2013-07 Lipiec

K onn a C aFe arz

www.konnacafe.pl

lipiec

2013

darmowy e-miesięcznik dla miłośników koni numer 16

Jak zarobić na jazdy *Owies* DIY: owijki

gazeta darmowa

0zł

. tekst

EDYTORIAL Pierwszą lekcję jazdy konnej odbyłam podczas rekreacyjnego obozu jeździeckiego. Namówiła mnie koleżanka, bo ja sama z siebie końmi się nie interesowałam. Ona wróciła z obozu po czterech dniach, a ja nie tylko zostałam do końca, ale też namówiłam rodziców na kolejny obóz i kolejny… a gdy skończyły się wakacje, na dwie godziny jazd tygodniowo. Przez pierwsze parę lat, jako dziecko, jeździłam wszechstronnie: naprzemiennie ujeżdżenie, skoki, a czasem kros lub teren. Jednak już jako dwunastolatka miałam okazję spróbować Join-up. I z jednej strony jeździłam w klubie, skacząc i kręcąc esy-floresy na czworoboku, z drugiej dojeżdżałam do koni, na których „wyżywałam się naturalnie”. Potem skończyłam czternaście lat i dostałam własnego konia, na którym przetestowałam także inne metody. Dawaliśmy razem pokazy ujeżdżenia bez ogłowia, potem także jazdy western, bo zafascynowałam się trailem. I tak, nie skończywszy jeszcze dwudziestu lat, liznęłam WKKW, powożenia, zajeżdżania koni, westernu: trailu i reiningu, metod naturalnych. Sceptyk powie, że to bez sensu. Że młody jeździec nie powinien się specjalizować, ale z drugiej strony, z takiego miksu nic nie wyniesie. Nie zgodzę się! Ja wyniosłam dużo. W pierwszej kolejności, olbrzymią tolerancję dla jeździeckiej różnorodności. W drugiej, wiarę w konieczność czerpania z różnych stylów i metod jeździeckich. Gdy pojawia się problem, warto czerpać z doświadczeń wszystkich jeźdźców, niezależnie od tego jaki styl czy metody reprezentują. Teraz, gdy większość czytelników KC ma wakacje, warto dobrze wykorzystać wolny czas. Uważasz, że jazda w stylu western to szarpanina i kopanina? Wybierz się na zawody traila czy western pleasure. Nudzi cię ujeżdżenie? Zapisz się na treningi do poważanego trenera. Natural to bzdura? Lato obfituje w warsztaty. Tak więc wakacyjnie zapraszam do jeździeckiego „puszczalstwa” i „skoków w bok”. Nic tak nie poszerza horyzontów, jak coś nowego!

Gabriela Jóźwiak, redaktor naczelna

2

www.KonnaCafe.pl KonnaCafe.pl

a

K onn a C aFe arz

2. Edytorial 6. Listy 8. Lista obozowa 10. Czytelnik wakacyjny 18. DIY: Owijki 20. Rok temu... 22. Wywiad: WKKW pełne wrażeń... 28. Jak zarobić na jazdy? 32. Oczami turysty... 40. Poradnik początkującego rajdowca 46. BOJ, część 3 52. Rozgrzewka, część 2 60. Wszystko o owsie 66. Siodlarnia: w nogi! 80. WK: Tych błędów nie popełniaj... 86. Wasze pytania, nasze odpowiedzi 90. Między koniem, a wachtowiczem

E-mail [email protected]

WWW KonnaCafe.pl

28

10

18

NA OKŁADCE. Autorką lipcowego zdjęcia okładkowego jest ALEKSANDRA BRZEZIŃSKA Serdecznie zapraszamy Was do uczestniczenia w comiesięcznym Konkursie Okładkowym. Jak to działa? Ot, po prostu – spośród nadesłanych zdjęć będziemy wybierać to, które pójdzie na okładkę. Wymagania, poza dobrą jakością zdjęcia i „tym czymś” co łapie za oko – przede wszystkim zdjęcie spionizowane oraz wysokiej rozdzielczości. Zachęcamy do udziału w konkursie! Zdjęcia nadsyłajcie tradycyjnie na: [email protected]

4

!

FaceBook /KonnaCafe

16 Nie zapomnij nas odwiedzić na Facebooku!

KC r

STOPKA REDAKTORSKA Numer majowy 14 (5/2013) tworzyli: Gabriela Jóźwiak (redaktor naczelna

i skład), Małgorzata Jurczak (KJ Optibur), Aleksandra Piotrowska, Magdalena Bandurek, Katarzyna Szereda, Dominika Ruth, Damian Kostrzycki, Izabela Drażba Strona internetowa: Wojciech Jóźwiak (www.taraka.pl). Reklama: [email protected] Z chwilą otrzymania artykułu przez redakcję następuje przeniesienie praw autorskich na Wydawcę, który ma odtąd prawo do korzystania z utworu, rozporządzania nim i zwielokrotniania go dowolną techniką. Redakcja nie zwraca niezamówionych materiałów oraz zastrzega sobie prawo do skrótów i redakcyjnego opracowania tekstów przyjętych do publikacji. Redakcja nie odpowiada za treść materiałów reklamowych i promocyjnych.

www.KonnaCafe.plUwaga! Wciąż zbieramy zdjęcia koni rasy angloarabskiej - zarówno xo jak i xxoo! Zdjęcia posłużą do zilustrowania artykułu poświęconego tejże rasie. KonnaCafe.pl

tekst

.

Twoja waga, twoja sprawa?

Droga redakcjo! Na KC trafiłam dopiero w zeszłym miesiącu i bardzo podoba mi się to miejsce. Jak rozumiem, wciąż potrzebujecie kogoś do pomocy? Postaram się pomyśleć i przygotować jakieś propozycje. Ostatnio interesuję się grafiką komputerową, może mogłoby to być grafiki? W każdym razie piszę w innej sprawie. Takiej trochę końskiej, a trochę nie końskiej. Od listopada schudłam 10 kilo. Mam 17 lat, teraz moja waga jest w normie, wcześniej miałam nadwagę. Planuję się jeszcze trochę odchudzić, ale nie tyle dietą, co raczej sportem. Bardzo się cieszę z nowego ciała. Media nas bombardują chudymi modelkami. W mojej klasie, szczególnie poprzedniej, gimnazjalnej, roiło się od anorektyczek lub takich, które chciały być jedną z nich. Ja też chciałam, bo byłam wtedy grubsza niż kiedykolwiek. Ale generalnie siedziałam głównie w stajni, jeździłam konno, dużo się ruszałam. Musiałam nosić obcisłe bryczesy, więc się ze swoją tuszą obnosić i chyba oswoiłam swoją nadwagę, przestałam się jej wstydzić. W listopadzie się zakochałam i za tą miłością poleciały kilogramy :) Ale nie będę się rozpisywać o tym wątku miłosnym, tylko o tym jeździeckim. Po schudnięciu od razu odczułam różnicę w jeździe! Stałam się silniejsza, zaczęłam mieć lepszą kondycję i siłę do dłuższej, intensywnej jazdy. Mogłam wreszcie wyciągnąć lepiej nogę w dół, skuteczniej działać łydkami, bo moje nogi zaczęły się składać z mięśni, a nie z tłuszczu. A że czasem zdarza mi się stracić równowagę w skoku, konie na pewno odczuwają na plus moje schudnięcie. Chciałabym być modna i na topie i rzucić hasło: czuj się dobrze w swojej skórze, jesteś jaka jesteś, nikogo nie powinna obchodzić twoja waga. Nie daj się mediom, prawdziwe kobiety mają tłuszczyk. No tak, to wszystko prawda! Ale jest różnica między wagą w normie, a nadwagą lub otyłością. Tych należy się wystrzegać. A gdy jeździsz konno, nie ma wymówki, że nikogo nie powinna obchodzić twoja waga. Kogoś obchodzi – konia! Jeździectwo to sport. Sport, w którym głównym atletą jest koń. Jeździec musi pozostawać sprawny, rozciągnięty, skoordynowany, w kondycji i formie. Choć nie musimy być żylaści jak kolarze, umięśnieni jak bokserzy i bez grama tłuszczu jak baletnice, to musimy – ze względu na konie – pilnować tej normy. Nie być za chudym, nie być za grubym. Nie chcę, by ktoś uznał, że jestem nietolerancyjna. Ale tolerancja do wagi musi iść w parze z myśleniem o dobru konia. I jeśli ktoś jest ciężki, powinien albo znaleźć sobie odpowiednio potężnego konia, albo schudnąć. Ja wybrałam to drugie. Pozdrawiam wszystkich – Lidia Zawada

6

www.KonnaCafe.pl

listy

LISTY

Kochani! Uwielbiamy dostawać od Was listy. Jeszcze bardziej lubimy je publikować :) Jeśli chcesz się czymkolwiek podzielić, skomentować artykuł, albo powiedzieć parę słów od siebie, pisz do nas od razu. [email protected] -> wiecie co robić!

Ubrania 1. Bluzki z krótkim rękawem (1-2 na dzień) 2. Krótkie spodenki 3. Długie spodnie 4. Bielizna (majtki, skarpetki i stanik sportowy) 5. Coś na głowę: czapka, chustka 6. Bluza 7. Piżama 8. Kurtka przeciwdeszczowa 9. Sandały 10. Buty sportowe 11. Ewentualnie sukienka (na czas wolny od koni) lub padżero

lub wsuwki (włosy krótkie)

końskie 1. Bryczesy lub legginsy 2. Kask (lub opaska na włosy – ułatwi dobór kasku klubowego) 3. Sztyblety i sztylpy lub odpowiednie buty zastępcze (np. kalosze) 4. Rękawiczki jeździeckie (lub odpowiednie ogrodnicze lub do kurzu) 5. Ewentualnie: smakołyki, preparat przeciw gzom i inne

inne...

1. Telefon 2. Ładowarka do komórki Kosmetyki 3. Zeszyt, ołówek, długopis 1. Kosmetyczka 4. Leki (jeśli jakieś bierzesz) 2. Szampon 5. Strój kąpielowy (jeśli planowany 3. Płyn do mycia ciała jest wypad nad jezioro/ na basen) 4. Gąbka 6. Ręcznik 5. Płyn do higieny intymnej 7. Klapki 6. Szczoteczka do zębów 8. Płyn do prania (w razie gdyby 7. Pasta do zębów wszystkie ubrania się pobrudziły) 8. Krem do opalania 9. Portfel z dokumentami 9. Sprej przeciw muchom 10. Mały plecaczek/torba/nerka 10. Tonik 11. Aparat fotograficzny 11. Chusteczki 12. Książka 12. Maść na ukąszenia owadów 13. Latarka 13. Podpaski (nawet, jeśli jeszcze 14. Śpiwór nie miesiączkowałaś) lub/i tampony 15. Poduszka 14. Szczotka do włosów 15. Plasterki w razie otarć 16. Gumki do włosów (włosy długie)

8

www.KonnaCafe.pl

Nic się nie bój! Każdy obóz jest inny, ale są pewne ogólne zasady. Pierwszego dnia zazwyczaj nie ma jazd: za to jest oprowadzanie po ośrodku, przydział do grup na jazdę, zakwaterowanie z pokojach lub namiotach. Przydział do grup na jazdy odbywa się na podstawie „wywiadu”, po prostu zostaniesz zapytana o swoje umiejętności jeździeckie. Odpowiedz zgodnie z prawdą, że jesteś początkująca, potrafisz samodzielnie kłusować, galopować, lub jeździsz na poziomie odznaki „jeżdżę konno” lub BOJ. Na niektórych obozach funkcjonują wachty, czyli zmienne podziały obowiązków. Czasem są obowiązkowe, a czasem dodatkowe. Na wachcie stajennej karmi się konie, sprząta stajnię i siodlarnię i wyprowadza konie na padoki. Na wachcie luzaków pomaga się w prowadzeniu jazd, czyszczeniu i siodłaniu koni. Na wachcie kuchennej przygotowuje się śniadania i kolacje oraz zmywa po posiłkach. Na wachcie porządkowej sprząta się w pokojach. Oczywiście codziennie ma się inną wachtę. Dzień zaczyna się zwykle między 7 a 8, kiedy jest pobudka. Po godzinie jemy obiad, a po chwili przerwy następują zajęcia z końmi, czyli głównie jazdy. Między 13 a 15 jest obiad i dłuższa przerwa poobiednia – czas wolny. Potem znowu jazdy, a wieczorem, kolacja oraz różne gry, zabawy, konkursy lub ponownie zajęcia związane z końmi: zajęcia teoretyczne, omawianie filmików z jazd.

reklama

tekst Misz masz

LISTA OBOZOWA Sprawdź, czy wszystko zabrałaś!

PIERWSZY RAZ JEDZIESZ NA OBÓZ?

czytaj na wakacjach! 1.

Koń i jego chłopiec, autor: C.S. Lewis.

Serię o magicznej krainie chyba wszyscy znamy, ale czy pamiętamy jedną z historii, tę o koniu i jego jeźdźcu? Wycierając książkę z kurzu, przypomnisz sobie marzenia o mówiącym, wiernym rumaku…

2. Broszka, Dublerka, Prymuska, autor: Ewa Bagłaj

Znamy tę sielankę: wakacje spędzane w stajni, tam rodzące się uczucia, nie tylko do koni… Jednak ta historia różni się od innych. Jeden z koni zostaje ukradziony, a bohaterka rozpoczyna śledztwo…

3.

Zaklinacz koni, autor: Nicholas Evans

Początek jest katastrofalny: poranny spacer kończy się dla Grace i jej konia Pielgrzyma tragicznie. Choć oboje uchodzą z życiem, oboje odnieśli rany: te fizyczne i te psychiczne. Mama Grace nie zgodzi się na uśpienie konia, za to przemierzą pół Ameryki w poszukaniu zaklinacza koni…

4. Heartland (seria), autor: Lauren Brooke Młodziutka dziewczyna zostaje osierocona. Po matce odziedziczy ośrodek pomagający koniom trudnym i poszkodowanym. Książka kultowa wśród młodych miłośników koni.

5. Zaklinaczka koni, autor: Andrea Kutsch

W jaki sposób zdobyć zaufanie koni i porozumiewać się z nimi na falach wręcz magicznych? Ta opowieść działa na wyobraźnię bardziej niż Heartland, ponieważ jest… prawdziwa!

6. Końskie opowieści, autor: Katarzyna Nowak

Możemy patrzeć na świat koni oczami ludzi, lub na świat koni oczami… koni. W tym przypadku młodego Siwego, którego z dziwami ludzkiego świata oswajają towarzysze stajenni.

10 www.KonnaCafe.pl

7.

Klub siodła, autor: Bryant Bonnie

Coś dla młodszych koniarzy. Carole i Stevie są najlepszymi przyjaciółkami od momentu , gdy poznały się w stadninie koni: Sosnowy Gaj. Chciałaby do nich dołączyć nowa uczennica - Lisa. Jednak, kiedy „nowa” naraża się na śmieszność w czasie próbnej jazdy konnej i dodatkowo nawiązuje znajomość z jedną z miejskich snobek, dziewczynki nie są przekonane, czy Lisa będzie do nich pasować.

8. Koń… to jest ktoś, autor: Piotr Dzięciołowski

A gdyby tak spojrzeć na konie oczami aktorów, polityków, celebrytów?

9.

Słodki Goździk, autor: John Hawkes

Narratorem w tej powieści jest stary wyścigowy koń, który u schyłku życia wspomina swe dzieje. Opowiada o koniach, z którymi się zetknął, o ludziach, którzy wyrządzili mu zło, i o takich, którym dużo zawdzięcza. Powieść przesycona miłością do zwierząt…

10. Shy Boy. Koń, który porzucił wolność, autor: Monty Roberts Jednym z największych marzeń znanego na całym świecie trenera koni było oswojenie dzikiego konia na wolności. Dzięki BBC marzenia te się spełnią, a Monty Roberts spotka na bezkresnych łąkach Shy Boya – młodego mustanga. Po roku spędzonym z Montym, Shy Boy zostanie wypuszczony na wolność. A wtedy czeka nas prawdziwe zaskoczenie…

11. Ronja, córka zbójnika, autor: Lindgren Astrid

Młodziutka Ronja przyjaźni się z pewnym chłopcem. Problem polega na tym, że oboje należą do wrogich sobie plemion. Ukrywają więc swoją przyjaźń, a całe dnie spędzają razem w lesie. Towarzyszą im dwa wierne koniki, które sami ujeździli… Klasyka!

12. Czarny diament, autor: Anna Sewell

Anna Sewell uległa w dzieciństwie wypadkowi i przez całe życie pozostała kaleką. Mogła jednak jeździć konno. Konie stały się jej największą radością i najlepszymi przyjaciółmi. Pod koniec życia napisała książkę. Nie o sobie, lecz o koniach. W podzięce za ich wierność i pomoc. Jest to książka niezwykła, gdyż autorka użyczyła koniowi głosu i pozwoliła mu opowiedzieć o swoim niezwykle ciekawym, pełnym niecodziennych zdarzeń w życiu.

12 www.KonnaCafe.pl

13. Koń zwany cieniem, autor: Alison Hart

Jas dorastała w stadninach. Tak naprawdę wychowywały ją... konie. Znała ich serca, dusze, instynkty. Ale ze śmiercią ukochanej klaczy Wichury i w trzynastoletniej Jasmine coś umarło. Długo nie mogła się z tego otrząsnąć. Do dnia, kiedy trafiła na wychudzonego brązowego konia, skulonego w kącie boksu na końskiej aukcji.

14. Puzel, autor: Judy Waite

Puzel to niezwykły kuc, w którego mało kto wierzy, nikt, poza Lynette i Nickiem. Rzecz w tym, że Nicky jest empatycznym chłopem, który chce pomóc Puzlowi osiągnąć sukces, natomiast Lynette chce konia do tego zmusić siłą. Nicky wie, że cokolwiek zrobi, Puzel będzie na przegranej pozycji... chyba że znajdzie się trzecie wyjście.

15. Bomba w górę, autor: Euzebiusz Halski, Wojciech Bukat

Historia warszawskiego Służewca, najstarszego polskiego toru wyścigów konnych.

16. Człowiek, który słucha koni, autor: Monty Roberts

Ojciec Monty’ego ujeżdża konie tak, jak wtedy wszyscy to robili: nieopisywalnie okrutnie. W młodym chłopcu budzi to sprzeciw. Szybko też odkrywa, że z końmi można pracować inaczej: łagodnie… Czytając tę autobiografię poznajemy historię jednego z największych trenerów, walczącego o humanitarne traktowanie koni.

17. Dziewczyna i Carino, autor: Marek Nowakowski

Pamiętacie serial „Karino”? Został nakręcony na podstawie książki. O, właśnie tej…

18. Żegnaj, Gulsary! autor: Czingiz Ajtmatow

Tanabaj (główny bohater) wadzi się z życiem uparcie i wytrwale. Wie, że dobiega ono kresu, nie ma co do tego złudzeń, ale chce, jak szlachetny rumak, jak jego bułanek, Gulsary, »umrzeć w pędzie« i kto będzie śmiał odmówić mu tego prawa?

14 www.KonnaCafe.pl

19. Niepokonany Seabiscuit, autor: Laura Hillebrand

SZUKAJ INSPIRACJI NA...

Szczegółowe i dramatyczne odtworzenie historii Seabiscuita i czasów, w których żył, jest niesamowitym świadectwem tego, co mogą zdziałać cztery lata pracy badawczej i dar opowiadania autorki. Czyta się ją z zapartym tchem, nawet jeśli ktoś nie jest fanem wyścigów konnych.

20. Konie, dzieci, wilkołaki... czyli spełnianie marzeń, autor Adam Żuchowicz

Gdyby to była tylko książka przygodowa, byłaby świetna; gdyby była tylko książką instruktażową też byłaby świetna, ale ponieważ jest jednym i drugim jednocześnie jest doskonała.

21. Moje konie, moi nauczyciele, autor: Alois Podhajsky

Unikalna i fascynująca opowieść jednego z najwybitniejszych trenerów wszechczasów. Lektura obowiązkowa dla każdego miłośnika zwierząt, koni i sportu!

