1 Magiczna gondola Eva Voller

Dla mojej córki Clary

You must remember this A kiss is just a kiss A sigh is just a sigh The fundamental thing apply As time goes by (Herman Hupfeld)

PROLOG

Wenecja, 1499

C*e*ć! Najpierw to najważniejsze: Mam na imię Anna. Trzy razy próbowałam napisać swoje pełne nazwisko i rok urodzenia, ale nie jestem w stanie. I tak nie wiem, czy jeszcze zdołam cokolwiek napisać. Tylko na te pierwsze zdania potrzebowałam prawie godziny i nic z nich nie zostało. Przyczyną jest oczywiście to, że byłam nieostrożna. Muszę uważać, jakich słów i liczb używam, bo jeśli nie pasują, to nie da się ich zapisać. Albo będą się zmieniać, aż nabiorą zupełnie innego znaczenia. I jeszcze ten papier. Moje pismo wygląda na nim zaskakująco obco. To wcale nie ułatwia pisania. Musiałam wziąć pergamin, bo jest trwalszy, ale na koniec i tak nie byłam w stanie zliczyć kleksów. Atrament śmierdzi jak zgniła trucizna. O piórze szkoda nawet gadać, tak samo jak o dźwięku, jaki wydaje podczas pisania. Nie do wiary, że ludzie piszą w ten sposób całe księgi! Mam mało czasu! Moja kryjówka nie jest bezpieczna, w każdej chwili mogą mnie znaleźć. Wątpię, czy uda mi się potem tak szybko dostać do przyborów do pisania. Jak tylko skończę ten list, ukryję go i będę się modlić, żeby ktoś go znalazł. Mężczyzna z Dalekiej Północy. Nawet jeśli to wygląda na wariactwo, niestety jest nieuniknione. Lepiej nie potrafię tego wyrazić. Owinę list w nawoskowane płótno, to może nie spleśnieje. Słyszę kroki. Muszę kończyć.

Mam nadzieję, że potem napiszę więcej.

CZĘŚĆ PIERWSZA

Wenecja, 2009

Kolację, jak zwykle, jedliśmy w hotelowej restauracji. Mama uważała, że w całej Wenecji nie ma lepszego makaronu. Mnie osobiście restauracja podobała się choćby dlatego, że była w zasięgu hotelowej sieci WLAN; między antipasti a daniem głównym surfowałam sobie po Internecie. – Wiesz, mogłabyś czasem okazać nieco więcej zainteresowania, kiedy twój ojciec opowiada o swojej pracy – powiedziała mama, kiedy tata po przystawce wyszedł na chwilę, aby zadzwonić. – Jego sprawy zawodowe są dla niego bardzo ważne. – Przecież okazuję zainteresowanie – obruszyłam się. – Zawsze słucham. – I bawisz się przy tym pod stołem komórką. – To nie jest komórka, tylko iPod Touch – odparłam bez przekonania. Mama miała rację. Opowieści taty o jego pracy wydawały mi się nieszczególnie fascynujące. Może z tego powodu, że musiałam ich wysłuchiwać już wielokrotnie. Mój ojciec jest cudownym człowiekiem i uznanym na całym świecie naukowcem. Ale jeśli przez dziesięć wieczorów z rzędu jedynym tematem przy stole są stare zakurzone monety, zapleśniałe gliniane naczynia i fragmenty fresków, to jedenastego wieczora przestaje to być porywające. Czasami mój ojciec znajdował okropne rzeczy. I potrafił o tym opowiadać. Kilka lat temu archeolodzy na jednej z wysp weneckiej laguny odkryli masowe groby z setkami ciał, które pogrzebano tam w XV wieku w czasie jednej z wielkich epidemii dżumy. Jeszcze straszniej zrobiło się wtedy, gdy tata opowiadał o innym weneckim znalezisku sprzed zaledwie kilku miesięcy, pochodzącym z tego samego okresu. Chodziło o szkielet kobiety, której wbito kołek w szyję. – To straszne! – Mama była wstrząśnięta. – Jak u wampirów – dodałam. Ku mojemu zdziwieniu tata przytaknął. – To wcale nie takie niedorzeczne. Ten przesąd był rozpowszechniony już w renesansie. Zgodnie z nim umarli wstawali z grobów, by posilać się ofiarami zarazy. – Ooooch! – wykrzyknęłam z przejęciem. – Zakłada się, że ta kobieta umarła na zarazę, kołek zaś miał zapobiec temu, by stała się

upiorem. Dlatego też nazwano ją kobietą wampirem. I to była ciekawa historia archeologiczna, z prawdziwą nutką sensacji. Ale najczęściej opowieści mojego ojca były mniej więcej tak fascynujące jak nocne wiadomości, których zadaniem jest przypomnieć ludziom o tym, że pora kłaść się spać. Chwilę po tym, jak mama kazała mi poświęcić więcej uwagi pracy ojca, tata wrócił już z tego dzwonienia i z powrotem usiadł przy stole. – Kolega z Reykjaviku poinformował mnie o bardzo ciekawym znalezisku. I to był dokładnie ten moment, gdy powinnam była posłuchać się mamy. – Och, to w Reykjaviku też są archeolodzy? – spytałam uprzejmie. – To się w ogóle opłaca? To znaczy: kopać? A może kiedy zaczyna się tam grzebać, z ziemi wystrzeliwują gejzery? Powiedziawszy to, znowu zaczęłam majstrować pod stołem przy iPodzie. Vanessa napisała mi na ICQ: „Zamorduję tego gnoja!”. – Jesteśmy zespołem międzynarodowym – wyjaśnił tata. – Ten kolega, o którym mówię, pracuje tu ze mną na miejscu. Badamy Palazzo Tassini, a znalezisko zostało odkryte w fundamentach tego pałacu. Ta informacja nawet w połowie nie zainteresowała mnie tak jak wiadomość od Vanessy. Fatalny błąd! Gdybym tylko słuchała ojca! Ale ja przeczytałam durną wiadomość od Vanessy, a z tego, co opowiadał tata, zrozumiałam może co trzecie słowo. Jeśli w ogóle. – …unikatowy dokument, list, tak mówi… – (niezrozumiałe islandzkie nazwisko, zabrzmiało jak Bjarnignokki) – prawdopodobnie z anachronicznymi wtrąceniami. Vanessa: Nie mogę uwierzyć, że ten dupek ma czelność zaledwie tydzień po zerwaniu ze mną iść do kina z tą walniętą Tussi! – …jednak udało nam się odcyfrować tylko fragmenty pierwszej strony dokumentu, resztę trzeba najpierw spreparować… w dużej części zniszczony… Ale Bjarnignokki jest zdania, że to musi być falsyfikat. Dam to do zbadania na uniwersytecie, mają tu naprawdę niezłych speców od pisma. Zaraz jutro im to wyślę. – Dlaczego miałby to być falsyfikat? – Ze względu na ewentualne anachronizmy. Anachronizmy! Że co? A kogo to interesuje? No dobra, mogłam oczywiście zapytać, co

to znaczy, ale przy pytaniach tego rodzaju moi rodzice zawsze patrzyli na siebie tak, jakbym nie była ich córką, tylko kimś, kto dostał się do tej rodziny przez pomyłkę. Mój ojciec był profesorem, mama zaś miała tytuł doktorski, a ja akurat powtarzałam jedenastą klasę, ze stopniami, które były niewiele lepsze niż w dziesiątej. W szczególności z matmy. Vanessa: Jeszcze dziś wstawię na Naszą Klasę1 nowy album. Tytuł: „Zapomnieć o byłym”. I dodam tam to jego zdjęcie, które mu zrobiłaś w autobusie w czasie wycieczki do Paryża. To, na którym śpi z otwartymi ustami. Albo może jeszcze tamto, które pstryknęłaś na moich ostatnich urodzinach. Akurat jak rzygał w różach. – …zdaniem Bjarnignokkiego może to być też dowcip kogoś z zespołu, na przykład jakiegoś studenta. Bo wydaje się, jakby ten list zaczynał się od słowa „cześć”. Vanessa: Albo to zdjęcie z ostatniej imprezy, to, o którym mówiłaś, że wygląda jak Gollum2. – Cześć? – spytała ze zdziwieniem mama. – No właśnie, „cześć” – potwierdził tata. Szybko podniosłam wzrok. – Słucham przez cały czas, naprawdę. – Nie do wiary – powiedziała mama, kręcąc głową. Wzięłam to do siebie i szybko wyłączyłam iPoda. Zaraz potem kelner przyniósł kolację, a Bjarnignokki i Gollum poszli w zapomnienie.

Następnego ranka zeszłam na śniadanie jak zwykle, przynajmniej godzinę później niż rodzice. W końcu miałam wakacje. Jeszcze przed podróżą postawiłam sprawę jasno: nie wstaję przed dziewiątą. Rodzice musieli pracować, i było im obojętne, że śpię dłużej. Tamten gruby koleś, który przyjechał z rodzicami do hotelu trzy dni temu, wszedł do sali śniadaniowej i rozejrzał się ukradkiem. Kiedy mnie zobaczył, zaczerwienił się i szybko spojrzał w bok. Tak samo jak każdego ranka, tyle tylko, że tym razem pojawił się bez rodziców. Pochyliłam się nad tostem i udawałam, że go nie widzę. Ku mojemu przerażeniu podszedł do mojego stołu, zatrzymał się i wziął głęboki oddech. – Cześć, jestem Matthias – wyrzucił z siebie. – Wolne tu? Mogę zjeść z tobą śniadanie? Byłam tak zaskoczona, że mimowolnie skinęłam głową. Dopiero gdy, wzdychając, opadł

z klaśnięciem na stojące naprzeciw krzesło, zrozumiałam, co to znaczy: spodobało mu się moje towarzystwo. Tego mi jeszcze brakowało! – Od dawna tu jesteś? – spytał. – Od dwóch minut – odparłam. – Chodzi mi o to, od jak dawna jesteś w tym hotelu. – Od dziesięciu dni. – Jesteś tutaj z rodzicami, prawda? – dopytywał się. Przytaknęłam. – Ja też – rzucił. – Wiem. Widziałam, jak przyjechaliście. I jak jedliście śniadanie. Oni też zaraz przyjdą na śniadanie? – Pełna nadziei obejrzałam się na drzwi. Gdyby przyszli jego rodzice, to odwróciłoby jego uwagę, a ja mogłabym z tego skorzystać i prędziutko zniknąć. – Nie, już jedli. Mają jakieś spotkania i dlatego jestem tu sam. Nie mam na dziś jeszcze żadnych planów. – Posłał mi pełne nadziei spojrzenie. Zignorowałam je. – Co za spotkania mają twoi rodzice? – spytałam. – Och, pewnie nudne. Mój ojciec jest kuratorem i pracuje przy biennale. Mama mu towarzyszy, bo uważa, że jego praca jest ważna. I dlatego, że spotyka tam ważnych ludzi. Ona lubi ważnych ludzi. Wyszukuje w Internecie wszystko na ich temat. – Ach tak – powiedziałam, bez przyjemności przeżuwając tost. – Moja mama mówiła, że twój ojciec jest jednym z czołowych archeologów w zakresie późnośredniowiecznej sztuki kościelnej i pałacowej. A twoja mama jest nauczycielem akademickim fizyki i bierze tu udział w międzynarodowym kongresie. I jesteście z Frankfurtu. – Wiem – powiedziałam. – Och… no jasne. Milczeliśmy przez chwilę. Zjadłam tost, przepłukałam gardło herbatą, zastanawiając się nad tym, jakiej eleganckiej wymówki użyć, żeby się stąd zmyć. Ale jakoś mi nie wychodziło. Może to miało związek z tym, że było mi go szkoda. Miał na sobie drogie ciuchy i modne adidasy, które jednak w żadnym stopniu nie zmieniały faktu, że wyglądał jak ofiara losu z nadwagą.

Matthias był młodszy ode mnie o trzy miesiące i pochodził z Monachium, gdzie chodził do szkoły. Tak jak ja miał wakacje i przyjechał z rodzicami do Wenecji w nadziei, że będzie nudził się tu trochę mniej, niż gdyby miał się przez parę tygodni pałętać po domu pod czujnym okiem ciotki. – U mnie to byłaby babcia – powiedziałam. – Też nie miałam na to ochoty. – No to mamy podobnie. A ty co robisz przez cały dzień w Wenecji, kiedy twoi rodzice pracują? – Nic szczególnego. Trafniej nie mogłabym tego wyrazić. Wszystkie znane atrakcje odfajkowałam już z mamą i tatą, bo w weekend zawsze w programie jest kultura. W ciągu tygodnia łaziłam sama. Po prostu się włóczyłam i jeździłam tramwajami wodnymi po okolicy. Albo spacerowałam sobie, obserwując niezmierzone masy turystów i rozglądając się za ciekawymi sklepami. – Masz już jakieś plany na potem? – spytał Matthias. – Ekhm… no, chciałam się jeszcze kimnąć chwilę, ostatniej nocy źle spałam – wcisnęłam mu kit. – A później? – Jeszcze nie wiem. Ledwie zdążyłam to powiedzieć, a już tego pożałowałam. Matthias miał wprost wypisane na twarzy, że zastanawia się właśnie, co też moglibyśmy razem zrobić. – Chyba pójdę sobie kupić buty – dodałam szybko. Kupowanie butów to całkowicie babska sprawa. Żaden normalny siedemnastoletni gość nie poszedłby z dziewczyną szukać dla niej butów. – Mógłbym z tobą pójść – powiedział pospiesznie. – Uwielbiam kupować buty. Wzdrygnęłam się. – Jak chcesz – rzuciłam bez entuzjazmu. – Spotkajmy się za godzinę koło recepcji.

Buty zawsze się przydadzą i z tego względu nie było to dla mnie żadne wielkie wyrzeczenie. Wręcz przeciwnie. Zwłaszcza że w Wenecji są naprawdę cudowne sklepy obuwnicze, z modelami, których w Niemczech raczej nie spotkasz w sklepie za rogiem. Niestety, ceny też nie są takie jak w sklepie za rogiem, chyba że jako miarę weźmiemy róg ulic w Wenecji.

Innymi słowy, kupowanie butów w Wenecji pochłania sporo kasy. Ale ja miałam do dyspozycji jeszcze prawie wszystkie pieniądze, które dostałam na urodziny od obu babć, jednej ciotecznej babci, od chrzestnego i oczywiście od rodziców. Zebrało się tego całkiem sporo. Od kiedy dwa lata temu poprosiłam, żeby na urodziny i święta obdarowywano mnie gotówką, mogłam sobie czasem pozwolić na droższe zachcianki. Tak jak ten nowy iPod, którego sprawiłam sobie niedawno. Albo teraz – buty. Kiedy wyszłam z windy i podeszłam do recepcji, Matthias stał już przy wyjściu. Miał niepewny wyraz twarzy, jakby się obawiał, że się rozmyśliłam. Gdy mnie zobaczył, uśmiechnął się aż po same uszy, pokazując przy tym zaskakująco białe, idealnie równe zęby. – Jesteś! Hotel znajdował się w Sestiere Dorsoduro. Do Canal Grande nie było daleko. Poszliśmy w kierunku Accademii3. Łodzie motorowe mijały nas z warkotem, spieniając wodę. Letni upał wisiał ciężko nad kanałem i wyczarowywał na falach złote świetlne refleksy. Na obu brzegach wytworne stare pałace tworzyły pełne przepychu tło dla ożywionego ruchu, jaki panował na wodzie. – Och, zobacz! – zawołałam. – Czerwona gondola! Matthias wyciągnął głowę. – Naprawdę? Gdzie? Myślałem, że wszystkie gondole w Wenecji muszą być czarne. To samo powiedziano mnie i moim rodzicom zaraz w czasie pierwszego spaceru po Wenecji, którego częścią była też przejażdżka gondolą. Dawniej, jak opowiadał nam przewodnik, weneckie gondole były we wszystkich kolorach. Aż Wielka Rada Miasta w roku 1633 wydała przepis, zgodnie z którym należało wszystkie gondole pomalować na czarno. Przepis ten obowiązywał do dziś. No to skąd wzięła się czerwona gondola na Canal Grande? Przez chwilę myślałam, że musiałam się pomylić, ale potem także Matthias ją zobaczył. – Coś takiego, jest tam! – zawołał. Przepłynęła obok nas. Sterował nią gondolier, który stał na rufie i przesuwał w wodzie długie wiosło, trzymając je w obu dłoniach. Kiedy gondola zbliżyła się do nas, stwierdziłam, że gondolier wygląda równie niecodziennie jak jego łódź. W przeciwieństwie do innych nie był ubrany w uniform złożony z płaskiego kapelusza ze wstążką, koszuli w paski i ciemnych spodni. Miał na sobie coś

w rodzaju turbanu, białą, szeroką koszulę, do tego wąską kamizelkę ze złotą lamówką i sięgające kolan spodnie, spod których wyzierały kościste nogi. Był chudy jak patyk i według moich szacunków grubo po siedemdziesiątce. To prawdziwy cud, że potrafił jeszcze wiosłować w takim tempie. Tym bardziej że widział tylko na jedno oko: drugie, tak jak u piratów, było zasłonięte czarną klapką. Ale najbardziej zdumiewające było to, że wydał mi się jakoś znajomy, choć nie miałam pojęcia, gdzie go wcześniej widziałam. – Co za czubek – powiedział Matthias. – Na pewno ćwiczy już przed niedzielą – odparłam. Akurat mi się przypomniało, że zbliża się regata storica, wydarzenie, które w Wenecji co roku na początku września przyciąga mieszkańców i turystów. W tym historycznym rejsie po Canal Grande startuje zawsze cała masa łodzi, odszykowanych jak przed setkami lat. Mama już wspominała, że pójdziemy na to popatrzeć. – Zgadza się – powiedział Matthias. – Regata storica. Idziesz tam? Kiedy przytaknęłam, natychmiast oświadczył, że on też chciałby to zobaczyć. Mimowolnie zadałam sobie pytanie, czy będzie mi teraz siedział na karku przez całe dwa tygodnie, od rana do wieczora. – Właściwie to ja nie chcę butów – powiedziałam. – Tylko? – Nie wiem. Może… Wszystko jedno, najważniejsze, żeby to było coś, co można kupić szybko, żebym mogła już wrócić do hotelu. Nie tylko Matthias był przyczyną, dla której nagle straciłam ochotę na nowe buty. Właściwie był całkiem w porządku. Uprzejmy i miły. I nawet od czasu do czasu opowiadał jakiś dowcip, który potrafił mnie rozśmieszyć. Ale przed chwilą, patrząc na tę czerwoną gondolę, poczułam to dziwne swędzenie w karku. I od tamtej pory mi nie przeszło. Miałam potrzebę gdzieś się schować. Minęliśmy wylot wąziutkiej uliczki, której nie potrafiłam sobie przypomnieć, choć już nieraz dokładnie obeszłam całą okolicę placu Świętego Marka. Moją uwagę wzbudził staromodny szyld, wiszący nad drzwiami do sklepu. – To sklep z maskami – powiedziałam. – Dziwne. Kiedy szłam tędy ostatni raz, nie widziałam go.

– Chcesz sobie kupić maskę? Zamiast butów? – Hmm… Właściwie, dlaczego nie? I tak zaczęłam myszkować w maleńkim sklepiku, wypełnionym po brzegi maskami i starymi kostiumami. W powietrzu wisiał zapach kurzu, jakby te wszystkie rzeczy zalegały tu już od lat i nikt się nimi nie interesował. Wyświechtane peleryny, wyliniałe boa z piór, dziwaczne, haftowane zamszowe kaftany. I maski. Całe mnóstwo masek. Typowe weneckie maski, które ludzie zakładają w karnawale, niektóre z długim nosem w kształcie dzioba, inne o płaskich rysach twarzy, zdobione złotem, a także białe i czarne półmaski, zakrywające tylko górną część twarzy. Inne były wzorowane na baśniowych stworzeniach i zwierzętach. – Kot – powiedział ochrypły głos. Obejrzałam się i dostrzegłam starą kobietę wynurzającą się z mrocznych czeluści sklepu. Jej zgarbiona postać i cienki siwy węzeł włosów wydały mi się dziwnie znajome, ale nie miałam pojęcia, gdzie mogłam ją wcześniej widzieć. Najwyraźniej w Wenecji zdarzało mi się to często. Najpierw ten gondolier, a teraz ta staruszka. Prawie nie miała zębów, a jej twarz była pomarszczona jak bardzo stary pergamin. Palce miała powykręcane przez reumatyzm, ale poruszała nimi zadziwiająco zręcznie. Płynnym ruchem zdjęła maskę z jednego z wieszaków i podała mi ją. – Weź kota, dziecko. To była piękna maska, obciągnięta czarnym aksamitem i obrębiona złotą nitką. Wyglądała prawie tak, jakby była pokryta kocią sierścią. Otwory na oczy były obramowane drobniutkimi perłami, a pod nosem przyszyto wąsy, do złudzenia przypominające prawdziwe. Można ją było przymocować jedwabnymi wstążkami. Przymierzyłam maskę. Zadziwiające… pasowała jak ulał. Nie uciskała i nie zsuwała się. Wszędzie doskonale przylegała, jakby ktoś zrobił ją specjalnie dla mnie. I wyglądała na drogą. Pewnie kosztowała majątek. Chciałam ją oddać staruszce, ale Matthias mnie uprzedził. – Ile ona kosztuje? – spytał kobietę po włosku. – Wszystko to kwestia negocjacji – dodał szeptem, odwróciwszy się do mnie. – A ile może zapłacić ta dziewczyna? – spytała staruszka. – Pięć euro – rzucił szybko Matthias. – Dziesięć – sprzeciwiłam się. – Może nawet dwadzieścia – dodałam z ociąganiem.

Ta maska na pewno była tyle warta. A poza tym zaoszczędziłam sporo na butach. – Dwadzieścia euro jest w porządku – powiedziała przyjaźnie staruszka. – Za dwadzieścia euro to jest prawdziwa okazja – syknął Matthias, widząc moje wahanie. Walczyłam ze swoim sumieniem. Cały sklep sprawiał na mnie wrażenie, jakby od dawna niczego tutaj nie sprzedano. Być może staruszce tak bardzo zależało na tym, by wreszcie coś poszło do ludzi, że akceptowała każdą cenę, nawet bardzo niską. Najchętniej dorzuciłabym jeszcze pięć euro, ale starowinka chwyciła dwudziestoeurowy banknot, który wyjęłam, i bez słowa zniknęła na zapleczu. Matthias i ja staliśmy jeszcze przez chwilę. Myśleliśmy, że zaraz wróci z torebką, by zapakować maskę, i kwitem z kasy, ale już się nie pojawiła. – To chyba tyle – powiedział Matthias. – Dwadzieścia euro bez paragonu, to jak trzydzieści z paragonem. W każdym razie z punktu widzenia urzędu skarbowego. Tak zawsze mówi moja mama. Ociągając się, wyszłam za nim na ulicę, gdzie ostrożnie włożyłam maskę do swojej torby na ramię. W drodze do hotelu pozwoliłam się zaprosić Matthiasowi na kanapkę, ale uparłam się, że zapłacę za napoje. Usied­liśmy na niskim murku i obserwowaliśmy przepływających obok turystów, jedząc nasze tramezzini4 i popijając lodowatą lemoniadę. – Dobre – powiedział Matthias. – Tak, pyszne – potwierdziłam nieobecnym tonem. To głupie swędzenie znowu się zaczęło. – Czy już wiesz, kim chcesz zostać? – spytał Matthias. – To znaczy po szkole. – Nie, jeszcze nie mam pojęcia. Grunt, żeby to nie miało nic wspólnego z matmą. A ty? – Już jako mały chłopiec chciałem zostać dentystą. – Zaczerwienił się. – Czytam wszystko, co się da, na temat stomatologii. Spojrzałam na niego zaskoczona. – Serio? Ale żeby się dostać na takie studia, trzeba się naprawdę dobrze uczyć. Zaczerwienił się jeszcze bardziej. – Hmm… średnią mam całkiem niezłą. – Zajrzał mi w usta. – Masz świetne zęby. – No… przez dwa lata nosiłam ten durny aparat. – Ja też. Powinniśmy się z tego cieszyć. Dzięki właściwemu leczeniu ortodontycznemu

możemy zachować zęby przez całe życie. – Co ty nie powiesz. – Wydało mi się to niespecjalnie fascynujące. Przez ten zachwyt nad stomatologią sprawiał na mnie raczej wrażenie świra. Kto by miał ochotę na aparat ortodontyczny i lakowanie zębów? Moje myśli uciekły w bok. Za nami wyłonił się kościół, w którym już kiedyś byłam. Próbowałam sobie przypomnieć, jak się nazywał, ale w ciągu ostatniego półtora tygodnia zwiedziłam tyle kościołów – wszystkie imponujące i napchane dziełami sztuki. Już mnie to najzwyczajniej dobijało. – Zwiedzałaś już kościół Santo Stefano? – spytał Matthias. Skinęłam głową, wciąż jeszcze nieobecna duchem. Santo Stefano, tak. Ten kościół z krzywą wieżą i dziwacznym dachem, który od środka wygląda jak odwrócony kadłub statku. Matthias miał najwyraźniej lepszą pamięć niż ja. Podrapałam się w kark, bo swędzenie się nasiliło. – Co ci jest, coś cię ugryzło? – Nie, to taki rodzaj alergii. A co miałam powiedzieć? Że zawsze mnie swędzi kark, gdy zbliża się niebezpieczeństwo? Zaraz by pomyślał, że mam nierówno pod sufitem, i miałby rację. Dokładnie wiedziałam, dlaczego nikomu o tym nie mówię. Poza mną i moimi rodzicami nikt o tym nie wiedział i spośród tych trzech osób dwie były przekonane, że mam świra. Jedną z nich byłam ja. Moja mama, typowy umysł ścisły, była zdania, że z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością chodzi o chwilowe zaburzenia percepcji. Ojciec natomiast uważał, że między ziemią a niebem są rzeczy, których człowiek nie potrafi objąć rozumem. Na szczęście do tej pory zdarzyło mi się to nie więcej niż cztery razy. Za pierwszym razem poczułam swędzenie karku w wieku dziesięciu lat, kiedy chciałam na basenie wejść na trzymetrową trampolinę. Nie wiadomo, skąd wiedziałam, że tam, u góry, grozi mi niebezpieczeństwo. Zostałam więc na dole i przyglądałam się, jak inne dziecko się wspina i razem ze złamaną trampoliną wpada do wody. Ku mojej bezgranicznej uldze nikomu nic się nie stało. Na strachu się skończyło, zarówno dla tego dziecka, które spadło, jak i dla ludzi w wodzie. Za drugim razem – miałam wtedy dwanaście lat – tata miał mnie zawieźć do koleżanki, która zaprosiła mnie na urodziny. Przez ten mój okropnie swędzący kark grzebałam się tak długo, aż wyprowadzony z równowagi tata oświadczył, że dotrę tam autobusem. Tak zrobiłam, chociaż

trzeba było jechać okrężną drogą. Potem dowiedziałam się, że na tym krótszym odcinku, który wybralibyśmy, jadąc samochodem, wydarzył się straszny wypadek z kilkoma ofiarami śmiertelnymi – dokładnie o tej porze, kiedy mieliśmy tamtędy przejeżdżać. Dwa lata później zdarzyło się to po raz trzeci. Tuż przed czterdziestymi urodzinami mamy. Chciała zrobić wielką imprezę, zaprosiła całe mnóstwo ludzi. Wpadła na pomysł, że drzewo w ogrodzie przed domem fajniej by wyglądało, gdyby tata przystroił je na uroczystość girlandą lampionów. Tata wyjął więc drabinę z garażu i przystawił ją do drzewa. Potarłam swędzący kark. – Nie wchodź na nią – powiedziałam zatroskana. – Coś się wydarzy, ja to wiem. Zaśmiał się i obiecał, że będzie ostrożny. A skutek był taki, że urodziny mamy skończyły się na pogotowiu, gdzie wsadzili tacie nogę w gips i poinformowali, że tego dnia jest już trzecią osobą, która pojawiła się u nich po upadku z drabiny. Ze strachu, że następnym razem nie zostanę potraktowana poważnie – przy czym miałam nadzieję, że nie będzie następnego razu – tego dnia opowiedziałam rodzicom o moim swędzeniu. Poklepali mnie po plecach, mówiąc, że nie powinnam przywiązywać do tego nadmiernej wagi. Na szczęście, kiedy nastąpiło to po raz czwarty, rok temu, kilka dni po moich szesnastych urodzinach, udało się uniknąć najgorszego. Chcieliśmy pójść coś zjeść i tata zarezerwował stolik w naszej ulubionej restauracji. Chwilę przed wyjściem z domu zaczęło mnie swędzieć. – Lepiej tam nie jedźmy – powiedziałam. Tata był zafascynowany i odrobinę zmartwiony. – Znowu to masz? Skinęłam głową w milczeniu. Mama się zezłościła. – To byłaby dobra okazja, żeby udowodnić Annie i nam, że chodzi tu o pewien rodzaj autosugestii. Naukowo niewiarygodne. – Także jako zjawisko self fullfilling prophecy5? – Hm. To zależy, czy zastosujemy logikę dwuwartościową czy polikontekstualną. Chociaż… nie. – Mama zdecydowanie pokręciła głową. – Jedźmy. – Nie chcę – odparłam z uporem i ze strachu, że mogliby po prostu pojechać tam beze mnie, chwyciłam kluczyki od samochodu i wrzuciłam je do ubikacji.

– Mam zapasowe kluczyki – powiedziała mama. – To ja się położę na podjeździe. W ten sposób sprawa wyjścia do restauracji została załatwiona. Dwie godziny później mama zadzwoniła do lokalu i zapytała, czy wydarzyło się tam coś szczególnego, na przykład pożar albo napad z bronią i wzięcie zakładników. Odpowiedziano jej ze sporym zdziwieniem, że wszystko jest w najlepszym porządku. Mama uśmiechnęła się do mnie łagodnie i oznajmiła, że oto mam dowód. Następnego dnia tata pojechał do pracy. A ściślej, chciał pojechać do pracy. Niecałe trzy minuty po wyjściu z domu wrócił i opowiedział o kałuży, którą odkrył przy cofaniu z podjazdu. Kałużę utworzył płyn hamulcowy. Wczoraj wieczorem po ciemku byśmy jej nie zauważyli. – Zahamowałby pan raz albo dwa – orzekł wezwany mechanik, przesuwając sobie palcem po gardle – i byłoby po sprawie. Od tej pory mnie nie swędziało. Aż do dziś. Ale dlaczego tym razem to swędzenie wystąpiło tak po prostu? Bez związku z jakimkolwiek przedsięwzięciem czy zamiarem? Ani nie chciałam wsiąść do czerwonej gondoli, ani nie miałam żadnych innych planów. Nadciągające niebezpieczeństwo było zapewne natury ogólnej. Trzęsienie ziemi? Powódź stulecia? – Może masz uczulenie na słońce? – powiedział Matthias. – Być może – zgodziłam się, wiedząc, że to nie to. Kanapka nagle przestała mi smakować, choć uwielbiałam te trójkątne, typowo włoskie kromki białego chleba. Codziennie zjadałam przynamniej jedną. Majonez ściekał mi między palcami, kiedy wepchnęłam do ust ostatni kawałek. Przeżułam go pospiesznie i przełknęłam. Naraz poczułam, że muszę stąd jak najszybciej spadać. Nie tylko z tego campo6, na którym Matthias i ja urządziliśmy sobie mały piknik, ale najlepiej w ogóle z miasta. Zaniepokojona przypływem tak dziwacznych myśli podniosłam głowę. I wtedy zobaczyłam go po raz pierwszy.

Zbliżając się, ściągał na siebie wszystkie spojrzenia, nie tylko moje. Ale przyczyną był nie jego wygląd – no dobra, wyglądał świetnie, bez dyskusji – lecz to, że właśnie zamierzał wdać

się w bójkę z jakimś gościem. Obaj byli mniej więcej w tym samym wieku, na oko koło dwudziestki, i wrzeszczeli na siebie ile sił. Kiedy i tego było mało, zaczęli się wzajemnie popychać. Ten, od którego nie mogłam wprost oderwać oczu, był ubrany na luzie, niemal niechlujnie, w znoszonych dżinsach, brudnych adidasach i czarnej koszulce, na której dużymi literami wypisano I’m the original winner. Miał ciemne, kręcone, odrobinę za długie włosy. Nawet z odległości paru metrów było widać, że ma niewiarygodnie białe zęby. Bez żadnego związku pomyślałam sobie, że z ciuchami mu się nie udało, ale jego zębów naprawdę nie można się czepiać. Ten drugi był odrobinę niższy, za to mocniej zbudowany. I sprawiał wrażenie bardziej agresywnego. Szczególnie wtedy, gdy nagle otworzył nóż. Jakaś kobieta spostrzegła to i krzyknęła. Wtedy zobaczyli to też inni. Rozległ się gwar podenerwowanych głosów. Wstrzymałam oddech. Coraz więcej przechodniów zatrzymywało się obok i gapiło na nich. Tamci dwaj goście darli się na siebie zawzięcie, aż ten grubszy dźgnął nożem powietrze i zbliżył się do tego z kręconymi włosami, wygrażając mu. Ten z kolei nie ustąpił ani na krok, tylko rozłożył ręce, jakby chciał sprowokować przeciwnika do działania. – O kurde – powiedział Matthias wystraszony. – Zaraz go dźgnie. Powinniśmy wezwać policję. Grubszy zamachnął się nożem. Wszystko, co nastąpiło później, wydarzyło się tak szybko, że trudno było cokolwiek zauważyć. Przystojniak błyskawicznie chwycił napastnika za rękę i wykręcił mu ją, a nóż szerokim łukiem poleciał w powietrze. Zwycięzca podskoczył i kopnął przeciwnika w kolano, na co ten zgiął się z jękiem i miotając przekleństwa, przykucnął na chodniku. Gość z lokami zachowywał się dokładnie tak, jak głosił napis na jego koszulce, czyli jak zwycięzca. Podniósł głowę i rzucił publiczności krótkie, ale dumne spojrzenie. Jego wzrok napotkał mój i ponownie wstrzymałam oddech. Oczy miał tak niewiarygodnie błękitne, że gdyby człowiek się nie pilnował, utonąłby w nich na zawsze. Swędzenie w karku stało się nagle tak silne, że niemal nie do wytrzymania. – Znasz tego gościa? – szepnął do mnie Matthias. – Dlaczego on się tak na ciebie gapi? Może dlatego, że ja się na niego tak gapię? Nie zdołałam wydobyć z siebie ani jednego

dźwięku. Zwycięzca podniósł nóż przeciwnika, złożył ostrze i poszedł sobie.

Matka Matthiasa była smukłą jak topola, wysoką nordycką blond pięknością z lodowato niebieskimi oczami i porcelanową cerą. Kiedy zobaczyłam ją pierwszy raz, uznałam, że wygląda jak aktorka filmowa. Nie wiedziałam wprawdzie która, ale w każdym razie jakaś sławna. Żaden rozsądny człowiek nie wpadłby na pomysł, że Matthias może być jej synem. Od biedy mógłby uchodzić za tragarza. Trzy dni temu, kiedy rodzina Tasselhoffów przybyła do hotelu, dreptał za matką ciężko obładowany, w lewej ręce trzymając jej kosmetyczkę, w prawej walizkę, a pod pachą torbę podróżną. Wszystko z turkusowej skóry, w kolorze dobranym do kostiumu pani Tasselhoff. Potem do holu wszedł pan Tasselhoff z resztą bagaży i od razu było jasne, że jest ojcem Matthiasa. Wyglądał dokładnie tak samo jak Matthias, tylko był nieco większy, nieco grubszy i nosił okulary. – Zarezerwowaliśmy tutaj pokój, per favore – powiedział bardzo powoli. – Dwu-o-so-bo-wy. Z do-staw-ką. You capito? – Na jakie nazwisko? – spytała recepcjonistka doskonałą niemczyzną. – Ach… ach tak. Ekhm… no tak. Na nazwisko Heinrichowie Tasselhoff. Z synem. Pani Tasselhoff uśmiechnęła się przy tym, jakby to było zupełnie normalne, że jako małżonka pana Tasselhoffa jest pozbawiona własnego imienia. Teraz wiedziałam już, że ma na imię Juliane. Choćby dlatego, że w ciągu trzech dni zdołała w jakiś sposób przejść z moimi rodzicami na ty. Ona i jej mąż przypadkowo spotkali się z rodzicami wieczorem w hotelowym barze. Przy kilku kieliszkach czerwonego wina w mgnieniu oka okazało się, jak wiele zainteresowań ich łączy, i już mówili sobie po imieniu. Juliane Tasselhoff zawlokła moją mamę na biennale, a mój ojciec pokazał Heinrichowi Tasselhoffowi swoje wykopaliska w Palazzo Tassini. Ja osobiście nie miałam ochoty na oglądanie przeładowanych ekspozycji sztuki ani gruzowisk starych jak świat. Spędzanie czasu z Matthiasem wydawało mi się mniejszym złem. Krążyliśmy po mieście albo pływaliśmy vaporetto7 po kanałach. Raz popłynęliśmy łodzią na wyspę Burano, a w drodze powrotnej zwiedziliśmy sąsiednią Murano. I tak zszedł nam cały dzień wakacji, choć nie zobaczyłam nic, co

byłoby bardziej emocjonujące od kolorowych domów (na Burano) i masy kolorowego szkła (na Murano). Później miałam gorzko żałować tego, że nie poszłam chociaż raz z tatą ani nawet nie zapytałam go o znalezisko pana Bjarnignokkiego. Mój ojciec wspomniał krótko, że wysłał ten dziwny dokument do laboratorium, aby sprawdzono jego autentyczność. – Wyobraź sobie – powiedział – że najwyraźniej został napisany przez kobietę, która miała na imię tak samo jak ty. – Anna? – spytałam nieco głupkowato. Skinął głową. – Ale jak mówiłem, jeszcze nie wyjaśniliśmy, czy jest autentyczny. Ze względu na pewne naniesione rękopiś­mienne ornamenty, które w powierzchownej interpretacji reprezentują anachroniczne implikacje. Nie miałam pojęcia, o czym mówi, i dałam sobie spokój z dalszym dopytywaniem się. Mój brak zainteresowania był po części związany z tym, że z głowy nie chciał mi wyjść tamten Zwycięzca. Myślałam o nim przez cały czas. Jakie miał niebieskie oczy! I jak miękko się poruszał! Jak na mnie patrzył! Od tamtego czasu przestało mnie przynajmniej swędzieć. Najwidoczniej był to fałszywy alarm – nie stało się nic złego. Ostatnio skłaniam się raczej ku opinii mamy, to znaczy ku jej tezie o chwilowych zaburzeniach integracji sensorycznej. W zwyczajnym języku znaczyłoby to mniej więcej tyle, że od czasu do czasu mi odwala. Normalne. Najważniejsze, że się nie powtórzyło. Potem przyszła niedziela, dzień regata storica. Wtedy wszystko zaczęło się walić. W najprawdziwszym znaczeniu tego słowa.

Heinrich i Juliane zaproponowali, byśmy razem zjedli śniadanie, nim ruszymy na imprezę. Moi rodzice się zgodzili, a więc w niedzielny poranek spotkaliśmy się w sali śniadaniowej o morderczo wczesnej porze. Byłam tak zmęczona, że mogłabym spać jeszcze przez wiele godzin. Jednak Juliane Tasselhoff uznała, że jeśli nie zajmiemy wcześnie rano dobrego miejsca na brzegu Canal Grande, zobaczymy najwyżej chorągiewki na masztach, a nie łodzie. Nie mówiąc już o cudownych kostiumach siedzących w nich ludzi. Powiedziała nam, że normalnie moglibyśmy obejrzeć spektakl z loggii palazzo stojącego

bezpośrednio nad kanałem. Mieszka tam bowiem kolega Heinricha od golfa i na pewno z radością ugościłby nas w swoim stylowym domu. Niestety, wyjechał. – Bardzo ważny człowiek w europejskiej polityce – powiedziała pani Tasselhoff. – I bankier – dodał pan Tasselhoff. – Gra w golfa z niewiarygodnym handicapem. – Jest kaleką? – zapytałam. Matthias parsknął do swojej herbaty. Tata stłumił atak kaszlu. Pani Tasselhoff zmierzyła mnie pobłażliwym spojrzeniem. – Handicapem mierzy się zdolności golfisty. Poza profesjonalistami praktycznie każdy ma jakiś8. – Prawdopodobnie dlatego jeżdżą po polu elektrycznymi wózkami – zauważyłam. – Na trawniku tak jest na pewno bezpieczniej niż o kulach czy na wózku inwalidzkim. Matthias chichotał, nie mogąc się opanować. – Matthias, nie wypada wyśmiewać się z innych tylko dlatego, że nie mają pojęcia o golfie – powiedziała pani Tasselhoff surowo. – Mamo, ja się śmiałem, bo Anna powiedziała dowcip – odrzekł Matthias. – A ty skąd to wiesz? – zganiła go matka. – No, skąd? – spytałam. – Może ja z natury jestem idiotką? Czy mówiłam już, że dopiero co powtarzałam jedenastą klasę? – Wyłącznie z powodu twojego bezprzykładnego lenistwa – powiedziała mama. – I twojej godnej pożałowania dyskalkulii. – Och, czy nie tak nazywa się problemy z matematyką? – spytała pani Tasselhoff ze współczuciem. – To musi być dla ciebie straszne. – Potrafię z tym żyć – powiedziałam. – Pała z matmy to nie jest taki prawdziwy handicap, a w każdym razie nie taki, że człowiek potrzebowałby wózka golfowego. – Właściwie miałam na myśli ciebie. – Pani Tasselhoff zwróciła się do mojej mamy. – To dla ciebie jest straszne. Wielkie nieba, być takim autorytetem w dziedzinie fizyki, a własne dziecko… Ojciec zaczął mnie bronić. – Anna ma to po mnie. Nigdy nie byłem specjalnie dobry z matematyki. I sam o mało też nie zostałem na drugi rok.

– Matthias przeskoczył rok do góry – powiedziała pani Tasselhoff. – W przyszłym roku zrobi maturę, a potem będzie studiował stomatologię. – Mamo! – Matthias był wyraźnie zakłopotany. – Każdy człowiek ma swoje szczególne zdolności – oświadczył pan Tasselhoff mocnym głosem. – Jeden takie, drugi inne. Pani Tasselhoff położyła dłoń na jego dłoni. – Masz rację, Heinrich. Powinniśmy się cieszyć, że Matthias jest tak wybitnie zdolny. Nie każdy może być tak inteligentny jak on. W takiej sytuacji tata nie mógł zostawić mnie na lodzie. – Anna pisze cudowne wypracowania – powiedział. – Ma talent do pisania. I do śmiesznych opowieści. Jej poczucie humoru jest niezrównane. – Tato! – zawołałam, obawiając się, że zaraz opowie, jak zdobyłam puchar w zawodach gimnastycznych. – I świetnie wygląda – wtrącił Matthias, jakby to miało być przekonujące usprawiedliwienie dla moich problemów z matematyką. – Jak siostra bliźniaczka Miley. – Dzięki – powiedziałam. – Jakiej Miley? – spytała pani Tasselhoff. – Miley Cyrus – wyjaśnił Matthias. – Kto to jest? – No, ta piosenkarka. Ta, co gra główną rolę w Hannah Montana. – W czym? – Taki serial. Leci na Disney Channel. Po jego i moich rodzicach było widać, że nie mają bladego pojęcia, kim są Miley czy Hannah, ale żadne z nich nie chciało się do tego przyznać. – Wygląd jest często przeceniany – oświadczyła pani Tasselhoff. Pan Tasselhoff wciągnął brzuch. – Masz rację, kochanie. Po wyjaśnieniu tej kwestii wyruszyliśmy w końcu na regata storica. Pani Tasselhoff nie przesadzała. Dotarcie do kanału było niemal niemożliwe – po obu jego stronach ludzie walczyli o najlepsze miejsca. Na balkonach i loggiach kłębiło się już wielu widzów. Niektórzy przezornie zarezerwowali sobie stoliki w restauracjach przy brzegu, inni mieli

dobry widok z pokładów łodzi przycumowanych przy murowanym nabrzeżu. Wszędzie panował tłok i choćby rzucenie wzrokiem na wodę zdawało się raczej beznadziejnym przedsięwzięciem. – Spóźniliśmy się – poskarżyła się pani Tasselhoff. – Bzdura – skwitował jej mąż. – Parada łodzi zaczyna się przecież dopiero za pół godziny. – Tak, ale tu są takie tłumy! Nic nie zobaczymy! Zawróciliśmy i pomaszerowaliśmy zygzakiem przez kilka uliczek, żeby dotrzeć do kanału w innymi miejscu, ale i tam nabrzeże było już przepełnione. – A niech to – powiedziała mama. – Tam, koło przystani – rzucił tata. – Tam jest jeszcze miejsce. – Cóż za szczęśliwy zbieg okoliczności! – zawołała pani Tasselhoff. Zauważyłam, że mama zmarszczyła czoło. – Nie sądzę, żeby widzom wolno tam było przebywać. W przeciwnym razie ktoś dawno by się już tam ulokował. – Widzisz jakiś zakaz wstępu albo płotek? – spytała pani Tasselhoff. Z triumfującą miną torowała sobie drogę wśród ludzi: rzucająca się w oczy barwna plama różowego kostiumu, który dziś miała na sobie. Faktycznie, szeroki pas tuż koło przystani był pusty, jakby ktoś trzymał go specjalnie dla nas. Ludzie odsunęli się nawet na bok, żeby nas wpuścić, kiedy się tam przedzieraliśmy. – Jak miejsce w loży – cieszył się pan Tasselhoff. – Tak, niewiarygodne – zgodził się z nim tata. – To jest naprawdę niewiarygodne – dorzuciła poirytowana mama. Rozejrzała się wokół, jakby oczekując tego, że w każdej chwili pojawią się carabinieri albo jacyś inni przedstawiciele władzy i zabronią nam tam stać. Choćby dlatego, że ten kawałek powinien pozostać wolny dla straży pożarnej. Ale nikt się z nami nie kłócił o to miejsce. Przez chwilę staliśmy tak po prostu i podczas gdy rodzice gawędzili z Tasselhoffami, ja rozglądałam się dokoła. Wszędzie, w nastroju pełnym oczekiwania, tłoczyli się ludzie wpatrujący się w kanał. Z Internetu zdążyłam się już dowiedzieć, że regata storica to coś więcej niż przedstawienie dla turystów. Zwłaszcza dla mieszkańców Wenecji miało to szczególne znaczenie. Było najważniejszym w roku wydarzeniem związanym z bardzo tutaj

rozpowszechnionym sportem wioślarskim. Przed właściwymi regatami odbywała się historyczna parada łodzi, z licznymi gondolami i barkami, na których wiosłowano w uroczystej procesji przez Canal Grande. Wszystkie łodzie były udekorowane stosownie do epoki, aż do najdrobniejszego szczegółu. Gondolierzy zaś i pasażerowie mieli na sobie kostiumy na piętnastowieczną modłę. Poprzedniego wieczoru wyszukałam sobie na moim iPodzie w Google parę zdjęć i artykułów i stąd wiedziałam mniej więcej, co mnie czeka. – Najwspanialszym statkiem ze wszystkich jest Bucintoro – zawołała pani Tasselhoff, przekrzykując ogólną wrzawę. – To odświętna złota barka doży. – Ależ ty jesteś oblatana! – odkrzyknęła moja mama. – Przeczytałam o Wenecji wszystko, co trzeba wiedzieć. Jak się jedzie do innego miasta, należy być dobrze poinformowanym. Pod względem historycznym i kulturowym. Możecie mnie spytać o cokolwiek. – Wskazała gestem na kanał. – Zobaczcie, są już pierwsze łodzie. Nawiasem mówiąc, te wzmocnienia na dziobie gondoli stosowano już pięćset lat temu. Składają się z sześciu części, co widać, gdy im się dokładniej przyjrzymy. Każda część symbolizuje jedną dzielnicę Wenecji. Jedną z sześciu, ściśle biorąc. Bo w Wenecji jest sześć dzielnic i dlatego też noszą nazwę sestiere. Są to San Marco, San Polo, Cannaregio, Dorsoduro, Santa Croce, Castello i Giudecca. – Interesujące! – zawołała mama. Chwilę później zobaczyłam, jak pochyla się w stronę taty. – Ta kobieta zaczyna mnie denerwować – powiedziała do niego cicho. – Dopiero teraz? – odpowiedział pytaniem tata. – Słyszałam was – wtrąciłam. – To było między nami – skarciła mnie mama. – A tamto z wózkiem golfowym wcale nie było zabawne. Nie wolno sobie stroić żartów z niepełnosprawnych. – Ja się obśmiałem jak norka – powiedział tata. – Widzę już pierwsze łodzie! – zawołała pani Tasselhoff z zachwytem. Rzeczywiście, od strony wlotu Canal Grande zbliżały się stylowo udekorowane łodzie. Z daleka było widać, jak bardzo są kolorowe. – Patrzcie, jest też ta czerwona gondola – powiedział Matthias. Faktycznie, podążała w naszą stronę. Wiosłował znowu ten jednooki starszy mężczyzna,

ubrany dokładnie tak samo jak kilka dni temu. Gondola trzymała się nieco z boku, bliżej murku nabrzeża. Ku mojemu zdumieniu nagle odłączyła się od reszty. Stary jednooki mężczyzna kilkoma silnymi ruchami skierował ją ku przystani, na której staliśmy. – Co on robi? – spytała mama. – Nie mam pojęcia – odparł tata. Gondola szurnęła o stopnie schodów wpuszczonych w nabrzeże. Stary zaczął machać w naszą stronę. – Wygląda, jakby chciał, żebyśmy wsiedli – powiedziała pani Tasselhoff. – Raczej chce nas odgonić na bok – sprzeciwiła się mama. – Wcale nie – odparła pani Tasselhoff. – W każdym razie czegoś chce – powiedziała mama. – Pewnie sto pięćdziesiąt euro z góry – wyraził przypuszczenie pan Tasselhoff. Stary człowiek zrozumiał to i pokręcił głową. Znowu machnął ręką w naszą stronę, tym razem bardziej niecierp­liwie. Chciał nas wypłoszyć? Może to strażak? Wprawdzie nie widziałam nigdzie sprzętu gaśniczego, ale to by pasowało do tej jaskrawej czerwieni. Wtem na przystani zrobił się ruch. Ludzie przysunęli się bliżej i nagle wokół mnie zrobiło się niemal tłoczno. – My tu byliśmy pierwsi – oburzył się pan Tasselhoff. Pani Tasselhoff podjęła decyzję. – Powinniśmy wsiąść do tej gondoli. Zanim inni nas uprzedzą. Dla przyzwoitości damy temu staruszkowi kilka euro i po sprawie. – Przepraszam! – Wśród tłumu ktoś przepychał się do przodu, odsuwając stojących mu na drodze ludzi. Jego nieokrzesany sposób rozpychania wszystkich na boki najwyraźniej spowodował prawdziwy tłok. Nie widziałam, kto to taki, ale dobrze go słyszałam. Gniewnie przeklinał po włosku, bo widocznie uważał, że posuwa się zbyt wolno. Ponad głowami stojących obok niego zawołał coś do starszego mężczyzny w gondoli, a ten mu odkrzyknął. Zabrzmiało to trochę jak polecenie. Pani Tasselhoff zrobiła duży krok do przodu i weszła do gondoli. – Kto późno przychodzi, ten sam sobie szkodzi. – Spojrzała na nas w górę. – No chodźcie, na co czekacie? W życiu nie znajdziemy lepszego miejsca, żeby sobie popatrzeć.

Pan Tasselhoff i Matthias posłusznie zasiedli w gondoli. Przepychacz – byłam w stanie dojrzeć jedynie jego ciemną czuprynę – odsuwał tymczasem na bok ostatnich ludzi, którzy stali mu jeszcze na drodze. Żeby było śmieszniej, to byłam ja i moi rodzice. Tata zaczął pomstować, bo mama o mały włos wleciałaby do kanału. Ledwie ją zdążył przytrzymać. Ja zaś straciłam równowagę i szerokim łukiem wpadłam do wody. Z pluskiem wylądowałam w kanale i jak kamień poszłam na dno.

Woda nie była zbyt zimna. W każdym razie nie bardziej niż na odkrytym basenie, ale w upalnej duchocie końca lata wywołała jednak pewien szok. Nie mówiąc już o tym, że było to istne bagno. Mieszkańcy Wenecji gdzieś musieli spuszczać ścieki i oczywiście najlepsze do tego były kanały. Znajdowały się przecież tuż za progiem domu, w najprawdziwszym znaczeniu tego słowa. Krztusząc się, wypłynęłam na powierzchnię i zaczerpnęłam powietrza. – Anno! – usłyszałam krzyk mamy. – O Boże, ona wpad­ła do wody! Nic nie widziałam, bo włosy niczym pęk glonów zakrywały mi oczy. O Boże, a może to były glony! Śmierdzące, zielone, trujące glony z kanału? Jakieś ręce wysunęły się w moją stronę i wyciągnęły mnie z wody do łodzi, razem z torbą, którą trzymałam w żelaznym uścisku. W środku był mój nowy iPod. Miałam nadzieję, że nic mu się nie stało. Pospiesznie odgarnęłam dłonią glony z twarzy i stwierdziłam, że na szczęście były to jedynie moje włosy. Następnie zauważyłam, że wciągnięto mnie do czerwonej gondoli, w której leżałam teraz płasko, jak ryba wyjęta na brzeg. Po przekątnej ujrzałam nad sobą wystraszoną twarz Matthiasa, do góry nogami, bo patrzył na mnie z tyłu. – Anno, wszystko w porządku? – To wyłącznie twoja wina, prostaku! – usłyszałam wrzask pani Tasselhoff. – Gdybyś się tak nie rozpychał, nic by się nie stało. Widziałeś przecież, że już wynajęliśmy tę gondolę. „Wynajęliśmy” uznałam w obliczu faktów za stwierdzenie niezbyt adekwatne. Raczej: „zarekwirowaliśmy”. – W każdym razie to on uratował Annę – powiedział Matthias.

On? Czyli kto? Usiadłam i spojrzałam przez posklejane powieki. Najpierw zobaczyłam paradę starych łodzi, które przepływały obok nas. Potem mój wzrok padł na starego gondoliera, który patrzył na mnie swoim jedynym, pozbawionym wyrazu okiem. U góry na nabrzeżu odkryłam w tłumie twarze rodziców, na których widniała ulga. A potem odwróciłam się w stronę mojego wybawcy, który patrzył na mnie wyraźnie poirytowany. To był Zwycięzca.

Stary gondolier powiedział do niego coś, co zabrzmiało jak ostrzeżenie. – Macie natychmiast wysiąść. – Zwycięzca zwrócił się do mnie po angielsku, wyraźnie zdenerwowany. – Niech pan o tym zapomni – odparła pani Tasselhoff. – My byliśmy tutaj pierwsi. Jeśli ktoś ma wysiąść, to pan. – Państwo mogą zostać, ale dziewczyna nie. – Żaden problem, i tak nie miałam ochoty na przejażdżkę gondolą – oświadczyłam. Mój angielski nie był imponujący, ale miałam nadzieję, że Zwycięzca zrozumiał. Zauważyłam bowiem przed chwilą, że za pasem wciąż jeszcze ma zatknięty nóż, który zabrał tamtemu gościowi podczas bójki. Wyglądał na takiego, co nie znosi sprzeciwu. Był ubrany w stary kostium, tak samo jak gondolier, tyle że u Zwycięzcy prezentował się on znacznie lepiej. W obcisłych pończochach jego łydki wyglądały na umięśnione. W haftowanym czerwonym kaftanie było mu bardzo do twarzy. Buty robiły wrażenie odrobinę komiczne, z noskami w kształcie dziobów, ale pasowały do reszty stroju. Tak jak kapelusz, który leżał obok niego na ławce. To wszystko widziałam kątem oka, szykując się już do opuszczenia gondoli. Ale to nie było takie proste, bo wszystko, co miałam na sobie, łącznie z przewieszoną przez ramię torbą, było zupełnie przesiąknięte wodą. Miałam wrażenie, że każda z tych rzeczy waży dwa razy więcej niż zawsze. Kiedy zrobiłam krok w kierunku schodków, omal znów nie wpadłam do kanału. Zwycięzca chwycił mnie od tyłu za pasek spodni i ocalił przed ponowną kąpielą w tej zupie, podczas gdy tata schylił się od strony nabrzeża i wyciągnął ręce, żeby pomóc mi wyjść na ląd.

Ułamek sekundy przed tym, jak dotknęłam rąk ojca, usłyszałam, że Zwycięzca woła coś, co zabrzmiało jak troppo tardi. Po włosku znaczyło to prawdopodobnie „totalna sierota”. Potem, ku memu bezbrzeżnemu zdumieniu, między mną a nabrzeżem coś zaczęło migotać. Najpierw pojawiła się cienka rozjarzona linia, która wyglądała, jakby ktoś ją wyświetlił w powietrzu z projektora. Potem rozszerzyła się, jak gdyby między mną a stojącymi na nabrzeżu zaczęła się tworzyć warstwa czystego, oślepiającego światła, która coraz bardziej gęstniała. Mój ojciec i ludzie wokół niego rozmyli się, jednocześnie spowiło ich światło, aż całkiem zniknęli mi z oczu. – Co tu się dzieje? – wrzasnęła za mną pani Tasselhoff. – Pomocy! Heinrich, zróbże coś! Nawet jeśli Heinrich coś zrobił, i tak nie pomogło. Pani Tasselhoff znowu zaczęła głośno wzywać pomocy, by w jednej chwili umilknąć. Chciałam coś powiedzieć, ale lód nagle skuł moje struny głosowe. Spróbowałam wyciągnąć ręce, ale moje ciało było sparaliżowane. Owionął mnie chłód, nie mogłam oddychać. Wokół wszystko zaczęło wibrować, coś mną trzęsło i telepało. Łódź zdawała unosić się w powietrze, a jednocześnie spadać w przepaść, choć niemożliwe, by działo się to jednocześnie. „Utonęłam” – przemknęło mi przez myśl. Tak naprawdę nikt mnie nie uratował. Leżę na skażonym glonami dnie Canal Grande i jestem martwa. To, czego tu doświadczam, to, można powiedzieć, ostatnie podrygi mojej nędznej aury, chwilę przed pogrążeniem się na zawsze w nirwanie. Otaczała mnie oślepiająca jasność. W następnej chwili, zupełnie nieoczekiwanie, eksplodowała przy wtórze ogłuszającego huku. A potem cały świat pogrążył się w absolutnej ciemności.

Kiedy się ocknęłam, nie widziałam nic. Ale tym więcej czułam. Miałam wrażenie, że zostałam drobno posiekana, starannie przeżuta i wypluta. Wszystko mnie bolało, od czubka głowy po palce u nóg. Najgorszy był ból głowy. Ktoś walił mnie od zewnątrz młotkiem po skroniach. Może nawet harpunem. Westchnęłam, chcąc zwrócić na siebie uwagę i próbując się jednocześnie zorientować, gdzie jestem. I dlaczego leżę płasko na plecach na twardym jak kamień podłożu.

W rzeczy samej leżałam na kamieniu, jak stwierdziłam po chwili. Czubkami palców wymacałam szorstki bruk. Czyżbym właśnie trafiła palcami na psie łajno? Faktycznie, cuchnęło obrzydliwie. Ale nie to było najgorsze. Byłam naga! Zniknęła nawet moja bielizna. Natychmiast spróbowałam zawołać o pomoc, ale nie mogłam wydobyć z siebie żadnego dźwięku. – Co mam zrobić z tą dziewczyną, jak się obudzi? – spytał cichy męski głos. – Na pewno zaraz się ocknie. – To samo co z tamtymi – rozległa się równie cicha odpowiedź. To był głos Zwycięzcy! – Dopilnuj, żeby się ubrała i wróciła do domu. Skoro tu ze mną przybyła, musi gdzieś tu mieć dom. – Jesteś pewien? – spytał pierwszy mężczyzna. – W końcu nie była przewidziana – dodał. Mimo że szeptał, słychać było, że jest rozzłoszczony. – Masz jakąś inną propozycję? – Tak, żebyś sam się nią zajął. Przecież to ty sprowadziłeś tutaj ten niechciany towar! – Muszę natychmiast wyruszyć, wiesz o tym. Jeszcze tej nocy mają się dobrać do skóry Trevisanowi i jeśli temu nie zapobiegnę, kto to uczyni? Malipierowie czają się z trucizną i sztyletami za każdym rogiem. – Dobrze już, znikaj więc. I rób to, co zrobić musisz – powiedział z rezygnacją ten pierwszy. Rozległ się odgłos oddalających się kroków i wtedy ujrzałam wreszcie pierwszy promień światła – zdarto mi z twarzy koc. A właściwie swego rodzaju grubo tkany worek, którym ktoś mnie nakrył, zasłaniając mi w ten sposób widok. W słabym blasku migoczącej latarni zobaczyłam nad sobą twarz, która nie sprawiała wrażenia szczególnie godnej zaufania. Z tym zmierzwionym zarostem na pewno zasłużyła sobie na gruntowne golenie. Przynależny do niej mężczyzna był młody, najwyżej dwudziestoletni, i wyraźnie było po nim widać, że nie jest do mnie zbyt przyjaźnie nastawiony. Myśli skakały mi po głowie jak szalone. Zostałam uprowadzona. Odurzona narkotykiem. Rozebrana do naga. Być może ktoś zrobił mi jeszcze coś znacznie gorszego. Gdzie podziewa się policja, kiedy człowiek pilnie jej potrzebuje? – Ręce przy sobie, bo zacznę krzyczeć – wypaliłam. – Chcę ci tylko pomóc, niewdzięcznico – powiedział brodaty facet. Wyprostowałam się z trudem, przyciskając do siebie śmierdzący worek.

– Jak się tu znalazłam? Co się stało? Gdzie są moi rodzice? I moje ubranie? Podetknął mi stos ubrań. – Masz, włóż to. Żeby nie było wstydu. – Podając mi rzeczy, patrzył w bok, ale ja mu nie ufałam. Chwytając ubrania, nie spuszczałam z niego wzroku. Rzeczy, jakie mi podał, były dziwaczne i w niczym nie przypominały ciuchów, które miałam przedtem na sobie. O wiele za szeroka, dość sztywna koszula, trochę podobna do tych koszul nocnych, jakie nosiła moja babcia. To drugie było brązowe i prawie tak samo szerokie, tylko u góry zaopatrzone w sznurki. Wszystko wyglądało tak, jakby pochodziło z teatralnego magazynu kostiumów historycznych. Brodacz też był ubrany w ciuchy z epoki. Jego odzież składała się ze zwiewnej koszuli, długiej kamizelki i pończoch. Do tego nosił kapelusz podobny do tego, który widziałam na łodzi obok Zwycięzcy. Za pasem miał nawet zatknięty krótki miecz. Może brał udział w regata storica i zwinął stamtąd te damskie łaszki, które mi dał? Wszystko jedno. Najważniejsze, żebym nie musiała biegać nago i mogła się jak najszybciej stąd zmyć. Pospiesznie wciągnęłam przez głowę najpierw tę szeroką koszulę, a potem to coś, co przypominało suknię. W tych okolicznościach nawet nie rozglądałam się za majtkami czy biustonoszem. Na nogi dostałam buty z noskami, podobne do tych, które miał na sobie Zwycięzca. A swoją drogą, gdzie się ten typ podział? Dość mocno się spieszył, żeby stąd zniknąć. Ale to miało swoje dobre strony. Teraz musiałam zwiać tylko jednemu gościowi, a nie dwóm. Ściągając sznurki brązowej szatki, rozejrzałam się wokół, by sprawdzić, jaką mam drogę ucieczki. Musiałam być nieprzytomna przez dłuższą chwilę – był środek nocy. Znajdowałam się w jednej z tych straszliwie wąskich, typowo weneckich uliczek, z domami pełnymi zakamarków i krzywymi fasadami, jakich w tym mieście były setki. Pomijając mdły blask lampionu w ręce brodacza, było tu ciemno jak w grobie. – Jak masz na imię, dziewczyno? – spytał brodacz. Znowu się odwrócił i taksował mnie wzrokiem. – Przykro mi, ale muszę bardzo pilnie wracać do domu – powiedziałam, powoli się cofając. – Naprawdę jest strasznie późno. – Zaraz będziesz mogła pójść, ale muszę znać twoje imię, a także miejsce, w którym mieszkasz.

– Nazywam się Hannah Montana. – A gdzie mieszkasz? – Przy kanale Disneya. – Odwróciłam się i ruszyłam do przodu. – Idę już. – Poczekaj. – Sprawiał wrażenie poirytowanego. – Nie chcesz się dowiedzieć, co się wydarzyło? Chciałam tego bardziej niż czegokolwiek innego, ale jeszcze bardziej pragnęłam wrócić do hotelu. Ewentualnie dostać się do najbliższego telefonu, żeby zadzwonić na policję. Ale brodacz zdawał się przywiązywać szczególną wagę do tego, bym go zapytała, co się stało. Uczyniłam to więc, aby nie psuć mu humoru. – A cóż się stało? – Nie ma wiele do opowiadania – odparł. To zabrzmiało, jakby było wyuczone. – Napadli cię rabusie, pobili do nieprzytomności i skradli twoje ubranie. Kiedy mnie ujrzeli, pozostawili cię leżącą i uciekli. Można powiedzieć, że cię uratowałem. – Jasne – odrzekłam. – To świetnie. – Zrobiłam możliwie najbardziej wdzięczną minę. – Dobranoc. Oddalałam się powoli, aż byłam pewna, że brodacz mnie już nie widzi. Wtedy puściłam się biegiem. Ale po kilku krokach stanęłam jak wryta.

Przede mną rozciągał się Canal Grande, od razu go poznałam. W całej Wenecji był tylko jeden kanał tych rozmiarów, po obu stronach otoczony licznymi, pełnymi przepychu pałacami. Ale zamiast światła latarni ujrzałam na brzegu tylko kilka pochodni. Pochodni! I jak okiem sięgnąć, nigdzie nie było widać ani jednego vaporetto, od których zawsze roi się na Canal Grande. Gdzie się podziały wszystkie łodzie silnikowe? Poza tym mogłabym przysiąc, że coś nie tak było z domami, choć nie potrafiłam tak z miejsca powiedzieć co. Przystanki tramwajów wodnych też najwyraźniej rozpłynęły się w powietrzu. Przez moment zwątpiłam, czy to naprawdę jest Canal Grande. Może jest jeszcze jakiś inny kanał, który wygląda podobnie, a do którego nie dotarłam dotąd w czasie moich wędrówek? Wtem zobaczyłam mężczyznę i kobietę wychodzących z jednego z pałaców. W pierwszej chwili chciałam ich zaczepić, ale nie mogłam wydobyć z siebie głosu. Oboje byli ubrani tak, jakby urwali się z planu filmu kostiumowego. Wsiedli do gondoli. W przedniej części łodzi

przymocowana była latarnia, całkiem podobna do tej, którą miał brodacz. Gondolier również był ubrany w historyczny kostium. Zabrał się do wiosłowania, podczas gdy para sadowiła się na ławce. Czyżby regata storica trwała jeszcze w nocy? Czy to był jakiś nowy pomysł? Wszystko stylizowane na stare, nigdzie ani śladu elektrycznego światła, żadnych łodzi silnikowych, żadnych normalnych ciuchów? A może to film, do którego scenę właśnie tutaj kręcono? Zaraz rozbłysną reflektory, a reżyser wrzaśnie „cięcie” i przed następnym klapsem ściągnie na plan zespół wizażystów. Czekałam i czekałam, ale ekipa filmowa się nie pojawiała. Zamiast tego minęła mnie jeszcze jedna gondola, potem kolejna. W obu siedziały postacie w strojach z epoki. W chwilę później ujrzałam trzech mężczyzn idących przeciwległym brzegiem. Mieli oszczepy, hełmy, a na tułowiach coś w rodzaju rycerskiej zbroi. Zaczęłam się trząść i znowu poczułam, jak bardzo boli mnie głowa. Mimo to próbowałam za wszelką cenę zebrać myśli. Musi mi przyjść do głowy jakieś logiczne wytłumaczenie tego, co działo się wokół! Możliwości nie było zbyt wiele. Na ile mogłam to ocenić – najwyżej cztery. Raz: byłam martwa i znalazłam się w ogniu piekielnym. Dwa: ktoś mnie nafaszerował narkotykami. Trzy: to jakiś film. Cztery: zwariowałam. Wzdrygnęłam się. Za mną pojawił się brodacz. – Jeszcze tu jesteś, Hannah? Boisz się sama ruszyć w drogę powrotną do domu? Mam cię odprowadzić? Na jego twarzy malowało się szczere zaangażowanie. W gruncie rzeczy nie wyglądał jak ktoś, kogo należałoby się bać. Przedtem był zły, bo z jakiegoś powodu uważał mnie za kłopot, ale teraz był autentycznie zatroskany. Zaczerpnęłam powietrza. – Chciałabym wiedzieć tylko jedno: czy ja jestem martwa? Zakładając, że tak, to przecież wszystko nie wyglądałoby tak prawdziwie, czyż nie? Zmarszczył czoło. – Żyjesz i masz się dobrze. Dlaczego pytasz, Hannah? – Ekhm… czy ktoś tu gra w filmie? – spytałam. Dokładnie rzecz biorąc, tak właśnie chciałam spytać. Ale zamiast tego wydusiłam z siebie

nieco inne pytanie: „Czy ktoś tu gra w sztuce kostiumowej?”. Zbita z tropu zamknęłam usta. Dlaczego nie byłam w stanie wymówić słowa „film”? Spróbowałam ponownie, tym razem bardziej energicznie. Usłyszałam, jak mówię „sztuka kostiumowa”. Co najmniej dziesięć razy z rzędu. Nieważne, ile razy próbowałam – słowo „film” nie chciało mi przejść przez usta. Brodacz nagle zrobił się nad wyraz czujny. – Powiedz mi, co pamiętasz. Z tego, co się wydarzyło, nim się ocknęłaś. Gapiłam się na niego, nic nie rozumiejąc. Czy jemu przypadkiem nie odbiło? – Właściwie wszystko – powiedziałam ostrożnie. – Wpadłam do wody, potem tamten facet wciągnął mnie do czerwonej gondoli jednookiego gondoliera. A potem rozległ się huk i obudziłam się tutaj, zupełnie naga. – O mój Boże! Zachowałaś wspomnienia! A czegóż on się spodziewał? Że ten narkotyk, który mi zaaplikowano, będzie działał wiecznie? – Nie pamiętam rabusiów – uściśliłam. Westchnął. – Nie było żadnych rabusiów. Sebastiano ich sobie wymyślił. – A któż to jest? – Człowiek, który cię tu przyprowadził. – Czy ten cały Sebastiano zwędził także moje wszystkie rzeczy i moje lusterko? – spytałam. Lusterko? Westchnęłam głośno. Czy ja powiedziałam „lusterko”? Chciałam powiedzieć „iPod”! – Lusterko – powtórzyłam przerażona. Oczywiście, że nie chodzi mi o lusterko, tylko o lusterko! – Nieważne, co chcesz powiedzieć, ale nie możesz tego wymówić. Bo to byłoby anachronizmem. Do wszystkich diabłów, już to dzisiaj słyszałam. Anachro… – Czymś, co nie pasuje do tych czasów. Patrzyłam na niego w osłupieniu. – Do tych czasów?

– Z twojej perspektywy to jest przeszłość. Nie potrafiłam się opanować. Musiałam się głośno roześmiać. Ale to w najmniejszym stopniu nie było śmieszne. Nawet w moich własnych uszach mój śmiech brzmiał jak śmiech szaleńca. – Ćśśś, nie rób tyle hałasu – skarcił mnie brodacz. – Jeszcze doprowadzisz do tego, że schwytają nas strażnicy. Gwałtownie zaczerpnęłam powietrza. – Chcę się wreszcie dowiedzieć, co się naprawdę stało. – Właśnie ci to wyjaśniłem. – Nie wierzę w ani jedno słowo. Brodacz westchnął raz jeszcze. – Chodź ze mną. Zaprowadzę cię do miejsca, w którym będziesz mogła jakiś czas pozostać. Poszłam za nim. Bo niby kogo miałabym się trzymać? Wprawdzie go nie znałam, ale w każdym razie on znał tego typa, który mnie tutaj przywlókł, a to już był jakiś punkt wyjścia do wyjaśnienia całej tej sprawy. A naprawdę należało to wyjaśnić. Nigdzie nie było światła elektrycznego, ani w domach, ani w zaułkach, ani na placach. Nigdzie żadnej łodzi z silnikiem, na ani jednej przystani. Wszyscy ludzie, którzy mijali nas od czasu do czasu, byli odziani na starą modłę. Większość z nich miała przy sobie lampiony, niektórzy także pochodnie. Wszystko wyglądało na zupełnie autentyczne. Czułam nawet swąd pochodni. Z pewnością zwariowałam, bo tylko wariaci mogą sobie wyobrażać rzeczy, które wydają się zupełnie realne. Zaczęło się od niewinnego swędzenia, a potem nagle przeistoczyło się w najprawdziwszą psychozę. Jak wreszcie wrócę do domu, nikomu nie opowiem tej pokręconej historii. Vanessa by się pytała, czego się nawąchałam, a mama zawlokłaby mnie do szkolnego psychologa i opowiedziała mu o moich chwilowych zaburzeniach percepcji. Ten spytałby mnie z fałszywie łagodnym uśmieszkiem: „Anno, czy w ostatnim czasie przeżywałaś jakieś nadzwyczajne stresy? Przecież wiesz, że w rzeczywistości podróże w czasie nie istnieją, prawda?”. Tak, oczywiście, że nie istnieją. Na tyle mądra to sama jestem. Najlepiej, jeśli zaraz zacznę traktować to wszystko, czego tu doświadczam, jako pewien rodzaj iluzji. Na przykład

tego mrukliwego wenecjanina. Po poinformowaniu mnie, że znalazłam się w przeszłości, pogrążył się w milczeniu. Ponieważ tak czy owak istniał tylko w mojej wyobraźni, nie uważałam za stosowne z nim rozmawiać. Mimo to szłam za nim, bo niezbyt miłe przeczucia podpowiadały mi, że nie osiągnę zbyt wiele, stojąc po prostu w miejscu. Pospiesznym krokiem szedł przez uliczki i mosty, a ja wlokłam się za nim jak zahipnotyzowana owca. – Dokąd idziemy? – spytałam w pewnej chwili. Może był jakąś pozytywnie do mnie nastawioną zjawą i mógłby mi pomóc wydostać się z tego urojonego położenia, gdybym go uprzejmie poprosiła. Zero odpowiedzi. – Czy ty właściwie masz jakoś na imię? – Bartolomeo. Moja podświadomość doprawdy miała ogromną fantazję. Istniały nawet zjawiska, które miały własne imiona. Postanowiłam sobie skrócić Bartolomeo do Bart, tym bardziej że doskonale pasowało to do chaszczy na jego twarzy9. Właśnie zadawałam sobie pytanie, jak długo jeszcze będę musiała iść przez noc w tym pokręconym stanie ducha, kiedy Bart zatrzymał się w wąziutkiej uliczce. – Jesteśmy na miejscu.

Staliśmy przed wąskim dwupiętrowym domkiem, w którym drugie piętro wystawało nad pierwszym, tak jak we wszystkich domach na tej uliczce. Okna były małe i miały szyby z grubego szkła, za którymi panowała ciemność. Bart niecierpliwie załomotał do drzwi, aż ktoś je otworzył od wewnątrz. Uderzyła mnie przenikliwa woń ziół, dymu i stęchlizny – najwyraźniej dawno tu nie wietrzono. Jak na urojenia pachniało zaskakująco realnie. Przede mną stała kobieta w przypominającej namiot, sięgającej ziemi koszuli, pod którą przewalały się masy jej ciała. Trzymała świecę, oświetlającą od dołu jej podwójny podbródek. Trudno powiedzieć, ile miała lat. W każdym razie nie miała zmarszczek na twarzy, na to była zbyt gruba.

Spojrzała najpierw z oburzeniem na Barta, a potem na mnie. – Z pewnością przysłał was tu sam diabeł? – Dlaczego, pani, musisz mnie zawsze podejrzewać o najgorsze? – Bo widzę po tobie, panie, że nie przynosisz dobrych wiadomości. A może mogę żywić nadzieję, że przyszedłeś tutaj po tę bezużyteczną dziewkę? – Nie, przyprowadziłem jeszcze kogoś. Biedną, bezdomną dziewczynę. – Mówiłam przecież, że przysłał cię sam diabeł! – Ależ nie, monna10 Matylda! I nie tak głośno, jeśli mogę prosić. Obudzisz, pani, wszystkich sąsiadów. Bart wepchnął mnie do wnętrza domu, co kobieta przyjęła z niechęcią. – Jeśli zażądasz tego samego co kiedyś, naprawdę będę musiała zacząć krzyczeć. To jest mały dom, i tak mieszkamy tutaj w ogromnej ciasnocie. – Jesteś pani hojnie wynagradzana za to, że to znosisz. Spojrzenie grubej kobiety zrobiło się żałosne. – Miało być tylko na parę dni. A jak długo ona już na mnie żeruje? – Nie wyglądasz, pani, jakbyś miała odmawiać sobie jedzenia. – Czyżbyś jeszcze do tego chciał mnie obrazić, kiedy się tak poświęcam? Od pięciu lat zapewniam tej zuchwałej dziewce schronienie i wikt. Dach? Zuchwała dziewka? Pięć lat? Przysłuchiwałam się tej rozmowie, nic nie rozumiejąc. Zdołałam jednak odnotować, że oboje zwracają się do siebie na ty, używając do tego formy grzecznościowej „pani”. Jakby nie wiedzieli, na co się zdecydować. Najwyraźniej w tych czasach – albo w tym śnie – to był grzecznościowy zwrot. Poza tym używali bardzo poprawnego języka. Już choćby to stanowiło dowód na to, że wszystko tylko sobie uroiłam. – Przesadzasz bezmiernie, pani – powiedział Bart. – A z tą tutaj to nie potrwa dłużej niż dwa tygodnie. – Pogrzebał w sakiewce, którą miał przytroczoną do pasa, i wydobył z niej kilka monet. – To powinno wystarczyć. Mimo niechętnego nastawienia grubaska chwyciła pieniądze. – Chwileczkę – powiedziałam uprzejmie. – Nie potrzebuję schronienia. Dzisiaj wracam do domu. Jak tylko ten Sebastiano… – Sebastiano! – zawołała przerażona grubaska. Chwyciła się za serce. – Jeśli ten nicpoń

maczał w tym palce, to czekają nas same nieszczęścia! – Sebastiano! – Od strony schodów, które z głębi tego pomieszczenia prowadziły do góry, dobiegł mnie zaniepokojony głos, a zaraz potem na dół zeszła dziewczyna, która stanęła przed nami z pytającą miną. To pewnie była ta „zuchwała dziewka”. Jeśli naprawdę żerowała na tej grubasce, to niewiele z tego miała. Nocna koszula skrywała sylwetkę szczuplutkiej nimfy. Na jej twarzy odmalowało się rozczarowanie, kiedy zobaczyła, że nie ma tu człowieka, którego szuka. Odwróciła się do Barta. – Gdzie on jest? Dlaczego z tobą nie przyszedł? – A potem spojrzała na mnie. – A to kto? Czego ona tutaj chce? – Ona została… no… wypędzona i teraz nie ma gdzie mieszkać. – Chcesz powiedzieć, podobnie jak ja? – Tak to można ująć. – Och! – Jej oczy zrobiły się zupełnie okrągłe. – Chwila – powiedziałam. – Czy to ma znaczyć, że ty też z Sebastianem… Czy może także ci się wydaje, że odbyłaś… Chciałam powiedzieć „podróż w czasie”, ale z moich ust nie wydobyło się nic. Próbowałam kilka razy, ale udało mi się osiągnąć tylko tyle, że stałam w milczeniu z otwartymi ustami. – Niech niebiosa mają nas w swojej opiece – powiedziała grubaska. Obrzuciła Barta przeszywającym spojrzeniem. – Pod jednym warunkiem, Bartolomeo. Westchnął. Dało się zauważyć, że czuje się postawiony pod ścianą. – Jakiż to warunek? – Sebastiano tu przyjdzie, i to jutro. Bart westchnął ponownie. – Zobaczę, co się da zrobić. – Dopilnuj, żeby dało się zrobić to co trzeba. Grubaska gwałtownie odwróciła się w moją stronę. – Jak masz na imię?

– Anna – odrzekłam zaskoczona. – Myślałam, że masz na imię Hannah – powiedział Bart z przyganą w głosie. Nie zareagowałam na to. Ktoś, kto tak oszczędnie udziela informacji, nie powinien mieć pretensji o jakieś dwie głupie literki. Odwróciłam się do dziewczyny. – Bardzo ci dziękuję za chęć pomocy. Ale nie sądzę, żebyś musiała się mną zajmować. To wszystko jest tylko pewnym rodzajem urojenia… – Jestem Klaryssa – przerwała mi. – Los uczynił nas siostrami. Witaj w twoim nowym domu. Chodź ze mną na górę, pokażę ci nasz pokój. To oczywiście w ogóle nie wchodziło w rachubę. Bart zbierał się do odejścia, więc przytrzymałam go za rękaw. Jak na urojenie był w dotyku niepokojąco realny. – Nie ma mowy, żebyś mnie tutaj zostawił. Chcę do domu! – Ja też – wtrąciła się Klaryssa. – Już od dawna. Ale to nic nie daje. Gruba kobieta zaczęła się niecierpliwić. – Skończcie już te sprzeczki. Jeszcze mi obudzicie Jacopa! A ty weź tę nową dziewkę do swego pokoju i dopilnuj, żeby był spokój i żeby porządni ludzie mogli się wyspać! – Odwróciła się w stronę schodów i weszła na górę, a stopnie skrzypiały żałośnie pod ciężarem jej ciała. Bart strącił moją dłoń ze swojego rękawa i zebrał się do odejścia. W dalszym ciągu nie miałam zamiaru tutaj zostać. Pospiesznie zastąpiłam mu drogę. – Musisz mnie ze sobą zabrać! Zaprowadź mnie do Sebastiana! – Wykluczone – odparł nieznoszącym sprzeciwu tonem. – Dziś w nocy sprowadziłabyś na niego dodatkowe niebezpieczeństwo. Nie miałam pojęcia, co przez to rozumie, ale wyraz jego twarzy wskazywał, że wszelki opór jest bezcelowy. Byłam tak oszołomiona, że dałam mu się odsunąć na bok. Zniknął w mroku nocy bez słowa pożegnania, a mnie nie pozostało nic innego, jak pójść za Klaryssą na górę.

