Babskie Fanaberie czyli w cholere z tym wszystkim

Ania Witowska

1

1290992 1290992

2

1290992 1290992

Ania Witowska

Babskie Fanaberie czyli w cholerę z tym wszystkim 47 tekstów, które sprawią, że inaczej spojrzysz na siebie

2011

1290992

3

1290992

4

1290992 1290992

Dedykuję Rodzicom autorom moich pierwszych życiowych lekcji Ania

5

1290992 1290992

6

1290992 1290992

Wstęp Całe moje życie jest przykładem nieustających poszukiwań jakości i wartości oraz szukania odpowiedzi na pytanie, co zrobić, aby nam, kobietom, żyło się lepiej? Zostałam mamą w wieku 16 lat i cały świat stanął przeciwko mnie, przetrwałam to, ale obiecałam sobie wtedy, że kiedyś zrobię coś dla kobiet, które z różnych powodów znalazły się w trudnej sytuacji i potrzebują pomocy… Gdy przeżyłam śmierć kliniczną, zaczęło do mnie docierać, że może w życiu nie chodzi tylko o to, aby zadowalać innych, że może ma znaczenie to, czego chcę ja… Życiowe wzloty i upadki, huśtawki emocjonalne doprowadziły mnie do momentu, gdy moje ciało znów się zbuntowało, a ja podjęłam decyzję, że życie jest zbyt krótkie, aby nie przeżyć go fajnie, że coś najwyraźniej robię źle, skoro są takie efekty… Decyzje, suma doświadczeń, dziesiątki książek, szkoleń, seminariów, sesji z coachami oraz pracy własnej doprowadziły mnie do odpowiedzi, do miejsca, w którym jestem dzisiaj… Możesz żyć lepiej, możesz zacząć od nowa, możesz w pełni realizować swój potencjał! Nie musisz być dłużej sama, nie musisz więcej rywalizować z innymi kobietami, nie musisz godzić się na nieustające kompromisy… możesz podjąć decyzję i zacząć żyć swoim życiem tu i teraz. Serdecznie, Ania Witowska

7

1290992 1290992

8

1290992 1290992

Taka jak Ty Wielokrotnie w swoim życiu upadałam. Były momenty, gdy zastanawiałam się - dlaczego ja? - ile więcej dam radę znieść? - co jeszcze może mi się przytrafić? Dziś patrząc na to z perspektywy czasu, wiem, że gdyby nie to wszystko, co mnie spotkało, nie byłabym tym, kim jestem, że rzeczy, które pozornie były dramatami, ukształtowały moją siłę, że doświadczenia, które z trudem dźwigałam, stały się zmianami na lepsze, a strach i beznadzieja, które mnie blokowały, pchnęły mnie do odwagi i sukcesu. Nie różnię się od Ciebie. Nie jestem silniejsza ani bardziej wyjątkowa. Być może sprawiam takie wrażenie, ale w środku czuję, przeżywam i doświadczam tak samo jak Ty.

9

1290992 1290992

10

1290992 1290992

Babskie fanaberie Mam fanaberie. Przyznaję się do tego otwarcie. Czasami objawia się to tym, co mówię, czasami tym, jak się zachowuję. Naraża mnie to na dziwne spojrzenia innych kobiet, na głupie komentarze mężczyzn, sprawia, że czasami się w sobie zamykam, ale nadal je mam. Babskie fanaberie. I mimo, że dla innych może to być fanaberią, chcę być w pełni szczęśliwa, chcę obalić ograniczające stereotypy, chcę być odważniejsza, chcę jeszcze więcej czerpać z życia. A moją największą fanaberią jest, aby kobiety się nawzajem wspierały, ufały sobie i dawały oparcie. Możemy być szczęśliwe, możemy być solidarne i możemy mieć wspólne babskie fanaberie!

11

1290992 1290992

12

1290992 1290992

Nie jesteś sama Nie jesteś sama w tym, co czujesz, w swoich troskach i zmartwieniach, w poczuciu niepewności i zagubienia, w wewnętrznych konfliktach, w hormonalnych huśtawkach, w nieporadności, w byciu samotną, w pytaniach, na które szukasz odpowiedzi, w tłumie kobiet, które czują tak jak Ty. Jak lwica bronisz swojego terenu gotowa rozszarpać inną, która być może tak jak Ty boi się wyjść z ukrycia. Czujesz się samotna. Walczysz, nie wiedząc, że inne kobiety mają takie same problemy i tak jak Ty szukają oparcia. Podobieństwo pomimo indywidualności, zaufanie pomimo uprzedzeń. Kobiety razem pomimo, że osobno. Zaufaj, otwórz się. Nie jesteś sama!

13

1290992 1290992

14

1290992 1290992

Zła wiadomość Mam dziś dla Ciebie złą wiadomość... Nie jestem cudotwórcą. Nie mam specjalnych mocy, nie znam magicznych zaklęć I choć bym nie wiem jak bardzo się starała, nie przeżyję Twojego życia za Ciebie. Choć bym nie wiem, ile książek napisała, mądrych rad Ci udzieliła, przykładów pokazała, to wszystko na nic ... bo to Ty musisz chcieć. Sama zdecydować, sięgnąć po to i wytrwać w tym. Mogę Ci pokazać jak, ale nie mogę tego zrobić za Ciebie. Magia i siła jest w Tobie. Co zrobisz, aby ją obudzić?

15

1290992 1290992

16

1290992 1290992

Nie mam czasu Chciałam napisać książkę. Obiecywałam sobie, że siądę do niej latem, wysłałam dziecko na wakacje i miałam trzy tygodnie dla siebie i na pisanie książki. Nie miałam czasu. Zadasz mi pytanie, jak to możliwe? Przecież miałam idealne warunki. Byłam nastawiona na napisanie książki, cisza w domu, miejsce do pracy, ale ja nie miałam czasu. Znajdowałam sobie dziesiątki zadań tylko po to, aby móc nie mieć czasu. Mijał dzień za dniem, a ja ciągle nie miałam czasu na coś, co rzekomo było dla mnie bardzo ważne. Wydaje się być nielogiczne, prawda? W miarę upływu dni byłam coraz bardziej sfrustrowana... Zapytasz się, jak historia się skończyła? Oczywiście, nie zaczęłam wtedy pisać książki, bo przecież nie miałam czasu.

17

1290992 1290992

18

1290992 1290992

Ale wyciągnęłam z tego kilka wniosków, dzięki którym czytasz te słowa. Przyjrzałam się swojemu celowi i temu, dlaczego go sobie wyznaczyłam. Czy był on naprawdę czymś, na czym mi zależało, czy tylko tak mi się wydawało? Gdy znalazłam powód, cel napisania – ten mój własny i osobisty – dużo chętniej zabrałam się do realizacji. Okazało się, że czas i wszelkie obowiązki, które do tej pory mi przeszkadzały, można inaczej rozplanować, uwzględniając w tym moje najważniejsze zadanie. Dotarło do mnie, że nie mam czasu, aby nie mieć czasu, że oszukiwałam siebie, bojąc się ruszyć z miejsca.

19

1290992 1290992

20

1290992 1290992

Porównywanie Ten stan dopadał mnie co roku przed urodzinami. Odrętwienie, zaduma i próba podsumowań. Co osiągnęłam w swoim życiu? Kim jestem? Jak wypadam na tle innych. Czy mam tyle samo? czy mniej? Co oni zrobili, a co ja? Każde, dosłownie każde, podsumowanie kończyło się emocjonalną i porównawczą katastrofą, gdyż za każdym razem znajdowałam kogoś, kto zrobił więcej i zaszedł dalej niż ja. Nie wiem, dlaczego, ale nigdy nie porównywałam się z ludźmi, którzy mają mniej ode mnie, być może bałam się, że spocznę na przysłowiowych laurach. Tak było co roku, aż do ostatnich urodzin. Chwilę przed nimi spotkałam długo niewidzianą koleżankę, która powiedziała: „To niesamowite, zobacz, ile już rzeczy w życiu zrobiłaś!”

21

1290992 1290992

22

1290992 1290992

Z początku nie wiedziałam, co powiedzieć, ale im dłużej o tym myślałam, tym większego nabierało to dla mnie sensu. Dlaczego porównywałam się z innymi? To tak jakby porównywać dwie osoby startujące w wyścigu, z których jedna zaczęła ze startu, a druga z połowy dystansu... Przecież tak naprawdę jedyną osobą, jedynym miernikiem tego, co zrobiłam w swoim życiu, byłam ja sama, oraz miejsce, z którego zaczęłam i do którego doszłam. Przy kolejnych urodzinach jedynym podsumowaniem, które zrobię, będzie ocena moich osobistych zmian w stosunku do roku poprzedniego, bo przecież to są moje cele i moje wartości, a ja sama dla siebie jestem najlepszym punktem odniesienia.