22. Ostatnia przeszkoda, autor: Sieglinde Dick

Bohaterka książki, dwudziestoletnia Sylwia Robin, jest utalentowaną dżokejką. Wybujałe ambicje dziewczyny i stosunki panujące w sporcie pozwalają jej już w tak młodym wieku sięgnąć po najwyższe laury. Śledzimy wiec jej karierę, wiodącą od zwycięstwa do zwycięstwa, z zapartym tchem, aż do chwili kiedy żądna sukcesu za wszelką cenę Sylwia zapłaci za kolejne zwycięstwo życiem ulubionego konia.

16 www.KonnaCafe.pl

W języku angielskim, ale za to zdobiona bogato zdjęciami z wykonania, instrukcja wykonania owijek („polo wraps”). Warto zajrzeć! http://diydressage.blogspot.com/2011/01/tutorial-how-to-make-your-own-polo.html

miejsce na Twoją

reklamę

DIY,

czyli zrób to sam

OWIJKI Tekst i zdjęcia: Katarzyna Szereda

BĘDZIESZ POTRZEBOWAĆ... materiału: polaru

18 www.KonnaCafe.pl

igły i nici

nożyczek

rzepów

JAK WYKONAĆ OWIJKI?

Robienie owijek polarowych jest niezwykle proste, przyjemne i opłacalne. Materiał kupujemy „na metry”. W http://www.tkaniny. net/polar.html przykładowo „metr” kosztuje 21,05zł. Jednak „metr” to materiał o rozmiarach 150x100cm. My potrzebujemy paska minimum 3 metrowego, tak więc musimy zakupić 3 metry (150x300cm) dla kuca, a do 4 metrów dla dużego konia (150x400cm). Jest to koszt około 70-90zł (bo jeszcze wysyłka). Możemy spróbować obniżyć koszt, szukając dużych koców polarowych w second-handach. Ponieważ owijki mają szerokość 12cm (duży koń) i 9cm (kuc), możemy to uśrednić i wykonywać owijki o szerokości 10cm. W takim razie z jednego materiału możemy wykonać aż 15 owijek! Niektórzy wykonują 14 owijek. 6 zostawiają sobie (na cztery nogi + dwie zapasowe), a dwa pozostałe komplety sprzedają. W ten sposób można dużo zaoszczędzić na ich wykonaniu! Wymiary owijek dla dużego konia: długość 3,5 metra (od 3 do 4 metrów), szerokość 10-12cm. Musimy jeszcze kupić rzepy. Rzepy powinny mieć szerokość 4cm, długość 20cm. Po wycięciu długich fragmentów materiału o szerokości 10cm na jednym z końców musimy zamocować rzepy. W tym celu najpierw wykonujemy „dzióbek”, czyli zawijamy rogi w strzałkę i solidnie zszywamy. Następnie naszywamy rzep (tę część z „haczykami”) do „dzióbka” od strony zawiniętych rogów, haczykami „do dołu”. Drugą część rzepu (tę miękką, do którego przyczepiają się „haczyki”) naszywamy na środku owijki, po drugiej stronie owijki niż tę część z haczykami, w odległości 15cm od szczytu dzióbka. Mało klarowne? Przyjrzyj się schematom. Po doszyciu rzepów owijki są już gotowe!

Numer 4 2012: w zeszłym roku...

Przekonasz się, że za jazdy warto płacić więcej...

Wejdziesz za kulicy wyścigów na Służewcu...

Dowiesz się, jak ciekawie spędzić czas z końmi Zaplanujesz na co wydać 200zł przed obozem...

Upewnisz się, że instruktor jazdy konnej to zawód dla Ciebie! WIele tematów jest sezonowych. Możemy pisać ponownie o tym samym dublując tematy, lub odesłać Was do numeru z zeszłego roku. Pobierzecie go ze strony www.KonnaCafe.pl.

20 www.KonnaCafe.pl

Spróbujesz przezyć szczyt prażącego lata...

wstępu, standardowe pytanie: jak rozpoczęła się twoja przygoda z końmi?

WKKW pełne wrażeń... fot. Magda Sławik

Kinga Czekaj to zwykła nastolatka mieszkająca w Krakowie; jak

wszystkie dziewczęta w jej wieku chodzi do szkoły, spotyka się z przyjaciółmi, słucha swoich ulubionych zespołów i … i przede wszystkim jeździ konno. Jest czynną zawodniczką dyscypliny skoków, w poprzednim roku odnosiła sukcesy w WKKW. Rozmawia Aleksandra Piotrowska.

22 www.KonnaCafe.pl

Kinga Czekaj: To dość ciekawe i stale

nurtujące mnie pytanie, gdyż… sama nie do końca znam na nie odpowiedź! Od kiedy sięgam pamięcią miałam styczność z końmi. Mój tata pochodzi ze wsi i niejako aby zachować tradycję sam stał się hodowcą. Ja z kolei od zawsze pamiętam jakieś konie w moim otoczeniu. A ilekroć też widziałam gdzieś jakiegoś, wyrywałam się w jego kierunku i krzyczałam: „ja chce na icha-icha”. Zaczęło się od oprowadzanek, później przyszedł czas na jazdy.

AP: W takich warunkach przydaje się wsparcie rodziców.

K.C.:Tak, i to bardzo. Zawsze cieszy-

ła ich myśl, że odnajduję siebie w tym co robię, a tato był ze mnie dumny, że przejmuję pałeczkę po nim.

AP: Często zdarza się, iż nawet do-

tychczas bardzo wspierający rodzice, w pewnym momencie stwierdzają, że jazda konna może być tylko hobby i nie warto w nią inwestować.

K.C.:U mnie na szczęście tak nie było.

W dalszym ciągu aktywnie angażują się w to co robię, tata ciężko pracuje aby zapewnić mi możliwość dalszej jazdy, A.P.: A uczyłaś się pod okiem…? mama stale wgłębia się w papierkowe sprawy i poszerzyła swoją wiedzę teoreK.C.: W pierwszej kolejności byłam sa- tyczną, więc nie jest źle. moukiem; mój tato dysponuje ogromną Nie stawiają ograniczeń finansowiedzą ale w większości tylko na tematy wych, no może w kwestii sprzętu, ale na hodowlane, w przypadku treningów nie treningi nigdy . Jednak w maju zachobył w stanie dużo mi doradzić. Początki wali się wobec mnie dość nie fair, sprzemojej nauki przypadły na okres kiedy dając mojego konia, właściwie informumieszkałam w Niemczech. Odwiedzałam jąc mnie o tym po fakcie. Zniosłam to tam często dużą stadninę, gdzie nabardzo ciężko, jednak teraz, po jakimś miętnie obserwowałam treningi, jazdy i czasie, zauważyłam w tym coś co intrypóźniej starałam się je sama odzwiercie- guje. Inwestując w dużego konia dali mi dlać. Pamiętam że byłam bardzo docieszansę rozwoju. Wiadomo, wyższy koń, kliwa. Na przykład, gdy koń był lonżowyższe możliwości. Niestety w sporcie wany na wypinaczach, biegłam do taty i jeździeckim nie ma miejsca na sentypytałam dziecięcym głosikiem: „a co to a menty. sznurki?”. W wieku pięciu lat już sama panowałam nad koniem i byłam w stanie samodzielnie jeździć. Z czasem w mojej AP: Nie ma miejsca na sentymenty, za to jest chyba dużo miejsca na wy„karierze” zaczęli pojawiać się instrukrzeczenia… torzy, jednak o stałe kontakty i naukę było bardzo ciężko, gdyż jednocześnie mieszkałam i w Polsce i w Niemczech. K.C.:Poprzez treningi i napięty plan dnia mam mniej czasu dla przyjaciół, przez

wywiad

Aleksandra Piotrowska: Słowem

tak długo uczyć się do klasówek. Tylko, wszystko, rozwój sportowy. że z powodu zawodów, miałam dużo zaległości. Udało mi się wszystko nadrobić A.P.: Ale to nie wszystkie konie, na i wyszłam na prostą z całkiem dobrymi których jeździłaś. stopniami. Przez wszystkie lata edukacji, zawsze udawało mi się zdobywać świaK.C.: Jeśli chodzi o starty, to zaczynaA.P.: Pewnie najlepiej dogadujesz się dectwo z wyróżnieniem, co było szcze- łam z kucykiem walijskim, a właściwie gólnie ważne dla moich rodziców. ze „stajenną paczką”. klaczką - Sonią. Startowałyśmy razem przez trzy sezony, jednak bardzo szybko A.P.: Wracając do koni, pamiętasz K.C.: Zdecydowanie! Znajomi ze szkoły zaczęłam rosnąć i niestety nie miałam może swojego pierwszego rumaka, to nie najlepszy materiał na kolegowajuż możliwości na niej jeździć. Konieczalbo tego najbardziej ukochanego? nie się, nigdy nie miałam z nimi dobrego na była przesiadka na większego kuca, kontaktu. Bo przecież ja jestem z koz grupy D. Wtedy też kupiliśmy Myszkę, smosu, jak można lubić konie, prawda?  K.C.: O jejku, pierwszego nie pamiętam, zabiedzonego konia, w stanie surowym, Jestem bardzo zżyta z dziewczyna- byłam bardzo mała… wiem tylko że naktórą dopiero sama, opierając się na mi ze stajni. Jest takie powszechny mit, zywał się Robey i podobno był to wredny, własnym doświadczeniu, układałam. że zawody to tylko walka, niezdrowa ry- zapasiony, srowalizacja. A my uwielbiamy tę atmosfekaty szetland rę, w rzeczywistości jest zupełnie inna. . Jednak barWzajemnie się dopingujemy, szykujemy dzo długo jest sobie konie i wspieramy się. Zawarłam ze mną kucyk, też wiele znajomości internetowych i którego pełne uważam, że gdyby nie dzieliła nas odleimię to Waugłość to była by to paczka nie z tej zieenboekBandit, mi. w skrócie Bandi. Przybył do A.P.: Da się znaleźć w życiu sportow- nas w wieku sześciu lat, a ca miejsce na miłość? teraz ma już 24. Mimo wieK.C.: Póki co nie rozglądam się za chło- ku nadal jest pakiem, uważam, że przyjdzie na to pełnym wigoru czas. Ne szukam na siłę, może fajny kucykiem, któchłopak sam w łapki wpadnie . ry rządzi całym stadem. A.P.: Młodzi jeźdźcy mają problem Zaś najnie tylko z pogodzeniem życia towiększy sentywarzyskiego i treningów, ale także ment mam do Myszki, mojego szkoły. poprzedniego K.C.: To prawda, nie jest to takie łatwe. konia. Wiele razem przeJa bazuję na pamięci wzrokowej i inteszłyśmy i to ligencji. Zawsze uważnie słuchałam na właśnie jej lekcjach, przez co w domu szybciej odzawdzięczam rabiałam prace domowe i nie musiałam

24 www.KonnaCafe.pl

Kiedy przestałam jeździć na Sonii, od czasu do czasu pracowała pod małymi dziećmi w rekreacji, a obecnie ma tygodniowego źrebaczka i długie wolne przed sobą. W ciągu tych trzech lat z Myszką niestety nie przestałam rosnąć  i pogodziłam się z myślą, że nadejdzie moment na kolejną zmianę. Jednak ciągle żyłam w przekonaniu, że ona zostanie u nas w stajni, tak jak Sonia. Kiedy znaleźliśmy dużego konia i wszystko było już załatwione, ja się dowiedziałam, że Myszka została sprzedana. Strasznie to przeżyłam! Grunt, że teraz Myszka ma dobrze, a jej osiągnięcia to mój powód do dumy.

fot. Mikołaj Rey

wywiad

co niektórzy odwrócili się, pozostawiając mnie samą. Teraz już wiem, że nie warto określać ludzi zbyt pochopnie mianem przyjaciół, ale wiadomo, że takie zawody zawsze są bolesne.

wywiad

A.P.: Do tej pory startowa-

o koniach. A jakie są twoje inne zaintełaś w WKKW, ale od niedaw- resowania? na się to zmieniło. K.C.: Uwielbiam pogłębiać tajniki bałaganu i wydaje mi się, że jestem w tym K.C.: Niestety tak, mój perfekcyjna! obecny koń - Libia, jest doświadczonym skoczkiem, Często jeśli już jestem w stanie złapać jakąś wolną chwilę wybieram się na i wspólnie z trenerką zdecydowałyśmy, że nie ma już rowery, a dodatkowo kuzyni chodzą po sensu zaczynać wdrażać jej górach, więc czasem zabieram się z nimi na wyprawę. Acha, i często pływam ze do nowej dyscypliny, tylko trzeba skupić się na tym, co względów zdrowotnych. już zna. W dalszym ciągu się poznajemy. To też pew- A.P.: Na koniec mam takie pytanie. Wiene utrudnienie, bo WKKW le czytelniczek marzy o karierze sporwymaga ogromnego zaufatowca. Jednym z pierwszych kroków jest nia. wybór trenera. Na co zwracać uwagę przy wyborze nauczyciela? A.P.: Przewidujesz jeszcze jakieś zmiany dyscyplin? K.C.: Ważne jest dla mnie przede wszystkim indywidualne podejście do K.C.: Niedawno zmieniłam konia i jeźdźca. Trener musi przejawiać klub, trenuję teraz w Swo- zaangażowanie i najlepiej jeśli będzie miał określony plan do czego z daną szowicach w kierunku skoków i pewnie w najbliższym parą dążyć. Bardzo ważne jest dopasoczasie tak zostanie. Jednak wywanie ćwiczeń do umiejętności konia osobiście uważam, że Libia i jeźdźca. Dobrze jest jeśli dana osoba ma doświadczenie w pracy z młodymi ma ogromne możliwości jeźdźcami, oraz jeśli może pochwalić się ujeżdżeniowe, więc może pojawimy się kiedyś w wer- jakimiś sukcesami czy tytułami – to jest dla nas gwarancją dobrego wyboru. Trzesji pinginków. ba także zwrócić uwagę na relację mięA.P.: A gdybyś miała sama dzy uczniem a trenerem, gdyż poprzez wybierać dyscyplinę, konia, wspólne wyjazdy pozostajemy w stałych, ścisłych kontaktach, a więc wspólny jęwybrałabyś…? zyk jest bardzo ważny. Reasumując: zaangażowanie, wyK.C.: Zdecydowanie poczucie, motywacja i pomysłowość to dla zostałabym przy skokach. mnie cechy idealnego trenera. WKKW jest pełne wrażeń, jednak skoki są bardziej popularne i łatwiej się w tym A.P.: Dzięki za miłą rozmowę! Życzę sakierunku w Polsce rozwijać. mych sukcesów :)

fot. Mikołaj Rey

fot. Magda Sławik

A.P.: Cały czas rozmawiamy 26

fot. Adrianna Tomkielska

fot. Mikołaj Rey

1

Sprzedawanie ciuchów na Allegro…

Jeden z hitów zarabiania wśród młodzieży. Zakładasz konto Junior na Allegro. Następnie odkładasz niewielką sumę, np. 10-20zł. Chodzisz po sklepach z używaną odzieżą i szukasz tanich ciuchów, które, jak podejrzewasz, możesz sprzedać drożej. Przebicie czasem jest niesamowite. Na przykład kupione bryczesy za 5zł można sprzedać za 50zł!

2

Rękodzieło

Jeśli masz talent plastyczny, możesz wykonywać małe rękodzieło: kolczyki, bransoletki, naszyjniki. Można je wykonać nawet z tak prostych materiałów jak koraliki, mulina i modelina. Liczy się efekt – ten dobry stanie się obiektem pożądania oddanych fanek!

28 www.KonnaCafe.pl

3

5

Korepetycje

Solidne sprzątanie to ciężka praca! Można jednak znaleźć tę trochę lżejszą: odkurzanie książek, mycie okien (pomaga wyższy wzrost), odkurzanie, prasowanie.

misz masz

13

sposobów na zarobienie na jazdy konne

4

Pomoc domowa

Nie trzeba być absolwentem wyższej uczelni by udzielać korepetycji. Wystarczy, że jesteśmy świetni z jakiegoś przedmiotu, a to już wystarcza do pomagania młodszym rocznikom. Na przykład podczas odrabiania lekcji. Ważna jest cierpliwość i umiejętność prostego tłumaczenia.

Drobne prace ogrodowe

Jeśli mieszkasz w okolicy pełnej willi i domków jednorodzinnych, z pewnością znajdzie się trochę drobnej pracy z ogrodzie: pielenie, strzyżenie trawnika, porządkowanie komórek na narzędzia, strzyżenie żywopłotu, malowanie płotków. Można chodzić po domach i pytać się, czy potrzebna jest pomoc, wrzucać ulotki do skrzynek lub rozwiesić ogłoszenia.

6

Pomocnik stajenny - wachty

Nie jest to sposób na zarobienie na jazdy, tylko na zdobycie możliwości ich odbycia. Pracujesz w stajni w określonych godzinach, w zamian otrzymujesz lekcję nauki jazdy. Do typowych prac należy czyszczenie koni, mycie okien, pielęgnacja sprzętu, siodłanie i rozsiodływanie bądź pomoc młodszym klientom, wyprowadzanie

Pamiętaj, że zgodnie z prawem, pracę mogą wykonywać osoby powyżej 16 roku życia, praca poniżej tego wieku, omijająca rozliczenia podatkowe, jest nielegalna.

misz masz

www.facebook.com/Snowflake.Browbands

ność, znajomość zachowań psów i kotów oraz cierpliwość – bo na nasze ogłoszenia ktoś odpowie, ale zwykle potrzeba trochę czasu.

9

Mycie samochodów

7

Ręcznie robiony sprzęt jeździecki

Jeśli potrafisz pleść dobrze kantarty, szyć Indian bosale, czapraki, owijki, albo robisz fajne bransoletki (a jeśli to potrafisz, to potrafisz robić też i naczółki!), załóż stronę lub osobny profil na FB i prowadź sprzedaż sprzętu. Do innych pomysłów należy wyrób tabliczek, siatek na siano, derek, masek dla koni.

8

Petsitter - wypowadzanie psów na spacer

Dobrze czujesz się ze zwierzęta-

30 www.KonnaCafe.pl

szczególnie wysokim zarobku (zazwyczaj od rozdanej ulotki). Zalety? Ta praca zawsze jest dostępna, a dni i godziny elastyczne – łatwo pogodzić ze szkołą, jazdami.

Choć obecnie na każdym kroku mamy myjnie automatyczne, niektórzy są skłonni zapłacić równowartość takiego mycia właśnie nam – ot, w ramach wspierania młodych sąsiadów. Dorabianie na myciu auta jednak najłatwiej osiągnąć w gronie rodzinnym – ustalając z rodzicami, że za cotygodniowe mycie auta dostajemy dodatkowe dziesięć złotych od umycia.

12

10

13

mi? Ogłaszaj się jako petsitter, opiekun zwierząt. Do zadań petsittera najczęściej należy wyprowadzanie psów na spacer, ale czasem też trzeba zostać w domu z psem czy kotem, albo Grabienie liści wziąć do swojego mieszkania Zajęcie sezonowe, ale bardzo jakieś zwierzątprzyjemne i zdrowe, bo na świeżym poko. Zarobki nie wietrzu. są wielkie, ale można z nich Roznoszenie ulotek pokryć koszta cotygodniowych Praca dla wytrwałych, bo wyjazd. Ważna jest maga wielu godzin na nogach przy nieodpowiedzial-

11

Pomocnik w treningach

Niektórzy jeźdźcy skokowi są skłonni zapłacić 10zł za pomoc w treningach – poprawianie drągów, przebudowie przeszkód. Nie narzucaj się jednak, jeśli ktoś odmówi. Najlepiej jest zapytać się właściciela stajni, czy możesz zawiesić takie ogłoszenie w swojej stajni.

