potrafiłaby lepiej zaopiekować się Halem, a po­ nieważ kocha go do szaleństwa, nie można wyobrazić sobie większej pochwały. Judith poczuła się wzruszona i dumna. Na jej wargach, od dnia rodzinnej tragedii zaciśniętych w wyrazie tłumionego bólu, wreszcie zakwitł uśmiech rozświetlający całą twarz. - Dziękuję. Słowo to wypowiedziane zostało z takim wdziękiem, że George poczuł się jak ktoś, kto wyszedł z ciemnego wąwozu w jasną dolinę. - Mnie również rodzice obdarzyli wielkim zaufaniem. Mam na kilka miesięcy przejąć rolę gospodarza Maiden Court, odpo­ wiedzialnego za służbę i dobytek. Zgasł uśmiech Judith, a między brwiami pojawiła się piono­ wa zmarszczka. - Mary, Annie, my wszyscy zrobimy co się da, by zadowolić cię, sir. A teraz muszę już iść. Muszę poszukać lady Bess i po­ prosić ją o pozwolenie podania dziecku ziółek. Westchnął, świadomy, że oto wyznaczył granicę, którą bę­ dzie mu bardzo trudno przekroczyć. - A ja muszę się przebrać w bardzo niewygodne ubranie, gdyż czekają mnie tańce naszpikowane śmiesznymi figurami i rozmowy z młodymi pannami, dla których największym problemem jest nienaganność fryzury i świeżość kokardy przy sukience. Judith dygnęła i tak się rozstali. Przez następne dwa dni utrzymywało się wilgotne zimno, co

tylko utwierdziło królową w decyzji opuszczenia pełnego prze­ ciągów zamku. Zanim jednak nastąpił wyjazd, rzucono się w wir zabaw przygotowanych specjalnie dla spragnionej rozry­ wek Elżbiety. Windsor rozbrzmiał muzyką i śmiechem, a truba­ durzy, akrobaci i żonglerzy nie ustawali w wysiłkach, by dostar­ czyć słuchaczom i widzom miłych przeżyć. Wydano też bal ma­ skowy. Również Bess próbowała przekonać samą siebie, że pod­ jęła słuszną decyzję. Spędziła wiele godzin z Judith, poucza­ jąc ją, jak należy opiekować się dzieckiem. Młoda piastunka nie dała jej dotąd powodów do narzekań, a Hal wręcz ją ubóstwiał. Jednak rychłe rozstanie z najmłodszym synkiem, z którym żyła w macierzyńskiej symbiozie od dnia jego na­ rodzin, obok smutku napełniało ją też niepokojem, tak iż wo­ lała udzielić Judith wszelkich możliwych wskazówek i ins­ trukcji. - Przestań się zadręczać - rzekł Harry w wigilię odjazdu. Ta dziewczyna jest bardzo odpowiedzialna, a za Halem wręcz przepada. - Tak - zgodziła się Bess - ale... - Nie ma żadnych „ale". Jestem twoją pierwszą miłością, kochałaś mnie, nim jeszcze pojawili się na świecie ci trzej intru­ zi, i domagam się swoich praw. Bess roześmiała się, mimo że wcale nie było jej wesoło na duszy. - Pomówmy poważnie, Harry. Martwię się nie tylko z po­ wodu Hala, lecz również George'a. - George'a? - Lord uniósł głowę z poduszki i wsparł ją na dłoni. - Wiesz, mnie również ten chłopak spędza sen z po­ wiek. Przez tych kilka tygodni stał się ulubieńcem całego dworu i zdobył sobie pozycję, na którą inni, nawet szlachet­ niej urodzeni, pracują latami. Królowa nie skąpi mu łask,

Dudley daje jasno do zrozumienia, że czeka naszego syna świet­ na kariera, niewiasty rozpieszczają go... a co robi ten wybraniec losu? Ogania się od wszystkich ofert jak od natrętnych much. Gdyby mnie w swoim czasie trafiła się taka szansa, natychmiast bym ją... Bess spojrzała mężowi w oczy. - Wykorzystał, wiem o tym. A jednak ty i George jesteście do siebie podobni. Zawsze szedłeś własną drogą, a teraz twój syn robi dokładnie to samo. - I dokąd zawiedzie go ta jego droga? Do fotela przed ko­ minkiem? Do siewów i żniw? Do użerania się z parobkami? dopytywał się poirytowany Harry. - Jego wybór jest nierozerwalnie związany z osobą Judith Springfield. - A więc wreszcie wyrzuciła to z siebie! Zdradziła mężowi swoją i syna tajemnicę, nie zastanowiwszy się wcześ­ niej, jak Harry ją przyjmie. Nie była pewna, czy rewelację tę potraktuje z należytą po­ wagą. W życiu Harry'ego było wiele takich Judith. Służące, po­ kojówki, dojarki i frywolne panny ze szlacheckich domów każda z nich ważna była tylko w chwili zaspokojenia żądzy, lord obdarzony był bowiem bujną zmysłowością, a obyczaj nie za­ braniał mężczyznom tego typu uciech. - Harry! Co myślisz o tym, co przed chwilą powiedziałam? Lord opadł z powrotem na poduszki. Był zmęczony. Dwor­ skie życie nie było dla mężczyzn w jego wieku. Zbyt dużo ru­ chu, zbyt wiele nieprzespanych nocy. Niestety, kipiąca energią młoda królowa zdawała się nie dostrzegać, iż nie wszyscy jej dworzanie mają po dwadzieścia lat. - Myślę - rzekł, zamykając oczy - że młodość musi się wyszumieć, jednak przed wyjazdem porozmawiam o tym z George'em. A teraz przestań się zadręczać i. spróbuj zasnąć. Och, spałbym co najmniej do pojutrza!

Zasnął, lecz Bess walczyła z własnym niepokojem jeszcze przez wiele godzin. Nazajutrz sama poszukała sposobności, by porozmawiać z synem. Wydawszy Betty i Judith stosowne rozporządzenia dotyczące pakowania bielizny i ubrań, udała się do komnaty George'a. Zastała go w trakcie przygotowań do podróży. Przez chwilę podziwiała, z jaką starannością składał swoje ubrania. W ogóle we wszystkim, co robił, był pedantyczny i dokładny. Zamknął wieko kufra i spojrzał na Bess. - Domyślam się, mamo, że przyszłaś udzielić mi ostatnich rad i wskazówek. - Tak i nie - odparła, siląc się na lekki ton. - Po prostu chcę ci przypomnieć, że jak co roku, tak i w to Boże Narodzenie zo­ staniemy najpewniej zaproszeni przez Bowfordow. Czy zdoła­ my wrócić, czy też nie, mam nadzieję, że przyjmiesz zaprosze­ nie. Tradycję trzeba kultywować, zresztą to bardzo porządni i mili ludzie. - Oczywiście, że postąpię zgodnie z utartym zwyczajem. Nie zapomnę też o zaproszeniu ich do Maiden Court. Bess zmarszczyła czoło. - Nie jestem pewna, kochanie, czy będzie to udana rewizyta. Kto zajmie się przyjęciem? Mnie zapewne nie będzie... - Żadnych obaw, mamo - zapewnił ją czulę. - Dobrze wiesz, że w Maiden Court wszystko idzie jak w zegarku bez względu na to, czy jesteś, czy też cię nie ma. Byłoby niegrzecznością z mej strony gościć u Bowfordow i nie zaprosić ich do nas. Nie wyobrażam sobie świąt bez wizyty Nell. Czoło Bess rozpogodziło się. Oczywiście, Nell! Jej obecność wszystko zmieni, ukaże prawdziwy stan rzeczy. Judith na powrót stanie się tylko służącą, a George prędko dostrzeże róż­ nice pomiędzy obu dziewczynami. Różniło je wszystko: mają-

tek, pochodzenie, wychowanie, stosunek do świata, możliwo­ ści. Nell zabłyśnie w całej swej krasie, a Judith zgaśnie. Bess uśmiechnęła się. - To dobry pomysł, drogi chłopcze. I nie zapomnij przepro­ sić Bowfordow za naszą nieobecność, o ile nie wrócimy jeszcze z Greenwich. - Będę pamiętał. A teraz pocałuj mnie, mamo. Niebawem wyruszamy. Pożegnanie z ojcem odbyło się w nieco chłodniejszej atmo­ sferze. Harry odszukał syna w stajni. Judith siedziała już na ko­ niu z okutanym Henrym w ramionach, lecz George zajęty był jeszcze swoją klaczą, niepokoił się bowiem o jej lewą przednią nogę. Zobaczywszy ojca, rzekł: - Więc i nam trzeba się pożegnać, tato. - Wyciągnął rękę, którą Harry uścisnął, a potem spojrzał synowi prosto w oczy. - Miejmy nadzieję, że na krótko. Pamiętaj, że czynię cię w pełni odpowiedzialnym za Hala i gospodarstwo. - Spojrzał na klacz. - Jakieś kłopoty? - Nie jestem pewien, lecz wydaje mi się, że oszczędza lewą przednią nogę. - Hm, może powinieneś pożyczyć innego konia, a ją zosta­ wić tutaj? Do Kew daleka droga. - Wolałbym tego uniknąć. Boję się, że dadzą ją jakiemuś szalonemu jeźdźcowi lub zostanie zaniedbana. Podczas podróży będę ją oszczędzał i wszystko powinno być dobrze. Obejrzeli nogę, lecz nie była ani spuchnięta, ani nie wyglą­ dała na złamaną. Klacz śledziła ich swymi wielkimi wilgotnymi oczami, a jej aksamitne chrapy drżały. Pozwoliła wyprowadzić się na dziedziniec. Słońce bezskutecznie próbowało się przebić przez chmury. Było trochę cieplej niż podczas kilku ostatnich dni, lecz pogoda wciąż była zimowa. Wiał północno-zachodni wiatr.

- Zanim odjedziesz, George - rzekł ojciec - chciałbym po­ ruszyć z tobą pewną drobną sprawę. - Tak, słucham. - George wciągnął rękawice z koźlej skóry. - Dowiedziałem się od twojej matki, że lgniesz do piastunki Hala. Nazwałbym to niewłaściwą skłonnością. - Dlaczego niewłaściwą, ojcze? Harry był ubrany jak przystało na dworzanina, czyli w je­ dwabie i atłasy, przez które bez trudu przenikał ostry wiatr, a de­ likatne trzewiki bardziej zdobiły stopy, niż chroniły je przed zimnem. Wszystko to wcale nie polepszało jego nastroju. - Mój chłopcze, nie młóćmy plew. Przyznałeś się, że czujesz skłonność do prostej dziewczyny, co ogromnie zmartwiło twoją matkę. Myślę, że najlepiej zrobisz, gdy zaczniesz polować na inną sarnę. - Zamierzam ją poślubić, ojcze - rzekł George spokojnie. - Co?! - Pragnę jej i zrobię wszystko, by została moją żoną - po­ wtórzył. Lord Latimar natychmiast wpadł w furię. Z jego oczu posy­ pały się błyskawice, a głos upodobnił się do grzmotu burzy. - Ani mi się waż, szczeniaku! Całkiem postradałeś rozum? Chcesz żenić się z wiejską dziewką bez majątku i wychowania? Mówiąc tak, znieważasz zarówno mnie, jak i pamięć swych przodków! - Najdalszy jestem od zamiaru ubliżenia komukolwiek sło­ wem lub czynem - odparł George zdławionym głosem. Poblad­ ły, patrzył ojcu prosto w oczy. Widać było, że zderzyły się ze sobą dwie równie silne natury. Harry próbował zapanować nad sobą. Spędził niemal czter­ dzieści lat na dworze i wiedział, jak pewną rękę musi mieć ster­ nik, by bezpiecznie dotrzeć do portu. Ileż to razy przed śmier­ telnym ukąszeniem zdrady lub wilczym dołem intrygi uratowa-

ło go właśnie opanowanie oraz zimna krew. Za nic nie chciał stracić miłości syna, lecz nie mógł dopuścić, by ten popełnił ja­ kieś horrendalne i nieodwracalne głupstwo. Ujął się więc w kar­ by i powściągnął swój szalony gniew, choć przyszło mu to z ogromnym trudem. - George - rzekł, ważąc każde słowo. - Dobrze rozumiem te sprawy, sam bowiem wielekroć doświadczałem czegoś po­ dobnego. Proszę jedynie, byś przeanalizował swoje uczucie. Jes­ teś młody, za mną zaś długa droga życia i więcej widziałem i czyniłem, niż ty potrafisz sobie wyobrazić, dlatego nalegam, byś mi zaufał. Gdy jest się w twoim wieku, niewiele trzeba, by w mężczyźnie zakipiała krew. Gładka buzia, smakowite ustecz­ ka, ponętna figurka i błyszczące oczko bez trudu potrafią do te­ go doprowadzić, a wtedy jakże łatwo o pomyłkę! Drogi chłop­ cze, dżentelmen powinien widzieć różnicę między przyjemno­ ścią a powagą małżeńskiego sakramentu. Świat nie jest jednaki dla wszystkich i my należymy do sfery uprzywilejowanej, dla­ tego wolno nam korzystać z uroków, jakich dostarczyć mogą kobiety z pośledniejszych stanów, jednak pod groźbą hańby nie wolno nam owych istot, przyznaję, często obdarzonych nad­ zwyczajną urodą i osobistym czarem, wprowadzać do naszego świata. Takie postępowanie za każdym razem spotka się z po­ wszechnym potępieniem, jako że burzy naturalny porządek, na którym opiera się nasze istnienie. Pokojówka czy piastunka za­ wsze w oczach innych nią pozostanie, choćbyś na jej palec wcis­ nął złotą obrączkę, ubrał ją w atłasy i obsypał klejnotami. Pa­ miętaj, że Judith Springfield należy tylko i wyłącznie do sfery przyjemności. Możesz tę dziewczynę uczynić kobietą, możesz przez jakiś czas traktować jak kochankę, dzielić z nią rozkosz i płacić za to prezentami, ale nie zapominaj ani na chwilę, iż jest to chłopska córka, z którą możesz łączyć się ciałem, lecz nigdy duszą... ani też świętym węzłem małżeńskim. Mam na-

dzieję, że zrozumiałeś mnie i zgodnie z moją ojcowską poradą będziesz postępować. George odezwał się dopiero po jakimś czasie. - Zawsze byliśmy dobrymi przyjaciółmi, tato. Jeśli dalej będziemy ciągnąć tę rozmowę, obawiam się, że może to się zmienić. Spojrzał na ojca i ujrzał ogarniętego szalonym gniewem ry­ cerza, gotowego do pojedynku. Nie winił go za słowa, które przed chwilą wypowiedział. Były brutalne, a w istocie brudne i podłe, przebijała z nich bowiem pogarda i nieczułość do ludzi z niższych stanów, lecz to nie lord je mówił, tylko klasa, z której pochodził i do której ciałem i duszą należał. A jednak te słowa boleśnie raniły i zatrutymi strzałami ude­ rzały w to, co dla George'a było najświętsze. I chociaż Judith ich nie słyszała, stała bowiem przy bramie, to właśnie jej cześć została haniebnie obrażona. W młodzieńcu zawrzała rycerska krew. Gdyby tym, który zrównał jego wymarzoną oblubienicę z ladacznicami, nie był jego ojciec, natychmiast zażądałby sa­ tysfakcji. Cisza przedłużała się. W końcu Harry głęboko odetchnął i przeczesał palcami włosy. Wiedział, że palnął straszliwe głup­ stwo, niestety nie znał właściwych słów, dzięki którym mógłby trafić do syna. - No cóż, zagalopowałem się. Przyznaję... przyznaję... mó­ wiłem jak cynik. Przepraszam, jeśli cię zraniłem bądź obrazi­ łem. Wiedz jednak, że kto nie poznał zmysłowej miłości, nie rozpozna prawdziwego uczucia. - Tę mądrość traktował jak za­ klęcie i bardzo chciał, by George wreszcie pojął jej wielce uży­ teczny sens. W końcu lord czarująco się uśmiechnął i dodał spokojnie: - No cóż, jestem nieco rozczarowany faktem, że nie pytając mnie o radę, odtrąciłeś wszystkie propozycje, jakie w ostatnich tygodniach płynęły do ciebie szeroką strugą.

- Czy zawiodłem cię, ojcze? - spytał George z całą bezpo­ średniością swej natury. - Nie o to chodzi. Po prostu martwię się, że możesz zrobić coś nieroztropnego i popędliwego, co uniemożliwi dalsze ofer­ ty. Wszak chodzi o twoją karierę, "o całą przyszłość. Twój przy­ jaciel Robert Dudley potrafiłby jaśniej i precyzyjniej to wyjaś­ nić. - Zawsze twierdziłeś, że w rozmowach ze mną miewasz trudności z pełnym wyrażeniem swych myśli, lecz ja dobrze cię rozumiałem. Przywołując Dudleya, sięgnąłeś po bardzo wedle ciebie pouczający przykład, nad którym powinienem się poważ­ nie zastanowić i wyciągnąć stosowne wnioski. Otóż Robert, nierozważnie poślubiając Amy Robsart, znalazł się w bardzo niekorzystnym położeniu, jako że w ten sposób wyrzekł się czy też bardzo ograniczył swą dworską karierę. Traktujesz to jako przestrogę dla mnie i próbujesz ochronić mnie przed utratą łask królowej, jak też usiłujesz zapobiec temu, bym za ileś tam lat nie odczuł nieodpartego pragnienia strącenia mojej żony ze schodów. Amy, młoda żona Dudleya, została przed dwoma laty znale­ ziona ze skręconym karkiem u podnóża schodów w ich wiej­ skiej posiadłości. Dudley w owym czasie bawił na dworze, lecz rozeszła się pogłoska, że wynajął morderców. Skandal wzburzo­ ną falą dotarł do tronu Anglii, a doradcy Elżbiety podzielili się. Jedni bronili sir Roberta, lecz inni oskarżali go, że pragnąc po­ ślubić królową, w tak bezwzględny sposób usunął kłopotliwą przeszkodę. Harry uniósł wzrok ku pochmurnemu niebu. - Doprawdy, synu, chyba lepiej się stało, że opuszczasz dwór. Nie jest rzeczą mądrą ani roztropną w taki sposób komen­ tować wydarzenia, które dotyczą wpływowych osób, bez wzglę­ du na to, jaki jest twój osobisty pogląd.

- Nawiązałem tylko do plotek i pogłosek. Moim zdaniem, Robert jest zdolny do wielu rzeczy, lecz nie do skrytobójstwa. George wierzył w to, co mówił. Znał sprzedajność i pychę Dudleya, jego nieokiełznaną ambicję i zuchwałą butę, o ile jed­ nak był to człowiek agresywny wobec potężniejszych od siebie, których chciał pokonać w drodze na szczyt, o tyle słabszym po­ dawał pomocną rękę, bronił ich i wspierał. Zamordowanie żony, słabej niewiasty, stanowczo nie leżało w jego naturze. - Wydaje się, że odbiegliśmy od tematu - rzekł Harry. - Po­ za tym robi się coraz zimniej... George, poddając się nagłej potrzebie, serdecznie uścisnął oj­ ca i powiedział wzruszonym głosem: - Wracaj, kochany tato, do mamy i powiedz jej, że cokol­ wiek zrobię, wyniknie to z przemyślanej decyzji. Harry odwdzięczył się synowi równie gorącym uściskiem. Dobrze wiedział, że obietnica George'a nie oznacza, iż młodzie­ niec odstąpił od swych szaleńczych matrymonialnych zamia­ rów. No cóż, nad rodziną Latimarów, po latach pięknej pogody, znów zbierały się groźne chmury. W tej chwili jednak nic nie można było zrobić, należało tylko czekać... i być gotowym na wszystko. Lord ruszył w stronę zamku, lecz na schodach odwrócił się i ujrzał, jak George właśnie dołączył do czekającej przy bramie Judith.

ROZDZIAŁ SZÓSTY Podróż do Kew upłynęła spokojnie i bez przygód. Choć pa­ nował chłód i zima stała już w przedsionku, na razie tylko no­ cami srebrzyła łąki i oziminy. Julia, klacz George'a, zdradzała wprawdzie niechęć do szybszego biegu, lecz dosiadana przez doświadczonego jeźdźca, przemierzała milę za milą nie sprawia­ jąc większych kłopotów. Młody lord wiedział, jak dobre są to dla niego dni, posiadał bowiem Judith wyłącznie dla siebie. Wszystkie wieczory były takie same. Zatrzymywali się przed jakąś oberżą bądź zajazdem, George wydawał stosowne rozpo­ rządzenia, Judith zajmowała się Halem, a nakarmiwszy, wyką­ pawszy i uśpiwszy dziecko, siadała razem z młodym paniczem do posiłku i rozmowy. I ona cieszyła się każdą chwilą, gdyż po­ dróż, jakkolwiek pozbawiona nadzwyczajnych wydarzeń, sama w sobie była dla dziewczyny wielką przygodą. George Latimar okazał się wspaniałym towarzyszem i z każdym dniem ich wza­ jemne stosunki stawały się coraz bardziej poufałe i zażyłe. Gdy pewnego dnia Judith to zrozumiała, znów stanowczo nakazała sobie, by przestać myśleć o paniczu jako o przyjacielu, mimo złudnych pozorów bowiem był tylko i wyłącznie synem pracodawców, a w tej chwili faktycznym jej panem. Jednak sytuacja nie sprzyjała takim postanowieniom, gdyż często wspólnie się śmiali i coraz dalej posuwali się we wzajemnych zwierzeniach. Och, jak dobrze się z nim rozmawiało! Komuż innemu zwie-

rzyłaby się ze swoich przeżyć po utracie najbliższych? Komuż tak chętnie tłumaczyłaby powody odrzucenia dwóch małżeń­ skich ofert? Kogóż bez obaw wprowadziłaby w krąg swej sa­ motności, tęsknot i cierpień? Odwzajemniał się jej wspomnie­ niami ze swego dzieciństwa i młodości. Opowiadał o swoich snach, marzeniach i nadziejach na przyszłość. Wreszcie skręcili na znajomą drogę i jeszcze przed wieczo­ rem ujrzeli dach i mury Maiden Court. Judith była pewna, że teraz wszystko się zmieni. Z domem związany był pewien uświęcony porządek, którego nie należało burzyć. Tutaj każdy miał wyznaczone swoje miejsce, a jej zadaniem było opiekować się małym paniczem. Zsiadła z konia, wyciągnęła ręce po dziecko i George podał jej okutaną kocami istotkę. Potem patrzył, jak dziewczyna idzie w stronę domu, ostrożnie stawiając stopy na oblodzonych ka­ miennych płytach położonych przed gankiem. Moja Judith, pomyślał, pozwalając przez chwilę swemu ser­ cu napawać się niewyobrażalną radością. Najpierw rozpoznał w niej tę, z którą od lat potajemnie współistniał w miłosnych i pełnych poezji marzeniach, a teraz był jawnie i po męsku za­ kochany w dziewczynie, z którą spotkał się dzięki magii i prze­ znaczeniu. Jego fantazje wreszcie przeobraziły się w dotykalną postać wspaniale zbudowanej dziewczyny o kasztanowatych włosach i szarych oczach. Rzeczywistość swą urodą dalece przewyższała owe mgielne wyobrażenia ideału kobiecej urody, które skażone były pewną bezcielesnością. Teraz jednak pragnął Judith Springfield na całe swoje życie nie tylko w duchowym, lecz również w konkretnym, rzeczywistym wymiarze. Dziew­ czyna była piękna i czuła, dobra i pogodna, samodzielna w są­ dach i oczytana, bystra i praktyczna... Uśmiechnął się, bo mógłby tak bez końca wyliczać jej zalety. Zeskoczył z konia i ruszył w stronę domu.

Rozejrzał się po holu, pieszcząc wzrokiem znajome sprzęty i obrazy, i z rozkoszą wdychając zapach podłóg i tynków. Z kuchni wybiegła Mary Weeks, jak zawsze zażywna i promieniejąca ma­ cierzyńskim ciepłem. Zdarzało się w niektórych domach, że służba podczas nieobecności państwa buszowała po spiżarniach i piwni­ cach, jedząc i pijąc bez umiarkowania, przez co opuszczała się w swych obowiązkach, lecz w Maiden Court taka rzecz była po prostu niemożliwa. Tu każdy służył z nadzieją zadowolenia gospo­ darzy, każdy też czuł się cząstką wspólnoty. - Proszę przejść do salonu, paniczu - rzekła Mary, wciąż ra­ dośnie się uśmiechając. - Jest tam napalone, a Annie już na pewno zdążyła ogrzać wino i wyłożyć na talerz ciasteczka na miodzie, za którymi tak panicz przepada, a które upiekłam dziś rano, mimo że nie spodziewałam się przybycia... Zafurkotała spódnicą i zniknęła w swoim królestwie, George zaś przeszedł do salonu, gdzie zrzucił płaszcz podróżny i ręka­ wice. Zbliżył do ognia skostniałe dłonie, a gdy je rozgrzał, po­ stanowił to samo uczynić z plecami. Odwróciwszy się, zobaczył wiszący na ścianie portret ojca. Myliłeś się, rzekł w myślach do malowanej na płótnie posta­ ci, gdy twierdziłeś, że niemożliwą jest rzeczą rozpoznanie pra­ wdziwej i wiecznej miłości bez uprzedniego poznania miłości zmysłowej. Kocham Judith, a to oznacza, że pragnę spędzić z nią resztę życia i mieć z nią zdrowe i piękne dzieci. Usiadł na kanapie i przez chwilę zajmował się odpinaniem ostróg i ściąganiem butów z cholewami. Następnie rozsiadł się wygodnie i z zamkniętymi oczami rozkoszował się ciepłem i spokojem. Dom, dom... myślał z rozczuleniem. Wkrótce śnieg pokryje bielą alejki i trawniki, dachy i okoliczne pola. Obciąży gałęzie świerków i sosen, zabłyśnie na parapetach okien. A w • pokojach zacznie szumieć i trzaskać ogień oraz zapłoną świece, cichość zaś przeplatać się będzie z wesołością...

W drzwiach stanęła Mary i zaraz się cofnęła, jako że śpiące­ mu paniczowi nie należało przeszkadzać. Judith miała pewne trudności z wytłumaczeniem Henry'emu, że to łóżeczko jest naprawdę jego, ponieważ pobyt w Wind­ sorze zatarł z pamięci dziecka obraz rodzinnego domu. Malec ani myślał usnąć. Dziewczyna kołysała go i śpiewała różne piosenki, a gdy okazało się, że efekt jest żaden, zeszła razem z dzieckiem do kuchni. Powitano ich tam uśmiechami i wyra­ zami serdeczności. - Ależ wyrósł i potłuściał ten nasz panicz - zauważyła Ma­ ry. - Niebawem święta i będzie to jego pierwsze Boże Narodze­ nie. Ciekawam, czy powie nam jakieś słówko na tę okazję. - To mi przypomina, Mary - rzekła Annie, która zajęta była obracaniem wbitej na rożen tłustej kury - że należy powiedzieć paniczowi George'owi o zaproszeniu, jakie nadeszło od Bowfordów. - Przecież to nic pilnego, ale zrobię to, zrobię. Panicz zre­ sztą na pewno spodziewa się tego zaproszenia, w końcu tak jest od lat. Zawsze nasi państwo spędzają święta u Bowfordów, a po­ tem goszczą ich przez kilka dni w Maiden Court. Panicz George pojedzie tam nawet bez rodziców, bo musiał stęsknić się za pa­ nienką Nell. A w styczniu, kiedy osiągnie męską dojrzałość, kto wie, może będziemy świadkami oświadczyn, a w kilka miesięcy później zaślubin. Judith pocałowała Hala w czoło. Nell Bowford? Ależ tak, pamiętała tę uroczą młodą damę, której podobieństwo do lady Bess było tak uderzające. - Czy już wszystko postanowione? - zapytała. - Prawie, moja droga, choć najważniejsze słowa jeszcze nie padły - odparła Mary. - Na pewno jednak padną, bo inaczej po prostu być nie może. Judith poczuła nagłe ukłucie w sercu... ale dlaczego? Dla-

czego tak boleśnie przyjęła tę wiadomość? Cóż może być bar­ dziej stosownego od połączenia się dzieci dwóch sąsiadujących ze sobą i zaprzyjaźnionych rodzin? Jeśli z tego powodu odczu­ wała zazdrość, to nie było głupszej od niej istoty. Czyż bowiem miała prawo do zazdrości? Co ją do niej upo­ ważniało? Czy to, że przez ostatnie kilka dni George był dla niej tak miły? Czy dlatego, że na koniec dnia z taką ostrożnością zsadzał ją z konia, zgadując, iż po całodziennej jeździe może być obolała i zmęczona? Czy dlatego, że otulił ją swoją pelery­ ną, gdy spostrzegł, iż kurczy się z zimna? Czy dlatego wreszcie, że bawił ją rozmową podczas posiłków i traktował jak prawdzi­ wą damę? Rozmowy te nie miały jednak zwykłego towarzyskiego charakteru. Były raczej wyznaniami, kiedy to słowa płyną pro­ sto z serca. A jednak George ani razu nie wspomniał o plano­ wanym małżeństwie z Nell Bowford. Czy jednak powinien? W żadnym wypadku, odparł głos roz­ sądku, przecież pan nie omawia ze służbą swych planów matry­ monialnych. A jednak, odezwał się inny głos, jeśli ktoś zwierzył się, jak to mając pięć lat, ukrył się za kotarą w pokoju swej obłożnie chorej matki i całą noc szeptał modlitwy za jej zdrowie, to taki ktoś wy­ starczająco odkrył swą duszę, by choćby wspomnieć o ukochanej i o wielkiej zmianie, jaka szykowała się w jego życiu. Jesteś śmieszna, zganiła siebie w duchu Judith. Zapomniałaś, gdzie twoje miejsce i gdzie przebiega granica między rojeniami a rzeczywistością. Zauważyła, że Hal wreszcie zasnął. Należało położyć go do łóżeczka i szczelnie okryć kołderką. Płynęły dni, a Judith unikała George'a, który zresztą, z uwa­ gi na zbliżający się koniec roku, miał pełne ręce roboty. Doglą-

dał młocki, wybierał w lesie drzewa na wyrąb, objeżdżał oko­ licznych dzierżawców. Ona też nie narzekała na brak zajęć. Nadszedł czas przedświąteczny, trzeba więc było gruntownie wysprzątać dom i zacząć szykować niektóre potrawy. Zadania zostały rozdzielone między wszystkich domowników i nikt nie miał prawa się lenić, tym bardziej że tuż po świętach na całe cztery dni miała zjechać rodzina Bowfordów. W przeddzień Wigilii George odnalazł Judith w salonie. Hal spał smacznie na górze, a ona postanowiła wykorzystać ten czas na lekturę. Na odgłos otwieranych drzwi uniosła głowę znad książki. Wszedł obsypany śniegiem, który błyskawicznie to­ pniał i skapywał z czarnych włosów i długiej, obszernej pelery­ ny. Jego oblepione śnieżnym puchem buty pozostawiały na pod­ łodze mokre ślady. Poderwała się z krzesła. - Sir, musisz zaraz się przebrać, bo inaczej przeziębisz się powiedziała, instynktownie wchodząc w rolę zatroskanej siostry czy matki. - Wracaj do książki, Judith, nie chcę ci przeszkadzać. Zrzu­ cę okrycie i trochę ogrzeję się przy kominku. - Usiadł w pobliżu ognia, a ona po chwili zobaczyła, jak paruje zeń wilgoć. - Może przynieść coś gorącego do picia? - spytała. - Nie, dziękuję. Siadaj i odpowiedz mi na pewne pytanie. Powoli i z ociąganiem wróciła na swoje miejsce. - Słucham, sir? - Chciałbym wiedzieć, dlaczego mnie unikasz - rzekł przy­ jacielskim tonem. Książka, którą zdążyła znów wziąć do rąk, była oprawną w skórę pracą poświęconą angielskiemu prawu łowieckiemu. Judith nie wiedziała, dlaczego wybrała z biblioteki akurat tę po­ zycję - być może uwiodła ją świetność barwionej i wytłaczanej skóry lub też mnogość starannie wykonanych rycin o tematyce

myśliwskiej. Tak czy inaczej, ciężki wolumen wysunął się teraz z jej rąk i spadł na podłogę. George natychmiast zerwał się, pod­ niósł grubą księgę i spojrzał na tytuł. - Interesujesz się prawem łowieckim? - spytał, nie kryjąc zaskoczenia. - Nie... Nie wiem, dlaczego właśnie tę książkę zdjęłam z półki. - A znasz odpowiedź na pytanie, które ci postawiłem? - Nie rozumiem go, sir - odparła, tracąc resztki humoru. Bez reszty zaprzątały mnie obowiązki domowe. George położył książkę na stoliku. - Masz bardzo zwięzły sposób wyrażania się, Judith; jednak teraz ta lakoniczność tchnie zimnem. Oblała się rumieńcem. - Przykro mi, że nie potrafię zadowolić cię, sir. - Judith, na miłość boską! Unikałaś mnie i chcę wiedzieć dlaczego! - Panicz również nie szukał mojego towarzystwa - wykręt­ nie broniła się, nie zamierzała bowiem otwierać przed George'em swego serca. Poza tym ciekawa była jego odpowiedzi. - A chciałaś, bym to robił? - Jeżeli faktycznie było tak, jak mówiła, to unikał jej całkiem nieświadomie. Była zawsze w jego myślach i duszy, czy to pędził na koniu leśnymi bezdrożami, czy też siedział wraz z przyjaciółmi przy ognisku. - Oczywiście, że nie! - odparła ostro. - A może powinnaś? Czyż nie jesteśmy przyjaciółmi? - Nie wolno nam być przyjaciółmi, sir - odparła i dopiero po sekundzie dotarły do niej jej własne słowa. Zabrzmiały w jej uszach, jakby wypowiedział je ktoś inny i prawie obcy. Teraz już rozumiała, dlaczego George nazwał jej sposób mówienia lakonicznym, choć ona nazwałaby go pedan­ tycznym. Lecz jak miała zareagować, gdy młody lord tak usilnie

próbował ich rozmowie nadać intymny charakter? Dlatego we­ zwała na pomoc jedynego orędownika, jakiego miała, to znaczy swoją godność. - Znam swoje miejsce, sir, jak również mam gorącą nadzie­ ję, że to samo możesz powiedzieć o sobie. Wybuchnął śmiechem, co ogromnie ją zaskoczyło, i usiadł na sąsiednim krześle. Na szybach okna, które mieli za sobą, ma­ larz mróz wymalował baśniowe ogrody. Wiatr ucichł, a na oło­ wianym niebie jarzyły się ostatnie purpurowe błyski zachodzą­ cego słońca. - Czy dla ciebie jest aż tak ważne, by każdy znał swoje miej­ sce i nie ruszał się z niego? - spytał George. - Oczywiście - odparła z trudem, wszak mówiła przeciwko najżywszym pragnieniom i tęsknotom swego serca. - Bez tego runąłby wszelki ład i porządek. - Nie rozumiem, wytłumacz to jaśniej. Judith z każdą chwilą denerwowała się coraz bardziej, co nie sprzyjało jasności myślenia. - Nie możemy być przyjaciółmi, sir, ponieważ jestem oso­ bą, która służy w twoim domu. Jeśli opuszczę się w swoich obo­ wiązkach, wtedy będziesz miał prawo mnie ukarać. Są ci, którzy dają pracę, i ci, którzy ją wykonują. Tak właśnie wygląda świat. Gdyby wszyscy byli równi, skończyłoby się to upadkiem i anar­ chią! Spojrzał w jej piękne szare oczy. - A czy nie dostrzegasz, że wszystko, co mówisz, właśnie czyni nas równymi? Czy wyobrażasz sobie na przykład Annie, która w ten sposób odpowiada na moje pytanie? Ściągnęła brwi. Wiedziała, że musi dobrze się skupić, ponie­ waż rozmowa dotyczyła kwestii wymagających dużego intele­ ktualnego wysiłku. - Uważam, że jest to przykład nietrafny, bo ja pobierałam

nauki, Annie zaś jest niepiśmienna. Nie zmienia to jednak faktu, że nasze społeczne role są identyczne. Westchnął. - Droga Judith, słuchać ciebie to prawdziwa przyjemność. Jak wspaniale by było, gdyby nasza dyskusja mogła trwać przez następne pięćdziesiąt lat. - Co chcesz przez to powiedzieć, sir? - Ogarnęła ją pra­ wdziwa panika. - Spójrz wokół siebie, Judith - rzekł głosem miękkim jak aksamit. - Siedzimy w ciepłym pokoju, za oknem zapada mroź­ na noc, rozmawiamy o ważnych sprawach. Ty nie zgadzasz się ze mną, ja nie zgadzam się z tobą, lecz łączy nas zrozumienie naszych odmiennych postaw. Kto z twoich znajomych zapew­ niłby ci coś takiego? Pytanie to kieruję też do siebie. Doprawdy, nikt, pomyślała. - Wciąż nie pojmuję, ku czemu zdążasz, sir? - Nie? A więc zaraz zrozumiesz. Nachylił się ku niej i delikatnie pocałował ją w usta. Przy­ pomniała sobie tamtą chwilę, kiedy w drodze z Windsoru do Kew zarzucił jej na ramiona swoją pelerynę, a potem zawiązy­ wał tasiemkę pod brodą. Ostrożność tamtych ruchów równała się delikatności tego pocałunku. Wreszcie zrozumiała prawdziwy sens jego słów: George pra­ gnął toczyć z nią niekończącą się rozmowę, co oznaczało stały duchowy kontakt... Dziewczyna odczuła podniosły splendor tej chwili. Mogła już nigdy nie być samotna. Jej życie wciąż toczy­ ło się na zgliszczach rodzinnego domu i oto znów mogła zamie­ szkać pod swoim dachem! Ależ nie, tak być nie może! Miała chorą wyobraźnię! Nie­ wykluczone, że i jej dusza jest chora... - Nigdy nie rób tego, sir - szepnęła załamującym się gło­ sem. - Nie wolno ci dotykać mnie w ten sposób.

- To znaczy w jaki? Czyżby naśmiewał się z niej? Lub rozdrażniła go jej skro­ mność? Chociaż nie, przecież George nigdy nie unosił się gnie­ wem. W każdej sytuacji zachowywał spokój i duchową równo­ wagę. Czy zawsze w tak powściągliwy sposób całował swoje kochanki? Musiał mieć ich wiele, jak zgodnie z panującym oby­ czajem przystało młodemu szlachcicowi. W Windsorze dotarły do jej uszu plotki, że cieszył się dużym powodzeniem wśród dam dworu. Jak owocowało to powodzenie? Gorącymi, namięt­ nymi nocami? Jakoś nie mogła wyobrazić sobie George'a ogar­ niętego burzą zmysłów. A jednak... Pod jego spokojną po­ wierzchownością wyczuwała tłumioną namiętność. - Czy już rozstrzygnęłaś w sercu, co do mnie czujesz? - za­ pytał. - Czy też mam ci to powiedzieć? - Jak to się dzieje, że zawsze wiesz, sir, co inni myślą lub czują? - Słowa te uleciały z jej warg, zanim zdążyła je po­ wstrzymać. Od dawna zresztą męczyła ją ta kwestia, bodaj od wieczoru, gdy po raz pierwszy się spotkali. - Już ci o tym mówiłem - rzekł miękko. - Mam szczególny dar przenikania w głąb ludzkich serc i w głąb czasu. Dlaczego cię to przeraża? - Ponieważ nie jest to... normalne. - Jeśli istniały wiedźmy, musieli istnieć również czarnoksiężnicy. - A co jest normalne? - Spojrzał przez ramię na zapadają­ cy za oknem zmrok. Na okrytych zimową kołdrą trawnikach kładły się niebieskie cienie. Znów zaczęło prószyć. Włosy dziewczyny, przypominające barwą brunatną pszenicę oblaną światłem słonecznym, przywodziły na myśl upalne lato. - Pew­ nych rzeczy nie sposób wytłumaczyć, Judith, pytając bowiem o dar, zarazem pytamy o tego, który nam go przekazał, on zaś wymyka się zdefiniowaniu. - Wierzysz, że ten dar otrzymałeś od Boga?

- Wierzę we wszelkie dobro płynące z tego źródła. - A czy twoja zdolność poszerza zakres dobra? - Dzięki niej poznałem ciebie, a to wystarczy. Ta rozmowa, z każdą chwilą trudniejsza, wreszcie stała się dla dziewczyny zbyt trudna. Judith, cała w pąsach, zamilkła. - Wiem, że zostaliśmy sobie przeznaczeni - rzekł z poważ­ ną, choć pogodną miną. - Bóg swoją ręką zapisał to w naszych losach. Piękne i wzniosłe słowa, więc musiała na nie odpowiedzieć. - Dziedzic tego wszystkiego - kolistym, szerokim ruchem ręki objęła nie tylko salon, lecz również całą posiadłość - i ktoś taki jak ja? Sir, to niemożliwe. - Nie czuła się upokorzona swoją społeczną kondycją, po prostu nazywała rzeczy po imieniu. Płonące na kominku polana zaczęły się dymić, widocznie nie były dostatecznie suche. George poruszył je pogrzebaczem, do­ rzucił świeżych szczap i wrócił na swoje miejsce. Świat zakryła kotara z mroku i śnieżycy, mroźny wiatr wci­ skał się do salonu przez szczeliny w oknie. Judith wzdrygnęła się. Los, fatum... pomyślała. Gotowa była uwierzyć w magiczne sensy tych pojęć. Jeśli zostanie w tym przytulnym pokoju na zawsze, uwierzy, że o życiu człowieka decyduje przeznaczenie. Znów przebiegł po jej ciele dreszcz. Na gzymsie kominka leżało zaproszenie, które zostało napi­ sane ręką Blanche Bowford. Pismo było staranne, lekko pochy­ łe, a słowa czerniły się na białym papierze najwyższej jakości. - Jutro, sir, wyjeżdżasz na święta do Bowfordów. Słyszałam, że zamierzasz poślubić lady Nell. George machnął ręką. - Nie ożenię się z Nell - rzekł cicho. - Ożenię się z tobą, Judith. Dziwne, lecz czuła coraz dotkliwszy chłód.

- Mówisz tak, mimo że nie poprosiłeś mnie jeszcze o rękę? Przyzwoitość nakazuje najpierw się oświadczyć. - W odpowiednim czasie zrobię to. Drzwi otworzyły się i weszła Annie. Natychmiast zmierzyła Judith potępiającym spojrzeniem. - Panicz Hal płacze już od pół godziny - oświadczyła. Dziewczyna oblała się rumieńcem. Niezmiernie rzadko zda­ rzało się, by służba w Maiden Court nawzajem się łajała, wszys­ cy bowiem dobrze wykonywali swoje obowiązki, tym bardziej więc Judith czuła się upokorzona. - To moja wina - rzekł George, kierując te słowa do Annie. - Zatrzymałem ją i zająłem rozmową. Teraz dla odmiany Annie zaczęła się denerwować. - Proszę wybaczyć, sir. Nie chciałam nikomu... - W porządku, Annie - przerwał jej, odprowadzając wzro­ kiem Judith, która w końcu zniknęła mu z oczu. - Kiedy będzie kolacja? - Już podaję, sir - odparła Annie i wybiegła na korytarz. Natura nie obdarzyła jej zbytnią wrażliwością, lecz mimo to wyczuła niezwykłą atmosferę panującej w salonie... i natychmiast zadała sobie kilka dziwnych i wielce niepokojących pytań. George zasiadł do posiłku sam. Rozmyślał o niedawnej rozmo­ wie z Judith. Kłopot ze snami, które przyoblekają się w rzeczywi­ stość, polegał na tym, że prawdziwi ludzie nie zawsze zachowywali się tak samo jak w marzeniach. Obsadził Judith w roli, w której ona siebie nie widziała i której się obawiała, a posiadała zbyt silną osobowość, by można było jej cokolwiek narzucić.

ROZDZIAŁ SIÓDMY W Maiden Court już dawno nie było takiego zamieszania, jak w dzień poprzedzający przyjazd Bowfordów. Mary, zazwy­ czaj spokojna i opanowana, uświadomiła sobie nagle, że na nią spadła największa odpowiedzialność. Zawsze przedtem miała w pobliżu lady Bess, która służyła jej cennymi radami i doda­ wała odwagi. Dziś jednak ostała się sama, twarzą w twarz z sze­ ścioma osobami ze szlacheckich rodów, które musiała nakarmić, godnie ulokować i zapewnić wszelkie możliwe wygody. To była kwestia honoru rodziny Latimarów i Mary Weeks była tego bo­ leśnie świadoma. Annie i Judith, ledwie żywe ze zmęczenia, wyszły przed dom otrzeźwić się mroźnym powietrzem. Na wczorajszy dzień przypadało święto Młodzianków, obchodzone nawet w czasach triumfującego protestantyzmu, i zgodnie z tradycją wszyscy w Maiden Court powstrzymali się od fizycznej pracy. Ta bez­ czynność ciążyła Mary, która liczyła bezowocnie mijające go­ dziny. Aż wreszcie doczekała się następnego dnia i długo przed świtem postawiła na nogi całą służbę. - Już mi się kręci w głowie od tej bieganiny - poskarżyła się Annie. - Jakoś przetrwamy - pocieszała ją Judith. Wir krzątaniny porwał również ją i od wczesnego ranka nie miała chwili oddechu. Sił dodawała jej jednak myśl, że wraz z Bowfordami pojawi się George. Wyjechał w Wigilię, ona zaś

patrzyła na jego odjazd z mieszaniną ulgi i żalu, a potem wy­ obrażała sobie, jak z lady Nell śmieje się i śpiewa radosne ko­ lędy. Judith z tego powodu ogromnie cierpiała, a chaos panujący w jej duszy w żaden sposób nie dawał się opanować. Budziła się po nocach i wracała myślami do rozmowy w salonie. Pamię­ tała każde słowo, każdy gest i chwilę milczenia, woń dymu z kominka i szum wiatru za oknem, po prostu wszystko. Nagle do uszu dziewcząt dobiegł tętent koni. Jeszcze nie wi­ działy jeźdźców, gdyż przesłaniało ich skrzydło dworu, lecz w lot domyśliły się wszystkiego. Spojrzały na siebie z trwogą, po czym, zwyciężone przez swoją własną młodość, wybuchnęły śmiechem. - Więc już ich mamy! - rzekła, krztusząc się Annie. - A la­ wenda wciąż czeka na włożenie pod prześcieradła... - A ciastom daleko do wyjęcia z pieca! - zawtórowała jej Judith. Znów chwycił je pusty śmiech i padły sobie w ramiona. W tym momencie kuchenne okno otworzyło się z trzaskiem i ukazało się w nim natchnione bojowym szałem oblicze Mary Weeks. Zażywna niewiasta nie traciła czasu na zbędne słowa, tylko niczym wódz przyzywający pułki na odsiecz, władczym gestem nakazała dziewczętom powrót do kuchni. Kawalkada zatrzymała się na dziedzińcu przed frontowymi drzwiami. Damy i dżentelmeni zsiedli z koni, po czym ruszyli hurmem ku drzwiom, by rozgrzać się przy kominku. W salonie wszystko już było gotowe. Srebra i szkła rozsta­ wione, świece zapalone, zapas drewna zgromadzony. Annie i Meg odbierały płaszcze i peleryny, pytając przy tym każdego gościa, co podać mu do picia. George podprowadził Nell do kominka i wręczył jej szklan­ kę grzanego wina, którą wziął z tacy trzymanej przez Waltera.