23

1290992 1290992

24

1290992 1290992

Powinnam Weź kartkę papieru i wypisz 5 rzeczy, które „powinnaś”. Po wypisaniu przyjrzyj się im i odpowiedz sobie na pytanie, dlaczego powinnaś je robić i jakie konsekwencje wywołałoby nie zrobienie ich? Czy ktoś by Cię skrytykował? odrzucił? – czy to Ty zakładasz krytykę i odrzucenie? Czy czułabyś się w stosunku do kogoś „nie w porządku”? Czy wymagałoby to złamania pewnych wzorców, zasad? Czy gdybyś mogła nie liczyć się z cudzą opinią, to skreśliłabyś coś z tej listy? Czy gdybyś sama sobie dała wybór, zdecydowałabyś się zrobić coś innego? Tak naprawdę nigdy nie jest za późno, aby zmienić „zasady gry w życiu”, aby powiedzieć światu, ale przede wszystkim sobie, że jestem ważna, że moje potrzeby się liczą, że nie to, co „powinnam”, ale to, co czuję i chcę ma znaczenie...

25

1290992 1290992

26

1290992 1290992

Wymówki Za młoda, za stara, za wcześnie, za późno, przed okresem, po okresie, w złym humorze, w nazbyt dobrym nastroju, zbyt zmęczona, za bardzo zrelaksowana, bo ktoś coś powiedział, bo ktoś czegoś nie powiedział, bo pilnie muszę w domu posprzątać, bo mam jakieś dziwne przeczucie, bo jest ok tak jak jest, bo mogłoby być gorzej, bo to nie mój czas, bo byłam na imprezie, bo boli mnie głowa, bo przecież mam tyle pracy, bo nie ma sensu, bo na pewno nie wyjdzie, bo przecież kliknęłam na forum

27

1290992 1290992

28

1290992 1290992

bo przecież kupiłam książkę bo jestem sama, bo jestem z kimś, bo nie wiem jak, bo mi się nie chce... jutro, za tydzień, od pierwszego, kiedyś... COŚ DLA SIEBIE ZROBIĘ Nikt Cię nie rozliczy z tego, czy coś zrobisz, nikt Cię nie nagrodzi ani nie ukarze, nie dostaniesz mandatu ani bonów rabatowych, nikogo nie skrzywdzisz ani nie oszukasz, nikogo oprócz jednej osoby, samej siebie… Więc jaką masz dziś wymówkę?

29

1290992 1290992

30

1290992 1290992

Maski Lubię jajka na miękko. Teraz już to wiem. Nie jajecznicę na szynce tak jak mój tata, nie faszerowane tak jak mój partner, nie sadzone tak jak moja najlepsza przyjaciółka. Pewnie znasz tę historię. Co prawda nie jestem uciekającą panną młodą, ale mimo to wielokrotnie w przeszłości przejmowałam upodobania i zwyczaje innych, nakładałam maskę, aby się do nich dopasować i przypodobać im. W relacjach biznesowych, przyjacielskich, a nawet wśród najbliższych odgrywałam rolę, udawałam kogoś innego, lepszego, bojąc się, że pokazując moje prawdziwe oblicze, nie znajdę akceptacji. W miarę upływu lat nie wiedziałam już, gdzie kończy się moja „wymyślona wersja”, a gdzie jestem prawdziwa ja. Co lubię i wybieram sama, bo tak czuję, a gdzie odgrywam rolę.

31

1290992 1290992

32

1290992 1290992

Granice pomiędzy udawaniem a naturalnością zacierały się coraz bardziej, a ja czułam narastającą presję wewnętrzną i bunt przeciwko czemuś, co sama sobie narzuciłam. Już jako dojrzała kobieta zdecydowałam się na zdjęcie masek. Na odsłonięcie prawdziwej twarzy i narażenie się na odrzucenie i brak akceptacji. Przełamanie bariery strachu pozwoliło mi odrzucić wewnętrzną kontrolę, lęk przed zdemaskowaniem i poznać talenty, o których nie miałam pojęcia. Zaczęłam poznawać siebie na nowo, odkrywać upodobania i cechy, które ułożone razem stworzyły mnie. Niepowtarzalną mnie, która jest wartościową i ciekawą osobą, i nie musi nic udawać ani odgrywać ról. Czasami zdarza mi się wkładać na chwilę maskę, ale z pełną świadomością tego, kim jestem w środku naprawdę. Paradoksalnie, łatwiej jest mi stawiać czoła życiu bez udawania, paradoksalnie, zdjęcie masek przyniosło mi akceptację innych.

33

1290992 1290992

34

1290992 1290992

Stereotypy Opowiem Ci bajkę... Za górami, za lasami mieszkała dziewczynka z rodzicami. Dziewczynka taka jak Ty i ja. Karmiona od dzieciństwa tym, co wypada, czego się od niej oczekuje, jak ma żyć. Dziewczynka obserwująca najbliższych, przejmująca ich zachowania, wartości i przekonania. Mając 6 lat, bawiła się lalkami w dom, starała się być usłużna, skromna, grzeczna i miła. Gdy próbowała rozmawiać z tatą na poważniejsze tematy, słyszała, że nie musi kłopotać sobie tym ślicznej główki i że to męskie sprawy. Mając lat 14, czuła się już małą kobietką. Chętnie wyręczała mamę w kuchni i przy sprzątaniu, opiekowała się młodszym bratem. Kieszonkowe wydawała na „babskie głupotki”, bo chciała tak jak inne nastolatki ładnie wyglądać i podobać się chłopcom. Będąc dwudziestoparoletnią kobietą, dziewczynka znalazła pracę opłacaną poniżej jej możliwości, ponaglana naciskami otoczenia rozpoczęła poszukiwania męża, aby założyć rodzinę i wydać na świat kolejną dziewczynkę... Kolejną dziewczynkę uwięzioną w damsko-męskich podziałach, w stereotypach. Za górami, za lasami… napiszmy tę bajkę od nowa, inaczej. 35

1290992 1290992

36

1290992 1290992

Negatywne emocje Ewa stanęła w moich drzwiach bez zapowiedzi. Weszła, usiadła i bez zbędnych wstępów zaczęła wylewać z siebie potoki słów. Z szybkością karabinu maszynowego wyrzucała z siebie żale i pretensje. Gniew, rozżalenie, a w końcu wściekłość – wszystkie te emocje skumulowane w niej eksplodowały w moim salonie. Po 1,5 godzinie, gdy napięcie opadło, udało mi się w końcu zapytać, o co chodzi. Latami nawarstwione emocje zaczęły wychodzić jedna po drugiej. Bycie przykładną partnerką i mamą. Chowanie się za dobrym wychowaniem, byciem miłą i zawsze zadowoloną. Było to jak rura w zlewie, która w momencie, gdy się zatka, wybija, wywala z siebie wszystko, co się w niej nagromadziło. Brak regularnego oczyszczania, w przypadku Ewy dania sobie możliwości okazywania negatywnych emocji, gorszych dni, doprowadził do kumulacji i wybuchu, kłótni z partnerem, niemiłych zdań z dzieckiem, kłótni z matką. Wieloletnie udawanie Ewy straciło sens w ciągu jednego dnia. Nawarstwione problemy i negatywne emocje zniszczyły misternie budowany idealny świat, który tak naprawdę przecież nie istnieje. Ewa nie dała sobie przyzwolenia na gorsze dni. 37

1290992 1290992

38

1290992 1290992

Zatraciła uczciwość w stosunku do siebie. Doprowadziło to do emocjonalnej eksplozji – rura wybiła. Przez następnych kilka tygodni pracowałam z Ewą, aby nauczyła się pozwalać sobie na emocje, zarówno te dobre, jak i te złe. Starała się rozwiązywać problemy na bieżąco, nawet jeżeli oznaczało to płacz, złość czy nawet ostrzejsze słowa. Zmiana w zachowaniu Ewy przyniosła korzyści całej rodzinie i moja rola hydraulika w tym wypadku przestała być potrzebna.

39

1290992 1290992

40

1290992 1290992

Samotność Agnieszka skończyła dwa kierunki studiów z wyróżnieniem. Ma figurę, której zazdroszczą jej koleżanki, pracę, która pozwala jej żyć powyżej średniej krajowej, i do tego ma jeszcze jedno – ogromne poczucie samotności. Pozornie żyje wśród ludzi, spotyka się ze znajomymi, pragnie się z kimś związać, ale lęk przed zranieniem i brak zaufania nie pozwalają jej na bliskość. Jej samotność to stan ducha. Chronienie własnego kruchego świata i wartości, których nie znajduje w innych. Wymagania, które stawia samej sobie, zamykając się i wycofując. Samotność tysięcy wrażliwców proszących o miłość. Jej samotność to cisza, której nie pozwala nikomu przerwać. Jej samotność to krzyk, którego nie ma odwagi wydać.