Zbieranie owoców, warzyw i grzybów

W sezonie letnim łatwo o znalezienie pracy przy zbiorze truskawek, czereśni, ale można także zbierać owoce leśne (jagody) i grzyby i sprzedawać je w skupie.

r

Wakacje to czas urlopów i wyjazdów, a skoro jest lato i upały to najlepiej pojechać nad morze. Ja wybrałam się w tym roku na Mierzeję Wiślaną, w okolice ujścia Wisły do morza. Złoty piasek, słońce, szum fal, mewy, a wśród wodorostów można jeszcze znaleźć bursztyny! Ale to nie wszystko – to region wyjątkowo urozmaicony przyrodniczo, z lasami porastającymi wysokie wydmy i rzadkimi już w dzisiejszych czasach dzikimi plażami. W sam raz do konnych przejażdżek. Tekst i fotografie: Małgorzata Jurczak Jest tu nawet szlak konny, prowadzący wzdłuż Wisły, a potem przez las, wieloma urozmaiconymi ścieżkami o dobrym piaszczystym podłożu, aż na plażę – wyjątkowo szeroką i w wielu miejscach całkowicie pustą. Idąc przez las widziałam nawet jadący zastęp koni, postanowiłam więc odwiedzić tutejsze ośrodki jeździeckie. Przy drodze stoi duży szyld: „Jazdy konne”. Obok, za rachitycznym ogrodzeniem, na dużej zielonej łące, kilka koni zmęczonych upałem. Nie widać żadnych zabudowań stajennych, ani nikogo, kto by się zwierzętami zajmował. Konie wyglądają nieźle, ale … nie mają wody. Dzwonię pod numer podany na szyldzie – odbiera jakiś pan, mówi, że tu nie pracuje od kilku lat i wiele razy prosił właściciela o usunięcie swojego telefonu z tablicy. Dlaczego już nie pracuje? - Bo właściciel nie interesował się końmi. Dzwonię na numer właściciela, dowiaduję się o możliwość wyjazdu w teren na plażę. - Cztery dychy i pani jedzie. - Jak to? – pytam – przecież nie znam tu terenów, a Pan nie zna mnie, nie wie Pan jak jeżdżę???

32 www.KonnaCafe.pl

- Aaa, no to może przyślę taką dziewczynę, ona wszystko pokaże… - A jest instruktorem? – pytam – Bo ja bym chciała jechać z instruktorem. - No coś tam ma. – niecierpliwi się rozmówca. – A o co Pani chodzi? Dalej drążę temat koni… Dlaczego stoją cały czas bez opieki i nie mają wody. - Zaraz doleję, pewnie wypiły. – odpowiada coraz bardziej poirytowany właściciel koni. - Przejeżdżam tędy trzeci raz i taka sytuacja się powtarza. – mówię. - Wie pani co, niech pani nie przychodzi na tę jazdę i niech pani da mi spokój. – i rzuca słuchawką. No cóż, pewnie źle zrozumiał ideę stajni wolnowybiegowej… Pytam gospodarzy pensjonatu, w którym się zatrzymałam, gdzie tu można pojeździć. Ich bratanek jeździ konno, w przyszłości chce być lekarzem weterynarii. Ale nie jeździ tutaj, tu nie ma gdzie. Dojeżdża do dużej stajni w innym mieście. Dopytuję o konie stojące przy drodze. - A to taki pasjonat prowadzi. - I one tak stoją cały czas bez opieki? – pytam. - Nie, na zimę zabiera je do obory. Ale one mają dobrze, tu była kiedyś taka stajnia, na szczęście już zlikwidowana, zabrali te konie. Taka pani prowadziła, co się nie znała. Zagłodziła je. A te konie to dostała z jakiejś fundacji. No wie pani, takiej co wykupuje konie z transportów. Ale zabrali jej. Bo się nie zajmowała. Zimą stały w wodzie, bo tu teren zalewowy, Wisła blisko. A latem cały czas chodziły na jazdy, a ona nie karmiła. Łąki nawet nie miała, bo tam błoto tylko było. Ale na szczęście zabrali jej te konie. - A dalej są jakieś stajnie? - No są w Jantarze i Sztutowie. Szukam więc dalej.

uwaga!

Oczami turysty… czyli jeździectwo w nadmorskich kurortach

34 www.KonnaCafe.pl

lata i przez te lata stajenny uparcie sprzątał, a zamiast gnoju ze słomą wybierał gnój z ziemią, to teraz konie stoją pół metra poniżej poziomu. No i już w zasadzie nie na ziemi tylko w wodzie, bo tu wody gruntowe wysoko, nawet w upalne lato, więc i gnój to właściwie płynna gnojowica. Nawet ciekawa byłam jak z takich boksów wychodzą, ale akurat nie było okazji popatrzeć… w każdym razie stajenny miał problem z wyjściem. Chciałam porozmawiać z panem erudytą, ale jak zobaczył mnie z aparatem fotograficznym, to szybko usunął się z pola widzenia. Może nie marzyła mu się kariera fotomodela i celebryty? Za to stajenny był bardzo rozmowny. I bardzo dumny ze swojej pracy. Zapytałam czy konie spędzają tu zimę. - No pewnie! – odpowiedział zadowolony – a gdzie by miały stać? - A pan nie boi się, że te boksy się zawalą? - Ja to się może i boję, ale właściciel na pewno naprawi! No cóż, czegoś więcej oczekiwałam od ośrodka, który prowadzi szkolenia z zakresu obsługi, hodowli i użytkowania konia, finansowane przez Powiatowy Urząd Pracy, a kończące się uzyskaniem Certyfikatu Wykwalifikowanego Pracownika Hodowli i Użytkowania Koni lub Wykwalifikowanego Pracownika ds. rekreacji i turystyki konnej. Chyba we współczesnym jeździectwie trzeba nam trochę innych kwalifikacji… Zresztą czego innego wymaga się też od ośrodka prowadzonego przez „Instruktora I klasy w jeździectwie PZJ i Licencjonowanego Szkoleniowca PZJ”. Tylko szkoda, że pan instruktor na żadnej liście PZJ nie widnieje… Ale może to ja jestem nie na czasie, może teraz jeździ się bez kasku, a konie trzyma pół metra pod ziemią w walących się szałasach? I może jest jeszcze jakiś inny PZJ, który to licencjonuje?

uwaga!

Jantar to już duży kurort. Pełno turystów, samochodów, a środkiem drogi ciągnie bryczkę siwy koń. I jeździ tak do plaży i z powrotem, póki są chętni na przejażdżkę plażowicze. Szkapina wyraźnie kuleje, woźnica udaje, że nic nie zauważa, turyści się nie znają, a na plażę lepiej dojechać czymkolwiek, niż drałować na piechotę. Krzyczę z daleka, czy długo jeszcze będzie powoził kulawym koniem. Woźnica nie zatrzymując się odkrzykuje, że tylko trochę utyka i nic się nie stanie jak jeszcze pochodzi i najszybciej jak może oddala się kulejącym kłusem, a turyści patrzą na mnie jak na wariatkę. Dzwonię więc na policję. Numer 112 jak zwykle nie odpowiada. Zostaje więc stare, poczciwe 997. Policjant tłumaczy, że teraz nie przyjadą, bo wszystkie patrole są zajęte, ale oczywiście pana skontrolują. Czy skontrolowali, nie wiem, ale następnego dnia kulawego siwka już nie widziałam. Docieram wreszcie do stajni, a właściwie czegoś w rodzaju miasteczka na Dzikim Zachodzie. Oj, bardzo dziki jest to zachód… Jest szeryf, saloon i nawet bank… znaczy są tabliczki, „budynki” to końskie boksy, jeśli można tak nazwać pozbijane z sosnowych półbali komórki… Na środku placu kilka osób oprowadza konie z dziećmi na grzbiecie – przyjechała kolonia na zajęcia w stajni! Dzieci oczywiście bez kasków, bo to przecież Dziki Zachód! Pan prowadzący zajęcia opowiada o rasach koni, wykazując się przy tym dużą erudycją – a konie są tu różne: jest hucuł, zimnokrwisty, arab, małopolak, są kucyki. Dzieci mogą się dużo dowiedzieć o koniach i o opiece nad nimi. Mogą poczuć zapach koni. Przynajmniej tak myślą, że to zapach koni… Ja pamiętam tę woń do dzisiaj i przestałam się dziwić dlaczego niektóre dzieci nie chcą spróbować jazdy konnej dlatego, że konie śmierdzą… Dzieci mogą też obejrzeć jak stajenny sprząta boksy, a wyczyn to nie lada! Na Dzikim Zachodzie nie ma słomy i konie zamiast ściółki mają ziemię. A że boksy mają swoje

36 www.KonnaCafe.pl

uwaga!

Postanawiam odwiedzić jeszcze jedną stajnię. Nazwa przywodzi na myśl raczej klimat z Sienkiewicza, niż z nadmorskiego kurortu. Z daleka widać pasące się konie i ujeżdżalnię, na której jeżdżą dwie dziewczynki. Tym razem w siodłach i kaskach! Ośrodek położony jest przy ruchliwej drodze, mocno poniżej jej poziomu, więc niemal nad głowami koni, pędzą samochody. Konie widać niepłochliwe, albo znieczulone już tym hałasem. Ale z daleka wygląda wszystko nawet nieźle. Wchodzę zatem głównym wejściem. I czar pryska… Na podwórku porozstawiane jakieś sprzęty w dużym nieładzie. Wygląda to jak warsztat samochodowy w likwidacji. Obok odrapany budynek - ale jak na stajnię, myślę sobie, może być. Zawsze to lepsze niż komórki z sosnowych bali. Idę dalej, z budynku obok wyskakuje patrzący na mnie podejrzliwie facet. - A pani to tu zamierza fotografować?!? - No tak chciałam zrobić kilka zdjęć. - To nie tu, pani sobie konie pofotografuje, tam ładne widoki są. Idę więc w stronę ujeżdżalni, jazda się już kończy, znudzona instruktorka siedzi na ławce. Dopytuję o możliwość jazdy nad morze. - No jeździmy, ale stępem, bo na plaży dzieci kopią dołki i można się wywrócić z koniem. - A po lesie? - A po lesie można – odpowiada – trzeba jechać wzdłuż płotu obozu - muzeum Stutthof. O matko! Kolonie idą… - przerywa instruktorka. Rozmowę więc kontynuuję z kolejną panią, która pojawiła się w międzyczasie. - A stajnia dla koni to tam jest? – wskazuję budynek przy wejściu. - Nie, tam to pokoje gościnne. – odpowiada zdziwiona. - A stajnia gdzie jest? – pytam zmieszana. Bo rozglądałam się już jakiś czas i nie rzuciło mi się w oczy nic co by przypominało budynek dla koni. - A tu są boksy – pokazuje na kilka drew-

nianych komórek ukrytych w krzakach wokół ujeżdżalni. - No ale zimą chyba gdzie indziej trzymacie konie? - Jak gdzie indziej? Tu stoją. - A nie jest tu mokro? - Pani, tu wszędzie jest mokro, przecież w dole jesteśmy. Tu Żuławy są. Idę więc dalej, żeby zobaczyć jaki jest wyjazd w teren. Za ujeżdżalnią na wybiegu stoją konie, są też źrebaki. Widać właściciele mają zakusy na prowadzenie stadniny. Źrebaki polegują na kupie gnoju, który kiedyś był sianem, ale przecież tylko trochę zmokło… Żeby dojechać do lasu, trzeba przeprawić się przez ruchliwą drogę i tory kolejki. Potem kilkaset metrów brukową, poniemiecką drogą. Dochodzi się do płotu muzeum i dalej prowadzi wąska ścieżka, najwyżej na szerokość konia, dotykająca jedną stroną do drutów kolczastych obozu. Zniechęcona wizją zwiedzania z grzbietu konia drutów kolczastych, pytam jeszcze po drodze przypadkowego przechodnia o konie. Pan okazuje się bardzo rozmowny. Zna tu większość ludzi, bo mieszka od dawna. A konie? Niewiele wie o koniach, ale kocha zwierzęta i nie podoba mu się to co tu się dzieje. - Ale i tak się nic nie zmieni. – kwituje – Może pani pisać i fotografować, a i tak będzie jak jest. Tu jest mokro, te konie to cały czas w błocie stoją, przecież ich nawet wyczyścić się nie da porządnie, jak one ciągle w tym błocie… A szkoda, bo przydałaby się porządna stajnia. Bo jest dużo turystów, pojeździliby, zapłaciliby dobrze, przecież wtedy i konie miałyby lepiej. - Jest przecież ścieżka konna? - Ano jest – opowiada – sam ją wytyczałem, jak robiłem w leśnictwie. Ale teraz wszystko zaniedbane, nikomu się nie chce. A i tak jeżdżą jak chcą, po rezerwacie, ale mają układy. Pani, tego się nie ruszy, będzie jak jest i nic nie zmieni, że pani coś napisze…

Od góry: Szlak konny wzdłuż przekopu Wisły – niestety bez śladów końskich kopyt… /Koniowiąz – nieużywany od nowości/ Zdewastowane tablice na szlaku konnym. / „Podziemne” boksy z basenem wodno – gnojowym.

uwaga! No właśnie. Będzie jak jest. Dopóki będą chętni na jazdy w takich „ośrodkach”. Dopóki wychowawcy będą proponować takie atrakcje dzieciom na koloniach. Dopóki ludzie będą udawać, że nie widzą, że wiezie ich kulawy koń. To nie jest wina właścicieli koni, policji, czy sąsiadów. To wina nas wszystkich – nas, którzy korzystamy z usług takich ośrodków i nas, którzy nie reagujemy na złą opiekę nad końmi. Są wakacje. Większość z Was wyjedzie nad morze, albo w góry… Odwiedźcie tamtejsze stajnie, sprawdźcie czy konie mają tam dobrze. A jeśli nie wyjeżdżacie nigdzie, odwiedźcie stajnie w swojej okolicy. Nie bójcie się pytać o wszystko – najwyżej Was wyrzucą za drzwi. Nie bójcie się zawiadamiać policji lub służb dla zwierząt o popełnianych wykroczeniach – najwyżej odmówią interwencji. Nie bójcie się uświadamiać znajomych, dlaczego mają omijać ośrodki, gdzie źle traktuje się konie. Jeśli ludzie przestaną korzystać z usług takich stajni, to stajnie te po prostu przestaną istnieć. A o to nam chyba chodzi?

38 www.KonnaCafe.pl

rajdy

Poradnik początkującego rajdowca cz.2, tekst: Izabela Drażba

fot. Zuzanna Bosa

1. Jak przygotować konia do rajdu? Podstawą przygotowania konia do rajdu jest stałe monitorowanie jego kondycji. Musimy nauczyć się oceniać stan „normalny” konia, wartość tętna spoczynkowego, czas zejścia z tętna po wysiłku (czas, który jest potrzebny koniowi, by z tętna wysiłkowego przejść do tętna spoczynkowego), to jak koń oddycha, jak się poci, jak się rusza, w jakim jest nastroju, co i w jakich ilościach je, kiedy nie je (i dlaczego?), itd. Każda anomalia w stosunku do stanu „normalnego” konia to wskazówka dla nas, że musimy wprowadzić zmianę, czy to w treningu, czy w żywieniu, czy w codziennym utrzymywaniu konia. Jeżeli chodzi o żywienie - jest wiele artykułów na ten temat pisanych przez osoby o odpowiednim przygotowaniu teoretycznym. Ważne jest, żeby nie zmieniać żywienia na czas startu, koń ma być karmiony tak samo, na zawody powinno się zabierać własne siano i własną paszę treściwą. Nie ma żadnych magicznych „boosterów”, które podniosą wydolność konia. Na zawodach nie „ujedziemy” więcej, lepiej, niż udało się wytrenować.

40 www.KonnaCafe.pl

Trening konia rajdowego - w początkowym etapie wolno i długo. Dobrze zacząć od długich odcinków w stępa, które wzmacniają stawy i ścięgna konia, a nie powodują przeciążeń. Trening rajdowy nie musi trwać bardzo długo. Na dobry początek 1,5-2 h stępo-kłusa (z naciskiem na stęp) wystarczą. Bliżej zawodów dobrze jest zwiększać obciążenia i robić „testy” w warunkach prędkości i dystansu zbliżonych do tych na zawodach (jeżeli startujemy do 40-50km, w przypadku dłuższych dystansów nie ma konieczności robienia pełnego dystansu w czasie treningu). Ważny jest pomiar zejścia z tętna po zakończeniu ostatniego odcinka trasy podczas treningu przed stępowaniem. Mierzymy nie tylko ile czasu koń schodzi do wartości 60 (wymaganej na zawodach kl. P-N), ale też w jaki sposób schodzi. Czy serce zwalnia w sposób liniowy, czy raczej skokowo, czy rytm jest wyraźny, czy nie. Każdy parametr porównujemy do stanu „normalnego” konia, każdy ma przecież swoje anomalie dane od natury, do których trzeba się przyzwyczaić. Młody koń rajdowy bezwzględnie powinien przejść podstawowe szkolenie ujeżdżeniowe. Koń, który jest krzywy

jest dużo bardziej narażony na kontuzje niż koń wyprostowany. Koń w terenie powinien być przede wszystkim bezpieczny, zatrzymywać się, zwalniać i przyspieszać na polecenie jeźdźca. Koń nieujeżdżony prawidłowo jest zagrożeniem nie tylko dla siebie i swojego jeźdźca, ale też dla innych uczestników zawodów. W treningu staramy się raczej przygotować konia na różne „niespodzianki”, jakie można spotkać na zawodach przejścia przez wodę, przejścia przez wysypane kamyczki czy gruz, wiszące folie, wstążki, gapiące się krowy, szczekające psy, itd. Nie wybieramy również najlepszej, najchłodniejszej pory dnia na trening. Dobrze jest przygotować konia, że start będzie w godzinach „ciepłych”. Konkursy najdłuższe (120-160km) zwykle trwają od rana do nocy, natomiast konkursy krótkie zaczynają się późno, więc tak czy siak czeka nas zmierzenie się z temperaturą. Zawody rajdowe odbywają się również w warunkach złej pogody (deszcz, śnieg), więc koń, który jest chowany do stajni na deszcz może być bardzo niezadowolony, jeżeli każemy mu biec w takich warunkach.

Kucie koni w rajdach nie jest konieczne, konie mogą startować w butach, a mogą startować również na boso. W praktyce nie widzę możliwości niekucia na dystansach dłuższych niż 60km. Buty nie dają nam pewności - muszą być idealnie dopasowane do konia, za każdym razem trzeba je w sposób prawidłowy założyć i potem zdjąć. Bywa, że but się zgubi, a wtedy nie możemy założyć innego (chyba, że mamy zapas), tylko musimy znaleźć ten konkretny. Jeżeli chodzi o utrzymywanie bosego konia rajdowego - nie wiem, czy w naszym klimacie jest to możliwe. Trening rajdowy na twardym podłożu powoduje intensywne zdzieranie rogu, który po prostu nie zdąża narastać. Przez zimę konie praktycznie nie są trenowane, wiosną są trenowane na miękkich trasach, natomiast w lato dość szybko robi się sucho i twardo. Do tego dochodzą starty na różnych trasach - jeżeli trenujemy na miękkim, bose kopyto może nie być przystosowane do pokonania twardej trasy na zawodach. Z drugiej strony koń, który nie daje rady poruszać się bez kucia i łatwo się podbija to słaby materiał na konia rajdowego. W mojej stajni konie zimą zawsze chodzą bez podków, wiosną wprowadzane w trening są również boso i dopiero kiedy widać, że róg narasta wolniej niż jest zdzierany, konie dostają podkowy. Nie kuje się konia, który jest kulawy, nie kuje się konia, żeby zamaskować jego wady. Podkowa nie może służyć maskowania stanu zdrowia konia, jest jedynie pomocą w treningu. Ochraniacze - absolutna konieczność, jeżeli koń stuka, obija nogi. Konieczność, jeżeli nie stuka. Nigdy nie wiemy, co może się wydarzyć. Koń może się spłoszyć, wskoczyć sobie w nogę, absolutnie przypadkiem. Start bez ochraniaczy to ryzyko. Jeżeli chodzi o rodzaj ochraniaczy - jest spory wybór. Łatwiej, jeżeli wiemy w jaki sposób koń się obija i jakie ochraniacze powinniśmy zastosować. Jeżeli koń uderza się tylną nogą w przednią, nie zastosujemy przecież lekkich ochraniaczy na wewnętrzną stronę stawu pęcinowego. Tu znowu wracam do początku - nauczyć się patrzeć na konia. A jak my się mamy ubrać? Obowiązkowy jest kask z atestem. Spodnie dobrze jest mieć jeździeckie, ponieważ bryczesy ochronią nas przed obtarciami. Górę musimy dopasować do warunków pogodowych. Co jeśli w trakcie zrobi się gorąco, możesz zdjąć kurtkę i zawiązać ją sobie na biodrach, aby przy spotkaniu najbliższej osoby z serwisu zawodów ją oddać. Jakie wybrać obuwie? W rajdach można jechać w butach sportowych, na przykład adidasach! Jednak w takim wypadku trzeba mieć koszyczki nałożone na strzemiona (specjalny dodatek do strzemion zapobiegający wpadaniu nóg w strzemiona). Jeśli nie masz strzemion z koszyczkami, musisz mieć sztyblety lub oficerki.