Inni też uznali, że napój ten najlepiej wypędzi zimno z kości. Wygodnie rozsiedli się w fotelach i na kanapach. George raz po raz rzucał okiem ku kuchennym drzwiom. W ciągu tych czte­ rech dni, mimo że spędził je bardzo przyjemnie, stęsknił się za widokiem Judith. Weszła Annie z następnymi szklanicami napełnionymi ciep­ łym napojem. - Jak czuje się mój mały brat? - spytał służącej. - Och, rozwija się ten nasz kwiatuszek. Trzeba było go widzieć, jak wytrzeszczał oczka i uśmiechał się na widok świątecznej deko­ racji. - W istocie jest bardzo ładna - uprzejmie rzekł George, wo­ dząc wzrokiem po ścianach i suficie. Nad jego głową zwieszała się ogromna jemioła, a jej białe jagody lśniły w świetle świec niczym autentyczne perły. Nad ko­ minkiem pyszniły się świerkowe gałązki, ułożone w kształt pa­ wiego ogona, a wieńce i girlandy z jedliny i świerczyny ozda­ biały ściany. Ciemną lub srebrzystą zieleń rozjaśniały barwne owoce oraz zebrane jesienią żółte i pomarańczowe liście orze­ cha, kasztana i klonu. Były to wszystko symbole dawnej pogań­ skiej tradycji, lecz nadawały one chrześcijańskiemu świętu nie­ powtarzalny nastrój i koloryt. Obyczaj nakazywał też, by po wystrojeniu izby chwycić niewiastę, której się pragnie, i głośno ją pocałować. W Wigilię George oczywiście pocałował Judith, był to jed­ nak pocałunek zupełnie niewinny, świąteczny i zabawowy, jed­ nak wydało mu się, że dziewczyna w dyskretny sposób odpo­ wiedziała mu, czyli również jakby sama go pocałowała. Później, będąc już u Bowfordów i rozmyślając o swojej sy­ tuacji, poczuł pierwsze wątpliwości. Kaprysem i fantazją na­ zwała matka jego miłość, ojciec zaś dopatrzył się w niej niewła­ ściwego zauroczenia. Co gorsza, sama Judith była bardzo opor-

na i niechętnie przyjmowała jego awanse. Więc może się mylił, i to oni mieli rację? Z drugiej strony Nell była tak słodka i tak pod każdym względem pasująca do roli małżonki młodego dziedzica, jej ro­ dzice zaś wręcz prześcigali się w dostarczaniu mu dowodów sympatii i życzliwości, wciąż podkreślając, jak bliska jest im ro­ dzina Latimarów, z którą wiąże ich nie tylko sąsiedztwo, lecz również zgodność upodobań i kondycji majątkowej. Otrzymał od Nell w świątecznym podarunku pięknie hafto­ waną koszulę, sam zaś podarował jej futrzaną narzutkę, którą kupił na jarmarku w Windsorze. Symbolika tych prezentów nie­ dwuznacznie wskazywała na to, że ich przyjacielskie dotąd sto­ sunki nabrały nowej treści. Nie zapomniał też o prezencie dla Judith. Uznał, że naj­ właściwsza będzie bransoletka z bursztynu, sprowadzanego z dalekich stron kamienia w różnych odcieniach żółci i brą­ zu, swym ciepłem pasującego zarówno do wyglądu, jak i charakteru dziewczyny. Kupując ozdobę George zdawał so­ bie sprawę, że jest zbyt kosztowna jak na służącą, zaraz jed­ nak pomyślał, że przecież nie służąca, tylko jego żona będzie ją nosić. Drzwi się otworzyły i weszła ta, która w przyszłości miała zostać lady Latimar. Była w sukni w kolorze zgaszonego różu. Bess Latimar, nim rozstała się ze swymi synami w Windsorze, włożyła do podróż­ nego kufra mnóstwo pakunków i paczuszek, nakazując odwinąć je dopiero w Boże Narodzenie. Były to świąteczne prezenty dla wszystkich domowników. Każdy otrzymał coś, co ucieszyło go i wzruszyło. Judith uszczęśliwiona została sukienką, którą od razu uznała za najpiękniejszą z tych, jakie dotąd miała, i posta­ nowiła ubrać się w nią na dzisiejszą okazję. Lecz George nawet nie dostrzegł urody stroju, patrzył bo-

r

wiem na Judith. Jej widok przeszył go na wskroś, sięgnął dna duszy... i natychmiast pierzchły wszystkie wątpliwości. - George - Nell pochyliła się ku niemu - czy zabawimy się w to, co zawsze nas tak podczas świąt cieszyło? - Oczywiście. - Sięgnął po dzban i napełnił winem jej szklanicę. - Bez tych gier i zabaw nie wyobrażam sobie tych dni. - A pamiętasz - rzekła z melancholijnym uśmiechem na twarzy - jak będąc jeszcze dziećmi, zamiast iść posłusznie do łóżek, siadaliśmy na szczycie schodów i gapiliśmy się z góry na bawiących się rodziców? Och, te noce spędzone na schodach! Twój tata kompletnie pijany, lecz tryskający hu­ morem, a mój ojciec udający, że nie wypił ani kropli. Nasze matki chłoszczące swych mężów docinkami, lecz w gruncie rzeczy pogodne i wesołe. Reszta towarzystwa zajęta tańcem, ucztowaniem i różnymi grami. Och, te czasy, które już nie wrócą! - Pociągnęła łyk wina, rozkoszując się tyleż jego smakiem, co rubinową barwą. George spojrzał na nią z uśmiechem pełnym tkliwości. Była jego najlepszą przyjaciółką, a przy tym uroczą istotą. Zaraz jed­ nak przeniósł wzrok na Judith. Zrobił to, by po raz kolejny utwierdzić się w przeświadczeniu, że jedna chwila spędzona z dziewczyną o kasztanowatych włosach znaczyła dlań więcej, niż lata spędzone z Nell. Judith nakrywała stół obrusem. Zrobiła to sprawnie i ze znajomością rzeczy. Następnie zaczęła rozsta­ wiać kielichy, talerze i sztućce. Skończywszy, ze zmarszczo­ nymi brwiami raz jeszcze spojrzała na swoje dzieło. Widocz­ nie nie wymagało ono poprawek, gdyż cofnęła się, podniosła wzrok - i natrafiła na spojrzenie George'a. Uśmiechnęła się, a on uniósł w pozdrawiającym geście szklanicę z winem. I był to koniec. Judith wróciła do kuchni.

Od lat w okresie między Bożym Narodzeniem a Nowym Ro­ kiem wydawano we dworze wielkie przyjęcie dla wieśniaków i dzierżawców. Dzień ten różnił się od pozostałych wiejskich uroczystości. Decydowała o tym przede wszystkim atmosfera wystawności i przepychu. Lady Bess, która w rok po swym zamążpójściu zapoczątkowała tę tradycję, zawsze podkreślała, że tego jednego dnia w roku należy ugościć poddanych, jakby byli herbową szlachtą. Dlatego wytaczano beczki z najlepszym wi­ nem, a obok talerzy leżały na stole srebrne łyżki, noże i widelce. Każdy więc, jak na spełnienie się czarownego snu, oczekiwał na tę ucztę. Tego roku, z powodu nieobecności lorda Harry'ego i lady Bess, nadzieje mieszkańców okolicznych wiosek poddane zo­ stały ciężkiej próbie. Pogodzono się już nawet z myślą, że uczty nie będzie, jednak George był uparty. Nim wyjechał do Bowfordów, odbył z Mary Weeks poważną rozmowę, która wprost przeraziła biedną kobietę. Panicznie bała się wziąć na siebie taką odpowiedzialność. - To zadanie ponad moje siły, paniczu. Niech język zamieni mi się w czarny wiór, jeśli mówię nieprawdę. - Ależ droga Mary - odpowiedział George przymilnie - po­ trafisz podołać nie takim rzeczom. Pomyśl tylko, ilu ludzi gorzko się rozczaruje, przecież dla wielu z tych wieśniaków jest to najważniejszy dzień w roku. - Nie przeczę - sapnęła Mary. - Ludziska gadają o tej ucz­ cie już od paru tygodni. - A widzisz? Po prostu nie mamy wyboru. Powiedz lepiej, w czym mogę ci pomóc. Mary poczuła się jak kotka, którą przynęcono mlekiem, a złojono kijem. Cóż jednak mogła zrobić? Duma nakazywała jej sprostać wyzwaniu mimo nieobecności lady Bess. Spiżarnie i piwnice były pełne, a więc o jedzenie i picie mogła być spo-

kojna. Miała też na swoje usługi Annie, Meg, Waltera i jego trzech synów, młodzieńców rosłych i silnych jak dębczaki. To się liczyło, bo ludzie z gminu, gdy tylko nadarzała się okazja, lubili sobie popić... - Dobrze, podejmę się tego, ale jeśli panicz zaopiekuje się swymi przyjaciółmi. Nie mogłabym spojrzeć lady Bess w oczy, gdyby przydarzyło się im coś niefortunnego. - Podczas przyję­ cia Bowfordowie mieli być gośćmi George'a, a nie sposób było przewidzieć, jak szlachta zareaguje na widok rozbawionego ludu. George wycisnął na czerwonym policzku Mary mocnego ca­ łusa. - Nie przejmuj się, Mary. Znasz dobrze lorda i lady Bowford oraz ich przyjaciół. Nell również nie gustuje we wszczy­ naniu awantur. Pamiętasz, jak kiedyś podjadała ci rodzynki? Na szerokiej twarzy Mary zajaśniał dobrotliwy uśmiech. Ma­ ła Nell i jej pulchne rączki sięgające do misy z rodzynkami... Wspomnienie tej sceny chwytało za serce. Tym bardziej że z niesfornej dziewczynki wyrosła piękna panna, która, o czym już wszyscy szeptali, może zamieszkać w tym domu na stałe. Wracając do swoich ciast i mięs, Mary pomyślała, że dobrze byłoby w następnym roku powitać wiosnę hucznym weselis­ kiem. Jak przewidział George, Bowfordowie sami zaproponowali pomoc w przygotowaniach do przyjęcia. Lady Blanche doglą­ dała udekorowania sali, sir John zaś posłał po kilka beczułek piwa ze swojej piwnicy. - Nic kwasu, tylko sama moc, mój chłopcze - zachwalał przed George'em zalety napitku. Nell też się krzątała, z każdą chwilą bardziej pomocna i do­ myślna. Przypomniała sobie pewien przepis na dość oryginalny

napój. Była to mieszanka grzanego piwa, cukru, korzeni, musu jabłkowego, jajek i śmietany. Nell poprosiła Mary o dużą wazę i postanowiła sama przyrządzić trunek, który nosił wdzięczną nazwę Wiosenne Pastwisko. Do mieszania należało przystąpić w ostatniej chwili, by przed podaniem nie wytrąciły się poszczególne składniki oraz żeby napój miał odpowiednią temperaturę. Goście zaproszeni zostali na szóstą. To dawało Nell jeszcze trochę czasu na popo­ łudniową drzemkę i toaletę. Gdy miała już wyszczotkowane i ułożone włosy, a na twarzy równomiernie rozprowadzoną upiększającą maść, nie ma bowiem tak wielkiej urody, która nie pragnęłaby być jeszcze wspanialszą, włożyła szykowną suknię, a łabędzią szyję ustroiła szafirami. Zeszła do kuchni. Przedtem poprosiła Mary o przydzielenie jej pomocnicy, a ta wskazała palcem na Judith. Judith, gdy stanęła u boku Nell, była już mocno zmęczona całodniową bieganiną. Jeszcze przed chwilą miała nadzieję, że przed przybyciem gości zdąży się umyć i uczesać, teraz zrozu­ miała jednak, że nie starczy jej na to czasu. Nell przystąpiła do dzieła, wysługując się Judith w czyn­ nościach, przy których mogłaby się zabrudzić lub wymagają­ cych pewnego wysiłku. Czy to obierając jabłka, czy to miesza­ jąc imbir z cynamonem, dziewczyna wykorzystywała każdą sposobność, by przypatrzeć się narzeczonej George'a. Bardzo ładna, pomyślała, a przy tym ulepiona jakby z tej sa­ mej gliny co lady Bess. Było jej bardzo do twarzy w jasnonie­ bieskiej aksamitnej sukni, z której kolorem harmonizowały ka­ mienie naszyjnika. Co się zaś tyczyło jej osobowości, to można było ją określić jednym słowem - prawdziwa lady. Świadome swej godności wielkie damy trzymają służbę na dystans i każdą poufałość uważają za niewybaczalny błąd, dlatego Nell nie skie­ rowała pod adresem Judith ani jednego milszego słowa.

Niewątpliwie damą była też jej matka, lady Blanche, jednak ta nie uważała za dyshonor spytać się Judith o zdanie, gdy razem układały gałązki zimozielonych krzewów w salonie, a potem ra­ zem beztrosko się śmiały, gdy wskutek nieostrożnego ruchu opryskały sobie wodą spódnice. Tak, Nell była sztywna i piękna jak lalka. Prawdziwa „wielka lady". - A teraz - rzekła Nell - wlewamy wszystko do wazy, którą stawiamy na tacy, a obok niej kładziemy chochlę. Gdzie jest chochla? - Annie czyści ją w sieni popiołem, panienko - odparła Ju­ dith. - A zatem pójdź i przynieś ją - rozkazała Nell, a kiedy Ju­ dith wykonała polecenie i wielka chochla zalśniła już na tacy, rzekła, po raz pierwszy kierując wzrok na swoją pomocnicę: A teraz pewnie chciałabyś pójść się przebrać. - Wdzięcznie się uśmiechnęła. - Bądź co bądź, to twój wieczór. - Tak - zgodziła się dziewczyna, mierząc Nell spojrzeniem, które niezmiernie zaskoczyło młodą arystokratkę. Judith już nie było, a na czole Nell wciąż widniała pionowa zmarszczka. Kiedy zostanie panią w tym domu, obędzie się bez rudych pokojówek, które pozwalają sobie na bezczelnie krytyczne spojrzenia... Dotknęła tu i ówdzie fryzury, wygładziła spódnicę i wyszła do holu. Wróciwszy do siebie, Judith zrzuciła codzienną suknię i na­ lała do miski wody. Myła się starannie i długo, szczególną uwa­ gę zwracając na dłonie. Ubrana i uczesana, przejrzała się w nie­ wielkim lustrze. Na policzkach nie miała barwiczki, a szyi nie zdobiły klejnoty, lecz jej oczy błyszczały niczym najczystsze diamenty, skóra zaś emanowała różową poświatą. Czuła się pod­ niecona, miało to być jej pierwsze prawdziwe przyjęcie. Dotąd

ciężko pracowała, by doszło do skutku, teraz miała się bawić i weselić. Wielki hol zapełnił się gośćmi. Wszyscy, jak nakazywała grzeczność, przybyli dokładnie o wyznaczonym czasie. Roz­ legły się dźwięki muzyki, półmiski zaczęły krążyć, a piwo i wi­ no lało się strumieniami. Nikt nie stronił od tańca, również Ju­ dith. Ktoś wetknął jej w dłoń kielich z winem, wychyliła je jed­ nym haustem. Ktoś inny porwał ją w sam środek ciżby i okręcił jak frygą. Roześmiała się w głos. Wstęga barw i kształtów rozwijała się przed jej oczami, aż wreszcie znalazła się naprzeciwko George'a Latimara. - Dobrze się bawisz, Judith? - zapytał. - Och, jak dobrze! - odparła roześmiana. W kuchni przyjrzała się dokładnie Nell Bowford i teraz za­ stanawiała się, czy ona i George pasują do siebie. Było pewne, że uszczęśliwić go mogła tylko naprawdę wyjątkowa kobieta. George nie przestrzegał granic, które zazwyczaj tak bardzo dzie­ lą ludzi. Tak samo potrafił być serdeczny w stosunkach ze służ­ bą, co z równymi mu urodzeniem i majątkiem, a na ogół kobie­ ty były bardzo czułe na punkcie różnic społecznych. Nie wró­ żyło to dobrze temu związkowi, lady Nell bowiem nie wyglą­ dała na osobę, która tolerowałaby bratanie się męża z niżej sto­ jącymi. George ukłonił się i poprosił Judith do tańca. Zapłoniła się i przyjęła zaproszenie. Był to taniec ludowy, jednak George, o dziwo, radził sobie całkiem dobrze z figurami. Dziewczyna wciąż krążyła myślami wokół Nell, w której nie dostrzegła ciepła, jakiego George niewątpliwie potrzebował. Aż wreszcie skarciła siebie w duchu. Zaprzątała sobie umysł rze­ czami, które w ogóle nie powinny jej obchodzić. Taniec skoń­ czył się, a do następnego porwał ją już ktoś inny. Wraz z upływem czasu coraz więcej mężczyzn zdradzało

oznaki podchmielenia. Tyczyło się to zarówno dzierżawców, jak i szlachty, a w szczególności lorda Bowforda, który osiąg­ nął rekord nieudanych prób zachowania równowagi. Jego mał­ żonka wraz z innymi damami wycofała się do salonu i z dobrze urodzonych dam ostała się na sali tylko Nell Bowford, która tań­ czyła z każdym, kto ją poprosił. Dzierżawcy i wieśniacy, mimo że podochoceni i skorzy do rubaszności, wobec młodej lady za­ chowywali się grzecznie i z poczuciem taktu. Wreszcie Judith uznała, że musi zajrzeć do małego Hala. Idąc ku schodom, uświadomiła sobie nagle, że zainteresował się nią żywo jeden z wieśniaków. Lucas Smith zjawił się na przyjęciu, ponieważ lubił patrzeć na bryłę Maiden Court i ciekaw był wyglądu wnętrza. Znał też Harry'ego Latimara i pragnął bliżej poznać jego rodzinę. Był nowym człowiekiem w tej okolicy, jakkolwiek Smithowie byli tu dzierżawcami od pokoleń. Urodził się w Suffolk i pół roku temu przyjechał pomagać w gospodarce kuzynowi swojego ojca. Udowodnił, że ma mocne ramiona i dobrze poukładane w głowie. Kuzyn ojca nie miał męskiego potomka, lecz za to prócz spłachcia ziemi posiadał też kuźnię i rad był, że obejmie ją po nim tak dzielny chłop. Tak więc Lucas Smith pojawił się na uczcie i już po chwili wiedział, że postąpił słusznie, natychmiast bowiem zauroczy­ ła go kształtna dziewczyna o płomienistych włosach, która ser­ decznie witała gości, czyniąc poniekąd honory domu. Wkrótce dowiedział się, że owa panna jest piastunką młodego panicza oraz że nie jest zaręczona, mimo iż wielu smaliło do niej cho­ lewki. Pod koniec wieczoru Lucas doszedł do wniosku, że zna­ lazł kobietę swego życia. Jako siedemnastoletni chłopak ożenił się z dziewczyną, która w przeciągu pięciu lat urodziła mu dwójkę dzieci, po czym zmarła na ospę. Lucas sprawił jej przyzwoity pogrzeb, zabrał

dzieciaki i przyjechał do Kew. Teraz przydałaby mu się nowa żona, bo wiadomo, co wart jest samotny chłop. Dziewczyna o gorejących włosach była aż nadto urodziwa, a przy tym wy­ dawała się silna i pełna energii. Piła tylko tyle, ile wypadało, i dla każdego miała życzliwy uśmiech. Nie zapominał też, że lady Bess nie wybrałaby dla swojego dziecka piastunki, wobec której miałaby jakieś zastrzeżenia. Zdobywszy się na odwagę, poprosił ognistowłosą do tańca, a ona jak przyjmowała wszystkie zaproszenia, tak przyjęła i to. Nie zwracała szczególnej uwagi na swoich partnerów, ten jed­ nak różnił się od pozostałych, gdyż obejmował ją z szacunkiem należnym damie, dlatego zgodziła się po tańcu podejść z nim do stołu na małą przekąskę. Lucas przedstawił się, otrzymując w zamian uśmiech i wdzięczny ukłon. Uznał, że panna jest dobrze ułożona, co zda­ ło mu się ważniejsze od ładnej twarzy, był bowiem zbyt dojrza­ łym mężczyzną, by iść na lep przemijającej urody. - Wiem, że panienka jest krewniaczką Weeksów. To porząd­ na rodzina. Lecz gdzież rodzinny dom panienki? Judith, która dotąd spoglądała na niego z przyjacielskim uśmiechem, nagle spochmumiała i stojący przy oknie George natychmiast to dostrzegł. Szybko ruszył w jej kierunku, torując sobie drogę przez tłum. Gdy tylko go ujrzała, domyśliła się, że zaniepokojony jej miną, śpieszył z pomocą. George potrząsnął wylewnie ręką Lucasa. - Miło cię widzieć, Smith. - Dziękuję, sir. Bardzo ładne przyjęcie. - Rozmawiali przez chwilę o różnych rzeczach, gdy znów zabrzmiała muzyka i George powiedział: - Mogę porwać twoją partnerkę, Smith? - Oczywiście, sir - odparł kowal, lekko marszcząc brwi. W swoim sercu wszakże był spokojny. Podjął już decyzję i teraz

rzeczy miały pójść swoim zwykłym trybem. Wkrótce Judith Springfield zostanie jego żoną. Gdy dołączyli do innych tancerzy, George zapytał: - Czy wszystko w porządku, Judith? - Spytał mnie o moją rodzinę - odparła cicho. - Rozumiem. - Czasami uświadamiam sobie, że zapominam o nich, nagle jednak pamięć wraca i wtedy czuję podwójną udrękę, bo do uczucia bolesnej straty dołączają się wyrzuty sumienia. Wszystko to powiedziała z wielkim bólem. - Taki jest właśnie porządek natury: zapominamy o naszych zmarłych. Nie dosłownie, lecz po prostu włączamy się w nurt życia i bieżących wypadków. Nie oznacza to, że jesteśmy nie­ lojalni wobec najbliższych, którzy już odeszli do innego świata. Naprawdę nie musisz się tym zadręczać. Spojrzała na George'a z wdzięcznością. Pocieszył ją i uczy­ nił to bardzo subtelnie. Przez chwilę tańczyli w milczeniu. - Spójrzmy na to od innej strony - ciągnął. - Gdybym jutro miał umrzeć, nie zniósłbym myśli, że moja rodzina już do końca swych dni będzie pogrążona w głębokim żalu i że już na zawsze odebrałem jej szczęście. Na moment zatrzymała się w miejscu. - Och, nie mów o umieraniu, sir. To źle wróży. - Jesteś przesądna? Nie zdążyła odpowiedzieć, znalazła się bowiem w ramionach innego tancerza. Gdy znów się połączyli, doszło do pewnego zdarzenia. Para po ich prawej stronie znalazła się pod zwisającą z sufitu jemiołą. Młody, czerwony na twarzy farmer pocałował mocno swoją partnerkę, po czym sięgnąwszy ręką zerwał białą jagodę. Krze­ wina była już niemal zupełnie ogołocona z owoców. George na-

tychmiast poszedł w ślady wieśniaka. Podprowadził Judith pod krzaczek, delikatnie pocałował w usta i zerwał jedną z ostatnich lepkich kulek. Dziewczyna odepchęła jego dłoń i spiesznym krokiem ruszyła w kierunku drzwi. Dopędził ją dopiero w ogrodzie. - To tylko bożonarodzeniowa tradycja, Judith - mówił ża­ łośnie, by ją przebłagać, a ona ledwie mogła zebrać myśli. George otworzył dłoń i spojrzał na jagodę. Wprawdzie była nieco okopcona dymem świec, lecz w świetle księżyca błyszczała niczym najprawdziwsza perła. Wsunął ją do kie­ szeni. Noc była wyjątkowo jasna, śnieg skrzypiał pod stopami. Po wielogodzinnym przebywaniu w dusznym i zadymionym holu miło było odetchnąć świeżym powietrzem. - I jaki ci się wydał ten Lucas Smith? - zapytał George. - Lucas? Och, nie myślałam o nim. - Pamiętasz słowa Cyganki? Wróżyła ci z ręki. - Tak, nigdy tego nie zapomnę. Próbowała nie patrzeć na to, co księżycowa poświata zrobiła z twarzą George'a, ale jej wzrok sam biegł ku rzeźbionemu światłem obliczu, przywodzącemu na myśl legendarnych ryce­ rzy. Zakochałam się w nim, pomyślała z niekłamanym przera­ żeniem. A może nawet zawsze go kochałam... - Powiedziała ci, że ujrzysz przed sobą dwie drogi, między którymi będziesz musiała wybrać. Lucas Smith to jedna z tych dróg. Rozległ się krótki skowyt i pojawił się przy nich jeden z psów myśliwskich George'a. Trącony nosem wyżła, George pochylił się, aby go pogłaskać. - Nic nie rozumiem z tego, co mówisz - szepnęła Judith. - Dwie drogi to dwie koncepcje życia. Najpóźniej za mie­ siąc Lucas Smith poprosi cię o rękę.

Oblana księżycową poświatą, dziewczyna wydawała się ule­ piona z perłowej masy. - Ależ ja go nie znam... - Oboje jesteście tu przybyszami. Lubisz małe dzieci, on zaś ma dwoje. Jesteś dzielna, zaradna i skromna, i to właśnie w to­ bie najbardziej mu się podoba. Spojrzała na George'a bez zdziwienia, wiedziała już prze­ cież, że młody lord dostrzega więcej, niż zwykłe oczy ujrzeć potrafią. - Ale ja go nie chcę! - krzyknęła, lecz jej praktycyzm szeptał co innego. Rzemieślnik i rolnik, dobrze sytuowany i nieszpetny. Była to partia, jaka nie trafia się każdej dziew­ czynie. - Na drugiej drodze stoję ja - rzekł George. - Będziesz mu­ siała, wedle słów Cyganki, wybrać pomiędzy mną a tym wdow­ cem. - Chyba żartujesz sobie ze mnie, George. - Po raz pierwszy zwróciła się do niego po imieniu i oboje uczuli z tego powodu osobliwe ciepło. - Najdalszy jestem od żartów. - W jednej kieszeni miał owoc jemioły, w drugiej zaś bransoletkę z bursztynów. Sięgnął do tej drugiej. - Przyjmij ją wraz z najlepszymi świątecznymi życzeniami - rzekł, podając jej ozdobę. Judith nie otrzymała w swym życiu wielu prezentów. W jej rodzinnym domu święta obchodzono nader zwyczajnie - zabi­ jano dobrze odpasionego wieprzka i strojono dom jedliną. Nie znano zwyczaju obdarowywania się prezentami. Tutaj zaś pod­ czas jednego tygodnia otrzymała dwa wspaniałe podarki, czyli suknię, którą miała na sobie, oraz słoneczną bransoletę, którą właśnie George zakładał jej na przegub dłoni. Stał tak blisko niej, że swoim oddechem poruszał jej włosy. Mimo mrozu, zrobiło się jej dziwnie ciepło.

- Jest piękna - rzekła z cicha. - Nigdy jeszcze nie miałam czegoś tak cudownego. - To pierwsza z wielu, dam ci bowiem wszystko, czego za­ pragniesz. Pragnę połączyć się z tobą na całe życie. Spojrzała na niego z lękiem. Nie wyglądał na podchmielo­ nego, a jednak jego słowa do tego stopnia nie przystawały do rzeczywistości, że już zaczynała podejrzewać go o zamroczenie winem. - Nie wolno ci mówić takich rzeczy, George - szepnęła. - Dlaczego? Niebawem Lucas Smith powie ci to samo. Użyje innych słów, ale zawrze w nich tę samą intencję. Gdy będziesz go słuchała, pomyśl o mnie, Judith. Zastanów się, za­ nim mu odpowiesz. Księżyc zasłoniła chmura i Judith zadrżała. - Wracajmy do domu - rzekł George - bo jeszcze się prze­ ziębisz. Do końca zabawy Judith nie zdjęła bransolety. Nikt jej nie zauważył, lecz ona czuła się tak, jakby niosła łopoczący nad gło­ wą proporzec. Żegnając gości, zauważyła, że Lucas Smith dłużej przytrzy­ mał jej dłoń w swoich mocnych rękach. - Dobranoc, panno Springfield. Mam nadzieję, że wkrótce znów się spotkamy. - Na pewno, panie Smith - odparła grzecznie. - Proszę uważać, bo drogi są śliskie. Odwróciła się, przeświadczona już teraz do głębi, że nigdy nie wyszłaby za mąż za kogoś takiego jak on. Brakowało mu czegoś, co nazwałaby iskrą rozpalającą jej wyobraźnię. I jak wtedy w ogrodzie, tak i teraz usłyszała wewnętrzny głos. Mówił jej on, że tylko ktoś taki jak Lucas mógłby zdecydować się na poślubienie jej.

A George Latimar? Nie, słowa panicza należały do świata fantazji. Jakże pragnęła w tej chwili, żeby był prostym farme­ rem! Lecz jako wieśniak nie posiadałby tego osobistego uroku, który wyróżniał go spośród innych mężczyzn. Nie byłby po pro­ stu George 'em. Uniosła spódnicę i ruszyła w stronę kuchni, by pomóc przy zmywaniu naczyń. O bladym świcie zbudził ją krzyk Henry'ego, mimo że ostat­ nio malec lubił sobie pospać dłużej. Zgodnie z instrukcjami lady Bess, Judith nie karmiła go już tylko mlekiem. Dwa razy dzien­ nie dostawał owsiankę zmieszaną z warzywami i podrobionym białym mięsem kurczęcia. Chłopcu dobrze zrobiła ta zmiana, gdyż przestał po nocach budzie się z głodu i jadł śniadanie o tej samej porze, co inni domownicy. Dzisiaj jednak wrócił do daw­ nego zwyczaju. Jak na ośmiomiesięczne dziecko, Hal był bardzo ruchliwy, ciężki i wyrośnięty. Judith dźwignęła go z łóżeczka, przewinęła i przez kilka minut rozmawiali ze sobą, to znaczy dziewczyna nie szczędziła pieszczot i czułych słówek, Hal zaś gaworzył i zanosił się od śmiechu. Potem, starannie okutani, wyszli na dziesięciominutowy spacer do ogrodu. Czy to zima, czy lato, głosiła jedna z zasad lady Bess, w każdą pogodę z wyjątkiem mgły dziecko powinno być wy­ prowadzane na dwór. Było to niezgodne z panującym po­ wszechnie przekonaniem, że małe dzieci od pierwszych je­ siennych chłodów do cieplejszych wiosennych dni należy trzymać w domu. Tak jednak się złożyło, że George i Anna wyrośli na zdrowych, zahartowanych ludzi, Hal zaś był na najlepszej drodze ku temu. Śniegu wszędzie było po kolana, lecz wydeptane ścieżki umożliwiały swobodne poruszanie się. Henry z ciekawością

rozglądał się po świecie i nie było takiej sroki, której nie za­ szczyciłby swoim uśmiechem i radosnym gulgotaniem. Drzewa i krzewy okrywała szadź. Ogród wydawał się baśniowy. Po spacerze i śniadaniu Hal został usadzony w holu na gru­ bym dywanie, obłożony poduszkami i uszczęśliwiony konikiem wystruganym z drewna, pomalowanym na czerwono. Judith wypędziła psy na dwór, by nie przeszkadzały chłopcu w zaba­ wie, a następnie udała się do kuchni. Mary, Annie i Meg już tam były i trzaskały statkami. Goście jeszcze nie wstali z łóżek, lecz Annie powiedziała, że widziała przez okno panicza George'a, jak zdążał do stajni. Jego klacz wciąż miała kłopoty z przednią nogą i zapewne szedł sprawdzić, czy od wczoraj jej się polepszyło. Chwilę później George wszedł do kuchni tylnymi drzwiami. - Na śniadanie trzeba będzie jeszcze trochę poczekać uprzedziła go Mary z uśmiechem. - Na razie jestem zbyt za­ jęta. - Pomyślałem, że mógłbym ci w czymś pomóc - powiedział i opadł na krzesło. Utkwił wzrok w Judith, która przygotowy­ wała krem śmietankowy. Trzepaczka furkotała w jej ręku, a spod czepka wysunęło się pasmo włosów, które od czasu do czasu zdmuchiwała z czoła. - Miałam właśnie wysłać Judith po jajka... - W takim razie pójdziemy razem - poderwał się z krzesła. Dziewczyna z rozpędu jeszcze kilka razy uderzyła trze­ paczka. - Nie mogę opuścić panicza Henry'ego, sir. - Zaraz wrócimy - upewniał ją. - Proszę, nie odmawiaj. Młode służące spojrzały na siebie i zachichotały. Judith spło­ nęła jak piwonia i zerknęła ku Mary, która jednak, zajęta pole­ waniem wielkiego kawała wieprzowiny tłuszczem, niczego nie zauważyła.

- Idź z paniczem George'em, będziemy miały na oku pani­ cza Hala - rzekła, skupiona na swojej robocie. Wciągnąwszy buty i zarzuciwszy pelerynę, Judith wyszła na dziedziniec. Poszła przodem, George podążył za nią. Na drodze stanęła i odwróciła się. - Zrobiłeś ze mnie pośmiewisko! - krzyknęła, nie kryjąc gniewu. - Ależ mylisz się, Judith. Jestem pewien, że potrzebujemy co najmniej kopy jaj, a jedna osoba nie przydźwigałaby ich tak dużo. - Nie o jajach mówiłeś, tylko o tym, że chcesz pójść ze mną! - miotała się w złości. - Teraz wszyscy będą ze mnie kpić, szy­ dzić i naśmiewać się. I tak przepadnie reputacja twojej matki, która zatrudnia ponoć tylko cnotliwe dziewczęta! - Judith, na Boga, o czym ty myślisz? Co niby zamierzam zrobić z tobą podczas tej przechadzki? - Nagle przerwał, jakby niepewny swych słów. Zbliżył się o krok. - Może to? - spytał zduszonym głosem i pocałował ją. Podczas spaceru chciał tylko pobyć z ukochaną, lecz gdy ujrzał jej gorejące oczy i pyszne włosy, płonące wśród śnieżnej bieli, silne postanowienie trzymania na wodzy namiętności gdzieś się ulotniło. Pocałunek ten nie był podobny do poprze­ dnich. Zamiast delikatności - natarczywość, zamiast czułości namiętność. Judith wprost zamroczyło i odpowiedziała mu z całym ża­ rem swej zmysłowej natury. Gdy rozłączyli usta, byli bez tchu. Judith cofnęła się gwał­ townym ruchem i trafiła na żywopłot, a śnieg posypał się na jej włosy i ramiona. To ją otrzeźwiło. Znalazła wreszcie słowo, którego od dawna szukała: Radość! Życie z George'em byłoby nie kończącą się radością. Już teraz świat wokół niej stał się piękniejszy, a sprawiła to miłość. Była prawdziwym cudem... lecz i przekleństwem jej życia!

Judith zrozumiała, że jest stracona i że przed nią już tylko pas­ mo bólu i cierpienia, bo miłość ta nigdy się nie spełni. Dlaczego musiała odnaleźć ją w swym sercu?! Największą katuszą jest świadomość, że nasze pragnienia mogą zaistnieć tylko we śnie, nigdy zaś na jawie... George również żałował swojego postępku. Obiecał rodzi­ com, że wstrzyma się przed ostatecznymi krokami do ich po­ wrotu, a tymczasem robił wszystko, by wzbudzić w Judith uczu­ cie. W ten sposób dążył do tego, by padły między nimi dekla­ racje decydujące o dalszym życiu. Postawiony między wiernością przysięgi a dyktatem chwili, wiedząc przy tym, że przekroczyli już granicę zwykłej przy­ jaźni, wbrew swym pragnieniom, lecz zgodnie z poczuciem ho­ noru, wybrał to pierwsze. Spojrzał na oślepiająco jasne niebo. - Chyba czas nam ruszać w dalszą drogę - rzekł. - A kiedy następny popas, mój lordzie? - spytała z gryzącą ironią. Czuła, że coś zostało nieodwołalnie stracone. Gdyby teraz poprosił ją o rękę, zgodziłaby się bez względu na konsekwencje, których przecież była świadoma. Musiałaby odpowiedzieć mu „tak", bo nastroił jej duszę na melodię będącą triumfalnym hym­ nem miłości. Niechby później została przegnana lub wtrącona do lochu - mniejsza z tym. Lecz on nic nie powiedział, nie za­ pytał się, czy zgodziłaby się zostać jego żoną. Ruszyła szybkim krokiem. Podążył za nią w milczeniu, pełen udręki i wstydu. Na wszystkich polach odnosił dotąd sukcesy w nauce, w szermierce, w gospodarowaniu ziemskim mająt­ kiem, a jednak mimo tych licznych talentów nie zdołał uchronić kobiety, którą kochał, co tam, którą uwielbiał do szaleństwa, przed smutkiem i cierpieniem. Serce Judith napełniło się gory­ czą i była to jego wina.

Doszli do fermy drobiarskiej, nie zamieniwszy ze sobą ani jednego słowa. Powitała ich i obsłużyła żona farmera. Obciąże­ ni jajami, ruszyli w drogę powrotną, która też upłynęła w cał­ kowitym milczeniu. Postawiwszy swój koszyk na stole w kuch­ ni, Judith bezzwłocznie udała się do holu. Wzięła Hala na ręce i zaniosła go na górę, gdzie ułożyła malca do snu. Próbowała o niczym nie myśleć, lecz jej żywy umysł przy­ zwyczajony był do analizowania sytuacji i poszukiwania roz­ wiązań. Bardzo dobrze, myślała, wycofując się na palcach do swego pokoju, kocha George'a Latimara, dziedzica tego domu i widocznych z okien, a ciągnących się aż po horyzont pól i la­ sów. Pierworodnego syna lorda i ulubieńca królowej Anglii. Nie był on zwykłym przedstawicielem swej klasy. Subtelność duszy łączyła się w nim z dobrocią serca i ujmującą prostotą. To wszystko od dawna już wiedziała i mogła objąć swoim rozu­ mem. Nawet i to, że z jakichś powodów uznał, że ona, Judith, rzuciła na niego czar. Lecz jednego zrozumieć nie mogła, a mia­ nowicie istoty własnej miłości. Co tak naprawdę stało się na drodze pod żywopłotem? Cielesne żądze, oto słowa, które podczas nabożeństw często słyszała z ust kapłanów. Dobrze je sobie zapamiętała. Czy zatem to właśnie one zdecydowały, że tak namiętnie przylgnęli do siebie? Nie chciała zgodzić się z takim rozpoznaniem, wręcz protesto­ wała przeciwko niemu. Już od dawna znajdowała się pod wraże­ niem świetnej inteligencji George'a, jego uroku osobistego i fi­ zycznej urody. Wynosiła młodego lorda tak wysoko nad siebie, że naprawdę trudno było tu mówić o pospolitym pociągu zmysłowym, a to czyniło rzecz jeszcze bardziej skomplikowaną. Spojrzała w okno i zobaczyła, że śnieg znów zaczął sypać. Grube płatki wirowały na wietrze, tu i tam łącząc się w obłoki kurzawy. Temperatura spadała, co wyczuwało się, siedząc nawet

w pobliżu huczącego wesoło ognia na kominku. Judith uświa­ domiła sobie nagle, że jej dusza jest jak ów świat za oknem chłostana mroźnymi wiatrami i oczekująca wiosny, która jednak nigdy już nie nadejdzie. Wieczna samotność, wieczna tęsknota, oto co miało wypełnić jej dalsze życie.

ROZDZIAŁ ÓSMY W pierwszy dzień nowego, 1563 roku mróz jeszcze mocniej ścisnął ziemię. Powszechnie dziwiono się tej srogości zimy i różne w związku z tym rozchodziły się przepowiednie. Drogi opustoszały, gdyż nikt nie chciał ryzykować niebezpiecznej i trudnej podróży. Ludzie wychodzili ze swych domostw tylko po to, by nakarmić zwierzęta i przynieść opał, a gdy wracali z pobliskiej stajni, obory lub kurnika, czuli się tak, jakby wy­ ślizgnęli się z rąk białej śmierci. Nic więc dziwnego, że Bowfordowie i ich przyjaciele prze­ dłużyli pobyt w Maiden Court. Uczynili to tym chętniej, że dni upływały im wesoło i przyjemnie. Zmuszało to służbę do do­ datkowej pracy, nikt jednak nie sarkał, gdyż gościnność była tu świętą zasadą, wpisaną w serca domowników. Pierwsza, jeszcze o bladym świcie, wstawała Judith i obo­ wiązki swe zaczynała od przyniesienia i zagrzania wody na ką­ piel dla Henry'ego. Tak było i dzisiaj. Wybiegła na dziedziniec, szybko nabrała wody i z ciężkim wiadrem wróciła do kuchni. W drzwiach niemal zderzyła się z Annie, która też miała w ręku wiadro, tyle że jeszcze puste. - A więc musiałaś być pierwsza! - powitała ją tamta na poły z gniewem, na poły z żalem. - O co chodzi, Annie? - spytała zdziwiona Judith. - Czyżbyś nie słyszała o tym? - Dziewczyna spoglądała na nią z ponurą podejrzliwością. Zanim jednak Judith zdążyła cokolwiek powiedzieć, wszedł

do kuchni George. Jak zawsze uśmiechnął się do niej, ona jed­ nak miała dzisiaj dla niego tylko spojrzenie pełne powagi i na­ mysłu. - W czym mogę pomóc, paniczu? - odezwała się Annie. - Lord Bowford niewiele spał tej nocy i z chęcią by się napił czegoś ciepłego - wyjaśnił George. - Zaraz przyniosą mleko z porannego udoju, zagotuję je i zaniosę lordowi - zadeklarowała się Annie. Kiedy drzwi za George' em się zamknęły, Judith spojrzała na Annie pytająco. Dziewczynie widocznie minął już gniew, gdyż tylko ze smutkiem westchnęła. - Czego cię uczyli w twoich rodzinnych stronach? To nie wiesz, że panna na wydaniu, która w pierwszy dzień nowego roku pierwsza nabierze wody ze studni, w ten sposób zapewnia sobie prędkie i szczęśliwe zamążpójście? Później wystarczy, że tylko spojrzy na kawalera, który się jej podoba, a na pewno w tym samym roku zostanie jego żoną. - Przykucnęła i zaczęła rozpalać pod kuchnią. - Zamierzałam nabrać wody, a potem po­ biec do stajni i spojrzeć na tego rudego Waltera, który właśnie przyjęty został do pracy przy koniach. Och, jak on mi się po­ doba. .. - dodała z rzewnym rozmarzeniem. - Przecież wciąż możesz to zrobić - powiedziała Judith, nie mogąc powstrzymać uśmiechu. Co za wariactwo! Wszystkie dziewczęta w Maiden Court po­ szły wczoraj spać z gałązkami ostrokrzewu wetkniętymi pod po­ duszki, wierząc święcie, że dzięki temu szybko się zaręczą, jak­ by coś takiego mogło decydować o najważniejszych w życiu sprawach! - Nie bądź głupia! - żachnęła się Annie. - Rzecz w tym, aby być tą pierwszą przy studni! W słowach Annie było tyle głębokiego przekonania, że serce Judith zadrżało. Uświadomiła sobie bowiem, że pierwszym

mężczyzną, na którego spojrzała po zaczerpnięciu wody, był George Latimar... Godzinę później goście zeszli na śniadanie. I o dziwo, od razu poruszyli temat, który zapoczątkowała już Annie. Roz­ nosząc talerze i półmiski, Judith przysłuchiwała się ich roz­ mowie. - Szkoci wierzą - mówiła Blanche Bowford - że każda kro­ pla krwi upuszczona tego dnia daje dodatkowy rok życia. Dla­ tego biczują się nawzajem gałązkami ostrokrzewu i powstałe ra­ ny witają okrzykami radości. - Co za barbarzyństwo! - roześmiała się Nell. - Wolę już zabobon, który głosi, że gdy ujrzymy zwierzę biegnące wprost na nas, na pewno doznamy szczęścia w życiu. - Trąciła ramie­ niem siedzącego przy niej George'a. - Przywołaj swoje psy i uczyń mnie szczęśliwą. George rzucił okiem na drzemiące przed kominkiem zwie­ rzęta. - Obawiam się, że żadna siła nie odciągnęłaby tych zmarzlaków od ognia - rzucił ze śmiechem. - Ciesz się, moja córko, z racji innego przesądu - rzekł John Bowford, dolewając sobie piwa. - Otóż prezenty zapewniają te­ mu, kto je otrzymał, zrealizowanie intencji, jakie odczytał u ofiarodawcy. - A zatem naprawdę czeka mnie szczęście! - Nell klasnęła w dłonie, rzucając w stronę George'a zalotne spojrzenie. Poruszył się niespokojnie. Oczywiście miał więcej prezen­ tów dla Nell i jej rodziców, lecz nie mógł podarować jej tego jedynego, o którym wszyscy tu teraz myśleli. Judith wycofała się do kuchni, nie mogła już dłużej bo­ wiem słuchać tych bredni. Jak się okazało, również szlachta ma głowy pełne zabobonów. A jednak jej gniew i pogarda to­ nowane były dręczącym pytaniem - co tak naprawdę stanowi

o ludzkim losie? Dlaczego rodzimy się w tym, a nie w innym miejscu? Dlaczego łączymy się na całe życie z tą, a nie inną osobą? Tego dnia śniadanie przeciągnęło się aż do wieczora. Pite bez miary wino i piwo odnosiło wiadome skutki, i niektórzy bie­ siadnicy byli już dobrze podchmieleni. Nawet lady Blanche, która zwykle co najwyżej wypijała kilka małych łyczków wina, teraz wychyliła trzy duże kielichy. Jej córka także sobie nie od­ mawiała. Służba wciąż roznosiła potrawy i napoje, dyskretnie przy tym czuwając nad rozwojem wydarzeń. Późnym wieczorem towarzystwo zaczęło bawić się w ciuciu­ babkę. Lord Bowford, ledwie już stojący na nogach, błądził po omacku po holu, wpadając na stoły i krzesła, aż wreszcie udało mu się schwytać swego przyjaciela Simona. Zaraz potem, zado­ wolony z sukcesu, opadł na fotel i natychmiast zasnął. Z kolei Simon, mężczyzna przypominający tyleż hiszpańskiego granda, co angielskiego korsarza, schwytał lady Blanche, która bezsku­ tecznie starała się pogodzić dziki wybuch śmiechu z dostojeń­ stwem przynależnym matronie. Gdy na koniec Nell przewiązano oczy, ta zachwiała się, jak­ by stała na kołysanej falami łodzi. Następnie przemieniła się w motyla lub też ćmę lecącą ku światłu. Tym blaskiem był dla niej George, szkopuł jednak w tym, że z powodu zasłoniętych oczu wcale go nie widziała. Stąd tyle trzepotania, obijania się i okrzyków zawodu. Wreszcie wpadła na Judith, która właśnie nalewała wino do stojących na stole kielichów. Dzban przechy­ lił się i czerwona struga chlusnęła na suknię z białego atłasu. Nell zdarła z oczu chusteczkę i z przerażeniem spojrzała na ogromną plamę, która ku jej ostatecznej rozpaczy wciąż jeszcze powiększała się. - Moja piękna suknia! Zobacz, co zrozbiłaś, ty głupia nie-

zdaro! - wykrzyknęła i wymierzyła zmieszanej Judith mocny policzek. George, który śledził zabawę spod okna, kilkoma susami znalazł się przy niewiastach i chwycił Nell za rękę. - Widzisz, George, jak zostałam potraktowana! - poskarży­ ła się młoda lady. - Ta głupia dziewucha zniszczyła mi najlepszą sukienkę! Jednak George nawet nie spojrzał na sponiewieraną kre­ ację, tylko zwrócił uwagę na sprawczynię szkody. Ku zdu­ mieniu panny Bowford, w jego oczach nie było ani krzty po­ tępienia. A potem stało się coś już całkiem niezrozumiałego, a mianowicie Latimar objął winowajczynię opiekuńczym ra­ mieniem. - George! - wykrzyknęła Nell, znieważona takim zachowa­ niem. - Nie powiesz jej niczego do słuchu? Kiwnął na Meg, która krzątała się w tle. - Zaprowadź lady Elinor do jej pokoju i spróbuj coś zrobić z suknią. - George! - Nell nie dawała za wygraną. - Nie skarcisz tej dziewuchy? - Czy wszystko w porządku, Judith? - spytał ściszonym głosem, ona zaś kiwnęła głową i uciekła do kuchni. - Doprawdy, dziwne obyczaje - rzekła Nell, zmieszana i zbita z tropu. Karcąc służącą za prawdziwy czy też wyima­ ginowany błąd uderzyła ją, ponieważ tak było w powszechnym zwyczaju, dlaczego więc teraz George patrzył na nią tak dziw­ nie? Usłyszała jego ściszony głos: - Tutaj, w Maiden Court, zwykliśmy inaczej traktować na­ szych służących. Nie bijemy ich, gdy czemuś zawinią, i nie be­ sztamy, gdy przyczyna błędu jest od nich niezależna. A teraz, proszę, idź z Meg i pozwól jej zająć się swoją suknią.