Izba była maleńka, niewiele większa od stojącego w niej łóżka. – To twoje łóżko? – spytałam uprzejmie. – Od teraz również twoje – powiedziała Klaryssa. Już chciałam jej zaproponować, że prześpię się gdzieś na kanapie, ale potem

uświadomiłam sobie, że przypuszczalnie czegoś takiego tu nie ma. W każdym razie nie w tym pokoju. Jeśli chodzi o meble, prócz łóżka stała tu jeszcze tylko skrzynia, taboret i stolik, na którym leżało kilka przedmiotów służących do pielęgnacji ciała: grzebień, lusterko i miseczka – zobaczyłam w niej coś oskrobanego, co wzięłam za mydło. A pod stolikiem… musiałam spojrzeć dwa razy, ale faktycznie to był nocnik! Jego widok prócz niedowierzania wywołał u mnie coś jeszcze: w jednej chwili uświadomiłam sobie, że natychmiast muszę iść do ubikacji. Czy coś takiego też można sobie uroić? – Uważasz, że to wszystko tylko sobie uroiłaś, prawda? – spytała Klaryssa. Przytaknęłam zaskoczona. – Ja też się tak czułam na początku. – Czy to znaczy, że… – To nie sen. I nie żadne urojenia. To wszystko jest prawdziwe. Prawdziwy świat. Prawdziwa przeszłość. I nie ma żadnej drogi powrotu, przynajmniej dla mnie. Naraz zrobiło mi się niedobrze i omal nie chwyciłam za nocnik, żeby puścić do niego pawia. Ale rewolucja w kiszkach zwyciężyła nad chęcią rzygania. W sytuacjach stresowych mam niestety skłonności do rozwolnienia. Musiałam iść do ubikacji, i to natychmiast. – Jest gdzieś w tym domu toaleta? Chciałam powiedzieć „toaleta”, ale wyszedł mi „wychodek”. – Zaprowadzę cię. Następnym razem będziesz wiedziała, gdzie to jest, i trafisz tam sama – odparła Klaryssa. Ruszyła ze świecą przodem, a ja poszłam za nią. Duże pomieszczenie na parterze, któremu nie zdążyłam dokładnie się przyjrzeć tuż po przybyciu, było pośrodku przedzielone ladą. Stały na niej rozmaite przedmioty. Dostrzegłam wagę, papier, pióro do pisania i świecznik. Wokół przy ścianach stały sięgające sufitu regały, na których piętrzyły się słoiki, tygielki i gliniane naczynia wszelkich rozmiarów, obok nich woreczki, skrzyneczki i inne rzeczy. Z belki u sufitu zwisały suszone pęki roślin. – Czy to sklep z przyprawami? – Handel ziołami – odparła Klaryssa. – To sklep Matyldy. Jestem jej pomocnicą. Otworzyła drzwi prowadzące do pomieszczenia z niskim osmolonym sufitem. – Nasza kuchnia – wyjaśniła. W kącie zobaczyłam wymurowane palenisko, nad którym kołysał się garnek zawieszony

na łańcuchu. Obok do ściany przymocowane były półki z naczyniami. Pośrodku pomieszczenia stał stół, a wokół niego kilka taboretów. To pomieszczenie miało w sobie coś przytulnego, choć wszystko było takie prymitywne. Przez kolejne drzwi Klaryssa wyprowadziła mnie na dwór. W blasku świecy zobaczyłam dziedziniec otoczony murem porośniętym bluszczem. Po jednej stronie stała drewniana szopa, a tuż przy niej znajdowała się niewielka przybudówka. – Wychodek – powiedziała Klarysa, wskazując na przybudówkę, i usłużnie podała mi świecę. Weszłam do budyneczku i natychmiast tego pożałowałam. Cuchnęło ohydnie i przypomniałam sobie opowieści mojej babci, która przy okazji każdego rodzinnego święta wygrzebywała historie ze swojego dzieciństwa. Jedna z nich traktowała właśnie o takim kibelku, z którego przez lata musiała korzystać. Mówiła często, że jeszcze do dziś czuje ten smród. Teraz wiedziałam, co miała na myśli. A poza tym ostatecznie już uwierzyłam, że naprawdę znalazłam się w przeszłości. Nawet najbardziej kreatywna podświadomość nie mogłaby stworzyć tego obrzydliwego smrodu ani widoku szerokiej drewnianej belki z otworem wielkości tyłka w środku. To dosłownie przelało czarę. Dopadła mnie najgorsza sraczka wszech czasów. Pospiesznie odstawiłam świecznik, zadarłam ubranie, odgoniłam kilka tłustych much i przycupnęłam nad ohydnie cuchnącą dziurą. Pozostało tylko mieć nadzieję, że zanim zdarzy się kolejny raz, zdążę wrócić już do moich czasów. Choćby dlatego, że nigdzie nie mogłam znaleźć papieru toaletowego. Była tam tylko drewniana miska, w której leżały liście jakichś roślin. Tak czy owak, były miękkie, a więc po prostu ich użyłam. – Możesz mnie pytać o wszystko, byle cicho – oświadczyła Klaryssa, kiedy znowu wyszłam na dwór. – Jeśli w pobliżu znajdzie się ktoś niewtajemniczony, kto mógłby nas usłyszeć, nie wykrztusisz nawet jednego słowa. To taki rodzaj blokady, nic na to nie poradzisz. Musiałam głęboko odetchnąć, aby nadrobić niedobór tlenu. – Który mamy teraz rok? – Tysiąc czterysta dziewięćdziesiąty dziewiąty – odparła. – Wielkie nieba – wyszeptałam zszokowana. – Ja przybywam z roku tysiąc siedemset dziewięćdziesiątego trzeciego. A ty? Chciałam jej powiedzieć, lecz mi się nie udało. Bezradnie spojrzałam na Klaryssę, która

zrezygnowana potrząsnęła głową. – Przybywasz z mojej przyszłości. Dlatego nie możesz mi tego powiedzieć. Nawet nie próbuj. Wszystko, co chciałabyś mi opowiedzieć o twoich czasach, utknie ci w gardle. Jaki jest twój ojczysty język? – Niemiecki. Nawiasem mówiąc, mówisz bardzo dobrze, tak samo jak Bartolomeo i Matylda. W ogóle nie słychać żadnego akcentu. – Zamilkłam zdezorientowana. – Właściwie wydaje mi się to bardzo dziwne. – Ja nie mówię po niemiecku – powiedziała Klaryssa. – Pochodzę z Francji, mówię po francusku i tyle. Spojrzałam na nią z niedowierzaniem. – Ale dlaczego… – Dlaczego wzajemnie się rozumiemy? Ja ciebie, ty mnie i Bartolomea, i wszystkich innych, których tutaj spotkasz? Taka jest natura rzeczy. Podróżnicy w czasie się dostosowują, każdy z nich rozumie mowę innych i mówi tak, że wszyscy potrafią go rozumieć. Sami z siebie. Nie miałam pojęcia, co o tym myśleć. Czy podczas podróży w czasie wszczepiano człowiekowi intergalaktyczny translator? Niewiarygodne, ale w każdym razie niegłupie i praktyczne. Szkoda, że u nas w szkole nie stosuje się tej metody. Przydałaby mi się na łacinie albo na angielskim. Konwersacja na chwilę utknęła w miejscu. Zastanawiałam się, co wiem na temat osiemnastowiecznej Francji. Mniej więcej tyle co w ostatnim wypracowaniu na ten temat, czyli prawie nic. Hola, hola! Rewolucja francuska! Czy nie odbyła się mniej więcej w tym czasie? – Znasz Marię Antoninę? – spróbowałam szczęścia. Klaryssa wzdrygnęła się. – A któż jej nie zna, biednej obalonej królowej. – Och… czy jak zniknęłaś, to ona już…? – Na gilotynie? – Klaryssa przytaknęła smutno. – Widziałam, jak umierała, i przelałam za nią niezliczone łzy. – Och… widziałam ją ostatnio w sztuce kostiumowej z pewną aktorką. – Właściwie chciałam powiedzieć „w filmie z Kirsten Dunst”, ale automatycznie przekształciło mi się to w znaną już „sztukę kostiumową”. Co natychmiast nasunęło mi kolejne pytanie. – Właściwie kto tak to wszystko urządził? To znaczy to z językiem i tą blokadą?

Wzruszyła ramionami. – Nie mam pojęcia. Ale za to mogę ci wytłumaczyć, jak to działa: ten, kto przybywa z przyszłości, sam z siebie mówi językiem tych czasów. Ale nikt nie potrafi wyrazić czegoś, co wprowadziłoby bałagan w czasie. – Co masz na myśli, mówiąc „bałagan”? – Bałagan w czasie pojawia się, gdy zostaje ujawniona wiedza z przyszłości, ponieważ ktoś mógłby jej użyć, żeby zmienić przyszłość. – A gdyby to po prostu napisać? – Wtedy jest jeszcze gorzej. Ręka z piórem jest jakby sparaliżowana. Zdradzieckie słowa, które chce się utrwalić, nie dają się zapisać albo same się zmieniają. – Czy w czasie pisania słowa są tłumaczone na włoski? Klaryssa przytaknęła. – Chyba tak. W każdym razie nie zauważa się tego, dokładnie tak samo jak w czasie mówienia. Po prostu wygląda tak, jakby się tego człowiek nauczył. Ale biada komuś, kto zechce zapisać coś, w czym zawarte są wskazówki. Od lat próbuję napisać list. Do mojej mamy, którą chciałabym zawiadomić, co się ze mną stało. Ale nie daję rady skreślić choćby pół linijki. – Spojrzała na mnie z nadzieją. – Ty mogłabyś spróbować! Na pewno umiesz dobrze pisać! – No cóż, dobrze to za dużo powiedziane. Ale nawet jeśli mi się to uda… co chcesz zrobić, żeby twoja mama dostała ten list za trzysta lat? To znaczy chciałam powiedzieć, że w piętnastym wieku listy z pewnością szły długo, ale chyba nie aż tak. Klaryssa w ogóle nie zauważyła, że usiłowałam rozluźnić atmosferę żartem. Załamana, uniosła ręce. – To wszystko jest takie trudne. Jestem u Matyldy już od pięciu lat, ale ona nie ma pojęcia, co się dzieje. Ileż razy próbowałam jej to wytłumaczyć, jednak za każdym razem zaczynam się jąkać albo nie mogę wykrztusić ani słowa. Ona uważa, że jako dziecko zostałam wyrzucona z domu i cierpię na nieuleczalną chorobę nerwową. – W jej głosie brzmiało wyraźne rozgoryczenie. – Nawet z Bartolomeem nie mogę porozmawiać o moich czasach, chociaż on dobrze wie, że przybywam z przyszłości. – Możesz porozmawiać o tym ze mną – pocieszyłam ją. – W każdym razie tak długo, jak długo tu będę. – Mam nadzieję, że pozostaniesz bardzo długo – powiedziała Klaryssa z głębi serca.

– Lepiej nie. – Ja też na początku myślałam, że będę tu tylko parę dni. A zrobiły się z tego lata. Wizja rodem z horroru! Mnie się to na pewno nie zdarzy! – O co chodzi z tym Sebastianem? – zmieniłam temat. – Jaka jest jego rola w tym wszystkim? – Jest podróżnikiem w czasie. – My przecież też jesteśmy! – Ale nie tak jak on. My zostałyśmy zabrane przez przypadek, a on z własnej i nieprzymuszonej woli przemieszcza się tam i z powrotem. – A ty jak tutaj trafiłaś? W czerwonej gondoli? – Nie, u mnie to był wózek. – Też czerwony? – Jeśli tak, to najwyżej z powodu krwi wielu niewinnych ludzi. To wózek, którym przewożono na gilotynę skazanych na śmierć. Żołądek wywrócił mi się na lewą stronę. – To znaczy, że ty… – Nie zdołałam skończyć tego zdania, ale nie ze względu na blokadę antyanachroniczną, lecz po prostu dlatego, że to było takie straszne. Klaryssa skinęła głową – Wieziono mnie na szafot – powiedziała.

Dręczyło mnie jeszcze mnóstwo pytań, ale historia z szafotem odebrała mi mowę. W milczeniu podążyłam za moją współtowarzyszką niedoli z powrotem na górę, do jej izby. Zdjęłam z siebie wierzchnie odzienie i położyłam się w łóżku obok Klaryssy. Materac był tak miękki, że leżało się w zagłębieniu, a przy każdym ruchu łóżko trzeszczało i skrzypiało. Pościel delikatnie pachniała lawendą. Poza tym wszystko mocno śmierdziało mi kanałem. Ale to była wina mojej mimowolnej kąpieli w Canal Grande. Czy powinnam umyć włosy, zanim Sebastiano po mnie przyjdzie? Przyszło mi do głowy, że nie widziałam w tym domu łazienki, pewnie w tamtych czasach w ogóle czegoś takiego nie znano. Ale to nie było takie ważne. Nie zostanę tutaj aż tak długo, by miało mi to przeszkadzać. Jutro o tej porze będę razem z rodzicami spała w hotelu. Po długim, gorącym prysznicu.

Znużona pomyślałam, że wszystko się ułoży. Próbowałam nie myśleć przy tym, że moi rodzice w ogóle jeszcze nie przyszli na świat. Ani moi dziadkowie i pradziadkowie, i wszystkie możliwe pokolenia, od których pochodziłam. Właściwie w ogóle nie powinno mnie być. Można powiedzieć, że stanowiłam chodzący anachronizm. Ta niepokojąca myśl odprowadziła mnie do bram snu.

Z kojącej drzemki wyrwało mnie bicie dzwonów. W pierwszej chwili przez głowę przemknęło mi pytanie, dlaczego wybrałam sobie taki dziwny dźwięk budzika. Poza tym przypomniałam sobie odjechany sen, w którym na pokładzie czerwonej gondoli wylądowałam w przeszłości. – Cholera – mruknęłam, kiedy się okazało, że to wcale nie sen. Dopiero dniało. Klaryssa już wstała i właśnie wkładała brązową suknię. Była podobna do tej, którą wczoraj dał mi Bart. Najwyraźniej taka tu panowała moda. Tylko jej buty były inne: wsunęła nogi w drewniane chodaki, które wyglądały znacznie bardziej topornie niż miękkie skórzane buty, które dostałam od Barta. Bart… Na pewno to już nie potrwa długo. Zanim przyjdzie tu ponownie, z tym Sebastianem, powinnam koniecznie być gotowa do wyjścia. Spojrzenie w małe lusterko udowodniło mi, że wyglądam jak kobieta z gołębiami z Kevin sam w domu. Z przerażeniem chwyciłam grzebień i spróbowałam rozplątać kołtuny. Bez większego sukcesu. – Jest tu możliwość umycia włosów? Klaryssa roześmiała się. – Ten wiek może i jest zacofany, ale jedno trzeba powiedzieć: jeśli chodzi o przyszłość, to wyprzedzają moje własne czasy. Ludzie myją się znacznie częściej niż za trzysta lat. – Rozumiem. – I naprawdę rozumiałam, bo gdzieś wyczytałam, że w czasach rokoko, a więc w epoce, z której pochodziła Klaryssa, ludzie odświeżali się przede wszystkim za pomocą perfum i pudru. Zbyt częste mycie uchodziło bowiem za niezdrowe. Jeśli ktoś zaczynał kręcić nosem, musiała wystarczyć porcja wody toaletowej. – W czym ty się myjesz? – spytałam. – W tym. – Klaryssa wyciągnęła spod łóżka glinianą miskę. – Ale w letnie dni, takie jak ten, myję się na podwórzu. Zabieram na dwór drewniany cebrzyk z ciepłą wodą. Później możemy

podgrzać wodę, jeśli chcesz. Potem umyjemy sobie wzajemnie włosy. We dwójkę jest łatwiej. – Rozbawiona chwyciła swoje długie blond włosy. – I będziemy ładnie wyglądać, jeśli Sebastiano faktycznie dzisiaj przyjdzie. – A dlaczego miałby nie przyjść? – spytałam, nie potrafiąc ukryć troski, jaka wkradła się do moich słów na dźwięk słowa Klaryssy. Wzruszyła ramionami. – To bardzo zajęty mężczyzna. – Mężczyzna? A ile on ma w ogóle lat? – Dwadzieścia jeden, dokładnie tyle samo co ja. – Och – powiedziałam ze zdziwieniem. Sądziłam, że jest znacznie młodsza. Naraz, w wieku siedemnastu i pół roku, poczułam się taka zagubiona. Spojrzałam na nią zaintrygowana. – Dlaczego właściwie nie wróciłaś do domu? Jej twarz przybrała ponury wyraz. – Po prostu się nie udało. – Dlaczego nie? – Gdybym to ja wiedziała – odparła Klaryssa. – Ileż bym dała za to, żeby się dowiedzieć. Nerwowo chwyciłam okrycie i włożyłam je na siebie. – A dużo razy już próbowałaś? To znaczy: wrócić? – A jak sądzisz? – odpowiedziała pytaniem. Przyszła mi do głowy inna myśl. – Załóżmy, że któregoś dnia to się jednak uda… czy zostaniesz przeniesiona z powrotem do tamtego wózka… hmm, w drodze na szafot? W tym samym czasie co wtedy? – Modlę się, żeby tak się nie stało. – A tak w ogóle, dlaczego skazano cię na śmierć? – spytałam. – Ponieważ pochodzę ze szlachty. – Klaryssa uniosła dumnie podbródek i mimo swojego skromnego stroju nagle zaczęła wyglądać jak arystokratka. – Jestem contessa Klaryssa de Saint Perdu, kuzynka trzeciego stopnia biednego delfina. – Umilkła. – Mogę to wszystko powiedzieć – zauważyła, uśmiechając się uszczęśliwiona. – Nawet swoje prawdziwe imię! Och, jaka jestem szczęśliwa, że mam cię przy sobie.

Zastanowiłam się, czy powinnam do niej mówić „Wasza Wysokość” albo jakoś tak, lecz po tym, jak spałyśmy w jednym łóżku, wydało mi się to głupie. – Kto to jest delfin? – Syn króla, którego mimo jego młodego wieku zamknięto w więzieniu. Właściwie jest królem, ponieważ jego ojciec został zamordowany. Widziałam to i płakałam bez opamiętania. Racja, mąż Marii Antoniny też został przecież skrócony o głowę. Przełknęłam ślinę. Biedna Klaryssa, widziała, jak przelano morze krwi i o mały włos sama stałaby się ofiarą gilotyny. – Jeśli przed wyjazdem mogłabym ci w czymś pomóc… – odezwałam się, zdjęta współczuciem. – Oczywiście. Musimy przynieść wodę – powiedziała pogodnie Klaryssa. – A w sklepie jest masa roboty.

Gdy zeszłyśmy na dół, Matylda powitała nas z ponurym wyrazem twarzy. Stała przy kuchennym stole i kroiła ogromną suchą kiełbasę, którą kawałek po kawałku wtykała sobie do ust. Obok niej przy stole siedział pomarszczony człowieczek. Można go było zauważyć jednak dopiero przy dokładniejszym przyjrzeniu się, ponieważ Matylda zasłaniała go swą potężną sylwetką. Zapewne był to jej mąż Jacopo. Kiedy mnie zobaczył, uśmiechnął się przyjaźnie. – Oto i ona – powiedział. – Jeszcze jedna biedna znajda. Drugie słoneczko w naszej skromnej chacie. Jak masz na imię, słoneczko? – Anna – odrzekłam, mile połechtana. – Jak? – Anna. Przyłożył dłoń do ucha i spojrzał na mnie pytająco. – Anna, na rany Boga! – wrzasnęła Matylda. Wzdrygnęłam się, ale mimo to życzyłam obojgu miłego dnia i podziękowałam im za nocleg. – Czas, by ktoś przyniósł wodę – odezwała się ponuro Matylda. – Już nas nie ma – oświadczyła Klaryssa. Pospieszyła na górę i przyniosła dwa czepce ze sztywnego lnu. Jeden z nich założyła mi

na głowę. – Takie są obyczaje – oświadczyła. Chwyciła mnie pod rękę i wyciągnęła przez sklep na zewnątrz, na uliczkę. – Czy nie powinnam tutaj zostać? – spytałam. – A co będzie, jeśli zaraz przyjdzie po mnie Sebastiano? – Tak się na pewno nie stanie, nie martw się. Przed chwilą dzwonili dopiero na prymę11. Przed noną12 jeszcze nigdy się tutaj nie pokazał. Do tej pory obie zdążymy sobie umyć włosy. Nie pozostało mi nic innego, jak zaufać jej w tej kwestii. Nawet jeśli nie miałam pojęcia, co znaczy pryma i nona. Droga prowadziła nas w prawo i w lewo przez kilka uliczek, parę mniejszych mostków, kawałek wzdłuż kanału i w końcu pod bramą na plac koło kościoła. Nie próbowałam zapamiętać, którędy idziemy, bo przecież nie zostanę tutaj długo. W świetle dnia nawet do największego głupca musiało dotrzeć, że to naprawdę była przeszłość. Tylko część uliczek była wybrukowana, na niektórych nawierzchnię stanowiła udeptana glina. W wielu domach okna nie miały grubych wypukłych szyb, lecz były zasłonięte nawoskowanym płótnem albo skórami zwierząt. No i ci ludzie! Wiedziałam, że to niegrzecznie gapić się na nieznajomych, ale nie mogłam się powstrzymać. Wszyscy, którzy nas mijali, byli ubrani jak na bardzo starych obrazach Belliniego, które widziałam w Accademii. Nawet nie znając historii, łatwo było zgadnąć, kto ma pieniądze, a kto nie: rzeczy biednych były znoszone, niektóre naprawdę złachmanione, podczas gdy ci lepiej sytuowani byli odziani godnie, a niekiedy nawet całkiem bogato. Jedni chodzili w topornych okryciach i chłopskich butach, inni – odziani w aksamity i jedwabie. Tu i ówdzie bawiły się brudne, bose dzieciaki. Podobne kontrasty dotyczyły domów. Przekrzywione przez wiatr, podupadłe chałupki stały obok nowo wybudowanych, zdobionych kunsztownymi freskami i marmurowymi loggiami pałaców. To samo było z łodziami: barwnie pomalowane, wyściełane błyszczącymi materiałami gondole kołysały się w jednym rzędzie z przegniłymi łódkami. – Tu nie ma dzielnic dla biednych ludzi – wyjaśniła zapytana przeze mnie Klaryssa. – Jest zupełnie inaczej niż w Paryżu. W Wenecji biedak mieszka koło bogacza, tuż obok niego. Tu

nikomu nie przyszłoby do głowy, żeby w imię rewolucji palić pałace bogaczy, bo ogień zniszczyłby także domostwa biedoty. Podeszłyśmy do studni na środku kościelnego placu. Wokół zgromadziły się kobiety, które przyszły po wodę, a dla większości z nich najwyraźniej była to dobra okazja, żeby pogadać. Dobiegły nas pogwarki i śmiechy. Klaryssa napełniła przyniesiony cebrzyk, plotkując przy tym z kilkoma kobietami. Zauważyłam, jak taksują mnie zaciekawione spojrzenia i ucieszyłam się, kiedy stamtąd odeszłyśmy. Targałyśmy razem pełny cebrzyk, tak było łatwiej go nieść. Po chwili chwyciłam go sama, w końcu byłam trochę większa i silniejsza niż delikatna Klaryssa. – Musisz tak codziennie rano chodzić po wodę? – spytałam. – Ktoś musi to robić. Matylda z trudem nosi samą siebie, a poza tym, kiedy wstanie, niezwłocznie zajmuje się porannym posiłkiem. – Jak tą kiełbasą. Klaryssa przytaknęła i zachichotała. – Jacopo też nie może przynieść wody, bo ma tylko pół prawej nogi. – O rany – powiedziałam skonsternowana. – Drugą połowę stracił w czasie ostatniej wojny z Turkami. Jakiś krwiożerczy Osman obciął mu ją zakrzywioną szablą. Wyobraziłam to sobie na tyle plastycznie, że zrobiło mi się niedobrze. – Za to doskonale słyszy – dodała konfidencjonalnie Klarysa. – Tylko udaje głuchego, żeby nie musieć bez przerwy reagować na wieczne utyskiwania Matyldy. Ale nie powinnaś tego dać po sobie poznać, bo będzie musiał to odpokutować i będzie na nas zły. – Przez te parę godzin zdołam to jakoś zatrzymać dla siebie – obiecałam. Spojrzała na mnie z boku, jakby chciała zaprzeczyć, ale nie powiedziała ani słowa. Minęłam mężczyznę, który prowadził na postronku kozę. Po kilku metrach o mało nie wpadłam ze strachu do kanału. Siedział tam żebrak, który wyciągnął do mnie usiany wrzodami kikut ręki. – Daj jałmużnę, piękna panienko. Bezradnie stanęłam w miejscu. – Nie mam pieniędzy. Ale mogę ci, panie, zaproponować łyk wody.

– Nie masz wódki? – Niestety nie. – No dobrze, wezmę więc wodę – przebiegle wyszczerzył zęby i drugą ręką, wcale nie ułomną, pogłaskał moją łydkę. – Śliczne dziecko, podejdź trochę bliżej, tak lżej się pije. Klaryssa potraktowała go przekleństwami, od których rumieniec wstydu wypłynął mi na twarz. Pospiesznie ruszyłam do przodu. Miałam nadzieję, że Sebastiano nie każe na siebie zbyt długo czekać.

Śniadanie składało się z kubka zimnej wody, kilku kawałeczków kiełbasy i drewnianej miseczki z nieokreśloną, lekko słonawą papką, którą Klaryssa nazywała kaszą jaglaną. Kiełbasa pachniała całkiem nieźle, ale nie odważyłam się wziąć jej do ust. W skórce mogło coś się kryć, łącznie z salmonellą. Tak czy owak, dobrze wiedziałam, że to pęto nigdy nie zagościło w lodówce. Miałam też wątpliwości, czy Matylda przed pokrojeniem kiełbasy umyła ręce. Kasza w każdym razie wyglądała na ugotowaną i jak się człowiek trochę przemógł, dała się nawet zjeść. Matyldzie nie przeszkadzało, że wzgardziłam częścią posiłku. Jeszcze zanim skończyłam jeść kaszę, pochłonęła moją porcję kiełbasy. Potem razem z Klaryssą zajęłyśmy się brudnymi naczyniami. W korycie do zmywania wyszorowałyśmy talerze, deski i sztućce (na które składały się drewniane łyżki i proste, szpiczaste noże), a następnie odłożyłyśmy wszystko na półki na ścianie koło paleniska. Klaryssa pokazała mi, jak zamieść miotłą kuchnię i sklep, przetrzepać łóżka w obu sypialniach, opróżnić nocniki do najbliższego kanału (trzymałam się przy tym na bezpieczną odległość) i zebrać pułapki na myszy w domu i w ogrodzie. W jednej z nich tkwił martwy gryzoń. Kasza podeszła mi z powrotem do gardła. Szybko zaproponowałam, że z szopy za domem przyniosę drewno do paleniska. Kazałam też sobie pokazać, jak przy użyciu huby, krzemienia i kowadła rozniecić ogień. Na łańcuchu wisiał ponad płomieniami potężny żelazny kocioł, w którym podgrzałyśmy sobie wodę do mycia włosów. Przez cały ten czas Jacopo siedział przy kuchennym stole i rzeźbił w kawałku drewna. Od czasu do czasu przyglądał się nam przy pracy i przyjaźnie się uśmiechał. Humor Matyldy też się wyraźnie poprawił: jako przedsiębiorcza handlarka ziołami była

w swoim żywiole. Do sklepu przyszło wielu klientów i w czasie gdy z Klaryssą kręciłyśmy się po kuchni, mimowolnie byłam świadkiem handlowych rozmów. – Na bóle twojego męża mam nową recepturę: pietruszka w occie, miodzie i winie. Działa wybornie, wypróbowałam to na Jacopie. Zauważyłam, jak Jacopo poirytowany wywrócił oczami i zrobił minę, jakby mu się chciało wymiotować. – W chorobach serca, które biorą się raczej ze smutku, polecam jednakże napój z dziobu bociana, mięty polej i ruty… Hm, twój ojciec dalej cierpi na puchlinę? Ciężko coś na to poradzić. – Pełne skupienia milczenie. – Mam jeszcze ostatni lek: przeżuwanie goździków. Ale to działa tylko wtedy, gdy się ich zje naprawdę dużo, a więc nie jest wcale takie tanie. Nic nie jest ci droższe od twego starego ojca? Tak właśnie myślałam! Po kolei sprzedawała wszystkie możliwe ziołowe nalewki: na przyspieszone bicie serca, bezsenność, choroby pęcherza i kaszel. Poza tym maści na zmarszczki, wysypkę, rwanie w kościach, nocne poty i impotencję. Rozmowę o tej ostatniej przypadłości toczono za ladą szeptem, ale ponieważ drzwi do kuchni były ledwo przymknięte, mogłyśmy zrozumieć każde słowo. – Jeśli mu zaaplikujesz ten proszek, rozpuszczony w ogrzanym winie i zgaszony łyżką miodu, będzie mógł szaleć przez całą noc jak wściekły byk. Mówię ci, to działa za każdym razem. Mój Jacopo przeistacza się dzięki temu w strasznego lubieżnika! Jacopo z umęczoną miną odłożył kozik i uderzył czołem w kuchenny stół. O mało nie dostałam ataku śmiechu. Nasza woda zdążyła się zagrzać. Napełniłyśmy nią dwa drewniane wiadra i wymieszałyśmy z zimną. Przydźwigałyśmy wiadra do ogrodu. Klaryssa przyniosła czyste lniane ręczniki i coś w rodzaju szamponu, który nadspodziewanie ładnie pachniał. Powiedziała mi, że sama go zrobiła, z potażu i łoju. Wcale nie chciałam znać takich szczegółów, w każdym razie była w tym także esencja lawendowa i to przynajmniej już coś mi mówiło. Mycie głowy przebiegało mozolnie. W jednym wiadrze moczyło się włosy, mydliło je, a czystą wodę z drugiego wiadra tak długo lało na głowę, aż włosy były w miarę dokładnie wypłukane. Klęczałam przed wiadrem, a Klaryssa lała mi strumień na głowę. Wytarłam się do sucha lnianymi ręcznikami, ale i tak po wszystkim wyglądałam, jakbym wróciła ze spaceru w strugach deszczu.

Następnie całą procedurę powtórzyłam z Klaryssą, która miała trochę dłuższe włosy. Usiadłyśmy w słońcu i wyczesywałyśmy sobie wzajemnie kołtuny. Klaryssa opowiadała mi, ile trudu zadają sobie wenecjanki, żeby mieć piękne fryzury. – Przede wszystkim chcą mieć jasne włosy – powiedziała. – Wiele z nich moczy włosy w soku z cytryny, żeby zjaśniały. Niektóre rozjaśniają włosy na powietrzu. Aby chronić twarz przed słońcem, nakładają kapelusz z szerokim rondem. Z tyłu wycinają dużą dziurę, żeby włosy mog­ły przez nią zwisać na zewnątrz. – Wielkie nieba, tyle zachodu! – zawołałam. Ależ by się tu człowiek dorobił, mając L’Oreal! – W twoich czasach farbowanie włosów na blond jest z pewnością łatwiejsze – wyraziła przypuszczenie Klaryssa. Otworzyłam usta, ale nie wydobył się z nich żaden dźwięk. Zamiast tego próbowałam więc kiwnąć głową, ale nawet to się nie udało. – Spróbuj zamrugać oczami, jeśli chcesz powiedzieć, że tak – zaproponowała Klaryssa. Naprawdę się natężałam, lecz na próżno. – I tak jest zawsze – westchnęła Klaryssa. – Nic się z tym nie da zrobić. Zgodnie z jej propozycją rozebrałyśmy się do naga i od stóp do głów umyłyśmy się resztą mydlin. Upewniałam się tylko co chwilę, że drzwi do kuchni są zamknięte, a mur wokół ogrodu ma wystarczającą wysokość. Wyobrażałam też sobie, że jestem pod wspólnym damskim prysznicem, co pomagało przezwyciężyć uczucie wstydu. – Czy ty też byłaś naga, gdy wylądowałaś w tych czasach? – spytałam, gdy się z powrotem ubierałyśmy. Klaryssa potwierdziła i opowiedziała mi, jak to było. W jednej chwili siedziała na wózku, a już w następnej rozbłysło światło, potem nastąpił huk i zapadła ciemność. Kiedy się ocknęła, obok był Bartolomeo. Podał jej czyste ubranie i przyprowadził do Matyldy i Jacopa. – Ze mną też tak wyglądało – odezwałam się w zadumie. – Było prawie tak, jakby Bartolomeo był na to przygotowany. Ale nie liczył się z tym, że będę wszystko pamiętać. To go całkiem wyprowadziło z równowagi. – Dokładnie tak samo jak u mnie – powiedziała skwapliwie Klaryssa. – Najwyraźniej często się zdarza, że przybywają tu ludzie z innych czasów – wyraziłam przypuszczenie. – I wielu spośród nich nie pamięta, co się z nimi stało. Ciekawe, ilu tu już

wylądowało w ten sposób. – Możemy o to spytać Sebastiana – zaproponowała Klaryssa. Drzwi do kuchni otworzyły się i Jacopo wytknął głowę na zewnątrz. – Goście do pań – zawołał. Klaryssa była mocno podekscytowana. – Przyszedł! Pobiegła do domu. Ruszyłam za nią najszybciej, jak potrafiłam.

W sklepie wpadłam na nią, bo stanęła jak wryta. – Nie przyszedł – powiedziała ze skargą w głosie. – Niestety nie – odparł Bartolomeo. Stał pośrodku pomieszczenia, mierzony nieufnym spojrzeniem przez Matyldę, która ustawiła się za ladą niczym damski ochroniarz. Obok Barta stały dwie klientki. Przyglądały mu się z zaciekawieniem, co wyraźnie zwiększało jego dyskomfort. Przestępował z nogi na nogę. Było po nim widać, że najchętniej byłby teraz gdzie indziej. – Obiecałeś! – zawołała Klaryssa. Z przerażeniem zobaczyłam w jej oczach łzy. Było mi jej żal, ale to było nic w porównaniu z moją własną paniką. – Gdzie on jest? – spytałam. – Powiedziałeś przecież, że dzisiaj przyjdzie, żeby mnie stąd zabrać. – Tego nie powiedziałem – odparł zgodnie z prawdą Bart. – Powiedziałem, że zrobię wszystko, żeby go tu dzisiaj przyprowadzić. Najwyraźniej jego „wszystko” było niewystarczające, ponieważ Sebastiano się nie pojawił. Za to Bart zadał sobie trud, jeśli chodzi o własny wygląd. W porównaniu z ubiegłą nocą wyglądał wyraźnie lepiej. Miał na sobie białą koszulę, na niej gładko wyprasowaną kamizelkę i ściśle przylegające pończochy, które robiły swoje, podkreślając jego mocne nogi. No i się ogolił. W świetle, bez tej kudłatej, krzaczastej brody prezentował się całkiem dobrze. Dojrzałam kątem oka, jak zmierzył wzrokiem Klaryssę. Mojej uwadze nie uszedł rumieniec, który wypełzł mu na policzki. Oho, pomyślałam sobie. Ona mu się podoba. Ta zaś wypłakuje sobie oczy, bo Sebastiano

się nie pokazuje. Tymczasem faktycznie łzy zaczęły jej płynąć po twarzy. – Miałam taką nadzieję, że tym razem przyjdzie. – Nie bądź smutna – powiedział przygnębiony. – Masz jeszcze mnie. Będę się o ciebie troszczył, jeśli zechcesz! Możesz ze mną porozmawiać w każdej chwili! – A czy potrafisz to, co on potrafi? – spytała głosem zduszonym od płaczu. – Nie – odparł. – Ale jeśli pomoże ci, że o tym porozmawiasz, jestem tutaj. Z głośnym szlochem pokręciła głową i wybiegła z powrotem na podwórze. – Zawsze gdy się pojawiasz, panie, jest awantura – poskarżyła się Matylda. – Może lepiej by było, gdybyś w ogóle nie przychodził. – I zaraz zrobiła zastrzeżenie. – Oczywiście dopóki nie przyjdzie czas na płatność za wyżywienie i utrzymanie tych dwóch żarłocznych gąb. Bartolomeo zwiesił głowę i ruszył w stronę wyjścia. – Chwila – powiedziałam. – A co teraz będzie ze mną? – Chyba będziesz musiała poczekać na Sebastiana – zbył mnie krótko. – I nikt na świecie nie wie, czy on w ogóle kiedyś przyjdzie, tak? Tylko wzruszył ramionami i podszedł do drzwi. To nie mogła być prawda! Pospieszyłam za nim, kiedy prawie już wychodził. – Poczekaj! Co ja teraz mam twoim zdaniem zrobić? Matylda usłyszała to i od razu miała propozycję. – Możesz wyszorować garnki. – Bardzo chętnie – skłamałam. – Tylko pójdę… przynieść świeżą wodę. Pospiesznie chwyciłam wiadro i wybiegłam na zewnątrz, by podążyć za Bartem.

Szedł szybko, ze wzrokiem utkwionym przed siebie. To drugie akurat mi pasowało, bo w ten sposób mogłam za nim iść, a on mnie nie widział. Od czasu do czasu, gdy skręcał albo przecinał jakiś większy plac, na wszelki wypadek wciskałam się w wejścia domów albo chowałam pod łukami bram, żeby nie mógł mnie dostrzec kątem oka. Ryzykownie zrobiło się podczas przechodzenia przez most Rialto. W każdym razie podejrzewałam, że to Rialto, bo w znanym mi miejscu zobaczyłam Fondaco dei Tedeschi. Za moich czasów znajdował się w nim główny urząd pocztowy, w tym stuleciu zaś mieścił się tu

niemiecki dom handlowy. Coś mi jednak zostało w pamięci ze zwiedzania. Ale sam most wyglądał zupełnie inaczej. Był w całości zbudowany z drewna, z czego wysnułam wniosek, że w którymś momencie między teraz a później wzniesiono nowy. Po obu stronach kanału panował nieopisany ruch. Najwyraźniej był to dzień targowy. Wszędzie ustawione były kramy, na których sprzedawano wszystko, co tylko możliwe, od żywności, przez ubrania i domowe sprzęty, aż po świeżo przyrządzone gorące potrawy. Na smakowity zapach grilla aż mi pociekła ślinka. W każdym razie do chwili, gdy w moją stronę zawiało odrażającym fetorem. Tuż pod mostem przycumowała duża łódź, do której kilku mężczyzn opróżniało beczki ze śmierdzącymi odpadami, z kilkoma martwymi szczurami łącznie. Najwyraźniej tak wyglądała miejscowa wywózka śmieci. Chwilę później zatrzymałam się i zdusiłam w ustach przekleństwo. Pozwoliłam, by coś odwróciło moją uwagę. Bart zniknął. Dopiero po kilku sekundach strachu wypatrzyłam go ponownie. Szedł w stronę placu Świętego Marka, a ja przemykałam się za nim. Spocona, ciężko dysząc i z mocno bijącym sercem. Przez cały czas się modliłam, żeby nie zatrzymał się nagle nad jednym z licznych kanałów i nie wsiadł do jakiejś gondoli. To położyłoby kres mojemu tajnemu pościgowi. Ku mej uldze nic takiego się nie wydarzyło. Jego trasa dobiegła końca w maleńkiej uliczce tuż za bazyliką. Tam zatrzymał się przed sklepem. Nad drzwiami wisiał szyld. Wyglądał zupełnie tak samo jak w przyszłości, kiedy byłam tu z Matthiasem. Ale teraz, dzięki mojemu obowiązkowemu wewnętrznemu translatorowi, potrafiłam przeczytać, co jest na nim napisane. „Maski i kostiumy”. Bez ruchu czekałam u wlotu uliczki i obserwowałam, jak Bart wchodzi do sklepu i zamyka za sobą drzwi. Uważnie obejrzałam budynek. Inaczej niż w czasie mojej ostatniej wizyty, teraz nie było tu witryny z wystawionym towarem. Tylko ten kunsztownie namalowany szyld. A dla tych, którzy nie umieli czytać, maska przybita nad kołatką. Niewiarygodne, jak długo utrzymał się tutaj ten sklep! Jeszcze dłużej niż kawiarnia Florian na placu Świętego Marka, która i tak była okropnie stara. Wenecjanie naprawdę przywiązywali wagę do tradycji. I cóż za szalony przypadek, że Bart miał tutaj coś do załatwienia! Z wahaniem stanęłam przed drzwiami, niezdecydowana, czy mam zapukać, czy po prostu wejść do środka i zażądać od Barta wyjaśnień.

W końcu zdecydowałam się na wersję uprzejmą i uruchomiłam kołatkę, stylizowaną na głowę lwa. Poczekałam, a potem zastukałam raz jeszcze. Kiedy już zaczęłam się obawiać, że nikt nie przyjdzie (bo Bart i cała reszta z pewnością zdążyli się stamtąd zmyć przez tylne wyjście), usłyszałam kroki. Drzwi się otworzyły. Stałam oko w oko z mężczyzną, który wyłowił mnie z Canal Grande i wciągnął do czerwonej gondoli, by zabrać ze sobą w przeszłość. Rozpoznawszy mnie, Sebastiano wyraźnie się przestraszył. Widok tego, jak się wzdryga, był niczym balsam dla mojej duszy. – Dobrze się składa, że jesteś w domu – powiedziałam jakby nigdy nic, a na pewno zabrzmiałoby to jeszcze bardziej obojętnie, gdybym nie musiała trzymać tego idiotycznego, nieporęcznego wiadra. – Kto to? – rozległ się ze środka głos Barta. – Zgaduj do trzech – odparł Sebastiano. – Powinieneś się częściej oglądać za siebie, przyjacielu. – Z jego twarzy wyzierała złość. Już miałam rzucić jakąś bezczelną uwagę, ale potem przyszło mi do głowy, że lepiej będzie zachować dobre stosunki z tym typem. W końcu sprawował naczelną kontrolę nad wehikułem czasu. O ile dobrze to wszystko rozumiałam. – Naprawdę nie zamierzam tu nikogo nachodzić – oświadczyłam. – Właściwie chciałam tylko po prostu zajrzeć. I zapytać cię, czy miałbyś dla mnie króciusieńką chwilkę. – Podniosłam palec. – Naprawdę tylko jedną. Żeby omówić… tę całą procedurę. Wiesz, o co chodzi. Bart pojawił się za nim w drzwiach. Na mój widok wyraźnie się speszył. – Cholera – powiedział. – To moja wina. – Już dobrze – rzucił Sebastiano. Wyszedł na ulicę. – Odprowadzę ją. – Och, super – powiedziałam z ulgą. Nareszcie! Wracam do domu! Nic więcej mnie nie obchodziło. Jutro wszystko będzie tylko złym snem. Opowiem Vanessie na ICQ, że wpadłam do kanału i że od tej śmierdzącej wody dostałam śmiesznych halucynacji. Jak tylko to wszystko z siebie wyrzucę, sama uwierzę w to, że wymyśliłam sobie całą tę hecę, i wszystko będzie dobrze. Ukradkiem spojrzałam na Sebastiana. W przeciwieństwie do Barta nie doprowadził się do ładu, nie był też ogolony. No jasne, przecież nie musiał na nikim robić wrażenia. Miał na sobie te same sprane pończochy co poprzedniego dnia. Do tego szeroką koszulę i skórzane buty

z noskami. Potargane loki zwisały mu do ramion. Z trzydniowym za­ros­tem wyglądał tak samo groźnie jak w czasie tamtej bójki z nożownikiem. Szybki rzut oka na jego pas udowodnił mi, że ciągle nosi przy sobie zdobyczny sztylet. Odchrząknęłam. – Nie jestem na ciebie zła, że wepchnąłeś mnie do kanału – poinformowałam go. – Przecież potem mnie wyciąg­nąłeś. Tym samym tak jakby się zrehabilitowałeś. Można tak powiedzieć. No dobra, potem jakoś mnie tutaj zawlok­łeś, bez mojej zgody, jeśli wolno mi o tym wspomnieć. Ale zakładam, że to było przeoczenie. Dlatego też nie mam ci tego za złe. No tak, byłam naga i śmiertelnie wystraszona, a ty sobie po prostu poszedłeś i kazałeś Bartowi zaprowadzić mnie do tej zielarki. Ale przyjmuję, że nie miałeś złych zamiarów. Dlatego teraz po prostu o tym zapomnę. Powiem sobie: a niech tam, Anno. Było, minęło. Najważniejsze, żebyś mnie teraz odstawił z powrotem i wszystko będzie git. Gadałam i gadałam. Słowa płynęły ze mnie potokiem, choć wystarczyłoby jedno zdanie, żeby wyrazić dokładnie to, co miałam na myśli. Ale nie mogłam się powstrzymać. Byłam za bardzo zachwycona tym, że mogę powiedzieć, co chcę, i nie zostaje to przekształcone czy zatrzymane. – iPod – powiedziałam. – Komórka. Komputer. Kino. Popcorn. Cola. Gilmore Girls. – Zachichotałam z zachwytem i już nie byłam w stanie się zatrzymać. – Lady Gaga. Wonderbra. Ale potem zauważyłam, że Sebastiano nie jest w najlepszym humorze. Prawdę mówiąc, wyglądał na nieźle wkurzonego. Jeszcze raz odchrząknęłam i postarałam się o możliwie poważny wyraz twarzy. – UNICEF – powiedziałam. – World Wildlife Fund. Greenpeace. Taktownie zamilkłam na kilka sekund, a potem uprzejmie mówiłam dalej: – Jesteś z jakiegoś Time Task Force czy coś takiego? Nieprzyjazny wyraz twarzy ustąpił miejsca grymasowi uśmiechu, co wywołało u mnie uczucie dziwnego ucisku w okolicach żołądka. Nagle zaczął mi przypominać Orlando Bluma albo Willa Turnera, tylko o kilka lat młodszego. – Na pewno masz okropnie dużo roboty z tymi całymi podróżami w czasie – ciągnęłam. – Niebezpieczne akcje w walce ze złem i tak dalej. Co właściwie robisz? Jego uśmiech się ulotnił.

– Nie mogę ci nic o tym powiedzieć. – Rozumiem – odparłam. – Szlaban. – Co? – No, blokada. Że nie można zdradzić nic ludziom, którzy pochodzą z wcześniejszych epok. Tak jak ze mną i z Klaryssą. A więc pochodzisz z mojej przyszłości. Wydawało mi się to strasznie ekscytujące. Chętnie bym go wypytała, czy kiedyś zostaną wynalezione urządzenia, które będą się za człowieka uczyć słówek. Albo czekolada, od której waga będzie leciała w dół i nie będzie po niej pryszczy. Albo czy ludzkości uda się zaprowadzić pokój na świecie. – Moim zdaniem Bart jest czymś w rodzaju twojego przedstawiciela regionalnego – powiedziałam. – Nawiasem mówiąc, podoba mu się Klaryssa. Wspominam o tym tylko na wypadek, gdybyś tego nie wiedział. Właściwie dobrze by było, żeby mógł się nią zająć. U tej Matyldy prowadzi strasznie nudne życie. Zwłaszcza biorąc pod uwagę to, że jest szlachcianką. OK, trafiłaby na gilotynę, gdyby w ostatniej chwili nie wyruszyła w podróż w czasie… – Cóż ona ci, na miłość boską, naopowiadała? – przerwał mi Sebastiano ze zmarszczonym czołem. Spojrzałam na niego niepewnie. – No cóż, wszystko od momentu, kiedy siedziała na tym wózku, którym wieziono ją na szafot… – Możesz ją przy okazji spytać, jak to było naprawdę. – Czy to ma znaczyć, że mnie oszukała? Wzruszył ramionami. – Sama to musisz z nią wyjaśnić. Postanowiłam to sobie po prostu odpuścić. I tak niedługo się stąd zwijam. Dotarliśmy do Canal Grande. U stóp Rialto zatrzymałam się i rozejrzałam po nabrzeżu. – A gdzie jest czerwona gondola? – Nie ma jej. – Poczekamy tu na nią? – Dzisiaj nie przypłynie. Wlepiłam w niego wzrok. – Co? A kiedy przypłynie?

– Dopiero w czasie następnej fazy księżyca. To znaczy za dwa tygodnie, wtedy będzie nów. – To znaczy, że mam tu tkwić jeszcze dwa tygodnie?! Rozłożył tylko ręce. – Ale przecież chciałeś odstawić mnie z powrotem – wyrwało mi się. – Do domu zielarki – odparł. – Tam jesteś bezpieczna. To jest na razie twoje miejsce. Najchętniej wykrzyczałabym z siebie całą frustrację. Albo przynajmniej wrzuciła tego pseudo-Orlanda do kanału, żeby poczuł, jak to jest. Zamiast tego wściekła cisnęłam tym durnym kubłem do wody. – Czy to znaczy, że jestem tu teraz uziemiona na dwa tygodnie? Znowu rozłożył ręce. Najwyraźniej była to jego uniwersalna odpowiedź na wszystkie pytania. Postarałam się opanować, bo napady złości do niczego nie prowadziły. Niezależnie od tego, jak mnie wkurzał – ten gość jest teraz odpowiedzialny za mój powrót do domu. Sama bym sobie zaszkodziła, wrzeszcząc na niego. Albo wpychając go do kanału. Szliśmy dalej, milcząc w napięciu. Sebastiano trzymał się w odległości metra ode mnie. Być może czytał w moich myślach. W tej chwili mogłabym go podejrzewać o wszystko. Na końcu języka miałam kolejne pytanie, lecz go nie zadałam. Ale powodem tego była nie moja złość, lecz nieoczekiwany świadek rozmowy. – Wasza kadź! – zawołał jakiś chłopak za nami. – Madonna,13 zgubiłaś kadź! – Podszedł do nas obszarpany brzdąc w wieku może sześciu albo siedmiu lat. Przed sobą niósł oburącz ociekający wodą kubeł. – Proszę, oto ona! Jego usiana piegami twarzy promieniała nadzieją. Chętnie dałabym mu coś za to, że przyniósł mi to wiadro, ale sytuacja wyglądała tak, że mogłam go nagrodzić jedynie uśmiechem i grzecznym podziękowaniem. Sebastiano był bardziej hojny. Z sakiewki, którą miał przytroczoną do pasa obok sztyletu, wyjął monetę i podał ją brzdącowi. – Masz tu za fatygę. Mały obdarzył go szczerbatym uśmiechem i ulotnił się jak błyskawica. Zatroskana spojrzałam za nim. W moich czasach byłby teraz w szkole albo w przedszkolu. Albo na placu zabaw, w towarzystwie swojej mamy.

– Nawet nie miał butów – powiedziałam. – I widziałeś, jaki jest chudy? – Tak to jest w tych czasach – chłodno odparł Sebastiano. – To się nazywa bieda. Tutaj ludzie często nie mają nic ponad to, co noszą na grzbiecie. – Naprawdę należałoby coś z tym zrobić – powiedziałam. – Przede wszystkim ci, co mają pieniądze, spokojnie mogliby być bardziej hojni. Spojrzał na mnie z ukosa. Potem sięgnął raz jeszcze do sakiewki i dał mi garść monet. Zaskoczona przyjrzałam się obcym dla mnie pieniądzom. – Co mam z tym zrobić? – Ty też masz tylko to, co nosisz na grzbiecie. Wziąłem więc do siebie twoją uwagę na temat hojności. – Och – powiedziałam, targana z jednej strony chęcią rzucenia mu tych pieniędzy pod nogi, z drugiej świadomością, że nie zaszkodzi mieć przy sobie trochę gotówki. Zaraz potem rozsądek zwyciężył nad dumą. W końcu nikt inny jak tylko Sebastiano władował mnie w tę historię. W gruncie rzeczy to była nie jałmużna, lecz zasłużona zapomoga, umożliwiająca przeżycie. Kto wie, czy nie będę kiedyś pilnie potrzebowała tych pieniędzy. – Wielkie dzięki – rzuciłam wyniośle. – Oczywiście oddam ci to zaraz, jak tylko wrócę do domu. To znaczy najpóźniej za dwa tygodnie. Resztę drogi przebyliśmy w milczeniu. Poczułam, że zaczyna mnie ogarniać strach. A co, jeśli ze mną stanie się tak jak z Klaryssą i nie będę mogła wrócić? Czy to, co dotąd wydawało mi się staromodną, ale mimo wszystko dość ekscytującą przygodą, okaże się czymś zupełnie na serio? Nawet nie chciałam o tym myśleć! Żeby choć trochę uprawdopodobnić w oczach Matyldy moją wyprawę, nabrałam wody z tej samej studni, przy której byłam rano z Klaryssą. Znowu gapili się na mnie ze wszystkich stron. Ale przynajmniej tyle samo zaciekawionych spojrzeń było skierowanych na Sebastiana. Kiedy dotarliśmy do sklepu Matyldy, gwoli uprzejmości spytałam Sebastiana, czy chce ze mną wejść do środka, ale odmówił. Tak jak się spodziewałam. – Matylda nie bardzo chce ze mną rozmawiać. Uważa, że sprowadziłem nieszczęście na Klaryssę. A Klaryssa… – Umilkł. – Znowu byłyby niekończące się kłótnie. – O co? – O jej aktualne życie. – Wzruszył ramionami. – Ale musi przez to przejść. Nie mogę tego zmienić. Nawet jeśli ona czasem nie chce mi wierzyć.

Ze sklepu z ziołami wyszła jakaś klientka. Matylda wypatrzyła mnie przez otwarte drzwi. – Czego tak stoisz i się gapisz? – Już idę! – odkrzyknęłam. – Przyjdę na nów, punktualnie z dzwonami na tercję – powiedział Sebastiano na odchodnym. – Nie szukaj mnie wcześniej. W najbliższym czasie będę w podróży. – I zniknął za najbliższym rogiem. Obiecałam Matyldzie natychmiast wyszorować garnki, ale najpierw ruszyłam na poszukiwanie Klaryssy. Stała w szopie w ogrodzie, gdzie z zaciętym wyrazem twarzy odważała na blacie zioła. – Gdzie byłaś? – spytała. – Po wodę. – Długo ci zeszło. Zgubiłaś się? – Nie, pobiegłam za Bartolomeem, bo chciałam z nim porozmawiać. – I co, złapałaś go? Coś ci powiedział? Czego się dowiedziałaś? – Sebastiano przyjdzie tu za dwa tygodnie, bo wtedy znowu będzie nów. Wcześniej i tak nie będę mogła wrócić. – Spojrzałam na nią pytająco. – Wiedziałaś o tym? – Oczywiście. – Wzruszyła ramionami. – To, kiedy można podróżować, ma jakiś związek z przypływami. – Dlaczego mi o tym nie wspomniałaś? Naprawdę myślałam, że będę mogła dzisiaj wrócić do domu. Dlaczego pozwoliłaś mi w to wierzyć? – Dla twojego dobra. Byłaś taka roztrzęsiona. Nie chciałam jeszcze pogarszać sprawy. Uzasadnienie wydało mi się lekko naciągane, ale przyjęłam je do wiadomości. Za to w innej kwestii istniała prawdziwa potrzeba wyjaśnień. Ale właściwie nie wiedziałam, jak mam się do tego zabrać, żeby się nie zorientowała, kto mnie na to naprowadził. Sebastiano zasugerował, że skłamała na temat swojej podróży w czasie i postanowiłam dowiedzieć się więcej. Zastanawiając się nad sformułowaniem odpowiedniego pytania, przyglądałam się jej przy pracy. Na długim kredensie stało kilka sprzętów. Przeznaczenia większości z nich byłam w stanie się domyślić, w przypadku innych mogłam tylko zgadywać. – A to co takiego? – Wskazałam na dużą szklaną kulę z licznymi wypustkami. – Alambik. Używa się go do destylacji.

– Masz na myśli pędzenie bimbru? – Ależ nie. – Klaryssa parsknęła śmiechem. Z ulgą stwierdziłam, że powrócił jej dobry humor. – Potrzebujemy tego, by produkować perfumy. Ale zasada jest ta sama. Pokazała mi rozmaite sprzęty. Były tu miarki i shakery, probówki, tasaki i moździerze do rozdrabniania składników, młynki do przypraw, deski, szpatułki i łyżki we wszystkich możliwych rozmiarach, waga, kilka klepsydr. Nad blatem, tak samo jak w pomieszczeniu sklepowym, zwisały pęki ziół, pachnących i śmierdzących na wszystkie możliwe sposoby. Przy przeciwległej ścianie stał duży regał napchany woreczkami, skrzyneczkami, tygielkami i butelkami. Jak wytłumaczyła mi Klaryssa, po części były to gotowe wyroby, po części zapasy. Razem z Matyldą produkowała wszystko, co tylko możliwe dla zdrowia i urody. Miały wiele pracy przez cały rok. Nie tylko przy sprzedaży, lecz także przy produkcji. O określonych porach roku udawały się łodzią na stały ląd na zbiory. Szły do handlarzy, aby kupić egzotyczne przyprawy albo rzadkie minerały. Rośliny do wyrobu leków i kosmetyków były przetwarzane częściowo na świeżo, częściowo suszone. Trzeba je było mielić, gotować, rozgniatać albo destylować. Tłuszcze były przetapiane i oczyszczane, esencje zapachowe rozcieńczane i mieszane, zioła i minerały rozważane na maleńkie porcje. Klaryssa z ochotą prezentowała mi rozmaite produkty i tłumaczyła każdy szczegół. – Mogłoby się wydawać, że lubisz to robić – powiedziałam. – Bo naprawdę lubię. Skąd ci przyszło do głowy, że jest inaczej? – Pochodzisz ze szlacheckiej rodziny. Tam chyba nie ma zwyczaju harować cały dzień i dawać sobą pomiatać. Na jej policzki wypełzło coś w rodzaju rumieńca. – Uczciwa praca jeszcze nikogo nie zabiła. – W przeciwieństwie do rewolucji francuskiej – skonstatowałam. Zawahałam się. Właśnie całkiem samo z siebie przyszło mi do głowy, co nie grało w jej historii. Postanowiłam nie owijać w bawełnę. – Jedna rzecz wydaje mi się dziwna. Jak mogłaś siedzieć na wózku w Paryżu, a potem naraz znaleźć się w Wenecji? Wyrzuty sumienia miała wypisane na twarzy. Trafiłam w samo sedno. – Ty w ogóle nie byłaś w Paryżu, kiedy to się stało – powiedziałam bez osłonek. – Tylko tutaj, w Wenecji. Tak samo jak ja. – Nawet nie próbowała zaprzeczać. – To ty w końcu jesteś z Francji czy nie? – spytałam.

– Ależ oczywiście, że jestem – potwierdziła urażona. – I szlachcianką również jestem. – Naprawdę przyglądałaś się, jak stracono króla i Marię Antoninę? Zmieszana odwróciła wzrok. – Jeszcze przedtem uciekłam z Paryża – przyznała. – Jakobini masowo zabijali ludzi, a często wystarczyło wywodzić się ze szlachty i mieszkać w pięknym domu, żeby trafić… – Na stryczek! – mruknęłam. Mały szczegół bez znaczenia z lekcji historii, której nawet nie pamiętałam. – Właśnie tak było. Albo będzie, to zależy. Razem z przyjaciółmi uciekłam przed rozlewem krwi do Wenecji. Jeden z nich miał tu krewnych, przyjęto nas serdecznie, choć za moich czasów Francuzi nie byli wcale w Wenecji lubiani. Wzięliśmy ze sobą dostatecznie dużo złota, aby wieść tu przyjemne życie. Byliśmy bezpieczni, rewolucja była daleko stąd. Bawiliśmy się na balach maskowych i wcale nie myśleliśmy o jutrze. Och, wenecki karnawał w moich czasach to była niekończąca się zabawa. Nabrałam tchu, żeby powiedzieć jej, że tak czy owak nie bawiłaby się już zbyt długo, ponieważ wkrótce potem Napoleon wkroczył do Wenecji i podporządkował ją Francji. Tak było napisane w przewodniku. Nie pamiętałam dokładnie, w którym roku. W ogóle nie potrafiłam spamiętać liczb, nieważne, na matmie czy na historii. To był tysiąc siedemset dziewięćdziesiąty któryś, tyle wiedziałam. Oraz to, że Napoleon zniósł karnawał. Ale blokada nie pozwoliła mi o tym mówić. – Chcę być z tobą szczera – powiedziała Klaryssa cicho, zawstydzona i ze spuszczoną głową. – Kiedy to się stało, bawiłam się w mieście. Przez całą noc. – Coś takiego – odparłam zaskoczona. – Opowiedz mi o tym! Była na balu maskowym, jak niemal każdego wieczora w czasie karnawału. Razem z przyjaciółmi i kilkoma muzykami po prostu wsiadła do łodzi, aby bawić się dalej na wodzie. – Płynęliśmy powoli po Canal Grande przepięknie przystrojoną barką. Wielkie barwne fajerwerki nad placem Świętego Marka rozświetlały niebo nad całym miastem. Wszędzie grała muzyka, śmialiśmy się, śpiewaliśmy, żartowaliśmy i cieszyliśmy się życiem. Miałam na sobie cudowną suknię z crêpe de Chine, całą zdobioną koronkami z Burano. To wyspa, która należy do Wenecji i słynie z niepowtarzalnego koronczarstwa – dodała tytułem uzupełnienia. – Wiem, już tam byłam. Opowiadaj dalej! – Do tego miałam na sobie perukę, taka była moda w moich czasach, bardzo wysoko

spiętrzoną i z cudownymi ozdobami. Fryzjer wplótł mi w nią nawet klatkę, w której siedział mały ptaszek. – Prawdziwy? – spytałam z niedowierzaniem. – No pewnie. Bez przerwy ćwierkał, to był wielki krzyk mody. – Przerwała na chwilę. – Wyglądasz na zdziwioną. Bardzo jesteś na mnie zła, że ci nałgałam? – Nie, to raczej przez tego ptaszka – powiedziałam zgodnie z prawdą. – Nigdy nie męcz zwierzęcia dla własnej przyjemności i tak dalej. Dlaczego w ogóle to zrobiłaś? To znaczy czemu mnie okłamałaś? Popatrzyła na mnie przybita. – Ponieważ nie chciałam, żebyś o mnie źle myślała. – Co takiego? – spytałam zdziwiona. – Że jestem dekadencka. Uzależniona od rozrywek i bezmyślna. Że biegnę przed siebie i rzucam się w wir zabawy karnawałowej, podczas gdy we Francji pustoszą Tuileries, a moi krewni za swoje rojalistyczne poglądy idą na szafot. – A co miałaś zrobić? Pozostać i z czystej sympatii dać się skrócić o głowę? – To też prawda – przyznała. – A jednak to było z mojej strony egoistyczne i nieszlachetne. – Opowiedz mi jeszcze, jak trafiłaś do czerwonej gondoli – zażądałam. – Przez głupią nieuwagę. Spadłam z barki do kanału. Peruka w ciągu kilku chwil nasiąknęła wodą i o mało nie utonęłam. Ponieważ była przypięta do moich własnych włosów, nie mogłam jej sama zdjąć z głowy. – Ptaszek się utopił? – spytałam. – Nie, udało mu się odlecieć, bo ktoś złapał mnie za włosy, a ściślej biorąc, za perukę – i natychmiast wyciągnął mnie z wody. – Niech zgadnę. Tym kimś był Sebastiano. – Nie, to był ktoś inny. Siedział w czerwonej gondoli, ale wiosło trzymał kto inny: jednooki stary człowiek. – Nie pojmuję tego – powiedziałam. – U mnie też był ten starzec. Wszystko pozostałe również przebiegło podobnie jak u mnie. Człowiek, który wciągnął ją do czerwonej gondoli, zrobił się nerwowy i kazał staremu natychmiast wiosłować do brzegu, żeby Klaryssa mogła wysiąść.

– Gondola przybiła do brzegu, ale zanim zdążyłam wysiąść, wydarzyło się coś w rodzaju burzy – opowiadała Klaryssa. – Najpierw myślałam, że wybuchł koło mnie jeden z fajerwerków, wszędzie naokoło były te srebrne błyski i oślepiająca jasność. Potem rozległ się potężny huk i zrobiło się ciemno – zakończyła opowieść, zrezygnowana. – Gdy się ocknęłam, była noc. Byłam naga, znikła moja piękna suknia i wszystko inne też. Resztę już znałam. Od tej pory tkwiła tutaj, bo powrót się nie udał. Do szopy wpadła Matylda i oznajmiła, że czas na obiad. Pod warunkiem, że my, leniwe stworzenia, zabierzemy się wreszcie do gotowania.

Kolejne dwa tygodnie minęły szybciej, niż się tego na początku obawiałam. Prawie nie było czasu na rozmyślania, bo Matylda przez cały czas nas poganiała. Wstawałyśmy zawsze równo z dzwonami na prymę, choć najczęściej chętnie bym sobie dłużej pospała. Matylda była niestrudzoną poganiaczką. W miarę upływu czasu człowiek nie miał już właściwie odwagi przeciwstawiać się jej władczemu charakterowi, bo im bardziej się sprzeciwiał, tym wścieklej i wytrwalej złorzeczyła. W szopie, która była właściwie swego rodzaju warsztatem, nazywanym oficyną, miałyśmy ręce pełne roboty. Klaryssa objaśniła mi najważniejsze czynności i pod jej okiem wykonywałam wszelkie możliwe prace pomocnicze. Od przebierania i wiązania świeżych ziół w pęczki aż do czyszczenia i napełniania tygielków. Przy okazji nauczyłam się od niej, jak za pomocą szmatki nasączonej woskiem szczelnie zamykać szklane albo gliniane pojemniki. A także jak sporządza się mydło z suszonych kwiatów, oleju i innych składników i jak zrobić syrop na kaszel z miodu, szałwii i tymianku. Stałyśmy w obezwładniającym upale szopy, gdzie dłubałyśmy w tych ziołach i tygielkach, godzina za godziną, nie widząc końca tej żmudnej roboty. Już po kilku dniach zadawałam sobie pytanie, jak Klaryssa radziła sobie przed moim przybyciem. A Matylda też wcale nie siedziała bezczynnie. Jeśli nie przebywała akurat w kuchni i nie napychała się jedzeniem, niemal cały dzień spędzała w sklepie. Czasem sprzedażą musiała się zająć Klaryssa. Tymczasem Matylda zakładała swój wyjściowy czepek i ruszała w drogę do najróżniejszych kupców. Zamawiała u nich między innymi olej, łój wołowy, ocet czy minerały. Sama ze względu na brak miejsca nie mogła przechowywać większych ilości potrzebnych

surowców. Nie mówiąc już o tym, że jej towar można było produkować na zapas tylko w ograniczonym zakresie, bo wiele rzeczy szybko się psuło. W letnim upale jełczały przede wszystkim maści i kremy. Klaryssa wdrożyła mnie także do prac, które trzeba było wykonać w domu. Nie mogłam się w żaden sposób przyzwyczaić do myszy, które biegały po wszystkich kątach. Z czasem jednak udało mi się przynajmniej opanować wrzaski, gdy przy zamiataniu coś futrzastego wyskakiwało mi spod miotły. Bieliznę nosiło się do prania i prasowania. Ten uciążliwy obowiązek przejęła pewna wdowa z sąsiedztwa. Jak oznajmiła mi Klarysa, był to prawdziwy luksus. Przed dwa pierwsze lata po jej przybyciu stanowiło to jeszcze część jej obowiązków. Ale Matylda zorientowała się w pewnym momencie, że będzie miała więcej korzyści, jeśli przyuczy Klaryssę do pracy w oficynie, zamiast od rana do wieczora ganiać ją z praniem i prasowaniem. Matylda zapewne miała nadzieję, że przeistoczę się w kuchenną czarodziejkę. Już wkrótce musiała jednak zaakceptować fakt, że wśród garnków i rondli stawałam się największą sierotą na całym świecie. Dwa razy próbowałam ugotować kaszę jaglaną. Za pierwszym razem efekt przypominał grudkowatą kupkę cementu, za drugim – potrzymałam ją dłużej nad ogniem – grudkowatą kupkę węgla. Od tej pory wymigiwałam się od gotowania, jak tylko potrafiłam. Do tego wszystkiego nie miałam ochoty zaprzyjaźniać się ze wszystkimi składnikami, na przykład martwymi kurczakami, które trzeba było najpierw oskubać i wypatroszyć. Albo z rybami, które miały jeszcze oczy, płetwy i łuski. Czasami myślałam, że Matylda miałaby ochotę wyrzucić mnie za drzwi. Ale choć z trudem ukrywała złość z powodu moich nierozwiniętych talentów kulinarnych, ograniczała się do zwykłego łajania i zadowalała się tym, co potrafiłam z siebie wykrzesać w innych dziedzinach. Być może pocieszała ją myśl o pieniądzach, które Bart dał jej na moje utrzymanie. Sama nie gotowałam, a jednocześnie nie bardzo potrafiłam przywyknąć do oferowanego mi jedzenia. Gdyby nie głód, który zmuszał mnie do jego przełknięcia, chętnie bym z niego zrezygnowała. Rano najczęściej była kasza jaglana, od czasu do czasu coś w rodzaju naleśników, które były równie mdłe w smaku. W południe na stole często pojawiał się makaron, o bardzo podobnej konsystencji co śniadaniowa papka. Jeśli chodzi o warzywa, to jadaliśmy przede wszystkim soczewicę i fasolę, przetworzone na gęstą breję, z dodatkiem ryby, słoniny lub kiełbasy. Ważne było najwidoczniej przede wszystkim to, by się nasycić. Smak był sprawą

drugorzędną. W czasie okazjonalnych spacerów pozwalałam więc sobie zawsze na jakąś przekąskę w postaci jabłek albo świeżego chleba. To było jedzenie, do którego miałam największe zaufanie. W całym mieście byli wędrowni sklepikarze, którzy sprzedawali jedzenie z kramów albo ze swoich łodzi. Już na samą myśl, że czekolada zostanie wynaleziona dopiero za mniej więcej czterysta lat, chciało mi się wyć ze współczucia dla tych biednych ludzi żyjących w piętnastym wieku. Ale to było nic w porównaniu z nędzą, jaka panowała w sektorze ochrony zdrowia. Niemal codziennie do sklepiku z ziołami przychodzili chorzy albo ich krewni, a to, czego byłam świadkiem w tym krótkim czasie, bardzo mnie zaszokowało. Ci ludzie byli już, można powiedzieć, jedną nogą w grobie. Zatrucie krwi, suchy kaszel, paskudna biegunka albo nawet silne bóle brzucha. Czasami wystarczyło zaledwie parę dni, by pojawił się ktoś z rodziny osoby dotkniętej chorobą i we łzach oznajmiał, że nie pomogły ani modlitwy, ani żadne lekarstwa. W dwudziestym wieku niemal nikt z tych ludzi nie musiałby umierać. Ale tu nie było ani penicyliny, ani operacji wyrostka robaczkowego. Mój niepokój wzrósł, gdy dowiedziałam się, jak często kobiety umierały podczas porodu i krótko potem. W ciągu zaledwie tygodnia w sklepiku Matyldy dwukrotnie pojawili się zrozpaczeni krewni, wypłakując swój żal. Przy takich okazjach Matylda, ku mojemu zaskoczeniu, zachowywała się inaczej niż zwykle. Nie była opryskliwa ani odpychająca, lecz okazywała współczucie. Raz nawet objęła płaczącą kobietę, która w czasie ostatniej zarazy straciła dwóch synów i której córka zmarła właśnie w połogu. Klaryssa opowiedziała mi o zarazie. – Zaraza co jakiś czas nawiedza miasto, w niektórych latach jest bardzo źle, wtedy wszędzie czai się strach. Chorych zbiera się i wywozi na Wyspę Przeklętych, gdzie większość z nich umiera. Zdjęta grozą przypomniałam sobie masowy grób na wyspie zarazy, o którym opowiadał mi ojciec. Dzięki Bogu, niedługo będę mogła wrócić do domu. Pomijając te wszystkie niezliczone prymitywne ograniczenia, dni do najbliższej zmiany faz księżyca przebiegały w jednostajnym rytmie. Na przemian praca i jeszcze więcej pracy, przerywanej codziennymi wyprawami do studni i cotygodniowymi zakupami na dużym targu przy Rialto.

Dwa razy wykradłam się i poszłam do sklepu z maskami za bazyliką, ale drzwi były zamknięte na klucz. Na moje pukanie nikt nie odpowiadał. Klaryssa i ja co parę dni myłyśmy sobie włosy na wewnętrznym dziedzińcu. Polewałyśmy też wzajemnie swoje nagie ciała roztworem mydła, a potem wycierałyśmy się do sucha lnianymi ręcznikami i siadałyśmy na słońcu. Raz przy tym zasnęłam i śniło mi się, że leżę gdzieś na plaży. Wraz z upływem dni robiło się coraz zimniej i akcje z myciem stały się krótsze i mniej przyjemne. Mimo to robiłam, co w mojej mocy, by zachować jak największą czystość. Wystarczyło mi, że przez cały czas chodzę w tych samych ciuchach i z pewnością z ich powodu niedługo zacznę cuchnąć na odległość. Nie było dla mnie żadną pociechą, że moi współmieszkańcy też wcale ładnie nie pachną: przede wszystkim Matylda rozsiewała dość silny odór. Pod tym względem jednak nie różniła się od większości ludzi, których spotkałam do tej pory w tych czasach. Zero żelu pod prysznic, zero pralek, zero dezodorantów. I brak spłuczki w ubikacji. Przeszłość brzydko pachniała, w najprawdziwszym sensie tego słowa. Na początku nieustannie wstrzymywałam oddech, ale po kilku dniach nauczyłam się bohatersko znosić smród. W drugim tygodniu ledwie go zauważałam. Klaryssa pożyczyła mi jedną ze swoich bieliźnianych sukien, żebym tę drugą mogła oddać do prania, ale nie poczułam się przez to naprawdę świeżo. Kilka razy byłam już bliska tego, by kupić coś sobie na zmianę, ale potem mówiłam sobie, że na te parę dni się nie opłaci. Miałam zamiar, wyjeżdżając, zostawić pieniądze od Sebastiana Klaryssie, bo nie mogłam ich przecież zabrać ze sobą. Ona zaś mogłaby dzięki temu spełnić jakieś swoje marzenie. Matylda trzymała ją dość krótko, jeśli chodzi o kieszonkowe. Ściśle rzecz biorąc, Klaryssa nie dostawała nic, tylko raz w roku nowe ciuchy albo buty, ale tylko wtedy, gdy stare były już do reszty znoszone. W porównaniu z jej wcześ­niejszym życiem, kiedy mogła się ubierać w aksamity, jedwabie i koronki, żyła tutaj jak Kopciuszek na służbie. Ale za każdym razem, kiedy ją o to zagadywałam, stawała się dziwnie małomówna. Przypuszczałam, że nie chce, by jej przypominano tamte piękne czasy luksusu, ponieważ życie tutaj wydawało się jej wtedy jeszcze bardziej beznadziejne. Korciło mnie, żeby się dowiedzieć, ile warte były monety, które dał mi Sebastiano. W tym celu pętałam się kilka razy po sklepiku, udając, że skupiam się na zamiataniu,

i obserwowałam, jakie nominały przechodzą przez ladę. Wypytałam też o pieniądze Klaryssę. Od niej dowiedziałam się, co można kupić za soldo, za lira tron albo za marcello. Największą wartość miał dukat, ponieważ był ze złota. W ten sposób doszłam do tego, że Sebastiano zostawił mi spory majątek – same złote i srebrne monety, których wystarczyłoby, żeby kupić cały ten sklepik z ziołami. Klaryssa mog­łaby sobie za to sprawić całą skrzynię pełną nowych sukien i butów. Poza kilkoma mniejszymi srebrnymi monetami resztę gotówki ukryłam pod materacem naszego łóżka. Najpóźniej w noc zmiany faz księżyca pieniądze przejdą w posiadanie Klaryssy. Czasami, przed pójściem spać, siadałam obok Jacopa przy kuchennym stole i przyglądałam mu się, jak rzeźbi. Jego dłonie były niemal tak samo sękate i spękane jak drewno, które obrabiał w świetle olejowej lampy. Jednakże to, co z nich wychodziło, było ponadczasowej urody. Rzeźbił figurki świętych, które potem polerował i woskował, aż błyszczały niczym stare złoto. Gdy były gotowe, stawiał je na stole i opowiadał, co przedstawiają. Był wśród nich święty Sebastian najeżony strzałami, święty Krzysztof z małym Jezuskiem na ramionach i oczywiście patron Wenecji, święty Marek, na grzbiecie lwa. Co kilka dni Jacopo przepasywał się przenośnym kramem, wkładał do niego kilka spośród swoich figurek i kuśtykał o kulach na plac Świętego Marka. Tam sprzedawał swoje rzeźbiarskie dzieła sztuki. Najczęściej pozbywał się ich wszystkich bardzo szybko, bo ludzie w tamtym stuleciu byli niesłychanie pobożni. Dla wielu z nich cześć oddawana świętym była ważnym elementem codziennego życia. Także dla Klaryssy, Matyldy i Jacopa religia odgrywała ważną rolę. Modlili się przede wszystkim przed posiłkami i co niedzielę chodzili do kościoła. Żeby nie dopuścić do nieporozumień, grzecznie szłam z nimi. Trudno mi się było wykręcić tym, że jestem ewangeliczką, tym bardziej że nawet nie wiedziałam, czy Luter już się w ogóle urodził. Mały ceglany kościółek był wypełniony do granic. Ludzie stali ciasno stłoczeni i niemal nie można się było poruszyć. Choć większość miała na sobie najlepsze i najczystsze ubrania, omal nie mdlałam od tego skoncentrowanego smrodu. Ksiądz odprawiał mszę w formie swego rodzaju melorecytacji. Liturgia łacińska zdawała mi się obca i onieśmielająca. Pocieszałam się tym, że moją obecnością wspieram międzynarodowy ruch ekumeniczny, jeszcze zanim w ogóle został wynaleziony. W ten sposób przetrwałam obie niedzielne msze aż do kolejnej zmiany faz księżyca.

Wreszcie nastał ten czas. Minęły dwa tygodnie.

W nocy przed wielkim dniem niemal nie zmrużyłam oka, tak byłam podekscytowana. Klaryssa też źle spała. Frustrowało ją to, że odjeżdżam, podczas gdy ona nie miała żadnych widoków na to, by wrócić do swej ojczyzny. Humor nie poprawił się jej także wtedy, gdy następnego ranka dałam jej pieniądze. Wręcz przeciwnie. Kiedy się dowiedziała, że dostałam je od Sebastiana, ze złości straciła panowanie nad sobą: mnie dał pieniądze, a jej nie. Mimo że jej gniew wreszcie osłabł, nadal była przygnębiona. – Będzie mi ciebie strasznie brakować – powiedziała. – Mnie ciebie też – zapewniłam ją i była to najprawdziwsza prawda. Na pewno nie będzie mi brakować całej reszty, ani tego domu, ani Matyldy, ani tych prymitywnych czasów. Ale Klaryssy tak. Była prawdziwą przyjaciółką. Dzieliłyśmy ze sobą wszystko, nie tylko masę pracy, koszule, nocnik i łóżko, lecz także los, który popchnął nas w przeszłość. To nas zjednoczyło. I nawet nie mogłyśmy sobie na pożegnanie powiedzieć „do widzenia” ani „przecież nie wyjeżdżam na zawsze”. Wyjadę na zawsze, jak tylko czerwona gondola zawiezie mnie z powrotem. Geograficznie byłam oddalona od rodziców zaledwie o żabi skok. Ale ponad pięćset lat w przyszłość – tego nie można było nazwać wyjściem za róg. – Tak bardzo mi cię szkoda, że musisz to jeszcze wytrzymać – zwróciłam się do Klaryssy. – Ale w końcu tobie też się uda. Będziesz mogła wrócić do domu i wszystko będzie dobrze. – Miałam wielką ochotę ostrzec ją przed Napoleonem, który z pewnością nie patyczkował się z tymi, co tak jak Klaryssa uciekli przed rewolucją francuską. Niestety blokada mi na to nie pozwalała. Zamiast tego przyszła mi do głowy inna myśl. – Wiesz co, na pewno nie zaszkodzi, jeśli tymczasem będziesz się trzymała Bartolomea. To miły facet i bardzo cię lubi. Dlaczego się z nim gdzieś nie wybierzesz? – Zobaczymy – powiedziała niepewnie. Gorączkowe oczekiwanie nie pozwoliło mi przy śniadaniu przełknąć nawet odrobiny kaszy. Matylda zmierzyła mnie podejrzliwym spojrzeniem. – Masz na twarzy okropne wypieki. Chyba nie dostaniesz gorączki? – Nie, wszystko w porządku. Pewnie wczoraj byłam za długo na słońcu.

Ani słowem nie zdradziłam się przed nią o czekającej mnie podróży. Klaryssa poradziła mi, żebym po prostu zniknęła bez słowa. – Tak będzie lepiej. Inaczej Matylda strasznie się zdenerwuje. Polubiła cię, wiesz? – Chcesz powiedzieć: jako darmową służbę? – Nie, raczej jako człowieka. Wprawdzie nie podzielałam tego wrażenia, ale Klaryssa znała Matyldę dłużej niż ja, dlatego nie oponowałam. Przez czas do dzwonów na tercję – wiedziałam już, że rozbrzmiewają trzy godziny po prymie, a zatem około dziewiątej rano – udawałam, że pomagam Klaryssie w oficynie. Kiedy w końcu rozbrzmiały długo wyczekiwane dźwięki, szybko objęłam Klaryssę. – Adieu – powiedziałam poruszona. – Życzę ci całego szczęścia na tej ziemi i szybkiego powrotu do twoich czasów. Potem ruszyłam z kopyta, przez kuchnię, obok Matyldy przez sklep, na dwór. Starałam się nie rozglądać na prawo i lewo. Inaczej mogłabym się jeszcze rozpłakać. Przede wszystkim, gdybym zobaczyła przy kuchennym stole Jacopa, jak rzeźbi właśnie nową figurkę świętego. Na zewnątrz, w odległości kilku kroków od drzwi, stał Sebastiano. Spojrzał mi przez ramię i z ubolewaniem pokręcił głową. – Ty nie możesz iść, przecież wiesz. Odwróciłam się i ku mojemu zdumieniu spostrzegłam Klaryssę. Stała i patrzyła na nas z przekorą. – Mam prawo spróbować jeszcze raz. Czyż nie dość już odpokutowałam? – Gdyby tak było, dowiedziałabyś się o tym. Idź z powrotem do domu. Czekaj, aż przyjdzie twój czas. – Odwrócił się do mnie. – Idź już. Zaraz cię dogonię. Ruszyłam z ociąganiem. Przez ramię widziałam, jak Klaryssa próbuje za mną biec, ale Sebastiano zastąpił jej drogę i przytrzymał ją. – Przykro mi – powiedział. – Nienawidzę cię! – zawołała z wściekłością. – Wracaj do domu – powiedział, popychając ją w stronę sklepu z ziołami. Wyrwała mu się. – Nienawidzę cię – powtórzyła, a potem odwróciła się gwałtownie. Sebastiano poczekał, aż zniknie za drzwiami, a potem podszedł do mnie.

– Jesteś gotowa? – spytał. Przytaknęłam w milczeniu. Ruszył raźno do przodu i z trudem mogłam dotrzymać mu kroku. – Dlaczego nie zgodziłeś się, żeby poszła z nami? – spytałam. – Przecież mogłaby spróbować. Dlaczego nie pozwolisz jej wsiąść ze mną do łodzi? – Nie mogę o tym mówić. Te ograniczenia w komunikacji denerwowały mnie jak zwykle, ale co mogłam zrobić? Biegnąc obok niego, postanowiłam chociaż wyjaśnić inną sprawę. – Wiesz co, te pieniądze, które mi dałeś… było tego sporo, w każdym razie o ile zdążyłam się do tej pory zorientować. Powinniśmy teraz ustalić jakiś kurs wymiany, żebym wiedziała, ile muszę ci oddać, kiedy już wrócę do domu. Jak uważasz? – Czyżbyś wszystko wydała? – No cóż… – Zostawiłaś je Klaryssie! Skuliłam się pod jego rozzłoszczonym spojrzeniem. – Uważam, że tak było fair – zaczęłam się bronić. – Tkwi tutaj od lat, haruje jak wół i nawet nie ma porządnego ubrania! Nie zasłużyła na to! Przecież nikomu nic nie zrobiła! – Przypuszczalnie nie powiedziała ci jeszcze całej prawdy. – Ależ tak, powiedziała – wywaliłam karty na stół. – Powiedziała mi, że wcale nie prowadzono jej na szafot, tylko że przedtem uciekła z Paryża. Sebastiano pokręcił głową. – Po prostu o tym zapomnij. – Dlaczego mam o tym zapomnieć? Dlaczego nie można jej trochę ułatwić tego trudnego życia? – Może dlatego, że sama jest sobie winna. – Tylko dlatego, że przez nieuwagę wpadła do wody?! – Umilkłam. – A może chodzi o coś innego? – Nie mogę o tym rozmawiać. Proszę, znowu to samo. Kretyńska blokada. Ale już za chwilę będzie mi to całkiem obojętne, bo wyruszę w ponad pięćsetletnią podróż w czasie. Dotarliśmy do Canal Grande. Po przekątnej, na drugim brzegu, znajdował się jeden

z najpiękniejszych pałaców w Wenecji, Ca’ d’Oro, w każdym razie tak się będzie nazywał w przyszłości i będzie tam wtedy muzeum. Zobaczyć go tutaj, w samym środku historycznego otoczenia, dokładnie w tym samym miejscu co w przyszłości, tylko młodszy o kilkaset lat, stanowiło obiecujące nawiązanie do moich własnych, tych właściwych czasów. Czasów Häagen Dazs14 i Facebooka. Żegnaj, kaszo jaglana i wychodku! Pełna nadziei spojrzałam ponad kanałem. Powierzchnia wody połyskiwała złotawo w słońcu, wokół panował spokój. Cisza była nieomal namacalna – najbliższa motorówka, w najprawdziwszym znaczeniu tego słowa, znajdowała się wieki stąd. Szlak przemierzały jedynie gondole. Nie czarne, ale kolorowe, bo nie uchwalono jeszcze ustawy o zwalczaniu luksusu. Już za chwilę wszystko wokół naprawdę stanie się tylko przeszłością. Będę mogła na to spojrzeć z innej, lepszej strony. To znaczy z przyszłości. Wreszcie ujrzałam czerwoną gondolę. Przypłynęła bocznym kanałem. Szybko się do nas zbliżała. Jednooki mężczyzna stał na rufie i energicznie poruszał wiosłem. Kiedy mnie zobaczył, zmrużył jedyne oko, jakie posiadał, a niezliczone zmarszczki na jego twarzy stały się jeszcze bardziej wyraziste. Wyszczerzył do mnie zęby. – Coś mi się wydaje, że ktoś tu się nie może doczekać – powiedział chrapliwym głosem. Znowu odniosłam wrażenie, że skądś go znam, ale nie była to pora na rozmyślania. Sebastiano już zaczął mnie poganiać, żebym ulokowała się w łodzi. – Nie mamy wiele czasu! Pospiesznie wsiadłam na pokład. Sebastiano wskoczył za mną eleganckim susem i znowu miałam okazję podziwiać jego zręczność. Choć z przejęcia niemal nie mogłam oddychać, zauważyłam, jak błękitne są jego oczy. I ładnie pachniał. Stwierdziłam to, gdy pociągnął mnie na ławeczkę i usiadł obok mnie. Nie dezodorantem ani szamponem czy czymś takim. Tylko po prostu tak… jak trzeba. Poczekałam, aż odbijemy od brzegu, ale nic się nie wydarzyło. Stary gondolier wciągnął wiosło na pokład i spuścił głowę. Mruczał coś pod nosem, ale nie rozumiałam co. – Teraz – powiedział Sebastiano. – I wtedy zobaczyłam, jak z burt łodzi wędrują w górę srebrne błyski. Najpierw cienka jasna linia. Potem oślepiająca płaszczyzna niczym świetlna kurtyna zaczęła wznosić się coraz wyżej, aż wypełniła całe pole mojego widzenia. Wstrzymałam oddech i czekałam na huk. Przez głowę przelatywały mi myśli bez związku. Na przykład, czy wyląduję w przyszłości nago. I czy po wylądowaniu dostanę z powrotem moją torbę, najlepiej

razem z iPodem. I czy będę wszystko pamiętać. Zwłaszcza to ostatnie mnie niepokoiło. W tym ułamku sekundy, nim jasność przyćmiła wszystkie inne obrazy, miałam ochotę powiedzieć Sebastianowi, że cieszę się, że go poznałam. Mimo wszystko. Ale na to nie było już czasu. Oślepiające światło pękło z ogłuszającym hukiem. Potem wszystko spowiła całkowita ciemność. 1 W oryg. Schüler-VZ, portal społecznościowy, odpowiednik Naszej Klasy (przyp. tłum.). 2 Gollum lub Sméagoll, postać z powieści J.R.R. Tolkiena Hobbit oraz Władca pierścieni (przyp. tłum.). 3 Muzeum w Wenecji. 4 Typowe włoskie kanapki w kształcie trójkąta. 5 Self fullfilling prophecy (ang.) – samospełniająca się przepowiednia (przyp. red.). 6 Campo (wł.) – plac. 7 Vaporetto – tramwaj wodny w Wenecji (przyp. red.). 8 Handicap (ang.) – w golfie poziom gry; w innym znaczeniu – niepełnosprawność (przyp. red.). 9 Bart (niem.) – broda (przyp. red.). 10 Wenecki zwrot używany w stosunku do kobiet. 11 Dzwony o poranku, około 6.00. 12 Dzwony popołudniowe, około 15.00. 13 Wenecki/włoski zwrot używany wobec kobiet. 14 Häagen Dazs – popularna w Niemczech marka lodów (przyp. red.).