42 www.KonnaCafe.pl

fot. Aleksandra Piotrowska

rajdy

2. Jakie jest ważne wyposażenie?

rajdy

3. Jakie formalności przed startem musimy załatwić? Zdana Brązowa Odznaka Jeździecka, przebyte badanie lekarskie, ubezpieczenie, licencja PZJ/WZJ. Należy bezwzględnie pilnować terminów szczepień, odrobaczeń, kucia.

4. Przyjazd na miejsce zawodów - co po kolei musimy zrobić?

Na każdych zawodach wygląda to trochę inaczej, ale są pewne elementy wspólne. Po przyjeździe musimy przede wszystkim zadbać o konia. Wyprowadzić go z przyczepy, rozstępować, sprawdzić jego stan fizyczny, odstawić do boksu. Musimy się zameldować u osoby za to odpowiedzialnej. Po uiszczeniu wszystkich opłat (za boks, wpisowe) i przedstawieniu dokumentów (paszport konia, szczepienia, zezwolenie od lekarza) otrzymujemy numerek startowy, który nosimy w trakcie rajdu. Mimo, że startujemy w niskiej klasie, warto jest przyjechać z koniem dzień wcześniej. W ten sposób nasz koń nie tylko będzie wypoczęty na czas zawodów, ale także my mniej zestresowani, bo więcej będziemy mieć czasu na sprawy organizacyjne. Przed zawodami, dzień wcześniej, odbywa się spotkanie organizacyjne, na którym omawiane są trasy. A co jeśli na tym spotkaniu nas nie ma? Nie jest ono obowiązkowe, ale trzeba się dopytać, jak oznaczona jest trasa i jak przebiega. No i na trasie nie będziemy sami, będą też inni jeźdźcy, którzy znają trasę. Dzień przed zawodami wieczorem odbywa się przegląd weterynaryjny. Co jeśli przyjeżdżamy rano, tego samego dnia co odbywają się zawody? Koniecznie zadzwoń do organizatora i go o tym uprzedź! W takim wypadku przegląd Twojego konia odbędzie się w godzinach porannych dnia zawodów. Na kontroli weterynaryjnej sprawdzane są te same parametry co w trakcie rajdu: tętno, perystaltyka, stan błon śluzowych, czas wypełnienia naczyń włosowanych, napięcie mięśni. Bywa, że koń nie przechodzi kontroli weterynaryjnej ze względu na nasze niedopatrzenie, na przykład skaleczenie na padoku. Dlatego koniecznie skontroluj stan konia jeszcze przed transportem na zawody. No i nie zapomnij zapoznać się z godzinnym planem zawodów!

5.Jak wygląda trasa? Skąd jeździec wie, że się nie zgubi?

Zwykle na rajdach trasy są dobrze oznaczone wstążkami, strzałeczkami, itd. O oznaczeniu trasy zawsze jest mowa na spotkaniu organizacyjnym na dzień przed startem.

6. Na czym polega taktyka jazdy podczas rajdów? Na dostosowaniu prędkości, sposobu jazdy do wytrenowania konia i jego formy w danym dniu. Jeżeli widzimy, że koń w dniu zawodów jest „nieswój”, jest za późno, żeby cokolwiek zmienić. Jedyną opcją jest wycofać się, lub jechać „na ukończenie”. Ważne jest, żeby umieć zwolnić, pohamować rządze wyniku. Najważniejszy jest koń. Zwykle ten jeden raz, gdy poniosą nas ambicje, to o raz za dużo.

7. Serwis Serwisanci to tacy luzacy. Pomagają nam, ale także w dużej mierze naszemu koniowi. Ważne by nasza ekipa serwisująca miała samochód i kierowcę, ponieważ pomagają oni między innymi w chłodzeniu konia. Jeśli jest olbrzymi upał, ustalamy, że będą na nas czekać na określonym miejscu trasy. Podadzą nam butelki z wodą, którą polejemy konia, by trochę ulżyć mu w upale. A i sami możemy się napić. Poza tym serwisanci chłodzą konia po przekroczeniu bramki weterynaryjnej, przede wszystkim wylewając ją na łopatki i szyję. Dzięki temu koń szybciej schodzi z tętna i szybciej można go przedstawić kontroli weterynaryjnej. Serwisant musi także pilnować czasu, pomagać w obsłudze konia, np. go oprowadzać.

44 www.KonnaCafe.pl

fot. 1 i 2: Z archiwum Izabeli Drażby. Fot. 3, 4: Aleksandra Piotrowska

Wielokrotnie niepokoicie się jak ma wyglądać egzamin, co będzie oceniane, ile można popełnić błędów. Warto w tym miejscu odwiedzić stronę PZJ i rozwiać wątpliwości czytając regulamin i zasady zdawania Odznak. A komu nie chce się tego robić – niech przeczyta poniższy tekst :) ~Katarzyna Szereda

Czemu na BOJ wymagania są tak wysokie? Pytanie, które nie raz pada z ust egzaminowanych. Odpowiedź jest następująca: wymagania nie są wysokie! BOJ został wprowadzony po to, by wyrównać poziom osób startujących w zawodach. A przecież poziom BOJ jest NIŻSZY od najniższego poziomu ujeżdżenia i skoków! Jeśli nie planujesz startować w zawodach, nie musisz robić BOJ. Jeśli zależy Ci na potwierdzeniu podstawowych umiejętności, pamiętaj, że jest Odznaka, na której wymagania są niższe i jest to Odznaka „Jeżdżę Konno”.

46 www.KonnaCafe.pl

Jak wygląda egzamin?

przeczytaj znacznie więcej niż jest wymagane na Egzamin jest nieco podobny do zawodów: ‘star- egzamin. Zapisz najważniejsze informacje. W ten tujesz’ w ujeżdżeniu i w skokach. Ale dodatkowo je- sposób, gdy przeczytasz więcej, zapamiętasz tylko steśmy obserwowani na rozprężalni i stajni. „Sędzia” część i właśnie ta mała część jest wymagana na egzaminie. – egzaminator – sprawdza też podstawową wiedzę z Na egzaminatorze najlepsze wrażenie robi, zakresu hipologii, a także patrz, czy wiesz jak zacho- gdy ktoś nie tyle się wykuł odpowiedzi, co po prostu wać się przy koniach. dobrze czuje się w danym temacie, potrafi powie To, jak dokładnie będzie wyglądać „plan dnia” dzieć coś więcej. Dlatego najlepszym rozwiązaniem zależy trochę od stajni i egzaminatorów. Na przyjest zapisanie się na kurs przygotowawczy na Odznaki kład egzamin teoretyczny wygląda czasem tak, że do swojej stajni. Jeśli stajnia nie organizuje takiego do osobnego pokoju zapraszane są trzy osoby, które kursu, poproś o zorganizowanie. Możesz też zaproodpowiadają na wybrane pytania, a jeśli nie znają ponować instruktorce czy dobremu jeźdźcowi, który odpowiedzi, pozostałe proszone są o uzupełnienie. startuje w zawodach, o pomoc (za wynagrodzeniem, Czasem pytania są zadawane w „międzyczasie”, na przykład kiedy czyścisz konia. Potem następuje próba oczywiście). Możesz zaprosić też koleżanki i umówić ujeżdżeniowa, a po jej zdaniu, część skokowa. Bywa, się na korepetycje, dzięki czemu koszt się znacznie zmniejszy. że zdajemy w seriach. Na przykład trzy osoby jadą ujeżdżenie, potem te same osoby jadą skoki, a następnie zaczyna się seria kolejnych osób. Jak będzie wyglądać? Jeśli jedziesz na koniu, na którym także ktoś Zgodnie z regulaminem: „Pytania na egzamiinny startuje, nie bój się – wszystko będzie tak zapla- nie teoretycznym – po jednym z każdego rozdziału nowane, że znajdziesz czas by się przesiąść na konia mogą być zadawane tylko z opublikowanego na stroi się rozgrzać. nie internetowej PZJ zestawu pytań i odpowiedzi”.

Część teoretyczna Jak najlepiej się do niej przygotować?

Najlepiej jest przygotowywać się wspólnie z innymi zdającymi. Wydrukujcie wszystkie pytania i odpowiedzi. Powycinajcie pytania i odpowiedzi osobno, a następnie zorganizujcie QUIZ. Nauka w formie gry to czysta przyjemność! Jaką przybrać taktykę? Egzamin teoretyczny sprawdza Twoją wiedzę o koniach. Jeśli większość tych pytań wydaje Ci się wzięta „z kosmosu” i zdaje się być za trudna i masz bardzo mało czasu, najlepszym rozwiązaniem będzie po prostu się tych pytań i odpowiedzi nauczyć… jak do klasówki. Ale pytania są elementarne i trochę wstyd nie znać na nie odpowiedzi. Tak więc zakucie nie jest pomysłem idealnym. Jednak znacznie lepszym pomysłem jest sprawdzić, na które pytania nie znaliśmy odpowiedzi, a następnie zrobić własne „badania”. Załóż zeszyt i wklej do niego pytania, na które nie znałeś odpowiedzi. Następnie przeszukaj książki czy Internet (ale z Internetem uważaj – łatwo znaleźć same bzdury!) i

odznaka

Brązowa Odznaka Jeździecka

Rozdziały pytań: • zachowanie konia; • prawidłowe zachowanie sie przy koniu i podstawy pielęgnacji; • podstawy żywienia i technika żywienia; • podstawy zdrowia konia; • podstawy eksterieru, maści i odmiany; • podstawy teorii jazdy konnej; • dosiad i jego rodzaje; • rodzaje pomocy; • podstawowe figury na ujeżdżalni; • zasady zachowania na ujeżdżalni; • sprzęt jeździecki i strój do jazdy. Liczba pytań w puli pytań: 345 Gdy masz 8-11 lat musisz znać odpowiedzi na pytania: tylko 83 Na egzaminie zadadzą ci: 11 pytań Musisz odpowiedzieć na minimum: połowę pytań

tekst

Część ujeżdżeniowa

czworoboku. To dozwolone! Pamiętaj też, że masz prawo do dwóch pomyłek trasy przejazdu czy formy przejazdu Jest to druga część egzaminu praktycznego. Zgodnie z (np. zamiast kłusa anglezowanego został wykonany kłus regulaminem przeprowadza jest: „ocena umiejętności ujeżdżeniowych - ocenia sie, czy poprzez prawidłowy do- ćwiczebny). Jak się najlepiej uczyć czworoboku? Dobrze jest siad jeźdźca i poprawne użycie pomocy, rysunek figur na ujeżdżalni odpowiada przepisanym kryteriom”, natomiast najpierw sobie parę razy schemat przeczytać, potem nakreślić na kartce, a na koniec, przejść pieszo parę razy sam egzamin polega na „pokazaniu na czworoboku (wg realny czworobok. No i warto minimum raz przejechać go załączonego programu) podstawowych trzech chodów konia w prawidłowym dosiadzie ujeżdżeniowym i z prawi- na koniu. dłowym użyciem pomocy”. Na jakiej podstawie zaliczamy część ujeżdżeniową? „Ocena za każdą część egzaminu Jedziesz na czworoboku: 20x40m jest „zaliczony” lub „nie zaliczony”. (Zaliczać powinno Program może być: czytany wykonanie programu z nota 5,0 i minimum połowa prawidłowych odpowiedzi na zadane pytania).” Oceniani jesteObsługa stajenna śmy tak, jak podczas zwykłego przejazdu na czworoboku. Od niedawna została wprowadzona część praktyczna pt. A teraz parę wyjaśnień. Nota „5,0” to nota średnia „obsługa stajenna”. Pod tą nazwą kryją się proste za(skala od 0 do 10) i oznacza ona: dostatecznie. Nie tak biegi, które na pewno znasz i potrafisz. Do obsługi statrudno ją otrzymać. Dodatkowo zauważ, że regulamin jenne zalicza się umiejętność prawidłowego podejścia określa: „Zaliczać powinno wykonanie programu z nota do konia, odczytanie i interpretacja reakcji konia (czy 5,0”, a nie, że musi! Znam egzaminatora, który przepuszjest apatyczny, czy przyjazny, zainteresowany, spięty), cza, mimo, że koń się płoszy, pędzi i przejawia inne nieumiejętność czyszczenia, prowadzenia w ręku i wiązania. subordynacje, o ile tylko jeździec wykaże się dojrzałością Wprowadzenie części z obsługi stajenne miało po prostu w takiej sytuacji – spokojnym dosiadem, wyciszającą zagwarantować, że BOJ zda ten, kto zna podstawy obręką i nienaganną równowagą. chodzenia się z koniem. Czworobok, który musisz przejechać, jest prosty i odpowiada najprostszej klasie L, przy czym jest odrobinę zmodyfikowany, ponieważ znajdują się w nim odcinki w kłusie ćwiczebnym oraz anglezowanym, a także brak w nim koła w galopie. Wszystko powinniście przećwiczyć podczas jazd przygotowawczych. Większość egzaminów odbywa się w atmosferze zbliżonej do atmosfery zawodów. Pamiętaj, że przed egzaminem jest ustalona kolejność zdających. Pamiętaj, kto będzie jechał czworobok przed Tobą – gdy zakończy przejazd, będzie Twoja kolej. Jednak nie wjeżdżaj od razu na czworobok. Poczekaj na sygnał egzaminatora (dzwoneczek, gwizdek, słowne zaproszenie). Od tego czasu masz 45 sekund na wjazd. Nie stresuj się tym czasem – po pierwsze, to dość dużo, po drugie, egzaminatorzy z zasady są wyrozumiali i wiedzą, że jeźdźców zjadają nerwy: nic się więc nie stanie, gdy przekroczysz nieznacznie ten czas. Po wjeździe na czworobok, trzeba się zatrzymać do ukłonu. A co jeśli się pomylisz? Jeśli się niepokoisz, że zapomnisz jak jechać czworobok, poproś instruktora czy koleżankę, by podczas przejazdu czytała Ci kolejne figury

48 www.KonnaCafe.pl

Program ujeżdżeniowy do egzaminu na BOJ ściągniesz >STĄD<

Ostatnim elementem egzaminu jest część skokowa i zaprezentowanie półsiadu. „Ocena umiejętności w skokach - oceniany jest prawidłowy półsiad i dosiad skokowy, pokonywanie cavaletti i skoki przez pojedyncze przeszkody, a także sposób przejścia do zatrzymania. Ocenie podlega również zachowanie jeźdźca pomiędzy przeszkodami (utrzymanie optymalnego tempa, prawidłowe wyjeżdżanie zakrętów, znalezienie miejsca prawidłowego odskoku), a także styl skoku. Wzorowy dosiad skokowy i oddziaływanie jeźdźca są najważniejszymi kryteriami oceny.”

metrów. Umiejętność zatrzymania konia po przejechaniu mini-parkuru i galopie w półsiadzie to także test na równowagę, bo do zatrzymania musimy mn. przejść z półsiadu do dosiadu ujeżdżeniowego. Wszystko to brzmi jak wyzwanie? Egzamin na Brązową Odznakę Jeździecką zdało już prawie 10 tysięcy jeźdźców! Mając spokojnego konia i opanowane podstawy jazdy konnej trudno jest nie zdać egzaminu. Ci, którym się nie uda, mogą powtarzać egzamin przy najbliższej okazji. Jeśli zdaliśmy teorię, a nie zdaliśmy części praktycznej (czy to skoków, czy ujeżdżenia), poprawiać możemy w dowolnym ośrodku przeprowadzającym egzaminy w dowolnym bliższym terminie i zdajemy tylko tę część, której nie zaliczyliśmy.

Jak to rozumieć? Po pierwsze, pamiętaj, że za niektóre rzeczy grozi eliminacja. Na przykład za upadek, za dwukrotną odmowę skoku. Na Twoją niekorzyść działa, W razie pytań, piszcie na [email protected]. jeśli wykonujesz łuk w galopie ze złej nogi, ALE lepiej Powodzenia! jest błąd naprawić (przejść do kłusa, zmienić nogę) niż trwać w błędzie. Egzaminator zauważy błędy dosiadu: pozostanie z ciałem, wyprzedzanie, ale dopóki utrzymujesz równowagę na koniu i pewnie nim kierujesz, przejazd będzie oceniony pozytywnie. Dużą zaletą egzaminu na BOJ jest to, że znasz wcześniej ustawienie przeszkód na „parkurze”. Na zawodach jest inaczej – ustawienia dowiadujesz się w dniu przejazdu i nie masz możliwości go przećwiczyć. Tak więc, jeśli boisz się części skokowej, wystarczy ją bardzo dobrze przećwiczyć. Przeszkody nie są wysokie (50-70cm dla dużych koni i maksymalnie 60cm dla kuców), bo też nie o umiejętność skakania wysokich przeszkód tu chodzi. Pomyśl o tym egzaminie jak o drugim egzaminie ujeżdżeniowym. Narobisz sobie plusów u sędziów najeżdżając prosto na przeszkodę, lądując na prawidłową nogę (lub zmieniając na prawidłową przez przejście do kłusa), spokojnie galopując i wykonując ostatnią część egzaminu praktycznego – zaprezentowanie półsiadu w galopie przez jedno okrążenie wokół ujeżdżalni z zatrzymaniem przez kłus przed określoną linią… O co chodzi z tą ostatnią częścią egzaminu teoretycznego? Po przeskoczeniu ostatniej przeszkody wchodzisz na zewnętrzny ślad ujeżdżalni i galopujesz jedno okrążenie wokół ujeżdżalni w półsiadzie. Egzaminator musi sprawdzić, czy potrafimy przegalopować parędziesiąt metrów w rytmie i czy kontrolujemy konia. Na koniec musimy zatrzymać konia przed określoną linią (np. przed dwoma pachołkami) na dystansie piętnastu

50 www.KonnaCafe.pl

Ustawienie przeszków na egzaminie na BOJ ściągniesz >STĄD<

odznaka

Część skokowa

Rozgrzewka Jak przygotować się do intensywnego treningu? część

2

Ćwiczenia ogólne: 4. Twarz: warto przełamać wstyd i wykonać wszystkie najdziwniejsze miny, jakie

przychodzą nam do głowy, w tym szerokie uśmiechy! Rozgrzewka mięśni twarzy wpływa pośrednio na całe ciało.

5. Szyja: W stępie wykonuj skłony głowy do prawego i lewego barku. Następnie skłony głowy w przód z dotknięciem brodą mostka i w tył. Zrób też skręty głowy w lewo i w prawo.

6. Ramiona: Wykonaj krążenia ramion w przód i w tył. Następnie ułóż ramiona na

barkach i ponownie wykonaj krążenia. W pozycji skrzydełek wykonaj wymachy ramion w tył. Wykonaj ruchy nawracania i odwracania przedramienia. Zrób krążenie nadgarstków. Wznieś wyprostowane ramiona do boku. Wykonaj skręty tułowia w lewo i prawo.

7. Skłony: Dotknij lewą ręką czubka prawego buta i odwrotnie. Wykonaj skłon w

przód z jednoczesnym dotknięciem lewej ręki prawego ucha konia i odwrotnie. Wykonaj skrętoskłony w tył z dotknięciem raz lewą a raz prawą ręką końskiego ogona. Obejmij konia pod szyją.

8. Ćwiczenia nóg: Rowerek: w siodle wykonuj ruchy jak podczas pedałowania na rowerze. Wykonuj

W poprzedniej części omówiłyśmy, jak przeprowadzać rozgrzewkę naszego ciała, by nie tylko uniknąć zakwasów, ale także skutecznie oddziaływać pomocami. Czas na zestaw konkretnych ćwiczeń!