Kiedy zaś Nell odeszła, zwrócił się z uśmiechem do reszty towarzystwa: - Myślę, że czas na mniej aktywną rozrywkę. Co sądzisz, Simon, o partyjce kart? Świadkowie incydentu odetchnęli z ulgą. Rozpakowano talię i po chwili zaczęła się licytacja. Wpadłszy do kuchni, Judith rzuciła się na krzesło. Była nie­ zwykle wzburzona. Mary i Annie o wszystkim już wiedziały, a na ich twarzach malowało się współczucie. - Nie przejmuj się, złoteńko, to naprawdę nie twoja wina pocieszała ją Annie. - Gdzież tu mówić o błędzie! - zawtórowała Mary. - Dobry Boże, jutro co poniektórym ciężko będzie podnieść się z łóżek. Je­ szcze się nie zdarzyło, aby panna Nell przeholowała w piciu, wi­ docznie jednak wino to taki diabeł, który każdego dopadnie. - Po­ dzieliwszy się z innymi tą złotą myślą, wróciła do swoich zajęć. Judith pogrążyła się w myślach. Wreszcie otrzymała dobrą nauczkę! Zgrzeszyła pychą i oto w sposób nad wyraz dobitny pokazano, gdzie jest jej prawdziwe miejsce. Lady mogła pod byle pozorem spoliczkować ją i nie mieć z tego powodu żad­ nych wyrzutów sumienia, ponieważ służąca była kimś gorszym. Nawet George to potwierdził, mówiąc, że „zwykliśmy trochę inaczej traktować naszych służących"! Stanęła przed nią Annie. - Judith, jesteś taka blada. Chcesz, żebym zajrzała do pani­ cza Hala? - Co? Och, tak, jeśli nie sprawi ci to kłopotu. - Najmniejszego - z uśmiechem zapewniła ją Annie. A skoro już tam idę, to rozpalę w jego i twoim pokoju. Przez resztę wieczoru Judith pozostała w kuchni. Udała się do siebie dopiero wówczas, gdy uzyskała pewność, że wszyscy są już w swoich łóżkach.

Gdy stanęła na progu, poczuła swąd. Coś się paliło! Wpadła do środka. Jej pokój wypełniały kłęby dymu. Zakrztusiła się. W przejściu do pokoju Hala zobaczyła języki ognia. Serce sko­ czyło jej do gardła i natychmiast osaczyły ją nocne koszmary. Żarłoczny ogień, płonący dom, jej najbliżsi... Tam był Hal! Maleńki Hal, którego tak kochała. Musi poko­ nać strach, wejść dalej w ten dym i pożogę. Lecz za nic nie mog­ ła tego dokonać, nogi miała bowiem jak z ołowiu i nie potrafiła uczynić nawet jednego kroku w kierunku ognia... Wreszcie rozpacz wypchnęła ją na korytarz, gdzie dziewczy­ na zaczęła przeraźliwie krzyczeć. Zaraz potem w dole dały się słyszeć kroki i ktoś wbiegł po schodach. George minął ją jak burza i wpadł do pokoju brata. Chwilę później znów się pojawił i podał jej Hala. - Usuń się z nim w głąb korytarza, Judith - powiedział spo­ kojnie, po czym zawrócił w stronę pożaru. - Nie! - wykrzyknęła. - Nie wracaj tam! - Usuń się z nim w głąb korytarza - powtórzył. Gdy wciąż się nie ruszała, spojrzał jej w oczy z mocą, która wyrwała ją z szoku. Dziewczyna natychmiast wykonała polece­ nie młodego dziedzica. Uśpiony dom ożył. Otwierały się drzwi, domownicy wybie­ gali ze swoich sypialni, padały pytania. Nikt tak naprawdę nie wiedział, co się stało. Pojawiła się Mary, w samej tylko koszuli i z rozpuszczonymi włosami, i zajrzała do pokoju Judith. - Paniczu George?! - zawołała, lecz zaraz kaszel wstrząsnął jej ciałem. Gęsty dym wdzierał się do płuc i uniemożliwiał od­ dychanie. - Już wszystko w porządku - dobiegło ze środka, jakby z samych piekielnych czeluści. Judith podała Mary zapłakanego Hala i już po sekundzie by-

ła przy George'u. Stał przy otwartym oknie, próbując wyrzucić na dwór tlący się dywan. Zobaczył ją i uśmiechnął się. - Całe zamieszanie z powodu jednego małego węgielka. Ale, przyznaję, mogło się to skończyć gorzej. - Wspólnymi si­ łami przerzucili przez parapet duży i ciężki kobierzec, który wy­ lądował w śnieżnej zaspie. - Czy nic ci się nie stało? - spytała drżącym głosem. - Two­ je dłonie... - Trochę się przypiekły. - Dokładniej przyjrzał się rękom. Nie ma o czym mówić, najważniejsze, że wróciłaś na czas i Ha­ lowi nic się nie stało. Nalała z dzbanka zimnej wody do miski. - Zanurz je, od razu poczujesz ulgę. Natychmiast się jej posłuchał, co było widomym dowodem, że cierpiał naprawdę. Wreszcie wyjął dłonie z wody i osuszył je, a potem przejrzał się w lustrze. - Wyglądam jak sam czort! - powiedział z uśmiechem. Zmoczyła ręcznik i wytarła mu twarz. - Ty drżysz - zauważył. - Chodźmy stąd. Okno przez jakiś czas musi pozostać otwarte. - George, gdy zobaczyłam ogień, nie mogłam się ruszyć powiedziała z wielkim cierpieniem w głosie. - Hal mógł się spa­ lić, a ja nie biegłam mu na pomoc! - Przecież wszystko dobrze się skończyło - próbował ją uspokoić - Hal mógł się spalić, a ja stałam w miejscu! - powtórzyła z dziecięcym uporem. Pokój napełnił się ludźmi. Mary, nie bardzo wiedząc, jak so­ bie poradzić z rozkrzyczanym dzieckiem, cała była zlana potem, natychmiast jednak dostrzegła poparzone dłonie George'a.

- Och, paniczu! Trzeba je szybko opatrzyć. - To moja wina! - wykrzyknęła Annie ze skruszoną miną. - Rozpaliłam zbyt duży ogień. Jak mogłam być taka głupia! - A gdzie ty byłaś, moja panno? - syknęła Nell, wściekle patrząc na Judith. - Proszę, wracajcie wszyscy do łóżek! - wtrącił się George, tracąc swój zwykły spokój. - Ciągnie od okna i łatwo o prze­ ziębienie. Pozwólcie też Mary zająć się moimi dłońmi. - A gdy inni odeszli, zwrócił się do Judith: - Dzisiaj Hal będzie spał w moim pokoju. Za chwilę wrócę, a ty spróbuj go uspokoić. Kiedy znów stanął przed nią, zajęta była kołysaniem dziecka. Zauważyła, że ma obandażowane dłonie. - Wszystko to stało się z mojej winy - powiedziała z roz­ paczą. - To są was już dwie, najlepiej więc będzie, jeśli przedys­ kutujesz ów „palący" problem z Annie - odparł z uśmiechem. - Biedaczka zapłakuje się w swoim pokoju i obwinia siebie o wszystko. - Przeszedł do pokoju dziecinnego i zamknął okno. Hal już spał, lecz na jego buzi wciąż widoczny był niepokój i rozdrażnienie. - Myślę, że tak naprawdę nikt tu nie zawinił - powiedział George, gdy powrócił do Judith. - Do moich obowiązków należy opiekowanie się Halem i dlatego właśnie zawiodłam - upierała się dziewczyna. - Kiedy zobaczyłam ogień, zareagowałam tak samo jak to krzesło. I wskazała na stojący nieopodal mebel. - Judith, rozumiem twoje rozterki, ale zapewniam cię, że gdybym... gdybym przeżył to samo co ty, też nie potrafiłbym przełamać paraliżującego lęku przed ogniem. Wiem, że jesteś odważna i zdolna do poświęceń, wiem też, że kochasz Hala i zrobisz wszystko dla jego dobra. Nie możesz siebie jednak ob­ winiać za skutki tak strasznych doświadczeń, nie jesteś wszak

z kamienia... - Ukucnął przed nią i delikatnie ujął jej dłoń. A mimo to zrobiłaś wszystko, co tylko było w twojej mocy. Zja­ wiłaś się na czas i wezwałaś mnie krzykiem, dzięki czemu uga­ siłem ogień. Wszystko dobrze się skończyło, a zasługa jest wspólna... moja droga Judith. A teraz daj mi braciszka i pozwól się nam oddalić. Był naprawdę zmęczony i bardzo bolały go dłonie, a mimo to nie ufał sobie. Znajdował się w pokoju z dziewczyną, którą kochał nad życie, ona zaś w tej chwili była ogromnie nieszczę­ śliwa. Tak bardzo chciałby długo jeszcze ją pocieszać, by wresz­ cie na jej twarzy pojawił się uśmiech... dobrze jednak wiedział, do czego mogłoby to doprowadzić. Dlatego też, wiedziony ho­ norem i głębokim szacunkiem dla panny Springfield, wbrew swoim najgorętszym pragnieniom, wolał odejść stąd jak naj­ szybciej. Zostawszy sama, Judith otworzyła okno, gdyż musiała prze­ wietrzyć również swój pokój. A kiedy już zasypiała, przemknęło jej przez myśl, że George jest przy niej zawsze wtedy, gdy ona go potrzebuje. Święta minęły jak z bicza trząsł. Nim się kto obejrzał, jak Bowfordowie odjechali i sprawy w Maiden Court potoczyły się zwykłym trybem. Styczeń sypał śniegiem i kąsał mrozem, a cieplejszy luty przyniósł roztopy i chlapę. Wszyscy myśleli o wiośnie, która zresztą i tak zawitała już pod dach Latimarów. Hal rósł jak na drożdżach i piękniał z dnia na dzień. Jego ciałko okrzepło, nóżki wydłużyły się i wyprostowały, a włosy pogrubiały i nabrały blasku. Chłopiec rwał się do chodzenia, a raczkował już jak śmigła wiewiórka. Judith nie mogła wyjść z podziwu, obserwując tak szybki rozwój malca. > Mary Weeks pewnego dnia powiedziała:

- Z tamtymi było podobnie. Panicz George, pamiętam, pod­ reptał, gdy miał roczek. - Naprawdę? - Judith nagle uświadomiła sobie, że George od dawna unika jej towarzystwa i przyjemność sprawia jej na­ wet to, gdy ktoś wypowie przy niej jego imię. Lubiła wyobrażać sobie, jakim był dzieckiem, i przepadała za historyjkami z tam­ tych lat. Często specjalnie schodziła do kuchni tylko po to, by je usłyszeć. - O tak, pamiętam wszystko dokładnie - rozmarzyła się Ma­ ry. - Widzę go, jak śmiejąc się drepcze do mamy, która czeka na niego z wyciągniętymi ramionami. Był naprawdę rozkoszny, wszyscy przepadali za nim, tak samo zresztą jak za panienką Anną. Judith uległa czarowi tej wizji. - A kiedy zaczął mówić? - zapytała, pragnąc przedłużyć rozmowę. - Bardzo wcześnie. To był naprawdę niesamowity chłopak. Patrzył na świat tymi swoimi ogromnymi niebieskimi oczami, a co zobaczył, to nazywał. Było to bardzo śmieszne, bo często wymyślał własne słowa albo tak przekręcał wyrazy, że z trudem można było się domyślić, co mają oznaczać. Trwało to jednak, ku naszemu żalowi, krótko, bo panicz George szybko nauczył się pięknej mowy. Lady Anna również miała obrotny języczek, lecz pierwsze słowa wymówiła później. Było rozkoszą dla uszu słuchać ich paplaniny, szczególnie wtedy, gdy jeszcze nie byli więksi od krasnali. Judith, niczym żeglarz kierujący swój okręt ku niebezpiecz­ nym lądom, zebrała całą odwagę i spytała: - A nie wiesz, czy stanął już jakiś układ między paniczem George'em a Bowfordami? Mary ściągnęła brwi. - Słyszałam, jak lord Bowford mówił, że cała sprawa ma

zdecydować się później. Jak sądzę, oczekuje, iż w dniu swych urodzin panicz George jasno określi swe intencje. Myślę jednak, że wszystko rozstrzygnie się dopiero po powrocie państwa. Wreszcie w marcu drogi stały się przejezdne i z Greenwich nadeszła wiadomość informująca o rychłym przyjeździe lorda Harry'ego, lady Bess oraz panienki Anny. Mary aż pokraśniała z radości. - Teraz możemy oczekiwać ich każdego dnia. Judith wyjrzała przez okno. Na zoranych polach topniały ostatnie spłachcie brudnego śniegu. Mijał czas, lecz w jej duszy niewiele się zmieniło. Wciąż pamiętała, jak bardzo miły był George dla Nell podczas jej pobytu w Maiden Court. - Być może wiosną będziemy mieć aż dwa wesela - rzuciła chytrze Mary, przesuwając wyrobione ciasto bliżej ognia, by le­ piej wyrosło. Judith zamyśliła się głęboko. Od dwóch miesięcy Lucas Smith bywał tu częstym gościem. Przychodził pod różnymi pretekstami, a to odprowadził podkutego konia, a to stawiał się po zapłatę za swoje usługi, lecz prawdziwy powód jego odwie­ dzin dla wszystkich był oczywisty. Za każdym razem zaglądał do kuchni niby na pogawędkę, lecz tak naprawdę próbował zbli­ żyć się do Judith i oswoić ją z myślą, że kiedyś zostanie jego żoną. Wreszcie, podczas ostatniej wizyty, poprosił dziewczynę, by udała się z nim na krótki spacer. Gdy wyraziła zgodę i wyszli na zewnątrz, zdjął czapkę i oświadczył się. Dodał przy tym, że odpowiedzi oczekuje tego samego dnia. Mówił rzeczowym to­ nem jak człowiek praktyczny i solidny, który dobrze wie, czego może oczekiwać od życia. Judith słuchając go, grzebała czubkiem butem w rozmiękłej ziemi, gdy zaś nadeszła jej kolej, odparła, że nie może o niczym zdecydować przed powrotem pani.

- Daj spokój, dziewczyno - rzekł Lucas z nutką nagany w głosie. - Mam mnóstwo roboty i nie mogę jej zaniedbywać dla próżnych wędrówek do Maiden Court. Moja propozycja jest uczciwa i oczekuję równie uczciwej odpowiedzi. - Nie otrzymasz jej dzisiaj, panie. - Raził ją jego ton, gdyż oświadczyny Lucasa nie miały w sobie żadnej romantycznej nutki, natomiast były dziwnie podobne do handlowych pertrak­ tacji. - Wiem, że nikomu jeszcze nie obiecałaś swej ręki, dowie­ działem się również, że odmówiłaś dwóm niezgorszym kawale­ rom. To przywilej młodej panny, który jednak może sprowadzić na nią nieszczęście. Wśród dziewcząt łowiących w rzece są bo­ wiem i takie, które każdą wyciągniętą rybę uważają za zbyt ma­ łą i z powrotem wrzucają ją do wody. Łatwo się domyślić, że o zachodzie słońca wracają do domu z pustymi rękami, wyzby­ wszy się przy tym przynęty. Judith uniosła brwi. Porównanie było nawet interesujące, lecz bardzo dla niej niepochlebne i w ostatniej chwili powstrzy­ mała się przed doradzeniem Lucasowi, by w takim razie pokosztował przynęty z innego haczyka. - Z odpowiedzią muszę poczekać do powrotu mej pani powiedziała tonem kończącym wszelką dyskusję. - Dziękuję więc przynajmniej za to, że nie otrzymałem sta­ nowczej odmowy. Dobrze, wrócę, kiedy będzie już lady Bess. - Ukłonił się i oddalił ciężkim krokiem, Judith zaś nie wiedzia­ ła, czy powinna gniewać się na topornego kowala, czy też śmiać się z jego nieporadności. No cóż, mogła trafić dużo gorzej, jak to natychmiast jej uświadomiono, gdy tylko wróciła do kuchni. Słowa te padną je­ szcze podczas rozmowy z lady Bess, gdy ta powróci już do domu.

Latimarowie zjechali w pogodny kwietniowy dzień i widać było, jak bardzo cieszą się z powrotu pod rodzinny dach. Wprawdzie Harry był urodzonym dworakiem, potrzebował jed­ nak co pewien czas odskoczni, jaką zapewniało mu wiejskie ży­ cie, wolne od żelaznych reguł etykiety i pozbawione intryg. Tu mógł ubierać się z większą swobodą i mniej kontrolować swoje słowa. Jego córka Anna, dumna z sukcesu, jaki odniosła w wiel­ kim świecie, pragnęła odpocząć po szaleństwach karnawału. Wprawdzie otrzymała mnóstwo zaproszeń od dam i dżentelme­ nów z największych domów Anglii, lecz uznała, że zanim z nich skorzysta, najpierw musi podreperować swoje zdrowie. Od razu też po przyjeździe poszła do łóżka, skarżąc się na ból gardła. Natomiast Bess była w siódmym niebie, bo wróciła do swoich synów i miejsca, które kochała. Nagrodziła domowników pochwałą, że zastała wszystko w tak wielkim porządku, jakby nie ruszała się stąd na krok. Wy­ raziła też uznanie za przyjęcie wydane na cześć pracowników rolnych, które dotąd wspominano z entuzjazmem. Najbardziej jednak, co oczywiste, uszczęśliwił ją Hal, który rozwijał się wprost wspaniale. Ośmielona jej pochwałami Judith odważyła się powiedzieć swej pani o pożarze. Bess skrzywiła się na słowo „pożar", lecz samą wiadomość przyjęła spokojnie. Potem na osobności deli­ katnie skarciła Annie, by w takich sytuacjach bardziej uważała. - Obawiam się, że Hal mnie zapomniał - pewnego ranka powiedziała Bess do Judith, która w salonie polerowała wos­ kiem meble. - Ależ nie! - żywo zaprzeczyła dziewczyna. - Po jego twa­ rzy było widać, że poznał swoją mamę. Czyż nie rzucił się, pani, w twoje ramiona? Nie z każdym tak się wita. To naprawdę wy­ jątkowe dziecko. Bess roześmiała się i usiadła w fotelu. Od kilku dni obser-

wowała George'a, chcąc sprawdzić, czy syn wciąż ściga swoje marzenie. Wprawdzie młodzieniec prezentował spokojną twarz, nie uśpiło to jednak matczynych podejrzeń. Wyczuwała w nim wewnętrzne podniecenie, a znając go lepiej niż inni, z niepoko­ jem oczekiwała dnia, w którym zapadną ostateczne rozstrzyg­ nięcia. Judith natomiast była taka sama jak zawsze. Miła, dobra i pracowita, a przy tym mały Hal wprost ją uwielbiał. Bess oczywiście nie wiedziała, bo i skąd, o wewnętrznej walce, jaką George stoczył sam z sobą, w wyniku której trwałość i świę­ tość uczucia odniosły zwycięstwo nad pożądaniem. Nie wiedziała też, co ostatnio przeżyła Judith, jak wielkie zaskoczenie ją spotkało, oraz jak boleśnie zranione zostało jej serce. Tak czy inaczej sytuacja wymagała rozwiązania i Bess do­ brze o tym wiedziała. Kilka dni temu wpadł z krótką wizytą John Bowford i z pretensją w głosie powiedział do Harry'ego: - Jakoś twój syn zupełnie się nie śpieszy. Oby ta powolność nie kosztowała go utraty kobiety, za której miłość powinien po­ dziękować Bogu. Stroskana matka była bardzo rozczarowana, że jej nadzieje związane z pobytem Nell w Maiden Court nie ziściły się. Wi­ docznie George nie przejrzał na oczy i nie dostrzegł, jak godną pożądania jest ta młoda lady. Bess nagle przypomniała sobie, w jakim celu naprawdę tu przyszła. - Judith, wczoraj wieczorem odwiedził mnie Lucas Smith. - Tak? - Dziewczyna przerwała odkurzanie portretu Har­ ry'ego Latimara i czujnie spojrzała na chlebodawczynię. - Poprosił mnie o przychylność dla jego starań zdobycia twojej ręki. Nadmienił, że już cię powiadomił o swoich zamia­ rach, lecz ty odmówiłaś mu odpowiedzi, odkładając ją do mo­ jego przyjazdu. Więc oto jestem i mówię, że nie mam żadnych

zastrzeżeń wobec tego związku. Zapewnił mnie, że ze ślubem nie ma żadnego pośpiechu i że możesz opiekować się Halem aż do końca lata. Lecz, oczywiście, wszystko zależy od ciebie. No cóż, może i Lucas nie jest mężczyzną, o którym śnią młode dziewczęta, lecz ma swoje rozliczne zalety. Jest zamożny, pra­ cowity, solidny, religijny, nie pije i nie traci dobytku, lecz go gromadzi... Mogłaś trafić gorzej, znacznie gorzej. Judith ścisnęła w dłoni szmatę do wycierania kurzu i instyn­ ktownie spojrzała na portret. Tajemnicza gra cienia i światła sprawiła, iż odniosła wrażenie, że stoi przed żywym człowie­ kiem. .. który miał syna, uderzająco doń podobnego. - Lucas Smith zaszczycił mnie swoją propozycją - odparła - i jestem mu za to wdzięczna. Muszę go jednak lepiej poznać, nim zgodzę się oddać mu swą rękę. - Oczywiście, masz rację... - Bess po raz kolejny zdumiała się łatwością, z jaką Judith wymykała się wszelkiej definicji. Obcując ze służbą, mówiła i gestykulowała jak wiejska dziewczyna, jednak podczas rozmów z państwem przeistaczała się w osobę pełną subtelnego wdzięku i taktu, elokwentną i wy­ kształconą. Taka sama byłam przed dwudziestu pięciu laty, pomyślała z zadumą Bess. Opuściła wtedy farmę swoich rodziców, niewie­ le różniącą się od gospodarstwa Springfieldów, i zjawiła się na dworze króla Henryka VIII oraz jego ówczesnej żony, nie­ szczęsnej Anny Boleyn. Minęło naprawdę niewiele czasu, jak z prowincjuszki stała się młodą lady, odnoszącą towarzyskie suk­ cesy na monarszym dworze. A zatem takie rzeczy się zdarzają, jednak pod warunkiem, gdy w pannie drzemią liczne talenty, a przecież lady Latimar wiedziała dobrze, jak hojnie Bóg obda­ rzył Judith... Podniosła się z fotela. - Przemyśl to, moja droga. Naturalnie nie ma pośpiechu,

lecz jak już nadmieniłam, mogłaś trafić dużo gorzej. - Po­ wiedziawszy to, poszła wydać Mary dyspozycje dotyczące obiadu. Wiosna sprawiła, że we wszystkich sercach zagościła radość, tym bardziej że ciepłe dni, przeplatane obfitymi deszczami, za­ powiadały urodzaj, jakiego nie było od lat. Judith zwlekała z podjęciem decyzji, co było tym łatwiejsze, że Lucas Smith już nie nękał jej wizytami. Podobnie zresztą czynił George, a jedynym objawem jego prawdziwych intencji było to, że mimo nacisków ojca nie przybliżył się ani o krok ku małżeństwu z Nell. Wreszcie jednak młody lord miał dość biernego trwania w niepewności i postanowił przyśpieszyć rozwój wydarzeń. Zapadł gorący i duszny wieczór. Gdy służba sprzątnęła po kolacji, przystąpił do rzeczy. - Chciałbym z wami porozmawiać - rzekł, patrząc z napię­ ciem na matkę i ojca. Anna, wciąż słaba po przebytej chorobie, wcześniej udała się spać. Harry wysączył z kieliszka ostatnią kroplę wina. - Czy mam kazać otworzyć nową butelkę? - spytał pozor­ nie lekkim tonem. - To niepotrzebne, ojcze. - Nie musiał pić dla kurażu, miał w sobie wystarczająco dużo odwagi. - A zatem, George... - Bess spojrzała na swoje białe dłonie - mów, o co chodzi. - Od dawna już zastanawiałem się, jak wam to wyznać, i w końcu wybrałem sposób najprostszy. Zamierzam oświad­ czyć się Judith Springfield i zgodnie z obietnicą was najpierw o tym powiadamiam. Przy stole zapadło grobowe milczenie. Harry pomyślał

w pierwszej chwili, że się przesłyszał, lecz jeden rzut oka na żonę przekonał go, iż słuch go nie zawiódł. W tej sytuacji stroskany ojciec postanowił przejąć inicjatywę. - Co też za bzdury wygadujesz, mój synu! Dziś znów od­ wiedził mnie John Bowford. Spotkaliśmy się przy północnym stawie. Powiedział, że oczekuje od ciebie deklaracji, a więc do­ kładnie tych słów, które właśnie powiedziałeś. Z tym że mają one dotyczyć nie jakiejśtam służącej twojej matki, tylko pięknej i wdzięcznej młodej damy. - Moje intencje są jasne i nie mam tu nic do dodania - rzekł George, nie tracąc spokoju. - Co się zaś tyczy Nell, naprawdę znużyłem się ciągłym powtarzaniem, że może ona być co naj­ wyżej moją dobrą przyjaciółką. - Kiedyś już rozmawialiśmy o tym, George - odezwała się Bess, czując się jak ktoś stąpający po cienkiej tafli lodu - a ty obiecałeś mi... obiecałeś mi... - Że niczego nie zrobię bez uprzedniej rozmowy z wami, dotrzymuję więc słowa. Pełne napięcia milczenie przerwał wreszcie Harry: - Jesteś szalony, mój synu! - Jeśli miłość jest szaleństwem, mój ojcze, to masz rację, postradałem zmysły, a oznaką mego obłędu jest to, iż pragnę na całe życie połączyć się z kobietą, którą kocham! Bess spoglądała na obu mężczyzn, tak podobnych do siebie z wyglądu i postawy. Byli jak gracze, a każdy z nich liczył, że przebije swoją kartą kartę przeciwnika. Atutem Harry'ego była piękna dziewczyna z arystokratycznego domu, atutem George'a - jego wieloletnie marzenia, które właśnie, jak uważał, zmaterializowały się w postaci Judith. A więc impas, pomyślała. Gdyby jednak koniecznie musiała wytypować zwycięzcę, to, ja­ ko znakomita hazardzistka, potrafiąca na chłodno zanalizować sytuację, postawiłaby na George'a.

- Porozmawiajmy spokojnie - powiedziała. - Proponuję, abyśmy najpierw spojrzeli na fakty. - Fakty są takie - rzekł Harry z przesadnym, a więc udawa­ nym spokojem - że ten chłopiec zaledwie stał się pełnoletni i wciąż jest zależny ode mnie. Spożywa mój chleb, mieszka pod moim dachem. Beze mnie stanie się nędzarzem. Och nie! - pomyślała ze strachem Bess, to najgorsza metoda. Dobrze wiedziała, że George nie dbał o pieniądze i potrafiłby być szczęśliwy nawet w nędznej lepiance. - I bezrozumnie odrzuca to wszystko, co daje mu jego pozycja! - ciągnął już mniej spokojnie Harry. - Nasze uczucia, a także uczucia cudownej panny Nell, znaczą dla niego tyle, co zeszło­ roczny śnieg. Wniosek stąd, że nie jest ich wart! - Lord nagle za­ milkł. Pamiętał, że podczas kolacji wypił sporo wina i zląkł się, by nie powiedzieć czegoś, czego nie da się już cofnąć. George patrzył na ojca z czułością, wiedział bowiem, że po­ wodują nim jak najlepsze intencje. Nic jednak nie mogło już zawrócić młodzieńca z raz obranej drogi, choć co prawda wo­ lałby iść nie potykając się o kamienie. Wiedział przy tym, że ta rozmowa była zaledwie utarczką przed zasadniczą bitwą, którą za wszelką cenę chciał wygrać. - To prawda, że zapewniłeś mi, ojcze, wszystko, czego mło­ dy człowiek może pragnąć, jeśli jednak czujesz, że dotąd nie okazałem ci dostatecznej wdzięczności, to teraz dziękuję z ca­ łego serca za wszelkie starania. - Wiedział, że jego słowa mogą zabrzmieć dwuznacznie, zarówno jako wyraz skruchy, jak też pożegnania. Chciał jednak, by rodzice, których tak kochał, po­ jęli nieodwołalność jego decyzji. Harry już podrywał się z krzesła, gdy wtrąciła się Bess: - Nie mówimy tu ani o pieniądzach, ani o wdzięczności, George, tylko o sytuacji, której nie potrafimy zrozumieć. Określ nam swój stosunek do... Judith.

W tej chwili na górze rozległ się płacz Henry'ego, który za­ raz ucichł pod wpływem pięknej kołysanki, śpiewanej czystym dziewczęcym sopranem. George uniósł wzrok i utkwił go w su­ ficie. Długo tak patrzył, zanim odpowiedział: - Gdybym codziennie nie mógł słyszeć jej głosu, byłbym najnieszczęśliwszym z ludzi. Niech to piorun! -pomyślał zdesperowany Harry. Dokładnie tak samo myślał o swojej Bess. - A jakie są, twoim zdaniem, jej uczucia do ciebie? - dopy­ tywała się matka. - Kocha mnie - odparł jej syn z głębokim przekonaniem. - Łatwo nie przyzna się do tego, lecz czytam w niej jak w otwar­ tej księdze. - Nie sądzisz, że powinniśmy porozmawiać z Judith? - spytała Bess, pełna obaw, czy przypadkiem nie pomaga synowi. George wstał. - Oczywiście, że tak - rzekł ucieszony. - A teraz wybaczcie, że się oddalę. Obiecałem Bowfordom, że spędzę ten wieczór z nimi i nie chcę się spóźnić. Latimarowie wymienili bezradne spojrzenia. Zupełnie nie wiedzieli, co o tym wszystkim sądzić, George bowiem zaskaki­ wał ich na każdym kroku. - Tak, tak, jedź - powiedziała szybko Bess. Ukłonił się i lekkim krokiem wyszedł z pokoju. - A więc pomówmy z tą kobietą - warknął Harry. - Nie sądzisz, że lepiej będzie zrobić to jutro rano? - spytała Bess. - W takim razie uprzedzam, że nie zmrużę oka, bo nie po­ zwoli mi na to świadomość, iż tak niewiele zrobiłem, by moje wnuki nie były dziećmi jakiejś tam pomywaczki. Bess westchnęła.

- Dobrze, w takim razie poślij po nią. Zgódź się jedynie, bym to ja poprowadziła rozmowę. Harry wstał i wyjął z kredensu butelkę wina, a przy okazji wziął też talię kart. Mając już kielich napełniony winem i karty ułożone w wachlarz, z zasępioną miną pokiwał głową. - A zatem stawmy temu czoło. Przywołał Annie i wydał jej polecenie. Po krótkiej chwili Ju­ dith stanęła przed swymi pracodawcami.

ROZDZIAŁ DZIEWIĄTY Podeszła do stołu i złożyła ręce na wysokim oparciu krzesła, na którym dopiero co siedział George. Była nieco zdziwiona, bo choć lady Bess często wzywała ją o tej porze i wypytywała o różne sprawy związane z Halem, nigdy jednak w tych rozmo­ wach nie uczestniczył lord Harry. - Usiądź, Judith - powiedziała cicho lady Bess. Dziewczyna zajęła miejsce. Zauważyła, że lord bez reszty jest pochłonięty przekładaniem kart. Bess zastanawiała się, jak zacząć, lecz żaden pomysł nie przychodził jej do głowy. Wreszcie, zdesperowana, powiedziała po prostu: - Panicz George oświadczył nam dzisiaj,,że zamierza się z tobą ożenić. Judith zbladła, jakby za chwilę miała stracić przytomność, zdołała się jednak opanować. - Chciałabym... to jest... - Tak? - Żadna w tym moja rola - powiedziała głucho. - Czyżby mój syn nie powiadomił cię o swoich zamiarach? - Owszem, jednak nie potraktowałam jego słów poważnie. - Prócz ogromnego zażenowania, Judith czuła coś jeszcze, cze­ go jednak określić nie potrafiła. - Rozumiem. - Dopiero teraz, spojrzawszy mimowolnie na stolik obok kominka, Bess dostrzegła cudowną kompozycję z kwiatów, ułożoną z niezwykłym smakiem i z artystycznym

wyczuciem kolorów. Zrobiona była z białych i bladofioletowych bzów oraz jaśminu. - Myślę, że to tylko młodzieńcze mrzonki i fantazje, znamienne dla wieku, w jakim teraz znajdu­ je się George. Niedługo jednak stanie się w pełni dorosłym męż­ czyzną i takie fanaberie staną mu się obce. Nieprawdaż, Harry? - Hm? Tak, masz całkowitą rację. - Fantazje mają to do siebie, że oderwane są od rzeczywi­ stego świata - ciągnęła Bess - dlatego również marzenia George'a nie mogą się spełnić. - Też tak uważam - zgodziła się Judith. - Nie mogą się spełnić - z naciskiem powtórzył lord Harry, unosząc wreszcie wzrok i spoglądając na piastunkę swego naj­ młodszego dziecka. Judith zalała się rumieńcem. - Nie zachęcałam panicza ani nie ośmielałam go - oświad­ czyła drewnianym głosem. - Pozwolę sobie w to wątpić - rzucił Harry. Ta bolesna uwaga wcale nie speszyła dziewczyny, tylko wzbudziła jej gniew. Oskarżano ją o kłamstwo! To prawda, była wieśniaczką, lecz miała swój honor. - Zadając mi kłam, znieważasz mnie, panie - powiedziała zimno, patrząc prosto w oczy lordowi. Bess zrozumiała, że dłużej nie może milczeć, rozmowa bo­ wiem zdążała w fatalnym kierunku. - Starajmy się zachować spokój - rzekła. - Słowa powinny wyjaśniać, nie ranić. - Jestem zupełnie spokojny - rzekł Harry, nerwowo bębniąc o blat stołu. - Uważam jednak, że żaden przyzwoity dżentel­ men, mój syn zaś do takich się zalicza, nie mógłby popaść w podobny obłęd, gdyby nie został do tego sprowokowany kobie­ cymi sztuczkami. - Lord nagle stracił panowanie nad sobą. Możesz sobie, moja panno, robić najbardziej niewinne minki

i pałać świętym oburzeniem, lecz mnie nie oszukasz! Jesteś taka sama jak setki i tysiące rozpustnych dziewek, gotowych dla pro­ fitu kupczyć swym ciałem! Udając przy tym świętą naiwną! Judith na chwilę oniemiała, po chwili zaś, nie licząc się już z niczym, wybuchnęła: - To, co powiedziałeś, mój lordzie, jest tym bardziej godne uwagi, iż powszechnie jest znana twoja reputacja człowieka do­ świadczonego w tych sprawach! - Dobry Boże! - Harry nie dowierzał własnym uszom. - Mój drogi, proszę... - Bess położyła dłoń na ramieniu męża. - Mam dać się obrażać w swoim własnym domu, i to przez służbę?! - Harry rzadko kiedy miewał sny, teraz jednak był pe­ wien, że znalazł się w samym środku nocnego koszmaru. - Pierwszy uchwyciłeś, panie, za włócznię obrazy! - gniew­ nie odparła Judith. - Mogę sobie być służącą, lecz jako człowiek potrafię godnie stanąć u boku twojego syna. I lepsza się czuję od tej zimnej małej lady, którą upatrzyłeś sobie na synową, a która nigdy jeszcze nie powiedziała nic naprawdę mądrego i oryginalnego. Po tygodniu zanudziłaby George'a na śmierć! - Krytykujesz lepszą od siebie - rzekł Harry ściszonym gło­ sem. Ogarniała go zimna furia, nad którą panował resztkami sił. - W jakim sensie lepszą? - spytała Judith hardo. - Tylko przez to, że urodziła się w rodzinie szlacheckiej, bo pod każdym innym względem ja jestem lepsza od niej. Byłabym stokroć le­ pszą żoną dla panicza George'a i właśnie zamierzam nią zostać! - Z hałasem odsunęła krzesło, poderwała się i wybiegła z po­ koju z rozwianymi włosami, które do złudzenia przypominały płonącą pochodnię. - Stało się... - rzekła Bess z przekąsem. - Dziękuję za po­ moc, której mi udzieliłeś. - Cóż za niezwykły temperament! I jaka odwaga drzemie

w tej pannicy! - powiedział Harry z mimowolnym podzi­ wem w głosie. - Sądzisz, że zupełnie świadomie rzuciła tę ostatnią groźbę? - Nie wiem, była przecież niezwykle podekscytowana, co jednak będzie, jeśli naprawdę tak postąpi? - Wtedy George poniesie wszelkie konsekwencje swego nierozważnego... głupiego... szaleńczego kroku! - Co masz na myśli? - z niepokojem zapytała Bess. - Właśnie to, co powiedziałem. Chce wyrzec się swego dzie­ dzictwa, więc jego wola się spełni. - Mimo pozorów beztroski, dzięki czemu Harry od lat uchodził za człowieka, który niczym się nie przejmuje, lord Latimar był tak samo spętany konwenan­ sami, jak wszyscy członkowie jego klasy. Bess była w rozpaczy. Nad rodziną Latimarów naprawdę za­ czynały gromadzić się ciemne chmury. Już jutro przeznaczenie mogło zapukać do Maiden Court. Judith siedziała na łóżku, ciężko oddychając. Serce waliło jej jak młotem, rękami ściskała skronie. Cóż ona najlepszego powiedziała? Wszystkiemu winna ta jej paskudna wybuchowość. Krzyczała na swojego pracodawcę, wytykała mu jego hu­ laszczą młodość - i to w obecności jego małżonki, a swej uwiel­ bianej pani! I jakie wstrętne rzeczy mówiła o córce ich przyja­ ciół! Och, dlaczego śmierć nie przychodzi wtedy, kiedy pragnie się jej najbardziej? Spojrzała za okna, gdzie po ciemnym niebie wędrowały ob­ łoki. Pastor Reeves zwykł był powtarzać, że słowa wypowiada­ ne w gniewie już wcześniej narodziły się w naszym sercu. A zatem to wszystko, co wykrzyczała o pannie Bowford, od ja­ kiegoś czasu musiało zalegać w jej duszy. Tak, gdy tylko ją uj­ rzała, od razu uznała Nell za najgorszą kandydatkę. Judith wie­ działa bowiem, że życiową towarzyszką George'a powinna zo-

stać istota wyjątkowa, kobieta, która będzie potrafiła zrozumieć niezwykłą osobowość młodego lorda Latimara. Pastor Reeves stanął jej przed oczyma jak* żywy. Kochany siwowłosy starzec, który tak lubił z nią rozmawiać i karmić ją wiedzą o świecie i ludziach. Szybko zrozumiała, że duchowny bardziej sobie ceni i lubi ją, zwykłą dziewczynę do posług, niż dzieci jej pana, lecz musiało upłynąć trochę czasu, by pojęła, dlaczego tak się dzieje. Otóż ludzie inteligentni znajdują szcze­ gólne upodobanie we wzajemnym obcowaniu, bo w ten sposób wzbogacają swoje umysły i dusze. Pastor Reeves wytyczył jej drogę ku wyżynom i przestrzegł przed pospolitym pełzaniem. Było to niezwykle wzniosłe i piękne, lecz teraz Judith pomyśla­ ła, że duchowny, chcąc jak najlepiej, być może oddał jej niedźwiedzią przysługę. Bo na cóż była jej cała ta wiedza i rozbudzona ciekawość świata? By prać, gotować oraz niańczyć dzieci, nie musiała znać łaciny ani historii, nie musiała wiedzieć, kim był Platon ani co napisał Dante... Rozbudzone aspiracje intelektualne czyniły ją obcą wśród gminu, choć dobrze wiedziała, że w naturalnym po­ rządku świata tu właśnie jest jej miejsce, równie dobre i uży­ teczne, jak każde inne. Była służącą w tym domu i nie czuła się z tego powodu ani skrzywdzona, ani też upokorzona. Niestety, jutro straci pracę, tym razem już na pewno. Zsunęła się z łóżka i podeszła do okna. Cudowny wiosenny deszcz obmywał liście pyszniące się świeżą zielenią i nadawał połysk kamieniom dziedzińca. Nagle zrozumiała, że George Latimar znajdował się w podobnym co ona położeniu. Wychowywany przez matkę, przejął jej nie­ konwencjonalny sposób myślenia i zachowania. Był wolny od pęt i ograniczeń, tak typowych dla mężczyzn z jego klasy spo­ łecznej, co ułatwiło mu podjęcie niezwykłej decyzji, że to właś­ nie Judith Springfield, prosta dziewczyna bez posagu, będzie

matką jego dzieci. Tak jak i ona, był człowiekiem wykraczają­ cym poza miejsce, jakie zajmował z racji urodzenia. Zasunęła kotarę i szum deszczu przycichł. Po chwili była już w łóżku. Leżała, czekając na powrót George'a. Od dawna już lak robiła. Gdy panicz wyjeżdżał, a miał wrócić jeszcze tego samego dnia, nie zasnęła, nim nie usłyszała tętentu kopyt. Na­ uczyła się też rozpoznawać krok jego konia i gdy tylko dobiegły ją znajome dźwięki, był to dla niej sygnał, że wszystko jest w porządku i już nie musi się martwić. Wtedy dopiero spokojnie zasypiała. Najcudniej zaś było, gdy przed zapadnięciem w noc­ ne marzenia usłyszała głos ukochanego. Dziś doczekała się tej pieszczoty, gdy George życzył spokoj­ nych snów chłopcu stajennemu. Przypomniała sobie słowa, któ­ re podczas przyjęcia w Maiden Court wypowiedział lord Dud­ ley. Grupa, w której był wraz George'em, wybuchnęła naraz głośnym śmiechem, po czym rozległ się ironiczny komentarz sir Roberta: „Wszyscy wiemy, że George maszeruje przez życie, kierując się drogowskazami, których nikt poza nim nie jest w stanie dostrzec!". Och, jakże trafnie te słowa charakteryzo­ wały szlachetną odmienność niezwykłego młodzieńca! Przez następne dwa dni nic się nie wydarzyło. Dla George'a była to cisza przed burzą. Groźnym pomrukiem, zwiastującym błyski i grzmoty, była już zresztą rozmowa Judith z jego rodzi­ cami. Harry Latimar powtórzył synowi cały jej przebieg i był zawiedziony brakiem reakcji z jego strony. - Irytuje mnie jego uśmiech - mruknął do żony, z trudem tłu­ miąc pasję. - Obym nie musiał wymówić mu dachu nad głową! - Nie zapominaj, że to twój syn - przypomniała mu Bess. Trzeciego dnia w domu zapanowało niezwykłe zamieszanie. Judith dusiła właśnie na wolnym ogniu baraninę z jarzynami, gdy drzwi otworzyły się z trzaskiem i wpadła Annie.

