3 - Wierna

Veronica Roth

Wierna

Jo, która mnie prowadzi i wspiera Na każde pytanie, na które można odpowiedzieć, trzeba odpowiedzieć lub przynajmniej poddać je analizie. Rozumowanie niezgodne z zasadami logiki trzeba zakwestionować. Odpowiedzi nieprawidłowe trzeba skorygować, a prawidłowe potwierdzić.

fragment manifestu Erudycji

Rozdział 1

Tris Chodzę w tę i z powrotem po celi w kwaterze głównej Erudytów, a słowa z nagrania wciąż rozbrzmiewają echem w mojej głowie: „Będę się nazywać Edith Prior. I o wielu rzeczach z radością zapomnę”. - To znaczy, że nigdy wcześniej jej nie widziałaś? Nawet na zdjęciach? - pyta Christina. Opiera zranioną nogę na poduszce. Została postrzelona podczas naszej karkołomnej próby zaprezentowania miastu nagrania Edith Prior. Nie wiedzieliśmy jeszcze wtedy, co w nim jest ani że wstrząśnie podstawami naszego świata: zburzy frakcje, zburzy naszą tożsamość. - To jakaś babcia albo ciotka? - Już ci mówiłam, że nie - odpowiadam, zawracając spod ściany. - Mój ojciec ma... miał na nazwisko Prior, więc to wskazywałoby na jego rodzinę. Ale Edith to imię Altruistów, a krewni mojego ojca pochodzili z Erudycji, czyli... - Czyli Edith Prior musi być starsza - stwierdza Cara. Opiera głowę o ścianę. W tej pozycji wygląda dokładnie tak jak jej brat, Will... mój przyjaciel, którego zastrzeliłam. Nagle Cara prostuje się i jego duch znika. - O kilka pokoleń. Antenatka. - Antenatka. - Słowo kojarzy mi się ze starością, tak jak krusząca się cegła. Robiąc zwrot, dotykam ściany. Jest biała i chłodna. Moja antenatka przekazała mi następujące dziedzictwo: wyzwolenie z frakcji i świadomość, że moja niezgodność ma dużo większe znaczenie, niż kiedykolwiek sądziłam. Moje istnienie to znak, że musimy opuścić miasto i zaofiarować swoją pomoc tym, którzy mieszkają poza jego granicami. - Chcę wiedzieć... - odzywa się Cara, przesuwa dłońmi po twarzy. - Muszę wiedzieć, jak długo tutaj jesteśmy. Mogłabyś choć na chwilę przestać chodzić?

Zatrzymuję się na środku celi i unoszę brwi.

- Przepraszam - mruczy Cara. - Dobra, nic się nie stało - łagodzi Christina. - Siedzimy tu już zdecydowanie za długo. Minęło wiele dni, odkąd za pomocą paru krótkich komend Evelyn zapanowała nad chaosem w siedzibie Erudycji i kazała zaprowadzić wszystkich więźniów do cel na trzecim piętrze. Jakaś bezfrakcyjna kobieta opatrzyła nam rany i rozdała środki przeciwbólowe; dostałyśmy kilka posiłków i kilka razy pozwolono nam wziąć prysznic, ale nikt nie chciał nam powiedzieć, co się dzieje na zewnątrz. Choć uparcie o to wypytywałam. - Myślałam, że Tobias do nas przyjdzie. - Przysiadam na brzegu pryczy. - Gdzie on jest? - Może jeszcze się złości, że go okłamałaś i współpracowałaś za jego plecami z jego ojcem? - podsuwa Cara. Rzucam jej wściekłe spojrzenie. - Cztery nie jest taki małostkowy - mówi Christina i albo chce w ten sposób uciszyć Carę, albo uspokoić mnie, sama nie wiem. - Coś go musiało zatrzymać. Powiedział przecież, żebyś mu zaufała. W zamieszaniu, gdy wszyscy zaczęli krzyczeć, a bezfrakcyjni usiłowali zepchnąć nas w stronę schodów, złapałam go za koszulę, żebyśmy nie zostali rozdzieleni. Tobias chwycił mnie za nadgarstki i odepchnął, mówiąc: „Zaufaj mi. Idź, dokąd ci każą”. - Staram się - zapewniłam zgodnie z prawdą. Staram się mu zaufać. Ale wszystko we mnie, każda komórka i każdy nerw, wyrywa się ku wolności: chce nie tylko uciec z celi, ale i z więzienia - z tego miasta. Muszę się dowiedzieć, co jest za ogrodzeniem.

Rozdział 2

Tobias Nie potrafię przemierzać tych korytarzy i nie przypominać sobie jednocześnie dni, które spędziłem tu jako więzień: bez butów, z bólem pulsującym przy każdym ruchu. A razem z tym wspomnieniem pojawia się kolejne: oczekiwania na śmierć Beatrice Prior, moich pięści walących w drzwi, jej nóg przerzuconych przez ramię Petera, gdy mówił, że została tylko uśpiona. Nienawidzę tego miejsca. Nie wygląda już tak porządnie jak za czasów Erudycji; zostało zniszczone podczas wojny, ściany są podziurawione przez kule, wszędzie walają się potłuczone żarówki. Ślady butów i migocące lampy prowadzą mnie do jej celi. Zostaję wpuszczony bez słowa, bo noszę symbol bezfrakcyjnych - puste koło na czarnej opasce - wokół ramienia, a rysy Evelyn na twarzy. Imię i nazwisko Tobias Eaton przynosiły kiedyś wstyd, teraz oznaczają władzę. Tris kuca obok Christiny, naprzeciwko Cary. Moja Tris powinna być blada i drobna bo jest blada i drobna - ale mam wrażenie, że wypełnia sobą cały pokój. Patrzy na mnie wielkimi oczami i zrywa się na równe nogi. Obejmuje mnie mocno w pasie i wtula we mnie twarz. Ściskam ją jedną ręką za ramię, a drugą gładzę po włosach, wciąż zaskoczony, gdy kończą się powyżej karku. Cieszyłem się, że je ścięła, bo dzięki temu ma fryzurę żołnierza, a nie dziewczyny. Wiedziałem, że jej się to przyda. - Jak tu wszedłeś? - pyta cicho, ale wyraźnie.

- Nazywam się Tobias Eaton - odpowiadam, na co Tris parska śmiechem. - No tak. Ciągle zapominam. - Odsuwa się trochę, żeby na mnie spojrzeć. W jej oczach maluje się niepewność, jakby była stertą liści wystawioną na podmuchy wiatru. - Co się dzieje? Czemu nie przyszedłeś wcześniej? W jej głosie słychać desperację, błaganie. Choć to miejsce budzi we mnie wiele potwornych wspomnień, w niej budzi jeszcze więcej: droga na własną egzekucję, zdrada brata, serum strachu. Muszę ją stąd wydostać. Cara patrzy na nas z ciekawością. Czuję się niezręcznie, jakby własna skóra na mnie nie pasowała. Nie lubię mieć publiczności. - Evelyn zamknęła miasto - informuję. - Nikomu nie wolno zrobić nawet kroku bez jej pozwolenia. Kilka dni temu wygłosiła orędzie o konieczności zjednoczenia się przeciwko naszym ciemiężcom, ludziom z zewnątrz. - Ciemiężcom? - pyta Christina. Wyciąga z kieszeni fiolkę i łyka jej zawartość: to pewnie środek przeciwbólowy na postrzeloną nogę. Wkładam ręce do kieszeni. - Evelyn, i tak naprawdę sporo innych osób, uważa, że nie powinniśmy opuszczać miasta tylko po to, by pomóc garstce ludzi, która nas tu wepchnęła i która potem znów nas wykorzysta. Grupa Evelyn chce spróbować uzdrowić miasto i rozwiązać własne problemy, zamiast wyjeżdżać i rozwiązywać problemy innych. Oczywiście parafrazuję. Podejrzewam, że takie podejście do sprawy jest dla mojej matki bardzo wygodne, bo póki wszyscy jesteśmy na miejscu, ma nas pod kontrolą. Z chwilą, gdy opuścimy miasto, straci swoje wpływy. - Super. - Tris przewraca oczami. - Oczywiście musiała wybrać najbardziej samolubne rozwiązanie. - Ale to ma sens. - Christina oplata palcami fiolkę. - Nie mówię, że nie chcę opuścić

miasta i przekonać się, co jest na zewnątrz, ale tu wystarczająco dużo się dzieje. Jak mamy pomóc ludziom, o których nic nie wiemy? Tris zastanawia się nad tym, przygryzając policzek od środka.

- Nie wiem - przyznaje. Zegarek pokazuje trzecią. Za długo już tu siedzę - wystarczająco długo, żeby Evelyn nabrała podejrzeń. Powiedziałem, że idę zerwać z Tris i że nie zajmie mi to dużo czasu. Nie jestem pewny, czy mi uwierzyła. - Słuchaj - odzywam się. - Przyszedłem głównie po to, żeby cię ostrzec. Niedługo zaczną się przesłuchania. Podadzą ci serum prawdy i jeśli zadziała, zostaniesz skazana za zdradę. Chyba wszyscy chcielibyśmy tego uniknąć. - Za zdradę? - krzywi się Tris. - Jakim cudem wyjawienie prawdy to zdrada? - Okazałaś swoim przywódcom nieposłuszeństwo - wyjaśniam. - Evelyn i jej zwolennicy nie chcą opuszczać miasta. Nie podziękują ci za puszczenie tego nagrania. - Są tacy sami jak Jeanine! - Zaciska pięści, jakby chciała w coś uderzyć, ale nie ma nic pod ręką. - Gotowi zrobić wszystko, by zdusić prawdę. I po co? Żeby rządzić swoim małym królestwem? To śmieszne. Nie chcę mówić tego na głos, ale częściowo zgadzam się z matką. Nie mam żadnych zobowiązań wobec ludzi spoza miasta, bez względu na swoją Niezgodność. Nie jestem pewny, czy chcę ofiarować im siebie, żeby mogli rozwiązać problemy ludzkości. Cokolwiek to znaczy. Ale chcę się z miasta wydostać równie rozpaczliwie jak złapane w potrzask zwierzę. Dzikie i rozwścieczone. Gotowe odgryźć sobie łapę, byle się uwolnić. - Tak czy inaczej - podejmuję ostrożnie - jeśli serum prawdy zadziała, zostaniesz skazana.

- Jeśli zadziała? - pyta Cara, mrużąc oczy. - Jestem Niezgodna. - Tris pokazuje palcem własną głowę. - Pamiętasz? - Fascynujące. - Cara wsuwa luźny kosmyk we włosy zebrane w kok nad karkiem. Ale nietypowe. Z tego, co mi wiadomo, większość Niezgodnych nie jest odporna na działanie serum prawdy. Zastanawia mnie, dlaczego w twoim przypadku jest inaczej. - Nie tylko ciebie to zastanawia, ale też wszystkich Erudytów, którzy szprycowali mnie serum - rzuca ze złością Tris. - Skupcie się, dobrze? Wolałbym nie musieć odbijać was z więzienia siłą - mówię. Nagle bardzo potrzebuję wsparcia. Wyciągam rękę, a Tris splata swoje palce z moimi. Dotyk nie jest dla nas czymś zwyczajnym; każdy kontakt fizyczny ma ogromne znaczenie: dodaje nam sił i przynosi ulgę. - No, już dobrze - łagodzi Tris. - Jaki masz pomysł? - Przekonam Evelyn, żebyś mogła zeznawać pierwsza - wyjaśniam. - Musisz wymyślić coś, co oczyści z zarzutów Christinę i Carę, a potem powtórzyć to pod wpływem serum. - Ale co mam powiedzieć? - Zostawiam to tobie. Z nas dwojga ty potrafisz lepiej kłamać. Mam świadomość, że te słowa trafiają w czuły punkt. Tris wielokrotnie mnie okłamywała. Obiecała, że nie pójdzie dobrowolnie na śmierć do siedziby Erudycji, gdy Jeanine zażądała, żeby ktoś z Niezgodnych się poświęcił, po czym i tak poszła. Powiedziała, że zostanie w domu podczas ataku Erudytów, a ja znalazłem ją później w ich kwaterze, gdzie współpracowała z moim ojcem. Rozumiem, dlaczego to wszystko robiła, co nie zmienia faktu, że jeszcze nie przestało boleć.

- No tak. - Tris wbija wzrok w podłogę. - Dobrze, coś wymyślę. Kładę jej dłoń na ramieniu. - Porozmawiam z Evelyn o twoim procesie. Postaram się, żeby odbył się jak najszybciej. - Dziękuję. Odczuwam ogromną potrzebę, jakże już znajomą, by wyjść poza swoje ciało i przemówić bezpośrednio w jej umyśle. To ta sama potrzeba, która przy każdym spotkaniu każe mi ją pocałować, bo jakikolwiek dystans między nami jest dla mnie nie do zniesienia. Nasze palce, jeszcze przed chwilą luźno splecione, zaciskają się teraz mocno. Dłoń Tris jest mokra od potu, a moja zgrubiała od chwytania w biegu zbyt wielu poręczy, zbyt wielu jadących pociągów. Tris wygląda blado i mizernie, ale jej oczy przywołują mi w myślach obraz otwartego nieba, które widziałem tylko w snach, nigdy w rzeczywistości. - Jeśli macie zamiar się całować, to bądźcie łaskawi mnie uprzedzić, żebym mogła się odwrócić - żąda Christina. - Mamy zamiar - odpowiada Tris. I się całujemy. Dotykam dłonią jej policzka, aby spowolnić pocałunek, ale trzymam usta przy jej ustach. Pragnę poczuć dokładnie wszystkie miejsca styku naszych warg i wszystkie puste przestrzenie między nimi. Rozkoszuję się wspólnie wydychanym powietrzem, a na koniec pieszczotliwie pocieram nosem o jej nos. Chcę coś powiedzieć, ale się powstrzymuję, bo to bardzo intymne wyznanie. Po chwili jednak stwierdzam, że mało mnie to obchodzi. - Chciałbym być teraz z tobą sam na sam - mówię, wychodząc z celi. Tris się uśmiecha. - Ja prawie zawsze tego chcę.

Zamykając drzwi, widzę, jak Christina udaje, że wymiotuje, jak Cara się śmieje, a Tris stoi z bezwładnie opuszczonymi rękoma.

Rozdział 3

Tris Jesteście bandą idiotów. - Dłonie mam zaciśnięte jak śpiące dziecko. Pięści trzymam na kolanach. Ciało ciąży mi od serum prawdy. Na powiekach zbiera się pot. - Zamiast mnie przesłuchiwać, powinniście mi raczej podziękować. - Mamy ci dziękować za to, że nie słuchałaś poleceń przywódców swojej frakcji? Że próbowałaś uniemożliwić jednemu z nich zabicie Jeanine Matthews? Twoje postępowanie świadczy o zdradzie. - Evelyn Johnson wypluwa z siebie słowa jak wąż jad. Jesteśmy w sali konferencyjnej w kwaterze głównej Erudytów. Teraz to sala sądowa. Od co najmniej tygodnia jestem więźniem. Zauważam Tobiasa. Stoi w półcieniu za matką, na wpół ukryty. Odwraca wzrok od chwili, gdy kazali mi zająć miejsce i przecięli plastikowy pasek wokół nadgarstków. Przez ułamek sekundy patrzy mi w oczy - rozumiem: czas zacząć kłamać. Odkąd wiem, że to potrafię, jest mi dużo łatwiej. Z tą samą łatwością uwalniam umysł spod zasnuwających go oparów serum prawdy. - Nie jestem zdrajczynią - oznajmiam. - Byłam przekonana, że Marcus wykonuje rozkazy Niezgodnych i bezfrakcyjnych. Ponieważ nie mogłam przyłączyć się do walki, chciałam pomóc w inny sposób. - Dlaczego nie mogłaś walczyć? - Włosy Evelyn podświetlone są jarzeniówką. Nie

widzę jej twarzy, poza tym nie wolno mi koncentrować się na niczym dłużej niż sekundę, bo ryzykuję, że obezwładni mnie serum. - Bo... - Zagryzam wargę, jakbym próbowała za wszelką cenę zachować dalsze słowa dla siebie. Nie wiem, kiedy nauczyłam się tak dobrze grać, ale do kłamstwa zawsze miałam talent, a różnica jest pewnie niewielka. - Bo nie byłam w stanie wziąć pistoletu do ręki. Po tym... jak go zastrzeliłam. Jak zastrzeliłam Willa. Mojego przyjaciela. Gdy tylko brałam pistolet, zaczynałam panikować. Evelyn mocniej mruży oczy. Podejrzewam, że nawet w najgłębszych zakamarkach swojej duszy nie znajduje dla mnie współczucia. - A zatem Marcus powiedział ci, że wykonuje moje rozkazy? - pyta. - A ty mu uwierzyłaś, choć wiedziałaś, że jego stosunki zarówno z Nieustraszonością, jak i z bezfrakcyjnymi są dość napięte?

- Tak. - Rozumiem już, dlaczego nie wybrałaś Erudycji - parska. Czuję, że palą mnie policzki. Mam ochotę ją uderzyć; zresztą pewnie nie tylko ja, ale większość osób w tym pomieszczeniu nigdy nie odważyłaby się do tego przyznać. Evelyn uwięziła nas w mieście, w którym ulice są patrolowane przez uzbrojone oddziały bezfrakcyjnych. Dobrze wie, że kto ma broń, ten ma władzę. A skoro Jeanine Matthews nie żyje, nie został nikt, kto mógłby ją jej odebrać. Zamieniliśmy jedną tyrankę na drugą. Tak wygląda teraz nasz świat. - Dlaczego nikomu o tym nie powiedziałaś? - pyta. - Nie chciałam się przyznać do słabości - odpowiadam. - I nie chciałam, żeby Cztery wiedział, że współpracuję z jego ojcem. Byłam pewna, że mu się to nie spodoba. - Czuję, że serum prawdy wpycha mi do gardła inne słowa. - Ujawniłam prawdę na temat naszego miasta. Pokazałam, dlaczego się tu znaleźliśmy. Jeśli nie chcesz mi za to podziękować, to

powinnaś przynajmniej coś z tym zrobić, zamiast siedzieć na tej kupie syfu, którego sama narobiłaś, i udawać, że to tron! Drwiący uśmiech przechodzi w grymas, jakby Evelyn poczuła w ustach jakiś nieprzyjemny smak. Nachyla się nade mną i po raz pierwszy mogę ocenić jej wiek; wokół oczu i ust ma zmarszczki, a skórę niezdrowo bladą od wieloletniego niedojadania. Ale mimo to jest przystojna, jak jej syn. Głodowanie nie zdołało jej tego odebrać. - Właśnie coś z tym robię. Tworzę nowy porządek - stwierdza, coraz bardziej zniżając głos. Ledwo ją słyszę. - Należałam do Altruizmu. Znam prawdę znacznie dłużej niż ty, Beatrice Prior. Nie wiem, jakim cudem udało ci się wywinąć, ale jedno ci mogę obiecać: w moim nowym świecie nie ma miejsca dla ciebie, a już na pewno nie u boku mojego syna. Uśmiecham się leciutko. Nie powinnam, ale z takim ciężarem w krwiobiegu dużo trudniej pohamować gesty i mimikę niż słowa. Evelyn jest przekonana, że Tobias należy do niej. Nie wie, że on należy tylko i wyłącznie do siebie samego. Evelyn prostuje się i krzyżuje ramiona na piersi. - Serum prawdy wykazało, że choć brakuje ci rozumu, to nie zdradziłaś. Przesłuchanie zakończone. Możesz odejść. - A co z moimi przyjaciółkami? - pytam zamroczona. - Z Christiną i Carą? One też nie zrobiły nic złego. - Wkrótce się nimi zajmiemy - odpowiada Evelyn. Wstaję, ale przez serum czuję się osłabiona i kręci mi się w głowie. W sali jest pełno ludzi, stoją jeden obok drugiego i przez dłuższą chwilę nie mogę znaleźć wyjścia. Nagle ktoś łapie mnie za rękę i ciągnie do drzwi: chłopak o jasnobrązowej skórze i szerokim uśmiechu Uriah. Wokół zaczynają się rozmowy. Uriah prowadzi mnie do windy. Naciska przycisk, drzwi się otwierają. Wchodzę za nim do środka, wciąż niepewnie stawiając kroki. Jak tylko drzwi się zamykają, pytam:

- Myślisz, że przesadziłam z tym syfem i tronem? - Nie. Spodziewała się, że będziesz się stawiać. Gdybyś zachowała się inaczej, mogłaby nabrać podejrzeń. Czuję, że wszystko we mnie aż buzuje w oczekiwaniu na to, co ma się zdarzyć. Jestem wolna. Znajdziemy sposób, żeby wydostać się z miasta. Koniec z wyczekiwaniem, przemierzaniem celi w tę i we w tę, wypytywaniem strażników o rzeczy, których nie chcieli mi zdradzić. Dziś rano powiedzieli mi jednak co nieco o nowych porządkach w mieście. Byli członkowie frakcji mają obowiązek przeprowadzić się w okolice kwatery głównej Erudycji i wymieszać między sobą; w jednym miejscu nie może mieszkać więcej niż czterech członków danej frakcji. Nakazano nam też powymieniać się ubraniami. W związku z tą dyrektywą już wcześniej dostałam żółtą koszulę Serdeczności i czarne spodnie Prawości. - No dobra, tędy... - Uriah wyprowadza mnie z windy. To piętro kwatery Erudytów jest całe ze szkła, łącznie ze ścianami. Prześwieca przez nie słońce i maluje na podłodze tęczowe plamy. Osłaniam dłonią oczy i wchodzę za Uriahem do długiej, wąskiej sali, wzdłuż której ciągną się rzędy łóżek. Przy każdym stoi szklana szafka na ubrania i książki oraz mały stolik. - To była kiedyś sypialnia nowicjuszy Erudycji - opowiada Uriah. - Zająłem już łóżka Christinie i Carze. Na łóżku przy drzwiach siedzą trzy dziewczyny w czerwonych koszulach - chyba Serdeczne - a na jednej z pryczy po lewej siedzi starsza kobieta: z ucha zwisają jej okulary to pewnie jakaś Erudytka. Wiem, że powinnam przestać przyporządkowywać spotykanych ludzi do frakcji, ale to głęboko zakorzeniony nawyk i trudno się go pozbyć. Uriah opada na łóżko na końcu sali. Siadam na sąsiednim, szczęśliwa, że wreszcie jestem wolna i mogę odpocząć.

- Zeke twierdzi, że procedura oczyszczania z zarzutów czasem trochę trwa, więc dziewczyny powinny zostać zwolnione później - mówi. Przez chwilę czuję ulgę, że wszystkie bliskie mi osoby do wieczora będą wypuszczone. Ale nagle przypominam sobie, że Caleb wciąż jest w celi, bo powszechnie wiadomo, że był asystentem Jeanine Matthews i że bezfrakcyjni nigdy nie oczyszczą go z zarzutów. Nie mam jednak pojęcia, jak daleko się posuną, żeby wymazać po niej wszelki ślad. Nic mnie to nie obchodzi, myślę. Ale od razu wiem, że kłamię. Caleb jest moim bratem. - To dobrze. Dzięki, Uriah. Kiwa głową, po czym opiera ją o ścianę. - Jak się czujesz? - pytam. - To znaczy... Lynn... Uriah od zawsze przyjaźnił się z Lynn i Marlene, a teraz obie nie żyją. Wydaje mi się, że wiem, co czuje, bo sama też straciłam dwóch przyjaciół: Ala, który nie wytrzymał presji inicjacji, i Willa, który zginął podczas symulacji ataku na skutek moich nieprzemyślanych działań. Ale nie zamierzam udawać, że cierpimy tak samo. Przede wszystkim Uriah przyjaźnił się z Lynn i Marlene dużo dłużej. - Nie chcę o tym rozmawiać. - Kręci głową. - Ani o tym myśleć. Chcę po prostu żyć dalej. - W porządku. Rozumiem. Tylko... daj znać, jeślibyś potrzebował... - Dobra - uśmiecha się i wstaje. - Masz wszystko, co trzeba, prawda? Obiecałem mamie, że dziś do niej wpadnę, więc muszę się zbierać. Aha, byłbym zapomniał: Cztery mówił, że chciałby się z tobą później spotkać.

Prostuję się. - Naprawdę? Kiedy? Gdzie? - Tuż po dziesiątej, na trawniku w Millennium. - Uriah uśmiecha się znacząco. - Nie nakręcaj się tak, bo zaraz wybuchniesz.

Rozdział 4

Tobias Moja matka zawsze przysiada na brzegu - krzesła, parapetu, stołu - jakby zakładała, że nigdy nie wiadomo, kiedy trzeba będzie uciekać. Tym razem przysiada na brzegu starego biurka Jeanine w kwaterze Erudycji. Opiera się czubkami palców o podłogę; za plecami ma przymglone światła miasta. Ta kobieta to same mięśnie i kości. - Chyba powinniśmy porozmawiać o twojej lojalności. - W jej głosie nie słychać oskarżenia, tylko zmęczenie. Przez chwilę wydaje się tak wyczerpana, że mam wrażenie, iż mógłbym ją przejrzeć na wylot, ale zaraz potem prostuje się i wrażenie znika. - Ostatecznie to ty pomogłeś Tris odtworzyć nagranie. Nikt inny o tym nie wie, ale ja wiem. - Słuchaj. - Pochylam się i opieram łokciami o kolana. - Nie miałem pojęcia, co tam było. Bardziej ufałem opinii Tris niż własnej. Nic poza tym. Uznałem, że gdy powiem Evelyn, że rozstałem się z Tris, łatwiej jej będzie mi zaufać. I rzeczywiście - kłamstwo sprawiło, że zrobiła się względem mnie życzliwsza i bardziej otwarta. - A teraz? Po obejrzeniu nagrania? - pyta. - Co sądzisz? Uważasz, że powinniśmy opuścić miasto?

Wiem, co chce ode mnie usłyszeć: że moim zdaniem nie ma sensu wychodzić na zewnątrz. Ale nie umiem jej okłamywać, więc postanawiam powiedzieć część prawdy. - Boję się stąd wyjść. Nie jestem pewny, czy to rozsądne, skoro za płotem może być niebezpiecznie. Evelyn przygląda się mi przez chwilę z namysłem, zagryzając od środka policzek. Przejąłem od niej ten nawyk - potrafiłem gryźć się do krwi, czekając na powrót ojca, nie wiedząc, kim będzie tego dnia: poważnym i godnym zaufania Altruistą czy człowiekiem, który mnie leje. Przesuwam językiem po bliznach na policzku i przełykam ślinę, czując gorycz wspomnień. Matka zsuwa się z biurka i podchodzi do okna. - Od jakiegoś czasu dochodzą mnie niepokojące wieści o rewolucyjnej organizacji, która powstaje w naszych szeregach. - Patrzy na mnie spod uniesionej brwi. - Ludzie od zawsze zrzeszali się w grupy. To leży w naszej naturze. Ale chyba nie spodziewałam się, że to nastąpi aż tak szybko.

- Co to za organizacja? - Zwolennicy opuszczenia miasta - odpowiada. - Dziś rano wydali coś w rodzaju manifestu. Mówią na siebie Wierni. - Widzi, że nie bardzo rozumiem, więc dodaje: - Bo są Wierni względem pierwotnego celu, w jakim powstało nasze miasto. - Pierwotnego celu? Masz na myśli to, co było w nagraniu Edith Prior? Że powinniśmy wypuścić ludzi z miasta, gdy populacja Niezgodnych się rozrośnie? - Właśnie to. Ale też podział na frakcje. Wierni twierdzą, że powinniśmy dalej żyć we frakcjach, bo tak było od początku. - Evelyn kręci głową. - Niektórzy zawsze będą bali się zmian. Ale nie możemy im pobłażać.

Po rozwiązaniu frakcji czułem się trochę jak człowiek wypuszczony po latach z więzienia. Nie muszę się już martwić tym, czy każda moja myśl albo decyzja jest zgodna z konkretną ideologią. Nie chcę powrotu frakcji. Ale Evelyn, wbrew temu, co sama uważa, wcale nas nie wyzwoliła. Zmieniła nas tylko w bezfrakcyjnych. Boi się, na co byśmy się zdecydowali, gdybyśmy naprawdę mieli wolność wyboru. A to oznacza, że bez względu na to, co sądzę o frakcjach, cieszę się, że ktoś postanowił jej się przeciwstawić. Staram się, żeby moja twarz niczego nie wyrażała, ale serce zaczyna mi walić. Muszę uważać, nie mogę stracić przychylności Evelyn. Innych łatwo mi okłamywać, ale nie ją jedyną osobę, która zna całą prawdę na temat naszego altruistycznego domu, na temat tego, co działo się za zamkniętymi drzwiami. - I co masz zamiar w związku z tym zrobić? - pytam. - Mam zamiar zaprowadzić porządek, a co innego? Słowo „porządek” sprawia, że się prostuję, staję się sztywny jak krzesło, na którym siedzę. W tym mieście „porządek” oznacza zastrzyki, serum i pusty wzrok; oznacza symulacje, takie jak ta, podczas której omal nie zabiłem Tris, albo ta, która zamieniła Nieustraszonych w armię. - Za pomocą symulacji? - pytam powoli. Patrzy na mnie z wściekłością. - Oczywiście, że nie! Nie jestem Jeanine Matthews! Złości mnie jej wybuch. - Nie zapominaj, że praktycznie cię nie znam, Evelyn.

Krzywi się na te słowa. - W takim razie wiedz, że nigdy nie uciekłabym się do symulacji, żeby dopiąć swego. Już wolę śmierć. I możliwe, że właśnie nią się posłuży: martwi na pewno będą milczeć, bunt zostanie zdławiony w zarodku. Bez względu na to, kim są Wierni, trzeba ich ostrzec, i to szybko. - Mogę się dowiedzieć, co to za jedni - proponuję. - Pewnie, że możesz. Inaczej po co bym ci o tym mówiła? Powodów mogło być mnóstwo. Żeby mnie sprawdzić. Żeby wprowadzić mnie w błąd. Znam swoją matkę - jej zdaniem cel uświęca środki, tak samo jak zdaniem mojego ojca i czasem moim. - W takim razie zajmę się tym. Znajdę ich. Wstaję, a jej palce, suche jak gałęzie, zaciskają się wokół mojego ramienia. - Dziękuję. Zmuszam się, żeby na nią spojrzeć. Jej oczy są osadzone blisko siebie, a nos jest na końcu lekko zakrzywiony, tak jak mój. Skórę ma ni to ciemną, ni to jasną, ale ciemniejszą od mojej. Przez chwilę widzę matkę w szarym stroju Altruizmu, z włosami upiętymi wsuwkami, jak siedzi naprzeciwko mnie podczas kolacji. Widzę, jak przykuca przede mną i poprawia mi źle zapięte guziki przed wyjściem do szkoły. I jak stoi przy oknie i wypatruje samochodu ojca; splata - nie, zaciska dłonie, tak że bieleją jej brązowe kłykcie. Wtedy łączył nas strach, a teraz, gdy już się nie boi, jakaś część mnie chce się przekonać, jakby to było, gdyby połączyła nas jej siła. Czuję ból w sercu, jakbym ją zdradził - kobietę, która była kiedyś moim jedynym sprzymierzeńcem. Odwracam się, zanim ze wszystkiego się wycofam i ją przeproszę.

Opuszczam kwaterę Erudycji wmieszany w tłum. Zdezorientowany wzrok odruchowo szuka barw frakcji, ale już ich nie znajduje. Mam na sobie szarą koszulę, niebieskie dżinsy, czarne buty - ubrania nowe, ale pod nimi tatuaże Nieustraszoności. Nie da się cofnąć wyborów, których dokonałem. Zwłaszcza tych.

Rozdział 5

Tris Nastawiam budzik na dziesiątą i natychmiast zasypiam; nie zdążam nawet wygodnie się ułożyć. Kilka godzin później nie budzi mnie zegarek, tylko czyjeś poirytowane krzyki. Wyłączam alarm, przeczesuję włosy palcami i na wpół idę, na wpół biegnę do jednego z wyjść awaryjnych. Drzwi na dole wychodzą na uliczkę, na której pewnie nikt mnie nie zatrzyma. Na dworze budzi mnie chłodne powietrze. Naciągam rękawy na dłonie, żeby mi nie zmarzły. Lato wreszcie dobiega końca. Przed wejściem do kwatery głównej Erudycji kręci się kilka osób, ale nikt nie zauważa, że wymykam się na Michigan Avenue. Niski wzrost to czasem zaleta. Widzę Tobiasa na środku trawnika. Ma na sobie różnokolorowe ciuchy: szary T-shirt, niebieskie dżinsy i czarną bluzę z kapturem - barwy wszystkich frakcji, do których zakwalifikował mnie test przynależności. O stopy oparł sobie plecak. - Jak mi poszło? - pytam, gdy jest już w zasięgu mojego głosu. - Świetnie. Evelyn nadal cię nienawidzi, ale Christina i Cara zostały zwolnione bez przesłuchania. - To dobrze - uśmiecham się.

Tobias przyciąga mnie do siebie za koszulę i delikatnie całuje. - Chodź. - Odsuwa się ode mnie. - Mamy plany na wieczór.

- Tak? - Tak. Uświadomiłem sobie, że nigdy nie byliśmy na randce. - Chaos i destrukcja nie sprzyjają randkowaniu. - Ale chciałbym się przekonać, co to jest prawdziwa randka. - Tobias idzie tyłem w kierunku olbrzymiej metalowej konstrukcji po drugiej stronie trawnika, a ja idę za nim. Zanim cię poznałem, chodziłem tylko na grupowe randki, które zwykle były okropne. Zawsze kończyło się tak, że Zeke obściskiwał się z wcześniej upatrzoną dziewczyną, a ja siedziałem w niezręcznej ciszy z laską, którą w jakiś sposób obraziłem. - Bo nie jesteś specjalnie miły - zauważam z uśmiechem. - I kto to mówi? - Ej, jak chcę, potrafię być miła. - Hm. - Z namysłem stuka się w brodę. - W takim razie powiedz coś miłego. - Jesteś bardzo przystojny. Uśmiecha się, błyskając w ciemności zębami. - Podoba mi się to bycie miłym. Dochodzimy na skraj trawnika. Z bliska metalowa konstrukcja wydaje się większa i dziwaczniejsza. To jakaś scena, zabudowana łukowatym sklepieniem z masywnych metalowych płyt, powyginanych w najróżniejszych kierunkach. Przypomina rozsadzoną od

środka puszkę aluminiową. Wymijamy z prawej jedną z płyt i idziemy na tył sceny, uniesiony pod kątem nad ziemią. Płyty są od tyłu podparte metalowymi wspornikami. Tobias zakłada plecak i łapie się najbliższego wspornika. Zaczyna się wspinać. - Coś mi to przypomina - mówię. Jedną z naszych pierwszych wspólnych akcji była wspinaczka na diabelski młyn, ale wtedy to ja namawiałam go, żeby wejść wyżej. Podwijam rękawy i zaczynam wchodzić za nim. Ramię jeszcze mnie boli od postrzału, choć rana w zasadzie już się zagoiła. Ale i tak staram się obciążać bardziej lewą rękę i w miarę możliwości mocno wybijać się stopami. Patrzę w dół na plątaninę belek, spomiędzy której prześwituje ziemia. Parskam śmiechem. Tobias podchodzi do miejsca, w którym dwie płyty łączą się w kształt litery V, tworząc wystarczająco dużo miejsca na dwie osoby. Odsuwa się w głąb, wciska między dwie płyty, i gdy dochodzę wyżej, łapie mnie w pasie, żeby pomóc mi usiąść. Nie mówię mu, że wcale nie potrzebuję jego pomocy. Dotyk jego dłoni sprawia mi zbyt dużą przyjemność. Tobias wyciąga z plecaka koc i okrywa nas, a potem wyjmuje dwa plastikowe kubki. - Wolisz jasno myśleć czy chcesz, żeby zaszumiało ci trochę w głowie? - Zagląda do plecaka. - Hm... - Przechylam głowę. - Wolę myśleć jasno. Chyba mamy trochę spraw do omówienia, prawda?

- Tak. Wyciąga małą butelkę z przezroczystym musującym trunkiem i odkręca zakrętkę. - Wykradłem z kuchni Erudytów. Podobno pyszne. - Nalewa nam po trochę do kubków. Upijam łyk. Nie wiem co to, ale jest słodkie jak syrop i ma posmak cytryny. Krzywię się lekko. Drugi łyk smakuje lepiej.

- Sprawy do omówienia - powtarza po mnie. - Właśnie. - Okej... - Marszczy brwi z kubkiem przy ustach. - No więc rozumiem, dlaczego współpracowałaś z Marcusem i dlaczego uznałaś, że nie możesz mi o tym powiedzieć. Ale... - Ale jesteś na mnie zły - podpowiadam. - Bo cię okłamałam. I to nie raz. Kiwa głową, ale nie patrzy na mnie. - Nie chodzi nawet o Marcusa. To wszystko sięga głębiej. Nie wiem, czy zdajesz sobie sprawę, co to znaczy obudzić się samemu i wiedzieć, że poszłaś... - podejrzewam, że chce powiedzieć „na śmierć”, ale nie jest nawet w stanie wydobyć z siebie tych słów - do kwatery głównej Erudytów. - Nie, pewnie sobie nie zdaję sprawy. - Biorę kolejny łyk i zanim przełknę, trzymam chwilę słodki napój w ustach. - Słuchaj... kiedyś uważałam, że mogłabym za coś oddać życie, ale nie rozumiałam tak naprawdę, co to znaczy, póki nie znalazłam się w sytuacji, gdy miałam je stracić. Patrzę na Tobiasa, który w końcu też podnosi wzrok. - Ale teraz już wiem - mówię. - Wiem, że chcę żyć. Wiem, że chcę być z tobą szczera. Ale... nie mogę, to mi się nie uda, jeśli mi nie zaufasz i jeśli nie przestaniesz mówić do mnie tym swoim protekcjonalnym tonem... - Protekcjonalnym tonem? Robiłaś głupie, ryzykowne rzeczy... - Zgadza się - przyznaję. - Ale naprawdę myślisz, że to pomagało, gdy traktowałeś mnie jak głupiutkie dziecko? - A jak miałem cię traktować? Nie dało się przemówić ci do rozsądku!

- Bo może to nie rozsądku potrzebowałam! - Siadam prosto, bo nie mam zamiaru dłużej udawać wyluzowanej. - Zżerało mnie poczucie winy i potrzebowałam twojej cierpliwości i życzliwości, a nie żebyś na mnie wrzeszczał. Ani nie tego, żebyś ciągle ukrywał przede mną swoje plany, jakbym nie potrafiła poradzić sobie z... - Nie chciałem cię jeszcze bardziej obciążać. - No to jestem twoim zdaniem silna czy nie? - rzucam z wściekłością. - Bo najwyraźniej uważasz, że dam radę znieść twoją krytykę, ale już nic poza tym, tak? Co to właściwie oznacza? - Oczywiście, uważam, że jesteś silna. - Tobias kręci głową. - Tylko... tylko nie umiem mówić o swoich problemach. Zwykle sam sobie ze wszystkim radzę. - Ale na mnie możesz polegać. Możesz mi zaufać. I możesz pozwolić mi ocenić, jak dużo mogę na siebie wziąć. - Zgoda. - Kiwa głową. - Ale koniec z kłamstwami. Na dobre. - W porządku. Czuję, że jestem sztywna i spięta, jakby ktoś siłą wcisnął moje ciało gdzieś, gdzie się nie mieści. Ale nie chcę, żeby ta rozmowa tak się zakończyła, więc biorę Tobiasa za rękę. - Przepraszam, że cię okłamałam. Naprawdę. - A ja nie chciałem, żebyś pomyślała sobie, że cię nie szanuję - odpowiada. Jakiś czas siedzimy, trzymając się za ręce. Opieram się o metalową płytę. Niebo jest ciemne i puste, księżyc chowa się za chmurami. Gdy odrobinę się rozchodzą, dostrzegam nad nami gwiazdę, ale oprócz tej jednej nie ma chyba żadnych innych. Kiedy spoglądam za siebie, widzę budynki wzdłuż Michigan Avenue, stoją jak szereg pilnujących nas strażników.

Milczę, póki nie znika wewnętrzne napięcie. Zamiast niego pojawia się ulga. Zazwyczaj złość nie mija mi aż tak łatwo, ale ostatnie tygodnie były dla nas naprawdę trudne i cieszę się, że wreszcie mogę się uwolnić od uczuć, które tak długo mnie przepełniały: od złości, strachu, że Tobias mnie nienawidzi, i poczucia winy, że po kryjomu współpracowałam z jego ojcem. - To jest jednak obrzydliwe - stwierdza Tobias. Opróżnia kubek i go odstawia. - Fakt. - Patrzę na resztkę swojego napoju. Dopijam ją jednym haustem i krzywię się, czując w gardle pieczenie bąbelków. - Nie rozumiem, czym ci Erudyci się tak chwalą. Ciasto Nieustraszonych jest dużo lepsze. - Ciekawe, co by było przysmakiem Altruistów, gdyby go w ogóle mieli.

- Czerstwy chleb. Tobias parska śmiechem.

- Owsianka.

- Mleko. - Czasem wydaje mi się, że wierzę we wszystko, czego nas uczyli - wyznaje. - Ale to nie może być prawda, skoro siedzę tu z tobą i trzymam cię za rękę, choć jesteśmy bez ślubu. - A czego uczą w Nieustraszoności... na ten temat? - Wskazuję skinięciem nasze dłonie. - Czego uczą w Nieustraszoności, hm? - Tobias uśmiecha się znacząco. - Rób, na co masz ochotę, ale pamiętaj o zabezpieczeniu. Tego uczą. Unoszę brwi. Czuję, że płoną mi policzki. - Ja optuję chyba za czymś pomiędzy - stwierdza. - Pomiędzy tym, czego pragnę, a

tym, co uważam za rozsądne. - Brzmi dobrze - urywam na chwilę. - Ale czego pragniesz? Wydaje mi się, że znam odpowiedź, ale chcę to usłyszeć od niego. - No cóż... - uśmiecha się i nachyla, przyklękając. Opiera się dłońmi o płytę, tak że moja głowa znajduje się między jego rękami, i powoli całuje mnie w usta, pod brodą, tuż nad obojczykiem. Siedzę nieruchomo, bo boję się cokolwiek zrobić; jeszcze wypadnie to głupio albo mu się nie spodoba. Ale czuję się jak posąg, jakby mnie tu tak naprawdę nie było, więc niepewnie kładę mu rękę na brzuchu. Jego usta znów znajdują moje. Podciąga koszulkę, żeby moja dłoń dotykała gołej skóry. Ożywiam się i przyciskam mocniej do niego, przesuwam palce na jego plecy, na ramiona. Tobias oddycha coraz szybciej i ja też. Czuję słodki, cytrynowy smak napoju, który przed chwilą piliśmy, czuję zapach wiatru na jego ciele i czuję jeszcze, że ciągle mi mało. Podciągam mu koszulkę jeszcze wyżej. Przed chwilą było mi zimno, ale teraz chyba żadne z nas nie odczuwa chłodu. Tobias w sposób silny i zdecydowany obejmuje mnie w talii, a wolną dłoń wsuwa mi we włosy. Spowalniam, całą sobą chłonę te doznania: gładkość jego skóry całej naznaczonej czarnymi tatuażami, namiętność pocałunku, chłodne powietrze otulające nasze ciała. Rozluźniam się i wreszcie przestaję czuć się jak żołnierz z Niezgodności, który stawia opór zarówno serum, jak i rządzącym. Czuję się łagodniejsza, jest mi lżej na sercu i mam wrażenie, że nic się nie stanie, jeśli zaśmieję się cichutko, czując na swoich biodrach i plecach muśnięcia palców Tobiasa. Nic się też nie stanie, jeśli usłyszy moje westchnienie, gdy przytuli mnie do siebie i przyciśnie twarz do mojej szyi, żeby mnie tam pocałować. Czuję, że jestem sobą, jednocześnie silna i słaba - że przynajmniej przez chwilę wolno mi być i taką, i taką. Nie wiem, kiedy znów robi nam się zimno i przytuleni chowamy się pod kocem.

- Coraz trudniej zachować rozsądek - szepcze mi ze śmiechem do ucha Tobias. Uśmiecham się do niego.

- Ale to chyba dobrze.

Rozdział 6

Tobias Coś wisi w powietrzu. Czuję to, gdy przesuwam się z tacą w kolejce w stołówce; widzę w pochylonych nad porcjami owsianki głowach bezfrakcyjnych. Cokolwiek ma się zdarzyć, zdarzy się wkrótce. Wczoraj po wyjściu z gabinetu Evelyn zatrzymałem się jeszcze na chwilę w korytarzu, bo chciałem podsłuchać, o czym będzie mowa na następnym spotkaniu. Zanim zamknęły się drzwi, usłyszałem coś na temat demonstracji. I teraz jedno pytanie nie daje mi spokoju: dlaczego mi o tym nie powiedziała? Nie ufa mi. A to oznacza, że udając jej prawą rękę, nie spisuję się aż tak dobrze, jak mi się wydaje. Siadam do stołu z tym samym śniadaniem co cała reszta: miską owsianki posypanej brązowym cukrem i kubkiem kawy. Jem, nie czując właściwie smaku, i przyglądam się bezfrakcyjnym. Jedno z nich - na oko czternastoletnia dziewczyna - co chwila zerka na zegar. Jestem w połowie śniadania, gdy rozlegają się krzyki. Nerwowa bezfrakcyjna zrywa się z siedzenia jak porażona i cała grupka rzuca się do drzwi. Wybiegam za nimi, odpycham

łokciami co wolniejszych i przedzieram się przez hol. Na podłodze wciąż leży roztrzaskany portret Jeanine Matthews. Na zewnątrz, na środku Michigan Avenue, zebrała się już gromadka bezfrakcyjnych. Słońce przesłania cienka warstwa bladych chmur, przez co światło dzienne jest trochę przytłumione i jakby zamglone. Rozlega się czyjś krzyk: „Śmierć frakcjom!”; inne głosy podejmują to hasło i zaczynają je skandować, tak że nie słyszę już nic poza tym: „Śmierć frakcjom, śmierć frakcjom”. Ludzie wyrzucają w górę pięści jak Nieustraszeni, gdy się czymś emocjonują, ale bez ich radości. Twarze wykrzywia im wściekłość. Przeciskam się do środka i dopiero wtedy widzę, wokół czego się zebrali: wokół potężnych mis używanych podczas Ceremonii Wyboru. Są wielkości człowieka, a teraz leżą przewrócone; wysypuje się z nich zawartość: węgle, szkło, kamienie, ziemia, wylewa się woda - wszystko miesza się ze sobą na ulicy. Pamiętam chwilę, gdy rozciąłem nożem wnętrze dłoni i połączyłem swoją krew z węglami, wtedy po raz pierwszy sprzeciwiłem się ojcu. Pamiętam towarzyszący temu przypływ mocy i poczucie niewypowiedzianej ulgi. Uciekłem. Te misy pozwoliły mi uciec. Wśród nich stoi Edward; pod stopami ma zmiażdżone na pył odłamki szkła, a nad głową młot. Wali nim w jedną z przewróconych mis, odkształcając metal. Wzbija w powietrze węglowy pył. Największym wysiłkiem powstrzymuję się, żeby się na niego nie rzucić. Nie może zniszczyć tej misy, nie może zniszczyć Ceremonii Wyboru, symbolu mojego zwycięstwa. Nie wolno niszczyć tych mis. Tłum gęstnieje, dołączają do niego nie tylko bezfrakcyjni - na rękach mają czarne opaski z wymalowanymi na nich pustymi białymi kręgami - ale również dawni członkowie frakcji, bez żadnego znaku rozpoznawczego. Jakiś Erudyta - równy przedziałek wskazuje na jego przynależność - wyskakuje z tłumu w chwili, gdy Edward bierze kolejny zamach młotem. Mężczyzna chwyta trzonek delikatnymi, poplamionymi atramentem dłońmi tuż ponad miejscem, w którym trzyma go Edward. Zaciskają zęby i zaczynają się siłować.

Po drugiej stronie dostrzegam jasną głowę - Tris. Ma na sobie luźną niebieską koszulę bez rękawów, widać fragmenty tatuaży na ramionach. Chce podbiec do Edwarda i Erudyty, ale Christina przytrzymuje ją obiema rękami. Twarz Erudyty staje się purpurowa. Edward jest od niego wyższy i silniejszy. Mężczyzna nie ma szans; głupio robi, że w ogóle próbuje. Edward wyrywa mu młot z rąk i znów bierze zamach. Ale nie stoi stabilnie, jest zaślepiony wściekłością - młot z pełną siłą trafia w ramię Erudyty. Metal roztrzaskuje kość. Przez chwilę słyszę tylko wrzask mężczyzny. Jakby każdy wstrzymał oddech. Nagle ludzie wpadają w szał, rzucają się na misy, na Edwarda, na Erudytę. Taranują się nawzajem, taranują mnie. Czuję uderzenia barków, łokci i głów. Nie wiem, dokąd biec: do Erudyty, do Edwarda, do Tris? Nie jestem w stanie myśleć, nie mogę oddychać. Tłum niesie mnie w stronę Edwarda, więc łapię go za rękę. - Zostaw go! - próbuję przekrzyczeć wrzawę. Edward wlepia we mnie swoje jedyne oko. Obnaża zęby i usiłuje się wyrwać. Unoszę kolano i uderzam go w bok. Puszcza młot i zatacza się do tyłu. Przyciskam młot do nogi i rozglądam się za Tris. Jest gdzieś przede mną, stara się przedostać do Erudyty. Widzę, jak jakaś kobieta wali ją łokciem w twarz, aż ją odrzuca. Christina odpycha kobietę. I wtem słychać strzał. Jeden, drugi, trzeci. Tłum się rozpierzcha, wszyscy w przerażeniu uciekają przed kulami. Próbuję zobaczyć, czy ktoś został ranny, ale w kłębowisku ciał to praktycznie niemożliwe. Tris i Christina kucają przy Erudycie z roztrzaskanym ramieniem. Ma zakrwawioną twarz, a na jego ubraniach widać ślady butów. Schludnie uczesane włosy są potargane.

Mężczyzna się nie rusza. Kilka kroków dalej w kałuży krwi leży Edward. Dostał w brzuch. Na ziemi leżą jeszcze inni, ludzie, których nie rozpoznaję, którzy zostali zadeptani przez motłoch lub postrzeleni. Podejrzewam, że kule były przeznaczone wyłącznie dla Edwarda - pozostali oberwali przez przypadek. Rozglądam się niespokojnie, ale nigdzie nie widzę strzelca. Ktokolwiek to był, musiał wmieszać się w tłum. Upuszczam młot obok wgniecionej misy i klękam przy Edwardzie. W kolana wpijają mi się kamienie Altruizmu. Jego jedyne oko porusza się pod powieką. Żyje. Jeszcze. - Musimy przetransportować go do szpitala - rzucam w przestrzeń. Prawie wszyscy się rozbiegli. Oglądam się przez ramię na Tris i znieruchomiałego Erudytę.

- Czy on...? Tris sprawdza mu puls. Spojrzenie jej wielkich oczu jest puste. Kręci głową. Nie żyje. Tak myślałem. Zamykam oczy, ale pod powiekami natychmiast pojawia się obraz przewróconych mis i rozsypanej na ulicy zawartości. Symbol naszego dawnego życia został zniszczony, jeden człowiek zginął, inni zostali ranni. I po co to wszystko? Po nic. Żeby Evelyn mogła zrealizować swoją bezsensowną, ograniczoną wizję: wizję miasta, w którym ludzie wbrew swojej woli stracili frakcje. Evelyn chciała nam dać do wyboru więcej niż pięć opcji. Tyle że teraz nie mamy żadnej. Wiem już na pewno, że nie mogę z nią współpracować i że tak naprawdę nigdy nie

było to możliwe. - Musimy iść - mówi Tris. Zdaję sobie sprawę, że nie ma na myśli opuszczenia Michigan Avenue ani zabrania Edwarda do szpitala. Chodzi jej o to, żeby uciec z miasta. - Musimy iść - powtarzam. Prowizoryczny szpital w kwaterze Erudytów pachnie drażniącymi nos chemikaliami. Zamykam oczy w oczekiwaniu na Evelyn. Jestem tak wściekły, że nie chcę nawet siadać, tylko spakować się i jak najszybciej się stąd wynieść. Moja matka musiała zaplanować tę akcję, bo inaczej nie wiedziałaby o niej dzień wcześniej. Musiała też wiedzieć, że przy takim napięciu wiszącym w powietrzu demonstracja wymknie się spod kontroli. Ale i tak ją zorganizowała. Bardziej liczyło się dla niej to, by zamanifestować swoje zdanie na temat frakcji, niż bezpieczeństwo czy nawet potencjalne ofiary. Nie rozumiem, dlaczego mnie to dziwi. Słyszę dźwięk rozsuwanych drzwi windy, a potem głos Evelyn:

- Tobias! Podbiega do mnie i bierze mnie za ręce, lepkie od krwi. Wytrzeszcza przerażone oczy. - Jesteś ranny? Martwiła się o mnie. Ta myśl wywołuje iskierkę ciepła - skoro się o mnie martwi, to pewnie mnie kocha. Musi wciąż być zdolna do miłości. - To krew Edwarda. Pomogłem go przynieść. - Jak on się czuje? Kręcę głową.

- Nie żyje. Nie wiem, co jej jeszcze powiedzieć. Puszcza moje dłonie i się cofa. Siada na jednym z krzeseł w poczekalni. Wzięła Edwarda pod swoje skrzydła po tym, jak wystąpił z Nieustraszoności. Musiała go znów nauczyć, jak dalej walczyć mimo utraty oka, frakcji i oparcia. Nie miałem pojęcia, że byli sobie bliscy, ale teraz to widzę: w jej oczach lśnią łzy, ręce jej się trzęsą. Nie widziałem u niej tak emocjonalnej reakcji od czasu, gdy byłem dzieckiem, a ojciec rzucił nią o ścianę w salonie. Odsuwam od siebie to wspomnienie, jakbym wpychał je do za małej szuflady. - Przykro mi. - Nie jestem pewny, czy mówię szczerze, czy tylko po to, żeby nadal była przekonana, że stoję po jej stronie. Zaraz potem dodaję z wahaniem: - Dlaczego nie powiedziałaś mi o demonstracji? Kręci głową. - Nie wiedziałam o niej. Kłamie. Wiem, że kłamie. Ale postanawiam jej na to pozwolić. Żeby pozostać w jej łaskach, muszę unikać konfliktów. A może po prostu nie chcę ciągnąć tematu w obliczu śmierci Edwarda. Czasem sam tracę orientację, gdzie kończy się strategia, a zaczyna współczucie. - Aha. - Drapię się za uchem. - Jak chcesz, możesz go zobaczyć. - Nie. - Mam wrażenie, że Evelyn odpłynęła gdzieś bardzo daleko. - Wiem, jak wygląda martwy człowiek. - I odpływa jeszcze dalej. - Może powinienem sobie pójść. - Zostań - kładzie rękę na pustym krześle między nami. - Proszę.

Przesiadam się i choć nadal powtarzam sobie, że jestem tylko tajnym agentem, który udaje posłuszeństwo względem swojego przywódcy, to tak naprawdę czuję, że jestem synem, który pociesza pogrążoną w bólu matkę. Siedzimy blisko siebie, stykając się ramionami; nasze oddechy zrównują się ze sobą i nie mówimy ani słowa.

Rozdział 7

Tris Idziemy, a Christina obraca w dłoniach czarny kamień. Dopiero po chwili dociera do mnie, że to kawałek węgla z misy Nieustraszoności. - Naprawdę nie chciałam poruszać tego tematu, ale nie mogę przestać o tym myśleć odzywa się. - Z dziesięciu przetransferowanych nowicjuszy tylko sześciu pozostało przy życiu. Przed nami wznosi się budynek Hancocka, a za nim leniwie ciągnie się Lake Short Drive - droga, nad którą poszybowałam kiedyś jak ptak. Maszerujemy ramię w ramię popękanym chodnikiem. Nasze ubrania są wysmarowane krwią Edwarda, teraz już zaschniętą. Jeszcze do mnie nie dociera, że Edward, zdecydowanie najbardziej utalentowany transfer, jaki nam się trafił, chłopak, którego krew zmywałam z podłogi w naszej sypialni, nie żyje. Jest martwy. - A z tych fajnych zostałyśmy tylko ty, ja i... może jeszcze Myra - stwierdzam.

Nie widziałam Myry od czasu, gdy opuściła siedzibę Nieustraszoności z Edwardem tuż po tym, jak od ciosu nożem stracił oko. Słyszałam, że niedługo potem się rozstali, ale nigdy się nie dowiedziałam, co się z nią stało. Zresztą i tak zamieniłam z nią tylko parę słów na krzyż. Drzwi do budynku Hancocka są otwarte - wyrwane z zawiasów. Uriah mówił, że przyjdzie wcześniej włączyć agregat i rzeczywiście - naciskam przycisk przy windzie, a pod moim palcem pojawia się światełko. - Byłaś tu kiedyś? - pytam, gdy wsiadamy do windy. - Nie - odpowiada Christina. - To znaczy nie w środku. Nie zjeżdżałam z wami tyrolką, pamiętasz? - No tak. - Opieram się o ścianę. - Zanim opuścimy miasto, powinnaś spróbować. - Jasne. - Usta ma umalowane czerwoną szminką. Kojarzy mi się to z cukierkami, które, jedzone zbyt łapczywie, zabarwiają dzieciom buzie. - Czasem rozumiem Evelyn. Wydarzyło się tyle strasznych rzeczy, że niekiedy mi się wydaje, że to naprawdę dobry pomysł zostać tu i... spróbować uprzątnąć cały ten bajzel, zanim wdepniemy w następny. Christina uśmiecha się leciutko. - Ale oczywiście idę z wami - dodaje. - Nie wiem nawet dlaczego. Pewnie z ciekawości. - Rozmawiałaś o tym z rodzicami? Czasem zapominam, że Christina jest w innej sytuacji niż ja i że na miejscu wciąż trzymają ją rodzinne więzy. Ma matkę i młodszą siostrę, obie z dawnej Prawości. - Muszą się zająć siostrą - wyjaśnia. - Nie wiedzą, czy za miastem jest bezpiecznie; nie chcą jej narażać. - Ale nie będą mieli nic przeciwko temu, że stąd pryskasz? - Poradzili sobie z tym, że zmieniłam frakcję, to z moim odejściem też sobie poradzą -

oznajmia. Wbija wzrok w ziemię. - Chcą tylko, żebym żyła uczciwie. A tutaj to niemożliwe. Wiem to na pewno. Drzwi windy otwierają się i wita nas wiatr, jeszcze ciepły, ale spleciony już z podmuchami zimowego chłodu. Z dachu dobiegają czyjeś głosy, więc wchodzę po drabinie, by do nich dotrzeć. Drabina ugina się pod każdym moim krokiem, ale Christina ją przytrzymuje i puszcza dopiero, gdy jestem na górze. Widzę Uriaha i Zekego - rzucają z dachu kamieniami i nasłuchują, czy trafili w okno. Uriah próbuje przeszkodzić Zekemu i trącić go w łokieć, zanim ten wykona rzut, jednak Zeke jest szybszy. - Cześć - wołają unisono na nasz widok. - A wy co, chłopaki? Jesteście ze sobą jakoś spokrewnieni? - pyta Christina z szerokim uśmiechem. Obaj parskają śmiechem, choć Uriah wygląda trochę nieswojo, jakby nie potrafił do końca odnaleźć się w teraźniejszości. Pewnie tak się dzieje z człowiekiem, gdy straci kogoś bliskiego w sposób, w jaki on stracił Marlene - choć w moim przypadku było inaczej. Na dachu nie widać nigdzie uprzęży do zjazdu na linie, zresztą nie po to tu przyszliśmy. Nie wiem, w jakim celu zjawili się inni, ale ja chciałam znaleźć się wysoko móc jak najdalej sięgnąć wzrokiem. Ale tereny ciągnące się na zachód są czarne, spowite ciemną zasłoną. Przez chwilę wydaje mi się, że dostrzegam na horyzoncie migotanie jakichś świateł, ale zaraz potem znikają; to tylko złudzenie. Pozostała trójka też milczy. Zastanawiam się, czy myślimy to samo. - Jak wam się wydaje, co tam jest? - odzywa się w końcu Uriah. Zeke tylko wzrusza ramieniem, ale Christina dzieli się swoimi domysłami. - A jeśli tam jest tak samo? Nic tylko... zrujnowane miasta, frakcje i ta cała reszta?

- Niemożliwe. - Uriah kręci głową. - Musi być coś innego. - Albo nie ma nic - podsuwa Zeke. - Może ludzie, którzy nas tu umieścili, już nie żyją. Może za miastem jest wyłącznie pustka. Wstrząsa mną dreszcz. Nigdy wcześniej nie zastanawiałam się nad tym, ale Zeke ma rację - nie wiemy, co się działo poza granicami miasta, odkąd zostaliśmy w nim umieszczeni. Nie wiemy nawet, ile pokoleń pojawiło się od tego czasu. Możliwe, że oprócz nas na świecie nie ma już nikogo. - To bez znaczenia - mówię dużo bardziej stanowczo, niż zamierzałam. - Nieważne, co tam jest, bo i tak musimy to sprawdzić. O resztę będziemy się martwić później. Długo stoimy na dachu. Przesuwam wzrok wzdłuż nierównej ściany budynków, aż wszystkie oświetlone okna rozmazują się i tworzą jedną linię. W pewnym momencie Uriah pyta Christinę o zamieszki i chwila ciszy i bezruchu znika jak za podmuchem wiatru. Następnego dnia Evelyn staje w kwaterze Erudytów wśród roztrzaskanych kawałków portretu Jeanine Matthews i obwieszcza nowe zasady. Zarówno członkowie frakcji, jak i bezfrakcyjni wypełniają hol i zajmują częściowo ulicę. Wszyscy chcą usłyszeć, co powie nowa przywódczyni. Wzdłuż ścian stoją bezfrakcyjni żołnierze z palcami na spustach pistoletów. Pilnują nas. - Wczorajsze wydarzenia wyraźnie pokazały, że nie możemy już sobie ufać - zaczyna Evelyn. Ma szarą, zmęczoną twarz. - Póki sytuacja się nieco nie ustabilizuje, wprowadzimy trochę więcej ograniczeń. Przede wszystkim godzinę policyjną: każdy ma obowiązek wrócić do wyznaczonego miejsca zamieszkania do godziny dwudziestej pierwszej. Wolno je opuścić nie wcześniej niż o ósmej rano następnego dnia. Na ulicach pojawią się patrole, które będą dbać o nasze bezpieczeństwo o każdej porze dnia i nocy. Kaszlem próbuję zamaskować parsknięcie. Christina szturcha mnie łokciem i przykłada palec do ust. Nie rozumiem, dlaczego się przejmuje - przecież z takiej odległości Evelyn i tak mnie nie usłyszy.

Tori, była przywódczyni Nieustraszoności, zdetronizowana przez Evelyn, stoi kilka kroków dalej ze skrzyżowanymi rękami. Uśmiecha się szyderczo. - Czas też przestawić się na funkcjonowanie bez frakcji. Począwszy od dziś, zaczniecie zapoznawać się z pracami wykonywanymi dotychczas przez bezfrakcyjnych. Będziemy pracować w systemie zmianowym, a do tego wywiązywać się z pozostałych obowiązków przypisanych poszczególnym frakcjom. - Evelyn uśmiecha się bez uśmiechu. Nie mam pojęcia, jak to robi. - Wszyscy w równym stopniu będziemy służyć naszemu nowemu miastu, bo tak powinno być. Frakcje nas podzieliły, ale my na nowo się zjednoczymy. Na zawsze. Bezfrakcyjni wiwatują. Czuję narastający niepokój. To nie tak, że się z nią nie zgadzam, ale ci sami członkowie frakcji, którzy wczoraj wystąpili przeciwko Edwardowi, teraz też nie będą milczeć. Evelyn ma dużo mniejszą władzę nad miastem, niż jej się wydaje. Po zakończonej przemowie nie chcę walczyć z tłumem, więc kluczę korytarzami i dochodzę do schodów na tyłach budynku, do tych, którymi nie tak dawno temu szliśmy do laboratorium Jeanine. Wtedy stopnie były zasłane trupami. Teraz są czyste i chłodne, jakby do niczego tu nie doszło. Mijając czwarte piętro, słyszę krzyk i odgłosy szarpaniny. Otwieram drzwi i widzę kilka osób: małolatów, młodszych ode mnie, z opaskami bezfrakcyjnych. Stoją nad leżącym na ziemi chłopakiem. To Prawy, ubrany od stóp do głów w czerń i biel. Podbiegam do nich. Wysoka bezfrakcyjna przymierza się do kolejnego kopniaka. - Ej! - krzyczę. Bez efektu. Prawy dostaje butem w bok i z jękiem stara się usunąć spoza zasięgu nóg dziewczyny.

- Ej! - wrzeszczę znowu i tym razem bezfrakcyjna się odwraca. Jest ode mnie dużo wyższa, dobre piętnaście centymetrów, ale nie czuję strachu, tylko gniew. - Zostaw go nakazuję. - Daj mu spokój. - Jest nieprzepisowo ubrany. Mam pełne prawo to robić, a poza tym nie wykonuję rozkazów zwolenników frakcji. - Patrzy na mój tatuaż widoczny na obojczyku. - Becks - odzywa się stojący obok chłopak. - To ta dziewczyna od nagrania Prior zauważa. Na pozostałych robi to wrażenie, ale ona tylko parska szyderczo:

- No i co z tego? - No i to - cedzę przez zęby - że w nowicjacie Nieustraszoności musiałam zrobić krzywdę wielu ludziom i to samo zrobię tobie, jeśli nie będę miała wyjścia. Rozpinam swoją niebieską bluzę i rzucam ją Prawemu, który patrzy na mnie z podłogi. Ma rozciętą brew. Wstaje, jedną ręką trzyma się za bok, drugą okrywa się bluzą jak kocem. - Proszę. Już jest przepisowo ubrany. Dziewczyna zastanawia się chwilę, ocenia, czy warto się ze mną bić. Niemal słyszę jej myśli: przeciwniczka jest mała, więc stanowi łatwy cel, ale jest też Nieustraszona, więc nie tak łatwo będzie ją pokonać. Może wie, że mam na sumieniu trochę osób, a może nie chce pakować się w kłopoty, w każdym razie traci pewność siebie: widać to po jej niepewnej minie. - Lepiej się pilnuj - grozi. - Uwierz, że nie muszę - odpowiadam. - A teraz wynoście się stąd. Czekam, aż się rozejdą, i sama też idę dalej. Chłopak z Prawości woła za mną:

- Stój! Bluza! - Możesz ją sobie wziąć! - krzyczę. Skręcam, myśląc, że dojdę do następnych schodów, ale widzę kolejny ślepy korytarz, taki jak przed chwilą. Słyszę za sobą czyjeś kroki i odwracam się szybko, gotowa walczyć z bezfrakcyjną, ale za mną nikogo nie ma. Chyba wpadam w lekką paranoję. Otwieram jedne z drzwi odchodzących od głównego korytarza. Liczę, że znajdę jakieś okno, które pozwoli mi zorientować się, gdzie jestem, ale widzę tylko splądrowane laboratorium: stoły zawalone porozrzucanymi zlewkami i probówkami, podłogę zasypaną papierzyskami. Schylam się po jakąś kartkę i w tej samej chwili gaśnie światło. Rzucam się do drzwi. Ktoś nakłada mi worek na głowę, a ktoś inny przyciska mnie do ściany. Szamoczę się i próbuję zrzucić zasłonę z twarzy. W głowie kołacze mi jedna myśl: „Tylko nie znowu, tylko nie znowu, tylko nie znowu”. Szarpnięciem uwalniam jedną rękę i trafiam kogoś w ramię albo w brodę, sama nie wiem. - Ej! - woła ktoś. - To bolało! - Przykro nam, że cię przestraszyliśmy, Tris - odzywa się inny głos. - Ale nasza operacja wymaga zachowania bezwzględnej anonimowości. Nie chcemy ci zrobić krzywdy. - No to mnie puśćcie! - warczę. Wszystkie przyszpilające mnie do ściany dłonie cofają się. - Kim jesteście? - pytam. - Mówimy na siebie Wierni. Jesteśmy wieloma osobami naraz i żadną zarazem... Nic nie mogę na to poradzić: zaczynam się śmiać. Może to szok. Albo strach. Walące serce z każdą sekundą bije coraz wolniej, ręce trzęsą mi się z poczucia ulgi.

Głos mówi dalej: - Podobno nie jesteś lojalna względem Evelyn Johnson i jej bezfrakcyjnych sługusów. - To jakiś absurd. - Dużo większym absurdem jest oddać komuś bez potrzeby swoją tożsamość. Usiłuję coś zobaczyć przez zarzucony mi na głowę materiał, jest jednak zbyt gruby, a poza tym nie ma światła. Próbuję oprzeć się o ścianę, ale trudno to zrobić z zasłoniętymi oczami. Miażdżę butem jakąś zlewkę. - Nie, nie jestem względem niej lojalna. A jakie to ma znaczenie? - Takie, że chcesz opuścić miasto. - Odpowiedź budzi moje zaciekawienie. - Chcemy prosić cię o przysługę, Tris Prior. Jutro o północy mamy zebranie. Chodzi o to, żebyś przyprowadziła na nie swoich przyjaciół z Nieustraszoności. - Dobrze - zgadzam się. - Ale pozwólcie, że zadam jedno pytanie: skoro i tak jutro się dowiem, kim jesteście, to czemu dziś muszę z wami rozmawiać z workiem na głowie? Pytanie wprawia mojego rozmówcę w chwilowe zakłopotanie. - W ciągu jednego dnia może się wiele zdarzyć - odpowiada. - Do zobaczenia jutro o północy w miejscu twojej spowiedzi. Drzwi otwierają się gwałtownie i od przeciągu worek przykleja się mi do twarzy. Słyszę tupot nóg na korytarzu. Cichnie, zanim udaje mi się zdjąć nakrycie z głowy. Oglądam je: to granatowa poszewka na poduszkę z napisem: „Frakcja ponad krwią”. Kimkolwiek są ci Wierni, nie można im odmówić zamiłowania do dramatyzmu.

Miejsce mojej spowiedzi.

Może chodzić tylko o jedno: kwaterę główną Prawości, gdzie poddałam się działaniu serum prawdy. Gdy wieczorem wracam w końcu do sypialni, pod szklanką wody na nocnym stoliku znajduję liścik od Tobiasa:

VIRozprawa Twojego brata odbędzie się jutro rano za zamkniętymi drzwiami. Nie mogę w niej uczestniczyć bez wzbudzania podejrzeń, ale postaram się jak najszybciej przekazać Ci werdykt. Będziemy mogli wtedy opracować jakiś plan działania. Tak czy inaczej niedługo będzie po wszystkim.

- IV

Rozdział 8

Tris Jest dziewiąta. Być może właśnie zapada wyrok w sprawie Caleba, dokładnie w tej samej chwili, gdy sznuruję buty, gdy po raz czwarty tego ranka poprawiam pościel. Bezfrakcyjni organizują rozprawy za zamkniętymi drzwiami tylko wtedy, kiedy uważają werdykt za oczywisty, a Caleb był przecież prawą ręką Jeanine. Nie powinnam się przejmować wyrokiem. Decyzja już zapadła. Wszystkich najbliższych współpracowników Jeanine czeka śmierć. I co cię to obchodzi? - pytam samą siebie. Zdradził cię. Nie zrobił nic, żeby powstrzymać twoją egzekucję.

Mam to gdzieś. Mam to gdzieś. Sama nie wiem... - Cześć, Tris - rzuca Christina, pukając we framugę. Zza jej pleców wygląda Uriah. Ciągle się uśmiecha, ale teraz jego uśmiech wygląda jak zrobiony z wody, jakby zaraz miał spłynąć mu z twarzy. - Masz dla nas jakąś wiadomość? - pyta Christina. Jeszcze raz rozglądam się po pokoju, choć zdaję sobie sprawę, że nikogo nie ma. Wszyscy poszli planowo na śniadanie. Poprosiłam Uriaha i Christinę, żeby opuścili posiłek, bo chciałabym im coś powiedzieć. Już burczało mi w brzuchu.

- Tak - potwierdzam. Siadają naprzeciwko mnie na łóżku i opowiadam im o tym, że poprzedniego wieczoru zostałam osaczona w jednym z laboratoriów; mówię o poszewce, Wiernych i spotkaniu. - Dziwię się, że przyłożyłaś tylko jednemu - komentuje Uriah. - Mieli przewagę liczebną - odpowiadam obronnym tonem. - Może jako Nieustraszona nie powinnam im tak od razu ufać, ale nastały dziwne czasy. Po rozpadzie frakcji nie jestem zresztą pewna, ile we mnie z Nieustraszonej. Na tę myśl robi mi się dziwnie przykro. Z niektórymi rzeczami trudno się pogodzić. - Jak myślisz, czego chcą? - pyta Christina. - Tylko opuścić miasto? - Tak zrozumiałam, ale właściwie to nie wiem - odpowiadam. - Skąd wiadomo, że to nie ludzie Evelyn zastawiają na nas pułapkę, bo zamierzają zrobić z nas zdrajców?

- Nie wiadomo - przyznaję. - Ale trudno będzie wydostać się z miasta bez niczyjej pomocy, a ja nie mam zamiaru zostawać tu tylko po to, żeby uczyć się prowadzić autobus i kłaść się do łóżka na rozkaz.

Christina z niepokojem zerka na Uriaha. - Słuchajcie - zaczynam. - Wy możecie tu siedzieć, ale ja muszę się stąd wydostać. Muszę się dowiedzieć, kim była Edith Prior i kto na nas czeka za płotem. Oraz... czy czeka. Nie wiem dlaczego, ale naprawdę muszę. Choć raz na ustach Uriaha przestaje błąkać się uśmieszek. - Ja też - mówi. - No dobra - stwierdza Christina. W jej ciemnych oczach nadal widać niepewność, ale wzrusza ramionami. - Czyli idziemy na spotkanie. - Świetnie. Czy któreś z was mogłoby powiedzieć Tobiasowi? Ponieważ „zerwaliśmy”, nie powinnam się z nim kontaktować - wyjaśniam. - Spotkajmy się w alejce o jedenastej trzydzieści. - Ja mu powiem - zgłasza się Uriah. - Chyba jestem z nim dziś w grupie. Mamy poznawać pracę w fabryce. Już się nie mogę doczekać - uśmiecha się kpiąco. - Mogę też powiedzieć Zekemu? Czy lepiej mu tak bardzo nie ufać? - Spoko. Tylko dopilnuj, żeby nikomu nic nie wypaplał. Zerkam znów na zegarek. Dziewiąta piętnaście. Werdykt w sprawie Caleba musiał już zapaść. Zaraz powinniśmy zacząć uczyć się prac wykonywanych dotąd przez bezfrakcyjnych. Siedzę jak na szpilkach. Nie potrafię zapanować nad podrygującym kolanem. Christina kładzie mi rękę na ramieniu, ale o nic nie pyta, za co jestem jej wdzięczna. Nie wiem, co miałabym jej powiedzieć.

W drodze na tylne schody kluczymy z Christiną po kwaterze Erudycji, żeby nie natknąć się przypadkiem na patrole bezfrakcyjnych. Naciągam rękaw na nadgarstek. Przed wyjściem narysowałam sobie na ręce mapę - wiem, jak dojść stąd do kwatery Prawości, ale nie znam wszystkich bocznych uliczek, które pozwolą nam uniknąć bacznych spojrzeń bezfrakcyjnych.

Za drzwiami czeka Uriah. Jest ubrany na czarno, ale spod bluzy wystaje mu odrobina szarości Altruizmu. Dziwne widzieć na moich przyjaciołach z Nieustraszoności barwę Altruizmu, jakbyśmy byli ze sobą całe życie. Choć czasem i bez tego mam takie wrażenie. - Mówiłem Cztery i Zekemu, ale spotkają się z nami na miejscu - informuje Uriah. Chodźmy. Biegniemy w stronę Monroe Street. Powstrzymuję się, żeby się nie skrzywić na każdy głośniejszy krok. Ale w tym momencie i tak bardziej liczy się szybkość niż cisza. Skręcamy w Monroe. Oglądam się, czy nie ma za nami żadnych patroli. Widzę ciemne kształty przemieszczają się w kierunku Michigan Avenue, ale nie zatrzymują się, tylko znikają za budynkami. - Gdzie Cara? - pytam szeptem Christinę, gdy dobiegamy do State Street i znajdujemy się już na tyle daleko od kwatery Erudytów, że można bezpiecznie rozmawiać. - Nie wiem, chyba nikt jej nie przekazał wiadomości - odpowiada. - W sumie dziwne, bo wiem, że chce... - Ćśś! - ucisza nas Uriah. - Gdzie dalej? Podświetlam sobie zegarkiem zapisane na ręce nazwy.

- Randolph Street! Trzymamy tempo, podeszwy butów plaskają o chodnik, oddechy pulsują niemal w jednym rytmie. Choć mięśnie mnie palą, bieg sprawia mi przyjemność.

Gdy dobiegamy do mostu, bolą mnie już nogi, ale nagle po drugiej stronie bagnistej rzeki zauważam Halę Bezsercową, opustoszałą i pogrążoną w ciemności. Uśmiecham się mimo bólu. Za mostem zwalniam, a Uriah obejmuje mnie ramieniem. - A teraz czeka nas milion schodów - dyszy. - Może windy działają? - Zapomnij. - Kręci głową. - Założę się, że Evelyn monitoruje zużycie prądu: w ten sposób najłatwiej wytropić potajemne spotkania. Wzdycham. Biegać może lubię, ale wchodzić po schodach nienawidzę. Gdy w końcu docieramy zasapani na górę, jest za pięć dwunasta. Uriah i Christina idą przodem, ja przystaję przy windach złapać oddech. Uriah miał rację: wszędzie ciemno poza podświetlonymi znakami ewakuacyjnymi. W ich zielonej poświacie widzę, że z pokoju przesłuchań wychodzi Tobias. Od randki komunikowaliśmy się tylko za pomocą potajemnych wiadomości. Mam ochotę rzucić się mu w ramiona i przesuwać palcami wzdłuż jego ust, podłużnej bruzdy na policzku, która tworzy się, gdy się uśmiecha, mocno zarysowanych linii brwi i brody. Ale jest za dwie dwunasta. Nie mamy czasu. Tobias obejmuje mnie i tuli do siebie przez kilka sekund. Jego oddech łaskocze mnie w ucho. Zamykam oczy i wreszcie się odprężam. Tobias pachnie wiatrem, potem i mydłem. Pachnie sobą. Pachnie bezpieczeństwem. - Idziemy? - pyta. - Ktokolwiek to jest, przypuszczalnie zależy mu na punktualności. - Tak. - Nogi mi drżą z wysiłku. Nie wyobrażam sobie, jak zejdę później po schodach i pobiegnę z powrotem do kwatery Erudytów. - Wiesz co z Calebem? Tobias się krzywi.

- Później o tym porozmawiamy, dobrze? Ta odpowiedź mówi sama za siebie. - Zabiją go, prawda? - pytam cicho. Kiwa głową i bierze mnie za rękę. Nie wiem, co powinnam czuć. Staram się nic nie czuć. Wchodzimy razem do sali, w której przesłuchiwano nas kiedyś po podaniu serum prawdy. „W miejscu twojej spowiedzi”. Na podłodze, na jednej z wymalowanych na kaflach wag Prawości, ułożono okrąg z zapalonych świec. Widzę zarówno znajome, jak i nieznajome twarze: Susan i Robert stoją razem i rozmawiają; Peter trzyma się na uboczu, krzyżując ręce na piersi; Uriah i Zeke dołączyli do Tori i kilku innych Nieustraszonych; Christina towarzyszy matce i siostrze; natomiast w rogu stoją dwie wyraźnie zestresowane Erudytki. Żaden strój nie zdoła zatrzeć dzielących nas różnic; są w nas zbyt głęboko zakorzenione. Christina przywołuje mnie skinieniem głowy. - To moja mama, Stephanie. - Pokazuje na kobietę o poprzetykanych siwizną, ciemnych kręconych włosach. - I siostra, Rose. Mamo, Rose, to moja przyjaciółka Tris i mój instruktor Cztery. - Wiemy - odpowiada Stephanie. - Kilka tygodni temu byłyśmy na ich przesłuchaniu, Christino. - Pamiętam, chciałam być tylko uprzejma... - Uprzejmość to oszustwo w...

- Tak, tak. - Christina przewraca oczami.

Jej matka i siostra spoglądają po sobie z lekkim zaskoczeniem. A może ze złością? A może i z jednym, i drugim. Potem jej siostra zwraca się do mnie: - A więc to ty zabiłaś chłopaka Christiny? Jej słowa zmrażają mnie, są jak kawałek lodu dzielący moje ciało na dwie części. Chcę coś odpowiedzieć, jakoś się bronić, ale mam pustkę w głowie. - Rose! - upomina siostrę Christina i rzuca jej wściekłe spojrzenie. Tobias prostuje się i napina mięśnie. Jak zawsze gotowy do walki. - Chciałam tylko nazwać rzeczy po imieniu - stwierdza dziewczyna. - To pozwala zaoszczędzić sporo czasu. - I ty się zastanawiasz, dlaczego wystąpiłam z naszej frakcji - kwituje Christina. Szczerość nie oznacza, że mówisz, co i kiedy chcesz. Oznacza, że to, co decydujesz się powiedzieć, jest zgodne z prawdą. - Przemilczenie to też kłamstwo. - Chcesz znać prawdę? Jest mi przykro i nie mam ochoty na dalszą rozmowę. Widzimy się później. - Christina bierze mnie za rękę i odciąga mnie i Tobiasa od swojej rodziny. Cały czas przy tym kręci głową. - Bardzo was przepraszam. Wybaczenie nie przychodzi im łatwo. - W porządku - mówię, choć wcale tak nie myślę. Wiedząc, że Christina mi wybaczyła, myślałam, że najgorsze mam już za sobą. Ale gdy człowiek zabija kogoś, kogo kocha, ból nigdy nie mija. Łatwiej tylko zapomnieć na chwilę o tym, co się zrobiło. Mój zegarek wskazuje północ. Drzwi po drugiej stronie sali otwierają się i do środka wchodzą dwie szczupłe osoby. Pierwszą jest Johanna Reyes, była rzeczniczka Serdeczności, charakterystyczna dzięki przecinającej jej twarz bliźnie i odrobinie żółtego koloru

wystającego spod czarnej kurtki. Towarzyszy jej jakaś kobieta, ale nie widzę twarzy; widzę tylko, że jest ubrana na niebiesko. Ogarnia mnie nagłe przerażenie. Ona wygląda prawie jak... Jeanine. Nie, widziałam przecież, jak umiera. Jeanine nie żyje. Kobieta podchodzi bliżej. Nosi się dumnie i ma jasne włosy jak Jeanine. Z kieszonki na przodzie wystają jej okulary; włosy zaplecione w warkocz. Erudytka od stóp do głów, ale to nie Jeanine Matthews.

To Cara. Cara i Johanna przewodzą Wierności? - Witam - odzywa się Cara i wszystkie rozmowy cichną. Uśmiecha się, ale wygląda przy tym tak, jakby się do tego zmuszała, jakby chciała tylko sprostać pewnej konwencji społecznej. - Ponieważ zasadniczo nie powinno nas tu być, postaram się nie przedłużać. Część z was: Zeke, Tori, pomagała nam przez ostatnie dni. Gapię się na Zekego. Zeke pomagał Carze? Chyba zapomniałam, że pełnił kiedyś w Nieustraszoności funkcję szpiega. I pewnie wtedy dowiódł Carze swojej lojalności przyjaźnił się z nią, jeszcze zanim nie tak dawno temu opuściła kwaterę Erudycji. Zeke odwzajemnia moje spojrzenie, rusza brwiami i szczerzy się w uśmiechu. Dalej mówi Johanna: - Część z was znalazła się tu, bo chcieliśmy prosić was o pomoc. Natomiast wszyscy znaleźli się tu dlatego, że nie ufają Evelyn Johnson i nie chcą powierzyć jej losów tego miasta. Cara składa przed sobą ręce. Teraz ona zabiera głos: - Chcemy realizować wytyczne założycieli miasta, które sprowadzają się do dwóch

rzeczy: utworzenia frakcji i tego, co powiedziała Edith Prior na temat misji Niezgodnych: że kiedy ich populacja będzie odpowiednio duża, powinniśmy wysłać ludzi za miasto, żeby pomogli tym, których tam spotkają. Uważamy, że choć być może populacja Niezgodnych nie jest jeszcze wystarczająco duża, to sytuacja w mieście stała się na tyle trudna, że i tak powinniśmy wysłać ludzi za ogrodzenie. Zgodnie z intencjami założycieli, mamy dwa cele: obalić Evelyn i bezfrakcyjnych i przywrócić frakcje oraz wysłać część ludzi za miasto na zwiady. Johanna będzie kierować pierwszą akcją, ja drugą i na niej głównie się dzisiaj skupimy. - Cara wciska w warkocz luźny kosmyk włosów. - Nie możemy opuścić miasta dużą grupą, bo zwrócilibyśmy na siebie uwagę. Evelyn nie wypuści nas bez walki, więc moim zdaniem

najlepiej

zwerbować

doświadczonych

ludzi,

którzy

poradzą

sobie

z

niebezpieczeństwami. Zerkam na Tobiasa. Nasza dwójka z pewnością ma w tym względzie spore doświadczenie. - Zdecydowałam się na Christinę, Tris, Tobiasa, Tori, Zekego i Petera - informuje Cara. - Wszyscy w taki czy inny sposób dowiedliście swoich umiejętności i dlatego chciałabym was prosić, żebyście towarzyszyli mi w wyprawie za miasto. Oczywiście nie ma przymusu. - Peter? - pytam bez zastanowienia. Nie potrafię sobie wyobrazić, co takiego mógł zrobić, że „dowiódł swoich umiejętności”. - Nie pozwolił Erudytom cię zabić - wyjaśnia spokojnie Cara. - Jak myślisz, dzięki komu wiedział, jak upozorować twoją śmierć? Unoszę brwi. Nigdy wcześniej się nad tym nie zastanawiałam - za dużo się wydarzyło po mojej sfingowanej egzekucji, żebym miała czas rozważać, w jaki właściwie sposób zostałam uratowana. Ale oczywiście wtedy ze znajomych tylko Cara wystąpiła z Erudycji. Tylko ją Peter mógłby prosić o wsparcie. Kto inny miałby mu pomóc? Kto wiedziałby jak? Nie sprzeciwiam się więcej. Nie chcę brać udziału w akcji z Peterem, ale za bardzo mi zależy na opuszczeniu miasta, żeby się o to spierać.

- Dużo Nieustraszonych - zauważa sceptycznie stojąca z boku dziewczyna. Ma grube, łączące się na środku brwi i bladą cerę. Gdy się odwraca, widzę za jej uchem czarny tatuaż. A zatem musiała przenieść się z Nieustraszoności do Erudycji. - To prawda - przyznaje Cara. - Ale w tej chwili potrzebujemy ludzi, którzy będą potrafili wydostać się stąd bez ofiar, a sądzę, że dzięki swojemu szkoleniu Nieustraszeni świetnie się do tego nadają. - Przepraszam, ale ja chyba nie mogę - odzywa się Zeke. - Nie chcę zostawić Shauny. Nie po tym, jak jej siostra... sami wiecie. - Ja pójdę. - Uriah podnosi rękę. - Jestem Nieustraszony. Dobrze strzelam. I co najważniejsze: jestem przystojny. Wybucham śmiechem. Cara nie wydaje się rozbawiona, ale kiwa głową. - Dziękuję. - Caro, będziecie musieli dość szybko opuścić miasto - mówi Nieustraszona zamieniona w Erudytkę. - Co oznacza, że potrzebny wam maszynista. - Słuszna uwaga - zgadza się Cara. - Czy ktoś z was umie kierować pociągiem? - Ja - odpowiada dziewczyna. - Myślałam, że to rozumiało się samo przez się. Plan powoli nabiera kształtów. Johanna sugeruje, żebyśmy wzięli samochody Serdeczności stojące na bocznicy, i proponuje, że sama nam je dostarczy. Robert mówi, że jej pomoże. Stephanie i Rose mają monitorować ruchy Evelyn na kilka godzin przed ucieczką i przez krótkofalówkę zgłaszać wszelkie podejrzane zachowania do kwatery Serdeczności. Nieustraszeni, którzy przyszli z Tori, mówią, że zorganizują nam broń. Dziewczyna z Erudycji zwraca uwagę na wszystkie niedociągnięcia - podobnie zresztą Cara - więc po krótkiej chwili wszystko zostaje dopięte na ostatni guzik; czuję się, jakbyśmy wznieśli właśnie jakąś bezpieczną konstrukcję.

Pozostało tylko jedno pytanie. Zadaje je Cara:

- To kiedy wyruszamy? Tym razem ja podsuwam odpowiedź:

- Jutro wieczorem.

Rozdział 9

Tobias Wieczorne powietrze wypełnia mi płuca i mam wrażenie, że biorę swój ostatni oddech. Jutro wyjadę stąd w poszukiwaniu innego miejsca. Uriah, Zeke i Christina zaczynają iść w stronę kwatery Erudytów. Przytrzymuję Tris za rękę. - Poczekaj. Chodźmy gdzieś. - Chodźmy gdzieś? Ale... - Tylko na chwilę. - Ciągnę ją za róg. W ciemności można sobie niemal wyobrazić, jak wyglądał pusty teraz kanał, gdy wypełniała go woda: ciemna i pomarszczona, miejscami połyskująca w świetle księżyca. - Jesteś przecież ze mną. Nikt cię nie aresztuje. Kącik jej ust drga leciutko, jest bliska uśmiechu. Za rogiem Tris opiera się o ścianę. Staję przed nią, odwracając się tyłem do rzeki. Tris ma oczy obwiedzione ciemną kreską, co uwydatnia ich kolor, jasny i wyrazisty.

- Nie wiem, co zrobić. - Chowa twarz w dłoniach i wplata palce we włosy. - Mówię o Calebie.