41

1290992 1290992

42

1290992 1290992

Ludzie lustra W swoim życiu spotykałam wielokrotnie osoby, co do których czułam, jakbym je znała od lat. Po 20 minutach rozmowy miałam wrażenie, że łączy nas mnóstwo wspólnych upodobań, cech. Śmialiśmy się z podobnych rzeczy, podobne wartości ceniliśmy, tak samo patrzyliśmy na problemy. Przy drugim czy trzecim spotkaniu zauważałam jednak, że w niektórych sytuacjach te osoby bardzo mnie denerwowały. Nie rozumiałam tego, jak można mieć z kimś taki dobry kontakt i jednocześnie jak bardzo ta sama osoba może mnie wyprowadzać z równowagi swoim zachowaniem. Któregoś dnia, gdy obserwowałam dwójkę dzieci bawiących się przy szybie i naśladujących siebie nawzajem, naszła mnie myśl, że w życiu jest dokładnie tak samo. Ludzie, co prawda nie w zabawie, ale w zachowaniach, w cechach, są naszymi odbiciami.

43

1290992 1290992

44

1290992 1290992

Podświadomie szukamy takich, którzy są do nas podobni w pozytywnych aspektach, i stronimy od tych, którzy ukazują nasze gorsze strony. Unikając ludzi, którzy jak w lustrzanym odbiciu pokazują nasze negatywne cechy, unikamy tak naprawdę nie ich, ale zderzenia z samym sobą. Idąc dalej tym sposobem myślenia, zaczęłam analizować, która z osób wokół mnie denerwuje mnie i dlaczego. Odnalazłam więc swój irracjonalny upór, zamykanie się, unikanie ciężkich tematów, brak wytrwałości i niekonsekwencję. Uzmysłowiło mi to, że spotykamy tych ludzi celowo, aby uczyć się i pracować nad sobą, bo przecież tak samo jak ja widzę siebie w innych, tak inni widzą siebie we mnie.

45

1290992 1290992

46

1290992 1290992

Mądralińska Wymądrzam się. Wiem. Zachowuję się, jakbym pozjadała wszystkie rozumy, jakbym przeżyła kilka bardzo długich żyć, jakbym była staruszką z ogromnym życiowym doświadczeniem. Wymądrzam się, mówiąc i pisząc, nawet myśli moje się wymądrzają. Jestem irytująca, przemądrzała i męcząca. Ale mam usprawiedliwienie. Ale przyświeca mi jeden cel: abyś żyła pełniej, radośniej, bardziej szczęśliwie, abyś wykorzystywała w pełni swój potencjał, abyś nie musiała wszystkiego odczuwać na swojej skórze. Proszę, odrzuć formę i skup się na treści, być może to wymądrzanie, ale kogoś, kto traktuje Cię jak najlepszą przyjaciółkę i kto Ci naprawdę dobrze życzy.

47

1290992 1290992

48

1290992 1290992

Decyzje 16 lat temu wydarzyło się coś, co ukształtowało jedną z moich maksym życiowych. Miałam problem, który w danym momencie wydawał mi się nie do rozwiązania. Analizowałam, przeprowadzałam dziesiątki rozmów i cały czas nie mogłam zdecydować, co zrobić, którą drogą pójść. Czas mijał, a ja zamartwiałam się i rozważałam wszelkie potencjalne scenariusze... Przyjaciel mój powiedział mi wtedy coś bardzo mądrego, – czas przed decyzją jest czasem straconym, stoisz w miejscu, rozważasz za i przeciw, przeżywasz problem w głowie zamiast coś zrobić. Podejmij decyzję. Nawet jeśli nie będzie najlepsza, pozwoli Ci ruszyć do przodu. Nawet jeśli będzie błędna – będzie Twoją decyzją, pozwoli Ci przejąć kontrolę nad swoim życiem. Jeśli tego nie zrobisz, ktoś zdecyduje za Ciebie... Decyzja, którą wtedy podjęłam, zmieniła moje życie kompletnie i uświadomiła mi, że to wcale nie jest takie trudne, że mogę zapanować nad własną drogą, że mogę wybrać, którędy chcę iść, i jakich konsekwencji mogę się spodziewać...

49

1290992 1290992

50

1290992 1290992

Zachęcam Cię, abyś dziś świadomie podjęła jedną decyzję, Taką, która natychmiast zmieni lub ulepszy Twoje życie! Nieważne, małą czy dużą, po prostu decyzję... Zrób coś, co od dawna odkładasz, Coś, co odsuwasz „na później” w nieskończoność... i poczuj ulgę, że masz to już z głowy. Nasza przyszłość zaczyna się, gdy podejmujemy decyzję, życzę Ci więc, abyś dzisiaj podjęła ją jak najlepszą.

51

1290992 1290992

52

1290992 1290992

Własna misja Autorytetem Kamili była Babcia biolog. Kobieta, którą podziwiała i szanowała. Kobieta, która przeżyła życie z pasją, spełniała się i w pełni realizowała swoje talenty. Kamila często pytała Babcię o sekret jej życia. Zastanawiała się, jak można pogodzić tak wiele codziennych spraw i jednocześnie żyć pełnią życia. Babcia mówiła wtedy: tak naprawdę każda z nas ma swój życiowy cel. Misję, coś ważnego do zrobienia, Powód, dla którego znalazłyśmy się w określonym miejscu, w określonym czasie. I tylko od nas zależy, czy ten cel odkryjemy. Czy odnajdziemy nasze utalentowane JA i pozwolimy mu rozkwitnąć, czy też będziemy walczyć, płynąc pod prąd, i krzyczeć: ja nic nie chcę widzieć, ja nic nie chcę wiedzieć! Ty także, Kamilko, masz swój cel. Cel, który da Ci napęd i motywację. Cel, który jeśli go tylko odkryjesz sprawi, że staniesz się inspiracją dla innych, że będziesz widzieć sens swoich działań, że będziesz płynąć z własnym prądem.

53

1290992 1290992

54

1290992 1290992

Wiem, musisz chodzić do pracy, sprzątać dom, gotować, oglądać serial w telewizji i wykonywać dziesiątki innych czynności... Możesz, oczywiście, nie szukać. Udawać, że nie potrzebujesz tego, że to wymysły, że jest ok tak jak jest, że przecież nie mam czasu, że muszę..., że już za późno, że moje życie nic nie znaczy, że wyszło tak jak jest, że sama sobie nie dałam szansy... ale, czy chcesz sobie na to pozwolić?

55

1290992 1290992

56

1290992 1290992

Kto jest dla Ciebie najważniejszy Małgosia miała cudownego męża i synka, który był jej oczkiem w głowie, i mieszkanie, które – jak lubiła podkreślać – jest jej małym królestwem. Codziennie wspierała i wysłuchiwała męża, dbała o dom, poświęcała każdą wolną chwilę dziecku. W całości obrazu zabrakło tylko miejsca dla niej. W przeciągu dwóch lat z radosnej, szczęśliwej kobiety przeistoczyła się w zgorzkniałą i złośliwą osobę. Gdy ją spotkałam, rzucił mi się w oczy jej wewnętrzny brak energii i pewnego rodzaju wypalenie. Usiadłyśmy i zaczęła mi opowiadać o swoim życiu. W przeciągu godzinnej rozmowy ani razu nie wspomniała o sobie, swoim wolnym czasie czy potrzebach. Wszystko kręciło się wokół rodziny i domu. Gdy zapytałam, kiedy ma czas dla siebie, skomentowała smutno, że nie ma takowego...

57

1290992 1290992

58

1290992 1290992

Ludzie szczęśliwi rozsiewają szczęście i radość wokół siebie, ludzie sfrustrowani – frustrację. Zapytałam Małgosię, czym ona chce się dzielić ze swoimi najbliższymi? W oddaniu najbliższym zgubiła fragment siebie, coś, co dawałaby innym, co ładowałoby jej własne baterie. Stała się pustym naczyniem, z którego nie mogła nalewać, nie miała wewnętrznej radości, którą mogłaby i chciałaby się dzielić. Zaczęłyśmy od ustalenia, co lubi robić, i kiedy mogłaby na to znaleźć czas. Po dwóch tygodniach Małgosia opowiedziała mi o domowych rewolucjach. Mąż, mimo, że na początku trochę zdziwiony, przyjął zmiany z radością, widząc jak Małgosia promienieje. Miesiąc później spotkałam ją w kawiarni z przyjaciółkami. Miała nową fryzurę, beztrosko się śmiała i była ponownie zadowoloną z życia, radosną kobietą. Zrozumiała, że jest jedną z osób, które są dla niej samej Ważne.