- Ki diabeł? Pali się? - mruknęła Mary, przerywając wałko­ wanie ciasta. Annie była czerwona jak piwonia i z wielkiej emocji przez długą chwilę nie potrafiła wydusić z siebie ani słowa. - Walter wpadł właśnie na dziedziniec na spienionym koniu i oznajmił nowinę! - krzyknęła wreszcie. - Ludzie, gościńcem z Richmond zbliża się królowa wraz z całym orszakiem! Mary złapała się za głowę. - A to dopiero! Czy lady Bess została powiadomiona?! - Państwo o wszystkim już wiedzą. Lady Bess prosi, byś włożyła całe serce w przygotowanie obiadu i żeby żadna z nas nie wpadała w panikę. Tylko jak to zrobić?! - Cicho bądź! - napomniała ją Mary. Choć sama mocno przerażona, świadoma była odpowiedzial­ ności, jaka na niej spoczywała, i natychmiast wydała stosowne polecenia. Meg galopem puściła się do sali jadalnej, by wyjąć i przetrzeć najlepszą zastawę, na głowę Annie spadło przygoto­ wanie obrusów i serwetek, synowie Waltera zaś stanęli w żoł­ nierskiej postawie przed stajnią, oczekując najeźdźców, od któ­ rych mieli odebrać ich rumaki. Judith pospieszyła na górę, dobrze wiedząc, że królowa na pewno zechce rzucić okiem na Hala, należało więc ubrać chłop­ ca jak najpiękniej. Ponieważ jednak malec jeszcze spał, przy­ gotowała ubranka, podeszła do okna i wyjrzała na drogę. Kawalkada wjechała właśnie na dziedziniec, a po chwili Ro­ bert Dudley pomógł swojej królowej zsiąść z konia. Kilka godzin później, stojąc w holu z kielichem wina w ręce, Bess rzekła ściszonym głosem do męża: - Dlaczego ona to robi? To takie kłopotliwe dla jej podda­ nych. - Widocznie wrodziła się w ojca - odparł Harry. - Król Henryk uwielbiał sprawiać niespodzianki. Ale wiesz, naprawdę

cieszę się z jej przybycia. Gościła nas tak długo i teraz mamy okazję się zrewanżować. Małżonek trochę się na nią boczył, w rozmowie z królową wspomniała bowiem o problemie, jaki mają z George'em i Ju­ dith. Bess zdradziła się przy tym, że wobec tej sprawy przyjęła fatalistyczną postawę. Tego Harry nie potrafił ani zrozumieć, ani tym bardziej zaakceptować, bo przecież fatalista nie ingeruje w świat, tylko uznając, iż rzeczy biegną własną, niezależną od ludzkiej woli koleją, godzi się na wszystko, co przynoszą nastę­ pujące po sobie dni. Generalnie taka postawa może i nie jest zła, bo oszczędza nerwy, lecz nie wtedy, gdy syn lorda zamierza po­ pełnić tak fatalny mezalians! Bess spojrzała na syna. - Rozmawiałeś już z miłościwą panią? - spytała go. - Tak, jak również z Robertem. Wiem już, że nagle zachcia­ ło się im przejażdżki, a że mieli do nas blisko, postanowili wpaść z krótką wizytą. Tylko George od początku zachowywał radosny spokój. Lu­ bił Dudleya, Elżbietę zaś czcił i podziwiał. Wiedział, że w domu jego rodziców znajdą oni serdeczną i gościnną atmosferę. I nie mylił się. Dzień ten bowiem, niezwykły ze względu na osobę gościa i stąd godny wpisania do rodzinnych annałów, upłynął wszystkim bardzo przyjemnie. Gdy zaczęło się zmierzchać, Bess podeszła do królowej i po­ prosiła ją o pozostanie na noc. - Z miłą chęcią, jeśli nie sprawi wam to kłopotu - odparła uprzejmie Elżbieta. Przepadała za takimi nieformalnymi spot­ kaniami, wolnymi od dworskiej etykiety i ceremoniału. Wie­ działa również, że jej kochany Robert czuje się w Maiden Court jak u siebie w domu. Zresztą i w niej samej ta piękna wiejska posiadłość budziła miłe wspomnienia, jako że gospodarz był jednym z najbliższych przyjaciół jej ojca. Zastanawiała się na-

wet, czy nie przedłużyć swojej wizyty do kilku lub nawet kil­ kunastu dni. Bess zrobiła przegląd spiżarni i stwierdziła, że wyżywienie kilku dodatkowych osób nie sprawi żadnego kłopotu. Dzięko­ wała też losowi, że udało się jej w ubiegłym roku odnowić naj­ większą w domu sypialnię i wyposażyć ją w piękne nowe meb­ le, godne samej królowej. Dwie damy dworu z łatwością po­ mieszczą się w sąsiedniej komnacie, a Dudley i towarzyszący mu dżentelmeni zajmą sypialnie po drugiej stronie korytarza. Z czasem, myślała Bess, trzeba będzie powiększyć dom. Gdy Anna wreszcie stanie się matką i żoną, będzie tu przyjeżdżać z dziećmi i mężem, a zatem trzeba ich będzie gdzieś zakwate­ rować, co się zaś tyczy George'a... Poszukała wzrokiem syna, który właśnie rozmawiał przed kominkiem z Robertem. - W takim razie moje gratulacje, Rob. Czy też mam się do ciebie zwracać „mój książę"? Dudley wygodniej rozsiadł się w fotelu i wyciągnął nogi. - Nadano mi tytuł earla Leicester - rzekł w zamyśleniu. To dla mnie wielki honor i spodziewam się dalszych zaszczy­ tów, ale - tu ściszył głos, by nikt poza George'em go nie usły­ szał - wolałbym raczej tytuł księcia małżonka. Co o tym są­ dzisz, przyjacielu? George zamyślił się. On i Rob nie mieli między sobą taje­ mnic i obywali się bez zbędnej dyplomacji. - Chcesz poznać moje zdanie, więc posłuchaj - odparł po dłuższej chwili. - Będąc na twoim miejscu, nie liczyłbym na to. Myślę, że wystarczająco dobrze poznałem tę, o której mówisz, i jestem pewien, że pragnie być ona we wszystkim pierwsza i bardzo nie lubi dzielić się władzą. Ty z kolei nie należysz do mężczyzn, którzy łatwo usuwają się w cień. Wydaje mi się, że najwłaściwsza jest dla was sytuacja, gdy wciąż pozostajecie w bliskim związku, lecz jednocześnie oboje zachowujecie

względną osobistą niezależność. Rob, obawiam się, że jeśli zbyt jawnie zdradzisz się ze swoim pragnieniem współrządzenia kra­ jem, wówczas przekroczysz pewną delikatną granicę i cały układ z wielkim hukiem może się zawalić. Twoje wpływy i zna­ czenie są naprawdę ogromne i nikt w królestwie nie może się z tobą pod tym względem równać, masz jednak wielu wrogów, którzy z radością przyjęliby twój upadek. Wiesz dobrze, jaki los spotkał twojego ojca, gdy sięgnął zbyt wysoko... Robert gestem kazał sobie nalać wina. Słowa George'a do­ tknęły istoty sprawy. Elżbieta Tudor zbyt kamienistą drogą wchodziła na tron, a potem zbyt ciężko walczyła o utrzymanie się na nim, by teraz miała dzielić się władzą, szczególnie z czło­ wiekiem tak energicznym, ambitnym i wszechstronnie uzdol­ nionym, jak Dudley. - Co mi w takim razie radzisz? George uśmiechnął się. - Ja? Ależ nic, bo podejrzewam, że kochasz ją, Rob. A mi­ łość to ogromna siła. Pamiętaj o tym, gdy Elżbieta będzie po­ trzebowała twojego wsparcia. Wiernie jej służ sercem i umy­ słem, tylko tym się kieruj, niczym innym, a zdobędziecie, ty i królowa, tyle szczęścia, ile tylko w waszej sytuacji jest możli­ we. A przy okazji, co w ostatecznym rozrachunku ma naj­ większe znaczenie, nasz kraj, owe niezmierzone rzesze pod­ danych wszystkich stanów również na tym zyskają... - George uśmiechnął się. - Masz rację, kocham ją - powiedział Robert. - Mamy za sobą podobne doświadczenia. Jej matka i mój ojciec zginęli z ręki kata, ja byłem więziony w Tower, a Elżbieta w Hat­ field. I wiesz, poza wszystkim, ogromnie ją lubię. Czasem, jak każda kobieta, ma swoje fochy i potrafi dobrze zajść za skórę, jest jednak nad wyraz uczciwa, lojalna i dzielna. To wspaniały przyjaciel i kompan, a przy tym jest pełna czaru

i temperamentu. Mam wielkiego pecha, że równocześnie jest królową Anglii. George w głębi duszy uważał, że jest akurat odwrotnie. To korona na głowie Elżbiety uczyniła z niej w oczach Roba nie­ wiastę tak bardzo upragnioną. Starał się jednak nie osądzać przyjaciela. Robert po prostu miał już taką naturę. Pomyślał przy tym, jak bardzo pod tym względem różnił się od Dudleya. Miał swoją Judith Springfield i zawsze byłaby ona tą jego jedy­ ną, bez względu na pochodzenie czy majątek. Potrafił docenić swoje szczęście. Bess rzekła do Harry'ego: - Mam nadzieję, że dobrze przygotowałam się na jutrzejsze święto. Zgodnie z tradycją pierwszego maja nikt nie powinien uskarżać się na brak rozrywek. Sądzę, że miłościwej pani przy­ padnie do gustu... - przerwała i odwróciła głowę na dźwięk tłu­ czonego szkła. Sprawcą zamieszania okazał się Hal, który, siedząc na kola­ nach królowej, zdołał jakimś sposobem wytrącić jej kielich z ręki. Judith natychmiast rzuciła się, by posprzątać ostre kawałki. Tylko Hal niczego nie zauważył, pulchną rączką sięgając z kolei ku brylantowemu naszyjnikowi Elżbiety, wobec którego też miał wielce zbrodnicze zamiary. Judith zmiotła już szkło i sta­ ła teraz z boku, obserwując wyczyny swojego pieszczocha. Elżbieta przyzwała ją władczym skinieniem. Potoczyła się najzwyklejsza rozmowa o dzieciach i związa­ nych z nimi troskach i staraniach. Elżbieta wspomniała swego ukochanego brata Edwarda, który zmarł tak młodo. Z kolei Ju­ dith, pokonawszy skrępowanie, przypomniała królowej zasły­ szaną na dworze historyjkę, jak to starsza siostra szyła bracisz­ kowi niemowlęcą wyprawkę. Królowa nie kryła wzruszenia. - Mam jeszcze przed oczyma te małe ubranka, nad którymi

z taką radością pracowałam przez wiele wieczorów. Edward wy­ rósł z nich, lecz nie zdążył przywdziać zbroi. - Westchnęła. Stare smutki... Wbrew wszystkiemu trzeba patrzeć w przy­ szłość, zawsze przed siebie. - Bacznie przyjrzała się Judith. Pozycja społeczna tej dziewczyny zdawała się pozostawać w sprzeczności z jej staranną mową. Elżbieta zawsze pragnęła i wiele robiła w tym celu, by nawet najbiedniejsi z jej podda­ nych opanowali sztukę czytania, pisania i liczenia. Z uwagi jed­ nak na panujące stosunki społeczne, a przede wszystkim dlate­ go, że poddani z najniższych stanów, by jako tako przeżyć, mu­ sieli od świtu do nocy ciężko pracować, zadanie było nad wyraz trudne do wykonania. Teraz jednak królowa natknęła się na do­ wód, że jej dążenie nie musiało być wcale li tylko fantazją. Subtelnie przepytując Judith, przekonała się, że jej wiedza nie sprowadza się tylko do znajomości określonych faktów, opiera się bowiem na żywej aktywności chłonnego umysłu. Po­ za tym była to dziewczyna ładna i sympatyczna w obejściu. Z chęcią przyjęłaby ją do siebie na służbę, gdyby okoliczności sprzyjały temu. Królowa spostrzegła, że dziecko, które trzymała na kola­ nach, zaczyna morzyć sen. Pocałowała je i przekazała piastun­ ce, która zaniosła je na górę. Hal natychmiast zasnął, a Judith wróciła myślami do dysku­ sji z Elżbietą. Zafascynowało ją, że potężna władczyni potrafiła połączyć w sobie majestat i głęboką wiedzę z ciepłą kobieco­ ścią. A jak ona sama wypadła w tej rozmowie? Chyba nie naj­ gorzej, gdyż nie dostrzegła żadnych oznak zniecierpliwienia czy znudzenia na twarzy monarchini. Zrobiło się jej ciepło na sercu na myśl, że zwróciła na siebie uwagę osoby tak potężnej i wszechmocnej. Wreszcie na schodach dały się słyszeć liczne kroki, towa­ rzystwo udawało się bowiem na spoczynek. Rozległ się melo-

dyjny śmiech lady Anny, powszechnie życzono sobie dobrej no­ cy. Tu i ówdzie trzasnęły drzwi. Judith wcale nie czuła się senna. Spojrzała na świecę, która dopaliła się dopiero do połowy. Mogła jeszcze trochę poczytać, lecz zostawiła swoją książkę na dole. Salon oświetlony był tylko migotliwym ogniem z kominka. Pomimo ciepłej wiosny, w domu wciąż grzano wieczorami, by nocny chłód nie wyziębił pomieszczeń. Z fotela poderwała się jakaś postać. - Judith, to ty? - Dwie zapalone od płonącej szczapy świece rozproszyły mrok. - Zeszłam po książkę - odparła, szukając wzrokiem wolu­ minu - bo po dzisiejszych wydarzeniach nie mogę zasnąć. Książka leżała na parapecie i by do niej dotrzeć, musiała przejść tuż obok George'a. Zaproponował jej, by napiła się razem z nim wina. Odmó­ wiła, lecz on mimo to włożył jej szklankę w dłoń. - Wiem, że jestem tylko prostym szlachcicem żyjącym z te­ go, co ziemia urodzi, ty zaś przed godziną bawiłaś rozmową sa­ mą królową Anglii, nie gardź jednak tym winem, bo jest całkiem dobre. Judith roześmiała się. - Było nieco inaczej, bo to miłościwa pani okazała się tak dobra, iż zgodziła się zniżyć do rozmowy ze mną. - Umoczyła usta w winie o wyjątkowo szlachetnym smaku. No cóż, lord Harry przeznaczył na dzisiejszą okazję najzacniejsze roczniki. Z przyjemnością wysączyła całą zawartość szklanki i nieco za­ szumiało jej w głowie. - Nie wolno ci zbyt nisko oceniać siebie. W przyszłości cze­ ka cię niejedna rozmowa z ludźmi światłymi, o błyskotliwej in­ teligencji i rozległej wiedzy. - Ponownie napełnił szklankę Judith.

Wypiła. Trunek charakteryzował się cudowną, subtelną go­ ryczką i w sposób niebywały różnił się od słodkich i ciężkich win, które z malin i porzeczek robiła Mary Weeks. - Jak mam to rozumieć? - Mówię o czasie, kiedy już będziesz moją żoną. Bo tak się stanie, Judith. W pokoju jakby pojaśniało. Fala ciepła zalała dziewczynę, lecz mimo to spytała ostro: - Jesteś pijany? Zastanowił się. - Może trochę. Dzisiaj mieliśmy ku temu wyjątkową oka­ zję, jednak nie obawiaj się, twój przyszły mąż nie jest pija­ kiem. Jego ironiczny ton doprowadzał ją do szału. - Dlaczego upierasz się przy swojej fantazji? Jesteś jak dziecko, które wyciągając rękę po błyskotkę, zupełnie nie za­ stanawia się, czy to świecidełko do czegoś mu się przyda. Roześmiał się. - Ależ porównanie! I mimo złośliwej i niesprawiedliwej tre­ ści, jakie zawiera, nie byłoby w nim nic złego, gdyby nie ów ostry ton, z jakim zwracasz się do mnie. A przecież z królową rozmawiałaś inaczej. - Miłościwa pani świadoma była swej pozycji, jak również pozycji swojej rozmówczyni. Byli od siebie na wyciągnięcie ręki, a po ich twarzach błą­ kały się cienie rzucane przez chybotliwe płomyki świec. - Nawet nie wyobrażasz sobie, jak łatwo królowa może tych, którzy są nisko, wynieść na szczyt, oraz jak wzrosłych w potęgę bez trudu potrafi strącić na dno. Uprawiali szermierkę na słowa. George jest niebezpieczny, pomyślała Judith. Powinna się strzec jego czarno-białej urody i oczu, których łagodność sprawiała, że tak był przez wszystkich

lubiany. Rozejrzała się za krzesłem, kręciło jej się bowiem w głowie. Szybko dopadła stojącego nieopodal szezlongu. Podszedł i usiadł obok. - Mówiłaś, że ktoś tu jest pijany. Ciekawe, kogo miałaś na myśli? Spojrzała na portret na ścianie. W rozedrganym blasku świec wizerunek Harry'ego Latimara nabrał znamion życia, co spra­ wiało wprost niesamowite wrażenie. Kim jesteś, mój lordzie, wrogiem czy... osobą życzliwą? Niedawno nazwałeś mnie obraźliwymi słowy, wypowiedziałeś je jednak w gniewie. Uwa­ żasz mnie więc za plebejską awanturnicę, która chce ukraść ci syna, czy też za kobietę godną szacunku, która zawsze zachowa się przyzwoicie, pomyślała Judith. Nie jestem ulicznicą ani zło­ dziejką, pragnę uczciwie przejść przez życie... lecz czy ty o tym wiesz, panie? Spojrzała na George'a. Tak, ten młody mężczyzna jest na­ prawdę niezwykły i bardzo niebezpieczny. To on sprawił, że wyrwała się z zaklętego kręgu rozpaczy i autodestrukcji, inaczej spojrzała na siebie i na swoje życie, aż wreszcie poczuła, iż jej egzystencja jest czymś ważnym i niepowtarzalnym. Zrównując ją z sobą i okazując jej prawdziwy szacunek, młody arystokrata wzmocnił jej wrodzone poczucie godności i uczynił z niej, wiej­ skiej dziewczyny, kobietę godną prawdziwej miłości. Znów spojrzała na portret, jakby chcąc zmusić lorda Latima­ ra do wyrażenia opinii, czy myśli Judith nie są nazbyt zuchwałe lub też po prostu komiczne. George poszedł za wzrokiem uko­ chanej. - Ojciec był niegdyś namiętnym graczem, lecz ten obraz po­ wstał w czasie, gdy miał to już za sobą. Tata odzyskał właśnie z rąk mojej matki akt własności Maiden Court. - Nie znam tej historii. Jak doszło do takiej sytuacji? - Ojciec przegrał majątek w karty, a król Henryk odkupił

Maiden Court od nowego właściciela i podarował go mojej mat­ ce. Wtedy ojciec zasiadł z nią do gry i tym razem udało mu się wygrać. - Dlaczego po prostu nie zwróciła mu jego dziedzictwa? spytała zaskoczona Judith. George uśmiechnął się. - Ponieważ nie zgodził się na to, jako że nie chciał w taki sposób odwracać biegu wydarzeń. Zrozum, tak naprawdę moi rodzice grali nie o majątek, lecz o swoją miłość, a przecież w krainie uczuć obowiązuje zasada równych szans. Wierzyli w to wtedy, wierzą i dzisiaj... a ja się z tym przekonaniem po prostu urodziłem. Rozumiesz więc, że nie mogli zawrzeć po­ spolitej umowy o przekazaniu majątku, bo czyn taki należałby do sfery przyziemnej, nie objętej duchem, tylko musieli pójść na hazard, czyli zawierzyć kartom... a tak naprawdę nieuchwyt­ nym dla rozumu wyrokom losu, który w tym wypadku, jak wi­ dać, okazał się przychylny miłości... Opowieść George'a wyzwoliła jej wyobraźnię. - Jaka romantyczna historia - powiedziała ściszonym gło­ sem. - Prawda? - Skrzyżował nogi. - Judith, słyszałem, że ty też lubisz grać. Moja siostra powiedziała mi, że kiedyś stra­ ciła na twoją rzecz całe swoje kieszonkowe. Gdzie się tego nauczyłaś? Dziewczyna zaczerwieniła się, niczym psotnica przyłapana na gorącym uczynku. - W długie zimowe wieczory, kiedy już wszystko było zro­ bione, trzeba było czymś się zająć. Wtedy właśnie Walter zapro­ ponował mi, że odsłoni przede mną tajniki hazardu. Z lady Anną grałam, gdy była przeziębiona i leżała w łóżku. - Hm, przecież Anna nie jest amatorką, nieraz widziałem,

jak dzielnie sobie poczynała przy stoliku. Jeśli ją pokonałaś, to oznacza, że szybko się uczysz. Zagrałabyś ze mną? - Nie - odparła stanowczo. - Jesteś zbyt wymagającym przeciwnikiem, a ja nie chcę stracić wszystkiego, co posiadam. A choć jest tego niewiele, dla mnie taka strata byłaby bardzo bolesna. George milczał. Wino zamiast zmącić, wyostrzyło mu zmy­ sły. W Judith tego wieczoru nastąpiła wyraźna zmiana. Kto wie, czy nie spowodowała tego rozmowa z królową? W każdym ra­ zie dziewczyna wydała mu się teraz psychicznie wzmocniona i bardziej pewna swych racji, a przy tym do granic możliwości konkretna. Z bolesnym dla zakochanego panicza realizmem oceniała swoją sytuację i broniła się przed wszelkimi ryzykow­ nymi działaniami, które w wyniku przegranej mogłyby pogor­ szyć jej egzystencję... a wygranej jakby w ogóle nie brała w rachubę. Tych kilka monet, które Judith zazdrośnie kryła w swej sakiewce, stały się tego symbolem. A gdzie twoje marzenia, kochana? - zadał bezgłośne pyta­ nie. I natychmiast sam sobie odpowiedział: w snach, którym nie pozwalasz się ucieleśnić... Dobrze wiedział, jak wielkie znaczenie w życiu każdego człowieka odgrywa wiara, lub jej brak, we własne siły. Skok powiedzie się, gdy patrzy się tylko na drugą stronę przepaści, nie zaś w otchłań dzielącą oba brzegi. W skomplikowanej grze, jaką prowadzili ze sobą, była to wręcz fundamentalna sprawa. George był gotów zrobić wszyst­ ko, by przekonać Judith, iż jest ona w stanie, i to bez żadnego wysiłku, przejść z jednego świata do drugiego. Wiedział, że w tym wypadku chcieć, to znaczy móc, ponieważ jednak Judith nie wierzyła, że może tego dokonać, więc nie dążyła do takiej zmiany. Na pewno o tym marzyła, lecz w realnym świecie nie widziała siebie jako lady Latimar. Wiedział, że gdy tylko zdoła

obudzić w niej taką aspirację, ich miłość się spełni. Nie miał jednak pojęcia, czy dzielił ich od tego mały kroczek, czy też nieprzebyta przepaść... - Kocham cię, Judith - rzekł po prostu - i myślę, że odwza­ jemniasz mi to uczucie. O ile jednak ja gotów jestem wyrzec się dla ciebie wszystkiego, o tyle ty nie możesz tego samego po­ wiedzieć o sobie. - Mam więcej do stracenia niż ty - odpowiedziała natych­ miast. - Więcej do stracenia? - powtórzył, zastanawiając się nad dziwnym znaczeniem tych słów. Każdy inny na jego miejscu poczułby się rozbawiony tym stwierdzeniem, padło ono bowiem z ust osoby pozbawionej majątku i przywilejów, która mimo to licytuje się z dziedzicem ogromnych dóbr. George wreszcie jed­ nak zrozumiał, o co chodziło Judith. Cały jej majątek ograniczał się do kilku sukienek i posady w arystokratycznym domu. Patrząc z wysoka - było to po pro­ stu nic, patrząc z niska - był to cały świat. Wstał, a dziewczyna po chwili zrobiła to samo. - Powiedz, Judith - rzekł, patrząc jej prosto w oczy - czy jeśli rozwiążę wszystkie te problemy, będziesz moja? Uśmiechnęła się kącikami ust. - Och, George, mówisz o tak trudnych rzeczach! Przeszko­ dą są i zawsze będą twoi rodzice. Chyba nie chcesz ich ugodzić prosto w serce? Ta rana nigdy się nie zagoi. - Pragnęła jego do­ bra, a wiedziała, że z nią nie będzie, bo po prostu nie może być, szczęśliwy. - Dlaczego wspomniałaś o moich rodzicach? - spytał, bacz­ nie obserwując mimikę jej twarzy. - Bo ich kocham! - odparła. - Twoją słodką i dobrą matkę, twojego dumnego i czarującego ojca, a także rozpieszczoną Annę, która jednak nigdy nie traci wyczucia tego, co dobre i właściwe.

A skoro w tak krótkim czasie zdołali podbić moje serce, to jak bardzo ty musisz ich kochać. A dobrze wiesz, że oni ci nigdy nie wybaczą! Tego właśnie oczekiwał od swojej Judith. - To nie jest takie pewne, kochana. Posłuchaj mnie uważnie: jeśli rozwiążę ten zasadniczy problem, czy przyjmiesz życzliwie moje starania o twoją rękę? Były to piękne słowa, stawiały bowiem na piedestale ją, pro­ stą dziewczynę, skąd mogła rozstrzygać o losie najszlachetniej­ szego z ludzi. Przypomniała sobie oświadczyny Lucasa Smitha, niewiele się różniące od propozycji zawarcia kontraktu handlo­ wego. Czuła się dogłębnie wzruszona, spojrzała z zachwytem w płonące oczy George'a i powiedziała cicho: - Jeśli sprawisz, że nikt nie będzie cierpiał z naszego powo­ du, spełnię każdą twoją prośbę. Zostanę twoją żoną. Pochylił się i delikatnie pocałował ją w czoło.

ROZDZIAŁ DZIESIĄTY Ranek nie przyniósł żadnych zmian, które dałyby Judith bar­ dziej przejrzysty obraz przyszłości. Kiedy zamyślona weszła do dziecinnego pokoju, Hal jeszcze spał, lecz gdy nachyliła się nad nim, natychmiast obudził się i powitał ją radosnym uśmiechem. Dziewczyna była jednak zbyt zaprzątnięta swoimi myślami, by ucieszyć się z tak serdecznego powitania. Umyła i ubrała chłopca, po czym zajęła się sobą. W domu już od pewnego czasu trwała wytężona praca. Służba wstała dziś wyjątkowo wcześnie i każdy zwijał się, by godnie obsłużyć kró­ lową i jej świtę. Bess Latimar wydawała polecenia, a te natych­ miast były spełniane. Gdy jednak Judith zeszła wraz z Halem do kuchni na śniadanie, przekonała się, że wszystko to odbywa się bez gorączkowego po­ śpiechu, a na twarzach nie ma paniki. Bess czule przywitała się z synkiem, a nawet znalazła czas na drobne pieszczoty. Zaraz jed­ nak musiała wyjść i Judith przystąpiła do karmienia malca, jednak dziś, inaczej niż zwykle, przy śniadaniu skąpiła mu zabawy. Nie mogła oderwać się myślami od wczorajszej rozmowy z George'em. Wiedziała już, że jest kochana, lecz niezwykła radość z tego wy­ nikająca zatruwana była głębokim niepokojem. - Czy dobrze się czujesz, Judith? - zapytała lady Bess, która wróciła do kuchni i dostrzegła niezwykłe poruszenie na twarzy młodej piastunki. - Tak, pani, nic mi nie jest - odparła dziewczyna, niemal nie mając śmiałości spojrzeć na matkę George'a.

Jeżeli niemożliwe stanie się rzeczywistością, lady Latimar z pracodawczyni zmieni się w... matkę jej męża! To po prostu nie mieściło się w głowie. Żadna panna nie mogłaby życzyć so­ bie lepszej i sympatyczniejszej teściowej, lecz niestety lady Bess nigdy nie zgodzi się na taką synową... Judith zapragnęła nagle cisnąć miskę z owsianką i wybiec do ogrodu, by tam swo­ bodnie się wypłakać. W tym samym momencie wszedł George i stanął jak wryty na widok tylu osób o tak wczesnej porze zgromadzonych w kuchni. - George, mój drogi - powiedziała lady Bess - właśnie o tobie myślałam. Czy nie mógłbyś pójść do koni? Z klaczą Dudleya są jakieś kłopoty i Walter bardzo się niepokoi. - Już idę, mamo - odparł i ruszył ku drzwiom prowadzą­ cym na dziedziniec. Przechodząc obok Judith, delikatnie uścis­ nął jej ramię. Był to sygnał potwierdzający trwałą niezłomność wczorajszego postanowienia... czyli dyskretne, lecz niezmier­ nie gorące miłosne przesłanie. George udał się do stajni i obejrzał klacz Roberta. Na szczę­ ście nic jej nie dolegało, tylko zgodnie z pobudliwą naturą za­ chowywała się bardzo niespokojnie. Robert przy wyborze koni zwykł kierować się snobizmem, nie zaś zmysłem praktycznym, i jego wierzchowce wyróżniały się zarówno wielką urodą, jak i ostrym charakterem. Wenus była szlachetnym i pięknym stwo­ rzeniem o jedwabistej skórze i proporcjonalnych, kształtach, lecz pod siodło się nie nadawała, natomiast z uwagi na swoje niewątpliwe zalety z powodzeniem mogła być wykorzystana w hodowli. Przypatrując się klaczy, która nerwowo rzucała łbem, łypała oczyma i grzebała kopytami, George pomyślał o owych do przesady subtelnych i wyrafinowanych damach, jakich wiele

spotkał na królewskim dworze. Były piękne i wzbudzały pożą­ danie, lecz pełne fochów i kierujące się kaprysami, jak nikt po­ trafiły zatruć życie tym, którzy obdarzyli je miłością. On wybrał inną kobietę, też śliczną i pełną temperamentu, lecz zarazem mocno stąpającą po ziemi - pannę Springfield. Dzisiaj obudził się na długo przed świtem i leżał pogrążony w myślach. Nic nie mogło unieważnić jego decyzji poślubienia Judith, lecz pragnął iść przez życie drogą, która dla jego uko­ chanej jawiłaby się jako aleja usłana płatkami róż, nie zaś cier­ niami. Nie było to łatwe do osiągnięcia i George, gładząc klacz, głęboko się zadumał nad możliwymi drogami wiodącymi do te­ go celu. Chwilę później stanął przy nim Robert Dudley. - Witaj, przyjacielu. Słyszałem, że są jakieś kłopoty z moją czworonożną boginką? - Nic poważnego, zwykłe kobiece kaprysy. Wybierzemy się przed śniadaniem na przejażdżkę? Wenus rozpiera energia i do­ brze jej zrobi, gdy się nieco zmęczy. Był piękny wiosenny ranek i propozycja George'a ucieszyła Dudleya. - Z największą przyjemnością. Po chwili już kłusowali szeroką kasztanową aleją. Ponad ich głowami śpiewały skowronki, wśród trawy żółciły się jaskry i mlecze. Mimo wczesnej pory, było ciepło. Zatrzymali się na wzgórzu, skąd widać było całą okolicę. W oddali wiła się błyszcząca wstęga Tamizy. Pierwszy odezwał się Robert: - Chciałbym, żebyś częściej pokazywał się na dworze, George. Wiem, że kochasz to miejsce, i nie czynię ci żadnych wyrzutów, lecz czasem przydałbyś się swoim przyjaciołom. Latimar poklepał swojego konia po szyi. - Masz jakieś kłopoty, Rob? - spytał.

- Nic poważnego, ale... jak wiesz, nigdy nie cieszyłem się sympatią doradców Jej Wysokości. Intrygują przeciwko mnie i za wszelką cenę pragną pozbawić mnie łask Elżbiety. - Dziwi cię to? Zdecydowanie zabiegasz o to, by stać się po królowej najpotężniejszą osobą w naszym państwie, więc wielu cię nienawidzi. Jesteś pierwszym mężczyzną na dworze przy niezamężnej władczyni, a to kłuje w oczy i drażni tych wszyst­ kich, którym marzy się władza. Dokonałeś wyboru, Rob, i teraz nie uskarżaj się na kamienistą i pełną pułapek drogę, bo tylko taka wiedzie do celu, któremu poświęciłeś życie. Robert wzruszył ramionami. - Twoja logika poraża mnie, George. Od przyjaciela oczekuję pomocy wybiegającej wprost z serca, nie zaś zimnej analizy sytuacji. - Wiem o tym i zapewniam cię, że uczynię wszystko, aby ci pomóc, tym bardziej że sam też mam do ciebie prośbę. Zna­ lazłem się w trudnej sytuacji i potrzebuję twojego wsparcia. - Mów, o co chodzi, przyjacielu - powiedział ciepło Dudley i przekręcił się w siodle. W kilkunastu zwięzłych zdaniach George przedstawił swoją sprawę. - Jak widzisz - zakończył - jestem absolutnie przekonany o słuszności swojego wyboru, a największym problemem są ro­ dzice. Tu właśnie potrzebna będzie twoja pomoc. Robertowi wcale nie było do śmiechu, a mówiąc wprost, po­ ważnie się wystraszył. George Latimar, którego rodzice cieszyli się łaskami wszystkich ostatnio panujących władców Anglii, nadzieja dyplomacji i ulubieniec potężnej Elżbiety, chciał się ożenić z piastunką młodszego brata, dziewczyną bez nazwiska i rodzinnych koneksji, po prostu zwyczajną chłopką! Takie rze­ czy dotąd się nie zdarzały. Pachniało to buntem przeciw uświę­ conej tradycji, podeptaniem obyczaju, na którym wspierał się

hierarchiczny porządek społeczny, a więc potęga królewskiej władzy. Robert naprawdę nie wiedział, co odpowiedzieć. - Przyjacielu, gdyby to był żart... Niestety to nie jest żart, wiem o tym, gdyż dobrze cię znam. Proszę, nie obrażaj się, lecz muszę wymówić to słowo, George. Twoja ukochana, z którą chcesz się żenić, niewątpliwie dziewczyna piękna i obdarzona licznymi zaletami, urodziła się nie tam, gdzie powinna była, i z tej przyczyny jest zwyczajną... służącą. Choćbyś nie wiem jakie moce wzywał na pomoc, nie odmienisz tego, albowiem taki jest naturalny porządek rzeczy. Służebną dziewkę można lubić, można nawet... kochać, lecz są granice, których się nie przekracza. Nie wzlecisz ku gwiazdom, nie przepłyniesz wpław oceanu ani z wiejskiej dziewki nie uczynisz damy. Nie wywyż­ szysz Judith, żeniąc się z nią, tylko sam spadniesz na margines życia, a ona wraz z tobą zleci na dno. Staniecie się wyrzutkami, spotka was drwina i nienawiść, a potem znikniecie gdzieś w za­ pomnieniu. A jaki los czeka wasze dzieci? Zrozum, nie życzę wam źle, lecz takie są realia, od których nie ma ucieczki. Wąt­ pię, czy w tej sytuacji będę mógł ci w czymś pomóc. - Owszem, będziesz, i to w dwojaki sposób - rzekł z mocą George, zupełnie nie zrażony odbierającą wszelką nadzieję przemową przyjaciela. - Po pierwsze, spróbuj mnie zrozumieć, nie tylko umysłem, lecz również sercem, a następnie poprzyj czynem. Królowa, jak mniemam, nie jest mi niechętna, a ty cie­ szysz się pełnym jej zaufaniem. Przedstaw Elżbiecie moją spra­ wę i zdobądź jej poparcie, a reszta sama nadejdzie. - Ależ George, to są tylko pobożne życzenia! Królowa nig­ dy nie zaakceptuje takiego układu. Widzi ciebie na swoim dwo­ rze, w kręgu najbliższych doradców i zauszników, a takie mał­ żeństwo wykluczyłoby cię z grona wybrańców. Mało tego, ka­ walerowie z najbliższego otoczenia Elżbiety latami czekają na pozwolenie założenia rodziny. Miłościwa pani chce mieć ich

wyłącznie dla siebie, a oni, by nie tracić jej łask, udają, że żyją jak mnisi. - Trudno mi uwierzyć w aż tak perfidne i z samolubstwa zrodzone okrucieństwo - rzekł George. - Moim zdaniem, El­ żbieta wykazuje dużą mądrość w postępowaniu z ludźmi, w przenikliwy sposób bowiem zgaduje ich aspiracje i pragnie­ nia. Mój ojciec był jednym z najbliższych przyjaciół starego króla, a jednak Henryk nie zdołał zmusić go do przyjęcia urzę­ du. Harry Latimar uparł się i nigdy nie nałożył złotych trzewi­ ków dworzanina, Elżbieta zaś dobrze wie, iż jestem nieodrod­ nym synem swojego ojca. Wyprostował się w siodle i po chwili milczenia ciągnął: - My, Latimarowie, nie szczędząc krwi i złota, walczyliśmy w obronie tronu od początku istnienia monarchii. Zawsze na wezwanie władcy stawialiśmy się z orężem w dłoni, a w spo­ kojniejszych czasach służyliśmy radą i głosami. Lecz przede wszystkim, dzień po dniu, rok po roku, z pokolenia na pokole­ nie, uprawialiśmy ziemię, szczepiąc kulturę i dobre obyczaje. Jednak nasz ród, mimo iż tak rzetelnie zasłużony, nie znajdzie się obok innych opromienionych sławą rodzin w podręcznikach historii, a co najwyżej ktoś o nim wspomni na marginesie. Bra­ kowało nam bowiem ambicji i próżności, wystarczała nam pra­ ca i walka. Zawsze unikaliśmy dworu z jego intrygami i rywa­ lizacją. Od wieków jesteśmy szlachtą, ale z ducha poniekąd wieśniakami. Żaden z Latimarów nie był wielkim mężem stanu, lecz nasz ród walnie się przyczynił do potęgi Anglii. Jesteśmy solą tej ziemi, Robercie. My, mężczyźni, i nasze kobiety, matki i żony. Na dworze widziałem tyle pięknych, ekscytujących i bo­ gatych dam, z których wiele czyniło mi poważne fawory, a śliczna Nell wciąż czeka na moje oświadczyny... lecz nie ta­ kich kobiet my, Latimarowie, szukamy i potrzebujemy. Dla nas przeznaczone są te, które ulepione są z podobnej nam gliny...

jak moja matka, lady Bess Latimar, jak panna Judith Spring­ field... Robert, ów gracz nad gracze i człowiek ogarnięty wszech­ władnym pragnieniem osiągnięcia szczytów władzy, lecz rów­ nież mężczyzna mądry, czuły i subtelny, był pod wielkim wra­ żeniem przemowy George'a, jak również sposobu, w jaki zosta­ ła wypowiedziana. Ogarnięty emocją, spontanicznie wyrzucił z siebie: - Zapomnij o tym, co mówiłem przed chwilą. Drogi przy­ jacielu, Judith to cudowna dziewczyna o ekscytującej urodzie, fascynującym sposobie bycia i żywej, subtelnej inteligencji. Wprawdzie kocham inną kobietę, lecz to, co błyszczy jak pra­ wdziwy diament, docenić potrafię i szczerze przyklaskuję two­ jemu wyborowi. - Dudley zamilkł na chwilę, po czym dodał z ironicznym uśmieszkiem: - No cóż, na chłodny rozum biorąc i kierując się twardą logiką, którą sam tak dobrze wykorzystałeś przy ocenie mojego położenia, mogę rzec jedynie tyle, iż mimo oczywistego sprzeciwu, jaki to we mnie budzi, powinieneś się ożenić z Judith. Bo inaczej ty, mój drogi, zmarniejesz u boku jakiejś zacnej lady i przy okazji zatrujesz jej życie, a twoja uko­ chana wyjdzie za jakiegoś wieśniaka i jedynie nocami śnić bę­ dzie o szczęściu, które ją ominęło, i z tego zgorzknienia też swe­ mu mężowi nie radości, lecz piekła na ziemi przysporzy... Robert dobrze wiedział, że prawda może mieć różne oblicza, zależnie z której strony spojrzeć, dzięki czemu mógł teraz pod­ jąć właściwą decyzję. Zaczynał tę rozmowę jako żarliwy obroń­ ca stanu szlacheckiego, sprzeciwiający się psuciu go gminną krwią, lecz argumenty i żarliwość George'a przekonały go, choć i tak w głębi ducha uważał, że jego przyjaciel popełnia poważny błąd. Dudley, z natury przenikliwy i bystry, chętnie doceniał u in­ nych wyższość duchową i intelektualną, dzięki temu bowiem

wiele się uczył i wspinał wyżej, taka sytuacja miała miejsce również teraz. George i Judith byli wyjątkową parą, a niskie po­ chodzenie dziewczyny, wobec jej niewątpliwych i niezwykłych zalet, nieco traciło na znaczeniu. Zresztą i tak my wszyscy, czy to królowa, czy to ja, czy też ostatni żebrak pochodzimy od Ada­ ma i Ewy, w desperacji pomyślał na koniec, i natychmiast zdu­ miał się zuchwałością tej tak pozornie oczywistej biblijnej pra­ wdy. - No cóż, twoje argumenty przekonały mnie tylko odrobinę, lecz żarliwość, z jaką je wypowiedziałeś, przemówiły do mnie mocniej. Dlatego postaram się, by królowa przychylnie spojrza­ ła na twój wybór - powiedział wreszcie. - W zamian oczekuję jednak pewnej nagrody. - Mów. - Obiecaj, że nie zapomnisz o tych, którym twoje towarzy­ stwo i dowcip sprawiają tak wielką przyjemność. George westchnął, dobrze bowiem wiedział, czego ocze­ kuje od niego Dudley. Godząc się na ten warunek, Latimar będzie musiał co jakiś czas gościć na dworze i przyłączać się do kompanii zręcznych i cynicznych młodzieńców, jak wściekłe wilki walczących o tytuły i wpływy, a wolne chwile poświęcających na swawolne rozrywki. Nie była to jednak zbyt wygórowana cena za utrzymanie dobrych stosunków z rodzicami, sąsiadami i przyjaciółmi, zapłaciwszy nią bo­ wiem, George spełni warunek postawiony przez Judith, a tym samym zdobędzie ją na zawsze. Rozumiał motywy, jakimi kierowała się dziewczyna. Chciała uchronić go przed wykluczeniem z grona tych, których kochał i którzy jego kochali. Jeszcze nie pojmowała, że to ona jest naj­ ważniejszą osobą w jego życiu. Być może za mało się starał, by zaszczepić w niej to przekonanie, lecz teraz będzie musiał jak najszybciej naprawić ten błąd.

- W porządku, Rob - powiedział. - Dobiliśmy targu. Mężczyźni zawrócili końmi i pognali drogą wiodącą do dworu. Rozmowa przy śniadaniu krążyła wokół majowego święta, w którym królowa zamierzała uczestniczyć. Ku przerażeniu ze­ branych Elżbieta upierała się, że zaszczyci swą obecnością prawdziwą wiejską zabawę, nie zaś przygotowaną specjalnie dla niej uroczystość. - Miłościwa pani - rzekł Harry z wyrazem rozterki na twa­ rzy - ośmielam się mieć nadzieję, iż występy przygotowane przez moją małżonkę sprawią ci równą przyjemność. - Nie chodzi o przyjemności, mój lordzie - odparła Elżbie­ ta. - Pragnę być blisko mego ludu, widzieć go i być przez wszystkich widzianą. Harry spojrzał na Dudleya. Powiernik królowej zdawał sobie sprawę z niebezpieczeństwa, na jakie naraziłaby się Elżbieta, gdyby zmieszała się z rozbawionym tłumem, którego reakcji nie sposób przewidzieć. W takich wypadkach monarchini zawsze towarzyszył oddział zbrojnych, jednak w Maiden Court nie było żołnierzy. Problem był naprawdę poważny, popularność Elżbiety wśród gmi­ nu niczego bowiem jeszcze nie gwarantowała. - Sądzę, Wasza Wysokość - rzekł Robert na pozór beztro­ skim głosem - że musimy postąpić zgodnie z planami naszych miłych gospodarzy. - Królowa niczego nie musi - rzuciła cierpko Elżbieta. Dudley opuścił oczy i zaczął oglądać swe wypielęgnowane paznokcie u rąk. Królowa słynęła z częstych napadów ideali­ zmu. Zachowywała się wówczas jak kapryśne dziecko, być mo­ że w ten sposób rekompensując sobie smutne dzieciństwo. Widząc porażkę mężczyzn, Bess postanowiła załagodzić sprawę.