- Nie wiesz? Odsuwa jedną rękę, żeby na mnie spojrzeć. - Tris. - Ujmuję dłońmi jej twarz, opieram się o mur i nachylam. - Nie chcesz jego śmierci. Wiem, że nie. - Problem w tym, że... - Zamyka oczy. - Jestem... wściekła. Staram się o nim nie myśleć, bo jak zaczynam, to mam tylko ochotę... - Rozumiem. Znam to doskonale. - Całe życie marzyłem o tym, żeby zabić Marcusa. Kiedyś zdecydowałem nawet, jak to zrobię: nożem, żebym czuł uchodzące z jego ciała ciepło, żebym widział z bliska światło gasnące w jego oczach. Ta decyzja przeraziła mnie równie bardzo jak przemoc, której sam byłem ofiarą. - Moi rodzice życzyliby sobie jednak, żebym go uratowała. - Otwiera oczy i patrzy w niebo. - Powiedzieliby, że to egoizm pozwolić komuś umrzeć tylko dlatego, że wyrządził ci krzywdę. Przebaczenie, przebaczenie, przebaczenie.

- Ale tu nie chodzi o nich, Tris. - Właśnie że chodzi! - Odsuwa się od ściany. - Zawsze o nich chodzi. Bo Caleb ma z nimi więcej wspólnego niż ze mną. A ja chcę, żeby byli ze mnie dumni. Tylko na tym mi zależy. Jej jasne oczy wpatrują się we mnie z determinacją. Ja nie miałem rodziców, którzy dawaliby mi dobry przykład, których oczekiwania warto byłoby spełniać, ale Tris owszem. Widzę ich w niej: odwagę i piękno, które odcisnęli na jej duszy. Głaszczę ją po policzku i wsuwam palce w jej włosy.

- Wydostanę go.

- Co? - Wydostanę go z celi. Jutro przed wyjazdem. - Kiwam głową. - Zrobię to. - Naprawdę? Jesteś pewny? - Oczywiście, że jestem pewny. - Ja... - Marszczy brwi i patrzy na mnie. - Dziękuję. Jesteś... niesamowity. - Nie mów tak. Nie poznałaś jeszcze moich ukrytych motywów - uśmiecham się szeroko. - Bo widzisz, nie przyprowadziłem cię tu po to, żeby rozmawiać o Calebie.

- Nie? Przytrzymuję ją za biodra i delikatnie znów przyciskam do ściany. Tris patrzy na mnie jasnym, podekscytowanym wzrokiem. Nachylam się na tyle blisko, by czuć na sobie jej oddech, ale odsuwam się, gdy ona też chce się nachylić. Droczę się z nią. Zahacza palce o szlufki przy moich spodniach i przyciąga mnie do siebie tak, że muszę podeprzeć się na przedramionach. Próbuje mnie pocałować, ale uchylam się i całuję ją tuż pod uchem, potem wzdłuż linii brody aż do szyi. Jej skóra jest miękka i smakuje solą, nocnym biegiem. - Zrób coś dla mnie - szepcze mi do ucha. - Nigdy nie działaj bezinteresownie. Jej ręce wędrują po moim ciele i dotykają wszystkich wytatuowanych miejsc, na plecach i bokach. Wsuwa mi leciutko palce za pasek i przytrzymuje mnie przy sobie. Oddycham z nosem wciśniętym w jej szyję, niezdolny wykonać żadnego ruchu. W końcu się całujemy. To przynosi mi ulgę. Tris wzdycha. Uśmiecham się z

satysfakcją. Unoszę ją i opieram o ścianę, która przejmuje większą część ciężaru jej ciała. Tris obejmuje mnie nogami w pasie. Śmieje się przy następnym pocałunku. Czuję się silny, ale ona też. Jej palce zaciskają się mocno wokół moich ramion. Wieczorne powietrze wypełnia mi płuca i mam wrażenie, że biorę jeden ze swoich pierwszych oddechów.

Rozdział 10

Tobias Popadające w ruinę budynki w strefie Nieustraszoności wyglądają jak z innego wymiaru. Przede mną wznosi się przeszywający niebo Pire. W palcach czuję pulsowanie, które odmierza kolejne sekundy. Płuca wciąż wypełnia mi aromatyczne powietrze, choć lato powoli dobiega końca. Kiedyś dużo biegałem i walczyłem, bo zależało mi na dobrej formie, ale moje nogi ratowały mnie już tyle razy, że nie potrafię oddzielić biegania i walki od tego, do czego mi służą: do ucieczki przed niebezpieczeństwem, utrzymania się przy życiu. Chwilę spaceruję przed wejściem do budynku, żeby wyrównać oddech. W oknach nad moją głową światło odbija się na wszystkie możliwe strony. Gdzieś tam jest krzesło, na którym siedziałem, kierując atakiem symulacyjnym, i smuga krwi ojca Tris na ścianie. Gdzieś tam głos Tris przedarł się przez symulację, pod wpływem której się znajdowałem, i poczułem na swojej piersi jej dłoń, jak wciąga mnie z powrotem do rzeczywistości. Otwieram drzwi do sali krajobrazu strachu i wyjmuję z tylnej kieszeni małe czarne pudełko ze strzykawkami. Zawsze go używałem, igły są zatopione w specjalnej poduszeczce. To pudełeczko oznacza, że jest we mnie coś chorego... lub odważnego.

Przykładam igłę do szyi, zamykam oczy i naciskam tłok. Czarne pudełko upada z hukiem na podłogę, ale znika, gdy otwieram oczy. Stoję na dachu budynku Hancocka, w pobliżu tyrolki, na której Nieustraszeni romansują ze śmiercią. Chmury są nabrzmiałe od deszczu, a wiatr wypełnia mi usta, gdy próbuję wziąć oddech. Tyrolka trzaska po prawej, metalowa lina szarpie się i tłucze szyby poniżej. Moje spojrzenie koncentruje się na krawędzi dachu, umiejscawia go na środku pola widzenia. Mimo wyjącego wiatru słyszę własny oddech. Zmuszam się, żeby podejść do krawędzi. Deszcz chłoszcze mnie po ramionach i głowie, przygniata do ziemi. Przesuwam nieco ciężar ciała naprzód i spadam. Zaciśnięte szczęki powstrzymują krzyk, przytłumiony przerażeniem. Ląduję, ale nie mam nawet chwili na odpoczynek, bo w następnej sekundzie zaciskają się wokół mnie drewniane ściany, miażdżą mi najpierw kręgosłup, a potem głowę i nogi. Klaustrofobia. Przyciskam ręce do piersi, zamykam oczy i staram się nie panikować. Myślę o tym, co robił Eric w swoim krajobrazie strachu: o tym, jak za pomocą głębokich oddechów i logiki odzyskiwał panowanie nad swoim przerażeniem. I o Tris, która znikąd wyczarowywała broń i atakowała swoje najgorsze koszmary. Ale nie jestem ani Erikiem, ani Tris. Kim jestem? Co muszę zrobić, żeby pokonać swoje lęki? Oczywiście znam odpowiedź: nie mogę im pozwolić przejąć nade mną kontroli. Muszę wiedzieć, że jestem silniejszy. Robię wdech i walę otwartymi dłońmi w ściany po bokach. Skrzynia trzeszczy i pęka, deski spadają na betonową podłogę. Stoję nad nimi w ciemności. Amar, mój instruktor, powtarzał nam, że krajobraz strachu ciągle się zmienia w zależności od naszych nastrojów i podszeptów naszych koszmarów. Mój jeszcze kilka tygodni temu wyglądał zawsze tak samo. Póki nie udowodniłem sobie, że potrafię pokonać ojca. Póki nie odkryłem, że jest ktoś, kogo panicznie boję się stracić.

Nie wiem, co zobaczę dalej. Czekam dłuższą chwilę i nic się nie dzieje. Pomieszczenie jest ciągle ciemne, podłoga zimna i twarda, a moje serce bije szybciej niż normalnie. Chcę sprawdzić godzinę, ale zegarek mam nie na tej ręce, co trzeba - zwykle noszę go na lewej, a nie na prawej, a pasek nie jest szary, tylko czarny. Nagle zauważam na palcach szczecinkę, której wcześniej nie miałem. Zniknęła zgrubiała skóra. Zerkam na siebie w dół i widzę szare spodnie i szarą koszulę. Jestem szerszy w pasie, a węższy w ramionach. Spoglądam w lustro, które nagle pojawia się przede mną. Patrzę w twarz Marcusa. Mruga do mnie, a ja czuję w tym samym momencie skurcz mięśni wokół oka, choć impuls nie wyszedł ode mnie. Jego - moje - nasze ręce bez uprzedzenia wystrzeliwują w kierunku tafli i zaciskają się wokół szyi mojego odbicia. Ale nagle lustro znika i moje - jego nasze ręce zaciskają się już wokół naszego gardła. Przed oczami pojawiają się nam czarne plamy. Osuwamy się na ziemię w żelaznym uścisku dłoni. Mam pustkę w głowie. Nie potrafię wymyślić, jak przerwać ten koszmar. Instynktownie zaczynam krzyczeć. Dźwięk wprawia moje dłonie w wibracje. Przywołuję w myślach widok swoich prawdziwych dłoni: dużych, o szczupłych palcach i kłykciach zgrubiałych od wielu godzin walenia w worek treningowy. Wyobrażam sobie, że moje odbicie jest jak woda spływająca po skórze Marcusa - zastępuję każdy kawałek jego ciała kawałkiem siebie. Odbudowuję samego siebie we własnej wyobraźni. Klęczę na posadzce już jako ja i z trudem łapię powietrze. Trzęsą mi się ręce. Dla pewności dotykam swojej szyi, ramion, rąk. Kiedy kilka tygodni temu jechaliśmy z Tris pociągiem na spotkanie z Evelyn, powiedziałem jej, że w moim krajobrazie strachu wciąż spotykam Marcusa, ale że się zmienił. Dużo się nad tym zastanawiałem: myślałem o tym każdej nocy przed zaśnięciem i nie dawało

mi to spokoju po przebudzeniu. Wiedziałem, że dalej się go boję, ale inaczej - nie byłem już dzieckiem, przerażonym zagrożeniem, jakie ojciec stanowił dla jego bezpieczeństwa. Byłem mężczyzną i bałem się zagrożenia, jakie stanowił dla mojego charakteru, dla mojej przyszłości, dla mojej tożsamości. Ale wiem, że nawet ten lęk to i tak nic w porównaniu z tym, co pojawi się za chwilę. Choć mam świadomość tego, co mnie czeka, wolałbym otworzyć sobie żyły i opróżnić swoje ciało z serum, niż znów na to patrzeć. Na podłodze przede mną pojawia się plama światła. Sięga ku niej dłoń z zaciśniętymi palcami. Zaraz za nią pojawia się druga, a potem głowa z jasnymi włosami pozlepianymi w strąki. Kobieta kaszle i centymetr za centymetrem przesuwa się w kierunku świetlistego kręgu. Chcę do niej podejść, pomóc jej, ale nie mogę się ruszyć. Kobieta odwraca twarz w stronę światła... to Tris. Z jej ust cieknie krew i spływa po brodzie. Jej nabiegłe krwią oczy odnajdują mój wzrok. - Pomóż - charczy. Wykasłuje krew na podłogę. Doskakuję do niej, bo skądś wiem, że jeśli szybko jej nie pomogę, światło w jej oczach zgaśnie. Czyjeś dłonie łapią mnie za ręce, ramiona i tors, zamykając mnie w klatce z ciała i kości, ale nie przestaję się wyrywać do Tris. Próbuję odciągać od siebie przytrzymujące mnie ręce, ale okazuje się, że drapię tylko samego siebie. Wołam Tris, która znów kaszle i wypluwa jeszcze więcej krwi. Krzyczy, żeby jej pomóc, ja krzyczę jej imię, ale nic nie słyszę, nic nie czuję poza biciem własnego serca, poza własnym przerażeniem. Tris bezwładnie pada na podłogę, wzrok jej ucieka. Już za późno. Ciemność ustępuje. Znów robi się jasno. Ściany pokoju krajobrazu strachu pokryte są graffiti, po drugiej stronie znajdują się lustrzane szyby oddzielające salę dla obserwatorów, a w rogach są zamontowane kamery, które rejestrują każdą sesję, wszystkie na swoim miejscu. Szyję i plecy mam mokre od potu. Ocieram twarz skrawkiem koszulki i idę do drzwi. Czarne

pudełko ze strzykawką i igłą zostawiam w sali. Nie muszę już odtwarzać swoich lęków. Czas spróbować je pokonać. Wiem z doświadczenia, że wystarczy pewność siebie, żeby dostać się tam, gdzie nikomu nie wolno wchodzić. Na przykład do celi na trzecim piętrze kwatery głównej Erudytów. Ale najwyraźniej nie tutaj. Przed drzwiami zatrzymuje mnie bezfrakcyjny i celuje do mnie z pistoletu, a mnie aż zatyka ze zdenerwowania. - Dokąd? Odsuwam lufę od swojego ramienia. - Zabieraj to. Wykonuję rozkaz Evelyn. Idę zobaczyć się z więźniem. - Nic mi nie wiadomo na temat żadnych wizyt po godzinach. Zaczynam mówić ciszej, żeby myślał, że powierzam mu sekret. - Bo Evelyn chciała utrzymać to w tajemnicy. - Chuck! - woła ktoś ze schodów. Therese. Macha ręką i schodzi. - Przepuść go. Jest okej. Dziękuję jej skinieniem i idę dalej. Z korytarzy został usunięty gruz, ale nikt nie wymienił potłuczonych żarówek, więc w drodze do celi momentami idę w całkowitej ciemności, jakbym pokonywał pokrytą siniakami przestrzeń. W północnym korytarzu nie kieruję się prosto do celi, tylko podchodzę najpierw do kobiety, która stoi na jego końcu. Jest w średnim wieku, kąciki oczu opadają jej lekko, usta są ściągnięte. Wygląda tak, jakby wszystko ją męczyło, łącznie ze mną.

- Dzień dobry. Nazywam się Tobias Eaton. Przyszedłem po więźnia z polecenia Evelyn Johnson. Wyraz jej twarzy nie zmienia się na dźwięk mojego nazwiska, więc przez chwilę boję się, że będę ją musiał znokautować, żeby dopiąć swego. Kobieta wyciąga z kieszeni pogniecioną kartkę i wygładza ją na lewej dłoni. Jest na niej lista więźniów wraz z numerami cel, w których się znajdują.

- Nazwisko? - pyta.

- Caleb Prior. 308A. - Jesteś synem Evelyn, prawda? - No. To znaczy... tak. - Strażniczka nie wygląda na osobę, która lubiłaby słowo „no”. Prowadzi mnie do gładkich metalowych drzwi oznaczonych numerem 308A. Zastanawiam się, do czego były wykorzystywane, gdy miasto nie potrzebowało aż tylu cel. Kobieta wpisuje kod i drzwi same się otwierają. - Rozumiem, że mam udawać, że nic nie widzę? - mruczy pod nosem. Pewnie myśli, że przyszedłem go zabić. Nie wyprowadzam jej z błędu.

- Tak - odpowiadam. - Mam prośbę. Szepnij Evelyn słówko o mnie. Nie chcę aż tylu nocnych zmian. Mam na imię Drea. - Załatwione. Strażniczka się oddala. Po drodze zgniata kartkę i wciska ją z powrotem do kieszeni. Trzymam dłoń na klamce i czekam, aż Drea dojdzie do swojego stanowiska i się odwróci. Wygląda na to, że dla niej to nie pierwszy taki przypadek. Zastanawiam się, ile osób zniknęło

z tych cel za rządów Evelyn. Wchodzę do środka. Caleb Prior nachyla się przy metalowym biurku nad książką. Włosy ma zgarnięte na jedną stronę głowy.

- Czego chcesz? - pyta. - Z przykrością muszę cię zawiadomić... - urywam. Już kilka godzin temu zdecydowałem, jak to rozegrać. Chcę mu dać nauczkę. I dlatego muszę trochę nakłamać. - A właściwie to wcale nie jest mi przykro. Twoja egzekucja została przyspieszona o kilka tygodni i odbędzie się dzisiaj. Wiadomość nim wstrząsa. Chłopak odwraca się na krześle i patrzy na mnie oszalałym wzrokiem jak ofiara w obliczu drapieżnika. - To jakiś żart? - Nie umiem opowiadać kawałów. - Nie. - Kręci głową. - Nie, zostało mi jeszcze kilka tygodni, to nie może być dzisiaj, nie... - Jeśli się zamkniesz, dam ci godzinę na oswojenie się z tą wiadomością. Jeśli nie, dostaniesz w łeb i zastrzelę cię w jakimś zaułku, zanim zdążysz odzyskać przytomność. Decyduj. Widok Erudyty przyswajającego sobie jakąś wiadomość przypomina oglądanie wnętrza zegarka: przekręcanie, przesuwanie, dopasowywanie się różnych mechanizmów, które mają wspólnie zrealizować określone zadanie, co w tym przypadku oznacza uświadomienie sobie swojej rychłej śmierci. Caleb zerka na otwarte drzwi za moimi plecami, łapie za krzesło, robi półobrót i bierze zamach. Dostaję mocno nogami, a cios spowalnia mnie na tyle, że Calebowi udaje się wymknąć.

Wybiegam za nim. Czuję palenie w miejscu, w którym oberwałem. Jestem od niego szybszy: walę go w plecy i Caleb upada twarzą na ziemię. Nie ma nawet czasu podeprzeć się rękami. Przygniatam go kolanem, łapię za nadgarstki i zaciskam wokół nich plastikowy pasek. Jęczy, gdy stawiam go na nogi. Nos ma cały czerwony od krwi.

Drea zerka na mnie, ale zaraz potem odwraca wzrok. Ciągnę Caleba za sobą, ale nie w tę stronę, z której przyszedłem, tylko w przeciwną, w kierunku wyjścia ewakuacyjnego. Schodzimy wąskimi schodami, gdzie echo naszych kroków nakłada się na siebie, puste i nieharmonijne. Na dole pukam do drzwi. Otwiera je Zeke z głupim uśmiechem na twarzy. - Jakieś problemy ze strażniczką?

- Nie. - Tak myślałem, że dasz sobie z nią radę. Mało co ją obchodzi. - Miałem wrażenie, że już nieraz musiała odwracać głowę.

- To mnie wcale nie dziwi. To Prior? - We własnej osobie.

- Dlaczego krwawi? - Bo jest idiotą. Zeke podaje mi czarną kurtkę z symbolem bezfrakcyjnych przyfastrygowanym do kołnierzyka. - Nie wiedziałem, że głupota wywołuje krwawienie z nosa.

Zarzucam Calebowi kurtkę na ramiona i zapinam jeden z guzików. Chłopak nie patrzy mi w oczy.

- To chyba nowe zjawisko. Droga wolna? - Czysto. Sprawdziłem. - Zeke wyciąga pistolet i podaje mi go za lufę. - Ostrożnie, jest naładowany. Dobrze by było, żebyś mnie uderzył. Wtedy wydam się bardziej wiarygodny bezfrakcyjnym, gdy im powiem, że ukradłeś mi broń. - Mam cię walnąć? - Tak jakbyś nigdy nie chciał. Zrób to i już, Cztery. Lubię bić ludzi - lubię ten przypływ mocy i energii, uczucie, że sam jestem nietykalny, bo mogę wyrządzić innym krzywdę. Ale nienawidzę tego w sobie, bo to najbardziej wynaturzona część mojej osobowości. Zeke nadstawia się, więc zaciskam dłoń w pięść. - Pospiesz się, fipku - nakazuje. Decyduję się na cios w szczękę - na pewno się nie złamie, ale zostanie porządny ślad. Robię zamach i uderzam dokładnie tam, gdzie zamierzałem. Zeke jęczy i łapie się za twarz obiema rękami. Ból przeszywa mi dłoń i aż muszę ją strzepnąć. - Super. - Zeke spluwa w bok, pod ścianę. - No to chyba tyle.

- Chyba tak. - Pewnie już się nie zobaczymy. Wiem, że inni może wrócą, ale ty... - urywa, jednak po chwili podejmuje przerwaną myśl. - Mam wrażenie, że z radością zamkniesz za sobą ten rozdział.

- Pewnie masz rację. - Wbijam wzrok w swoje stopy. - Na pewno nie chcesz się z nami zabrać? - Nie mogę. Shauna nie da rady poruszać się tam na wózku, a ja na pewno jej nie zostawię. - Maca się delikatnie po twarzy, badając skórę. - Pilnuj Uriego, żeby za dużo nie pił, dobra?

- Dobra - odpowiadam. - Ale tak na serio. - Zniża głos, jak zawsze, gdy mówi poważnie. - Obiecaj, że będziesz mieć na niego oko. Odkąd ich poznałem, zawsze było dla mnie jasne, że Zeke i Uriah są sobie bliżsi niż większość braci. Wcześnie stracili ojca i podejrzewam, że od tego czasu Zeke balansował między rolą rodzica i brata. Nie wyobrażam sobie, co musi czuć, wiedząc, że jego Uriah wyjeżdża, zwłaszcza że ten był całkowicie zdruzgotany śmiercią Marlene. - Obiecuję. Wiem, że powinienem już iść, ale chwila jest tak ważna i znacząca, że chcę ją odrobinę przedłużyć. Po przejściu przez inicjację Zeke był jednym z moich pierwszych przyjaciół w Nieustraszoności. Potem pracowaliśmy razem w pokoju kontrolnym. Gapiliśmy się w kamery i pisaliśmy głupie programy, które wypluwały na ekran różne słowa, lub bawiliśmy się w zgadywanie liczb. Zeke nigdy nie pytał, jak się naprawdę nazywam ani dlaczego najlepszy nowicjusz skończył w ochronie i szkoleniach, a nie jako przywódca. Niczego ode mnie nie oczekiwał. - No już, daj pyska - rzuca. Trzymam Caleba jedną ręką za ramię, a drugą obejmuję Zekego. On robi to samo. Puszczamy się i ciągnę Caleba w głąb uliczki. Nie mogę się jednak powstrzymać i wołam na koniec:

- Będzie mi cię brakowało. - Mnie ciebie też, złotko! Zeke uśmiecha się, a jego zęby lśnią bielą w półmroku. Są ostatnią rzeczą, jaką widzę, zanim skręcam i ruszam truchtem do pociągu. - Wybierasz się gdzieś - dyszy Caleb. - Razem z innymi.

- Tak. - Moja siostra też? Pytanie budzi we mnie zwierzęcą wściekłość, której nie sposób poskromić ostrym czy obraźliwym słowem. Da się to zrobić tylko mocnym uderzeniem w ucho. Chłopak krzywi się i kuli w przygotowaniu na drugi cios. Zastanawiam się, czy wyglądałem tak samo, gdy robił to ojciec. - To nie jest twoja siostra - warczę. - Zdradziłeś ją. Znęcałeś się nad nią. Już nie ma nikogo z rodziny. Zostawiłeś ją samą. I po co? Bo nie chciałeś, żeby tajemnice Jeanine wyszły na jaw, chciałeś zostać bezpiecznie w mieście? Jesteś tchórzem. - Nieprawda! - woła. - Wiedziałem, że jeśli... - Wróćmy do naszej umowy, że trzymasz gębę na kłódkę. - W porządku. Ale dokąd mnie zabierasz? Równie dobrze możesz zabić mnie tutaj. Zatrzymuję się. Za nami chodnikiem przemyka jakiś kształt, widzę go kątem oka. Odwracam się gwałtownie i unoszę pistolet, ale cień znika w bocznej uliczce. Idę dalej, wlokąc za sobą Caleba i nasłuchując kroków. Spod naszych butów pryskają kawałki potłuczonego szkła. Obserwuję pogrążone w mroku budynki i znaki uliczne, wiszące

na śrubach jak późnojesienne liście. Docieramy do stacji, na której mamy wsiąść do pociągu. Prowadzę Caleba po metalowych schodach na peron. Z daleka widzę pociąg w swojej ostatniej drodze przez miasto. Kiedyś uważałem pociągi za zjawisko przyrodnicze, za coś, co porusza się swoimi torami bez względu na to, co dzieje się w mieście; za coś, co pulsuje własnym życiem i siłą. Teraz jednak znam już ludzi, którzy je obsługują; zniknęła otaczająca je tajemnica. Nigdy jednak nie zniknie to, z czym się dla mnie wiązały: moje pierwsze zadanie w Nieustraszoności polegało na tym, żeby wskoczyć do jadącego pociągu. Później każdego dnia pociągi dawały mi wolność, możliwość przemieszczania się w granicach tego świata w czasie, gdy sektor Altruistów był dla mnie jak pułapka, a mój własny dom jak więzienie. Gdy pociąg jest już blisko, rozcinam scyzorykiem opaskę na nadgarstkach Caleba i przytrzymuję go mocno za ramię. - Wiesz, jak to się robi, prawda? - upewniam się. - Wskakuj do ostatniego wagonu. Rozpina kurtkę i rzuca ją na ziemię.

- Wiem. Ruszamy na początku peronu i biegniemy razem wzdłuż zniszczonych desek i otwartych drzwi, trzymając tempo. Caleb nie wyciąga ręki, więc popycham go w stronę pociągu. Zatacza się, ale łapie za uchwyt i podciąga się do ostatniego wagonu. Nie mam na co czekać - peron się kończy - więc łapię się uchwytu i z rozmachem wskakuję do środka. Mięśnie pochłaniają siłę rozpędu. Wyhamowuję. W wagonie stoi Tris i uśmiecha się półgębkiem. Jej czarna kurtka, zapięta pod samą szyję, tworzy ciemne obramowanie dla twarzy. Tris przyciąga mnie za kołnierz i całuje. Potem odsuwa się i mówi: - Uwielbiam patrzeć, jak to robisz. Uśmiecham się.

- Taki miałeś plan? - pyta gdzieś z tyłu Caleb. - Chcesz, żeby widziała, jak mnie zabijasz? To... - Jak go zabijasz? - powtarza Tris, nie patrząc na swojego brata. - A tak, pozwoliłem mu myśleć, że zabieram go na egzekucję - mówię na tyle głośno, żeby usłyszał. - Zrobiłem mu mniej więcej to samo co on tobie w kwaterze Erudytów. - Ja... czyli to nieprawda? - Oświetlona księżycem twarz Caleba nieruchomieje w szoku. Zauważam, że chłopak ma krzywo zapiętą koszulę. - Nie - odpowiadam. - Tak właściwie to właśnie uratowałem ci tyłek. Zaczyna coś mówić, ale mu przerywam. - Może lepiej wstrzymaj się z podziękowaniami. Jedziesz z nami. Za płot. Za płot - w miejsce, w którym swego czasu tak bardzo nie chciał się znaleźć, że zwrócił się przeciwko własnej siostrze. Mam wrażenie, że to i tak bardziej adekwatna kara. Śmierć jest szybka i pewna. Tam, dokąd jedziemy, nic nie jest pewne. Caleb ma przerażoną minę, ale nie aż tak, jak myślałem. Wydaje mi się, że rozumiem, w jaki sposób kształtują się jego priorytety: po pierwsze własne życie, po drugie wygoda w stworzonym przez siebie świecie i dopiero gdzieś dalej życie ludzi, których niby powinien kochać. To ten typ podłego człowieka, który nie zdaje sobie sprawy ze swojej podłości, więc to, że będę go obrażać, niczego tu nie zmieni. Caleb już taki zostanie. Nawet się nie złoszczę; jest mi po prostu ciężko, czuję się bezradny. Nie chcę o nim więcej myśleć. Biorę Tris za rękę i prowadzę na drugą stronę wagonu, żebyśmy mogli oglądać oddalające się miasto. Stoimy obok siebie w otwartych drzwiach, każde z nas trzyma się jednej z poręczy. Budynki tworzą na tle nieba ciemny, poszarpany wzór.

- Ktoś za nami szedł - informuję. - Będziemy uważać - odpowiada Tris.

- Gdzie reszta? - W pierwszych wagonach. Pomyślałam, że powinniśmy zostać sami. Przynajmniej na tyle, na ile to możliwe. Uśmiecha się do mnie. To nasze ostatnie chwile w mieście. Jasne, że powinniśmy spędzić je tylko we dwoje. - Będzie mi brakować tego miejsca - wyznaje Tris. - Naprawdę? Ja myślę sobie raczej coś w stylu: „Krzyżyk na drogę!” - Niczego nie będzie ci żal? Nie masz żadnych dobrych wspomnień? - Szturcha mnie łokciem. - Okej - uśmiecham się. - Kilka mam. - Jakieś niezwiązane ze mną? - chce wiedzieć. - To zabrzmiało egocentrycznie. Wiesz, o co mi chodzi. - Chyba tak. - Wzruszam ramionami. - Nieustraszoność dała mi nowe życie, nowe imię. Dzięki mojemu instruktorowi stałem się Cztery. To on nadał mi to imię. - Naprawdę? - Przechyla głowę. - Dlaczego go nie spotkałam? - Bo nie żyje. Był Niezgodny. - Znów wzruszam ramionami, choć to wcale nie jest mi obojętne. Amar pierwszy zauważył, że jestem Niezgodny, i pomógł mi to ukryć. Ale swojej Niezgodności nie udało mu się zamaskować, dlatego zginął. Tris leciutko dotyka mojego ramienia, ale nic nie mówię. Niezręczna sytuacja.

Przestępuję z nogi na nogę. - Widzisz? - odzywam się. - Za dużo złych wspomnień. Chcę wyjechać. Czuję się pusty w środku, ale nie ze względu na smutek, tylko na ulgę. Uszło ze mnie całe napięcie. Zostawiam w mieście Evelyn, Marcusa, cały swój żal, wszystkie koszmary, złe wspomnienia i frakcje, które ograniczały mnie do jednej wersji samego siebie. Ściskam Tris za rękę. - Patrz. - Wskazuję na odległe budynki. - To sektor Altruizmu. Uśmiecha się, ale oczy ma zaszklone, jakby jakaś ukryta część jej osobowości usiłowała przedostać się na zewnątrz. Pociąg sunie ze świstem po szynach, po policzku Tris spływa łza, a miasto znika w ciemności.

Rozdział 11

Tris Zbliżamy się do płotu i pociąg zwalnia. Maszynista sygnalizuje nam w ten sposób, że niedługo powinniśmy wyskakiwać. Siedzimy z Tobiasem w drzwiach wagonu, który sunie leniwie po szynach. Tobias obejmuje mnie i zanurza nos w moje włosy, robiąc głęboki wdech. Patrzę na niego: na obojczyk wystający spod koszulki, na wygięte w lekkim uśmiechu wargi - i czuję, że robi mi się gorąco. - O czym myślisz? - szepcze mi cichutko do ucha. Otrząsam się gwałtownie. Często na niego patrzę, ale nie zawsze w taki sposób. Czuję się, jakby przyłapał mnie na czymś wstydliwym.

- O niczym! Czemu pytasz? - Tak sobie. - Przyciąga mnie bliżej. Opieram głowę na jego ramieniu i głęboko wdycham chłodne powietrze. Wciąż pachnie latem, prażącą się na słońcu trawą. - Chyba zbliżamy się do płotu - zauważam. Budynki zaczynają znikać, pozostają tylko pola usiane pulsującymi latarenkami świetlików. Caleb siedzi za mną przy drugich drzwiach i obejmuje rękami kolana. W nieodpowiednim momencie napotyka mój wzrok. Mam ochotę na niego nawrzeszczeć, żeby wreszcie mnie usłyszał, żeby wreszcie zrozumiał, co mi zrobił, ale zamiast tego tylko przytrzymuję jego spojrzenie. W końcu nie daje rady i odwraca wzrok. Wstaję, przytrzymując się uchwytu. Tobias i Caleb idą w moje ślady. Początkowo Caleb chce stanąć za nami, ale Tobias wypycha go naprzód, na krawędź wagonu. - Ty pierwszy. Na mój znak! - woła. - I... teraz! - Popycha Caleba, jedynie na tyle, żeby ten nie mógł się cofnąć, i mój brat znika. Tobias skacze za nim. Zostaję sama. Bez sensu tęsknić za rzeczą martwą, skoro jest tyle osób, których będzie mi brakować, ale właściwie już tęsknię za tym pociągiem i za wszystkimi, które pozwalały mi poruszać się po mieście, moim mieście, gdy już odważyłam się nimi podróżować. Ostatni raz dotykam ściany wagonu i skaczę. Pociąg jedzie tak wolno, że przesadzam z amortyzacją przy lądowaniu i przewracam się; za bardzo się przyzwyczaiłam do wyhamowywania rozpędu w biegu. Ocieram sobie ręce o suchą trawę; wstaję, rozglądam się w mroku za Tobiasem i Calebem. Najpierw jednak dociera do mnie wołanie Christiny:

- Tris! Kroczy w moją stronę z Uriahem, który trzyma latarkę i wydaje się dużo bardziej ożywiony niż po południu. To dobry znak. Za nimi widać więcej świateł i słychać więcej głosów.

- Twojemu bratu udało się uciec? - pyta Uriah.

- Tak. W końcu widzę Tobiasa, idzie w naszą stronę, ściskając Caleba za ramię. - Nie rozumiem, dlaczego mimo że jesteś Erudytą, nie potrafisz wbić sobie tego do łba - peroruje. - Ale naprawdę nie dasz rady mi uciec. - Ma rację - potwierdza Uriah. - Cztery jest szybki. Nie tak szybki jak ja, ale na pewno szybszy od takiego Nosa jak ty. Christina parska śmiechem.

- Od kogo? - Nosa. - Uriah dotyka płatek swojego nosa. - Gra skojarzeń. Mieć do czegoś nosa, wiedzieć, Erudyta... kumasz? Jak Sztywniak. - Nieustraszeni używają przedziwnych określeń. Fipek, Nos... A jest jakieś przezwisko dla Prawych? - No pewnie - szczerzy się Uriah. - Idioci. Christina szturcha Uriaha tak, że latarka wypada mu z ręki. Tobias prowadzi nas ze śmiechem do pozostałych, którzy czekają kilka kroków dalej. Tori macha w powietrzu latarką, żeby zwrócić na siebie uwagę. - No dobrze. Johanna ma czekać z samochodami dziesięć minut piechotą stąd, więc ruszajmy. I przysięgam, że przywalę każdemu, kto odezwie się choć słowem. Jeszcze nie jest po wszystkim. Schodzimy się bliżej jak zawiązywana sznurówka. Tori idzie kilka kroków przed

nami. Od tyłu i po ciemku przypomina mi Evelyn; ma szczupłe, żylaste nogi, trzyma się prosto i emanuje taką pewnością siebie, że jest to trochę przerażające. W świetle latarki widzę tylko wytatuowanego jastrzębia na jej karku, pierwszą rzecz, o jaką zapytałam w trakcie testu przynależności. Wyjaśniła mi wtedy, że to symbol pokonanego lęku: przed ciemnością. Zastanawiam się, czy dopada ją teraz, choć tak bardzo starała się z nim zmierzyć; zastanawiam się, czy lęki naprawdę znikają, czy tylko tracą nad nami władzę. Z każdą minutą Tori coraz bardziej się od nas oddala, już prawie biegnie, a nie idzie. Chce jak najszybciej się stąd wydostać, uciec z miejsca, gdzie jej brat został zamordowany, a ona sama osiągnęła wysoką pozycję tylko po to, by obaliła ją bezfrakcyjna kobieta, która nie powinna nawet żyć. Wyprzedziła nas już tak bardzo, że kiedy rozlega się strzał, nie widzę osuwającego się ciała, tylko upadającą latarkę. - Rozbiec się! - Głos Tobiasa przedziera się przez nasze spanikowane krzyki. Szybko! Szukam w ciemności jego dłoni, ale jej nie znajduję. Wyciągam pistolet, który dostałam od Uriaha przed wyjazdem, i trzymam go w wyciągniętej ręce - nie zwracam uwagi na ucisk w gardle wywołany dotykiem broni. Nie mogę biec po ciemku. Muszę mieć jakieś światło. Rzucam się pędem w kierunku ciała Tori, w stronę porzuconej latarki. Słyszę i jednocześnie nie słyszę kolejnych wystrzałów, krzyków, tupotu stóp. Słyszę i jednocześnie nie słyszę bicia własnego serca. Przykucam przy słupie światła padającego z upuszczonej latarki. Podnoszę ją i chcę od razu biec dalej, ale dostrzegam twarz Tori. Lśni od potu, oczy poruszają się pod powiekami, jakby czegoś szukała, ale była zbyt zmęczona, by to znaleźć. Jedna kula trafiła ją w brzuch, druga w pierś. Nie ma szans, żeby z tego wyszła. Być może jestem jeszcze na nią zła za to, że walczyła ze mną w laboratorium Jeanine, ale to nadal Tori, kobieta, która utrzymywała moją Niezgodność w tajemnicy. Coś znów ściska mnie za gardło, gdy przypominam sobie chwilę, gdy szłam za nią na test przynależności, wpatrując się w wytatuowanego jastrzębia.

Jej oczy odnajdują mnie i skupiają się na mnie. Marszczy brwi, ale nic nie mówi. Przytrzymuję latarkę kciukiem, a pozostałymi palcami łapię spoconą dłoń Tori. Ktoś się zbliża. Odwracam się z latarką i pistoletem. Strumień światła trafia w kobietę z opaską bezfrakcyjnych na ramieniu. Mierzy mi prosto w głowę. Zagryzam zęby tak mocno, że aż zgrzytają, i strzelam. Kula trafia w brzuch. Bezfrakcyjna krzyczy i strzela na oślep w ciemność. Odwracam się z powrotem do Tori. Jej oczy są zamknięte, ciało leży bez ruchu. Z latarką skierowaną w dół staram się uciec jak najdalej od Tori i od kobiety, którą właśnie zastrzeliłam. Bolą mnie nogi, czuję palenie w płucach. Nie mam pojęcia, dokąd biegnę: czy zbliżam się do niebezpieczeństwa, czy się od niego oddalam, ale póki mogę, nie przerywam biegu. W końcu widzę w oddali światło. Początkowo wydaje mi się, że to latarka, ale w miarę, jak się przybliżam, uświadamiam sobie, że to coś większego i bardziej stabilnego: reflektory w aucie. Dochodzi mnie warkot silnika. Przykucam w wysokiej trawie. Wyłączam latarkę, pistolet trzymam w pogotowiu. Samochód zwalnia. - Tori? - woła ktoś. Brzmi jak głos Christiny. To samochód Serdeczności: zardzewiała czerwona ciężarówka. Wstaję i kieruję latarkę na siebie, żeby Christina mnie zobaczyła. Auto zatrzymuje się kilka metrów przede mną. Christina wyskakuje z siedzenia pasażera i zarzuca mi ręce na szyję. Odtwarzam w głowie to, co się przed chwilą stało, żeby w to uwierzyć. Upadek Tori, ręce bezfrakcyjnej przyciśnięte do brzucha. Nie działa. Dalej wydaje mi się to nierealne. - Dzięki Bogu - cieszy się Christina. - Wsiadaj. Musimy znaleźć Tori. - Ona nie żyje - odpowiadam, a słowa „nie żyje” sprawiają, że w końcu to do mnie

dociera. Grzbietem dłoni ocieram z policzków łzy i staram się zapanować nad drżącym oddechem. - Za-zastrzeliłam kobietę, która ją zabiła. - Co? - pyta z niedowierzaniem Johanna. Wychyla się z siedzenia kierowcy. - Co ty powiedziałaś? - Tori nie żyje - powtarzam. - Byłam przy tym. Włosy przesłaniają wyraz twarzy Johanny. Z trudem wypuszcza powietrze z płuc. - W takim razie poszukajmy pozostałych. Wsiadam do samochodu. Johanna naciska pedał gazu, a silnik ryczy w odpowiedzi. Ruszamy na poszukiwania reszty grupy. Auto podskakuje na kępach trawy. - Widziałyście kogoś? - pytam. - Kilka osób. Carę. Uriaha. - Johanna kręci głową. - Poza tym nikogo. Zaciskam dłoń na klamce. Gdybym bardziej się starała odnaleźć Tobiasa... gdybym nie zatrzymała się przy Tori... A jeśli Tobias nie żyje? - Na pewno nic im się nie stało - uspokaja Johanna. - Twój chłopak potrafi o siebie zadbać. Kiwam głową bez przekonania. Tobias potrafi o siebie zadbać, ale podczas takiego ataku przetrwanie zależy od szczęścia. Nie trzeba specjalnych umiejętności, żeby znaleźć się akurat w miejscu, które pozwoli uniknąć kuli, albo strzelając na oślep w ciemność, trafić człowieka, którego się nie widziało. Wszystko jest kwestią farta lub opatrzności, zależnie od tego, w co się wierzy. Sama dokładnie nie wiem - zresztą nigdy nie wiedziałam - w co wierzę. Nic mu się nie stało nic mu się nie stało nic mu się nie stało.

Tobiasowi nic się nie stało. Trzęsą mi się ręce. Christina ściska mnie za kolano. Johanna wiezie nas do miejsca zbiórki, w którym widziała Uriaha i Carę. Obserwuję podnoszącą się wskazówkę prędkościomierza, która ostatecznie nieruchomieje na stu dwudziestu kilometrach na godzinę. Obijamy się o siebie w kabinie, rzucane na nierównym gruncie to w jedną, to w drugą stronę. - Tam! - woła Christina i pokazuje ręką. Przed nami widać kilka świateł, część w postaci punkcików, pewnie latarki, a część okrągłych jak światła samochodu. Podjeżdżamy bliżej i zauważam Tobiasa. Siedzi z zakrwawioną ręką na masce drugiego samochodu. Przed nim stoi Cara z apteczką. Na trawie kilka kroków dalej są Caleb i Peter. Otwieram drzwi i wyskakuję z auta, jeszcze zanim Johanna całkiem zahamuje. Rzucam się biegiem do Tobiasa, a on zrywa się z miejsca, nie zważając na polecenia Cary, żeby siedział spokojnie. Doskakujemy do siebie. Tobias obejmuje mnie w pasie zdrową ręką i podrywa do góry. Plecy ma mokre od potu, a jego pocałunek smakuje solą. W jednej chwili uchodzi ze mnie całe napięcie. Przez moment czuję się jak nowo narodzona, jakbym zyskała nowe życie. Nic mu się nie stało. Wydostaliśmy się z miasta. Nic mu się nie stało.

Rozdział 12

Tobias Draśnięte kulą ramię pulsuje jak drugie serce. Tris muska moje palce, gdy podnosi

rękę, żeby pokazać mi coś po prawej stronie: rząd długich, niskich budynków spowitych niebieską poświatą oświetlenia awaryjnego.

- Co to jest? - pyta. - Reszta szklarni - wyjaśnia Johanna. - Do ich obsługi nie potrzeba wielu ludzi, ale prowadzimy w nich intensywną uprawę i hodowlę: zwierząt, surowców do wyrobu tkanin, pszenicy i tak dalej. Szyby lśnią w blasku gwiazd, zasłaniając ukryte w środku skarby: małe krzaczki pełne owoców, rzędy ziemniaków z bulwami pod ziemią. - Nie są udostępnione do zwiedzania - zauważam. - Nigdy ich nie widzieliśmy. - Serdeczność skrywa niejedną tajemnicę - odpowiada Johanna, a w jej głosie pobrzmiewa duma. Ciągnąca się przed nami droga jest długa i prosta, miejscami popękana i powybrzuszana. Wzdłuż niej widać sękate drzewa, złamane latarnie, stare linie wysokiego napięcia. Co jakiś czas można też dostrzec kawałek chodnika, spomiędzy którego wyrastają chwasty, lub stos zbutwiałych desek - zawalone domostwo. Im dłużej zastanawiam się nad krajobrazem, który zdaniem każdego patrolu Nieustraszonych był czymś najzupełniej zwyczajnym, tym wyraźniej widzę wokół siebie dawne miasto. Budynki są tu niższe od tych, które zostawiliśmy za sobą, ale równie liczne. Miasto zostało przekształcone w pola przeznaczone pod uprawy Serdeczności, czyli zrównane z ziemią, spalone i zaorane. Zniknęły nawet drogi i pozostała tylko dzika przyroda porastająca gruzy. Wystawiam przez okno rękę, a wiatr owija mi się wokół palców jak pukle włosów. Jak byłem mały, mama udawała, że potrafi nadawać wiatrowi kształt różnych przedmiotów, a potem dawała mi do zabawy, na przykład młotek i gwoździe, miecz czy rolki. Bawiliśmy się w to wieczorami przed domem, przed powrotem Marcusa. Dzięki temu zapominaliśmy o strachu.

Na pace siedzi Caleb, obok niego Christina i Uriah. Ci dwoje siedzą blisko siebie, stykając się ramionami, ale patrzą w przeciwnych kierunkach, bardziej jak nieznajomi niż przyjaciele. Tuż za nami jedzie drugi wóz. Prowadzi Robert, a w środku jadą Cara i Peter. Miała im towarzyszyć Tori. Na tę myśl odczuwam pustkę w środku. Tori przeprowadzała mój test przynależności. Dzięki niej po raz pierwszy pomyślałem, że mógłbym wystąpić z Altruizmu - że muszę to zrobić. Mam poczucie, że jestem jej coś winien, ale zginęła, zanim zdążyłem jej to dać. - No, dotarliśmy - oznajmia Johanna. - Granica terenu patrolowanego przez Nieustraszoność. Sektor Serdeczności nie jest oddzielony od świata zewnętrznego żadnym płotem ani murem, ale pamiętam, że monitorując patrole Nieustraszoności z pokoju kontrolnego, musiałem pilnować, żeby nie zapuszczały się poza ciąg znaków z literą „X”. Patrole były zorganizowane tak, że w samochodach kończyło się paliwo, jeśli pojechały za daleko subtelny system zapewniający i nam, i im bezpieczeństwo oraz, jak już wiem, utrzymujący w tajemnicy sekret Altruizmu. - Czy zdarzyło się kiedykolwiek, że jakiś patrol przekroczył tę granicę? - chce wiedzieć Tris. - Kilka razy - odpowiada Johanna. - Do nas należało rozwiązanie problemu. Tris patrzy na nią dziwnie, a Johanna wzrusza ramionami. - Każda frakcja ma swoje serum - tłumaczy. - Serum Nieustraszoności wywołuje halucynacje, serum Prawości przywołuje prawdę, serum Serdeczności przynosi pokój, serum Erudycji śmierć. - Na te słowa Tris wyraźnie drży, ale Johanna mówi dalej, jakby nic nie zauważyła. - A serum Altruizmu wymazuje pamięć. - Wymazuje pamięć? - Tak było w przypadku Amandy Ritter - przypominam. - Pamiętasz? Mówiła: „O

wielu rzeczach z radością zapomnę”. - Właśnie - potwierdza Johanna. - Serdeczność ma obowiązek podawać serum Altruizmu każdemu, kto przekroczy tę granicę. Ale tylko w takiej ilości, żeby o tym nie pamiętał. Ktoś na pewno nam się wymknął, ale raczej niewielu. Zapada cisza. Nie mogę przestać myśleć o tym, co powiedziała. W pozbawianiu kogoś wspomnień jest coś niewłaściwego, choć wiem, że przez pewien czas było to konieczne, by zapewnić miastu bezpieczeństwo. Czuję to gdzieś głęboko w brzuchu. Odbierając komuś pamięć, nieodwołalnie się go zmienia. Narasta we mnie dziwna panika, bo im bardziej oddalamy się od granicy patroli Nieustraszoności, tym bardziej zbliżamy się do tego, co znajduje się poza jedynym znanym mi światem. Jestem przerażony, podekscytowany i oszołomiony jednocześnie. I odczuwam pewnie jeszcze mnóstwo innych rzeczy. W świetle poranka coś się przed nami wyłania. Łapię Tris za rękę. - Patrz - mówię.

Rozdział 13

Tris W rzeczywistości, która rozciąga się za naszym światem, jest pełno dróg, pogrążonych w ciemności budynków i poprzewracanych słupów wysokiego napięcia. Nie dostrzegam żadnych oznak życia ani żadnego ruchu; nie słyszę żadnego dźwięku poza szelestem wiatru i odgłosem własnych kroków.

To, co mnie otacza, przypomina urwane zdanie: jedna część zawisła niedokończona w powietrzu, a druga jest z nią zupełnie niezwiązana tematycznie. Po naszej stronie zdania ciągnie się otwarty teren, z trawą i drogami. Po drugiej znajdują się dwie betonowe ściany, a między nimi z sześć par torów kolejowych. Ściany połączone są betonowym mostem, a wokół trakcji stoją budynki z drewna, cegły i szkła. Wszystkie okna są ciemne, a wokół rosną drzewa tak dzikie, że ich gałęzie splatają się ze sobą. Znak po prawej pokazuje „90”.

- Co teraz? - pyta Uriah. - Jedziemy wzdłuż torów - mówię, ale tak cicho, że tylko ja to słyszę. Wysiadamy z aut na granicy między naszym a ich światem - kimkolwiek są „oni”. Robert i Johanna żegnają się pospiesznie, zawracają i odjeżdżają z powrotem do miasta. Odprowadzam ich wzrokiem. Nie wyobrażam sobie, jak można dotrzeć tak daleko, a potem zawrócić, ale domyślam się, że mają w mieście trochę spraw do załatwienia. Johanna musi zorganizować bunt Wiernych. Cała reszta, to znaczy ja, Tobias, Caleb, Peter, Christina, Uriah i Cara, rusza wzdłuż torów ze swoim skromnym bagażem. Tory wyglądają zupełnie inaczej niż te w mieście. Są gładkie i lśniące, a zamiast ułożonych w poprzek podkładów znajdują się między nimi tafle szorstkiego metalu. Kawałek dalej pod murem widzę jeden z pociągów, który poruszał się po tych torach. Od góry i z przodu jest obity blachą przypominającą lustro, a po bokach ciągną się przyciemniane okna. Podchodzimy bliżej - w środku rzędy ławek z rdzawoczerwoną tapicerką. Do tych pociągów na pewno nikt nie wskakuje w biegu. Tobias idzie za mną po szynie. Dla zachowania równowagi ręce trzyma wyciągnięte po bokach. Pozostali rozpierzchli się na całej szerokości torowiska: Peter i Caleb są pod jednym murem, Cara pod drugim. Nikt zbyt wiele nie mówi, czasem tylko ktoś zwróci uwagę na coś nowego, na jakiś znak, budynek czy rzecz, która mogłaby pokazywać, jak wyglądał ten świat, gdy był zamieszkany.

Moją uwagę przyciągają już same betonowe mury - pokryte dziwnymi fotografiami osób o skórze tak gładkiej, że prawie przestali wyglądać jak ludzie, zdjęciami kolorowych butelek szamponów, odżywek, witamin czy jakichś nieznanych substancji, opisanych niezrozumiałymi słowami: „wódka”, „Coca-Cola”, „napój energetyzujący”. Kolory, kształty, słowa i obrazy są tak krzykliwe i jest ich tak dużo, że oszałamiają. - Tris. - Tobias kładzie mi rękę na ramieniu, więc się zatrzymuję. Przechyla głowę i dodaje: - Słyszysz? Słyszę kroki i przyciszone głosy reszty grupy. Słyszę swój oddech i oddech Tobiasa. Ale spomiędzy tych odgłosów przebija się cichy pomruk o zmiennym natężeniu. Brzmi jak warkot silnika samochodu. - Stójcie! - krzyczę. Ku mojemu zdziwieniu wszyscy przystają, nawet Peter. Skupiamy się na środku torowiska. Peter wyciąga pistolet; robię to samo - dla większej stabilności trzymam go obiema rękami, przypominając sobie, jak łatwo kiedyś się nim posługiwałam. Cały ten luz teraz zniknął. Coś wyjeżdża zza zakrętu. Czarna ciężarówka, ale dużo większa od tych, które kiedykolwiek widziałam; na tyle duża, żeby pod krytą paką pomieścić kilkanaście osób. Drżę. Ciężarówka podskakuje na torach i hamuje kilka metrów przed nami. Kierowca ma ciemną skórę i długie włosy związane z tyłu głowy w węzeł. - Boże - mamrocze Tobias i mocniej zaciska ręce na pistolecie. Z przedniego siedzenia wysiada jakaś kobieta. Na oko mniej więcej w wieku Johanny. Na twarzy ma pełno piegów, a jej włosy są tak ciemne, że niemal czarne. Zeskakuje na ziemię i unosi obie ręce - pokazuje, że nie jest uzbrojona.

- Witajcie - rzuca i uśmiecha się nerwowo. - Jestem Zoe. A to Amar. - Skinieniem głowy wskazuje kierowcę, który też zdążył wysiąść. - Amar nie żyje - mówi Tobias. - Nieprawda, żyję. Daj spokój, Cztery. Twarz Tobiasa tężeje ze strachu. Wcale mu się nie dziwię. Nie co dzień bliska ci osoba powstaje z martwych. Przed oczami wyświetlają mi się twarze wszystkich, których straciłam. Lynn. Marlene. Willa. Ala.

Mojego ojca. Mamy. A jeśli żyją, tak jak Amar? A jeśli nie oddziela nas kurtyna śmierci, tylko płot z siatki i kawałek ziemi? Choć wiem, że to głupie, nagle mam taką nadzieję. - Pracujemy dla organizacji, która założyła wasze miasto - wyjaśnia Zoe, piorunując Amara wzrokiem. - Dla organizacji, z której wywodziła się Edith Prior. I... - Wyciąga z kieszeni lekko pogniecione zdjęcie. Trzyma je w wyciągniętej ręce i odnajduje w grupie ludzi i rzędzie pistoletów moje oczy. - Powinnaś na to zerknąć, Tris - oznajmia. - Podejdę bliżej i zostawię zdjęcie na ziemi, a potem się wycofam, dobrze? Zna moje imię. Strach ściska mnie za gardło. Skąd zna moje imię? Zresztą nawet nie imię, tylko zdrobnienie, które sobie wybrałam, wstępując do Nieustraszoności. - Dobrze - odpowiadam, ale mam zachrypnięty głos, więc ledwo mnie słychać. Zoe robi kilka kroków naprzód, kładzie fotografię na torach, a potem wraca na poprzednie miejsce. Wychodzę z bezpiecznych szeregów naszej grupki i przykucam, nie

spuszczając Zoe z oczu. Potem cofam się ze zdjęciem. Widać na nim rząd objętych ludzi przed siatkowym ogrodzeniem. Zauważam małą Zoe z jej charakterystycznymi piegami i kilka innych osób, których nie rozpoznaję. Już chcę spytać, po co miałam zobaczyć to zdjęcie, gdy nagle rozpoznaję młodą kobietę o szerokim uśmiechu i jasnych, matowych włosach związanych w kitkę.

To moja mama. Co ona robi w tym towarzystwie? Coś - żal, ból, tęsknota - chwyta mnie za serce. - Musimy sobie naprawdę dużo wyjaśnić - odzywa się Zoe. - Ale to nie najlepsze miejsce. Chcielibyśmy zabrać was do naszej siedziby. Samochodem to tylko kawałek. Nie opuszczając pistoletu, Tobias dotyka wolną ręką mojego nadgarstka i podsuwa sobie fotografię pod oczy.

- To twoja mama? - pyta. - Tam jest mama? - ożywia się Caleb. Przepycha się do przodu, żeby obejrzeć zdjęcie nad moim ramieniem.

- Tak - odpowiadam im obu. - Myślisz, że możemy im zaufać? - pyta cicho Tobias. Ani wygląd, ani głos Zoe nie wskazują na to, żeby miała kłamać. A skoro wiedziała, kim jestem i że nas tu zastanie, to pewnie dlatego, że ma jakiś dostęp do informacji na temat miasta. A to z kolei oznacza, że najprawdopodobniej mówi prawdę i należy do tej samej grupy co Edith Prior. Poza tym jest jeszcze Amar, który nie spuszcza Tobiasa z oczu. - Przyjechaliśmy tu, bo zamierzaliśmy ich znaleźć - stwierdzam. - Komuś musimy zaufać, prawda? Inaczej będziemy tylko włóczyć się po pustkowiach, narażając się na śmierć głodową.

Tobias uwalnia mój nadgarstek i opuszcza pistolet. Robię to samo. Pozostali powoli biorą z nas przykład. Christina jako ostatnia. - Ale bez względu na to, dokąd nas zabieracie, będziemy mogli w dowolnym momencie opuścić to miejsce - zastrzega. - Zgadzacie się? Zoe kładzie sobie rękę na piersi, na wysokości serca. - Macie moje słowo. Dla dobra nas wszystkich liczę na to, że można wierzyć jej słowu.

Rozdział 14

Tobias Stoję na pace ciężarówki i trzymam się konstrukcji podtrzymującej plandekę. Chciałbym, żeby ta nowa rzeczywistość okazała się symulacją, którą mógłbym pokierować, gdybym tylko wiedział, o co w niej chodzi. Ale to nie symulacja i nie wiem, o co chodzi. Amar żyje. „Zaadaptuj się!” brzmiała jedna z jego ulubionych komend podczas mojego nowicjatu. Czasem wykrzykiwał ją tak często, że zaczynała mi się śnić; wyrywała mnie ze snu jak budzik, wymagała ode mnie więcej, niż byłem w stanie dać. Zaadaptuj się. Zaadaptuj się szybciej, zaadaptuj się lepiej, zaadaptuj się do sytuacji, do jakich żaden człowiek nie powinien być zmuszony się adaptować. Takich jak ta, kiedy opuszczasz w pełni zorganizowany świat i przekonujesz się o

istnieniu zupełnie nowego. Albo odkrywasz, że twój zmarły kumpel tak naprawdę żyje i zasiada za kierownicą ciężarówki, którą jedziesz. Tris siedzi za mną na ławeczce ciągnącej się wzdłuż paki. W rękach trzyma pomiętą fotografię. Jej palce zawisły nad twarzą mamy i prawie jej dotykają. Po jednej stronie ma Christinę, po drugiej Caleba. Pewnie pozwoliła mu usiąść obok siebie, żeby mógł zobaczyć zdjęcie; odsuwa się jednak od niego całym ciałem i przyciska do Christiny.

- To wasza mama? - pyta Christina. Tris i Caleb kiwają głowami. - Na tym zdjęciu jest bardzo młoda. I ładna - dodaje Christina. - No jest. To znaczy była. Oczekuję, że Tris będzie smutna, jakby z bólem wspominała nietrwałą urodę matki. Brzmi jednak nerwowo, a jej usta ściągają się w pełnym napięcia oczekiwaniu. Mam nadzieję, że nie łudzi się niepotrzebnie. - Daj mi popatrzeć - prosi Caleb i wyciąga do siostry rękę. Nie spoglądając na niego, Tris w milczeniu podaje mu zdjęcie. Odwracam się do świata, od którego się oddalamy - do miejsca, w którym kończą się tory. Do bezkresnych pól. I do widocznego w oddali Centrum, który majaczy niewyraźnie we mgle spowijającej miasto. Dziwnie patrzeć na nie z tej perspektywy, jakbym wciąż mógł go dotknąć, gdybym tylko sięgnął wystarczająco daleko, choć przecież zdążyliśmy się już dość mocno oddalić. Peter staje obok mnie na brzegu ciężarówki i dla równowagi przytrzymuje się plandeki. Tory kolejowe zakręcają w przeciwną stronę i nie widać już pól. Mury, między

którymi jechaliśmy, stopniowo znikają i robi się bardziej płasko. Wszędzie dokoła widać budynki, niektóre nieduże, jak domy Altruizmu, inne rozłożyste niczym przewrócone na bok wieżowce. Wielkie, bujnie rozrośnięte drzewa wyrastają spoza betonowych obmurowań, które miały utrzymywać je w ryzach. Korzenie wiją się po chodniku. Na krawędzi jednego z dachów siedzą rzędem czarne ptaki: Tris ma takie same na obojczyku. Gdy przejeżdżamy obok nich, podrywają się ze skrzekiem. To naprawdę dziki świat. Nagle czuję, że za dużo tego jak dla mnie i że muszę usiąść na ławce. Chowam twarz w dłoniach i zamykam oczy, aby nie docierały już do mnie żadne nowe informacje. Czuję na plecach silną rękę Tris. Przyciąga mnie do swojego szczupłego ciała. Moje ramiona są jak skamieniałe. - Skup się na chwili obecnej - radzi Cara z drugiego końca ciężarówki. - Na przykład na jeździe samochodem. Będzie ci łatwiej. Próbuję. Myślę o tym, że ławka, na której siedzę, jest twarda, że nawet na płaskiej drodze ciężarówka wpada w wibracje, które odzywają się w moich kościach. Wyczuwam ledwie zauważalne kolebanie w prawo i w lewo, do przodu i w tył, a moje ciało absorbuje każdy podskok podczas przejeżdżania przez tory. Koncentruję się aż do zapadnięcia zmroku i nie czuję ani upływu czasu, ani paniki wywołanej wszystkimi nowościami. Czuję tylko, że się przemieszczamy. - Chyba powinieneś spojrzeć - mówi cicho Tris. Christina i Uriah stoją na moim wcześniejszym miejscu i wychylają głowy za plandekę. Patrzę ponad ich ramionami na to, do czego się zbliżamy. Przed nami ciągnie się wysokie ogrodzenie, choć okolica wydaje się pusta w porównaniu z gęstą zabudową, którą widziałem wcześniej. Płot składa się z czarnych pionowych prętów z wygiętymi na zewnątrz szpikulcami, jakby służyły do nabijania każdego, komu zachciałoby się go sforsować.

Kawałek dalej znajduje się drugi płot, tym razem z siatki, jak ten wokół miasta, z pętlami drutu kolczastego na górze. Od tamtej strony dobiega głośne bzyczenie: druty są pod napięciem. Pomiędzy ogrodzeniami chodzą ludzie z karabinami, które trochę przypominają nasze karabiny do paintballu, ale są dużo groźniejsze, dużo bardziej zabójcze. Na pierwszym płocie wisi tabliczka z napisem: „Agencja Bezpieczeństwa Genetycznego”. Słyszę głos Amara, który mówi coś do uzbrojonych strażników, ale nie wiem co. Brama w pierwszym płocie otwiera się, żeby nas przepuścić, i podobnie w drugim. Za ogrodzeniami natomiast widać... porządek. Niskie budynki oddzielone są od siebie przystrzyżoną trawą i młodymi drzewkami. Drogi pomiędzy zabudowaniami są schludnie utrzymane i oznaczone strzałkami wskazującymi różne kierunki: „Szklarnie” prosto, „Budka strażnicza” w lewo, „Mieszkania służbowe” w prawo, „Siedziba Główna” prosto. Wstaję i wychylam się do połowy przez burtę, żeby obejrzeć kompleks. Budynek Agencji Bezpieczeństwa Genetycznego nie jest wysoki, mimo to ogromny - tak szeroki, że nie widać go w całości; kolos ze szkła, stali i betonu. Za nim wznosi się kilka wysokich wież z wybrzuszeniami na szczytach - nie wiem dlaczego, ale kojarzą mi się z pokojem kontrolnym. Zastanawiam się, czy nie pełnią przypadkiem podobnej funkcji. Poza strażnikami na zewnątrz nie ma zbyt wielu ludzi. Mijamy pojedyncze osoby, które zatrzymują się na nasz widok, ale przejeżdżamy zbyt szybko, żebym mógł zobaczyć ich miny. Nasze auto zatrzymuje się przed podwójnymi drzwiami. Pierwszy wyskakuje Peter. Za nim wysiadają pozostali. Ustawiamy się na chodniku, ramię w ramię, tak ściśnięci, że słychać nasze przyspieszone oddechy. W mieście dzieliły nas frakcje, różnica wieku, doświadczenia, ale tu wszystkie te podziały znikają. Mamy tylko siebie. - No to jesteśmy - mruczy Tris, widząc zbliżających się Zoe i Amara.

No to jesteśmy, powtarzam w myślach. - Witajcie w naszym ośrodku - zaczyna Zoe. - To był kiedyś terminal lotniska O’Hare, jednego z największych portów lotniczych w kraju. Teraz mieści się w nim siedziba główna Agencji Bezpieczeństwa Genetycznego, czyli Agencji, jak nazywamy ją w skrócie. To agencja rządowa Stanów Zjednoczonych. Mam chyba głupią minę. Znam te wszystkie słowa - no może nie jestem tylko pewny, co to „lotnisko” i „stany zjednoczone” - ale całość nie ma sensu. Nie tylko ja czuję się skołowany: Peter pytająco unosi brwi. - Przepraszam - mówi Zoe. - Ciągle zapominam, że naprawdę mało wiecie. - Ale to chyba wasza wina, a nie nasza - słusznie zauważa Peter. - Powinnam ująć to inaczej. - Zoe uśmiecha się łagodnie. - Ciągle zapominam, że przekazaliśmy wam naprawdę mało informacji. Lotnisko to węzeł komunikacyjny wykorzystywany w transporcie powietrznym i...

- W transporcie powietrznym? - powtarza z niedowierzaniem Christina. - Jedną z technologii, której zamknięci w mieście nie musieliśmy znać, był transport powietrzny - tłumaczy Amar. - Bezpieczny, szybki i niezawodny.

- Rany - komentuje Tris. Jest wyraźnie podekscytowana. Ja jednak wyobrażam sobie, że pędzę w powietrzu nad tym kompleksem i robi mi się niedobrze. - W każdym razie wraz z rozpoczęciem eksperymentu lotnisko zostało zamienione w ten właśnie ośrodek, żebyśmy mogli monitorować doświadczenia z bezpiecznej odległości tłumaczy Zoe. - Zaprowadzę was do pomieszczenia kontrolnego na spotkanie z Davidem, dyrektorem Agencji. Zobaczycie wiele niezrozumiałych dla siebie rzeczy, ale może najlepiej wysłuchajcie

najpierw

wstępnych

wyjaśnień,

zanim

zaczniecie

zadawać

pytania.

Zapamiętajcie sobie to, o czym chcielibyście dowiedzieć się czegoś więcej, a my z Amarem chętnie wam później wszystko objaśnimy. Zoe podchodzi do drzwi wejściowych. Otwierają je dwaj uzbrojeni strażnicy, którzy uśmiechają się do niej. Kontrast między przyjaznym powitaniem a karabinami wspartymi o ramiona jest niemal humorystyczny. Karabiny są wielkie i zastanawiam się, jak to jest z nich strzelać, skoro ich morderczą moc można poczuć już przez samo zaciśnięcie palca na cynglu. Kiedy wchodzę do środka, czuję na twarzy chłodny powiew. Zakończone łukowato okna wznoszą się wysoko nad moją głową, wpuszczają do środka blade światło, ale to najładniejszy element tego miejsca - wyłożona kaflami podłoga zmatowiała od brudu i starości, a ściany są szare i gołe. Przed nami widać tłum ludzi i jakieś dziwne urządzenia, nad którymi wisi tabliczka „Kontrola bezpieczeństwa”. Nie kapuję, po co tu tyle zabezpieczeń, skoro chroni ich już podwójne ogrodzenie, w tym jedno pod napięciem, i kilka rzędów strażników. Ale to nie mój świat, więc nie mnie to oceniać. Nie, to zdecydowanie nie mój świat. Tris lekko dotyka mojego ramienia i pokazuje mi coś na końcu długiego korytarza.

- Patrz na to. Po przeciwnej stronie sali, za kontrolą bezpieczeństwa, znajduje się wielki kamienny blok z jakąś szklaną aparaturą zawieszoną powyżej. To z pewnością przykład tego, co tu zobaczymy i czego nie będziemy rozumieć. Nie pojmuję też zachłanności, z jaką Tris pochłania wszystko wzrokiem, jakby nic więcej nie było jej potrzebne do życia. Czasem mi się wydaje, że jesteśmy tacy sami, ale czasem, tak jak teraz, odnoszę wrażenie, że dzieli nas ogromny mur. Christina mówi coś do Tris i obie się uśmiechają. Wszelkie dźwięki docierają do mnie przytłumione i zniekształcone. - Dobrze się czujesz? - pyta mnie Cara.

- Tak - odpowiadam odruchowo. - Wiesz co? Masz pełne prawo panikować w tej chwili - stwierdza. - Nie musisz wiecznie udowadniać swojej niewzruszonej męskości. - Mojej... Że co? Uśmiecha się i dopiero wtedy dociera do mnie, że żartowała. Wszyscy zebrani w punkcie kontroli bezpieczeństwa rozstępują się, robiąc nam przejście. Zoe idzie przodem: - Na terenie ośrodka obowiązuje zakaz posiadania broni - obwieszcza. - Możecie zostawić ją w punkcie kontroli bezpieczeństwa, a potem odebrać przy wyjściu, jeśli zdecydujecie się opuścić budynek. A więc zdeponujcie broń, przejdźcie przez skanery i ruszamy dalej. - Denerwuje mnie ta kobieta - mówi Cara.

- Co? Czemu? - pytam. - Nie potrafi zdystansować się do swojej wiedzy - tłumaczy, wyciągając pistolet. Ciągle mówi coś w taki sposób, jakby to było oczywiste, a nie jest. - Masz rację - zgadzam się bez przekonania. - To wkurzające. Zoe pierwsza wkłada swój pistolet do szarego pojemnika, potem przechodzi przez skaner: konstrukcję wielkości człowieka z przejściem pośrodku, na tyle szerokim, żeby zmieściło się w nim ludzkie ciało. Też wyciągam broń, ciężką, bo w pełni naładowaną, i umieszczam ją w kuwecie, którą podsuwa mi jeden ze strażników. Są w niej wszystkie inne pistolety. Za Zoe przez skaner przechodzą Amar, Peter, Caleb, Cara i Christina. Staję przed ścianami, które za chwilę mnie ścisną, i znów czuję przypływ paniki: mrowienie w dłoniach i

ucisk w piersi. Skaner przypomina mi drewnianą skrzynię z mojego krajobrazu strachu, która mnie więzi i miażdży mi kości. Nie pozwolę sobie na atak paniki w tym miejscu. Zmuszam się, żeby przejść przez urządzenie, i zatrzymuję się na chwilę w środku, tak jak pozostali. Słyszę, że w ściankach coś się przesuwa, po czym rozlega się wysoki sygnał dźwiękowy. Wzdrygam się, a strażnik ruchem dłoni każe mi iść dalej. Teraz mógłbym uciec. Wychodzę niepewnym krokiem na otwartą przestrzeń. Cara patrzy na mnie znacząco, ale niczego nie komentuje. Tris też przechodzi przez skaner i bierze mnie za rękę, ale prawie tego nie zauważam. Przypominam sobie, jak przechodziłem z nią przez mój krajobraz strachu; nasze ciała ściśnięte razem w drewnianej skrzyni, moja dłoń przy jej piersi, bicie jej serca. To mi pomaga wrócić do rzeczywistości. Uriah poddaje się skanowaniu jako ostatni i Zoe kiwa na nas, żebyśmy szli za nią. Za punktem kontrolnym ośrodek nie jest już taki obskurny. Wykafelkowane podłogi są tu wypolerowane na błysk. Wszędzie ciągną się okna. Wzdłuż długiego korytarza widać rzędy stołów laboratoryjnych i komputerów, co kojarzy mi się z kwaterą Erudycji, tyle że tu jest dużo jaśniej i chyba wszystko jest jawne. Zoe skręca w trochę ciemniejszy korytarz po prawej. Mijamy różnych ludzi zatrzymują się, żeby na nas popatrzeć. Czuję na sobie ich spojrzenia jak wiązki ciepła, od których robi mi się gorąco w twarz i w szyję. Maszerujemy długo, w głąb ośrodka. Nagle Zoe zatrzymuje się i odwraca do nas. Za jej plecami widać duży krąg ciemnych ekranów, skupionych jak ćmy wokół płomienia. Wewnątrz kręgu, przy niskich biurkach, siedzą ludzie i piszą coś z zapałem na

monitorach, tym razem skierowanych na zewnątrz. To pomieszczenie kontrolne, ale wszystko jest tu ogólnodostępne. Poza tym nie bardzo wiem, co oni tu obserwują, skoro na ekranach nic nie widać. Wokół monitorów skierowanych do wewnątrz ustawiono krzesła, ławy i stoły, jakby ludzie zbierali się tu i oglądali coś dla przyjemności. Kilka kroków przed pomieszczeniem kontrolnym stoi uśmiechnięty starszy mężczyzna w takim samym granatowym kombinezonie, jakie noszą pozostali. Widząc nas, szeroko rozkłada ręce na powitanie. Domyślam się, że to David. - Czekaliśmy na to od samego początku - mówi.

Rozdział 15

Tris Wyciągam z kieszeni zdjęcie. Jest na nim stojący przede mną mężczyzna - David. Na fotografii ma trochę mniej zmarszczek i trochę mniej w pasie. Zasłaniam twarz mamy opuszką palca. Jeśli żywiłam jeszcze jakąkolwiek nadzieję, to właśnie zgasła. Gdyby mama, tata lub moi przyjaciele żyli, czekaliby na nas przy wejściu. Powinnam się domyślić, że bez względu na to, co przydarzyło się Amarowi, to nie mogła być reguła. - Mam na imię David. Zoe pewnie już wam powiedziała, że jestem dyrektorem Agencji Bezpieczeństwa Genetycznego. Postaram się wam wszystko jak najlepiej wyjaśnić zaczyna. - Przede wszystkim musicie wiedzieć, że informacja, którą przekazała wam Edith Prior, jest tylko po części prawdziwa. Wypowiadając nazwisko „Prior”, patrzy na mnie. Napięcie związane z oczekiwaniem sprawia, że zaczynam drżeć: od kiedy zobaczyłam to nagranie, bardzo chciałam uzyskać

odpowiedzi na pewne pytania i właśnie ma się to stać. - Przekazała wam tylko tyle wiadomości, ile potrzebowaliście do realizacji założeń naszego eksperymentu - tłumaczy David. - Niejednokrotnie oznaczało to uproszczenia, przemilczenia, a nawet zwykłe kłamstwa. Ale skoro tu jesteście, nie ma już potrzeby czegokolwiek zatajać. - Ciągle mówicie o „eksperymencie” - zauważa Tobias. - O jaki eksperyment chodzi? - No tak, zamierzałem do tego dojść. - David odwraca się do Amara. - Od czego zaczęli, gdy wyjaśniali to tobie? - Nie ma znaczenia, od czego zaczniesz. To i tak niczego nie ułatwi - stwierdza Amar, skubiąc skórki wokół paznokci. David zastanawia się przez chwilę nad jego słowami, po czym odchrząkuje. - Dawno temu rząd Stanów Zjednoczonych... - Stanów zjednoczonych? - pyta Uriah. - To taki kraj - podsuwa Amar. - Duży. Ma ściśle określone granice i własnych przywódców. Znajdujemy się obecnie na jego terytorium. O tym możemy pomówić później. Kontynuuj. David wciska kciuk w dłoń i masuje sobie jej wnętrze, wyraźnie wybity z rytmu.

Zaczyna jeszcze raz: - Kilkaset lat temu rząd tego kraju zainteresował się możliwością narzucenia obywatelom pewnych pożądanych zachowań. Badania wskazywały na to, że skłonność do agresji jest częściowo zależna od genów; najpierw odkryto tak zwany „gen mordercy”, ale było też kilka innych, warunkujących predyspozycje do tchórzostwa, nieuczciwości, niskiego ilorazu inteligencji: słowem wszystkich tych cech, które prowadzą do rozpadu społeczeństwa.

Uczono nas, że frakcje powstały po to, by rozwiązać pewien problem - naszej niedoskonałej natury. Najwyraźniej ludzie, o których mówi David, kimkolwiek byli, też wierzyli, że taki problem istnieje. Niewiele wiem na temat genetyki - po swojej twarzy i twarzach moich przyjaciół widzę tylko, że dzieci dziedziczą co nieco po swoich rodzicach. Nie wyobrażam sobie, jak można wyizolować gen odpowiedzialny za mordercze skłonności, tchórzostwo czy nieuczciwość. Mam wrażenie, że to zbyt niejasne pojęcia, by dało się je konkretnie umiejscowić w ludzkim ciele. Ale nie jestem naukowcem. - Oczywiście osobowość człowieka zależy od wielu czynników, między innymi od wychowania i doświadczeń życiowych - ciągnie David. - Ale mimo że w tamtym okresie w kraju od niemal stu lat panował pokój i dobrobyt, nasi przodkowie uznali, że dobrze byłoby zminimalizować liczbę niepożądanych cech w populacji. Słowem: dobrze je skorygować i w ten sposób zredukować ryzyko ich wystąpienia. Skorygować je, czyli udoskonalić człowieka. I tak oto narodził się eksperyment bazujący na inżynierii genetycznej. Jakakolwiek modyfikacja genów ujawnia się dopiero po kilku pokoleniach. Kierując się pochodzeniem lub zachowaniem, z ogółu populacji wytypowano więc pewną liczbę osób, którym powiedziano, że mają możliwość przekazać przyszłym pokoleniom wspaniały dar: modyfikację genetyczną, która sprawi, że ich potomkowie będą odrobinę lepsi. Patrzę na naszą grupkę. Peter ściąga z pogardą usta, Caleb marszczy czoło, Cara stoi z rozdziawioną buzią, jakby zamierzała wyssać odpowiedzi z powietrza, bo tak bardzo ich pragnie, Christina sceptycznie unosi brew, a Tobias wbija wzrok w ziemię. Odnoszę wrażenie, że nie dowiedziałam się niczego nowego, że to ta sama filozofia, która dała początek frakcjom: zamiast dzielić się na grupy w zależności od posiadanych cech, ludzie po prostu zaczęli modyfikować geny. Potrafię to zrozumieć. W pewnym sensie nawet się z tym zgadzam. Ale rozumiem, jaki to ma związek z nami, tu i teraz. - Kiedy jednak modyfikacje genetyczne zaczęły działać, okazało się, że konsekwencje wprowadzonych zmian są opłakane. Bo geny nie uległy korekcji, tylko uszkodzeniu - ciągnie David. - I jeśli odbiera się komuś strach, niski iloraz inteligencji czy nieuczciwość... to

odbiera się jednocześnie współczucie. Jeśli odbiera się agresję, to odbiera się motywację i asertywność. Jestem pewny, że dobrze wiecie, o czym mówię. Odhaczam w myślach każdą wymienioną przez niego cechę: strach, niski iloraz inteligencji, nieuczciwość, agresja, egoizm. David mówi o frakcjach. I ma rację, gdy twierdzi, że zyskując jakąś zaletę, każda frakcja coś traci: Nieustraszoność jest odważna, ale okrutna; Erudycja inteligentna, ale próżna; Serdeczność nastawiona pokojowo, ale bierna; Prawość szczera, ale nietaktowna, Altruizm bezinteresowny, ale konserwatywny. - Człowiek nigdy nie był doskonały, ale na skutek zmian genetycznych stał się jeszcze gorszy. Dało się to zaobserwować podczas tak zwanej wojny przeciwko czystości. Wojny domowej rozpętanej przez ludzi z defektem genetycznym przeciwko rządowi i wszystkim z czystymi genami. Wojna przeciwko czystości doprowadziła w Ameryce do zniszczeń na niespotykaną dotąd skalę, zredukowała liczbę ludności tego kraju o blisko połowę. - Wizualizacja gotowa - powiadamia jeden z pracowników pomieszczenia kontrolnego. Na monitorze nad głową Davida wyświetla się mapa. Ma dziwny kształt, więc nie bardzo wiem, co przedstawia, ale pokrywają ją skupiska różowych, czerwonych i bordowych światełek. - To nasz kraj przed konfliktem - wyjaśnia David. - A to po konflikcie... Światełka zaczynają gasnąć, ich skupiska kurczą się jak wysychające w słońcu kałuże. Nagle dociera do mnie, że czerwone punkciki to ludzie - ludzie znikają, światełka gasną. Wpatruję się w ekran, niezdolna pojąć tak niewyobrażalnej straty.

David opowiada dalej: - Gdy wojna wreszcie dobiegła końca, ludzie zaczęli domagać się trwałego rozwiązania problemu. W tym właśnie celu powołano do życia Agencję Bezpieczeństwa Genetycznego. Uzbrojeni w całą wiedzę naukową, jaką dysponował rząd, nasi poprzednicy zaprojektowali eksperymenty, które miały przywrócić ludzkość do stanu genetycznej

czystości. Ludziom o uszkodzonym genotypie kazano zgłaszać się do Agencji na modyfikację genów. Następnie Agencja umieszczała ich bezterminowo w bezpiecznych warunkach i zapewniała podstawowe wersje serum, które ułatwiałyby sprawowanie kontroli nad swoją społecznością. Mieli odczekać odpowiednio długo, kilka pokoleń, aż narodzą się genetycznie zdrowi ludzie. Lub też, jak ich nazywacie: Niezgodni. Od kiedy Tori użyła w stosunku do mnie tego określenia - Niezgodna - chciałam wiedzieć, co ono oznacza. I właśnie otrzymałam odpowiedź: „Niezgodność” oznacza, że moje geny są naprawione. Czyste. Zdrowe. Powinno mi ulżyć, bo w końcu poznałam prawdę. Ale gdzieś z tyłu głowy nie daje mi spokoju myśl, że coś tu nie gra. Myślałam, że Niezgodność wyjaśnia w pełni, kim jestem i kim mogłabym być. Może się myliłam. W miarę jak wszystkie te rewelacje zaczynają do mnie docierać na poziomie głowy i serca, w miarę jak David odsłania kolejne kłamstwa i tajemnice, zaczyna brakować mi tchu. Kładę sobie rękę na piersi, chcę poczuć bicie swojego serca, żeby trochę się uspokoić. - Wasze miasto jest jednym z takich eksperymentów i to zdecydowanie najbardziej udanym dzięki komponentowi modyfikacji zachowania. Mam na myśli frakcje. - David uśmiecha się do nas, jakby to powinno napawać nas dumą, ale mnie nie napawa. Ktoś nas stworzył, zadecydował o kształcie naszego świata, powiedział nam, w co wierzyć. Jeśli to oni nam powiedzieli, w co wierzyć, jeśli nie doszliśmy do tego sami, to czy nadal jest to prawdą? Przyciskam mocniej rękę do piersi. Spokojnie. - Za pomocą frakcji nasi poprzednicy usiłowali wprowadzić do eksperymentu element „wychowania”. Przekonali się, że sama korekcja genów nie wystarczy do zmiany zachowania. Wykazano, że najskuteczniejszym sposobem na rozwiązanie problemów behawioralnych wywołanych uszkodzeniami genetycznymi jest połączenie nowego porządku społecznego i modyfikacji genetycznej. - Na widok naszych min uśmiech znika mu z twarzy. Nie wiem, czego się spodziewał: że też się uśmiechniemy? Podejmuje opowieść: - Frakcje zastosowano później w większości eksperymentów, z czego trzy są ciągle w toku. Staraliśmy się was chronić, obserwować i uczyć się od was.

Cara gładzi się po głowie, jakby sprawdzała, czy nie odstają jej nigdzie włosy. Kiedy nie znajduje żadnych luźnych kosmyków, mówi: - Kiedy więc Edith Prior powiedziała, że powinniśmy odkryć przyczynę Niezgodności i opuścić miasto, żeby wam pomóc, to... - „Niezgodni”... taką nazwę postanowiliśmy nadać wszystkim, którzy osiągnęli pożądany poziom uzdrowienia genetycznego - tłumaczy David. - Chcieliśmy mieć pewność, że przywódcy w waszym mieście będą ich cenić. Nie spodziewaliśmy się, że liderka Erudycji zacznie ich prześladować ani że Altruizm wyjawi jej, kim są. I wbrew temu, co twierdziła Edith Prior, nigdy nam nie zależało, żebyście wysyłali do nas armię Niezgodnych. Bo wcale nie potrzebujemy waszej pomocy. Chcemy tylko, aby naprawione geny przetrwały i zostały przekazane następnym pokoleniom. - To znaczy, że jeśli ktoś nie jest Niezgodny, to jest chory? - pyta Caleb. Głos mu drży. Nigdy nie przypuszczałabym, że coś takiego może doprowadzić go na skraj łez, ale doprowadziło. Spokojnie, powtarzam znów sobie i robię kolejny głęboki, powolny wdech. - Pod względem genetycznym, tak - odpowiada David. - Z zaskoczeniem odkryliśmy jednak, że w waszym mieście komponent modyfikacji zachowania był bardzo skuteczny: do niedawna zaradzał w dużej mierze problemom behawioralnym utrudniającym modyfikację genetyczną. Po zachowaniu człowieka nie dało się rozpoznać, czy geny danej osoby są uszkodzone, czy zdrowe. - Jestem inteligentny - odzywa się Caleb. - Ale według ciebie przez to, że moi przodkowie zostali zmodyfikowani tak, by byli inteligentni, to mnie, ich potomka, nie stać na współczucie? Chcesz powiedzieć, że uszkodzone geny ograniczają mnie i każdą inną osobę z defektem genetycznym? W przeciwieństwie do Niezgodnych? - No cóż... - David wzrusza ramionami. - Sam pomyśl.

Po raz pierwszy od wielu dni Caleb patrzy na mnie, a ja nie odwracam wzroku. Czy to powód jego zdrady? Uszkodzone geny? Bo są jak choroba, której nie da się wyleczyć ani nie można nad nią zapanować? Coś tu nie gra. - Geny to nie wszystko - wtrąca się Amar. - Ludzie, nawet z defektem genetycznym, dokonują pewnych wyborów. I tak naprawdę to się liczy. Myślę o swoim ojcu, urodzonym w Erudycji, który nie był Niezgodny; odznaczał się mądrością, ale wybrał Altruizm, poświęcił życie na walkę z własną naturą i ostatecznie wygrał. Tak samo jak ja prowadził wojnę sam ze sobą. Ten wewnętrzny konflikt nie wydaje się skutkiem uszkodzenia genetycznego - wydaje się zupełnie czysto ludzki. Patrzę na Tobiasa. Jest tak wycieńczony, tak przygarbiony, że wygląda, jakby miał się zaraz przewrócić. Jego reakcja nie jest zresztą odosobniona: Christina, Peter, Uriah i Caleb wszyscy są oszołomieni. Cara trzyma między palcami brzeg koszuli i marszcząc brwi, gładzi materiał kciukiem. - Dowiedzieliście się sporo nowych rzeczy - stwierdza David. To duże niedopowiedzenie. Stojąca obok mnie Christina prycha. - Poza tym od wczoraj jesteście na nogach - dodaje David, jakby tego nie słyszał. Pokażę wam, gdzie możecie odpocząć i coś zjeść. - Zaraz - przerywam. Myślę o zdjęciu, które dostałam, i o tym, że Zoe od początku wiedziała, jak się nazywam. Myślę o tym, co powiedział David o obserwowaniu nas i uczeniu się od nas. Myślę o ciągnących się przede mną rzędach pustych ekranów. - Mówiłeś, że nas obserwowaliście. W jaki sposób? Zoe zaciska usta. David kiwa na jednego z pracowników za biurkiem. Wszystkie

monitory zapalają się jednocześnie; każdy pokazuje ujęcie z innej kamery. Na ekranie stojącym najbliżej mnie widzę kwaterę Nieustraszoności. Halę Bezsercową. Park Millennium. Budynek Hancocka. Centrum. - Wiedzieliście, że Nieustraszeni monitorują miasto za pomocą kamer - mówi David. No więc my też mamy do nich dostęp. Cały czas śledzili każdy nasz krok. Zastanawiam się, czy chcę tu zostać. David gdzieś nas prowadzi. Po drodze mijamy strefę kontroli bezpieczeństwa. Zastanawiam się, czy nie odebrać broni i nie zmyć się z miejsca, z którego od lat byłam stale obserwowana. Od małego. Widzieli wszystko. Moje pierwsze kroki, pierwsze słowa, pierwszy dzień szkoły, pierwszy pocałunek. Patrzyli, jak zaatakował mnie Peter. Jak zastosowano symulację wobec mojej frakcji i zamieniono ją w armię. Jak umierali moi rodzice.

Na co jeszcze patrzyli? Przed odejściem powstrzymuje mnie tylko zdjęcie. Nie mogę zostawić tych ludzi, póki nie dowiem się, skąd znają moją matkę. David wkracza do części budynku z wykładziną na podłodze i mnóstwem roślin doniczkowych. Stara, pożółkła tapeta odkleja się w rogach od ścian. Wchodzimy do dużego pomieszczenia z wysokim sufitem i drewnianą posadzką. Lampy rzucają pomarańczowożółtą poświatę. W dwóch równych rzędach stoją tu łóżka polowe, a obok nich skrzynie na rzeczy. Po przeciwnej stronie sali są duże okna z eleganckimi zasłonami. Podchodzę bliżej i widzę, że materiał jest poprzecierany i postrzępiony na brzegach. David wyjaśnia, że ta część ośrodka pełniła kiedyś funkcję hotelu, połączonego z lotniskiem tunelem, a sala, w której się znajdujemy, była salą balową. Te słowa znów nic nam nie mówią, ale David chyba tego nie dostrzega.

- Oczywiście zamieszkacie tu tylko tymczasowo. Gdy zdecydujecie już, co dalej, umieścimy was gdzie indziej, na terenie ośrodka lub poza nim. Zoe dopilnuje, żeby niczego wam nie brakowało. Wpadnę jutro sprawdzić, jak sobie radzicie. Patrzę na Tobiasa, który chodzi w tę i we w tę przed oknami. I obgryza paznokcie. Jakoś nigdy nie zauważyłam, że to robi. Może dotąd nie denerwował się aż tak bardzo. Mogłabym zostać i spróbować go uspokoić, ale mam pytania na temat mamy i nie chcę dłużej zwlekać. Kto jak kto, ale Tobias na pewno zrozumie. Wychodzę za Davidem na korytarz. Opiera się o ścianę i drapie po karku. - Dzień dobry - zaczynam. - Jestem Tris. Wydaje mi się, że znałeś moją matkę. Wzdryga się lekko, ale zaraz potem się uśmiecha. Krzyżuję przed sobą ramiona. Czuję się tak samo jak wtedy, gdy podczas nowicjatu w Nieustraszoności Peter z czystej złośliwości zerwał ze mnie ręcznik: obnażona, zawstydzona, wściekła. Może to nie fair wylewać wszelkie żale na Davida, ale co ja poradzę. W końcu to on kieruje tym ośrodkiem - Agencją. - Zgadza się - odpowiada. - Poznaję cię. Skąd mnie zna? Widział mnie dzięki kamerom śledzącym każdy mój ruch? Obejmuję się mocniej rękoma. - Okej. - Odczekuję chwilę. - Chcę poznać prawdę o swojej matce. Zoe dała mi zdjęcie, na którym stoicie obok siebie, więc uznałam, że zdołasz mi pomóc. - No tak. Mogę na nie zerknąć? Wyciągam fotografię z kieszeni i mu podaję. Wygładza ją palcami i przygląda się jej z dziwną miną, jakby pieścił ją wzrokiem. Przestępuję z nogi na nogę; odnoszę wrażenie, jakbym zakłócała jego prywatność. - Odwiedziła nas kiedyś - zaczyna. - Zanim poświęciła się macierzyństwu. Wtedy

zrobiliśmy to zdjęcie. - Odwiedziła? To znaczy, że dla was pracowała? - Tak - odpowiada David po prostu, jak gdyby to jedno słowo nie wywracało mojego świata do góry nogami. - Stąd pochodziła. W eksperymencie pojawił się pewien problem, który miała rozwiązać. Po to wysłaliśmy ją do miasta. Była wtedy jeszcze młoda. - Czyli wiedziała... - zaczynam i głos mi drży, choć nie rozumiem dlaczego. Wiedziała o Agencji i o tym, co znajduje się za miastem. David jest wyraźnie skołowany. Marszczy swoje krzaczaste brwi.