CZĘŚĆ DRUGA

Wenecja, 1499

Tak jak poprzednio była noc, kiedy się ocknęłam. Leżałam płasko na plecach, ale tym razem nie miałam worka na twarzy, lecz widziałam nad sobą rozgwieżdżone niebo. Nie byłam też naga. No jasne, pomyślałam, właściwie to logiczne, że mam na sobie ubranie. Rzeczy, które zabrałam ze sobą z przeszłości w teraźniejszość, nie były anachroniczne, tylko po prostu starodawne. Nie mogły oczywiście przejść jako prawdziwe. W każdym razie nie wyglądały na tak stare, jakie były. Moje myśli skakały bez ładu tu i tam. Dopiero stopniowo rozjaśniło mi się w głowie na tyle, że mogłam znowu mówić. – Halo? – spytałam piskliwym głosem. – Jest tu kto? – Tu jestem – usłyszałam głos Sebastiana obok mnie. Poczułam jego dłoń na swoim ramieniu. Podniósł mnie do pozycji siedzącej. – Wszystko w porządku? – spytał. – Teraz tak. Najpierw myślałam, że nie mam nic na sobie. Nie żebyś sobie pomyślał, że jestem szczególnie pruderyjna. Ale aż tak dobrze się nie znamy. – Właściwie prawie wcale się nie znamy – potwierdził Sebastiano. – Jeśli jest to dla ciebie jakimś pocieszeniem, to za pierwszym razem nie patrzyłem. Albo, powiedzmy, tylko przez chwilę, a zaraz potem pojawił się Bartolomeo z workiem. Rozejrzałam się dookoła. Wylądowaliśmy w dość ciemnym zaułku. Właściwie wyglądał tak samo jak ostatnim razem. Niektóre kąty w Wenecji najwyraźniej nie zmieniają się nawet przez ponad pięćset lat. Podźwignęłam się z pomocą Sebastiana. – Miło, że mnie tu przyprowadziłeś. Jeśli się spieszysz, drogę do hotelu pewnie sama znajdę. W głębi duszy miałam nadzieję, że jednak mnie tam odprowadzi. Było dość ciemno. Tylko z jednego domu padał migoczący promień światła. Wystarczyło, by dostrzec, że uliczka tu nie jest brukowana. – O mój Boże – krzyknęłam. – Nie udało się! Popatrz! Ten kawałek zaułka, przed nami. Nie ma bruku, tylko ta głupia glina. Zostaliśmy tutaj!

– Wiem. Nie jestem ślepy. Przerażona zaczęłam się trząść i nim się obejrzałam, wybuchnęłam płaczem. Ryczałam i trzęsłam się, nie panując nad sobą, jakby był sam środek zimy, chociaż ani trochę nie marzłam. Sebastiano stał przede mną z opuszczonymi rękami i patrzył bezradnie, ale wcale mi to nie pomagało. W końcu westchnął i wziął mnie w ramiona, co miało ten efekt, że teraz chlipałam mu w szyję. Zduszony szloch wyrwał mi się z piersi. To, że mnie przytulił, dobrze mi zrobiło. Szok powoli odpuszczał, jak gdyby siła i ciepło ciała Sebastiana przechodziły na mnie. Drżenie osłabło i w końcu całkiem ustąpiło. Jeszcze przez chwilę chlipałam pod nosem, tak że zmoczyłam Sebastianowi kołnierz koszuli. Wreszcie nawet dla mnie było już tego dość. Z ociąganiem odsunęłam się od niego i przetarłam oczy rękawem. – Gdzie jest gondola? Czy nie możemy po prostu spróbować jeszcze raz? Potrząsnął głową. – Czas minął. Gondola odpłynęła. Wrota czasu się zamknęły. – Ale jak to się mogło stać? – Pst, nie tak głośno. O tej porze zawsze chodzą tu straże. Raczej nie miał na myśli carabinieri, lecz mówił o tych gościach w hełmach, pancerzach i z pikami, których dane mi było już oglądać dokładnie dwa tygodnie temu. – Sebastiano, ja chcę do domu! Nie będę do końca życia biegać do tej ohydnej ubikacji i chodzić bez bielizny! – Mówiłam szeptem, bo w ciemnościach usłyszałam kroki. – Moi rodzice na pewno już się okropnie o mnie martwią. Wierz mi, poruszą niebo i ziemię, jeśli nie wrócę. – Wróciłabyś przez te same wrota, przez które zniknęłaś. I to nawet w swoich własnych ciuchach. Twoi rodzice wcale by nie zauważyli, że cię nie było. – Czy to znaczy, że są jeszcze jakieś inne wrota? – spytałam szybko. – Nie mogę o tym rozmawiać. Gdybyśmy w tym momencie znajdowali się bliżej kanału, wepchnęłabym go do wody. – Jeśli są inne wrota, chcę z nich skorzystać – zażądałam. – Założę się o wszystko, że ty też to robisz. – To coś zupełnie innego. – Aha. A więc są. Inne wrota! Nie otrzymałam odpowiedzi, ale nie odpuszczałam. – Miejsce, w którym właśnie wylądowałam, to jest to samo co ostatnim razem, tak? Czy

wrota czasu mają swoje stałe miejsca? Wsiada się do gondoli na kanale, a wysiada w tym zaułku? Nie boicie się, że ktoś to przypadkiem zobaczy i zostaniecie oskarżeni o czary? – To tak nie działa – powiedział Sebastiano niecierpliwie. – Ważne wrota mogą zobaczyć tylko wtajemniczeni. – Złapał mnie za ramię. – Chodź stąd. Nie możemy tu zostać. Pociągnął mnie za sobą i przeszliśmy kawałek. – Poczekaj. – Zatrzymałam się. Dotarliśmy do innego zaułka, gdzie było trochę więcej światła, ponieważ na ścianie jednego z domów płonęła latarnia. – Dokąd my w ogóle idziemy? Jeśli myślisz, że znowu możesz mnie odstawić do Matyldy, to chyba masz źle w głowie. Pójdę dokładnie tam, gdzie ty. A jeśli będziesz próbował mnie nabrać i zniknąć, stanę na warcie przed sklepem z maskami i będę tam stać tak długo, aż się znowu pojawisz. – Kto ci powiedział, że ja jeszcze kiedykolwiek tam pójdę? – Założę się, że macie tam coś w rodzaju centrali. Choćby dlatego, że ten sklep wygląda dokładnie tak jak pięćset lat później. Zrobił się czujny. – Skąd to wiesz? – Bo kupiłam sobie tam maskę. – Kiedy? – W przyszłości, oczywiście. – A niech to szlag! – wrzasnął, jakby ktoś nadepnął mu ostrym obcasem na stopę. Miałam wrażenie, że oczekuje dalszych wyjaśnień. – Właściwie chciałam sobie kupić buty, ale w jakiś sposób wylądowałam wraz z Matthiasem w tym sklepie z maskami. Na marginesie, Matthias to ten gruby chłopak, który z rodzicami też był w czerwonej gondoli, kiedy wrota czasu się otworzyły. – Zmarszczyłam czoło. – Właściwie to śmieszne, że oni też się tutaj nie pojawili. Rzeczywiście mieli ogromne szczęście, prawda? – Hmm. Miałaś przy sobie tę maskę, kiedy nastąpiło przejście? Skinęłam głową. – Była w torbie, którą miałam przewieszoną przez ramię. I która oczywiście zniknęła, razem z moim iPodem, kieszonkowym za cały miesiąc i moim Sensi. – To ostatnie powiedziałam z ogromnym rozgoryczeniem. Szanse, by jak najszybciej wrócić do domu i do torby z tym wszystkim, co lubiłam i co

było mi drogie, przedstawiały się znacznie gorzej niż jeszcze godzinę temu. Ale nawet nie chciałam myśleć o tym, że ze mną mogłoby się stać to co z Klaryssą. Gdybym tylko, choćby mgliście, wzięła to pod uwagę, zaczęłabym wrzeszczeć i załamałabym się. Wtedy musieliby mnie zamknąć. Nie miałam wprawdzie pojęcia gdzie, ale i tak wolałam tego nie wiedzieć. – Co to jest Sensi? – spytał Sebastiano. Najwyraźniej w przyszłości istniały rzeczy, których nawet on nie znał. – Gatunek perfum – odparłam. – O co chodziło z tą maską? Jaką rolę odegrała w całej tej sprawie? – Nie mogę ci nic o tym powiedzieć. – Aha – mruknęłam ponuro. Niespokojnie popatrzył w mrok. – Musimy iść dalej. Noc ma oczy i uszy. Nasłuchiwałam przez chwilę. – Nikogo tam nie ma – zauważyłam. – I właśnie w tym tkwi niebezpieczeństwo. Człowiekowi się wydaje, że jest bezpieczny, a zaraz potem ktoś przykłada mu sztylet do gardła. Zadrżałam, ale szybko zorientowałam się, co jest grane. – Chcesz mi napędzić stracha – powiedziałam. – Ale ci się to nie uda. Pogódź się z tym, że musisz mnie ze sobą zabrać. Nieważne, ilu kilerów po drodze będziesz musiał położyć trupem. – Wygląda na to, że naprawdę będę musiał. – Położyć trupem kilerów? – Nie, zabrać cię ze sobą. Pora na kilerów na pewno jeszcze przyjdzie. To mnie rozśmieszyło. Biorąc pod uwagę moje nieciekawe położenie, nie przypuszczałabym, że już po chwili będę w stanie śmiać się z dowcipu, żeby nie wiem jak był dobry. Dopiero później zrozumiałam, że to wcale nie był dowcip.

Przemykaliśmy pospiesznie przez noc niczym dwa cienie, ale tym razem było mi znacznie łatwiej dotrzymać mu kroku niż jeszcze dwa tygodnie temu. Zdążyłam już sobie rozchodzić buty i lepiej znałam okolicę. Przede wszystkim jednak postanowiłam sobie mocno, że nie dam się spławić. Nie wiedziałam, czy mogę ufać Sebastianowi. Realizował plany, których nie

znałam. I miał wysoce podejrzany zawód – łagodnie rzecz ujmując. Ale wiedział, jak podróżować w czasie. Chciałam się o tym dowiedzieć wszystkiego, dlatego postanowiłam przykleić się do niego jak guma do żucia. – Gdzie mnie prowadzisz? – Nie martw się, nie do Matyldy. Dziś w nocy prześpimy się u jednej mojej znajomej, a jutro… zobaczymy. To musi być miejsce, w którym będę cię mógł mieć na oku. – Moim zdaniem to przesada – sprzeciwiłam się. – Wszyscy uważają, że na swój wiek jestem bardzo rozsądna. No dobra, wysłałam maila do Vanessy – dodałam tytułem uzupełnienia – żeby nakleiła swojemu byłemu na motocykl nalepkę z napisem: „Uwaga, alkoholik na drodze”. Prawdę mówiąc – zastanowiłam się przez chwilę – wcale tego jeszcze nie zrobiłam. Dopiero za pięćset lat. – Nie chodzi o jakieś wygłupy z przyszłości, tylko o powód, dla którego tu jesteś. – Czy to ma znaczyć, że jest jakiś powód? Myślałam, że to głupi przypadek. – Ja też przez cały czas miałem taką nadzieję. Ale maska dowodzi czegoś wręcz przeciwnego. Jesteś tutaj z konkretnej przyczyny. – A cóż to ma dokładnie znaczyć? – Z sarkazmem uniosłam rękę. – Poczekaj. Założę się, że nie możesz o tym rozmawiać. – Wręcz przeciwnie. Nawet muszę o tym rozmawiać. Jesteś tu po to, by zapobiec jakiemuś zdarzeniu. – Serio? – Byłam zaskoczona. – Może przypadkiem wiesz jakiemu? – Nie. Ale to coś, co ma decydujące znaczenie dla przyszłości. I chodzi przy tym także o twoje własne życie, bo jeśli zrobisz coś źle, nie będziesz mogła wrócić. Albo jeszcze gorzej: umrzesz.

Potrzebowałam chwili, aby przetrawić grozę wywołaną tą informacją. Mimo to miałam jeszcze przynajmniej tysiąc kolejnych pytań. Między innymi, dlaczego miałabym umrzeć, jeśli zrobię coś nie tak. Ale ku mojemu niezadowoleniu Sebastiano oświadczył, że nie może o tym mówić. Poza tym w tej chwili i tak byłoby lepiej, gdybyśmy tyle nie gadali. – Czy dlatego, że wszędzie czai się niebezpieczeństwo? – spytałam z powątpiewaniem. – Nie. Dlatego, że jestem padnięty jak pies i marzę o tym, żeby położyć się do łóżka. Nie

spałem nie tylko tej, ale również poprzedniej nocy. To nasunęło natychmiast kolejne pytania, na przykład o to, czy jego brak snu wczorajszej nocy miał związek z pilnym patrolem w czasie. Przemierzaliśmy miasto w kierunku na wschód. Poznałam to po tym, że niebo robiło się tam jaśniejsze, bo powoli wstawało słońce. Po pewnym czasie dotarliśmy do celu. Sebastiano zatrzymał się przed dużym domem i zastukał do drzwi kołatką. Spojrzałam w górę fasady. W słabym świetle nadciągającego świtu widziałam ledwie zarysy, ale dało się dostrzec, że mamy przed sobą dość elegancką budowlę. – To jest palazzo – powiedziałam. – W tych czasach tak nazywamy jedynie Pałac Dożów. – Sebastiano raz jeszcze zastukał do drzwi. Drzwi otworzyły się ze zgrzytem i stanął przed nami jednooki mężczyzna z czerwonej gondoli. W ręku trzymał lampion, który nadawał jego twarzy z klapką na oku demoniczny wyraz. – No coś takiego – powiedział. – Chyba ktoś nie mógł trafić do domu. – Podczas pierwszego przejścia miała przy sobie maskę – powiedział Sebastiano, tak jakby to miało wszystko tłumaczyć. – Nawiasem mówiąc, jestem Anna – przedstawiłam się. – Wiem – odrzekł jednooki. – Ja nazywam się José Marinero de la Embarcación. Możesz mówić do mnie José. Uznałam, że to praktyczne, bo reszty i tak nie zdołałam zrozumieć. José poszedł z lampionem przodem przez otoczony murami dziedziniec do zewnętrznych schodów. W migoczącym blasku świecy cień jego zniekształconej postaci na murze przypominał olbrzyma. Schody prowadziły w górę do loggii. Gdy tam dotarliśmy, José otworzył drzwi. Weszliśmy do pomieszczenia, którego rozmiarów przy tym marnym oświetleniu mogłam się tylko domyślać. W każdym razie było ogromne. Szczególnie w porównaniu z niskimi izdebkami, w których spędziłam ostatnie dwa tygodnie. Razem z rodzicami niedawno (albo w dalekiej przyszłości, to zależy) zwiedzałam Ca’ d’Oro i teraz przypomniało mi się parę rzeczy, których dowiedzieliśmy się tam o konstrukcji typowych weneckich palazzi. Większość patrycjuszowskich domostw pochodzących z tamtych

czasów była zbudowana na podobnych zasadach. Na parterze znajdował się westybul z dostępem do kanału, do niektórych można było nawet wpłynąć gondolą. Z westybulem najczęściej sąsiadowało półpiętro z pomieszczeniami gospodarczymi, takimi jak kuchnia, magazyn czy pralnie. Pierwsze piętro obejmowało wytworne pomieszczenia mieszkalne z pełną przepychu salą nazywaną portego, która ciągnęła się przez cały dom. Po obu stronach tej sali znajdowały się komnaty, w których właściciele spali, jedli albo podejmowali gości. Właśnie w takim portego byłam w tej chwili. Z lewej i prawej strony odchodziły drzwi. José otworzył jedne z nich i oświetlił znajdujące się za nimi pomieszczenie. – Myślę, że to nadaje się na przyjęcie młodej damy – oświadczył. Zajrzałam do mrocznych czeluści pokoju, podczas gdy Sebastiano przypalił od lampionu świecę i podał mi ją. – Śpij dobrze – powiedział. – Jutro porozmawiamy. Albo raczej dzisiaj. W każdym razie później. – O rany! – zawołałam. – Czy to faktycznie jest łoże z baldachimem?

Faktycznie było. Na jego widok nagle uświadomiłam sobie, jak bardzo jestem zmęczona. Mimo to najpierw przepatrzyłam wszystkie kąty, sprawdzając, czy teren jest bezpieczny. Ponure aluzje Sebastiana do skrytobójców wcale nie spłynęły po mnie jak woda po kaczce. Połączenie ciemności i samotności dodatkowo wprawiało mnie w niepokój. Okazało się, że poza kosztownym wyposażeniem pomieszczenie jest puste. Poza tym, co było praktyczne, drzwi dały się zaryglować od wewnątrz i uczyniłam to natychmiast, nim się rozebrałam i wczołgałam w piernaty. Co w tym przypadku należy rozumieć dosłownie, bo pościel była cudownie lekka i puszysta niczym puchowa pierzyna z przyszłości. Także materac był miękki i wygodny, a lniane poszwy gładkie. Nigdzie nie wystawały źdźbła słomy, nie było ani drapiącej tkaniny, ani cuchnącej wełny. Z tym baldachimem nade mną – w blasku świec dostrzegłam, że był zrobiony z haftowanego jedwabiu – zdawało mi się, że jestem śpiącą królewną. Gotową na stuletni sen. Zanim mnie zmorzył, poczułam atak wyrzutów sumienia. Biedna Klaryssa! Ja tu sobie leżę w adamaszku i puchu, a ona musi się zadowolić szorstkim wełnianym kocem. Co więcej, za

około godziny – nie zostało już wiele więcej do wschodu słońca – będzie musiała opróżnić nocniki, przynieść wodę, ugotować kaszę jaglaną i przez cały dzień stać w letnim upale w szopie i przygotowywać zioła. I nawet nie ma tam mnie, żeby jej pomóc. Zastanawiałam się, czy później, w dzień, jak tylko odpocznę i zbadam swoje nowe otoczenie, w ramach solidarności nie zajrzeć do Klaryssy. Może poczuje się lepiej, kiedy się dowie, że ciągle tu jestem. Na pewno pocieszy ją fakt, że nie tkwi w tym stuleciu sama. No, ale na pewno chciałaby też wtedy wiedzieć, gdzie się podziewam. A to, co miałabym jej do powiedzenia, raczej by się jej nie spodobało. Przede wszystkim to, że śpię w ogromnym pokoju z łożem z baldachimem, lustrami w złotych ramach i lakierowanymi meblami. I z nocnikiem, który nie tylko ma pokrywkę, lecz także jest wbudowany w krzesło z oparciem, dyskretnie schowane za parawanem. Najwyraźniej w tym stuleciu nie wszędzie żyło się tak niekomfortowo jak u Matyldy. Zasnęłam przy wtórze dobiegającego skądś cichego brzęku okrętowego dzwonu.

Kiedy się obudziłam, był jasny dzień. Wprawdzie okiennice były zamknięte, ale przez szczeliny wpadały do pokoju promienie słońca. Przez kilka sekund wyobrażałam sobie, że jestem w domu. Tata śpiewa pod prysznicem, zaraz wpadnie tu mama i głośno oznajmi, że autobus do szkoły odjeżdża dokładnie za pięć minut. Najwyższy czas, żeby wstawać. Autobus przyjechałby wprawdzie dopiero za piętnaście minut, mama pod tym względem lubiła przesadzać, ale i tak pewnie nie wystarczyłoby mi czasu, żeby się wyszykować przed wyjściem. Dlatego prysznic i mycie włosów załatwiałam zawsze poprzedniego wieczoru. Dokładnie wiedziałam, że kiedy wstanę, zdążę jedynie się ubrać i umyć zęby. U Matyldy rankiem panował podobny pośpiech, ale nie dzwonił budzik. Donośne dzwony na jutrznię, rozlegające się ze wszystkich okolicznych wież kościelnych podrywały do góry każde ludzkie stworzenie. Jeśli ja i Klaryssa nie wyskoczyłyśmy w ciągu minuty z łóżka, mogłyśmy być pewne, że Matylda wpadnie do pokoju i postawi nas na nogi swoją gderaniną. Potem musiałyśmy się szybko uporać z ubieraniem i czesaniem, bo robota już czekała. Takie drobiazgi jak mycie zębów musiały razem z resztą czynności pielęgnacyjnych zostać przełożone na później.

W każdym razie w tym stuleciu mycie zębów było już znane, używano do tego włóknistych kawałków drewna i listków mięty. O ile ktoś miał czas. Bardzo wielu ludzi prawdopodobnie go nie miało, bo gdy tylko otwierali usta, ujawniał się koszmar próchnicy. Zamiast dentystów byli tak zwani cyrulicy. Gdy już trzeba było do takiego pójść, na wszystko okazywało się za późno: ich specjalnością było wyrywanie zębów. Klaryssa opisywała mi, jak odbywają się takie zabiegi. Dwóch mężczyzn przytrzymuje ofiarę, podczas gdy cyrulik dobiera się do niej szczypcami. Zdążyłam już poznać kilku takich pacjentów. Najpierw kupowali w sklepiku zielarskim środki na ból zęba, a kiedy te nie pomagały, byli zmuszeni udać się do cyrulika. Potem wracali z paskudnie spuchniętymi policzkami i błagali o środek na bolesne rany. Leżałam w półśnie na łóżku, rozmyślając o higienie stomatologicznej w obecnych czasach. Fajnie było nie musieć od razu zrywać się na równe nogi. W pewnym momencie jednak dała o sobie znać pewna ludzka potrzeba. Skorzystałam z nocnika i postanowiłam przy najbliższej okazji dowiedzieć się, gdzie tu jest wychodek. Ledwie jednak powzięłam takie postanowienie, roz­leg­ło się pukanie do drzwi. Do pokoju weszła kobieta, która dygnęła przede mną, wyciągnęła z krzesła nocnik i zniknęła wraz z nim. Zirytowana stanęłam i odprowadziłam ją wzrokiem. Zaraz potem przyszła kolejna, ubrana tak samo jak pierwsza, w fartuszek i czepek. Otworzyła okiennice i zaczęła trzepać pierzynę. Jeszcze nie skończyła, gdy zdążyła wrócić ta pierwsza. Trzymała tacę, którą postawiła na lakierowanym stoliku obok kominka. – Twoje śniadanie, pani – powiedziała. – Och… dziękuję – powiedziałam zaskoczona. Szybkie spojrzenie na talerz upewniło mnie, że nos mnie nie zwodził. Jajecznica na pieczonej szynce! Obok na deseczce leżał świeży biały chleb prosto z pieca. Poza tym był żółty ser, marynowane oliwki i miseczka z miodem. Kobieta podsunęła mi krzesło i dygnęła. – Czy wszystko jest zgodnie z twym życzeniem, pani? Chciałam jej powiedzieć, że tak właściwie mam na imię Anna i jestem przyzwyczajona sama opróżniać swój nocnik, ale byłam tak zafascynowana, że nie potrafiłam wydobyć z siebie ani słowa. Zamiast tego kiwnęłam potakująco głową i opadłam na krzesło. Naraz uświadomiłam sobie, jak bardzo jestem głodna. Nikt nie musiał mnie zachęcać do jedzenia. Tym bardziej że

wyglądało na to, że wszystko jest tylko dla mnie. Chwyciłam łyżkę – widelców w tym stuleciu jeszcze nie widziałam – i zaczęłam wrzucać w siebie jajecznicę. Była wyborna. Co jakiś czas pogryzałam chleb, w środku cudownie puszysty, a na zewnątrz chrupiący. Ser też smakował tak, jakby pochodził z najlepszych delikatesów. Z westchnieniem rozkoszy dopchnęłam się kilkoma oliwkami i zakończyłam posiłek, maczając resztki chleba w miodzie i zjadając wszystko do ostatniej okruszynki. Do picia było coś w rodzaju lekkiego gazowanego wina w kosztownym szklanym pucharku. Moim zdaniem zwyk­ła woda też by wystarczyła. Od Klaryssy wiedziałam, że bardziej dostojni państwo już do śniadania kazali sobie dolewać wina do wody. Mnie to niezbyt odpowiadało, ale za bardzo chciało mi się pić, żebym miała wybrzydzać. Kobiety wróciły z czystą odzieżą i wodą do mycia. Jedna przygotowała mi rzeczy do ubrania, druga z przyniesionego dzbana nalała ciepłej wody do dużej miski. Obok położyła mydło, grzebień i świeże lniane ręczniki. Potem obie stanęły wyczekująco. Od razu było dla mnie jasne, czego chcą. Odchrząknęłam z ubolewaniem. – W tej chwili nie mam przy sobie pieniędzy – powiedziałam. – Ale niedługo spotkam się z kimś, komu dobrze się powodzi, i wtedy to nadrobię, obiecuję. Kobiety spojrzały na siebie i zachichotały. – Ależ nie, pani – odezwała się jedna z nich. – Jesteśmy tu po to, by pomóc ci się umyć, uczesać i ubrać. To nieporozumienie mnie speszyło, ale czułabym się jeszcze bardziej głupio, gdybym pozwoliła dwóm babkom pomagać sobie w ubieraniu. Nie byłam przecież małym dzieckiem. Uprzejmie, ale zdecydowanie odrzuciłam ich ofertę. Wydawały się lekko poirytowane, lecz odeszły, nie protestując. Ale i tak usłyszałam, jak chichoczą za drzwiami, a ponieważ chciałam poznać powód ich śmiechu, podbieg­łam do drzwi i zaczęłam nasłuchiwać. – Niektóre z tych nowych potrzebują trochę więcej czasu – powiedziała jedna. – Tak, ale i one szybko uczą się kochać luksus – odparła druga. – Choć za to, co muszą znosić ze strony mężczyzn, to i tak jest małe zadośćuczynienie. – Nie jest aż tak źle. Gdybyśmy były młode i piękne, dałybyśmy radę tym hulankom. – Może ty, ja na pewno nie. Dla mnie ważniejszy jest spokój duszy i zdrowie.

Głosy ucichły, kobiety oddaliły się. Wytrącona z równowagi podeszłam do miski z wodą i zdjęłam koszulę. Woda była przyjemnie ciepła, a mydło pachniało przynajmniej tak ładnie jak te droższe kawałki, które Matylda sprzedawała nadzianym klientom. Jednak moje myśli krążyły wyłącznie wokół pytania, gdzie się znalazłam. Między przebudzeniem a podniesieniem się z łóżka mogłam jeszcze, przy dużej dozie wyobraźni, wmawiać sobie, że jestem w domu i że zaraz będę musiała iść do szkoły. Ale w tej chwili sen na jawie miałam już z głowy. Do szkoły i tak tu nikt nie chodził, bo szkół nie było. Dowiedziałam się tego już w czasie pierwszych dwóch tygodni pobytu tutaj. Jeśli ktoś był dostatecznie bogaty, zatrudniał nauczyciela w domu, ale tylko dla synów. Dziewczyny w moim wieku zwykle były już mężatkami, a czasem nawet także matkami, albo pracowały gdzieś jako służące, pokojówki lub tania siła robocza. Wiele z nich wysyłano też do klasztorów, chciały czy nie chciały. O nauce zawodu dziewczyna w tym stuleciu mogła tylko marzyć. Przy odrobinie szczęścia kobiety mogły prowadzić własny sklep, jak Matylda. Ale to były wyjątki. Istniała jeszcze szeroko rozpowszechniona i dobrze płatna praca dla kobiet. Kilka spośród tych, które tak zarabiały na życie, widziałam już w sklepiku Matyldy. Często kupowały aromatyczne olejki, biel wenecką do makijażu albo mieszanki ziół, które miały im przywrócić miesiączkę. Klaryssa opowiadała mi, że w Wenecji jest takich kobiet więcej, niż człowiek może zliczyć. Mówiła, że część z nich mieszka mniej lub bardziej na ulicy i żyje z dnia na dzień. Ale są i takie, które wiodą prawdziwie luksusowy żywot w pięknych domach, ze służbą, kosztownymi sukniami i wszelkim możliwym komfortem. Moje myśli znowu zatoczyły krąg i powróciły do początkowego pytania. Gdzie ja się znalazłam? Umyłam się, uczesałam i obejrzałam przygotowaną odzież. Bielizna była śnieżnobiała, uszyta z delikatniutkiej bawełny. Wierzchnia suknia, czyli gamurra, została uszyta z błękitnego aksamitu, z brokatową lamówką wokół dekoltu. Do tego jedwabne pończochy, wiązane tasiemkami ponad kolanem. Pokojówki przyniosły mi nawet nowe buty. Były to swego rodzaju pantofelki, które wyglądały tak, że szkoda je było wkładać, żeby ich nie zniszczyć. Ostrożnie odłożyłam wszystko z powrotem na łóżko i wskoczyłam w moje własne

ubranie, bo naraz zorientowałam się, gdzie jestem. Bez dwóch zdań był to dom schadzek. Innymi słowy dom publiczny.

Pełnym żalu spojrzeniem obrzuciłam cudowne łoże z baldachimem i piękną suknię. Ruszyłam w drogę, by odszukać Sebastiana. Skoro mnie tutaj przyprowadził, to jego zadaniem było teraz umieścić mnie gdzieś indziej. Sam przecież powiedział, że to tylko na jedną noc. Wielka paradna sala w świetle dziennym robiła jeszcze większe wrażenie niż w nocy. Ściany obito błyszczącą skórą, wszędzie wisiały kosztowne lustra i kryształowe kandelabry. Podłogę pokrywało polerowane terrazzo, połyskujące we wpadających tu przez okna promieniach słońca. Z jednego z pomieszczeń odchodzących od portego usłyszałam kobiece głosy i śmiech. Kiedy chciałam się przemknąć obok otwartych drzwi, stanęła w nich wysoka przepiękna dziewczyna. Wyglądała jak nimfa z baśni, z ciemnymi włosami sięgającymi do bioder, błyszczącymi jak jedwab. Miała na sobie suknię podobną do tej, którą przyniosły mi pokojówki. Uśmiechnęła się na mój widok. – Och, ty pewnie jesteś tą biedną opuszczoną Anną! Smakowało ci śniadanie? Byłaś zadowolona z usług pokojówek? Skinęłam głową w milczeniu. – Wcale nie masz na sobie sukni, którą dla ciebie wybrałam. – Ja… hmm.. rozmiar był nieodpowiedni. – Jaka szkoda, Sebastiano mówił, że masz taką samą figurę jak ja, tylko jesteś trochę niższa. Specjalnie dla ciebie kazałam ją skrócić. – Popatrzyła na mnie badawczo. – Nie podobała ci się? Rozpaczliwie próbowałam jej przekazać, że jestem tu raczej przez pomyłkę i dlatego nie potrzebuję nowej sukni, ale nie byłam w stanie wydobyć z siebie niczego poza bełkotem. – Zapomniałam się przedstawić – wpadła mi wreszcie w słowo. – Mam na imię Marietta. – Bardzo mi miło – powiedziałam zaskoczona. – Czy to twój dom? – Oczywiście. – Uśmiechnęła się promiennie. – Wprawdzie dopiero południe, ale jeśli miałabyś ochotę na wczes­ną zabawę, możesz dołączyć do nas i do naszych gości. – Zapraszającym gestem pokazała komnatę, przed którą stała.

– Och… właściwie muszę porozmawiać z Sebastianem. Czy już wstał? – Znajdziesz go na dole, w westybulu. Właśnie wrócił ze sprawunków. – Kolejny promienny uśmiech. – A jeśli będziesz czegoś potrzebować, po prostu zadzwoń. Wszędzie w domu są dzwoneczki na sznurkach. – Bardzo dziękuję. Ruszając ku schodom, zobaczyłam, że z naprzeciwka idzie dwóch mężczyzn, obaj mniej więcej w wieku Sebastiana, ubrani jak eleganccy paniczykowie. Byli w imprezowym nastroju i już do śniadania wychylili parę głębszych, co poznałam po bijącym od nich zapachu alkoholu. Na widok jednego okropnie się przestraszyłam, bo go poznałam – to był ten byczkowaty gość, który w przyszłości zaatakował Sebastiana nożem! – Nowa lalunia, popatrz – powiedział. – Wciórności, i to jaka ładna – zgodził się z nim ten drugi. – Marietta nic nam jeszcze o niej nie mówiła. Byczek wyciągnął rękę i złapał mnie za ramię. – Może byśmy odpowiednio uczcili twoje przybycie? Gapiłam się na niego jak skamieniała. Rozum podpowiadał mi, by jak najszybciej uciekać od tego faceta, ale moje stopy były jak przygwożdżone do ziemi. – Puść ją. – Przed drzwiami swej komnaty stanęła Marietta. Jej promienny uśmiech łagodził ostry ton głosu. – Ona nie jest do wzięcia. – To co tutaj robi? – spytał byczek z nieprzyjemnym uśmieszkiem, głaszcząc mnie po ramieniu. – To moja kuzynka i przyjechała z wizytą. Mężczyźni roześmiali się. Byczek chwycił dłonią kosmyk moich włosów i niechętnie go puścił, kiedy zrobiłam unik. – Jak ci się będzie nudziło, kuzyneczko, zapytaj o braci Alvisego i Giovanniego Malipiero! – Puścił do mnie oko i poklepał się po piersi. – Ja jestem Alvise. A to mój brat Giovanni. W doskonałym nastroju poszli razem z Mariettą, która rzuciła mi przez ramię przepraszające spojrzenie, nim z obydwoma zniknęła w swej komnacie. Przyspieszyłam kroku, kierując się w stronę schodów.

Na półpiętro domu można było wejść przez drzwi z wewnętrznego dziedzińca. Tu, na dole, pomieszczenia były znacznie niższe i ciaśniejsze niż na reprezentacyjnym piętrze. Przypominały te, jakie znałam z domu Matyldy. Czuć było opary z kuchni i gorące mydliny. W korytarzu spotkałam służącą, którą zapytałam, gdzie znajduje się westybul. Pospiesznie pobiegłam dalej, nadal wytrącona z równowagi spotkaniem z tamtymi dwoma typami. Jak ten Alvise przybył tu z przyszłości? Przeszłam obok pralni wypełnionej kłębami pary. Potem minęłam kuchnię, z której też buchała para, tyle że pochodziła z kotła zawieszonego nad ogniem. Przy kredensie i stołach stało kilka kobiet przygotowujących jedzenie. W innych okolicznościach zatrzymałabym się na chwilę i podziękowała za pyszne śniadanie, ale teraz nie mogłam tracić czasu. I przypomniało mi się, gdzie już słyszałam nazwisko Malipiero: gdy po przybyciu do przeszłości ocknęłam się z omdlenia, usłyszałam, jak wymienia je Sebastiano: „Malipierowie czają się z trucizną i sztyletami za każdym rogiem!”. Po zapachu można było sądzić, że westybul znajduje się zaledwie kilka kroków stąd. Z przejścia dobiegł mnie zgniły smród kanału. Wreszcie usłyszałam głos jednookiego gondoliera Joségo. Jego słowa sprawiły, że z przerażenia stanęłam jak wryta. – A więc jeszcze dziś umieścisz tę dziewczynę w klasztorze? – Najszybciej jak to możliwe – potwierdził Sebastiano. – Będzie żądała wyjaśnień. W tej sprawie i we wszystkich innych. – Dam sobie radę. W razie czego powołam się na blokadę – Sebastiano roześmiał się, jakby usłyszał właśnie dobry żart. – Jaką blokadę? – spytał José. – Tę, która nie pozwala jej na wypowiedzi wbrew zasadom czasu. Jest przekonana, że nie mogę z nią rozmawiać o pewnych rzeczach, ponieważ uważa, że przybywam z przyszłości. Stary zachichotał. – Ależ z ciebie wyrafinowany kłamca! – Nawet nie skłamałem, tylko odpowiedziałem jej, że nie mogę o tym mówić. Wyjaśnienie sama sobie dośpiewała. – Powinieneś jej być wdzięczny – rzucił José. – Na Boga, najgorszą cechą kobiet jest ich

ciekawość. Stałam w korytarzu, zaciskając dłonie w pięści, i gotowałam się ze złości. – Tymczasem wywiem się, jaki następny krok planują bracia Malipiero – kontynuował José. – Wkrótce czeka nas otwarty konflikt, to już pewne. Dziś wieczorem będę wiedział więcej. Do zobaczenia, mój chłopcze. – Do zobaczenia, José. Usłyszałam szurgot, a potem plusk, jakby łódka odbijała od brzegu. Ostrożnie zajrzałam do westybulu przez przymknięte drzwi. Główna brama wychodząca na kanał była otwarta. Zobaczyłam, jak José odpływa swoją gondolą. Sebastiano szedł w moim kierunku. Zrobiłam pospieszny unik, ale już było za późno. Zdążył mnie zobaczyć. – Nie chcę iść do klasztoru! – napadłam na niego, zanim zdążył cokolwiek powiedzieć. – W ogóle nie chcę zostać w tej epoce. I nie chcę zapobiegać żadnym wydarzeniom. Ale przede wszystkim nie chcę mieć do czynienia z tymi obrzydliwymi braćmi Malipiero! – Umilkłam. – Nawiasem mówiąc, obaj są tutaj. Przyszli, żeby zabawić się z tą Mariettą. Spotkałam ich przed chwilą. – Są tutaj… a niech to diabli! – Otóż to. Najwyższy czas na wyjaśnienia. – Spojrzałam na niego wyzywająco. – Tylko mi nie kituj, że nie możesz o tym rozmawiać.

– Nie tutaj – powiedział. – Tam, gdzie podsłuchuje jeden, wkrótce może być ich wielu. Czułam, że się czerwienię, ale złość po wielekroć górowała nad zmieszaniem. Udałam się za Sebastianem na przystań przed domem, gdzie było przycumowanych kilka gondoli. Pomógł mi wsiąść do jednej z nich i odwiązał sznur. Umieszczając wiosło w dulce, przyglądał mi się posępnie. – Co powiedzieli bracia Malipiero? – spytał. Usiadłam na ławce i wzruszyłam ramionami. – Myśleli, że jestem nową… no, nieważne kim. W każdym razie chcieli, żebym się z nimi zabawiła. Przede wszystkim ten Alvise, od którego masz nóż. Prawdziwy oblech. Sebastiano wyglądał na zmartwionego.

– Poznał cię? – Nie sądzę. W każdym razie nie pokazał tego po sobie. Wyjaśnisz mi teraz, o co tutaj chodzi? – Zaraz. Odpłyńmy najpierw. Sebastiano odepchnął gondolę od przystani i zaczął wiosłować. Nie uszło mojej uwagi, jak dobrze miał to opanowane. Stał w szerokim rozkroku na rufie i zręcznie manewrował w wodzie długim wiosłem. Szybko ruszyliśmy. Płynęliśmy coraz żwawiej. Gondola sunęła po Canal Grande, mijając wytworne piętnastowieczne palazzi. Wyglądały zupełnie inaczej niż w przyszłości, ponieważ ich fasady nie były w kolorze beżu czy ochry jak za moich czasów, lecz pokrywały je barwne freski ogromnych rozmiarów. Nad dachami górowały niezliczone kominy, przypominające odwrócone stożki. Płynęliśmy wystarczająco długo. Nikt nie mógł nas podsłuchiwać. – Ta Marietta to…? – wyrzuciłam z siebie najważniejsze pytanie. Sebastiano podniósł jedną brew. – Kurtyzana? Skinęłam głową, rumieniąc się. On też skinął głową. – Ach tak – powiedziałam z przesadną obojętnością. Sebastiano uśmiechnął się. – Masz z tym problem? – Skąd ci to przyszło do głowy? Ja w ogóle nie mam nic przeciwko mniejszościom. – Umilkłam. – Chociaż o mniejszości właściwie nie może być mowy. Słyszałam, że są ich tysiące. Sebastiano roześmiał się. – Nie liczyłem ich. Nawiasem mówiąc, kurtyzany cieszą się tu zdecydowanie większym poważaniem niż w przyszłości. Wiele z nich obraca się w najlepszym towarzystwie. Można powiedzieć, że są to takie piętnastowieczne topmodelki. Na przykład Marietta uchodzi za prawdziwą gwiazdę. Przeszłam do kolejnego ważnego pytania. – Skąd ją znasz? Wzruszył ramionami. – W moim zawodzie zna się wielu ludzi. To moja stara dobra przyjaciółka i zawsze jest chętna do pomocy.

Wcale nie uważałam, żeby była stara. Bardziej interesowałoby mnie jednak to, co dokładnie ma na myśli, mówiąc o przyjaźni i gotowości do pomocy. Ale w uszach dźwięczały mi jeszcze przesądy Joségo dotyczące kobiecej ciekawości. Tylko bym je wzmocniła, gdybym teraz dalej wypytywała Sebastiana o Mariettę. Nie będę się kompromitować. Co innego dowiedzieć się rzeczy, które mogłyby mi pomóc wrócić do domu. – Z którego roku pochodzisz? – Z tego samego co ty. Tak podejrzewałam po jego wcześniejszej rozmowie z Josém. Ale byłam odrobinę rozczarowana. To byłoby dla mnie strasznie ekscytujące, gdyby przybywał z mojej przyszłości. – A co jest z tą blokadą? W ogóle cię nie dotyczy, prawda? – Znowu wysnułaś błędne wnioski – pouczył mnie Sebastiano. – Ze mną jest dokładnie tak samo jak z tobą. To swego rodzaju podstawowa zasada fizyki dla podróżników w czasie. Nie można ludziom z przeszłości opowiadać niczego o przyszłości. – Ale mnie możesz wszystko opowiedzieć – zawołałam triumfalnie. – Bo jesteśmy z tych samych czasów. – Mógłbym – przyznał. – A więc zrób to wreszcie! Chcę wiedzieć wszystko! Jak trafiłeś do tej pracy? Do kogo należy czerwona gondola i gdzie teraz jest? I jaką masz tu misję do spełnienia? – Mogłoby ci zaszkodzić, gdybyś dowiedziała się zbyt wiele. Im mniej wiesz, tym mniej w razie zagrożenia będziesz mogła zdradzić osobom trzecim. – Przecież ze względu na blokadę i tak bym nie mogła. – Mówię tu o osobach trzecich, które przybywają z naszych czasów. Mogą cię złapać i wycisną z ciebie wszystko, czego będą chcieli się dowiedzieć. Przeszedł mnie dreszcz, bo od razu przypomniałam sobie, jak Alvise patrzył na mnie przed chwilą. Jak błyszczały mu oczy, kiedy głaskał mnie po ręce. I jak w przyszłości rzucił się z nożem na Sebastiana. – Mówiąc osoby trzecie, masz na myśli braci Malipiero, prawda? – spytałam. – Ten Alvise, on był też w przyszłości. A więc musi pochodzić stamtąd. A może ludzie, którzy pochodzą z przeszłości, też potrafią podróżować do przyszłości? – O ile wiem, to nie. Alvise pochodzi z naszych czasów. – Co cię z nim łączy? I czego on tu naprawdę chce?

– Zajmiemy się nim, kiedy przyjdzie na to pora. W tej chwili lepiej byłoby, żebyś nie wiedziała zbyt wiele o braciach Malipiero. Już miałam się na niego obruszyć. Zamiast tego, choć z oporami, zdecydowałam, że chwilowo przerzucę się na inne pytania. – Właściwie w jakim mieście się urodziłeś? – W Wenecji – odparł z uśmiechem. – Tu mieszkam i studiuję. – Och! – Byłam dosyć zaskoczona tymi raczej normalnymi okolicznościami. – A co studiujesz? – Historię. Ze szczególnym uwzględnieniem włoskiego renesansu. Dla kogoś z takim hobby podróże w czasie to idealne zajęcie. – A jak często podróżujesz w przeszłość? – Dwa, trzy razy do roku. Czasem na tydzień, czasem na dwa. Rzadko na dłużej. – A więc to jest dla ciebie tylko coś w rodzaju… wakacyjnej pracy? Znowu się uśmiechnął. – Można tak powiedzieć. – A jak to działa? To znaczy, kiedy używasz tych… wrót czasu, czy zawsze wracasz dokładnie w tym samym momencie, w którym wyruszyłeś? – Nie. Czas biegnie normalnie, zarówno w przyszłości, jak i w przeszłości. – Ale przecież mówiłeś mi, że wyląduję w przyszłości w tej samej chwili, w której stamtąd zniknęłam. – To działa tylko na gondoli i tylko podczas zmian fazy księżyca. A i to niestety nie zawsze. – Co masz na myśli? – Zdarza się, że podróżnicy po prostu znikają. Przeszedł mnie dreszcz. Czy to się zdarzyło Tasselhoffom? Przełknęłam ślinę i zdecydowałam się odłożyć to pytanie na później. – Innymi słowy, nie zawsze używasz gondoli? – Nie, dość rzadko. – To jak podróżujesz w czasie? – Istnieją portale, przez które przechodzę. – A gdzie one są?

– Lepiej, żebyś tego nie wiedziała. I tak na nic by ci się to nie przydało. – To znaczy, że nie mogłabym przez nie przejść? – Właśnie. – A skąd niby miałbyś to wiedzieć? Wzruszył ramionami. – Nie da się tak po prostu. Dopiero po pewnym specjalnym… przygotowaniu. – Co to znaczy „specjalne przygotowanie”? Trzeba łyknąć parę tabletek? Wszczepiają człowiekowi do mózgu chip podróży w czasie? A może hipnotyzuje cię jakiś guru? – Nic z tych rzeczy. Nie pytaj mnie, nie jestem uprawniony, by ci to powiedzieć. – Masz obowiązek zachowania tajemnicy? – Właśnie. I naginam go już do granic możliwości. Proszę, porozmawiajmy o czymś innym, Anno. – Poczekaj. Jeszcze tylko kilka drobniutkich pytań. Co jest z tym jednookim Josém? Skąd on pochodzi? – Z Hiszpanii. – A z jakich czasów? – Tego nie wiem, bo nie może mi powiedzieć. – Czyli że… – Wstrzymałam oddech. – On jest z przyszłości? Z naszej przyszłości? – Tak zakładam. – Czy on jest szefem tej całej… operacji? Sebastiano nie odpowiedział. Skręcił w boczny kanał, a tam na brzegu stali ludzie, którzy mogli nas usłyszeć. Sebastiano pokazał mi gestem, że blokada nie pozwala mu na dalsze wyjaśnienia. Skierował gondolę w stronę przystani i okręcił linę wokół jednego z pali wystających z wody. Wysiedliśmy. Ruszyliśmy do imponującego kompleksu budynków. Stał tu kościół z łukowato wygiętymi zwieńczeniami fasady, z którym bezpośrednio graniczył drugi kościół z dzwonnicą i kilka ceglanych budynków. Większy kościół wyglądał na zupełnie nowy, a jednak jego widok był mi jakoś znajomy. Przypomniałam sobie, że zwiedzałam tę budowlę z rodzicami podczas naszego spaceru po mieście. Wcześniej – to znaczy teraz – był tu klasztor benedyktynek. Nawet nazwa mi się przypomniała.

– San Zaccaria – powiedziałam. – Tak – potwierdził Sebastiano. – Najbardziej szacowny klasztor żeński w Wenecji. – Nie chcę zostać zakonnicą – postawiłam sprawę jasno. Sebastiano zaśmiał się. – Tak myślałem. I dlatego umówiłem się z przeoryszą, że będziesz tu przebywać jako gość. – Ona wie? – Nie. – Zniżył głos, żeby być pewnym, że nikt nas nie słyszy. – Tu nikt nie wie o niczym i tak ma pozostać. Jesteś moją kuzynką z Rzymu i przyjechałaś wyłącznie z wizytą. – Myślałam, że jestem kuzynką Marietty – rzuciłam z przekąsem. Uniósł brew. – Jesteśmy jedną wielką rodziną. W głowie kłębiło mi się mnóstwo pytań. Na przykład, jak trafił do tej pracy i na czym konkretnie polegało jego zadanie. Ale musiałam odłożyć je na później. W odpowiedzi na pukanie Sebastiana klasztorna furta natychmiast się otworzyła. Korpulentna zakonnica w czarnym habicie zapytała, co nas sprowadza. Sebastiano oznajmił uprzejmie, że tak jak zostało uzgodnione z Czcigodną Matką, prowadzi swą kuzynkę, która przybyła z Rzymu. Najwidoczniej zakonnica była o tym poinformowana. Wprowadziła nas na wewnętrzny dziedziniec, otoczony arkadami. Było tam kilka zakonnic. Jedne w czarnych habitach, lecz inne, ku memu zaskoczeniu, w zupełnie normalnym codziennym ubraniu. Niektóre z nich były jeszcze dziećmi, miały najwyżej dziesięć albo jedenaście lat. Ciekawskie spojrzenia towarzyszyły nam w drodze do wnętrza domu. Większość z nich była jednoznacznie skierowana w stronę mojego towarzysza. Kilka zakonnic wpatrywało się w Sebastiana z uwielbieniem, jakby były Bellą, a on Edwardem ze Zmierzchu. Powodowana niewytłumaczalnym impulsem chętnie bym go przed nimi ukryła, lecz zamiast tego patrzyłam po prostu w inną stronę. Zachowywałam się tak, jakbym nie dostrzegała tego ich zachwytu. – Tu mamy nasze dormitorium, czyli część sypialną – powiedziała zakonnica, prowadząc nas korytarzem z rzędem drzwi. Przedstawiła nam się jako siostra Giustina. – Kilka z naszych sypialni jest zarezerwowanych dla gości. Często mamy tu z wizytą damy z innych stron – wyjaśniła. Poinformowała także o regułach obowiązujących mnie w czasie pobytu tutaj. Żadnych

nocnych zabaw, męskich odwiedzin, oczywiście z wyjątkiem mego kuzyna, żadnych zwierząt domowych i głośnej muzyki w celi. – Nie cenimy sobie ani hałaśliwej gry na lirze, ani ujadania psów – dodała. Zapewniłam siostrę Giustinę, że nie mam ani psa, ani liry i że nie zamierzam świętować nocą. Ani o żadnej innej porze. Chciała wiedzieć, gdzie mam bagaż. Wymieniłam z Sebastianem bezradne spojrzenie. Szybko wyjaśnił, że znajduje się jeszcze na statku, którym przybyłam, i że przywiezie go później. Siostra Giustina przydzieliła mi izbę, którą miałam dzielić z wdową po neapolitańskim kupcu. – Biedna monna Dorotea – powiedziała siostra Giustina. – Jej mąż zmarł tu w Wenecji. Stało się to podczas podróży w interesach, w której mu towarzyszyła. Teraz czeka, aż zabiorą ją stąd krewni. – A gdzie jest monna Dorotea? – Poszła się wyspowiadać, a potem chciała się jeszcze pomodlić do świętego Marka, w bazylice – powiedziała siostra Giustina. – Ale wróci najpóźniej na nieszpory. – Całkiem tu ładnie, prawda? – spytał mnie Sebastiano. Rozejrzałam się po pokoju. Był przestronny, niemal dwa razy większy od izby Klaryssy. Wyposażenie też nie było złe. Prócz dwóch łóżek dostrzegłam jeszcze stół z taboretem, regał i sporą skrzynię na ubrania. Nad drzwiami wisiał duży rzeźbiony drewniany krzyż. Na przeciwległej ścianie umieszczono lustro. Stało przed nim coś w rodzaju toaletki, na której porozrzucane były rozmaite utensylia: grzebień, flakoniki perfum, tygielki, intarsjowana skrzyneczka na biżuterię i inne drobiazgi. Nieodzowny nocnik znajdował się za parawanem. Nie dało się nie zauważyć, że moja nowa towarzyszka nie jest szczególną miłośniczką porządku. Wszędzie w pokoju leżały ubrania i pojedyncze buty, a w misce do mycia stała jeszcze brudna woda. Poza tym monna Dorotea nie przestrzegała zakazu trzymania zwierząt. Obok wąskiego okna siedziała w klatce jaskrawo ubarwiona papuga, która przyglądała mi się z przekrzywionym łebkiem. Sebastiano powiedział, że musi już iść. Ogarnęła mnie lekka panika. – Kiedy wrócisz? – Tak prędko, jak to będzie możliwe. Najpóźniej jutro wieczorem.

– A gdzie będziesz przez ten czas? – Muszę się zająć bieżącymi obowiązkami. Siostra Giustina i kilka innych zakonnic było w zasięgu słuchu. Nie uszło mojej uwagi, że wszystkie razem nadstawiły uszu. A więc Sebastiano nie będzie mi niestety mógł zdradzić niczego konkretnego na temat tych bieżących obowiązków. Spróbowałam zatem wypytać go naokoło. – Innymi słowy, musisz znowu… wyjechać? Skinął głową. – Do nas do domu? Ponownie kiwnął głową. Nie zdołałam powstrzymać łez napływających mi do oczu. Przenosił się do naszych czasów, a ja tkwiłam tutaj! To było takie niesprawiedliwe! Dlaczego on mógł, a ja nie? – Powiedz mi tylko jedno – wyszeptałam mu do ucha, udając, że obejmuję ukochanego kuzyna na pożegnanie. – Czy ja też mogłabym się poddać tym… specjalnym przygotowaniom? – Nie – odparł rzekomy kuzyn równie cicho. Jego oddech łaskotał mnie po skroni. – To jest możliwe tylko… w domu. – Czy możesz przynajmniej przekazać moim rodzicom, że u mnie wszystko w porządku? – To niemożliwe. Wytłumaczę ci następnym razem. Nagle spostrzegłam, że z udawanego uścisku na pożegnanie zrobił się prawdziwy. Sebastiano trzymał mnie zaskakująco mocno. Jego czysty męski zapach wtargnął do mojego nosa i wprawił mnie w oszołomienie, jak już raz się zdarzyło. Zdumiona stwierdziłam także, że stojąc tak blisko niego, wydaję się sobie bardzo mała. Był prawie o głowę wyższy ode mnie. Moje oczy znajdowały się na wysokości jego ust. Puścił mnie i zrobił krok do tyłu. – Posłaniec przyniesie ci bagaż. – Jaki bagaż? – Marietta spakuje ci kilka rzeczy. Nie wiedziałam, czy ma mi się to podobać, czy nie. Jasne, miała wyszukany gust, bez dwóch zdań. Ale skoro Sebastiano mógł tak po prostu od niej zażądać, by spakowała parę rzeczy dla biednej, samotnej Anny, to konieczny był między nimi pewien stopień zażyłości. Dziwnym trafem przeszkadzało mi to.

– Na razie – powiedział Sebastiano. – Na razie – powtórzyłam. Chciałam powiedzieć jeszcze coś, może coś zabawnego, żeby nie stać taka biedna i niepocieszona, ale zabrakło mi słów. Furta zamknęła się za nim i zostałam sama.

Sama pośród zakonnic, ściśle biorąc. Ledwie Sebastiano poszedł, mieszkanki klasztoru otoczyły mnie ze wszystkich stron. Chciały się ze mną zapoznać. I zapytać, jak nazywa się mój kuzyn, ile ma lat i kiedy znowu przyjdzie. W ten sposób poznałam Orsolę, Imeldę, Beatę i jeszcze kilka dziewcząt w moim wieku. Większość z nich już od bardzo dawna mieszkała w klasztorze, niektóre trafiły tutaj w wieku siedmiu lat. Przypomniałam sobie, co przewodnik opowiadał mnie i moim rodzicom o żeńskich klasztorach. Z tego, co mówił, były czymś w rodzaju przytułku dla kobiet z bogatych domów. Za mąż mogły bowiem wyjść tylko najstarsze córki. Był to skutek rujnująco wysokich posagów, jakich oczekiwano od panien z zamożnych rodzin. Miejsce w klasztorze można było dostać taniej. Dlatego drugie, trzecie i czwarte córki często musiały zostać mniszkami i do końca swoich dni gorzknieć za klasztornymi murami. W trakcie rozmowy z dziewczynami dowiedziałam się natomiast, że ich życie w klasztorze wcale nie było takie złe. Nikt się na przykład nie denerwował, kiedy zakonnice malowały się w swoich pokojach albo wkładały piękne suknie. Tylko nie wolno im było pokazywać się tak publicznie. Tę ciekawą nowinkę usłyszałam, przechadzając się z Orsolą, Beatą i Imeldą po krużgankach. Zdradziły mi parę dalszych pikantnych szczegółów: nocami zdarzały się czasem zabawy z muzyką i tańcem. Wino było zawsze, a ostatnio także zabawa. Od czasu do czasu na zabawy przychodzili nawet mężczyźni i wtedy robiło się naprawdę wesoło. Beata poinformowała mnie szeptem, że chcą urządzić zabawę już tego wieczora, w pokoju Dorotei. – Ja też tam mieszkam – powiedziałam zaskoczona. – No właśnie – szepnęła Orsola. – Wy obie nie jesteście zakonnicami, więc czcigodna

matka może trochę przymknąć oko. – Albo oboje oczu – zachichotała Beata. Ledwie nadążałam z przyswajaniem tych informacji. Wszystko wskazywało na to, że w tym stuleciu zdarzały się gorsze rzeczy niż życie zakonnicy. – Myślisz, że twój kuzyn Sebastiano też mógłby przyjść? – spytała Imelda. – Niestety, musi wyjechać w interesach. Dziewczyny pokazały mi inne części klasztoru. Poprowadziły mnie przez ciąg gospodarczy, gdzie w kuchni i pralni pracowało całe mnóstwo dziewek. Zobaczyłam też jadalnię, nazywaną refektarzem, i skryptorium, czyli salę, gdzie przepisywano księgi, połączoną ze zdumiewająco bogatą biblioteką. Książki, tego zdążyłam się już dowiedzieć od Klaryssy, w tych czasach były kosztowną rzadkością. Druk wynaleziono dopiero niedawno i większość tomów trzeba było jeszcze mozolnie przepisywać ręcznie. Często zajmowali się tym mnisi, specjalnie kształceni w zakresie kaligrafii. Gdy już wszystko obejrzałam, wyszłyśmy z powrotem na dwór, żeby zwiedzić wychodki, a potem ogród warzywny i zielarski. Wreszcie siostra Giustina poleciła nam, byśmy zniknęły w swoich pokojach. Wszystkie zakonnice miały włożyć habity, a wszystkie świeckie pensjonariuszki i służące – czepce. Zaraz potem dowiedziałam się, dlaczego: swoją wizytę zapowiedziało kilku urzędowych dostojników. Mieli zjeść posiłek z przeoryszą, a potem wspólnie uczestniczyć we mszy w San Zaccaria. – Wszystkie musimy zrobić dobre wrażenie – poinformowała mnie Orsola w drodze do dormitorium. – W przeciwnym wypadku panowie mogliby sobie pomyśleć, że w klasztorze brak należytej obyczajności i porządku. Uchwaliliby nowe prawa, żeby zabronić nam choćby drobniutkich przyjemności. Dowiedziałam się, że tak się już wcześniej zdarzało. Istniało na przykład prawo, które zabraniało mężczyznom włóczenia się nocami po żeńskich klasztorach. – Tak jakby ktoś w ogóle tego przestrzegał – dorzuciła Orsola. Stopniowo nabierałam przekonania, że w żeńskich klasztorach tej epoki sporo się działo. Jak długo zachowywano na zewnątrz pozory, tak długo w obrębie murów najwyraźniej nie brakowało wesołej zabawy. Nieco później posłaniec przyniósł pod bramę klasztoru skrzynię. Dwie dziewki zawlokły ją do izby Dorotei. Odstawiły ją i dysząc, oświadczyły, że jest to mój bagaż.

Niespecjalnie zaskoczyło mnie to, że znalazłam tam cały stos ubrań starej dobrej przyjaciółki Sebastiana, Marietty, łącznie z małą sakiewką z pieniędzmi. Nie było w niej tak dużo złotych monet, jak ostatnim razem, ale zawsze. W skrzyni znajdowała się nawet suknia, którą wzgardziłam dzisiejszego ranka, oraz kilka innych bardzo pięknych sukien, a także bielizna. Skończyłam właśnie przeglądać rzeczy, gdy do celi wpad­ła kobieta, na której widok papuga dobyła z siebie wrzask zachwytu. – Monna Dorotea, skarbie ty mój! – zachrypiała. – Monna Dorotea, moja piękna! – Jestem Dorotea – przedstawiła mi się kobieta zupełnie niepotrzebnie. – A ty musisz być Anna, moja nowa współmieszkanka. Cicho bądź, Polidoro! – powiedziała do papugi. Ukradkiem zmierzyłam ją wzrokiem. Nie wyglądała jak wdowa w żałobie. Przede wszystkim nie spodziewałam się, że jest taka młoda i ładna. Oczekiwałam raczej damy w średnim wieku, strapionej, posiwiałej i bezbarwnej. Ale Dorotea miała najwyżej dwadzieścia lat. Kolorystycznie idealnie pasowała do swojej papugi. Miała na sobie jasnoniebieską suknię, szmaragdowozielony czepek i czerwone buty. Jej włosy były rude. Kiedy ściągnęła z głowy czepek, opadły miedzianymi lokami na ramiona. – Jeśli się dziwisz, dlaczego nie chodzę w czerni, to śpieszę wyjaśnić: krawcowa nie zdążyła jeszcze uszyć mojej żałobnej garderoby – powiedziała Dorotea. Wypowiadając słowo „czerń” skrzywiła się. Najwyraźniej noszenie żałoby było dla niej gorsze niż zgon małżonka. Mimo to złożyłam jej wyrazy współczucia, co skwitowała niedbałym wzruszeniem ramion. – Nadszedł jego czas – oznajmiła. – Taddeo był zgrzybiałym starcem, mógłby być moim dziadkiem. – Rany boskie – powiedziałam przerażona. – Zmuszono cię, żebyś za niego wyszła? Roześmiała się. – Ależ skąd. Był bogaty niczym Krezus. Starzy mężczyźni z pieniędzmi często wyglądają na młodszych, niż są w rzeczywistości. W każdym razie na początku. Potem już nic nie pomagało. Na koniec mimo tych wszystkich swoich dukatów i tak potrzebował pieluch. Spojrzałam na nią zaskoczona, ale najwyraźniej całkiem nieźle znosiła ten stres. Na widok otwartej skrzyni rzuciła się z okrzykami zachwytu, żeby pooglądać moje nowe suknie. W rewanżu wyciągnęła swoje rzeczy. Wyjmowała jedną suknię za drugą, by mi je

zaprezentować. Były tam naprawdę prześliczne stroje i dodatki. Powoli zaczynałam się orientować, co tutaj jest w modzie. – A to jak ci się podoba? – spytała, okrywając sobie ramiona żółtą jedwabną chustą. – Właśnie ją kupiłam. – Okręciła się, a szal zatrzepotał wokół niej. – Monna Dorotea, mój ty skarbie – wrzasnął Polidoro. – Monna Dorotea, moja piękna! – To rzeczywiście bardzo piękna chusta – powiedziałam. Dorotea westchnęła. – Och, to okropne. Być może wcale nie będę mogła jej nosić, bo będą ode mnie wymagać, bym do końca życia chodziła w czerni. Przyjadą po mnie już za parę dni. – Twoi krewni? Skinęła głową. – Moja zgrzybiała szwagierka i mój zgrzybiały szwagier, którzy zmuszą mnie, bym mieszkała w zgrzybiałym domu mojego zgrzybiałego i już nieżywego małżonka. – Nie chcę wracać do Neapolu! – zaskrzeczał żarliwie Polidoro. – Nie chcę wracać do Neapolu! – Polidoro często wychwytuje słowa, które nie są przeznaczone dla uszu innych osób – przepraszająco powiedziała Dorotea. To nasunęło mi pewną myśl. Kiedy Dorotea udała się do wychodka, zbliżyłam się do klatki. – Cześć, Polidoro, mam na imię Anna i przybywam z przyszłości – powiedziałam. A właściwie zamierzałam powiedzieć. – Bądź pozdrowiony, Polidoro, mam na imię Anna i przybywam z daleka – dobyło mi się z gardła. Później spróbowałam raz jeszcze z iPodem, który został natychmiast przerobiony na lustro. To tyle na temat chęci przechytrzenia blokady.

Kolacja, którą mieszkanki klasztoru spożyły w refektarzu po wspólnej modlitwie, była zaskakująco dobra. Równie smaczna i obfita jak śniadanie w domu schadzek. Tu naprawdę jadało się doskonale.

Ten luksus przypuszczalnie brał się stąd, że zakonnice pochodziły z bogatych domów. Ich rodziny musiały płacić za miejsce w klasztorze masę pieniędzy. Przywiązywano więc wagę do tego, żeby rezydentki miały się tu dobrze. Zastanawiałam się, dlaczego nie umieszczono tutaj Klaryssy. Miałaby tu łatwiej niż u Matyldy. Klaryssa… W dalszym ciągu miałam wrażenie, że nie wiem o niej wszystkiego. Po pierwsze, ze względu na mętne aluzje Sebastiana, po drugie, także w związku z jej dziwnymi słowami na pożegnanie. „Czyż nie dość już odpokutowałam?”. Co miała na myśli? Jeszcze kilka godzin temu mogłam o to spytać Sebastiana. Jednak po głowie kołatało mi się tyle różnych innych problemów, że kompletnie o tym zapomniałam. Dorotea wróciła z wychodka i oznajmiła, że najwyższy czas szykować się do zabawy. Przyjęłam to do wiadomości bez komentarza, daleka od wszelkiego imprezowego nastroju. Znacznie bardziej wolałabym w spokoju usiąść gdzieś w kąciku i wszystko sobie przemyśleć. Albo przyłożyć głowę do poduszki i porządnie odpocząć. Choć spałam aż do południa, znowu byłam zmęczona. Nic dziwnego. Po tym wszystkim, co musiałam przejść w ostatnim czasie. Ale nie chciałam nikomu psuć zabawy, to byłaby z mojej strony niewdzięczność. W końcu Dorotea bardzo miło mnie przyjęła. I nawet zaproponowała mi swoje czerwone buty, pożyczając ode mnie w rewanżu halkę w haftowane różyczki. Nie miałam nic przeciwko temu, choć do czerwonych butów nie przywiązywałam żadnej wagi, bo były na mnie przynajmniej o dwa numery za małe. Dorotea uprzątnęła swoje rzeczy, spychając cały bałagan, łącznie z klatką z papugą, za parawan. Potem usiad­ła przed lustrem i zaczęło się. Obrysowała oczy węgielkiem i nałożyła sporą porcję różu. Później za pomocą szpilek spiętrzyła loki w swego rodzaju kaskadę. Przystroiła to wszystko hiszpańską mantylką i na koniec zapytała mnie, jak wygląda. Zapewniłam ją, że jest zachwycająca, na co z uciechą pomachała wachlarzem ozdobionym frędzlami. – Dzisiaj naprawdę jestem piękna – uznała, prowokując tym samym Polidora do pełnych zachwytu wrzasków, choć siedział w klatce za parawanem i nic nie widział. Po przynajmniej dziesięciokrotnym wrzaskliwym „Monna Dorotea, moja piękna” zarzuciłam na klatkę żółtą chustę, zamykając mu w ten sposób dziób. To z kolei dało Dorotei okazję, żeby mówić jeszcze więcej. Z najdrobniejszymi szczegółami opowiedziała mi o swoim

mężu Taddeo, o jego włosach w nosie, brzydkim zapachu z ust, podagrze i niekończącym się popuszczaniu moczu. Z naciskiem podkreśliła również, jak bardzo ludzie niedoświadczeni przeceniają czasem moc pieniądza. Przede wszystkim w związku z małżeństwem. – Niech mój los będzie dla ciebie przestrogą – powiedziała. – Lepiej wyjdź za jakiegoś ubogiego, ale pięknego młodziana niż za bogatego, ale zgrzybiałego starucha. Obiecałam jej, że będę o tym pamiętać, jeśli kiedykolwiek zacznę snuć małżeńskie plany. – Nie chcę, żebyś myślała, że jestem pozbawiona uczuć – ciągnęła Dorotea. – Jestem Taddeowi ogromnie wdzięczna i ze wszystkich sił będę czcić jego pamięć. W końcu zostawił mi cały swój majątek. Dzięki niemu będę mogła wieść godny żywot wdowy i nie będę musiała niczego sobie odmawiać. I jakby sama sobie dała tym hasło, wyjęła spod łóżka dzban wina. Napełniła nim po brzegi dwa kubki i podała mi jeden z nich. Potem wyciągnęła swój kubek najpierw do mnie, a następnie do swojego odbicia w lustrze. – Twoje zdrowie, kochany Taddeo. Choć ledwie umoczyłam usta, od razu poczułam, jak ciężkie wino uderza mi do głowy. Dorotea kilkoma solidnymi łykami opróżniła swój kubek i nucąc pod nosem, zabrała się do ustawiania w kątach świeżych świec. – Przyjdą, jak tylko zrobi się całkiem ciemno – zdradziła mi poufnym tonem, obficie spryskując się perfumami. Kichnęłam, tak oszałamiająca była nagła woń róż. – Kto? Inne zakonnice? – One oczywiście też. I mężczyźni. Dopiero z nimi zabawa robi się naprawdę wesoła. – Jak oni tu wejdą? – Pod osłoną nocy przerzucą w ogrodzie sznur przez mury. A potem przekradną się do nas do dormitorium. – Nie boicie się, że przeorysza się dowie? – Och, ona też lubi się od czasu do czasu zabawić. Tylko Giustina jest trochę przewrażliwiona, ale najczęściej da się to załatwić. Upiłam jeszcze trochę wina. Z takim skutkiem, że po chwili poczułam się całkowicie gotowa, aby pójść spać. Kiedy się właśnie zastanawiałam, czy przypadkiem nie położyć się na chwilkę, Dorotea podniosła głowę, nasłuchując.

– Wydaje mi się, że słyszę kroki! Zaraz potem rozległo się pukanie i pojawili się pierwsi goście – Orsola i Beata. Weszły do środka, chichocząc. Kazały Dorotei nalać sobie wina i zaczęły rozprawiać o ludziach, o których nigdy przedtem nie słyszałam. Nie minęło dużo czasu, a ponownie rozległo się pukanie. Dorotea zerwała się na równe nogi i raz jeszcze szybko skontrolowała w lustrze makijaż. Ja też się podźwignęłam i stanęłam z mocno bijącym sercem. Nie dlatego, bym była aż tak podekscytowana zbliżającą się imprezą, lecz dlatego, że nagle zaczął mnie swędzieć kark. Poczułam się tak, jakby włączył się alarm najwyższego stopnia. A potem usłyszałam za drzwiami cichy męski głos i już wiedziałam dlaczego.

Drzwi się otworzyły i do środka weszła reszta gości. Mnie jednak nie widzieli, ponieważ jednym długim susem znalazłam się za parawanem. Zerkając przez szparę w jego obszyciu dostrzegłam Imeldę, za którą wolnym krokiem weszło trzech mężczyzn. Dwóch z tych gości znałam. To byli Alvise i Giovanni Malipiero, trzeci zaś najwyraźniej był dobrym przyjacielem ich obu. Wszyscy byli w wyśmienitym humorze. Giovanni natychmiast zaczął obściskiwać się z Beatą, ona zaś, chichocząc, pozwalała mu na to. Alvise na przywitanie gwałtownie porwał Doroteę w objęcia i dosłownie zasypał ją płomiennymi pocałunkami. Nic dziwnego, że nie było w niej nic z pogrążonej w żałobie wdowy. Wszystko wskazywało na to, że Alvise jest jej kochankiem. Na pewno tylko dlatego tak często przychodził się modlić i spowiadać, żeby się z nią spotkać. O ile nie była akurat na zakupach. Trzeci mężczyzna nalał sobie wina i zaczął przekomarzać się z Imeldą. Najwidoczniej dopiero zamierzali poznać się lepiej, ale już teraz wyglądało na to, że to będzie czysta formalność, która potrwa najwyżej kilka minut. Orsola też wzięła sobie wina i badawczo rozejrzała się wokół. – A gdzie Anna? – spytała. – Przed chwilą jeszcze tu była. Zajrzała za parawan, zmuszając mnie do błyskawicznego zajęcia miejsca na nocniku, który na szczęście był pusty i czysty. Orsola natychmiast zorientowała się w sytuacji.

– Ach, tak – powiedziała zmieszana, a potem wróciła do pozostałych, włączając się w ogólny gwar. Plotkowano przede wszystkim o rozmaitych weneckich rodach szlacheckich. Potem usłyszałam, jak Alvise mówi coś, co kazało mi nadstawić uszu. – Jutro oczywiście idziemy na przyjęcie do Trevisana. Mamy z nim do załatwienia pilne interesy. – Sposób, w jaki Alvise wypowiedział słowo „interesy”, okraszając je krótkim złowieszczym śmiechem, sugerował wcale nie interesy, lecz raczej… podstęp? – Och, te nudne interesy – poskarżyła się Dorotea. – Na przyjęciach należy się bawić, tańczyć i śpiewać. Oddałabym garść swoich włosów za to, by móc tam iść. – Nasze interesy z Trevisanem nie są nudne. Raczej… nieuniknione. – Tym razem śmiech Alvisego zabrzmiał jednoznacznie podle. Po plecach przebiegł mi zimny dreszcz, kark zaś wyraźnie swędział mnie dalej. Ostrożnie wyjrzałam przez szparę, żeby zobaczyć więcej. – Doroteo, moja piękna, jeśli koniecznie chcesz iść, mogę to załatwić – powiedział Alvise. – I wcale nie musisz ścinać swoich cudnych włosów. Odsunęła jego rękę. – Nie strój sobie ze mnie żartów. – Ależ nigdy bym się nie ośmielił. – Wyszczerzył zęby. – Dlaczego po prostu z nami nie pójdziesz? – Co by ludzie powiedzieli – z powątpiewaniem rzuciła Dorotea. – Świeżo owdowiałam! – Nikt cię nie rozpozna. Załóż maskę, większość tak właśnie zrobi. – Ale przecież to nie jest czas karnawału – sprzeciwiła się Orsola. – Czyż noszenie masek nie jest zakazane? – Naiwne dziecko – powiedział Giovanni. – Takich zakazów nikt nie przestrzega. Poza tym zabawa odbywa się w środku, więc komu by to miało przeszkadzać? – Och, to by było cudownie! – Dorotea klasnęła w dłonie. – Od lat nie byłam na zabawie! – Zastanowiła się. – Ostatnio na własnym weselu. Gdzie byli tylko zgrzybiali starcy i rzadko który miał jeszcze własne zęby. – Zębów na pewno ci nie zabraknie – ze śmiechem obiecał Alvise i jakby na dowód ugryzł Doroteę w płatek ucha, co wywołało jej zduszony pisk. Gwałtownie podrapałam się po karku, ale to mogło jedynie pogorszyć swędzenie.

Właśnie mi się przypomniało, skąd znam nazwisko Trevisan. Sebastiano wspomniał o nim w noc mojego przybycia, kiedy ocknęłam się z omdlenia. „Jeszcze tej nocy mają się dobrać do skóry Trevisanowi i jeśli temu nie zapobiegnę, kto to uczyni? Malipierowie czają się z trucizną i sztyletami za każdym rogiem!”. Nie pozostawało tu zbyt wiele pola dla wyobraźni. Alvise chciał się dobrać Trevisanovi do skóry, najlepiej trucizną lub sztyletem. Innymi słowy, zamierzał zamordować tego Trevisana, i to już jutro podczas jego własnego przyjęcia! No, super, pomyślałam. I co mam teraz począć? – Właściwie gdzie jest Anna? – spytała Dorotea. Orsola chrząknęła znacząco, a ja zobaczyłam przez szparę, jak robi dyskretny gest w moją stronę, który mówił tyle co „Anna siedzi na kibelku”. Niestety, gest ten nie przez wszystkich został zrozumiany. Alvise, który siedział dotąd z Doroteą na łóżku, wstał i spróbował zajrzeć za parawan. – Czy ta Anna jest tak niewinna, że męskie spojrzenia każą się jej ukrywać? – Jeśli są tak lubieżne jak twoje, to jest to czysta obrona konieczna – oświadczył jego brat i wybuchnął rżącym śmiechem, a Alvise mu zawtórował. Przez moment miałam nadzieję, że po prostu o mnie zapomną, ale Alvise nie wyświadczył mi tej przysługi. Podszedł bliżej. Jeszcze dwa kroki i mnie zobaczy. Jeszcze jeden. Jeszcze pół. – No coś takiego – powiedział. – Co my tu mamy? – Papugę. – Trzymałam klatkę przed sobą tak, że moja głowa i górna część tułowia pozostawały za nią skryte. – Źle się czuje. Wyniosę ją na świeże powietrze. I nim ktokolwiek zdołał mnie zatrzymać, minęłam Alvisego i przecisnęłam się między ludźmi w pokoju w stronę drzwi. Na korytarzu zatrzasnęłam je za sobą końcem buta. – Mało brakowało – powiedziałam do Polidora. – Nie chcę wracać do Neapolu – zaskrzeczał zaspanym głosem. – Nie martw się. Pójdziemy sobie tylko na chwilę do ogrodu.

Po drodze postawiłam klatkę na krużganku, gdzie na pewno ktoś znajdzie ją rano i odniesie Dorotei.

– I bądź cicho – napomniałam Polidora. Uzbroiłam się w świeżą łojową lampę i zakradłam do ogrodu. Przez chwilę, potykając się, szłam wzdłuż muru. Zamiast świeczki wolałabym mieć ze sobą porządną latarkę. Nim znalazłam sznur, upłynęły wieki. Wdrapałam się na górę, gdzie stwierdziłam, że drabinka została przymocowana hakami do zwieńczenia muru. Było za wysoko, żeby zeskoczyć. Nie mówiąc już o tym, że w jakiś sposób będę tu musiała później wrócić. Podciąg­nęłam więc drabinkę, przełożyłam haki i spuściłam ją po zewnętrznej stronie muru. Jeśli Alvise i reszta jego bandy będzie chciała przejść przez mur, zanim wrócę, będą ugotowani. Ale to już nie mój problem. Nie było łatwo przeprowadzić całą tę akcję wspinaczkową w powiewającej sukni i jeszcze uważać przy tym na lampion. Ale jakoś dałam sobie radę – nie skręciłam przy tym karku, nie podpaliłam halki ani nie zwróciłam na siebie niczyjej uwagi. Za murami klasztoru zrobiło się naprawdę trudno. Nie miałam przy sobie pieniędzy i dlatego nie zdobyłam się na to, żeby wsiąść do gondoli. Może mogłabym się odważyć i powiedzieć, że zapłacę po przybyciu na miejsce. Ale co bym zrobiła, gdyby nikt mi nie otworzył, na przykład dlatego, że jest wolny dzień albo wszyscy śpią, albo nikt nie chciałby mi pożyczyć kasy? Poszłam więc na piechotę. Trwało to rzecz jasna zdecydowanie dłużej niż podróż gondolą, ponieważ najpierw musiałam dojść do mostu Rialto, a potem w poprzek przez San Polo. Liczne ślepe uliczki z identycznie wyglądającymi rzędami domów okazały się przy tym dodatkową przeszkodą. Cały czas gubiłam drogę, aż wreszcie zobaczyłam znowu Canal Grande. Był to jedyny pewny punkt orientacyjny, ponieważ ze względu na płonące na brzegu pochodnie było tam jaśniej niż w zaułkach. Kiedy dotarłam wreszcie do domu uciech, mimo chłodnego nocnego powietrza byłam zlana potem. Zapukałam. Otwarto mi od razu. W drzwiach stała dziewka, która dziś rano przyniosła mi śniadanie. Zapytałam o Sebastiana. Ku memu rozczarowaniu dowiedziałam się, że nic nie wiadomo o jego miejscu pobytu. Podobno jeszcze za dnia razem z jednookim ruszył w podróż, zaś czas jego powrotu jest nieznany. Spytałam więc o Mariettę, cóż innego mi pozostało? – Lepiej będzie, jak poczekasz na dole, pani, a ja dam mojej pani znać – powiedziała

dziewka. – Tam na górze akurat… hmmm… trwa zabawa. Mogłam to sobie wyobrazić. Pewnie nie była to zabawa dla dzieci. Niecierpliwie czekałam na dziedzińcu, podczas gdy dziewczyna poszła po Mariettę. Z piętra dobiegały mnie dźwięki fletu i gwar rozmów, przerywany od czasu do czasu głośnym męskim śmiechem i chichotem kobiet. Marietta spłynęła ze schodów niczym królowa elfów. Otulona lejącym się białym jedwabiem, z rozpuszczonymi włosami, rzeczywiście wyglądała jak Arwena z Władcy Pierścieni. – Wielkie nieba! – zawołała. – A cóż ty tutaj robisz, w środku nocy? Jak przedostałaś się przez mur? – Och, przypadkowo wisiała tam drabina… Nie wiesz, kiedy wróci Sebastiano? – Nikt tego nie wie. Po co tu przyszłaś? – Muszę z nim pilnie porozmawiać. – Będzie wściekły, kiedy się dowie, że uciekłaś z klasztoru. Myślał, że jesteś tam bezpieczna i chroniona. – No cóż, co tu mówić o ochronie – powiedziałam. – Właściwie łażą tam ci sami goście co tutaj. – Ojej – westchnęła ciężko Marietta. – Kogo widziałaś spośród tych, którzy byli tu dzisiaj? Poczekaj, niech zgadnę. Bracia Malipiero? Kiedy skinęłam głową, cmoknęła rozzłoszczona. – Ci dwaj mają swoje kochaneczki wszędzie, i u kurtyzan, i u zakonnic. Słyszałam, że Alvise przygruchał sobie młodą wdowę, która przebywa w klasztorze jako gość. – To monna Dorotea. Mieszkam z nią w jednym pokoju. Przyszedł do niej dziś wieczorem w odwiedziny, razem ze swoim bratem i jeszcze jednym mężczyzną. Zapowiadała się wesoła zabawa. Zniknęłam, nim zaczęła się na dobre. Zmierzyła mnie zaciekawionym wzrokiem. – Dlatego uciekłaś? Bo wydało ci się to nieobyczajne? – Nie. Ten Alvise powiedział coś, o czym Sebastiano koniecznie musi się dowiedzieć. – Cóż, tak jak mówiłam, niestety nie ma go tutaj. I nie mam pojęcia, kiedy wróci. – Spojrzała na mnie pytająco. – A o co chodzi? Najlepiej po prostu powiedz to mnie, a ja powtórzę Sebastianowi, kiedy wróci. W tych okolicznościach to była rozsądna propozycja. W końcu była jego starą dobrą

przyjaciółką. Z drugiej strony… mogła być starą dobrą przyjaciółką nie tylko Sebastiana, ale i braci Malipiero. Przecież byli tu stałymi gośćmi. Miotałam się, nie wiedząc, czy mogę jej zaufać. Jednak ostrożność zwyciężyła. – Lepiej sama mu powiem. Jej uśmiech sprawiał wrażenie nieco wymuszonego. – Jak chcesz. Gdy tylko się pojawi, wyprawię posłańca. A teraz czas już, byś wróciła do klasztoru. Chętnie udzieliłabym ci gościny na resztę nocy, ale byłaby straszna awantura, gdyby rano nie było cię w klasztorze. Rozesłano by strażników, żeby cię szukali. W końcu zostałaś jako biedna sierotka powierzona pieczy zakonu. Niechętnie przyjęłam jej słowa do wiadomości i poczułam się przy tym jak jelonek Bambi. Głupie było przede wszystkim to, że nawet nie mogłam tego sprostować. Moja mama wprawdzie nie umarła, ale też się jeszcze nie urodziła. Jeszcze długo nie. Jedno trzeba było Marietcie oddać: była doskonałą gospodynią. Na jej rozkaz dziewka przyniosła mi chleb z szynką i kubek nieodzownego rozcieńczonego wina. Pochłonęłam przekąskę. Tymczasem Marietta zatroszczyła się także o środek transportu dla mnie na drogę powrotną. Wioślarz zawiózł mnie gondolą do klasztoru. Kiedy wysadzał mnie na przystani, dał mi nawet nowy lampion. Moja świeca dawno już zdążyła się wypalić. Zaraz potem nastąpiła chwila grozy. Gdy zbliżałam się do klasztornego budynku, zza rogu wynurzył się patrol strażników: dwóch mężczyzn uzbrojonych we włócznie i hełmy. Ledwie udało mi się ukryć za bramą i schować latarenkę za głową. Ku mojej uldze przeszli obok, nie zauważając mnie. Pospiesznie przebiegłam wzdłuż budynku do tego fragmentu muru, gdzie kołysała się sznurowa drabinka. Poczułam bezbrzeżną ulgę, że jeszcze tam jest. W przeciwnym razie musiałabym wcielić w życie plan B. Miał on jednak taką wadę, że najpierw musiałabym go wymyślić. Do dzwonów na jutrznię nie pozostało już zbyt wiele czasu. Na wschodzie zdążył ukazać się na horyzoncie blady rąbek, musiałam się więc pospieszyć z przejściem przez mur. Wspinając się, wtuliłam głowę w ramiona, próbując stać się niewidzialna. Ale i tak miałam wrażenie, że jestem obserwowana ze wszystkich stron. U góry podciągnęłam drabinkę, zeszłam i ukryłam ją po tej drugiej stronie, w ogrodzie, między krzakami. Ruszyłam biegiem w stronę budynku głównego.