59

1290992 1290992

60

1290992 1290992

Poczucie bezpieczeństwa Szybko dorosłam. Weszłam w życie, nie poznając jego reguł. Od momentu przekroczenia granicy Dorosłość goniłam za poczuciem bezpieczeństwa, a ono ciągle ode mnie uciekało. Nie dały mi go dyplomy wyższych uczelni, własne mieszkanie, z kredytem do spłaty, lokata na funduszu, która poszła w dół, wymarzona praca, w której zredukowano etat. Nie znalazłam poczucia bezpieczeństwa także w ludziach, partnerze, z którym związek się rozpadł, przyjaciółce, która zawiodła, znajomych, którzy żyli własnym życiem. Kruchość relacji z ludźmi uświadomiła mi, jak złudne było budowanie mojego poczucia bezpieczeństwa w oparciu o świat zewnętrzny. Wiara, iż będę mogła się na kimś bądź na czymś oprzeć i w końcu poczuć się pewnie, okazała się naiwną. Prawdziwe poczucie bezpieczeństwa osiągnęłam wtedy, gdy znalazłam je w sobie samej. Stało się to na warsztatach rozwojowych, na których usłyszałam, że tylko moja wewnętrzna pewność może być gwarancją. Świadomość, że zawsze dam sobie radę, poparta doświadczeniami, które zdobyłam, i próby, które pozytywnie przeszłam w życiu, tak naprawdę budują moją wiarę. Nieważne, jakie problemy staną mi na drodze, ja sobie z nimi poradzę. To jest moje poczucie bezpieczeństwa. 61

1290992 1290992

62

1290992 1290992

Lekcje powtarzające się Kaśka nie cierpiała być sama. Właściwie zawsze, odkąd pamiętam, była w jakimś związku. Każdy z facetów był mężczyzną jej życia i każdy facet kończył tak samo, jako były. Potoki łez, złamane serce, butelka różowego wina i maksymalnie 7 dni poprzedzały każdy kolejny związek. Straciłam rachubę w ilości i imionach miłości Kaśki. Nie odrobiona, powtarzająca się lekcja. Czy zdarzyło Ci się kiedyś, iż miałaś wrażenie déjà vu. Tak, jakbyś już daną sytuację przeżywała? Znów wyszło jak ostatnio. Dlaczego po raz kolejny mi się to przytrafia? Dlaczego ludzie mnie tak traktują?

63

1290992 1290992

64

1290992 1290992

Powtarzające się sytuacje w związkach, w pracy, z przyjaciółmi, potykanie się o identyczne schematy wynikają z nie odrobionych lekcji, z czegoś, czego dana sytuacja ma Ciebie nauczyć. Jeżeli nie dostrzeżesz znaczenia lekcji i nie wyciągniesz z niej wniosków, czyli nie zmienisz zasad, sposobu postrzegania, reakcji, to powróci ona do Ciebie ponownie. Tak samo jak w szkole nie zaliczona klasówka. Kaśka ciągle nie odrobiła swojej lekcji. I tak długo będą powtarzały się jej miłosne upadki, dopóki nie stanie twarzą w twarz ze swoją prawdziwą ja.

65

1290992 1290992

66

1290992 1290992

Miłość Nauczona byłam miłości rodzicielskiej, „szczenięcej”, przyjacielskiej, fizycznej, macierzyńskiej, nieśmiałej, szalonej, zaborczej, dojrzałej, ale w całym moim życiu zabrakło nauki o miłości własnej. Kochania osoby, z którą spędzam całe życie bez możliwości rozstania się, czyli siebie samej. Może jest to trywialne, może niepotrzebnie Ci o tym piszę, być może masz już mocno rozbudzoną miłość własną, masz szacunek do siebie, umiesz odpowiednio zadbać o swoje potrzeby, jesteś szczera wobec siebie, wierna sobie, poświęcasz sobie czas, akceptujesz i wspierasz pomimo wad? To jest to, czego oczekujemy od innych, a inni oczekują od nas. A czy oczekujesz tego od samej siebie? czy dajesz to sama sobie? Przez pryzmat miłości do siebie łatwiej kochać mi innych i być kochaną. Czuję się wewnętrznie silniejsza, wiedząc, mając pewność, że niezależnie od relacji z ludźmi, zawsze będę przez kogoś kochana, przez samą siebie. 67

1290992 1290992

68

1290992 1290992

Pory roku Piszę te słowa, spędzając weekend na wsi. Jest wyjątkowo ciepło jak na listopad. Obserwuję, jak przyroda przygotowuje się do zimy. Patrzę na pożółkłe, opadające liście, puste pola. Po ciężkiej, wydajnej pracy nadchodzi czas odpoczynku. Jest w tym naturalna kolej rzeczy, wyciszenie przed kolejnym zrywem, jesień po lecie. Jakże często w swoim życiu chciałabym mieć tylko wiosnę i lato. Bo przecież ja tak chcę, bo tak mi pasuje, bo tak bardzo się staram. A przecież przyroda pokazuje naturalny rytm. Konsekwentnie uczy cierpliwości, celowości okresów spowolnienia czy wręcz rzekomego zawieszenia w próżni. Moje wewnętrzne bunty i próby działania wbrew wszystkiemu z perspektywy czasu przynosiły więcej szkody niż pożytku. Tworzyły wewnętrzny konflikt, napięcia i bezsilność.

69

1290992 1290992

70

1290992 1290992

Moje ukochanie lata i działania nie dawało szansy urokowi jesieni i zadumie zimy. Im bardziej protestowałam i pragnęłam szybciej, po mojemu, tym bardziej życie prostowało moje próby. Wiele lat zajęło mi zrozumienie i zaakceptowanie konsekwencji naturalnych przemian. Dostrzeżenie powiązań i elementów pór życia, które ułożone, wspólnie uzupełniają się i tworzą całość. Moje własne pory roku.

71

1290992 1290992

72

1290992 1290992

Zmiany Z pozoru niegroźne słowo niosące ze sobą ogromny lęk. Pewnie będzie gorzej, pewnie sobie nie poradzę, pewnie coś na tym stracę. Strach przed nieznanym. Wyobraźnia galopuje jak szalona i podsuwa najczarniejsze scenariusze. A gdyby tak udawać, że zmiany mnie nie dotyczą? zostać tu, gdzie jestem, na zawsze? zawsze gotować tak samo, zawsze mieć tyle samo lat, takie same ubrania nosić? Nie ma zmian. Zmiany zostały odwołane. Jesteś bezpieczna. Podobałby Ci się taki świat? Świat przewidywalny i powtarzalny. Świat taki sam. Wczoraj, dzisiaj i jutro. Bać się zmian to tak jakby bać się żyć. Bo przecież życie jest zmianą. Trudniejszą, gdy przed nią uciekamy, przynoszącą lęk, gdy się opieramy, naturalną konsekwencją, gdy ten proces zrozumiemy. Wychodzisz naprzeciw zmianom, wiążąc się z kimś, decydując się na macierzyństwo, podejmując pracę. Nastawiasz się na to, że się uda, że wyjdzie, a przecież to także zmiana. Zmiana to Twój wybór, Twoje przyzwolenie na lepsze. 73

1290992 1290992

74

1290992 1290992

Sukces Spotkałam ostatnio kobietę sukcesu. Promieniała radością, często się uśmiechała, była po prostu szczęśliwa. Opowiadała mi ze szczegółami, jak wytrwale krok po kroku budowała swój sukces. Z przyjemnością słuchałam historii jej życia. Przegadałyśmy kilka godzin. Jej sukcesem było bycie florystką. Wybrała ten zawód z powołania. Pracę, o której zawsze marzyła, i która dawała jej ogromną satysfakcję i spełnienie. Skłoniło mnie to do przemyśleń na temat sukcesu. Tego, jak wiele spraw może go oznaczać. Rodzina, dom, związek, kariera, pieniądze, pokonanie własnej słabości, zrealizowanie zaplanowanego celu to wszystko są sukcesy. Przyjrzyj się swojemu życiu, być może spełniasz się z pasją w tym, czego zawsze pragnęłaś, być może jesteś w czymś naprawdę dobra i robisz to z przyjemnością, być może nie pasuje to do opisów z gazet, ale jest to Twój własny sukces.