- Naturalnie. Drżenie przenosi się na moje ręce i dłonie, a niedługo potem trzęsę się już cała, jakbym walczyła z połkniętą trucizną, a jest nią świadomość istnienia tego miejsca, sekretów i kłamstw, na których opierałam swoje życie. - Wiedziała, że nas obserwujecie... widzieliście, jak umiera, jak ginie mój ojciec i że wszyscy zaczynają się zabijać! I co? Wysłaliście kogoś, żeby jej pomógł, żeby pomógł mnie? Nie! Nie, wy robiliście tylko notatki!

- Tris... Wyciąga do mnie rękę, ale ją odtrącam. - Nie nazywaj mnie tak. Nie powinieneś nawet znać tego imienia. Nic nie powinieneś o nas wiedzieć! Roztrzęsiona wracam do pokoju. Wszyscy wybrali już sobie łóżka i pochowali rzeczy. Jesteśmy tu sami, bez żadnych ludzi z zewnątrz. Opieram się o ścianę przy drzwiach i wycieram spocone dłonie o spodnie.

Chyba nikomu nie jest łatwo. Peter leży odwrócony do ściany, Uriah i Christina rozmawiają przyciszonymi głosami, Caleb masuje sobie skronie, Tobias nadal chodzi nerwowo i obgryza paznokcie, a Cara siedzi sama, przesuwając dłoń wzdłuż twarzy. Po raz pierwszy odkąd się znamy, wygląda na zdenerwowaną; zniknął pancerz Erudycji, za którym się chowała.

Siadam naprzeciwko niej. - Nie wyglądasz najlepiej. Jej włosy, zwykle gładkie i zebrane w idealny kok, są potargane. Rzuca mi wściekłe spojrzenie. - To miłe z twojej strony. - Przepraszam. Nie tak to miało zabrzmieć. - Wiem - wzdycha. - Przecież jestem... Erudytką. Uśmiecham się lekko. - No tak, oczywiście. - Nie. - Kręci głową. - Jestem tylko tym. Tylko Erudytką. A teraz mówią mi, że to skutek wady genetycznej... i?e frakcje to że frakcje to jedynie rodzaj więzienia umysłu, dzięki któremu mamy pozostać pod kontrolą. Tak jak mówili Evelyn Johnson i bezfrakcyjni. Milknie na chwilę. - Po co w takim razie tworzyliśmy Wiernych? Po co tu w ogóle przyjeżdżaliśmy? Nie zdawałam sobie sprawy, jak bardzo Cara przywiązała się już do tożsamości Wiernej, lojalnej wobec systemu opartego na frakcjach, lojalnej wobec założycieli miasta. Dla mnie to była wyłącznie tymczasowa tożsamość, przydatna, bo pomagała wydostać się za ogrodzenie. Dla Cary najwyraźniej znaczyła dużo więcej.

- Dobrze, że tu przyjechaliśmy - stwierdzam. - Poznaliśmy prawdę. To się dla ciebie nie liczy? - Jasne, że się liczy - odpowiada cicho. - Ale oznacza też, że muszę znaleźć dla siebie nową definicję. Tuż po śmierci mamy chwyciłam się swojej Niezgodności jak tonący brzytwy. W czasie, gdy walił mi się cały świat, to słowo miało mi powiedzieć, kim jestem. Ale teraz zastanawiam się, czy jeszcze go potrzebuję, czy w ogóle takie słowa klucze są nam potrzebne: „Nieustraszony”, „Erudyta”, „Niezgodny”, „Wierny”. Może moglibyśmy być zwyczajnie przyjaciółmi, ukochanymi, rodzeństwem - może powinny nas raczej definiować dokonywane przez nas wybory, łącząca nas miłość i okazywana sobie lojalność? - Lepiej zobacz co z nim - Cara kiwa głową w kierunku Tobiasa. - Racja - przyznaję. Idę na koniec sali i staję pod oknem. Widać stąd część kompleksu, czyli jeszcze więcej szkła, stali, chodników, trawników i płotów. Tobias zauważa mnie, przerywa swoją marszrutę i podchodzi do mnie. - W porządku? - pytam. - Tak. - Przysiada na parapecie, żeby znaleźć się na wysokości mojego wzroku. - A właściwie nie. Nie do końca. Teraz mi się wydaje, że to bez sensu. To znaczy frakcje. Masuje się po karku, a ja zastanawiam się, czy myśli przy tym o swoich tatuażach na plecach. - Zaangażowaliśmy się w to całym sercem - podejmuje. - Wszyscy. Nawet jeśli nieświadomie. - I właśnie nad tym tak rozmyślasz? - Unoszę brwi. - Tobias, oni nas obserwowali.

Widzieli wszystko, co się zdarzyło, wszystko, co robiliśmy. Nie wtrącali się, zwyczajnie naruszali naszą prywatność. I to ciągle.

Teraz masuje sobie skronie. - Racja. Ale nie to mnie męczy. - Chyba widzi w moich oczach niedowierzanie, bo kręci głową. - Tris, ja przecież pracowałem w pomieszczeniu kontrolnym Nieustraszoności. Kamery były wszędzie, działały bez przerwy. Podczas inicjacji próbowałem dać ci znać, że jesteś obserwowana, pamiętasz? Przypominam sobie jego wzrok skierowany w stronę sufitu, w róg. Jego przekazywane szeptem, zawoalowane ostrzeżenia. Nie zdawałam sobie sprawy, że ostrzegał mnie przed kamerami; nigdy wcześniej nie przyszło mi to do głowy. - Kiedyś mi to przeszkadzało - wyjaśnia. - Ale już dawno przestało. Zawsze uważaliśmy, że musimy radzić sobie sami, i okazuje się, że mieliśmy rację. Zostawili nas. Takie są fakty. - Ja chyba nie przyjmuję tego do wiadomości - stwierdzam. - Jeśli ktoś ma kłopoty, trzeba mu pomóc. Bez względu na to, czy chodzi o eksperyment, czy nie. I... O Boże! - Nagle czuję się zażenowana. - Przecież oni widzieli wszystko... Tobias uśmiecha się do mnie leciutko.

- No co? - prycham. - A nic, pomyślałem sobie tylko o paru rzeczach, którym się przyglądali. - Obejmuje mnie w talii. Rzucam mu wściekłe spojrzenie, ale nie potrafię się gniewać, gdy tak się do mnie uśmiecha. Przecież to jasne, że stara się poprawić mi humor. Odpowiadam mu słabym uśmiechem. Przysiadam obok niego na parapecie i wsuwam sobie dłonie pod uda. - W zasadzie to, że Agencja wymyśliła frakcje, niewiele się różni od tego, w co sami

wierzyliśmy: dawno temu ktoś stwierdził, że system frakcyjny to najlepszy sposób na życie. Czy też na to, żeby wydobyć z ludzi to, co najlepsze. Tobias początkowo nic nie odpowiada, tylko zagryza wargę od środka i wbija wzrok w nasze stopy, ustawione obok siebie na podłodze. Ja zaledwie muskam palcami ziemię, bo nie całkiem do niej dosięgam. - Właściwie to słuszna uwaga - stwierdza. - Ale nazbierało się tyle kłamstw, że trudno ocenić, co jest prawdą, co jest rzeczywistością, co jest ważne. Biorę go za rękę i splatamy nasze palce. Tobias opiera się czołem o moje czoło. Odruchowo myślę: Dzięki Ci, Panie Boże, i nagle do mnie dociera, co tak martwi Tobiasa. A jeśli bóg moich rodziców, cały ich system wierzeń, został wymyślony przez bandę naukowców tylko po to, by mogli sprawować nad nami kontrolę? Zresztą nie tylko bóg, ale w ogóle wszelkie nasze przekonania na temat dobra i zła, na temat bezinteresowności? Czy to wszystko musi się zmienić, bo już wiemy, jak został skonstruowany nasz świat? Nie mam pojęcia. Ta myśl budzi mój niepokój. Całuję więc Tobiasa - powoli, żeby poczuć ciepło jego ust, ich delikatny nacisk i jego oddech, gdy odsuwamy się od siebie. - Jak my to robimy - zaczynam - że zawsze znajdujemy się w otoczeniu ludzi?

Tobias wzrusza ramionami. - Może jesteśmy głupi? Wybucham śmiechem i to śmiech, a nie światło, pozwala mi pozbyć się ciemności, która zaczęła zasnuwać moje wnętrze; przypomina mi, że przecież żyję, choć przebywam w dziwnym miejscu, gdzie rozpada się wszystko, co do tej pory znałam. Ale pewne rzeczy nadal wiem: że nie jestem sama, że mam przyjaciół, że jestem zakochana. Wiem, skąd pochodzę. Wiem, że nie chcę umrzeć, a w moim przypadku to naprawdę coś: znacznie więcej, niż

mogłabym powiedzieć jeszcze kilka tygodni temu. Tej nocy zsuwamy bliżej prycze i przed zaśnięciem patrzymy sobie w oczy. Tobias w końcu zasypia, ale nasze palce pozostają splecione między łóżkami. Uśmiecham się delikatnie i też pozwalam sobie na sen.

Rozdział 16

Tobias Zasypiamy, choć nie zapadł jeszcze wieczór, ale budzę się kilka godzin później, o północy, bo głowa tak mi pracuje, kłębi się w niej tyle myśli, pytań i wątpliwości, że nie mogę spać. Tris puściła wcześniej moją rękę i jej palce muskają teraz podłogę. A ona sama leży bezładnie na materacu, włosy opadają jej na oczy. Wsuwam stopy w buty i wychodzę na korytarz. Sznurówki klapią o wykładzinę. Tak bardzo przyzwyczaiłem się do siedziby Nieustraszoności, że dziwi mnie skrzypienie drewnianej posadzki: przywykłem do szurania i dudnienia kamienia, do huku i pulsowania wody w jaskini. Po pierwszym tygodniu mojego nowicjatu Amar - zaniepokojony faktem, że coraz bardziej się alienuję i popadam w coraz większą obsesję - zaproponował, żebym dołączył do kilku starszych Nieustraszonych i zagrał w wyzwania. W ramach mojego wyzwania poszliśmy do Jamy zrobić mi pierwszy tatuaż: pierś pokryły mi płomienie Nieustraszoności. Ból był potworny. Każda sekunda dawała rozkosz. Docieram do końca korytarza i wchodzę do pachnącego wilgotną ziemią atrium. Rośliny i drzewa zanurzone są w wodzie jak w szklarniach Serdeczności. Na środku sali znajduje się drzewo w olbrzymim zbiorniku z wodą, zawieszonym tak wysoko, że z dołu

widać plątaninę korzeni - dziwnie przypominają układ nerwowy człowieka. - Nie jesteś już taki czujny jak kiedyś - odzywa się Amar za moimi plecami. - Szedłem za tobą od hotelu. - Czego chcesz? - Stukam w zbiornik, a na wodzie tworzą się zmarszczki. - Uznałem, że może chciałbyś się dowiedzieć, dlaczego nie jestem martwy odpowiada. - Zastanawiałem się nad tym. Nie pozwolili nam zobaczyć twojego ciała. Nietrudno upozorować śmierć, jeśli nie pokazuje się zwłok. - Wygląda na to, że sam sobie wszystko wyjaśniłeś. - Składa dłonie. - W takim razie pójdę już, skoro cię to nie interesuje... Krzyżuję ramiona na piersi. Amar przeczesuje ręką swoje czarne włosy i zbiera je gumką. - Upozorowali moją śmierć, bo byłem Niezgodny, a Jeanine zaczęła swoją nagonkę. Agencja starała się ocalić jak najwięcej ludzi, ale to nie było łatwe, bo Jeanine zawsze wyprzedzała ją o krok. - Przeżył ktoś jeszcze? - Kilka osób. - Ktoś o nazwisku Prior? - Nie - zaprzecza Amar. - Natalie Prior niestety naprawdę nie żyje. To dzięki niej wydostałem się z miasta. Pomogła też jeszcze jednemu facetowi... George’owi Wu. Znasz go? Jest na patrolu, bo inaczej też przyszedłby z tobą pogadać. Jego siostra została w mieście.

Na dźwięk tego nazwiska coś ściska mnie w żołądku. - O Boże - jęczę i opieram się o zbiornik.

- Co? Znasz go? Kręcę głową. Trudno mi to sobie wyobrazić. Śmierć Tori dzieli od naszego przyjazdu tutaj zaledwie kilka godzin. W zwykły dzień przez kilka godzin czasami nic się nie dzieje. Człowiek tylko zerka ciągle na zegarek, a czas dłuży się niemiłosiernie. Ale wczoraj parę godzin wzniosło między Tori a jej bratem nieprzekraczalną barierę. - Jego siostrą jest Tori - wyjaśniam. - Próbowała uciec z nami. - Próbowała - powtarza Amar. - Aha. Rany. To... Obaj milczymy przez chwilę. George już nigdy nie spotka się z siostrą, ona natomiast zginęła w przekonaniu, że Jeanine zamordowała jej brata. W takiej chwili nie da się nic powiedzieć - a przynajmniej nic sensownego. Moje oczy przyzwyczaiły się już do światła i widzę, że rosnące tu okazy zostały wybrane ze względów estetycznych, a nie praktycznych - dostrzegam różne kwiaty, bluszcz i kępy fioletowych i czerwonych liści. Do tej pory widywałem tylko kwiaty polne lub kwitnące jabłonie w sadach Serdeczności. Tutaj rośliny są dużo bardziej osobliwe, o intensywnych barwach, wymyślnych kształtach i pełnych kwiatach. Bez względu na przeznaczenie tego miejsca, nie zostało założone w celach pragmatycznych, w przeciwieństwie do tego w naszym mieście. - Ta kobieta, która znalazła twoje ciało - zaczynam. - Czy ona zwyczajnie... kłamała? - Nie można liczyć na to, że człowiek będzie stale kłamać. - Amar porusza brwiami. Nigdy nie sądziłem, że to powiem, ale taka prawda. Ta kobieta została zresetowana. Zmodyfikowano jej pamięć tak, by pamiętała mój skok z Pire, ale ciało należało do kogoś

innego, po prostu zostało podłożone. Było jednak tak zmasakrowane, że nikt by się nie zorientował. - Została zresetowana? Za pomocą serum Altruizmu? - Nazywamy je serum pamięci, bo formalnie rzecz biorąc, nie stanowi własności Altruizmu, ale zgadza się, właśnie za jego pomocą. Wcześniej byłem na niego zły. Właściwie nie wiem sam dlaczego. Może wkurzało mnie to, że świat zrobił się strasznie skomplikowany, że wszystko, co wiem, nie jest nawet ułamkiem prawdy. Albo to, że rozpaczałem za kimś, kto tak naprawdę nie zginął, podobnie jak opłakiwałem matkę, przez lata sądząc, że nie żyje. Wpędzenie kogoś podstępem w żałobę to jedna z najbardziej okrutnych rzeczy, jaką można komuś zrobić, a ze mną postąpiono w ten sposób dwukrotnie. Ale w miarę, jak na niego patrzę, moja złość znika niczym fala w czasie odpływu. A zamiast niej pojawia się miejsce na mojego instruktora i przyjaciela, który jednak nie zginął. Uśmiecham się szeroko. - A więc żyjesz. - A co ważniejsze - Amar celuje we mnie palcem - już się na mnie za to nie wściekasz. Łapie mnie za rękę, przyciąga do siebie i klepie po plecach. Próbuję odwzajemnić jego entuzjazm, ale nie przychodzi mi to łatwo i gdy odsuwamy się od siebie, czuję, że twarz mi płonie. A sądząc po wybuchu śmiechu Amara, jest też czerwona jak burak. - Sztywniakiem zostaje się do końca życia - kwituje. - E tam - odpowiadam. - I co, podoba ci się tutaj?

Wzrusza ramionami.

- Nie mam specjalnie wyboru, ale ogólnie nie narzekam. Oczywiście pracuję w ochronie, bo tylko do tego się nadaję. Z przyjemnością przyjęlibyśmy cię w nasze szeregi, ale jesteś za dobry na takie rzeczy. - Jeszcze nie zdecydowałem, czy tu zostanę - informuję. - Ale dzięki. - Lepszego miejsca nie znajdziesz. Miasta... bo w nich żyje większość mieszkańców tego kraju, w metropoliach, takich jak nasza... są brudne i niebezpieczne, chyba że zna się odpowiednich ludzi. U nas przynajmniej jest czysta woda, jedzenie i bezpieczeństwo. Poruszam się niespokojnie. Nie chcę myśleć, że tu osiądę, że tu będzie mój dom. Już czuję się rozczarowany. Nie tak to sobie wyobrażałem, gdy pragnąłem uciec od rodziców i złych wspomnień, które się z nimi wiążą. Ale nie chcę burzyć spokoju Amara, skoro wreszcie mam poczucie, że odzyskałem starego przyjaciela. Mówię więc tylko: - Wezmę to pod uwagę. - Słuchaj, powinieneś wiedzieć coś jeszcze. - Co? Zmartwychwstał ktoś jeszcze? - W moim przypadku to nie było zmartwychwstanie, skoro tak naprawdę nie umarłem, co nie? - Kręci głową. - Chodzi o miasto. Podobno na jutro rano wyznaczono rozprawę Marcusa. Spodziewałem się tego - wiedziałem, że Evelyn zostawi go sobie na koniec, że będzie delektowała się każdą chwilą spędzoną na przyglądaniu się, jak Marcus wije się pod wpływem serum prawdy, jakby to był jej ostatni posiłek. Nie zdawałem sobie tylko sprawy, że jeśli wyrażę taką wolę, będę mógł to zobaczyć. Myślałem, że w końcu się od nich uwolniłem, raz na zawsze. - Aha. - Nic więcej nie jestem w stanie z siebie wydobyć. Wracam do sypialni i kładę się do łóżka, ale wciąż czuję się odrętwiały i oszołomiony.

Nie wiem, co zrobię.

Rozdział 17

Tris Budzę się tuż przed wschodem słońca. Na innych łóżkach nikt się nie porusza. Tobias leży z ręką na oczach, ale ma na nogach buty, jakby wychodził gdzieś w środku nocy. Christina schowała głowę pod poduszkę. Leżę przez kilka minut i wpatruję się we wzory na suficie, ale po chwili wkładam buty i przeczesuję palcami włosy. Korytarze są puste, nie licząc kilku maruderów. Domyślam się, że pewnie kończą nocną zmianę, bo garbią się przed monitorami, podpierając brody na rękach, albo bezczynnie stoją oparci o miotły, nawet nie pamiętają o sprzątaniu. Wkładam ręce do kieszeni i, kierując się znakami, zmierzam do głównego wejścia. Chcę dokładniej przyjrzeć się rzeźbie, którą widziałam wczoraj. Ten, kto projektował ten budynek, najwyraźniej uwielbiał światło. Łukowate sklepienie każdego korytarza jest wykończone szkłem, podobnie jak każda niższa ściana. Nawet teraz, choć dopiero świta, w środku jest już bardzo jasno. Wyciągam z tylnej kieszeni identyfikator, który Zoe dała mi wczoraj przy kolacji, i pokazuję go, mijając kontrolę bezpieczeństwa. Wreszcie widzę rzeźbę, kilkaset metrów od drzwi: ponurą, masywną i tajemniczą, jakby żyła własnym życiem. Składa się z wielkiej płyty z ciemnego kamienia, kwadratowej i szorstkiej, jak skały na dnie jaskini. Przez środek biegną wyraźne pęknięcia, a na brzegach widać pasma jaśniejszego kamienia. Powyżej wisi szklany zbiornik tej samej wielkości co płyta, wypełniony wodą. Światło umieszczone nad środkiem zbiornika załamuje się na pomarszczonej powierzchni wody. Dociera do mnie jakiś delikatny dźwięk, kropla uderzająca

w kamień. Wypływa z niedużej rurki przechodzącej przez zbiornik. W pierwszej chwili wydaje mi się, że naczynie zwyczajnie przecieka, ale potem spada druga kropla, a za nią trzecia i czwarta, w równych odstępach czasu. Krople zbierają się, po czym spływają wąskim kanalikiem wyrytym w kamieniu. To musi być zamierzony efekt. - Dzień dobry. - Po drugiej stronie rzeźby stoi Zoe. - Przepraszam, miałam właśnie wstąpić po ciebie do sypialni, ale zobaczyłam, że tu idziesz, i zaczęłam się zastanawiać, czy przypadkiem nie zabłądziłaś. - Nie zabłądziłam. Właśnie tutaj chciałam dotrzeć. - Aha. - Zoe staje obok mnie i krzyżuje ręce. Jesteśmy mniej więcej tego samego wzrostu, ale ona wydaje się wyższa, bo stoi prosto. - Dziwna rzeźba, nie? Przyglądam

się

piegom

na

jej

policzkach.

Wyglądają

jak

cętki

słońca

przeświecającego przez gęste liście. - Coś oznacza? - To symbol Agencji Bezpieczeństwa Genetycznego. Kamienna płyta to problem, z którym musimy się zmierzyć. Zbiornik to możliwe rozwiązania. A kropla wody to coś, co w danym momencie możemy zrobić. Nie daję rady się powstrzymać i parskam śmiechem.

- Niezbyt optymistyczne. Zoe się uśmiecha. - Jasne, można tak na to spojrzeć, ale ja wolę patrzeć inaczej: wytrwałość sprawia, że nawet maleńka kropla może z czasem na zawsze zmienić skałę. Nieodwracalnie. - Pokazuje mi środek płyty. Widać tam lekką wklęsłość, coś jak wydrążone płytkie wgłębienie. - Na początku tego nie było.

Kiwam głową i przyglądam się kolejnej spływającej kropli. Choć do Agencji i wszystkich jej pracowników podchodzę z rezerwą, czuję, że rzeźba wlewa we mnie odrobinę nadziei. To dobry symbol. Zachęca do cierpliwości, która pozwoliła ludziom wytrwać tu tak długo, pozwoliła im patrzeć i czekać. Ale muszę zadać to pytanie: - Ale nie lepiej opróżnić cały zbiornik naraz? - Wyobrażam sobie, jak strumień spada z impetem na kamień, rozlewa się po podłodze i zbiera wokół moich butów. Powolne działanie pewnie ostatecznie rozwiąże problem, ale mam wrażenie, że gdy człowiek widzi w czymś prawdziwy problem, siłą rzeczy robi wszystko, co w jego mocy. - Na krótką metę tak - przyznaje Zoe. - Ale wtedy nie zostałoby nam wody na później, a defekt genetyczny to nie problem, który da się rozwiązać jednym cięciem. - Rozumiem. Zastanawiam się tylko, czy jest sens robić wyłącznie małe kroczki, skoro można od razu zrobić większe. - Na przykład?

Wzruszam ramionami. - Nie wiem. Ale to coś, nad czym warto pomyśleć. - Masz rację. - Szukałaś mnie? - pytam. - Dlaczego? - Oj! - Zoe kładzie sobie rękę na czole. - Wyleciało mi z głowy. David prosił, żebym cię przyprowadziła do laboratorium. Ma dla ciebie coś, co należało do twojej matki. - Do mojej matki? - Głos, który się ze mnie wydobywa, jest zdławiony i piskliwy. Zostawiamy rzeźbę i idziemy znów w kierunku kontroli bezpieczeństwa. - Ostrzegam: możesz wzbudzać zainteresowanie - mówi Zoe, gdy przechodzimy przez skaner. Po korytarzach kręci się już więcej osób niż wcześniej. Pewnie o tej porze zaczynają

pracę. - Twoja twarz nie jest tu obca. Pracownicy Agencji lubią patrzeć, co się dzieje w mieście, a w ciągu kilku ostatnich miesięcy angażowałaś się w dużo ciekawych akcji. Młodsi uważają cię wręcz za bohaterkę. - Super - parskam cierpko. - Bo właśnie na bohaterstwie mi zależało. A nie na tym, żeby na przykład nie dać się zabić.

Zoe przystaje. - Przepraszam. Nie chciałam bagatelizować twoich przejść. Ciągle dziwnie mi z myślą, że wszyscy nas obserwowali; mam ochotę się czymś zakryć lub schować gdzieś, gdzie nie będą już mogli na mnie patrzeć. Ale ponieważ Zoe i tak nie ma na to wpływu, nic nie mówię. Większość mijanych osób nosi różne warianty tego samego uniformu: granatowy lub ciemnozielony. Niektórzy mają na sobie marynarki, kombinezony lub rozpinane swetry, spod których widać T-shirty w całej gamie kolorów i z różnymi nadrukami. - Czy kolor ubrania na coś wskazuje? - pytam. - Właściwie tak. Granatowy oznacza naukowca lub badacza, a zielony pracowników obsługi technicznej odpowiedzialnych za serwis, konserwację i tak dalej. - Czyli są jak bezfrakcyjni. - Nie. Tutaj wszystko działa inaczej; każdy robi, co może, żeby wesprzeć misję. Każdy jest ważny i ceniony. Zoe miała rację: ludzie rzeczywiście się na mnie gapią. Większość przytrzymuje spojrzenie tylko odrobinę za długo, ale są też tacy, którzy pokazują mnie sobie palcami, a nawet wypowiadają moje imię, jakby należało do nich. Czuję się przez to zakłopotana, skrępowana.

- Duża część pracowników technicznych brała udział w eksperymencie w Indianapolis; to miasto niedaleko stąd - opowiada Zoe. - Im jednak łatwiej było się tu przenieść. W Indianapolis nie zastosowano komponentu behawioralnego - urywa na chwilę. To znaczy frakcji. Kiedy po kilku pokoleniach mieszkańcy waszego miasta w przeciwieństwie do innych nie zaczęli skakać sobie do oczu, Agencja zastosowała system frakcyjny w nowo powstających miastach: Saint Louis, Detroit i Minneapolis. Ludzie z Indianapolis posłużyli za grupę kontrolną. Agencja zawsze wybiera lokalizacje na środkowym zachodzie, bo obszary miejskie są tu od siebie bardziej oddalone niż na wschodzie. - Więc w Indianapolis... korygowaliście tylko geny i umieszczaliście ludzi w mieście? Bez frakcji? - Funkcjonował tam złożony system uregulowań, ale... zasadniczo tak właśnie było. - I niespecjalnie się to sprawdziło? - Nie. - Ściąga usta. - Osoby z defektem genetycznym, uwarunkowane cierpieniem, którym nikt nie pokazał innego sposobu na życie, tak jak zrobiono by we frakcjach, są bardzo destrukcyjne. Eksperyment szybko okazał się porażką. W ciągu trzech pokoleń. Chicago, czyli wasze miasto, oraz inne miasta funkcjonujące na zasadzie frakcji utrzymały się znacznie dłużej. Chicago. Dziwnie usłyszeć nazwę miejsca, które zawsze było dla człowieka po prostu domem. Miasto wydaje się przez to mniejsze. - Czyli zajmujecie się tym od dawna. - Tak, dosyć długo. Agencja różni się od większości instytucji rządowych ze względu na bardzo konkretny charakter naszej pracy oraz na lokalizację siedziby, która znajduje się w jednym miejscu i leży trochę na uboczu. Zamiast przeprowadzać rekrutację i zatrudniać pracowników, przekazujemy całą wiedzę i cel działań naszym dzieciom. Niemal od urodzenia byłam przygotowywana do tego, czym się teraz zajmuję. Przez liczne okna widzę dziwny pojazd. Kształtem przypomina ptaka: ma coś w

rodzaju dwóch skrzydeł i wydłużonego dzioba, ale wyposażony jest też w koła, jak samochód. - Czy to służy do podróży powietrznych? - Pokazuję maszynę. - Tak. - Zoe się uśmiecha. - To samolot. Może uda nam się któregoś dnia zorganizować wam lot, jeśli nie będzie to dla was zbyt straszne. Nie reaguję na nawiązanie do mojej frakcji. W pamięci mam ciągle to, że przy naszym pierwszym spotkaniu Zoe od razu mnie rozpoznała. Kawałek dalej, przy jakichś drzwiach, stoi David. Macha ręką na nasz widok. - Dzień dobry, Tris - wita się. - Dziękuję, że ją przyprowadziłaś, Zoe. - Cała przyjemność po mojej stronie. Zostawię was samych. Czeka na mnie dużo roboty. Uśmiecha się do mnie i odchodzi. Nie chcę, żeby szła - po jej odejściu zostaję sama z Davidem i ze wspomnieniem mojego wczorajszego wybuchu złości. David nie wspomina nic na ten temat. Przykłada tylko identyfikator do czytnika przy drzwiach. Wchodzimy do pozbawionego okien biura. Przy jednym z biurek siedzi chłopak, mniej więcej w wieku Tobiasa; drugi stół, po przeciwnej stronie pokoju, jest pusty. Gdy się pojawiamy, chłopak podnosi głowę, wklepuje coś do komputera i wstaje. - Dzień dobry - mówi. - W czym mogę pomóc? - Gdzie twój przełożony, Matthew? - pyta David. - Poszedł do stołówki po coś do jedzenia. - W takim razie ciebie poproszę. Potrzebuję akt Natalie Wright przekopiowanych na czytnik. Mógłbyś to dla mnie zrobić?

Wright? - To nazwisko mojej mamy? - Jasne - odpowiada Matthew i znów siada. Wpisuje coś do komputera i otwiera kilka dokumentów, których z tej odległości nie widzę wyraźnie. - Okej, teraz muszę tylko skopiować. - Po chwili znów się odzywa. - Ty jesteś pewnie Beatrice, córka Natalie. Podpiera brodę na dłoni i przygląda się mi uważnie. Ma lekko skośne oczy, tak ciemne, że wydają się prawie czarne. Mój widok ani nie robi na nim wrażenia, ani go specjalnie nie zaskakuje. - Nie jesteś do niej podobna. - Tris - poprawiam go odruchowo. Ale pociesza mnie, że nie zna tego zdrobnienia, bo to najprawdopodobniej oznacza, że nie przesiaduje całymi dniami przed monitorami, jakby nasze życie stanowiło świetną rozrywkę. - No i tak, wiem. David wysuwa z piskiem krzesło i klepie siedzenie. - Siadaj. Dam ci tablet z dokumentami Natalie, żebyście mogli z bratem sami je przejrzeć, ale skoro i tak mamy chwilę, bo się ładują, mogę ci co nieco opowiedzieć. Przysiadam na brzegu krzesła. David zajmuje miejsce za biurkiem przełożonego Matthew i na wpół opróżnioną filiżanką kawy zatacza na metalowym blacie kółka. - Zacznijmy od tego, że twoja mama była dla nas fantastycznym nabytkiem. Namierzyliśmy ją praktycznie przez przypadek na terenach zamieszkanych przez ludzi z uszkodzonymi genami, ale jej geny były prawie idealne - oznajmia z radością. - Miała nieciekawą sytuację, więc zabraliśmy ją tutaj. Spędziła z nami kilka lat, ale potem w waszym mieście doszło do kryzysu. Trzeba było kogoś tam posłać i rozwiązać problem. Natalie zgłosiła się na ochotnika. Ale na pewno o wszystkim wiesz. Przez kilka sekund siedzę tylko i mrugam. Moja matka pochodziła z zewnątrz? Skąd? Znów wstrząsa mną świadomość, że mama przemierzała te korytarze, przyglądała się miastu na monitorach w pomieszczeniu kontrolnym. Może siedziała kiedyś na tym krześle? Może jej stopy dotykały tych kafli? Nagle odnoszę wrażenie, że wszędzie, na każdej ścianie,

klamce i kolumnie, znajdują się jej niewidzialne ślady. Zaciskam dłonie na krawędzi krzesła i próbuję uporządkować myśli na tyle, by sformułować pytanie.

- Nic nie wiem. O jaki kryzys chodzi? - Lider Erudycji zaczął zabijać Niezgodnych - tłumaczy David. - Nazywał się Nor...Norman? - Norton - poprawia Matthew. - Poprzednik Jeanine. Chyba podsunął jej pomysł likwidowania Niezgodnych, a wkrótce potem miał atak serca. - Dziękuję. W każdym razie wysłaliśmy Natalie do miasta, żeby zbadała sytuację i zapobiegła dalszym morderstwom. Oczywiście nie sądziliśmy, że zostanie tam tak długo, ale była przydatna. Wcześniej nie pomyśleliśmy o tym, żeby mieć w środku swojego człowieka. Natalie mogła zrobić wiele bezcennych dla nas rzeczy. Oraz zająć się własnym życiem, którego naturalnie jesteś częścią. Marszczę brwi. - Ale za czasów mojego nowicjatu Niezgodni nadal ginęli. - Wiesz tylko o tych, którzy zostali zabici - zauważa David. - A nie o tych, co ocaleli. Niektórzy przebywają u nas w ośrodku. Poznałaś Amara, prawda? Jest jednym z nich. Część uratowanych Niezgodnych wolała odciąć się od eksperymentu. Ciężko im było oglądać ludzi, których kiedyś znali i kochali, więc zostali przeszkoleni i przystosowani do życia poza Agencją. Ale musisz wiedzieć, że twoja matka robiła naprawdę ważne rzeczy. Muszę też wiedzieć, że często kłamała i rzadko mówiła prawdę. Zastanawiam się, czy mój ojciec zdawał sobie sprawę, kim jego żona jest i skąd tak naprawdę pochodzi. Ostatecznie był przywódcą Altruizmu, a więc też jednym ze strażników prawdy. Nagle przychodzi mi na myśl coś strasznego: a jeśli mama wyszła za niego tylko dlatego, że musiała, że to stanowiło element jej misji w mieście? A jeśli ich związek od początku był

fikcją? - To znaczy, że nie urodziła się w Nieustraszoności - stwierdzam, porządkując w głowie fakty i oddzielając je od kłamstw. - Wprowadziliśmy ją do miasta jako Nieustraszoną, bo miała już tatuaże, których posiadanie trudno byłoby wyjaśnić miejscowym w inny sposób. Skończyła szesnaście lat, ale została przedstawiona jako piętnastolatka, żeby zyskała trochę czasu na przystosowanie się do nowych realiów. Chcieliśmy, żeby... - David wzrusza ramieniem. - Zresztą sama przeczytaj jej dziennik. Nie potrafię przedstawić tego z punktu widzenia szesnastolatki. Jak na dany znak Matthew wysuwa szufladę w biurku i wyciąga małe, płaskie urządzenie ze szkła. Dotyka go palcem i na ekranie coś się wyświetla. Jeden z dokumentów, które przed chwilą otworzył na komputerze. Podaje mi tablet. Urządzenie jest solidniejsze, niż się spodziewałam: twarde i wytrzymałe. - Nie bój się, jest praktycznie niezniszczalny - zapewnia David. - Na pewno chcesz wrócić do przyjaciół. Matthew, odprowadzisz pannę Prior do hotelu? Ja mam jeszcze kilka spraw do załatwienia. - A ja niby nie? - prycha oburzony chłopak, ale zaraz potem puszcza oko. Żartowałem. Oczywiście, że ją odprowadzę. - Dziękuję - mówię do Davida, który zaczyna się zbierać. - Nie ma za co. Daj znać, jeśli przyjdą ci do głowy jeszcze jakieś pytania.

- Idziemy? - rzuca Matthew. Jest wysoki, może nawet wzrostu Caleba. Jego czarne włosy są artystycznie zmierzwione na przodzie; pewnie poświęcił bardzo dużo czasu na to, aby wyglądać tak, jakby dopiero co wstał z łóżka. Pod granatowym uniformem nosi zwykły czarny T-shirt, a na szyi czarny rzemyk, który podskakuje mu na grdyce przy przełykaniu.

Wychodzimy z małego gabinetu i znów wędrujemy korytarzem. Wcześniejszy tłum mocno się przerzedził. Ludzie rozeszli się pewnie do pracy albo na śniadanie. Prowadzą tu normalne życie: śpią, jedzą i pracują, rodzą i wychowują dzieci, umierają. To miejsce mama nazywała kiedyś domem. - Ciekawe, kiedy zaczniesz świrować - zagaja Matthew. - Dowiedziałaś się tylu rzeczy naraz... - Nie zacznę - stwierdzam obronnym tonem. Już zaczęłam, myślę, ale nie zamierzam się do tego przyznawać.

Wzrusza ramionami. - Ja bym zaczął. Ale jak sobie chcesz. Widzę przed nami napis „Hotel”. Przyciskam tablet do piersi. Chcę jak najszybciej wrócić do sypialni i opowiedzieć Tobiasowi o mamie. - Słuchaj, ja i mój przełożony wykonujemy testy genetyczne - odzywa się znów Matthew. - Tak sobie pomyślałem, że może przyszłabyś do nas z tym chłopakiem, synem Marcusa Eatona? Żebyśmy zbadali wasze geny?

- Po co? - Z ciekawości. Nie mieliśmy wcześniej okazji badać genów osób z tak późnego pokolenia, a wy z Tobiasem jesteście dość... osobliwi pod pewnymi względami. Unoszę brwi. - Ty na przykład wykazujesz niespotykaną odporność na serum; większość Niezgodnych nie ma aż takich zdolności w tym względzie - wyjaśnia. - Tobias natomiast potrafi oprzeć się symulacji, ale nie przejawia pewnych cech, których spodziewalibyśmy się u Niezgodnych. Później mogę ci to dokładniej wytłumaczyć.

Waham się, bo nie jestem pewna, czy chcę poznać swoje geny - tudzież geny Tobiasa. Ani czy chcę je porównywać. Matthew jednak ma minę tak pełną nadziei, prawie jak dziecko, a sama dobrze rozumiem, co znaczy ciekawość. - Zapytam Tobiasa - obiecuję. - Ale ja chętnie. Kiedy? - Dziś rano. Mogę po was przyjść za jakąś godzinę. Beze mnie i tak nie wejdziecie do laboratorium. Kiwam głową. Nagle czuję się podekscytowana, że dowiem się czegoś więcej o swoich genach. Mam wrażenie, że to to samo co czytanie pamiętnika mamy: że w ten sposób częściowo ją odzyskam.

Rozdział 18

Tobias DDziwnie widzieć ludzi, których zwykle nie widujesz o poranku: z zaspanymi oczami i poduszką odciśniętą na policzku. Dziwnie wiedzieć, że Christina jest rano wesolutka jak skowronek, Peter ma zupełnie przyklepane włosy, natomiast Cara komunikuje się wyłącznie za pomocą pomruków i sunie noga za nogą w kierunku kawy. W pierwszej kolejności biorę prysznic i przebieram się w dostarczone nam ubrania. Nie różnią się specjalnie od tych, do których przywykłem, tyle że wszystkie kolory są wymieszane, jakby nie miały tu dla nikogo większego znaczenia. I pewnie tak jest. Wkładam czarną koszulę i niebieskie dżinsy i próbuję wmówić sobie, że czuję się w tym normalnie, że się adaptuję. Dziś rozprawa ojca. Nie zdecydowałem jeszcze, czy chcę ją zobaczyć.

Gdy wracam z łazienki, Tris jest już ubrana i siedzi na brzegu łóżka, jakby była w każdej chwili gotowa zerwać się na równe nogi. Jak Evelyn. Biorę muffina z tacy - ktoś przyniósł nam śniadanie - i siadam naprzeciwko Tris. - Dzień dobry. Wcześnie wstałaś. - No. - Wsuwa stopę między moje nogi. - Spotkałam dziś rano Zoe pod tą dużą rzeźbą. Przyszła po mnie, bo David chciał mi coś pokazać. - Obok niej na łóżku leży jakaś płaska szklana rzecz. Podnosi ją i dotyka, a na ekranie wyświetla się dokument. - To akta mojej mamy. Pisała dziennik. Jest niezbyt długi, ale zawsze. - Tris wierci się, jakby nie czuła się swobodnie. - Na razie tylko zerknęłam.

- A czemu nie czytasz? - pytam. - Nie wiem. - Odkłada urządzenie, a ekran sam gaśnie. - Chyba się boję. Dzieci Altruistów rzadko znają bliżej swoich rodziców, bo ci nigdy nie uzewnętrzniają się tak jak inni, gdy ich dzieciaki są już odpowiednio duże. Chowają się za swoim pancerzem z szarych ubrań i bezinteresownych czynów, przekonani, że mówienie o sobie oznacza pobłażliwość względem siebie. Tu nie chodzi tylko o to, że Tris odzyska w jakiejś części swoją mamę, tylko raczej o to, że po raz pierwszy i ostatni ma okazję dowiedzieć się, kim tak naprawdę była Natalie Prior. Nagle już rozumiem, dlaczego trzyma ten ekranik jak coś czarodziejskiego, jak coś, co może w każdej sekundzie zniknąć. I dlaczego jeszcze przez chwilę woli go nie ruszać. Ja mam podobne odczucia w stosunku do rozprawy ojca. Dziennik może jej powiedzieć coś, o czym wcale nie chce wiedzieć. Jej wzrok wędruje na drugą stronę sypialni do miejsca, gdzie Caleb przeżuwa właśnie płatki śniadaniowe: z ponurą miną, jak naburmuszony brzdąc. - Pokażesz mu? - pytam.

Milczy. - Ogólnie uważam, że nie powinnaś mu niczego dawać - stwierdzam. - Ale w tym wypadku... ten dziennik nie należy tylko do ciebie. - Wiem - odpowiada odrobinę nerwowo. - Jasne, że mu pokażę. Ale chyba lepiej sama go najpierw przeczytam. Doskonale to rozumiem. Przez większą część życia pewne informacje zachowywałem tylko dla siebie i w kółko rozpracowywałem je w myślach. Chęć, by czymkolwiek się podzielić, jest dla mnie nowa, natomiast chęć, by wszystko ukrywać, przychodzi mi równie naturalnie jak oddychanie. Tris wzdycha, po czym odrywa sobie kawałek mojego muffina. Pacnięciem odpycham jej rękę. - Ej, zrób pięć kroków w prawo i znajdziesz całe mnóstwo jedzenia. - W takim razie nie powinieneś się martwić utratą odrobiny swojej porcji - ripostuje z uśmiechem.

- Okej. Przyciąga mnie za poły koszuli i całuje. Łapię ją pod brodą, przytrzymuję i oddaję pocałunek. Nagle widzę, że podkrada mi jeszcze kawałek babeczki i odsuwam się, piorunując ją wzrokiem. - Poważnie. Zaraz ci przyniosę. To potrwa moment. Tris szczerzy się w uśmiechu. - Chciałam cię o coś spytać. Zgodziłbyś się dziś rano na małe badanie genetyczne?

Wyrażenie „małe badanie genetyczne” wydaje mi się sprzeczne samo w sobie. - Po co? - W moim odczuciu prośba o ujawnienie genów to trochę jak prośba o rozebranie się do naga. - Poznałam jednego gościa. Ma na imię Matthew i pracuje w laboratoriach. Mówi, że chciałby zbadać nasz materiał genetyczny w celach naukowych - wyjaśnia Tris. - Pytał konkretnie o ciebie, bo twierdzi, że jesteś czymś w rodzaju anomalii.

- Anomalii?

- Podobno pewne cechy Niezgodnych masz, a innych nie masz. Po prostu go to ciekawi. Ale możesz odmówić. Niespodziewanie robi mi się gorąco i duszno. Żeby pozbyć się nieprzyjemnego odczucia, masuję sobie kark na linii włosów. Mniej więcej za godzinę na monitorach pojawią się Marcus i Evelyn. Nagle wiem, że nie mogę tego zobaczyć. Więc choć tak naprawdę wcale mi się nie uśmiecha, by ktoś obcy analizował układankę, która tworzy moją osobę, odpowiadam: - Dobra. Zgadzam się. - Super - cieszy się Tris i znów skubie muffina. Na oczy opada jej kosmyk włosów; odgarniam go, zanim ona zdąży to zrobić. Nakrywa moją dłoń ręką, ciepłą i silną; kąciki jej ust wędrują do góry. Otwierają się drzwi i do pokoju wchodzi młody mężczyzna o skośnych oczach i czarnych włosach. Poznaję go natychmiast. To George Wu, młodszy brat Tori. Mówiła na niego „Georgie”.

Uśmiecha się wesoło, a ja mam ochotę zniknąć, uciec przed jego nieuchronnym bólem. - Właśnie wróciłem - rzuca bez tchu. - Słyszałem, że moja siostra wyjechała z wami z miasta i... Rzucamy sobie z Tris zmartwione spojrzenia. Pozostali też zauważają stojącego przy drzwiach George’a i milkną; zapada ta sama cisza co na pogrzebach Altruizmu. Nawet Peter, po którym spodziewałbym się radości z cudzego nieszczęścia, wygląda nieswojo. To wkłada ręce do kieszeni, to je wyjmuje. - I... - podejmuje George. - Co mają oznaczać te miny? Cara wysuwa się naprzód, żeby przekazać mu smutną wiadomość, ale ponieważ moim zdaniem nie jest w stanie zrobić tego dobrze, wstaję i odzywam się pierwszy. - Twoja siostra faktycznie z nami wyjechała - zaczynam. - Ale zostaliśmy zaatakowani przez bezfrakcyjnych i... nie udało jej się. To zdanie pomija tak wiele: że wszystko odbyło się bardzo szybko, że Tori upadła na ziemię z głuchym łoskotem, że rozbiegliśmy się w panice, potykając się w ciemności o kępy trawy. Nie wróciłem po nią, a powinienem - ze wszystkich osób w naszej grupie to ja znałem ją najlepiej, wiedziałem, jak mocno zaciska palce na igle przy tatuowaniu, znałem jej szorstki śmiech, jakby przejechany papierem ściernym. George przytrzymuje się ściany, żeby nie upaść.

- Co? - Oddała życie, żeby nas bronić - odzywa się Tris zaskakująco delikatnie. - Bez niej nikt z nas nie wydostałby się z miasta. - Tori... nie żyje? - upewnia się słabo George. Opiera się całym ciałem o ścianę, opuszcza bezwładnie ramiona.

Zauważam na korytarzu Amara z tostem w ręku i gasnącym uśmiechem na twarzy. Odkłada tost na stolik przy drzwiach. - Chciałem ci powiedzieć wcześniej, ale cię nie było - tłumaczy. Wczoraj w nocy wspomniał o George’u jakby mimochodem, więc nie sądziłem, że się dobrze znają. Najwyraźniej jest inaczej. Oczy George’a zachodzą łzami, a Amar obejmuje go ramieniem i przyciąga do siebie. George zaciska palce na koszuli Amara, aż bieleją mu kłykcie. Nie słyszę, żeby płakał, i może nie płacze, może musi się tylko mocno czegoś przytrzymać. Jak przez mgłę pamiętam okres żałoby po rzekomej śmierci mojej matki: uczucie oddzielenia od wszystkiego, co mnie otacza, i ciągłe wrażenie, że coś tkwi mi w gardle. Nie wiem, jak odczuwają to inni. Amar wyprowadza George’a z pokoju i oddalają się, rozmawiając ze sobą przyciszonymi głosami. Prawie wylatuje mi z głowy, że zgodziłem się wziąć udział w badaniu genetycznym. Przypominam sobie o tym dopiero, gdy w drzwiach pojawia się kolejna osoba: chłopak, a właściwie już nie chłopak, bo jest chyba mniej więcej w moim wieku. Macha do Tris. - O, Matthew - rzuca Tris. - Chyba powinniśmy się zbierać. Bierze mnie za rękę i prowadzi do drzwi. Jakoś nie kojarzę, żeby mówiła, że Matthew nie jest starym, zasuszonym naukowcem. A może w ogóle o tym nie wspominała? Nie bądź głupi, karcę się w duchu. Matthew podaje mi rękę. - Cześć. Matthew. - Tobias - przedstawiam się imieniem, bo „Cztery” brzmi dziwnie w miejscu, w

którym ludzi nie określa liczba ich lęków. - No cóż, to chodźmy do laboratoriów - proponuje. - Tędy. Dziś rano w ośrodku jest pełno ludzi ubranych w zielone lub granatowe uniformy - ich nogawki plączą się wokół kostek lub zatrzymują kilkanaście centymetrów powyżej butów, w zależności od wzrostu danej osoby. Od głównych korytarzy budynku odchodzi mnóstwo otwartych przestrzeni, jak komory serca, każda oznaczona literą i numerem. Między nimi krążą ludzie; jedni mają przy sobie to samo szklane urządzenie, które przyniosła dziś Tris, a inni nie noszą w rękach nic. - O co chodzi z tymi numerami? - pyta Tris. - To tylko sposób oznaczania różnych stref? - To były kiedyś bramki - wyjaśnia Matthew. - To znaczy, że znajdowały się tam drzwi i przejścia prowadzące do samolotów lecących w konkretne miejsca. Gdy lotnisko zamieniono w siedzibę Agencji, usunięto krzesła, na których ludzie czekali na swój lot, i zamiast nich wstawiono sprzęt laboratoryjny, przewieziony w większości ze szkół. Ta część ośrodka to zasadniczo jedno wielkie laboratorium. - Nad czym się tu pracuje? Sądziłem, że wyłącznie obserwujecie eksperymenty. Przyglądam się kobiecie, która idzie w pośpiechu korytarzem. W obu dłoniach trzyma ekranik, jakby składała ofiarę. Na błyszczących kaflach kładą się promienie słoneczne, wpadające ukośnie przez przeszklony sufit. Za oknami wszystko wygląda niezwykle spokojnie: każde źdźbło trawy jest przycięte, drzewa kołyszą się w oddali na wietrze i trudno sobie wyobrazić, że gdzieś tam ludzie zabijają się nawzajem ze względu na „defekt genetyczny” lub żyją pod dyktando Evelyn w opuszczonym przez nas mieście. - Część właśnie tym się zajmuje. Wszystko, co widać w eksperymentach, musi być zarejestrowane i przeanalizowane, a to wymaga dużego nakładu siły roboczej. Ale niektórzy pracują też nad nowymi metodami leczenia uszkodzeń genetycznych i nad produkcją różnych rodzajów serum; na nasz własny użytek, a nie na użytek doświadczeń. Realizujemy mnóstwo projektów. Wystarczy mieć pomysł, zebrać zespół i przedstawić propozycję radzie, która pod przewodnictwem Davida kieruje ośrodkiem. Zwykle przechodzi wszystko, co nie jest zbyt

ryzykowne. - No tak - komentuje Tris. - Przecież nie chcecie niepotrzebnie ryzykować. Przewraca lekko oczami. - Ich praca ma swoje uzasadnienie - tłumaczy Matthew. - Przed wprowadzeniem frakcji, a wraz z nimi różnego rodzaju serum, wszystkie eksperymenty były praktycznie nieustannie zagrożone oddolnymi atakami. Serum pomaga uczestnikom eksperymentów kontrolować sytuację. Zwłaszcza serum pamięci. Chociaż akurat nad nim nikt w tej chwili nie pracuje; znajduje się w laboratorium obronnym. „W laboratorium obronnym”. Wypowiada te słowa tak, jakby były niezwykle delikatne. Święte. - Czyli na początku to Agencja dała nam serum? - docieka Tris. - Tak. Ale Erudyci dalej nad nim pracowali, udoskonalali je. Między innymi twój brat. Szczerze mówiąc, to częściowo dzięki Erudytom ulepszyliśmy nasze serum. Obserwowaliśmy ich pracę na monitorach w pomieszczeniu kontrolnym. Tylko że oni akurat nie poświęcali zbyt dużo uwagi serum pamięci, serum Altruizmu. My zrobiliśmy przy nim znacznie więcej, ale to w końcu nasza najpotężniejsza broń. - Broń? - powtarza Tris. - Dzięki niemu miasta są zabezpieczone na wypadek buntów, to po pierwsze. Usuwa się ludziom pamięć i nie ma potrzeby ich zabijać. Zapominają, o co walczyli. Poza tym możemy też użyć go przeciwko buntownikom z peryferii, które znajdują się jakąś godzinę drogi stąd. Niekiedy mieszkańcy peryferii próbują nas atakować i wtedy serum pamięci pozwala nam powstrzymać ich bez rozlewu krwi.

- To... - zaczynam. - I tak straszne? - podpowiada Matthew. - Zgadza się. Ale nasi przełożeni uważają, że serum pamięci to coś w rodzaju urządzenia podtrzymującego życie, respiratora. Jesteśmy na

miejscu. Unoszę brwi. Właśnie skrytykował swoich liderów i zrobił to tak naturalnie, że prawie tego nie zauważyłem. Zastanawiam się, czy tak właśnie to tu wygląda: czy w tym miejscu można publicznie wyrazić odmienne zdanie, w zwyczajnej rozmowie, a nie przyciszonym głosem gdzieś w ukryciu. Matthew przykłada identyfikator do czytnika przy masywnych drzwiach po lewej i wychodzimy na jeszcze jeden korytarz, tym razem wąski, oświetlony białym światłem jarzeniówek. Zatrzymuje się przy drzwiach z tabliczką „Gabinet terapii genetycznej 1”. W środku ubrana w zielony kombinezon dziewczyna o jasnobrązowej skórze zmienia bibułę na stole do badań.

- To Juanita, technik laboratoryjny. Juanito, to... - Wiem, kto to jest - przerywa z uśmiechem. Zauważam kątem oka, że Tris sztywnieje na wspomnienie, że nasze życie było cały czas rejestrowane przez kamery. Nie odzywa się jednak ani słowem. Dziewczyna podaje mi rękę. - Tylko kierownik mówi na mnie Juanita. I Matthew, jak się okazuje. Jestem Nita. Przygotować dwa zestawy testowe? Matthew potwierdza skinieniem głowy. - Już się robi. - Otwiera szafki po drugiej stronie gabinetu i zaczyna wyciągać różne przyrządy. Wszystkie w plastikowych i papierowych opakowaniach z białymi etykietami. W gabinecie przez chwilę słychać tylko szelest i rozdzieranie. - I jak wam się tu podoba? zagaduje Nita. - Duża zmiana - stwierdzam.

- Dobrze cię rozumiem. - Laborantka uśmiecha się do mnie. - Ja trafiłam tu z jednego z innych eksperymentów, tego nieudanego, w Indianapolis. A! Przecież wy nie orientujecie się, gdzie jest Indianapolis, prawda? Niedaleko stąd. Niecałą godzinę samolotem. - Milknie na chwilę. - Ale to też wam nic nie mówi. Wiecie co? Nieważne. - Wyciąga strzykawkę i igłę z plastikowo-papierowych opakowań. Tris wyraźnie sztywnieje.

- Po co to? - pyta. - Dzięki temu będziemy mogli odczytać wasze geny - wyjaśnia Matthew. - Dobrze się czujesz? - Tak - odpowiada wciąż spięta Tris. - Ja tylko... nie lubię, gdy wstrzykuje mi się jakieś dziwne substancje. Matthew kiwa głową. - Słowo honoru, że to służy wyłącznie do sczytywania kodu genetycznego. Nic poza tym. Nita może zaświadczyć.

Potwierdza skinieniem. - Okej - mówi Tris. - Ale... mogę sama zrobić sobie zastrzyk? - Pewnie - zgadza się laborantka. Przygotowuje strzykawkę i napełnia ją płynem, który zamierzają nam zaaplikować. Cokolwiek to jest. Podaje strzykawkę Tris. - Wyjaśnię wam w dużym uproszczeniu, jak to działa - odzywa się Matthew. Nita tymczasem przeciera ramię Tris środkiem odkażającym. Od kwaśnego zapachu wierci mnie w nosie. - W tym płynie znajdują się mikrokomputery. Rozpoznają określone markery

genetyczne i przesyłają dane do głównego komputera. Mniej więcej po godzinie uzyskam wszelkie potrzebne mi informacje, choć oczywiście musi upłynąć znacznie więcej czasu, żeby odczytać cały kod genetyczny. Tris wbija sobie igłę w rękę i naciska tłok. Nita pokazuje, żebym wyciągnął ramię, i przeciera mi skórę zabarwionym na pomarańczowo gazikiem. Płyn w strzykawce jest srebrzystoszary, jak rybie łuski, a gdy zaczyna wnikać do mojego ciała, wyobrażam sobie mikroskopijne urządzenia, które przedzierają się przez tkanki i sczytują oraz analizują moje wewnętrzne dane. Tris stoi obok mnie i przyciska wacik do miejsca wkłucia. Posyła mi niewyraźny uśmiech. - Co to są te... mikrokomputery? - Matthew kiwa głową, a ja pytam dalej: - Czego właściwie szukają? - Gdy nasi poprzednicy z Agencji zaimplantowali waszym przodkom „skorygowane” geny, wszczepili im również trakery genetyczne, czyli zasadniczo coś, co pozwala nam stwierdzić, czy geny danej osoby uległy korekcji. W tym przypadku trakerem jest świadomość w trakcie symulacji; to coś, co możemy łatwo zbadać i co pokazuje nam, czy wasze geny zostały naprawione. Między innymi dlatego każdy mieszkaniec miasta musiał w wieku szesnastu lat poddać się testowi przynależności. Jeśli zachowywał świadomość podczas testu, wiedzieliśmy, że jest szansa, że jego geny są zdrowe. Dodaję test przynależności do listy rzeczy, które miały kiedyś dla mnie ogromne znaczenie, a teraz okazuje się, że służyły wyłącznie temu, by wydobyć z nas potrzebne dane. Nie chce mi się wierzyć, że świadomość podczas symulacji - coś, co dawało mi poczucie siły i wyjątkowości; coś, za co Jeanine i Erudyci zabijali - to dla tych ludzi jedynie oznaka regeneracji genetycznej. Taki sygnał wskazujący, że stałem się członkiem ich genetycznie zdrowego społeczeństwa.

Matthew kontynuuje: - Problem z trakerem genetycznym polega na tym, że świadomość w czasie symulacji

i odporność na serum niekoniecznie muszą oznaczać, że ktoś jest Niezgodny, to po prostu bliska współzależność. Bywają osoby zachowujące świadomość podczas symulacji lub wykazujące odporność na serum, choć ich geny nadal są uszkodzone. - Wzrusza ramionami. Dlatego właśnie ciekawią mnie twoje geny, Tobiasie. Chciałbym zobaczyć, czy naprawdę jesteś Niezgodny, czy może tylko tak nam się wydaje, bo zachowujesz świadomość podczas symulacji. Nita, która właśnie porządkuje blat, zaciska usta, jakby chciała coś powiedzieć, ale siłą się powstrzymywała. Dopada mnie nagły niepokój. To istnieje możliwość, że tak naprawdę nie jestem Niezgodny? - Pozostaje nam tylko czekać - stwierdza Matthew. - Idę na śniadanie. Przynieść wam coś? Oboje z Tris kręcimy głowami. - Zaraz wracam. Nito, będziesz tak miła, i dotrzymasz im towarzystwa? Matthew wychodzi, nie czekając na odpowiedź. Tris siada na stole do badań, mnąc bibułę i rozdzierając ją opuszczoną luźno nogą. Nita wkłada ręce do kieszeni i patrzy na nas. Jej ciemne oczy połyskują jak kałuża oleju, który wyciekł z silnika. Podaje mi wacik, przyciskam go do kropelki krwi w zagięciu łokcia. - Czyli ty też brałaś udział w doświadczeniu? - odzywa się Tris. - Od jak dawna tu jesteś? - Od zakończenia eksperymentu w Indianapolis, czyli od jakichś ośmiu lat. Mogłam spróbować zintegrować się z ogółem społeczeństwa, niezwiązanym z eksperymentem, ale to mnie przerastało. - Dziewczyna opiera się o blat. - Zgłosiłam się więc na ochotnika tutaj. Początkowo byłam dozorczynią. Czyli można powiedzieć, że awansowałam. W jej głosie daje się wyczuć gorycz. Podejrzewam, że w Agencji, podobnie jak w Nieustraszoności, awans ma swoje granice i że Nita zaczyna dochodzić do nich szybciej, niżby chciała. Tak samo jak ja, gdy zdecydowałem się na pracę w pomieszczeniu kontrolnym.

- W twoim mieście nie było frakcji? - drąży Tris. - Nie, stanowiliśmy grupę kontrolną; na zasadzie porównania Indianapolis pomagało stwierdzić, że system frakcyjny jest dużo skuteczniejszy. Mieliśmy jednak rozbudowany zbiór przepisów: godzinę policyjną, stałą godzinę pobudki, zasady dotyczące bezpieczeństwa, zakaz posiadania broni i tym podobne. - I co się stało? - pytam i zaraz tego żałuję, bo kąciki ust Nity opadają, jakby pod naporem wspomnień. - Kilka osób w mieście wiedziało, jak wyprodukować broń. Zbudowali bombę... no, ładunek wybuchowy... i podłożyli ją w budynku rządowym. Zginęło wielu ludzi. Po tym wydarzeniu Agencja uznała, że nasz eksperyment się nie udał. Wymazała wspomnienia zamachowców, a pozostałych mieszkańców przesiedliła. Ja należę do niewielkiej garstki osób, które chciały przyjechać tutaj. - Przykro mi - mówi miękko Tris. Czasem ciągle jeszcze zapominam, że ma w sobie dużo łagodności. Przez długi czas dostrzegałem tylko jej siłę, wyrazistą i widoczną na zewnątrz jak mięśnie na rękach czy czarny tatuaż na obojczyku. - Spoko. Przecież znacie tego typu rzeczy z autopsji - zauważa laborantka. - Jeanine Matthews też wyczyniała cuda.

- Dlaczego nie zlikwidowali naszego miasta? - docieka Tris. - Tak samo jak waszego? - Jeszcze może do tego dojść. Ale wydaje mi się, że eksperyment w Chicago tak długo odnosił sukces, że łatwo z niego nie zrezygnują. To tam wprowadzono po raz pierwszy system frakcyjny. Odsuwam wacik od ręki. W miejscu wkłucia widać czerwoną kropeczkę, ale już nie krwawi.

- Lubię sobie wyobrażać, że wybrałabym Nieustraszoność - ciągnie Nita. - Ale wydaje mi się, że nie starczyłoby mi odwagi. - Zdziwiłabyś się, na co byś się odważyła, gdybyś musiała - stwierdza Tris. Czuję ukłucie w piersi. Tris ma rację. W desperacji człowiek jest zdolny do zaskakujących działań. Oboje o tym wiemy. Równo po godzinie wraca Matthew, a potem siedzi długo przed komputerem. Przesuwa wzrok z jednej strony ekranu na drugą, i tak w kółko. Kilka razy okazuje zaskoczenie głośnym „hm!” albo „o!” Im dłużej zwleka z udzieleniem nam jakichkolwiek informacji, tym bardziej napinam mięśnie; w którymś momencie mam wrażenie, że moje ramiona to nie żywe ciało, tylko kamień. W końcu podnosi wzrok i obraca monitor w naszą stronę. - Za pomocą tego programu można w zrozumiały sposób zinterpretować dane. Widzicie tu uproszczony obraz jednej z sekwencji DNA w materiale genetycznym Tris wyjaśnia. Rysunek przedstawia plątaninę linii i liczb. Niektóre jej części są żółte i czerwone. Niewiele z tego rozumiem - zdecydowanie wykracza to poza moje zdolności pojmowania. - Zaznaczone miejsca to naprawione geny. Nie byłoby ich widać, gdyby nadal były uszkodzone. - Dotyka palcem stosownych miejsc na ekranie. Nie kumam, co właściwie pokazuje, ale on chyba i tak tego nie zauważa, pochłonięty swoimi wyjaśnieniami. - Te wyróżnienia dowodzą, że program odnalazł też traker genetyczny, świadomość w czasie symulacji. Połączenie zdrowych genów ze świadomością podczas symulacji to dokładnie to, co spodziewałem się zobaczyć u Niezgodnej. A teraz pokażę wam coś dziwnego. - Znów stuka w ekran i wyświetla się nowy obraz, równie niezrozumiały jak poprzedni: sieć linii, liczb. - To mapa genów Tobiasa. Jak widzicie, ma geny odpowiadające za świadomość podczas symulacji, ale w przeciwieństwie do Tris u niego brak „zdrowych” genów. Zasycha mi w gardle i czuję, jakbym właśnie usłyszał złą wiadomość, choć wciąż nie

do końca ogarniam, na czym właściwie miałaby polegać.

- Czyli? - wyduszam z siebie. - Nie jesteś Niezgodny. Twoje geny są uszkodzone, ale wystąpiła u ciebie anomalia genetyczna, która umożliwia ci zachowanie świadomości podczas symulacji. Inaczej mówiąc, z pozoru wyglądasz na Niezgodnego, ale tak naprawdę nim nie jesteś. Próbuję sobie przyswoić tę nowinę, krok po kroczku. Nie jestem Niezgodny. Nie jestem jak Tris. Mam defekt genetyczny. Słowo „defekt” ciąży mi tak, jakby było z ołowiu. Chyba zawsze wiedziałem, że coś ze mną nie w porządku, ale sądziłem, że to przez ojca, matkę i ból, który pozostawili mi niczym spadek. A to oznacza, że ojciec nie przekazał mi jedynej dobrej rzeczy, jaką posiadał: swojej Niezgodności. Nie patrzę na Tris; nie mogę. Zamiast tego gapię się na Nitę. Na jej twarzy maluje się gniew, niemal wściekłość. - Matthew - odzywa się nieprzyjemnym tonem. - A nie wolisz przeanalizować tych danych w laboratorium? - Zamierzałem omówić je z badanymi tutaj. - Wydaje mi się, że to nie najlepszy pomysł - stwierdza Tris głosem ostrym jak brzytwa. Matthew mówi coś, czego już właściwie nie słyszę. W uszach rozbrzmiewa mi tylko walenie własnego serca. Chłopak znów dotyka ekranu, z którego znika model mojego DNA. Zostaje pusta szklana tafla. Matthew rusza do wyjścia. Prosi, żebyśmy wpadli do jego gabinetu, jeśli chcemy dowiedzieć się czegoś więcej. Cała nasza trójka stoi w milczeniu.

- To nic takiego - stwierdza stanowczo Tris. - Okej?

- Jak możesz mówić, że to nic takiego! - rzucam głośniej, niż zamierzałem. Nita zaczyna układać pojemniki na blacie w równym rządku, choć przecież od naszego przybycia nie zmieniły położenia. - Normalnie! - krzyczy Tris. - Jesteś tą samą osobą, którą byłeś pięć minut temu i cztery miesiące temu, i osiemnaście lat temu! Ta informacja niczego nie zmienia. Te słowa wydają się sensowne, ale w tej chwili trudno mi jej wierzyć. - Twierdzisz, że to nic nie zmienia? - atakuję. - Że prawda niczego nie zmienia? - Jaka prawda? Ktoś ci mówi, że z twoimi genami jest coś nie tak, a ty po prostu to kupujesz? - Przecież wszystko było widać jak na dłoni. - Wyciągam rękę w stronę monitora. Sama widziałaś. - Ale widzę też ciebie - odpowiada wzburzona i zaciska dłoń na moim ramieniu. - I cię znam. Kręcę głową. Ciągle nie mogę na nią spojrzeć, właściwie na nic nie mogę patrzeć. - Muszę... muszę się przejść. Widzimy się później.

- Tobias, czekaj... Zaraz po wyjściu moje napięcie częściowo opada. Idę wąskim korytarzem, który kurczy się wokół mnie jak płuca podczas wydechu. Wkrótce jednak wydostaję się do skąpanego w słońcu holu. Niebo jest błękitne. Słyszę za sobą czyjeś kroki, ale są zbyt ciężkie jak na Tris. - Cześć. - Nita wykręca stopę, a jej but skrzypi na kafelkach. - Nie nalegam, ale chciałabym z tobą pogadać o tym całym... defekcie genetycznym. Jeśli jesteś zainteresowany,

to spotkajmy się tu dziś o dwudziestej pierwszej. I... nie obraź się, ale raczej nie przyprowadzaj ze sobą swojej dziewczyny.

- Dlaczego? - Jest CG, czysta genetycznie. Może tego nie zrozumieć. Trudno to wyjaśnić. Po prostu mi zaufaj, co? Lepiej, żeby przez jakiś czas się w to nie mieszała.

- Okej. - Dobra. - Nita kiwa głową. - Muszę lecieć. Wraca biegiem do gabinetu terapii genetycznej, a ja idę dalej. Nie wiem właściwie dokąd, wiem tylko, że kiedy idę, nawał tego, czego dowiedziałem się w ciągu ostatnich dni, przestaje wirować tak szaleńczo w mojej głowie, przestaje tak głośno krzyczeć.

Rozdział 19

Tris Nie wybiegam za nim, bo niby co miałabym mu powiedzieć. Gdy dowiedziałam się o swojej Niezgodności, uważałam to za rodzaj tajemnej mocy, której nikt inny nie posiada, za coś, co mnie wyróżnia, co czyni mnie lepszą i silniejszą. Teraz jednak, porównując na monitorze swoje DNA z DNA Tobiasa, uświadamiam sobie, że Niezgodność wcale nie jest aż tak istotna. To tylko słowo określające pewną sekwencję DNA, tak jak słowa określające kolor oczu czy włosów. Chowam twarz w dłoniach. Ale ludzie tutaj nadal są przekonani, że to coś oznacza nadal uważają, że ja jestem zdrowa, a Tobias nie. I chcą, żebym ot, tak im zaufała, żebym w

to uwierzyła. Ale nie wierzę. I nie wiem właściwie, dlaczego Tobias wierzy - dlaczego tak szybko wziął sobie do serca to, że ma jakiś defekt. Nie chcę się już dłużej nad tym zastanawiać. Wychodzę z gabinetu w tym samym momencie, w którym wraca Nita. - Co mu powiedziałaś? - pytam. Dziewczyna jest ładna. Wysoka, ale nie za wysoka, szczupła, ale nie za szczupła, o smagłej karnacji. - Poszłam się tylko upewnić, że zna drogę powrotną. Łatwo się tu pogubić. - To prawda. - Idę do... właściwie nie mam pojęcia dokąd, byle jak najdalej od Nity, ślicznej dziewczyny, która sam na sam rozmawia z moim chłopakiem. Chociaż z drugiej strony długo nie gadali. Na końcu korytarza zauważam Zoe. Przywołuje mnie machnięciem. Wygląda spokojniej niż rano; jej czoło jest już gładkie, a włosy puszczone luźno na ramiona. Wkłada ręce do kieszeni. - Właśnie mówiłam pozostałym - odzywa się. - Zorganizowaliśmy lot samolotem dla chętnych. Za dwie godziny. Piszesz się? Żołądek ściska mi się jednocześnie ze strachu i ekscytacji, jak wtedy gdy wpinałam się w linę na dachu budynku Hancocka. Wyobrażam sobie, że wzbijam się w powietrze w pojeździe ze skrzydłami. Wyobrażam sobie moc silnika i wiatr smagający wszystkie powierzchnie maszyny oraz możliwość, co prawda niewielką, że coś się zepsuje i roztrzaskam się o ziemię.

- Tak - odpowiadam.

- Spotykamy się przy wyjściu B14. Kieruj się znakami! - Uśmiecha się na odchodne. Podnoszę głowę i wyglądam przez okna. Niebo jest czyste i jasne, w kolorze moich oczu. Dostrzegam w nim jakąś nieuchronność, jakby od zawsze na mnie czekało. Może dlatego, że w przeciwieństwie do innych uwielbiam wysokość, a może dlatego, że gdy człowiek widział już to, co ja, pozostaje mu do zbadania tylko jedno - to, co powyżej. Metalowe schodki skrzypią pod naciskiem moich stóp. Żeby spojrzeć na samolot, muszę odchylić głowę, bo jest większy, niż się spodziewałam, srebrnobiały. Tuż pod skrzydłem znajduje się wielki cylinder z wirującymi łopatkami. Wyobrażam sobie, że zasysają mnie do środka i wypluwają po drugiej stronie. Przeszywa mnie lekki dreszcz. - Jak taka ogromna maszyna może utrzymać się w powietrzu? - pyta za moimi plecami Uriah. Kręcę głową. Nie wiem i nawet nie chcę się nad tym zastanawiać. Wchodzę za Zoe po kolejnych stopniach, tym razem prowadzących do drzwi z boku samolotu. Trzęsącą się ręką chwytam się barierki i ostatni raz oglądam przez ramię - chcę sprawdzić, czy Tobias do nas dołączył. Nie widziałam go od badania genetycznego. Wchodząc do środka, pochylam się, choć otwór jest jeszcze sporo nad moją głową. W samolocie ciągną się rzędy siedzeń pokrytych ponadrywaną, postrzępioną niebieską tkaniną. Wybieram sobie miejsce na przodzie, przy oknie. W kręgosłup wpija mi się metalowy pręt. Mam wrażenie, że siedzę na samym szkielecie fotela. Cara zajmuje miejsce za mną, a Peter i Caleb idą na tył i siadają niedaleko siebie, pod oknami. Nie wiedziałam, że się kumplują. Ale właściwie obaj są tak podli, że do siebie pasują. - Ile ta maszyna ma lat? - pytam stojącą przede mną Zoe. - Całkiem sporo. Ale przeprowadziliśmy remont generalny tego, co istotne. Potrzebowaliśmy samolotu akurat takiej wielkości.

- Do czego go używacie? - Głównie do misji wywiadowczych. Wolimy wiedzieć, co się dzieje na peryferiach, na wypadek gdyby to zagrażało Agencji - urywa na chwilę. - Peryferie to duży, dość niejednorodny obszar między Chicago a Milwaukee, najbliższym terytorium miejskim nadzorowanym przez rząd, mniej więcej trzy godziny jazdy od nas. Chcę spytać, co takiego dzieje się na peryferiach, ale Uriah i Christina sadowią się obok mnie i tracę szansę. Uriah opuszcza między nami podłokietnik i przechyla się nade mną, żeby wyjrzeć przez okno. - Gdyby Nieustraszeni znali coś takiego, ustawialiby się w kolejkę, żeby nauczyć się tym sterować - stwierdza. - Łącznie ze mną. - Nie, raczej przypinaliby się do skrzydeł. - Christina dźga go palcem w ramię. - Nie znasz własnej frakcji? Uriah odpowiada dźgnięciem w policzek, po czym znów odwraca się do okna. - Widzieliście Tobiasa? - pytam. - Ja nie - mówi Christina. - Wszystko gra? Nie zdążam jej odpowiedzieć, bo w przejściu między rzędami staje starsza kobieta ze zmarszczkami wokół ust i klaszcze w dłonie. - Jestem Karen i zasiadam dziś za sterami! - ogłasza. - Lot może się wam wydać przerażający, ale pamiętajcie: prawdopodobieństwo, że samolot się rozbije, jest w rzeczywistości dużo mniejsze niż prawdopodobieństwo wypadku samochodowego. - Podobnie jak prawdopodobieństwo, że przeżyjemy, jeśli faktycznie dojdzie do katastrofy - mruczy Uriah, ale szczerzy się przy tym w uśmiechu. W jego ciemnych oczach widać ożywienie, a minę ma psotną jak dziecko.

Nie widziałam go w takim nastroju od śmierci Marlene. Znów wydaje się przystojny. Karen znika w kabinie, a Zoe siada po drugiej stronie przejścia, na wysokości Christiny. Odwraca się i wydaje głośne komendy: „Zapnijcie pasy!” i „Nie wstawajcie, póki nie osiągniemy wysokości rejsowej!” Nie bardzo się orientuję, co to jest wysokość rejsowa, a Zoe, jak to Zoe, tego nie wyjaśnia. To chyba cud, że wcześniej wytłumaczyła, co to są peryferie. Samolot zaczyna jechać do tyłu. Jestem zaskoczona, że porusza się tak gładko, jakbyśmy byli już nad ziemią. Po chwili wykręca i sunie po jezdni, na której wymalowano różne linie i symbole. Im bardziej oddalamy się od ośrodka, tym szybciej bije mi serce. Nagle z głośników rozlega się głos Karen: - Przygotować się do startu. Samolot przyspiesza, a ja zaciskam ręce na podłokietnikach. Siła rozpędu wbija mnie w szkielet fotela, a widok za oknem się rozmazuje. Nagle czuję, że odrywamy się od podłoża, że samolot się unosi. Widzę rozciągającą się pod nami przestrzeń, z każdą sekundą wszystko robi się coraz mniejsze. Rozdziawiam usta i zapominam oddychać. Ogrodzona siedziba Agencji ma z góry kształt neuronu - pokazywali nam taki w podręczniku. Oplata ją sieć dróg, pomiędzy którymi stoją wciśnięte różne budynki. Nagle nie widzę już ani dróg, ani zabudowań, bo wszystko zmienia się w płachtę szarości, zieleni i brązów, a w każdą stronę, jak daleko wzrokiem sięgnąć, ciągnie się ziemia. Nie wiem, czego się spodziewałam. Że zobaczę kraniec świata? Coś jak wielki klif zawieszony w powietrzu? Na pewno się nie spodziewałam, że stąd mój dom nie będzie nawet dostrzegalny. Że chodziłam jedną z setek - tysięcy - ulic. Nie spodziewałam się, że poczuję się taka malutka.

- Nie możemy latać ani za wysoko, ani za blisko miasta, bo nie chcemy zwracać na siebie uwagi, więc obserwujemy miasto z dużej odległości. Po lewej widać część zniszczeń powstałych w trakcie wojny przeciwko czystości, zanim rebelianci nie przerzucili się z bomb na broń biologiczną - opowiada Zoe. Muszę zamrugać kilkakrotnie, żeby odpędzić łzy, i dopiero wtedy zauważam coś, co wygląda w pierwszej chwili jak kompleks kilku ciemnych budynków. Przyglądam się dokładniej i uświadamiam sobie, że budynki wcale nie są czarne ze względu na budulec czy farbę - zostały doszczętnie spalone. Część jest całkowicie zniszczona. Chodnik między nimi rozwalony, jak popękana skorupka jajka. Przypomina mi to niektóre rejony naszego miasta, ale jednocześnie wygląda zupełnie inaczej. Zniszczeń w mieście mogli dokonać ludzie. Tu natomiast musiało być coś innego, coś dużo potężniejszego. - Za chwilę będzie widać Chicago! - woła Zoe. - Zobaczycie, że fragment jeziora osuszyliśmy, żebyśmy mogli postawić płot, ale staraliśmy się pozostawić jak największą część w nienaruszonym stanie. W tym samym momencie dostrzegam dwuzębny budynek Centrum, z tej odległości przypomina zabawkę. Poszarpana linia miasta zaburza morze betonu. Za nią kawałek czegoś brązowego - bagna - a jeszcze dalej... niebieska plama. Zjeżdżałam kiedyś po linie z budynku Hancocka i wyobrażałam sobie, jak wyglądałoby bagno, gdyby wypełniała je woda, niebieskoszare i połyskujące w słońcu. A teraz, gdy sięgam wzrokiem dużo dalej niż wtedy, wiem, że za granicami miasta jest dokładnie to, co sobie wyobrażałam: pomarszczona powierzchnia jeziora lśni w oddali w promieniach słonecznych. W samolocie robi się cicho; słychać tylko miarowy warkot silnika. - O kurczę - komentuje Uriah. - Ćśś - ucisza go Christina.

- Jak duże jest miasto w porównaniu z resztą świata? - pyta Peter z drugiego końca samolotu. Brzmi tak, jakby dławił się każdym słowem. - To znaczy nasze miasto. Chodzi mi o powierzchnię. Tak procentowo? - Powierzchnia Chicago wynosi mniej więcej pięćset osiemdziesiąt osiem kilometrów kwadratowych - odpowiada Zoe. - Powierzchnia Ziemi ma około pięciuset dziesięciu milionów kilometrów kwadratowych. Procent jest... tak mały, że właściwie bez znaczenia. Podaje te fakty spokojnie, najwyraźniej w ogóle nie robią na niej wrażenia. Ale ja czuję się tak, jakbym dostała w brzuch, jakby coś mnie miażdżyło od środka. Taka przestrzeń. Zastanawiam się, jak wygląda świat poza naszym miastem, jak się tam żyje. Wyglądam znów przez okno i oddycham powoli, głęboko. Ciało mam tak spięte, że nie jestem w stanie się poruszyć. Patrząc z góry na ziemię, dochodzę do wniosku, że ten widok jak nic innego dowodzi istnienia boga moich rodziców - świat jest tak wielki, że zupełnie wymyka się nam spod kontroli, a my nie jesteśmy tak potężni, jak nam się wydaje. „Tak mały, że właściwie bez znaczenia”. Dziwne, ale ta myśl sprawia, że czuję się niemal... wolna. Wieczorem, gdy wszyscy są na kolacji, siadam w sypialni na parapecie i włączam tablet, który dostałam od Davida. Trzęsącymi rękoma otwieram plik zatytułowany „Dziennik”.

Czytam pierwszy wpis. David ciągle prosi, żebym opisała swoją historię. Pewnie myśli, że to coś strasznego; może nawet chciałby, żeby tak było. I chyba niektóre moje przeżycia rzeczywiście są straszne, ale wszyscy mają za sobą okropne doświadczenia, więc nie jestem żadnym wyjątkiem. Dorastałam w domku jednorodzinnym w Milwaukee w stanie Wisconsin. Nie wiedziałam zbyt wiele o tym, kto mieszka na terenach poza miastem (czyli, jak wszyscy tu

mówią: na peryferiach). Wiedziałam tylko, że nie wolno mi tam chodzić. Mama pracowała w straży miejskiej; była wybuchowa i wiecznie ze wszystkiego niezadowolona. Tata, nauczyciel, to człowiek uległy, wspierający i bezużyteczny. Któregoś dnia siedzieli w salonie i sytuacja wymknęła się spod kontroli. Ojciec rzucił się na matkę, a ona go zastrzeliła. W nocy, gdy zakopywała jego ciało w ogródku, spakowałam większość swoich rzeczy i uciekłam. Wtedy widziałam ją po raz ostatni. Tam, gdzie dorastałam, tragedie są na porządku dziennym. Rodzice większości moich przyjaciół albo upijali się do nieprzytomności, albo bez przerwy się na siebie wydzierali, albo dawno przestali się kochać. Tak po prostu było, normalka. Jestem więc przekonana, że moja ucieczka to tylko kolejna rzecz na długiej liście okropieństw, które wydarzyły się w mojej okolicy w ciągu minionego roku. Doskonale zdawałam sobie sprawę, że jeśli pojadę gdzieś oficjalnie, na przykład do innego miasta, to jakieś urzędasy zmuszą mnie do powrotu do mamy, a wiedziałam, że patrząc na nią, już zawsze będę widziała kałużę krwi, która wyciekła z głowy taty na dywan w salonie, więc nie wybrałam żadnego oficjalnego miejsca. Wyjechałam na peryferie, gdzie na powojennym gruzowisku spora grupa ludzi utworzyła małą kolonię i zamieszkała w barakach skleconych z brezentu i aluminium. Żywili się odpadkami i palili stare gazety, żeby się ogrzać, bo rząd nijak nie mógł im pomóc, skoro uciekał się do wszystkich możliwych sposobów, żeby nas zjednoczyć, i robił to od przeszło stu lat, od czasów wojny. Nie mógł pomóc albo nie chciał. Trudno powiedzieć. Któregoś dnia byłam świadkiem, jak dorosły facet bije jakiegoś dzieciaka. Chciałam go powstrzymać, więc walnęłam go deską w głowę; umarł jeszcze na ulicy. Miałam wtedy zaledwie trzynaście lat. Uciekłam. Dorwał mnie inny gość, w furgonetce, wyglądał na policjanta. Ale nie zastrzelił mnie nigdzie na poboczu ani nie wpakował do więzienia. Zabrał tylko w jakieś pilnie strzeżone miejsce, zbadał moje geny i opowiedział o eksperymentach. Powiedział też, że mam czystsze geny niż większość ludzi. Na dowód tego pokazał mi je nawet na komputerze. Ale przecież zabiłam człowieka, tak samo jak moja matka. David mówi, że to nic, bo nie chciałam i przecież ten facet o mały włos nie zatłukł dzieciaka. Ale jestem prawie pewna, że moja mama też specjalnie nie zabiła taty, więc co to za różnica: chcieć czy nie chcieć

czegoś zrobić? Przez przypadek czy celowo, efekt końcowy jest taki sam - o jednego człowieka mniej na świecie. No więc tak wygląda moja historia. A z tego, co mówi David, wynika, że to wszystko zdarzyło się dlatego, że dawno, dawno temu ludzie zapragnęli zmienić naturę człowieka, ale niestety tylko pogorszyli sytuację. To chyba brzmi sensownie. A przynajmniej chciałabym, żeby tak było. Wpijam zęby w dolną wargę. Wszyscy siedzą teraz w stołówce, jedzą, piją, śmieją się. W mieście robią pewnie to samo. Otacza mnie normalne życie i jestem zupełnie sama ze swoimi odkryciami. Przyciskam ekran do piersi. Mama była stąd. Tu narodziła się moja przeszłość i tu rodzi się moja przyszłość. Czuję obecność mamy w tych murach, w powietrzu. Czuję ją w sobie, wiem, że już nigdy mnie nie opuści. Śmierć nie zdoła jej wymazać; zostanie ze mną na zawsze. Przez koszulkę przenika zimno szklanej tafli; przeszywa mnie dreszcz. Do sypialni wchodzą Uriah z Christiną, zaśmiewając się z czegoś. Jasny wzrok i mocne kroki Uriaha przynoszą mi niespodziewaną ulgę. Nagle oczy wypełniają mi się łzami. Oboje z Christiną wyglądają na zaniepokojonych; stają przy mnie z dwóch stron, opierając się o okno. - Dobrze się czujesz? - pyta Christina. Kiwam głową i próbuję odgonić łzy. - Co dziś robiliście? - Po locie poszliśmy do pomieszczenia kontrolnego i przez jakiś czas obserwowaliśmy miasto na monitorach - mówi Uriah. - Dziwne patrzeć, co się tam dzieje po naszym wyjeździe. Właściwie nic nowego: Evelyn zachowuje się jak świnia, a jej podkomendni nie są lepsi. Ale czułem się tak, jakbym oglądał wiadomości.

- Ja bym chyba nie chciała na to patrzeć - stwierdzam. - To jakieś takie... obrzydliwe i wścibskie.

Uriah wzrusza ramionami. - No nie wiem. Jeśli ktoś chce oglądać, jak drapię się po tyłku albo jem obiad, więcej to mówi o nim niż o mnie. Parskam śmiechem. - A tak właściwie to jak często drapiesz się po tyłku? Szturcha mnie łokciem. - Oczywiście wszyscy uważamy, że rozmowa o tyłkach jest niesłychanie ważna... Christina uśmiecha się leciutko. - Ale zgadzam się z tobą, Tris. Czułam się okropnie, patrząc na te monitory, jakbym robiła coś niestosownego. Raczej będę się już trzymać od nich z daleka. - Wskazuje na tablet na moich kolanach, na którym cały czas wyświetlają się napisane przez mamę słowa. - Co to? - Okazuje się, że moja mama była stąd. To znaczy pierwotnie z innego miejsca, ale potem przyjechała tutaj. W wieku piętnastu lat została umieszczona w Chicago jako Nieustraszona. - Twoja mama była stąd? - powtarza Christina. Kiwam głową. - No, obłęd, co? A co dziwniejsze, pisała dziennik, który później im przekazała. Właśnie go czytałam. - O rany - mamrocze Christina. - Ale to chyba dobrze, no nie? Bo będziesz mogła się czegoś o niej dowiedzieć.

- Pewnie. I już mi przeszło, więc nie musicie tak na mnie patrzeć. - Z twarzy Uriaha znika wyraz narastającego zaniepokojenia. Wzdycham. - Nie mogę pozbyć się wrażenia... że w pewnym sensie to moje miejsce. Że tu mógłby być mój dom.

Christina marszczy brwi. - Może... Czuję, że nie bardzo w to wierzy, ale jest miło, że tak mówi. - No nie wiem - odzywa się Uriah poważnym głosem. - Nie jestem pewny, czy gdziekolwiek poczuję się znów jak w domu. Nawet gdybyśmy wrócili do miasta. Może ma rację. Niewykluczone, że będziemy obcy bez względu na to, dokąd pójdziemy: czy to w świecie poza Agencją, czy w niej samej, czy z powrotem w eksperymencie. Wszystko się zmieniło i nie zapowiada się, żeby w najbliższym czasie przestało się zmieniać. Albo stworzymy dom gdzieś w sobie i będziemy go wszędzie ze sobą nosić - tak jak ja noszę teraz w sobie mamę? Do sypialni wchodzi Caleb. Na koszuli ma plamę, chyba od sosu, ale najwyraźniej jej nie zauważył - w jego oczach lśni znajoma mi już iskra intelektualnej fascynacji i przez chwilę zastanawiam się, co takiego czytał lub oglądał. - Cześć. - Robi ruch ku mnie, ale musi widzieć moją niechęć, bo zatrzymuje się w pół kroku. Zasłaniam ekran dłonią, choć z takiej odległości Caleb nic nie zobaczy. Tylko patrzę na niego. Nie jestem w stanie - a może nie chcę - nic odpowiedzieć. - Myślisz, że jeszcze się kiedyś do mnie odezwiesz? - pyta ze smutkiem. Opadają mu kąciki ust.

- Jeśli to zrobi, chyba padnę - stwierdza zimno Christina. Odwracam wzrok. Tak naprawdę czasem chciałabym zapomnieć o wszystkim, co się między nami stało, i wrócić do stosunków sprzed wyboru frakcji. Nawet jeśli ciągle mnie poprawiał, nakazywał bezinteresowność, to i tak było to lepsze niż przekonanie, że nawet dziennik mamy muszę przed nim chronić, żeby nie zatruł go swoim jadem jak całej reszty. Wstaję i wsuwam tablet pod poduszkę. - Chodź na deser - mówi Uriah. - A nie jadłeś już? - Może jadłem. To co? - Uriah przewraca oczami, obejmuje mnie ramieniem i rusza w stronę drzwi. Idziemy we trójkę do stołówki, mojego brata zostawiamy samego.

Rozdział 20

Tobias Nie byłam pewna, czy przyjdziesz - mówi Nita. Odwraca się i zaczyna mnie gdzieś prowadzić. Jej koszula ma z tyłu duże wycięcie, spod którego wystaje tatuaż. Nie widzę jednak całości. - Tutaj też robicie sobie tatuaże? - pytam. - Niektórzy tak. Ten na plecach przedstawia rozbite szkło. - Milknie jak ktoś, kto zastanawia się, czy wyznać coś osobistego. - Wytatuowałam to sobie, bo kojarzy się z

uszkodzeniem. Taki żart. I znów to słowo, „uszkodzenie”. Prześladuje mnie od chwili badania. Jeśli to żart, to niezbyt śmieszny, nawet dla Nity - wypluwa swoje wyjaśnienie tak, jakby wypełniało jej usta goryczą.