- Jestem pewna - rzekła z uśmiechem - że wszyscy pra­ gniemy spełnić życzenie naszej królowej. - Mówiąc to, liczyła w myślach mężczyzn z sąsiedzkich szlacheckich domostw, z których można by stworzyć oddział chroniący monarchinię przed rozentuzjazmowanym gminem... albo przed czymś znacznie gorszym... Dalsza część posiłku upłynęła w miłej atmosferze, a następ­ nie towarzystwo wróciło do swoich komnat, by przygotować się do wycieczki. Bess musiała jeszcze zmierzyć się z rozdrażnio­ nym mężem. - Cały dzień będziemy drżeć o bezpieczeństwo królowej! powiedział, nerwowo zacierając dłonie. - Nonsens, mój drogi, przecież lud ją uwielbia. Nie wywo­ łujmy wilka z lasu. - Wystarczy jakiś szaleniec z urazą w sercu i ostrym nożem. Lord był nieubłagany. - Biorę na siebie pełną odpowiedzialność - powiedział po­ ważnie George. - Wszystkim uczestnikom zabawy odbierzemy ostre narzędzia. Harry roześmiał się zgryźliwie. - Powiedziałbym, synu, że twoje zaangażowanie godne jest dworzanina. Georgę opuścił wzrok, ojciec bowiem przejrzał jego plan. Młodzieniec nie zamierzał zabiegać o nadzwyczajne łaski kró­ lowej, zgodnie jednak ze słowem danym Robertowi musiał przybliżyć się do dworu, by w ten sposób zdobyć Judith, ową kobietę, która rozpaliła jego serce i stała się natchnieniem duszy. Elżbieta bawiła się jak nigdy dotąd. W maleńkiej cząstce kró­ lestwa poddani okazywali jej miłość w sposób nadzwyczaj spontaniczny, a jeśli nawet robili to nieco zbyt hałaśliwie, to na pewno szczerze. Wiwaty na cześć władczyni miały w sobie coś

z chóralnego śpiewu, a taneczno-mimiczne występy wieśnia­ ków zachwycały dynamiką, barwnością i naturalnym komi­ zmem. Na monarchini ogniskowały się wszystkie spojrzenia, a każdy jej najlżejszy uśmiech witano niczym dar niebios. Na pewno takim darem była piękna pogoda. W południe Bess Latimar zaprosiła towarzystwo na piknik. Prosty posiłek zjedzony na ukwieconej łące zdał się Elżbiecie najwspanialszą ucztą. Jadła ser i rwała stokrotki, słuchała ludowych grajków i podniebnych śpiewów skowronka. Rozmarzyła się. A gdy wra­ cała do Maiden Court, skłaniające się ku zachodowi słońce zda­ wało się opromieniać ją swym ciepłym, radosnym blaskiem. Ten właśnie moment wybrał Dudley, by poruszyć sprawę George'a Latimara. W pierwszej chwili Elżbieta poczuła się znieważona. Przez cały dzień młody kawaler nie odstępował jej ani na krok, a szla­ chetny czar, który od niego bił, chwytał prosto za serce. Teraz jednak dowiadywała się, że ów wspaniały młodzieniec chce po­ ślubić zwykłą służącą! Zaraz jednak, ku swemu wielkiemu zdzi­ wieniu, zapaliła się do tego pomysłu. Dobrze zapamiętała Judith Springfield, niezwykłą dziewczynę o wspaniałej urodzie, którą otaczała aura właściwa tylko osobom z natury szlachetnym, ob­ darzonym nadzwyczajnymi zaletami ducha i umysłu. Jedyne, co można było jej zarzucić, to niskie urodzenie... Jeśli zaś chodzi o młodego Latimara, to królowa, jako nad­ zwyczaj przenikliwa znawczyni ludzkich charakterów, nigdy nie widziała go w roli zwykłego dworaka, choć nie wykluczała, że w nadzwyczajnej chwili sięgnie po jego usługi, gdy do roz­ wiązania problemu potrzebny będzie nie zręczny i giętki dyplo­ mata, lecz ktoś obdarzony jasnym umysłem i szlachetną odwa­ gą. Jakby rozumiejąc jej intencje, Dudley napomknął, iż jeśli Elżbieta pomoże George'owi, wówczas zdobędzie jego dozgon­ ną wdzięczność, czyli coś niesłychanie rzadkiego w tym świe-

cie. Królowa pamiętała, że podobny związek łączył Harry'ego Latimara z jej ojcem i że Henryk bardzo sobie cenił tę wierną lojalność, opartą na prawdziwej, z serca płynącej przyjaźni. Wszystko to sprawiło, że łaskawie i miłosiernie spojrzała na parę kochanków. Wprawdzie nie udzieliła Dudleyowi jasnej od­ powiedzi, lecz w głębi duszy podjęła już decyzję. Postanowiła pomóc nieszczęśliwym kochankom, którzy tak bardzo na nią li­ czyli. Gdyby miała nieco więcej czasu, Bess Latimar wydałaby na­ prawdę nadzwyczajne przyjęcie, niestety skazana była na po­ śpiech. Szybko ustaliła z Mary Weeks jadłospis, po czym do przyjaciół i sąsiadów wysłała synów Waltera z zaproszenia­ mi na uroczystą kolację z okazji wizyty królowej i ludowego święta. Wróciwszy z majówki, pierwsze swe kroki skierowała do kuchni, by upewnić się, czy wszystko idzie zgodnie z planem, a następnie zamknęła się z córką, by odbyć naradę na temat strojów. Natomiast Harry wydał George'owi i Walterowi polecenia dotyczące win, jakie mają pokazać się na stole, a gdy został już sam, poszedł do salonu, by zażyć chwili spokoju. Nie było mu jednak to dane, drzwi bowiem otworzyły się i weszła Elżbieta. Szybko poderwał się z fotela. - Sądziłem, miłościwa pani, że po całodniowej bitwie, a przed wieczorną batalią, wybrałaś odpoczynek. - Urok tutejszych walk powoduje, że odpoczynek staje się trudem - odparta z uśmiechem i usiadła, gestem wskazując, by Latimar uczynił to samo. - Może wina? - Dziękuję, piwo wieśniaków wciąż szumi mi w głowie. Wymownym gestem dotknęła dłonią czoła i roześmiała się,

a Harry jej zawtórował. Po chwili mówiła dalej: - Przeglądałam niedawno osobistą korespondencję ojca. I na co się natknęłam? Na twój list, mój lordzie. Prosisz w nim swego króla, by pozwo­ lił ci wyjechać do Devonu i oświadczyć się młodej pannie, no­ szącej imię Bess. - Doprawdy? To było bardzo dawno temu, miłościwa pani. - Dokładnie wtedy, gdy mój ojciec ożenił się po raz trzeci, pozbywszy się uprzednio mojej matki. Harry nalał sobie wina. Zaskoczyły go słowa Elżbiety, nigdy bowiem nie wspominała Anny Boleyn. Wydawało się nawet, jakby chciała zaprzeczyć, że taka osoba w ogóle istniała. Po­ padłszy w niełaskę, królowa Anna została oskarżona o cudzo­ łóstwo i zdradę, po czym ścięta w Tower. Jej córka miała wów­ czas niespełna trzy latka. Anna i jej brat George, również stra­ cony, byli najbliższymi przyjaciółmi Harry'ego Latimara, który dla uczczenia pamięci zmarłych nadal swoim dzieciom ich imiona. Dzisiaj, mimo że minęło już tyle lat, ciągle odczuwał dotkliwy ból z powodu śmierci rodzeństwa Boleynów. Pociąg­ nął łyk wina. - Tak, cofamy się pamięcią w głęboką przeszłość - rzekła Elżbieta. - W liście, o którym wspomniałam, cytujesz słowa mojego ojca. Był to nie tyle królewski rozkaz, co przyjacielska rada, byś zapomniał „o tej pannie bez pozycji i dziedzictwa". Ty ze swej strony argumentujesz, że nie wyobrażasz sobie bez niej dalszego życia. Cały list jest pełen romantycznych uniesień i zawiłych figur stylistycznych, znamionujących gwałtowność uczuć i niejakie pomieszanie umysłu. Harry znów sięgnął po butelkę z winem. - No cóż, miłościwa pani, pragnienia młodych są gorące jak ogień. - Zakochałeś się i jestem pewna, że kochasz nadal, zdobyłeś więc to, co dane jest tylko nielicznym, czyli prawdziwe szczę-

ście. Dla tych, którzy poznali lady Bess, nie jest to zresztą ni­ czym dziwnym... Jasny więc stąd wniosek, że wówczas to ty miałeś rację, a nie mój ojciec. Harry pił wino i głowił się, jaką grę uprawia z nim młoda monarchini. Niedługo czekał na wyjaśnienie tej zagadki. - Doszło do mych uszu, że twój syn pragnie połączyć się z niewiastą, którą ty, mój lordzie, dyskredytujesz jako pannę bez pozycji i dziedzictwa. Harry zmrużył oczy. - Typowy błąd młodości. George zauroczył się ładną buzią i natychmiast podniósł krzyk, że chce się żenić, jakoby bowiem spotkał jedyną i dozgonną miłość swego życia. - A jednak twój błąd zaowocował zarówno twoim, jak i wszystkich Latimarów szczęściem. Bo takiej rodziny jak wa­ sza naprawdę ze świecą szukać - zauważyła Elżbieta. - Proszę tych spraw nie porównywać ze sobą... najjaśniej­ sza pani. - Słowa Harry'ego, wypowiedziane w wielkim wzbu­ rzeniu, zabrzmiały wręcz obraźliwie, lecz Elżbieta, wiedząc w czym rzecz, zignorowała ten nietakt. - No cóż, Harry, nie do końca zgadzam się z tobą. Co więcej, wyznam ci, że wzruszył mnie i porwał ten romans... a przy tym naprawdę polubiłam tę dziewczynę. Jest śliczna, urocza, inteli­ gentna, oczytana, uczciwa i jestem pewna, że prawdziwie kocha twojego syna... - Elżbieto, igrasz z ogniem! - rzucił Harry przez zaciśnięte zęby. Wybuchnęła radosnym śmiechem. - Tych samych słów użyłeś przed piętnastoma laty, gdy przyłapałeś mnie i chłopca do posług na piciu wina w Hatfield! Harry poruszył się niespokojnie w fotelu. - Ta dziewczyna rzuciła na niego czary - mruknął. - I cóż w tym złego? Czyż lady Bess nie uczyniła tego sa-

mego z tobą? Kim byś w tej chwili był, gdyby nie jej czarodziej­ ska moc, która, jak widzę, wciąż trwa w najlepsze? No cóż, nie zaszkodzi trochę magii w życiu człowieka. Na starość chętnie sięgamy pamięcią do tamtych lat, tak pełnych cudownych zda­ rzeń. Masz naturę hazardzisty, mój lordzie. Zapraszam cię do ryzykownej gry... przyjmiesz wyzwanie czy też odmówisz? - Nigdy nie grałem o całą swoją przyszłość! - zawołał lord z, rozpaczą, czując, że sprawa wymyka mu się z rąk. Elżbieta, niby to błądząc oczyma po pokoju, zawiesiła wzrok na olejnym portrecie. - Nigdy? - spytała z nutką ironii. - Dobrze, raz, może dwa. Taka jednak jest różnica między mną a George'em, że on nie nadaje się do kart. - Daj spokój, przyjacielu. Tylko wielki gracz prawdziwie miłujący ryzyko postawiłby na numer, który dotąd nigdy nie wygrywał. Tym numerem jest prosta dziewczyna nosząca imię Judith. Mówisz mi, że twój syn nie ma zamiłowania do hazar­ du... więc ci odpowiadam: niedaleko pada jabłko od jabłoni. - Inaczej to widzę... - odparł bez przekonania Harry. Ku swemu zdumieniu nie oburzał się już na syna, lecz po raz pierwszy poczuł, że łączy ich coś, czego do tej pory nie dostrze­ gał. Uśmiechnął się lekko. Elżbieta wiedziała już, że odniosła zwycięstwo. - Uważam, że ogłoszenie zaręczyn powinno nastąpić dziś wieczorem. Po co zwlekać? Twój syn jest dumny ze swego wy­ boru i nie chce ukrywać go przed światem. Dzisiaj pod tym da­ chem zgromadzą się ludzie z jego sfery, ważne więc, by dowie­ dzieli się o mojej aprobacie, co młodych małżonków uchroni przed przykrościami. Naprawdę bardzo mnie cieszy, że tych dwoje połączy się. Myślę, że ślub zapewne odbędzie się za kilka miesięcy, i zapewniam cię, że z radością stawię się w kościele. W ten sposób nikt już nie będzie miał wątpliwości co do pra-

womocności tego związku. Wszystko jednak zależy od twojej zgody, przyjacielu. - Nie mogę w jednej chwili podjąć tak ważnej decyzji - bro­ nił się słabo Harry. - Jest przecież Bess, która... - Twoja żona nie będzie stawiała przeszkód, bo w głębi du­ szy przystała już na ten związek. Kobiety wprost są stworzone na patronów miłości, a Bess sama przecież jej doświadczyła i nadal doświadcza. Tworzycie nadzwyczaj szczęśliwą parę, dla­ czego więc George'a i Judith miałby spotkać gorszy los? Harry milczał, wpatrzony w portret. Całą swą uwagę skon­ centrował na błyszczących kartach leżących na stoliku przed mężczyzną, którym niegdyś był.

ROZDZIAŁ JEDENASTY Maiden Court rozbrzmiewał muzyką i wesołością. Na roz­ świetlony dziedziniec przybywało coraz więcej gości i synowie Waltera zwijali się jak w ukropie. W holu zapach wiosennego kwiecia mieszał się z wonią jad­ ła. Na stole, nakrytym na trzydzieści sześć osób, błyszczały wypolerowane srebra i jaśniało szkło. Latimarowie wraz z dziećmi witali każdego gościa u drzwi. Jeśli był to dżentel­ men, służba odprowadzała go do stolika z winem, natomiast da­ my trafiały do niewielkiej komnaty, gdzie mogły poprawić fry­ zurę i przypudrować policzki. Judith wręcz wychodziła ze skóry, by ze wszystkim zdążyć na czas. Pragnęła jak najlepiej wywiązać się ze swoich zadań. Rano widziała George'a w kuchni, a potem na cały dzień znik­ nął jej z oczu. No cóż, gdy przyszedł czas na większe widowisko i dużo ważniejsi aktorzy wyszli na scenę, ich mały miłosny dra­ mat zepchnięty został na dalszy plan. Mary Weeks zwięźle poinformała ją o jej obowiązkach: - Będziesz zajmowała się damami, Judith. Każdej trzeba zdjąć pelerynę, zaprosić do garderoby, zaproponować puder bądź mazidło. I doradź, jeśli zostaniesz o to poproszona. Judith weszła więc w rolę pokojówki. Bardzo uważała, by nie popełnić żadnego błędu. Obsługując damy, starała się zacho­ wać takt i szacunek. Obsłużyła w ten sposób lady Bowford i jej córkę Nell, lady Frances Sinclair i jej dwie wiekowe ciotki, a także dwie płochliwe panny, które przyjechały razem z Bow-

fordami, oraz kilka jeszcze innych dam. Wypełniwszy swoje główne zadanie, wróciła do kuchni, jak zawsze gotowa do po­ mocy. - Kiedy zostanie podana wieczerza? - spytała czerwonej jak burak Mary. - Kiedy królowa zejdzie do gości - odburknęła kucharka. Wspięła się dzisiaj na sam szczyt sztuki kulinarnej i dręczył ją strach, że jej smakowitości mogą się zmarnować. - Chyba już schodzi - pisnęła Annie i uchyliła drzwi, a wszystkie służące rzuciły się do szpary. I faktycznie, odziana w brokatową suknię złotego koloru, Elżbieta schodziła po scho­ dach, wspierając dłoń na ramieniu Dudleya. - Chwytajcie za półmiski, dziewczyny! - rzuciła Mary w kierunku Annie i Meg. - A co ja mam robić? - spytała coraz bardziej podekscyto­ wana Judith. Mary wskazała na salaterkę z jarzynami. Była tam czerwona marchew i blada cebula, zielony groszek i żółta fasolka, ą wszystko to polane roztopionym masłem. Judith chwyciła na­ czynie i wybiegła z kuchni. Na progu sali jadalnej zatrzymała się na chwilę. Królowa zajęła miejsce u szczytu stołu. Bił od niej prawdzi­ wie monarszy blask. Dziś nawet we włosach miała klejnoty, tak iż wydawała się jasnym promieniem. Po jej lewej ręce siedział George Latimar. Miał na sobie bo­ gato haftowany strój z granatowego aksamitu, a w uszach, co było u niego czymś niezwykłym, szafirowe kolczyki. Takie sa­ me kamienie zdobiły też koronkowy kołnierz jego koszuli. Ju­ dith nigdy jeszcze nie spotkała tak wymyślnie, lecz zarazem z wielkim smakiem ubranego dżentelmena. Jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki, George ze skromnego ziemianina prze­ mienił się w świetnego arystokratę.

Nie wiedziała, że jej ukochany, przygotowując się do naj­ śmielszego czynu w swoim krótkim życiu, postanowił ubrać się jak najgodniej. Mijały godziny. Srebrna tarcza księżyca przetoczyła się po granatowym niebie i zaczynała blaknąć, gasły gwiazdy. Nasy­ ceni biesiadnicy prowadzili ciche, leniwe rozmowy. - George - powiedziała nagle Elżbieta - o ile dobrze wiem, zamierzasz dziś powiadomić przyjaciół i znajomych o swoich zamiarach? Podniósł wzrok. Od kilku już godzin mocował się sam ze sobą, a wraz z upływem czasu tracił pewność siebie i w rezul­ tacie stał się kłębkiem nerwów. - Nie jestem pewien, co masz na myśli, miłościwa pani? - Chwyć za tę pokrzywę, jak zwykł mawiać mój ojciec. George prześlizgnął się wzrokiem po twarzach. Na wszyst­ kich bez wyjątku malowało się mniejsze lub większe zadowo­ lenie. Zobaczył z profilu twarz Judith. Dziewczyna właśnie wy­ mieniała świece w lichtarzach. Ponownie zachwiał się w swym postanowieniu. - Oto ta, której pragniesz - szepnęła Elżbieta. - Ta, którą wymarzyłeś dla siebie całe lata temu. Macie szansę, jako nie­ liczni z ludzi, zdobyć prawdziwe szczęście. Zrób to, mój chłop­ cze. - Ścisnęła go za ramię. Nagle poczuł w sobie olśniewającą jasność i potężną ener­ gię. Poderwał się z krzesła. Natychmiast znalazł się w centrum uwagi. Chwilę poczekał, aż umilkły wszystkie szepty i szmery. - Przyjaciele, pragnąłbym o czymś was powiadomić. Przerwał, a wszyscy pomyśleli, że młody Latimar nigdy je­ szcze nie był tak niezwykle przejęty i zdenerwowany. - Wczoraj oświadczyłem się pewnej damie, dziś zaś chciał­ bym wam ją przedstawić.

Twarze natychmiast się ożywiły. Jedne pobladły, inne pokry­ ły się rumieńcem, lecz żadna nie była obojętna. George odepchnął krzesło i okrążył stół. Podszedł do Judith i ujął ją za rękę, w której trzymała płonący patyczek. Właśnie dopiero co zapaliła nim świecę. Wyjął z jej dłoni szczapkę, zgasił ją i położył na spodku, a następnie podprowadził Judith do stołu. - Przedstawiam wam moją przyszłą żonę, pannę Judith Springfield. Proszę was, abyście wznieśli kielichy na jej cześć. Zapanowała głucha cisza. Biesiadnicy zamarli w zdumie­ niu. Bess najpierw skamieniała, a potem spojrzała na męża. Harry siedział z oczami wbitymi w odległą przestrzeń, jakby nie dostrzegał niczego, co dzieje się wokół niego. Duże niebie­ skie oczy Anny stały się teraz wprost ogromne. Nell Bowford cicho krzyknęła, po czym oblała się krwawym rumieńcem. Jedynie Robert Dudley, smętnie się uśmiechając, nalewał sobie wina. - Nie widzę ani jednego uniesionego kielicha - rzekł ci­ chym głosem George. - Oto wznoszę swój! - powiedziała głośno królowa i na­ tychmiast wszystkie twarze zwróciły się w jej kierunku. Wstała, a dżentelmeni w automatycznym odruchu uczynili to samo. Nikt nie potrafił zrozumieć, co tu się właściwie dzieje. Harry Latimar opuścił swoje miejsce, stanął u szczytu stołu, wzniósł kielich i trącił się z Elżbietą. - Dzielę twoją radość, mój synu - rzekł do George'a, uścis­ nął go, a następnie pocałował Judith w czoło. - I twoją, moja droga. Judith, witaj w naszej rodzinie. Dziewczyna, która od początku tej dramatycznej sceny znaj­ dowała się w stanie duchowego i fizycznego paraliżu, z wielkim trudem wracała do życia. Wyprostowała ramiona i zniżyła się w ukłonie.

- Dziękuję wszystkim za życzliwość - powiedziała głosem pozbawionym jakiejkolwiek modulacji. Dodatkowym, głęb­ szym ukłonem podziękowała królowej. - A zatem - rzekł wesoło Harry - skoro już pokosztowaliśmy jadła i napoju, pomyślmy, jak nasycić ducha. Bezcielesne anioły uwielbiają muzykę, pójdźmy więc w ich ślady. Poprowa­ dzi nas George, który, ośmielam się stwierdzić, dość zręcznie gra na lutni. Proponuję, abyśmy przeszli do salonu. W ślad za królową towarzystwo przeniosło się do sąsiedniej, nieco mniejszej komnaty, natomiast Bess dyscyplinowała służ­ bę, która wciąż nie mogła wyjść ze zdumienia. Walter, dziś w roli lokaja, kilka razy boleśnie się uszczypnął, by sprawdzić, czy to wszystko mu się nie śni, Annie na przemian to wybuchała histerycznym śmiechem, to żałośnie szlochała, Mary zaś mod­ liła się żarliwie, prosząc Boga, by zesłał na Judith opamiętanie, nie godzi się bowiem wieśniaczce udawać lady, jako że przeczy to dobrym obyczajom i jest śmiertelnym grzechem... W holu Bess ujęła przyszłą synową za rękę. - Oczywiście dołączysz do nas, moja droga. Oszołomiona dziewczyna pozwoliła się uściskać i zaprowa­ dzić do salonu. George i Harry wciąż jeszcze byli w sali jadalnej. - No cóż, synu, sprawiłeś nam wszystkim wielką niespo­ dziankę, pytanie tylko, czy wybrałeś odpowiedni moment. - Od rana żyłem w przeświadczeniu, że muszę uczynić to właśnie dzisiaj, kiedy... kiedy... - Kiedy ogień jest najgorętszy? - podpowiedział ojciec z lekko ironicznym uśmiechem. - To miłościwa pani pchnęła mnie ku temu - rzekł George. - Jej namowa zaskoczyła mnie, jak również, przyznaję, two­ ja, ojcze, reakcja. Nie wiem, jak mam ci wyrazić swą wdzięcz­ ność.

- Zapewne zastanawiasz się, dlaczego zachowałem się właś­ nie tak, a nie inaczej. Oto przyczyna, mój synu: uświadomiłem sobie, że jeśli nadal będę ci narzucał swoje zdanie, jak ma wy­ glądać twoje szczęście, to szybko ciebie stracę. Wiem bowiem, że gdybym nie wyraził swej zgody, i tak poszedłbyś własną dro­ gą. Nie mylę się, prawda? - Tak bym zrobił, ojcze - przyznał George. - I postąpiłbyś słusznie... - szepnął spontanicznie Harry, by po chwili zdumieć się treścią swoich własnych słów. George śpiewał i akompaniował sobie na lutni ponad godzi­ nę, wykonując na przemian pieśni dworskie i ludowe ballady. Nie dysponował zbyt silnym tenorem, lecz jego miękki i czysty głos wprost zauroczył i głęboko wzruszył słuchaczy. Podczas tego koncertu Judith od nowa odkryła mężczyz­ nę, którego kochała, ujrzała bowiem inną stronę jego osobo­ wości, a mianowicie artystyczną pasję, pełną subtelnej wrażli­ wości na piękno. Na jakiś czas oddała się duchowym prze­ życiom i uleciała w czystą krainę miłości, gdy nagle spojrza­ ła na siedzącą obok lady Bess. Czar natychmiast prysnął, a oba­ wy, które na chwilę opuściły dziewczynę, znów zawładnęły jej sercem. Bess na pozór wydawała się zupełnie spokojna, lecz Judith wiedziała, że uśmiech był tylko maską, pod którą krył się głę­ boki niepokój. Królowej i Harry'emu na razie udało się zapo­ biec skandalowi, lecz wcześniej czy później Bowfordowie za­ żądają wyjaśnień. Siedzieli razem na uboczu, pobladli i zamknięci w sobie. Bess wiedziała, że tylko dobre maniery i szacunek dla monarchini powstrzymały Johna Bowforda przed opuszczeniem zgro­ madzenia natychmiast po sensacyjnym oświadczeniu George'a. Elżbieta jednak wyjedzie, a wtedy John, człowiek otwarty i bez-

pośredni, zapyta, dlaczego George, w obecności przyjaciół, tak okrutnie upokorzył jego ukochaną córkę. Bess wiedziała, że postąpił w ten sposób, ponieważ nie chciał cichego ślubu i skrywanego przed światem małżeństwa z dziew­ czyną, którą żarliwie pokochał i wybrał na muzę swego serca i duszy. Był dumny z dokonanego wyboru i postanowił zrobić wszystko, by jego przyszła żona stała się prawdziwą lady Latimar, bez reszty przynależną do klasy, z której wywodził się jej mąż. Jednoznaczna aprobata królowej na pewno okaże się nie­ zwykle pomocna, ale... Bess dobrze wiedziała, że życie nie jest aż tak proste. Uprzedzenia stanowe, arystokratyczna buta i zwy­ czajna zawiść mogą rozlać się szeroką strugą i jak arszenik za­ truć szczęście George'a i Judith. Zapewne jej syn, zamiast mio­ du, na swej nowej drodze życia spotka tylko piołun i wilczą ja­ godę. George po raz ostatni dotknął palcami strun lutni, po czym wstał i ukłonił się. Rozległ się cichy szmer oklasków. - Czy mogę już iść do panicza Hala? - spytała Judith, która z bólem i smutkiem obserwowała wewnętrzną udrękę Bess. - Zachowuje się cicho i na pewno smacznie śpi, więc zostań razem z nami. Goście zaraz zaczną się rozchodzić, a Jej Wyso­ kość uda się na spoczynek. Potem porozmawiamy w rodzinnym gronie. Tego Judith bała się najbardziej. Już od dawna lady Anna ciskała w jej stronę złowrogie spojrzenia, a lord Harry, mimo iż zdobył się dzisiaj na wielkoduszny gest, nie mógł w tak krótkim czasie wyzbyć się wszystkich uprzedzeń. Tylko lady Bess pro­ mieniała macierzyńskim ciepłem, lecz wynikało to z jej natu­ ralnej dobroci, nie zaś z prawdziwego przekonania. Goście, jak to przewidziała Bess, po koncercie zaczęli się żegnać. George odprowadził Nell na dziedziniec, zaraz jednak usłyszał szorstki głos sir Bowforda:

- Wątpię, by moja córka życzyła sobie rozmawiać z tobą, kawalerze! Młodzieniec powoli odwrócił głowę i spojrzał na zaperzone­ go lorda Johna wprawdzie bez złości i bez gniewu, lecz z tak niezachwianym uporem, iż ten chwycił żonę pod pachę i ruszył ku karecie. Kiedy zostali sami, George ujął dłoń Nell i delikatnie ją uścisnął. - I cóż, nie pogratulujesz mi? - spytał, siląc się na wesołość. - Naprawdę oczekujesz czegoś takiego ode mnie? - odparła pytaniem na pytanie. Choć bardzo chciała, jednak nie potrafiła oderwać wzroku od kamieni dziedzińca. - Pragnę, by moi przyjaciele byli równie szczęśliwi jak ja. - A więc oczekujesz zbyt wiele! - wykrzyknęła z żalem. Cóż więcej mogę powiedzieć? Ty i ja mogliśmy być tacy szczę­ śliwi. Wszyscy oczekiwali, że się pobierzemy... - Lecz chyba nie ty? Przecież nie mamiłem cię złudnymi obietnicami ani nie wymuszałem na tobie żadnych deklaracji. Co więcej, w rozmowach z tobą ani razu nie poruszyłem tego tematu, Nell. - Ty nie poruszyłeś... - przyznała cicho. Czuła się obolała i zraniona, po prostu była w szoku. Tak, George miał rację, w kontaktach z nią nigdy nie przekroczył granicy przyjaźni, nigdy nie sugerował, że mogłoby między ni­ mi dojść do czegoś więcej, lecz jej zakochane serce uparcie do­ magało się swych praw. No cóż, była tylko młodą kobietą i bu­ dowała zamki na lodzie, w czym zresztą umacniali ją jej rodzice, którzy wciąż powtarzali, że George kiedyś na pewno się zdekla­ ruje. Jaka była głupia... przecież kilka miesięcy temu, podczas tamtej dziwnej rozmowy, jasno jej powiedział, iż nie jest „tą je­ dyną". Teraz wiedziała, że za taką uznał Judith Springfield... tę posługaczkę...

Czy się nie mylił? Nie, na pewno nie... w tej chwili. Czas jednak płynie, a wraz z nim wszystko się zmienia, również na­ sze poglądy i uczucia. Nell nigdy nie imponowała mądrością swych sądów, była jednak bardzo spostrzegawcza i obdarzona dużą intuicją, dlatego też wychwyciła wiele sygnałów, które jas­ no mówiły, że pozostali Latimarowie wcale nie podzielają libe­ ralizmu George'a, co dawało pewną nadzieję na przyszłość. In­ nymi słowy, gra jeszcze nie była skończona. Uniosła wzrok i musnęła palcami usta tak bardzo pożądane­ go przez nią mężczyzny. - George, mój drogi przyjacielu, skoro już muszę to powie­ dzieć, to wiedz, że cieszę się z twojego szczęścia. - Dziękuję, Nell - odpowiedział, choć nie uwierzył w szcze­ rość tych słów. Pożegnał się i wrócił do domu. Czekano na niego w salonie. Ojciec stał przy stole i nalewał sobie wina, matka, mnąc w ręku chusteczkę, siedziała przed ko­ minkiem, natomiast Judith, skulona pod oknem, spojrzała na niego z przerażeniem w oczach. Anna natychmiast przystąpiła do ataku. - Jak mogłeś?! - wykrzyknęła. - I zrobił to mój brat bliźniak, najlepszy przyjaciel, człowiek, któremu bezgranicznie ufałam! - Uspokój się, Anno. - Objął siostrę i podprowadził do ko­ minka. - Co masz mi do zarzucenia? - Wszystko! Zachowałeś się jak dureń i łajdak! Po prostu haniebnie! - Haniebnie? Naprawdę tak uważasz? Przecież sama często powtarzałaś, że zawsze należy iść za głosem serca. Wściekła siostra wyrwała się z jego ramion. - Tak, to prawda! Rozumiem, nie chcesz ożenić się z Nell! Masz prawo, tym bardziej że nigdy nie ogłaszałeś takich zamia­ rów. Ale to... to pomiotło... ta służka Judith Springfield! Ta ru-

da wieśniaczka! To hańba! Tego w żaden sposób nie można ani zrozumieć, ani usprawiedliwić! - Anno - wtrąciła się lady Bess, unosząc głowę - myślę, że już dość powiedziałaś. - Dość?! - Furia panny Latimar nie znała wprost granic. Otóż nie powiedziałam jeszcze rzeczy najważniejszej. Nasza ro­ dzina cieszyła się dotąd powszechnym szacunkiem i sympatią. Na królewskim dworze witano nas i goszczono niczym udziel­ nych książąt, choć nie siedzimy na domenach, tylko komentu­ jemy się niewielką posiadłością. Jest tak, bo zawsze kierowa­ liśmy się poczuciem godności i dumy. A ty to dzisiaj, George, jednym ruchem przekreśliłeś! Powtarzam, hańbisz nas, wyrzu­ casz na margines, wystawiasz na drwinę, przed którą nie sposób się obronić... I jeszcze z tego powodu okazujesz wyraźne zado­ wolenie! - Nie mogę tego powiedzieć - odparł George - bo nie je­ stem zadowolony z ciebie, siostro. -I po raz pierwszy w życiu rodzeństwo spojrzało na siebie z niechęcią... a nawet, jeśli cho­ dzi o Annę, z wrogością. Pod powiekami Judith zbierały się łzy. To ona była mimo­ wolną sprawczynią tej okropnej kłótni. Gdy wracała z George'em z Windsoru, powiedział do niej któregoś dnia: - Ach, ta moja siostrzyczka! Oddałbym dziesięć lat życia, by zaoszczędzić jej chwili bólu! Kiedy zaś Anna zachorowała, zwierzyła się Judith: - Nigdy nie będę miała lepszego przyjaciela od mojego brata. I teraz tych dwoje rozdzieliła kłótnia... A wszystko to z jej powodu! Pragnęła uciec stąd jak najprędzej, nim padną słowa, których nie sposób będzie wybaczyć. Rzuciła w stronę George'a błagalne spojrzenie. Jakkolwiek świadomy trudnego położenia narzeczonej, nie

chciał odkładać tej rozmowy na później. Musiał się zmierzyć z najbliższymi, aby odeprzeć ich zarzuty i rozwiać wszystkie wątpliwości. - Myślę, że powinniśmy usiąść i spokojnie porozmawiać rzekł, prześlizgując się wzrokiem po twarzach. - A o czym tu rozmawiać?! - rzuciła gniewnie Anna. - Je­ żeli chcesz zmarnować swoje życie z powodu tej dziewki, to bardzo proszę, twoja wola. Lecz nie licz na to, że będziemy te­ mu przyklaskiwać! - Myślę, że zagalopowałaś się, Anno - odezwał się milczący dotąd Harry. - Nie aprobujesz decyzji brata i jestem to w stanie zrozumieć. Dlaczego jednak wykopujesz przepaść pomiędzy nim a nami? - Tylko nie udawaj, ojcze, że popierasz tę decyzję! - krzyk­ nęła Anna. - Jej Wysokość może sobie mieć bzika na punkcie mieszania różnych warstw społecznych, nie ma jednak prawa rozkazać mojemu bratu, by połączył się z osobą, która sprowa­ dzi na niego nieszczęście! - Wola królowej w najmniejszym stopniu nie może doty­ czyć naszej prywatności - rzekł ostro Harry Latimar. - Dlacze­ go w ogóle wspomniałaś Elżbietę, Anno? Przecież ona nie ma tu nic do rzeczy. - Nie ma?! A to ciekawe. Przecież królowa udzieliła popar­ cia George'owi, czyż nie? A co się za tym kryje, jaki cel Elżbieta chce przez to osiągnąć, naprawdę łatwo się domyślić. Jest prze­ cież Dudley, jej... wierny towarzysz, którego ona obdarza swy­ mi łaskami każdego dnia... i nie tylko dnia, jak o tym wszyscy szepcą po kątach... a który marzy o jednym, a mianowicie by zostać księciem małżonkiem... o czym też coraz głośniej się mówi. - Dość, Anno! Stajesz się trywialna, powtarzając brudne plotki i popuszczając wodze fantazji. Zebraliśmy się tutaj,

by skupić się na sprawach dotyczących naszej rodziny, nie zaś wielkiej polityki. Wierzę, że George gorąco kocha pannę Springfield, i dlatego właśnie zdecydowałem się stanąć u jego boku. Jeszcze nie przebrzmiały słowa Harry'ego, gdy Judith wy­ szła z cienia. Potraktowano ją jak przedmiot, nie zaś podmiot rozmowy, i miała tego szczerze dosyć. Jej duma została głęboko zraniona. - Dziękuję, mój lordzie, za wszystko, co dzisiaj dla mnie zrobiłeś - oświadczyła. - Nie widzę jednak zasadniczej różnicy pomiędzy tobą, panie, a twoją córką. Oboje uważacie mnie za istotę gorszego gatunku, która sprawia wam kłopoty. Nie krępu­ je was moja obecność, kłócicie się, jakby mnie w ogóle tu nie było, a panienka Anna nie zawahała się określić mnie obelży­ wymi słowami, by ostatecznie mnie poniżyć. Zapominacie jed­ nak - tu gniewnie podniosła głos - że jestem osobą wolną, po­ siadającą godność i dumę! - Nikt tego nie neguje, moja droga - rzekła lady Bess, która jako jedyna zachowała spokój. - Nikt tego nie neguje?! Otóż nieprawda, ty pierwsza bo­ wiem, pani, w to nie wierzysz! - wybuchnęła Judith, nie czując, jak bardzo jest niesprawiedliwa wobec lady Latimar, lecz wielki ból i żal odebrały jej jasny osąd. - Silisz się na wielkoduszność, a podzielasz zdanie swej córki. Kto bowiem urodził się w szlacheckim dworze, nigdy w służącej nie dojrzy osoby równej so­ bie! Tak, jestem wieśniaczką, lecz w domu mych rodziców nikt, nawet najgorszy włóczęga, nie doznał obrazy, a wręcz przeciw­ nie, bo zawsze pożywił się chlebem i dobrym słowem. Tak, je­ stem prostą dziewczyną, lecz wiem, czym jest prawdziwa mi­ łość i szacunek dla drugiej osoby. Wy tego nie wiecie, bo z góry dzielicie ludzi na lepszych i gorszych, zależnie od miejsca uro­ dzenia. Lepsza jest dla was pusta i samolubna panna, byle była

szlachcianką, niż osoba wrażliwa, która pragnie dzielić się swym sercem! Nie zaznałam pod waszym dachem krzywdy jako służąca, a wręcz przeciwnie, lecz zawsze będę dla was pomiot­ łem i rudą wieśniaczką... - Judith, to nieprawda, przepraszam cię za moją córkę... szepnęła zdruzgotana lady Bess, lecz dziewczyna, ogarnięta naj­ wyższym podnieceniem, nawet tego nie usłyszała, tylko mówiła dalej: - Nigdy nie uznacie mnie za równą sobie i zawsze będziecie uważać za intruzkę, za kogoś stokroć ód was gorszego. Tak więc, chociaż zgodziliście się na nasz ślub, muszę odrzucić to, co w życiu najważniejsze i najpiękniejsze, czyli miłość, i nie przyjmuję oświadczyn George'a... za nic bowiem nie chcę na­ leżeć do waszej rodziny! - Judith! - wykrzyknął zrozpaczony George - nie wolno ci! Przecież się kochamy... Lecz ona stała nieporuszona i tylko jej rozsypane włosy zda­ wały się płonąć żywym ogniem, a oczy skrzyły się niczym dro­ gie kamienie. - George, ja tylko staram się dotrzeć do prawdy i ujrzeć rze­ czy takimi, jakie są w swej istocie. - Otarła łzę z policzka. Wiesz, gdy Lucas Smith mi się oświadczał, używał słów jakby wyjętych z umowy handlowej. Nie spodobało mi się to, lecz te­ raz dopiero widzę, że zachował się uczciwie. Przedstawił mi pewne fakty i poprosił, bym je w spokoju rozważyła. Właśnie takiej podstawowej uczciwości oczekiwałam również od was, lecz srodze się zawiodłam. Nie wiem, jaką podjęłabym decyzję, bo nie wiem, jakie argumenty by padły, gdybyście zdecydowali się na prawdziwą dyskusję, lecz spotkałam się z twoją, mój lor­ dzie, w głębi ducha nieszczerą aprobatą dla decyzji syna, twoją, panienko Anno, obelżywą agresją, oraz twoim, lady, zakłopota­ nym milczeniem. Obawiam się, że rodzina Latimarów nigdy nie

zdobędzie się na taką prostotę i szczerość, jaka dla Lucasa Smit­ ha jest czymś zupełnie naturalnym, a którą przekazali mi rów­ nież moi rodzice. - Ruszyła ku drzwiom i po chwili była już w holu. Gdy ucichły jej kroki, zapanowała straszliwa, dojmująca cisza. Latimarowie pogrążyli się w myślach, a każdy z nich kry­ tycznie oceniał swoje zachowanie. Bess wyrzucała sobie bierną postawę, Anna nie mogła sobie wybaczyć niepohamowanej wściekłości i fatalnych, obraźliwych epitetów, Harry zaś wie­ dział, że znalazł się w stanie rozdwojenia, to znaczy werbalnie akceptował wybór syna, lecz czynił to bez przekonania. George odczuwał głęboki żal, że nie zdołał obronić dziew­ czyny, która stanowiła całą treść jego życia. Niestety, sprawy wymknęły się spod kontroli. Judith oczekiwała rzeczowej, peł­ nej wzajemnego szacunku rozmowy, jednak górę wzięły namięt­ ności i - to rozstrzygnęło o wszystkim. Judith nerwowo chodziła po pokoju. Czuła gorzką satysfak­ cję, że od początku miała rację, pragnienia George'a bowiem, jak to przewidywała, okazały się nierealną mrzonką. A teraz bezzwłocznie musi opuścić ten dom. Przeszła do dziecinnego pokoju. Ze smutkiem spojrzała na uśpioną twarzyczkę Hala, bo wiedziała, jak bardzo będzie tęsknić za malcem. A także za jego starszym bratem, który na zawsze pozostanie w jej snach... i tylko w nich. Łzy ciekły gorzką strugą po jej policzkach, by więc nie rozpłakać się na dobre, zaczęła się pa­ kować. Annie pierwsza odkryła nieobecność Judith, bowiem obudził ją żałosny płacz dziecka. Zarzuciła na ramiona chustę, pobiegła sprawdzić, co dzieje się z paniczem Halem, i natychmiast zro­ zumiała, co się stało. Pusta skrzynia, brak peleryny, łóżko, na

którym nikt nie spał tej nocy. Bardzo się tym przejęła, nie za­ pomniała jednak o malcu. Przewinęła chłopca i zniosła go na dół na śniadanie. Hala odebrała od Annie Mary Weeks, dziew­ czyna zaś pobiegła o wszystkim powiadomić panią. - Uciekła? - Lady Bess natychmiast oprzytomniała, mimo że spała zaledwie trzy godziny. - Czy aby się nie mylisz? - Na pewno nie, pani. Spotkałam w holu Waltera, nie może doliczyć się jednego konia, musiała zabrać go Judith. Bess przez chwilę gorączkowo myślała. - Dziękuję, Annie, że mnie powiadomiłaś. A teraz idź i przypomnij Mary, że królowa niebawem zejdzie na śniadanie. Gdy za dziewczyną zamknęły się drzwi, Bess obudziła męża. - Judith Springfield uciekła! - wyrzuciła z siebie, gdy otwo­ rzył oczy. - Jak to dobrze, żeśmy się jej pozbyli - rzekł spokojnie, gła­ dząc policzki osypane jednodniowym zarostem. - Nie sądzę, by było to takie proste - powiedziała cicho Bess. - Żal mi tej dziewczyny, nakarmiliśmy ją piołunem, z roz­ paczą w sercu pomknęła w ciemną noc... Ale najważniejsze, jak na to zareaguje George? Harry stęknął. - Dziś mam w planach najpierw przy śniadaniu bawić naszą królową, a potem odprowadzić ją do Richmond. Nie licz, że zaj­ mę się innymi sprawami. - Lecz dokąd ona mogła uciec? - Bess była naprawdę za­ niepokojona. - A gdzież by indziej, jak nie do rodziny? Wszystko jedno zresztą, dokąd ją wiatry poniosły, byleby jak najdalej od nasze­ go domu. - Wczoraj pobłogosławiłeś temu związkowi! - syknęła Bess, poruszona nieczułym egoizmem męża. - Bo Elżbieta zmusiła mnie do tego.

- A nie zadałeś sobie pytania, dlaczego to zrobiła? - Bo prócz tego, że nosi koronę, jest taką samą wścibską babą, jak każda inna! - Harry na chwilę stracił panowanie nad sobą. - Lubi wtrącać się w cudze sprawy, układać innym życie, za mało jej władzy nad państwem, chce również rządzić w an­ gielskich domach... - Uspokoił się. - No cóż, powodem było również to, że z jakichś względów Elżbieta polubiła tę naszą Judith. - Polubiła ją - przyznała zamyślona Bess. - Tak samo jak ja. Jestem również pewna, że i ty ją lubisz, a nawet cenisz, bo inaczej żadna siła nie zmusiłaby cię do wzniesienia toastu za zdrowie przyszłych małżonków, czym w imieniu całej naszej rodziny usankcjonowałeś ten związek, a pannę Springfield przy­ jąłeś do rodziny... Harry czuł, że stało się coś bardzo złego i że to on, jako gło­ wa rodziny, ponosi za to największą odpowiedzialność, jednak nawet przed Bess nie zamierzał się do tego przyznawać. Gwał­ townie schował się pod kołdrę i mruknął: - Lecz teraz rzeczona panna Springfield umknęła, by po­ wrócić do chłopskiej chałupy, więc jej tu nie ma i nie będzie. A ja chciałbym jeszcze trochę pospać. Bess jednak dobrze wiedziała, że ucieczka Judith nie koń­ czyła jeszcze niczego. George od rana poszukiwał ukochanej, lecz nikt nie miał śmiałości powiedzieć mu prawdy. Dopiero gdy po raz piąty czy szósty pojawił się w kuchni, Mary Weeks sapnęła i wy­ paliła: - Judith wyjechała, paniczu, a my musimy się z tym po­ godzić. George spojrzał na nią z niedowierzaniem. - Wyjechała?! Dokąd? O czym ty mówisz, Mary?

Kucharka wzruszyła pulchnymi ramionami. Boleśnie do­ tknęło ją, że Judith, którą zdążyła pokochać jak córkę, uciekła bez słowa. Gdy Annie dziś rano powiadomiła ją o tym fakcie, od razu wysłała jednego z synów Waltera do wsi, by tam za­ sięgnął języka. Niestety, nikt nie widział rudowłosej dziewczy­ ny jadącej na koniu, co więcej, nikt w nocy nie słyszał tętentu kopyt. Wyglądało to tak, jakby Judith Springfield zapadła się pod ziemię. Mary pomyślała, że być może nie byłoby to najgorsze wyjście, wczorajsza rewelacja bowiem wstrząsnęła nią do głębi. Panicz George i prosta dziewczyna z ludu! Święci Pań­ scy, co za skandal! Dobrze się więc stało, że ta awanturnica zniknęła i oby nigdy tu nie wracała! Dzięki temu wszystko wróci do normy, panicz George ożeni się z Nell lub z ja­ kąś inną piękną damą, a do Maiden Court powróci spokój... A jednak brakowało Mary widoku rdzawej burzy włosów, smukłej kibici i oczu tak czystych jak górskie jeziora. Już nie potępiała Judith, tylko martwiła się i gryzła. Jaki los, zapy­ tywała samą siebie, może czekać samotną dziewczynę, błą­ kającą się po gościńcach, nie mającą dachu nad głową ani pieniędzy? Wzdrygnęła się, przerażona strasznymi wizjami, jaki podsunęła jej rozedrgana wyobraźnia. A wszystko to mo­ że spotkać ją dlatego, że paniczowi zachciało się niestosow­ nych amorów... - Uciekła, by przed światem ukryć swój wstyd, paniczu! gniewnie odpowiedziała Mary. Zapadła cisza. Od lat nie zdarzyło się, by George stracił pa­ nowanie nad sobą, tak było i teraz, i na zuchwałe słowa kuchar­ ki tylko skurczył się w sobie. A potem w milczeniu, ze smutkiem na twarzy, odwrócił się i wyszedł. Otworzył drzwi do jadalni, gdzie jego rodzice jedli śniada-

nie. Elżbiety jeszcze nie było. Podszedł do stołu i oparł się o blat. - Judith uciekła - rzekł cichym, strasznym głosem. Uciekła wygnana przez was. I jeśli coś złego jej się przydarzy, przysięgam, nigdy wam tego nie wybaczę... - Ależ, kochanie, nie mów do nas jak do swoich najwięk­ szych wrogów - rzekła ugodowo Bess. - Zrobiła tak, ponieważ była bardzo wzburzona, jednak zapewniam cię, że wkrótce znów tu będzie. - Nie wierzę. A ty, mamo, gdybyś nią była, wróciłabyś po tym wszystkim, co stało się wczoraj? - Panuj nad sobą, synu! - rzucił ostro Harry. - Że też mu­ simy się kłócić z powodu jakiejś dziewczyny... - Jakiejś dziewczyny?! - George posłał ojcu mordercze spojrzenie. - Mylisz się zaliczając Judith Springfield do tej sa­ mej kategorii frywolnic, które ubarwiły twoją młodość! - Dość tego! - zagrzmiał Harry. Choć był dumnym arysto­ kratą, nie potrafił dłużej wmawiać w siebie, że nie obchodzi go los tej wiejskiej dziewczyny. - Od początku radziłem ci, abyś zdobył się na dojrzałą rozwagę, lecz ty nie posłuchałeś się mnie, i oto rezultat! Bo to ty ponosisz winę za ucieczkę Judith, co przynosi hańbę całemu naszemu domowi! Wiem, że to mądra i cnotliwa dziewczyna, a odeszła z naszego domu wyzwana od najgorszych, zdeptana i poniżona. To w Maiden Court nigdy je­ szcze się nie zdarzyło! Inaczej zwykli postępować Latimarowie... Potrafiłeś otumanić Dudleya, umiałeś zdobyć poparcie królowej, lecz nie pomyślałeś, czym to naprawdę może się skoń­ czyć dla tej, którą ponoć tak kochasz; nie pomyślałeś też o nas, swoich najbliższych... Wszystko zrobiłeś na opak, jak głupi nie­ dorostek, niczego nie dopatrzyłeś, niczego nie przygotowałeś jak należy. Byłoby inaczej, gdybyś zachował się odpowiedzial­ nie i rozsądnie, jak przystało na dżentelmena. Wszem i wobec

trąbisz o swojej miłości, żeniaczka ci w głowie, lecz rozegrałeś to wszystko jak zwyczajny smarkacz, a nie jak dorosły mężczy­ zna! - Oczy Harry'ego pałały gniewem, lecz George również był bliski ostatecznej furii. - To ja zawiniłam! - nagle wyszlochała Anna. - Z powodu moich okropnych słów, których teraz szczerze żałuję, biedna Ju­ dith uznała, że jest tu niechciana, a nawet pogardzana... Napra­ wdę nie zamierzałam jej zranić, lecz gniew jest najgorszym z doradców... Jednak ty też, George, nie jesteś tu bez winy. Nie potrafiłeś jej obronić, zadbać o jej dobro, co z racji miłości, jaką deklarujesz, stało się twoją najważniejszą powinnością... za­ brakło ci rozumu i rozwagi... i dlatego ojciec ma całkowitą rację. George już nie pałał gniewem, tylko poczuł się bardzo zmie­ szany, sytuacja bowiem zmieniła się nie do poznania. Teraz to jego atakowano, natomiast Judith broniono. Jego najbliżsi sta­ nęli po jej stronie! - Postąpiłeś bardzo nierozważnie, mój synu - powiedziała lady Bess. - Powinieneś był sto razy się zastanowić, nim prze­ niosłeś Judith z cienia na jasno oświetloną scenę. Tak się nie robi. To był dla niej ogromny wstrząs. George przysunął sobie krzesło i usiadł. - Wspaniale, zostałem oceniony i potępiony. Nie zostawili­ ście na mnie suchej nitki. Co więcej, zgadzam się z wami, po­ stąpiłem głupio i źle to wszystko rozegrałem. Więc teraz proszę was, poradźcie mi, co mam zrobić? - Nie mogła odjechać daleko - pierwsza z pomocą pośpie­ szyła Anna. - Wiadomo już, że zabrała twoją klacz, i jestem pewna, że nie był to wybór przypadkowy. Zawsze łatwiej sięg­ nąć po własność osoby najbliższej i kochanej, bo mamy nadzie­ ję, że łatwo zostanie nam to wybaczone. Myślę, że potrafimy odnaleźć Judith.