75

1290992 1290992

76

1290992 1290992

Bycie ofiarą Marta lubi być „ofiarą”. Nieszczęśliwa, niespełniona, obrywająca regularnie od życia, wiecznie narzekająca, poświęcająca się, uwięziona we własnym strachu... I choćby nie wiem, ile osób wyciągało do niej rękę, choćby nie wiem, ile sposobów poprawienia jej sytuacji się pojawiało, ona za wszelką cenę chce zostać tam, gdzie jest. Mówi: - zobacz, jaka jestem biedna, ta to ma lepiej, tamtej to się udało, a ja? i tu następuje litania... taki już mój los. Wygodnie jest być ofiarą. Nie trzeba brać odpowiedzialności za siebie. Nie trzeba podejmować decyzji, bo inni je podejmą. Nie trzeba robić nic, oprócz tworzenia bezpiecznych wymówek. Czy widzisz wokół siebie takie kobiety? Zapytam nieśmiało... Czy są chwile, gdy zdarza Ci się taką być? Czy pomiędzy „jestem” a „naprawdę żyję” jest luka, którą mogłabyś wypełnić? Co Cię przed tym powstrzymuje? I dlaczego sama dla siebie jesteś największym oponentem?

77

1290992 1290992

78

1290992 1290992

Jesteś silniejsza niż myślisz Grażynę spotkałam w księgarni. Podczas rozmowy opowiedziała mi o bardzo trudnej sytuacji, w jakiej się znalazła. Nie wiedziała, jak z tego wybrnąć, czuła się przytłoczona i bezsilna. Zaproponowałam kawę. Usiadłyśmy i poprosiłam ją, aby cofnęła się w czasie w wyobraźni do bolesnego momentu w jej życiu. Aby przywołała w pamięci uczucia i emocje, które wtedy czuła. Powiedziałam jej, że z perspektywy czasu na wszystko patrzymy z dystansem, często zastanawiamy się, dlaczego tak bardzo nas to dotknęło? Czy gdybym miała dzisiejszą wiedzę i doświadczenie, przeżyłabym to tak strasznie, czy też to było nic w porównaniu z tym, co mnie czeka teraz? Usłyszałam od Grażyny – nie dam rady, boję się, a co, jeśli? A co, jeśli dasz radę? A co, jeśli strach jest tylko Twoim wyobrażeniem? A co, jeśli zaufasz sobie i uwierzysz, że jesteś silniejsza niż Ci się wydaje? Pomyśl, ile rzeczy udało Ci się zrobić, ile razy przezwyciężyłaś przeciwności losu, ile razy udowodniłaś sobie i innym, że stać Cię na więcej... Pomyśl, ile ukrytej, kobiecej siły masz w sobie...

79

1290992 1290992

80

1290992 1290992

Bez recepty Była moim problemem przez lata. Kulała, chowała się po kątach i była bardzo malutka. Wiara w siebie. Nie wierzyłam, że mi się uda, że potrafię, że dam sobie radę. Nie trafiały do mnie logiczne argumenty, mniejsze bądź większe dokonania. Po prostu, uważałam, że jestem mało warta. Przez tę moją niewiarę traciłam regularnie, wiele okazji przeszło mi koło nosa, sabotowałam siebie, zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym. Z perspektywy czasu myślę, że po prostu nie ufałam sobie. Ten brak zaufania w połączeniu z oczekiwaniami innych w stosunku do mnie tworzył zamknięte koło, pułapkę, w którą sama siebie wpędziłam. Nie wierzę w siebie, więc nic nie robię, nie zrobiłam, więc nie wierzę w siebie. Uzmysłowienie sobie tego paradoksu sprawiło, że zaczęłam zastanawiać się nad momentami, kiedy najbardziej nie wierzę w siebie.

81

1290992 1290992

82

1290992 1290992

Wróciły do mnie echa niespełnionych pragnień rodziców, próby otoczenia, aby kierować moim życiem i tworzyć mnie na podobieństwo cudzych wyobrażeń. Jak mogłam być wystarczająco dobra dla cudzej wizji? Przecież nie była ona moja! Niemożność doskoczenia do cudzych poprzeczek była kluczem do mojej niewiary. Małymi krokami zaczęłam analizować swoje potrzeby i ufać sobie. Poprzez drobne próby odkrywałam to, czego chcę i w czym jestem dobra. Każda osobista próba, która kończyła się sukcesem, kładła podwaliny pod wiarę w siebie. Nie dam rady, nie potrafię, Zastąpiłam słowami: spróbuję, przecież nigdy tego nie robiłam. Wiara w siebie jest odcięciem się od nieudanych prób przypodobania się innym. To taki lek, który każdy sam sobie może zaaplikować. Wiara w siebie to wybór każdego człowieka, więc dlaczego mam się tego pozbawiać?

83

1290992 1290992

84

1290992 1290992

Sztuka proszenia Zacznę od historii... „Ojciec obserwował swego syna próbującego unieść ciężki wazon z kwiatami. Maluch wysilał się, sapał, stękał, mruczał coś pod nosem, jednak nie udało mu się przesunąć wazonu nawet o milimetr. Wreszcie zrezygnował. Czy spróbowałeś już wszystkich możliwości? – zapytał ojciec. - Tak – odparł chłopiec. - Nie, ponieważ nie poprosiłeś mnie o pomoc.” Bruno Ferrero Przez wiele lat nie umiałam prosić o pomoc, uważałam, że jest to oznaka słabości, że bliscy powinni sami się domyślić, iż potrzebuję ich wsparcia. Byłam zbyt dumna i zbyt zacięta. Któregoś dnia pełna żalu wybuchłam – dlaczego nikt mi nie pomaga? W odpowiedzi usłyszałam – dlaczego nie poprosisz o pomoc? I wtedy zaczęłam się zastanawiać, co sprawia, że nie mam odwagi, dlaczego za wszelką cenę staram się być samosią, skąd wynika lęk, że ktoś mi odmówi? Temat pozornie banalny i oczywisty, ale czy Ty umiesz prosić o pomoc?

85

1290992 1290992

86

1290992 1290992

Zdrada Zostałam zdradzona. Zabiłabym dziada. Chciałabym, aby cierpiał, tak jak ja cierpię. Byłam zraniona, przerażona, a moja kobiecość leżała i kwiczała koło łóżka. Jak on mógł mi to zrobić? przecież byliśmy tacy szczęśliwi, byłam dla niego taka dobra. Wszystko to była jego wina. Pragnęłam zemsty. Zwołałam najbliższe przyjaciółki na naradę wojenną. Chciałam znaleźć sposób, jak mu pokazać, co stracił. Gdy siedziałyśmy w trójkę z Dominiką i Magdą, gdy zionęłam jadem, nagle padło pytanie: słuchaj, ale dlaczego on cię zdradził? Skoro uważasz, że nie miał powodu, dlaczego chcesz mu teraz pokazać ile jesteś warta? Dlaczego nie widział tego wcześniej? W pierwszej chwili zamurowało mnie! Moje przyjaciółki przeciwko mnie? Skończyło się kłótnią.

87

1290992 1290992

88

1290992 1290992

Przez trzy dni nie mogłam dojść do siebie. Nie dość, że facet, to jeszcze i przyjaciółki! Była sobota. Siedziałam przy porannej kawie i gazecie. Wpadł mi w ręce artykuł „Kto tak naprawdę winny jest zdradzie?” O zgrozo, autorem był mężczyzna. Na przykładach pokazywał on, jak kobiety przestają zauważać swoich mężczyzn, jak mężczyźni przestają rozmawiać ze swoimi kobietami, jak oboje pracują nad rozpadem związku, jak odsuwają się od siebie. Uzmysłowiłam sobie, że mój mężczyzna starał się rozmawiać, że próbował dotrzeć do mnie i ratować nasze relacje. Dotarło do mnie, że on nie był jedynym winowajcą, że oboje zapracowaliśmy na tę sytuację. Gdy emocje opadły, porozmawiałam z nim szczerze i wyciągnęłam wnioski na przyszłość. Przeprosiłam także moje przyjaciółki, bo w konsekwencji okazały się być mi naprawdę bliskie i oddane.

89

1290992 1290992

90

1290992 1290992

Przyjaźń Gdy wszystko inne zawodzi, gdy potrzebujemy pogadać, gdy chcemy przyjrzeć się sobie z boku, gdy chcemy uciec od problemów, gdy chcemy się wypłakać, ponadczasowa ponadproblemowa pełna zaufania pełna wsparcia i otuchy przyjaźń.