Idziemy jednym z wykafelkowanych korytarzy, prawie pustym pod koniec dnia pracy, a potem schodzimy po jakichś schodach. Na ścianach tańczą niebieskie, zielone, fioletowe i czerwone światełka, co sekundę zmieniając kolor. Tunel na dole jest ciemny i szeroki. Drogę wskazuje tylko dziwne światło. Na podłodze wyłożonej starymi płytkami nawet przez buty wyczuwam piasek i brud. - Gdy Agencja sprowadziła się tutaj, ta część lotniska została całkowicie przerobiona i powiększona - wyjaśnia Nita. - Przez pewien czas po wojnie przeciwko czystości wszystkie laboratoria znajdowały się pod ziemią, ze względów bezpieczeństwa, żeby ochronić je przed ewentualnym atakiem. Teraz schodzą tu tylko pracownicy techniczni. - To ich mam poznać? Potwierdza skinieniem głowy. - Pracownik techniczny to coś więcej niż zawód. Prawie wszyscy jesteśmy UG, uszkodzeni genetycznie. Ot, odpadki po nieudanych eksperymentach albo ich potomkowie, albo ludzie sprowadzeni z zewnątrz, tak jak mama Tris, tyle że bez jej genetycznej przewagi. Natomiast naukowcy i przywódcy są CG, czyści genetycznie. To głównie potomkowie ludzi, którzy nie wyrazili zgody na inżynierię genetyczną. Są oczywiście wyjątki, ale jest ich tak niewiele, że jeślibyś chciał, mogłabym co do jednego wymienić. Chcę spytać, skąd taki ostry podział, ale sam się domyślam. Tak zwani CG pochodzili z tego miejsca, ich rzeczywistość była przesycona eksperymentami, obserwacjami i nauką. UG wywodzili się ze świata eksperymentów, gdzie musieli umieć tylko tyle, żeby przetrwać do pojawienia się następnego pokolenia. Podstawę takiego podziału stanowią wiedza i kwalifikacje, ale jak przekonałem się na przykładzie bezfrakcyjnych, system, w którym niewykształceni odwalają całą brudną robotę i nie mogą się rozwijać, nie ma wiele wspólnego

ze sprawiedliwością. - Twoja dziewczyna chyba się nie myli - stwierdza Nita. - Nic się nie zmieniło. Po prostu teraz lepiej znasz swoje ograniczenia. Każdy człowiek jakieś ma, nawet CG. - To znaczy, że istnieje granica... czego właściwie? Współczucia? Sumienia? - pytam. - W ten sposób próbujesz mnie pocieszyć? Przygląda się mi uważnie i nic nie odpowiada. - To jakiś absurd - ciągnę dalej. - Jakim prawem ktoś: ty, oni czy ktokolwiek, może z góry ustalać moje ograniczenia? - Tak zostaliśmy skonstruowani, Tobias. To tylko geny, nic więcej. - Bzdura - kwituję. - Tu nie chodzi wyłącznie o geny i dobrze o tym wiesz. Mam ochotę stąd zniknąć: odwrócić się i pobiec do sypialni. Wszystko się we mnie gotuje z wściekłości, aż robi mi się gorąco w środku, choć nie jestem nawet pewny, na kogo się złoszczę. Na Nitę, która tak po prostu zaakceptowała swoje ograniczenia, czy na ludzi, którzy jej o tym powiedzieli? Może na wszystkich naraz. Na końcu tunelu dziewczyna popycha ramieniem ciężkie drewniane drzwi. Wchodzimy do tętniącego życiem, rozjarzonego pomieszczenia. Oświetlone jest małymi, jasnymi żaróweczkami rozwieszonymi na sznurach, rozmieszczonymi tak gęsto, że sufit spowija pajęczyna żółci i bieli. Po drugiej stronie sali znajduje się drewniana lada zastawiona morzem kieliszków, a za nią rzędy połyskujących butelek. Po lewej ustawiono stoły i krzesła, a po prawej ulokowała się grupka ludzi z instrumentami muzycznymi. Powietrze wypełnia muzyka, a jedyne dźwięki, które rozpoznaję - dzięki swojej krótkiej styczności z Serdecznością - to brzdęk gitarowych strun i dudnienie perkusji. Czuję się tak, jakbym wszedł na scenę, jakby wszyscy na mnie patrzyli, czekali na mój ruch, na moje słowa, na cokolwiek. Przez chwilę trudno coś usłyszeć wśród muzyki i gwaru, ale po kilku sekundach przyzwyczajam się do hałasu i wyławiam głos Nity:

- Tędy! Chcesz coś do picia? Już mam odpowiedzieć, gdy do sali wpada jakiś niski facet. O dwa rozmiary za duża koszulka wisi na nim jak na wieszaku. Koleś pokazuje muzykom, żeby przestali grać, a gdy instrumenty milkną, krzyczy: - Zaraz ogłoszą wyrok! Połowa zebranych leci do drzwi. Patrzę na Nitę pytającym wzrokiem, a ona marszczy brwi - tworzy się jej na środku czoła głęboka bruzda.

- Jaki wyrok? - pytam.

- Pewnie w sprawie Marcusa - odpowiada. Ja też zrywam się do biegu. Pędzę z powrotem tunelem. Wyszukuję luki między biegnącymi, a jeśli nie znajduję, rozpycham się łokciami. Nita depcze mi po piętach i krzyczy, żebym się zatrzymał, ale ja nie mogę się zatrzymać. Nie ma mnie ani w tym miejscu, ani wśród tych ludzi, ani we własnym ciele, a poza tym zawsze byłem świetny w bieganiu. Pokonuję po trzy stopnie naraz, dla równowagi przytrzymuję się barierki. Nie wiem, na co liczę: że Marcus zostanie skazany? Czy oczyszczony z zarzutów? Że Evelyn uzna go za winnego czy że okaże mu łaskę? Nie wiem. Odnoszę wrażenie, że w gruncie rzeczy wszystko sprowadza się do jednego. Albo chodzi o podłość Marcusa, albo o jego maskę, albo o podłość Evelyn, albo o jej maskę. Bez problemu trafiam do pomieszczenia kontrolnego, bo prowadzą mnie do niego ludzie na korytarzu. Wchodzę do środka, przepycham się na przód i już ich widzę - moich rodziców wyświetlonych na połowie ekranów. Wszyscy się ode mnie odsuwają, szepcząc coś między sobą, za wyjątkiem Nity, która staje zadyszana obok mnie.

Ktoś podkręca głośność, żeby każdy słyszał, co mówią. Trzeszczące mikrofony zniekształcają ich głosy, ale znam głos swojego ojca; w odpowiednich momentach zmienia intonację, w odpowiednich miejscach podkreśla słowa. Niemal bezbłędnie potrafię przewidzieć, co powie. - Nie spieszyłaś się - rzuca szyderczo. - Delektowałaś się chwilą? Nieruchomieję. To nie maska Marcusa. To nie człowiek, którego całe miasto zna jako mojego ojca: cierpliwy, spokojny przywódca Altruizmu. Nie ten, co muchy by nie skrzywdził, a już na pewno nie własnego syna i żony. To człowiek, który powoli wysuwał pasek ze szlufek i owijał go sobie wokół dłoni. Tego Marcusa znam najlepiej; na jego widok, podobnie jak w krajobrazie strachu, znów staję się dzieckiem. - W żadnym wypadku, Marcusie - odpowiada moja matka. - Przez wiele lat dobrze służyłeś miastu. Ani ja, ani moi doradcy nie podeszliśmy do sprawy lekko. Marcus nie włożył swojej maski, ale Evelyn owszem. Brzmi tak szczerze, że niemal jestem skłonny jej wierzyć. - Zarówno ja, jak i byli przedstawiciele frakcji mieliśmy twardy orzech do zgryzienia. Musieliśmy wziąć pod uwagę twoją wieloletnią pracę na rzecz miasta, lojalność wobec członków własnej frakcji, uczucia, jakie wciąż do ciebie żywię jako do swojego byłego męża... Parskam na te słowa. - Ciągle jestem twoim mężem - stwierdza Marcus. - Altruizm nie uznaje rozwodów. - Uznaje w przypadku przemocy domowej - odpowiada Evelyn, a mnie znów ogarnia dobrze znane uczucie pustki i ciężkości. Nie do wiary, że właśnie publicznie się do tego przyznała. Ale z drugiej strony zależy jej teraz na tym, aby mieszkańcy miasta widzieli ją w określony sposób: nie jako bezwzględną kobietę, która przejęła nad nimi kontrolę, ale jako

ofiarę Marcusa, a ten ukrywał swoją mroczną tajemnicę za parawanem porządnie utrzymanego domu i odprasowanych szarych ubrań. Wiem już, jak to się skończy. - Zabije go - mówię. - Nie da się jednak zaprzeczyć - ciągnie Evelyn niemal słodkim głosem - że dopuściłeś się poważnych przewinień wobec obywateli tego miasta. Podstępem skłoniłeś niewinne dzieci, by ryzykowały życie dla twoich celów. Odmówiłeś wykonania moich rozkazów oraz poleceń Tori Wu, poprzedniej przywódczyni Nieustraszoności, co skończyło się śmiercią wielu osób podczas ataku Erudycji. Zdradziłeś nas, nie działałeś w ustalony wcześniej sposób i nie wystąpiłeś przeciwko Jeanine Matthews. Zdradziłeś własną frakcję, ujawniając coś, co miało pozostać pilnie strzeżoną tajemnicą.

- Nie... - Jeszcze nie skończyłam - nie dopuszcza go do słowa. - Biorąc pod uwagę twoje wcześniejsze zasługi dla miasta, postanowiliśmy postąpić inaczej niż zwykle w takich przypadkach. W przeciwieństwie do pozostałych przywódców frakcji twoje zbrodnie nie zostaną ci wybaczone i nie będziesz mógł wypowiadać się w sprawach dotyczących miasta. Nie zostaniesz też jednak stracony za zdradę. Zamiast tego będziesz wysłany za płot, za tereny Serdeczności, bez prawa powrotu. Marcus wygląda na zaskoczonego. I trudno mu się dziwić. - Gratulacje - mówi Evelyn. - Masz możliwość zacząć wszystko od nowa. Powinno mi ulżyć, że mój ojciec nie dostał wyroku śmierci? Zły, że prawie udało mi się od niego uwolnić, a tu się okazuje, że nic z tego? Że nie zniknie z tej ziemi, że widmo jego osoby wciąż będzie nade mną wisieć? Nie wiem. Nie czuję nic. Ręce mi drętwieją, więc wiem, że panikuję, choć właściwie tego nie odczuwam, nie tak jak zwykle. Za wszelką cenę muszę się stąd wydostać, więc

odwracam się i zostawiam za sobą swoich rodziców, Nitę i miasto, w którym kiedyś żyłem.

Rozdział 21

Tris Rano podczas śniadania ogłaszają ćwiczenia na wypadek ataku. Rześki kobiecy głos instruuje nas, żeby zamknąć się od środka w pomieszczeniach, w których akurat przebywamy, zasłonić okna i zachowywać się cicho do czasu odwołania alarmu. - Alarm zakończy się o pełnej godzinie. Tobias ma zmęczoną, bladą twarz i podkrążone oczy. Bierze sobie muffina i odskubuje kawałeczki - te czasem wkłada do ust, czasem o nich zapomina. Większość z nas obudziła się późno, o dziesiątej, bo niby dlaczego nie? Wraz z opuszczeniem miasta straciliśmy frakcje i sens życia. Tu pozostaje nam tylko czekać, aż coś się wydarzy, ale wcale mnie to nie odpręża - jestem zestresowana i spięta. Zwykle zawsze mam coś do zrobienia, zawsze mam z czym walczyć. Powtarzam sobie, żeby spróbować się rozluźnić. - Lecieliśmy wczoraj samolotem - mówię Tobiasowi. - Gdzie byłeś? - Musiałem się przejść. Poukładać sobie trochę w głowie. - W jego głosie słychać irytację. - I jak było? - Niesamowicie. - Siadam naprzeciwko niego tak, by nasze kolana się stykały. - Świat jest... dużo większy, niż myślałam. Kiwa głową.

- I tak bym pewnie nie miał z tego żadnej przyjemności. Jak dla mnie za wysoko. Nie wiem dlaczego, ale czuję się rozczarowana jego reakcją. Chciałabym, żeby powiedział: „Żałuję, że nie było mnie z tobą, że wspólnie tego nie doświadczyliśmy”. Albo żeby chociaż poprosił, abym opowiedziała coś więcej. Ale jego stać tylko na: „I tak bym pewnie nie miał z tego żadnej przyjemności”? - Wszystko w porządku? - pytam. - Wyglądasz, jakbyś nie zmrużył oka. - No cóż, wczoraj sporo się wydarzyło. - Wspiera czoło na dłoni. - Nie powinnaś się dziwić, że się zdenerwowałem. - Możesz się denerwować, czym chcesz - odpowiadam, marszcząc brwi. - Ale mnie się wydaje, że naprawdę nie ma powodu do zdenerwowania. Rozumiem, że to dla ciebie szok, ale tak jak powiedziałam wcześniej, jesteś tym samym człowiekiem, co wczoraj i przedwczoraj, bez względu na to, co o tobie gadają. Kręci głową. - Nie chodzi o moje geny. Mówię o Marcusie. O niczym nie słyszałaś, co? - Pytanie brzmi oskarżycielsko, ale w jego głosie nie ma pretensji. Tobias wstaje i wyrzuca muffina do śmieci. Jest mi przykro i czuję się poirytowana. Oczywiście, że wiem o Marcusie. W pokoju wrzało jak w ulu, gdy się obudziłam. Ale z jakiegoś powodu nie sądziłam, że rozzłości go wiadomość o łagodniejszym wyroku dla ojca. Najwyraźniej byłam w błędzie. Nie pomaga, że dokładnie w tej samej chwili znów rozlega się alarm, więc nie mogę już nic więcej powiedzieć. Sygnalizacja jest głośna i piskliwa; uszy tak bolą, że nie mogę myśleć, a co dopiero się ruszyć. Jedną ręką zakrywam sobie ucho, a drugą wyjmuję spod poduszki tablet z dziennikiem mamy. Tobias zamyka drzwi i zaciąga zasłony; wszyscy siadają na swoich łóżkach. Cara

owija sobie poduszkę wokół głowy. Peter siedzi z zamkniętymi oczami oparty o ścianę. Nie wiem, gdzie jest Caleb - pewnie zagłębia się w to, przez co wczoraj był taki oderwany od rzeczywistości. A Christina i Uriah? Może poszli na zwiady. Wczoraj po deserze postanowili stanowczo, że muszą zbadać wszystkie zakamarki ośrodka. Ja natomiast zdecydowałam się zbadać, co sądziła o nim moja matka - przedstawiła swoje wrażenia w kilku miejscach. Pisała o zaskakującej czystości; o tym, że wszyscy chodzą ciągle uśmiechnięci; o tym, że zakochała się w mieście, obserwując je na monitorach w pomieszczeniu kontrolnym. Włączam czytnik, licząc, że uda mi się nie myśleć o wyjącym alarmie. Zgłosiłam się dziś na ochotnika na wyjazd do miasta. David mówi, że giną Niezgodni i że ktoś musi temu zapobiec, bo to strata najlepszego materiału genetycznego. Ujął to fatalnie, ale wiem, że nie miał nic złego na myśli - chciał jedynie podkreślić, że gdyby nie chodziło o Niezgodnych, interweniowalibyśmy dopiero w wypadku poważnego konfliktu, ale ponieważ chodzi o nich, sprawą trzeba zająć się natychmiast. „Tylko na kilka lat”, tak powiedział. Tu nie mam wielu przyjaciół, żadnej rodziny, a jestem na tyle młoda, że łatwo mnie będzie wprowadzić do miasta - wystarczy wymazać i uzupełnić wspomnienia garstki osób, i załatwione. Na początek umieszczą mnie w Nieustraszoności, bo mam tatuaże, co byłoby trudno wyjaśnić uczestnikom eksperymentu. Jedyny problem w tym, że rok później podczas Ceremonii Wyboru będę musiała zmienić frakcję na Erudycję, bo z niej wywodzi się zabójca, a obawiam się, że nie jestem wystarczająco mądra, aby przejść inicjację. David radzi, żebym się nie przejmowała, bo może sfałszować moje wyniki, ale nie podoba mi się takie rozwiązanie. Nawet jeśli zdaniem Agencji frakcje nic nie znaczą i są wyłącznie rodzajem modyfikacji behawioralnej, która ma pomóc naprawić uszkodzone geny, to w odczuciu tych ludzi jest inaczej i wydaje mi się, że nie wolno nam bawić się ich systemem. Obserwowałam ich przez kilka lat, więc wiem, jak się wpasować. Założę się, że znam miasto lepiej od nich. Trudno mi będzie przesyłać regularne raporty - ktoś mógłby zauważyć, że łączę się z obcym serwerem, a nie z serwerem miejskim, więc pewnie rzadziej będę pisać, o ile w ogóle. Niełatwo zostawić wszystko, co znam, ale może ten wyjazd to dla mnie szansa, żeby zacząć wszystko od nowa.

Bardzo by mi się to przydało. Spora dawka informacji, ale ja wracam ciągle do zdania: „Jedyny problem w tym, że rok później podczas Ceremonii Wyboru będę musiała zmienić frakcję na Erudycję, bo z niej wywodzi się zabójca”. Nie wiem, o kogo chodzi - może o poprzednika Jeanine Matthews? ale jeszcze bardziej dezorientuje mnie fakt, że mama przecież nie wstąpiła do Erudycji. Co się takiego stało, że zdecydowała się ostatecznie na Altruizm? Alarm przestaje wyć, a od nagłej ciszy robi mi się głucho w uszach. Wszyscy powoli opuszczają sypialnię, ale Tobias ociąga się z wyjściem i bębni palcami o nogę. Nic nie mówię - wątpię, czy teraz, gdy oboje jesteśmy podenerwowani, chcę usłyszeć to, co ma mi do powiedzenia.

Ale on pyta tylko: - Mogę cię pocałować? - Tak - odpowiadam z ulgą. Nachyla się, dotyka mojego policzka, a potem całuje mnie delikatnie. Przynajmniej wie, jak poprawić mi humor. - Nie pomyślałam o Marcusie. A powinnam - przyznaję.

Wzrusza ramionami. - I tak już po wszystkim. Ale to nieprawda. Nigdy nie będzie po wszystkim, bo Marcus dopuścił się zbyt wielkiego zła. Ale nie naciskam na dalszą rozmowę na ten temat.

- Dalej czytasz dziennik? - pyta.

- Tak. Na razie same wspomnienia z ośrodka. Ale robi się coraz ciekawiej. - To dobrze. W takim razie nie będę ci przeszkadzać. Uśmiecha się lekko, ale widzę, że nadal jest zmęczony i przybity. Nie próbuję go zatrzymywać. W pewnym sensie oboje dajemy sobie czas na samotną żałobę: Tobias opłakuje utratę swojej Niezgodności i tego, na co liczył w związku z procesem Marcusa, ja natomiast w końcu opłakuję utratę rodziców. Dotykam ekranu i czytam następny wpis.

Drogi Davidzie, Unoszę brwi. Teraz pisze do Davida?

Drogi Davidzie, przepraszam, nie zrealizuję naszych wcześniejszych ustaleń. Nie mogę. Wiem, że uznasz mnie za głupią nastolatkę, ale to moje życie i jeśli mam tu spędzić jeszcze kilka lat, muszę działać po swojemu. Jednak i bez wstępowania do Erudycji zdołam wywiązać się ze swojego zadania. Więc jutro podczas Ceremonii wybierzemy z Andrew Altruizm. Mam nadzieję, że się nie gniewasz. Ale nawet jeśli, to pewnie i tak się o tym nie dowiem.

Natalie Czytam wpis raz za razem, chłonąc zapisane słowa. „Wybierzemy z Andrew Altruizm”. Uśmiecham się z dłonią na ustach, opieram głowę o okno i pozwalam sobie na łzy. Moi rodzice się kochali. Na tyle mocno, by porzucić swoje wcześniejsze plany i

frakcje. Na tyle mocno, by sprzeciwić się hasłu: „frakcja ponad krwią”. Krew ponad frakcją nie: miłość ponad frakcją, zawsze. Wyłączam tablet. Nie chcę czytać nic, co zburzy to uczucie: że unoszę się na spokojnych wodach. Dziwne, że choć powinnam przeżywać żałobę po stracie matki, tak naprawdę czuję się, jakbym z każdym słowem, z każdym zdaniem po trochu ją odzyskiwała.

Rozdział 22

Tris W pliku jest jeszcze tylko kilkanaście wpisów i nie wyjaśniają mi niczego, co chciałabym wiedzieć, ale budzą za to więcej wątpliwości. I nie stanowią już zwykłego opisu myśli i odczuć mamy, tylko są kierowane do konkretnej osoby.

Drogi Davidzie, uważałam Cię bardziej za przyjaciela niż za przełożonego, ale chyba niesłusznie. Jak Twoim zdaniem miało wyglądać moje życie tutaj? Miałam być sama? Z nikim się nie wiązać? Nie podejmować własnych decyzji? Zrezygnowałam ze wszystkiego, żeby tu przyjechać, bo nikt inny nie chciał się tego podjąć. Ale Ty zamiast być mi wdzięczny, oskarżasz mnie, że straciłam z oczu cel. Wyjaśnijmy coś sobie: nie zapomnę, po co tutaj jestem, tylko dlatego że wybrałam Altruizm i zamierzam wziąć ślub. Mam prawo do własnego życia. Do życia, które sama wybiorę, a nie takiego, które wybierzecie za mnie Ty albo Agencja. Powinieneś wiedzieć - powinieneś zrozumieć, dlaczego po wszystkim, co przeszłam, ten wybór będzie mnie tak bardzo

pociągać. Szczerze mówiąc, wydaje mi się, że tak naprawdę mało Cię obchodzi, że nie wstąpiłam do Erudycji. Odnoszę raczej wrażenie, że jesteś zwyczajnie zazdrosny. Więc jeśli chcesz, abym dalej do Ciebie pisała, musisz mnie przeprosić za to, że we mnie zwątpiłeś. Jeśli tego nie zrobisz, przestanę przysyłać raporty, a już na pewno do Was nie przyjadę. Decyzja należy do Ciebie.

Natalie Zastanawiam się, czy miała rację co do Davida. Ta myśl nie daje mi spokoju. Naprawdę był zazdrosny o mojego ojca? Czy jego zazdrość z czasem zmalała? Widzę łączącą ich relację tylko oczami matki, a nie jestem pewna, czy to najbardziej obiektywne źródło informacji. Po dalszych wpisach widać, że jest starsza; im bardziej jej życie na peryferiach odchodzi w przeszłość, tym ładniej się wysławia, tym bardziej wyważone są jej reakcje. Dojrzewa. Sprawdzam kolejną datę. Minęło kilka miesięcy, ale wpis nie jest już zaadresowany do Davida, jak poprzednie. Zmienił się też ton wypowiedzi - stał się mniej poufały, a bardziej rzeczowy. Dotykam ekranu i przewijam wpisy. Dopiero po dziesięciu znajduję skierowany do Davida. Data wskazuje, że powstał równo po dwóch latach.

Drogi Davidzie, dostałam Twój list. Rozumiem, dlaczego nie możesz czytać moich raportów i szanuję Twoją decyzję, ale będzie mi Ciebie brakowało. Z całego serca życzę Ci szczęścia.

Natalie

Próbuję przewinąć dalej, ale to już koniec. Ostatni dokument w folderze to akt zgonu. Jako przyczynę śmierci podano „wielokrotne rany postrzałowe w klatkę piersiową”. Kołyszę się przez chwilę, żeby wymazać z pamięci obraz, jak mama upada na ulicę. Nie chcę myśleć o jej śmierci. Chcę dowiedzieć się czegoś więcej o niej, o ojcu i o Davidzie. Cokolwiek, byle nie myśleć o tym, jak zakończyła życie. To, że trochę później idę z Zoe do pomieszczenia kontrolnego, świadczy tylko o tym, jak rozpaczliwie pragnę jakichkolwiek informacji - i możliwości działania. Zoe rozmawia z kierownikiem ochrony o spotkaniu z Davidem, a ja z uporem wbijam wzrok w podłogę, zdecydowana nie patrzeć na monitory. Mam wrażenie, że jeśli sobie na to pozwolę, nawet na chwilę, to się od tego uzależnię, zatracę w naszym dawnym świecie, bo nie bardzo umiem sobie poradzić w obecnym. Jednak kiedy Zoe kończy rozmowę, nie mogę już dłużej powściągać ciekawości. Patrzę na duży ekran zawieszony nad biurkami. Evelyn siedzi na łóżku i gładzi jakiś przedmiot na stoliku nocnym. Podchodzę bliżej, żeby zobaczyć co to, a jakaś pani obok mnie wyjaśnia: - Obserwujemy Evelyn dwadzieścia cztery godziny na dobę. - Słyszycie ją? - Tylko przy włączonych głośnikach. Zwykle jednak ściszamy głos. Trudno przez cały dzień słuchać gadaniny. Kiwam głową. - Co ona ma w rękach? - Chyba jakąś rzeźbę, nie wiem. - Pracownica wzrusza ramionami. - Ale często się w nią wpatruje. Gdzieś już ją widziałam - w pokoju Tobiasa, gdzie spałam po mojej niedoszłej

egzekucji w kwaterze Erudycji. To abstrakcyjna rzeźba z niebieskiego szkła, która wygląda trochę jak spadająca woda zatrzymana w czasie. Dotykam palcami brody i przeszukuję zakamarki swojej pamięci. Tobias powiedział mi, że Evelyn podarowała mu tę rzeźbę, jak był mały, i kazała chować przed ojcem, bo ten nie pochwalał pięknych, ale bezużytecznych przedmiotów. Altruista pełną gębą. Wtedy niespecjalnie się nad tym zastanawiałam, ale ten przedmiot musi mieć dla niej dużą wartość, skoro przeniosła go z sektora Altruistów do siedziby Erudycji tylko po to, aby postawić sobie przy łóżku. Może w ten sposób wyraziła swój bunt przeciwko systemowi frakcyjnemu. Evelyn opiera brodę na dłoni i wpatruje się w rzeźbę. Nagle wstaje, strzepuje ręce i wychodzi z pokoju. Wydaje mi się, że ta rzeźba nie była jednak oznaką jej buntu. Sądzę, że przypomina jej o Tobiasie. Jakoś nigdy nie pomyślałam, że uciekając ze mną z miasta, nie tylko przeciwstawił się swojej przywódczyni, ale też porzucił matkę. Która teraz cierpi.

A on? Choć ich relacje były trudne i napięte, to takich więzi nie da się całkiem zerwać. To niemożliwe.

Zoe dotyka mojego ramienia. - Chciałaś mnie o coś spytać? Kiwam głową i odwracam się od monitorów. Zoe była bardzo młoda, gdy razem z moją mamą pozowała do zdjęcia, mimo to chyba musi coś pamiętać. Zwróciłabym się bezpośrednio do Davida, ale jest dyrektorem Agencji i trudno go złapać. - Chciałam spytać o swoich rodziców - wyjaśniam. - Czytam dziennik mamy i nie znalazłam fragmentu o tym, jak się poznali ani wyjaśnienia, dlaczego wstąpili do Altruizmu. Zoe powoli kiwa głową.

- Powiem ci, co sama wiem. Przejdziesz się ze mną do laboratoriów? Muszę przekazać coś Matthew. Zakłada ręce za plecy i splata dłonie na wysokości krzyża. Ja wciąż trzymam tablet od Davida. Widać na nim pełno odcisków moich palców i jest nagrzany od ciągłego dotykania. Doskonale rozumiem, dlaczego Evelyn bez przerwy gładzi swoją rzeźbę - to jedyny przedmiot, który jej został po synu, tak samo jak ten ekranik to jedyne, co mi zostało po mamie. Czuję się bliżej niej, gdy mam go przy sobie. Wydaje mi się, że to dlatego nie mogę go oddać Calebowi, choć oczywiście ma prawo wszystko przeczytać. Ale chyba nie mogę jeszcze się rozstać z tym dziennikiem. - Poznali się w szkole - opowiada Zoe. - Twój ojciec, choć był niezwykle mądry, zawsze słabo sobie radził z psychologią, i nauczyciel... Erudyta, co chyba nie powinno dziwić... bardzo się na nim wyżywał. Twoja mama zaproponowała więc, że będzie mu pomagać po szkole, a on powiedział rodzicom, że ma do zrobienia jakiś projekt na zajęcia. Uczyli się razem kilka tygodni, a potem zaczęli się spotykać potajemnie. Z tego, co się orientuję, jednym z ich ulubionych miejsc była fontanna na południe od parku Millennium. Fontanna Buckinghama? Zaraz przy bagnach? Wyobrażam sobie rodziców, jak siedzą przy fontannie, zraszani mgiełką wody i muskają palcami betonowe dno. Wiem, że fontanna, o której opowiada Zoe, przez długi czas nie działała, więc nie mogło być tam wody, ale przyjemniej mi myśleć o tym w ten sposób. - Zbliżała się Ceremonia Wyboru, a twój ojciec bardzo chciał opuścić Erudycję, bo zobaczył tam coś strasznego... - Co? Co takiego zobaczył? - Przyjaźnił się z Jeanine - ciągnie Zoe. - Widział, jak Matthews przeprowadza eksperymenty na jakimś bezfrakcyjnym w zamian za jedzenie, ubrania czy coś takiego. W każdym razie testowała serum wywołujące strach, które później zaczęło być stosowane podczas nowicjatu Nieustraszoności. Bo widzisz, dawno temu symulacja strachu nie opierała

się na indywidualnych lękach, tylko na ogólnych, takich jak lęk wysokości, arachnofobia i tym podobne. Był przy tym Norton, ówczesny przywódca Erudycji; pozwalał na to o wiele dłużej, niż powinien. Po tych doświadczeniach bezfrakcyjny nigdy nie doszedł do siebie. W oczach twojego ojca miarka się przebrała. Zoe zatrzymuje się przed drzwiami do laboratoriów i otwiera je swoim identyfikatorem. Wchodzimy do obskurnego gabinetu, w którym David dał mi dziennik mojej mamy. Matthew siedzi ze zmrużonymi oczami, z nosem tuż przy ekranie. Ledwo nas zauważa. Chce mi się jednocześnie śmiać i płakać. Zajmuję miejsce przy wolnym biurku, wciskając dłonie między kolana. Mój ojciec był trudnym człowiekiem. Ale równocześnie dobrym. - Twój ojciec zdecydował opuścić Erudycję, a twoja matka nie chciała do niej wstępować, bez względu na powierzoną jej misję. Pragnęła jednak być blisko Andrew, więc wybrali wspólnie Altruizm. - Zoe urywa. - Jak na pewno zdążyłaś się zorientować, spowodowało to rozdźwięk między twoją matką a Davidem. Ostatecznie ją przeprosił, ale powiedział, że już więcej nie może przyjmować od niej raportów; nie wiem dlaczego. Nikomu tego nie wyjaśnił. Jej raporty stały się po tym krótsze, czysto informacyjne. Dlatego nie trafiły do dziennika. - Ale mama dalej realizowała swoją misję w Altruizmie. - Tak. I była tam chyba dużo szczęśliwsza, niż gdyby trafiła do Erudycji. Oczywiście pod pewnymi względami Altruizm wcale nie okazał się lepszy. Wygląda na to, że przed defektem genetycznym nie da się uchronić. Odcisnął swoje piętno nawet na przywódcach Altruizmu. Marszczę brwi. - Mówisz o Marcusie? Bo on jest Niezgodny. Defekt genetyczny w żaden sposób nie wpływał na jego postępowanie.

- Człowiek, który ma ciągłą styczność z osobami z defektem genetycznym, siłą rzeczy zaczyna zachowywać się podobnie jak oni - tłumaczy Zoe. - Matthew, David chciałby spotkać się z twoim przełożonym i omówić postęp prac nad serum. Ostatnim razem Alan zupełnie o tym zapomniał, więc tak się zastanawiałam, czy mógłbyś iść na to spotkanie z nim? - Pewnie - zgadza się chłopak, nie odrywając wzroku od komputera. - Poproszę, żeby dał mi trochę czasu. - Świetnie. No dobrze, muszę lecieć. Mam nadzieję, że odpowiedziałam na twoje pytanie, Tris - uśmiecha się i wychodzi. Siedzę zgarbiona, opierając się łokciami o kolana. Marcus był Niezgodny - czysty genetycznie, tak jak ja. Ale nie kupuję wyjaśnienia, że był złym człowiekiem dlatego, że otaczali go ludzie o uszkodzonych genach. Mnie też otaczali. I Uriaha. I moją matkę. Ale żadne z nas nie wyżywało się na swoich bliskich. - Jej rozumowanie trochę szwankuje - zauważa Matthew. Przygląda się mi zza biurka, bębniąc palcami o podłokietnik. - To prawda - przyznaję. - Niektórzy z Agencji chcieliby zrzucić na defekt genetyczny całe zło tego świata stwierdza. - Łatwiej im to zrobić, niż przyjąć prawdę, że nie wiadomo wszystkiego o człowieku i motywach jego zachowania. - Każdy szuka winnego za to, jaki jest świat - dodaję. - W przypadku mojego ojca winna była Erudycja. - W takim razie nie powinienem ci pewnie mówić, że Erudyci zawsze byli moimi faworytami - uśmiecha się lekko.

- Serio? - Siadam prosto. - Dlaczego? - Nie wiem. Chyba po prostu się z nimi zgadzam. Uważam, że gdyby każdy starał się

poznać otaczający nas świat, to mielibyśmy mniej problemów. - A ja całe życie podchodziłam do nich z rezerwą - wyznaję, wspierając brodę na dłoni. - Mój ojciec nienawidził Erudytów, więc ja też zaczęłam ich nienawidzić. Ich i wszystkiego, co robili. Ale teraz myślę, że nie miał racji. A przynajmniej, że był... uprzedzony. - W stosunku do Erudytów czy do nauki?

Wzruszam ramionami. - I tego, i tego. Bardzo wielu Erudytów pomogło mi, choć ich o to nie prosiłam. - Will, Fernando, Cara: wszyscy pochodzili z Erudycji i wszyscy byli bardzo dobrymi ludźmi, choć niektórych znałam krótko. - Tak niesamowicie im zależało, żeby zmienić świat na lepsze. Kręcę głową. - To, co zrobiła Jeanine, nie ma nic wspólnego z pragnieniem wiedzy, które doprowadziło do żądzy władzy, jak twierdził mój ojciec; Jeanine czuła się raczej przerażona tym, że świat jest taki wielki, a ona względem niego zupełnie malutka. Może to Nieustraszeni podeszli do tego najlepiej. - Jest takie stare powiedzenie: Wiedza to władza. Władza, aby czynić zło, jak w przypadku Jeanine... lub czynić dobro, jak w przypadku tego, co robimy tutaj. Władza sama w sobie nie jest zła. Podobnie jak wiedza. - Mnie od dziecka uczono, że w stosunku do obu należy zachować ostrożność. I do władzy, i do wiedzy - mówię. - Zdaniem Altruizmu władzę powinni dzierżyć wyłącznie ci, którzy jej nie chcą. - Coś w tym jest - zgadza się Matthew. - Ale może czas wyrosnąć z podejrzliwości. Wyciąga spod biurka książkę - grubą, z wytartą okładką i postrzępionymi brzegami. Nosi tytuł Biologia człowieka. - To tylko podstawy, ale ten podręcznik pomógł mi zrozumieć, co znaczy być człowiekiem - oznajmia. - Być tak złożonym, tajemniczym organizmem, a co jeszcze bardziej

zdumiewające, mieć przy tym zdolność analizowania tego organizmu! To coś wyjątkowego, niespotykanego na skalę ewolucji. To nasza zdolność poznawania samych siebie i otaczającego nas świata czyni nas ludźmi. Podaje mi książkę i odwraca się do komputera. Patrzę na okładkę i przesuwam palce wzdłuż jej krawędzi. W ustach Matthew zdobywanie wiedzy brzmi jak coś sekretnego, pięknego i starożytnego. Czuję się tak, jakbym dzięki lekturze tego tomu mogła sięgnąć wstecz do pierwszego pokolenia ludzkości, jakkolwiek dawno by ono było - jakbym mogła stać się częścią czegoś znacznie większego i starszego niż ja sama. - Dziękuję - mówię i wcale nie chodzi mi o Biologię człowieka. Dziękuję za to, że oddał mi coś, co straciłam, zanim tak naprawdę byłam w stanie to mieć. Hotelowe lobby pachnie kandyzowaną cytryną i środkiem dezynfekującym - gryzący zapach, czuję palenie w nosie przy każdym wdechu. W drodze do sypialni, która pełni funkcję naszego tymczasowego domu, mijam rośliny doniczkowe z gałęziami przyozdobionymi kwiatami i wycieram odciski palców z tabletu skrawkiem koszuli. Caleb siedzi sam; ma potargane włosy i zaczerwienione od snu oczy. Mruga ze zdziwienia, gdy wchodzę i rzucam na łóżko podręcznik biologii. Czuję mdłości i boli mnie brzuch. Przyciskam do siebie czytnik z notatkami mamy. To jej syn. Ma takie samo prawo przeczytać ten dziennik. - Jeśli chcesz mi coś powiedzieć - odzywa się Caleb - to po prostu powiedz. - Mama tu mieszkała - wyrzucam jak zbyt długo skrywaną tajemnicę: za głośno i za szybko. - Pochodziła z peryferii. Sprowadzili ją do ośrodka i mieszkała tutaj kilka lat, zanim przeniosła się do miasta, żeby powstrzymać Erudytów przed zabijaniem Niezgodnych. Caleb robi wielkie oczy. Podaję mu tablet, zanim się rozmyślę. - To jej dziennik. Niezbyt długi, ale powinieneś przeczytać. Wstaje i bierze do ręki szklane urządzenie. Jest dużo wyższy niż kiedyś, dużo wyższy

ode mnie. W dzieciństwie przez kilka lat to ja byłam wyższa, choć prawie rok młodsza. Nasze najlepsze lata... wtedy nie miałam poczucia, że Caleb jest ode mnie większy, mądrzejszy czy bardziej bezinteresowny. - Od jak dawna o tym wiesz? - Mruży oczy. - To bez znaczenia. - Robię krok w tył. - Mówię ci o tym teraz. I możesz to sobie zatrzymać. Mnie to już niepotrzebne. Ociera ekran rękawem i wprawnym ruchem znajduje pierwszy wpis. Jednak zamiast usiąść do czytania i zakończyć w ten sposób rozmowę, wzdycha. - Ja też chcę ci coś pokazać. W związku z Edith Prior. Chodź. To jej nazwisko, a nie resztka siostrzanej miłości każą mi iść za bratem. Wychodzi z sypialni i prowadzi mnie krętymi korytarzami do jakiegoś pomieszczenia; nigdy nie zapuściłam się aż tak daleko. Pokój jest długi i wąski, a wzdłuż ścian ciągną się półki zastawione identycznymi niebieskoszarymi książkami, grubymi i ciężkimi jak słowniki. Między dwoma pierwszymi rzędami regałów stoi długi drewniany stół, a pod nim krzesła. Caleb zapala lampę. Blade światło wypełnia wnętrze, co od razu kojarzy mi się z kwaterą Erudycji. - Spędzałem tu ostatnio dużo czasu - wyjaśnia Caleb. - To archiwum. Przechowują tu część danych na temat eksperymentu w Chicago. Idzie wzdłuż regałów po prawej, przesuwa palcami po grzbietach książek. Wyciąga jedną z nich i kładzie na stole. Opasłe tomisko samo się otwiera i odsłania zapisane, opatrzone rysunkami strony. - Dlaczego nie trzymają wszystkiego w komputerach? - Przypuszczam, że w ten sposób archiwizowali dane, zanim opracowali skuteczniejsze zabezpieczenie sieci - wyjaśnia, nie podnosząc wzroku. - Nie da się całkowicie

usunąć danych z komputera, ale papier można zniszczyć i na trwałe pozbyć się informacji, które nie powinny wpaść w niepowołane ręce. Czasem bezpieczniej mieć wszystko na papierze. Przebiega zielonymi oczami po stronach, szukając właściwego ustępu. Jego zwinne palce stworzone są do wertowania ksiąg. Przypominam sobie, że kiedyś krył się ze swoimi skłonnościami, w domu wciskał książki za zagłówek łóżka. Ujawnił się dopiero w trakcie Ceremonii Wyboru, gdy zmieszał swoją krew z wodą Erudycji. Powinnam wiedzieć, że jest kłamcą, że czuje się lojalny tylko względem samego siebie. Znów dopada mnie mdlący ból. Trudno mi wytrzymać z Calebem w jednym pomieszczeniu, za zamkniętymi drzwiami, gdzie dzieli nas tylko szerokość stołu. - O, mam. - Przytrzymuje palec na stronie, po czym odwraca książkę w moją stronę. Wskazany fragment wygląda jak napisana odręcznie kopia umowy: Ja, Amanda Marie Ritter z Peorii w Illinois, wyrażam zgodę na następujące procedury: - „Leczenie genetyczne” rozumiane przez Agencję Bezpieczeństwa Genetycznego jako procedura inżynierii genetycznej stworzona w celu korekcji genów uznanych za „uszkodzone” w myśl definicji zamieszczonej na stronie trzeciej niniejszego formularza. - „Resetowanie” rozumiane przez Agencję Bezpieczeństwa Genetycznego jako procedura usuwania pamięci stworzona w celu lepszego przystosowania do uczestnictwa w eksperymencie. Niniejszym oświadczam, że przedstawiciel Agencji Bezpieczeństwa Genetycznego poinformował mnie o ryzyku związanym z powyższymi procedurami i o korzyściach z nich płynących. Rozumiem, że oznacza to, iż Agencja nada mi nową tożsamość i wprowadzi do eksperymentu w Chicago w stanie Illinois, gdzie spędzę resztę życia. Wyrażam zgodę na przynajmniej dwukrotną reprodukcję w celu zapewnienia skorygowanym genom jak największej szansy na przetrwanie. Rozumiem, że zostanę do tego

odpowiednio zachęcona w ramach reedukacji poresetowej. Wyrażam również zgodę, by moje dzieci i ich potomstwo kontynuowały udział w eksperymencie do czasu, aż Agencja Bezpieczeństwa Genetycznego uzna go za zakończony. Zostaną one zapoznane z moją fikcyjną przeszłością, nadaną mi po procedurze resetowania.

Podpisano:

Amanda Marie Ritter

Amanda Marie Ritter. Kobieta z nagrania, Edith Prior, moja antenatka. Patrzę na Caleba. Świecą mu się oczy, jakby były podłączone do prądu.

Nasza antenatka. Wysuwam jedno z krzeseł i siadam. - Pochodziła z rodziny taty?

Caleb przytakuje i siada naprzeciwko mnie. - Siedem pokoleń wstecz. Ciotka. Nazwisko Prior zostało przekazane dalej przez jej brata.

- A to jest... - Pisemna zgoda - dopowiada. - Jej pisemna zgoda na udział w eksperymencie. Z przypisów wynika, że to wstępna wersja umowy. Amanda była jednym z pierwszych twórców eksperymentu, pracownicą Agencji. Na początku w eksperymencie brało udział tylko kilku pracowników Agencji, większość uczestników nie pracowała dla rządu. Czytam wszystko od nowa, usiłując coś z tego zrozumieć. Gdy zobaczyłam ją w nagraniu, było dla mnie logiczne, że zamieszkała w naszym mieście, wstąpiła do frakcji i

dobrowolnie zrezygnowała ze wszystkiego, co miała. Ale myślałam tak, zanim poznałam życie poza granicami miasta, które nie wydaje mi się wcale takie straszne, jak opisała to Edith w pozostawionej nam wiadomości. Posłużyła się w nagraniu manipulacją. Chciała zniechęcić nas do wyjazdu z miasta i sprawić, że pozostaniemy wierni planom Agencji - świat poza murami miasta jest poważnie zdegenerowany; Niezgodni muszą opuścić miasto i go uzdrowić. To nie do końca kłamstwo, bo pracownicy Agencji rzeczywiście wierzą, że skorygowane geny rozwiążą pewne problemy, że jeśli zintegrujemy się z ogółem populacji i przekażemy dalej swoje geny, świat będzie lepszy. Ale wbrew temu, co sugerowała Edith, z miasta nie musiała wymaszerować armia Niezgodnych, by walczyć z niesprawiedliwością i nieść ocalenie. Zastanawiam się, czy Edith Prior wierzyła we własne słowa, czy mówiła tak tylko dlatego, że nie miała innego wyjścia. Na następnej stronie jest jej zdjęcie: mocno zaciska usta, a wokół jej twarzy układają się kosmyki brązowych włosów. Musiała zobaczyć coś strasznego, żeby zgodzić się na usunięcie pamięci i całkowitą zmianę swojego życia. - Wiesz, dlaczego przystąpiła do eksperymentu? - pytam. Caleb kręci głową. - Akta sugerują, choć akurat w tej kwestii nie wprost, że ludzie decydowali się na udział w doświadczeniu, aby zabezpieczyć swoich bliskich przed skrajną biedą. Rodzinom badanych proponowano miesięczne uposażenie przez okres do dziesięciu lat. Ale oczywiście Edith nie mogła się tym kierować, skoro pracowała w Agencji. Podejrzewam, że musiało ją spotkać coś traumatycznego, coś, o czym ze wszystkich sił starała się zapomnieć. Oglądam jej zdjęcie i marszczę brwi. Nie wyobrażam sobie, jak trzeba być biednym, żeby zgodzić się zapomnieć o sobie samym i wszystkich swoich bliskich tylko po to, by rodzina mogła co miesiąc dostawać pieniądze. Ja przez większość życia w Altruizmie jadłam chleb i warzywa, w niewielkich ilościach, ale nigdy nie byłam aż tak zdesperowana. Ich sytuacja musiała być dużo gorsza niż najgorsza sytuacja w naszym mieście.

Nie rozumiem też, dlaczego Edith zrobiła tak dramatyczny krok. A może po prostu nie miała dla kogo zachowywać pamięci. - Zaciekawił mnie prawny precedens wyrażania zgody w imieniu swoich nienarodzonych potomków - mówi Caleb. - Zakładam, że to ekstrapolacja decydowania za swoje niepełnoletnie dzieci, choć wydaje mi się trochę dziwne. - Myślę, że przez podejmowane przez siebie decyzje każdy z nas w pewien sposób determinuje los swoich dzieci - stwierdzam mętnie. - Czy wybralibyśmy te same frakcje, gdyby rodzice nie wybrali Altruizmu? - Wzruszam ramionami. - Nie wiem. Może nie czulibyśmy się aż tak stłamszeni. Może bylibyśmy innymi ludźmi. Do głowy przychodzi mi nagle pewna myśl, wślizguje się jak wąż: może bylibyśmy lepszymi ludźmi. Takimi, którzy nie zdradzają własnych sióstr. Wbijam wzrok w stół. Przez kilka ostatnich minut mogliśmy udawać, że jesteśmy zwykłym rodzeństwem. Ale nie da się długo odsuwać od siebie rzeczywistości. I gniewu. Prawda szybko znów dochodzi do głosu. Podnoszę wzrok i przypominam sobie, jak patrzyłam na Caleba dokładnie tak samo w więzieniu w kwaterze Erudycji. Przypominam sobie, że byłam zbyt zmęczona, by się z nim kłócić lub wysłuchiwać jego wymówek; zbyt zmęczona, by przejąć się tym, że mój brat mnie porzucił. - Edith wstąpiła do Erudycji, prawda? Mimo że przybrała imię Altruizmu? - pytam tylko. - Właśnie! - Caleb chyba nie zauważa mojego tonu. - Właściwie to większość naszych przodków pochodziła z Erudycji. Zdarzyło się kilku Altruistów i jeden czy dwóch Prawych, ale nasz rodowód jest raczej spójny. Robi mi się zimno, jakbym miała zaraz zacząć się trząść, a potem rozpaść się na kawałki. - Domyślam się więc, że twój chory umysł uznał to za dobrą wymówkę - mówię bez zająknięcia. - Mogłeś wstąpić do Erudycji, mogłeś być względem niej lojalny. No bo skoro od

samego początku powinieneś do nich należeć, to przekonanie „frakcja ponad krwią” jest jak najbardziej dopuszczalne, prawda? - Tris... - zaczyna, a jego oczy błagają mnie o zrozumienie.

Ale ja nie rozumiem. I nie zrozumiem. Wstaję. - Czyli ja już wiem o Edith, a ty o mamie. I super. Na tym poprzestańmy. Niekiedy, gdy na niego patrzę, czuję przypływ współczucia, a kiedy indziej mam ochotę zacisnąć mu ręce na gardle. Teraz jednak chcę tylko uciec i udawać, że to nigdy się nie wydarzyło. Wychodzę z archiwum i wracam biegiem do hotelu. Moje buty popiskują na wykafelkowanej podłodze. Zatrzymuję się dopiero, gdy dociera do mnie słodki cytrusowy zapach. Na korytarzu przed sypialnią stoi Tobias. Jestem zasapana i czuję bicie serca nawet w koniuszkach palców. Przytłaczają mnie poczucie straty, zdumienie, złość i tęsknota. - Tris? - Tobias marszczy z niepokojem brwi. - Wszystko w porządku? Kręcę głową, wciąż z trudem łapiąc powietrze; przyciskam go całym ciałem do ściany i szukam jego ust. Przez chwilę próbuje mnie od siebie odsunąć, ale potem chyba stwierdza, że nie obchodzi go moje samopoczucie, że nie obchodzi go jego samopoczucie, że nic go nie obchodzi. Nie byliśmy sami od wielu dni. Tygodni. Miesięcy. Wsuwa mi palce we włosy, a ja przytrzymuję się jego ramion dla równowagi. Napieramy na siebie jak dwa skrzyżowane miecze. Tobias jest najsilniejszą osobą, jaką znam, i dużo cieplejszą, niż sądzi większość; jest sekretem, który będę chować przez resztę życia. Nachyla się i całuje mnie mocno w szyję. Jego dłonie zsuwają się wzdłuż mojego ciała i zatrzymują na talii. Zamykam oczy i wciskam palce w szlufki przy jego spodniach. W tym momencie wiem dokładnie, czego chcę: zedrzeć z nas ubrania, pozbyć się wszystkiego, co

nas od siebie oddziela, przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Na końcu korytarza słychać czyjeś kroki, a potem śmiech. Odsuwamy się od siebie. Ktoś - pewnie Uriah - gwiżdże, ale tak mi dudni w uszach, że ledwie to słyszę. Tobias patrzy mi w oczy i czuję się tak jak wtedy, gdy po raz pierwszy na niego spojrzałam podczas inicjacji, po symulacji strachu; patrzymy na siebie zbyt długo i zbyt namiętnie. - Zamknij się - wołam do Uriaha, nie odwracając się w jego stronę. Uriah i Christina wchodzą do sypialni. Idziemy za nimi z Tobiasem, jakby nigdy nic.

Rozdział 23

Tobias Tego wieczoru, gdy kładę na poduszce głowę, ciężką od myśli, słyszę pod policzkiem jakiś szelest.

TSpotkaj się ze mną przed wejściem do hotelu o dwudziestej trzeciej. Musimy porozmawiać.

- Nita Patrzę na Tris. Leży na plecach. Na nos opada jej kosmyk włosów, a wargi lekko poruszają się z każdym wydechem. Nie chcę jej budzić, ale dziwnie się czuję, nie mówiąc jej o tym, że idę nocą na spotkanie z jakąś dziewczyną. Zwłaszcza teraz, gdy bardzo się staramy

mówić sobie prawdę. Zerkam na zegarek. Za dziesięć jedenasta. Nita to tylko koleżanka. Jutro powiesz Tris. Sprawa może być pilna. Odsuwam koc i wkładam buty - ostatnio sypiam w ubraniu. Mijam łóżko Petera, potem Uriaha. Spod poduszki Uriego wystaje flaszka. Wyjmuję ją delikatnie i wsuwam pod poduszkę na jednym z wolnych łóżek gdzieś bliżej drzwi. Obiecałem Zekemu, że będę mieć oko na jego brata, i nie wywiązałem się z obietnicy. Na korytarzu sznuruję sobie buty i wygładzam włosy. Przestałem ścinać się na Altruistę, gdy zależało mi na tym, żeby Nieustraszeni zobaczyli we mnie potencjalnego przywódcę, ale brakuje mi dawnego rytuału, brzęczenia maszynki elektrycznej i ostrożnych ruchów dłoni, kierowania się bardziej dotykiem niż wzrokiem. W młodości to ojciec mnie strzygł, na korytarzu na ostatnim piętrze naszego domu. Zawsze nieostrożnie prowadził ostrze, przez co miałem zadraśnięcia na karku i ranki na uszach. Ale nigdy się nie skarżył, że musi obcinać mi włosy. Zawsze coś. Stopa Nity podryguje w miejscu. Tym razem dziewczyna ma białą koszulkę z krótkimi rękawami i związane włosy. Uśmiecha się, ale tylko ustami. - Wyglądasz, jakby coś cię martwiło - mówię. - Bo tak jest - odpowiada. - Chodź, chcę cię zabrać w jedno miejsce. Prowadzi mnie ciemnymi korytarzami, na których nikogo nie ma. Czasem tylko natykamy się na dozorcę. Wszyscy jednak znają Nitę - machają do niej albo się uśmiechają. Nita wkłada ręce do kieszeni i odwraca wzrok za każdym razem, gdy przypadkowo na siebie spojrzymy. Otwieramy drzwi niezabezpieczone czytnikiem. Za nimi znajduje się okrągłe pomieszczenie - szklany żyrandol wyznacza jego środek. Ciemna drewniana podłoga jest wypolerowana, a ściany obite są mieniącą się w świetle blachą. Na płytkach z brązu widnieją

wypisane nazwiska, całe mnóstwo nazwisk. Nita staje pod żyrandolem i szeroko rozkłada ręce, obejmując tym gestem całe pomieszczenie. - To drzewa genealogiczne mieszkańców Chicago - wyjaśnia. - Wasze drzewa genealogiczne. Podchodzę do jednej ze ścian i czytam nazwiska, szukając jakichś znajomych. W końcu znajduję: Uriah Pedrad i Ezekiel Pedrad. Oba napisy opatrzono literkami NN, a obok imienia Uriaha znajduje się dodatkowo kropka, chyba świeżo wytrawiona. Pewnie oznacza, że jest Niezgodny.

- Wiesz, gdzie ja jestem? - pytam. Nita przechodzi na drugą stronę sali i dotyka jednego z paneli. - Pokolenia są przedstawione po linii matki. Dlatego, według danych Jeanine, Tris została oznaczona jako „drugie pokolenie”, bo jej matka pochodziła spoza miasta. Nie mam pojęcia, skąd Jeanine o tym wiedziała, ale chyba nigdy się już tego nie dowiemy. Z niepokojem podchodzę do swojej tablicy, choć właściwie nie wiem, dlaczego widok mojego nazwiska wyrytego w brązie obok nazwisk moich rodziców ma mnie przerażać. Pionowa linia łączy Kristin Johnson z Evelyn Johnson, a pozioma biegnie między Evelyn Johnson i Marcusem Eatonem. Poniżej tych dwóch nazwisk znajduje się tylko jeden wpis: Tobias Eaton. Przy mnie widnieją literki AN oraz kropka, choć już wiem, że nie jestem Niezgodny. - Pierwsza litera oznacza frakcję, z której się wywodzisz - wyjaśnia Nita. - Druga natomiast frakcję wybraną przez ciebie. Pracownicy Agencji uznali, że łatwiej im będzie analizować geny, śledząc frakcje. Przy nazwisku mojej matki widnieją litery: EAB. Domyślam się, że B oznacza bezfrakcyjną.

Przy ojcu: AA i kropka. Przesuwam palcami wzdłuż linii łączącej mnie z nimi i linii łączącej Evelyn z jej rodzicami, potem wzdłuż linii między nimi a ich rodzicami, osiem pokoleń wstecz, wliczając mnie samego. To obrazowe przedstawienie tego, co zawsze wiedziałem: że jestem z nimi związany, na zawsze sprzężony z bezwartościowym dziedzictwem, bez względu na to, jak daleko bym uciekał. - Oczywiście fajnie, że mi to pokazałaś - mówię, czując, że ogarnia mnie smutek i zmęczenie. - Ale nie wiem, czemu musiałaś to robić w środku nocy. - Pomyślałam, że chętnie to zobaczysz. Poza tym chciałam z tobą o czymś porozmawiać. - I znów mnie zapewnić, że moje ograniczenia mnie nie definiują? - Kręcę głową. Nie, dzięki, mam już dość. - Nie. Ale cieszę się, że to mówisz. - Opiera się o panel, zakrywając ramieniem imię Evelyn. Cofam się, bo nie chcę stać tak blisko niej, żeby widzieć jaśniejszą obwódkę wokół jej ciemnych źrenic. - Nasza wczorajsza rozmowa na temat defektu genetycznego... to był tak naprawdę sprawdzian. Musiałam się przekonać, jak zareagujesz na to, co powiem o uszkodzonych genach, żebym wiedziała, czy mogę ci zaufać, czy nie - wyjaśnia. - Gdybyś zgodził się z tym, co mówiłam na temat twoich ograniczeń, to nie mogłabym. - Przysuwa się do mnie; teraz zasłania również imię Marcusa. - Bo widzisz, nie bardzo mi pasuje, że ktoś uznał mnie za „uszkodzoną”. Przypominam

sobie,

z

jaką

złością

wypowiadała

się

o

swoim

tatuażu

przedstawiającym potłuczone szkło. Jakby to była trucizna. Serce zaczyna mi walić tak mocno, że czuję jego pulsowanie w gardle. Zamiast rozbawienia w jej głosie słychać tylko gorycz, a z oczu zniknęło całe ciepło. Boję się jej, boję się tego, co mówi, a jednocześnie to mnie ekscytuje, bo oznacza, że nie muszę akceptować tego, że jestem mniej znaczący, niż kiedyś sądziłem.

- Z tego, co widzę, tobie też taka interpretacja nie pasuje - zauważa.

- To prawda. Nie pasuje. - To miejsce kryje wiele tajemnic - ciągnie Nita. - Między innymi taką, że zdaniem Agencji UG można spisać na straty. Oraz taką, że część z nas nie zgadza się z tym i nie będzie siedzieć z założonymi rękami. - Jak to: UG można spisać na straty? - Agencja dopuściła się względem takich jak my bardzo poważnych zbrodni. Tyle że je ukryła. Przedstawię ci dowody, ale będziemy musieli z tym zaczekać. Teraz mogę ci tylko powiedzieć, że przygotowujemy przewrót w Agencji i że to ma swoje uzasadnienie. Poza tym chcielibyśmy, żebyś się do nas przyłączył. Mrużę oczy. - Dlaczego? Czego właściwie ode mnie oczekujecie? - W tej chwili zależy mi tylko, żebyś zobaczył, jak wygląda świat poza terenem ośrodka. - A co ty z tego będziesz miała? - Ochronę. Wybieram się w niebezpieczne miejsce i nie mogę powiedzieć o tym nikomu z Agencji. Ty nie jesteś stąd, co oznacza, że bezpieczniej jest ci zaufać, no i potrafisz się bronić. A jeśli ze mną pojedziesz, pokażę ci dowody. - Przykłada dłoń do serca, jakby składała przysięgę. Ciekawość bierze górę nad sceptycyzmem. Nietrudno mi uwierzyć, że Agencja mogła zrobić złe rzeczy, bo każda znana mi władza ma coś na sumieniu, nawet oligarchia Altruizmu pod przewodnictwem mojego ojca. Natomiast pod warstwą uzasadnionych podejrzeń budzi się we mnie rozpaczliwa nadzieja na to, że nie jestem wypaczony żadnym defektem, że

znaczę coś więcej niż skorygowane geny, które przekażę dzieciom, jeśli będę je miał. Zgadzam się więc na taki układ. Na razie. - Dobrze - mówię. - Ale najpierw, zanim cokolwiek ci pokażę, musisz obiecać, że nikomu nie piśniesz ani słowa... nawet Tris... na temat tego, co zobaczysz. - Ale jej można zaufać. - Dałem słowo, że nie będę miał już przed nią żadnych tajemnic. Nie powinienem pakować się w sytuacje, które zmuszałyby mnie do złamania tej obietnicy. - Dlaczego nie mogę jej powiedzieć? - Nie twierdzę, że nie można jej zaufać. Chodzi tylko o to, że nie posiada przydatnych nam umiejętności, a lepiej nie narażać nikogo niepotrzebnie. Słuchaj, Agencja nie chce, żebyśmy się zrzeszali. Bo jeśli uważamy, że nie jesteśmy „uszkodzeni”, to tym samym twierdzimy, że wszystkie działania Agencji: eksperymenty, modyfikacje genetyczne i cała reszta, to strata czasu. A nikt nie byłby zadowolony, gdyby się dowiedział, że cały jego życiowy dorobek to ściema. Wiem coś o tym - to samo czułem, gdy usłyszałem, że frakcje to sztucznie narzucony system, opracowany przez naukowców po to, by jak najdłużej zachować nad nami kontrolę. Nita odsuwa się od ściany i dodaje coś, co od razu mnie przekonuje: - Jeśli powiesz Tris, pozbawisz ją możliwości wyboru, którą ja ci daję. Zmusisz ją do konspiracji. A zachowując milczenie, chronisz ją. Przesuwam palcami po swoim imieniu i nazwisku wyrytym na metalowej płytce: Tobias Eaton. To moje geny, mój problem. Nie chcę wciągać w to Tris. - Dobrze - mówię. - Pokaż mi. Rzucana przez latarkę wiązka światła podskakuje z każdym krokiem Nity. Ze

schowka na środki czystości wyciągnęliśmy przed chwilą torbę - Nita miała wszystko przygotowane. Prowadzi mnie w głąb podziemnych korytarzy. Mijamy miejsce spotkań UG i wychodzimy na pozbawiony prądu korytarz. W pewnym momencie Nita przykuca i maca podłogę w poszukiwaniu zasuwki. Podaje mi latarkę, odsuwa sztabę i unosi właz ukryty wśród kafelków. - To wyjście awaryjne - wyjaśnia. - Wykopali ten tunel na samym początku, żeby zawsze mieć możliwość się stąd wydostać. Wyciąga z torby czarną tubę i odkręca wieczko. Ze środka tryskają iskry, spowijają jej skórę czerwoną poświatą. Wrzuca racę do włazu, a ta leci z dwa metry w dół, pozostawiając pod moimi powiekami smugę światła. Nita zakłada plecak, siada na brzegu otworu i skacze. Wiem, że właz nie jest wysoko, ale gdy mam pod sobą otwartą przestrzeń, wydaje się dużo wyżej. Siadam - na tle czerwonych iskier widzę ciemny zarys swoich butów. Odpycham się. - Ciekawe - komentuje Nita, gdy ląduję obok niej. Podnoszę latarkę, Nita trzyma w wyciągniętej ręce racę i rusza tunelem, szerokim akurat na dwie osoby i wysokim na tyle, żebym mógł stać w nim prosto. Nie najlepiej tu pachnie, jakby pleśnią i zatęchłym powietrzem. - Zapomniałam, że masz lęk wysokości - dodaje. - Ale praktycznie niczego więcej się nie boję - zaznaczam. - Spokojnie, przecież cię nie atakuję! - uśmiecha się do mnie. - Właściwie zawsze chciałam cię o to spytać. Robię krok nad kałużą. Podeszwy butów lepią się do brudnego dna tunelu. - Twój trzeci lęk. Zabicie tamtej kobiety. Kim ona była?

Raca wypala się i już tylko latarka daje nam światło. Odsuwam się od Nity, bo nie chcę w ciemności przypadkowo musnąć jej ręki. - Nikim szczególnym - odpowiadam. - Po prostu bałem się ją zastrzelić. - Bałeś się strzelać do ludzi? - Nie. Tego, że tak łatwo zabijam. Nic nie mówi, ja też nie. Po raz pierwszy wypowiedziałem te słowa na głos i słyszę, jak dziwnie brzmią. Ilu młodych mężczyzn boi się, że kryją w sobie potwora? Człowiek powinien się bać innych, a nie samego siebie. Powinien pragnąć iść w ślady swojego ojca, a nie wzdragać się na myśl o tym. - Zawsze się zastanawiałam, co zobaczyłabym w moim krajobrazie strachu. Wypowiada te słowa szeptem, jak modlitwę. - Czasem mi się wydaje, że wokół jest tyle przerażających rzeczy, a czasem, że zupełnie nie ma się już czego bać. Kiwam głową, choć Nita na pewno tego nie widzi. Idziemy dalej. Strumień światła podryguje, buty szurają o posadzkę, na twarzy czuć powiew od strony niewidocznego jeszcze końca tunelu. Po dwudziestu minutach marszu skręcamy i dociera do mnie zapach świeżego powietrza, na tyle zimnego, że wstrząsa mną dreszcz. Wyłączam latarkę, a światło księżyca widoczne w oddali prowadzi nas do wyjścia. Tunel wychodzi gdzieś na pustkowiu - tędy jechaliśmy do ośrodka, między popadającymi w ruinę zabudowaniami a rozrośniętymi drzewami, które kruszą korzeniami asfalt. Kilka metrów dalej stoi stara ciężarówka nakryta poszarpaną, wytartą płócienną plandeką. Nita kopniakiem sprawdza opony, a potem siada za kierownicą. W stacyjce tkwią już kluczyki. - Czyje to auto? - pytam, ładując się na siedzenie od strony pasażera.

- Ludzi, z którymi jedziemy się spotkać. Poprosiłam, żeby je tu podstawili - wyjaśnia.

- A co to za jedni?

- Znajomi. Nie wiem, jakim cudem Nita odnajduje drogę w labiryncie uliczek, ale jakoś jej się to udaje. Wymija korzenie drzew i powalone latarnie, oświetla reflektorami czmychające na boki zwierzęta. Długonogie brązowe stworzenie o szczupłej sylwetce przechodzi przed nami przez ulicę. Głową niemal sięga reflektorów. Nita zwalnia, żeby go nie potrącić. Zwierzę strzyże uszami i wpatruje się w nas wielkimi, ciemnymi oczami z nieufnością i ciekawością zarazem, jak dziecko. - Piękny, prawda? - odzywa się Nita. - Nigdy wcześniej nie widziałam jelenia. Dopiero tutaj. Kiwam głową. Zwierzę jest pełne gracji, ale jednocześnie niepewne, pełne wahania. Dziewczyna naciska na klakson i jeleń usuwa się z drogi. Znów przyspieszamy i wyjeżdżamy na szeroką, otwartą drogę zawieszoną nad torami kolejowymi, którymi szliśmy wcześniej do ośrodka. Przed nami widać oświetloną siedzibę Agencji, jedyną plamę jasności na mrocznym pustkowiu. Jedziemy w przeciwnym kierunku, na północny wschód. Upływa sporo czasu, zanim moim oczom znów ukazują się światła. Pojawiają się wzdłuż wąskiej, wyboistej ulicy. Z kabla rozciągniętego między starymi latarniami zwisają żarówki. - Tu się zatrzymamy. - Nita skręca gwałtownie i wjeżdża w uliczkę między dwoma ceglanymi budynkami. Wyciąga kluczyki ze stacyjki i patrzy na mnie. - Zajrzyj do schowka. Prosiłam, żeby zostawili nam broń.

Otwieram skrytkę. Na jakichś starych opakowaniach leżą dwa noże. - Jak sobie radzisz z nożem? - dopytuje Nita. Nieustraszoność uczyła nowicjuszy rzucania nożami jeszcze przed zmianami wprowadzonymi przez Maksa, zanim zmieniłem frakcję. Nigdy tego nie lubiłem, bo wydawało mi się, że to nic przydatnego, tylko zachęcanie do wygłupów. - Radzę sobie - mówię z uśmieszkiem. - Chociaż nigdy nie przypuszczałem, że ta umiejętność na cokolwiek się przyda. - Czyli Nieustraszeni do czegoś się jednak nadają... Cztery - odpowiada z lekkim uśmiechem. Bierze sobie większy nóż, dla mnie zostawia ten mniejszy. Ruszamy w głąb uliczki. Cały spięty obracam w dłoni rękojeść. W oknach migocą światełka - płomienie świec czy lampionów. W którymś momencie, gdy podnoszę głowę, widzę zasłonę włosów i wpatrzone we mnie ciemne oko. - Ktoś tu mieszka - zauważam. - To obrzeża peryferii. Jakieś dwie i pół godziny jazdy od Milwaukee, miasta na północy. Owszem, ludzie tu mieszkają. W obecnych czasach nikt nie zapuszcza się zbyt daleko od miast, nawet jeśli nie chce znajdować się pod wpływami rządu, jak tutejsi mieszkańcy. - Dlaczego się wyłamują? - Wiem, jak to jest nie podlegać rządowi, bo widziałem bezfrakcyjnych. Zawsze chodzili głodni, zimą marzli, a latem umierali z gorąca, wiecznie walczyli o przetrwanie. To niełatwe życie. Trzeba mieć dobry powód, by się na nie zdecydować. - Bo mają defekt genetyczny. - Nita zerka na mnie. - Z punktu widzenia prawa ludzie z defektem genetycznym są równi ludziom czystym, ale tylko w teorii, by tak rzec. W praktyce są biedniejsi, częściej skazywani za różne przestępstwa i trudniej im o dobrą pracę...

To duży problem, który trwa w zasadzie od czasów wojny przeciwko czystości, czyli ponad sto lat. Mieszkańcy peryferii woleli całkowicie odciąć się od społeczeństwa, niż spróbować naprawić je od środka tak jak ja. Myślę o szkle wytatuowanym na jej skórze. Zastanawiam się, kiedy zrobiła sobie ten tatuaż - i skąd w jej oczach ten niebezpieczny błysk, skąd w głosie taki dramatyzm, co sprawiło, że została rewolucjonistką. - A jak zamierzasz to zrobić? - Odbierając częściowo władzę Agencji - stwierdza z determinacją. Alejka wychodzi na szerszą ulicę. Niektórzy ludzie przemykają skrajem, ale inni zataczają się samym środkiem grupkami, z butelkami w dłoniach. Widzę wyłącznie młode osoby - na peryferiach nie ma chyba zbyt wielu starszych. Słyszę przed sobą krzyki i dźwięk tłuczonego szkła. Wokół dwóch okładających się pięściami i kopniakami postaci zebrał się spory tłumek. Ruszam w ich kierunku, ale Nita łapie mnie za rękę i ciągnie w stronę jakiegoś zabudowania.

- Nie czas na zgrywanie bohatera - rzuca. Podchodzimy do bramy w narożnym budynku. Przy drzwiach stoi postawny mężczyzna i wywija młynki nożem. Wspinamy się po schodkach, a wtedy nóż w jego ręce nieruchomieje. Facet przerzuca go sobie do drugiej ręki pełnej zgrubiałych blizn. Jego postura, zręczne dłonie, blizny i niechlujny wygląd - to wszystko powinno mnie onieśmielać. Ale jego oczy przypominają oczy jelenia: są wielkie, czujne i zaciekawione. - My do Rafiego - oznajmia Nita. - Jesteśmy z ośrodka. - Możecie wejść, ale noże zostają tutaj - odpowiada dryblas.

Nie spodziewałem się u niego tak wysokiego, delikatnego głosu. W innych okolicznościach mógłby być łagodnym człowiekiem. Ale widać, że tutaj nie ma nic wspólnego z łagodnością, pewnie nawet nie wie, co to znaczy. Choć osobiście nie widzę najmniejszego sensu w łagodności, to dochodzę do wniosku, że jeśli ten gość został zmuszony sprzeciwić się własnej naturze, to wielka strata.

- Nie ma mowy - odpowiada twardo moja towarzyszka. - Nita, to ty? - woła ktoś ze środka bardzo wyrazistym i dźwięcznym głosem. Do drzwi podchodzi niski mężczyzna i uśmiecha się szeroko. - Przecież ci mówiłem, żebyś ich wpuścił. Chodźcie, chodźcie. - Cześć, Rafi - wita się Nita z jawną ulgą. - Cztery, to Rafi. Ważna osoba na peryferiach. - Miło cię poznać. - Rafi skinieniem pokazuje, żebyśmy szli za nim. Wkraczamy do dużej, otwartej sali oświetlonej rzędami świec i lampionów. Wszędzie stoją drewniane meble, ale zajęty jest tylko jeden stół. Na tyłach siedzi jakaś kobieta. Rafi zajmuje krzesło obok niej. Choć znacznie różnią się od siebie wyglądem - kobieta ma rude włosy i bujne kształty, natomiast Rafi jest ciemny i chudy jak patyk - to mają identyczne spojrzenie, jak dwa kamienie spod tego samego dłuta. - Broń na stół - prosi Rafi. Tym razem Nita posłusznie kładzie przed sobą nóż na brzegu blatu i siada. Ja robię to samo. Kobieta naprzeciwko nas wyciąga pistolet. - Kto to? - Kiwa głową w moim kierunku. - Mój znajomy, Cztery - wyjaśnia Nita.

- Co to w ogóle za imię: Cztery? - W jej głosie nie pobrzmiewa drwina, którą wcześniej często słyszałem w tym pytaniu. - Imię nadane w eksperymencie - tłumaczy Nita. - Boposiadał tylko cztery lęki. Uświadamiam sobie, że być może przedstawiła mnie tym imieniem tylko po to, by mieć okazję powiedzieć, skąd jestem. Czy coś jej to da? Czy dzięki temu wzbudzę większe zaufanie? - Ciekawe. - Ruda bębni palcem wskazującym o blat. - Okej, Cztery, ja jestem Mary. - Mary i Rafi są przywódcami oddziału grupy rewolucyjnej UG ze Środkowego Zachodu - odzywa się znowu Nita. - „Grupa” kojarzy się raczej ze starszymi paniami grającymi w karty - stwierdza spokojnie Rafi. - My jesteśmy powstańcami. Działamy w całym kraju: każde miasto ma swój oddział, a oprócz tego istnieją przywódcy regionalni na Środkowy Zachód, Południe i Wschód. - A Zachód? - pytam. - Zachód już nie istnieje - informuje cicho Nita. - Teren okazał się trudny do komunikacji, miasta leżały za daleko od siebie. Po wojnie nie było sensu tam mieszkać. Teraz to dzikie tereny. - A więc to prawda - zauważa Mary. Patrzy na mnie, a w jej oczach odbija się światło jak w odłamkach szkła. - Mieszkańcy eksperymentalnych miast naprawdę nie znają świata. - Oczywiście, a po co mieliby go znać? - prycha Nita. Dopada mnie nagłe zmęczenie, czuję ciężar pod powiekami. W swoim krótkim życiu brałem udział w zbyt wielu rewolucjach. Bezfrakcyjni, a teraz najwyraźniej UG.

- Miło się rozmawia - wtrąca się Mary - ale nie powinniśmy tu długo siedzieć. Ludzie zaczną węszyć. - Racja - przyznaje Nita. Patrzy na mnie. - Cztery, mógłbyś sprawdzić, czy na zewnątrz spokój? Muszę porozmawiać z Mary i Rafim na osobności. Gdybyśmy byli sami, spytałbym, dlaczego nie mogę uczestniczyć w rozmowie lub po co w ogóle kazała mi wchodzić do środka, skoro od początku mogłem stać na czatach. Ale właściwie nie zgodziłem się jeszcze jej pomóc, a z jakiegoś powodu zależało jej, żeby Mary i Rafi mnie poznali. Wstaję więc, zabieram nóż i podchodzę do drzwi, przy których goryl Rafiego obserwuje teren. Po przeciwnej stronie ulicy już po bójce. Jakiś człowiek leży na chodniku. Przez chwilę wydaje mi się, że jeszcze się rusza, ale nagle uświadamiam sobie, że to tylko złudzenie - po prostu ktoś grzebie mu w kieszeniach. To nie człowiek, tylko ciało. - Nie żyje? - pytam, a moje słowa brzmią jak westchnienie. - No. Tutaj jeśli nie umiesz się bronić, to nie przetrwasz nawet jednej nocy. - Dlaczego w takim razie ludzie się tu osiedlają? - Marszczę brwi. - Dlaczego nie wrócą do miasta? Wartownik długo milczy. Dochodzę do wniosku, że nie usłyszał mojego pytania. Przyglądam się złodziejowi, który wywraca na zewnątrz kieszenie zabitego, a potem porzuca zwłoki i znika w jednym z pobliskich budynków. W końcu dryblas mówi: - Bo tu jest szansa, że ktoś się przejmie twoją śmiercią. Na przykład Rafi albo inni przywódcy. W mieście, jeśli cię zabiją, wszyscy będą mieli to gdzieś, zwłaszcza jak jesteś UG. Nigdy nie słyszałem, żeby za zabicie UG jakikolwiek CG został skazany za coś więcej niż nieumyślne spowodowanie śmierci. Gówno prawda. - Nieumyślne spowodowanie śmierci?

- To znaczy, że zbrodnię uznano za wypadek - odzywa się gdzieś za moimi plecami spokojny głos Rafiego. - A przynajmniej za coś mniej poważnego niż na przykład morderstwo pierwszego stopnia. Oczywiście oficjalnie wszyscy powinniśmy być traktowani równo. Ale rzadko tak się dzieje. Staje za mną ze skrzyżowanymi rękami. Patrząc na niego, widzę króla, który przygląda się swojemu królestwu, a w jego oczach jest ono piękne. Omiatam wzrokiem ulicę, zniszczoną nawierzchnię i bezwładne ciało z wybebeszonymi kieszeniami i wiem, że dostrzegane przez dryblasa piękno to po prostu wolność - prawo, by widziano w tobie człowieka zdrowego, a nie zdegenerowanego. Poczułem kiedyś tego rodzaju wolność, gdy stojąca wśród bezfrakcyjnych Evelyn przywołała mnie skinieniem głowy, wywołała z mojej frakcji, bym mógł stać się pełniejszym człowiekiem. Ale to było kłamstwo. - Jesteś z Chicago? - pyta Rafi. Potwierdzam skinieniem, wciąż zapatrzony w ciemną ulicę. - A jak oceniasz świat za ogrodzeniem? - Z grubsza tak samo - odpowiadam. - Tu występują po prostu inne podziały, toczą się inne wojny. W środku pod czyimiś stopami skrzypią deski podłogowe. Spoglądam przez ramię i widzę Nitę tuż za sobą z rękami w kieszeniach. - Dziękuję za spotkanie - odzywa się i kiwa głową Rafiemu. - Czas na nas. Gdy znów idziemy ulicą, odwracam się - przywódca macha nam na pożegnanie. W drodze do samochodu ponownie słyszę krzyki, ale tym razem to szlochy i jęki dziecka. Przypominam sobie czasy, gdy jako mały chłopiec kuliłem się w swoim pokoju i wycierałem rękawem nos. Przed praniem mama musiała szorować mankiety gąbką. Nigdy się

na to nie skarżyła. Kiedy wsiadam do auta, to miejsce i jego cierpienie nie robią już na mnie wrażenia. Jestem gotowy na powrót do wygodnego ośrodka, do ciepła, światła i poczucia bezpieczeństwa. - Naprawdę nie rozumiem, dlaczego ludzie wolą mieszkać tutaj niż w mieście przyznaję. - Tylko raz byłam w nieeksperymentalnym mieście - mówi Nita. - Elektryczność jest racjonowana. Każde gospodarstwo domowe ma w ciągu dnia prąd zaledwie przez kilka godzin. To samo z wodą. Przestępczość szaleje, a winę zwala się na defekt genetyczny. Niby jest też policja, ale ma ograniczone możliwości działania. - W takim razie siedziba Agencji to w zasadzie najlepsze miejsce do życia stwierdzam. - Pod względem udogodnień, tak - przyznaje. - Ale w ośrodku funkcjonuje dokładnie ten sam system społeczny co w miastach, tylko trochę trudniej to zauważyć. W lusterku wstecznym obserwuję oddalające się peryferie. Od otaczających je opustoszałych budynków różnią się tylko tym, że nad wąską uliczką biegnie kabel z żarówkami. Mijamy ciemne domy z oknami zabitymi deskami. Próbuję sobie wyobrazić czasy, gdy elewacje były czyste i zadbane, bo kiedyś przecież musiały tak wyglądać. Zielona i przystrzyżona trawa w ogródkach, a wieczorem okna rozjarzone światłami. Wyobrażam sobie, że ludzie żyli tu cicho i spokojnie. - O czym przyjechałaś z nimi pogadać? - pytam. - Chciałam skrystalizować nasze plany - odpowiada. W poświacie padającej od deski rozdzielczej zauważam, że na dolnej wardze ma kilka ranek, jakby zbyt często ją zagryzała. Poza tym zależało mi, żeby cię poznali, żeby ludzie z eksperymentów mieli swojego

reprezentanta. Mary zawsze podejrzewała, że tacy jak ty są w zmowie z rządem, choć to oczywiście bzdura. Jednak Rafi... on pierwszy dał mi dowód na to, że Agencja i rząd przekłamują naszą przeszłość. Nita milknie po tych słowach, jakbym miał dzięki temu bardziej uzmysłowić sobie ich wagę, ale mnie nie są potrzebne ani czas, ani cisza, ani przestrzeń, żeby jej wierzyć. Całe życie byłem okłamywany przez rząd. - Agencja mówi o złotej erze ludzkości, która panowała podobno przed wprowadzeniem zmian genetycznych. O czasach, gdy wszyscy byli genetycznie czyści i panował powszechny pokój - opowiada Nita. - Ale Rafi pokazał mi stare zdjęcia z czasów wojny. Czekam na dalszy ciąg.

- No i? - No i? - powtarza z niedowierzaniem. - Skoro w przeszłości genetycznie czyści ludzie wywołali wojnę i dokonali masowych zniszczeń na tę samą skalę, o jaką ci z defektem genetycznym oskarżani są teraz, to skąd przekonanie, że musimy poświęcać tyle czasu i środków na korekcję defektów genetycznych? Te wszystkie doświadczenia mają chyba tylko przekonać odpowiednich ludzi, że rząd stara się poprawić jakość naszego życia, choć to wierutne kłamstwo. Innego sensu nie widzę. Prawda wszystko zmienia - czy nie dlatego Tris sprzymierzyła się z moim ojcem, bo tak bardzo zależało jej na ujawnieniu nagrania Edith Prior? Wiedziała, że prawda, jakakolwiek by była, przekształci naszą walkę, na zawsze zmieni nasze priorytety. Natomiast tutaj to kłamstwo przekształciło walkę, na zawsze zmieniło priorytety. Zamiast starać się zaradzić szerzącym się w kraju biedzie i przestępczości, rząd postanowił zająć się defektem genetycznym. - Ale po co? Po co poświęcać tyle czasu i energii na walkę z czymś, co nie stanowi zasadniczego problemu? - pytam z nagłą irytacją.

- No cóż, ludzie, którzy walczą z tym teraz, robią to najprawdopodobniej dlatego, że nauczono ich, że w tym tkwi problem. To kolejna rzecz, którą pokazał mi Rafi: przykłady propagandy rządowej na temat defektu genetycznego - wyjaśnia Nita. - Ale pierwotnie? Nie mam pojęcia. Przyczyn jest pewnie kilka. Uprzedzenia względem UG? Chęć kontroli? Nad genetycznie uszkodzonymi przez wmówienie im, że coś jest z nimi nie tak, natomiast nad genetycznie czystymi przez wmówienie im, że są zdrowi? Takie rzeczy nie dzieją się z dnia na dzień i nie dzieją się z jednego powodu. Opieram głowę o chłodną szybę i przymykam oczy. Natłok informacji jest zbyt duży, żebym mógł skupić się tylko na jednej z nich, poddaję się więc i przysypiam. Zaczyna świtać, gdy znów tunelem wracam wreszcie do sypialni. Ręka Tris tak jak poprzednio zwisa z brzegu pryczy, a jej palce muskają podłogę. Siadam naprzeciwko niej na łóżku i przez chwilę przyglądam się jej pogrążonej we śnie twarzy, myśląc o tym, co uzgodniliśmy tamtego wieczoru w parku Millennium: koniec kłamstw. Ona obiecała to mnie, a ja jej. A jeśli nie powiem jej o tym, czego się dziś dowiedziałem i co zobaczyłem, to złamię dane słowo. I po co? Żeby chronić Tris? Żeby być w porządku wobec Nity, dziewczyny, której praktycznie nie znam? Odgarniam włosy z twarzy Tris, delikatnie, żeby jej nie obudzić. Tris nie potrzebuje mojej ochrony. Sama jest wystarczająco silna.

Rozdział 24

Tris Peter siedzi po przeciwnej stronie sypialni i ładuje do torby stertę książek. Zagryza czerwony długopis i wychodzi. Idzie korytarzem, a torba obija się mu o nogę. Czekam, aż

ucichną kroki i odwracam się do Christiny. - Długo się powstrzymywałam, ale poddaję się - zaczynam. - Co się dzieje między tobą a Uriahem? Christina leży na łóżku, zwieszając jedną długą nogę, i piorunuje mnie wzrokiem. - No co? Ostatnio spędzacie ze sobą dużo czasu - stwierdzam. - Naprawdę dużo. Dzień jest słoneczny, przez białe firanki przebija światło. Nie wiem dlaczego, ale w sypialni pachnie snem - pachnie praniem, butami, nocnym potem i poranną kawą. Część łóżek jest zasłana, a na innych pościel leży zmięta w nogach lub odrzucona na bok. Większość z nas pochodzi z Nieustraszoności, ale okazuje się, że mamy różne nawyki, różny temperament, różny sposób patrzenia na świat. - Wierz lub nie, ale to nie tak. - Christina podpiera się na łokciu. - Uriah przeżywa żałobę. Oboje się nudzimy. Poza tym to Uriah.

- No i co z tego? Jest przystojny. - To fakt, ale nie da się z nim poważnie porozmawiać. - Kręci głową. - Bo wiesz, lubię się śmiać, ale zależy mi też na głębszej relacji, rozumiesz? Przytakuję. Rozumiem, może nawet lepiej niż większość ludzi, bo ani ja, ani Tobias nie jesteśmy typami żartownisiów. - Poza tym - ciągnie - nie każda przyjaźń musi skończyć się romansem. Ciebie na przykład jeszcze nie próbowałam pocałować. Wybucham śmiechem.

- To prawda. - A ty gdzie się ostatnio podziewałaś? - Christina znacząco porusza brwiami. - Z

Cztery? Pracowaliście nad małym... dodatkiem? Uczyliście się mnożyć? Chowam twarz w rękach. - W życiu nie słyszałam gorszego żartu. - Nie wykręcaj się od odpowiedzi. - Żadnego mnożenia - mówię. - A przynajmniej nie teraz. Tobias trochę się martwi tym całym defektem genetycznym.

- A, tym. - Christina siada prosto. - A ty co o tym sądzisz? - Nie wiem. Chyba zwyczajnie mnie to złości. - Marszczy brwi. - Nikt nie lubi słyszeć, że coś z nim nie tak, a zwłaszcza z czymś takim jak geny, których nie może zmienić. - Naprawdę myślisz, że coś z tobą nie tak? - No raczej. To jak choroba, zgadza się? Ujawnia się w naszych genach. Akurat to chyba nie ulega dyskusji, prawda? - Ale ja wcale nie twierdzę, że twoje geny niczym się nie różnią - odpowiadam. Uważam tylko, że to wcale nie oznacza, że jeden zestaw genów jest uszkodzony, a inny nie. Za niebieskie i brązowe oczy też odpowiadają inne geny, i co z tego? Niebieskie to „defekt”? To trochę tak, jakby ktoś ni stąd, ni zowąd stwierdził, że jeden rodzaj DNA jest zły, a inny dobry. - Ale oni mają dowody, że UG gorzej się zachowują - przypomina Christina. - Tyle że takie zachowanie mogło wynikać z wielu przyczyn - odparowuję. - Nie wiem, dlaczego się z tobą spieram, skoro naprawdę bym chciała, żebyś miała

rację - kwituje ze śmiechem. - Ale nie sądzisz, że tak mądrzy ludzie jak naukowcy z Agencji naprawdę potrafili odkryć przyczynę niewłaściwego postępowania? - Jasne. Ale moim zdaniem, ludzie niezależnie od swojej mądrości widzą zwykle to, co chcą widzieć, i tyle. - Może ty też jesteś uprzedzona. Bo twoi przyjaciele i chłopak mają uszkodzone geny. - Może. - Usilnie szukam jakiegoś wyjaśnienia i choć nie do końca ono mnie przekonuje, to i tak się nim dzielę: - Chyba po prostu nie widzę powodu, by wierzyć w defekt genetyczny. Czy dzięki temu będę lepiej traktować innych? Nie. Być może wręcz przeciwnie. Poza tym widzę, jak to wszystko wpływa na Tobiasa, jak każe mu w siebie wątpić, i nie rozumiem, co dobrego może z tego wyniknąć. - Ale nie wierzy się w coś dlatego, że to ułatwi ci życie, tylko dlatego, że taka jest prawda - zauważa Christina. - Ale - zaczynam powoli, zastanawiając się nad tym, co chcę powiedzieć - czy nie jest tak, że prawdziwość jakiegoś przekonania najłatwiej sprawdzić, oceniając jego skutki? - Brzmi jak credo Sztywniaków. - Christina milknie. - Natomiast ja prezentuję stanowisko bardzo w stylu Prawych. Rany, naprawdę nie umiemy uwolnić się od frakcji, niezależnie od tego, gdzie się podziewamy, co?

Wzruszam ramionami. - Może wcale nie trzeba się od nich uwalniać. Do sypialni wchodzi Tobias, blady i wyraźnie zmęczony, jak zawsze w ostatnim czasie. Od leżenia na poduszce sterczą mu włosy z jednej strony, a na sobie ma te same ciuchy co wczoraj. Od przyjazdu do Agencji śpi w ubraniu. Christina podnosi się z łóżka.

- No dobra, idę. Zostawię was samych... na tej całej przestrzeni. - Zatacza ręką po pustych pryczach i przed wyjściem teatralnie puszcza do mnie oko. Tobias uśmiecha się, ale nie na tyle, żebym uwierzyła, że naprawdę go to rozbawiło. I zamiast usiąść obok mnie, stoi w nogach mojego łóżka, miętosząc w palcach brzeg koszuli. - Chciałbym ci coś powiedzieć - zaczyna. - Dawaj. - Czuję w piersi ukłucie strachu. To wyglądałoby na kardiomonitorze jak nagły skok. - Chętnie poprosiłbym cię, żebyś obiecała, że się nie wkurzysz - ciągnie - ale... - Ale wiesz, że nie składam bezsensownych obietnic - odpowiadam ze ściśniętym gardłem. - No tak. - Siada na swoim rozgrzebanym łóżku, na zrolowanych kocach. Unika mojego spojrzenia. - Nita zostawiła mi wczoraj pod poduszką liścik z prośbą, żebym się z nią spotkał. I zrobiłem to. Siadam prosto i czuję, że robi mi się gorąco z wściekłości na myśl o ślicznej buźce laborantki, na myśl o jej zgrabnych nogach zmierzających w stronę mojego chłopaka.