- Będziemy pytać o nią na wszystkich rozstajach i skrzyżo­ waniach dróg - rzekł Harry. - Ta dziewczyna rzuca się w oczy i ktoś powinien zwrócić na nią uwagę. Lady Bess położyła rękę na dłoni syna. - Wierz mi, kochanie, wszystko skończy się dobrze. Lord Harry westchnął i wskazał palcem na sufit. - Słyszę głos królowej. Proszę, nie mówmy jej o ucieczce Judith. Mam przeczucie, że mogłoby to tylko skomplikować sy­ tuację, jeśli Elżbieta uznałaby za stosowne nadal ingerować w nasze rodzinne sprawy. A jest to wielce prawdopodobne...

ROZDZIAŁ DWUNASTY Czas ogromnie dłużył się George'owi. Elżbieta Tudor, po­ zornie niczego nieświadoma i tryskająca humorem, zjadła śnia­ danie, a następnie wybrała się wraz z lady Bess na przechadzkę po ogrodzie. Wreszcie nadeszła chwila odjazdu. Kawalkada ruszyła galo­ pem. Jak przystało na gospodarza, Harry Latimar odprowadzał znamienitego gościa. Wkrótce jeźdźcy zniknęli w tumanach kurzu. Lady Bess odetchnęła. Królowa odjechała i znów wszystko wróci do normy. Zaraz jednak uświadomiła sobie, że jest to tylko jej pobożne życzenie, jako że nagromadziło się mnóstwo pro­ blemów, które należało jak najszybciej rozwiązać. Spojrzała na syna. - Zauważyłam, George, że twoje pożegnanie z Dudleyem było wyjątkowo serdeczne. - Owszem, mamo - odparł z roztargnieniem. Podczas gdy wszyscy żegnali królową, Robert Dudley od­ ciągnął go na stronę. - Tylko nie próbuj zaprzeczać, bo wiem, że stało się coś złe­ go. Przyjacielu, ze mną naprawdę możesz być szczery. George spojrzał mu prosto w oczy. - Tak, Rob, gorzej już być nie może. - Mamy niewiele czasu, więc mów szybko, o co chodzi. - Uciekła. Judith uciekła. Opuściła mnie... Robert, któremu ten związek, mimo uprzednich deklaracji,

wydawał się dziwaczny i trudny do zaakceptowania, mimo to przejął się zasłyszaną wiadomością. - Dlaczego jej na to pozwoliłeś? - Byłem bezsilny. - Tak nie mówi mężczyzna, lecz chyba cię rozumiem. To twoja rodzina wymusiła na niej ten krok. No cóż, George, jeśli naprawdę pragniesz tej dziewczyny, musisz twardo o nią wal­ czyć, niezależnie od okoliczności. - Ależ ja walczyłem! - zaprotestował George. - W typowy dla ciebie sposób. Kocham cię jak brata, więc mogę ci wiele powiedzieć, bo płynie to z czystej życzliwości. Jesteś za miękki, zamiast walczyć, głaszczesz, zamiast krzyk­ nąć, szepczesz. - Nie naigrawaj się ze mnie, Rob. - Daleki jestem od drwin, bo to zbyt poważna sprawa. Po prostu muszę tobą potrząsnąć, byś wreszcie się opamiętał. Jesteś niepoprawnym idealistą i dlatego wymusiłeś na tej biednej dziewczynie, by stanęła twarzą w twarz przed całą okoliczną arystokracją, że nie wspomnę już o królowej. Na dokładkę wśród widzów tego żałosnego przedstawienia była ta, która już od dawna czuła się twoją narzeczoną. Jaka wrażliwa panna prze­ trwałaby tak ciężką próbę, nie odnosząc ciężkich ran na duszy? A później pewnie twoi rodzice i Anna dołożyli swoje... Nic dziwnego, że Judith uciekła. - Przemawiasz jak jej adwokat, a mój oskarżyciel! - rzekł poirytowany George. - Bo ją lubię. To naprawdę bardzo miła dziewczyna. George pomyślał, że identyczne wyznanie usłyszał już dzi­ siaj z wielu ust. - Rob, więc mi poradź, co mam zrobić. - Nie bacząc na nic, sprowadź ją z powrotem pod swój dach - odparł Dudley.

- Niestety, nie wiem, dokąd uciekła, w innym wypadku nie byłoby mnie tutaj - smutno odpowiedział George. - Do diabła, przestań zawodzić smętnym głosem, tylko za­ cznij myśleć! - krzyknął nieco już zły Robert. - Ta sztuka prze­ cież nie jest ci obca, o czym nieraz się przekonałem... Wczuj się w położenie Judith, przez chwilę bądź jej umysłem i sercem, a dotrzesz do prawdy. Kiedy zaś już ją znajdziesz, czego zresztą jestem pewien, nie recytuj jej miłosnych poematów ani nie wda­ waj się w zbędne dyskusje, tylko działaj! Bo słowa, drogi przy­ jacielu, łatwo można przeinaczyć lub znudzić się nimi, piesz­ czota zaś, byle szczera, śmiała i gorąca, jest najwłaściwszym ję­ zykiem dla zakochanych. Serdecznie się uściskali. Na progu Dudley odwrócił się. - A jeśli będzie się opierać, rycerskim sposobem porwij ją i na siodle, tuląc czule, przywieź do Maiden Court! W ten spo­ sób najlepiej dopomożesz waszej miłości! - Uśmiechnął się. Gdy zaś już będzie po wszystkim, koniecznie przyślij mi do Ri­ chmond dokładną relację. Kwadrans później dziedziniec opustoszał. Niestety, synowie Waltera, którzy dokładnie przeczesali okolicę, niczego się nie dowiedzieli. Nic dziwnego, że Bess, Anna i George zjedli wieczerzę w atmosferze dręczącego niepokoju. Ponieważ nikomu nie chciało się spać, zasiedli przy bocznym stoliku, by omówić sytuację. - Przykro mi, George - odezwała się Anna - że wciąż nic nie wiemy o twojej narzeczonej, może jednak jutro będziemy mieć więcej szczęścia? - A niby dlaczego tak sądzisz? - spytał z niezwykłą u siebie szorstkością, podczas wieczerzy bowiem przesadził w piciu i rozpierała go niepohamowana złość. - Dziewczyna tak mądra jak Judith potrafi dobrze się ukryć.

- Wygląda na to, że wciąż nas obwiniasz za jej ucieczkę. Nie zapominaj jednak, że to ty nie potrafiłeś zapewnić jej po­ czucia bezpieczeństwa. - Tak uważasz, siostro?! - Jak najbardziej! Założę się, że najpierw długo i pięknie akasamitnym głosem mówiłeś jej o swoich uczuciach, przez co rozbudziłeś w niej miłość, a potem uznałeś, że Judith po prostu musi dostroić się do twoich pragnień. I w tym tkwił twój naj­ większy błąd! Byłeś zapatrzony w siebie i w swoje pragnienia, lecz zapomniałeś, że Judith może kierować się innymi ideałami lub też może nie odpowiadać jej rola, jaką usiłowałeś jej narzu­ cić. Boże, jak ta dziewczyna musiała się wczoraj czuć... im dłu­ żej o tym myślę, tym większy ogarnia mnie wstyd za nas wszystkich... George, panna Springfield nie jest zabawką, po którą się sięga dla kaprysu, tylko żywym człowiekiem... - Myślisz, że tego nie wiem? - przerwał jej z bolesnym wy­ razem twarzy. - Judith jest moim snem, wypieszczonym marze­ niem. .. - George, opamiętaj się! Przecież mówimy o kobiecie z krwi i kości, a nie o sennej zjawie! - odparowała gorąco Anna. -I o ile nie zawodzi mnie intuicja, ta kobieta kocha cię całym sercem. Więc nie krzywdź jej i nie stawiaj Judith na nie­ bieskim firmamencie, bo spadnie i boleśnie się pokaleczy! Już raz zresztą tak się stało... George, na miły Bóg, opamiętaj się wreszcie i zacznij działać i myśleć jak zakochany mężczyzna, nie zaś jak płaczliwy młokos, który naczytał się smętnych wier­ szydeł i nie potrafi odróżnić fantazji od rzeczywistości. Pocho­ dzisz wszak z rycerskiego rodu! - Anna, podobnie jak wcześ­ niej Dudley, postanowiła mocno potrząsnąć bratem, to bowiem uznała za najlepsze lekarstwo. - Dzieci - rozległ się kojący jak zawsze głos matki - dość już tych wzajemnych oskarżeń. Czas na pokój. - Utkwiła wzrok

w chybotliwym płomieniu świecy. - Ja również kiedyś uciekłam od ojca. - Ty... uciekłaś? - spytał George z głęboką niewiarą w gło­ sie, po czym nalał sobie wina. - Oczywiście wtedy was nie było jeszcze na świecie, dopie­ ro została wyznaczona data ślubu. Uciekłam więc, będąc jeszcze panną, a kierowałam się takimi samymi, jak mniemam, powo­ dami, które wczoraj zmusiły Judith do desperackiego kroku. - Mianowicie? - z jawną ironią rzucił George. Bess wróciła pamięcią do wydarzeń sprzed ćwierć wieku. - Nie muszę was przekonywać, jak bardzo byłam zakochana w waszym ojcu, lecz jednocześnie czułam, że sama miłość nie rozwiązuje wszystkiego. Nie wiedziałam, gdzie jest moje miej­ sce, czego się ode mnie oczekuje, kim w przyszłości będę... Trudno dokładnie to wyjaśnić, lecz czułam się po prostu fizycz­ nie obolała. Czegokolwiek się dotknęłam, odczuwałam ból. Nie wiem, czy wrażam się jasno? - Bardzo niejasno - rzekł opryskliwie George. Anna poderwała się z krzesła. - Chodźmy spać, mamo. To był męczący dzień i najwyższy czas go zakończyć. A ty, George, możesz tu zostać i pić dalej to swoje wino. Jeżeli nie wiesz, to w kredensie jest jeszcze kilka butelek. Zresztą zawsze możesz zejść do piwnicy - dodała z gryzącą ironią. Odprowadziła matkę do sypialni i weszła razem z nią do środka. - Nie smuć się, mamusiu, George'owi nic nie będzie. Jutro wytrzeźwieje i znów stanie się sobą. Lady Bess przygryzła usta. Jej syn nigdy jeszcze nie zwracał się do niej w ten sposób. - Tak sądzisz? Obyś miała rację, bo zmienił się nie do po­ znania.

- No cóż, ujrzałyśmy inne oblicze naszego czarującego George'a. Dotąd w jego życiu wszystko się układało. Przystoj­ ny, majętny, obdarzony inteligencją i dowcipem, szedł przez ży­ cie niczym po dywanie. Wystarczyło mu spojrzeć na dziewczy­ nę, by ta od razu mdlała z zachwytu. Nic dziwnego, że wobec Judith też nie miał żadnych obaw, po prostu był pewny swego. To was uważał za główną przeszkodę, a nie ją. - Anna uśmiech­ nęła się. - Zawsze chciałam, by George kiedyś natknął się na trudny do zdobycia mur i dzięki temu zrozumiał, że nic nie jest nam z góry dane, lecz że o wszystko trzeba walczyć. I oto na­ deszła ta chwila. Musi twardo walczyć o Judith Springfield, bo inaczej ją straci. I gorąco mu życzę, by naprawdę mocno się na­ trudził, nim osiągnie swój cel. - Tylko kochające siostry mogą być aż tak wredne - mruk­ nęła rozpogodzona matka, lekko się uśmiechając. Natomiast George oddał się ponurym myślom, za jedynego towarzysza mając wino. Najpierw więc wykończył jedną butel­ kę, a zaraz potem otworzył drugą. Był ogromnie rozżalony na swoją rodzinę, która, zamiast udzielić mu tak potrzebnego wsparcia, wciąż go krytykowała oraz obrzucała obelgami i drwinami. Nikt nie potrafił go zrozu­ mieć, wszyscy stali się nieczuli, podli i źli. Ojciec obrugał go jak ostatniego nicponia i głupka, Anne nawrzeszczała na niego, jakby popełnił straszliwą zbrodnię, a matka albo milczała, albo też snuła jakieś bezsensowne wspomnienia... Znikąd pomocy i zrozumienia, a tu cały świat się zawalił! Lecz na taki widocz­ nie los skazani są ludzie wrażliwi, kierujący się szlachetnymi intencjami, nie zaś jak robaki pełzający po ziemi... Samotność, samotność i jeszcze raz samotność, tylko to pozostało biednemu pieśniarzowi i czułemu poecie! - Judith, gdzie jesteś, moja ukochana? Czy słyszysz wołanie

mej duszy? Przybądź tu i uratuj mnie swą miłością... - wyszep­ tał zbielałymi usty. Spojrzał z niechęcią na puste butelki, stojące na stole, i znów sięgnął po pełną. Nie zdążył jednak już jej otworzyć, zapadł bo­ wiem w ciężki, pijacki sen, podczas którego jego nadwątloną winem delikatną duszę opanowały koszmary, a jeden był strasz­ niejszy od drugiego. Obudził się o świcie, wyprostował zdrętwiałe członki i wró­ cił do wczorajszych wydarzeń. Było mu ogromnie wstyd. Wypił mnóstwo wina, stracił jasność umysłu i nagadał bzdur. Teraz musi to naprawić. Aby tak się stało, powinien zacząć myśleć, a nie poddawać się emocjom i histerii. By zaś w jego głowie zapanował jaki taki porządek, najpierw trzeba będzie wykonać pewne czynności. Poszedł więc do kuchni, wziął wiadro, udał się na dziedzi­ niec i nabrał wody. Najpierw ugasił nieznośne pragnienie, a po­ tem od stóp do głów oblał się zimną strugą. Ten zbawienny za­ bieg powtórzył kilkakrotnie. Następnie udał się do swojego pokoju i przebrał się w suche ubranie. Śpieszył się, choć nie miał ku temu wyraźnego powo­ du. Zbiegł do kuchni, zjadł śniadanie i wreszcie mógł oddać się logicznej analizie ostatnich wydarzeń. A więc Judith uciekła. Kochała go i wiedziała, że jest kocha­ na, a mimo to coś ją zmusiło do tak radykalnego i ryzykownego kroku. Tylko co? George nie miał już wątpliwości, że przyczyna musiała tkwić w nim samym. Jego narzeczona nie ufała mu, bo pewnie nie wierzyła, iż zdoła zapewnić im szczęście... Błąkał się w chaosie, snuł górne marzenia i nie zrobił nic, by zaprowa­ dzić ład. Tak musiała myśleć Judith, tak zapewne to odczuwała, mimo że ofiarował jej wszystko, co miał najcenniejsze, czyli miłość. Musiał więc popełnić jakiś straszny błąd. Tylko jaki?

Dobitnie powiedzieli mu o tym Robert i Anna, a także oj­ ciec. Pragnął narzucić Judith rolę, do której nie była przygoto­ wana. Być może tak było. Przypomniał też sobie słowa matki, która utrzymywała, że poczucie obcości i niepewność losów gorsze są od braku miłości. W porządku, pomyślał George, wstając i przechodząc do holu. To wszystko już wiem. Stanął przy oknie. Słońce właśnie wschodziło. Z początku zalęknione, nagle zmieniło barwę i rozkwitło w całej swej nie­ ziemskiej krasie, zalewając ziemię potokiem światła. Fale tej złotej powodzi wdarły się do ptasich gniazd, ludzkich domostw, lisich nor i leśnych odstępów. Wszystko, co żyło, dziękowało za dar światła i ciepła. Kocham to miejsce, pomyślał George, lecz straci ono dla mnie wszelki powab, jeśli nie odzyskam Judith. Gdzie mogła się ukryć? Nie wróciła do domu wujostwa, bo to już zostało sprawdzone. Zabrała swoje ubrania, lecz wyjecha­ ła prawie bez grosza. Ta niewielka kwota, którą kiedyś wygrała od Anny, nie starczy jej na długo, dziewczyna musi przecież coś jeść i kupić obrok dla konia. Poza Lucasem Smithem nie miała w okolicy żadnych przy­ jaciół... o ile Lucas Smith mógł być za takowego uznany. Na­ zwała go prawym i uczciwym człowiekiem, doceniła bezpo­ średniość i rzetelność jego szorstkich oświadczyn. Lucas Smith, powtórzył George w myślach imię rywala. Kto wie, może to był ślad, którym należało podążyć? Zanim dotarła do kuźni, Judith zatrzymała się w przydroż­ nym gaju, by uspokoić się i zebrać myśli. Była nieludzko zmę­ czona. Wczoraj przez cały dzień błądziła po okolicy, a noc też nie przyniosła jej wypoczynku. Szukała nie miejsca, w którym mogłaby się schronić, lecz rozwiązania, które ukoiłoby jej du­ szę. Wreszcie je znalazła.

Do Maiden Court już nie może powrócić, ta karta z jej życia była zapisana do końca. Dokąd w takim razie ma się udać? Na­ gle pomyślała o Lucasie. Przypomniała sobie jego zwalistą syl­ wetkę, spracowane dłonie i szczerą, uczciwą twarz. Odczuła wielką ulgę. Gnana wichrem niepokoju, wreszcie znalazła krzepkie drzewo, za którego grubym pniem mogła się skryć i przeczekać burzę. Niebo dopiero bielało i dziewczynę zaczął morzyć sen. Osa­ czyły ją dziwne wizje. Z chaszczów wynurzyły się dwie postacie i zdążały ku niej. Lucas, barczysty i spieczony słońcem, zbliżył się i szorstko powiedział, jaką drogą powinna zdążać Judith. Wyliczył powin­ ności, jakie spadają na ludzi, którzy chcą kroczyć Bożą ścieżką, mówił o pracy, uczciwości i cnocie. Na koniec stwierdził, że w ziemskim porządku, ustanowionym przez Pana, kobiecie przypadła rola wiernej żony, kochającej matki i zapobiegliwej gospodyni. Jedynym zaś drogowskazem dla wszystkich ludzi powinna być wiara. Natomiast George, wysmukły i blady, podszedł i rozpoczął liryczną pieśń. Uczucie jest skarbem, który można wznieść ku górze i uświęcić lub też podeptać i wgnieść w ziemię. Zakocha­ ni mogą chwycić się za ręce i polecieć w cudowną krainę miło­ ści lub też odejść od siebie i ze skamieniałymi sercami wieść życie przyziemnych robaków. „Pójdź za mną, ukochana, a ra­ zem odkryjemy najcudowniejsze światy" - zakończył. George żądał więc od niej, by dokonała wyboru, nie wspo­ mniał jednak ani jednym słowem, jak naprawdę będzie wyglą­ dało ich życie, niczego bowiem nie urealniał ani nie porządko­ wał, tylko uciekał w złudny świat poetyckich marzeń. A przecież dobrze wiedziała, że obok miłosnych uniesień toczyć się będą normalne dni, wtorek po poniedziałku, środa po wtorku... Nic nie znaczę na tym świecie, pomyślała ze smutkiem Ju-

dith, jestem pyłem i drobinką, która może wzrosnąć i zachować godność tylko wtedy, gdy znajdzie dla siebie odpowiednią gle­ bę... swoje miejsce wśród ludzi. Niestety, w rodzinie Latimarów zawsze będę intruzem, kimś gorszym, pomiotłem, nawet gdybym została żoną George'a i dla zachowania form mówiono do mnie lady... Judith znalazła się na dnie rozpaczy i pragnęła tylko jednego, to znaczy, by ktoś uporządkował jej życie. A dokonać tego mógł tylko jeden człowiek, Lucas Smith. Nie, nie chciała zostać jego żoną, choć całkowicie nie odrzucała takiego wyjścia, jednak w tej chwili pragnęła nabrać sił w atmosferze konkretu, rzetel­ nej pracy i pozbawionego złudzeń oglądu świata. W takim prze­ cież domu urodziła się i wychowała. Wreszcie nastał ranek. Z lasku do kuźni było niedaleko i uj­ rzała Lucasa, jak szczypcami sięgnął po rozżarzony pręt i silny­ mi uderzeniami młota nadawał mu pożądany kształt. Z każdego jego ruchu biła siła i pewność siebie. Judith głęboko odetchnęła, wzięła konia za cugle i po chwili była już na podwórzu. Lucas wyprostował się i wytarł spocone czoło wierzchem dłoni. Był to dla niego okres wytężonej pracy, ponieważ na dro­ gach panował duży ruch, a na polach trwała intensywana orka. W pośpiechu musiał naprawiać obręcze, ostrzyć lemiesze, wy­ mieniać ośki i podkuwać konie. Kiedy więc zobaczył Judith, najpierw wydał kilka poleceń pomocnikowi, a dopiero potem podszedł do dziewczyny. - Dzień dobry, panno Springfield, wczesna pora jak na prze­ jażdżkę. Najpierw poprawiła włosy i wygładziła spódnicę, a potem powiedziała: - Masz rację, Lucas. Dawno się nie widzieliśmy, więc po­ stanowiłam wpaść do ciebie. Smith specjalnie się nie dziwił, po rozmowie z lady Bess był

bowiem pewien, że prędzej czy później taka wizyta nastąpi. Wprowadził Judith do chaty. W kuchennej izbie, która pełniła również rolę dziennego pokoju, siedziało przy stole dwoje dzie­ ci. Jadły śniadanie złożone z jajecznicy i razowego chleba. Gdy zobaczyły gościa, trzymane przez nie łyżki zawisły w powie­ trzu. Lucas przedstawił swoje szkraby. Chłopiec miał na imię Ben­ jamin, a dziewczynka Mary. - Jeśli już skończyliście, hajda na dwór. Maluchy szybko wybiegły na podwórze i wtedy dopiero roz­ legły się ich cienkie głosiki. Lucas spytał Judith, czy napiłaby się czegoś. - Zapowiada się upalny dzień - rzekł. Podziękowała i rozejrzała się po kuchni. Prostota skoja­ rzona ze schludnością sprawiły, że przypomniał się jej ro­ dzinny dom. - A więc przyjechałaś, by przyjąć moje oświadczyny? rzekł Lucas bez niepotrzebnych wstępów. Był człowiekiem pra­ cy i jakkolwiek załatwienie tej osobistej sprawy bardzo leżało mu na sercu, marnowanie czasu na zbędne pogaduszki uważał za grzech. - Niezupełnie... Teraz, gdy już tu była, uznała swój plan za szalony. Była pewna, że twardo stąpający po ziemi kowal, a przy tym purytanin, nie zrozumie jej prośby. Upatrzył ją sobie na żonę, a ona zamierza błagać go o tymczasowe schronienie pod jego dachem, by mogła w spokoju przemyśleć swoje życie. - Jak mam to rozumieć? Zebrała się na odwagę. Nie było to łatwe, gdyż wiedziała już, że nigdy nie poślubi jednego mężczyzny, pragnąc rozpaczliwie innego. - Wciąż myślę o twojej propozycji, Lucas, lecz nie jestem

jeszcze gotowa na ten krok. Być może łatwiej byłoby mi podjąć decyzję, gdybym pobyła z tobą przez jakiś czas. - Pobyć ze mną?! Próbował zachować zewnętrzny spokój, lecz tak niemoralna oferta ugodziła w jego najświętsze zasady i przekonania. Kim tak naprawdę jest Judith Springfield? Latawicą, sprzedajną dziewką? W takim razie jej miejsce jest w przydrożnym zajeździe, a po śmierci w piekle, nie zaś w chrześcijańskiej cha­ cie! Spojrzał na dziewczynę z głęboką odrazą i potępieniem. - Wiem, że pomysł jest dziwny, lecz wierz mi, nie idzie tu o nic nieobyczajnego. Dochowuję zasad czystości, są dla mnie tak samo ważne, jak i dla ciebie, lecz znalazłam się w trudnej sytuacji, a wiem, że jesteś mi życzliwy... - dodała szybko. - Co o tym wszystkim mam sądzić? - rzekł po chwili. - Dla­ czego do czasu podjęcia decyzji nie możesz zostać w Maiden Court? Oblała się rumieńcem. A więc podejrzewał ją o najgorsze. Och, dlaczego na każdym kroku musiała potykać się o jakiś ka­ mień? Teraz znalazła się w położeniu tyleż dramatycznym i ża­ łosnym, co śmiesznym. - Byłabym wdzięczna za kącik do spania, bo nie mogę i nie chcę wrócić do Maiden Court. - Dlaczego? - spytał podejrzliwie Lucas. Wprawdzie gościńce zapchane były zbiegłą służbą, lecz nie dotyczyło to domu Latimarów, bo nie zdarzyło się dotąd, aby ktoś dobrowolnie porzucił tam pracę. Pozostawała więc tylko jedna możliwość: Judith Springfield musiała naprawdę w okro­ pny sposób narazić się państwu. - Wyjechałam z własnej i nieprzymuszonej woli - odparła chłodno, gdyż czytała w jego myślach. - Panicz George wpadł na pomysł, aby się ze mną ożenić, a ja nie mogłam przyjąć tej propozycji.

- Lord George Latimar zaproponował ci małżeństwo?! Było jasne, że Lucas uważa to za horrendalne kłamstwo. - Czy jest to aż tak bardzo nieprawdopodobne? - spytała, zraniona w swej dumie. Zerwał się z krzesła. Stracił już dość cennego czasu na wy­ słuchiwanie tych bzdur. Teraz należało się pozbyć kłopotliwego gościa i wycofać się z całej sprawy. Nie wiedział, co wydarzyło się w Maiden Court, i nawet nie chciał wiedzieć. Judith, widząc reakcję Lucasa, ostatecznie załamała się i za­ lała łzami. Kowal zmarszczył brwi. Nie uwierzył w tę historyj­ kę, lecz nie mógł też z góry założyć, iż cała wina za coś, co spowodowało wyrzucenie Judith ze służby, ciąży na dziewczy­ nie. Z racji swej pracy od dawna miewał częste kontakty ze szla­ chetnie urodzonymi. Niektórzy z nich byli prawymi ludźmi, nie­ którzy zaś łajdakami, tak jak dzieje się to w każdej grupie spo­ łecznej. Odróżniał jednych od drugich po tym, w jaki sposób traktowali swoje wierzchowce, i dlatego dotąd był święcie prze­ konany, że młody Latimar jest człowiekiem godnym szacunku i zaufania. Oto jednak próg jego domu przekroczyła osoba, być może, przez panicza skrzywdzona, która rozpaczliwie błaga o pomoc, na co dobry chrześcijanin nie może pozostać głuchy. - Jak już pewnie słyszałaś, gotuje mi i opiekuje się dziećmi Jane Selby, stara panna, osoba prosta i małomówna, lecz bardzo użyteczna. Możesz przez jakiś czas dzielić z nią łóżko, co jednak oznacza, że szybko wyjdziesz za mnie, bo nie zrobię z siebie i z moich dzieci pośmiewiska. A teraz muszę wracać do pracy. - Wyszedł i po chwili rozległy się miarowe uderzenia młota. Judith otarła łzy. Musiała wziąć się w garść. Kiedy wróciły dzieci, powitała je wesoło i robiła wszystko, by nabrały wobec niej śmiałości. W końcu zaproponowała im, by umyły ręce i po­ mogły w przygotowaniu obiadu.

Gdy więc w drzwiach stanęła Jane Selby, która wraz z inny­ mi kobietami z wioski prała od rana w pobliskiej rzeczce bieli­ znę, ujrzała nie tylko nowego domownika, lecz również staranie nakryty stół, a na kuchni buchające parą gary. Judith natychmiast przeprosiła ją, że bez pozwolenia zaczęła rządzić się w jej kuchni, na co Jane najpierw osłupiała, bo prze­ cież kuchnia należała do Lucasa Smitha, a potem machnęła rę­ ką, bo najważniejsze, że obiad się gotował, a dzieciaki, zwykle milczące i wystraszone, teraz aż piszczały z uciechy. - To ja rozwieszę pranie - powiedziała i z koszem wypeł­ nionym bielizną ruszyła ku drzwiom. Na progu zderzyła się z młodym dżentelmenem, który uprzejmie się cofnął, robiąc jej przejście, po czym wszedł do izby. Dziewczyna aż krzyknęła na widok przybysza. Stał przed nią George Latimar! Zapadła cisza, a po chwili Judith zwróciła się do chłopca. - Benjamin, idź i przyprowadź tu ojca. - To niemożliwe - odparł malec - tata właśnie odprowa­ dził podkutego konia, a właściciel mieszka na drugim końcu wsi. Nie była to dla Judith dobra wiadomość. Chciała zachować się uczciwie i oto los pozbawił ją tej szansy. - W takim razie, dzieci, przynieście mi z ogrodu trochę mię­ ty, przyda się do sera. Chłopiec i dziewczynka wybiegli, jakby w domu wybuchł pożar. Nie było takiej rzeczy, której by nie zrobili dla tej słodko pachnącej lady, którą uznali za czarodziejkę. Bo to, że potrafiła gotować, nie było niczym nadzwyczajnym, Jane też to umiała. Lecz ta Judith (z rozkoszą wymawiali jej imię), znała rycerza, który walczył ze smokiem, a nazywał się Jerzy. Musiała go znać i na własne oczy oglądać tę straszliwą walkę, bo opowiedziała im o niej ze wszystkimi szczegółami, nawet to, jakie zęby i łuski

miał smok. Och, gdy wrócą z miętą, z pewnością usłyszą inne ciekawe historie. Kiedy za dziećmi zamknęły się drzwi, Judith bezradnie opad­ ła na drewniane krzesło. - Po co tu przyjechałeś, George? Zdjął kapelusz. Judith spostrzegła przypiętą do niego drogą spinkę, przytrzymującą pióro egzotycznego ptaka. I w tym zło­ tym, wysadzanym brylantami klejnocie panna Springfield ujrzała symbol społecznej i majątkowej przepaści, dzielącej ją i George'a. - Przyjechałem po ciebie, Judith - odparł, siadając na krze­ śle. - Myślałaś, że tak łatwo uciec ode mnie? Nie mogła oderwać oczu od skrzącej się brylantowej spinki. - Przed dwoma miesiącami Lucas Smith poprosił mnie o rę­ kę. Powiedziałam mu, że zanim dam odpowiedź, muszę poroz­ mawiać z moją panią. Była wówczas w Greenwich. Gdy wró­ ciła, doszło do rozmowy między Lucasem a lady Bess, podczas której wszystko zostało ustalone. - Co zostało ustalone? Judith przełknęła ślinę. - Lady Bess wyraziła swą zgodę. Teraz już mogę dać mu uczciwą odpowiedź. - Że wyjdziesz za niego? Za Lucasa Smitha? - spytał z nie­ dowierzaniem. - A dlaczego nie? - odpowiedziała wyzywająco. - Widzisz w tym coś niestosownego albo dziwnego? - Tak, ponieważ nie kochasz go. - Och, miłość... - powiedziała z goryczą. Jak dotąd, przy­ niosła jej tylko ból i upokorzenie. - Nie mówmy o niej, bo cóż ma ona wspólnego z tematem naszej rozmowy? - Wszystko, Judith! - odparł z mocą. - To prawda, że wiele małżeństw łączy tylko wspólny interes i jeśli obie strony sku-

piają się jedynie na praktycznej stronie życia, wówczas takie pa­ ry mogą być nawet szczęśliwe. Lecz jeśli choćby jedno z mał­ żonków doświadczyło tego co my, wtedy taki związek staje się torturą. Twierdzisz, że chcesz wyjść za Smitha, dlaczego jednak w takim razie pragniesz innego mężczyzny? Pogładził Judith po włosach i ta niewinna z pozoru pieszczo­ ta spowodowała, że dziewczyna zerwała się z krzesła i krzyk­ nęła: - Dlaczego mnie dręczysz?! Co ci zawiniłam? - Mówisz o swojej udręce, a nie domyślasz się mojej. Wiesz, jak żyłem od odkrycia twojej ucieczki? Miotałem się jak szaleniec, a do głowy przychodziły mi różne myśli. Śniłem na­ wet. .. Mój Boże, gdybym cię tu nie znalazł, kazałbym przeszu­ kiwać dno rzeki! - Nigdy nie targnęłabym się na swoje życie! - wykrzyknęła Judith. - Choćby nie wiem jak wielka rozpacz szarpała moją duszę! - Ten, kto kocha i jest kochany, nie rozpacza. - George, życie nie składa się z samej miłości. Patrzysz w gwiazdy i nie widzisz kłód pod nogami. A tak naprawdę prze­ paści, jaka nas dzieli, a którą wykopali inni... mający zresztą do tego prawo. To, że się kochamy, w istocie znaczy tak niewie­ le... Była bliska płaczu, a jej opór słabł. Zanim George tu się zja­ wił, czuła się silna i zdecydowana. Jak w ogóle ją tu znalazł? Dlaczego znów chce zniszczyć jej życie? - Nie ufasz mi, że zdołam zasypać tę przepaść? Że usunę wszystkie przeszkody? Zrobię to, obiecuję... poczekaj, a prze­ konasz się. Wystarczy, że będziesz nadal mnie kochać. Jego słowa dziwnie ją ubodły. Chwilę zbierała myśli, by do­ trzeć do istoty rzeczy, a potem powiedziała cicho: - Wystarczy, że będę nadal cię kochać... George, ja nie je-

stem kukłą, bo żyję, czuję i mam swoją wolę, i dlatego sama zajmuję się swoim życiem. Nie miałeś prawa, bez uzgodnienia ze mną, oświadczać mi się w obecności królowej, szlachty i... Nell. A ja miałam prawo opuścić twój dom, tak jak mam prawo przyjąć oświadczyny Lucasa, a tobie nie wolno mi w tym prze­ szkadzać. A miłość? To śmieszne, głupie słowo, wymyślone przez poetów ku udręce naiwnych ludzi... - Zamilkła na chwi­ lę, porażona swą ostatnią myślą. Za nic w nią nie wierzyła, lecz... nie sprostowała swej omyłki. -I ja złapałam się w tę pu­ łapkę, omamiona twoimi słowami, lecz teraz przejrzałam na oczy. Wyjdę za Lucasa, człowieka uczciwego i mocno stąpają­ cego po ziemi, i w ten sposób zdobędę jedyne prawdziwe szczę­ ście, czyli godny spokój. - Kłamała, a jej serce rozpadało się na kawałki, uznała jednak, że nie ma innego wyjścia. Bo jeśli teraz ulegnie George'owi, będzie stracona na wieki. - Dlatego zostaw mnie, mój panie, odjedź stąd i nie waż się więcej mnie dręczyć. Skulił się, powalony słowami Judith. Czy aż tak bardzo mógł się pomylić? To nie była owa kobieta ze snów, przez lata wy­ marzona i od zawsze kochana! A jeśli nawet była nią, to Judith nie rozpoznała jej w sobie i w ten sposób zabiła wyjątkowość swej duszy, a zostawiła tylko praktyczną pospolitość. Tak w istocie musiało być. Jego ukochana była jak promień słońca zaklęty w twardym, nieczułym kamieniu. Stała się taką nie z własnej woli, tylko z powodu ciężkich przeżyć, jakie ją dotknęły... czy jednak już na zawsze taką zostanie? George z przerażeniem pomyślał, że najpewniej tak... - Mam więc odjechać? - Takie jest moje życzenie, sir - powiedziała obcym, drew­ nianym głosem. - Nie będę więc się mu sprzeciwiał - odpowiedział sucho i ruszył ku drzwiom. Na progu odwrócił się. - Nie odprowa­ dzisz mnie?

Wyszli na zalane słońcem podwórze. Wiał lekki wiatr. George odwiązał konia, wskoczył na siodło i zebrał wodze. - Zanim odjadę, Judith - rzekł pełnym powagi głosem chcę, abyś wiedziała, że bardzo cię kocham. Śniłem o tobie od chłopięcych lat, a gdy się wreszcie pojawiłaś, okazało się, że jesteś jeszcze piękniejsza i wspanialsza od damy z moich ma­ rzeń. Odjeżdżam z sercem pełnym ciebie. Jestem pewien, że za­ pewniłbym ci szczęście, rzecz jednak w tym, abyś i ty w to uwierzyła. Jeśli jednak brak ci tej wiary, to pozostaje nam tylko się rozstać. Cały czas patrzył na jej twarz, szukając oznak wzruszenia, i spoglądał w jej oczy, oczekując w nich miłosnego wyznania. Niestety, oblicze Judith było jak maska. Gniew jest najlepszym lekarstwem na ból. George roze­ jrzał się po zagrodzie. Przed niewielkim chlewikiem leżała kupa gnoju. No cóż, wybranka jego serca wolała to miejsce od Maiden Court! Wolała zostać żoną wiejskiego kowala niż lady Latimar! Wolny wybór, moja miła... pomyślał mściwie. Odrzuciła jego miłość, godne życie, dostęp do książek, to­ warzystwo ludzi wykształconych, wybrała zaś codzienny znój u boku prostego analfabety, który jej nie zapyta, co myśli i co czuje, a jeśli nawet tak uczyni, to nie zrozumie jej odpowiedzi... A wszystko dlatego, że bała się przejść z jednej sfery społecznej do drugiej, uważała bowiem, iż z racji urodzenia każdy ma sobie wyznaczone miejsce na tym świecie! - Wybacz, ale dłużej nie będę cię odciągał od twoich obo­ wiązków - powiedział z przesadną grzecznością, ścisnął konia piętami odjechał. Judith wróciła do kuchni. Rozkoszna woń duszonego mięsa drażniła nozdrza. Sięgnęła po bochen chleba i zaczęła go krajać, jednak kromki wychodziły jej dziwnie nierówne, jedne zbyt

grube, inne znów za cienkie. A po chwili zauważyła, że niektóre zroszone były łzami. George pędził na koniu, jakby ścigały go demony. Miotała nim szaleńcza wściekłość, gość dotąd obcy jego duszy. W jednej chwili chciał zawrócić i dotkliwie ukarać Judith, a po chwili ze wstrętem odrzucał tę niegodną pokusę. Wyzywał dziewczynę najgorszymi znanymi sobie słowy, a potem z przerażeniem cofał obelgi. Próbo­ wał swe serce zamienić w kamień i cyniczną drwiną zabić demona miłości, a po sekundzie rozczulał się nad swym tragicznym losem. Wiedział, że zachowuje się jak ktoś niespełna rozumu, nie umiał jednak uciszyć szalejącej w nim burzy. Tracił panowanie nad sobą, zamierało w nim poczucie osobistej godności. Był go­ tów uczynić wszystko, nawet poniżyć się przed całym światem, byle tylko Judith odnalazła w sobie promienny blask i pozwoliła przemówić swemu sercu. Nagle usłyszał za sobą tętent. Odwrócił się i rozpoznał Lu­ casa Smitha. Odruchowo ściągnął wodze. - Paniczu George, słówko, jeśli można - rzekł tamten, pod­ jeżdżając. George nie miał ochoty na żadne rozmowy, lecz nie leżało w jego zwyczaju obrażanie innych. Zsiadł z konia, a kowal po­ szedł w jego ślady. - Tak, Smith? O co chodzi? - O Judith Springfield - odparł. - Od dziś jest moim go­ ściem, bo panicz z nieznanych mi powodów postawił ją w przy­ krym położeniu. W George'u zawrzała krew, próbował się jednak opanować. - Przykro mi, Smith, lecz posiadasz fałszywe informacje. Zamierzałem ożenić się z panną Springfield, lecz ona, z uwagi na pewne nieporozumienia, sama postanowiła opuścić Maiden Court.

- Pomińmy istotę tych nieporozumień, natomiast pozostaje faktem, że wybrała mój dom, sir. Judith Springfield wkrótce bę­ dzie moją żoną. Chciałbym, aby to było jasne. - Nigdy cię nie pokocha, Smith! Jej serce należy do mnie! - zawołał George, gorąco wierząc w prawdziwość swoich słów. - Więc dlaczego uciekła? - spytał Lucas, wykazując w ro­ zumowaniu tę samą wytrwałość, z jaką podkuwał konie. - Jeśli panna chce jakiegoś kawalera, to przy nim zostaje, a ucieka od tego, którego nie chce. George zapatrzył się przez chwilę w błękitne niebo. Wie­ dział, że obaj, Smith i on, mają swoje racje, z których każda była równie prawdziwa, jak i fałszywa zarazem. Niestety swo­ ich dylematów nie rozstrzygną, dyskutując o nich, bo o wszyst­ kim i tak zdecyduje Judith, która z kolei kieruje się swoimi, i tylko swoimi racjami. - Lucas, nie mam czasu ani ochoty objaśniać ci wszystkich zawiłości, które doprowadziły do tej absurdalnej sytuacji - po­ wiedział sucho i włożył lewą nogę w strzemię. Smith swą wielką dłonią chwycił panicza za ramię. - Nie, mój paniczu, tak prędko się nie rozstaniemy. Musimy załatwić tę sprawę tu i teraz. George szarpnął się z furią. - Jak śmiesz mnie dotykać?! - To sprawa między mężczyznami - odparł Lucas spokoj­ nie. - A tu jesteśmy sobie równi. - Równi, powiadasz... - miękko rzekł George, wysuwając stopę ze strzemienia i odwracając się tanecznym ruchem. Cios, który otrzymał Lucas, najpierw ściął go z nóg, a do­ piero potem zdumiał. Smith cieszył się opinią znakomitego zapaśnika i nigdy do­ tąd tak łatwo nie pozwolił się rzucić na ziemię. - Myślałem dotąd - rzekł z podziwem, podnosząc się - że

panicz potrafi tylko pięknie mówić. Muszę jednak przyznać, że się myliłem. - Kończąc ostatnie słowo, wyrównał rachunek i z rozciętej wargi George'a pociekła krew. Latimar wiedział, że za wszelką cenę musi unikać zwarcia, Lucas bowiem dalece przewyższał go masą i siłą, dlatego paru­ jąc i zadając ciosy, zwracał szczególną uwagę na to, by prze­ ciwnika trzymać na dystans. Zajęci walką nie zauważyli, że ma­ ją widownię. Lord Harry, gdy ujrzał dwóch mężczyzn okładających się pięściami, zjechał z drogi i teraz przypatrywał się im z widocz­ nym niesmakiem. George pierwszy zauważył ojca. Przerwał walkę i przeczesał palcami rozwichrzone włosy. - Oczekiwałem cię dopiero pod wieczór. - Wyjechałem z Richmond wczesnym rankiem. - Kiwnął głową, odpowiadając na powitanie Smitha. - Niepokoiłem się o nasze rodzinne sprawy i jak widać słusznie, oto bowiem za­ staję mojego syna uprawiającego boks z miejscowym kowalem. - To osobista sprawa - ośmielił się wtrącić Lucas. - Doprawdy? - Harry zmierzył Smitha zimnym wzrokiem. - Już teraz wiem, że gdy zobaczę u kogoś napuchnięty policzek lub rozkrwawioną wargę, powinienem zapytać, jak osobiście się miewa. - Udało mi się odszukać Judith - rzekł George. - Zatrzyma­ ła się u pana Smitha i właśnie o tym dyskutowaliśmy. Lucas jest zdania, że ma większe prawa do panny Springfield, moja opinia zaś jest akurat odwrotna. Harry pod ironicznym uśmieszkiem ukrył prawdziwe rozba­ wienie, szybko jednak spoważniał i rzekł: - Cieszę się, że dziewczyna jest wreszcie bezpieczna. -I do­ dał ostro: - O ile dobrze znam panujące w naszym kraju oby­ czaje, to żaden z was nie ma prawa do panny Springfield, a co

najwyżej może zabiegać o jej względy. Wszak to do niej należy ostatnie słowo. Jednak obaj rywale puścili mimo uszu uwagę lorda i szyko­ wali się do następnego starcia. W tej sytuacji lord Harry, by ja­ koś pomóc synowi, użył innego argumentu. - Smith - zwrócił się do kowala - przejeżdżając obok twego domostwa, zauważyłem, że czeka na ciebie kilku wieśniaków z końmi do podkucia. Proponowałbym więc, abyś wrócił do pracy, a w wolnym czasie baczniej się zajął swymi... osobisty­ mi sprawami. - Wybacz, ojcze - rzekł George - ale ja i pan Smith nie skończyliśmy jeszcze rozmowy na interesujący nas temat. Lord uniósł brwi. - Cóż, w takim razie nie będę wam przeszkadzał i poszukam bardziej cywilizowanego towarzystwa. - Zebrał wodze i ruszył wolnym kłusem w stronę dworu. George rozejrzał się za kapeluszem i w tej samej chwili przy­ pomniał sobie, że zostawił go na stole w domu kowala. Lucas wytarł twarz z potu rękawem koszuli. Był zły jak diabli. Nie lubił, gdy przypominano mu o jego obowiązkach, a uprawianie boksu z młodym dziedzicem na pewno do nich nie należało. Odchrząknął. - Twój ojciec ma rację, sir. Chyba najlepiej będzie, jak wró­ cę do kuźni. - Jeszcze nie skończyliśmy, Smith - sprzeciwił się George. - Znasz moje intencje wobec panny Springfield, zdradź mi za­ tem swoje. - Trudno powiedzieć - odparł ponuro Lucas. - Wiem prze­ cież, sir, że wystarczy jedno twoje słowo, by moja dzierżawa nie została odnowiona, a wtedy znajdę się bez dachu nad głową i zajęcia. A mam przecież dwoje dzieci. George obruszył się.