91

1290992 1290992

92

1290992 1290992

Moja droga kobiecości Przepraszam, że się ostatnio nie odzywałam, ale zastanawiałam się nad pytaniem, które mi zadałaś. Kim dla mnie jesteś? Ile dla mnie znaczysz? Moja pierwsza myśl była, że przecież to oczywiste: wyglądam, myślę i czuję jak kobieta, fryzura, makijaż, sukienka, perfumy, szpilki, torebki, huśtawki hormonalne, emocjonalność i zmienność, wrażliwość i empatia, seksualność i macierzyństwo, ale co, gdyby to odłożyć na bok? Gdyby te wszystkie gadżety i biologiczne atrybuty zniknęły, kim wtedy byłabyś moja Kobiecości? Utkaną ze słów i uczuć tożsamością? Domem z bliskimi ludźmi? Wrażliwością i intuicją w sercu, wachlarzem emocji i pragnień w mózgu?

93

1290992 1290992

94

1290992 1290992

Im dłużej szukałam odpowiedzi, tym bardziej uzmysławiałam sobie, że dla każdej kobiety jesteś kimś innym, że każda kobieta w swojej kobiecości jest inna. Dla mnie jesteś moim wewnętrznym system odczuwania i nawet pozbawiona elementów tak oczywistych, jak ubrania, kosmetyki czy też możliwość dawania Życia, nadal czuję się 100% kobietą! Moja Kobiecości, dzięki temu krótkiemu listowi uświadomiłam sobie, ile dla mnie znaczysz i jak bardzo Cię na co dzień nie doceniam. Jesteś moją najbliższą przyjaciółką, wartościową i nierozerwalną cząstką mnie samej.

95

1290992 1290992

96

1290992 1290992

Odpływ Chodziłam dzisiaj po plaży i zastanawiałam się nad tematem kolejnego tekstu. Miało być podnoszące na duchu, mądre, krótkie i jednocześnie dające do myślenia... Im dłużej chodziłam, tym większą pustkę miałam w głowie. Wszystko wydawało mi się zbyt wydumane, zbyt ciężkie, skreślałam temat za tematem. Przysiadłam na piachu i zaczęłam przyglądać się falom. Przypływ. Odpływ. Przypływ. Odpływ. Logiczne, prawda? Naturalny rytm. Aby kolejna fala mogła przypłynąć, poprzednia musi odpłynąć. Analogicznie... Aby otworzyć drzwi, trzeba je najpierw zamknąć. Aby napełnić szklankę, należy ją najpierw opróżnić. Tak samo w życiu, czasami coś musi się skończyć, aby inne mogło się rozpocząć. Coś musi odejść, aby mogło przyjść kolejne. I niezależnie od tego, jak bardzo się staramy, czy też, jak bardzo będzie nam przykro, to... Nie zatrzymamy fali, nie pozwalając jej odpłynąć... Nie uwolnimy się od strachu, nie stawiając mu czoła... Nie zmienimy naszego życia, nie robiąc niczego... Pomyśl, czy jest w Twoim życiu coś, czego niepotrzebnie się trzymasz? Coś, czego odpuszczenie, zamknięcie pozwoliłoby Ci ruszyć dalej? Wrócić do naturalnego rytmu? Pozwolić przyjść nowemu? 97

1290992 1290992

98

1290992 1290992

Wybaczanie Beata cierpiała. Z regularnością miesiączki powracał do niej temat zdrady sprzed lat. Nie umiała sobie z tym poradzić. Wyczerpana i bezsilna postanowiła zwrócić się z tym do mnie. Pozornie żyła i funkcjonowała normalnie. Miewała lepsze i gorsze dni. Czasami nawet czuła się szczęśliwa, ale wystarczył drobiazg i fala emocji z przeszłości powracała ze zdwojoną siłą. Pomimo upływu lat temat dręczył ją i wypalał od środka. Pielęgnowała cały ten ból i poczucie krzywdy, nie pozwalając ranie przyschnąć ani zagoić się. A świadomość tego, że „sprawca” ma się dobrze i ułożył sobie życie bez niej, tylko pogarszała tę sytuację.

99

1290992 1290992

100

1290992 1290992

Zapadała się coraz głębiej w żal i rozpacz, tak jakby coraz wyższy jej poziom mógł cofnąć czas i samo zdarzenie. Krzywdziła sama siebie, trzymając w sobie urazę i pielęgnując ból. Nie potrafiła przejść do porządku dziennego nad faktem, że nawet najgłębiej wbity cierń, jeżeli go w końcu wyrwać, przestaje uwierać. A jak to zrobić? należy po prostu pozwolić mu wyjść, pozwolić ranie zagoić się, a nie rozdrapywać ją. Na bazie konkretnych przykładów pokazałam Beacie, że każdy z nas potrzebuje wybaczyć bądź pragnie wybaczenia, bo w życiu nawet niechcący zdarza nam się krzywdzić innych. W momencie wybaczenia sobie i sprawcy cierń zostaje wyrwany, a rana po jakimś czasie goi się sama.

101

1290992 1290992

102

1290992 1290992

Budzik ...jeden z majowych dni trzy lata temu Dryńńńńń Zadzwonił budzik. Jak rano każdego ranka wstałam i poszłam do łazienki. Popatrzyłam w lustro. Zerknęłam na siebie. Siebie wczorajszą, siebie sprzed tygodnia, siebie z perspektywy przeżytych lat. Siebie z bagażem doświadczeń, lepszych bądź gorszych decyzji. Siebie żyjącą życiem... no właśnie, jakim? Czy takim, o jakim marzyłam? Czy takim, jakiego zawsze chciałam? Czy...? eh... westchnęłam i automatycznie zaczęłam szorować zęby.

103

1290992 1290992

104

1290992 1290992

Już jest za późno, przecież nie cofnę czasu i nie zacznę żyć od nowa. Przetarłam zaparowane lustro i jeszcze raz popatrzyłam na siebie. Przecież niezależnie od tego, ile mam lat i ile błędów popełniłam w przeszłości, liczy się tylko ten moment. Spojrzałam na siebie, jak na kogoś, kto może coś zrobić, moje WCZORAJ nie musi oznaczać mojego DZISIAJ. Mogę oddzielić siebie, którą byłam, od siebie, jaką chcę być. Tu i teraz, w tym momencie mogę zacząć inaczej, mogę zacząć od nowa, moje dotychczasowe błędy mogą stać się lekcjami na przyszłość, moje złe decyzje mogą wskazać nowy sposób działania, moje porażki mogą dać mi siłę do przyszłego sukcesu. Nie mam wpływu na to, co było wczoraj, ale mogę zrobić coś z tym, co będzie jutro. Tym razem z pełną świadomością, Dryńńńńń

105

1290992 1290992

106

1290992 1290992

Łatwiej unikać konfliktu niż walczyć Lubiłam mieć rację. Skonfrontować i udowodnić, że moje jest na wierzchu. Nigdy nie rozumiałam, dlaczego pomimo tego, iż udowodniłam komuś rację, czułam się po tym zdenerwowana, roztrzęsiona i burzyło to mój wewnętrzny spokój. Tak naprawdę, pozornie wygrywając – przegrywałam. Uświadomiłam sobie to, siedząc w pociągu i obserwując pewne małżeństwo po 70-tce. W czasie ich rozmowy, którą chcąc nie chcąc słyszałam, wyłonił się obraz kompletnie innej od mojej strategii. Oboje potrafili ustąpić, pozwolić drugiej stronie „zachować twarz”, dać sobie czas na przemyślenie. Pokazało mi to, że można inaczej. Uniknąć konfrontacji, nie ponosić własnych kosztów, nie tracić energii, pozwolić czasowi zadziałać, by przyniósł własne rozwiązania. Chcąc udowadniać swoją rację, na każdym kroku podbudowywałam moje niskie poczucie własnej wartości.

107

1290992 1290992

108

1290992 1290992

Wydawało mi się, że jeśli wystarczającą ilość razy pokażę, że mam rację, ukryję, zamaskuję tym moje wewnętrzne poczucie bezradności i niewiary w siebie. Staruszkowie dali mi do myślenia. Przypadkowe spotkanie zmieniło kompletnie moje podejście do konfliktów. Uświadomiło mi, że konfrontacja niczego nie rozwiązuje, że, tak jak każda wojna, przynosi straty po obu stronach. Gdy staję teraz w obliczu sporu, odkładam bezpośrednie starcie w czasie, aby dać szansę rozwojowi sytuacji, aby pozwolić obu stronom wyjść z potyczki zwycięsko.