Klatka z papugą zniknęła. Na wszelki wypadek przyłożyłam ucho do drzwi celi Dorotei. Zaczęłam nasłuchiwać. Cisza. Mogłam więc założyć, że impreza się skończyła. Zapukałam ostrożnie. Nim drzwi się otworzyły, minęła dłuższa chwila. Na zewnątrz wyjrzała zaspana Dorotea. Na twarzy miała rozmazany makijaż, którego po zabawie nawet nie chciało jej się zmyć. – O, jesteś – powiedziała, wpuszczając mnie do środka. – Gdzie ty się podziewałaś przez cały ten czas? – Ach, zapomniałam zabrać czegoś ważnego z domu, w którym byłam przedtem. – A w jakim domu byłaś przedtem? – Nie wiem – skłamałam. – Stoi gdzieś przy Canal Grande. Ale nie pytaj mnie, gdzie dokładnie. Nie jestem stąd i za bardzo się nie orientuję. – Faktycznie, jesteś z Rzymu. – Położyła się z powrotem do łóżka. – I masz rację. Trzeba tygodni, żeby się tu połapać. Ale jak się już człowiek przyzwyczai, to wcale nie chce mu się stąd wyjeżdżać. – Spojrzała rozmarzona w sufit. – Z Alvisem nigdy nie jest nudno. Pod tym mogłam się podpisać bez zastrzeżeń. Przez cały czas należało się mieć przed nim na baczności. Zdjęłam buty i wczołgałam się do łóżka. – Długo już z nim jesteś? Jej zmieszanie było nieomal namacalne, ale głos zabrzmiał przekornie. – Byłam całkiem sama i zrozpaczona. A on jest taki przystojny, że każda kobieta mięknie. – To oczywiście kwestia gustu. Nie mówiąc już o rżącym śmiechu tego typa. – Poza tym on zawsze jest taki wesoły – ciągnęła Dorotea. – Bardzo mi pomógł w mojej żałobie. Ten podejrzany argument pozostawiłam bez komentarza, ale jednego punktu musiałam się koniecznie uczepić. – Często tu przychodzi do ciebie? To znaczy, na… zabawę? Jeśli tak, to jak najszybciej muszę sobie poszukać innego noclegu. Nie mogę za każdym razem chować się przed tym gościem. Widział mnie u Marietty i na pewno zadawałby głupie pytania. To było dla mnie zbyt niebezpieczne. Wystarczyło tylko, żebym pomyślała o nożu u jego pasa, a już robiłam się nerwowa. Na szczęście Dorotea rozwiała mój niepokój. – Nie, zawsze spotykamy się u niego. Dzisiaj to był wyjątek. Za prędko tego nie

powtórzymy. Była awantura, przyjęcie szybko się skończyło. Musiałyśmy przekupić siostrę Giustinę moją drugą najlepszą jedwabną chustką i całym ciastem migdałowym, żeby wypuściła mężczyzn przez furtkę. Drabina zniknęła. Stwierdziłam, że lepiej będzie nie wspominać o tym, że przełożyłam ją tylko na drugą stronę muru, żeby zabezpieczyć sobie drogę powrotną. – A dlaczego przyjęcie tak wcześnie się skończyło? – Polidoro narobił w krużganku strasznego rumoru. – Dorotea przybrała oskarżycielski ton. – Po co zabierałaś ze sobą tę biedną papugę? – Klatka przypadkiem wpadła mi w ręce i zasłoniłam nią sobie twarz. Nie lubię, kiedy obcy mężczyźni gapią się na mnie z bliska. – Alvise taki nie jest – powiedziała Dorotea, ale zabrzmiało to niezbyt przekonująco. – Dobranoc – dodała po chwili nieco bardziej pojednawczo. – Śpij dobrze. Nie musiała mi tego dwa razy powtarzać. Byłam tak wykończona, że nie mogłam ruszyć nawet palcem. Zasnęłam chyba w ciągu sekundy.

Obudziły mnie dzwony na jutrznię w sąsiednim kościele. Zdawało mi się, że spałam najwyżej dwie minuty. W rzeczywistości były to może dwie godziny, czyli niewiele lepiej. W każdym razie nie byłam w stanie wstać z łóżka. – Nie chce mi się wstawać – zaskrzeczał Polidoro za parawanem. Papuga powiedziała głośno to, co ja pomyślałam. Kiedy zobaczyłam, że Dorotea po prostu nie wstaje, zrobiłam to samo. Dopóki nie pojawiał się nikt, kto wyrzuciłby nas z łóżek, nie było powodu do pośpiechu. Szybko znowu zasnęłam, ale spokój nie trwał długo. Wkrótce rozległo się pukanie i do środka weszła siostra Giustina. – Zaraz zaczyna się poranna modlitwa – powiedziała. – Pójdę późnym popołudniem na nieszpory do bazyliki – wymamrotała Dorotea. Giustina spojrzała na nią z dezaprobatą. – Zawsze tak mówisz, pani, ale zdaje mi się, że często chodzisz zupełnie gdzie indziej. – Na cóż ty sobie pozwalasz, pani – warknęła Dorotea. – Jestem tu gościem i dobrze płacę. Nie wystarczy ci ta piękna chusta z ostatniej nocy? Czego jeszcze chcesz? – Umilk­ła. –

No dobrze. Klamra z masy perłowej. Ale w zamian za to na całą resztę tygodnia chcę mieć spokój i wychodzić tak często, jak będę chciała. Wieczorami też. Siostra Giustina bez słowa sprzeciwu wzięła klamrę. Ale nie poszła, tylko zwróciła się do mnie. – A co z tobą, moje dziecko? Nie chcesz iść na poranną mszę, jak to czynią wszystkie pobożne kobiety w tym klasztorze? – Nie czuję się dobrze – mruknęłam. – Przy modlitwie zaraz ci się zrobi lepiej. – Stanęła wyczekująco koło mojego łóżka. Już zdążyłam pojąć tę zasadę. Zaspana usiadłam i zaczęłam grzebać w skrzyni stojącej u stóp łóżka. W końcu znalazłam mieszek z monetami i wyszukałam małą srebrną monetę, którą siostra Giustina zainkasowała bez słowa. Po czym się wycofała, pozwalając nam spać dalej. Dzwony na południe definitywnie zakończyły jednak nocną ciszę. Polidoro zaczął skrzeczeć, a Dorotea stwierdziła, że musi się spieszyć, bo jeszcze chce kupić maskę na wieczorne przyjęcie u Trevisana. Kiedy to usłyszałam, obudziłam się natychmiast. Przyjęcie! Czy Sebastiano wróci na czas, by pokrzyżować mordercze plany Alvisego? Niezależnie od tego, kim był ten Trevisan, musiał być kimś ważnym, bo w przeciwnym razie Sebastiano nie przykładałby takiej wagi do tego, by go chronić. Wkrótce zaczęłam sobie odmalowywać w głowie wszelkie możliwe okropieństwa: Alvise zwabił Sebastiana za pomocą jakieś sztuczki z powrotem do przyszłości, wciągnął go w kolejną bójkę na noże i tym razem wygrał. Sebastiano leży ciężko ranny w szpitalu w przyszłości, podczas gdy tu sprawy przybierają fatalny obrót. Moje wyobrażenia stawały się coraz mniej pogodne. Nie minęło wiele czasu, a już byłam przekonana, że życie Trevisana nie jest warte złamanego centa. Wszelkie starania Sebastiana, by go uratować, były daremne. – Powiedz mi, kim właściwie jest ten Trevisan? – zapytałam Doroteę, kiedy wróciłyśmy po obiedzie do naszej celi. – Massimo Trevisan jest bardzo szanowanym członkiem w Radzie Dziesięciu. Wielu upatruje w nim przyszłego prokuratora. A może nawet przyszłego dożę. Ale Alvise sądzi, że Trevisan chce się starać o urząd Savio del Collegio. Tak nazywają się najwyżsi i najważniejsi doradcy doży, a jest ich bardzo niewielu. Alvise powiada, że to są prawdziwi ludzie władzy. Sam doża ma właściwie niewiele do powiedzenia, jego urząd jest raczej reprezentacyjny. To savi

decydują o faktycznych losach republiki, nadają kierunek Wielkiej Radzie i mówią doży, co ma czynić. – Autentycznie się rozmarzyła. – Massimo Trevisan jest nie tylko ogromnie bogaty, lecz podobno także przystojny. Jego przyjęcia są bardzo popularne, pół Wenecji bije się o to, żeby dostać zaproszenie. Uważam, że to miło ze strony Alvisego, że mnie tam zabiera! – Czy Alvise też zajmuje się polityką? – spytałam. – On nie, ale jego ojciec tak. Należy do Rady Dziesięciu i o ile wiem, również chciałby zostać Savio del Collegio. I to wyznanie usunęło resztę niejasności. – Muszę już iść. Najpierw do spowiedzi, a potem na mszę. – A dokąd idziesz naprawdę? – spytałam. – Oczywiście kupić maskę. – Idę z tobą – oświadczyłam. – Do spowiedzi? – zdziwiła się Dorotea. – Nie, kupić maskę. – A do czego ci maska? – Uwielbiam maski i zawsze chciałam jakąś mieć.

Prawdę mówiąc wystarczyła mi ta jedna, winna całemu mojemu nieszczęściu, która teraz murszała w przyszłości w mojej torbie na dnie Canal Grande. Razem z moim iPodem. – Znam jeden sklep z maskami – oznajmiłam. – Ja też – powiedziała Dorotea. – Jest całkiem blisko, tuż za bazyliką. Dobrze się złożyło, bo nie musiałam jej przekonywać, żeby poszła tam ze mną. W skrytości ducha miałam nadzieję, że spotkam tam przynajmniej Barta i że będę mogła z nim przeprowadzić coś w rodzaju awaryjnej rozmowy. Wczesnym popołudniem Dorotea i ja wyruszyłyśmy w towarzystwie młodzieńca imieniem Ernesto, o rozmarzonym spojrzeniu, który zwykle pełnił funkcję strażnika i kościelnego w San Zaccaria. Dorotea wytłumaczyła mi, że nie uchodzi, by młode damy ze szlachetnych rodów spacerowały same. W całym mieście pełno jest kieszonkowców i innego podłego motłochu. Czasem nawet swój proceder uprawiają handlarze niewolników, którzy szczególnie czyhają na ładne jasnowłose dziewczęta.

– Ładują te biedne stworzenia na swoje brudne statki i sprzedają do haremów okrutnych osmańskich władców – opowiadała Dorotea tak poważnie, że z pewnością nie można było tego wziąć za żart. Do tej pory usłyszałam całą masę straszliwych historii o Osmanach, z którymi Wenecja ciągle prowadziła mniej lub bardziej zażarte wojny. Klaryssa utrzymywała, że żywcem zdzierali skórę z pojmanych wenecjan albo kastrowali ich i zmuszali do służby jako eunuchów. Nie wiadomo, co było gorsze. Ponieważ tak mało wiedziałam o tych czasach, trudno mi było ocenić, ile z tego było prawdą, a ile tylko legendą. Mimo to odczuwałam należyty respekt wobec Osmanów i zawsze gdy spotykałam gdzieś ludzi w turbanach i bufiastych spodniach, omijałam ich szerokim łukiem. Jako prosta dziewka poruszałam się w ciągu dnia zupełnie swobodnie po mieście i prawie nikt mnie nie zaczepiał. Ale wyżej urodzone damy, takie jak Dorotea, mogły wychodzić tylko przysłonięte welonem i w męskim towarzystwie. Szłam więc przez zaułki okryta welonem obok pogwizdującej raźno Dorotei, podczas gdy Ernesto wlókł się w odległości trzech kroków za nami, gapiąc się zamyślony na swoje stopy obute w drewniane chodaki. Gdyby pojawił się jakiś osmański łowca dziewcząt, Ernesto wcale by go nie zauważył. Dorotea wzmocniła jeszcze dodatkowo jego duchową nieobecność kilkoma monetami. – Dostaje je za to, że nic nie widzi, nic nie słyszy i nic nie mówi – wyjaśniła mi. Gdy od sklepu z maskami dzieliło nas już tylko jedno skrzyżowanie, naprzeciw nas pojawiło się troje ludzi, na których widok osłupiałam i zabrakło mi tchu. To nie byli Osmanie, ale moje przerażenie nie mogło być większe. Dorotea zatrzymała się. – Co się dzieje, Anno? Walczyłam z grożącym mi pomieszaniem zmysłów i szeroko otworzyłam oczy, żeby wyraźniej zobaczyć tych troje ludzi. Może się pomyliłam i oni tylko wyglądali tak jak ci, których znałam. Ale pomyłka była całkowicie wykluczona. To był pan i pani Tasselhoff oraz ich syn Matthias. Juliane miała na sobie kosztowną brokatową suknię i tak samo jak ja jedwabny welon, pod którym trzeba się było domyślać rysów twarzy. Mimo to poznałam ją od razu, chociażby dlatego, że była w towarzystwie swego posępnie zerkającego małżonka, Hein­richa. Był ubrany

z podobnym przepychem jak jego żona, a do boku miał przytroczony krótki miecz. Ale nie napędziłby nim nikomu stracha. W kwestii mieczy byłam już lepiej zorientowana: niemal wszyscy mężczyźni, którzy dbali o swoją reputację, nosili w tych czasach tego typu broń. Miecze były w pewnym sensie takim Blackberry przeszłości. Mężczyźni potrzebowali ich, by czuć się ważni. Za Heinrichem dostrzegłam grubawą sylwetkę, bez wątpienia należącą do Matthiasa. Wlókł się za swoimi rodzicami i wyglądał tak, jakby wolał znajdować się pięć wieków stąd. Wytworne ubranie z epoki maskowało jego nadwagę równie fatalnie jak ciuchy z przyszłości. Gapiłam się na niego jak na zjawisko i czekałam na to, by mnie dostrzegł. Gdy znalazł się w odległości zaledwie dwóch kroków ode mnie, otworzyłam usta, żeby zwrócić na siebie jego uwagę. „Matthias, a cóż ty tutaj robisz?” – chciałam zawołać, ale z gardła wydobył mi się tylko nieartykułowany skrzek. Dorotea nachyliła się do mnie. – Anno? Suknia jest zbyt ciasna? A może to wina słońca? Tasselhoffowie minęli nas tymczasem, nie zaszczycając mnie nawet jednym spojrzeniem. Jasne, miałam twarz zakrytą welonem, jakże mieli mnie rozpoznać? Pospiesznie zerwałam go z twarzy, ale Tasselhoffowie zdążyli już skręcić za róg. Tuż przed tym, jak zniknęli mi z oczu, usłyszałam głos Juliane. – Tą nową suknią i nową maską – powiedziała do Heinricha – z pewnością zrobię wrażenie na przyjęciu u Trevisana. Wreszcie odzyskałam przytomność umysłu. Wyrwałam się Dorotei i popędziłam za Tasselhoffami. Stali przy najbliższej przystani i zamierzali właśnie wsiąść do gondoli. Spontanicznie położyłam Matthiasowi rękę na ramieniu. – Matthias! – zawołałam. To znaczy chciałam zawołać. Wyszło mi „Matteo”. – Matthias Tasselhoff? – spróbowałam ponownie, lecz zamiast tego powiedziałam: „Matteo Tassini”. – Tak? – spojrzał na mnie zdziwiony. – Czy my się znamy? – Ależ oczywiście. – Spojrzałam na niego natarczywie. – Jestem Anna. Razem kupowaliśmy maskę! I siedzieliśmy w czerwonej gondoli!

Zmarszczył czoło. – Wybacz, panno, lecz nie przypominam sobie, bym kiedykolwiek cię spotkał. – Czego ta dziewczyna od ciebie chce? – Juliane Tasselhoff odwróciła się i zmierzyła mnie świdrującym spojrzeniem – Uważaj na sakiewkę z pieniędzmi, Matteo. – Tak, matko – odrzekł posłusznie Matthias. Byłam oburzona. O co ona mnie posądzała?! I dlaczego zachowywali się tak, jakby mnie nie znali? Po chwili opadły mnie wątpliwości, bo zrozumiałam, że naprawdę mnie nie znają. Tak zblazowanej niewiedzy nie mogła zagrać nawet tak utalentowana aktorka jak Juliane Tasselhoff. Matthias zaś sprawiał wrażenie szczerze zdumionego, jak ktoś, kto mnie nigdy wcześniej nie widział. Heinrich wyglądał na równie zaskoczonego, nie miał bladego pojęcia, co tu się dzieje. – Może słońce jej zaszkodziło – powiedział. – Ale przecież znamy się z gościńca! – zawołałam. Właściwie chciałam powiedzieć „z hotelu”, ale to nie miało żadnego znaczenia, bo cała trójka patrzyła na mnie tak, jakbym zwariowała. Najwyraźniej wszyscy cierpieli na zbiorowy zanik pamięci. Walczyłam o słowa, żeby wytłumaczyć im, kim jestem i skąd się znamy, ale Dorotea dogoniła mnie i stała teraz obok mnie. Blokada nie pozwalała mi powiedzieć niczego na temat podróży w czasie. Ale nawet gdyby Dorotei nie było, i tak by się to pewnie nie udało. Tasselhoffowie nie tylko przenieśli się w przeszłość, lecz także zamienili się w ludzi z przeszłości. Przeistoczyli się w szlachecką rodzinę z piętnastego wieku i zachowywali się tak, jakby byli tu od zawsze. Juliane Tasselhoff vel Tassini, zadzierając dumnie głowę, pozwoliła Heinrichowi pomóc sobie wsiąść do gondoli. Za nią ociężale wsiadł Matthias. Opadając ciężko na ławkę, obrzucił mnie ukradkowym spojrzeniem. Z nadzieją doszukiwałam się w jego oczach oznak tego, że mnie rozpoznał, ale jego twarz nie wyrażała niczego poza zdumieniem. Gondolier odepchnął łódź od stopni przystani i zaczął wiosłować. Chwilę później gondola wraz z Tasselhoffami zniknęła za najbliższym zakrętem kanału. – Znasz tych ludzi? – Dorotea spojrzała na mnie z boku zaciekawiona. – Och, pomyliłam ich z kimś. Wydawało mi się, że już ich kiedyś spotkałam. W…

Rzymie. – Usłyszałam, że też wybierają się na to przyjęcie – sapnęła Dorotea lekceważąco. – Nadęta paniusia. Jak będziemy kupować maski, musimy zwrócić uwagę na to, żeby wybrać inne modele. Wciąż jeszcze byłam zupełnie oszołomiona tym nieoczekiwanym spotkaniem i nie potrafiłam zebrać myśli. Z głową zajętą zupełnie czymś innym szłam za Doroteą do sklepu z maskami. Ocknęłam się dopiero wtedy, gdy weszłam do wnętrza i nagle stanęłam oko w oko z Bartem. – Jesteś tutaj – wyjąkałam, a z ulgi zrobiło mi się całkiem słabo. Bart nie sprawiał wrażenia specjalnie uszczęśliwionego, raczej wyglądał tak, jakby przed chwilą ugryzł cytrynę. – Jeszcze ktoś, kogo znasz z Rzymu? – spytała Dorotea z troską. – Nie, my naprawdę się znamy. – Czego tutaj szukasz? – spytał Bart. – Och, to nie zabrzmiało szczególnie uprzejmie – skomentowała Dorotea. – Naprawdę jesteś pewna, że znasz tego człowieka? – Muszę z tobą porozmawiać – powiedziałam do Barta z naciskiem. – Powinnaś już była pojąć, że naprawdę nie jestem w stanie ci pomóc. – Kiedy oni mówią takie rzeczy, kobieta powinna się zastanowić, czy ktoś inny nie byłby dla niej lepszy – oświadczyła Dorotea. Bart spojrzał na nią ze złością, ale Dorotea odwróciła się niewzruszona i zaczęła myszkować po stojakach i półkach w poszukiwaniu masek i kostiumów. Coś za nią się poruszyło. Obok przemknęła jakaś postać, a ja zamarłam. To była ta sama stara kobieta, która w przyszłości sprzedała mi maskę. Bez słowa przyglądałam się, jak znika na zapleczu. Instynkt nakazywał mi pójść za nią, ale Bart chwycił mnie za ramię i wyciągnął przez drzwi sklepu na zewnątrz. – Ta staruszka – wyrzuciłam z siebie, gdy stanęliśmy na ulicy. – To ta sama, która… – Zacięłam się, ale nie dlatego, żebym nie wiedziała, co chcę teraz powiedzieć. Kilka kroków ode mnie stał, gapiąc się tępo, Ernesto, który w ten sposób uruchomił blokadę. Wygrzebałam ze swojej sakiewki monetę i podałam mu ją, prosząc, aby oddalił się poza

zasięg słuchu, co też ochoczo uczynił. – Znam tę starą kobietę – szepnęłam. – Z moich czasów. Kim ona jest i co tu robi? Bart wzruszył ramionami. Busz na jego twarzy zdążył już odrosnąć. Pod włochatym zarostem ciężko było rozpoznać tamtego świeżo ogolonego, przystojnego faceta, którego widziałam ostatnio. Wywnioskowałam stąd, że dawno nie widział się z Klaryssą. Jeśli zdarzało mu się dla kogoś odpicować, to tylko dla niej. Spróbowałam wrócić do sklepu. Bart przytrzymał mnie za ramię. – Co zamierzasz? – Poszukać tej starej. Ona na pewno będzie mi umiała wszystko wytłumaczyć. I powie mi, jak mam wrócić. – Przecież zdążyłaś się już dowiedzieć, że masz do wypełnienia zadanie. Obrzuciłam go nieufnym spojrzeniem. – Słyszałeś o tym, że mój powrót do domu się nie udał? I o tej historii z kocią maską? Z wahaniem skinął głową. – Kto z tobą o tym rozmawiał? Sebastiano? – Nie. – No to kto? Ten hiszpański gondolier José Jakmutam? Bart potrząsnął głową. Strasznie mnie wkurzało, że muszę z niego wyciągać każde słowo, tym bardziej że prócz Sebastiana i Joségo nie miałam zbyt wielkiego wyboru. W każdym razie nikogo, o kim bym wiedziała. – A może mi po prostu powiesz? – To byłam ja – odezwał się z góry skrzeczący głos. Na pierwszym piętrze otworzyło się okno. Stara spoglądała w dół. – Ten chłopak ma rację, nie może ci pomóc. Jest tylko Posłańcem, a nie Obrońcą czy Strażnikiem. Poorana zmarszczkami twarz cofnęła się. – Poczekaj! – zawołałam ogarnięta rozpaczą. – Muszę koniecznie porozmawiać z Sebastianem! Kiedy wróci? – Nie jęcz, lecz działaj – rozległo się z góry. – Weź to i idź na przyjęcie. Coś sfrunęło z góry. W pierwszym odruchu odskoczyłam na bok, żeby we mnie nie trafiło. Ale starucha niczym nie cisnęła w dół, tylko wyrzuciła przez okno jakiś przedmiot. Wyciągnęłam ręce i złapałam go, nim zdążył wylądować na chodniku. Nie musiałam mu się

przyglądać, żeby wiedzieć, co to jest. Trzymałam w rękach kocią maskę.

Okno się zamknęło i Bart oświadczył, że mogę wołać, ile tylko chcę. Stara i tak już się nie pojawi. Wcale nie zamierzałam wołać. Zbyt wielki miałam mętlik w głowie. Bez słowa gapiłam się na kocią maskę, zadając sobie pytanie, czy to ta sama, którą kupiłam sobie w przyszłości. Wyglądała dokładnie tak samo. Z delikatnym haftem z perełek wokół otworów na usta i oczy i cieniutkimi sznureczkami ze złotych drucików. Spoczywała w mojej dłoni. Miękka i ciepła. Całkiem tak samo jak za pierwszym razem. Było tak, jakby jakiś głos szeptał mi, że mam ją założyć i poczekać, co się stanie. Wzdrygnęłam się i powróciłam do rzeczywistości. Maska mogła poczekać. Trzeba było znaleźć odpowiedzi na zbyt wiele istotnych pytań! Nieważne, czy Bart był tylko posłańcem, czy kim tam jeszcze. Będę go dręczyć, aż się dowiem, co się tutaj dzieje. – Chcę z tobą ubić interes – oświadczyłam. – Jeśli powiesz mi wszystko, co wiesz, postaram się przekonać Klaryssę, żeby się z tobą umówiła. Spojrzał na mnie zaskoczony. Najwyraźniej liczył się ze wszystkim, tylko nie z taką propozycją. – Naprawdę przydałoby się jej trochę odmiany – powiedziałam. – A ja zdążyłam już zauważyć, że ci się podoba. Bart zrobił taką minę, jakby go to rozzłościło, ale dostrzegłam rumieniec na jego policzkach. – Czego ode mnie chcesz? – spytał. Jego ton był dość opryskliwy, ale po prostu to zignorowałam. – Tamta stara kobieta… jak ona się nazywa? – Nie na wiele ci się przyda, że się tego dowiesz, ale proszę bardzo. Nazywa się monna Esperanza. Rzeczywiście nie na wiele mi się to przydało, ale uznałam, że zawsze lepiej jest znać chociaż imię, niż nie wiedzieć o człowieku zupełnie nic. – Poza tym nic nie mogę ci o niej powiedzieć – ciągnął dalej Bart, zanim zdążyłam mu zadać kolejne pytanie na temat staruchy. – Czasami wysyła mnie gdzieś gondolą. Albo pomagam

jej w sklepie. – Czy ona… zajmuje się tym samym co Sebastiano? Bart tylko wzruszył ramionami. Jego gotowość do udzielania informacji najwyraźniej już osłabła. – O co jej chodziło, kiedy powiedziała, że mam działać? – spytałam. – I co mam robić na tym przyjęciu? To znaczy, prócz tego, że na nie pójdę. Ponowne wzruszenie ramionami. Obróciłam maskę w dłoniach i zaczęłam kolejny ważny temat. – Kiedy przyszłam do siebie po tym omdleniu, zupełnie zapomniałeś powiedzieć mi o pewnym drobiazgu. Na przykład o tym, że nie przybyłam tutaj sama. Nagle zrobił się czujny. – Co masz na myśli? – Daj spokój – powiedziałam zirytowana. – Ci ludzie, którzy siedzieli ze mną w gondoli, też tutaj byli przed chwilą, żeby kupić maskę. Właściwie powinni byli mnie rozpoznać, ale pewnie poddano ich praniu mózgu. Westchnął. – To nie tak. Właściwie wszyscy, którzy tutaj przybywają, zachowują się tak jak oni. Nie wiedzą, gdzie i kim byli przedtem. Ubierają się, idą do domu i żyją tak jak do tej pory. – Chwila – powiedziałam z niedowierzaniem. – Co masz na myśli mówiąc „do domu”? Do domu, który mają tutaj? Bart kiwnął głową. – Ze wszystkim, co z tym związane. Dom, pieniądze, praca, czasami także służba, a nawet rodzina. Nagle się to pojawia, jakby z niczego, i wpasowuje się tak, jakby było tu od zawsze. Tak jak ci ludzie. Nikt nie postrzega tego jako zmiany, nawet ja, mimo że o tym wiem. Gapiłam się na niego. Albo był kłamcą obdarzonym niezwykłą fantazją, albo mówił prawdę. Na razie zdecydowałam się mu uwierzyć. Nie zrobił na mnie do tej pory wrażenia człowieka szczególnie pomysłowego. Gdy się nad tym dokładniej zastanowiłam, odkryłam nawet związki przyczynowo-logiczne. Kiedy po swoim przybyciu tutaj ocknęłam się w przeszłości, ta historia o złodziejach, którą mi zafundował, zabrzmiała w sposób tak wystudiowany, jakby opowiadał ją już parę razy. Na przykład Tasselhoffom. Najwyraźniej przebudzili się przede mną. I poszli sobie nieobciążeni żadnymi wspomnieniami z przyszłości. Prościutko do swego nowego

życia, które wzięło się jakby z niczego i tylko na nich czekało. – Kogo prócz mnie i Tassinich Sebastiano jeszcze tu przywlókł? – spytałam. Oczywiście próbowałam powiedzieć „Tasselhoffów”, ale nic z tego nie wyszło. – Najwyżej trzydzieści parę osób. – I ty za każdym razem czekasz z zapasem ubrań? I z tą historyjką o złodziejach? I pytasz ich wszystkich, gdzie mieszkają i jak się nazywają, zanim pozwolisz im iść do domu? – To jest taki środek ostrożności, żebyśmy wiedzieli, o kogo chodzi i jaką jeszcze rolę mogą odegrać. – Jasne. W przeciwnym razie moglibyście stracić orientację. – Nie ma powodów do kpin. To jest dzieło sił wyższych. Wszystko ma swój sens i służy jakiemuś celowi, choć my nie potrafimy go dostrzec. – Chcesz powiedzieć, że ci ludzie przeprowadzają się do życia w przeszłości i że to może czemuś służyć? – To wie tylko Bóg. Zrozumiałam, że w ten sposób niczego nie osiągnę, i zmieniłam temat. – Gdzie mieszkają państwo Tassini? – spytałam. – Jesteś dla nich obca – zaprotestował Bart. – Każda próba przywołania wspomnień o tobie tylko spowoduje kłopoty. – Nie martw się, nie będę się narzucać. Chcę po prostu wiedzieć, bo interesuje mnie ich los. – Zamieszkują dom przy Campo dei Mori, ale już niedługo wprowadzą się do nowego palazzo przy Canal Grande, niedaleko Rialto. To żadna tajemnica, sami opowiadają o tym na prawo i lewo. Prace budowlane już się rozpoczęły. Coś mi lekko zaświtało, gdy to usłyszałam, ale potrafiłam myśleć tylko o tym, jak nieznośnie snobistycznie zachowuje się Juliane Tasselhoff. Tak jakby domyślała się w przyszłości, że w przeszłości zostanie dumną posiadaczką palazzo w najlepszej lokalizacji w Wenecji. Została posiadaczką. Och, do diaska! Przez to całe zamieszanie nawet nie potrafię rozróżnić prawidłowych gramatycznych form czasowych. – Czy ty również idziesz na przyjęcie? – spytałam. Przytaknął markotnie. – Monna Esperanza tak chce.

– Może najpierw się ogól – poradziłam mu. – Bo zamierzam zapytać Klaryssę, czy też pójdzie. – Dlaczego? Uśmiechnęłam się. – Taka była między nami umowa, nie pamiętasz? Oczywiście nie mogę ręczyć, że się zgodzi, zostało już dość niewiele czasu. Ale zaraz się do niej wybiorę i zapytam, czy ma ochotę ze mną pójść. W ten sposób najwyraźniej dobrze przygotowałam grunt, bo faktycznie odpowiedział mi uśmiechem. Leciutkim i tylko jednym kącikiem ust. Ale w zestawieniu z tym, że zawsze stroił do mnie strasznie kwaśne miny, było to znaczące osiągnięcie. Dorotea wyszła ze sklepu, kołysząc srebrną maską. – Znalazłam! – Z wyższością kiwnęła na Barta. – Ty się zajmujesz sprzedażą, chłopcze? Uśmiech zniknął. – Jeśli trzeba – mruknął ponuro Bart. Z oporami wrócił za Doroteą do sklepu, żeby zainkasować należność za wybraną przez nią maskę. Ja zaś pozostałam na ulicy. Spojrzałam w górę fasady domu. Być może stara Esperanza patrzyła na mnie z góry. Ale już jej nie zobaczyłam. Okno było zamknięte.

Dorotea była strasznie podekscytowana tym, że znalazła taką piękną maskę. Powiedziała, że nie chce sobie teraz psuć nastroju szybkim powrotem do klasztoru. Zamiast tego zamierzała jeszcze zajrzeć do jednej dobrej znajomej, która całkiem przypadkowo mieszka tu w pobliżu. – Dobrze się składa – odparłam. – Ja przez ten czas odwiedzę moją dobrą znajomą. Jej dobrą znajomą był przypuszczalnie nie kto inny jak Alvise, podczas gdy w moim przypadku chodziło o Klaryssę. Koniecznie chciałam ją mieć obok siebie na tym przyjęciu. Lecz nie po to, by wyświadczyć przysługę jej i Bartowi. Spodziewałam się z jej strony wsparcia, nie tylko moralnego, ale w ogóle. Czworo oczu to zawsze więcej niż dwoje. Na oczy Dorotei liczyć nie mogłam. Miały skłonność do zawisania na każdym lustrze. Nie mówiąc już o tym, że jej kochasiowi nie ufałam za grosz. Zobaczywszy przed sobą dobrze znany ceglany domek w krętej, wąskiej uliczce, poczułam coś w rodzaju nostalgii. Nagle ucieszyłam się, że zobaczę Klaryssę i że przy okazji

będę się też mogła przywitać z Matyldą i starym Jacopem. Nie odmówiłabym nawet porcji kaszy jaglanej, żeby móc usiąść z nimi przy jednym stole. Matylda stała za ladą, jak zwykle we władczej pozie. Na mój widok upuściła woreczek z ziołami. Aż usta otworzyła ze zdumienia, ale języka w gębie nie zapomniała. – Ależ się z nas zrobiła wytworna dama, co? – zawołała. Dwie klientki, które znajdowały się w sklepie, zmierzyły mnie ciekawskim wzrokiem. Często spotykałam je, nosząc wodę, ich uwadze nie uszło zatem, że byłam ubrana znacznie lepiej niż w minionych tygodniach. – Jeśli się tu przyczołgałaś, bo chcesz odzyskać swoją posadę pomocnicy, to mogę ci powiedzieć jedno: tylko człowiek pełen mądrości i dobroci wziąłby pod uwagę takie rozważania. – Bo ja właściwie chciałam… – A ponieważ jestem takim człowiekiem, mogłabym się zmusić do tego, by raz jeszcze uznać wyższość łaski nad sprawiedliwością i przyjąć cię ponownie. Pod warunkiem, że będziesz szczerze żałować swego nieusprawiedliwionego zniknięcia. – Wskazała na miotłę w kącie. – Trzeba pilnie pozamiatać, możesz zaczynać od razu. Z kuchni doleciał swąd spalenizny. Dał się słyszeć chrzęst, kiedy coś upadło na podłogę. W następnej chwili do sklepu wpadła Klaryssa, w poplamionym fartuchu, z wypiekami na policzkach i rozpuszczonymi włosami. – Anna! – wrzasnęła. Nie zwracając uwagi na obecne kobiety, rzuciła mi się na szyję i przytuliła się do mnie. Z całego serca odwzajemniłam jej uścisk i uświadomiłam sobie, jak bardzo za nią tęskniłam, chociaż zniknęłam stąd zaledwie dwa dni temu. – Wróciłaś – mruknęła z twarzą w moich włosach. – Właściwie nigdy stąd nie odeszłam – powiedziałam cicho. Obiema rękami odsunęła mnie od siebie i zajrzała mi w twarz. Pociągnęła mnie w stronę kuchennych drzwi. – Chodź, pójdziemy na tyły, tam możemy porozmawiać. – Tu trzeba pozamiatać! – wrzasnęła za nami Matylda, ale nie zabrzmiało to zbyt groźnie. W kuchni przy stole siedział Jacopo i rzeźbił nową figurkę świętego. Kiedy mnie zobaczył, uśmiechnął się od ucha do ucha. – No coś takiego, słoneczko! Jakiż blask w naszej chatce!

Spojrzałam z podziwem na jego pracę, figurkę świętej Małgorzaty, podczas gdy Klaryssa zdjęła z ognia dymiący garnek i postawiła go na kredensie. – I tak się przypaliło – powiedziała. – A cóż to miało być? – Danie, którego jeszcze nigdy nie próbowaliśmy – powiedziała lakonicznie, otwierając tylne drzwi. – Ryba w ziołowej panierce. Popełniłam ten błąd i stwierdziłam, że moglibyśmy ugotować raz coś innego niż tylko makaron i kasza czy te kluchowate duszone warzywa. Przypomniałam sobie te pyszne posiłki, którymi rozkoszowałam się u Marietty i w klasztorze, i zaraz opadły mnie wyrzuty sumienia. – Wiesz co, nikt nie umie gotować tak sam z siebie, tego się trzeba najpierw nauczyć. – Tym sposobem przekazałam starą ludową mądrość, zasłyszaną od mojej babci. – A jak nie ma się nikogo, kto by człowiekowi pokazał, to po prostu nie można się nauczyć. Klaryssa westchnęła. – Święta racja. Matylda zna się na ziołach, ale przy kuchni jest do niczego. W efekcie to samo dotyczy mnie. Od czasu do czasu próbuję, ale nie wychodzi mi z tego nic sensownego. Naprawdę nie jestem smakoszem. W ciągu ostatnich lat musiałam się od tego odzwyczaić. Ale niekiedy człowiek przypomina sobie nieco bardziej wyrafinowaną kuchnię. Z troską przyjrzałam się jej szczupłej sylwetce. Zdawało mi się niemal, że przez te parę dni, kiedy mnie nie było, straciła na wadze. I to mimo że właściwie nie miała z czego chudnąć. Od mojego zniknięcia musiała znowu pracować za dwie, może to było powodem. Najwyższy czas, żeby raz miała okazję porządnie się zabawić. I na imprezie u tego Trevisana napchać się tyle, ile będzie chciała. Dorotea opowiadała mi już z zachwytem o tym, co bogaci patrycjusze stawiają na stołach na swoich przyjęciach. Jeśli choć połowa z tego była prawdą, to goście potrzebowali całych godzin tylko na to, by sobie obejrzeć to jedzenie. Usiadłyśmy na dwóch pustych beczkach i wystawiłyśmy twarze do słońca. Popołudniowa cisza wypełniała dziedziniec. Nie było słychać nic poza brzęczeniem much, od których jak zawsze przy pięknej pogodzie roiło się wokół wychodka. Śmierdziało kloaką, ale dało się wytrzymać, bo zapach świeżych ziół z oficyny tłumił nieprzyjemne wonie. W końcu Klaryssa przerwała milczenie: – Co poszło nie tak z twoim powrotem? – Wsiedliśmy do czerwonej gondoli, Sebastiano i ja. Ten stary wioślarz, José, też tam był.

Potem rozbłysło światło i rozległ się huk, jak za tamtym razem. I zaraz potem zemdlałam, też tak jak za pierwszym razem. Kiedy się znowu ocknęłam, leżałam w tej samej uliczce jak w czasie ostatniej zmiany faz księżyca, a Sebastiano siedział obok mnie. – I gdzie cię potem zaprowadził? Poczułam, że się czerwienię. – Do domu uciech. Tylko na jedną noc – dodałam szybko. – Wszystko było zupełnie przyzwoicie, miałam pokój tylko dla siebie. – To był dom Marietty? Zdziwiona kiwnęłam głową. – Znasz ją? – Już się kiedyś spotkałyśmy. – To zabrzmiało tak, jakby nie chciała o tym mówić. – I co było dalej? – Sebastiano zaprowadził mnie wczoraj do klasztoru San Zaccaria. – San Zaccaria? – Klaryssa zaśmiała się z niedowierzaniem. – Dla ciebie same luksusy, co? – Przykro mi, jeśli… – Dobrze już, dobrze – przerwała mi z rezygnacją. – Jestem tylko zazdrosna, ot co. Przyjrzałam się jej z uwagą. – Klarysso, nie chciałabyś mi wreszcie opowiedzieć, jak to z tobą jest? Zesztywniała. – Do czego zmierzasz? – Coś przede mną ukrywasz! – Nie wiem, co by to miało być. – Ale ja wiem. Co na przykład miałaś na myśli mówiąc: „Czyż nie dość już odpokutowałam?”. Dość? Za co? Zacisnęła wargi, a zaraz potem łzy napłynęły jej do oczu i spuściła głowę. – Gdy dowiesz się całej prawdy, znienawidzisz mnie. – Na pewno nie! Po prostu spróbuj i wszystko mi opowiedz! Krnąbrnie pokręciła głową, wpatrując się w ziemię. – Klarysso, na pewno dobrze ci zrobi, jeśli o tym porozmawiasz! To pomaga, kiedy człowiek może zrzucić ciężar z serca!

Westchnęła. – No dobrze. Nie dasz mi przecież spokoju, póki się nie dowiesz. Popełniłam poważny błąd, za który teraz muszę płacić, tkwiąc tutaj i harując jak najpodlejsza dziewka. Ucieczka z tego wygnania nie miałaby sensu, bo wtedy nie pozwoliliby mi już nigdy wrócić do moich czasów. Jej mroczne słowa przeraziły mnie, choć właściwie nic z nich nie rozumiałam. To wszystko brzmiało strasznie tajemniczo, ale byłam zdecydowana rozjaśnić ten mrok. – Kogo masz na myśli mówiąc „oni”? – No oni, Starcy. – Jacy Starcy? – Ci, którzy wszystko kontrolują i wydają rozkazy. – Kim są ci Starcy? – Umilkłam i zaczęłam intensywnie myśleć. – Poczekaj. Czy oni przypadkowo nie nazywają się monna Esperanza i José Jakośtam? – José Marinero de la Embarcación, gondolier. Tak, to jest dwoje spośród Starców. Ich słowa stanowią prawo, ich rozkazy trzeba wypełniać, inaczej kara jest straszliwa. Pomyślałam o masce tkwiącej w kieszeni mojej spódnicy. „Weź to i idź na przyjęcie”. – Jest jeszcze więcej Starców? Wzruszyła tylko ramionami, jakby sama dobrze nie wiedziała. – Jakie rozkazy złamałaś? – spytałam. – Och, właściwie to był tylko głupi błąd. – Westchnęła jeszcze raz, jakby musiała dźwigać na ramionach ciężar całego świata. – Muszę najpierw zrobić mały wstęp. Kiedy przybyłam do tych czasów, miałam dokładnie tak jak ty wrócić w czasie zmiany faz księżyca. Nie udało się, tak samo jak u ciebie. Potem okazało się, że mam do spełnienia zadanie. – Zadanie? – zaalarmowana powtórzyłam niczym echo. Skinęła głową. – Wyjaśniono mi wtedy, że pisane mi jest, bym zapo­bieg­ła pewnemu zdarzeniu, które miałoby fatalny wpływ na przyszłość. To wydało mi się bardzo znajome. – Wyjaśniono ci? Kto ci wyjaśnił? – Ten mężczyzna, który wtedy wyłowił mnie z kanału i wciągnął do czerwonej gondoli. – Znam go?

– Nie, jego już dawno nie ma. – Miałaś może przy sobie maskę, gdy wpadłaś do wody? – zapytałam zdenerwowana. Klaryssa zmarszczyła czoło i zastanowiła się. – Teraz, kiedy mnie o to pytasz… Zgadza się. Oczywiście, ale miałam ją w pompadourze15, ponieważ nie pasowała do fryzury z klatką dla ptaków. – Czy to była maska kota? – Tak, dlatego jej nie założyłam. Kot i ptaszek, wiesz przecież. To po prostu do siebie nie pasuje. Skąd wiesz, jaka to była maska? – Potem ci wyjaśnię. Skąd ją miałaś? Może od starej kobiety? – Tak – potwierdziła ze zdumieniem Klaryssa. – Widziałaś już kiedyś tę Esperanzę? – Nie, tylko słyszałam jej imię. Do tej pory widziałam tylko tego starego gondoliera. Dlaczego pytasz mnie o to wszystko? – Tak tylko. A jakiemu wydarzeniu miałaś zapobiec? – Gdybym to ja wiedziała! – odparła Klaryssa. – Nikt mi tego nie powiedział. Byłam oburzona. – Ale jak można cię karać za coś, o czym nie masz pojęcia? Smutno wzruszyła ramionami. – Nie pytaj mnie. Wiem tylko, że miałam wtedy iść na jakieś ważne przyjęcie, ale nie zrobiłam tego, ponieważ miałam migrenę. – Och! Myśli kłębiły mi się w głowie, bo sytuacja Klaryssy tak bardzo przypominała moją własną. Teraz tylko brakowało, żebym ja też dostała migreny i za karę została na całą wieczność w tych czasach bez prysznica i dezodorantu! – A więc na tym przyjęciu wydarzyło się coś, czemu miałaś zapobiec? Wzruszyła ramionami. – Nie mam pojęcia, może tak było, a może nie. Nikt mi o tym nie powiedział. Poinformowano mnie tylko, że popełniłam ciężki błąd, nie idąc tam. Nie ulegało więc wątpliwości, że koniecznie muszę iść na to przyjęcie, niech się dzieje, co chce. Zapobiegnę owemu fatalnemu wydarzeniu, czymkolwiek ono jest, i potem będę mogła wreszcie wrócić do domu. Dobrze, że nie mam skłonności do bólu głowy.

Głęboko zaczerpnęłam powietrza. – Naprawdę, Klarysso, bardzo się cieszę, że o tym porozmawiałyśmy. – Dlaczego? – Bo dziś wieczorem ja też muszę iść na przyjęcie. I chciałabym cię poprosić, żebyś ze mną poszła.

Klaryssa oznajmiła, że to niestety niemożliwe. Nawet gdyby chciała pójść, nie mogłaby, ponieważ nie ma się w co ubrać. – To żaden problem – powiedziałam. – Mam całą skrzynię pełną sukien, znajdzie się coś dla ciebie. Nawet jeśli okażą się trochę za duże, to przecież można po prostu mocniej ściągnąć sznurki u góry. – Matylda mi nie pozwoli. – A dlaczego nie? Harujesz od świtu do nocy, przez siedem dni w tygodniu. Dlaczego raz nie mogłabyś się troszeczkę zabawić? Przecież nie poszłabyś sama. Będę twoją przyzwoitką. – Jesteś dziewczyną i masz dopiero siedemnaście lat, nic z tego. – Bartolomeo też idzie, czyli męską opiekę mamy zapewnioną. – Och – powiedziała Klaryssa. – I monna Dorotea też będzie. – Nagięcie niezbędnych argumentów nie sprawiło mi zbytniego trudu. – To szacowna, owdowiała dama, która przebywa w San Zaccaria i dzieli tam ze mną pokój. To samo opowiedziałam też Matyldzie, gdy zaraz potem zapytałam ją, czy Klaryssa mogłaby pójść ze mną i monną Doroteą na przyjęcie, które wydaje messèr16 Trevisan. Matilda natychmiast oświadczyła, że to nie wchodzi w grę. Na to ja zaproponowałam jej, że do swego ostatecznego wyjazdu codziennie od tercji do wieczornej mszy będę przychodzić do niej sprzątać. – Dokąd wyjeżdżasz i kiedy to będzie? – z zaciekawieniem spytała Matylda. – Do… Rzymu. Dowiedziałam się, że mam tam kuzyna. A wyjazd ma nastąpić za dwanaście dni. W każdym razie miałam nadzieję, że wtedy nastąpi. Właśnie wtedy będzie kolejna zmiana fazy księżyca.

Matylda nie wyglądała na przekonaną. – Już od pięciu lat ponoszę odpowiedzialność za to przemądrzałe, nic niewarte stworzenie. Nikt nie może mi zarzucić, że jako jej pani nie traktuję poważnie swoich obowiązków. O przyjęciach u bogatych ludzi nie słyszy się nic dobrego. Panoszy się tam niepohamowana żądza zabawy i bezeceństwa. To nie jest coś dla porządnych młodych dziewcząt. Z tyłu rozległo się skrzekliwe chrząknięcie. – Puść ją – powiedział Jacopo. Wstał od kuchennego stołu i przykuśtykał do sklepiku. – Jest młoda i powinna się czasem móc zabawić. Siedzenie tutaj przez cały czas z nami jest śmiertelnie nudne. Zasłużyła sobie na odrobinę odmiany. Zaskoczona Matylda odwróciła się w jego stronę. – Słyszałeś, o czym rozmawialiśmy? A co z twoimi uszami? – W niektóre dni jest z nimi lepiej niż zwykle – odparł Jacopo. – To musi być sprawa wiatru. Kiedy byłem dziś rano na placu Świętego Marka, wiało szczególnie mocno. Matylda jeszcze trochę pozrzędziła, ale potem ku naszej uldze wyraziła zgodę na to, by Klaryssa poszła na przyjęcie. Jednakże pod warunkiem, że wróci do domu przed północą. Jacopo też miał Klaryssie do zakomunikowania zasady zachowania, które przekazał jej w kuchni, w cztery oczy, podczas gdy ja pod surowym okiem Matyldy zamiatałam wnętrze sklepu. Chwilę potem ruszyłyśmy w stronę San Zaccaria, bo przecież musiałyśmy się przebrać. Spodziewałam się, że Klaryssa okaże więcej entuzjazmu, ale ona prezentowała raczej sceptycyzm niż radość. Sądząc po tym, co mówiła o sobie, była wcześniej prawdziwą królową balów. Właściwie powinna się cieszyć, że znowu pójdzie między ludzi i porządnie sobie poimprezuje. Ale ona sprawiała wrażenie dziwnie zamkniętej w sobie, niemal jakby wolała wcale ze mną nie iść. W drodze do klasztoru próbowałam się dowiedzieć, czy zna podróżników w czasie, którzy podobnie jak Tasselhoffowie wylądowali tu bez żadnych wspomnień z przyszłości, ale nie wiedziała o tym zbyt wiele. Słyszała oczywiście, że od czasu do czasu przybywają ludzie z innych epok, ale nie znała nikogo z nich poza mną. – Cała ta sprawa robi się coraz bardziej tajemnicza – zauważyłam. – Jak tylko Sebastiano pokaże się następnym razem, będę się upierać przy tym, by mi wszystko wytłumaczył. A jeśli raz jeszcze spotkam kiedyś Joségo albo Esperanzę, też ich wezmę na spytki. Moim zdaniem nie

może być tak, że po prostu przenosi się człowieka do innych czasów i nie wyjaśnia mu się istotnych kwestii. To, że każą ci tu tkwić od pięciu lat bez podania żadnych powodów, uważam za karygodne! Oczekiwałam, że Klaryssa przyłączy się do mojego oburzenia, ale ona patrzyła tylko przed siebie, pogrążona w myślach. Siostra Giustina wpuściła nas przez klasztorną furtę i od razu miała do mnie pretensje, że przyprowadzam niezapowiedzianego gościa. Wymagało to ode mnie sięgnięcia po kolejną monetę do sakiewki, żeby Klaryssa mogła wejść. – Ale żadnej głośnej muzyki i żadnych mężczyzn w celi! – zawołała za nami. W celi mojej i Dorotei przywitał nas ogłuszający jazgot papugi. – Moja piękna, moja piękna – skrzeczał Polidoro. Huśtał się na drążku, przyglądając się Dorotei, która siedziała na stołku przed lustrem i szczodrze nakładała sobie barwy wojenne. – O, jesteś – powiedziała przez ramię. – I przyprowadziłaś gościa! – To jest moja przyjaciółka Klaryssa – oświadczyłam. – Idzie z nami na przyjęcie. Nawiasem mówiąc, ja też idę. – Och, to cudownie. – Dorotea uśmiechnęła się do swego odbicia w lustrze. – Nie będę musiała stać sama, gdy Alvise będzie tymczasem załatwiał swoje nudne interesy. – Alvise? – spytała Klaryssa. – Alvise Malipiero – wyjaśniła Dorotea. – To mój znajomy. Przez moment zdawało mi się, jakby Klaryssa się przestraszyła, ale potem Dorotea odwróciła moją uwagę, zrywając się na nogi i wyciągając nasze kufry z sukniami. Upierała się przy tym, byśmy z Klaryssą przymierzyły wszystkie możliwe suknie. Było jej przy tym zupełnie wszystko jedno, do kogo należą. Przy okazji zauważyłam, że wzięła sobie ode mnie parę jedwabnych pończoch. Kiedy przyjrzałam się jej bliżej, dostrzegłam także, że ma we włosach wstążkę, która jeszcze rano leżała w mojej skrzyni. Za to wielkodusznie pożyczyła Klaryssie swoje czerwone buty i broszkę z kości słoniowej i upierała się, bym wzięła jej nowy żółty jedwabny szal. Kolejną godzinę spędziłyśmy na przygotowaniach do przyjęcia. Klaryssa włożyła czerwoną jedwabną suknię, którą Marietta zapakowała mi do skrzyni. Ja wzięłam niebieską, tę, która tak bardzo podobała mi się poprzedniego dnia. Była dokładnie w kolorze moich oczu –

stwierdziłam, patrząc w lustro. Polidoro nie szczędził głośnych komplementów, aż w końcu z sąsiedniej celi przyszła Orsola i poskarżyła się na hałas. Dorotea zarzuciła na klatkę ręcznik. W zamian za to Orsola wyraziła gotowość pożyczenia Klaryssie maski. Gdy się tak ubierałyśmy, wzajemnie czesałyśmy i malowałyśmy kosmetykami Dorotei, nasz nastrój stopniowo się poprawiał. Opowiadałyśmy sobie rozmaite zabawne historyjki o naszych próbach makijażu. Intergalaktyczny translator zamieniał przy tym takie słowa jak mascara, podkład rozświetlający i korektor na węgiel, biel wenecką i puder, co wywoływało mój chichot i pomagało mi zapomnieć o kłopotach. O braciach Malipiero, a także o tym, że mam zapobiec znaczącemu wydarzeniu, nie wiedząc jakiemu. Wreszcie byłyśmy gotowe. Rozległy się dzwony na kompletę17. Był to dla nas znak, by powoli się zbierać. Nim ruszyłyśmy w drogę, Klaryssa wyjęła ze swego węzełka mały szklany flakonik. Skropiła nam wszystkim wewnętrzną stronę przegubów dłoni perfumowanym olejkiem. Wokół rozszedł się oszałamiający zapach. – Boskie. – Dorotea pociągnęła nosem. – Co to jest? – To jest moja własna kompozycja – powiedziała Klaryssa. – Mieszanka zapachowa z oleandra i tuberoz z odrobiną goździków. Może mogłabyś zabrać ze sobą mały zapasik, kiedy będziesz wracać do Neapolu. Spod chustki, którą Dorotea zawiesiła na klatce, rozległ się skrzekliwy protest Polidora. – Nie chcę wracać do Neapolu. – Śpij dalej, mój wierny przyjacielu – powiedziała Dorotea. – Jeszcze jesteśmy w Wenecji i nim opuścimy to miasto, może się wiele zdarzyć.

Moje obawy, że mogliby nas nie wpuścić, szybko się rozwiały. Kiedy wysiadłyśmy z wynajętej gondoli przed potężnym pałacem patrycjusza Trevisana, natychmiast powitali nas dwaj słudzy w uniformach. Dorotea oświadczyła im z wyższością, że jest contessą Doroteą, przybyła na zaproszenie Alvisego Malipiero, a te oto dwie dziewczyny to jej damy dworu. Słudzy łyknęli to bez protestu i poprowadzili nas do bocznego wejścia. Tam czekali już kolejni słudzy, którzy zaprowadzili nas schodami na pierwsze piętro, do piano nobile, reprezentacyjnej kondygnacji z wielką salą. Tyle że w tym przypadku sala była nie tylko po

prostu wielka, lecz wręcz gigantyczna. W ogóle wszystko było tu o numer większe niż w palazzo Marietty. Już sam portyk, prowadzący od schodów do portego, był olbrzymi: wysoki, obficie zdobiony sztukaterią, zwieńczony łukiem korytarz, w którym słyszało się własne kroki na lśniącym jak lustro terazzo. Potem naszym oczom ukazało się wnętrze wielkiej sali. Jedynym, co sobie pomyślałam, było „łał!”. Pierwsze wrażenie było zdominowane przez ogromny przepych. Na ścianach płonęły niezliczone świece w iskrzących się kryształowych kandelabrach. Ich światło tysiąckrotnymi refleksami odbijało się w lustrach, które w swych potężnych złotych ramach wyglądały tak, jakby powstały na potrzeby pałacu królewskiego. To porównanie nie było przesadne. Ojciec opowiadał mi, jak bogate były niektóre rody weneckich patrycjuszy. Tak zamożne jak królowie. Dobiegł nas gwar rozmów, ale w sali było mniej ludzi, niż się spodziewałam. Właściwie byłyśmy wśród pierwszych gości, co stwierdziłam szybko, ogarniając salę wzrokiem. Tu i ówdzie w grupkach stali ludzie pogrążeni w rozmowie. Czuć było nadciągającą atmosferę zabawy, ale z pewnością daleko jej było jeszcze do kulminacji. W przeciwległym rogu portego kilku muzyków stroiło instrumenty. Rozpoznałam flet i rodzaj szpinetu oraz coś, co przypominało nieudane skrzypce, ale były tam jeszcze dwa czy trzy inne, których nigdy przedtem nie widziałam. – Przyszłyśmy o wiele za wcześnie – syknęła do mnie Klaryssa, zatrzymując się wraz ze mną i Doroteą w portyku i rozglądając nieufnie. – Ale za to poszczęściło się nam z wejściem tutaj – odszepnęłam. – Dorotea miała dobry pomysł, żeby podać nas za damy dworu. – Damy dworu są tylko na dworach – powiedziała Klaryssa. – W Wenecji ich nie ma. – Oj tam, oj tam. W każdym razie jej uwierzyli. – Nie uwierzyli jej w ani jedno słowo, tylko uznali ją za to, czym jest. – Za wdowę? – spytałam zdezorientowana. – Czy tak wygląda wdowa? A my wyglądamy jak dwie szacowne damy dworu? Wskazała ręką lustro, które wisiało na ścianie w odleg­łości zaledwie paru kroków od nas. Wszystkie trzy byłyśmy w nim świetnie widoczne. Popatrzyłam na nas i przełknęłam ślinę. Klaryssa miała rację. Dorotea nie wyglądała jak wdowa, a już na pewno nie jak wdowa w żałobie. Świeżo owdowiała dama miała na sobie połyskującą srebrem półmaskę. Oraz suknię

w cukierkowym kolorze, z dekoltem, przez który piersi niemal wyskakiwały jej na zewnątrz. A jeśli chodzi o fryzurę, też nie była specjalnie typowa dla wdowy. Dorotea udrapowała sobie włosy w niezliczonych loczkach, upinając z nich coś w rodzaju wieży, w której Polidoro spokojnie mógłby sobie uwić gniazdo. Jeśli chodzi o mnie i o Klaryssę, wyglądałyśmy ociupinkę bardziej obyczajnie, ale tylko z tego powodu, że nałożyłyśmy mniej makijażu, a nasze fryzury nie rzucały się tak bardzo w oczy. Klaryssa zaplotła włosy z jedwabnymi wstążkami w koronę z warkocza i wyciąg­nęła z niej tylko kilka loczków, które nadały jej delikatnej buzi słodki wyraz. Ja natomiast miałam rozpuszczone włosy, wyszczotkowane na błysk i podpięte na skroniach dwiema klamrami. W takiej fryzurze mogłabym nawet pójść do szkoły. Tylko że w tej sukni nie wyglądałam jak uczennica. W klasztorze nie rzucało mi się to aż tak bardzo w oczy, bo lusterko Dorotei było strasznie małe. Ale w tym królewskim zwierciadle moją sylwetkę było widać niemal w całej okazałości. Szczególnie dobrze widoczna była ta część, na której podstawie łatwo było się zorientować, co przed chwilą miała na myśli Klaryssa. Mój dekolt był niewyobrażalnie głęboki, choć jeszcze w klasztorze wydawał mi się do zaakceptowania. Ale tam widziałam niewiele i rejestrowałam jedynie cudowne migotanie błękitnego jedwabiu, nie zaś tę całą nagą skórę. Oglądając się w wielkim lustrze z odległości dwóch metrów, odniosłam nagle kompletnie odmienne wrażenie. Suknia, czy raczej: ja w tej sukni, wyglądała naprawdę okropnie z ciasno zasznurowanym gorsetem i wychodzącym na wierzch biustem. Gdzie ta przeklęta żółta chustka? No tak, dałam ją jednemu z lokajów, który zbierał od gości okrycia i płaszcze. Pospiesznie przykryłam nagie fakty kilkoma kosmykami włosów w nadziei, że nie będę się aż tak rzucać w oczy. Poza tym mogłam się pocieszać tym, że nikt mnie tu nie zna. Przybyłam przecież z bardzo daleka. I miałam na sobie maskę! Dobrze było mieć na twarzy maskę kota. Faktycznie zdawało mi się, jakby to była ta sama maska, którą kupiłam w przyszłości. Była tak samo idealnie dopasowana do mojej twarzy jak tamta, miękka i aksamitna. Niemal tak, jakby to była moja druga skóra. W lustrze wyglądałam tajemniczo. Fascynująca obca kobieta z filmu kostiumowego. Naraz faktycznie poczułam się jak w filmie. Filmie, do którego mnie zaangażowano, nie pytając o zdanie. Chcąc nie chcąc, grałam w nim teraz. Niestety, nie znałam scenariusza i dlatego nie

wiedziałam, czy kończy się dobrze, czy źle. Nie mogłam o to spytać reżysera, bo nie miałam pojęcia, kto nim jest. A Sebastiano, który zapewne był czymś w rodzaju asystenta reżysera, ulotnił się do innych czasów. Przepełniały mnie sprzeczne odczucia. Stanie tutaj, w tej ogromnej, pełnej przepychu sali, pięćset lat przed moimi czasami, w otoczeniu ludzi, którzy, gdy przyszłam na świat, zdążyli już dawno obrócić się w proch, wyprowadzało mnie z równowagi. Nagle opanowała mnie tak przemożna tęsknota za domem, że łzy napłynęły mi do oczu. Tęskniłam za rodzicami! Za przyjaciółmi, nawet za szkołą. Gdyby nie porwano mnie w przeszłość, wakacje już by się skończyły. Ileż bym dała za to, żeby móc teraz siedzieć w klasie! Nawet na lekcji matmy! – Idzie! – Rozmarzone westchnienie Dorotei oderwało mnie od moich myśli. Poczułam dreszcz strachu, gdy podążyłam za jej wzrokiem. W korytarzu od strony schodów zobaczyłam nadchodzącego Alvisego. Odstawił się tak, jakby chciał wygrać konkurs na renesansowy kostium roku. Żółty kaftan na śnieżnobiałej koszuli, połyskujące zielenią, obcisłe jedwabne pończochy i szpiczasto zakończone skórzane buty. Na kapeluszu z szerokim rondem powiewały bażancie pióra, z których jedno kołysało się tak blisko jego twarzy, że w innych okolicznościach uznałabym to za bardzo zabawne. Ale w tej chwili wcale nie było mi do śmiechu. Znowu zaczął mnie swędzieć kark. Alvise pojawił się w towarzystwie swojego brata Giovanniego, który był podobnie, ale nie aż tak szpanersko odziany. Obok nich szedł mężczyzna, którego nigdy przedtem nie widziałam. Tak bardzo jednak przypominał Alvisego i Giovanniego, że mógł to być tylko ich ojciec. Przede wszystkim Alvise był do niego podobny jak dwie krople wody – obaj mieli te same kanciaste, dość grubo ciosane rysy twarzy i czarne krzaczaste brwi. Nawet to samo perfidne spojrzenie. Ojciec był natomiast mniej wyzywająco ubrany. Od stóp do głów pokrywała go skromna czerń. Jedynie gruby rodowy łańcuch na jego piersi połyskiwał szlachetnym srebrem. A więc to był ten osławiony członek Rady Dziesięciu, który dążył do objęcia wyższych urzędów, a jego synowie, przede wszystkim Alvise, mieli mu pomóc je zdobyć? Usuwając z drogi naszego dzisiejszego gospodarza, owego messèr Trevisana, który także z pewnością wkrótce się tu pojawi. – Jesteś, Alvise! – Dorotea pospieszyła w jego stronę i stanęła przed nim z pełnym wyczekiwania uśmiechem. Uważnie przyjrzała się najpierw jemu, a potem jego ojcu. – Nie

przedstawisz mnie? – Ależ oczywiście. Ojcze, to jest monna Dorotea, urocza wdowa, która obecnie przebywa w klasztorze San Zaccaria. Doroteo, mój ojciec, Piero Malipiero. Mojego brata Giovanniego już znasz. No jasne, pomyślałam. Przecież on też był na imprezie w klasztorze. Zmierzyłam mężczyzn nieufnym wzrokiem, podczas gdy Dorotea zdjęła maskę i zaraz zaczęła paplać, najpierw o swojej pięknej sukni, potem o pięknym łańcuchu rodowym messèr Malipiera, a na koniec o pięknym pałacu naszego gospodarza, Trevisana. – W Neapolu też mam bardzo piękny dom – powiedziała. – I przede wszystkim służbę. Przelękłam się, gdy zaraz potem odwróciła się do mnie i Klaryssy. – Tutaj w Wenecji mam tylko te dwie pokojówki. – Uśmiechnęła się do nas łaskawie. Stałam jak przygwożdżona do ziemi, podczas gdy Klaryssa obok mnie parsknęła rozzłoszczona. – Ładne pokojówki – powiedział Alvise. Przylgnął do mnie i Klaryssy wzrokiem. Cieszyłam się, że jestem w masce. Miał w oczach ogień, który mi się nie podobał. – Dlaczego nie było ich na naszym małym przyjęciu w twojej izbie? – spytał. – Och, ależ były. Przynajmniej Anna. Była za parawanem. To jest ta dziewczyna z kocią maską. Oczy Alvisego zwęziły się, gdy się na mnie gapił. – Interesujące – powiedział. Giovanni pociągnął go za rękaw. – Chodź, poszukamy Trevisana. – Masz rację. Odszukajmy Trevisana i przywitajmy się z nim. W moich uszach zabrzmiało to tak, jakby mówiąc „przywitajmy się z nim”, miał na myśli „zamordujmy go”. I rzeczywiście, swędzenie karku nasiliło się. Przede wszystkim w momencie kiedy Alvise przeszedł tak blisko mnie, że czubek pochwy jego miecza otarł się o moją suknię. Obejrzał się przez ramię i uśmiechnął niczym rekin tuż przed atakiem na swoją ofiarę. Klaryssa dotknęła mojego ramienia. – Idę poszukać wychodka – powiedziała. Kiwnęłam tylko głową, nieobecna duchem, i niemal nie zarejestrowałam tego, jak zniknęła w portyku.

Podczas gdy Alvise i Giovanni oddalali się, idąc w głąb sali, jednym uchem usłyszałam rozmowę między Doroteą i messèr Malipierem. – Wyglądasz, panie, bardzo młodo jak na Radę Dziesięciu – zauważyła Dorotea. – Mam prawie pięćdziesiąt lat. – No to jesteś, panie, bardzo młody! Najwyraźniej kompletnie jej nie przeszkadzało, że miał dostatecznie dużo lat, by być jej ojcem. Ale ze starszymi mężczyznami, przede wszystkim zamożnymi, miała przecież sporo doświadczenia. – Przyjechałam z moim małżonkiem do Wenecji sześć miesięcy temu – powiedziała niepytana. – Chciał tu prowadzić interesy w handlu wełną. Niestety, zmarł wkrótce po naszym przybyciu. Od tej pory jestem ulokowana w klasztorze i czekam na przybycie krewnych, którzy chcą mnie zabrać z powrotem do Neapolu. Do mych dóbr. Przy czym wcale nie jestem pewna, czy w ogóle chcę tam wracać. Wenecja ma tyle do zaoferowania! – Rzuciła Malipierowi wymowne spojrzenie. Nie dało się ukryć, że zrobił na niej wrażenie. Tymczasem Alvise i Giovanni opuścili salę przez jedne z bocznych drzwi. Zdecydowałam się pójść za nimi. Lepiej mieć ich na oku. Ktoś musiał przecież zadbać o to, by nie wcielili w życie swych morderczych planów. W pomieszczeniu, do którego weszli, roiło się od ludzi. Prawdopodobnie dlatego, że tutaj ustawiono dania i napitki składające się na poczęstunek. Komnata była czymś pomiędzy sypialnią i jadalnią. Jedna strona pokoju była zdominowana przez potężne łoże z baldachimem, druga – przez co najmniej tak samo duży stół, przy którym z całą pewnością mogło usiąść ze czterdzieści osób. Ze zwiedzania palazzo w moich własnych czasach pamiętałam jeszcze, że taki sposób wielorakiego użytkowania pomieszczeń nie był w przeszłości niczym nadzwyczajnym. Nie istniały wyznaczone jadalnie, po prostu wnoszono stoły tam, gdzie akurat pasowało. I to mogła być właśnie sypialnia. Co w gruncie rzeczy było wygodne, przede wszystkim dla dekadenckiej szlachty, która w ten sposób mogła sobie oszczędzić uciążliwego chodzenia. Spanie dzieliło od żarcia zaledwie kilka kroków. A jeśli miało się gości już od rana, można było zostać w łóżku, obok zaś kazać podać jedzenie. Przez tylne drzwi nieustannie przemykali służący, niosąc do stołu pełne salaterki i tace. Pachniało pieczenią i ciężkim winem. W powietrzu unosiła się woń egzotycznych przypraw,

które w tych czasach były symbolem bogactwa. Kto w piętnastym wieku posiadał kilka torebeczek pieprzu, ten uchodził za zamożnego. Ziele angielskie, cynamon i szafran były na wagę złota. To, co ludzie w przyszłości mogli kupić za parę groszy w każdym supermarkecie, w przeszłości musiało zostać najpierw przywiezione z Dalekiego Wschodu w trakcie wielomiesięcznych, niebezpiecznych morskich podróży. I było odpowiednio kosztowne. Pieczonej kiełbaski z curry jeszcze nie wynaleziono, ale gdyby istniała, niemal nikt nie mógłby sobie na nią pozwolić. W sali obok orkiestra zaczęła grać utwór, który ze względu na nieznane mi instrumenty brzmiał w moich uszach nieco dziwacznie. Pierwsi goście zasiedli do stołu i zaczęli sobie nakładać na talerze góry jedzenia. Przez portyk do wielkiej sali napływało coraz więcej ludzi. Stopniowo impreza się rozkręcała. Służba ledwie nadążała z dolewaniem wina. I mnie wciśnięto do ręki pełny kieliszek. Stanęłam w drzwiach, ostrożnie maczając usta w winie i przyglądałam się braciom Malipiero. Alvise i Giovanni dołączyli do wysokiego, barczystego mężczyzny koło czterdziestki, który wyglądał trochę jak Harrison Ford w starodawnym kostiumie. Jego oczy błyszczały energią i sympatycznie się uśmiechał. Bracia Malipiero stali zwróceni do mnie plecami i coś do niego mówili. Ze względu na muzykę nie słyszałam co. Alvise żywo gestykulował, nie bacząc na to, że wino wychlapuje mu się z kieliszka. Mimowolnie przeszłam kilka kroków do przodu i usłyszałam koniec ostatniego zdania. – …pójdziemy na dół, Trevisan? To na pewno długo nie potrwa. Aha. A więc to był Trevisan. Człowiek, na którego zamierzają się Malipierowie. – Poważnie sądzicie, że pójdę z wami obejrzeć waszą nową łódź, nim przywitam się z moimi gośćmi? – zapytał Trevisan z uśmiechem. – Cóż, chodzi nie tylko o nową łódź, lecz o prezent, który się w niej znajduje. Prezent dla ciebie, panie, od naszej rodziny, jeśli wolno mi dodać. Mój ojciec nie może się już doczekać, byś go obejrzał, panie. Ja i mój brat również. Trevisan uniósł brwi. – Czy nie mogliście przynieść go na górę? – To niemożliwe. Musisz z nami zejść na dół, panie, do westybulu. Łódź stoi tuż obok. – Teraz naprawdę wzbudziliście moją ciekawość. Jesteście prawdziwymi mistrzami

przekonywania. – Trevisan położył Alvisemu dłoń na ramieniu. – Dobrze więc, pójdę z wami i obejrzę to. Choćby dlatego, żebym mógł stosownie podziękować waszemu ojcu. Zaniepokojona obserwowałam, jak razem opuszczają komnatę przez tylne drzwi. Obok mnie pojawiła się Klaryssa. – Wychodek to prawdziwy luksus – powiedziała. – Mają tam nawet bawełniane ręczniki do podcierania. I czarkę z wodą lawendową. Koniecznie musisz to zobaczyć. – Jasne – rzuciłam w roztargnieniu, będąc w połowie drogi do tylnych drzwi. – Hej, do wychodka idzie się w drugą stronę – zawołała za mną. – Znajdę go! – odkrzyknęłam jej przez ramię. Idąc, odstawiłam kieliszek na stół. O mały włos wywróciłabym służącego, który niósł ciężką terrine z mięsem. Zdążył mnie jeszcze ominąć, ale oblał przy tym sosem kaftan jednego z gości. Ten poderwał się zza stołu i zaczął się drzeć na biednego służącego. Wtrąciłam się, oświadczając, że to moja wina, na co ten mężczyzna odwrócił się do mnie i zrobił się znacznie milszy. – A cóż to za słodka kociczka? Wyczyścisz mi sos z kaftana? – Nie ma problemu, tylko szybko pójdę po ścierkę – odrzekłam i przemknęłam przez tylne drzwi. Znalazłam się na drugiej klatce schodowej, która była znacznie węższa i niższa niż tamta, przez którą weszłam na górę. Schody wiły się w dół wąskimi stopniami. Dwa razy musiałam przycisnąć się do ściany i przepuścić służbę, która niosła na górę dania z kuchni. W końcu dotarłam do korytarza, który prowadził do westybulu, obok pomieszczeń gospodarczych. Pod kamiennym sklepieniem unosiła się woń stęchlizny, a dobiegająca z góry muzyka brzmiała tak, jakby była odległa o kilka mil stąd. W korytarzu było niemal ciemno. Na ścianie płonęła tylko jedna słaba pochodnia, widoczność wynosiła zatem nie więcej niż parę kroków. Z westybulu sali dobiegały męskie głosy. Na oślep zbliżyłam się do przesmyku, nadstawiając uszu. – No i gdzie jest ten prezent? – usłyszałam głos Trevisana. – Tam dalej, tuż przy bramie – powiedział Alvise. – Musisz, panie, podejść trochę bliżej do wody. Wydało mi się, że prawie słyszę jego myśli. „Dostatecznie blisko, żebym mógł zadać ci od tyłu cios sztyletem i pchnąć cię do kanału”.

Kark strasznie mnie swędział, ale heroicznym wysiłkiem powstrzymałam się od drapania. Zamiast tego na łeb, na szyję rzuciłam się do przodu i z powiewającą suknią wpadłam do westybulu. – Gdzie tu jest wychodek? – wypaliłam. Trzej mężczyźni odwrócili się i wlepili we mnie wzrok. Trevisan stał tuż przy krawędzi graniczącej z wodą galerii. Jeszcze jeden krok i Alvise mógłby go z łatwością zepchnąć. Po załatwieniu go sztyletem. – Och, mój Boże – zaśmiał się Trevisan. – Wychodek jest przy dużych schodach. Niech jakiś lokaj pokaże ci drogę, pani. Zebrałam się na odwagę i podeszłam bliżej. – To właściwie może jeszcze chwilę poczekać. Skoro już tu jestem, mogę się najpierw z tobą przywitać, panie. Dobry wieczór, messèr Trevisan, i dziękuję za zaproszenie. To wszystko wyjąkałam w wielkim zmieszaniu, ale swój cel osiągnęłam. Póki tutaj stałam, Alvise nie mógł zrealizować swego perfidnego planu. – Dobry wieczór – odpowiedział zaskoczony Trevisan. Zamarkował lekki ukłon. – Nie wiem niestety… – Och, przecież mam maskę, więc nie możesz mnie, panie, rozpoznać. – Zaśmiałam się sztucznie, powiewając wyimaginowanym wachlarzem. – Czy to nie jest pokojówka Dorotei? – spytał Giovanni. – To część mojego przebrania – oznajmiłam tak wynioś­le, jak tylko umiałam. – Nie wygląda jak pokojówka – powiedział Trevisan z uśmiechem. – Nie, nie wygląda – dodał przeciągle Alvise. W jego oczach był znowu ten niesamowity ogień. Napawał mnie lękiem, bo swędzenie karku nie ustępowało. Niebezpieczeństwo nie zostało jeszcze zażegnane. Trevisan spojrzał w kierunku bramy. – Cóż, powiedzcie mi wreszcie, gdzie jest ten prezent, bym mógł wam podziękować i wrócić do moich gości. Alvise spojrzał na mnie zwężonymi oczami. – Dziwne – powiedział. – Kazałem naszemu gondolierowi podpłynąć pod samą bramę, żeby nie trzeba go było długo wypatrywać. Głupi chłopak, pewnie znowu strzelił sobie jednego. Trevisan skinął uprzejmie głową, ale widać było, że jego cierpliwość się wyczerpała.

Odwrócił się i ruszył przed siebie. – Prezent możecie przekazać mi później, szanowni panowie. Nie ma znaczenia, czy będę cieszył się teraz, czy za godzinę. – Przechodząc obok, obdarzył mnie uśmiechem. – Życzę pani miłego wieczoru, kociczko. – I już zniknął w przejściu. Chciałam pójść w jego ślady, ale nie byłam dostatecznie szybka. Alvise zastąpił mi drogę. – Ależ nie, koteczku. Jeszcze nie skończyłem. – Jego twarz wykrzywiała nienawiść. Migoczące światło latarni na ścianie nadawało mu wygląd demona. Nie byłam przy tym pewna, czy jego źródłem nie jest jednak jego wnętrze, jego paskudny charakter. – Poczekaj w przejściu i pilnuj, żeby nikt nie przyszedł – rozkazał swemu bratu. Giovanni skinął głową i zniknął. Swędzenie karku przeistoczyło się w palący ból. Alvise stał przede mną i gapił mi się prosto w twarz. – Mała Anna – powiedział aksamitnie miękkim głosem. – Cóż ty sobie myślisz, wchodząc mi w drogę? – Och… nic – wyjąkałam. – Większość kobiet nie potrafi myśleć – zgodził się ze mną. – Po prostu nie są do tego zdolne. Ale jeśli szkodzą mi przez swój brak rozumu, przestaje mi się to podobać. Spróbowałam odskoczyć na bok i jednocześnie go ominąć, ale on tylko niedbale wyciągnął rękę i złapał mnie za włosy. Brutalnie chwycił je w garść i przytrzymał. Zabolało mnie tak, że łzy napłynęły mi do oczu. Szarpnięciem przyciągnął mnie blisko do siebie, tak blisko, że czułam na sobie dotyk jego ciała. Czułam, że pił wino i że użył do mycia drogiego mydła. Jego ubranie też świeżo pachniało, co było rzadkością w tych pozbawionych prysznica i ciepłej wody czasach. W epoce, w której pachnąca czystość dla większości ludzi stanowiła nieosiągalny luksus. A jednak cała ta zewnętrzna świeżość nie pomogła Alvisemu ukryć jego czarnej jak smoła duszy. Nagle puścił moje włosy i błyskawicznie chwycił mnie obiema rękami za szyję. Kciukami ścisnął mi gardło, brutalnie wbijając palce w kark. Straciłam cenne sekundy, by wreszcie zrozumieć ten niesłychany fakt, że naprawdę chce mnie zabić. Kiedy stało się to dla mnie jasne, zrobiło mi się ciemno przed oczami. Na kursie samoobrony w szkole nie uczyli nas, że tak szybko traci się przytomność, gdy się jest duszonym.

I że to tak strasznie boli. Za to w powtarzanych wielokrotnie ćwiczeniach nauczono nas, jak szybko i skutecznie wyzwolić się z takiego uścisku. Na szczęście nie musiałam się zbytnio zastanawiać nad wyuczoną techniką. Mimo gwałtownie ros­nącego oszołomienia moje ciało zdawało się wiedzieć samo z siebie, co należy zrobić. Rozpaczliwym wysiłkiem wepchnęłam ręce pomiędzy siebie a niego i gwałtownie uderzyłam nimi w przedramiona Alvisego. Jego uścisk zelżał. Przesuwając energicznie łokcie w dół, zmusiłam go, by wreszcie puścił moją szyję. Gwałtowny wdech i znowu mogłam złapać powietrze. Potem kopnięcie w kolano, ćwiczone setki razy. Nogi się pod nim ugięły, wyrzucił z siebie wściekłe przekleństwo. Na koniec tej akcji powinnam jeszcze strzelić go z całej siły pięścią w twarz, żeby ostatecznie posłać go na deski. Ale jakoś mi się to nie udało. Wyszło z tego raczej średnio mocne pchnięcie. W każdym razie nie wystarczyło, żeby wykluczyć go z gry. Fatalnie dałam plamę. Dokładnie w taki sposób, przed jakim ostrzegała nas nasza trenerka samoobrony. Ciągle miałam w uszach jej słowa: „Większość dziewczyn i kobiet ma skrupuły, żeby uderzyć z całej siły. Nawet wtedy, gdy ich życie zależy od tego, czy unieszkodliwią napastnika. Za bardzo się boją, że sprawią mu ból. Poza tym zostały wychowane tak, by nigdy nie rozwiązywać konfliktów przemocą. I zanim się obejrzą, same są martwe. Lepiej więc pokonajcie swoje przyzwyczajenia i przywalcie naprawdę brutalnie!”. A więc stałam i nie byłam w stanie brutalnie mu przywalić. To stwierdzenie wciąż jeszcze sączyło mi się do mózgu, gdy Alvise podnosił się już na nogi. Twarz wykrzywiła mu żądza zemsty, gdy sięgał po swój krótki miecz. – Co się dzieje? – spytał z korytarza Giovanni. – Zaraz skończę z tą szmatą – odparł Alvise. Próbowałam sobie przypomnieć, czego uczyłyśmy się na wypadek ataku mieczem i czy obowiązują tu reguły stosowane przy ataku nożem, ale w mojej głowie ziało pustką. Już po wszystkim, moja śmierć to tylko kwestia paru sekund. – Pożegnaj się z tym światem – powiedział szyderczo Alvise. Zamachnął się mieczem, a ja zamknęłam oczy, bo nie chciałam, by jego twarz była ostatnią rzeczą, którą zobaczę w życiu. 15 Franc. pompadour: torebka, od madame de Pompadour (1721–1764). 16 Wenecki zwrot grzecznościowy używany wobec mężczyzn.

17 Msza wieczorna.

CZĘŚĆ TRZECIA

Wenecja, 1499

– To musi być tutaj – usłyszałam dobiegający od strony kanału kobiecy głos. – Zobaczcie tylko, brama jest otwarta, a w środku są ludzie, możemy ich zapytać. Śmiertelny cios mieczem nie nastąpił. Szeroko otworzyłam oczy i zobaczyłam, jak poirytowany Alvise opuszcza broń. Głos stał się bardziej donośny. – Dobrzy ludzie, czyśmy dobrze trafili do domu szacownego messèr Trevisana? Jesteśmy tu zaproszeni na jego przyjęcie. Nigdy nie ośmieliłabym się marzyć, że kiedyś będę się cieszyć z pojawienia się Juliane Tasselhoff. Co tam cieszyć, to nieodpowiednie słowo. Mogłam wiwatować z wielkiego zachwytu! Pospiesznie oddaliłam się od Alvisego o parę kroków. – Tak, dobrze trafiliście! – zawołałam. Wyszedł z tego ochrypły skrzek, rezultat chwytu za gardło, ale przy następnych słowach przynajmniej częściowo odzyskałam głos. – Państwo Tassini, prawda? Proszę od razu tutaj, do westybulu, mogę towarzyszyć państwu do portego i przedstawić gospodarzowi! Przez cały czas nie spuszczałam Alvisego z oka, ale on się już chyba zorientował, że noc długich noży minęła. Bez słowa dołączył do swego brata w korytarzu. Ich kroki oddalały się w pospiesznym tempie. Serce waliło mi jak oszalałe pod wpływem adrenaliny, którą wydzielił mój organizm. Musiałam kilka razy głęboko odetchnąć, nim przynajmniej częściowo odzyskałam jasność umysłu. Na chwiejnych nogach podeszłam do schodków prowadzących z galerii do wody. Przed bramą kołysała się gondola państwa Tasselhoffów vel Tassinich. Juliane i jej małżonek Heinrich, oboje wystrojeni jak na oficjalną wizytę, byli wyraźnie zaskoczeni, widząc mnie tutaj. – Czyż to nie jest tamto pomylone stworzenie z dzisiejszego popołudnia? – spytała swego męża Juliane. – Poznaję ją mimo maski. – Masz rację, Giulio. To ona. Cóż ona tutaj robi? Matthias wstał z tylnej ławki i razem z gondolierem pomógł matce wysiąść. – Nie powinniście mówić o niej tak, jakby jej tu nie było.