Przed jazdą Czasem z różnych przyczyn nie możemy przeprowadzić rozgrzewki na koniu. Bo jest młody, nerwowy, płochliwy. Albo się śpieszymy, albo uczestniczymy w treningach, w których rozgrzewki brak. Albo przed zawodami: mamy dwadzieścia minut by rozprężyć konia i naprawdę wolelibyśmy się w tym czasie skupić na przygotowaniu zwierzaka. Wtedy szczególną uwagę zwróćmy na rozgrzewkę przed jazdą.

52 www.KonnaCafe.pl

1.

obszerne koła kolanami zachowując ruchomość w stawie skokowym. Rozruszamy kolana: wyciągaj nogi maksymalnie w dół poczym podciągaj pięty pod pośladki. Wymachy: Lewa noga w przód, prawa noga w tył. Staraj się za każdym razem pogłębić ruch. Odwiedzenie: złap się przedniego łęku siodła i wykonuj maksymalne rozszerzenie nóg wyprostowanych w stawie kolanowym. Wytrzymaj chwilę w odwiedzeniu i rozluźnij nogi. Obroty stóp: wykonaj krążenia w stawie skokowym do wewnątrz i na zewnątrz. Wyciąganie uda: podkurcz stopę pod siedzenie i złap się za kostkę. Wyciągnij udo maksymalnie do tyłu. Rozluźnij nogę i powtórz z drugą.

Biegiem po konia

Jeśli musisz przed jazdą ściągnąć konia z padoku, pobiegnij po niego bądź przejdź się bardzo długimi i szybkimi krokami. Doświadczenia z WFu podpowiedzą Ci, że w truchcie jest bardzo wiele podćwiczeń na rozgrzanie ciała.

2.

Rozciąganie przy czyszczeniu

Podczas czyszczenia staraj się wykonywać wszystkie ruchy tak, aby jak najmocniej rozciągać ciało. Na przykład czyszcząc zad, ustaw się przy łopatce, a podczas czyszczenia nadpęcia, staraj się nie zginać kolan.

Pamiętaj! Wszystkie zabiegi przy koniu staraj się robić symetrycznie. To znaczy, z jednej strony konia czyść go prawą ręką, a z drugiej lewą. Zwróć uwagę na tę symetrię podczas czyszczenia kopyt.

3.

Dodatkowo…

Jeśli masz taką możliwość, przed jazdą dobrze jest poskakać na skakance, pochodzić po schodach, rozciągnąć uda, staw skokowy, łopatki, szyję.

ćwiczenia

Tekst: Instruktor jazdy konnej: Magdalena Bandurek, uzupełnienie Gabriela Jóźwiak

9.

Dosiad wyścigowy.

Instruktor skraca jeźdźcowi na lonży maksymalnie puśliska tak, aby jeździec przyjął pozycję dżokeja. Zadaniem jeźdźca jest utrzymanie równowagi. Ćwiczenie dla osób bardziej zaawansowanych może odbywać się w trzech chodach. Zalecane jest założenie paska na szyję umożliwiającego podtrzymywanie się.

10. Dosiad damski

W siodle klasycznym jeźdźcy zasiadają po „damsku” –jedna noga przełożona nad przednim łękiem. Przy jeździe wolnej (bez lonży) zalecany jest bat ujeżdżeniowy zastępujący po ’’gołej” stronie łydkę. W stępie można zorganizować wyścigi!

11. Pomponiki

Wymaga przyrządu. Dwóch pomponików lub piłeczek nie większych niż tenisowe, połączonych sznureczkiem. W trakcie jazdy jeździec naprzemiennie podrzuca pomponiki. Końcowy efekt skutkuje stabilizacją ręki i uniezależnienia jej od ruchów ciała w siodle.

12. Poprawa czucia ruchu

Ćwiczenie to jest pomocne w przypadku problemu z wyczuciem ruchu konia pod kośćmi siedzeniowymi. Zalecane dla jeźdźców mocno bujających się ciałem w trakcie ruchu konia. Jeździec opiera się rękoma o szyję konia i zaokrągla plecy, nogi są luźne, wyjęte ze strzemion. Kolano nie powinno być zakleszczone na siodle. Teraz jeździec napiera na szyję konia w przód i w dół, co powoduje jego dociśnięcie do siodła i lepsze wyczucie ruchów konia. Po zakończonym ćwiczeniu postaraj się w prawidłowej pozycji znowu poczuć to uczucie i zapamiętać je.

54 www.KonnaCafe.pl

13. Osuwanie z siodła

Ćwiczenie to pomaga pokonać lęk przed zsuwaniem się z siodła podczas jazdy oraz pomaga wykryć gorszą stronę jeźdźca. Polega na znaczącym osuwaniu się z siodła raz na lewo raz na prawo. Nogi są wyjęte ze strzemion. Jeździec trzyma się przedniego i tylniego łęku. Kości siedzeniowe osunięte poza siedzisko. Ćwiczenie to bardzo dobrze prostuje jeźdźców krzywo siedzących. Na lonży można wykonać je w kłusie. Wyrabia poczucie bezpieczeństwa i niweluje strach przed zsunięciem np. w trakcie galopu.

14. Podciąganie popręgu

W trakcie jazdy przełóż jedną nogę (nie wyjmując jej ze strzemienia) przed siodło jak do podciągania popręgu. Ćwiczenie najpierw wykonuj naprzemiennie, potem jednocześnie. Zwróć uwagę, która noga łatwiej, a która trudniej się ustawia. Na lonży spróbuj wykonać podciąganie popręgu w kłusie i galopie. Pamiętaj, aby podczas przekładania nogi, kończyna zwisająca była ułożona luźno, a plecy proste (nie garb się).

ćwiczenia

Rozgrzewka ogólno rozwojowa już za nami. Pora zacząć przyjemną część, czyli zabawę ożywiającą. Może ona mieć formę grupowych zmagań lub indywidualnych ćwiczeń oswajających z koniem. Oto kilka przykładów:

Ćwiczenie polega na wyobrażeniu trzymania w ramionach wielkiej dmuchanej piłki. Piłka napełnia się powietrzem, ramiona się rozszerzają (palce nie mogą się stykać). Następnie jeździec powoli ściska piłkę wyciskając z niej powietrze. Celem tego zadania jest ustabilizowanie obręczy barkowej poprzez ustabilizowanie górnej części ciała. Uniezależnia ruchy ramion od ruchów ciała. Proponuję napełniać piłkę w trakcie kłusa anglezowanego, a wypuszczać w stępie. Ćwiczenie wykonywane na lonży. Należy zwrócić uwagę, aby jeździec nie usztywniał się w miednicy.

15. Zabawy z palcatem.

Dobre ćwiczenie dla osób mających problem z wyprostowaną sylwetką. Ramiona ułożone w pozycji skrzydełek, dłonie skierowane ku górze. Palcat ułożony na łopatkach. W tej pozycji na lonży jeździec może poruszać się w trzech chodach ucząc się wyprostowanej postawy ze ściągniętymi łopatkami. Należy pamiętać, aby dopilnować jeźdźca by się nie usztywniał.

16. Ćwiczenia elongacyjne z batem.

Polegają na maksymalnym wyciąganiu kręgosłupa do góry, zapamiętaniu przez jeźdźca tego stanu i pozostania w nim. W dwóch rękach wzniesionych do góry równolegle do podłoża trzymany nachwytem jest bat. W tej pozycji jeździec stara się wyciągać bat maksymalnie do góry. Za batem ciągnie głowę i cały tułów. Ćwiczenie wykonywane jest w trzech chodach na lonży. Aby poprawić równowagę, możemy także wyciągać ręce maksymalnie do przodu.

17. Ćwiczenie poziomujące z batem.

Częstym błędem jeźdźców jest nierówne ułożenie dłoni trzymających wodze. Sposobem na ich wyrównanie jest ułożenie pod kciukami bata równolegle do podłoża. W tej pozycji bardzo dobrze widoczne jest skrzywienie poziomu rąk.

56 www.KonnaCafe.pl

ćwiczenia

18. Wielka piłka.

Dobra zabawa dla młodszych koniarzy, zaczerpnięta z woltyżerki (tylko na lonży!). Uczy odwagi w siodle, równowagi, pokazuje, że z konia nie tak łatwo spaść (za to łatwo się ześlizgnąć!).

Ćwiczenie na równowagę i rozciąganie mięśni piersiowych. Jedna ręka chwyta za przedni łęk, druga za tylni. Ćwiczenie daje najlepsze wyniki w kłusie anglezowanym i ćwiczebnym. Należy zwrócić uwagę, aby jeździec nie usztywniał ciała i nie trzymał się kurczowo siodła. Zadanie powinno być wykonywane na obie strony (zmiana rąk).

23. KlęK

Kolejne ćwiczenie na równowagę, podczas zajęć na lonży. Po wyjęciu nóg ze strzemion, staramy się klęknąć w siodle, bez trzymania się przedniego łęku. Ćwiczyć możemy oczywiście także bez siodła bądź na pasie do woltyżerki.

20. Stanie w strzemionach - dosiad arabski

Ćwiczenie na równowagę: jeździec stara się stanąć w strzemionach, biodra wypycha do przodu, łydki do tyłu i do tyłu także ramiona. Wyprostowany, stara się złapać równowagę nad siodłem. Utrudnieniem ćwiczenia jest naprzemienne obniżanie pięty (pięta jak najbardziej w dół) i podwyższanie (stawanie na palcach) bez siadania w siodło.

21. Półsiad i zmiany dosiadu

Jazda w półsiadzie uczy równowagi i przygotowuje do swobodniejszego użycia tego rodzaju dosiadu podczas bardziej zaawansowanych jazd. W stępie, kłusie i galopie można też wykonywać zmiany dosiadu: pełny siad, półsiad, dosiad arabski, półsiad itd…

58 www.KonnaCafe.pl

Przedstawione powyżej ćwiczenia w większości nadają się jedynie przy treningach indywidualnych. Gry i zabawy grupowe na koniach zostały wymienione we wcześniejszych numerach Konnej Cafe. Ze względu na to, iż wiele ćwiczeń musi odbywać się na lonży, pragnę zwrócić uwagę, że nie są to zadania tylko dla osób początkujących. Wymienione ćwiczenia mają charakter ko-

rekcyjny dla błędów jeździeckich popełnianych w trakcie nauki. Dlatego zaleca się je również osobom jeżdżącym samodzielnie. Każdy człowiek jest inny, dlatego instruktor powinien zwracać uwagę na fizyczne i psychiczne możliwości swoich podopiecznych. Niektóre ćwiczenia mogą być przeciwwskazaniem dla pewnych wad budowy, skrzywień

czy schorzeń, dlatego powinny być dobierane indywidualnie do potrzeb danej osoby tak, aby dana wada czy schorzenie nie było przez nią pogłębiane.

W trzeciej części podsumujemy, jakie wykonywać ćwiczenia, by poprawić konkretne niedoskonałości dosiadu.

r

ćwiczenia

22. Młynek, czyli obrót w siodle

19. Chwyt za przedni i tylni łęk.

OWIES

Czemu akurat owies?

Paszą treściwą najpopularniejszą w naszych warunkach klimatycznych jest owies, jest to zarazem ziarno najbardziej „bezpieczne” w żywieniu koni. Za stosowaniem tego zboża przemawia kilka czynników: niska cena, dostępność , dobra przyswajalność, praktycznie brak problemów ze zjadaniem owsa przez konie, dość wysoka energetyczność, umiarkowana zawartość białka, za to duży poziom tłuszczu oraz najwyższa ze wszystkich zbóż zawartość włókna, co jest szczególnie ważne w przypadku koni! Dlaczego włókno jest tak ważne? Oprócz wzmagania perystaltyki jelit, włókno zapobiega pęcznieniu ziarna w żołądku konia. Pamiętajcie, że żołądek konia jest stosunkowo mały i zbudowany w taki sposób, że koń nie może zwrócić pobranej paszy. Jeśli podamy zbyt wiele pęczniejącego ziarna, doprowadzimy w najlepszym razie do wzdęcia i kolki, w najgorszym razie do pęknięcia żołądka, co skutkuje śmiercią konia! Owies jest ziarnem, które pęcznieje w niewielkim stopniu i właśnie dlatego jest niezastąpiony w żywieniu koni.

Polepszacz nastroju…

60

Owies oprócz wartości odżywczych ma również działanie terapeutyczne dla koni. Dzięki zawartości specyficznych substancji ma właściwości poprawiające samopoczucie i pobudzające – pamiętajcie jednak, aby tego pobudzenia nie zapewnić sobie zbyt wiele, bo może spowodować to zbyt dobry humor wierzchowca… Dlatego tak www.KonnaCafe.pl

Tekst: Małgorzata Jurczak, www.optibur.pl

ważne jest ustalenie odpowiedniej dawki owsa dla konkretnego konia.

Wady owsa

Jednak owies jako pasza dla koni ma również minusy… Jak każde zboże zawiera sporą ilość skrobi. Jest to cukier (węglowodan) złożony, który w procesie trawienia rozkłada się do cukrów prostych. Niektóre konie (głównie kuce i konie prymitywne) mają problemy z trawieniem pasz zawierających dużą ilość cukrów, więc podawanie im owsa może spowodować ciężkie choroby metaboliczne. Owies to pasza zbyt „uboga” dla koni sportowych – zawiera zbyt mało energii potrzebnej do dużego wysiłku, a do tego energia ta uwalniana jest zbyt szybko. Zwiększanie dawki owsa nie ma sensu i jest niebezpieczne dla zdrowia konia. Często mówi się, że po owsie konie się „zagrzewają”, czyli staja się nadpobudliwe i „spalają” się jeszcze przed wyjściem do pracy. Są też konie, które po zwiększeniu dawki owsa robią się ociężałe, niechętne do pracy i otyłe. Aby pokryć w pełni zapotrzebowanie na dużą ilość energii, a jednocześnie uniknąć skutków ubocznych przekarmiania owsem, trzeba stosować inne pasze. Ale o tym w następnym artykule…

Obrok

Owies dzięki swojej wysokiej smakowitości jest chętnie spożywany przez konie, ale wiele koni je go bardzo łapczywie, nie rozciera dokładnie ziarna, łyka w ca-

łości, albo rozrzuca po boksie. Dobrym rozwiązaniem jest dodanie do dawki owsa sieczki ze słomy, siana, albo lucerny. Takie danie złożone z owsa i sieczki nazywa się obrokiem. Dawniej w żywieniu koni owies podawano wyłącznie w postaci obroku – taka forma zadawania paszy zapewnia dodatkową ilość włókna i przedłuża czas jedzenia, co zwiększa szanse na lepsze przeżuwanie owsa. Sieczkę można kupić gotową lub zrobić samodzielnie, ale jeśli nie dysponuje się maszyną tnącą sieczkę, jest to praca godna Kopciuszka ;) Sieczka jako dodatek do paszy treściwej jest bardzo korzystna w przypadku koni, które je-

dzą małe dawki - przedłuża to czas jedzenia i dzięki temu koń nie denerwuje się, że inne konie jeszcze jedzą. Nie jest to jednak dobre rozwiązanie w przypadku koni pracujących bardzo intensywnie – sieczka zwiększa objętość dawki paszy, a my walczymy, żeby tę objętość zmniejszyć i zmieścić w żołądku jak najwięcej energetycznego ziarna.

Dobrym rozwiązaniem jest dodanie do dawki owsa sieczki ze słomy, siana, albo lucerny. Takie danie złożone z owsa i sieczki nazywamy obrokiem.

pasze

zasady zadawania pasz:

Dobre pastwisko albo siano zadawane „do woli” zaspokaja końskie potrzeby bytowe. Jeśli jednak używamy konia do pracy – niezależnie czy jest to jazda wierzchem, powożenie czy praca z ziemi, musimy dostarczyć zwierzęciu więcej energii. Tę energię niezbędną do wykonywania pracy przez konia zapewniają pasze treściwe.

Jeżeli koń ma problem z gryzieniem i zębami, jest starszy lub w okresie rekonwalescencji, można podawać owies w formie gniecionej lub śrutowanej. Owies gnieciony ma około dwa razy większą objętość (czyli podobne zalety jak przy podawaniu obroku), ale przede wszystkim jest łatwiejszy do pogryzienia i lepiej strawny. Ponadto taki owies ma mniejsze działanie pobudzające (następuje ulotnienie niektórych substancji), co jest szczególnie ważne w przypadku koni po kontuzjach czy chorych, które muszą mieć ograniczony ruch. Gnieciony owies może się pylić, więc dobrze jest przed podaniem lekko go zwilżyć. Niektórzy lubią podawać wszystkim koniom owies gnieciony zamiast całego ziarna, ponieważ wolniej go przeżuwają i mocniej śliną, co sprzyja lepszemu trawieniu i przyswajaniu. Minusem jest jednak to, że gryzienie miękkiej paszy zamiast twardego ziarna upośledza ścieranie się zębów, co przyspiesza tworzenie się ostrych krawędzi i zmusza do częstszych korekt (tzw. piłowania zębów), a to dodatkowy i całkiem niemały wydatek. Najlepszym rozwiązaniem jest podawanie owsa gniecionego tylko na jeden posiłek w ciągu

dnia, a na pozostałe – całego ziarna. Aby zrobić gnieciony lub śrutowany owies, trzeba dysponować specjalną maszyną, tzw. gniotownikiem. Urządzenie to jest drogie, więc inwestycja opłaca się tylko w przypadku dużych stajni. Jeśli nie macie gniotownika, a z jakiejś przyczyny musicie podawać owies rozdrobniony, popytajcie w sąsiednich stajniach – być może ktoś ma i pozwoli na ześrutowanie worka owsa. Pamiętajcie jednak, że im dłużej leży taki owies, tym mniej ma składników odżywczych, więc najlepiej podawać jest świeżo zgnieciony.

Owies parzony i kiełkowany

Jest jeszcze jeden sposób, aby zwiększyć przyswajalność ziarna i ułatwić koniowi gryzienie. Można podawać owies parzony lub kiełkowany. Owies parzony robi się bardzo łatwo – po prostu porcję owsa zalewa się wrzątkiem z czajnika, taką ilością wody, żeby ziarno nasiąkło, ale żeby woda nie stała powyżej ziarna. Owies trzeba wymieszać i poczekać aż ostygnie, żeby nie poparzyć konia. Owies kiełkowany robi się już trudniej – po zalaniu zimną wodą trzeba odczekać kilka dni, przy czym trzeba uważać, żeby nie spleśniał ani nie sfermentował – taki w żadnym wypadku nie nadaje się do jedzenia! Skiełkowane ziarno jest często skarmiane w hodowli, gdyż zawiera więcej witaminy E, bardzo potrzebnej do prawidłowego funkcjonowania narządów rozrodczych.

Jak ustalić prawidłową dawkę owsa?