- Atrakcyjna dziewczyna proponuje ci w nocy spotkanie, a ty idziesz? A potem prosisz, żebym się nie wkurzyła? - To nie tak, jak myślisz. W ogóle - wyjaśnia pospiesznie, w końcu podnosząc na mnie wzrok. - Nita zamierzała mi tylko coś pokazać. Wbrew pozorom ona nie wierzy w defekt genetyczny. Planuje odebrać część władzy Agencji, żeby wyrównać prawa UG. Pojechaliśmy na peryferie. Opowiada mi o podziemnym tunelu prowadzącym na zewnątrz, o popadającym w ruinę mieście na peryferiach i o rozmowie z Rafim i Mary. Mówi o wojnie, którą rząd przed wszystkimi ukrywa, aby nikt się nie dowiedział, że „genetycznie czyści” są zdolni do

potwornej przemocy, oraz o tym, jak wygląda życie UG na terenach podlegających władzy rządowej. W miarę jego opowieści robię się coraz bardziej podejrzliwa w stosunku do Nity, ale nie wiem, co mi nakazuje taką nieufność: instynkt, który rzadko mnie zawodzi, czy zazdrość. Tobias kończy swoje wyznanie i patrzy na mnie wyczekująco, a ja zaciskam wargi i namyślam się chwilę. - Skąd wiesz, że mówi prawdę? - pytam. - Nie wiem. Obiecała pokazać mi dowody. Dzisiaj wieczorem. - Bierze mnie za rękę. Chodź ze mną, dobrze? - A Nita nie będzie się złościć? - Mam to gdzieś. - Tobias splata palce z moimi palcami. - Jeśli naprawdę potrzebuje mojej pomocy, musi to jakoś przełknąć. Patrzę na nasze dłonie, postrzępione mankiety jego szarej koszuli i wytarte na kolanach dżinsy. Nie chcę spędzać czasu z Nitą i Tobiasem, wiedząc, że jej rzekomy defekt genetyczny łączy ją z nim w sposób, w jaki ja nigdy nie będę z nim połączona. Ale to dla niego ważne, a poza tym równie bardzo jak on chcę się dowiedzieć, czy rzeczywiście istnieją dowody na nadużycia Agencji. - Dobrze - zgadzam się. - Pójdę z tobą. Ale ani przez chwilę nie wyobrażaj sobie, że naprawdę wierzę, że nie interesuje jej w tobie nic poza twoim kodem genetycznym. - A ty ani przez chwilę nie wyobrażaj sobie, że interesuje mnie ktokolwiek poza tobą. Kładzie mi rękę na karku i przyciąga mnie do siebie. Pocałunek i jego słowa uspokajają mnie, ale nie rozpraszają w pełni moich obaw.

Rozdział 25

Tobias Tuż po północy spotykamy się z Nitą w hotelowym lobby, wśród roślin doniczkowych i rozwijających się kwiatów, wśród ujarzmionej natury. Na widok Tris twarz Nity tężeje; dziewczyna robi minę, jakby właśnie poczuła w ustach coś gorzkiego. - Obiecałeś, że jej nie powiesz. - Celuje we mnie palcem. - Nie miałeś przypadkiem jej chronić? - Zmieniłem zdanie. Tris parska nieprzyjemnym śmiechem. - Tak mu powiedziałaś? Że będzie mnie chronić? Niezła manipulacja. Gratulacje. Patrzę na Tris ze zdumieniem. W ogóle nie pomyślałem o tym w ten sposób i trochę mnie to przeraża. Zwykle potrafię rozpoznać czyjeś ukryte motywy lub się ich domyślić, ale zawsze tak mi zależało na chronieniu Tris - zwłaszcza po tym, jak omal jej nie straciłem - że tym razem nie przyszło mi to nawet do głowy. A może byłem tak przyzwyczajony do kłamstwa, a nie do mówienia trudnej prawdy, że ucieszyła mnie możliwość oszustwa? - To nie była manipulacja, tylko prawda. - Po Nicie nie widać już złości, tylko zmęczenie. Przesuwa rękę wzdłuż twarzy, potem przygładza włosy. Nie próbuje się bronić, więc może faktycznie mówi prawdę. - Mogą was aresztować za samo to, że nie zgłosiliście tego, co wiecie. Uznałam, że lepiej do tego nie dopuścić. - No cóż, już za późno - stwierdzam. - Tris idzie z nami. To jakiś problem?

- Wolę mieć was oboje niż żadnego z was, a rozumiem, że stawiasz mi ultimatum. Nita przewraca oczami. - No to ruszajmy. Idziemy przez cichy, uśpiony ośrodek. Żadne z nas się nie odzywa, a ja wyłapuję każdy pisk podeszwy, każdy głos w oddali, każde trzaśnięcie drzwiami. Czuję się tak, jakbyśmy robili coś zakazanego, choć formalnie rzecz biorąc tak nie jest. Przynajmniej na razie. Nita zatrzymuje się przy drzwiach do laboratoriów i przykłada identyfikator do czytnika. Prowadzi nas przez gabinet terapii genetycznej, w którym zobaczyłem mapę swojego kodu genetycznego, w głąb ośrodka, dalej, niż kiedykolwiek się zapuściłem. Wokół ciemno i ponuro, a na podłodze wirują wzbijane naszymi stopami kłębki kurzu. Nita popycha ramieniem kolejne drzwi i wchodzimy do jakiegoś magazynu. Przy ścianach stoją proste metalowe szuflady oznaczone wyblakłymi ze starości numerami, wypisanymi atramentem na kawałkach papieru. Na środku jest stół laboratoryjny wyposażony w komputer i mikroskop - siedzi przy nim młody mężczyzna o zaczesanych na gładko jasnych włosach. - Tobiasie, Tris, to mój kolega Reggie - przedstawia Nita. - Też UG. - Witajcie - mówi Reggie z uśmiechem. Podaje rękę Tris, a potem mnie. Ma mocny uścisk. - Pokażmy im najpierw slajdy - proponuje Nita. Reggie dotyka ekranu i skinieniem daje znać, żebyśmy się zbliżyli. - Ja naprawdę nie gryzę. Patrzymy po sobie z Tris, po czym stajemy za Reggiem, żeby widzieć monitor. Zaczynają się na nim wyświetlać zdjęcia, jedno po drugim. Są czarno-białe, trochę ziarniste i nieostre - muszą być bardzo stare. Już po kilku sekundach dociera do mnie, że przedstawiają

wyłącznie cierpienie: chude, wynędzniałe dzieci o wielkich oczach, rowy wypełnione ciałami, ogromne sterty palonych dokumentów. Fotografie zmieniają się tak szybko - jakby wiatr przewracał strony książki - że nie mogę się im dokładnie przyjrzeć, wiem tylko, że są potworne. Po chwili odwracam głowę, bo nie mogę już dłużej patrzeć. Czuję w sercu głuchą ciszę. Spoglądam na Tris, a jej twarz przypomina początkowo gładką powierzchnię jeziora jak gdyby obejrzane właśnie zdjęcia nie wywołały w niej żadnego poruszenia. Ale nagle zaczynają jej drżeć usta i mocno je zaciska, żeby to ukryć. - Spójrzcie na tę broń. - Reggie wskazuje zdjęcie uzbrojonego mężczyzny w mundurze. - To bardzo stary rodzaj karabinu. Karabiny używane podczas wojny przeciwko czystości były dużo bardziej zaawansowane. Nawet Agencja to przyzna. Te zdjęcia przedstawiają konflikt z naprawdę zamierzchłej przeszłości. Co oznacza, że wywołali go genetycznie czyści ludzie, bo manipulacja genetyczna jeszcze wtedy nie istniała. - Jak można zataić wojnę? - pytam. - Ludzie żyją w izolacji, często na skraju nędzy - mówi cicho Nita. - Wiedzą tylko to, co im powiedziano, znają jedynie te fakty, które im udostępniono. A kto ma nad tym wszystkim kontrolę? Rząd. - No dobra. - Tris kręci lekko głową i zbyt szybko wyrzuca z siebie słowa. Jest zdenerwowana. - Kłamią na temat waszej... naszej przeszłości. To jeszcze nie oznacza, że są wrogiem, tylko grupą ludzi wprowadzonych w potworny błąd, którzy starają się... naprawić świat. W niezbyt mądry sposób. Nita i Reggie zerkają na siebie. - Ale o to właśnie chodzi - mówi Nita. - Oni krzywdzą ludzi. Opiera się o stół i nachyla w naszą stronę. Znów widzę, że bierze w niej górę rewolucjonistka, że przesłania każdy inny aspekt jej osoby: młodą kobietę, UG, laborantkę.

- Kiedy Altruiści postanowili ujawnić prawdę wcześniej, niż było w planach opowiada powoli - a Jeanine nie chciała do tego dopuścić... Agencja z radością dostarczyła jej niezwykle

zaawansowane

serum:

do

symulacji

ataku,

które

zniewoliło

umysły

Nieustraszonych, co doprowadziło do zagłady Altruizmu. Potrzebuję chwili, żeby dotarło do mnie to, co mówi. - To nie może być prawda - oponuję. - Jeanine twierdziła, że wśród wszystkich frakcji największy odsetek Niezgodnych, czyli genetycznie czystych, był w Altruizmie. Sama przed chwilą mówiłaś, że Agencja uważa genetycznie czystych za osoby tak ważne, że chce wysłać im kogoś na ratunek. Po co mieliby pomagać Jeanine ich zabijać? - Jeanine się myliła - informuje głucho Tris. - Według Evelyn największy odsetek Niezgodnych był wśród bezfrakcyjnych, a nie Altruistów. Odwracam się do Nity. - Nadal nie rozumiem, po co narażaliby życie tak wielu Niezgodnych. Muszę mieć jakiś dowód. - A myślisz, że po co tu przyszliśmy? - zapala kolejny rząd lamp, które oświetlają szuflady, i podchodzi do ściany po lewej. - Uzyskanie pozwolenia na wejście tutaj zajęło mi dużo czasu - tłumaczy. - A jeszcze więcej zdobycie wiedzy potrzebnej do zrozumienia tego, co zobaczyłam. Ale pomagał mi jeden CG. Nasz sympatyk. - Jej dłoń zawisa nad jedną z szuflad. Wyjmuje z niej fiolkę z pomarańczowym płynem. - Wygląda znajomo? - pyta mnie. Próbuję sobie przypomnieć zastrzyk, który dostałem tuż przed rozpoczęciem ataku symulacji, przed ostatnim etapem inicjacji Tris. Zrobił mi go Max. Wbił mi igłę w szyję, jak wielokrotnie sam to robiłem. Przed zastrzykiem szklana fiolka zabłysła w świetle, a jej zawartość była pomarańczowa, dokładnie taka jak substancja w rękach Nity. - Kolor się zgadza - przyznaję. - I co z tego?

Nita podchodzi z fiolką do mikroskopu. Reggie bierze szkiełko, które leży na tacy przy komputerze, i za pomocą pipety umieszcza na jego środku dwie krople pomarańczowego płynu. Potem zabezpiecza wszystko drugim szkiełkiem. Ostrożnym, ale pewnym ruchem wsuwa preparat do mikroskopu. Widać robił to już setki razy.

Kilkakrotnie dotyka ekranu i otwiera program MicroScan. - Te informacje są darmowe i dostępne dla każdego, kto wie, jak używać tego sprzętu, oraz zna hasło do systemu. Ja dostałam je od naszego sympatyka - mówi Nita. - A więc dostęp do tych danych wcale nie jest trudny, tylko raczej nikomu nie przyjdzie do głowy, żeby szczegółowo je analizować. A ponieważ UG nie mają haseł systemowych, sami niczego by się raczej nie domyślili. W tym magazynie przechowywane są informacje z nieaktywnych eksperymentów: nieudane lub przestarzałe doświadczenia i różne nieprzydatne rzeczy. - Nita patrzy przez mikroskop i bocznym pokrętłem nastawia ostrość. - Spójrzcie. Reggie naciska przycisk na klawiaturze i pod paskiem z napisem „MicroScan” na górze ekranu pojawia się tekst. Blondyn wskazuje na akapit na środku strony. Czytam: - Serum do symulacji v4.2. Koordynacja dużej liczby celów. Transmisja sygnałów na duże odległości. Brak halucynogenu z oryginalnej formuły: o realiach symulacji decyduje programista.

To jest to.

Serum do symulacji ataku. - Co robiłby w ośrodku ten specyfik, gdyby Agencja sama go nie wynalazła? - Nita pytająco unosi brwi. - To Agencja wprowadziła różne rodzaje serum do eksperymentów, ale zwykle nic z nimi nie robiła. Pozwalała, żeby mieszkańcy miasta sami dalej je zmieniali. Pracownicy Agencji nie ukradliby serum, które stworzyła Jeanine. Skoro tu jest, to znaczy, że je wyprodukowali. Wpatruję się w podświetlone szkiełko pod mikroskopem, w pomarańczową kropelkę pod okularem, i wypuszczam z drżeniem powietrze.

- Po co? - szepcze Tris. - Altruizm chciał ujawnić prawdę. A mogliście się przekonać, jakie były konsekwencje, gdy miasto ją poznało: Evelyn jest praktycznie dyktatorką, bezfrakcyjni znęcają się nad członkami frakcji i mogę się założyć, że wcześniej czy później dojdzie do buntu frakcyjnych. Zginie wielu ludzi. Wyjawienie prawdy bez dwóch zdań zagraża bezpieczeństwu eksperymentu - wyjaśnia Nita. - Więc gdy kilka miesięcy temu Altruizm postanowił ujawnić nagranie Edith Prior, co groziło katastrofą i destabilizacją sytuacji, Agencja uznała prawdopodobnie, że lepiej dopuścić do znacznych strat w Altruizmie... nawet kosztem śmierci kilku Niezgodnych... niż do strat w całym mieście. Lepiej poświecić Altruistów, niż ryzykować trwałość eksperymentu. Agencja nawiązała więc kontakt z kimś, kto na pewno ją poprze. Z Jeanine Matthews. Słowa Nity wnikają we mnie głęboko. Opieram się rękami o stół laboratoryjny i chłodzę dłonie. Patrzę na swoje zniekształcone odbicie na metalowym blacie. Owszem, całe życie nienawidziłem ojca, ale nigdy nie pałałem nienawiścią do jego frakcji. Zawsze uważałem, że spokój Altruistów, ich społeczność, ich praktyki są dobre. A teraz większość tych dobrych, szczodrych ludzi nie żyje. Zostali zabici przez Nieustraszonych, za namową wspieranej przez Agencję Jeanine. Wśród ofiar są rodzice Tris. Tris stoi w zupełnym bezruchu. Ręce zwisają jej bezwładnie i robią się coraz bardziej czerwone od nagłego napływu krwi. - Na tym właśnie polega problem ze ślepym przywiązaniem do eksperymentów odzywa się Nita, jakby wsuwając słowa w puste przestrzenie w naszych głowach. - Dla Agencji ważniejsze są doświadczenia niż życie UG. To oczywiste. A teraz może być jeszcze gorzej. - Gorzej? - pytam. - To może być coś gorszego niż wymordowanie praktycznie całego Altruizmu? Jakim cudem?

- Rząd od blisko roku grozi, że zakończy prace Agencji - tłumaczy Nita. Eksperymenty się nie udają, bo mieszkańcy miast nie potrafią żyć w pokoju. David zawsze jakoś go przywraca na ostatnią chwilę. I jeśli w Chicago coś pójdzie nie tak, znów to zrobi. W każdej chwili może zresetować wszystkie eksperymenty. - Zresetować? - Za pomocą serum pamięci Altruizmu - włącza się Reggie. - Choć tak właściwie to jest serum opracowane przez Agencję. Wszyscy: mężczyźni, kobiety i dzieci, będą musieli zacząć od nowa. Nita zauważa cierpko: - Ich życie zostanie wymazane wbrew ich woli tylko po to, żeby uleczyć „defekt” genetyczny, który tak naprawdę nie istnieje. Agencja może to zrobić. Ma taką władzę. A nikt nie powinien jej mieć. Pamiętam, co pomyślałem, gdy Johanna przyznała, że Serdeczni aplikują patrolom Nieustraszoności serum pamięci: że odbierając komuś wspomnienia, na zawsze się go zmienia. Nagle nie interesuje mnie już, na czym polega plan Nity, byle tylko oznaczał cios dla Agencji. W ciągu ostatnich dni dowiedziałem się takich rzeczy, że odnoszę wrażenie, iż nie ma w tym miejscu nic, co warto by ocalić. - Jaki jest plan? - pyta Tris bezbarwnym, niemal automatycznym głosem. - Podziemnym tunelem wprowadzę do ośrodka znajomych z peryferii - mówi Nita. W tym czasie Tobias odłączy zabezpieczenia, żeby nikt nas nie złapał. To mniej więcej ta sama technologia co w pomieszczeniu kontrolnym Nieustraszoności, nie powinieneś mieć z tym większego problemu. Potem Rafi, Mary i ja włamiemy się do laboratorium obronnego i wykradniemy serum pamięci, żeby Agencja nie mogła go użyć. Reggie pomagał nam dotąd zakulisowo, ale w dniu ataku otworzy wejście do tunelu.

- I co zrobisz z tym serum? - dopytuję. - Zniszczę je - odpowiada spokojnie. Czuję się dziwnie, pusty jak balon bez powietrza. Nie wiem, czego się spodziewałem, gdy Nita zaczęła przedstawiać swój plan, ale na pewno nie tego: dla mnie to strasznie mało jak na odwet za symulację ataku, za wmawianie mi, że na najbardziej podstawowym poziomie, na poziomie genów, coś jest ze mną nie tak. - I to wszystko, co zamierzacie? - odzywa się Tris, odrywając wreszcie oko od mikroskopu. Patrzy na Nitę spod zmrużonych powiek. - Wiecie, że Agencja jest odpowiedzialna za śmierć setek ludzi i chcecie tylko... odebrać im serum pamięci? - Nie przypominam sobie, bym prosiła cię o krytykę naszego planu. - Ja nie krytykuję waszego planu - ripostuje Tris. - Ja tylko mówię, że ci nie wierzę. Nie cierpisz tych ludzi. Mówisz o nich w taki sposób, że od razu widać twoją nienawiść. Myślę, że chodzi o coś dużo poważniejszego niż kradzież serum. - Serum pamięci służy im do utrzymania eksperymentów. Dzięki niemu mają realną władzę nad miastem, a ja chcę im ją odebrać. Powiedziałabym, że to dość bolesny cios jak na tę chwilę. - Nita mówi łagodnym tonem, jakby tłumaczyła coś dziecku. - Nie powiedziałam przecież, że w ogóle na tym poprzestanę i w przyszłości nie zrobię nic więcej. Ale nie zawsze mądrze jest od razu zadawać najmocniejszy cios. To bieg długodystansowy, a nie sprint. Tris tylko kręci głową.

- Wchodzisz w to, Tobias? Patrzę na nią - spiętą, sztywną, a potem na Nitę - odprężoną, w gotowości. Nie widzę tego tak jak Tris. A myśl, żeby powiedzieć „nie”, jest nie do przyjęcia. Muszę coś zrobić. Nawet jeśli wydaje mi się to niewspółmierne do potrzeb. Nie rozumiem, dlaczego Tris nie czuje podobnie.

- Tak - odpowiadam. Tris odwraca się do mnie i rzuca mi zaskoczone, pełne niedowierzania spojrzenie. Nie zwracam na nią uwagi. - Rozbroję system monitoringu. Będzie mi potrzebne serum pokoju Serdecznych. Masz do niego dostęp? - Mhm. - Nita uśmiecha się leciutko. - Poinformuję cię o terminie rozpoczęcia akcji. Chodź, Reggie. Dajmy im... pogadać. Blondyn skinieniem głowy żegna się ze mną, z Tris, a potem wychodzi z Nitą, bezszelestnie zamykając za sobą drzwi. Tris odwraca się do mnie. Jej skrzyżowane ramiona przypominają dwie sztaby, odgradzające mnie od niej nieprzekraczalną barierą. - Nie wierzę, że się zgodziłeś - zaczyna. - Ona kłamie. Jak możesz tego nie widzieć? - Bo nie kłamie - odpowiadam. - Nie tylko ty potrafisz rozpoznać kłamstwo. Ja też umiem. A w tej sytuacji możesz trochę źle oceniać ludzi. Na przykład przez zazdrość. - Nie jestem zazdrosna! - wścieka się. - Ani głupia. Ona planuje coś znacznie poważniejszego i na twoim miejscu trzymałabym się z daleka od osoby, która nie mówi prawdy na temat czegoś, w co chce mnie wciągnąć. - Ale nie jesteś na moim miejscu. - Kręcę głową. - Rany, Tris. Ci ludzie zamordowali twoich rodziców, a ty będziesz siedzieć z założonymi rękami? - Wcale tego nie powiedziałam - odparowuje cierpko. - Ale to nie oznacza, że muszę decydować się na pierwszy plan z brzegu. - Wiesz co, przyprowadziłem cię tu, bo nie chciałem mieć przed tobą tajemnic, a nie po to, żebyś wyciągała pochopne wnioski i mówiła mi, co powinienem robić! - Pamiętasz, co się stało ostatnim razem, gdy nie zgodziłeś się z moimi „pochopnymi wnioskami”? - przypomina zimno. - Przekonałeś się, że miałam rację. Miałam rację, że

nagranie Edith Prior wszystko zmieni, miałam rację co do Evelyn i mam rację teraz. - No tak. Bo ty zawsze masz rację. A miałaś rację wtedy, gdy ładowałaś się w niebezpieczne sytuacje bez broni? Albo gdy mnie okłamałaś i poszłaś w środku nocy na śmierć do kwatery Erudytów? Albo co do Petera? Co do niego też miałaś rację? - Nie rób mi teraz wyrzutów. - Celuje we mnie palcem i czuję się jak strofowane przez rodzica dziecko. - Nigdy nie twierdziłam, że jestem doskonała, ale ty... ciebie zaślepia desperacja. Przystałeś do Evelyn, bo desperacko potrzebowałeś rodzica, a teraz wchodzisz w tę akcję, bo desperacko nie chcesz mieć defektu... Na to słowo aż mną trzęsie. - Nie mam defektu - stwierdzam cicho. - W głowie mi się nie mieści, że tak mało we mnie wierzysz, że twierdzisz, że nie powinienem mieć do siebie zaufania. - Wzdycham głęboko. - Poza tym nie potrzebuję twojego pozwolenia. Podchodzę do drzwi, a gdy łapię za klamkę, Tris mówi: - No tak, lepiej wyjść i mieć ostatnie słowo, brawo za dojrzałość! - To taka sama dojrzałość jak podejrzewać kogoś o nieczyste zamiary tylko dlatego, że jest ładny - odcinam się. - No to kwita. Wychodzę. Nie jestem zdesperowanym, rozchwianym emocjonalnie dzieckiem, które ufa wszystkim dokoła. Nie mam defektu.

Rozdział 26

Tris Przykładam

oko

do

okularu

mikroskopu.

Przed

oczami

wiruje

mi

pomarańczowobrązowe serum. Tak bardzo koncentrowałam się na kłamstwach Nity, że ledwo zarejestrowałam prawdę: Agencja mogła mieć to serum wyłącznie dlatego, że sama je wyprodukowała, a potem w jakiś sposób dostarczyła Jeanine. Odsuwam się od mikroskopu. Ale dlaczego Jeanine współpracowałaby z Agencją, skoro tak bardzo jej zależało, żeby zostać w mieście, trzymać się od Agencji z daleka? Przypuszczam jednak, że Agencji i Jeanine przyświecał ten sam cel. Obie chciały kontynuować eksperyment. Obie przerażała myśl o tym, co się stanie, jeśli to nie wypali. Obie były gotowe poświęcić życie niewinnych osób, aby osiągnąć cel. Myślałam, że znajdę tu dom. Ale Agencja jest pełna morderców. Odchylam się na pięty, jakby pchnięta jakąś niewidzialną siłą, po czym z walącym sercem wychodzę z magazynu. Nie zwracam uwagi na pojedyncze osoby wlokące się przede mną korytarzem. Przepycham się między nimi w głąb ośrodka, dalej i dalej, w paszczę lwa. Przypominam sobie, co powiedziałam Christinie: „Może tu mógłby być mój dom”. „Ci ludzie zamordowali twoich rodziców” - rozbrzmiewają mi w głowie słowa Tobiasa. Nie wiem, dokąd idę, wiem tylko, że potrzebuję przestrzeni i powietrza. Ściskam w ręce swój identyfikator i na wpół biegnąc, przechodzę przez kontrolę bezpieczeństwa, żeby dostać się do rzeźby. Zbiornik nie jest teraz podświetlony, choć wciąż wypływa z niego woda, po jednej kropli na sekundę. Przez chwilę przyglądam się instalacji. Nagle, po drugiej stronie kamiennej płyty zauważam swojego brata.

- Wszystko w porządku? - pyta z wahaniem. Nie jest w porządku. Zaczynałam już czuć, że wreszcie znalazłam miejsce dla siebie; miejsce, gdzie nie było aż takiej destabilizacji, korupcji ani chęci kontroli; miejsce, gdzie mogłabym poczuć się jak u siebie. Można by pomyśleć, że powinnam już się czegoś nauczyć: takie miejsce nie istnieje.

- Nie - odpowiadam.

Caleb obchodzi kamienny blok i idzie w moim kierunku: - Co się stało? - Co się stało? - parskam. - Ujmę to tak: właśnie się dowiedziałam, że są gorsi ludzie od ciebie. - Przykucam i wsuwam palce we włosy. Przeraża mnie własne zobojętnienie. Agencja ponosi odpowiedzialność za śmierć moich rodziców. Dlaczego muszę to sobie ciągle powtarzać, żeby w to uwierzyć? Co jest ze mną nie tak?

- Aha - mruczy Caleb. - No to... przykro mi? W odpowiedzi tylko mamroczę coś niewyraźnie. - Wiesz, co mama mi kiedyś powiedziała? - zaczyna mój brat, a mnie irytuje sposób, w jaki wypowiada słowo „mama”, jakby nigdy jej nie zdradził. - Powiedziała, że zło jest w każdym, a miłość polega na tym, by dostrzec to samo zło w sobie, bo tylko wtedy można wybaczyć drugiemu człowiekowi. - Tego ode mnie oczekujesz? - pytam słabo, podnosząc się na nogi. - Wyrządziłam pewnie wiele zła, Caleb, ale nigdy nie zaprowadziłabym cię na twoją egzekucję. - Nie wiesz tego - mówi takim tonem, jakby mnie błagał, jakby prosił, żebym przyznała, że jestem taka jak on, że wcale nie jestem lepsza. - Nie wiesz, jak przekonująca była Jeanine...

Coś we mnie strzela jak sparciała gumka. Uderzam go pięścią w twarz. Przed oczami mam tylko Erudytów, którzy zdjęli mi zegarek i buty i podprowadzili do pustego stołu, gdzie mieli zamiar odebrać mi życie. Ten stół mógł równie dobrze zostać przygotowany przez Caleba. Myślałam, że nie jestem już zdolna do takiego wybuchu, ale gdy Caleb zatacza się do tyłu z dłońmi przyciśniętymi do twarzy, doskakuję do niego, łapię za koszulę i rzucam na kamienną rzeźbę, wrzeszcząc, że jest tchórzem i że go zabiję, że go zabiję. Podchodzi do mnie strażniczka i wystarczy tylko, że położy mi rękę na ramieniu, żebym otrząsnęła się z transu. Puszczam koszulę Caleba, strzepuję obolałe palce, odwracam się i odchodzę. Na pustym krześle w laboratorium Matthew leży beżowy sweter, jeden z rękawów zwisa do samej podłogi. Nigdy nie poznałam przełożonego Matthew. Zaczynam podejrzewać, że chłopak sam odwala całą robotę. Siadam na swetrze i oglądam sobie kłykcie. Niektóre są popękane od wymierzonego Calebowi ciosu. Widać też kilka bladych siniaków. Chyba dobrze, że oboje poczuliśmy to uderzenie. Tak właśnie jest w prawdziwym życiu. Tobiasa nie było wczoraj wieczorem w sypialni, a ja z wściekłości nie mogłam zasnąć. Leżałam i wpatrywałam się w sufit. Uznałam, że choć nie przyłączę się do planu Nity, nie będę też jej powstrzymywać. Prawda na temat symulacji ataku rozbudziła we mnie nienawiść do Agencji i chciałam być świadkiem jej wewnętrznego rozpadu. Matthew opowiada coś naukowym żargonem. Trudno mi się skupić. -...dokonuje analizy genetycznej, w czym nie ma nic złego, ale wcześniej opracowaliśmy sposób na to, by związek odpowiedzialny za pamięć miał cechy wirusa. By następowała równie szybka replikacja i żeby miał taką samą zdolność rozprzestrzeniania się

w powietrzu. A potem wyprodukowaliśmy szczepionkę. Co prawda działa krótko, tylko przez czterdzieści osiem godzin, ale jednak. Kiwam głową.

-

Czyli...

zrobiliście

to,

żeby skuteczniej

regulować

sytuację

w

innych

eksperymentalnych miastach, tak? - upewniam się. - Po co wstrzykiwać każdemu serum pamięci, skoro można po prostu rozpylić je w powietrzu i niech swobodnie się rozprzestrzenia. - Otóż to! - Matthew wyraźnie ekscytuje się tym, że interesuje mnie to, co mówi. - A ta formuła jest ulepszona, bo pozwala wykluczyć część populacji: wystarczy zaszczepić wybrane osoby, bo wirus jest aktywny przez dwadzieścia cztery godziny, więc nie odczują jego działania. Znów przytakuję. - Dobrze się czujesz? - pyta z kubkiem przy ustach. Odstawia kawę na biurko. Podobno wczoraj wieczorem wdałaś się z kimś w bójkę i strażnicy musieli cię uspokajać. - Biłam się ze swoim bratem. Calebem. - Aha. - Unosi jedną brew. - A co tym razem zrobił? - Właściwie nic. - Chwytam rękaw swetra, ze starości postrzępiony na brzegach. Byłam tak podenerwowana, że musiało się skończyć wybuchem. A Caleb się po prostu napatoczył. Po jego minie widzę, o co chce spytać. Chętnie bym mu wszystko wyjaśniła, opowiedziała o tym, co usłyszałam od Nity. Zastanawiam się, czy mogę mu zaufać. - Wczoraj się czegoś dowiedziałam - zaczynam na próbę. - Na temat Agencji. Na temat mojego miasta i symulacji.

Matthew prostuje się i rzuca mi dziwne spojrzenie.

- O co chodzi? - pytam. - Dowiedziałaś się tego od Nity? - Tak. Skąd wiesz? - Pomagałem jej kilka razy - wyjaśnia. - Zapewniłem jej dostęp do magazynu. Coś jeszcze ci mówiła? Matthew był informatorem Nity? Gapię się na niego. Nigdy bym nie pomyślała, że Matthew, który stawał na głowie, żeby pokazać mi różnicę między moimi „czystymi” genami a „uszkodzonymi” genami Tobiasa, mógł kiedyś pomagać Nicie. - Wspominała coś o jakimś planie - mówię powoli. Matthew wstaje i podchodzi do mnie, wyraźnie zdenerwowany. Odchylam się odruchowo. - Wcieli go w życie? - dopytuje się. - Wiesz kiedy?

- A co? - odpowiadam pytaniem na pytanie. - Dlaczego pomagasz Nicie? - Bo cały ten „defekt genetyczny” to jedna wielka bzdura. Ale odpowiedz na moje pytanie. To bardzo ważne. - Owszem, wcieli go w życie. Nie wiem kiedy, ale chyba niedługo. - Cholera. - Matthew zakrywa sobie twarz dłońmi. - Nic dobrego z tego nie będzie. - Jeśli nie przestaniesz mówić tak tajemniczo, to ci normalnie przywalę - grożę, wstając.

- Do pewnego czasu pomagałem Nicie, aż zdradziła mi, co wraz ze swoimi znajomymi z peryferii zamierza zrobić - wyjaśnia Matthew. - Chcą włamać się do laboratorium obronnego... -...i wykraść serum pamięci. Wiem. - Nie. - Matthew kręci głową. - Im nie chodzi o serum pamięci, tylko o serum śmierci. Podobne do serum Erudycji. Tego, które mieli ci wstrzyknąć podczas twojej niedoszłej egzekucji. Chcą nim mordować. Masowo. Rozpylą aerozol i już. Proste, prawda? Wystarczy rozdać spray odpowiednim ludziom, a dojdzie do anarchii i eskalacji przemocy. A właśnie o to chodzi tym z peryferii. Proste. Widzę przechyloną fiolkę, szybki ruch ręką. Widzę ciała Altruistów i Erudytów leżące na ulicach i schodach. Widzę ogień pochłaniający rzeczywistość, którą udało nam się zbudować. - Myślałem, że wspieram ją w czymś rozsądniejszym - odzywa się Matthew. Gdybym wiedział, że pomagam rozpętać kolejną wojnę, to bym palcem nie kiwnął. Nie możemy tego tak zostawić. - Mówiłam - mruczę cicho, bardziej do siebie niż do Matthew. - Mówiłam mu, że ona kłamie. - Być może faktycznie niezbyt dobrze w tym kraju traktujemy UG, ale nie rozwiążemy tego problemu, zabijając ludzi. Chodź, trzeba iść do Davida. Nie wiem, co jest dobre, a co złe. Nie wiem nic na temat tego kraju, na temat jego realiów ani potrzebnych zmian. Ale wiem, że serum śmierci w rękach Nity i wywrotowców z peryferii nie różni się niczym od serum śmierci w rękach Agencji. Maszerujemy szybko w kierunku głównego wejścia, tego samego, którym weszłam tu po raz pierwszy. Mijając kontrolę bezpieczeństwa, widzę Uriaha stojącego przy rzeźbie. Podnosi rękę, żeby mi pomachać. Zaciska usta w linijkę - to mogłoby uchodzić za uśmiech, gdyby bardziej się postarał. Nad jego głową widać podświetlony zbiornik, symbol powolnych, bezcelowych

wysiłków ośrodka. W chwili, gdy przechodzę przez kontrolę bezpieczeństwa, eksploduje ściana tuż przy Uriahu. Wygląda to jak ognisty kwiat rozwijający się z pąka. Ze środka wytryskują odłamki szkła i metalu, a wśród nich jak bezwładny pocisk leci Uriah. Moim ciałem wstrząsa głuchy pomruk. Mam otwarte usta. Wykrzykuję imię przyjaciela, ale sama siebie nie słyszę, bo tak głośno dzwoni mi w uszach. Wszyscy wokół mnie kucają i zasłaniają głowy rękami. Ale ja tkwię bez ruchu i wpatruję się w wyrwę w ścianie. Nikt z niej nie wychodzi. W następnej sekundzie wszyscy zrywają się do ucieczki. Toruję sobie drogę ramieniem i przeciskam się do Uriaha. Dostaję w bok czyimś łokciem. Przewracam się, uderzając twarzą o coś twardego i metalowego: kant stołu. Podnoszę się z wysiłkiem i ocieram rękawem krew z rozciętej brwi. Dokoła widać tylko cudze ręce, włosy i wytrzeszczone oczy. I tablicę z napisem „Wyjście z ośrodka”. - Włączyć alarm! - krzyczy jeden ze strażników w punkcie kontrolnym. Daję nura pod czyimś ramieniem i uskakuję na bok. - Włączyłem! - odpowiada drugi. - Ale nie działa! Matthew łapie mnie za ramię. - Co ty wyczyniasz? - wrzeszczy mi prosto do ucha. - Nie idź... Przyspieszam kroku, wynajdując przejścia między zagradzającymi mi drogę ludźmi. Matthew biegnie za mną. - Nie powinniśmy iść na miejsce wybuchu. Ktokolwiek podłożył ładunek, jest już w budynku - rzuca. - Do laboratorium obronnego! Szybko!

Laboratorium obronne. Święta racja. Myślę o Uriahu leżącym na podłodze w odłamkach szkła i metalu. Wszystko się we mnie do niego wyrywa, każdy mięsień, ale wiem, że i tak nie mogę mu pomóc. Ważniejsze, żebym teraz wykorzystała chaos i uniemożliwiła Nicie oraz jej kompanom kradzież serum śmierci. Matthew ma rację. Nic dobrego z tego nie będzie. Rusza przodem i daje nura w tłum, jakby skakał do basenu. Próbuję wpatrywać się wyłącznie w tył jego głowy, żeby go nie zgubić, ale rozpraszają mnie twarze innych, ich przerażone oczy i usta. Na krótką chwilę tracę go z pola widzenia, ale potem znów zauważam, kilka metrów przede mną. Skręca w sąsiedni korytarz. - Matthew! - Przeciskam się przez kolejną grupę. W końcu go doganiam i łapię za tył koszuli. Odwraca się i bierze mnie za ręce. - Nic ci nie jest? - Patrzy w miejsce tuż powyżej mojej brwi. W całym tym zamieszaniu zapomniałam o rozcięciu. Przyciskam do rany rękaw, który zabarwia się na czerwono, ale kiwam głową. - W porządku! Biegniemy! Pędzimy obok siebie korytarzem, tym razem trochę mniej zatłoczonym. Widać, że ktokolwiek wdarł się do budynku, już tu był. Na podłodze leżą strażnicy, część z nich żyje, ale nie wszyscy. W pobliżu kranika z wodą pitną zauważam pistolet. Wyrywam dłoń z uścisku Matthew i doskakuję do broni. Podnoszę ją i podaję Matthew. Kręci głową. - Nigdy nie strzelałem.

- Oj, na litość boską! - Zaciskam palce na spuście. Pistolet różni się od tych, którymi posługujemy się w mieście: nie ma odsuwanej na bok lufy ani tak samo naprężonego cyngla. Jest nawet inaczej wyważony. Dzięki temu łatwiej się go trzyma, bo nie przywołuje tych samych wspomnień. Matthew dyszy ciężko. Ja też, ale nie zwracam na to aż takiej uwagi, bo tyle razy biegałam w podobnym zamieszaniu. Następny korytarz, w który skręcamy, jest pusty. Nie licząc jednej strażniczki na podłodze. Nie rusza się. - To nie fair... - oburza się Matthew, ale uciszam go, przykładając palec do ust. Zwalniamy i zaczynamy iść. Ściskam spluwę śliską od potu. Nie wiem, ile kul jest w magazynku ani jak to sprawdzić. Przy strażniczce zatrzymuję się i ją przeszukuję. Pod biodrem kobiety znajduję pistolet. Upadając, przygniotła ciałem własny nadgarstek. Matthew wpatruje się w nią nieruchomym spojrzeniem, a ja wyciągam broń. - Ej - szepczę. - Po prostu idź. No maszeruj, myśleć będziesz potem. - Szturcham go łokciem i prowadzę dalej. W tej części ośrodka korytarze są ciemnawe, a w poprzek sufitów ciągną się belki i rury. Słyszę przed sobą czyjeś głosy i wcale nie potrzebuję wypowiadanych cicho wskazówek Matthew, żeby odnaleźć drogę. Gdy dochodzimy do zakrętu, przyciskam się do ściany i ostrożnie wyglądam za róg. Staram się pozostać niewidoczna. Widzę podwójne szklane drzwi, które wyglądają równie solidnie jak metalowe. Są otwarte. Za nimi znajduje się ciasny korytarz, w którym stoją trzy osoby. Mają na sobie grube, czarne ubrania, a w rękach trzymają tak wielkie karabiny, że nie wiem, czy zdołałabym nawet taki unieść. Na twarzach mają czarne maski, odsłaniające tylko oczy. Przed podwójnymi drzwiami klęczy David z lufą przystawioną do skroni. Po brodzie cieknie mu krew. Wśród wywrotowców natomiast, w takim samym kamuflażu jak pozostali, stoi dziewczyna z czarnym kucykiem.

Nita.

Rozdział 27

Tris Wpuść nas, David - żąda Nita głosem zniekształconym przez maskę. David odwraca powoli wzrok i patrzy na mężczyznę, który trzyma go na muszce. - Nie wierzę, że mnie zastrzelisz - stwierdza. - Bo tylko ja w tym budynku posiadam informację, a wam zależy na serum. - W łeb ci może nie strzelę - odzywa się facet z karabinem. - Ale zawsze mogę w co innego. Zamachowiec i Nita wymieniają spojrzenia. Nagle mężczyzna kieruje lufę w dół, w stopy Davida, i strzela. Zaciskam powieki na dźwięk niosącego się po korytarzu wrzasku. Może to między innymi od Davida Jeanine Matthews dostała serum symulacji ataku, ale i tak jego ból nie sprawia mi przyjemności. Patrzę na trzymane w rękach pistolety, na zaciśnięte wokół czarnych cyngli zbielałe palce. Wyobrażam sobie, że przycinam nadmiernie rozrośnięte gałęzie i skupiam się wyłącznie na chwili obecnej. Przysuwam usta do ucha Matthew i szepczę: - Sprowadź pomoc. Szybko.

Kiwa głową i zawraca. Trzeba mu przyznać, że porusza się cicho, bezszelestnie. Na końcu korytarza odwraca się i patrzy na mnie ostatni raz, potem znika za zakrętem. - Mam tego dosyć - mówi rudowłosa kobieta. - Po prostu wysadźcie te drzwi. - Wybuch uruchomi jedno z zabezpieczeń awaryjnych - wyjaśnia Nita. - Potrzebny nam kod dostępu. Znów zerkam zza rogu i napotykam wzrok Davida. Twarz ma bladą i lśniącą od potu, a wokół kostek u nóg utworzyła się duża kałuża krwi. Wywrotowcy patrzą na Nitę, która wyciąga z kieszeni czarne pudełko i je otwiera. W środku znajdują się strzykawka i igła. - Mówiłaś, że to na niego nie działa - odzywa się gość z bronią. - Mówiłam, że potrafi odeprzeć działanie serum, a nie że w ogóle na niego nie działa. Davidzie, to bardzo silna mieszanka serum prawdy i serum strachu. Jeśli nie podasz nam kodu dostępu, będę musiała ci je zaaplikować. - Nito, rozumiem, że to wszystko wina twoich genów - mamrocze słabo David. - Jeśli przestaniesz, pomogę ci... Dziewczyna uśmiecha się półgębkiem. Z wyraźnym zadowoleniem wbija mu igłę w szyję i naciska tłok strzykawki. David osuwa się na ziemię, a jego ciałem wstrząsa dreszcz. Potem kolejny. David wytrzeszcza oczy i krzyczy ze wzrokiem wbitym gdzieś przed siebie. Wiem, co widzi, bo sama to widziałam w kwaterze głównej Erudycji pod wpływem serum strachu. Moje największe lęki stały się wtedy rzeczywistością. Nita przyklęka przed dyrektorem i przytrzymuje jego twarz. - Davidzie! - odzywa się z naciskiem. - To wszystko może się skończyć, jeśli powiesz nam, jak dostać się do tego pomieszczenia. Słyszysz mnie?

David dyszy ciężko, ale nie patrzy na laborantkę, tylko na coś ponad jej ramieniem. - Nie róbcie tego! - ryczy i rzuca się w kierunku zjawy, którą pokazuje mu serum. Nita obejmuje go ramieniem, ale on znów wrzeszczy: - Nie...! Nita potrząsa nim. - Powstrzymam ich, jeśli zdradzisz nam, jak wejść do środka! - Ona! - woła David, a w jego oczach pojawiają się łzy. - I-imię... - Czyje imię? - Pospieszmy się! - mówi człowiek z bronią gotową do strzału. - Musimy albo zdobyć serum, albo go zabić... - Ona - powtarza David i pokazuje na coś palcem. Pokazuje na mnie. Wystawiam ręce za róg i oddaję dwa strzały. Pierwsza kula trafia w ścianę. Druga rani zamachowca w ramię. Wielki karabin upada na podłogę. Ruda celuje we mnie - a przynajmniej w tę część mnie, którą widać zza ściany - Nie strzelać! - wydziera się Nita. - Tris... Nie wiesz, w co się mieszasz... - Pewnie masz rację - odpowiadam i znów strzelam. Tym razem mam pewniejszą rękę i lepszy cel: trafiam Nitę w bok, tuż powyżej biodra. Dziewczyna wrzeszczy pod maską i pada na kolana. Do rany przyciska ręce czerwone od krwi. David rzuca się w moim kierunku z twarzą wykrzywioną bólem, bo staje na zranionej nodze. Łapię go w pasie i obracam tak, by jego ciało odgradzało mnie od wywrotowców. Przykładam mu pistolet do głowy.

Wszyscy zamierają w bezruchu. W gardle, w dłoniach, za oczami czuję bicie własnego serca. - Jeśli ktoś zacznie strzelać, zabiję go - grożę. - Nie stukniesz własnego przywódcy - stwierdza ruda. - On nie jest moim przywódcą. Mam gdzieś, czy będzie żyć - odpowiadam. - Ale chyba oszaleliście, jeśli myślicie, że pozwolę wam przejąć kontrolę nad serum śmierci. Zaczynam powoli się wycofywać. David, wciąż pod wpływem serum, pojękuje. Pochylam głowę i ustawiam się bokiem, żeby jego ciało całkiem mnie osłaniało. Przyciskam mu do skroni jeden z pistoletów. Dochodzimy do końca korytarza, a ruda postanawia nagle mnie sprawdzić. Strzela i trafia Davida w drugą nogę, tuż nad kolanem. David przewraca się z wyciem i mnie odsłania. Rzucam się na ziemię, boleśnie uderzając łokciami o podłogę, a obok mnie śwista kula. Jej gwizd wibruje mi w głowie. Nagle po lewej ręce cieknie mi coś gorącego. Widzę krew i próbuję zaprzeć się stopami o podłogę. W końcu mi się udaje i strzelam na oślep. Łapię Davida za kołnierz i odciągam za róg. Ból rozdziera mi lewą rękę. Słyszę czyjeś pospieszne kroki. Jęczę. Ale kroki nie dochodzą zza moich pleców, tylko gdzieś z przodu. Otaczają mnie jacyś ludzie, wśród których jest też Matthew. Biorą Davida i wynoszą go pospiesznie. Matthew podaje mi rękę. Czuję dzwonienie w uszach. Nie wierzę, że to zrobiłam.

Rozdział 28

Tris W szpitalu jest pełno ludzi. Wszyscy krzyczą, biegają w tę i we w tę albo zaciągają jakieś zasłonki. Zanim usiadłam, sprawdziłam najpierw, czy nie ma tu gdzieś Tobiasa. Nie było go na żadnym z łóżek. Tak mi ulżyło, że cała się jeszcze trzęsę. Uriaha też nie ma. Leży w jednym z sąsiednich pomieszczeń, za zamkniętymi drzwiami - zły znak. Pielęgniarka, która odkaża mi ranę, oddycha ciężko i rozgląda się po sali, zamiast skupić się na mojej ranie. Podobno to tylko niegroźne draśnięcie. Tak słyszałam. - Mogę zaczekać, jeśli ma pani coś innego do roboty - mówię. - I tak muszę kogoś znaleźć.

Kobieta zaciska usta. - Muszę ci założyć szwy - odpowiada. - To przecież lekkie otarcie. - Nie na ręce. Na twarzy - poprawia mnie, wskazując na miejsce nad okiem. W całym tym zamieszaniu prawie zapomniałam o rozciętej brwi, która do tej pory nie przestała krwawić.

- No dobra. - Dam ci znieczulenie - informuje i unosi strzykawkę. Jestem tak przyzwyczajona do igieł, że nawet nie reaguję. Pielęgniarka dezynfekuje mi czoło - bardzo uważają tu na zarazki - a potem czuję pieczenie i ukłucie. Ból zmniejsza się z każdą sekundą, bo znieczulenie szybko zaczyna działać.

Podczas gdy ona zakłada mi szwy, ja obserwuję uwijających się wokół nas ludzi: jakiś lekarz ściąga zakrwawione rękawiczki, pielęgniarz niesie tacę z bandażami i o mały włos nie poślizguje się na podłodze, krewna któregoś z rannych wykręca ze zdenerwowania palce. W powietrzu unosi się zapach chemikaliów, starych gazet i ciepłych ciał. - Wiadomo coś o Davidzie? - pytam. - Będzie żyć, ale minie sporo czasu, zanim znów zacznie chodzić - odpowiada pielęgniarka. Na krótką chwilę przestaje zaciskać usta. - Gdyby nie ty, mogło się skończyć dużo gorzej. No, gotowe. Kiwam głową. Chciałabym jej powiedzieć, że wcale nie jestem bohaterką, że potraktowałam Davida jak tarczę, jak żywą zaporę. Chciałabym przyznać, że nienawidzę Agencji i Davida, że pozwoliłabym zrobić z kogoś sito, byle ocalić samą siebie. Moim rodzicom byłoby za mnie wstyd. Kobieta zabezpiecza ranę i szwy bandażem i zbiera do wyrzucenia puste opakowania i mokre waciki. Nie mam nawet czasu jej podziękować, bo już znika - przechodzi do następnego łóżka, następnego pacjenta, następnej rany. Przed izbą przyjęć ciągnie się kolejka rannych. Na podstawie różnych przesłanek domyśliłam się, że oprócz eksplozji w pobliżu wejścia w tym samym czasie doszło do drugiej. Obie miały odwrócić uwagę. Zamachowcy przedostali się do budynku podziemnym tunelem, tak jak planowała Nita. Nie wspominała natomiast nic o wysadzaniu ścian. Na końcu korytarza otwierają się drzwi. Kilka osób idzie szybkim krokiem z jakąś dziewczyną na rękach - to Nita. Kładą ją na łóżku pod ścianą. Jęczy i przyciska gazę do rany na boku. Czuję się dziwnie odseparowana od jej bólu. Postrzeliłam ją. Nie miałam wyjścia. Koniec kropka. Idę między rannymi i zwracam uwagę na ich uniformy. Poza kilkoma osobami

wszyscy są ubrani na zielono - to pracownicy techniczni. Trzymają się za krwawiące ramiona, nogi i głowy i wcale nie są w lepszym stanie ode mnie, niektórzy wręcz w dużo gorszym. W oknach tuż za głównym korytarzem widzę swoje odbicie: włosy jak strąki i bandaż przesłaniający niemal całe czoło. Ubranie mam poplamione krwią Davida i własną. Muszę wziąć prysznic i się przebrać, ale najpierw chcę odnaleźć Tobiasa i Christinę. Od rozpoczęcia ataku nie widziałam żadnego z nich. Christiny nie muszę długo szukać - siedzi w poczekalni przed izbą przyjęć, a kolano podryguje jej tak bardzo, że siedzący obok pacjent rzuca jej nieprzyjazne spojrzenia. Przyjaciółka unosi rękę na powitanie, ale zaraz potem odwraca wzrok i znów patrzy na drzwi.

- Nic ci nie jest? - pyta. - Nie - odpowiadam. - Nadal żadnych wieści o Uriahu. Nie udało mi się do niego wejść. - Ci ludzie doprowadzają mnie do szału - prycha. - Nie chcą o niczym informować. Nie pozwalają nam się z nim zobaczyć. Jakby należał do nich! - Pracują tu na innych zasadach. Na pewno ci wszystko powiedzą, jak już będą wiedzieli coś konkretnego. - Tobie powiedzą - złości się Christina. - Ale nie jestem pewna, czy mnie zaszczycą choć jednym spojrzeniem. Jeszcze kilka dni temu może bym się z nią nie zgodziła, bo nie wiedziałam, jak duży wpływ na postępowanie pracowników Agencji mają ich przekonania na temat defektu genetycznego. Nie bardzo wiem, co robić - jak rozmawiać z Christiną w sytuacji, gdy posiadam nad nią tego rodzaju przewagę, na którą żadna z nas nie ma żadnego wpływu. Jedyne, co na pewno mogę zrobić, to być przy niej. - Znajdę tylko Tobiasa i zaraz do ciebie wracam, dobrze?

W końcu odwraca się do mnie i przestaje nerwowo poruszać kolanem. - To ty nie słyszałaś? Żołądek zaciska mi się ze strachu.

- A niby czego? - Tobias został aresztowany - informuje mnie cicho. - Jak tu szłam, prowadzili go z innymi wywrotowcami. Ktoś widział Tobiasa przed atakiem w pomieszczeniu kontrolnym. Podobno rozbrajał system alarmowy. W oczach Christiny maluje się smutek, jakby było jej mnie żal. Ale ja już wcześniej wiedziałam, co zrobił Tobias. - Gdzie oni są? - pytam. Muszę z nim porozmawiać. I wiem, co mu powiem.

Rozdział 29

Tobias Nadgarstki bolą mnie od plastikowej opaski, którą strażnicy unieruchomili mi ręce. Dotykam palcami twarzy i sprawdzam, czy gdzieś nie krwawię. - W porządku? - pyta Reggie. Przytakuję. Miewałem gorsze obrażenia: przyjmowałem mocniejsze ciosy niż ten wymierzony przez aresztującego mnie żołnierza, który kolbą karabinu przywalił mi w zęby.

Wzrok miał przy tym oszalały z wściekłości. Kawałek dalej siedzą Mary i Rafi. On przyciska do krwawiącej ręki kłębek gazy. Między nami stoi strażniczka. Pilnuje, żebyśmy się nie porozumiewali. Patrzę na nich, a Rafi odpowiada na moje spojrzenie i kiwa głową, jakby chciał powiedzieć: „Dobra robota”. Jeśli dobrze postąpiłem, to dlaczego zbiera mi się na mdłości? - Słuchaj. - Reggie przysuwa się bliżej. - Nita i peryferyjni biorą całą akcję na siebie. Spokojnie. Znów bez przekonania kiwam głową. Mieliśmy plan na wypadek aresztowania i nie martwię się o jego skuteczność. Martwi mnie raczej to, że wszystko tak długo trwa i że Agencja ma do tego takie luźne podejście - siedzimy w pustym korytarzu pod ścianą ponad godzinę, od czasu, gdy złapano wywrotowców, i do tej pory nikt nie przyszedł nam powiedzieć, co z nami będzie, nie zadano nam żadnych pytań. Nie widziałem się jeszcze nawet z Nitą. Mam złe przeczucia. Bez względu na to, co zrobiliśmy, najwyraźniej wywołało to duży wstrząs, a nic nie wstrząsa ludźmi bardziej niż śmierć. Do śmierci ilu osób się przyczyniłem? - Nita powiedziała, że chcą wykraść serum pamięci - mówię do Reggiego. Boję się spojrzeć mu w oczy. - To prawda? Reggie przygląda się stojącej kilka kroków dalej strażniczce. Już raz na nas nawrzeszczała za gadanie. Ale znam odpowiedź. - To nieprawda - odpowiadam sam sobie. Tris miała rację. Nita kłamała. - Ej! - Strażniczka podchodzi do nas szybko i wsuwa między nas kolbę karabinu. -

Odsunąć się. Żadnych rozmów. Reggie przesuwa się w prawo, a ja patrzę kobiecie w oczy. - Co się dzieje? - pytam. - Co się stało? - Jakbyś nie wiedział - odpowiada. - A teraz siedź cicho. Nagle rusza korytarzem, bo na jego końcu pojawiła się drobna blondynka. Tris. Ma zabandażowaną głowę, a na ubraniach krwawe ślady w kształcie dłoni. Ściska w ręce jakąś kartkę. - Ty! - woła strażniczka. - Co ty tu robisz? - Shelly - odzywa się drugi strażnik, podbiegając do niej. - Daj spokój. To dziewczyna, która uratowała Davida. Dziewczyna, która uratowała Davida? Ale od czego? - Aha. - Shelly opuszcza karabin. - Tak czy inaczej powinna odpowiedzieć na moje pytanie. - Mam wam przekazać najświeższe wiadomości. - Tris podaje Shelly kartkę. - David dochodzi do siebie. Będzie żył, ale nie wiadomo jeszcze, czy odzyska władzę w nogach. Większość rannych została już opatrzona. Moje złe przeczucia przybierają na sile. David nie chodzi. A pozostali przez cały ten czas zajmowali się rannymi. Tyle zła, i po co? Nawet nie wiem. Nie znam prawdy. Co ja najlepszego zrobiłem? - Wiadomo już, ile ludzi zginęło? - pyta strażniczka.

- Jeszcze nie - odpowiada Tris.

- Dzięki za informację. - Słuchajcie. - Tris przestępuje z nogi na nogę. - Muszę z nim pogadać. - Kiwa głową w moim kierunku. - Naprawdę nie możemy... - Tylko chwilę, obiecuję. Bardzo proszę. - Puść ją - wstawia się za nią drugi strażnik. - Co ci szkodzi? - Okej - ustępuje Shelly. - Masz dwie minuty. Przywołuje mnie, a ja podpierając się o ścianę, wstaję z podłogi. Ręce nadal mam skrępowane przed sobą. Tris podchodzi do mnie, ale nie za blisko - przestrzeń między nami i jej skrzyżowane ramiona odgradzają nas od siebie jak mur. Nie patrzy mi w oczy, tylko gdzieś poniżej.

- Tris, ja... - Powiedzieć ci, co zrobili twoi przyjaciele? - przerywa mi. Głos jej drży, ale nie mam złudzeń: nie drży od łez, tylko z wściekłości. - Wcale nie zamierzali zdobyć serum pamięci. Planowali zdobyć truciznę: serum śmierci. Żeby zabić kilka ważnych osób z rządu i wywołać wojnę. Spuszczam wzrok i patrzę na swoje ręce, na stopy, na czubki butów Tris. Wojna. - Nie wiedziałem... - Miałam rację. Miałam rację, ale ty nie chciałeś mnie słuchać. Znowu - ciągnie cicho. Wpatruje mi się w oczy, a ja nagle stwierdzam, że wbrew temu, czego pragnąłem przed chwilą, wcale nie chcę nawiązywać z nią kontaktu wzrokowego, bo jej wzrok mnie zabija. Przy jednej z podłożonych bomb stał akurat Uriah. Nie odzyskał jeszcze przytomności i nie

wiadomo, czy w ogóle odzyska. Niesamowite, jak jedno słowo czy zdanie może przywalić człowiekowi. Czuję się, jakbym dostał obuchem w łeb.

- Co? Przed oczami mam tylko twarz Uriaha po skoku na siatkę po Ceremonii Wyboru, jego beztroski uśmiech, gdy wciągnęliśmy go z Zekem na platformę. Albo chwilę, gdy siedział w salonie tatuażu z uchem przyklejonym taśmą do boku twarzy, żeby nie przeszkadzało Tori, która rysowała mu na skórze węża. Uriah może nie odzyskać przytomności? Uriah może odejść na zawsze? A przecież dałem słowo. Obiecałem Zekemu, że będę się opiekował jego bratem, obiecałem... - Nie zostało mi wielu przyjaciół, a on jest jednym z nich - mówi Tris łamiącym się głosem. - Nie wiem, czy jeszcze kiedyś będę w stanie patrzeć na ciebie w ten sam sposób. Odchodzi. Jak przez mgłę słyszę, że Shelly każe mi usiąść. Opadam na kolana, bezwładnie opieram nadgarstki o nogi. Próbuję jakoś się od tego uwolnić, uciec od potworności, których się dopuściłem, ale nie pomogą mi w tym żadne logiczne wykręty; nie da się. Chowam twarz w dłoniach i staram się o tym nie myśleć, staram się w ogóle o niczym nie myśleć. Górne światło w pokoju przesłuchań rzuca na środek stołu niewyraźne kółko. Wpatruję się w nie, przedstawiając podaną mi wcześniej przez Nitę wersję wydarzeń - tak bliską prawdy, że nie mam najmniejszego problemu z jej opowiedzeniem. Kończę, a mężczyzna spisujący moje zeznania wstukuje ostatnie słowa na ekranie, na którym pod dotykiem jego palców wyświetlają się litery. Następnie głos zabiera Angela, zastępczyni Davida:

- A więc nie wiedziałeś, dlaczego Juanita poprosiła cię o rozbrojenie systemu alarmowego? - Nie - odpowiadam i wcale nie kłamię. Nie znałem prawdziwego powodu. Usłyszałem tylko fałszywą wersję. Wszystkim oprócz mnie zostaje podane serum prawdy. Niewykluczone, że anomalia genetyczna, która umożliwia mi zachowanie świadomości w czasie symulacji, uodparnia mnie też na działanie serum, więc moje zeznania pod jego wpływem mogłyby okazać się mało wiarygodne. Jeśli moja wersja będzie się zgadzać z zeznaniami reszty, Agencja uzna, że mówię prawdę. Nikt jednak nie wie, że kilka godzin temu wszyscy zostaliśmy zaszczepieni przeciwko serum prawdy. Informator Nity z CG wiele miesięcy temu dostarczył jej antidotum. - W takim razie jak cię do tego przekonała? - Przyjaźnimy się - tłumaczę. - Nita jest, czy raczej była, jednym z niewielu przyjaciół, których tu miałem. Prosiła, żebym jej zaufał. Mówiła, że działamy w dobrej sprawie, więc jej uwierzyłem. - A jak teraz się na to wszystko zapatrujesz? W końcu patrzę Angeli w oczy. - W życiu niczego bardziej nie żałowałem. Twarde spojrzenie niebieskich oczu łagodnieje odrobinę. Kobieta kiwa głową. - No cóż, twoja wersja wydarzeń zgadza się z tym, co zeznali inni. Biorąc pod uwagę fakt, że jesteś tu nowy i że nie znałeś planowanego przebiegu akcji oraz uwzględniając twoją ułomność genetyczną, potraktujemy cię łagodnie. Zostaniesz zwolniony warunkowo: przez rok musisz pracować na rzecz naszej społeczności i wykazywać się nienagannym zachowaniem. Masz zakaz wstępu do wszystkich prywatnych laboratoriów i pomieszczeń. Nie wolno ci bez pozwolenia opuszczać terenu ośrodka. Co miesiąc będziesz się meldować

kuratorowi, który zostanie ci przydzielony po rozprawie. Czy te warunki są dla ciebie jasne? W głowie wciąż rozbrzmiewają mi słowa „ułomność genetyczna”, ale przytakuję. - W takim razie na tym zakończymy. Jesteś wolny. - Angela odsuwa krzesło i wstaje. Stenotypista też się podnosi, wsuwając do torby swój ekran. Angela kładzie rękę na stole, więc znów na nią patrzę. - Nie bądź dla siebie taki surowy - mówi. - Jesteś jeszcze bardzo młody. Nie sądzę, żeby moja młodość stanowiła jakiekolwiek usprawiedliwienie, ale przyjmuję jej życzliwość bez sprzeciwu. - Mogę spytać, co będzie z Nitą?

Kobieta zaciska wargi. - Odniosła poważne obrażenia, więc gdy dojdzie już do siebie, przetransportujemy ją do więzienia, gdzie spędzi resztę życia. - Nie zostanie skazana na śmierć? - W naszym odczuciu kara śmierci dla genetycznie uszkodzonych nie ma sensu. Angela podchodzi do drzwi. - Ostatecznie nie możemy stawiać takich samych wymogów ludziom z uszkodzonymi genami jak tym z czystymi. - Wychodzi ze smutnym uśmiechem, nie zamykając za sobą drzwi. Zostaję jeszcze na swoim krześle przez kilka chwil i w pełni przyswajam sobie jej bolesne słowa. Chciałem wierzyć, że się co do mnie mylili, że moje geny wcale mnie nie ograniczają, że nie mam większych defektów niż inni. Ale jak w to wierzyć, skoro przeze mnie Uriah wylądował w szpitalu, skoro Tris nie może na mnie patrzeć i skoro zginęło tylu ludzi?

Zakrywam twarz dłońmi i zaciskam zęby. Czuję cieknące po policzkach łzy. Przyjmuję falę rozpaczy jak uderzenie pięścią. Kiedy wreszcie wstaję, od ocierania policzków mam mokre rękawy, a szczęka boli mnie od zaciskania.

Rozdział 30

Tris Byłaś już u niego? Cara stoi obok mnie ze skrzyżowanymi ramionami. Uriah został wczoraj przeniesiony z izolatki do sali oddzielonej od korytarza szybą. Pewnie po to, żebyśmy przestali wreszcie ciągle się o niego dopytywać. Christina siedzi teraz przy jego łóżku i trzyma go za bezwładną rękę. Myślałam, że będzie poturbowany jak rozpruta szmaciana lalka, ale z grubsza wygląda normalnie. Ma tylko kilka bandaży i zadrapań. Odnoszę wrażenie, że w każdej chwili może się ocknąć i z uśmiechem zacząć pytać, czemu się tak na niego gapimy. - Byłam wczoraj wieczorem - odpowiadam. - Nie chciałam zostawiać go samego. - Podobno stopień uszkodzenia mózgu pozwala mieć nadzieję, że na jakimś poziomie Uriah nas słyszy i czuje - mówi Cara. - Ale powiedziano mi, że rokowania nie są dobre. Czasem wciąż chętnie bym jej przyłożyła. Nie musi mi przypominać, że marne szanse, żeby Uriah z tego wyszedł.

- No wiem. Wczoraj wieczorem, gdy od niego wyszłam, łaziłam bez celu po ośrodku. Powinnam

myśleć o swoim przyjacielu, zawieszonym między tym światem a tamtym, do którego zmierza. Ale zamiast tego myślałam o Tobiasie. O tym, co mu powiedziałam, i o tym, co czułam, patrząc na niego: jakby coś we mnie umierało. Nie powiedziałam mu, że z nami koniec. Chciałam, ale widząc go, nie dałam rady wypowiedzieć tych słów. Czuję, że znów zbiera mi się na płacz, co od wczoraj przydarza mi się właściwie bez przerwy. Powstrzymuję łzy i przełykam gulę w gardle. - A więc uratowałaś Agencję. - Cara odwraca się do mnie. - Masz skłonność do angażowania się w konflikty. Ale chyba powinniśmy się cieszyć, że w trudnych chwilach potrafisz zachować zimną krew. - Nie uratowałam Agencji. W ogóle mam ją gdzieś - odparowuję. - Nie chciałam po prostu dopuścić do tego, żeby broń trafiła w niepowołane ręce - urywam na chwilę. - Czy ty właśnie mnie pochwaliłaś? - Potrafię dostrzec zalety drugiego człowieka - odpowiada i się uśmiecha. - Poza tym myślę, że problemy między nami zostały już rozwiązane, zarówno na poziomie intelektualnym, jak i emocjonalnym. - Odchrząkuje lekko, a ja zastanawiam się, czy czuje się nieswojo dlatego, że przyznała w końcu, że ma emocje, czy może z innego powodu. - Wydaje mi się, że wiesz o Agencji coś, co cię wkurza. Myślisz, że mogłabyś mi o tym powiedzieć? Christina opiera głowę o brzeg materaca Uriaha i układa na boku swoje szczupłe ciało. - Może. Nigdy nie wiadomo - odpowiadam cierpko. - Hm. - Cara marszczy brwi i pojawia się między nimi głęboka bruzda, przez co tak bardzo przypomina Willa, że aż muszę odwrócić wzrok. - Może powinnam ładnie poprosić? - No dobra. Kojarzysz serum symulacji Jeanine? No więc to wcale nie ona je wymyśliła. - Wzdycham. - Chodź. Pokażę ci. Tak będzie łatwiej. Równie łatwo byłoby po prostu opowiedzieć jej, co zobaczyłam w starym magazynie gdzieś między laboratoriami. Ale tak naprawdę muszę znaleźć sobie jakieś zajęcie, żeby nie

myśleć o Uriahu. I o Tobiasie. - Wygląda na to, że nigdy nie wygrzebiemy się z kłamstw - stwierdza Cara w drodze do magazynu. - Frakcje, nagranie, które zostawiła nam Edith Prior... te wszystkie ściemy stworzone po to, żebyśmy postępowali w określony sposób. - Naprawdę takie masz zdanie o frakcjach? - pytam. - Myślałam, że kochałaś życie w Erudycji. - Kochałam. - Cara drapie się po karku, zostawiając na skórze czerwone ślady paznokci. - Ale przez Agencję poczułam się jak idiotka, że w ogóle o to walczyłam, że wierzyłam w Wiernych. A nie lubię się czuć jak idiotka. - Więc nie sądzisz, że idee Wiernych miały sens?

- A ty? - Dzięki nim wyjechaliśmy z miasta - stwierdzam. - I poznaliśmy prawdę. Poza tym to i tak lepsze od bezfrakcyjnej komuny, którą wymyśliła Evelyn i w której zostaliśmy całkowicie pozbawieni prawa wyboru. - Pewnie tak - przyznaje Cara. - Tylko że ja zawsze byłam dumna z tego, że potrafię dostrzec prawdę, i tyczy się to również frakcji. - Wiesz, co Altruizm mówi o dumie? - Pewnie coś mało pochlebnego. Parskam śmiechem. - Oczywiście. Duma zamyka ludziom oczy na prawdę o nich samych. Dochodzimy do laboratoriów. Pukam kilka razy do drzwi, żeby Matthew nas wpuścił. Czekamy, a Cara patrzy na mnie dziwnie.

- Stare pisma Erudytów mówią mniej więcej to samo - oznajmia. Nigdy nie sądziłam, że Erudycja mogłaby mieć coś do powiedzenia na temat dumy: że w ogóle zawracała sobie głowę kwestiami moralności. Wygląda na to, że się myliłam. Chcę spytać o coś jeszcze, ale w tym samym momencie otwierają się drzwi. Stoi za nimi Matthew, obgryzając resztkę jabłka. - Wpuścisz mnie do magazynu? - pytam. - Muszę pokazać coś Carze. Wkłada do ust ogryzek i kiwa głową.

- Jasne. Krzywię się, wyobrażając sobie gorzki smak pestek, i idę za nim.

Rozdział 31

Tobias Nie mogę wrócić do sypialni, pod obstrzał spojrzeń i niewypowiedzianych pytań. Wiem, że nie powinienem wracać na miejsce zbrodni, choć mój zakaz wstępu go nie obejmuje, ale czuję, że muszę się dowiedzieć, co się dzieje w mieście. Że muszę sobie przypomnieć, że istnieje inny świat, że nie wszyscy mnie nienawidzą. Wchodzę do pomieszczenia kontrolnego i siadam na jednym z krzeseł. Każdy podwieszony na stelażu ekran pokazuje inną część miasta: Halę Bezsercową, lobby w kwaterze głównej Erudycji, park Millennium, pawilon przed budynkiem Hancocka. Długo przyglądam się ludziom w kwaterze Erudycji. Na rękach mają opaski

bezfrakcyjnych, przy biodrach broń. Zamieniają ze sobą kilka słów lub przekazują sobie menażki z kolacją - stary nawyk bezfrakcyjnych. W pewnym momencie słyszę, jak przy którymś z sąsiednich biurek jakaś kobieta mówi: „Tu jest”. Wpatruję się w ekrany, żeby się zorientować, o co jej chodzi. Nagle go widzę: przed budynkiem Hancocka w pobliżu głównego wejścia stoi Marcus i sprawdza godzinę. Wstaję i dotykam palcem ekranu, żeby włączyć dźwięk. Przez chwilę z umieszczonych pod monitorem głośników słychać tylko szum wiatru, ale potem rozlegają się kroki. Do mojego ojca podchodzi Johanna Reyes. Marcus chce uścisnąć jej na powitanie rękę, ale ona nie podaje mu swojej, więc mój ojciec zostaje z dłonią zawieszoną w powietrzu - z przynętą, na którą nie dała się złapać. - Wiedziałam, że zostaniesz w mieście - mówi Johanna. - Wszędzie cię szukają. Za moimi plecami zbiera się kilka osób przebywających akurat w pomieszczeniu kontrolnym. Prawie ich nie zauważam. Patrzę, jak ręka mojego ojca zaciska się w pięść i wraca do boku. - Obraziłem cię czymś? - pyta Marcus. - Skontaktowałem się z tobą, bo myślałem, że się przyjaźnimy. - A ja myślałam, że skontaktowałeś się ze mną, bo wiesz, że wciąż jestem przywódczynią Wiernych, a ty potrzebujesz sojusznika. - Johanna przechyla głowę, żeby zasłonić włosami bliznę na oku. - I w zależności od tego, do czego zmierzasz, mogę nim być, Marcusie. Ale jeśli chodzi o naszą przyjaźń, to jest skończona. Ojciec ściąga brwi. Widać, że był kiedyś przystojny, ale z wiekiem zapadły mu się policzki, a rysy twarzy nabrały ostrości. Włosy, krótko przystrzyżone na modłę Altruizmu, tylko pogłębiają to wrażenie.

- Nie rozumiem.

- Rozmawiałam z przyjaciółmi z Prawości. Przekazali mi, co mówił twój syn pod wpływem serum prawdy. Ta paskudna plotka, którą Jeanine Matthews rozpowiadała o tobie i twoim synu... to prawda, zgadza się? Mam rozpaloną twarz. Kulę się w sobie. Marcus kręci głową.

- Nie, Tobias jest... Jeanine wyciąga przed siebie rękę. Mówi z zamkniętymi oczami, jakby nie była w stanie na niego patrzeć. - Litości. Widziałam, jak się zachowuje twój syn i jak się zachowuje twoja żona. Wiem, jak wyglądają ofiary przemocy. - Zakłada włosy za ucho. - Potrafimy się rozpoznać. - Chyba nie sądzisz, że... - zaczyna Marcus i bierze głęboki wdech. - Owszem, stosowałem surową dyscyplinę, ale chciałem jak najlepiej... - Mąż nie jest od dyscyplinowania żony - przerywa mu Johanna. - Nawet w Altruizmie. A co do twojego syna... to powiedzmy, że faktycznie ci wierzę. - Dotyka blizny na swoim policzku. Serce wali mi coraz mocniej. Ona wie. Ale nie dlatego, że usłyszała o moim wstydliwym wyznaniu w pokoju przesłuchań Prawości, ale dlatego, że sama tego doświadczyła, jestem pewny. Zastanawiam się, kto się nad nią znęcał: matka? Ojciec? Ktoś jeszcze inny? W głębi duszy zawsze ciekawiło mnie, jak zachowałby się mój ojciec w bezpośredniej konfrontacji z prawdą. Myślałem, że może zmieniłby się ze skromnego przywódcy Altruizmu w potwora, którego znałem z domu, że rzuciłby się do ataku i zdradził, kim jest. Miałbym satysfakcję, gdyby tak zareagował, ale tego nie robi. Stoi tylko z oszołomioną miną i przez chwilę zastanawiam się, czy rzeczywiście jest

oszołomiony, czy może jego chory umysł wierzy we własne kłamstwa na temat stosowania dyscypliny względem syna. Ta myśl wywołuje we mnie burzę: huk piorunów i wycie wiatru. - Skoro byłam z tobą szczera - kontynuuje Johanna już spokojniej - to możesz mi powiedzieć, po co chciałeś się ze mną spotkać. Marcus zmienia temat, jakby poprzedni w ogóle nie został poruszony. Widzę w nim człowieka podzielonego na przegródki, między którymi dowolnie przeskakuje. Jedna z nich była zarezerwowana wyłącznie dla matki i dla mnie. Pracownicy Agencji robią zbliżenie: Marcusa i Johannę widać teraz od pasa w górę na tle ciemnego budynku Hancocka. Wbijam wzrok w biegnącą ukośnie belkę, żebym nie musiał patrzeć na ojca. - Evelyn i bezfrakcyjni to tyrani - zaczyna Marcus. - Można przywrócić pokój, który panował między frakcjami przed pierwszym atakiem Jeanine. Jestem tego pewien. I chcę spróbować to zrobić. Myślę, że tobie też na tym zależy. - To prawda - przyznaje Johanna. - Jak twoim zdaniem powinniśmy się do tego zabrać? - To akurat pewnie ci się nie spodoba, ale liczę, że zachowasz otwarty umysł. Evelyn ma kontrolę nad miastem, bo ma kontrolę nad bronią. Jeśli odbierzemy jej broń, straci znaczną część swojej władzy, a wtedy zdołamy ją obalić. Johanna kiwa głową i czubkiem buta skrobie chodnik. Z tej perspektywy widać tylko gładką część jej twarzy, kręcone włosy i pełne usta.

- Czego ode mnie oczekujesz? - pyta. - Pozwól mi razem z tobą dowodzić Wiernymi. Byłem przywódcą Altruizmu. Rządziłem praktycznie całym miastem. Ludzie za mną pójdą. - Ludzie już się zebrali - zauważa Johanna. - I nie był potrzebny do tego żaden

człowiek, wystarczyła chęć przywrócenia frakcji. Skąd pomysł, że w ogóle jesteś mi potrzebny? - Nie chciałbym umniejszać twoich osiągnięć, ale Wierność wciąż nie ma dość członków, żeby wywołać coś więcej niż nic nieznaczący bunt - stwierdza Marcus. Bezfrakcyjni są dużo liczniejsi, niż sądziliśmy. Beze mnie nie dasz rady. Dobrze o tym wiesz. Zawsze zdumiewało mnie, że mój ojciec ma dar przekonywania, choć zupełnie brak mu uroku osobistego. Wypowiada swoje sądy tak, jakby były prawdą, i jakimś sposobem jego pewność siebie każe człowiekowi mu wierzyć. Przeraża mnie to teraz, bo pamiętam, co mi powtarzał: że jestem zepsuty i bezwartościowy, że jestem niczym. Do ilu z tych rzeczy mnie przekonał? Widzę, że Johanna zaczyna skłaniać się ku jego argumentom, że myśli o niewielkiej grupce, którą udało jej się zebrać i która popiera sprawę Wierności. Że myśli o ludziach, których wysłała za płot z Carą i od których nie otrzymała od tamtej pory żadnych wieści. Że myśli o swoim osamotnieniu i o tym, że Marcus jest bardzo doświadczonym przywódcą. Chcę ją ostrzec, żeby mu nie ufała; powiedzieć jej, że zależy mu na przywróceniu frakcji tylko dlatego, że dzięki temu odzyska władzę. Ale mój głos nie przebije się przez ekran. Zresztą nie dotarłby do Johanny, nawet gdybym stał tuż obok niej. - A obiecasz, że postarasz się w miarę możliwości ograniczyć liczbę ofiar? odpowiada z namysłem. - Oczywiście - zapewnia Marcus. Johanna znów kiwa głową, ale tym razem wygląda to tak, jakby przytakiwała samej sobie. - Czasem trzeba zawalczyć o pokój - mówi bardziej do chodnika niż do Marcusa. Myślę, że właśnie nadeszła taka chwila. I rzeczywiście uważam, że ludzie za tobą pójdą. To początek buntu Wiernych, którego spodziewałem się od czasu uformowania tej grupy. I choć odkąd zobaczyłem, w jaki sposób Evelyn sprawuje władzę nad miastem,

przewrót wydawał mi się nieunikniony, to i tak robi mi się niedobrze. Rewolucjom nie ma końca: w mieście, w ośrodku, wszędzie. Między nimi są tylko chwile przerwy, które w swojej głupocie bierzemy za „pokój”. Odwracam się od ekranu. Chcę jak najszybciej opuścić pomieszczenie kontrolne. Muszę zaczerpnąć świeżego powietrza. Ale wychodząc, kątem oka dostrzegam inny monitor, na którym widać ciemnowłosą kobietę nerwowo przemierzającą gabinet w kwaterze głównej Erudycji. Evelyn - no jasne, że pokazują ją na głównych ekranach, jakżeby inaczej. Moja matka wsuwa dłonie we włosy i zaciska palce wokół gęstych loków. Przykuca na zarzuconej papierami podłodze. Wydaje mi się, że płacze, choć właściwie nie wiem, dlaczego tak sądzę, skoro nie trzęsą jej się ramiona. Z głośników przy ekranie dobiega pukanie do drzwi. Evelyn wstaje, przygładza włosy, ociera twarz. - Proszę! - woła. Do gabinetu wchodzi Therese z przekrzywioną opaską bezfrakcyjnych na ramieniu. - Patrole przekazały mi właśnie najnowszy raport. Mówią, że nie natrafili na jego ślad. - Cudownie. - Evelyn kręci głową. - Wydalam go z miasta, a on zostaje. Robi to chyba tylko z czystej złośliwości. - Albo przystał do Wiernych i udzielili mu schronienia - podsuwa Therese, podpierając się na jednym z krzeseł. Przydeptuje podeszwą jakąś kartkę. - No najwyraźniej. - Evelyn opiera się ramieniem o okno. Patrzy na miasto i na rozciągające się za nim bagna. - Dziękuję za informację. - Znajdziemy go - obiecuje Therese. - Nie mógł daleko uciec. Na pewno go

wytropimy. - Chcę tylko, żeby zniknął - mówi Evelyn cicho przez ściśnięte gardło, jak przestraszone dziecko. Zastanawiam się, czy nadal się go boi, tak samo jak ja, jak koszmaru sennego, który nie daje spokoju również za dnia. Zastanawiam się, jak bardzo jesteśmy do siebie podobni, na tym najgłębszym poziomie, na tym najistotniejszym.

- Wiem - odpowiada Therese i wychodzi. Długo jeszcze wpatruję się w Evelyn, która wygląda przez okno i szarpie palcami brzeg koszuli. Wyrosłem chyba na coś pomiędzy moją matką a ojcem, jestem jednocześnie wybuchowy i impulsywny, zdesperowany i zalękniony. Mam wrażenie, że zupełnie straciłem panowanie nad tym, na kogo wyrosłem.

Rozdział 32

Tris Następnego dnia David wzywa mnie do siebie i boję się, że pamięta, jak się nim zasłoniłam podczas wycofywania się z laboratorium obronnego, jak przyłożyłam mu pistolet do głowy i powiedziałam, że mało mnie obchodzi, czy będzie żyć. Zoe spotyka się ze mną w lobby hotelowym i prowadzi mnie najpierw głównym korytarzem, a potem kolejnym, długim i wąskim, wzdłuż którego po prawej stronie ciągną się okna. Na zewnątrz widać niewielką flotę samolotów ustawionych rzędami na płycie lotniska. Na szyby spadają pojedyncze płatki śniegu - zapowiedź zimy - które zaraz jednak się

rozpuszczają. Zerkam na Zoe, licząc, że dowiem się, jaka jest, gdy myśli, że nikt nie patrzy, ale wydaje się taka sama jak zawsze: pogodna i rzeczowa. Jakby atak w ogóle się nie wydarzył. - Będzie na wózku - uprzedza, gdy dochodzimy do końca wąskiego korytarza. Najlepiej w ogóle nie zwracać na to uwagi. Nie lubi, jak ktoś się nad nim lituje. - Kto by się litował? - Staram się, żeby w moim głosie nie dało się wyczuć złości. Mogłaby wydać się jej podejrzana. - Nie on pierwszy został postrzelony. - Ciągle zapominam, że widziałaś znacznie więcej przemocy niż my. - Skanuje swój identyfikator przy kolejnej bramce. Patrzę przez szybę na stojących po drugiej stronie strażników: wyprostowanych, z karabinami przy ramionach, zapatrzonych prosto przed siebie. Domyślam się, że tkwią tu tak przez cały dzień. Czuję się ociężała i obolała, jakby moje mięśnie chciały mi zakomunikować jakiś głębszy, emocjonalny ból. Uriah nadal nie wybudził się ze śpiączki. Kiedy widzę Tobiasa w sypialni, w stołówce, na korytarzach, wciąż nie mogę patrzeć na niego tak, by nie powracało wspomnienie, jak eksploduje ściana tuż przy głowie Uriaha. Nie jestem pewna, kiedy i czy w ogóle uda mi się o tym zapomnieć, nie wiem, czy tego typu rany w ogóle mogą się zabliźnić. Mijamy strażników, a podłoga pod moimi stopami zmienia się z kafli w drewno. Na ścianach wiszą obrazki w pozłacanych ramkach, a tuż przed gabinetem Davida znajduje się małe podwyższenie z bukietem kwiatów. Dekoracje są subtelne, ale mimo wszystko czuję się przez nie tak, jakbym miała na sobie brudne ubranie. Zoe puka do drzwi, a z środka rozlega się wołanie: - Proszę! Zoe przytrzymuje mi drzwi, ale nie wchodzi razem ze mną. Gabinet Davida jest duży i

ciepły, a tam, gdzie nie ma okien, wzdłuż ścian ciągną się regały z książkami. Po lewej stoi biurko z zawieszonym nad nim szklanym ekranem, a po prawej małe laboratorium umeblowane w drewnie, a nie w metalu. David siedzi na wózku inwalidzkim, nogi ma czymś usztywnione - pewnie po to, żeby mu się zrosły kości. Jest blady i osłabiony, ale poza tym trzyma się nieźle. Choć wiem, że miał związek z symulacją ataku i śmierci wielu osób, trudno mi połączyć to zdarzenie z człowiekiem, którego przed sobą widzę. Zastanawiam się, czy tak jest ze wszystkimi złymi ludźmi: że w oczach postronnych wyglądają i mówią jak dobrzy i wzbudzają powszechną sympatię. - Tris. - Podjeżdża do mnie i bierze w swoje ręce moją dłoń. Nie wyrywam się, choć skórę ma suchą jak papier, a jego dotyk mnie brzydzi. - Jesteś bardzo odważna - dodaje i puszcza moją rękę. - Jak się czujesz?

Wzruszam ramionami. - Bywało gorzej. A ty? - Musi upłynąć trochę czasu, zanim znów zacznę chodzić, ale lekarze zapewniają, że odzyskam władzę w nogach. Zresztą nasi naukowcy pracują nad nowoczesnymi ortezami, więc w razie konieczności będę je testował - stwierdza, mrużąc kąciki oczu. - Możesz mnie przysunąć z powrotem do biurka? Jeszcze nie do końca opanowałem nawigację. Pomagam mu i wprowadzam jego sztywne nogi pod blat, a potem dosuwam wózek. Gdy już się upewniam, że jest mu wygodnie, siadam naprzeciwko i próbuję się uśmiechnąć. Aby móc kiedyś pomścić rodziców, muszę zachować jego zaufanie i życzliwość. Skrzywiona mina mi w tym nie pomoże. - Poprosiłem cię do siebie głównie po to, żeby ci podziękować - zaczyna. - Mało jest młodych ludzi, którzy, zamiast się ukryć, pospieszyliby mi na ratunek, i którzy tak jak ty, potrafiliby ocalić ośrodek.

Przypominam sobie, jak przyłożyłam mu pistolet do głowy i zagroziłam, że go zabiję. Z trudem przełykam ślinę. - Dla ciebie i całej waszej grupy przyjazd tutaj oznaczał dużą zmianę - ciągnie. Szczerze mówiąc, nie bardzo wiemy, co z wami zrobić, i jestem pewien, że wy też nie macie pomysłu, co ze sobą zrobić. Wiem jednak, czego bym chciał od ciebie. Oficjalnie to ja jestem dyrektorem ośrodka, ale działamy na podobnej zasadzie jak Altruizm, więc mam przy sobie grupę doradców. Chciałbym, żebyś zaczęła przyuczać się do tej roli. Zaciskam ręce na podłokietnikach. - Bo widzisz, ze względu na atak będziemy musieli wprowadzić trochę zmian kontynuuje. - Przyjąć bardziej stanowcze stanowisko. I wydaje mi się, że wiesz, jak to zrobić. Nie mogę zaprzeczyć. - Na czym... - odchrząkuję. - Na czym miałoby polegać moje przyuczanie? - Przede wszystkim powinnaś brać udział w naszych zebraniach - odpowiada. - A oprócz tego dogłębnie zapoznać się z ośrodkiem: z tym, jak tu funkcjonujemy, z naszą historią, wartościami i tak dalej. Nie mogę przydzielić ci na razie żadnego stanowiska w radzie, bo jesteś jeszcze za młoda i musisz przejść określone etapy: asystować najpierw jednemu z członków rady, ale proponuję ci wejście na tę drogę. Jeśli to cię interesuje. To z jego oczu, a nie z głosu daje się wyczytać pytanie. W radzie zasiadają zapewne ci sami ludzie, którzy wydali zgodę na symulację ataku i dopilnowali, żeby została przeprowadzona w odpowiednim momencie. A on chce, żebym była wśród nich, żebym uczyła się, jak zostać jednym z nich. Choć czuję w ustach niesmak, nie mam problemu z odpowiedzią. - Oczywiście - mówię z uśmiechem. - Będę zaszczycona.

Jeśli masz okazję zbliżyć się do wroga, zawsze z niej korzystaj. Nikt nie musiał mnie tego uczyć. Sama to wiem. Mój uśmiech pewnie wygląda szczerze, bo David też uśmiecha się szeroko. - Tak myślałem, że się zgodzisz. Kiedyś chciałem, żeby twoja matka mi w tym pomagała, zanim zgłosiła się do wyjazdu. Ale zakochała się w mieście na odległość i po prostu musiała nas opuścić. - Zakochała się... w mieście? - pytam. - No cóż, o gustach się nie dyskutuje. To tylko żart, choć dla mnie akurat mało śmieszny. David jednak parska śmiechem i wiem, że powiedziałam, co trzeba. - Dobrze się znałeś... z moją mamą w okresie jej pobytu tutaj? Czytałam jej dziennik, ale nie była zbyt wylewna. - To fakt. Natalie zawsze była bardzo konkretna. I owszem, dobrze się znaliśmy z twoją mamą. - Głos mu łagodnieje, gdy o niej mówi: nie jest już bezwzględnym dyrektorem ośrodka, ale starszym mężczyzną, który z rozrzewnieniem wspomina swoją przeszłość. Przywołuje wspomnienia z czasów, zanim przyczynił się do śmierci mojej matki. - Mieliśmy podobne przeżycia. Mnie też zabrano w dzieciństwie ze zdegenerowanego świata... moi rodzice zupełnie nie radzili sobie z życiem i oboje trafili do więzienia, gdy byłem jeszcze całkiem mały. Zamiast wejść w przeciążony system adopcyjny, uciekliśmy z rodzeństwem na peryferie... w to samo miejsce, gdzie wiele lat później schroniła się twoja matka. Ale tylko mnie jednemu udało się przeżyć. Nie wiem, jak zareagować - nie wiem, co zrobić z rodzącym się we mnie współczuciem dla człowieka, który dopuścił się potwornych rzeczy. Wpatruję się w swoje dłonie i wyobrażam sobie, że moje wnętrzności są jak stopiony metal - tężeją w powietrzu, przyjmują kształt, w którym pozostaną na zawsze.