109

1290992 1290992

110

1290992 1290992

Pieniądze Wychowałam się w dość tradycyjnej rodzinie. Tata zarabiał więcej, mama mniej. Tata uważał się za znawcę tematów finansowych, mama bała się poruszać tematy związane z pieniędzmi. To był schemat, który wyniosłam z domu. W dorosłym życiu udawałam, że tematu finansów nie ma. Im bardziej od pieniędzy uciekałam, tym częściej one do mnie powracały w postaci regularnego ich braku. Święcie wierzyłam, że kobiety na pieniądzach się nie znają, nie rozmawiają o nich i że zawsze znajdzie się ktoś, kto o wszystkie moje finansowe bolączki zadba i je rozwiąże. Wiadomo przecież, że to mężczyzna zarabia pieniądze, a kobieta tylko je wydaje. Życie mijało, a ja byłam zmuszana do pozostawania z problemami finansowymi sam na sam, ale ciągle uporczywie spychałam je na boczny plan. Im rzadziej starałam się o nich myśleć i rozmawiać, tym większe finansowe problemy mnie spotykały.

111

1290992 1290992

112

1290992 1290992

W akcie desperacji zapytałam przyjaciela, jak on sobie radzi z pieniędzmi. W odpowiedzi zadał mi kilka pytań: Czy od początku umiałaś chodzić, mówić, pisać? Czy od zawsze potrafiłaś wykonywać swój zawód? Finanse to nic innego jak wiedza, taka sama dziedzina jak każda inna. Stereotypy każą wierzyć Wam, kobietom, że nie potraficie, że jest to zbyt trudne, że lepiej, abyście nie próbowały, bo kobiety się na tym nie znają. Wzięłam sobie jego słowa do serca. Zmierzyłam się z własnym lękiem. Dotarło do mnie, że sama sobie nałożyłam te ograniczenia, że niewiedza i uprzedzenia sprawiły, że w swoim dorosłym życiu utknęłam w schemacie z dzieciństwa. Zdecydowałam się dorosnąć, w sprawie finansów także.

113

1290992 1290992

114

1290992 1290992

Magiczne konto Wyobraź sobie, że zdobyłaś nagrodę w konkursie: Każdego ranka na Twoim koncie pojawi się 86 400 zł. Nagroda ta ma jednak określone zasady, tak jak w każdej grze. Pierwsza zasada jest taka, że wszystko to, czego nie wydasz w ciągu dnia, będzie Ci zabrane, nie możesz także przelać pieniędzy na inne konto. Druga zasada jest taka, że bank może zakończyć grę bez ostrzeżenia, w każdej chwili może powiedzieć: to koniec i zamknąć konto bez oferowania nowego. Co byś zrobiła? Zakładam, że kupiłabyś wszystko, czego pragniesz, nie tylko sobie, ale także bliskim Ci osobom, starałabyś się wydać kwotę do ostatniego grosza. Ta gra jest prawdziwa i każdy z nas ma takie „magiczne konto”, tyle tylko, że nie pamiętamy o nim. Tym magicznym kontem jest czas. Codziennie rano budząc się, dostajemy 86 400 sekund do przeżycia, i zasypiając, tracimy je bezpowrotnie. To, czego nie przeżyłyśmy, po prostu znika... „Wczoraj” jest nie do odrobienia... Każdego ranka od nowa dostajemy 86 400 sekund, ale także każdego dnia bank bez ostrzeżenia może przestać nam ten czas dawać. Więc co zrobisz z danym Ci czasem? Ile jest dla Ciebie wart? I jak go wykorzystasz? (powstało w oparciu o tekst Heather Faun Basl) 115

1290992 1290992

116

1290992 1290992

Inaczej Rozłożyłam dziś pewne urządzenie na części, ot, nic skomplikowanego, kilka zazębiających się elementów i jakaś nakładka. Wymyłam. Wysuszyłam. I zaczęłam składać z powrotem... Z niewiadomego powodu części, które wcześniej idealnie pasowały, nagle pasować przestały. Próbowałam dociskać, naginać, odchylać. Nic. Coraz bardziej zirytowana próbowałam raz za razem. Z każdą kolejną próbą coraz bardziej się zapierałam i uparcie powtarzałam te same czynności. Po 20 minutach niemalże identycznych prób poddałam się. Kilkanaście razy zrobiłam coś, co nie zadziałało. Robiłam to dokładnie w ten sam sposób i spodziewałam się (nie wiadomo, dlaczego) innego efektu, że w końcu zadziała. Zostawiłam to na dwie godziny. W tym czasie uświadomiłam sobie, że wszystkie próby wcześniej podjęte były tak naprawdę jedną próbą, gdyż powtarzałam wciąż ten sam schemat.

117

1290992 1290992

118

1290992 1290992

Tym razem spróbowałam inaczej i udało się. Pokazało mi to, że często zdarza mi się robić coś w sposób, o którym wiem z doświadczenia, że nie działa i oczekuję, iż coś wyjdzie inaczej, gdy robię to wciąż tak samo. Doświadczenie ze składania urządzenia przeniosłam na pozostałe sfery życia, inne sposoby postępowania prowadzą do rozwiązania sytuacji, które czasem wydawały mi się nie do rozwiązania.

119

1290992 1290992

120

1290992 1290992

Bohaterka Z siatami w garści i dzieckiem pod pachą, odpowiedzialnością w żyłach i wyrzeczeniem w sercu, idzie przez życie kobieta walcząca, nie straszne jej poświęcenie, nie lęka się nadmiaru obowiązków, zwarta i gotowa, aby zapomnieć o sobie, bohaterska cierpiętnica po latach zadaje sobie pytanie, czy było warto i czy była to jej droga do spełnienia czy do sprostania oczekiwaniom innych.

121

1290992 1290992

122

1290992 1290992

Wytrwałość i konsekwencja Słuchałam koncertu. Podziwiałam wirtuozerię i talent muzyków. Przez cały koncert byłam zauroczona dźwiękami, jakie potrafili wydobyć z instrumentów. Po koncercie znalazłam się w foyer z grupą znajomych. Podszedł do nas jeden z artystów zapytać o wrażenia. Podsumowałam krótko, iż jestem zachwycona ich talentem. On na to uśmiechnął się miło i skwitował, że to nie tylko talent jest kluczem do sukcesu. W trakcie rozmowy ukazał się obraz wieloletnich treningów, podjętych wyborów, ale przede wszystkim – wytrwałości i konsekwencji. Każdy chętnie ogląda efekty: pokazy mistrzów, występy artystów, i mówi, ale to farciarz, ale ma talent, a za tym tak naprawdę kryją się decyzje, kroki, ćwiczenia oraz wysiłek. Zaczęłam się nad tym zastanawiać i złapałam się na myśli, iż problemem jest, że chcę już, teraz, zaraz i to najczęściej w sytuacji, która jest krytyczna.

123

1290992 1290992

124

1290992 1290992

Potykam się na krótkotrwałej wizji, na braku planu. Całą wiecznością wydaje mi się rok, dwa, a gdybym coś zrobiła nawet malutkimi kroczkami, codziennie, mogłabym osiągnąć pożądany efekt. Gdybym przez najbliższe 5 lat codziennie poświęciła jednej rzeczy 10 minut, doszłabym w niej do perfekcji. Pisząc jedno zdanie dziennie, jestem w stanie napisać powieść, ucząc się jednego słówka – opanować język, gubiąc 10 gramów – schudnąć ponad 18 kilogramów. Automatycznie budzi się sprzeciw, czy nie za późno na takie decyzje, w jakim wieku będę za 5 lat? Dokładnie w takim samym, gdy nie podejmę tego wyzwania, i konsekwentnie do niego nie dojdę.

125

1290992 1290992

126

1290992 1290992

Życiowy bagaż Dostałam od mamy walizkę. Targałam ją ze sobą wszędzie. Mama powiedziała, że jest ważna, dlatego dbałam o nią, aby móc ją przekazać dalej swojemu dziecku. Zmęczona dźwiganiem postanowiłam zajrzeć do środka i sprawdzić, co tak naprawdę w niej noszę. Walizka była wypełniona po brzegi przekonaniami i zwyczajami, radościami i smutkami, nawykami równiutko poukładanymi pomiędzy historiami rodzinnymi, paradygmatami powpychanymi pomiędzy tradycje. Zapakowana kilka pokoleń przede mną jako zestaw podróżno-życiowy. Zapakowana przez kobiety z mojej rodziny jako unikalny bagaż emocjonalny, pokoleniowa pałeczka, którą bezwiednie przyjęłam od mamy i chciałam przekazać dalej swoim dzieciom. Zamknęłam się w pokoju i zaczęłam robić porządki. Wyrzuciłam ciężką jak diabli potrzebę poświęcania się, wywaliłam także lęki i kobiecą nieporadność, w koszu wylądowały także przekonania na temat pieniędzy i roli kobiety.