Ustalanie dawki paszy treściwej to prawdziwe wyzwanie dla początkującego koniarza. Doświadczeni hodowcy i trenerzy dawki pokarmowe ustalają „na oko”, oceniając wygląd i pracę konia i obserwując jak dany koń reaguje na zwiększanie i zmniejszanie dawki owsa. Trzeba pamiętać, że tej reakcji nie zobaczymy z dnia na dzień, potrzeba około dwóch tygodni żywienia określoną paszą, aby zdecydować czy trzeba ilość ziarna zwiększyć, zmniejszyć, czy może dodać inną paszę. Generalnie przyjęło się określać odpowiednią dzienną dawkę na 3 do 6 kg owsa, ale są konie, które potrzebują tylko 1kg owsa dziennie i takie które potrzebują aż 10kg! To duża rozpiętość, więc warto wiedzieć od jakich czynników to zależy:

nwielkość i masa konia -

podczas gdy dla kucyka szetlandzkiego 3 garście owsa dziennie, to aż nadto, wielki perszeron będzie potrzebował 3 wiaderek pełnych ziarna (im większy koń, tym więcej owsa potrzebuje),

ntyp użytkowy i rasa – niektóre typy

i rasy koni dobrze wykorzystują paszę i potrzebują mniej owsa (np. większość ras kuców, araby i małopolaki), inne potrzebują dużych dawek pasz treściwych (angliki, wielkopolaki i większość ras koni sportowych),

nwiek konia – „dodatkowych” dawek

62 www.KonnaCafe.pl

Owies parzony robi się bardzo łatwo – po prostu porcję owsa zalewa się wrzątkiem z czajnika, taką ilością wody, żeby ziarno nasiąkło, ale żeby woda nie stała powyżej ziarna.

owsa potrzebują konie młode, rosnące, ale także stare, które coraz gorzej gryzą i przyswajają paszę, przez co potrzebują zjeść jej więcej, bo dużą część wydalają niestrawioną,

nstan fizyczny – konie zabiedzone, chu-

de, albo po chorobie potrzebują większych dawek, żeby odbudować swój organizm,

za to koniom otyłym należałoby trochę owsa odjąć ;)

nsposób użytkowania – im cięższą pra-

pasze tekst

Owies gnieciony

cę koń wykonuje, tym więcej ziarna musi dostać; większe potrzeby mają też klacze źrebne i karmiące. W użytkowaniu rekreacyjnym i w tzw. „małym sporcie” najtrudniejszym zadaniem jest ocena czy koń wykonuje pracę lekką, średnią czy ciężką. Tu niestety nie pomogą nam podręczniki i normy żywieniowe… bo odnoszą się głównie do koni chodzących w sporcie wyczynowym, wyścigowych lub roboczych. Więc jak ciężko pracuje nasz koń? No cóż – to już bardzo indywidualna sprawa, bo dla jednego konia pół godziny pracy stępo-kłusem będzie ciężką harówką, podczas gdy dla drugiego godzinny trening skokowy z metrowymi przeszkodami to mały pikuś… Po prostu trzeba obserwować konia – czy ma dobry humor, czy nie roznosi go nadmiar energii, albo czy nie opada zbyt szybko z sił, czy nie tyje lub nie chudnie… no i trzeba bardzo uważać, żeby konia nie przekarmiać!!! Kiedyś popularne było stwierdzenie, że koń dobrze się czuje, jeśli cały czas jest lekko głodny – i wiele w tym prawdy, bo w naturze konie nigdy nie najadały się do syta!

W wielu stajniach funkcjonuje termin „miarka owsa”. Na tablicy z rozpiską karmienia ilość owsa podawana jest właśnie w miarkach, a „miarka” nie zawsze jest równa 1 kg owsa! Jeśli mamy pod ręką wagę to najprościej zważyć zawartość takiej miarki (pamiętajcie o starowaniu opakowania!) i przeliczyć na kilogramy. Przykładowo – jeśli miarka to 1,5kg owsa, a nasz koń na 1 posiłek dostaje 1kg, to trzeba mu wsypać 2/3 miarki. Jeśli nie mamy możliwości zważenia, możemy zmierzyć objętość miarki (np. wlewając do niej wodę – 1 litr to 4 szklanki). 1 kg owsa ma objętość około 1,5 -1,7 litra. Jeśli nasza miarka ma np. równo 1 litr, to mieści się w niej około 2/3 kg owsa. Aby uniknąć ciągłych przeliczeń najlepiej zaopatrzyć się w miarkę, która mieści równo 1 kg owsa. Oczywiście te wyliczenia dotyczą owsa dobrej jakości. Jeśli macie owies, który jest lżejszy (czyli ma gorszą jakość – więcej plew, a mniej odżywczego ziarna), to dawkę objętościową trzeba odpowiednio skorygować.

Zasady skarmiania owsa nUstal prawidłową dawkę owsa dla

spowodować przeładowanie żołądka i ciężką kolkę!

nPaszę podawaj w żłobie lub wiaderku.

konia. Pamiętaj, aby nie przekarmiać owsem, gdyż może to spowodować kolkę lub choroby metaboliczne, a w najlepszym razie nadmiernie pobudzisz lub utuczysz wierzchowca. Jeśli musisz dostarczyć dużo energii rozważ dodatek innych pasz do owsa.

Niedopuszczalne jest sypanie owsa bezpośrednio na posadzkę lub ziemię – może to spowodować zjedzenie dużych ilości piasku i w konsekwencji kolkę!

nimum 3 posiłki (jeśli nie możesz karmić częściej niż 2 razy dziennie zmniejsz dawkę owsa, żeby nie dawać dużych ilości pasz treściwych na raz).

czeniu. Owies zawilgotniały lub stęchły nie nadaje się dla koni.

nDzienną dawkę owsa podziel na mi-

nUstal terminy posiłków tak, aby w miarę możliwości były w równych odstępach czasu, z dłuższą przerwą nocną. W większości stajni karmi się w poniższych godzinach: śniadanie 6.00, obiad 13.00, kolacja 20.00. Oczywiście można karmić w innych godzinach, ważne jest równe rozdzielenie posiłków w ciągu dnia.

nDawkę owsa zwiększaj stopniowo –

zbyt gwałtowna zmiana ilości owsa może spowodować kolkę , ochwat lub mięśniochwat. Zmniejszać dawkę paszy treściwej można gwałtownie, ale wtedy trzeba się liczyć ze spadkiem kondycji konia.

nJeśli koń nie jadł przez dłuższy czas

paszy treściwej, owies, jak każdą nową paszę, wprowadzaj stopniowo.

nNie podawaj owsa od razu po dużym wysiłku – daj koniowi chwilę odpocząć, napić się i podjeść trochę siana.

nPo nakarmieniu paszą treściwą odczekaj minimum godzinę, zanim weźmiesz konia do pracy.

nPrzed zadaniem paszy treściwej koń powinien dostać porcję siana.

nJeśli koń nie ma stałego dostępu do

wody, dopilnuj, aby przed podaniem owsa napił się dowoli. Napojenie spragnionego konia po zjedzeniu paszy treściwej może

64 www.KonnaCafe.pl

pasze tekst

Ile to jest „miarka owsa”?

nOwies musi być czysty, wolny od kurzu, pleśni, śmieci, szkodników, odchodów gryzoni i nasion chwastów.

nPrzechowuj owies w suchym pomiesz-

nChroń owies przed gryzoniami. Zamiast

trzymać ziarno w workach zaopatrz się w plastykowe beczki lub drewniane skrzynie, co utrudni dostęp myszom i szczurom.

nJeśli owies jest mocno zapylony, a nie masz możliwości skarmienia innego, koniecznie przesiej go na sicie i zwilż wodą lub olejem.

nŚwieży owies (z tegorocznych zbiorów) nadaje się do skarmiania dopiero po minimum 6 tygodniach (podobnie jak siano musi się wypocić). Wprowadzaj go stopniowo, mieszając z ziarnem zeszłorocznym.

nJeśli koń ma problem z przeżuwaniem, jest stary lub jest w okresie rekonwalescencji, podawaj owies gnieciony.

nJeśli podajesz mało paszy, a chcesz

wydłużyć czas jedzenia, dodaj do owsa sieczkę.

nW przypadku, gdy koń zakolkuje, zre-

zygnuj z podawania pasz treściwych do czasu całkowitego wyleczenia. Podanie owsa kolkującemu koniowi, może zaostrzyć objawy bólowe i utrudni leczenie i diagnozowanie konia.

nJeśli planujesz dłuższą przerwę w pracy konia, długi transport lub zabiegi wymagające podania sedacji, zmniejsz dawkę owsa minimum o połowę lub zrezygnuj z niej całkowicie.

tekst

W NOGI! Siodlarnia. Tekst: Agnieszka Piotrowska

Wszelkie urazy aparatu ruchowego u koni, mogą spowodować przerwy w treningu, a także promieniować na dalsze użytkowanie konia. Dlatego też, odpowiednia ochrona kończyn przed czynnikami zewnętrznymi mogącymi powodować kontuzje, jest sprawą priorytetową.

Dzisiaj możemy spotkać się zarówno z gorącymi W środowisku naturalnym konie same dawkowały przeciwnisobie częstotliwość i rodzaj ruchu, ich kończyny hartokami jak i wały się naturalnie poprzez ciągły trening ścięgien i stazwolenniwów. Jednostki z wadami budowy, były systematycznie kami zaeliminowane poprzez selekcję naturalną, gdyż zdrowe, kładania prawidłowo zbudowane nogi, były gwarancją przeżycia. ochraniaczy. Także w przypadku pokonywania przeszkód terenowych, Ci pierwsi zwierzęta wolały wybierać dłuższą drogę, niż narażać się twierdzą iż na ewentualność urazów podczas skoków. ochraniacze wtórnie Obecnie, gdy konie spędzają więcej czasu na treosłabiają ścięgna, gdyż nogi same nie mają możliwości ningach, a coraz mniej na pastwiskach, podatność na wzmocnić się naturalnie. Polegając tylko na ochraniauszkodzenia stawów i ścięgien stale wzrasta. Taką tenczach ryzykujemy, iż koń wychodząc bez nich, np. na dencję możemy obserwować szczególnie w przypadku pastwisko nie będąc przyzwyczajony do dbania o ścięgna koni sportowych, które narażone są na natężony wysiłek (bo ochraniacze robią to za niego) może się uszkodzić. fizyczny. Coraz częściej możemy spotkać się z przypadJednak większość społeczeństwa jeździeckiego składa się kami przeciążeń stawów czy nadwerężeń ścięgien, a to ze zwolenników ochraniaczy, wyznając pogląd, iż lepiej tylko wstępne fazy poważniejszych urazów. zapobiegać wszelkim ewentualnym kontuzjom i zakładać dodatkowe ochrony- profilaktycznie. W takim przypadku Według starszych podręczników jazdy konnej, jednak wpędzamy się zamknięte koło przewrażliwienia, ochraniacze zakłada się tylko młodym, nie posiadającym bo skoro chcemy za wszelka cenę zapobiegać urazom, to jeszcze równowagi pod siodłem koniom lub tym z wadami zakładamy ochraniacze nie tylko na trening, czy w teren budowy lub nieprawidłowym ruchem, doganiających się ale także na pastwisko. Wtedy też koń nie ma praktyczlub strychujących. Uważano, iż odpowiednio trenowany nie żadnej możliwości wypracowania własnego „systemu koń, przebywający wystarczającą ilość czasu na pastwiodpornościowego”, jego ścięgna i stawy, tak bardzo posku, o odpowiedniej budowie, nie potrzebuje dodatkowe- legają na ochraniaczach i sztucznym podtrzymywaniu, iż go wzmocnienia. Jedynym wyjątkiem od tej reguły były każde wyjście bez nich jest obciążone ryzykiem kontuzji. treningi skokowe, podczas których zalecano zakładanie ochraniaczy.

66 www.KonnaCafe.pl

Ochraniacze treningowe

Ochraniacze kontaktowe/pełne Strychulce Ochraniacze skokowe/otwarte Skórzane Z futerkiem PCV, neopren Owijki

Ochraniacze transportowe Ochraniacze stajenne

Ocieplacze Magnetyczne



Skórzane Z futerkiem Neoprenowe

Kaloszki

Warto także pomyśleć o zakładaniu ochraniaczy w przypadku wyjazdów w teren, lecz nie zawsze jest to potrzebne, gdyż np. konie przyzwyczajone na pastwisku do błota, czasem nawet lepiej poradzą sobie w takich warunkach w terenie bez ochraniaczy. Jednak generalnie, ochraniacze w trakcie jazdy terenowej pomagają zapobiegać przypadkowym urazom, mogącym wyniknąć z uderzenia o wystający korzeń czy kamień. Konie z nieprawidłowym ruchem, nawet bardzo mocno doganiające się lub strychujące, które potrzebują ochraniaczy na treningach, mogą wcale nie wymagać zakładania ich na pastwisku. Często zdarza się, iż koń, nawet dojrzały i o wyrobionej równowadze, pod siodłem, bez założonych ochraniaczy może się mocno uszkodzić, a na pastwisku nawet nie zadrapać. Oczywiście sytuacje takie nie są powszechne, ale należy je mieć na uwadze. W użyciu, mamy obecnie ogromną gamę ochraniaczy, oferowaną nam przez różnorodnych producentów. Oprócz standardowego podziału na ochraniacze skokowe, dresażowe, transportowe itp. dostępna jest szeroka gama różnorodnych wzorów, kolorów i form w każdej z kategorii. Jednak aby najlepiej dobrać i dopasować ochraniacze do naszego konia, nie możemy kierować się modą czy upodobaniami estetycznymi. Powinniśmy najpierw zastanowić się, które z ochraniaczy oferowanych na rynku najlepiej odpowiadają naszym potrzebom. W zależności od tego, czy częściej skaczemy, czy jeździmy w tereny, czy może jeździmy bardziej ujeżdżeniowo, powinniśmy wybrać kilka typów, które najlepiej chroniłyby nogi konia w czasie naszych jazd. Następnie, spośród tych kilku wy-

68 www.KonnaCafe.pl

branych kategorii, możemy wytypować te modele, które najlepiej odpowiadają kształtowi nóg naszego kopytnego i dopiero wtedy, gdy dobierzemy odpowiednie ochraniacze, możemy skupić się na doborze koloru, czy formy mniej więcej w jednym modelu. Musimy także pamiętać o odpowiednim dopasowaniu rozmiarowym ochraniaczy do nóg konia. Źle dobrane, mogą przeszkadzać i utrudniać swobodny ruch konia, a nawet powodować urazy.

Przed kupnem ochraniaczy, zastanówmy się:

njakie wady postawy czy ruchu ma nasz koń, nco i w jakiej częstotliwości trenujemy(skoki, ujeżdżenie, reining, itp.),

njakim budżetem dysponujemy, nczy mamy dostęp do hali, czy więcej jeździmy w tereny

sprzęt

W tym wszystkim należałoby zachować odrobinę zdrowego rozsądku i jak każe trener Wacław Pruchniewicz zakładać ochraniacze tylko w przypadkach: nkoni z wadami budowy, nkoni z nieprawidłowym ruchem, np. ścigających się lub strychujących, nlonżowania lub skoków w korytarzu, ntreningów skokowych, npracy z młodymi końmi, z niewypracowaną równowagą, nw czasie transportu

Ochraniacze kontaktowe/pełne

Obecnie są to najchętniej, poza owijkami, używane ochraniacze przez dressażystów. Swoim kształtem przypominają owijki, jednak są dużo łatwiejsze w zakładaniu. Są wykonane z miękkiego neoprenu, na zewnątrz powleczone zaś kolorową tkaniną bawełnianą. Zapinane są na trzy rzepy równoległe do podłoża i czwartą, umożliwiającą takie zapięcie ochraniacza, iż osłania on cały staw pęcinowy od spodu. Używa się je do codziennej jazdy, szczególnie po płaskim. Są popularne wśród jeźdźców ujeżdżeniowych oraz westernowców. Zalety:

nzabezpieczenie całego sta-

wu, zarówno nadpęcia, jak i stawu pęcinowego,

nnie ograniczają ruchów, nłatwo dopasowują się do odmiennej budowy stawu konia,

nładnie wyglądają, mają szeroką gamę kolorów i wzorów,

ndobra wentylacja i utrzymywanie stałej temperatury ścięgien. Wady:

nłatwo nasiąkają wodą (wtedy przestają pełnić swoje funkcje regulatorów ciepła),

nszybko się brudzą, nstosunkowo szybko się niszczą.

70 www.KonnaCafe.pl

Strychulce

Te ochraniacze, jak sama nazwa wskazuje, zostały stworzone typowo dla koni z wadami budowy i ruchu. Są dość wysokie i chronią nogę na stosunkowo dużym obszarze. Zbudowane są zazwyczaj z neoprenu, od wewnętrznej strony mając wzmocnione części, tzw. łyżki z plastiku, skóry lub wzmocnionej pianki. Zapięcie stanowią zazwyczaj rzepy, choć zdarzają się również zatrzaski. Dobrym rozwiązaniem są ochraniacze w których zamiast neoprenu zastosowany jest materiał zbudowany ze specyficznej, neoprenowej siatki o dość dużych oczkach. Często używa się ich przy koniach z wadami budowy i ruchu, a także w przypadku młodych koni, rozpoczynających pracę pod siodłem. Zalety:

ndobrze chronią sporą powierzchnię nogi, ndobrze wentylują kończyny, nsą łatwe w utrzymaniu czystości, nproste w zakładaniu, nbardzo dobrze znoszą częste użytkowanie. Wady:

nsą mało estetyczne, ndostępny jest stosunkowo nieduży dobór kolorystyczny.

sprzęt

Ochraniacze treningowe Ochraniacze skokowe/otwarte

Są to jedne z najczęściej wybieranych ochraniaczy, traktowanych jako wszechstronne. Jednak ochraniacze tego typu, przeznaczone są i najlepiej spełniają swoje zadanie podczas treningów skokowych. Ich budowa zapewnia optymalną ochronę stawów i ścięgien, jednak od przodu ochraniacze pozostawiają wolną przestrzeń, nie zabezpieczoną w żaden sposób. Dlatego też nie poleca się ich do jazdy terenowej, gdzie kończyny konia narażone są na urazy z różnych stron, także z przodu. Ochraniacze skokowe, ze względu na swoją popularność, są dostępne w wielu modelach, zróżnicowanych pod względem doboru materiałów, zapięć, kolorów czy dodatków estetycznych. Poniżej postaram się scharakteryzować najpopularniejsze z obecnie dostępnych na rynku kategorii ochraniaczy skokowych. -> Ochraniacze skokowe skórzane Skórzane ochraniacze skokowe są bardzo estetyczne i eleganckie, dlatego też często używa się ich podczas zawodów. Skóra jako uzyskiwana z naturalnego źródła, stanowi bardzo dobry, współgrający z kończynami i chroniący przed zewnętrznymi urazami materiał. Oczywiście jeśli jest odpowiednio zadbana i pielęgnowana. Ochraniacze takie z zewnątrz pokryte są twardszą, specjalnie wzmacnianą, często naszywaną na siebie skórą, zapewniającą maksymalną ochronę. Od środka mogą mieć, wymienne lub stałe, wkładki neoprenowe, żelowe, futrzane lub także skórzane. Wewnętrzna skóra jest jednak inna, bardziej delikatna i miękka. Zapięcia, współgrając z elegancką wymową ochraniaczy zazwyczaj są klamrowe lub ewentualnie na tzw. kołeczki. Bardzo rzadko można spotkać się z ochraniaczami zapinanymi na rzepy. Najczęściej zapięcie stanowi kombinacja skórzanych pasków, równoległych lub krzyżujących się. Zalety:

nbardzo eleganckie i estetyczne, ndostępna jest szeroka gama kolorów(brązów), ndobrze współpracują ze skórą nogi,

mi.

Wady:

nsą mało wytrzymałe, źle znoszą częste użytkowanie, nnie nadają się na zmienne warunki pogodowe, nwymagające w pielęgnacji, nzazwyczaj zakładanie ich pochłania dużo czasu, nźle zadbane i użytkowane mogą przyczynić się do odparzeń,

nsą drogie.