Zdecydowanie miał rację, lecz ja czułam tak niewysłowioną ulgę i wdzięczność, że Juliane i Heinrich mogliby mówić cokolwiek. Uratowali mi życie i miałam u nich dług wdzięczności. Jednym ruchem przesunęłam maskę do góry, na włosy, ponieważ wydawało mi się nieuprzejme skrywać przed tymi ludźmi twarz. – Przyznaję, że byłam skonfundowana, ale to wina upału – powiedziałam, ciągle jeszcze drżąc. – Ledwie zniknęliście, pojęłam, że to była pomyłka. – Jak brzmiało twoje imię? – spytał Matthias z nieśmiałym uśmiechem. Głęboko zaczerpnęłam powietrza. – Anna. A ty jesteś Matteo Tassini, prawda? – Zapamiętałaś? – Uśmiechnął się do mnie. – To dlatego, że wydaje mi się, jak gdybym znała cię od wieków. To całkowicie odebrało mu mowę. – Och – wyjąkał, czerwieniąc się. – To… mnie cieszy. Zdusiłam w sobie wyrzuty sumienia i wzięłam go pod rękę jak starego kumpla. W tym momencie on i jego rodzice byli moim jedynym ubezpieczeniem na życie. Dopóki byłam z nimi, nie musiałam się bać, że zostanę ukatrupiona za najbliższym rogiem. Nadal byłam ledwie żywa ze strachu z powodu tego, co przeżyłam, i dlatego cieszyłam się, że przez chwilę mogę się przytrzymać ramienia Matthiasa. – Ta kocia maska… tak jakoś mi się wydaje, jakbym ją już kiedyś widział – powiedział w zamyśleniu Matthias, gdy szliśmy ku schodom. Zatkało mnie. – Naprawdę? Kiedyż to? – To musiało być bardzo dawno temu, w przeciwnym razie bym pamiętał. Pomyślałam o tej idiotycznej blokadzie i nawet nie próbowałam go poinformować, że to było zaledwie kilka tygodni temu. Przynajmniej z mojej perspektywy. – Zapewne wiele osób chodzi w takich maskach. Najwyraźniej się zastanawiał. – Właściwie wydaje mi się, że ciebie też już kiedyś widziałem. – Bo widziałeś. Dziś po południu. – Nie, przedtem. – Umilkł na chwilę i upewnił się, że jego rodzice poszli przodem i nie

mogą nas usłyszeć. – Gdy siedzieliśmy w łodzi, nagle odniosłem wrażenie, że już cię kiedyś spotkałem. Powiedziałem to rodzicom, ale nie chcieli o tym nawet słyszeć. To mnie zdziwiło i ucieszyło. Najwyraźniej totalna niepamięć nie działała jednak zawsze i bez wyjątku. Kusiło mnie, żeby oświecić go we wszystkim, ale kiedy otworzyłam usta, zgodnie z oczekiwaniami nie wydobyło się z nich ani jedno słowo. Musiałam z frustracją przyjąć do wiadomości, że przynajmniej blokada w dalszym ciągu funkcjonowała bez zarzutu. – Jesteś taka milcząca – zauważył. – Och, pozory mylą. – Przerzuciłam się na inny temat. – Chciałam cię właśnie zapytać, czym zajmuje się twoja rodzina. To znaczy, jakie prowadzi interesy. – Ojciec handluje antykami i jest to bardzo dochodowe zajęcie. Byłam zaskoczona, że Heinrich Tasselhoff wykonuje podobny zawód jak w swoim starym życiu. A więc u ludzi, którzy wbrew swojej woli zostali przeniesieni, niektóre rzeczy pozostają po staremu. Na przykład imiona. Z Juliane zrobiła się Giulia, z Heinricha – Enrico, a z Matthiasa – Matteo. – Matka dużo zajmuje się astrologią – ciągnął dalej Matthias. – Jej przepowiednie są czasem niewiarygodnie dokładne. Nawet dogaressa18 zasięgała już rady u mojej matki. To też było zadziwiające. Tu także musiały pozostać resztki ze starego życia. Juliane chełpiła się w przyszłości tym, jak dobrze zna historię Wenecji. Mogła nawiązać w przeszłości do nieuświadomionych wspomnień i sprzedawać ludziom horoskopy. Przy czym swoje przewidywania uzyskiwała nie tyle z gwiazd, ile z głębokich czeluści swej podświadomości. Ciekawe, czy można byłoby przy użyciu hipnozy skłonić Tasselhoffów do tego, by sobie wszystko przypomnieli. W moich czasach słyszałam o tym, że hipnotyzerzy wprawiają ludzi w trans i w ten sposób powodują, że tamci przypominają sobie wcześniejsze życie. Niektórzy z nich podobno żyli nawet wiele razy. Czysto teoretycznie mogło to działać również w drugą stronę. Dlaczegóż by ktoś w przeszłości nie miał sobie przypomnieć swojego przyszłego życia? Tym bardziej że w tym szczególnym przypadku rzeczywiście miał takie życie. To nie była bajka, lecz najprawdziwsza rzeczywistość. Oczywiście trzeba byłoby do tego profesjonalisty, który zna się na hipnozie. Ja niestety nie miałam o tym pojęcia, pomijając to, co zasłyszałam w telewizji. „Zapadniesz teraz w głęboki sen, lecz mimo to będziesz słyszeć mój głos…”. – …zaczynają właśnie prace budowlane w naszym nowym domu – wtrącił Matthias

w sam środek moich myśli. – Będzie znacznie większy niż stary i będzie miał wytworną fasadę. – To brzmi fascynująco – powiedziałam uprzejmie, choć byłam nieobecna myślami. Sesje hipnotyzerskie w filmach kończyły się najczęściej zdaniami w stylu: „Teraz policzę od dziesięciu do jednego, a wtedy obudzisz się i poczujesz wolny i lekki…”. – Jako architekta ojciec zdołał zatrudnić wybitnego Mauro Codussiego. A malowidła na zewnętrznych tynkach chce zlecić najlepszym artystom. W przyszłym roku o tej porze Palazzo Tassini powinien już być gotowy. Weszliśmy po schodach na górę i dotarliśmy do portyku. Rodzice Matthiasa zdążyli już się wmieszać w tłum gości. Nerwowo wyciągałam szyję w obawie, że zobaczę gdzieś krążącego Alvisego. Musiałam liczyć się z tym, że ciągle tu jest. Być może czekał na drugą szansę, by zwabić w pułapkę Trevisana. Albo mnie. – Mama uważa, że z całą pewnością będzie to najpiękniejszy dom w mieście – powiedział Matthias. – To cudownie – odparłam w roztargnieniu. Do tej pory nigdzie nie zauważyłam ani Alvisego, ani jego brata czy ojca. – Uwielbiam przyglądać się pracom budowlanym – opowiadał Matthias. – Najpierw trzeba obwałować teren, żeby powstrzymać wodę. Potem w dno laguny wbija się tysiące dębowych pali, aby na nich wznieść fundament. Może kiedyś będziesz chciała zobaczyć. Mogę ci wszystko pokazać. – Co miałabym zobaczyć? Uważnie obserwowałam salę, która tymczasem wypełniła się po brzegi, niemal nie było wolnego kawałka podłogi. Muzycy grali utwór, który zachęcał do tańca. W każdym razie w jednym końcu sali paru gości podrygiwało wesoło. – Prace budowlane w Palazzo Tassini. Odpowiedź Matthiasa uruchomiła głęboko w moim mózgu kilka trybików i żeby było śmieszniej, pomyślałam przy tym o islandzkich gejzerach. A potem zaparło mi dech w piersiach. W tłumie pojawiła się znajoma twarz. Sebastiano powrócił.

Poczułam tak bezbrzeżną ulgę, że w brzuchu zrobiło mi się całkiem słabo.

– Przepraszam – powiedziałam do Matthiasa. – Muszę się koniecznie przywitać z kimś, kogo znam. – Ale… – Na pewno obejrzę prace budowlane w waszym nowym domu – zawołałam przez ramię, zmierzając już w stronę Sebastiana. Kiedy zobaczyłam, kto stoi obok niego, zrobiło mi się jeszcze bardziej spieszno. Marietta, śliczna jak królewna Śnieżka, trzymała go pod ramię, jakby byli parą. Miała na sobie suknię z jaskrawoniebieskiego jedwabiu, w której wyglądała jak topmodelka. Kiedy do nich dotarłam, poczułam się dziwnie skrępowana. Nie mogłam wydusić z siebie ani słowa. Być może dlatego, że z trudem łapałam oddech, tak się spieszyłam. A może dlatego, że oboje tak cudownie wyglądali. Przede wszystkim Sebastiano. Miał na sobie kaftan w kolorze butelkowej zieleni, bez haftów, ale za to skrojony w sposób tak akcentujący figurę, że zadałam sobie pytanie, czy jego ramiona zawsze były tak szerokie. – Biedna sierotka – powiedziała Marietta. Wydawała się zdziwiona tym, że mnie tu widzi. – Czyżby wypuszczono ją z klasztoru bez towarzystwa? A może uciekła? – Zmierzyła mnie wzrokiem z góry do dołu. – Czy ta suknia nie jest dla tego dziecka zbyt głęboko wycięta? Może nie powinnam była jej pakować do skrzyni, jak myślisz, Sebastiano? I znowu ktoś mówił o mnie tak, jakbym była nieobecna. Dodatkowym utrudnieniem był fakt, że przewyższała mnie o pół głowy i dosłownie patrzyła na mnie z góry. To, że suknia pochodziła z jej szafy, też nie ułatwiało sprawy. Prócz kurtyzany wydałam się sobie także Kopciuszkiem. Odchrząknęłam i próbując sprawiać wrażenie zrelaksowanej, odezwałam się: – Nie przyszła na to przyjęcie sama. – Kto? – spytała zaskoczona Marietta. – Biedna sierotka. Jest tu w towarzystwie. Jej wyraz twarzy trochę mi wynagrodził tę fatalną sytua­cję. Uśmieszek Sebastiana też. Ale jego radość natychmiast się ulotniła. Z dezaprobatą spojrzał na mój dekolt. – Ta suknia jest za głęboko wycięta. Dałam odpór chęci zasłonięcia sobie dekoltu dłonią i zamiast tego przekornie podniosłam brodę. Ta suknia była znacznie mniej śmiała niż suknia Marietty. Równe prawa dla wszystkich!

Oczy Sebastiana zwęziły się, patrzył teraz surowiej. – Co do diabła… – W dwóch susach znalazł się przy mnie, a Marietta niemal straciła równowagę, tak gwałtownie się od niej uwolnił. Sebastiano zatrzymał się tuż przede mną i ujął mnie za brodę, a następnie podniósł ją ostrożnie. Jego wzrok przylgnął do mojej szyi. Gdy puszczał mój podbródek i chwytał mnie za rękę, w jego oczach malowała się wściekłość. Bez słowa pociągnął mnie za sobą przez tłum. – I tak chciałam z tobą porozmawiać sam na sam – powiedziałam, potykając się i uważając, by nikogo nie potrącić. Zobaczyłam stojących pod jedną z kolumn Barta i Klaryssę. Bart bardzo mi się spodobał, był świeżo ogolony i wysztafirowany. I nie dało się nie zauważyć, że jest wpatrzony w Klaryssę jak w święty obrazek. Ona z kolei zdawała się nie mieć nic przeciwko temu, a przynajmniej się uśmiechała, co rzadko jej się zdarzało. Uznałam, że to dobry znak. Dlaczegóż nie miałoby coś z tego być? Klaryssa z całą pewnością zasłużyła sobie na jakąś miłą odmianę. Byłam z siebie dumna, że namówiłam ją na przyjście tutaj. – Popatrz, tam są Bartolomeo i Klaryssa – powiedziałam do Sebastiana. Mijając ich, pomachałam, ale mnie nie zauważyli, tak byli zatopieni w rozmowie. Nie zdołałam z nimi zamienić nawet słowa. Sebastiano pociągnął mnie do przodu. – Dobrowolnie też bym poszła – oznajmiłam. – Możesz mnie spokojnie puścić. Nie odpowiedział. Z ponuro zaciśniętymi ustami powlókł mnie przez portyk, na którego końcu wepchnął mnie do niszy w ścianie. Złapał mnie za ramię i odwrócił ku sobie. – Alvise to zrobił? – spytał. Skinęłam głową. – Kiedy? – Około dziesięciu minut temu. – Cholera! – zaklął. Zdawało mi się nawet, że słyszę ciche zgrzytanie zębów. W niewytłumaczalny dla mnie sposób natychmiast poprawiło mi to humor. – Kopnęłam go w kolano – poinformowałam go. – W to samo, w które ty go kopnąłeś, kiedy rzucił się na ciebie z nożem. Właściwie powinnam była jeszcze walnąć go pięścią w twarz, ale wtedy pojawili się Tasselhoffowie i Alvise uciekł. Fragment z mieczem opuściłam, to było dawno i nieprawda.

– Myślę, że mi się udało, Sebastiano! – dorzuciłam uszczęśliwiona. – Zapobiegłam fatalnemu wydarzeniu i dlatego przy następnej pełni księżyca będę mogła wrócić. Uratowałam Trevisana – ciągnęłam. – Alvise i jego brat zwabili go do westybulu, rzekomo po to, żeby pokazać mu prezent. Poszłam za nimi. Zdążyłam się pojawić w samą porę. Inaczej na pewno by go załatwili! Sebastiano przyjrzał mi się w zamyśleniu. – Jesteś całkiem odważna, wiesz? – Boję się jak cholera – oświadczyłam. – Na pewno kiedyś znowu spróbują. Trzeba go ostrzec. Jak będzie wiedział, będzie się mógł wystrzegać braci Malipiero. Sebastiano potrząsnął głową. – To jest zakazana wiedza, która pochodzi z przyszłości. Nie ma szans, by mu to powiedzieć. Możemy tylko próbować go chronić. – Nachmurzony zmarszczył brwi. – I ciebie też. Teraz Alvise wie, po której stronie stoisz. – Będę schodzić mu z drogi. Właściwie dlaczego nie wróciłeś wcześniej? – Czasami nie wszystko idzie tak, jak by człowiek chciał. – Jego głos brzmiał matowo i zauważyłam, jaki jest blady. Wydawało mi się nawet, że stoi nie całkiem pewnie na nogach. Nic nie pił, wyczułabym to. Na pewno był wyczerpany, ale to nie tłumaczyło w stu procentach jego słabości. – Co ci jest? – spytałam wystraszona. – Nic takiego. Jestem padnięty jak pies. Obok nas zatoczył się pijany gość. Przechodząc, potrącił Sebastiana. Sebastiano wzdrygnął się i wydał z siebie zduszony krzyk. Pijany bez słowa przeprosin potoczył się dalej. Sebastiano, jeszcze bledszy niż przedtem, przycisnął rękę do prawego boku. Kiedy ją zabrał, dostrzegłam na kaftanie ciemne plamy. – Jesteś ranny – powiedziałam przerażona. – Ten głupi opatrunek się rozwiązał. – Natychmiast potrzebujesz lekarza! – Żadnych lekarzy. Tutaj rany goją się najlepiej wtedy, kiedy nikogo się do nich nie dopuszcza. – Mam oczywiście na myśli prawdziwego lekarza.

– Z tego niestety muszę zrezygnować. – Czy to znaczy, że nie możesz wrócić? – W tej chwili nie. – Co masz na myśli? – Później ci to wytłumaczę. Teraz chodźmy. Na schodach widać było jeszcze wyraźniej, że bardzo źle się czuje. Ból sprawiał mu każdy krok. Nie potrafił stłumić jęków, choć próbował. Martwiłam się, że jest poważnie ranny. Ale nie dlatego, że mogłoby mu to przeszkodzić w zawiezieniu mnie z powrotem do przyszłości. Po prostu się o niego bałam. – Dokąd idziemy? – spytałam. – Ja muszę odpocząć, a ty musisz się ukryć. Do klasztoru nie możesz wrócić. Bartolomeo powiedział mi, że ta Dorotea za kochanka wzięła sobie właśnie Alvisego. Przy niej nie jesteś już bezpieczna. José załatwił pokój, będziemy się mogli tam bezpiecznie zatrzymać przez jakiś czas. – Byłeś razem z Josém? Nie mógł cię lepiej pilnować? Jak w ogóle zostałeś ranny? Czy to był wypadek? Sebastiano westchnął. – Tak wiele pytań. Czy możemy o tym porozmawiać później? Z trudem opanowywałam niecierpliwość, ale i tak nie mógłby mi opowiedzieć zbyt wiele. Na dole było mnóstwo ludzi. Służący przyniósł Sebastianowi okrycie, mnie zaś moją chustę. Wsiedliśmy do gondoli i Sebastiano podał gondolierowi cel. Usiadł sztywno na ławce, wyraźnie starając się nie okazywać bólu. Moje obawy rosły, bo wiedziałam, jak szybko można w tych czasach umrzeć nawet w wyniku niegroźnych ran. Choćby najmniejsze otwarte skaleczenie mogło okazać się śmiertelne. Nie było ani zastrzyków przeciwtężcowych, ani sterylnych opatrunków. Tylko przez te dwa tygodnie, które spędziłam w sklepie zielarskim Matyldy, pojawiły się tam dwie kobiety, w których rodzinach ktoś umarł na zakażenie krwi. Nic i nikt nie był im w stanie pomóc. W milczeniu siedziałam obok Sebastiana, a gondolier energicznymi ruchami wiosła pchał gondolę do przodu. Po obu stronach kanału wznosiły się palazzi. Na tle nocnego nieba widać było jedynie ich ciemne kontury, tylko tu i ówdzie rozświetlone przez pochodnie na przystani lub świece w oknach. To był obrazek bajkowej urody. Połyskująca ciemno woda Canal Grande, malownicza sceneria wokół nas – to wszystko mogło stanowić cudownie romantyczne tło dla

filmu o miłości. Niestety sytuacja była na to zbyt poważna. Mimo to zauważyłam, jak reaguję na bliskość Sebastiana. Siedział tak blisko mnie, że jego ramię dotykało mojego i czułam ciepło jego ciała. To doznanie było jedyne w swoim rodzaju, przenikało mnie na wskroś. Żeby poczuć jeszcze więcej, najchętniej przytuliłabym się do niego. Fakt, że to uczyniłam, zauważyłam dopiero wtedy, gdy usłyszałam jego westchnienie. Pospiesznie odsunęłam się od niego. – Przepraszam! – Nic się nie stało. Resztę drogi przebyliśmy w kłopotliwym milczeniu.

Dom, do którego przybiła wreszcie gondola, według słów Sebastiana należał do wdowy po powroźniku. Był maleńki i stał przy wąskim bocznym kanale w dzielnicy Castello, całkiem blisko Arsenału19. Sebastiano zapłacił gondolierowi i pozwolił mi pomóc sobie przy wysiadaniu. – Jesteś moją żoną – powiedział Sebastiano, przekręcając klucz w zgrzytającym zamku. – Jestem twoją co? – spytałam zaskoczona. – Moją żoną. Jeśli właścicielka będzie pytała. Ale nie bój się, nie będziesz musiała dzielić ze mną łóżka, będę spał na podłodze. We wnętrzu domu było ciemno jak w jaskini. – Poczekaj tutaj – powiedział Sebastiano. Usiłował iść jak najciszej, ale potykał się w ciemnościach, przeklinając. Usłyszałam, że czymś szeleści. Po chwili rozjarzył się mały płomyk. Sebastiano stał się znowu widoczny, z małą łojową lampką w dłoni. – Tutaj, na górę. – Kiwnął na mnie. Tak jak w domu Matyldy, na piętro wchodziło się po skrzypiących wąskich schodach, które bardziej przypominały drabinę. Ledwie zdążyliśmy pokonać kilka stopni, gdy na parterze otworzyły się drzwi i ukazała się w nich siwowłosa kobieta. – Czy to ty, messèr Sebastiano? – Tak, to ja, monna Faustyna – odrzekł Sebastiano. – A kogóż to przyprowadziłeś, panie?

Monna Faustyna patrzyła na mnie w sposób, który nie wróżył niczego dobrego. Matylda też tak często na mnie łypała. To było spojrzenie w stylu „mam nadzieję, że ona nie je zbyt dużo”. – Jestem jego żoną, ale będę jadła na mieście – powiedziałam. Monna Faustyna bez słowa wycofała się do swego pokoju i zatrzasnęła za sobą drzwi. Szłam za Sebastianem na górę, aż dotarliśmy na coś w rodzaju strychu. Nie było tu specjalnie przytulnie. Drabina prowadziła na środek pokoju. Chwila nieuwagi i można było uderzyć głową o belki w stropie. Łóżko składało się z rozklekotanego drewnianego stelaża i worka ze słomą. Poza tym wokół stało jeszcze kilka skrzyń. I to było całe umeblowanie. – Czy tutaj są myszy? – Zajrzałam nieufnie w zakurzone kąty izby. – Do tej pory ich nie widziałem. Ale byłem tu tylko raz, żeby zrzucić swoje rzeczy i się przebrać. – Sebastiano ukląkł przed jedną ze skrzyń i otworzył ją. W świetle łojowej świecy było widać, jak chorobliwie jest blady. – Tu gdzieś musi być coś w rodzaju opatrunku – powiedział. – Czysty len, Marietta coś takiego zapakowała. Chwiejąc się, przysiadł na piętach, omal nie upuszczając świecy. Doskoczyłam do niego i wyjęłam mu ją z ręki. – Daj, ja to zrobię. Ty się kładź do łóżka. – Nie zważając na jego protesty pomogłam mu wstać i uparłam się, żeby się natychmiast położył. Wzdychając, opadł na siennik i nieporadnie próbował rozpiąć sobie kaftan. Postawiłam świecę obok łóżka i odsunęłam jego ręce. – Nie ruszaj się – powiedziałam. – Ja się tym zajmę. Rozpięłam drewniane kołki kaftana i rozchyliłam koszulę. Mimo kiepskiego oświetlenia widać było masę krwi. Lniany pas, prowizorycznie zawiązany wokół tułowia, który rozwiązał się wskutek uderzenia tamtego pijanego gościa, był przesiąknięty częściowo skrzepłą, częściowo świeżo połyskującą krwią. Pomogłam Sebastianowi usiąść, żeby zdjąć mu kaftan i koszulę. I tak już luźny opatrunek jeszcze bardziej się rozwiązał i odsłonił krwawe cięcie poniżej prawego łuku żebrowego. Na widok rany wciągnęłam powietrze przez zęby. Prawdopodobnie należałoby ją zeszyć, ale to przekraczało moje umiejętności. Musiał wystarczyć porządny opatrunek. Więcej nie mogłam zrobić. Z wahaniem wyciągnęłam ręce, żeby odwinąć lniany pas, ale chwilę potem się zatrzymałam. – Jest tu wódka? – Chcesz sobie chlapnąć na odwagę?

Typowe. Facet leży przede mną na wpół martwy i jedyne, co mu przychodzi do głowy, to dowcip. I to nieszczególnie zabawny. A jednak nie zdołałam powstrzymać chichotu. – Chcę nią natrzeć sobie ręce. No wiesz. Zarazki. Zgorzel. Zakażenie krwi. – Nie musisz tego robić – powiedział matowo Sebastiano. Jego powieki były opuszczone, a spojrzenie mętne. – Wyciągnij mi tylko ze skrzyni świeży kawałek lnu, z resztą sobie poradzę. – Nie ma mowy, ja się tym zajmę. Jestem w tym dobra. To było paskudne łgarstwo. W rzeczywistości tylko na zajęciach z pierwszej pomocy na kursie na prawo jazdy uczyłam się, jak opatrywać wyimaginowane rany. Prawdziwych nie widziałam dotąd na oczy. W każdym razie tak bardzo krwawiących. – Niestety… wódki nie mam – mruknął Sebastiano. – Monna Faustyna na pewno jakąś ma. Ale… dałaby ją tylko za gotówkę. – Jego głos był coraz słabszy. Przerażona patrzyłam, jak zamykają mu się oczy. – Wytrzymaj, proszę! – zawołałam. – Nie wolno ci teraz umrzeć! – Jestem tylko… zmęczony. – Ledwie mogłam zrozumieć jego słowa. – Od przedwczoraj… zero snu… Był tylko wyczerpany, dzięki Bogu! Odetchnęłam. Mimo to potrzebował świeżego opatrunku. Nie chciałam, by to była moja wina, że dostanie mu się brud do rany i wda się zakażenie. Zdecydowanym gestem zdjęłam mu sakiewkę z pasa i wygrzebałam kilka monet. Z pieniędzmi i lampionem udałam się na dół, gdzie przyłapałam Faustynę na podsłuchiwaniu pod schodami. Gdy mnie zobaczyła, pospieszyła w stronę kuchni i zaczęła się tam krzątać. – Dopadł mnie nieoczekiwany głód – powiedziała. – A mnie dopadło nieoczekiwane pragnienie. – Podałam jej pieniądze. – Masz wódkę, pani? Ale musi być mocna. I przydałaby się odrobina miodu. Capnęła monety z mojej dłoni, nie licząc ich. Z glinianego gara chlapnęła kleks z miodu do miseczki, a potem gderając, wydobyła dzban, z którego intensywnie czuć było procenty. – Tylko nie wypić wszystkiego – zawołała za mną, gdy już spieszyłam na górę. Sebastiano zapadł w głęboki sen. Zdezynfekowałam sobie wódką ręce. Potem, za pomocą kawałka lnu, który obficie skropiłam alkoholem, oczyściłam skórę wokół rany. Sebastiano westchnął, lecz się do końca nie obudził. Ku mojej uldze rana przestała krwawić. Pochyliłam się

nad nią ze świecą, żeby jej się bliżej przypatrzeć. Krawędzie były gładkie i proste, jakby ktoś zaatakował go nożem. Alvise? Czy w tym też maczał palce? Zdawało się, że ten człowiek jest wszędzie. Podczas opatrywania rany przydała mi się nie tylko wiedza z zajęć z pierwszej pomocy, lecz także to, czego nauczyłam się u Matyldy i Klaryssy. Na przykład to, że miód wspomaga gojenie się ran. Nabrałam trochę miodu na kawałek lnu, obficie polałam go wódką i przyłożyłam jako kompres. Potem zabrałam się do robienia opatrunku. Było to żmudne, bo musiałam znowu posadzić Sebastiana. Po pewnych namowach dał się ułożyć w pozycji półsiedzącej, choć żądał, bym mu wreszcie pozwoliła spać. Ponieważ kilkakrotnie musiałam owinąć bandaż wokół jego ciała, siłą rzeczy dość mocno się do niego zbliżyłam. Próbowałam całkowicie skoncentrować się na ranie i na opatrunku i nie zwracać uwagi na to, jak gładka i opalona była jego skóra i jak umięśniony miał tułów. – Zwiążę teraz oba końce w węzeł – powiedziałam, choćby po to, żeby samej sobie przypomnieć, że chodzi tu wyłącznie o względy medyczne. – Ależ ty jesteś odważna – mruknął. – Ja? Bzdura. Jestem strasznym tchórzem. Musiałbyś mnie zobaczyć wtedy, kiedy Alvise wyciągnął miecz… – Umilkłam, bo przecież tę historię z mieczem zamierzałam przed nim przemilczeć. Ale do Sebastiana nie całkiem to dotarło. – Co? – wyszeptał, zapadając w sen. – Nie było tak źle – skłamałam. – Państwo Tassini przybyli w samą porę. Właściwie chciałam powiedzieć „Tasselhoffowie”, ale zostało to przekształcone przez tę głupią blokadę. A więc monna Faustyna znowu wystawiła swoje czułki i podsłuchiwała. Co tym samym przeszkodziło mi zadać Sebastianowi te wszystkie pytania, na które nie znałam jeszcze odpowiedzi. Ale on i tak za wiele już nie mówił. Wydał z siebie jeszcze tylko kilka mało zrozumiałych słów, z których wy­wnios­kowałam, że następnym razem zabije Alvisego. A potem znowu zasnął. Niezdecydowanie spojrzałam na podłogę z desek. Wyglądała na bardzo twardą. I zakurzoną. Ale co mi innego pozostało? W jakimś kalendarzu przeczytałam kiedyś takie

powiedzenie: „Śpiąc podparty łokciem, jestem szczęśliwy”. Kto to powiedział? Konfucjusz? W każdym razie ktoś, kto miał pojęcie o wyrzeczeniach i musiał to wiedzieć. Z chustki Dorotei i okrycia Sebastiana zrobiłam sobie awaryjne posłanie na twardej jak kamień podłodze. Przykryłam się płaszczem. Z miękkiej wełny unosił się jeszcze ślad zapachu Sebastiana, tej nieokreślonej, niepokojącej mieszanki mężczyzny i przygody. To mi pomogło nie myśleć o tym, że wciąż boli mnie szyja. Niech diabli wez­mą Alvisego! Nasłuchiwałam równego oddechu Sebastiana. Jutro też jest dzień, pomyślałam. Mimo to minęło sporo czasu, nim wreszcie zasnęłam.

Miałam dziwny sen: byłam czteroletnim dzieckiem. Patrzyłam na moje małe rączki i pulchne nóżki, siedząc na łące. Mama zerwała garść barwnych polnych kwiatów i uplotła z nich wianek, który włożyła mi na głowę. – Jesteś księżniczką, a to jest twoja korona – powiedziała ze śmiechem. Pełna zapału chciałam sobie zrobić więcej księżniczkowych koron. Miałabym wtedy zapas i byłoby mi obojętne, gdybym jedną z nich zgubiła. Ale kwiaty nie poddawały się moim wysiłkom, łodyżki łamały mi się w dłoniach i broniły się przed nieporadnymi próbami ich splecenia. Z delikatnych kwiatków robiła mi się w palcach breja. Zaczęłam płakać, raczej ze złości niż z rozczarowania, ale to też nie spowodowało, by kwiatki zamieniły się w wianek. Przez mgiełkę łez dojrzałam zbliżające się do mnie dwie postacie. Na początku myślałam, że to rodzice, ale potem zobaczyłam, że to jakaś starsza para – kobieta i mężczyzna. Ona miała siwe włosy i pooraną zmarszczkami twarz, a on jedno oko miał przysłonięte czarną klapką, taką jak piraci w moich klockach playmobil. Oboje zatrzymali się przede mną. Zaskoczona i odrobinę zawstydzona przestałam płakać, podniosłam głowę i spojrzałam na nich. – Myślę, że to ona – powiedział mężczyzna. – Nie jestem pewna – odrzekła kobieta. – Nie wydaje mi się specjalnie odważna. Nie widzisz, jak beczy? Nie chciałam, żeby tak myśleli. Pospiesznie otarłam sobie oczy dłońmi. To był błąd.

Ubrudziłam je sokiem z roślin. Oczy zaczęły mnie piec jak przypalane ogniem. Teraz dopiero łzy zaczęły mi płynąć naprawdę i nic już nie widziałam. Mężczyzna i kobieta śmiali się. Zawstydzona i zmieszana przestałam trzeć oczy. Nagle opadł mnie strach. Zastanawiałam się, jak to zrobić, żeby możliwie niezauważenie wstać i szybko pobiec do rodziców. Nie mogli być daleko, bo słyszałam głos mamy. – Tu jest dobre miejsce na piknik – powiedziała do taty. Właśnie sobie przypomniałam, że rozmowa z obcymi jest surowo zabroniona. Obcymi byli wszyscy ludzie, których się nie znało. A tych dwojga staruszków nigdy przedtem nie widziałam. Ostrożnie spróbowałam oddalić się od nich, przesuwając się do tyłu na pupie. Ku mojemu zdziwieniu kobieta podeszła krok bliżej i pochyliła się nade mną. – Nie bój się – próbowała mnie uspokoić. Osiągnęła wręcz odwrotny skutek. – Nie wolno mi z tobą rozmawiać – powiedziałam, już naprawdę zalękniona. – Anno? – zawołała mama. – Mamo! – ryknęłam tak głośno, jak tylko potrafiłam. Poczułam wielką ulgę. Ta stara kobieta nie mogła mi nic zrobić. Mama przyjdzie i obroni mnie przed nią. Staruszka wyciągnęła rękę i dotknęła mojego karku. Jej palce były dziwnie kościste i gorące. Wzdrygnęłam się z krzykiem.

Dysząc, usiadłam i rozejrzałam się wokół z przekonaniem, że tamci dwoje stoją obok mnie. Oczywiście nikogo nie było. Miałam nie cztery, lecz siedemnaście lat i leżałam na twardej podłodze w izbie na strychu u Faustyny. Kilka kroków dalej spał Sebastiano. Przez chwilę nasłuchiwałam. Od strony łóżka dobiegał rytmiczny oddech. Cóż to za zwariowany sen! Ale moje myśli powędrowały w przeszłość. Szukały, drążyły, aż znalazły. To mi się nie śniło. To się naprawdę wydarzyło! Naraz przypomniałam to sobie, tak jakby to było dosłownie przed chwilą. Staruszkiem był José, starą kobietą monna Esperanza. Teraz pojęłam też, dlaczego oboje wydali mi się tacy

znajomi. Już ich kiedyś spotkałam, jako małe dziecko, i zupełnie o tym zapomniałam. Zamknęłam oczy i w wyobraźni przeniosłam się do tamtego dnia. Siedziałam w wysokiej trawie, świeciło słońce i ćwierkały ptaki. Między moimi stopami leżały pogniecione kwiatki. Moje palce były tak zielone jak trawa wokół mnie. To miejsce na karku, gdzie dotknęła mnie ta stara kobieta, paliło mnie niemal tak mocno jak oczy. Ale nie bolało. Po prostu było gorące. Kiedy się tak zastanawiałam, czy mam z tego powodu zacząć płakać, żar zelżał i naraz poczułam jedynie lekkie swędzenie. – Masz teraz dar – powiedziała staruszka. – Dobrze go wykorzystaj – dodał jednooki starzec. – Anno, gdzie jesteś? – usłyszałam wołanie mamy. Para staruszków oddaliła się i zniknęła za grupą drzew. Ja zaś siedziałam w milczeniu, nie rozumiejąc, co się właś­nie ze mną stało. Kilka chwil później pojawiła się mama i podniosła mnie z ziemi. Objęłam ją za szyję i przytuliłam się do niej. Dopiero teraz się rozpłakałam, ale tym razem nie ze złości, lecz dlatego, że byłam taka roztrzęsiona, i wreszcie odetchnęłam z ulgą. – Tu była jedna taka stara cza… czarownica – chlipnęłam. – I pirat z play-mo-bil. – Skarbie, masz bujną wyobraźnię. – Mama przytknęła mi dłoń do czoła. – Wielkie nieba, ty masz gorączkę. Tego dnia nic już więc nie wyszło z pikniku ani z kolejnych wianków. Rodzice błyskawicznie zapakowali mnie do łóżka. Lekarz zdiagnozował trzydniową gorączkę i zalecił spokój. A ja byłam przekonana, że to wszystko tylko sobie wyobraziłam. Nie było więc problemu. Po prostu o tym zapomniałam. Miałam przecież dopiero cztery lata. Powoli znowu otworzyłam oczy i spojrzałam w mrok strychu. A więc to tak było! Moje chwilowe zaburzenia percepcji zawdzięczam spotkaniu sprzed wielu lat z tą dziwną parą starców. Oni mnie jakoś… zmanipulowali. Czasem ludzie twierdzą, że porwali ich kosmici i wszczepili im mikroprocesor. I ja się czułam podobnie. Mimowolnie pomacałam się po karku, ale znalazłam tam jedynie gładką, ciepłą skórę. Ani śladu jakiegokolwiek ciała obcego. I nie swędziało mnie już. Przynajmniej w tej chwili. Wprawdzie trochę mnie bolało, ale to z powodu siniaków, jakich przysporzył mi uścisk Alvisego. Cała byłam obolała, jakby ktoś przekręcił mnie przez wyżymaczkę. Powodem tego było z kolei moje niewygodne legowisko na twardej podłodze. I ktoś tu mówi o łokciach

i szczęściu. Wzdychając, wygrzebałam się spod płaszcza Sebastiana i rozejrzałam się wokół. Przez otwór w dachu zasłonięty świńskim pęcherzem wdzierało się słabe światło. W każdym razie wystarczające, aby stwierdzić jedno: w zasięgu wzroku nie było nocnika. Do dzwonów na jutrznię nie mogło już być aż tak daleko. Lepiej jeśli natychmiast odbędę niezbędną wycieczkę do wychodka. Drabina skrzypiała pod moimi stopami, tak samo jak tylne drzwi, kiedy je otworzyłam. Jednak monna Faustyna nie dała się wywabić ze swej komnaty. Widać musiała odespać po nocnym podsłuchiwaniu. Na dworze panował chłód, a ziemia była mokra. W nocy najwyraźniej padało. Szczękając zębami, przemogłam się i wyszłam na dwór. Tak jak w sklepie z ziołami, za domem było małe podwórze z obowiązkowym wychodkiem. Był on, o ile to w ogóle możliwe, jeszcze bardziej obrzyd­liwy niż u Matyldy. Prawdziwy koszmar. Spiesząc się, by jak najszybciej załatwić swoją małą potrzebę, wstrzymałam oddech i oddałam się modłom do Boga, bym nie musiała tu zbyt długo być. Wróciłam do kuchni, skąd zwędziłam kubek wody i wzięłam go ze sobą na górę. Sebastiano usłyszał mnie, gdy wchodziłam, i się obudził. Kiedy obracał się na bok, by podeprzeć się na łokciu, jęknął z bólu. – Już wstałaś. – Miałam koszmary. – Wyciągnęłam w jego stronę kubek. – Masz tu wodę, na pewno chce ci się pić. Poczekałam, aż ugasi pragnienie, a potem sama wzięłam parę łyków. – Wciąż bardzo cię boli? – spytałam. – Prawie wcale – odparł, ale jego przykurczona pozycja zadała kłam lekkiemu tonowi głosu. – Mam coś przynieść na śniadanie? – Dla mnie nie, dziękuję. Ja ze swojej strony chętnie bym coś wrzuciła, ale nie byłam jeszcze zbyt głodna. Postanowiłam więc z tym zaczekać, aż monna Faustyna będzie już na nogach. – I co dalej? – spytałam. – Dziś po południu muszę iść do Pałacu Dożów. Jego głos brzmiał dość matowo, nie sprawiał wrażenia nadmiernie energicznego.

– Powinieneś raczej przez parę dni zostać w łóżku – poradziłam mu. – Nie mam czasu. Muszę zapobiec ważnej naradzie Malipierów z Radą Dziesięciu. – Myślisz, że znowu będą próbowali zabić Trevisana? – Nie, nie na forum publicznym. Ale to jest dzień decyzji. Ważnych decyzji. Osiągną tyle, że Trevisan zostanie przegłosowany przez pozostałych członków Rady. Co w efekcie doprowadzi do tego, że przejmą władzę. Wyczerpany odchylił głowę do tyłu, z powrotem kładąc ją na poduszce. – A co będzie ze mną? – Nie chciałam, by to zabrzmiało jak skarga, jednak mój głos przypominał ton rozżalonej małej dziewczynki. – Czy ja nie mogłabym czegoś zrobić? To znaczy czemuś zapobiec albo coś? – Wygląda na to, że wypełniłaś swoje zadanie. Poczekaj po prostu do następnej fazy księżyca. – Ten koszmar, który miałam, to właściwie nie był koszmar – wyrzuciłam z siebie. – Tych dwoje starców, José i Esperanza, przez cały czas wydawali mi się znajomi i teraz już wiem dlaczego. Już ich kiedyś spotkałam, kiedy byłam mała. Ta Esperanza mnie dotknęła. Dotknęła mnie palcem w kark, a potem powiedziała, że mam teraz dar. Kiedy mi się to śniło dzisiejszej nocy, wszystko mi się przypomniało. – Jaki to jest dar? – Swędzenie. Wyszczerzył zęby. – Co ty nie powiesz? – To jest rodzaj proroczego swędzenia, ponieważ występuje tylko wtedy, gdy nadciąga prawdziwe niebezpieczeństwo. Zawsze, kiedy to mam, zdarza się coś złego. To mu dało do myślenia. – Hm, może to by się nam mogło przydać, dopóki jeszcze tu jesteś. Usiadłam ze skrzyżowanymi nogami obok łóżka, bo wydawało mi się głupie tak stać przez cały czas z głową wciś­niętą w ramiona i patrzeć na Sebastiana z góry. – Czy mogę ci być w czymkolwiek pomocna? – spytałam. – To znaczy, gdybyś na przykład chciał wiedzieć, gdzie jest wychodek. – Dziękuję, ale wolę kanał, kiedy zajdzie potrzeba. Mężczyźni mają pod tym względem trochę łatwiej.

Odchrząknęłam. – Porozmawiajmy wreszcie o tych całych podróżach w czasie. Mam mnóstwo pytań. A monna Faustyna jeszcze śpi, więc nie może nas usłyszeć. – No to pytaj. – Jak trafiłeś na tę pracę? – Przez Joségo. Pracuje u nas na uniwersytecie jako swego rodzaju kustosz archiwum. Można powiedzieć, że w ten sposób trzyma cały czas rękę na pulsie historii. Wdaliśmy się kiedyś w dyskusję i zapytał mnie, czy chciałbym zobaczyć kilka historycznych znalezisk, które niedawno przywieziono do magazynów archiwum archeologicznego. Oczywiście się zgodziłem. Natychmiast przyszły mi do głowy najbardziej fantastyczne przypuszczenia. – Było podobnie jak ze mną? Dotknął cię swoim kościstym, zimnym palcem i w ten sposób stałeś się podróżnikiem w czasie? – Myślisz o tych ludziach, którzy zostali uprowadzeni przez kosmitów i wszczepiono im do głowy mikroprocesor? – Właśnie! – powiedziałam z zapałem. – A więc ty także jesteś zdania, że to mogą być kosmici? Sebastiano uśmiechnął się słabo, po czym wzruszył ramionami. – W sumie nie da się tego powiedzieć na sto procent. W każdym razie José i Esperanza nie pochodzą ani z naszych czasów, ani z wcześniejszych, co w gruncie rzeczy każe wysnuć wniosek, że przybyli z przyszłości. I to bardzo dalekiej. – Albo z odległej galaktyki – upierałam się. – Może i tak. W każdym razie José jest Strażnikiem. Tak samo jak Esperanza. – Strażnikiem? – Są trzy grupy w naszym stowarzyszeniu. Strażnicy, Obrońcy i Posłańcy. – Bartolomeo jest Posłańcem – powiedziałam, ucieszona, że mogę dołożyć własne spostrzeżenia. – Posłańcy nie mogą przenosić się w czasie, podróżują jedynie Strażnicy i Obrońcy. Ty jesteś Obrońcą, prawda? Skinął głową. – A co dokładnie robią Strażnicy? – spytałam. – Przekazują niezbędne instrukcje. Poza tym można powiedzieć, że wszystko koordynują i uczestniczą w przejściach.

– Co masz na myśli, mówiąc „uczestniczą”? – Są przy każdym przejściu. Bez Strażnika Obrońca nie może przejść przez portal. Zmarszczyłam czoło. – Zastanawiałeś się już kiedyś nad tym, że miałbyś dość mocno przechlapane, gdyby coś stało się Josému albo starej Esperanzy? – To jest ryzyko, które muszę na siebie wziąć, skoro już raz wdałem się w tę przygodę – przyznał. – Nie powiedziałeś mi jeszcze nic o tej specjalnej procedurze, dzięki której stałeś się podróżnikiem w czasie. – Spojrzałem w lustro. – Jakie lustro? – spytałam zaskoczona. – Takie stare, całkiem niepozorne. Stało wśród rupieci w archiwum historycznym na wydziale. José zdjął zasłonę i kazał mi w nie spojrzeć. To, co zobaczyłem, zaszokowało mnie. – O Boże, tylko mi nie mów, że José zamienił cię w kosmitę! – poprosiłam wystraszona. – Nie zamienił mnie w kosmitę – powiedział Sebastiano usłużnie. Znowu wyszczerzył zęby. Potem spoważniał. – Ale zobaczyłem w lustrze coś, co prawie tak samo mi się nie spodobało. To znaczy to, co się stanie z Wenecją, jeśli się pozwoli, by wydarzyły się tu pewne rzeczy. – Masz na myśli, w przeszłości, to znaczy w tych czasach? Chodzi ci o Alvisego, prawda? Sebastiano skinął głową. – Wyeliminuje Trevisana jako swego jedynego poważnego politycznego przeciwnika. Potem z pomocą ojca dojdzie do pozycji we władzach republiki. Następnie zagarnie władzę w sposób, który umożliwi mu podejmowanie decyzji o dalekosiężnym znaczeniu bez udziału Rady. Równowaga dyplomacji, z której pomocą Wenecja przetrwałaby konflikty zbrojne nadciągające w przyszłym stuleciu, zostanie zburzona. Alvise dąży do tego, by zdobyć dla Wenecji wiodącą rolę w kolonizacji nowych kontynentów, pozycję światowego mocarstwa, taką jaką będą miały Hiszpania i Anglia. O to, za niecałe sto lat, rozpęta się mordercza wojna, w której Wenecja zostanie obrócona w gruzy przez sojusz Hiszpanów, Anglików i Francuzów. Miasto zostanie całkowicie zniszczone. Kilka lat później będą tu tylko niezamieszkane wyspy pełne mokradeł i ruin. Słuchałam jego wywodów na bezdechu. Wreszcie zirytowana potrząsnęłam głową.

– Do tego nie dojdzie, przecież wtedy w naszych czasach miasto by już nie istniało! A ja sama widziałam, że to wszystko nadal stoi. Nikt nie puścił z dymem Wenecji, nawet Napoleon! – Taki jest stan rzeczy… na razie. Ale gdy po raz kolejny udam się do naszych czasów, zmieniona przyszłość może już nabrać mocy. Przyszłość, w której Wenecja jest zniszczona. Nikt już nie będzie myślał o dotychczasowym biegu historii. Zniknąłby, tak samo jak to miasto. – Chcesz powiedzieć, że zmieniłyby się wtedy wspomnienia wszystkich ludzi na świecie? Coś w stylu tego co u Tasselhoffów? – Oczywiście. Taka jest zasada. – Ale my pamiętamy! Dlaczego nasze wspomnienia się nie dostosowują? – Gdybyśmy zapomnieli pierwotny przebieg zdarzeń, nie moglibyśmy interweniować – wytłumaczył mi Sebastiano. – A więc zachowujemy wszystko w pamięci, aby móc uczynić to, co uczynić musimy. – Czy to ma związek z tym, że ci Starcy… poddali nas specjalnej procedurze? – Tak zakładam. Powoli kiwnęłam głową, bo to wszystko brzmiało sensownie. Było absolutnie dziwaczne i oczywiście szalone, ale logiczne. Choć jedno nie było jasne. – A jakim rodzajem jestem ja? Strażnikiem, Obrońcą czy Posłańcem? – Umilkłam w zamyśleniu. – Chyba nic z tych rzeczy? Czy macie określenie na kogoś takiego jak ja? – Nic o tym nie wiem. Może jesteś kimś w rodzaju jokera. Zapytam o to Joségo. – A Alvise? Do jakiego gatunku on należy? Sebastiano otworzył usta, ale nie wydobył się z nich żaden dźwięk. Zaskrzypiało na dole. Monna Faustyna wyspała się i znowu cała zamieniła się w słuch. – Myślę, że teraz śniadanie dobrze by mi zrobiło – powiedziałam. – Masz jeszcze trochę drobnych?

Po kromce chleba i jeszcze jednym kubku wody byłam wprawdzie na wpół syta, ale niewiele mądrzejsza. W tym krótkim czasie, gdy monna Faustyna udała się do wychodka i nie mogła nas podsłuchiwać, nie zdążyłam zadać Sebastianowi zbyt wielu pytań. Tamto lustro, jak powiedział Sebastiano, pokazało tylko szereg obrazów z pojedynczymi

wydarzeniami, ale niestety nie było w nim widać dat. Trzeba się było domyślić, kiedy nastąpiły sytuacje awaryjne, i potem w porę im zapobiec. W tym przypadku morderstwu Trevisana. Albo wspomnianej naradzie w Pałacu Dożów, na której Alvise zamierzał przeciągnąć na swoją stronę możnych panów i przygotować się do przejęcia władzy. Alvise był najwyraźniej przypadkiem szczególnym. Sebastiano nie zdążył mi opowiedzieć o nim zbyt wiele, bo akurat gdy zrobiło się naprawdę ciekawie, monna Faustyna wróciła do domu i zajęła swoją pozycję szpicla pod schodami. W każdym razie dowiedziałam się, że pierwotnie Alvise, tak samo jak Tasselhoffowie, został przeniesiony w przeszłość. To się stało pięć lat temu, ale Sebastiano znał to jedynie ze słyszenia, ponieważ to nie on, lecz jego poprzednik, człowiek imieniem Giancarlo, zawiózł wtedy Alvisego czerwoną gondolą w przeszłość. Alvise w ten sposób znalazł swoją nową rodzinę, to znaczy brata Giovanniego i ojca Piera Malipiero. Lecz w przeciwieństwie do wszystkich innych przeniesionych w czasie nagle odzyskał wspomnienia i natychmiast zaczął snuć te swoje paskudne plany. Dlaczego odzyskał pamięć? I jak do tego wszystkiego udawało mu się podróżować w czasie w tę i z powrotem, to Sebastiano musiał mi jeszcze wyjaśnić. Jak tylko monna Faustyna następnym razem uda się do wychodka. Albo kiedy my się stąd zmyjemy. I tak nie mogliśmy zostać w tej cuchnącej ciasnej izbie na poddaszu. W ciągu przedpołudnia pod niskimi krokwiami zrobiło się tak gorąco, że ledwie dało się wytrzymać. Sebastiano po naszej rozmowie znowu zasnął, ale rzucał się niespokojnie przez sen. I za każdym razem, kiedy ruszał zranionym bokiem – wzdychał. Od czasu do czasu pokasływał. Na czole zbierał mu się pot, a jego koszula wkrótce była cała mokra. Mamrotał pod nosem niezrozumiałe strzępki zdań, ale się nie budził. Wreszcie uznałam, że już się wyspał. Delikatnie potrząs­nęłam go za ramię. – Sebastiano? Zaraz będzie południe. Czy nie powinniśmy… czegoś zrobić? Zamiast odpowiedzi jęknął tylko, że przydałoby mu się jeszcze kilka godzin snu. Z troską położyłam mu dłoń na czole i przelękłam się, czując pod palcami żar. Nie miałam pojęcia o opiece nad chorymi, ale to, że ma gorączkę, zauważyłby nawet największy głupiec. – Masz gorączkę – powiedziałam niepotrzebnie. – Pozwól mi po prostu jeszcze chwilę pospać, dobrze? Moje zatroskanie zamieniło się w panikę. Gorączka mog­ła oznaczać wszystko. Na przykład to, że w ranę wdał się stan zapalny i że Sebastiano jest bliski śmierci.

Musiał koniecznie pójść do lekarza. Oczywiście do prawdziwego, a nie do jednego z tych znachorów, którzy w tym stuleciu mienili się doktorami, a odznaczali się głównie tym, że upuszczali ludziom krwi. Nie miałam wyboru. Musiałam zostawić go samego i udać się po pomoc.

Monna Faustyna patrzyła na mnie nieufnie, kiedy jej tłumaczyłam, że mój mąż musi jeszcze pospać i nie wolno mu przeszkadzać. – Ma za sobą wyczerpującą podróż – powiedziałam, co było szczerą prawdą. Ruszyłam w drogę. Za pieniądze, których użyczyła mi sakiewka Sebastiana, wynajęłam gondolę. Gondolier zmierzył mnie spojrzeniem od stóp do głów i kiedy jego wzrok zawisł na moim dekolcie, przypomniało mi się, że ciągle jestem w balowej sukni. W dodatku chodziłam bez welonu. Na szczęście miałam przy sobie chustę Dorotei. Okryłam nią szczelnie ramiona. Kazałam gondolierowi przybić do brzegu przy Pałacu Dożów, wręczyłam mu kilka monet i poprosiłam, by na mnie poczekał. Na placu Świętego Marka panował ożywiony ruch. Ludzie tłoczyli się tłumnie wokół obu kolumn na Piazzetta. Z przerażeniem dostrzegłam, na co była skierowana ich uwaga. Między kolumny wprowadzono właśnie związanego mężczyznę, pchnięto go brutalnie na ziemię i z głową skierowaną w przód zawleczono na szafot. To, że zamierzano go ściąć, pojęłam dopiero wtedy, gdy ujrzałam kata z ogromnym mieczem. Zgromadzeni wokół ludzie krzyczeli i śmiali się, jakby szykująca się egzekucja była pierwszorzędnym przedstawieniem. Niektórzy przynieśli nawet ze sobą jedzenie i picie, aby skrócić sobie czas oczekiwania. Odwróciłam się zaszokowana i przecisnęłam się przez tłum. Szybko przeszłam wzdłuż Pałacu Dożów, potem obeszłam bazylikę i ruszyłam wąską uliczką w stronę sklepu z maskami. Długo waliłam w drzwi, ale nikt mi nie otworzył. Mog­łam sobie darować tę drogę. Kiedy wróciłam na przystań, było już po egzekucji. Ludzie powoli się rozchodzili. Kilku mężczyzn wrzuciło doczesne szczątki delikwenta na wózek. Zarejestrowałam to tylko kątem oka, bo starałam się patrzeć w inną stronę. W powietrzu czuć było krew i śmierć. Żołądek wywrócił mi się na drugą stronę i o mało nie oddałam z powrotem zjedzonej na śniadanie kromki chleba. Gondolier zawiózł mnie do domu Marietty, ale i tu miałam pecha. José był nieobecny i kurtyzany też nie było w domu. Opisałam służącej, która otworzyła mi drzwi, gdzie ma się udać

jednooki, gdy tylko się pojawi. – Ale musi przyjść natychmiast, bo dla Sebastiana to kwestia życia i śmierci – zaklinałam ją. Byłam bardziej konkretna, żeby nikomu nie przyszło do głowy, że przesadzam. – Ma wysoką gorączkę. Służąca z przejęciem kiwnęła głową i obiecała, że przekaże to pani albo Hiszpanowi. Pospiesznie wsiadłam z powrotem do gondoli i kazałam się zawieźć na przystań, z której było najbliżej do sklepu z ziołami. Także tutaj dałam gondolierowi trochę pieniędzy i poprosiłam, by na mnie poczekał. Resztę drogi przebyłam pieszo. Mój wygląd ściągał po drodze ciekawskie spojrzenia. Matylda uniosła brwi niemal do nasady włosów. – Późno przyszłaś – powiedziała. – Umówiłyśmy się, że zaczniesz pracę od tercji. Nagle przypomniało mi się, że przecież umówiłam się z nią, że będę codziennie przychodzić do pomocy. Jakże mogłam o tym zapomnieć! No cóż, omal mnie nie zamordowano. To było całkiem niezłe wytłumaczenie dla mojego zapominalstwa. I musiałam się zatroszczyć o ogarniętego gorączką podróżnika w czasie, od którego samopoczucia zależało zresztą to, czy kiedykolwiek wrócę do domu. Ktoś, kto pamiętałby przy tym jeszcze o zamiataniu i szorowaniu, musiałby mieć rozum z nierdzewnej stali. Mój natomiast przypominał raczej zbitą w kłąb watę. – Jakże ty jesteś ubrana? – spytała z dezaprobatą Matylda. – Chcesz pracować w tym stroju? – Właściwie przyszłam tylko po środek na gorączkę – powiedziałam zgodnie z prawdą. A potem ciągnęłam kłamstwo dalej. – Moja towarzyszka z pokoju w klasztorze zachorowała. Cały czas przy niej czuwałam i przez to zapomniałam się przebrać – dodałam. – A co z robotą? – Wrócę, jak tylko będę mogła. Jak tylko zaaplikuję jej ten środek. – To też było kłamstwo. Albo przynajmniej niecała prawda. Nie mogłam tu pracować, dopóki nie wiedziałam, co będzie z Sebastianem. Potrzebował mojej pomocy pilniej niż Matylda czy Klaryssa. Klaryssa pojawiła się w sklepie. Z rozpromienionej dziewczyny, jaką była wczoraj, nie pozostało nic. Jej włosy były jak zwykle splecione w skromny warkocz, a na prostej brązowej sukni miała ten sam zaplamiony fartuch, który nosiła zawsze podczas pracy w oficynie.

Odniosłam wrażenie, że absolutnie nie jest zachwycona moim widokiem. Odchrząknęłam przepraszająco. – Wiem, że się spóźniłam, ale… coś mi wypadło. Mogę z tobą porozmawiać? Niechętnie wzruszyła ramionami. – Chodź. Przemknęłam obok Matyldy i idąc za Klaryssą, próbowałam nie zwracać uwagi na jej głośne złorzeczenia. W kuchni siedział przy stole stary Jacopo, jak zawsze z rzeźbą w dłoniach. – Patrzcie tylko – zawołał, uśmiechając się przyjaźnie na mój widok. – Słoneczko! I to w jakich pięknych szatach! – Nie miałam czasu się przebrać. – To musiała być szalona noc – rzucił, mrużąc oko. – No cóż, w sumie nie za bardzo. Była raczej… niepomyślna. Musiałam się zająć chorą towarzyszką z pokoju. – Mam nadzieję, że wkrótce poczuje się lepiej – powiedział współczująco. – Przyszłam po środek na gorączkę dla niej. – Klaryssa coś ci zapakuje – powiedział Jacopo. Klaryssa przyjęła to do wiadomości z krnąbrnie opuszczoną głową. – To na pewno pomoże twojej towarzyszce – ciągnął Jacopo. – Klarysso, na co czekasz? Klaryssa ani myślała zadośćuczynić jego prośbie. – Klarysso – powiedział zatroskany, ale także z cieniem złości. – Nie poznaję cię. Nie chcesz pomóc Annie? Klaryssa wzruszyła ramionami, ale potem najwyraźniej zmieniła zdanie. – Chodź – mruknęła, nie patrząc na mnie. Otworzyła tylne drzwi, a ja poszłam za nią przez podwórze, obok szopy z ziołami. Tłuste muchy jak zawsze roiły się wokół wychodka i przypomniały mi o tym, co mnie czeka, jeśli nie dam z siebie wszystkiego, by zasłużyć na powrotną podróż do dwudziestego pierwszego wieku. – Jesteś na mnie zła? – spytałam niepewnie, bo kamienny wyraz twarzy Klaryssy nie ustępował. – Dlaczego miałabym być na ciebie zła? – zuchwale odpowiedziała pytaniem. – No cóż. Wczoraj tak nagle zniknęłam z przyjęcia… Ale przecież Bart był z tobą. Dobrze wam się przynajmniej rozmawiało? Odprowadził cię do domu?

Nie odpowiedziała. Weszła do szopy i zaczęła się krzątać wokół stołu. Zdezorientowana poszłam za nią. – Czy ja coś zrobiłam nie tak? – Najlepiej bądź cicho! – zaatakowała mnie. – Wtedy przynajmniej nie będę musiała słuchać twojej głupiej gadaniny. Tak wrogo nastawionej jeszcze jej nie widziałam. Uznałam, że lepiej będzie nic więcej nie mówić. Ze wzruszeniem ramion zabrała się do rozsypywania mieszanki ziół na kartce papieru, którą następnie starannie złożyła i wcisnęła mi do ręki. – Trzeba to zalać gorącą wodą – powiedziała bezbarwnie. – Daj mu to, niech wypije wszystko naraz. Smakuje całkiem nieźle, jeśli doda się cukru albo miodu. – Klarysso, co się z tobą dzieje? – wybuchnęłam. – Czym cię uraziłam? Powiedzże mi, bym mogła cię przeprosić! – Ty i przeprosiny? Ty, ta doskonała, wszystkowiedząca, wszystko potrafiąca, wszystko rozumiejąca Anna z przyszłości? – Klaryssa zaśmiała się szyderczo. – Cóż takiego mogłaś zrobić źle? Przecież jesteś zupełnie inna niż ja. Tobie nigdy nie umknęłyby takie błędy jak mnie! Nigdy nie będziesz musiała żyć z poczuciem winy, że przez ciebie zginął dobry człowiek! – Co to za wina? I co za człowiek? – Zamilcz. – Odwróciła się ode mnie. Jej ramiona drżały, zaczęła płakać. Z wahaniem wyciągnęłam do niej rękę, ale gwałtownie mnie odepchnęła i prychnęła, że mam sobie wreszcie pójść. Zszokowana, wycofałam się z szopy. W kuchni Jacopo przywitał mnie uśmiechem. – Masz lekarstwo? W milczeniu przytaknęłam, ze spuszczoną głową minęłam go i wyszłam na ulicę. Zezłoszczona Matylda krzyknęła za mną, żebym czasem nie ważyła się przyjść znowu tak późno, bo jest tu cała masa roboty. Byłam zbyt oszołomiona, by jej odpowiedzieć. Roztrzęsiona, pobiegłam z powrotem na przystań.

Monna Faustyna, gderając, na moją prośbę nastawiła wodę. Jak można się było spodziewać, zażądała za to pieniędzy. Przecież nie doda cukru lub miodu za darmo! Oczywiście dałam jej. Sebastiano nie był już tak wykończony jak przed moim wyjściem. Wydawał się nawet na wpół przytomny, ale moim zdaniem gorączka nie spadła. Miejmy nadzieję, że lek mu pomoże! Zmieniłam Sebastianowi opatrunek i od razu zauważyłam, że w ranę wdał się stan zapalny. Nie trzeba było być lekarzem, żeby zobaczyć, że zaczerwieniona, napięta skóra wokół rany nie wróży nic dobrego. – Źle to wygląda – powiedziałam przestraszona. – Musisz koniecznie iść do lekarza. – Wiem. – Zamilkł, bo złapał go kaszel. To nie brzmiało dobrze. – Tylko że tutaj nie ma lekarza. W każdym razie lekarza, do którego poszedłbym z własnej woli. Opowiedziałam mu, że próbowałam odnaleźć oboje Strażników. – Byłam pod sklepem z maskami, niestety nic z tego. Esperanzy nie było. Spróbowałam też szczęścia w domu uciech, ale nikt nie wiedział, gdzie jest José. Zostawiłam więc wiadomość, żeby przyszedł tutaj natychmiast, gdy tylko się pojawi. Gdziekolwiek się teraz podziewa. Rozmowę z Klaryssą przemilczałam, choć aż paliłam się do tego, by się dowiedzieć, o czyją śmierć się obwinia. Sebastiano nie wyglądał na zdolnego do dłuższych wyjaś­nień. Leżał na plecach blady, z zamkniętymi oczami. Widać było po nim, że znowu go boli. – Dlaczego to wszystko dla mnie robisz? – wymam­rotał słabo. – No cóż, przecież jestem twoją żoną. Zapomniałeś? Kąciki ust drgnęły mu w uśmiechu. – Wiesz, jaka cecha szczególnie mi się u ciebie podoba? – Na pewno nie to, że jestem taka pyskata. Stawiam więc na me długie złote pukle. Zaśmiał się cicho i natychmiast skrzywił twarz w grymasie bólu. – Cholera, musisz przestać! – rozkazał mi. – Co? – Stroić sobie żarty. Kiedy się śmieję, diabelnie mnie boli! – Hm, właściwie myślałam, że śmiech to najlepsze lekarstwo. Ale z dziurą w brzuchu to może nie być takie zabawne. Pamiętam, jak to było, kiedy wycięli mi ślepą kiszkę. Miałam wtedy siedem lat, a pamiętam, jakby to było wczoraj. Przede wszystkim właśnie to, jak mnie bolało,

kiedy się śmiałam. Ale co miałam robić? Tata przyszedł do szpitala i opowiadał mi same głupie kawały. – Czyli masz to po nim. – Może tak być. W każdym razie rozumie moje poczucie humoru nawet wtedy, gdy inni się nie śmieją. Mimowolnie pomyślałam o handicapie i wózku golfowym i poczułam, że ściska mnie w gardle. Czy jeszcze kiedyś będę się razem z tatą śmiała z jakiegoś dowcipu? – Ja też rozumiem. – Kogo? Mojego ojca? – Twoje poczucie humoru. Nawiasem mówiąc, to jest właśnie ta cecha, o której mówiłem wcześniej. Ta, która szczególnie mi się w tobie podoba. Zwrócił twarz w moim kierunku i spojrzał na mnie. Lekko zadrżałam, gdy nagle wyciągnął rękę i skubnął kosmyk moich włosów. – Twoje długie złote pukle też wcale nie są złe. – No to sobie wyjaśniliśmy – rzuciłam ochryple. – Dobrze, że o tym porozmawialiśmy. – Mówił nonszalanckim tonem, ale w jego spojrzeniu było coś pytającego. Zrobiło mi się gorąco. Odchrząknęłam z wysiłkiem. – Miałeś mi jeszcze opowiedzieć, jak nabawiłeś się tej dziury w brzuchu. Z lekką kpiną uniósł brew. – Miałem? – Oczywiście – potwierdziłam zdecydowanie. – Chyba możesz się domyślić. – Alvise – powiedziałam. Sebastiano przytaknął z rezygnacją. – Kiedy wylądowałem w przyszłości, on już tam był i czekał na mnie. Ze sztyletem. – Jak ten gość właściwie to robi, że podróżuje między epokami? – Musi mieć pomocnika, ale nie wiemy, kto to jest. Poza tym istnieje portal, którego używa, ale dotąd nie udało się nam dowiedzieć, gdzie się znajduje. Jedno w każdym razie jest pewne: chce mnie wyeliminować. Za wszelką cenę.

I mnie też, pomyślałam z przerażeniem. Niemal znów czułam na szyi uścisk rąk Alvisego. – Do tej pory miałem szczęście, ale następnym razem może trafić lepiej – powiedział Sebastiano. – Diabelnie szybko posługuje się nożem. – Nie wolno ci tak mówić – sprzeciwiłam się. – Musisz myśleć pozytywnie. Może ty go załatwisz następnym razem. Też jesteś szybki. Widziałam to! Lekarstwo! – Oprzytomniałam. – Na pewno jest już gotowe. Poczekaj, zaraz je przyniosę! Zeszłam na dół, jednak Faustyny nigdzie nie było widać. Za to tylne drzwi były otwarte, a z wychodka dobiegały dźwięki gwałtownego rozwolnienia. Kiedy to usłyszałam, zabulgotało mi w brzuchu i najchętniej zaczęłabym bębnić w drzwi i wołać Faustynę, żeby się pospieszyła. W tym stuleciu miałam zdecydowanie za dużo stresu! Wzięłam kilka głębokich oddechów. Moje wnętrzności zdołały się rozsupłać. Nauczyłam się w miarę opanowywać ten stan, wyobrażałam sobie, że właśnie doraźnie wzięłam dawkę Immodium20. Wyimaginowana tabletka działała niemal tak dobrze jak prawdziwa, jeśli się ją szybko połknęło. Czasami musiałam wziąć w myślach jeszcze jedną, a i to nie zawsze pomagało. Ale tym razem się udało. Poczułam ogromną ulgę. Gdyby to ode mnie zależało, wolałabym więcej nie korzystać z tego koszmarnego wychodka Faustyny. Obok kuchni stał parujący dzban. Unosił się z niego zapach ziołowej herbaty z miodem. Wywar był więc już gotowy. Chciałam z nim pójść na górę, kiedy Sebastiano zszedł po drabinie. Był z grubsza uczesany. Miał narzucony kaftan, a w ręku niósł buty. Drugą ręką przytrzymywał się ściany. Jego twarz była blada i zroszona potem. Szybko odstawiłam dzban i pospieszyłam w jego stronę. – Co zamierzasz? – Powiedziałem przecież, że muszę iść do Pałacu Dożów. Najwyższy czas. Przed chwilą zadzwonili na nonę. Oni zaraz spotkają się na naradzie. – Kto? – Malipierowie, Trevisan i pozostali członkowie Rady Dziesięciu. Na tym spotkaniu zostanie wyznaczony przyszły kierunek. Złej przyszłości. – I co chcesz zrobić? – Udaremnić naradę. – Myślałam, że chodzi tylko o to, żeby uratować życie Trevisana. – To była jedna sprawa. Ale nie można też dopuścić, by Malipierowie przeciągnęli Radę

Dziesięciu na swoją stronę. Niepewnymi rękami zapiął kołki kaftana, a potem usiadł na schodach, aby założyć buty. Ukucnęłam i pomogłam mu, ponieważ nachylanie się najwyraźniej przychodziło mu z trudem. Popatrzyłam na niego z troską. – W tym stanie nie możesz chodzić po ulicach, Sebastiano! Znowu zaczął kasłać. – Mogę i muszę – powiedział, gdy atak kaszlu minął. – A jeśli tymczasem przyjdzie José? – Wie, gdzie mnie znaleźć. – Nie wypiłeś jeszcze naparu z ziół przeciw gorączce. – Nie mam czasu. Potem to nadrobię, przyrzekam. – Idę z tobą – oświadczyłam, mimo że z przerażenia natychmiast musiałam połknąć jeszcze jedną wyimaginowaną tabletkę. – Nie mogę tego od ciebie żądać, Anno. – Z trudem podciągnął się na schodach. – Dam sobie radę sam. – Jeśli to miał być dowcip, to niezbyt śmieszny. Poczekaj chwilę. – Wzięłam z góry żółtą chustkę, a następnie razem z nim opuściłam dom.

Nad miastem unosił się popołudniowy żar późnego lata. Znad morza zawiewała od czasu do czasu bryza, przynosząc ze sobą woń soli i ryb. Przy Riva degli Schiavoni kołysały się na falach niezliczone przycumowane łodzie. Nieprzebrana mnogość masztów wznosiła się w błękitne niebo, tu i ówdzie na wietrze nadymały się furkoczące żagle. Starodawne łodzie stanowiły widok piękny, ale zarazem przygnębiający, bowiem uświadamiały dobitnie, że znajdujemy się w przeszłości. Sebastiano szedł wyprostowany obok mnie. Cała jego postawa wskazywała na opanowanie, ale z trudem stawiał kroki i co chwilę musiał się zatrzymywać, żeby odkaszlnąć. Najwyraźniej szykowało się prawdziwe zapalenie oskrzeli. Kropelki potu na jego twarzy i zacięta mina świadczyły o tym, jak bardzo musiał się starać, żeby nie pokazać, że go boli. Nie protestował, kiedy wzięłam go pod rękę i ostrożnie podpierałam. Z tego samego powodu, tak przynajmniej teraz przypuszczałam (czy raczej: miałam nadzieję), wczoraj wieczorem wziął pod

rękę Mariettę. – Jesteś taka milcząca – powiedział, gdy szliśmy wzdłuż nabrzeża w kierunku Pałacu Dożów. – Och, ja tylko się zastanawiam. – Nad Alvisem? – Nad nim też. – I nad czym jeszcze? Z niesionej przez mijającego nas marynarza beczki wyśliznęła się martwa ryba. Przestąpiłam przez nią. Chwilę walczyłam ze sobą, czy powinnam zdradzić Sebastianowi główny powód mojego zamyślenia. A potem po prostu to zrobiłam. – Kiedy dziś poszłam do Klaryssy po lek na gorączkę, robiła dziwne aluzje. O tym, że jest winna śmierci jakiegoś dobrego człowieka. Twarz Sebastiana przybrała ponury wyraz. – A więc wreszcie zaczęła gadać, co? – Nie, właściwie nie. Powiedziałam, że to były tylko aluzje. Co miała na myśli? – Zanim ja zacząłem tę pracę, wykonywał ją ktoś inny. Już o tym wspominałem. – Giancarlo – przypomniało mi się. Sebastiano skinął głową. – Miły chłopak, rok wyżej ode mnie. Poznałem go dopiero, kiedy sam zapisałem się na uniwersytet. Poszliśmy parę razy na piłkę, czasami na piwo. Mówił mi o swojej dobrze płatnej pracy w wakacje i o tym, że przydałby mu się kolega. Poprosiłem go, to chyba jasne, żeby mi powiedział coś więcej. Wtedy poznał mnie z Josém. – Co się stało z Giancarlem? – Zmarł kilka tygodni później. To była wina Klaryssy. Przełknęłam ślinę. – Co się stało? – Jego obszarem działania był, prócz tej epoki, także koniec osiemnastego wieku, czasy Klaryssy. Sprowadził ją tutaj i coś się między nimi zaczęło. Miał fioła na jej punkcie, ale jej chodziło przede wszystkim o to, żeby wrócić do domu. Giancarlo próbował co dwa tygodnie, przy każdej zmianie fazy księżyca, ale się nie udawało. Tak jak ty miała maskę kota, a więc

musiała wypełnić jakieś zadanie. W końcu Esperanza wysłała ją na przyjęcie. Klaryssa nie miała ochoty iść. – Nie poszła, bo miała migrenę – zaprotestowałam oburzona. – Jeśli tak twierdzi, to kłamie – skwitował Sebastian. Zabrzmiało to matowo, lecz zdecydowanie. Choć z oporami, ale mu uwierzyłam. Nie dało się bowiem nijak zaprzeczyć, że Klaryssa już mnie kilka razy okłamała. – Nie chciała iść, bo krótko przedtem pokłóciła się z Giancarlem. Głupia sprzeczka z błahego powodu, była zazdrosna. – O kogo? – O Mariettę. – O Mariettę? – powtórzyłam zaskoczona. Sebastiano skinął głową. – Klaryssa mieszkała wtedy u niej w domu. Ale nie jako… no, sama wiesz. Lecz bardzo przyzwoicie, w izbie na poddaszu. Mogła też mieszkać w klasztorze, ale to było dla niej zbyt nudne. – Pewnie wtedy nie wiedziała, że zakonnice też urządzają imprezy. – Co takiego? – Nic. A więc ona i Giancarlo się pokłócili. A potem? – Odmówiła spełnienia polecenia Esperanzy. – Moment. Klaryssa zna starą Esperanzę? – Oczywiście. Czyli i tutaj Klaryssa nie powiedziała mi prawdy. – A zatem nie poszła – ciągnął dalej Sebastiano. – Po prostu nie chciała przyjąć do wiadomości, że to sprawa życia i śmierci, choć Giancarlo jej mówił. Był sam, bez wsparcia na tyłach. Został zwabiony w zasadzkę i zamordowany. Razem z człowiekiem, którego miał chronić. Ważnym dyplomatą, który w kolejnej wojnie prowadził istotne rokowania pokojowe. Przez jego śmierć ta wojna będzie trwała dwa lata dłużej i pochłonie niezliczone ofiary. Zagryzłam wargę, aż zabolało. Klaryssa naprawdę wzięła na siebie wielką winę, ale z pewnością nigdy nie chciała, żeby stało się coś takiego. – Potem błagała mnie i Joségo, byśmy zawieźli ją do jej czasów. Spróbowaliśmy kilka razy, ale się nie udało. I dalej się nie uda, z tym musi się pogodzić. Lecz ona do dzisiaj tego nie

zaakceptowała. Esperanza wytłumaczyła jej, że musi czekać, aż nadejdzie odpowiedni czas na drugą szansę. O ile w ogóle nadejdzie. Oszołomiona gapiłam się przed siebie. Klaryssa czekała już od pięciu lat. Cóż za nieludzko surowa kara za durną sprzeczkę! Która jeszcze na domiar złego rozpętała się z powodu, który świetnie rozumiałam. Jakaż kobieta nie byłaby zazdrosna o tę piękną, doskonałą Mariettę? – Przecież rozumiem, że to wszystko było naprawdę straszne – powiedziałam. – Ale czy koniecznie trzeba było jej jeszcze dołożyć tę niewolniczą pracę u Matyldy? – Sama ją sobie wtedy wybrała – odrzekł Sebastiano. Popatrzyłam na niego z niedowierzaniem. – Naprawdę? Skinął głową. Na tym nasza rozmowa się zakończyła. Dotarliśmy do Pałacu Dożów.

Przed bramą stały straże z pikami metrowej długości. Przez chwilę w nerwach zastanawiałam się, czy w ogóle nas wpuszczą. Ale Sebastianowi raz jeszcze udało się mnie zaskoczyć. Z imponującą pewnością siebie wyczarował z kieszeni u pasa papier, wyglądający na urzędowy, i podał go jednemu ze strażników. Ten dał go drugiemu, pewnie dlatego, że tamten umiał lepiej czytać. Po dokładnym przestudiowaniu strażnik oddał Sebastianowi papier i kazał swoim kolegom przepuścić wielmożnego pana i jego panią małżonkę. – Co jest napisane na tym świstku? – spytałam szeptem, gdy przechodziliśmy pod łukiem bramy. – Że jestem twoją panią małżonką? Sebastiano przybrał minę spiskowca. – Trzeba być przygotowanym na wszystkie ewentualności. W końcu jestem kimś w rodzaju tajnego agenta. Odpowiednia żona jest niezbędna. Poczułam się tak jakoś nieprzyzwoicie, gdy to powiedział. Prawie jak dziewczyna Bonda lub coś w tym rodzaju. – Szkoda, że nie masz licencji na zabijanie – zauważyłam. – Wtedy byłoby znacznie mniej stresu z Alvisem.

– O tym też już kiedyś poważnie myślałem. Ale to byłoby w złym stylu. Gdzie wtedy byłaby różnica między dobrem a złem? Przyznałam mu rację, choć targały mną sprzeczne uczucia. Jeśli nie będzie uważał, jego szlachetna postawa kiedyś go zabije. – Ale obrona konieczna jest chyba dozwolona – wtrąciłam. – Następnym razem musisz się po prostu porządnie bronić, jeśli wiesz, co mam na myśli. – Zobaczymy, co da się zrobić. Chwilę potem nasze przekomarzanie się skończyło. U stóp wielkich schodów na wewnętrznym dziedzińcu Pałacu Dożów zatrzymało nas dwóch następnych uzbrojonych ludzi, którym Sebastiano ponownie musiał pokazać swoją przepustkę. Przez ten czas rozglądałam się z zainteresowaniem. Dwóch wielkich rzeźb, które za moich czasów stały po obu stronach zewnętrznych schodów, jeszcze nie było. Dziedziniec też wydał mi się większy i mniej zabudowany niż w przyszłości. Sebastiano miał trudności z wejściem na schody. Przy każdym kroku cicho pojękiwał. Napad kaszlu dwukrotnie zmusił go do zatrzymania się. Szłam tuż przy jego boku i go podpierałam. – Jesteś pewien, że chcesz to pociągnąć? Zamiast odpowiedzi zacisnął zęby i stawiał jeden krok za drugim, aż weszliśmy na pierwsze piętro. Tam znowu stanęliśmy, by mógł chwilę odpocząć. Rozejrzałam się na wszystkie strony, ale spośród ludzi, którzy chodzili po schodach, w zasadzie nikt nie zwracał na nas uwagi. Widziałam kilku dygnitarzy, otulonych togami w różnych kolorach, z kapeluszami na głowach, które jeszcze bardziej podkreślały ich dostojny wygląd. Inni natomiast byli odziani skromnie i kłaniali się, gdy przechodził koło nich któryś w długiej szacie, a więc prawdopodobnie była to służba. Pałac Dożów, tyle pamiętałam jeszcze z naszego zwiedzania, był w tych czasach siedzibą rządu i administracji Wenecji. Z niezliczonymi urzędami i całą masą urzędników i polityków. Rezydował tu także doża, jego komnaty znajdowały się na drugim piętrze. Podekscytowana zastanawiałam się, czy może dane mi będzie go ujrzeć. Prawdziwego dożę! – Jeśli rozglądasz się za dożą, chwilowo go tutaj nie ma, jest w swojej willi na stałym lądzie.

– Przez cały czas podejrzewałam, że potrafisz czytać w myślach – powiedziałam. – Chciałbym. – Sebastiano uśmiechnął się odrobinę żałośnie. – Wtedy wiedziałbym, kiedy Alvise wykona następne posunięcie. – No tak, ale za to wiesz, że idzie dzisiaj na tę naradę, której musisz zapobiec – pocieszyłam go. – Samo to już jest wiele warte. – Byłoby jeszcze więcej warte, gdybym miał jakiś dobry plan. Spojrzałam na niego zdumiona. – Nie mów, że nie masz! To co my tu robimy? – Idziemy teraz do tej cholernej sali posiedzeń – burknął Sebastiano i ruszył dalej. – A potem? Będziesz czekał na inspirację, gdy już tam dojdziemy? Najpierw szłam obok niego, a potem przed nim, ale tyłem, żeby go lepiej widzieć. Ze względu na ból nie mógł iść zbyt energicznie, więc łatwiej było mi być zawsze krok przed nim i patrzeć mu natarczywie w oczy. – Posłuchaj, Sebastiano, to wszystko tak czy inaczej jest poronionym pomysłem. Po prostu chodźmy stąd i poczekajmy u Faustyny, aż pojawi się José. Niech cię zaprowadzi wreszcie do jakiegoś porządnego lekarza. To na pewno będzie bardziej sensowne niż włóczenie się po okolicy bez żadnego planu. – Nie powiedziałem, że w ogóle nie mam żadnego planu – bronił się Sebastiano. – Mógłby być lepszy, przyznaję, ale na pewno są też i gorsze. – Na wpół niecierpliwie, na wpół z bólu skrzywił twarz. – Jak przestaniesz przede mną podskakiwać jak diabełek z pudełka, to ci wytłumaczę. Miałam wyrzuty sumienia, patrząc, jak się męczy, tak bardzo bolała go rana. Szybko złapałam go za ramię, żeby pomóc mu iść. Chciał, co wyłuszczył mi szeptem, wywołać alarm pożarowy. Po ostatnim, nie tak dawnym pożarze, który spustoszył Pałac Dożów, mało było rzeczy, których wenecjanie baliby się bardziej niż ognia. Można więc było założyć, że większość obecnych polityków natychmiast wybiegnie na zewnątrz. A wtedy posiedzenie by się zakończyło, nim zdążono by złożyć jakikolwiek wniosek. Niektórzy może by później wrócili, ale na pewno nie wszyscy. To pozwoliłoby zniweczyć plany Malipierów. I choć Sebastiano był ze swego planu niezadowolony, ja sama uznałam go za naprawdę dobry. Alarm pożarowy miał też tę zaletę, że w ogólnym zamieszaniu i chaosie, jakiego z całą pewnością trzeba się było spodziewać, mogliśmy pozostać niezauważeni.

Dotarliśmy do schodów prowadzących na drugie piętro. Przy wtórze jęków i częstych pokasływań, wyraźnie osłabiony bólem Sebastiano wspinał się na stopnie. Opierał się teraz na mnie mocniej niż przedtem. Jego stan niepokoił mnie coraz bardziej. Rósł też mój strach przed Alvi­sem. A jeśli uzna, że zamieszanie po fałszywym alarmie pożarowym świetnie się nadaje na mały atak nożowniczy na nieprzyjaciela? Zważywszy na aktualny stan Sebastiana, nie napotkałby zbyt wielkiego oporu. Weszliśmy do przedsionka ozdobionego przepysznymi freskami, z którego odchodziło kilka par potężnych, drewnianych drzwi. Przed jednymi z nich stało dwóch kamerdynerów. Wyglądali na znudzonych. Kiedy Sebastiano zapytał ich, czy to tutaj odbędzie się posiedzenie Rady Dziesięciu, spojrzeli na nas ze zdziwieniem. – Ależ to posiedzenie już od dawna trwa, wielmożny panie – powiedział jeden z nich. – Zapewne zaraz się skończy – dodał drugi. Miał rację. Już w następnej chwili wielkie skrzydła drzwi otworzyły się i panowie radcy grupkami zaczęli wychodzić z sali. Prowadzili ożywione dysputy i wydawali się zadowoleni. Wśród nich pojawił się ktoś, kogo znałam i kto miał znacznie gorszy humor niż wszyscy pozostali. To był Trevisan. Wyglądał na rozczarowanego i zmartwionego. Nie było u jego boku nikogo, z kim mógłby porozmawiać. Zdawało się, że celowo dystansuje się od pozostałych radców – albo oni od niego. Mijając nas, podniósł głowę. Na jego twarzy pojawił się wyraz zdziwienia, przelotnie się uśmiechnął. – No coś takiego. Kociczka. I młody messèr Sebastiano. Bądźcie pozdrowieni! – Messèr Trevisan. – Sebastiano zamarkował ukłon. Wyraźnie starał się pozbierać, ale osłupienie miał wypisane na twarzy. – Czy dzisiejsze posiedzenie Rady Dziesięciu już się zakończyło? Myślałem, że dopiero się zaczyna! Czyż nie zaledwie wczoraj rozmawialiśmy o tym, że ma się rozpocząć na nonę? Trevisan zmarszczył czoło. – Tak mówiłem? Ach tak, rzeczywiście. Sam myślałem, że ma się odbyć po południu. Taki czas podano memu służącemu. Dziś rano przyszedł do mnie i oświadczył, że to była pomyłka. Posiedzenie zostało zwołane już na godzinę przed sekstą21. Trwało do teraz. – Przygnębiony potrząsnął głową. – I nie przebiegło po mojej myśli. Niełatwo jest przekonać

szacownych członków Rady Dziesięciu, ale w tym wypadku Malipierowie mieli łatwe zadanie. Piero wysunął doskonałe argumenty, a jego mowa, muszę przyznać, była w najwyższym stopniu przekonująca. Potem do głosu dopuścił swego syna Alvisego, który z kolei rozwiał ostatnie wątpliwości wszystkich obecnych. – Tylko nie twoje, panie – wypaliłam. Trevisan rozłożył ręce. – Jakże mam popierać wysyłanie nowej floty w podróż odkrywczą, gdy tu brakuje środków na wzmocnienie hand­lu morskiego i obronę przed obcymi mocarstwami? Ale zostałem przegłosowany. Wenecja od zaraz rozpoczyna budowę pełnomorskich statków, aby podbić nieznane lądy po tamtej stronie oceanów. Próbowałem odwołać się do głosu rozsądku, ale nikt nie chciał mnie słuchać. Może będę mógł raz jeszcze spróbować szczęścia u savi22 i zwołać nadzwyczajne posiedzenie, kiedy tylko wróci doża. Dam z siebie wszystko. Mowa Alvisego Malipiero rzeczywiście była wizjonerska i porywająca – dorzucił, wzruszając ramionami. – Powiedział: „Zdobędziemy Nowy Świat, nim uczynią to inni”. Ci Malipierowie – zakończył, kręcąc głową – są charyzmatyczni ponad wszelką miarę. Przede wszystkim młody Alvise. O, właśnie idą. Zwycięzcy na całej linii. Na jego zgorzkniałej twarzy pojawił się cień mimowolnego podziwu, gdy Malipierowie pojawili się pośrodku tłumu radców w drzwiach sali posiedzeń. Uznanie i zachwyt dla tych ludzi były niemal namacalne. Każdy chciał z nimi porozmawiać, poklepać ich po ramieniu, pochwalić, zadać pytanie. Na nich skupiała się uwaga wszystkich. Nasza też. Nie potrafiłam powstrzymać się od gapienia się na Alvisego, a gdy rzuciłam szybkie spojrzenie Sebastianowi, dostrzegłam, że z nim jest tak samo. Alvise przyciągał spojrzenia niczym magnes, dumnie krocząc wraz ze swym ojcem i bratem przez korytarz, otoczony uśmiechającymi się z uznaniem politykami, którzy już nie mogli się doczekać, by zacząć wcielać swoje plany w życie. Wierzyli bowiem w każde jego słowo. Jak stwierdziłam po chwili, sam Alvise też w to wierzył. Wierzył w Wenecję jako potęgę kolonialną panującą nad całym światem – i to tak żarliwie, że zrobiłby dla niej wszystko. I nawet, jeśli trzeba, szedłby po trupach. Ale czyż nie wiedział, że jego ambitne plany w efekcie doprowadzą do całkowitego zniszczenia miasta? Wiedział – sama sobie odpowiedziałam na to pytanie. Oczywiście, że wiedział. Jako

podróżnik w czasie spojrzał w lustro. Fakt, że mimo to bezwzględnie dążył do osiąg­nię­cia swoich celów, nasuwał tylko jeden wniosek. Było mu absolutnie obojętne, co wydarzy się za sto lat. Interesowało go wyłącznie to, co ma miejsce za jego życia, a tu byłby potężnym człowiekiem. Może nawet najpotężniejszym na świecie. Miał już wejść na schody, gdy zatrzymał się i jeszcze raz się do nas odwrócił. Choć staliśmy na drugim planie, zobaczył nas. Przez ułamek sekundy nasze spojrzenia się spotkały. Jego oczy przypominały ciemny lód, a usta układały się w kształt słowa, które zrozumiałam bez trudu. Tak jakby wypowiedział je na głos. „Niebawem!”.