127

1290992 1290992

128

1290992 1290992

Sprzątałam moją walizkę kilka tygodni i nagle okazała się dużo lżejsza i bardziej poręczna, i właśnie taką chciałabym przekazać następnemu pokoleniu, aby moje dzieci miały szansę włożyć do niej coś od siebie, a nie dźwigać bagaż cudzych doświadczeń. Zerknij do swojej walizki, sprawdź, czy Cię nie przygniata.

129

1290992 1290992

130

1290992 1290992

Staruszka Jestem wybitnie pomarszczoną staruszką. Łamie mnie w stawach i mam sztuczną szczękę. Nie sądziłam, że wydarzy się to tak szybko. Zawsze wydawało mi się, że jeszcze mam czas, że tak wiele rzeczy mogę odłożyć na później. Nawet się nie obejrzałam, kiedy to „później” dogoniło mnie, kiedy uciekły lata, kiedy uciekły okazje, aby coś zrobić, aby coś przeżyć. Gdy patrzę wstecz, żałuję decyzji, których nie podjęłam, chwil, których nie przeżyłam. Dziś wydaje mi się to śmieszne, te moje wydumane lęki, wymówki, kurczowe trzymanie się ludzi i postanowień. Dziś nie potrafię uwierzyć, jak bardzo bałam się po prostu żyć, robić rzeczy, które zawsze chciałam, korzystać z tego, co dostałam od życia. Dziś już tego nie cofnę. Dziś będąc starszą panią, mogę Cię tylko poprosić, abyś otrząsnęła się z marazmu i zaczęła działać, przestała oszukiwać się, że kiedyś, że może… tylko właśnie od tej chwili wybrała życie na 100%, z miłością Twoje starsze JA 131

1290992 1290992

132

1290992 1290992

Słowa Potrafią ranić, ale i wspierać, niszczyć bądź budować, burzyć, ale i tworzyć, oznaczać koniec, ale i początek, wypowiedziane bez namysłu, nie w porę, oraz te, które nigdy nie padły, których ktoś nie zdążył wypowiedzieć, pełne emocji, ale i te puste, wyczekiwane, ale i te, których nie chcemy słyszeć, wykrzyczane, wyszeptane, napisane, oznaczające brak komunikacji bądź budujące mosty pomiędzy ludźmi, my decydujemy, jakie są nasze słowa.

133

1290992 1290992

134

1290992 1290992

Cisza Gonię za dźwiękami. Muzyką w radiu, ładnie mówiącą panią w tv, smsem w telefonie, powiadomieniem o zmianie statusu znajomego na portalu. Wyczulona do granic możliwości wyłapuję nowinki z powietrza - jak być ładniejszą, - jak być fajniejszą, - jak być bardziej szczęśliwą, - jak być lepiej poinformowaną. Chłonę tę informacyjną papkę zaraz po wstaniu z łóżka i chwilę przed zaśnięciem. Zasłuchana w cudze racje i opinie staję się przez to coraz bardziej zajęta i uzależniona od „szumu informacyjnego” oraz przepełniona tezami, co jest, a co nie jest dla mnie dobre. Codziennie zagłuszam ciszę. Codziennie zagłuszam siebie. To, co mogłabym poczuć. To, co mogłabym zrobić. To, co mogłabym zyskać. Spycham na margines bycie samej ze sobą, odrzucam odpowiedzi, które już we mnie są. A przecież cisza jest moim głosem, zagłuszając ciszę, zagłuszam siebie, a przecież mam tyle do powiedzenia…

135

1290992 1290992

136

1290992 1290992

... a kiedy ja? Najpierw spełniamy życzenia naszych rodziców, jesteśmy grzeczne i układne, wybieramy szkołę, jaką sobie życzą, zdobywamy tytuły i dyplomy, o których nasi rodzice zawsze marzyli i chcieli ich dla siebie... Następnie spełniamy oczekiwania naszych mężczyzn, zadbane, czułe, zmysłowe i zawsze gotowe, eleganckie supermenki... Gdy pojawiają się dzieci, przemieniamy się w ocean miłości macierzyńskiej i oddania, 24 na 7 dbamy, rozwijamy, przytulamy… No właśnie... a kiedy będzie nasz czas? Czy bardzo przesadziłam, pisząc tekst powyżej?

137

1290992 1290992

138

1290992 1290992

Pudełko czekoladek Po raz kolejny oglądałam Foresta Gumpa, ale tym razem przy scenie z czekoladkami coś mnie tknęło i włączyłam pauzę. Przecież wystarczy zerknąć na opakowanie, na opis zawartości i zdecydować, którą czekoladkę chcemy zjeść. Analogicznie w życiu, to my decydujemy, które doświadczenia bardziej nam odpowiadają, a które nie. Pewnie się uśmiechasz, nie wierząc, iż może to być aż tak łatwe, ale pomyśl... każda decyzja, każdy wybór to właśnie taka czekoladka z pudełka życia, jeśli Ci nie smakuje, możesz odłożyć i dużo staranniej wybrać nową. Masz wpływ na to, jaką czekoladkę zjadasz, jakie doświadczenie w życiu przeżywasz, pytanie tylko, czy masz odwagę, aby z tego wyboru korzystać. Życie jest jak pudełko czekoladek, nigdy nie wiesz, jaką wyciągniesz Forest Gump

139

1290992 1290992

140

1290992 1290992

Dziewczynka we mnie Gdy byłam małą dziewczynką, wierzyłam, że wszystko mi się uda, ufałam temu, co czuję, byłam pewna tego, co myślę. Gdy byłam małą dziewczynką, świat możliwości stał przede mną otworem, a życie jawiło się przyjazną przygodą. Gdy byłam małą dziewczynką, wiedziałam, że szczęście jest czymś naturalnym i wszystko, co osiągam, zależy ode mnie, że mam w sobie moc, którą mogę pokierować. W miarę upływu lat, pojawienia się dodatkowych centymetrów, kilogramów i zmarszczek utknęłam w lękach i ograniczeniach. Zgubiłam kontakt z radosną i ufną dziewczynką, która przemieniła się w zagubioną i lękliwą kobietę. Przemyślenia i pogoń za marzeniami przypomniały mi, że ta mała dziewczynka nadal we mnie istnieje i że nadal wszystko mogę.

141

1290992 1290992

142

1290992 1290992

Kochana Czytelniczko Niezależnie od tego, ile masz lat, gdzie mieszkasz, jaki jest Twój status materialny, czy w życiu Ci się ułożyło, ile razy próbowałaś, czy wierzysz w to, czy nie, wiedz, że jesteś ważna, to, co mówisz, myślisz, robisz ma wpływ na innych, Twoje działanie, pomimo tego, że wydaje się być samotne, współtworzy świat, Twój głos, pomimo tego, że wydaje się być mało słyszalny, ma znaczenie. Od pierwszego kroku zaczyna się podróż. Od małych decyzji przeobraża się świat. Od pojedynczej osoby zaczynają się zmiany. Jesteś jedyna w swoim rodzaju, wyjątkowa i ważna. I zawsze tak jest. Nie pozwól nikomu, aby ci wmówił, że jest inaczej.

143

1290992 1290992

Spis treści możesz czytać tam, gdzie otworzysz Wstęp 7 Taka jak Ty 9 Babskie fanaberie 11 Nie jesteś sama 13 Zła wiadomość 15 Nie mam czasu 17 Porównywanie 21 Powinnam 25 Wymówki 27 Maski 31 Stereotypy 35 Negatywne emocje 37 Samotność 41 Ludzie lustra 43 Mądralińska 47 Decyzje 49 Własna misja 53 Kto jest dla Ciebie najważniejszy 57 Poczucie bezpieczeństwa 61 Lekcje powtarzające się 63 Miłość 67 Pory roku 69 Zmiany 73 Sukces 75 Bycie ofiarą 77

Jesteś silniejsza niż myślisz Bez recepty 81 Sztuka proszenia 85 Zdrada 87 Przyjaźń 91 Moja droga kobiecości 93 Odpływ 97 Wybaczanie 99 Budzik 103 Łatwiej unikać konfliktu niż walczyć 107 Pieniądze 111 Magiczne konto 115 Inaczej 117 Bohaterka 121 Wytrwałość i konsekwencja Życiowy bagaż 127 Staruszka 131 Słowa 133 Cisza 135 ... a kiedy ja? 137 Pudełko czekoladek 139 Dziewczynka we mnie 141 Kochana Czytelniczko 143

144

1290992

79

123

1290992

145

1290992 1290992

1290992 1290992