Ochraniacze mające futrzaną powłokę wewnętrzną, od zewnątrz zazwyczaj są skórzane lub plastikowe. Jednak w obydwu wariantach są bardzo trudne do utrzymania w czystości. Na rynku dostępne są również ochraniacze PCV ze sztucznym futerkiem, które oprócz, zazwyczaj i tak wątpliwych, względów estetycznych nie spełnia żadnych innych pożytecznych funkcji. Zalety:

n są bardzo estetyczne i dobrze prezentują się na nodze,

nświetnie zapobiegają

otarciom i odparzeniom,

nwłaściwości antyseptyczne i antygrzybicze,

ndobrze pochłaniają pot,

nświetnie regulują temperaturę,

ndobrze absorbują wstrząsy. Wady:

nnie nadają się na

zmienne warunki pogodowe,

nwymagające w pielęgnacji, nsą stosunkowo drogie,

72

->Ochraniacze skokowe wykonane z PCV Ochraniacze mające zewnętrzną skorupę zrobioną z tworzywa PCV są obecnie najbardziej popularnymi w Polsce. W ofercie sklepów dostępna jest szeroka gama modeli, różnych firm. Podstawową różnicą między poszczegól-> Ochraniacze skokowe z futerkiem nymi ofertami jest wykonanie wnętrza ochraniacza i zaOchraniacze z futrem naturalnym stają się coraz bardziej stosowane do tego celu materiały. Wewnętrzne wkładki popularne. Podobnie, jak opisane wyżej ochraniacze zazwyczaj robione są z: neoprenu, neoprenu z żelem, skórzane bardzo dobrze prezentują się na nogach konia, futra lub skóry. Każdy z tych materiałów ma swoje zalety, stanowiąc idealne rozwiązanie dla osób startujących w jakkolwiek najbardziej popularną wyściółką jest neopren. zawodach. Ochraniacze te, oprócz niezaprzeczalnych Jest to powodowane kwestią finansową, gdyż takie ochrawzględów estetycznych, są również najbardziej przyjazne niacze są najtańsze, ale również użyteczność, gdyż są one dla nóg konia. Miękka wełna zapewnia utrzymanie optyjednocześnie najłatwiejsze do utrzymania w czystości. malnej temperatury, oraz zapobiega jakimkolwiek otarW ochraniaczach lepszego typu, neopren jest dodatkowo ciom czy odparzeniom, równocześnie spełnia także zada- profilowany, tak aby jak najlepiej dopasowywał się do nie amortyzatora wszelkich wstrząsów. kształtu ścięgien. Dodatkową zaletą w tego typu ochrawww.KonnaCafe.pl

sprzęt

nzadbane ochraniacze chronią nogę przed odparzenia-

niaczach są wymienne wkładki, gdzie zależnie od potrzeb czy np. warunków pogodowych możemy dowolnie przepinać wkładki neoprenowe i futerkowe. Bardzo ciekawym rozwiązaniem jest zastosowanie, w ramach wyściółki pianki memory foam, która pod wpływem ciepła mięknie i dopasowuje się idealnie do kształtu nogi konia. Po zdjęciu ochraniacza z nogi, pianka wraca do kształtu wyjściowego, twardniejąc. Ochraniacze te świetnie absorbują wstrząsy. Najpopularniejszą formą zapięć są rzepy, jakkolwiek zdarzają się także kołeczki. W wyniku tego ochraniacze są proste i łatwe w użyciu. Zalety:

nbardzo szeroki wybór modeli, kolorów i wzorów, nłatwe do utrzymania w czystości, ndobrze sprawdzają się w każdych warunkach pogodowych,

nw bardzo dobry sposób absorbują wstrząsy, nduża rozmiarówka i możliwość dopasowywania modelu do nogi konia,

nidealne do codziennej jazdy, n stosunkowo wytrzymałe. Wady:

nnie

zawsze w odpowiedni sposób regulują temperaturę,

nprzy

nieodpowiednim użyciu mogą powodować otarcia lub odparzenia,

Transport koni i jazda w przyczepie stanowi potencjalne źródło urazów. Dlatego też, na czas transportu powinno się zakładać wysokie i grube ochraniacze transportowe. Wszystkie składają się z dwóch warstw materiału, zewnętrznej i wewnętrznej oraz gąbki pośrodku. Materiał zewnętrzny to albo ripstop, albo inny mocny i odporny na uszkodzenia, dodatkowo wzmacniany w miejscu kopyta, plastikowymi lub skórzanymi paskami. Materiał wewnętrzny to zazwyczaj sztuczne futerko, polar lub gładki ortalion.

Znaczącą różnicę między ochraniaczami transportowymi stanowią zapięcia. W jednym ich typie jest trzy lub cztery, szerokie rzepy. Są bardzo łatwe w założeniu i praktyczniejsze przy czyszczeniu, ale ochraniacze mogą być mniej dopasowane i zsuwać się. Drugi typ to ochraniacze z dużą ilością cienkich, wiotkich rzepów, które choć mniej wygodne przy zakładaniu, pozwalają na lepsze dopasowanie do nogi.

Ochraniacze stajenne Ocieplacze

Zakładane zazwyczaj koniom starszym, a także w trakcie lub po kontuzjach. Ich zadaniem jest utrzymywanie odpowiedniej ciepłoty stawów i ścięgien jak również ochrona przed ewentualnymi urazami. Ochraniacze te zbudowane są na podobnej zasadzie jak, opisane już wyżej, ochraniacze kontaktowe. Dodatkowo posiadają wewnętrzną, bardzo grubą, odpinaną podkładkę, która zazwyczaj zrobiona jest z futra, polaru lub bawełny. Strona zewnętrzna jest najczęściej neoprenowa.

Ochraniacze magnetyczne Przeznaczone do zakładania w boksie; ich zadaniem jest usprawnianie procesu leczenia i rehabilitacji. Znacznie zmniejszają opoje i opuchlizny, lecz mogą być także zakładane profilaktycznie. Ochraniacze są lekko wyprofilowane, zapinane na rzepy, obejmujące całe nogi. Od zewnątrz pokryte są zazwyczaj przepuszczalnym ortalionem, od wewnątrz futrem. Środek wypełniają magnetyczne płytki, w niektórych ochraniaczach wszyte na stałe, w niektórych z możliwością wyjmowania.

Kaloszki Kaloszki chronią przed urazami koronek, piętek, pęcin i kopyt. Są dodatkowym zabezpieczeniem dla miejsc, których nie osłaniają, lub robią to w niewystarczającym stopniu ochraniacze. Polecane są szczególnie do skoków i WKKW, gdzie chronią, zwłaszcza wrażliwe koronki przed skutkami uderzeń. Jednak NAJWAŻNIEJSZYM powodem dla którego zakładamy kalosze (na przednie kopyta!) jest ściganie, więc uderzanie przednich piętek przez tylne i, poza powstawaniem urazów, ryzyko zgubienia podkowy. Zauważ,

74 www.KonnaCafe.pl

że większość jeźdźców zakłada kalosze koniom podkutym i tylko jedną parę – na przednie nogi. W ofercie sklepów dostępny jest szeroki wybór kaloszków, wykonanych z różnorodnych materiałów. Bardzo ważne przy wyborze najodpowiedniejszej pary, jest zwrócenie uwagi na wytrzymałość i łatwość czyszczenia. Kaloszki jako położone najniżej, mają stały kontakt z podłożem, co naraża ich na zabrudzenia i kontakt z czynnikami mechanicznymi.

sprzęt

Ochraniacze transportowe

Zalety:

nłatwe w czyszczeniu, nwytrzymałe w codziennej pracy(obszywane), nprzyjazne dla kończyn. Wady:

nszybko nasiąkają wodą, nmało wytrzymałe(nie obszywane).

nbardzo estetyczne, nfutro świetnie zabezpiecza przed otarciami, npozwalają na oddychanie nogi Wady:

ntrudne do utrzymania w czystości, ndrogie, nstosunkowo szybko ulegają zniszczeniu. -> Kalosze gumowe Kalosze gumowe są najtańszą opcją z wszystkich dostępnych na rynku. Zwykle zapinane są na rzepy. Kiedyś najbardziej popularne były kalosze wciągane przez kopyto, jednak pomimo wytrzymałości nie przyjęły się, gdyż były dość niewygodne w zakładaniu.

Zalety:

nestetyczny wygląd, ndobra ochrona koronek, piętek i kopyt. Wady :

nwymagające w pielęgnacji, ndrogie, nnie nadające się na złe warunki pogodowe.

Zalety:

nłatwe do utrzymania w czystości, nmało podatne na uszkodzenia, nodpowiednie do każdych warunków pogodowych

ntanie. Wady:

nmogą powodować otarcia,

nnajmniej

estetyczne.

-> Kalosze z futerkiem Ten typ ochraniaczy oprócz głównego szkieletu zbudowanego z neoprenu,gumy, skóry naturalnej lub sztucznej ma futrzaną osłonę, zabezpieczającą koronkę przed otarciami. Naturalne futro bardzo dobrze prezentuje się na nogach, jednocześnie będąc świetnym materiałem pozwalającym na oddychanie skóry nóg.

-> Kalosze neoprenowe Kalosze neoprenowe to obecnie najpopularniejsze spośród tego typu ochraniaczy. Standardowe ochraniacze, obszywane taśmami parcianymi, lub innym mocniejszym materiałem są łatwe do utrzymania w czystości, wytrzymałe oraz przyjazne dla nóg. Tańsze wersje, stworzone ze zwykłego, nieobszytego neoprenu są jednak niestety bardzo mało wytrzymałe, zwłaszcza przy codziennych jaz- Zalety: dach.

76 www.KonnaCafe.pl

sprzęt

-> Kalosze skórzane Kalosze z powłoką ze skóry naturalnej są raczej rzadkością, gdyż jak wszystkie produkty ze skóry są stosunkowo trudne do utrzymania w czystości. Najlepiej spisują się podczas treningów na hali. Dużo lepsze w pielęgnowaniu i codziennym użytkowaniu są kaloszki ze sztucznej skóry. Zachowują walory estetyczne kaloszków ze skóry naturalnej, a jednocześnie są dużo bardziej wytrzymałe.

sprzę

Owijki Owijki najczęściej wykorzystywane są przez jeźdźców ujeżdżeniowych, jakkolwiek stają się coraz bardziej popularne wśród osób jeżdżących rekreacyjnie. W większości, do tej tendencji przyczynia się obecna moda na kolorystycznie dobierane zestawy. Owijki dostępne są w szerokiej gamie kolorów, często wypuszczane są kolekcjonerskie i unikatowe odcienie, pasujące idealnie do określonych padów. Jednak owijki mają kilka innych zalet, nie tylko możliwość wyboru spośród wielu kolorów.

szkodę terenową(korzeń, kamień) rozwinąć się i zaplątać między nogami konia. Jest to dodatkowe, potencjalne źródło zagrożeń w terenie, i bez tego pełnym niebezpieczeństw dla zdrowia wierzchowca.

W przypadku owijek ważne jest odpowiednie prze Przede wszystkim owijki bardzo dobrze utrzymują chowywanie, gdyż źle wypraciepłotę kończyn, a ponadto umożliwiają swobodny ruch ne, wypłukane czy wysuszone stawów, nie krępując ruchu. Dobrze założone owijki zapo- mogą powodować odparzebiegają urazom, otarciom czy odparzeniom, a także wynia bądź odczyny alergiczne. glądają bardzo estetycznie. Podobnie jest w przypadku podkładek, gdyż jakiekolwiek Oprócz całej palety kolorów, owijki mogą różnic załamanie materiału, czy zasię także między sobą materiałem z jakiego są wykonabrudzenie mogą być źródłem ne. Najczęściej spotykane, to zwykłe owijki polarowe z potencjalnych urazów. rzepem na końcu, można jednak natknąć się na owijki elastyczne, bądź polarowo-elastyczne lub bawełniane. W Zalety: przypadku owijek elastycznych musimy pamiętać o zanutrzymują stałą temperatukładaniu podkładek, chroniących nogi przed nadmiernym rę kończyn, uciskiem. nzapobiegają urazom, Owijki mogą chronić kończyny konia podczas treningów, a także w trakcie transportu. Można je też wykorzystywać do zapobiegania kontuzji w stajni, szczególnie w takiej, w której koń przebywa czasowo. Zaleca się też zakładanie ich w przypadku skręceń, nadwerężeń, obrzęków, a także do przytrzymywania środków medycznych. Owijki powinny być stosowane w połączeniu z podkładkami, gdyż pozwala to na równomiernie rozkładanie nacisku wokół nóg. W zależności od kształtu i długości podkładek, mogą być wykorzystywane jako transportowe, stajenne lub treningowe. Pamiętajmy jednak, iż pod żadnym pozorem nie powinniśmy zakładać owijek do jazdy terenowej. Owijki, nawet najlepiej założone, mogą zahaczyć o jakąś prze-

78 www.KonnaCafe.pl

nnie ograniczają ruchów konia,

nwyglądają bardzo estetycznie,

nsą wszechstronne, Wady:

nnasiąkają wodą, szybko się brudzą,

nczasochłonne zakładanie, nniebezpieczeństwo rozwiązania się w trakcie treningu, wyłącznie do jazdy płaskiej.

Ochraniacze pełne: divoza.com || Strychulce: pasi-konik.pl || ochraniacze skokowe skórzane: cactusgear.com || Ochraniacze z futerkiem: www.divoza.com || Ochraniacze PCV: www.divoza.com || Transportowe: divoza. com || Magnetyczne: www.throstlenestsaddlery.co.uk || Kaloszki: www.robinsonsequestrian.com || Kaloszki z futerkiem: http://newmarketsaddlery.com.au/ || Kaloszki skórzane: www.waldhausen.com || Kaloszki neopren: www.amssaddlery.co.nz || Kaloszki gumowe: justpolox.com.au || owijki: www.smartipony.com

Nie popełnij tych błędów! Tekst: Katarzyna Szereda

80 www.KonnaCafe.pl

tekst

Własny koń

fot. Zuzanna Bosa

Kiedy warto kupić źrebaka? Kiedy jego utrzymanie prawie nic nas nie kosztuje (własne pastwiska, dużo innych koni), a chcemy mieć panowanie nad rozwojem zwierzęcia (kontrola zdrowia, czasu zajeżdżania) lub zajmujemy się profesjonalnie handlem końmi (zakup młodego źrebięcia, odchów, zajeżdżenie, pierwsze starty, sprzedaż). Nie wolno kupować źrebięcia z przyczyn ekonomicznych („po co mam kupować drogiego dorosłego konia, skoro mogę kupić taniego źrebaczka”), przy braku umiejętności, z przyczyn egoistycznych („żeby się przywiązał”). ABSOLUTNIE NIEDOPUSZCZALNE jest kupowanie odsadka, którego planujemy utrzymywać samotnie. I pamiętaj, że źrebak niekoniecznie jest tańszy od trzylatka. Do jego ceny musisz doliczyć koszta utrzymania przez ponad dwa lata oraz wynagrodzenie dla ujeżdżacza.

#2

OGIER

Utrzymanie ogierów wchodzi w grę tylko z przyczyn biznesowych: gdy jest to ogier hodowlany bądź gdy jego świetne wyniki sportowe wpływają na sprzedaż potomstwa lub rozsławiają stajnię (a mamy podejrzenia, że kastracja obniży wyniki konia). Zakup ogiera możemy rozważyć także wtedy, kiedy koń nam się bardzo podoba i planujemy go wykastrować. Pamiętaj, że ogier to nie tylko trudniejsza jazda i obsługa konia, ale przede wszystkim jego olbrzymi dyskomfort wynikający z ciągłego osamotnienia. Ogierów nie wolno utrzymywać z innymi końmi na wybiegach, więc kontakty ze stadem ograniczają się do rzadkiego krycia oraz wąchania przez kraty boksu. Co w tym humanitarnego?

MŁODZIAK

#3

Wiele osób, słysząc, że nie wolno kupować konia młodego, kiwa potakująco i zgadza się, że zakup dwulatka nie wchodzi w rachubę. Dwulatek to z pewnością koń młody, ale tę granicę warto przesunąć do 6 czy 7 roku życia konia. W wieku 6ciu lat koń ma za sobą już trzy lata pracy. Powinien być ujeżdżony na poziomie klasy P-N, więc nadawać się do bezpiecznej i wygodnej jazdy rekreacyjnej. Natomiast dla jeźdźca młodego, wciąż szkolącego się, planującego pierwsze starty w zawodach najlepszy jest „koń profesor”, czyli doświadczony koń (wysoko ujeżdżony i mający za sobą niejedne starty) mający powyżej 12 lat. fot. Patrycja Parzyszek

fot. Katarzyna Dudek

#4

KUCYK DO OGRÓDKA

#5

Spełnienie z dzieciństwa zwykle ma około metra, jest srokate, podobno ma „holenderskie papiery”, a w rzeczywistości jest pseudo-szetlandem odkupionym od sąsiada, który mnoży je bez kontroli. Trzymany w samotności i nigdy nie ułożony ani nie ujeżdżony, niewiele różni się pod względem użytkowości od królika. Znacznie lepszym pomysłem na praktykowanie jeździectwa jest nie zakup kucyka, tylko dzierżawa kuca sportowego.

82 www.KonnaCafe.pl

„TARANTOWAT Y? BIORĘ!”

Maść jest ostatnim czynnikiem, na który powinniśmy zwracać uwagę przy kupnie konia, chyba, że szukamy konia do hodowli, do pary w bryczce lub jesteśmy z policji konnej. W innych wypadkach, po prostu nie zwracamy na to uwagi. Zwracając uwagę tylko na siwki, może ci przejść koło nosa gniadosz perfekcyjny pod względem budowy i wyszkolenia!

fot. Patrycja Parzyszek

własny koń

#1

ŹREBAK

Wyobraź sobie sytuację, w której kupujesz konia. U właściciela zdawał się być idealny. Przyjeżdża do nowej stajni i przez pierwsze dwa tygodnie koń aklimatyzuje się, przyzwyczaja do nowego otoczenia. Jazdy idą dobrze, koń jest chętny do współpracy – wszystko zgodnie z planem. I wtedy dowiadujesz się, że znajomy ma na sprzedaż innego konia, który znacznie bardziej odpowiada Twoim oczekiwaniom. Lepiej się rusza i ma większe predyspozycje do tego rodzaju użytkowania, w którym chcesz się rozwijać. Jeśli masz podpisaną umowę z możliwością zwrotu, nie musisz podawać żadnego powodu, dla którego rezygnujesz z kupna. Po prostu, w ciągu miesiąca od zakupu, masz możliwość zwrotu konia i otrzymania pełnej sumy, którą zapłaciłaś za konia. A już nie mówimy o sytuacji, w której koń wcale nie okazuje się taki idealny. Badania weterynaryjne potwierdzają, że jest ślepy na jedno oko, nie dogaduje się z resztą koni (co jest istotne przy zakupie konia do stajni przydomowej), okazuje się mieć szereg narowów. Bez podpisanej umowy z zastrzeżeniem możliwości zwrotu, musisz poszukać na niego kupca. A to zajmuje czas i nie gwarantuje, że koszt zakupu się wrócą!

#7

„DO 2 T YSIĘCY ”

Każdy ma swoje limity finansowe. Większość z nas przebiera w koniach z niższej półki, czyli kosztujących do 10-12 tysięcy. Jednak nie należy mieć nadziei, że znajdziemy dobrego konia poniżej 5 tysięcy. Koń tańszy będzie miał wadę, czy to jawną (młody wiek, nie ujeżdżony, wady budowy, kiepsko ułożony, niewygodny wzrost, słabe kopyta), czy też ukrytą (płochliwość, odnawiające się kontuzje, chorowitość). Wyjątków można szukać wśród kuców, które z nieznanych mi powodów są z zasady tańsze od dużych koni.

fot. Małgorzata Jurczak

#8

BEZ KONSULTACJI Z TRENEREM

Trener mający olbrzymie doświadczenie w pracy z końmi i ludźmi dostrzeże to, co dla nas nie zawsze oczywiste. Oceni budowę konia i przewidzi na tej podstawie ewentualne problemy podczas pracy. Określi predyspozycje zwierzęcia i możliwości jego rozwoju. Wprawnym okiem zauważy nawet drobne wady budowy. Jeśli nie kupujemy konia do sportu czy hodowli, wystarczy wykonać koniowi serię zdjęć i filmik z ruchu luzem i pod jeźdźcem i poradzić się doświadczonego koniarza.

własny koń

#6

BRAK UMOWY KUPNA-SPRZEDAŻY Z MOŻLIWOŚCIĄ ZWROTU

fot. Alishanna

fot. Aleksandra Piotrowska

#9

BEZ KONSULTACJI Z WETERYNARZEM

Przed zakupem drogiego konia (powyżej 20 tysięcy) musimy zadbać, by zwierzak miał pełen komplet badań weterynaryjnych. Jednak i w przypadku tańszych koni powinniśmy dać komuś konia do obejrzenia. Weterynarz sprawdzi ogólny stan zdrowia konia (temperaturę, pracę serca, oddech), ale także obejrzy zęby (zaniedbane mogą nas kosztować grubo ponad tysiąc podczas późniejszych wizyt stomatologicznych! Taka suma ma olbrzymie znaczenie, gdy kupujemy konia za 5 tysięcy). Sprawdzi stan nóg i kopyt. Wiele z tych czynności może wykonać też trener, ale jeśli nie mamy doświadczenia w zakupie konia, lepiej, by jak najwięcej osób obejrzało zwierzaka przed zakupem.