- Jutro pojedziesz z patrolem na peryferie. Zobaczysz wszystko na własne oczy. Przyszły członek rady musi poznać to miejsce. - Pojadę z wielką ciekawością - zapewniam. - Wspaniale. Przykro mi kończyć nasze spotkanie, ale mam sporo zaległości w pracy. Poproszę kogoś, żeby powiadomił cię o godzinie patrolu. Natomiast pierwsze zebranie rady odbędzie się w piątek o dziesiątej rano, tak więc do zobaczenia wkrótce. Wpadam w lekką panikę - nie spytałam go o to, o co chciałam. Nie było chyba okazji. A teraz już za późno. Wstaję i idę do drzwi. Nagle jednak David znów się odzywa. - Tris, jeśli mamy sobie ufać, powinienem być z tobą szczery. Po raz pierwszy, odkąd się znamy, na twarzy Davida widać coś w rodzaju... strachu. Ma szeroko otwarte oczy, jak dziecko. Ale po chwili strach znika. - Podczas ataku znajdowałem się pod wpływem mieszanki różnych serum - mówi. Wiem jednak co im powiedziałaś, jak grozili, że będą strzelać. Że w razie konieczności zabijesz mnie, aby chronić to, co znajduje się w laboratorium obronnym. Gardło mam tak ściśnięte, że ledwie jestem w stanie oddychać. - Ale nie bój się - uspokaja. - Między innymi dlatego zaproponowałem ci to, co zaproponowałem.

- Czyli? - Wykazałaś się najbardziej pożądaną u moich doradców cechą. Umiejętnością dokonywania poświęceń dla wyższego dobra. Jeśli mamy pokonać defekt genetyczny, jeśli mamy ocalić eksperymenty, to będziemy musieli zdobyć się na poświęcenie. Zdajesz sobie z tego sprawę, prawda? Zalewa mnie fala wściekłości, ale zmuszam się, żeby przytaknąć. Nita mówiła nam

wcześniej, że istnieje ryzyko, iż eksperymenty zostaną wstrzymane, więc nie jestem zaskoczona. Ale chęć, by za wszelką cenę ocalić dorobek swojego życia, nie usprawiedliwia wymordowania niemal całej frakcji, mojej frakcji. Stoję przez chwilę z ręką na klamce, próbując wziąć się w garść, po czym postanawiam zaryzykować. - Co by się stało, gdyby podłożyli jeszcze jeden ładunek, pod laboratorium obronne? pytam. - Nita twierdziła, że wybuch uruchomiłby zabezpieczenia awaryjne, ale mnie wydawało się to najprostszym rozwiązaniem. - W powietrzu zostałoby rozpylone serum... takie, przed którym nie chronią maski, bo wchłania się przez skórę - wyjaśnia David. - Takie, na które nawet genetycznie czyści nie są odporni. Nie mam pojęcia, skąd Nita o tym wie, bo te informacje nie są ogólnie dostępne, ale dowiemy się pewnie innym razem. - A jak działa to serum? Uśmiech Davida zamienia się w grymas. - Cóż, wystarczy, że powiem, że jest na tyle paskudne, żeby Nita wolała raczej gnić do końca życia w więzieniu, niż mieć z nim kontakt. Racja. Rzeczywiście taka odpowiedź wystarczy.

Rozdział 33

Tobias Proszę, proszę - mówi Peter, gdy wchodzę do sypiali. - Przyszedł nasz zdrajca.

Na jego i na sąsiednim łóżku leżą rozłożone mapy. Są białe, błękitne i jasnozielone. Jakoś dziwnie mnie do nich ciągnie. Na każdej z nich Peter zakreślił koślawe kółko - wokół naszego miasta, wokół Chicago. Zaznacza granice tego, jak daleko udało mu się dotrzeć. Widzę, że na każdej kolejnej mapie kółko jest coraz mniejsze, aż zamienia się w małą czerwoną kropeczkę, przypominającą kropelkę krwi. Nagle cofam się, przestraszony myślą, co właściwie oznacza moja małość. - Jeśli wydaje ci się, że masz przewagę moralną, to się mylisz - informuję Petera. - Po co ci te mapy? - Jakoś nie potrafię tego ogarnąć: tego, że świat jest taki wielki - odpowiada. Pracownicy Agencji pomagają mi lepiej go poznać. Dowiedzieć się czegoś o planetach, gwiazdach, akwenach i tak dalej. Mówi to od niechcenia, ale po licznych zapiskach na mapach widać, że jego zainteresowanie nie wynika ze zwyczajnej ciekawości - to obsesja. Ja kiedyś miałem podobną na punkcie swoich lęków, którym wiecznie starałem się nadać jakiś sens. - I co, pomaga ci to? - pytam. Dociera do mnie, że nigdy nie rozmawiałem z Peterem na spokojnie, że zawsze na niego wrzeszczałem. Oczywiście należało mu się, ale nic o nim nie wiem. Z trudem przypominam sobie jego nazwisko z rozpiski dyżurów w nowicjacie. Hayes. Peter Hayes. - Trochę. - Bierze jedną z większych map. Jest na niej cała kula ziemska, spłaszczona jak rozwałkowane ciasto. Wpatruję się w nią długo, usiłując rozszyfrować narysowane kształty: niebieskie zbiorniki wodne i różnokolorowe lądy. Na jednym z nich widać czerwoną kropkę. Peter mi ją pokazuje. - Ten punkcik to miejsca, w których dotąd byliśmy. Można by wyciąć ten kawałek

ziemi, wrzucić do oceanu i nikt by nawet nie zauważył. Znów wraca moja fobia, strach przed własną małością.

- Okej. I co z tego? - I co z tego? A to, że wszystko, o co się martwiłem, co mówiłem i co robiłem... jakie to może mieć znaczenie? - Kręci głową. - Żadnego. - Oczywiście, że ma - sprzeciwiam się. - Na tym skrawku ziemi mieszka mnóstwo ludzi, najróżniejszych, i to jest istotne, jak się traktują. Peter znów kręci głową, a ja zastanawiam się nagle, czy w ten właśnie sposób się pociesza: przekonując samego siebie, że zło, którego się dopuścił, nie ma znaczenia. Widzę, jak gigantyczna planeta, która mnie tak przeraża, jemu wydaje się bezpiecznym schronieniem, ogromną przestrzenią, w którą może się wtopić; gdzie pozostanie w ukryciu i nigdy nie da pociągnąć się do odpowiedzialności za swoje postępowanie. Pochyla się, żeby rozwiązać buty. - Czyli co? Zostałeś zbojkotowany przez swój mały fanklub? - Nie - odpowiadam odruchowo, ale zaraz potem dodaję: - Może. Ale to nie jest mój fanklub. - Litości. Przecież to istna sekta wyznawców Cztery. Mimo woli parskam śmiechem. - Zazdrościsz? Chciałbyś mieć własną sektę psychopatów? Brew Petera wędruje do góry. - Gdybym był psychopatą, już dawno zamordowałbym cię we śnie.

- I dodał moją gałkę oczną do swojej kolekcji, jak mniemam. On też wybucha śmiechem, a ja uświadamiam sobie, że żartuję i rozmawiam z nowicjuszem, który dźgnął Edwarda w oko i usiłował zabić moją dziewczynę - o ile nadal nią jest. Ale z drugiej strony to też Nieustraszony, który pomógł nam zakończyć symulację ataku i ocalił Tris przed potworną śmiercią. Nie potrafię rozstrzygnąć, co powinno mieć dla mnie większe znaczenie. Może w ogóle najlepiej o wszystkim zapomnieć i dać mu szansę zacząć od nowa? - A nie chciałbyś przyłączyć się do mojego małego towarzystwa znienawidzonych? proponuje Peter. - Jak dotąd należymy do niego tylko ja i Caleb, ale biorąc pod uwagę fakt, jak łatwo narazić się tej dziewczynie, jestem pewny, że liczba członków będzie stale rosnąć. Sztywnieję. - Masz rację, łatwo jej się narazić. Wystarczy spróbować ją zabić. Żołądek mi się zaciska. Sam omal jej nie zabiłem. Gdyby stała bliżej miejsca wybuchu, mogłaby skończyć jak Uriah, podłączona do rurek w szpitalu, z ciszą w głowie. Nic dziwnego, że nie wie, czy chce ze mną być. Znika swoboda, z jaką przed chwilą rozmawialiśmy. Nie mogę zapomnieć o tym, co zrobił Peter, skoro się nie zmienił. Jest wciąż tą samą osobą, gotową zabijać, okaleczać i niszczyć, byle tylko wybić się spośród reszty nowicjuszy. I nie mogę też zapomnieć o tym, co sam zrobiłem. Wstaję. Peter opiera się o ścianę i zaplata dłonie na brzuchu. - Chcę tylko powiedzieć, że jeśli ona kogoś przekreśli, reszta robi to samo. To przedziwna umiejętność jak na kogoś, kto był kiedyś zwykłym nudnym Sztywniakiem, zgodzisz się? I może zbyt duża władza jak na jedną osobę.

- Tyle że to nie jest umiejętność przekonywania innych do swojego zdania - mówię. Tylko zdolność właściwej oceny ludzi.

Peter przymyka oczy. - Jak zwał, tak zwał, Cztery. Spięty wychodzę z sypialni i zostawiam za sobą mapy i czerwone kółeczka, choć właściwie nie mam dokąd pójść. Tris zawsze pociągała mnie w jakiś niewytłumaczalny sposób, choć zupełnie nie była tego świadoma. Nigdy mnie to w niej nie przerażało ani nie budziło mojej nienawiści, tak jak w przypadku Petera, ale z drugiej strony zawsze miałem mocną pozycję, Tris mi nie zagrażała. Teraz, gdy straciłem tę pozycję, czuję, że faktycznie ciągnie mnie w stronę złości, jakby ktoś złapał mnie mocno za rękę. Znów trafiam do ogrodu w atrium, ale tym razem za oknami świeci słońce. W świetle dnia kwiaty wyglądają przepięknie i okrutnie, jak jakieś krwiożercze stworzenia zawieszone w czasie, znieruchomiałe. Do atrium wbiega Cara. Z rozwianymi włosami. - O, jesteś. To straszne, jak łatwo tu kogoś zgubić.

- O co chodzi? - Powiedz, wszystko w porządku, Cztery? Zagryzam wargi tak mocno, że aż szczypie. - W porządku. O co chodzi? - Mamy spotkanie, na którym twoja obecność byłaby pożądana.

- „My”, czyli konkretnie kto? - UG i sympatycy UG, którzy nie chcą, żeby pewne rzeczy uszły Agencji na sucho precyzuje, po czym przechyla głowę. - Ale jesteśmy lepszymi strategami niż poprzednia grupa, do której się przyłączyłeś. Zastanawiam się, kto jej powiedział.

- Wiesz o symulacji ataku? - A nawet więcej, rozpoznałam serum do symulacji, które Tris pokazała mi pod mikroskopem - odpowiada. - Tak, wiem. Kręcę głową. - Ale ja nie chcę się już więcej w to mieszać. - Nie bądź głupi. Prawda, której się dowiedziałeś, wciąż pozostaje prawdą. Ci ludzie nadal są odpowiedzialni za śmierć większości Altruistów, za mentalne zniewolenie Nieustraszonych i za doszczętne zrujnowanie naszego życia. Coś trzeba z nimi zrobić. Nie wiem, czy chcę przebywać w jednym pomieszczeniu z Tris, wiedząc, że być może znajdujemy się na krawędzi rozstania, jakbyśmy stali na skraju urwiska. Łatwiej udawać, że nie jest tak źle, gdy nie ma jej w pobliżu. Ale Cara stawia sprawę tak prosto, że muszę się z nią zgodzić: to prawda, coś trzeba zrobić. Bierze mnie za rękę i prowadzi hotelowym korytarzem. Wiem, że ma rację, ale ogarnia mnie niepewność i niepokój na myśl o udziale w kolejnym ruchu oporu. Ale z drugiej strony już mnie do tego ciągnie, jakaś część mnie chce znów działać, zamiast stać bezczynnie przed obrazem wyświetlanym z kamer monitorujących nasze miasto. Cara upewnia się, że za nią idę. Wtedy puszcza moją dłoń i zakłada luźne kosmyki włosów za uszy.

- Dziwnie na ciebie patrzeć i nie widzieć cię w niebieskim - mówię. - Wydaje mi się, że pora o tym wszystkim zapomnieć - odpowiada. - Nawet gdybym mogła wrócić do danego systemu, w tym momencie już bym chyba nie chciała.

- Nie brak ci frakcji?

- Brak. - Zerka na mnie. Od śmierci Willa minęło wystarczająco dużo czasu, żebym przestał go w niej widzieć, żebym widział samą Carę. Zresztą poznałem ją znacznie wcześniej niż jego. Ma w sobie tylko trochę dobroduszności Willa, ale wystarczająco, żebym mógł się z nią droczyć i mieć pewność, że się nie obrazi. - W Erudycji było mi dobrze. Ludzie pasjonowali się tam odkryciami i innowacjami podejmuje po chwili. - To było wspaniałe. Ale teraz, gdy już wiem, że świat jest naprawdę ogromny... no cóż. Przypuszczam, że przerosłam swoją własną frakcję. - Marszczy brwi. Przepraszam, to zabrzmiało arogancko.

- No i co z tego? - Niektórym to przeszkadza. Dobrze wiedzieć, że tobie nie. Siłą rzeczy zauważam, że część mijanych osób patrzy na mnie krzywo lub omija mnie szerokim łukiem. Już wcześniej spotykałem się z nienawiścią i ostracyzmem jako syn Evelyn Johnson, bezfrakcyjnej tyranki, ale tym razem to bardziej mnie boli. Bo wiem, że w pewien sposób sobie na to zasłużyłem; wszystkich zdradziłem. - Nie zwracaj na nich uwagi. Nigdy nie musieli podjąć trudnej decyzji - pociesza mnie Cara. - Ale założę się, że ty nie zrobiłabyś tego co ja. - Jednak tylko dlatego, że nauczono mnie ostrożności w sytuacji, gdy nie znam

wszystkich danych, ciebie natomiast nauczono, że podejmowanie ryzyka się opłaca. - Patrzy na mnie z ukosa. - Lub jak w tym przypadku: nie opłaca. Zatrzymuje się przed laboratorium oddanym do użytku Matthew i jego przełożonego. Puka. Matthew otwiera drzwi i gryzie trzymane w ręce jabłko. Wchodzimy do pomieszczenia, w którym dowiedziałem się, że nie jestem Niezgodny. Zauważam Tris. Stoi obok Christiny, a ta patrzy na mnie takim wzrokiem, jakbym był czymś zgniłym, czego jak najszybciej trzeba się pozbyć. W kącie przy drzwiach widzę Caleba z posiniaczoną twarzą. Chcę już spytać, co mu się stało, ale zauważam nagle, że Tris ma z kolei potłuczone dłonie i że demonstracyjnie odwraca się od brata.

I ode mnie. - Chyba są już wszyscy - odzywa się Matthew. - No więc... no to... hm. Tris, słabo mi idzie. - Fakt - stwierdza, szczerząc się w uśmiechu. Czuję ukłucie zazdrości. Tris odchrząkuje. - Dobra, wiemy, że Agencja jest odpowiedzialna za atak na Altruizm i że nie możemy już jej ufać w kwestii zapewnienia bezpieczeństwa naszemu miastu. Wiemy, że chcemy podjąć w związku z tym jakieś działania i że poprzednia próba w tym względzie była... - Odnajduje mój wzrok i aż się kulę pod jej spojrzeniem. - Nierozważna - kończy. Stać nas na więcej.

- Co proponujesz? - pyta Cara. - Na razie przede wszystkim trzeba ich zdemaskować. Jestem pewna, że ośrodek jako całość nie wie, czego dopuścili się jego liderzy, więc uważam, że powinniśmy to ujawnić. Może ludzie wybiorą wtedy nowych przywódców, którzy nie będą traktować uczestników eksperymentów jak coś, czego można bez żalu się pozbyć. Pomyślałam, że ogólna „epidemia” działania serum prawdy, że tak się wyrażę... Przypominam sobie ciężar serum prawdy wypełniającego wszystkie puste przestrzenie w moim ciele: płuca, brzuch, usta. Pamiętam, jak dziwiło mnie, że Tris potrafi wyswobodzić

się spod jego wpływu na tyle, żeby móc kłamać. - Nic z tego - przerywam jej. - Przecież to CG, a CG są w stanie odeprzeć działanie serum prawdy. - Niekoniecznie. - Matthew chwyta i obraca w palcach sznurek zawiązany wokół szyi. - Wcale nie tak wielu Niezgodnych może to zrobić. Właściwie w ostatnim czasie udało się to tylko Tris. Prawdopodobnie niektórzy mają większą odporność na serum. Sam jesteś tego najlepszym przykładem, Tobias. - Wzrusza ramionami. - Ale prawdę mówiąc, właśnie z tego powodu zaprosiłem ciebie, Caleb. Pracowałeś już wcześniej nad serum. Przypuszczam, że wiesz o nich równie dużo jak ja. Może dalibyśmy radę opracować serum prawdy, które trudniej będzie zwalczyć. - Nie chcę już zajmować się takimi rzeczami - stwierdza Caleb. - Oj, zamknij... - zaczyna Tris, ale Matthew nie daje jej skończyć. - Proszę... Caleb i Tris patrzą na siebie. Skóra na jego twarzy i na jej kłykciach jest prawie tego samego koloru: fioletowo-niebiesko-zielona, jakby pobrudzona atramentem. Tak się kończą starcia rodzeństwa - oboje odnoszą podobne obrażenia. Caleb opiera się o brzeg blatu i odchyla głowę, dotykając nią metalowej szafki. - No dobra - zgadza się. - Ale musisz obiecać, że nie wykorzystasz tego przeciwko mnie, Beatrice. - A czemu miałabym to zrobić? - prycha Tris. - Pomogę wam - zgłasza się Cara, unosząc rękę. - Ja też pracowałam w Erudycji przy różnego rodzaju serum. - Świetnie. - Matthew klaszcze w dłonie. - W tym czasie Tris wcieli się w rolę szpiega.

- A ja? - przypomina o sobie Christina. - Miałam nadzieję, że ty i Tobias skontaktujecie się z Reggiem - wyjaśnia Tris. David nie chce mi powiedzieć o wszystkich zabezpieczeniach w laboratorium obronnym, ale zakładam, że Nita nie może być jedyną osobą, która o nich wie. - Mam się spotkać z gościem, który podłożył ładunki i przez to Uriah zapadł w śpiączkę? - nie dowierza Christina. - Nie każę ci się z nim przyjaźnić - odpowiada Tris. - Chcę, żebyś tylko z nim pogadała i wydobyła z niego to, co trzeba. Tobias ci pomoże. - Nie potrzebuję jego pomocy. Sama sobie poradzę - zaperza się Christina. Porusza się nerwowo przy stole do badań i rozdziera udem papierową podkładkę, rzucając mi przy tym kolejne nieprzyjazne spojrzenie. Wiem, że jak na mnie patrzy, widzi skamieniałą twarz Uriaha. Mam wrażenie, że coś utknęło mi w gardle. - Potrzebujesz mojej pomocy, bo Reggie mi ufa - odzywam się. - A ci ludzie są bardzo skryci, co oznacza, że do sprawy trzeba podejść delikatnie. - Potrafię być delikatna.

- Nie potrafisz. - On ma rację... - wtrąca się z uśmiechem Tris. Christina szturcha ją w ramię, a ta jej oddaje. - W takim razie ustalone - kwituje Matthew. - Spotkajmy się po zebraniu rady, na którym będzie Tris, czyli w piątek. Bądźcie tu o siedemnastej. Podchodzi do Cary i Caleba i zaczyna mówić o jakichś związkach chemicznych, co nie bardzo rozumiem. Christina zbiera się do wyjścia. Po drodze potrąca mnie ramieniem.

Tris patrzy mi w oczy. - Powinniśmy pogadać - mówię.

- Dobrze - odpowiada i wychodzi. Czekamy przy drzwiach, aż wszyscy opuszczą laboratorium. Tris ma skulone ramiona, jakby chciała się skurczyć, jakby próbowała zniknąć. Poza tym stoimy od siebie za daleko, dzieli nas cała szerokość korytarza. Usiłuję sobie przypomnieć, kiedy ostatni raz ją całowałem, ale nie mogę. W końcu zostajemy sami, korytarz pustoszeje. Czuję mrowienie w dłoniach. Zaczynają mi drętwieć palce, jak zawsze gdy ogarnia mnie panika. - Myślisz, że kiedyś mi wybaczysz? - pytam. Kręci głową. - Nie mam pojęcia. Chyba właśnie na to pytanie muszę sobie odpowiedzieć. - Przecież wiesz... przecież wiesz, że nie chciałem, żeby Uriah ucierpiał, prawda? Patrzę na szwy założone na jej czole. - Nie chciałem, żeby tobie się coś stało. Stopa Tris podryguje, a wraz z nią porusza się całe ciało. Tris przytakuje.

- Wiem. - Musiałem coś zrobić. Po prostu musiałem. - Wiele osób odniosło obrażenia. A wszystko przez to, że zlekceważyłeś moje ostrzeżenie, a zrobiłeś to dlatego... i to w tym wszystkim najgorsze, Tobias... że uważałeś, że jestem małostkowa i zazdrosna. Że zachowuję się jak głupiutka szesnastolatka. - Nigdy bym nie powiedział, że jesteś głupia czy małostkowa - odpowiadam

stanowczo. - Owszem, uważałem, że twoja ocena nie jest obiektywna, ale nic poza tym. - Właśnie o to chodzi. - Tris wsuwa palce we włosy i zaciska je na kosmykach. Ciągle wracamy do tego samego. Nie szanujesz mnie wcale aż tak bardzo, jak twierdzisz. Jak przychodzi co do czego, nadal uważasz, że nie potrafię racjonalnie myśleć... - W ogóle nie o to chodzi! - gorączkuję się. - Szanuję cię bardziej niż kogokolwiek na świecie. Ale w tej chwili zastanawiam się, co cię bardziej boli: że podjąłem decyzję czy że nie zrobiłem tego, czego ty chciałaś? - Nie rozumiem. Co masz na myśli? - To, że mówiłaś, że zależy ci tylko na szczerości między nami, ale może tak naprawdę zależało ci tylko na tym, żebym zawsze się z tobą zgadzał. - Jak możesz coś takiego mówić?! Nie miałeś racji... - Zgadza się, nie miałem! - Teraz już krzyczę i nie wiem, skąd we mnie taka wściekłość, czuję tylko, że we mnie narasta i że od wielu dni nie buzowała we mnie z taką gwałtownością, burzliwością i siłą. - Nie miałem racji, popełniłem potworny błąd! Brat mojego najlepszego przyjaciela zamienił się w warzywo! A ty zachowujesz się teraz jak rodzic i chcesz mnie ukarać, bo nie postąpiłem tak, jak mi kazałaś. Ale nie jesteś moją matką, Tris, i nie masz prawa mi mówić, co mam robić, co wybierać! - Nie krzycz na mnie - odzywa się Tris niemal szeptem i w końcu podnosi na mnie wzrok. W jej oczach obserwowałem już różne emocje: miłość, pożądanie, ciekawość, ale teraz dostrzegam tylko gniew. - Po prostu nie krzycz. Jej cichy głos tłumi moją wściekłość. Opieram się o ścianę i wkładam ręce do kieszeni. Nie chciałem się na nią wydzierać. W ogóle nie chciałem się złościć. Patrzę zszokowany na łzy spływające po jej policzkach. Od dawna nie widziałem, żeby płakała. Pociąga nosem, przełyka ślinę i stara się mówić normalnie, ale nie daje rady.

- Po prostu potrzebuję trochę czasu. - Dławi się każdym słowem. - Dobrze?

- Dobrze. Ociera policzki i odchodzi. Patrzę za jej jasną głową, aż znika za zakrętem. Czuję się obnażony, jakby już nic nie chroniło mnie przed bólem. A najbardziej boli mnie brak Tris.

Rozdział 34

Tris Jest - mówi Amar, gdy podchodzę do oczekującej grupki. - Masz, Tris, przyniosłem ci kamizelkę. - Kamizelkę? - Zgodnie z wczorajszą zapowiedzią Davida dziś po południu jadę na peryferie. Nie wiem, czego się spodziewać i zwykle mnie to stresuje, ale ostatnie kilka dni tak mnie wykończyło, że mało co czuję. - Kuloodporną. Na peryferiach nie jest zbyt bezpiecznie - wyjaśnia i zaczyna grzebać w stojącej przy drzwiach skrzynce pełnej grubych czarnych kamizelek w poszukiwaniu odpowiedniego rozmiaru. Wyciąga jedną, która nadal wygląda na zdecydowanie za dużą. Przepraszam, nie ma w czym wybierać. Ale ta się nada. Ręce do góry. - Nasuwa mi kamizelkę i zaciąga paski po bokach. - Nie wiedziałam, że z nami jedziesz. - A myślałaś, że czym się tu zajmuję? Że szwendam się tylko bez celu i opowiadam kawały? - uśmiecha się. - Zrobili dobry użytek z tego, czego się nauczyłem w Nieustraszoności. Pracuję w ochronie. Tak samo jak George. Zwykle zabezpieczamy tylko teren ośrodka, ale zgłaszam się za każdym razem, gdy ktoś chce jechać na peryferie.

- O mnie mowa? - odzywa się George, który stał z innymi przy drzwiach. - Cześć, Tris. Mam nadzieję, że nie gada na mnie nic złego. - Obejmuje ramieniem Amara i obaj się uśmiechają. Wygląda trochę lepiej niż ostatnim razem, ale smutek odcisnął na nim swoje piętno: zatarł zmarszczki, które pojawiały się podczas uśmiechu w kącikach oczu, wymazał dołeczki z policzków. - Powinna dostać broń. - Amar zerka na mnie. - Zwykle nie dajemy broni kandydatom na członków rady, bo nie mają pojęcia, jak się z nią obchodzić, ale to jasne, że ty umiesz. - Nie, nie - mówię. - Naprawdę nie trzeba... - Och, przypuszczam, że strzelasz lepiej od większości z nich - stwierdza George. Przyda nam się jeszcze jedna Nieustraszona. Zaraz ci coś przyniosę. Po kilku minutach jestem już uzbrojona i idę z Amarem do ciężarówki. Siadamy z tyłu, George i niejaka Ann na środku, a dwójka starszych rangą funkcjonariuszy, Jack i Violet, z przodu. Paka ciężarówki przesłonięta jest grubym czarnym materiałem. Tylne drzwi są z zewnątrz czarne i nieprzejrzyste, ale od środka widać, którędy jedziemy. Siedzę wciśnięta między Amarem a jakimś sprzętem, który przesłania nam przednią część samochodu. Gdy ruszamy, George wychyla się zza ekwipunku i uśmiecha do nas, ale potem zostajemy już z Amarem sami. Obserwuję oddalający się ośrodek. Jedziemy przez ogrody i między otaczającymi kompleks zabudowaniami gospodarczymi. Gdzieś z tyłu widać samoloty, białe i nieruchome. Dojeżdżamy do ogrodzenia i otwierają się przed nami bramy. Jack rozmawia z żołnierzem pilnującym zewnętrznego płotu. Tłumaczy, po co i z czym jedziemy - padają przy tym niezrozumiałe dla mnie słowa. Dopiero wtedy możemy opuścić teren ośrodka. - Po co jest ten patrol? To znaczy poza zaprezentowaniem mi, jak tu wszystko działa. - Patrolujemy peryferie, bo to najbliższy Agencji obszar zamieszkany przez uszkodzonych genetycznie. Przede wszystkim prowadzimy badania i obserwujemy zachowania uszkodzonych genetycznie - wyjaśnia Amar. - Ale po ataku David i rada uznali,

że musimy zainstalować więcej kamer monitorujących, żeby w przyszłości móc zapobiec powtórnemu atakowi. Mijamy te same ruiny, które widziałam, wyjeżdżając z miasta: budynki zapadają się pod własnym ciężarem, pleniące się dziko rośliny przebijają beton. Nie znam Amara i nie do końca mu ufam, ale muszę o to spytać: - To znaczy, że wierzysz w to wszystko? W to, że defekt genetyczny doprowadził do... takiej sytuacji? Jego dawni przyjaciele z eksperymentu byli UG. Czy naprawdę uważa, że są uszkodzeni, że coś jest z nimi nie tak? - A ty nie? - odpowiada pytaniem. - Wiem jedno: świat istnieje od bardzo, bardzo dawna. Dużo dłużej, niż możemy sobie wyobrazić. A przed wojną przeciwko czystości nikt nie doprowadził do czegoś takiego, prawda? - Zatacza ręką, pokazując świat na zewnątrz samochodu. - No nie wiem - mruczę. - Jakoś nie chce mi się wierzyć, że nikt nigdy czegoś podobnego nie zrobił. - Masz raczej kiepskie zdanie o naturze człowieka - stwierdza.

Nie odpowiadam.

Amar podejmuje: - W każdym razie gdyby tak było, Agencja na pewno by o tym wiedziała. Dziwi mnie ta naiwność, zwłaszcza u kogoś, kto żył w tym samym mieście co ja i widział, przynajmniej na monitorach, jak wiele przed sobą ukrywaliśmy. Evelyn usiłowała przejąć kontrolę nad ludźmi, przejmując kontrolę nad bronią. Ale Jeanine miała większe ambicje - wiedziała, że wystarczy kontrola nad informacjami lub możliwość manipulowania

nimi i nie trzeba uciekać się do rozwiązań siłowych, żeby mieć władzę nad ludźmi. Dobrowolnie się jej poddadzą. To właśnie robi Agencja. W ten właśnie sposób postępuje, zapewne cały rząd również: uczy, jak z ochotą zgadzać się na narzuconą władzę. Jedziemy przez chwilę w milczeniu. Słychać tylko pobrzękiwanie sprzętu. Początkowo oglądam mijane budynki, zastanawiając się, co się w nich kiedyś mieściło, ale potem zaczynają mi się zlewać. Ile trzeba zobaczyć ruin, żeby w końcu sobie odpuścić i faktycznie zacząć nazywać rzeczy po imieniu? - Już prawie jesteśmy na peryferiach - woła George ze środkowej części wozu. Zatrzymamy się tutaj i dalej pójdziemy pieszo. Niech każdy weźmie część urządzeń i zacznie je instalować, poza Amarem, który ma pilnować Tris. Tris, możesz wysiąść i rozejrzeć się, ale trzymaj się Amara. Mam wrażenie, jakby wszystkie moje nerwy znalazły się zbyt blisko powierzchni i przy najlżejszym dotknięciu mogły eksplodować. To tu, na peryferie, uciekła moja matka po śmierci swojego ojca. To tu odnaleźli ją ludzie z Agencji i postanowili uratować, bo podejrzewali, że ma zdrowe geny. A teraz sama przyjechałam w to miejsce, w którym w pewnym sensie wszystko się zaczęło. Samochód staje i Amar otwiera drzwi. W jednej ręce trzyma broń, a drugą pokazuje, żebym wysiadła. Wyskakuję za nim z wozu. Są tu zabudowania, ale prowizoryczne, nic specjalnego: kupa złomu i plastikowych plandek. Budy stoją jedna przy drugiej, jakby musiały wzajemnie się podtrzymywać. W wąskich uliczkach między nimi widać ludzi, głównie dzieci. Sprzedają coś z tac, noszą wodę w wiadrach lub gotują nad paleniskami. Na nasz widok mały chłopiec rzuca się z krzykiem do ucieczki:

- Nalot! Nalot!

- Nie przejmuj się - uspokaja Amar. - Biorą nas za żołnierzy. Niekiedy przyjeżdża wojsko, żeby zgarnąć dzieciaki do domów dziecka. Jego słowa prawie do mnie nie docierają. Ruszam jedną z uliczek, a większość ludzi rozchodzi się lub zamyka w barakach za pomocą kartonu lub kawałka plandeki. Widać ich przez szpary w ścianach. Na cały ich dobytek składa się trochę jedzenia i materace do spania. Zastanawiam się, jak sobie radzą w zimie. I jak się załatwiają. Myślę o kwiatach w ośrodku, o drewnianych podłogach i o wszystkich wolnych łóżkach w części hotelowej. - Pomagacie im jakoś? - pytam. - Uważamy, że najlepsza pomoc, jaką możemy zaoferować, to usunięcie niedoskonałości genetycznych - odpowiada Amar, jakby recytował tekst wyuczony na pamięć. - Dostarczanie ludziom żywności to jak nalepianie plastra na otwartą ranę. Być może zatamuje na moment krwawienie, ale nie zagoi rany. Nic nie odpowiadam. Kręcę tylko lekko głową i idę dalej. Zaczynam rozumieć, dlaczego mama wstąpiła do Altruizmu, choć miała dołączyć do Erudycji. Gdyby rzeczywiście chciała uciec przed coraz większą korupcją Erudytów, mogła równie dobrze zasilić szeregi Serdeczności czy Prawości. Ale wybrała frakcję, w której mogła pomagać bezbronnym, i przez większą część życia troszczyła się o bezfrakcyjnych. Musieli kojarzyć się jej z tym miejscem, z peryferiami. Odwracam głowę, żeby Amar nie zobaczył łez w moich oczach. - Chodźmy do samochodu. - Dobrze się czujesz?

- Tak.

Zawracamy w stronę ciężarówki, ale nagle rozlegają się strzały. A zaraz potem wołanie:

- Pomocy! Wszyscy wokół nas się rozpierzchają. - To George. - Amar rzuca się biegiem w alejkę po prawej. Gonię go między zabudowaniami z resztek blachy, ale jest dla mnie za szybki, a to miejsce to istny labirynt - w ciągu kilku sekund tracę Amara z oczu i zostaję sama. I choć jako osoba wychowana w Altruizmie odruchowo współczuję tutejszym mieszkańcom, to jednocześnie budzą we mnie strach. Jeśli przypominają bezfrakcyjnych, to na pewno są zdesperowani, a ja boję się takich ludzi. Na moim ramieniu zaciska się czyjaś ręka i wciąga mnie do jednej z aluminiowych bud. W środku wszystko ma niebieski odcień, bo na ścianach wisi niebieska plandeka, zabezpieczająca przed zimnem. Na podłodze leżą sklejki, a przede mną stoi drobna, szczuplutka kobieta z brudną twarzą. - Lepiej nie zostawać na zewnątrz - mówi. - Nie oszczędzą nikogo, bez względu na wiek.

- Ale kto? - pytam. - Na peryferiach nie brakuje ludzi kipiących wściekłością. Niektórzy są nią tak zaślepieni, że zabiliby każdego, kogo uznają za wroga. U innych złość przejawia się bardziej konstruktywnie. - Dzięki za pomoc. Jestem Tris.

- A ja Amy. Siadaj.

- Nie mogę. Tam są moi przyjaciele. - W takim razie powinnaś zaczekać, aż ta wataha pobiegnie za nimi, a potem zajść ją od tyłu. Brzmi rozsądnie. Przysiadam na podłodze. Broń wpija mi się w nogę. Kamizelka kuloodporna jest tak sztywna, że trudno zająć wygodną pozycję, ale bardzo się staram wyglądać na zrelaksowaną. Na zewnątrz słychać krzyki i bieganinę. Amy odchyla lekko plandekę i wygląda na uliczkę. - Czyli nie jesteście żołnierzami - odzywa się, dalej kontrolując sytuację. - W takim razie musicie być z Agencji. - Nie - odpowiadam. - To znaczy oni stamtąd pochodzą, ale ja jestem z miasta. Z Chicago.

Amy unosi wysoko brwi.

- Cholera. Przerwali eksperyment?

- Jeszcze nie.

- Szkoda. - Szkoda? - Patrzę na nią spod zmarszczonych brwi. - Mówisz o moim domu. - Ale twój dom tylko utrwala przekonanie, że trzeba leczyć genetycznie uszkodzonych, że są uszkodzeni, a nie są. To znaczy... nie jesteśmy. A więc tak, szkoda, że eksperymenty nadal są prowadzone. Nie będę przepraszać za to, że tak powiedziałam. Nigdy nie myślałam o tym w ten sposób. Dla mnie Chicago musi dalej istnieć, bo mieszkali tam ludzie, których straciłam, bo toczy się tam życie, które kiedyś kochałam, choć

teraz już w nieco zniekształconej formie. W ogóle jednak nie przyszło mi do głowy, że przez sam fakt swojego istnienia Chicago szkodzi ludziom poza jego granicami, ludziom, którzy chcą być uważani za zdrowych. - Czas na ciebie. - Amy opuszcza plandekę. - Powinni być na jednym z placyków, na północny wschód od mojego domu. - Jeszcze raz dziękuję. Kiwa głową, a ja wychodzę z jej prowizorycznego schronienia. Deski na podłodze trzeszczą pod moimi stopami. Idę szybko uliczkami i cieszę się, że wszyscy rozpierzchli się po naszym przyjeździe, bo przynajmniej nikt nie blokuje mi drogi. Przeskakuję nad kałużą - nie chcę wiedzieć, z czego powstała - i wychodzę na coś w rodzaju placyku, gdzie wysoki zbirowaty chłopak mierzy do George’a z pistoletu. Wokół nich zebrał się niewielki tłumek. Napastnicy podzielili między siebie przyniesiony przez George’a sprzęt i niszczą go butami, kamieniami i młotkami. George zauważa mnie, ale natychmiast przykładam sobie palec do ust. Znajduję się za napastnikami. Chłopak z pistoletem nie wie, że tu jestem. - Rzuć broń - prosi George. - Nie! - Jego jasne oczy zbira patrzą to na George’a, to na zgromadzonych wokół ludzi. - Nie było łatwo ją zdobyć, więc nie mam zamiaru ci jej oddawać. - W takim razie... tylko mnie puść. Pistolet możesz sobie zatrzymać. - Nie puszczę cię, póki nam nie powiesz, dokąd zabieracie naszych! - Nikogo nigdzie nie zabraliśmy - tłumaczy George. - Nie jesteśmy żołnierzami, tylko naukowcami.

- No jasne - prycha chłopak. - A kamizelka kuloodporna? Jeśli to nie wojskowy sprzęt, to jestem najbogatszym gościem w Stanach. A teraz gadaj! Cofam się i chowam za jedną z bud, po czym wystawiam pistolet i wołam:

- Ej! Wszyscy odwracają się, ale zbir z bronią nie przestaje mierzyć do George’a, choć liczyłam, że też się odwróci. - Mam cię na celowniku - krzyczę. - Odejdź stąd, to nic ci nie zrobię. - Zabiję go! - grozi chłopak. - A ja zabiję ciebie - odpowiadam. - Działamy dla rządu, ale nie jesteśmy z wojska. Nie wiem, gdzie są wasi ludzie. Jeśli go puścicie, zapewniam, spokojnie stąd wyjedziemy. Ale jeśli go zabijesz, gwarantuję, że wkrótce zjawi się wojsko i wszystkich was aresztuje. Nie będą mieli dla was tyle litości co my. W tej samej chwili na placu za George’em pojawia się Amar, a któryś z napastników krzyczy: - Jest ich więcej! Tłumek się rozbiega. Chłopak z pistoletem znika w najbliższej uliczce, zostawiając nas samych. Nie opuszczam jednak broni, na wypadek gdyby zdecydowali się wrócić. Amar obejmuje George’a, a ten klepie go pięścią w plecy. Amar patrzy na mnie znad ramienia George’a. - Nadal nie uważasz, że tego rodzaju sytuacje to wina defektu genetycznego? Mijam jeden z baraków i widzę dziewczynkę, która kuca przy drzwiach i obejmuje

rękami kolana. Zauważa mnie w szparze między warstwami plandeki i wydaje cichy pisk. Zastanawiam się, dlaczego ci ludzie tak bardzo boją się żołnierzy. Zastanawiam się, co doprowadziło młodego chłopaka do takiej desperacji, że zdecydował się zaatakować jednego z nich. - Nie - odpowiadam. - Nie uważam. Mam kogo winić. Gdy wracamy do ciężarówki, Jack i Violet montują właśnie kamerę, która nie została zrabowana przez ludzi z peryferii. Violet trzyma w rękach ekranik z długim ciągiem cyfr. Odczytuje je Jackowi, a on wprowadza na swój ekran. - Gdzie byliście? - pyta Jack. - Zostaliśmy zaatakowani - odpowiada George. - Musimy jechać. Natychmiast. - No to dobrze, że to już ostatnie współrzędne - mówi Violet. - Spadamy stąd. Ładujemy się znów do ciężarówki. Amar zamyka za nami drzwi, a ja odkładam zabezpieczony pistolet na podłogę zadowolona, że mogę się go pozbyć. Budząc się rano, nie przypuszczałam, że będę dziś mierzyć do kogoś z broni. Ani że zobaczę ludzi żyjących w takich warunkach.

- To przez wychowanie w Altruizmie - stwierdza Amar. - Dlatego nienawidzisz tego miejsca. Od razu widać.

- Nie tylko dlatego. - W Cztery zauważyłem to samo. Altruizm kształtuje bardzo poważnych ludzi. Oni automatycznie dostrzegają czyjeś potrzeby. Zaobserwowałem, że po przeniesieniu do Nieustraszonych powstaje kilka typów osobowości. Przetransferowani Erudyci robią się zwykle okrutni i brutalni. Prawi hałaśliwi i skorzy do bójek, uzależniają się od adrenaliny. A Altruiści zamieniają się... sam nie wiem, jak to określić. Chyba w żołnierzy. W

rewolucjonistów. Kimś takim mógłby się stać Cztery, gdyby bardziej w siebie wierzył dodaje Amar. - Wydaje mi się, że gdyby miał o sobie lepsze zdanie, byłby cholernie dobrym przywódcą. Zawsze tak uważałem. - Pewnie tak - przyznaję. - Zwykle ładuje się w kłopoty, gdy wykonuje polecenia innych. Tak było z Nitą. I z Evelyn. A z tobą? - pytam sama siebie. Też chciałaś, żeby wykonywał twoje polecenia. Nieprawda, odpowiadam, ale nie jestem pewna, czy w to wierzę. Amar kiwa głową. Obrazy z peryferii powracają do mnie jak czkawka. Wyobrażam sobie mamę jako dziecko: siedzi przycupnięta w jednym z baraków, łapie się każdej broni, która zapewni jej choć odrobinę bezpieczeństwa, dławi się dymem, byle tylko móc się trochę rozgrzać w zimie. Nie wiem, dlaczego tak chętnie zapomniała o tym miejscu po tym, jak sama została uratowana. Stała się częścią ośrodka i aż do śmierci pracowała na jego rzecz. Czyżby wymazała z pamięci to, skąd pochodzi? Na pewno nie. Całe życie starała się pomagać bezfrakcyjnym. Może nie wynikało to wcale z obowiązków, jakie nakładał na nią Altruizm, tylko raczej z chęci, by wspierać takich samych ludzi, jakich porzuciła. Nagle nie jestem już dłużej w stanie myśleć ani o niej, ani o tym miejscu, ani o tym, co tam zobaczyłam. Próbując zająć czymś myśli, chwytam się pierwszej rzeczy, która przychodzi mi do głowy. - Byliście z Tobiasem przyjaciółmi? - A czy on w ogóle ma przyjaciół? - Amar kręci głową. - Ale to ja nadałem mu jego ksywkę. Widziałem, jak zmaga się ze swoimi lękami, jak bardzo jest nimi udręczony, i uznałem, że dobrze mu zrobi możliwość rozpoczęcia wszystkiego od nowa. Zacząłem więc mówić na niego „Cztery”. Ale nie, nie nazwałbym nas przyjaciółmi. Nie tak bliskimi, jak bym

chciał. - Amar opiera głowę o ścianę i przymyka powieki. Na jego ustach pojawia się niewyraźny uśmiech. - Aha. Czyli... lubiłeś go? - Skąd to pytanie?

Wzruszam ramionami. - Znikąd, po prostu mówisz o nim w taki sposób... - Już mi się nie podoba, jeśli o to tak naprawdę pytasz. Owszem, kiedyś mi się podobał, ale było dla mnie jasne, że nie odwzajemnia tego rodzaju uczuć, więc się wycofałem. I wolałbym, żebyś nic nie mówiła. - Tobiasowi? Oczywiście... - Nie, nikomu nic nie mów. I nie tylko ze względu na Tobiasa. - Zerka na tył głowy George’a, widoczny znad uszczuplonej sterty sprzętu. Unoszę brew. Nie dziwi mnie, że pociągnęło ich do siebie z George’em. Obaj są Niezgodnymi, którzy musieli upozorować własną śmierć, żeby przeżyć. Obaj są outsiderami w obcym świecie. - Zrozum - tłumaczy Amar. - Agencja ma obsesję na punkcie prokreacji, przekazywania genów. A ja i George jesteśmy CG, więc jakikolwiek związek, którego owocem nie będzie silniejszy kod genetyczny... Agencja tego nie popiera i tyle. - Jasne. - Kiwam głową. - O mnie możesz być spokojny. Nie mam obsesji na punkcie silniejszych genów - uśmiecham się cierpko. - Dziękuję. Siedzimy przez kilka sekund w milczeniu. Ruiny tracą ostrość, w miarę jak samochód

przyspiesza. - Uważam, że jesteś dla Cztery idealna - odzywa się Amar. Wpatruję się w swoje dłonie splecione na kolanach. Nie mam ochoty tłumaczyć mu, że jesteśmy o krok od rozstania - nie znam go, a nawet gdybym znała, i tak nie chciałabym o tym rozmawiać. Udaje mi się tylko wydusić z siebie:

- Tak? - Tak. Widzę, co z niego wydobywasz. Nie wiesz tego, bo nie masz jak się o tym przekonać, ale bez ciebie Cztery jest zupełnie innym człowiekiem. Robi się... obsesyjny, wybuchowy, niepewny siebie...

- Obsesyjny? - A jak inaczej nazwać kogoś, kto regularnie wchodzi w swój krajobraz strachu? - Nie wiem... zdeterminowany - milknę na chwilę. - Odważny. - Jasne, to też. Ale jednocześnie trochę stuknięty, nie? Bo większość Nieustraszonych wolałaby skoczyć w przepaść niż w kółko przechodzić przez swój krajobraz strachu. Jest odwaga i jest masochizm, a w przypadku Cztery granica między jednym a drugim trochę się zaciera. - Wiem coś o tym. - Zgadza się. - Amar uśmiecha się szeroko. - W każdym razie chcę tylko powiedzieć, że gdy dwie różne osoby zaczynają się miętosić, wynikają z tego same kłopoty, ale widać, że to, co łączy was, ma sens. Marszczę nos. - Zaczynają się miętosić? Mówisz serio?

Amar przyciska do siebie dłonie i obrazowo je wykręca. Wybucham śmiechem, ale też czuję w piersi bolesny ucisk.

Rozdział 35

Tobias Podchodzę do kilku krzeseł ustawionych najbliżej okien w pomieszczeniu kontrolnym i uruchamiam po kolei obrazy z różnych kamer rozstawionych w mieście. Szukam swoich rodziców. Najpierw udaje mi się trafić na Evelyn - stoi w lobby w kwaterze głównej Erudycji i rozmawia po cichu z Therese i jakimś bezfrakcyjnym, jej głównymi przybocznymi od czasu mojego zniknięcia. Podkręcam głośność, ale słychać tylko mruczenie. Przez okna na tyłach pomieszczenia kontrolnego widzę to samo puste wieczorne niebo co nad miastem. Ciemność mącą jedynie niebieskie i czerwone światełka, które znaczą pasy startowe. Dziwnie wiedzieć, że niebo mamy to samo, a cała reszta jest zupełnie inna. Pracownicy pomieszczenia

kontrolnego

już

słyszeli,

że

to

ja

rozbroiłem

zabezpieczenia przed atakiem, choć to nie ja podałem ludziom z nocnej zmiany serum pokoju, tylko Nita. Zwykle jednak nie zwracają na mnie uwagi, o ile trzymam się od nich z daleka.

Przewijam zapis z kamery na drugim ekranie w poszukiwaniu Marcusa lub Johanny, w poszukiwaniu czegokolwiek, co pozwoliłoby mi dowiedzieć się, co się dzieje z Wiernością. Na monitorze widać każdą część miasta: most przy Hali Bezsercowej, Pire, główną ulicę przecinającą sektor Altruizmu, Centrum, diabelski młyn i pola Serdeczności, na których pracują teraz wszystkie frakcje. Żadna z kamer nie pokazuje mi jednak niczego, co chciałbym zobaczyć. - Dużo tu przesiadujesz. - Podchodzi do mnie Cara. - Boisz się reszty ośrodka? Czy

czegoś innego? Ma rację, ostatnio spędzam tutaj długie godziny. Zabijam w ten sposób czas w oczekiwaniu na wyrok Tris, w oczekiwaniu na doprecyzowanie planów ponownego ataku na Agencję, w oczekiwaniu na cokolwiek. - Cóż... chcę mieć oko na rodziców. - Na tych samych, których tak nienawidzisz? - Staje obok mnie ze skrzyżowanymi rękami. - No tak, doskonale rozumiem, dlaczego tak pilnie obserwujesz ludzi, których wolałbyś już nie widzieć na oczy. To ma sens. - Oni są niebezpieczni - tłumaczę. - A oprócz mnie nikt nie zdaje sobie sprawy z tego, jak bardzo. - I co zamierzasz zrobić, jeśli dopuszczą się czegoś potwornego? Nadasz sygnał dymny? Patrzę na nią ze złością. - No już dobrze, dobrze. - Unosi ręce na znak, że się poddaje. - Chciałam ci tylko przypomnieć, że nie należysz już do ich świata, że teraz jesteś tutaj. To wszystko. - Przyjąłem do wiadomości. Nigdy nie uważałem Erudytów za szczególnie spostrzegawczych w sferze relacji międzyludzkich czy emocji, ale przenikliwe oczy Cary widzą bardzo wiele. Mój strach. To, że uciekam w przeszłość, żeby zająć czymś myśli. Czuję się zaniepokojony. Przewijam kolejne ujęcia, ale nagle zatrzymuję nagranie i cofam. Obraz jest ciemny ze względu na późną godzinę, ale widzę ludzi gromadzących się wokół jakiegoś budynku, przypominają stado ptaków. Ich ruchy są zsynchronizowane. - Zaczęło się - krzyczy podekscytowana Cara. - Wierność przystąpiła do ataku.

- Ej! - wołam do jednej z pracownic pomieszczenia kontrolnego. Starsza kobieta, która zawsze spogląda na mnie wrogo, unosi głowę. - Kamera dwudziesta czwarta! Szybko! Kobieta dotyka swojego ekranu, a wszyscy snujący się dotąd po pomieszczeniu gromadzą się wokół niej. Ludzie na korytarzu przystają, żeby zobaczyć, co się dzieje. Odwracam się do Cary. - Mogłabyś zawołać resztę? - proszę. - Chyba powinni to zobaczyć. Osoby zgromadzone wokół nieznanego mi budynku nie mają żadnych uniformów, po których można by ich rozpoznać, ale nie noszą też opasek bezfrakcyjnych. Są za to uzbrojone. Usiłuję wypatrzeć jakąś twarz, cokolwiek znajomego, ale obraz jest zbyt niewyraźny. Zajmują pozycje, komunikując się za pomocą gestów. W ciemności widać ruchy tylko trochę jaśniejszych rąk. Zagryzam kciuk i z niecierpliwością czekam na rozwój wypadków. Po chwili wraca Cara z resztą naszej grupy. Dochodzą do gromady stłoczonej wokół głównych ekranów, a Peter woła „Przepraszam!” na tyle głośno, że wszyscy się odwracają. Na jego widok się rozstępują. - Co jest grane? - pyta mnie, gdy jest już bliżej. - Co się dzieje? - Wierni utworzyli armię. - Pokazuję ekran po lewej stronie. - Dołączyli do niej członkowie wszystkich frakcji, nawet Serdeczności i Erudycji. Ostatnio dużo ich obserwowałem.

- Erudycji? - nie dowierza Caleb. - Wierni są wrogami nowych wrogów, czyli bezfrakcyjnych - tłumaczy Cara. - Przez co Erudycja i Wierność mają wspólny cel: obalić Evelyn. - Czy ty powiedziałeś, że Serdeczni przyłączyli się do armii? - pyta Christina.

- Nie biorą udziału w przemocy - odpowiadam. - Ale angażują się w akcję jako taką. - Wierni obrabowali pierwszy magazyn z bronią kilka dni temu - rzuca przez ramię młoda kobieta przy sąsiednim biurku. - To jest drugi. W ten sposób się zbroją. Po pierwszym napadzie Evelyn kazała przenieść większość broni w nowe miejsce, ale z tym magazynem najwyraźniej nie zdążyli. Mój ojciec wie to, co wiedziała Evelyn: najważniejsze to wzbudzać w ludziach strach. Broń mu to zapewni. - Czego oni... Wierni chcą? - pyta Caleb. - Powrotu do pierwotnych założeń miasta - wyjaśnia Cara. - Co oznacza wysłanie ludzi poza jego granice, jak zalecała Edith Prior. Swego czasu uważaliśmy, że to ważne, choć zdążyłam się już przekonać, że jej zalecenia nie miały tak naprawdę znaczenia. A także oznacza przywrócenie frakcji. Stopniowo przygotowują się do ataku na bastion bezfrakcyjnych. Omawiałyśmy to z Johanną przed moim wyjazdem. Nie rozmawiałyśmy na temat sojuszu z twoim ojcem, Tobiasie, ale przypuszczam, że Johanna podjęła własną decyzję w tym względzie. Prawie zapomniałem, że przed naszym wyjazdem Cara też była przywódczynią Wiernych. Nie jestem pewny, czy zależy jej jeszcze na przetrwaniu frakcji, ale na ludziach na pewno. Widać to po tym, jak wpatruje się w monitory: z przejęciem, ale i ze strachem. Gdy rozlegają się strzały, słychać je mimo panującego w sali gwaru - z mikrofonów dobiega trzask i huk. Kilka razy dotykam znajdującej się przede mną tafli i przeskakuję na obraz z kamery umieszczonej w środku budynku, do którego wtargnęli Wierni. Na stole leży stos pudełek - amunicja - i kilka pistoletów. To nic w porównaniu z ogromnym arsenałem Agencji, ale wiem, że w mieście broń jest na wagę złota. Stołu broni kilka osób z opaskami bezfrakcyjnych na rękach, ale giną szybko, zdominowani liczebnie przez Wiernych. Dostrzegam wśród nich znajomą twarz - Zeke wali jakiegoś bezfrakcyjnego kolbą w zęby. W ciągu dwóch minut Wierni pokonują bezfrakcyjnych, którzy padają od ran postrzałowych, widocznych dopiero wtedy, gdy kula

tkwi już w ciele. Wierni rozbiegają się po sali - depczą po ciałach, jakby to był gruz, i zabierają wszystko, co się da. Zeke zgarnia leżące na stole pistolety. Ma zacięty wyraz twarzy, który widziałem u niego tylko kilka razy.

A jeszcze nawet nie wie o Uriahu. Kobieta przy biurku dotyka ekranu. Na jednym z mniejszych monitorów pojawia się fragment sceny, którą przed chwilą oglądaliśmy - zatrzymany w czasie. Pracownica Agencji znów dotyka ekranu i robi jeszcze większe zbliżenie: widać mężczyznę z krótko przyciętymi włosami i kobietę z długimi ciemnymi lokami, zakrywającymi połowę twarzy. To oczywiście Marcus. I Johanna. Uzbrojona. - Udało im się wspólnymi siłami przekonać do swojej sprawy większość ludzi lojalnych względem frakcji. Zaskakujące jest jednak to, że Wierni w dalszym ciągu nie przewyższają liczebnie bezfrakcyjnych. - Pracownica odchyla się w krześle i kręci głową. Bezfrakcyjnych jest dużo więcej, niż myśleliśmy. Ale ostatecznie trudno uzyskać dokładne dane na temat rozproszonej populacji. - Johanna? Dowodzi rewolucją? Z bronią w ręku? To nie ma sensu - odzywa się Caleb. Johanna wyznała mi kiedyś, że gdyby to od niej zależało, opowiedziałaby się za podjęciem akcji przeciwko Erudytom, bo nie pochwala biernej postawy reprezentowanej przez pozostałych członków jej frakcji. Wygląda na to, że wraz z rozwiązaniem frakcji porzuciła rolę rzeczniczki Serdeczności czy nawet przywódczyni Wiernych. Stała się żołnierzem. - Owszem, ma sens. I to większy, niż ci się wydaje - mówię, a Cara przytakuje moim słowom. Wierni opróżniają magazyn z broni i amunicji, potem szybko się ulatniają. Przypominają nasionka rozwiewane na wietrze na wszystkie strony. Czuję się jeszcze bardziej przytłoczony, jakby ktoś zrzucił mi na barki olbrzymi ciężar. Zastanawiam się, czy otaczający

mnie ludzie: Cara, Christina, Peter, a nawet Caleb, mają podobne odczucia. Miasto - nasze miasto - znalazło się blisko totalnej zagłady. Możemy udawać, że nie jesteśmy już jego częścią, bo żyjemy względnie bezpiecznie w ośrodku, ale to nieprawda. Jesteśmy jego częścią i zawsze będziemy.

Rozdział 36

Tris Gdy dojeżdżamy do ośrodka, jest już ciemno i pada śnieg. Lekkie jak cukier puder płatki zasypują drogę. To tylko pierwszy jesienny śnieg, do rana zdąży zniknąć. Zaraz po wyjściu z samochodu ściągam kamizelkę kuloodporną i oddaję ją Amarowi razem z pistoletem. Źle się czuję, trzymając w ręku broń, choć wcześniej myślałam, że z czasem mój dyskomfort minie. Teraz jednak nie jestem już tego taka pewna. Może nigdy nie minie i może to dobrze. Wchodzę do środka, owiewa mnie ciepłe powietrze. Po wizycie na peryferiach ośrodek wydaje się dużo bardziej elegancki. Porównanie tych dwóch miejsc poraża. Jak mam chodzić tutaj po wypolerowanych podłogach i zakładać odprasowane ubrania, skoro wiem, że całkiem niedaleko żyją ludzie, którzy okładają swoje domy plandekami, żeby jakoś je ogrzać? Ale gdy już jestem w naszej sypialni, nieprzyjemne uczucie mija. Rozglądam się w poszukiwaniu Christiny lub Tobiasa, jednak nie ma żadnego z nich. Są tylko Peter i Caleb. Peter trzyma na kolanach wielką księgę i zapisuje coś w leżącym obok notatniku, natomiast Caleb czyta dziennik mamy. Ma mokre oczy. Udaję, że tego nie zauważam. - Widzieliście może... - Ale z kim właściwie chcę rozmawiać: z Christiną czy z

Tobiasem? - Cztery? - decyduje za mnie Caleb. - Był wcześniej w sali genealogicznej.

- Gdzie? - Mają tu pomieszczenie, w którym rozpisali imiona naszych przodków. Dasz mi kartkę? - Caleb kieruje ostatnie pytanie do Petera. Peter wyrywa kartkę z tyłu notatnika i podaje Calebowi, a ten coś na niej skrobie wskazówki, jak dojść do sali. - Odszukałem tam wcześniej nazwiska naszych rodziców. Są po prawej stronie, drugi panel od drzwi. Podaje mi kartkę, nie podnosząc wzroku. Patrzę na jego ładne, równe pismo. Gdybym mu wcześniej nie przyłożyła, zaproponowałby pewnie, że sam mnie zaprowadzi, bo bardzo mu zależało, żeby się przede mną wytłumaczyć. Ale ostatnio trzyma się na dystans: albo dlatego, że się mnie boi, albo dlatego, że w końcu sobie odpuścił. Żadna z tych opcji nie poprawia mi samopoczucia. - Dzięki. A... jak nos? - W porządku - odpowiada. - Wydaje mi się, że siniec podkreśla kolor moich oczu, nie sądzisz? Uśmiecha się lekko i ja też. Ale widać, że żadne z nas nie ma pojęcia, jak się dalej zachować, bo obojgu nam brakuje słów. - Zaraz, ty dziś wyjeżdżałaś, prawda? - przypomina sobie po sekundzie Caleb. - Coś się dzieje w mieście. Wierni zbuntowali się przeciwko Evelyn, zaatakowali jeden z magazynów z bronią.

Gapię się na niego. Od kilku dni nie zastanawiałam się nad tym, co się dzieje w mieście. Byłam zbyt pochłonięta wydarzeniami w ośrodku. - Wierni? - powtarzam. - Ludzie pod przywództwem Johanny Reyes... zaatakowali magazyn? - Przed naszym wyjazdem byłam pewna, że w Chicago wybuchnie niedługo kolejny konflikt. Chyba właśnie do tego doszło. Ale czuję dziwną obojętność. Prawie wszyscy bliscy mi ludzie są tutaj. - Pod przywództwem Johanny Reyes i Marcusa Eatona - precyzuje Caleb. - Ale Johanna też tam była, z bronią. To jakiś absurd. Ale Agencja wyraźnie się zaniepokoiła. - O rany. - Kręcę głową. - No cóż, to była chyba tylko kwestia czasu. Znów zapada między nami milczenie, po czym jednocześnie odwracamy się od siebie: Caleb wraca na łóżko, a ja wychodzę na korytarz i odczytuję zapisane na kartce wskazówki. Już z daleka dostrzegam salę genealogiczną. Od ścian z brązu bije ciepła poświata. Staję w drzwiach i mam wrażenie, jakbym z bliska patrzyła na zachód słońca, taka otacza mnie jasność. Tobias przesuwa palcem wzdłuż swojego drzewa genealogicznego - tak przynajmniej przypuszczam - ale nieuważnie, myślami jest daleko. Chyba dostrzegam obsesyjność, o której mówił Amar. Wiem, że Tobias obserwował swoich rodziców na monitorach, a teraz wpatruje się w ich imiona, choć nie może się już dowiedzieć niczego nowego. Miałam rację, że jest zdesperowany: że desperacko zależało mu na więzi z Evelyn, że desperacko pragnął nie mieć defektu, ale nigdy nie pomyślałam, że te dwie rzeczy mogą się ze sobą łączyć. Nie mam pojęcia, co to znaczy jednocześnie nienawidzić własnej przeszłości i pragnąć miłości ludzi, którzy tę przeszłość stworzyli. Jakim cudem dotąd nie dostrzegłam tego rozdźwięku w jego sercu? Jakim cudem nie zauważyłam, że obok całej siły i dobroci, nosi też w sobie ból i cierpienie? Caleb powiedział mi, że według mamy zło jest w każdym, a miłość polega na tym, by dostrzec to samo zło w sobie, bo dopiero wtedy można wybaczyć drugiemu człowiekowi. Jakim więc prawem zarzucam Tobiasowi desperację? Jakbym sama była lepsza, jakbym nigdy nie dała się zaślepić własnemu cierpieniu...

- Hej - odzywam się, wciskając kartkę od Caleba do tylnej kieszeni. Tobias odwraca się do mnie z poważną miną. Znam ją. Wyglądał tak samo przez kilka pierwszych tygodni naszej znajomości, jak wartownik strzegący najgłębiej skrywanych myśli. - Posłuchaj - zaczynam. - Myślałam, że muszę się zastanowić nad tym, czy zdołam ci wybaczyć, ale teraz myślę, że nie zrobiłeś nic, co musiałabym ci wybaczyć, no może tylko to, że zarzuciłeś mi zazdrość o Nitę... Otwiera usta, żeby coś wtrącić, ale powstrzymuję go wyciągniętą ręką. - Jeśli mielibyśmy dalej być razem, ciągle będę musiała ci coś wybaczać, a ty ciągle będziesz musiał wybaczać coś mnie - kontynuuję. - A więc nie o wybaczenie tu chodzi. Tak naprawdę powinnam zastanawiać się nad tym, czy dalej do siebie pasujemy. Przez całą drogę do ośrodka rozważałam to, co powiedział Amar: że w każdym związku pojawiają się problemy. Przypomnieli mi się rodzice - kłócili się znacznie częściej niż jakakolwiek znana mi para Altruistów, ale pozostali ze sobą aż do śmierci. A potem rozmyślałam o tym, że stałam się bardzo silna, że dobrze mi z tym, kim teraz jestem, i że przez cały ten czas Tobias powtarzał mi, że jestem odważna, że mnie szanuje, że mnie kocha i że zasługuję na miłość. - I? - pyta, a w jego głosie, oczach i dłoniach czai się niepewność. - I... uważam, że nadal jesteś jedynym człowiekiem wystarczająco silnym, by dać siłę komuś takiemu jak ja.

- To prawda - odpowiada ochryple Tobias. Całuję go. Jego ramiona zaciskają się mocno wokół mnie i unoszą mnie tak, że staję na palcach.

Przyciskam twarz do jego ramienia i zamykam oczy; wydycham tylko jego czysty zapach, zapach wiatru. Kiedyś sądziłam, że gdy ludzie się zakochują, to dostają po prostu to, co im się trafiło, i nie mają na to większego wpływu. I może tak jest na początku, ale na pewno nie teraz, nie w tym przypadku. Zakochałam się w Tobiasie. Ale nie jestem z nim z przymusu, bo nie mam innych możliwości. Jestem z nim z wyboru, którego ciągle dokonuję: każdego dnia, gdy się kłócimy, gdy się okłamujemy, gdy sprawiamy sobie zawód. Wybieram Tobiasa wciąż na nowo, a on wybiera mnie.

Rozdział 37

Tris Gdy stawiam się pod gabinetem Davida na swoje pierwsze posiedzenie rady, wskazówki mojego zegarka pokazują dokładnie dziesiątą. Chwilę potem na korytarzu zjawia się sam David. Jest bledszy niż ostatnio i ma podkrążone oczy, wyglądają jak podbite. - Dzień dobry, Tris. Podekscytowana? Przyszłaś w samą porę. Ciało jeszcze ciągle trochę mi ciąży od serum prawdy, które Cara, Caleb i Matthew testowali na mnie wcześniej w ramach naszego planu. Starają się wyprodukować silniejsze serum, którego nawet tak odporni CG jak ja nie zdołają zwalczyć. Staram się nie skupiać na uczuciu ciężkości. - No pewnie, że podekscytowana. To moja pierwsza narada. Pomóc ci? Wyglądasz na zmęczonego.

- Dobrze, pomóż. Staję za nim i zaczynam pchać wózek.

David wzdycha. - Chyba faktycznie jestem zmęczony. Przez najnowszy kryzys nie spałem całą noc. Tutaj w lewo. - Jaki znów kryzys? - Niedługo się dowiesz, wszystko w swoim czasie. Idziemy przez ciemne korytarze Terminalu 5., jak głosi tabliczka - to stara nazwa, wyjaśnia David. Nie ma tu żadnych okien, nie widać świata zewnętrznego. Wyczuwam niemal sączącą się przez ściany paranoję, jakby sam terminal bał się obcego spojrzenia. Gdyby ktoś wiedział, za czym rozglądają się moje oczy... W którymś momencie migają mi dłonie Davida zaciśnięte na oparciach. Ma poranioną skórę na palcach, jakby całą noc obgryzał paznokcie. Same paznokcie też są poszarpane. Pamiętam czas, gdy moje dłonie wyglądały identycznie: gdy wspomnienia symulacji strachu zakradały się do każdego snu i każdej myśli. Może w przypadku Davida podobnie oddziałują wspomnienia z ataku? Guzik mnie to obchodzi, myślę. Pamiętaj, co zrobił. I co zrobiłby jeszcze raz. - To tutaj - mówi. Wjeżdżam wózkiem przez podwójne drzwi zablokowane tak, żeby się nie zamykały. Większość członków rady najwyraźniej jest już na miejscu i miesza maleńkimi mieszadełkami w maleńkich kubeczkach kawy. Są to osoby w wieku Davida, choć dostrzegam też kilka młodszych - między innymi Zoe, która na mój widok uśmiecha się, trochę z przymusem, ale uprzejmie.

- No to zaczynamy! - zarządza David i podjeżdża wózkiem do szczytu stołu konferencyjnego. Zajmuję jedno z krzeseł przy ścianie, obok Zoe. Nie ma dla nas miejsca przy stole w towarzystwie tych ważniaków, ale mnie to nie przeszkadza - z boku łatwiej przysnąć, jeśli zrobi się nudno. Choć wątpię, by powiało nudą, skoro nowy kryzys jest na tyle poważny, że David przez całą noc nie zmrużył oka.

- Wczoraj wieczorem zadzwonili do mnie spanikowani pracownicy pomieszczenia kontrolnego - zaczyna. - Otóż w Chicago znów może dojść do wybuchu przemocy. Zwolennicy frakcji, nazywający siebie Wiernymi, zbuntowali się przeciwko władzy bezfrakcyjnych i przypuścili szturm na magazyny z bronią. Tylko nie zdają sobie sprawy, że Evelyn Johnson odkryła nową broń: zapasy serum śmierci ukrywane w kwaterze Erudycji. Jak doskonale wiemy, nikt nie jest odporny na działanie serum śmierci, nawet Niezgodni. Jeśli Wierni wystąpią zbrojnie przeciwko rządowi bezfrakcyjnych, Evelyn Johnson odpowie kontratakiem, a liczba ofiar osiągnie oczywiście katastrofalny poziom. Wszyscy w sali zaczynają mówić jednocześnie, a ja wbijam wzrok w podłogę, tuż przy swoich butach. - Cisza! - nakazuje David. - Eksperymentom grozi likwidacja, jeśli nie udowodnimy naszym zwierzchnikom, że panujemy nad sytuacją. Kolejna rewolucja w Chicago jedynie utwierdzi ich w przekonaniu, że nasza praca już niczemu nie służy. Nie możemy do tego dopuścić, jeśli chcemy dalej walczyć z defektem genetycznym. Pod warstwą wyczerpania twarz Davida przybiera twardszy, ostrzejszy wyraz. Wierzę mu. Na pewno do tego nie dopuści. - Czas wykorzystać wirus z serum pamięci i dokonać ogólnego resetu - ciągnie. Uważam, że należy to zrobić we wszystkich czterech eksperymentach. - Reset? - wyrywa mi się. Zgromadzeni odwracają się w moją stronę. Chyba zapomnieli, że w sali znajduje się była uczestniczka eksperymentów, o których się tu rozprawia.

- W ten sposób nazywamy powszechne wymazanie pamięci - wyjaśnia David. Posługujemy się nim, gdy eksperymenty z elementem modyfikacji behawioralnej są zagrożone. Zastosowaliśmy tę metodę na początku każdego takiego eksperymentu, a w Chicago po raz ostatni kilkadziesiąt lat temu - uśmiecha się do mnie dziwnie. - Jak myślisz, skąd takie zniszczenia w sektorze bezfrakcyjnych? Wybuchło powstanie, które musieliśmy stłumić przy jak najmniejszej liczbie ofiar. Siedzę oszołomiona, przywołując w pamięci zniszczone drogi, rozbite okna i poprzewracane latarnie w sektorze bezfrakcyjnych. Takich zniszczeń nie ma w żadnej innej części miasta - nawet na północ od mostu, gdzie budynki są niezamieszkane, ale najwyraźniej opuszczono je dobrowolnie. Zawsze spokojnie podchodziłam do tematu zrujnowanych rejonów Chicago - moim zdaniem pokazywały, co się dzieje, gdy ludzie nie chcą żyć w społeczności. Do głowy by mi nie przyszło, że to skutek powstania - i dokonanego w jego następstwie resetu. Z wściekłości robi mi się niedobrze. Wkurzyłoby mnie już samo to, że chcą powstrzymać rewolucję: że nie zależy im na życiu ludzi, tylko na ocaleniu swojego ukochanego dzieła. Ale jakim prawem uważają, że wolno im odebrać komuś wspomnienia i tożsamość tylko dlatego, że Agencji jest to na rękę? Ale oczywiście znam odpowiedź na to pytanie. Dla nich mieszkańcy naszego miasta są tylko nosicielami materiału genetycznego - zwykłymi UG, cennymi ze względu na skorygowane geny, które przekażą potomności, a nie ze względu na umysły czy serca. - Kiedy? - pyta jeden z członków rady. - W ciągu czterdziestu ośmiu godzin - odpowiada David. Wszyscy kiwają głowami, jakby to brzmiało rozsądnie. Przypominam sobie, co David powiedział mi w swoim gabinecie. „Jeśli mamy wygrać z defektem genetycznym, jeśli mamy ocalić eksperymenty, to będziemy musieli zdobyć się na poświęcenie. Zdajesz sobie z tego sprawę, prawda?” Już wtedy powinnam się domyślić, że

bez mrugnięcia okiem odda wspomnienia - życie - tysięcy UG w zamian za kontrolę nad doświadczeniem. Że zniszczy je, nawet nie szukając alternatywy - bez poczucia, że powinien je ocalić. Ostatecznie są przecież uszkodzone.

Rozdział 38

Tobias Opieram but o brzeg łóżka Tris i zawiązuję sznurówki. Przez duże okna widać popołudniowe słońce migocące na kadłubach samolotów stojących na pasie. UG w zielonych kombinezonach chodzą wzdłuż maszyn, przeprowadzając ich kontrolę przed startem. - Jak idą prace z Matthew? - pytam Carę, siedzącą dwa łóżka dalej. Tris pozwoliła dziś rano Carze, Calebowi i Matthew wypróbować na sobie nowe serum prawdy, ale nie miałem okazji się z nią zobaczyć od tego czasu. Cara rozczesuje włosy szczotką. Sprawdza, czy sypialnia jest pusta, i dopiero wtedy odpowiada: - Słabo. Jak dotąd Tris nie zareagowała na nową wersję serum, w ogóle nie odczuła jego działania. Dziwne, żeby geny mogły do tego stopnia uodpornić człowieka na wszelkiego rodzaju manipulację umysłową. - Może w jej przypadku to nie geny - stwierdzam, wzruszając ramionami. Przestawiam stopy. - Tylko jakiś nadludzki upór. - O? Czyżbyśmy wkroczyli w fazę porozstaniowej krytyki? Bo po wypadku z Willem w obgadywaniu Tris nabrałam sporej praktyki. Mam na przykład kilka propozycji na temat jej

nosa. - Nie rozstaliśmy się. - Wyszczerzam zęby w uśmiechu. - Ale dobrze wiedzieć, że darzysz moją dziewczynę tak ciepłymi uczuciami. - Przepraszam, nie wiem, dlaczego doszłam do takiego wniosku. - Cara oblewa się rumieńcem. - Moje uczucia względem twojej dziewczyny nie są jednoznaczne, zgadza się, ale zwykle po prostu ją szanuję. - Wiem. Przecież żartowałem. Fajnie jednak od czasu do czasu się z tobą podroczyć.

Rzuca mi mordercze spojrzenie. - A przy okazji - ciągnę - co jest nie tak z jej nosem? Otwierają się drzwi do sypialni i wchodzi Tris. Ma rozczochrane włosy i rozbiegany wzrok. Jestem wstrząśnięty, widząc ją w stanie takiego wzburzenia; czuję się, jakbym tracił grunt pod nogami. Wstaję i przygładzam jej włosy. - Co się stało? - Kładę jej rękę na ramieniu. - Zebranie rady - odpowiada. Nakrywa na moment moją dłoń swoją dłonią, po czym siada na jednym z łóżek, zwieszając ręce między kolanami. - No dobra... - Cara przewraca oczami - ale... co się stało? Tris kręci głową, jak gdyby usiłowała strząsnąć z niej pył. - Rada podjęła pewne decyzje. Bardzo poważne. Rwącym się głosem mówi, że rada zamierza zresetować eksperymenty. W trakcie swojej opowieści wsuwa dłonie pod nogi i napiera na nie całym ciężarem ciała, aż czerwienieją jej nadgarstki.

Gdy milknie, siadam obok niej i obejmuję ją ramieniem. Patrzę przez okno na samoloty ustawione na pasie startowym, lśniące i gotowe do lotu. Za niecałe dwa dni najprawdopodobniej zrzucą na miasto wirus z serum pamięci. - Co zamierzasz zrobić? - pyta Cara. - Nie mam pojęcia. Chyba sama już nie wiem, co jest dobre, a co złe. Są do siebie bardzo podobne, Cara i Tris, dwie dziewczyny naznaczone przez stratę. Różnią się tym, że cierpienie Cary sprawiło, że wszystkiego jest pewna, natomiast Tris zachowała swoją niepewność, ochroniła ją mimo tego, przez co przeszła. Nadal podchodzi do sprawy z pytaniem, a nie z odpowiedzią. Podziwiam ją za to - i chyba powinienem podziwiać bardziej. Na kilka sekund zapada cisza. Podążam za swoimi myślami, jedna przechodzi płynnie w kolejną. - Nie mogą tego zrobić - przerywam milczenie. - Nie mogą wymazać wszystkim pamięci. Nie powinni mieć takiej władzy - urywam. - Sądzę, że byłoby dużo łatwiej, gdyby chodziło o zupełnie innych ludzi, o takich, którzy potrafią posłuchać głosu rozsądku. Wtedy być może udałoby się nam znaleźć równowagę między koniecznością ocalenia eksperymentów a otworzenia się na nowe możliwości. - Może powinniśmy sprowadzić nową grupę naukowców - wzdycha Cara. - A starych się pozbyć. Tris krzywi się i kładzie sobie rękę na czole, jakby chciała rozmasować jakiś przelotny, ale dotkliwy ból. - Nie - stwierdza. - Nie musimy tego robić. - Patrzy na mnie i unieruchamia mnie swoim jasnym spojrzeniem. - Serum pamięci - podejmuje. - Alan i Mathew wymyślili, jak nadać serum cechy wirusa, aby mogło rozprzestrzenić się na całą populację bez konieczności wstrzykiwania go każdemu z osobna. Właśnie w ten sposób zamierzają zresetować eksperymenty. Ale my moglibyśmy zresetować ich.

Mówi coraz szybciej, w miarę jak pomysł nabiera kształtów, a jej podekscytowanie jest zaraźliwe; ogarnia mnie tak, jakbym to ja wpadł na ten pomysł, a nie ona. Ale moim zdaniem Tris nie proponuje rozwiązania problemu. Mam wrażenie, że ta operacja spowoduje kolejny. - Moglibyśmy zresetować pracowników Agencji i przeprogramować ich później bez elementów wcześniejszej propagandy, bez pogardy dla UG. W ten sposób już nigdy nie przyjdzie im do głowy odbierać uczestnikom eksperymentów wspomnień. Niebezpieczeństwo zniknie na zawsze - pointuje Tris.

Cara unosi brwi. - Ale czy wymazując im pamięć, nie wymażemy też ich wiedzy? Przez co staną się bezużyteczni? - Nie wiem. Wydaje mi się, że można uderzyć w same wspomnienia, zależnie od tego, w jakiej części mózgu przechowywana jest wiedza, bo inaczej pierwsi członkowie frakcji nie umieliby mówić ani wiązać butów. - Tris wstaje z łóżka. - Trzeba spytać Matthew. On wie lepiej, jak to wszystko działa. Ja też się podnoszę i zagradzam jej drogę. Nie widzę jej twarzy, bo oślepiają mnie promienie słońca odbijające się od skrzydeł samolotu. - Tris - odzywam się. - Czekaj. Naprawdę chcesz wymazać pamięć całej społeczności wbrew jej woli? Przecież w ten sposób zrobisz dokładnie to samo, co oni planują zrobić z naszymi przyjaciółmi i rodzinami. Osłaniam oczy od słońca i widzę jej zimny wzrok - widziałem go oczyma wyobraźni, jeszcze zanim na nią popatrzyłem. Wygląda na dużo starszą niż kiedykolwiek wcześniej: ma poważną, surową, zmęczoną twarz. Też się tak czułem. - Ci ludzie nie szanują ludzkiego życia - stwierdza. - Chcą odebrać wspomnienia wszystkim naszym bliskim. Są odpowiedzialni za śmierć znacznej części naszej dawnej

frakcji. - Wymija mnie i podchodzi do drzwi. - Powinni się cieszyć, że nie zamierzamy ich zabić.

Rozdział 39

Tris Matthew zakłada ręce za plecy. - Nie, nie, serum nie wymazuje całej wiedzy - wyjaśnia. - Myślicie, że stworzylibyśmy serum, przez które ludzie zapominaliby, jak się mówi lub chodzi? - Kręci głową. - Serum wpływa na pamięć jawną, czyli takie informacje, jak nazwisko, miejsce urodzenia czy imię pierwszego nauczyciela, a pozostawia pamięć utajoną, czyli umiejętność mówienia, wiązania butów albo jazdy na rowerze. - Ciekawe - stwierdza Cara. - I to faktycznie działa? Wymieniamy z Tobiasem spojrzenia. Nie ma jak rozmowa między Erudytą a kimś, kto równie dobrze mógłby nim być. Cara i Matthew stoją zbyt blisko siebie, a im dłużej rozmawiają, tym intensywniej gestykulują. - Oczywiście traci się w ten sposób niektóre ważne wspomnienia, to nieuniknione ciągnie Matthew. - Mając jednak rejestr odkryć naukowych czy dokonań danej osoby, możemy przywrócić jej wiedzę o nich w okresie przejściowym po wymazaniu pamięci. Umysł ludzki jest wtedy bardzo elastyczny. Opieram się o ścianę. - Zaraz - przerywam. - Skoro Agencja chce zresetować eksperymenty i załadować w tym celu wszystkie te samoloty wirusem z serum pamięci, to czy będziemy mieli czego użyć

w ośrodku? - Musimy ich uprzedzić - stwierdza Matthew. - Mamy na to niecałe czterdzieści osiem godzin. Do Cary chyba nie dociera to, co powiedziałam. - Czy po usunięciu wspomnień nie trzeba wprowadzić nowych? Jak to się robi?

- Potrzebna jest po prostu reedukacja. Przez kilka pierwszych dni po zresetowaniu ludzie są zwykle dość mocno zdezorientowani, co oznacza, że można na nich wywrzeć większy wpływ. - Matthew siada na krześle i się obraca. - Wystarczy, że damy im nową lekcję historii. Przedstawimy fakty, a nie indoktrynację. - Możemy wykorzystać w tym celu pokaz slajdów z peryferii - sugeruję. - Zawiera zdjęcia z wojny wywołanej przez CG. - Świetnie. Jest jednak pewien problem. Wirus z serum pamięci znajduje się w laboratorium obronnym. W tym samym, do którego usiłowała dostać się Nita. Nieskutecznie. - Mieliśmy z Christiną pogadać z Reggiem - przypomina Tobias. - Ale ze względu na zmianę planów powinniśmy raczej pogadać z Nitą. - Chyba masz rację - przyznaję. - Chodźmy się w takim razie dowiedzieć, gdzie popełniła błąd. Zaraz po przyjeździe wydawało mi się, że ośrodek jest ogromny, nie do ogarnięcia. Teraz nie muszę już nawet patrzeć na znaki, żeby znaleźć drogę do szpitala. Podobnie jak Tobias, który dotrzymuje mi kroku. Dziwne, jak miejsce potrafi się skurczyć i spowszechnieć z czasem. Nie musimy nic mówić, choć czuję, że niewypowiedziane słowa ciążą coraz bardziej. W końcu postanawiam zadać pytanie.

- O co chodzi? Podczas spotkania prawie się nie odzywałeś. - Ja tylko... - Kręci głową. - Nie jestem pewny, czy to dobre rozwiązanie. Chcą wymazać pamięć naszym przyjaciołom, więc my postanawiamy zrobić im to samo? Odwracam się do niego i kładę mu lekko dłonie na ramionach. - Tobias, zostało nam czterdzieści osiem godzin na to, żeby ich powstrzymać. Jeśli masz jakiś inny pomysł, cokolwiek, co pozwoli nam ocalić miasto, to chętnie posłucham. - Nie mam. - Jego ciemnoniebieskie oczy patrzą na mnie z przygnębieniem, ze smutkiem. - Ale chwytamy się desperackich środków, żeby ocalić coś, co jest dla nas ważne. I Agencja tak samo. Jaka jest między nami różnica? - Różnica polega na tym, co jest słuszne - mówię stanowczo. - Mieszkańcy miasta są niewinni. Pracownicy Agencji, którzy dostarczyli Jeanine symulację ataku, nie są niewinni. Tobias krzywi się i widzę, że nie do końca go przekonałam.

Wzdycham. - Rozwiązanie nie jest idealne. Ale gdy ma się do wyboru dwie złe opcje, trzeba wybrać wariant pozwalający uratować ludzi, których najbardziej się kocha i w których najbardziej się wierzy. Po prostu tak trzeba. Tak? Bierze mnie za rękę. Jego dłoń jest ciepła i silna.

- Tak. - Tris! - Przez wahadłowe drzwi prowadzące do szpitala wypada Christina i biegnie w naszą stronę. Tuż za nią idzie Peter z włosami gładko zaczesanymi na bok. W pierwszej chwili myślę, że Christina jest rozradowana i czuję przypływ nadziei może Uriah się obudził?

Ale gdy Christina zbliża się, widzę, że to rozpacz. Peter staje za nią ze skrzyżowanymi rękami. - Właśnie rozmawiałam z lekarzem - rzuca bez tchu Christina. - Mówi, że Uriah nie odzyska przytomności. Że... nie ma fal mózgowych. Barki przygniata mi nagły ciężar. Oczywiście wiedziałam, że Uriah może nigdy się nie wybudzić. Ale nadzieja, która nie pozwalała popadać w rozpacz, uchodzi z każdym słowem przyjaciółki. - Chcieli od razu odłączyć go od aparatury, ale wybłagałam, żeby tego nie robili. Christina ze złością wyciera oko grzbietem dłoni, hamując czającą się tam łzę. - W końcu przekonałam lekarza, żeby dał mi jeszcze cztery dni. Żebym mogła powiadomić rodzinę Uriaha. Rodzinę Uriaha. Zeke jest nadal w mieście, podobnie jak jego matka. Jakoś wcześniej nie pomyślałam, że przecież oni o niczym nie wiedzą; nie zadaliśmy sobie trudu, żeby ich powiadomić, bo byliśmy tak bardzo skupieni na... - Agencja zamierza zresetować miasto w ciągu najbliższych czterdziestu ośmiu godzin. - Łapię Tobiasa za rękę. Jest w szoku. - Jeśli ich nie powstrzymamy, Zeke i jego matka zapomną o Uriahu. Zapomną o nim i nie będą mieli szansy się z nim pożegnać. Jakby nigdy nie istniał. - Że co? - pyta z niedowierzaniem Christina, wybałuszając na nas oczy. - Mam w mieście rodzinę. Nie mogą wszystkich zresetować! Jak oni to chcą zrobić? - Całkiem łatwo - odpowiada Peter. - Co ty w ogóle tu robisz? - pytam ze zdziwieniem. - Byłem u Uriaha. Czy jakieś prawo tego zabrania?

- Nawet ci na nim nie zależało! - krzyczę. - Ty... - Tris. - Christina kręci głową. - Nie teraz, dobrze? Tobias stoi niepewnie z otwartymi ustami, jakby trzymał jakieś słowa na końcu języka. - Musimy pojechać do miasta - odzywa się. - Matthew mówił, że jest szczepionka przeciwko serum prawdy. A więc na wszelki wypadek zaszczepimy rodzinę Uriaha i zabierzemy ich ze sobą do ośrodka, żeby mogli się z nim pożegnać. Ale trzeba to zrobić jutro, bo inaczej możemy nie zdążyć. - Milknie na chwilę. - Christina w tym czasie zaszczepi swoją rodzinę. I to ja powinienem przekazać wiadomość Zekemu i Hanie. Christina kiwa głową. Ściskam ją za ramię, żeby dodać jej otuchy. - Jadę z wami - wtrąca się Peter. - Chyba że chcecie, żebym powiedział Davidowi o waszych planach. Patrzymy na niego oniemiali. Nie wiem, po co Peter chce jechać do miasta, ale to nie może być nic dobrego. Nie możemy jednak pozwolić sobie na to, żeby David dowiedział się o naszych planach, nie teraz, gdy zostało tak mało czasu. - No dobra - zgadza się Tobias. - Ale jeśli będziesz robić problemy, uprzedzam, że cię znokautuję i zamknę gdzieś na odludziu.

Peter przewraca oczami. - Jak się tam dostaniemy? - podejmuje wątek Christina. - Nikt raczej nie pożyczy nam samochodu. - Wydaje mi się, że Amar mógłby was zawieźć - sugeruję. - Mówił mi dziś, że zawsze jeździ na ochotnika na patrole, czyli ma znajomości. I na pewno zgodzi się pomóc Uriahowi i jego rodzinie.

- Zaraz pójdę z nim pogadać. I ktoś powinien chyba usiąść przy Uriahu... dopilnować, żeby lekarz nie zmienił zdania. Lepiej Christina niż Peter. - Tobias masuje się po karku. Trze tatuaż Nieustraszoności, jakby chciał go z siebie zedrzeć. - A potem muszę wymyślić, jak powiedzieć rodzinie Uriaha, że zginął, choć obiecałem na niego uważać.

- Tobias... - zaczynam, ale on przerywa mi gestem. Odwraca się. - I tak najprawdopodobniej nie wpuściliby mnie do Nity. Czasem naprawdę nie wiadomo, jak troszczyć się o ludzi. Patrzę za oddalającymi się Peterem i Tobiasem - trzymają się na dystans - i myślę, że być może ktoś powinien pobiec za Tobiasem, bo ludzie przez całe życie wiecznie pozwalali mu odchodzić, pozwalali mu się wycofywać. Ale ma rację: musi to zrobić dla Zekego, a ja muszę porozmawiać z Nitą. - Chodź - odzywa się Christina. - Zaraz minie pora odwiedzin. Ja posiedzę jeszcze przy Uriahu. Przed pójściem do sali, w której leży Nita - charakterystycznej dzięki siedzącemu przy drzwiach strażnikowi - wchodzę na moment z Christiną do Uriaha. Christina siada na krześle, na którym widać odciśnięte ślady jej nóg. Już dawno nie rozmawiałyśmy jak przyjaciółki, już dawno się razem nie śmiałyśmy. Zagubiłam się w Agencji w nadziei, że odnajdę swoje miejsce. Staję obok niej i patrzę na Uriaha. Właściwie nie wygląda, jakby coś mu było - ma kilka siniaków, kilka skaleczeń, ale z pozoru nic na tyle poważnego, żeby mogło go zabić. Przechylam głowę i patrzę na węża wytatuowanego wokół jego ucha. Wiem, że to Uriah, ale bez szerokiego uśmiechu i błyszczących, ożywionych ciemnych oczu nie jest do siebie podobny. - My nawet nie byliśmy ze sobą aż tak blisko - odzywa się Christina. - Dopiero... pod

koniec. Bo jemu ktoś umarł i mnie też... - Wiem. Naprawdę mu pomogłaś. - Przysuwam sobie krzesło i siadam obok niej. Christina bierze dłoń Uriaha leżącą bezwładnie na pościeli. - Czasem mi się wydaje, że straciłam wszystkich przyjaciół. - Masz Carę. I Tobiasa. I mnie. Nigdy mnie nie stracisz. Christina odwraca się do mnie i zamroczone żalem przytulamy się do siebie z taką samą desperacją, z jaką obejmowałyśmy się, gdy powiedziała, że wybacza mi śmierć Willa. Nasza przyjaźń przetrwała mimo potwornych tragedii, mimo że zastrzeliłam kochanego przez nią człowieka, mimo tak wielu strat. Inne relacje by się rozsypały. Ta z jakiegoś powodu ocalała. Obejmujemy się długo, aż znika poczucie desperacji. - Dziękuję - mówi Christina. - Ty mnie też nigdy nie stracisz. - Wydaje mi się, że gdyby miało do tego dojść, to już by się tak stało - uśmiecham się. - Słuchaj, muszę ci o czymś powiedzieć. - Opowiadam jej o tym, że chcemy powstrzymać Agencję przed zresetowaniem eksperymentów. Myślę przy tym o wszystkich osobach, które może stracić: o jej tacie, mamie i siostrze, o krewnych na zawsze zmienionych, utraconych w imię czystości genetycznej. - Przepraszam - dodaję na koniec. - Wiem, że pewnie chciałabyś nam pomóc, ale... - Nie musisz przepraszać. - Patrzy na Uriaha. - Cieszę się, że pojadę do miasta. - Kiwa kilka razy głową. - A ty nie dopuścisz do zresetowania eksperymentu. To pewne. Oby miała rację. Na dziesięć minut przed końcem odwiedzin zjawiam się pod salą, w której leży Nita. Strażnik patrzy na mnie znad książki i unosi brwi.