– Na pewno Trevisanowi uda się to wszystko odkręcić – powiedziałam pocieszająco, idąc z Sebastianem w dół po schodach. Trevisan pożegnał się po krótkiej rozmowie, gdyż czekały na niego pilne sprawy. – W każdym razie jeszcze żyje, to jest najważniejszy warunek tego, żebyśmy mog­li ogarnąć sytuację. Sebastiano nic nie odpowiedział na moją pełną nadziei uwagę. Był tak osłabiony, że mimo mojej pomocy miał problem, by stawiać jedną nogę przed drugą. Można powiedzieć, że świadomość, iż przybyliśmy za późno, przybiła go do reszty. Przedtem przez cały czas żelazną siłą woli trzymał się na nogach, ale teraz wyczerpały mu się wszelkie zasoby energii. Zarzuciłam sobie jego rękę na ramię, by lepiej go podeprzeć, lecz gdy wyszliśmy wreszcie przez bramę na nabrzeże, właściwie nie mogłam go już utrzymać w pionie. Co chwilę wstrząsały nim ataki kaszlu. Jego twarz była szara, a ciało przy moim boku zdawało się przypominać rozpalony piec. – Myślę, że masz naprawdę wysoką gorączkę – powiedziałam zaniepokojona. – A ten twój kaszel brzmi dość paskudnie. Najwyraźniej mu to nie przeszkadzało. Coś innego nastręczało mu więcej trosk. – W drodze powrotnej musimy uważać, żeby nikt nas nie śledził – wyszeptał. – Może być tak, że wcale nie będziemy mieć tego problemu. Bo nie wiem, czy w twoim stanie w ogóle zdołamy wrócić. – Gondola – wymamrotał. – I uważać na szpiegów.

Pomogłam Sebastianowi wsiąść do pierwszej wolnej gondoli. Bezsilnie opadł na ławkę. Tymczasem ja kazałam gondolierowi płynąć do Cannaregio, to znaczy w kierunku przeciwnym do naszego celu. Nie minęło wiele czasu, gdy zauważyłam, kto za nami podąża: po piętach deptał nam we własnej osobie brat Alvisego, Giovanni Malipiero. Siedział w gondoli, która płynęła zaledwie kilka długości łodzi za nami. Łatwo rozpoznawalny po kaftanie w kolorze słonecznikowej żółci. Łamałam sobie głowę, przypominając sobie wszystkie możliwe metody gubienia pościgu, przede wszystkim z filmów sensacyjnych. Niestety nie można tu było dodać gazu za najbliższym zakrętem ani ostro zakręcić kierownicą i pojechać dalej bokiem na dwóch dymiących gumach. – Co byś, panie, zrobił, gdybyś chciał się pozbyć prześladowcy? – spytałam gondoliera. Mrugnął okiem. – Masz na myśli tego żółtego fircyka kilka długości łodzi za nami? – Tak – potwierdziłam zaskoczona. – Zazdrosny kochanek? Przytaknęłam. – Zranił mego małżonka szpadą – dodałam odważnie. – Och, rozumiem, stąd jego słabość. – Rzucił Sebastianowi współczujące spojrzenie. – Mogę wam pomóc – powiedział. – Zostawcie to mnie. Chwilę potem wydał z siebie głośny gwizd i pomachał na wioślarza, którego łódź unosiła się na wodzie niedaleko nas. Mężczyzna natychmiast podpłynął do naszej gondoli, zastawiając prześladowcy drogę. Gondolier zachowywał się tak, jakby to było zupełnie oczywiste, że przecina kanał dokładnie w tym miejscu. Przekleństwa Giovanniego Malipiero goniły nas tak długo, aż skręciliśmy w wąski kanał, a potem w pierwszą lepszą boczną odnogę. Manewr się udał, pozbyliśmy się go. – A więc dokąd naprawdę chcecie jechać? – spytał gondolier. Poinformowałam go i z głębi serca podziękowałam mu za jego czynne wparcie. Uśmiechnął się przyjaźnie. – Takiej ładnej parze chętnie pomogę. Jego słowa wciąż pobrzmiewały mi w uszach, kiedy pomagałam Sebastianowi wysiąść z gondoli pod domem Faustyny. W drodze do furtki wspierał się na mnie tak mocno, że o mało

nie upadłam pod jego ciężarem. Kaszląc, oparł się o drzwi, podczas gdy ja wygrzebywałam z jego sakiewki klucz i otwierałam drzwi. W skrytości duszy miałam nadzieję, że monna Faustyna akurat w tym momencie nas nie szpieguje. Tylko jej wścibstwa nam teraz brakowało. Kiedy weszliśmy do głównego pomieszczenia na parterze, nie było po niej na szczęście ani śladu. Z najwyższym trudem udało mi się wepchnąć Sebastiana po drabinie na górę, gdzie bez dalszych ceregieli opadł na łóżko i stracił przytomność. Bez tchu, ze strachu i wysiłku, uklękłam obok niego i pomacałam nadgarstek w poszukiwaniu pulsu. Przez chwilę byłam przekonana, że nie żyje, że zmarł nagle w wyniku utraty sił i gorączki. Ale po chwili ze świstem wciągnął powietrze. Przez jakiś czas, kucając obok niego, oddychałam głęboko, aż galopujące bicie mojego serca osłabło. Wreszcie zeszłam po dzbanek z wywarem z ziół. Ku memu zdumieniu znalazłam wprawdzie dzbanek, ale wywar zniknął. Najwyraźniej monna Faustyna go wylała. Albo… Z rosnącą nieufnością zaczęłam węszyć po drewnianych kubkach. W jednym z nich znalazłam jeszcze resztki leku. Wstrętna wiedźma! Po prostu wszystko wypiła! Jak tylko wróci, powiem jej, co o niej myślę! Ponownie objęłam posterunek przy łóżku Sebastiana. Znowu zasnął. Może potrzebował tylko trochę spokoju, żeby dojść do siebie? To w każdym razie było zdrowsze niż bieganie po okolicy w charakterze strażnika czasu. Tyle że jeszcze zdrowiej byłoby skorzystać z pomocy lekarza. Budził się od czasu do czasu i skarżył się na pragnienie słabym głosem, a ja wlewałam w niego wodę. Raz oświadczył, że mu się chce, co postawiło mnie przed dylematem. Nie wchodziło w rachubę, by w tym stanie poszedł do wychodka. Drugi raz nie wejdzie na stromą drabinę, nawet z moją pomocą. Pospieszyłam na dół i pomaszerowałam prościusieńko do pokoju Faustyny. Spodziewałam się znaleźć nocnik tam, gdzie trzyma go większość ludzi w tej epoce – pod łóżkiem. Gdy weszłam do izby, uderzyło mnie zatęchłe, cuchnące powietrze. Okiennice były zamknięte, ale przez szczeliny wpadało dość dziennego światła, by dostrzec zarysy łóżka. Już się chciałam schylić po nocnik, gdy zauważyłam w łóżku postać. Odskoczyłam przerażona.

– Monna Faustyna! – zapiszczałam. – Jesteś w domu, pani! Zamiast odpowiedzi wydała z siebie tylko ciche pochrapywanie. – Monna Faustyna? – zawołałam nieco głośniej. Znowu brak odpowiedzi. Jej sen był niesamowicie głęboki. Najwyraźniej miała za sobą nie najlepszą noc. Stwierdziłam, że nic się nie stanie, jeśli pożyczę sobie nocnik. W końcu ona też bez pytania, tak po prostu, uraczyła się moim naparem z ziół. Choć Sebastiano był słaby jak małe dziecko i bez pomocy nie bardzo mógł podnieść się do pozycji siedzącej, kazał mi zostawić się samego przy sikaniu. Co w tym wypadku oznaczało, że muszę poczekać na dole, aż skończy. Przez to całe wspinanie się po drabinie i ganianie tam i z powrotem zdążyłam się już okropnie spocić i potargać. Język miałam jak z drewna, tłuste włosy zwisały mi w strąkach, a pod pachami rozlały mi się plamy potu, których wielkość oceniałam na spore jezioro. Jedynym promyczkiem nadziei było to, że pod koniec przyszłego tygodnia będę mogła wrócić do domu. Zapobiegłam fatalnemu wydarzeniu i tym zasłużyłam sobie na bilet powrotny. Wzdychając, pożyczyłam sobie jeszcze od Faustyny grzebień, mydło i miskę do mycia. W ciągu następnego kwadransa próbowałam doprowadzić twarz i włosy na tyle do porządku, bym mogła znowu pokazać się ludziom. Dopiero poniewczasie przyszło mi do głowy, że zapomniałam sprawdzić grzebień pod kątem wszy. Teraz mog­łam tylko mieć nadzieję, że ich tam nie było. Te obawy wcale nie były przesadzone. Wiedziałam już, że w tych czasach wszy atakowały ludzi masowo i regularnie. U Matyldy środki przeciw tym insektom szły jak świeże bułeczki. Odniosłam przybory kosmetyczne Faustyny do jej sypialni. Chrapała głośno i w ogóle nie zarejestrowała, że tam byłam. Bardzo mi to pasowało, bo przynajmniej przez jakiś czas nie mogła grać nam na nerwach. Już chciałam wracać na górę, gdy rozległo się pukanie do drzwi. Mój puls natychmiast skoczył na sto osiemdziesiąt. Ostrożnie wyjrzałam przez maleńkie okienko obok drzwi, ale przez grube wypukłe szkło mogłam dostrzec jedynie zarysy ludzkiej postaci, lecz nie to, kim ona jest. – Jest tam kto? – zawołał głos z zewnątrz. Natychmiast poznałam ten głos. To była Marietta!

Szybko pobiegłam do drzwi i odryglowałam je. – Anno, moje biedne dziecko – powiedziała Marietta na powitanie. Odrzuciła do tyłu welon i spoglądała na mnie z niebotycznej wysokości około metra osiemdziesięciu z taką troską, że natychmiast poczułam się jak przedszkolak. Tak jak przy naszych dotychczasowych spotkaniach, była perfekcyjnie zrobiona. Ze starannie upiętymi do góry lokami, dyskretnym makijażem i w ogóle niezrównanie świeża i elegancka. Natychmiast zauważyłam, jak moje plamy potu się powiększają. Spojrzałam jej przez ramię. – Gdzie jest José? – Niestety, jeszcze nie wrócił – powiedziała Marietta z ubolewaniem. – Z nim nigdy nie wiadomo, jak długo potrwa jego podróż na stały ląd. Aha, więc oficjalnie to tam jeździł. Ale w sumie cóż miał innego powiedzieć? Że wybiera się właśnie w przyszłość? To, że Marietta nic o tym nie wiedziała, czyli nie należała do grona wtajemniczonych, w jakiś niewytłumaczalny sposób stanowiło dla mnie pociechę. Co jednak w dalszym ciągu nie wyjaśniało, jak mogła zostać starą dobrą przyjaciółką Sebastiana. A także jak bliska była to przyjaźń. – Gospodyni nie ma? – spytała, wchodząc. Miała ze sobą kosz z uchem, który trzymała w ręku z taką gracją, jakby to była najbardziej wypasiona torebka od Hermesa. – Śpi. – Wskazałam na izbę, której drzwi ciągle jeszcze były otwarte. – Naprawdę? – Marietta zmarszczyła czoło. – Ma kłopoty ze słuchem? – Nie, wręcz przeciwnie. – To musi mieć bardzo głęboki sen – uznała Marietta. – Gdzie jest Sebastiano? – Na górze, w izbie na poddaszu. – Poszłam przed nią, mając przy tym satysfakcję, że Marietcie wdrapanie się po schodach nie przyszło z taką łatwością jak mnie. Czasem po prostu nie opłaca się być zbyt wysokim. U góry odstawiła kosz i pospieszyła do legowiska Sebastiana. – Mój kochany! Podobno masz gorączkę! To okropne! – Ech, nie ma o czym mówić – mruknął. – Dobrze, że przyszłaś. Co ja bym bez ciebie zrobił?

– Ależ! Od czego ma się przyjaciół? Daj, niech zobaczę, czy mogę ci pomóc. I faktycznie mogła, bo w dyscyplinie udzielania pierwszej pomocy bez wątpienia grała w wyższej lidze niż ja. Bez zbędnych ceregieli odwinęła opatrunek i obejrzała ugodzony sztyletem bok. Z kosza wyjęła tygielek i posmarowała ranę zielonkawą papką, a następnie szybko i zręcznie założyła świeży opatrunek. Bez problemu przekładała przy tym Sebastiana tam i z powrotem, dzięki czemu bandażowanie przebiegło naprawdę wzorcowo. Następnie podała mi lniany woreczek. – W środku jest sprawdzony środek na gorączkę. Zalej go wrzącą wodą, powinien złagodzić dolegliwości. Uczyniłam wszystko tak, jak zaleciła, bo w końcu w moim własnym dobrze pojętym interesie leżało, by Sebastiano szybko wyzdrowiał. Zagotowałam więc wodę na wywar przeciwgorączkowy, opróżniłam nocnik, a na koniec przywlokłam na górę cebrzyk z zimną wodą, żeby Marietta mogła zrobić Sebastianowi zimne okłady na łydki. – To z pewnością pomoże zbić gorączkę – wyjaśniła, pokazując mi, jak zakładać kompresy. Patrzyłam uważnie, choć ręce mnie świerzbiły, by zepchnąć ją z łóżka. Nie podobało mi się to, jak przy tym zabiegu kładła dłoń na udzie Sebastiana. Tymczasem dawno już stało się dla mnie jasne, skąd u mnie takie przypływy niechęci, gdy tylko Marietta pojawiała się w pobliżu Sebastiana – byłam zazdrosna! Coś takiego nie zdarzyło mi się nigdy w życiu. Mogłam stąd wyciągnąć tylko jeden wniosek: zabujałam się w tym facecie. „Odbiło ci – odezwał się wystraszony głos z mojego wnętrza. – Nie możesz się zakochiwać w gościu, który skacze z epoki do epoki i bez przerwy wdaje się w bójki z nożownikami!”. Ale ja nie tylko mogłam, ja już to zrobiłam. Szaleńczo i bez odwrotu. – Odjazd – mruknęłam. – Co? – spytała Marietta. – Nic. – Wyczerpana opadłam obok niej na drewnianą podłogę. Sebastiano znowu zasnął. Oddychał ciężko i głęboko. – Właściwie długo go znasz? – spytałam. – Od czterech lat. – Marietta uśmiechnęła się. – Był jeszcze prawie chłopcem. Ale

niesamowicie szybkim obrońcą. Uratował mi życie. – Naprawdę? – spytałam zaskoczona. Skinęła głową. – Wtedy dom, w którym mieszkam, należał jeszcze nie do mnie, lecz do mojej ciotki. Mieszkałam u niej, bo moi rodzice zmarli dawno temu. Zajmowała się mną ciotka. Mówiąc „zajmowała”, miała zapewne na myśli to, że od ciotki nauczyła się wszystkiego, co powinna wiedzieć dobra kurtyzana. Następne słowa Marietty potwierdziły moje przypuszczenia. – Dla dziewczyny w Wenecji nie ma zbyt wielu możliwości niezależnego, a przy tym dostatniego życia – przyznała otwarcie. – Obrana przeze mnie droga przez wielu ludzi jest uważana za haniebną, ale nie jest najgorsza. U ciotki miałam bardzo dobrze. Skinęłam głową i nagle opadły mnie wyrzuty sumienia, bo wyobraziłam sobie, jak fatalnie czułabym się zapewne na jej miejscu, bez rodziców, bez wykształcenia, bez możliwości pracy. I bez opiekuńczego państwa, które w awaryjnej sytuacji weźmie człowieka pod swe skrzydła. – Pewnego dnia wybrałyśmy się z ciotką na wycieczkę gondolą. Dostałam nową piękną suknię, świeciło słońce… byłam najszczęśliwsza na świecie. Żartowałyśmy i cieszyłyśmy się życiem. Wtedy do naszej gondoli wdarł się ten człowiek i rzucił się na ciotkę ze szpadą. Zazdrosny… znajomy, jak się później okazało. Chyba nie mógł znieść, że była przychylna także innym mężczyznom. Chciałam pospieszyć jej na pomoc, a wtedy dopadł i mnie. Zamachnął się już do ciosu, ale wówczas z nabrzeża skoczył Sebastiano i rozbroił go. – Westchnęła. – Mnie jeszcze zdołał uratować, ale dla ciotki pomoc nadeszła zbyt późno. Zmarła na moich rękach. – Przykro mi – powiedziałam ze współczuciem. – Odtąd mam dług wdzięczności wobec Sebastiana i cieszę się z każdej okazji, gdy mogę mu pomóc. Miałam straszną ochotę dowiedzieć się w szczegółach, jakie to były okazje, ale nie odważyłam się zapytać. Siedziałam więc w milczeniu na podłodze. W pewnej chwili Marietta wstała i oznajmiła, że musi już iść, bo wkrótce przybędą pierwsi goście na jej wieczorne przyjęcie. Rzeczywiście, na zewnątrz zrobiło się ciemno. Naraz spostrzegłam, jak bardzo jestem zmęczona.

– Och, nim zapomnę… masz tu jeszcze czystą bieliz­nę. – Wyjęła z kosza śnieżnobiałą koszulę do ziemi i podała mi ją. – Jutro każę przywieźć z klasztoru twoją skrzynię. – Ale nikt nie może się dowiedzieć, dokąd będzie dostarczona – zaznaczyłam. – Moje biedne maleństwo, wiem, że to jest tajna kryjówka – powiedziała pobłażliwie Marietta. – I wiem już także, jak żądnym krwi draniem jest Alvise. Nie martw się, będę uważać. – Kiedy przyjdziesz znowu? – Nienawidziłam tego tonu bezradności w moim głosie, ale jeszcze gorszy był strach, że będę musiała tu u góry tkwić bezczynnie, Bóg wie jak długo, i drżeć o życie Sebastiana. – Jutro z samego rana. Albo ja, albo José. W nocy musisz doglądać Sebastiana i przykładać mu kompresy na nogi, jeśli gorączka będzie się nasilać. Obiecałam jej to i odprowadziłam na dół, żeby wypuścić ją z domu. Przy furtce raz jeszcze podziękowałam za pomoc, a potem zaryglowałam za nią drzwi. Zaczęłam nasłuchiwać w kierunku, z którego dobiegało chrapanie Faustyny. Na ten dźwięk poczułam się naprawdę zmęczona. Wdrapałam się na górę po drabinie i tak jak poprzedniej nocy skleciłam sobie legowisko na podłodze. Chwilę później zapadłam w głęboki, mocny sen.

Tak jak miałam nadzieję, ocknęłam się przy pierwszych nocnych dzwonach. Było to ledwie słyszalne brzdąkanie, ale przed zaśnięciem wbiłam sobie do głowy, że koniecznie muszę obudzić się przy najmniejszym szmerze, żeby sprawdzić, co z Sebastianem. Mój wewnętrzny rozkaz najwyraźniej podziałał, bo obudziłam się już na pierwszy cichy odgłos dzwonów. Głośno jęknęłam, bo leżenie na twardej podłodze niezbyt mi służyło. Całe moje ciało było tak zesztywniałe, że tylko z największym trudem udało mi się wstać. Powoli rozluźniłam mięśnie, kręcąc głową tam i z powrotem, aż poczułam, że od biedy mogę się ruszać. Potem podeszłam do legowiska Sebastiana i pochyliłam się nad nim. Tym razem nie musiałam sprawdzać mu pulsu, żeby się upewnić, czy żyje. Oddychał tak głośno, że nie było co do tego wątpliwości. Pytanie tylko, czy długo jeszcze wytrzyma, bo za każdym razem gdy robił wdech, rzęziło mu w piersi, jakby zadomowił się tam dogorywający stwór z innej planety. Ostrożnie położyłam mu rękę na czole – i jęknęłam przerażona. Już wcześniej miał gorączkę, ale teraz był gorący jak kaloryfer rozkręcony do oporu. Po prostu płonął! Pospiesznie zaczęłam majstrować przy sprzęcie do rozniecania ognia, aż udało mi się

zapalić łojówkę. Następnie szybko przyniosłam z dołu zimną wodę, żeby zrobić Sebastianowi świeże kompresy. Faustyny nie było ani widać, ani słychać: jeśli w ogóle w tym czasie wstała, to musiałam to przespać. Gdzieś w podświadomości tłukła mi się myśl, że jest w tym coś dziwnego, ale nie zwracałam już na to uwagi, bo miałam dość innych problemów. I to naprawdę bardzo poważnych. Sebastiano obudził się i zaczął kaszleć, kiedy ściągnęłam z niego narzutę, żeby zrobić mu kompresy. Ale nie ocknął się całkowicie, tylko wyrzucał z siebie słowa bez związku. Gdy owijałam mu łydki kawałkami lnu zmoczonymi w zimnej wodzie, zaczął się miotać i krzyczeć na mnie, jakbym chciała zrobić mu coś złego. – Zostaw mnie albo zabij! – ryknął. A potem dostał kolejnego ataku kaszlu. Patrzyłam na niego zdezorientowana. W świetle świecy jego twarz miała ciemnoczerwoną barwę. Dziko wywracał oczami, aż widać było niemal tylko białka. – Muszę zaraz iść – jęczał. – Muszę… muszę go powstrzymać! Majaczył w gorączce. Miotany wciąż nawracającymi atakami kaszlu, mamrotał pod nosem pozbawione sensu przekleństwa, podczas gdy ja drżącymi dłońmi owijałam mu łydki. Wreszcie usiadłam obok niego. Oczy mnie bolały, bo obserwowałam go z ogromnym wysiłkiem, dbając o to, by nawet najmniejsza zmiana jego stanu nie uszła mojej uwagi. W chwilach gdy robił się nieco spokojniejszy, dawałam mu się napić ziołowego naparu Marietty. Potem wycierałam mu twarz i szyję, bo połowa wywaru leciała zawsze bokiem. Wzięłam go za rękę i przemawiałam do niego pocieszająco, gdy jego głos brzmiał lękliwie, i kazałam mu się nie denerwować, gdy się wściekał. Co chwilę kaszlał, aż zaczął się dusić. Najchętniej skoczyłabym w wielkiej panice na równe nogi, żeby głośno wołać o pomoc. W którymś momencie ponownie rozległy się dzwony, tak samo ciche jak te pierwsze, ale dla mnie brzmiały żałobnie. Mimowolnie złożyłam ręce i z zamkniętymi oczami zaczęłam się modlić. – Dobry Boże, pozwól mu przeżyć. Nie po to, by zaprowadził mnie z powrotem do domu, naprawdę nie. Ale dlatego, że jest taki młody. I że przecież musi uratować Wenecję. I dlatego, że byłoby paskudnie, gdyby Alvise wygrał. I dlatego… dlatego, że się w nim zakochałam. – Naprawdę? Błyskawicznie otworzyłam oczy. Sebastiano przestał się rzucać i mruczeć pod nosem.

Patrzył wprost na mnie, a jego spojrzenie było przytomne. – Och… – wymamrotałam. – No cóż. To, co przed chwilą powiedziałam… wiesz, to mogły być nerwy. – A były? – Nie wiem. – Z wysiłkiem przełknęłam ślinę, a potem wzięłam głęboki wdech. – Nie. To nie są nerwy. To znaczy, właściwie są nerwy. Chcę przez to powiedzieć, że moje nerwy są na wykończeniu. W prawym kąciku jego ust igrał słaby uśmieszek. – Dobrze – powiedział. – Co dobrze? – spytałam, nieufnie przyglądając się jego twarzy w poszukiwaniu kolejnych oznak tego, że moje miłosne wyznanie wydało mu się śmieszne. – Że o tym porozmawialiśmy. – Ty… Chwycił mnie za rękę i ścisnął ją. – To był żart. Dobrze, że to powiedziałaś. Teraz nie muszę się już zastanawiać nad tym, czy odwzajemniasz moje uczucia. – Och! Byłam przeszczęśliwa – i zarazem tak pełna lęku o niego, że zabrakło mi tchu. – To właściwie byłby odpowiedni moment, żeby się pocałować – wychrypiał. – Ale obawiam się, że przy moim kaszlu byłoby to bez sensu. I jakby na dowód tego dostał kolejnego ataku. Nie wiedziałam, co powiedzieć. Może ma zapalenie płuc, na to można umrzeć! Ze strachu zrobiło mi się słabo. Chwilę potem ponownie zasnął, ale był to sen niespokojny. Kompresy na łydkach nieco obniżyły mu gorączkę, już nie majaczył i nie rzucał się na łóżku. Ale nie oddychał swobodnie i co jakiś czas kaszlał. Tej nocy nie odważyłam się już zasnąć. Całkowicie przytomna siedziałam na podłodze przy łóżku i czekałam, aż wstanie świt. Na dworze właśnie zrobiło się jasno, gdy usłyszałam dobiegające z dołu odgłosy. Najpierw myślałam, że to Marietta wróciła, ale potem w sposób niepozostawiający wątp­liwości rozpoznałam, że to monna Faustyna, miotająca wszelakie przekleństwa. Brzmiało to dość

bezradnie, zmusiłam więc moje obolałe ciało do przyjęcia pionu i zlazłam na dół po drabinie. Monna Faustyna, wymachując rękami, siedziała na brzegu łóżka i klęła pod nosem. Włosy sterczały jej na wszystkie strony niczym splątana szara chmura, a na nocnej koszuli widniały plamy. W pokoju śmierdziało tak, jakby zwymiotowała. – Źle się czuję – oświadczyła, zupełnie zbędnie. – To musiała być trucizna. Przelękłam się. – O czym ty mówisz, pani? – O tym ziołowym napoju, któryś przyniosła. – Był przeznaczony dla mojego małżonka! Wlepiła we mnie wzrok. – To znaczy, że chciałaś go otruć! – Bzdura. To był lek! Przecież ci mówię, pani! – I dlatego też go zażyłam. Tylko maleńki kubeczek. – Kciukiem i palcem wskazującym pokazała objętość. – Przecież ty, pani, wcale nie byłaś chora. – Ależ byłam. Miałam wiatry i rozwolnienie. Dlatego pomyślałam, że to lekarstwo może mi pomóc. Przypomniało mi się, że wczoraj blokowała wychodek z gromkimi efektami dźwiękowymi. A więc przynajmniej te wzdęcia i rozwolnienie były prawdą. Zaniżyła tylko drastycznie ilość, którą, jak twierdziła, zażyła. Z wywaru nie pozostało przecież nic. – Ledwie się tego napiłam, a zrobiło mi się niedobrze i ogarnęło mnie wielkie znużenie. Ręce i nogi przestały mnie słuchać i z tej niezręczności rozlałam resztę wywaru. – Spojrzała na mnie wyzywająco. – Powinnaś się cieszyć, pani, w przeciwnym wypadku wypiłby to twój mąż i pewnie byłby teraz martwy. Lodowaty dreszcz przebiegł mi po krzyżu, poczułam bowiem, że mówi prawdę. Klaryssa… Nie, to niemożliwe! Nigdy by czegoś takiego nie zrobiła! „Giancarla też ma na sumieniu” – podpowiedział surowy głos w mojej głowie. Ale nie chciałam go słuchać. To było po prostu zbyt straszne, posądzać ją o coś takiego. Ona taka nie jest! Nie zrobiłaby tego! „A jeśli jednak?” – spytał bezlitośnie głos. Nagle przypomniałam sobie, co powiedziała. „Daj mu to, niech wypije wszystko naraz. Smakuje całkiem nieźle, jeśli doda się cukru

lub miodu”. Mu…?! Skąd mogła wiedzieć, że chodzi o jakiegoś „niego”? Jacopowi powiedziałam, że zachorowała moja współlokatorka, a Klaryssa stała obok. Oczywiście miałam zamiar sprostować to w szopie, jak tylko Jacopo nie będzie już mógł nas usłyszeć, ale nie zdążyłam tego zrobić, bo zachowała się tak wrogo. „Była wrogo nastawiona, bo już planowała zabić Sebastiana” – powiedział głos. „Ale skąd Klaryssa miałaby wiedzieć, że to on był tym chorym” – sprzeciwiłam się samej sobie. Bo powiedział jej to Alvise. – Chcesz tak tu wiecznie stać i gapić się przed siebie, zamiast pomóc śmiertelnie chorej starej kobiecie? – burknęła monna Faustyna. Zajęłam się nią, bo czułam się winna, choć nie mogłam nic poradzić na to, że wypiła ten wywar. Jednocześnie byłam jej wdzięczna, że go wypiła, bo dzięki temu resztę rozlała. Mały kubek wystarczył, by wyeliminować ją na całą dobę. Kilka łyków więcej i może nigdy by już nie wstała. Nawet nie miałam odwagi myśleć o tym, co by się stało, gdybym wlała ten wywar w Sebastiana. Znowu ogarnął mnie lodowaty chłód. Pomogłam Faustynie dojść do wychodka, potem przyniosłam jej miskę z wodą do mycia i ścierką wytarłam wymiociny z podłogi. Wyjęłam z jej skrzyni z ubraniami świeżą koszulę, pomogłam rozczesać beznadziejnie skołtunione włosy i wreszcie mogłam pospieszyć na górę i sprawdzić, co z Sebastianem. Nie spał, ale też nie był całkiem przytomny. Gorączka wzrosła mu do astronomicznej wysokości, pilnie potrzebował nowych kompresów. Ale te kompresy, tak podejrzewałam, nie pomogą mu na długo. Rzężenie w jego piersi stało się wyraźniejsze. Brzmiało tak, jakby oddychał przez wodę. Potem dostał ataku kaszlu, który zatrząsł nim tak mocno, że stracił przytomność. Tylko ciężki oddech dowodził, że jeszcze żyje. Zrozpaczona spojrzałam na niego. Wkrótce umrze, nie potrzebowałam lekarza, by to wiedzieć. Nie mogłam się opanować i zaczęłam płakać, choć przecież musiałam być silna. Nie miał nikogo innego, kto byłby silny. Ledwie zaczęłam wychlipywać moje nieszczęście i mój strach, ktoś zapukał na dole do furtki. Dosłownie sfrunęłam po drabinie i tak gwałtownie złapałam za uchwyt drzwi, że

złamałam sobie paznokieć. A potem jeszcze raz głośno chlipnęłam, tym razem jednak z ulgą. Na dworze stali Bart i José.

– Przyszliśmy tak szybko, jak tylko się dało – powiedział Bart zdyszany. – Gdzie on jest? – spytał José, przeciskając się obok mnie przez drzwi. – Na górze. – Do mojej troski dołączyła złość. – Kto tu mówi o szybkości? Przecież wiedziałeś, panie, że jest ranny! Dlaczego nie przyszedłeś wcześniej? – Czasem okoliczności na to nie pozwalają – powiedział José w ten sam lakoniczno-tajemniczy sposób, którym Sebastiano już wielokrotnie doprowadził mnie do szału. Ale teraz nie dawałam się już tak łatwo zbyć. Otworzyłam usta, żeby na niego naskoczyć, że to, co miał do załatwienia w przyszłości, czy też obojętnie w jakich czasach, nie mogło poczekać choćby jednego dnia, ale nie wydałam z siebie żadnego dźwięku. Powodem tego była blokada, bo właśnie ze swej sypialni wyjrzała monna Faustyna. – Kto tam przyszedł? – Nikt – odparłam. – Przecież słyszę dwa obce męskie głosy. – To tylko ojciec i brat mojego męża – skłamałam. José uśmiechnął się przelotnie i zmrużył zdrowe oko. Potem zręcznie jak małpa wspiął się po drabinie, a zaraz za nim Bart, który sprawiał wrażenie zatroskanego ponad wszelką miarę. – Czego ci ludzie tutaj chcą? – zawołała monna Faustyna zrzędliwie. – Przyszli po mojego biednego męża, żeby zawieźć go do szpitala – zawołałam, już w drodze na górę. Na poddaszu ledwie się wszyscy zmieściliśmy. Upiornie szare światło wypełniało niską, ciasną izbę, w której unosiła się gryząca woń potu i choroby. – Nie mamy czasu do stracenia – powiedział José po pobieżnym zbadaniu Sebastiana. Najchętniej obsypałabym go kolejnymi zarzutami. Za to, że przyszedł tak późno. Za to, że w ogóle wciągnął Sebastiana w całą tę historię z podróżami w czasie. Za to, że tak piekielnie tajemniczo zjawia się i znika, kiedy mu pasuje. I wreszcie za to, że napędził mi takiego stracha, kiedy byłam małą dziewczynką. Teraz przypomniało mi się też, że nigdy później nie chciałam już bawić się moimi piratami z playmobil. Zażądałam, żeby je zabrać, a kiedy mama zbyła mnie,

mówiąc, że to głupoty, bez zastanowienia wyrzuciłam je do ubikacji. Dziwne, że o tym zapomniałam! Z trwożnym biciem serca przyglądałam się, jak Bart pochyla się nad Sebastianem, ostrożnie podnosi go i zarzuca sobie na ramię niczym worek mąki. Robił to bardzo delikatnie i ostrożnie, ja zaś wiedziałam, że nie ma lepszego sposobu, żeby znieść nieprzytomnego człowieka ze stromych schodów. Ale widok głowy i rąk Sebastiana, kołyszących się bezwładnie za plecami Barta sprawił, że natychmiast wybuchnęłam płaczem. – Muszę do wychodka – zawołała z rozdrażnieniem monna Faustyna. Poszłam do sypialni i wcisnęłam jej do ręki nocnik, a potem wyszłam za oboma mężczyznami na ulicę. – My się już nim zajmiemy – powiedział do mnie José. Czekał na kamiennym obramieniu nabrzeża, podczas gdy Bart bardzo ostrożnie układał nieprzytomnego Sebastiana w gondoli. – Chciałabym to zobaczyć na własne oczy. – Nie musisz z nami jechać. To mogłoby być niebezpiecznie. – Wszystko mi jedno. – Wsiadłam za Bartem do gondoli. Będą musieli użyć przemocy, aby usunąć mnie z łodzi. José skrzywił się, ale na szczęście nie próbował wdawać się ze mną w dyskusje. Za to Bart się wmieszał. – Byłoby lepiej, gdybyś została tutaj. Mogą nas złapać na tym, co zaraz nastąpi. – Nie boję się. To była tylko częściowa prawda, bo w rzeczywistości bałam się jak diabli. Ale nie tego, co „zaraz nastąpi”, choć brzmiało to przerażająco i tajemniczo, lecz tego, że Josému nie uda się w porę dowieźć Sebastiana do lekarza. José ujął wiosło, umieścił je w dulce i wprawił łódź w ruch. Jak zwykle wiosłował szybko i zręcznie i wkrótce dotarliśmy do celu. To była przystań, z której najbliżej było na Campo Santo Stefano. Bart ponownie przerzucił sobie Sebastiana przez ramię i wdrapał się na ląd. Szłam tuż za nim, podczas gdy José cumował gondolę, a potem wyprzedził nas pospiesznie, by stanąć na czele naszego małego pochodu. Na ulicach nie było jeszcze ludzi, ale rozjaśniało się w zauważalny sposób. Wkrótce

wzejdzie słońce, choć jego promienie będą z trudem przedzierać się przez mgłę. Welon mgły przewalał się między domami i nad kanałem. Kościół Santo Stefano wyzierał z rozproszonej szarości niczym masywny cień, który, gdy podeszliśmy bliżej, przeistoczył się w lity kamień. Ów kościół z krzywą wieżą i dziwacznym dachem, który od środka wygląda jak odwrócony kadłub statku. Wieża, zauważyłam to teraz, również w tym stuleciu była już krzywa, choć znacznie mniej przechylona niż za moich czasów. Przypomniało mi się, jak siedziałam na tym placu z Matthiasem Tasselhoffem i jadłam tramezzini. To było zaledwie parę tygodni temu, ale mnie się zdawało, że od tamtej chwili upłynęły całe lata. I to mimo że, prawdę mówiąc, wcale się to jeszcze nie wydarzyło. José pchnął kościelne drzwi, które ze zgrzytem ustąpiły pod jego naciskiem. Dźwięk ten błyskawicznie przywrócił mnie do rzeczywistości. José przytrzymał wrota i puścił Barta przodem. Ten zaś bez ociągania poniósł Sebastiana w stronę ołtarza. Zatrzymał się koło jednej z kolumn i ostrożnie położył go na podłodze. Stanęłam. Kark zaczął mnie swędzieć. – Zaraz coś się wydarzy – powiedziałam zaniepokojona do Joségo. Popatrzył na mnie przenikliwie. Zauważył, że drapię się po karku. Teraz spojrzał na mnie z zatroskaniem. Wtem równocześnie odwróciliśmy się w stronę ołtarza, skąd dobiegł jakiś dźwięk. Drzwi do sąsiadującej z ołtarzem zakrystii otworzyły się. – Jest tu kto? – rozległ się szorstki męski głos. Zaalarmowany Bart wyprostował się. José pospieszył do Sebastiana i pochylił się nad nim. Przerażona dostrzegłam cienką kreskę jasnego światła, która zaczynała się mniej więcej w połowie wysokości kolumny i biegła w dół, gdzie zdawała się tworzyć wypustkę. – Musicie odwrócić jego uwagę – powiedział cicho José, podczas gdy kreska owijała się wokół niego i Sebastiana, jakby ktoś okrążał ich sylwetki białym wskaźnikiem laserowym. – Wrota są niestabilne. Jeśli podejdzie tu i zobaczy je, portal zniknie i wszystko pójdzie na marne. Bart i ja zareagowaliśmy natychmiast. W tym samym momencie ruszyliśmy biegiem do przodu, celując w zakrystię. Bart był szybszy ode mnie, miał dłuższe nogi i bez wątpienia był lepszym biegaczem. Naprzeciw nas wyłonił się mnich. Jego otwarte z zaskoczenia usta tworzyły ciemny owal na jaśniejszej powierzchni twarzy. Bart rzucił się na niego i wepchnął go przez otwarte drzwi z powrotem do zakrystii. Mnich wydał z siebie krzyk protestu.

Kątem oka zobaczyłam za sobą jasny blask, ale nie odwróciłam się, lecz skoczyłam do przodu i zatrzasnęłam drzwi do zakrystii. Wewnątrz zadudniło kilka razy, a potem usłyszałam, jak mnich drze się na całe gardło. Wstrzymałam oddech i odwróciłam się w stronę kolumny, ale jasne światło znikło. Powoli wypuściłam z siebie wstrzymywane powietrze. Obeszłam wokół kolumnę, w lęk­liwym oczekiwaniu, że może Sebastiano tam leży, bo portal za wcześnie się zamknął. Światło zgasło tak prędko. Nie słyszałam też huku, jedynie zatrzaskujące się drzwi. W wiadomym miejscu nie było nikogo. Zniknął zarówno Sebastiano, jak i José. Dali radę. Jeszcze raz im się udało! Dokuczliwe swędzenie ustąpiło miejsca delikatnemu pieczeniu. Dość nieprzyjemnemu, ale do wytrzymania. Wymknęło mi się westchnienie ulgi i odwróciłam się z powrotem w stronę zakrystii. Ostrożnie otworzyłam drzwi – i cofnęłam się z przestrachem. W bójce z mnichem to Bart poniósł porażkę. Leżał na brzuchu na podłodze, a z rany na czole ciekła mu krew. Jego przeciwnik – zwalista postać otulona ciemnym habitem ­– pochylał się nad nim. W dłoni trzymał broń, którą uderzył Barta – masywny lichtarz. Świece wypadły z niego i potoczyły się po podłodze, a gdy podeszłam bliżej, o mało nie wywróciłam się na jednej z nich. Bart jęknął i poruszył się, na co mnich, ku memu przerażeniu, zadał mu kolejny cios. Potem odwrócił się w moją stronę, wygrażając lichtarzem. Gdy zrobił krok w moją stronę, cofnęłam się. – Mogę to wszystko wytłumaczyć – wyjąkałam. Ale jemu najwyraźniej wcale na tym nie zależało. – Podli kościelni rabusie! – wyszeptał, zamierzając się do ciosu lichtarzem. Odwróciłam się na pięcie i uciekłam.

Ukryłam się pod bramą. Kościół miałam w zasięgu wzroku. W każdej chwili byłam gotowa w do ucieczki, ale mnich wcale nie próbował mnie gonić. Drżąc, przylgnęłam do ściany i wlepiłam wzrok w kościelną furtę. Po chwili wyszedł człowiek w habicie. Już przyszykowałam się do ucieczki, ale to był inny mnich. Pospiesznie przemierzył plac w poprzek, ale nie szedł w moim kierunku. Zniknął w przeciwległej uliczce.

Przez jakiś czas nie działo się nic. Zdenerwowana, zaczęłam obgryzać paznokcie. W polu widzenia pojawiało się coraz więcej ludzi, którzy tędy przechodzili. Robotnicy, handlarki, rybacy – dla wielu ludzi w Wenecji dzień zaczynał się wcześnie. Mój strach, że mnie odkryją, rósł, ale niepewność co do losu Barta kazała mi wytrzymać, aż dowiem się, co się z nim stało. Chwilę później znów pojawił się mnich, który przedtem wyszedł z kościoła. Tuż za nim szło trzech uzbrojonych mężczyzn. Wszyscy weszli do kościoła i po krótkiej chwili znowu wyszli. Dwóch z nich ciągnęło za sobą Barta. Raczej potykając się, niż idąc, wlókł się za nimi, ze spuszczoną głową i rękami związanymi na plecach. Odetchnęłam głęboko. Dzięki Bogu, wciąż żyje! Musiałam się szybko dowiedzieć, dokąd go prowadzą. Niestety, mój plan, by iść za nimi, nie rzucając się w oczy, od razu spalił na panewce. Mnich, który obezwładnił Barta, pojawił się nagle w kościelnym portalu i patrzył z zadowoloną miną za odmaszerowującymi strażnikami i ich więźniem. Błyskawicznie schowałam się pod bramą i postanowiłam, że na razie nie będę więcej prowokować losu. Śledząc strażników i tak dowiedziałabym się tylko tego, co było jasne jak słońce – zaprowadzą go do więzienia, a gdzie to jest, wiedziałam. Lochy znajdowały się w podziemiu Pałacu Dożów. Bez namysłu pobiegłam w głąb uliczki i ruszyłam do sklepu z maskami.

Moja nadzieja, że znajdę starą Esperanzę, szybko się rozwiała. Sklep wyglądał na opuszczony, ktoś nawet zdjął szyld. Wydawało się, że został zamknięty. Ogarnęło mnie poczucie bezsilności, które stopniowo przeradzało się w złość. Czy Starcy w ogóle nie odczuwali czegoś takiego jak odpowiedzialność za zespół? Co Bart w ogóle miał z tego, że tak się angażował i leciał na złamanie karku za każdym razem, gdy Esperanza dała mu jakiś rozkaz? Gdy tylko znalazł się w tarapatach, ona po prostu zniknęła. José też nie był lepszy. Bez ustanku podróżował w czasie, a kiedy okazywało się, że jest naprawdę potrzebny, to go nie było. Sebastiano o mało nie umarł! Od cienia bramy odkleiła się jakaś postać i podeszła bliżej. – Niebiosom niech będą dzięki – zawołała do mnie Klaryssa. Podeszła z szeroko otwartymi ramionami. – Czekałam tu od wschodu słońca, tak wielką miałam nadzieję, że może tu przyjdziesz. Muszę koniecznie z tobą porozmawiać.

– Czego chcesz? – napadłam na nią. – Może przeprosić za to, że miałaś zamiar zabić Sebastiana? – Kiedy już szykowała się, żeby coś powiedzieć, uniosłam rękę. – Żadnych łgarstw! Ten środek był zatruty! A ty dokładnie wiedziałaś, że jest dla Sebastiana. Zdradziłaś się. Powiedziałaś: „Daj mu to, niech wypije wszystko naraz”. Ale ja ani jednym słowem nie powiedziałam, że potrzebuję tego środka dla niego. Skąd to wiedziałaś? – Bo powiedział mi o tym Alvise. Kompletnie rozbrojona tym nieoczekiwanym wyznaniem wlepiłam w nią wzrok. Odpowiedziała mi spojrzeniem zaczerwienionych oczu. Było po niej widać, że płakała. – Przyszedł do mnie i powiedział, że w przyszłości dopadł Sebastiana i zranił go sztyletem. I że może się zdarzyć, że przyjdziesz po lekarstwo dla niego. Kazał mi dodać do niego trucizny. Ze zdziwienia aż otworzyłam usta. Być namawianym do współudziału w morderstwie to jedno. Ale ochoczo wziąć w nim udział – to zupełnie coś innego. – Oczywiście tego nie zrobiłam – dodała Klaryssa. – Kłamiesz – powiedziałam oskarżycielsko. – Byłby teraz martwy, gdyby przez przypadek tego środka nie zażyła nasza gospodyni. Wypiła tylko parę łyków i spała przez całą dobę. – Jest mała i chuda? – A co to ma do rzeczy? – Gdyby była duża i silna, tak jak Sebastiano, mogłaby spokojnie wypić wszystko, a i tak dłużej by nie spała. To było dokładnie odmierzone. Dawka, która wysokiego, silnego mężczyznę wprawia na jeden dzień i jedną noc w głęboki sen. Zatkało mnie. To prawda, monna Faustyna była mała i chuda, nawet ja mogłabym ją podnieść jedną ręką. To, co opowiadała Klaryssa, brzmiało niemal tak, jakby mogło być prawdą. Ale po tym, jak tyle razy już mnie okłamała, wolałam się mieć na baczności. – Gdyby Sebastiano to wypił, pomogłoby mu – ciąg­nęła z zapałem Klaryssa. – To był nie tylko środek na sen, ale także przeciw gorączce. – Gadaj zdrów – powiedziałam. – Ale to prawda. Nigdy nie posłuchałabym perfidnych żądań Alvisego, choć obiecywał mi gwiazdkę z nieba! – A co takiego ci obiecał? – spytałam, wbrew własnej woli zaciekawiona.

– Że zabierze mnie z powrotem do moich czasów. – I uwierzyłaś mu? – A skąd mam wiedzieć, czy faktycznie tego nie potrafi? – Wzruszyła ramionami. – To, że nie będę mu wierzyć, też mnie nie zaprowadzi do domu. Ale pomoc w jego morderczych planach nie wchodziła w rachubę. W końcu mam coś takiego jak sumienie. Na pewno pamiętasz, że na początku nawet wzbraniałam się przed tym, żeby w ogóle dać ci jakiś środek. – To dlaczego w końcu jednak to zrobiłaś? – Bo Jacopo się uparł. I jeszcze dlatego, że podjęłam szybką decyzję, jak wytłumaczę się Alvisemu. Postanowiłam mu powiedzieć, że naprawdę dodałam do ziół truciznę, która jednak nie zadziałała. Zapewne dlatego, że Sebastiano nie wypił wszystkiego naraz. Oczywiście nie mogłabym tak twierdzić, gdybym ci niczego nie dała. Wpadłam na pomysł, że dodam do mieszanki na gorączkę środek nasenny, żeby dla Alvisego wyglądało to tak, jakbym z nim współdziałała. – Spojrzała na mnie triumfująco. – Widzisz teraz, że chciałam dla Sebastiana jak najlepiej? Nie dałam się tak łatwo omotać. – Najlepiej, ale chyba dla siebie. Klaryssa zaczerwieniła się. – Czy to zbrodnia, że chcę wrócić do domu? Na to idiotyczne pytanie nie odpowiedziałam. – A jak Alvise w ogóle cię znalazł? – spytałam zamiast tego. Znowu wzruszyła ramionami. – Zakładam, że przez Doroteę dowiedział się, kim jestem, co robię i gdzie mieszkam. Wczoraj przed południem nagle stanął w drzwiach. Coś mi w tym nie grało, ale nie potrafiłam powiedzieć dokładnie co. Do tego wszystkiego wyglądała na naprawdę zmaltretowaną. – Wiem, powinnam była od razu go odesłać – powiedziała ze spuszczoną głową. – Ale oświadczył mi, że on też nie może postąpić inaczej. Miał w sobie coś, co napawało mnie lękiem. I to z pewnością była prawda. – A jak czuje się Sebastiano? – spytała nieśmiało. Nieufnie szukałam w jej twarzy odpowiedzi na pytanie, czy żałosny ton jej głosu był udawany.

– Nie mam pojęcia – odparłam zgodnie z prawdą – On… wyjechał. – Och. – A jeśli jeszcze interesuje cię, jak się miewa Bart… został pobity i uwięziony. – O Boże! – Zbladła ze strachu i to na pewno było autentyczne. – Co się stało? Opowiedziałam jej. – Zakładam, że zamknięto go w Pałacu Dożów – zakończyłam opowieść. – O ile wiem, są tam lochy. Teraz oczywiście nasuwa się pytanie, jak mamy go stamtąd wyciągnąć. Klaryssa zagryzła dolną wargę. – Jeśli myślałaś o tym, by uwolnić go pod osłoną mgły i nocy, muszę ci powiedzieć, że takie przedsięwzięcie jest bezcelowe. Trzeba włączyć w to ważne osobistości, im potężniejsze, tym lepiej. I to musi stać się szybko. W przeciwnym razie grozi mu straszna kara. Pomyślałam o egzekucji między kolumnami na Piazzetta i nagle poczułam w ustach gorzki smak żółci. Wprawdzie nie skrócą od razu Barta o głowę, ale może obetną mu rękę. Tak karano złodziei. – José wyjechał razem z Sebastianem – powiedziałam. – A starej Esperanzy nie ma. – Myślałam nie o takich ważnych osobistościach, lecz o ludziach z kręgów rządowych. O kimś z Rady Dziesięciu albo o prokuratorach. No super. Znałam ich całą masę. – Mogłabym najwyżej poprosić o pomoc Trevisana – oznajmiłam. – Ale co mam mu powiedzieć? – Oczywiście jakieś przekonujące kłamstwo – odparła Klaryssa. Logiczne. Na tym znała się doskonale i dlatego zaraz wytłumaczyła mi, jaką historyjkę mam sprzedać Trevisanowi. – Mogłabyś na przykład powiedzieć, że wy dwoje, ty i Bartolomeo, poszliście się tam po prostu pomodlić, gdy nagle z zakrystii wyszedł ten człowiek… – To znaczy ten mnich? – No cóż, tego ze względu na panujące wokół ciemności nie było niestety widać. Dla was wyglądał jak niebezpieczny, ciemno odziany mężczyzna. Wy zaś uznaliście, że chce coś ukraść z zakrystii. Dlatego usiłowaliście go tam zamknąć, żeby wezwać pomoc. – Porachowała na palcach dowody. – Bo niby po co Bartolomeo miałby go wpychać do zakrystii, jak nie po, żeby go tam zamknąć? I po co ty miałabyś zatrzasnąć za nimi drzwi, jak nie z tego samego powodu?

A czyż Bartolomeo miał przy sobie jakieś skradzione łupy albo szykował się, by coś zabrać? Nie mogłam zrobić nic innego, jak tylko podziwiać jej argumentację. Gdyby istniało stowarzyszenie najbardziej pomysłowych kłamców, Klaryssa musiałaby zasiadać w zarządzie. – Kiedy ty będziesz wstawiać się u Trevisana, ja poproszę o pomoc Jacopa. Zna wielu ludzi z kręgu władzy, a kilku z nich jest mu jeszcze coś winnych od czasów wojny. – Byłabym ci za to bardzo zobowiązana – powiedziałam z wdzięcznością. Naraz stało mi się zupełnie obojętne, jak wiele razy mnie okłamała. Najważniejsze, że pomoże wyciągnąć Barta z więzienia. I naprawdę jej na tym zależało. Wyraz jej twarzy dowodził, jak bardzo jest zmartwiona. Jeśli chodzi o Barta, miała swoje słabe strony, tyle było pewne. – Ale nim pójdziesz do Trevisana, musisz się przebrać. – Klaryssa zmarszczyła nos. – I może przedtem trochę się umyjesz. – Myślisz, że nie wiem, jak bardzo jest mi to potrzebne? – spytałam urażona. – Pożyczyć ci czystą koszulę? Pokręciłam głową. – Mam jeszcze jedną. – Miałam nadzieję, że nie będzie na mnie pół metra za długa. Ale potem przyszło mi do głowy, że spośród pozostałych ubrań, którymi obdarowała mnie Marietta, żadne nie było za długie. Kazała je wszystkie dla mnie skrócić. Dopiero teraz to sobie uświadomiłam. Część mojej zazdrości przeistoczyła się we wdzięczność. Na wsparcie tej kobiety przynajmniej zawsze można liczyć. Jeśli będę miała szczęście, to może nawet moja skrzynia została już dostarczona z klasztoru i czeka w domu Faustyny. Wtedy mogłabym się od razu przebrać i nie traciłabym czasu w staraniach o uwolnienie Barta. W myślach układałam już sobie argumenty, jakie chciałam przedstawić Trevisanowi – a raczej argumenty Klaryssy. Niemal zapomniałam wyjaśnić pewną bardzo ważną kwestię. – Właściwie dlaczego byłaś na mnie taka wściekła? – spytałam. – I nie okłamuj mnie! Od razu cię przejrzę! Nie była to prawda, lecz musiałam skłamać. Miało mi to pomóc zachęcić Klaryssę, by raz spontanicznie powiedziała mi prawdę. – Bardzo jesteś na mnie zła? – Spojrzała na mnie wielkimi oczami. – Byłam potwornie zrozpaczona. I taka zazdrosna! – Ale o co?

– Alvise opowiedział mi, że wypełniłaś swoje zadanie i przy następnej fazie księżyca będziesz mogła wrócić do domu. Szczęka mi opadła. – Powiedział… co? Wzruszyła ramionami. – Powiedział: „Mała dzielna Anna wypełniła swoje zadanie i przy następnej fazie księżyca będzie mogła wrócić do domu”. Dokładnie takie były jego słowa. Czyż to nie był szczyt? Niepojęte, że wiedział o moim zadaniu. I do tego wykorzystał tę wiedzę w cyniczny i samolubny sposób, żeby poniżyć Klaryssę. To niepojęte, jak podły i podstępny był ten człowiek! – A czy wyjawił ci też, na czym polegało moje zadanie i jak się w ogóle o tym dowiedział? Klaryssa potrząsnęła głową. – Spytałam go, ale się spieszył i nie zdążył mi nic więcej powiedzieć. Oznajmił, że musi jeszcze przygotować ważną mowę na ważne posiedzenie. Miał wczoraj przemawiać przed Radą Dziesięciu w Pałacu Dożów. O tak, miał przemawiać i przemawiał! A żeby nikt mu w tym nie przeszkodził, Sebastiano miał połknąć truciznę i wąchać teraz kwiatki od spodu. Żeby mieć całkowitą pewność, Alvise puścił jeszcze w obieg fałszywy termin posiedzenia. Pomyślał o wszystkim i wiedział wszystko. Co za zimny drań! O mało nie wyrwał mi się krzyk gniewu. Zamiast tego zadowoliłam się zgrzytnięciem zębami. Klaryssa uśmiechnęła się do mnie nieśmiało. – Znowu jesteśmy przyjaciółkami? – Wcale nie czekała na moją odpowiedź. – Nie marnujmy teraz czasu – ciągnęła zaaferowanym tonem. – Zaraz ruszam w drogę, żeby porozmawiać z Jacopem. A ty powinnaś szybko się umyć i przebrać, żeby móc udać się do Trevisana. – Odwróciła się i ruszyła z miejsca. Przez ramię rzuciła mi porozumiewawcze spojrzenie. – Daj mi znać, co z tego wyszło. Zniknęła za najbliższym rogiem. Gapiłam się w miejsce, gdzie przed chwilą stała. I zadawałam sobie pytanie, jakim cudem udaje jej się zawsze przeciągnąć mnie na swoją stronę, mimo że kłamie aż się kurzy. Gdyby była Pinokiem, jej nos sięgałby z Wenecji do Paryża i z powrotem.

No i jeszcze ta cała historia z Giancarlem. Bóg jeden wie, dlaczego o to nie zapytałam. Pomyślałam o tym – jak mogłabym zapomnieć coś równie strasznego? Ale niewytłumaczalny lęk odwiódł mnie od tego, by ją o to zagadnąć. Kiedy wspominała o jego śmierci, jej głos brzmiał tak rozpaczliwie i żałośnie. Każda próba dowiedzenia się czegoś więcej z pewnością rozdrapałaby bolesne rany. Nie chciałam jej tego robić. Wyczerpana bezsenną nocą i ganianiem tam i z powrotem ruszyłam do domu Faustyny.

Czekała tam na mnie dobra i zła wiadomość. Dobra była taka, że faktycznie przybyła moja skrzynia z sukniami. Zła była taka, że monna Faustyna chciała ze skutkiem wstecznym podwyższyć czynsz, ponieważ, jak oznajmiła, doznała przez mojego męża i przeze mnie niepokoju, niewygody i innych cierpień. Musiałam natychmiast rozwiać jej złudzenia. – Niestety, mój mąż ma całe nasze pieniądze przy sobie. Ale mogę ci zaręczyć, pani, że pokryje wszystkie twoje żądania, jak tylko wyzdrowieje. To na pewno nie potrwa dłużej niż tydzień. – Jesteś pewna, pani, że ty sama nie posiadasz już gotówki? – Całkowicie pewna. Spojrzała na mnie w najwyższym stopniu oschle, ale nie powiedziała nic więcej. Od poranka dobrze odpoczęła. Znów stała mocno na nogach i krzątała się po kuchni. Najwyraźniej miała zamiar zabrać się do śniadania. Obrzuciłam wygłodniałym wzrokiem deskę z serem i chlebem, którą ustawiła na stole w dobrze widocznym miejscu. Od mojego ostatniego posiłku upłynęło tyle czasu, że niemal go nie pamiętałam. Mogłabym sobie coś kupić, w mieście wszędzie były sklepiki piekarzy. Niestety, Sebastiano przechodząc do przyszłości, zabrał ze sobą całą gotówkę. Idiotyczne, że nie pomyślałam, by odpiąć mu od pasa sakiewkę. Dopiero z opóźnieniem przyszło mi do głowy, że mam przy sobie własny grosz, na czarną godzinę. Spojrzeniem przywarłam do skrzyni, która stała pod schodami. Według tego, co mówiła monna Faustyna, przynieśli ją tutaj dwaj klasztorni słudzy. Nie miałam wątpliwości, że zdążyła już sprawdzić jej zawartość, łącznie ze zlokalizowaniem pieniędzy. Teraz było też dla mnie

jasne, co zainspirowało ją do podniesienia czynszu. Pospiesznie wtargałam skrzynię na poddasze, sprawdziłam, czy mój dobytek jest w komplecie, i przeliczyłam monety. Było ich dość, bym mogła przetrwać do kolejnej fazy księżyca, może nawet parę dni dłużej, łącznie z podwyżką czynszu. Nie miałam jednak zamiaru odpalać Faustynie więcej, niż to było konieczne, bo i tak za każdą usługę doliczała sobie dodatkową opłatę. Już po chwili musiałam wysupłać część mojej gotówki na wodę do mycia. Przyznałam się więc Faustynie, że jednak znalazłam parę groszaków. Ale ponieważ jest bardzo możliwe, że mój mąż w szpitalu również będzie miał wydatki, muszę być niezwykle oszczędna. Targowałam się z nią ile sił. Po chwili doszłyśmy do porozumienia. Stwierdziłam przy tym, że dzielnie sobie poradziłam – wytargowałam do tego jeszcze kromkę chleba z serem. Burcząc pod nosem, wręczyła mi dzbanek z czystą wodą i nawet pozwoliła skorzystać ze swego lusterka. Ręczniki, mydło i grzebień wyjęłam ze skrzyni Sebastiana, która stała na poddaszu dziwnie osierocona, przypominając mi o tym, że dzielą nas teraz setki lat. Zamknęłam oczy i wyobraziłam sobie, jak leży na izbie przyjęć. Opadło mnie uczucie trwogi, bo obraz ten stanął mi bardzo plastycznie przed oczami. – Tracimy go – zawołał ktoś. Lekarka założyła mu aparat tlenowy, inna naładowała sprzęt reanimacyjny na dwieście. – Odsunąć się – wrzasnęła, przepuszczając prąd przez ciało Sebastiana. Wzdrygnął się gwałtownie, a na monitorze pojawiła się ząbkowana linia. – Mamy puls – stwierdziła lekarka. – Dobra robota, Izzy – odpowiedziała ta druga. Dopiero teraz dostrzegłam, że obie wyglądają tak jak Izzy i Meredith z Chirurgów. No super, pomyślałam z ironią. Żaden problem, że ominie mnie parę odcinków. Sama sobie jakieś wymyślę. Tak czy owak Sebastianem zajmą się fachowi zawodowi lekarze z dwudziestego pierwszego wieku. Zrobią mu transfuzję krwi, nafaszerują jego ciało antybiotykami. Za tydzień będzie jak nowo narodzony. Innej wersji nawet nie chciałam sobie wyobrażać. On po prostu musiał wyzdrowieć! Umyłam się pospiesznie. Zabieg był tylko w połowie skuteczny, bo miałam za mało wody. Tą odrobiną mogłam jedynie zwilżyć miejsca najbardziej potrzebujące. I to by było tyle. Ileż bym dała za dezodorant!

Moje włosy, które także wymagały gruntownego mycia, też musiały poczekać na lepsze czasy. Uczesałam je tylko i zaplotłam na karku w sztywny warkocz. Związałam go jedyną jedwabną wstążką, która została mi jeszcze po tych wszystkich wymiankach z Doroteą. Potem włożyłam czyste pończochy i świeżą bieliznę. Spośród dwóch wierzchnich sukien wybrałam tę bardziej niepozorną i starannie zasznurowałam ją na piersiach. Ubiór uzupełniłam welonem na twarz i chustką, którą zarzuciłam na ramiona. Przed wyjściem przytroczyłam sobie sakiewkę z pieniędzmi do paska, aby nie wodzić mojej przedsiębiorczej gospodyni na pokuszenie. Stojąc w drzwiach, odetchnęłam jeszcze raz głęboko i zebrałam się w sobie. Wreszcie ruszyłam w drogę.

W świetle dnia pałac sprawiał jeszcze bardziej onieśmielające i okazałe wrażenie niż podczas balowej nocy. Fasadę pokrywały barwne freski, przedstawiające głównie sceny biblijne, ludzie kochali to w tych czasach. Marmurowe lwie głowy zdobiły balustrady okien. Pokryta aksamitem gondola kołysała się przy nabrzeżu. Pełny wypas. Miałam nadzieję, że Trevisan będzie miał lepszy nastrój niż poprzedniego dnia. Dobry humor sprzyja współpracy. Przede wszystkim jednak marzyłam o tym, by w ogóle zastać go w domu. Służący, który otworzył bramę, gdy zapukałam, zmierzył mnie lekceważącym wzrokiem. Może powinnam była jednak włożyć tamtą bardziej elegancką suknię zamiast skromnego bawełnianego okrycia? Ale na takie myśli było już za późno. Odrzuciłam do tyłu welon i oświadczyłam, że muszę rozmawiać z messèr Trevisanem w pilnej sprawie. Służący spytał mnie o imię. Do tej pory nie zostałam w ogóle Trevisanowi przedstawiona! Znał mnie tylko jako kota! Oczywiście nie mogłam tego wytłumaczyć służącemu. Dostałby ataku śmiechu, przecież nie jestem kobietą-kotem! – Jestem Anna, messèr Trevisan zna sprawę – powiedziałam z godnością. – Spotkaliśmy się wczoraj przed salą posiedzeń w Pałacu Dożów. Rozmawialiśmy. Messèr Trevisan, mój kuzyn Sebastiano i ja. Służący zadowolił się tym. Powiedział, bym zaczekała, i oddalił się w kierunku schodów.

Po chwili wrócił i poprosił, bym poszła za nim. Wielka sala w piano nobile bez blasku świec wyglądała znacznie bardziej surowo niż w trakcie przyjęcia. Przechodząc obok wielkiego lustra, rzuciłam weń krótkie spojrzenie. Ani śladu renesansowej piękności, która zerkała na mnie w jego odbiciu podczas balowej nocy. W tym świecie bez kosmetycznych korektorów jedyne, co mogłam zrobić, żeby poprawić swój wizerunek, to porządnie się wyspać. Służący poprowadził mnie do jednego z pomieszczeń odchodzących od portego. – Mój pan wkrótce nadejdzie – powiedział. Podziękowałam mu i rozejrzałam się wokół. Wszystko wskazywało na to, że znalazłam się w gabinecie. Pod oknem stał pulpit z kałamarzem i papierem. Na dużym stole przed kominkiem leżały otwarte foliały i zwoje dokumentów. Pod ścianami widniały półki z tuzinami książek – niezbitym dowodem bogactwa Trevisana. Książki w tych czasach były tak rzadkie i tak kosztowne, że mało kto mógł sobie na nie pozwolić. Z samą tylko serią o Harrym Potterze byłabym tu niewyobrażalnie dobrą partią, a gdybym dołożyła do tego jeszcze romanse Stephanie Meyer, konkurenci do mojej ręki ustawialiby się w kolejce. Przez chwilę napawałam się wizją tego, jak za pomocą paru książek i pieprzniczki staję się najbardziej pożądaną dziewczyną w Wenecji, kiedy mój wzrok padł na wielki drewniany globus królujący na stoliku. Wyglądał na bardzo kosztowny. Kontynenty były intarsjowane, ale stolarza najwyraźniej za bardzo poniosła artystyczna fantazja: Ameryka Południowa i Północna zostały spłaszczone do postaci długiego, cienkiego węża. Za to Afryka była potężna, przede wszystkim na południu. W porównaniu z nią Azja wypadała dość mizernie. I chociaż rzadko zdarzało mi się uważać na geografii, byłam niemal pewna, że jeszcze nigdy dotąd nie widziałam Arktyki w tak nietypowym kształcie. Antarktydy nie było wcale, może zabrakło na nią drewna. – Kontynenty są ukształtowane zgodnie z najnowocześ­niejszymi mapami pomiarowymi – powiedział za mną Trevisan, wchodząc do pokoju i wskazując na globus. – Tak, to jest naprawdę bardzo… piękne. I to wszystko zupełnie bez… – Chciałam powiedzieć: „satelitów i GPS” ale nie wykrztusiłam ani słowa. To jednak zdawało się nie przeszkadzać Trevisanowi. Uśmiechnął się do mnie. Odetchnęłam z ulgą. Dzięki Bogu, był w dobrym humorze! – Co cię do mnie sprowadza, koteczku? Jak się miewa twój drogi kuzyn? Nawiasem mówiąc, uważam Sebastiana za przenikliwego młodego człowieka. Ogromnie sobie cenię nasze

rozmowy o polityce, jego opinia jest dla mnie ważna. To, że podziela moją negatywną opinię na temat najnowszej uchwały Rady w sprawie budowy statków i zamorskiego handlu, skłania mnie do tego, by obstawać przy swoim zdaniu i nie poddawać się zbyt szybko. – On jest chory – wyrzuciłam z siebie. Trevisan spoważniał. – Mam nadzieję, że to nic poważnego. – Musiał jechać do szpitala. Najwidoczniej moja rozpacz była wyraźna, bo Trevisan podszedł do mnie i ze współczuciem ujął moje dłonie. – Do którego? Poślę do niego najlepszego lekarza! „Tam się już nim zajęły Izzy i Meredith” – byłoby całkowicie niewłaściwą odpowiedzią. Trzymałam się więc prawdy, w każdym razie tej, którą wolno mi było wypowiedzieć. – Nie wiem, gdzie jest. Zabrał go dobry przyjaciel. Na pewno niedługo wróci i wtedy się dowiem. – Daj mi, pani, znać, żebym mógł tam wysłać lekarza. Skinęłam głową, a następnie przedstawiłam właściwy powód mojej wizyty, w nadziei że zabrzmi wiarygodnie. Jeśli umiałam kłamać choćby w połowie tak dobrze jak Klaryssa, nie powinno z tym być żadnego kłopotu. Przypuszczałam jednak, że na tym polu muszę się jeszcze wiele nauczyć, więc w trakcie swojej przemowy nie patrzyłam Trevisanowi w oczy, lecz przyglądałam się amerykańskiemu wężowi na globusie. Opowiedziałam, że pewien przyjaciel mojego kuzyna towarzyszył mi wczesnym rankiem w kościele na modlitwie. Zauważyliśmy tam ciemną, podejrzanie wyglądającą postać i doszliśmy do przekonania, że mamy do czynienia z rabusiem. – Przyjaciel mojego kuzyna wepchnął tego człowieka do zakrystii, a ja szybko zatrzasnęłam drzwi z zamiarem zawołania straży. Ale potem drzwi znowu się otworzyły i ku mojemu przerażeniu dostrzegłam, że przyjaciel mojego kuzyna został pobity. Świecznikiem. – Przez tego rabusia? – spytał Trevisan. – Och… właściwie to nie był rabuś. Tylko mnich. Bo to była… pomyłka. Próbowałam pokryć swoje zmieszanie, wkładając w następne słowa szczere oburzenie. Nie przyszło mi to z wielkim trudem, bo ów mnich zachował się naprawdę paskudnie. – Zdzielił jeszcze raz biednego Bartolomea, choć ten leżał już nieprzytomny na ziemi.

A potem ze świecznikiem w ręce rzucił się na mnie. Tym udało mi się trwale zapunktować. Twarz Trevisana przybrała ponury wyraz. – Chciał ciebie uderzyć, pani? Bezbronną, delikatną dziewczynę? W kościele? – Świecznikiem – potwierdziłam. – Udało mi się uciec. Więc jestem tutaj. – I chcesz teraz, by tamten mnich został ukarany za swe niegodne i brutalne zachowanie? – Ależ nie – powiedziałam zaskoczona. – Chciałabym tylko, żeby Bartolomeo został wypuszczony z więzienia. Ten mnich kazał go bowiem pojmać i uwięzić. – Podaj mi nazwisko tego Bartolomea, a dziś jeszcze opuści więzienie. Odetchnęłam z ulgą i uśmiechnęłam się do Trevisana. – Nazwisko twego przyjaciela Bartolomea – przypomniał mi. O cholera! Powinnam była przedtem pomyśleć, że mnie o to zapyta. – Nie mogę sobie przypomnieć – wyjąkałam. – Bartolomeo to bardzo dobry przyjaciel mojego kuzyna, jak mówiłam. I jestem przekonana o tym, że wiele razy słyszałam już jego nazwisko, lecz moja pamięć… – Przełknęłam ślinę. – Ma mniej więcej tyle lat co mój kuzyn Sebastiano i jest dość kiepsko ogolony. Czasami sprawia wrażenie trochę mrukliwego, w tej chwili na pewno też. I ma na sobie niebieski kaftan. – To wystarczy, by go stamtąd wyciągnąć – mruknął Trevisan. – Przed wieczornymi dzwonami będzie wolny, przyrzekam ci to, pani. I tak jestem ci winny przysługę. – Och… naprawdę? – spytałam zaskoczona. Skinął głową. – W noc balu… pamiętasz jeszcze, pani, jak znienacka wpadłaś do westybulu, właśnie wtedy, gdy stałem tam z braćmi Malipiero? Przytaknęłam. No jasne, że pamiętam. Przecież w ten sposób uratowałam mu życie. – Uratowałaś mnie. Skąd się o tym dowiedział? Kompletnie zbita z tropu wlepiłam w niego wzrok. – Przed straszliwym losem przymusowego bycia wdzięcznym braciom Malipiero – dodał Trevisan. – Za jakiś głupi podarunek, którym chcieli mi udowodnić, że są mi oddani. Podczas gdy najbardziej by chcieli, abym padł trupem. – Och. Ach tak. Rozumiem – Mój śmiech zabrzmiał odrobinę niepewnie. – Prawdopodobnie był to podarunek, którego i tak nie potrzebujesz, panie. – To była gondola – powiedział. – Tak w każdym razie wspominał Piero Malipiero

wczoraj przed posiedzeniem. Na co ja odpowiedziałem, że mam już dwie i nie mogę siedzieć w obu naraz. – Odmówiłeś przyjęcia podarunku, panie? Trevisan skinął głową. – Czadowo – powiedziałam. Blokada przekształciła to, co uważałam za naprawdę czadowe, w „przezornie”. Zastanawiałam się, czy zdradzę mu coś zakazanego, jeśli go poinformuję, że słowa o padaniu trupem nie były frazesem, lecz brutalną prawdą. Uznałam, że warto spróbować. – Malipierowie… oni naprawdę chcieliby cię widzieć martwym, panie. Ups. Powiedziałam to. I blokada mi w tym nie przeszkodziła. Spojrzenie Trevisana zrobiło się czujne. – Cóż skłania cię do takiego podejrzenia, koteczku? Chciałam powiedzieć: „Alvise trzymał już dłoń na szpadzie”. Ale się nie udało. A więc ta informacja była zakazana. Za to druga próba od razu zakończyła się sukcesem. – Widziałam to w jego oczach. – I to była najprawdziwsza prawda. „On chce zabić także Sebastiana i mnie” – znowu nieudana próba, nie zdołałam tego wymówić. Ale kolejne zdania wyszły całkiem płynnie. – Nie można ufać Malipierom za grosz. Szczególnie Alvise jest niebezpieczny. Jest zdolny do wszystkiego. Trevisan skinął głową. – Jestem zupełnie tego samego zdania, koteczku. A to, żeś dostrzegła żądzę mordu w oczach Alvisego, przekonuje mnie bardziej, niż mogłabyś przypuszczać. Bo ja widziałem w jego oczach to samo. Pragnie mojej śmierci. Po plecach przebiegł mi zimny dreszcz. To zabrzmiało jakoś tak… proroczo. – Musisz się strzec, panie – powiedziałam żarliwie. – On nie może uzyskać przewagi. To byłoby fatalne dla przyszłości Wenecji. Również to udało mi się wypowiedzieć bez przeszkód. Bo powiedziałam samą prawdę, którą Trevisan i tak już sobie poskładał w całość. – Na pewno będę na siebie uważał – odrzekł Trevisan. Uśmiechnął się. – Mogę

zaproponować ci małe orzeźwienie, pani? Może kieliszek wina? Zdaje mi się, że potrzebujesz wzmocnienia. Dziękując, odrzuciłam jego propozycję, choć może lekki szumek pomógłby mi lepiej znieść lęk o Sebastiana. A może łyczek wina pozwoliłby mi zapomnieć nawet o tym, że od mojego dezodorantu dzieli mnie pół tysiąclecia? Chętnie zostałabym trochę dłużej w tym przytulnym pomieszczeniu, bo ojcowskie zachowanie Trevisana, jego przyprószone siwizną włosy i dobroduszny uśmiech przypominały mi tatę, za którym straszliwie tęskniłam. Ale musiałam powiadomić Klaryssę, że Bart wyjdzie na wolność, żeby Jacopo na próżno nie ruszał z tą swoją kaleką nogą w drogę. Raz jeszcze serdecznie podziękowałam Trevisanowi i pożegnałam się z nim. Służący wyprowadził mnie na zewnątrz.

Na dworze stałam przez chwilę w słońcu, rozpamiętując to, co się stało. Do tej pory nie zdążyłam w ogóle przemyśleć tego, co wydarzyło się po balu. Wszystko spadło na mnie tak nagle, że nie miałam w ogóle na to czasu. Zdarzyły się rzeczy straszne, ale także piękne. Na przykład Sebastiano… To cudowne uczucie – być zakochaną! Te parę przytulanek, które zaliczyłam w ciągu dwóch ostatnich lat, było raczej imprezowymi wybrykami, ale już dawno nie zakochałam się tak naprawdę. Ostatni raz prawie dwa lata temu. Ale oczywiście nie można było tego porównywać, bo tego typka z dwunastej klasy ubóstwiałam wtedy tylko na odległość. Nigdy nie zaszczycił mnie choćby jednym spojrzeniem. Natomiast ze mną i Sebastianem to już była zupełnie inna sprawa. W końcu prawie się pocałowaliśmy, co uważałam za bardzo ekscytujące. Mniej ekscytująca była cała otoczka, przede wszystkim to, że znajdował się teraz ponad pięćset lat ode mnie i że nie miałam pojęcia, kiedy wróci. W każdym razie udało się nam uchronić go przed najgorszym i w porę przenieść go z powrotem do przyszłości. Tym razem José zostanie z nim i będzie trzymał Alvisego wraz z jego nożem z dala od Sebastiana, przyrzekł mi to, gdy płynęliśmy łodzią do Santo Stefano. Pozostawało mi już tylko czekać i mieć nadzieję, że Sebastiano i José wkrótce się tu zjawią. Wtedy będę mogła wreszcie wrócić do domu.

Do domu… Pomyślałam o mamie i tacie, i o moich przyjaciołach, o szkole, o babci, o nowym filmie, na który już dawno chciałam iść do kina. A potem myślami wróciłam do Sebastiana. Co z nami będzie, kiedy wrócę do domu? Po raz pierwszy przyszło mi na myśl, że może nie być łatwo. Poczynając od języka. Tutaj, w przeszłości, mieliśmy intergalaktyczny translator (muszę koniecznie jeszcze spytać Sebastiana, jak to się naprawdę nazywa), ale w naszych własnych czasach on mówił po włosku, a ja po niemiecku. No dobra, jest jeszcze angielski, lepsze to niż nic. A z całą resztą na pewno można sobie poradzić. Mog­łabym przyjechać do Wenecji na wakacyjny kurs językowy! Zatopiona w myślach ruszyłam w powrotną drogę. Nie zdążyłam zajść daleko, gdy usłyszałam głos Klaryssy. Czekała na mnie przed bramą na końcu wąskiej bocznej uliczki. Zadowolona, że mogę przekazać jej dobrą wiadomość, pospieszyłam w jej stronę. – Wyjdzie na wolność! – powiedziałam. – Jeszcze dziś! Na jej twarzy odmalowała się ulga. Ale zdawało mi się, że widzę tam coś jeszcze. A potem, kiedy znalazłam się w odległości zaledwie trzech kroków od niej, dostrzegłam, co to jest. Klaryssa się bała. W następnej chwili zobaczyłam też dlaczego. Ktoś stał za nią, w cieniu bramy, lecz na tyle blisko, by wciskać jej w plecy szpic swojej szpady. To był Giovanni Malipiero. Zaśmiał się szyderczo. – Świetna robota, Klarysso. Co my byśmy bez ciebie zrobili! – Uciekaj! – zawołała. – Anno, uciekaj! Żeby Giovanni mógł ją po prostu zasztyletować bez świadków? – Natychmiast zostaw ją w spokoju – powiedziałam do niego, próbując nadać mojemu spojrzeniu możliwie zdecydowany wyraz, by zamaskować to, że ze strachu o mało nie zemdlałam. – Biada ci, jeśli choć jeden włos spadnie jej z głowy! Zeznam wtedy przeciw tobie i skończysz tak samo jak ten człowiek dziś na Piazzetta. Ten, któremu ścięto głowę – dorzuciłam, aby rozwiać wszelkie wątpliwości, co miałam na myśli. – Nie bój się, mała Klaryssa jeszcze nam się przyda, tak samo jak Trevisan – powiedział Giovanni. – Bo jest przebiegła i chce żyć. W przeciwieństwie do ciebie. Zdecydowanie miał rację. To, jak bardzo byłam głupia, dostrzegłam sama już w następnej

chwili. Ktoś chwycił mnie ręką od tyłu za gardło. Zostałam przyciśnięta do czyjegoś ciała i powleczona tyłem po bruku. Nie mogłam krzyczeć, bo twarda męska ręka odcięła mi dopływ powietrza. Ciągnięta za róg, kątem oka zdążyłam jeszcze zobaczyć, że Klaryssa próbuje za mną iść, ale Giovanni pociągnął ją brutalnie za włosy z powrotem do bramy. Mężczyzna wlókł mnie dalej za sobą, ciągle obejmując przedramieniem moją szyję. Nie widziałam go, ale tę woń rozpoznałabym w każdej chwili wśród tysiąca innych zapachów. Mieszanka wina, drogiego mydła oraz świeżej bielizny. Pięty ciągnęły mi się po ziemi, dłonie obejmowały twarde przedramię pod moją brodą. Z całych sił próbowałam się wyrwać, ale uchwyt nie zelżał. Ucisk na moje gardło był tak silny, że zabrakło mi powietrza. Usłyszałam głosy i zobaczyłam, jak na prawo ode mnie jacyś ludzie wychodzą z domu. Zwrócili na mnie uwagę, to jeszcze zdążyłam zobaczyć, ale w następnej chwili Al­vise pociągnął mnie w wąską uliczkę, gdzie gwałtownie się zatrzymał i przycisnął mnie do ściany za występem muru. Uwięziona między twardym kamieniem a nieustępliwym naciskiem jego ciała pokaleczyłam sobie nos o cegły, bezskutecznie próbując zaczerpnąć powietrza. Już kiedyś raz zdarzyło mi się doświadczyć, co czuje człowiek, który się dusi. Teraz było prawie tak samo. Alvise tkwił tak przez kilka niekończących się sekund, nieomal rozgniatając mnie o ścianę. Głosy przechodniów przybliżyły się, a potem znów się oddaliły, zapewne minęli wlot uliczki i poszli dalej. Brak tlenu najwyraźniej doprowadził do tego, że utraciłam wszelką zdolność myślenia. Przez cały czas bowiem dręczyła mnie idiotyczna myśl, że muszę sobie przypomnieć jakiś song. Song, którego tekst zawiera rozwiązanie mojego dylematu. Kretyństwo, co człowiekowi przychodzi do głowy pod wpływem śmiertelnego strachu! Kiedy teren był znów czysty, Alvise pociągnął mnie z powrotem na uliczkę, którą przedtem opuściliśmy. Poszliśmy nią aż do kolejnego rogu. Jego uścisk pozostawał niezmiennie mocny, a uczucie, że za chwilę się uduszę, nie słabło. On cię nie chce zabić, tłukło mi się po głowie. W przeciwnym razie już dawno by to zrobił. Wobec tego co zamierza ze mną uczynić? Odpowiedź na to pytanie otrzymałam już po chwili. Dotarliśmy do maleńkiego kanału

i przystani, przy której przycumowana była łódź. Przy wiośle siedział grubo ciosany, łysawy facet. Wyciągał do góry rękę ze starym workiem i sznurem. – Nie chcesz jej tego założyć, a potem związać ją i zakneblować, nim zaprowadzisz ją do swego pana? – spytał szeptem. – Nie gadaj głupot – odparł również szeptem Alvise. – Rąbnę ją pięścią i straci przytomność, tak będzie szybciej. Zauważyłam, jak Alvise rozgląda się poza moimi plecami, jakby chciał się upewnić, czy nie gapią się na nas jacyś nazbyt ciekawscy ludzie. SONG! Teraz mi się przypomniało, o co chodzi! To było z filmu Miss Agent i właściwie to w ogóle nie była piosenka, tylko skrót od nazwy metody samoobrony. Uczyliśmy się nawet na naszym kursie, jak zastosować ją w razie duszenia przedramieniem od tyłu. S jak splot słoneczny, O jak ogromny (czyli duży) palec u nogi, N jak nos, G jak genitalia. Razem SONG. Przestań literować, rozkazałam sobie. Do roboty! Jednocześnie poczułam, jak Alvise wolną ręką zamachnął się do ciosu. Byłam ociupinkę szybsza. Zrobiłam zamach łokciem i rąbnęłam go między żebra. Piętą z całej siły nadepnęłam mu na stopę. Z pełnym impetem zdzieliłam pięścią pod nosem (nie, tym razem się nie zawahałam) i z pewnością kopnęłabym go kolanem we wrażliwe miejsce, gdyby trzymał się na nogach. Ale już po „n” mnie puścił i machając rękami, wpadł do kanału. Jeszcze kiedy leciał, zobaczyłam, jak krew tryska mu z nosa. – Do licha – powiedział w konsternacji facet w łódce. Nie miałam zamiaru czekać na to, co się teraz wydarzy. Z rozwianą suknią obróciłam się wokół własnej osi i z prędkością światła opuściłam miejsce zdarzenia. Niestety, uszłam zaledwie dwa kroki. A potem wpadłam wprost na Giovanniego Malipiero. Po prostu złapał mnie w biegu i wepchnął do łodzi, gdzie w następnej chwili narzucił jeszcze mi na głowę worek. Nagle wokół mnie zrobiło się całkiem ciemno. – Powinniśmy byli od razu tak zrobić – powiedział facet w łodzi, okręcając moje ciało sznurem i próbując jed­no­cześ­nie zatkać mi usta. Płótno worka wcisnął mi między zęby. Ohydnie cuchnęło rybą. Z boku usłyszałam plusk i przekleństwa, z czego wywnioskowałam, że Alvise właśnie gramoli się z kanału.