- Za kogo mnie uważasz, człowieku? Latimarowie nigdy nie zniżają się do takich metod. Lucas od razu uwierzył w szczerość tych zapewnień. Młody dziedzic wywarł na nim naprawdę świetne wrażenie. George cieszył się opinią człowieka nadzwyczaj uprzejmego wobec wszystkich, niezależnie z jakiej sfery się wywodzili, teraz jed­ nak okazało się, że również potrafi dzielnie się bić, a w wyjąt­ kowej sytuacji przeciwstawić się ojcu. - Czekam na odpowiedź - przypomniał George. Kowal był pewien swych racji. Postanowił ożenić się z Judith Springfield, bo przemawiały za tym czysto praktyczne względy. Owszem, zachowała się nieroztropnie, przyjeżdżając do niego, gdyż mogło to rzucić cień na jej reputację, lecz Lucas był pe­ wien jej dziewictwa. Lecz czy ją kochał? Trudne pytanie. Był młodym męż­ czyzną, lecz dni upływały mu w znoju i trudzie, więc nie do­ puszczał do siebie wzruszeń i niepotrzebnych uczuć. Zresztą, swoje już przeżył. Przed ośmioma laty z miłości ożenił się z drobną dziewczyniną, zbyt słabą nawet do obsługiwania mie­ chów. Kochał ją szaleńczo, a jej kruchość rozczulała go prawie do łez. Gdy umarła, wyciągnął do nieba pięść w niemym bluźnierstwie, a potem ukorzył się przed Panem i z pokorą przy­ jął Jego straszny, ludzkim rozumem niepojęty wyrok. Szybko zebrał się w sobie i całą swą miłość bez reszty oddał dzieciom. Po jakimś czasie zrozumiał, że te drobinki potrzebo­ wały matki, więc zaczął rozglądać się za odpowiednią kandy­ datką na żonę, a Judith okazała się najlepszą z nich. W tym przeświadczeniu ostatecznie upewnił się dzisiaj, gdy zauważył, jak jego maleństwa patrzyły na pannę Springfield. - Moje zamiary względem niej nie różnią się od twoich, sir. Jeśli będzie mnie chciała, znajdzie we mnie wiernego i uczci­ wego towarzysza życia. Ale... - tu zawiesił głos, gdyż nagle

uświadomił sobie niepewność człowieczego losu - to ona o wszystkim zdecyduje. - Zgadzam się - rzekł pośpiesznie George. - Tak stawiając sprawy, zasłużyłeś sobie na mój szacunek, Smith. Nie ma mię­ dzy nami sporu, bo to Judith sama wybierze. Czy w takim razie wolno mi będzie w najbliższym czasie odwiedzić twój dom'; Całym sercem pragnę, by rzecz rozstrzygnęła się jak najprędzej. Lucas chwilę się zastanowił. - Nie mam nic przeciwko temu, sir. Gdy wszystko zostało już powiedziane i zrobione, pozostaje liczyć tylko na szczęście. Na pożegnanie uścisnęli sobie dłonie. Podczas drogi George' em miotały różne uczucia. Po pierwsze, rozsadzał go żal, że nie potrafił przekonać ukocha­ nej do siebie, po drugie, palił go wstyd, iż dał się ponieść emocjom i z wrogością w sercu walczył z Lucasem Smithem, po trzecie, gnębił go smutek, że wraca do domu pustego i po­ nurego, nie ma w nim już bowiem słodkiej, mądrej i pięknej dziewczyny. Wiedział jednak, że nie wszystko jeszcze stracone, wszak ostatnie słowo należało do Judith, a ono jeszcze nie padło. Wprawdzie panna Springfield powiedziała mu na pożegnanie, że zamierza wyjść za Lucasa, lecz teraz patrzył na to inaczej. Ukochana czuła do niego wielki i uzasadniony żal, a ewentual­ ne małżeństwo z kowalem traktowała jako ucieczkę przed tra­ giczną miłością, nie zaś jako spełnienie marzeń o szczęściu. Latimar musiał więc zmobilizować wszystkie swoje siły, by odwrócić złą kartę i zdobyć kobietę, bez której świat stracił wszelką swą urodę. Gdy wszedł do domu, uderzyła go niezwykła cisza. Hol był pusty, w salonie również nie było nikogo. George nalał sobie wina i usiadł przy otwartym oknie. Patrząc na kwitnący ogród, sączył słodkawy napój. Nagle otworzyły się drzwi i do salonu

wszedł lord Harry, który też sięgnął po szklanicę i nalał sobie z butelki. - Mogę się dołączyć, George? Anna i twoja matka odwie­ dzają dziś chorych i niedołężnych, ty jednak nie wyglądasz na kogoś, komu potrzebna jest medyczna pomoc. Z tego wnoszę, że cało wyniosłeś wszystkie kości z rozgrywki ze Smithem? - Nie należę do słabeuszy. - Nie jesteś też jednak siłaczem, a tamten to prawdziwy at­ leta. Wygląda jak rzymski gladiator. Ja w każdym razie zasta­ nowiłbym się pięć razy, zanim stanąłbym w szrankach z tym kowalem. - Wynikła między nami trudna do rozwikłania kontro­ wersja, ojcze - rzekł George. - Smith uznał, że prośba panny Springfield o udzielenie schronienia jest równoważna z przyję­ ciem jego oświadczyn. Przyznaję, że to dziwaczne pomieszanie pojęć wielce mnie rozdrażniło. Harry uśmiechnął się, lecz zaraz odzyskał powagę. - A nie uważasz, że twój rywal może mieć rację? Przecież Judith uciekła do niego. To prawda, nie znamy jej intencji, lecz wiele wskazuje na to, iż może jej chodzić o stałe lokum, nie zaś o tymczasową kwaterę. - Jej miejsce jest tutaj, ojcze, bo jesteśmy sobie przeznacze­ ni! I ona dobrze o tym wie, niestety, omamiona fałszywymi po­ glądami, broni się przed tak oczywistą prawdą. Uważa, że świat zbudowany jest na nienaruszalnych podstawach i raz ustano­ wiona hierarchia społeczna musi trwać aż do Sądu Ostateczne­ go. Judith sądzi, że jeśli urodziła się w chałupie, do końca swych dni musi pozostać wieśniaczką, za nic mając swą inteligencję, wykształcenie, czystość myśli, wzniosłość ducha i wspaniałą urodę... Harry bawił się w zamyśleniu pierścieniem. - George, wszystko to prawda, dziewczyna jest istotnie nad-

zwyczajna. Wymieniając jej cnoty zapomniałeś jednak o jednej, a mianowicie o praktyczności. Na pewno nie jesteś Judith obo­ jętny, wybrała jednak najrozsądniejsze wyjście... George skoczył na równe nogi, opryskując winem dywan. - Więc co, na Boga, mam zrobić, by wyprowadzić ją i was z tego błędu? Porwać ją i trzymać pod kluczem, aż wyzna, że mnie kocha i zostanie moją żoną? Mam już dość słuchania o rozsądku, praktyczności i tym podobnych bzdurach. Wreszcie doigracie się, że zapomnę, iż jestem angielskim dżentelmenem, i pójdę w ślady Okrutnego Jacka Latimara! Harry zamrugał oczami. Jego syn wspomniał człowieka, któ­ ry swymi zbrodniami rzucił hańbę na rodzinę. Był piratem i handlarzem niewolników, awanturnikiem nie znającym miary w okrucieństwie, kompanem morderców i najgorszych ladacz­ nic. Czyjś miecz wysłał go wreszcie do piekła, a potępionych imion lepiej nie wymieniać. - Czyli mam rozumieć, synu, że gotowy jesteś na wszystko? - Oczywiście, że tak! Myślisz, że łatwo mi było dziś stamtąd odjechać, zostawiając ją w tej nędznej chacie? Moją Judith, któ­ rej piękności niegodne są najwspanialsze pałace? A czy wiesz, jak cierpię na myśl o jej wspólnym życiu z Lucasem Smithem, który, jako człowiek wartościowy i uczciwy, po jakimś czasie wzbudziłby w niej jeśli nie miłość, to na pewno głębokie przy­ wiązanie? A gdy pojawią się dzieci, moja ukochana po prostu zapomni o mnie... Nie mogę na to pozwolić, bo wręcz oddychać nie mogę bez niej... Dlatego jestem gotowy na wszystko, bez względu na konsekwencje! Harry spojrzał uważnie na syna. - Czemu nie każesz więc siodłać koni, nie zbierasz pachoł­ ków i nie ruszasz, aby ją porwać? - Ponieważ nie pozwala mi na to mój honor, ojcze! A także, ponieważ zależy mi na żonie, która byłaby towarzyszką mego

życia i przyjaciółką w zmaganiach z przeciwnościami losu. Dla­ tego to ona, mając pozostawioną całkowitą swobodę, sama musi dokonać wyboru. Ojciec przyglądał się synowi z mieszanymi uczuciami. No cóż, George był niepoprawnym idealistą, a z takimi wszelka dyskusja nie ma wielkiego sensu. Ten młokos nawet nie wyob­ rażał sobie, z jakimi problemami będzie musiał się zmierzyć, jeśli jednak Judith Springfield zostanie jego żoną. Jakże często poczęta w sennych marzeniach romantyczna miłość usycha w codziennej prozie, która wszak dla tej akurat pary będzie szczególnie mocno usłana trudami i przykrościami... Lecz cóż, George miał prawo do własnych decyzji... Stroskany ojciec zastanowił się głęboko - i nagłe olśniła go pewna myśl. Czy zawsze wyjście rozsądne okazuje się najlep­ szym? Nie, po stokroć nie, Harry sam mógłby o tym wiele opo­ wiedzieć. A czy szalony wybór musi okazać się złym? Też nie, dobitnie świadczyły o tym jego własne losy. Życie jest zbyt skomplikowane, abyśmy za każdym razem mogli przewidzieć skutki naszych wyborów. Dlatego czasami lepiej jest wszystko postawić na jedną kartę, zamiast bez końca kalkulować i roz­ dzielać włos na czworo... Przyzwoity człowiek ma prawo za­ równo do rozsądku, jak i do szaleństwa, pomyślał lord, nie wol­ no mu tylko czynić zła. Godna szacunku jest więc zarówno Ju­ dith, która kieruje się trzeźwym namysłem, jak i mój syn, idący za głosem niepohamowanej miłości. Na prawdziwe potępienie zaś zasłużyli tylko tacy ludzie jak Okrutny Jack Latimar, który duszę swą sprzedał diabłu. - Ufam, synu, twojemu osądowi. Przyznaję, że miałem po­ ważne zastrzeżenia, bo jakiż kochający ojciec ich by nie miał? Jestem przekonany, że wiesz, co robisz. Chciałbym przy tym dodać, że imponuje mi zarówno twoja szaleńcza determinacja, jak i głęboka rozwaga Judith. Nie wiem, jak ułoży się wasze

życie, gdy już rozwiążecie wasze obecne problemy, życie to bo­ wiem jeden wielki hazard, ale w tej chwili macie we mnie szcze­ rego sojusznika. W czym więc mogę ci pomóc? George powoli się uspokajał, namyślając się przy tym głębo­ ko. Widać było, że układa jakiś plan. - Wspomniałeś o hazardzie, ojcze... Jeżeli więc naprawdę chcesz mi pomóc - rzekł, patrząc Harry'emu w oczy - to, po pierwsze, podaruj mi talię kart, którymi nikt jeszcze nie grał. Po drugie zaś, proszę, byś zarówno ty, jak i mama, trzymali się od tej sprawy z daleka. Muszę wszystko sam rozegrać. - A jak sobie wyobrażasz to nasze „trzymanie się z daleka"? - Wybacz, ale jak najbardziej dosłownie. Królowa wizytuje swoich poddanych i wiem, że zaproponowała wam uczestnictwo w tym objeździe. Po prostu skorzystajcie z tego zaproszenia. Lord spojrzał w głąb swojej szklanki. - Ja wybrałbym się chętnie, tylko jak namówić twoją matkę? - Tato, nie zdołasz przekonać zakochanej kobiety? Ty?! Nie wierzę! - roześmiał się rozpogodzony George, a równie rozba­ wiony ojciec pogroził mu palcem. -I ja nie będę w tym gorszy, zobaczysz! No cóż, wy wyjedziecie, Hala podrzucimy Fletcherom, a z Anną się dogadam, jak zawsze. Będę miał więc wolne pole do działania. - Widzę, synu, że przystępujesz do walnej rozprawy. - Zawsze mówiłeś, że Latimarowie są wojownikami, ojcze.

ROZDZIAŁ TRZYNASTY Latimarowie opuścili Maiden Court kilka dni później. Lady Bess wyjeżdżała z ciężkim sercem. Naturalnie taka wycieczka stanowiła wspaniałą odskocznię od codziennej monotonii, jed­ nak czuła w głębi serca, że powinna zostać i wspierać starszego syna. George ani nie chodził osowiały, ani też nie wyżywał się na innych, lecz matka wiedziała, jak bardzo jest nieszczęśliwy. Po­ zornie wszystko było po dawnemu. Nie szalał na koniu pomię­ dzy Maiden Court a kuźnią, co byłoby jak najbardziej zrozu­ miałe, a gdy Lucas Smith przyprowadzał podkute konie, witał się z nim bez śladu wrogości. Byłoby jednak stokroć lepiej, gdy­ by zakochany młodzieniec dał upust swojemu cierpieniu, za­ miast gryźć się i dręczyć w skrytości. Dlatego lady Bess była pełna obaw. Poza tym wyrzucała so­ bie, że wciąż nie jest przekonana do Judith Springfield. To praw­ da, szczerze lubiła dziewczynę, lecz nie widziała jej jako syno­ wej. W takim stanie ducha wyruszyła w podróż. Nazajutrz po ich wyjeździe George wstał o zwykłej porze, zjadł śniadanie i kazał osiodłać klacz. Opuszczał już dziedzi­ niec, gdy z okna swojej sypialni zawołała go Anna. - Dokąd jedziesz, braciszku? - spytała, gdy podjechał bli­ żej. - Do kuźni - odparł. - Gdybyś mógł trochę poczekać, pojechalibyśmy razem. - Zdaje się, że oczekujesz wizyty krawcowej?

- Pani Young ma przyjść dopiero w południe, a ja również stęskniłam się za Judith - rzekła, kładąc nacisk na ostatnie słowa. Przez chwilę ważył coś w myślach. - Dobrze, poczekam. Ubieraj się, a ja każę przygotować ci konia. Pół godziny później pędzili przez pola. Kiedy za niewielkim laskiem pojawiła się kuźnia, George ściągnął wodze, pragnął bowiem zebrać myśli. Był podniecony i podenerwowany. - Jedźmy! - zawołała Anna. - Zdaje się, że widzę Judith. Jest na podwórzu. Dziewczyna krzątała się już od świtu. Surowy i wymagający dla siebie, Lucas Smith był taki sam również dla innych. Panna Selby wręcz drżała na jego widok, dzieci zaś milkły, gdy się zbliżał. Judith podjęła się gotowania, szybko opanowując sztukę przygotowywania smacznych, lecz tanich posiłków. Mięso wie­ przowe jadali tylko w niedzielę, nie można jednak powiedzieć, by w dzień powszedni burczało im w brzuchach. Thomas, terminator kowalski, wyćwiczył się w wędkowaniu, Lucas zaś zawarł umowę z młynarzem, na podstawie której za usługi tamten płacił mąką. Nie brakowało więc ryb ani świeżego pieczywa. Trafiała się też czasami dziczyzna, a mały ogródek dostarczał warzyw i owoców. Ciężko zarobione pieniądze Smith odkładał na inne cele, grzechem bowiem byłoby je prze­ jadać. Pojęcie grzechu miało tu zresztą dość szeroki zakres. Judith mogła się o tym przekonać już na trzeci dzień po swoim przy­ byciu. Wieczorem Mary zaczęła strasznie płakać, bo okropnie rozbolał ją ząb. - Pójdę z nią do cyrulika - zaproponowała Judith. - Ząb trzeba wyrwać, jest całkiem zepsuty. Daj pieniądze. - Też mi pomysł! - rzekł Lucas, po czym przyniósł z kuźni

niewielkie obcęgi i własnoręcznie usunął ząb cierpiącemu dziecku. Judith pomyślała, że nigdy nie zapomni strasznego krzyku biednej dziewczynki. Nazajutrz znów natknęła się na chorobliwe wręcz skąp­ stwo Lucasa. Opuszczając Maiden Court w szalonym pośpie­ chu, pozostawiła tam swoje książki, w tym również Biblię, i teraz bardzo jej brakowało tych godzin, a choćby i minut, spędzanych przed snem na lekturze. Lecz tego dnia w wiosce pojawił się wędrowny handlarz, który wśród wielu innych rzeczy miał również książki. Promyk nadziei zaświtał w jej sercu. - Lucas, mogę odwołać się do twojej dobroci i poprosić cię o kilka pensów? - spytała potulnie. Smith, który właśnie skończył sutą wieczerzę, spojrzał na nią życzliwie. - Kilka pensów, powiadasz? A jak zamierzasz mi je oddać, moja droga? Judith zmieszała się. Zrobiło się jej przykro. - Prawdę mówiąc, proszę cię o prezent. - Rozumiem, chcesz pewnie kupić jakieś fatałaszki. Wstąż­ ki, chusteczki lub coś takiego? - Chciałabym kupić książkę. Handlarz Soames ma bogaty wybór. - Książkę? - Lucas nie krył swojego zaskoczenia. - A po co ci książka? Czy nie masz dość roboty? - Kiedy już zrobię wszystko, co trzeba, zostaje mi jeszcze trochę czasu, który mogłabym przeznaczyć na czytanie. - To kosztowna rozrywka, Judith. Kosztuje zarówno książ­ ka, jak i świeca, którą spalasz. - Wstał od stołu. - To nie jest dom bogacza, tylko człowieka, który wiele razy musi podnieść młot ku górze, nim zarobi pensa. Nie pożyczę ci pieniędzy na

takie kaprysy. Musiałbym się z tego wyspowiadać. - Machnął ręką i poszedł dorzucić drew do ognia. A więc żadnych książek i żadnej prawdziwej rozmowy, po­ myślała ze smutkiem Judith. Lucas był dobrym człowiekiem. Kochał swoje dzieci i uczciwie traktował pozostałych domow­ ników, lecz jego szorstkość i surowość sprawiały, że wydawał się zimny, a czasem nawet bezwzględny. Przyzwyczajony do ciężkiej pracy i wyrzeczeń, tego samego wymagał od innych. Wiedział wprawdzie, że jest coś takiego, jak wyższe potrzeby ducha, lecz pozostawiał je bogaczom, którzy nie musieli się tro­ szczyć o chleb powszedni. Nuda zrodzona z monotonii może czasem przybierać postać fizycznego bólu, i to właśnie spotkało Judith już po tygodniu pobytu w kuźni. Prędko też doszła do wniosku, że poślubiając Lucasa, stałaby się jego dozgonnym więźniem, a jedynym jej przywilejem byłoby prawo do ciężkiej harówki. Co jednak in­ nego jej pozostawało? Całe dnie biła się z myślami, jak uwolnić się z pułapki, w którą wpadła z własnej woli. Gdyby choć Lucas był przyjemny we współżyciu, może wte­ dy próbowałaby siebie przekonać, że lepszy wróbel w garści niż gołąb na dachu. On jednak nie robił nic, by wzbudzić jej sym­ patię i przywiązanie, jakby sądził, że można zdobyć kobietę sa­ mą tylko uczciwością i pracowitością. Owszem, szanowała go, lecz nic poza tym. Bywały nawet chwile, że budził w niej strach. Wiedziała, że nie będzie dobrą towarzyszką życia dla takiego mężczyzny. Tego ranka, gdy jak zwykle wyszła na podwórze nakarmić kury, usłyszała tętent. Podniosła oczy i zobaczyła George'a w towarzystwie Anny. Na ten widok załomotało jej serce, a ręka machinalnie uniosła się ku włosom. Anna pierwsza do niej podeszła. - Witaj, Judith! Ależ ładnie wyglądasz. Hal przesyła przez

nas uśmiechy, a muszę ci powiedzieć, że co się uśmiechnie, to widzę jakiś dodatkowy ząbek. W sumie ma ich już pięć lub sześć. Jest teraz u Fletcherów, bo tata i mama skorzystali z za­ proszenia królowej, pamięta cię jednak bardzo dobrze. Często z radością powtarza twoje imię. Zalana potokiem miłych słów, Judith przestraszyła się, że jeszcze chwila, a wybuchnie płaczem. Hal stanął przed nią jak żywy i natychmiast zaszkliły jej się oczy. - A więc to miejsce wybrałaś dla siebie - dodała Anna, cie­ kawie przyglądając się gospodarstwu. Ujrzała solidny dom z szarego kamienia i smołowanych bali, kuźnię, stajnię i chle­ wik. Wszędzie panował wzorowy porządek. Spodobały jej się pnące róże, które oplatały i zdobiły ganek. - Proszę, wejdźcie do środka. Pewnie jesteście spragnieni - po­ wiedziała Judith, teraz dopiero spoglądając na George'a, który wciąż siedział na swym roztańczonym koniu. Nic się nie zmienił, co ją zaskoczyło, spodziewała się bowiem ujrzeć na jego twarzy wyraz smutku i cierpienia. Bo ona bardzo cierpiała z powodu roz­ łąki. lecz może jej twarz jest równie nieprzenikniona? Gdy goście znaleźli się w kuchni, gdzie panował przyjemny chłód, poczęstowała ich maślanką. Wstyd jej było, że może wybierać tylko między mlekiem, maślanką a wodą ze studni. Lucas nie tolerował w swoim domu piwa i wina, bo uważał, że nie stać ich na taki zbytek. Poza tym, jego zdaniem, woda była najzdrowsza, a maślanka najskutecz­ niej gasiła pragnienie w upalny dzień. I poniekąd miał rację, choć w tej chwili Judith czuła się upo­ korzona tym symbolem biedy i wyrzeczeń. - Ależ to smaczne - powiedziała szczerze Anna. - Czy mo­ głabym rozejrzeć się po gospodarstwie? Korzystając z okazji, chciałabym wreszcie dowiedzieć się, jak to się dzieje, że żelazo można kształtować niczym miękką glinę.

- Aby zobaczyć - odparła Judith - musisz poczekać do po­ wrotu Lucasa, lecz wszystko może ci opowiedzieć jego pomoc­ nik. To ten wyrostek, który kręcił się koło kuźni. Ma na imię Thomas. Mam go zawołać? Anna kiwnęła głową i po chwili przekazana została kowal­ skiemu terminatorowi. Zakochani zostali w izbie sami. - Co u ciebie, Judith? - spytał George, odstawiając pusty kubek i wycierając chusteczką wargi. - Jak sobie radzisz w no­ wym miejscu? - Nie narzekam - odparła, nerwowo splatając i rozplatając dłonie. - A co u ciebie, George? - U mnie? Cóż, rzadko ostatnio się śmieję, bo tęsknię za to­ bą, dziewczyno. A prawdę mówiąc, każdego ranka zastanawiam się, po co wstawać z łóżka, ubierać się, jeść... W jakim celu mam robić to wszystko, skoro i tak wiem, że kolejny dzień mi­ nie bez ciebie? - Z Maiden Court do kuźni nie jest przecież daleko - za­ uważyła, głęboko wzruszona. - Mówisz o drodze mierzonej krokami, a przecież dzieli nas zupełnie inna przestrzeń. Wieczorami patrzę na gwiazdy i myś­ lę, że to one są symbolem naszej rozłąki. Tęsknisz za mną, Ju­ dith? Jak dziwnie zabrzmiało dla niej w jego ustach jej imię. Lucas wymawiał je twardo i krótko, nakazując jej coś lub niecierpliwie zadając pytanie. Teraz zaś każda spółgłoska ujawniła swoją miękkość, a samogłoska melodyjność. Jej imię zabrzmiało pie­ szczotliwie i czule. - Zależy ci na mej odpowiedzi? - Tak, i proszę, by była zupełnie jednoznaczna. Bo jeśli bę­ dzie twierdząca, zaczniemy się wspólnie zastanawiać, co ty tu właściwie robisz.

Machnęła ręką. - Znowu zaczynasz, George! - Zaczynam? To nie jest początek, Judith, lecz dalszy ciąg długiego łańcucha wydarzeń. Poderwała się z krzesła i podeszła do okna. Mogła stąd wi­ dzieć Thomasa i Annę. Stali we wrotach kuźni, a Anna żywo o coś pytała. Jej pełna wyrazu twarz zdradzała ciekawość i pod­ niecenie. Judith uczuła żal, że nie jest rozpieszczoną panną z arystokratycznej rodziny, bo wtedy spełniałoby się jej każde życzenie, a dnie upływałyby na samych przyjemnych zajęciach. Była jednak tylko Judith Springfield, zrodzoną w chałupie wieś­ niaczką, przywiązaną do swej pozycji społecznej niczym drze­ wo, którego, gdy podrośnie, już nie sposób przesadzić. Takie drzewo można tylko ściąć, dodała w myślach. George, mimo najlepszych chęci, i tak w końcu będzie tylko drwalem. Chyba że da jej święty spokój... - U mnie nic się nie zmieniło, George - odparła, odwracając się od okna. - Mogę ci tylko powiedzieć, że nigdy nie przyzwy­ czaję się do tutejszego życia, jeśli wciąż będziesz przyjeżdżał... Jakaż była niekonsekwentna! Chwilę wcześniej wypomniała mu, że wcale jej nie odwiedza. Stanął przy niej i też wyjrzał na podwórze. - Anne, jak widać, miło spędza tu czas - rzekł, obserwując siostrę, która szła w stronę obory, by zapoznać się z żywym in­ wentarzem. - Twoja siostra zawsze i wszędzie potrafi znaleźć rozrywkę - zauważyła z goryczą Judith. - Cokolwiek bowiem zrobi, wie, że i tak naprawdę nic nie musi. Nie każdy może sobie jednak na to pozwolić, stąd wielu łudzi przez całe swe życie nie zaznaje żadnych przyjemności. Nigdy nie słyszał, by jego ukochana mówiła takim tonem. Czy zdawała sobie sprawę, że zazdrość idzie w parze z ambicją,

ambicja zaś pcha ludzi ku lepszemu życiu? Na taką właśnie du­ chową przemianę czekał George. Niech Judith wreszcie zda się na hazard i postawi wszystko na jedną kartę. Niech zapragnie tego, czego pożąda prawdziwy gracz siadający do stolika - wy­ granej, szczęśliwej odmiany losu, lepszego jutra! Gdy tylko obudzi się w niej taka tęsknota, George dopełni reszty i uczyni dziewczynę szczęśliwą, bo spełni jej marzenia. W tej chwili nic jednak nie wskazywało, może poza ową nutą goryczy, by jego ukochana dawała mu taką szansę. Stała obok niego smutna i zgaszona. Nagle ożywiła się. - Mamy gościa - powiedziała, patrząc ku bramie. Na podwórze wjechała amazonka, czyli Nell Bowford. Z drogi dostrzegła uwiązane do palika konie młodych Latimarów i postanowiła wykorzystać okazję, by na neutralnym grun­ cie spotkać się z rodzeństwem, od pamiętnej bowiem uczty w Maiden Court obie rodziny nie składały sobie wizyt. Anna podbiegła do Nell i rzuciła się jej na szyję, a w chwilę później obie panny weszły do kuchni. - Jak miło cię widzieć, George! - Nell z uśmiechem powi­ tała przyjaciela. - Czyżby twój koń zgubił podkowę? - Nie, przyjechałem zobaczyć się z Judith. - Judith? - Panna Bowford zrobiła minę, jakby nie mogła sobie przypomnieć osoby noszącej to imię. - To ja jestem Judith! - rzekła panna Springfield, dając krok do przodu. Jej pierś falowała, a z oczu sypały się skry. - A tak... oczywiście... - Nell udała się niebywała sztuka, patrząc bowiem na dziewczynę, nie widziała jej. - Myślę, George, że musimy już jechać - rzekła zmieszana Anna. - Zbliża się południe, a chciałabym jeszcze odwiedzić Hala. Może go dzisiaj wezmę na jarmark. - Jarmark? - Nell wesoło klasnęła w dłonie. - Zabierzcie mnie ze sobą. Wybierasz się, George, prawda?

Spojrzał na Judith. Z jednej strony był oburzony zachowa­ niem Nell, z drugiej jednak... odczuwał dziwną satysfakcję z poniżenia dziewczyny. Im bardziej upadniesz, tym mocniej będziesz chciała się wydźwignąć, pomyślał z zimną furią. - Wątpię, by było tam coś ciekawego do zobaczenia, lady Nell - powiedziała Judith. - Sami wieśniacy handlujący zbo­ żem, nabiałem i świniami. Tylko się panienka niepotrzebnie za­ kurzy i nasłucha prostackich wyrażeń. Panna Bowford, mimo że stała tuż obok, w ogóle nie usły­ szała tych słów. - To jak, George, dołączysz się? - powtórzyła kokieteryjnie. - Chyba tak. Mam tam zresztą do załatwienia pewną sprawę z końmi. - Wspaniale! Tata na pewno mnie puści, jeśli będzie wie­ dział, że będziesz mi towarzyszył. - Nell zebrała spódnicę i wy­ szła z izby na podwórze. Anna przeprosiła Judith uśmiechem, rzuciła kilka słów po­ dziękowania i podążyła za przyjaciółką. George powiedział z rozbawieniem: - Widzę, że opanowałaś sztukę rzucania zjadliwych uwag, Judith. - Tyle że moja zjadliwość napotkała mur pogardy. Lady Nell potraktowała mnie, jakbym była... mrówką. - Tak właśnie rozmawiają prawdziwe damy z niżej urodzo­ nymi od siebie - tłumaczył George. - Poczucie wyższości wy­ sysa się w naszym środowisku z mlekiem matki. Rzuciła mu gniewne spojrzenie. - Naprawdę zamierzasz zabrać ją na ten jarmark? - Oczywiście, gdy bowiem prawdziwa dama prosi o przy­ sługę, dżentelmen nie powinien odmawiać. Ty też się wybie­ rasz? - Owszem - odparła chłodno. - Lucas musi tam być, bo jar-

mark stwarza możliwości dodatkowego zarobku. Poprosił mnie, abym zabrała też dzieci. - Więc stawicie się całą szczęśliwą rodzinką - rzekł ironicz­ nie George. - Tak samo jak wy - odparowała. - Lady Nell, Anna, mały Hal i ty. - Nagle jej twarz złagodniała. - Jak sądzisz, Hal ucie­ szy się na mój widok? A może jest na mnie rozżalony, że go opuściłam? - Obaj Latimarowie cierpią z tego powodu - odparł George z prawdziwym smutkiem. Delikatnie uniósł dłoń Judith do ust. - A zatem do zobaczenia na jarmarku.

ROZDZIAŁ CZTERNASTY Okoliczne jarmarki i targi dzieliły się na dwa rodzaje mniejsze, odbywające się co tydzień, i większe, comiesięczne. Dzisiejszy jarmark należał do większych i miał świąteczny cha­ rakter. Towarzyszyły mu wyścigi konne, pokazy jeździeckie, za­ bawy i konkursy, na przykład na najlepsze ciasto, w którym bra­ ły udział prawie wszystkie wiejskie gospodynie. Żony okolicznych dzierżawców i rzemieślników rywalizo­ wały ze sobą też w innych konkurencjach, takich jak: najlepsza konfitura, najlepszy mus owocowy, najlepszy ser i tym podob­ ne. Lista była długa, a zwyciężczynie przez cały miesiąc rozko­ szowały się smakiem sukcesu. Bess i Harry Latimar z zasady bywali na wielkich targach, składając w ten sposób hołd ludzkiej pracy i zaradności, dlatego George wiele razy musiał tłumaczyć, dlaczego tym razem ich nie ma. Mały Hal szalał z radości na widok tłumu, barwnych straga­ nów i innych wspaniałości, które widział po raz pierwszy w swoim krótkim życiu. Nie zaliczał się do dzieci wciąż papla­ jących. W odróżnieniu od brata i siostry, którym w jego wieku nie zamykały się usta, odzywał się dopiero wtedy, gdy uznał to za niezbędne, komunikując się z dorosłymi za pomocą mimiki, gestykulacji i na ogół nieartykułowanych jeszcze dźwięków. Był wszakże nad wiek wyrośnięty i biada temu, kto próbowałby wziąć go na ręce. Za wszelką cenę chciał chodzić, traktując to jako swoisty obrządek i treść swego życia. Teraz mężnie wkro-

czył w tłum, nawet nie patrząc na siostrę, która trzymała go za rękę. Anna podporządkowała się woli braciszka. Chciała zostawić George'a i Nell, bo kto wie... Chociaż lubiła Judith Springfield, była głęboko przekonana, że ludzie powinni dobierać się wedle statusu społecznego i majątkowego, a George i Nell byli wręcz dla siebie stworzeni. Nell również nie pozbyła się nadziei. Pamiętała tamten wie­ czór, na którym George przedstawił Judith jako swoją przyszłą żonę, tak jak pamięta się senny koszmar, gdy jednak dziewczyna uciekła i, jak głosiła plotka, zdecydowała się poślubić wiejskie­ go kowala, panna Bowford święciła cichy triumf. A teraz była na jarmarku i szła u boku George'a, co radowało ją niemal tak samo, jakby szła razem z nim do ołtarza. I z tej euforii natych­ miast roztrwoniła pieniądze, które ojciec dał jej na zakupy. Gdy­ by jednak ktoś ją zapytał, co właściwie nabyła, nie umiałaby odpowiedzieć. Spacer wśród straganów dobiegł jednak końca, gdyż nieba­ wem miała rozpocząć się pierwsza gonitwa. Pasją George'a były konie, koniecznie więc chciał obejrzeć wyścigi. Podszedł wraz z Nell do linii startowej i okiem znawcy przyjrzał się wierz­ chowcom. - Och, powiedz mi, George, na którego powinnam posta­ wić? - Nell uwiesiła się jego ramienia. - Co sądzisz o tym pięk­ nym siwku? Pokręcił głową. - Radzę zaufać tej srokatej klaczy. Spójrz, jakie ma silne nogi i szeroką pierś. Tor wytyczony został w nierównym terenie, więc będzie się liczyła nie tyle szybkość, co siła. - Kątem oka zauważył zbliżającą się Judith i odwrócił się ku niej z uśmiechem. Nell uniosła brwi, lecz tym razem uprzejmie powitała ry­ walkę:

- Czy i ciebie, panno Judith, ściągnęło tu umiłowanie ha­ zardu? - Do hazardu trzeba pieniędzy, a ja ich nie mam - odparła dziewczyna, nie patrząc na George'a. - Myślę jednak, że wygra srokata klacz. - Tego konia zarezerwowałam już dla siebie - powiedziała Nell, śmiejąc się perliście. - Ciekawa jestem, jakie nosi imię? Chłopiec, który trzymał klacz za uzdę, dotknął daszka swojej czapki. - Nazywa się Śmigła Strzała, szlachetna pani. - Ładne imię - skomentował George, po czym przeniósł wzrok na Judith. - Mogę postawić za ciebie? Jeśli Śmigła Strza­ ła przybiegnie pierwsza, wygrana będzie twoja, najwyżej zwró­ cisz mi stawkę. Judith zawahała się. Nie mogła przyjmować pieniędzy od George'a, bo to oznaczało zobowiązanie. Pomyślała o drobnej sumie, którą miała w sakiewce. Wzięła ją, by kupić jakąś książ­ kę, bo bez czytania nie mogła już żyć. Właśnie przebijała się przez tłum ku straganowi z książkami, gdy jakaś siła pchnęła ją w stronę Latimara. Jeżeli przegra, nie będzie miała książki. Lecz jeśli wygra, to będzie mogła kupić od razu kilka! Błyskawicznie podjęła decyzję i podała George'owi sakiewkę. Zdziwił się ogromnie. - Nie wiem, czy Lucas będzie zadowolony, że tak dysponu­ jesz jego pieniędzmi. Twarz Judith powlekła się rumieńcem. - To nie są jego pieniądze! Nie płaci mi za pracę w swoim domu. - Doprawdy, George - wtrąciła się Nell - nie jest ważne, skąd pochodzi ta kwota. Wkrótce panna Springfield zostanie żo­ ną majętnego kowala, co oznacza, że może już dysponować jego własnością.

Judith wbiła w nią wściekłe spojrzenie. - Te pieniądze są moje! Lucas Smith nie dał mi dotąd ani pensa! Nell cofnęła się przed dziką furią panny Springfield i zwró­ ciła się do chłopca trzymającego Śmigłą Strzałę: - Kiedy początek gonitwy? Nie mogę jej przepuścić. Zamie­ rzam zachęcać okrzykami mego konia. Okazało się, że wyścig miał się rozpocząć dopiero za pół go­ dziny. - W takim razie - rzekła Nell, biorąc władczo George'a pod ramię - chodźmy się czegoś napić. Słońce grzeje dziś wyjątko­ wo mocno. - Ja też chcę pić - oświadczyła Mary i puściwszy się spódnicy Judith, z przymilnym uśmiechem chwyciła za rękę Nell. Panna Bowford spojrzała na małą ze wstrętem. Drobna rącz­ ka była lepka i gorąca, a Nell nie cierpiała wiejskich dzieci. Od­ stręczała ją ich wrzaskliwość i niechlujność. Jednak George w tej chwili patrzył na nią, a przecież jego matka, o czym było powszechnie wiadomo, opiekowała się dziećmi najbiedniej­ szych dzierżawców... W tej sytuacji Nell musiała zdobyć się na uśmiech. - Ależ owszem, maleńka, napijemy się czegoś zimnego. Po­ częstujemy też twojego braciszka, o ile panna Springfield po­ zwoli. Na Judith patrzyły teraz dwie pary pełnych wyrazu oczu. Po­ gładziła Benjamina po główce. - Idź, Ben, i opiekuj się swoją siostrą. George przyjaźnie uśmiechnął się do Nell. - Jak to ładnie z twojej strony! Kup tym szkrabom coś do­ brego, a ja i ich opiekunka zaraz do was dołączymy. Czoło Nell zaszło chmurą. Nie tak to miało wyglądać. Dzieci

jednak ciągnęły już ją za spódnicę, nie miała więc wyboru. Oddaliła się niechętnie w stronę najbliższych straganów. George zachichotał. - Biedna Nell! Delikatnie mówiąc, nie przepada za dziećmi, a narzucono jej rolę dobrej wróżki. Judith ogarnął niepokój. - Nie pozwoli im zrobić krzywdy? - Oczywiście, że nie - zapewnił ją George. - Co zresztą może przydarzyć się dzieciom wśród ludzi, którzy je dobrze znają? - To takie słodki istotki - westchnęła Judith. - Ojciec zbyt surowo je wychowuje, dlatego ich dzieciństwo jest smutne. George'owi ścisnęło się serce. Znów z całą jasnością uświa­ domił sobie, co może stracić, jeśli nie zdobędzie Judith. Jej do­ broć i moralna wrażliwość, poparte praktycznym zmysłem, gwarantowały, że będzie z niej czuła, rozumna i cudowna mat­ ka. Czy jednak panna Springfield będzie matką jego dzieci? Py­ tanie to dręczyło go już od dawna. - Dlaczego chcesz obstawić tę gonitwę, Judith? Przecież masz tak mało pieniędzy. Uśmiechnęła się, a w jej oczach pojawiły się zalotne diabel­ skie błyski. - To prawda, ale uwielbiam hazard. Gdy Anna i ja grałyśmy ze sobą w karty, ona robiła to dla zabicia nudy, ja zaś emocjo­ nowałam się możliwością zgarnięcia puli. Jasne, że osoba w mo­ im położeniu powinna unikać gier i zakładów jak ognia, lecz wrodzonych skłonności podobno nie da się zmienić... - Prze­ rwała, bo nagle poczuła się śmieszna i głupia. Zamyślony George przyglądał się dziewczynie. Ktoś inny mógłby nie zrozumieć jej słów, a nawet uznać je za dziwaczne, jednak on całe życie obcował z osobą targaną podobnymi na­ miętnościami. W tej chwili ujrzał więc całkiem nowe i fascynu-

jące oblicze Judith, a zdawało mu się, że już tak dobrze poznał swoją ukochaną. - No, George, do dzieła! Zrób zakłady i chodźmy się czegoś napić - powiedziała dziewczyna. W cieniu rozłożystego dębu stał stragan z napojami i stół otoczony ławami, gdzie siedziała Nell w towarzystwie Mary i Benjamina. Przed każdym z nich stał kufel z kwasem chlebo­ wym. Neli mówiła coś do dzieci, lecz zobaczywszy George'a i Judith, natychmiast przerwała, a na jej twarzy odmalowała się wielka ulga. - George, może tobie uda się wytłumaczyć Benjaminowi, dlaczego kwas jest chłodny, mimo że wokół panuje taki upał. Latimar zrobił taką minę, jakby kazano mu rozwiązać prob­ lem kwadratury koła. - Dlatego, mój chłopcze - poklepał Bena po ramieniu - że handlarz najpierw trzymał butelki z kwasem w zimnej piwnicy, a potem, tuż przed jarmarkiem, przełożył je do zimnej wody. To proste wyjaśnienie fenomenalnego zjawiska wyraźnie usatysfakcjonowało chłopca. Judith w uprzejmych słowach podziękowała Nell za opiekę nad dziećmi, którym w tej chwili George kupował koguty z pier­ nika. Nell zarumieniła się. Miała już dość tej poufałości i wzajem­ nych grzeczności ze służącą. Należało położyć temu kres, a sy­ tuacja temu sprzyjała, gdyż George nie mógł w tej chwili jej słyszeć. - Obie pamiętamy, panno Springfield, tamten wieczór. Była to jednak tylko burza, która, na szczęście, nie wyrządziła wielu szkód. I z całą pewnością nie będzie następnej, bo George wró­ cił nie tylko na łono rodziny, lecz również do mnie, która jestem mu przeznaczona. Jeśli masz, pani, w sobie choć trochę przy­ zwoitości, trzymaj się od nas z daleka.

Judith zbladła. Spojrzała w kierunku George'a, który pochy­ lał się ku dzieciom i coś do nich mówił. Po jego czarnych wło­ sach pełzały świetliste promyki słońca, którym udało się przebić przez gęste listowie. Straciłam go, pomyślała z bólem dziew­ czyna. Miałam wielką szansę i nie wykorzystałam jej. Poderwa­ ła się zza stołu i przepadła w tłumie. George odszukał ją dziesięć minut później przy linii mety. W ten sposób znów znaleźli się razem - Judith, panna Bowford, George oraz dzieci. Rozległ się wystrzał z pistoletu i rozpoczął się wyścig. Ucichł gwar, lecz zaraz wybuchł ze zdwojoną siłą. Przez tłum przetoczyła się fala entuzjazmu, bo każdy dopingował swego konia. Gwizdy mieszały się z okrzykami, nakrycia głowy szy­ bowały w powietrzu. Tor był ciężki i nierówny, spod tylnych kopyt galopujących koni pryskały grudy ziemi i kamienie. Od razu na czoło wysunął się jeździec na siwym koniu. Długie nogi rumaka pożerały przestrzeń. Kawalkada wpadła na łachę piasku, gdzie siwek zaczął słabnąć. Dystans pomię­ dzy nim a ścigającymi go końmi błyskawicznie stopniał i sy­ tuacja zmieniła się. Teraz na przedzie szła srokata klacz, choć jej przewaga była nieznaczna. Wysunęła się ze zbitej masy tylko o łeb, potem o szyję i zdawało się, że nie stać jej już na nic więcej. Krzyki przemieniły się w ogłuszający ryk. Nell piszczała, Ju­ dith to bladła, to rumieniła się, a jej twarz wyrażała radosne uniesienie. George, który mniej patrzył na wyścig, a więcej na ukocha­ ną, ujrzał wyraz szczęścia na jej twarzy. Gonitwa zakończyła się. Srokata klacz wygrała o dwie długości. - Wygrałam! - wykrzyknęła Nell, klaszcząc w dłonie. - Gratuluję - uśmiechnął się George. Nell zaryzykowała kil­ ka zabłąkanych monet, które znalazła w swojej sakiewce. Gdy-

by je straciła, machnęłaby po prostu ręką. Lecz Judith... Judith postawiła cały swój majątek, więcej po prostu nie miała. Wszystko w tej młodej kobiecie fascynowało go i cokolwiek w niej odkrywał, wydawało mu się cudowne i niezwykłe. Dziś jednak znalazł coś, co umocniło go w ledwie zarysowanym wcześniej planie. Uśmiechnął się do siebie. Ojciec i inni, którzy uczyli go fechtunku, często powtarzali, że najważniejszą sprawą jest do­ brze rozpoznać charakter przeciwnika. „Synu, twój przeciwnik nie ma cech dobrych i złych, lecz tylko te, o których wiesz, i dzięki nim możesz go ugodzić, oraz te, o których nie wiesz, a dzięki którym on ugodzi ciebie". Znów się uśmiechnął i spo­ jrzał na Judith. Tak, byli przeciwnikami i walczyli ze sobą... o życie. Dziś jednak George zdobył coś, co zwiększało jego szansę na zwycięstwo. - Przegrasz, słodka panienko! - szepnął do siebie w podnie­ ceniu. - A karą za klęskę będzie to, że zostaniesz lady Latimar! - Co mówisz, George? - Nell zamrugała oczami. - Mów głośniej, mój drogi przyjacielu. - Mówię, że pójdę odebrać wasze wygrane. Judith jednak poprosiła go o swój kwit, pragnęła bowiem na­ cieszyć się zwycięstwem. Wąski skrawek papieru jawił się jej magicznym talizmanem, zapowiedzią nieodgadnionego szczę­ ścia. Pragnęła potrzymać go w dłoni, poczuć jego szorstkość, usłyszeć szelest. George natychmiast spełnił jej życzenie, - Odbierz pieniądze i zaraz musimy jechać - powiedziała Nell. - Tata prosił, żebym wróciła przed zachodem słońca. - Mamy więc jeszcze trochę czasu - odpowiedział. - Nie obejrzeliśmy przecież wszystkich straganów. - Trudno - wydęła usta. - Jestem już zmęczona, a poza tym moje buty... - przerwała, gdyż coś przyciągnęło jej uwagę. - O, idzie do nas pan Smith.

Lucas już od dłuższego czasu szukał Judith. Kilka razy mig­ nęła mu w tłumie, lecz był wówczas zajęty i nie mógł poświęcić jej czasu. Teraz jednak, gdy jarmark zbliżał się do końca, posta­ nowił odzyskać swoją gromadkę. Podszedł, uścisnął dłoń George'owi i ukłonił się lady Nell. - Witamy, panie Smith - uśmiechnęła się do niego z nie­ skrywaną radością. Ten potężny mężczyzna stanowił dla niej gwarancję, że tamten koszmarny wieczór już nigdy się nie po­ wtórzy. - To był naprawdę piękny dzień. Mnie i pannie Spring­ field dopisało szczęście, bo koń, na którego postawiłyśmy, wy­ grał. Lucas zmarszczył brwi i spojrzał na dziewczynę. - To prawda? Hazardowałaś się, Judith? Kiwnęła głową. Dlaczego tak na nią patrzył? Przecież zary­ zykowała nie jego, tylko swoje pieniądze. - Masz coś przeciwko temu, Smith? - spytał George. - Jak najbardziej, sir. Kościół zabrania hazardu, bo to bez­ bożna rozrywka. W sam raz dla próżniaków i opilców, a nie dla ludzi pracy. Nell wprost dusiła się ze śmiechu, więc Judith natychmiast zmierzyła ją niechętnym spojrzeniem. - Wybacz, Lucas, że tak się stało - powiedziała do zatroska­ nego kowala. - Trochę się zabawiłam, lecz to już minęło. Czas na nas. Chodźmy. - Wdzięcznym gestem wsunęła rękę pod ra­ mię Smitha. - Jesteś purytaninem?* - spytał George, walcząc z ogarnia­ jącym go gniewem. - Purytaninem? - Lucas zwiesił głowę, czując, że na coś się Purytanie byli ugrupowaniem protestanckim, propagującym surowe zasady moralne i zwalczającym panujący Kościół anglikański, którego głową była Elżbieta I. Stąd gwałtowny spór pomiędzy Lucasem i George'em (przyp. red.).

zanosi. - Ja tam nie znam się na tych wszystkich religiach, po prostu wierzę w Boga, to wszystko - odparł i było jasne, że umknął z odpowiedzią. - A jednak mówisz jak purytanin - nie ustępował Latimar, a oczy zaświeciły mu jak u wilka. - Lucas, chodźmy już - powiedziała Judith, rzucając George'owi błagalne spojrzenie, lecz on je zignorował. - Nalegam, byś wyjaśnił nam, co oznaczały twoje słowa, pa­ nie Smith! - George, to naprawdę poniżej twojej godności! - Pierś Ju­ dith zafalowała oburzeniem. - Lucas ma swoje przekonania i wyznaje pewne zasady, których nikt nie ma prawa podawać w wątpliwość. Czy możemy rozejść się w spokoju? - Pozazdrościć takiej obrończyni - rzekł Latimar z goryczą. - Czy bronisz go dlatego, że zostanie twoim mężem? Otóż po­ wiadam ci, że nigdy to nie nastąpi. Najwyższy czas, by wszyscy to zrozumieli. - O czym ty mówisz, George? - spytała oszołomiona Nell. - Mówię, że... Nagle zamilkł. Poczuł się jak w koszmarnym śnie. Wokół nich cisnął się rozbawiony tłum, słońce chowało się za ścianę lasu, straganiarze pakowali towary i podliczali utarg. Gdzie spojrzał, tam panowały normalność i porządek. Tylko on szalał, jakby dusił się w tym świecie. Zmieszał się i opuścił głowę. - George - usłyszał stłumiony głos Judith - chyba najlepiej będzie, jak odprowadzisz lady Nell do domu. To ostatecznie go otrzeźwiło. - Oczywiście, musimy już jechać. - Rozejrzał się w poszu­ kiwaniu Anny i Hala, którzy właśnie podchodzili do nich. Hal rzucił się w ramiona Judith, a ich pocałunkom i pieszczotom wprost nie było końca.