84 www.KonnaCafe.pl

#10

NIE TA KONKURENCJA, ST YL, POZIOM

Czasem zakochujemy się w koniu, który jest zdrowy, ma proporcjonalną budowę, jest dobrze związany, muskularny, w kondycji. Ma odpowiedni charakter i jest prawidłowo wyszkolony… tylko, że nie w tym kierunku, który nas interesuje. Nie kupuj zwierzęcia, które chodzi w stylu klasycznym, kiedy ty chcesz jeździć western. Jeśli koń jest naskakany i przez pół życia startował w skokach, nie katuj go tylko i wyłącznie ujeżdżeniem. Szukając konia do pierwszych startów w zawodach, nie kupuj dwunastolatka, który doszedł tylko do klasy „P” w ujeżdżeniu, bo wprowadzać do sportu powinien koń doświadczony, tj. z dużymi umiejętnościami. W każdym z tych przypadków Ciebie czeka rozczarowanie, bo koń nie spełni oczekiwań, natomiast konia czeka frustracja, spowodowana zbyt dużymi wymaganiami i stres związany ze zmianami w użytkowaniu.

r

PYTANIE KASI: Witam! Mam problem z łydkami podczas kłusa ćwiczebnego i galopu w pełnym dosiadzie. Łydki są za bardzo z przodu i trochę ,,latają’’. Gdy próbuję mocno docisnąć je do siodła, moje stopy są zbyt głęboko w strzemieniu. Proszę o pomoc. NASZA ODPOWIEDŹ: Przede wszystkim

potrzeba cierpliwości, ponieważ niektórych elementów nie da się nauczyć „sposobem”, ani drobną zmianą. Dlatego najważniejsze jest… pojeździć jeszcze parę lat. Co jednak teraz możesz zrobić? Przede wszystkim trzeba zrozumieć skąd bierze się ten problem. To nie tylko Twój problem, ale właściwie każdego jeźdźca na początkowym etapie nauki jazdy. Aby łydka leżała spokojnie, nasze ciało musi być rozluźnione i w pozytywnym napięciu. To pozytywne napięcie to użycie tylko tych mięśni, które są niezbędne do utrzymania równowagi z koniem. A ta równowaga to coś, co właśnie przychodzi z czasem. Innymi słowy, nasze ciało z czasem uczy się, jak wygląda ruch konia, potrafi dostosować napięcie mięśni tak, by zminimalizować „wstrząsy” i ciało przestaje „latać”.

Bardzo ważne informacje:

1. Łydki nie są odseparowane od reszty ciała. Na ich ułożenie ma wpływ rozluźnienie i napięcie całego ciała. To dlatego skupianie się na łydkach nie dało u Ciebie efektu.

ale nie do spięcia. Nie wolno trzymać się łydkami, dociskać ich celem ustabilizowania i tak dalej. To wszystko generuje niepotrzebne spięcia!

4. Nie należy długo jechać w kłusie ćwiczebnym i galopie w pełnym siadzie jeśli 3. Kłus ćwiczebny i pełen siad w galopie to nasz dosiad zaczyna się „sypać”. Znacznie trudny rodzaj dosiadu. Jest wprowadzany lepiej jest wykonać parę kroków w prana początku szkolenia nie dlatego, że jest widłowym dosiadzie i odpocząć w anglepotrzebny początkującemu jeźdźcowi, ale zowaniu lub dosiadzie odciążonym. Dzięki po to, by jeździec obył się z tymi rodzajatemu nasze ciało nie zmęczy się niepomi dosiadu. Na niskim poziomie szkolenia trzebnie, krótkie nawroty będą bardziej osiągnięcie dobrego pełnego siadu w kłusie efektywne, a ciało szybciej zapamięta i galopie jest dla jeźdźca niezwykle trudne prawidłowy wzorzec ruchu. i nie należy być dla siebie zbyt surowym, gdy pojawiają się trudności. 5. Wykonywanie ćwiczeń rozluźniających, 4. W półsiadzie i kłusie anglezowanym łydki bywają bardziej stabilne, a stopy nie wpadają w strzemiona, ponieważ opieramy na nich większy ciężar niż w pełnym siadzie.

Jak wobec tego poradzić sobie z niestabilną, latającą łydką?

1. Trzeba ćwiczyć cały dosiad, całe ciało. Pomagają wszystkie ćwiczenia na równowagę, wymagające wychylania się z siodła na boki, do przodu, do tyłu. Częste zmiany dosiadu – półsiad-pełen siad-półsiad, ale także przesadne odchylanie się do tyłu, dosiad arabski. 2. Praca na kawaletkach, w tym przejazdy zarówno w półsiadzie jak i pełnym siadzie, oraz małe skoki, zwiększają równowagę, zakres ruchów jeźdźca i dostosowanie się do konia i pozytywnie wpływają na ustawienie łydek.

3. Praca ujeżdżeniowa, nawet na poziomie 2. Dążymy do pozytywnego napięcia, które niższych klas, wymaga wysokiego skupiejest w dużej mierze nieświadome (wynika nia i przekazywania precyzyjnych poleceń z wprawy w jeździe i przychodzi z latami),

86 www.KonnaCafe.pl

szczególnie łopatek, bioder, ud i kolan, pomaga uniknąć efektu „zakleszczania się” w siodle. Jeśli jesteśmy usztywnieniu, zdarza nam się zaciskać kolana na siodle. Przylegające do siodła kolano nie może być wynikiem usztywnienia. Dodatkowo, zaciśnięcie kolan, prawie uniemożliwia przyłożenie i ustabilizowanie łydki.

tekst

Wasze Pytania, Nasze Odpowiedzi

za pomocą wodzy, dosiadu i łydek. Ćwicząc intensywnie i świadomie figury ujeżdżeniowe (niekoniecznie w pełnym siadzie) musimy kontrolować całe swoje ciało, za czym z czasem przychodzi większa koordynacja i lepszy dosiad.

6. W ustabilizowaniu łydki pomaga jazda na różnej długości strzemionach, zmieniana nawet parokrotnie w trakcie jazdy. Koniecznie trzeba też sprawdzić, czy długość strzemion, na której na co dzień jeździ jeździec jest prawidłowa. W szczególności zbyt długie strzemiona przyczyniają się do niestabilności łydek.

Wasze Pytania, Nasze Odpowiedzi PYTANIE CZYTELNICZKI: (pytanie skrócone.) Witam, mam następujące trzy pytania. 1. Jak przełamać strach przed kłusem ćwiczebnym bez strzemion? 2. Moja instruktorka, u której jeżdżę już siedem lat, jest bardzo surowa. Stale krytykuje, koleżanka ostatnio popłakała się na jeździe. Do tego, nie pokazuje nam jak rozwiązać dany problem. Co mam zrobić z tym fantem? Rodzice są sceptycznie nastawieni do zmiany stajni. 3. Wraz z rodzicami ustaliliśmy, że mogę zacząć szukać konia do dzierżawy. Najbardziej podoba mi się klacz ze stajni, do której jeżdżę na obozy konne. Nie jest to jednak klacz należąca do tej stajni, lecz do prywatnej osoby, a jedynie wypożyczona. Boję się jednak, że będzie to niezręczne wobec stajni wypożyczającej konia. NASZA ODPOWIEDŹ: KŁUS ĆWICZEBNY:

Kłus ćwiczebny bez strzemion nie jest potrzebnym ćwiczeniem. Czasem jest zalecane na początku nauki, ponieważ dla większości jeźdźców jest łatwiejszy niż kłus ćwiczebny ze strzemionami, które w tej sytuacji nie wypadają i nie rozpraszają jeźdźca. Potem jednak jest to utrudnienie, ponieważ jeździec MUSI nauczyć się kłusa ćwiczebnego ze strzemionami, a to wcale nie jest takie proste! No i wcześniejsze ćwiczenia bez strzemion wcale nie pomagają… Do tego, jak opisałaś w rozszerzonym mailu, konie w tej stajni bywają niegrzeczne i istnieje ryzyko upadku. Cóż więc możemy powiedzieć – może

88 www.KonnaCafe.pl

DZIERŻAWA KONIA WYPOŻYCZONEGO: Jeśli stajnia wypożycza od pensjonariusza konia, ponosi pewną korzyść. Nie musi zwierzęcia kupować, ani nie otacza go opieką weterynaryjną. Zazwyczaj też nie

ru, zadaj je pisząc na adres: [email protected]. W tytule maila napisz: „Wasze pytania, nasze odpowiedzi”. Zaznacz, jak chcesz być podpisany (podaj swój nick/imię/imię i nazwisko/’anonim’ itd). Jeśli pytanie dotyczy zdjęcia, dołącz zdjęcie jak najlepszej jakości. Pamiętaj, że musi być ono twojego autorstwa, a jeśli nie jest, potrzebujesz zgody autora.

tekst

musi kupować mu sprzętu. Z jednej stanów się też, czy dzierżawa tego konia strony stajnia ma mniejsze zyski z wniesie coś do Twoich umiejętności. Jeśli pensjonatu, z drugiej, koń przynosi chcesz wiązać swoją przyszłość z końmi, zyski pracując pod klientami. Jest lepiej jest wydzierżawić nie konia, któreto dość wygodny dla stajni układ, go „kochamy”, ale takiego, który ma spozamiast przełamywać strach, lepiej byłoby jednak żaden właściciel stajni nie traktuje re umiejętności. Dzięki temu dzierżawa spróbować wynegocjować brak tego ćwitego konia jak własnego. Jest dla niego będzie konstruktywnym doświadczeniem. czenia? Powiedz instruktorce wyraźnie, że oczywiste, że po wcześniejszym ustaleniu Jeśli jednak chcesz poprzestać na etapie boisz się kłusa ćwiczebnego bez strzemion umowa może zostać przerwana, a koń nie rekreacyjnym, oczywiście warto zawalczyć i prosisz o inne ćwiczenie. Jeśli się nie tylko nie udostępniany klientom, ale także o swojego ulubieńca! zgodzi, poproś rodziców o pomoc, niech przeniesiony czy sprzedany. Nie musisz się się za Tobą wstawią. w żaden sposób niepokoić zmianą układu, ponieważ jest standardowa i częSUROWA INSTRUKTORKA: Już chciałam sto zachodzi w stajniach. Poza tym, napisać, że dobry instruktor i trener to nie jest powiedziane, czy właściciel surowy trener. Ale za tymi wysokimi wykonia pozwoli Ci na samodzielne maganiami musi iść też kompetencja i jazdy. Niektórzy wymagają jazdy pod dostosowanie poziomu trudności do jeźdźokiem instruktorów. A to oczywiście ca. Jedynym rozsądnym rozwiązaniem jest dla stajni zysk. Stajnia też nie traci, najpierw rozmowa rodziców z instruktorką ponieważ w chwili, w której podejlub, jeśli w tej stajni są także inni instrukmujesz dzierżawę, musisz ponosić torzy, zmiana instruktora. Jeśli nie ma koszta pensjonatu, a na tym stajnia drugiego instruktora, a po rozmowie nic zarabia. się nie zmieni, po prostu trzeba poszukać Właściciele koni oddają konie w innej stajni. Z tego co napisałaś wynika, wynajem stajniom, gdy zależy im na że w tej stajni jesteś już dość długo. Jeżregularnym ruchu konia oraz obniżedżąc nawet tylko na poziomie rekreacyjniu kosztów pensjonatu. Wobec tego nym warto zmieniać co parę lat stajnię i jest spora szansa, że ten właściciel instruktorów, by móc się nauczyć czegoś pozwoli na dzierżawę – jeśli zapewnowego. Z tego samego powodu warto nisz koniowi codzienny ruch i pokryzmieniać konie. Pamiętaj, że o ile trener jesz koszta utrzymania. sportowy może krzyczeć i „terroryzować” w granicach rozsądku przyszłego mistrza, Zastanów się jednak nad pewnym o tyle instruktor rekreacji ruchowej może rachunkiem finansowo-rozwojowym. to robić tylko w sytuacji zagrożenia lub Dzierżawa konia nie może oznaczać gdy przewinienie jeźdźca jest poważne i końca jazd z instruktorami. Bardzo groziło niebezpieczeństwem. Poza tym, dobrym pomysłem jest współdzierżajazda rekreacyjna ma być REKREACYJNA, wa konia (mniejszy koszt) oraz reguwięc przebiegać w przyjaznej atmosferze larne branie jazd z trenerem. Zarozwoju. I nie ma tam miejsca na budowanie strachu u uczniów. UWAGA! Zadajecie wiele pytań w Jeśli chcesz, by Twoje pytanie trafiło do kolejnego numeróżnych miejscach: na czacie, pod zdjęciami na fotoblogu, na gg, w różnych portalach społecznościowych i forach. Jeśli chcecie na pewno dostać odpowiedź, pytania przesyłajcie prosto na adres: [email protected].

fot.

Między koniem a wachtowiczem... fot. [email protected] Katarzyna Dudek

W zeszłym miesiącu napisała do nas Emilia, z pewnym żalem. Nie posiada własnego konia, ale spędza dużo czasu w stajni, głównie przy młodej klaczy. Twierdzi, że klacz robi się coraz bardziej ufna, właśnie dzięki jej obecności. Z drugiej strony, inni koniarze twierdzą, że między nią a klaczą nigdy nie wytworzy się więź tak silna, jak między koniem a jego właścicielem. To jak w końcu jest? Co się dzieje w głowie konia, którego hołubi jeden z jeźdźców? ~Dominika Ruth

90 www.KonnaCafe.pl

Przede wszystkim nie należy myśleć, że koń z zasady jest „przywiązany” do swojego właściciela. Kto w końskim życiu jest ważny? W pierwszej kolejności stajenny – bo to on wyprowadza na padok i z niego sprowadza, karmi, sprząta w boksie. Stajenny to dla konia ważna postać, której trzeba się słuchać, bezwzględnie ustąpić miejsca w boksie, nie taranować podczas prowadzenia. Koń ze stajennym ma do czynienia minimum dwa razy dziennie, a to dużo. W drugiej kolejności dla konia ważni są ci, którzy „coś z nim robią”. Jego jeździec, który niewidzialną mocą sprawia, że końskie nogi poruszają w tym a nie innym kierunku i takim chodem, którego koń nie wybrał. Człowiek na grzbiecie to dla konia postać silna, choć nie zawsze przyjazna. Taki trochę koński bóg. Czasem bóg-przyjaciel, czasem bóg-zły, zwykle jednak bóg-ruch-rutyna. Do tych, którzy „coś robią” z koniem warto zaliczyć jeszcze weterynarza (złośliwy chochlik, który śmierdzi brzydko, szczypie konia i gmera mu w otworach) i kowala (bóg-który-oswaja-ze-strachem, który przychodzi raz na jakiś czas i krępuje nogi na dłuższą chwilę, ale zawsze puszcza). No i nie można zapomnieć o tych, którzy się koniem opiekują. Zwykle bywa to jeździec, ale czasem jest to ktoś inny. Opiekun bywa stanowczy jak stajenny, czasem nieprzyjemny jak weterynarz, ale zazwyczaj to z opiekunem koń się wzajemnie czochra, jest masowany, przyjaźnie do niego przemawiają, dają mu smakołyki, dają do obwąchania różne przedmioty. Właściciele koni przychodzą do swoich zwierząt, które stoją w pensjonatach, raz dziennie na godzinę czy dwie. Czekają cały dzień na te dwie godziny i wydaje im się, że koń tak samo, uważa wizytę właściciela za coś wyjątkowego. A dla konia właściciel to po prostu jeden z ludzi, który „coś z nim robi”.

Koń wie, kto z nim spędza czas

W mglistym obrazie stajni, koniowi wyostrzają się te postacie, z którymi spędza najwięcej czasu. Stajenny i jeździec lub opiekun. Kojarzy ich głos, zapach, sposób poruszania się. Zaczyna kojarzyć ludzi z poszczególnymi zachowaniami. Ponieważ dla konia nie ma znaczenia, kto jest jego właścicielem, a ma znaczenie, kto z nim spędza czas, dziewczynka, która spędza czas w stajni może stać się dla konia kimś bardziej wyraźnym od reszty osób. Czy może wytworzyć się „więź”? To chyba za dużo powiedziane. Koniowi taka dziewczynka może się zawsze kojarzyć z czymś przyjemnym (głaskanie, masowanie, smakołyki, wyjście na trawkę, umilanie nudnego pobytu w stajni, przyjazne interakcje), więc na jej widok będzie reagował pozytywnym oczekiwaniem (a co teraz przyjemnego zrobisz?).

w stajni

Koń nie wie, kto jest jego właścicielem

Czy koń bardzo silnie poznaje ludzi? Na pewno poznaje tych, z którymi często przebywa. Ale nie bez powodu mamy często wrażenie, że koń postrzega nie pojedynczych ludzi, tylko każdego klasyfikuje do worka „człowiek”. Po zachowaniu człowieka wrzuca go do worka „człowiek, który może zaszkodzić” lub worka „człowiek, z którym może przyjść coś dobrego”. Możemy podejrzewać, że tak myślą konie, które nie uważają człowieka za stado. Traktują człowieka jak każdy inny element środowiska. Skwar – zły. Siano – dobre. Dwunóg, który krzyczy – zły. Cień – dobre. Pies – zły. Dwunóg, który głaszcze – dobry. To generalizowanie odbywa się w mniejszym lub większym stopniu. I bardzo dobrze, że odbywa się zawsze! Dzięki temu, obca osoba może dosiąść konia. Koń da się dosiąść, bo zwraca uwagę nie na to, kto go dosiada, ale, że właśnie to robi. A skoro dosiada, to znaczy, że jest bogiem-ruchemrutyną. Koń da się wyczyścić, bo nie zwraca aż takiej uwagi na to, kto go czyści, ale na to, że właśnie przyszedł jeden z tych dobrych dwunogów, który pomasuje. Dlatego, jeśli jakaś dziewczynka przesiedzi u konia w boksie parę godzin dziennie przez bity rok, może się przykro rozczarować. Ktoś obcy, kto powtórzy jej zachowania, w pierwszej chwili będzie traktowany przez konia z dystansem, ale po chwili koń się przekonana, że ta obca osoba niesie ze sobą takie same rozrywki jak i tamta „oryginalna”. I będzie reagował podobnie pozytywnie i na drugą osobę. Prawdziwa stajenna zdrada!

Koń wie,że ludzi jest bardzo dużo

Jeśli nie ograniczamy koniowi kontaktów z innymi ludźmi, będzie miał on pełną świadomość jak bardzo jest nas wiele. Że jest paru stajennych, parę osób, które kręcą się po stajni. Są tacy co głaszczą, wyciągają rękę na pastwisku, dorzucają do żłobu smakołyki. Koń będzie potrzebował bardzo dużo czasu by się przywiązać do właściciela. Przywiązać, czyli zacząć uważać go za stały i oczywisty element życia. Ale koń nie „uschnie” z tęsknoty za opiekunem, nawet, jeśli ten spędzał z nim całe godziny dzień w dzień. Bardzo rzadko się zdarza, by konie tęskniły za sobą nawzajem. Zazwyczaj dotyczy to klaczy i jej dziecka, gdy nie zostało odstawione i gdy wiele lat spędzały cały czas razem. Tęsknota po samym odstawieniu jest raczej krótka. A gdy dorosłe konie tęsknią za sobą, nie okazują tego aż tak wyraźnie, jakbyśmy oczekiwali. Więc skoro jest to rzadkie między końmi, to czemu miałoby być częste między koniem a człowiekiem?

Podsumowując…

Koń może się przywiązać do dziewczynki bywającej w stajni, tak samo, jak może się przywiązać do właściciela. Rzecz w tym, że nie będzie to w obu przypadkach więź szczególnie silna…

92 www.KonnaCafe.pl

w stajni

Koń zna schematy i sytuacje

fot. [email protected] Katarzyna Dudek

94 www.KonnaCafe.pl

tekst

Do zobaczenia w sierpniu!

fot. Gabrysia Popis