– Gadzina – warknął. – Za to teraz szczególnie ją zaboli. Zaczerpnęłam właśnie powietrza, by wydać z siebie najgłośniejszy krzyk mojego życia, ale niestety już tego nie zrealizowałam. Silny cios trafił mnie w głowę. Poczułam jeszcze, jak przewracam się na bok, a przed oczami wirowały mi czerwone kręgi. Potem wszystko pogrążyło się w głębokiej czerni.

Gdy się obudziłam, było mi niedobrze. Udało mi się jeszcze przekręcić na bok, nim zwymiotowałam. Potem, krztusząc się, wyprostowałam się, walcząc z kolejnymi przypływami mdłości. Oddychałam głęboko, aż wreszcie nudności minęły. Zauważyłam, że jest lepiej, kiedy zbyt szybko się nie poruszam. Nie miałam pojęcia, gdzie jestem, ale było tu ciemno i wilgotno. W pobliżu usłyszałam plusk wody w kanale. Moje oczy stopniowo dostosowywały się do mroku. Dostrzegłam, że nie jest tu całkowicie ciemno i że skądś przebija się słaby promień światła. Pomógł mi zobaczyć zarysy otoczenia. Najpierw tylko czarne cienie na szarym tle, potem zaś stopniowo coraz więcej szczegółów. Ściana wymurowana z surowych cegieł, o którą byłam oparta. Kamienna ławka po mojej prawej stronie. Żelazna balustrada przede mną. Łukowata przestrzeń odcinająca się od mroku, a za nią wreszcie czarno połyskująca powierzchnia wody w kanale. Pomieszczenie, w którym się znalazłam, wydało mi się znajome. Z trudem dźwignęłam się na nogi, przytrzymując się balustrady. Ostrożnie pomacałam bolące miejsce na głowie, ale prócz potężnego guza nie wyczułam żadnych ran. Wpatrywałam się w ciemność, próbując się skoncentrować. Już tu kiedyś byłam. W noc balu! To był westybul w pałacu Trevisana.

Nie byłam zamknięta, nikt mnie nie zatrzymywał, kiedy opuszczałam westybul przez pierwsze lepsze przejście. Potykając się, pomimo zawrotów głowy, po niejakim błądzeniu dotarłam do półpiętra w budynku, gdzie w drogę weszła mi wystraszona dziewka. Jej głośny wrzask zaalarmował służącego, który dzień wcześniej wpuścił mnie do środka. Z migoczącą

świecą w dłoni pospieszył w moją stronę i stanął przede mną. Podejrzliwie zmierzył mnie wzrokiem od stóp do głów. Spodziewałam się, że swoim wyglądem raczej nie budzę zaufania. W końcu mnie rozpoznał. – To ty, pani! – Muszę rozmawiać z messèr Trevisanem. „Znowu?”– spytało jego oburzone spojrzenie, ale zdusił w sobie nieprzychylną uwagę. – Mojego pana zawezwały pilne interesy – powiedział tylko uprzejmie. – Kiedy? – wypaliłam. – Zaraz po twoim wyjściu, pani. – Masz na myśli, panie, że poszedł do więzienia, by tam załatwić te pilne interesy? – O tym nic mi nie wiadomo. Posłaniec przyszedł z wiadomością, po której mój pan niezwłocznie wyruszył. Dokąd, tego niestety nie wiem, tak samo jak nie wiem, kiedy wróci. Alvise, pomyślałam oszołomiona. W tym też musiał maczać palce. Sfałszowana wiadomość, by zwabić Trevisana w pułapkę. Tylko… po co mnie tutaj wysadził? Ponieważ dokładnie wiedział, że Trevisana nie ma i na razie nie wróci. Uważał, że to zabawne, jeśli każe mi się tego domyślić. To się całkowicie zgadzało z jego pokręconym poczuciem humoru. Teraz pewnie gdzieś śmiał w kułak i wyobrażał sobie, z jaką nadzieją wbiegłam z westybulu do domu i zapytałam o Trevisana, tylko po to, by się dowiedzieć, że nie ma już nikogo, kto mógłby mi pomóc. I jak potem z płaczem wlokę się przez noc, nie widząc żadnego wyjścia z tej matni. Bo tak właśnie zrobiłam. Idąc powoli, zalana łzami, nie byłam już niemal w stanie myśleć. Musiałam odpocząć. Spać. Przez pięćset lat, co najmniej. Mimo że w drodze do Castello parokrotnie zrobiło mi się niedobrze, a w ciemnościach kilka razy pomyliłam drogę, udało mi się jakoś dotrzeć do celu. Dwukrotnie musiałam zejść z drogi pijanemu mężczyźnie, szukającemu nocnej rozrywki. Ten drugi posunął się nawet do rękoczynów i dopiero kopnięcie w kolano powstrzymało go od dalszej natarczywości. Bardziej martwa niż żywa dotarłam w końcu do domu Faustyny. Z ledwością wyciągnęłam z kieszeni u pasa klucz, tak bardzo trzęsły mi się ręce. W środku czekała mnie

monna Faustyna z podniesioną groźnie warząchwią, którą opuściła dopiero, gdy przyjrzawszy się lepiej, zobaczyła, że to ja. – To naprawdę ty – powiedziała. – Wyglądasz strasznie, pani. I jesteś brudna. Jeśli chcesz się umyć… – Jutro – mruknęłam. – A może odrobinę wódki? – Nie teraz. Wydawała się urażona, że gardzę jej usługami. – Chwila – powiedziałam, zanim zniknęła na powrót w swojej sypialni. – Masz coś do pisania, pani? – Chodzi o papier, inkaust i pióro? Przytaknęłam energicznie, co niezbyt się przysłużyło mojej bolącej głowie. – Inkaust musiałabym najpierw przyrządzić i zaostrzyć pióro. A papier… hmm, najwyżej jedną, dwie kartki, więcej na pewno nie zostało. I jeszcze trochę pergaminu, ale to droższe niż papier. Ale za to dłużej się trzyma. To wszystko po moim zmarłym mężu, niech Bóg ma go w swojej opiece. – Przechyliła głowę. – Musisz wiedzieć, pani, że jestem do tego bardzo przywiązana. To znaczy, do tych przyborów do pisania. Zapewne rozumiesz, że jest to bardzo cenna pamiątka! Rozumiałam. Na targowanie się zabrakło mi sił. Zapłaciłam, ile żądała, i poczekałam, aż wygrzebie przybory. Potem powlokłam się w kierunku drabiny i ostatkiem sił wdrapałam na strych. Dotarłszy na miejsce, opadłam na chybotliwe łóżko. Oddychałam głęboko, aż ściany przestały krążyć wokół mnie. Najwyższa pora na tymczasowy bilans. Wypadał miażdżąco. Nie biorąc nawet pod uwagę tego, że tkwiłam w przeszłości samiuteńka jak palec. Trevisan zniknął. Bart siedział w więzieniu. A Klaryssa… o tym wolałam nie myśleć. W każdym razie na pewno nie pozwolono jej tak po prostu sobie pójść. Gdzie ją zawlekli? To, że ja sama wciąż żyłam i byłam na wolności, musiało mieć jeszcze jakieś inne powody niż złośliwość Alvi­sego. Realizował w ten sposób określony plan, bo wszystko, co

czynił, było starannie zaplanowane. Ale to, co planował, na razie skrywał mrok. Za bardzo bolała mnie głowa, by się nad tym zastanawiać. Jutro, pomyślałam. Jutro z samego rana sporządzę wiadomości. Jedną dla Matyldy i Jacopa, żeby się dowiedzieli, dlaczego Klaryssa zniknęła. I drugą dla Trevisana, żeby go ostrzec. Jeśli w ogóle znowu się pojawi. Trzecią zaś spiszę na pergaminie. Ta wiadomość będzie musiała przetrwać długo. Bardzo długo. Właściwie po co? Przedtem jeszcze wiedziałam. Ale ból głowy nasilił się i za bardzo mi dokuczał, bym mogła się wciąż zastanawiać. A może mam wstrząs mózgu? Czy na to można umrzeć? W domu pojechałabym teraz na pogotowie, do Izzy i Meredith. A one zaprowadziłyby mnie do Dereka Shepherda, bo to on jako neurolog zajmował się urazami czaszki. „Tomografia i dokładne badanie krwi”– usłyszałam w wyobraźni dźwięczny głos doktora McDreamy’ego. Zaraz dałby mi też zastrzyk przeciwbólowy. Wtedy odzyskałabym jasność umysłu i mogłabym napisać trzecią wiadomość. Ale może najpierw powinnam trochę odpocząć. Jutro, pomyślałam jeszcze raz. Jutro też jest dzień. Gdy się obudziłam, oświetlało mnie słońce. Było to zaledwie kilka wątłych promyczków. Utorowały sobie drogę przez maleńkie dziurki w suknie rozpiętym w oknach albo znalazły nieszczelne dachówki, aby napełnić pomieszczenie rozproszonym światłem. Kiedy usiadłam, potwornie zaczęła mnie łupać głowa. Guz przybrał rozmiary sporego pomidora. Taki też był w dotyku. I strasznie bolał. Z trudem wyczołgałam się z łóżka i poszłam do wychodka. Faustyny nie było. Bardzo mi to odpowiadało, bo nie miałam nastroju na pogawędki. W drodze powrotnej na strych wzięłam sobie kawałek chleba i kubek wody. Uznałam, że za tę horrendalną sumę, którą musiałam wyasygnować za przybory do pisania, to też musiało być w cenie. Kiedy już zjadłam i wypiłam, rozłożyłam pergamin na skrzyni z ubraniami Sebastiana i zanurzyłam pióro w atramencie. Gdzieś o świcie przebudziłam się nagle z zagmatwanych koszmarów. Chwilę przed tym, nim z powrotem zasnęłam, nagle wiedziałam już, co mam napisać w trzeciej wiadomości.

Jak w każdym liście, na górze należało napisać datę. 18 Małżonka doży. 19 Stocznia wenecka. 20 Immodium – lek na biegunkę (przyp. red.). 21 Dzwony na południe, około 12.00. 22 Savio (wł.) – mędrzec, członek rady; savi – l. mn. od savio (przyp. red.).

Wenecja, 1499

Potem przyszedł czas na ten właściwy list, do którego jednak najpierw musiałam się rozgrzać, przede wszystkim dlatego, żeby przyzwyczaić się do tych wszystkich kleksów i drapania pióra. Zaczęłam od pozornie bezładnego rysowania zawijasów w górnej części kartki, którym rozmaitymi dorysowywanymi potem ozdobnikami nadawałam w końcu kształt liter. Między nimi malowałam gwiazdki, a potem nowe zawijasy. Niezbyt się na tym koncentrując. Później przeszłam do właściwej wiadomości, z którą, ku mojej złości, opornie posuwałam się do przodu i co chwilę musiałam zaczynać od nowa. W końcu przeczytałam to, co namalowałam i napisałam. C*e*ć! Najpierw to najważniejsze. Mam na imię Anna. Trzy razy próbowałam napisać swoje pełne nazwisko i rok urodzenia, ale się nie da. I tak nie wiem, czy jeszcze dużo zdołam napisać. Tylko na te pierwsze zdania potrzebowałam prawie godziny. A i tak żadne z nich nie pozostało. Przyczyną jest oczywiście to, że byłam nieostrożna. Muszę uważać na to, jakich słów i liczb używam, bo jeśli nie będą pasowały, nie uda się ich zapisać. Albo będą się zmieniały, aż nabiorą zupełnie innego znaczenia. I jeszcze ten papier. Moje pismo wygląda na nim zaskakująco obco. To wcale nie ułatwia kreślenia słów. Musiałam wziąć pergamin, bo jest trwalszy, ale na koniec i tak nie byłam w stanie zliczyć kleksów. Atrament śmierdzi jak zgniła trucizna. O piórze nawet szkoda gadać, tak samo jak o dźwięku, jaki wydaje podczas pisania. Nie do wiary, że ludzie piszą w ten sposób całe księgi! Mam mało czasu! Moja kryjówka nie jest bezpieczna, w każdej chwili mogą mnie złapać. Wątpię, czy uda mi się potem tak szybko dostać do przyborów do pisania.

Jak tylko skończę ten list, ukryję go i będę się modlić, żeby ktoś go znalazł. Mężczyzna z Dalekiej Północy. Nawet jeśli to wygląda na wariactwo, niestety jest nieuniknione. Lepiej nie potrafię tego wyrazić. Owinę list w nawoskowane płótno, to może nie spleśnieje. Słyszę kroki. Muszę kończyć. Mam nadzieję, że potem napiszę więcej.

CZĘŚĆ CZWARTA

Wenecja, 1499 i 2009

Odłożyłam pióro na bok i podbiegłam do drabiny. Zatrzymałam się, nasłuchując w napięciu. Możliwe, że osobą, którą usłyszałam na dole przed domem, była monna Faustyna. Stała teraz w drzwiach. Ale może był to ktoś inny. Kiedy wcześniej napisałam, że moja kryjówka nie jest bezpieczna, wcale nie przesadziłam. Ostatniej nocy popełniłam błąd. Nie uważałam na wszelkich możliwych prześladowców. Nie można wykluczyć, że Alvise mnie wytropił. Odetchnęłam z ulgą. Z dołu dobiegło mnie posępne zrzędzenie Faustyny. – Człowiek jest dobry, daje młodym ludziom schronienie i wikt, i tak mu się dziękuje! Kupa roboty i żadne pieniądze! Przez cały dzień tylko sprzątać i zamiatać, gotować i szorować, prać i robić zakupy… Jej pomstowanie ucichło, kiedy poszła do spiżarni, żeby wypakować sprawunki. Ciekawe, czy przyniosła świeży chleb. Od razu zaczęło mi burczeć w brzuchu, ale się opanowałam. Zamiast po zawyżonej cenie kupować pieczywo od Faustyny, równie dobrze mogłam kupić sobie coś sama na najbliższym straganie. Nie zastanawiając się długo, kucnęłam znowu obok skrzyni, która służyła mi za prowizoryczny stół, i zagłębiłam się w liście. Do tej pory nie napisałam nic, co naprawdę było istotne. Najwyższy czas, żeby po tych utyskiwaniach przejść do faktów. Jeśli ktoś znajdzie ten list, musi go natychmiast zanieść do strażnika znalezisk na uniwersytecie. Zatrzymałam się i spojrzałam na to zdanie, ucieszona i zdziwiona, że mogłam je tak po prostu napisać. Szczególnie spodobało mi się to, że udało mi się umieścić w nim słowo „strażnik”. Pytanie tylko, czy na wiele mi się to zda, bo nie mogłam wyrażać się bardziej precyzyjnie. Zauważyłam to natychmiast już przy następnym zdaniu, kiedy chciałam napisać słowo „Trevisan”. Za każdym razem gdy zaczynałam pisać, litery rozpływały się w powietrzu i zostawało tylko parę kleksów. To, że mogłam zanotować włas­ne imię, wynikało zapewne stąd, że jest to klasyczne imię rozpowszechnione na całym świecie. Wreszcie zaczęłam pisać naokoło i wyszło już lepiej. Posłaniec siedzi w lochu. Szlachcic został wywabiony podstępem. Zły uprowadził Francuzkę. Ja sama przebywam u Pazernej i drżę o życie przyjaciół. Wracajcie i ratujcie ich!

Potem jeszcze kilka razy spróbowałam napisać pod spodem swoje nazwisko, ale nie mogłam przelać na papier nawet jego pierwszej litery. Zniechęcona, chciałam narysować obok mojego imienia uśmieszek, ale i to mi się nie udało. W końcu zrezygnowałam z podpisu. Przelatując raz jeszcze wzrokiem gotowy list, zastanawiałam się, pełna wątpliwości, czy te działania w ogóle przyniosą jakieś efekty. W końcu złożyłam go, wzdychając. Będę musiała zdać się na los. Za kawałek nawoskowanego płótna Faustyna zażądała ogromnej sumy, choć wcześniej była weń zawinięta ryba, którą przyniosła z targu. – To moje ulubione płótno – oświadczyła. – Przynios­łam w nim już na pewno setki ryb. Było to czuć, ale nie mogłam wybrzydzać. Udało mi się stargować do jednej dziesiątej ceny, jakiej początkowo zażądała, i byłam z siebie dosyć dumna. Wraz ze swym cuchnącym trofeum wdrapałam się na górę. Starannie owinęłam list nawoskowanym płótnem, a potem jeszcze jednym, z lnianych bandaży Sebastiana. Na sam koniec wszystko mocno okręciłam jedyną jedwabną wstążką, jaką pozostawiła mi Dorotea. Następnie, zgodnie z planem, sporządziłam na kartce jedną wiadomość dla Matyldy i Jacopa, a drugą dla Trevisana. Oba listy starannie złożyłam i skleiłam ich krawędzie, skrapiając woskiem ze świecy. Potem przygotowałam się do wyjścia. Uczesałam się, narzuciłam chustkę na ramiona i skryłam twarz pod welonem. W żadnym wypadku nie chciałam ryzykować, że po drodze wpadnę w łapy komuś z bandy Alvisego. Wyszłam przed dom, rozejrzałam się na wszystkie strony i dopiero kiedy się przekonałam, że nikt się na mnie nie czai, ruszyłam biegiem. Krążyłam po zaułkach, nie wybierając bezpośredniej drogi. Za każdym razem, dla bezpieczeństwa, decydowałam się na okrężny szlak i pilnowałam, czy nikt mnie nie śledzi. Dochodziło południe. Słońce stało wysoko i robiło się coraz cieplej. Nie miałam jednak odwagi zdjąć welonu, choć pociłam się pod nim jak w saunie, a wszystko dookoła widziałam niczym przez mgłę. Miasto roiło się od ludzi. Wyglądało niemal tak jak we współczesnych latach, tylko że teraz to nie byli turyści, lecz prawdziwi wenecjanie. Im bardziej zbliżałam się do celu, tym stawałam się ostrożniejsza. Coraz częściej się rozglądałam, bo jeśli gdzieś miałby się czaić Alvise albo jeden z jego kompanów, to

przypuszczalnie tutaj. Zatrzymałam się wreszcie na końcu krętej uliczki w stosownej odległości od Palazzo Trevisan i wyciągnęłam z woreczka przygotowaną wiadomość. Z nostalgią pomyślałam o tym, jakie by to było proste, gdyby teraz istniały komórki. Po prostu wysłałabym Trevisanowi SMS-a. A tak nie mogłam zrobić nic więcej, niż tylko czekać, aż napatoczy się odpowiedni posłaniec. Na szczęście pojawił się dość szybko: dziewięcio-, może dziesięciolatek. Był więc w wieku, kiedy chłopcy potrafią być jeszcze grzeczni i nie zdążyli nauczyć się nabierać dziewczynek. Skinęłam na niego. – Chcesz zarobić dwa soldy? – spytałam go, nie podnosząc welonu. Kiedy w milczeniu przytaknął, podałam mu wiadomość. – Masz, zanieś to do tamtego palazzo po drugiej stronie, tego z lwami na fasadzie. Wiadomość jest przeznaczona dla pana domu, messèr Trevisana, ale możesz ją dać także służącemu. – Dałam mu jednego solda. – Drugiego dostaniesz, jak wszystko załatwisz. Natychmiast ruszył biegiem. Po chwili wrócił. – Zrobiłem wszystko, pani, tak jak kazałaś. Pana domu nie było, a więc dałem kartkę służącemu. Wręczyłam mu drugą monetę i podziękowałam. Popatrzył na mnie z nadzieją. – Mogę jeszcze coś dla ciebie zrobić, pani? Może zaniosę jeszcze jeden list? – No cóż, rzeczywiście mam jeszcze drugi list. Ale dom, do którego musi zostać doręczony, jest dość daleko. – Znam wszystkie kąty w Wenecji. – Mały rozpromienił się i było widać, że chętnie zarobi jeszcze jakiś grosz. – Wiesz, gdzie znajduje się sklepik z ziołami, którego właścicielką jest monna Matylda? – spytałam. Chłopiec uśmiechnął się z ulgą. – To proste. Zawsze chodzimy tam po lekarstwa na ciężki kaszel mojego dziadka. Byłem tam już wiele razy. – Dobrze. Możesz mi towarzyszyć, i tak muszę tam iść. Twoje zadanie będzie polegało na rozglądaniu się, czy nikt mnie nie śledzi. Uradowany wyszczerzył do mnie zęby.

– Mam dobry wzrok. – Ja zwykle też. Jeśli nie noszę czegoś takiego. – Wskazałam na welon. Wzruszył ramionami. – Szlachetnie urodzonym kobietom nie wolno chodzić po mieście bez welonu. Jego zdaniem wydawało się to zupełnie w porządku, ja zaś zadawałam sobie pytanie, jak długo przetrwa jeszcze tutaj ta moda. Dwieście lat? Trzysta? W każdym razie na emancypację trzeba będzie poczekać jeszcze długo. Chłopiec rozglądał się na wszystkie strony, zatrzymywał się na każdym rogu i każdym moście, żeby zbadać sytuację. Od razu poczułam się odrobinę bezpieczniejsza. W pobliżu sklepiku z ziołami zrobiłam się bardziej czujna. Kiedy dotarliśmy do placu ze studnią, zatrzymałam się i dałam mojemu posłańcowi jednego solda. – Masz, pierwsza część zapłaty. Ja tu poczekam. Pomknął z uśmieszkiem na twarzy i po chwili wrócił. – Zadanie spełnione – powiedział. – Kto odebrał kartkę? – Monna Matylda, zielarka. – Jesteś pewien? – spytałam z powątpiewaniem. – Bo w wiadomości było napisane, żeby przyszła tutaj, do studni. Chłopiec, marszcząc czoło, rozejrzał się wokół. – O, właśnie idzie. Ja po prostu byłem szybszy, bo nie jestem taki gruby jak ona. Rzeczywiście, zza rogu wyłoniła się, ze zdumiewającą jak na jej tuszę prędkością, monna Matylda w powiewającej sukni. Chłopak nadstawił rękę, a ja wcisnęłam mu w nią zasłużonego solda. – Mógłbym dla ciebie, pani, zanieść jeszcze więcej listów – powiedział z błyskiem w oku. Zastanowiłam się przez chwilę, po czym skinęłam głową. – Mam jeszcze jedną wiadomość. – O, to dobrze! – Właściwie jak masz na imię? – Gino. – Ładne imię. Nawiasem mówiąc, ja mam na imię Anna. Gino, jesteś miłym i usłużnym chłopcem. Możesz mi pomóc w przekazaniu ostatniej wiadomości. Ale najpierw ja i monna

Matylda musimy porozmawiać w cztery oczy. Przez ten czas poczekaj na mnie tam na rogu, rozglądając się, czy nie nadchodzi ktoś, kto mnie sobie upatrzył. Z zapałem pokiwał głową i pognał do najbliższego rogu, gdzie się zatrzymał i czujnie obserwował otoczenie. Monna Matylda podbiegła i zatrzymała się koło mnie, dysząc ciężko. – Boże w niebiesiech – wyrzuciła z siebie zagniewana, przyciskając dłoń do falujących piersi. W drugiej ręce trzymała zgniecioną kartkę. Jej czepiec był przekrzywiony, twarz miała zroszoną potem. – Co to wszystko ma znaczyć? – zaatakowała mnie. – Gdzie jest to niewdzięczne, nieokrzesane stworzenie? – Tego nie wiem – odparłam. Zamachała kartką. – Piszesz, że ją porwano. Kto i dokąd? Na „kto” mogłabym jeszcze odpowiedzieć, ale nawet próba zapisania imienia porywacza spaliła na panewce. Mimo to spróbowałam wymienić imię „Alvise”. Niestety, skutek był taki, że stałam z otwartą buzią, nie mogąc wydobyć z siebie żadnego dźwięku. – Tego jeszcze brakowało! – zawołała monna Matylda. Wcisnęłam głowę w ramiona, bo zauważyłam, że parę osób, które przyszły po wodę, zaczyna rzucać nam zaciekawione spojrzenia. – Nie mogę ci tego powiedzieć, pani – odparłam. – Chciałabym móc, ale to niemożliwe. – I co ja mam teraz zrobić? – spytała monna Matylda. Zaskoczona dostrzegłam, że ma w oczach łzy. Zniknięcie Klaryssy zrobiło na niej znacznie większe wrażenie, niż można byłoby sądzić po jej gderaninie. Zauważyła moje współczucie i wzięła się w karby. – Ta cała robota sama się nie zrobi. Tak długo jak nie ma Klaryssy, wszystko będzie leżało odłogiem. Czyż nie obiecałaś, że będziesz codziennie przychodzić do pomocy, ty nieużyte stworzenie? Nie zdołała mnie zwieść swoim grubiańskim zachowaniem. Widziałam rozpacz w jej oczach. Oczywiście bez niewolniczej pracy Klaryssy miała przechlapane, ale jeszcze bardziej obawiała się o to, że Klaryssie mogło się stać coś złego. – Niestety, nie mogę dotrzymać tej obietnicy – powiedziałam z ubolewaniem. – Są ludzie, którzy chcą mi się dobrać do skóry, dlatego muszę uważać na to, by mnie nie znaleźli. Właśnie

z tego powodu poprosiłam cię tutaj, pani, zamiast przyjść do sklepiku. – Ludzie? Jacy ludzie? – Zmierzyła mnie nieufnym spojrzeniem. – Ci, którzy uprowadzili Klaryssę? Kiedy przytaknęłam, wydała okrzyk przerażenia. – W jakie ciemne sprawki ją wciągnęłaś?! Otworzyłam usta, żeby ją zapewnić, że to nie moja wina, kiedy rozległ się za mną przenikliwy gwizd. Obróciłam się i zobaczyłam, jak Gino pokazuje na coś palcem. Zaalarmowana spojrzałam tam, gdzie wskazywał. Przez welon na mojej twarzy zobaczyłam tylko, jak jakaś postać bierze kurs prosto na mnie. Serce stanęło mi na moment i już byłam gotowa podkasać suknię i rzucić się do ucieczki. Ale zbliżał się do mnie nie Alvise, lecz stary Jacopo, wsparty na kulach. Przez to swoje kalectwo potrzebował więcej czasu niż monna Matylda, by do nas dotrzeć. – Kobieto, dlaczego na mnie nie zaczekałaś? – powiedział do niej. – Tak samo martwię się o tę dziewczynę jak ty! Co się stało? – zwrócił się do mnie. – Zostałyśmy napadnięte. Zmuszono Klaryssę, by odwróciła moją uwagę, i zostałam schwytana jako pierwsza. Kiedy chciała mi pomóc, ją też złapano. Wsadzono mnie do worka i pobito do nieprzytomności. Kiedy się ocknęłam, już jej nie było. Jacopo zmarszczył czoło. – I kto za to wszystko odpowiada? Nawet nie próbowałam tego wyjaśniać, bo i tak nie wydobyłabym z siebie ani słowa. Nie mogłam też wytłumaczyć, że wprawdzie to wiem, ale nie mogę powiedzieć. Z ubolewaniem wzruszyłam więc tylko ramionami. – Jak możemy pomóc? – spytał Jacopo. – Biorąc cię znowu do nas? Jesteś u nas zawsze mile widziana, przecież wiesz. Monna Matylda przytaknęła z naciskiem. Gdyby gdzieś w zasięgu wzroku przypadkowo była jakaś miotła, na pewno od razu wcisnęłaby mi ją do ręki. – Nie, to byłoby zbyt niebezpieczne – powiedziałam. – Mogliby mnie u was znaleźć. Jacopo z powagą skinął głową. – Rozumiem. A masz przynajmniej bezpieczną kryjówkę? Przytaknęłam. – Jeśli powiesz nam, gdzie ona jest, będziemy mogli zaopatrzyć cię we wszystko, czego

potrzebujesz. O tak! „Zaopatrzyć” brzmiało dobrze. Mogliby przynieść mi mydło. I zioła, mogłabym z nich sobie zaparzyć coś w rodzaju herbaty. Poza tym może lawendę, którą włożyłabym na noc w moje przepocone ubrania! Otworzyłam usta, żeby im wytłumaczyć, jak mają trafić do domu Faustyny, ale zaraz z powrotem je zamknęłam. Ale nie dlatego, że nie mogłam tego powiedzieć – blokada nie miała z tym nic wspólnego – lecz dlatego, że te informacje mogły sprowadzić niebezpieczeństwo nie tylko na mnie, ale też na innych. Alvise i jego kompani mogliby z łatwością śledzić Matyldę czy Jacopa w drodze ze sklepiku z ziołami do domu Faustyny. A potem bez żadnego problemu mogliby usunąć z tego świata kilku niepotrzebnych świadków. – Możecie pomóc mi w inny sposób – powiedziałam. – Bartolomeo został zamknięty w więzieniu i trzeba go stamtąd wyciągnąć. Uwięziono go zupełnie bez powodu – dorzuciłam pospiesznie. – Nic złego nie zrobił. To była pomyłka. – Pomyłka! – parsknęła monna Matylda. – Kto chce, niech wierzy, ja nie wierzę! Ten nicpoń! Zawsze wiedziałam, że pewnego dnia źle skończy! – Zamilcz – ofuknął ją Jacopo. – Gdzie został uwięziony? – zwrócił się do mnie. – W… – Nie zdołałam tego powiedzieć i tym razem była to wina blokady. Aha. Zakazana informacja. Pewnie dlatego, że w kościele Santo Stefano znajdowały się wrota czasu. Zagłuszyłam jąkanie chrząknięciem. – Najważniejsze, by szybko wyszedł – rzuciłam pospiesznie. – Może będzie mógł pomóc odnaleźć Klaryssę. Powiedziałam to zupełnie poważnie, bo w tej sytuacji nawet najmniejsza szansa była ważna. Prócz Barta nie znałam tu nikogo, kto orientowałby się w całej tej zagmatwanej historii. A więc był jedynym, który mógł mieć cień pojęcia o tym, jak można uratować Klaryssę. Zakładając, że ona jeszcze żyła… Na myśl, że mogłoby być inaczej, przeszedł mnie dreszcz. – Klaryssa mówiła, że masz, panie, dobre stosunki z ważnymi urzędnikami – powiedziałam. – Chciała cię prosić, byś wstawił się za uwolnieniem Bartolomea. – Jeśli życzeniem was obu jest, by ten młody człowiek wyszedł na wolność, uczynię wszystko, co w mojej mocy. – Jacopo sięgnął do kieszeni, wyjął jedną ze swych małych rzeźbionych figurek świętych i podał mi ją. – Masz, to przyniesie ci szczęście. Musisz ją tylko mieć zawsze przy sobie.

Poruszona przyjrzałam się podarunkowi. Jeśli się nie myliłam, był to święty Sebastian. To, że przypadkiem był imiennikiem mężczyzny, na którego powrót czekałam z takim utęsknieniem, potraktowałam jako dobrą wróżbę. Poza tym święty Sebastian chronił przed zarazą, więc posiadanie go przy sobie nie mogło zaszkodzić. Wetknęłam małą rzeźbioną figurkę do sakiewki i odpowiedziałam Jacopowi serdecznym uśmiechem. Może i monna Matylda czasem zachowywała się jak sierżant na służbie, ale jej mąż był wcieleniem dobroci. Naraz pojęłam, co skłoniło Klaryssę, by się do nich wprowadzić. Naprawdę mogła gorzej trafić z tym przymusowym pobytem dwieście lat przed swoją epoką. – Zawsze możesz wysłać mi wiadomość, jeśli będziesz potrzebowała wsparcia – powiedział Jacopo. – Nie wahaj się zwrócić do nas o pomoc, gdy będziesz w potrzebie. Podziękowałam, a potem przeszłam do miejsca, gdzie czekał na mnie Gino. Stamtąd pomachałam raz jeszcze Matyldzie i staremu Jacopowi, a potem razem z chłopcem ruszyłam w stronę mojego kolejnego celu. Gino okazał się prawdziwym uśmiechem losu. Od razu wiedział, gdzie szukać Palazzo Tassini. A ściśle rzecz biorąc, przyszłego Palazzo Tassini, bo miało upłynąć jeszcze dużo czasu, nim zostanie ukończony. Akurat był w budowie. Wiedziałam tylko tyle, że plac budowy znajduje się w pobliżu mostu Rialto i pewnie najpierw musiałabym go poszukać. W tym stuleciu bowiem nie było jeszcze numeracji domów. Aby bliżej określić jakieś miejsce, używano takich opisów jak „naprzeciw kościoła pod wezwaniem Tego i Owego” albo „na końcu uliczki szewców”, przy czym należało do uliczki dorzucić jeszcze najbliższy kościół, bo uliczek szewców było całkiem sporo. Gino świetnie się orientował w terenie, naprawdę nie przesadził. – Właśnie niedawno oglądałem plac budowy nowego Palazzo Tassini – powiedział. – Lubię przyglądać się robotnikom, bo to ekscytujące, kiedy buduje się w wodzie nowy dom. Przypomniałam sobie, że Matteo mówił o tym podobnie. Nagle zaczęło to interesować także mnie. Jak w tych czasach ludzie radzili sobie ze stawianiem domów na wodzie, i to jeszcze tak solidnych, że za pięćset lat wciąż będą stały? Bardzo chciałam się tego dowiedzieć. Gino poprowadził mnie przez plątaninę zaułków z San Polo do Rialto. Na placach i mostach panował zwykły gwar, wszędzie było pełno ludzi. Teraz wydawało mi się to już całkiem normalne przyglądać się staromodnie odzianym wenecjanom przy ich codziennej pracy. Uczucie wyobcowania, które na początku było jeszcze tak obezwładniające i wyprowadzało mnie

z równowagi, teraz znacznie osłabło. Niemal nie zauważałam tego, że brakowało tutaj terkoczących łodzi silnikowych. Także w przyszłości w mieście nie było samochodów i dlatego te różnice wcale nie były tak wielkie. Tylko wieczorem, kiedy robiło się ciemno, widać było wyraźniej, że znalazłam się w przeszłości. W dalszym ciągu nie mogłam się przyzwyczaić do braku jakiegokolwiek elektrycznego oświetlenia. Bo przecież pochodnie i lampiony to nie to samo co latarnie i oświetlone witryny sklepowe. – To tam – wskazał Gino, zatrzymując się u stóp drewnianego mostu Rialto. Faktycznie, w pobliżu wejścia na most rzesza robotników właśnie kładła fundamenty. Patrzyłam zafascynowana. Plac budowy szczelnie otoczono groblą, przez którą nie mogła przelać się woda. Wokół wznosił się wał z drewna, ziemi i kamieni i w tak powstałym wykopie robotnicy wznosili budynek. Z mulistego podłoża wystawały setki pali. Między nimi umieszczono warstwę poprzecznie ułożonych belek, na których wspierały się ściany. Gotowe rzędy cegieł osiągnęły właśnie wysokość sięgającą ponad lustro wody. Po szerokiej przerwie od strony kanału można było poznać, gdzie później będzie znajdowała się brama. Dwóch robotników uwijało się przy wznoszeniu tylnej ściany przyszłego westybulu. Pozostali członkowie brygady budowlanej murowali ściany zewnętrzne. Przyjrzałam się dokładnie wszystkiemu, aż wreszcie mój wzrok zatrzymał się na tylnej ścianie westybulu. – Tam z pewnością byłoby dobre miejsce dla mojej wiadomości – powiedziałam, nieobecna duchem. – Mam ją dać jednemu z tych ludzi? – spytał Gino. – No cóż… Właściwie ta wiadomość jest… na później. Pomyślałam, jakie by to było teraz praktyczne, gdyby wszyscy robotnicy poszli na obiad, a ja miałabym okazję w spokoju ukryć szmaciane zawiniątko w odpowiednim miejscu. Nie bardzo mogłam zejść po jednej z drabin do wykopu i powiedzieć: „Sorry, chłopaki, ale muszę sobie teraz tu znaleźć fajną kryjówkę, gdzie mogłabym włożyć mój list, nie przeszkadzajcie sobie w pracy”. Usilnie zastanawiałam się, jak niezauważenie ukryć list w czasie, gdy ci faceci tam grzebią. Odpowiedź wydawała się w gruncie rzeczy prosta: to było niemożliwe. Zniechęcona gapiłam się w wykop. Potem odetchnęłam. Nie poddam się tak łatwo! To się jakoś musi dać zrobić. W końcu pan Bjarnignokki znalazł ten list w przyszłości, czyż nie?

Kiedy ja w dalszym ciągu roztrząsałam ten dylemat, głos zabrał Gino. – Mam dać czy nie? – spytał. Widać było po nim, że martwi się o to, by ostatnia rata zapłaty nie przeszła mu koło nosa. – Jest taka sprawa – powiedziałam z ociąganiem, pokazując mu pakiecik. – Muszę ukryć tę paczuszkę na placu budowy. I to tak, żeby tam… została. – Wiadomość, której nikt ma nie otrzymać? – Piegowata twarz Gina skrzywiła się z powątpiewaniem. „W każdym razie nie przez najbliższe pięćset lat” – chciałam wyjaśnić, ale wyraźnie przeszkodziła mi w tym blokada, bo nie zdołałam tego wyartykułować. – Och – powiedział Gino. – Teraz rozumiem. Taki rodzaj ochronnych czarów, prawda? Słyszałem już o ludziach, którzy robią coś takiego. W czasie budowy nowego domu składają ofiary ze zwierząt i grzebią je w fundamentach. – Zerknął na paczuszkę. – Jest tam martwe zwierzę? – Nie, tylko list. – Z wdzięcznością podchwyciłam jego pomysł. – Hmm, pewien rodzaj listu z ochronnymi czarami. – I trzeba go tam zakopać. – Ale tak, żeby nie dostała się do niego woda, inaczej nie zadziała. Musi przetrwać tak długo, jak długo będzie stał ten dom. – A więc trzeba go zamurować w ścianie – doszedł do wniosku Gino. – Właśnie – zgodziłam się z nim. – Myślałam o tylnej ścianie westybulu. Gdyby udało się to zorganizować. – Spojrzałam na niego uważnie. – Dam ci dwa razy więcej, niż dostałeś do tej pory, jeśli wymyślisz, jak to zrobić. – Naprawdę? – Popatrzył na mnie ucieszony. – Nic prostszego. Daj mi to, pani. – Wyjął mi paczuszkę z ręki i pobiegł. Przyglądałam się, jak przechodzi z wału na plac budowy i idzie do jednego z robotników. Rozmawia z nim przez chwilę, pokazując na mnie. Ten podąża za jego wzrokiem, ja zaś opieram się pokusie, by uciec, ale robotnik jest najwyraźniej tylko zaciekawiony. Gino podaje mu paczuszkę i zaraz potem robotnik macha kielnią (czy czego tam wtedy używano na budowie) i zamurowuje moją wiadomość w powstającym właśnie rzędzie cegieł. Gino zręcznie wspiął się na górę z wykopu i uśmiechnął do mnie szeroko. – Załatwione.

Nie mieściło mi się w głowie, że tak łatwo poszło. – Co mu powiedziałeś? – Cóż, prawdę. Że przyniosłaś, pani, list ochronny dla tego domu i że trzeba go zamurować. – I on tak po prostu to zrobił? – No cóż, przedtem mu powiedziałem, że dasz mu, pani, za to solda. Założyłem te pieniądze. – Gino uśmiechnął się odrobinę krzywo. – I powiedziałem, że biskup poświęcił list. No, żeby nie myślał, że to jakiś szatański interes. – Mądry chłopak z ciebie – pochwaliłam go, wygrzebując kilka monet. – Masz, za twoje wydatki i starania. Ponieważ tak elegancko załatwił mój problem, dałam mu znacznie więcej, niż było umówione. Znowu uśmiechnął się od ucha do ucha, a ja się cieszyłam, że on się cieszy. – Gino, jesteś spoko koleś! – Wyszło z tego: „jesteś doskonałym towarzyszem”, ale nie chciałam się czepiać drobiazgów. – Pomogę ci, pani, kiedy tylko będziesz mnie potrzebowała. – Uderzył się w piersi. Naraz odczułam potrzebę, żeby go chronić. Albo przynajmniej go przytulić i powiedzieć mu, jakim wspaniałym jest chłopcem. Nie bardzo mogłam mu powiedzieć, że urodził się w paskudnych, zacofanych czasach, w których nie ma ani szkoły, ani kieszonkowego. Spontanicznie odrzuciłam do tyłu welon i uśmiechnęłam się do niego. Potem zapytałam go, gdzie mieszka. Tylko na wypadek, gdybym faktycznie potrzebowała kiedyś jego pomocy. – W trzecim domu w uliczce farbiarzy za kościołem Madonna dell’Orto – powiedział, nim pożegnał się ze mną uprzejmym machaniem. Patrzyłam za nim, aż zniknął za najbliższym rogiem. Nim sama ruszyłam w drogę, spojrzałam raz jeszcze w kierunku placu budowy. Ściana urosła o kolejne rzędy cegieł, paczuszka została ukryta bezpiecznie na następne tysiąclecie. Przynajmniej do momentu, gdy pojawi się pan Bjarnignokki i ją znajdzie. Nagle zaczął mnie swędzieć kark. Lepiej się stąd zmyję, zanim przyjdzie tu ktoś, kto mnie rozpozna. Poza tym uznałam, że na ten dzień osiągnęłam już naprawdę bardzo wiele i zasłużyłam sobie na krótką przerwę. Przede wszystkim jednak na przyzwoity posiłek. Szybko odwróciłam się plecami do budowy i już chciałam ruszyć, kiedy wpadłam prosto na kogoś, kto najwyraźniej zawsze znajdował się w miejscu, w którym najmniej się go spodziewałam. Strach unieruchomił

mi kończyny i sparaliżował mnie tak, że nie byłam w stanie zrobić kroku. Przede mną stał Alvise Malipiero i gapił się na mnie. Przeklęłam się w duszy za to, że zapomniałam opuścić welon, wtedy być może przeszedłby koło mnie obojętnie. – Patrzcie tylko – powiedział przeciągle. – Zdaje mi się, że znowu jesteś na fali. Przełknęłam ślinę, a potem gwałtownie zaczerpnęłam powietrza, żeby w razie czego móc krzyczeć, gdyby wpadł na pomysł, by tutaj, przy tych wszystkich ludziach, zrobić mi coś złego. Ale on po prostu stał i patrzył na mnie pozbawionymi współczucia ciemnymi oczami, pod których spojrzeniem wszystko, co żywe, mogło zamienić się w lód, jeśliby patrzył na to wystarczająco długo. W każdym razie tak mi się zdawało, bo jeszcze przed chwilą było mi całkiem ciepło, a teraz nagle poczułam, że mam zimne dłonie i stopy. To była oczywiście wina strachu, ale to nie sprawiało, że uczucie stawało się mniej realne. A jednak obok strachu pojawiło się słabe uczucie zadowolenia, gdy zauważyłam że mój SONG pozostawił u niego widoczne ślady. Nos miał gruby, zaczerwieniony i spuchnięty, a w dziurkach widać było nawet skrzepłą krew. – Na pewno zadawałaś już sobie pytanie, dlaczego obudziłaś się cała i zdrowa? – spytał Alvise życzliwym tonem. Milczałam. – Oczywiście to nie było żadne przeoczenie, żebyś nie myślała. Tak nakazywały okoliczności, a więc musiałem cię oszczędzić. Choć naprawdę byłem zdania, że równie dobrze można cię było wrzucić do kanału. Z workiem na głowie. Przezwyciężyłam sztywność kończyn. Zdawało mi się, że chce mi coś o sobie powiedzieć, dlaczego więc nie miałabym wykorzystać okazji? Uzyskać informacje o wrogu, a jeśli to sam wróg chce mi o tym opowiedzieć, tym lepiej. Już wcześniej było dla mnie jasne, że zachowuje się tak z jakichś powodów i bardzo, ale to bardzo chciałam je poznać. – Jakie okoliczności tak nakazywały? – Podobno będziemy cię jeszcze potrzebować. Tak samo jak Trevisana. Aby rozwiązać pewien ważny problem. – Kto tak powiedział? Twój tak zwany pan? Wlepił we mnie wzrok. – Sam sobie jestem panem! – Ach tak? A kto zadecydował, że mam pomóc rozwiązać ten problem? Pomijając już fakt, że nie mam na to żadnej ochoty i że ty i twój pan możecie sobie na to długo poczekać. – To miało zabrzmieć luzacko, ale głos mi drżał.

Alvise zauważył to i się roześmiał. – Ty głuptasie. Uważasz, że masz coś do powiedzenia? Żyjesz jeszcze, bo pomożesz nam kogoś zabić. Spojrzałam na niego z przerażeniem. – Masz nierówno pod sufitem! Poważnie sądzisz, że zrobię coś takiego? – Kiedy przyjdzie czas. Tak zostało to przepowiedziane. – Ale przez kogo? – rzuciłam jakby mimochodem w nadziei, że zdradzi mi to po prostu przez nieuwagę. Sebastiano wspominał, że musi być ktoś, kto pomaga Alvisemu w podróżach w czasie. Musiało chodzić o Strażnika, bo tylko oni byli w stanie to zrobić. Wiedzieli też, co się zdarzy w przyszłości, łącznie ze zmienionym następstwem zdarzeń, mogli bowiem zobaczyć to w swoich magicznych lustrach. – Chciałabyś wiedzieć, co? – spytał Alvise. Szyderczo potrząsnął głową. – Dowiesz się tego w chwili swej śmierci. Może. Kiedy zrobił krok w moją stronę, spostrzegłam, że dobył sztyletu. Nim zdołałam zrobić unik, był już przy mnie. Stanął tak blisko, że jego kaftan dotykał rąbka mojego welonu. W nozdrza uderzył mnie znowu jego zapach: mydło, czysta wełna, drzewo cedrowe. Najchętniej wykonałabym potężny sus w tył, aby umknąć przed tą znienawidzoną wonią, ale wtedy znalazłabym się w kanale. Przez chwilę poważnie rozważałam, czy nie lepsza będzie kąpiel w gloniastej zupie od dalszej pogawędki z Alvisem, ale on przytrzymał mnie, łapiąc za końce chusty, którą owinęłam sobie ramiona. Nóż wsunął między fałdy tkaniny tak, że dotykał nim mojego gardła. – Sam powiedziałeś, że jeszcze mnie potrzebujesz… Gardziłam sobą za ten błagalny ton w moim głosie, ale nic nie mogłam na to poradzić. Nerwowo rozejrzałam się na prawo i lewo. Brzegiem kanału przechodziło wielu ludzi, na budowie kręcili się mężczyźni, ale nikt nie zwracał na nas uwagi. Alvise trzymał nóż zręcznie ukryty. – Oczywiście, że cię potrzebuję – powiedział. – Ale nikt nie ustalił, jak masz wtedy wyglądać. Na przykład mog­łabyś mieć kilka ładnych dodatkowych dziurek w swojej ślicznej buzi. A żyłabyś dalej. – Czubek sztyletu wwiercał mi się od dołu w podbródek. – Przy czym jestem w pełni skłonny do negocjacji. Powiedzmy, że ja cię nie potnę, a ty mi za to zdradzisz,

przez które wrota czasu Sebastiano przeszedł ostatnim razem. Albo gdzie masz ukrytą maskę. – Zgubiłam ją – odparłam. Równocześnie usłyszałam poirytowany głos, który wydał mi się dobrze znajomy. – Ach, tutaj jesteś. Jak tylko zatrzymam się na chwilę przed jakimś kramem, ty od razu znikasz. To była Dorotea. Nie mogłam jej wprawdzie zobaczyć, bo stała za Alvisem, ale zjawiła się jak na zawołanie, żeby mnie uratować. – Doroteo, dobrze, że jesteś – wyrzuciłam z siebie zduszonym głosem. W następnej chwili pojawiła się w moim polu widzenia. Jej rude loki spływały falami spod eleganckiego żółtego jedwabnego welonu – żółty był najwyraźniej jej ulubionym kolorem – i otaczał ją zapach, który Klaryssa podarowała nam na przyjęcie u Trevisana. Widocznie zorganizowała sobie uzupełnienie zapasów perfum. – Cóż ty tu robisz, na miłość boską? – zapytała Alvisego. – Muszę tylko szybko pociąć jej twarz – powiedział Alvise obojętnie. – Nie chce mi zdradzić tego, co chcę wiedzieć. A ja muszę się tego dowiedzieć, bo to ważne. Może lepiej zaczekaj poza zasięgiem słuchu, w przeciwnym razie nic nie będzie mogła mi wyjawić. No tak, miał na myśli blokadę! Usiłowałam zaczerpnąć powietrza. – Doroteo – odezwałam się błagalnie. – Oszalałeś? – zaatakowała go. – Biada ci, jeśli ją potniesz. – Podeszła do Alvisego i spojrzała na niego z naganą. – Krew pobrudziłaby moją piękną chustkę. Już dawno chciałam ją odzyskać. – Zdecydowanym ruchem chwyciła chustę, którą okryłam sobie ramiona, i zerwała ją ze mnie. Zaraz potem wycofała się. – No, jeśli o mnie chodzi, teraz możesz zrobić to, co musisz. Ale może lepiej tam, pod bramą, stamtąd nie będzie was widać. A ja poczekam z drugiej strony, przy moście. – Doroteo! – wyrwał mi się przerażony okrzyk, ale ona zdążyła już odejść. Alvise pociągnął mnie w kierunku bramy. – Tutaj jesteśmy całkiem sami. – Nóż wwiercał mi się w skórę. – Gadaj, żmijo! – Wiedziałem, że przyjdziesz tu, żeby zobaczyć budowę! – To był zachwycony głos Matthiasa Tasselhoffa vel Mattea Tassiniego. Nóż zniknął, nim zdążył zostać użyty. Alvise szybko mnie puścił i cofnął się o krok. Zza niego wyłoniła się pulchna sylwetka Matthiasa. Stał w uliczce przed bramą i zaskoczony mierzył

wzrokiem Alvisego. – A cóż ciebie łączy z Anną, Malipiero? – On już właśnie miał iść – powiedziałam natychmiast. Głos mi drżał i ledwie mogłam utrzymać się na nogach, tak z ulgi trzęsły mi się kolana. – Ona ma rację. – Alvise uśmiechnął się uprzejmie. – Na tę rozmowę będzie jeszcze czas później. – Obrócił się na pięcie i odszedł zamaszystym krokiem. – Czego ten chłopak od ciebie chciał? – spytał Matthias, marszcząc czoło. – Czyż nie było go ostatnio na przyjęciu u Trevisana? Coś mi się wydaje, że naprzykrzał ci się już w westybulu, prawda? – „Naprzykrzał się” to nie jest najlepsze określenie – powiedziałam. – A jakie byłoby dobre? „Zabić” – pomyślałam. Ale nie mogłam tego powiedzieć ze względu na blokadę. – On mnie tylko po prostu… zdenerwował – odparłam. – Swoim… hmmm… nieuprzejmym zachowaniem. Jeśli zastanawiasz się, co o nim sądzę, to nie znoszę go. – Przynajmniej tyle mogłam powiedzieć. – A skąd go w ogóle znasz? – Och, to długa historia… A ty skąd go znasz? – Jest naszym sąsiadem. Zaschło mi w ustach. – Chcesz powiedzieć, że on tutaj mieszka? – Nie, koło naszego starego domu na Campo dei Mori. I nie znam go aż tak dobrze. Ten człowiek budzi we mnie grozę, sam nie wiem dlaczego. – Usłużnie podał mi ramię, żebym mogła, jak prawdziwa szlachetnie urodzona panienka, ująć go pod rękę. Nie zastanawiałam się długo i uczyniłam to, już choćby po to, żeby się go przytrzymać. Po ataku Alvisego czułam się nieco roztrzęsiona i tylko jednym uchem słuchałam Mattea, który rozwodził się o postępach w budowie palazzo. Cały czas mi się zdawało, że czuję na sobie metaliczne ostrze. Również oburzenie bezlitosnym zachowaniem Dorotei ustępowało bardzo powoli. Zastanawiałam się jednocześnie, w jaki sposób mogłabym znaleźć się w sytuacji, w której wbrew swojej woli pomogłabym uśmiercić Trevisana. To, że chodziło o niego, nie ulegało wątpliwości. Oczywiście nigdy nie popełniłabym dobrowolnie tak straszliwego czynu, dlatego trudno mi było nawet myśleć o tym, jakie okoliczności mogłyby mnie do tego zmusić.

Przysięgłam sobie, że żadne. Nawet jeśli miałoby mnie to kosztować życie! A ponieważ już wiedziałam, teraz będę szczególnie uważała na to, by do tego nie dopuścić. Najlepiej w ogóle nie będę się zbliżać do Trevisana. Choćby po to, żeby wykluczyć, że przez przypadek podstawię mu nogę, a on spadnie ze schodów i złamie sobie kark. Albo żeby zapobiec temu, że coś, co powiem, zdenerwuje go tak bardzo, że dostanie ataku serca. Przy tych dziwacznych ewentualnościach w trakcie podróży w czasie wszystko jest możliwe. – …ochoty odrobinę się posilić? – dobiegł mnie głos Matthiasa. – Proszę? – spytałam. – Czuję lekki głód – powiedział grzecznie. – Spytałem, czy również ty miałabyś ochotę odrobinę się posilić. W takim przypadku moglibyśmy iść po coś do tego ulicznego kucharza naprzeciw, gotuje bardzo smacznie. – Och, chętnie. – Wprawdzie pojawienie się Alvisego całkowicie przepędziło mój głód, ale wszystko było dobre, by odwrócić moje myśli. Cały czas trzymając Matthiasa pod rękę, podeszłam razem z nim do kramu z jedzeniem. Uliczny kucharz ustawił tutaj niewielki ruszt, z którego dobiegał smakowity zapach pieczonego kurczaka. Do tego był świeży biały chleb. Ze zdumieniem przysłuchiwałam się, jak Matthias każe sprzedawcy pokroić kromki chleba w trójkąty i przełożyć mięsem. Efekt tej operacji został mi zaserwowany na deseczce. Wyglądał jak oryginalne tramezzino. Tak samo jak tamto, które miałam zjeść z Matthiasem w przyszłości na Campo Santo Stefano. – Ale odpał – mruknęłam (wyszło mi z tego: „To wielce zadziwiające”). – Moim zdaniem tak jest smaczniej – powiedział Matthias. – Sam nie wiem dlaczego. Ale tak właśnie najbardziej lubię jeść chleb. I przez cały czas już się cieszyłem, że przyjdę z tobą do tego kramu i że tak nam to podadzą. Nawet jeśli inni uznają to za dziwaczne. Zapłacił handlarzowi, a potem usiedliśmy na obramowaniu studni i jedliśmy nasze tramezzini, dokładnie tak samo, jak mieliśmy to zrobić pięćset lat później. Jak zrobiliśmy. Ech, do diabła! – Ja też uważam, że tak smakuje lepiej – oświadczyłam. – A niech innym się to wydaje dziwaczne! – Czasami mam jeszcze więcej dziwacznych pomysłów – zwierzył mi się Matthias. – Na przykład myję zęby przynajmniej trzy razy dziennie. To jest jak wewnętrzny przymus, przede

wszystkim wtedy, kiedy zjem coś słodkiego. – Och, to normalne – powiedziałam. – Ja też tak robię. No, chyba że zapomnę albo nie mam czasu – dodałam tytułem uzupełnienia. – Naprawdę? – Zastanowił się. – No cóż, moja matka też tak robi, ale poza tym nie znam nikogo, kto tak czyni. – W każdym razie to może przynieść tylko dobre skutki – zauważyłam. – Ze względu na psujące się zęby. – Właś­ciwie chciałam powiedzieć „profilaktykę próchnicy”, ale to przecież było to samo. – Wiesz, moim marzeniem jest to, by wszyscy zaczęli regularnie myć zęby. Jestem zdania, że wiele ludzkich nieszczęść ma swoje źródło właśnie w zepsutych zębach. Gdyby ludzie lepiej o nie dbali, na pewno byliby zdrowsi. To mnie całkowicie osłabiło. Najwyraźniej przeniósł z przyszłości swoją miłość do stomatologii. Tylko że tutaj nie mógł niestety zostać dentystą. W tych czasach tą pracą zajmowali się cyrulicy, a biorąc pod uwagę to, co robili, równie dobrze mogliby wykonywać to hydraulicy. Siedzieliśmy w milczeniu i patrzyliśmy na Canal Grande, po którym w barwnym korowodzie sunęły łodzie, tratwy i gondole. Było jasno i słonecznie, i przyjemnie ciepło. Chleb był chrupiący i świeży, a mięso kurczaka aromatyczne. Gdyby nie tak przerażające okoliczności, mogłabym się poczuć prawie dobrze. Miły nastrój został brutalnie zburzony, gdy Matthiasa zawołał kobiecy głos. – Matteo? A cóż ty tam robisz? Nawet nie musiałam się odwracać, żeby wiedzieć, kto zadał to pytanie. Zrzędzącego, wszystkowiedzącego tonu nie dało się pomylić z żadnym innym. I faktycznie, po chwili, szeleszcząc, pojawiła się Juliane Tasselhoff vel Giulia Tassini i zmierzyła swego syna karcącym wzrokiem. – Miałeś pilnować robotników na budowie, a nie lenić się w słońcu! – Potem popatrzyła na mnie w taki sposób, jakbym zwabiła tu Matthiasa jakimiś podstępnymi sztuczkami. – Czy to nie ta dziewczyna, która ma trochę nie po kolei w głowie? Jak ona miała na imię? Anna? – Mamo, proszę cię – powiedział Matthias, nieprzyjemnie dotknięty. – Widzisz przecież, że robotnicy pilnie pracują – dodał nieco bardziej zdecydowanie. – Nie lubią, kiedy ktoś przez cały czas patrzy im na ręce. Zapewne miał nadzieję, że jego matka sobie pójdzie, ale stała tu, jakby wrosła w ziemię,

i nie spuszczała z nas wzroku. Straciłam ochotę na konsumowanie tramezzini w promieniach słońca. Wstałam i otrzepałam suknię z kurzu. – Muszę iść. Miło cię było zobaczyć, Matteo. Może któregoś dnia znowu się spotkamy. Powiedziałam to tylko tak sobie, ponieważ przypuszczałam, że jest to pożegnanie na zawsze. Nagle poczułam, że łzy napływają mi do oczu. Szybko opuściłam welon, żeby nikt nie zobaczył, w jakim jestem nastroju. Matthias Tasselhoff był jedynym łącznikiem z moimi czasami. Urodził się w tym samym roku co ja. I chociaż nie pamiętał mnie ani swojego wcześniejszego życia, wydawał mi się czymś w rodzaju liny ratunkowej. Jak teraz pójdę, ta lina się urwie. – Pozdrów swego drogiego małżonka, pani – powiedziałam uprzejmie do Juliane Tasselhoff. – I życzę wiele szczęścia w nowym domu. Niech przetrwa w pełnym blasku przez całe stulecia. To życzenie było oczywiście samolubne, ale dlaczego Tasselhoffowie też nie mieliby czegoś z tego mieć? Już choćby ze względu na Matthiasa, któremu życzyłam naprawdę wiele szczęścia w życiu. – A z tymi zębami… nie daj się od tego odwieść – powiedziałam do niego spontanicznie. – Jestem tego samego zdania co ty: trzeba je myć jak najczęściej. Przede wszystkim wieczorem! Po tych słowach natychmiast się odwróciłam i pospiesznie odeszłam.

Kolejne dni upłynęły na jałowej bezczynności. Najbardziej ekscytującym przeżyciem było targowanie się z Faustyną. Za każdy kawałek mydła, każdy czysty ręcznik i każde najmniejsze, wysuszone jabłko żądała bajońskich sum. Robiłam, co mogłam, żeby je stargować, ale musiałam jeść i myć się, więc moje oszczędności szybko topniały. Do następnej fazy księżyca jeszcze wystarczy, ale jeśli do tej pory Sebastiano się nie pojawi, będzie kiepsko. Ze strachu, że spotkam Alvisego, niemal nie ważyłam się wychodzić za próg. Byłam przekonana, że regularnie sprawdzał miejsca, w których mogłabym się pojawić. Co kilka dni, starannie okryta welonem, szłam do sklepu z maskami, ale pozostawał opuszczony, drzwi zaś były zaryglowane. Większość czasu tkwiłam w dusznym, zatęchłym pokoiku na strychu w domu Faustyny i czekałam na powrót Sebastiana.

Często myślałam o Barcie i zastanawiałam się, co musi znosić w więzieniu. Z tego, co do tej pory usłyszałam, nie obchodzono się tam z ludźmi zbyt delikatnie. Amnesty International miałaby tutaj pełne ręce roboty. Ale jeszcze bardziej moje myśli zajmowała Klaryssa. Czasami zaczynałam wątpić, czy w ogóle jeszcze żyje. Czułam się wtedy tak paskudnie, że zagrzebywałam się w łóżku i ryczałam. Poza tym było mi strasznie szkoda siebie samej. Myśl o tym, że być może będę uwięziona tutaj na dłużej, wpędzała mnie w depresję. Po kilku dniach już nie wiedziałam, co bardziej cuchnie: moje ciuchy czy ja sama. Mimo to zadawałam sobie pytanie, czy nie zdołałabym przyzwyczaić się do tego. Ale odpowiedź nieodmiennie brzmiała „nie”. W sumie jednak nędzne warunki higieniczne były bez znaczenia, bo zbliżała się kolejna faza księżyca, a Sebastiano nie nadchodził. Teraz obawiałam się już nie tego, że może się spóźnić, lecz jedynie tego, że mógł nie poradzić sobie z chorobą. Że nie wróci, José i Esperanza też nie, a ja pozostanę tu na wieki! Płakałam coraz częściej. W tej rozpaczy przestałam nawet targować się z Faustyną o chleb i ser czy ręczniki. W efekcie jadłam bardzo niewiele i właściwie przestałam się myć. W końcu do kolejnej fazy księżyca zostały już tylko trzy dni, potem dwa, potem jeden. A potem nadszedł czas, gdy powinnam wyruszyć w drogę. Zrobił się wieczór, a ja zaczęłam liczyć godziny. Nie wiedziałam dokładnie, kiedy jest ten właściwy moment, ale nie ulegało wątpliwości, że to powinno się zdarzyć tej nocy. Liczyłam to wciąż na nowo i na pewno się przy tym nie pomyliłam. Ale to już nie miało znaczenia, bo znowu będę musiała przeżyć w tych starych, złych czasach kolejne dwa tygodnie, aż do następnej fazy księżyca. A potem najprawdopodobniej całą resztę mojego życia. Zrozpaczona, zasnęłam.

Miałam zwariowany sen, w którym Sebastiano zapukał do drzwi Faustyny. Otworzyła mu i zaczęła trochę zrzędzić, bo wyciągnął ją z łóżka w środku nocy. Ale potem zrobiła się milsza i nawet posunęła się do stwierdzenia, że jest jej ulubionym lokatorem, choćby ze względu na swoją wielkoduszność. Niby mimochodem wspomniała, że jego małżonka ma zupełnie inny charakter i że można

ją właściwie niemal nazwać skąpą. Małżonka słyszała we śnie każde słowo. Ale było mi zupełnie obojętne, że monna Faustyna uważa mnie za skąpą. W zamian ja uważałam ją za chciwą, co się dobrze uzupełniało. A więc nie było powodu się złościć. W moim śnie Sebastiano wszedł na górę po schodach. – Wróciłem – powiedział. W tym momencie obudziłam się i gwałtownie usiadłam. I wydałam z siebie głośny krzyk, widząc Sebastiana stojącego obok mojego łóżka. Miał w ręku lampion, oświetlający od dołu jego twarz. – Wróciłeś! – wyjąkałam. – No przecież mówię. Zaczęłam płakać, nie mogłam się powstrzymać. – Tęskniłaś za mną? – spytał. – Nie wyobrażaj sobie za wiele – chlipnęłam. Podniósł jedną brew. – Mam sobie pójść? – Przestań! Wygramoliłam się z łóżka, żeby lepiej mu się przyjrzeć. W świetle świecy jego twarz wyglądała jeszcze trochę blado, ale poza tym nie było już po nim widać choroby. Jego oczy lśniły błękitem jak dawniej i wrócił również bezczelny uśmieszek. Matthiasowi sprawiłyby ogromną radość jego lśniąco białe zęby. W dodatku z tą swoją nieprzyzwoicie atrakcyjną twarzą wyglądał tak, jak podczas naszego pierwszego spotkania: Zwycięzca. Nie potrzebował koszulki z takim napisem, on po prostu nim był. – Wyglądasz… na zdrowego – powiedziałam. Zabrzmiało to kretyńsko nieporadnie. – Nie ma się co dziwić. Dali mi całe mnóstwo zastrzyków i tabletek. Dobiegające z dołu trzaskanie drzwi świadczyło o tym, że monna Faustyna zniknęła w wychodku, mogliśmy więc przez chwilę rozmawiać bez przeszkód. I dobrze się złożyło, bo aż się paliłam do tego, żeby się dowiedzieć, co się tymczasem wydarzyło. – Byłeś w szpitalu? – spytałam. Skinął głową.

– Osiem dni, z tego dwa pierwsze na oddziale intensywnej terapii. – Och – powiedziałam wystraszona. – A co ci dokładnie było? – Zapalenie płuc. Właściwie chcieli mnie jeszcze zatrzymać kilka dni na obserwacji. Ale ja po prostu uciekłem. Coś we mnie stopniało. – Och! Zrobiłeś to specjalnie dla mnie? Żebym nie musiała tu tkwić przez kolejne dwa tygodnie? – Hmm… No cóż, właściwie zrobiłem to ze względu na twój list. – Przeczytałeś go? – spytałam z niedowierzaniem. Skinął głową. – José pokazał mi w szpitalu kopię. Ktoś przysłał ten dokument na nasz wydział, wnioskując o nadanie mu świadectwa autentyczności. Byłam zachwycona. – To naprawdę zadziałało? – Wyjaśniłam mu, jak do tego wszystkiego doszło, a on pokręcił głową i powiedział, że nikt by nie zrobił tego lepiej ode mnie. Podekscytowana przerwałam mu. – A więc wiesz także, co stało się z Klaryssą i Bartem! I że Trevisan zniknął. – Dlatego czym prędzej wróciłem. José i ja natychmiast się tym zajmiemy. – A przedtem szybko zawieziesz mnie z powrotem, bo akurat przypadkowo jest odpowiednia pora? – spytałam. – Dziś w nocy jest zmiana fazy – dorzuciłam tytułem wyjaśnienia. – Dokładnie to policzyłam i chciałabym wreszcie wrócić do domu. Zmarszczył czoło. – Hmm… oczywiście. Jeśli sobie tego życzysz. Czerwona gondola stoi w westybulu domu Marietty. José zresztą też tam jest. – Jego spojrzenie zmiękło. – Nawiasem mówiąc, ta historia z listem to był genialny pomysł. Jesteś nadzwyczajną dziewczyną, Anno. – Czułam się też w najwyższym stopniu nadzwyczajna w znaczeniu nadzwyczajnie nieumyta. Ale to najwyraźniej Sebastianowi w ogóle nie przeszkadzało. Chwycił mnie za ramiona i długo na mnie patrzył. – Anno, bardzo się cieszę, że znowu cię widzę. – Jego spojrzenie wbiło się w moje oczy. Nagle zabrakło mi tchu. Stał o wiele za blisko. – Nie mam już nic czystego do ubrania – poskarżyłam się. – Można powiedzieć, że jestem spłukana i śmierdzę jak nie wiadomo co.

A wtedy on bez słowa przyciągnął mnie do siebie i pocałował. Gdy poczułam jego wargi na moich, przemknęło mi przez głowę, że na pewno zaraz zemdleje pod wpływem woni mojego ciała. Ale nic takiego się nie stało, a on całował mnie coraz gwałtowniej, aż w końcu przestałam myśleć i odwzajemniłam mu się pełnym namiętności pocałunkiem. Zapewne w następnej chwili oboje padlibyśmy razem na łóżko, ale usłyszeliśmy dobiegający z dołu głos Faustyny. – Życzycie sobie coś jeszcze zjeść? Kupiłam właśnie świeże salami. Mogłabym odstąpić wam kawałek po bardzo korzystnej cenie! Sebastiano z ociąganiem wyzwolił się z moich objęć. – Damy sobie radę, wielkie dzięki – krzyknął w dół przez ramię. – Poza tym zaraz wyjeżdżamy. Odetchnęłam głęboko. Czułam, jak drżą mi kolana. – To najpiękniejsze słowa, jakie kiedykolwiek do mnie powiedziałeś. Wyszczerzył zęby. – Naprawdę? A ja myślałem, że były nimi słowa, jakimi prawiłem ci komplementy na temat twoich złotych pukli. Musiałam się roześmiać, choć od pocałunku ciągle drżały mi kolana. Pospiesznie narzuciłam na bieliznę najmniej brudną suknię i wskoczyłam w buty. Z próby uczesania się szybko zrezygnowałam. Moje włosy były po prostu za bardzo skołtunione. Jutro je umyję co najmniej pięć razy, a potem wyleję na nie podwójną porcję odżywki. A potem szybciutko zapomnę, w jakim stanie znajdowały się przez kilka ostatnich tygodni. – No, gotowe – powiedziałam. – Jeśli o mnie chodzi, możemy iść. – Spojrzałam na niego odrobinę niepewnie. – Idziesz ze mną, prawda? – Oczywiście. Przyprowadziłem cię tutaj i odprowadzę cię z powrotem. Ulżyło mi. – A więc wszystko w porządku. Naprawdę byłam zdecydowana w to uwierzyć. Na razie broniłam się przed myśleniem o tym, co będzie ze mną i z Sebastianem po moim powrocie. Jakoś się to poukłada. Na pewno. Ale przedtem trzeba było jeszcze załatwić ważniejsze sprawy. Na przykład prysznic. Śniadanie w hotelu z mamą i tatą. Tosty z nutellą, bułka z dżemem, kakao. Sok pomarańczowy. A potem czekolada i lody, aż mi się od nich zrobi niedobrze.

Sebastiano rozejrzał się po strychu. – To wszystko niech tu zostanie, nie będziesz już tego potrzebować. – Och, poczekaj. – Pospiesznie wygrzebałam z mojej skrzyni maskę. – Zabiorę ją. – Wsunęłam ją do kieszeni, gdzie przechowywałam też parę monet, które mi pozostały, i małą figurkę świętego od Jacopa. – Zgubisz je w powrotnej drodze – zauważył Sebastiano. – Ale przynajmniej nie wpadną w ręce Alvisego. – Skąd ten pomysł? – Chciał wiedzieć, gdzie mam maskę. Sebastiano gwałtownie odwrócił się w moją stronę. – Co? Widziałaś go? Kiedy? Nasłuchiwałam przez chwilę, co dzieje się na dole, a potem opowiedziałam mu szeptem o moim spotkaniu z Alvisem i Doroteą na placu budowy Palazzo Tassini. Sebastiano słuchał w milczeniu. Jego twarz stawała się coraz bardziej posępna. Kiedy skończyłam, patrzył tak ponuro, że nieomal zaczęłam się go bać. – Ten człowiek pożałuje jeszcze kiedyś, że się w ogóle urodził – powiedział Sebastiano. – Osobiście się o to zatroszczę. – Jego głos brzmiał spokojnie, ale jednocześnie dało się w nim wyczuć zabójczą desperację. Gdyby teraz Alvise przypadkiem pojawił się w pobliżu, między nimi dwoma z pewnością wybuchłaby walka. Ta myśl napawała mnie strachem, bo przecież Sebastiano dopiero niedawno nawiązał znajomość ze sztyletem Alvisego. Z drugiej strony w pewien sposób podniecało mnie to, że z mojego powodu chciał się dobrać Alvisemu do skóry. Określenie „Obrońca” nabrało dla mnie całkiem nowego, realnego znaczenia. W każdym razie już się nie bałam i to mnie cieszyło. Czułam się szczęśliwa, że wracam do domu. Monna Faustyna czekała na nas z oskarżycielską miną i oświadczyła, że właściwie powinniśmy zapłacić jej czynsz za następny tydzień, bo nasz wyjazd jest dla niej wielkim zaskoczeniem. – Postarałabym się o nowych lokatorów, gdybym wiedziała, że już się wyprowadzacie. – Zapłacimy za jeden dzień dodatkowo, ale tylko z czystej uprzejmości –

poinformowałam ją. – I chcemy za to porządny kawałek sera. Świeżego sera, a nie tego z zeszłego tygodnia. Z chlebem oczywiście. – Dostrzegłam zdziwiony wzrok Sebastiana i odchrząknęłam. – Nie jadłam kolacji – wyjaśniłam. – Chcecie mnie zrujnować – lamentowała monna Faustyna, ale to nie przeszkodziło jej w przygotowaniu tego, czego sobie zażyczyłam, i schowaniu zręcznym gestem monet, które podał jej Sebastiano. – A co z waszymi rzeczami, nie zabieracie ich? – dopytywała się. – Nie będziemy ich już potrzebować. W związku z tym pożegnanie ze strony Faustyny wypadło znacznie milej, niż można się było tego spodziewać. Wydawało mi się nawet, że nim wyszliśmy, dostrzegam na jej twarzy cień uśmiechu. – Jedno jest pewne – zauważyłam, stojąc na zewnątrz na uliczce i zajadając chleb z serem. – Ta kobieta umie twardo negocjować. – Ty także – odparł Sebastiano z uśmiechem. – W tych czasach samotnym kobietom nie pozostaje nic innego – oświadczyłam, właściwie traktując to jako żart, ale w chwili gdy wypowiadałam te słowa, dostrzegłam, jak bardzo są trafne. Sebastiano również wziął kęs chleba z serem, potem znowu ja, a kiedy doszliśmy do przystani, wszystko było zjedzone. Wgramoliliśmy się do gondoli, którą tam przycumował. Przytwierdził lampion w przewidzianym do tego celu uchwycie i umieścił wiosło w dulce. Przeszedł na rufę gondoli i odepchnął ją od nabrzeża. Zręcznymi ruchami manewrował gondolą w plątaninie ciemnych kanałów. Tymczasem ja siedziałam na ławeczce i przyglądałam mu się ukradkiem. Nie było go widać zbyt wyraźnie, bo lampion znajdował się na drugim końcu łodzi. Także pochodnie i latarnie, które płonęły na brzegach kanałów, dawały niewiele światła. Mimo to mojej uwadze nie uszedł niemal żaden szczegół jego wyglądu. Posępny wyraz twarzy, silna linia ramion, zarys nóg. Widziałam nawet lekki błysk w jego oczach. Zadawałam sobie pytanie, o czym myśli, przeciągając raz po raz wiosłem przez wodę i wpatrując się ponad moją głową w ciemność. Może się zastanawiał, jak wyciągnąć Barta z więzienia i dowiedzieć się, co stało się z Trevisanem i Klaryssą? Jak to zrobić, żeby przechytrzyć Alvisego i ostatecznie go pokonać? Na miejscu Sebastiana w ogóle nie myślałabym o niczym innym i pewnie bym się trzęsła ze strachu. Ale nie byłam na jego miejscu. Byłam tylko dziewczyną, która przypadkowo

wylądowała w przeszłości. Dołożyłam swoją cegiełkę do tej całej historii i ryzykując własne życie, uratowałam mężczyznę, o którego chodziło. Wystarczająco wiele ryzykowałam i przeszłam. A teraz mogę wrócić do domu i nie mieć już z tym wszystkim nic wspólnego. Pytanie tylko, skąd wzięło się to dziwne uczucie. Prawie tak, jakbym miała wyrzuty sumienia. Choć właściwie wydawało się to niemożliwe, bo nie było po temu żadnego rozsądnego powodu. Ani jednego. Zdecydowanym ruchem wyprostowałam ramiona i wpatrywałam się uparcie w ciemność, aż w polu widzenia pojawił się dom uciech. Sebastiano przycumował gondolę do jednego z pali, które wystawały nad wodę. Wdrapałam się na nabrzeże i poczekałam, aż i on wysiądzie. W milczeniu dotarliśmy do bramy. Gwałtowniej niż trzeba zastukał kołatką. Marietta osobiście otworzyła nam drzwi. – Nareszcie jesteście. – Mimo nocnej pory była promiennie piękna. A przede wszystkim ładnie pachniała. Objęła mnie na przywitanie i pocałowała w policzek. Nawet nie zmarszczyła przy tym nosa, za co byłam jej bardzo wdzięczna. – Kazałam przygotować dla ciebie kąpiel i położyłam ci czystą odzież! – No, to jest prawdziwy czad! – zawołałam z zachwytem. Zabrzmiało raczej jak „cóż za niezmierzona dobroć”, ale tak czy owak płynęło z głębi serca. Z ociąganiem popatrzyłam na Sebastiana. – To znaczy, nie wiem, czy… – zaczęłam niepewnie. – Mamy jeszcze dość czasu – przerwał mi. – I w domu nie ma obcych mężczyzn – powiedziała Marietta. – Tej nocy nie ma żadnego przyjęcia. – Och, to jest… To nie było konieczne. – Nie odwołano go z twojego powodu – poinformował mnie Sebastiano – tylko po prostu dzisiaj jest niedziela. Zmieszana, skinęłam głową. Wcale nie chciałam tego wiedzieć tak dokładnie. Służąca zaprowadziła mnie na piętro do tego samego pokoju z łożem z baldachimem, gdzie już raz nocowałam. Po tych nędznych tygodniach na strychu u Faustyny cały tutejszy luksus niemal zwalił mnie z nóg. W kominku błogo płonął ogień, a przed nim stał duży ceber kąpielowy wypełniony parującą wodą. Dobiegła mnie uwodzicielska, orientalna woń. Ktoś, komu musiało szczególnie na mnie zależeć, dodał perfum do kąpieli. Służąca zaoferowała mi pomoc przy rozbieraniu się i myciu, ale, tak jak kiedyś,

oświadczyłam, że dam sobie radę sama. Rozebrałam się w mgnieniu oka. Przepocone i poplamione ubrania po prostu rzuciłam na podłogę i weszłam do cebrzyka. Westchnęłam z rozkoszy. Woda była gorąca, a ja poczułam się w niej wspaniale. Choć przez te wszystkie tygodnie nieustannie marzyłam o porządnym prysznicu, teraz musiałam przyznać, że gorąca kąpiel też była nie do pogardzenia. Prawdę mówiąc, był to wręcz totalny odjazd. To było lepsze niż prysznic. Zanurzyłam się głęboko w wodzie i przez chwilę po prostu rozkoszowałam się ciepłem i zapachem. Obok cebra stał stolik z czystymi ręcznikami i miseczką z mydłem. Mydło pachniało wiosennymi kwiatami i pieniło się obiecująco. Nacierałam nim skórę i wcierałam całymi kawałkami we włosy. Nie ma wątpliwości, potem poczuję się tak świeżo, jak już nie czułam się od dawna. Kilka razy zanurzyłam się razem z głową i zmyłam z siebie pianę, a potem powtórzyłam całą procedurę jeszcze dwa razy. Ależ mi było przy tym dobrze! Już nigdy nie spojrzę na mycie włosów jak na zło konieczne, które trzeba odfajkować w czasie codziennego prysznica, lecz uznam to za prawdziwy przywilej. Za następne kieszonkowe kupię sobie dziesięć różnych szamponów i użyję ich jednego po drugim. Będę tak robić przez całe godziny. Ależ to będzie przyjemność! Jeszcze przez jakiś czas leżałam w zmętniałej już wodzie i marzyłam o domu. W końcu woda ostygła, a w moje marzenia na jawie wkradły się niedobre myśli. Na przykład o tym, że wrócę z rodzicami do Niemiec i być może już nigdy nie zobaczę Sebastiana. Ta wizja naprawdę bolała i dlatego szybko ją przegoniłam. Wyszłam z pluskiem z cebra i energicznie wytarłam się do sucha jednym z przygotowanych ręczników. Na komodzie znalazłam też inne przybory kosmetyczne, wśród nich grzebień i rozmaite tygielki. W jednym z nich było coś w rodzaju balsamu do ciała. Tak w każdym razie pachniał, natarłam więc sobie nim obficie ręce. Grzebieniem rozplątałam włosy, które po umyciu wprawdzie były cudownie czyste, ale niestety jeszcze bardziej skołtunione niż przedtem. Ich rozczesanie zajęło mi sporo czasu. Potem zaplotłam sobie warkocz i przypomniało mi się nasze wspólne mycie włosów z Klaryssą. Natychmiast opadły mnie wyrzuty sumienia. Ja rozkoszowałam się kąpielą, a co się z nią teraz dzieje? Alvise mówił o tym, że może mu jeszcze wyświadczyć parę przysług, podobnie jak Trevisan. Jakież mordercze plany uknuł dla nich obojga? Z pewnością nie kończyły się dla nich

dobrze. Naraz zaczęło mi się znowu spieszyć, więc ubrałam się szybko. Musiał istnieć jakiś sposób, żeby poradzić sobie z Alvisem. Ale przede wszystkim uwolnić Klaryssę, Barta i Trevisana! Przepełniona palącą potrzebą omówienia tego wszystkiego z Sebastianem, o mało nie chwyciłam za cuchnące ciuchy. W samą porę dostrzegłam obiecaną czystą odzież rozłożoną na łóżku. Pachnąca biała bielizna dokładnie w moim rozmiarze, do tego niebieska jedwabna suknia z przetykanymi złotem sznurkami i delikatne pończochy, które można było przymocować tasiemkami powyżej kolan. Inaczej niż w czasie mojego pierwszego pobytu w tym pokoju, tym razem nie miałam skrupułów, by włożyć te ubrania. Znoszoną odzież zostawiłam na podłodze. Wzięłam tylko pas, bo w dalszym ciągu była do niego przytroczona sakiewka. Przejrzałam się szybko w lustrze. Ta renesansowa moda naprawdę miała w sobie coś, stwierdziłam. W takich sukniach kobieta mogła wyglądać bardzo ładnie. Na początku to wszystko wydawało mi się staromodne, lecz teraz zestawienie zwiewnych, jedwabnych sukien z białą bielizną zaczęło mi się podobać. Ale i tak niedługo będzie po wszystkim. Już jutro będę chodzić w moich dżinsach i T-shircie, a kiedy powiem „iPod”, zabrzmi to tak samo, niezależnie od tego, kto się temu akurat będzie przysłuchiwał. Ostatnie spojrzenie w lustro w złotej ramie i opuściłam pokój, udając się na poszukiwanie Sebastiana. Nie musiałam się długo zastanawiać, gdzie go znaleźć. W portego usłyszałam jego głos. Dobiegał z jednej z pozostałych komnat, które odchodziły od głównej sali. Drzwi były jedynie przymknięte, usłyszałam więc, co mówi. Mimowolnie zatrzymałam się i zaczęłam nasłuchiwać. – Gdybyśmy tylko wiedzieli, co zamierza z nimi zrobić. – W każdym razie jeszcze ich potrzebuje, inaczej nie pozostawiłby ich przy życiu. – To był głos Joségo. – Musimy jak najszybciej wyciągnąć stamtąd Klaryssę! Po co mamy czekać, jeśli możemy załatwić to od razu? – To był Bart! Wyszedł na wolność! Nie zwlekając, pchnęłam drzwi i wpadłam do pokoju. – Bartolomeo! Wróciłeś!