- Mogę wejść? - pytam. - Właściwie nie wolno mi nikogo wpuszczać. - To ja ją postrzeliłam. Czy to się jakoś liczy? - No cóż. - Wzrusza ramionami. - Jeśli obiecasz, że nie będziesz już do niej strzelać. I że wyjdziesz w ciągu dziesięciu minut.

- Umowa stoi. Każe mi zdjąć kurtkę, żeby się upewnić, że nie jestem uzbrojona, po czym pozwala wejść. Nita podrywa się - przynajmniej na tyle, na ile może. Jest do połowy zagipsowana, a jedną rękę ma przykutą kajdankami do łóżka, jakby mogła uciec, gdyby chciała. Ma potargane, skołtunione włosy, ale i tak jest ładna.

- Co ty tu robisz? Nie odpowiadam - rozglądam się w poszukiwaniu kamer i zauważam jedną naprzeciwko, skierowaną na łóżko. - Nie ma mikrofonów - oznajmia Nita. - Tu raczej nie stosuje się podsłuchu. - To dobrze. - Przysuwam sobie krzesło i siadam obok niej. - Przyszłam, bo potrzebuję od ciebie ważnych informacji. - Powiedziałam już wszystko, co chciałam powiedzieć. - Patrzy na mnie ze złością. Nie mam nic więcej do powiedzenia. Zwłaszcza komuś, kto do mnie strzelał. - Gdybym cię nie postrzeliła, nie wkradłabym się w łaski Davida i nie wiedziałabym tego, co wiem. - Zerkam na drzwi, bardziej z przewrażliwienia niż z realnych obaw, że ktoś podsłuchuje. - Mamy nowy plan. Z Matthew. I z Tobiasem. Będzie wymagał przedostania się do laboratorium obronnego.

- I uznałaś, że ci w tym pomogę? - Kręci głową. - Jak zapewne sobie przypominasz, mnie nie udało się tam wejść. - Muszę wiedzieć, jakie są zabezpieczenia. Czy tylko David zna kod dostępu? - Nie. To by było głupie. Znają go też jego przełożeni, ale w ośrodku wyłącznie on go zna. - No dobrze, a na czym polega zabezpieczenie awaryjne? To, które uruchamia się, jeśli wysadzi się drzwi? Nita zaciska usta tak, że stają się niemal niewidoczne, i wbija wzrok w gips pokrywający połowę jej ciała. - To serum śmierci. W aerozolu - odzywa się po chwili. - Właściwie nie da się przed nim zabezpieczyć. Nawet jeśli włożysz kombinezon ochronny i tak w końcu jakoś się przedostanie. Jedynie potrwa to trochę dłużej. Tak przynajmniej wynika z raportu laboratoryjnego. - To znaczy, że zabijają automatycznie każdego, kto przedostanie się do tego pomieszczenia bez kodu? - To cię dziwi? - Raczej nie. - Opieram się łokciami o kolana. - I nie da się wejść inaczej, tylko z kodem Davida? - Którego, jak się przekonałaś, za nic nie chce zdradzić. - A jest szansa, że jakiś CG okaże się odporny na serum śmierci? - Nie ma żadnej.

- Większość CG nie wykazuje też odporności na serum prawdy. Ale mnie jakoś się udaje oprzeć jego działaniu. - Jeśli masz ochotę igrać ze śmiercią, proszę bardzo. - Nita opiera się znów o poduszki. - Ja już z tym skończyłam. - To jeszcze ostatnie pytanie. Powiedzmy, że rzeczywiście mam ochotę igrać ze śmiercią. Skąd wziąć ładunek wybuchowy do wysadzenia drzwi? - Naprawdę myślisz, że ci powiem? - Ty chyba nie rozumiesz. Jeśli nam się uda, nie spędzisz reszty życia w więzieniu. Wyzdrowiejesz i będziesz wolna. A zatem naprawdę opłaca ci się mi pomóc. Przypatruje się mi w zastanowieniu, jakby rozważała wszystkie za i przeciw. Napiera nadgarstkiem na kajdanki, na tyle mocno, że metal wpija się jej w skórę. - Reggie ma materiały wybuchowe - mówi w końcu. - Może cię nauczyć ich używać, ale to nie jest człowiek akcji, więc, na litość boską, nie bierz go ze sobą, chyba że chcesz go niańczyć. - Przyjęłam do wiadomości - odpowiadam. - Powiedz mu, że do sforsowania tych drzwi trzeba dwa razy silniejszego ładunku. Są bardzo masywne. Kiwam głową. Mój zegarek sygnalizuje pełną godzinę, przypominając tym samym, że czas wizyty dobiegł końca. Wstaję i odstawiam krzesło na miejsce w rogu sali. - Dziękuję za pomoc. - Jaki jest plan? - pyta Nita. - Jeśli możesz mi powiedzieć. Waham się chwilę, szukając odpowiednich słów.

- Cóż... Ujmijmy to tak, że zakłada usunięcie określenia „uszkodzeni genetycznie” ze słownika. Strażnik otwiera drzwi, pewnie po to, żeby mnie objechać za nadużywanie jego dobrej woli, ale ja właśnie wychodzę. Na koniec odwracam się jeszcze i widzę, że Nita uśmiecha się leciutko.

Rozdział 40

Tobias Amara nie trzeba specjalnie namawiać do tego, żeby pomógł nam dostać się do miasta. Tak jak przypuszczałem, ma wielką ochotę na przygodę. Umawiamy się, że zjemy dziś razem kolację, żeby omówić plan z Christiną, Peterem i George’em, który zdobędzie dla nas samochód. Po rozmowie z Amarem wracam do sypialni i leżę dłuższy czas z poduszką na głowie, układając w myślach scenariusz tego, co powiem Zekemu. „Przepraszam, robiłem to, co uważałem za słuszne; Uriah był pod opieką reszty grupy i nie sądziłem...” Ludzie wchodzą i wychodzą, ogrzewanie to włącza się, dmuchając z wywietrzników ciepłym powietrzem, to znów się wyłącza, a ja przez cały czas opracowuję w głowie scenariusz, wymyślam kolejne wymówki, które po chwili odrzucam, dobieram odpowiedni ton, odpowiednią gestykulację. W końcu mam dość, ściągam z twarzy poduszkę i rzucam nią w przeciwległą ścianę. Cara, która poprawia właśnie na sobie czystą koszulę, uskakuje. - Myślałam, że śpisz - mówi.

- Przepraszam.

Dotyka swoich włosów, upewnia się, że każdy kosmyk jest na swoim miejscu. Wykonuje tak precyzyjne ruchy, że przypomina mi muzyków Serdeczności grających na banjo. - Mam pytanie. - Siadam. - Dość osobiste. - Okej. - Cara zajmuje miejsce naprzeciwko mnie, na łóżku Tris. - Wal. - Jak udało ci się przebaczyć Tris po tym, co zrobiła twojemu bratu? To znaczy zakładając, że przebaczyłaś. - Hm. - Mocno obejmuje się rękami. - Czasem myślę, że jej wybaczyłam. Ale czasem nie jestem tego taka pewna. I nie wiem, jak to zrobić. To tak, jakby spytać, jak dalej żyć po śmierci kogoś bliskiego. Po prostu żyjesz, dzień po dniu. - A czy... ona mogła zrobić coś, żeby łatwiej ci było jej przebaczyć? A może zrobiła coś takiego? - Czemu o to pytasz? - Kładzie mi rękę na kolanie. - W związku z Uriahem? - Tak. - Lekko odsuwam nogę, żeby zrzucić z niej dłoń Cary. Nie potrzebuję poklepywania i pocieszania, nie jestem dzieckiem. Nie chcę, żeby za pomocą uniesionych brwi i łagodnego głosu nakłaniała mnie do okazania emocji, których wolałbym nie ujawniać. - No dobra. - Cara prostuje się i odzywa swoim zwykłym, swobodnym głosem. Wydaje mi się, że najważniejsze było to, choć oczywiście nie mogła o tym wiedzieć, że wszystko mi wyznała. Jest różnica między przyznaniem się do winy a wyznaniem winy. Przyznanie się wiąże się z szukaniem wymówek, tłumaczeniem się z czegoś, z czego nie da się wytłumaczyć; wyznając winę, przedstawia się swoją zbrodnię bez żadnych okoliczności łagodzących. Potrzebowałam tego. Kiwam głową.

- A jak już wyznasz wszystko Zekemu - ciągnie Cara - dobrze by było, żebyś dał mu tyle czasu, ile będzie potrzebował. Więcej nie możesz zrobić. Znów kiwam głową. - Ale Cztery - dodaje - to nie ty zabiłeś Uriaha. Nie podłożyłeś bomby, przez którą odniósł obrażenia. Nie byłeś twórcą planu, który doprowadził do eksplozji. - Ale go realizowałem. - Oj, zamknij się już, dobra? - Mówi to łagodnie, z uśmiechem. - Stało się. Wydarzyło się coś strasznego. Nie jesteś doskonały. To wszystko. Nie myl rozpaczy z poczuciem winy. Siedzimy jeszcze przez kilka minut w ciszy i samotności opustoszałej sypialni. Próbuję otworzyć się na słowa Cary. Jem kolację z Amarem, George’em, Christiną i Peterem. Siedzimy w stołówce między stołem z napojami a rzędem kubłów na śmieci. Zupa mi wystygła, zanim zdążyłem zjeść do końca; w bulionie jeszcze pływają grzanki. Amar informuje nas, gdzie i kiedy mamy się spotkać, a potem wychodzimy na przykuchenny korytarz, żeby nikt nas nie zobaczył. Amar wyciąga czarne pudełeczko ze strzykawkami. Daje po jednej Christinie, Peterowi i mnie, a do tego zapakowane pojedynczo chusteczki odkażające - coś, czym chyba tylko Amar będzie zawracać sobie głowę. - Co to jest? - pyta Christina. - Nic sobie nie wstrzyknę, póki nie będę wiedziała co to. - No dobra. - Amar zaplata przed sobą ręce. - Może się zdarzyć, że nie zdążymy wyjechać z miasta przed rozpyleniem wirusa. Musicie się na niego zaszczepić, chyba że chcecie stracić wszystkie swoje wspomnienia. To samo będziecie podawać swoim rodzinom, więc bez obaw. Christina przekręca rękę i klepie się w zgięcie łokcia, żeby uwidocznić żyłę. Ja nawykowo przyciskam igłę do szyi, tak samo jak robiłem to za każdym razem, gdy

wchodziłem w krajobraz strachu - czyli w pewnym okresie kilka razy w tygodniu. Amar idzie w nasze ślady. Zauważam jednak, że Peter tylko udaje - naciska tłok, ale zawartość strzykawki spływa mu po szyi. Od niechcenia ociera ją rękawem. Zastanawiam się, jak to jest chcieć o wszystkim zapomnieć. Christina podchodzi do mnie po kolacji i mówi: - Musimy pogadać. Długimi schodami schodzimy do podziemnej strefy UG, unosząc w jednym rytmie kolana, a potem idziemy kolorowym korytarzem. Na jego końcu Christina staje i krzyżuje ramiona. Na jej nosie i ustach drga fioletowe światełko. - Amar nie wie, że planujemy zapobiec zresetowaniu eksperymentu? - pyta. - Nie wie - odpowiadam. - Jest lojalny względem Agencji. Nie chcę go w to mieszać. - Ale zdajesz sobie sprawę, że w Chicago lada moment wybuchnie rewolucja. Światełko na jej twarzy zmienia kolor na niebieski. - Agencja chce zresetować nasze rodziny i przyjaciół wyłącznie po to, żeby sami się nie pozabijali. Jeśli nie dojdzie do resetu, Wierność zaatakuje Evelyn, a ta użyje serum śmierci. Będzie mnóstwo ofiar. Może jestem jeszcze na ciebie wściekła, ale nie sądzę, żebyś chciał, by zginęło tylu ludzi. Zwłaszcza twoi rodzice.

Wzdycham. - Szczerze? Mam ich gdzieś. - Chyba nie mówisz poważnie. - Christina marszczy brwi. - To twoi rodzice. - Chyba jednak mówię poważnie. - Chcę powiedzieć Zekemu i jego matce, że przeze mnie umiera Uriah, a cała reszta mnie nie obchodzi. Naprawdę nieważne, co będzie z Evelyn

i Marcusem. - Może ci nie zależeć na twojej popieprzonej rodzince, ale powinno ci zależeć na wszystkich innych! - Christina łapie mnie za ramię i potrząsa mną tak, żebym na nią spojrzał. - Cztery, w mieście jest moja młodsza siostra. Jeśli Evelyn i Wierni skoczą sobie do gardeł, może jej się coś stać, a ja nie zdołam jej obronić. Widziałem jej rodzinę w Dniu Wizyt, gdy Christina była dla mnie jeszcze tylko pyskatym transferem z Prawości. Patrzyłem, jak mama z dumą poprawia jej kołnierzyk. Jeśli zostanie rozpylone serum pamięci, kobieta straci to wspomnienie. Jeśli serum nie zostanie rozpylone, rodzina Christiny wpadnie w wir kolejnej wojny o władzę. - Co twoim zdaniem powinniśmy zrobić? - pytam. Puszcza moje ramię. - Musi być jakiś sposób, żeby zapobiec wybuchowi przemocy bez konieczności wymazywania wszystkim pamięci. - No może - przyznaję. Nie pomyślałem o tym wcześniej, bo nie widziałem takiej potrzeby. Ale jest taka potrzeba, bez dwóch zdań. - Masz pomysł, jak to zrobić? - Zasadniczo wszystko sprowadza się do konfliktu między twoimi rodzicami. Nie mógłbyś z nimi pogadać i przekonać ich, żeby nie próbowali się wzajemnie pozabijać? - Pogadać z nimi? - powtarzam. - Kpisz sobie? Oni nikogo nie słuchają. Dla nich liczą się wyłącznie interesy. - Czyli nic nie możesz zrobić. Pozwolisz, żeby miasto samo doprowadziło się do zagłady. Wbijam wzrok w swoje buty skąpane w zielonym świetle i zastanawiam się nad jej słowami. Gdyby moi rodzice byli inni - gdyby mieli więcej rozsądku, gdyby nie kierowali się aż tak swoim bólem, złością i chęcią zemsty - to by mogło zadziałać. Może byliby skłonni

posłuchać swojego syna. Niestety moi rodzice nie są tacy. Ale mogliby być. Gdybym tylko zechciał. Kropelka serum pamięci do porannej kawy czy wieczornej szklanki wody i staliby się nowymi ludźmi, czystymi tabliczkami, nieskażonymi przeszłością. Trzeba by im powiedzieć, że w ogóle mają syna; musieliby na nowo nauczyć się mojego imienia. Mógłbym wykorzystać sposób, w jaki chcemy uzdrowić ośrodek, do uzdrowienia rodziców. Patrzę na Christinę. - Zdobądź dla mnie trochę serum pamięci - proszę. - Ty, Amar i Peter pójdziecie szukać twojej rodziny i rodziny Uriaha, a ja w tym czasie zajmę się Evelyn i Marcusem. Pewnie nie zdążę znaleźć ich obojga, ale jedno wystarczy. - Ale jak się rozdzielimy? - Nie wiem... coś pójdzie nie tak. Coś, przez co jedno z nas będzie musiało odłączyć się od grupy. - Może złapiemy gumę? - podsuwa Christina. - Jedziemy wieczorem, prawda? Poproszę Amara, żeby się zatrzymał, bo muszę się załatwić. Przebiję opony, więc ty pójdziesz szukać dla nas drugiego auta. Rozważam przez chwilę ten pomysł. Mógłbym powiedzieć Amarowi, co jest naprawdę grane, ale wtedy musiałbym rozplątać gęstą sieć matactw i propagandy, którą Agencja zaciągnęła na jego umyśle. Nawet przy założeniu, że by mi się udało, nie mamy na to czasu. Ale mamy czas na przekonujące kłamstwo. Amar wie, że ojciec nauczył mnie kiedyś odpalać auto od kabli. Nie będzie oponował, gdy to ja zgłoszę się do poszukiwań nowego wozu.

- Powinno zadziałać - stwierdzam. - Dobrze. - Christina przechyla głowę. - Więc naprawdę chcesz wymazać pamięć jednego ze swoich rodziców? - A co zrobić, gdy twoi rodzice są złymi ludźmi? - odpowiadam pytaniem. - Trzeba stworzyć nowych. Jeśli jedno z nich pozbędzie się swojego obecnego bagażu emocjonalnego, może uda im się wynegocjować jakieś pokojowe rozwiązanie. Christina patrzy na mnie przez chwilę, ze zmarszczonymi brwiami, jakby chciała coś powiedzieć, ale ostatecznie tylko kiwa głową.

Rozdział 41

Tris Wierci mnie w nosie od zapachu chloru. Stoję obok mopa w magazynie w piwnicy; przed chwilą powiedziałam wszystkim, że włamanie do laboratorium obronnego oznacza misję samobójczą. Nie da się zabezpieczyć przed serum śmierci. - Pytanie brzmi - odzywa się Matthew - czy to jest coś, za co możemy oddać życie.

To w tym pomieszczeniu Matthew, Caleb i Cara pracowali nad nowym serum, zanim doszło do zmiany planów. Stół laboratoryjny, przed którym stoi Matthew, zarzucony jest fiolkami, zlewkami i notatkami. Matthew wsunął sobie do ust sznureczek, który nosi zawiązany na szyi, i żuje go teraz w roztargnieniu. Tobias stoi oparty o drzwi ze skrzyżowanymi ramionami. Tak samo stał podczas inicjacji, przyglądając się naszym sparingom - tak wysoki i silny, że w najśmielszych marzeniach nie sądziłam, że zaszczyci mnie czymś więcej niż pobieżnym spojrzeniem.

- Nie chodzi tylko o zemstę - mówię. - Nie chodzi o to, co zrobili z Altruizmem. Po prostu trzeba ich powstrzymać, zanim zrobią coś równie strasznego uczestnikom innych eksperymentów, żeby odebrać im władzę nad życiem tysięcy ludzi. - Warto się poświęcić - stwierdza Cara. - Jedna śmierć w zamian za życie tysięcy ludzi? W zamian za możliwość odebrania Agencji władzy jednym cięciem, że się tak wyrażę? Jest się w ogóle nad czym zastanawiać? Wiem, co robi Cara: zestawia ze sobą życie jednego człowieka i życie wielu ludzi, wyciąga oczywiste wnioski. W ten sposób myśli zarówno Erudyta, jak i Altruista, ale nie jestem pewna, czy akurat takiego sposobu rozumowania teraz potrzebujemy. Jedno życie w zamian za tysiące wspomnień, odpowiedź jest prosta, ale czy musi chodzić o życie kogoś z nas? Czy to my musimy się poświęcać? Ale ponieważ znam odpowiedź na to pytanie, formułuję w głowie kolejne. Skoro to musi być jedno z nas, kto powinien to zrobić? Przesuwam spojrzenie z Matthew i Cary stojących za stołem na Tobiasa i Christinę z ręką na miotle, by na koniec zatrzymać się na Calebie.

On. Niemal w tej samej chwili czuję do siebie odrazę. - Oj, wyduś to z siebie wreszcie - odzywa się Caleb, patrząc mi w oczy. - Chcesz, żebym ja to zrobił. Wszyscy tego chcecie. - Nikt tak nie powiedział - sprzeciwia się Matthew, wypluwając sznureczek z ust. - Ale gapicie się na mnie - ciągnie Caleb. - Myślicie, że nie zauważyłem? To ja opowiedziałem się po złej stronie, to ja pracowałem z Jeanine Matthews; to na mnie żadnemu z was nie zależy, więc to ja powinienem umrzeć.

- Jak myślisz, dlaczego Tobias zaproponował, że wydostanie cię z miasta przed egzekucją? - Mówię zimnym, cichym głosem. Zapach chloru znów wypełnia mi nos. - Bo mam gdzieś, czy żyjesz, czy nie? Bo zupełnie mi na tobie nie zależy? To on powinien umrzeć, myśli jedna część mnie. Nie chcę go stracić, sprzeciwia się druga. Nie wiem, której z nich ufać, której wierzyć. - Uważasz, że nie wiem, jak wygląda nienawiść? - Caleb kręci głową. - Widzę ją w każdym twoim spojrzeniu. Gdy już raczysz mnie nim zaszczycić. W jego oczach lśnią łzy. Po raz pierwszy od momentu mojej niedoszłej egzekucji dostrzegam u niego wyrzuty sumienia, a nie postawę obronną czy kolejne wymówki. Całkiem możliwe, że po raz pierwszy od tego czasu widzę też w nim brata, a nie tchórza, który sprzedał mnie Jeanine Matthews. Nagle czuję dławienie w gardle. - Jeśli to zrobię... - zaczyna. Kręcę głową, ale on unosi dłoń. - Nic nie mów - prosi. - Beatrice, jeśli to zrobię... czy zdołasz mi wybaczyć? Uważam, że gdy ktoś wyrządza ci krzywdę, obie strony odczuwają ciężar wyrządzonego zła - obie strony cierpią. Przebaczenie oznacza więc wzięcie całego tego ciężaru na siebie. Zdrada Caleba jest czymś, co doskwiera nam obojgu, ale ponieważ to on się jej dopuścił, pragnęłam zawsze tylko tego, żeby zdjął ze mnie to brzemię. Nie wiem, czy sama je udźwignę - czy mam w sobie wystarczająco dużo siły, wystarczająco dużo dobroci. Ale Caleb jest zdecydowany, więc muszę znaleźć w sobie wystarczająco dużo siły, wystarczająco dużo dobroci, skoro on ma zamiar poświęcić się za nas wszystkich. Kiwam głową.

- Tak - odpowiadam z trudem. - Ale to nie jest dobry powód, żeby tam iść. - Mam mnóstwo innych - stwierdza. - Zrobię to. To oczywiste. Właściwie nie wiem, co się przed chwilą stało. Matthew i Caleb zostają jeszcze w środku, żeby dobrać mojemu bratu kombinezon ochronny - to ubranie pozwoli mu przeżyć w laboratorium obronnym wystarczająco długo, by rozpylić wirus z serum pamięci. Czekam, aż wszyscy opuszczą pomieszczenie i dopiero wtedy sama wychodzę. Chcę wrócić do sypialni wyłącznie w towarzystwie własnych myśli. Kilka tygodni temu na ochotnika zgłosiłabym się do udziału w misji samobójczej. Powiedziałam, że pójdę do kwatery Erudycji, choć wiedziałam, że czeka mnie tam śmierć. Ale nie kierowała mną ani bezinteresowność, ani odwaga. Zrobiłam to z poczucia winy i jakaś część mnie - pogrążona w bólu, nieszczęśliwa - chciała wszystko stracić, chciała umrzeć. Czy tę samą motywację ma Caleb? Czy naprawdę powinnam pozwolić mu umrzeć, żeby spłacił swój dług względem mnie? Idę korytarzem rozświetlonym tęczowymi światełkami i wchodzę po schodach. Nie chcę nawet myśleć o alternatywie - czy wolałabym stracić Christinę, Carę albo Matthew? Nie. Prawda jest taka, że nie chcę ich stracić, bo byli dla mnie przyjaciółmi, a Caleb miał mnie w nosie, przynajmniej od długiego czasu. Jeszcze zanim mnie zdradził, bez sentymentów porzucił dla Erudycji. To ja go odwiedzałam w czasie nowicjatu, a on zastanawiał się, po co w ogóle przyszłam. Sama też już nie chcę umrzeć. Jestem gotowa zmierzyć się z poczuciem winy i z cierpieniem; jestem gotowa zmierzyć się z problemami, które życie stawia na mojej drodze. Bywają dni, gdy jest mi trudniej, ale jestem gotowa na każdy z nich. Tym razem nie mogę się poświęcić. W głębi serca muszę przyznać, że ulżyło mi, gdy Caleb sam się zgłosił. Nagle nie jestem w stanie dłużej o tym myśleć. Dochodzę do wejścia do hotelu i idę

do sypialni. Liczę, że po prostu się położę i zasnę. Ale w korytarzu czeka na mnie Tobias. - Wszystko w porządku? - pyta. - Tak. - Chociaż nie powinno być w porządku. Przykładam na krótką chwilę rękę do czoła. - Czuję się tak, jakbym odbyła już po nim żałobę. Jakby umarł w chwili, gdy zobaczyłam go wtedy w kwaterze Erudycji. Rozumiesz? Niedługo po tamtych wydarzeniach powiedziałam Tobiasowi, że straciłam całą rodzinę. A on mnie zapewnił, że teraz on jest moją rodziną. I tak to odbieram. Jakby nasz związek łączył wszystko: przyjaźń, miłość, bliskich. - Altruizm uczy, co robić w takiej sytuacji, wiesz? - mówi Tobias. - Wskazuje, kiedy pozwolić innym poświęcić się za ciebie, nawet jeśli to samolubne. Jeśli dzięki swojemu poświęceniu ktoś może jednoznacznie udowodnić, że cię kocha, powinno się mu na to pozwolić. - Tobias opiera się ramieniem o ścianę. - W takiej sytuacji to największy dar, jaki można mu ofiarować. Tak samo jak wtedy, gdy twoi rodzice oddali życie za ciebie. - Ale ja wcale nie jestem pewna, czy kieruje nim miłość. - Zamykam oczy. - Mam wrażenie, że raczej poczucie winy. - Możliwe - przyznaje Tobias. - Ale dlaczego miałoby go dręczyć poczucie winy z powodu tego, że cię zdradził, jeśli by cię nie kochał? Kiwam głową. Wiem, że Caleb mnie kocha, że zawsze mnie kochał, nawet gdy mnie ranił. I wiem, że ja też go kocham. Ale i tak mi to wszystko nie pasuje. Daję się jednak na moment przekonać. Moi rodzice, gdyby teraz tu byli, zrozumieliby to. - Może to nie najlepsza chwila - podejmuje Tobias - ale chciałbym ci coś powiedzieć. Momentalnie się spinam. Boję się, że przywoła jakiś mój błąd, który umknął dotąd

uwagi, albo wyzna coś, co nie daje mu spokoju - lub zrobić coś równie nieprzyjemnego. Z twarzy Tobiasa nie da się nic wyczytać. - Chciałem ci tylko podziękować - zaczyna. - Naukowcy oznajmili, że mam uszkodzone geny, że coś ze mną nie tak. Na dowód pokazali wyniki testów. I nawet ja w to uwierzyłem. - Dotyka mojej twarzy, muska kciukiem kość policzkową. Jego oczy wpatrują się we mnie, intensywne i natarczywe. - Ale ty nigdy nie dałaś się do tego przekonać ciągnie. - Nie zwątpiłaś we mnie ani przez chwilę. Cały czas upierałaś się, że jestem... sam nie wiem, zdrowy. Nakrywam jego dłoń swoją dłonią. - Bo jesteś. - Nikt dotąd mi tego nie powiedział - mówi cicho. - Ale powinieneś to usłyszeć - stwierdzam z przekonaniem. Czuję, że oczy zachodzą mi łzami. - Że jesteś zdrowy, że zasługujesz na miłość, że nigdy nie znałam lepszego człowieka od ciebie. Z chwilą, gdy kończę wypowiadać ostatnie słowa, Tobias całuje mnie. Odpowiadam na pocałunek tak zapalczywie, że aż brak mi tchu. Wczepiam się palcami w koszulę Tobiasa. Napieram na niego i wpycham do pokoju sąsiadującego z sypialnią. Prawie nie ma tu mebli. Kopniakiem zamykam drzwi. Tak jak ja z uporem powtarzałam, że Tobias jest kimś wartościowym, on zawsze z uporem powtarzał, że jestem silna, że mogę więcej, niż mi się wydaje. I choć nikt mnie tego nie uczył, wiem, że na tym polega miłość. Jeśli jest prawdziwa, sprawia, że człowiek staje się kimś więcej, niż był, kimś więcej, niż wierzył, że może być.

A ta jest prawdziwa. Tobias gładzi moje włosy i wplata w nie swoje palce. Trzęsą mi się ręce, ale nie

przejmuję się tym, czy to zauważy. Nieważne też, czy zobaczy, że przeraża mnie intensywność tych doznań. Zaciskam pięści na jego koszuli i przyciągam go bliżej. Z ustami przy jego ustach szepczę jego imię. Zapominam, że Tobias jest odrębną osobą. Czuję się raczej tak, jakby był częścią mnie, równie niezbędną jak serce, oko albo ręka. Podciągam jego koszulę i zdejmuję mu ją przez głowę. Gładzę odsłonięte ciało jak własne. Dłonie Tobiasa chwytają moją koszulkę i pomagam mu ją zdjąć, ale nagle coś sobie przypominam: przypominam sobie, że jestem chuda, płaska i chorobliwie blada. Odsuwam się. Tobias patrzy na mnie, ale nie z wyrzutem, tylko tak, jakby poza mną nie było wokół nic, na co warto by patrzeć. Ja też przenoszę na niego wzrok, ale to, co widzę, tylko pogarsza moje samopoczucie. Tobias jest niesamowicie przystojny i nawet czarny tatuaż oplatający jego ciało zamienia go w dzieło sztuki. Przed chwilą byłam przekonana, że idealnie do siebie pasujemy, i może faktycznie tak jest, ale tylko w ubraniach. Ale on spogląda na mnie tym samym wzrokiem. Uśmiecha się, delikatnie i nieśmiało. A potem obejmuje mnie w pasie i przyciąga do siebie. Pochyla się, całuje mnie w brzuch i szepcze: „piękna”. A ja mu wierzę. Wstaje i przyciska otwarte usta do moich warg. Kładzie ręce na moich biodrach, wsuwając kciuki za pasek dżinsów. Dotykam jego torsu, przytulam się do niego i czuję jego westchnienie odbijające się echem w moich kościach. - Kocham cię, wiesz? - mówię.

- Wiem.

Marszcząc brwi, schyla się, łapie mnie za nogi i przerzuca sobie przez ramię. Parskam śmiechem, równie rozbawiona, jak zdenerwowana, a on niesie mnie na kanapę, na którą bezceremonialnie mnie zrzuca. Kładzie się przy mnie, a ja muskam palcami płomienie oplatające jego pierś. Jest silny, gibki, zdecydowany. I mój. Odnajduję jego usta. Tak się bałam, że jeśli zostaniemy razem, będziemy wiecznie się ścierać i że w końcu mnie to złamie. Ale teraz już wiem, że ja jestem jak ostrze, a Tobias jak osełka... Nie złamię się tak łatwo, bo jestem zbyt silna, a za każdym razem, gdy go dotykam, staję się lepsza, nabieram ostrości.

Rozdział 42

Tobias Pierwsze, co widzę po przebudzeniu w pokoju hotelowym, to ptaki unoszące się nad jej obojczykiem. Tris leży na swojej koszuli, którą podniosła w środku nocy z podłogi, bo zrobiło się zimno. Sypialiśmy już wcześniej razem, ale teraz to co innego. Wcześniej robiliśmy to zawsze dlatego, że któreś z nas potrzebowało pocieszenia lub opieki, ale tym razem jesteśmy tu, ponieważ chcemy - i zasnęliśmy, zanim zdążyliśmy wrócić do sypialni.

Wyciągam rękę i muskam palcami tatuaże. Tris otwiera oczy. Obejmuje mnie i podciąga się wyżej, żeby znaleźć się tuż przy mnie, ciepła, miękka i delikatna. - Dzień dobry - mówię. - Ćśś. Jeśli będziemy udawać, że to jeszcze nie rano, może sobie pójdzie. Kładę jej rękę na biodrze i przyciągam ją do siebie. Oczy ma szeroko rozwarte, rozbudzone, mimo że dopiero przed chwilą je otworzyła. Całuję ją w policzek, potem w brodę, potem w szyję, na której zatrzymuję się kilka sekund. Ręce Tris zaciskają się wokół mojej talii, a przy uchu rozlega się jej westchnienie. Przestanę nad sobą panować za pięć, cztery, trzy... - Tobias - szepcze. - Przykro mi to mówić, ale... naprawdę mamy dziś do zrobienia kilka rzeczy. - Mogą zaczekać - odpowiadam z ustami przy jej ramieniu i powoli całuję pierwszy z jej tatuaży. - Nie mogą! Opadam na poduszki i bez jej ciała wtulonego w moje czuję chłodny powiew. - No dobra. A przy okazji... wydaje mi się, że twój brat powinien poćwiczyć strzelanie. Tak na wszelki wypadek. - Dobry pomysł - przyznaje Tris cicho. - Miał w rękach broń tylko... raz? Może dwa? - Mogę go nauczyć - proponuję. - Co jak co, ale strzelać akurat potrafię. Poza tym dobrze mu zrobi, jak się czymś zajmie.

- Dzięki. - Tris siada prosto i przeczesuje włosy palcami. W porannym świetle wyglądają jaśniej, jak poprzetykane złotem. - Wiem, że go nie lubisz, ale... - Ale jeśli ty chcesz mu przebaczyć - biorę ją za rękę - to ja spróbuję zrobić to samo. Uśmiecha się i cmoka mnie w policzek. Ocieram dłonią kark wilgotny jeszcze po prysznicu. Znajdujemy się z Tris, Calebem i Christiną w sali treningowej w podziemiu UG - jest zimno, ciemno i pełno tu najróżniejszego sprzętu, broni do celów szkoleniowych, mat, kasków i tarcz, wszystkiego, co mogłoby się przydać. Wybieram pistolet do ćwiczeń, wielkości zwykłego pistoletu, ale trochę masywniejszy, i wręczam go Calebowi. Palce Tris splatają się z moimi. Dziś rano wszystko jest takie niewymuszone: każdy uśmiech, każdy wybuch śmiechu, każde słowo, każdy gest. Jeśli uda nam się zrobić to, co planujemy, jutro Chicago będzie bezpieczne, Agencja przejdzie transformację, a ja i Tris rozpoczniemy gdzieś nowe życie. Może nawet w miejscu, w którym zamienię pistolety i noże na bardziej konstruktywne narzędzia, takie jak śrubokręty, gwoździe i łopaty. Dziś rano czuję, że wszystko jest możliwe. Wszystko. - Nie ma w nim prawdziwych kul - wyjaśniam. - Ale widać, że został zaprojektowany tak, aby jak najbardziej przypominał prawdziwy pistolet. Takie przynajmniej sprawia wrażenie. Caleb trzyma broń koniuszkami palców, jakby się bał, że rozpadnie mu się w rękach. Parskam śmiechem. - Lekcja numer jeden: nie możesz się go bać. Chwyć go mocno. Przecież miałeś już spluwę w rękach, prawda? Jednym strzałem wydostałeś nas z terenów Serdeczności. - Po prostu dopisało mi szczęście - stwierdza Caleb, obracając pistolet w dłoniach, aby obejrzeć go z każdej strony. Wypycha językiem policzek, jakby mocno się na czymś

koncentrował. - To nie była kwestia umiejętności. - Lepiej mieć szczęście niż pecha - kwituję. - A teraz popracujemy nad umiejętnościami. Zerkam na Tris. Uśmiecha się do mnie, a potem nachyla i szepcze coś Christinie do ucha. - Przyszłaś tu w ramach wsparcia moralnego czy jak, Sztywniaczko? - rzucam głosem, którego używałem jako instruktor w nowicjacie, ale tym razem robię to dla żartu. - O ile dobrze pamiętam, twojej prawej ręce nie zawadzi trochę praktyki. Ciebie to też dotyczy, Christina. Tris pokazuje mi język i idzie z przyjaciółką na drugą stronę sali po pistolet. - Dobra, stań przodem do celu i odbezpiecz broń - instruuję Caleba. Naprzeciwko znajduje się tarcza, znacznie nowocześniejsza niż te drewniane w sali szkoleniowej Nieustraszoności. Ma trzy okręgi w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym, żeby było lepiej widać, gdzie się trafiło. - Pokaż, jak strzelasz. Caleb unosi pistolet jedną ręką, szeroko ustawia stopy, jakby zamierzał podnieść coś ciężkiego, a potem strzela. Pistolet odskakuje mu w rękach, a kula trafia gdzieś pod sufitem. Zakrywam usta dłonią, żeby zamaskować uśmiech. - Nie ma się z czego śmiać - rzuca ze złością Caleb. - Nie wszystkiego można się nauczyć z książek, co? - komentuje Christina. - Musisz trzymać pistolet obiema rękami. Może nie będziesz wyglądać przy tym super, ale strzelanie w sufit też nie jest super. - Wcale nie chciałem wyglądać super! Christina staje na lekko rozstawionych nogach i unosi obie ręce. Wpatruje się przez chwilę w tarczę, a potem strzela. Kula trafia w zewnętrzną część tarczy, odbija się, spada na

podłogę i toczy kawałek. W miejscu uderzenia zostaje świetlisty ślad. Szkoda, że nie miałem takich wynalazków w czasie szkolenia inicjacyjnego. - No znakomicie - kpię. - Kula przeleciała obok twojego celu. Dobra robota. - Wyszłam trochę z praktyki - przyznaje z uśmiechem. - Spróbuj mnie naśladować, tak ci chyba będzie najłatwiej - zwracam się do Caleba. Staję tak jak zwykle, swobodnie i naturalnie; unoszę obie ręce i jedną mocno ściskam pistolet, a drugą tylko go podtrzymuję. Caleb próbuje zrobić to samo i najpierw ustawia stopy, potem górną część ciała. I choć Christinie zależało, żeby mu dopiec, to właśnie analityczne podejście przekłada się na jego sukces. Caleb zerka na mnie i zmienia kąty, odległości i stopień nacisku, starając się przyjąć właściwą pozycję. - Dobrze - mówię, gdy już się ustawił. - A teraz skup się wyłącznie na tym, w co mierzysz, na niczym innym. Wpatruję się w środek tarczy i daję się mu pochłonąć. Odległość nie stanowi dla mnie problemu - kula poleci prosto, dokładnie tak samo, jakbym stał bliżej. Robię wdech, przygotowuję się, wypuszczam powietrze i strzelam, a kulka trafia dokładnie tam, gdzie chciałem: w czerwone kółko na środku. Odsuwam się i patrzę na Caleba. Ma dobrą postawę, prawidłowo trzyma broń, ale jest sztywny, przypomina posąg z pistoletem. Nabiera powietrza i wstrzymuje je, oddając strzał. Tym razem pistoletu nie odrzuca już tak mocno, a pocisk trafia w górną część tarczy. - Dobrze - powtarzam. - Tylko się rozluźnij. Jesteś bardzo spięty. - Dziwisz się? - Głos mu drży, ale tylko odrobinę. Wygląda jak ktoś, kto tłumi w sobie strach. Widziałem ten wyraz twarzy wśród nowicjuszy z dwóch grup, ale żadnego z nich nie czekało to, co Caleba.

Kręcę głową i odpowiadam cicho: - Oczywiście, że nie. Ale musisz zrozumieć, że jeśli nie pozbędziesz się dziś tego napięcia, to możesz nie zdołać dotrzeć do laboratorium obronnego, i co wtedy?

Wzdycha. - Sama technika jest oczywiście ważna - ciągnę. - Wszystko jednak sprowadza się do pracy umysłu. Na twoje szczęście, bo w tym jesteś dobry. Nie wystarczy ćwiczyć samego strzelania, trzeba też pracować nad koncentracją. Bo wtedy, gdy będziesz musiał walczyć o życie, koncentracja przyjdzie ci zupełnie naturalnie. - Nie miałem pojęcia, że Nieustraszeni tak bardzo interesowali się treningiem umysłowym - odzywa się Caleb. - Pokażesz mi, jak ty to robisz, siostro? Chyba zawsze, jak przy mnie strzelałaś, byłaś ranna w rękę. Tris uśmiecha się lekko i odwraca do tarczy. Gdy po raz pierwszy patrzyłem, jak strzela na szkoleniu w Nieustraszoności, wyglądała dziwacznie, jak ptak. Ale jej szczupłe, delikatne ciało nabrało mięśni i teraz trzyma broń ze swobodą. Przymyka lekko jedno oko, przekłada ciężar na drugą nogę i strzela. Kula nie trafia w sam środek, ale chybia minimalnie. Caleb unosi brwi, ewidentnie pod wrażeniem. - Nie rób takiej zdziwionej miny! - rzuca Tris. - Przepraszam. Tylko... zawsze byłaś taka niezdarna... Nie wiem, jakim cudem mi umknęło, że już sobie nieźle radzisz. Tris wzrusza ramionami i odwraca się, ale ma zaczerwienione policzki i zadowoloną minę. Christina próbuje jeszcze raz i tym razem trafia bliżej środka. Odsuwam się, żeby Caleb mógł poćwiczyć, i przyglądam się Tris, która oddaje kolejny strzał. Patrzę na równe linie jej ciała, gdy unosi pistolet, na to, jak nieruchomieje po wystrzale. Kładę jej rękę na ramieniu i nachylam się do ucha.

- Pamiętasz, jak na treningu omal nie dostałaś pistoletem w twarz? Przytakuje i uśmiecha się z zadowoleniem. - A pamiętasz, jak na treningu zrobiłem to? - Stojąc za nią, przyciskam dłoń do jej brzucha. Tris wciąga z sykiem powietrze. - Mało prawdopodobne, żebym zapomniała o tym w najbliższym czasie - mruczy. Odwraca się i przyciąga do siebie moją twarz, chwytając mnie pod brodą koniuszkami palców. Całujemy się, co Christina oczywiście głośno komentuje, ale po raz pierwszy naprawdę mam to gdzieś. Po nauce strzelania pozostaje nam tylko czekać. Tris i Christina przynoszą ładunek wybuchowy od Reggiego i pokazują Calebowi, jak go użyć. Potem Matthew i Cara siadają nad mapą i analizują różne drogi dojścia do laboratorium obronnego. Idziemy z Christiną na spotkanie z Amarem, George’em i Peterem, żeby się zastanowić, którędy pojedziemy wieczorem do miasta. Tris zostaje wezwana na pilne posiedzenie rady. Matthew przez cały dzień szczepi ludzi przeciwko serum pamięci: Carę, Caleba, Tris, Nitę, Reggiego i siebie. Nie ma czasu zastanawiać się nad powagą tego, co zamierzamy zrobić: nad powagą tego, że chcemy powstrzymać rewolucję, ocalić eksperymenty, zreformować Agencję. Pod nieobecność Tris idę do szpitala zobaczyć się z Uriahem po raz ostatni przed sprowadzeniem tu jego rodziny. Nie jestem jednak w stanie wejść do środka. Pod salą, zza szyby, mogę udawać, że Uriah tylko śpi i że jak go dotknę, obudzi się, uśmiechnie i rzuci jakiś żart. Ale jak już tam wejdę, będę jednak musiał zobaczyć, że Uriah leży bez czucia, że uraz mózgu odebrał mu w całości to, dzięki czemu był sobą. Zaciskam pięści, żeby nie było widać, że trzęsą mi się ręce.

Na końcu korytarza pojawia się Matthew. Trzyma dłonie w kieszeniach granatowego uniformu. Idzie swobodnie, ale stawia ciężko stopy.

- Hej. - Cześć - odpowiadam. - Właśnie zaszczepiłem Nitę. Dziś jest już w lepszym nastroju.

- To dobrze. Stuka palcami w szybę. - Czyli... chcesz przywieźć tu jego rodzinę? Tak mówiła Tris. Kiwam głową. - Brata i mamę. Poznałem kiedyś mamę Zekego i Uriaha. To drobna kobieta o władczym sposobie bycia, jedna z niewielu Nieustraszonych, która nie robi wokół siebie szumu. Polubiłem ją, ale jednocześnie trochę się jej bałem.

- A ojciec? - pyta Matthew. - Zginął, gdy byli jeszcze dziećmi. W Nieustraszoności to norma.

- No tak. Stoimy przez chwilę w milczeniu i cieszę się, że Matthew tu jest, bo dzięki temu nie daję się ponieść rozpaczy. Wiem, że Cara słusznie wczoraj stwierdziła, że to nie ja zabiłem Uriaha, że nie jestem za to odpowiedzialny, ale i tak mam wyrzuty sumienia i chyba nigdy się ich nie pozbędę.

- Już wcześniej chciałem cię o to spytać - odzywam się po chwili. - Dlaczego nam pomagasz? Sporo ryzykujesz jak na kogoś, dla kogo efekt końcowy nie ma osobiście znaczenia. - Ma - odpowiada Matthew. - To długa historia. - Krzyżuje ręce i szarpie kciukiem sznureczek na szyi. - Poznałem kiedyś dziewczynę - zaczyna. - Była uszkodzona genetycznie, co oznaczało, że nie powinienem się z nią spotykać. Oczekuje się od nas, że znajdziemy sobie „optymalnych” partnerów i powołamy do życia genetycznie ulepszone potomstwo. Ale ja przechodziłem wtedy okres buntu i pociągało mnie to, co zakazane, zaczęliśmy się więc spotykać. To nie miało być nic poważnego, ale... - Ale tak wyszło - kończę za niego.

Przytakuje. - To głównie ona mnie przekonała, że stanowisko Agencji w sprawie defektu genetycznego jest chore. Była dużo lepszym człowiekiem niż ja. Któregoś dnia została napadnięta. Pobili ją CG. Była dość pyskata, nie potrafiła przemilczeć pewnych spraw. Chyba to ich sprowokowało, a może nic ich nie sprowokowało, może ludzie po prostu czasem robią dziwne rzeczy i próba zrozumienia czyjegoś postępowania donikąd nie prowadzi. Przyglądam się sznureczkowi, którym się bawi. Zawsze wydawało mi się, że jest czarny, ale z bliska widać, że tak naprawdę ma kolor zielony - jak uniformy pracowników technicznych. - Odniosła dość poważne obrażenia, ale jeden z napastników był synem członka rady. Twierdził, że zostali sprowokowani, i na tej podstawie zarówno jego, jak i pozostałych CG ukarano jedynie pracami społecznymi. Ale ja wiedziałem swoje. - Matthew zaczyna kiwać głową w rytm własnych słów. - Wiedziałem, że ich wypuścili, bo uważali, że moja dziewczyna jest kimś gorszym. Że to było coś w rodzaju ataku na zwierzę. Przeszywa mnie dreszcz, wędruje z góry na sam dół kręgosłupa.

- Co... - Co się z nią stało? - Matthew patrzy na mnie. - Zmarła rok później. Podczas operacji, którą musiała przejść w wyniku obrażeń, wdała się jakaś infekcja. - Opuszcza ręce. - W dniu jej śmierci zacząłem pomagać Nicie. Jednak jej ostatni plan mi się nie podobał, dlatego się w niego nie zaangażowałem. Ale z drugiej strony nie próbowałem też jej powstrzymać. Przerzucam w głowie słowa, które należałoby w takiej sytuacji powiedzieć: próby usprawiedliwienia i wyrazy współczucia, ale nic nie wydaje się odpowiednie. Pozwalam więc trwać ciszy. To jedyna stosowna reakcja na to, co przed chwilą usłyszałem. Jedyne, co oddaje w pełni rozmiary tragedii i nie szuka na siłę pocieszenia, nie każe jak najszybciej się pozbierać. - Wiem, że tego po mnie nie widać - odzywa się Matthew - ale naprawdę ich nienawidzę. Mięśnie na jego żuchwie się napinają. Nigdy nie sprawiał wrażenia ciepłej osoby, ale zimnej też nie. A teraz tak właśnie wygląda: jak człowiek zamknięty w bryle lodu, o twardym spojrzeniu i głosie jak mroźny podmuch. - I sam poszedłbym na śmierć zamiast Caleba... gdyby nie to, że naprawdę chcę zobaczyć, jak ponoszą konsekwencje. Chcę zobaczyć ich bezradność po serum pamięci. Chcę zobaczyć, jak przestają wiedzieć, kim są, bo tak właśnie się czułem po jej śmierci. - To chyba odpowiednia kara - przyznaję. - Dużo lepsza niż śmierć - stwierdza. - Poza tym nie jestem mordercą. Ogarnia mnie niepokój. Rzadko można zobaczyć prawdziwą twarz człowieka za maską dobroduszności, rzadko można zobaczyć jego najciemniejszą stronę. Nie jest to przyjemny widok. - Przykro mi z powodu Uriaha - mówi. - Zostawię was samych.

Znowu wkłada ręce do kieszeni i odchodzi, pogwizdując cicho.

Rozdział 43

Tris Na nadzwyczajnym posiedzeniu nie pojawia się nic nowego: członkowie rady potwierdzają tylko, że wirus zostanie zrzucony na miasto dziś wieczorem, rozmawiają na temat samolotów, które zostaną w tym celu wykorzystane, i o godzinach nalotów. Po spotkaniu zamieniam z Davidem kilka uprzejmych słów, a potem wymykam się, gdy inni piją jeszcze kawę. Wracam do hotelu. Tobias zabiera mnie do atrium niedaleko naszej sypialni i zostajemy tam jakiś czas, gadamy, całujemy się i pokazujemy sobie dziwne rośliny. Czuję, że tak właśnie robią zwykli ludzie: chodzą na randki, rozmawiają o mało ważnych sprawach, śmieją się. Nam nieczęsto się to zdarzało. Odkąd jesteśmy razem, przez większość czasu albo uciekamy przed jakimś niebezpieczeństwem, albo się w nie ładujemy. Ale na horyzoncie majaczy chwila, gdy już nie będzie musiało tak być. Zresetujemy pracowników ośrodka i wspólnymi siłami go odbudujemy. I może wtedy będziemy mieli okazję się przekonać, czy w ciszy radzimy sobie równie dobrze jak w huku. Już się nie mogę doczekać. W końcu Tobias musi się zbierać. Staję na wyższym schodku, a Tobias na niższym, żebyśmy zrównali się ze sobą. - Nie podoba mi się, że nie mogę z tobą zostać - mówi. - Mam poczucie, że nie powinienem zostawiać cię samej w takiej sytuacji. - Uważasz, że sobie nie poradzę? - pytam trochę zbyt agresywnie. - W żadnym wypadku tak nie uważam. - Ujmuje moją twarz i opiera się czołem o

moje czoło. - Po prostu nie chcę, żebyś musiała mierzyć się z tym sama. - Ja też nie chcę, żebyś sam musiał mierzyć się z rodziną Uriaha - odpowiadam łagodnie. - Ale chyba trzeba załatwić te sprawy osobno. Cieszę się, że będę z Calebem, zanim... no wiesz. - No wiem. - Tobias przymyka powieki. - Już się nie mogę doczekać jutra, gdy wrócę i będzie po wszystkim. Wtedy wspólnie zadecydujemy, co dalej. - Mogę ci z góry obiecać, że dalej będzie dużo tego. - Przyciskam usta do jego warg. Tobias przekłada dłonie z moich policzków na ramiona, a potem powolutku przesuwa je wzdłuż pleców. Odnajduje brzeg mojej koszulki i wsuwa pod nią ciepłe i natarczywe palce. Wszystkie doznania docierają do mnie jednocześnie: nacisk jego ust i smak pocałunku, dotyk jego skóry, pomarańczowe światło pod powiekami, wypełniający powietrze zapach zieleni, woń żywych roślin. Gdy się odsuwam, Tobias otwiera oczy i widzę je w najdrobniejszym szczególe: jasnoniebieską smugę w lewym oku, ciemnoniebieskie tęczówki, w których się zatapiam z poczuciem, że jestem bezpieczna, że śnię. - Kocham cię - mówię. - Ja też cię kocham - odpowiada. - Niedługo się widzimy. - Całuje mnie delikatnie i wychodzi z atrium. Stoję w promieniach słońca, póki nie znikają. Czas iść do brata.

Rozdział 44

Tobias Przed spotkaniem z Amarem i George’em idę rzucić okiem na monitory. Evelyn zaszyła się w kwaterze Erudycji ze swoimi bezfrakcyjnymi i studiuje mapę. Marcus i Johanna mają spotkanie przy Michigan Avenue, na północ od budynku Hancocka. Liczę na to, że za kilka godzin, gdy zdecyduję już, które z nich zresetować, dalej tam będą. Amar dał nam trochę ponad godzinę na odnalezienie i zaszczepienie rodziny Uriaha i powrót do ośrodka tak, żeby nikt nie zauważył, więc muszę wybrać tylko jedno z nich. Na zewnątrz nad chodnikiem wirują płatki śniegu, unoszone przez wiatr. George wręcza mi pistolet. - W mieście jest teraz niebezpiecznie - uprzedza. - Przez ten cały bunt Wiernych. Biorę broń, nawet na nią nie patrząc. - Wszyscy wiedzą, jaki jest plan? - pyta. - Będę was monitorował z ośrodka, z małego pomieszczenia kontrolnego. Ale zobaczymy, na ile się to zda, bo śnieg zalepia kamery. - A gdzie będzie reszta pracowników ochrony? - Na drinku? - George wzrusza ramionami. - Powiedziałem, żeby wzięli sobie wolne. Nikt nie zauważy zniknięcia ciężarówki. Wszystko będzie okej, obiecuję. Amar się uśmiecha. - No dobra, w drogę. George ściska ramię Amara i macha pozostałym na pożegnanie. Podczas gdy wszyscy wsiadają do podstawionego samochodu, przytrzymuję George’a za rękę. Spogląda na mnie dziwnie.

- Nie pytaj dlaczego, bo i tak ci nie odpowiem - mówię - ale zaszczep się przeciwko serum pamięci, dobra? Jak najszybciej. Matthew ci pomoże. George wpatruje się we mnie spod zmarszczonych brwi. - Po prostu zrób to - nakazuję i wskakuję do auta. Na włosach osiadają mi śnieżynki, a przy każdym oddechu wokół ust formuje się obłoczek pary. Christina wpada na mnie w drodze do samochodu i wsuwa mi coś do kieszeni. Fiolkę. Zauważam, że Peter się nam przypatruje. Nadal nie wiem, dlaczego tak bardzo chciał z nami jechać, ale na pewno muszę na niego uważać. W samochodzie jest ciepło, więc oblepiający nas śnieg zamienia się po chwili w kropelki wody. - Poszczęściło ci się - odzywa się Amar. Podaje mi szklany ekran. Widać na nim plątaninę jasnych linii. Przypominają żyły. Po bliższym przyjrzeniu się rozpoznaję, że to ulice, a najjaśniejsza linia pokazuje naszą drogę. - Będziesz nawigatorem. - Potrzebna ci mapa? - Unoszę brwi. - Nie przyszło ci do głowy, żeby po prostu... kierować się na wysokie budynki? Amar się krzywi. - Nie walimy prosto do miasta, pojedziemy bocznymi drogami. A teraz zamknij się i prowadź. Znajduję na mapie niebieską kropeczkę - to nasza pozycja. Amar rusza, a śnieg pada tak gęsty, że widoczność ograniczona jest do kilku metrów. Budynki, które mijamy, wyglądają jak ciemne postacie za białą firanką. Amar jedzie szybko, licząc, że ciężki samochód będzie się trzymać drogi. Między płatkami śniegu widać

światła miasta. Zapomniałem, że jesteśmy tak blisko, bo świat za płotem wygląda zupełnie inaczej. - Nie wierzę, że wracamy - mówi Peter cicho, jakby nie oczekiwał odpowiedzi. - Ja też nie - odpowiadam zgodnie z prawdą. Odcięcie się Agencji od reszty świata jest złem samym w sobie, niezależnie od spustoszenia, którego ośrodek zamierza dokonać w naszej pamięci - złem bardziej subtelnym, ale równie destrukcyjnym. Agencja mogła nam pomóc, gdy we frakcjach zaczęło źle się dziać, ale zamiast tego pozwoliła, żeby nasze społeczeństwo się rozpadło. Pozwoliła nam umierać. Pozwoliła nam się zabijać. Postanawia interweniować dopiero teraz, gdy zniszczenie materiału genetycznego może przekroczyć dopuszczalny poziom. Zarzuca nas na wszystkie strony, gdy Amar przejeżdża przez tory kolejowe. Trzyma się blisko wysokiego muru po prawej. Patrzę w lusterku wstecznym na Christinę. Jej prawe kolano podryguje gwałtownie. Nadal nie wiem, komu mam odebrać wspomnienia: Marcusowi czy Evelyn? Zwykle staram się nie kierować własnym interesem, ale tym razem mam wrażenie, że każdy wybór będzie egoistyczny. Resetując Marcusa, pozbędę się człowieka, którego nienawidzę i się boję. Wyzwolę się spod jego wpływów. Resetując Evelyn, zyskam nową matkę - taką, która by mnie nie porzuciła, której decyzje nie wypływałyby z chęci zemsty i która nie chciałaby wszystkich kontrolować tylko po to, żeby nie musiała im ufać. Ostatecznie z mojego punktu widzenia którekolwiek z rodziców zniknie, i tak na tym skorzystam. Ale co jest najlepsze dla miasta? Sam już nie wiem.

Ogrzewam dłonie, przykładając je do wywietrznika. Amar jedzie dalej po torach i mija porzucony pociąg, który widzieliśmy w drodze do ośrodka. Na tej srebrnej powierzchni wagonów odbijają się światła samochodu. Docieramy do miejsca, gdzie kończy się świat zewnętrzny, a zaczyna eksperyment. Zmiana następuje tak nagle, jakby ktoś wyrysował na ziemi linię graniczną. Amar przejeżdża przez nią, jakby w ogóle nie istniała. Przypuszczam, że dla niego z czasem zniknęła, w miarę jak coraz bardziej wrastał w nowy świat. Ja natomiast czuję się tak, jakbyśmy przechodzili z prawdy w kłamstwo, z dorosłości w dzieciństwo. Krajobraz z betonu, szkła i metalu ustępuje miejsca pustym polom. Śnieg pada już z mniejszym natężeniem i widać przed nami niewyraźny zarys miasta, o jeden ton ciemniejsze od chmur budynki - Gdzie jechać, żeby znaleźć Zekego? - pyta Amar. - Zeke i jego matka przyłączyli się do buntowników - informuję. - Stawiam więc na to, że będą tam, gdzie większość z nich. - Pracownicy pomieszczenia kontrolnego mówili, że większość zajęła tereny na północ od rzeki, w pobliżu budynku Hancocka. Masz ochotę pozjeżdżać na linie?

- O nie - odpowiadam. Amar parska śmiechem. Dojazd na miejsce zajmuje nam kolejną godzinę. Dopiero na widok majaczącego w oddali budynku Hancocka zaczynam się stresować. - Eee... Amar? - odzywa się z tylnego siedzenia Christina. - Bardzo przepraszam, ale naprawdę musimy się zatrzymać. Muszę... no wiesz. Siusiu.

- Teraz? - Tak. Nagle mi się zachciało.

Amar wzdycha, ale zjeżdża na pobocze. - Macie nie wychodzić i nie podglądać! - nakazuje Christina. Patrzę, jak znika na tyłach samochodu, i czekam. Gdy przebija opony, czuję leciutkie drgnięcie, tak minimalne, że poczułem je pewnie tylko dlatego, że się go spodziewałem. Wsiada z powrotem, strzepując z kurtki płatki śniegu i uśmiecha się leciutko. Czasem, żeby uratować ludzi przed czymś strasznym, wystarczy ktoś gotowy do działania. Nawet jeśli to działanie sprowadza się jedynie do wymuszenia przerwy na upozorowaną toaletę. Dopiero po kilku minutach jazdy zaczyna się coś dziać. Samochód nagle trzęsie się i podskakuje, jakbyśmy jechali po wertepach. - Cholera - złości się Amar, zerkając na wskaźniki. - Nie wierzę. - Złapaliśmy gumę? - pytam. - No. - Wzdycha. Naciska na hamulec i zatrzymuje się na poboczu. - Sprawdzę - rzucam. Wyskakuję z samochodu i idę na tył. Koła są zupełnie rozpłaszczone, przedziurawione nożem, który Christina zabrała ze sobą. Zaglądam przez tylną szybę, żeby się upewnić, że mamy tylko jedno koło zapasowe, a potem wracam do otwartych drzwi i składam raport. - W obu tylnych kołach jest flak, a mamy tylko jedno zapasowe. Musimy znaleźć nowy samochód. - Cholera! - Amar uderza rękami w kierownicę. - Nie mamy na to czasu. Musimy zaszczepić Zekego, jego matkę i rodzinę Christiny, zanim rozpylą serum pamięci, bo inaczej wszystko na nic. - Spokojnie. Wiem, skąd wziąć drugie auto. Może wy pójdziecie dalej pieszo, a ja znajdę jakiś wóz?

Amar rozchmurza się odrobinę. - Dobry pomysł. Sprawdzam, czy pistolet jest naładowany, choć nie wiem, czy będę musiał go użyć. Wszyscy wysiadają z samochodu. Amar trzęsie się z zimna i podskakuje w miejscu. Sprawdzam godzinę. - Ile macie czasu, żeby ich zaszczepić? - Według informacji George’a do resetu miasta została godzina - informuje Amar, dla pewności też spoglądając na zegarek. - Jeśli chcesz, żebyśmy oszczędzili Zekemu i jego matce cierpienia i pozwolili ich zresetować, nie będę cię winił. Zrobię to. Kręcę głową. - Nie, oszczędzilibyśmy im cierpienia, ale ich życie nie byłoby prawdziwe. - Ciągle powtarzam, że Sztywniak zawsze pozostanie Sztywniakiem - podsumowuje Amar z uśmiechem. - A możesz... nie mówić im, co się stało? Zaczekać z tym na mnie? - proszę. - Tylko ich zaszczep. Sam chcę im powiedzieć. Z jego twarzy znika uśmiech. - Jasne. Oczywiście. Sprawdzając opony, zdążyłem przemoczyć sobie buty, więc przy zetknięciu z zimną ziemią stopy zaczynają mi mocno marznąć. Już odchodzę, gdy Peter woła nagle: - Idę z tobą.

- Co? Po co? - Patrzę na niego z wściekłością. - Przyda ci się pomoc w szukaniu samochodu. To duże miasto.

Zerkam na Amara, a ten tylko wzrusza ramionami. - Chłopak ma rację. Peter przysuwa się do mnie i mówi tak, żebym tylko ja go słyszał. - I nie będziesz protestował, jeśli nie chcesz, żebym mu powiedział, że coś knujesz. Jego wzrok wędruje na moją kieszeń, w której trzymam serum pamięci.

Wzdycham. - Dobra. Ale masz mnie słuchać. Amar i Christina ruszają bez nas w kierunku budynku Hancocka. Gdy oddalają się już na tyle, że nie mogą nas zobaczyć, cofam się kilka kroków i dla bezpieczeństwa przytrzymuję fiolkę w kieszeni. - Nie idę szukać samochodu - mówię. - Zresztą pewnie już się domyśliłeś. Pomożesz mi w tym, co chcę zrobić, czy mam cię zastrzelić? - To zależy od tego, co chcesz zrobić. Ciężko na to odpowiedzieć, skoro sam nie do końca wiem. Stoję przodem do budynku Hancocka. Po prawej są bezfrakcyjni, Evelyn i kolekcja serum śmierci. Po lewej Wierni, Marcus i duch powstania. Gdzie będę miał największy wpływ? Gdzie będę mógł najwięcej zdziałać? Nad tym powinienem się zastanawiać. Ale ja zamiast tego zastanawiam się, kogo bardziej chcę unicestwić.

- Chcę nie dopuścić do rewolucji - odpowiadam. Skręcam w prawo, a Peter idzie za mną.

Rozdział 45

Tris Mój brat stoi przed mikroskopem z okiem przyciśniętym do okularu. Światełko przy stoliku rzuca na jego twarz dziwne cienie, przez co wygląda na dużo starszego. - To na pewno to - mówi. - To znaczy serum symulacji ataku. Bez dwóch zdań. - Zawsze dobrze móc się upewnić - odpowiada Matthew. Spędzam ze swoim bratem ostatnie godziny przed śmiercią. A on analizuje serum. Absurd. Wiem, dlaczego Caleb chciał tu przyjść: żeby się przekonać na sto procent, że oddaje życie w słusznej sprawie. Nie dziwię mu się. Śmierć nie daje drugiej szansy, przynajmniej nic mi na ten temat nie wiadomo.

- Podaj mi jeszcze raz kod aktywacyjny - prosi Matthew. Kod uaktywni aparaturę z serum pamięci, a odpowiedni przycisk spowoduje jego natychmiastowe uwolnienie. Odkąd tu przyszliśmy, Matthew co kilka minut każe Calebowi powtarzać procedurę. - Nie mam problemów z zapamiętywaniem ciągów liczbowych! - irytuje się Caleb.

- W to nie wątpię. Ale nie wiemy, w jakim stanie umysłu się znajdziesz, gdy zacznie działać serum śmierci, więc musisz to sobie dobrze utrwalić. Caleb krzywi się na słowa „serum śmierci”. Wbijam wzrok w podłogę.

- 080712 - recytuje. - Potem zielony przycisk. Cara

poszła

do

pomieszczenia

kontrolnego,

zaprawić

napoje

tamtejszych

pracowników serum pokoju. Następnie - gdy będą już zbyt zamroczeni, by cokolwiek zauważyć - ma wyłączyć światła w budynku, tak jak kilka tygodni temu zrobili Nita i Tobias. Gdy to załatwi, pobiegniemy pod osłoną ciemności do laboratorium obronnego, niezauważeni przez kamery. Naprzeciwko, na stole laboratoryjnym leżą materiały wybuchowe od Reggiego. Wyglądają tak zwyczajnie - w czarnej skrzyneczce z metalowymi zaczepami i zdalnym detonatorem. Dzięki zaczepom będzie można przymocować skrzynkę do drugich drzwi. Pierwsze nie zostały jeszcze naprawione po ataku. - No to chyba tyle - stwierdza Matthew. - Teraz musimy tylko czekać. - Matthew - odzywam się. - Mógłbyś zostawić nas na chwilę samych? - Jasne. - Uśmiecha się. - Wrócę, gdy się zacznie. Zamyka za sobą drzwi. Caleb gładzi dłonią kombinezon ochronny, materiały wybuchowe, przygotowany na nie plecak. Układa wszystko w równym rzędzie, poprawiając jakieś zagięcia. - Przypomniało mi się, jak byliśmy mali i bawiliśmy się w prawość - zaczyna. Sadzałem cię na krześle w salonie i zadawałem ci pytania. Pamiętasz? - Pamiętam. - Opieram się biodrami o stół laboratoryjny. - Odnajdowałeś puls na moim nadgarstku i mówiłeś, że będziesz wiedział, jeśli skłamię, bo Prawi zawsze potrafią

rozpoznać kłamstwo. Nie cierpiałam tego. Caleb się śmieje. - Raz przyznałaś się, że ukradłaś książkę ze szkolnej biblioteki. Dokładnie w tym samym momencie weszła mama... - I musiałam iść do biblioteki i przeprosić! - Też zaczynam się śmiać. - Bibliotekarka była okropna. Zwracała się do każdego per: „młoda damo” i „młody człowieku”. - Mnie uwielbiała. Wiesz, że gdy zgłosiłem się jako wolontariusz do pracy w bibliotece i miałem w czasie lunchu układać książki, to tak naprawdę stałem tylko między regałami i czytałem? Kilka razy mnie przyłapała, ale nigdy nie zwróciła mi uwagi. - Serio? - Czuję ukłucie w piersi. - Nie wiedziałam. - Chyba dużo rzeczy o sobie nie wiedzieliśmy. - Caleb bębni palcami o blat stołu. Szkoda, że nie umieliśmy ze sobą rozmawiać bardziej otwarcie. - Też żałuję. - A teraz jest już za późno. - Podnosi wzrok i patrzy na mnie. - Trochę czasu mamy. - Wysuwam krzesło spod stołu i siadam. - Zagrajmy w Prawość. Odpowiem na jedno twoje pytanie, a potem ty będziesz musiał odpowiedzieć na moje. Oczywiście zgodnie z prawdą. Nie wygląda na zachwyconego, ale się zgadza. - Okej. W jaki sposób zbiłaś wtedy szklanki w kuchni? Bo mówiłaś, że wyciągnęłaś je tylko po to, żeby wytrzeć zacieki po wodzie.

Przewracam oczami.

- Naprawdę to jest to jedno pytanie, na które chcesz usłyszeć szczerą odpowiedź? Nie wygłupiaj się. - No dobra. - Odchrząkuje, a jego zielone oczy wpatrują się we mnie z powagą. Naprawdę mi wybaczyłaś czy tylko tak mówisz, bo mam umrzeć? Siedzę ze wzrokiem wbitym w swoje dłonie spoczywające na kolanach. Jestem dla niego ostatnio miła i uprzejma, bo za każdym razem, gdy przypominają mi się wydarzenia z kwatery Erudycji, natychmiast je od siebie odpycham. Ale to nie może być przebaczenie gdybym mu wybaczyła, mogłabym myśleć o tamtych wydarzeniach bez nienawiści, którą odczuwam w głębi serca, zgadza się? A może przebaczenie polega właśnie na ciągłym odsuwaniu od siebie bolesnych wspomnień, póki czas nie uleczy ran i gniewu, i póki krzywdy nie zostaną zapomniane? Ze względu na Caleba postanawiam uwierzyć w to drugie. - Wybaczyłam. - Milknę na chwilę. - A przynajmniej bardzo chcę wybaczyć, co chyba na jedno wychodzi. Na jego twarzy maluje się wyraźna ulga. Wstaję, żeby zrobić mu miejsce na krześle. Wiem, o co chcę spytać; wiedziałam, odkąd postanowił się tak poświęcić. - Jaki jest główny powód, dla którego zdecydowałeś się to zrobić? Najważniejszy?

- Nie zadawaj mi tego pytania, Beatrice. - To nie jest żaden podstęp - tłumaczę. - Nie cofnę swojego przebaczenia. Po prostu muszę to wiedzieć. Między nami na metalowym stole leżą w równym rzędzie kombinezon ochronny, ładunek wybuchowy i plecak. Narzędzia, przez które Caleb zniknie i już nigdy nie wróci. - Wydaje mi się, że tylko w ten sposób pozbędę się poczucia winy wywołanego złem,

jakie wyrządziłem. W życiu na niczym bardziej mi nie zależało, jak na tym, żeby przestać wreszcie czuć się winny. Czuję tępy ból. Bałam się, że to powie. Od początku wiedziałam, że to powie. Żałuję, że to powiedział. Z głośnika przy suficie rozlega się głos: - Uwaga mieszkańcy ośrodka. Ogłaszamy stan wyjątkowy i zakaz przemieszczania się po ośrodku. Powtarzam: zakaz przemieszczania się po ośrodku do godziny piątej rano. Rzucamy sobie z Calebem przerażone spojrzenia. Do laboratorium wpada Matthew. - Cholera - woła. Potem jeszcze raz, głośniej: - Cholera! - Zakaz przemieszczania się po ośrodku? - pytam. - Taki sam jak podczas próbnego alarmu na wypadek ataku? - Zasadniczo tak. Co oznacza, że musimy działać natychmiast, póki na korytarzach panuje zamieszanie i póki nie zwiększą ochrony - mówi Matthew.

- Dlaczego to zrobili? - pyta Caleb. - Może zaostrzyli tylko środki bezpieczeństwa przed rozpyleniem wirusa - odpowiada Matthew. - A może dowiedzieli się o naszych planach; tylko że wtedy najprawdopodobniej zwyczajnie by nas aresztowali. Patrzę na Caleba. Wspólne minuty, które nam pozostały, odpadają jak pożółkłe liście z drzewa. Idę na drugą stronę sali po pistolety przygotowane na blacie, ale z tyłu głowy mam ciągle to, co powiedział wczoraj Tobias - że według Altruizmu powinno się pozwolić komuś na poświęcenie tylko wtedy, jeśli wyłącznie w ten sposób może udowodnić, że cię kocha.

W przypadku Caleba tak nie jest.

Rozdział 46

Tobias Stopy ślizgają mi się na zaśnieżonym chodniku. - Nie zaszczepiłeś się wczoraj - odzywam się. - Nie zaszczepiłem - odpowiada Peter.

- Dlaczego? - A niby dlaczego miałbym ci powiedzieć? Gładzę kciukiem fiolkę w kieszeni i mówię: - Poszedłeś ze mną, bo wiesz, że mam przy sobie serum pamięci, zgadza się? Skoro chcesz je ode mnie dostać, nie zawadzi wyjaśnić dlaczego. Patrzy znów na moją kieszeń, tak jak wcześniej. Musiał widzieć, jak Christina daje mi fiolkę. - Sam sobie wezmę. - Błagam. - Podnoszę głowę i patrzę na śnieg padający na budynki. Jest ciemno, ale księżyc zapewnia wystarczającą widoczność. - Może ci się wydaje, że potrafisz się nieźle bić, ale zapewniam cię, że nie jesteś wystarczająco dobry, żeby mnie pokonać.

Popycha mnie mocno, bez ostrzeżenia. Tracę równowagę na śliskiej nawierzchni i się przewracam. Pistolet wypada mi z ręki i zakopuje się do połowy we śniegu. To mnie oduczy zarozumialstwa, myślę, podnosząc się. Peter łapie mnie za kołnierz i popycha. Znów się ślizgam, ale tym razem udaje mi się utrzymać równowagę i walnąć go łokciem w brzuch. Kopie mnie mocno w nogę, która drętwieje z bólu, i łapie za kurtkę, żeby mnie do siebie przyciągnąć. Próbuje namacać kieszeń z serum. Staram się go odepchnąć, ale stoi zbyt pewnie, a moja noga jest wciąż odrętwiała. Z pomrukiem wściekłości unoszę wolne ramię i walę go łokciem w usta. Ból przeszywa mi rękę - dawanie komuś łokciem w zęby nie jest przyjemne ale było warto. Peter wrzeszczy i przyciskając obie dłonie do twarzy, upada na ulicę. - Wiesz, dlaczego wygrywałeś walki jako nowicjusz? - mówię. - Bo jesteś okrutny. Bo lubisz zadawać ból. I wydaje ci się, że jesteś kimś wyjątkowym, że wszyscy wokoło to banda mięczaków, którzy nie potrafią podejmować trudnych decyzji, nie to co ty. Peter usiłuje wstać, więc wymierzam mu kopniaka w bok i znów się przewraca. Przydeptuję go stopą tuż poniżej gardła. Nasze spojrzenia się spotykają. Oczy Petera są wielkie, niewinne, zupełnie nie wyrażają tego, co kryje w środku. - Ale nie jesteś wyjątkowy - ciągnę. - Ja też lubię zadawać ból. Też potrafię być brutalny. Różnica między nami polega na tym, że czasem decyduję się postąpić inaczej, a ty nie. Dlatego jesteś złym człowiekiem. Wymijam go i ruszam znów Michigan Avenue. Ale po kilku krokach docierają do mnie jego słowa: - Właśnie dlatego mi potrzebne - mówi drżącym głosem. Zatrzymuję się. Ale nie odwracam. Wolę teraz nie widzieć jego twarzy. - Chcę to serum, bo mam siebie dość. Mam dość ciągłego wyrządzania krzywdy, czerpania z tego przyjemności i zastanawiania się, co jest ze mną nie tak. Chcę to zmienić. Chcę zacząć od nowa.

- A nie sądzisz, że wybrałeś na to tchórzliwy sposób?

- Nie obchodzi mnie to. Czuję, że uchodzi ze mnie cała wściekłość. Obracam w kieszeni fiolkę. Słyszę, że Peter wstaje i otrzepuje się ze śniegu. - Nie próbuj nic kombinować - ostrzegam. - Ale obiecuję, że jak będzie po wszystkim, pozwolę ci się zresetować. Ostatecznie dlaczego miałbym ci zabraniać? Kiwa głową i idziemy przez dziewiczą połać śniegu do budynku, w którym widziałem swoją matkę po raz ostatni.

Rozdział 47

Tris Na korytarzu panuje nerwowa cisza, choć wszędzie pełno ludzi. Jakaś kobieta trafia mnie łokciem i mruczy pod nosem przeprosiny. Przysuwam się do Caleba, bo nie chcę go zgubić. Czasem wolałabym być o kilka centymetrów wyższa, żeby świat nie przypominał zbitego gąszczu ciał. Idziemy szybko, ale nie za szybko. Im więcej pojawia się strażników, tym większe odczuwam napięcie. Plecak Caleba wyładowany kombinezonem i materiałem wybuchowym podskakuje na jego plecach. Ludzie przemieszczają się w najróżniejszych kierunkach, ale niedługo dojdziemy do korytarza, na który nikt nie powinien się zapuszczać. - Carze musiało się coś stać - stwierdza Matthew. - Światła powinny się już wyłączyć.

Kiwam głową. Pistolet wbija mi się w plecy pod luźną koszulką. Liczyłam, że nie będę musiała go użyć, ale zapowiada się na co innego, choć nawet i to może okazać się niewystarczające, żeby dotrzeć do laboratorium. Łapię Caleba i Matthew za ręce i zatrzymuję całą naszą trójkę na środku korytarza. - Mam pomysł - mówię. - Rozdzielmy się. My z Calebem pobiegniemy do laboratorium, a ty, Matthew, odwrócisz od nas uwagę.

- Ale jak?

- Masz pistolet, prawda? Strzelaj w powietrze. Chłopak wyraźnie nie ma co do tego przekonania. - Zrób to - cedzę przez zaciśnięte zęby. Wyciąga broń. Chwytam Caleba za łokieć i ciągnę go w głąb korytarza. Oglądam się przez ramię i widzę, że Matthew celuje w jeden ze szklanych paneli nad swoją głową. Słysząc huk wystrzału, rzucam się do biegu, ciągnąc brata za sobą. Wkoło rozlegają się krzyki i odgłos tłuczonego szkła. Mijający nas strażnicy nie zauważają, że nie biegniemy do sypialni, tylko w przeciwnym kierunku, czyli nie tam, gdzie powinniśmy. Dziwnie czuć, jak do głosu dochodzą mój instynkt i odruchy wyrobione podczas szkolenia w Nieustraszoności. Oddech mi się pogłębia i wyrównuje. Obieramy trasę, którą ustaliliśmy dziś rano. Umysł mi się rozjaśnia, wyostrza. Zerkam na Caleba. Spodziewam się zobaczyć w nim taką samą reakcję, ale zamiast tego widzę, że krew chyba zupełnie odpłynęła mu z twarzy i że z trudem łapie powietrze. Przytrzymuję go mocno za rękę. Skręcamy w pusty korytarz z lustrzanym sufitem. Nasze buty skrzypią o posadzkę. Ogarnia mnie nagła euforia. Znam to miejsce. Jesteśmy już niedaleko. Uda nam się. - Stać! - woła za nami jakiś głos.

Strażnicy. Nakryli nas. - Stać, bo będziemy strzelać! Caleb się trzęsie i podnosi ręce. Robię to samo i odwracam się do niego. Czuję, że w środku wszystko we mnie spowalnia: gonitwa w głowie i bijące jak oszalałe serce. Patrząc na Caleba, nie widzę tchórza, który sprzedał mnie Jeanine Matthews, i nie słyszę jego późniejszych wymówek. Widzę chłopca, który, gdy mama złamała nadgarstek, trzymał mnie w szpitalu za rękę i powtarzał, że wszystko będzie dobrze. Widzę brata, który na dzień przed Ceremonią Wyboru mówił, żebym podjęła własną decyzję. Myślę o wszystkich jego niezwykłych cechach: inteligencji, entuzjazmie, spostrzegawczości, spokoju, rzetelności i dobroci. Jest i zawsze będzie częścią mnie, a ja jestem częścią niego. Nie należę do Altruizmu, Nieustraszoności czy nawet Niezgodności. Nie należę do Agencji, eksperymentu czy peryferii. Należę do ludzi, których kocham, a oni należą do mnie - ci ludzie i moja miłość i wierność względem nich definiują mnie w znacznie większym stopniu niż jakiekolwiek słowo czy ugrupowanie. Kocham swojego brata. Kocham go, a on drży ze strachu na myśl o śmierci. Kocham go, a w głowie kołacze mi już tylko jedna myśl - to, co powiedziałam mu kilka dni temu: „Nigdy nie zaprowadziłabym cię na twoją własną egzekucję”. - Caleb - mówię. - Daj mi plecak.

- Co? Wyciągam spod koszulki pistolet i celuję w niego.

- Daj mi plecak.

- Tris, nie. - Kręci głową. - Nie zgadzam się. - Rzuć broń! - wrzeszczy strażnik z drugiego końca korytarza. - Rzuć broń, bo będę strzelać! - Możliwe, że serum śmierci mnie nie zabije - tłumaczę. - Wiesz, że jestem odporna na różne serum. Jest szansa, że przeżyję. Natomiast w twoim przypadku nie ma żadnej. Daj mi plecak, bo inaczej strzelę ci w nogę i sama go sobie wezmę. - Wołam do strażników: - To mój zakładnik! Zabiję go, jeśli podejdziecie bliżej! Caleb przypomina mi w tym momencie naszego ojca. Ma smutne, zmęczone oczy. Na jego brodzie widać cień zarostu. Trzęsącymi się rękami przekłada plecak na przód i mi podaje. Przerzucam go sobie przez ramię i nie spuszczając brata z celownika, przesuwam się tak, żeby zasłaniał mnie przed strażnikami. - Caleb... Kocham cię. Z oczami lśniącymi od łez odpowiada: - Ja też cię kocham, Beatrice. - Na podłogę! - nakazuję pokazowo. Przyklęka. - Jeśli zginę, powiedz Tobiasowi, że nie chciałam go zostawiać. Cofam się, celując nad ramieniem Caleba w jednego ze strażników. Nabieram powietrza i stabilizuję dłoń. Robię wydech i strzelam. Słyszę okrzyk bólu i rzucam się sprintem w przeciwną stronę. W uszach dźwięczą mi odgłosy wystrzałów. Biegnę zygzakiem, żeby trudniej było we mnie trafić, i szybko skręcam za róg. Kula tuż za mną robi w ścianie

wyrwę. W biegu rozsuwam zamek plecaka. Wyciągam materiał wybuchowy i detonator. Słyszę za sobą krzyki i tupot. Nie mam czasu. Nie mam czasu. Nie sądziłam, że jestem w stanie biec tak szybko, tak intensywnie. Ciało wibruje mi od impetu, z jakim stawiam każdy krok. Znów skręcam. Widzę dwóch strażników przy wyważonych przez Nitę i wywrotowców drzwiach. Przyciskając do siebie wolną ręką ładunek wybuchowy i detonator, strzelam w nogę jednego strażnika i w pierś drugiego. Postrzelony w nogę sięga po broń, więc oddaję drugi strzał, po wycelowaniu zamykam oczy. Strażnik przestaje się ruszać. Wbiegam przez rozwalone drzwi do znajdującego się za nimi korytarzyka. Przykładam ładunek do metalowej belki łączącej obie pary drzwi i zaciskam wokół niej klamry. Czym prędzej cofam się na koniec korytarza. Przykucam za rogiem, odwracam się plecami do drzwi, naciskam detonator i zasłaniam sobie uszy rękami. Czuję wstrząs aż w kościach, a siła wybuchu odrzuca mnie na bok, wytrącając mi z ręki pistolet. W powietrze wzlatuje fontanna szklanych i metalowych odłamków; zasypują podłogę w miejscu, w którym leżę oszołomiona. Dzwoni mi w uszach, mimo że je sobie zasłoniłam. Niepewnie wstaję na nogi. Strażnicy zdążyli mnie już dogonić. Strzelają, a kula trafia mnie w umięśnioną część ręki. Wydaję z siebie okrzyk i przyciskam dłoń do rany. Wzrok trochę mi się zamazuje, ale rzucam się znów za róg i na wpół idę, na wpół zataczam w stronę wysadzonych drzwi. Znajduje się za nimi mały przedsionek, a na jego końcu zaplombowane, ale pozbawione zamka drzwi. Przez przeszklenia widać laboratorium obronne: ustawioną w równych rzędach aparaturę, ciemne przybory, fiolki z serum podświetlone od spodu jak na wystawie. Słyszę psyknięcie - wiem, że w powietrzu zostało rozpylone serum śmierci, ale ponieważ strażnicy depczą mi po piętach, nie mam czasu zakładać kombinezonu, który opóźni działanie serum.

Poza tym wiem, po prostu wiem, że na mnie nie zadziała. Wchodzę do przedsionka.

Rozdział 48

Tobias Kwatera bezfrakcyjnych - choć dla mnie bez względu na wszystko ten budynek na zawsze pozostanie kwaterą Erudycji - stoi milcząca w śniegu. Tylko po zapalonych światłach widać, że w środku są ludzie. Zatrzymuję się przed wejściem i wydaję pomruk niechęci. - Co? - dopytuje się Peter. - Nienawidzę tego miejsca. Peter odgarnia z oczu przemoczone od śniegu włosy. - To co? Wybijamy szybę? Szukamy tylnych drzwi? - Wejdę do środka normalnie - informuję. - Jestem jej synem. - Ale zdradziłeś ją i wyjechałeś z miasta wbrew jej wyraźnemu zakazowi. Wysłała za tobą pogoń. Zbrojną. - Możesz tu zostać, jeśli chcesz. - Tam gdzie serum, tam i ja - stwierdza. - Ale jeśli zaczną do ciebie strzelać, zabiorę ci je i ucieknę.

- Niczego innego się po tobie nie spodziewałem. Dziwny z niego człowiek. Wchodzę do lobby, w którym ktoś ponownie zawiesił portret Jeanine Matthews, ale zamazał jej oczy czerwoną farbą i napisał na dole „Frakcyjna szmata”. Zbliża się do nas kilka osób z opaskami bezfrakcyjnych. Mierzą do nas z pistoletów. Niektórych rozpoznaję, bo widziałem ich przy ogniskach przed magazynami bezfrakcyjnych lub poznałem jako przywódca Nieustraszoności u boku Evelyn. Pozostali są jednak zupełnie obcy, co przypomina mi, że populacja bezfrakcyjnych jest dużo większa, niż sądziliśmy. Unoszę ręce. - Przyszedłem zobaczyć się z Evelyn. - Jasne - odzywa się jeden z bezfrakcyjnych. - Bo wpuszczamy każdego, kto chce się z nią zobaczyć. - Mam dla niej wiadomość od ludzi spoza miasta - tłumaczę. - Z pewnością chciałaby ją usłyszeć. - Tobias? - mówi jakaś kobieta. Rozpoznaję ją, ale nie z magazynu bezfrakcyjnych, tylko z sektora Altruizmu. Była moją sąsiadką. - Cześć, Grace - witam się. - Chciałbym porozmawiać z mamą. Zagryza policzek od środka i mi się przygląda. Już tak mocno nie ściska pistoletu. - Tak czy siak nie wolno nam nikogo wpuszczać. - Och, na litość boską! - traci cierpliwość Peter. - Powiedzcie Evelyn, że przyszliśmy, i dajcie jej zadecydować! Możemy zaczekać.

Grace cofa się do grupki, która zdążyła się zebrać w czasie naszej rozmowy, opuszcza pistolet i znika w pobliskim korytarzu. Stoimy dłuższy czas i od trzymania w górze bolą mnie ramiona. Nagle wraca Grace i kiwa na nas. Pozwalam rękom opaść, a bezfrakcyjni opusczają broń. Wkraczamy do lobby i przechodzimy przez sam środek utworzonej grupki jak nitka przez igłę. Grace prowadzi nas do windy. - Co ty robisz z bronią, Grace? - pytam. - Nie znałem nigdy żadnego Altruisty, który sięgnąłby po spluwę. - Zwyczaje frakcji przestały obowiązywać - odpowiada. - Teraz sama muszę się bronić. Muszę kierować się instynktem samozachowawczym. - To dobrze - stwierdzam i naprawdę tak myślę. Altruizm był równie zdegenerowany jak inne frakcje, ale w mniej oczywisty, bardziej zawoalowany sposób, bo wszystko odbywało się pod przykrywką bezinteresowności. Jednak wymaganie od ludzi, by znikali, by zawsze wtapiali się w tło, nie jest wcale lepsze niż zachęcanie ich do stosowania przemocy. Wjeżdżamy na piętro, na którym znajdował się gabinet urzędowy Jeanine, ale nie tam prowadzi nas Grace. Zabiera nas do dużej sali konferencyjnej ze stołami, kanapami i krzesłami ustawionymi w równe kwadraty. Przez ogromne okna na tylnej ścianie wpada światło księżyca. Evelyn siedzi przy stole po prawej stronie, zapatrzona w świat za oknami. - Możesz odejść, Grace - odzywa się. - Masz dla mnie wiadomość, Tobiasie? Nie patrzy na mnie. Grube włosy zebrała w kok, a na sobie ma szarą koszulę z przepaską bezfrakcyjnych. Wygląda na zmęczoną. - Mógłbyś zaczekać na korytarzu? - proszę Petera, który ku mojemu zaskoczeniu nie sprzeciwia się. Bez słowa wychodzi z sali i zamyka za sobą drzwi. Zostaję z matką sam.