Wreszcie jednak pożegnali się. Po chwili Lucas, Judith, Ma­ ry i Benjamin zostali sami. Ruszyli na skróty polną ścieżką ku domowi. W pewnym momencie Lucas rzekł: - Dziękuję, że się wtrąciłaś, Judith. Też nie chciałem tej awantury. Dziewczyna westchnęła. - My i oni bardzo się od siebie różnimy, bo należymy do dwóch odrębnych światów, których nie da się ze sobą pogodzić. Lucas puścił dłoń córki i otoczył ramieniem talię idącej ra­ zem z nim ślicznej dziewczyny. - To prawda, Judith. Młody panicz Latimar odjechał z damą, która równa jest mu majątkiem, urodzeniem, a także poglądami. Mam nadzieję, że to rozumiesz? - Rozumiem wszystko, Lucas - odparła zmęczonym gło­ sem. - Pośpieszmy się. Dzieci są już śpiące. Nell i George znów zaczęli się widywać, wszystko więc wró­ ciło na dawne tory, tylko John Bowford zachowywał wobec Latimara chłodny dystans. Wprawdzie cieszył się, że tych dwoje ponownie się odnalazło, lecz po pierwsze uważał, że chłopako­ wi nie można tak od razu wybaczyć i powinien swoje odcier­ pieć, a po drugie lord czuł, że mimo pozorów sprawa wcale nie wygląda za dobrze. Niestety, był w tym przekonaniu osamot­ niony, żona i córka puściły bowiem w niepamięć horrendalny skandal u Latimarów i całkowicie akceptowały obecny stan rze­ czy. Tego wieczoru szczególnie nie dopisywał mu humor. Odpo­ wiadał pomrukami, siedział zły i nastroszony. Gdy więc Nell usiadła przy szpinecie, a George zajął się przewracaniem nut, Blanche Bowford przeszła do działania. - Co z tobą, mój mężu? - spytała ściszonym głosem.

John nalał sobie wina. - Identyczne pytanie mógłbym zadać tobie, Blanche. Ten młody człowiek, którego tu gościmy i który już raz spłatał nam diabelskiego figla, nadal jest zimny jak bryła lodu, a przy tym udaje, że wszystko jest w najlepszym porządku. Otóż nie jest! Wciąż nic nie zostało rozstrzygnięte. Więc nie oczekuj, że będę traktował go z serdeczną atencją. - To był tylko młodzieńczy wybryk - powiedziała Blanche. - Skompromitował siebie, a nie Nell, lecz to już się nie powtó­ rzy. Dziewczyna uciekła, a wraz z nią zniknęła pokusa. Nasza córka pragnie, abyśmy zapomnieli o tamtym incydencie. - W moim przypadku nie będzie to takie łatwe! - wybuch­ nął John. - Patrzę, jak Nell ugania się za młodym mężczyzną, obawiam się jednak, że po prostu marnuje czas. A tak łatwo mo­ głaby mieć innego wielbiciela, który zdobyłby jej serce. - Po pierwsze Nell nie ugania się za George' em, po drugie zaś na horyzoncie nie pojawił się żaden nowy wielbiciel. Dlate­ go uważam, że lepszy George Latimar niż nikt. A teraz roz­ chmurz się, jeśli łaska, i zrób coś, co pomoże naszej córce zdo­ być męża. Johna Bowforda nie przekonała argumentacja żony, lecz na wszelki wypadek poszedł za jej radą. Faktycznie rozpogodził się i opowiedział kilka dowcipów. Na koniec wielkodusznie wy­ raził zgodę, by jego córka wybrała się wraz z Latimarami na uroczystą kolację wydawaną przez ich wspólnych przyjaciół, oraz do teatru, gdzie wystawiano sztukę, o której wszyscy ostat­ nio mówili. Anna była zachwycona, że George nie stawiał już żadnego oporu. Uważała, że jego namiętność do Judith Springfield wy­ gasła i odeszła przeszłość. Siostra oczywiście myliła się, ponieważ jej brat cały czas

rozmyślał nad środkami, które mogłyby przybliżyć go do uko­ chanej. Czuł się jak dowódca, który zdobył miasto, lecz musi jeszcze sforsować basztę, gdzie schroniła się część zdetermino­ wanych obrońców, przedkładających śmierć nad kapitulację. Wskazana w tej sytuacji byłaby nie tyle siła, co podstęp, który ostatecznie skruszyłby opór wroga. George wiedział już, w jakim kierunku powinien iść, nie miał jednak jeszcze gotowego planu, a jedynie jego mglisty zarys. Po głowie snuły mu się różne pomysły, lecz jak na razie żaden z nich nie wytrzymywał krytycznej analizy. Mijały dni, a on wciąż skupiony był tylko na jednym. Zda­ wał sobie sprawę, że jeśli szybko nie upora się z tym palącym zadaniem, może wpaść w obsesję, czyli, mówiąc innymi sło­ wy, po prostu zwariować. Jego nauczyciel, dając do rozwią­ zania matematyczne zadanie, lubił stawiać przed George' em klepsydrę. Praca powinna być skończona, nim przesypie się piasek. Teraz sytuacja była podobna, lecz stawka nieporównywalnie większa, Jane Selby bowiem, niestrudzona plotkara, głosiła wszem i wobec, że Lucas Smith i Judith Springfield wkrótce mają zamiar się pobrać. - Pan Smith kupił sobie nowy strój i wyobraźcie sobie, że wcale nie żałował pieniędzy! - mówiła z nabożnym podziwem. -I najął stolarza, by powiększył sypialnię. A te dwa małe szkra­ by chodzą za swoją nową matką jak kurczaki za kurą. Nell Bowford też nie zasypiała gruszek w popiele, bez ogró­ dek informując przyjaciół o swym rychłym zamążpójściu. Dom, a raczej pałacyk mający stanowić część jej wiana, był już grun­ townie odnowiony. Pewnego dnia zaprosiła tam George'a. Pod­ czas gdy on podziwiał meble, zakochana lady powiedziała z udaną nieśmiałością: - Oczywiście jako mężatka wcale nie będę musiała tu za-

mieszkać, tym bardziej że rodzina mojego przyszłego męża jest mi równie droga, co własna. - Słowa te w istocie niewiele róż­ niły się od oświadczyn. Anna też konspirowała. Gdy z Nell i George' em była w Richmond na zakupach, w bławatnym sklepie wskazała na zwój błyszczącego materiału. - Można by z tego uszyć wspaniałą suknię dla druhny. Wie­ cie, moi drodzy, już nawet widzę ją na sobie. Incydent ten po raz kolejny uświadomił Latimarowi, że musi jak najprędzej rozwiązać swój problem. Pomysł pojawił się, czy też skrystalizował, gdy George wraz z siostrą i Nell był w teatrze. Nagle, w połowie drugiego aktu, doznał olśnienia. Rozwiązanie okazało się niezwykle proste, aż dziw, że dopiero teraz na nie wpadł. Oczywiście wszystko trzeba będzie odpowiednio udramatyzować, lecz czyż życie nie jest teatrem? Najważniejsze, że wreszcie wymyślił sposób, dzięki któremu dostanie się do wieży, w której zamknęła się Judith. Przede wszystkim musi nakłonić dziewczynę, by wróciła do Maiden Court. Ma się rozumieć, panna Sprigfield odrzuci jego zapro­ szenie, choćby nawet błagał ją na kolanach. Nie przyjmie rów­ nież zaproszenia od Anny... - George - siostra trąciła go łokciem - podoba ci się sztuka? - Wspaniała - odparł, próbując się skupić na wygłaszanej właśnie kwestii. - Wyglądasz na roztargnionego - nie dawała za wygraną Anna. - A może nie podoba ci się gra aktorów? - Grają znakomicie. No cóż, i on będzie musiał niebawem zamienić się w aktora Wygodniej rozsiadł się w fotelu. Dwa dni później Anna powiedziała przy śniadaniu:

- George, Nell zaproponowała mi, bym pojechała z nią do jej przyjaciółki, Mary Twilley, która wyszła za lorda Carstairsa i niedawno urodziła syna. Mieszkają dość daleko, więc musia­ łybyśmy zostać tam na noc. Mogę jechać? - Ależ oczywiście, siostro. Baw się dobrze. - Dziękuję, braciszku. Przykro mi, że zostaniesz sam. - Jakoś sobie poradzę - odparł z uśmiechem. Gdy koło południa Anna wyjechała, George skreślił krótki liścik do Judith, w którym zapraszał ją na dziś wieczór na ko­ lację. Wezwał jednego z synów Waltera i wręczając mu kopertę, przykazał: - Poproś pannę Springfield o szybką odpowiedź, a potem pędź tu, co koń wyskoczy. Chłopak wrócił po półgodzinie. Judith pisała: „Mój Panie, dziękuję za zaproszenie, jednak ku mojemu ża­ lowi nie mogę z niego skorzystać. Lucas wyjechał na dwa dni do krewnych w Suffolk i muszę opiekować się dziećmi. Szczerze oddana Judith Springfield". George złożył kartkę i głęboko się zastanowił, musiał bo­ wiem właściwie odczytać to, co napisała Judith, by na tej pod­ stawie podjąć następne działania. Chodziło zresztą nie tyle o sa­ mą treść listu, która była oczywista, ile o jej interpretację oraz o to, czego panna Springfield nie przekazała. A nie przekazała, że jako przyszłej żonie pana Lucasa Smitha nie wypada jej składać wizyty innemu kawalerowi. Zakochany młodzieniec uśmiechnął się. Dudley radził mu, by starał się myśleć jak Judith, a wtedy zrozumie jej właściwe intencje. Każ­ da narzeczona, prawdziwie przekonana do nieodległego mał­ żeństwa, chcąc pozbyć się odtrąconego wielbiciela, który nadal jednak nie krył swych gorących uczuć, tak właśnie by odpisała.

Jasno, szczerze i bez ogródek, tym samym zmuszając niechcia­ nego amanta do ostatecznego odwrotu. Lecz Judith nie sko­ rzystała z tego sposobu, wewnętrznie buntowała się bowiem przeciwko ślubowi z Lucasem i po prostu takich słów nie była w stanie napisać. Uciekła się więc do wykrętu, a tak postępują ludzie niepewni swych racji. Nieobecność Lucasa była czystą wymówką, prze­ cież w jego domu mieszkała jeszcze Jane Selby, która mogła zaopiekować się dziećmi. Słowem, panna Springfield odmówiła złożenia wizyty w Maiden Court nie z powodu Lucasa, lecz wy­ korzystała kowala wyłącznie jako pretekst. Latimar nie sądził przy tym, by Judith, szykując swą odpowiedź, myślała w taki właśnie sposób, jak on teraz to przed sobą przedstawiał. Dziewczyna miała zbyt mało czasu, by dogłębnie zastanowić się nad treścią listu, posłaniec bo­ wiem, zgodnie z otrzymaną instrukcją, popędzał ją. Zasko­ czona i ponaglana, chwyciła się pierwszego wykrętu, jaki przyszedł jej do głowy, lecz z powodu owej spontaniczności, kłamiąc - mimowiednie między wierszami przekazała pra­ wdę o sobie. George znów się uśmiechnął. Od samego początku ich zna­ jomości Judith zachowywała się jak ścigana łania, która gorącz­ kowo poszukuje bezpiecznej kryjówki. Wreszcie znalazła ją w wieży" czyli w domu Lucasa Smitha. Ważne jednak, kto ją gonił i przed czym tak naprawdę uciekała. Ścigała ją miłość, a ona nie przed nią się kryła, wszak pragnęła jej całym sercem i była szczerze zakochana, lecz przed obcym światem, którego się bała. Wybrała ciężką, lecz przewidywalną egzystencję u bo­ ku wiejskiego kowala, a nie trudny i poniżający żywot wiejskiej dziewczyny przebranej w strój damy - tak bowiem widziała sie­ bie jako lady Latimar. Przekonam

cię, że się mylisz, moja słodka, wciąż umyka-

jąca panno! - mruknął do siebie podekscytowany George i po­ biegł do kuchni. Czarująco uśmiechnął się do kucharki i powiedział: - Kochana Mary, zaprosiłem dziś na kolację wyjątkowego gościa. Czy jest szansa, aby potrawy również były wyjątkowe? W pierwszej chwili Mary zawrzała gniewem, bo jej potrawy zawsze były wspaniałe, a ona nie zwykła dzielić gości na lep­ szych i gorszych. Latimar natychmiast zorientował się, jak stra­ szną gafę popełnił, szybko więc dodał z jeszcze piękniejszym uśmiechem: - Mary, najdroższa, wybacz, głupstwa gadam. Wszystko co tylko przygotujesz, godne jest królewskiego stołu, o czym wie­ dzą wszyscy, którzy mieli szczęście spróbować twoich kulinar­ nych dzieł. Chodzi mi tylko o to, czym możesz dzisiaj uraczyć mojego gościa? - Mamy świeżą rybę i udziec barani - odpowiedziała roz­ promieniona Mary. - Jaj mam tyle, że wystarczy na pudding. Pomyślę też o sosach i sałatkach. Czy to zadowoli tę osobistość? - Jak najbardziej, Mary. Jesteś wspaniała. Kucharka aż pokraśniała z zadowolenia, jednak George tego nie zauważył, gdyż szybko opuścił kuchnię i wyszedł do ogrodu. Włóczył się alejkami, przemyśliwując ostatnie szczegóły swojego planu. Jeszcze raz analizował swoje kwestie, ton głosu, gesty i wyraz oczu, oraz przewidywał reakcje Judith. Wiedział, że w dużej mierze będzie skazany na improwizację i jak każdy prawdziwy aktor, świadomy czekającego go zadania, musiał się do niej jak najstaranniej przygotować. Z każdą chwilą czuł się coraz mocniejszy i pewniejszy sie­ bie. Walczył o długie szczęśliwe lata, nasycone miłością i po­ godą, a świadomość tego uskrzydlała go. Czekała go jeszcze tyl­ ko ostatnia, najważniejsza bitwa - a potem połączą się z Judith na zawsze.

ROZDZIAŁ PIĘTNASTY Ten dzień dla Judith nie różnił się niczym od innych. O zmro­ ku położyła dzieci, wygasiła ogień w kuchni, sprawdziła, czy konie i krowy mają pełno w żłobach, na koniec zaś wręczyła Thomasowi węzełek z ciastkami dla jego młodszego rodzeń­ stwa oraz przykazała, by chłopak stawił się jutro o świcie i od razu przystąpił do pracy. Powrotu Lucasa oczekiwała około po­ łudnia i wiedziała, że na jego przyjazd wszystko musi być w jak najlepszym porządku. Jane była już w łóżku, zawsze bowiem starała się kończyć dzień przed zapalaniem świec, i mamrotała pacierz. Dziewczy­ na rozejrzała się po kuchni. Nigdzie ani śladu brudu. Naczynia wymyte, podłoga wyszorowana, rondle i gary na swoim miej­ scu. Na półce zrobionej z sosnowej deski stało kilka książek. Kupiła je za pieniądze, które wygrała na wyścigach podczas jar­ marku. Sięgnęła po jedną z nich, zapaliła świecę i siadła przy stole. Wreszcie będzie mogła oddać się ukochanemu zajęciu. Tym razem jednak trudno jej było skupić się na lekturze, bo wciąż myślała o zaproszeniu otrzymanym od George'a. Słowa listu brzmiały nadzwyczaj oficjalnie, jakby ktoś nagle przypom­ niał sobie o dawno nie widzianej przyjaciółce i pragnął odnowić znajomość... No cóż, wszystko przemija, pomyślała ze smutkiem Judith. Wystarczyło kilka tygodni, a George już o niej zapomniał; co z oczu, to i serca. Niestety, ona nie posiadała tej szczęśliwej ce­ chy i na swe nieszczęście wszystko pamiętała aż do najdrobniej-

szego szczegółu. Wystarczyło jej przymknąć oczy, by natych­ miast ujrzała George'a, jakby stał tuż obok niej... Próbowała wrócić do lektury, gdy nagle usłyszała dobiega­ jący z podwórza odgłos końskich kopyt. Podbiegła do okna i wyjrzała na zewnątrz. Jeździec zeskoczył już z konia i szedł w stronę domu. Z po­ wodu gęstniejącego mroku nie rozpoznała osoby, wiedziała tyl­ ko, że jest to mężczyzna. Rozległo się pukanie, a dziewczyna zadrżała ze strachu. Przed wyjazdem Lucas nakazał jej dobitnie, by na noc ryglowa­ ła drzwi od środka i nikogo nie wpuszczała. Mało to rabusiów włóczyło się po okolicy! Mało to napadów wydarzyło się w tym roku! Pukanie powtórzyło się, a zaraz potem usłyszała męski głos: - Judith? Jesteś tam? Poczuła wielką ulgę, a jednocześnie się zaniepokoiła. Odsu­ nęła rygiel i otworzyła drzwi. - George! Co się stało? Dość późna pora jak na wizytę. Wszedł do środka. - Późna? W wielu domach dopiero siadają do kolacji. Przy­ jechałem, by cię na nią zabrać. - Odpowiedziałam odmownie na twoje zaproszenie - po­ wiedziała z niepokojem w głosie. Skupiła się w sobie, nakazała sercu spokój, a na twarz przywo­ łała chłodny wyraz. Czy ta bolesna komedia nigdy się nie skończy? Dlaczego młody panicz znów ją nachodzi i burzy ów wątły ład, który ona z takim trudem zbudowała w swoim życiu? Przyjechał odziany jak na królewskie przyjęcie, obwieszony klejnotami i ją, narzeczoną wiejskiego kowala, zaprasza do siebie... - To prawda, odmówiłaś mi, z przykrością muszę jednak wyznać, iż nie przekonały mnie argumenty, jakie w swym liście podałaś.

Co za arogant! - pomyślała ze złością, jak śmie kwestiono­ wać moje słowa! Jej rozdrażnienie miało jednak jeszcze inny i, jak można mniemać, dużo poważniejszy powód. Otóż ten, który ją zapraszał, przyjechał w stroju pięknym i bogatym, podczas gdy ona sterczała przed nim w wypłowiałej i pocerowanej sukni. - Za trudne dla ciebie do zrozumienia jest to, że małe dzieci wymagają opieki?! - rzuciła wściekle. - Zaopiekowałaby się nimi Jane. - W porządku. - Judith wyprostowała się i dumnie uniosła głowę. - Miałam do tego prawo, więc zasłoniłam się wymówką. - Nietrudno się było tego domyślić - rzucił z ronicznym uśmieszkiem, a następnie podszedł do stołu i spojrzał na stronę tytułową leżącej tam książki. - Hm, „Utopia", Thomasa Moru­ sa*. Mam ją w swojej bibliotece. Gdybym wiedział, że intere­ suje cię problem, jak uczynić społeczeństwo sprawiedliwym, z chęcią bym ci ją pożyczył - powiedział lekko. - Chciałam mieć swoją własną! - krzyknęła, wyprowadzo­ na z równowagi zachowaniem George'a. - A teraz proszę, na­ tychmiast opuść ten dom! - Właśnie zamierzam to uczynić... ale z tobą. Bo bez ciebie nie wyjdę - powiedział z łagodną stanowczością. - Powinnaś powiadomić pannę Selby, że udajesz się do Maiden Court. Chy­ ba że wolisz, bym ja to zrobił? - W żadnym wypadku! - odpowiedziała ostro. - Nie zmu­ sisz mnie do wyjazdu. - Otóż zmuszę, Judith... * Thomas Morus (More), 1478-1535 - angielski humanista, mąż stanu i pisarz, autor „Utopii", gdzie zawarł wizję społeczeństwa sprawiedliwego i szczęśliwego. Kanclerz Henryka VIII, ścięty za brak zgody na zwierzchnictwo króla nad Kościołem. Kanonizowany (przyp. red.).

Spojrzała na niego szeroko otwartymi oczyma. George ogromnie się zmienił, wewnętrznie zmężniał, nabrał dziwnej mocy, która wręcz wystraszyła dziewczynę. Młody panicz La­ cunar nie był już lirycznym chłopcem, lecz stał się władczym panem, którego rozkazy należy wykonywać. Oczywiście nadal był sobą, tylko przeżycia ostatnich tygodni dodały mu dziesię­ ciu lat życia. Judith ujrzała przed sobą dojrzałego mężczyznę. Jane Selby wyłoniła się zza przepierzenia. - Już zasypiałam, gdy usłyszałam czyjeś głosy. Wychodzę i widzę, a to panicz George we własnej osobie. Chyba nie będę niegrzeczna, jeśli się spytam, co panicza do nas sprowadziło? Uśmiechnął się tak czarująco, że rozbroiłby nawet całą armię starych panien. - Przybyłem zaprosić pannę Springfield na kolację do Mai­ den Court, lecz ona się wzbrania, bo ma pod swoją opieką dwie małe istotki. Jestem pewien, że zrobisz nam, pani, tę uprzejmość i chwilowo przejmiesz na siebie ciężar tej odpowiedzialności. Jane, do której nikt jeszcze tak pięknie nie przemawiał, go­ towa była dać sobie obciąć prawą rękę, byleby tylko panicz George był zadowolony. - Ależ oczywiście - odparła. - Jedź, Judith, i nie przejmuj się dziećmi. Szkraby śpią i obudzą się dopiero jutro rano. - Dziękuję, panno Selby - powiedział ze szczerą wdzięcz­ nością. - Życzę dobrej nocy. - Kiedy zaś stara panna wróciła do swego kąta, rzekł do Judith: - A zatem? - Nie ma mowy! Nigdzie z tobą nie jadę. - Gdzie jest twoja peleryna? - spytał, rozglądając się po iz­ bie, jakby nie usłyszał jej słów. - Do niczego mnie nie zmusisz! - Mylisz się, pani. - Zdjął pelerynę z kołka i otworzył drzwi, a następnie zawrócił i nim zdążyła zaprotestować, chwy-

cił Judith na ręce. Po chwili siedziała już na koniu, a George sadowił się za nią. Ruszyli w stronę gościńca. Ochłonąwszy z oszołomienia, dziewczyna powiedziała ze złością: - George, co się z tobą dzieje?! Nie możesz tak mnie trak­ tować! - Wybacz, lecz twój upór zmusił mnie do tego, a ogromnie chcę spędzić ten wieczór z tobą. - Znam swoje prawa. To jest zamach na moją osobistą wol­ ność! - Wiem - odparł, rozkoszując się wiatrem, zapachem jej włosów i bliskością jej ciała. - Pomyśl jednak, czyż nie jest to wymarzona noc dla zakochanych? Spójrz na niebo, na te milio­ ny gwiazd. Czyż nie oderwałem cię od książki, w której opisany jest stan idealny? A teraz rozejrzyj się... masz go wokół siebie. Mówił bez przesadnej afektacji, jednak zawarty w jego sło­ wach szlachetny patos sprawił, że jej gniew ogromnie zmalał. - Wspomniałeś o zakochanych, zgaduję więc, że myślałeś o sobie i Nell Bowford, czy tak? - Nie bądź głupia! - żachnął się, tak bardzo oburzony, iż nie spostrzegł swego grubiaństwa. - Słyszałam, że ostatnio spotykasz się z nią codziennie. - Zabierając siostrę w roli przyzwoitki - uściślił. - Osta­ tecznie Nell jest moją przyjaciółką, wychowaliśmy się razem. Lecz cóż owa przyjaźń może mieć wspólnego z nami? Czyżby był aż tak naiwny? Lub też sobie kpił z niej? Prze­ cież wszyscy wokół mówili, że panicz George i panienka Nell pogodzili się i że niedługo odbędzie się ich ślub... Judith była zupełnie zdezorientowana i straciła całą pewność siebie. Gdy uciekała od George'a, była przekonana o słuszności swej decyzji. Tak, na pewno wtedy miała rację, na rozum biorąc, nie było innego wyjścia. I w ten sposób straciła wszelką nadzieję

na szczęście! Bo tylko dzięki George'owi w jej życiu mogło za­ świecić słońce. Logika rozumu, logika serca... jaką drogę po­ winna była wybrać? Jeszcze przed godziną nie miała takich wąt­ pliwości, lecz teraz czuła w sobie jeden wielki zamęt. Wydawało się jej, że za chwilę po prostu zwariuje. Nagle uśmiechnęła się, pomyślała bowiem, że nie tylko jej umysł i dusza oszalały, lecz również cały świat wokół. Bo oto przez lorda została zaproszona na kolację, a wlecze ją nocny zbój. Zachichotała cichutko, a potem nagle się uspokoiła. Sprawa wyglądała nad wyraz poważnie. George porwał ją oczywiście nie po to, by Judith skosztowała potraw Mary Weeks, lecz w jakimś innym, i to bardzo ważnym celu. Młody lord zmienił się, przy czym Judith jeszcze nie wiedziała, czy na lepsze, czy też na gorsze, jednak ów fakt przemiany znaczył bar­ dzo wiele. Jej ukochany inaczej teraz myślał i czuł, a przecież to właśnie sposób, w jaki dotąd pojmował świat i sens życia, stał się główną przyczyną ich rozstania. Cóż więc wydarzy się podczas najbliższych godzin? Nie wie­ działa i nawet nie próbowała się domyślać, postanowiła bowiem dać ponieść się rozwojowi wydarzeń. Jednego jednak była pew­ na: nim wstanie świt, ta dziwna miłosna walka, a tak naprawdę pełna szczęku oręża najprawdziwsza wojna, ostatecznie zakoń­ czy się. Wjechali na dziedziniec Maiden Court. Judith melancholij­ nym spojrzeniem powitała znajome budynki. George zsadził ją z konia i wprowadził do środka. Tam zdjął jej pelerynę, po czym zawiódł do salonu. Usiadła na wskazanym miejscu przy komin­ ku. George klasnął w dłonie i wszedł Walter ze srebrną tacą, na której stała butelka z winem i kieliszki. Nagłe stateczny krok służącego nieco się splątał. Tak jak cała służba, Walter czekał na jakiegoś nadzwyczajnego gościa, a ujrzał jedynie małą Judith

Springfield! Powitała go z wylewną serdecznością, on jednak, niepewny gruntu, po jakim stąpał, zachował się z oficjalną grzecznością. To samo działo się z Annie, która pół godziny później przy­ szła powiedzieć, że kolacja już czeka, a potem usługiwała przy stole. Ona również nie wiedziała, jak się ma zachowywać wobec Judith. Bardzo raził ją kontrast pomiędzy nader skromną suknią jej dawnej przyjaciółki a bogatym strojem panicza George'a. Była tak roztrzęsiona, że wszystko leciało jej z rąk i tylko jakimś cudem niczego nie stłukła. Podczas posiłku George i Judith przeskakiwali z tematu na temat. Ona pytała o sprawy związane z Maiden Court, a on o życie na wsi. Ta swobodna rozmowa trwała aż do deseru. Przy ciastach George po raz kolejny chciał nalać Judith wina, lecz tym razem nakryła dłonią kieliszek. - Zaczynam jutro pracę o świcie i chciałabym mieć jasną głowę - powiedziała. - A co tam słychać u Lucasa Smitha? - spytał, wychylając swój kielich jednym haustem. - Dziękuję, wszystko w porządku - odparła żywo. - To do­ bry człowiek, pod każdym względem godny szacunku. I jak zwykle zapracowany. - Tak - zgodził się i zapadła cisza. Pierwszy odezwał się George. Zaproponował, by wrócili do salonu. Zamierzał powiedzieć coś ważnego i chciał uczynić to właśnie tam. Judith usiadła naprzeciw dobrze jej znanego portretu. Postać namalowana na płótnie nic się nie zmieniła. Wciąż był to ten sam przystojny, opanowany, władczy mężczyzna, gdy zaś sie­ dzący w fotelu George zmieniał się z każdą chwilą. Inny był w domu Lucasa Smitha, inny przy stole podczas wieczerzy, inny teraz.

No cóż, w tej chwili wyglądał jak istny kłębek nerwów. I faktycznie tak było. Niby do tej pory wszystko przebiegało zgodnie z opracowaną strategią, teraz jednak należało przystą­ pić do ostatecznego ataku, a George nie wiedział, jak ma to uczynić. Niestety, ku jego rozczarowaniu Judith cały czas za­ chowywała rezerwę, a gdy tylko próbował skierować rozmowę na bardziej osobiste sprawy, od razu robiła stanowczy unik. W swoim planie zakładał natomiast, iż w tej fazie bitwy dziew­ czyna będzie już częściowo rozbrojona, to znaczy że jej uśmiech stanie się promiennie ciepły, a nawet gorący, nie zaś tylko miły. - Co sądzisz o tym, abyśmy ten przyjemny wieczór zakoń­ czyli partią kart? - spytał, spoglądając na portret ojca. - Jesteś pewien, że mielibyśmy równe szanse, George? spytała, zaskoczona jego propozycją. - Nie ma między nami zbyt wielkiej dysproporcji, Judith. Tyle razy, będąc tu, dałaś temu dowody. Czuła, że coś jest nie tak. George na pewno obmyślił jakiś szatański podstęp. - A o co mielibyśmy grać? - spytała z ledwie tłumionym niepokojem. Zebrał się w sobie, opanował ogarniającą go panikę. Dziew­ czyna była czujna, zbyt czujna... jak prawdziwie groźny prze­ ciwnik. - Kiedyś, w tym pokoju, opowiedziałem ci o pewnej partii. Pamiętasz? Stawka, o którą grało dwoje kochanków, zupełnie odmieniła ich życie. Judith starała się poskromić ogarniającą ją emocję. - Pamiętam. Najpierw usłyszałam, że w puli było prawo własności do Maiden Court, ty jednak dodałeś, że gra toczyła się o... miłość. - Tak było. - Przez chwilę przyglądał się swym dłoniom. Proponuję ci to samo, czyli grę o miłość. Jeśli wygram, zosta-

niesz moją żoną. Jeśli przegram, dam ci wolną rękę i zrobisz, co zechcesz. Będziesz mogła wrócić do domu Lucasa Smitha, z którego dzisiaj cię porwałem. Tych słów nie mógł już cofnąć, rękawica została rzucona. Ryzyko było ogromne, decyzja zaś nader śmiała, a tak naprawdę szalona. Judith milczała. Z jednej strony nie podobało się jej, że naj­ ważniejsze sprawy w taki sposób mają się zdecydować, z dru­ giej jednak... była urodzona hazardzistką. Ryzyko ogromnie ją pociągało, wprost ubóstwiała takie emocje. Skoro rozum i serce nie mogą z sobą dojść do ładu, niech o wszystkim zadecydują karty, owo ostatnie pole bitwy. Dziewczyna poczuła nagły przypływ energii, a jej policzki zarumieniły się. - Jestem gotował Siadajmy więc do stolika - powiedziała. George lekko się uśmiechnął, przewidział bowiem zgodę Ju­ dith. Lecz jaki będzie wynik gry? O wszystkim mógł rozstrzyg­ nąć ślepy traf, czyli fatalny lub wyjątkowo dobry układ kart. Uśmiechnął się z lekką ironią. Do czego to doszło? On, dzie­ dzic Latimar, hazardował się o żonę! Jakże to pogodzić z wize­ runkiem prawdziwego dżentelmena? Czymże jednak jest honor wobec miłości... Usiedli przy małym stoliku i George rozpakował nową talię kart. Tasując, tłumaczył Judith zasady gry. Uniosła wzrok na jego poważną, pobladłą twarz. Ona musia­ ła wyglądać tak samo. Była przerażona. Zgodziła się na ten dzi­ waczny pojedynek, wiedziała już jednak, że za nic nie chce wy­ grać. No cóż, lecz gra kieruje się swoją własną logiką... George rozdał, zaznaczając, że grają do stopienia się świecy stojącej na stoliku. Na pozór ich szanse były wyrównane. Oboje byli inteligentni

i posiadali wyborną pamięć. Lecz Judith była urodzoną hazardzistką, George'a zaś nigdy nie pasjonowała ta rozrywka, dla­ tego przewaga dziewczyny zaznaczyła się już na samym począt­ ku. Grała wręcz błyskotliwie. Licytowała odważnie, by następ­ nie, podczas rozgrywki, zaskakiwać przeciwnika niespodzian­ kami. Sześć razy udało mu się stawić jej czoło, lecz drżał na myśl o siódmym rozdaniu. Świeca dopalała się i zaczynała już skwierczeć. Ostatnie roz­ danie, licytacja i wyłożenie kart. Judith nie mogła uwierzyć własnym oczom. - Wygrałam! - krzyknęła, oszołomiona swym triumfem. - Gratuluję - powiedział cicho George, zbierając karty drżą­ cymi rękami. - Ale... - Ale co? Wspomniała swoje dzieciństwo, gdy jako długonoga dziew­ czynka uganiała się za motylami. Potem ujrzała ścianę ognia, swój przeraźliwy płacz i długą, czarną rozpacz. Wreszcie te dni, tygodnie i miesiące spędzone w Maiden Court, a na koniec swój pobyt w domu Lucasa Smitha. Oto były cztery etapy jej życia. A teraz czekał ją piąty, ostatni. Zapadła się w sobie, wejrzała w swój umysł, serce i duszę. George patrzył na nią, wiedząc, że nastąpiła chwila ostatecznych rozstrzygnięć. Mijały minuty, a oni trwali w bezruchu, podobni do dwóch posągów. I nagle Judith wyprostowała się, a jej oczy zajaśniały nie­ zwykłym blaskiem. - Nie chcę wygranej! - powiedziała rozedrganym głosem. - Nie chcę tego wszystkiego, co łączy się z moim zwycięstwem. Czy karty mają decydować o naszych uczuciach, George? Ko-

cham cię i nic tego nie zmieni. Masz rację, jesteśmy stworzeni dla siebie. Zrzuciła z siebie ogromny, przytłaczający ciężar, wreszcie bowiem pozwoliła ustom wyrazić prawdę swej duszy. Tak, po­ stępowała niekonsekwentnie, można by jej nawet zarzucić ra­ żący brak logiki, za co powinna była oblać się rumieńcem wsty­ du, lecz, o dziwo, zamiast tego - do upojenia ją to cieszyło! Tyle czasu miotała się wśród sprzeczności, szukała racjonalnych roz­ wiązań, lecz okazało się, że serce mądrzejsze jest od głowy... Porażona tą prawdą, przymknęła na chwilę oczy. Oszałamia­ jące ukojenie spłynęło na Judith. Tej chwili nie zapomni do koń­ ca życia. A więc można płakać również ze szczęścia?! Świat jest pełen dziwów, pomyślała i łzy napłynęły jej do oczu. Spojrzała na ukochanego. George opadł na oparcie krzesła. Licząc na wygraną, prze­ grał, lecz przegrana okazała się zwycięstwem. Doprawdy, życie kryło w sobie niezwykłe niespodzianki. Miał oto bezsporny do­ wód na to, że miłość nie podlega żadnym regułom, rozumem nie sposób jej ogarnąć ani niczego przewidzieć. Nie mogąc jednak uwierzyć w swoje szczęście, wolał się upewnić. - Czy jesteś pewna swoich słów, Judith? - spytał. - Powtarzam, nie wyrzeknę się przyszłości z tobą! Będę twoją żoną i będziemy szczęśliwi. Wbrew całemu światu, wbrew temu, że jestem, jaka jestem... Uśmiechnął się z wielką czułością. - Jesteś piękna i mądra, odważna i dobra, a to aż nadto. Ko­ chałbym cię tak samo, gdybyś posiadała tylko połowę tych zalet. A więc Judith nie musi się już niczego obawiać. Taka miłość daje siłę, uskrzydla i wyrabia hart. Ich wspólne życie nie będzie usłane samymi różami, wiedzieli o tym oboje. Nie wszyscy za­ akceptują ich związek, a poza tym natura obdarzyła ich gwał-

townymi, namiętnymi charakterami, żywymi umysłami i nieba­ nalnym stosunkiem do świata. Będziemy się kochać, będziemy się kłócić, będziemy się godzić, będziemy się kochać... pomy­ ślała Judith i uśmiechnęła się. Nie, przede wszystkim będziemy się kochać, a reszta sama się ułoży! Prawie zachichotała, roz­ pierała ją bowiem pusta radość, jako że ostatnia myśl głosiła prawdę wypowiadaną niegdyś przez George'a, z powodu której Judith go opuściła... Lecz jaki naprawdę jest jej przyszły mąż? Do dzisiaj była przekonana, że jest niepoprawnym idealistą, który nie dostrzega praktycznej strony życia i nie potrafi przewidzieć logicznego ciągu zdarzeń ani też wpłynąć na ich przebieg. Teraz jednak była pewna, że dzisiejszy wieczór został przez George'a do ostatnie­ go możliwego szczegółu zaplanowany i wyreżyserowany. Nie mógł przewidzieć tylko jednego, a mianowicie wyniku gry. Wyciągnęła rękę. Zrozumiał niemą prośbę i podał jej talię kart, którą Judith z gorączkowym pośpiechem cisnęła w ogień. Po chwili ostał się tylko popiół. Oboje wiedzieli, co się stało. Spłonął symbol tych sił, które tak straszliwie dręczyły duszę dziewczyny, a mianowicie waha­ nie i niepewność. - Cyganka mówiła mi kiedyś o sile ognia. Ogień pozbawił mnie rodziny i sprowadził do Maiden Court, a teraz, w najważ­ niejszej i przełomowej chwili mojego życia, również jest ze mną. - Spojrzała z niepokojem na George'a. - Bo to jest ten zwrotny punkt, zgadzasz się ze mną? Wziął ją w ramiona i delikatnie pocałował w czoło. - Wahanie masz już za sobą. Wybrałaś drogę i żadna siła cię z niej nie zawróci. - A ty się nie wahałeś? Nigdy nie miałeś wątpliwości? - Ja? Widzisz, kochana, ja zawsze znałem drogę. Mówiąc tak, wcale nie wynoszę się ponad ciebie, lecz po prostu pozna-

łem cię na długo przed tym, gdy ty dowiedziałaś się o moim istnieniu. Spojrzał na nią z niewysłowioną miłością i dziwną tęsknotą. A więc wreszcie zaczął się ten wyśniony czas, kiedy będzie mógł do woli patrzeć w oczy ukochanej i dzielić się z nią ludz­ ką, choć niebiańskim marzeniom równą, zmysłowością. Siedli na kozetce pod oknem. Judith na kolanach splotła dło­ nie. - Twoja rodzina - powiedziała - nigdy nie pogodzi się z na­ szym związkiem. Zdajesz sobie z tego sprawę, George? - Jest wręcz przeciwnie - odparł. - No cóż, za to, że pozwo­ liłem ci uciec, moja kochana rodzinka, zapominając o dobrych formach i zupełnie nie przebierając w słowach, nawrzeszczała na mnie, wprost odsądzając od czci i wiary. - Naprawdę?! - Judith była zarówno zdumiona, jak i nieco rozbawiona. - Wytknięto mi głupotę, bierność i brak wyczucia twojej sy­ tuacji. Zarzucano mi egoizm, zapatrzenie we własne mrzonki, traktowanie ciebie jak przedmiot, a nie jak żywą kobietę. Gdy­ byś tylko mogła usłyszeć naszą słodką Annę, jak z płonącym wzrokiem wyzywa mnie od najgorszych! Stałem się obiektem niesłychanych wprost ataków, ciebie zaś wzięto pod skrzydełka. I wszyscy w kółko powtarzali, jak to bardzo polubili „naszą Ju­ dith". Byłem wręcz zazdrosny o uczucia moich najbliższych! dokończył ze śmiechem. - Wprost nie mogę w to uwierzyć - powiedziała oszołomio­ na dziewczyna. - Nic nie zmyślam ani nie koloryzuję. A bodaj najokrutniejszym moim krytykiem i zarazem najbardziej zajadłym twoim obrońcą okazał się sam Leicester. - Robert Dudley pochwala twój wybór?! - spytała, zdumio­ na do reszty.

- Oczywiście, wszak wstawił się za nami przed królową. A po­ za tym to on mi poradził, bym zaczął walczyć o ciebie, nie prze­ bierając w środkach, byleby tylko okazały się skuteczne. Podsunął mi też rycersko-zbójecki pomysł, bym w ostateczności, nie przej­ mując się twoimi protestami, porwał cię na siodło i w pewien spe­ cyficzny sposób wytłumaczył, iż twoje miejsce jest przy mnie. - A jaki jest ten... specyficzny sposób? George delikatnie pocałował ją w usta. - To na początek, reszty dowiesz się później. Judith najpierw lekko się spłoniła, domyślając się, iż Dudley w rozmowie z George' em wyraził się dużo mniej oględnie, a po­ tem roześmiała się beztrosko. Gdy jednak dotarł do niej osta­ teczny sens słów ukochanego, ogarnęło ją wielkie wzruszenie, okazało się bowiem, że jednak świat nie jest wrogi wobec ich miłości, a wręcz przeciwnie. - Gdy porwałeś mnie z chaty Lucasa i uwoziłeś w nieznane, powiedziałeś, że ta noc wymarzona jest dla zakochanych. I miałeś rację, bo to jest noc naszej miłości. Jest jednak taki zwyczaj, że podczas takiej nocy zakocham składają sobie przyrzeczenia. Oto moje, George. Wyjdę za ciebie, będę twoją żoną, towarzyszką i przyjaciółką, a także matką twoich dzieci. Będę cię szanować i ze wszystkich sił zabiegać, byś zawsze czuł się szczęśliwy. - A ja przyrzekam, że otoczę cię najczulszą miłością i opie­ ką oraz że zbuduję świat, w którym rozkwitnie twoje serce, du­ sza i umysł, jak również... - .. .że ja, George, zawsze się będę liczył z twoim zdaniem, Judith! - dokończyła za niego, a w jej oczach zajaśniał diablik buńczucznej przekory. - Zgoda, kochana. Wiedziałem, że nie poddasz się bez wal­ ki! - powiedział z czułą wesołością. Spoważniała. - Bez walki? Bóg jeden wie o moich zmaganiach. Mylili-

śmy się od samego początku. Patrzyliśmy na siebie z dwóch bie­ gunów, a dzieląca nas przestrzeń pogrążona była w mroku. Kie­ dy zjawiłam się tutaj, moje życie legło w gruzach. Dopiero co straciłam wszystkich moich najbliższych i nie widziałam przed sobą żadnego światła. Tutaj doznałam od wszystkich wielkiej życzliwości. Praca pochłonęła mnie, nie miałam czasu na smut­ ne myśli. A potem pojawiłeś się ty. Twoje awanse zaskoczyły mnie, podejrzewałam najgorsze intencje. Wreszcie pokochałam cię, by w końcu zrozumieć, że i ty mnie kochasz. Nie widziałam jednak dla tej miłości żadnych perspektyw, uważałam, że z góry skazana jest na klęskę. Ty nie zauważałeś dzielących nas różnic, ja wciąż miałam je przed oczyma, dlatego uciekłam od ciebie. Miałam nadzieję, że świat znów wróci do normy. Byłam pewna, że nie zastanowiłeś się, czym naprawdę dla wszystkich będzie nasze małżeństwo, jak również to, że porzuciłeś lady Nell. Teraz jednak wierzę, że wszystko od początku dobrze rozumiałeś. Do­ tąd zapewniałeś mnie o swojej miłości, lecz dopiero dzisiaj ujrzałam, jak naprawdę mnie potrzebujesz. Że nie wyobrażasz sobie życia beze mnie. To właśnie sprawiło, że po raz pierwszy poczułam się równa tobie. Ogarnął ją rozkochanym spojrzeniem. - Zawsze byliśmy równi sobie. Czy kiedykolwiek zachowa­ łem się w sposób świadczący o tym, że jest inaczej? - Jawnie mi tego nie okazałeś, masz bowiem nienaganne maniery, za którymi ukrywasz emocje, lecz w głębi ducha byłeś o tym święcie przekonany. Zapatrzony w swoją ideę miłości, nie rozumiałeś, że mogę widzieć to wszystko mniej jasno i wyraźnie, bać się niepewnej przyszłości, lękać się drwin i ura­ żenia mej dumy. Lecz ty nie próbowałeś prawdziwie rozmawiać ze mną, tylko żądałeś, bym zatraciła siebie i nie oglądając się na nic, podążyła za tobą. A ja nie byłam, nie jestem i nigdy nie będę marionetką. Teraz o tym wiesz, lecz długo dochodziłeś do

tego. Dlatego dawniej twoja miłość przynosiła mi tylko ból i cierpienie, a dzisiaj - najcudowniejszą radość. Tak, popełnił wiele błędów, zachowywał się jak błędny ry­ cerz zapatrzony w swoją gwiazdę, a nie wiedział, gdzie jest klucz do prawdziwej miłości. A przecież wystarczyło powie­ dzieć Judith, że jest mu niezbędna do życia jak powietrze, jak woda, jak światło słońca i wieczorny chłód. Lecz tę długą i krętą drogę miał już za sobą. Wyśniona bogini jego życia siedziała obok niego, a na jej twarzy malował się spokój, tak dotąd skrzęt­ nie omijający jej duszę, serce i umysł. - Wiele dziś zrozumiałem, Judith. Wiem, że nie czeka nas łatwe życie. Każdego dnia będziemy musieli mierzyć się z nie­ chęcią, a nawet wrogością otaczającego nas świata, lecz sił nam doda i za tarczę posłuży nasza miłość. Będziemy się wzajemnie wspierać i zwyciężymy wszelkie złe moce. Złożyła głowę na jego piersi. - Pomoże nam również twój dar przewidywania przyszłości. Roześmiał się. - Ów dar dotyczył tylko ciebie, Judith. To prawda, przewi­ działem nasze spotkanie, oglądałem cię w snach i marzeniach, gdy jednak wreszcie pojawiłaś się, stałem się tak samo bezbron­ ny jak każdy inny zakochany mężczyzna. Gdy widzę cię na ja­ wie, tak prawdziwą i cielesną, tamta postać ze snów zdaje się tylko marnym cieniem. Teraz ty jesteś moją siłą i muzą. Raz jeszcze spojrzał na tulącą się do niego triumfującą pięk­ ność, a potem pochylił głowę i złączył się z nią w namiętnym pocałunku.

koniec

jan+an