Bart spojrzał na mnie i uśmiechnął się. Siedział razem z Sebastianem i Josém przed kominkiem. Na pierwszy rzut oka sprawiał wrażenie, jakby pobyt w więzieniu niezbyt mu zaszkodził, ale kiedy przyjrzałam mu się bliżej, dostrzeg­łam, że mocno schudł. Najwyraźniej w więzieniu nie dostawał zbyt wiele jedzenia. Potem zobaczyłam obrzęk na jego czole, zapewne skutki ataku lichtarzem. Nad brwią miał ciętą ranę, mieniącą się wszystkimi kolorami tęczy, która właśnie się goiła. Ale pomijając to, wydawało się, że jest w dobrej kondycji. Nawet świeżo się ogolił, co uznałam za dobry znak. Uśmiechnęłam się do niego promiennie. – A więc staremu Jacopowi się udało? – Jacopowi? – zdziwił się Bart. Sebastiano odchrząknął. – Nie chcę być małostkowy – wtrącił nieco kwaśnym tonem – ale swoje uwolnienie zawdzięcza mnie. Spojrzałam na niego zdumiona. – Naprawdę? Jak tego dokonałeś? – Wystarczająca ilość złotych monet jest w stanie załatwić niemal wszystko – powiedział José. – Na szczęście mamy ich do dyspozycji całą masę. W końcu nadzór nad zabytkowymi kosztownościami musi się do czegoś przydać. – Wyszczerzył zęby i mrugnął zdrowym okiem. – Nawiasem mówiąc, moje wielkie uznanie za tę wiadomość. Widząc ją, byłem w najwyższym stopniu zdumiony. – Jaką wiadomość? – spytał Bart. Otworzyłam usta, żeby mu wytłumaczyć, ale nic się z nich nie wydobyło. – Nie mogę ci powiedzieć – odezwałam się nieco przygnębiona. – Blokada – wyjaśnił Sebastiano. Bart spoglądał przez moment ze złością, ale potem zrezygnowany wzruszył ramionami. – Nikt mi nigdy niczego nie mówi. Jak zawsze. Uważam, że to niebezpieczne siedzieć tutaj dalej i czekać, podczas gdy Trevisan i Klaryssa znajdują się we władzy Malipierów. Wiemy, gdzie ich przetrzymują, a więc… – Wiecie? – krzyknęłam ze zdziwieniem. – To gdzie oni są? – W pewnym domu na Giudecce – wyjaśnił José. – Więc dlaczego ich jeszcze nie…

– Wiemy już, kiedy nastąpi godzina rozstrzygnięcia – przerwał mi Sebastiano. – Do tej pory musimy czekać, nie wolno nam niczego przedsiębrać. – A kiedy to będzie? – spytałam. – O brzasku – odparł Sebastiano. – Mamy dość czasu. Zdążymy cię odwieźć z powrotem, a jak tylko to załatwimy, powiosłujemy na Giudeccę. – Ale Malipierowie nie dadzą się tak łatwo podejść – wtrąciłam. – Na pewno wystawili straże. – W godzinie rozstrzygnięcia to nie gra żadnej roli – powiedział José. – A cóż to ma znowu znaczyć? – spytałam. Na samą myśl, że Sebastiano wystąpi przeciw przeważającej sile wroga, wspierany jedynie przez starego jednookiego Hiszpana i osłabionego pobytem w więzieniu Barta, zrobiło mi się niedobrze. – W godzinie rozstrzygnięcia może brać udział tylko ten, o kim już wcześniej było wiadomo – odpowiedział na moje pytanie José. Jeśli to miało być wyjaśnienie, to go nie pojęłam. – Zgadza się – uzupełnił Sebastiano, któremu najwyraźniej rzuciło się w oczy, że nie zrozumiałam z tego ani słowa. – Ważne jest tylko, abyśmy my byli na właściwym miejscu we właściwym czasie. Los wskazał nas, byśmy się tam udali. Wszystko inne się okaże. Poradzimy sobie z tym… albo zginiemy. Mówiąc „los”, miał na myśli lustro. Poznałam to po delikatnym wahaniu w jego głosie, którego powodem była blokada, ponieważ był z nami Bart. – Ale przecież nie zaszkodziłoby zwerbować kilku silnych mężczyzn, którzy was wesprą, kiedy dojdzie do walki! José potrząsnął głową. – Nie pójdzie z nami nikt obcy. Z niedowierzaniem spoglądałam to na niego, to na Sebastiana. Czyż nie rozumieli, że w ten sposób gonią jak kot za własnym ogonem? To kretyńskie lustro pokazało im, że mają sami udać się w paszczę lwa, więc się tego trzymają? Głupie to było jak mało co. Dlaczego nie mogli po prostu być ponad to i zrobić tego po swojemu? – Nigdy by się nie udało – odezwał się Sebastiano. Obserwował mnie i jak się to już często zdarzało, odgadł, co chodzi mi po głowie.

Najwyraźniej to, o czym myślałam, dało się bez trudu wyczytać z mojej twarzy. – Można byłoby przynajmniej spróbować – powiedziałam z uporem. José parsknął śmiechem. Jego poorana zmarszczkami twarz starego człowieka przybrała przebiegły wyraz. – Wielu już próbowało działać wbrew wskazówkom losu, mnóstwo razy. To niemożliwe, posłuchaj starego człowieka, moje drogie dziecko. – Jeśli jesteś taki mądry, panie, dlaczego nie wiesz, jak się to zakończy? – Ponieważ czas po godzinie rozstrzygnięcia spowija mrok – powiedział tajemniczo. – Dopiero potem się okaże, jak się to skończyło – dodał Sebastiano. – Możesz przy tym zginąć. – Godzę się z tym. Mało nie krzyknęłam: „Ale ja nie!”. Zamiast tego opad­łam na jeden z wolnych foteli i wlepiłam wzrok w ogień. Zapanowało niezręczne milczenie. Tylko po to, by coś powiedzieć, wyskoczyłam z następnym pytaniem, jakie przyszło mi do głowy. – Która właściwie jest godzina? – Właśnie dzwonili na matutinum23 – odparł Bart. Innymi słowy, było tuż po pierwszej w nocy. – Jeśli chcesz, możesz się przespać godzinkę – zaproponował Sebastiano. – Albo coś zjeść. – Nie jestem zmęczona. Ani głodna. – Ale ja tak. – José podniósł się z fotela. – Jeśli nie myli mnie mój nos, została jeszcze pieczeń z kolacji. Zajrzę do kuchni. Bart też wstał. – Mnie także przekąska dobrze by zrobiła. Jedzenie w więzieniu raczej odbierało człowiekowi apetyt. – Mrug­nął do mnie. – Do zobaczenia później. Oczywiście pożegnamy się, nim wyruszysz w drogę. Wraz z Josém opuścił komnatę. Pozostałam sam na sam z Sebastianem. Na wszelki wypadek starałam się na niego nie patrzeć. Bo gdy tylko spojrzałam, mimowolnie widziałam od razu to ogromne łoże z baldachimem, panoszące się za nim pod ścianą i niepozostawiające żadnych wątpliwości co do tego, co się tu zwykle działo, kiedy akurat nie

była niedziela. Nagle zaczęłam mieć problemy z oddychaniem. – Bardzo ładnie wyglądasz – powiedział Sebastiano. – Och… to kwestia kąpieli. – Przez cały czas patrzyłam w podłogę, tak było najbezpieczniej. – Anno! – Sebastiano wstał ze swojego fotela i podszedł do mnie. – Myślę, że będę za tobą trochę tęsknił, gdy cię już tu nie będzie. – Ukucnął przede mną, a jego twarz znalazła się na wysokości mojej. – Myślisz, że możemy się jeszcze zobaczyć? Teraz ja też oczywiście spojrzałam na niego. – Tak, naturalnie! – wypaliłam, a w moim głosie słychać było taki zachwyt, że aż zrobiło mi się głupio. Ale nie potrafiłam w takim momencie udawać, Sebastiano zbyt wiele dla mnie znaczył. – Mogę ci już teraz dać numer mojej komórki, jeśli chcesz – powiedziałam z zapałem. – Jestem też na Facebooku. Umilkłam, bo wydało mi się zabawne w tym otoczeniu i w tej sukni rozmawiać o komórkach i Facebooku, ale to jednocześnie przybliżało mnie trochę do świata, za którym tak tęskniłam. – Znajdziemy się – powiedział. Jego oczy lśniły tym nierzeczywistym błękitem, a uśmiech wywołał u mnie absolutną gmatwaninę uczuć. Nie potrafiłam jasno myśleć. Tylko jedno wiedziałam bardzo dokładnie: chciałam, żeby znów mnie pocałował. Pochylił się do przodu i wziął mnie w ramiona. Jakimś trafem siedzieliśmy teraz oboje na fotelu i Sebastiano trzymał mnie mocno w objęciach. Resztki mojego rozsądku w mgnieniu oka się ulotniły. A potem usta Sebastiana znalazły się na moich i pocałowaliśmy się namiętnie. Serce waliło mi jak oszalałe. Ostatkiem mojej wciąż działającej świadomości zadałam sobie pytanie: czy można zemdleć od pocałunku? Przez kilka sekund naprawdę martwiłam się, że stracę zmysły i ominie mnie to, co najlepsze, ale zachowałam przytomność i odpowiedziałam Sebastianowi pocałunkiem. Nigdy nie przeżyłam jeszcze nic tak cudownego. Czułam się tak, jakbym miała zaraz pęknąć ze szczęścia. Dokładnie w tym momencie, kiedy to pomyślałam, rozległ się huk. Dobiegł z dołu i był wystarczająco głośny, byśmy natychmiast od siebie odskoczyli. – Co… – wyjąkałam. Sebastiano wyglądał na zatroskanego.

– To jeden z arkebuzów. – A co to jest arkebuz? – Broń. Prosiłem Bartolomea, żeby je naładował. – Chcecie wziąć ze sobą broń? – I to więcej sztuk – odparł Sebastiano. – A poza tym to co zwykle. Miecze, sztylety, a ja wezmę też kuszę. – Wstał i podszedł do drzwi. – Sprawdzę, co się tam stało. – Poczekaj. Czy to ma znaczyć, że jednak nastawiacie się na walkę? Zatrzymał się przed drzwiami. – No jasne. Czy może myślałaś, że jesteśmy tak naiwni, by przybyć tam pełni zaufania, całkiem nieuzbrojeni, i dać się powalić braciom Malipiero? – A co miałam sobie pomyśleć, skoro zostało powiedziane, że nie możecie wziąć nikogo do pomocy? – Patrzyłam na niego z zaciekawieniem. – Zobaczyliście w lustrze, że macie się tam zjawić we trzech? W godzinie rozstrzyg­nięcia? Sebastiano przytaknął i z uczuciem niepokoju dostrzeg­łam, że absolutnie nie sprawia wrażenia kogoś pewnego zwycięstwa. Przełknęłam ślinę i wydusiłam z siebie pytanie, które dręczyło mnie najbardziej. – Ale lustro pokazałoby wam też, gdyby to miała być misja samobójcza, prawda? Zanim zdołał odpowiedzieć, przyszła mi do głowy jeszcze jedna przerażająca myśl. – Alvise i ten typ, który zajmuje się jego podróżami w czasie… oni też na pewno mają lustro. A więc wiedzą, kiedy przyjdziecie! A także to, ilu was jest i jaką macie przy sobie broń. Znają nawet godzinę! Muszą się tylko ustawić i czekać, aż się pojawicie. – Lustro pokazało, że bez przeszkód wejdziemy do tego domu. Nic już nie rozumiałam. – Ale oni przecież też to muszą widzieć! Czy ich lustro nie pokazuje tego samego co wasze? – Nie dosłownie – odparł Sebastiano. – Może tylko pokazywać to pod innym kątem. – Czyli, powiedzmy, wycinek, na którym waszego przybycia wcale nie widać? Sebastiano skinął głową. – Mniej więcej. – Ale czysto teoretycznie mogłoby się też zdarzyć, że urządzili w domu pułapkę – upierałam się. – Z tuzinem uzbrojonych po zęby zabójców.

– Tego nie można założyć – sprzeciwił się Sebastiano. – Mają bowiem to samo ograniczenie co my: nie wolno im zorganizować żadnej dodatkowej pomocy. Są zdani na tych, których pokaże im lustro. Ta część przyszłości jest już, można powiedzieć, ustalona. Moment, w którym los może się w nieprzewidywalny sposób zmienić, nadejdzie dopiero potem. – W godzinie rozstrzygnięcia – uzupełniłam, chociaż rozumiałam teraz jeszcze mniej niż przedtem. Nie chciałam myśleć o tym, że być może lustro Al­visego pokazało mu całą hordę uzbrojonych pomagierów i że praktycznie mógł już teraz być pewien zwycięstwa. Sebastiano chciał właśnie otworzyć drzwi, kiedy Bart pchnął je od zewnątrz. Jego twarz i koszula na piersi były osmolone sadzą. Odcinały się jedynie białka oczu i białe zęby. – U którego partacza kupiłeś proch strzelniczy? – spytał. – Ma niewłaściwy skład. Arkebuz wystrzelił sam z siebie. Mało brakowało, a wysadziłbym w powietrze pół westybulu. – Musi gdzieś być jeszcze inny proch – powiedział Sebastiano. Na chwilę odwrócił się do mnie. – Idę na dół. Kiedy będziemy wychodzić, przyjdę po ciebie. Ale ja już zdążyłam wstać i poszłam za nim w stronę drzwi. – Idę z tobą. – To będzie dość nudne. Nic nie mogło być nudne, kiedy on jest w pobliżu. Ale nie powiedziałam mu tego. – Zawsze chciałam zobaczyć, jak ładuje się arkebuzy – oświadczyłam zamiast tego.

Faktycznie, przyglądanie się ładowaniu broni nie było nazbyt ekscytujące. Arkebuzy były to toporne strzelby z ociosaną z grubsza kolbą i długą żelazną lufą. Przynależne zaś do tego utensylia przypominały sprzęt, którego w domu używaliśmy do rozpalania ognia w kominku. W ten sposób dowiedziałam się przynajmniej, jak skomplikowaną sprawą było w piętnastym wieku naładowanie broni. Pomijając już gryzący swąd prochu (śmierdział podobnie jak chińskie fajerwerki po odpaleniu). Najwyraźniej w tym stuleciu wszystko łączyło się z uciążliwymi woniami. Mężczyźni ładowali broń i pakowali wszystko do skrzyni. Zastanawiając się, czy bracia Malipiero też przygotowują sobie naładowaną broń, rozejrzałam się wokół. Z galerii prowadziły w górę schody. Część sali została zbudowana wokół wody tak, że można było wpłynąć łodzią

bezpośrednio do domu. Kiedy spojrzałam w dół przez balustrady galerii, zauważyłam tam gondolę. Miała naciągniętą plandekę, ale w jednym miejscu wystawał kawałek i zobaczyłam, że drewno ma krwistoczerwoną barwę. Może tylko to sobie wmawiałam, ale teraz byłam pewna, że czuję szczególną magię tej łodzi. Gdy zamykałam oczy, zdawało mi się, że widzę już mieniące się światło, w którym miniony świat wkrótce rozpłynie mi się przed oczami i zniknie. I przyszedł ten czas. José zszedł po stopniach do poziomu wody i zdjął z gondoli plandekę. – Możemy ruszać – zwrócił się do mnie uprzejmie. Spodziewałam się tego oczywiście, ale i tak poczułam się zaskoczona. Bezradnie spojrzałam na Bartolomea. Nadszedł czas pożegnania. Nagle łzy napłynęły mi do oczu. Z trudem powstrzymywałam płacz. Stanęłam przed Bartem i spuściłam głowę. – Do widzenia – powiedziałam cienkim głosem. – Raczej nie – rzucił łagodnie. Zawahał się przez chwilę, ale potem podszedł i wziął mnie w ramiona. – Jesteś odważną dziewczyną. Nigdy cię nie zapomnę. – Ja ciebie też nie. – Teraz się jednak rozpłakałam. – Dziękuję za wszystko – chlipnęłam. – To ja ci dziękuję. – I pozdrów Klaryssę, słyszysz? Powiedz jej, że zawsze będę o niej myśleć. I że życzę jej całego szczęścia tego świata. Obojgu wam tego życzę. Pospiesznie otarłam łzy i tylko kątem oka dostrzegłam, że moje ręce są uwalane sadzą. Na pięknej, czystej sukni też pojawiło się kilka plam. A niech tam, kto by się teraz martwił odrobiną brudu. Sebastiano i José wsiedli już do gondoli. – Jak tylko ją odwieziemy, zaraz tu wrócimy i zabierzemy cię – powiedział Sebastiano do Barta. José odepchnął gondolę od stopni w kierunku bramy. Podczas gdy Sebastiano otwierał kraty, u góry na galerii pojawiła się Marietta. – Obudziłam się w samą porę! – zawołała. Spojrzała na mnie, marszcząc czoło. – Jest o wiele za zimno, by wyjeżdżać bez okrycia. – Dam sobie radę – odkrzyknęłam.

Faktycznie było zimno, a nawet lodowato. Ale uważałam, że to przesada, marnować dobre ubrania na ten kawałek. Okryłam tylko ramiona chustką, bo przecież w moich czasach wyląduję w swoich przyszłych ciuchach. Choć było widać, że Marietta dopiero co wstała z łóżka, była piękna jak zawsze. Miała na sobie nocną koszulę z jedwabiu, dość przejrzystą. Z tymi długimi czarnymi włosami wyglądała jak erotyczna wersja wróżki, ale po raz pierwszy nie przeszkadzało mi, że tak świetnie wygląda. – Dziękuję za wszystko! – zawołałam do niej na pożegnanie. – Przede wszystkim za te piękne suknie! Gondola prześlizgnęła się przez bramę na kanał, a Bartolomeo i Marietta zniknęli mi z pola widzenia. Heroicznie zdusiłam w sobie ostatnie chlipnięcie i usiad­łam wyprostowana na ławce. Sebastiano zawiesił tymczasem na dziobie lampion. Stojący na rufie José zaczął poruszać wiosłem. Nie rozmawialiśmy wiele, bo zostało mało czasu. Ledwie Sebastiano zdążył usiąść koło mnie, a już zbliżaliśmy się do miejsca, gdzie wpadłam do wody podczas regatta storica i gdzie uratował mnie Sebastiano. Spoglądając wstecz, pomyślałam, że to było lata temu, choć w rzeczywistości minęły zaledwie cztery tygodnie. – Zaraz będziemy na miejscu – powiedział José. W świetle latarni wiszącej na łodzi jego twarz z klapką na oku wyglądała tak, jakby urwał się właśnie z jakiejś legendy, aby towarzyszyć śmiertelnikom. A jeśli naprawdę tak jest? – przeszło mi przez głowę. Może faktycznie pochodzi z niezbadanej ery pełnej bogów i baśniowych stworzeń? Tak jak stara Esperanza. Czy była jego towarzyszką z tej odległej, nieznanej epoki? Mimowolnie położyłam dłoń na węzełku u mego pasa, aż wyczułam zarys kociej maski i małej figurki, talizmanu świętego Sebastiana. – Zaczyna się – powiedział Sebastiano. Usiadł bliżej i objął mnie ramieniem. Uczepiłam się go. Nagle zaczęłam się strasznie bać. A co, jeśli nie przeżyje godziny rozstrzygnięcia i nigdy go już nie zobaczę? – Nie chcę wracać – wyrwało mi się. – Co? – spytał. – Chcę tu zostać. Z tobą. I pojechać z tobą na Giudeccę. Możesz mi pokazać, jak trzeba posługiwać się tym arkebuzem.

Nad krawędzią łodzi utworzyła się srebrna kreska. – Nie! – zawołałam. – Pozwól mi pójść z tobą. Kark mnie zaswędzi, gdy będzie się zbliżać niebezpieczeństwo! Mogę was w porę ostrzec. – To niemożliwe, Anno – przyłożył czoło do mojego. To brzmiało tak żałośnie, ale niczego już nie zmieniło. Srebrna kreska szybko się powiększała i zaczęła świecić oślepiającym światłem. Zrobiło się zimno, a potem jeszcze zimniej. Wszystko wokół mnie zaczęło się chwiać. Ciemne kontury domów po obu stronach Canal Grande rozpłynęły się. Światło pochodni na brzegach zostało zassane przez srebrny blask i zniknęło. Kołysanie stawało się coraz mocniejsze, światło było wszędzie – a potem nastąpił huk. Równocześnie świat spowiła ciemność.

Kiedy się ocknęłam, nie mogłam uwierzyć własnym oczom. Liczyłam się z każdą możliwością, ale nie z tą. Według słów Sebastiana miałam pojawić się w Wenecji w biały dzień w roku 2009, w dniu regata storica. Dokładniej rzecz biorąc: w tym samym momencie, w którym przedtem porwało mnie w przeszłość. Ale teraz wyglądało na to, że wszystko poszło nie tak. Po gondoli nie było ani śladu, nie mówiąc już o Josém czy Sebastianie. Byłam samiusieńka jak palec. Ale to nie wszystko: znajdowałam się w zupełnie nieznanym mi miejscu. Siedziałam na czymś w rodzaju hałdy gruzu, gdzieś pośród ruin. Gdziekolwiek spojrzałam, widziałam tylko smutne, zapuszczone resztki murów. Do wschodu słońca została jeszcze chwila, ale brzask zaczął już rozjaśniać horyzont. Blednący księżyc nie dawał dość światła, bym mogła dostrzec całą nędzę tej okolicy. Tylko ruiny, jak okiem sięgnąć. Wymarłe pustkowie. W pewnej odległości ode mnie rozległ się bulgot, jakby wody płynącej kanałem. Kiedy się dokładniej przyjrzałam, zauważyłam, że między ruinami tu i ówdzie połyskują ciemne połacie wody, na której brzegach rośnie bagienna trawa. – Dobry Boże – wyrwało mi się. Naraz zrozumiałam, co się stało. Wylądowałam w Wenecji, ale to już nie było to miasto, które znałam. To, czemu chcieliśmy zapobiec, właśnie się dokonało. Alvise zmienił bieg historii.

Zabił Trevisana, przestawiając tym samym zwrotnice czasu na inną przyszłość. Przyszłość, w której wrogowie Wenecji zrównali miasto z ziemią. Godzina rozstrzygnięcia przyniosła zwycięstwo Alvi­semu. Sebastiano… Być może już nie żyje. Ani w przeszłości, ani nigdzie indziej. I mnie spotka ten sam los. Przypomniałam sobie słowa Sebastiana: „Zdarza się, że podróżnicy po prostu znikają…”. Pewnie to była tylko kwestia paru chwil, aż czas zauważy, że siedzi tutaj ktoś, kto nie pasuje do obrazka, i ciach! Już mnie nie będzie. Na zawsze. Tak szybko zerwałam się na równe nogi, że zadarłam sobie przy tym paznokieć. Nie zważając na to, wpatrywałam się w brzask, jak gdyby gdzieś tam w następnej chwili miała się otworzyć dziura w czasie i pochłonąć mnie na wieczność. Ogarnęła mnie panika. Ciężko oddychałam lodowatym powietrzem poranka. Byłam bliska tego, by zacząć krzyczeć z przerażenia. Ale nieważne, jak długo i jak głośno wołałabym o pomoc – nikt by mnie tu nie usłyszał. Laguna była opuszczona. W tym moim strachu nieomal przeoczyłam fakt, że całkiem niedaleko znajdowało się źródło światła, którego przedtem tam nie było. I to rzeczywiście bardzo blisko. Zdezorientowana rozejrzałam się wokół, aż zauważyłam, że to światło pochodzi ode mnie. A ściślej mówiąc, z zawiniątka przy moim pasku. Było tak, jak gdyby tam w środku świeciła biała lampa. Nagle rozbłysło stamtąd oślepiające światło i utworzyło jasną linię, która wznosiła się wokół mnie coraz wyżej i rozszerzała się. To kocia maska! – przemknęło mi przez głowę. Cienka linia oplotła mnie teraz całkowicie i prócz lodowatego zimna poczułam znane już kołysanie. Tuż potem nastąpił huk, a wraz z nim zapadła ciemność.

Ocknęłam się znowu, a więc nie wpadłam w czarną dziurę. Ale nie znajdowałam się już w pejzażu ruin. Zauważyłam to natychmiast, zanim jeszcze podźwignęłam się z ziemi. Było nieco jaśniej niż przedtem, od razu więc poznałam, gdzie mnie zaniosło: w tę samą uliczkę, w której wylądowałam już dwukrotnie. Wyglądała zupełnie tak samo jak ostatnim razem, pomyłka była wykluczona. Znowu byłam w przeszłości. Wycieczka do strasznej alternatywnej przyszłości wydała mi się złym snem. Może faktycznie to był zły sen. Ale potem zauważyłam zadarty paznokieć. I pył z hałdy gruzu,

widoczny na moich dłoniach i sukni. Popatrzyłam na woreczek, ale wyglądał zupełnie niegroźnie. A jednak jego zawartość uratowała mi życie. Przepełniła mnie głęboka wdzięczność. Jak dobrze, że wzięłam tę maskę. To było tak, jakbym dostała drugą szansę. Znak losu, że być może będę jeszcze mogła wywrzeć wpływ na godzinę rozstrzygnięcia. Jeśli czas toczył się tutaj dalej normalnie – a tak zakładałam po tym wszystkim, co wiedziałam – Sebastiano i pozostali znajdowali się już w drodze na Giudeccę. Być może nawet już tam dotarli. Jeśli w ogóle chciałam coś zaradzić na nadciągające niebezpieczeństwo, musiałam to zrobić natychmiast. Nie zwlekając, ruszyłam biegiem.

Dzwonili na prymę, kiedy dotarłam do domu uciech. Mrok rozświetliły właśnie pierwsze promienie dziennego świat­ła. Pospiesznie zabębniłam w bramę. Ulżyło mi, gdy zaraz potem została otwarta. Na moją pełną niepokoju prośbę dziewka pobiegła natychmiast po Mariettę. – Potrzebuję łodzi i muszę wiedzieć, gdzie znajduje się dom Malipierów na Giudecce – oznajmiłam zdyszana, gdy nadbiegła. Jedno trzeba jej przyznać: nie traciła czasu na zbędne pytania. Z miejsca pogoniła swojego wioślarza do łodzi, która stała przycumowana przed domem. Na jej rozkaz dziewka przyniosła dwa ciepłe okrycia, jedno dla Marietty, a drugie dla mnie. – To dla mnie zagadka, jak możesz tak biegać w takim zimnie – zganiła mnie. Tymczasem gondolier odbił już od brzegu i energicznie zabrał się do wiosłowania. – A w ogóle dlaczego wróciłaś? Myślałam, że Sebastiano zawiózł cię na statek, którym miałaś popłynąć do domu. – No cóż, tak też uczynił, ale… hmmm… statek nie mógł wyjść z portu. A potem dowiedziałam się, że Sebastiano… że jest w niebezpieczeństwie! – Nie miałam pojęcia, jak dużo mogę powiedzieć, żeby blokada nie zabierała mi słów, a więc po prostu spróbowałam szczęścia. – Malipierowie uprowadzili Trevisana i Klaryssę. Sebastiano, José i Bartolomeo chcą ich uwolnić. – Wiem – odparła Marietta. – Nawet im zaproponowałam, że załatwię im kilku ludzi do pomocy, ale odmówili.

Patrzyłam na nią zaskoczona. – A czy wiesz też, że Alvise… – chciałam powiedzieć: „chce zabić Trevisana i odmienić przyszłość”, ale mi się nie udało. A więc była tylko częściowo wtajemniczona. Tym bardziej byłam jej wdzięczna, że jest gotowa mi pomóc. Z pewnością w swej chęci pomocy byłaby bardziej powściąg­liwa, gdyby wiedziała, że Alvise idzie po trupach. I jeśli będzie trzeba, także po jej trupie. Nie miałam prawa narażać jej na takie niebezpieczeństwo. – Jeśli mi powiesz, gdzie jest ten dom, mogę tam pojechać sama – zaproponowałam. – Twój gondolier mnie po prostu tam wysadzi, a ty nie będziesz musiała się niczym martwić. – Bzdury – powiedziała krótko Marietta. – Nigdy nie pozwoliłabym ci tam pójść bez ochrony. Znam Alvisego. Wiem, jak bardzo jest pozbawiony skrupułów. Ostatnio pociął jednej z moich dziewczyn twarz tylko dlatego, że wzbraniała się przed udziałem w jego sadystycznych gierkach w łóżku. Od tej pory nie ma do mnie wstępu. To wróg nie tylko Sebastiana, lecz także mój. To stawiało całą sprawę w nieco innym świetle. Nie próbowałam już jej odwieść od pójścia ze mną. Jej towarzystwo mi się przyda. Na przykład wtedy, kiedy trzeba będzie opatrzyć rany. Gondola sunęła po szerokim wodnym szlaku oddzielającym pozostałe dzielnice Wenecji i Giudeccę. Wiał przeszywająco zimny wiatr i marzłam mimo ciepłego okrycia. Od czasu do czasu zawiewało mi w twarz wodą. W pewnym momencie poczułam, że policzki i nos niemal mi zamarzają. Wkrótce przed nami z szarej mgły wyłonił się brzeg, na którym – inaczej niż w przyszłości – nie było zwartych szeregów domów, lecz między budynkami ciągnęły się pastwiska i ogrody. – To tam – oznajmiła Marietta, wskazując na pudełkowate palazzo otoczone ogrodem. Na pobliskiej łące pasło się parę owiec. U nabrzeża kołysało się kilka gondoli, wśród nich ta czerwona. – Są już w środku – powiedziałam z gwałtownie bijącym sercem, gdy gondolier przybijał do brzegu. Budynek wyglądał na cichy i opuszczony, okiennice były zamknięte. Przez szczeliny nie

przenikało na zewnątrz światło świec. Nigdzie nie było widać straży, wokół domu panowała cisza. Poza beczeniem owiec i pluskiem fal nie było słychać nic. – Coś tu nie gra – zauważyła Marietta. Z ociąganiem popchnęła drzwi. – Wygląda prawie tak, jak gdyby nikogo tu nie było. Ku mojemu zdziwieniu drzwi natychmiast ustąpiły. Zajrzałyśmy do mrocznego westybulu, z którego odchodziły liczne drzwi. – Poczekaj – szepnęłam, kiedy Marietta chciała wejść do środka. – To może być pułapka! Przez chwilę nasłuchiwałam swego wnętrza, ale nie poczułam nawet najlżejszego swędzenia. Mimo to uznałam, że trzeba się uzbroić. Rozejrzałam się w nadziei, że znajdę coś, co będzie się nadawało do samoobrony. Nieopodal, pod zagrodą dla owiec, leżał stos zaostrzonych kołków ogrodzeniowych długości ręki. Nie namyślając się wiele, podeszłam i wzięłam dwa. Jeden podałam Marietcie. – Masz. – A to po co? – Na wszelki wypadek. Sceptycznie zmierzyła wzrokiem zaostrzony kołek. – No tak. Jak zrobi się gorąco, będziemy to mogły wyrzucić i szybciej pobiec. Ja raczej stawiam na męskie wsparcie. Skinęła na gondoliera, żeby do nas dołączył, co uczynił z dużą niechęcią. Rozglądał się nieufnie, wchodząc z nami do westybulu. Najwyraźniej czuł się we własnej skórze równie nieswojo jak ja w mojej. Pocieszałam się, że swędzenie ostrzeże mnie w porę, ale ledwie to pomyślałam, a nastąpiło z taką siłą, że krzyknęłam i złapałam się za kark. Pośrodku westybulu na podłodze utworzyła się połyskująca biała linia. – Szybko, uciekajmy stąd! – wrzasnęłam. Obok mnie zadudniło – to Marietta wypuściła z ręki kołek. Z przerażeniem ujrzałam, jak pada na podłogę i leży bez ruchu. Obok niej niczym ścięte drzewo upadł gondolier i też już się nie poruszył. Świetlista linia rozrosła się w ciągu kilku chwil do czegoś w rodzaju pęcherza. Tak szybko, że niemal nie dało się tego zaobserwować, a potem rozprysła się, tworząc deszcz iskier. Pojawiły się dwie postacie. Jasne światło wdarło mi się w siatkówkę oka, więc na początku nie widziałam, kto to jest. Ale potem usłyszałam głos i wiedziałam, że jednym z nowo przybyłych

jest Alvise. – Punktualna jak szwajcarski zegarek – powiedział rozbawionym głosem. Swędzenie omal mnie nie zabiło. Obejmując palik obiema dłońmi, cofałam się w stronę drzwi. Okropnie się wystraszyłam, gdy zatrzasnęły się z hukiem za moimi plecami. – Zostań w miejscu – odezwała się Dorotea. Musiała się wśliznąć z zewnątrz. Zaczerwienione od zimna policzki przypominały barwą jej falujące loki. Oparła się plecami o drzwi. W dłoniach trzymała arkebuz, którego lufę skierowała na mnie. – Alvise pokazał mi, jak się z tym obchodzić – ostrzegła mnie. Nie potrzebowałam żadnej dodatkowej zachęty, by stać jak wmurowana. Kiedy drzwi się zatrzasnęły, w westybulu zrobiło się jeszcze ciemniej niż przedtem. Ale widziałam wystarczająco dużo, by rozpoznać tego drugiego mężczyznę, który razem z Alvisem podróżował w czasie. Stał tu teraz oparty o kule i uśmiechał się do mnie. – Jacopo! – krzyknęłam zaskoczona. Potrzebowałam ułamka sekundy, żeby pojąć, kim był, choć nie chciałam w to uwierzyć. To Jacopo był tym nieznajomym starcem. Szefem bandy. Jak mogłam wierzyć, że jest niegroźnym, miłym staruszkiem? Zrobiło mi się niedobrze, gdy pomyślałam, że przez całe tygodnie mieszkałam z nim pod jednym dachem. Marietta i jej gondolier poruszyli się obok mnie z jękiem. Dzięki Bogu, żyli. – Możecie się teraz pokazać – zawołał Alvise. Boczne drzwi otworzyły się i do środka wparadowała reszta rodziny Malipiero. Brat Alvisego oraz jego ojciec najwyraźniej tylko czekali na to, aż ich zawoła. Obaj dobyli mieczy i spoglądali nad wyraz posępnie. Alvise wskazał na Mariettę i wioślarza. – Zaprowadźcie ich do tamtych i zwiążcie. Zaraz przyjdziemy. Marietta i gondolier zostali postawieni na nogi i brutalnymi uderzeniami popędzeni do pomieszczenia obok. Alvise uśmiechnął się do Dorotei. – Ty też zostaw nas samych, moja piękna. – Ale ja bym wolała… – Nie ma znaczenia, co byś wolała – uciął jej w pół słowa Alvise. – Wyjdź stąd. I zamknij za sobą drzwi.

Dorotea spojrzała z oburzeniem, ale posłuchała i opuściła salę. Przechodząc koło mnie, rzuciła mi jadowite spojrzenie. Broń trzymała mocno pod pachą. Wolną ręką wyrwała mi kołek i zabrała go ze sobą do pomieszczenia obok, zatrzaskując z hukiem drzwi. W dalszym ciągu stałam jak przygwożdżona. Już nie przychodziło mi do głowy, żeby uciekać. A gdzież miałabym uciec? Alvise uśmiechnął się słodziutko. – Miałeś rację – zwrócił się do Jacopa. – Krótki skok w czasie był najlepszym sposobem, żeby ją tutaj zwabić. Nie ma się czego bać, pomyślała. A gdy ostrzegło ją jej swędzenie, było już za późno. – Odwrócił się do mnie. – Genialne, prawda? – Tak, super – rzuciłam. – Gdzie jest Sebastiano? – Nim zajmiemy się później, moje dziecko – powiedział Jacopo. – Najpierw z tobą chcemy omówić to co trzeba, dlatego musimy się postarać, by nikt się nam nie przysłuchiwał. W przeciwnym wypadku w najmniej odpowiednich momentach odbiera człowiekowi mowę, sama o ty wiesz. – Spojrzał na mnie z namysłem. – Czy potrafisz sobie wyobrazić, dlaczego tu jesteś? Wyprostowałam się, usiłując wyglądać jak najmężniej, choć drżałam ze strachu. Kark swędział mnie tak dotkliwie, że łzy napływały mi do oczu. – Alvise opowiadał mi już, że podobno mam pomóc kogoś zabić. Ale na to możesz sobie czekać całą wieczność. Zaśmiał się. – Może już to zrobiłem? – Wystarczy tego – wmieszał się Alvise. Wskazał na mój pasek. – Dawaj ten worek – rozkazał. Gdy nie posłuchałam go od razu, podszedł do mnie szybkim krokiem. Zrobiłam unik, ale on nie ustąpił i brutalnym gestem zdarł mi worek z paska. Rozsupłał zapięcie i wygrzebał maskę. – O, tutaj jest – powiedział z czcią. Oczy mu błyszczały, jakby na ten dzień przełożono wszystkie jego urodziny, łącznie z przynależnymi do nich prezentami. Spojrzał na mnie triumfująco. – Twój mózg wielkości ziarnka groszku nigdy nie pojmie, jaki skarb przy sobie nosiłaś! – Przycisnął policzek do maski, patrząc z takim zachwytem, że aż wydało mi się to głupie. – Mój mózg wielkości ziarnka groszku doskonale się orientuje, że zachowujesz się jak

gumowy fetyszysta, któremu pierwszy raz pozwolono włożyć kostium do nurkowania. Moja opryskliwa odpowiedź najwyraźniej popsuła mu humor, bo obrzucił mnie wzrokiem pełnym nienawiści. Ale ja i tak miałam wrażenie, że coś jeszcze muszę do tego dołożyć, bo w jednej chwili mnie oświeciło, dlaczego on się tak zachowuje. – Wiem, do czego służy ta maska. Można z nią podróżować w czasie. A przede wszystkim można to robić całkiem samodzielnie, bez pomocy starca. Z miny Alvisego można było wywnioskować, że trafiłam w dziesiątkę. Dlatego był taki napalony na tę maskę! – Przypadkiem masz rację – powiedział Alvise. – Można z nią przeskakiwać, kiedy się chce i dokąd się chce. Każdy może to uczynić, zupełnie sam. Trzeba tylko chcieć. To musiała być prawda, bo u mnie też zadziałało. – Powinniśmy teraz tam pójść, żeby mogła wypełnić swoje zadanie – napomniał go Jacopo. – Na pewno nikogo nie zabiję – zawołałam. Rozpaczliwie poszukiwałam manewru, który odwróciłby jego uwagę. – Dlaczego nie wziąłeś maski już wcześniej? – zapytałam go. – Na przykład na przyjęciu u Trevisana. Miałam tam ją na sobie. Mogłeś się z łatwością do niej dobrać. Dzisiaj od dawna już byłbyś królem. – Wtedy niestety nie znałem jeszcze mocy tej maski. – Alvise zmarszczył czoło i zwrócił się do Jacopa. – Ona ma rację. Już dawno mogłem przejąć władzę. Dlaczego nie powiedziałeś mi o tym wcześniej? – Bo to nie należało do ustalonego wcześniej biegu rzeczy. – Skąd czerpiesz tę pewność? – W ton głosu Alvisego wkradł się cień rozdrażnienia. Szybkim ruchem schował maskę do kieszeni kaftana. – Masz przede mną zbyt wiele tajemnic, starcze. Dlaczego tak późno dowiedziałem się o mocy tej maski? Dlaczego przez cały czas wmawiałeś mi, że ta dziewczyna do dziś dnia koniecznie musi pozostać przy życiu? – Musi żyć, ponieważ lustro powiedziało nam, że pomoże w zabiciu wroga. – Tobie powiedziało – poprawił go Alvise. – Nie było mnie przy tym, gdy oglądałeś to zdarzenie w lustrze. Jesteś stary, może twoje oczy powoli słabną. – Chcesz zakwestionować moc lustra? – Mimo swej kulawej nogi i zmizerowanej postaci Jacopo nagle zaczął wyglądać bardzo groźnie. – Mogę pozabijać tych wszystkich idiotów również bez pomocy dziewczyny. Dawno już

bym ich zlikwidował, gdyby to ode mnie zależało. Zorganizowaliśmy tutaj to… hmm… zgromadzenie tylko dlatego, że podobno tak pokazało lustro. Ale gdybyś mnie spytał o zdanie, moglibyśmy to sobie darować i załatwić ich po kolei także gdzie indziej. – Alvise utkwił nieruchomy wzrok w starcu. – Do czego niby miałaby mi być potrzebna ta dziewczyna? W gruncie rzeczy nikogo już nie potrzebuję. Nawet ciebie. I lustra też nie. To, co dla mnie ważne, już w nim zobaczyłem. Resztę mogę sobie darować. Jacopo wzruszył ramionami. – Narazisz się na niebezpieczeństwo, że wszystko potoczy się inaczej, niż zostało zaplanowane, i władza, którą już niemal masz w rękach, znowu odejdzie w dal. Skorzystałam z okazji, żeby powoli przesunąć się w stronę drzwi. Leżał tam kołek upuszczony przez Mariettę. Gdybym całkiem niepostrzeżenie… Niemal od niechcenia Alvise dobył sztyletu, zrobił dwa długie kroki w moją stronę i złapał mnie, nim zdążyłam się schylić po kołek. – Nie działaj pochopnie – powiedział Jacopo. – Myśl o tym, że lustro jeszcze nigdy nie skłamało, lecz zawsze pokazywało wydarzenia, które najprawdopodobniej nastąpią. – Spojrzał karcąco na Alvisego. – Czas wypełnić przepowiednię, by wszystko przebiegło po naszej myśli. Alvise nie sprawiał wrażenia, jakby był zadowolony z wyniku tej rozmowy. – A niech tam – rzucił chłodno. Gwałtownie otworzył drzwi do pomieszczenia obok i pociągnął mnie za sobą. Rozmyślałam jeszcze o tym, jaki element samoobrony byłby właściwy w przypadku chwytu ramieniem z prawej strony, gdy nagle ujrzałam Sebastiana i w mojej głowie zapanowała wielka pustka. Leżał na ziemi, związany i zakneblowany. Skroń pokrywała mu zaschnięta krew i przez jeden straszliwy moment myślałam, że nie żyje. Ale potem zobaczyłam, że otwiera oczy i patrzy na mnie zaskoczony. Alvise mnie obserwował. – I co teraz? Kto zabije kogo? – zwrócił się wyzywająco do starego Jacopa. Dopiero teraz dostrzegłam pozostałe osoby, które znajdowały się w tym pomieszczeniu. Mój wzrok przeskakiwał z jednej na drugą. Marietta i gondolier, związani, siedzieli w kucki pod ścianą. Obok nich leżeli José i Bartolomeo, obaj zakneblowani, owinięci postronkiem niczym tobołki i związani ze sobą. Trevisan siedział w kącie, także zakneblowany, na twarzy miał

niebieskozielone ślady pobicia. Również miał związane ręce i nogi i wyglądał, jakby od tygodni go głodzili. Dorotea rozsiadła się wygodnie na krześle. Na podołku trzymała broń, kołek oparła z boku o krzesło. Wyraz jej twarzy wskazywał na to, że cała sytuacja niezmiernie jej się podoba. Ojciec Alvisego i jego brat stali przy oknie i patrzyli wyczekująco. Na koniec moje spojrzenie padło na Klaryssę. Tak jak Dorotea, siedziała na krześle, oczywiście niezwiązana. W końcu była jedną z tych złych. Ale nie wyglądała na szczególnie zadowoloną. Wręcz przeciwnie, sprawiała wrażenie potwornie nieszczęśliwej. Jej twarz była blada jak ściana, a długie włosy w nieładzie zwisały na ramiona. Alvise skinął na Jacopa. – Daj Annie sztylet i zaczynajmy. – Jesteś chory – powiedziałam. Jacopo faktycznie wcisnął mi do ręki swój nóż. Był naostrzony niczym skalpel. – Najlepiej zacznij od Trevisana – poradził mi Jacopo. – Chyba nie sądzisz, że ona naprawdę to zrobi – zakpił Alvise. – Nie mów tak. Szybko stanęłam za Trevisanem i przecięłam mu pęta na rękach. Alvise zawył z wściekłości. – Wiedziałem! Umrzesz za to, i to zaraz, jako pierwsza! – Z wyciągniętym sztyletem rzucił się na mnie, podobnie jak jego ojciec i brat. Widziałam, jak ich miecze błyskają w świetle świec. Trevisan nie mógł mi pomóc. Jego ręce były teraz wprawdzie wolne, ale nie miał tyle siły, by w ogóle nimi poruszyć, nie mówiąc już o tym, że ciągle jeszcze miał związane nogi. Mimo to próbował zasłonić mnie własnym ciałem, kiedy Malipierowie rzucili się na mnie we trzech. Ratunek przyszedł z nieoczekiwanej strony. Klaryssa zerwała się na nogi i stanęła Alvisemu na drodze. Jego ojciec i brat zatrzymali się na chwilę i patrzyli, jak Alvise niemal niedbałym gestem wbija sztylet w ciało Klaryssy. Upadła z krzykiem u jego stóp. Potem wszyscy trzej obrócili się znowu w moją stronę i w stronę Trevisana. Przyszykowałam się na śmierć i zamknęłam oczy, jak już raz kiedyś, bo nie chciałam zabrać ze sobą widoku Alvisego.

– Nie pożegnasz się, koteczku? – zadrwił. – Ależ oczywiście – wyrwało mi się z głębi piersi. – Idź do diabła! Naprężyłam się, ale oczekiwany cios sztyletu nie nastąpił. Zdezorientowana otworzyłam z powrotem oczy. Alvise gapił się na blask światła, który wydobywał się z kieszeni jego kaftana i sprawiał, że cały przód jego ciała świecił, jak gdyby był żywą latarnią. – Co…? – wyjąkał. – Czas na ciebie, byś poszedł tam, gdzie akurat wysłała cię ta dziewczyna – usłyszałam słowa Jacopa. – Chyba nie myślałeś, że ta maska zawsze pomaga temu, kto ją posiada? Nie. Ona służy tylko temu, komu została dana. Nigdy zaś temu, kto ją sobie wziął. – Pomóż mi! – rozkazał Alvise, ale głos miał zduszony, jakby ktoś wycisnął mu powietrze z płuc. Jacopo oparł się o swoje kule i potrząsnął głową. – Przepowiednia się wypełniła. Dziewczyna pomogła zabić wroga. Mojego wroga. Ciebie! Właśnie tu i teraz, tak zostało wcześniej powiedziane. – To niemożliwe – dyszał Alvise. – Ty podły oszuście! – To ty jesteś oszustem. Chciał się mnie pozbyć, bo już mnie nie potrzebuje, to niepojęte! Ale to był błąd. Śmiertelny błąd. Wszystkiego dobrego w piekle – zakończył lakonicznie Jacopo. Alvise wrzasnął i próbował sięgnąć do kieszeni, ale świat­ło było coraz jaskrawsze i rosło tak, aż objęło go całkowicie i sprawiło, że jego postać rozpłynęła się. W końcu na powrót się skurczyło, ale nie tak szybko, jak przedtem się rozprzestrzeniało. Przez chwilę zdawało mi się, że widzę, jak Alvise rzuca się w tę i z powrotem we wnętrzu świetlistej powłoki. Jakby chciał się wyrwać, ale już sekundę później światło zapadło się w sobie z głośnym hukiem i nie zostało nic. Jak urzeczona gapiłam się w puste miejsce i dlatego z opóźnieniem zauważyłam, że nie tylko Alvise rozpłynął się w powietrzu. Po jego bracie i ojcu nie zostało nawet śladu. Byłam absolutnie pewna, że nie wyszli. Mimo zdenerwowania nie uszłoby to mojej uwadze. – Gdzie oni są? – Malipierowie? Tam gdzie jest też Alvise – powiedział usłużnie Jacopo. – Powstali z nicości i stali się jego rodziną, kiedy przybył do tego stulecia. Ich egzystencja kończy się wraz z jego życiem, takie są prawa natury. – On naprawdę jest w piekle? – spytałam przerażona. – Ja go tam wysłałam? – Na to wygląda. – Jacopo wzruszył ramionami. – Czas zna wiele dróg i wiele światów,

a niektóre z nich są bardziej realne, niż ktokolwiek mógłby przypuszczać. Przeszedł mnie dreszcz, ale pozbierałam się, gdy usłyszałam westchnienie Klaryssy. Pospiesznie ukucnęłam koło niej. Sztylet Alvisego trafił ją w ramię, gdzie utworzyła się już spora plama krwi. – Będzie żyć – powiedział Jacopo. – Nawiasem mówiąc, może teraz wrócić do swoich czasów, spełniła bowiem przedtem swoje zadanie, ratując cię przed śmiercią. – Uśmiechnął się do Klaryssy nieomal z czułością. – Czyż ci nie obiecywałem, że wkrótce będziesz mogła wrócić do domu? Odwrócił się i wsparty na kulach pokuśtykał do drzwi. Tam się zatrzymał i spojrzał na mnie przez ramię. – Bądź zdrowa, słoneczko. Ja poszukam szczęścia w innych czasach. – Ale… – Zszokowana tym, że sprawca tego całego bigosu po prostu zniknął, nie ponosząc za nic odpowiedzialności, wyprostowałam się. Ale on zdążył już wyjść z pokoju. Sebastiano, José i Bartolomeo jękami i wściekłymi spojrzeniami dali mi do zrozumienia, że chcą, by ich wreszcie rozwiązać. Klaryssa także jęczała – z bólu. A Trevisan, Marietta, Dorotea i gondolier jęczeli, bo ocknęli się z omdlenia. Nawet nie zauważyłam, że stracili przytomność. – Co się z nimi dzieje? – zapytałam, nie zwracając się do nikogo konkretnego. – Tylko wtajemniczeni mogą zobaczyć przejście – wyjaśniła mi Klaryssa. – Inni tracą przytomność. – A ja myślałam, że wrota się walą, gdy ktoś się przygląda – odparłam, bo bardzo dobrze pamiętałam, z jaką desperacją ja i Bart próbowaliśmy zamknąć mnicha w zakrystii, żeby nie mógł zobaczyć wrót czasu. – Nie, jeśli są dostatecznie mocne. – Jej głos był zaledwie cichym szeptem i była jeszcze bledsza niż poprzednio. – Uratowałaś mi życie – powiedziałam cicho. – A ty mnie. W jej oczach dostrzegłam rozpacz, w której musiała żyć przez całe lata, miotając się nieustannie między strachem i nadzieją. Jacopo prawdopodobnie ją szantażował, że będzie mogła wrócić do swoich czasów tylko wtedy, gdy zrobi to, co on jej rozkaże. Mogłam go razem

z Alvisem wysłać do diabła. Najpierw uwolniłam z więzów Mariettę, żeby mogła się zająć Klaryssą. Na pierwszej pomocy znała się lepiej ode mnie. Potem przecięłam pęta Sebastianowi. Wypluł knebel i zaczął pomstować. – Ty lekkomyślna, szalona, nieobliczalna… – W końcu przestał złorzeczyć, porwał mnie w ramiona i pocałował. U pozostałych, którzy wciąż jeszcze leżeli związani i zakneblowani, wywołało to niechętne komentarze w postaci dalszych pojękiwań. Pospieszyliśmy więc razem, by uwolnić Trevisana, gondoliera oraz Barta i Joségo. Popełniliśmy przy tym ten błąd, że nie zwracaliśmy uwagi na Doroteę. Ocknęła się ostatnia, przypuszczalnie dlatego, że najprawdopodobniej spadła z krzesła i uderzyła się w głowę. W każdym razie na czole miała porządnego guza, którego przedtem tam nie było. Nic nie rozumiejąc, rozejrzała się wokół. – Gdzie jest Alvise? Co z nim zrobiliście? – Złość i nieufność wykrzywiły jej ładną buzię, kiedy podniosła się z trudem, trzymając gotową do strzału broń. – Niech nikt nie rusza się z miejsca! – Odłóż to, bo może wybuchnąć – powiedział Sebastiano. Odwróciła się i wycelowała w niego. W jakiś sposób – celowo lub przez nieuwagę – musiała przy tym pociągnąć za spust, rozległ się bowiem ogłuszający huk. Kula o szerokość dłoni minęła głowę Sebastiana i trafiła w ścianę, wyrywając w tynku potężną dziurę. Dym zasłonił widoczność i jednocześnie rozszedł się okropny smród prochu i siarki. Absurdalnie przyszło mi do głowy, że był to spóźniony salut na cześć podróży Alvisego do piekieł. Kiedy kurz opadł, Marietta wydała z siebie okrzyk przerażenia. Podążyłam za jej wzrokiem i zobaczyłam Doroteę leżącą na podłodze, lecz zanim zdążyłam stwierdzić, czy to, co rozlewa się wokół jej ciała, to burza jej rudych włosów, czy raczej krew, Sebastiano wszedł pomiędzy nas i ukrył moją twarz na swojej piersi. – Nie patrz tam. – Teraz przynajmniej wiem, do czego naprawdę nadawał się ten kołek – powiedziała Marietta. Zabrzmiało to nonszalancko, ale głos jej drżał. – Prosto w szyję. Niepojęte. Rzuciło ją dokładnie na czubek. Jak to możliwe? – Odrzut ją przewrócił – wyjaśnił José. – Z tym nie ma żartów. – Schylił się po żółtą

chustkę, która osierocona leżała na ziemi, i zarzucił ją na ciało Dorotei. – Powinniśmy ją zaraz pogrzebać, żeby nikt nie zadawał głupich pytań. – Przynajmniej nie wstanie z tym kołkiem z grobu i nie stanie się upiorem – dodał Bartolomeo z nutą sarkazmu. Jego słowa z czymś mi się skojarzyły. Zdawało mi się niemal, że nie po raz pierwszy rozmawiam na ten temat. Ale potem to ulotne wrażenie ustąpiło miejsca bezbrzeżnemu wyczerpaniu. W mojej głowie zapanowała pustka, a ciało zaczęło mi ciążyć. Ledwie zarejestrowałam to, że mężczyźni naradzają się, czy w domu mogą być jeszcze pomagierzy Malipierów. Ostatkiem sił usłyszałam też, że José pokonał w walce na miecze łysego mężczyznę, który zarzucił mi worek na głowę. Potem na Joségo rzuciło się jeszcze dwóch innych pomocników Malipierów, przystawili mu ostrza mieczy do piersi i w ten sposób zmusili Sebastiana i Bartolomea, żeby się poddali. – Ci tchórze na pewno już dawno uciekli gdzie pieprz rośnie – powiedział José. Mimo to mężczyźni zdecydowali się na wszelki wypadek sprawdzić. Gondolier zaoferował się, że pójdzie z nimi. Zabrali ze sobą doczesne szczątki Dorotei. Unikałam patrzenia w miejsce, gdzie leżała. Podeszłam do Trevisana, który przez cały czas w milczeniu siedział w kucki w kącie. – Wszystko w porządku? – spytałam. Skinął głową bez słowa. Mimo mocno opuchniętych oczu i obrzęków na twarzy wciąż jeszcze emanowało z niego to poczucie niezależności i życiowego doświadczenia, które nadawało mu taką siłę przyciągania. Patrzył na mnie przez chwilę w milczeniu. – Nie wiem, co się tutaj działo – powiedział w końcu – dlaczego nagle jeden po drugim straciliśmy przytomność. Ale w jedno nie wątpię: jesteś, pani, najodważniejszą dziewczyną, jaką kiedykolwiek poznałem. Z trudem przezwyciężyłam impuls, by się głośno nie roześmiać. Odważna! Gdyby wiedział, jak bliska byłam tego, by narobić w gacie ze strachu! A właściwie nie w gacie, bo przecież w tych czasach kobiety w ogóle nie chodziły w spodniach. Tym bardziej byłoby to krępujące, gdyby faktycznie mi się przydarzyło. W każdym razie brakowało do tego naprawdę niewiele. – Uratowałaś mi życie, pani – powiedział Trevisan. – Jeśli mogę spełnić twe życzenie,

wyraź je, proszę! – Spełniłeś już, panie, moje największe życzenie, pozostając przy życiu. I to była sama prawda. Był jedynym człowiekiem w Wenecji, który mógł cofnąć fatalne uchwały, podjęte przez Wielką Radę pod zgubnym wpływem Alvisego. Przyszłość będzie taka, jaką znałam, i gdy następnym razem powrócę do moich czasów, czekać będą na mnie nie sterty gruzu, lecz moi rodzice. Marietta opatrzyła Klaryssę, a chwilę potem powrócili mężczyźni. – Możemy ruszać – oznajmił Sebastiano. Bart wziął Klaryssę na ręce i podniósł ją ostrożnie. Zagryzła wargi z bólu, ale nie wydała z siebie żadnego jęku. – Co ty sobie myślałaś? – odezwał się łagodnie. Nie odpowiedziała mu, tylko patrzyła mu w oczy, gdy niósł ją do łodzi. Sebastiano wsiadł za nimi do czerwonej gondoli i podał mi rękę, żeby pomóc mi wsiąść. José zajął stanowisko na plandece i umieścił wiosło w dulce. Trevisan wsiadł z Mariettą do drugiej gondoli, jej gondolier miał zawieźć ich oboje z powrotem do miasta. Czerwona gondola raźno ruszyła w drogę, José wiosłował żwawo i mocno. Wzeszło słońce. Jego promienie wyczarowywały lśniące refleksy na falach, a wiatr zawiewał mi włosy na twarz. Ciągle jeszcze było zimno, ale tym razem nie marzłam, bo Sebastiano trzymał mnie w ramionach.

Dwa kolejne tygodnie do następnej fazy księżyca spędziliśmy we dwoje w domu Marietty. Odwołała wszystkich klientów – nie dlatego, że oprócz niedziel chciała wprowadzić w swoim zakładzie dodatkowe urlopy, lecz dlatego, że zapatrzyła się dość mocno w Trevisana. A on w nią. Zwierzyła mi się, że zaiskrzyło między nimi już w czasie pierwszej wspólnej podróży gondolą. Do tej pory w zasadzie niemal się nie znali, bo Trevisan nie należał do mężczyzn, którzy chadzaliby do domów uciech. Co się tyczy kobiet, prowadził raczej wstrzemięźliwe życie, choć mógłby korzystać z tych wszelkich swobód od czasu, gdy owdowiał dwa lata temu. Najwyraźniej jednak długo opłakiwał swą żonę. Dopiero teraz był gotów, by znowu się zakochać. Co też stało się błyskawicznie, gdy siedział z Mariettą w gondoli. Starał się

o nią z zachowaniem wszelkich reguł sztuki. Wysyłał jej drobne prezenty, zapraszał na kolacje i prawił jej komplementy. Ona zaś niemal fruwała w obłokach i gdy tylko rozmowa schodziła na Trevisana, oczy zaczynały jej błyszczeć. Nikt nie cieszył się jej radością tak bardzo jak ja, bo nic nie mogło mnie lepiej przekonać o tym, że nie zależało jej na niewłaściwym mężczyźnie – na Sebastianie. On mógł być właściwym mężczyzną tylko dla jednej kobiety – dla mnie. A ja, bo inaczej nie można tego określić, oszalałam na jego punkcie. Jednak nie doszło między nami do niczego naprawdę poważnego, choć nie byłby to żaden problem. Marietta nie była pruderyjna, a poza nią nikomu z naszego otoczenia też by nie przeszkadzało, gdybym dzieliła z Sebastianem łoże. I to wcale nie było tak, że nie chciałam, wręcz przeciwnie. I on czuł to samo. Jednak oboje mieliśmy też świadomość ewentualnych skutków. Metody antykoncepcyjne w piętnastym wieku były śmiesznie niewystarczające. Dostatecznie często miałam z tym do czynienia w czasie mojej pracy w zielarskim sklepiku Matyldy. A więc zdecydowaliśmy się poczekać. Co wcale nie przeszkadzało nam przytulać się co wieczór przed kominkiem, aż nie mogliśmy już prawie wytrzymać. Było tak, jakbyśmy byli ze sobą od zawsze. To samo można było powiedzieć o Klaryssie i Barcie. Od czasu strasznych wydarzeń na Giudecce byli parą. Postanowili się pobrać i przejąć sklep z maskami. Stara Esperanza zniknęła i nigdy się już nie pojawiła i nawet José nie wiedział, gdzie przebywa. – Ta kobieta jest jak wiatr. Wieje przez wszystkie epoki, raz jest tu, raz gdzie indziej. Być może zobaczymy ją jeszcze w tych czasach, a może nie. Sklep możecie sobie wziąć, nie miałaby nic przeciwko temu, tyle wiem. Klaryssa cieszyła się ze zmiany w swoim życiu. U Matyldy i tak nie mogłaby już dłużej pozostać, bo Matyldy nie było. Ziemia pochłonęła ją tak samo jak rodzinę Malipierów. Zniknięcia Jacopa nie przetrwał nawet sklepik z ziołami. Tam gdzie się przedtem znajdował, była teraz szwalnia. Nikt nie pamiętał Matyldy, tylko my, którzy przybyliśmy z innych czasów, czy Bart, który należał do wtajemniczonych. Matylda była jednym z tych dodatkowych bytów, które stworzono w celu lepszej integracji podróżników w czasie – jej własne uzasadnienie egzystencji nie istniało. Los bezlitośnie ją wykasował, gdy zniknął powód jej obecności. Klaryssa opłakiwała jej zniknięcie, bo mimo szorstkiego stylu bycia Matyldy przywiązała się do niej.

– Nic o tym wszystkim nie wiedziała, mogę przysiąc – mówiła cała we łzach. Cierpiała również z powodu tego, że przez tyle lat żyła uzależniona od Jacopa. – Ciągle mi obiecywał, że niedługo będę mogła wrócić do swoich czasów. Sprawiał wrażenie tak dobrodusznego i był moją jedyną nadzieją. Raz mu wierzyłam, innym razem nie. To było straszne, nieustanna huśtawka! Najgorsze były dla niej ostatnie tygodnie, gdy sytuacja zaostrzyła się i już nie tylko Jacopo, lecz także Alvise wywierał na Klaryssę coraz większy nacisk, by wykorzystać ją do osiągnięcia swoich celów. – Pod koniec udawałam, że robię wszystko, co mi każą, bo Alvise groził, że mnie zabije. Ale nigdy nie chciałam nikomu wyrządzić krzywdy! Uznałam, że dość już odpokutowała i że zasłużyła sobie na odrobinę szczęścia. Dlatego ucieszyłam się, że zdecydowała się pozostać z Bartem. – Teraz, kiedy wiem, że w każdej chwili mogę wrócić do moich czasów i do Paryża, już tego nie chcę – wyznała. – To trochę śmieszne, prawda? – dodała w zamyśleniu. A ja wcale nie uważałam, żeby to miało być śmieszne, bo czułam dokładnie to samo. Przynajmniej od czasu do czasu. Na przykład wtedy, gdy siedziałam razem z Sebastianem przed kominkiem i przytulaliśmy się do siebie. Ale różnica między mną i Klaryssą polegała na tym, że ja mog­łam się spotkać z Sebastianem w przyszłości, ona zaś mog­ła być z Bartem jedynie w jego własnych czasach. Dlatego nie zadawałam sobie pytania, czy wolałabym zostać tutaj, czy raczej odjechać. Moje życie było w przyszłości, nawet jeśli znalazłam tu cudownych przyjaciół, za którymi będę bardzo tęsknić. Dotyczyło to w równym stopniu Klaryssy i Barta, jak Marietty i Trevisana. Za każdym razem musiałam powstrzymywać łzy, gdy uświadamiałam sobie, że już nigdy ich nie zobaczę. Ale byłoby jeszcze gorzej, gdybym już nigdy miała nie zobaczyć moich rodziców. Tęskniłam za nimi tak mocno, że myśl o nich nieomal mnie bolała. Na dłuższą metę pewnie obyłabym się bez szkoły, iPoda czy czekolady, ale nie bez mamy i taty. W dniu poprzedzającym następną fazę księżyca poszłam raz jeszcze do klasztoru, ponieważ z niewyjaśnionych przyczyn interesował mnie los papugi należącej do Dorotei. Siostra Giustina z miejsca opacznie zrozumiała moje pytanie dotyczące Polidora. Po prostu wcisnęła mi klatkę do ręki i oświadczyła, że cały klasztor jest szczęśliwy, że chcę go wziąć, bo jego nieustanny jazgot jest nie do wytrzymania. Mam go tylko szybko zabrać i nie muszę nic płacić za

to, że karmiły go przez parę tygodni. Nie chciałam wszczynać dyskusji i zabrałam Polidora ze sobą. Nie miałam ochoty pozostawać w San Zaccario dłużej, niż to było konieczne. Nie tylko dlatego, że na dziedzińcu kilkadziesiąt młodych zakonnic znowu zebrało się po to, by wdzięczyć się do Sebastiana, który czekał na mnie pod bramą, ale też dlatego, że ciążyło mi wspomnienie o Dorotei. Przez jakiś czas nienawidziłam jej, teraz jednak miałam dla niej coś w rodzaju współczucia. Marnie skończyła tylko dlatego, że zakochała się w niewłaściwym mężczyźnie. – I co my teraz zrobimy z tym ptakiem? – zaczął się zastanawiać Sebastiano. – Zabranie go ze sobą chyba nie było najrozsądniejsze? – spytałam żałośnie, bezradnie patrząc na klatkę. Ale problem sam się rozwiązał, bo Marietta była oczarowana Polidorem, zwłaszcza że potrafił wymówić jej imię i zasypywał ją komplementami. Wystarczyło, że raz zaskrzeczał: „Marietta, moja piękna”, i już zdobył jej serce. – Gdzieś w głębi duszy zawsze pozostanę kurtyzaną – powiedziała. – W każdym razie jakaś mała, próżna część mnie. Ta większa i mądrzejsza będzie grzecznie czekać na oświadczyny Trevisana. Liczę się z tym jeszcze przed Bożym Narodzeniem. Może ktoś chciałby się ze mną założyć? Nikt nie chciał. Potem nadszedł mój ostatni dzień w Wenecji 1499 roku. Już ostatniej nocy źle spałam, przewracając się z boku na bok w ogromnym łożu z baldachimem, a rano byłam jeszcze bardziej nerwowa. Około południa po raz ostatni przeszłam się z Sebastianem po mieście. Jesień była już w pełni, nieliczne tutejsze drzewa zrzucały liście i zrobiło się zimno. Rybacy, handlarze, robotnicy portowi i marynarze wypełniali barwną zbieraniną Riva degli Schiavoni i wykonywali swoją pracę. Pachniało morzem i dymem. Sebastiano i ja szliśmy powoli wzdłuż nabrzeża, przyglądając się wypływającym statkom. Łopot żagli mieszał się z szumem wiatru i pluskiem fal. Drogę powrotną pokonaliśmy, płynąc gondolą przez Canal Grande. Minęliśmy plac budowy Palazzo Tassini. Ściany tymczasem urosły, gotowe było już pierwsze piętro i znajdujące się nad nim półpiętro. Mimowolnie mój wzrok powędrował do tego miejsca na brzegu kanału, gdzie kilka tygodni temu jadłam z Matteem tramezzini. Niemal nie wierzyłam własnym oczom, gdy zobaczyłam, że tam siedzi. Trzymał chleb w obu dłoniach i odgryzał z niego kawałki.

Chciałam go zawołać, pomachać mu i powiedzieć, że jadę do domu, z powrotem do naszych czasów. Lecz zamiast tego wybuchnęłam płaczem. – Co się stało? – spytał łagodnie Sebastiano. On też zauważył Mattea. – Chciałabyś z nim jeszcze raz porozmawiać? Czyż nie mówiłaś, że już się z nim pożegnałaś? To była prawda, choć ta ostatnia powrotna podróż tak naprawdę nie wyszła. Ale nie to doprowadziło mnie do płaczu. – To takie straszne – powiedziałam wśród łez. – Nigdy nie będzie mógł zostać dentystą. – Może tutaj będzie mu lepiej. Zobaczyłam, jak z jednej z uliczek wynurza się Juliane Tasselhoff. Rozejrzała się, a potem zauważyła Mattea. Z rozgniewaną miną poszła w jego kierunku. Nie słyszeliśmy, co mu powiedziała, ale po jego minie widzieliśmy, że nie było to nic miłego. – No cóż, może i nie lepiej – przyznał Sebastiano, podczas gdy nasza gondola mijała miejsce zdarzenia. – Ale przynajmniej dzięki szerokiej profilaktyce nigdy nie będzie miał próchnicy, a w tych czasach to już coś znaczy. Reszta dnia mijała rozpaczliwie wolno, najchętniej przeryczałabym cały ten czas, aż wreszcie nadeszła chwila rozstania. Najpierw pożegnałam się z Mariettą. Życzyła mi wszystkiego najlepszego i upomniała mnie, bym na zimno nigdy nie wychodziła bez okrycia. – Nie martw się, w domu mam puchówkę. Liczyłam się z tym, że intergalaktyczny translator przekształci mi to w jakieś dziwne słowo, lecz ku mojemu zdumieniu wyszło dokładnie tak, jak powiedziałam. Widocznie w tych czasach puchówki już istniały. – Czas ruszyć w drogę, Polidoro – powiedziałam do papugi. – Nie chcę wracać do Neapolu – zaskrzeczał ptak. – Nie bój się, ty możesz tu zostać. Najtrudniej przyszło mi pożegnać się z Klaryssą. Płakałyśmy, nie mogąc się od siebie oderwać. – Adieu, najdroższa przyjaciółko – wychlipała. Przytuliłam ją, ale niezbyt mocno, bo rana wciąż ją bolała. Jej włosy pachniały świeżo mydłem o zapachu bzu. Na zapleczu sklepu z maskami urządziła sobie małą pracownię i eksperymentowała z nowymi mieszankami zapachowymi. – Przysięgnij mi, że nigdy mnie nie zapomnisz – powiedziała z płaczem.

To mogłam jej przyrzec z głębi serca. Nie tylko dlatego, że uratowała mi życie i że bardzo ją lubiłam, ale też dlatego, że otworzyła przede mną zupełnie nowe horyzonty, jeśli chodzi o wciskanie kitu. Jeśli istniała kiedyś mistrzyni w tej dziedzinie, to miała na imię Klaryssa. Skrycie przerobiłam sobie powiedzenie „kłamać jak z nut” na „kłamać jak Klaryssa”. Ale tego jej oczywiście nie powiedziałam. Poza tym uznałam po fakcie, że to wcale nie było aż takie złe, ponieważ kłamała tylko po to, by przeżyć. Przeważnie. Bart i ja również się uściskaliśmy. – Bądź szczęśliwa – powiedział tylko. Skinęłam głową, pochlipując, i wsiadłam do czerwonej gondoli, gdzie czekał już na mnie Sebastiano. Była cicha noc nowiu. Niebo było czarne, pomijając kilka gwiazd, które tworzyły lśniące punkty. Czerwona gondola sunęła po ciemnych wodach kanału aż do miejsca, w którym miały się otworzyć wrota czasu. To były szczególne wrota, jak wytłumaczył mi Sebastiano, bo ludzie nie mogli ich zobaczyć, kiedy działały. Nikt nie musiał mdleć, mimo że były to najpotężniejsze i największe wrota w Wenecji. To miało związek z czerwoną gondolą, która posiadała niesamowitą moc. Na ostatnim odcinku drogi do wspomnianych wrót czasu zastanawiałam się nad kilkoma kwestiami, które nagle mi się nasunęły. – Jedno musisz mi jeszcze wyjaśnić – powiedziałam do Sebastiana. – Gdy José przeniósł cię do teraźniejszości przez bramę czasu w Santo Stefano, czas biegł tam dalej, prawda? A przecież mówiłeś kiedyś, że używając czerwonej gondoli w czasie zmiany faz księżyca można wrócić jedynie do tego momentu, z którego się wyruszyło. – To prawda – potwierdził Sebastiano. – To znaczy, że gdy wróciłeś umierający do teraźniejszości, czas biegł tam dalej. A gdzie ja byłam? Przecież ja też musiałam tam być, bo zaraz wrócę do chwili, gdy stamtąd zniknęłam. To znaczy, że od dawna już tam będę, kiedy ty wrócisz chory kilka tygodni później, tak? – Podekscytowana ciągnęłam ten wątek dalej. – Mogę cię odwiedzić w szpitalu? Ale jak to ma być? Przecież przez ten cały czas byłam tutaj w przeszłości. A może jest nas dwie? A ty jesteś z powrotem zdrowy! Jak za kilka tygodni możesz być chory? – W głowie mi się kręciło od tych wszystkich sprzeczności.

– Oho, właśnie odkryła złożony problem paradoksu – powiedział José. – Czy to ma coś wspólnego z fizyką albo matmą? – spytałam zatroskana. – Niestety tak – przyznał Sebastiano. – Wytłumacz mi to. – To bardzo skomplikowane. Jeśli w ogóle, będę ci mógł to wytłumaczyć dopiero później. – Co masz na myśli, mówiąc „później”? – Za pięćset dziesięć lat. Jesteśmy na miejscu. – Przytulił mnie. – Zobaczymy się w przyszłości, Anno. – Poczekaj! – krzyknęłam wystraszona, ale już się zaczęło. – Jak mnie nie znajdziesz na Facebooku, możesz też sprawdzić na MySpace – zawołałam z rozpaczą. – Albo na Naszej Klasie! – Naraz przyszła mi do głowy okropna myśl. – A co zrobię, jeśli w ogóle nie będę cię pamiętać? – Tak się nie zdarzy. A jeśli już, to odświeżę ci pamięć. Czasu zostało nam ledwie na ostatni pospieszny pocałunek, bo wstrząsy stały się tak mocne, że oderwały nas od siebie. Jaskrawe światło było wszędzie, a lodowate zimno zaparło mi dech w piersiach. Oślepiona zamknęłam oczy i czekałam na huk. Do widzenia, przeszłości, pomyślałam. Strasznie tu było. I cudownie. Najbardziej niewiarygodne i ekscytujące wakacje, jakie kiedykolwiek przeżyłam. Potem noc eksplodowała, a ja wpadłam w bezbrzeżny mrok.

Przemoczona do suchej nitki, pochyliłam się mocno do przodu i złapałam za rękę mojego ojca. Energicznie mnie pochwycił i przytrzymał za ramię. Zaledwie chwilę później stałam na nabrzeżu i wpadałam w jego ramiona. Wszystko wydarzyło się tak szybko, że niemal tego nie zauważyłam. Byłam jeszcze zdezorientowana po przejściu i minęło kilka sekund, nim pojęłam, że naprawdę się udało. Czas wypluł mnie z powrotem dokładnie w tym samym momencie, w którym wtedy mnie połknął i wysłał w przeszłość. Nie upłynęła odtąd ani jedna chwila – te tygodnie, które przeżyłam, istniały jedynie w mojej pamięci. Na zewnątrz byłam tą samą osobą co na początku całej tej przygody. Ociekająca wodą po upadku do kanału, w ciuchach, które włożyłam rano na regata storica. W jednej ręce trzymałam nawet moją torbę na ramię. Wszystko tak jak przedtem. Tylko

nie było już Tasselhoffów. – Na miłość boską! – Mama była bardzo poruszona. – Anno, wszystko w porządku? Tata przytulił mnie mocno. – Oj, dziecko, o mały włos. Odsunęłam się od niego i popatrzyłam jeszcze na kanał. Czerwona gondola właśnie odpływała. José mocno ciągnął za wiosło. Obejrzał się na chwilę w moją stronę i mrugnął zdrowym okiem, po czym z uśmiechem się odwrócił. Sebastiano patrzył na mnie. Nawet z tej odległości widziałam, jak niebieskie są jego oczy. Podniósł dłoń w niemym geście, który powiedział mi wszystko. W następnej chwili napłynęły kolejne łodzie i zasłoniły mi widok. – A teraz szybko z powrotem do hotelu – powiedziała mama. – To dziecko potrzebuje gorącego prysznica. Wspięłam się na palce, ale czerwonej gondoli nie było już widać. Łzy płynęły mi po policzkach, ale nikt tego nie zauważył, bo i tak byłam mokra od stóp do głów. W hotelu mniej więcej przez godzinę brałam prysznic, aż skończyła się gorąca woda. Łącznie zużyłam butelkę żelu pod prysznic, dwie butelki mojego ulubionego szamponu i mniej więcej półtorej butelki odżywki. Kiedy zdziwiona mama zbierała później te wszystkie puste pojemniki, oświadczyłam, że trudno było zmyć te glony. Rodzice wpakowali mnie do łóżka i zażądali, bym się oszczędzała, ja zaś nie mogłam się doczekać, kiedy zaloguję się do Internetu, żeby szybko nawiązać kontakt z Sebastianem. Ale na razie nic z tego nie wyszło, bo mój iPod był zepsuty. Nie przeżył kąpieli w kanale. Maski też nie było. Nawet nie próbowałam tego zrozumieć, tylko postanowiłam, że tymczasem uznam to za czary. Zamiast tego zwróciłam się do mamy z innym pytaniem. – Co możesz mi powiedzieć na temat złożonego kompleksu paradoksu? – Masz gorączkę? – Podeszła do mojego łóżka i położyła mi dłoń na czole. – Hm, zdaje się dość ciepłe. Może jednak powinniśmy wezwać lekarza. Postanowiłam, że przy najbliższej okazji po prostu sprawdzę w Wikipedii. I tak nie potrafiłabym się skoncentrować na dłuższych wywodach. Opadło mnie przemożne zmęczenie. To pewnie skutek tego, że ostatniej nocy w ogóle nie spałam, a poprzedniej niewiele. Potem przyszło mi do głowy, że przecież to odnosi się jedynie do mojego czasu w przeszłości, a nie do

teraźniejszości. Czy ostatniej nocy też za mało spałam? Zastanawiałam się nad tym, ale to jeszcze bardziej mnie zmęczyło. A więc dałam sobie spokój i po prostu zasnęłam.

Przespałam ciurkiem resztę dnia, całą noc i połowę następnego przedpołudnia. Mama powiedziała, że ostatni raz mi się to zdarzyło, kiedy byłam niemowlęciem. Na śniadanie zjadłam dziesięć kromek chleba tostowego z nutellą, wypiłam trzy filiżanki kakao, a na deser zafundowałam sobie gigantyczne lody z pobliskiego kiosku. Potem zapytałam tatę, czy mogę skorzystać z jego laptopa, żeby szybko sprawdzić moją pocztę. Tata siedział w hotelowym pokoju przy biurku i pisał coś w swoim notebooku. – Zaraz skończę, wtedy będziesz mogła go wziąć. Ja i tak muszę jechać na uniwersytet. Po ekspertyzę. Serce na moment przestało mi bić. – Na uniwersytet? Tata skinął głową. – Pamiętasz jeszcze ten stary dokument, o którym opowiadałem wczoraj podczas kolacji? Wzięłam głęboki oddech. – Ten, który pan Bjarnignokki znalazł w ruinach Palazzo Tassini? I który wysłałeś na uniwersytet, żeby na wydziale historycznym sprawdzili jego autentyczność? Tata wydawał się zdziwiony. – Ależ ty to dobrze zapamiętałaś! Twoja mama twierdzi, że często niezbyt uważnie mnie słuchasz, ale najwyraźniej się myli. – Jadę z tobą – powiedziałam. – Dokąd? – Na uniwersytet.

Sekretarka poprosiła nas po angielsku, byśmy chwilę poczekali. Niebawem wróciła i zaprowadziła nas do gabinetu profesora, który uprzejmie przywitał się z tatą i ze mną. Cała rozmowa toczyła się również po angielsku i była naszpikowana tak wieloma fachowymi terminami, że nic z niej nie zrozumiałam. A poza tym z angielskiego i tak nigdy nie

byłam wielką gwiazdą. Zrobiło mi się ciężko na sercu. Czy trudno będzie mi rozmawiać z Sebastianem? Właśnie się zastanawiałam, jak by to najlepiej urządzić, żeby zapytać się profesora, czy nie ma tutaj asystenta o imieniu Sebastiano, gdy po krótkim pukaniu otworzyły się drzwi i ku mojemu zdziwieniu do środka wszedł José. Po raz pierwszy widziałam go w ubraniu z dwudziestego pierwszego wieku. To był niezwykły widok. Tylko klapka na oku była ta co zawsze. Ale potem nastąpiła prawdziwa niespodzianka: za Josém do pokoju wszedł Sebastiano! O mały włos zerwałabym się na równe nogi i podbiegła do niego. Ale zdołałam się jeszcze w porę opanować i zachowywać tak, jakbyśmy się nigdy przedtem nie spotkali. Profesor przedstawił nas sobie po angielsku. – Oto kustosz archiwum naszego wydziału, messèr José Marinero de la Embarcación, a ten młody człowiek to mój asystent, messèr Sebastiano Foscari. Moi panowie, oto mój drogi kolega Johannes Berg z Niemiec i jego córka Anna. Nastąpił uprzejmy uścisk dłoni, ja zaś, jak opętana, byłam w stanie myśleć tylko o tym, jak świetnie wygląda Sebastiano i jaka w nim jestem zakochana, i że Foscari to naprawdę ładne i dźwięczne nazwisko. I że oszaleję, jeśli nie będziemy się mogli zaraz pocałować. José położył na stole dokument w przezroczystej folii. Natychmiast poznałam, że to list, który napisałam na strychu w domu Faustyny. Z otwartą buzią słuchałam, jak mężczyźni wymieniają między sobą fachowe uwagi. Oczywiście znów po angielsku. Rozumiałam tylko ułamek z tego, ale najwyraźniej zmierzało to w tę stronę, że nie da się ustalić autentyczności, bo równie wiele argumentów przemawia za, jak i przeciw. Jeśli chodzi o treść, rozmowa niezbyt mnie interesowała. Wiedziałam przecież, że dokument jest autentyczny, w końcu sama sfabrykowałam go pięćset dziesięć lat temu. Przysłuchiwałam się tylko głosowi Sebastiana. Jego angielski miał ekscytujący włoski akcent, brzmiał niewiarygodnie seksownie, lekko gardłowo i z całą masą wibrujących „r”. Moja troska, związana z ewentualnymi problemami komunikacyjnymi, dosłownie rozpłynęła się w zachwycie. Mog­łabym go słuchać godzinami. Raz, gdy akurat nikt nie patrzył, Sebastiano rzucił mi spojrzenie przez ramię i wymownie do mnie mrugnął. Uśmiechnęłam się niepewnie.

– Wyjdę na chwilę na świeże powietrze – oświadczyłam nieporadną angielszczyzną. Czekałam na korytarzu. Nie minęło trzydzieści sekund, kiedy Sebastiano wyszedł za mną. – Mówiłem, że się znajdziemy – powiedział. – Nawiasem mówiąc, twój akcent straszliwie mnie kręci. – Chwycił mnie za rękę i pociągnął kawałek dalej korytarzem, po czym otworzył jakieś drzwi i wprowadził mnie do pustego biura. Zamknął za sobą drzwi na klucz, a potem bez zbędnych ceregieli padliśmy sobie w ramiona. Całował mnie, aż poczułam się jak karmel na rozgrzanej patelni, a w przerwach szeptał mi do ucha gorące włoskie zaklęcia. Niewiele z nich rozumiałam, ale to jeszcze wzmagało ich działanie. Topniałam wewnętrznie, gdy tak do mnie mówił. W bardzo dobitny sposób pokazał mi, co naprawdę znaczy termin latin lover. – W przyszłym miesiącu zapiszę się na jeden semestr we Frankfurcie – szepnął mi do ucha z tymi wszystkimi cudownie wibrującymi „r”. – Och – powiedziałam słabo. – A potem nauczę się niemieckiego. – Proszę, nie. – Co? Mam nie przyjeżdżać do Frankfurtu? – Ależ oczywiście, że masz przyjechać. – Uśmiechnęłam się uszczęśliwiona. – Ale jeśli o mnie chodzi, niemieckiego nie musisz się uczyć. 23 Matutinum – modlitwa poranna (przyp. red.).

EPILOG

I tak właściwie kończy się ta historia – prawie. Ale ten krótki epizod, który zdarzył się później tego samego dnia, jest bezwzględnie wart opowiedzenia, dlatego nie chciałabym go tutaj pominąć. Gdy wróciłam z tatą do hotelu, zajęłam się swoją pocztą, napisałam całą górę maili, przede wszystkim do Vanessy, której poradziłam, żeby zapomniała o tym głupim Gollumie i lepiej jako następnego chłopaka sprawiła sobie Włocha. A potem poszłam na spacer po mieście. Pierwszy cel był dla mnie rozczarowaniem. Domu Marietty już nie było. Na jego miejscu stał budynek, który liczył sobie najwyżej sto lat. Za to Palazzo Trevisan wciąż był w doskonałym stanie. Spojrzałam w górę fasady i wyobraziłam sobie, że Marietta i Trevisan spędzili w nim jeszcze wiele szczęśliwych lat aż do późnej starości. Teoretycznie Sebastiano mógłby poszukać ich w miejskich archiwach, ale rozmawialiśmy już o tym, że w ten sposób moglibyśmy zniszczyć piękne iluzje. W dawnych wiekach ludzie żyli przecież znacznie krócej niż teraz. Po drodze do następnego celu w oczy rzucił mi się plakat z ogłoszeniem o wystawie. Moją uwagę przykuł jakiś szczegół. Chwilę trwało, nim doszłam do tego, że było nim nazwisko. Wielkimi literami było tam napisane czarno na białym: „Matteo Tassini”. Stanęłam jak wryta i dokładnie przyjrzałam się plakatowi. Pod nazwiskiem widniał namalowany portret, na którego widok musiałam zmrużyć oczy i dokładnie mu się przyjrzeć, aż zyskałam pewność: to musiał być Matthias Tasselhoff. Na tym obrazku był przynajmniej trzy razy starszy niż podczas naszego ostatniego spotkania, ale to był on! Mozolnie poskładałam sobie w całość resztę tekstu. Chodziło o wystawę historyczną, tyle było jasne. Stopniowo zaczynałam wszystko rozumieć. Tytuł brzmiał: „Najsłynniejszy dentysta swojej epoki”. Pod spodem, nieco mniejszymi literami: „Wenecki pionier higieny jamy ustnej. Jego pisma, narzędzia, rysunki anatomiczne i modele szczęki i zgryzu”.

Matthiasowi się udało! Spełniło się marzenie jego życia. Poruszona, uroniłam kilka łez. Dentyści w dzisiejszych czasach są być może sławni i uznani – ale za pięćset lat nikt nie zorganizuje dla nich specjalnej wystawy. Zapamiętałam termin i miejsce. Za nic nie chciałam tego przegapić. Ale Sebastiano zrobi oczy, gdy mu o tym opowiem! Przepełniona cichą radością, szłam dalej, aż dotarłam do mojego ostatniego celu tego dnia. Nie miałam pojęcia, czego się spodziewałam, ale na pewno nie tego, że po prostu otworzę drzwi do sklepu, wejdę do środka i spotkam tam starą Esperanzę. A tak właśnie było. Stała wśród zakurzonych kostiumów, pochylona, z twarzą pomarszczoną jak stary pergamin. Obdarzyła mnie bezzębnym uśmiechem. Wykrzywionymi przez reumatyzm palcami bez wahania wyłuskała ze zmurszałych zbiorów kocią maskę i podała mi ją. – Właśnie ją dla ciebie dostarczyli – powiedziała doskonałą niemczyzną. – Możesz ją przymierzyć. – Potem wskazała na stare, niemal matowe lustro w kącie, którego przedtem nigdy tu nie zauważyłam. – Tam możesz się przejrzeć. Wiem, że wygląda na matowe. Ale nie jest. To szczególne lustro. – Och… jak mam to rozumieć? – spytałam ostrożnie. Mrugnęła do mnie. – Tak jak to zostało powiedziane. Jest jeszcze wiele do zrobienia. I tak naprawdę to nigdy się nie kończy. Jedno zadanie goni drugie. Najwyraźniej miałam skłonności do ryzyka. Założyłam maskę. Pasowała idealnie, lecz i tak podeszłam do lustra, żeby w nie spojrzeć. – Ale ja mogę najwcześniej dopiero w przerwie jesiennej – powiedziałam przez ramię. Esperanza uśmiechnęła się. – Witaj w klubie.