- Ludzie zza płotu nie mieli nam nic do przekazania. - Podchodzę bliżej. - Chcą odebrać pamięć wszystkim mieszkańcom miasta. Uważają, że nie jesteśmy w stanie posłuchać głosu rozsądku, że nie da się przemówić do lepszej części naszej natury. Uznali, że łatwiej wymazać nam pamięć niż z nami dyskutować. - Może mają rację. - Evelyn w końcu się do mnie odwraca i opiera policzek o złożone dłonie. Wokół jednego z palców ma tatuaż przypominający obrączkę ślubną. - Po co więc przyszedłeś? Z wahaniem zaciskam w kieszeni dłoń na fiolce. Patrzę na matkę i widzę, jak czas zniszczył ją niczym kawałek starej tkaniny, odsłaniając postrzępione włókna. Jednocześnie widzę też kobietę, którą znałem jako dziecko: usta, które rozciągały się w uśmiechu, oczy, które tryskały radością. Ale im dłużej patrzę, tym większego nabieram przekonania, że tamta szczęśliwa kobieta nigdy nie istniała. Że jest tylko niewyraźnym odbiciem mojej prawdziwej matki, widzianym egocentrycznymi oczami dziecka. Siadam naprzeciwko niej i na rozdzielającym nas stole stawiam fiolkę z serum pamięci. - Przyszedłem dać ci to do wypicia - oznajmiam. Patrzy na pojemniczek i przez chwilę wydaje mi się, że widzę w jej oczach łzy, ale to pewnie tylko światło. - Uważałem, że to jedyny sposób, żeby zapobiec totalnej zagładzie miasta - ciągnę. Wiem, że Marcus, Johanna i ich poplecznicy przygotowują się do ataku, i wiem, że zrobisz wszystko, aby ich powstrzymać, łącznie z wykorzystaniem serum śmierci... które posiadasz. Przechylam głowę. - Mam rację? - Tak - odpowiada. - Frakcje to zło. Nie można dopuścić, aby zostały przewrócone. Z dwojga złego wolę już, żebyśmy wszyscy zginęli. - Zaciska palce na krawędzi stołu, aż bieleją jej kłykcie. - Frakcje były złe, bo musieliśmy pozostawać w nich na zawsze - mówię. - Dawały

pozory wyboru, choć tak naprawdę nie pozostawiały żadnego. Znosząc je, robisz dokładnie to samo. Mówisz: wybierajcie, byle nie frakcje, bo was zniszczę! - Dlaczego nigdy mi nie powiedziałeś, że tak myślisz? - pyta głośniej, unikając mojego spojrzenia, unikając mnie. - Dlaczego mi tego nie powiedziałeś, zamiast mnie zdradzać? - Bo się ciebie boję! - wyrywa mi się i od razu żałuję tych słów, ale jednocześnie cieszę się z tego: cieszę się, że zanim poprosiłem, aby porzuciła swoją tożsamość, byłem z nią przynajmniej szczery. - Ko...kojarzysz mi się z nim! - Jak śmiesz! - Zaciska pięści i niemal wypluwa to zdanie. - Jak śmiesz! - Nie obchodzi mnie, czy chcesz tego słuchać, czy nie. - Wstaję od stołu. - On tyranizował nasz dom, a ty tyranizujesz miasto i nie widzisz nawet, że niczym się to nie różni! - Czyli dlatego to przyniosłeś. - Bierze fiolkę i unosi ją, żeby na nią spojrzeć. - Bo uważasz, że tylko w ten sposób da się naprawić sytuację. - Ja... - Zamierzam powiedzieć, że to najprostszy sposób, najlepszy, może jedyny, bym mógł jej zaufać. Jeśli wymażę jej pamięć, stworzę dla siebie nową matkę, ale... Ale ona jest kimś więcej niż moją matką. Jest niezależną osobą i nie stanowi mojej własności. Nie mam prawa decydować, kim powinna się stać, tylko dlatego, że trudno mi zaakceptować to, kim jest teraz. - Nie - mówię wreszcie. - Nie. Przyszedłem dać ci wybór. - Ogarnia mnie nagłe przerażenie, drętwieją mi ręce, serce zaczyna bić szybciej... - Zastanawiałem się, czy nie iść dziś do Marcusa, ale tego nie zrobiłem. - Przełykam z trudem ślinę. - Przyszedłem do ciebie, bo... bo myślę, że w naszym przypadku jest nadzieja na pojednanie. Nie od razu, nie w

najbliższym czasie, ale kiedyś, w przyszłości. A w jego przypadku nie ma żadnej nadziei, pojednanie nie jest możliwe. Wbija we mnie ostre spojrzenie, ale w jej oczach zbierają się łzy. - To nie fair, że daję ci wybór - ciągnę. - Ale muszę tak postąpić. Możesz nadal dowodzić bezfrakcyjnymi, możesz nadal walczyć z Wiernością, ale będziesz musiała robić to beze mnie, już zawsze. Ale możesz też odpuścić sobie tę krucjatę i... odzyskać syna. Wiem, że to kiepska oferta i dlatego właśnie się boję - boję się, że nie zechce wybierać, że zamiast mnie wybierze władzę, że uzna mnie za stawiające absurdalne żądania dziecko, którym w zasadzie jestem. Jestem dzieckiem. Mam pół metra wzrostu i proszę, żeby mi powiedziała, że mnie bardzo kocha. Oczy Evelyn, ciemne jak wilgotna ziemia, wpatrują się we mnie długo. Nagle przechyla się nad stołem i gwałtownie przyciąga mnie do siebie. Jej zaskakująco silne ręce zaciskają się wokół mnie jak klatka. - Niech wezmą sobie to miasto i wszystko, co się w nim znajduje - mówi z twarzą przyciśniętą do moich włosów. Nie jestem w stanie się poruszyć, nie jestem w stanie się odezwać. Wybrała mnie. Wybrała mnie.

Rozdział 49

Tris Serum śmierci ma dymny, korzenny zapach, a moje płuca odrzucają je zaraz przy

pierwszym wdechu. Zaczynam kaszleć, krztusić się i robi mi się ciemno przed oczami. Kolana uginają się pode mną. Czuję się tak, jakbym zamiast krwi miała melasę, a zamiast kości ołów. Niewidzialna nić ciągnie mnie w stronę snu, ale ja muszę pozostać świadoma. Nie wolno mi chcieć zasnąć. Wyobrażam sobie tę chęć, to pragnienie, rozpalające mnie od środka jak płomień. Nić ciągnie mocniej, a ja podsycam swój wewnętrzny płomień imionami. Tobias. Caleb. Christina. Matthew. Cara. Zeke. Uriah. Ale nie jestem w stanie wytrzymać ciężaru serum. Moje ciało upada na bok, a zraniona ręka przyciska się do zimnej podłogi. Odpływam... Tak przyjemnie byłoby odejść, odzywa się głos w mojej głowie. Przekonać się, dokąd dojdę... Ale ten ogień, ogień. Chęć życia.

To jeszcze nie koniec, jeszcze nie. Czuję się tak, jakbym musiała przedzierać się przez własny umysł. Trudno mi sobie przypomnieć, dlaczego tu przyszłam i dlaczego chcę się wyswobodzić spod tego cudownego ciężaru. Ale nagle odnajduję to, wspomnienie twarzy mojej mamy, jej nogi i ręce ułożone pod dziwnym kątem na chodniku, krwawiące ciało taty. Ale oni nie żyją, mówi głos. Mogłabyś do nich dołączyć. Oddali za mnie życie, odpowiadam. A ja mam zadanie do wykonania, muszę się odwdzięczyć. Nie mogę dopuścić, żeby inni też wszystko stracili. Muszę ocalić miasto i ludzi, których moja matka i ojciec tak kochali. Jeśli dołączę do rodziców, chcę mieć ku temu dobry powód, a nie taki - nie

bezsensowne omdlenie na progu. Ogień, ogień. Płonie we mnie, najpierw jak ognisko, a potem jak ogarniająca wszystko pożoga. Moje ciało dostarcza mu paliwa. Czuję, jak rozprzestrzenia się we mnie i pochłania przygniatający mnie ciężar. Nic nie może mnie teraz zabić; jestem silna, niezwyciężona, wieczna. Serum oblepia mi skórę jak olej, ale ciemność ustępuje. Kładę ociężałą dłoń na podłodze i się podciągam. Zgięta wpół popycham ramieniem podwójne drzwi, które skrzypią przy rozrywaniu założonej plomby. Wciągam w płuca czyste powietrze i się prostuję. Jestem w środku, jestem w środku.

Ale nie sama. - Ani kroku dalej - mówi David, mierząc do mnie z pistoletu. - Witaj, Tris.

Rozdział 50

Tris Jak zaszczepiłaś się przeciwko serum śmierci? - pyta. Nadal porusza się na wózku, ale żeby strzelać, nie trzeba przecież chodzić. Mrugam, wciąż oszołomiona. - Nie zaszczepiłam się - odpowiadam. - Nie gadaj bzdur. Bez szczepionki nie da się przeżyć po rozpyleniu serum śmierci, a

w całym ośrodku tylko ja ją posiadam. Gapię się na niego; nie wiem, co powiedzieć. Nie zaszczepiłam się. To niemożliwe, żebym stała teraz przed nim, ale stoję. Nic więcej nie da się dodać. - Zresztą, teraz to chyba nie ma znaczenia - stwierdza David. - Już tu jesteśmy. - Co ty tutaj robisz? - mamroczę. Odnoszę wrażenie, że moje usta są tak wielkie, że utrudniają mi mówienie. Nadal czuję na skórze oleisty ciężar, jakby śmierć przywarła do mnie, mimo że ją pokonałam. Gdzieś z tyłu głowy majaczy myśl, że zostawiłam pistolet na korytarzu, pewna, że po dotarciu tutaj nie będzie mi już potrzebny. - Wiedziałem, że coś się święci - odpowiada. - Cały tydzień włóczyłaś się z genetycznie uszkodzonymi, Tris. Naprawdę myślałaś, że nie zauważę? - Kręci głową. - A potem przyłapaliśmy twoją koleżankę Carę. Majstrowała coś przy światłach, ale sama sprytnie się znokautowała, żeby nie móc nam niczego powiedzieć. Więc na wszelki wypadek tu przyjechałem. Z przykrością muszę stwierdzić, że twój widok nie jest dla mnie zaskoczeniem. - Wybrałeś się sam? - pytam. - Niezbyt rozsądnie, nie sądzisz? Lekko mruży swoje jasne oczy. - No cóż, zaszczepiłem się przeciwko serum i dysponuję bronią, ty natomiast nie masz jak ze mną walczyć. Nie uda ci się wykraść czterech pojemników z wirusem w sytuacji, gdy trzymam cię na muszce. Obawiam się, że zjawiłaś się tu zupełnie na darmo i na dodatek zapłacisz za to życiem. Serum śmierci cię nie zabiło, ale ja zrobię to na pewno. Rozumiesz: oficjalnie nie uznajemy kary śmierci, ale nie mogę pozwolić ci żyć. David jest przekonany, że przyszłam wykraść broń, która ma posłużyć do zresetowania eksperymentów, a nie zastosować ją w ośrodku. A co innego mógłby myśleć?

Staram się panować nad swoją twarzą, ale wiem, że nadal jest zwiotczała. Rozglądam się po sali w poszukiwaniu urządzenia do rozpylenia wirusa z serum pamięci. Byłam przy tym, jak Matthew opisywał je drobiazgowo Calebowi: czarna skrzynka ze srebrną klawiaturą, oznaczona kawałkiem niebieskiej taśmy z wypisanym numerem modelu. To jedna z niewielu rzeczy, które leżą na blacie ciągnącym się wzdłuż ściany po lewej, zaledwie kilka metrów od miejsca, gdzie stoję. Ale jeśli tylko się ruszę, David mnie zabije. Muszę zaczekać na odpowiedni moment i działać naprawdę szybko. - Wiem, co zrobiłeś. - Zaczynam się cofać, licząc, że odwrócę jego uwagę oskarżeniami. - Wiem, że to ty wymyśliłeś symulację ataku. Wiem, że jesteś odpowiedzialny za śmierć moich rodziców, za śmierć matki. Wszystko wiem. - Nie ja ponoszę odpowiedzialność za jej śmierć! - wścieka się David, zbyt głośno i zbyt gwałtownie wyrzucając z siebie słowa. - Uprzedziłem ją bezpośrednio przed atakiem, żeby zdążyła ukryć się gdzieś z bliskimi. Nie zginęłaby, gdyby siedziała spokojnie. Ale była głupia i nie rozumiała konieczności dokonywania poświęceń w imię wyższego dobra. To ją zabiło! Marszczę brwi i patrzę na niego. Coś mi tu nie pasuje. Jego reakcja... jego zaszklony wzrok... to, co mamrotał, gdy Nita wstrzyknęła mu serum strachu... - Kochałeś ją? - pytam. - Przez te wszystkie lata, gdy słała do ciebie listy... dlatego nie chciałeś, żeby zostawała w mieście... dlatego powiedziałeś jej po ślubie z moim ojcem, że nie możesz już więcej odbierać od niej wiadomości... Siedzi nieruchomo jak posąg, jak zaklęty w kamień. - Kochałem - przyznaje. - Ale to już przeszłość. To z tego powodu obdarzył mnie zaufaniem, to z tego powodu otworzył przede mną tyle możliwości. Bo mam w sobie kawałek niej, jej włosy i głos. Bo przez całe życie ją gonił i nigdy nie mógł dogonić.

Na zewnątrz rozlegają się kroki. Nadchodzą żołnierze. Dobrze - przydadzą się. Zostaną wystawieni na działanie przenoszonego drogą powietrzną serum i zarażą nim resztę ośrodka. Mam nadzieję, że zaczekają, aż powietrze oczyści się z serum śmierci. - Mama nie była głupia - mówię. - Rozumiała po prostu coś, czego ty nie rozumiesz. Że jeśli oddajesz nie swoje, a cudze życie, to nie jest to poświecenie, tylko zło. - Cofam się jeszcze o krok. - Mama nauczyła mnie, co to znaczy naprawdę się poświęcić. Że należy to robić z miłości, a nie z powodu niczym nieuzasadnionej niechęci względem genów innego człowieka. Że należy to robić tylko w razie ostateczności, po wyczerpaniu wszelkich innych sposobów. Że należy to robić dla ludzi, którzy potrzebują twojej siły, bo nie starcza im własnej. Dlatego właśnie nie mogę ci pozwolić, żebyś „poświęcił” życie i wspomnienia wszystkich tych ludzi. Dlatego właśnie muszę się ciebie pozbyć raz na zawsze. - Kręcę głową. - Nie przyszłam niczego ukraść, Davidzie. Obracam się na pięcie i rzucam w stronę urządzenia. Słychać wystrzał. Czuję, że ciało przeszywa mi ból. Nie wiem nawet, gdzie zostałam trafiona. W uszach dźwięczy mi głos Caleba, który na prośbę Matthew powtarza kod. Drżącą ręką wklepuję na klawiaturze kolejne cyfry. Znów rozlega się strzał. Czuję jeszcze większy ból, robi mi się czarno przed oczami, ale ponownie słyszę głos brata: „Zielony przycisk”. Ból jest potworny. Ale jakim cudem, skoro mam tak odrętwiałe ciało? Zaczynam się przewracać, ale uderzam jeszcze dłonią w klawiaturę. Zielony przycisk się podświetla. Rozlega się krótki sygnał dźwiękowy, potem jakiś szum.

Osuwam się na podłogę. Na szyi i pod policzkiem czuję coś ciepłego. Krew. Ma dziwny kolor. Jest ciemna. Kątem oka widzę Davida, opadł bezwładnie na wózku inwalidzkim.

Zza niego wychodzi moja mama. Nosi to samo ubranie, w którym była ostatnim razem, gdy ją widziałam: szarość Altruizmu zbryzgana krwią, gołe ramiona odsłaniające tatuaż. W koszuli wciąż są dziury po kulach; przez te otwory prześwitują rany. Czerwone, ale już nie krwawią, jakby zamrożone w czasie. Jasne matowe włosy związane z tyłu; kilka luźnych kosmyków tworzy wokół twarzy złotą obwódkę. Wiem, że mama nie żyje, ale czy widzę ją dlatego, że mam przywidzenia na skutek utraty krwi, czy może dlatego, że jestem zamroczona serum śmierci, a może mama w jakiś sposób tu jest. Klęka przy mnie i kładzie mi chłodną dłoń na policzku. - Cześć, Beatrice - mówi i się uśmiecha. - To już? - pytam, ale nie jestem pewna, czy wypowiadam te słowa na głos, czy tylko w myślach, a mama je słyszy. - Tak - odpowiada z oczami lśniącymi od łez. - Doskonale się spisałaś, dziecinko. - A co z resztą? - Wstrząsa mną szloch, gdy wyobrażam sobie twarz Tobiasa, jego ciemne, nieruchome spojrzenie, jego silną, ciepłą dłoń, gdy po raz pierwszy stanęliśmy naprzeciwko siebie. - Co z Tobiasem, z Calebem, z moimi przyjaciółmi? - Będą się troszczyć o siebie nawzajem - mówi. - Jak zwykle. Uśmiecham się i zamykam oczy.

Znów czuję pociągnięcie w stronę śmierci, ale teraz nie ciągnie mnie żadna złowroga siła. Tym razem to dłoń mojej mamy, która potem bierze mnie w ramiona. A ja z radością poddaję się jej objęciom. Czy zostanie mi przebaczone to, co robiłam, żeby tu dotrzeć? Bardzo bym tego chciała.

Zostanie. Wierzę w to.

Rozdział 51

Tobias Evelyn ociera kciukiem łzy. Stoimy ramię w ramię przy oknach i obserwujemy wirujące płatki śniegu. Część zbiera się na zewnętrznym parapecie, formując w rogach małe kupki. Wróciło mi czucie w rękach. Patrząc na przyprószony bielą świat, czuję się tak, jakby wszystko zaczynało się od nowa i jakby tym razem miało być lepiej. - Spróbuję skontaktować się z Marcusem przez radio i umówić na negocjacje odzywa się Evelyn. - Na pewno nas nasłuchuje. Byłby głupi, gdyby tego nie robił. - Najpierw muszę wywiązać się z pewnej obietnicy. - Kładę jej rękę na ramieniu.

Spodziewałem się zobaczyć w jej uśmiechu lekkie napięcie, ale go nie widzę. Dopadają mnie nagłe wyrzuty sumienia. Nie przyszedłem prosić jej, by dla mnie złożyła broń, by zrezygnowała ze wszystkich swoich dążeń tylko po to, aby mnie odzyskać. Ale z drugiej strony w ogóle nie zamierzałem pozostawiać jej wyboru. Muszę chyba przyznać rację Tris: mając do wyboru dwie złe opcje, trzeba zdecydować się na wariant, który ocali ukochanych ludzi. Gdybym zaplikował Evelyn serum, nie ocaliłbym jej, tylko ją zniszczył. Peter siedzi na korytarzu pod ścianą. Nachylam się nad nim, podnosi głowę. Ciemne włosy lepią się mu do czoła, wilgotne od roztopionego śniegu. - Zresetowałeś ją? - pyta.

- Nie. - Tak myślałem, że nie starczy ci jaj. - Nie chodzi o jaja. Chociaż... Nieważne. - Kręcę głową i wyciągam fiolkę z serum pamięci. - Nadal chcesz to zrobić? Kiwa głową. - Ale wiesz, że mógłbyś po prostu się postarać - mówię. - Mógłbyś podejmować lepsze decyzje, lepiej żyć. - No mógłbym - odpowiada. - Ale to na nic. Obaj zdajemy sobie z tego sprawę. To prawda. Wiem, że zmiana jest trudna i czasochłonna i że potrzeba wielu dni, połączonych wspólnym wysiłkiem w jeden długi ciąg, żeby zapomnieć o tym, co było na początku. Peter boi się, że nie da rady zdobyć się na taki wysiłek, że zmarnuje te dni i stanie się jeszcze gorszy niż teraz. Znam to uczucie - rozumiem, jak to jest bać się samego siebie. Sadzam go więc na jednej z kanap i pytam, co o nim samym mam mu przekazać, gdy jego wspomnienia rozwieją się jak dym. Tylko kręci głową. Nic. Nic nie chce zachować w

pamięci. Drżącą ręką podnosi fiolkę i odkręca zakrętkę. Płyn chlupocze w środku i omal się nie wylewa. Peter podsuwa sobie pojemnik pod nos i wącha. - Ile wypić? - pyta, a ja odnoszę wrażenie, że szczęka przy tym zębami.

- To chyba bez znaczenia. - Okej. Dobra... no to chlup. - Wykonuje taki gest, jakby wznosił toast. Przykłada fiolkę do ust, a ja mówię wtedy:

- Odwagi. Połyka zawartość.

I znika. Powietrze na zewnątrz smakuje jak lód. - Ej! Peter! - wołam, a mój oddech zamienia się w parę. Peter stoi totalnie oszołomiony przy drzwiach do kwatery Erudycji. Na dźwięk swojego imienia - które od czasu, jak wypił serum powtórzyłem mu co najmniej dziesięć razy - unosi brwi i wskazuje na siebie palcem. Matthew mówił, że po przyjęciu serum pamięci ludzie są przez jakiś czas zdezorientowani, ale aż do teraz nie zdawałem sobie sprawy, że „zdezorientowany” oznacza w tym przypadku „głupi”.

Wzdycham. - Tak, o ciebie chodzi! Mówię ci to po raz jedenasty! Chodźże wreszcie. Myślałem, że patrząc na niego, będę ciągle widział nowicjusza, który wsadził

Edwardowi nóż w oko, i chłopaka, który usiłował zabić moją dziewczynę, oraz wszystko, czego się dopuścił od początku naszej znajomości. Nie sądziłem, że tak łatwo zaakceptuję fakt, że Peter naprawdę nie ma pojęcia, kim jest. Jego oczy są wciąż wielkie i niewinne, ale tym razem im wierzę. Kroczymy z Evelyn obok siebie, a Peter drepcze za nami. Śnieg przestał padać, ale zdążyło go nasypać na tyle dużo, że skrzypi pod nogami. Idziemy do parku Millennium, gdzie księżyc odbija się w belkach gigantycznej konstrukcji, a potem schodzimy po schodach. Evelyn dla równowagi bierze mnie pod ramię patrzymy na siebie. Zastanawiam się, czy tak jak ja stresuje się przed kolejnym spotkaniem z moim ojcem. Zastanawiam się, czy za każdym razem ją to stresuje. Na dole schodów znajduje się pawilon z dwoma szklanymi bryłami po bokach, przynajmniej trzykrotnie większymi ode mnie. Umówiliśmy się tutaj z Marcusem i Johanną chcieliśmy podejść do sprawy realnie, ale uczciwie, więc wszyscy są uzbrojeni. Przywódcy Wiernych już czekają na miejscu. Johanna nie ma w rękach pistoletu, ale Marcus owszem i mierzy prosto w Evelyn. Na wszelki wypadek też do niego celuję z broni, którą dała mi Evelyn. Przyglądam się płaszczyznom jego czaszki, widocznym spod krótko ściętych włosów, i nierównej linii zakrzywionego nosa. - Tobias! - woła Johanna. Ma czerwony płaszcz Serdeczności, przyprószony płatkami śniegu. - Co ty tu robisz? - Staram się nie dopuścić do tego, żebyście wszyscy się pozabijali - odpowiadam. Dziwię się, że nosisz broń. Wskazuję głową wypukłość w kieszeni jej płaszcza. Bez trudu można rozpoznać zarysy pistoletu. - Pokój wymaga czasem drastycznych środków - stwierdza. - Sądzę, że zasadniczo się z tym zgadzasz.

- Nie przyszliśmy tu na pogaduszki - odzywa się Marcus, nie spuszczając wzroku z Evelyn. - Mówiłaś, że chcesz porozmawiać na temat traktatu pokojowego. Ostatnie kilka tygodni odcisnęło na nim swoje piętno. Widać to po ciążących w dół kącikach ust, po sińcach pod oczami. Rozpoznaję własne oczy osadzone w jego twarzy i przypominam sobie swoje odbicie z krajobrazu strachu, swoje przerażenie na widok jego skóry rozprzestrzeniającej się na mojej własnej jak wysypka. Martwię się jeszcze trochę tym, że stanę się taki jak on, nawet teraz, gdy mogę się z nim skonfrontować u boku matki, o czym marzyłem jako dziecko. Ale chyba już się nie boję. - Zgadza się - odpowiada Evelyn. - Chciałabym zaproponować warunki, na które obie strony muszą się zgodzić. Myślę, że uznacie je za sprawiedliwe. Jeśli na nie przystaniecie, ustąpię i przekażę wam całą zgromadzoną przez siebie broń. Nie dostaniecie tylko tej, którą moi ludzie wykorzystują do obrony własnej. Poza tym na zawsze wyjadę z miasta. Marcus wybucha śmiechem. Nie potrafię się zorientować, czy to wyraz kpiny, czy niedowierzania. Oba odczucia do niego pasują, bo jest człowiekiem aroganckim i do głębi podejrzliwym. - Daj jej skończyć - mówi Johanna cicho, chowając dłonie w rękawach. - W zamian za to - ciągnie Evelyn - nie zaatakujecie miasta i nie spróbujecie przejąć nad nim kontroli. Tym, którzy będą chcieli, pozwolicie wyjechać i szukać szczęścia gdzie indziej. Tym, którzy zdecydują się zostać, pozwolicie wybrać nowych przywódców i nowy system społeczny w drodze głosowania. I co najważniejsze, ty, Marcusie, dostaniesz zakaz piastowania jakiegokolwiek stanowiska przywódczego. To jedyny czysto egoistyczny warunek porozumienia. Evelyn powiedziała, że za nic nie pogodzi się z myślą, że Marcus miałby mydlić oczy kolejnym ludziom. A ja się z nią nie spierałem. Johanna unosi brwi. Widzę, że zaczesała włosy do tyłu po obu stronach twarzy i w

całości odsłoniła bliznę. Wygląda teraz lepiej: gdy nie chowa się za zasłoną włosów i nie ukrywa tego, kim jest, robi wrażenie silniejszej. - Wykluczone - odzywa się Marcus. - Dowodzę tymi ludźmi.

- Marcusie - upomina go Johanna. Nie zwraca na nią uwagi. - Nie masz prawa mówić mi, czy będę przywódcą, czy nie, tylko dlatego, że czujesz się urażona, Evelyn! - Wybacz, Marcusie - mówi głośniej Johanna - ale to, co oferuje Evelyn, jest zbyt piękne, by mogło być prawdziwe: bez walki dostajemy wszystko, czego chcemy! Jak możesz to odrzucać? - Bo jestem prawowitym przywódcą! - woła Marcus. - Jestem przywódcą Wiernych i... - Nie jesteś - stwierdza spokojnie Johanna. - Ja dowodzę Wiernymi. I zgodzisz się na warunki traktatu, bo inaczej powiem wszystkim, że gdybyś tylko schował swoją dumę do kieszeni, mógłbyś zakończyć ten konflikt bez rozlewu krwi, ale że się nie zgodziłeś. Z twarzy Marcusa opada maska spokoju i odsłania nikczemnika. Ale nawet on nie ma żadnych argumentów. Pokonało go doskonałe opanowanie i idealnie wyważona groźba Johanny. Kręci głową, ale już się nie odzywa. - Zgadzam się na twoje warunki - mówi Johanna i podchodzi do nas z wyciągniętą ręką. Śnieg skrzypi pod jej stopami. Evelyn ściąga rękawiczkę palec za palcem i podaje jej dłoń, zamykając dzielącą je przestrzeń. - Rano powinniśmy wszystkich zebrać i przedstawić nowy plan - sugeruje Johanna. -

Zagwarantujesz bezpieczeństwo? - Postaram się - zobowiązuje się Evelyn. Patrzę na zegarek. Od rozstania z Amarem i Christiną w pobliżu budynku Hancocka minęła godzina, co oznacza, że Amar najprawdopodobniej domyślił się już, że wirus z serum nie został rozpylony. A może się nie domyślił? Tak czy inaczej trzeba zrobić to, po co tu przyjechałem: odnaleźć Zekego i jego matkę i powiedzieć im o Uriahu. - Muszę iść - informuję Evelyn. - Mam jeszcze coś do załatwienia. Ale spotkajmy się jutro po południu na granicy miasta. Przyjadę po ciebie. - Dobry pomysł - zgadza się i przelotnie pociera moje ramię, jak miała w zwyczaju, gdy jako dziecko przychodziłem zmarznięty do domu. - Przypuszczam, że już nie wrócisz? - pyta mnie Johanna. - Postanowiłeś żyć za miastem? - Tak. Powodzenia. Ludzie spoza miasta będą próbowali je zlikwidować. Przygotujcie się na to. Johanna się uśmiecha. - Jestem pewna, że uda nam się coś wynegocjować. Ściskam podaną mi dłoń. Czuję na sobie ciężkie spojrzenie Marcusa, którym chciałby mnie zmiażdżyć. Zmuszam się, żeby też na niego spojrzeć. - Żegnaj - mówię i naprawdę tak myślę. Hana, matka Zekego, siedzi w salonie w głębokim fotelu. Jej maleńkie stopy nie dosięgają do podłogi. Ma na sobie powycierany czarny szlafrok i kapcie, ale złożone na podołku ręce i uniesione brwi sprawiają, że nosi się z taką godnością, jakby była królową świata. Zerkam na Zekego, który pociera twarz pięściami, żeby się obudzić.

Amar i Christina odnaleźli ich nie wśród innych rewolucjonistów w budynku Hancocka, ale w ich mieszkaniu w Pire nad kwaterą Nieustraszoności. Trafiłem do nich tylko dlatego, że Christina wpadła na pomysł, by zostawić przy zepsutym samochodzie liścik z informacją o miejscu ich pobytu. Peter czeka w nowym wozie, który Evelyn zorganizowała nam na drogę powrotną do Agencji. - Przepraszam - mówię. - Nie wiem, od czego zacząć. - Może od najgorszego - sugeruje Hana. - Na przykład od tego, co właściwie stało się mojemu synowi. - Został poważnie ranny w ataku. Doszło do wybuchu, a on akurat stał blisko. - O Boże - odzywa się Zeke i zaczyna kiwać w przód i w tył, jakby znów chciał być dzieckiem, jakby szukał ukojenia w rytmicznym ruchu. Hana tylko pochyla głowę, chowając przede mną twarz. W pokoju pachnie czosnkiem i cebulą, pozostałościami dzisiejszej kolacji, jak sądzę. Opieram się ramieniem o białą ścianę przy drzwiach. Obok mnie wisi przekrzywione rodzinne zdjęcie: Zeke i Uriah w wieku niemowlęcym usadzeni na kolanach matki. Ich ojciec ma na twarzy kilka kolczyków: w nosie, uszach i wardze. Jego szeroki, wesoły uśmiech i ciemna skóra są mi dobrze znane, bo przekazał je obu swoim synom. - Zapadł w śpiączkę - ciągnę. - I... - I nie ma szans, żeby odzyskał przytomność - dopowiada spiętym głosem Hana. - To właśnie przyjechałeś nam powiedzieć, prawda? - Tak. I żebyście sami mogli zadecydować. - Zadecydować? - powtarza Zeke. - Czy go odłączyć, czy nie? To masz na myśli?

- Zeke - upomina go Hana i kręci głową. Chłopak siada znów na kanapie i zapada się na poduchach. - Oczywiście będziemy utrzymywać go przy życiu w takim stanie - mówi Hana. Uriah wolałby to zakończyć. Ale chcielibyśmy go najpierw zobaczyć. Kiwam głową. - Oczywiście. Ale musicie wiedzieć coś jeszcze. Ten atak... to było coś w rodzaju powstania zorganizowanego między innymi przez ludzi żyjących w miejscu, w którym się zatrzymaliśmy. Ja też brałem w nim udział. - Wbijam wzrok w szparę w podłodze, w nagromadzony w niej przez lata brud, i czekam na ich reakcję, na jakąkolwiek reakcję. Wita mnie tylko cisza. - Nie zrobiłem tego, o co mnie prosiłeś - zwracam się do Zekego. - Nie pilnowałem go tak, jak powinienem. Bardzo mi przykro. W końcu zbieram się na odwagę i patrzę na niego. Siedzi nieruchomo ze wzrokiem utkwionym w pusty wazon na stoliku do kawy. Z wyblakłym motywem różowych róż. - Potrzebujemy trochę czasu na zastanowienie - odzywa się Hana. Odchrząkuje, ale głos i tak jej drży. - Bardzo chciałbym móc wam go dać. Ale zaraz wracamy do ośrodka i musicie jechać z nami. - No dobrze - zgadza się Hana. - Zaczekaj na dworze. Zejdziemy za pięć minut. Wracamy do ośrodka powoli i w ciemnościach. Samochód podskakuje na wybojach, a ja przyglądam się księżycowi, który na przemian to znika, to wychodzi zza chmur. Gdy dojeżdżamy do granicy miasta, znów zaczyna padać śnieg: duże, lekkie płatki wirują w świetle reflektorów. Zastanawiam się, czy Tris obserwuje śnieg zasypujący chodniki i zbierający się przy samolotach. Zastanawiam się, czy świat, w którym żyje, jest już lepszy od tego, który za sobą zostawiłem, czy ludzie nie pamiętają już, co to znaczy mieć czyste geny. Christina nachyla się i szepcze mi do ucha:

- To znaczy, że to zrobiłeś? Udało się? Kiwam głową. W lusterku wstecznym widzę, że przykłada dłonie do twarzy i się uśmiecha. Wiem, jak się czuje: bezpiecznie. Wszyscy jesteśmy bezpieczni. - Zaszczepiłaś swoją rodzinę? - pytam.

- Tak. Byli razem z Wiernymi w budynku Hancocka - opowiada. - Ale termin resetu już minął. Wygląda na to, że Tris i Caleb odnieśli sukces. Hana i Zeke mruczą coś pod nosem, oszołomieni dziwnym, mrocznym światem, przez który przejeżdżamy. Amar udziela im po drodze różnych wyjaśnień, odwracając się do nich zdecydowanie zbyt często jak na mój gust, bo wolałbym, żeby patrzył na drogę. Próbuję tłumić ogarniającą mnie panikę, gdy omal nie wjeżdża w latarnie i barierki. Usiłuję koncentrować się na śniegu. Nigdy nie lubiłem związanej z zimą pustki, wyjałowionego krajobrazu i kontrastu między niebem a ziemią, drzew zamienionych w szkielety i miasta przekształconego w pustkowie. Może w tym roku dam się przekonać do zimy. Mijamy ogrodzenia i zatrzymujemy się przed głównym wejściem, którego już nie pilnują strażnicy. Wysiadamy, a Zeke podaje mamie rękę, żeby pomóc jej przebrnąć przez śnieg. Po wejściu do środka mam już pewność, że Calebowi się udało, bo wszędzie wokół jest pusto. To może oznaczać tylko jedno: pracownicy Agencji zostali zresetowani, a ich wspomnienia zmieniły się na zawsze. - Gdzie są wszyscy? - dziwi się Amar. Przechodzimy przez kontrolę bezpieczeństwa i nikt nas nie zatrzymuje. Po drugiej stronie zauważam Carę. Z boku twarzy ma paskudne sińce, a na głowie bandaż, ale nie to mnie niepokoi. Martwi mnie smutek na jej twarzy. - Co się stało?

Kręci głową.

- Gdzie Tris?

- Strasznie mi przykro, Tobias. - Dlaczego ci przykro? - pyta ostro Christina. - Mów, co się stało? - Tris poszła zamiast Caleba do laboratorium obronnego - opowiada Cara. - Przeżyła działanie serum śmierci i uwolniła serum pamięci, ale... została postrzelona. Zmarła. Strasznie mi przykro. Zwykle wiem, kiedy ktoś kłamie, i to musi być kłamstwo, bo Tris żyje. Stoi w atrium z błyszczącymi oczami i zarumienionymi policzkami, a jej silne, choć drobne ciało lśni w słońcu. Tris żyje, nie zostawiłaby mnie samego, nie poszłaby zamiast Caleba do laboratorium. - Nie. - Christina kręci głową. - To niemożliwe. Musiała zajść jakaś pomyłka. Oczy Cary wypełniają się łzami. I wtedy do mnie dociera: no jasne, że Tris poszła zamiast Caleba do laboratorium. No jasne, że tak. Christina coś krzyczy, ale jej głos jest dziwnie przytłumiony, jakbym zanurzył głowę pod wodę. Nie widzę już też dokładnie twarzy Cary, bo cały świat zlał mi się przed oczami w jedną plamę szarości. Stoję nieruchomo - mam wrażenie, że jeśli będę tak stać, to wszystko okaże się nieprawdą, to będę mógł udawać, że jest w porządku. Christina zgina się wpół, nie może udźwignąć ogromu swojego bólu. Cara obejmuje ją, a ja tkwię nieruchomo.

Rozdział 52

Tobias Gdy jej ciało wpadło po raz pierwszy do siatki, zarejestrowałem tylko szarą plamę. Pomogłem jej wyjść; dłoń miała drobną, ciepłą. Stanęła przede mną: niska, szczupła i zupełnie zwyczajna. Niczym się nie wyróżniała - poza tym, że skoczyła pierwsza. Sztywniaczka skoczyła pierwsza. Nawet ja nie skoczyłem pierwszy. Jej oczy były poważne, intensywne. Piękne.

Rozdział 53

Tobias Ale to nie wtedy zobaczyłem ją po raz pierwszy. Widziałem ją w szkole, na upozorowanym pogrzebie mojej matki, na chodnikach w sektorze Altruizmu. Patrzyłem na nią, ale jej nie widziałem; póki nie skoczyła, nikt nie widział jej naprawdę. Przypuszczam, że ogień, który płonie tak jasno, nie może płonąć wiecznie.

Rozdział 54

Tobias Muszę zobaczyć jej ciało... w którymś momencie. Nie wiem, po jakim czasie Cara opowiada mi o tym, co zaszło. Idziemy z Christiną obok siebie, krok w krok za Carą. Nie pamiętam drogi do kostnicy. Kilka rozmazanych postaci i pojedyncze dźwięki - zaledwie tyle udało mi się wydobyć zza muru, który wyrósł w mojej głowie. Tris leży na stole i przez chwilę wydaje mi się, że śpi, że jak jej dotknę, obudzi się, uśmiechnie i pocałuje mnie. Ale gdy jej dotykam, jest zimna, a jej ciało sztywne i skostniałe. Christina pociąga nosem i szlocha. Ściskam Tris za rękę, licząc w duchu, że jeśli zrobię to wystarczająco mocno, znów tchnę w nią życie, że nabierze kolorów i odzyska przytomność. Nie wiem, po jak długim czasie dociera do mnie, że tak się nie stanie, że ona nie żyje. Kiedy jednak wreszcie to sobie uświadamiam, czuję, że nagle zupełnie opuszczają mnie siły. Osuwam się na kolana i chyba zaczynam płakać, a przynajmniej bardzo tego chcę. Wszystko we mnie błaga o jeszcze jeden pocałunek, jeszcze jedno słowo, jeszcze jedno spojrzenie, jeszcze jedno...

Rozdział 55

Później nadchodzą dni, kiedy to nie bezruch, ale właśnie ruch pomaga mi jakoś przetrwać. Zamiast spać, chodzę po ośrodku. Obserwuję, jakby z bardzo daleka, jak wszyscy dochodzą do siebie po infekcji serum pamięci, która zmieniła ich na zawsze. Zdezorientowani ludzie dzieleni są na grupy i poznają prawdę: człowiek jest z natury

bardzo skomplikowany, mamy różne geny, co nie znaczy, że jedne są wadliwe, a drugie zdrowe. Poznają też kłamstwo: stracili pamięć na skutek trudnego do wyjaśnienia wypadku, ale tuż przed nim mieli zamiar przekonać rząd do równego traktowania UG. Wśród ludzi się duszę, ale gdy zostaję sam, samotność mnie dobija. Strasznie się boję, ale nie wiem nawet czego, skoro już wszystko straciłem. Trzęsą mi się ręce, gdy zatrzymuję się przed pomieszczeniem kontrolnym, żeby zobaczyć, co słychać w mieście. Johanna organizuje transport dla tych, którzy chcą wyjechać. Przyjadą tu poznać prawdę. Nie wiem, co będzie z tymi, którzy zostaną w Chicago, i chyba w ogóle mnie to nie obchodzi. Wkładam ręce do kieszeni i przez kilka minut wpatruję się w ekrany. Potem wychodzę, starając się zrównać krok z biciem serca lub nie nadeptywać na linie między kafelkami. Niedaleko wejścia widzę parę osób przy kamiennej rzeźbie. Jedna z nich jest na wózku inwalidzkim. To Nita. Przechodzę przez opustoszałe stanowisko kontroli bezpieczeństwa i z oddali przyglądam się grupce. Reggie wchodzi na kamienną płytę i otwiera zawór na dole zbiornika. Pojedyncze krople zamieniają się w strumień. Woda tryska i zalewa całą płytę, moczy Reggiemu dół nogawek.

- Tobias? Wzdrygam się lekko. To Caleb. Odwracam się w przeciwną stroną i rozglądam za drogą ucieczki. - Zaczekaj. Proszę - woła. Nie chcę na niego patrzeć, nie chcę oceniać, jak bardzo rozpacza po jej stracie. I nie chcę myśleć o tym, że oddała życie za tego żałosnego tchórza, który w ogóle sobie na to nie zasłużył. Mimo to patrzę na niego, szukając na jego twarzy jej śladów. Choć wiem, że umarła, jestem jej nadal spragniony.

Włosy Caleba są brudne i potargane, zielone oczy przekrwione, a usta skrzywione. Wygląda zupełnie inaczej niż ona. - Nie chcę ci przeszkadzać - ciągnie. - Ale muszę ci coś powiedzieć. Chciała... żeby ci to przekazać, zanim... - No, mówże - ponaglam go. - Prosiła, że jeśli nie przeżyje, to żebym ci powiedział... - Caleb tłumi szloch i bierze się w garść, walcząc ze łzami. - Że nie chciała cię zostawiać. Powinienem coś czuć, słysząc te słowa, prawda? Ale nic nie czuję. Oddalam się jeszcze bardziej. - Tak? - pytam szorstko. - To dlaczego to zrobiła? Dlaczego nie pozwoliła ci umrzeć? - Myślisz, że sam nie zadaję sobie tego pytania? - odpowiada Caleb. - Kochała mnie. Tak bardzo, że celowała do mnie z pistoletu, żeby móc umrzeć zamiast mnie. Nie mam pojęcia dlaczego, ale tak po prostu jest. Odchodzi, nie czekając na odpowiedź, i pewnie dobrze, bo nie potrafię wymyślić nic, co w pełni wyrażałoby moją wściekłość. Mrugam, żeby odpędzić łzy, i siadam na podłodze na środku lobby. Wiem, dlaczego kazała mi przekazać, że nie chciała mnie opuszczać. Miałem wiedzieć, że to nie była powtórka z kwatery Erudycji, że to nie kłamstwo, aby uśpić moją czujność, gdy ona będzie szła na śmierć, że to nie bezsensowny akt poświęcenia. Wpycham dłonie w oczy, jakbym mógł wcisnąć łzy z powrotem do głowy. Nie wolno ci płakać, upominam sam siebie. Jeśli choć w niewielkim stopniu dam upust swoim emocjom, wypłyną ze mnie wszystkie naraz i już nigdy ich nie opanuję. Jakiś czas później słyszę w pobliżu czyjeś głosy: to Cara i Peter.

- Ta rzeźba stanowiła symbol zmiany - wyjaśnia Cara. - Stopniowej. Ale będzie rozebrana. - O? - zaciekawia się Peter. - A dlaczego? - Eee... później ci wyjaśnię, okej? Pamiętasz, jak wrócić do sypialni?

- Tak. - No to... posiedź tam chwilę. Kogoś na pewno zastaniesz w środku. Podchodzi do mnie i krzywię się w oczekiwaniu na to, co powie. Ona jednak tylko siada obok mnie na podłodze, zaplatając dłonie na kolanach i prostując plecy. Czujna, ale zrelaksowana, przygląda się Reggiemu, który stoi na rzeźbie w strugach wody. - Nie musisz tu siedzieć - odzywam się. - Nie mam nic do roboty. Poza tym miło pobyć w ciszy. Więc w milczeniu wpatrujemy się w wodę. - Tu jesteście. - Podbiega do nas Christina. Ma opuchniętą twarz i apatyczny głos, brzmi jak ciężkie westchnienie. - Chodźcie, już czas. Zaraz będą go odłączać. Słysząc to, wzdrygam się, ale wstaję. Od przyjazdu z miasta Hana i Zeke nie odstępowali Uriaha na krok. Trzymali go za ręce, szukali jakichkolwiek oznak życia. Ale nie znaleźli ani odrobiny, została jedynie aparatura, która zmusza jego serce do bicia. W drodze do szpitala Cara trzyma się z tyłu, za mną i Christiną. Nie spałem od kilku dni, ale nie czuję zmęczenia, nie tak jak zwykle, choć przy chodzeniu wszystko mnie boli. Nie odzywamy się do siebie z Christiną, ale wiem, że nasze myśli krążą wokół Uriaha, wokół jego ostatnich chwil. Dochodzimy do okna przed salą, w której leży. Widzę Evelyn - Amar odebrał ją kilka

dni temu z miasta w moim zastępstwie. Próbuje położyć mi rękę na ramieniu, ale odsuwam się, bo nie chcę, żeby mnie pocieszała. Zeke i Hana stoją w środku po bokach łóżka. Hana trzyma Uriaha za jedną rękę, a Zeke za drugą. Przy kardiomonitorze widzę lekarza. Podaje komuś dokumentację, ale nie Hanie czy Zekemu, tylko Davidowi. Ten siedzi na wózku inwalidzkim, przygarbiony i oszołomiony jak wszyscy, którzy stracili pamięć. - Co on tu robi? - Czuję się tak, jakby wszystkie moje mięśnie, kości i połączenia nerwowe zajęły się ogniem.

- Oficjalnie nadal jest dyrektorem Agencji, przynajmniej do czasu znalezienia zastępstwa - tłumaczy Cara za moimi plecami. - Tobias, on nic nie pamięta. Człowiek, którego znałeś, już nie istnieje. Równie dobrze mógłby być martwy. On nie pamięta, że zabił... - Zamknij się! - krzyczę. David podpisuje dokument i obraca wózek w stronę wyjścia. Drzwi rozsuwają się przed nim. Nie panuję nad sobą - rzucam się na niego i tylko żylasta postać Evelyn powstrzymuje mnie przed zaciśnięciem rąk wokół jego gardła. David spogląda na mnie zdziwiony i odjeżdża, a ja napieram na rękę matki - teraz bardziej przypomina żelazną sztabę na moim ramieniu. - Tobias - mówi Evelyn. - Uspokój się. - Dlaczego go nie zamknęli? - Wzrok mam tak zamazany, że nic nie widzę. - Bo wciąż pracuje dla rządu - tłumaczy Cara. - To, że uznali całą sytuację za nieszczęśliwy wypadek, nie oznacza, że wszystkich zwolnili. A rząd nie zamknie go w więzieniu tylko dlatego, że okoliczności zmusiły go do zabicia rebeliantki.

- Rebeliantki? - powtarzam. - To tym teraz jest?

- Była - poprawia łagodnie Cara. - I nie, oczywiście, że nie, ale tak widzi to rząd. Mam już coś odpowiedzieć, ale Christina przerywa nam. - Słuchajcie, odłączają go. Zeke i Hana łapią się nad ciałem Uriaha za wolne ręce. Usta Hany poruszają się, ale nie wiem, co mówi - czy Nieustraszeni modlą się nad umierającymi? Altruizm reaguje na śmierć milczeniem i służbą, a nie słowami. Powoli mija mi złość. Znów ogarnia mnie głucha rozpacz, tym razem nie tylko z powodu Tris, ale również Uriaha, którego uśmiech mocno odcisnął mi się w pamięci. Z powodu brata mojego przyjaciela. Później z nim też się przyjaźniłem, choć nie na tyle długo, bym zdążył zrozumieć jego poczucie humoru, nie na tyle długo... Lekarz przyciska dokumentację do brzucha i wyłącza jakieś guziki. Aparatura się zatrzymuje i Uriah przestaje oddychać. Ramiona Zekego zaczynają się trząść, a Hana ściska jego dłoń, aż bieleją jej kłykcie. Po chwili mówi coś, rozluźnia uścisk i odstępuje od Uriaha. Pozwala mu odejść. Odsuwam się od okna. Idę, a potem biegnę przez ośrodek, obojętny na wszystko, ślepy, pusty.

Rozdział 56

Następnego dnia pożyczam sobie należący do ośrodka samochód. Ludzie dochodzą jeszcze do siebie po utracie pamięci, więc nikt nie próbuje mnie zatrzymywać. Jadę torami w kierunku miasta. Przesuwam wzrok wzdłuż linii horyzontu, ale nie rejestruję tego, co widzę. Przy polach oddzielających miasto od świata zewnętrznego dodaję gazu. Ciężarówka

miażdży kołami gnijącą trawę i śnieg, a niedługo potem nawierzchnia zmienia się w asfalt w sektorze Altruizmu. Praktycznie nie czuję upływu czasu. Wszystkie ulice wyglądają tak samo, ale moje ciało wie, dokąd się kierować, nawet jeśli umysłowi nie chce się dawać wskazówek. Zatrzymuję się w pobliżu znaku stopu, przy popękanym chodniku. Jestem pod moim domem. Wchodzę do środka i dalej po schodach. Słuch mam wciąż przytłumiony, jakbym odpływał gdzieś w dal od toczącego się życia. Ludzie mówią o bólu w okresie żałoby, ale dla mnie to coś zupełnie obcego. Dla mnie żałoba oznacza porażające odrętwienie, wygaszenie wszelkich doznań. Przykładam dłoń do panelu zasłaniającego lustro na piętrze i go odsuwam. Choć zachodzące słońce rzuca pomarańczową poświatę, która rozlewa się po podłodze i oświetla od dołu moją twarz, jestem blady jak trup; oczy mam wyraźnie podkrążone. Ostatnie kilka dni spędziłem w dziwnym stanie pomiędzy snem a działaniem, bo nie potrafiłem zaangażować się w pełni ani w jedno, ani w drugie. Podłączam maszynkę do strzyżenia do gniazdka przy lustrze. Ma już założoną odpowiednią nakładkę, więc wystarczy przyłożyć ją do głowy. Odginam uszy, by ochronić je przed ostrzem, i przechylam głowę, żeby sprawdzić, czy dokładnie wygoliłem kark. Ścięte włosy spadają mi na stopy i ramiona, a w zetknięciu z gołą skórą wywołują swędzenie. Przesuwam dłoń po głowie. Upewniam się, czy wszędzie jest równo, choć właściwie nie ma takiej potrzeby. Już jako dziecko umiałem sam się strzyc. Dłuższą chwilę otrzepuję kosmyki z ramion i stóp, potem zgarniam je na szufelkę. Na koniec staję znów przed lustrem i widzę zarysy swojego tatuażu, płomienia Nieustraszoności. Wyciągam z kieszeni fiolkę z serum pamięci. Wiem, że wymaże większość mojego życia, ale wykasuje tylko wspomnienia, a nie umiejętności. Nadal będę potrafił pisać, mówić, składać komputer, bo te dane są przechowywane w innych częściach mojego mózgu. Ale poza tym nie będę nic pamiętał. Eksperyment został zakończony. Johanna wynegocjowała z rządem - z przełożonymi Davida - żeby dawni członkowie frakcji mogli zostać w mieście, pod warunkiem że będą samowystarczalni, że zgodzą się na zwierzchnictwo rządu i że pozwolą na osiedlanie się ludzi

z zewnątrz, uznając Chicago za zwykłe miasto, takie jak Milwaukee. Agencja, odpowiedzialna wcześniej za eksperyment, będzie teraz pilnować ładu w mieście. Chicago będzie jedynym obszarem miejskim w kraju zarządzanym przez ludzi, którzy nie wierzą w defekt genetyczny. W pewnym sensie stanie się rajem. Matthew powiedział mi, że liczy na to, iż do miasta zaczną napływać mieszkańcy peryferii, że je zaludnią i że będzie im się tam żyło lepiej niż na peryferiach. Ja natomiast chcę tylko zacząć wszystko od nowa. Zamienić się w Tobiasa Johnsona, syna Evelyn Johnson. Tobias Johnson wiódł być może nudne i jałowe życie, ale był przynajmniej zdrowym człowiekiem, a nie jego nędzną namiastką, którą czuję się teraz, zbyt wyniszczoną cierpieniem, by zrobić z siebie jakikolwiek użytek. - Matthew powiedział mi, że zabrałeś serum pamięci i samochód - odzywa się ktoś na końcu korytarza. Christina. - Muszę przyznać, że nie chciałam mu wierzyć. Moje przytłumione zmysły nie odnotowały jej wejścia. Nawet teraz głos Christiny brzmi tak, jakby wydobywał się spod wody, i dopiero po chwili dociera do mnie sens jej słów. Patrzę na nią. - Po co w takim razie przyjechałaś, skoro mu nie uwierzyłaś? - Na wszelki wypadek. - Podchodzi do mnie. - Poza tym chciałam zobaczyć miasto, zanim całkiem się zmieni. Oddaj mi serum, Tobias. - Nie. - Zaciskam palce na fiolce, żeby mi jej nie wyrwała. - To moja decyzja, nie twoja. Ciemne oczy Christiny rozszerzają się, a jej twarz lśni w promieniach słońca, od którego każdy kosmyk jej grubych, ciemnych włosów świeci na pomarańczowo, jakby płonął. - To nie twoja decyzja - stwierdza. - Taką decyzję podejmuje tchórz, a ty masz wiele różnych cech, Cztery, ale nie jesteś tchórzem. Nigdy nim nie byłeś.

- Ale może się stałem - odpowiadam beznamiętnie. - Wszystko się zmieniło. Już mi to nie przeszkadza.

- Nieprawda. Czuję się tak wyczerpany, że tylko przewracam oczami. - Nie wolno ci zamienić się w człowieka, którego ona by nie zaakceptowała - mówi Christina, tym razem cicho. - A tego by nie zaakceptowała. Zalewa mnie fala wściekłości, gorąca i gwałtowna; głuchość w uszach znika i nawet na cichej uliczce w sektorze Altruizmu robi się nagle bardzo głośno. Doznanie jest tak silne, że aż przeszywa mnie dreszcz. - Zamknij się! - wrzeszczę. - Zamknij się! Nie masz pojęcia, czego by nie zaakceptowała; nie znałaś jej, nie... - Znałam ją wystarczająco dobrze! Wiem, że za nic by nie chciała, żebyś wymazał ją z pamięci, jakby nic dla ciebie nie znaczyła! Doskakuję i przygniatam ją do ściany. Przysuwam twarz do jej twarzy. - Jeśli jeszcze raz powiesz coś takiego - syczę - to... - To co? - Odpycha mnie z całej siły. - Zrobisz mi krzywdę? Wiesz, jakie jest słowo na wielkiego, silnego faceta, który bije kobietę? Tchórz. Przypominam sobie krzyk ojca w domu, jego dłonie zaciśnięte na gardle matki, to, jak rzucał nią o ściany i drzwi. Przypominam sobie, jak patrzyłem na to, stojąc w drzwiach pokoju i zaciskając ręce na framudze. Przypominam sobie przytłumiony szloch zza drzwi sypialni, w której zamykała się na klucz, abym nie mógł wejść do środka. Robię krok w tył i opieram się o ścianę, a moje ciało opada na nią bezwładnie.

- Przepraszam. Nie chciałem.

- Wiem - odpowiada Christina. Stoimy przez kilka sekund nieruchomo i tylko na siebie patrzymy. Gdy się poznaliśmy, nienawidziłem jej, bo była z Prawości, bo słowa wypływały z jej ust ot, tak, bez zastanowienia, bez żadnej kontroli. Ale z biegiem czasu pokazała, kim jest naprawdę: przyjaciółką, która umie przebaczać; człowiekiem, który wierzy w prawdę i nie boi się działać. Lubię ją i widzę to, co widziała w niej Tris, nic już tego nie zmieni. - Wiem, jak to jest, kiedy chcesz o wszystkim zapomnieć - odzywa się Christina. Wiem też, jak to jest, gdy bez powodu ginie ktoś, kogo kochasz, gdy za jedną chwilę spokoju oddałbyś wszystkie związane z nim wspomnienia. Chwyta moją dłoń zaciśniętą na fiolce. - Nie znaliśmy się z Willem długo - ciągnie. - Ale zmienił moje życie. Zmienił mnie. Ciebie Tris zmieniła jeszcze bardziej. - Z jej twarzy znika wściekłość, widoczna jeszcze przed chwilą. Christina kładzie mi lekko rękę na ramieniu. - Warto pozostać człowiekiem, którym się przy niej stałeś. Jeśli wypijesz to serum, już nigdy go w sobie nie odnajdziesz. Z moich oczu znów zaczynają płynąć łzy, jak przy oględzinach ciała Tris, ale tym razem towarzyszy im ból w piersi, gwałtowny i rozdzierający. Ściskam fiolkę. Tak bardzo pragnę poczuć zawartą w niej ulgę, oddzielić się od bólu związanego z każdym wspomnieniem, rozszarpującego mnie od środka jak pazury dzikiej bestii. Christina mnie obejmuje, ale to tylko zaostrza ból, bo przypomina chwile, gdy Tris obejmowała mnie swoimi szczupłymi rękami, początkowo niepewnie, ale z czasem coraz silnej, coraz bardziej zdecydowanie, z coraz większą pewnością siebie i mnie. Przypomina, że już nigdy nikt mnie tak nie obejmie, bo nikt nie będzie taki jak ona. A ona nie żyje. Nie żyje i choć płacz wydaje się zupełnie bezsensowny i głupi, to na nic innego mnie nie stać. Christina przytula mnie i długo nic nie mówi.

W końcu odsuwam się, ale jej dłonie pozostają na moich ramionach, ciepłe i szorstkie. Może człowiek, jak skóra na dłoniach, robi się twardszy pod wpływem stale zadawanego bólu. Nie chcę jednak stwardnieć w ten sposób. Ludzie potrafią też być inni. Tak jak Tris, która mimo cierpienia i zdrady potrafiła znaleźć w sobie wystarczająco dużo miłości, by oddać życie za brata. Albo jak Cara - ona wybaczyła dziewczynie, która strzeliła jej bratu w głowę. Albo jak Christina. Traciła kolejnych przyjaciół, ale nie zamknęła się w sobie, tylko pozostała otwarta na ludzi. Nagle widzę przed sobą inne możliwości, bardziej pozytywne i sensowniejsze niż te, które brałem dotąd pod uwagę. Otwieram oczy i oddaję fiolkę Christinie. Chowa ją do kieszeni. - Wiem, że Zeke zachowuje się jeszcze dziwnie - odzywa się Christina, znów mnie obejmując. - Ale mogę go tymczasowo zastąpić i być twoją przyjaciółką. Jeśli chcesz, wymienimy się nawet bransoletkami, jak miały w zwyczaju dziewczynki w Serdeczności. - To raczej nie będzie konieczne. Schodzimy na dół i wychodzimy na ulicę. Słońce schowało się już za zabudowaniami Chicago, z oddali dobiega stukot pociągu, ale my wyjeżdżamy i zostawiamy za sobą wszystko, z czym wiązało się dla nas to miasto. I nie ma w tym nic złego. Odwaga może się przejawiać na wiele różnych sposobów. Czasem oznacza poświęcenie własnego życia dla czegoś ważniejszego, dla drugiego człowieka. Czasem to rezygnacja ze wszystkiego, co znałeś, ze wszystkich, których kochałeś, w imię czegoś większego. Ale czasem coś zupełnie innego. Czasem oznacza, że mimo bólu zaciskasz zęby i każdego dnia na nowo podejmujesz wysiłek, mozolną pracę na rzecz lepszego jutra. I na taką właśnie odwagę muszę się teraz zdobyć.

Epilog Dwa i pół roku później Evelyn stoi na granicy dwóch światów. Ziemia jest wyrobiona od kolein, bo ciągle ktoś przyjeżdża lub wyjeżdża, a pracownicy Agencji krążą między miastem a ośrodkiem. Moja matka oparła sobie o nogę torbę, postawioną w jednym z zagłębień w ziemi. Na mój widok unosi rękę na powitanie. Wsiada do samochodu i pozwalam pocałować się w policzek. Na twarz wypływa mi uśmiech i nie próbuję z nim walczyć. - Miło cię znów widzieć - mówię. Zgodnie z umową, którą zaproponowałem jej ponad dwa lata temu i na którą przystała później w obecności Johanny, miała wyjechać z miasta. Od tego czasu Chicago zdążyło się jednak tak bardzo zmienić, że żadne z nas nie widzi powodu, by nie mogła wrócić. Choć minęły dwa lata, Evelyn odmłodniała, zaokrągliła się na twarzy i zaczęła radośniej się uśmiechać. Wyjazd jej posłużył.

- Co u ciebie? - pyta. - Wszystko... dobrze. Dziś jedziemy rozrzucić prochy. Zerkam na urnę na tylnym siedzeniu. Zajmuje miejsce pasażera. Przez długi czas prochy Tris były przechowywane w kostnicy ośrodka, bo nie wiedziałem, jakiego pogrzebu by sobie życzyła, i nie byłem pewny, czy dam radę wziąć w nim udział. Gdyby jednak frakcje nadal istniały, dziś odbywałaby się Ceremonia Wyboru, więc czas zrobić krok naprzód, nawet jeśli niewielki.

Evelyn kładzie mi rękę na ramieniu i patrzy na rozciągające się za oknem pola. Uprawy, kiedyś ograniczone do terenów wokół siedziby Serdeczności, rozprzestrzeniły się i zajmują kolejne trawiaste równiny wokół miasta. Czasem brak mi otwartych, pustych przestrzeni. Ale w tej chwili nie przeszkadza mi, że wzdłuż drogi ciągną się pola kukurydzy czy pszenicy. W zbożu widać ludzi. Kontrolują ziemię za pomocą ręcznych narzędzi zaprojektowanych przez naukowców pracujących wcześniej w Agencji. Mają na sobie czerwone, niebieskie, zielone i fioletowe ubrania. - Jak się żyje bez frakcji? - pyta Evelyn. - Zupełnie normalnie - odpowiadam i uśmiecham się do niej. - Spodoba ci się. Zabieram matkę do swojego mieszkania na północ od rzeki. Znajduje się na jednym z niższych pięter, ale ma dużo okien, przez które widać w oddali zabudowania. Osiedliłem się w nowym Chicago jako jeden z pierwszych, więc mogłem wybrać, gdzie chcę mieszkać. Zeke, Shauna, Christina, Amar i George zdecydowali się na wyższe piętra w budynku Hancocka, a Caleb i Cara wprowadzili się do mieszkań w pobliżu parku Millennium. Ja jednak wybrałem tę lokalizację, bo mi się spodobała i była daleko od miejsc, w których mieszkałem wcześniej. - Mój sąsiad jest historykiem, przyjechał z peryferii - opowiadam, grzebiąc w kieszeniach w poszukiwaniu kluczy. - Mówi na Chicago „czwarte miasto”, bo kilkaset lat temu spłonęło w pożarze, a potem zostało zniszczone przez wojnę przeciwko czystości. To nasze czwarte podejście.

- Czwarte miasto - powtarza Evelyn, gdy otwieram drzwi. - Fajne. W mieszkaniu jest mało mebli: kanapa, stół, kilka krzeseł, kuchnia. W oknach budynku po drugiej stronie bagnistej rzeki odbijają się promienie słońca. Część dawnych pracowników naukowych Agencji chce spróbować przywrócić rzece i jezioru wcześniejszą świetność, ale nie nastąpi to szybko. Zmiana, podobnie jak gojenie ran, wymaga czasu. Evelyn kładzie torbę na kanapie.

- Dziękuję, że pozwoliłeś mi się u ciebie zatrzymać. Obiecuję, że niedługo coś sobie znajdę. - Nie ma problemu - odpowiadam. Stresuje mnie trochę jej obecność: to, że będzie mi grzebać w nielicznych szafkach i snuć się po moim domu, ale nie możemy przecież unikać się w nieskończoność. Poza tym obiecałem jej, że spróbuję zasypać przepaść między nami. - Słyszałem, że George potrzebuje pomocy przy szkoleniu policjantów - odzywa się Evelyn. - Nie zgłosiłeś się? - Nie. Nie chcę mieć już do czynienia z bronią. - No tak. Teraz walczysz na słowa. - Evelyn marszczy nos. - Nie mam zaufania do polityków. - Do mnie będziesz mieć, bo jestem twoim synem - stwierdzam. - No i nie jestem politykiem. Przynajmniej na razie. Tylko asystentem. Siada przy stole i rozgląda się, czujna i ożywiona jak kot. - Wiesz coś na temat swojego ojca? - pyta.

Wzruszam ramionami. - Podobno wyjechał. Nie pytałem gdzie. Evelyn opiera brodę na dłoni. - Nie miałeś mu nic do powiedzenia? Absolutnie nic? - Nie. - Okręcam wokół palca kółeczko przy kluczach. - Po prostu się od niego odciąłem, bo nie ma dla niego miejsca w moim życiu. Dwa lata temu, gdy stałem naprzeciwko niego w parku, a śnieg sypał nam na głowy,

zrozumiałem, że gdy zaatakowałem go w Hali Bezsercowej w obecności Nieustraszonych, nie naprawiło to wyrządzonych mi przez niego krzywd, i tak samo nie naprawi ich wydzieranie się na niego czy obrzucanie go epitetami. Zostało tylko jedno wyjście: zapomnieć. Evelyn przygląda mi się badawczo, po czym podchodzi do torby, którą zostawiła na kanapie. Otwiera ją i wyciąga jakiś przedmiot z niebieskiego szkła. Wygląda jak zatrzymany w czasie wodospad. Pamiętam, kiedy mi to dała. Byłem mały, ale na tyle już duży, żeby zdawać sobie sprawę, że w Altruizmie posiadanie takich rzeczy jest zabronione: nie są praktyczne, więc służą jedynie zaspokojeniu własnej przyjemności. Spytałem ją wtedy, do czego się tego używa, a ona odpowiedziała: „Do niczego konkretnego. Ale dzięki temu można poczuć coś tutaj”. Mówiąc to, dotknęła ręką serca. „Piękne przedmioty mają czasem taką moc”. Przez wiele lat ten przedmiot symbolizował mój milczący bunt, mój mały sprzeciw wobec roli posłusznego, zdyscyplinowanego dziecka z Altruizmu. Symbolizował też bunt mojej matki, choć w tamtym okresie byłem przekonany, że ona nie żyje. Schowałem go pod łóżko, a w dniu, w którym zdecydowałem się opuścić Altruizm, postawiłem na biurku, żeby zobaczył go ojciec, żeby się przekonał, że ja i mama jesteśmy silni. - Po twoim wyjeździe przypominał mi o tobie. - Evelyn przyciska do brzucha szklany przedmiot. - Przypominał, że jesteś bardzo odważny, że zawsze taki byłeś - uśmiecha się lekko. - Pomyślałam, że może chciałbyś go odzyskać. W końcu dałam go tobie. Wiem, że gdybym się odezwał, nie zdołałbym zapanować nad głosem, uśmiecham się więc tylko w odpowiedzi i kiwam głową.

Wiosenne powietrze jest zimne, ale zostawiam szyby w samochodzie opuszczone, żeby wypełniło mi płuca, żeby szczypało chłodem w palce i wyraźnie dawało znać, że powoli odchodzi zima. Zatrzymuję się przy peronie niedaleko Hali Bezsercowej i biorę z tylnego siedzenia urnę. Jest srebrna i gładka, bez żadnego grawerunku. Christina ją wybrała. Wszyscy czekają już na peronie. Christina stoi z Zekem i Shauną, która siedzi na wózku inwalidzkim z nogami nakrytymi kocem. Ma teraz lepszy wózek, bez rączek z tyłu,

więc może łatwiej nim manewrować. Na samym brzegu peronu stoi Matthew, wysuwając palce poza krawędź. - Cześć - witam się, stając przy Shaunie. Christina uśmiecha się do mnie, a Zeke klepie mnie po ramieniu. Uriah zmarł kilka dni po Tris, ale Zeke i Hana pożegnali się już parę tygodni temu. Z przyjaciółmi i rodziną rozrzucili jego prochy w jaskini. Wykrzyczeliśmy jego imię w komnacie echa w Jamie. Ale wiem, że Zeke myśli o nim dzisiaj, podobnie jak każdy z nas, choć ostatni akt odwagi Nieustraszonych ma upamiętniać Tris. - Chcę ci coś pokazać. - Shauna odsuwa koc z kolan, odsłaniając skomplikowaną metalową konstrukcję ortopedyczną. Sięga aż do bioder i tworzy wokół jej brzucha rodzaj klatki. Shauna uśmiecha się do mnie, ze szczękiem stawia nogi na ziemi i podnosi się niepewnie. Mimo że okazja jest smutna, uśmiecham się. - Proszę, proszę. Zapomniałem, że jesteś taka wysoka. - Caleb zaprojektował to dla mnie razem z kolegami z laboratorium - wyjaśnia. Dopiero uczę się w tym chodzić, ale twierdzą, że za jakiś czas będę mogła w tym biegać. - Nieźle. A tak właściwie to gdzie on jest? - Będzie na nas czekać z Amarem na dole - odpowiada Shauna. - Ktoś musi być przy linie, żeby złapać pierwszą osobę. - Czyli nadal jest fipkiem - stwierdza Zeke. - Ale zaczynam się do niego przekonywać. - Hm - mruczę niejednoznacznie. Prawda jest taka, że wybaczyłem Calebowi, ale nadal nie jestem w stanie zbyt długo przebywać w jego towarzystwie. Jego gesty, sposób modulacji głosu, zachowanie przypominają mi Tris. Są jak jej szept, a to jednocześnie o wiele

za mało i zdecydowanie za dużo. Chcę coś jeszcze powiedzieć, ale nadjeżdża pociąg. Sunie w naszym kierunku po lśniących szynach i zatrzymuje się z piskiem na wysokości peronu. Z okna w pierwszym wagonie - w wagonie maszynisty - wychyla się głowa. To Cara. Włosy ma ciasno zaplecione w warkocz. - Wskakujcie! - woła. Shauna siada z powrotem na wózek i wjeżdża do pociągu. Za nią idą Matthew, Christina i Zeke. Ja wsiadam ostatni i podaję Shaunie urnę, a sam staję w drzwiach, mocno trzymając się poręczy. Pociąg rusza i z każdą sekundą przyspiesza. Trzęsie się na torach i pogwizduje; czuję, jak wypełnia mnie jego moc. Wiatr chłoszcze mnie po twarzy i przykleja mi ubrania do ciała. Obserwuję rozciągające się przede mną miasto, skąpane w słońcu budynki. Chicago nie jest takie jak kiedyś, ale już dawno się z tym pogodziłem. Każde z nas znalazło dla siebie nowe miejsce. Cara i Caleb pracują w laboratoriach w ośrodku, przekształconych w placówkę Ministerstwa Rolnictwa, która odpowiada za zwiększenie wydajności upraw tak, by można z nich wyżywić więcej ludzi. Matthew prowadzi gdzieś w mieście badania psychiatryczne - ostatnim razem, gdy go o to pytałem, zajmował się kwestiami związanymi z pamięcią. Christina pracuje w urzędzie, który pomaga chętnym przesiedlić się z peryferii do miasta. Zeke i Amar służą w policji, a George prowadzi tam szkolenia - idealne zawody dla Nieustraszonych. Ja natomiast jestem asystentem reprezentantki naszego miasta w rządzie: Johanny Reyes. Wyciągam rękę, łapię się drugiego uchwytu i wychylam na zakręcie. Niemal zawisam nad znajdującą się dużo niżej ulicą. Czuję w brzuchu dreszczyk emocji, strachu - to, co uwielbiają prawdziwi Nieustraszeni. - Hej - odzywa się Christina, stając obok mnie. - Jak tam twoja mama? - Okej. Zobaczymy, jak będzie.

- Zjedziesz na linie? Tory gwałtownie opadają do poziomu ulicy. - Tak - mówię. - Tris na pewno by chciała, żebym chociaż raz spróbował. Wypowiadając na głos jej imię, nadal czuję ukłucie bólu, uszczypnięcie, które mówi, że wciąż noszę ją w swoim sercu. Christina wpatruje się w drogę przed nami i na krótki moment przytula się do mnie ramieniem. - Też tak myślę. Wspomnienia związane z Tris, jedne z moich najważniejszych, z czasem straciły ostrość - to samo dzieje się ze wszystkimi innymi. Nie bolą już tak jak kiedyś. Czasem wręcz lubię je przywoływać, choć niezbyt często. Niekiedy wspominam Tris z Christiną, która jak na pyskatą Prawą okazała się nadspodziewanie dobrą słuchaczką. Cara zatrzymuje pociąg. Wyskakuję na peron. Przed schodami Shauna wstaje z wózka i zaczyna samodzielnie schodzić, schodek po schodku. Znosimy z Matthew jej nieporęczny i ciężki wózek. - Peter się odzywał? - pytam Matthew po zejściu. Gdy minęło oszołomienie po serum pamięci, w jakimś stopniu wróciła ostra, okrutna natura Petera, ale nie w całości. Straciłem potem z nim kontakt. Przestałem go nienawidzić, co nie znaczy, że go polubiłem.

- Jest w Milwaukee - informuje Matthew. - Ale nie wiem, co robi. - Pracuje w jakimś urzędzie - odzywa się Cara z dołu schodów. Trzyma w rękach urnę, którą przejęła od Shauny podczas wysiadania z pociągu. - Chyba mu to pasuje.

- Zawsze myślałem, że przyłączy się do rebeliantów na peryferiach - stwierdza Zeke. To by mi do niego pasowało. - Peter się zmienił. - Cara wzrusza ramionami. Na peryferiach dalej są buntownicy przekonani, że tylko kolejna wojna pozwoli uzyskać pożądane zmiany. Ja skłaniam się bardziej ku stanowisku, że zmianę trzeba wypracować bez przemocy. Sam doświadczyłem jej tyle, że starczy mi na całe życie. Zresztą nadal jest w nim obecna, ale nie w postaci blizn, tylko wspomnień, które napływają, gdy najmniej się tego spodziewam: pięści mojego ojca trafiającej mnie w zęby, pistoletu wzniesionego przed egzekucją Erica, ulic wokół mojego dawnego domu zasłanych ciałami Altruistów. Idziemy do tyrolki. Frakcje nie istnieją, ale w tej części miasta mieszka więcej Nieustraszonych niż gdzie indziej; można ich rozpoznać po kolczykach na twarzach i tatuażach na skórze, ale już nie po kolorze ubrań, niekiedy bardzo jaskrawych. Część tak jak my dokądś idzie, ale większość jest w pracy - w Chicago wszyscy muszą pracować, jeśli tylko są do tego zdolni. Przede mną wznosi się budynek Hancocka, szerszy w podstawie niż na górze. Po sam dach ciągną się czarne belki; krzyżują się ze sobą, raz gęściej, raz rzadziej. Dawno tu nie byłem. Wchodzimy do holu. Podłogi są wyfroterowane i lśniące, a ściany zamalowane kolorowym graffiti Nieustraszonych, które obecni mieszkańcy zostawili na pamiątkę. Mieszkają tu Nieustraszeni, bo to oni potrafią docenić walory tego miejsca: wysokość, ale jak podejrzewam w głębi ducha - również i odosobnienie. Nieustraszeni lubili wypełniać puste przestrzenie swoimi głosami. To mi się w nich podobało. Zeke naciska palcem wskazującym guzik w windzie. Ładujemy się do środka, a Cara wybiera numer 99. Zamykam oczy, a winda rusza szybko do góry. Oczyma wyobraźni widzę otwierającą się pod moimi stopami przepaść, ciemny szyb i tylko trzydzieści centymetrów twardego

podłoża, który zabezpiecza mnie przed upadkiem, lotem w dół, katastrofą. Winda trzęsie się i zatrzymuje. Drzwi się otwierają, a ja mocno przytrzymuję się ściany, żeby się uspokoić.

Zeke dotyka mojego ramienia. - Nie martw się, stary. Przecież robiliśmy to nieraz, zgadza się? Kiwam głową. Przez właz w suficie wpada świeże powietrze, a nad nami widać błękitne niebo. Wlokę się za pozostałymi, zbyt sparaliżowany strachem, żeby szybciej poruszać nogami. Odnajduję palcami drabinę i skupiam się na kolejnych szczebelkach. Nade mną Shauna wdrapuje się niezgrabnie, podciągając się głównie na rękach. Gdy poszedłem zrobić sobie tatuaż na plecach, spytałem Tori, czy jej zdaniem jesteśmy ostatnimi ludźmi na świecie. „Może”, odpowiedziała tylko. Chyba nie lubiła się nad tym zastanawiać. Ale tu, na dachu naprawdę można uwierzyć, że jesteśmy ostatnimi ludźmi na całej kuli ziemskiej. Wpatruję się w budynki ciągnące się wzdłuż moczarów i czuję, jak coś zaciska mi się w piersi, miażdży ją od środka. Zeke podbiega do tyrolki i przymocowuje do stalowej liny siodełko wielkości człowieka. Blokuje je, żeby się nie zsunęło, i patrzy na nas wyczekująco.

- Christina - decyduje. - Dawaj. Christina podchodzi i stuka palcami w brodę. - Jak myślisz? Przodem czy tyłem? - Tyłem - mówi Matthew. - Ja chciałem zjeżdżać przodem, twarzą do góry, żeby nie posikać się ze strachu. A nie chcę, żebyś zjeżdżała tak jak ja.

- Ale wiesz, że zjazd przodem tylko pogorszy sytuację? - pyta Christina. - Ale w porządku, nie ma sprawy, przynajmniej będę mogła mówić na ciebie Obszczygacie. Christina wsuwa najpierw do pętli stopy i kładzie się na brzuchu, więc zjeżdżając, będzie widzieć oddalający się budynek. Przeszywa mnie dreszcz. Nie mogę na to patrzeć. Zamykam oczy, gdy Christina oddala się coraz bardziej, i nie otwieram ich, gdy to samo robi Matthew, a potem Shauna. Na wietrze niosą się ich radosne okrzyki, jak nawoływanie ptaków. - Twoja kolej, Cztery - mówi Zeke. Kręcę głową. - No chodź - namawia Cara. - Lepiej mieć to za sobą, nie sądzisz? - Nie. Ty pierwsza. Proszę. Podaje mi urnę i robi głęboki wdech. Przyciskam gładki metal do brzucha. Jest ciepły od rąk wszystkich trzymających go osób. Cara niepewnie wsuwa się do pętli, krzyżuje ręce na piersi, a Zeke, zapina mocowania i ją odpycha. Cara zaczyna sunąć nad Lake Shore Drive, nad miastem. Nie wydaje z siebie żadnego dźwięku, nawet nie wciąga głośniej powietrza.

Na dachu zostajemy tylko ja i Zeke. Patrzymy na siebie. - Chyba nie dam rady - mówię i choć głos mam opanowany, cały się trzęsę. - Oczywiście, że dasz radę - stwierdza. - Jesteś Cztery, człowiek legenda w Nieustraszoności! Poradzisz sobie ze wszystkim. Krzyżuję przed sobą ręce i podchodzę trochę bliżej. Choć do krawędzi mam jeszcze kilka metrów, czuję, jak moje ciało przechyla się i spada. Nie mogę przestać kręcić głową. - Ej. - Zeke kładzie mi dłonie na ramionach. - Pamiętaj, że tu nie chodzi o ciebie, tylko

o nią. O zrobienie czegoś, co ona by chciała zrobić, z czego byłaby dumna. Tak? Tak. Nie wymigam się od tego. Nie mogę się teraz wycofać, nie w sytuacji, gdy wciąż pamiętam jej uśmiech podczas wspinaczki na diabelski młyn i mocno zaciśnięte zęby, gdy stawiała czoło kolejnym lękom w symulacjach. - Jak ona zjeżdżała? - Głową w dół. - No dobra. - Podaję mu urnę. - Przymocuj ją z tyłu. I otwórz wieko. Wsuwam się do siodełka, a ręce trzęsą mi się tak bardzo, że ledwie jestem w stanie się trzymać. Zeke zaciska mi paski na plecach i nogach, a potem wciska za mną otwartą urnę, żeby prochy mogły wylecieć. Patrzę w dół na Lake Shore Drive, przełykam z trudem ślinę i zaczynam zjeżdżać. Chciałbym się wycofać, ale jest za późno. Pruję w stronę ziemi. Wrzeszczę tak głośno, że najchętniej sam zatkałbym sobie uszy. Czuję, jak nagromadzony we mnie krzyk wypełnia mi piersi, gardło, głowę. Wiatr szczypie mnie w oczy, ale zmuszam się, żeby je otworzyć, i niespodziewanie, w panice rozumiem, dlaczego Tris robiła to w ten sposób, głową do dołu - bo dzięki temu miała wrażenie, że lata, że jest ptakiem.

Pustka w dole przypomina mi o pustce we mnie - ta otwarta paszcza, zaraz mnie pochłonie. Nagle dociera do mnie, że się zatrzymałem. Ostatnie drobinki prochów wirują na wietrze jak szare płatki śniegu, a potem znikają. Ziemia znajduje się tylko kilka metrów niżej, na wysokości skoku. Moi przyjaciele stoją w kręgu i trzymają się za ręce, tworząc pode mną żywą sieć. Wciskam twarz w siodełko i zaczynam się śmiać.

Rzucam im pustą urnę, sięgam do tyłu i rozpinam paski zabezpieczające. Wpadam w ramiona przyjaciół jak kamień. Łapią mnie - obijam się plecami i nogami o ich twarde kości a potem opuszczają na ziemię. Zapada niezręczna cisza. Z niedowierzaniem wpatruję się w budynek Hancocka. Nie wiem, co powiedzieć. Caleb uśmiecha się do mnie nieśmiało. Christina powstrzymuje napływające łzy i mówi:

- O! Jedzie Zeke. Zeke mknie do nas w czarnym siodełku. Początkowo wygląda jak kropeczka, potem kropla, a na koniec postać zawinięta w coś czarnego. Zatrzymuje się z okrzykiem radości, a ja wtedy chwytam przedramię Amara. Z drugiej strony łapię bladą rękę Cary, która uśmiecha się do mnie. Jej uśmiech jest jednak podszyty smutkiem. Zeke spada z impetem, uśmiecha się jak wariat i daje się przytrzymać w objęciach jak dziecko.

- Ale fajnie. To co? Jeszcze raz, Cztery? - proponuje. Nie muszę się zastanawiać nad odpowiedzią.

- Nie ma mowy. Wracamy luźną grupką do pociągu. Shauna idzie w aparacie ortopedycznym, gawędząc z Amarem, a Zeke pcha pusty wózek. Cara i Caleb rozmawiają o czymś wyraźnie emocjonującym; naprawdę mają ze sobą wiele wspólnego. Christina zrównuje się ze mną i obejmuje mnie ramieniem. - Wszystkiego najlepszego z okazji Dnia Wyboru - mówi. - Zapytam cię teraz, jak się czujesz, a ty mi powiesz prawdę.

Czasem rozmawiamy ze sobą w ten sposób, wydając sobie polecenia. Jakimś cudem Christina stała się jedną z najbliższych mi osób, mimo naszych częstych kłótni. - Daję radę - odpowiadam. - Ale nie jest mi łatwo. I to raczej się nie zmieni.

- Wiem. Idziemy na samym końcu. Mijamy opustoszałe budynki z ciemnymi oknami i przechodzimy przez most zawieszony nad bagnistą rzeką. - Czasem życie jest naprawdę do dupy - stwierdza Christina. - Ale wiesz, czego się trzymam? Unoszę brwi. Przedrzeźnia mnie i robi to samo. - Chwil, które nie są do dupy - ciągnie. - Cała sztuka polega na tym, by umieć je dostrzec. Uśmiecha się do mnie, a ja odpowiadam tym samym. Wchodzimy po schodach na peron. Od dziecka wiedziałem, że życie nas okalecza. Każdego z nas. Nie da się tego uniknąć. Ale powoli zaczynam się przekonywać, że możemy zostać uzdrowieni. Że nawzajem się uzdrawiamy.

Podziękowania Strony z podziękowaniami są dla mnie miejscem, w którym mogę otwarcie przyznać, że mój sukces w życiu i pisarstwie nie jest wyłącznie moją zasługą. Tę trylogię napisała być może jedna osoba, ale autorka nie zdziałałaby wiele bez niżej wymienionych osób. W pełni tego świadoma, chciałabym więc podziękować Bogu za to, że stawia na mojej drodze ludzi, którzy mnie uzdrawiają.

A oto oni: Mój mąż, który nie tylko kocha mnie w zupełnie wyjątkowy sposób, ale też bierze udział w wyczerpujących burzach mózgów, czyta wszystkie wersje moich książek i ma świętą cierpliwość do swojej Neurotycznej Żony Pisarki. Joanna Volpe, która trzyma wszystko twardą ręką, jak prawdziwy SZEF, ale robi to z uczciwością i życzliwością. Katherine Tegen, która dzieli się znakomitymi uwagami i jak na twardzielkę z branży wydawniczej bardzo często odsłania miękkie, pełne współczucia serce (obiecuję, że nikomu nie powiem; zaraz, przecież właśnie to zrobiłam). Molly O’Neill, która poświęciła swój czas i wysiłek i wyłowiła Niezgodną z niewątpliwie gigantycznej sterty tekstów. Casey McIntyre, mistrzyni reklamy, która okazała mi niesamowitą życzliwość (i pokazała kroki taneczne). Joel Tippie oraz Amy Ryan i Barb Fitzsimmons, dzięki którym te książki są tak wspaniałe. Każda jedna. Niesamowici Brenna Franzitta, Josh Weiss, Mark Rifkin, Valerie Shea, Christine Cox i Joan Giurdanella, którzy otoczyli moje słowa tak staranną opieką. Lauren Flower, Alison Lisnow, Sandee Roston, Diane Naughton, Colleen O’Connell, Aubry Parks-Fried, Margot Wood, Patty Rosati, Molly Thomas, Megan Sugrue, Onalee Smith i Brett Rachlin, którzy z ogromnym zaangażowaniem zajęli się marketingiem i reklamą. Po prostu nie da się tego przecenić. Andrea Pappenheimer, Kerry Moynagh, Kathy Faber, Liz Frew, Heather Doss, Jenny Sheridan, Fran Olson, Deb Murphy, Jessica Abel, Samantha Hagerbaumer, Andrea Rosen i David Wolfson, specjaliści do spraw sprzedaży, którzy okazali entuzjazm i dali mi wsparcie. Jean McGinley, Alpha Wong i Sheala Howley, dzięki którym moje książki znalazły się na półkach całego świata. A skoro już przy tym jesteśmy, wszyscy

moi zagraniczni wydawcy, którzy uwierzyli w siłę tej opowieści. Shayna Ramos i Ruiko Tokunaga, czarodzieje w dziedzinie produkcji; Caitlin Garing, Beth Ives, Karen Dziekonski i Sean McManus, twórcy fantastycznych audiobooków; oraz Randy Rosema i Pam Moore z działu finansów, pracowici i utalentowani. Kate Jackson, Susan Katz i Brian Murray, którzy doskonale sterują statkiem pod banderą Harpera. Mam wielkie szczęście, że trafiłam na tak zaangażowanych i pomocnych wydawców. Pouya Shahbazian, który otworzył przed Niezgodną drzwi do świata filmu - dziękuję za Twoją pracowitość, cierpliwość, przyjaźń i przerażające psikusy z robakami. Danielle Barthel, wcielenie zorganizowania i cierpliwości. Oraz wszyscy pracownicy New Leaf Literary, cudowni ludzie, równie cudownie wywiązujący się ze swoich obowiązków. Steve Younger, na którego zawsze mogę liczyć w życiu osobistym i zawodowym. Wszyscy zaangażowani w film, a szczególnie Neil Burger, Doug Wick, Lucy Fisher, Gillian Bohrer i Erik Feig, którzy okazali mojej pracy tyle szacunku i poświęcili mnóstwo uwagi.

Mama, Frank, Ingrid, Karl, Frank Jr., Candice, McCall, Beth, Roger, Tyler, Trevor, Darby, Rachel, Billie, Fred, Babcia, Johnsonowie (zarówno ci z Rumunii, jak i z Missouri), Kraussowie, rodzina Paquette, Fitchowie i Rydzowie - dziękuję za Waszą miłość (żadna frakcja nigdy nie byłaby dla mnie ważniejsza od Was; przenigdy). Wszyscy przeszli, obecni i przyszli członkowie YA Highway i Write Night, koledzy i koleżanki po fachu, którzy okazali mi tyle troski i wyrozumiałości. Wszyscy bardziej doświadczeni pisarze, którzy zaakceptowali mnie i pomagali mi przez ostatnie lata. Wszyscy autorzy, którzy kontaktowali się ze mną na Twitterze i drogą mejlową. Pisarstwo bywa samotnym zawodem, ale dzięki Wam mnie to nie dotyczy. Żałuję, że nie mogę wymienić z imienia każdego z Was. Mary Katherine Howell, Alice Kovacik, Carly Maletich, Danielle Bristow i wszyscy moi znajomi nieparający się pisarstwem, dzięki którym nie straciłam z oczu celu. Wszyscy internetowi fani Niezgodnej, którym jestem wdzięczna za niesamowity entuzjazm wirtualny (i realny). Moi czytelnicy, którzy czytają, dzielą się przemyśleniami, piszczą z zachwytu, tweetują, rozmawiają, pożyczają sobie książki i przede wszystkim uczą mnie tak wiele o

pisarstwie i życiu. Wszystkie wyżej wymienione osoby sprawiły, że ta trylogia nabrała takiego, a nie innego kształtu. Moje życie zmieniło się dzięki temu, że Was znam. Jestem szczęściarą. Powtórzę po raz ostatni: odwagi.

Szczególne podziękowania Wiosną 2012 roku pięćdziesiąt blogów podzieliło się swoim zachwytem nad trylogią Niezgodna, wspierając wydanie Zbuntowanej poprzez zorganizowaną na zasadzie frakcji wirtualną kampanię. Trylogia zawdzięcza swój sukces każdej z poniższych osób! Chciałabym im bardzo podziękować: ALTRUIZM: Amanda Bell (przywódczyni frakcji), Katie Bartow, Heidi Bennett, Katie Butler, Asma Faizal, Hafsah Faizal, Ana Grilo, Kathy Habel, Thea James, Julie Jones i HD Tolson. SERDECZNOŚĆ: Meg Caristi, Kassiah Faul i Sherry Atwell (przywódczynie frakcji), Kristin Aragon, Emily Ellsworth, Cindy Hand, Melissa Helmers, Abigail J., Sarah Pitre, Lisa Reeves, Stephanie Su i Amanda Welling. PRAWOŚĆ: Kristi Diehm (przywódczyni frakcji), Jaime Arnold, Harmony Beaufort, Damaris Cardinali, Kris Chen, Sara Gundell, Bailey Hewlett, John Jacobson, Hannah McBride i Aeicha Matteson. NIEUSTRASZONOŚĆ: Alison Genet (przywódczyni frakcji), Lena Ainsworth, Stacey Canova i Amber Clark, April Conant, Lindsay Cummings, Jessica Estep, Ashley Gonzales, Anna Heinemann, Tram Hoang, Nancy Sanchez i Yara Santos. ERUDYCJA: Pam van Hylckama Vlieg (przywódczyni frakcji), James Booth, Mary Brebner, Andrea Chapman, Amy Green, Jen Hamflett, Brittany Howard, O’Dell Hutchison,

Benji Kenworthy, Lyndsey Lore, Jennifer McCoy, Lisa Parking i Lisa Roecker.